PU na Men EN - vr LER A LES 4 4 PP bows hay NEE I N etg Ar n M AN Fr Ur ut LH. [d ede tee dt ue d LA w ue A m eal d DCR UE DE WH Th EE "T fi ik 4 Prarie Adon be pa Wed eh he fh ! Kun LU ia App urd dont I LRL we ru, ide Ae ls haw uentum iwi ON. TEM N wir » on HN es DAL Que Meo On was nee Atta ag bil Nast danken « AT the Aet n dust A] à PERL {A ARM C MSS S HO ve 4 tW qu 7 NA min ni D Dna ^ n ^ à « Un [ ILE ^ à A on My oe at ee m n # à m avs Aog ees ig a TARDUS EN M MT ue MU OP dots ^ A M if ^ CON p PORTO ANS Marta bib d tina dew res a i 4 4 V ISCH eo capac ip We alte ^ edd anh ne AU HERNE diese ri m PT Vd d 6M t 4 ide d oe o ie ‘ [ EADEM PU "eu i li 2 (AU an CA M RNC i j de DU SOS NN A A ete as a a S x M Al DORT era ven did etn A RUNE ^ 4 [E SUN E d m ett * Qn Ida var ( RUNE URN NN ri po e dont ARA ne + MR EL 4 Cd o V due bey! ET m “ donde ^ iW d e ^ie idet AST ena eA NE ah: RAUS HU - " LITE bw. Uy i epar Re IE dct d^) à Heth (0 du um i A ie is D E Mc na u : “as wid AN ea Nee DOPO V poc H 3 NP US CRAT MM IU up AL. EO a omen be Wat yas Y ie M S43 Mc d WC del i ^ ^ À iie s E dat E ier MOTTE HMS us M a AN E EUM OL i qt 4 à A OPE ROAR rta + m AR MA " Pv & CU of MM dde LN don DER A EE OMC 4 ty i q AM ut isis end Á Fi rris de \-i y 7 A de Ce À PCA DOR tty ba and THE CC NLA A et ty d AP t 4 "n A x t SCH node Af ies / n lvi ULM Mat | V Aa idol CIC 4 "M i REN EEE USE ee 4 th has Or dtd "MT y a Ma Ue tte E iv Rf L r 1 (M V xu. RE aa nod WU: és d 4 Vedi un DR bakin Vue ta { é A oe e um x Y a n : i aes m wed 4 J "TAS vy yr Ma w IRA is A ares al MANN 4 DA AC VA i I * ya ‘ [da 8 ala ao do s at vg a m CREDI aps jn 1 SOT * TA MACON NN INA, E Wake ge i M deli EQUI "i Wm tosh W dcin N n NOM Pe Cat " ‘ iba bole = 4 M i ,9t 4 » v ? ir HOM heu bates) hos C Y Ww AN NATAT Qi EUNT Mas d : ee E Be nine holt LA uA Ha [4 1 S "e b es Met 1 TM S (^ M : Sega ce à NR PAN H u AU Ap s J 1 OCDE A! it Dots Meh Ui e M | " R CAEN A A chy , , i COE à VAN AUN # babar rM hap a eat) meh P DA ATWUNEI da wt 3 4 Do DA 58 PANNE DONE M } Wr MA ^V POWTEL zi pM ll MU 9 CURE NT "py * CON à MO AO au NUS "Mu EN ie ji n 1)» A ’ V jV dot fe 4 ja da ede e WANN ORTA “A ANN Wil as Dat lU M (e dde RE à L in bi 4 ah tad "A L ij ny a vm) ' AS ID MAN, A à hs 4 DER, ry A^ dt ay ur he 3 e fs T j ver y A dei a TU de COND » m a N Bi Yol o MORD OON 4 x COGO COR LE] SNR ARAS 4 À Wiad 4 CRC LME MEME IT Wish pw ere d una Peis Be phi ee Or au Cer bay sta 2 eden MM Var : x ‘ da AS aa ait nc a Su arie NM UOCE dus ertet i; i Kin nsn : inp 4d \ M * DATA des ASE phy ove qu » 14 P ha T b pret ge nt ^ Me tert er uk [ ale ar ea ^" BIER notte He | a Er ble whee 4 Jis be Sepa het di Mte REIR pe 367 ' lity " ido td ponen vs ” ee NS 4 CAT ks Nm von as LEUR ed * Y x Wate uc wet ODDO. Pus HOT. N T A ae OO CA RE tas 4 y L Peery o t Ma n 1 ILLUM he Hy ihe . à dice M ees MEER n rue ae erit n aw a M à D RAN TW ‘ I ww CU AAA ‘ ha * ait VA Barats ie } N NID UA RARE ^ NL s 4 dw 1 UE mit vr u an eile “ Wwe a ^ia lie d MAN \ died! hay) + dem doom M Heu ta MELLE * Vot we We er V ione d \ iS wen dod. qM uda Lu du MAUS PIU pe EN OL ALT RES | RAR Ru [] We We voe ow da doe 1 d» V: RA NE Be A V1 A RUN Zoe A dris eee ede a i^ NOR DAR AG RA LEA RE y » ny H ae ot CTE OC PAPE PAL QUE EE AE BETRETEN à HAL A MM. (d (8 RI eA i vai le DW ler ie CARRIER We US d i etl we ER, E sut 4 . 4 x 2 CRE ball Ich j ae Ies did bb wA UE C RT NT None ^ muon Nm M N (^ JORDAN RER S AURORA Ur LAN x Arh CHERE D Pn Pa PROTOCOLE SOL. (oe) Wow dide q.d CN ARA S a od aS CA NN NU fes 4 Way 4 44 n DEOR E OC RER RS RSC A EC dowd 4: (ds TE OVAL Noe PE ran eh TX Á ONE DE s 404 N EG sd 4 wel dr A ty bet Hibs UN Ark veu : QA ud M rigen q AI dA MNT (ieu NN (Mw KCN VW LAGEN D S i4 444 À À [EIE QW 4.4 vt uw [] d iq ha Me they “mh ‘ UA \ NEN don es MN V n ew MN (^ | Mt kt ^" SN NUN hy À pre \ LT wi " aia ven y EHEN dein PORE CR ten \ sk i QA on ave " the AL ow e d ow D à Hh NEN INTER oO fae eh he 404 MELANGES BIOLOGIQUE TIRÉS DU BULLETIN DE L'ACADEMIE IMPÉRIALE DES SCIENCES DE ST.-PETERSBOURG. — Tome IX. (1833 — 1833.) (Avec 6 Planches.) Sr.-PÉTERSBOURG, 1877. . Commissionnaires de l'Académie Impériale des Sciences: à ST.-PETERSBOURG: à RIGA: à LEIPZIG: MM, Eggers & C0, J. Issakof, MN Kymmel; M. Léopold Voss. et J. Glascunof; Prix: 2 Roub. 75 Cop. arg. — 9 Mk. 20 Pf. Imprimé par ordre de l’Académie Impériale des sciences. Décembre 1877. C. Vessélofski, Secrétaire perpétuel. Imprimerie de l’Académie Impériale des sciences. (Vass.-Ostr , 9° ligne, Ne 12.) TABLE DES MATIÈRES. Pages. C. J. Maximowiez. Diagnoses plantarum novarum Japoniae et Maudshuriae. Decas tertia decima. (Cum 1 tabula.) 1— 30 — IDceas quarta decima sss doses weise: est . 81— 76 ——— Bericht über die dritte Zuerkennung des Baer'schen «Breicesto do AE 25 OP AH IS RER 117—110 J. F. Brandt. Über bisher in Russland gefundene Reste onm Zeuslodostem. 2: PANNES NRA 111—112 ——— Einige Worte über die Eintheilung der Zahnwale Re duitoceti): ves ees Le Men e fenis statuis dur otal e's 118—116 Dr. K. E. v. Baer. Biographische Nachrichten über den Embryologen Grafen Ludwig Sebastian Tredern.. 117—180 Prof. A. Famintzin. Die Wirkung des Lichtes auf die Zell- MET WG rusos vae ee ces he rs d vost niil 181—147 C. J. Maximowicz. Die plantarum novarum Japoniae et Mandshuriae. Decas quinta decima............. 148—188 J. F. Brandt. Über die bisher in Russland gefundenen Reste untergegangener Cetaceen .......:.......... 189—197 Ph, Owsiannikow. Über die ersten Vorgänge der Entwicke- lung in den Eiern des Coregonus lavaretus. (Mit ei- DOME a2... oh os ake: ods sees pee re Re des ee eiu ius . 198—212 C. J. Maximowiez. Diagnoses plantarum novarum Japoniae et Mandshuriae. Decas sexta decima.............. 218—270 E. Cyon. Über die Fortpflanzungsgeschwindigkeit der Er- Exeeune im» fRuckenmarke...........4 chr 271—280 C. J. Maximowiez. Diagnoses plantarum novarum Japoniae et Mandshuriae. Decas XVII et XVIII............. 281—374 N. Géleznov. La mousse des marais a-t-elle la propriété d'absorber l'eau liquide et là vapeur répandue dans Baumospherer 1. coo Wom WE SON MSS Ces d vie wine 375—389 J. Setschenow. Notiz die reflexhemmenden Mechanismen Demeter gr More PLACE BE 390 —392 C. J. Maximowiez. Diagnoses plantarum novarum Japoniae et Mandshuriae. Deeas XIX ow LIT vl rer 393 —452 N J. Setschenow. Zur Frage über die Reflexhemmungen.... 458—460 J. F. Brandt, Untersuchungen über das Kaninchen (Lepus cuniculus) in-antiquarisch -linguistischer, zoogeogra- phischer und paläontologischer Beziehung......... 461—490 Dr. Alex. Brandt.: Zur Kenntniss der weiblichen Sexual- drüsen der Insecten. Vorläufige Mittheilung....... 491—496 J. F. Brandt, Einige Bemerkungen über die bisher in Russ- land aufgefundenen drei verschiedenen Arten ange- hórigen Reste ausgestorbener Nashórner.......... 498—502 À, Famintzin, Beitrag zur Keimblattlehre im Pflanzenreiche 503—514 Ph. Owsiannikow et W. Weliky, Recherches expérimentales sur quelques propriétés fonctionelles du cervelet... 515—599 L, Cienkowski, Zur Morphologie der Ulotricheen. (Avec 2 planches chromolithographiques.)............... 531—572 A, Famintzin, Über Knospenbildung bei Equiseten. (Avec üne planche)... sue cm 2... FORERO ERE SE 573—8580 C. J. Maximowiez, Diagnoses plantarum novarum Japoniae et Mandshuriae. (Cum tabula aeri incisa.).......... 581—660 J. Sehmalhausen. Vorlàufiger Bericht über die Resultate mikroskopischer Untersuchungen der Futterreste ei- nes sibirischen Rhinoceros antiquitatis seu ticho- Fhihnus. Lc TE Eat. EFE EDS PA ... 661—666 N, Geleznow. Bdchercher sur la quantité et la répartition de l’eau dans la tige des plantes ligneuses........ . 667—685 F. W. Woldstedt. Uber eine Sammlung schlesischer Ichnen-® | MOnIden: „an. Se de LA ide ae aE 687—705 C. J. Maximowicz, Diagnoses plantarum novarum asiatica- BUMS se sso, ce ace eur Rep ee Beer ee . 707—831 LANGES BIOLOGIQUES BULLETIN L'ACADÉMIE IMPERIALE DES SCIENCES DE ST.- PETERSBOURG. —— Tome EX. LIVRAISONS 1 ET 2. (Avec 2 Planches.) St.-PETERSBOURG, 1873. Commissionnaires de l’Académie Impériale des Sciences: . A ST.- PÉTERSBOURG: MM. Eggers & C0, H. Schmitzdorff, J. Issakof et A. Tcherkessof. A RIGA: A ODESSA: + A LEIPZIG: M. N. Kymmel. A. E. Kechribardshi. M. Léopold Voss. Prix: 85 Cop. arg. — 28 Ner. Imprimé par ordre de l’Académie Impériale des sciences., Décembre 1873. C. Vessélofski, Secrétaire perpétuel. Imprimerie de l'Académie Impériale des sciences. (Vass.-Ostr., 9° ligne, Ne 12.) CONTENT, Pages. — C. J. Maximowiez, Diagnoses plantarum novarum Japoniae et Mandshuriae. Decas tertia decima. (Cum 1 tabula.) 1— 30 ——- ——— Decas quarta decima.......,.,.......,.,. . 31— 71 ——- Bericht über die dritte Zuerkennung des Baer'schen Preises. I M IEEE 72—110 J, F. Brandt, Über bisher in Russland gefundene Reste vor Zeuglodontenz a erreur pe o's wee ene de c'es 111—112 —— Einige Worte über die Eintheilung der Zahnwale MOT DCE 0 irs ue. eate xen eS one DNO 118—116 Dr. K, E. v. Baer. Biographische heben über den Embryologen Grafen Ludwig Sebastian Tredern.. 117—130 Prof. A, Famintzin, Die Wirkung des Lichtes auf die Zell- predium sr Re xi a er e ru ee sr D 181—147 C. J. Maximowiez, Diener: plantarum novarum Japoniae et Mandshuriae. Decas quinta decima............. 148—188 J. F. Brandt. Uber die bisher in Russland gefundenen Reste untergegangener Cetaceen ...,,.....,....,.. 189—197 - Ph, Owsiannikow. Über die ersten Vorgänge der Entwicke- lung in den Eiern des Coregonus lavaretus. (Mit ei- ner Tatel.).... 0 BR N sn isle PMR 198—212 C. J, Maximowiez. Diagnoses plantarum novarum Japoniae et Mandshuriae. Decas sexta decima.............. 213—270 un ©, MPG À SANS rs — - 4 ; TOM T x APT Sang” 4 xn 28 Novembre 10 Décembre 1872. Diagnoses plantarum novarum Japoniae et Man- dshuriae. Scripsit C. J. Maximowicz. DECAS TERTIA DECIMA. Anemone nikoénsis, (Anemonanthea) rhizomate car- noso tenui horizontali; foliis ciliatis: radicalibus longe petiolatis subtriternatisectis, segmentulis terminalibus tripartitis pinnatifidisque, lateralibus pinnatifidis, laci- nulis lanceolatis incisis; involucralibus 3 petiolatis, petiolo basi vaginato-dilatato lamina triplo breviore, trisectis, segmentis cuneato-ovatis acutis terminali longe lateralibus brevissime petiolulatis pinnatiparti- tis, laciniis divergentibus pinnatifidis, lacinulis lan- ceolatis; pedunculo solitario (rarissime binis) involu- crum duplo superante piloso apicem versus lanato-vil- loso; petalis extus pubescentibus albis ovalibus; car- pidiis (sub anthesi) sessilibus anguste ovoideis dense lanatis stylo glabro brevi superatis, receptaculo semi- globoso. — À. nemorosa. Tichirin-soo. Soo bokf. X. 32. Hab. in Nippon mediae alpe altissima Nikkoo (Tschonoski flor. 1864). Colitur rarius in urbe Yedo, Aprili florens (Dr. Savatier! 1869). Ex affinitate À. umbrosae, C. A. Mey., a qua tamen, Mélangos biologiques. IX. 1 2 DRE praeter folia multisecta, eximie differt petiolis dilata- tis, segmentis foliorum petiolulatis. Variat: petalis obovato-oblongis. — Talem accepi a bot. Japonico, forsan ex provincia Owari partis me- ridionalis ins. Nippon ortam. In folio radicali petioluli primarii longiores quam totum segmentum primarium, secundarii laterales ter- minali in quovis segmento duplo breviores. Segmenta secundaria subtrisecta, laciniae petiolulatae longe cu- neatae, terminalis tripartita lacinulis pinnatifidis in- cisisque, laterales pinnatifidae et incisae. Pedunculi 3—5-pollicares. Petala /,—1 poll. longa. Cardamine L. Species Asiae orientalis. Dentariae et Cardamnes genera omni jure jungun- tur a R. Brown in h. Kew. et Bentham et Hooker in Gen. pl., confer etiam Celakowski in Flora 1872. 442, Stolones epigaei filiformes vel nulli. 2. » hypogaei tenuissimi apice tuberi- feri. Folia radic. ternatim, caulina pin- nätim:;secta. » pie eek: een C. tenuifolia Turcz. 2. Folia omnia indivisa vel pedatim 3—5- secta. Plantae nanae. 3. Folia omnia pinnatisecta. 4. 3... D. ADIPOOTE NAS cc Bee C. bellidifolia L. » pedato 3 vel 5-partita v. secta .... C. microphylla Ad. 4. Flores magni, petala calyce triplo ma- jora. 11. Flores parvi (5 mill. breviores), petala calyce duplo longiora. 5. 5. Foliola terna. 6. » quina vel plura. 7. 6. Siliquae brevissimae 1—3-spermae..... C. paradoza Hee. » longissimae polyspermae.,..... C. africana L. 7, Petiolus basi nudus. 8. » »eauripniatus ^. cre C. impatiens L. ur. 8. Petala purpurea, foliola terminalia triloba C.purpurea Ch.Schtdl. » alba (rarius variantia lilacina). 9. 9. Tota ovariumque hirta Foliola petiolulata : subrotunda 21.525. DINERO Feet C. Tanakae Fr. Sav. Glabrae vel subpilosae. 10. 10. Foliolumterminalelateralibus multo majus C. hirsuta L. » » » subaequale. C. parviflora L. 11. Segmenta omnia lineäria acuminata inte- SET TE S e Nate EEE ... C. digitata Richds. Segmenta rotundata v. oblonga pl. m. dentata v. serrata. 12. 12. Funiculi filiformes. Segmenta subintegra y. grosse-pauci-serrata. 18. Funiculi dilatati. Segmenta argute inciso- GIBT e Meme edt" P C. macrophylla W. 13. Petiolus basi auriculatus. Stolones foliati C. lyrata Bge. » » nudus. Stolones nulli vel nudi. 14. 14. Segmenta 5 acuta sublaciniata..... . . C. yezoënsis m. » 7—9 obtusa subintegra ..... C. prätensis L. Species dubia: C. scutata Thbg. i. C. bellidifolia L. — Rgl.'Pl. Radd. I. 170. c. Synon. | Hab. in altissimis alpibus Davuriae et Kamtschat- cae, nec non similibus locis Americae borealis et Zu- ropae, et in arcticis. 2. C. microphylia Ad. — Ledeb. Fl. Ross. I. 124. Hab. in Sibiria orientali: ad Bykowski- Mys, nec non in Kamtschatka. Huc pertinere videtur C. pedata, Rgl. Til. Fl. Ajan. 47, statura, magnitudine omnium partium, flo- ribusque. omnino congrua, et solummodo diversa foliis non sectis sed fissis, sed ipse Adams folium caulinum trilobum vidit. Si ita, patriae addendum: circa Ajan (Tiling!) : 3. C. digitata Richards. — Led.1. c. 128. c. synon. Hab. in terrae Tschuktschorum sinu St. Laurentii. u A ail Subsimilis sequenti, sed non tuberifera. 4. C. tenuifolia, Turez. Fl. Baic. dah. I. 120. — Ledeb. 1. e. 130. — Dentaria tenella, Rgl. Fl. Us- sur. Ne 66.— non Pursh. Hab. in tota Sibiria et Mandshuria, nec non in in- sula Sachalin. Cotyledones hujus speciei ex Turczaninow pla- nae crassae, folia radicalia trisecta vel in robustiori- bus saepissime biternatisecta, caulinorum segmenta plerumque serrata. In D. tenella Pursh. cotyledones ignotae, folia radicalia simplicia rotundata circiter 5-loba, caulinorum segmenta integerrima, nihilominus planta tota major, ita ut distincta videatur. 5. C. paradoxa, Hance in Seem. Journ. of bot. Vii: Hab. in Chinae meridionalis prov. Cantoniensi (Sampson!) Siliquis abbreviatis inter omnes hujus generis in- signis, ceterum sequenti similis, sed etiam aliis signis optime distincta. | 6. C. africana, L. — Hook. f. et Th. Praec. ad fl. Ind. in Journ. Linn. soc. V. 145. c. synon. Hab. in Kiusiu centrali: ad rivulos sylvarum jugi Kundsho-san, init. Junii fr. nond. mat. — Praeterea in montib. Nilagirieis peninsulae Indicae, Ceylona!, Abyssinia!, Borbonia et Africa australi! . Unicum habeo specimen, optime tamen in hujus speciei exempla simili statu collecta quadrans. 7. C. purpurea, Cham. et Schtdl. — Led. l. c. 127. — Rgl. Pl. Radd. I. 174. j Hab. in Kamischatka nec non in America olim Ros- sica. PAR anne + 8. €. yezoënsis. Glabra robusta, rhizomate repente elongato pleiocephalo, «caule valido erecto; foliis omnibus petiolatis quinatopinnatisectis, segmentis ter- minalibus maximis foliorum radicalium longe petiolu- latis rotundatis obtuse dentatis vel sublobatis, cauli- norum cuneato-obovatis antice incisis atque pauci- grosse-serratis, segmentis lateralibus radicalium ro- tundatis cuneatis subsessilibus, caulinorum cuneato- obovatis rhombeis oblongis v. late lanceolatis antice pauci-incisis vel subtrilobolaciniatis laciniis acutis; racemis in apice caulis plurimis subcorymbosis, pedi- cellis sub anthesi patulis flore duplo, post anthesin patentibus flore triplo longioribus; petalis albis ob- ovatis cum ungue brevi incluso quam sepala oblonga triplo longioribus; stylo subulato-conico, stigmate ca- pitato bilobo, siliquis.... Hab. in Yezo meridionali (Albrecht!): silvis sub- alpinis prope Mohidzi, fine Maji florens. C. angulatae Hook. ex Oregon et California speci- mina authentica non vidi, quae vero comparavi spe- cimina californica a collectoribus Rossicis olim lecta, nec non iconem Hookeri, nimis diversa videntur segmentis foliorum fere semper 3, terminalibus sessi- libus, omnibus obtusis saepe subintegris vel minus obtuseque serratis vel inciso-serratis, floribus majori- bus, unguibus petalorum exsertis, pedicellis 2—6-li- nealibus (in nostra pollicaribus), attamen huic speciei ‚sine dubio valde affinis. — Fructus ignotus. 9. C. pratensis L. et C. prorepens Fisch. — Le- deb. I. c. 125. a. typica hab. per totam Sibiriam et Kamtschatkam, M ux cs E Mandshuriam borealem: in paludibus ad Nemilen (F. Schmidt) nec non Americam borealem et Ewropam. 8. prorepens: caule basi ascendente radicante, se- ementis lateralibus latioribus. — C. amara, Rg]. Rach. Herd. Pl. Pawlowsk. — in Sibiria orientali!, Dahu- ria! etiam intra fines fl. Mandshwriae: in pratis hu- midis prope Schilkinskoi Sawod, init. Junii fl. defl.: in insulis Xurilis (hb. Fisch.! inter innominatas). Vi- detur oceurrere in America boreali, ex descriptione Torrey et Gray, frequentius forsan quam typica, et specimina kurilensia huic americanae magis respon- dere videntur, sed, mirum sane!, ne unum quidem exemplum plantae americanae examinare mihi contigit. 10. C. lyrata, Bge. Enum. Chin. 79. — Midzu ta garashi. Soo bokf. XII. 7. Hab. in Transbaicalia (Kruhse!) et Davuria orien- tali (Bunge!), rarissime, China boreali (Bunge!) et in Japonia: Kiusiu prov. Higo, prope Kumamoto in paludibus, fine Maji fl. et deflorescens, et Nippon me- dia (Tanaka! ex Franchet). Icon laudata stolones non habet. Planta japonica continentali multo robustior stolonibus crebris ex axillis caulis ortis. 11. C. hirsuta L. — Benth. Fl. Hongk. 16. — Hook. f, et Th.]. c. 146. — C. h. et C. sylvatica Lk. — Ledeb. [ é. 127. — Mig. Prol. 5. 363, ef C. sp: dubia, ibid. Hab. in Europa, Asia et America, in temperatis et subtropicis. Planta miro modo variabilis. Vera C. hirsuta: microphylla, staminibus 4, in Eu- ropa frequens, in America vix non deest, in Asıa ra- un / sae rissima videtur: vidi tantum e China meridionali, Hongkong (Wright!). . C. sylvatica typica, praecedenti similis, sed foliolis majoribus, staminibus 6 instructa, in Europa frequens, occurrit in Himalaya!, Ceylona!, China australi (Velt- husen! in herb. Schrader), Corea, Port Hamilton (Oldham! X 47. fl), Japonia: Kiusiu, circa Nanga- saki frequens, toto anno florens et fructifera, Nippon, circa Simodam (J olkin!) et Yokohamam, Kamischatka (C. prorepens Rgl. Pl. Radd. I. 175. quoad pl. kam- tschaticam) nec non America boreali-occidentali ! Haee crescit saepius erecta, absque vel cum foliis radicalibus paucis atque parvulis, foliis caulinis nu- merosis multijugis, segmentis lateralibus majusculis terminali quidem majore sed non maximo. Talis de- lineata est v. gr. s. n. Sisymbru Nasturtu. Tané tsuke bana in Soo bokf. XII. 6. Obveniunt ubique alia specimina multo flaccidiora foliolis majoribus, caule humiliore, foliis radicalibus pluribus majusculis vel maximis lobo terminali per- magno, sed in Japonia media et boreali: circa Hako- date (Aprili, Majo fl. et frf. et Augusto, Septembri iterum fl. fr), in Kamischatka et America boreali- occidentali multo frequentiora quam genuina fiunt et varietatem latifoliam sistunt, praeter signa adducta etiam segmentis lateralibus paucioribus insignia, qui- bus in borealibus accedit saepe radix evidenter bien- nis, rosula foliorum radicalium ampla *). Ludit inter- dum sat crebre pilosa (Simoda!). | Haec varietas insensibiliter abit in var. kamtschatt- *) An hue C. occulta Hornem. DC. Prodr. I. 154. e China? Ob- Stant tamen flores ex autore apetali. cam Rgl. 1. c. 172. foliolis lateralibus paucis (2— 6) angustioribus minutis terminali maximo rotundato vel ovali; vidi e Hakodate (Albrecht!) et Kamtschatka! Si vero caulis basi decumbit et ibi radicans fit, qualis occurrit in Sachalino (F. Schmidt Fl. Sachal. 112. s. C. Regeliana), Kamtschatka!, (Rgl. 1. c. 172. t. V. fig. 1. s. C. angulata var. kamtschatica) et Japo- nia! rarius (C. Regeliana Miq. Prol. 5.) habemus var. Regelianam. Pro C. angulata Hook. haec varietas certe non sumenda, nam radix non repet (in kamtschaticis ipsa radix deerat, sed observavi in japonica et ita refert Schmidt I. c. de planta sachalinensi), flores non ma- jores quam in C. sylvatica vera et siliquae tenues elon- gato-lineares, neque lanceolatae fere lineam latae (ex Nuttall in Torr. et Gray Fl. Nth. Am. I. 84). In omnibus hisce formis siliquarum directio et longitudo, stylus brevior vel gracilior ita variant, ut pro differentiis diagnosticis nil valeant. 12. C. Tanakae, Franchet et Savatier in litt. — Annua spithamaea gracilis debilis tota sub anthesi dense hirsuta postea glabrior, subsimplex; foliis longe petiolatis, radicalibus reniformi-cordatis crenatis, cau- linis pinnatisectis, inferioribus et summis i—-2-jugis, mediis 2—3-jugis: segmentis lateralibus oblique ova- tis distinctissime petiolulatis, terminali majore longe petioiulato foliis radicalibus consimili vel basi rotun- dato cuneatove, omnibus grosse pauci-crenatis vel cre- - nato-serratis superioribus profundius fere lobulatis; racemo corymboso basi bracteato bracteis foliaceis conformibus, florente densissimo, fructifero dissito, pedicellis flore duplo saltem longioribus, petalis caly- t mot | 9 | En cem dimidio superantibus obovatis; ovario longe den- sissime hirto; siliquis in pedicello patulo divergen- tibus linearibus pilosis, stylo nos latitudine sili- quae duplo longiore. Hab. in Nippon: montibus Hakone (Tschonoski! spec. 1 florens) et loco non adnotato (Tanaka! ex auct. cit., spec. 1 frf.). Japonice: iwa ta garashi (Tanaka) i. e. montana. Praecedenti evidenter proxime affinis, nimis differt tamen foliis, pube, racemo basi foliato, petalis brevio- ribus et latioribus, ovario dense hirto, ut conjungi possit, etsi nunc plantulae rarissimae specimina duo tantum cognita sint. Habitu similior est sequentis speciei individuis tenerrimis latifoliis et oligophyllis, qualia in Mandshuria crescunt, sed jam petiolo basi nudo abhorret. 13. C. impatiens L. — Mig. Prol. 5. — Hook. f. et Th. I. e. 146. — Led. 1. c. 128. — Dshiya Nin- dzin. Soo bokf. XII. 8. Hab. in Japonia: Nippon, prope Simoda (Jolkin! fl. frf.) et Yokohama, in pratis, Aprili frf., Yezo, prope Hakodate, Majo, Junio fl. frf.; Sachalin: latit. 48° et 49° in silvis acerosis (F. Schmidt l. c.); Mandshuria australi: circa aestuarium S™ Olgae, Junio fl. ult. et frf. (idem!), et sinum Possjet, inter rupes littoris ra- rius, variis locis, Julio fl. frf. — Nota est praeterea e Sibiria Altaica!, Himalaya temperata tota et Europa. Specimina mandshurica tenerrima et pusilla, flacci- dissima, tamen erecta, segmentis latissimis, foliis in caule paucis. In japonicis interdum antherae stami- num longiorum minores vel cassae. Mélanges biologiques. IX. 2 14. C. parviflora L. — Led. L-c. — Maxim. Fl. Amur. 460. — Bge. Enum. Chin. bor. 79. M 31. Hab. in China: Formosa, prope Tamsuy (Oldham! N 12. frf.), Pekin (Bunge), in humidis Dahuriae sub- alpinae hinc inde (Turczaninow), intra fines fl. Man- dshuricae: prope Schilkinskoi Sawod (Maack!) nec non Sibiria Aliaica et occidentem versus. 15. C. macrophylla W, — Hook. f. et Th. 1. c. 145. — C. dasyloba, Turcz. — Dentaria m. et d. Aut. Hab. utraque varietas in tota Japonia: Kiusiu prov. Higo, in sylvis ad rivulos m. Higosan, fine Junii frf., Nippon: Hakone, prov. Nambu, Yezo meridionali fre- quens; tota Mandshuria, China boreali, prope Pekin, Dahuria et Transbaicalia, insula Sachalin, nec non in Himalaya! C. dasyloba, segmentis 5 longius acuminatis magis puberis, siliquis angustioribus, in ditione nostra fre- quentior est quam vera C. macrophylla, planta magis umbrosa, sed specie vix distinguenda. Segmentorum numerus, acumen longius vel brevius, pubes et sili- quae enim variabilia, flores utriusque albi. C. macro- phylla occurrit rarius pumila, segmentis densis obtu- siusculis, tota glaberrima — talem habeo ad St. Wla- dimir Mandshuriae littoralis lectam. Species incerta. C. scutata, Thbg. in Trans. Linn. Soc. II. 339. — C. trifolia, Thbg. Fl. Jap. 260. non L. Hab. in Japonia (Thunberg). Diagnoses Thunbergii: foliis ternatis obtusis, caule subnudo (Fl. Jap.); foliis ternatis scutatis cri- Ver uiri uus spis, caule subnudo (Trans. Linn.). Descriptionem ejus conf. Fl. Jap. l. c. Species exclusa. C. sublyrata, Miq.! Prol. 3. est Nasturtium monta- num, Wall. siliquis solito longioribus et (immaturis) tenuioribus. Dontostemon hispidus. Erectus simplex rarius fasti- giato-ramosus, caule multifolio dense, petiolis foliis sepalis parce pilis patentissimis rigidis hispidis, et praeterea, ad folia densius, pube brevissima densa viscida pubescentibus; foliis petiolatis elliptico-lanceo- latis utrinque acutis remote dentato-serratis; petalis calyce duplo longioribus unguiculatis late obovatis truncatis; siliquis pulverulento-puberulis, stylo cras- sitie fere stigmatis obscure bilobi. Hab. in Mandshuria australi: versus cacumen mon- tis 1300 ped. alti prope fortalitium S"* Olgae, inter frutices non rarus, fine Junii fl. et vix defl. Planta 1 — 2-pedalis gracilis annua. Petala profunde rosea venis obscurioribus crebris ramosis ungue al- bido. Simillima Hesperidi trichosepalae Turcz., eujus sili- quae etiam nondum cognitae, sed haec sepalis exce- ptis glabra, stamina habet libera (in nostra longiora connata) et stigma jam sub anthesi patenti-bilobum, nec non folia argute grosse-serrata. \ Observ. Praeter descriptum, D. pectinatum et D. dentatum, florae Mandshuricae addenda est quarta spe- cies hujus generis, D. integrifolius Ledeb., ad Argun, Schilkam et Amur superiorem in rupibus passim fre- quens. — D. dentatus, Bge, in tota Mandshuria vulga- ris, reperitur etiam in Corea, Port Chusan (Wilford!), archipelago Coreano (Oldham! Ne 56) et in Japoma, unde in vulcano Fudzi-yama, cum Arabide serrata Franch. ined., supra limitem fruticum lectum speci- men unicum typicum florens habeo. Hesperis lutea. Perennis elata ramosa pilis simplici- bus subsetoso-pilosa viridis; foliis marginato-petiolatis, infimis oblongis runcinato-dentatis, ceteris caulinis ovatis basi cuneatis rotundatis vel truncatis, superio- ribus ovato-lanceolatis, omnibus acuminatis repando- dentatis; pedicellis calyce longioribus fructiferis apice praesertim incrassatis semper erectis; petalorum la- mina spathulato obovata; stigmate obscure bilobo; siliqua substipitata fere tetragona pedicello plus duplo crassiore glabra, cotyledonibus oblique incumbentibus. Hab. in Mandshuria australi circa sinum S"* Ol- gae, in pratis ad littus, rarius, med. Junio flor., ibi- demque ad fl. Wai-Fudin ad pedem rupium secus aquam passim, fine Junii fl. defl., nec non in eadem regione sine loci specialis indicatione (Albrecht! fl., Wilford! f.), et circa sinum Victoriae: in declivibus rupestribus lapidosis aestuarii Wladiwostok (May), fine Augusti frf., et Possjet frequens, medio Julio fr. immat. In Japonia: in silvis montium Hakone (fr. nond. mat.). Species sui juris, habitu propior H. matronali L., Siliqua breve stipitata H. podocarpae Boiss., petalis luteis ob omnibus diversa. Planta spectabilis 3—4-pedalis. Petala semipolli- caria, stamina recta, ovarium breviter stipitatum, stigma fere integrum stylo brevi crassius. Siliqua an- cipiti-subtetragona, 4—5-pollicaris, valvae carinatae tricostatae non elasticae, septum hyalinum, funiculi filiformes liberi. Semina linealia, immarginata, hinc convexa illinc plana, radicula lateralis, jam per testam optime distinguenda, cotyledonibus crassiusculis prope marginem incumbens. Eutrema Wasabi. Elatum flaccidum glabrum, foliis radicalibus basi vaginatis longe petiolatis cordato-sub- reniformibus, caulinis petiolatis inferioribus cordato- ovatis superioribus ovatis acuminatis, omnibus re- pando-dentatis; racemo primum subcorymboso demum longissimo laxo bracteato, bracteis amplis inferioribus folia suprema aemulantibus vel basi utrinque grosse 1—2-dentatis, summis integris brevissime petiolatis ; pedicello bracteam superante fructifero deflexo; peta- lis spathulato-oblongis; siliqua erecta lineari-oblonga a latere subcompressa tereti stipitata, stylo elongato, valvis convexissimis torulosis subuninervio-reticulatis, septo hyalino. — Lunaria? japonica, Miq. Prol. 6. — Cochlearia officinalis. Wasabi. Soo bokf. XII. 20. — C.? japonica Franchet et Savatier in Savat. Kwa- wi. 64.— C.? Wasabi, Sieb. Syn. pl. oecon. n. 286. in Verh. v. h. Genootsch. v. K. en Wetensch. te Batavia. XII. 54. — Ej. Toelicht. t. d. ontd. v. Vries. 157. Hab. in Japoniae insulis Nippon: in sylvestribus hu- midis jugi Hakone et ad rivulos in alpibus ibidem (Tschonoski, 1866), in sabulosis Jama-saki, Junio 1868 flor. (Dr. Savatier!), in princip. Nambu in sylvis (Tschonoski! 1865); Yezo: non procul à Ha- kodate (Albrecht! 1863), per totum regnum in mon- tib. altis (Siebold! mser.). Japonice: wasabi, item kansaé (Kwawi l. c.). Apud Je ee Aino: tsi vel kiseseri (Siebold). Utuntur radice et pedunculis pro condimento (Siebold). Proximum E. cordifolio, Turcz. F1. Baic. dah. I. 165, quod differt racemis ebracteatis, siliqua brevi stigmateque subsessili, septo nullo. Semina matura E. cordifolii ignota. Cum nostra specie forsan subge- nus proprium constituit (Wasabt), a vero Eutremaie siliqua tereti, imo a latere subcompressa, valvis non carinatis, sed obscure 1-nerviis inter semina subtoru- losis vel torulosis distinctum. Planta ',— 3-pedalis pallide viridis. Rhizoma no- doso-tuberosum, folia radicalia plura ad 4 poll. lata emittens. Caulis florifer infra foliorum rosulam ortus, lateralis, crebre foliatus, folia pollicaria vel majora, saepe sublobato-paucidentata. Racemus juvenilis pol- licaris, fructifer '/,-pedalis. Flos 2° lin. longus albus, sepala petalis subduplo breviora. Stigma capitellatum obscure 2-lobum. Siliqua 8 lineas longa, stipite et stylo linealibus. Semina in quovis loculo 3—5, pen- dula, l-seriata, lineam longa, teretiuscula, oblonga laevia. Funiculi breves liberi basi dilatati. Cotyledo- nes septo contrarii, exacte incumbentes, radicula vix paullo longior. | Ovarium ipsum jam a latere compressum est, sub lente saltem semper latus neque dorsum ostendit, quam ob causam Miquel ovula biseriata vidit et de- scripsit. Angelica Kiusiana. Caule robusto sulcato apice ra- moso, ramis patentibus ramulisque summis floriferis, his sub umbella terminali approximatis eamque superanti- bus; foliis ambitu triangulari-ovatis ternatim bipinna- tisectis, jugis 3—-4, segmentis subsessilibus oblongis Sae de acutis lateralibus basi oblique rotundatis, terminali basi subeuneato leviter trilobo, omnibus argute sub- aequaliter serratis petiolisque in vaginam semiam- plexicaulem angustam sensim dilatatis glabris, foliis summis ad vaginas reductis; umbellae multiradiatae radiis unilateraliter pubescentibus; involucri 1—2- phylli involucellique sub-pentaphylli foliolis oblongis acutis vaginiformibus, hisce umbellulam dimidiam ae- quantibus; calycis dentibus brevibus acutis; mericar- piis ovalibus, jugis tribus dorsalibus acutiusculis sub- inaequalibus marginalibusque in alam crassam dilata- tis spongiosis farctis, valleculis 1-vittatis, commissura 4-vittata, vittis a nucleo demum laxo liberis pericar- pio adhaerentibus. . Hab. in Japoniae ins. Kiusiu: litore arenoso sinus Simabarae circa pagum Himi, non procul a Nagasaki, Julio fructifera. In archipel. Coreano (Oldham! fl.). Omnibus partibus similis Archangelicae Gmelini DC., sed valleculae 1- nec pluri-vittatae et juga me- ricarpii solida. Praeterea folia in nostra crassiora, argutius, minus grosse et fere regulariter serrata, seg- menta saepissime oblonga neque ovata, umbellae la- terales circa terminalem aggregatae neque distantes. Fructus ceterum minus variabiles quam in A. Gmelini (Coelopleuro Ledeb.). Hic occurrunt mox ovales, mox oblongi, mox valde compressi, mox subteretes, albu- men mox planum, mox et saepissime ventre concavum, unde fieri potuit, ut Ledebourius fructus tales tere- tes examinans Coelopleurum distinxerit atque prope Pleurospermum posuerit. In nostra vero fructus tan- tum quoad magnitudinem variare observavi, 5- et 10- lineales nempe. Aie Le A.? Keiskei, Miq. Prol. 250. mihi ignota, forsan eadem cum À. Gmelini DC., ab auctore non visa. Edosmia Neurophyllum. Radice tuberifera tuberibus oblongis stipitatis; caule erecto angulato - sulcato; foliis infimis bipinnati-sectis jugis primariis 4: infimo bi-, proximo 1-jugo, ceteris simplicibus, foliis mediis et superioribus 3- ad 1-jugo-pinnatisectis, segmentis omnium longissime elongato-linearibus acuminatis in- tegerrimis 3-nerviis nervis lateralibus marginantibus, rhachi alata; involucro involucellisque sub-5-phyllis adpressis; calyeis dentibus ovatis acutis persistenti- bus; fructu ovato, mericarpiorum jugis crassiusculis acutis, valleculis 1-vittatis, commissura bivittata, car- pophoro bipartito libero. — Shimu-o-nindshi. Soo bokf V. 29. Hab. in Kiusiu jugi centralis Kundsho-san sylvis Cryptomeriae udis, rarius, Octobri c. fr. mat., nec non in Nippon meridionali (ex libro laudato). Optime convenit cum charactere Edosmiae Nutt., nunc ad Carum emendatae a Bentham (Gen. pl. I. 891), cujus specimen californicum (£. Gairdneri T. et Gr.) examinare potui. — Habitus Si, sed valleculae l-vittatae et foliorum segmenta integerrima longis- sima. Duo specimina tantum habeo plantae 3-4 -pedalis glabrae, in quorum uno folium infimum adhuc prostat, totum jam emarcidum, bipinnatisectum, cetera omnia simpliciter pinnatisecta, rhachi Archemorae in modum alata, segmentis ut in Peucedano ternato Nutt. (Neu- rophyllo T. et Gr.) ad 10 pollices usque longis, ad 3 lineas tantum latis. Petiolus basi ipsa vix breviter vaginato dilatatus. Umbellae terminales hermaphro- i pm MA ditae, laterales masculae. Petala (alba?) cum lacinia acuta induplicato-inflexa. Fructus linea parum longior. Sium nipponicum, (Sisarum D C.) radice crassa prae- morsa brevi, caule erecto sulcato; foliis pinnati- sectis infimis 5-jugis segmentis oblongis utrinque acu- tis inaequaliter serratis, summis 2-1-jugis segmentis lanceolatis vel linearibus acuminatis argute serratis serraturis acuminatis patulis; involucro involucellisque subpentaphyllis reflexis; calycis dentibus inaequalibus ovatis lanceolatisque persistentibus; fructu ovato me- ricarpiorum jugis crassis acutis, valleculis 1 — 3 -vit- tatis vittis inaequalibus, commissura multivittata. — Saha dzeri, numa dzeri. Soo bokf. V. 20. Hab. in Nippon media, probabiliter non procul a Yokohama, unde florens et semina seorsim misit Tschonoski. Differt a Sio latifolio L., quocum calyce distinctis- simo convenit, carpophoro bipartito libero, mericarpii jugis aeque crassis ac in S. cicutifolio Gmel., segmen- tis foliorum grossius serratis, a S. cicutifolio, cujus fructus habet, calycis laciniis elongatis et segmentis brevibus et latis. Addo diagnoses duarum specierum ejusdem sectio- nis emendatas. S. Sisarum L. Cod. 2024. — Radice fasciculato- tuberosa, foliis membranaceis pinnatisectis summis trisectis, segmentis argute serratis, inferiorum cor- datis ovatisve, superiorum lanceolatis, terminali longe petiolulato; calycis dentibus obsoletis; fructu ovali- oblongo, vittis tenuibus numerosis. — Burm. Fl. Ind. tab. 29. fig. 1. (excl. radice seorsim delineata, quae Mélanges biologiques. IX. 3 Li M ET ad S. Nins?). — Thbg. Fl. Jap. 118. — DC. Prodr. IV.124. — Miq. Prol. 245. — S. sisaroideum D C. 1. c. Hab. in Sibiria altaica (Ledebour!), Persia boreali (Szovits!), in Japonia, vix non cultum (Burmanni icon in Japonia confecta dicitur, Miquel spec. Thun- bergii vidit, equidem non observavi). Adducuntur quidem S72 Sisari ab auctoribus anti- quis stationes, praeter Japoniam et Sibiriam, adhuc China, Corea et Mongolia, sed quum S. Sisarum, S. Ninsi et Panacem Ginseng confunderent, nemoque S. Sisarum unquam in China vel Mongolia vel Korea invenisset, pro patria rite stabilita habenda sunt huc — usque tantum loca supra a me adducta. Corea et Man- dshuria (a patribus saepius cum Mongolia confusa) alit Panacem Ginseng, eodem nomine vernaculo «nin- zin» designatam, planta chinensis vero Rumphii Amb. VI. Auct. 21. fig. 1. videtur Borraginea quae- dam facie fere Lithospermi cujusdam grandiflori. S. Ninsi L. Cod. 2025. — Radice fasciculato-tube- rosa ad collum cauleque ex axillis bulbiferis; foliis ri- gide membranaceis, primordialibus caulis atque inno- vationum simplicibus ovatis, inferioribus pinnatisectis ceteris ramealibusque trisectis, segmentis omnibus sessilibus vel terminalibus rarius in petiolulum bre- vem alatum decurrentibus, argute acuminato-serratis, lanceolatis vel lineari-lanceolatis (in planta culta la- tioribus); calycis dentibus distinctis; fructu ovali, vit- tis in quavis vallecula et sub quovis jugo nec non ad commissuram utrinque in singulas maximas subcon- tiguas confluentibus. — Kaempf. Amoen. 818. tab. p. 819., (exclusa radice venali seorsim delin. fig. 4, quae Panacis Ginseng). — Burm. l. c. quoad radicem Au ne lan seorsim adumbratam, e Kaempfero desumptam. — Mukago nindzin. Soo bokf. V. 28. — S. Sisarum T hbg? Fl. 118. (ex nomine japonico) — non L. Hab. in Kiusiu: pratis m. Naga non procul à Na- gasaki, init. Octobris fr. mat., Nippon: in fruticetis pratisque cirea Yokohama, sat frequens, fine Augusti fl., fine Septembris et Octobris frf. Ipse tantum spontaneum et semper angustifolium — vidi, segmentis illa S. cicutifolii Gmel, longitudine et tenuitate aemulantibus, foliis tamen infimis caulis et . saepe ramorum exceptis quae rotundato-ovata inciso- serrata. Kaempferi icon vero, ad plantam cultam delineata, habet segmenta foliorum tam lata ut in S. Sisaro L., nihilominus hue duxi ob caulem bulbi- ferum, segmenta terminalia sessilia et fructum bre- -viorem. Radicis venalis vero figura est Panacis Gin- seng, ita ut de patria pro Ninsi nostro Corea dubi- tare liceat. S. Ninsi, Thbg. l. e. vix huc, sed potius ad Pana- cem Ginseng ducenda videtur. Sia carpophoro bipartito calycis laciniis obsoletis ad Pimpinellae sect. Tragoselinum nuper ducuntur a Benthamio, sed quum Sisara nostra duo (nipponicum et Ninsi) calvcis limbo distinetissimo gaudeant vit- fasque pauciores habeant, melius duxi sub genere pristino describere. — Ab eodem autore S. cicutifolium Gmel., e Japonia exul, sed in Mandshuria et Sibiria orientali frequens, identicum cum S. lineari Michx. declaratur (Benth. et Hook. Gen. pl. I. 888. sub Apio sect. Mauchartia), omni jure uti videtur, sed fructus maturos plantae americanae examinare mihi non eontigit. | oe Lampsana apegonoides, Annua pusilla glabriuscula, foliis fere omnibus radicalibus lyrato - pinnatisectis, segmentis ovatis dentibusque paucis acutis apiculatis, caulino unico abbreviato vel nullo; cauliculis folia primum vix demum duplo superantibus 1 — 5-cepha- lis, pedunculis longissimis fasciculato-racemosis basi bractea oblonga fultis floriferis erectis fructiferis cer- nuis; involucro cylindrico squamis planis cucullato- acutis, calyculi squamulis 4 — 5 distinctissimis ovatis obtusis; achaenio lineari-oblongo apice attenuato ob- solete striato sericeo-pubescente. —- Ko oni-ta-birako. Soo bokf. XV. 31. opt. Hab. in Japoniae oryzetis requietis, uti videtur vul- garis, v. gr. circa Nagasaki, Martio fl., initio Aprilis fl. c. fr. mat., eodem loco et tempore etiam ab Old- ham collecta, N 499.; in Nippon, ex opere citato. simillima Apogont humili Ell.,a quo genere bene distinguenda tantum calyculi praesentia achaenioque haud transverse striolato. — L. parviflora A. Gray ( Yabu ta-birako, Soo bokf. XV. 32. opt.), in sylvis gra- minosis per totam Japoniam crescens, et varians a palmari ad tripedalem altitudinem, habet involucra ovoidea squamis acuminatis, calyculi parvi squamas pauciores, achaenia late oblonga, acute profunde striata, apicem versus scabra. — Subsimilis primo aspectu etiam Crepidi stoloniferae (Ixeridi A. Gray), quacum similibus locis crescente primum confudi at- que nimis pauca specimina collegi, nostram pro statu juvenili illius perperam habens. Plantula 2 — 7 pollices alta, primum densifolia pe- dunculis immersis, postea laxior et magis elongata = Oe — atque ita in opere laudato delineata, capitulis circa 10-floris luteis. ULMACEAE orientali-asiaticae. Zelkowa Spach. Z. Keaki Siebold Syn. pl. oecon. n. 170. p. 28. 1830 — sub Ulmo. — Z. acuminata P1. in Comptes- rendus de l'Acad. de Paris. 1872. I. 1396. — Planera acuminata, Lindl. Gardn. Chron. 1862. 428. — PI. japonica, Miq. Prol. 254, (1867.) — Corchorus hirtus, Thbg. Fl. Jap. 228. — C. serratus, Thbg. in Trans. Linn. soc. II. 335. — T hbg. Icon. pl. japon. ined.! Hab. in Nippon; circa Yedo (Veitch ex Ldl.), et Yokohama, frequens arbor, Aprili fl., Septembri frf., in jugo Hakone (Tanaka et Yeutschima!), prope Kokura (ex Miquel!). Kivsiw (Miquel): circa Naga- saki in sylvis umbrosis montanis rarius, sterilis tan- tum observata. | Sub nomine kea-ki in tota Japonia notissima ar- bor, ligno magni aestimato pro aedibus et templis. Foliis acuminatis a planta europaea, me judice ne- quaquam in species duas dirimenda, statim distin- guenda, sed valde affinis. Pulchra et vastissima ar- bor, cortice laevi griseobruuneo. Nomen Sieboldi omnium antiquius restituendum est, etsi absque descriptione plantae promulgatum sit, nam.de specie nulla dubia superesse possunt ob no- men vernaculum adductum, usum ligni explicatum, et synonymon C. hirti Thbg. cum? citatum. Thunber- gii vero planta, ad ramulum sterilem descripta, ut patet ex icone ejus inedita, addita fructus forma ex ERUIT ie verbis incolarum, minime ad hanc, sed ad Carpinum quemdam forsan spectante, duobus insuper nominibus iisque inaptis instructa, ex nomine triviali tantum et forsan ex autopsia herbarii eruenda, melius oblivioni tradenda est. Hemiptelea PI. H. Davidii, Pl. 1. c. 132. et 1496. — Planera Da- vidii, Hance in Seem. Journ. of bot. VI. 333. — Planera vel gen. novum. Maxim. Ind. Pekin. in Prim. fl. Amur. p. 477. Hab. in China boreali: ad viam inter murum magnum et m. Inschan detexit Dr. Tatarinow fl. 1847., circa Pekinum loco speciali non adnotato (Skatschkow! fr. nond. mat.), prope She-he (Jehol) (David ex Hance et Planchon). Unica Ulmacearum ramulis lateralibus frequenter in spinas validas mutatis. Ulmus Tourn. 1. U. macrocarpa, Hance l. c. — Pl. 1. e. 1498. — Ulmus n. sp. Maxim. l. c. 477 Hab. prope Pekinum Chinae borealis (Kirilow! 1843, David ex Hance). Specimen nostrum fructiferum a descriptione Han- cei differt tantum foliis triplo majoribus et stipite sa- marae perigonium persistens subsuperante. 2. U. campestris Sm. et U. pumila L. — PI. sur les Ulmacées, in Ann. se. nat. III. sér. X. 271. 272. — Trautv. in Maxim, Fl. Amur. 247. a. vulgaris PI. Observata est circa Pekinum Chinae borealis (Skatsch. ma al kow!) et ad Sungari inferiorem Mandshuriae (forma denudata), in Japonia, in ipsa urbe Yedo culta, et in Mandshuriae australis sinu Possjet (forma suberosa), sed hucusque tantum sterilis. 8. major Pl. — Trtv. 1. c. 248. — Miq. Prol. 258. Hab. in tota Mandshuria, ubi secus fl. Amur arbores vastas sparsas, circa Possjet fruticeta in collibus con- tinua ad 10 pedes alta format, circa portum Bruce secus rivulos in sylvis sat frequens crescit (forma de- nudata). Suberosa occurrit in Mandshuria cum denu- data, sed rarius, in Japonia (Miquel): insula Yezo, circa Hakodate (Albrecht!), in Sachalino (Glehn). y. laevis Pl. — Trtv. l. e. 247. Hab. in Asia orientali omnium varietatum frequen- tior: in tota Transbaicalia et Davuria, ad Schilkam medio Junio frf., in tota Mandshuria trequens, ad Usuri superiorem fine Aprilis florens, fine Maji fruc- tif., praesertim denudata, sed ad Amur superiorem etiam suberosa. In Japonia: silvis Yezo meridionalis sat frequens arbor, init. Junii fructif. denudata, in silvis subalpinis jugi Hakone ins. Nippon (florens). Praeterea in Mongolia, Turkestania, Europa. . 9. pumila, Ledeb. Fl. Ross. — Maxim. Ind. Pekin. l. e. 477. -— Fruticosa vel rarius arborea, dumosa, densissime tenue ramulosa, glabra, foliis ovato-lanceolatis lanceolatis ovatisve acuminatis sub- simpliciter serratis, longiuscule petiolatis, stipulis subpersistentibus firmius membranaceis petiolo bre- vioribus; perigonio saepissime eciliato. — U. pumila Pall! Fl. Ross. t. 48. fig. A. B. C. ox are Hab. in Transbaicalia, Dahuria et Mongolia fre- quens, vix non semper fruticosa, in China boreali circa Pekinum frequens, frutex et arbor (coll. rossici omnes!), in Mandshuria: ad Amur superiorem, frutex vel arbuscula humillima, trunco nihilominus crasso comaque densa, ad fl. Nautu, affluentem Usuri supe- rioris, et ad fl. Wai-Fudin sinus St. Olgae, in pratis siccis lapidosis passim, arbores vastae valde angusti- foliae, fine Junii fructiferae. Abit in var. y. sed vulgo facile distincta, non spe- cie tamen. Perigonium occurrit nempe, etiam ex Trautvettero l. c., saepe ciliatum (in ipsius Pal- lasii imo speciminibus), samarae emarginatae nec breviter bifidae (a Planchon U. campestri adscriptae) occurrunt illis U. campestris simillimae, gemmae fo- liiferae, ex Planchon in U. pumila supra inflorescen- tias numerosiores, obveniunt etiam paucae. Ad Nautu fluvium erescit arborea (ad 1'/, pedem crassa, 30 pedes alta) in consortio var. v. laevis, sed loeis siccioribus et apertioribus. Cortex harum arbo- rum, cum illo var. Y. comparatus, obscurior et pro- fundius grossiusque rimosus erat. Fructus vulgo or- biculatus subestipitatus, sed occurrit etiam normalis. Japonice ex Miquel audit: ya giri. U. Davidiana, Pl. in Comptes-rendus 1. c. e China boreali, U. campestri ab auctore valde affinis dieta, sed disco seminitego ab emarginatura magis remoto diversa, ceterum vero adhuc indescripta, mihi ignota est. Moneo tamen, me inter specimina U. pumilae e Pekino observasse nonnulla, ubi samara breve emargi- nata etiam discum remotiorem habuit, omnes ceterae vero partes simillimae erant. uei DE c Lu 3. U. montana, With. — Pl. Ulmac. I. c. 274. — Trtv. I. c. 246. | a. typica. Hab. in Nippon mediae silvis, verosimiliter Hakone, ubi frf. foliis subtus praeter axillas barbatas glabris legit Tschonoski. | — B. laciniata, Trtv. l. c. — Miq. l. c. 258. — U. expansa, Rota in Bot. Zeitg. 1855. 469 (ex de- Sseript.). Hab. in Mandshuria orientali: ad Amur infe- riorem in sylvis passim, ad ÜUsur? superiorem in sylvis montanis, nec non ad affluentem ejus Li-Fudin, et circa sinum Victoriae, ubi observavi in portu Bruce. In Japonia (Miquel): insula Yezo, silvis subalpinis prope Mohidzi, fine Maji fructu jam delabente. In Sachalin frequens (Schmidt et Glehn). Occurrit praeterea in Rossia europaea (ex Trautvetter I. c.), nec non in Bohemia (Tausch! hb. boh. 1445. ramus sterilis cum var. a. editus) et Longobardia (Rota). Varietas in Asia orientali multo frequentior quam a., sed inconstans: in eadem arbore enim habemus folia integra et laciniata. In tota Sibiria U. montana hucusque desideratur. 4. U. parvifolia, Jacq. — PL. 1. c. 280. — Micro- plelea parvifolia, Spach. — Sieb. et Zucc. Fl, Jap. fam. nat. II. 224. — Mig. Prol. 258. — Ulmus japonica, Sieb. Syn. pl. oecon. p. 28. n. 169. Hab. in Chinae regionibus temperatioribus (P1an- chon), in Japonia meridionali: Kiusiu, circa Nagasaki non rara, init Septembris fl., init. Novembris frf.; in monte Tara; prope Kumamoto, nec non in Nippon australi (Buerger ex Miquel). Mélanges biologiques. IX. 4 Ba Japonice: aki nire, pro sepibus vivis plantatur, teste Siebold. 3 Circa Nagasaki arbuscula parva, 15-pedalis, 1— 4 poll. erassa, alibi arbor 3 — 5 pedes crassa. Pteroceltis gen. n. Flores monoici. d perigonium 5-partitum, laciniis concavis, aestivatione valde imbricatis. Stamina 5 la- ciniis perigonii opposita, antheris introrsis, filamentis (valde juvenilibus) praefloratione erectis. Germinis . vestigium nullum. 9 .... Samara subquadrata, 2-alata, apice leviter emarginata, stigmatibus 2 haud exsertis coronata, basi perigonii vestigiis incompletis fulta, medio loculum subglobosum, non compressum, a basi et ab apice samarae remotum gerens, illumque epi- carpii tenuiter lignosi in modum tegens, endocarpio - loculi (drupa) crassiore osseo. Semen pendulum, inte- gumento membranaceo tenuissimo. Albumen parcissi- mum, cupuliforme, embryonis apicem sub umbilico et chalaza huie contigua obtegens. Cotyledones radiculae superae incumbentes bis complicatae et transverse un- dulato-subcorrugatae. — Arbor vel frutex inermis glaber cortice castaneo laevi, lenticellis paucis minu- tis, foliis alternis, petiolatis, trinerviis, ovatis, longe cuspidato acuminatis, inaequaliter serratis, stipulis... demum deciduis, gemmis axillaribus perulatis, inferio- ribus flores 3, superioribus flores © solitarios emit- tentibus, autumno praecedente jam formatos, primo vere verosimiliter prodeuntes, floribus masculis in racemum compositum sub -octoflorum bracteatum di- gestis, bracteis perigonioque nec non antheris apice longe ciliatis, samaris solitariis pedunculatis erectis. Cuomo Sr Mélanges biologiques. PIX. \ PTERC Explic. figur. — Fig. principalis : ramulus bat, cum folio a ramulo alio desumpto, a pagina i ut semen pendulum conspici possit, m. vix a. 2, et postica visus, m. a. 4, idem explicatus, ut co parte ramuli, m. parum a. 6, flos 6 ex illa, expli Mélanges biologiques. T. IX. N ) PTEROCELTIS TATARINOWII. Explic. figur. — Fig. principalis: ramulus fructiferus, unus e duobus ubi samara adhuc pedunculo inside- - bat, eum folio a ramulo alio desumpto, a pagina inferiori delineato, magn. nat. 1. samara demto pariete anteriore, ut semen pendulum conspici possit, m. vix a. 2, et 3, embryo remotis integumento et albumine, a faciebus antica et postica visus, m. a. 4, idem explicatus, ut cotyledonum complicatio melius intelligatur. 5, gemma perulata c. parte ramuli, m. parum a. 6, flos 5 ex illa, explicatus, magis a. 7, Stamen ex eodem. MA DM Habitu et structura Celtides refert, sed epicarpium drupae tenue lignosum et in alas expansum ut in Ul- mis, jungit arcte igitur tribus Ulmidearum et Celti- dearum. — Nomen e voce pteron (ala) a Plinio etiam latine adhibita, et Celtis compositum. P. Tatarinowii, — Umi sp. nov. altera. Maxim. Ind. : Pen. 1. c. 471. | Semel lecta est in horto ecclesiae rossicae Pekin institutae, Junio mense fructifera (Dr. Tatarinow! 1847.), sed hodie ibidem a cl. Dr. Bretschneider frustra quaesita. Patria igitur rite nondum cognita, verosimiliter Mongolia vel China borealis. Character ad specimina pauca fructifera descriptus, floris ad gemmas axillares, e quibus tres examinavi, omnes flores d octonos foventes. Praefloratio igitur . filamentorum nunc brevissimorum forsan postea ad- huc mutabitur. | Celtis Tourn. 1. C. sinensis, Pers. — Bge Enum. Chin. bor. 345. — Bth. Fl. Hongk. 324. — Miq. Prol. 129. — PI. lI. c. 286. — C. Willdenowiana, R. S. — PI. 1. c. 287. — Sieb. et Zucc. I. c. II. 222. — C. orientalis, Thbg Fl. Jap. 114. — Sieb. Syn. pl. oec. 28. n. 167. Hab. in China meridionali (Bentham) et boreali (coll. rossici!); insula Formosa (Oldham! X 512.513.), archipelago Coreano (Oldham!) et Corea, circa Port Hamilton (Wilford!); in Japonia (Buerger!): circa Nagasaki frequens, medio Aprili flor., Septembri frf., Simoda (Wright!), jugo Hakone (Tanaka!), Yoko- hama, frequens, fine April. fl., fine Sept. frf. _— 28 — Japonice: ye-no-ki, vel circa Nagasaki etiam vulgo - muku. — Fructus maturi fuscorubri dulces. Arbor, qualis in silvis occurrit, saepius mediocris, in hortis et ad vias publicas plantata vasta. «Ad vias per regnum posita singula indicat milliaria: gallae quas profert sunt tinctoriae.» Sieb. l. c. 2. C. caudata, Hance Advers. in Ann. sc. nat. V. sér. 5. p. 42. — non Planchon l. c. 294. Hab. in Formosa, in sepibus vivis rarius, Aprili fr. immat. legit Oldham ex Hanceo. — Mihi ignota. 9. C. philippinensis, Blanco Fl. de Filip. ed. 2. 139. — PI. I. c. 306. — Benth. I. c. Hab. in China meridionali, Hongkong (ex Ben- tham), in Philippinis (Cuming ex Planchon) et Nova Hollandia tropica (ex eodem). — Non vidi. Homotoceltis Bl. H. aspera, Bl. Mus. II. 64. — Miq. Prol. 129. — Celtis Muku! Sieb. Syn. l. c. et Sponia nudiflora, Sieb. et Zucc. I. c. II. 223. — Prunus aspera, Thbg F].201.et ejus icon. ined. (frf.). — Muknoki. Kaempf. Amoen. 799, Hab. in Japoniae (Buerger!) insulis Kiusiu (Mi- quel!) prope Nagasaki, in sylvis montium, rarius, init, Maji florens, etiam Oldham! Ne 604, 723, 724., — et Nippon (Miquel): prope Yokohama in silvis sat frequens, eodem tempore florens, Septembri fructifera. Arbor 40-pedalis dense frondens. Homoioceltis Bl. a Sulp. Kurz in Flora 1872. 447. ad Galumpitam Bl. ducitur, haec vero simul cum G1- ronniera pro subgenere Sponiae declaratur, utraque tamen drupis minutis statim cognoscenda. Indicatur ns dg is praeterea species H. asperae peraffinis, pube molli tan- tum praecipue diversa, nuper in montibus Assam Indiae boreali-orientalis detecta. Gironniera Gaudich. 1. G. chinensis, Benth. Fl. Hongk. 325. Hab. in China meridionali: Hongkong!, provincia Canton: ad fauces Tsing yune secus North river! et ad Tsing à shan! (omnes commun. cl. Hance). 2. G.? nitida, Bth. 1. c. Hab. circa Hongkong, rara (Champion ex auctore citato). — Non vidi. Sponia Commers. 1. Sp. timorensis Dne! PI. 1. c. 318. — Sp. Samp- sont Hance! |. c. 43. — Sp. virgata, PI. 1. c. Hab. in Chinae prov. Canton, secus West river (Th. Sampson! comm. Hance), et late diffusa per archipelagum Malayanum! et Indiam! Praeeunte S. Kurzio 1. c. Sp. timorensi Sp. vir- — gatam adjunxi, huic vero speciem a Hanceo stabilitam nimis affinem addidi. 2. Sp. orientalis Pl. et Sp. argentea, PI. 1. c. 323. Hab. in insula Formosa, prope Tamsuy (Oldham! Ne 514+); in archipel. Bonin (Postels!, Wright!) et late diffusa, ita ut praecedens, in India, cum sequente vulgatissima, fide Kurz. Specimina Formosana habent pubem et folia.longe acuminata Sp. orientalis, profunde cordata et inflo- rescentias sessiles Sp. argenteae, specimen Postelsii pubem hujus, folia longe acuminata illius, exemplaria Wrightii denique folia exacte Sp. argenteae , inflo- PUN D TRE rescentiam pedunculatam Sp. orientalis, ita ut utraque species, ceteris characteribus omnino jam congrua, jungenda videatur. 3. Sp. velutina, PI. l. e. 327. — Bth. I. c. 324. Hab. in China meridionali (Millett!): Hongkong (Wright!, Fortune!), Canton in collibus (Sampson !), Formosa (Oldham! M 514.). — Occurrit praeterea in Philippinis (ex Bentham), Banka!, Java!, Malacca!, Sumatra!, Assam!, Khasia!, Sikkim! Indumento molli subtus ad folia a praecedente tan- tum diversa, ex Kurzio non sejungenda. — ——— ADDETUR in decade XII. Juglandea omissa: Eingelhardtia chrysolepis, Hance in Ann. sc. nat. 4° ser. XV. 227., et in Journ. Linn. soc. 1872. 124. — E. Wallichiana 8. chrysolepis, Cas. DC. in DC. Prodr. XVI. 2. 141. — E. sp., Benth. Fl. Hongk. 318. Hab. in China meridionali: Hongkong (Hance!). (Tiré du Bulletin T. XVIII, p. 275 — 296.) 80 Janvier 11 Février 1873. Diagnoses plantarum novarum Japoniae et Man- dshuriae. Scripsit C. J. Maximowicz. DECAS QUARTA DECIMA. Lychnis stellarioides. (Bulychnis Fz1.) subglabra viri- dis erecta; foliis inferioribus ellipticis subito breve acuminatis, ceteris elongato-lanceolatis longe acumi- natis, bractealibus minoribus consimilibus; cyma 7 — 13-flora laxissima diffusa, pedicello floris centralis ca- lycem multiplo, lateralium distincte superantibus; ca- lyce breviter obconico dentibus ovatis acuminatis bre- vissime ciliatis, nervis apice arcuatim conjunctis et anastomosantibus; corolla alba, unguibus linearibus parum exsertis lamina cuneata basi bidentata apice bifida lacinia quadam bi-tridentata sublongioribus, ap- pendicibus oblongis; capsula ovali carpophorum supe- rante; seminibus planoconvexis anguste marginatis laevibus. — Sendshiyu ganpi. Soo bokf. VIII. 58. Hab. in Nippon meridionalis (ex opere citato) et borealis silvis montanis, unde e prov. Nambu misit fl. frf. Tschonoski. | Species omnino sui juris, tantum cum L. flore cu- culi L. comparanda, sed diversissima, habitu potius Stellariis quibusdam (holosteae v. gr.) accedens. Bi. MED wu. Herba bi-tripedalis foliis 5 pollices longis, pollice angustioribus, floribus vix pollicaribus. Nota. L. Wilfordi Maxim. in indice ad calcem decadis X. — LL. laciniata Maxim. Dec. II. — a Re- gelio ad specimen unum florens a Wilford lectum olim sub nomine L. fulgentis var. Wilfordi descripta, ab optimo b. Rohrbach iterum pro varietate L. ful- gentis habetur, neglecto examine speciminum com- pletorum. meorum totiusque meae descriptionis, ubi praeter alia signa (glabritiem, flores duplo minores, petalorum lacinias angustissimas aliaque) semina vil- losa (pilis longis patentibus) describuntur. Quo signo abunde differt a L. fulgente Fisch., cui semina mi- nute obtuseque tuberculata. Optima igitur est spe- cies, ceterum jam habitu diversissimo primo obtutu distincta. De ceteris Sileneis sinico-japonicis confer ad Rohr- bach in Linnaea XXXVI. 664 sq., ubi species 29 enumerantur. Sequuntur hic Alsineae ejusdem ditionis, nempe Japoniae, Mandshuriae, Mongoliae et Chinae, ea dili- mitatione qua in Benthamii et Hookeri Gen. pl. expositae sunt, exclusis nempe Polycarpeis, quarum paucae species tantum in China ipsa et quidem au- straliori occurrunt. Alsineae Sinico - Japonicae. Sagina L. S. Linnaei Presl. — Fzl. in Ledeb. Fl. Ross. I. 339. — F. Schmidt. Fl. Sachal. 117. Hab. in Mandshuria orientali, in litore portus EE a ~ Bruce, ad margines pratorum perfrequens, init. Au- eusti.fl..c. fr. Var. maxima, A. Gray. Bot. Jap. 382. (sp. pr.): — caulibus elatioribus, foliis majoribus, floribus numero- sioribus majoribus 5 — 10-decandris, pube ad api- cem totius plantae saepius glanduloso-pilosa. — Miq. Prol. 11. — S. sinensis, Hance in Seem. Journ. of bot. VI. 46 — S. procumbens, Thbg. Fl. Jap. 80. — Möhringiae spec., A. Gray in Perry’s Exped. 309. — Tswme gusa. Soo bokf. VIII. 32. | . Hab. per totam Japoniam frequens; in archipelago Koreano (Oldham!); Korea (Wilford!); Mandshuria australi, in rupibus litoreis portus Deans Dundas, me- ridiem versus; Lutschu (Wright!); China: in insula | ex adverso Amoy (Sampson! commun. Hance). Forma meridionalis videtur. Alsine Wahlbg. 1. A. verna Bartl. &. borealis Fzl. 1. e. 349. — A. verna, Turcz. Fl. Baic. Dah. I. 220. — Hosoha- tsumé-kusa (i. e. Sagina tenuifolia). Soo bokf. VIII. 39. (opt.) Hab. in Japonia boreali: principatu Nambu (Tscho- noski, fl. fr. nond. mat.) et loco non designato (ex opere laudato). | Specimina pauca collecta cum baicalensibus con- grua. Semina in nostris undulato-rugulosa. . 9. A. laricina Crantz. —Fzl1.1. c. 352. — Maxim. Primit. 56. — Rgl. Pl. Radd. I, 353. Hab. in Mandshuria occidentali frequens, usque ad Amur meridionalem, praeterea in tota Sibiria orientali. Mélanges biologiques. IX. 5 MEC DER Ammodenia Gmel. A. peploides Rupr. Fl. Samojed. 25. — Honkeneja p. Ehrh. — Fzl. l. c. 357. 8. oblongifolia F zl. — Maxim. 1l. c. 56. -— A. Gray Bot. Jap 382. — Miq. Prol. 368. — F. Schmidt Fl. Sachal. 117. | 3 Hab. in litoribus orientalibus Mandshuriae totius usque ad fines Koreae, in Sachalino et Yezo. Arenaria L. 1. A. capillaris Poir. — Fzl. 1. c. 367. a. glabra Fzl. — Rgl. I. e. 366. tab. VIII. fig. 18. 19; — F. Schmidt ies TA. Hab in Dahuria, ins. Sachalin. B. glandulosa F zl. — Maxim. 1. c. 480.—Regl. L c. — Trtv. Cat. Mongol. n. 19. in Acta h. Petrop. I. Hab. in Mandshuria occidentali, Mongolia et fl. Baicalensi- Dahurica. 2, A. Meyeri FzL E €. 368. heilt eomm Hab. in Mongolia et Songaria. 3. A. juncea M. Dieb.— Fzl.1. c. 1. 366.— Maxim. lee. 5722109 180. Hab. in Mandshuria occidentali ad Amur superio- rem et usque ad meridionalem (Kudjurko, ipse), in ditione fi. Usuriensis loco non adnotato (Przewal- ski!), in Mongolia, China boreali et Dahuria. 4. A. serpyllifolia L. — Fzl. l. e. 368. — Mig. Prol. 11. — Thbg. Fl. Jap. 186. Hab. per totam Japoniam vulgaris, e China prostat e Ningpo (Oldham!) et insula Formosa (idem !). a de Môhringia L. 1. M. lateriflora Fzl 1 c. 371. — Maxim. 1. c. 57. — F. Schmidt. Fl. Amg. Bur. 35. et Fl. Sachal. 117. — A. Gray Bot. Jap. 382. — Miq. Prol. 11. Hab. in tota Japonia et Mandshuria vulgaris. 2 M. platysperma. Annua diffusa tota rigidulo- pubescens, cauliculis filiformibus flaccidis apice cymam foliatam plurifloram gerentibus; foliis bracteisque pe- tiolatis ovatis acutis mucronatis 3-nerviis; pedicellis fructiferis cum flore nutante horizontalibus; calycis 5-meri laciniis lanceolatis acutis carinatis carina stri- goso-ciliata: petalis oblongis capsulaque depresso -glo- bosa calycem dimidium aequantibus ; seminibus valde compressis marginatis radiatim striolatis nitidis, stro- phiola parva. | Hab. in Yezo: fruticetis circa Hakodate frequens, medio Junio fl. frf. Simillima M. trinerviae Clairv., sed seminibus valde diversa. Planta '/,— 1-pedalis, omnibus partibus speciei lau- datae aemula, pubes tamen longior et densior, folia longiuscule ciliata, semina duplo minora, plano-com- pressa et margine circumdata et strophiola minuta papilliformis. KRASCHENINIKOWIA Turez. reform. Maxim. Prim. fl. Amur. 58. Flores dimorphi: alii alares vel apice caulis raris- sime subpaniculati aperti, alii minores amphigael, brevius pedicellati, ex axillis infimis orti, subclausi. Fl. epigaei: Sepala 5 vel 4. Petala 5 vel 4 calyce lon- giora, integra vel emarginata. Stamina 10 vel 8 levi- ter perigyna, 5 vel 4 sepalis opposita paullo lon- giora. Styli 2 vel 3 (4) filiformes, stigmata capi- tellata. Ovarium globosum vel ovoideo-globosum 1- loculare pluri (8 —15)-ovulatum, carpellis 2 vel 3 (4) sepalis alternis. Placenta basilaris, fere a basi divisa in fimbrias tot quot ovula. Capsula (rarius evoluta) primum in valvas 2 vel 3 (4) ultra medium dehiscens, quavis valva demum bifida. Semina cum ilis fl. amphigaei congrua. Fl. amphigaei: sepala 4 vel 5. Petala nulla vel 4 seu 5, minutissima, hya- lina. Stamina O vel 4 — 5 sepalis opposita vel rarius 10, inania, illis fl. epigaei consimilia, sed semper sepalis breviora illisque inclusa, interdum in floribus terrae propioribus sensim deficientia. Ovarium sae- pius carnosum, ceterum normale. Stylus 1 vel 2, crassi, ovario breviores. Stigma 1 stylum superans (vel 2 si styli 2) ovoideum capitatum amplum, vel in floribus a terra magis remotis 2 vel 3 abbreviata crassa divaricata. Capsula carnosa vel subcarnosa, normaliter dehiscens. Semina 3—8 erecta, compres- siuscula, tuberculata, glochidiata vel laevia. Albumen centrale farinosum candidum. Embryo periphericus virescens cotyledonibus incumbentibus. — Herbae pe- rennes habitu Stellariarum, rhizomate filiformi repente tubera globosa vel napiformia gerente, cauliculis erectis vel adscendentibus saepius numerosis, pube pluricellulari, foliis uninerviis. Genus a Turczaninowio in charactere seminis glo- chidiati K. rupestris exstructum, praetervisis floribus amphigaeis, a me a. 1859. nova specie adauctum et quoad characteres reformatum est. Regel iterum ne On characterem Turczaninowii restituit, meam K. syl- vaticam vero ob semina non glochidiata pro sectione nova Séellariae (Pawlowskya), floribus «diclinis» in- structa, declaravit (Pl. Raddeanae I. 385. 421. t. IX. fig. 12—16.). Denique Bentham.et Hooker (Gen. pl. I. 149.) genus, uti a me reformatum erat, pro sectione Sfellariae sub pristino nomine habent et addunt, K. rupestrem a St. bulbosa Wulf. verosimiliter - non differre, et St. Saxifragam Bertol. ad eandem sectionem probabiliter referendam esse. Styli solitarii stigmate maximo coronati vero florum inferiorum ab hisce autoribus, ut etiam a Regelio, omnino prater- visi sunt, etsi character hic genus nostrum nonnihil a Stellarus removet et Polycarpeis appropinquat. In St. bulbosa Wulf. nemo unquam flores amphigaeos observavit et species ipsa etiam aliis signis a K. ru- pestri distinguitur. St. Sawifraga denique a Fenzlio ad Arenariam emendatur pariterque floribus amphi- gaels caret. | Clavis specierum mihi notarum. : Petala integra, folia lanceolata. 2. » emarginata. 8. siu 2, semina TAC VIA) s... oce esse see K. heterantha m. nuo gemina elechidiata ;............-. K. rupestris Turcz. 9. Flores 5-meri, folia linearia.............. K. sylvatica m. nu A-meri, folia-ovata.. «os dedi n: K. heterophylla Miq. 1. K. rupestris Turcz. Cat. et Flor. Baic. Dah. I. 238. — Fzl. 1. c. 373. — Regel pl. Radd. I. 379. — Tuberibus subglobosis vel napiformibus, cauliculis de- bilissimis ramosis vel rarius firmioribus simplicibus, pube confervoidea pilosulis, demum praeter pedicellos subglabratis; foliis in petiolum marginatum brevem attenuatis, infimis subspathulatis acutis, ceteris lan- uude pea ceolatis acuminatis reticulato-venosis, adultis ob pilos evanidos minute papillosis; floribus epigaeis folia su- perantibus, petalis cuneato-oblongis sepala oblongo- lanceolata obtusiuscula parum excedentibus; stylis 3; floribus amphigaeis folio brevioribus 4 — 5-sepalis apetalis 4 — 5-andris, defloratis arcuato-deflexis; se- minibus subsenis pilis longis glochidiatis dense ob- Sessis. Hab. in flora Baicalensi - Dahurica: in rupibus ad Bystram minorem!, Urgudei!, nec non prope Schebu- tui (Turcz.!), in lapidosis ad fl. Oka (Kusnezoff!). In Mandshuria: jugo Bureico (Radde!, Majo florens). In Japonia: in montibus Hakone (fl. Tschonoski!). Stellaria bulbosa Wulf., quam permultis exemplis ante oculos habeo, huic persimilis, sed habet flores majores, folia latiora vix acuminata, petala emargi- nata, flores amphigaei desunt, totaque planta major est, fructus vero hucusque ignoti. Specimina pauca japonica cauliculis firmioribus cras- sioribus, tuberibus angustis longioribus et floribus non- nihil majoribus ab authenticis paullo recedunt et ma- gis cum amurensibus conveniunt; florem amphigaeum juvenilem unicum inter 4 individua collecta florentia inveni, sine dubio quia basis plantularum nimis brevis non satis humo sylvestri immersa et protecta erat. 2. K. heterantha. Tuberibus oblongis napiformibus, cauliculis debilibus subsimplicibus erectis pilis elon- gatis confervoideis (ad caulem bifariam) pilosis; foliis petiolatis infimis spathulatis acutis, ceteris lanceolatis acuminatis, omnibus reticulato-venosis, adultis minute papillosis; floribus epigaeis folia subduplo superanti- bus, petalis obovatis acutiusculis sepala ovato-lanceo- — 39 — lata acuminata parum excedentibus, stylis 2; floribus amphigaeis petiolos aequantibus 4—5-sepalis apetalis 4 — 5-andris, defloratis arcuato - deflexis, ovulis sub- denis; seminibus laevibus. Hab. in Japoniae insulis Kiusiu: vulcano Wunzén, alte supra mare, in rupibus, medio Majo fl. fr. juve- nili, et Nippon: in montibus (verosimiliter Hakone) defloratum legit Tanaka spec. 1 (vidi in hb. Fran- chet). Japonice: watsighai-soo (Tanaka). Simillima praecedenti, sed 2-gyna et leiosperma. 3. K. sylvatica, Maxim. Prim. tl. Amur. 57, — St. sylvatica, Rgl. 1. c. — Multicaulis erecta firma, tuberibus brevibus napiformibus, cauliculis anguste bifariam villosulis; foliis basi attenuatis elongato- " lineari-lanceolatis acuminatis 1-nerviis subparallele reticulato-venosis scaberulis basi ciliatis; floribus epi- gaeis folio brevioribus vel subaequalibus, rarius apice in paniculam oligantham approximatis, saepius steri- libus, etiam fructiferis erectis, petalis cuneato-obova- tis profunde emarginatis quam sepala ovato-lanceolata acuminata fere sesquilongioribus, stylis 3; floribus amphigaeis fructiferis arcuato - deflexis folio multo brevioribus, solitariis vel in ramulo abbreviato plu- rimis, 5-meris, infimis apetalis anandris, superiori- bus petala calyce duplo staminaque illo parum bre- viora gerentibus; capsula carnosa; seminibus sub- octonis tuberculatis. Hab. in Mandshuriae orientalis sylvis montanis ace- rosis muscosis: ad Amur inferiorem sat frequens, Junio florens, ad meridionalem in jugo Bureico (Radde!), in jugo inter Usuri et mare extenso inter fontes flu- BE ee viorum Li-Fudin et Da-dso-schu, Majo florens, ad superiorem decursum fl. Wai-Fudin, fine Junii frf. Omnium robustissima, habitu fere Stellariae glau- cae With. 4. K. heterophylla Miq. Prol. 3851. — Tuberibus napiformibus oblongis, cauliculis basi adscendentibus erectis bifariam longe pilosis; foliis utrinque pilosis, margine dense ciliatis demum praeter papillas minu- tas glabratis penninerviis laxeque reticulatis venis in nervum marginantem confluentibus, inferioribus spa- thulatis vel obverse lanceolatis acutis acuminatisve in petiolum marginatum brevem attenuatis, mediis sum- misque sessilibus ovatis acutis vel rhombeo - ovatis breve acuminatis, summis passim verticillato-approxi- matis; floribus fere omnibus 4-meris fructiferis de- flexis, epigaeis folio brevioribus, petalis cuneato-obo- vatis profunde emarginatis quam sepala ovata acuta rigide ciliata fere sésquilongioribus, stylis 2; floribus amphigaeis petiolum aequantibus apetalis 4-andris; capsula 3— 4-sperma; seminibus irregulariter tuber- culatis. | | Hab. in archipelago Koreano (Oldham! X 80 frf.), in Japoniae sylvis montanis, prov. Nambu (fl. defi.) Planta spithamaea vel humilior, foliis bipollicari- bus, flore epigaeo 1 centim. magno, amphigaeo 3 mill. longo. Stellaria L. Capsula subindehiscens 1-sperma. Planta elata angustifolia, pa- . niculis plerisque axillaribus (Schizotechium) St. monosperma Ham. - Capsula dehiscens. 2. 2. » | 1—2-sperma, folia subulato-triquetra densa (Adenonema). .. 5... ee een St. petraea Bge. 14. 15. 16. CSL AE Capsula pleiosperma (in n. 6. monosperma), fo- lia plana (Eu-Stellaria). 3. . Folia omnia distinctissime petiolata, lamina cordata vel ovata. 4. Folia sessilia vel obsolete brevissimeve petio- lata. 6. . Cauliculi epigaei horizontaliter reptantes, pe- dunculi breves axillares, stamina et petala . bina (confer notulam post n. 8.) ..... St. diandra m. Cauliculi adscendentes vel erecti, pedunculi ala- res v. paniculati. 5. . Sepala acuta, petala calyce longiora ... St. nemorum L. » obtusa, petala calyce breviora vel illi SPXRIIOHE3. Le oh ei St. media Vill. , Petala laciniata....... VER EN .. St. radians L. » bifida bipartita vel nulla. 7. Stellato-tomentosa, folia subcordata, petala nulla..... POUR ETE FEN EUPAROE es St. tomentosa m. Pubes simplex glandulosa vel nulla. 8. . Iteratim squarroso-dichotomae. 9. Simplices vel ramosae ramis erecto-patulis. 10. . Capsula 1-sperma, pubes brevis simplex St. gypsophiloides Fzl. » pleiosperma, pubes glandulosa vel ra- Aus nulla.......... Vents dud ala . St. dichotoma L. . Folia coriacea vel carnosula (reticulo vix trans- lucente), bracteae foliaceae. 11. Folia membranaceä reticulo perspicuo. 18. . Folia rigida cordato-ovata euspidata.... St. ruscifolia W. » carnosula ovata oblonga v. lanceolata. 12. . Capsula calycem aequans..... dec qe v: St. humifusa Rottb. » » subduplo superans.... St. crassifolia Ehrh. . Bracteae foliaceae v. herbaceae, flores saepis- sime alares, 14. Bracteae scariosae v. scarioso-marginatae, flo- res saepius paniculati. 15. Petala calyce breviora, semina laevia... St. borealis Bigel. » » fere duplo longiora, semina apice ADD s. Sn eyes "ideoque St. florida Fisch. Pedunculi alares ramosi plures, axi sterili dis- tincta, folia triplo longiora quam lata vel breviora, semina granulata. 16. Panicula pseudoterminalis, axi sterili obsoleta vel multo breviore, folia 4-lo saltem longiora quam lata, 17. ! Elata, folia breve petiolata, capsula calyce fere duplo longior ........ SEM STAR 22... BE. chinensis Rgl. Mélanges biologiques. IX. 6 uno OR eae Humilis multicaulis, folia sessilia, capsula ca- lyci aeguilonea..........2...0. as St. uliginosa Murr. 17. Folia caulisque scabra, semina laevia... St. longifolia Mühlbg. » » laevia. 18. 18. Petalorum laciniae lineares. 19. » » oblongae. 20. 19. Folia elongato-linearia viridia, semina rugosa St. graminea L. » oblongo lanceolata glauca QU EE St. discolor 'Turcz. 20. Pedunculi deflorati patentes........... St. glauca With. » semper erecti elongati....... St longipes Goldie. Species dubias vide ad calcem. 1. St. nemorum L. 8. Bungeana Rgl. I. c. 386. — Fzl. 1. c. 376 (sp. pr.). — Maxim. |. c. 58. 469. — F. Schmidt. Fl, Amg. Bur. 35. Hab. per totam Mandshuriam in silvis umbrosis sat frequens, occurrit rarius etiam in salicetis insu- larum (Uritschi ad Amur super.); in China boreali; in fl. Baicalensi-dahurica et Altaica. Desideratur in Japonia, ubi ejus locum tenet simil- limum Malachium aquaticum Fr., quod iterum in b ria orientali deest. 2. St. media Vill. — Fzl. l. c. 377. — Benth. Fl. Hongk. 21. — F. Schmidt. Fl. Sachal. 117. — Miq. Prol. 11. — Alsine media Thbg. Fl. Jap. 127. — Fan ru vulgo Fakobi item Fagu Jeta. Kaempf. Am. 896. — Hakobe. Soo bokf. VIII. 66. Hab. in China meridionali, introducta (Benth.); per totam Japoniam in ruderatis, circa domos, in agris vulgaris, circa Hakodate etiam in litore marino fre- quens, sed fere absque dubio olim introducta; in Sa- chalino tantum circa coloniam Japonensium Tunai; in Mandshuria tota omnino deerat, nuper tantum a Prze- walski ad amnem Mo primum detecta. In Sibiria tota vero ubique. Lu MEN ce 3. St. diandra, (Zu-Stellaria, divis. Petiolares Fzl.) Cauliculis epigaeis longissimis horizontalibus reptan- tibus glabris; foliis deltoideo-cordatis cuneo brevi in petiolum laminam subsuperantem glabrum attenuatis, juvenilibus utrinque pilosis, adultis papilloso-scaberu- lis: pedunculis omnibus axillaribus folio brevioribus glabris, fructiferis arcuato-deflexis; sepalis basi bre- vissime pilosulis oblongo-lanceolatis acutis subtri- nerviis praeter costam hyalinis; petalis 2 collatera- libus minutissimis oblongis integris vel leviter emar- ginatis; staminibus 2 calyce dimidio brevioribus ad basin filamenti dense barbatis: altero petalis 2 alterno, - altero ad latus corollae oppositum. locato; stylis 3 (4); capsula globosa calycem paullo superante; seminibus suboctonis vix compressis tuberculatis. Hab. in montibus Hakone insulae PEON medio Octobri fructifera. : St. prostrata Baldw. huic banal nimis differt caule haud reptante pubescente, petiolis ciliatis, foliis superioribus brevissime petiolätis, pedunculis elonga- tis, sepalis ovatis quam petala bifida duplo brevioribus, staminibus 7 — 8. — Inter omnes Séellarias insignis est cauliculis pedalibus epigaeis reptantibus, pedun- culis rite axillaribus et structura abnormi florum, exa- mine florum decem ceterum optime quoad qu eee probata. Primo aspectu specimina parvifolia Dryma- riae cordatae W. simulat). 1) bed praeterea specimina paucissima in Nippon media à Tschonoski florifera et unum in Kiusiu ad Ko-isi-wara lectum fructiferum, de quibus i in posterum adhuc innovum sermo faciendus. Nunc nomine provisorio describam, sed dubito hanc-plantam di- versam speciem esse a St. diandra, et tunc haec sequentis varietas peculiaris censenda erit: vo Me" den 4. St. radians L. — Fzl. I. e. 378. — Maxim. I. c. 59. — F. Schmidt. Fl. Amg. Bur. 35. et fl. Sachal. 117. Hab. per totam Mandshuriam et Sibiriam orienta- lem vulgaris, in Sachalino etiam perfrequens. 5. St. dichotoma L. «. cordifolia Bge. — Fzl. 1. c. 379. —.Maxim. 1. c. 469. 480. — Trtv. u Mongol. 1.20. Hab. quam glandulosa tam glaberrima in Mandshu- ria occidentali secus fl. Schilka, Argun et Amur su- periorem usque fere ad ostium fl. Dseja, in Mongolia, China boreali, et tota Sibiria a ditione baicalensi oc- cidentem versus. B. heterophylla F zl. Hab. in China boreali, Mongolia et Sibiria. 6. St. gypsophiloides F zl. I. ce. 380. — Maxim. l. c. 480. — Rgl. Pl. Radd. 393. et St. longifolia 8. hispi- dula Rgl. ibid. 407. Hab. in Mongolia chinensi et rossica. Planta Regelii l. c. 407 differt flore majore, sepa- St. diversiflora. Caule hypogaeo (?) repente cauliculos singulos palmares v. spithamaeos emittente; foliis omnibus petiolatis cordato- ovatis ad basin petioli breve villoso-ciliatis, lamina supra pilosula, demum*papillosa; pedunculis omnibus alaribus, e quovis foliorum jugo singulis, aliis inordinate inque eodem individuo petiolos vix superantibus, aliis toto folio plus duplo longioribus; flore decandro,. calyce St. diandrae, petalis lineari-cuneatis bifidis, in eodem cau- liculo mox sepala superantibus mox calyce triplo brevioribus; sta-- minibus calycem aequantibus, filamentis basi obsoletissime brevis- sime villosulis. — Praecedente magis macrophylla et robustior. Nisi obstarent petioli basi ciliolati, caulis unifariam puberulus,. petala distincte emarginata et filamenta subglabra, jam nunc forsan hanc pro typo haberem, St. diandram autem pro surculis hujus au- tumnalibus, floribus amphigaeis diandris insignibus. Nunc ulterius: observanda. SNA de lis plerisque acutissimis, inflorescentia pauperiore, sed similes: differentias observavi in St. petraea Bge. 7. St. borealis Bigel. ß. corollina Fzl. 1. c. 382. — Maxim. l. c. 59. — Miq. Prol. 375. (e Sachalin). — F. Schmidt Fl. Sachal. 117. — Rgl. Pl. Radd. 1. 395. et St. Fenzlü Rgl. I. c. 383. 399. Hab. in Mandshuria boreali-orientali, circa sinum. de Castries, in Sachalin, Sibiria orientali litorali, nec non in Rossia arctica. ! Omnia fere specimina paullo robustiora caulem tri- chotomum habent, inter ramos nempe floriferum. Quae magis multiflora paniculam ferunt et simul petala ca- lycem aequantia ostendunt, St. Fenzl sistunt, 8. St. crassifolia Ehrh. — F zl. 1. c. 383. — Turcz. Fl. Baic. Dah. I. 235. — Rgl. l. e. 394. Hab. in ditione fl. Mandshuricae: in pratis paludo- sis vel humidis secus fl. Schilka variis locis frequens, et abhinc boream et occidentem versus late diffusa et in Americam borealem transiens. 9. St. tomentosa. (Eu-Stellaria divis. Larbreae Fz1.) Caespitosa, tota griseo stellato-tomentoso-villosa, cau- liculis basi radicantibus decumbentibus; foliis brevis- sime petiolatis subsessilibus subcordato-ovatis acutis vel brevissime subito acuminatis; pedunculis omnibus alaribus folia duplo superantibus iternodia aequanti- bus defloratis deflexo- patentibus; calycis sub anthesi stellato-patentissimi sepalis oblongo-lanceolatis acutis subtrinerviis extimis 2 herbaceis extus tomentosis, intimis 2 margine scariosis glabris, quinto ad margi- nem amplexum scarioso glabro, ad amplectentem her- baceo et tomentoso; petalis 0; staminibus 10, annulo perigyno 10-crenato distinctissimo ; capsula ovoidea de calycem superante ad basin 6-valvi, sub-8-sperma; seminibus compressis apice minute papilloso-tubercu- latis. — Aoi hakobé (i. e. Stellaria caesia). Soo bokf. VIII. 68. | Hab. in Kiusiu: cacumine graminoso vulcani Wun- zen, medio Majo fl. c. fr. immat., et in Nippon (ex opere citato). St. saxatilis Ham. in Don Fl. Nepal. 215. (Wall! X. 634. — Miq.! Fl. Ned. Ind. I. 1054.) differt foliis ovato-lanceolatis lanceolatisve, floribus in paniculam solutis majoribus petaliferis, bracteis sepalisque om- nibus margine scariosis, praeterea omnibus partibus majoribus. Nihilominus nostrae proxime affinis videtur. Palmaris vel spithamaea, foliis centimetro minori- . bus vel paullo majoribus, flore diametro 8 millim. 10. St. humifusa Rottb. — Fzl. 1. c. 384. — Rel. l. e. 398. — F. Schmidt. Fl. Sachal. 118. Hab. in Mandshuriae angulo boreali-orientali: prope ostium fl. Tugur, in insulae Sachalin parte magis bo- reali, et in S?biria maxime orientali, nec non in arcticis. Specimina ditionis nostrae ad var. «. oblongifoliam Fzl. pertinent. fre 11. St. ruscifolia W. — Fzl. 1. c. 385.— Maxim. | I, c. 59. — Rel. 1. c. 419. Hab. in Mandshuriae regione boreali-orientali prope ostium fl. Amur, nec non in Sibiria maxime orientali. 12. St. florida Fisch. — Fzl. 1. e. 385. — Rgl. - l. c. 418. — F. Schmidt Fl. Amg. Bur. 35. Hab. in Mandshuria boreali alpina ad fl. Nemilen et Alyn (Schmidt), in alpibus Davuriae (Turcz.! ex Regel), in insulis Kurilis et in Sibiria maxime orien- tali. j : | xut NE x B. angustifolia. Glabra, cauliculis diffusis gracilli- mis, foliis minus densis lineari-lanceolatis longe acu- . minatis. — Oo ha isumé-kusd (i. e. Sagina grandifolia). Soo bokf. VIII. 34. Hab. in Nippon mediae alpibus altissimis ad tor- rentes in lapidibus (Tschonoski 1864. fl. frf.), in vulcano Fudzi-yama (Tanaka! fl. fr. nond. mat., vidi in herb. Franchet). Accedit ad specimina nonnulla eae 2. apud Fenz- lium, a vulgari.forma differt cauliculis basi laxis multo minus foliosis foliisque angustioribus. A simili St. longipede Goldie distinguitur petalis longioribus, bracteis anguste scariosis et seminibus papillosis ne- que laevissimis, nihilominus utraque forsan melius conjungenda. 13. St. longipes Goldie. — Fzl. 1. c. 886. — Rgl. l. c. 414. — St. peduncularis Bge. Turez. I. c. 234. Hab. in ditione fl. Mandshuricae: ad inferiorem partem fl. Schilka, in pratis sylvaticis circa 30 stadia infra Gorbiza, perfrequens, fine Junii florens. Prae- terea in Siberia altaica, baicalensi et orientali, Dahu- ria et America, arctica. | 14. St. discolor Turcz. Fl. Baic. Dah. I. 230. — Ext: e. 389. Hab. in Mandshuria occidentali: ad rupium et mon- tium radices ad fl. Schilka v. gr. prope Biankino et Schilkinskoi Sawod (Turcz.!), ad Amur superiorem: Ulussu-modon, in pratis sylvaticis non rara, Blago- westschensk, in pratis rarissime, Julio florens. 15. St. glauca With. ex Turcz. En. Chin. bor. in Bull. Mosc. 1837. 148. Hab. in China boreali (Turez., non vidi). Be, ee B. virens Fzl. ex Regel Fl. Usur. n. 94 a Maackio! ad Usuri fluvium Mandshuriae lecta, ob folia scabe- rula basi ciliolata vix huc, sed potius ad sequentem spectare videtur. — Ceterum species in fl. Baicalensi- Dahurica communis certe in Mandshuria saltem oc- cidentali expectanda. In Mongolia (St. graminea var. Laxmanni Trtv. Cat. Mongol. n. 21.). 16. St. graminea L. — Fzl. L c. 391. — Turez. Fl. Baic. Dah. I. 232. — Rgl. PI. Radd. I. 405. Hab. in Mandshuria: ad Amur superiorem, in pra- tis humidis ad Ust-Strelka, frequens, (a. linearis Fzl.), prope Olgina (Glehn! — ß. lanceolata F zl.), ad Usuri fl. prope ostium (non vidi) et ex adverso fl. Ima (Maack! confer ad Sf. glaucam, supra), circa sinum St. Olgae (var. ß., F. Schmidt!); in China boreali (Kirilow!). Bracteae foliaque in speciminibus mandshuricis ad oras ciliata, folia margine scaberula (ut in multis exemplis e Rossia europaea observavi), petala calyce triente longiora laciniis linearibus. In planta chinensi folia margine laevia. St. longipes, glauca et graminea, vix inter se distin- guendae, verosimiliter erunt conferruminandae. 17. St. longifolia Mühlbg. — Fzl. 1. c. 392. — Maxim. l. c. 59. — Rgl. Pl. Radd. I. 406. (excl. var. 8.). — F. Schmidt Fl. Amg. Bur. 35. et fl. Sachal. 118. Hab. in tota Mandshuria boreali et subalpina pas- sim vulgatissima. In Japoniae insula Yezo circa Ha- kodate et in silvis umbrosis ad pedem vulcani Kuma- ga-take, Junio fl., Julio fl. frf. In Sachalin et Kurilis, nec non per Sibiriam, Rossiam mediam alibique. a PRO uus 18. St. uliginosa Murr. — Fz1.1.0. 398. — Turez. . Fl. Baic. Dah. 1. 285. — A. Gray. On the bot. of Jap. 382. — Miq. Prol. 11. —Maxim.1. e. 469. — Benth. Fl. Hongk. 22. — St. Alsine Bge Enum. Chin. n. 51. — St. unduiata, Thbg Fl. Japon. 185. — ? Arenaria serpillifolia. Nomino-fusuma. Soo bokf. VIII. 31. Hab. per totam Japomam, in meridionali vulgatis- sima in oryzetis requietis, agris, ad vias, in murorum et rupium fissuris, toto anno florens et fructifera, in boreali multo rarior fit et praeter stationes nominatas . paludes muscosas cacuminaque nebulosa montium ha- bitat, certe spontanea neque introducta censenda. In China boreali (Bunge!) et meridionali: Hongkong (Wright!), Formosa (Oldham!). In flora Baicalensi enumerat Turczaninow. Var. undulata Fzl. (Thbg sp. pr.) cum genuina pro- miscue frequens crescit et vix varietas habenda. Icon citata valde dubia. Figura principalis quidem simillima, sed flos seorsim delineatus, magnitudine auctus, petala habet calyce paullo longiora, stamina 7, stylos 3 longe patentim pilosos! An St. japonica Miq? 19. St. chinensis Rel. Pl. Radd. I. 401. sub Sé. undulata Thbg excl. synon. | Hab. in China boreali! Praecedenti affinis, primo obtutu vero non absimi- lis speciminibus maximis S7. borealis 8. corollinae Fz. — CI. Regel pro St. undulata Thbg cum dubio ha- buit, sed praetermisit, jam Fenzlium 1. c. specimen hujus authenticum vidisse et pro varietate St. undu- latae declaravisse. Ceterum apud Regel l. c. jam optime descripta, praeter semina, quorum nulla men- tio faeta est. Haec vero in quavis capsula subquina Mélanges biologiques. IX. 7 — 50 — ex ovario 10-ovulato, compressa, rotunda, ubique tu- bereulis (apicem versus sat elongatis) obsessa. 20. St. petraea Bge. — Fzl. 1. c. 394. — Maxim. l. c. 60. 480. a. fasciculata Bge. — Rgl. l. e. 422. Hab. in Mandshuria occidentali, ad rupes et decli- vitates rupestres fl. Schilka et Amur superioris, variis locis sat frequens, fine Maji et Junio florens; in Mon- golia; fl. Baicalensi-Dahurica, nec non Sibiria maxime orientali. G. Cherleriae Bge. — Rgl. |. c. Hab. in Mongolia rossica, Sibiria altaica et maxime orientali. Species sat variabilis. Collegi var. a. specimina mox humilia grandiflora calycis laciniis acuminatis, mox elata floribus fere triplo minoribus calycis laciniis fere anguste ovatis acutis, sed inter talia erant simillima floribus normalibus paullo tantum minoribus onusta. 21. St. monosperma Ham. in Don. Prodr. fl. Nepal. 215. — S. crispata Wall! Cat. 633. — St. paniculata Edgew. in Trans. Linn. Soc. XX. 35. Var. japonica. Foliis omnibus petiolatis, pedicellis bracteis calycibusque glanduloso-pilosis, sepalis ob- longo-lanceolatis acutissimis, capsula indehiscente. — Oho-yama hakobe. Soo bokf. VIII. 69. (i. e. Stellaria montium altorum). Hab. in Nippon jugi Hakone faucibus rivorum um- brosis, Octobri fl. ult. et frf. Convenit cum var. glanduloso-pilosa, quam Edge- worth sub nomine Sé. paniculatae descripsit, sed se- pala non obtusa. Vera St. crispata Wall. flores gla- bros habet duplo saltem majores, sed vidi specimina xus Ih sun. etiam floribus aequimagnis et simul glanduloso - pu- bescentibus gaudentia. | Capsulam et semina plantae himalaicae, quae sub- genus Schizotechiwm V zl sistit, examinare licuit in coll. Strachey et Winterbottom X 3, ubi prior distincte dehiscens et circa semen laxa, semen vero ut in nostra constructum erat. In planta japonica vero capsula membranacea semen utriculi in modum arctissime ob- tegens, breve trivalvis quidem, sed suturis subobso- letis et certissime indehiscens! Semen in utraque sub- slobosum, minutissime striolatum (aciculatum dixit Edgeworth, quasi acu nempe rimulis tenuissimis le- viter vulneratum), ceterum laevissimum, castaneum. Situs embryonis et albuminis normalis, sed embryo distinctissimus! In omnibus enim aliis Sfellariis a me examinatis plurimisque ceteris Alsineis teres et ubique fere aequicrassus est, ita ut non facile videas, ubi sit radicula; ubi cotyledones, in St. monosperma vero cotyledones planae oblongae, radicula incumbens au- tem linearis, fere triplo angustior! Species incertae. 1. St. japonica Miq. Prol. 11. In Japonia Siebold et Keiske legerunt. "Vidi fragmentum sterile ab autore missum. À St. uliginosa Murr. ex Miquel differt foliis pel- lucide glandulosis, calycis laciniis lineari-lanceolatis, petalis calycem paullo superantibus, staminibus quam petala brevioribus, stylis 3 brevissimis. An huc icon japonica, a me cum dubio ad St. wliginosam ducta? 2. Stellaria? — Yama hakobe. Soo bokf. VIII. 67. (i. e. St. montana). — 52 — Non absimilis St. mediae Vill. quoad flores et sta- turam, sed folia arcte sessilia et flores alares solitarii. Cerastium UL. .. 1. C. pilosum Ledeb. — Fzl. 1. c. 398. — Rgl. Fl. Usur. 30. et Pl. Radd. I. 427. Hab. in Mandshuria ad Amur meridionalem (Maack, Radde), ad Usuri (Maack), ad lacum Hanka (Ussol- zeff) — ex Regel. — Praeterea in Sibiria baicalensi, altaica et uralensi. | 2. C. semidecandrum L. var. herbaceo - bracteata F zl. 1. e. 405. — Rgl Pl. Radd. I. 431. Hab. in Japomia: circa Nagasaki legit spec. 1. Langsdorff!, ibidem ad viam versus Himi ducentem ipse spec. 1. legi Aprili fl., sed postea frustra quae- sivi. — Ex insulis Kurilis prostat iterum spec, 1. in herb. Fischeriano. — Desideratur in tota Sibiria. Omnia tria specimina ad hanc speciem, neque ad C. vulgatum L., ducta sunt ob petala linearicuneata in lobos angustissimos divisa et flores parvos statu gem- maceo ovatos, nec non ob caulem in meo specimine annuum; in ceteris duobus radix deest. 3. C. vulgatum L. — F zl. 1. c. 408. — Maxim. I. c. 60. — Rgl.1.c. 482. —M iq. Prol. 10. — F. Schmidt FT. Sachal. 118. — C. v. et C. viscosum Thbg. Fl. jap. 188. ex Miquel. — C. v., Mimina - gusa. Soo bokf. VIII. 71. (opt.). 8. glandulosum Koch. Hab. per totam Japoniam inter frumenta, in hortis oleraceis, campis, ad vias vulgare, in declivitate mon- tis juxta Hakodate etiam frequens crescit. In Man- dshuria tota vulgare. In Sachalino tantum circa do- al MIN u mos rossicas Dui, ex Schmidtio verosimiliter nuper- rime introductum. Praeterea in tota Sibiria. Lusum hirsutum Fzl. circa Nagasaki legit Old- ham (s. n. C. viscosi). | 4. C. alpinum L. 8. Fischerianum Rgl. 1. c. 433. — C. Fischerianum Ser. in DC. Prodr. I. 419. — F. Schmidt. Fl. Sachal. 118. — A. Gray in Perry's Exped. 307. — C. vulgatum €. ciliatum Fzl. et C. ri- gidum Ledeb. in Ledeb. FI. Ross. I. 410. 407. Hab. in Japonia: Nippon media in pratis alpinis (Tschonoski! fl), in Yezo: frequens in agris et cam- pis cirea Hakodate, in pratis ad pedem montis juxta urbem vulgare, in rupibus altis litoris marini frequens (foliis ovatis), Majo florens, Junio frf.; in Sachalino; in Mandshuria austro- orientali alpina: ad Usuri supe- riorem, secus fl. Dobechu; Li-Fudin, et Da-dso-schu, in pratis sat frequens, circa sinum Sanctae Olgae in lucis graminosis, pratis inque rupibus calcareis ad ipsum introitum, vulgare, in pratis lapidosis circa St. Wladimir passim, fine Maji, Junio fl.; in eadem re- gione leg. Wilford!. Praeterea in fl. Paicalensi- Dahu- rica, Siberia orientali et transiens in Americam bo- realem. 5. C. arvense L. — Fzl. |. c. 412. — Maxim Il. c. 60. 469, — Rel. 1. e. 444. — F. Schmidt Fl. Amg. Bur. 35 — Trautv. Cat. Mongol. n. 22. Hab. in tota Mandshuria, àd declivitates lapidosas passim vulgare, China boreali et Mongolia. Praeterea per totam Sibiriam et occidentem versus. In opere japonico Soo bokf. VIII. 30. s. n. 00-yama busuma delineata est plantula ad hanc speciem forsan . pertinens, tunc patriae addenda esset Japonia. ED p Malachiwm Fries. M. aquaticum Fries. — Fzl. l. c. 416. — Miq. Prol. 11. — St. aquatica Scop. — Benth. Fl. Hongk. 21. c. synon. — Cerastium aquaticum L.— Bge. Enum. Chin. n. 52. — Turez. Enum. Chin. n. 28. — Stella- ria media a. decandra Rgl.! 1. e. 389. — non Fzl. — ? Yama hakobe. Soo bokf. VIII. 67. (i. e. St. montana v. Sylvestris). Hab. per totam Japoniam, a Hakodate, ubi cum Stell. media ad vias et margines vulgaris, ad Kiusiu, usque ad jugum centrale Kundshosan. In China à Pekino! ad Canton! Hongkong! et Formosam! — Deest vero in Siberia orientali et Mandshuria rossiea hucus- que, ubi ejus locum tenere videtur Stell. Bungeana F zl. Spergularia Pers. Sp. media Pers. — Ledeb. Fl. Ross. II. 168. a. heterosperma F zl. L c. — Maxim. l. c. 113.472. Hab. in litore orientali Mandshuriae a de Castries usque ad sinum Possjet. In China boreali. Semina plantae mandshuricae saepissime omnia ala- ta, sed passim occurrunt etiam exalata. Spergula L. Sp. arvensis L. — Rgl. Pl. Radd. I. 446. Hab. in Nippon media: in arvis circa Yokoska ubi- que (Dr. Savatier! comm. Franchet), a nullo alio collectore in Japonia observata, probabiliter nuper tantum introducta, Deest etiam in omnibus terris vi- cinis, et in Sibiria ipsa adhuc rara videtur (a G me- lino et Hauptio tantum observata). Caryophyllearum computatio. Alsineis ditionis sinico-japonicae jam nunc a me enumeratis, Sileneis antea ad collectiones nostras ab opt. b. Rohrbach (in Linnaea XXXVI) descriptis, computationem totius familiae brevibus verbis insti- tuere haud inaptum videtur. E Sileneis nostris 29, a Rohrbach enumeratis ?) subtrahendae videntur Silene gallica L. et Saponaria Vaccaria L., utraque verosimiliter introducta, adden- dae sunt Lychnis stellarioides Maxim. et Gypsophila violacea Fzl. (a me circa St. Olgam Mandshuriae col- lecta), nec non Lychnis laciniata Maxim. (conf. notu- lam supra) et Dianthus japonicus Thbg., foliis carno- sis nimis a D. barbato L. in vivo distinetus. Habemus ita Sileneas 31, et, additis Alsineis hic pertractatis 42 (exclusa nempe Spergula arvensi L., planta vero- similiter introducta), nec non Polycarpeis in China ulteriore provenientibus 3 (Drymaria cordata W., Polycarpon pusillum Roxb. et Polycarpaea corymbosa W.)— numerus totus Caryophyllearum erit 76. Inter quas 76 species adsunt ditioni nostrae pro- .2) Dianthus barbatus L. cum var. Q. D. japonicus Thbg.; D. si- nensis L. c. varr.; D. superbus L.; D. Buergeri Miq., dubia species; Gypsophila acutifolia li.; G. perfoliata L.; G. Oldhamiana Miq.; Sa- ponaria Vaccaria L.; Lychnis sibirica L.; L. fülgens Fisch. c. varr. cognata et laciniata; L. Miqueliana Rohrb.; L. coronata Thbg ; L. Bungeana F. Mey.; L.Senno 8. Z.; Physolychnis apetala Rohr b.; Silene inflata Sm.; S. gallica L. var. quinquevulnera Rohr b., S. gra- cillima Rohrb.; S. Maximowicziana Rohrb.; S. Tatarinowii Rgl.; S. tenuis W., S. foliosa Maxim. c. var. macrostyla Rohrb.; S. aprica Turez. c. var. firma Rohrb.; S. repens Patr.; S. Olgae Rohrb.; S. nutans L,; S. Fortunei Vis.; S. japonica Rohrb. et Cucubalus baccifer L. — Species regioni nostrae peculiares vel endemicae lit- " teris erectis, species et extra ditionem nostram crescentes litteris cursivis distinxi. — $6 — priae 27, etiam in Sibiriam pl. m. propagatae 13, in Himalaya simul obvia 1, praeter Sibiriam etiam in Americam boreaiem migratae 4, ceterae vero 31 late sunt diffusae. ! Numerus-specierum endemicarum (27) ad illum po- lydemicarum (49) sese habet igitur ut 35, 52 + 64, 48 (100). — Quoad species endemicas tamen sub- familia Silenearum divitior est quam illa Alsinearum: prior habet 18 nostrae ditioni proprias, posterior tan- tum 9, ita ut Silencarum species endemicae polydemi- cis minus quam duplo, Alsinearum vero plus quam 4-plo pauciores videantur. Cur res ita sese habeat, mox manifestum erit, si in singulas ditionis nostrae provineias inquiramus. Habemus vero in Mandshuria Caryophylleas 41 et quidem Sileneas 15 cum endemica 1, Alsineas 26 cum endemica iterum 1, in Japonia Caryophylleas 41, Si- leneas 19 (endemicae 8), Alsineas 22 (endemicae 6), in China Caryophylleas 25, Sileneas 9 (endemicae 3), Alsineas 13 (endemica 1), Polycarpeas 3 (endemica 0). Japonia igitur, omnium trium regionum maxime montuosa, est simul omnium ditissima formis endemi- cis, China, quoad montium elatiorum juga hucusque nondum investigata, in planitiebus autem sub coelo fervidiore sitis nostrae familiae minus apta, omnium minime nota, summam specierum alit parvam, sed in- ter Sileneas formis peculiaribus gaudet. Mandshuria denique ubique a montium jugis sat altis cireumdata, sed in parte interiore in planities vastas effusa, sum- mam specierum habet quam in Japonia non minorem, endemicas vero formas paucissimas, et praesertim eam ob eausam, quia species alpinae Mandshuriae limites introeuntes simul communes sunt cum regionibus fini- timis et endemicae haberi nequeunt. Ita v. gr. Alsine laricina, Arenaria capillaris, Siellaria ruscifolia, St. discolor jugo Stanowoi sunt propriae et hinc in Sibi- riam finitimam, illine in Mandshuriam descendunt, Gypsophila violacea jugo maritimo secus oram orien- talem Asiae, Sfellaria gypsophiloides Mongoliae pro- pria est. Quas omnes si pro endemicis enumeremus numerus Alsinearum Mandshuriae alpes finitimas in- colentium illisque propriarum vix minor evaderet, quam numerus .Alsinearum Japoniae propriarum. Hoc autem. verum videtur, regiones magis boreales divitio- res esse Alsineis quam Sileneis. | Character specierum endemicarum nostrarum aut omnino peculiaris est (Jrascheninikowia , Lychnidis subg. Hedone), aut affinitas adest plus vel minus distincte expressa cum speciebus asiaticis vel euro- paeis (Stellaria tomentosa, Möhringia platysperma, Si- lene gracillima et aliae), cum americanis vero vix ulla. Adsunt igitur in Japonia familiae plantarum, ubi affini- | tas americana vix obvia, ei aliae, ubi valde distincta est. . Smithia japonica: (Husmithia Bth.) annua, caule sim- plici filiformi glabro; stipulis tenuiter scariosis semi- sagittatis infra medium affixis; foliis 5 — 6-jugis ad rhachin parce setosis, foliolis cuneato-oblongis cum mucrone subtus glaucis et ad marginem rhachinque parce setoso-pilosis; racemis 4—5-floris pedunculatis folio brevioribus; bracteis tenuiter scariosis ovatis longissime acuminatis pedicellum subsuperantibus, bracteolis rigide herbaceis lanceolato-elliptieis calycis Mélanges biologiques. IX - 8 PARU ne dodrantem aequantibus pectinato-ciliatis; calycis seg- mento superiore orbiculato bidentato, inferiore fere duplo angustiore ovali obsolete 3-dentato, utroque reticulato-nervoso margine pectinato-ciliato ; corolla ...; leguminis inclusi stylo dimidio breviore superati articulis subseptenis leviter tuberculatis. Hab. in Kiusiw monte Naga, non procul a Naga- saki, inter gramina elata, Octobri fructifera. Pedalis. Calyces 6 — 7 mill. longi, apice virides, ceterum pallidi, rigidi. Sat similis Sm. sensitivae Ait. (e China -australi!), quae vero suffruticosa et ramosa est et calyces mar- gine glabros habet. Sm. ciliata Bth. in Royle! Himal., quae etiam videtur annua, nostrae forsan proxima, sed differt foliolis subretusis, stipulis abbreviatis, magis prope basin insertis, calycis segmentis subaequalibus obovatis, altero bi-, altero tri-dentato. Sm. conferta Sm., etiam in China australi obvia, racemis sessilibus, calyce scarioso striato, apice tantum molliterque ciliato abhorret. Sm. salsugimea Hce (e viciniis Hongkong) foliis 1 —2-jugis, stipulis, racemis folia pluries supe- rantibus, bracteolis calyce 4-lo brevioribus digno- scitur. Cum ceteris speciebus vix comparanda videtur. ‘ LATHYRUS L. emend. Stylus a dorso complanatus latere interiore pilosus. Foliola aestivatione convolutiva. Sectio Orobus Gr. et Godr. Stylus rectus basi non tortus. — Huc omnes spe- cies in Asia orientali obviae. Species japonico-mandshuricae ita disponendae: Flores ochroleuci. 2. » purpurei vel pallide rosei. 4. PEE unilBa.......... dus ieu cha A L. pratensis L. » 8—4-juga. 3. 9. Calycis dentes inferiores longitudine tubi... (Z. pisiformis Li) » » » perbreves-...2... L. Davidi? Hee. 4, Petioli apice mucronati. 5. » » cirrho terminati. 6. 5. Foliola triplinervia dendo dos quA een dite L. vernus Wimm. » penninervia, stipulae setaceae deciduae Z. Subrotundus m. 6. Caulis pl. m. alatus, stipulae angustae semi- SIGUEN SRM NA TUA ne L. palustris L. Caulis teres v. angulatus. Shia en 7. Decumbens. Stipulae vix foliolo minores. FE maritimus Bipell Erectus. Stipulae foliolo multo minores.... L. humilis Fisch. 1. L. vernus, Wimm.— Orobus vernus L. — Ledeb. FI. Ross. 1. 688. — B. alatus, Rgl. Fl. Usur. n. 137.— O. alatus Maxim. Prim. Fl. Amur. 83. Caule robustiore minus flexuoso ad angulos distincte alato. Hab. frequens per totam Mandshuriam, ab ostio Amur fluvii ad Dahuriam, et secus Usuri fl. et regio- nem litoralem ad fines Koreae, Majo florens, Julio fructiferus. sententiam cl. Regel secutus sum et O. alatum nunc pro varietate luxuriante O. verni habeo. Semina quae nunc examinare potui exacte L. verni, nempe . subglobosa pallide virescenti-brunnescentia. 2. L subrotundus, Glaber elatus ramosissimus, sti- pulis setaceis demum deciduis, foliis 2 — 4-jugis pe- tiolo in mucronem setaceum abeunte interdum foliolo impari terminato, foliolis multicostatis dense reticu- lato-venosis margine minute denticulatis ovato-sub- . rotundis subito acuminatis mucronatis; racemis multi- floris folium aequantibus vel excedentibus longe pe- dunculatis; calycis gibbi pedicello brevioris dentibus m ue brevissimis superioribus obsoletis inferioribus deltoi- .deis; corolla (ex columna superstite) calycem 4-lo superante; legumine exserte stipitato oblique lanceo- lato apice in mucronem deorsum uncinatum attenuato sub-5-spermo, seminibus globosis. En Hab. in Mandshuria meridionali circa portum Bruce, in pratis montium et silvis graminosis, non rarus, initio Augusti seminibus immaturis. ) Species insignis caule valde ramoso tripedali, sti- pulis. setaceis mox deciduis, flore longe .pedicellato, foliorumque forma. 3. L. humilis, Fisch. 1825. in DC. Prodr. II. 378. sub Orobo 2humili, Ser. — L. altaicus, Ledeb. Fl. Alt. 1829. — Conf. Maxim. l. c. 82. 481. — F. Schmidt. Fl. Amg. Bur. n. 99. Hab. per totam Mandshuriam in silvis frondosis et acerosis frequens, ab origine Amur fl. ad ostium, et a borealibus ad fines Koreae (silvis cirea Wladiwostok et portum Deans Dundas frequens), Majo, Junio flo- rens, Julio frf. — Occurrit praeterea in Mongolia bo- reali, et Sibiria a Jakutsk ad Alía? usque. In opere japonico Soo bokf. XIV. fol. 10. sub nomine Yotsu ba hagi vel Tani hagi (nempe Hagi quadrifolio vel seminifero) delineata est herba huie evidenter valde affinis, attamen diversa stipulis parvis angustis, foliis in cirrhum simplicem terminatis, flore minore vexillo angustiore. A Vicia venosa (Orobo ve- noso W.), cui floribus et stipulis multo similior, magis diversa foliis. 2-jugis cirrhiferis. Plantam ipsam non possideo. " m 4. L. maritimus Bigel.— Maxim. I. c. 82. — Mig. Prol. 233, — F. Schmidt. Fl. Sachal. n. 110. — I. Pisum maritimum L. — Ledeb. Fl. Ross. I. 661. — 4P. marit. Hama yendu. Soo bokf. XIII. 12. —- Lath. pisiformis, Houtt. Pf.-Syst. ed. germ. VIII. 608. t. 65. fig. 1. — non L. Hab. in litoribus totius Japoniae (habeo e Hako- date, Nambu, Yokohama, freto Bungo, Nagasaki, in- sulis Gotto), archipelago Koreano (Oldham! n. 365.), Korea, prope Portum Hamilton (Wilford! fl. frf.), litore Mandshuriae (citca sinum Victoriae, St. Olgae, Wladimiri, De Castries) et secus mare Ochotense et - Oceanum Pacificum borealem, atque alibi. Lathyrus japonicus W. Spec. III. 1092. — Orobus jap., Alefeld in Bonpl. 1861. 143. Ne 16. est varie- tas nana (2 — 3-pollicaris) et apice villoso- pubescens L. maritimi. Nam pubes densiuscula et longa subrufa occurrit etiam in individuis normalibus a me prope Hakodate lectis, folia infima omnium speciminum non eirrhifera, sed mucronifera sunt, pedunculus folium — superat interdum etiam in varietate glabra (e Wla- dimir et Nagasaki a me allata), ita ut supersit tantum calyx, ex Alefeld in L. japonico W. longior quam latus dentibus tubo brevioribus, quum in L. maritimo ex eodem latior quam longus et dentes tres infimi tubum superantes sint. At in meis exemplis omnibus calyx longior quam latus L. japonici, dentes vero wubum superantes L. maritimi! 5. L. palustris L. 6. pilosus, Ledeb. I. c. I. 686. — Maxim. |. c. 83. — F. Schmidt. Fl. Amg. bur. n. 100., Fl. Sachal. n. 111. — Miq. Prol. 233. — Foliis jp fo- liolis oblongis. vel oblongo-linearibus attenuatis vel - acutis plus minus pilosis. un ED Hab. in Japonia (Siebold ex Miquel): cirea Ha- kodate in fruticetis hic inde, a Julio ad Septembrem florens; in Mandshuria australi rarius: in pratis hu- midis circa Possjet passim (ipse vidi), secus Suifun fluvium (Goldenstädt!), St. Olga (Schmidt!), ad fl. Wai-Fudin in pratis udis rarus, fine Junii fl., secus totum fl. Usuri et Amur ubique sat frequens. Prae- terea in fl. baicalensi-dahurica!, Sibiria maxime orien- tali!, Kamischatka! et Sachalino! Valde variat indumento, forma et magnitudime fo- liolorum, quae occurrunt triplo majora et minora, obtusa et acuminata, ovato-oblonga et lineari-lan- ceolata. Y. linearifolius Ser. in DC. Prodr. II. 371. — Fo- liis 1—3-jugis foliolis lineari-lanceolatis sensim utrin- que acuminatissimis, rigidius nervosis, subtus plus minus pilosis. — Lathyri spec. a Keiske lecta. Miq. Prol. 238. (?ex descript. manca). — Soo bokf. XIV. 7. — Lath. pal. Maxim. Ind. Pekin. ad calcem fl. Amur. 470. | Hab. in Japonia rarus: Nippon (ex libro citato), Kiusiu (v. Brandt! fl. in hb. Franchet) centrali, in silva primaeva ad jugum Kundsho-san (sterilis); in China boreali prope Pekin (Kirilow! comm. Tur- ezaninow); in Mandshuria australiori, sine loci ad- notatione (Przewalski!), ad Sungari fl. in deserto prope Hoton gerin, rarus, fine Julii fl., ad Amur me- ridionalem, prope Dobraja (Glehn!). Vidi praeterea e variis locis Sibiriae et Rossiae, Germania et Helvetia (Schleicher!). 8. myrlifolius. A. Gray. Man. bot. North. U. St. ed. V. 139. — Caule non vel vix alato, foliolis obtu- lid = © Man sis, stipulis latioribus, legumine glabro. — L. myrti- folius, Mühlbg. — Torr. et Gray. Fl. Nth. Am. I. 2775. — Alefeld. l. e. 145. Hab. in Japonia: prope Hakodate, initio Julii fl., Mandshuria, ad fl. Amur passim, et vidi e Kam- tschatka!, Rossia (Pskow!) et Hispania (Willkomm! pl. hisp. exsicc. M 100 s. n. L. palustris caule non alato). Vix differt ab a. et ß., qui etiam habent saepe sti- pulas latas, foliola numerosiora plus minus obtusa cum mucrone, flores minores et majores, et legumina glabra. 6. L. pratensis L. — Ledeb. 1. c. I. 683. — Turcz. Fl. Baic. Dah. I. 348. — Maxim. l. c. 481. — Soo bokf. XIV. 8. Hab. in Japonia (ex opere citato), Mongolia bo- reali!, fl. Baicalensi - dahurica! (ubique vulgaris ex Turez.). | Observ. L. pisiformis L., in flora Baicalensi inven- tus et ab Jenisei occidentem versus in Songaria!, Al- tai! alibique crescens, in ditione nostra nondum de- tectus est. Similiimus est sequenti. 7. L. David Hance Sert. chin. VI. in Seem. Journ. of bot. IX. 130. — L. nova sp. off. pisiformi, Maxim. Ind. Pekin. in fl. Amur. 470. — Elatus gla- berrimus, caule sulcato, stipulis semicordatis vel semi- sagittatis foliolo plus duplo minoribus auricula infe- riore rotundata vel acuminata integra vel dentata; fo- liis 3—4-jugis, petiolo inferiorum in mucronem li- neari-lanceolatum, superiorum in cirrhum simplicem vel ramosum abeunte; foliolis subtus glaucescentibus ovalibus rhombeo-ovalibus vel ovali-oblongis utrinque cou car obtusis vel apice acutiusculis, mucronatis, reticulato- venosis; pedunculis multifloris folia demum superanti- bus; calycis dentibus superioribus brevissime deltoi- deis inferioribus setaceis tubo multo brevioribus; co- rolla ochroleuca.demum ochracea; legumine glabro an- guste lineari utrinque sensim, basi in stipitem exser- tum, attenuato, oblique reticulato saepeque oblique sulcato; seminibus ovaliglobosis castaneis, umbilico \, peripheriae occupante lineari-oblongo vix pallidiore, : Hab. in Japonia: Nippon, in pratis montium Ha- kone, unde in Yedo cultus, fine Julii flor., Kiusiu cen- trali: Kundsho-san, in declivibus graminosis, sat alte supra mare, Octobri frf.; in China boreali: in monto- sis prope Pekin (David ex Hance) et occidentem ver- sus ad montem Bo-chuan -tshan (Tatarinow!, Julio fl.); in Mandshuria: fruticetis lapidosis circa Possjet non rarus, medio Julio fl., prope Wladiwostok in silva frondosa inter fruticeta Lespedezae bicoloris passim, fine Augusti frf., ad Suifun fl. fine Septembris c. fr. _(Schmidt!), in flora usuriensi (Przewalski!), ad Amur meridionalem prope Jekaterino-Nikolskaja, in prato Quercubus obsito frequens, fine Julii fl. L. pisiformis L., huic simillimus, praesertim si spe- cimina gigantea sibirica comparabis, bene tamen dif- ferre videtur calycis minus gibbi dentibus elongatis, legumine subsessili apice subito attenuato, semine glo- boso duplo minore nigro, umbilico parvo '/, partem peripheriae tantum longo. Quadripedalis, ramosus, foliolis ad 4 pollices longis, 2'/, poll. latis. Flores magnitudine -L. pisiformis, le- gumina vero longiora. — | Observ. E sectione Orobi excludendi sunt, ob sty- lum circumcirca pubescentem et foliola aestivatione complicata, Orobus lathyroides L. et O. venosus W., qui Viciae sectionem Oroboidem Al. Br. in Ind. sem. h. Berol. 1853. 12. constituunt. Primus sistit Viciam unyugam Al. Br., secundus V. venosam m. (a V. tri- juga Al. Br. 1. e. 13. forsan haud diversam). Quum | utraque in ditione nostra frequens crescat et valde quo- ad formas ludat, utramque hic exponere venia sit. Vicia unijuga, Al. Br. 1..c. — Orobus lathyroides L. — Led. 1. c. I. 688. — Turez. l. c. I. 351. — Maxim. |. e. 84. 470. 481. — Mig. Prol. 238. — Schmidt Fl. Sachal. 124. — O. japonicus, Sieb.! Toelicht. tot de ontd. v. Vries. 155. — Tam utashi. nanten hagi. Soo bokf. XIV. 9. In Japonia boreali et media sat frequens, a fine Ju- nii ad Augustum fl., Augusto ad Octobrem frf., in pla- nitie atque in sylvis alpinis, v. gr. Fudzi yama. In tota Mandshuria vulgaris, ita ut in China boreali, Mon- golia et fl. Baicalensi-dahurica. Occurrit usque in Sa- chalinum et Sibiriam altaicam. In Mandshuria et China boreali luxuriat et variat fo- liolis a lanceolato-oblongo acuto in ovato-rotundum ob- tusissimum ludentibus, 1—-4-pollicaribus, membra: naceis vel chartaceis, pedunculis solitariis folium sub- aequantibus simplicibus vel folium superantibus ramo- sis (varietas quae ad genuinam sese habet ut O. ramu- hflorus m. ad O. venosum W.), vel ex una axilla pluri- bus, quorum alii brevissimi alii elongati vel rarius om- nes brevissimi subnulli (var. apoda m.), calycis denti- bus abbreviatis glabris vel subulatis longe ciliatis in- fimo longiore tubum dimidium superante (in var. apoda). Mélanges biologiques. 1X. 9 08 = Semen, quod nondum descriptum videtur, globoso- ovale, fuliginosum, umbilico concolori fere dimidium circuitum aequante, ad 4 mill. longum, fere 3 mill. latum. Vicia venosa. — Orobus venosus, W. — Ledeb. 1. c, 689. — Turez. I. 351. a. Willdenowiana, Turcz. Foliolis omnibus vel in caule inferioribus elongato-linearibus vel lineari-lan- ceolatis, racemo simplici, floribus violaceis. Hab. in Dahuriae alpibus Tschokondo et Alchanai (Turez.!) sine loco speciali (Treskin!), in Man- dshuria rara: in silvis frondosis montium circa sinum Sti Wladimiri non raro, Junio fl., circa portum Wla- diwostok in silvis graminosis rarius, Septembri fl. ult. fr. immat. Specimina circa Wladimir lecta foliolis in caule su- perioribus ovato-lanceolatis transitum memorabilem ad B. efficiunt. 8. baicalensis Turcz. Foliolis ovato-lanceolatis ova- tisve, racemo simplici, floribus violaceis. Hab. in fl. Baicalensi copiose (Turcz.!), in Dahuria passim (Turcz.!), in ditione florae Mandshuricae: ad — Schilkam fl. infra Gorbizam sat frequens, Schilkinskoi | Sawod, in laricetis humidis frequens, ad litus latit. 44 grad. bor. (Wilford!). In Japonia: Nippon (Itoo Kei- ske!), Yedo, culta (Savatier!), Kiusiu prope Kuma- moto in fruticetis montium, Septembri fl. et frf., Hi- gosan in silvis graminosis, Junio fl. Specc. japonica ab illis in continente lectis recedunt foliolis densioribus minoribus et manifestius ovatis acutis. | | Y. albiflora T urcz. Major, foliolis ovato-lanceolatis ge V ovatisve, racemis simplicibus vel ramosis, fioribus carneis roseisve. — Orob. ramuliflorus Maxim. l. c. 83. — Schmidt Fl. Amg. bur. 38. Hab. in silvis ad Baicalem non procul a Bargusin (Turcz.!); in Mandshuriae silvis frondosis multo fre- quentior quam var. Q., a Wladiwostok per regionem sylvaticam inter Usuri et mare extensam ad Amur inferiorem. Floret a Junio ad Augustum. ‘ Forma Turezaninowii est minor, simplex, man- dshurica multo major, luxurians, subramosa, pedun- culis elongatis iterum ramulosis, qualis iisdem locis etiam in V. wnyuga occurrit. Hanc formam sub no- mine ©. ramuliflori descripsi, sed signa quibus distinxi fallacia inveniuntur: calycis dentes elongati etiam bre- ves fiunt, et elongati occurrunt in typico albifloro, vexillum ludit a spathulato in obovatum et subrotun- dum. Calyx variat glaber et rarius dense pilosus. Observ. Viciis japonicis a Miquel enumeratis ad- dere possum V. Pseudo-Orobum F. Mey. circa Yo- kohamam et alibi in planitie Yedoénsi sat frequentem et V. amoenam Fisch. (jam apud Siebold Toelicht. tot de ontd. v. Vries 155. nominatam) cum praece- dente obviam.— In opere Soo bokf. XIII. 50 et 53 de- lineatae sunt praeterea duae species a me non inven- tae, prior, V. sativae affinis, sed foliolis integris acu- tiusculis insignis, posterior, quam ab Itoo Keiske datam vidi in herb. Sieboldiano (V. Tanakae Fran- chet et Savatier in litt.), V. giganteae Bge. affinis. — V. quinquenervia Miq. mihi ignota est. Apios Fortunei, Subglabra, stipulis setaceis, stipellis bracteisque obsoletis; foliolis 5 rhombeo-ovatis subito — 68 — breviter caudato-acuminatis, lateralibus basi obliquis cuneatis vel rarius truncatis, terminali submajore basi - cuneato; racemis laxissimis folia aequantibus; calycis 4-dentati dentibus omnibus brevissimis; corolla vi- renti-sulfurea alarum lamina rosea, carina alis colum- naque semel spiraliter tortis; legumine (immaturo) lineari apice truncato. — odo, Hodo imo. Soo bokf. XIII. 39. (opt) Hab. in China boreali (Fortune! A. 44. a. 1845. fl.) nee non in Japoniae insulis Nippon: montibus Hakone rarissime (Tschonoski! fl.), tractus Saghami monte O-yama (Tanaka! in herb. Franchet, fl. c, fr. immat.) et Yezo: in declivio meridionali montis juxta Hako- date siti, rarissime, fine Augusti flor. Japonice: hodo imo. Tuber edule. Ab A. tuberoso Michx. valde differt. In hac foliola saepius 7 ovato-lanceolata sensim acuminata, racemi folio breviores densissimi basi longe nudi, flores duplo majores intus purpurei, calycis dentes acuti. À. carnea Benth. (Cyrtotropis Wall.) magis adhuc discrepat corolla pulchre carnea calycem duplo tantum exce- dente, calycinis dentibus ovatis, foliolis ovato-oblongis aliisque signis. Planta nostra est verosimiliter Apios species «inedita sinensis» quam commemorat Benthàm in Gen. pl. I. 533. Caulis alte volubilis, juvenilis brevissime puberu- lus, mox glaber, filum emporeticum crassus. Folia petiolata, stipulae nanae, stipellae nullae vel citissime evanidae. Foliola 6 cent. longa, 4 cent. lata vel paullo majora, pinnatim 3 — 4-costata, reticulata, firmiter membranacea. Racemi a basi fere floriferi, floribus tamen a pedicello, pedicellis a rhachi facile solutis. xu HAT) eu Pedicelli longitudine circa calycum, bini vel terni, in- tervallo floris longitudine à proxime sequentibus re- moti. Flos 8 mill. longus, corolla calycem 4-lo supe- rans. Calyx campanulatus, oblique subtruncatus, den- tibus vix distinetis. Vexillum orbiculatum, basi auri- culatum, apice breviter cucullatum, alas et carinam longiorem subaequans. Alae carinaque praeter ungues breves connata leviter cohaerentes, cum carina semel tortae, unguibus brevibus. Filamenta alterna longiora, liberum ipsa basi geniculatum. Antherae isomorphae. . Stylus medio dilatatus ovarium subocto-ovulatum ae- quans, glaber, semel tortus. Stigma terminale amplum. Observ. Ceterae Phaseoleae, in Japomia et Man- dshuria certe spontaneae, sunt: Amphicarpaea Edgeworthii Bth. var. japonica Oliv. in Journ. Linn. soc. IX. 164. — Shuteria trisperma Miq.! Prol. 239.— Glycine monoica. Yabu mame. Soo bokf. XIII. 35. — ?Gl. monoica Thbg. Fl. Jap. 283. — Gl. javanica Thbg. in Trans. Linn, soc. II. 340. — crescit per totam Japoniam, nec non Mandshuriam a finibus Koreae ad Usuri ostium et Amur meridionalem. Dumasia truncata S. Z. Fl. Jap. fam. nat. I. 119. — No sasanghe (i. e. Phaseolus spontaneus), Kitsune sasanghe (i. e. Ph. vulpinus). Soo bokf. XIII. 36. — Circa Yokohama et Nagasaki sat frequens. — D. con- gestae Grah. apud Wight Ic. 445. (D. villosae DC. B. pubescenti Thw.!) simillima, sed flores minores et . foliola fere glabra angustiora subtus glauca. Atylosia villosa m.— Glycine villosa Thbg. Fl. 283. et Icon. ined.! — At. subrhombea Miq.! Prol. 239. — No adzuki (i. e. Dolichos spontaneus), Kitsino mame BI D. (i. e. Soja vulpina). Soo bokf. XIII. 38. — In Kiusiu . et Nippon usque ad Yokohamam. Glycine Soja S. Z. 1. c. I. 119. — non Benth. — Gl. usuriensis Rgl. Fl. Usur. n. 146. tab. VII. fig. 5— 8. — Tsuru mame. Soo bokf. XIII. 37. In Kiusiu et Nippon, ad Yokohamam; in Mandshu- ria: a finibus Koreae secus Usuri et Sungari fl. ad Amur meridionalem. | Gl. hispida m. vocanda est Soja hispida Mch. — Dolichos hispidus Thbg. et Soo bokf. XIII. 18—21., quae in Japonia, China et Japonia ubique colitur, et a praecedente tantum hispiditate majore, caule erecto et legumine majore differt, an igitur forsan varietas culta censenda? Rhynchosia volubilis Lour. Fl. Cochinch. ed W. 561. — Tan ki mame. Kin tshi yaku mame. Soo.bokf. XIII. 33. — Haec in Japonia australi et media, ar- chipelago .Koreano et China crescit, sed in Japonia varietates duae distinguendae sunt: a. typica: foliolis rhombeis acutiusculis subtus to- mentosis, legumine apiculato, semine minore. Q. acuminata: foliolis ovatis vel rhombeo-ovatis acu- minatis, subtus ad venas pubescentibus punctis resi- nosis distinctissimis, legumine breviter acuminato, se- mine majore. — Huc forsan: Soo bokf. XIII. 34. — Circa Yokohama, praecedente frequentior. Platyosprion ?). Sophorae subgenus. Legumen membranaceum planum secus utrumque marginem anguste alatum hinc inde irregulariter con- 3) Platyosprion — legumen planum. SM cues strictum pleiospermum, vel saepe abortu 1 — 2-sper- mum et tunc aequale, valvis arctissime connatis, in- dehiscens. — Arbor Sophorae japonicae similis. Sopkora platycarpa, (Platyosprion) arborea subglabra ; foliis multijugis stipellatis; foliolis alternis, basalibus - minoribus ovatis apicalibus sensim majoribus elliptico- lanceolatis, omnibus petiolulatis acuminatis; racemis terminalibus compositis in inflorescentiam late pyra- midalem dispositis ebracteatis; calycis basi stipiti- formi-attenuati pedicello brevioris leviter 5-lobi lobis subaequalibus late deltoideis obtusis; vexillo emargi- nato ceteris petalis aequilongo; legumine nutante sti- pitato in stylum sensim attenuato oblongo vel lanceo- lato, bialato, 1 — 5-spermo; seminibus..... Hab. in Japoniae sylvis ad latus vulcani Fudzi-yama (fi. fr.) et in principatu Nambu. Tanaka (in herb. Franchet) specimen juvenile legit in Nippon media. Japonice: Fudzi-ki (i. e. arbor Fudzi-yamae) vel yama-éndzu (i. e. Sophora montana seu sylvestris). Foliis et floribus S. japonicae L. non absimilis, sed priora latiora, posteriores laxiores et majores et lon- gius pedicellati, calyx tamen diversissimus basi subito longe attenuatus, ut in S. heptaphylla L. . Legumen in genere tam anomalum, ut diu hae- sitaverim, an ad Sophoram, an ad Cladrastidem spe- cies nostra ducenda, an pro genere novo declaranda sit. Attamen legumen compressiusculum margina- tum vel sat frequenter 4-alatum occurrit in non- . nullis Sophoris et habitus omnino idem. Cladrastis autem legumine bivalvi haud constricto et habitu di- verso gaudet. Si semen, nunc in numerosissimis legu- minibus collectis casu quodam male evolutum, notum = FD de erit et differentias quasdam novas monstrabit, haec species genus novum forsan constituere debet. Nunc praetuli pro subgenere declarare inter Sophoram et Cladrastidem intermedio, eo magis ut, fatente ipso Benthamio, genera Sophorearum nimis jam multipli- cata et reducenda sint. Petioli basi pro gemma recipienda excavati. Folia 5—7-juga. Foliola secus petiolulos et costas puberulo- villosula, hic serius glabra, membranacea, reticulato- venosa et circa 9-costata, 2 — 3'/, pollices longa. Sti- pellae setaceae, petiolulo breviores, demum deciduae, in foliis nonnullis omnino non evolutae. Panicula laxa multiflora. Calyx juvenilis tomentellus, demum vix pubescens, colorätus, infra partem attenuatam cum pedicello, ut in omnibus affinibus, articulatus: Flores 15 mill. longi, albi. Vexillum rotundatum, reflexum, apice emarginatum, ungue brevi incluso, cum alis ob- longis ex angulo infero unguiculatis carinaeque petalis oblongis liberis aequilongum. Stamina ima basi bre- vissime connata, apice inflexa, inferiora sensim lon- giora, antheris versatilibus aequalibus quadrato-ellipti- cis. Ovarium lineare, utrinque acuminatum, subocto- ovulatum, stipite calycem, stylo inflexo ovarium dimi- dium superante. Stigma punctiforme. Legumina ma- tura chartacea, saepe abbreviata et tunc similia Cla- drastidis amurensis aemulantia, bene evoluta longiora, semel usque ter constricta, nidulis seminum utrinque convexis semipollicaribus. Semina compressa, omnia (fungo quodam infestata?) destructa. Observ. Maackia, Rupr. et Maxim. a Benthamio cum Cladrastide Rafin. conjungitur, et omni jure, ut RAT VU mihi videtur. Differt quidem calyce 4- nec5-dentato, dentibus bilabiato-inaequalibus nec aequalibus, fila- mentis ipsa basi connatis neque liberis, legumine ad marginem superiorem tricostato subalulato neque tan- tum subincrassato, praeterea bracteis deciduis neque nullis, pedicellis geminatis neque solitariis, gemmis axillaribus liberis neque basi petioli inflatae innatis, denique racemis erectis nec pendulis, sed differen- tiae narratae potius ad species, quam genera distin- guenda aptae videntur.— Cladrastis ainurensis Benth. in Gen. pl. I. 554., in tota Mandshuria orientali et in Korea (Schlippenbach! juvenilem legit) crescens, in Japonia non deest, sed paullo diversa. Haec est: Var. Buergeri m. — Buergeria floribunda, Miq.! Prol. 241. — Amorpha fruticosa, Thbg.? Fl. Jap. 278. — Foliis etiam adultis subtus adpresse sericeis, folio- lis numerosioribus saepius ovatis. Hab. in Nippon: circa Yokohama sat frequens ar- bor in silvis, Julio, Augusto #., Septembri, Octobri frf., in jugo Hakone detexit sterilem Savatier! In Yezo ipse in silvis circa lacum Onoma et prope urbem Hakodate sterilem legi, Albrecht fl. frf. invenit. Bauhinia L. Species Sinico- Japonicae. . Stamina 10 fertilia. Calyx spathaceo-ruptus B. chinensis Vogel. » 3 fertilia, cetera sterilia vel nulla. Calycis limbus valvatus. 2. 2. Calycis tubus cylindricus elongatus, limbo multo longior. 3. Calycis tubus turbinatus limbo brevior. 5. 3. Foliola ad basin libera...........:...... B. parvifolia Teysm. » * ad medium connata. 4. et Binnend. 4. Petalorum lamina ungue brevior, legumen Intum pubis soe UNUS qe nes B. glauca Wall. Mélanges biologiques. IX. 10 — 74 — Petalorum lamina ungue longior, legumen ancustum cur vabum, s/c Udo do eus ae B. corymbosa Roxb. 5. Foliola acuminata. Calyx minutus ante an- thesin acute ellipticus 5-fidus........... B. Championi Benth. Foliola acuta. Calyx ante anthesin subglo- bosus 5-dentatus e 39:2. aan e #0 B. japonica m. 1. D. (Pauletia) chinensis, Vogel in Nov. Act. Acad. Leop. Carol. XIX. Suppl. 1. 42. — Walp. Repert. I. 853. — B. variegata 8. chinensis, DC. Prodr. II. 514. (ex Vogel verosimiliter). — Braam. Icon. Chin. 26. — Hooker Arn. in Beechey's Voy. 183. Circa Cantonem Chinae culta, Augusto fl., Octobri frf. (Vogel). — Vidi icon Braamii. Flores omnium nostrarum maximi. | 2. B. (Phanera) parvifolia, Teysm. et Binnend. in Natuurk. Tijdschr. voor Nederl. Ind. XXIX. 257. . — Hassk. in Flora. 1866. 438. — non Hochst. in sched. Kotschy pl. Cordof., quae Pauletia. Hab. in China, ex horto Oxleyano Singapurensi Javam iransmissa. — Non vidi. 3. DB. (Phanera) corymbosa Roxb. — DC. Prodr. II. 515. c. synon. — Benth. in pl. Jungh. 264. in nota. — Benth. Fl. Hongk. 99. in nota ad B. glau- cam. — Hook. Arn. l. c. 188. | | Hab. in China meridionali (DC., Benth.) et India orientali! Legumine semipollicem lato curvato statim a se- quente distinguitur, ex Bentham. 4. B. (Phanera) gena, Wall. — Benth. F]. Hongk. 99, e. synon. Hab. à China meridionali: Hongkong (Hance!, Wright!) ad Khasiam, Birmam!, Sumatram et Javam. 5. B. (Phanera) Champion, Benth. L. c. mue QUE Hab. in China meridionali: Hongkong (Hance!, Wright!). 6. B. japonica, (Lasiobema Korth.) scandens, ramis angulatis stipulisque ovatis acutis mox caducis glabris; foliis (interdum in cirrhos simplices mutatis) juventute subtus metallice cupreo-sericeis, adultis adpresse parce sericeo-pilosis, petiolis jugo ambitu rotundato profunde cordato brevioribus, foliolis oblique ovatis 4-nerviis, ramorum sterilium ad medium connatis basi apiceque divergentibus acutiusculis, fertilium ad ?/ connatis basi et apice subcontinuis apice obtusiusculis; racemis terminalibus densifloris totis floribusque extus rufo- sericeis, bracteis minutis ovatis acuminatis, pedicello ad medium minutissime bracteolato florem plus duplo superante; calyce ante anthesin subgloboso tubo late campanulato brevi limbo acute 5-dentato; petalis co- riaceis calycem plus duplo excedentibus lamina rotun- data undulata unguem aequante; staminibus fertilibus 3, Sterilibus in glandulam 3 — 5-lobam connatis; sti- pite ovarii rufo-sericei tubo calycino adnato, stylo dimidium ovarium aequante; legumine lignoso bivalvi oblongo apice acuto marginibus incrassato ceterum plano sub-4-spermo; seminibus. in septa incompleta quasi involutis compresso-rotundis margine hilo ad "/, cireumdatis. — Bauhiniae species Mig. Prol. 243. Hab. in Japonia: locis non adnotatis, verosimiliter insulae Nippon, sterilem legerunt botanici indigeni, qui cum Sieboldo! olim, nec non mecum et cum Savatiero communicaverunt. Ipse legi fine Julii fl. c. fr. a. praeced. in Kiusiu, in praeruptis litoris prov. Simabara. | | | Japonice: ákama kádzura. Habitus Phanerae, character Lasiobematis. Racemo simplici, petalis parvis coriaceis, staminum sterilium indole et legumine inter omnes bene distincta est. Lamina foliorum ultra 3 poll. lata et longa. Flos diametro 15—18 millim., petala virescentia, filamenta glabra viridia, antherae quadrato-ellipticae brunneae. Legumen ad 4 pollices longum, ultra 1 poll. latum. Semina diametro 13 mill., testa ossea nigra-castanea, hilo concolore, omnia hinc nidulantia in semiseptis concavis spongiosis uno margine liberis. Nota. Bauhiniae retusae Roxb. et B. scandentis L., in Botany of Beechey’s Voyage enumeratarum, folia singula vel fragmenta tantum collecta sunt, ita ut utraque species valde dubia Chinae civis censenda sit. (Tiré du Bulletin, T. XVIII, pag. 371 — 402.) Bericht über die dritte S URINE ves Baer’- schen Preises. Gelesen in öffentlicher Sitzung der Akademie der Wissenschaften am 17. Februar 1873 von C. J. Maximowicz. Meine Herren. Die Preis-Commission, bestehend aus den Mitglie- dern der biologischen Section, den Herren Akademi- kern Brandt, Owsjannikow, v. Schrenck, Maxi- mowicz, Sheleznoff und Strauch, hat, nach ein- gehender Beurtheilung der eingereichten Arbeiten und nach Berücksichtigung der Referate über dieselben, welche von auswärtigen, dazu aufgeforderten Gelehr- ten eingelaufen waren, die Werke zweicr Verfasser des ganzen Preises würdig befunden Da aber nach § 9 des Statuts der Baer’schen Prä- mie eine Theilung des Preises nur statthaft ist bei einstimmigem Votum der Commission, in gegenwär- tigem Falle jedoch zwei Mitglieder derselben sich gegen eine Theilung aussprachen, so wurde durch Stimmenmehrheit beschlossen: eines der beiden Werke bis zur nächsten Preiszuerkennung zurückzulegen. Da aber ferner, nach $ 19 des erwähnten Statuts, nur solche Arbeiten concurriren dürfen, welche in dem Intervall zwischen zwei Concursen veröffentlicht sind, und das Werk des einen Verfassers schon im Jahre Mélanges biologiques. IX. 10* PS 1872 erschienen ist und folglich bei der nächsten Zuerkennung des Preises nicht mehr berücksichtigt werden darf; da endlich eine bereits gedruckte und also öffentlicher Beurtheilung zugängliche Arbeit einer hand- schriftlichen vorzuziehen ist, — so hat die Commission ~ durch Stimmenmehrheit beschlossen: die Handschriften . des einen Verfassers bis zum nàchsten Concurse zu- rückzulegen, und den ganzen Preis der Abhandlung des Herrn Doctor Russow, unter folgendem Titel, zuzuerkennen: | Vergleichende Untersuchungen betreffend die Histiologie (Histiographie und Histiogenie) der vegetativen und Sporen-bildenden Organe und die Entwickelung der Sporen der Leitbündel- Kryptogamen mit Berück- Siehtigung der Histiologie der Phanerogamen, aus- gehend von der Betrachtung der Marsiliaceen. Von Dr. Edmund Russow, Docent der pan an der Universität Dorpat. } Das Referat iiber diese Abhandlung ist, auf Ein- ladung der Commission, von dem Herrn Professor Dr. Alexander Braun in Berlin abgefasst worden, der selbst diejenigen Pflanzen eingehend untersucht hat, welche die Grundlage der Russow’schen Arbeit bil- den und den Anstoss zu seinen en Untersuchun- gen gaben. Ich habe die Ehre, Ihnen dieses Referat vorzu- tragen. Die unter obigem Titel zur Veröffentlichung ge- langte, von der Kaiserlichen Akademie der Wissen- schaften zu St. Petersburg in den 19°" Band ihrer 2g HE Lo. Memoiren aufgenommene Abhandlung des Dr. Rus- sow ist ein Werk von bedeutendem Umfange (207 Seiten und 11 Tafeln) mit einem so vielseitigen und reichhaltigen Inhalte, dass eine allseitige, kritische Be- sprechung desselben selbst zu einem grósseren Werke heranwachsen würde. Es sei daher erlaubt, nur auf — die wesentlichsten Punkte, namentlich solche von all- gemeiner Bedeutung, aufmerksam zu machen. Über den Ursprung und Verlauf der Arbeit giebt der Ver- fasser in dem Vorwort Auskunft. Die erste Anregung fällt in die Zeit seines Aufenthaltes in Berlin (1865), wo er Gelegenheit hatte, den noch unvollständig be- kannten anatomischen Bau der Früchte von Marsilia und Pilularia an einer grósseren Zahl von lebenden und getrockneten Arten zu untersuchen. Später dehnte sich die Arbeit auch auf die vegetativen Organe der Marsiliaceen aus. Eine Fülle neuer und unerwarteter Verhältnisse, welche durch diese Untersuchungen zu Tage kamen, drängte nothwendig zur Vergleichung der übrigen Leitbündel-Kryptogamen (Gefässbündel- Kryptogamen) und endlich wurden zur Gewinnung allgemeinerer Resultate auch die Phanerogamen in Betracht gezogen. Zunächst .von der Morphologie der ausgebildeten Gewebe (Histiologie) ausgehend, führte das Bedürfniss tieferer Begründung zum Stu- dium der Entwicklungsgeschichte zurück, durch wel- ches nicht blos für die Natur des Gewebes, sondern auch für die Morphologie der äusseren Organe wich- tige Resultate gewonnen wurden. — Wenn der Ver- fasser in manchen Punkten nicht zu einem völlig ge- nügenden Abschluss kommen konnte, so ist dies haupt- sächlich, wie er selbst vielfach angiebt, der Mangel- Sue haftigkeit des ihm in Dorpat gebotenen Materials, na- mentlich an lebenden Pflanzen aus den verschiedenen Gruppen der Leitbündel-Kryptogamen, zuzuschreiben; die Arbeit wird aber gerade dadurch fruchtbare An- regung zu weiteren Forschungen auf diesem Gebiete . geben. Es ist ein besonderes Verdienst des Verfas- sers, dass er, was in der Morphologie unserer Tage so oft vernachlässigt wird, überall vergleichend zu Werke geht. Als den leitenden Gedanken seiner Ar- beit bezeichnet er in den Schlussbemerkungen das Bestreben, auf dem Gebiete der Morphologie Materia- lien zum Aufbau der Lehre von der Verwandtschaft der Organismen zu sammeln, der Erkenntniss des wahrhaft natürlichen Systems näher zu kommen. Doch verwahrt er sich ausdrücklich gegen die Annahme, als hätte er in der von ihm gegebenen Stammtafel der Leitbündel - Kryptogamen seine Ansichten über den muthmasslichen genetischen Zusammenhang der For- mengruppen im Sinne der Descendenz- Theorie abspie- geln wollen. Bei der äusserst geringen Kenntniss, welche wir von dem inneren Bau und den Fortpflan- zungsverhältnissen, der zahlreichen untergegangenen Gruppen dieser Gewächse haben, hält er ein solches Unternehmen für verfrüht. Der erste Abschnitt behandelt die Rhizocar- peen und zwar vorzugsweise die Marsiliaceen (Mar- silia und Pilularia), wáhrend die Salviniaceen nur ver- gleichungsweise beigezogen werden. Stamm, Wurzel, : steriles und fertiles Blatt und mit letzterem die Bil- dung der Sporenfrucht nebst den Sporenbehältern und Sporen werden in morphologischer und entwicklungs- geschichtlicher (histiographischer und histiogeneti- c TS uae scher) Beziehung ausführlich und in erschöpfender Weise behandelt, was gerade für eine Familie, welche wie die der Rhizocarpeen anscheinend von allen übri- gen Leitbündel-Kryptogamen so ganz verschieden ist. und ihre Stelle an der grossen Kluft zwischen Krypto- samen und Phanerogamen einnimmt, von besonderer und nach zwei Seiten hin Gewinn bringender Wich- tigkeit ist. Bei der Feinheit und Sehwierigkeit der betreffenden Untersuchungen und der Schwierigkeit des Verständnisses der Resultate nach blosser Be- schreibung ist es von Wichtigkeit, dass fast alle we- sentlichen Punkte durch treffliche Figuren erläutert sind; auch ist es sehr dankenswerth, dass der Ver- fasser in einer Anmerkung ausführlich die Methode auseinandersetzt, vermittelst deren er die Klarheit seiner Prüparate gewann. | Im Stamm unterscheidet er Xylem (Holzkörper oder Holzsystem) und Phlo&m (Bastkörper oder Bast- system), welches letztere den Ring des Xylems auf der Aussen- und Innenseite umgiebt. Beide zusam- mengenommen umschliessen das innere Grundgewebe (Mark) und werden von dem äusseren (der Rinde) um- schlossen. Das Xylem besteht vorherrschend aus lei- terförmigen Tracheiden, in deren Peripherie an fünf Stellen kleine Gruppen engerer Schraubenzellen (öfters auch Ring- und Netzfaserzellen) sich finden, deren Elemente sich früher ausbilden als die weitröhrigen Tracheiden, weshalb er diese Theile als Protoxylem bezeichnet. Nägeli hatte früher die fünf Protoxylem- gruppen minder richtig als besondere Leitbündel- stränge betrachtet. Auch das Phloëm besteht aus zweierlei Elementen, das eine aus weiteren Röhren, Mélanges biologiques. IX. 11 ee i. welche Russow zuerst als Siebröhren erkannt hat, das andere aus engeren, einen zusammenhängenden Ring, sowohl an der äusseren als inneren Grenze des Phloëms bildend; diese beiden Ringe, welche sich früher als die weiten Siebröhren ausbilden, werden von Russow als Protophloém bezeichnet. Er glaubt in ihnen gleichfalls eine Modification der Siebröhren zu erkennen, während die analogen Gebilde bei Farn- kräutern früher für echte Bastzellen gehalten wurden. Im Umkreis des Xylems sowohl, als des Phloëms fin- den sich verlängerte parenchymatische Zellen, welche häufig Chlorophyll und Stärkemehl enthalten. Russow nennt sie Geleitzellen und erkennt in ihnen einen für fast alle Leitbündel-Kryptogamen, sowie auch für die primären Bündel der Phanerogamen charakteristischen Bestandtheil des Bündelgewebes. Nach aussen sowohl als nach innen ist das Phloëm von dem Grundgewebe durch eine Schutzscheide getrennt, welche wie in an- deren Fällen aus verkorkten, durch wellenförmig ge- faltete Zellwände charakterisirten Zellen besteht, die : in jugendlichem Zustand an den radialen Verbindungs- wänden den bekannten Caspary’schen Fleck unter- scheiden lassen. Aus der Bildungsgeschichte ergiebt sich, dass die beiden Schutzscheiden nicht dem Leit- bündel, sondern dem Grundgewebe angehören, die in- nere aus der äussersten Zellschicht des Marks, die äussere aus der innersten Zellschicht der Rinde ge- bildet. Die Rinde scheidet sich in eine Innenrinde und in eine mit radial gestellten Lacunen versehene Aus- senrinde. Der äussere Theil der Innenrinde besteht aus stark verdickten Sclerenchymzellen, sowie auch das Mark grossentheils aus solchen gebildet ist. Im ime E ze inneren Theil der Innenrinde finden sich zerstreute Reihen eigenthümlicher dünnwandiger schlauchfórmi- ger Zellen, welche mit Gerbestoff gefüllt sind. Die Haut (Epidermis) ist mit Spaltóffnungen und mehrzel- ligen Haaren versehen, welche dieselbe Beschaffenheit zeigen, wie die der Blätter und Sporenfrüchte. Zu den bekannten Sonderbarkeiten der Haare von Marsilia hat Russow eine neue hinzugefügt, durch die Beob- achtung, dass die Scheidewände zwischen den unteren Zellen derselben in der Mitte eben, am Rande aber . vielfach ausgebuchtet sind, an die Scheidewände, wel- che die Kammern der Ammoniten trennen, erinnernd. In Beziehung auf die Histiogenie des Stammes móge nur kurz erwähnt werden, dass die erste Schei- dung.des Urparenchyms in Grundgewebe und Pro- cambium die Auffassung des Leitbündels als eines ursprünglich zusammenhängenden rechtfertigt. Wich- tig ist ferner die Beobachtung, dass die Zellen des Protophloéms durch ihre Ausbildung früher erkennbar werden, als die Zellen des Protoxylems, ähnlich wie es Sanio bei vielen Phanerogamen nachgewiesen hat; doch sind diese Zellen des Protophloëms auch bei den Phanerogamen nach Russo w keine eigentlichen Bast- zellen, sondern Siebzellen. | In ähnlicher Weise werden Wurzel und Blatt be- handelt; in Beziehung auf erstere ist zu bemerken, dass die Darstellung der Entwicklungsgeschichte der- selben im Allgemeinen mit der von Nägeli und Leit- geb gegebenen übereinstimmt, nur fand Russow auch hier, abweichend von den Angaben der genannten For- scher, dass die Protophloëmzellen beträchtlich früher als die Protoxylemzellen erscheinen. Auch im Phloöm ANE eee der Wurzel hat Russo w die Siebróhren entdeckt. Von besonderem Interesse sind aber die von ihm wieder aufgefundenen, schneckenförmig zusammengerollten Zellen in den abweichenden Lufthöhlen der Wurzel von Pilularia globulifera (Taf. II. Fig. 20); sie wurden früher von Valentine gesehen, aber in Beziehung auf ihren Ursprung nicht richtig erkannt. Nach Rus- sow entspringen sie aus der äusseren Insertionszelle einer Scheidewand, als deren blosse Verlängerung sie erscheinen, und vertreten, indem sie in horizontaler Richtung das Lumen der Lufthöhlen unterbrechen, die Stelle der bei Marsilia vorkommenden zelligen Querscheidewände. Weder unter den übrigen Rhizo- carpeen noch sonst im Pflanzenreich ist irgend etwas Ähnliches bekannt !). Auf den Bau der Blätter einzugehen, würde zu weit führen; es mag genügen zu bemerken, dass der Bau der Leitbündel derselben in den wesentlichsten Eigen- schaften mit dem des Stammes übereinstimmt. Für den Blattstiel nimmt Russow nicht zwei, sondern ein einziges, zwei nach der Vorderseite divergirende Schen- kel bildendes Bündel an, mit drei Protoxylemgruppen, welche sich an der Verbindungsstelle und an den End- punkten der Schenkel befinden, vom Grundgewebe nach aussen, wie im Stamm, durch eine Schutzscheide ge- schieden. Sclerenchym und Gerbstoffschläuche sind auch hier in ähnlicher Weise vorhanden. Durch die Nachweisung der Einheit des vom Stiel in die Blatt- spreite eintretenden Leitbiindels erhält die Betrach- tung der letzteren als einer aus zwei Paaren von Fie- 1) Ausser etwa in den innern Sternhaaren der Nymphaeaceen. nach Russow. (D. Referent.) c UR ne derblättchen gebildeten Spreite eine Stütze gegen die Annahme der Entstehung derselben durch wiederholte Dichotomie. (Vgl. A. Braun, Monatsber. der Akad. der Wissensch. zu Berlin, 1870.) Dié Sporenfrüchte der Marsiliaceen, welche, oft in grósserer Zahl am Grunde des Blattstiels entsprin- gend, unzweifelhaft als Theile des fertilen Blattes be- trachtet werden müssen und welche bei Marsilia auch deutlich nach Art der Blätter Rück- und Bauchseite unterscheiden lassen, haben einen sehr complicirten Bau, welcher zuerst von Russow erschópfend unter- sucht worden ist. Das Gewebe der Schale derselben zeigt fünf verschiedene Schichten: erstens die Haut (Epidermis) mit den schon erwähnten eigenthümlichen Haaren besetzt und mit zweierlei Arten von Spalt- öffnungen versehen, welche sich selbst bei den Arten vorfinden, deren Frucht unterirdisch ist (Marsilia distorta , Pilularia minuta). Die grösseren Stomata, unter welchen sich eine Athemhóhle befindet, die in's + Innere der Frucht führt, nennt Russow echte; die kleineren, welehe sich über der geschlossenen zwei- ten Schicht befinden, unechte Stomata. Die zweite und dritte Schicht, welche den harten Theil der Schale darstellen , sind aus prismenfórmigen , senkrecht zur Oberfläche gestellten, sehr dickwandigen Zellen ge- bildet und zwar die äussere Prismenschicht aus ei- ner einfachen Zellenlage, die innere, dickere aus einer doppelten. Die äussere Prismenschicht zeigt eine eigenthümliche, die Prismen quer durchsetzende, helle Linie, über deren Entstehung früher verschie- dene Vermuthungen geäussert wurden. Mettenius erklärte sie fraglich durch an dieser Stelle vorhandene — 86 — Tüpfel-Canäle; Hanstein nahm früher an, dass sie durch das Zusammenstossen und Verschmelzen zweier Zellenlagen gebildet werde, während er sie später durch Einlagerung scheidewandartiger Scheiben zu er- klären suchte. Russow beweist, theils aus dem Ver- halten im ausgebildeten Zustande, theils aus der Ent- wicklungsgeschichte der betreffenden Zellen, dass die Lichtlinie nur durch verschiedene Dichtigkeit und Lichtbrechung der betreffenden Theile der Zellen er- klärt werden kann. Bei verschiedenen Arten der Gat- tung Marsilia hat er in derselben Zellenschicht noch - verschiedene andere schwächere Lichtlinien nachge- wiesen. In einer Anmerkung beschreibt Russow das Vorkommen eines ähnlichen Lichtstreifens in der aus prismatischen Zellen gebildeten, äusseren Zellschicht des Samens zahlreicher Leguminosen (Papilionaceen, Caesalpiniaceen, Mimoseen), sowie im Samen der Can- na, der überdies auch noch durch das Vorkommen der Spaltöffnungen und ins Innere führenden Luftcanäle an die Fruchtschale der Marsiliaceen erinnert. Die vierte Schicht besteht aus einer Lage dünnwandigerer, radial gestreckter, im Jugendzustande chlorophyllrei- cher Zellen, zwischen welchen sich grosse Intercellu- largänge finden, in welche die die Prismenschichten durchsetzenden Athemhöhlen einmünden. Die fünfte Schicht zeigt 2 — 4 Schichten tangential gestreckter Zellen, welche theils Chlorophyll, theils Stärke ent- halten. In dieser Schicht verlaufen die Leitbündel (Nerven) der Frucht. Das Innere der Frucht wird durch die Sori eingenommen, welche von mit beson- deren Leitbündeln versehenen Placenten getragen wer- den und aus je einer Reihe von Macrosporangien be- a stehen, dicht umgeben von Microsporangien. Dazu kommen endlich noch die Indusien, welche eine die Sori beider Fruchtseiten trennende Scheidewand bil- den und das eigenthümliche Gallertgewebe, das, in der Riicken- und Bauchkante der Frucht gelegen, durch sein Aufquellen das Aufspringen der Frucht bewirkt und den mächtigen, wurmförmigen Gallertstrang er- zeugt, welcher aus der geöffneten Frucht mit den ihm anhängenden Placenten hervortritt und die Aussaat der Sporen bewirkt. Mit Hanstein betrachtet Rus- sow die Gallerte dieses Stranges. als aus dem Zell- inhalt gebildet gegen Hofmeister, der sie aus der Haut der Gallertzellen ableitet. Beim Aufspringen zer- fällt die Sporenfrucht in zwei sich völlig auflósende seitliche Klappen und in ein kürzeres, von der Rücken- seite der Frucht sich ablösendes, mit dem Fruchtstiel in Verbindung stehendes Mittelstück, welches von Russow als Notobasalstück (Rückengrundstück) be- zeichnet wird. Diesem Stück, auf dessen Basis sich die 2 Zähne der Marsilienfrucht befinden, kommt ein sehr eigenthümlicher, von Russow zuerst beschriebe- ner Bau zu. Der Umstand, dass bei den Rhizocarpeen die Spo- rangien im Inneren eines geschlossenen Behälters ver- borgen sind, unterscheidet diese Gewächse von allen übrigen Leitbündel - Kryptogamen, bei welchen allen die Sporangien äusserlich auf veränderten oder un- veränderten Blattgebilden oder in den Achseln solcher entspringen, und erinnert an die Früchte der Phane- rogamen, welche die Samen im Inneren einschliessen. Allein auch bei den Phanerogamen ist die aus einem oder mehreren Fruchtblättern gebildete Frucht ur- Ama aa sprünglich geöffnet, so dass die Samen (Eiknospen) nicht eigentlich als im Innern eines Organs gebildet betrachtet werden können. Unter den Rhizocarpeen ist nur bei der Gattung Salvinia etwas Aehnliches be- obachtet worden, deren Sporenfrucht nach den Dar- stellungen von Griffith und Mettenius sich erst im Laufe der Entwickelung allmählich schliesst. Bei den Marsiliaceen dagegen schien die Frucht den bisheri- gen Beobachtern von der frühesten Bildungszeit her geschlossen, so dass die Sporangien im Inneren des Gewebes derselben ihren Ursprung zu nehmen schie- nen. Es war Russow vorbehalten, den Schleier dieses räthselhaften Verhaltens zu lüften und es ist diess für das wahre Verständniss der Morphologie dieser Fa- milie eines der grössten Verdienste seiner Arbeit. Die Verfolgung der Entwickelungsgeschichte zeigte ihm auf der Bauchseite der noch sehr jugendlichen Frucht- anlagen zwei Reihen vom Grund nach der Spitze der Frucht hin kleiner werdender Grübchen oder trichter- artiger Einsenkungen, deren Zahl der der später auf- tretenden Sori entspricht. Vom Grunde dieser Grüb- chen nach innen zu bildet sich durch Auseinander- weichen der Zellen-ein Canal, der mit den Grübchen in offener Verbindung steht und welcher von Russow der Sorus-Canal genannt wird. Auf der von der Mit- telfläche der Frucht abgewendeten Seite zeigt sich in diesem Canal eine Reihe hervorragender Zellen, wel- che sich wie Scheitelzellen verhalten und durch drei- seitig abwechselnd geneigte Wände theilen. Diese Zellen sind die Anfangszellen der Macrosporangien, aus deren Grund später auch die Microsporangien hervorwachsen. So bilden sich also die Sori keines- mu ae wegs im geschlossenen Innern der Frucht, sondern in eigenthümlichen, der Bauchfläche angehörigen Einsen- kungen derselben, welche sich erst später verschlies- sen, ein Verhalten, welches man einigermassen ver- gleichen kann mit den bei einigen Farnen vorkom- menden Einsenkungen der Sori in die Blattfläche. Die Entwickelungsgeschichte der zweierlei Sporan- sien und der in ihnen zur Ausbildung kommenden Macro- und Microsporen wird auf’s Genaueste von Sehritt zu Schritt verfolgt. Macrosporangien und Mi- crosporangien werden in ähnlicher Weise angelegt. Die Bildung der Segmentzellen wird abgeschlossen durch die Entstehung einer die Scheitelzelle horizon- tal theilenden Wand. In der so gebildeten Centralzelle entstehen durch weitere Theilung 16 Sporenmutter- zellen, in deren jeder 4 Sporen angelegt werden. Wäh- rend in den Microsporangien sämmtliche Sporen (Mi- erosporen) zur Ausbildung kommen, verdrängt in den Macrosporangien eine einzige Spore alle übrigen und wird zur Macrospore. Die Sporenmutterzellen sind von einer Protoplasmamasse umgeben; ihre weitere Theilung in Specialmutterzellen, sowie die Bildung der Sporen in diesen und die Ausbildung der verschie- denen Sporenhäute ist von sehr complicirter Art und wird insbesondere für die Macrosporen von Russow sehr ausführlich dargestellt und mit den Angaben der anderen Autoren darüber verglichen. Nach der Dar- stellung Russow’s weicht der Ursprung der äusseren Sporenhaut, die er als Hüllhaut (Perisporium) bezeich- net und die einen sehr eigenthümlichen, aus kleinen Prismen zusammengesetzten Bau hat, gänzlich ab von der Entstehung des Exosporiums der meisten übrigen: Mélanges biologiques. IX. 12 u Li Leitbündel-Krytogamen, mit Ausnahme vielleicht der Eqüisetaceen. Ergánzt man den Kreis der von Russow ausge- führten Untersuchungen durch die Beobachtungen Hanstein's über die Befruchtung und embryonale Entwickelung von Marsilia und Pilularia, so erhält man ein so vollständiges und in's Kleinste ausgeführ- tes Bild der merkwürdigen Familie der Marsiliaceen, wie wir es kaum von einer anderen Familie besitzen. Auf das Unzweifelhafteste ergiebt sich aus den Unter- suchungen Russow's die innige Verwandtschaft der Marsiliaceen mit den Farnen. Wenn schon früher die Einrollung der jungen Blätter bei Marsilia und Pilu- laria, sowie die Nervatur der Blattspreite der erstge- nannten Gattung eine solche Verwandtschaft anzudeu- ten schien, so hat Russow gezeigt, dass auch das Leitbündelsystem des Stammes und der Blätter nach demselben Typus wie bei den Farnen gebaut ist und dass die Sporangien in überraschend ähnlicher Weise sich durch die Weitertheilung einer einzigen ober- flachlich hervortretenden Zelle entwickeln, wobei die Sporenmutterzellen im Inneren einer einzigen Central- zelle angelegt werden. Die weitere Begründung der nahen Beziehung der Marsiliaceen und Farne findet sich in den folgenden Abschnitten. Im 2. Abschnitt folgt die vergleichende Unter- suchung der übrigen Gruppen der Leitbündel-Kryp- togamen, unter denen keine den Marsiliaceen im in- neren Dau und in der Entwickelungsgeschichte der Sporangien näher steht, als die der Filices, wenn man ss D) do von den Marattiaceen und Ophioglosseen absieht, wel- che beide Gruppen Russow von den Farnen auszu- schliessen geneigt ist. Die Leitbündel der Filices sind im Wesentlichen nach demselben Typus gebaut, wie bei den Marsiliaceen. Die. Unterschiede sind meist relativer Art und beziehen sich theils auf die Zahl und Form der Bündel, theils auf das Vorherrschen des einen oder anderen Theils derselben. Das Xylem besteht auch hier aus leiterförmigen Tracheiden, eben- so treten auch die Protoxylemzellen in mehreren klei- nen Gruppen in der Peripherie oder auch mehr im Inneren des Xylemkörpers auf. Die parenchymati- schen Geleitzellen treten bald als Xylemscheide, wie bei den Marsiliaceen, bald auch zwischen die Trachei- den eingeschoben auf. Zuweilen findet sich an der äusseren Grenze des Xylemkörpers noch ein besonde- res System zugespitzter verholzter Zellen, die den echten Bastzellen (die Libriformzellen) vergleichbar sind. Das Phloëm besteht gleichfalls aus Siebröhren und Protophloömzellen, auch die Schutzscheide, wel- che bisher bei den Farnen fast ganz übersehen wurde, ist von Russow als allgemeiner Charakter derselben nachgewiesen worden; sie grenzt nicht blos im Stamm, sondern auch im Blattstiel und in der Wurzel das Bündelgewebe gegen das Grundgewebe ab. Ihr gesellt sich zuweilen noch eine weitere aus 1 bis 2 Schichten starkverdickter, dunkelbraunwandiger Zellen gebil- dete Scheide bei, welche von Sachs mit der Schutz- scheide selbst verwechselt wurde, und welche Rus- sow unter dem Namen der Stützscheide unterschei- det. Sclerenchym tritt häufig, entweder wie bei den Marsiliaceen in Form eines vielschichtigen, das Leit- NND. c bündelsystem umgebenden Holzcylinders oder auch in einzelnen getrennten Partien auf. Die Wurzeln der Farne stimmen in Dau und Entwickelung mit denen der Marsiliaceen überein, nur fehlen ihnen die den letzteren zukommenden Luftgánge. Bemerkenswerth ist noch die von Russow gegebene Eintheilung der Haare der Filices und die Nachweisung eines bestimm- ten Verhältnisses im Vorkommen der verschiedenen Typen derselben zum Bau des Stammes und der Blatt- stiele. Gegliederte Haare mit den Kammerwänden der Ammoniten oder besser Ceratiten ähnlichen Scheide- wänden, wie sie von Marsilia beschrieben wurden, hat Russow auch bei einigen Cyatheaceen beobachtet. Bau und Entwicklung der Sporangien sind früher nur aus der Familie der Polypodiaceen genauer un- tersucht worden. Russow hat die Untersuchungen auch auf die Cyatheaceen, Schizaeaceen und Gleiche- niaceen ausgedehnt; für die übrigen Familien der Farne fehlte es ihm an lebendem Material. In Bezie- hung auf die Polypodiaceen stimmen seine Untersu- chungen mit der von Reess 1866 gegebenen Darstel- lung überein, mit dem Unterschied, dass er nicht wie Reess gewóhnlich 12, sondern 16 Sporenmutterzellen fand, somit 64 Sporen. Nur bei Pteris cretica fand er 32 Sporen, was auf 8 Mutterzellen hindeutet. Die Entwicklungsgeschichte des Polypodiaceensporangiums unterscheidet sich von der bei Marsiliaceen beobach- teten nur dadurch, dass die Urzelle des Sporangiums sich zuerst durch eine horizontale Wand in 2 Zellen theilt, von der die untere zum Stiel des Sporangiums sich umbildet. In der Familie der Schizaeaceen und Gleicheniaceen dagegen, deren Sporangien ungestielt VS se . sind, verhält sich der Vorgang ganz wie bei den Mar- siliaceen. An die Bildungsgeschichte des Sporangiums schliesst sich eine sehr genaue Darstellung des weite- ren Verhaltens der Sporenmutterzellen, ihrer Theilung in die Specialmutterzellen und die Bildung der Sporen selbst an, welche um so wichtiger ist, als dieser Theil der Entwicklung früher von keiner Seite mit hinreichen- der Gründlichkeit verfolgt worden war. Hervorzuheben ist dabei die Bildung der von Russo w sogenannten Kör- nerplatte, welche dem Auftreten der Scheidewand in der Sporenmutterzelle vorhergeht, das Verschwinden des primären Zellkerns und das Auftreten neuer Zell- kerne für dieSpecialmutterzelle. Eine Theilung der Zell- kerne, wie sie vielfach angenommen wird, hat Russow weder hier noch anderwärts beobachtet. An der Stelle des primären Zellkerns fand er öfters bei Farnen, so wie auch bei Ophioglosseen und bei Equisetaceen ein ' Gebilde, das er unter dem Namen der Stäbchenplatte beschreibt, welches von Hofmeister zwar schon frü- her gesehen, aber für einen durch Einwirkung von Wasser verunstalteten Zellkern gehalten wurde. Die Sporen der Farne erscheinen je nach der Anordnung der Specialmutterzellen, in welchen sie sich bilden, entweder kugeltetraedrisch oder kugelquadrantisch, von denen er die ersteren auch als radiäre oder drei- leistige, die letzteren als laterale und einleistige be- schreibt. Die Verbreitung dieser beiden Formen wird durch alle Familien der Filices verfolgt und die Wich- tigkeit dieses Unterschiedes für die Systematik nachge- wiesen. | | Die Marattiaceen weichen nach Russow’s Un- tersuchungen in vielen Beziehungen von allen übrigen dU DN a. Familien der Farne ab; ihnen fehlt wenigstens im Blattstiel die Schutzscheide, während sie im Stamm wahrscheinlich, in der Wurzel unzweifelhaft vorhan- den ist, eine Eigenthümlichkeit, durch welche sich diese Familie an die Ophioglosseen anschliesst. Das Sclereuchym besitzt niemals die dunkelbraune Farbe, welche dem der Farne zukommt, und an seiner Stelle tritt in den verdickten Theilen des Blattstiels und sei- ner Verzweigungen ein eigenthümliehes Collenchym auf. Die Wurzeln, welche: von zweierlei Art sind (Luftwurzeln und Erdwurzeln) und deren Bau genauer beschrieben wird, unterscheiden sich von denen aller Leitbündel- Kryptogamen dadurch, dass ihr Scheitel- wachsthum nicht durch eine, sondern mehrere Schei- . telzellen fortgeführt wird. Den wichtigsten Unterschied aber findet Russow in der Bildung der Sporangien, die er bei Marattia cicutaefolia, wenn auch nicht lückenlos, doch so weit beobachten konnte, um mit Sicherheit zu bestimmen, dass ihre Bildung nicht mit einer einzigen Epidermiszelle beginnt und die Sporen- mutterzellen nicht in einer einzigen Centralzelle sich bilden. Ob übrigens nur die Epidermis oder auch das Mesophyll, wie bei den Ophioglosseen, sich bei ihrer bildung betheiligt, konnte er mit Sicherheit nicht be- stimmen, doch findet er Grund zu vermuthen, dass das Sporangium auch hier ein Epidermoidalgebilde sei, jedoch nieht mit der Erhebung einer, sondern zahlreicher verbundener Epidermiszellen beginnend. Die Marattiaceen würden hiernach die Mitte halten zwischen den übrigen Farnen und den Ophioglosseen. Diese Vermuthung Russow’s ist ganz vor Kurzem durch Luerssen bestätigt worden, welcher Gelegen- --— 95. c heit hatte, die Entwicklungsgeschichte des Sporan- giums von Marattia vollständig zu beobachten. Luers- sen rechnet daher auch die Sporangien der Marattia- ceen, ebenso wie die aller übrigen Farne, zu den Trichosporangien und lässt die Marattiaceen mit den Farnen vereinigt, während er die Ophioglosseen treunt, da ihre Sporangien (Phyllosporangien) sich aus dem Innern des Dlattparenchyms entwickeln. Luerssen ist jedoch geneigt anzunehmen, dass bei den Marat- tiaceen ausser den Epidermiszellen auch einige zu- nächst unter denselben befindliche Parenchymzellen sich an der Bildung der Sporangien betheiligen und giebt zu, dass die Marattiaceen als ein Verbindungs- glied zwischen den Ophioglosseen und den übrigen Farnen betrachtet werden können. Schliesslich mögen noch die Sphärokrystalle erwähnt werden, welche Russow im Parenchym mehrerer Marattiaceen gefun- den hat und’ von denen er nach dem sorgsam geprüf- ten mikrochemischen Verhalten derselben vermuthet, dass sie von einem noch ünbekannten organischen Stoffe gebildet seien. DieOphieglosseen weichen in noch höherem Grade als die Marattiaceen von den Farnen im engeren Sinne ab, und die Eigenthümlichkeiten derselben sind um so merkwürdiger, da sich in denselben eine überraschende Ähnlichkeit mit dem Bau phanerogamischer, nament- lich dicotyler Gewächse ausspricht. Die beiden Gat- tungen Ophioglossum und Botrychium zeigen überdies unter sich im anatomischen Bau nicht unbedeutende Verschiedenheiten. Der Bau der Leitbündel folgt in dieser Familie einem ganz anderen Typus als der der Farne. Das Phloëm umschliesst das Xylem nicht rings- E ne um, sondern beide stehen in radialer Richtung neben einander, wie bei den meisten Phanerogamen, wobei Protophloëm und Protoxylem sich diametral entge- genstehen (vergl. Tafel XI. Fig. 21, Bündel aus dem Blattstiel von Ophioglossum), das erstere auf der nach der Peripherie, das andere auf der nach dem Centrum gerichteten Seite. Eine Schutzscheide (im Stamm und in der Wurzel) ist nur nach aussen als Abgrenzung gegen die Rinde hin vorhanden, während nach innen das Xylem mit dem Marke in direkter Berührung steht. Auch hierin spricht sich wieder eine Ähnlich- keit mit dem Bau vieler Dicotylen aus. Im Blattstiel, sowie auch im Stamm von Ophioglossum, fehlt die Schutzscheide gänzlich; im Stamm (Rhizom) von Bo- trychium verschmeizen die Leitbündel zu einem Hohl- oder Maschencylinder, in welchem die Geleitzellen ra- diale Streifen bilden, die an die Markstrahlen der Dicotylen erinnern (vergl. Taf. X. Fig. 18). Die Aus- bildung der Tracheiden des Xylems erfolgt in centri- fugaler Richtung. Auch die Wurzeln der Ophioglos- seen zeigen viel Eigenthümliches; sie entbehren nach Russow’s Angabe, wie die der Marattigceen, einer Scheitelzelle, doch will er, wie er sagt, die Darstel- lung der Entwicklungsgeschichte derselben einer ge- schickteren Hand überlassen. Wurzelhaare, die sonst bei den meisten Leitbündel-Kryptogamen vorkommen, fehlen gänzlich. Die Sporangien der Ophioglosseen bilden sich nicht - áusserlich auf den Blättern, wie bei den Farnen mit Einschluss der Marattiaceen, sondern im Inneren der- selben durch Umgestaltung des Blattparenchyms; sie sind als umgeänderte Theile des Dlattes selbst, bei — 97 — Botrychium als umgestaltete Blattsegmente, zu be- trachten. Eine vollständige Entwicklungsgeschichte . des Sporangiums sowohl, als auch der Sporenmutter- zellen und Sporen von Ophioglossum und Botrychium wird hier zum ersten Male gegeben. Unter der Überschrift Lycopodiaceae folgen reich- haltige Untersuchungen über die später zum Typus eigener Familien erhobenen Gattungen Lycopodium (nebst einigen Bemerkungen über Psilotum und Tme- sipteris), Selaginella und Isoétes, über deren Bedeu- tung einige kurze Bemerkungen genügen mögen, wo- bei auf einige erst im 3. Abschnitt (S. 176 und f.) vorkommende Angaben vorgreifend Rücksicht genom- men ist. In den Familien der Lycopodiaceen im älte- ren, weiteren Sinne treten bei grosser Ähnlichkeit der habituellen Verhältnisse (wenn man von Isoëtes ab- sieht) höchst merkwürdige Verschiedenheiten nicht nur im Bau der vegetativen Organe, sondern auch in den Fortpflanzungsverhältnissen auf, und zwar in der Weise, dass je nachdem man dem einen oder anderen Charakter einen grösseren Werth beilegt, die Familie in verschiedener Weise getheilt werden müsste. In Betreff des Leitbündelsystems finden sich 3 verschie- dene Typen. Die Bündel von Selaginella stimmen mit — denjenigen der Farne im Wesentlichen überein, nur fehlt die Abgrenzung derselben gegen das Grundge- webe durch eine Schutzscheide. Die Protoxylemgrup- pen finden sich an den Kanten des oft plattenartig zu- sammengedrückten Xylems, die Protophloémzellen bil- den einen vollständigen Kreis. Bei Isoétes erinnert die Bildung des Blattbündels an das von Ophioglos- sum, während der Stamm sehr eigenthümliche Ver- Mélanges biologiques. IX. - 13 ie GR ‚un hältnisse zeigt. Ganz eigenthümlich verhält sich Ly- copodium, bei welcher Gattung eine Übereinstimmung zwischen Stamm und Wurzel stattfindet, wie sie sonst nirgends vorkommt, indem auch die Leitbündel des Stammes nach einem Typus gebaut sind, der sich in den Wurzeln der verschiedensten Leitbündel-Krypto- gamen wiederfindet. Das Xylem des Stammbündels besteht aus mehreren, oft zahlreichen, einfachen oder verzweigten, im Centrum häufig sich vereinigenden Platten, welche einen mehr oder weniger regelmässi- gen Stern bilden. Die Zwischenräume, sowie der ganze Umfang werden von Phloëm gebildet, welches durch eine in ihrem Bau eigenthümliche Schutzscheide gegen das Grundgewebe abgegrenzt erscheint. Mit den Protophloëmgruppen, welche die Spitzen des Xylemsterns einnehmen, wechseln regelmässig rund- liche Protophloömgruppen ab (Taf. XI, Fig. 28). Der abgerundete Vegetationspunkt des Stammes wird bei Lycopodium nicht durch eine einzige, sondern durch zahlreiche Scheitelzellen angelegt. In letzterer Bezie- hung stimmen die Untersuchungen Russow’s im We- sentlichen überein mit den neuesten Untersuchungen sowohl Hegelmaier’s als Strasburger’s, wenn auch die Darstellung in untergeordneten Punkten etwas auseinander geht. Bei Isoötes dagegen wächst der Stamm, wie aus den Untersuchungen Hofmeister’s bekannt ist, vermittelst einer einzigen Scheitelzelle und diess war bis jetzt auch die Ansicht über die Stammbildung von Selaginella; Russow zeigt jedoch, dass nicht alle Selaginellen sich in dieser Beziehung gleich verhalten. Während er für eine grössere An- zahl von Arten, welche sich durch einen spitzigen Ve- n que setationspunkt auszeichnen, das Vorkommen einer ein- zigen Scheitelzelle bestätigt, findet er dagegen bei an- deren Arten aus der Gruppe der Selaginella Willdeno- wii (arborescens der Gärten) und Lyallii, welche durch einen breiteren, stumpferen Vegetationspunkt kennt- lich sind, nicht eine, sondern mehrere Scheitelzellen, eine Beobachtung, durch welche der schneidende Un- terschied der Entwickelung des Stammes von Lycopo- dium und Selaginella in erwünschter Weise gemildert wird. Die Sporangien aller Lycopodiaceen beginnen nicht mit einer Zelle, sondern werden durch die all- mähliche Erhebung einer ganzen Zellgruppe gebildet. Bei Selaginella entspringen sie nach Russow’s Dar- stellung deutlich aus dem Stengel über der Mitte ei- nes Blattes, werden daher von ihm als stengelbürtig und achselständig betrachtet; bei Lycopodium dage- gen (und ebenso nach Hofmeister’s Darstellung bei Isoötes) auf der Blattbasis selbst, somit blattbürtig. Auch diese Angaben werden durch die neuesten Un- tersuchungen von Hegelmaier und Strasburger bestátigt, doch zeigt Hegelmaier, dass bei Lycopo- dium Selago das Sporangium nur mit dem untersten Theil des Blattes in Zusammenhang steht, so dass es fast mit demselben Recht als achselständig betrachtet werden kónne, und Strasburger hält sich für be- rechtigt, die Sporangien aller Lycopodiaceen trotz des anscheinenden Unterschiedes in der Entstehung als achselständig aufzufassen. Wenn man die unter den Phanerogamen so häufig vorkommenden Fälle einer Verbindung des Achselsprosses mit der Basis des Tragblattes, namentlich eines mehr oder weniger be- trächtlichen Hinaufrückens des ersteren an den Stiel i des letzteren in Erwägung zieht, so wird man bei der unläugbar nahen Verwandtschaft der Gattungen Ly- copodium und Selaginella allerdings geneigt sein, einen wesentlichen Unterschied in Beziehung auf den Ort der Entstehung des Sporangiums bei den genannten zwei Gattungen nicht anzuerkennen. Nach der ange- führten Stellung der Sporangien würden Lycopodium und Isoëtes zusammenkommen und Selaginella gegen- überstehen, während nach der Beschaffenheit der Spo- ren (einerlei oder zweierlei Sporen) Selaginella und Isoëtes zu vereinigen und Lycopodium gegenüber zu stellen wären. Die Equisetaceen wurden bisher, besonders in Beziehung auf das Haut- und Grundgewebe, sowie auf die mannigfaltige Bildung der Schutzscheiden, die hier in doppelter Form als Gesammt- und Einzel- schutzscheiden auftreten (Milde, Strasburger, Pfitzer) genauer untersucht, da gerade diese Theile des Gewebes die besten Anhaltspunkte zur Gruppirung und Unterscheidung der Arten boten. Weniger be- kannt blieb das Stranggewebe, dessen Untersuchung sich Russow hauptsächlich zum Gegenstande macht. Es weicht von dem aller übrigen Leitbündel-Krypto- gamen bedeutend ab und zeigt eine merkwürdige Ähn- lichkeit mit dem der Monocotyledonen, wie schon Sachs bemerkt hat, namentlich der Gräser und noch auffallender mit dem der Gattung Alisma. Die Ver- änderungen, welche die Bündel nach der Lage in den Internodien, den Knoten, dem Blatt und der Achse der Ähre erleiden, werden weitläufig erörtert. Dem durch frühere Untersuchungen bekannten Verhalten der ersten Entwickelungsvorgänge an der Vegetations- as LOT spitze fügt Russow die Beschreibung der weiteren Entwickelung des Gewebes im Inneren des Stammes bei. Er beschreibt ferner die Entwickelung der schild- förmigen Sporenblätter und der auf ihrer Unterfläche befindlichen Sporangien, welche nach seiner Darstel- lung als Hügel oder zitzenförmige Erhebungen des Ge- webes ihren Ursprung nehmen. Dass dieselben in ihrer Bildung von einer einzigen Zelle ausgehen, wie Hofmeister angiebt, konnte er nicht finden. Eben- sowenig konnte er sich von der Existenz einer Cen- tralzelle überzeugen, in welcher die Sporenmutterzel- len sich bilden sollen. In Beziehung auf die weitere Entwickelung der Specialmutterzellen und Sporen schliessen sich seine Untersuchungen an die Hofmei- ster’s an, doch fügt er manche eigene Beobachtung - bei, ohne jedoch in Beziehung auf alle Punkte zur vollkommenen Gewissheit zu gelangen, namentlich bleibt ihm die Natur der Haut, aus welcher die Schrau- benbánder (Elateren) sich bilden, noch zweifelhaft. Der 3. Abschnitt enthält zunächst eine gedrüngte Zusammenfassung der Ergebnisse der histiologischen Untersuchung der Leitbündel-Kryptogamen und geht dann zu der Vergleichung derselben mit den entspre- chenden Verhältnissen der Phanerogamen über. Die- ser Abschnitt ist unter allen der inhaltreichste und bedeutendste, indem in demselben auf Grund reicher eigener Untersuchungen und ausgedehnter Benutzung . der Leistungen anderer Forscher das ganze Pflanzen- reich in Beziehung auf die Anordnung und Ausbildung der verschiedenen Gewebesysteme verglichen und die — 102 — sich dabei bietenden Verschiedenheiten in neuer Weise wissenschaftlich eingetheilt und bezeichnet werden. Um die Fortschritte, welche die Wissenschaft in die- ser Beziehung gemacht hat und insbesondere den Stand- punkt, welchen die Arbeit Russow’s dabei einnimmt, gehörig zu würdigen, muss man zurückgehen auf die ersten Anfänge unserer Kenntnisse von den Lagerungs- verhältnissen der Gewebe und den damit zusammen- hängenden Wachsthumsverschiedenheiten der Stämme, welchen namentlich für die Systematik (Desfontai- nes, De Candolle, Unger und Endlicher, Ad. Brongniart) ein grosses Gewicht beigelegt worden ist. Ein Blick auf die tabellarischen Übersichten, welche Russow 8.159 und 8.186 gegeben hat, mag zeigen, wie ganz anders sich unsere Vorstellungen von diesen Verhältnissen nach den neuesten Untersuchun- gen gestaltet haben und ferner gestalten miissen. Denn in wie weit die neuen Aufstellungen Russow’s bereits als wissenschaftfich festgestellt betrachtet werden diir- fen, wird ohne Zweifel verschiedener Beurtheilung un- terliegen, aber Niemand wird bestreiten, dass sie für weitere Fortschritte auf diesem Gebiet als bahnbre- chend zu betrachten sind. Die in den vorigen Abschnitten im Einzelnen be- schriebenen, bei den Leitbiindel-Kryptogamen vorkom- menden Verhältnisse werden hier in 3 Gruppen zu- sammengefasst, welche hauptsächlich durch die gegen- seitige Lagerung des Xylems und Phloéms und die Stellung der ersten Dauerzellen in denselben bestimmt werden. In der ersten Gruppe ist das Xylem vom Phloëm umschlossen, die Protophloémzellen bilden. ei- nen meist geschlossenen Ring in der Peripherie des — 103 — Phloëms. Russow bezeichnet diesen Typus als den mit concentrischer Anordnung des Phloëms; er findet sich in den Stämmen und Blattstielen sämmtlicher Filices, der Marattiaceen, Marsiliaceen und im Stamm von Selaginella. In der zweiten Gruppe liegen nach dem Ausdruck Russow’s Phlo&m und Xylem neben einander (d. h. in radialer Richtung, so dass der Aus- druck hinter einander treffender wäre), das Xylem im Stamm dem Centrum, im Blatt der Oberfläche näher, Protoxylem und Protophlo&m liegen sich diametral ge- genüber. Russow bezeichnet dies als den Typus mit collateraler Anordnung (d. i. radial-juxtapponirter) des Xylems und Phloëms; er findet sich im Stamm und Blatt von Ophioglosseen und Equisetaceen. Bei der 3'* Gruppe ist das Xylem in das Phloëm eingesenkt und von letzterem oft mehrfach durchschnitten. Proto- xylem und Protophloëm liegen alternirend (tangen- tial).neben einander an der Peripherie dcs Bündels; die Ausbildung des Phloöms und Xylems ist centri- petal. Diesen Typus bezeichnet Russow kurz als den Wurzelstrangtypus; ihm gehören die Wurzeln aller Leitbündel-Kryptogamen an und der Stamm von Ly- copodiym, Tmesipteris und Psilotum. Der erste Typus ist den Leitbündel- Kryptogamen eigenthümlich; an den zweiten schliesst sich mit man- cherlei Modificationen das Verhalten der grossen Mehr- zahl der Gefässbündel in Stengel und Blatt der Pha- nerogamen, sowohl Monocotylen als Dicotylen an; der dritte findet sich wieder in den Wurzeln sämmtlicher Phanerogamen. Zu diesen 3 Typen kommen noch 3 den Phanerogamen eigene, repräsentirt erstlich durch die in den Stämmen der meisten phanerogamischen DA — Wasserpflanzen auftretenden Leitbündel, welche sich in ihrem Bau dem 3°” Typus anschliessen und haupt- sächlich durch die im Centrum der Achse gelegenen, bald schwindenden Primordialgefässe unterscheiden, 2*% durch die Leitbündel der Cycadeen, in denen das Xylem und Phloöm zwar collateral ist, wie bei dem 2*" Typus, das Protoxylem aber sich in der Mitte des Leitbündels befindet und das Xylem eine bezüglich der Stellung im Organ centripetale, bezüglich des Leit- bündels centrifugale Entwicklung besitzt; 3'"* durch die Bündel der Cucurbitaceen, Asclepiadeen und eini- ser anderer dicotylen Pflanzenfamilien, deren sonst nach dem Typus 2 gebaute Leitbündel durch das Auf- treten zweier, durch das Xylem getrennter Phloëm- körper ee sind. In einer folgenden Betrachtung ech Russow nach- zuweisen, dass bei einigen der genannten Typen die . Leitbündel als combinirt zu betrachten seien, d.h. wenn nicht durch wirkliche Verwachsung gebildet, doch den Werth oder die Bedeutung mehrerer Bün- del besitzend, was durch das Auftreten der ersten Dauerzellen (des Protoxylems) in 2 oder mehreren Gruppen angezeigt werde, während bei den ande- ren Typen die Leitbündel als einfach (gesondert) zu betrachten seien. Dies giebt ihm Veranlassung zur Aufstellung zweier grossen Abtheilungen, der der com- binirten und der einfachen Leitbündel, in welche die . oben angedeuteten 6 Haupttypen je 3 und 3 vertheilt werden. Durch weitere Unterabtheilungen zerfallen | die 6 Haupttypen in 14 Untertypen, welche in der S. 159 gegebenen Tabelle übersichtlich zusammen- gestellt sind. — 105 — Hierauf geht der Verfasser zu einer genauen Be- trachtung der Elementarorgane des Bündel- sowohl als des Grundgewebes mit ihren mannigfaltigen Mo- dificationen über. Ohne in das reichhaltige Detail dieser Untersuchungen einzugehen, verdienen wenig- stens 2 Punkte besonders hervorgehoben zu werden, erstlich die Behandlung des Scheidengewebes, für wel- ches er die Bezeichnung Critenchym einführt. Es ge- hören dazu ausser den eigentlichen Schutzscheiden die von ihm unterschiedenen Steifungsscheiden und Stützscheiden, welche sämmitlich wieder als das ganze Bündelsystem umschliessende Gesammtscheiden oder als Einzelscheiden der Bündel auftreten können. Das Vorkommen dieser verschiedenen Modificationen in allen Theilen des Pflanzenreichs wird nachgewiesen. Der zweite Punkt von Bedeutung betrifft Russow’s Auffassung des im Grundgewebe, theils in Form vou Scheiden, theils in Form von Bündeln vorkommenden Prosenchyms und Sclerenchyms, welche Vorkommnisse häufig mit dem Bast verwechselt oder als solcher be- zeichnet wurden. Russow ist selbst geneigt die den Gefässbündeln unmittelbar anliegenden primären Bast- bündel der Phanerogamen dem Grundgewebe beizu- zählen. | Der Betrachtung der ausgebildeten Gewebe folgt die Schilderung der Entwicklung oder allmählichen Differenzirung derselben. Das verschiedene Verhalten der Wachsthumsspitzen mit und ohne Scheitelzellen wird noch einmal im Zusammenhang besprochen. Das Resultat der eigenen Untersuchungen wird mit den Darstellungen anderer Forscher, namentlich Sanio’s und Hanstein’s, verglichen, zahlreiche neue Kunst- Mélanges biologiques. IX. 14 4 — 106 — ausdrücke werden für die verschiedenen Stufen der allmählichen Scheidung der Gewebe begründet, über welche sich in der S. 186 gegebenen Tabelle eine Zusammenstellung findet. Die Schlussbemerkungen enthalten einen Rückblick auf die durch die neueren Forschungen sowohl im Gebiete der Fortpflanzungsverhältnisse, als auch in dem des vegetativen Baues erkannten Analogien zwi- schen den Phanerogamen und Leitbündel-Kryptoga- ‘men und schliessen mit der Darstellung der verwandt- schaftlichen Verhältnisse der letzteren unter sich. Zur Erläuterung derselben dient die S. 194 gegebene ta- bellarische Zusammenstellung ?). Der Stamm der Leitbündel-Kryptogamen theilt sich zunächst in 2 Hauptäste, je nachdem. die Sporangien ihren Anfang mit einer oder niit mehreren Zellen neh- men. Den ersten dieser beiden Äste bilden die Fili- cinae, die eigentlichen Filices mit isomorphen und die Rhizocarpeae mit heteromorphen Sporen umfassend. Der zweite Ast theilt sich wieder in 3 ebenbürtige Äste zweiter Ordnung, welche hauptsächlich durch - die Beschaffenheit der Leitbündel unterschieden sind: die Marattinae (Marattiaceae und Ophioglossaceae), Equisetinae und Lycopodinae, letztere in die Lycopo- diaceae mit isomorphen, die Selaginelleae und Isoëta- 2) Es haben sich in diese Tabelle einige verwirrende Druck- fehler eingeschlichen, welche hier Berichtigung finden mögen. In der untersten Reihe bei Marattiaceae ist zu lesen: Sporen iso- morph; bei Lycopodiaceae desgl.: Sporen isomorph, dagegen bei Sclaginellaceae: Sporen heteromorph; bei Filices: isomorph, bei Rhizocarpeae: heteromorph. — 107 — ceae mit heteromorphen Sporen zerfallend Es ist un- zweifelhaft ein Vorzug der Russow’schen Anordnung, dass die jetzt beliebte Eintheilung in Isosporen und Heterosporen, durch welche die Lycopodinen ausein- andergerissen und die Rhizocarpeen von den Filicinen entfernt werden, durch dieselbe beseitigt wird; ob da- gegen die scharfe Trennung der Marattiaceen und Ophioglosseen von den Farnen naturgemäss ist, dürfte _ fraglich sein’). | Das Vorstehende mag genügen, üm einen Einblick in den Reichthum, die Vielseitigkeit, Tragweite und Bedeutung der in dem besprochenen Werke nieder- gelegten Untersuchungen Russow’s zu geben. Der unterzeichnete Berichterstatter durfte sich wohl ein Urtheil über dieselben zutrauen, da er sich mit der Familie, von welcher dieselben ihren Ausgang neh- men, den Marsiliaceen, nach der systematischen und biologischen Seite hin, selbst eingehend beschäftigt : und zu den tiefer eindringenden anatomischen und ent- wicklungsgeschichtlichen Untersuchungen Russow’s vor sieben Jahren den ersten Anstoss gegeben hat, einen Anstoss, dessen Erfolg seine Hoffnungen und Krwartungen weit übertroffen hat. Berlin im Januar 1873. ; Dr. Alexander Braun, Professor der Botanik und Director des kónigl. botanischen Gartens. 3) Sie wird übrigens auch von Luerssen angenommen und fin- det sich auch schon in Sachs’ Lehrbuch, 3'° Auflage, 8. 361. — (D. Referent.) i d.e. Mit dem vorliegenden Referate kónnten wir diesen Bericht schliessen, wir erlauben uns aber noch einige Worte. Unsere Commission hat bisher fast immer entweder mit handschriftlichen Arbeiten zu thun ge- habt, oder mit solchen, die eben erst im Drucke er- schienen waren, so dass die darin niedergelegten Be- obachtungen noch nicht durch spätere Forscher ge- prüft werden konnten, In dem einen wie in dem an- dern Falle ist die Aufgabe der Preiscommission eine sehr schwierige, denn der eigentliche Richter über die eingelaufenen Arbeiten ist doch weder unsere Com- mission, noch selbst der von uns zur Begutachtung ein- geladene Referent, sondern vielmehr diejenigen Ge- lehrten, welche mit dem Mikroskope in der Hand das Beobachtete und Beschriebene selbst noch einmal be- obachten und erst auf Grundlage einer solchen Prü- tung entscheiden, in wieweit das gegebene Werk in der That die Wissenschaft bereichert hat und demzufolge sein Verfasser einer Aufmunterung werth gewesen ist. Um so angenehmer ist es, einer Schrift zu begegnen, wo das Urtheil der Commission nicht vor, sondern erst nach diesem endgültigen Richterspruch gefällt zu werden braucht. Und ein solches Werk ist das von Russow. Viele seiner Resultate sind bereits durch spütere Arbeiten Hegelmaier's, Luerssen's, Strasburger's bestätigt worden, über andere liegen sehr anerkennende briefliche Äusserungen von Han- stein und Sachs vor, und alles dieses bürgt am be- sten für die Richtigkeit unseres Spruches. Wünschen wir dem fächtigen Gelehrten noch weitere Erfolge. | — 109 — Zum Schlusse halten wir es für eine angenehme Pflicht, auch der übrigen bedeutenderen Arbeiten dankbar zu gedenken, welche durch unsere Gelehrten in den letzten drei Jahren veróffentlicht worden sind. Auf dem Gebiete der Entwickelungsgeschichte sind zu verzeichnen: die schónen Untersuchungen Tschi- stiakoff's über die Entwickelung der Sporangien und Sporen der hóheren Cryptogamen (1871), Manas- sein's über Bacterien (1871), Cienkowski's über die Pilze. der Kahmhaut (1872), Alexandrowicz’s Arbeit über den Bau und die Entwickelung der Spo- renbehälter der Myxomyceten, sowie kleinere Auf- sátze von Sorokin, Rostafinsky; zur Anatomie und Physiologie: Famintzin's über die anorganischen Salze als Hülfsmittel beim Studium der niederen Pflanzen (1871), Batalin’s über den Einfluss des Lichtes auf die Entwickelung der Blätter (1871), auf die Form der Pflanze (1872), über Selbstbestäubung bei Juncus bufonius (1871), Timirjäsef’s Spectral- analyse des Chlorophylls (1871), Schröder’s (im Verein mit den auswärtigen Gelehrten Nobbe und Erdmann) Leistung des Kalium’s in der Pflanze, hosanoff's über die Schwimmorgane von Desmanthus natans (1871), Grigorjeff’s Anatomie von Phelloden- dron amurense (1871)*). In der beschreibenden Bo- tanik müssen genannt werden die monographischen . Arbeiten von Bunge über Dionysia, Acantholimon, Heliotropium, Lindberg’s Arbeiten über Moose, 4) Ganz am Schlusse des vorigen Jahres erschien die wichtige Abhandlung von Baranetzky: Uber die Periodicität des Blutens krautartiger Gewächse und die Ursachen derselben (russisch und in deutschem Auszuge). = 110 —. Bruttan’s Flechten Liv-, Ehst- und Kurlands, Ro- stafinsky’s Prodromus florae Polonicae. Werfen wir einen Blick auch auf das vorhergehende Triennium (1868 — 1870) und erinnern uns an die entwickelungsgeschichtlichen Arbeiten Baranetzky’s, Cienkowski’s, Fischer’s von Waldheim, Polo- tebnow’s, Sorokin’s, Sperk’s, Strasburger’s, Ti- chomirow’s, Tschistjakoff’s, Waltz’s, Woro- nin’s, an die lange Reihe der Namen auf dem Felde - der Anatomie und Physiologie, wie Baranetzky, Ba- talin, Borodin, Borszezoff, Famintzin, Kauf- mann, Rosanoff,Schroeder, Tschistjakoff, Wol- koff, an die kolossale Monographie Bunge’s über Astragalus, die bedeutenden Schriften Karsten’s und | Nylander’s über Pilze Finnlands, Gruner’s Flora von Jekaterinoslaw, Lindemann’s Flora von Elisa- bethgrad, Rogowicz’s Aufzählung der Pflanzen des Kiewschen Lehrbezirks, Sperk’s Algen des Schwar- zen Meeres, so können wir wahrlich sagen, dass es kaum ein Gebiet der Botanik giebt, auf dem bei uns . nicht bedeutende Arbeiten erschienen wären; die zahl- reichsten Arbeiten erscheinen aber in Russland auf dem Felde der Entwickelungsgeschichte der niederen Pflanzen, wie auf dem Gebiete der Physiologie, und hier wiederum hauptsächlich über den Einfluss des Lichtes auf die Pflanze. — —— 9 M Ü— - (Aus dem Bulletin, T. XVIII, pag. 449— 472.) 27 Februar I Marz 19/9. Über bisher in Russland gefundene Reste von Zeuglodonten. Von J. F. Brandt. Hr. Prof. Rogowitsch und Feofilaktow in Kiew entdeckten vor einigen Jahren im Tertiärgebilde Kiew’s drei grosse Wirbelkörper, nebst dem Bruchstück ei- nes vierten, die sie, wie der Dozent der dortigen Uni- versität, Hr. Paulson, für die eines Zeuglodon er- klärten. Die genannten Überreste wurden vom Prof. Rogowitsch in der mineralogisch - paläontologischen Section der zu Kiew abgehaltenen Versammlung Rus-. sischer Naturforscher beiläufig dem Zeuglodon cetoi- des zugeschrieben (siehe Tpyası rperbaro CBE31a pyc- CKOXB ecrecrBoncrbiTaTeJeii (1871) Kiesp 1873, Otakı. Munepaaoriu erp. 2). Da ich nun dieselben in meiner Monographie der fossilen Cetaceen Europa’s nicht übergehen konnte, so ersuchte ich Hrn. Dozenten Paulson mir eine genaue Beschreibung davon nebst bildlichen Darstellungen zu verschaffen. In Folge die- ses Gesuches erhielt ich von ihm einen von einer schönen Tafel begleiteten Aufsatz, worin die Reste einer von Zeugloidon cetoides verschiedenen Art zu- geschrieben sind. Der Aufsatz wurde als besonderer - Anhang meiner Monographie der in Europa entdeck- - — 112 —- ten Zeuglodontinen mitgetheilt, die einen Theil der oben erwähnten umfassenden Arbeit über die fossilen Cetaceen Europa’s bildet. Später- fand ich, dass bereits Pusch (Polens Palaeontol.) den Wirbel eines Ceta- ceums beschrieben und abgebildet habe, welchen ich als den einer vom Zeuglodon Paulsonii verschiedenen Zeuglodontine erkannte und einem fraglichen Zeuglo- don Puschii vindizirte, mit dem Bemerken, dass er auch einem Squalodon angehört haben könne. — > (Aus dem Bulletin, T. XVIII, pag. 574.) x October 1872. Einige Worte über die Eintheilung der Zahn- wale (Odontoceti) Von J. F. Brandt. Bereits im Jahre 1871 gestattete ich mir der Classe eine kleine Abhandlung über eine neue Classification der Bartenwale vorzulegen, die im Bulletin T. XVII p. 113 und in den Mélanges biologiques T. VIIIp.317 erschien. Die Bearbeitung der fossilen Zahnwale Eu- ropa's, welche die móglichst genaue Einreihung der. ausgestorbenen Formen in die lebenden erheischte, sab-Veranlassung die vorgeschlagenen Classificationen der lebenden Zahnwale, namentlich die Gray'sche, Flower'sche und Leidy'sche ebenfalls einer Revision zu unterwerfen. Eine solche erschien um so wün- schenswerther, da besonders in Folge der Arbeiten Gervais’s und besonders Van Beneden's über Squa- ‚lodon u. s. w. die früher von den Zahnwalen geson- derten Zeuglodonten genau genommen nur als eine Abtheilung der Unterordnung der Zahnwale (Odonto- ceti seu Cetacea dentata) angesehen werden kónnen, indem die Zeuglodonten, besonders nach Massgabe von Squalodon, den Zahnwalen offenbar näher standen als die Zahnwale den Bartenwalen. Es scheint mir daher Mélanges biologiques. IX. 15 — 114 — am zweckmässigsten die Unterordnung der Zannwale hinsichtlich .ihres verschiedenen Zahnbaues in zwei grosse Abtheilungen (Tribus ') Homoioodontina seu Del- phinomorphina und Diaphorodontina seu Heterodontina zu vertheilen. Als Homoioodonten bezeichne ich die mit einfachen, einwurzligen Zähnen von gleicher Gestalt versehenen delphinartigen Formen. Als Diaphorodonten seu Hete- rodonten gelten mir die mit verschieden gestalteten, theils einwurzlichen, mit einer einfachen Krone verse- henen, theils meist zweiwurzligen, breit- und gezackt- kronigen Zähnen bewaffneten Zeuglodonten. Die Homoioodontina lassen sich hinsichtlich ihrer Sehädelbildung und Zahnvertheilung, wie mir scheint, in zwei sehr natürliche Familien Hypognathodontidae und Holoondontidae theilen. Die Familie der Hypognathodontidae, welche die nur im Unterkiefer mit oft nur wenigen Zähnen verse- henen Glieder umfasst, zerfällt nach Maassgabe der Vertheilung der Zähne und des Schädelbaues in zwei Unterfamilien: Physeterinae und Ziphünae. ; Die Familie der Holoodontidae seu Delphinidae ent- hält diejenigen Homoioodonten, welche mehr oder we- niger zahlreiche Zähne in beiden Kiefern aufzuweisen haben. Die überaus zahlreichen Glieder derselben las- sen sich, besonders nach Maassgabe des Schádelbaues, in vier Unterfamilien 1. Orcinae, 2. Phocaeninae, 3. Delphininae und 4. Platanistinae theilen. Den Platanistinae wurde die letzte Stelle angewie- sen, weil wenigstens die von Flower seinen Platanisti- 1) Ich gebrauche hierbei das Wort Tribus in seinem ursprüng- lichen römischen Sinne als Complex von Familien. Sy dae zugewiesene Gattung Inia, wegen des von dem der andern Holoodontiden abweichenden Verhaltens der Gaumenknochen und der dadurch modifizirten Choa- nenbildung, ferner wegen der schmalen Augenfortsätze der Stirnbeine, der verlängerten, schmalen, niedrigen Schnautze, der sehr langen Symphyse des Unterkiefers und der innen mit einem Höckerchen versehenen Zähne, als die am meisten zu den Squalodonten hinneigende Form zu betrachten sein möchte. Die Tribus der Diaphorodonten umfasst zwar bis jetzt nur zwei ?) mit Sicherheit unterscheidbare Gattun- gen (Squalodon und Zeuglodon), die aber hinsichtlich des Schädelbaues dermaassen von einander abweichen, dass sie wohl als Typen zweier Familien Squalodontidae und Zeuglodontidae anzusehen sind. Die erstgenannte dieser Familien steht den Delphiniden durch das Ver- halten ihres Schádels ungemein nah. Die zweite Fa- milie nähert sich hinsichtlich des eigentlichen Schädels theils den Balänoiden, theils den Robben, ohne jedoch, besonders hinsichtlich der Gestalt des Schnautzentheils 2) Van Beneden (Mém. de l'Acod. roy. de Belg. T. XXXV, 1965, p. 73—79) hat zwar nach im linzer Museum befindlicheu Resten (dem Balaenodon lintianus H. v. Meyer's) eine anfangs (Bullet. de l'Acad. roy. de Belg. 2* sér. T. VII n. 12. p. 479) als Aulocéte be- zeichnete, später aber (Mem. de Acad. roy. de Belg. a. a. O.) in Stenodon umbenannte, dritte Gattung von Zeuglodonten aufgestellt. Da indessen meinen Untersuchungen zu Folge die linzer Schädel- reste unverkennbar auf eine eigenthümliche Balaenopteride hindeu- ten, so habe ich dieselben in meiner Beschreibung der fossilen Cetaceen einer Gattung Cetotheriopsis zugewiesen, während ich deu von Van Beneden seinem Stenodon vindizirten Zahn, nebst der demselben gleichfalls zugeschriebenen Bulla tympani, auf Squalodon Ehrlichii bezog, wozu ich übrigens spätern Erwägungen zu Folge auch die früher als zum Schädelfragment von Cetotheriopsis gehörig angesehenen linzer Wirbel rechnen möchte. le und des Unterkiefers, ihre namhafte Delphin-Ähnlich- keit zu verleugnen. | | Was die in den vorstehenden Bemerkungen fehlende nähere Charakteristik der einzelnen Gruppen anlangt, so ist dieselbe, wegen der fossilen Arten, in meiner Schrift: «Ueber die fossilen Cetaceen Europa’s» vorzugs- weise in craniologischer Beziehung geliefert worden. (Aus dem Bulletin, T. XVIII, pag. 575 — 577.) 28 August 9 September Biographische Nachrichten über den Embryo- logen Grafen Ludwig Sebastian Tredern. Von Dr. K. E. v. Baer. Als ich im Jahre 1817 bei dem Prof. J. Döllinger die vergleichende Anatomie betrieb, und auch an den ersten Anfängen der Pander’schen Untersuchungen über die Entwickelung des Hühnchens mich bethei- ligte, lernte ich eine Dissertation über diesen letzte- ren Gegenstand kennen, die den Titel führte: « Dissert. inauguralis medica sistens ovi avium historiae et in- cubationis prodromum, quam pro gradu doctoris sum- misque in medica et chirurgia honoribus privilegus et immunitatibus rite capessendis die 4'^ Aprilis 1808 publ. examina subjecit Ludovicus Sebastianus Comes ab Tredern, Estomia- Rossus, societatis mineralogicae Jenensis membrum ordinarium ejusque assessor. Je- nae. 4°». Da Prof. Döllinger diesen Grafen Tre- dern selbst gekannt hatte, so wollte ich mich näher nach seiner Persönlichkeit erkundigen, erhielt aber zur Antwort: «den müssen Sie ja kennen; der ist auch aus Estland.» Ich war etwas verwundert, niemals ei- nen solchen Namen gehört zu haben, hoffte aber bei meiner Rückkehr ins Vaterland die gewünschte Aus- kunft leicht erhalten zu können. Hätte ich ahnen kön- nen, dass mir hier die gewünschte Auskunft sehr lange fehlte, so würde ich wohl früher in Deutschland Er- kundigungen eingezogen haben. Es erschien mir nämlich die genannte Dissertation höchst merkwürdig, als ich selbst in Königsberg mit der Beobachtung des bebrüteten Hühnchens mich be- Mélanges biologiques. IX. 15* 1873. — 118 — schäftigte. Sie ist merkwürdig nicht nur weil sie zu- erst nach Haller, und zwar nach einem Zwischen- raum von 40 Jahren, detaillirte Untersuchungen: über die Entwickelungsgeschichte bespricht, und dabei viel ausgedehntere Beobachtungen, als sie selbst darbietet, ankündigt. Der Verfasser nennt seine Arbeit aller- dings nur einen prodromus von der Geschichte des be- brüteten Hühnchens, und giebt auf den 4 ersten Sei- ten die Kapitelübersichten eines grösseren Werkes, das er beabsichtigte, das unter Anderen eine Verglei- chung der Vogeleier überhaupt, ein Verzeichniss der Monstrositäten, die Chemie des Eies u. s. w. geben sollte. Eine solche Ankündigung an sich würde nicht viel Gewicht haben, wenn nicht Einzelheiten in be- sonderen Paragraphen besprochen würden, welche eine genaue und bestimmte Beobachtung nachweisen, mit reichlichen Zurückweisungen auf frühere Arbei- ten. Die Zurückweisungen gehen sogar auf C. F. Wolff’s Untersuchungen über die Entwickelung des Darmkanals, welche doch sonst fast nirgends berück- sichtigt sind, bis J. Fr. Meckel sie gleichsam wieder entdeckte und durch eine deutsche Übersetzung 1811 allgemeiner bekannt machte. Am merkwürdigsten aber erschien mir die Kupferplatte, welche zwar nur in linearen Umrissen, aber mit solcher Richtigkeit die dargestellten Theile zeichnet, dass damals durchaus nichts ähnliches zu finden war und manche Figuren, wie Z. B. die über die allmähliche Ausbildung des Schnabels, nur in den neusten Werken sich finden. Ich musste ein ausgezeichnetes Talent für genaue Be- obachtung und ein noch entschiedeneres für die Dar- stellung der Zeichnung anerkennen. — 119 — Ins Vaterland zurückgekehrt, war ich also sehr be- müht, die Spuren vom Leben dieses merkwürdigen Mannes. aufzufinden, um so mehr, da die Literatur- geschichte über den Grafen Tredern bisher nichts weiter ausgesagt hatte, als was man dem Titel der Dissertation entnehmen konnte. Es war unterdessen ein sehr ausführliches Schriftsteller - und Gelehrten- Lexicon für die Provinzen Liv-, Est- und Curland von v. Recke und Napiersky erschienen'). Die Verfasser hatten diese Dissertation kennen gelernt, konnten aber von der Persónlichkeit des Autors kein Wort sagen. In allgemeineren Werken, wie in der «Biographie uni- verselle» von Genf und dem grossen Lexicon von — Callisen ^), wird neben der Dissertation nur noch eine andere kleine Schrift desselben Verfassers über Hospitäler (Propositions sur les bases fondamentales d'aprés lesquelles les hópitaux doivent étre construits. Paris 1811. 4?) genannt, als Habitilationsschrift in Paris, ohne näheres Eingehen auf die Persönlichkeit, weshalb es auch zweifelhaft schien, ob wirklich die zweite Schrift von demselben Verfasser herrühre. Zu- vórderst fragte ich in Estland umher, ob Jemand die Familie des Grafen Tredern kenne. Niemand aber hatte den Namen gehórt. Am meisten interessirte sich für meine Nachforschungen Dr. Wetterstrand, ein Schulmann, der in Estland die biographischen Nach- richten für das Recke-Napiersk y'sche Schriftsteller- Lexicon gesammelt hatte. Auch er konnte keine Spur des Namens Tredern auffinden. Aber er brachte mir 1) Bd. IV. S. 395. 2) Callisen, Medicinisches Schriftstellerlexicon. Bd. 19, S. 367. — 120 — die Nachricht, dass vor einer Reihe von Jahren in Reval, wo abwechselnd ein Theil der russischen Flotte stationirt, ein Flottofficier sich befunden habe, der auf seinem Schiffe brütende Hühner hielt, und eifrig die Entwickelung des Hühnchens beobachtete. Diese nutzlose Beschäftigung hatte sich im Gedächtniss der Reval’schen Spiessbürger erhalten, aber der Name war ihnen entschwunden. Doch war dies das erste Auffin- den der Spur, wie sich später ergeben wird. In St. Petersburg wiederholte ich dieselben Nach- fragen bei den verschiedensten Gelegenheiten, aber sehr lange ganz vergeblich. Ich wendete mich des- wegen an die Bewohner der Ostseeprovinzen und er- liess in der Zeitschrift «das Inland», Jahrgang 1836, X 15 und X 23 an alle diejenigen, welche in den Jahren 1807 und 1808 in Jena und Göttingen studirt hatten, eine Anfrage, ob sie nicht vielleicht einen Grafen Tredern persönlich kennen gelernt hätten, da ich annahm, dass derselbe sich doch wohl zu den übrigen Unterthanen des russischen Reiches gehalten haben würde; oder ob sie auf anderweitige Weise ir- gend eine Nachricht über den Verfasser der genann- ten Dissertation geben könnten. Es erfolgten auf diese Anfragen einige Antworten, welche sämmtlich auf falsche Fährten führten. Ein Graf Tredern sollte ım südlichen Livland besitzlich gewesen sein, was bes- ser Unterrichtete widerlegten. Einige meinten, der Name heisse eigentlich Trödern, andere riethen auf die bekannte preussische Familie der Grafen Re- dern. Vergeblich suchte ich in den grössten histori- schen Wörterbüchern, auch in Wappenbüchern und Adelsregistern, die mir in die Hände fielen, nach den aoe |) c. Grafen Tredern. Fe liess sich der Namen gar nicht finden. | Endlich kam ich in den Jahren 1839 oder 1840 auf die rechte Spur, indem ich in einer grösseren Ge- sellschaft in St. Petersburg wieder umherfragte, ob Niemand von einem Grafen Tredern gehört habe? und den Namen zufällig mit dem Accent auf der letz- ten Sylbe ausgesprochen hatte, wogegen es den Deut- schen so natürlich ist, die erste Sylbe zu betonen, ich auch wohl zuweilen Treddern gesprochen hatte, wie ich in Sachsen den Namen gehört hatte. «Ein Graf Tredérn,» sagte mir eine Dame, eine Tochter des verdienten Statistikers Storch, «ist im Hause des Banquiers Rall bekannt gewesen. Die Wittwe dieses Banquiers lebt noch in Wassili-Ostrow, im Hause N. N., wo Sie sich näher erkundigen kónnen». Der Banquier Rall war längere Zeit Hofbanquier, machte ein grosses Haus und hatte an den Sonntagen offene Tafel für alle Bekannte. Er wurde aber — ich weiss nicht durch welche Umstände — bankerott und starb arm. Ich fand die Wittwe, eine noch kräftige Frau, in einer sehr bescheidenen Behausung. Sie erinnerte sich des Grafen Tredern, des Vaters von unserem Physiologen, sehr gut. Er war, wie sie sagte, als fran- zösischer émigré nach St. Pind sburg gekommen, und war von Kaiser Paul sehr gnádig aufgenommen, der ihm nicht nur einen Unterhalt zugewiesen, sondern auch seinen Sohn in's Marinecorps und später in die Flotte hatte aufnehmen lassen. Meine Anfrage, ob der Kaiser Paul ihn nicht zum Grafen ernannt habe, oder ob er schon mit diesem Titel nach Russland gekom- men sei, konnte sie nicht bestimmt beantworten; doch Mélanges biologiques. IX. 16 aa. » schien ihr die Ernennung durch Kaiser Paul sehr möglich. Sie verwies mich auch an einen Dr. Over- beck, der vor einer Reihe von Jahren Arzt im Marine- corps gewesen sei. Dieser bestätigte mir, dass er einen jungen Grafen Tredern im Corps gekannt habe, was mir um so wichtiger war, da in den Registern des Seecorps, die auf meinen Wunsch durchgesehen wur- den, der Name nicht vorkommt. Der junge Tredern muss daher wohl auf unmittelbaren Befehl des Kai- sers als ein Externus das Corps besucht haben. Über- haupt mag der Vater auf anderweitige Weise für einen manigfachen Unterricht gesorgt haben, denn die Kennt- niss der lateinischen Sprache, in der der Sohn die Dis- sertation geschrieben hat, kann er im Seecorps nicht er- worben haben. Wo hatte er aber das medicinische Stu- dium betrieben? Er selbst nennt in seiner Dissertation, die er in Jena vertheidigt hat, ausser Jena noch Göt- tingen und namentlich Blumenbach, der ihn aufgefor- dert habe, aus seinem grossen Vorrath von Zeichnun- gen diejenigen, die sich auf die Entwickelung des Hühnchens beziehen, stechen zu lassen, der ihm auch bei Benutzung der Bibliothek und litterärischen Nach- weisungen behülflich gewesen sein soll. Ich bat also, das Verzeichniss der Studirenden beider Universi- täten durchzusehen, ob der Name Tredern darin vor- komme, erhielt aber sowohl von Jena als von Göttin- gen die officielle Anzeige, dass ein solcher Name unter den dortigen Studirenden nicht vorkomme. Von den Baltischen Provinzen aus befragt, was ich über die Abkunft des Grafen Tredern aufgefunden hätte, theilte ich dem Herrn Karl Jul. Paucker nur mit, dass Tredern Sohn eines französischen refugie sei, — 123 — worüber Herr Paucker eine Notiz im «Inland», 1847. Sp. 74, publicirte. Hierauf bezieht sich auch, was in den Nachträgen und Fortsetzungen des Schrifsteller- und Gelehrten-Lexicons von Napiersky und Beise . Bd. II und was beiPaucker’s Literatur der Geschichte Liv-, Est- und Curlands, S. 184, sich findet. Da der Name durchaus nicht einen franzósischen Klang hat, sondern mir ein deutscher schien, so suchte ich die Fa- - milie im Elsass, und wendete mich daher an den Prof. Schnitzler, der mir aber antwortete, dass er mit Hülfe von Historikern nachgeforscht habe, dass aber, sowohl im Elsass, als wahrscheinlich auch in Lothrin- gen, dieser Name völlig unbekannt sei. Auf erneute Anfrage in Jena, erhielt ich durch die Güte des Prof. Gegenbauer eine Abschrift vom Protocoll über das Examen pro gradu doctoris dieses Grafen Tredern, welches ich hier wórtlich mittheile: «Decano: Christ. Gottfrd. Gruner: 1808 den 4ten April. Wurde der Herr Graf Ludwig Sebastian von Tredern aus Estland pro gradu doct. med. et chir. examinirt und appro- birt. Nach unserem Candidatenbuche, das mit 1680 anhebt, ist er der erste dieses Standes, der bei unse- rer Fakultät diesen Gradum angenommen, und durch seine prompte Antworten viele andere Candidaten be- schämt, die ex professo Medizin studirt haben.» Zu- gleich hat Herr Prof. Gegenbauer die Güte, mir mitzutheilen, dass er den Namen des Grafen Tredern unter den Mitgliedern der mineralogischen Gesell- schaft zu Jena gefunden habe, dass aber im Album academicum, bei nochmaliger Durchsicht desselben, dieser Name sich nicht gezeigt habe, und dass er da- her vermuthe, dass Tredern nur zur Erlangung der en Doktorwürde nach Jena gekommen sei, und wohl nur kurze Zeit sich daselbst aufgehalten habe, indem, auf öffentliche Anfrage in Jena, Niemand sich als sein ehe- maliger Bekannter gemeldet habe. Eine viel ältere No- tiz von Oken war mir nicht entgangen. Es sagt näm- lich.Oken im Decemberheft der «Isis» 1817, Spalte 1531, dass die Dissertation von Tredern bei ihm gearbeitet worden sei. Er fragt zugleich, warum Tre- dern nichts von sich hören lasse. Es springt aber in die Augen, dass schon früher die Hauptsache für die Schrift gemacht sein musste, da Blumenbach den Verfasser zur Herausgabe seiner Beobachtungen und Zeichnungen aufgefordert hatte. _ Es fehlte mir nun immer noch die Nachricht, wo Tredern seine medicinischen Studien getrieben habe, mit deren Resultat Prof. Grüner im Namen der Fa- kultät sich so zufrieden erklärt. Es war unterdess eine lange Zeit verstrichen. Ich hoffte aber durch öffent- liche Anfrage im Centralblatt der Literatur noch ei- nige Personen finden zu können, die sich des Grafen Tredern erinnerten und sendete zu diesem Zwecke an das genannte Journal 1867 À 26 eine solche An- frage. Diese hatte den erwünschten Erfolg. Der Ober- bibliothekar Ruland in Würzburg hatte die Gefällig- keit, mir zu schreiben, dass er den Namen des Gra- fen Tredern als Knabe im Hause seines Vaters sehr oft habe nennen hören, dass dieser Graf Sebastian Tredern am 30. October 1804 in Würzburg als Student inscribirt sei, angeblich aus Liefland, dass er bei Döllinger und Ruland’s Vater, wahrscheinlich auch bei anderen, Vorlesungen gehört habe, dass noch einige sehr alte Personen, namentlich der Justiz- — 125 — rath Scheffer, ein achtzigjähriger Greis, sich sehr wohl des Grafen Tredern als einer sehr liebenswür- digen Persönlichkeit, des angenehmsten Gesellschaf- ters und Lieblings der Damenwelt erinnere. Er sei auch Meister in der Kunst gewesen, einen feinen Punsch zu bereiten?). | Nachdem Herr Prof. Stieda in Dorpat sich an seinen Bruder, Buchhändler in Paris, gewendet und erfahren hatte, dass die Vornamen des Verfassers der Dissertation über Hospitäler mit dem Vornamen des Verfassers der Dissertation über die Entwickelung des Hühnchens übereinstimmt, mit Ausnahme eines noch hinzukommenden «Marie», welcher Zuname ohne Zweifel ausserhalb Frankreich aufgegeben wurde, und nachdem durch Güte des Prof. Waldeyer in Strass- burg die Nachricht eingegangen war, der Name Tre- dern sei im Elsass völlig unbekannt, dieser Name . finde sich aber in dem Verzeichniss der Emigrirten aus dem Departement Finisterre, — wendete ich mich mit Bitten um fernere Auskunft an Herrn Prof. de Quatrefages. Das genannte gelehrte Mitglied der Akademie zu Paris hatte die Gefälligkeit, das Exami- nationsprotocoll aufsuchen zu lassen, das ich in Fol- sendem mit den kurzen Notizen über den Inhalt der . Dissertation mittheile: Extrait des archives de l'Ecole de Médecine à Paris. | Trédern (L., Sebastien, Marie) — né le 14 Sep- tembre 1780 à Brest (Finistere) — Reçu à l’Univer- - 3) Noch jetzt bereitet man in St. Petersburg in einigen Häusern einen feinen Punsch, nicht aus gewöhnlichem Rum, sondern aus weissem Arrack. Ob das etwa der Tredern’sche sein mag? — 126 — site d'Iéna en 1808 — Admis par décision du Grand - Maitre de l’Université de l'Empire Français en date du 21 Mai 1811 à passer le 5° examen et la thèse avec exemption des 4 premiers examens — 57° exa- men passé le 19 Juillet 1811, avec note: satisfait. — Thèse (Propositions sur les bases fondamentales etc. etc.) soutenue le 20 Août 1811, avec note: satisfait. — Noms des examinateurs de la Thèse. MM. Petit-Radel, Thillaye, Richard, Duméril, Sue, Président. La thèse de M. de Trédern porte le J€ 104 pour l’année scolaire 1810— 1811; elle est dédiée à J. M. de Ruzé. Un certain nombre de détails indiquent une connaissance exacte des hôpitaux de Wurtzbourg et de Bamberg; on y trouve quelques indications sur la Rus- sie et St-Pétersbourg. Die Berufung auf die berühmten Hospitäler von Würzburg und Bamberg, sowie die Erinnerungen an Russland, setzen ausser Zweifel, dass der noch einmal im Jahre 1811 in Paris examinirte Verfasser der Schrift über die Hospitäler derselbe ist, dem wir bis- her nachgespürt haben. Da er in seiner Eingabe um Zulassung zum Examen sich als gebürtig aus dem De- partement Finisterre bezeichnet, so hat Prof. de Qua- trefages die Güte gehabt, sich nach Brest zu wenden, und ein vidimirtes Zeugniss über den Taufact mir zu- geschickt; auch dieses glaube ich hier mittheilen zu müssen, da es nicht nur den Geburtstag des Gesuch- ten, sondern auch seine nächsten Verwandten genau angiebt. | à NM e EXTRAIT du Registre des Naissances de la Ville de Brest, dé- partement du Finistère, pour l'an 1780, f° 34. Le quatorze Septembre, Mil sept cent quatre-vingt, Louis Sébastien Marie, fils légitime de Messire Jean Louis Tredern de Lezerec, Lieutenant des Vaisseaux du Roi, chevalier de l’ordre Royal et Militaire de Saint Louis, et de dame Louise Magdeleine Sympho- rose Bigot de Morogues, son Epouse, né ce jour, a été baptisé par le Soussigné Curé, Les Parain et Ma- raine ont été Messire Francois Sébastien Bigot de Mo- rogues, Lieutenant Général des Armées navales, ayeul de l’enfant, représenté par Messire Vincent Joseph de Tredern, garde de la Marine, Cousin de l'Enfant, et dame Claude Marie Thérèse Pauline Bigot de Mo- rogues, Epouse de Messire Eleonore Jacques Marie Stanislas Périer de Salvert, Lieutenant des Vaisseaux du Roi, Sa tante. Signé: de Trédern, Tredern de Lezerec, Bigot de Morogues, de Salvert, Mocaër Curé, | Certifié Conforme au Registre, En Mairie, à Brest le 19 Mai 1873. L'adjoint Maire délégué Schwanbek. Nach diesen Materialien lässt sich die gesammte Biographie des Louis Sébastien Marie de Trédern im Zusammenhange übersehen. Sein Vater (geboren 1742, gestorben 1807 in der Bretagne) war unter der Regierung des Kaisers Paul als Emigrirter nach. St. Petersburg gekommen und nicht nur gnädig auf- genommen, sondern hatte auch den Grafentitel erhal- = As ten. Wie viel der junge Tredern von allgemeiner Schulbildung mitgebracht, und ob er eine der allge- meinen Bildungsanstalten St. Petersburgs benutzt hat, ist noch nicht nachgewiesen. Später findet man ihn im Seecorps, jedoch nicht eigentlich als Zögling, son- dern als Fremden, auf unmittelbaren Befehl des Kai- sers. Der Vater, selbst ein französischer Marine- officier, hat offenbar gewünscht, dass auch sein Sohn sich der Marine widme. Er wird auch Officier der russischen Marine und steht längere Zeit mit seinem Schiffe bei Reval. Hier aber entwickelt sich seine Neigung und sein Talent zum Naturforscher und er beginnt anhaltende Untersuchungen über die Ent- wickelung des Hühnchens im bebrüteten Ei, eine Auf- gabe, die damals ganz vernachlässigt war und in wel- che ihn weder in Reval noch St. Petersburg Jemand einführen konnte. Wir finden ihn ferner im Jahre 1804 als Studirenden der Medicin in Würzburg, wo Döllinger seit einem Jahr Professor der Anatomie und Physiologie war. Hier werden beide jungen Män- ner gemeinschaftlich gearbeitet haben und Döllinger wird ihm die ersten literärischen Nachweise geliefert haben, die in Reval nicht zu erlangen waren. Später ist er, jedoch nur kürzere Zeit, in Göttingen gewesen, hat Blumenbach’s Theilnahme erregt durch seine Zeichnungen und Beobachtungen und ist von ihm noch weiter auf die bisherige Literatur verwiesen. Von Göttingen ist er nach Jena gegangen, wo mit Oken’s Beihülfe allerdings die Dissertation abgefasst sein kann, wohin aber schon ein bedeutendes Material mitgebracht worden sein muss, da Blumenbach ge- rathen hatte, aus dem grossen Vorrathe von Zeich- nungen die, welche sich auf das Hühnchen bezogen, stechen zu lassen. In Jena bestand Tredern das me- dieinische Examen und nannte auf dem Titel der Dissertation sich einen Estonia-Rossus, weil er das ursprüngliche Vaterland verloren hatte und in dem Adoptivvaterlande in Estland seine naturhistorischen Untersuchungen angefangen hatte. Als russischer Staatsbürger nannte er sich auch Graf. Nach einigen Jahren aber finden wir ihn in Paris, wohin Napoleon 1. den Emigrirten die Rückkehr gestattet hatte, mit Aus- nahme einiger, besonders genannten. Seine neue Dis- sertation, die er nach nochmaligem Examen verthei- dist, ist jetzt ganz den Hospitälern gewidmet und der Grafentitel bleibt weg. Freilich erfahre ich durch Herrn de Quatrefages, dass Tredern nach bestandener Prüfung in Frank- reich Arzt der Marine geworden ist, dass man ihn nach Guadeloupe versetzt hat, wo er ein Hospital gründete, und auch unverheirathet starb. Dieser Marinearzt Tredern hat noch einen jüngeren Bruder gehabt und zwei Schwestern, welche in Frank- reich verheirathet wurden, und von deren Kindern die obigen Nachrichten theilweise eingezogen sind. Endlich habe ich, auch durch Vermittelung des Herrn Prof. de Quatrefages, einen Brief eines Grafen von Tredern erhalten, der über die gesammten Verhält- nisse der Familie Tredern Nachricht giebt. Dieselbe ist in 2 Zweige getheilt gewesen, von denen der jün- gere den Beinamen Lézérec hatte, zu welchem unser Louis Sebastien gehörte. Der Vater desselben, Jean Louis de Tredern, Capitain der Marine und Inspector der Marineschule in Brest, hatte mit einem Bruder Mélanges biologiques. IX. LE Zum: an der unglücklichen Schlacht von Quiberon Theil ge- nommen. Des Physiologen Vater musste deshalb flüch- tig werden, und zog, wie wir früher berichtet haben, nach St. Petersburg. Sein Bruder war in der Schlacht sefallen. Auch unser Physiolog hatte einen jüngeren Bruder, der etwa vor dreissig Jahren gestorben ist. Mit ihm ist dieser jüngere Zweig vollständig erloschen. — Der ältere Zweig und eigentliche Stamm der Fa- milie ist seit undenklicher Zeit, wie man zu sagen pflegt, in der Bretagne ansässig, und hat, wenigstens in den beiden letzten Jahrhunderten, den Grafentitel geführt, welcher der jüngern Linie nicht zukam. Auch dieser Stamm ist dem Verlöschen nahe, denn er besteht nur noch aus zwei Brüdern, die beide bejahrt und kin- derlos sind. Ob der Name, der so wenig französischen Klang hat, eine ursprünglich deutsche oder britanische Fa- milie anzeigt, habe ich nicht erfahren können. (Aus dem Bulletin, T. XIX, pag. 67 — 75.) (UAE y 98 März 1873. Die Wirkung des Lichtes auf die Zelltheilüng. Von Prof. A. Famintzin. Unter den mannigfaltigen Einwirkungen des Lich- tes auf die Pflanze ist die auf die Zelltheilung eine der auffallendsten, dabei aber eine der am wenigsten aufgeklärten. In dieser Hinsicht sind noch wenige Untersuchungen gemacht worden. Das Verhalten des Lichts bei der Zelltheilung habe ich zum ersten Male einer experimentellen Prüfung unterworfen *) und dabei Resultate erhalten, die mit den Ansichten von Sachs, welche er aus einer Reihe von seinen Beob- achtungen zog und in der Beilage zur Botanischen Zeitung (1873), so wie in der Experimental-Physio- logie p. 30 und 31 aussprach, nicht übereinstimmten. Sachs kam zu dem Schlusse, dass «bei den Pflan- zen im Allgemeinen das Streben sich geltend macht, die Neubildungsherde dem unmittelbaren Ein- fluss des Lichts zu entziehen» (siehe Beil. S. 29). Nachdem er in der Experimental- Physiologie (1865) — *) Famintzin, Die Wirkung des Lichtes auf die Zelltheilung der Spirogyra. Mélanges Phys. et Chim. de l’Acad. de St.-Pétersb. T. VII. 1868. — 132 — dasselbe aussagt (siehe S. 30 und 31), fügt er hin- zu: «Wenn sich nun dennoch manche Neubildungen von Zellen an solchen Orten finden, welche dem hel- len Tageslichte völlig preisgegeben sind, so kann man entweder annehmen, dass sich die betreffenden Zel- len von den übrigen bezüglich ihrer Empfindlich- keit für Licht unterscheiden, oder aber, dass alle solche Zellentheilungen nur des Nachts vor sich ge- hen. Die dritte Annahme, dass sie des Lichts gera- dezu bedürfen, fällt weg, da ich gezeigt habe, dass sie auch in tiefer Finsterniss sich vollziehen; so ist es bei der Bildung der Schliesszellen der Spaltöffungen auf der Blattoberseite von Reseda luteola, Beta vulgaris, Dahlia variabilis, Phaseolus multiflorus, u. a.» Dieselben Ansichten werden auch in der 2ten Auflage seines Lehrbuchs (1868) S. 565 reproducirt: «Die erste Anlage der Organe, besonders insoweit sie mit Zell- theilungen verbunden ist, scheint sogar durch Abwe- senheit des Lichts oder doch durch Beschattung be- günstigt zu werden....» In demselben Jahre habe ich meine oben angeführte Abhandlung publicirt. Ich habe dabei meine Unter- suchungen nur auf Spirogyra beschränkt und für die- sen Fall, wie ich glaube, bewiesen, dass die Zellthei- lung durch das Licht nicht aufgehalten, sondern im Gegentheil begünstigt wird. Meine Resultate sind in der letzten Zeit durch Batalin auch für das chloro- phyllführende Gewebe der Phanerogamen bestätigt worden, wobei sich, nach Batalin, das Licht mittle- rer Intensität am günstigsten für die Zelltheilung er- wiesen hat. Dessenungeachtet spricht sich Sachs in der 3ten — 135 — Ausgabe seines Lehrbuchs (1873) S. 660 folgender- maassen aus: | | « Vorausgesetzt, dass assimilirte Reservestoffe vor- handen sind, kónnen Zelltheilungen also im Finstern stattfinden; ob es vielleicht specifisch eigen- thümliehe Fálle giebt, wo das Licht die Zell- theilung hindert oder befördert, ist nicht si- cher bekannt.» «Die Beziehung der Zelltheilung zum Licht», heisst es ferner auf der S. 669, «wie sie oben im Text dar- gestellt wurde, ist von Seiten Famintzin’s Missver- stándnissen ausgesetzt worden.» Darauf wird der Kritik meiner Arbeit eine ganze Seite feinen Druckes gewidmet, was, bei der nur sehr gedrángten Darstellung der wissenschaftlichen Resul- tate, welche dieses Lehrbuch gestattet, den Schluss erlaubt, dass die oben genannte Abhandlung die Auf- merksamkeit des Verfassers in hohem Grade auf sich gezogen haben muss. Desto unangenehmer war ich überrascht, meine Ar- beit missverstanden und die Resultate gänzlich ent- stellt zu finden. Den Worten von Sachs nach zu urtheilen, wäre in meiner ganzen Arbeit nur das einzige Resultat rich- tig, dass nämlich, «wenn Nährstoffe gebildet sind, die Zelltheilung im Licht wie im Finstern stattfindet», was, wie er hinzufügt, von ihm «5 Jahre vorher, ge- stützt auf zahlreiche Beobachtungen, erwiesen» sei. Dass dem nicht so sei und dass sowohl das Ziel als die Resultate meiner Arbeit ganz andere sind, als Sachs zu meinen scheint, kann ich folgendermaassen beweisen. en Um die Abhängigkeit der Zelltheilung der Spirogyra vom Licht und speciell die Angaben von Sachs zu prüfen, bin ich in folgender Weise verfahren: 1) Spi- rogyra-Fäden liess ich unter dem Lampenlichte sich mit Stärke ganz vollfüllen (da ich ebenso wie Sachs «das Vorhandensein von Baustoffen voraussetzend, nur die Frage beantworten wollte, ob das Licht auf die Mechanik der Zelltheilung Einfluss hat»), versetzte dann mehrere Stücke dieser Fäden theilweise wieder ins Lampenlicht, theilweise ins Dunkel nnd beobach- tete nun das Verhalten der in ihnen vorhandenen Stärke zur Zelltheilung und zum Längenwachsthum der Zellen. 2) Ich suchte ferner die Zelltheilung, welche‘ bei den in normalen. Verhältnissen am Tageslichte cul- tivirten Spirogyra - Zellen gewöhnlich in der Nacht stattfindet, auf die Tagesstunden dadurch zu versetzen, dass ich die Fäden während der ganzen Nacht dem Lampenlichte aussetzte. Sollte meine Vermuthung richtig sein, dass die Zelltheilung der Spirogyra nicht deshalb in der Nacht stattfindet, weil, wie Sachs meint, das Licht der Zelltheilung nachtheilig sei, son- dern weil sie einer vorläufigen mehrstündigen Beleuch- tung während des Tages bedurfte, so musste das Expe- riment gelingen und die Zelltheilung bei den während der Nacht dem Lampenlichte ausgesetzten Zellen am folgenden Tage im Tageslichte ebenso rasch wie bei den am Morgen aus dem Lampenlichte ins Dunkel versetz- ten Zellen vor sich gehen. 3) Endlich habe ich am Tageslichte cultivirte Exem- plare der Spirogyra am Abend theilweise ins Lampen- licht versetzt, theilweise im Dunkel gelassen, um am folgenden Morgen die in den beiden Fällen während der Nacht stattgefundenen Theilungen zu vergleichen. Alle in dieser Richtung angestellten Versuche ga- ben übereinstimmende und meine Voraussetzungen vollkommen bestätigende Resultate, die auf den Seiten 28 und 29 meiner Abhandlung zusanimengestellt sind, und von denen ich hier einige anführen will. «Der Zelltheilung geht immer die Stürkebildung in den Zellen voraus. Die Zelltheilung wird aber nicht ausschliesslich durch letztere bedingt. Es müssen gewiss durch das Licht vor jeder Zellthei- lung noch andere Veränderungen in der Zelle hervor- gebracht werden, die ich jetzt aber noch nicht im Stande bin genauer zu definiren; diese Vermuthung gründet sich darauf, dass der Verbrauch der Stärke ein ganz anderer ist, je nachdem die Zelle im Dunkel oder am Licht sich befindet. Im Dunkel geht in der mit Stárke gefüllten Zelle entweder gar keine oder meistens nur eine einmalige, äusserst selten eine zwei- malige Theilung vor sich. Die ganze übrige Masse der in der Zelle vorhandenen Stärke, sie mag noch so bedeutend sein, wird zum Aufbau der Seiten- wände der Zelle verwendet. Es findet weiter keine Zelltheilung, sondern nur ein Längenwachsthum der Zellen statt. Die Zellen werden 3 bis 4 Mal so lang als breit. Im Lichte dagegen verhalten sich die Zellen anders: obgleich der Faden viel rascher wächst, wer- den sie durch die Theilung auf desto kürzere Zellen reducirt, je stárker die Beleuchtung ist. So habe ich an den im zerstreuten Tageslichte cultivirten Fäden meistens doppelt so lange als breite Zellen sich thei- len gesehen, unter dem concentrirten Lampenlichte — 136 — dagegen meistens schon solche, deren Länge erst ihrer Breite gleich kam.» «Die Zelltheilung der Spirogyra kann auf die Tagesstunden verlegt werden; solche Fäden bieten ein reiches Material, um die Theilung Schritt für Schritt zu verfolgen, so wie auch, um die Zell- theilung während der Vorlesung zu demonstriren.» «Die Zelltheilung der Spirogyra wird also nicht durch das Licht aufgehalten, wie man bis jetzt ver- muthete, sondern im Gegentheil durch dasselbe be- fördert.» Um die Überfüllung durch Zahlen zu vermeiden, habe ich in meiner Abhandlung aus den folgenden Tabellen nur die Zellenzahlen angegeben. Hier will ich aber einige dieser Tabellen vollständig wieder- geben, um den verschiedenen Verbrauch des aufgespei- cherten Materials, je nachdem die Spirogyra-Zellen am Licht oder im Dunkel verweilen, möglichst anschau- lich zu machen. Die Anordnung der Tabelle ist dieselbe wie in mei- ner Abhandlung. Die erste Columne enthält die Länge einer jeden Zelle am Anfange des Versuchs; deren Theilung und Wachsen sind in der entsprechenden horizontalen Reihe zu suchen. Die Grösse der Zellen ist in Ocularmikrometertheilungen angegeben, wovon ein Theilstrich "/, eines Hundertstel-Millimeters ent- spricht Das Verhalten der Spirogyra-Zellen am Tageslichte ist in der auf der Seite 6 u. ff. meiner oben citirten Abhandlung angebrachten Tabelle zu sehen. Hier will ich nur das Wachsen von 5, aus der Mitte eines un- unterbrochen durch das Lampenlicht beleuchteten Spi- rogyra-Fadens entnommenen Zellen vorführen, indem — 137 — alle übrigen fellen sich ganz in derselben Weise theilten. Tabelle 1. 5 Zellen aus der Mitte eines im vollen Lampen- lichte wachsenden Spirogyra-Fadens. (Faden A.) © 19. Febr. 20. Febr. 21. Febr. | 29. Febr. BEER ^ | — S eee gE BARS 6 à ( 31 b 41 i 2l 10 Dt DIUTIUS (6 i 31 IAS E 31 ei | : | 3 | 2 À { 31 05 i jt 10 J EE 2% | BP | 81 3 ( 31 bs j 22 p 1 ( 5 32 we 2T 00: 10 J l 925 | 5 61 Aller pof : \ 33 E [9 9) Melanges biologiques. IX. — 138 — 19. Fehr. 20. Febr. EG NES E 21. Febr. | 22. Febr. Late M DORE (SL ( 44 : { 61 ne \ 33 | ; | 41 | 33 2 31 9 ! : a | [8 | 61 || 3 | 33 3 ( 31 s ds es p perf Sec aes ; ( 31 | Ls { ES 9 1 ! E 5 2 Jj. ptg \ 34 | 6 | 31 5 { 22 cA 48 | | 1394 | Die Zelltheilung wird mit der Zeit noch intensiver, so dass, ungeachtet des sehr raschen Wachsthums des Fadens, die meisten Zellen eine Lánge von ungefähr "o — “ho Millimeter aufweisen (bei einer Breite des Fadens von //,, — 5/,, Millm.) und indem sie kaum eine Länge von */,,, bis */,,, Millm. erreichen, sich wie- der theilen. Die beiden folgenden Tabellen stellen das Wach- sen und die Theilung der Spirogyra - Zellen im Dun- kel dar, nachdem sie durch das 48stündige Verweilen unter dem vollen Lampenlichte mit Stärke überfüllt wurden. — 139 — | Tabelle II. Spirogyra-Faden im Dunkel. (Faden B.) 21. Januar. | 28. Januar. | 25. Januar, | 27. Januar. | 30. Januar. 13 181 26 29 29 13 17 251 36 36 T 9 15 204 | 214 6 9 15 ısı | 20 ei js 13 17 19 1.9 15 19 29 í 8 14 18 20 Ads 14 17 21 ( 8 14 19 92 B 1 ASB 12 15 17 (9 11 12 ? 36 3. M5 15 15 (11 fate D 33 1 V 1? ul 15. 16 ( 7 11 16 17 BM s 11 15 17 (12 15 17 > | yas 17 18 (11 16 18 i rd u2 16 19 (10 14 15 d di 19 15 16 10 13 15 ? He e 12 14 (10 14 15 ? H 19 10 11 (10 13 13 1 iP di ul 15 17 1 ih T [10 15 164 — 140 — 21. Januar. | 23. Januar. | 25. Januar. | 27. Januar. | 30. Januar. 10 ( 7 11 151 18 " 101 15 17 T 7 12 17 19 7 12 18 21 11 16 18 1 12 jos iu 16 19 (11 17 18 1 t 1 qua 17 19 (7 11 16 19 pe AGS 12 18 21 11 16 17 s B t 15 17 111 8 13 18 21 8 14 194 22 19 8 13 181 21 8 12 19 21 12 9 14 22 24 8 14 20 22 9 134 20 22 i 81 13 20 23 7 9 131 20 23 61 81 131 20 25 1 1 131 5: 131 20 23 1 14 20 23 61 81 13 181 29 6 81 14 19 22 { 9 14 18 21 1 a as 13 18 20 61 81 13 171 20 6 81 12 171 20 6 8 10 19 13 7 91 141 201 21 6 9 128 141 141 5 101 13 14 14 3625 | | | | 12202 — 141 — , VE “IVNIQIT “LT Jeuiqoq “IT 8l el ill 01 16 9I eI 401 6 8. LI cl FOI 01 8 to | 9I el Il 16 a tel ir OI 6 ! wel | el OI 6 TL HO |) OTe NE Or tL ! ee TOL v1 „al OI Ho | 9I V1 Tel 6 HA A „sl OT il 108, 191 Tel ral 8 ! 167 81 VI eI $9 166 LT PI - GI z ce 9r fel I 191 ‘TenIqay ‘9 | "Jenuee ‘OS | "Jenueg -/c “IBNUBL "GZ | Jenutf 'ec (9 uepejg) ‘joyung ur vaiksoatdg | TH 11948], "Jenuef ‘LC: Ur c] 0 | | ; ge T EMT vr G, E ; 1 | ivi OL | 6 20099 AT 5 | B s ines HIR Ha Dr et - $g & | CES ie 4 ii aE pcd reg FE eng & : ein: n = eco LA er rol TRIN ct | | ter II ar: pon age "| caer GT BC B. i = = E - à LI 16 | io | + } 3 | 4 EOD CB Or UT | niens L er | í | Hc | e KL» |. eI : | : | a d 1 Mc | til BOr- | “ail | ie at à 2 45 | gd ci Td | is : 96 Soc | | + ee 81 | i n Eel | | í 1 Kc |^ TOC E is ES. : = M 18 | zer IT 1 Al ter. | til T 4 D 177 | 0% EST d d i E E: 1 | Hg Paes: \ & | RE m > mI | EE ES GZ 6 2 eel ei 67 tec "i | " » Es à 77 0% $61 Li Án : | i e fee Soe eee nt leo JOIN ee ! Ad 181 eI IT orf 3I 9r *TLENAQ IH ATI "aMenaqo " $ : AIL | ‘ICO 7 ‘9 | “IENUUL '08 ‘Tenue Ç : C'28 | ‘aenueg ‘cz | "Jenuee ‘EG | "Jenue( “TZ SR PR ln EEE ie ‘491 U9WU0N93 opuvjg nz SUNTOUT, osrpeuroou ouro uoj[po7z uouopuvjsjuo sunpremg, qo1np qr SUB TOP JOUI9 ur ssep 'uo[[oZ uojojgo€qooQ ATW UOA uosSriqn uo[ye TOA ounyeusny ouro urIep j9p[mq 9[[oz SATA (x F99PT | _ | | | | | | _ 6% G G wl 9T ral ier] ae ut} ro GI eT t6r f : Lo C or LG 87 61 „st {ll or] v6 $6 IG Tel el tr 196 197 - 66 GT HAN G1) 2 b TGS 197 1€6 GT Tel z 9c 0% gl eT T de = a I 86 SI FI Tol OT crie 108 87 181 GT eT IT OTS 86 IC LT el oT OT 30d ex ra ioe 66 9I FI u OI 18 8 f - 96 0% GT TII OT 18 er. 166 GG Her TIT 6 T8 j : 196 — 1G 9I eI IT 6 Dee 6 “fi ZI D 0T tg 8 f : te | 8I Fl 101 . OI 8 Ber. 8 TOS A gl 4 01 OT) : ZIG | TC 0% 6T ST 91 9T 9T LG 87 6T ST LI GT GT GT — 144 — Am 6. Februar enthielten die Zellen noch sehr viel Stärke. Seitdem ist aber keine einzige Zelle eine Thei- lung eingegangen. Alle Zellen ohne Ausnahme haben aber noch seitdem sehr beträchtlich an Länge zuge- nommen. | | Die meisten Zellen gehen, wie aus den letzten 2 Tabellen zu ersehen ist, eine Theilung in den ersten 24 bis 48 Stunden des Verweilens im Dunkel ein. Der ganze Vorrath von Stärke ist in der Zelle nach der Bildung der Querwand vorhanden. Nichtsdesto- weniger hórt die Zelltheilung in diesen Zellen auf, und der ganze Vorrath der noch vorhandenen Baustoffe wird auf das Làngenwachsthum der Zellen verwendet. Vergleichen wir die Längenzunahme und die Thei- lung der Zelle in den angeführten 3 Fäden, so ergiebt sich die folgende Tabelle. Im Dunkel. Am Licht. Faden C.|Faden B.| Faden A. Länge am Anfang des Ver- SUENS EN o eae qi gee 459 | 3621 48 Länge am Ende des Ver- 1110 1 PREMISE aD 14461 112204 | 1394 Die Zahl der Zellen am Anfang des Versuchs . 281789 5 Die Zahl der Zellen am Ende des Versuchs. .. 55 64 40 Der Faden A, welcher um vieles rascher gewachsen ist, als die übrigen zwei, hat in 3 Tagen die 3fache Länge erreicht und die Zahl der Zellen um das 8- fache vergrössert. Der Faden B ist in 9 Tagen um — 145 — 3,2 Mal, der Faden C in 27 Tagen um 3,4 Mal län- ser geworden. Diese beiden Fäden haben indessen nur wenig die Zahl ihrer Zellen vergrössert; beim Faden B ist die Zahl der Zellen auf das Zweifache, beim Faden C nur bis auf 1,6 gestiegen. Nach allem Angeführten leuchtet also ein, dass die raschere Zelltheilung, nicht wie Sachs meint, nur auf der grösseren Quantität der Baustoffe beruht, sondern dass der Verbrauch des aufgespeicherten Materials in den Zellen, je nachdem sie ins Licht oder ins Dunkel versetzt sind, ein sehr verschiedener ist: bei unun- terbrochener Beleuchtung — äusserst energische Thei- lung, im Dunkel — Ausbleiben der Theilung zu einer Zeit, wo die Zellen doch noch mit Stärke überfüllt sind, dagegen Verbrauch der Baustoffe fast aus- schliesslich zum Längenwachsthum der Zellen. — Diese Beobachtungen bewogen mich, die in meiner Abhandlung angeführten Resultate auszusprechen und dies lässt mich auch jetzt dieselben vollständig auf- recht erhalten. Anmerkung. Einer gleich oberflächlichen Kritik ist auch meine Arbeit «Über die Wirkung des Lichtes auf die Bewegung der Chlamydomonas pulvisculus, Eu- glena viridis und Oscillatoria insignis» von Sachs un- terzogen worden. In der 2ten Auflage seines Lehrbuchs heisst es S. 571: «In Bezug auf die Einwirkung ver- schiedener Helligkeitsgrade auf die Bewegung der Pflanzen sind Famintzin’s Angaben (1. c.) über Oscil- latoria insignis und die den Schwärmsporen ähnlichen Chlamydomonas und Euglena von besonderem Inter- Melanges biologiques. IX. 19 — 146 — esse; diese Organismen bewegen sich nach dem Orte einer gewissen mittleren Helligkeit hin, indem sie so- wohl tiefen Schatten, als intensives Sonnenlicht flie- hen.» In der 3ten Auflage wird dieser Arbeit nicht mehr im Texte erwähnt; in der Anmerkung 8. 650 aber gesagt: «Die von Famintzin (Mel. Biol. St.-Peters- bourg. T. VI, p. 75) gemachte Angabe, dass sich die beweglichen Algen, Chlamydomonas pulvisculus, Eu- glena viridis und Oscillatoria insignis ebenso vom di- recten Sonnenlicht, wie vom tiefen Schatten hinweg dem Lichte mittlerer Intensität zuwenden, wird von Schmidt entschieden in Abrede gestellt;er fand, dass sie sich immer dem Licht grösserer Inten- sität, auch directem Sonnenlicht, zuwenden. Die Beobachtungsmethoden beider Autoren waren in- dess sehr unvollkommen. » Indem ich den Grad der Unvollkommenheit meiner Methode dem Urtheile Anderer überlasse, will ich hier nur anführen, dass, die Richtigkeit der Beobach- tungen von Schmidt auch zugegeben, meine Versuche über die Wirkung des Lichts auf die Bewegung der eben genannten Organismen nichts von ihrer Be- weiskraft verlieren, denn auf Seite 84 meiner Ab- handlung ist ausdrücklich von mir angegeben: «Um möglichen Missverständnissen vorzubeugen, will ich hier hinzufügen, dass ich das von mir beschrie- bene Verhalten der Chlamydomonas und Eu- glena zum Licht als vollkommen erwiesen nur für den von mir beobachteten Entwickelungs- zustand derselben halte; dagegen bleibt mir bis jetzt ganz unbekannt, ob und wie grosse Ab- MB weichungen in diesem Verhalten zum Licht in anderen Entwickelungszuständen derselben vorkommen mögen.» Dass sich also in gewissen Fällen ein anderes Verhalten zum Licht offenbaren kann, ist also auch von mir schon vermuthet und so- gar durch zwei Beispiele (Seite 85 und 86) erläutert worden. Deshalb kann ich Sachs nicht beistimmen, wenn er, ausschliesslich auf das Zeugniss von Schmidt sich stützend, meine Resultate für ungültig erklärt. Übri- sens sind meine Beobachtungen über Oscillatoria auch von Borodin an einer von ihm nicht näher unter- suchten Art wiederholt worden, und seine Resultate stimmen mit den meinigen vollkommen überein. (Aus dem Bulletin, T. XIX, pag. 30—42.) 28 Août 9 Septembre 1873. Diagnoses plantarum novarum Japoniae et Man- dshuriae. Scripsit C. J. Maximo wioez. DECAS QUINTA DECIMA. Vitis leeoides. (Cissus) frutex erectus ramosissimus amplus, praeter cymas pulverulento-pubescentes gla- ber; stipulis (citissime caducis) truncato-subquadratis ; foliis 3 — (1 — 4-) jugo-pinnatis, jugo infimo trifolio- lato, foliolis longiuscule petiolulatis subtus vix palli- dioribus, ad axillas venarum inferiorum glandula brevi concava instructis, ovato-lanceolatis vel lanceolatis acuminatis, a medio versus apicem pauciserratis, ser- raturis mucronatis saepe obsoletis; cymis oppositi- foliis vulgo ramulos novellos terminantibus vel inter- dum secus ramulum pluribus (rarius in cirrhos bifidos lignosos mutatis) amplis dichotomis multifloris, pedun- culo 1 — 2-pollicari insidentibus; petalis 5 (4) ovatis planis, stylo pyramidali ovarium disco 4 — 5-dentato immersum longitudine superante; fructu... | Hab. in Kiusiu: ad fauces rivuli e monte Zidsi flu- entis, non procul a Nagasaki, in fruticetis, Julio florens. Affinis V, cantoniensi Seem., quae caule scandente, — 149 — » foliis 1 — 2-jugo-pinnatis, foliolis obovatis vel ova- tis subtus caesio-glaucis, cymis multo minoribus plu- rifloris valde differt. V. bipinnata T. et Gr. (cujus me- rum synonymon videtur V. orientalis Boiss., Cissus or. Lam.) etiam affinis, sed magis distans. 5 — 8-pedalis. Foliola majora 10 — 12 : 6 — 67, centim. magna, minora (jugi infimi) 11, —4 : 1, — 3 centim., absque petiolulo 1 — 1,5 centim. longo; to- tum folium ambitu deltoideum vel ovato-oblongum, ad 1,5 decim. longum, 15 — 20 centim. basi latum. Rami lenticellis suberosis parvis asperati, passim cir- rhis vetustis 2 mill. crassis elongatis instructi , novelli ",— 1 pedales, vulgo intervallo parvo folia 1—2, dein ramulum floriferum foliis abortivis gerentes cyma planiuscula ad 10 centim. lata, vel rarius etiam folia in. ramulo superiora 1 —6 evoluta, valde tamen dimi- nuta (tota foliolum terminale bene evolutum vix ae- quantia) quovis tali folio cymam sibi oppositam ge- rente, tunc vero cymae tantum 5 — 6 centim. latae. Flos, 2 mill. longus ac latus. Calyx truncatus, petala - eito soluta, stamina sub disco inserta, ovarium 2-lo- culare loculis 2-ovulatis. Ovula juxtapposita, adscen- dentia, anatropa. Observ. Vitis pentaphylla Thbg. infauste a Mi- quelio in Ann. Mus. L. B. I. 91. ad V. serianae- folium Bge (sub Ampelopside) ducitur, est enim, fide Speciminis et tabulae authenticae ineditae, Gynostem- ma cissoides Hook). Ad Vitem serianaefoliam vero pertinet Paullinia japonica Thbg. Fl. 170. et Icon ined., ut recte habet Miquel. .1)In graminosis Nippon et Yezo meridionalis sat frequens. — 150 — Sanguisorba Al. Br. emend. Poterium et Sanguisorba L. Sequentes species in regionibus Asiae maxime orien- talibus crescunt: Subgen. Sanguisorba Al. Br. Spica a basi ad apicem florens, antherae ochra- ceae, stigma fimbriatum. 2. Spica ab apice ad basin florens. 8. 2. Filamenta a medio dilatatoplana, stylus lon- gior, bractea brevior quam calyx........... S. canadensis L. Filamenta praeter basin tota dilatata, stylus brevior, bractea longior quam calyx...... ... (S. alpina Bge.) 3. Torus subglobosus amplus. Filamenta teretia Calyel® Suldednslid Re eee eee cam mics me's . S. officinalis L. Torus minutus convexus. Filamenta dilatata calycem valde superantia. 4. 4. Filamenta a medio dilatata sub anthera ochra- cea attenuata, stylus calycem superans, stigma Ambriatums. news. RN RO ER OM S, obtusa m. Filamenta excepta basi tota dilatais apice truncata, stylus calyce brevior, stigma papillo- SUR AS ae dis sna SIRE MO dye qu A gei a S. tenuifolia Fisch. a. Spicae centripetae. 1. S. alpina, Bge in Ledeb. Fl. Alt. II. 142. — Pilosula, foliolis plus minus petiolulatis vulgo basi auriculatis truncatis subcordatisve grosse serratis; spicis cernuis; bracteis pubescentibus flores superan- tibus vel aequantibus; disco inconspicuo; staminibus calyce albo-virente ‚triplo longioribus, filamentis basi filiformi excepta dilatato-planis sub ipsa anthera och- racea attenuatis; stigmate fimbriato; fructu alato-qua- drangulo. — S. armena, Boiss! Fl. Or. II. 731. Hab. in ditione florae Alfaicae nec non in Armenia; hic comparationis gratia descripta. Simillima S. canadensi L., quae tamen primo obtutu — 151 — spicis crassioribus erectis, bracteis haud exsertis et indole filamentorum diversa. 2. S. canadensis Torr. et Gray Fl. Nth. Am. I. 429. — Glabra, foliolis petiolulatis basi cordatis grosse acute patuleque serratis ; spicis elongatis crassis erectis ; bracteis calyce brevioribus; disco inconspicuo; stami- nibus calyce albo cum rubedine triplo vel quadruplo longioribus, filamentis a medio dilatato-planis sub ipsa anthera ochracea paullo attenuatis; stigmate fimbriato, | fructu alato-quadrangulo. Hab. per Rempublicam Borealiamericanam, boream versus usque ad Terram novam et Sitkam, meridiem versus usque ad Georgiam et Oregon. 8. media (DC. sp. pr.). — Foliolis latioribus (ovato- vel oblongo-cordatis) saepe stipellatis (in «. rarissime), bracteis pubescentibus; staminibus calyce triplo (ne- que 4-plo) longioribus; stylo calyce breviore; spicis brevioribus ochroleucis vel carneis. — S. sitchensis, C. A. Meyer in Fl. Ochot. 35. . Hab. in Americae borealis territorio Alaska!; ad li- tus meridionale maris Ochotensis, circa sinus Mamga et Alar (Middendorff!); in Japoniae borealis prov. Nambu, in montibus altis, in consortio S. obtusae, sed verisimiliter multo rarius (Tschonoski specc. 2. mi- sit). Planta asiatica hucusque tantum floribus ochroleu- cis observata est. In hortis botanicis Europae olim culta sub nomine 5. mediae L. varietas ß. a planta spontanea non pa- rum diversa facta est staminibus calycem parum tan- tum superantibus atque floribus vix non semper pro- funde rubris, fere atropurpureis. ee b. Spicae centrifugae. 3. S. obtusa. Pilis paleaceis rufis praesertim ad folia crispe pubescens; foliolis semper sessilibus cordato- ovatis obtuse patentim serratis; spicis cylindricis apice cernuis; bracteis ovarium vix superantibus ovarioque obtuse quadrangulo pubescentibus; disco inconspicuo; staminibus calyce quadruplo longioribus, filamentis a medio dilatato-planis sub ipsa anthera ochracea paullo attenuatis; stylo calycem superante; stigmate fimbri- ato. — Taünutschi soo. Soo bokf. II. 25. Hab. in Nippon borealis prov. Nambu (fl. leg. Tscho- noski). Ab affini S.canadensi 8. media statim differt spica ab apice ad basin florente, foliolis sessilibus serratu- ris obtusis, pube, bracteis brevibus, ovario obtuse angulato. Radix obliqua recta longissima, apice pluriceps, illi S alpinae similis. Caulis vulgo pedalis folia radi- calia parum vel vix superat, folia caulina paucissima abbreviata, spicae paucae. Flores albi paullo rubedine suffusi. Spica plus quam bipollicaris. — Characteres exemplis ultra triginta collectis probati . 4. S. tenuifolia Fisch. — Elata glabra; foliolis ses- silibus vel petiolulatis argute saepius incumbenti-serra- tis lineari-oblongis, superioribus elongato-linearibus, basi cuneatis vel truncatis, infimis interdum oblique cordatis, saepius stipellatis; spicis cylindricis; brac- teis calyce brevioribus; disco hemisphaerico; stamini- bus calyce duplo vel plus duplo longioribus, filamen- tis planis apicem truncatum versus sensim latioribus, antheris atris; fructu alato-quadrangulo. — 153 — a. alba. Trtv. Mey. Fl. Ochot. n. 117. — Foliolis latioribus saepe petiolulatis, basi frequentius subcor- datis; spicis erectis; filamentis apice anthera angu- stioribus. — S. tenwif. var. grandiflora, Maxim. Fl. Amur. 94. — S. tenuifolia, Black. Ind. in Hodgs. Jap. 333. et in Bonpl. X. 91.— Mig. Prol.. 226. 372. — S. media Rgl Til. Fl. Ajan. p. p. — S. yezoen- sis, Sieb. ex Miq. Prol. 372.— Ware mokö. 300 v II. 24 (ala, ob filamenta teretia). Hab. in Mandshuriae montanis silvaticis vulgaris, Aug. fl., Sept. frf., in Japoniae insulis Yezo, prope Ha- kodate sat frequens in pratis maritimis aliisque locis, eodem tempore fl. et frf., et in subalpinis Nippon me- diae (Tschonoski); Mu in Sibiria orientali, Dahuria, Kamischatka et Sachalino. 8. purpurea, Trtv. et Mey. I. c. — S. media Rgl. et Til. 1. c. p. p. — Omnia praecedentis, sed flores " earnei vel rubri et stamina paullo breviora (calycem duplo superantia). Hab. cum praecedente, sed ubique rara. y. parviflora, Maxim. l. c. 94. — Foliolis radicali- . bus lineari-oblongis, caulinis angustissimis, omnibus saepius sessilibus, basi ad summum truncatis; spicis longissimis tenuibus nutantibus , flore minore, filamento eximie dilatato anthera latiore. | Hab. in desertis pratisque siccioribus Mandshuriae frequentissima. Bhizoma in omnibus varietatibus lignosum, cras- sum, pluriceps, curvato-subhorizontale, in radicem oblique descendentem abiens.— Varietatem a. vidi ra- rius staminum abortu polygamam. 5. S. officinalis, L. — Glabra, foliolis petiolulatis ob- Melanges biologiques. IX. 20 — 154 — longis vel ovatis basi cordatis rarius truncatis, grosse patule serratis; spicis ovalibus oblongis vel rarius ob- longo-cylindricis; bracteis calyce brevioribus; disco maximo globoso-quadrangulo; staminibus calycem non vel vix superantibus; filamentis teretibus aequalibus, antheris atris; fructu angulato. — S. carnea Fisch. — | S. bracteosa, Bess. — S. montana, Jord. — S. poly- gama Nyl. — S. media C. A. Mey. in Trtv. et Mey. l. e. — Hab. in Mandshuria frequens, China boreali et Mon- golia, Japonia media: circa Yedo et Yokohama fre- quens in pratis siccioribus, Yokoska (Savatier!), et boreali: ad fines boreales ins. Yezo (Small!); archi- pelago Koreano (Oldham! M 222.); Sibiria tota, et late diffusa per Europam. Var. cornea Rgl. ined. (Fisch. sp. propr.). — Flo- ribus carneis. ; Hab. in China boreali, Mongolia, Songaria, Sibiria, rara. Spicae hujus speciei occurrunt interdum subpoly- gamae, staminibus florum plurimorum non evolutis. Obveniunt etiam spicae monstrosae, mox apice, mox basi spiculas adventitias pedunculatas paucifloras sin- gulas vel plures emittentes. Ceterae hujus subgeneris species sunt: S. dodecan- dra Moretti et S. decandra Wall. (mihi ignota). Subgen. Poterium, Al. Br. 6.5. minor Scop.— Poterium Sanguisorba L., Thbg. Fl. Jap. 230. — Soo bokf. II. 26. E Japonia vidi tantum cultam in urbe Yedo, sed NE M Thunberg circa urbem Nagasaki crescere asserit. Dubia florae Japonicae civis. Potentilla Cryptotaeniae, (Digitatae, multiflorae, Lehm.) Perennis, caule erecto petiolisque dense patenti-pilosis; fasciculis sterilibus sub anthesi rarissime evolutis sub- solitariis foliis subpedato-quinatis instructis; foliis cau- linis semper ternatis, foliolis ab ovato in ellipticum (vulgo) et sublanceolatum vergentibus, utrinque acutis vel rarius apice acuminatis, brevissime petiolulatis, cir- cumeirca acute serratis, serraturis rariusiterum 1 — 2- serrulatis, supra subglabris, subtus ad venas dense vel parcius adpresse pilosis; stipulis alte adnatis, in- ferioribus lineari-lanceolatis, superioribus ovatis, omni- bus acutis integerrimis; floribus minutis trichotome laxe paniculato-corymbosis; sepalis aequilongis acutis, exterioribus lanceolatis, interioribus ovatis; petalis disjunctis cuneato-obovatis plus minus emarginatis, calycem non vel parum vel triente superantibus, lu- teis; carpellis pilos receptaculi superantibus, longi- tudinaliter rugosis, stylo sublongioribus. — P. mon- speliensis, Minamoto soo. Soo bokf. IX. 36. Hab. in Mandshuria austroorientali circa sinus Bruce, in vallibus rivulorum frequens, initio Augusti fl. c. fr. immat., Wladiwostok (Schmidt! fl.) et Possjet, ad declivia lapidosa non rara, medio Julio fl. pr., in pratis ibidem frequens, med. Aug. fl. frf. In Japoniae insulis Yezo, cirea Hakodate, in lucis Oryptomeriae ali- bique frequens, a Julio in Octobrem florens, et Nip- pon media, in arenosis uliginosis prope Yokoska (Sa- vatier! Majo fl. frf.). | — 156 — Nomen speciei datum est ob similitudinem quan- dam foliolorum. cum illis Cryptomeriae canadensis. Planta sat variabilis, saepissime absque foliis vel fasci- culis radicalibus ullis inventa, saepeque primo jam anno florens atque hoc statu tam similis P. norvegicae var. hirsutae statura, pube, foliorum forma et floribus, ut vix alio modo quam stipulis alte petiolo adnatis et -angustis petalisque calycem saepius superantibus. di- . stinguenda sit. Completorum speciminum examine au- tem manifesta fit affinitas cum P. elatiore Schtdl e Transcaucasia, quae tamen petalis albis (ex Boissier), sepalis angustis, stylis carpello duplo longioribus, fo- liis semper ternatis, stipulis latis basi adnatis optime abundeque differt. . | Caulis apice florifero iteratim (subquinquies) tricho- tomus, flore uno semper centrali singulo, unde gignitur panicula sat patens subsquarrosa. Potentilla centigrana, (Acephalae, boreales, Lehm.) — Biennis multicaulis demum horizontaliter procumbens, parce adpresse setulosa; foliis ternatis subtus glauces- centibus, foliolis omnibus subpetiolulatis cuneato-fla- belliformibus basi excepta obtuse serratis; stipulis la- tissime oblique ovatis acutis integerrimis; floribus mi- nutis omnibus alaribus! semper erectis folia fulcientia superantibus; sepalis exterioribus ovatis, interiori- bus lanceolatis, utrisque acutis; petalis disjunctis ob- ovatis integris flavis, calycem superantibus; carpellis numerosis receptaculi pilos superantibus, tenuiter . costatis. — P. reptans var. trifoliolata, A. Gray! Bot. Jap. 387. — Ko gane itsigo. Soo bokf. IX. 34. (? fig. mala). | Folia fere exacte P. millegranae Engelm. et flores Sin cu ae similes atque subaequimagni, sed omnes alares, quo signo nec non.caulibus demum procumbentibus optime inter omnes monocarpicas distincta. Varietates distinguo: a. japonicam: multicaulis densifolia, foliola minus grosse, obtusius et argutius serrata, serraturis utrin- que 7—11, sepala exteriora minora. Hab. in Yezo: ad vias in limosis, in pratis humidis graminosis circa Hakodate vulgaris, Junio (Small!), Julio fl. frf. (ipse). B. mandshuricam: cauliculi pauciores saepe erecti demum parum decumbentes ; humiles, foliola grossius, parcius et acutius serrata, TUS RE utrinque 4—8, sepala exteriora majora. Hab. in Mandshuria austro-orientali ad fl. Wai Fu- din, sinum S-tae Olgae affluentem, in limosis silvarum et ad vias passim, nec non in humosis humidis insu- larum ejus, fine Junio fl. frf. Hisce addere licet notulas in sequentes hujus ge- neris species polymorphas. P. fruticosa L., cujus formam genuinam, cum planta europaea congruam, e Nippon mediae et borealis al- pibus possideo, certo certius, praeter species Leh- mannianas, jam a Hookero et Thomson ad illam ductas, includit etiam P. tenuifoliam Lehm., etiam in CMM chinensi crescentem, et P. davuricam Nest]. (P. glabram Lodd ). Legi enim genuinam P. davuricam, albifloram, praeter villos nonnullos par- cos ad foliorum margines et secus petiolos caulesque glabram, vix bipedalem, ramosissimam et dumosam, ad Schilkam inferiorem, prope Schilkinskoi Sawod in pra- — 158 — tis humidis raram, — et identicam profecto plantam, sed flore luteo instructam, eodem loco inter frutices, nec non ad Amur superiorem, infra Kottomangae fl. ostium ad declivia rupestria sat frequentem, sesqui- pedalem, ita ut ne unica differentia supersit inter P. davuricam et P. fruticosam. Ceterum P. fruticosa ipsa invenitur mox petalis aureis, mox flavis, P. davurica vero petalis albis et lacteis. — Praeter variationes enu- meratas distinguendae sunt in ditione florae nostrae duae novae: | Var. Mandshurica: tortuoso-ramosissima; foliis bi- jugo-pinnatis utrinque longe denseque subtus densius sericeo-villosis; foliolis ovalibus acutis cum mucronulo, a se invicem liberis vel jugo summo basi decurrente, foliolo terminali semper libero; stipulis scariosis pe- tiolo multo brevioribus; calyce extus villoso sepalis exterioribus angustioribus simplicibus vel 2—3-par- titis; petalis calyce duplo longioribus orbiculatis albis. — In Mandshuria orientali, circà sinum Sanctae Olgae, ad rupes porphyricas vel calcareas ipsius introitus, nec non ibidem ad ostium fi. Cruiser, sat frequens, init. Julii florens. Eodem forsan loco legit Wilford! A varietatibus arbuscula (Wall. sp. pr.) et rigida (Wall. sp. pr.), quibuscum foliolorum forma convenit, differt pube et florum colore, a var. davurica, quacum flore albo congruit, foliolis latioribus dense villosis. Var. mongolica: ut praecedens, sed fere glabra et flores forsan lutei (in sicco quoad colorem dubii). — In Mongolia chinensi, cum genuina et tenuifolia. P. fragarioides L.,.ab Alta? per Mongoliam ad Hi- malayam et a Kamtschatka per Sibiriam orientalem, — 159 — Mandshuriam, Chinam borealem, Sachalin in Japoniam usque meridionalem dispersa, in Asia centrali misera, in orientali luxurians, cyclo gaudet formarum magno et, praeter typicam P. fragarioidem, species Lehman- nianas includit P. Sprengelianam, P. stoloniferam, nec non ?. japonicam Bl. et P. Gerardianam Lindl. — Varietates sequentes distinguendae, plerumque, ut in aliis Potentillis, geographice bene limitatae: a. typica: minor, foliola 3—9, vulgo 5— 7, acuta - vel breve acuminata serraturis magnis paucioribus, stipulae saepissime incisae, flores parvi, petala integra vel (in Mandshuria) leviter emarginata. — Altai! Si- biria baicalensis!, Dahuria!, Mandshuria occidentalis (in desertis), Mongolia!, China borealis!, Himalaya occidentalis (Royle!) et centralis (Jameson!). 8. flagellaris, Lehm.: stolonifera, cetera praeceden- tis; petala integra vel emarginata. — Kamtschaika (ex Lehmann), ins. Yezo, circa Hakodate (ipse). Planta yezoénsis habet in uno eodemque specimine folia pinnata vel jugo uno minuto vel subobsoleto vel ejus loco callis parvis instructa vel denique atque sae- pius ternata, foliolis ceterum omnibus acutissimis. Ta- lia specimina optimum transitum praebent ad Y. ternatam: stolonifera, foliis 1-jugo-pinnatis, fo- liolis obovatis vel suboblongis acutis vel saepissime ob- tusis, superne subglabris subtus parce adpresse stri- goso-pilosis; stipulis saepissime incisis; flore parvo pe- talis emarginatis interdum pallidius luteis. — In Man- dshuria orientali, in pratis siccis ad Usuri, prope Dai Ssitucha et ad ostium fl. Nautu, in consortio var. «., sed flore pallidiore insignis, nec non simili loco in val- libus inter fl. Da-dso-schu et portum St. Wladimiri; — 160 — in Japonia tota passim: ad margines silvarum prope Hakodate, in declivibus graminosis prope Yokohama et Nagasaki. Delineata est sub nom. japonico tsuru-ki-shibai in opere Soo bokf. IX. 43. 8. Sprengeliana (Lehm. sp. pr.): major, caespitosa, | stolones nulli, foliola 3—5—13, vulgo 7 —9, obtusa, serraturis minoribus obtusioribus, stipulae integrae, flores '/, vel paullo majores petalis emarginatis. — In Mandshuria orientali perfrequens ab ostio fl. Amur ad limites Koreae, ludit hic floribus vix quam in «. majoribus, foliolis in eodem specimine obtusis et acu- tis, et locis ubi montes silvis obtecti in prata sicca transeunt saepe non facile a var. a. distinguitur. In Japonia: Yokohama, Hakodate (hic mox flore non ma- jore quam in mandshuricis, mox autem kamtschaticis fere aequimagno). In Kamischatka, Sibiria orientali (Werchojansk, Adams!), nec non prope ostium fl. Amur (Orlow!) flores triente saltem quam in var. a. majores profert. €. stolomfera (Lehm. sp. irj stolonifera , foliola rotundiora, petala emarginata vel subobcor id folia radicalia saepe foliola alterna inaequalia ad 9 geren- tia, cetera praecedentis. — P. japonica, Bl. — P. fragiformis var. japonica, A. Gray! — P. Gerardiana Lindl. ex Lehm. Revis. 42. — P. variabilis, Kl. in Pr. Woldem. Reise t. XI. — Kamischatka!, ins. Sa- chalin!, Yezo!, Kiusiu, prope Nagasaki (Langsdorff!, Oldham! s. nom. P. fragiformis var., ipse), in cacu- cumine jugi centralis Kundsho-san (ipse), in Himalaya orientali: Sirmur (ex Wallich), Butan (Griffith! Ne 2118 distrib. Kew). — 161 — Planta vernalis omnino var. à. similis (praeter signa — adducta) et flores habet minores, aestivalis vero luxu- riat, flores triente majores et folia radicalia spithamaea (qualia in reliquis varietatibus autumno tantum pro- deunt) profert, quorum foliola terminalia tria multo majora, reliqua vero (ad 9) multo minora sunt et magno intervallo inter se alterna, pari sub jugo terminali sito rarius reliquis magis minuto. Talia specimina, inter- mediis ceterum eum normalibus conjuncta, sistunt P. Gerardianam Lindl. — Etiam in hac varietate flores . eo majores fiunt, quo magis boream versus progre- dimur. &. incisa: magnitudine var. 3., estolonosa, profun- dius viridis, foliola. 11— 13 obovata obtusa inciso- serrata, flos mediocris, petala emarginata. — In Man- dshuria orientali: ad rupes fl. Li-Fudin non procul ab ostio amnis Tschau-sung. Omnino similis var. Sprengelianae, sed foliola in mo- dum P. fragiformis profundius inciso-serrata et solito numerosiora. P. grandiflora L. — Ad hanc speciem cum Bun- geo ducimus P. fragiformem W., vix calycis foliolis exterioribus obtusioribus et serraturis foliolorum vulgo multo profundioribus, non semper tamen tute, di- stinguendam, ab Altai ad Kamischatkam, Mandshuriam borealem, ins. Kuriles et Sachalin provenientem. Ei- dem subjungimus cum Trautvettero P. gelidam C. A. Mey., glabriorem, minorem , floreque minore instruc- tam, varietate tantum distinguendam, cujus locis jam notis (Caucaso! Altai!, alpibus Songariae! et Dahuriae!) addere possumus alpes Nippon borealis (prov. Nambu). Mélanges biologiques. IX. 21 — 162 — Alia varietas ejusdem speciei est P. villosa Pall., planta arctica, a Regelio omni cum jure jam huc emen- data. ! P. Wallichiana Del. in Wall. Cat. Ne 1022.— . Lehm. Nov. stirp. pug. III. 30 (1831) et Revis. Potent. 80. tab, 34. — a Lehmanno caulibus non prostra- tis et foliolis petiolulatis subpedatis a P. Kleiniana Wt. Ill. t. 85. differre dicitur. Sed utriusque speciei figurae citatae fere identicae, foliola petiolulata oc- currunt quum in figura Wightii tum in ejus specimi- nibus authenticis, caules vero in planta juvenili sem- per erecti sunt, ita ut absque dubio P. Kleiniana syn- onyma censenda. P. anemonaefolia Lehm. Revis. 80. tab. 63. sistit, monente jam Miquelio, statum ejus- dem speciei robustum, et ad eandem ducenda est P. reptans À. Gray Bot Jap. 387. et Soo bokf IX. 35. (s. nom. o hebi itschigo i. e. Fragariae anguinae majo- ris). — Vidi specimina Japonica e Yokohama (ipse), Tsusima (Wilford), Nagasaki (ipse, Oldham s. n. P. - reptantis), Indica Royleana, Wightiana et Grif- fithiana, Assamensia a Simons, Sikkimensia a Thom- son, Ceylonensia a Th waites collecta. Pomaceae Sinico-Japonicae. Confer de generibus Pomacearum observationes Decaisneanas in Comptes-rendus de l'Acad, d. sc. LXXIII, séance du 13 Novbre 1871. Chaenomeles Lind]. Ch. japonica, Lindl. in. Trans. Linn. soc. XIII. 97, — Cydonia japonica Pers., Sieb. Zucc. Fl. Jap. fam. | E ee nat. I. 132.— Sieb. Syn. pl. oecon. n. 354. — Pyrus japonica, Thbg. Fl. Jap, 207.— C. Koch in Ann. Mus. L. B. I. 248. — Mig. Prol. 228. — Buke Kaempf. Amoen. 844. Hab. in Nippon: planitie Yedoënsi et jugo Ha- kone frequens, primo vere florens, Septembri fructi- fera, per totum regnum ont nec non in China frequenter culta. Ludit in hortis flore coccineo (Nan- kin kaido), carneo (Tosimi kaido), albo et pleno. Va- rietates sponte crescentes observavi sequentes: a. genuina: frutex ad 4-pedalis (cultus altior) spi- nosus, flores fructusque brevissime pedunculati sub- sessiles, calycis laciniae rotundatae integrae subcolo- ratae tubo fere aequilongae, fructus subglobosus pol- licaris. Japonice: Atsuma kaido, suke, ki buki (Thunberg). 8. alpina: spithamaea vel pedalis ramosissima, om- nibus partibus minor, folia. saepe apice truncata. Ce- tera praecedentis. Collecta est in rupibus altissimarum alpium Kiusiu — interioris, fine Maji fl. - . [ncolis loci: taki omme. (. pygmaea: inermis, trunco subterraneo, ramis epi- gaeis palmaribus vel ad summum spithamaeis, folia ut in «., sed paullo grossius crenato-serrata, flores inter- dum longiuscule pedunculati (peduneulo calycem triplo fere superante), calycis laciniae nonnullae vel rarius omnes amplae rotundatae foliaceae serratae cum caly- cibus normalibus in eodem specimine, fructus globo- sus '/, — °/, pollicis latus. Crescit in fruticetis cirea Yokohama ins. Nippon cum «., non rara, floret jam Decembri et Januario. — 164 — Var. y. habitu ceteris tam dissimilis, ut pro specie propria haberem, sed differentiae minime constantes sunt. Fateor tamen, me transitus inter «. et y. quoad modum crescendi non observasse. Cydonia Tournef. C. vulgaris Pers. — Sieb. Zucc. l. c. —Sieb. Syn. n. 352. — Pyrus Cydonia L. Cod. 3665.— Thbg Fl. 208. — C. Koch l. c. — Miq. 1. c. — Umbatz vulgo Marmer, Kaempf. Am. 800. In Japoniam, fide Kaempferi, a Lusitanis intro- ducta, unde nomen (marmelo). Habui cultam e Naga- saki, Yedo et Nippon boreali, Aprili fl. C. sinensis Thouin in Ann, Mus. XIX. 145. t. 8. 9, — Sieb. Zucc. 1, c. 131 — Sieb. Syn. n. 353. — P. sinensis Poir. — C. Koch I. c, — Mig. l. c. Spontanea dicitur in China, unde verosimiliter in Japoniam introducta, ubi tamen praecedente rariu colitur. | Japonice: k'warin, ex Siebold. | Pirus L. Poma basi non umbilicata ....... ens cce (Pirophorum) 6. Poma bast umbilieata 2... eons ci EHE (Malus) 2. 2. Pedunculi crassi breves medio bracteati, calyx in fructu persistens. 3. Pedunculi graciles longi ebracteati, styli basi villosi, calyx (excl. P. spectabili) demum deci- duus. 4. 9. Costae foliorum paucae arcuatae ........... P. Malus. Costae foliorum multae rectae ............. P. Tschonoskü. 4. Flos carneus, calyx persistens, folia glabra . P. spectabilis. Flos albus, calyx deciduus. 5. 5. Folia omnia integra crenatoserrata ........ . P. baccata. Folia surculorum sterilium lobata..... secs Ts 1070; = Le MAN 6. Calyx in fructu circumscissus caducus, 7 Calyx persistens, folia argute setaceo-serrata Piuyehtule tomentosa „urn en er P. sinensis. 7. Folia glaberrima rotundato- at crenulata .. P. Calleryana. : Folia initio tomentosa subrhombea serrata ... P. betulaefolia. 1. P. Tschonoskii. Arbor magna, foliis ee acuminatis basi obtusis subcordatis, inaequaliter den- tato-serratis serraturis basin versus minoribus, superne elabris subtus tomentosis, utrinque subdecemcostatis costis rectis; flore..., pedunculo fructifero pomum ae- quante crasso apice tomentoso, supra medium bi- bracteato; pomo subgloboso basi leviter umbilicato toto parce varioloso calyce parvo subimmerso valde tomentoso laciniis deltoideis obtusis erectis coronato. Hab. in Mippon: ad pedem Fudzi yama, in pago Sibá sirí, arbor magna, initio Novembris fructus sin- suli et folia delapsa collecta. Folia 5-pollicaria petiolo pollicari suffulta Ariam quandam in mentem vocant. Pomum pollicare, sub-5- oculare, loculis tamen 2—3 vacuis, seminiferis sectione transversa acutis, in pomo uno dissecto monospermis. Pedunculus cum vestigiis bractearum duarum. 2. P. Malus L. — Sieb. Syn. n. 350. — Sieb. Eure. ].e. 131. B. tomentosa, Koch Syn. Fl. Germ. Ed. II. 261. — Led. Fl. Ross. II. 96. — Miq. et P. praecox Miq. Prol. 228 (p. p.?). | Hab. in Nippon media, an sponte? (Tschonoski! 1866. fl.), colitur per totam Japoniam rarius: Hako- date (Albrecht!), Yokohama et Nagasaki (ipse). - Japonice: rengio vel ringo. Poma quae vidi viridia, subglobosa, pollice non multo majora, acida. u | 3. P. spectabilis, Ait.— Sieb. Zuec. 1. c. — Miq. Prol. 228.— C. Koch., Dendrol. I. 209.— Malus flo- ribunda, Sieb. in V. Htte. Fl. d. serres XV. 161. t. 1585. — P. baccata, Thbg. Fl. Jap. 207. — Sieb. Syn. n. 351. | UN Hab. sponte, ut dicunt, in China, unde vidi e China boreali (Fortune! X 9. 1846) eandem formam parvi- floram, quam Siebold M. floribundam appellavit, circa Pekin! frequens colitur forma grandiflora, etiam in Europam jamdiu introducta. In Japonia tantum cul- tam vidi in Yedo et Nagasaki et quidem parvifloram. Jap. kaido. Pomum vix edule (Siebold). Foliis sub anthesi totis glabris subglauco-viridibus, floribus carneis, calyce persistente a sequentibus, pe- dicellis elongatis, stylis basi villosis, petalorum colore nec non foliis glabris a P. Malo 8. tomentosa facile di- stincta. : A. P. baccata L. et Aut. fi. Rossicarum. Hab. in Sibiria baicalensi, transbaicalensi et Dahu- ria, Mandshuria tota, China boreali et Himalaya tota Varietates distinguendae tres, inter se formis in- - termediis conjunctae : a. sibirica: glabra, foliis vulgo, flore et pomo glo- boso atrorubro semper minoribus. Occurrit in Sibiriae regionibus supra laudatis et Mandshuria continentali, hic (ad Usuri superiorem) tamen formae obviam veniunt tomento foliorum majo- rum et calycis floreque nonnihil majore ad sequentem appropinquantes. 6. mandshurica: juventute ad folia subtus petiolos- que tomentosula, rarius glabra, tomento saepius per- sistente, foliis majoribus, flore fructuque triente ma- per T > — 167 — _ jore, calyce vulgo plus minus tomentoso, pomo ovali vel rarius globoso saepe virescente. — P. prunifolia, Maxim. Ind. Pekin. in Fl. Amur. 471. — non Willd. - Hab. in Mandshuria austro-orientali: circa sinum Victoriae ubique, v. gr. Wladiwostok, Deans Dundas, Guérin, Possjet (ipse), ad Suifun fl. (Goldenstadt!),. cirea portum Wladimiri, ad fl. Wai-Fudin et Li-Fudin (ipse), nec non in China boreali, circa Pekinum (gla- brata). | | P. prumfoliae W. simillima, sed calyce in fructu de- ciduo diversa. Fructu carens olim plantam pekinensem pro P. prunifolia habui. P, prunifolia W. vera, cujus patria Sibiria a Willdenowio cum dubio laudatur, spontanea nondum inventa videtur, e Sibiria vero in herbariis rossicis ne unum quidem specimen unquam videre contigit. y. himalaica: glabra, foliis vulgo grossius serratis (nee crenato-serratis ut in praecedentibus). Vidi e Nipal (Wallich! n. 681. fl), Kumaon (Stra- chey et Winterbottom! defl. c. fr. juv.), Gurhwal (Falconer! fl. frf.), India boreali-occidentali (Royle! fr. immat.). : 5. P. Toringo, Sieb, Cat. rais. I. 4. (1856) ex . . C. Koch Dendrol. I. 212. — P. praecox Miq! Prol. p. p.?—non C. Koch, quae ad P. Mali var. (Dendrol. I. - 208. sub P. pumila Mill). — P. rivularis Nutt.?, A. Gray Bot. Jap. 388. — Miq. Prol. 378. — P. specta- bilis A. Gray! l. c. quoad pl. e Hakodate. — P. Sie- boldi, Rel. Gartenfl. 1859. VIII. 82. — Crataegus alnifolia, Miq.! Prol. 228. quoad pl. e Hakodate. — Rgl, Revis. Crataeg. in Acta h. Petrop. I. 125. — non — 168 — S. et Zucc. — P. Ringo, Siebold in Koch. l. c. 210. 212. | Hab. in Japonia: Yezo, in monte juxta Hakodate, ad declivia meridionalia circa lacum Onoma, ad mar- gines silvarum prope Siginope, init. Junii fl., Septem- bri frf.; in hortis pagi Ono culta sub nomine japonico san nass’ (Albrecht!) in Nippon boreali (sp. 1. lec- tum, ex Gray) et media: in collibus non procul a Yo- kohama et Yedo (ipse), in silvis circa Yokoska (Sa- vatier!), in jugo Hakone, fine Octobris fr. mat. Differt à P. baccata folis argutius serratis, surcu- lorum sterilium lobatis, saepe profunde trilobis, et lo- culamentis pomorum subosseis, sed habeo prope Ha- kodate lecta specimina loculamentis cartilagineis et fo- liis vix lobulatis minus argute serratis, quae jam ad P. baccatam accedunt. A P. rivulari Nutt. distinguitur stylis basi lanatis, pomis depresso-globosis neque ova- libus, calycis laciniis brevioribus obtusiuseulis , petalis ovalibus neque orbiculatis, floribus umbellatis neque breve racemosis. À P. Pashia Don denique, cujus var. irigyna poma aequiparva habet, fructu laevi neque va- rioloso distat. Culta arborea est, foliis latioribus minus divisis, spinis subnullis, spontanea autem fruticem 5 — 15- pedalem sistit, ramis eo magis tortuosis et spinosis quo magis folia surculorum sterilium profundius tri- loba inveniuntur. 6. P. sinensis Lindl. — Dne Jard. fruit. Introd. t. V. — P. ussuriensis, Maxim. Amur. 102. 471. — P. communis, Thbg Fl. Jap. 207. — Sieb. Syn. n. 349. — S. Zucc. |. c. I. 131. — PF. c. 8. sinensis C. Koch. in Ann. Mus. L. B. I. 248.— Mig. Prol. 228. — 169 — Hab. in Mandshuria: ad Amur meridionalem, Sun- gari et Usuri fluvios, ad Suifun fl. (Goldenstädt, fine Maji fl.), circa sinum Possjet et in Korea ipsa prope promontorium Lazareff (Schlippenbach!), in archipelago Koreano (Oldham! frf.). — Colitur fruc- tus gratia in China et tota Japonia. Fructus forma et indole ab omni P. communi di- stinctissima, occurrit in Japonia ex Sieboldo formis tribus: a. aestivalis: foliis acutis glabris, pomo glo- boso, 8. autumnalis: foliis acuminatis glabriusculis, pomis globosis, y. heemalis: foliis subtus ramulisque rugoso-tomentosis, pomis ovoideis. 7. P. Calleryana, Dne l. c. ad t. 8. sub P. Jacque- montiana. — P. variolosa, Hance! Herb. n. 1503. — non Wall. Hab. in China (Callery ex Decaisne): Amoy (de Grijs! fl. in hb. Hance); Japonia sine loci indicatione . (Itoo Keiske! frf. in hb. Siebold). Foliorum forma praecedentem satis refert, sed tota glabra et flos fructusque parvi. Pomum pisi mole, sub- : globosum, basi breviter subattenuatum, apice calyce deciduo calvum, totum variolosum. 8. P. betulaefolia, Bge, Enum. Chin. 27. — Dne, 1. e. t. 20. — P. Simon Carr. in Rev. hortic. 1872. 28. fig. 3. (ex ipso). | Hab. in China boreali (Bunge!) Ex C. Koch in Berl. Wochenschr. 1872. 108. spe- cies haec pertinet ad P. Achras in China indigenam, a qua diversae formae Pirorum in Europa cultarum originem ducunt. Secundum D ecaisne vero (l. c. sub. tab. 1.) P. Achras et P. Pyraster sistunt P. communem, Mélanges biologiques. IX. 22 — 170 — tantum in Europa sponte crescentem, fere ita etiam - in DC. Prodr. II. 634. Sorbus L. Simplicifoliae. 4. Pinnatae. 2. 2. Stipulae summae maximae corymbum fulcientes, foliola cauli proxima apicalibus triplo minora.. S. gracilis. Stipulae minutae, foliola parum inaequalia. 3. 3. Frutex. Calyx in fructu erectus illoque vix an-. gustior, flos 18 mill. diam. .......... eus... D. Sambucifolia. Arbor. Calyx in fr. minutus connivens immersus, j fos diam, TO addo yo Als ya VER D. dti E S. aucuparia. - 4. Folia glabra ..... mimi cote ET sr aes pts CTUM . S. alnifolia. » '; Subtus albo-tomentosa :..........- v ee S. Aria. 1. S. aucuparia L. — Arbor gemmis lanatis (in var. glabris); foliis 5—6-jugis, foliolis subaequalibus lan- ceolatis acuminatis argute serratis subtus discoloribus plus minus villosis (in var. glabris); stipulis obsoletis v. minutis; corymbo amplo multifloro; flore diametro 1 centim. ad discum saepissime dense lanato, pomo globoso miniato calyce minuto connivente subimmerso. Hab. per Europam et Asiam borealem, in Man- dshuria tamen calyce foliisque solito glabrioribus vulgo instructa. In China boreali occurrit var. glaberrima foliis valde discoloribus (S. d?scolor Maxim. Ind. Pe- kin. l. c.) Var. japonica: folis utrinque laete viridibus gem- misque glabris, floris disco praeter centrum calyceque extus glabris. — P. americana var. microcarpa, Miq.! Prol. 229. — non DC. nec T. et Gr. — S. a. ear. micrantha, C. Koch in Ann. Mus. L. D. I. 249. Hab. in Yezo silvis subalpinis, variis locis, in Myp- pon silvis alpium altissimis, v. gr. Fudzi yama, in Tsu- sima (Wilford!). — 171 — Japonice: yama nasi (Siebold) vel ad Fudzi yama: indshi.. . Var. japonica est quasi media inter plantam euro- paeam et americanam, sed priori sane propius accedit foliorum aspectu, flore aequimagno, fructus colore. À . . vera S. aucuparia differt tantum glabritie, foliis laete viridibus subconcoloribus (neque subglaucoviridibus discoloribus) et disco non toto, sed tantum ad stylorum basin lanato. Adsunt tamen formae S. aucupariae in Caucaso gemmis vix apice tantum sublanatis, in Songaria et Sibiria orientali foliis subtus glabris et subconcoloribus (var. glabra Trautv. in Enum. pl. Schrenk.), in Dahuria disco ad centrum tantum lanato, quae transitum ad var. japonicam efficiunt. Praeterea calyx plantae europaeae semper magis pubescit quam in planta asiatica. Adsunt denique etiam in Japonia lusus duo: alter fronde viridiore foliolis latioribus gros- sius serratis, alter fronde magis glaucescente minore foliolis angustioribus, ad genuinam jam magis acce- dens. Ab hisce omnibus vix satis differt S. americana, ut docet diagnosis sequens: S. americana L.: frutex altus vel rarius arbor, gem- mis subglutinosis glabris; foliis 6— 7 -jugis; folio- lis subaequalibus lanceolatis acuminatis argute serra- tis laete viridibus subconcoloribus glabratis; stipulis obsoletis v. minutis; corymbo amplo multifloro; flore diam. 7 millim. ad discum saepissime centro tantum lanato; ealyce glabro; pomo globoso saturate cocci- neo calyce minuto connivente subimmerso. 2. S. gracilis C. Koch. 1. c. I. 249. — Frutex gem- mis lanatis; foliis parvis 3—4-jugis, foliolis infimis cujusvis folii quam apicalia subtriplo minoribus, ellip- — 172 — ticis acutis acute serratis concoloribus subtus sericeo- pubescentibus demum rarissime subglabratis; stipulis summis foliola infima magnitudine superantibus rotun- datis inciso-serratis corymbum hemisphaericum pluri- florum bractearum ad instar fulcientibus quandoque afoliis; flore diam. 7 mill., disco ad centrum tantum lanato; calyce. glabro; pomo ovali (coceineo?) calyce vix connivente haud immerso. — Pyrus gracilis Sieb. Zucc.! Fl. Jap. fam. nat. I. 181. — A. Gray 1. c. 388. — P. sambucifolia Miq. Prol. 229. — non Ch. Schtdl. | Hab. in Kiusiu alpibus: vuleano Wunzén, silva ve- tusta, alte supra mare, et in fruticetisibidem, Higosan similibus locis, Junio fl., Augusto fr. immat. Japonice (ex Siebold): nana kamado, miyama ku- rumi (?). Species optima, cum nulla confundenda, jam folio- rum forma et stipulis supremis auctis bracteiformibus toto coelo a S. sambucifolia distincta, quacum, planta ipsa non visa, dubitanter conjunxit A. Gray, et, cum planta ante oculos, confudit Miquel. 3. S. sambucifolia Ch. Schtdl (sub Pyro). — Fru- tex gemmis glutinosis pilosis; foliis 4—5-jugis, folio- lis parum inaequalibus ovato-lanceolatis v. lanceolatis acuminatis argute serratis viridibus subconcoloribus, ad costam marginemque pilosulis; stipulis minutis; corymbo plano plurifloro; calyce glabro; floris dia- metro 13 millim.; pomo ovali saturate coccineo ca- lyce amplo erecto exserto diametro fructus vix an- gustiore. Hab. in Mandshuria littorali boreali, regione Ocho- tensi, Kamtschatka, Sachalino, America frigida, nec — 173 — non in Nippon media, ubi sine loei indicatione, vero- similiter in Fudzi yama legit Tanaka (v. sp. in hb. Franchet). Japonice: nana kamado (Tanaka). ' Specimen japonicum florens in cum sitchen- sibus congruum. 4. S. alnifolia, C. Koch. in Ann. Mus. I Bask: 249.— Crataegus almifolia Sieb. Zucc!I. c. I. 130.— Miq. Prol. 228. excl. pl. Maxim. Hab. in Mandshuria meridionali circa sinum Vic- toriae: Port Bruce, in rupestribus, arbusculae soli- - tariae, Wladiwostok et Possjet, similibus locis, Deans Dundas in jugo sylvestri, arbor crassa cortice laevius- culo cinereo, medio Septembri frf. In Japonia: Yezo, in silvis subalpinis variis locis, fine Maji fl., fine Octo- bris frf., Nippon: prov. Nambu (Tschonoski!) et media (Tanaka! in hb. Franchet) _ Japonice: sirá sidé (Siebold), hakarinome, ädzuki nasi (Tanaka). 5. S. Aria L. var. Kamaonensis W all. ined. — Fo- lis ovali-ellipticis breve acuminatis acutisve regula- — riter inciso-serratis serraturis iterum serrulatis basi et apice diminuentibus, corymbo laxifloro. — S. lanata, Miq. Prol. 228. — non Don. — S. japonica, Sieb.! Syn. n. 355. Hab. in Himalaya (vidi frf. ex. parte occidentali, Royle!); Japonia: Kiusiu interiore, in sylvis, Julio c. fr. (Sieb. mss.), jugo Kundsho-san, silvis vetustis, _ fine Maji fl., arbor 20-pedalis, '/, pedem crassa; Nip- pon, in montibus, ubi fructus salsos vidit venales Sie- — 174 — bold I. c., in silvis Nippon mediae tractu Sagami ste- rilem legit Dr. Savatier! Japonice: Ura siró-no-ki (Siebold). Amelanchier Medik. A, canadensis T. et Gr. var. japonica, Miq.! Prol. 229. — A. asiatica, C. Koch I. c. I. 250. — Aroma asiatica, Sieb. Zucc. Fl. Jap. I. 87 t. 42. Hab. in silvis Aiusiu, v. gr. circa Nagasaki, frequens, init. Aprilis flor., Septembri frf., nec non in silvis mon- tanis Nippon ad Hakone et Fudzi yama usque, circa Yokohama culta. Foliis magis coriaceis, magis ovatis, minus acute serratis, calycis laciniis longioribus a planta ameriéana paullulum differt, variat tamen foliis ovatis et oblongis, serratis et crenato-serratis, adultis glabris et subtus floccosis. A. canadensis T. et Gr. et À. vulgaris Mch. (qua- cum Boissier, Fl. Orient. II. 667. conjunxit À. creti- cam DC. et À. integrifoliam Boiss.) inter se ita si- miles, ut melius forsan pro una specie polymorpha considerandae sint. Cotoneaster M edik. C. integerrima Medik. var. vulgaris T rtv. Cat. Mon- gol. n. 48, in Acta h. Petrop. I. 179. — C. vulgaris Lindl. — Ledeb. Fl. Ross. II. 92. — Maxim. Ind. Mongol. 481. Hab. in Mandshuria: ad declivia rupestria Usuri in- ferioris, init. Septembris frf., ad Schilkam inferiorem variis loeis. In Mongolia, fl. baicalensi-dahurica et oc- cidentem versus. | — 175 — . Crataegus L. 1. C. pinnatifida, Bge. Enum. Chin. 26. — Maxim. Fl. Amur. 101. — Hance, in Seem. Journ. VIII. 313. — C. Oxyacantha var. pinnatifida Rgl. Revis. Crat. in Acta h. Petrop. I. 118. Hab. in Mandshuria, Korea (Schlippenbach!) et China boreali. | De differentia a C. Oxyacantha L. et C. cyrtostyla Fingerh., quibuscum coacervavit Regel, confer ob- servationes Hancei l. c. 2. C. sangwinea, Pall. — Miq. Prol. 228. — C. Cosansasi Sieb. hb. ex Miq. — Mespilus Cosansasi C. Koch in Wochenschr. f. Gaertn. V. 396 et I. c. I. 249. | Hab. in Sibiria ab Altai ad Dahuriam, Mongolia, tota Mandshuria, insula Sachalin. In Japoniam (ex Siebold) e China (anne potius e Korea) introducta et culta (Miquel var. glabram m. commemorat). Japonice: Ko sansasi (ex Siebold), i. e. Crataegus minor. 9. C. cuneata Sieb. Zucc.! Fl. Jap. fam. nat. II. 130. — Miq. Prol. 228. Hab. in Keusiw principatu Higo (Miquel) Nippon: jugo Hakone, et cultam vidi in Yedo. Japonice: Sansasi vel Oho sansasi, i. e. Crataegus major. | Eriobotrya Lindl. 1. E. Japonica Lindl. — Sieb. et Zucc. Fl. Jap. I. 182, t. 97. — Mig. Prol. 229. 372. — Mespilus japonica Thbg Fl. 206. — Sieb. Syn. pl. oecon. n. 356. Hab. ubique tantum culta: in Japonia meridionali ET — initio Novembris fl., Majo frf., Yokohama medio De- cembris fl. In China circa Pekinum (Skatschkoff!) et per totum regnum chinense proprium. In India orientali (Royle! Wight!), Java (Miquel!), Mauritio (Sieber!), imo in hortis Europae meridionalis, v. gr. Monspeliensi (fl.) Japonice: biwa, vel in Kiusiu (ex Buerger fide Miquel l. c. 372) kuskube. 2. E. fragrans Champ. — Benth. Fl. Hongk. 108. Hab. in China meridionali: Hongkong, rarissime (Champion). — Non vidi. Photinia Lindl. Corymbus peduneulis pedicellisque verticillatis Ph. Benthomiana. Corymbus pedunculis pedicellisque racemosis. 2. 2. Folia a basi dense argute serrulata. 3. » a medio apicem versus remotius serrata vel crenata. 5. 3. Folia subtus glanduloso-punctata............ Ph. prunifolia. » » non punctata. 4. 4. Glaberrima. Corymbus compositus multiflorus AMAR MAS TAPER ECC UE S TUM emu Rh Ph. glabra. . Pl. m. tomentosa. Corymbus subsimplex parvus pauerflorus « „en eoi scien mann ende Lot Ph. villosa. 5. Styli 4 vel 5. Folia ipso apice serrata........ Ph. Fortuneana. SAC CA 6. Folia crenata rigide coriacea............... Ph. arbutifolia. D ODE d uisa sac te dE META AT Ph. pustulata. 1. Ph. villosa D C. Prodr. II. 631. et Ph. laevis DC. . c. — Mig. Prol. 229. — Crataegus laevis et Or. vil- losa Thbg! Fl. 204. et Icon. ined. — Stranvaisia di- gyna Sieb. Zucc. Fl. Jap. fam. nat. I. 129. et Pho- tenia serrulata S. et Z. ibid. 131. — non DC. Hab. per totam Japoniam: Yezo, circa Hakodate perfrequens, frutex ad 15 pedes altus, initio Junii fl.,. fine Octobris frf.; forma major glabra et villosa. Nip- zm ee pon: circa Yokohama, frequens, forma minor et parvi- flora, init. Maji fl., medio Novembri frf. Kiusiu: circa Nagasaki, in quercetis ubique, forma major villosa et minor glabra et villosa; in jugo Kundshosan, in silvis alpinis ad rivulos, forma villosa, inter majorem et mi- norem media, initio Junii fl.; in archipelago Gotto, in fruticetis, forma minor valde villosa (Dr. Weyrich! nond. fl.); Tsusima, forma major glabra, sed parviflora (Wilford!). In Korea: Chusan, forma fructu villoso (idem! fr. immat.). In China australiore (Senjawin! in hb. Fischer, fl.), forma, quam var. formosanam sa- lutavit Hance! (Advers. 13.), a forma glabra (laevi Thbg.) tantum foliis longius cuspidatis diversa: Tam- suy ins. Formosae, frutex 15-pedalis, Aprili fl. (Old- ham! X 99.). Variat foliis et floribus fere duplo majoribus (in Yezo) vel floribus foliisque minoribus, posterioribus magis acuminatis (in meridionalibus) vel foliis majo- ribus floribus vero minoribus (ibidem). In utraque folia et calyx sub anthesi occurrunt villosa vel glabrata, ita ut species a Thunbergio distinctae certe nil nisi formae. Nam folia fasciculata in Crat. laevi, singula in Cr. villosa habet auctor, quia posterioris habuit tantum specimen defloratum brevissimum absque fasciculis fo- liorum e gemmis lateralibus erumpentium, uti docet icon inedita et herbarium ejus a me nuper perscru- tatum. Ph. villosa D C. in Japonia sistit fruticem altum vel rarius arbusculam 20-pedalem. 9. Ph. Benthamiana Hance Advers. 14. in Ann. sc. nat. 5 sér. V. 1866. — Ph. serrulata? Benth. Fl. Mélanges biologiques. IX. 25 — 178 — Hongk. 107. in nota ad Ph. prunifoliam Lind). (ex Hance). Hab. in China australi (Bentham): Whampoa (Hance! hb. À 1501.) À sequente specie valde differt foliis chartaceis opacis neque coriaceis sublucidis, inflorescentia com- posite corymbosa neque paniculata, et indumento in Ph. glabra nullo. Corymbus fere umbellam compo- sitam mentiens, nam. non solum pedunculi 4—8 in verticillum approximantur, sed etiam pedicelli saepis- sime simili modo verticillati. Folia primo obtutu mi- nime sempervirentia videntur ut in Ph. serrulata, sed herbacea annua ut in Ph. villosa, cui me judice multo magis affinis. Differt enim Ph. villosa tantum corymbi pauciflori subsimplicis pedicellis racemosis et foliis mi- noribus brevioribus et densius serratis membranaceis. 3. Ph. glabra. — Crataegus glabra Thbg! Fl. 205. et Icon. ined. — Ph. serrulata Lindl. — DC. Prodr. II. 631. Hab. in Japonia, vix spontanea. lnveni semel in sepibus ad Sigi prope Kamakura, fine Maji fl., et vidi passim cultam in Yedo et Yokohama, Decembri frf. In China (D C.) boreali (Fortune!) Japonice: kanamé ex Siebold hb., qui pro nova specie habuit. Frutex japonicus 8-pedalis dense frondens, floribus albis, a frutice chinensi primo obtutu valde differre videtur, sed quum dentur transitus (talis v. gr. in Colla H. Ripul. t. 36.) varietate tantum distinguendus: a. typica: rami florigeri breviores et duplo tenuio- res, folia cum petiolo multiplo breviore glaberrima, vulgo duplo minora, elliptica, utrinque (apice cuspi- — 179 — dato-) acuminata, corymbus terminalis, gemmae flora- les minores flores vero majores (10 mill,), calycis la- ciniae acutae, petala obovata basi intus pilosa. — C. glabra T hbg! | Huc planta japonica et Fortune! A. 3. e China boreali. Pomum truncato-globosum coccineum, calyce erecto discum convexum nudante coronatum, 4 mill. magnum. Semina 2, anguste ovoidea, compressiuscula. 8. chinensis: major, folia oblonga basi rotundata apice breve acuminata, petiolo superne villoso 3—4-lo tantum longiora; corymbus maximus, e terminali axil- laribusque conflatus, planus; flores 7 mill., calycis laciniae obtusae, petala orbiculata glabra. — PA. ser- rulata Lindl. — Fructus ignoti videntur. Ad hanc: Fortune! A 30. e China boreali et planta hortorum nostrorum. 4. Ph. prunifolia Lindl. in Bot. reg. XXIII. sub t. 1956. — Benth. Fl. Hongk. 107. — Ph. serrulata 8. prunifolia Hook. Arn. in Beech. Voy. 185. Hab. in China meridionali (Bentham): Hongkong (Hance! fl.). d Praecedentis varietati «. persimilis. 5. Ph. pustulata Lindl. l. c. . Hab. in China meridionali, Canton (Parkes ex Lindley). — Non vidi. 6. Ph. Fortuneana. Foliis oblongoobovatis apice acu- tiusculo pauciserratis basi in petiolum brevem longe attenuatis, praeter costam superne glabris, chartaceis; corymbis basi foliaceis ramulos terminantibus pauci- floris; floribus longiuscule pedicellatis; calycis glabri laciniis truncatoorbicularibus margine villosis; petalis up rotundatis latioribus quam longis; stylis 4—5; ovarii apice villoso. Hab. in China boreali (Fortune! A. 69. a. 1845). .. Foliorum forma ad praecedentem accedere videtur, sed corymbis paucifloris et stylis 5 diversa. Hoc ul- timo charactere Stranvaisiam appropinquat, sed ova- rium totum inferum et petala cochleiformia rotundata, vix igitur praefloratione torta ut in illa. Folia serraturis acutis ad apicem circa sex ad octo, cum petiolo 2'/ pollices longa, pollice angustiora, utrinque circiter 8-costata, subtus eximie reticulata laevia opaca, superne lucida, margine revoluta. Co- rymbi subdecemflori, e corymbulis 2 — 3 simplicibus, foliorum apicalium approximatorum axillaribus, con- flati. Flos diametro 10 millim. Laciniae calycinae re- flexae. Corolla rotata petalis glabris. Stamina circa 20, alterna breviora, filamentis subulatis. Styli 5, rarius 4, stamina subaequantes, liberi, stigmatibus dilatatis obscure bilobis. Loculi ovarii biovulati dis- sepimentis completis. 7. Ph. arbutifolia A. Gr. On the bot. of Jap. 388. — vix Lindl. Frutex glaber foliis rigide coriaceis ovali oblongis crenatis apice emarginatis cum mucrone; corymbo composito subplano densissimo ; flore...; fructu ovali stylis e calyce non exsertis, ovarii apice villoso. | Hab. in Bonn -Sima, ad latera collium, init. No- vembris fr. immat. (Wright!). | Planta californica (Ph. arbutifolia Lindl.) ab hac (Ph. Wrightiana) differre videtur foliis mueronato-ser- ratis acutis, corymbo pedunculis pedicellisque race- mosis (neque e corymbulis composito) denso pyrami- — 181 — dali, fructu globoso stylis e calyce exsertis, ovaril apice dense lanato. Utraque species vel forma ex foliis similior Rha- phiolepidi quam Photiniae, sed calyx in fructu totus persistens et petala (saltem Ph. arbutifoliae) imbricata rotundata cochleiformia Photimue. Rhaphiolepis Lindl. | 1. Ah. indica Lindl. in Bot. reg. t. 468. — Rh. rubra Lindl. Coll. bot. t. 3. — Rh. phaeostemon Lindl. ibid. — Rh. salicifolia Lindl. in Bot. reg. t. 652. — Bth. Fl. Hongk. 107. Hab. in India orientali (v. sp. ex hb. h. Calcutt.) et China: Canton (Fortune! Ne 176), Hongkong (Wright!). 2, Rh. gaponica. Sieb. Zucc.!-El. Jap. I. 162. t. 85. (opt.). — 5. et Z. Fl. Jap. fam. nat. I. n. 63. — Mig. Prol. 229 (excl. syn. Thbg.) — Mespilus Sic- boldi, Bl. Bijdr. 1102 (ex Miq.). — Laurus umbellata Thbe! Fl. Jap. 175, et Icon ined. Hab. in Japonia meridionali «in montosis ac saxosis littoribus» (Siebold mser.): Yokohama, in collibus maritimis, insulis Gotto in collibus frequens (Dr. Wey- rich!), in montibus circa aestuarium Nagasaki, in Yakuno-sima (Wright!); archipelago Koreano (Old- ham!). Var. integerrima Hook. in Bot. mag. 5510. (opt.) — Rh. integerrima, Hook. et Arn. in Bot. are 263. — Rh. Mertensii S. et Z.! Fl. Jap. I. p. 164. Hab. in regionibus orientalibus, passim cum prae- cedente: Yokohama, Majo fl., Decembri frf., in collibus re circa Simoda (Wright!), in Yakuno-sima (Wright!), in Donin-sima (S mall!) Japonice: hama mokokf. Species quoad foliorum formam sat variabilis. Spe- cimina occidentalia (Koreana et e Gotto) habent folia lanceolato-elliptica argute crenata, orientalia (v. gr. | . e Yokohama) late obovata minus crenata, imo integra in eodem frutice. Osteomeles Lindl. O. anthyllidifolia Lindl. — Sieb. et Zucc. Fl. Jap. fam. nat. I. 131.— A. Gray,l. c. 388. — O. subro- tunda C. Koch in Ann. Mus. L. B. I. 250. — Mig. Prol. 229: Hab. in Japonia (ex Miquel a botanicis indigenis sterilis lecta, verosimiliter in meridionalibus): Yedo, culta, medio Junio fl.; insulis Lutschu (Gray) et Bonin (Postels!, Small!); in archipelago Hawa: Oahu (omnes collectores!, ipse!) Japonice: Tenno m'me vel Iso san soo (ex Sie- bold et Miquel). Planta in Y edo culta foliolis rotundioribus et pau- cioribus gaudet, in illa e Bonin talia et simul norma- lia occurrunt, in ipsa hawaiiensi foliola numero et forma variant, ut ipse in vivo observavi, Frutex, qua- lem vidi in Oahu, bipedalis procumbens, pomo albo gustu crataegino farinaceo- dulci. Petala alba. Myriophyllum L. Species japonicae. Monoica, foliorum laciniae elongatae capillares. 2. Dioicum, foliorum laciniae breves vel nullae.... M. ussuriense. 2. Folia floralia omnia pectinatopinnatifida flores multo super antia .... BUE ERSTEN c TONES M. verticillatum. Folia floralia integra floribus breviora vel inferio- rà serrata flores paullo superantia..........., M. spicatum. — 183 — 1. M. spicatum L. var. muricata: fructu ad quemvis coccum margine acute muricato. Hab. in Japoniae fossis et lacubus: prope Yokohama, Yokoska (Savatier! fl), Simabara et aliis locis fre- quens. Vidi praeterea ex Afghanistano (Griffith! distrib. Kew. n. 2442) et Sicilia, prope Palermo ra daro! fl. sic. exs. n. 471.) Flore octandro a speciebus indicis differt. Legi varietatis hujus individuum unum, ubi rami nonnulli habent bracteas florum femineorum pectina- . tas, masculorum inferiorum serratas, superiores in- tegras, plerique rami vero normales ferunt. © 9. M. verticillatum L. — Soo bokf, VIL. 86. — Miq.? Prol. 264 (spec. sterile). 8. intermedium Koch. Syn. 270. Huc icon japonica citata optima, sub nomine: Kitsune-no-koshi. — Ipse non inveni. | 3. M. ussuriense: dioicum erectum simplex, foliis ter- nato-verticillatis, mox omnibus breviter pectinato-pin- natifidis, mox omnibus integris linearibus hie inde dente uno alterove serratis, mox inferioribus integris reli- quis breve pinnatifidis; floribus axillaribus verticillatis hexandris, petalis antherisque oblongis, carpellis. . . Soo bokf. VII. 87. s. n. kitsune no koshi. — M. ver- ticallatum var. ussuriensis Rel. Fl. Ussur. n. 183. t. IV. fig. 2—5. | Hab. in Mandshuria: in lagunis fluvii Sungatsche et ad lacum Hanka vel Kenka, Augusto florens (Maack!). In Japonia: circa Yokohama in lacubus et limosis, Julio fl., in prov. Nambu, Junio floribus 9. Fructu nondum noto quoad sectionem incertum ma- net. Species tenella, vulgo digitalis, JM. scabratum — 184 — . Miehx vel M. tenellum Bigel. in mentem vocans ob folia inferiora vulgo emarcida, si robustius specimini- bus miseris M. verticillati haud absimile, sed floribus dioicis, foliis ternato-verticillatis et numero staminum distinctum. am Pimpineila calyeina: perennis, ad petiolulos et folio- rum marginem reticulumque (superne brevissime) sca- bropilosa vel plus minus glabrata, caule tereti; foliis longiuscule petiolatis infimis et inferioribus biternati- sectis: segmentis infimorum ultimis tripartitis laciniis cuneato-ovatis acutis à medio crenato-serratis, vel om- nibus illa superiorum aemulantibus, foliis mediis et superioribus trisectis: segmentis apicem caulis versus sensim majoribus et angustioribus, rhombeoovatis ova- to-lanceolatis vel lanceolatis longe acuminatis grosse patule vel incumbenti-serratis; involucri 1— 2-phylli foliolis lanceolato-linearibus; umbella subdecemradia- ta; involucellis subpentaphyllis foliolis illis involucri similibus brevibus; calycis dentibus lanceolatis per- sistentibus demum rigidis; fructu subdidymo ab ovato- oblongo in ovatoglobesum ludente glabro multivittato. — Dake dzeri, kano tsume soo. Soo bokf. V. 27. | Habitat in Japonia (hb. Siebold! fl.): Keusiu, prov. Simabara, fine Septembris fl. et defl., Nagayama non: procul a Nagasaki, in silvis frondosis vetustis sicci- oribus, eod. temp. fl., in jugi Kundshosan silvis ve- tustis frondosis passim frequens, medio Octobri frf. ; Nippon: tractu Sagami, Augusto fl. (Savatier!), Yoko- hama, fine Augusti fl. fr. immat., in prov. Nambu (Tschonoski! fl. defi.). Japonice: kano tsume soo (Siebold hb., Tanaka in hb. Franchet), dake dzeri (Soo bokf, Tanaka). Inter omnes Pimpinellas excellit calyce distinctis- simo demum rigido et fructo amplo subdidymo. Habitus insignis. Planta spectabilis, rite evoluta 185% eximie heterophylla: folia infima ambitu deltoidea fere triternatisecta laciniis ultimis minutis (1 centim.) crena- tis saepe obtusis, summa trisecta segmentis maximis (10 centim.) longe acuminatis serratis. Sed saepe folia omnia segmenta integra et majuscula vel maxima ha- bent, vel radicale unum aliquod subtriternatisectnm cetera semel et bi-ternatisecta. Unde specimina ob- veniunt aspectu valde diversa. Rhizoma crassum ob- liguum, ex articulis pollicaribus compositum, quorum alter altero infra apicem inseritur, apicalis vero in caulem abit autumno igitur gemma laterali innovan- dum. Radii inaequilongi, umbellularum submascu- larum breviores. Flores albi. Fructus pro genere magni, 3 — 5 millim. longi, mericarpio altero sae- pius abortivo et tunc toto fructu curvato, maturo nigro. Habitus nihilominus sect. Petrosciadium Benth. (genus Edgew.) appropinquans et quidem P. trifolia- tam Wall. (Helosciadium D C.), foliis tamen inferio- ribus nec superioribus magis compositis. . Observ. Praeter hanc speciem in Japonia crescunt duae Pimpinellae verae: —.. P. magna L., in Kiusiu interioris jugo Kundshosan, pratis alpinis, init. Octobris fl. c. fr. À typica differt foliis longius pubescentibus, caule saepe obsolete sulcato pubescente. Quibus notis om- nino accedit ad P. magnam. dissectam Maxim. Fl. Amur. Fructus occurrunt brevius vel longius ovati. P. simica, Hance in Seem. Journ. of bot. VI. 1868. 113. — Platyrhaphe japonica, Miq.? Prol. 244. — Mitsuba gusa. Soo bokf. V. 32. Hab. in Kiusiu: prov. Higo, monte Mamiwara (Sie- bold ex Miquel), jugo Kundsho-san, Octobri frf., prov. Simabara, variis locis, fine Julii fl., fine Septem- bris fr. nond, maturis, in monte Tara, fine Augusti fl. ' Mélanges biologiques. IX. | 24 en China: prov. Canton, Septembri 1866 detexerunt Sampson et Hance! Japoniee: Saki boofun (ex Miquel), Mitsuba gusa, i. e. herba trifoliata (ex Soo bokf). Affinis P. diversifoliae DC, P. Candolleanae W. A., P. Leschenaultià DC., praesertim vero P.? pubescenti Wall, profecto simillimae, cujus specimen mancum florens a Hornemanno olim missum vidi, et quacum ulterius conferenda. Mericarpia multivittata speciem nostram ad 7ragn sectionem pertinere ostendunt, ha- bitus vero potius P. diversifoliae aliarumque Petroscia- du Specierum, et ad hanc sectionem a Hanceo ducta est. ij Platyrhaphes descriptio apud Miquel l. c. bene quadrat, praeter calycis dentes à me non visos. Sed Miquel (Prol. 253) ad Platyrhaphen laudat iconem operis Soo bokf, sine designatione paginae quidem, in toto autem volumine tantum figura a me citata descriptioni ejus respondet, et in hac icone calyx ma- - gnitudine auctus seorsim delineatus etiam ne vestigia quidem dentium calycinorum offert. Calycem in eadem > specie evolutum vel obsoletum esse, docet inter alias Angelica polymorpha infra descripta. Ita vix est quod dubitem, Platyrhaphen huc ducendam esse. Angelica inaequalis, (Gomphopetalum) Glabrum, caule gracili striato, apice parum ramoso; foliis petiolo ae- quilongis tenue membranaceis glabris, vagina elongata angusta, biternatisectis: segmentis terminalibus pro- funde. tri- lateralibus bipartitis fere sectis vel subinte- gris, partitionibus omnibus lanceolatis ovato-lanceo- latisve acuminatis, basi plus minus cuneata excepta pinnatilobis inciso-serratisque; foliis summis minutis ternatis vaginae immutatae lineari insidentibus; um- bella 5 — 12-radiata radiis valde inaequilongis; involucro nullo vel 1-folio setaceo; umbellulis sub- rg 15-floris involucelli plurifolii phylla setacea duplo superantibus; calycis dentibus deltoideis acutis; peta- lis. ...; fructibus late ovalibus utrinque bialatis am- plis densis, mericarpio a dorso valde compresso jugis — dorsalibus carinatis acutis, lateralibus in alam tenuem semine duplo latiorem expansis, valleculis minutissime 3 — 4-vittatis, commissura tenuiter 6-vittata. Hab. in Nippon media: jugi Hakone silvis acerosis et frondosis, Octobri defl. frf. Species elegantissima, tenera, tres pedes ad summum alta, habitu Gomphopetalorum, a quibus tamen vittis nu- merosioribus (ope lentis validae tantum in sectione tenui transversali visibilibus) recedit et hoc signo Archan- gelicas appropinquat, sed toto habitu nimis abhorret. Umbellae radii, in fructu praesertim, longitudine valde . jnaequales in mentem vocant illos Angelicae pyrenaeae (Selini Benth ). Angeliea polymorpha, (Gomphopetalum) Caule farcto " striato sub umbella seabropuberulo ceterum glabro; foliis tenue membranaceis biternato-decompositis, pe- . tiolulis patentisubrefractis, summis ad vaginas elon- gato-lanceolatas subinflatas aphyllas vel valde micro- phyllas reductis, segmentis cujusvis jugi primarii in- ferioribus bi-tripartitis reliquis integris, basi cunea- tis vel rarius truncatis, ovatis breve vel longius acu- minatis, grosse inaequaliter vel duplicato- vel inciso- laciniatove-serratis serraturis mucronatis; umbellis 15 — 20-radiatis, basi nudis vel phyllo lineari va- ginaeformi involucratis, radiis striatosulcatis uno la- tere scabro- puberulis, umbellulis multifloris involu- cello saepius polyphyllo phyllis setaceis, radiolis intimis brevioribus; calycis dentibus saepissime obso- letis vel rarius cito deciduis deltoideis acutis uno subulato elongato; petalis (albis) longe unguiculatis obovatis cum lacinula inflexa brevi ; fructu subquadrato, — 188 — jugis dorsalibus breviter inaequaliter alatis, lateralibus in alam membranaceam seminis diametrum superan- tem dilatatis, valleculis 1-, commissura bivittatis. Hab. in Nippon mediae jugo Hakone, silvis frondo- sis vetustis ad rivulos, etiam in silvis acerosis, fine Octobris fl. c. fr. passim fere maturo, nec non in ma- ritimis (Tschonoski! fl. defl.). In XKiusiu interiore, jugo Kundsho-san, in silvis mixtis udis, passim fre- quens, initio Octobris fl. fr. nond. maturo. Foliorum forma tam variabilis, ut varietates tres distingueres, nisi speciminum collectorum copia do- ceret, alteram in alteram paullatim transire. Una ex hisce formis non male foliola G. albiflori Turcz. vel G. viridiflori Turcz. refert, tamen segmenta profun- dius et magis inaequaliter serrata habet, alia fere illa Conioselini canadensis T. et Gr. aemulat, tertia seg- mentis magis acuminatis iterum diversa est. — Planta vulgo bipedalis vel altior, caule crassiusculo ramoso, G. albifloro Turcz. proxime affinis. (Tiré du Bulletin, T. XIX, p. 158 — 186), - October 1873. Über die bisher in Russland gefundenen Reste untergegangener Cetaceen. Von J. F. Brandt. Da ich durch Hrn. Prof. Suess, der mich zur Be- nutzung der reichen Sammlungen Wiens aufzufordern die Güte hatte, veranlasst war, Bemerkungen über die Cetaceen des wien-linzer Beckens mitzutheilen, die in den Sitzungsberichten der K. K. Akademie der Wis- senschaften zu Wien veróffentlicht wurden, so halte ich mich für verpflichtet, ein Gleiches im Betreff der in Russland aufgefundenen zu thun. Die Erfüllung dieser Verpflichtung scheint um so mehr geboten, da nebst den in Wien und Linz von mir benutzten, so reichen, Materialien gerade die mannigfachen in . Russland entdeckten, Reste zu denjenigen Objecten ge- hóren, welche ich in meiner Arbeit über die fossilen Cetaceen Europas nach eigener Anschauung genauer zu charakterisiren und zu deuten im Stande war, so dass in Folge davon neue oder ungenügend bekannte Gattün- gen und Arten untergegangener Cetaceen nachgewiesen oder wenigstens angedeutet werden konnten. (Das Mu- seum der K. Akademie der Wissenschaften, das des K. Berginstitutes und der K. Mineralogischen e Mélanges biologiques. IX, 24* — 190 — schaft zu St. Petersburg, ebenso wie das Museum der Universität zu Helsingfors und das zu Titlis sind es : namentlich, welche die erwähnten Objecte lieferten.) Überdies war es ja die K. Akademie der Wissenschaf- ten zu St. Petersburg, welche die kostspielige Heraus- gabe meiner dem T. XX der siebenten Series ihrer Memoiren inserirten, mit 34 Tafeln ausgestatteten, Arbeit über die fossilen Cetaceen Europas aus ihren Mitteln bestritt. Von Cetaceenresten wurden im südlichen Russland . (bei Kertsch, auf Taman, bei Anapa, ferner bei Nico- lajew, bei Stawropol und in Bessarabien) häufig mehr oder weniger belangreiche, zum Theil aus sehr nam- haften Resten von Schädeln und der Wirbelsäule, so wie anderen Skelettheilen, bestehende Funde gemacht. Einzelne Knochen lieferte auch das mittlere Russland, namentlich das Gouvernement Kiew und Kursk. Über- dies entdeckte auch Goebel einen Wirbel auf Man- gischlak. AN | Die Funde weisen nach, dass im grossen vorzeitli- chen Ocean, welcher die genannten Länderstrecken — bis zum caspischen Becken und noch viel weiter nach Osten überfluthete, Wale der verschiedensten Abthei- lungen, namentlich aus beiden Unterordnungen dersel- ben, sowohl aus der der Bartenwale (Balaenoiden), als auch aus der der Zahnwale (Odontoceti) sich tummel- ten, deren Gattungen und Arten man bis jetzt unter den lebenden nicht entdeckte. Es befanden sich dar- unter als besonders beachtenswerth, ausser den nach meiner Ansicht einer neuen Unterfamilie der Balae- nopteriden angehörigen Cetotherinen, auch die einer eigenthiimlichen Hauptgruppe der Zahnwale zuzuzäh- | — 191 — re durch ihren Zahnbau zu den Robben hinnei- genden, Zeuglodonten. | Hinsichtlich ihres allgemeinen Charakters schloss sich demnach die russische tertiäre (muthmasslich wohl schon selbst die vortertiäre) marine Säugethier- fauna der des wiener und linzer, ferner der des ant- werpener Beckens, so wie der Frankreichs und Ita- liens an. Es gilt dies auch im Betreff des gleichzeitigen Vorkommens von Sirenien und Phocen. Dessenungeachtet weisen in artlicher, ja belles selbst in generischer Beziehung, die in san bis jetzt gefundenen Überreste von Cetaceen, wenigstens grossentheils, auch auf solche Verschiedenheiten hin, die an das Vorkommen eigenthümlicher, localisirter Arten und selbst Gattungen denken lassen. So weit die in Russland bisher gemachten Ent- deckungen von fossilen, der Unterordnung der Bar- tenwale angehörigen, Resten reichen, kann man diesel- ben mit Sicherheit bis jetzt nur derjenigen unterge- gangenen, artenreichen, weit verbreiteten Gattung zuweisen, welche ich bereits im Jahre 1842, wegen ihrer gewölbt vortretenden, nicht überdachten Schlä- fengruben und abgeplatteten Nasenbeine von Balae- noptera unter dem Namen Cetotherium unterschied und als Typus einer besonderen Gruppe bezeichnete, jedoch erst in meiner Classification der Bartenwale und in der Schrift über die fossilen Cetaceen Eu- ropas als Grundlage einer besondern, Cetotherinae .benannten, ausgestorbenen Unterfamilie der Balae- | erden charakterisirte. Da das wien-linzer, ganz besonders aber ils ant- werpener, Becken die Reste mehrerer Gattungen von — 192 — untergegangenen Bartenwalen, darunter auch Cetothe- rinen lieferten, so erscheint Russland, nebst dem bis jetzt ebenfalls nur Cetotherien nachweisenden Italien - und Portugal, jedoch vielleicht nur für jetzt, hierin: gattungsarmer als die genannten Becken, namentlich weit ärmer als das so reiche antwerpener').. Aus der Zahl der nach in Russland gefundenen Resten, meist von mir, aufgestellten Arten der Gattung Cetotherium möchten im Ganzen als sichere vorläufig vier (Cetotherium Rathkei J. F. Brandt, Helmer- seni J. F. Brandt, priscum nob. (= Ziphius priscus Eichw.) und Mayeri J. F. Brandt) eine, vom Hrn. Klinder entdeckte, Art (Cetotherium Klinderi Brdt.) als noch etwas fragliche und zwei (Cetotherium pusillum Nordm. nebst incertum J. F. Brandt) als noch frag- lichere anzusehen sein. Wenn nun aber auch Russland selbst die Gattung Cetotherium keineswegs als eine ihm eigenthümliche beanspruchen kann, so erscheint es doch bemerkenswerth, dass die russischen Cetothe- rien (wegen des verdickten Bogentheils ihrer Lenden- wirbel, und des queren, sehr engen Rückenmarkkanals derselben, im Gegensatz zu den in zwei Gruppen zerfal- lenden belgischen und italienischen), einer eigenen Un- tergattung (Hucetotherium) angehören, die, wenigstens gegenwärtig, als die óstlichste, am meisten typische, d. h. von den Balaenopterinen am meisten abwei- chende sich bekundet. Die Cetotherien des antwerpener 1) Môglicherweise kónnte indessen diese Armuth an Gattungen einigermaassen vermindert werden, wenn die von mir nach einem kleinen Wirbel aufgestellte, aber als eine fragliche bezeichnete, Gattung Cetotheriomorphus sich künftig als eine solche herausstellen würde. e | : — 193 — "Beckens (meine Untergattung Plesiocetopsis) und die italienischen (meine Untergattung Cetotheriophanes) nähern sich nämlich hinsichtlich des Wirbelbaues weit mehr den Balaenopterinen als die Æucetotherien. Im wiener Becken scheinen freilich auch zwei Arten von Eucetotherien vorgekommen zu sein, von denen wohl die eine das in Südrussland häufig gefundene Cefotherium (Hucetotherium) priscum war, wovon übrigens lange ‚vor Eichwald’s Aufstellung des ihm zu Grunde lie- senden Ziphius priscus, schon G. Fischer v. Wald- heim, ja anscheinend bereits Pallas, einzelne Wirbel aus Südrussland vor sich hatten. Erwähnenswerth ist es übrigens, dass sämmtliche, bisher in Russland gefundene, Cetotherien, ebenso wie die des wiener Beckens, eine weit geringere Grösse als die lebenden Dartenwale besassen, so dass die srösste Art derselben, Cetotheriwm priscum, vielleicht kaum mehr als 12 Fuss lang war. Wie manche der im antwerpener Becken gefundenen, von Van Bene- den früher zum grösten Theil als Plesioceten beschrie- benen, Cetotherien beweisen, gab es indessen auch solche, die hinter den grössern lebenden Baldnopteri- nen nicht zurückstanden. Auch möchte das Cetothe- rium Cuvierii, wie sein in Mailand befindliches, gegen 21 Fuss langes, Skelet andeutet, etwa oder fast die Grösse von Balaenoptera rostrata seu minor erreicht haben. Reste delphinidenartiger Zahnwale sind mir aus Russland von vier sichern Arten bekannt, wovon zwei nach Maassgabe ihres Wirbelbaues der Unterfamilie der Phocaeninae einzureihen sind, während von den beiden andern die eine als besondere Gattung zu den Mélanges biologiques. IX. 25 — 194 — Delphininae gestellt wurde, die andere zu den Plata- nistinae gehörte. Die aus Wirbeln und Bruchstücken von Rippen be- stehenden, mit den homologen Theilen der Phocäninen am meisten übereinstimmenden, Reste vermag ich nur zwei Arten einer, wegen der verdickten Rippen als Pachypleurus von mir bezeichneten, Untergattung der Gattung Delphinapterus als (D. Nordmanni J. F. Brdt. und Fockii J. F. Brdt.) zuzuweisen. Sie ge- hörten also einer Gattung an, die noch jetzt in den Meeren des höhern Nordens einen lebenden, weit ver- breiteten, sogar in die grossen, ins Eismeer münden- den, Ströme aufsteigenden, Repräsentanten, den Del- phinapterus leucas, aufzuweisen hat, den fraglichen Resten zu Folge also, wie es scheint, früher auch weit südlicher durch zwei, ihm an Grösse etwa gleich kom- mende, Arten vertreten war. Delphinapterus Nordmanni (Nordmann’s Balae- noptera sp.?), die hinsichtlich der Wirbelgestalt dem D. leucas näher als D. Fock stehende Art, scheint sich bis ins Donaubecken verbreitet zu haben, war also keine auf das südrussische oceanische Becken be- schränkte Art. Reste des Delphinapterus Fockii (Balaenoptera spec. Nordmann e. p.), wovon Oberst v. Fock eine ziem- lich bedeutende Zahl bei Stawropol entdeckte, schei- nen auch in der Molasse von Büren, im Canton Bern, gefunden worden zu sein, so dass auch diese Art nicht ausschliesslich im russischen Theil des vorzeitlichen Oceans vorgekommen sein dürfte. Vom Hrn. v. Klinder wurden bei Nicolajew, aus- ser den Resten des nach ihm benannten Cetotherium's, ot ue auch die namhaften Skelettheile einer kleinen Delphi nine entdeckt, welche nach meinem Dafürhalten den Typus einer eigenen, wie es scheint, zwischen Delphi- nus und Champsodelphis zu stellenden Gattung bildet. Sie wurde daher von mir mit dem Namen Heterodelphis bezeichnet, während die Art den Namen des Ent- deckers (H. Klindert) erhielt. Bereits v. Nordmann (Palaeontol. Südrusslands) | beschrieb unter dem Namen Delphinus fossilis bessara- bicus und Phocaena euxinica fossilis zwei Delphine, wel- che indessen in Folge der von mir angestellten genauen Vergleichung der ihnen zu Grunde liegenden, von Nordmann's eigener Hand bezeichneten , Originale nur ein und derselben Art angehóren kónnen, die sich aber, wie die Gestalt der Wirbel nachweist, weder für einen echten Delphinus, noch auch für eine Phocaena halten lässt. Sie fällt vielmehr nach mei- ner Ansicht mit einer Art zusammen, deren Reste mehrmals in Menge bei Wien gefunden wurden; einer Art, die ich als Champsodelphis Fuch sii bezeichnet habe, da sie durch den Wirbelbau meinem wiener Champsodelphis Letochae ähnelt und wohl auch als Pla- tanıstine anzusehen ist. Wenn das aus dem Gouvernement Kursk vom ver- storbenen Prof. Blasius mitgebrachte Fragment, wel- ches ich fraglich einem Ziphius Blast vindizirte, wirk- lich dem Oberkiefer eines Ziphius angehörte, so wä- ren im Ocean, welcher Russland üherfluthete, ebenso wie im antwerpener Becken, dann über dem Boden Englands (Suffolks), und Frankreichs, auch Ziphiiden vorgekommen. Dass Zeuglodontinen auch im russichen Theile des — 196 — sogenannten vorweltlichen Oceans vorhanden waren, glaubte man zwar erst durch im Gouvernement Kiew vor einigen Jahren gefundene, grosse Wirbel nach- weisen zu können, wovon ich vom Dozenten der Kie- wer Universität Hrn. Paulson für meine Arbeit über fossile Cetaceen eine durch schöne Abbildungen er- läuterte Beschreibung erhielt, weshalb ich sie einem Zeuglodon Paulsonit vindizirte. In Folge einer Revi- sion der von mir gemachten Notizen über Cetaceen- reste fand sich indessen, dass bereits 1837 Pusch in seiner Palaeontologie Polens den Wirbel eines Zahn- wales beschrieben und sehr kenntlich abgebildet habe, der für den einer Zeuglodontine zu halten sein dürfte, weshalb ich ihn einem, jedoch mit einem Fragezeichen versehenen, Zeuglodon Puschi vindizirte. Das Frage- zeichen wurde deshalb beigefügt, weil der Wirbel auch der eines Squalodons sein könnte. Beachtenswerth ist hierbei, dass der eben erwähnte Wirbel nach Puseh’s Versicherung im Jura entdeckt wurde und nicht, wie manche andere russiche Cetaceenreste, erst in tertiären Ablagerungen (dem ältern, marinen, Steppenkalk, der sarmatischen Stufe der wiener Paläontologen). Das von Pusch behauptete Vorkommen kann indessen gegenwärtig um so weniger, wie mir scheint, auf- fallen, da man auch in England die Reste einer Ba- laenoide (Palacocetus) im Jura entdeckte, da ferner ein Wirbel, den ich für den einer Cetotherine halten möchte, aus dem miocänen Leythakalk des wiener Beckens stammt und wir bereits sogar Landsäuge- thiere aus der Trias kennen. Es dürfte daher selbst die Annahme zulässig erscheinen, diejenigen Ceta- ceenarten, deren Reste bisher allerdings nur sowohl 107 — -im ältern (sarmatischen), als jüngern (den wiener Con- gerienschichten analogen) Steppenkalk Russlands ge- funden wurden ^), hätten möglicherweise über dem Bo- den Südrusslands schon lange vor der Zeit der Ablage- rung des ältern Steppenkalkes existirt. Nach Maassgabe der im jüngern Steppenkalk vor- kommenden Conchylien, die auf eine Ablagerung des- selben aus brakischem Wasser hinweisen, lässt sich aber nicht wohl annehmen, dass Balaeniden, die wir nur als Bewohner des hohen, nicht brakischen, Meeres kennen, in einem solchen Element gelebt hätten. Sie dürften daher wohl eher entweder in brakischen Busen gestrandet oder bereits als Skeletreste zur Zeit des Absatzes des jüngern Steppenkalkes in denselben ge- langt sein. Delphininen könnten jedoch allerdings auch die brakischen Gewässer wenigstens besucht haben und darin verendet sein, da manche in die grössern Ströme aufsteigen, einige andere sogar constant in ihnen sich aufhalten. 2) Man vergleiche hierüber ganz besonders die darüber von T. Fuchs (Verhandl. d. k.k. geolog. Reichsanst. zu Wien 1871 n. 15. S. 302.) nach von mir ihm eingesandten Materialien mitgetheilten Bemerkungen. {Aus dem Bulletin, T, XIX, pag. 241—247.) 3 November 1872. Über die ersten Vorgänge der Entwickelung in den Eiern des Coregonus lavaretus. Von Ph. Owsiannikow. (Mit einer Tafel.) Da die Eier aller Knochenfische dem Untersucher grössere Schwierigkeiten in den Weg stellen, als die der übrigen Wirbelthiere, so will ich zuerst mit eini- - gen Worten die von mir angewandte Methode mit- theilen. Man kann die Eier in schwacher Lósung von Chrom- säure oder starker Lósung von chromsaurem Kali er- härten. Ich ziehe aber die Remack’sche Flüssigkeit diesen beiden Lósungen vor. Freilich erhárten die Eier in derselben viel langsamer, haben aber den Vor- theil, dass sie nicht so brüchig werden, selbst wenn sie làngere Zeit in derselben aufbewahrt waren. Ich besitze Eier vom Lachse (Salmo salar) und vom Core- gonus lavaretus, die in der Remack'sclien Flüssigkeit über zwei Jahre liegen, und kann aus ihnen so gute Durchschnitte machen, als ob sie nur einige Monate. darin gelegen hätten. Ich rathe besonders dringend, die Remack'sche Flüssigkeit dann anzuwenden, wenn man gezwungen ist, die Untersuchungen von Zeit zu v P : \ e re. S or ji I — PES S rox La. rrt — 199 — Zeit einzustellen. Will man aber die Untersuchung fortsetzen, ehe die Eier in der genannten Flüssigkeit gehörig erhärtet sind, dann freilich kann man ein- zelne derselben in die Chromsäurelösung übertragen. Nachdem die Eier ordentlich erhärtet sind, nehme ich mit Nadeln die Schalenhaut ab und lege dieselben in starken Spiritus, worin sie eine halbe bis eine ganze Stunde liegen bleiben. Zuweilen legte ich die Eier hernach noch in carminsaures Ammoniak. Durch das Färben erlangen die Präparate, besonders die geform- ten oder sich formenden Elemente, eine schärfere Be- grenzung und stechen dadurch von dem übrigen un- seformten Dotter deutlicher ab. In allen übrigen Punkten verfuhr ich in derselben Weise, wie man in ähnlichen Fällen zu thun pflegt. | Aus dem Spiritus bringe ich die Eihälfte oder das ganze Ei in Terpentin, darauf in heisses, mit Öl ver- mischtes Wachs, das ich auf ein Uhrgläschen giesse. Endlich schneide ich ein Stückchen Wachs mit dem Präparate heraus und mache mit einem, mit Terpentin befeuchteten Rasirmesser feine Schnitte, die dann wieder in Terpentin kommen, damit das anklebende Wachs gelöst werde. Ich untersuchte und bewahrte meine Präparate in - Canadabalsam, Damarlack oder Nelkenól auf. Die Bereitung der Präparate bietet bei Knochen- fischen, wie ich schon oben erwähnt habe, viel grós- sere Schwierigkeiten dar, als bei andern Thieren, be- sonders mit der totalen Dotterfurchung, da im letzten. Falle der Dotter gleichmässiger ist und sich viel bes- ser schneiden lässt. Die Literatur über die erste Anlage des Embryo — 200 — e bei den Knochenfischen ist noch ziemlich arm. Von allen Arbeiten, die diesen Gegenstand behandeln, hebe ich besonders die Untersuchung von Oellacher her- vor. Die Beschreibungen und Abbildungen sind in den meisten Fällen so naturgetreu, dass ich beides bestätigen kann. Von den Untersuchungen über die Entwickelung anderer Wirbelthiere, namentlich über das Hühnchen, sind die Arbeiten von Stricker, Schenk, His und Waldeyer von hohem Werthe. Die Untersuchung von His ‘), die anfangs in einigen Punkten grosses Misstrauen erregte, ist unstreitig eine der ausgezeichnetsten. Sie hat uns ganz neue Gesichtspunkte eróffnet und ist deshalb gerade als bahnbrechend zu bezeichnen. Manche Resultate, die His für das Hühnchen statuirt hat, finden ihre Ver- werthung ganz in der nämlichen Weise auch bei Kno- chentischen. Die meisten in der Nähe von St. Petersburg vor- kommenden Coregonus laichen in der Mitte des Octo- bers. Man trifft sie aber laichfähig selbst bis zu Ende Novembers. Die Eier, die ich zu meinen Untersuchun- sen benutzte, wurden künstlich befruchtet und der Entwickelung in einem Zimmer überlassen, dessen Temperatur zwischen 6 bis 9° R. schwankte. Das Wasser wurde zwei bis drei Mal täglich gewechselt. Bevor ich zu der Beschreibung der Entwickelung der Coregonuseier übergehe, muss ich noch ein Mal der im höchsten Grade wichtigen, jüngst erschienenen Arbeit von Oellacher?) gedenken. Dieser tüchtige 1) Untersuchungen über die erste Anlage des Wirbelthierleibes. Leipzig 1868. 2) Zeitschrift für wissenschaftliche Zoologie. 1872. Bd. 22. Heft 4. 1873. Bd. 23. Heft 1. ER: S NS ns NO ON tags 30) es . Beobachter hat den Arbeiten seiner Vorgänger die grösste Aufmerksamkeit geschenkt und manche Sta- dien mit so erschópfender Genauigkeit beschrieben, dass ich für gut finde, manche von meinen Beobach- tungen mit Stillschweigen zu übergehen und nur ein- zelne Thatsachen hervorzuheben. Die ersten Veränderungen, welche nach der Be- fruchtung der Eier eintreten, kommen schon im Laufe einer halben Stunde oder noch früher zum Vorschein. Gleich nachdem die Eier ins Wasser gelegt wor- den, bildet sich eine helle Schicht zwischen der soge- nannten Dotterhaut und dem Chorion. Manche For- - scher haben diese Erscheinung nur dem befruchteten Ei zugeschrieben. Ich kann dieser Meinung durchaus . nicht beitreten, da ich eine solche Schicht auch bei nicht befruchteten Eiern gesehen habe. Das unbefruchtete Ei bietet ein mehr gleichmässi- ges Aussehen dar. Die Dotterplättchen, die Ölbläs- chen, die feinsten Dotterpartikelchen sind im ganzen Ei so ziemlich gleich vertheilt. Ein anderes Aussehen bekommt das Ei nach vollzogener Befruchtung. Zum oberen Pol des Eies wandern sehr feine Kórnchen,: während die Ölbläschen sich zusammenziehen, theils in einander zusammenfliessen, dadurch gróssere Tropfen bilden und endlich eine bestimmte Lage unterhalb der fein granulirten Dotter einnehmen. Die Dotterplätt- chen füllen den übrigen Theil des Eies aus und tra- gen dazu bei, dass derselbe (unter dem Mikroskope) ein grobkörniges Gefüge zeigt. : Die Andeutung der ersten Dotterfurchung besteht darin, dass in der Mitte des Keimes anfangs ein schwa- ! ches, fast punktfórmiges Grübchen eintritt, das bald Mélanges biologiques. IX. 26 ET: pee él in eine an Ausdehnung und Tiefe immer zunehmende Furche übergeht. Diese theilt den Keim in zwei voll- kommen gleiche Kugeln. Dieselben besitzen, wie auch schon Oellacher gezeigt hat, einen Kern. Ich muss nun hinzufügen, dass dieser Kern erst bei der Anwen- dung einiger Kunstgriffe zum Vorschein kommt, sonst sieht man ihn gewöhnlich nicht. Nachdem sich die ersten Kugeln gebildet haben, theilen sie sich wieder und so weiter, bis endlich der ganze Keim in eine grosse Anzahl kleiner Zellen zer- fällt. Die Bildung der ersten Dotterkugeln bietet, wenn man diesen Process von oben betrachtet, einige Ähnlichkeit mit der Knospung der Zellen. So hat auch Stricker die Furchung beim Forellenei betrachtet und beschrieben. Genauere Untersuchung sowohl der lebenden Eier, als besonders auch auf den Durch- schnitten, lehren, dass hier die Zellenbildung nicht durch Knospung, sondern durch einfache Theilung vor sich geht. Meine Beobachtungen, die ich theils am Coregonus, theils am Lachs und mehreren anderen Fischen angestellt habe, sprechen gegen Stricker und - bestätigen vollkommen die Angaben von Oellacher. Somit bildet die Dotterfurchung bei Knochenfischen | durchaus nichts Abweichendes von dem, was wir bei andern Thieren mit partieller Dotterfurchung häufig zu beobachten Gelegenheit haben. Mehrere Forscher geben, wührend sie von Dotter- furchung sprechen, an, dass die ersten Stadien der- selben auch an unbefruchteten Eiern vorkommen können. Ich habe diesen Punkt ebenfalls in Betracht gezogen, habe unbefruchtete Eier untersucht, niemals aber eine normale Furchung beobachtet. Dass hin PSE et. — 203 — und wieder einige Furchen hier oder da vorzukom- men scheinen, oder dass der Dotter in einige Stücke zerfällt, ist nicht abzuleugnen, diese Erscheinung hat aber, bei Knochenfischen wenigstens, nichts mit der normalen Dotterfurchung gemein. Oellacher giebt an, dass der Keim nicht gleichzeitig in Dotterkugeln zer- falle, sondern dass man unter den ersten Furchungs- elementen auch noch einen ungefurchten Theil antrifft. Wenngleich ich die ersten Furchungskugeln sowohl beim Coregonus als auch beim Lachs untersucht habe, fand ich unter ihnen keinen ungefurchten Theil, der dem Hauptkeime angehörte. Die Dotterkugeln hatten fast alle dieselbe Grösse. Ich will damit noch andeuten, dass bei Knochenfischen der Keim an seiner unteren Fläche sich nicht langsamer entwickelt, als am oberen Pol, dass die Furchung vielmehr in der ganzen Aus- dehnung desselben gleichen Schritt hält. Der Vorgang, den wir eben besprachen, kann natürlich nur auf den - Durchschnitten untersucht werden. Aber auch in die- sem Falle ist es nicht leicht, allemal die obersten Schichten des Nebenkeimes von dem Hauptkeime zu unterscheiden. Dieser Umstand könnte zu irrthüm- licher Deutung des gesehenen Bildes Veranlassung geben. Bevor ich die Furchungskugeln verlasse, füge ich noch hinzu, dass dieselben in allen ihren Theilen, den Kern ausgenommen, homogen sind. In früherer Zeit hat man viel Mühe darauf verwandt, an den Furchungs- kugeln eine eigene Membran, dieselbe, die für einen sehr wichtigen Theil der Zelle gehalten wurde, dar- zustellen und zu beschreiben. Nun zeigen aber die ersten Furchungskugeln der Knochenfische, vielleicht — 304 — besser als die der anderen Thiere, dass von einer be- sonderen Membran hier gar nicht die Rede sein kann. Später erst, wenn die Furchungskugeln klein werden und zum Aufbau der Embryonalanlage verwandt wer- den, bildet sich an ihnen eine äussere consistentere Schicht, die als Membran aufgefasst werden kann. Nachdem wir die Furchungskugeln für sich be- trachtet haben, wollen wir ihr Verhältniss zu dem Nebenkeime in Augenschein nehmen. So lange die Zahl derselben unbedeutend ist und die Grösse sehr beträchtlich, liegen sie auf dem Nebenkeime. Sie bil- den den oberen Pol des Eies und liegen in einer mehr oder weniger tiefen Grube. Hat aber ihre Zahl zugenommen und sind die Elemente klein geworden, dann rücken die vom Centrum am meisten entfernten mehr nach unten und umfassen den Nebendotter von allen Seiten. Der Bildunsdotter, den wir mit His mit dem Namen Hauptkeim belegen, bedeckt in einem be- -stimmten Stadium der Entwickelung den Nebenkeim (den Nahrungsdotter), so wie die Mütze das Haupt bedeckt. In dem Hauptdotter wurde bei Knochen- fischen eine Höhle beschrieben, analog der Baer’- schen Höhle der Batrachier. Eine solche Höhle fand ich nicht. Ein unbedeutender Zwischenraum, der in späteren Perioden beträchtlicher wird, kommt freilich zwischen dem Keime und dem Dotter vor, er kann aber weder mit der Baer’schen Höhle, noch mit der: Rusconi'schen verglichen werden. Die Zellen rücken vom oberen Pol immer mehr und mehr zum unteren. Wenn sie fast das ganze Ei überzogen habeh und nun hinter der Nahrungsdotter durch ein kleines rundes Loch hervorguckt, so hat es — 205 — grosse Ähnlichkeit mit einem Ei mit totaler Dotter- furchung aus der nämlichen Entwickelungsperiode. Während die Keimhaut überall sehr dünn und glatt erscheint, sieht man an einer bestimmten Stelle der- selben eine Verdickung, die äusserlich sich als eine schwache Hervorwölbung kennzeichnet. Dieselbe geht von oben nach unten, hat anfangs eine rundliche, später eine ovale Form. Diese ist nichts anderes als . die Embryonalanlage und identisch mit dem soge- nannten Embryonalschilde der übrigen Thiere. Der Benennung Embryonalanlage hat Oellacher einen mehr speciellen Sinn gegeben, wir wenden sie aber in der Bedeutung an, wie sie von früheren Autoren ‚gebraucht wurde. Die Anlage der Embryonalblätter, Die Bildung der Blätter, die eine durchgreifende Bedeutung für spätere Bildungen hat, ist einer der in- teressantesten Vorgänge. Diese Anlage erfolgt aber bei verschiedenen Thieren auf verschiedene Weise, und deshalb sind wir nach der Untersuchung dieses Vorganges in nur einer bestimmten Thierclasse noch nicht berechtigt, unsere Resultate zu verallgemei- nern. Beim Pétromyzon fluviatilis?) habe ich das un- tere Blatt durch die Einbiegung des oberen Blattes über den Rusconi’schen After sich bilden sehen, Beim Acipenser Ruthenus, Frosch und Axolotl entsteht das untere Blatt durch Abtrennung einer Zellenreihe vom Drüsenkerne. Bei Knochenfischen glaube ich einen | anderen Modus der Entwickelung der beiden unteren 3) Die Versammlung der russischen Naturforscher. Bd. II. Mos- kau 18 a Blätter annehmen zu müssen. Doch bevor wir ge- nauer auf die Bildung der Blätter eingehen, muss ich die Aufmerksamkeit des Lesers auf die sogenannte . Dotterhaut lenken. Diese wird von einigen als eine derbe, glashelle, structurlose Membran beschrieben, von andern gar geleugnet. Ich fand diese Haut alle Mal sehr deutlich auf den Durchschnitten der in Chromsäure erhärteten Coregonus-, wie auch Lachs- eier und mehreren anderen Fischen. Sie umgiebt den Nebendotter von allen Seiten, legt sich leicht in Falten und ist fest und durchsichtig. Betrachtet man den Zwischenraum zwischen dem Haupt- und Neben- keime auf den Durchschnitten, so sieht man, wie sie den sich furchenden Dotter von dem Nebenkeime in Form einer scharf markirten Linie abgrenzt. Dass die Haut auch auf den Hauptkeim übergeht, wie Oel- lacher es vom Forellenei behauptet, lasse ich dahin- gestellt, weil ich dieselbe nie beim Coregonus an dem Hauptdotter mit derselben Deutlichkeit gesehen habe, mit welcher man sie auf dem Nebenkeime beobachten kann. Trotzdem dass die Dotterhaut auf den Chrom- säurepräparaten glashell erscheint, lassen die stär- keren Objective dennoch in ihr freilich sehr schmale und platte Zellen erkennen. Hat man aber Gelegen- heit, diese Haut frisch oder halb erhärtet zu unter- suchen, so erscheinen die Zellen natürlich viel deut- licher. Man sieht Kerne, die von Protoplasma umge- ben werden. Es fragt sich nun, wie sind diese Zellen aufzufas- sen, wie haben sie sich gebildet? Beim Coregonus habe ich nicht Gelegenheit gehabt, ganz junge Eier zu untersuchen, habe aber die Eierstöcke der Stich- re TER — 207 — linge untersucht, deren Körper von 15—20 Mm. lang war. Ich fand, dass das Keimepithel sich in runde, kleine, kernhaltige, aber nackte, membranlose Zellen verändert hatte. In dieser Periode bestanden die Eier- stócke also nur aus Eiern. Auf anderen Präparaten waren die Eier von einem Netze kleiner Zellen, wie von Gefässen umgeben. Dieses Netz konnte noch gut isolirt werden; später bekommt man Figuren dem Bilde ähnlich, das uns Waldeyer in seinen ausge- zeichneten Untersuchungen über die Entwickelung der Eierstöcke gegeben hat. Die Eier liegen in Kapseln, also in den Graf’schen Follikeln. Sie sind grösser ge- worden. Stärkere Vergrösserungen zeigen, dass die peripherischen Schichten des Protoplasma nicht fein- körnig sind, sondern vielmehr aus zelligen Elementen, deren Contouren freilich mehr oder weniger verwischt sind, bestehen. Diese Zellen können, wie ich glaube, nichts anderes als die Granulosazellen sein. Ich will hier die Frage über die Entstehung der Granulosa- zellen und ihre Natur nicht discutiren. Es ist schon eine im höchsten Grade wichtige Thatsache, dass zel- lige Elemente .in die Bestandtheile des Dotters ein- gehen. Ist diese Thatsache einmal festgesteilt, so haben die zelligen Elemente, die wir in der Dotter- haut vorfinden, für uns nicht allein nichts Befremden- des, sondern es wird die Wahrscheinlichkeit, in dem Dotter auch anderweitig Zellen vorzufinden, sehr gross. Viele Forscher, wie Rieneck, Oellacher und andere, haben Zellen theils auf dem Boden der Keimanlage, theils in dem Dotter an den Durchschnitten der sich entwickelnden Eier der Knochenfische, namentlich der Forelle, beobachtet. Unsere Fig. 1 zeigt, dass auf der — 208 — Oberfläche des Nebenkeimes des Coregonus ähnliche zellige Elemente sich vorfinden, wie wir sie in dem sich furchenden Dotter antreffen. Unten werde ich den Unterschied zwischen den beiden Zellenarten ge- nau hervorheben. Trotzdem Oellacher diesen Zellen grosse Aufmerksamkeit gewidmet hat, ist er doch der Meinung, dass dieselben dem Hauptkeime angehören. Seiner Ansicht nach haben diese Zellen von den Fur- chungskugeln des Hauptkeimes sich abgetrennt und sind auf den Boden der Furchungshöhle hinabgefal- len, ja manche sollen sich später in dem Nebenkeime eingegraben haben. Ich kann in diesem Punkte, den ich für sehr wichtig halte, Oellacher nicht beistim- men und halte diese Zellen für identisch mit denjeni- gen, die His beim Hühnchen in dem Nebenkeime ge- funden und sich am Aufbaue der Embryonalanlage betheiligen sah. Die Meinung mehrerer Autoren, dass unsere Zellen zu dem Hauptkeime gehören, musste sehr annehm- bar erscheinen, und es ist nicht leicht, wenn man selbst auf das Vollkommenste von dem Gegentheil überzeugt ist, jene Meinung zu widerlegen. Wir wollen jetzt die Merkmale. jener Zellen des Ne- benkeimes genauer besprechen. Von diesen Zellen beim Hühnchen wird angeführt, dass sie Dotterplätt- chen in grosser Anzahl enthalten. Mir ist aber be- kannt, dass die Zellen des Keimes vieler Eier mit voll- kommener Dottertheilung, wie z. B. beim Axolotl, bei der Flussneunauge, noch viele Dotterplättchen ent- halten, selbst nachdem sie sich zu Nerven, Muskeln und anderen Gebilden metamorphosiren. Anderer Seits haben viele Zellen des Nebenkeimes beim Co- A >= TEE E " ERN Mu ics ord es CIE. regonus die Dotterplättchen ganz aufgezehrt, und ihr Inhalt ist ziemlich klar geworden. Auf diese Weise kann man den grobkörnigen Inhalt der Bil- dungszellen nicht als charakteristisches Kennzeichen . dieser oder jener Art der Zellen aufstellen. Die Uber- zeugung, dass die Zellen in dem Nebenkeime wirklich | entstehen, drängt sich einem unwiderstehlich auf, wenn man eine grosse Anzahl von Präparaten durch- mustert, obgleich man weder ihre Entstehung sehen, noch ihre Wanderung in den Hauptkeim direct ver- folgen kann. Wollte man zulassen, dass die im Neben- keime vorkommenden zelligen Elemente vom Haupt- dotter sich abgetrennt haben, so ist erstens nicht zu begreifen, warum sie sich ein Mal in den Dotter ein- graben und ein anderes Mal etwas später wieder aus demselben auswandern. Weiter ist zu berücksichtigen, dass die Membran der Zellen des Nebenkeimes auf vielen derselben nicht nachzuweisen ist, dass die äus- seren Contouren durch keine scharfen Linien von dem Protoplasma abgetrennt sind, während die Zellen des . Hauptkeimes eine deutliche Membran besitzen. Alle Kerne in den Zellen des Hauptdotters sind sehr deut- lich, in den mehr nach unten gelegenen so gross, dass sie fast die ganze Zelle ausfüllen. Sie fárben sich sehr intensiv mit Carmin. Anderes findet man in den Zel- len des Nebenkeimes. Die Kerne sind nur in einzel- nen Zellen deutlich zu sehen. Sie färben sich sehr . schwach. In vielen Zellen, deren Inhalt sich gefärbt hat, sieht man anstatt des Kernes einen oder zwei weissliche Flecken. Was endlich die Form anbetrifft will ich noch anführen, dass sie entweder ganz rund, oder mehr oder weniger langgezogen ist. Sie kommen Mélanges biologiques. IX. 27 — 210 — einzeln wie sporadisch, besonders um Öltropfen, oder gruppenweis vor. Die Grösse ist sehr verschieden. Neben Zellen, die viel grösser sind als die des Haupt- keimes, findet man einige, die um vieles kleiner sind, als jene. Fassen wir alles oben Gesagte zusammen, so glaube ich zu keinem anderen Schlusse zu gelan- gen, als diese im Nebenkeime sich findenden Zellen für Producte desselben zu erklären. Während wir auf der Fig. 1 die Zellen des Neben- keimes noch unterhalb der Dotterhaut gesehen ha- ben, zeigt die Fig. 2, welche einen Querschnitt des Coregonuseies aus einer etwas späteren Periode dar- stellt, dass viele Zellen aus dem Nebenkeime ausge- wandert sind. Sie liegen auf diesem Schnitte oberhalb der Dotterhaut, unmittelbar unter dem Sinnesblatt. An einer Stelle haben sie sich in eine sehr regelmäs- sige Reihe geordnet, so dass sie ein besonderes Blatt zu bilden scheinen. Jeder unbefangene Beobachter wird, sobald er nur einige Präparate durchmustert und die Zellen im Nebenkeime aufgefunden hat, die- selben im Hauptkeime wieder erkennen und sie für die des Nebenkeimes erklären. Dem Auge prägen sich manche Eigenthümlichkeiten ein, die durch Worte oder Zeichnungen nicht alle Mal wiedergegeben werden können. So scheint es auch in diesem Falle zu sein. Fig. 3 zeigt einen Querschnitt aus einer etwas spä- teren Periode, eines etwa 24 Stunden älteren Embryo. Der Schnitt ist durch die Mitte des Embryonalschil- des geführt. Wir sehen hier schon die Anlage aller drei Blätter. Die Organisation ist noch wenig vorge- schritten, so dass wir weder die Chorda dorsalis, noch die Anlage des Nervensystems erkennen können. In — 211 — der vorliegenden Abhandlung lag es mir hauptsächlich daran, zu zeigen, dass die im Nebenkeime sich - befindenden Zellen dort ihre Bildungsstätte haben und dass sie bei der Bildung der Em- bryonalanlage sich direct betheiligen. In ei- ner spáter zu veróffentlichenden Abhandlung werden wir genauer betrachten, welche Theile des Embryo einzig und allein aus den Zellen des Nebenkeimes ge- bildet werden und welche aus dem Hauptkeime. Erklárung der Abbildungen. Die Zeichnungen sind bei starker Vergrósserung (Oc. 2. Syst. 11. Hartnack) gezeichnet. Fig. 1 zeigt die Entwickelung des Coregonuseies un- geführ am sechsten Tage nach der Befruchtung. a) Furchungszellen des Hauptkeimes. Die äusserste Schicht besteht schon aus platten Zellen, wäh- rend alle übrigen noch eckig oder rundlich sind. b) Die Dotterhaut. c) Zellige Elemente in dem Nebenkeime (der Nah- rungsdotter der früheren Autoren). d) Der Raum, in dem die Öltropfen gewesen sind und die auf den Durschnitten wie leere Räume erscheinen. Fig. 2. Durchschnitt aus dem Ei ungefáhr am sieben- ten Tage der Entwickelung. Die Zeichnung ist bei Anwendung stárkerer Oculare gemacht. a) Die Zellen des Hauptkeimes. Das obere Blatt. b) Die Zellen des Nebenkeimes. Sie sind aus dem Nebenkeime ausgewandert, befinden sich über der rete e Dotterhaut und bilden schon ein » zweites. I 40* x 7 malbiatt:: ae WU toT - t e) Der Nebenkeim fnit se icd s b. à geformten Zellen. re Ne + - . €) Oltropfen. ve hoy pr SES — f) Dotterkörnchen. iy i Fig. 3 zeigt am Querschnitte die Verdickung des mu s. < ren Blattes, die Anlage des mittleren und unteren. à | . Die Zeichnung stammt aus einem Ei am achten de Tage der Entwickelung. - TOM E yea rn MAus dem Bulletin, T. XIX pag. 295—935). ai os b. 2 * Un 2 : ^ à Se A KR EI E y ‘ À 3 ; LA 5 y 7, 1 er x = ‘i we i d > A "n See - = X d^ * p A Y Le ; se" : N À N di d n i 1 3 : # De EN E xx f : à, j - "T LE i | SEN E i 24 : : Y. ^ ^ ~ j ; : Ly t ae ri = VERT 24 ur ison. Peter van yv ie von ı Jn allogr pl (QE X 1 e AC z [a 1 $ | 5 DES Nez "Mes: De 5 etia D ; a N N pi Ao ya LER V , À | he a N 4» } k O oO | PRES) Oya Er DÉS OS E tt f DS oie a ; AN 7 Ms P 9 3; Octobre 1873. Diagnoses plantarum novarum Japoniae et Man- dshuriae. Scripsit C. J. Maximowicz. DECAS SEXTA DECIMA. Ribes L. Inflorescentia omnium specierum est racemus, se- cundum sectiones diversas varie evolutus. In Alpinis (excl. R. fasciculato), Nigris et Rubris rhachis racemi elongata, pedicellis numerosis multiplo brevioribus ob- sessa, in Grossularüs rhachis brevior, pedicelli vero vix breviores vel imo longiores et parum numerosi, tan- tum 2—3, vel in multis pedicellus solitarius et tunc saepe brevis et pedunculo quasi continuus, sed cum illo articulatus. Limes vero inter pedunculum 2— 3-fiorum et l-florum autorum nullus, nam in quovis pedun- culo 1-floro evolvitur interdum flos alter, e contra pedunculi 2—3-flori reducuntur rarius ad florem sin- gulum. — Ad basin cujusvis pedicelli disponitur brac- tea, in Alpinis saepius scariosa et demum decidua, in ceteris membranacea persistens; in pedunculis 1-flo- ris ad basin pedicelli solitarii observantur bracteae duae, quarum altera paullo altius inserta interdum pedicellum suum proprium rite abortivum emittit, ra- Mélanges biologiques. IX. DT — 214 — rius bracteae imo numerosiores (3 -- 4) ad basin pedi- celli solitarii colliguntur, superiores minores, ceterum consimiles. — Pedicelli sectionum trium priorum supra nominatarum cum flore articulati sunt, articulatione ad fructus maturitatem vel flore sterili manente facile soluta: in hisce flos basi sua paullo attenuata vel sub- pedicelliformi articulo insidens bracteolis duabus fultus est, quae semper substantià bracteis teneriores sunt, scariosae et facile deciduae vel omnino obsole- tae, in speciebus hemisphaerii borealis saepissime mi- nutae squamaeformés, vel, si longiores, saltem lineares et parum conspicuae, in stirpibus Americae meridio- malis frequentius amplae et latae. In Grossularus vero pedicellus cum flore haud articulatus est, ita ut fructus cum pedicello cadat, et bracteolae nullae. Antherarum structura etiam in diversis sectionibus diversa. In omnibus filamentum basi inseritur, ubi an- thera pro filamento recipiendo paullulum excavata est, et connectivum dorsale angustum. Sed in permultis loculi antherae toto dorso connati sunt, in paucis praeter filamenti insertionem toti liberi. Parietes antherarum pro sectione mox firmi, ita ut anthera etiam post pollinis emissionem firma et dura maneat, mox teneri, ita ut anthera virginea exsiccata quasi collabatur. Connectivum, ubi loculi toti connati, apice mox inconspicuum, mox callo supra loculos non prominente, sed distincte profundeque excavato termi- natum, ita ut talis anthera primo aspectu quasi poro terminali instructa appareat. | Habemus igitur in inflorescentiae et antherae in- dole auxilia commoda ad generis subdivisionem, quam sequentibus proponimus. re 4 SES [p um Weir ee’ IR an AP pe A END : PERL << — 215 — Folia vernatione plicativa. Pedicelli cum calyce continui, bracteolae sub flore znnllac. Peduneuli l—- 3 Hori..<. 0%... Grossularia. Pedicelli cum calyce articulati ge 2-brac- teolati (bracteolis interdum obsoletis). Racemi mul- Kor... N N A Ribesia. Flores e gemmis propriis absque vel cum folio uno — alterove diminuto orti hermaphroditi. Antherarum loculi connati. Folia subtus glan- . duloso-punctata . ......... dents QN e các a. Nigra. Antherarum loculi liberi. Folia non glandulo- Sopuncfata ........ Meier deo ANNIS LM a deae où . b. Rubra. Flores ex iisdem gemmis cum foliis orti, polygamo- dioici, ovario masculorum filiformi pedicellum si- RAA. Des se. RUE Be ae ee 2s €. Alpina. Folia vernatione convolutiva.............,..,...,.. Siphocalyz. Petala in Ribesibus nostris omnibus rarissime sube- venia, vulgo ipsa basi nervus crassus brevissimus, sae- pius quasi nodus, mox in fasciculum*nervorum ra- diantium brevium divisus. In À. multifloro Kit., R. Meyeri et R. rubro var. 3. observavi ad basin ipsam petali cujusvis nodo illi nervorum impositam quasi glandulam, quam pro stamine abortivo habere possis, quae tamen mihi potius epidermidis plica videtur. Species Asiae orientalis. Subgenus Grossularia DC. excl. specieb. nonn. Frutices aculeis infraaxillaribus singulis vel ternis (5) saepeque aculeis sparsis tenuioribus interdum in eadem stirpe deficientibus armati vel rarius omnino inermes, microphylli. Pubes setosa vel mollis, simplex vel viscidula sive glandulifera. Flores ex iisdem gem- mis eum foliis, ita ut rami ramulis abbreviatis florife- ris obsessi circumcirca aequaliter foliati sint. Racemi 1—3-flori pedicellis elongatis saepe pedunculum supe- rantibus cum flore continuis basi bracteatis. Bracteo- — 216 — - Jae nullae. Receptaculum (calycis tubus autorum, conf. - Payer, Organogénie) campanulatum vel cylindricum, in 1 specie pelviforme. Sepala reflexa vel patentia. Petala erecta vel patentia. Stamina exserta filamentis longiusculis, antheris substantià tenerioribus, loculis totis connatis. Stylus gracilis ovarii apici pl. m. con- vexo insidens, apice fissus, ramis gracilibus vulgo di- vergentibus. Flores majusculi, baccae magnae vulgo ovales, saepe setosae vel aculeatae flore persistente coronatae. Species in America boreali temperata numerosae, in Asia maxime orientali rarae, in Sibiriae, Himalayae et Europae alpinis singulis speciebus vigentes, plerae- que inter se valde affines. Clavis specierum dichotoma. Inerme. Receptaculum pelviforme..... R. ambiguum m. Aculeata. Receptaculum campanula- tum. 2. 2. Bacca aculeata, aculei sparsi evoluti... A. burejense F. Schmidt. Bacca glabra, aculei sparsi nulli...... R. grossularioides m. 1. À. burejense, F. Schmidt. Fl. Amg. Bur. 42. tab. I. I. 3 Hab. in Mandshuria boreali: ad Burejae fl. decur- sum medium, in silvis montanis (Schmidt! frf.); Ja- ponia: Fudsi yama, supra silvarum limitem in fru- ticetis, in consortio R. alpini, medio Novembri frf. Specimen unicum ab autore collectum simillimum est R. Cynosbati L., praeter folia paullo majora petiolosque glanduloso-ciliata, flores solitarios et ramos sparse aculeatos. Sed aculei sparsi occurrunt saepe etiam in fi. Cynosbati, flores solitarios ipse vidi in speciminibus nonnullis cum pedunculis 1 — et 3— floris, et praeterea statu fructifero (in A. burejensi solo collecto) saepe SON NEM ux APS à / E flores 1 — 2 steriles manent et cadunt atque superest tantum singulus ob pedicellos ceteros cum flore cadu- -cos quasi ab initio solitarius. Restat igitur tantum pubes marginalis parca glandulosa, quam evolutam et obsoletam ipse inveni in speciei sequentis iisdemque speciminibus, nec non calyx, ex Schmidtio, in nostro evidenter major. At calyx in À. burejensi sepala habet statu fructifero erecta, quum in A. Cynosbati statu flo- rente reflexa sint, unde prior major (longior) videatur. — Specimen japonicum collectum, bacca unica foliisque delabentibus paucissimis superstitibus, fruticulum si- stit semipedalem e ramis duobus divergentibus perfecte inermibus constantem. Folia perfecte Cynosbati, sed cum petiolis pilis glandulosis parcis secus marginem in- structa. Bacca sordide viridis, setis rigidis apice glan- dulosis (neque aculeis) obsita. Ob pubem ad ZA. bu- rejense duxi, hanc speciem vero pro levi varietate R. Cynosbati habere mallem (quod etiam inerme occur- rit), sed donec meliora specimina praesto erunt, con- jungere nolo. A R. aciculari Sm. (altaico), quocum ab autore comparatur, R. burejense magis differre videtur foliis crebrius serratis majoribus, fructu aculeato, stylo sta- mina superante. 2. R, grossularioides, Ramis acute angulatis gla- - . bris; aculeis infraaxillaribus ternis validis recurvo- —. patentibus, medio validiore; petiolis parce glanduloso- setosis laminam superantibus, lamina rotundata basi — A truncata vel subcordata, subtus ad origines nervorum | parce pubera, superne pilis brevibus sparsis paucis obsita, margine passim parce glanduloso-ciliata, 3— 5-loba lobis obtusis obtuse grosse paucicrenatis; pe- dum Mélanges biologiques. IX. 28 OTe duneulis gracilibus parce glanduloso-pilosis 1-floris: recurvis petiolos aequantibus; bracteis 2 — 4 ovato-lan- ceolatis lanceolatisque inaequalibus parce ad margi- nem glanduligeris; pedicello pedunculo breviore caly- ceque extus glabris; receptaculo campanulato sepala reflexa oblonga intus ciliato-pubera aequante; petalis ovatis acutis duplo genitalibus paullo quam sepala bre- vioribus; antheris ovalibus; stylo cylindrico glabro apice bifido stamina aequante; bacca ovali glabra pur- purascente. Hab. in Nippon boreali: monte Kiso (Itó Keiske! jn herb. Siebold, steril.), et mediae silvis alpinis (Tschonoski! fl. frf.), v. gr. Fudzi yama, in silvis (frf.) Japonice: suguri (Itó Keiske 1. c.) R. Grossularia L. et R. aciculare Sm. differunt pe- dunculis brevibus, sepalis petalisque obovatis rotun- dato-obtusis, prius praeterea pedunculo calyceque dense villosis vel glandulosis foliisque utrinque aequaliter pubescentibus, posterius aculeis sparsis numerosis floreque minore. Quoad foliorum formam, magnitudi- nem, pubem et colorem nostrum A. divaricato Dougl. persimile, sed hoc differt aculeis sparsis vulgo nume- rosis (in nostro nullis), pedunculis 2 — 3-floris, peta- lis obtriangularibus, styli pilosi ramis divergentibus. R. hirtellum Michx, R. oxyacanthoides L., R. Cynos- bati L. magis jam distant. Floriferorum et fructiferorum speciminum copia ante oculos est magna, differentias expositas probans. Rami vetusti teretiusculi, (epidermide abstersa) atro- purpurei, floriferi graciles, pedales, acute angulati, pallide flavidulo-grisei. Folia 2— 3 centim. longa et OO Le lata. Flos fere 10 mill. longus, ex sicco cum rubedine virens. Bacca 10: 15 mill. magna. - 9. R. ambisuum, Semi-ad bipedale tortuosum sem- per inerme, ramis crassis hornotinis breve dense vis- cidulo pubescentibus apice foliiferis florigerisque, late- ralibus paucis brevissimis ; foliis breve petiolatis petiolo laminaque saltem ad venas dense subviscidulo-villo- sis, lamina orbiculata vel subreniformi sinu clauso profunde cordata distincte vel subobsolete 5 — 7-loba circumcirca crenato-dentata, lobis dentibusque obtu- sis, utrinque inter nervos parce pubescente et subvis- cidula, rarius glabrata; pedunculis singulis vel binis 1-floris petiolo brevioribus, erectis, fructiferis recurvis, viscidulo-pubescentibus; pedicello germine breviore; bracteis 2 ovatis; flore viridi amplo; receptaculo pel- viformi sepala patentia ovato-oblonga superante glabro; petalis lata basi sessilibus truncato-obovatis sepalis dimidiis longioribus, quam genitalia brevioribus; an- theris ovalibus; stylo crasso cylindrico integro glabro; ovarii apice convexo; bacca ovaliglobosa calyce triplo "breviore coronata pedunculum aequante longe dense- que glanduloso-setosa viridi. — R. Cynosbati Thbg! Fl. Jap. 102. — non L. | Hab. in truncis vetustis caducis arborum in silvis opacis alpinis «Japoniae australis» (Siebold!): Kiusiu, m jugo Kundsho-san, medio Junio fructiferum, Nip- pon: Fudzi yama, Aprili fl., Junio frf., unde cultum in Yedo et in hortulo meo Nagasaki, Martio florens; e Nambu Nippon borealis misit Tschonoski fl. Japonice: tenno m'me (in Kiusiw), tenbai, yasjabi sjaku, ran bai (Itó Keiske, Midzutani Sugerok In herb. Siebold). Be ~ Species loco crescendi et habitu mirabilis, inter Grossularia sane unica foliis ad apices ramorum con- gestis amplis floreque subrotato instructa et hisce si- gnis magis ad Nigra (R. procumbens v. gr.) accedens, quam ad Grossularia. Ad hoc subgenus tamen sine du- bio pertinet ob flores singulos ebracteolatos, pedicellos cum flore non articulatos, antherae parietes tenues et apicem connectivi callo minuto solido nec pervio instructum. Folia firme membranacea, 4 — 6 centim. lata et longa vel latiora. Calyx diametro 15 millim. lutescen- tivirens, petala albida. Bacca pro subgenere parva, magnitudine R. rubri, vix 10 mill. longitudine attin- gens, vulgo brevior, subglobosa. Subgen. Ribesia DC. | Frutices inermes vel rarissime aculeati, aculeis infraaxillaribus paullo tantum quam sparsi (dum ad- sunt) validioribus. Pubes varia. Racemi multiflori pe- dicellis abbreviatis cum flore articulatis ibique bi- bracteolatis (in R. fasciculato pedunculus brevissimus). Bracteolae mox conspicuae mox minutae et tunc saepe obsoletae, rarissime omnino deficientes, vulgo ante fructum deciduae, saepe tamen persistentes. Recepta- culum pelviforme, campanulatum vel rarius cylindri- cum. Sepala et petala patentia, rarius reflexa. Geni- talia sepalis saepissime breviora. Stylus vulgo crassus, integer, fissus vel partitus. Ovarii apex in nonnullis convexus.— Flores saepius parvuli, baccae vulgo glo- bosae. ; : Series a. Nigra. Frutices saepe ampli, inermes, resinoso-odori. Folia e gemmis propriis ad apices ramorum disposita, ma- Le M | A Euh UN S — 221 — juscula, pube simplici vel subnulla, punctis resino- sis subtus conspersa. Flores racemosi e gemmis pro- priis lateralibus afoliis vel folio uno alterove ad basin evoluto, accedit rarius racemus singulus versus basin innovationum terminalium evolutus extraaxillaris. Ra- cemi multiflori. Flores hermaphroditi, modici, saepe pubescentes. Receptaculum (in nostris) campanulatum, rarius pelviforme. Sepala et petala patentia vel raro reflexa. Filamenta ligulata. Loculi antherae dorso toti connati, parietibus firmis, connectivo apice pervio quasi 1-poroso (poro distinctissimo vel in A. nigro europaeo minuto). Stylus basi saepe conictis vel ovario apice convexo insidens. — Species in America boreali nec non meridionali occidentali numerosae, in declivio Oceanum Pacificum versus saepe speciosae, in Asia boreali parciores et ex his una in Europam borealem et centralem propagata. Racemi spithamaei. multiflori folia fulcientia si adsunt longe superantes. Bracteolae obso- Ietae dructus nlgri.........- pss serecsces ue JADONMIEUIR IM. Racemi 1 — 2-pollicares pluriflori. 2. . Bracteolae lineares. 3. Bracteolae ovatae. 4. 3. Receptaculum pelviforme, petala flabellata, stylus bifidus, folia glaberrima............ R. Dikuscha Fisch. Receptaculum campanulatum, petala ovata, stylus integer, folia subtus pl. m. pubera... R. nigrum L. 4. Erectum. Folia subtus albotomentosa, fruc- tus albus, stylus gracilis integer........... R. graveolens Bge. Folia utrinque viridia, fructus rubri vel fus- cescentes. 5. 5. Erectum, stylus gracilis bifidus, sepala ae- n2 qualiter 5-nervia, bacca rubra............. R. fragrans Pall. Procumbens, stylus crassus brevis integer, sepala 1-costata, bacca lurida............. R. procumbens Pall. 4. R. Japonicum. Erectum elatum, foliis longe pe- tiolatis subtus parce resinoso-punctatis et cinereo-pu- — 222 — bescentibus, adultis rarius subtus virescentibns, la- mina cordata profunde 5—7-loba lobis acuminatis srosse duplicato-subinciso-serratis, petiolo basi longe paleaceo - piloso; racemis spithamaeis erectiusculis valde multifloris pedicellisque bracteas subulatas su- perantibus erectis cum calyce rotato extus pubescen- tibus; receptaculo brevissimo, sepalis glandulosis obo- vatis petala breve unguiculata obtriangularia multo superantibus; stylo bipartito; bacca nigra epunctata. Hab. in Yezo meridionali: ad declivia alpestria sil- vatica vallis prope fodinas plumbeas Idzi Nowatari, parce, Iunio, Julio fl., Octobri frf. In Nippon boreali: prov. Nambu (Tschonoski! fl.). Proximum À. bracteosum Dougl. differt foliis vix ad costas puberulis subtus viridibus et crebrius punc- . tatis, profundius cordatis, lobis longius acuminatis, bracteis spathulatis, receptaculo sepalis triplo tantum breviore, petalis rotundato-rhombeis, stylo bilobo, bacca majore valde resinoso-punctata, rore caesio obtecta. Ceteris partibus vero utraque species persi- milis. Frutex sexpedalis, folia magnitudine illorum A. bracteosi. Sepala pallide ex fusco virentia, petala sor- dide ochracea. 5. R. nigrum L.—Ledeb. Fl. Ross II. 200 (excl. . Synon. À. Dikuscha et R. borealis). — Maxim. Prim. fi. Amur. 119. — Rgl. FI. Usur. n. 204. —F. Schmidt. Fl. Amg. bur. 43. | Hab. in Mandshuria: secus Amur fluvium, sed non usque ad ostium; in silvis ad fl. Nemilen et Amgun (Schmidt!); ad lacum Hanka (Maack!); ad Schilkam inferiorem in fruticetis et silvis humidis frequens. In te 3 : « ee CIRE ne LINE AK BED T 35. S RALF TER + Dre oe flora Baicalensi-Dahurica!, Sibiria orientali: Kirensk ad Lenam, Ochotzk (Stubendorff!), Altai, Songaria!, gubernio Tobolsk (Augustinowicz!), Ural!, terra Sa- mojedorum!, Lapponia rossica!, Rossia europaea! et occidentem versus, ubi forsan saepe spontefactum. — Deesse videtur in Kamtschatka et Sachalino. Planta sibirica quam europaea miserior, racemi ma- gis pauciflori, receptaculum sepala fere aequans, haec ovato-oblonga petala ovata basi vix attenuata duplo tantum superantia, antherae breviores poro majore, stylus gracilis, ipsa basi tantum conicus. Ludit ceterum (ad Schilkam fl., ubi vivum saepe ob- servavi) foliis subglabris olentibus cortice albido, in fruticetis siceioribus, foliis vix olentibus, glabratis vel pubescentibus, cortice albido vel cinereo, in umbro- sioribus humidis. 6. R. Dikuscha Fisch. in Turcz. Fl. Baic. Dah. I. 445. — Maxim. l. c. 119. — Trautv. et Mey. Fl. Ochot. n. 139. Hab. in Mandshuria occidentali; Albasin (Maack!), Transbaicalia, variis locis (Turezaninow!), in palu- dibus muscosis Sibiriae maxime orientalis (Stuben- dorff!, Middendorff!). | A praecedente bene distinctum: foliis glaberrimis, floris minoris receptaculo pelviformi extus epunctato, sepalis late ovatis, petalis triplo calyce brevioribus flabellato-obtriangulis, antheris rotundatis, stylo nano bipartito conico, bacca viridi succulenta (sapore À. nigri, ex Middendorff Sib. Reise IV. I. 692.) vel azureonigra (unde nomen rossicum: Ribes azureum, CHHAA cMopomma, sapore baccarum Vaccinii uliginosi ex Turcz.). Foliorum lobi acuminati vero occurrunt — 224 — saepe etiam in Zbesi nigro. — Ledebour cum À. ni- gro conjunxit, quia a Turczaninow sub nomine R. Dikuscha errore quodam specimen prioris acceperat. 7. R. procumbens Pall. Fl. Ross. II. 35. t. 65. — Ledeb. l. c. 198. — Turcz. 1. c. 446.— Maxim.l.e. 117. — Trautv. et Mey. 1. c. 42. Hab. in Mandshwria boreali: circa sinum de Ca- stries; ad ostium fl. Alyn (Schmidt!); ad Amur su- periorem in paludibus; ad Schilkam inferiorem fre- quens; in fl. Baicalensi- Dahurica!; Siria maxime orientali (Aldan!) usque ad mare Ochotense (Ajan, Ti-- ling!), nec non in Altai! Rossice in Dahuria: mochowka i. e. in muscosis crescens (ex Pallas in sched.) Floribus purpurascentibus, interdum atropurpu- reis, minoribus, minus apertis, a simili À fragrante statim «distinctum. — Calyx semper purpurascit, sed pilis obtectus saepe griseus videtur. Sepala saepis- sime costa unica distinctissima percursa, rarius ver- sus basin occurrunt nervi subobsoleti 1 — 2, quum in omnibus ceteris Ribesibus nostris et plerisque exoticis nervi in quovis sepalo quini subaequicrassi, tenues, mox in ramos divisi. Petala rhombea cum ungue lato brevi vel longiusculo, vulgo latiora quam longa, inter- dum ob unguem longiorem longiora quam lata, semper atropurpurea. Stylus brevis crassus indivisus. Baccae rufescentes (Sievers in sched.), viridifuscae vel ru- brofuscae, illis Z. migri duplo majores, sapidissimae (ex Turezaninow). 8. R. fragrans Pall. in N. Act. Petrop. X. 377. t. 9. — Ledeb. I. c. 197. (excl. var. 8.). — Turez. l. c. 447. — F. Schmidt. c. 42. — Rel. et Til. L c. - — 225 — Hab. in Mandshuria boreali: ad ostium fl. Alyn (Sehmidt!); in Sibiria maxime orientali: Ajan (Ti- ling!), inter Ochotzk et Aldan (Turczaninow!), ad aestuarium fl. Aldan (hb. Pallas!); in Dahuria: in montibus excelsis lapidosis inter Schilkam et Argun fl. copiose (Turcz!), in Transbaicalia: in Fupibus alpium Urgudei et Buchat (Turez!) Stylus conicus bifidus. Baccae rubrae ex sched. herb. Pallas, illis R. nigra simillimae ex Turezani- now, qui autem ipse non vidit. | 9. À. graveolens Bge Suppl. Alt. 19. — Turcz. |. c. 447. — R. fragrans var. 6. Ledeb. |. c. Hab. in Sibiria Baicalensi: in alpibus ad fl. Oka (Turczaninow!), in montibus Ssojuticis (Lessing!) -in Altai (Salessow!, Schangin!, Gebler!, Bunge!). Stylus ipsissima basi tantum conicus, ceterum cy- lindricus, apice integer vel breve bilobus. Quo signo, nec non bacea albida et foliis subtus albotomentosis a praecedente distinguendum, eo magis quum transi- tus inter folia glaberrima R. fragrantis et subtus al- botomentosa R. graveolentis hucusque a nemine ob- servati sint. Series b. Rubra. Frutices saepe ampli, inermes vel rarius aculea- tissimi. Folia ut in praecedentibus, punctis resinosis autem nullis. Pubes simplex vel interdum (praeser- tim ad inflorescentiam) glandulosa. Racemi multiflori floribus parvis vel modicis. Receptaculum pelviforme vel campanulatum. Sepala et petala patentia, raris- sime reflexa. Genitalia inclusa, in unico ob sepala re- flexa exserta. Filamenta subulata. Antherae rotunda- tae didymae, loculis a se invicem liberis, connectivo Mélanges biologiques. IX. 29 Hop brevi exappendiculato. Baccae globosae, glabrae vel rarius setosae. — Species haud numerosae, vix non omnes in hemisphaerio boreali indigenae. ') Inermia. 2. Aculeatissimum, folia setosa............ . R. horridum Rupr. 2. Genitalia e calyce reflexo exserta.......... R. multiflorum Kit. » inclusa. 8. 3. Bacca. glonduloso-setosa... 2:25:25. 2.57 R. laxiflorum Pursh. » glabra. 4. 4. Stylus cylindricus. 5. - ». conicus. 6. 5. Pubes setosa et glandulosa, flos atropurpu- reus, receptaculum campanulatum........ R. Meyeri m. Pubes mollis, receptaculum pelviforme, flos VIFIdiS Soy Aa Jo Ske vst el iR Meek Rn "A rubrum L. 6. Truncus erectus ramosus elatus, receptacu- Lim Camp AQU abi, e. 0 2... nU E eh EE R. petraeum Wulf. _ Truncus hypogaeus repens, rami subsimpli- | ces humiles, receptaculum pelviforme..... R. triste Pall. 10. À. horridum Rupr. in Maxim. Amur. 117. Hab. in Mandshuria orientali: circa sinum Hadshi (Schrenck!); Sachalin: prope fortalitium Tichme- new ad sinum Patientiae, secus rivulum Czernaja (Mitzul! 1872. med. Augusto fructu delapso). A R. lacustri Poir. differt tantum foliis utrinque rigide et crebre setosis et solito fere duplo majoribus profundiusque divisis. Sed specimina S?tchensia, a Ti- lingio nuper accepta folia aequimagna et aeque pro- funde divisa ostendunt. Racemi, bracteae, pedicelli, pubes inflorescentiae omnino eadem, neque differt pu- bes baccae: pili glandulosi, a me olim pro fructibus R. horridi vindicati, occurrunt interdum etiam in bae- : cis R. lacustris. Verosimiliter igitur nil nisi varietas. Sed quum setas foliorum nunquam in R. lacustri vi- 1) Nisi huc ducenda Ribes sp. e N. Granada. Linden. 1107 et Ribes sp. e Pichincha, Jameson. 621. | — 227 — — derim et flores hucusque ignoti sint, melius duxi pro specie propria enumerare. — Adest utriusque speciei affinitas etiam cum sequente, ubi etiam fructus setosi sunt. |. R. lacustre Poir. ad Grossularia hucusque ducéba- tur ob aculeorum praesentiam, sed racemi multiflori subaphylli, pedicelli articulati bibracteolati et anthe- rarum structura suadent locum inter Rubra, quibus etiam R. horridum adnumerandum. 11. À. laxiflorum P ursh. — Torr. et Gray Fl. N. = I. 550.— A. Gray. On the bot. of Jap. 338. — R. affine Dougl. — Bongd. Veg. Sitcha, 138. —F Schmidt. Fl. Sachal. 132. Hab. in Yezo boreali: ad promontorium Soya (Small ex A. Gray); ins. Sachalin, collibus humidis, Junio fl., Julio frf. (Schmidt! et Glehn!), prope Ku- sunai (Mitzul!), nec non in Sitka (Eschscholtz! Tiling!), Oregon (Scouler!), montibus Scopulosis (Parry! 1861. s. n. À. prostrati distributum). Vix a R. prostrato l'Her., quocum a Hookero conjungitur, distinguendum petalis late flabelliformi- bus calyceque purpurascentibus (plus minus viridulis in pl. Parryana et sachalinensi) et stylo bipartito nec profunde bifido, sed petalorum forma in Ribesibus sat variabilis, styli autem non revera connati, sed potius connexi et facile soluti, magis vel minus fissi variant . (simili modo ut in R. multifior vel in inode pla spe- ciebus). Verum À. prostratum a montibus Scopulosis orien- tem versus ad Terram Novam. et ad Pennsylvaniam /.— usque crescit. Planta Stelleri ex Sibiria orientali, a Ledebour et en ME A. Gray non sine dubio huc ducta, ex racemis lon- gissimis erectis, foliis, statura et fructu nigro, de cu- jus setis omnino tacet Stellerus, potius ad R. brac- teosum spectare videtur. Sed neutrum ex ipsa Sibiria vidi. | 12. R. multiflorum Kit. in Schult. Fl. Oestr. I. 433. — Ramis glabris, foliis cordato vel subcordato- rotundis 3 — 5-lobis inciso-dentatis lobis obtusis acu- tis vel acuminatis, supra parce pubescentibus demum glabratis, subtus praesertim ad venas molliter ad- presse villosis vel subtomentosis, primum canescenti- bus demum subglabratis virentibus; racemis densiflo- ris erectis dein nutantibus vel nutantibus demum pen- dulis rhachi pubescente; bracteis pedicello breviori- : bus; receptaculo brevi campanulato, sepalis patenti- bus subreflexis viridibus vel subrubentibus obovatis ciliatis passim denticulatis; petalis cuneatis truncatis subaequilongis ac latis, calyce duplo brevioribus; sta- minibus styloque bifido vel bipartito calyce sublongio- ribus exsertis; baccis globosis rubris. — Bot. mag. 2368. — R. vitifolium Host Fl. Austr. I. 308. — R. wrceolatum Tausch in Flora 1838. 720.— R. Roeseri Orphan. in Boiss. Diagn. — AE. spicatum Vis. Fl. Dalmat. III. 142. — non Robson. — Neilr. Nachtr. 206. — R. petraeum var. 8. Bertol. Fl. Ital. II. 680. excl. syn. Robson. Varietates distinguo tres: a. typicum: foliis subtus subtomentosis, lobis obtu- sis vel acutis, racemis densis nutantibus, mox pendu- lis, floribus viridibus. — R. multiflorum Kit. — R. Roeseri Orphan. Hab. in Italia: Apennino Umbro, Sardinia media — 229 — (Bertoloni), Apulia! (hb. Schrader et Mertens), Dalmatia (Visiani), Croatia (Tausch!, Welwitsch!), Graecia: Chelmos prope Stygem (Orphanides! FI. Gr. exs. 213) et diu colitur in hortis Bohemiae ex Tausch l. c. - B. urceolatum (Tausch sp. pr.): foliis subtus villo- sis lobis obtusis vel acutis, racemis magis laxifloris nutantibus, floribus ex viridi purpurascentibus. Colitur in hortis Bohemiae (Tausch!). y. mandshuricum: folis subtus villosis vel subto- mentosis lobis plerumque tribus acuminatis acutius dentatis; racemis primum erectis densis dein nutanti- bus laxiusculis, floribus virescentibus. Hab. in Mandshuria: montibus Bureicis (Radde! fl.), ad Usuri superiorem, in jugo silvestri inter Dai Ssitucha et Wainfu, ad rivulos, nec non circa planta- tiones P. Ginseng secus ipsum Usuri fluvium, fine Maji fl. et deflor.; in montium jugo inter fontes fluviorum Li-Fudin et. Dadso-schu, ad margines silvarum, cum Jübesi rubro, sat rarum, init. Junii fl. incip. In China boreali: in montibus a Pekino occidentem versus, ad rivulos (Tatarinow! fl.) et orientem versus, ante mu- rum magnum (Fritsche! 1873.) Varietatem y., in Asia orientali crescentem, post exactissimam comparationem signis datis tantum dit- ferre inveni. Styli bitidi et bipartiti, stamina aequan- tes vel paullo superantes, petala apice rectilineo-trun- cata et subrotundata, angulis acutis vel obtusis, sepa- lis duplo vel plus duplo breviora, occurrunt tam in y. quam-in ceteris varietatibus. Frutex mandshuricus occurrit 4 — 7-pedalis. Bac- cas non observavi. ! — 230 — 13. À. petraeum Wulf. in Jacq. Miscell. II. 36. — Led. Fl. Ross. II. 198 c. syn. — R. Biebersteinii Berl. in DC. Prodr. III. 282. — R. atropurpureum C. A. Mey. in Ledeb. Fl. Alt. I. 268. — R. triste : Turez. Fl. Baic. Dah. I. 444. — non Pallas. - AR. rubro L. saepe simillimo tute distinguendum tantum stylo basi late conico neque cylindrico. Om- mia cetera signa ad dignoscendas has duas species adducta interdum fallacia inveniuntur, v. gr. foliorum lobi in À. petraeo acuti vel acuminati tales rarius ob- viam veniunt etiam in À. rubro, sepala R. petraei ci- liata variant rarius (in Germania, Altai) haud ciliata, suberecta sunt in À. petraeo, patentia in R. rubro, sed post anthesin etiam in hoc eriguntur, receptaculum subcampanulatum A. petrae?, pelviforme À. rubri post anthesin posterioris difficillime quoad formam eru-. endum, denique flores purpurascentes racemis elonga- tis inveniuntur in À. petraeo non raro etiam subviri- duli racemis non longioribus quam in À. rubro. Racemi | erecti occurrunt frequentiores in utroque. — Commode igitur utraque species statim dignoscenda tantum in Germania, ubi hic R. rubrum sativum ilic R. pe- traeum typicum crescit, in Asia autem utrumque tam variabile, ut formae ae utriusque sibi invicem ae sint. Reichenbach FI. excurs. II. 562. À. petraeum collocat in sectione Botryocarp Kze, cui adscribit ovarii apicem exsertum, sed styli basis conica non est ovarii apex, quia farcta neque cava est ovulisque caret. Formae A. petraei sequentibus varietatibus subsu- mendae: * — 231 — &. typicum: foliis subtus ad venas vel totis parcius pubescentibus, floribus purpurascentibus vel ex pur-. pureo viridulis. Hab. in alpibus Huropae a Pyrenaeis! ad imperium Austriacum!, Caucaso!, Alatau transiliensi (Seme- _now!), Songaria!, Altai!, fl. Baicalensi- Dahurica!, Mandshuria, rarius, in faucibus rivulorum secus fl. Li-Fudin (Usuri affluentem), in silvis, nec non Hi- malaga orientali (Griffith! 2467. f1.). Flores saepissime purpurascentes, sed cultum e se- ininibus sibiricis in horto Petropolitano protulit flo- res viridulos. Petioli occurrunt basi parce setosi, ra- rius toti setoso-pilosi (in transbaicalensibus), et api- cem versus subglandulosi (ibidem), pube laminae molli tenui, sed folia plantae himalaicae superne pilis cras- siusculis adspersa, in modum À. Meyer. Bracteolae ad basin floris, quo signo b. Meyer A. petracum a suo R. atropurpureo (R. Biebersteinii) di- stinctum credidit, etiam in priore saepe sunt obsole- [dO ec B. tomentosum Maxim. Prim. fl. Amur. 118. n. 300: foliis subtus cinereo-tomentosis, floribus purpureis vel rarius ex purpurascente viridulis, saepe nonnihil ma- joribus et extus parce pubescentibus, —F. Schmidt. FI. Amg. bur. 43. " Hab. in Mandshuria orientali: ad Alyn et Burejam superiorem (F. Schmidt!); secus Amur meridionalem et inferiorem; ad affluentem Usuri superioris Li-Fu- - din, in silvis non rarum; inter fontes Li-Fudin et Da- i dso-schu ad margines silvarum acerosarum sat rarum; ad superiorem partem fl. Wai-Fudin, in silvis mixtis, init. Junii florens; Possjet, ad declivia littoris haud ra- — 232 — rum, Julio fr. nond. mat.; in Sachalin, prope Arkai (F.Schmidt! sub R. rubro); Yezo: ad margines silvae ad aquaeductum prope Hakodate et alibi, sat IR medio Majo florens. In planta japonica flores intense purpurei, racemi elongati, in mandshurica mox tales (forma 1. Maxim. l. e.), mox viriduli racemis brevioribus (forma 2. Ma- xim. l. c.), in sachalinensi tantum flores viriduli huc- usque observati. In universum forma 1. locis subalpinis, forma 2. locis frigidioribus vel alpinis propria videtur. Var. 8. occurrit parum ramosa tripedalis in umbro- sis alpinis, vel 7-pedalis ramosissima in silvis aper- tioribus. 14. R. Meyeri: ramosum elatum, ramis graci- libus fuscocinereis vel fusconigris lucidis, petiolis basi parce setosis longioribus quam lamina ambitu cordatoorbiculata 5-loba lobis 3 terminalibus diver- gentibus acuminatis basales acutos multo superanti- bus, omnibus incisoserratis serraturis mucronulatis, superne pilis crassis paleaceis adpressis adspersa, sub- tus ad nervos parce petiolique apicem densius et lon- gius setis crassis apice glandulosis obsessa; racemis basi nudis nutantibus laxifloris glabris, bracteis ova- tis pedicello brevissimo subduplo brevioribus; flori- bus intense purpureis, receptaculo breviter cylindrico calycem erectum ciliatum aequante , sepalis obovatis; petalis quam sepala duplo brevioribus quadrangulo- oblongis truncatis eveniis, staminibus styloque cylin- drico bilobo calyce brevioribus; bacca glabra glo- bosa. — À. atropurpureum 8. C. A. Mey. in Ledeb. F1. Alt. I. 268. | Hab. in Altar, ad fl. Ulegumen magnum (Bunge), — 233 — Alatau transiliensi (Semenow!), non procul a Pekino - Chinae borealis (Tatarinow!fl.). Simillimum Z. petraeo, sed stylo cylindrico À. instructum; à priore praeterea petalorum forma, ca- lyce cylindrico et vulgo pube crassa paginae utriusque foliorum distinctum videtur. Folia majora 2'/, minora 1Y, pollices lata et toti- dem circiter longa. Flos 6 mill. longus. 15. R. rubrum L. Cod. 1627, a. satwum Rehb. |. c. 562: foliis juvenilibus pu- bescentibus adultis glabratis lobis saepissime obtusius- culis, racemis pendulis glabris (in spontefactis rarius pubescentibus). — S y me in Sowerby. Engl. bot. ed. 2. II. 41. Hab. in Huropa media vix non semper spontefac- tum; vidi e Gallia (Mâcon), Helvetia, Borussia boreali et orientali, Bohemia, gub. Orel, praeterea e Sibiria altaica! (Smejof, Ledebour!), Himalaya occidentali (Royle! — À. rubrum Hook. f. et Thoms. Praec. ad fl. Ind. in Journ. Linn. soc. II. 89.). 8. silvestre Rchb., Syme 1. c. 43: foliis juvenili- bus adultisque subtus cinereo-tomentosis vel adultis racemisque erectis vel cernuis minus multifloris pu- bescentibus his rarius glabris; foliorum lobis obtusis acutis vel breve acuminatis. — À. rubrum a. Q. y. et 9. Turcz. Fl. Baie. Dah. I. 4483. — A. r. glabellum Trautv. Enum. pl. Schrenk. n. 459. —F. Schmidt. Fl. Amg. bur. 43. — Fl. Sachal. 132. Hab. in Europa media et boreali (vidi ex Anglia bo- : reali, Suecia, Polonia, Livonia, Ingria, Lapponia, terra Samojedorum, gub. Simbirsk, Perm et cet.); in Caucaso (C. A. Meyer, Hunzcoht); in Sibiria al- Mélanges biologiques. IX. 30 — 234 — taica!, alpibus Thian-schan!, Songaria!, Sibiria baica- lensi! et maxime orientali!, Dahuria!, tota Mandshu- ria!, Sachalino! et Kamtschatka (Erman!). Planta europaea folia nunquam tam cinereo-cana ha- bet ac asiatica, sed occurrunt etiam in Asia individua foliis imo racemis glabratis, qualia a var. a. tantum racemo erecto distinguenda. y. subglandulosum: ut praecedens, sed pubi molli petiolorum et racemorum admiscentur glandulae pau- cae subsessiles vel breve pedicellatae, stylus stamina- que breviora, flores rarius cum rubedine virescentes. Hab. in Sibiria maxime orientali: inter Alach Jun et Judomskoi krest (Turczaninow!), ad Nelkan (Stu- bendorff!); in Mandshuria occidentali: ad Schilkam inferiorem et in jugo Bureico (Radde!); in America boreali frigida (Hooker!): Sitka (Tiling!), Saska- tschawan (Bourgeau !). 8. bracteosum: foliis sublatioribus quam longis lo- bis obtusis terminali vix prominente, margine ciliatis; petiolis et interdum basibus nervorum utrinque. pedi- cellisque puberulis et glandulis breve pedicellatis ad- spersis; racemis erectis, floribus viridibus, bracteis obovatis inferioribus pedicellos aequantibus, mediis pe- dicellos dimidios superantibus, summis duplo brevio- ribus; pedicellis flore sublongioribus; sepalis depresso- rotundatis stamina stylumque crassum duplo superan- tibus; ovarii apice convexo. Hab. in Nippon boreali: Nambu Techoneckit fl.). Fere species, sed var. y. nimis similis. Flores viri- des, rotati. Frutex videtur humilis parum ramosus, : verosimiliter in alpibus altis crescens. R. rubrum L. ludit a tripedali ad 10-pedalem alti- tudinem et speciem unicam generis circumpolarem sistit. R. spicatum Robs. in Trans. Linn. soc. III. 240. tab. 21. (v. sp. a Lindley communicatum), ex Syme ] c. 44. vix non unico frutice notum, ideoque potius lusus quam varietas censendum, ad À. rubrum L. du- cendum est ob stamina inclusa et stylum cylindricum, neque ad À. multiflorum Kit. neque ad R. petraeum Wulf., ut habent autores nonnulli. 16. R. triste Pall. in Nov. Act. Petrop. X. 378.— R. melancholicum Siev. ex Pallas. — À. propinquum Turez. in Bull. Mosc. 1840. 70. — Maxim. I. c. 119. — A. rubrum propinquum Trautv. et Mey. Fl. Ochot. 138. — AK. rubrum rubellum Rgl. et Til. Fl. Ajan. 118. Hab. in Sibiria (Sievers! 1796. in herb. Stephan, et cultum ex horto Saraevillano in herb. Pallas!) maxime oriental: Ajan (Tiling!), Ochotzk (Walront!, Turczaninow!), inter Alach Jun et Judomskoi krest (Turez.!), ad fl. Utschur (Stubendorff!), Udskoi (Middend.!); in Sibiria arctica: ad Jenissei inferio- rem (F. Schmidt) et Boganidam (Middendorff); in Mandshuria boreali et alpina: ad Schilkam inferiorem (Radde!), ad fl. Jai prope pagum Pedan, circa Ma- rünsk et sinum de Castries (ipse), in jugo Bureico ad Amur meridionalem (Radde!); in ins. Kwrilis Mnrcz.!). A Ribesi rubro L. et R. petraeo Wulf. bene diver- sum. Trunci subterranei repentes emittunt ramos sub- simplices crassos pedales, rarius bipedales, cortice laxo papyraceo laminis longis facile secedente quasi alatos. Tegmenta gemmarum plerumque dorso tomen- — 236 — tosa. Folia saepissime latiora quam longa, glabra vel subtus ad venas vel rarius tota subtus subincanopu- ‚bescentia. Racemi erecti satis pauciflori. Flores pur- purei vel sordide viriduli. Receptaculum late pelvi- forme. Calyx rotatus, ciliatus vel nudus, sepalis ro- tundatis. Petala cuneato-quadrata vel cuneato-flabel- lata. Stamina atque stylus totus conicus calyce di- stincte breviora. Baccae globosae rubrae. Variat igitur simili modo ac À. petraewm, a quo tantum differt, praeter habitum peculiarem, recepta- culo pelviformi, calyce rotato, sepalis petalis et geni- talibus brevioribus et stylo toto neque dimidio tantum conico, vel brevibus verbis toto flore abbreviato. — Sed flos tali modo abbreviatus observatur etiam in va- rietatibus AR. rubri nonnullis. Quaeritur igitur, anne AR. triste Pall. mera forma alpina et arctica sit R. pe- traci? — Bongard et Meyer (Fl. Alt. suppl. 35. n. 116), speciminibus Sieversianis examinatis, R. atro- purpureum C. A. Mey. jam pro varietate A. tristis Pall. declaraverunt. Huic opinioni autem si assentimur, vix etiam non pos- sumus, quin, similitudine perfecta R. rubri Q. formae foliis subtus subtomentosis cum R. petraei Q. forma 2. (flore viridulo) in mente habita, etiam R. rubrum L. cum À. petraeo jungamus illisque À. Meyer? addamus. Talem vero polymorphiam in genere valde naturali, ubi cujusdam sectionis species signis levioribus tan- tum distinguendae, admittere vix fas est. | Series c. Alpina. Frutices interdum ampli, inermes vel aculeati. Pu- bes simplex vel saepius viscido-glandulosa. Rami secus 937 = totam longitudinem foliati ob flores ex iisdem gem- mis cum foliis ortos. Folia parvula, rarius (non tamen in nostris)modica. Flores, in una specie brevissime, race- mosi, minuti, polygamo-dioici. Bracteae saepeque brac- teolae amplae scariosae, demum deciduae. Ovarium floris masculi filiforme, unde pedicelli fl. ^ quasi me- dio articulati. Receptaculum pelviforme. Calyx pa- tens. Genitalia brevissima. Antherae latiores quam longae, didymae, loculis tamen fere totis connatis. — Species in Asia centrali et occidentali vigentes, unica Asiae orientali propria, una in Huropam borealem et alpinam totamque Asiam borealem extensa. Americae exsules videntur, nisi R. resinosum Purshii, ex Ame- rica boreali memoratum, sed a nemine postea inven- tum et merum À. orientalis Poir. synonymon, pro cive americano sumendum, vel forsan inter species Americae meridionalis parum investigatas nonnullae hue ducendae erunt. Pedicelli ob pedunculum brevissimum haud exsertum quasi fasciculati.............. RB. fasciculatum S. Z. Flores distincte racemosi. 2. 2. Inerme. Flores minuti viriduli........... R. alpinum L. . Aculeata. 5. 3. Folia basi cuneata, flores minuti viriduli.. R. Diacantha Pall. » » truncata, fl. majusculi rubelli... AK. pulchellum Turcz. - 17. R. fasciculatum Sieb! Zucc. Fl. Jap. fam. nat. I. 189. — Miq! Prol. fl. Jap. 264. 366. n. 173. — Glabratum (vel 8. pubescens) robustum patentim ra- mosum ramis validis strictis; foliis opacis ad basin pe- tioli dilatatam longe ciliatis petiolum subaequantibus basi truncatis aequilongis ac latis 3—5-lobis inciso- serratisque, lobis late cuneato-ovatis ; floribus glabris racemo incluso brevissimo quasi fasciculatis, 4 9 — 5 a longius, 9.1 — 2 brevius pedicellatis, omnibus vix exsertis; bracteis ovatis pedicello brevioribus; recep- taculo pelviformi, sepalis ovalibus petala orbiculata multo superantibus, filamento antherä breviore, stig- matibus amplis capitatis vix discretis; bacca globosa coccinea pedunculum vix superante. Hab. in Japoniae (Buerger! 9 et frf.) alpibus, v. gr. alpe Nikkoo (fl. d) et colitur in hortis yedoénsi- bus, medio Martio florens, Julio fructiferum. Japonice: yabu san dzassi, kihiyodori, shiyoigo (ex Siebold herb.). Frutex ad quadripedalis, fructifer foliis bipolli- caribus, florens semipollicaribus onustus. Folia fere ila A. alpin L., sed firmiora, laete viridia, lobis et serraturis obtusioribus, juvenilia subtus ad nervos pu- bera, demum saepius glabrata. Flores toti viriduli, illis À. alpini aequimagni, masculi ob sepala longiora femineis paullo majora. Baccae dulcedulo-mucosae, amoene coccineae. 8. chinense: petiolis vaginis foliisque subtus mol- liter pubescentibus, his superne ita ut pedicelli parce pilosulis. Hab. in China boreali (Fortune! 1846. M 31. fl. 3). De affinitate R. fasciculati silent Siebold et Zuc- carini, Miquel Grossulariis adnumerat, primus lo- cum verum, inter Alpina nempe, assignavit C. Koch in Dendrol. I. 659. 18. R. alpinum L. Cod. 1628. — Gracile parvifo- lium ramosissimum ramis tenuibus subflexuosis, pe- .- tiolis basi aequalibus racemisque plus minus dense glanduloso-pilosis; foliis subtus lucidis (rarissime opa- — 239 — cis) ad venas utrinque pilosis, basi truncatis, saepius longioribus quam latis, 3-lobis inciso-serratisque lobo medio vulgo productiore omnibus obtusiusculis acutis acuminatisve; floribus racemosis glabris longiuscule pedicellatis bracteas oblongas subaequantibus; recep- taculo pelviformi; sepalis ovatis ovato-oblongisve pe- tala cuneata subtruncata multo superantibus, filamen- tis anthera aequilongis vel longioribus; stylo apice plus minus (interdum fere ad medium) fisso stigmati- bus capitatis; bacca globosa vel rarius ovali coccinea pedicellum superante. | a. europaeum: petiolis racemisque saepissime dense glanduloso-pilosis , foliorum lobis vulgo obtusiusculis, bacca globosa vel subglobosa. Hab. in Europa boreali et media, a Scandinavia ad Ural et in alpibus meridionalibus, in Caucaso!, Turke- stania!, circa Baikal et Selengam (Pallas), Kam- tschatka (Steller). _ Specimina sibirica nunquam vidi. Si revera in Si- biria occurrit, forsan ad sequentem varietatem pertinet. Planta europaea satis variabilis et a Reichenbachio olim in species plures dirempta est. 8. mandshuricum: petiolis racemisque parcius glan- duloso-pilosis vel rarius simpliciter pilosis, foliorum lobis saepissime acutis, flore paullo minore, bacca ovali. Hab. in Mandshuriae jugo littorali, plagis magis . meridionalibus: in vallibus fluviorum Li-Fudin, Da-dso- schu et Wai-fudin, praesertim versus fontes frequens, in silvis acerosis vel mixtis, Junio florens, Julio, Au- gusto frf., nec non in jugis silvaticis circa sinum Vi- ctoriae: ad Suifun fl. (Schmidt!), in umbrosissimis — 240 — silvarum Wladiwostok, secus rivulos in silva frondosa densa circa aestuarium Deans Dundas, frequens, Au- gusto, Septembri frf. A planta europaea parum differt ramis tenuioribus, glandulis parcioribus et fructus forma, nec non lobis foliorum acutis. Dantur etiam inter europaea speci- mina quae his vel aliis partibus simillima, praesertim in umbrosis alpinis. Neque fructus forma valde con- stans videtur. Vidi enim baccas fere oblongas cum ovalibus et rarius globosis in eodem specimine, neque desunt fructus ovales etiam in europaeis, ita ut Don (Gard. Syst. III. 186.) fructum imo dicat ellipticum esse. Y. japonicum: petiolis racemisque parce glanduloso- pilosis, foliis utrinque opacis subtus ad venas vulgo glabris ad axillas membranula obtectas villosulis, supra sparse pilosis et ad venas puberulis, lobo medio lateralibus saepe duplo longiore omnibus grosse inci- sis serratisque: serraturis lobisque omnibus saepis- sime acuminatis rarius acutis; flore minuto; bacca globosa. | Hab. in Nippon mediae silvis subalpinis et alpinis, v. gr. Hakone, Fudzi yama. A typico primo aspectu foliis minoribus et magis laciniatis tam diversum, ut distincta species videatur. Sed possideo, praesertim in alpinis lecta specimina non magis quam in var. ß. laciniata, deinde exempla hortensia europaea ante oculos sunt fere ita laciniata ut in y. Stylum video ad medium. in ceteris varieta- tibus apice tantum fissum, filamenta antheras supe- rantia. R. laciniatum Hook. f. et Th. (Griffith! distrib. à gh " ( ^ PEE ZW 4 7 — 241 — Kew. 2465) differt a var. y. calycis laciniis lanceola- tis acuminatis, antheris sessilibus et foliis subtus gla- berrimis. R. luridum Hook. f. et Th., mihi ex descrip- tione tantum notum, et R. glaciale Wall., cujus vidi specimina a Royle, Thomson, Strachey et Win- terbottom collecta, valde R. alpino affınia videntur, differunt praesertim foliis glaberrimis, in A. glacial majoribus, floribus fuscis vel castaneis aliisque notis. 19. R. pulchellum Turcz. in Ledeb. Fl. Ross. IT. 1. 196. et in Fl. Baic. Dah. I. 442.—Robustum mi- crophyllum aculeis stipularibus et nonnullis sparsis ar- matum vel subinerme, subglabratum; petiolis aequali- bus; foliis superne pube parca molli mox evanida in- structis postea glaberrimis, utrinque opacis, basi trun- catis, sublongioribus quam latis vel aequilongis ac latis trilobis, lobis obtusis medio parum provectiore omnibus obtusiuscule inciso-serratis; racemis pubescentibus et subglandulosis; bracteis oblongis flores glabros (ruben- tes, rarius viridulos) aequantibus; receptaculo pelvi- formi; sepalis ovatis petala suborbiculata multo supe- rantibus ; lamentis anthera sublongioribus; stylo apice fisso stigmatibus capitatis; bacca globosa coccinea gla- bra pedicellum superante. Hab. in Transbaicalia ad fl. Czikoi (Turczani- now!); in Mongolia chinensi (Kirilow!): a Kalgan oc- cidentem versus in monte Schara hoda, nec non in vallibus jugi Muni-ula secus fl. Hoang-ho superiorem (Przewalski! fine Maji fl., Augusto frf.). | In Transbaicalia humile, in Mongolia meridionali frutex 4 — 6-pedalis densus ramosissimus, truncis 1, — 4, poll. crassis. Mélanges biologiques. IX. . al — 242 — Valde affine R. alpino L. et R. Diacanthae Pall., est quasi À. Diacantha foliis R. alpini instructum. Proxime affinia sunt etiam R. heterotrichum C. A. Mey. (Ledeb. Ic. Fl. Alt. III. 235.) bacca lutea pilo- siuscula, flore extus pubescente foliisque glanduloso- setosis latioribus quam longis diversum; À. villosum Wall. (R. leptostachyum Dne in Jacquem. Voy.IV.65. t. 76.), foliis latioribus quam longis, minus profunde lobatis lobis rotundatis, flore extus piloso, bacca glandu- loso-hispida; denique AR. orientale Desf., cujus synony- mon A. resinosum Pursh (patria America verosimi- liter ex errore) et cujus varietas videtur A. melanan- thum Boiss. et Hoh. ex Boiss. Fl. or. II. 816, totum pube glanduloso-viscida obtectum, Omnia tria inter se quam maxime affinia et in posterum forsan conjungenda. A C. Koch (in Ind. sem. h. Berol. 1855. App. 16) R. resinosum Pursh, («dioicum») diversissimum quidem a À. oriental Desf. («hermaphrodito») dici- tur, sed postea (Dendrol. I. 656.) etiam pro synonymo declaratur. 20. R. Diacantha Pall. It. III. 320; app. 722, Ne 79. t. I. fig. 2. — Robustum humile ramosissimum parvifolium glabrum, juvenile totum, adultum tantum infra folia aculeatum vel rarius totum subinerme; fo- liis utrinque lucidis in petiolum basi aequalem sensim cuneatis, sublongioribus quam latis, apice trilobis, lobo medio productiore, atque obtusiuscule inciso-ser- ratis; racemis glabriusculis; bracteis oblongis flores glabros viridulos aequantibus; receptaculo pelviformi, sepalis ovatis vel oblongis petala rotundata ovalia vel oblonga multo superantibus, filamentis antheram sub- aequantibus; stylo apice fisso, stigmatibus capitatis ; BAR bacca globosa glabra coccinea pedicellum super ante. — R. saxatile Pall. in N. Act. Petrop. X. 376. — R. cuneatum Kar. Kir. Enum. Alt. n. 365. — Trautv. Enum. pl. Schrenk. in Bull. Mosc. 1866. X 2. p. 8. (R. Diacantha). Hab. in Sibiria Altaica, ad fl. Irtysch et in deserto Songarico, Sib. transbaicalensi, Davuria et Mandshu- . ria, ad fl. Amur superiorem. Contra opinionem d. Pallas (Fl. Ross. II. 36), plan- tam tantum in hortis polygamo-dioicam esse, individua mascula etiam in spontaneis frequenter observavi. Bacca dulcedula neque tantum mucilaginoso-aquosa. Calycis lacinias video ab ovato in anguste oblongum variantes, petala inveni rotundata cuneata rhombea et oblonga in omnibus formis pro speciebus diversis sta- bilitis, aculeorum praesentia vero plerumque ab aetate pendet et in Grossulariis admodum variabilis, ita ut etiam hic non magis constans inveniatur. Ribesium computationem omnium notorum exactam conari non audeo, juvat autem ad asiaticorum distributionem melius intel- ligendam de summa specierum totius generis non- nulla facere verba. Numerus specierum omnium nota- rum apud varios autores diversus, Bentham et Hoo- ker v. gr. (Gen. pl. I. 655) habent species ad 56, Schnizlein (Iconogr. fam. nat. 171.) fere 100, equidem in herbario horti Petropolitani vidi, inclu- sis nonnullis nondum rite nominatis atque exclusis synonymis, varietatibus vel hybridis, circiter 70, ita ut numerus a Schnizleinio adductus ad verita- . tem satis accedere videatur. Ex his longe plurimae — 244 — crescunt in America utraque et hic praesertim in Mexico et California secus jugum Andinum ejusque declivia utraque, ubi non solum species numero- siores et nobiliores, sed etiam subgenera omnia et specierum series fere omnes occurrunt, Siphocalyx et Robsonia huic plagae propria sunt, Grossularia et Nigra autem hic numerosiora crescunt quam in ulla alia re- gione. Meridiem versus secus Andium jugum dissemi- nantur plerumque species e serie Nigrorum, habitu proprio tamen saepe insignes, boream versus et usque ad oceanum Atlanticum pervagantur formae minus numerosae et aspectu saepe viliores e Grossularus, Nigris et Rubris. — Asia alit species circiter 30, inter has seriem propriam (R. Alpina), e speciebus 11 pro majore parte himalaicis constantem; species e parva serie Rubrorwm in Asia, praesertim boreali et media, numerosiores videntur quam in America. — Europa denique habet species 6, e quibus ne una quidem ejus propria est’). In Asia ipsa Ribesis species ita diene sunt, ut in occidentali tantum 6 inveniantur, in central? 18, in orientali 20, orientem versus igitur numerosiores. E speciebus 6 in Asia occidentali indigenis unica tantum (A. orientale Poir.) peculiaris videtur, quae ipsa nuper cum A. villoso Wall. forsan non immerito jungitur a Boissier (Fl. Or. II. 817.), 4 sunt species simul in Europam, Asiam centralem et orientalem, 1 denique in Asiam centralem propagata. Ita etiam haec regio omnes Ribesium formas ex oriente accepisse videtur. ^ 2) R. carpathicum Kit., species vix nota et valde dubia, R. rubro L. vel R. petraeo W ulf. nimis affinis videtur. — 245 — Ribesia 18 in Asia centrali crescentia componuntur ex 8 huic tractui propriis: A. aciculare Sm., hetero- trichum C. A. Mey., villosum W all., laciniatum, luri- dum et desmocarpum Hook. f. et Th., glaciale W all., Griffithi Hook. f. et Th. (e quibus Alpina 6). Cum Asia orientali communia sunt 5, praeter orientalem etiam in occidentalem propagata 4 (quibus mox abs- que dubio À. multiflorum Kit. addendum erit) atque 1 toto occidente etiam effusum. E speciebus 20 Asiae orientalis ejus propriae sunt 9, Alta attingunt 5, Europam (et Himalayam) 5, Americae communis est (R. rubro circumpolari excepto) una, À. laxiflorum P ursh. : Habemus ita in America sedem familiae praeci- puam, in Asia finitima et centrali centra secundaria, ex prima fronte optime quoad formarum affinitatem ab America diversa, inter se vero valde affinia. Res autem paullo mutabitur, si arctius in species orienta- liasiaticas inquiremus. Singulae regiones Asiae orientalis alunt: China spe- cies 3, Mongolia 2, Transbaicalia 11, Sibiria Ochotensis cum Sachalino 9, Mandshuria 12, Japonia 9. Propria huie regioni sunt: R. ambiguum, grossularioides et ja- - ponicum in sola Japonia inventa , À. burejense in Japonia et Mandshuria, R. fasciculatum in Japonia et China, R. horridum in Sachalino et Mandshuria, R. Dikuscha et A. triste in Mandshuria, Sibiria Ochotensi et Trans- baicalia, R. pulchellum in Transbaicalia et Mongolia, — 8 igitur ultimo orienti propria vel saltem communia. Ex his speciebus endemicis 3 arctissime affines sunt speciebus americanis, 2 habitu proprio insignes. E re- liquis, etiam occidentem versus propagatis, 4 majo- — 246 — rem affinitatem cum imalaicis ostendunt, ceterae vero species late propagatae etiam Americae partim propriae vel americanis similiores sunt ideoque melius ex praecipua sede generis deducendae. Ita latus Asiae orientale Americae propius etiam species numerosiores et characteri americano propio- res habet, imo pars borealis Asiae centralis (Altai) aspectu magis americano gaudet quam himalaico. Tota vero regio nostra vinculum intermedium sistit inter centrum familiae americanum et himalaicum, sed in parte sua maritima etiam formas paucas produxit cha- ractere peculiari donatas. Ligusticum japonicum. Caule humili crasso flexuoso sulcato farcto ramoso, sub umbella puberulo ceterum glabro; vaginis amplexicaulibus inferioribus e latiore basi attenuatis, ceteris elongato-linearibus apice biau- riculatis; foliis firmis glabris, inferioribus longiuscule petiolatis, superioribus vaginae insidentibus, omnibus ambitu deltoideis biternatisectis vel radicalibus et summis trisectis, segmentis tripartitis, petiolulis pri- mariis segmenta aequantibus, secundariis brevibus, laciniis ultimis lateralibus bi-terminali-trifidis et pas- Sim insuper bi-tri-lobulatis, omnibus basi subcordatis vel truncatis ovatis vel terminalibus subrotundis grosse inaequaliter serratis serraturis acutis molliter mucro- natis ; umbellis oppositifoliis fructifera a serioribus mas- culis superata; involucro nullo vel unifolio setaceo, ra- diis subtriginta intus puberulis, involucellis pleiophyl- - lis setaceis, umbellulis sub-30-floris, floribus centrali- bus brevioribus umbellae fructiferae masculis, calycis m dentibus deltoideis persistentibus, petalis cuneato- obcordatis vel emarginatis cum lacinula acuminata in- flexa, stylis teretibus germine brevioribus; fructu oblongo basi attenuato subtereti, mericarpiis a dorso distincte compressis, jugis lateralibus quam dorsalia latioribus, omnibus crassis obtusiusculis, valleculis tri-, commissura 6—8-vittatis. Hab. in Japoniae borealis principatu Nambu, in n pibus (Tschonoski fl. fr. nond. mat.). Quoad folia simile L. acutilobo S. Z., sed folia mi- nus divisa, firmiora, minus profunde serrata, laciniae latiores. Planta 1-3-pedalis, imo spithamaea tantum. Radix napiformis in ramos paucos divisa. Caulis fere digiti mi- noris crassitie. Folia inferiora ad 9 poll. lata. Fructus nondum maturi 4 mill. longi, 1'/, mill. lati. L. acutilobum Sieb. Zucc. Fl. Jap. fam. nat. II. 203.— Caule gracili elato striato ramoso farcto glabro, vaginis elongato-linearibus apice biauriculatis; foliis membranaceis ambitu deltoideis, inferioribus subtri- ternati-sectis, mediis biternatisectis, longiuscule petio- latis, summis trisectis sessilibus, segmentis petiolula- tis petiolulis secundariis et tertiariis longiusculis, qua- ternariis brevissimis vel nullis, laciniis lateralibus bi-, terminali trifidis, omnibus lanceolatis acuminatis ar- gute duplicato-inciso-serratis serraturis acuminatis mu- cronatis; umbellis oppositifoliis fructifera a serioribus masculis superata; involucro subnullo, radiis circa 20 latere interiore scaberulis, involucellis pleiophyllis se- taceis, umbellulis circa 30-floris, floribus centralibus brevioribus submasculis; calycis dentibus deltoideis minutis, petalis bilobis cum lacinula acuminata in- — 248 — flexa, stylis teretibus germen aequantibus; fructu ob- longo tereti, mericarpiis vix compressis, jugis dorsa- libus crassiusculis lateralibus subaequalibus marginan- tibus; valleculis 3—4-, commissura 4-vittatis. — Sium? triternatum Mig. Prol. 245. ex descript. — Apium ternatum Sieb. Syn. pl. oecon. n. 246. Hab. in Japonia (Siebold! fl. frf.): in vallibus Nippon mediae circa Yokoska (Savatier! il. et vix defl.). Japonice: tóki, uma dzeri, yama dzeri, oho dzeri (ex herb. Sieboldi, nomina a variis botanicis japo- nicis speciminibus inscripta). Herba edulis et medici usus (Siebold I. c.). Planta 3 —4-pedalis gracilis. Folia caulina infima plusquam pedalia; segmenta primaria petiolulos suos aequantia, secundariorum terminale petiolulo suo pa- rum longius, lateralia duplo longiora, tertiaria plerum- que sessilia, in foliis mediis et superioribus basi jam plus minus conflata. Laciniae ultimae 2 — 3-pollices longae, ',— 1 pollicem latae. Fructus 3'/ mill. lon- gus, 11/4 mill. latus, teres vel paullo a latere com- pressus, jugis lateralibus quam dorsalia haud latio- ribus. Miquel hanc plantam pro Sto habuit, Ligustoci acu- tılobi nomine vero (l. c. 248.) salutavit Peucedanum japonicum Thbg. Fl. 117., diversissimam stirpem, apud Sieb. Zucc. l. c. 203. seorsim enumeratam. Hoc, nempe P. japonicum Thbg!, in maritimis Japoniae meridionalis usque ad Nippon mediam saltem fre- quens, neque ex habitu neque ex fructu maturo Li- gusticis adnumerari potest, sed utrum Peucedanis ad- judicandum sit, etiam adhuc dubium videtur. Jam fa- $ — 249 — cies enim a plerisque Peucedanis ob folia coriacea, glauca, laciniis latis parum serratis, nimis diversa, etsi accedit ad plantam capensem, inter Burchell- ianas a museo Kewensi s. nom. P. capensis? Thbg. distributam. Fructus vero dense hispiduli, minus quam in aliis Peucedanis compressi, jugis dorsalibus crassis alaque coriacea praediti, multivittati, a charactere ge- neris nimis discrepare videntur. Ubi vero consocianda sit planta peculiaris, quae in Japonia locum Crithme maritime tenere videtur, ulteriori examini derelinquo. Tertia Ligustici species in Asia orientali crescens est L. scoticum L. — Sieb. et Zucc. 1. c. 203. — Maxim. Fl. Amur, 126. (Haloscias). — F. Schmidt. Fl. Sachal. 135. | Hab. in Mandshuria orientali littorali tota, ins. Sa- chalin, litoribus maris Ochotensis, Kamtschatka, Yezo: Hakodate, in rupibus maritimis frequens (Wilford! fr. immat., ipse frf., Albrecht! fl.), Nippon: princi- patu Nambu (Tschonoski! frf.). Angelicae sectio Ostericum. Ostericum Hoffm. et Gomphopetalum Turcz. Calycis dentes obsoleti vel triangulares conspicui, in fructu decidui vel rarius persistentes. Petala obo- vata vel obovato-oblonga vel rarius rotundata, conspi- cue vel obsolete unguiculata, truncata vel leviter emarginata, costa non depressa, lacinula inflexa ob- tusa vel acuta. Fructus a dorso compressus, ala du- plici plus minus hiante vel rarius subcontigua, mem- branacea, conspicue cellulosa, disco aequilata vel latiore, cinetus, juga dorsalia passim anguste alata, Mélanges biologiques. IX. : 32 — 250 — saepius carinata vel argute filiformia. Vittae in valle- culis solitariae vel plures. Semen a dorso compres- sum, facie planum. Carpophorum bipartitum. — Her- bae perennes graciles totae saepissime glabrae vel ad umbellas puberae, radice napiformi mox divisa, foliis intense viridibus tenue membranaceis bis vel ter ra- rius quater ternati-vel pinnatisectis, laciniis in ple- risque latis incisis grosse serratisve, in paucis lineari- bus integris, involucris involucellisque pleiophyllis vel prioribus obsoletis, floribus albis vel viridulis, inte- rioribus et serioribus submasculis. : Ab Angelicis veris foliis tenuioribus, alis mericar- piorum tenue membranaceis texturam cellulosam oculo parum armato vel nudo jam ostendentibns, caule gra- cili optime cognoscuntur. Accedunt non parum etiam ad Peucedani sectionem Selinoidem D C., inter quam et Angelicas veras intermediae sunt. Recedunt tamen alis saepissime hiantibus nunquam connexis, vulgo etiam petalis, nec non habitu, ubi hic vero subsimilis | (conf. spec. infra enumeratas 1 et 2.) fructu ald mani- - feste duplici cincto abhorrent.-— Texturà manifeste cellulosáà alarum inter Umbelliferas rarà (observavi tantum adhuc in Tommasinia Kotschyi Boiss.) semper facile cognoscendae. Simili modo ut in Peucedanis species occurrunt val- leculis univittatis et aliae valleculis plurivittatis, ita etiam in Ostericis species ceterum persimiles fructu pauci- vel multivittato gaudent. Sicut has vel illas in genera duo ob vittarum numerum dividere contra natu- ram esse vix quisquam negabit, ita me judice etiam _ Archangelica ab Angelica separari nequit, multo mi- nus adhuc, cum Benthamio, Conioselini genus sat hj naturale partim ad Selina, partim ad Ligustica trans- ferri potest; habemus in Conioselinis C. Fischeri fructu multivittato et C. univittatum T cz.?) fructu pau- civittato inter se tam similia, ut a plerisque autoribus pro varietatibus unius speciei habeantur et demto fructu haud distinguendae sint, vittas autem si tam magni pretii aestimamus, alterum Ligusticis alterum Selinis adscribere debemus! Species Asiae orientalis. Valleculae 1-vittatae. 2. » 2-3-vittatae. 8. 2. Foliorum laciniae lineares integrae. 3. » » latae serratae v. incisae. 4. 3. Humilis, foliorum juga secundaria petiolulata A. Florenti. Elata, juga secundaria sessilia............. A. Maximowiczu. 4. Folia superiora vel omnia semel secta, jugis infimis tantum iterum sectis vel integris. 5. Folia omnia bis vel ter secta. 7. 5. Folia ternatisecta, segmenta laciniato-pau- a STRE UM eo ae bisa ses} ..... A, grosseserrata. Folia pinnatisecta, segmenta serrata. 6. 6. Segmenta ovata, petala alba............... A. albiflora. » ovato-lanceolata, petala viridia.... A. viridiflora. 7. Folia ternatim dissecta, juga dorsalia fili- CONUS de Sats gale yc dau aus vierge A. hakonensis. . Folia pinnatim dissecta, juga dorsalia alulata A. polymorpha. 8. Segmenta pinnatiloba et incisoserrata....... A, inaequalis. » SOPEAUD Seb des de ee sua ve A. Miquehana 1. A, Florenti Franchet et Savatier in litt. — Se- mipedalis vel pedalis glabra subsimplex, vaginis inferio- ribus parum dilatatis angustis, superioribus inflatis ob- longis late membranaceo-marginatis; petiolis, praeter summos breves vel nullos, laminam (radicalium duplo) superantibus; foliis ambitu deltoideis bipinnatisectis, 3) C. univittatum Turcz. in Japonia boreali frequens et usque ad jugum Hakone propagatum est. u segmentis petiolulatis, infimis cujusvis jugi primarii bis, mediis semel profunde tripartitis vel ut reliqua integris, laciniis omnibus elongato-lanceolato-linearibus vel radicalium lanceolatis; umbella subsexradiata ra- rissime exinvolucrata: involucri foliis 1—4 quam ra- dii parum vel duplo brevioribus inaequalibus, basi di- latatis vaginiformibus apice vel totis filiformibus , invo- lucellis pleiophyllis filiformibus herbaceis umbellulas sub-15-floras aequantibus vel subsuperantibus; flori- bus intimis cujusvis umbellulae submasculis; calycis dentibus ovatis acutis persistentibus; petalis rotunda- tis brevissime subito unguiculatis, vix emarginatis, lacinula inflexa acuminata; fructu quadrato-ovali basi emarginato, jugo dorsali centrali vulgo filiformi cete- ris duobus anguste alatis, lateralibus in alam mem- branaceam nucleo biconvexo duplo latiorem expansis, valleeulis vitta una latissima, commissura vittis 2 — 3 minutis percursis. — Schirane nindzin. Soo bokf. V:: 18, ! Hab. in Nippon: in silvis alpinis Fudzi yama, Au- gusto fl., medio Novembris fructifera (coll. propr.); in rupestribus umbrosis montium Hakone, fine Julii defl. fr. nond. mat. (Dr. Savatier!); provincia Nambu (fr. fere maturis, Tschonoski!). Sequenti proxima, quae tamen statim differt caule duplo saltem elatiore, foliorum (duplo majorum) jugis primariis brevius petiolulatis vel sessilibus, secundariis lata basi sessilibus vel vix attenuatis, laciniis indivisis, calycis dentibus caducis, petalis distincte unguicula- tis, jugis dorsalibus mericarpiorum vittisque aequa- libus. — Quoad faciem accedit ad Selinum pyrenaeum Lap. (Angelicam D C.), sed fructu longe diversa. AT ARR ART RER ER CRE Mee (MIELE Sr EEE ane UE a Se rl foe x apy ee Lu d Ta CI os EA à mus i E: D yy 2. A. Maximowiczii Benth. in B. et Hook. Gen. pl. I. 916. — F. Schmidt in Maxim. Prim. fl. Amur. 126. (sub Gomphopetalo). — Idem. Fl. Amg. bur. 45. et Fl. Sachal. 136. Hab. in Sibiria maxime orientali, Mandshuria bo- reali et orientali fere usque ad fines Koreae (ad Suifun fl., Schmidt!) nec non in insula Sachalin. Petala unguiculata obovata emarginata cum laci- nula inflexa acuminata. 3. A. albiflora Benth. 1. c. — Gomphopetalum albi- florum Turcz. in Bull. d. 1. soc..d. nat. de Mosc. 1841. 539. Hab. in Sibiria, prope Krasnojarsk! Angelicae pratensi Bieb. (Osterico palustri Hoffm.) non absimilis. Petala unguiculata anguste obovata, apice leviter emarginata, cum lacinula inflexa angusta acuminata involuta. 4. A. viridiflora Benth. 1. c. — Gomphopetalum v. Turcz. |. c. et fl. Baic. Dah. I. 500. Hab. in Dahuriae pratis humidis (Turczaninow!), in Mandshuria: in deserto circa lacum Hanka, init. Octobris fructif. (F. Schmidt!) Petala praecedentis, sed virescentia. 5. A. grosseserrata. Glabriuscula, caule gracili inani | angulato-striato apice fastigiato-pauciramoso; vaginis brevissimis subito dilatatis omnibus (praeter summas interdum) foliiferis; foliis breve petiolatis, membra- naceis, inferioribus ter, mediis bis, superioribus se- mel trisectis, segmentis primariis et secundariis petio- . lulo brevioribus, ultimis in petiolulum cuneato-decur- ~ — 254 — rentibus, infimorum late ovatis basi integris ceterum 2— 3-lobis et grosse inciso-serratis, ceterorum rhom- beis acutis vel acuminatis utrinque incisuris profundis 2 — 4, lacinulis grosse 1 — 2-serratis, serraturis om- nium obtusiusculis cum mucronulo; segmentis foliorum superiorum brevius petiolulatis tripartitis ceterum si- milibus; involucri 4— 5-phylli foliolis umbella duplo triplove brevioribus linearibus herbaceis; umbella 6 — 12-radiata radiis parum inaequalibus angulatis intus minute scabris, umbellulis involucella setacea subpen- taphylla duplo superantibus, radiolis intimis breviori- bus abortivis; calycis dentibus aequalibus ovatis acu- tis diutius persistentibus; petalis subinaequalibus obo- vatis truncatis cum lacinula inflexa brevi lata obtusa; fructu suborbiculato basi emarginato; mericarpiorum jugis 3 dorsalibus prominentibus acute carinatis, la- teralibus in alam seminis latitudinem aequantem mem- branaceam dilatatis, valleculis 1-, commissura 4-vitta- tis. — Gomphopetalum n. sp. Maxim. Ind. Pekin. 472. Hab. in China boreali, non procul a Pekino,in mon- tibus prope coemeterium militare Dun-lin, Augusto fl. c. fr. nond. mat. (Tatarinow!). Planta tripedalis gracilis. Radix napiformis fere : a collo in ramos paucos crassos divisa. Caulis pennam an- serinam crassus. Petioli infimi lamina breviores. La- mina foliorum inferiorum spithamaea triternatisecta, petiolulis cujusvis ordinis centralibus segmento lon- gioribus, lateralibus subaequalibus vel brevioribus, ul- timis brevissimis vel nullis. Segmenta ultima late ovata, terminalia basi cuneata, lateralia basi oblique sub- truncata vel levius cuneata ultra bipollicaria. Folia subtus pallidiora, utrinque secus venas obsolete pilis — 255 — crassis brevioribus conspersa. Flos diametro 3 mill., fructus 4 mill. : Ab affinibus omnibus statim distincta ob segmenta foliorum mediorum et superiorum serraturis et incisu- ris paucis et profundis notata. 6: A. Miqueliana, — Glabra vel basi rarissime crispe pubescens caule fistuloso sulcato-striato sursum ramoso, vaginis amplexicaulibus brevibus a basi sensim atte- muatis, superioribus folia biternata sessilia, summis folia trisecta sessilia gerentibus, vel nudis oblongis saccatis: foliis ambitu triangularibus infimis triter- natisectis, reliquis v. saepius fere omnibus biternati- sectis vel rarius (petiolulis lateralibus solito breviori- bus, terminali vero longiore) bipinnatisectis, segmen- tis primariis petiolulos aequantibus, secundariis multo superantibus vel superiorum tertiariisque sessilibus, segmentis ultimis ovatis basi integra cuneatis apice acutis vel breve acuminatis grosse incumbenti-serratis serraturis subinaequalibus mucronulatis; involucri l—3-phylli vel nulli foliolis linearibus; umbellis 9 —9-radiatis, radiis acutangulis secus angulos sca- bris vel imo cartilagineo-alulatis et scabris, centrali- bus duplo brevioribus; involucellis subpentaphyllis se- taceis vel subulatis; umbellulis circiter 15-floris, ra- diolis radiis consimilibus pariterque inaequalibus; um- bellis serioribus fructiferam superantibus masculis ; ca- lycis dentibus distinctissimis tarde deciduis inaequali- bus acutis ovatis v. deltoideis 1-nerviis; petalis (albis) Subinaequalibus vix unguiculatis cuneato - obovatis - truncatis cum lacinula lata obtusissima inflexa; anthe- ris einereo-marginatis; stylis germine brevioribus basi crassioribus divaricatis; fructu ovali vel obovato, jugis — 256 — dorsalibus carinatis, lateralibus alatis latitudine nu- cleum aequantibus ; valleculis latis 1 — 3-vittatis, com- missura 4 — 6 —8-vittata. — Yama dzeri. Soo bokf. M23: ; Hab. in Kiusiu interiore: silvis frondosis udis jugi Kundsho-san, sat rara, init. Octobris fl. fr. immaturo; Nippon: jugo Hakone, Octobri eodem statu, Godeng, medio Novembri fl. c. fr. nond. mat., Kanasawa et Yokohama, in silvis frequens, Septembri fl., Octobri frf.; provincia Nambu fl. defl. (Tschonoski!). Proxima À. pratensi M. Bieb. (Osterico palustri Hoffm.), a qua differt foliis infimis magis compositis, petalorum lacinia lata plana, vittis numerosioribus et epicarpio vix a nucleo soluto. Peucedanum? Steboldi Mig. (Prol. 251.) ex de- scriptione differt segmentis ultimis minoribus trisectis neque simplicibus, radiis glabris neque scabris, caly- cis dentibus parvis obtusiusculis, fructu (valde imma- turo) oblongo, convenit vero foliorum sectione et for- ma, umbellis et forsan petalis. Nonnullis notis igitur non congruit, praeterea ab auctore icon japonica su- pra citata non laudatur, ita ut de identitate utriusque plantae multa dubia supersint. — Nomen speciei mu- tandum videbatur ob Angelicam Sieboldi Miq. Radix obliqua, napiformis, infra collum mox divisa. Caulis 2— 3 — 4-pedalis, versus apicem vel a medio subdichotome ramosus, ramis erecto- patulis. Folia 9 pollices lata et longa, segmenta ultima 1 — 3-polli- caria, petiolo infimorum laminam aequante. Si caulis. - primarius deperditur, basi nascuntur rami erecti ad 2-pedales, foliis heteromorphis instructi: segmenta nempe breviora obtusa et parcius obtuseque serrata. — 257 — 7. A. polymorpha Maxim. Diagn. pl. nov. dec. XV, in Bull. Acad. Petersb. XIX. 186. Descriptionem et habitationem confer 1. c. 8. A. hakonensis, Caule gracili striato, sub et intra umbellam minute scabro-puberulo, apice parum ra- moso; foliis petiolo elongato brevioribus membrana- ceis glabris, radicalibus quater, caulinis infimis ter, ceteris bis ternatisectis, vagina inferiorum lanceolata concava, superiorum sessilium oblongo-obovoidea in- flata, segmentis terminalibus plus minus profunde tri- lateralibus bi-lobis partitisve vel integris, lobis seu partitionibus omnibus rhombeo-ovatis ovatis vel ovato- . lanceolatis acuminatis, basi cuneata vel truncata ex- cepta grosse incisis mucronato-serratisque; umbella 10—-20-radiata radiis intus puberulis centralibus brevioribus; involucro nullo vel 1-folio setaceo; um- bellulis sub-20-floris involucelli plurifolii phylla seta- cea scabro-pubera vix superantibus; calycis dentibus obsoletis vel deciduis acutis; petalis (viridibus purpu- reo-marginatis) brevissime unguiculatis rotundatis eum lacinula acuminata inflexa; fructibus ovalibus, meri- carpio a dorso compresso jugis dorsalibus carinatis parum prominentibus, lateralibus in alam tenuem nu- cleo latiorem expansis, valleculis 1-, commissura 2- vittatis. | Hab. in Nippon mediae jugo Hakone, medio Octo- bri fl. ult., fine Octobris c. fructu nondum maturo, nec non in peninsula Idzu, circa Yokoska (Savatier! fl.). A. inaequali proxime affinis, tamen pube, foliis longe petiolatis magis dissectis, vaginis superioribus inflatis, radiis numerosioribus et fructus paucivittati struetura abunde distincta. Mélanges biologiques. IX. CA. 33 one — 9. À. inaequalis Maxim. l. c. Hab. et descript. confer loco citato. Fructus magnitudine alisque amplis membranaceis subcontiguis similis Peucedano austriaco Koch. Mihi ignota. ?10. A. citriodora Hance Sertul. chin. VI. in Seem. Journ. of bot. IX. 131. Hab. in China meridionali: ad cacumina montium Pakwan supra Cantonem, ubi 1869 detexerunt Samp- son et Hance. Foliorum laciniis integerrimis (oblongo-lanceolatis) ad seriem A. Maximowiczi et À. Florenti pertinere videtur. De Angelicis veris (.Archangelicá aliisque generibus huc pertinentibus inclusis), in Asia orientali numero- sioribus, tractare in mente est, quum species japonicas mihi dubias a Miquelio promulgatas examinandi dabi- tur occasio. Jam nunc dicere possum, Japoniam alere omnes species in terris finitimis, Mandshuria et Sa- chalino, crescentes et nonnullas Japoniae proprias. Galiwm L. Species Asiae orientalis. Caulis firmus rigide erectus. 2. » flaccidus tenuis suberectus vel pro- cumbens. 4. D. olia iptePyim ie 50 ea te essuie G. boreale L. » uninervia elongato-linearia. 8. ; 3. Folia octona...... A aee p ce ees G. verum L. > » quaterna..... een oensseaneen. Wr. meargolium Ture 4. Folia omnia verticillata. 5. » inferiora opposita stipulata...... G. paradoxum m. 5. Folia uninervia. 6. DEF APIO VIG. sue lat Ne sees G. obovatum Kth. — 259 — 6. Margo et costa foliorum subtus retrorsum aculeolata. 7. Margo et costa foliorum subtus antrorsum PÉTER i deor Sn wie G. gracile Bge. 7. Verticilli inferiores vel omnes 6 — 4- phylli, radix perennis. 8. Verticilli inferiores vel omnes 8-(rarius 6-)phylli, folia spathulata; radix annua. G. Aparine L. 8. Verticilli omnes 6-(5-)phylli; fructus longe uncinato-hispidus.. ............. G. triflorum Mchx. Verticilli inferiores 6-phylli, superiores vel ramorum 4-phylli. 9. 9. Pedunculi omnes basi foliati axilla- res. 10. Pedunculi superiores saltem basi brac- LIE eee seep aa due «eue Ig G. asprellum Mchx. 10. Pedicelli cujusvis pedunculi subaequi- longi; folia linearioblonga. 11. Pedicelli cujusvis pedunculi laterales Dprevissum vel nulli. iS: e038 See es G. brachypodion m. Il. Pedicelli deflorati recti. ......,....... G. uliginosum L. : » » WHER e acu Ra G. trifidum L. 1. G. Aparine L. — Miq. Prol. 276. — A. Gray. Bot. of Jap. 393. — Benth. Fl. Hongk. 164.— G. so- roriwn Hcein Walp. Ann. II. 734. — G. pauciflorum Bge Enum. Chin. n. 199. — G. parviflorum (lapsu ca- la ) Maxim. Ind. Pekin. 472. — G. strigosum Thbg. in Nov. Act. Upsal. VII. 141. tab. 4. fig. 1 — 9. — Sieb. Zucc. Fl. Jap. fam. nat. II. 174. — Miq. l. c. 276.— G. uliginosum Thbg Fl. Jap. 58. — Yaé mut- sura, mutsura. Soo-bokf. II. 60. Hab. per omnem ditionem, praesertim circa domos et in ruderatis frequens. - Occurrunt apud nos formae: genuina, robusta, ver- ticillis omnibus octophyllis, Vaillantii (DC. sp. pr.) eadem, fructu parcius setoso, strigosa (Thbg sp. pr.), “macra, elongata, subsimplex, foliis plerisque senis, pauciflora (Bge sp. pr.), misera, parvula, subsimplex, — 260 — verticillis 6-phyllis, quas ultimas duas pro plantis ha- beo jam aestate citoque enatis, priorem in humidis, posteriorem in siccis. 2. G. trifidum L. — Yotsuba mugura, varietas. 800 bokf, II. 63. (opt.). Hab. in Sibiria tota, fl. Baicalensi-dahurica, Man- dshuria boreali, Sachalino et Japonia: Yezo, prope Hakodate (Albrecht!), in paludibus ad Kamida et Arigawa, Nippon (ex opere japonico laudato), nec non in Europa et America boreali. Planta japonica et sachalinensis convenit cum ro- bustiore sitchensi. 3. @. uliginosum L. Hab. in fl. Baicalensi-dahurica et Sibiria orientali: Krasnojarsk, Wiluisk, et occidentem versus. 4. G. triflorum Michx. — A. Gray l. c. 393. — Mig. 1. c. 276. — F. Schmidt. Fl. Sachal. 144. — Kiku mütsura, himé mütsura. Soo bokf. II. 61.? Hab. in Japonia: Yezo (Wright ex A. Gray), Nip- pon (Buerger ex Miquel); Sachalin; Altai; Europa boreali, passim, nec non America boreali. A me in Japonia non observatum neque e Japonia visum. | 5. G brachypodion. (Zugalium) flaccidum subprocum- bens, caule lucido ad angulos foliisque subtus ad co- stam parce retrorsum aculeolatis, foliis inferioribus senis, superioribus quinis et quaternis, ellipticis vel obovato-ellipticis valide mucronato-acutis, 1-nerviis, superne versus margines parce antrorsum hispido-pi- losis; pedunculis omnibus axillaribus folia superanti- bus, ipso apice semper trifloris, pedicellis crassiuscu- lis: centrali florem (album) petalis acutis vix, bracteam E. — 261 — haud superante, lateralibus brevissimis vel subnullis, omnibus erectis; fructu pilis adpressis dilatatis apice subuncinatis dense hispido. . | Hab. in Yezo graminosis, v. gr. in monte prope Hakodate, medio Majo florere incipiens, fine Junii et Julio fructiferum. | i -@. triflorum Michx., huic simile, pedicellis elonga- tis patentibus, foliis omnibus senis, fructu longe unci- nato-hispido setis patentibus differre videtur. Signum ultimum, in multis Gals variabile, in @. trifloro con- stans videtur. | 6. G. gracile Bge Enum. Chin. n. 198. — Turez. Enum. Chin. n. 97. — Maxim. Ind. Pekin. 1. c. — G. trachyspermum A. Gray in Perry’s Exped. IT. 313.— On the bot. of Jap. 393.-— Mig. Prol. 276. — G. miliorhizum Hce in Seem. Journ. of bot. VI. 114. — Yotsuba mutsura. Soo bokt. II. 62. Hab. in tota Japonia: Hakodate (Albrecht!), Yo- kohama, Majo, Junio florens, Simoda (Wright!), Na- gasaki, Junio fl. frf., etiam Oldham! n. 520, Tsusima (Wilford!); archipelago Zutschu, in muris (Wright!); in China: circa Pekin (Bunge!, Tatarinow!), prope Amoy (Sampson!) G. concinno Torr. et Gray proxime affine videtur. Foliis antrorsum setosis inter omnes insigne. Cete- rum variat quoad foliorum formam et fructus indumen- . tum, nec non petalorum extus pubem parcam setosam, saepe obsoletam semperque cito deciduam, Fructus occurrunt fere glabri, setis ad puncta reductis (ita fre- quenter in Japonia, nec non circa Pekin et Amoy) vel se- tis dilatatis adpressis apice plus minus uncinatis (planta japonica) vel denique setis longioribus, fructus diame- 060, 5 tro tamen fere duplo brevioribus, patentibus, tenuio- ribus (planta pekinensis), pubes foliorum etiam eo di- stinctior et densior fit, quo fructus longius hispidi sunt. Radicis fibrae purpureae humectatae chartam tingunt non solum in G. miltorhizo, sed etiam in G. trachy- spermo, G. gracili aliisque. Caulis ab initio vel in steri- lioribus gracilis, subsimplex (ita a Bunge descriptus, qui tantum plantam vernalem vidit), postea ramosior et robustior, semper tamen planta tenella. 7. G. asprellum Michx. Fl. bor. am. I. 78. — G. davuricum Turcz. Fl. Baic. dah. I. 530. — Maxim. Fl. Amur. 140. a. typicum: fructu hispido. Huc forsan: Soo bokf. II. 61., supra cum dubio ad G. ériflorum ductum ob inflorescentiam axillarem, sed fructus potius G. asprelli, quod etiam florere incipit ex axillis. Hab. in Nippon: circa Yokohama frequens, a Junio ad Octobrem fl. et frf., Yokoska (Savatier!); Yezo: circa Hakodate in fruticetis graminosis frequens; in Man- dshwria orientali; Sibiria orientali ad Majam fluvium, nec non in America boreali. Planta asiatica nullo puncto ab americana differt, quoad variationes ejus confer Maxim. l. c. 8. davuricum: fructu glabro. Hab. in Mandshuria tota frequens, nec non in Da- huria et Sibiria orientali ad Majam. Praeter fructus glabritiem a praecedente non distin- guendum. Versus limites suas occidentales tenerius et minus ramosum fit, floribus brevius paniculatis vel pas- sim omnibus axillaribus, sed rite evolutum formae typicae paniculam ditissimam omnino aemulat. Birk. a 8. G. obovatum Kth. —F. Schmidt. Fl. Sachal. 144. excl. syn. Thbg. - Hab. in Sachalino, Kamtschatka, America boreali- occidentali. 9. G, paradoxum, (Zugalium) rhizomate filiformi re- pente ad nodos radicante et stolonifero; cauliculis adscendentibus simplicibus debilibus flaccidis glabris; foliis tenue membranaceis 1-nerviis superne margine- que adpresse parce pilosis, omnibus (summis brevis- sime) petiolatis et oppositis, infimis orbiculatis emar- ginatis in petiolum aequilongum subito attenuatis me- disque multo majoribus ovatis obtusis vel acutiuscu- lis petiolum superantibus stipulis interpetiolaribus con- natis subulatis instructis, superioribus et summis in petiolum brevissimum decurrentibus acutis acumina- tisve stipulas connatas foliiformes paullo vel duplo mi- nores gerentibus (quasi 4-nis); cyma terminali (rarius lateralibus ex axillis summis accedentibus) foliis 2 ab- breviatis ellipticis stipulisque 2 minutis fulta tricho- toma pauciflora, pedunculo centrali unifloro, laterali- bus bifloris vel omnibus 1-floris, florem (album) su- perantibus; calyce dense setis glochidiatis elongatis fulvis onusto; corollae lobis elongato-ovatis obtusius- culis. Hab. in Mandshuria austro-orientali: ad fontes flu- vii Wai-Fudin S-tae Olgae sinus affluentis, in silva mixta, truncis putridis innascens, sat frequens, sed fine Junii vix florens ideoque paucis speciminibus lectum, postea vero nullibi visum. Species valde paradoxa ob folia distinctissime sti- pulata, stipulis imis submembranaceis, ceteris folia aemulantibus, sed minoribus, et petiolis elongatis, — — 264 — quibus signis inter omnia Galia excellit, etsi facie sa- tis ad G. obovatum accedit. Folia petiolata Rubiarum, sed characteres florales certe Galiorum. Stipularum indoles theoriam de verticillis foliorum Gali enuntia- tam optime confirmat. Plantula spithamaea, tenera. Foliorum infimorum lamina 5 mill., superiorum ad 3 cent. longa. Flos 2 mill. longus. 10. @. boreale L.— Herder. Pl. Radd. Monop. 28. | Hab. late diffusum per totam Sibiriam, Mandshu- riam et Mongoliam, quam centralem tam occidentalem (Przewalski legit formam fructu hispido in betuletis montium In-schan ad fl. Hoang-ho superiorem). Var. latifolia Turcz. Hab. in Sibiria orientali, Dahuria et Mandshuria. Var. kamtschatica Maxim. Fl. Amur. 141. — G. rubioides Ledeb. FI. Ross. IT. 410. quoad pl. sibiricam. — Hab. in Kamtschatka, Sachalino et Mandshuria orientali, nec non rarius in Sibiria orientali et al- taica. | Simillima G. rubioidi L., at omnibus partibus mi- nor et fructus non vesiculoso-inflatus. Var. japonica: foliis trinerviis margine et parce subtus ad costam antrorsum hispido-scabris, ab elliptico rotundato obtuso in lanceolatum longe acuminatum ludentibus; pedunculis ex axillis summis terminalique paniculam paucifloram sparsifloram constituentibus, bracteis minutis pedicello multo brevioribus vel nullis; fructu glabro vel adpresse setuloso.— G. boreale Miq.? Prol. 276 (ex descript. ips — G. boreale. Kinuta sé. 500 bokf. II. 67. — 265 — Hab. in Yezo, circa Hakodate (Albrecht!), Nip- pon, in silvis Fudzi yama (Tschonoski). Planta nipponica foliis vulgo valde acuminatis et panicula sparsa pauciflora ab omni G. boreali diversis- sima, sed folia.plantae yezoénsis jam illis G. borealis latifolii similiora. Differt tamen var. japonica pedun- culis semel vel bis, neque ter vel quater trichotomis et pedicellis florem fere duplo superantibus neque ae- _ quantibus. 11. @. linearifolium Turez. Enum. Chin. n, 96. Hab. in China boreali circa Pekinum (coll. rossici!). 12. G. verum L. — Herder l. c. 32. Distinguenda in Asia oriental? planta typica: flori- bus luteis, et lactea: flore lacteo. : Typicum, quum leiocarpum tum lasiocarpum in omni ditione vulgare, praeter Japoniam, ubi hucusque tan- tum prope Hakodate, in pratis, a me inventum. Lacteum. — G. verum Thbg. Fl. Jap. 59. — Mig. Prol. 277. — Kahara matsuba. Soo bokf. II. 70. Hab. in Mandshuria austro-orientali: circa Poss- jet, in pratis vulgare, in Japomia: Yezo variis locis, in pratis humidis, mox solum, mox cum lusu floribus luteis, Nippon: Nambu (Tschonoski), ad pedem Fudzi yama variis locis. —— Planta japonica semper lasiocarpa est et saepe cau- lem foliaque subtus tomentosa habet, ceterum, prae- ter corollam lacteam, nequaquam a typico G. vero dif- fert. Subjungo hie notulas de aliis Rubiaceis sinico-japo- nicis nonnullis. Mélanges biologiques. IX. 34 E BB — Rubia L. Praeter A. cordifoliam L. ubique vulgarem (ad quam certe pertinet etiam R. javana DC.) in Japonia crescunt: 2. R. chinensis Rgl. Fl. Usur. n. 241. tab. VIIL fig. 1. 2.— Rubia mitis Miq. Prol. 276. et Rubia sp. ibid. ex descriptione. — Formis occurrit duabus: Foliis late ovatis passim subcordatis acuminatis. — Rgl. l. e. — R. Munjista Savatier. Livres Kwawi 65. et Kwawi, herb. IV. 28. — Rubia sp. Maxim. Ind. Pekin, 472. | Hab. in Mandshwriae orientalis jugo silvatico inter Usuri et mare extenso, ab ostio fl. Usuri ad fontes et affluentes ejus, nec non in silvis montanis circa sinum Victoriae; in China boreali: Pekin (Tatarinow!); in Japoniae prov. Yamato, ex opere citato. Foliis anguste ovatis acuminatis. — Miq. |. c. — Soo bokf. II. 68. Hab. in Nippon mediae silvis alpinis, in Kiusiu in- terioris alpibus. Caule erecto foliisque inermibus et fructu azureo a R. cordifolia L. abunde distincta. 9. R. tatarica var. grandis F. Schmidt, Fl. Sa- chal. 143. — Galium jezoënse Miq. Prol. 276. Hab. in Yezo (spec. 1. legit Sugerok ex Miquel): prope Hakodate, circa Sawara alibique sat frequens, praesertim in pratis maritimis. In Mandshuria austro- orientali: circa sinum Victoriae, variis locis, in ma- ritimis frequens, ad fl. Suifun, in humidis (Golden- stádt). In Sachalino. A Galio tatarico Trevir., Ledeb. Fl. Ross. II. 410., — 267 — a Schmidtio recte ad Rubiam emendato, differt tan-, tum statura majore. Asperula L. 1. A. odorata L. — A. Gray in Perry’s Exped. II. 313. — A. Gray. Bot. of Jap. 393. — Mig. Prol. 277. — Kuruma ba sé, i. e. herba foliis rotatis. Soo bokf. II. 66. Hab. in Yezo meridionali, fruticetis humidis, saltibus silvosis umbrosis inter gramina elata frequens, gregaria, Majo florere incipiens, Julio fructifera; in Nippon me- diae alpinis (Tschonoski!). Locus maxime orientalis hucusque notus erat Altai! et Persiae prov. Ghilan! Omnibus partibus plantae europaeae et asiaticae occidentali simillima. Habeo tamen specimina fructi- fera caulibus ramosis, ramis elongatis, qualia inter nostratia nondum vidi, etsi rarius breviter ramosa oc- currunt. — Certe indigena! 2. A. Platygalium. — (Galioides DC.) caule erecto glabro quadrangulo superne parce ramoso; foliis qua- ternis v. superioribus passim senis brevissime petio- latis, infimis rotundato-ovatis, ceteris ovatis vel ovato- oblongis, omnibus obtusiusculis tri- passim quinque- nerviis, supra parce subtus ad nervos marginemque antrorsum hispido-pilosis vel pl. m. glabris, foliis flo- ralibus oppositis minutis; pedunculis axillaribus et ter- minalibus bis trichotomis in paniculam oblongam luci- dam vel subplanam cymaeformem densam dispositis; pedicellis corolla (alba) campanulata subbrevioribus; fructu laevi glabro, — Rubia? gracilis Miq. Prol. 2 6. Hab. in Mandshuria austro-orientali: ad superiores — 268 — partes fluviorum Li-Fudin et Wai Fudin in subalpinis lapidosis silvestribus, ad fl. Da-dso-schu in rupestri- bus, nec non in saltibus silvosis circa sinum St. Olgae et in pratis circa aestuarium Possjet, ubique sat fre- quens, Junio florens; in archipelago Koreano (Oldham! 523. nond. fl.). Est genuina Asperula neque Rubia, pro qua plantam Oldhami habuit Miquel. Nomen mutandum erat ob A. gracilem C. A. Mey., illud Platygalii datum est ob similitudinem plantae cum @. rubioide vel boreali lati- folio (e Platygaliis), pro quibus nondum florens facile sumenda. Varietates distinguendae duae: a. alpina: foliis fere semper quaternis ovatis, pa- nicula subplana densa. 8. pratensis: foliis inferioribus 4-nis, ceteris saepe 6-nis, plerisque oblongis, panicula oblonga effusa. — Huc planta e Possjet et archipelago Koreano. Rhizoma repens, ramosum, lignosum. Cauliculi plu- res, 1—3-pedales. Corolla ante anthesin pallide rosea, dein alba. | Uncaria Schreb. U. rhynchophylla Miq. Cat. hb. Lugd. bat. I. 44.— Alte scandens, caule foliisque praeter axillas nervo- rum subtus barbatas glabris; stipulis interpetiolaribus linearibus bipartitis deciduis; foliis breve petiolatis op- positis utringue 4 — 5-costatis coriaceis subtus glaucis ellipticis basi acutis apice subito oblique cuspidatis; pedunculis supraaxillaribus (in spinas subspiraliter ar- cuatas recurvas saepe mutatis) simplicibus 1-cephalis continuis vel 2—3-cephalis et tunc ad ramificationes articulatis et bracteatis (bracteis nempe e stipulis afo- — 209 — liis formatis); calycibus sessilibus; corolla glabra in- fundibuliformi praefloratione imbricata tubo quadru- plo limbum superante; antheris subsessilibus oblon- pis, stylo valde exserto stigmate clavato; fructu late ellipsoideo 10-costato calycis limbo minuto lobis ob- tusis coronato septicido hispido-pubescente. — Sava- tier. Livres Kwawi. 112. — Kwa-wi. Arb. IV. 2.— Nauclea rhynchophylla Migq.! Prol. 272. Hab. in Kéusiw: circa Nagasaki in fruticetis, rara, Julio florens, Octobri fructifera. In provinciis Geschiu et Tschoschiu, nec non in Yamato (ex Kwa-wi), Species haec, a Miquelio ad specimina sterilia de- scripta, simillima est U. sessilifructui hb. Griffith! 2765. distrib. Kew. e «Bengalia occidentali», quae tantum differt bracteis lanceolatis brevioribus, floribus brevissime pedicellatis, fructibus ovoideis apice atte- nuatis, non costatis, calycis limbo multo majore coro- natis; flores plantae indieae non vidi. Pedunculi spe- ciei indicae, in racemum aphyllum digesti, ita rarius occurrere videntur etiam in nostra, sic saltem deli- neati in icone citata japonica. — An planta Griffi- thiana a me visa revera sit U. sessilifructus Roxb. (Fl. Ind. ed. Carey II. 130.) ob fructus breve pedi- | cellatos illius dubium videtur, nam Roxburgh etiam in descriptione ait: capsulae sessiles, praeterea folia dicit: smooth above, soft underneath. An igitur folia subtus tomentosa, vel tantum attactu mollia ob super- ficiem quasi velutino-glabram? Don (Gard. syst. III. 471.), qui plantam habuisse videtur, habet tantum: leaves smooth. Recentiorem descriptionem non vidi, planta tamen vix rara esse videtur, nam nominata est in Vogt. Hort. Calcutt. 375, cum patria Assam et Mélanges biologiques. IX, 35 — 270 — Khasia, quum Roxburgh tantum habuerit e regione Chittagong. Ceterae Naucleeae sinico-japonicae mihi notae sunt: Adina racemosa Miq. circa Nagasaki!; A. globiflora Salisb. e Hongkong!; A. polycephala Benth. e China australi; A. rubella Hance e prov. Cantoniensi!, Ce- phalanthus occidentalis L. e China boreali! (Fortune 15. a. 1846.) et per australem ad Assam! et ultra; Anthocephalus indicus Rich.e China (teste Lamarck). Pseudopyxis Miq. Ps. depressa Miq. Prol. 353. — Inamori só. Soo bokf. III. 58. Hab. in silvis subalpinis Kiusiu: prope Nagasaki, prov. Higo; Nippon: ad Fudzi yama, in jugo Hakone. A Miquelio infauste pro Borraginea descripta, ad Rubiaceas pertinet et a Benthamio et Hookero Gen. pl. II. 135. inter Paederieas collocatur. Manettia Mart. M. cordifolia Mart., sub nomine Kuayen sö in opere Soo bokf. II. 59. optime delineata, a me in hortis yedoénsibus rarius culta inventa, verosimiliter a Ba- tavis ex horto Bogoriensi Japoniam transmissa, neque pro indigena neque pro efferata planta habenda est, nam semina haud maturare videntur. (Tiré du Bulletin, T. XIX, p. 247 — 287), MÉLANGES BIOLOGIQUES - TIRÉS DU "BULLETIN DE L'ACADÉMIE IMPÉRIALE DES SCIENCES DE ST.- PETERSBOURG. Tome IX. LIVRAISON 3. Sr. PÉTERSBOURG, 1874. Commissionnaires de l'Académie Impériale des Sciences: A ST.- PÉTERSBOURG: MM. Eggers & C9, H. Schmitzdorff, J. Issakof et A. Tcherkessof. A RIGA: A ODESSA: A LEIPZIG: M. N. Kymmel. A. E. Kechribardshi. M. Léopold Voss. Prix: 30 Cop. arg. — 10 Ngr. Imprimé par ordre de l’Académie Impériale des sciences. Août 1874. C. Vessélofski, Secrétaire perpétuel. Imprimerie de l’Académie Imp ériale des sciences. (Vasse-Ostr., 9° ligne, Ne 12.) CONTENT. — ae Pages. E. Cyon, Über die Fortpflanzungsgeschwindigkeit der Er- regung im Rückenmarke......................... 271—280 C. J. Maximowiez. Diagnoses plantarum novarum Japoniae et Mandshuriae. Decas XVII et XVIII............. 281—374 Gen wd wind VOR cay ce EN = December 1873. Uber die Fortpflanzungsgeschwindigkeit der Erregung im Ruckenmarke. Von E. Cyon. Die Ausmessung der Geschwindigkeit, mit welcher sich der Erregungsprocess durch die centralen Ner- venmassen fortpflanzt, ist von hohem Interesse so- wohl fiir die Theorie der Erregungsprocesse, als auch für die Physiologie der Ganglienzellen. Ich habe es daher im Jahre 1870 versucht, solche Messungen aus- zuführen und habe die damals erhaltenen Resultate in der Gesellschaft der Petersburger Naturforscher mitgetheilt, in deren Protocollen auch dieselben ver- öffentlicht wurden. In derselben Sitzung habe ich auch die von mir benutzten Vorrichtungen demonstrirt und bei dieser Gelegenheit einen Probeversuch ausge- führt. Seitdem habe ich diese Untersuchungen mehrmals wieder aufgenommen und will hier in Kurzem die weiteren Resultate derselben vorläufig mittheilen, da indessen, wie aus der von Rosenthal der Berliner Akademie der Wissenschaften gemachten Mittheilung hervorgeht, auch von anderer Seite her dieselbe Frage in Angriff genommen wurde. Die von mir benutzten Vorrichtungen werde ich bei Melanges biologiques. IX. 34* — 272 — einer späteren Gelegenheit ausführlich beschreiben, hier nur die Angabe, dass zur Aufzeichnung der Mus- kelcontractionen das Marey’sche Myographion benutzt wurde, dessen Hebel seine Dewegungen auf einer kreisfórmigen Scheibe aufzeichnete, welche mit grosser Gleichmässigkeit acht Umdrehungen in der Secunde ausführte. Die messbare Zeitdauer war also üusserst gering, und hing deren Werth natürlich von der Grösse des Radius der aufgezeichneten kreisförmigen Curve ab. — Zur Reizung des Rückenmarks wurden ver- schiebbare nadelförnige Electroden benutzt, welche, in einer constanten Entfernung von einander befestigt, immer bis zu derselben Tiefe ins blossgelegte Rücken- mark hineingestochen wurden. Die zuerst angestellten Versuche hatten zum ein- fachen Zweck, die Fortpflanzungsgeschwindigkeit im Rückenmarke selbst zu ermitteln, wenn dasselbe sich in möglichst normalen Verhältnissen befindet. — Sämmt- liche Messungen sind an Fröschen ausgeführt, die eine bis zwei Stunden bei gewöhnlicher Zimmertempe- ratur aufbewahrt wurden; das Rückenmark wurde mit möglichst geringem Blutverlust blossgelegt, vom Gehirne getrennt und während der ganzen Versuchs- - dauer in feuchter Luft vor Ausdünstung geschützt. Eine grosse Anzahl solcher auf verschiedenen Höhen ausgeführten Messungen ergab für das Rücken- mark eine Fortpflanzungsgeschwindigkeit von 1 bis 3 Meter in der Secunde; die am häufigsten erhal- tene Geschwindigkeit war 1'/ bis 2 Meter. Im Ver- gleich zur Fortpflanzungsgeschwindigkeit der Erregung im Nervenstamm, sind also die für das Centralner- vensystem erhaltenen Zahlen äusserst gering. Die — 273 — Erregung hat beim Durchgang durch die Ganglien- zellen wahrscheinlich grosse Widerstände zu über- - winden. Die erhaltenen. Zahlen können natürlich nur mit denen, an Nervenstämmen unter denselben Bedingun- sen conservirter Frösche erhaltenen, verglichen wer- den. Ich habe daher mehrere Messungen an Nerven- stämmen vorgenommen und zwar sowohl mittelst des Helmholz’schen Myographions an ausgeschnittenen Nerven als mittelst des Marey’schen an nicht ausge- schnittenen. Für die erste erhielt ich eine Geschwin- digkeit von 7 bis 11 Meter, für die letzteren von 15 bis 20 Meter in der Secunde. Wie ersichtlich ist die Fortpflanzungsgeschwindigkeit der Erregung bei uuseren (meistens sehr kleinen) Fröschen eine ziemlich geringe. Die Fortpflanzungsgeschwindigkeit ist den- noch im Rückenmarke etwa um zehn mal geringer als im nicht ausgeschnittenen Nervenstamm. Ich will aus diesen Versuchen vorläufig das eine Ergebniss hervorheben, das nämlich, dass derselbe Vorgang (die Erregung) so bedeutend verschiedene Geschwindigkeiten zu seiner Fortpflanzung braucht, je nach der Mitte, in der diese Fortpflanzung geschieht, (Für eine andere Bewegungsart ist Ähnliches schon durch Stefan’s Untersuchungen über die Fortpflan- zung des Schalls durch Wachs- und Caoutschukstäbe erwiesen). Dieses Ergebniss ist insofern von Wichtigkeit, als es einige Bedenken über die Identificirung der Ner- venkräfte mit electrischen Kräften beseitigt, welche aus der relativ geringen Fortpflanzungsgeschwindig- keit der Nervenerregung entstanden sind. Melanges biologiques. IX. A 35 — 274 — Die übrigen Versuche hatten zum Zweck, die Ein- flüsse, welche diese Fortpflanzungsgeschwindigkeit mo- dificiren können, zu eruiren. Von Versuchen dieser Art will ich hier nur auf eine Reihe aufmerksam ma- chen, die sich mit dem Einfluss des Grosshirns auf diese Fortpflanzungsgeschwindigkeit beschäftigt. Der Ideengang, welcher mich bei meinen Versuchen dieser Art leitete, war folgender. Seit Türk zur Mes- sung der Reflexthätigkeit die Methode einführte, die Zeitdauer zu messen, welche vom Moment der Haut- reizung bis zum Erscheinen der Reflexbewegungen vergeht, haben die meisten Physiologen stillschwei- gend diese Methode adoptirt, mit der Voraussetzung, dass diese Dauer der Stärke der Reflexthätigkeit ent- spricht. Als die Thatsache constatirt wurde, dass durch Rei- zung gewisser Hirntheile (Setschenow) oder irgend eines Abschnitts des Centralnervensystems (Schiff) diese Zeitdauer bedeutend verlängert wird — hat man einfach aus dieser Thatsache geschlossen, dass solche Reizungen die Reflexthätigkeit als solche hemmen. | In wiefern eine solcher Schluss zulässig, wurde, so viel mir bekannt, niemals discutirt, noch weniger dessen Zulàssigkeit bewiesen. Und doch ist ein sol- cher Schluss sehr gewagt. Über eine Verstürkung, resp. auf eine Hemmung der Reflexe konnte folge- richtig nur auf doppelte Weise Auskunft erhalten werden: entweder wenn eine gleich starke Reflex- bewegung durch eine schwächere, resp. stärkere Rei- zung hervorgebracht werden kann, oder wenn bei gleichbleibender Stärke der Hautreizung die Inten- sität der reflectorischen Muskelzuckungen zu-, resp. aa abnimmt. Die Türk’sche Methode giebt aber nur über die Dauer Aufschluss, welche ein Reiz gebraucht, um von der Haut durchs Rückenmark zu den Mus- keln zu gelangen, mit anderen Worten, diese Methode misst nur die Fortpflanzungsgeschwindigkeit des Reizes durch die peripheren und centra- len Nervenstücke. Die von mir benutzte Methode der direkten Mes- sung dieser Fortpflanzungsgeschwindigkeit gestattete mir eine bestimmte Entscheidung über die Bedeu- tung dieser Türk’schen Methode, also auch der mit- telst ihrer gewonnenen Resultate zu erlangen. Der Plan der anzustellenden Versuche war direkt durch die Fragestellung selbst angezeigt: es musste untersucht werden, ob diejenigen Einflüsse, welche auf Grund der mit der Türk’schen Methode gewonnenen Resultate als fordernd oder hemmend auf die Reflex- thatigkeit betrachtet werden, nicht im gleichen Sinne auf die Fortpflanzungsgeschwindigkeit wirken. Ich fiihre hier als Beispiele ein Paar Versuche an, deren Ergebniss mit der Mehrzahl ähnlicher gleichlau- tend ist. ) Q = oS 3 a Ares 9. | 825 | oS 2 =) Os = 3 © T 2 = | = TT E A a oe ep qi a Ee te SB |SSES eee | 83.8 |. & 2.2 | Bemerkungen. a T NO CE num sen 2| ges 2 |$38)|&tkd > cmt | m og [S] N I | 0,016 0,008 0,015 10 Millim. 0,004 5) 0,019 7) | II + 0,006 41 0,0023) 50,013 4) | 6 Millim. Frische Frösche. | | | | | — 276 — Ich habe es vorgezogen, in diesen Versuchen ein- fach die Zeitdauer anzugeben, welche die Erregung bedurfte, um eine gewisse Rückenmarkstrecke zu durchlaufen. Die Strecke wurde gewöhnlich von der brachialen Anschwellung nach unten gewählt. Im zweiten Versuch ist die Zahl 2) sofort nach Ausfüh- rung des Schnitts, 3) einige Minuten darauf, 4) bei Reizung mit Kochsalz, 5) nachdem das Kochsalz ent- jernt wurde, erhalten. Aus diesen und gleichlautenden Versuchen geht also deutlich hervor, dass Reizung gewisser Hirn- partien die Fortpflanzungsgeschwindigkeit der Erregung im Rückenmarke zu verlangsamen, die Entfernung der Hemisphären dieselbe zu beschleunigen vermag. Der Einfluss dieser Entfer- nung ist natürlich so zu deuten, dass durch die- selbe die Erregung, welche von den Hemisphären zeitweilig ausgeht, beseitigt wird. Da ähnliche Er- regungen nicht fortwährend, sondern nur momentan- weise einwirken, so beobachtet man auch die Be- schleunigung der Fortpflanzungsgeschwindigkeit nach Abtragung der Hemisphären viel seltener als die Ver- minderung derselben bei Reizung der Sehhügel. Mit anderen Worten, durch Erregungen der centralen Hirnpartien wird wahrscheinlich nicht die Reflexthätigkeit alssolche gehemmt, sondern nur die Übertragungszeit der Erre- gung verlängert. Da man die auftretenden Erschei- | nungen zur Genüge aus dieser Verlängerung allein erklären kann, so fällt natürlich die Nothwendigkeit weg, ausserdem noch eine unerwiesene Verminderung der Reflexthätigkeit selbst anzunehmen. — 277 — Gegen die Berechtigung des eben gemachten Schlus- ses lasst sich folgender gewichtige Einwand machen. ° Da ich die Reizungen des Rückenmarkes in der Weise vorzunehmen pflege, dass die reizenden Electroden durch die Hinterstränge hindurch zu den Vorder- strängen geleitet werden, so kann der Verdacht ent- stehen, ich habe es überhaupt nur mit von den Hin- tersträngen auf die Vorderstränge reflectirten Erre- gungen, nicht aber mit direkter Reizung der Vorder- strange selbst, zu thun gehabt. — Aber abgesehen da- von, dass es noch durchaus fraglich ist, ob man berech- tigt ist, solche von den Hintersträngen und der grauen Substanz aus hervorgerufene Zuckungen als reflectirte zu betrachten, giebt es einen direkten Beweis für die Unzulässigkeit des angeführten Einwandes. Zur Rei- zung des Rückenmarks verwendete ich einzelne hef- tige Schliessungschläge eines Inductionsapparates : bekanntlich aber ist die Dauer eines einzelnen Induc- tionsschlags zu gering, um Reflexwirkungen hervor- rufen zu können. Die erhaltenen Contractionen waren also wirklich durch Reizung der Vorderstränge veranlasst. Es ist auch nicht einzusehen, warum die durch die Vorder- stränge hindurchgestochenen Electroden ausser Stande sein sollten, dieselben direkt zu erregen. Man könnte diesen Einwand auch dadurch zu be- seitigen suchen, dass man die hintere Partie des Rückenmarks abträgt und dann den Reiz direkt auf die Vorderstränge applicirt. Ich habe aber von einer ähnlichen Beweisführung abstehen müssen, da mir schon die ersten Versuche gezeigt haben, wie ein- — 278 — greifend eine solche Abtragung der Hinterstränge auf die Leitungsfähigkeit der Vorderen wirkt. Zur Veranschaulichung dieser eingreifenden Wirkung will ich hier nur ein Paar Versuche mittheilen: a us : > Distanz Ne ae Hinterstränge | zwischen den des Versuchs. [Gehirn getrennt. abgetragen. pee Bi en. | III 0,004. Sec. 0,025 Sec. 5 Millimeter. IV | 0,005 Sec. 0,015 Sec. 5 Millimeter. Wie man sieht, nimmt die Leitungsfähigkeit der . Vorderstränge, (wahrscheinlich nur in Folge des ope- rativen Eingriffs als solchen), bedeutend ab, wenn man die Hinterstränge entfernt. Wenn ich aber auch davon Abstand nehmen musste, direkte Versuche an solchen Vordersträngen zu ma- chen, so glaube ich schon diese Verminderung der Leitungsfähigkeit selbst als Beweis gegen den re- flectorischen Ursprung der Contractionen gebrauchen zu können, welche in meinen Versuchen bei Reizung des intacten Rückenmarks erhalten wurden. — Wären nämlich diese Contractionen reflectorichen Ursprungs, so sollte man erwarten, dass der Reiz bei intactem Rückenmarke mehr Zeit gebrauchen wird, um eine gewisse Strecke des Rückenmarks zu durchlaufen, als wenn er direkt die Vorderstränge erregt. Die ange- führten Versuche ergeben aber das Gegentheil. Wenn die angeführten Versuche also darthun, dass dieselben Einflüsse, welche als fördernd oder — 279 — verzögernd auf die Reflexthätigkeit angesehen wurden, in ganz demselben Sinne auf die Leitungsfähigkeit wirken, so können die mit der Türk’schen Methode angestellten Versuche nicht als beweisend für die Existenz reflexhemmender Centra angesehen werden, da, wie schon oben hingewiesen wurde, mit der Türk’schen Methode hauptsächlich die Übertragungs- dauer der Erregung gemessen wird. Damit soll nicht behauptet werden, dass solche reflexhemmenden Cen- tra gar nicht existiren. Es ist jetzt nur klar, dass die bisher für die Existenz solcher Centra gelieferten Beweise kaum beweisend sind, da die zur Messung der Intensität der Reflexbewegungen benutzte Me- thode ganz andere Grössen misst. In der nächsten Mittheilung werde ich über Versuche berichten, wel- che solche direkte Messungen zum Zwecke hatten, dann werde ich auf diese Reflexcentra eingehender zu- rückkommen. Ich will am Schlusse ‚noch Versuche mittheilen, welche zum Zwecke hatten, die Zeitdauer zu bestim- men, die ein Reiz braucht, um vön den hinteren Wur- zeln zu den vorderen derselben Seite und Höhe zu gelangen. | | Bei diesen Versuchen wurden zur Reizung Schlies- sungschläge eines constanten Stromes verwendet, wel- che von einer 4 bis 6 Grove’sche Elemente enthal- tenden Batterie erzeugt wnrden. Als mittlere Zeitdauer ergab sich die Grösse von 0,002 bis 0,004 Secunden. Diese Dauer, welche sich auf Querleitung des Reizes durchs Rückenmark bezieht, scheint durch peo — Gehirnabtragungen, resp. Reizungen gewisser Hirn- theile in gewisser Weise beeinflusst zu werden. Der Einfluss der Temperaturänderungen auf die Fortpflanzungsgeschwindigkeit in den Nerven und im Rückenmarke war der Gegenstand der folgenden auf dieselbe Weise ausgeführten Versuche. Über diese Letzteren soll nächstens berichtet werden. (Aus dem Bulletin, T. XIX, pag. 394 — 400.) Ei 12 "m Mars 1874. Diagnoses plantarum novarum Japoniae et Man- dshuriae. Scripsit C. J. Maximowicz. DECAS XVII ET XVIII. Carpesium L. Specierum mihi notarum synopsis. Conyzoides. Capitula magna vel majuscula (floribus 150 — 400), bracteata, ad apices axeos primariae et secundariarum dispo- Sita. Axes tertiariae capituliferae paucae vel subnullae. Squa- mae involucri campanulati vel ovoidei exteriores reflexae folia- ceae. Flores achaenio (maturo) longiuscule rostrato duplo breviores. 2. Flores achaenio breve rostrato aequilongi. 4. 2. Squamae involucri omnes apice subfoliaceae, capitula terminalia et lateralia aequiparva..........,...... C. triste m. Squamae involucri interiores rigide scariosae, capitula terminalia lateralibus saepissime majora. 8. 9. Corolla subcylindrica, folia radicalia et cau- lina heteromorpha ...... BE Mek ASS AS .... C. pubescens Wall. Corolla campanulata, folia omnia consimilia C. cernuum L. 4, Capitula terminalia et lateralia. Folia ra- dicalia (pauca) et caulina infima late ovata subcordata vel cuneata, cetera oblongo- PERM CE OAR A stone. on ti iN e ceps C. dwaricatum S. Z. Capitula axillaria 0. Folia omnia ligulato- oblonga, radicalia rosulata numerosa..... C. glossophyllum m. Abrotanoides. Capitula parva (40—100-flora), subebracteata, axibus Mélanges biologiques. IX. 36 — 282 — tertiariis numerosis insidentia et secundarias terminantia, qua- si racemosa, rarius in apicibus ramorum secundariorum solitaria. Squamae involucri cylindrici vel ovati exteriores vix foliaceae vix reflexae. Capitula omnia pedunculata secus ramos vel caules pauca. 5. Capitula omnia subsessilia numerosa....... C. abrotanoides L. 5. Folia radicalia multa, caulina subnulla, om- nia consimilia spathulata............... C. rosulatum Mig. Folia radicalia (dum adsunt) cordata, caulina numerosa ovatolanceolata............ . C. tracheliifolium Less. Sect. 1. Conyzoides DC. 1. €. glossophyllum. Humile pubescenti-villosum ad basin villoso-hirtum, foliis omnibus lineari-oblongis acutiusculis vel acutis remote subobsolete vel distincte serrulatis, radicalibus rosulatis amplis passim latioribus, rarius obovato-oblongis, basi vix in petiolum brevissi- mum alatum attenuatis, caulinis paucis duplo saltem minoribus, basi attenuata sessilibus; capitulis mediocri- bus 1—8 cernuis caulem ramosque erecto-patulos sub- afolios terminantibus foliis 1—3 bractealibus capitula aequantibus vel 2 — 3-love superantibus involucratis; invelucri campanulati squamis trium serierum exterio- rum apice foliaceis recurvis, duarum interiorum Sca- riosis obtusis vel intimis acutiusculis margine dense lacerato-ciliatis; floribus achaenia matura aequantibus, hermaphroditis numerosioribus, tubo brevissimo limbo subcylindrico; achaenio breviusculo basi vix attenuato apice in rostrum breve crassum areolae terminali ae- quilatum attenuato. Hab. in Nippon: circa Yokohama in graminosis syl- varum sat frequens, Julio fl., Augusto frf.; circa Yo- koska (Savatier ex Franchet in litt.); Kiusiu: locis graminosis saltuum sylvestrium Yuwaya prope Naga- saki, in consortio C. rosulati, sed multo frequentius, — 283 — init. Augusti fl. c. fr.; in prov. Simabara, fine Sep- tembris fl. et frf. | Uni-ad bipedale, rarissime altius. Rhizoma breve obliquum praemorsum, fibris numerosis obsessum. Fo- lia radicalia 4—8, 2—7 (vulgo 4—5) pollices longa, interdum distinctius serrulata. Caulis ex basi brevi ad- scendente erectus, totus vel ultra medium simplex et foliis 3— 6 obsessus, tunc in ramos infimos patentes, ceteros erecto-patulos elongatos, sed caule ipso brevio- res, in plerisque aphyllos, vel ubi rami plures evoluti, infimos foliis 1 — 3 diminutis obsessos, divisus. Capi- tula 1 centim. q. exc. lata et parum breviora, omnia terminalia: lateralia nulla in specc. 32 collectis! Squa- mae involucri extimae lineares reflexae foliaque fulci- entia pubescentivillosa. Flores in capitulo 150—200, e quibus 3 quam © duplo numerosiores. Corolla zoe bra limbo tubum triplo superante, dentes 5 elongato- triangulares apice parum incrassati, genitalia fl. & vix exserta. Corolla 9 duplo tenuior et paullo brevior breviusque dentata, stylo exserto, staminibus cassis brevibus lineari-clavatis. Achaenium fere 4 mill. lon- gum, vix 1 mill. crassum, rostrum 0,75 mill. longum. Afüne sequenti et comparandum cum C. rosulato, sed capitulo magno et lato, forma foliorum, inflores- centia diversa aliisque signis distinctum. —Ex indicis mihi ignotis C. pedunculosum Wall. et C. ciliatum Wall. differre videntur foliis alienis, radicalibus nul- lis, prius insuper capitulis ovatis, posterius capitulis squamisque involucri omnibus erectis. 2. C. divaricatum Sieb. Zucc. Fl. Jap. fam. nat. ' 1. 187. — Gracile 1 —2 pedale et altius, pubescenti- villosum vel versus apicem subglabrum; foliis radica- — 284 — libus nullis, caulinis infimis longe petiolatis (petiolo laminam aequante vel superante), cordatis vel late truncato-ovatis acutis grosse et inaequaliter passim subduplicato-serratis, caulinis mediis petiolos supe- rantibus basi cuneatis ovatis vel ovato-oblongis acumi- natis minus grosse obiterve serratis vel subintegris, ce- teris ramos fulcientibus ramealibusque breviter brevis- simeque petiolatis oblongo-lanceolatis lanceolatisve ob- solete serrulatis vel integris; caule a medio ramoso ra- rissime simplici, ramis subpatentibns plerumque parce foliatis saepe iterum brevissime ramulosis; capitulis par- vulis cernuis subovatis caulem ramos ramulosque (dum adsunt) terminantibus; foliis bractealibus nullis, brevis- simis vel capitulum 3—4-love superantibus 1—3 ob- longis seu spathulatis; involucri squamis extimis pau- cissimis vel subnullis apice foliatis et reflexis, ceteris vel omnibus erectis scariosis, exterioribus latioribus acutioribus, intimis linearibus obtusiusculis; floribus achaenio aequilongis cylindricis glabris limbo tubum aequante, % quam @ paucioribus; achaenio crasso columnari basi vix, apice in rostrum brevissimum cras- sum attenuato. — C. cernuum Miq. Prol. 362. (pl. Oldhami!).— Gankubi sö. Soo bokf. XV. 63.— C. pu- bescens Miq. ibid. (verosimiliter, ex ipso). Hab. in Japoniae (Siebold!, Miquel!) meridiona- lis et mediae ruderatis et ad vias sat frequens: circa Nagasaki, Aug. Sept. fl. frf. (Oldham! n. 430. s. n. C. cernui var., ipse), in monte Yuwaya non procul ab urbe, in silvis ad vias frequens, Sept. fl.; in umbrosis silvarum circa Yokoska, Julio fl. (Savatier! n. 655.), Yokohama, fine Julii et Augusto fl. : simile C. cernuo L., sed capitula duplo minora, squa- — 285 — mis foliaceis reflexis fere orbata, folia inferiora cor- data grosse serrata, flores cylindrici. — A C. glosso- phyllo differt jam foliorum radicalium absentia, foliis heteromorphis, capitulis (ob lateralia evoluta) nume- rosioribus, minoribus, aliisque notis. - Planta sat polymorpha. Si misera (8. pygmaea Miq.) caulem fert '/, pedalem simplicem, foliis circa 6 longe petiolatis subcordatis et circa 4 oblongis breve pe- tiolatis obsessum, capitulum terminale solitarium, bracteis 2—3 amplis involucratum. In paullo robustio- ribus axillae foliorum oblongorum ramulos emittunt pollice breviores nudos, sub capitulo terminali folio bracteali 1 vel 2 instructos, ita ut adsit caulis apice racemosus, 3 — 7-cephalus. Saepius tamen rami in longitudinem 3—7 pollicum elongantur et tunc habent basin versus saepe folia 1—3, a medio apicem versus totidem, et ex horum axillis prodeunt ramuli abbre- viati floriferi caulinis illis brevissimis consimiles. Ta- lia specimina in silvis frequentia; dum vero planta obviam venit in ruderatis, robustior et ramosior fit, rami incipiunt jam ex axillis infimis, et quisque caulem supra descriptum racemosum repetit. — Folia in- fima 4: 2 '/ poll. petiolo 3-pollicari, media 5 — 8 poll.: 1 — 8 poll, petiolo pollicari, superiora multo minora. Capitula 7— 9 mill. lata et longa vel longiora. Squamarum series circiter 5, extimae ovatae acutius- culae plerumque scariosae, mediae oblongae, intimae lineares apice subattenuato saepe paucidenticulatae. Flores 150 q. exc., e quibus % circiter 40, ceterum praecedenti similes, sed corolla tenerior nervis fere obsoletis, stamina cassa fl. © longiora et crassiora, = 9256 styli nonnihil graciliores. Achaenium fere idem, 3 mill. longum. 3. C. pubescens Wall. in DC. Prodr. VI.281. Hab. in Himalaya, unde vidi e Kashmir (Falco- ner! n. 584. distr. Kew.), Kumaon alt. 7000 ped. (Strachey et Winterbottom!), Sikkim (T. Thom- son!) A praecedente, cui proximum, differre videtur foliis infimis (quae etiam longe petiolata subcordata) cau- dato-acuminatis, serraturis multo minoribus et subae- qualibus, involucri squamis extimis foliaceis numero- sis, omnibus oblongis et lineari-oblongis obtusiusculis aequilatis et demum deciduis!, praesertim vero corolla pilosa quam achaenium maturum duplo breviore. Ce- tera simillima. Eodem modo variat ut praecedens ramis nudis 1-ce- phalis vel foliatis racemosis, pube breviore vel lon- giore, statura humili vel elata; capitula autem occur- runt mox illis C. cernui aequimagna, mox illis C. diva- ricati aequiparva. — Specimina capitulis ad ramorum apices solitariis sistunt forsan C. pedunculosum Wall. (DC. 1. c.), a me non visum. 4. C. cernuum L. Cod. 6207. — Robustum, prae- sertim ad basin pubescenti-villosum, foliis radicalibus nullis, caulinis omnibus oblongo-lanceolatis vel elliptico- lanceolatis utrinque acuminatis dentatis, petiolatis; caule ramoso ramis erecto-patulis vel subpatentibus plerumque parce foliatis iterumque ramulosis; capitu- lis amplis caulem ramos ramulosque terminantibus; foliis bractealibus 1—4 capitula multo superantibus; involueri squamis oblongis exterioribus foliaceis re- flexis, interioribus scariosis obtusis vel obtusiusculis; _— 287 — floribus numerosissimis, 3 et © aeque numerosis, achaenio duplo brevioribus, corollae 3 limbo cam- panulato tubum subtriplo superante; achaenio utrin- que attenuato rostro gracili. Vidi e Gallia (Lyon), Sabaudia, variis locis, Pede- monte, Sardinia (Turino), Apulia, Idria, Crania, Iberia, prov. Talysch (Lenkoran); Japonia: prope Nagasaki et Yokohama, fine Aug. fl. frf.; circa Yokoska collegit Savatier ex Franchet in litt. Flores in capitulo 250—400. 8.? C. nepalense Less. in Linn. VI. 234. — Hirsu- to-villosum, exsiccatum nigrescens, capitulis ramulo- rum 3° ordinis subnullis vel paucis, corolla parce pilosa limbo % infundibuliformi. Hab. in Mipalia (W allich ex Lessing); montibus Nilagwicis, in silvis (Metz! ed. Hohen. n. 1357,, Wight! distrib. Kew. n. 1639.) C. nepalensis achaenia matura non vidi, ita ut de ratione corollae ad achaenium nil dicere possim; ce- teris signis, praeter adducta, omnino ad C. cernuum accedit, corollarum forma et pilositate autem C. pu- bescenti appropinquat, quocum tamen jungi nequit ob folia homomorpha. An species sui Juris sit, ulteriori observationi relinquo. 5. €. triste. —Bipedale gracile patentipilosum; foliis radicalibus nullis, caulinis inferioribus ovato-oblongis acuminatis in petiolum laminà longiorem apice late alatum cuneato-attenuatis grosse inaequaliter vel ob- solete dentato-serratis, superioribus et ramealibus ova- to-lanceolatis usque linearilanceolatis utrinque acumina- tis breve petiolatis obsolete denticulatis integrisve; caule a medio vel apicem versus ramoso ramis erecto-patu- € — 288 — lis, brevioribus praeter apicem aphyllis, longioribus parce foliatis et iterum brevissime ramulosis; capitu- lis modicis campanulatis cernuis foliis bractealibus sub capitulis ramos vel caulem terminantibus 1 — 3 capitulum parum vel triplo usque excedentibus, sub ca- pitulis ramulos terminantibus subnullis ; involucri squa- mis ciliatis, extimis totis foliaceis linearibus mediis- que linearilanceolatis apice foliaceis recurvis, intimis erectis acutiusculis virescentibus; floribus ad 150 e quibus 9 duplo numerosiores, flore % achaenium subaequante, © duplo breviore, limbo tubum triplo superante 4-dentato hermaphroditorum late infundibu- liformi genitalibus longe exsertis; achaenio brevi utrin- que attenuato rostro gracili elongato (vix 4-lo bre- viore). Hab. in Yezo: circa Hakodate, prope Siginope aliis- que locis, in umbrosis, fine Julii florere incipiens, me- dio Sept. frf.; Nippon: prov. Nambu (Tschonoski! frf.), alpe Nikkoo (Savatier ex Franchet in litt.), montibus Hakone (Tschonoski!, fl.). | Proximum C. divaricato, quocum convenit statura, modo crescendi, foliorum superiorum forma, capituli magnitudine, sed a quo abunde differt involucri squa- mis omnibus virentibus ciliatis, reflexis numerosis, co- rolla et achaenio. Sect. 2. Abrotanoides DC. 6. C. tracheliifolium Less. in Linnaea VI. 233. Hab. in India boreali (Royle!, Falconer!). Folia radicalia, si unum vel alterum adsunt, cor- dato-ovata acuminata grosse inaequaliter dentata, longe petiolata, transeunt in caulina breve petiolata, quo- rum infima ovata, superiora ovato-lanceolata, omnia = 989 acuminata et summis exceptis grosse dentata. Ita fo- lis quodammodo in mentem vocat C. pubescens et C. divaricatum, sed folia minora et numerosiora. Ca- pitulorum dispositio etiam fere eadem ac in specimi- nibus vegetioribus illorum, nempe axes tertiariae ca- pituliferae evolutae, ita ut rami racemose floriferi Sint. At capitula tam parva vel fere minora quam in . €. abrotanoide et subpauciflora (floribus 40 — 45, e quibus centrales § 10 — 12), ita ut species melius ad hane sectionem amandanda videatur. — Corollae glabrae 9 et ¢ subaequilongae, tubus limbo fere duplo brevior, limbus fl. $ infundibuliformi-cylindri- cus 5-dentatus, genitalibus vix exsertis, 9 cylindri- cus. Achaenium sub anthesi breve et crasse rostra- tum, maturum mihi ignotum, sed verosimiliter non diversum, quia in ceteris speciebus etiam fere ab ini- tio jam quoad formam constans. Rationem corollae ad achaenium, quae maturitate hujus mutatur, non observavi. 7. C. rosulatum Miq. Prol. 111.— Semi- ad sesqui- pedale gracile, praesertim basi pubescentivillosum; foliis radicalibus rosulatis spathulatis (ab ovato in li- neari-spathulatum ludentibus) obtusis vel acutiusculis, basi longe attenuatis vix petiolatis, plerumque grosse dentato-serratis dentibus basin versus majoribus ra- rius aequalibus; caule tenui versus basin 1—2-phyllo foliis lineari-spathulatis obsolete serratis, apicem ver- sus ramis abbreviatis subaphyllis racemoso, rarissime versus medium ramo longiore 1—3-cephalo instructo; capitulis 1—5 ovoideo-subcylindricis nutantibus par- vis subpaucifloris (60 fl.) ebracteatis; squamis invo- lucri ciliatis extimis paucis brevibus apice foliaceis Mélanges biologiques. IX. 37 "500 vix recurvis, ceteris erectis scariosis linearibus acu- tiusculis; floribus $ quam 9 duplo numerosioribus achaenio duplo brevioribus, limbo cylindrico 4-den- tato tubum superante, genitalibus vix exsertis; achae- nio utrinque attenuato rostro tenui fere 4-lo breviore superato. | Hab. in Kiusiu: circa Nagasaki in m. Higosan, init. Augusti fl., in silvosis m. Yuwaya locis lapidosis umbrosis vulgare, nec non ibidem ad vias gramino- sas, cum C. abrotanoidi, sed multo rarius, eod. tem- pore fl., initio Septembris frf.; Nippon: in montibus Hakone (Savatier ex Franchet in litt.). Omnium gracilius, habitu C. glossophyll?, sed di- stinctius rosulatum, pauciflorum, micro- et stenocepha- lum, ebracteatum, graciliter rostratum cet. Flores quos examinavi etiam 9 4-dentati, styli rami in © saepe inaequilongi, stamina castrata fertilibus non multo breviora, interdum brevissima, lineari-clavata. Capitulum fructiferum 7 mill, achaenium maturum 4 mill. longum. :8. C. abrotanoides L. Cod. 6208.—Robustum 1— 3-pedale pubescens, foliis radicalibus nullis, caulinis inferioribus breve petiolatis ellipticis utrinque acumi- natis, superioribus et ramealibus subsessilibus lan- ceolatis, omnibus serratis vel plerisque integris, ramis inferioribus patentibus superioribus v. omnibus erecto- patulis foliatis, ex axillis omnibus ramulos brevissimos nudos 1 — 3-cephalos vel longiores foliatos ex axillis iterum capituliferos emittentibus; capitulis ebracteatis primum erectis dein nutantibus parvis; squamis invo- lucri extimis paucissimis apice herbaceis, ceteris sca- riosis, omnibus erectis obtusis vel intimis acutiusculis — 291 — ciliato-laceris; floribus ¢ longe numerosioribus achae- nio fere duplo brevioribus filiformibus, 3 achaenium subaequantibus limbo tubum superante campanulato genitalibus exsertis; achaenio utrinque attenuato rostro gracili vix triplo breviore coronato. — C. Thunbergia- num Sieb. Zucc. Fl. Jap. fam. nat. II. 187.— Yabu tabako. Soo bokf XV. 62. Vidi ex Apulia, Istria (Tergesto), Forojulio, Caucaso (Iberia, Talysch), Persia, Kashmir, China meridionali (Cantone, Formosa) et e Japonia, ubi in ruderatis et secus vias frequens, circa Hakodate (fine Aug. fl., Sept. Oct. frf.), Yokohama (init. Septembris fl.) et Nagasaki (fine Septembris f.). Planta europaea, caucasica et himalaica habet folia caulina et ramealia lanceolata et capitula paullo mi- nora: C. Wulfenianum Schreb.; chinensis et japo- nica folia caulina et ramealia elliptico-lanceolata et capitula majora: C. Thunbergianum 8. Z.; Linnaeo innotuit e China ab Osbeckio collecta. Specimina ex Asia orientali occidentalibus multo vegetiora docent, veram patriam speciel esse in China et Japonia quaerendam. Ludit in Japonia mox sesquipedale, tantum apice ramosum ramis paucis erectis, plantae europaeae con- simile, vel imo totum simplex, mox ultra tripedale, ramis inferioribus bipedalibus patentibus. Capitula occurrunt europaeis aequiparva et duplo majora, pa- riter ut in europaeis paullo variabilia inveniuntur. Flo- res circiter 100, e quibus feminei quam hermaphro- diti fere triplo numerosiores. C. racemosum Wall. Cat. 3201. p. p., DC. Prodr. — 292 — VI. 282., quod non vidi, ex diagnosi, forsan specimen macrum C. abrotanoidis. Species a me non visae. -C. pedunculosum Wall. Cat. n. 3200., DC. 1. c. 281., supra ad C. pubescens Wall. cum dubio rela- tum.—Hab. in Kumaon. C. ciliatum Wall. Cat. n. 3214., DC. I. c., capitu- lis erectis, squamis ciliatis distinctum. — Hab. in Tra- vancore Indiae. C. racemosum W all., de quo confer sub C. abrota- noue supra. C. Wightianum Benth. in Benth. et Hook. Gen. pl. II. 225 (sub Otospermo). — Oiospermum Wightia- num DC., Deless. Icon. IV. tab. 1.—De hac specie dubius remansi, quia in icone achaenium non delinea- tum, in diagnosi vero ambiguum est, utrum corolla achaenio an hoc corolla brevior sit. Senecionis subgenus Cacalia Schltz. Bip. in Flora 1845. 498. Species orientali-asiaticae. Folia palmatifida vel-partita ................. S. Zuccarinü. » deltoideo- hastata vel reniformia. 2. 2; Axildae billbiferae Re Nate uae nent ne etes S. bulbiferus. » nudae. 3. 9. Folia deltoideo-hastata. 4. » reniformia. 5. 4, Caulis strictus crassus elatus................. S. sagittatus. » flexuosus gracilis humilis.............. S. farfaraefolius. 5. Petioli auriculati, squamae involucri 5 ........ S. davuricus. » auriculis nullis, squamae involucri 8 ... S. adenostyloides. 1. S. sagittatus Schultz Bip. l. c. — Cacalia ha- stata L. Cod. 6040. — 293 — a. pubescens Ledeb. Fl. Ross. II. 626. (s. Cacalia): Squamae involucri 8—10, capitula floribus 15—20, panicula angusta macrocephala, folia subtus pubes- centia. 5 Hab. a Kamtschatka per totam Sibiriam ad Wol- gam fl. usque et in terrae Samojedorum regione sil- vatica, in tota Mandshuria a finibus borealibus ad Koream. 8. glaber Ledeb. 1. c.—Folia subtus glabra, cetera ut in «., vel capitula (in orientalibus) nonnihil minora squamis paucioribus (6, 5).—C. hastata A. Gray. On the bot. of Jap. 395. (verosimil.) Hab. cum praecedente, rarior. Vidi e Kasan, Ural boreali, Altai, Sibiria baicalensi et maxime orientali, Dahuria, Mongolia, Mandshuria boreali, Kamtschatka, Japoniae ins. Yezo: ad promont. Soya (Small ex A. Gray), prope Todohiki (init. Septembris f.), Ha- kodate (Albrecht frf.), nec non in territorio Alaska Americae borealis. Specimina asiatica ex ultimo oriente, praesertim vero japonica, squamis involucri paucioribus, capitulo paullo minore, foliorum angulis lateralibus interdum bilobis a magis occidentalibus recedunt et sequenti speciei quasi appropinquant. S. sagittatus in Asia omnino locum tenet simillimi S. suaveolentis Ell. americani. 2. S. farfaraefolius Sieb. et Zucc. Fl. Jap. fam. nat. IT. 190. (sub Cacalia). — Caule flexuoso gracili glabro vel intra paniculam furfuraceo-villosulo, (sae- pissime) humili, foliis pl. m. pilosis ciliatis hastato- deltoideis, e basi truncata vel cordata in petiolum breve vel longe cuneato-attenuatis, pl. m. trilobis: lobis la- — 294 — teralibus bilobulatis vel bifidis, terminali triangulari vel lanceolato, omnibus acuminatis et cum intervallis (saepius grosse) mucronato-dentatis; panicula laxa oligocephala v. rarius accedentibus lateralibus poly- cephala; flosculis 5—10; squamis involucri 5—6. Planta quam maxime variabilis et praecedentis specc. orientalibus var. 8. tam arcte affinis, ut tute tantum caule semper flexuoso gracili et saepissime humili distinguenda, squamarum enim et flosculorum nume- rus diminutus occurrit rarius etiam in praecedente. Utraque species forsan in posterum core — Varietates insignes distinguo tres: a. rümosa: elata ramosa, ramis omnibus floriferis paniculam amplam constituentibus, petiolis praeter basin alatis; foliis amplis basi truncatis argutius et minus grosse dentatis, lobis lateralibus bilobis vel ra- rius simplicibus in terminalem triangularem sensim abeuntibus. Hab. in Nippon mediae silvis (Tschonoski-fl. frf.) Statura et foliis aemulatur S. sagittatum Q., sed pa- nicula, capitula et flores (minores) sequentium. 8. farfaraefolia: simplex humilis, panicula termina- lis parva, petioli plerumque ipso apice tantum alati, folia basi pl. m. cordata, antice paucius et grossius . dentata, lobi laterales fere semper bifidi, a terminali deltoideo sinu concavo magis distincti. — Cacalia far- faraefolia Miq. Prol. 113. Hab. in Japonia (Buerger! comm. Miquel): Mp- pon, montibus Hakone (Tschonoski! fl), regione - silvatica Fudzi-yama, alte supra mare, locis humidis umbrosis, medio Novembri fr. mat.; Kiusiw: monte Kawara (Siebold! nond. fl.) de. nd : — 295 — y. nipponica (Miq. 1. c. sp. pr.): statura, panicula et flores ut in Q., folia e basi truncata brevissime vel non in petiolum nudum attenuata, saepissime distincte latiora quam longa (transverse oblonga interdum di- cenda), lobus terminalis lanceolatus a lateralibus constanter bifidis antice rectis vel concavis distinctis- simus, dentes pauci et grossi. Hab. in Nippon meridionali: locis humidis prope oppidum Kami-yama (Buerger!, misit Miquel) Kiusiu: prov. Simabara, fine Septembris flor., in silva - umbrosa versus cacumen vulcani Wunzen, ultimo Ju- lio nond. fl. Japonice, omnes varietates: ko-mori-só, i. e. herba vespertilionis, ob foliorum formam. Foliis ex prima fronte a var. 8. valde differt, sed numerosa exempla si ante oculos habes, folia supe- riora hujus inferioribus illius, folia igfima illius mediis hujus saepe jam valde similia esse observabis, ita ut, caeteris omnibus signis in utraque convenientibus, non sit, cur dubitem ambas esse formas ejusdem spe- ciei polymorphae. 3. S, bulbiferus (Cacalia). Elatus, caule parce foliis- que subtus incano-araneoso-tomentosis, axillis supe- rioribus vel passim inferioribus bulbillos globosos squamatos gerentibus, foliis caulinis inferioribus et mediis petiolo brevi immarginato suffultis lamina cor- dato-deltoidea vel cordato-reniformi basin versus grosse lobulato-dentata, apicem acutum versus den- ticulata, dentibus omnibus mucronulatis, foliis supe- rioribus numerosis minutis acuminato-ovatis petiolo alato aequilongo suffultis; panicula pyramidali polyce- phala densiuscula; capitulis parvis subecalyculatis — 296 — pulverulento-puberulis; squamis involucri subquinis pappum album subaequantibus; flosculis 5— 10. Hab. in Japonia (hb. Siebold! nond. flor., s. n. tama buki a bot. japon. communicatus): prov. Nambu (Tschonoski! fl.). Foliis Adenostylem simulat, capitulis parvis S. far- faraefolii var. x. similis est, bulborum axillarium prae- sentia ab omnibus notis facile distinguitur. Statura, ex exemplis collectis, S. sagittati. Folia ad 20 centim. longa et lata, cito tamen in superiora diminuta 2 centim. longa abeuntia. Bulbilli magnitu- dine pisi, e squamis acutis imbricatis araneoso-sub- connexis constantes, carnosi. Involucrum 1 centim. longum. 4. S. davuricus Schltz Bip. 1. c.— Cac. auriculata DC. Prodr. VI. 329. — Maxim. Prim. fl. Amur. 165.—Trtv. Mey. Fl. Ochot. n. 196.—F. Schmidt. FI. Sachal. 151. a. ochotensis: gracilis, folia praeter sum.ua e,sub- cordata basi deltoidea angulis acuminatis, inter angu- los grosse vel rarius modice dentata; capitula in ra- cemum simplicem vel basi compositum disposita spar- sa; involucrum purpurascens flosculis fere duplo pap- poque brevius. Hab. in Davuria orientali, Mandshuria boreali et orientali (in silvis frigidioribus secus Usuri superio- rem, circa portus Olgae, Brucei, Wladiwostok, ad fl. Suifun) et Sibiria ochotensi. Achaenia matura adhuc ignota. 8. kamtschaticus: robustus, folia summis exceptis reniformia multilobulato-dentata lobulis breve acu- minatis, inter lobulos grosse dentata; capitula in ra- D : 1 E E. E — 297 — -cemos compositos disposita paniculam pyramidatam densam constituentia; involucrum lutescens flosculis triente brevius pappum sub anthesi aequans; achae- nium maturum flori aequilongum.—C. auriculata Led. Fl. Ross. II. 627. quoad pl. kamtsch. Hab. in Kamtschatka, ad mare Ochotense (Small!), ins. Yezo, circa Hakodate, in saltubus silvosis fre- quens, fine Augusti flor. incip., Octobri frf. A praecedente varietate ex prima fronte distinctis- "sima foliis triplo usque majoribus non deltoideis, pa- nicula valde polycephala densissima et involucro fla- vido, sed adsunt specimina macra, quae jam robu- stioribus varietatis «. similiora. Nihilominus utraque forsan specie distincta. 5. S. adenostyloides Franch. et Savat. in litt. (sub _Cacalia). Gracilis, praeter folia parce ciliolata et pa- niculam pulverulento-puberulam glaber; caule flexuoso 2—4-phyllo; petiolis nudis; foliis reniformibus prae- ter sinum circumcirca grosse dentatis, dentibus 5— 7 nervos principales terminantibus majoribus longe, ce- teris breve acuminatis, omnibus mucronatis; capitulis cernuis in racemum compositum densiusculum dispo- ; sitis, juvenilibus clausis lanceolatis; involucri flosculis parum brevioris squamis 3 lineari-oblongis; flosculis 3—4. | Hab. in Japonia (hb. Siebold! nond. fl., s. n. ka- ni ko-mori sö a bot. japon. commun.): Fudzi-yama (Tschonoski! a. 1864. fl. incip., Savatier! fl. e tembri 1869). A simili S. davurico differt petiolis basi exaurieu- .. latis, capitulis 3 — 4-(nec 5 — 7-) floris, ideoque an- gustioribus (juvenilibus clausis CORDE neque ovoi- mien URSS RU, 38 — 298 — LA deis), squamis involucri 3, neque 5. Ceterum magis convenit cum var. 8. kamtschatica involucris flavescen- tibus, panicula densiuscula, floribus involucrum parum superantibus, var. «. vero in mentem vocat paniculä vulgo elongata angusta et staturà gracili humiliore. 6. S. Zuccarinii. — Cacalia delphinifolia Sieb. et Zucc. |. c. 190. (excl. synon. omnibus). — Sieb.! Aardr. en volk. toelicht. 162. — Miq. Prol. 112. Hab. in alpinis vel subalpinis totius Japoniae: Yezo, in saltu silvoso prope Hakodate, cum S. davu- rico, sed rarior, fine Augusti flor., in montibus circa Oiwagi, in faucibus rivulorum omnium vallis alpinae prope Mohidzi, vulgaris, Octobri frf.; Nippon: in sil- vis umbrosis prope Yokohama, fine Augusti fl. incip., in montium Hakone silvis, med. Octobri fl., in Fudzi- yama, regione silvestri (Tschonoski! fl. c. fr. juv.); Kiusiu: prov. Simabara, fine Septembris fl., vulcano Wunzen (herb. Siebold! steril.), in jugo centrali Kundsho-san, init. Octobr. fl. frf.—In montibus altio- ribus, verosimiliter Nippon australis, legit Buerger! Japonice: momidzi só i. e. herba acerifolia (ex Siebold), circa Yokohama vulgo sintoki. Specimina yezoënsia varietatem sistunt foliis 3—7- fidis neque 5 — 7-partitis, serraturis acutis subincum- bentibus neque acuminatis patentibus, lobis breviter neque cuspidato-acuminatis. In exemplis in jugo Kundsho-san collectis capitula omnia monstrosa, squamis involucri nempe inordinate multiplicatis capitulum totum replentibus, floribus nullis. | | Habitu satis accedit ad Syneilesin palmatam, quacum a Sieboldo, Zuccarinio et Miquelio confusa est, 2999 — sed foliorum lobis acuminatis neque fissis primo aspectu distincta et embryonis structura abhorrens. Cotyledo- nes enim 2, planae, vasibus aériferis 5—6 distinctis- simis percursae. Species exclusae. €. aconitifolia Mig. 1. e. (nec Bge) est Syneilesis palmata m. | C. acerifolia Siebold I. c. (nomen). — Yezo s. n. jap. momitsi kusa (Sieb.) — Fragmentum sterile e Yezo herb. Siebold., a me olim visum et delineatum, folia opposita habuit, juvenilia Aceris in modum pli- cata, et certe non ad Cacaliam, sed potius ad Acer septemlobum pertinet, cujus surculi juveniles interdum folia similia ostendunt. — C. acerifolia Sieb.! in herb. e Japonia meridionali vero est Ainsliaea acerifolia Schltz. Bip. Syneilesis Maxim. 1. S. acomitifoia Maxim. Prim. fl. Amur. 165. 473. tab. VIII. fig. 9—18.—-Elata, foliis subcoriaceis profunde palmatipartitis, laciniis bipartitis linearibus vel lineari-lanceolatis serratis; corymbo plano; invo- lueri squamis sub anthesi parum brevioribus quam flo- res; pappo rufescente.— Cacalia aconitif. Bge Enum. Chin. n. 208.-— Senecio? aconitif. Turcz. Enum. Chin. n. 123. — Senecio Turczaninowii Walp. Repert. II. 654. | Hab. in China boreali, Mandshuria: in desertis secus fl. Sungari, Amur meridionalem et Usuri, nec non similibus locis usque ad fines Koreae; in archipe- lago Koreano (Oldham! n. 433.) — 300 — 9. S. palmata: humilis, foliis membranaceis pal- matifidis vel-partitis, laciniis cuneatis vel lanceolatis. bifidis vel bilobis inciso-serratis serratisve; corymbo racemiformi; capitulis parvis; involucri squamis sub anthesi duplo brevioribus quam flores; pappo lute- : scente. — Cacalia aconitifolia Miq. Prol. 113. 361. 367, non Bunge.—Senecio palmatus Less. Syn. 392. —nec Pall.—D C. Prodr. VI. 433.— Arnica palmata Thbg! Fl. Jap. 319. et Icon. pl. Jap. ined.! Hab. in Japonia (hb. Siebold! nond. fl.) meridio- nali: Kiusiu, jugo Kundshosan, silva vetusta grami- nosa, med. Octobri defl.; Nippon: Simoda (Jolkin! juvenil.), montibus Hakone altis silvosis, fine Octobris frf. (Tsclionoski! flor. legit), in urbe. Yedo, culta, fine Junii fl., fine Septembris fr. immat.; Tsusima (Wilford! nond. fl.); archipelago Koreano (Oldham! n. 432. nond. fl.) Dicitur crescere etiam in Yezo (Siebold! Aardr. en Volk. toel. l. c.), sed folia 2 juvenilia ab auctore pro hae specie habita, quae olim vidi, nunc autem in herb. Siebold Aie quaesivi, vix huc, sed por ad S. Zuccarinii pertinebant. Japonice: yaburo gasa i. e. herba pluvialis lacerata, vel sinico-japonice: tozisan (ex Siebold), apud hor- tulanos yedoénses: usagi gasa, incolis mont. Hakone: watána. : Planta bi-tripedalis. Primo anno prodit e radice, ex fibris crassiusculis elongatis constante, folium unum radicale, basi squama hyalina fultum, postea fascicu- lus foliorum, prima juventute superne pube araneosa parca mox evanida obtectorum, serioribus consimilium, sed minorum, diam. 9—20 centim., petiolo longiore. — 301 — Secundo anno e rhizomate brevi praemorso saepe in- distincto, fibris supra descriptis obsesso, surgit caulis 2—3-pedalis florifer, illi S. aconitifoliae similis, sed gracilior et humilior, foliis 2 — 3 obsessus, quorum . summum ceteris simile vel simplex, lanceolatum. Folia sat polymorpha, in spec. ex archipel. Koreano sat iis speciei praecedentis similia, laciniis tamen latioribus, in planta japonica ut supra descripta, quoad numerum et formam laciniarum, divisiones et serraturas varia- bilia, in planta silvestri utrinque viridia, in culta sub- tus glaucescentia. Capitula duplo minora quam in praecedente, et graciliora, in planta culta tamen ae- quimagna, semper autem in paniculam angustam ne- que corymbosam disposita. Involucri squamae an- gustiores. Flores iidem. Achaenium pappo sesqui — neque duplo brevius. Embryo generis. Cnicus S chreb. Specierum Asiae orientalis conspectus. Species ditionis nostrae ad tria subgenera bene distincta pertinent, nempe Ærythrolaenam, Cnicum verum et Breeam. Erythrolaenam, duce Schultzio et | Benthamio pro mero subgenere sumsi; me judice vix satis ab Æchenaide differt, species unica japonica mexicanas magis refert quam asiaticas. Breeae in di- tione nostra occurrunt species 3, e quibus Cn. pen- dulus et Cn. segetum nobis proprii sunt, Cn. arvensis vero ex occidente acceptus et in Japoniam imo nuper forsan introductus est. Cnici veri species innumeras et difficillime in series naturales simulque bene defi- nitas divellendas, etiam in nostra regione ceteris sub- generibus longe numerosiores, in enumeratione mea, — 302 — ut facilius nominentur, invito corde ad sectiones Can- dollei sat artificiales Eriolepidis et Onotrophes attri- bui, qua divisione species admodum affınes interdum longo intervallo separantur, sed pro tempore melio- rem divisionem invenire non contigit. Discrimen utriusque sectionis a Candolleo in appendice squa- marum longiore vel breviore, a floristis europaeis re- centioribus in foliorum pagina superiore strigosa vel ‘glabra quaesitum est. Sed talis pubes strigosa occurrit praesertim in speciebus Æriolepidis numerosis Medi- terraneis (in Persiam usque), ubi simul involucra squa- mas offerunt non solum perdensas, parvas et arcte ad- pressas, sed etiam valde numerosas «c multiseriatas, in Hriolepidibus nostris vero folia superne strigosa in paucissimis inveniuntur et pubes neque bene ex- pressa neque semper constans est. Si seriem hane sat naturalem mediterraneam excludimus, ceterae species fere omnes, foliis superne haud vel vix strigosis, ad mentem auctorum recentiorum Onotrophae dicendae, habent series squamarum vulgo pauciores, squamas ipsas laxiores et majores, et tales, etsi frequenter cum praecedentibus crescunt, tamen praesertim Æuwro- pae mediae et occidentali propriae sunt et in Aszam borealem et orientalem transeunt. In hoc primo ten- tamine magis tamen commodum habui, species orien- taliasiaticas ex squamarum neque appendicum lon- gitudine in Zriolepides et Onotrophas segregare. In posterum melius forsan erit, species nostras dividere in series, ad speciem quandam typicam nominandas. Tales series naturales ditio nostra offert quinque, ser- ratuloideos enim, pectinellos et rivulares, cum singula specie ex oleraceis et heterophyllis. — 303 — Stirpes americanae hüjus subgeneris seriem pro- priam sistere videntur, inter praecedentes quasi in- termediam, foliis saepius arachnoideis, squamis par- vulis, minus tamen numerosis quam in prioribus, sed non tam laxis et paucis quam in posterioribus. Ditissima Cnicis (et simul Carduis) regio est flora Mediterranea. Sat numerosae species crescunt etiam in Europa temperata occidentali. Orientem versus sensim pauciores inveniuntur, in Asia centrali paucis- simae, Carduis imo pauciores'). Si tamen ex centro Asiae oceanum Pacificum versus descendimus, nume- rus specierum iterum increscit et similis specierum distributio observatur etiam in America boreali, ubi in parte centrali paucae, utrumque oceanum versus magis numerosae.videntur. | In ditione nostra (Sibiria a Baicale lacu orientem versus, Mandshuria, Mongolia, China, Japonia, Sa- chalino et Kamischatka) duas regiones distinguimus, hic continentalem, illic insularem. In continente sub- genera Breea et Cnicus et species 9 crescunt, in insu- lis (cum Kamtschatka) 16, subgenera 3. Ex 9 continentalibus 3 sunt europaei, 4 endemici, 2 etiam Japoniae communes (praeter Cn. arvensem forsan introductum), sed ex endemicis certe unus vel alter in Japonia occidentali nondum cognita olim inve- niendus (sic Cn. segetum jam in Korea detectus est). Ex 16 insularibus europaeus est 1 (Cm. arvensis), in vieino continente obvii 2, endemici 13. 1) Sibiria meridionalis habet C. nutantem L., Mongolia C. leuco- phyllum Turez. et C. Lomonosowti Trautv., China C. chinensem DC., tota Asia orientalis C. crispum. Cnicos vero Mongolia habet nullos, cetera Sibiria, praeter orientalem, paucissimos. | — 304 — Si character stirpium endemicarum respicitur, om- nes 4 continenti proprias speciebus europaeis sat Simi- les invenimus, e 13 insularibus vero 1 mexicanae spe- ciei, 6 europaeis analogas, 7 vero habitu proprio dona- tas habemus, squamis capituli nempe solito magis elon- gatis, saepe longissimis. Ita Japonia absque dubio centrum distributionis proprium constituit, nam et” ex illis habitu europaeo donatis ne una quidem speciebus europaeis arcte affinis dicenda est, vix una vicinis asia- ticis. Praeterea in mente habere debemus, numerum stirpium japonicarum nunc notarum nondum absolu- tum esse, vidi saltem in opere japonico infra saepe - laudato duas vel tres, a collectoribus europaeis non- dum detectas. Mentione dignum videtur, squamas involucri im- moderate elongatas in ditione nostra occurrere etiam in Saussureis, ea tamen cum differentia, quod squamae Cnicorum sat constantes videntur, Saussurearum autem : in eadem specie mox longae mox breves occurrunt. Subgen. Erythrolaena C. H. Schlitz. Corolla subgeneris Cmici. Squamae involucri latae reflexae colo- ratae pectinato-spinulosae.—Gen. Hrythrolaena Sweet. 1. Cn. purpuratus. — Humilis robustus secus caulem striato-sulcatum apice dense foliaque subtus nec non juvenilia utrinque parciuscule floccoso-tomentosus; fo- liis infimis in petiolum brevem alatum attenuatis, ce- teris cordata basi semiamplexicaulibus, subtus glau- cescentibus, pinnatifidis, superioribus pinnatilobis, - lobis porrectis ovato-lanceolatis acutis inaequaliter | crebre dentatis dentibusque in spinas desinentibus et parce spinoso-ciliatis; capitulis caulem saepius sim- plicem ramosque paucos terminantibus singulis 1 —4 2 908 longiuscule pedunculatis amplis nutantibus semiglobo- ‚sis; involucri multiseriati squamis paullatim longiori- bus glabris scariosis, exterioribus numerosis reflexis oblongis spinoso- out et crebre spinoso-ciliatis ex violaceo purpureis, interioribus numerosis elongato- linearibus acuminatis inermibus purpurascentibus mar- _gine eroso-denticulatis vel intimis integris .erectis; corollis tubo fere aequilongis stylisque longe exsertis apice vix bilobis purpureis pappum sordidum supe- rantibus; achaeniis obtuse sub-4-angulis anguste. obo- voideis E us apice margine integro cinctis; pappi pluriseriati VIAM setis plumosis apice barbellatis. Hab. in Nippon vulcano Fudzi-yama, in regione rupestri supra limitem silvarum frequens, init. No- -vembris fl. et frf. ! | -. Japonice: Oni azami i. e. Carduus diaboli. Herba pabulum dicitur cervis gratissimum, radicibus vescun- tur incolae. | .- Proxime affinis speciebus Ærythrolaenae mexicanis: Cn. nivali Less. (sub Carduo), Linden! n. 1220. et Cn. subcoriaceo Less. (sub Carduo), Schiede! n. . 187., quibus quoad folia et capituli formam et magni- tudinem similis, floris vero conformatione aliisque -.Signis abunde differt et magis subgen. Echenaidis ae- mulatur, a quo Ærythrolaena vevera tantum capitulis majoribus et squamis intensius coloratis differre vide- . tur. Capitulum conicum enim Æ. conspicuae Sweet, in quo genus superstructum est, in ceteris speciebus subglobosum fit. 3 Radix, ut videtur biennis, crassa, perpendicularis, carnosa, praemorsa. Caulis sind !/, — 1-pedalis, vel ex axillis superioribus parum. ramosus, 2 — 3-pe- _ Mélanges biologiques. IX. 39 ee dalis, ramis semper 1-cephalis, pennam anserinam vel cygneam crassus, strictus, sub capitulo albo-tomen- tosus, ceterum, praesertim ad basin, saepe glabratus. Folia infima pedalia, 5 poll. lata, ambitu acuminato- oblonga, laciniis utrinque ad 5, terminali haud ma- jore. Folia sequentia sessilia, superiora sensim cor- data basi semiamplexicaulia, 5 poll. q. exc. longa, 8 poll. q. exc. lata, laciniae utrinque 3 — 4, summa l'^-pollicaria vix lobata. Spinae lobos dentesque ter- minantes 2 — 3-lineales, marginales dimidio brevio- res. Capitulum juventute globosum, adultum diametro plus quam tripollicare, vel lateralia rarius 2-pollica- ria, sub anthesi nutans, in fructu fere erectum. Squa- mae extimae 7— 8 lin., intimae 1'/,-pollicares, priores spina parum pungente terminatae. Corolla involucrum parum superans, limbus ad medium fere 5-fidus, la- ciniae anguste lineares, apice incrassatae, erectae. Filamenta papillosa. Antherae flavescentes, caudis ova- . tis apice laciniatis, appendice terminali lanceolata acutissima, aliae corollas non excedentes, aliae in alio capitulo dimidia longitudine fere exsertae. Sty- lus stamina aequans, stigmata praeter apicem coalita, tota exserta. Receptaculi setae densae, dimidium in- volucrum aequantes. Achaenium 4—5 mill. longum, pallide brunneo-cinerascens, lucidum, subteres, ob co- stas 4 nerviformes (quinta debiliore) quasi subqua- - drangula. Pappus sordidus, 2 — 3-seriatus, cunctus deciduus. — Specc. collecta 38. Subgen. Cnicus. Corolla filiformis tubo et limbo subaequilongis vel parum inae- qualibus pappoque statu fructifero non accrescentibus. Squamae in- volucri viridulae vel obscurae, intimae saepe vel rarius fere omnes — 507 — coloratae, margine glabrae vel pubescenti-ciliatae, non tamen pecti- . nato-spinulosae. — Series 1. Eriolepis. Squamae involucri extimae intimis 2 — 8-lo breviores, basi adpressae, apice acuminato vel subulato patentes v. reflexae. Capitula ovoidea parva, in racemum spiciformem angustum elongatum simplicem vel compositum disposita a2 00a 0 1 0 9 1 e 9 PF 9 9 E ts 9 os FF 8 8 9. aS .Cn. spicatus m. - Capitula in caule ramisque terminalia, solitaria, ra- ho zs rius binata vel ternata v. breve racemosa. 2. Capitula sub anthesi nutantia, laciniae foliorum ap- proximatae, angustae. 8. Capitula sub anthesi erecta. 4. .. Folia inferiora pinnatipartita laciniis patentibus Un. pectinellus A. Gray Folia inferiora pinnatiloba laciniis porrectis \ Cn. Weyrichw m. . Pedunculi tenues subarcuati, squamae intimae obtu- siusculae violaceae .................... Cn. effusus m. Pedunculi crassiusculi stricti, squamae intimae acu- minatae. 5. . Folia inferiora spinoso-decurrentia, omnia integra v. pinnatiloba v. rarius fissa, laciniis approximatis Cn. kamtschaticus Led. Folia haud decurrentia. Flores purpurei. 6. | Squamae involucri rigidae strictae patentes, brac- teae sub capitulo vulgo plures, vix longiores, radix fasciculato-tuberosa ....................0Cn. dipsacolepis m. Squamae involucri molles v. vix coriaceae, ad me- dium reflexae v. rarius erectae, rhizoma crassum lignosum. 7. Pedunculi foliati, folia valide spinosa pinnatipartita laciniis porrectis, squamae membranaceae interdum COND sof, a mn eds kings acini sss CN. SURULLUS IN. Pedunculi nudi, folia breve spinosa, ab integro ad pinnatipartitum ludentia, laciniis patentibus v. re- flexis, squamae reflexae firmae .......... Cn. nipponicus m. Series 2. Onotrophe. Squamae involucri extimae intimis 3—5-lo breviores, adpressae, dorso interdum linea glandulosa notatae. Acanlis vel rarius brevicaulis, capitula ampla pal- lida in racemum densum brevissimum approximata, Myolucrata .... 2 ee cee ccs coe eae vee On, esculentus Siev. Caulescentes. 2. . Capitula in caule ramisque terminalia, rarius binata vel ternata. 5. — 308 — Capitula parva ovoidea, terminalia et ex quadam axilla subsessilia, racemum spiciformem interruptum compositum constituentia, squamae breves, acutae, Szene totae COloratae. 5.5... Cn. Buergeri Miq. . Involucrum basi rotundatum vel concavum. 4. » De ÉOLDIAAUHM s. pi» Eo Cn. Sieboldi Miq. . Bracteae reflexae 3—4 re fulcientes et ex- eedenítes. c. rss aber celine shone .. On. yezoensis m. Bracteae nullae vel ch indistinctae haud re- flexae. 5. - . Folia omnia linearia subindivisa sessilia. 6. Folia (praeter summa interdum) lanceolata vel la- tiora, superiora amplexicaulia. ?). 7. . Rhizoma repens, folia abbreviata basi latiora Cn. chinensis Champ. Radix tuberoso ieu folia elongata medio la- MAGUS c Ue o EIS MAIER CR RS S UA NUI Ms Cn. linearis Benth. . Folia subtus semper niveo-tomentosa, indivisa vel . rarissime divisa, laciniis tunc angustis integerri- mis. 8. Folia subtus viridia, rarissime cinereo-floecosa. 9. . Pedunculi nudi, squamae involucri foliaque inermia Cn. heterophyllus W. Pedunculi foliati, squamae involucri apice spinulo- he DAC EE ee Feb. aa ee nee Drs elias Cn. Vlassowianus m. . Folia indivisa ciliis spinisque subaequilongis paten- ERDUS rco LOU. Te RE RR e edet Ron hie .... On. serratuloides W. Folia pinnatifida v.-partita (juvenilia rarius indi- visa) ciliis adpressis minutis, spinis patentibus sem- per xaligdiorig 220v RTS eee . Cn. japonicus. Series 1. Eriolepis. 2. Cn. pectinellus A. Gray. On the bot. of Japan. 395. (sub Cirsio). — Elatus ramosus, rhizomate...., pube paleaceo-scabra secus caulem foliaque superne mox glabrata, subtus ad folia. secus reticulum palea- - ceo-pilosa et praeterea floccoso-tomentosa vel ubique - praeter pedunculorum apicem fere evanida; foliis in- ferioribus in petiolum dentato-alatum secus caulem 2) In On. japonici individuis juvenilibus folia rarissime omnia sessilia, amplexicaulibus nullis, occurrunt, sed nunquam sunt li- nearia. . — 309 — iod spinarum decurrentem attenuatis, ambitu ovatis, 3—5-jugo-pinnatipartitis, laciniis approximatis oblon- gis lanceolatisve sensim breve acuminatis integris v. basi dente 1 v. 2. auctis, terminali majore dentata, mediis brevius petiolatis petiolo alato subintegro, 2—3-jugo-pinnatifidis, lobo terminali ovato maximo, - superioribus basi angusta sessilibus lanceolatis longe acuminatis, sensim integrioribus v. integerrimis, laci- niis dentibusque omnium breve spinosis; ramis sub- fastigiatis omnibus floriferis, longe nudis, capitulis nutantibus; involucri semiglobosi sub-7-seriati squa- mis subulatis, extimis quam intimae erectae vix duplo brevioribus, brevissime spinulosis, ceteris acuminatis- simis muticis, omnibus parce arachnoideis v. glabris, (praeter intimas) recurvato-patentibus; corollae pur- pureae limbo tubum superante; pappo apice clavel- lato, brunneo ; achaenio subconcolori compressiusculo obconico, annulo brevi, areola terminali lanata, necta- rio cater conico crasso. Hab. in Yezo (A. Gray): prope Hakodate loco non adnotato (Albrecht! fl. frf.), in prato paludoso ad pedem vulcani Kuma-ga-take extenso, sat frequens, medio Junio fl. c. fr. immat. Nippon (A. Gray) media (Tschonoski!). — Specc. coll. 11. Quoad folia inferiora similis speciminibus nonnullis C. Erisithalis, ceterum species inter japonicas insignis. Planta Grayana describitur foliis subtus albo-lana- tis, mea yezoénsis folia habet tantum subtus cinerea, nipponica vero folia viridia et capitula subglabra offert. Caulis sulcato-striatus, ad 5-pedalis, folia in- fima ad 1'),-pedalia, fere pedem lata, cetera sensim multo minora. Capitula a Gray o pedunculo brevi suf- — 310 — fulta destribuntur et ita sunt in exemplis meis nippo- nicis (pedunculo 1°, pollicari), in yezoénsibus tamen pedunculo 5-pollicari insident. Involucrum 20 mill. longum, corolla subaequilonga, pappus vix brevior. Filamenta dense pubera. Achaenium 3'/, mill. longum. 3. Cn. Weyrichit Maxim. Prim. fl. Amur. 174 (s. Cirsio). — F. Schmidt. Fl. Sachal. 153. — C. kam- tschaticum 8. Weyrichit Herd. Pl. Radd. III. n. 197. Hab. in Sachalino. Vidi spec. 9. 7 A Cn. kamtschatico differre videtur capitulo soli- tario cernuo, foliis amplis flaccidis subtus floccosis, laciniis porrectis acuminatis terminali elongata. Flores rubri. 4. Cn. kamischaticus Led. Fl. Ross. II. 736. (s. Cirsio). - a. genuinus Herd. |. c.—Plerumque simplex, folia - utrinque glabra vel subtus ad costam arachnoidea, pinnatiloba v. infima rarius pinnatifida, capituli squa- mae lineares patulo-recurvae, flores (ex Gmelino) albi, — Card. oleraceus Erm.? Verz. n. 47. (ex patria). Hab. in Kamtschatka (omn. collectores!). p? Grayanus. — Glaber elatus ramosus, folia indi- visa, serrata v. inciso-serrata, capituli squamae linea- res v. lanceolato-lineares, adpressae vel patulo-recur- . vae, flores purpurei.— C. kamtschaticum À. Gray l. c. Hab. in Yezo: Hakodate (Wilford!), ad latera montium, fine Junii fl. incip. (Small!), circa Arigawa, cum Cn. pendulo crescens, initio Septembris fl., Idzi Nowatari, ad rivulos in subalpinis passim frequens, med. Junio fl. c. fr. fere maturo. — Specc. 18. Planta yezoénsis vix non specie a genwina diversa, . — 311 — est enim magis ramosa, subintegrifolia, glabra, magis polycephala et haec signa constantia sunt in spec. nu- qmerosis a variis collectoribus diversis in stationibus collectis, iterum etiam planta kamtschatica, cujus etiam specc. numerosa (35) vidi, semper sibi constans est. Accedit differentia florum, minus quidem certa: in yezoénsi semper purpurei, in kamtschatica ex Gmelino albi sunt. Collectores recentiores tamen in schedulis _ de colore nil dicunt, si autem recte huc duco C. olera- ceum Ermani, qui C. kamtschaticum, plantam fre- quentem, non enumerat, flores etiam ab Ermano albi observati videntur. 5. Cn. nipponicus.—Totus glaber, rhizomate obliquo lignoso crassissimo ramoso fibris crassis lignosis ob- sito; caule sulcato ramoso vel subsimplici; foliis in- fimis (rarissime omnibus) 2 — 3-jugo (rarissime 4- jugo-) pinnatipartitis laciniis reflexis vel patentissimis oblongis terminali maxima, omnibus breve acumina- tis serratis spinuloso-ciliatis, spinulis lobos vel serra- turas terminantibus quam marginales vix majoribus; foliis ceteris v. omnibus ovato-vel lanceolato-ellipticis acuminatis, basi attenuata obtusa vel cordata vel sum- morum petioliformi sessilibus, inaequaliter pl. m. erosse serratis, interdum basin versus totisve inciso- lobatis; capitulis caulem ramosque ex omnibus axillis superioribus provenientes terminantibus (accedenti- . bus axillaribus remotis breve pedunculatis) erectis, longiuscule stricteque pedunculatis; involucri cylin- drico-ovoidei basi plani subseptemseriati squamis ex- timis ex ovata, mediis e lanceolata pallida basi longe subulatis pungentibus obscure viridibus, rarissime erectiusculis, saepissime ad medium reflexis subco- — 312 — riaceis puberulo-ciliatis ceterum, intimisque coloratis undulatis obtusiusculis linearibus, glabris; floribus (purpurascentibus) tubo limboque vix latiore subae- qualibus pappum apice subaequalem obscure sordi- dum superantibus; achaenio compressiusculo obconico albido vel nigro-striolato areola terminali parva, annulo obsoleto, nectario subcylindrico. — Hime adzami? Soo bokf. XV. 41. (capitulo solito minore, squamis erectis). Hab. in Nippon boreali prov. Nambu, et media (Tschonoski! fl. frf.)—specc. examinata 16. Proximus Cn. kamtschatico $. Grayano et si holo- phyllus, ut frequentius occurrit, similis, at statim distinctus involucro haud hemisphaerico, sed breviter cylindrico-ovoideo, et squamis intimis coloratis undu- -: latis scariosis minus acuminatis, neque omnibus sub- concoloribus planis acuminatissimis. Si vero folia obveniunt pinnatipartita vel-lobata, laciniis runcinato- reflexis statim distinguendus, etsi magnitudine par- tium omnino consimilis. Involucrum pollicem longum. Corolla 18—20 mill., pappus 15 mill., achaenium 4 mill. longum. Adest specimen unicum, habitu et foliis haud in petiolum longe decurrentibus Cn. nipponici, capitulis Cn. japonici instructum, ovariis omnibus abortivis, quod hybridum inter utrumque sistere videtur, On. - japonico x nipponicum igitur). » 3) Hanc et infra enumeratas formas, etsi vivas non scrutatus sim, pro hybridis neque pro intermediis sumere debui, quum pl. vel m. - medium teneant inter species omnibus partibus diversissimas, quum praeterea semina maturantia saepius pauciora vel plane nulla in ca- pitulis habeant, quum denique paucis rarisque exemplis inter spe- cies, quas pro parentibus teneo, inventae sint. In hybridorum no- — 313 — Cn. dipsacolepidi x nipponicus, specimine 1 obser- vatus, est planta, giabritie, foliis basi cordatis laciniis acuminatis basi neque apice dentatis, caule ramoso, capitulo longe pedunculato Cn. nipponicwm referens, involucri squamis elongato-subulatis vero capitulique pluribracteati structura Cn. dipsacolepidem. Hab. in Nippon, inter parentes. 6. On. dipsacolepis.— Totus pl. m. crispe paleaceo-pu- bescens vel subtus ad folia glaber v. rarius totus gla- bratus; rhizomate obliquo gracili fibris tenuibus ob- sesso, in radicem fasciculatam e tuberibus linearifu- siformibus constantem abeunte; caule angulato-striato apice patule ramoso; lamina foliorum infimorum in petiolum duplo breviorem vix alatum attenuata el- liptico-lanceolata vel elliptica, foliis reliquis attenuata vel in superioribus rotundata basi sessilibus, ovato- lanceolatis, omnibus argute spinoso-serratis spinuloso- ciliatisque, rarius integris, saepius inferioribns a basi ad medium sive totis pinnatilobis lobis bifidis termi- nali maximo ovato, vel saepe omnibus profunde pin- . natifidis-partitisve laciniis acutis apice bi -trifido- dentatis cum dente uno alterove minore ad basin sub- angustatam, lobis dentibusque omnibus spina brevi terminatis; capitulis caulem ramosque apice micro- phyllos terminantibus erectis, foliis 3 vel pluribus linearibus spinoso-serrulatis capitulum aequantibus minibus compositis illud speciei, cui planta quoad capitula similior est, anteposui, illud speciei, cujus foliis appropinquat, postposui, qua in re secutus sum nomenclaturam in Cirsiis hybridis a Nä- geli, Grenier et Godron aliisque adhibitam. Prior species pollen .dedit, posterior semina genuit, proles hybrida capitulo. patrem, - foliis saepius matrem aemulatur, ex observatione Nägeli (Cirs. d. Schweiz, in N. Denkschr. d. Schw. Gesellsch. V. 29. sq.). Mélanges biologiques. IX. | 40 S ME patentibus v. adpressis arcte suffultis vel rarissime ob folia involucrantia demissius inserta nudis; invo- lucri campanulati basi rotundati suboctoseriati squamis omnibus, praeter intimas tenuiores subcoloratas acu- tas vel obtusulas, rigidis pl. m. carinatis e latiore basi sensim lineari-subulatis spinosis margine breve denseque ciliatis et arachnoideo-connexis, exterioribus patulis, ceteris erecto-patulis; corolla (rosea) limbo et tubo subaequilongis pappum sordidum superante; achaenio lucido compressiusculo obconico cinnamo- meo ad apicem albido, annulo obscuro, nectario nano crasse conico. — Cirsw spec. incompl. Miq. Prol. 117. Hab. in Nippon: circa Yokohama rarus, init. Octo- bris fl. incip., ad rivulos, in pratis pinguibus plani- tiei ad pedem Fudzi-yama, init. Novembris fl. c. fr. mat., similibus locis ejusdem vel vicinarum regionum (Tschonoski! fl. fr. immat.). Kiusiu: in pratis ad pedem jugi centralis Kundsho-san inter gramina elata, init. Octobris fl. frf.—Vidi specimina 39. Cn, nipponico affinis. Planta pedalis monocephala et usque 4-pedalis 7- cephala, stricte erecta, apice tantum. ramosa. Folia ad 8-pollicaria, in nipponicis integra, lobata vel ra- rius pinnatifida, in köusianis pinnatipartita, rarius pauciloba. Involucrum 20 mill. q. exc. longum, co- rolla cum ovario 22 mill, achaenium 4 — 4'/, mill. longa. Caudae queni apice in setas breves at- tenuatae. 7. Cn, suffultus. — Robustus ramosus, rhizomate lignoso fibris crassis lignosis obsito; caule sulcato prae- ter apicem floriferum incano-araneosum glabriusculo - — 315 —. 2 ramisque ad apicem foliosis; foliis utrinque glabris v. obsolete parce puberulis ambitu ellipticis lanceola- . tisve longe acuminatis rotundata attenuataque basi sessilibus, acumine parce serrato excepto a basi 4— 6-jugo pinnatifidis-partitisve laciniis arcuato-paten- tibus e latiore basi lanceolatis valde acuminatis vel ovatis acutis- basin versus antice vel utrinque dente uno alterove grosso acuminato sive acuto auctis, pa- tule spinoso-ciliatis et ad laciniarum dentiumque api- ces validius et longe spinosis, summis capitula fulci- entibus illaque saepe triplo superantibus subindivisis lineari-lanceolatis v. linearibus acuminatis; capitulis caulem ramosque terminantibus brevissime pedun- culatis axillaribusque subsessilibus v. pedunculatis erectis, summis cum terminali vulgo binatim aggre- satis foliis 1 — 3 subtensis, rarissime hic inde nudis; involueri campanulati basi concavi subsexseriati squa- mis e latiore basi subulatis spinosis, mox erectis mox saepiusque apice vel ad medium recurvis, pl. m. arachnoideo-connexis, intimis erectis longe linearibus acuminatis cum mucrone; corolla purpurascente pap- pum sordidum apice subaequalem superante; achae- nio compressiusculo obconico ex brunnescente albido areola terminali parva, annulo subindistincto, nectario crasse conico. Varietates distinctissimae (species forsan) duae: a. pexus: folia bractealia numerosiora longiora et pl. m. divisa, involucri squamae densius arachnoideo- intertextae, saepissime erectae v. apice tantum re- flexae, textura tenuiores. Hab. in Kiusiu: prov. Simabara, fine Septembris fl. fr. nond. mat., jugo centrali Kundsho-san ad pedem, RD Ga pe NL eae rca uto = in pratis pinguibus, cum Cn. dipsacolepide consociatus, initio Octobris fl. et defl.—Specc. lecta 28. Specimina e Simabara folia profundius partita et magis dentata habent, alpina illis var. 8. similiora. 8. incomptus: folia bractealia 1 v. 2 capitulo vix vel parum longiora, anguste linearia indivisa vel ra- rius lanceolata subdivisa, involucri squamae parcius arachnoideo-connexae, omnes praeter intimas apice vel ad medium recurvae vel reflexae. Hab. in Nippon media: in lucis et fruticetis circa Yokohama, ab Augusto ad Octobrem flor. et frf.; circa Yokoska semel legit Dr. Savatier! fl. incip., non procul a Simoda (Kusnezoff! Decembri fl. frf.).— - Vidi specc. 12. Quoad foliorum formam accedit ad Cn. japonicum 8. yezoénsem, laciniae tamen non pluri- sed sae- pissime 1l-dentatae, spinae longiores quam in ullo specimine illius japonico et folia tota minora, invo- lucra jam ab initio basi concava neque rotundata, squamae elongatae subulatae spinosae, neque latiuscule lineares tantum acuminatae et saepe subinermes. Capitulum 20 mill, hiemale 15 mill. longum. Fila- menta puberula, antherarum caudae basi minute bise- tae. Achaenium 3—4 mill. longum. Cn. suffultus, circa Yokohama in consortio Cn. japonici crescens, cum hoc hybridas videtur producere formas: non deest enim mihi specimen unum foliis abludens et squamis a basi ad apicem involucri sen- sius accrescentibus, etsi subulatis et spinosis in- structum, quod forsan Cn. japonico x ‘suffultum sistit. 8. Cn. effusus, — Sub capitulo arachnoideo-puberu- T5 | tar à £z P " - ML MES T À — > 50% 317 — lus ceterum glaber, rhizomate obliquo fibris lignosis validis obsesso; caule angulato-striato superne ra- _moso: foliis ambitu lanceolatis acuminatis basi angu- stata vel in petiolum brevem sive brevissimum atte- nuata sessilibus, 4— 6-jugo-pinnatilobis-fissisve: lobis anguste deltoideis acuminatis porrectis vel passim apice subrecurvis, antice vel utrinque dente auctis, inter lobos parce denticulatis: dentibus lobisque omni- bus spinosis et adpresse spinuloso-ciliatis, foliis sum- mis passim indivisis linearilanceolatis longe acumi- natis; capitulis parvulis caulem ramosque patulos folia vulgo aequantes graciles terminantibus longiuscule tenueque pedunculatis (accedentibus interdum axilla- ribus remotis breve pedunculatis), prinum nutantibus demum erectis; involucri anguste campanulati basi . rotundati suboctoseriati squamis extimis ovatis, mediis lanceolatis, utribusque spinuloso-acuminatis apice re- flexis. glabris interdum coloratis, intimis linearibus erectis obtusis v. obtusiusculis cum mucrone violaceis pareissime arachnoideo-connexis; floribus purpura- scentibus limbo quam tubus triplo crassiore pappum apice partim dilatatum obscure sordidum superanti- bus; achaenio obconico compressiusculo albido areola terminali parva, annulo distincto, nectario crasse . conico. Hab. in Nippon media, in collibus prope jugum Hakone et alibi (Tschonoski! fl. frf.), circa Yedo, - Novembri fl. defl. (Siebold! 1861), prov. Nambu (Tschonoski!). — Specc. 22. = Proximus Cn. nipponico, sed optime distinctus folii lobati validius spinosi lobis porrectis (neque foli partiti laciniis reflexis), involucri squamis bre- 2 8 x. vius acuminatis et apice tantum reflexis, pedunculis gracilibus neque strictis. Magnitudo partium vero fere eadem. Involucrum 20 mill. longum, flos eum ovario 25 mill. Cn. effusus cum Cn. nipponico interdum commiscere videtur, habeo saltem individuum unum omnino inter- medium, quod pro transitu inter species tam diversas sumere nequeo: Cn. effuso x nipponicus: folia basi subcordata ses- silia et pinnatiloba, lobi 3—4 reflexo-patentissimi vali- dius spinosi, pedunculi stricti, squamae glabrae, quae omnia Cn. nipponici, capitulum Cn. effusi. E Nippon media, cum parentibus lectus. 9. Cn. spicatus, — Rhizomate lignoso obliquo ad col- lum fibris lignosis validis obsesso, caule 2 — 5-pedali suleato-striato simplici v. apice ramoso, intra inflo- rescentiam subtomentoso-incano ceterum glabro; foliis utrinque glabris ambitu ellipticis basi angustata vel in petiolum brevissimum attenuata sessilibus 4—5- jugo-pinnatipartitis, laciniis apicem et basin versus : decrescentibus mediis linearilanceolatis acuminatis- simis porrecto-incurvis basi dentibus 2—4 acuminatis instructis, inter lacinias parce dentatis, terminali li- nearilanceolata longe acuminata paucidentata, laciniis dentibusque omnibus spina terminatis et adpresse ciliato-spinulosis; foliis summis lanceolatis dentatis; ca- pitulis terminalibus et axillaribus sessilibus singulis vel binato- ad quinato-aggregatis, spicam simplicem vel compositam efformantibus erectis parvis; involucri cylindrico-ovoidei basi obtusi 7 — 8-seriati squamis pl. m. (intimis semper) violaceis ciliatis, ceterum US er ue glabris v. parce arachnoideo-connexis, extimis ovatis mediis lanceolatis utribusque acuminatis spinosis acu- mine reflexo, intimis elongatis erectis linearibus ob- tusiusculis muticis; flore purpurascente pappum sordi- dum apice passim dilatatum superante; achaenio com- pressiusculo obconico angulato-costato castaneo, an- nulo obsoleto, nectario subcylindrico. Hab. in Kiusiu: in cacumine graminoso Naga yama, non procul a Nagasaki, passim frequens, init. Octobris fl. frf.—Specc. collecta 16. Crescit forsan etiam in Nippon, si huc ducenda figura operis Soo bokf XV. 37, s. nom. Yama ad- zami, oni adzami i. e. Carduus montanus vel diaboli. A planta Kiusiana tamen differt foliorum laciniis ab- breviatis et squamis involucri non recurvis. Corollae - tubus albus, limbus purpurascens. i| Quoad folia et involucri squamas accedit ad Cn. effusum , quoad capitula sessilia angustiora ad Cn. Buergeri, ab utroque inflorescentia et facie propria bene distinctus. Involucrum 12 — 15 mill., corolla cum ovario 20 mill., achaenium 4 mill. longa. Squamae involucri mox subeciliatae, mox saepiusque minute ciliolatae, rarius infra apicem praeterea spinula brevissima una alterave immixta praeditae; vidi denique squamam unam uno latere fere pectinato-spinulosam, et omnes hae varia- tiones in uno eodemque capitulo! series 2. Onotrophe. 10. Cn. Bwergeri Mig. Prol. 117. (s. Cirsio). — Bi- ad quinquepedalis ramosus; radice.... ad collum fibris tenuibus instructa; caule angulato-striato parce — 320 — arachnoideo-floccoso et praeterea versus basin vel in minoribus toto crispe paleaceopiloso, a medio in ra- mos floriferos subfastigiato -corymbosos soluto; foliis superne parce paleaceo-pubescentibus demum, pube decidua, obsolete puncticulatis, subtus parce arachnoi- deis, ambitu ovato-lanceolatis lanceolatisve acumina- tis, basi attenuata semiamplexicaulibus (summis cor- data basi sessilibus), a basi ad dodrantem 4 — 6- jugo-pinnatifidis vel-partitis (vel variantibus integris), laciniis basalibus 2 — 4, rarius omnibus, deltoi- deis dentiformibus, ceteris lanceolatis subrecurvo-pa- tentibus antice vel utrinque dente subulato fultis ce- terum rhachique integris, omnibus, terminali longis- sime, acuminatis spinuloso-ciliatis apiceque rigide spi- nosis; foliis bractealibus minutis linearibus passim indivisis v. basi dilatata dentatis; capitulis erectis parvis, ad ramorum caulisque apices saepe binatis sessilibus et secus illos in quadam axilla subsessili- bus; pedunculis brevissimis rhachique intra capitula incanis vel rarius pl. m. subglabratis; involucri ovoi- dei basi obtusi sub-9-seriati squamis pl. m. violaceis, extimis deltoideo-ovatis, mediis lanceolatis utribusque acutis brevissima spinula recta vel devia instructis apice margineque brevissime ciliato lana alba obduetis passimque intertextis, intimis subito longioribus linea- ribus obtusiusculis muticis, omnibus adpressis erectis; corolla purpurascente limbo quam tubus duplo cras- siore pappum sordidum apice passim dilatatum supe- rante; achaenio compressiusculo obconico albido apice ob annulum subnullum rotundato, nectario crasse conico. | Hab. in Japomae (Buerger legit, cum Cn. japo- — 321 — nico commixtum, specimen 1, ex Miquel) insula Kiusiu: in monte Tara, fine Augusti fl. incip., ad pe- dem Neko take, in graminosis ad rivulos, fine Octo- bris fl. c. fr. fere mat. — Specc. 16. Radix non collecta, sed quum in ceteris speciebus a me observatis collum fibris lignosis crassis obsitum in rhizoma crassum etiam lignosum abeat, fibrae colli vero tenues propriae sint radici e tuberibus confla- tae, etiam hic radicem fasciculatam praesumere de- bemus. Capitulum fere Saussureae elongatae. Involu- crum ad 15 mill., corolla cum ovario 20 mill., achae- nium 3 mill. longa. Filamenta puberula, caudae an- therarum minute bisetae. Proximus Cn. effuso et habitu sat ee sed ca- pitula subspicata, neque effusa, angustiora et submi- nora, squamae regulariter imbricatae acutae rectae, neque acuminatae recurvae, lanatae neque glabrae, fo- lia basi cordata neque attenuata, praeter alias diffe- rentias, | 8. Albrecht. — Folia (superiora) ovato-oblonga acu- minata basi rotundata subpetiolata, adulta utrinque - glabra, grosse inaequaliter, basi grossius, spinoso-den- tata, rami numerosi strict; capitula axillaria saepe : fonat. Hab. in Yezo: circa Hakodate, loco speciali non in- dicato, summitates floriferas et fructiferas duas legit am. b. Albrecht! | Folia inferiora var. 8. desunt. Planta videtur per- robusta. Pubes praeter parcam in caule evanida. Fo- lia latiora indivisa. Cetera omnia ut in typo. 11. Cn. Sieboldi Mig. l. e. 116. (s. Cirsio). : Mélanges biologiques. IX. 41 — 322 — Hab. in Krusiu: Naga yama, in cacumine grami- noso, cum Cn. spicato, specimen unicum, init. Octo- | bris fl. fr. fere mat. — Loco non adnotato legit bo- tanicus quidam japonicus item specimen 1., ex Mi- quel. Capitulo basi turbinato accedit ad Cn. chinensem, bene observante Miquelio, foliis pinnatifidis, capitu- lis breve pedunculatis axillaribus refert Cn. Buergeri, qui tamen capitulo ovoideo sessili duplo minore sta- tim differt. 12. Cn. japonicus DC. Prodr. VI. 640. (s. Cirsio). —Miq. Prol. 116. 362.—Sieb. Zucc. Fl. Jap. fam. nat. II. 192. — A. Gray On the bot. of Japan. 395.— Carduus acaulis Thbg. Fl. 306. (verosimili- ter, deest in herbario ejus?) — C. acaulis. No ad- zami. Soo bokf. XV. 36 (capitulo nimis globoso). — C. brevicaule A. Gray 1. c. 396. — Hama adzami. Soo bokf. XV. 39.? (capitulo nimis ovoideo). — C. Maacku et C. littorale Maxim. Prim. fl. Amur. 172. 173.— C. schantarense Trtv. Mey. Fl. Ochot. 58. Hab. a regione Ochotens? per Mandshuriam, Japo- niam, archipel. Zutschu usque in Chinam australem. Planta valde polymorpha, in regionibus diversis formas diversissimas induens, omnes vero intermediis ita conjunctas, ut frustra, saltem in herbario, notis constantibus distinguere conatus sim. Varietates prae- 4) C. eriophorus 'Thbg F1. Jap. 305. et Carduus pl. obsc. n. 18. pag. 352 etiam desiderantur in herbario ejus, sed posterior ex de- scriptione et nomine japonico est Atractylis. — Carduus n. 14 1. c. adest quidem sterilis, sed vix eruendus. — Planta Kaempferi (Am. 897.) omnino dubia. As 3938 Be cipuae, ab auctoribus pro speciebus propriis proposi- tae vel nunc a me primum observatae, sequentes: a. typicus: folia subtus viridia, lobus foliorum ter- minalis lateralibus subpatentibus parce paucidentatis vix longior, capitulum pollicare, squamae involucri brevius spinosae, areola glutinifera nulla. Hab. in Yezo: circa Hakodate, Arigawa alibique frequens, ab Augusto in Octobrem fl. c. fr.; in Nip- pon circa Yedo, Yokohama, Simoda, in Kiusiu circa Nagasaki alibique, in hortis oleraceis, secus vias et locis incultis frequens, autumno (a Julio ad Decem- brem) fl. c. fr.; Tsusima (Wilford!), Formosa (Old- " ham!), circa Canton Chinae australis (Hance!). — Vidi specc. 35. Ludit secundum stationes plus minus apertas, loca meridionalia vel borealia, solum pingue vel macrum, vix pedalis et orgyalis, pube ad caulem crispa elon- gata densiuscula et fere nulla, spinis foliorum et squa- marum validis (in meridionalibus vel apertioribus) et priorum parvis, squamarum minutis (in borealibus et umbrosis), foliis superne totis vel secus costam tantum pube pluricellulari paleacea adspersis vel fere glabris, squamis mox totis scaberulo-puberulis, mox tantum margines versus, mox praeterea plus vel minus ara- neoso-connexis, capitulis solitariis longius pedunculatis nudis vel folio 1 vel 2 minutis bracteatis, vel acceden- tibus axillaribus pluribus brevius vel longius peduncu- latis vel rarius 1—3 ad apicem approximatis.—Planta juvenilis folia nonnulla interdum fert integra serrata, cum aliis uno latere lobatis aliisque rite pinnatilobis. Filamenta ludunt dense puberula et fere glabra imo glaberrima. — 324 — Occurrit albiflorus, C. H. Schltz Bip. in Zoll. Verz. 126. — Miq. l. c. 8. brevicaulis A. Gray l. c. (sp. pr.). — Ut prae- cedens, sed caulis pede humilior cum foliis subtus ad costam arachnoideus vel arachnoideo-villosus, squa- mae involucri exteriores latiores (ovato-lanceolatae) et mediae spina validiore jam infra apicem squamae inci- piente terminatae. — Hama adzami. Soo bokf. XV. 39.? Hab. in archipel. Lutschu variis insulis (ex A. Gray) v. gr. Kakai-sima (Wright! fine Novembris fl. fr. immat.), China australi: Amoy (De Grijs! in hb. Hance n. 1452 fl. frf.) et verosimiliter in Japonia (ex opere japon. citato). Specimina vidi tantum 2 plantae quam maxime praecedenti affinis, a speciminibus japonicis insuper folis validius et longius spinosis diversae, sed hac ultima nota cum exemplis sinensibus convenientis et specie vix distinctae. — Flores ex adnotatione Wrighti | | primum albi, stylis purpureis exceptis, dein sordide purpurei, corolla firma limbo tuboque subaequalibus. Pappus sordidus aequalis limbi basin superans. Fila- menta speciminis chinensis hirta, exempli Wrigh- tiani omnia examinata fere glabra. Achaenium 3 mill. longum, anguste obovoideum (sp. Wright.), 4 _ mill. longum oblongo-obovoideum (sp. Hancei), al- — .bido-brunnescens, compressiusculum, laeve, obsolete, . 4-gonum, annulo continuo brevi integro, nectario pa- . rum longiore verruciformi, areola basali punctiformi. |. — Planta denuo observanda. Y. yezoénsis: giganteus, folia usque bipedalia laci- — niis porrectis, dentibus tam magnis ut folia bipinnati- fida diei possint, capitula 1'/-pollicaria, squamae in- - = K , * A ‘ Me ELA VL abf UHR ced ur E P4 — 325 — volucri permultae (non tamen omnes) omnino iner- mes, pleraeque, neque tantum intimae ut in «., colo- ss, Cetera var. typicae. Hab. in Yezo umbrosis prope Hakodate (ipse, Al- brecht!) et Arigawa. — Vidi specc. 10. 3. intermedius: pubes ut in «., sed densior et lon- gior, praesertim in caule qui saepe hirtus dicendus, in foliorum pagina inferiore admiscentur fila parca araneosa secus costam, laciniae foliorum patentes apice subrecurvae, capitula ut in «. vel paullo majora, semper pauca, squamae dorso infra apicem secus co- . stam areola lineari pl. m. glutinosa instructae. Hab. in Nippon: circa Yokohama et Kama-kura ad vias, fossas inque pratis inter frutices frequens, fine Maji et Junio fl. c. fr., prope Yokohama Augusto 1861 legit Siebold!, montibus Hakone (Tanaka et Ykutschima! commun. Cosson), Simoda (vere 1855, Yolkin!). — Ante oculos sunt specc. 24. Ex prima fronte squamis glutinosis et tempore flo- - rendi vernali a typico differre videtur, sed a Sie- boldo lectus est Augusto, et typicus Cn. japonicus vix non toto anno florens invenitur. Sqamae dorso glutinosae vero occurrunt plus et minus vel vix glu- tine indutae, in nonnullis speciminibus On. japonici typici autem observavi squamas dorso areola laevigata obscuriore instructas et illis entermed?? simillimas, non tamen viscidas.. Anne talia individua pro hybridis ha- benda et varr. a. et 5. (cum e.) Specie distinguendae sint, in vivo-tantum et observatione locis ipsis instituta di- -Scernendum erit, equidem praefero formas omnibus partibus simillimas pro meris varietatibus declarare. Var. a. et 5. quoad folia et capitula subaequi- — 326 — magna in mentem vocant Cn. bulbosum, sed radix C. bulbosi fasciculato-tuberosa, nostrarum vero rhi- zoma obliquum lignosum, ad collum fibris radicalibus crassis lignosis obsessum. | ce. Maackii Maxim. |. c. (sp. pr.): pubes var. à., folia var. a. sed subtus tomento araneoso-floccoso sae- pius incana, adulta saepe glabrata, capitula sesqui- pollicaria var. 9., squamis semper et distincte gluti- nosis. — C. littorale var. ussuriensis Rgl. Fl. Ussur. n. 294. — Herd. Pl. Radd. n. 198. Hab. in Mandshuria australiore: secus fl. Ussuri et Sungatsche e£ ad Amur australem (Maack!), non procul a sinu St. Olgae (Wilford!), in deserto sicco ad fl. Mo, med. Julio fl. incip. et in declivio lapidoso meridionali ad fl. Lefu, fine Junii fl, (Przewalski!), in.pratis circa aestuarium Possjet perfrequens, init. Augusti fl. c. fr. (ipse, F. Schmidt!). — Specc. 28. Omnino similis var. praecedenti, sed folia subtus incana, capitula paullo majora et squamae uberius viscidae. Ludit fl. albido-sulfureis: Possjet, in pratis cum typo rarus, med. Julii fl. def. (ipse). €. schantarensis Trtv. Mey. l. c. (sp. pr.): caulis foliaque subtus pl. m. arachnoideo-tomentosa, haec superne scabra vel laevia, foliorum laciniae vulgo minus numerosae quam in a., magis acuminatae, den- tibus minoribus interdum obsoletis, lobus terminalis saepe elongatus longe acuminatus, capitula var. a. vel 6., saepius bracteata vel etiam nuda, semper pauca, 1'/,— 2-pollicaria, squamae linea glandulosa destitutae. — C. littorale Maxim. l. c. 173.— C. pen- eg dulum oligocephalum Rgl. Fl. Ajan. — C. lütorale (excl. var. e.) Herd. Pl. Radd. n. 198. — Hab. in regione Zittorali Asiae orientalis, ab Ajan, insulis Schantar, tractu Udensi, sinu de Castries et Hadshi, Usuri fl. ad jugum Sumur, ad sinum St. Olgae (ipse, Schmidt!) et litora adjacentia (Wilford!). Specc. vidi 12. | Locis magis meridionalibus haec varietas saepe si- millima fit var. e. Maackii, quo magis autem boream versus progredimur, eo magis faciem diversam assu- mere solet et tunc quoad folia, quae etiam subintegra occurrunt, C. rivulari saepe simillimum fit. C. rivula- ris tamen differre videtur capitulo minore, involucri squamis latioribus, submembranaceis, interdum fere totis coloratis, nec non forsan corollae ratione, cujus limbus et tubus apud nos breviora sunt. Cn. japonicus a ceteris nostris capitulo subgloboso, squamis intimis supra ceteras regulariter imbricatas et spinosas parum exsertis, haud difficile cognoscen- dus, sed quoad formas ejus sedulo adhuc observandus. 13. Cn. esculentus Siev. — C. A. Mey. in Mém. Acad. Pétersb. VI ser. VIII. 42. — Herder l. c. n. 203.—Trautv. En. pl. Song. n. 676. in Bull. soc. Mosc. 1866. XM 2. — C. acaule All. 8. sibiricum Ledeb. Fl. Ross. II. 743. — Rgl. et Herd. En. pl. Semenov. n. 619. in Bull. soc. Mosc. 1867. X 3. Hab. in Mongolia rossica, Dahuria, Sibiria cis- et transbaicalensi et occidentem versus in fl. Altaica, deserto Kirgisico, Caucaso, gub. Wiatka, Simbirsk ad Don fl. (Henning!) et alibi, Tambow prope Kirsanow (Czernäjef!). Ex Henningio spontaneum acaule, cultum brevi- — 328 — caule, sed A. Schrenk utrumque sponte crescens legit. Differre dicitur a On. acauli W. radice fascicu- lata ex rhizomate brevissimo v. subnullo (nec rhizo- ~ mate elongato lignoso), foliis in forma caulescente breve decurrentibus nec sessilibus, squamis involucri spina longiuscula terminatis nec brevissima mucrona- tis, capitulis nunquam singulis, pappo corollam fere aequante nec illa manifeste breviore. Equidem utram- que speciem non satis observavi, ut certi aliquid di- cere possim. Inter specc. ultra 70 examinata vidi tamen etiam l-cephala rarissima et rationem pappi ad corollam vix a Cn. acauli diversam, sed jam dif- ferentia radicum ad distinguendas species sufficere videtur. 14. Cn, yezoénsis, — Elatus ramosus fere inermis, caule foliisque superne parce paleaceo-puberulis, priore versus apicem incano-arachnoideo, foliis tenue membra- naceis, juventute subtus arachnoideis, ambitu ovalibus vel oblongis, inferioribus in petiolum brevissimum attenuatis 4—5-jugo-pinnatilobis: lobis arcte approxi- matis ovatis acutis parce obtuse dentatis, lobo termi- nali non majore; folis superioribus basi attenuatis sinuatis, summis lanceolatis denticulatis: lobis denti- . busque omnium parce spinuloso-ciliatis et spinula ci- lis vix validiore terminatis; capitulis ramos folia- tos terminantibus nutantibus globoso-ovoideis amplis bracteatis, foliis bractealibus pluribus lanceolatis ca- pitulo vulgo longioribus reflexis; involueri squamis laxe imbricatis parce arachnoideis membranaceis erectis li- nearibus longe acuminatis planis, extimis quam inti- mae 3-lo brevioribus brevissime spinulosis vel ut ce- ung c. terae muticis; floribus purpureis; pappo sordido ae- quali; achaenio castaneo compressiusculo obconico opaco, annulo brevissimo, nectario conico. Hab. in Yezo meridionali, non procul a Hakodate (Albrecht! fi.): Mohidzi, faucibus alpinis, solo ar- gilloso humido frequens, medio Octobri fl. frf.; specc. collecta 5. Proximus Cn. kamtschatico et Cn. Weyrichii, ab utroque foliis non decurrentibus et capitulis semper solitariis bracteatis, a priore praeterea flore purpureo, a secundo squamis involucri planis neque convexis diversus. Folia infima 1'/-pedalia, fere pedem lata, bractea- lia 1 — 2-pollicaria. Squamae intimae involucri pol- licem q. exc. longae. Corollae limbus triplo crassior quam tubus, flos totus cum stylo longe exserto 30 mill. longus. Achaenium 4 mill. longum, 1 mill. la- tum, nectario conico 1 mill. longo superatum, amoene pallide brunneum. | Planta sub nom. Cardui leucographi, japon. Saha adzami in opere Soo bokf. XV. 42. delineata, ad: Cn. yezoënsem satis accedere videtur, sed capitulo an- gustiore longiore et foliis supremis basi dilatatis to- tisque sinuato-lobatis nimis differt, ut pro eadem spe- cie habeatur. 15. Cn. heterophyllus Willd. — Ledeb. FI. Ross. II. 740. (s. Cirsio). —Herder. Pl. Radd. n. 200. Hab. in Davuria (Turczaninow), Sibiria a Baikal ad Ural usque et occidentem versus. 16. Cn. Viassoviamus Fisch. (s. Cirsio) in DC. Prodr. VI. 653. — Maxim. l. c. 175. — Rel. FI. Usur. n. 296. —Herd. I. c. n. 201. Mélanges biologiques. IX. 42 — 330 — Hab. in Zransbaicalia, Dahuria et Mandshuria secus Amur superiorem et meridionalem, Usuri, ad locum Hanka, Suifun fl., usque ad fines Koreae, ubi in pratis circa sinum Possjet sat frequens est. Affinis C. serratuloidi W., monspessulano , cano, pannonico nec non latifolio Lowe (s. Cirsio), cui ultimo quoad folia subtus incana basi cordata similior quam ceteris, sed involucro, bracteis nullis et corollis nimis diversus. Radix tuberosa. Caulis simplex v. ramosus, ad api- cem fere foliatus. Squamae dorso infra apicem visci- dulae. Corolla crassiuscula dimidio limbo e pappo exserta. 17. Cn. serratuloides Willd. — Ledeb. I. c. 742. — Herd. I. c. n. 202. | Hab. in Davuria (Turczaninow), Sibiria cis- et transbaicalensi et Altar. 18. On. linearis Benth. in Benth. et Hook. gen. pl. II. 468. — Cirsium l. Schltz Bip. in Linn. XIX. 335.—Miq. Prol. 116.—Spanioptilon 1. Less. in DC. . Prodr. VI. 621.—Sieb. Zucc. Fl. Jap. fam. nat. II. 192. — Carduus linearis Thbg! Fl. Jap. 305. Hab. in Nippon: locis aridis prope oppida Muro et Fimezi (Buerger! ex Miq.); Kiusin: in pratis mon- tium 2—3000 ped. altorum circa Nagasaki frequens, Septembri flor.; in monte Naga, Octobri fl. frf. — Specc. ultra 60. Radix e tuberibus 1—3 linearibus medio incrassa- tis fasciculata, collo brevi fibris tenuibus obsessa, quo unico signo tute a sequente dignosci potest. Capitula - enim aequimagna et simillima, item ut squamae invo- lucri, flores, pappus et achaenium parvulum fasciolato- — 331 — pictum. Folia in C. lineari sunt quidem elongato-li- nearia et vulgo integra, sed occurrunt etiam lanceolato- linearia, remote grosse serrata et tunc dentes spina validiore terminati, quà forma jam sequenti appropin- quant. Variant folia ceterum subtus tomentosa et gla- bra, ut in sequente. .. 19. Cn. chinensis Benth. l. c.—Cirsiwm ch. Gardn. et Champ. in Kew Journ. I. 323. et IV. 236. — Benth. Fl. Hongk. 168.— C. oreithales Hance in Walp. Ann. II. 944. — Seem. in bot. Herald. 394 (qui C. chinensem non vidit). — Hab. in China australi: Hongkong!, nec non in -.— Himalaya orientali: Khasia!— Vidi specc. 3. . .De radice hujus speciei habet Bentham in fl. Hongk.: «said to be creeping as in. C. arvense», sed Gardner et Champion de hac re silent. Equidem habui tantum specimina sine radice, caulis parte in- fima fibris radicalibus obsessa profunde in terram occultata, et ita habet sese etiam Cn. linearis. Si . autem et radix ipsa illi Cn. linearis similis est, tunc - utraque species conjungenda videtur. Subgen. Breea C. H. Schltz. Corollae capillares tubo triplo saltem longiore quam limbus, sub anthesi pappum aequantes vel parum su- perantes, post anthesin cum pappo accrescentes, sed saepius illo breviores. Squamae appressae, viridu- lae, regulariter imbricatae. Capitula interdum dioica. Ad hoc subgenus pertinet etiam Aplotaxis cirsioides DC., non obstantibus filamentis glabris (quae in Cn. . japonico glabra et pubescentia occurrere ipse com- peri), ex omnibus Aplotawidis speciebus unica spinis a armata, corollae structura et flore cum pappo in fructu excrescentibus cum Cn. arvensi aliisque omnino consi- milis. | Rhizoma repens, capitula erecta basi rotundata. 2. Rhizoma verticale ramosum, capitula nutautia basi AUDIENCE Dies donne des Disc gli Ieee ye eco RMS deu de .Cn. pendulus. 2. Pappus in fructu corollam superans.............. Cn. arvensis. » Dic um » wix dequals. oi eed we Cn. segetum. 20. Cn. pendulus Fisch. in DC. Prodr. VI. 650. (s. Cirsio). — Maxim. |. c. 173. — Rh gl. Fl. Ussur. n. 293. — F. Schmidt. Fl. Amg. bur. n. 235. — Her- der. Pl. Radd. n. 199. Hab. in Sibiria baicalensi prope Irkutzk!, Dahuria! Mandshuria occidentali secus Amur et Sungari fluvios frequens, et orientali, secus fl. Usuri, Julio, Augusto fl. frf. et ad lacum Hanka; in Japoniae ins. Yezo, parte meridionali, prope Arigawa in sepibus, init. septembris fl. et defl; Nippon, prope Yokohama (Siebold! 1862.). Corolla subcapillari-filiformis, purpurea, tubo lim- bum cylindrieum triplo superante. Pappus copiosus, sub anthesi limbum corollae 18 mill. longae aequans, in fructu corollae 21 mill. aequilongus — character igitur subgeneris Dreeae, etsi capitula non dioica sint. Capitulum umbilicatum, in vivo ovoideum, sub anthesi 3 cent. et rarius 2' cent. longum (var. mi- crocephala Herd.). Achaenium anguste obovoideum, laeve, pallide brunnescens, annulo brevi integro, 30% mill. longum. C. pendulus oligocephalus Rgl. Fl. Ajan. n. 176. pertinet ad Cn. japonicum €. schantarensem ob corol-- lam diversissimam aliaque signa. 21. On. segetum Bge. En. Chin. n. 202. (s. Cirsio). —DC. L c. 643. — Maxim. |. c. 473. Hab. in China boreali circa Pekinum, inter segetes (coll. rossici!); in Koreae portu Hamilton (Wilfordb, in archipelago Koreano (Oldham! n. 444).—Juvenile Chinensibus pro olere inservit. . Characteribus florum, rhizomatis repentis, foliorum cum sequentis var. setosa convenit, sed statura humili (semi- ad sesquipedali), caule 1—-3-cephalo, capitulo duplo majore, pappo in fructu corollam, ceterum consimilem, aequante nec superante, bene distinguitur. .22. Cn. arvensis Hoffm. y. setosus Ledeb. FI. Ross. II. 735. (s. Cirsio). — C. argunense DC. Prodr. VI. 644.—Turcz. Fl. Baic. Dah. II. 126.— Maxim. l. e. 473. 483.—Rgl. Fl. Ussur. n. 295. — Herd. 1. CA. 196. - Hab. in Dalturia, Mongolia, China boreali, Man- dshwria orientali: secus Usuri et ad lacum Hanka (Maack!), sinu. Possjet, in ruderatis (ipse!), nec non in Japoniae ins. Yezo, in declivitatibus siccioribus prope Hakodate (ipse d, Albrecht! © ). | Corollae hujus varietatis minus tenues et minus elongatae, tubo respectu limbi breviore quam in planta europaea, sed rhizoma etiam repens. | Hic venia sit inserere plantam, a Bungeo primum ad Cirsia relatam, a Candolleo ad Aplotaxides amanda- tam, nuperque a Benthamio Saussureis subjunctam, quae ex statione inter frumenta, ex capituli forma, ex corolla et pappô excrescente omnino subgenus Breeam refert, foliorum forma et indole et spinarum absentia Saussurcis appropinquat, crescendi modo, 2504 — squamis involucri cristatis et pappi structura autem omnino peculiaris est et genus proprium inter Cni- cum, Saussuream et Jurineam, cui habitu proximum, efficere debet, Hemisteptam nempe. Hemistepta Bge in Dorp. Jahrb. f. Litt. I. 221. Hemisteptia Bge ex Fisch. et Mey. Ind. sem. h. Petrop. IT. 1835. 18. Capitulum multiflorum homogamum. Involucrum pluriseriale, squamis arcte imbricatis inermibus, me- diis dorso infra apicem crista colorata instructis. Re- ceptaculum subplanum, setosum. Flores tubulosi, ca- pillares, hermaphroditi, limbo 5-partito, tubo longis- simo, in fructu elongati. Filamenta glabra. Anthera- rum auriculae caudaeque contiguae connatae, hae elongatae filiformes lacerae vel subintegrae. Achae- nium oblongum, glabrum, acute 15-costatum, areola parva subobliqua. Pappus duplex: exterior dimidia- tus, e paleis brevissimis truncatis latiusculis persisten- tibus, interior elongatus, in fructu increscens, 1- serialis e setis 10 — 15 tenuibus, plumosis, basi in annulum conferruminatis, deciduis. — Planta biennis, — inter frumenta Indiae, Chinae et Japoniae vulgaris, . inermis, ramosa, foliis lyratis subtus incanis, capitulis. Cnicum arvensem referentibus. H. lyrata Bge 1l. c. — Maxim. 1. e. 473. — Cirsium lyratum Bge Enum. Chin. n. 203. (1832.) — Aplo- taxis Bunget DC. Prodr. VI. 539. — A.multicaulis DC. in Deless. Icon. sel. IV. t. 68. (1839.) et Prodr. 1. e. 540. — Miq. Prol. 115. 367. n. 246. — Cnicus mul- ticaulis Wall. Cat. 2897. ex DC.— Serratula tinctoria. -—— 335 — Siebold! herb., etiam ex Mig. l. c, — Serratula. Kitsune Adzami Soo bokf. XV. 46.— Huc verosimi- | liter etiam: Saussurea carthamoides Hamilt., Benth. Fl. Hongk. 168.—Aplotaxis carthamoides DC. Prodr. VI. 540. c. syn. — Serratula carthamoides Roxb. FI. Ind. III. 407. | Hab. in Japonia, inter segetes sat vulgaris: Naga- saki (Oldham! s. M s. n. A. multicaulis): in oryzetis requietis communis, Aprili, Majo fl. c. fr., prov. Sima- bara, in agris, circa Simoda (Yolkin!), ad Odawara montium Hakone (Buerger ex Miquel), circa Yoko- hama, inter frumenta et ad margines agrorum sat fre- quens; China: Formosa, prope Tamsuy (Oldham! n. 263. s. Apl. carthamoidi), Hongkong (Bentham), circa Pekinum (coll. rossici!) — Vidi praeterea ex Assam, (Simons! s. n. A. cartham.) et Bengalia orientali (Griffith! distrib. Kew. n. 32612 s. n. A. candican- tis) et dicitur occurrere in Martaban, Silhet (ex D C.) et Nipal (ex Wallich). Japonice: hime azami (Itoo Keiske ex Miquel)i. e. - carduus humilis, vel: kitsune adzami i. e. carduus fe- linus (ex Soo bokf) vel kamuro adzami (ex Miquel.) Nomen Roxburghii antiquius Bungeano quidem, sed minus aptum, nil enim Carthamo simile in planta molli inermi videre possum. Praeterea nomen Bun- '" geanum praetuli, quia de identitate Apl. carthamoidis indicae, cujus specimina pauca et mala tantum, au- | thentics vero nulla examinare potui, cum nostra s subdubius remansi. Squamae involucri parallele 5-nerviae, intimae elongatae, exappendiculatae, mediae et exteriores nervo - medio infra apicem in appendicem cristiformem bre- — 336 — vem lilacinam dilatato instructae. Cristula haec in squamis exterioribus vulgo nana, parum conspicua, in mediis semiovata, integra vel denticulata, in icone japonica supra citata optime expressa, apud autores nullibi descripta, primum a Miquelio observata, sed perperam unilateraliter inserta (ob pressionem in her- bario) dieta est. Squamae nonnullae igitur appendicula- tae sunt, ut in Saussureis Theodoreis, sed appendix non cum squama contigua, sed verticaliter imposita et non in intimis ubi deest, sed in exterioribus magis evoluta occurrit. Saussurea Benth. excl. spec. Species japonicae. Squamae involucri appendice dilatata scariosa Foseaiustruchae. ed uestis ase. Japonica DU Squamae involucri sine ulla vel cum appen- dice neque scariosa neque dilatata. 2. 2. Folia varie lobata vel fissa *) 3. » integra, capitula late ovoidea. 6. 3. Capitula cylindrica, folia pinnatipartita...S. Maximowiezw Herd. » ovoidea. 4. 4, Caulis angulatus. 5. » alatus, folia inferiora lyrata...... S. triptera m. ^ 5. Capitula basi turbinata, anguste ovoidea. Bobapsata He aie S. ussuriensis Maxim. Capitula basi rotundata, late ovoidea, folia ODLIGHEA TL SR ee N Des vix DUE. S. elongata DC. 6. Folia subtus niveo-tomentosa, hastato-cor- dabo. EELS Fe ROMs T ee .-.S. gracilis m. » » viridia, folia cordata. 7. 7. Corymbus planus. 8. » racemiformis. 9. 8 Humilis densifolia, corymbus foliis fultus UeHSISSIIBHS co ey doe die anne rae Biederi Herd. Elata paucifolia, EA laxus VEM S. nipponica Miq. De Coaulis anpulatuBs. «ve. nie eque Eram ee pe . S. grandifolia Maxim. ioc alatus ren... Ei LY S. Tanokae Fr. Sav. 5) S. ussuriensis ludit foliis integris, sed ab integrifoliis BR angusto differt. i 991 — 1. 8. japonica DC. Prodr. VI. 536. — Benth. F1. - Hongk. 167.— Serratula jap. Thbg. Fl. Jap. 305.— Hime higotai. Soo bokf. XV. 45. — Sauss. pulchella Fisch. in DC. 1. c. 537. c. synon. — Sauss. linearis Champ. ex Benth. Hab. in K?usiu: in montibus circa Nagasaki frequens, fine Octobris fl.; prov. Simabara, fine Septembris - nond. fl.; in jugo centrali Kundsho-san, in pratis, init. Octob. fl.; in N?ppon: in montibus altis jugi Hakone frequens, fine Octobr. fl., prov. Nambu (Fschonoski!). » Praeterea in imperio Chinensi et tota Mandshuria, Davuria, ins. Sachalin. | S. pulchella est status luxurians S. japonicae , pri- mum ad specimina depauperata descriptae, qualis etiam in Japonia frequenter crescit. Caulis sulcato-angu- latus in speciminibus maximis interdum alatus fit, _ folia superiora in talibus saepe subintegra, inferiora vero solito minus profunde fissa laciniisque latioribus. Capitula globoso-ovoidea in Chinasboreali et in Japonia obveniunt rarius ovoidea squamis intimis ceteras solito magis superantibus, et talia exempla jam appropin- quant S. amarae DC., quae ipsa sensim transit in _S. glomeratam P oir., ut jam monet Trautvetter. 2.8. Maximowiczi Herder pl. Radd. n. 174. — Miyako adzami (i.e. Carduus e Miako). Soo bokf. XV. 47. Habitat in Kiusiw interioribus subalpinis, initio Octobris frf.; in Nippon: jugo Hakone (Tanaka! folia radicalia), circa Yokohama, in fruticetis, initio Sep- tembris fl. incip., nec non in Mandshuria austroorien- - tali: in silva frondosa graminosa portus Deans Dundas, medio Septembri fl. defl., circa portum Possjet Mélanges biologiques. IX. 48 — 338 — (F. Schmidt!), ubique rarissima et singulis exemplis tantum inventa. Inter omnes species Saussureae caule elato, foliis amplis perprofunde partitis et capitulis angustissimis insignis. 3.2 S. elongata D C. Prodr. VI. 534.— Maxim. I. c. 167. | Hab. in Nippon, ex Franchet in litt., sed ipse non vidi. Anne planta japonica ad S. ívipteram ducenda ? Vera S. elongata DC. in Transbaicalia, Davuria, Mongolia et Mandshuria occidentali frequens, in orientali nondum observata, in australi rara est. S. elongata 5. pectinata Herd. I. c. n. 172. ex errore autoris ita nominata est, nam specc. a Glehn prope Albasin ad Amur fl, collecta et a Herdero descripta, squamas ad mucronem minime pectinato- dentatas habent, uti vult cl. Herder, sed in appendicem su- bulatam ceterum integerrimam protractas. Quod vero sub voce «pectinato-dentata» intellexit auctor, patet e sequentibus, ubi ait, specimen unum habere simul «kammfórmig zugespitzte und fast ganzrandige Invo- lucralschuppen,» nempe squamas pectinis radii ad in- star elongatas et alias tali appendice subulata orba- tas. Ita et nomen varietatis 9., ne alii in errorem incidant, mutandum est in var. Glehnianam. Ex eodem autore S. elongatae var. recurvata m. in Japonia crescit, sed quam ex speciebus japonicis col- lectionis meae pro hac sumpsit auctor, eruere nequeo. 4. S. triptera. (Benedictia) parce paleaceo-pubescens, profunde viridis, foliis membranaceis inferioribus pe- tiolatis e subcordata basi ovato-oblongis caudato-acu- ad er minatis, in petiolum cuneato-decurrentibus, grosse inaequaliter mucronato-serratis et prope basin utrin- que sinu rotundato instructis laminam lyratam lobo terminali maximo constituentibus, mediis pl. m. lyratis in petiolum brevem alatum cuneato-attenuatis et in alas angustas integras secus caulem decurren- tibus, ala altera ad folium inferius proximum altera ad secundum extensa; corymbo 7 — 11-cephalo e pedunculis axillaribus et terminali 1 — 3 - cephalis conflato denso , pedicellis capitulo late ovoideo brevio- ribus; squamis subquinqueseriatis majusculis arcte imbricatis opacis lana arachnoidea connexis, exterio- ribus ovatis, intimis oblongis, omnibus subito in cus- pidem linearem squama breviorem adpressam atram acuminatis; corollae tubo limbum aequante, pappi serie externa parca dimidia interna breviore; recepta- culo paleato. ; Hab. in Japonia (herb. Siebold! sp. juvenile): in silvis Fudzi yama (Tschonoski! fl.). — Praeterea ante oculos habui specimen in montibus Hakone a Dr. Savatier collectum , etiam capitulis juvenilibus instructum, quod huc ducendum videtur, sed squama- rum appendice reflexa abludit. Arcte affinis S. elongatae D C., sed mollior, humi- lior, gracilior et caule alato distincta, qui in S. elongata, etsi planta multo robustior sit, nihilomi- nus nunquam occurrit. Planta bipedalis. Rhizoma obliquum, fibrosum, nigrocastaneum, pennam anserinam, caulis basin versus suleatus corvinam crassus. Involucrum 10 mill. altum, ." mill latum, squamae griseoluteolae, appendice nigrescente. Corollae purpureae, absque genitalibus — 340 — exsertis 9 mill. longae, pappo triente longiores. Achaenia glabra. | 5. S. ussuriensis Maxim. Prim. fl. Amur. 167. — Kiku adzami i. e. carduus cucuh. Soo bokf. XV. 48. In Japonia occurrunt varietates: Q. incisa Maxim. l. c. Hab. in Nippon: circa Yokohama, in lucis et fruti- cetis siccioribus non rara, Octobri flor.; in montibus altis. silvosis Hakone, rara, ultimo Octobri def. (ipse, Siebold!)— Praeterea in Mandshuria orientali ab ostio Usuri fl. ad Koream. Y. pinnatifida Maxim. 1. c. Hab, in Nippon: jugo Hakone in silvis alpinis (Ischonoski: fl); in Kiusiu interiore, alpe Inu- take, in pratis montanis, rara, fine Octobris fl. (capitulis paullo minoribus). — In Mandshuria, cum praecedente. | | 6. S. Tanakae Franchet et Savatier in litt. — ( Benedictia) stricta crassifolia scabro-puberula , foliis inferioribus longe petiolatis cordatoovatis, mediis ova- tis basi truncata vel cuneata in petiolum brevem et brevissimum alatum attenuatis, summis ovatolanceola- tis sessilibus, omnibus acuminatis et praeter summa subintegra saepissime grosse inaequaliter mucronato- dentatis, in alas integras secus cauleni alae aequilatum decurrentibus; pedunculis axillaribus folio brevioribus saepius 1-cephalis inflorescentiam racemosam 10—20- cephalam elongatam. angustam formantibus; capitulis pedicellos superantibus; involucro campanulato ovato suboctoseriato, squamis arcte imbricatis opacis prae- sertim margine villosis mucronato-acutis, exterioribus © ovatis, intimis lanceolatis; corollae tubo limbum », "T PLAN SAT un FAT AN SÁT | GE bg. | TR ^ * - hr a 4 - E 7 N i — 341 — aequante ; pappi corollam subaequantis serie externa parca brevi serrata; receptaculo paleaceo. Hab. in Nippon (Tanaka! in herb. Franchet, fl. incip. s. n. td hiren): prov. Nambu, in pedis (Tschonoski! fl.) | Huic proxime affinis S. grandifolia m., quoad folia, capitula et squamas similis, statim differt caule haud alato, corollae tubo limbum superante et habitu tranh. Planta fere tripedalis, rigida. Petioli ifo vix mar- ginati laminam superantes, lamina 13:8 centim., floralia infima sessilia 5: 2 centim. Involucrum ex cinereo brunnescens squamarum apicibus atropurpu- reis, 15—17 mill. longum, squamis intimis quam ceterae magis exsertis. Corolla purpurea, antherarum tubus ater dein griseus, caudae longe ciliatae. Paleae receptaculi setaceae, pappum dimidium attiugentes. Achaenia glabra. | Var. phyllolepis m.: robustior elatior, petioli etiam inferiores alati, corymbus terminalis 4— 5 - cephalus et pedunculi axillares 2—3 -cephali in racemum com- positum dispositi, involucrum griseoviride, squamae omnes in acumen subulato-lanceolatum herbaceum erecto-patulum desinentes et mediante acumine omnes subaequilongae. Hab. in Nippon: jugo Hakone vel locis finitimis (Tschonoski! specc. 2 flor); in tune (hb. Siebold! juvenil.). Ex prima fronte diversissima species videtur, sed examine accuratiore instituto unicum discrimen cod neri squamis elongatis, quae in Saussureis orientalibus summopere variabiles, mox manifestum est. Sg Habet sese S. Tanakae ad var. phyllolepidem, nullo tamen transitu hueusque cum illa conjunctam, ut S. grandifolia ad ejus var. caudatam, sed in var. cau- data appendix a squama distincta angusta subulata reflexa, in var. phyllolepide appendix lata basi cum squama continua adpressa, quod iterum differentiam S. Tanakae et S. grandifoliae confirmare videtur. 7. S. grandifolia Maxim. 1. c. 169. Hab. in Nippon: jugo Hakone, ultimo Octobri fi.; prov. Kodzuke (hb. Siebold! nond.fl.s. n. haguma).— Praeterea in Mandshuria orientali ab Amur meridi- onali ad fines Koreae. Ad hane speciem duco var. caudatam, a Herdero l. c. n. 183. sub S. eriolepide enumeratam, a me circa portum Bruce Mandshuriae australis detectam. 8. S. nipponica? Miq. Prol. 115. Hab. in Nippon, in montanis silvaticis prope pagum Susoka togi (Buerger ex Miquel); Kiusiu interiore: ad pedem alpis Inu-take, in pratis, fine Octobris fl. defl. An planta mea revera sit Miqueliana ex de- scriptione incompleta autoris eruere non possum. Quadrant sat bene signa pleraque, sed folia in mea planta dimidio majora, subconcolora, saepe subcor- data, capitula non subcampaniformia, sed potius turbinata, squamae non solum infimae, sed intimis exceptis omnes apiculo foliaceo terminatae, potius - multi- quam pluriseriatae vocandae. Quot squamarum series observaverit, an receptaculum paleatum vel nudum viderit, non dicit autof. Forsan mea planta est nova species, sine autopsia plantae Miquelii tamen non describenda. — 343 — ato Ab affini S. grandifolia bene differt corymbo plano nec racemiformi, capitulis turbinatis neque obovo- ideis, foliis infimis latissimis superioribus sensim angustioribus, leviter cordatis truncatisve, minus grosse dentatis, quum in illa folia media latissima, infima an- gustiora, distincte cordata, grosse serrata sint. 9. S. Riederi Herd. 1. c. n. 185. — Maxim. l. c. 167. in nota ad 5. ériangulatam. Hab. in Yezo meridionali, ad sinum Vulcanorum , prope Schuro, in declivitate arida sat frequens, initio Septembris fl. defl., alio loco legit Albrecht! fl. — Praeterea in Kamtschatka. Planta nostra, a kamtschatica paullo diversa, varie- tatem sistit yezoënsem : foliis longioribus quam latis in petiolum angustissime alato-decurrentibus, superio- ribus interdum fere integerrimis; involucri squamis virescentibus lana arachnoidea pl. m. intertextis. Kamtschatica vero habet folia saepius breviora, in petiolum late alatum saepius decurrentia, invo- lucri squamas brunneas, margine parcius vel vix arachnoideas.— Sed inter mea habentur jam exempla, ubi squamae inferiores brunnescunt, inter kamtscha- tica occurrunt squamae hic inde araneoso-inter- textae. Planta rarissima, e Kamischatka tantum exemplis 5 paucisque e Japonia nota, inter omnes japonicas statura humili pedali, caule robusto usque ad corym- bum densum crebre foliato statim insignis. 10. S. gracilis — (Benedictia) caule tenui glabro simplici; foliis chartaceis subtus niveo - tomentosis , radicalibus caulinisque infimis petiolo nudo breviori- bus sagittato - cordatis vel cordato-ovatis acuminatis — 344 — auriculis acutis, sinuato-dentatis dentibus mucronatis, caulinis mediis breve petiolatis e sagittata basi lan- ceolatis summisque subsessilibus linearilanceolatis longe - acuminatis ; corymbo 1—5-cephalo contracto, pedi- cellis capitula turbinato-obovata subaequantibus, squa- mis sub - 7 - seriatis numerosis striato - 7 -nerviis pur- purascentibus parce arachnoideis , extimis ovatis me- diisque apice acuto atropurpureis sphacelatis, inti- mis linearibus acutiusculis proximas magis superan- tibus subglabris; receptaculi paleis achaenio glabro parum longioribus; pappi serie interna involucrum subaequante, externa duplo breviore. — Hokutschi adzami. Soo bokf. XV. 49. — S. discolor var. Her- der.l. c. n. 182. ad calcem (patria Yezo errore). Hab. in Kiusiu interioris jugo Kundsho-san, pratis alpinis turfosis, medio Octobri defl.; sine loci indi- catióne, forsan e Nippon exstat a bot. japonico data s. n. gama bokutst var. in herb. Siebold! Capitulis gracilibus ab affinibus statim distincta , ceterum S. eriolepidi Bge et S. discolori D C. valde propinqua, a priore foliis duplo saltem brevioribus et angustioribus, squamis 7-striatis neque 1-costatis et capitulo duplo minore, a posteriore auriculis folio- rum acutis, neque obtusis vel in folio basi truncato nullis, squamis 7-neque sub-5-seriatis, densioribus et minoribus distinguenda. A Herdero pro forma S. discoloris habetur, a qua habitu magis remota videtur quam a S. eriolepide, quam distinctam credit. Capitula 13 — 15 mill. longa floribus purpureis. * Corollae limbus parum brevior quam tubus. —— HS BAe c Jurinea mongolica. (Platycephalae Benth.) Nana, tota floccoso - tomentosa, collo crasso basibus foliorum vetustorum superstitibus ovato-lanceolatis densissime albo-stupposis tecto, foliis radicalibus pinnatipartitis laciniis brevibus lanceolatis, caulinis pinnatilobis ; caule ad apicem folioso 1— 2-cephalo, rarissime ad 7 -cephalo et tunc a basi ramoso; involucri semi- globosi squamis adpressis spinosis arachnoideis, ex- timis acuminatoovatis, interioribus sensim elongatis; floribus ad 50; achaenio prismatico basi vix attenuato, bis longiore quam lato, laevi, ipso apice pauciseriatim setoso, pappi sesquilongioris setis inaequalibus, 2—3 triente ceteras plerasque superantibus. — Jurinea m. sp. Maxim. Ind. Mongol. in Prim. fl. Amur. 483. Hab. in Mongolia chinensi, orientali: ad viam a Kiachta ad Kalgan ducentem, loco dicto Tarjatschi, medio Julio fl. (coll. ross!), et occidentali: in jugo Alaschan boreali, medio Majo flor. (Przewalski! 1872.) Proxima J. chaetocarpae Led. et J. adenocarpae Schrenk, sed collo maximo albo-stupposo cauleque nano statim distincta et achaenio maxima parte glabro diversa. À priore praeterea squamis involucri erectis, à posteriore capitulo minore et achaenio breviore dignoscitur. J. Pollichit D C., fructu glabro accedens, pedunculis exsertis et foliorum saepe viridium laciniis elongatis abhorret. | * Crepis Benth. Species japonicae. Omnes capitulis parvis, involucro minute calyculato insignes. Mélanges biologiques. IX. 44 ve Radix debilis fibrosa, folia runcinata ...... C. japonica Benth. - » crassa napiformis, folia integra vel si- 7% nuata. 2. 2. us 10-flora, pappus albus. Sr » 5-flora, pappus sordidus .......... C. linguaefolia x m. 3. Folia omnia spathulata, argute acute den- AA hom ok APUL Sd d LE Lowa AT tara . C. Keiskeana m. Folia radicalia spathulata, caulina superiora cordato amplexicaulia..........,........ ..C. integra, Miq. a. Sect. Youngia (Cass. gen.) Herbacea, monocarpica. Le. japonica Benth. Fl. Hongk. 194. et-Fl. Austral. III. 679. — Mig. Prol. 122. — Prenanthes japonica L. Cod. 5834. — Thbg! Fl. Jap. 302. — C. lyrata Benth. in B. et Hook. gen. pl. II. 514. — P. lyrata Houtt. Pfl. Syst. IX. 50. (sub P. japonica), t. 56. fig. 3. — Thbg! 1. c. 303. et P. multiflora Thbg! ibid. et Icon. ined.! — Ixeris lyrata Miq. Prol. 122. — Youngia japonica D C. et Y. Thunbergiana DC. A. Gray in Perry's Exped. 314. — Y. Mauritiana D C. et Y. runcinata DC. Prodr. VII. 1. 192. ex Benth. Fl. Hongk. 1. c. — Lactuca runcinata C. H. Schltz. - in sched. coll. Metz. n. 13858. — Y. napifolia, Poosia, striata, ambigua DC. 1. c, 193. ex Thw. Enum. Ceyl. — Omi tabirako. Soo bokf. XV. 30. — Lactuca . (Mycelis) japonica Rgl. in Ind. sem. h. Petrop. 1866. 91. "ics Hab. in Japonia (Kleynhoff ex Linnaeo), ubique in incultis, ad fossas, in hortis oleraceis,ad vias vulga- ris et in meridionalibus toto anno florens. Vidi e variis locis Yezo meridionalis, Nippon: Yokohama, Simoda, Kiusiw variis locis; praeterea in Korea: port Hamilton (Wilford!), China boreali (Bunge), insulis | - Lutschu (W right!), Formosa (Oldham!), India orien- — tali: montib. Nilagiri (Metz! n. 1358), Assam. - nn Dun. Decan (hb. Wight! n. 1678), Ceylona -(Thwaites!), Java (Thunberg! s. n. Pren. pani- culatae), aliis insulis archipelagi Malayani, Australia boreali, orientali et australi (ex Bentham), Afgha- nistano (Griffith! n. 3364, ) nec non insula Mauritii. — Ex autopsia herbarii Thunbergiani, Upsaliae servati, nec non iconibus Thunbergii ineditis?) (in bibliotheca horti Petropolitani) Pren. japonica Thbg. est forma humilior, foliis ambitu obovatis pinnatilobis . vel pinnatifidis lobisque obtusis, pedunculis suba- phyllis gracilibus, Pr. multiflora sistit plantam altio- rem ramosam, caule passim foliato, foliis inferioribus ambitu lanceolatis lobisque acutis, in utraque panicula effusa (partim fructifera in herb. Thbg.), Pr. lyrata "denique habet caulem robustum adhuc humilem et . aphyllum, paniculam (florentem) contractam, folia fere . praecedentis, pleraque brevia, nonnulla elongata cau- lem fere aequantia. Est igitur Pr. japonica planta tenera misera, P. lyrata magis robusta nondum plene — evoluta, P. multiflora luxurians rite evoluta, quales, cum folis forma diversissimis, loco natali ubique colligere licet. | | Achaenium perfecte maturum est subcompressum, ita ut de. Y. fuscipappa sua refert Thwaites. Differentia igitur ab achaenio tereti in Crepide, et _ pl m. compresso in Lactuca a Benthamio petita, in natura evanescit, nam in Ixeridibus nonullis (a Benthamio Lactucae adnumeratis) achaenia non ma- gis compressa quam v. gr. in Cr. japonica et dis- 6) Ex eodem herbario et iisdem figuris ineditis Prenanthes humi- hs Thbg! Fl. Jap. 302., Youngia es DC. Prodr. VII. I. 194. est Lapsana Pre A. Gray. AE. crimen unicum utriusque generis quasrendim est in Ry haud semper distincto. re apibus Thw.! (Enum. Ceyl. 168. s. Youn- Ps a nostra differt pappo fuscescente et e puberulo, ceterum vero persimilis. b. Suffruticosae. Species sequentes, caule primario nullo, secundariis floriferis elongatis lateralibus e collo infra rosulam foliorum radicalium prodeuntibus, sectionem propriam habitu insignem constituunt. - 2. Cr. integra. Miq! Prol. 122. et Cr. tanegana Miq. l. c. 362. — Prenanthes integra Thbg! Fl. Jap. 300. et Icon. ined. — Youngia lanceolata DC. |. c. 193. — Pr. lanceolata Houtt. ]. c. IX. 49. t. 66. fig. 2. — Anne igitur Crep. lanceolata Schltz Bip.in Zoll. Verz. 126.? (nomen) Hab. in litoribus maris in K?wstw: prope Nagasaki, in rupibus ad Kosido, Fukuda, in litore argilloso pro- montorii Nomo, a medio Augusto ad Novembrem fi., Novembri frf. (ipse, Oldham! n. 448.); Nippon au- strali ex aut. japon.; insulis Usima et Tanega (Small!) archipel. Lutschu (Wright!) nec non China: ex adverso ins. Formosae, prope Chin-chew (Fortune! nof d i845) Planta jamdiu, sed valde incomplete nota, modo crescendi tamen peculiari inter omnes mihi notas insignis et hanc ob causam amplius describenda. — Radix speciminum vetustorum lignosa verticalis lon- gissima abit apice in collum digitum crassum et lon- gum, irregulariter longitudinaliter rugosum, interval- lis semipollicaribus verrucis 6, in verticillum disposi- duca e a tis (vestigiis caulium nempe) obsessum, apicem versus foliorum et caulium anni praecedentis vestigiis ba- sibusque coronatum, supra quae emittit caules 6 laterales spithamaeos, in verticillum dispositos, sub- lienosos, fragiles, hypogaeos vel rupibus adpressos horizontales, ex ipso apice denique rosulam terminalem polyphyllam amplam foliorum. Quisque e caulibus la- teralibus parte hypogaea omnino aphyllis et laevibus, ubi ex arena surgit rosulam propriam foliorum, cauli paterno analogam, minorem tamen et minus polyphyllam profert, et e hujus centro continuitur in caulem florife- rum suberectum, foliis sparsis heteromorphis obsessum. — Tales caules floriferi soli hucusque coMecti et de- scripti sunt. Primo anno caules illi laterales floriferi rosula radicali carent et tantum folia sparsa gerunt, secundo anno ad collum suum, nunc jam paullo incrassatum, rosulam gignunt, sequente et subsequente anno sub rosula sensim magis polyphylla deinceps caules laterales 1— 5 producunt, primum digitales, demum paterno omnino consimiles. Omnes tamen quantos observavi fibras radicales minime formant, sed a materna radice sustentantur, ita ut adsit colonia regularis cum rosula ampla sterili et radice nutriente centrali et rosulis ad peripheriam in orbem dispositis, pro aetate plantae aut caules floriferos singulos cen- trales aut iterum laterales apice rosulifero florentes emittentibus. Talis structurae primum quasi vestigium vidi cete- rum in individuis raris Chondrillae prenanthoidis V ill. (Wiüllemetiae Gr. et Godr.), ubi enim e caulibus pluribus erectis ex rosula basali ortis unus alterve post intervallum basale nudum folia nonnulla in ver- ticillum approximata offert, sed hoc rarum est et sine ullo ordine regulari. Ceterum species nostra quoad foliorum radio formam. valde polymorpha. Sunt enim mox lanceolata vel oblonga, ut apud Houttuyn delineata, et talia videntur saepius plantae juniori propria, mox plus vel minus obovata apice rotundata, et tunc distinctius longiusque petiolata, petiolo angustius alato. Margo foliorum nunc et saepissime integerrimus, nunc apicem versus- hinc vel utrinque in folio uno alterove, rarius in omnibus sinuato-dentatus, nunc a medio ad apicem dentibus rotundato-obtusis instructus, nunc denique in var. 8. pinnatiloba folia rosularum 3 — 6 - jugo- pinnatiloba lobis rotundatis.— Hama naren, sotetsu na. Soo bokf. XV. 29. (opt.) Lusum hunc extremum tamen ipse non observavi. Rosulae caulium floriferorum tamen multo rarius folia dentata vel lobata offerunt, ita ut forsan folia lobata senectutis indicium. Folia caulina inferiora sparsa radicalibus analoga, illa ramulos floriferos subtendentia basi dilatata cordata amplexicaulia, inferiora oblonga, summa deltoidea, saepissime obtusa vel obtusiuscula.. Folia omnia supra luteoviridia, subtus glaucescentia. | Flores in capitulo 10—1 2, lutei, diametros capituli | florentis fere 2 centim. Fructu maturo squamae involucri interiores omnes cadunt et achaenia calyculo tantum. suffulta nudant. Achaenium 3 mill. longum, nigrocastaneum, subteres, 10-striatum, a medio ad apicem minutissime sursum scaberulum, lanceolato- - lineare, utrinque attenuatum exteriora in collum breve, interiora in rostrum crassum brevissimum. Margo m m. - a 35- + - pappifer albidus collo paullo latior. Pappus 1 UT . achaenio longior, setis albis minute scaberulis. Embryo - eollum vacuum non explens, ceterum normalis. 3. C Keiskcana. — Suffruticosa glabra, collo epigaeo — erasso apice rosulifero, infra rosulam cauliculos late- - rales fragiles 1 — 3 verticillatos digitales ad spitha- maeos floriferos emittente; foliis subtus glaucis mar- gine revolutis omnibus consimilibus spathulatis, a - medio ad apicem argute sinuato-denticulatis dentibus acutiusculis versus apicem increscentibus, radicalibus numerosis, caulinis sparsis; cauliculis primum hori- - . zontalibus nudis, a medio adscendentibus foliatis, -inflorescentia e corymbis terminali et proximis axilla- * ribus conflata densa polycephala; pedicellis squamatis capitula subaequantibus erecto-patulis; involuero eylin- ~ drico, fructifero-immutato, e squamis 5 cum calyculo brevi e squamulis totidem; floribus denis; achaenio (immaturo) truncato, pappo 1-seriali sordido. — Adze A to na. Soo bokf. XV. 28. .. Hab. in Japonia (Itoo E in hb. Siebold., fl): Nippon media (Tanaka! fl. defl. s. n. dons -. gikw in hb. Franchet), Kino Ohosima (Oldham! n. 314. a. 1861. fl. incip.). Affinis Cr. integrae, sed omnibus partibus, praeter — eapitula subaequimagna, minor et gracilior. Folia radicalia 2— 3 poll. longa, 5— 7 lin. lata, ' caulina minora. Capitulum florens diametro 15 q. exc. millim. Modus crescendi omnino praecedentis. AC, linguaefolia A. Gr. On the bot. of Japan, 398. - . (sub Ixeride cum?) Nu in house (Wright !). Ex exemplis benevole communicatis habitus praece- dentium duarum, minus tamen expressus. Collum quidem foliatum ex axillis cauliferum, sed rosula vera deest, illius loco folia infima linguaeformia magis ap- proximata, caules ipsi, quantum judicare possum ex supellectili minus completa, minus regulariter dispo- siti. Differt praeterea a C. integra capitulis minutis (involacro 5 mill.) 5-floris, floribus ochroleucis, pappo sordido, sed achaenia Cie immatura) sub pappo 1-seriali simili modo in collum constricta. Lactuca Benth. reform. Species Asiae orientalis. Subgen. Scariola Benth. Capitula pluri- vel multiflora. Involucri squamae imbricatae, fructiferae basi incrassatae. Achaenia compressa, lata, acute mar- ginata, abrupte tenuirostria. Flores lutei. Rostrum achaenio subaequale vel longius. 2. » dimidio achaenio brevius. 3. 2. Folia runcinato-pinnatipartita............. L. Formosana m. » oblonga, caulis ad apicem foliatus ....Z. Scariola Bisch. 3. Achaenium area laterali utrinque 1-costa- tum. 4. Achaenium area laterali utrinque plurico- Statue Jr. hae: ca he coder RE ish EN SENTE ae L. Raddeana m. 4. Folia triangulata, rostrum achaenii subob- HOletum nu mE ware REA tw. cites ...L. triangulata m. » -linearia integra vel oblonga runcinato- pinnatipartita, rostrum distinctum.......... L. squarrosa Miq. L. Scariola Bisch. b. hortensis Bisch. Beitr. z. Fl. Deutschl. u. d. Schweiz. 190, 8. sativa Bisch. ibid.—JZ. sativa L. — Miq. Prol. 121. — Sieb. Syn. oecon. n. 220. — L. S., Tschisa. Soo bokf. XV. 2. - Colitur in Mandshuria!, China!, Japonia (Miquel). Siebold l. c. habet lusum foliis purpurascentibus, jap. aka tsisa; herba ubique magni aestimata. — 353 — 1. 1. Formosana. — (Scariola) simplex, ad paniculam foliaque margine subtusque ad costam setulosa; foliis auriculato - amplexicaulibus 2 - jugo - pinnatipartitis la- ciniis approximatis patentibus, terminali rotundata, lateralibus subrhombeis, omnibus acutis profunde acu- minateque laciniato-dentati$; panicula late pyramidali ampla; capitulis ovatis ultra 20-floris; ligulis. . . .; achaenio anguste elliptico compresso marginato utrin- que 1-costato atro in rostrum tenue fere aequilongum pallidum sensius acuminato. Hab. in Formosa, prope Tamsuy (Oldham n. 279. ) Capitulo submultifloro et igitur crassiore, foliis ab- breviatis laciniis approximatis.valde laciniato-dentatis, pube, achaenioque ab omnibus nostratibus nimis, ceterisque mihi notis valde diversa, affinis forsan L. hastatae DC. (Chondrillae Wall.), a me non visae, a Benthamio inter Cicerbitas numeratae, sed ex diagnosi foliis nec petiolatis nec cordatis, rostro achaenium subaequante nec dimidio E optime nimisque distincta esse debet. 2. L. squarrosa Miq. Prol. 121. 362. — Robusta subsimplex glaberrima; foliis omnibus sessilibus, infe- rioribus auriculato-amplexicaulibus, margine mucro- nulato-serrulatis vel mitibus, mox elongato-linearibus v. lineari-lanceolatis indivisis, mox 2-4 -jugo-pinnati- partitis runcinatis laciniis linearibus vel lanceolato- linearibus longissime acuminatis divaricatis, postice arcuatis integris, antice laciniato-paucidentatis; pani- cula pyramidali; capitulo sub - 15 -floro ; ligulis sul- -fureis; achaenio elliptico compresso marginato utrinque Mélanges biologiques. IX. 45 — 354— . 1-costato aa rosto brevi (‘/, achaenii ian v. bre- viore) pallido. — Prenanthes squarrosa Thbg! Fl. Jap. 303. et Icon. ined! — Pr. laciniata Houtt. L. Pf. Syst. IX. 46. t. LXVI. fig. 1. — Pr. L., Haru-no-geshi : (forma runcinata) et Pr. tenwfoha (forma indivisa). Soo bokf. XV. 12. 13.— L. brevirostris Champ.— Benth. Fl. Hongk. 192. (forma indivisa). — L. amu- rensis Rgl. in Ind. sem. h. Petrop. 1857. 42. — Maxim. Fl. Amur. 178. 473. — Rel. Fl. En, n 305. | Hab. in Mandshuria orientali: ad Sungari fl. (ipse), Amur inferiorem usque ad Gorin ostium et infra, ad totum Ussuri fl., lacum Hanka, nec non circa sinum Victoriae, in litoribus vel ripis arenosis, salicetis, ad margines silvarum frondosarum, in fruticetis lucisque sat frequens, fine Julii et Augusti fl., Septembri frf.; in China: circa Pekinum (Tatarinow!) et in ipsa urbe, ni fallor, pro obsonio culta, folis majoribus. latioribus (Skatschkow!), Hongkong (Hance!); in Japonia: Yezo, prope Todohiki, in montosis lapidosis silvosis, in consortio Asteris Glehni, sat frequens, init. Septembris fl. defl., Nippon: circa Yokohama, in silvis lucidis graminosis, Sept. fl., Yokoska (Savatier! Augusto fr. immat.), Kiusiu: circa Nagasaki, in fruti- cetis montium aridorum frequens, Sept. fl., Octob. frf. (ipse, Oldham! n. 461. 462). Analoga L. graminifoliae Michx., americanae, sed achaenia hujus oblonga, ad quandam faciem tricostata. Ex omnibus nominibus propositisillud Houttuynii, inter annos 1774-— 1783 promulgatum, antiquissi- mum. Thunbergii nomen publicatum est 1784, etsi. floram Japonicam jam anno 1773 praefatus est. Quum Sea, _ vero specimen authenticum prioris non viderim et . nomen Thunbergii foliorum indolem optime expri- mat, Miquelium secutus sum et L. squarrosam dixi. — Radix napiformis simplex, rarius ràmis 1—2. Cau- lis orgyam fere altus et tunc ex axillis superioribus. passim ramosus, sed occurrit saepissime simplex et locis sterilibus bipedalis. Quoad inflorescentiam et capitula L. Raddeanae similis, sed folis jam e longinquo : achaenioque optime discernenda. Bul. Raddeana. — (Scariola) gracilis simplex pl. -m. setosa; foliis repando-denticulatis dentibus mucrone apiculatis, inferioribus petiolatis 1 — 3-jugo- pinnati- . partitis runcinatis , laciniis acutis divaricatis, postice - - integris, antice sinuato-dentatis, terminali deltoidea acuta indivisa vel trifida-partitave , foliis superioribus vel omnibus deltoideis in petiolum alatum cuneatis , summis (rarissime omnibus) sessilibus lanceolatis acu- minatis ; panicula pyramidali ; capitulo ovato sub-15- floro; ligulis luteis vel sulfureis; achaenio elliptico v. oblongo-elliptico compresso marginato utrinque - pluricostato atro, rostro crasso brevissimo subobsoleto pallido. — L. triangulata Herd. Pl. Radd. n. 223. quoad pl. Raddeanam, et L. amurensis id. n. 222. quoad pl. Wilfordi, — nec Maxim., nec Regel. — Soo bokf. XV. 21. (opt.). — Lactuca sp. Miq. Prol. 121. (verosimiliter). Hab. in Mandshuria orientali: jugo Bureico (Radde! - frf.), ad Amur meridionalem, prope Oettu, in frutice- -— tis ad rupes sat frequens, medio Augusto fl. c. fr., ad Usuri decursum medium, prope pagum Zifjako, in . lucis sat frequens , init. Septembris frf., circa sinum A N TN Ho: : — 356— Victoriae, in aestuariis Possjet, in fruticetis pratisque vulgaris, ultimo Julio vix florens, et Deans Dundas, pratis pinguibus silvarum, medio Septembri frf.; Korea: Chusan (Wilford! fl. c. fr. immat.); Japonia : circa Hakodate, in pratis fruticetisque inter gramina sat frequens, init. Augusti fl., Septembri frf., in fru- ticetis et ad silvarum margines circa Yokohama, Kanagawa et alibi, frequens, fine Junii fl. incip., Julio fl. frf.; in silvis graminosis circa Nagasaki sat frequens, initio Septembris fl. frf. L. elongata Mühlbg., huic simillima, optime differt achaenio utrinque 1-costato, rostro ejus gracili, parum breviore. Pracedente minor et gracilior. Radix fasciculato- napiformis. Caulis basi et petioli saepe dense, vix unquam obsolete, setosi. Folia multo minus dissecta, laciniae latiores, breviores et obtusiores quam in L: squarrosa. 4. L. triangulata Maxim. l. c. 177. — (Scariola) simplex glaberrima, foliis omnibus (superioribus alato-) petiolatis deltoideis subcordatis acuminatis mucro- nulato-repando-dentatis; panicula anguste pyramidali; capitulo sub-15-floro; ligulis luteis; achaenio late ovali compresso marginato utrinque 1-costato apice sube- marginato atro, rostro brevissimo subobsoleto pallido non prominente. Hab. in Mandshuria, hucusque unico loco, ad ostium fl. Usuri, in silva frondosa humida et ad mar- eines ejus, prope Turrme et Messur solo argillaceo , Augusto fl. c. fr. fere mat. (ipse a. 1855.) Radix fasciculata, annua vel biennis. Caulis ad — 357 — - A-pedalis, ceterum praecedentium habitu, a quibus foliis constanter indivisis (in specc. numerosis col- lectis) achaenioque bene differt. Subgen. Cicerbita Benth. Capitulum multiflorum. Involucrum imbricatum, fructiferum basi immutatum. Achaenia latiuscula, minus compressa, margine obtusa, sensim crassirostria. Flores (in nostris) azurei. Pappus sordidus, rostrum brevissimum. ...JL. sibirica Benth. » |J candidus, » distinctum...... L. tatarica C. A, Mey. 5. L. sibirica Benth. in B. et Hook. Gen. pl. II. 525 sub char. Cicerbitae.— Mulgedium sibiricum Less. et Aut. omn. | : | Hab. in Mandshuria tota vulgaris, Sachalino, Kamtschatka , tota Sibiria, Rossia arctica et septen- trionali, America boreali frigida. 6. L. tatarıca C. A. Mey. Ind. Cauc. 56. — Mul- gedium tataricum DC. Prodr. VII. 1. 248.— Sonchus tataricus L. Cod. 5814. — S. lactucoides Bge En. Chin. 228. . Hab. in China boreali, Mongolia australi, Songaria, Altai, Turkestan, Caucaso, Rossia usque ad Volgam et Tauria. Habet sese ad praecedentem fere ut L. squarrosa runcinata ad indivisam, sed transitus haud observati et habitatio magis meridionalis. Subgen. Ixeris Benth. Capitula pauciflora. Involucrum cylindricum, fructiferum immu- tatum, squamae biseriatae, exteriores minutae. Achaenia angusta, vix compressa, circumcirca aequaliter costata, rostro saepius tenui. Florés lutei vel rarius albi vel violacei.— Radix non repens. Flores violacei 10. Folia runcinato-pin- GALA TA cse LRL ut SRL ve re os LL. sororia Miq. Flores lutei vel albi. 2. 245859 — 2 Pap. pus so dida 8. » .candidus, caules semper -estolo- nosi. 5. . Folia caulina basi dilatata amplexicaulia Caules saepe stoloniferi.. 4. Folia caulina petiolata, radicalia multa, Saepe pinnatiloba ...........: Var eer L. Oldhami m. .— 4. Flores 5 albi, achaenia scabra ..........L. albiflora m. » 5—10 lutei, achaenia laevia.....£. Thunbergw m. Qo 5. Folia lanceolata v. linearia, radicalia cau- linis majora et numerosiora. Rostrum gra- cile dimidium achaenium aequans . ae versicolor Schltz Bip. Folia obovata v. oblonga, aaa sub- nulla v. caulinis numerosis minora, ro- strum breve crassiusculum.......... "LY PR nuls m. 7. L. sororia Miq. Prol. 121. — Simplex gracilis, panicula breve setuloso-puberula excepta glabra, foliis - inferioribus bijugo-pinnatifidis partitisve runcinatis, lobo terminali foliisque ceteris vel omnibus deltoideis sinuatis vel trifidis, laciniis acuminatis; panicula ampla lucida; capitulo cylindrico sub-10-floro basi calycu- lato; ligulis violaceis; achaenio lineari-oblongo vix compresso striato-sulcato nigro in rostrum crassum breve pallidum sensim attenuato. — Murasaki nigana. Soo bokf. XV. 20. Hab. in Nippon, verosimil. australi (ex opere Jap. citato) et Kiusiu: prov. Hiuga, in aquosis montis Tahakka (Siebold ex Miquel); circa Nagasaki, in silvis fruticetisque humidioribus umbrosis, secus rivulos, ad montes Yuwaya, Zidsi, prope Mogi, Akano-ura ali- bique frequens, Junio fl., Julio frf.; prov. Hido in Jr Higosan. Annua et biennis, 3—4-pedalis, dn bapti L. muralis DC. Petioli inferiores tenues elongati, superiores alati breviores. Folia tenere membranacea, . lobus terminalis, dum runcinata sunt, amplus. Capi- + . tulum 1 cent. longum. Involucri squamae lineares, . circa 8, squamulae acutae circiter totidem. Achaenium | (cum cum 1 mill.) 4 mill. longum. 8. L. denticulata, — Prenanthes denticulata Houtt. ic. IX. t. 66. fig. 4. — Yakuschi só. Soo bokf. XV. 25, et Tairen sai. ibid. 27. — Youngia dentata DC. 110.0193; excl. syn. Thbg. — Maxim. Fl. Amur: ‘181. 473.— Prenanthes hastata Thbg! Fl. Jap. 301. .. et Icon. ined. — Youngia hastata DC. 1. c. 194.— Y. chrysantha Maxim. |. e. 181. — Ixeris ramo- -sissima A. Gray Bot. Jap. 397.— Benth. Fl. Hongk. .193. — Mig.! Prol. 122. | a. typica: late patentiramosa , foliis dentatis vel '"subintegris latioribus radicalibus sub anthesi nullis, achaenio rostrum discolor multiplo superante. — Ho utt. .] e. — P. hastata Thbg. 1. c. — A. Gray 1. Ce EK chrysantha Maxim. 1. c. J Hab. in Mandshuria orientali: ad Amur meridiona- lem, secus Usuri fl, ad lacum Hanka, circa sinum - Victoriae, in rupestribus frequens , Septembri fl. frf.; in China: circa Pekin (coll. rossici!), Hongkong (Hance! : fl. frf.);. Korea: in portu Chusan (Wilford! fl. frf.); archipel. Koreano (Oldham! n. 452. vix. flor); Japo- nia: circa Nagasaki, communis (Tilesius!, Langs- dorff!, Oldham!) Octobri et Novembri fl. frf., circa Yokohama, vulgaris, a medio Septembri fl. ad Decem- brem fl. et frf., Yezo: in montibus circa m. ignivomum I-san, frequens, init. Septembris fl. pr. L. chrysantham m., quam a L. dentata, cujus specc. antiqua tune ante oculos habui, floribus luteis neque flavis foliisque subtus glaucis neque concoloribus — 360 — distinctam credidi, nunc, postquam utramque in vivo observavi, minime differre persuasus sum. In utraque enim flores lutei et folia lutescentiviridia subtus subglaucescentia, sed in male exsiccatis colores mutantur. B. sonchifolia: minus late ramosa, saepe simplex, foliis angustioribus runcinatis , radicalibus sub anthesi interdum superstitibus rosulatis, achaenio rostrum ple- rumque concolor plus duplo superante. — Prenanthes sonchifolia Bge. Enum. Chin. n. 226., nec Willd. — Brachyrhamphus? ramosissimus Benth. in Lond. Journ. I. 489. — Youngia sonchifolia et Y. serotina Maxim. 1. c. 180. 181. . Hab. in Mandshuria occidentali: ad Amur superio- rem, in rupibus aridis non rara, Septembri fl. frf., China: circa Pekin (coll. rossici!), prope Chinkiang in Silver island (Hay ex Hance Advers. 24. in Ann. sc. nat. 5 sér. vol. V.) et Hongkong (ex Bentham), Korea, circa portum Chusan (Wilford! sub Zxeride ramosissima). Simili modo ut supra Y. chrysantham ita hic Y. serotinam Y. sonchifoliae subjungo, prior enim sistit specimina autumnalia macra foliis radicalibus diu cor- rugatis et evanidis, caulinis minus divisis, rostro quam achaenium multo breviore. Var. a. et var. ß. in borealibus optime diversae et geographice sejunctae apparent, in meridionalibus au- tem altera in alteram transire videtur; habeo v. gr. specimen Hancei rostro longiore varietatis B., disco- lore var. «., foliis angustis ß., dentatis neque runci- natis var. a. instructum. Nomen Houttuynii quam Thunbergianum an- E — 861 — tiquius vix praetulerim, nisi ex utroque nomine mi- nus apto prius praeferendum esset ob Lact. hastatam DC. Cetera nomina multo recentiora ad varietates distinetas potius spectant et melius supprimenda, prae- terea horum antiquissima non adhibenda, quia Y. dentata DC., ad iconem Houttuynii descripta, simul Pren. dentatam Thbg. amplectitur ad L. Thunbergia pertinentem, nomini Benthamiano vero obstat L. ramosissima Gr. Godr. 9. L. Thunbergii A. Gray. Bot. Jap. 397. (sub Ixeride, excl. syn. DC.). — Mig. Prol. 123. — Pre- nanthes dentata Thbg! Fl. Jap. 301. et Icon. ined. — Pren. dent. Nigana, Soo bokf. XV. 15. Hab. per totam Japoniam, in siccis graminosis, ad margines, in fruticetis cet., v. gr. Hakodate, vulgaris, Junio fl. frf. (Small!, ipse, Albrecht!), Yokohama, Majo, Junio fl. frf., jugo Hakone (Tanaka!), Simoda (Yolkin!), Nagasaki, fine Junii frf. (ipse, Oldham! n. 450.) s 10. L. albiflora A. Gray. I. c. 397. (sub Ixeride). Hab. in tota Japonia, similibus locis ac praece- dens, sed ubique rara: Hakodate, initio Julii frf. (Al- brecht!), ad promont. Siriki saki ins. Nippon (Small ex Miq. Prol. 362.), Yokohama, ad margines agrorum, ineunte Junio fl. c. fr., Nagasaki (Oldh! frf. s. n. J. Thunbergii gracilioris Oliv.) Differt a sequente caule stolonifero, capitulo 5—6- floro, pappo sordido, achaenio sensius in rostrum bre- vius attenuato. Quoad folia simili modo variat ac L. Thunbergü, cui ex prima fronte similis et quae etiam interdum caule stolonifero gaudet. Mélanges biologiques. IX. 46 — 362 — 11. L. versicolor Schltz. Bip. in sched. Cichoria- ceothecae n. 80. ex Herd. Pl. Radd. 29. — Zxeris versicolor DC. Prodr. VII. 1. 151. — Miq. Prol. 123.—Benth. Fl. Hongk. 193.— Maxim. Fl. Amur. 180. 473. 483. — Prenanthes versicolor Fisch. apud Bge En. Chin. n. 227.— Takasango só. Soo bokf. XV. 19.—Pren. chinensis Thbg! Fl. Jap. 301. Hab. in China (Bladh! in herb. Thbg.”): Hong- kong (Bentham), Amoy (Sampson!), Formosa (Old- ham!), Pekin (coll. rossici!), Mongolia, Dahuria, Si- biria orientali (Irkutzk, versus Jakutzk), tota Man- dshwria, excluso angulo boreali-orientali, frequens, Korea: ad portus Chusan et Hamilton (Wilford!), Japonia: prope Nagasaki, ad Kosido in declivitate gra- minosa, ad viam Mogi versus simili loco, sat frequens, in pratis montanis circa aestuarium altit. circiter 2000 ped. rarius, med. Junio fl. frf., Kanagawa in aggeribus graminosis, rarius, init. Maji fl. incip. Persimilis L. albiflorae, sed capitulo 15—20-floro, pappo albo, rostro tenuiore subito in achaenium trans- eunte tute distinguenda. Ludit quoad colorem flo- rum in Sibiria et Mandshuria, ubi ligulas luteas, fla- vas, albas et lilacinas (praesertim vere) habet, fre- quentiores tamen luteas et tales solas observavit Bent- ham in Hongkong, equidem in Japonia tantum. al- bas vidi. L. gracilem D C., ex montibus Indiae borealis; quam pro varietate L. versicoloris capitulo minore flo- © ribusque paucioribus habet Bentham 1. c., mihi com- parare non contigit. 7) Specimen japonicum in herb. Thunbergiano deest. 368 .— 12. L. Oldhami. —(Ixeris) rhizomate crasso prae- morso, foliis subtus glaucis margine revolutis, radi- calibus numerosis petiolatis lanceolato-oblongis vel rarius obovato - oblongis acutiusculis, integerrimis vel obtuse pinnatilobis lobis late deltoideis apieulatis mar- gine petiolisque passim setulis crassis paucis in- structis; cauliculis diffusis vix duplo folia radicalia superantibus tenuibus 1 — 2-phyllis; foliis caulinis triplo minoribus lanceolatis, integris vel basi remote denticulatis, ad petiolum brevem parce crasse seto- sis; panicula terminali subtrichotoma polycephala dissita, bracteis squamiformibus; pedicellis gracilibus parce squamatis capitula minuta sub-10-flora supe- rantibus; involucri cylindrici in fructu immutati squa- mis circa 8 cum calyculo subtriphyllo minuto; achae- nio anguste lineari compressiusculo sub-10-striato laevi basi truncato apice in rostrum tenue duplo bre- vius attenuato, pappo 1-seriali sordido. Hab. in ins. Formosa prope Tamsuy (Oldham! n. 290.) et ejusdem, ni fallor, speciei cauliculum fructi- ferum absque foliis radicalibus vidi ex ins. Panay Philippinarum (Cuming! n. 1642.) Rhizoma fere digitum crassum, ad collum fascicu- los foliorum et inter hos cauliculos floriferos emit- tens. Folia radicalia 3 — 7-pollicaria, caulina 1—3- pollicaria. Involucrum 6 mill., achaenium 5 mill. lon- eum, fuscum, tenuissimum, pappo longius. | Typum proprium sistere videtur, magis cum Cre- pide integra aliisve japonicis, quam cum Zxeridibus comparandum. Subgen. Chorisma Benth. Capitulum multiflorum, in fructu immutatum. Involucrum cy- D DT t lindricum, 2-seriale, squamis externis minutis. Achaenia Ixeridis.— Rhizoma repens. Caulis repens, folia pedatisecta v. fissa in laci- nias 3—5 subrotundas....,................. L. repens Bth. Cauliculi reptantes, folia saepius subindivisa. 2. . Folia truncato-ovata, basi interdum hastato-tri- loba, rostrum achaenio longius .. ............ L. stolonifera Bth. Folia spathulata v. lanceolata in petiolum atte- nuata, passim laciniata v. lyrato-pinnatiloba, ro- strum achaenio Dreviüs. sii... ce ii: L. debilis Bth. 13. L. repens Benth. in Benth. et Hook. Gen. pl. II. 526. — Ixeris repens A. Gray 1. c. 397. — Benth. Fl. Hongk. 194. — Chorisis repens DC. I. c. 177.— A. Gray in Perry’s Exped. 315. — Herd. Pl. Radd. 49.— Nabalus repens Ledeb. 1. c. II. 840. —F.Schmidt Fl. Sachal. 153.— Prenanthes repens L. Cod. 5836. — Hama nigana, hama tabu. Soo bokf. AN. 19, Hab. in litoribus Kamtschatkae, insul. Kurilensium, Sachalini, Mandshuriae, totius Japoniae: Hakodate, Arigawa ins. Yezo, Junio fl., Julio frf., prov. Nambu, Yokohama, Majo fl., Junio frf., Simoda (Williams et Morrow ex Gray), Koreae: circa Chusan (Wil- ford!), Chinae: ex adverso Amoy, Majo fl. (Sam- pson!), Hongkong (Bentham). 14. L. stolonifera Benth. 1. e. — Ixeris st. A. Gray 1. c. 396.—Mig. Prol. 123.— Youngia pygmaea Sieb. Zucc! Fl. Jap. Fam. nat. II. 194. (quoad pl. japon., excl synon. omnibus) — non Ledeb. — Iha : ningana. Soo bokf. XV. 17. Hab. in tota Japonia: Hakodate, in agris requietis, ad margines frequens, a Junio in Octobrem fl. et frf., in cemeteriis (Wright!), Yokohama, init. Maji fl. c. fr, Nagasaki, vulgaris in oryzetis requietis, init. D — 365 — Aprilis fl., etiam Oldham! n. 451. frf.; Korea: in portu Hamilton (Wilford!). 15. L. debilis Benth. l. c. — Ixeris deb. A. Gray. l. c. 397. — Benth. Fl. Hongk. 193. — Miq. Prol. 123.—Youngia deb. DC. l. c. 194. — A. Gray in Perry's Exped. 314. — Prenanthes deb. Thbg. Fl. Jap. 300. et Icon. pl. Japon. dec. IV. 9.—- Pren. deb., Dshishi bari, Tsuru ningana. Soo bokf. XV. 16. Hab. in Japonia: Hakodate, Yokohama, fine Apri- lis fl., Simoda (ex A. Gray), ubique sat communis, Korea: Chusan (Wilford!), China: in litore ins. Hong- kong (Bentham), Formosa (Oldham! n. 278. s. n. Ixer. versicoloris, forma foliis lanceolatis passim laci- niatis). | "Observ. 1. — Prenanthes Tatarinowii Maxim. Ind. Pekin. in Fl. Amur. 474. — Prenanthes, Fukuö só. .S00 bokf. XV. 22., a me e Pekino descripta, praeter Chinam borealem crescit etiam in Mandshuriae silvis frondosis circa sinum Victoriae, v. gr. sat frequens circa portus Bruce, Deans Dundas et Wladiwostok, Septembri fl. frf., nec non in Japonia, ex opere citato. — Valde affinis est Pr. quinquelobae Wall., ad quam pertinere videtur Mulgedium triflorum Royle! herb., sed fructum plantae indicae examinare non licuit. . Observ. 2.—Arnica ciliata Thbg! Fl. Jap. 318. et Icon. ined.; Achyrophorus ciliatus Schltz Bip., haud differt ab Achyroph. grandifloro Schltz. Bip. — Huc pertinet icon Soo bokf. XV. 9. s. n. Sonchi maritimi. — Planta in tota Mandshuria frequens transit etiam in Japoniam, ubi tamen ipse non inveni, in Chinam — 366 — borealem, Davuriam et usque ad Altai.—Planta proto- typa Thunbergii a continentali differt tantum foliis inciso-dentatis, qualia in planta amurensi etiam rarius observavi. Cyrtandraceae Sinico-Japonicae. Aeschynanthus. Jack. Ae. bracteatus W all.—Benth. Fl. Hongk. 258. Hab. in ins. Hongkong (Hance!, Wright!), prae- terea in Himalaya orientali. Lysionotus D on. L. pauciflorus. — Caule apicem versus foliato, foliis sparsis ternatim ad quinatim in pseudoverticillos ap- proximatis, brevissgne petiolatis, e basi cuneata ob- verse lanceolatis acutiusculis v. obtusis, apice v. a medio utrinque remote sat grosse 3 — 5-serratis; pe- dunculis 1-floris ex axillis summis 1—4, prope basin 2-bracteatis ibidemque rarissime bifidis bifloris, pe- tiolos quadruplo superantibus. Hab. in Kiusiu: monte Naga, silvis vetustis, arbo- ribus innascens, init. Octobris frf. c. corollis corru- gatis. AL. tenuifolio Wall. diversissimus foliis 2—4-lo brevioribus et angustioribus, forma et serraturis om- nino alienis, nec non pedunculis 1-floris, attamen hujus generis videtur, quum ex fructus et seminis structura, tum ex corollae fabrica, quam etsi incom- plete examinare licuit in corollis 3 pl. m. destructis et corrugatis, quas capsulis perfossas inveni. “eo af à E — 367 — Rhizoma repens elongatum passim emittit cauliculos palmares usque pedales, adscendentes, cortice fungoso cinereo, ut rhizoma ipsum, et cicatricibus foliorum delapsorum obtectis. Folia in apice caulis pseudo- verticillos 1—3 formantia, in quovis verticillo inae- qualia, infimorum tamen minora, petiolo ad 5 mill., la- mina 1—7 cent. longa, 3— 20 mill. lata, apice supra serraturas proximas prominente acuto vel non promi- nulo obtuso vel breviore ideoque subtruncato. Pe- dunculi angulati, apice crassiores, 15-—— 20 mill. longi. Bracteae subulatae, minutae. Calyx 5-par- titus, laciniis subulatis, semper erectis. Corolla 8 cent. longa, fauce dilatata, lobis parum inaequalibus , depresso-rotundatis, margine undulato-crenulatis. Fi- lamenta 4 usque ad orificium tubi adnata, 2 (inferiora?) apice conniventia, crassa, antheris arcte connatis, 2 (superiora?) filiformia, a me tantum ananthera visa, an- theris (cassis) forsan deperditis. Antherae quales vidi rotundatae, ni fallor, transverse bivalves, valvis pilosis; caleara mihi visa sunt filamento aeque crassa intus hamata. Discus cylindricus , crassus, capsulae basin attenuatam cingens. Capsula 4—8 cent. longa, 2 mill. erassa, basi longe, apice breve attenuata, tereti- uscula, sulcis 4 tenuibus notata, 1-locularis, stylo subpersistente 5 —7 mill. longo sursum crassiore superata. Stigma subinfundibuliforme, leviter bilo- bum. Carpella 2, marginibus involutis seminifera, dorso (loculicide) dehiscentia in valvas duas medio - septa incompleta bilamellata gerentes, demum post se- minum emissionem septa liberantes. Semina arcte im- bricata, funiculo capillari pendula, apice seta funiculo — 308 — aequilonga appendiculata, nucleo cylindricooblongo, 1 millimetro breviore. Didymocarpus W all. Folia in petiolum cuneata, corolla pollicaris ....D. lanuginosus. » basi obtusa vel subcordata. 2. 2. Corolla pollicaris, folia grosse inaequaliter cre- Deli le et ee HAE p oe HORE MS tU quer D. primulotdes. » — l5-pollicaris, folia argute regulariter cre- Bü IU A eR Que + lee an EEE TEEN ER D. oreocharis. 1. D. lanuginosus Wall! Cat. 791. in Horsf. Pl. Javan. 118.— Hance in Journ. Linn. soc. XIII. 85. Hab. in China boreali, in montium rupibus, Au- gusto florens (David ex Hance) et australi (Seni- awin! in herb. Fisch., fl.), nec non in Himalaya: Khasia! , Sikkim! et parte occidentali (Falconer! n. 808., Royle!) Flores non diandri, ut errore habet A. Decan- dolle, R. Brownium laudans (Prodr. IX. 268. in nota), sed didynamo-4-andri ex ipso R. Brown in Horsfield l. c. | Corolla a R. Brown non descripta, a Candolleo ignota dicta, a me tantum in planta chinensi visa est, ubi pollicaris, infundibuliformis, calyce 5-lo longior. Lim- bus obliquus, 5-lobus, lobi subaequales , rotundato- ovati, obtusi, extus parce pilosuli et margine haud crebre ciliolati. Stamina didynama, inferiora longiora corollae aequilonga, breviora ad basin loborum attin- gentia. Filamenta glabra, a medio tubo libera. An- therae late oblongae, ochraceae, loculis parallelis basi liberis (neque reniformes, uti vult character generis apud Candolleum). Ovarium stylo filiformi antheras breviores aequante duplo longius, siliquae- a forme, basi annulo cylindrico circumdatum. Stigma capitatum, subconcavum, subbilobum. Fruetus generis. 2. D. oreocharis Hance Advers. 31. in Ann. sc. - nat. 5 ser. vol. V. 1866. | Hab. in Chinae prov. Canton (Hance!). A praecedente difiert tantum scapis et corolla bre- vioribus, nec non foliis basi obtusis neque cuneatis. Antherae praecedentis. | 3. D. primuloides. — Baea primuloides Miq. Prol. 354.— Jha giri só. Soo bokf. XI. 72. Hab. in Japonia (Keiske ex Miquel). Plantam ipsam non vidi, descriptio Miquelii, ad folia, scapum capsuliferum et rudem figuram plantae florentis a Keiskeo delineatam concinnata, bene tamen quadrat in iconem citatam, ex qua patet non esse Baeam ob stamina 4 antheris oblongis, 2 superioribus majoribus, omnibus tamen, ut videtur, fertilibus, sed potius Didymocarpum et valde quidem similem D. oreochari, a quo tantum differt ex icone foliis basi nec medio latioribus, grosse crenato-dentatis, corolla pol-: licari lobis obovatis, staminibus tubum neque totam corollam aequantibus, stylo brevissimo. | Omnes tres species nostrae a reliquis. speciebus . generis loculis antherae fere parallelis recedunt. Chirita Ham. | Meaulis, Corolla Coérulea Sun. cec nee eO Ch. sinensis. Caulescentes. 2. 2. Corolla alba sesquipollicaris, calycis laciniae Iancgolatae. . 5... s. Wo EE UD M pcr eaa: ... Ch. anachoreta. Corolla rubro-aurantiaca 22/, poll., calycis laci- BE lINeares.. sa ee nr de rro esee cosOh.? macrosiphon. l. Ch. sinensis Lindl. bot. reg. XXX. 59. — Bot. mag. 4284. — Benth. Fl. Hongk. 259. Mélanges biologiques. IX. 47 — 370 — Hab. in China (Lindley): Hongkong (Wright!) Vidi etiam cultam in tepidariis nostris. Scapus aphyllus, foliorum loco braeteis majusculis membranaceis instructus. | 2. Ch. anachoreta Hance Advers. 32. I. c. Hab. in Chinae prov. Canton, Septembri fl. (Hance!) 3. Ch.? macrosiphon Hance I. c. Hab. in Chinae prov. Canton (Hance). Baea Cunn. 1. B. hygrometrica R. Br. in Horsf. Pl. Javan. 120.— DC. Prodr. IX. 271.—Maxim. Fl. Amur. 474. — Dorcoceras hygrom. Bge. Enum. Chin. n. 301. Hab. in China boreali, circa Pekinum (coll. ross.!) Foliis ovatis vel obovatis, scapo 3—5-floro a se- quente statim et nimis distincta. 2. B. Swinhoei Hee I. c. 32. Hab. in ins. Formosa (Swinhoe ex Hance). — Non vidi. Planta dicitur suffruticosa, foliis lanceolatis , pani- culis axillaribus et terminali. | Conandron Sieb. Zucc. C. ramondioides S. Z. in Abh. Münch. Akad. III. . 8. p. 729. tab. 3. fig. 1. — Miq. Prol. 55. — Iwa tabako. Soo bokf. IV. 5. Hab. in Kiusiw: monte Naga, rupibus madidis um- brosissimis, init. Octobris frf., in m. Higosan prov. Higo, med. Julio frf. Nippon: secus viam a Kanasawa ad Uragà ducentem, ad rupes humidas umbrosas frequens, Junio florens. — 11 — Rehmannia Libosch. 1. R. glutinosa Libosch.— DC. Prodr. IX. 275. — Mig. Prol. 55. — Maxim. |. e. 474. 483. — Gerardia glutinosa Bge |. c. 49. — R. chinensis F. Mey. — Bot. mag. 3653. — Melittis melissophylla Thbg! Fl. Jap. 248. — Mel. meliss., Senri goma. Hana dsiwö. Soo bokf. XI. 63. — Melittis japonica Thbg. Dec. pl. jap. III. 8. et in Trans. Linn. soc. I. 338. — Ko men moo. Senri goma. Kwawi. herb. III. 24. — Savatier. Kwawi. 50. Hab. in China boreali, circa Pekinum, sponte et culta (Bunge! alii!), in Mongolia australi, in Japonia meridionali, culta (Miquel, ipse) et forsan sponta- nea, ex Miquel. A Sinensibus pro obsonio comeditur. : Planta spontanea habet flores minores et fusco-pur- pureos, culta majores purpureos vel purpurascentes. 2. R. lutea, — Minor, pube patente; foliis plerisque basalibus aequaliter acute serratis, racemo foliato 4 — 6-floro, calycis laciniis extus secus nervos patenter setoso-pilosis, corolla lutescente.— Dziwó. Soo bokf. XI. 64. | Planta a me ad figuras tres japonicas descripta, quarum una nigra cum analysi non completa in opere nunc citato, duae coloratae, a botanico peritissimo Wudogawa Yoan manu pictae in collectione ico- num Sieboldiana servatae. — Hujus generis esse docet figura nigra, inter Didynamiam collocata et stamen cum ovario omnino typica delineata. Humilior et gracilior quam Z. glutinosa. Pubes elon- gata patens, an glandulosa nec ne ex iconibus non — 372 — manifestum. Folia quam in praecedente circiter aequi- magna, sed acutiora. Rhizoma lutescens, pennam an- serinam crassum, ramosum, fibris radicalibus crassius- culis obsessum, omnino A. glutinosae. Caulis, praeter bractealia, vix folio uno obsessus. Bracteae infimae pedunculum cum calyce, superiores pedunculum supe- rantes, pedunculis bracteisque sursum decrescentibus. Calyx laciniis ovatis acuminatis nec acutis, ad nervos laciniarum medios extus setis patentibus obsessus. Co- rolla sordide lutescens, ceterum simillima. Antherae purpureae neque albae, filamenta alba purpureo-macu- lata, neque lutea cum maculis purpureis. Stigma minus. Ovarium elongato-ovatum neque globoso-ovoideum. Isanthera N. E. I. discolor. — Foliis oblongo-ellipticis acutis in petiolum attenuatis repando-serrulatis, superne mi- nute parce adpresse pilosulis, subtus pallidis ad. venas rufo-pubescentibus, ad intervalla dense farinoso- — puncticulatis; pedunculis parte indivisa petiolum superantibus apice bis trichotomis, ultimis sub- 1-floris; calyce 5-partito; corollae lobis stamini- busque inaequalibus; capsula men in stylum gracilem attenuata. Hab. in Formosa (Oldham! n. 380. frf. À Altera species hujus generis ita definienda : J. per- mollis N. E.— Wight Ic. 1355.— Foliis oblongo-ellip- ticis v. oblongis acutis in petiolum attenuatis inte- gris superne adpresse pilosulis subtus concoloribus ad reticulum rufo-villosis et inter venas pilis paleacise - rufis adpressis vestitis; pedunculis parte indivisa petiolo brevioribus apice bis trichotomis, ultimis — 373 — dense plurifloris; calyce 5-fido; corollae lobis staminibusque aequalibus; capsula globoso-ovoi- dea in stylum crassum breve acuminata. — Vidi e Decan: Courtallum (Wight!), Nilagiri (Thomson!) Ceylona (Th waites !) | Caulis I. discoloris repens, verosimiliter arboribus innascens, apice adscendente pedalis, simplex vel ramo singulo instructus. Cortex spongiosus, superne tomentosus, pube simplici. Folia alterna, cum petiolo 8 — 9 cent. longa, 3 cent. q. exc. lata. Farina sor- dida, e cellulis globosis, in sicco horizontaliter pa- rallele substriatis, in aqua laevibus, aére repletis, . epidermidi impositis et facile abrasilibus, haud con- tieuis constans. Calyx .4 mill. longus, cum pedicello. bibracteolato et pedunculis bracteatis dense breve rufo-tomentosus. Capsula tomento brevi rufescente _ (pilis conicis) obtecta, 1-locularis, calycem vix supe- rans, stylo 1 mill. longo superata. Stigma convexum, stylo vix crassius. Ex parietibus capsulae crassis spongiosis, sine ullo suturarum in sectione tenui transversali vestigio, capsula certe indehiscens vi- detur. Quidque carpellum e medio exserit placentam tenuissime membranaceam cum placenta carpelli alte- rius in centro leviter coalitam et ibidem bifidam, quaque lamella revoluta et hic dense seminifera. Ubi margines carpellorum esse debent, ad superficiem capsulae interiorem observatur nervus tenuis longitu- dinalis. Semina angulato-ovoidea, testa nitida, laevi vel obsolete striolata. — Duabus capsulis speciminis examinati insidebant corollae corrugatae, e quarum examine sequentia didici. Corolla calycem vix su- perat, tubus limbo nune continuo erecto 4-lo bre- — 374 — vior. Limbus 5-lobus, lobis rotundatis, duobus quam ceteri (forsan inferiores) duplo minoribus et paullo crassioribus. Stamina fuisse videntur 4, quarto tamen in corollis suppetentibus aut praeter filamenti basin abrupto, aut toto destructo, staminis quinti locus (postici igitur) inter lobos corollae 2 breviores vacuus. Filamenta inaequilonga, duobus brevioribus ad basin loborum majorum attingentibus, tertio (et abrupto quarto?) lobis majoribus. aequilongo. Sed positio staminum in corollis quae praesto sunt irregu- laris: ex ratione corollae subbilabiatae 2 breviora utrinque secus labium superius brevius, cum abortivo inter illa, 2 longiora vero utrinque secus lobum me- dium labii majoris (inferioris) disposita esse deberent, hie autem stamen 1 longius et 1 brevius ad latera loborum minorum cum abortivo inter illa, alterum brevius et abruptum quartum inter lobos tres majores disposita erant, ita ut stamina non regulariter didy- nama, sed potius irregulariter inaequalia dici possint. —Antherae basifixae, globosae, 1-loculares, rima ver- ticali peripherica circumeirca dehiscentes, connecti- vum semicirculare amplectentes.— Ex praecedentibus patet, speciem nostram non exacte cum charactere generico ad I. permollem stabilito convenire, discre- pantia ex corolla et staminibus inaequalibus tamen non magni videtur momenti. Utrum species nostra polygama sit an hermaphrodita , ex specimine fructi- fero examinato dicere nequeo. (Tiré du Bulletin, T. XIX, p. 475—540). WELANGES BIOLOGIQUES BULLETIN L'ACADÉMIE IMPÉRIALE DES SCIENCES DE ST.- PETERSBOURG. — Tome IX. LIVRAISON 4. Sr, - PETERSBOURG, 1875. Commissionnaires de l'Académie Impériale des Sciences: à ST.-PÉTERSBOURG: MM. Eggers & C0, H. Schmitzdorff, J. Issakof et A. Tscherkessof. à RIGA: à ODESSA: à LEIPZIG: M. N. Kymmel. : M. I. Bieloi. M. Léopold Voss. Prix: 30 Cop. arg. = 10 Ngr. Juin 1875. i P (Vase, Odi 9° igne à X 12. he CONTENT. Pages, N. Géleznov. La mousse des marais a-t-elle la propriété d’absorber l’eau liquide et la vapeur répandue dans MN Dee id ete see an, 375—389 J, Setschenow. Notiz die reflexhemmenden Mechanismen 1 CULE TST A ge DR eo ok ge aks Ge 390—392 C. J. Maximowiez, Diagnoses plantarum novarum Japoniae ee Mandshuriae. Decas XIX ....:... leere 393— 452 J, Setschenow, Zur Frage über die Reflexhemmungen.... 453—460 J. F. Brandt, Untersuchungen über das Kaninchen (Lepus cuniculus) in antiquarisch -linguistischer, zoogeogra- phischer und paläontologischer Beziehung......... 461—490 Dr. Alex, Brandt, Zur Kenntniss der weiblichen Sexual- drüsen der Insecten. Vorläufige Mittheilung....... 491—496 > Ex APTE TOR Taste * FEL [o bv ART 1 a 20 Novembre | 2 Décember 1873 La mousse des marais a-t-elle la propriété d’absorber l'eau liquide et la vapeur répandue dans l'atmos- phere? Par N. Géleznov. Ayant à examiner les propriétés de la mousse des . marais (Sphagnum), qui la rendent propre à la cons- truction des batiments ruraux, j'ai cherché, entre autres, à résoudre la question qui est posée en téte de ce mémoire. Les travaux de MM. Unger’) et Duichantpe® ij ont constaté, que les plantes supérieures n'ont pas la faculté de condenser dans leur tissu l'humidité atmos- phérique, pas méme les plantes épiphytes dépourvues de racines?) Quand on pense que l'air qui circule dans les interstices des organes élémentaires doit étre tou- jours saturé de vapeur d'eau, on concoit que l'air ex- 1) Nehmen die Blätter der Pflanzen dunstfórmiges Wasser aus der Atmosphüre auf? Sitzungsberichte d. Acad. d. Wiss. Wien, B. IX, 1852: p. 883. 2) Expériences sur la végétation des plantes épiphytes. Journ. de la Soc. Imp. et centr. d'Horticulture. T. IT, 1856, p. 67. 3) Expériences sur la végétation d'une Bromeliacée sans racines, par M. P. Duchartre. ee T. 67. 1868, p. 775. Melanges biologiques. IX. 47* — 916 — térieur, qui en est rarement surchargé, en entrant dans l’intérieur de la plante pendant l’acte de la res- piration, doit y absorber la vapeur qui lui manque pour s’en imprégner et l’entraîner au dehors au lieu de déposer la sienne. Dans ces conditions il est même difficile d'admettre que la vapeur extérieure puisse se condenser dans la plante qui se trouve en pleine végé- tation, malgré la différence de température qui existe souvent entre l’air .embiant et l’intérieur des feuilles. Si la condensation a lieu par l’abaissement de la tem- pérature, c’est avant tout le surplus de la vapeur de Yair intérieur qui reprend l'état liquide et l'air inspiré trouve toujours une atmosphére saturée dans la plante. D'un autre cóté les membranes entiérement mouillées, telles qu'elles constituent les tissus intérieurs des plantes, ne sont pas hygroscopiques dans l'acception ordinaire de cette expression; cet état survient seule- ment à un certain degrés de sécheresse qui, comme je l'espére prouver plus loin, au moins pour le Sphagnum, ne s’accorde pas avec les conditions de la vie. Malgré ces raisonnements on admet jusqu'à présent. pour les plantes inférieures, les mousses, les lichens etc., privées d'un systéme radiculaire bien développé, la possibilité d'absorber la vapeur atmosphérique pour compléter la déperdition de l'eau dans leurs tissus, occasionnée par la transpiration. Pour constater cette propriété par la voie expéri- mentale je me suis servi d'une cloche haute de 37 cm., large de 15 cm., posée sur une pièce plate en verre. L'orifice supérieure de la cloche était bouchée par un liége. Ce liége était perforé, pour laisser passer un tube manométrique et deux thermométres trés-sen- — d d — sibles et parfaitement concordants, que je dois à l'o- bligeance de M. le professeur Mendéléyev. La boule de l'un d'eux était enveloppée de mousseline constam- ment mouilée au moyen d'une méche, trempée par son autre extrémité dans un petit gobelet rempli d'eau et attaché à la face inférieure du liege. Sous la cloche se trouvait une soucouve contenant de l'eau qui occupait presque tout le diamétre inté- rieur de l'appareil, sauf la place nécessaire à un sup- port à deux étages destiné à soutenir les plantes sou- mises à l'expérience. L’air sous la cloche se trouvait donc constamment dans un état.rapproché de la satu- ration. On sait comme il est difficile d'obtenir une sa- turation absolue; malgré que les gouttes d'eau pro- venant des vapeurs condensées couvraient de tous côtés les parois intérieures de la cloche, le thermométre mouillé accusait ordinairement quelques dixiémes de degrés de différence au-dessus des indications du thermométre sec, ce qui correspondait à 98 ou à 99-5 de saturation. Du reste ne considérant mes expé- riences que comme préliminaires, destinées à appré- cler leur durée et la valeur de là méthode que j'ai choisie, je ne prenais pas les précautions prescrites dans ces cas pour obtenir une entière saturation. Ainsi je me contentais d'abord d'une clóture incompléte; la cloche était posée simplement sur la tablette en verre passée à l'émeri; le liége était introduit par pression et le tube manométrique fermé par un bouchon. Mais voyant que la saturation de l'air sous la cloche n'était pas telle que je la désirais, je mis du suif sur le bord inférieur de la eloche; la surface du liége était cou- verte d'un mastique de cire et de suif fondus et je | Mélanges biologiques. IX. 48 — 978 — versai du mercure dans le manométre. Son niveau dans le bras court ouvert sous la cloche était de 0,66 à 1,00 mm. au-dessous de celui qui se trouvait dans l’autre bras communiquant avec l'air de la chambre. Toutes ces mesures pourtant n'ont pas changé l'ordre des choses; ce n'est que plus tard, surtout dans le courant des mois de juin et de juillet, que les deux thermomètres indiquaient plus souvent la méme tem- pérature. L'appareil était disposé sur une table à la distance de 2785 de la fenétre, de maniére. à ne recevoir que la lumière diffuse. Les plantes que j'ai soumises à l'expérience appar- tenaient à deux espèces de Sphagnum, le S. acutifolium . Ehrh. et le S. cymbifolium Ehrh. Elles végétaient ensemble dans un marais du gouvernement de Novgo- rod, d’ou je les ai fait prendre en hiver. Le bloc tout. gelé était introduit dans la chambre et aprés quelques jours nécessaires à la fonte de la neige, j'ai séparé soigneusement les deux espèces l'une de l'autre, je les ai coupées par en bas, afin que leur longueur de 5 à 6 cm. ne dépassát pas la hauteur de la soucoupe qui les contenaient. Ainsi ont été formés deux pelotons assez épais, ayant une surface plane commode pour les pesées. Les extrémités coupées des tiges n'étaient pas couvertes de mastic, comme l'a fait M. Unger dans ses expériences sur les branches de Sparmannia, Camellia, Crassula et Opuntia. Les pesées s'effectuaient une ou deux fois par jour et méme plus rarement, selon ce que j'avais de temps à ma disposition. Je commencais par noter l'heure et l'indication des deux thermométres. Ensuite, pour peser la mousse, je sou- Say — levais la cloche, en la replaçant chaque fois pour abri- ter l'autre soucoupe qui restait sur le support. Après - les deux pesées je notais de nouveau les indications des thermometres et l'heure; pour me faire une idée plus exacte sur l'état de saturation de l'air sous la cloche, je répétais ces deux derniéres observations en- core une fois, à des heures différentes, avant de quit- ter le laboratoire. Toute l'opération durait rarement plus de six minutes, de sorte que la durée des pesées, pendant lesquelles chaque espéce de mousse était ex- posée à l'air de la chambre, ne dépassait pas deux minutes. Je négligeais de couvrir les soucoupes conte- nants les plantes pendant les pesées. Toutefois quelque court que füt le temps où la mousse se trouvait dans l'atmosphére non saturée, il ne pouvait pas étre sans influence sur la diminution du poids, puisque l'expé- rience se prolongeant plus de quatre mois les plan- tes, pendant les soixante-treize pesées, se trouvaient à découvert prés de deux heures et demie. Avant de remplir les deux soucoupes, j'ai détaché une por- tion des deux espéces de mousse pour les soumettre à la dessication à 110° c. Le S. acutifolium contenait 82,12% d'eau, le S. cymbifolium en contenait 85,037. La première de ces plantes n’a pas été arrosée de tout le temps qu'a duré l'expérience; quant à l'autre, elle à recu avant d’être mise sur le support 38,09 gr. d'eau, pour entretenir plus longtemps sa fraicheur. Cette eau a été entièrement interceptée, en partie imbibée par les plantes, de sorte qu'il ne s'est pas trouvé une seule goutte sur le fond de la soucoupe. — Le S. acutifolium a été introduit sous la cloche le 21 mars. La soucoupe de 13,09 cm. en diamétre con- — 880 — tenait 28,13 gm. de mousse fraîche“), dont les branches superieures avaient une belle couleur verte, les tiges et les branches inférieures étaient d’un vert pâle, propre à cette plante. La mousse se trouvant sous la cloche conservait pendant plusieurs jours sa fraicheur et sa couleur verte. Dans l’atmosphère humide les branches se sont même visiblement relevées et commencaient à croître, mais des la moitié du mois d’avril elles s’etiolerent et leurs sommets flétrirent petit à petit. Vers le 18 avril elles devinrent sèches en apparence, à la fin de l’expérience diminuèrent considérablement de volume et prirent une couleur blanc-jaunâtre sans aucun vestige de verdure. Les pesées se sont néanmoins continuées pour voir si la mousse privée de vie n’avait pas la propriété de se charger de la vapeur contenue dans l'air, pro- priété qu'on lui attribue dans l'usage domestique en placant une couche de mousse entre les doubles fe- nétres, afin qu'elle absorbe l'humidité de l'air inclus et dont les vapeurs, en se congelant, troubleraient la transparence des vitres. Le S. cymbifolium fut mis sous la cloche le 24 mars. Le poids de là mousse était de 20,58 gm. et aprés l'arrosage—de 58,67 gm. La soucoupe avait 8,9 cm. . en diamètre. Les feuilles sur le sommet des tiges et des branches étaient de couleur rose, la plupart des autres feuilles étaient d’un vert foncé. Ces couleurs se sont effacées dans la suite. Les premiers jours, comme dans l’espèce 4) Déduction faite du poids de la soucoupe qui était toujours soi- 'gneusement essuyée avant les pesées. — 981 — précédente, les branches supérieures ont montré des signes évidents de croissance, plus tard, dès le 17 avril, elles commencèrent à perdre leur coloration vive et leurs sommets se flétrirent, mais en somme elles con- servèrent tout le temps leur fraîcheur et leur turges- cence, malgré leur air d'étiolement. Le 12 juin j'ai remarqué que les feuilles qui s'ap- pliquaient aux parois intérieures de la soucoupe tour- nées vers la fenétre, s'étaient colorées en vert foncé. Cette couleur, en prenant de plus en plus une teinte vigoureuse, se répandit jusqu'à prendre un tiers de la circonférence de la soucoupe et persista jusqu'à la fin de l'expérience. Ce phénoméne était évidemment pro- .duit par l'imbibition de l'eau liquide qui s'était préci- - pitée dans cet endroit plus aisément que du cóté opposé à cause du refroidissement occasionné par la proximité de la fenétve. | Par suite de reparations dans le laboratoire de l’Académie, mon appareil dut être déplacé et j'ai fait la dernière pesée le 1 d’août. A cette dernière pesée, après 104 jours, le S. acu- tifolium a diminué son poids originaire de 17,80 gr., le S. cymbifolium, après 100 jours, de 17,58 gm. En jetant un coup d’oeil sur le tableau ci-joint on re- marque dans les colonnes des différences des pesées subséquentes, que le poids de la mousse a augmenté quelquefois, mais on ne saurait tirer de ce phénomène la conclusion opposée à celle que je crois faire. En effet, en levant la cloche dont les parois intérieures étaient toujours couvertes de goutelettes abondantes d’eau condensée, quelques-unes pouvaient tomber ina- perçues sur la surface de la mousse et être pesées — 382 — avec celle-ci. Cette supposition me paraît vraisem- blable, premièrement parce que les douze premiers jours de l'expérience, jusqu'à ce que les gouttes d'eau condensées sur les parois de la cloche n'étaient pas assez grandes. l'augmentation du poids n'a pas eu lieu; secondement, parce que le S. acutifolium, qui se trouvait sur l'étage supérieur du support, présentait ce fait plus souvent, il a eu lieu huit fois et eut en somme 5,75 gr., tandis que le S. cymbifolium qui se trouvait en bas et était garanti par la soucoupe supé- rieure n'à augmenté son poid que deux fois, de 1,89 gr. Cette augmentation était donc peu considérable, et je crois n’étre-pas dans l'erreur en faisant cette con- clusion que le Sphagnum à l'état de vie n'absorbe pas la vapeur de l’atmosphère. Quand j'ai repris mes observations au mois de dé- cembre, j'ai remarqué que le S. cymbifolium avait perdu 2.46 gr. d'eau et le S. acutifolium avait acquis 1,57 gr. Mais comme mon appareil a été remué en mon absence et que l’eau de la soucoupe était repandue sur la tablette, je ne puis tirer de: ces nombres aucune conséquence, jai donc terminé la première série des observations. La mousse a été dessechée à 110°C. Le S. acutifolium a donné 5,05 de matière sèche, et après avoir été re- froidi avant la pesée au-dessus de l’acide sulphurique il a été introduit de nouveau sous la cloche, le 20 de- cembre. Après deux heures et trente minutes de séjour dans l’atmosphère contenant 97% d'humidité elle a acquis 0,71 gr. qui ont dépressié l’humidité de l’air jusqu'à 857. Pendant les trois premiers jours le poids de la mousse augmentait constamment quelquefois jusqu'à 1 gr. par jour, ensuite il se mit à varier, di- — 309 — minuait un peu, augmentait de nouveau ou restait sans changer, enfin apres les douze derniers jours il devint constant. Je terminais les recherches, car cet état de choses pouvait se prolonger longtemps, peut-étre indé- finiment. En somme pendant trente jours le S. acuti- folium à imbibé 3,40 gr. d'eau répandue dans l'air, ce qui fait 40,807. . Le S. cymbifolium était desséché deux jours aprés le précédent, il avait 2,98 gr. de matière sèche et a absorbé pendant 28 jours 2,35 gr. de vapeurs, ou 44,097. Durant les deux derniers jours il a perdu 0,02 gr., mais les six jours précédents il a acquis 0,23 gr. Pendant tout ce temps l'air sous la cloche ne s'est jamais rapproché de la saturation comme avant, il contenait de 75 à 98% d'humidité. En comparant les propriétés de la mousse avant et aprés la dessication il faut conclure, que la mousse humide méme privée de vie n'a pas la faculté d'absorber la vapeur; qu'elle n acquiert cette faculté que quand elle contient moins de 507 d'eau et par conséquent pendant la vie elle ne peut jouir de cette propriété. On peut voir du tab- leau, qui se trouve à la fin du mémoire, que le S. acu- tifoliwm en perdant toute trace de vie contenait 71,58% d'eau, qu'il continuait à perdre jusqu'à la dernière pe- sée le premier d'aoüt, quand il contenait encore 50,3577 d'humidité. : Quant à l’eau à l’état liquide, elle est absorbée par ces deux mousses avec une avidité surprenante. Pour constater préliminairement cette propriété j'ai employé un procédé assez grossier; j'ai pris un verre sans fond large de 5 cm., haut de 8 cm. A Vorifice inférieur cM jattachais un disque en papier Joseph muni de nom- breux trous pratiqués par une grosse épingle. Cet ap- pareil était rempli de pelotons de mousse fraiche. On dé- terminait son poids, on l'arrosait ensuite abondamment avec de l'eau distillée. L'eau surabondante s'étant écoulée par les trous du fond et à travers le papier, on laissait pendant un quart d'heure s'évaporer celle qui mouillait la surface des plantes et on pesait de nouveau. Cette opération était répétée plusieurs fois, jusqu'à ce que les deux pesées subséquentes ne mon- traient plus de différences, ou étaient approximative- ment les mémes. Ordinairement les premiers arrose- ments augmentaient le poids de la mousse plus que les suivantes. Quelquefois il a fallu aller jusqu'à six ar- rosements pour obtenir une imbibition complète et constante. | | 1 Avant limbibition. Après l’imbibition. Poids de | Poids de Nom de la mousse. | Eau la mousse.|la mousse. Eau Br: FOU: Grammes.|Grammes. | POUT "^ S. acutifolium....... ,81,48 .11,47 | 43,82 | 95,16 — S. cymbifolium ..... | 83,90 | 14,97 | 70,30 | 96,61 | | C’est-a-dire qu'une partie du S. acutifolium peut contenir aprés l'imbibition 19,7 et le S. cymbifolium 28,5 parties d'eau. | On peut objecter que cette méthode n'est pas exacte, que l'eau, sans étre imbibée, pouvait se tenir dans les aisselles des feuilles et qu'on pesait ainsi une certaine quantité de liquide superflu. Cette objection se rap- M — 385 — porte en effet au surplus d'eau qu'on pesait ainsi, car on ne peut pas prouver que les aisselles des feuilles p'en contenaient point. Il est donc probable que les déterminations qui précédent et qui se trouvent dans la troisième et la quatrième colonnes pèchent un peu par l'abondance. Toutefois on ne peut pas nier que ces expériences, sans étre irréprochables, constatent par des nombres très approximatifs que la mousse par la surface des organes aériens absorbe une grande quantité d'eau. Mélanges biologiques. IX. 49 — 386 — PORN EEE TEE SSE Rte nae EE aes | | OG | | | LE 01 06 el TOR c&'o oc'9c aA ‘6°12 66 6 6LIEE GIL L6 806 l'Ic|LGOI €6 961 1 08,08 0 8896850 1697 86 661 T'OGOGOIIT TAY Ms 1321611806 9' 6L / 61860 :80'4g|ec'0 66°C 86 F'6I9'6I|F |LI|Tg | | |8c6 86 L'8T6'8T G60 9£ 20770 [8780 66 6 8106196 108 Í | |. jorIr66 r6roocsco Se4€Ir00 6666 66 6'810'6I CET T|6G | 1780166 Z'818 ST FT 0 9S LEIGSO 8687 66 |V'8T,€ 8T 86/0 T|8G [PN TEM apt PPOLOOL LST LST LS €60 (0186290 84 vC 66 9'S1IL'SI LE OLS | | | t |igietige [rere'erero sssdero jar‘ag| 86 [SLE 81/2 TT|9G (APR tape maleene | ELO ZCO— evsc|sro 06‘ 86 8210 'ST9rv0T|9c sper BET EGE SLOG L9'SSIFEO (80°96 66 98r 9'Sreg | p i GL IO ET | 04:0 ‚579% 86 2'216 2 LOGOTI|VG el ae | | | 960 (GILG 66 IT AIG 2T T6/6 |8G poms | | | | GOO (8€£'46 68 008805888 Be | LGIOTIS86 SLL FLT | 00 (ev 4c 66 |S‘LIF'LTIIGOT|GG | p iaa | 86 c's1 81,0) Teste | | | | Ss, eis ae 2 St ik I un = | u me | © 1 Ei z i: E. elem! s m © a - lan hun! 5 ES B | EIS ssl = B'É£ÉlSsE = ER "3 fo re its Dos £s Bg = FD M— [er re eS me Os | £5 ae Os [2 Dias! Bi = [n] SISISE) © een 2 GBERLH Sc. BHERSE RS a lee) | ae mme = see] 8 328/58 © 2 | BOnBIUDUNP at ae RI SEU mI MERE © | 2 EA © |G m ES nee MUN ROG I |sdwor 2-9 m. way] sduoj,. oe Lo Many - 1586 hone Bo Sc RU DRUM | sduro T, a ‘ | | "umiojpqui&o umuseydg "umi[oj3noe wnuseydg , ! MC NT LE RER cay j sat Cd 'Jre,| Suep onuojuoo mea,p imodeA e| 1o41]e;p tanuseydy np ojoridoid ef ANS oouormdxo, op s[mjop sop jueuojuoo neo[qu] RS se 26 61/8 146 G || 86 _ 09/6 186 op mouton I6 G 86 -U00 OÙ so[[Iuory | | Sey ‘205 0149 | qreaed "quo? *Q erp SLIP |86 IL? (86 | G (6 86 | Ig [s 86 det en Mu 66 =9UI0 aD | | | Lee 66 ZUG 126 le 61/6186 a 981 86 977 66 III 46 S Y'61 61 T61 er il LT 6I|G L61GE OL '6IIGGOT € 6T|ET PL LI 46 L6 46 96 96 | 0° 06.60 STILI | | | GIG LOG 161 681 V6L | pe. I$ 6T | [t4 9'6TjOT OT | IT O'OIE IL? IP Il FICILGILI 605810 II C'GII6E GI IT'GTISTITI G'GIIOFIS [GILT yell TI 9I Ix TT LT SFOL 6801 T 1308/01 96 L6 166 96 L6 96 86 86 76 96 L6 G6 96 16 96 L6 Q6 I'cclgy II CG 9‘0c|8S 01 L6 S21 OST OST GALI 621 e LUT 6 8T re ST ost 621 SST SLI ‘016 G'8T IG AT 9'8T 6 8I €'8IT F'6I LA ia 61 6 61 9°61 Sst L'8I G00 G'SIITT'O &'8SL ITO €810L0 € 81080 TSI LUO 981 89°0 T4 ‚61780 9'8r9río IS '8 T0 1/0 9ST OF'0 G 81,96 0 e IC 200 4'8T.Av'0 Get 0610TO+ G'SI 660 S'SI9I0 E6LSTO „6LOFO SGT 01'0 "n ‘61030 L'61 ee'o 00341 0 661 OO 6£'oc|oo'to 987r rros 900 G6FI GEOSIETO — 86 GT 9908 040 eel 9e're|ee'0. SS'CT. 99/1000 81‘9T eg Ic|ec'O STIL TS 60460 849] 088010 0— 04 4T TOES 69 0-+ 96 LT TL Ec080 ETZL TSEeGlOTO EG'8T 941821110 SEST 8860060 0T8T) Og 0 €T0— 006T IE FEIOLO-FIET6L 98 FCl090 £0'6I cg'valoe'0 6967 1042050 8661 9r'eg|/e'0 |ET07 9g°Gclgz‘0 (|09‘08 99'GGd0c/0 8406 9g'ec|is'0 8608 61'9c|ce'0 FTE ge‘gelero 0817 86 36. 6 86. | 86 86 86 86 66 86 66 86 66 66 86 86 86 86 86 86 86 66 86 | AI 46 iL ST Fst O61 VST 5:21 ach 91 007 £'9r | I 9'8T G'6I 9'6T c'e vol 86 4/61 86 g 61 | 6 AT. est) ISL 061 9819 Ost (€ 8T SLT VSI L61 6'LTT8TS |LIG SI SII TE 8T SLT Tel LII 8501108 04.011975 T816 IT|CG 0'SI6 LIPS IG 187 IGCTIIGI ISGILTIST SGOTILT G£IGTIOT 8 |LIjCT 105 85 8 9FIOLIFI 8 ITIIST GITIIGI G'SIIGSIOTITI c'eTS IT|OI 61 180116 63018 8‘6I/LSIOTIL 9°6LFEOLII 9*6 LIGZIOLE 61 c'gl Isl S'8I 6 6t|cT|TI|Y ‚0°05 ccloT[e TN TP TUUS 96 106% RATE EUR DOE E z‘ccle |t lee |^ ocls'oclec'o Mns E = is crleto— os tılse Ir'oelc'oc ^e crlor 998 as umm, Q0 IE 166 |L6TSCIGHIT66 £6IF6LSTO 19097000 £6 TTO0T8STIS'ST ET TTET “104 “QMO "S eT | GIIII66 9'914'8Te0T Jjrc9T|0c 0-96 TI 8 |II|cI ume 981 DOLSILSITILETTOOL SIT EITLTO 195271050 eZ TT00TF 9T T 9T0Gc[TTJOE OST OOTFATIGLTISPITOOLL9TZ9T0G0 8927020 €611J001/Z91/ 9T €T TT[6G 671 OOTLZIZLIIF ODOOLS9LE'9IGUO—[9ATA00 69GI(66 [COTE IT 00 01187 937 66 |cero'srjooe 166 42T 821580 182'27lE00 OZ'GTO01 SLT SLT 996 [Z6 991 66 |69TOLTIIEE O66 99129890 9627000. EL GI66 TIL IITISZOLIIT 6816 166 L'LIIS'2IIOFOT(66 TLIGLLELIO (F6 PGO (SL GI66 IT LLC ZI|98 OT|VC ı# 1 |66 |c'ere'Ssr|evorjeo PLTGLTOLO 9OS8F9L0 1667166 [FLIIS LISEOI|SC | Gale 166 E'61F61I|9SO186 SZLOSTTEO J9rSTAIO SO6TSG L2T6LIGCOTITE a 687 66 8616 6T0 0126 V9t/9reco SPSHECO SEET66 vo9roe9rvoe oc eb Ie 186 |SSTPSIIITSTI9G L'ATITSILTO 9487110 [8PST/86 GI TSIA jcI|OT | GH 86 PSI9816F 0186 0081 81690 6687970 IEICE |IT'8TG SI PFOIISI c |P 66 ILGISG6IISE\T oore'ere'6eror o 996600 OLFLOOTS6LGELFEIT |8 4girrge |e’srz'sılosie (86 IS9TIOLZT SFO 996v|ey'o—|er v1.86 [S9TOZLT9FIG | ccr 196 |OBIG SIGS 46 (F'LTIL'LIGTO [IT'OSCTO +82 F166 (92122100 | VIG |L6 (F'SIL'SIIG |T |€6 SLTESTETO— 9806 ero— er FLi86 reresrsecr|s "ew e m Wd | [S $B|E SSISE| & = ies! 5 E88 RD 23 n og @\ In & À >» B ER 5 |B 2Rio & ee u DUT Lame 5° | 9 wrong simon |g mou] À (^8 | 3 0*8 Former sur) A umrpoptqukd wnuseydg umipopjnoe wunuseyds — 389 — 66 66 66 00I 66 196. 66 66 66 (84e — 198 ‘sed ‘yy ‘I tunojug np er) 08% 66 clic [86 981 66 Y [11166 l'IGG ICICII6 166 8'06/6'06|0 |L 1/86 PIGISIGIGIT |00T 7659709817166 e'cc|v GCILLILL/66 178 |66 OETISSSITLISLIOOT 9'TGLICITIIGI 66 G'TG 9 Lal6C GI|66 | e'cciY cc|8e 0 ZA ana) OFZILPZE6 TI EIS FISCOO v'0c € 0c 410 £'0ce'0c 01/0 FIG Fr 1G£90 e'cclY cc eco e IG IGCOIO G'56/9'66/00'0 0^Ic O'Ic|ve'0 1205803170 08190808 0 occ LSSEFILLOOTS TSG TG 0T'O OOLIT'GGIL GGILGITIIOOTL'TGIL'TSIST'O 60'LT|69'0 LY IFIEO0 88'T1T|86 0 ıg’erl600 | 9€'ev|c0'0— SL'EFITF o-- ESerrro | 9FFF|80 0— IL F7110'0 187? ST 0 + TS'77|Cr 0— GT cHEe00+ 9e'cvloc o . 9G'av|c0'0 99'cy|90'0 - 1 | ) 1 ET’OLI001 'c8'0Ir86 G8‘01 66 eTI'II66 GG IT OOI TC 11001 £8'0TO0I AC'11l66 Ge'TI/66 SE 11/66 eT'IIOO0I GE II O00I GS'LLOOT GL'TLOOT FLIL66 lee l'ecir'ecrals |p MOV 6821729 1% |66 9'EcIL'ECIOCII |gc c I6 € ISO II c'ocia'0cio |6 |9 C 0cic OZIESIOLIS C 666668 0 66 133/18 31197 1185 IST rr|Ge rc 66089. 4062064 ISLE 7067089 |cT|IC 60€ 6 OG/FSISLI0% 0IG.O Tc Ag L T]GT VHIS|S SFSU I jr 3e] f zi Novembre 1874. Notiz die reflexhemmenden Mechanismen betreffend. Von J. Setschenow. | In einem vor kurzem erschienenen Artikel «über die Fortpflanzungsgeschwindigkeit der Erregungen im Rückenmarke» (Bull. de Ac. Imp. d. sc. de St.-Pé- tersb., T. XIX, pag. 394 — 400) berührt Herr E. Cyon unter anderem die Frage über die Bedeutung der Türk'schen Reizungsmethode und der von mir mittelst derselben am Frosche gewonnenen Resultate. In erster Beziehung stellt er die erstaunliche An- sicht auf ‚dass durch diese Methode die Fortpflanzungs- geschwindigkeit der Reizung durch die peripheren und centralen Nervenstücke gemessen werde (1. c. S. 396). In zweiter Hinsicht kommt er aber zu dem Schlusse, dass durch Erregung der centralen Hirnpartien wahr- scheinlich nicht die Reflexthätigkeit als solche ge- hemmt, sondern nur die Übertragungszeit der Erre- gung verlàngert werde (1. c. S. 398); mit anderen Wor- ten, dass meine mittelst der Türk'schen Methode an- . gestellten Versuche für die Existenz reflexhemmender Mechanismen nicht als beweisend angesehen werden dürten (lc. 5. 389). — ool — Die erste Behauptung ist in der That erstaunlich: Herr Cyon hat hierbei zwei Processe mit einander verwechselt, von denen der eine nach seinen eige- nen, und zwar in derselben Abhandlung angeführten, Versuchen nur Hundertstel einer Secunde (l. c. S. 397), der andere dagegen immer einige volle Secunden dauert. Diese sonderbare Verwechselung kann ich mir nur dadurch erklären, dass Herr Cyon sich weder die Mühe gegeben hat auch nur einen einzigen Versuch nach der Türk’schen Methode an- zustellen, noch jene Schriften zu lesen, die er kritisirt. Die zweite Behauptung könnte ich unberührt lassen, weil sie nach Beseitigung der ersteren in sich selbst zusammenfällt; der grösseren Anschaulichkeit wegen will ich dennoch die von Herrn Cyon bei Reizung der mittleren Hirntheile erhaltenen Zahlen mit denjeni- gen zusammenstellen, welche von mir bei Reizung derselben Hirntheile durchschnittlich beobachtet wor- den sind. Herr Cyon Ich Vor d. Reizung 00087 g^ Während d. Reizung 0,015 mehr als 1 Minute. Und diese beiden Zahlenreihen sollten eins und das- selbe ausdrücken! Zum Schlusse darf nicht unerwähnt gelassen wer- den, dass die Bedeutung der Türk’schen Reizung in demjenigen Sinne erprobt worden ist, welchen Herr Cyon von den Versuchen verlangt, die bestimmt sind, das Vorhandensein einer Hemmungserscheinung zu beweisen (l. c. S. 396). Hätte er sich die Mühe gege- ben, meine Abhandlung über: die reflexhemmenden Me- chanismen (Berliner Auflage, 1863) durchzublättern, so _— 892 — würde er S. 4 Folgendes gefunden haben: «Es ware voll- kommen nutzlos, hier den Werth der Türk’schen Me- thode zu discutiren, da es von ihm selbst geschah, in- dem er eine vollkommene Übereinstimmung der auf diese Reizungsweise erhaltenen Resultate mit denjeni- gen fand, welche mittelst der mechanischen Compres- sion der Pfoten erhalten worden waren. Ich kann zu dem Gesagten nur hinzufügen, dass in meinen Ver- suchen diese Übereinstimmung ebenfalls existirt.» (Aus dem Bulletin, T. XX, pag. 322—323.) NECI HR RENE EN Le | pot ced = E oS Sie ae RE = Décembre 1874. Diagnoses plantarum novarum Japoniae et Mandshu- riae. Scripsit C. J. Maximowicz. * DECAS XIX. Chionanthus chinensis, Foliis rotundato-ovalibus v. ro- tundato-ellipticis obtusis emarginatis vel breve subito obtuse acuminatis, subtus ad costam petiolosque to- mentosis, margine villoso-ciliatis; floribus polygamis erectis; paniculis terminalibus ebracteatis aphyllis, axibus secundi ordinis gracilibus trifloris, rarius ite- rum trifurcis 5-floris, pedicellis flore subduplo brevio- ribus; calycis laciniis lanceolatis acuminatis, petalis anguste lineari-spathulatis obtusis.— Linociera chinensis "Fisch. in Maxim. Ind. Pekin. 474 (nomen tantum). : Hab. in China boreali (Fortune! A. 37. a. 1845. 9 fl): in faucibus Guan-gou a Pekino boream versus (Tatarinow! Junio 1847. fl. 5). In Japonia, loco non indicato (Tanaka! in hb. Franchet fl. 5). — Forsan etiam in insula Formosa, unde fragmentum florens (à) olim misit Hance, quod tamen folio (unico viso) ellip- tico utrinque acuto nonnihil discrepat. Japonice: fitotsuba tagho (ex Tanaka). Mélanges biologiques. IX. 50 — 394 — Similis Ch. virginicae L., sed signis datis valde di- stincta. — Ch. cotinifolia W. (Linociera cotinif. V ahly e Ceylona, Thwaitesio (Enum. 189) ignota et nemini recentiorum cognita, ex descriptione et icone Pluke- netii Alm. t. 241. fig. 4. a nostra differt foliis sub- tus lanugine villosis, ellipticis utrinque acutis, race- mis axillaribus foliaceo-bracteatis, sed planta omnino obscura est. — A Linociera, jure forsan a nonnullis cum Ohionantho juncta, differt corolla distincte tubulosa 4-partita, neque tetrapetala. Folia quam in Ch. virginica minora, glabra praeter costam et marginem, vulgo 3!/: 2' ad 7: 4 cent. magna, superiora nec inferiora majora, summa quater- natim in pseudo-verticillum saepe approximata, ver- ticillo pedunculos axillares 2—4 et terminalem lon- viorem emittente, ita ut panicula late conica forma- tur, saepe tamen pedunculi axillares nulli. Panicula 3-7 cent. alta. Ramuli, pedunculi partesque florales omnes glabra. Flos 12 mill. longus, duplo saltem igi- tur minor quam in Ch. virginica, pedicellum suum su- perans, cum tota inflorescentia erectus, ex sicco albus. Ita inflorescentia densior et brevior quam in specie americana. Bracteae bracteolaeque nullae v. potius deciduae, rarissime inveniuntur passim ad basin pedi- celli v. sub calyce singulae deltoideae acutae. Calycis 2 mill. longi laciniae interdum apice 1—2-serratae, serraturis magnis acutis. Stamina 2 tubo brevi in- clusa, antherae ovatae apiculatae. Ovarium in & abor- tivum, ad papillam nanam reductum, in $ breve ovoi- deum, stigmate subsessili capitato 4-lobulo supera- tum. Ovula in loculis collateralia bina majuscula oblon- ga. Fructum non vidi. de Adnot. 1. Praeter praecedentem, in Japonia forsan non spontaneam, Oleaceae duae florae japonicae adden- dae sunt: | 1. Ligustrina amurensis Rupr. in Beitr. z. Kenntn. d. Fl. Russl. XI, 55. et Decas pl. Amur. t. IX. — Syringa amurensis Rupr. Maxim. Prim. fl. Amur. 193. 474. Arbor haec secundum patriam variabilis, ita ut for- mae tres distingui possint : a. mandshurica: foliis margine ciliatis subtus ad costam parce pilosis vel demum glabris, vulgo (nec semper) rotundius ovatis subito breviterque acumina- tis, rarius basi subcordatis. | Hab. in Mandshuria usque ad fines Koreae. . 8. pekinensis: folis var. a. basi tamen frequentius subcordatis, obsolete ciliatis v. saepius glaberrimis. Hab. in montosis Chinae borealis, non procul a Pekino. _ y. japonica: folis ciliatis subtus pube brevi molli puberulis, vulgo (non semper) longius sensius acumi- natis, basi rarius subcordatis. Hab. in Yezo: in silvis cirea Nodafu, frutex truncis brachii crassitie, fine Octobris frf. (ipse, Albrecht!) Nippon: ad rivulos Fudzi-yamae (Tschonoski! fl.) et loco non adnotato (idem! fl.). Ligustrina omnino media inter Syringam, cujus fruc- tum, et Ligustrum, cujus flores habet. 2. Fraxinus mandshurica Rupr. — Maxim. |. c. 194. — Fr. elatior Thbg. Fl. Japon. 23 (ex fl. apetalo et loco natali Nippon, in herbario Thunbergiano e Japonia deest). Hab. in Mandshuria usque ad fines Koreae, nec ii non in insula Sachalin et in Chinae borealis montibus Bo-chuan-tschan (Dr. Bretschneider! 1874). Var. japonica: petiolulis oppositis ad basin tomento fusco copioso densissimo conjunctis. Cetera speciei. . Hab. in Yezo: in paludosis ad lacum Konoma, fre- quens arbor, 2 pedes usque crassa, medio Julio frf. (ipse). Nippon: in principatu Nambu (Tschonoski! fr. juv.). Adnot. 2. — Fraxinus obovata Bl. Mus. I. 311, ex blumeo in Japoniam introducta, sed a Tschonoskio in silvis alpinis prov. Nambu, ni fallor, spontanea ste- rilis lecta, ex descriptione Blumeana ad specimina sterilia facta tam exacte quadrat in specimina juve- nilia sterilia F. Bungeanae D C., a me in Mandshuria austro-orientali circa portus Possjet, Wladiwostok et Bruce sedulo collectae, a F. Schmidtio ad fl. Suifun observatae et in China boreali frequentis, ut de iden- titate utriusque vix dubitem. Ad speciem hanc, folio- rum forma et pube valde ludentem, pertinet etiam P. chinensis Herd. Pl. Radd. 140. n. 100. — (nec Roxb., quae a Candolleo ad sect. Fraxinaster pertinere di- citur.) | Gentiana japonica '). (Chondrophylla, monocarpica) glaberrima, foliis infimis maximis rosulatis approxi- matis ovatis acuminatis ex axillis ramos numerosos erecto-patulos simplices 1-floros emittentibus, foliis ramealibus magis distantibus basi breviter connato-va- ginantibus erectis lanceolatis mucronatis carinatis; flo- ribus pedicellatis; calycis semi-5-fidi dentibus lanceo- 1) G. japonica R. S., ad Swertiam rotatam Thbg. condita, est Ophelia diluta Liedeb., de qua confer infra. — 397 — latis adpressis corolla plus duplo brevioribus; corolla infundibuliformi, limbi azurei lobis erectis ovatis pli- cas deltoideas pauciserratas v. integras duplo superan- tibus; stylo distineto stigmatibus filiformibus revolutis; capsula obovoidea stylo mucronulata stipite corollam aequante v. superante; seminibus oblongis. Hab. in Kiusiu centrali: alpe Aso-san, pratis alpi- nis, exeunte Majo fl. et frf. | Proxima G. aquaticae L. et G. Thunbergii Griseb. Prior omnibus partibus duplo saltem minor, ramis ite- rum ramulosis, foliis spathulato-rotundatis, stylo nullo; posterior caule simplici internodiis basalibus vulgo lon- sioribus, foliis rosulatis subnullis quam subsequentia minoribus, foliis rotundato-ovatis acutis, floribus sub- sessilibus in apice caulis 1—4, — optime distincta. A caeteris hujus sectionis longius distat. Palmaris v. minor. Radix tenuis simplex, apice in fibras soluta. Folia rosulam formantia evidenter anni praecedentis (ut in G. aquatica et G. squarrosa etiam observavi), subcorrugata, partim detrita, 2—3'/, cent. longa, 1—1'/, cent. lata, in speciminibus minoribus subseptem, in robustioribus duplo numerosiora, arcua- to-patentia, intima cito minora. In robustis rami sur- gunt ex quadam foliorum radicalium axilla, omnes semper simplices 1-flori et foliis quoad formam ab ilis rosulae diversis instructi. Horum enim in quovis ramo paria circiter tria, internodia vix aequantia v. summa internodio breviora, lanceolata, à medio versus apicem crista cartilaginea percursa et apice patulo cartilagineo-marginata, margine laevia, 3 : 10 mill. magna v. paullo majora minorave. Flos e pari summo foliorum breviter exsertus, 2!/,— 3 cent. longus. Calyx — 998 — 12—15 mill., interdum cum corolla ovario fecundato increscente et arcuato-nutante disruptus, saepe tamen cum corolla intactus. Antherae liberae lineares. Cap- sula vulgo erecta a flore rite circumdata, matura ad 6 mill. longa, stylo 1 mill. longo vel longiore superata. Adnot. 3. Swertiae perennis L. occurrit in Japonia forma memorabilis: 8. cuspidata: foliis radicalibus plerumque rotundato- ellipticis, bractealibus ovatis oppositis, corolla calycem duplo superante sordide coerulescente, laciniis e la- tiore basi lanceolatis longe cuspidatis. Cetera typi. Hab. in monte Fudzi-yama ins. Nippon (Tscho- noski! 1864. fl.) Folia latiora quam in typica S. perenni, petala fere var. y. stenopetalae Rgl. (ex Ajan et Sitka), sed valde acuminata. Planta pedalis v. paullo altior, folia cau- lina alterna 1— 2, breve petiolata v. subsessilia, prae- ter basale radicalibus longe petiolatis consimile. Sw. perennis typica europaea variat etiam foliis su- perioribus oppositis et alternis et occurrit pl. m. epunc- tata; crescit in tota Siberia rarius, nec non in Ameri- cae montibus Scopulosis a Sitka ad Columbiam. — Sw. perennis L. 8. obtusa Lied. (petalis obtusis) in Caucaso rarior, ab Ural, Alta? ad Dahuriam optime evoluta , orientem versus jam obscurior et in typicam tran- siens, est forma 3. cuspidatae opposita, Asiae centrali - propria. Adnot. 4. Pleurogyne rotata Griseb., planta borea- lis, crescit praeter regiones arcticas utriusque orbis ubi minutissima, in Altai, Songaria, Transbaicalia, Davuria, Sibiria orientali, Kamtschatka et Mongolia , ogg sed desideratur in China boreali, Mandshuria et Japonia, ubi hucusque semper tantum inventa est: Ophelia diluta Ledeb. — O. chinensis Bge ß. dau- rica Bge apud Griseb. in DC. Prodr. IX. 126. — Maxim. Fl. Amur. 198. — Pleurogyne rotata Sieb. Zucc.! Fl. Jap. fam. nat: II. 159. — Miq.! Prol. 288. » — Herd. Pl. Radd. IV. 181. n. 134. p. p. — Swertia rotata Thbg. Fl. Jap. 115. — Senburi. Soo bokf. IV. 55 (eum analysi). — Ophelia? japonica Griseb. Gent. 32]. — DC. Prodr. IX. 134. s. Swertia rotata Thbg. Hab. in Kiusiu et Nippon sat frequens, nec non in tota Mandshuria et China boreali. - Planta si minutam habes re-vera Pleurogyni rotatae simillima, sed fimbriis tenuibus circa foveas petalorum et praesertim stigmate statim cognoscenda. Praeterea Pl. rotata varissime (tantum in magis meridionalibus) fere pedalis fit et ramulos racemose floriferos (contra Grisebach, qui tantum 1-floros postulat) habere po- test, semper tamen est planta gracilis, angusta, et sae- pissime ramulis 1-floris instructa et humilis. Flores variant duplo minores. — O. diluta autem plerumque planta ramosissima, pedalis, ramulis plurifloris, sed florum magnitudo exacte ut in Pl. rotata variabilis. O. diluta juvenilis amarissima, in Japon?a officinalis, teste Siebold in schedis. r Adnot. 5. Genera Crawfurdiae Wall. et Triptero- spermi Bl. hucusque male cognita videntur. Priori ab auctoribus adscribitur capsula septicide dehiscens et semina alata, posteriori capsula baccata et semina cristata. Sed in C. japonica S. Z., florente C. fascicula- tae Wall. (conf. Bot. mag. 4838) tam simili, ut iden- c0 — tica videatur, capsula (a Miquel Prol. 288, ad specc. sicca, compressa-et alata dicta!) ovalis baccata est, quam ob causam olim pro genere proprio (Golowninia, in Bull. Acad. Petersb. IV. 251. c. tab.) habui. Fruc- tu igitur haec species potius accedit ad Tripterosper- mum, quoad calycem pessime a Blumeo descriptum, quocum etiam urceolo integro (nec 5-lobo Crawfur- diae) convenit. — Utrumque genus flore 5-mero et co- rolla plicata gaudet. In Mandshuria vero et China bo- reali occurrit genus aliud, Pterygocalyx volubilis Maxim. (Fl. Amur. 198. t. IX.), flore 4-mero, corolla eplicata, capsula sieca et seminibus alatis instructa. Habemus ita typos tres, tali modo forsan dignoscendos: Pterygocalyx: flos 4-merus, corolla eplicata, capsula sicca dehiscens, semina alata. Crawfurdia: flos 5-merus, corolla plicata, capsula sicca dehiscens, semina alata. Tripterospermum: flos 5-merus, corolla plicata, cap- sula baccata indehiscens, semina cristato-angulata. Moneo tamen, Miquelium (Fl. Ned. Ind. II. 560) Tripterospermo capsulam septicidam et semina alata tribuere et plantam Blumei cum Donio Crawfurdiam Blumei G. Don vocare. An Blume plantam japoni- cam pro javanica descripsit, et javanicam florentem cum hac confudit? Sed hoe vix verisimile, nam 77. japo- nicum flores plures subsessiles et folia ovato-lanceo- lata acuminata habet, Tr. trinerve Bl. autem pedun- culis 1-floris et foliis ovatis acutis gaudet. " “a IG >. ev 4 = — 401 — Gratioleae orientali-asiaticae. Mimulus L. Folia inferiora sessilia, corolla ampla . . . M. sessilifolius n. sp. » » petiolatar: 2. 2s es E 2. Pedunculus fructiferus folio brevior . .... M. tenellus Bge. » » folio longior ..... M. nepalensis Benth. 1. Mimulus nepalensis Benth. in DC. Prodr. X. 373. B. japonicus Miq. Prol. 48. — Midzu hon tsuki. Soo bokf. XI. 75. | Hab. per totam Japoniam: circa Hakodate, variis locis, a fine Junii ad finem Augusti fl. et frf., Yokohama, init. Aug. fl., ad rivulos montium Hakone, med. Octobri fl. fr, in m. Higo-san ins. Kiusiu, in silvis vetustis ad rivulos, fine Junii fl. ; Foliis semper minus anguste ovatis, calyce fructifero minus aucto glabrato, nec secus costas dense ciliato, à planta nepalensi, specie forsan, distinctus. Ceterum saepe haud minor quam planta nepalensis, contra Miquel. 2. M. tenellus Bge. Enum. Chin. 49.— Benth. l. c. 394. — Walp. in pl. Meyen. in Nov. Act. Acad. Leop. Cur. XIX. suppl. I. 394. Hab. in China boreali! ad rivulos, nec non in ins. Luzon circa Manilam (Meyen ex Walpers). 3. M. sessilifolius. (S 2. Speciosi Benth.) Praeter no- dos et margines foliorum puberulos glaber; caule flac- cido erectiusculo angulato; foliis omnibus sessilibus plu- riveniis, inferioribus parvis late ovatis erosodenticu- latis, superioribus amplexicaulibus late cordato-ovatis rotundatisve grosse acute erosodentatis; pedunculis fo- lio brevioribus; calycibus tubulosis dentibus deltoideis Mélanges biologiques. IX. 51 200 —— acuminatis subaequalibus; corollae amplae (luteae) fauce apertae tubo calycem fere duplo superante. Hab. in Yezo: in humidis vallis metallofodinae Idzi Nowatari, ad fontes, Junio fl. (ipse), Akagawa, in ripa limosa torrentum alpinorum, fl. Junio (Albrecht!) - Facies M. lutei L., statim tamen distincti foliis in- ferioribus petiolatis, calycis dente superiore maximo et corollae tubo e calyce magis exserto. M. Tilingii Rgl. differt caule tereti, foliis inferioribus etiam pe- tiolatis, calyce, fauce corollae clausa. Radix tenuis, videtur tamen perennis. Folia majora . ad 61/, cent. longa, 3— 4 cent. lata. Corolla 3 cent. longa. , Quid sit Mimuli sp. incerta Miq. Prol. 48. nescio. Mazus Lour. Caulis ramique erecti, folia lanceolato-oblonga, capsala: pubescens, . END M. stachydifolius m. Rami arcuato-procumbentes, fol. obovata, cap- | Bulle elapra. vu cR So UEM PNE M. rugosus Lour. 1. M. rugosus Lour. Fl. Cochinch. éd. W. 385. — Benth. in DC. Prodr. X. 375. et Fl. Hongk. 247. — Maxim. Fl. Amur. 205. — Seem. Dot. Herald. 402. — Mig. Prol. 48. — Sage gake. Soo bokf. II. 71. — M. vandellioides Hce in Walp. Ann. III. 193. — Tittmania obovata Bge! Enum. Chin. n. 279.— T urcz. En. Chin. n. 153. — Vandellia obovata W alp. I. c. 294. — Lindernia japonica Thbg. Fl. Jap. 253 (ex Miq.). Hab. in Mandshuria: ad ripas Amur meridionalis et inferioris fere ad ostium, ad fl. Usuri et alibi; in Japonia tota frequens: cirea Hakodate Junio, Julio fl. frf., Yokohama, fine April., Majo fl. frf., jugo Hakone (Tanaka!) Simoda (Jolkin!) Nagasaki, a Martio — 403 — ad Majum fi. frf.; in insulis Luischu (Wright!), China: circa Pekin (Bunge!, Tatarinow!), Shanghai (Fonnerre ex Seemann), Hongkong (Wright!), For- mosa (Oldham!), India trans Gangem: ad Irawaddy prope Bhamo (D. J. Anderson!), Assam (Masters!) et eis Gangem: Bengalia et Himalaya orientali (Grif- fith!), Nipal (Bentham!), India boreali-occidentali (Royle!), Decan; Cabul, Java (ex Bentham). Occurrit erectus v. saepius diffusus ramis arcuatis, glabratus v. pilis albis corrugatis pl. m. pubescens (nec vere glandulosus, ut refert Bunge), major et minor. Corolla coerulea, palato flavo. 8? stolonifer: stolonibus sterilibus radicantibus elon- gatis, foliis stolonum caulinis consimilibus v. saepius orbiculatis basi breve cuneatis, pedicellis inferioribus calyce 2 — 5-lo longioribus, floribus inter se remotis majoribus, corolla calycem triplo superante coerulea _v. saepius alba. Hab. eum praecedente per totam Japoniam: Hako- date (fl. albis, Albrecht!), Yokohama et Kanagawa, pratis siccioribus rarus, init. Maji fl. defl., circa Na- gasaki ad vias Himi et Mogi versus ducentes, in pratis secus rivulos passim caespites formans, cum praece- dente v. solus, perfrequens, medio Aprili fl. incip., aliis locis ins. Kiusiu, v. gr. Kumamoto, Majo exeunte fi. defl., in paludosis jugi centralis Kundshosan, init. Junii fl. | . . Varietas proposita Japoniae peculiaris videtur et forsan species propria est, sed signa certa mihi eruere nondum contigit et planta speciosa in vivo denuo ma- gis observanda. Occurrit juvenilis v. macra absque: stolonibus et pedicellis calyce sesqui longioribus, sed UT — tune corolla magna (15 — 20 mill.) a typo statim di- stinguenda. Plerumque tamen abhorret a typico caule | jam a basi florente, floribus magno intervallo sejunctis magnis, pedicellis valde elongatis, stolonibusque lon- gissimis heterophyllis. Calyx et capsula immatura ut in typo, sed haec calyce clauso circumdata, in JM. ru- goso calyce patente fulta, an hoc maturitate mutatur nescio. Semina ignota. Caespites interdum pedales, cauliculi spithamaei, stolones ultra pedales. Corolla aeque frequens coerulea: palato luteo vel candida. 2. M. stachydifolius m. — Tittmannia stachydifolia Turcz. Enum. Chin. n. 152. — Vandellia st. Walp. Rep. IIT. 294. — Benth. in DC. Prodr. X. 417. — V. obovata Herd. Pl. Radd. IV. 298. n. 213 — nec Walp., et excl. syn. Bge. Hab. in China boreali, circa Pekin (Kirilow!, Ta- tarinow!); in Mandshuria: in desertis secus fl. Mo, affluentem lacus Hanka extensis, med. Julio def. (Przewalski! jugo Bureico (Radde!), ad Amur prope Konstantinowskaja, fine Junii fl. (Glehn!) et Blagowestschensk, in deserto et in viis publicis fre- | quens, init. Julii fl. frf. (ipse, Glehn!); in Dahuria: ad fl. Argun prope Tschalbutscha (Radde!). A praecedente diversissimus caule erecto pedali ra- mis patulis foliorumque forma. Corollae tubus a dorso compressus violaceus caly- cem vix duplo superat, labium corollae superius bicu- spidatum breve albidum, inferius multo majus lilaci- num, trilobum, lobo medio duplo minore emarginato, lateralibus truncatis, palato prominulo longitudinaliter bigibboso, albido, albo-piloso et luteo-maculato. Fila- —— 405 — menta tubo infra faucem inserta, exappendiculata, antica breviora. Antherae omnes fertiles subconsi- miles, loculis divaricatis lineari-oblongae. Capsula ca- lyce accreto patenti-campanulato inclusa, tubum caly- cinum vix aequans, pubescens, globosa, loculicida, valvis medio septiferis placentam amplam subglobo- sam nudantibus. Semina numerosa minuta, late ovoi- dea, laevia, pallida. Lindenbergia Lehm. L. macrostachya Benth. in DC. Prodr. X. 376. Hab. in Chinae australis prov. Canton, variis locis (Sampson!), praeterea in India boreali- occidentali (Royle!), Bengalia occidentali (Griffith!), Martaban (Wallich), Moulmein (Bentham). Pterostigma Benth. BEI capiatl.... s.s nt P. capitatum Bth. Flores magni pedunculati axillares vel race- IUBE oL urs era dense P. grandiflorum Bth. 1. Pt. capitatum Bth. in DC. Prodr. X. 380. — Fl. Hongk. 248. Hab. in China australi: Canton (Hance!), Hong- kong (Bentham), nec non in India: Tenasserim!, Birma, Assam!, Silhet!, Decan!, Ceylon! 2. Pt. grandiflorum Bth. 1.¢.— Fl. Hongk. 247.— Hook. Arn, bot. Beech. 204. t. 45. — Pt. rubigino- sum Walp. in pl. Meyen. |. c. 393. - Hab. in China australi: prope Canton et Macao (Hooker et Arnott), Whampoa (Hance!), Hongkong (Hance!), Putoy island (Wright!, Fortune! 91), Tamsuy Formosae (Oldham! 406). — Extra Chinam ignotum. — 406 — Limnophila R. Br. Flores subsessiles. 2. » pedicellati. 8. 2. Magna, folia submersa nulla, caulina oblonga L. Menthastrum Bth. Parva, folia submersa capillaceo -dissecta, caulina fissa, corolla purpurea. . ....... L. sessiliflora Bl. SAWS: Hirsutus. 4 7k 20 s ie Ade L. hirsuta Bth. » glaber. 4. 4. Corolla calycem parum superans ........ L. erecta Bth. » DT 1283-10 SUPÉFANS : 5 a L. punctata BI. 1. L. Menthastrum Bth. in DC. Prodr. X. 386. Hab. in Chinae ins. Formosa (Oldham!), nec non in Philippinis (Cuming!) et India orientali: Assam (Jen- kins!), Himalaya (ex Benth.) 2. L. hirsuta Bth. 1. c. 388. et Fl. Hongk. 248.— Seem. bot. Herald. 402. HER Hab. in China australi (Bentham): Hongkong (id., Seemann), praeterea in India: Assam et Khasia (Si- mons!), Bengalia orientali (Griffith!), Silhet (Wal- lich!), Decan (Wight!), Canara (Metz!), Ceylona (Thwaites!). 3. L. erecta Benth. I. c. 388. Hab. in China australi: prov. Canton, in stagnis ad radices montium Pakwan (Hance!) 4. L. punctata Bl. — Benth. |. c. 388. — FL Hongk. 248. — Seem. 1l. c. 402. — Miq. Prol. 49. Hab. in Nippon: ad fossas circa Yokohama, fine Septembris fl. (ipse), Kiusiu? (Textor ex Miq.); China australi: Hongkong (Hance!), Canton (Sampson!), praeterea in Himalaya et peninsula Indica (ex Ben- tham), Philippinis (Cuming!), Nova Hollandia bo- reali (Schultz!) Specimina mea parva L. erectae usi, etiam ob folia basi angustata, sed corolla major L. punctatae, — 407 — specc. Miqueliana dicuntur media inter typum et var. Subracemosam Benth. — Corolla lactea tubo rubentiochraceo et subtus te- nuissime fusco-lineato. Habitus nonnihil refert Gratio- lam officinalem nostratem. 5. L. sessiliflora Benth. I. c. 389. — Miq. l.c. 49. Hab. in Nippon: circa Yokohama in fossis et oryzetis inundatis neglectis, sat frequens, init. Septembris fl., Kiusiu (Textor!): prov. Simabara, sub finem Septem- bris fl. Praeterea in Himalaya orientali (Bentham), Ceylona (Thwaites!), Java (Blume). Exspectanda igi- tur in China. Corolla lilacino-rosea. Herpestis Gaertn. H. Monnieria H. B. Kth. — Benth. 1. c. 400. et Fl. Hongk. 249. Hab. in China australi prope Hongkong (ex Ben- tham) et communis in tropicis utriusque orbis. Gratiola L. Calyx bracteolatus, floges subsessiles.......... G. japonica Miq. » ebracteolatus, pedunculi inferiores folium REND SUBEEADEÍOR. Le LA. à ne n ac au us G. violacea m. 1. G. japonica Miq. Prol. 49. Legit in Japonia loco non amplius adnotato Keiske ex Miquel. Non vidi. À subsequente ex descriptione differt: basi radi- cans, folia basi subpetiolato-contracta, flores sessiles, calyx bracteolatus, filamenta sterilia adsunt filiformia. 2. G. violacea. (Sophronanthe Bth.) annua pusilla glabra stricta simplex v. basi pauciramosa; foliis ses- silibus angustissime lanceolato-linearibus acuminatis — 408 — trinerviis integerrimis; pedunculis inferioribus folium duplo superantibus, superioribus subnullis; calycis ebracteolati laciniis lineari-lanceolatis; corollae tubo e calyce exserto; capsula inclusa ovoidea. : Hab. in Japoniae (a bot. indigeno s. nom. midzu tó- garasi cum Sieboldo! communicata) ins. Krusiu: prov. Simabara, fine Septembris fl. c. fr. fere mat., in ripa lacus prope Oyo, in consortio Vandelliae erec- tae, fine Julii fl. Habitus G. subulatae Baldw. e Florida, sed glabra et corollae tubus e calyce parum exsertus. Statu sicco ex primo adspectu in mentem vocat Ilysanthem hysso- poidem , sed rigidior et parviflora. Plantula tenuis, palmaris ad spithamaea. Folia 2 mill. lata, 12—13 mill. longa, floralia duplo breviora et angustiora. Pedunculi inferiores vulgo superioribus multo longiores, sed adsunt varii: infimus calycem vix aequans, sequens folium duplo superans, subsequens illud aequans, summi brevissimi. Calyx 3 mill. longus, profunde 5-fidus fere partitus, laciniis trinerviis. Co- rolla violacea tubo albido, calyce sesquilongior, fauce dilatata intus nuda, labio superiore breviter bilobo, in- feriore duplo majore trilobo, lobo medio maximo, om- nibus rotundatis. Stamina 2 tubo inclusa conniventia. Filamenta supra medium tubum inserta. Antherae lo- culis discretis parallelis, altero (superiore) minore, utroque fertili, apice barbellato, connectivo vix ac ne vix quidem crassiore quam apex filamenti, sed obscu- rius tincto. Pollen album. Vestigia staminum inferio- rum nulla. Germen ovoideo-globosum, stylo crassius- culo paullo longiore superatum. Stigma in orbem di- latatum, subbilobum, antheras attingens, calycem non — 409 — aequans. Capsula calyce triente brevior, ovoidea, com- pressiuscula, stylo persistente superata, in exemplis collectis nondum dehissa. Semina numerosa, dimidio millimetro parum longiora, cinnamomea, oblonga, lon- gitudinaliter sub-10-striata, cellulis striarum COUSDE: €uis sub lente forti quasi Ssricellata. Dopatrium Ham. D. junceum Ham.— Benth. 1. c. 407. — FT Hongk. 249. — Patschi patschi gusa, abu nome. Soo Bokf. I. 42. c. anal. opt Hab. in Japoniae oryzetis ubique: Yokohama, Sep- tembri et Octobri fl. frf., Nagasaki, eodem tempore et statu; China australi: Hongkong (Wright), Whampoa (Hance!); India orientali tota (vidi e parte boreali- occidentali (Ro yle!)et Canara prope Mangalor(M etz!)), Ceylona (Thwaites!), Philoppinis (Cuming!). Corolla flava, apice labiorum vel tota violacea, fauce albida atroviolaceo striolata. Semina minuta, atrobrun- nescentia, oblonga, longitudinaliter paucisulcata, co- stis sub lente valida ob cellulas conspicuas quasi muri- cellatis. — Herbula succulenta, primo aspectu fere aphylla, habitu omnino peculiari. Torenia L. Racemi elongati, flores magni flavi...... 7. flava Ham. Flores axillares v. pseudaxillares. 2. . Calyx 5-costatus. 8. » 8-alatus. 4. 3. Hispida, corolla calyce fere duplo longior, calyx fructifer longe pedunculatus...... T. Benthamiana Hce. Glabriuscula, corolla calycem vix excedens, pedicellus calyce fructifero vix duplo lon- IV ee T. parviflora Ham. 4. Glabra, flos 1!/,-pollicaris, alae calycinae instertitio multo angustiores.......... T. rubens Bth. Mélanges biologiques. IX. 52 = a0 Alae calycinae interstitio latiores vel aequi- latae. 5. i 5. Folia ovata basi rotundata, flos pollice pa- rum brevior. 6. Folia oblonga, in petiolum sensim attenu- ata, Hos L5 polhce-DYevaor. «ove T. oblonga Hee. 6. Appendicula filamentorum anticorum subu- | ED MA we ER NS TT re Mer area T. diffusa Don. Appendicula obsoleta v. nulla. 7. 7. Corolla calyce parum longior. ......... T. edentula Griff, » x. 2 subduplo dongidE, . st. T. cordifolia Roxb. 1. T. flava Ham.—Benth. 1. c. 411.—FT Hongk. 250. : Hab. in China australi, prov. Cantoniensi (Samp- . son!) prope Canton (Hance!), Whampoa (idem!), Hongkong (Bentham), nee non in Himalaya et Mergui. 2. 7. rubens Bth. in DG. Prodr. X. 410. - EL Hongk. 250. — T. concolor Lindl. bot. reg. t. 62. Hab. in China australi: Hongkong (Fortune! 125, Wrisht!), Whampoa (Hance!), Tamsuy ins. Formo- sae (Oldham!). — Praeterea, flore minore, in Assam (ex Bentham). 3. T. edentula Griff. — Benth. I. c. X. 410. — ? Miq. Prol. 49. Hab. in Himalaya: Sikkim (Thomson!), Assam et Khasia (Simons!), Moulmein; Java (Benth.), Philip- pinis (Cuming!), et fortassis in Japonia (Siebold ex Miquel, cum dubio). , 4. T. diffusa Don. — Walp. in pl. Meyen. I. c. 395, Hab. in China australi: ad promont. Syngmoon (Meyen), nec non in India! 5. T. cordifolia Roxb. Pl. Corom. II. 52. t. 161.— Benth. |. e. X. 409. Hab. in China australi: prov. Canton (Sampson!), dti — Himalaya (Royle!), Decan (Wight), Tenasserim (Helfer!). | 6. T. Benthamiana Hce in Ann. sc. nat. 4 ser. Nil. 135. | Hab. in Chinae prov. Canton (Hance!, Sampson!): Whampoa (H ance). 7. T. parviflora Ham. — Benth. |. c. 410. Hab. in Chinae prov. Canton (Sampson!), in In- dia! orientali tota, Mauritio (ex Bentham) et in Bra- silia! 8. T. oblonga Hance Symb. 8. in Ann. sc. nat. 4 ser. XIV. — Vandellia oblonga Benth. I. c. X. 413.— Fl. Hongk. 251. — Hook. Arn. bot. Beech. 202.— Seem. bot. Herald. 402. Hab. in China australi (Bentham): Macao (Hook. et Arn.), Hongkong (Hance!). Ultra Chinam ignota. Ob calycem in vivo (ex Hance) distinctissime ala- tum e Vandelliis excludenda, ut jam suspicatus est Bentham in DC. Prodr. Calyx etiam in sicco latius- cule alatus, alis tamen pressione tubo adpressis. Ha- bitus Vandelliae. Recte igitur Hance genus sequens pro mera sectione Toreniae declarare videtur. Species dubia. T. 2 inflata Miq. Prol. 356. In Japonia legit Buer- ger. Corolla ignota. Vandella L. Capsula calyce duplo longior, linearis, acumi- nata. 2. Capsula calyce brevior v. aequilonga, glo- bosa, ovata v. oblonga, obtusa. 3. 2. Lamina folii a petiolo distincta ovata...... V. pedunculata Bth. Lamina in petiolum sensim transiens linearis en V. angustifolia Bth. HIS 3. Calyx sub anthesi 5-dentatus ........... ‘V. crustacea Bth. » jam » » B-partitus, 4. 4. Pedunculi calycem parum superantes, folia petiolata deltoideo-ovata grosse serrato-den- Ba RO OH OER PO IUE EE Seca V. urticifolia Hce. Pedunculi calyce pluries longiores. 5. 5. Pilis longis mollibus hirsuta. .... TIG ES V. mollis Bth. » rigidis scabrae v. glabrae. 6. 6. Pl. m. scabra, folia penninervia. . . . ,, .... V. scabra Bth. Glabra, folia sub-3—5-plinervia . ........ V. erecta Bth. 1. V. crustacea Benth. in DC. Prodr. X. 413. — Fl. Hongk. 251. — Hook. Arn. bot. Beech. 202. 267. — Seem. bot. Herald. 402. — Miq. Prol. 360. — Adzena. 500 bokf. XI. 70. | Hab. in Japonia: circa Yokohama in cultis passim, Augusto, Septembri fl. frf., Nagasaki, a Majo ad Au- gustum fl. c. fr.; archipel. Bonin (Hook. Arnott), China australi: Canton, ins. Lappas (ex iisdem), Hong- kong (ex Bentham), Formosa (Oldham!), India orien- tali tota!, Ceylona!, Java (s. n. Toreniae minutae BI. a Blume ipso!), Philippinis!, nec non in. Africa, Ame- rica! et Australia tropica (ex Bentham). 2. V. urticifolia Hance in Seem. Journal of bot. 1868. 301. Hab. in Chinae australis prov. Canton (Sampson! misit Hance). 3. V. scabra Benth. 1. c. 414. — Fl. Hongk. 251. Hab. in China: Hongkong (Bentham), India orien- tali: Bengalia!, Decan!, Tavoy!; Ceylon!; Philippinis!, Madagascar (Benth.). Vis. * 4. V. mollis Bth. in DC. Prodr. X. 414. Hab. in China australi: Canton (Hance!), Cochin- china: ad sinum Tunkin (Delavay!), Assam (Jen- kins!), Himalaya orientali (Griffith!) et centrali (Sil- comcs het, Wallich, Sikkim, Thomson!), Bengalia (Grif- "fith)). 5. V. pedunculata Benth. 1. e. 416. — V. arridens Hance Symb. 7.1. €. ex ipso in Ann. sc. nat. 4 sér. XVIII. 25. Hab. in China australi: Whampoa, in humidis ra- rius (Hanee), Cochinchina, ad sinum Tunkin (Dela- vay!), Assam et Moulmein (Benth.), Bengalia (Grif- fith!), Nipalia (Wallich!), Decan (Wight!), Ce (Thwaites!). 6. V. angustifolia Benth. 1. e. X. 417. — Sieb. - Zuec. Fl. Jap. fam. nat. II. 143. n. 484. — Walp. Pl. Meyen. 1. c. 394. — Mig. Prol. 49. 361. 371. Hab. in Japonia (Siebold! commun. Miquel, Buerger! comm. Zuccarini s. n. Bonnayae verbe- nacae Spr.) frequens: Yokohama, init. Septembris fl. c. fr., in uliginosis Yokoska (Savatier!), Miako (Buer- ger ex Miquel) Nagasaki, Augusto fl. frf. (ipse, Old- ham!) Simabara, fine Sept. fl. frf.; China: Lintin (Meyen ex Walpers) Hongkong (Hinds ex Ben- tham, in flora Hongkongensi ab autore omissa), India orientali: Assam, Ava, Nipalia, India superiore (ex _ Bentham), Bengalia (M’Clelland!). 7. V. erecta Benth. 1. c. 415. — Mig. Prol. 49.— Lindernia Pyxidaria Miq. Prol. 356. (verosimiliter). — Urigusa. Soo bokf. II. 69. — Lindernia Pyxidaria B. grandiflora Maxim. Fl. amur. 206. — Ilysanthes gratioloides Rgl. Fl. Usur. n. 359. — nec Benth. . Hab. in Europa: ad ostia Wolgae, prope Astrachan, videtur frequens (Simaschko!, Blum!, Eichwald!); in Caucaso (hb. Fisch!); in Mandshuria: secus Usuri fl. (Maack!, ipse!) et Sungatschi we DES — 414 — in oryzetis (Siebold ex Miquel): Yokohama, fine Septembris (fl. frf.), ad lacum prope Oyo prov. Sima- bara, solo argilloso humido, Augusto fl. frf.; in India orientali: a Nipal et Irawaddy ad peninsulam (ex Ben- tham), ipse vidi ex parte boreali-occidentali (Royle!) et Bengalia (Griffith !). Corolla in speciminibus vivis a me observatis semper aperta erat, et ita video in innumeris siccis, quae ante oculos sunt, colore coerulescenti-albida parce violaceo punctata, calvce sesquilongior v. rarius vix e calyce exserta. In planta ?ndica germen oblongo-ovatum, in stylum gracilem duplo longiorem sensim attenuatum, filamenta fere in orbem arcuata, anticis quam postica paullo longioribus, basi appendice subulata dimidia filamenta aequante v. superante auctis. Antherae omnes cohae- . rentes. Usuriensis, a Maack et me ipso collecta, ab indica paullo differt: germen ovatum apice sensim attenua- tum in stylum subaequilongum, filamenta antica po- sticis paullo vel duplo longiora, omnia in semicirculum arcuata, appendice duplo vel plus duplo breviore, an- theris omnibus cohaerentibus v. posticis v. omnibus liberis. Habent sese stamina igitur omnino ut in figura Allionei Lindermae Pyxidariae (Misc. Taur. IIT. t. V. fig. a.), sed antherae saepe cohaerent. In planta japonica germen ovatum subito in stylum sesquilongiorem crassiusculum abiens, filamenta omnia fere in circulum arcuata, antica paullo longiora, ap- pendice triplo breviore crassiuscula, antherae omnes connexae. In planta wolgensi denique stylus et germen ut in al $ indica, filamenta antica fere in orbem arcuata, plus duplo longiora quam postica recta, appendix subulata duplo brevior, antherae omnes connexae vel posticae liberae. Haec igitur refert genus sequens, ut a Ben- tham adumbratur, sed antherae saepe connexae. Variat igitur forma germinis, longitudo styli, cur- vatura filamentorum, longitudo eorundem inter par anticum et posticum, longitudo et forma (subulata v. crassiuscula obtusa) appendieis stamineae, cohaerentia antherarum in posticis saepe v. rarius in omnibus so- luta. Longitudo styli staminumque tamen fere semper parallela longitudini corollae. Si analysibus meis, ad corollas ex eadem statione paucas institutis, ob teneri- tatem earum diffieilius statu sicco examinandas, fides tribuenda, stylus in borealioribus brevior, stamina postica anticis sensim magis breviora et antherae fa- cilius solutae evadunt, donec in wolgensibus filamenta postica recta et brevia fiunt. In iisdem appendix sta- minea altera rarius deest. Facile tamen esse potest, ut ommes variationes ubique occurrant, hic rarius illic frequentius. | In flora Amurensi mea (p. 206.) olim plantam wo/- gensem pro var. grandiflora Linderniae Pyxidariae enuntiavi, quia tunc antheras cohaerentes rarius tan- tum observaveram. Etiamnune utramque plantam pro eadem specie habeo, ut amplius sub Zindernia statim exponam. | Species dubiae. V. cymulosa Miq. Prol. 49., cum V. angustifolia mixta a Siebold lecta. | : V. ? japonica Miq. l. c. 50, legit Textor. — 416 — Utraque ob inflorescentiam axillarem ramosam et appendices filamentorum non observatas quoad genus omnino dubia. Lindernia All. In expositione characteris generici apud auctores diversos mirabilis discrepantia! Bentham (Prodr. X. 418.) filamenta arcuata, antica basi appendice brevi slandulosa aucta, antheras per paria approximatas de- scribit, et unicam differentiam inter hoc genus et Van- delliam quaerit in cohaerentia antherarum apud Van- delliam, quae liberae in Linderma. — Allione (Mis- cell. Taur. IIT. 179. t. V. a. 1766.), generis fundator, simili modo dicit: «stamina 2 superiora simplicia atque «sub labio superiore inflexa, 2 inferiora nata ex nervo «evidentiori, qui originem dat filamento uno antherifero, «quod inflectitur sub labio superiori, dum nervi pro- «ducti extremitas recta procedens, et a tubo libera facta «cornu simplex exhibet sterile, anthera omni desti- «tutum.» Idem autor in Fl. Pedem. I. 57. brevius habet: «stamina 4, duobus bifurcatis». — Linnaeus, quocum Allione (l. c. 180.) specimen communicaverat, in adumbratione characteris generici (Mant. IT. 154.) ne- que descriptionem autoris legisse, neque specimen mis- sum examinasse, sed potius figuram Allionei solam eamque male intellexisse videtur. Describit enim: «filamenta inferiora 2 adscendentia, dente terminali «recto, antherae didymae, inferioribus sublateralibus», in talem errorem inductus ob figuram Allionei tab. V. a., ubi appendices filamentorum recti ita delineati sunt, ut antheras filamentis suis (omnibus valde ar- cuatis) insidentes excedant et quasi dentem termi- — 417 — nalem simulant, sed si descriptionem legisset, error talis non irrumperet. Praeterea Linnaeus (ibid. 419.) — Linderniam ex America boreali migratam putavit, hanc eum Ilysanthi gratioloidi confundens. — Lloyd (in Bull. d. 1. soc. bot. d. 1. France XV. 1868. 155) Linderniam describit ramo staminum anticorum externo anthera terminato et longiore quam interno. - Congruunt igitur hi omnes in eo, quod stamina an- tica cum appendice deseribunt. Auctores germanici vero omnes quos comparavi de appendice staminea nil habent. Mertens et Koch (Róhl. Deutschl. Fl. IV. 423.) expressis verbis ne- gant, se ipsos in planta sicca denuo madefacta, Wul- fenium in viva, dentem vidisse de quo disserunt Al- lione et Linnaeus, et quaerunt, anne planta pe- demontana diversae speciei sit. Figurae Schkuhrii (Handb. IT. t. 175.) et Sturmii (Deutschl. Fl. VIII. 30.) filamenta omnia brevia recta exappendiculata, Neesii (Gen. fl. Germ. V.) praecedentibus congrua, sed filamenta imo breviora, antheris aequilonga, Rei- chenbachii (Ic. fl. German. XX. t. 102.) iterum Sturmianae et Neesianae similia ostendunt, Döll (Fl. v. Baden II. 747.) stamina brevissima didynama describit — nullibi de appendice stamineo sermo est! Equidem corollas tantum sicco statu et semper clau- sas examinare potui, ubi examen ob lobos limbi arcte in- cumbentes difficile et diutinum, praeterea flores in spe- ciminibus etsi numerosis quae habui rariores inveniun- tur; ita ut certi aliquid tantum de planta mandshurica, banatica, gallica et lazica adducere possim. In prima sta- mina brevia, filamenta omnia recta, antica vix lon- giora, basi interdum appendice crassiuscula obtusa Mélanges biologiques. 1538 53 a, ae triplo breviore instructa inveni, in banatica et alsaticn filamenta aequilonga, parum conniventia ceterum recta, antica cum appendice duplo breviore, in /azica (Ba- lansa!) omnia recta non conniventia, antica duplo lon- . giora, cum appendice triplo breviore, in gallica occi- dental? (Lloyd!) filamenta quam in reliquis conspicue longiora, omnia leviter, sed distincte arcuata et con- niventia vidi, cum appendice dimidium filamentum su- perante. Antherae in omnibus quidem inter se li- berae erant, sed quum intra limbum clausum nidu- larent et ex illo magna cum patientia extricandae es- sent, pro certo affirmare nolo, antheras-in filamentis arcuatis liberas, nec forsan sub analysi tantum vi libe- ratas, revera autem cohaerentes fuisse. Memoratu dignum videtur, etiam hic specimina me- ridionalia filamenta arcuata et appendices longiores, e locis frigidioribus autem filamenta recta et breviter ap- . pendiculata habere. Hoc ex observatione propria. Pa- riter auctores iu calidioribus regionibus observantes filamenta appendiculata arcuata (Allione, Lloyd, bentham), in frigidioribus degentes filamenta recta exappendiculata (Schkuhr, Sturm, Nees, alii) ob- servarunt. ; | Cum hisce si comparamus quae supra sub Van- dellia erecta exposuimus, tum sat verosimile fit, Lin- derniam Pyxidariam esse tantum formam Vandelliae . erectae, transitubus multis cum illa conjunctae. Ovarium cum stylo enim simili modo variabilia: prius ovatum, subito in stylum aequilongum (banatica, gallica) v. sesquilongiorem (mandshurica, alsatica) vel sensim in sesquilongiorem attenuatum (lazica) et co- rolla simili modo calyce brevior et illo longior occur- — 4 — rit. — Ceterae vero partes, imo semina quoad forma, magnitudinem et sculpturam, perfecte identicae, sola corolla excepta, quae in Lindernia calyce brevior v. aequilonga, pallide carnea labio inferiore flavescente, v. albido-rosea, et brevi tantum spatio diei aperta est, in Vandellia erecta vero calycem superans v. sesqui- longior, pallide violacea et maculata et semper aperta. Sed hoc non magni momenti videtur: in Ilysanthe- gratioloidi corollae longitudo simili modo variat, et Lloyd (1 e.) observavit, plantulam aquae propiorem eorollas minores et fere semper clausas, ab aqua re- motam majores et apertas habere, et ita res sese habet verosimiliter etiam in nostra. Color autem signum neque constans, neque ubique observatum: de Linder- nia constat tantum in planta germanica et pedemon- tana (dilute purpurea, ex Allioneo), de Vandellia in japonica. / Censeo igitur, Linderniam delendam et Vandelliae vel (si hanc cum Torenia jungere fas est) Toreniae subjungendam et V. Pyzidariam appellandam, V. erec- tam autem cum hac identicam speciem esse. Nihilo- minus hic Lendermiae genus adhuc seorsim enumero, quia inter transitus varios supra enumeratos lacunae aliquae supersunt, quas explere botanicis europaeis quam maxime commendo. L. Pyxidaria AM. — Benth. in DC. Prodr. X. 418. — Maxim. Fl. Amur. 205. (a. genuina). -— L. ina- perta Thore! ined. — Pyxidaria Lindern. Tournet. Beat. 156. +... Vig. (1728). — dich. Alsat, 269. (1747.) excl. syn. Micheli. - | Hab. in Mandshuriae limosis vix ex aqua egressis secus fl. Amur et Usuri. E flora Rossica vidi praete- — 420 — rea: e Gorenki prope Mosquam (hb. Fisch!), Samara (Bremer!), Transcaucasia, prope Astara (Hohen- acker!) et e Talysch vidisse asserit Bentham. Ex Asia vidi etiam e Lazistano (Balansa!). Japoniae dubia civis, nam Miquel (Prol. 356. habuit tantum specc. Eee forsan ad V. erectam referenda. | Planta wolgensis, quam solam examinavit Lede- bour (Fl. Ross. III. 225.) pariter pertinet ad Vandel- liae erectae formam ad Linderniam vergentem, quam supra descripsi. 3 In meridionalibus Asiae, ubi genuina Vandellia erecta crescit, fortassis etiam non deest, sed a collec- toribus negligitur, quia, cum forma corollis apertis ante oculos, hanc formae flore clauso praeferunt. Ilysanthes Rafin. I. hyssopoides Benth. l. c. X. 419. — Fl. Hongk. 282. Hab. in China australi: Hongkong (Wright!). Adnot. — I. gratioloides Rgl Fl. Usur. n. 359. est Vandellia erecta B enth.— V erus Z.gratioloides Benth., planta americana, nuper in Gallia occidentali a G. de l'Isle! inventa (cf. Lloyd loco supra citato), Vandel- liae erectae et Linderniae Pyxidariae simillima, ab utraque bene differt staminibus anticis anantheris et seminibus, optime observante Lloyd, oblongis longi- tudinaliter sulcatis et transverse ad costas regulariter striatis. Caeterum vero in illo variationes omnino ana- logae occurrunt: pedunculi folium aequantes et duplo superantes, corollae calycem aequantes (pl. gallica) v. illo paullo v. sesqui v. plus quam duplo longiores, cap- — 421 — sulae longiores et breviores, obtusiores et acutiores.— In corollis, quas examinavi ex America et Gallia in staminibus anticis sterilibus a Zindernia (Vandellia) differentiam perspexi, praeter antheram deficientem, adhuc in eo, quod ab appendice glandulosa filamenti linea papillosa secus partem adnatam staminis sat longe decurrit, et filamentum sterile interdum omnino, ap- pendix nunquam deficit, quum in Vandellia et Linder- nia plane contrarium occurrit. Bonnaya Lk. et O. Folia linearia, pedunculi fructiferi reflexi. . . B. tenwifolia Spr. Folia oblonga, pedunculi fructiferi erecti 2. 2. Capsula calyce duplo longior, folia sessilia. . B. brachiata Lk. O. Capsula calyce triplo longior, folia brevis- ET JD RC AE NE etm eh B. veronicifolia Spr. ].- B. brachiata Lk. et O. Abbild. II. 25. t. 9. — bin in DC. Prodr. X: 420. . Hab.in China australi: provincia Cantoniensi (Sam p- son et Hance!), prope Whampoa (Hance!), praeterea in India orientali tota: a parte boreali-occidentali!, Butan! et Bengalia! ad Madras! et Cevlonam!, Java (Benth.) Philippinis (Eschscholtz!). 2. B. veronicaefolia Spr. — Benth. 1. c. 421. — Fl. Hongk. 252. — B. verbenaefolia Spr. Seem. bot. Herald. 402. Hab. in China australi: Hongkong (ex Benth.), archipel. Lutschu (Bth.), praeterea in India orientali fere tota, v. gr. Nipal!, Bengalia!, Decan!, Java (Rein- wardt!), Timor (mus. Paris!), Philippines: Manila (Eschscholtz!), Calamang (Cuming!). .8. Bb. tenuifolia Spr. — Benth. |. c. 422. — 422 — Hab. in China (Nelson ex Bentham), praeterea in India orientali. | Plectranthus \ Her. Species sinico-japonicae. Sectiones hujus generis melius et accuratius calycis et corollae structurae superstruendae; calyx in fructu erectus vel deflexus minoris momenti videtur. | o Calyx subaequaliter 5-dentatus. 3. » bilabiatus, corollae tubus calyce tri- plo longior. 2. . Labium calycis superius 1-, inferius 4-den- bat OL TERME EME DUREE P. marmoritis Hce. to lain. ran MON. DIN: P. longitubus Miq. 3. Folia ternato-verticillata, panicula pyrami- data;densa .:..... NOTIS EMI ioe: ah CIE P. ternifolius Don. Folia opposita, panicula sparsiflora. 4. 4. Folia floralia caulinis conformia cymas sal- tem inferiores superantia, nuculae pubes- GPHUPE E rero SUR d bins Su IE PEE IR UE QR P. inconspicuus Mig. Folia floralia diminuta a foliis caulinis di- versa. 5. 5. Folia grosse pauciserrata v.-crenata, late ovata. 8. Folia argute. multiserrata ovata acumi- nata. 6. 6. Dens folii terminalis à caeteris incisura profunda sejunctus, corolla ampla basi sac- Cube to oco o DECIES See) ES v POSLCISUS U. Incisura infra apicem folii nulla. 7. 7. Nuculae apice barbatae, corolla violacea, folia incumbentiserrata ............. P. serra m. Nuculae apice obsolete tuberculatae, co- rolla albida, folia dentato-serrata . .. . . . P. glaucocalyx m. 8. Folia crenata, rami breves............ P. amethystoides Bth. » Serrata, rami longissimi .. ....... P. inflexus Vahl. Sect. I. Zsodon Benth. 1. Pl. longitubus Miq. Prol. 34. — Aki te udshi. . Soo bokf. XI. 36. — Kiri tsuho. Ibid. 37 (fl. albis). he — . var. contracta: foliis latius ovatis, ramis cauleque ob eymas abbreviatas racemose florentibus. Hab. in Japonia (Miquel!): locis depressis prope oppidum Ookfbu ins. Nippon (Buerger), prov. Sima- bara ins. Kiusiu, fine Septembris fl. — var. effusa: folis ovato-lanceolatis, cymis floribus- que longe pedunculatis pedicellatisque paniculam effu- sam constituentibus. | Hab. in Nippon jugo Hakone, medio Octobri fl. Utraque varietas tam diversa, ut specie distincta videatur, sed praeter habitum differentiae nullae inve- niendae, nisi latent in nuculis utriusque ignotis. Ob calycis labium superius 3-dentatum, inferius longius bidentatum ad sect. Coleoidem, ad quam duxit Miquel, pertinere nequit, sed potius ad Melissoidem vel Zsodon. A priore tamen differt corolla basi haud calcarata (quid sub «calcare brevi» intellexit Ben- tham nescio, nam unicam hujus sectionis speciem, P. melissoidem, examinare non contigit), a posteriore labio calycis inferiore longiore quam superius, ab utraque calyce fructifero ereeto neque declinato, ta- men cum ?. scrophularoide Wall. cujus fere calycem et corollam (sed haec basi vix gibba delineata in Hook. Icon. t. 464.) et P. migrescente Bth., quocum folio- rum forma satis congruit, consociandus videtur, nisi ob corollam basi eximie gibboso-saccatam ad Melissot- dem transferendus. 2. Pl. excisus Maxim. Prim. fl: Amur. 213. -Hab. in Mandshwria orientali: secus Usuri fl., in jugo littorali Sihota afl. Li Fudin ad St. Olgam frequens, circa Wladiwostok, silvis frondosis frequens, Augusto, LI He LL Septembri fl.; in Japonia: Yokoska ins. Nippon, Au- gusto fl. (Savatier!) | Foliorum forma distinctissimus, floribusque majus- culis purpureis pulchella species. Folia juvenilia saepe medio fuscopicta, adulta tota viridia. Dens terminalis a ceteris incisura sejunctus occurrit jam in foliis prim- ordialibus, vix e cotyledonibus exsertis. Sect. Pyramidium Benth, 3. Pl. ternifolius Don. Prodr. fl. Nepal. 117. — Benth. l. c. 61. — Hance in Trim. Journ. of bot. 1874. 53. Hab. in Chinae australis ditione cantoniensi (Hance), praeterea in Burma et Himalaya ab Assam! ad Kaschmir! Foliis ternis et panicula densa pyramidali a nostris omnibus distinctissimus. Sect. Amethystoides Benth. 4. Pl. amethystoides Benth. 1. c. 61. — P. peki- nensis Maxim. Prim. fi. Amur. 213. in nota. Hab. in China (Reeves ex Bentham): Canton, Octobri fl. (Hance!), prope Pekin (Tatarinow!). Foliis crenatis, ramis abbreviatis, calycis dentibus brevibus a P. inflexo bene distinguendus. Pl. pekinen- sis differt tantum calyce adpresse incano-pubescente, in amethystoide glabro, staminibus exsertis neque co- rollae aequilongis, sed facies eadem. _ Calyce canescente forma pekinensis accedit ad Pl. dubium Vahl. — Benth. ibid., quem in Japona a Thunbergio lectum vidit Bentham, mihi omnino ignotum, sed hic a Pl. amethystoide differre dieitur Sa ea foliis angustioribus rugosis subtus venosissimis. Ex pa- nicula ejus effusa, foliis ovatis, calyce fructifero erecto facile haberes pro Pl. glaucocalyce, nisi obstaret calyx incanus et folia crenata. 5. Pl. inflecus V ahl. — Miq. Prol. 32. — Benth. in DC. Prodr. XII. 61. — Yama hatsuka. Soo bokf. NE 85. Hab. in Japonia (Buerger!): Nagasaki, vulgaris ad vias, in fruticetis et sylvis aridis, fine Septembris H., Yokohama, ad margines similibus locis communis, ab initio Augusti ad Octobrem florens (etiam Oldham! s. n. P. inflexi et P. amethystoidis), Hakodate, in gra- minosis frequens, fine Augusti fl. Planta polymorpha. Rhizoma magnitudine nucis Avellanae, lignosum, nodosum, obliquum, irregula- riter pleiocephalum. Floret jam annuus, simplex, spithamaeus, inflorescentia terminali subracemiformi. Dein caulis flexuosus v. strictus elongatur in tripeda- lem, bracteae foliiformes majusculae, saepius subinte- grae, cymulae parvae breves. Tunc ex axillis speci- minum vetustiorum prodeunt rami interdum numerosi, longissimi, foliaceo-bracteati; talia specimina multo vulgatiora plantam sistunt paucifloram et minime ele- gantem. Flores violacei, ludunt etiam albi. Distinguendae praeterea varietates: 8. wmbrosus: laxior, caule ramisque tenuibus, his arcuato-patulis, foliis ovato-lanceolatis. . Néppon: Hakone, in sylvis ad rivulos, medio Octobri i. e. fr. y. macrophyllus: folia majora et solito latiora, mi- nus grosse serrata, rami breviores, cymulae uberius Mélanges biologiques. IX. 54 ROG c florentes, vulgo approximatae, corollae nonnihil ma- jores. | Yezo: Hakodate, cum typo. - Var. y. ob cymulas magis multifloras et habitum densiorem ceteris speciosior. 3 6. Pl. glaucocalyx Maxim. Prim. fl. Amur. 212. 475. — F. Schmidt. Fl. Amg. bur. n. 299. — Oci- mum rugoswm. Hikiwo kossi. Soo bokf. XI. 34. a. typicus: fere glaber. Hab. in Mandshuria: ad Burejam inferiorem (F. Schmidt), ad Amur fl. ab ostio fl. Komar ad illud Usuri et infra, secus fl. Usuri totum, ita ut ad ejus af- fluentes et lacum Hanka (Przewalski!), ad tl. Li-Fudin et in jugo Sihota, circa Wladiwostok et Possjet, ubique in silvis lucidis, fruticetis, decliviis lapidosis et rupe- stribus, frequens, Augusto, Septembri fl. c. fr.; in China boreali, prope Pekin (Tatarinow!), in Japoniae ins. Yezo, prope Hakodate, in fossis, ruderatis et ad mar- eines sylvarum frequens, Septembri et Octobri fl. frf. Specimina japonica a mandshuricis et sinicis paullo discrepant dente terminali foliorum breviore et latiore, ovato, nec triangulari acuminato, et serraturis vulgo obtusioribus, nec non calycibus griseis neque coeru- lescentibus, sed tales jam observantur in exemplis ad Possjet collectis. | Obvenit rarissime specimen aliquod foliis parce et grosse serratis (tale prope Hakodate), sed vulgo talia folia tantum inter infima, sub anthesi jam evanida occur- runt. — Inter mandshurica, ad lacum Hanka a Prze- walski collecta, adsunt nonnulla dente foliorum ter- minali lanceolato magis elongato. | 8. japonicus: folis pubescentibus et glanduloso- a M * ou du EM uou Em D ~ punctatis, dente terminali ovoideo, serraturis obtusio- ribus, calycibus incano-puberis. — Pl. Maximowicen Miq.! et Pl. Buergert Miq.! Prol. 33. — Pl. Coetsa Benth. in DC. Prodr. XII. 58. (quoad pl. japoni- cam. — Scutellaria japonica Burm. Fl. Ind. 130. p. p. (fide Benth.). i | Hab. in Japonia (Siebold! misit Miquel): circa Nagasaki (Oldham! n. 587. ex Miquel Pl. Buergeri) silvis lucidioribus, ad margines, secus rivulos in siccio- ribus, frequens usque in cacumina montium 3000 ped. altorum, fine Septembris fl. incip. Octobri frf., in de- cliviis graminosis jugi Kundshosan Kiusiu centralis, init. Octobris fl., in jugo Hakone ins. Nippon, med. Octobri fl. c. fr. immat., non procul à Yokohama (Tschonoski! 1866). A Miquel pubis praesentia a Pl. glaucocalyce, ca- lycibus.paullo majoribus et minoribus, foliis floralibus altius vel demissius bracteiformibus angustis in species duas diremtus. Equidem vivas omnes formas observavi et e speciebus Miquelianis ne varietates quidem fa- cere possum. A simillimo Pl. Coetsa Don differt calyce fructifero erecto recto neque deflexo incurvo, breve aperte neque tubuloso-campanulato, nuculis duplo saltem longiori- bus et latioribus cinnamomeis neque atris, staminibus e corolla valde exsertis neque aequilongis. Stamina paullo exserta tamen occurrunt etiam rarius in £7. Coetsa indico, et corollä vix longiora in Pl. glaucoca- lyce. Praeterea pubes Pl. Coetsae villosior et densior quam in pilosissimis nostris et inflorescentia multo magis conferta. > Rhizoma obliquum lienosum pluriceps. Caules basi hypogaea decumbunt et fibras radicales emittunt, e terra surgunt vero erecti. 7. Pl. serra, Elatus strictus, caule reverso adpresse pubescente, foliis petiolatis utrinque ad venas pube- rulis ceterum glabris ovatis breve acuminatis basi in- tegerrima in petiolum cuneato-attenuatis argute ser- ratis serraturis acuminatis subincurvis: panicula ra- mosa multiflora canescente; cymis pedunculo com- muni aequilongis plurifloris densis; pedicellis calyce canescenti-pubescente dentibus anguste ovatis bre- vioribus; corollae extus a basi minute puberulae viola- ceae tubo calycem duplo superante, labio superiore erecto 4-lobo, inferiore longiore porrecto ovali-navi- culari; staminibus inclusis albidis; nuculis apice bar- batis. Hab. in Mandshuria: ad inferiorem partem fl. Sun- gari, in prato prope Mongole, gregarius, et in luco prope Indamo, frequens, init. Augusti fl. incip. Calyce maturo ignoto incertum est, an ad sect. Amethystoidem vel Isodontem pertineat, sed certe prae- cedenti proxime affınis et diversus tantum serraturis foliorum acuminatis subincurvis, pedicellis brevissi- mis, floribus violaceis ad labium inferius venis satura- tioribus pictis (in Pl. glaucocalyce labium inferius al- bum, superius lilacinum obscurius maculatum) et nu- culis apice barbatis. Magnitudo partium et habitus iidem. — Herba recens etiam trita inodora. 8. Pl. inconspicuus Miq. Prol. 33. Caule fere ad apicem foliato subsimplici v. basi ramoso, minute re- verse foliisque ad venas utrinque puberulis; foliis breve M petiolatis ovatis, basi cuneata et apice acuminato inte- eris ceterum grossius crenato-serratis, floralibus con- similibus brevius petiolatis v. summis basi rotundata sessilibus sensim subintegris; cymis axillaribus longe pedunculatis inferioribus folio brevioribus, superiori- bus folia floralia excedentibus, summis subaphyllis ap- proximatis; pedicellis elongatis capillaribus fructiferis squarrosis; calyce pedicello terminali plus triplo late- ralibus sesqui breviore campanulato subaequaliter 5- dentato, fructifero aperto erecto glabrato; corollae (ide Miquelii) extus puberae tubo parum exserto ]abiis subaequalibus superiore 4-lobulo genitalibus ex- sertis; nuculis pubescentibus. Hab. in Japonia (Buerger et Textor, teste Mi- quel): insula Yezo, silvis frondosis subalpinis prope Mohidzi, medio Octobri frf. Panieula foliis amplis instructa inter omnes facile distinctus. Plantam florentem non vidi, ex descrip- tione autoris a nostra fructifera differt: petiolis bre- vioribus (1—2 lin.), foliis obtusiuseulis v. acutis basi saepe rotundatis, cymis brevius pedunculatis conferti- floris, calyce 5-fido-dentato neque 5-dentato. Sed om- nes hae differentiae videntur tales quales aetate pro- vectiore evanescere solent: folia infima etiam in aliis speciebus rotundiora et obtusiora, in planta fructifera forsan jam evanida (v. gr. ut in Pl. glaucocalyce ob- servavi) pedunculi et calyces statu fructifero ubique nonnihil accrescunt, unde priores apud nostram lon- giores, cymae sparsiflorae et calyx, ob tubum magis increscentem , brevius dentatus fieri possunt. De ova- riis, an pubescentia sint, silet auctor. — 430 — Sect. Coleoides Benth, 9. Pl. marmoritis Hance in Trim. Journ. of bot. 1874933: Hab. in provincia Cantoniensi Chinae australis (Hance). Non vidi. Pl. Gardneri Thw. ex auctore affınis. Mosia Hamilt. mss. (nomen). Hedeoma sect. Mosla, gen. Orthodon et Perillae spec. Benth. Calyx campanulatus 10-nervius bilabiatus labio su- periore tridentato vel subtruncato, inferiore bifido, ra- rius inaequaliter 5-dentatus, labiis obscuris, fructifer auctus basi gibbus saepe subreticulatus, fauce pilis clausa. Corolla extus puberula calycem parum v. in ] specie triplo superans, tubulosa, tubo intus nudo vel piloso-annulato, limbo cum tubo continuo vix la- tiore, labio superiore emarginato inferiore trilobo: lo- bis lateralibus labii superioris lobis consimilibus et aequimagnis, medio latiore majore saepe crenulato basi ad faucem piloso. Stamina 4 fere ad faucem usque adnata, superiora fertilia, infima duplo minora dimi- diata sterilia. Antherae fertiles biloculares loculis di- varicatis connectivo dilatato sejunctis, steriles minu- tae 1-loculares vacuae, loculo altero nullo v. denti- formi. Stylus basi saepe bulbosus, stigmata subaequa- lia linearia. Nuculae globosae elevato-reticulatae v. re- ticulato-exsculptae, basi ipsa areola punctiformi af- fixae. — Herbae annuae, valde fragrantes, punctis glandulosis foliorum subtus distincts impressis, foliis © petiolatis pl. m. ovatis serratis, verticillis bifloris sae- pissime in racemos terminales subaphyllos secundos dispositis, floribus parvis albidis v. carneis. — Habi- : E N: 4 4 4 E CHE — 431 — tant species saepissime valde inter se affines in Hima- laya, China et Japonia. — A Perilla, cui genus proximum et cujus calycem et corollam habet, differt antheris fertilibus tantum 2 et nueulis haud lata basi sessilibus; habitus similis, sed folia parva. A ceteris omnibus Satureieis abhorret sta- minibus anticis nec posticis sterilibus. Zedeoma dif- fert calyce tubuloso 13—15-striato, corolla anguste tubulosa, staminibus posticis sterilibus anthera abor- tiva minima capitellata. Est inter Safwreieas ob sta- mina antica quod Anisomeles inter Stachydeas. Nomen Orthodontis, nomine Mosía recentius, reji- ciendum erat, quia inaptum, nam calyx fructiferus omnium, praeter M. yaponicam, bilabiatus labio supe- riore subreflexo, et in ipsa M. japonica saepe distincte bilabiatus occurrit. Elatae, bracteae flores non obtegentes. 2. Parva, flores bracteis orbiculatis obtecti, calyx obscure 2-labiatus, nuculae a calyce vix obtec- ice obsolete reticulatae. 2. «hn M. japonica. 2. Dentes calycis in labio superiore breves obtusi "^A medio nano, nuculae laxe reticulatae. 3. Dentes labii superioris calycis acuti. 4. 3. Corolla calycem parum superans, duplo longior quam lata, pedicelli calyce fructifero breviores. JM. dianthera. Corolla calycem triplo superans, triplo longior quam lata, pedicelli calycem fructiferum ae- NERIS Cu QU mod Visi dede eve un M. formosana. 4. Calycis dentes in labio superiore subaequales, nuculae dense et profunde reticulato - exsculp- tae. 5. Calycis dens supremus minutus, nuculae laxe reticnlatae 2... Eu M Mee PE à M. grosseserrata. 5. Corolla intus nuda, bracteae lanceolatae . . . .. M. lanceolata. Corolla annulata, bracteae ovatae subito acu- NIE M iine ue D En bir: M. punctata. 1. M. dianthera. Glabriuscula patule ramosa, foliis — 432 — ovatis utrinque breve acuminatis pauciserratis, race- mis axillaribus et terminalibus numerosis; - bracteis lanceolatis pedicello brevioribus; calycis brevius pedi- cellati ad tubum rigidius pilosi labio superiore sub- truncato dentibus brevibus obtusis medio minore; co- rolla calycem parum superante duplo longiore quam lata exannulata; antherarum sterilium loculo minu- tissimo; nuculis tubo calycino brevioribus laxe di- stincte reticulatis areola basali distincta subdiscolore. Lycopus dianthera Ham. in Roxb. Fl. Ind. ed. 1. I. 145 (1820). — Mosla ocimoides Ham. hb. ex Benth. — Cunila nepalensis D on. Prodr. fl. Nepal. 107 (1825). — Melissa nepalensis Benth. in Wall. Pl. as. rar. I. 166 (1830). — Hedeoma nepalensis Benth. Lab. 366. — Id. in DC. Prodr. XII. 244. —Dne in Jacquem. Voy. t. 138. Hab. in Himalaya: Assam (Jenkins ex Benth.), Nepal (Wallich), Khasia (Griffith! 3981 distr. Kew.), Kumaon (Strachey et Winterb!), Kaschemir - (Royle!). Figura Jacquemontii optima, sed corolla in ana- lvsi ita fissa, ut labium superius inter lobos laterales labii inferioris positum sit, lobus medius vero labii inferioris quasi labium superius simulat, in descrip- tione hic infauste pro labio superiore (emarginatura statim distincto) et stamina ibi inserta pro posticis sumta sunt. Deest tantum in figura optima loculus cassüs minutus staminum sterilium, quem equidem di- stincte video. — Planta ad bipedalis. Nucula brunnea areola grisea. 2. M. grosseserrata n. sp. Brevissime molliter in caule — 433 — retrorsum puberula demum glabrata, laete viridis, ra- mis patulis; foliis ovatis basi integerrima sensim in petiolum attenuatis, apice integro acutis utrinque ser- raturis magnis 3—5 (accedentibus interdum minutis 1—2) notatis; racemis ramos omnes terminantibus bre- viusculis; bracteis lanceolatis pedicellum superantibus; calyce molle breveque pubescente fructifero demum fere glabrato lucido-punctato pedicellum superante, labio superiore acute dentato dente medio nano; co- rolla ealyce plus quàm sesquilongiore duplo longiore quam lata exannulata; staminum sterilium loculo di- stincto; nuculis tubo calycino brevioribus subglobo- sis basi acutiusculis laxe reticulatis areola basali di- stincta concolori. — Soo bokf. XI. 18? (corolla nimis magna, foliorum serraturae parvulae delineatae). Hab. in Japonia: Nippon, prope Yokohama, in con- sortio M. punctatae, fine Septembris fl. fr. immat., Octobri fr. mat.; Yezo: prope Arigawa, init. Septem- bris fl., circa Hakodate (Albrecht! fl. defl.). Folüs grosse serratis facile distincta, ceterum M. nepalensi arcte affinis et praeter folia tantum calyce et staminum sterilium indole distincta. Calyx enim in JM. grosseserrata tam profunde bilabiatus, ut fere 2- partitus, in M. nepalensi bifidus dicendus, labii supe- rioris. dentes ampli omnes acuti medio duplo saltem breviore, in nepalensi superficiales obtusi subaequales, praeterea in grosseserrata fructifer non, in M. nepa- lensi distincte subreticulatus. Stamina sterilia in no- stra magna, loculo duplo tantum quam fertili breviore 2-loculari, abortivo distinctissime dentiformi, in nepa- lensi utroque minutissimo subobsoleto. Nuculae fere eaedem. — Folia quam in M. nepalensi latiora et ob- Melangas biologiques. IX. . : 55 — 434 — tusiora. Corolla 4'/, mill. longa, pallide rosea v. lila- cina. Calyx fructifer 5 mill. longus. Nucula 1 mill. major. — Statura vulgo M. punctatae, sed specc. Ye- zoénsia paullo minora et Albrechtiana interdum vix spithamaea. 3. M. formosana n. sp. Glabriuscula, ramis erecto- patulis; foliis ovatis utrinque obtusis majususcule cre- natoserratis; racemis numerosis ramos omnes terminan- tibus axillaribusque paucis; bracteis lanceolatis pedi- cellos aequantibus; calyce florifero pedicello breviore fructifero illum aequante molliter longe piloso labio superiore obtuse breveque 3-dentato dente medio mi- nore; corolla triplo longiore quam lata calycem triplo superante exannulata; staminum sterilium loculo mi- nutissimo; nuculis tubo calycino brevioribus globosis laxe distincte reticulatis areola basılari punctiformi - inconspicua. Hab. in ins. Formosa (Oldham! n. 362. fl. frf. s. n. « Perillae lanceolatae?») | M. nepalensi similis, et statura, foliis, calyce flori- fero et nuculis aequimagna, sed signis datis statim cognoscenda. Flos 4 mill. longus. Stylus e corolla leviter exser- tus, crus superius brevius, calyx fructiferus 4 n mem Nuculae brunneae 1 mill. longae. 4. M. lanceolata. Pallide virens, brevissime pube- rula v. glabrata, ramis patulis; foliis ovato-lanceolatis lanceolatisve basi cuneatis apice breviter acuminatis serratis; racemis in ramis omnibus terminalibus de- mum valde elongatis; bracteis lanceolatis pedicellos superantibus; calyce rigidius pubescente florffero pe- dicello breviore fructifero aequilongo, labio superiore — 435 — aequaliter acutissime dentato; corolla calycem sub- duplo superante plus duplo longiore quam lata exan- nulata; staminum sterilium loculo magno; nuculis tubo calyeino brevioribus globosis dense profunde reticulato- insculptis, areola basali punctiformi inconspicua. zl . Perilla lanceolata Benth. in DC. Prodr. XII. 164. Hab. in China (herb. Hooker ex Bentham): prov. Cantoniensi prope Whampoa, Septembri et Octobri fl. ult. fr. mat. (Hance!). | Vera P. lanceotata Benth., ad frustulum e China descripta, dicitur glabra etiam ad calycem, folia V, polliearia v. paullo longiora, corollae 2—2'/, lineas. longae. Sed planta Hancei pro P. lanceolata a viro doetissimo sine haesitatione sumpta, verosimiliter a botanicis Kewensibus etiam pro eadem declarata. In speec. examinatis folia majora petiolo vix 1 cent. longo donata, lamina 3 cent. longa, 9 mill. lata, sub- tus pallidior denseque nnpresso- punctata. Flores tan- tum ultimos apicales examinare contigit, ubi corolla calyce paullo longior et cum illo vix 2 mill. excedens. Labium corollae superius bilobum vix aeque latum ac lobi laterales labii inferioris; hujus lobus medius duplo latior et magis prominens, omnes depresso-rotundati. Antherae fertiles maximae subexsertae, loculis lineari- oblongis divaricatis. Stamina sterilia fertilibus parum breviora, antheris ad sinum labii inferioris attingenti- bus, loculo sterili distincte bivalvi, duplo tantum bre- viore quam fertili, dente connectivi distinctissimo. Stylum video ramulo superiore brevissimo, — an sem- per? Calyx fructifer 4. mill. longus, ad tubum. cum pedicello et rhachide sat dense rigidius pilosus. Nu- . cula 1 mill. brevior, cinnamomea. — 436 — 5. M. punctata. Brevissime molliter ad caulem re- trorsum puberula demum glabrata viridis, ramis patu- lis; foliis ab ovato in ovato-lanceolatum ludentibus, basi in petiolum cuneatis, apice breve acuminatis acutisve dense serratis; racemis ramos omnes terminantibus demum elongatis; bracteis ex ovata basi subito acumi- natis ovato-lanceolatisve pedicellos superantibus; calyce molliter longeque pubescente fructifero demum sub- glabro valde glanduloso-punctato pedicellum superante, labio superiore subaequaliter acute dentato; corolla calyce sesquilongiore duplo longiore quam lata piloso- annulata; staminum sterilium loculo distincto; nuculis ut in praecedente. — Ocymum punctatum Thbe. Fl. Jap. 249. — Thbg! Icon. pl. jap. ined. — O. scabrum Thbg in Transact. Linn. soc. II. 338. — Hedeoma nepalensis Miq! Prol. 39. 361. excl. syn. H. micran- (hae Rgl. (quae Calamintha umbrosa Bth., corolla plantae cultae subabortiva minutissima). — Inu-kö- dshiyu. Soo bokf. XI. 17 (corolla nimis magna). Hab. in Japonia (Buerger!, Siebold!): circa Na- gasaki, init. Septembris fl., fine mensis frf., Yokohama, ad margines agrorum et sylvarum sat frequens, eodem tempore fl. c. fr.; in archipelago Koreano (Oldham! n. 612. fl. frf.). | Occurrit pallide (Nagasaki) et laetius virens (Yoko- hama), pallida simul microphylla, viridis magis gran- difolia. Prior M. lanceolatae persimilis et hoc sub nomine cum ? a herb. Kewensi distributa, sed folia saepissime latius ovata subito breve acutata, serratu- rae minus expressae, bractearum forma diversa et co- rolla annulata. ae - Occurrunt in hac specie sub ipso calyce et illi ad- pressae passim, non in quovis flore neque in quovis specimine, bracteolae 2, in fructu deciduae, subulatae, tubo calycino breviores, bracteae parallelae 1. e. altera calyeis dorso altera ventri accumbens. Calyx punctis glandulosis tam densis scatens, ut singulus florifer, 2'/ mill. longus, madefactus et sub - lente dissectus jam fragrantiam exhalet; fructifer 4 mill. longus, lucide punctatus, tubo gibboso-inflato. Corolla 4 mill. longa, pallide rosea, interdum in lobis labii inferioris macula intensiore picta; labium supe- rius emarginatum, lobis lateralibus sesquilatius et magis productum, lobus medius labii inferioris crenulatus, labio superiori aequilatus sed paullo longior, omnes depresso-rotundati. Stamina inclusa, fertilia lobos la- terales, sterilia sinus labii inferioris attingentia. Fila- menta parte libera brevissima loculo singulo fertili (oblongo) haud longiora. Antherae violaceae. Loculus sterilis duplo triplove brevior quam fertilis, alter di- stincte dentiformis. Stylus basi bulbosus, labium su- . perius aequans, stigmata parva aequalia subulata, quam in M. lanceolata duplo breviora. Annulus corollae e pilis densis elongatis compositus distinctissimus. 6. M. japonica. — Pollicaris usque pedalis, simplex v. divaricato-ramosa, patenter pilosa, griseo-viridis ; fo- liis ovatis v. ovato-ellipticis, infimis obtusis, superiori- bus acutis, basi cuneatis, serraturis paucis depressis; racemis in caule ramisque terminalibus brevissimis, verticillastris approximatis; bracteis inferioribus folia aemulantibus, superioribus sessilibus orbiculatis subito cuspidatis integerrimis margine pectinato-ciliatis, om- ASS cum nibus flores fructusque subsuperantibus et occultanti- bus; pedicellis calyce brevioribus; calyce mox inae- qualiter. 5-dentato, mox rite 2-labiato, dentibus omni- bus acutis, fructifero aucto basi gibboso-inflato, mol- liter longe pubescente; corolla calyce sesquilongiore duplo longiore quam lata exannulata; staminum steri- lium loculo distincto altero dentiformi; nuculis calycis tubum superantibus globoso-ovalibus obsolete laxe re- ticulatis areola basali punctiformi.— Orthodon japonicus Benth., Oliv. in Journ. Linn. soc. IX. 167. — Micro- meria ? perforata Miq. Prol. 38 (suspicante jam ipso Miquel ibid. 383). — Yama-dshiso. Soo bokf. XI. 19. Hab. per totam Japoniam: Kiusiu, in viciniis Naga- saki, ad margines sylvarum (Oldham ex Oliver l. c.), in montibus circa Inassa locis nudis lapidosis, fl. albis et purpureis, fine Septembris fl. c. fr., et in declivio australi Yuwaya yama, locis rupestribus altit. circa 2000 pedum gregaria, medio Septembri fl. c. fr. . Nippon (ex opere japonico laudato); Yezo (Albrecht! fl. frf.): ad sinum Vulcanorum prope Schuro, in mon- tibus graminosis ad vias sat frequens, init. Septembris fl. ult. et fructif. (albiflora). | Plantula a Bentham et Oliver l. c. bene etsi bre- vius descripta et a Miquelio ad spece. nana et alia majora jam defoliata, omnia fructifera, non male adum- brata, in opere japonico laudato optime delineata (co- rolla tamen nimis e calyce exserta), a me in boreali- bus vix pollicaris, in meridionalibus fere pedalis si- mulque nana collecta, valde graveolens, Thymum spi- rans, punctis glandulosis subtus ad folia impressis maximis. Planta meridionalis foliis minoribus et rigi- dioribus, borealis respectu plantae macrophylla, foliis 439 | tenerioribus et viridioribus, inflorescentiam fere invo- Incrantibus. Flores variant albi, rosei et purpurei. Calyx florifer vix 2 mill., fructifer 3 mill. longus, extus ubique sat dense subviscidulo-pubescens, quoad dentes variabilis: mox dentes omnes inaequales, supe- riores tamen fissura minus profunda sejuncti, mox om- nes aeque profunde sejuncti, sed inferiores et summus paullo breviores, ceteri 2 inter se aequales, mox calyx regulariter bilabiatus, labio superiore 3-dentato (dente summo minore), inferiore bidentato quam superius du- plo breviore dentibusque angustioribus et inter se fis- sura caeteris profundiore divisi, — sed haec omnia tantum distincte observanda in calyce madefacto fisso et explanato, calyx integer autem vix bilabiatus ap- paret. Corolla 2'/ mill. longa, fauce quam in ce- teris magis dilatata, labio superiore emarginato, lobis lateralibus aequialto, sed duplo latiore, lobo infimo duplo saltem longiore suborbiculato basi attenuato, apice subcrenato: vulgo tamen lobus hic induplicatus vel corrugatus est et hanc ob causam forsan a Ben- thamio omnes lobi subaequales visi sunt. Stamina fertilia sub fauce inserta, filamentorum parte libera antherae aequilonga, haec labio superiori aequialta, loculis oblongis arcuato-divaricatis. Stamina sterilia altius inserta, filamento antheras duplo superante. Loculus sterilis suborbiculatus, fertili triplo brevior, alter dentiformis, medium lobum infimum labii infe- rioris fere contingens. Stylus brevis (ad basin partis liberae filamentorum superiorum ascendens), stigmata ampla, ramus quisque toti antherae fertili aequilon- gus. Supra ipsam basin corollae, intus (fere circa ovarii apicem) adest plica epidermidis parum distincta, an- mae nulum formans, sed verus annulus pilosus, in ceteris ubi adest multo altius insertus, omnino deest. Nucu- lae 1 mill. longae, respectu plantulae et calycis maxi- mae et intra illum conspicuae, subobovato-globosae, sub lente indistincte areolato-reticulatae, brunneae. Perillula gen. nov. Satureieae, Menthoideae. Calyx campanulatus 11-nervius nervis intercostali- - bus subobscuris, fructifer accretus et nutans, bilabia- tus, labio superiore (in fructu subreflexo) brevissime tri-, inferiore bi-dentato, dentibus acutis. Corolla in- fundibuliformi - campanulata exannulata, subaequaliter 5-loba, obscure bilabiata, labio superiore! productiore bilobulo, inferiore aequaliter 3-lobo, lobis omnibus rotundatis. Stamina 4 paullo supra basin tubi inserta, corolla duplo breviora, subdidynama, parallele subad- scendentia. Antherae biloculares loculis parallelis, con- nectivo filiformi angusto. Stylus sub labio superiore adscendens, cruribus stigmatis aequilongis brevibus obovatis concavis. Nuculae laeves areola basali punc- tiformi. — Habitus proprius, folia tamen et verticil- lastri subeymosi Calaminthas nonnullas in mentem vo- . cant, stolones vero occurrunt etiam in C. Nuttalla, ce- terum habitu diversissima. P. reptans, -— Sudzuka udshiyu. Soo bokf. XI. 24. Hab. in Kiusiu monte Naga, silvis humidis ad ri- vulos, init. Octob. fl. ult. fr. mat. | Herba digitalis usque pedalis, stolonibus reptan- _ tibus perennans, pube crispa brevissima ad cauliculos reversa puberula. Cauliculi ex axillis stolonum adscen- dentes erecti debiles, simplices vel basi arcuato-ramosi. Al Folia longiuscule petiolata: petioli inferiorum lami- nam superantes, summorum duplo breviores. Lamina ad 2 :4 cent. magna, ovata, acuta, in petiolum cu- neata, serraturis magnis utrinque 4— 6 notata, basi et apice (v. dente terminali magno) integris. Racemi 2 — 4-pollicares, aphylli, in caule ramisque termi- nales, bracteis bracteolisque parvis linearibus, verticil- lastris 3 ad 8, inter se remotis, cymarum pedun- culo brevissimo v. subnullo. Cymae subtriflorae, flori- bus 1—-2 vulgo non plene evolutis. Pedicelli graciles calyce florifero patuli triplo, fructifero declinati sesqui longiores. Calyx sub anthesi vix 2 mill. longior, secus costas 5 et margine pilis brevibus crassiusculis parce pilosus; nervi intercostales distinctiores fiunt, semper tamen duplo tenuiores quam costae manent, in calyce fructifero 6 mill. longo: hic adsunt inter costas labii superioris et utrinque inter hoc et labium inferius sin- guli apice bifurci, inter costas labii inferioris nervus duplex apice conjunctus. Dentes labii superioris sub anthesi deltoidei labio toto plus duplo breviores et recti, in fructifero reflexi depressissime trianguli toto labio plus quam 4-lo breviores, semper tamen apicu- lati. Dentes labii inferioris sub anthesi toto labio sesqui breviores, e basi lanceolata subulato-acuminati, in fructu pl. q. duplo breviores elongato-triangulares vix acuminati dicendi. Corolla tenera alba, intus parce rubro - punctata, calycem fere 4-lo superans, sub- incurva, tubus brevis rectus parte calyci inclusa aeque longus ac latus, tunc statim in campanam dilatatus, limbus fere 4-lo brevior 5-lobus lobis ovatis rotunda- tis, summis altius connatis, intus sub lente valida mi- nutissime puberulis. Stamina infimo triente tubi, an- Mélanges biologiques. IX. 56 Y 2 adig. tica vix demissius inserta, recta, glabra. Filamenta filiformia. Antherae reniformes, limbi originem vix attingentes, loculis haud confluentibus pollineque albis. Stylus inter stamina adscendens, crassiusculus, sub medio labio superiore terminatus. 5tigmata e basi ac- cumbente patentia. Nuculae ovales, laeves, 17/, mill. longae. 3 Proxima Keiskea Miq., quacum prope Perillam po- nenda, differt calyce subaequaliter 5-dentato, corollae labio inferiore nec superiore productiore (quo signo nostra vix non ab omnibus Satureieis distincta), sta- minibus longe exsertis parallele subdivergentibus, con- nectivo deltoideo loculos divergentes ferente, stigma- tibus subulatis, verticillastris bifloris. De habitu X. japonicae Miquel habet tantum: «her- bacea vel suffrutex», et de radice silet, unde verosi- militer planta elatior, cujus ramos tantum habuit. Icon hujus plantae in Soo bokf. XI. 39. s. nom. Shimo-ba- shiva, Yuki-yotschi-sô, sat bona, sed stamina exserta a pictore omissa, exhibet tantum plantae partem me- diam, ex omnibus axillis racemiferam. Equidem 4 specc. ante oculos habeo, unum a Miquelio missum, cum descriptione ejus congruum, duo herb. Siebol- diani sub nom. Mika-heri-s6 et aliud, e hortis Yedo- ànsibus cultum, iconi laudatae respondentia, foliis ultra 5-pollicaribus, racemis ad 10 cent. longis, corollis (sine staminibus) ultra 3 lineas longis, parte exserta staminum corollà non multo breviore. Calycem (fissum et expan- sum) video passim obscure bilabiatum, dentibus labii inferioris subbrevioribus. Nervi costales 5 crassi, in- tercostales debiles, simplices apice bifurci, subobsoleti, faux calycis pilis longis pluricellularibus non numero- S pags sis instructa, ceterum pubes ejus brevis. Corollae annulum pilorum vidi distinctum, e pilis longis. Con- nectivum filamento duplo crassius, loculis oblique ad- natis, basi igitur divergentibus. Nuculae ignotae. Adnot. Chelonopsis moschata Miq. Prol. 48. — Savatier. Kwawi 46. — Kwawi. Herb. III. 17. — Melittis. Raseomon. Siebold. Toelicht. tot de Ont- dekk. v. Vries. 161. n. 174. — Dshiyaka - w - so. S00 bokf XI. 55. — Genus habitu Physosteqiae vir- ginianae Benth. sat simile et huic generi, nec non Brazoriae Engelm. et Macbrideae Elliott appropin- quandum est. Differt ab omnibus nuculis apice alatis, praeterea a Physostegia calyce bilabiato, a Brazoria calycis dentibns conniventibus et corollae labio supe- riore horizontali, a Macbridea calyce bilabiato 5-den- tato et corolla, denique a Synandra Nutt. calycis dentibus 5 neque 4, corolla et antheris barbatis. Hab. suis locis per totam Japoniam: Kiusiu, prope oppidum Jidzuka, locis udis (Buerger! misit Mi- quel), prov. Simabara, tine Septembris fl., jugo cen- trali Kundsho-san, init. Octobris fr. nond. mat.; Nippon: in m. Kiso (Itó Keiske ex Miquel), in mon- tibus a Miako boream versus (Kwa- wi), ad rivulos ad pedem Fudzi yama (Tschonoski! fl.), in urbe Yedo culta, Octobri fl., Decembri fr. mat.; Yezo: circa Ha- kodate in fruticetis frequens, Augusto, Septembri fl., Octobri frf. — Hortulanis yedoénsibus audit: sjako-sû i. e. herba moschum spirans (hb. Siebold). Rhizoma crassum, lignosum, subhorizontale, cau- lium emortuorum basibus sat dense obsitum. Caulis saepissime simplex 1 — 3- pedalis, rarius prope basin ramo tenui erecto uno alterove instructus. Folia quoad — 444 — formam et serraturas valde variabilia, in universum specimina magis meridionalia folia angustiora et serra- turas sat regulares, incumbentes et minores habent, borealia magis latifolia et folia valde inaequaliter et grosse serrata sunt. Flores pulchri, roseo-purpurel. Calamintha multicaulis, (Sect. 1. Calamintha Benth.) Cauliculis e rhizomate brevissimo numerosis arcuato- — adscendentibus debilibus flexuosis simplicibus v. basi ramulosis parce reverso-pubescentibus; foliis utrinque parce, subtus ad venas parcius pilosis, discoloribus, breviter petiolatis, infimis rotundato - ovatis obtusis paucicrenatis, inferioribus v. omnibus ovatis obtusius- culis crenato-serratis, superioribus et floralibus ovato- lanceolatis acutis serratis; verticillastris 1—4 appro- ximatis, supremis ob folia floralia non exserta in race- mum brevem dispositis, cymulis infimis petiolo paullo, ceteris multo brevius pedunculatis 1—4-floris; pedi- cello bracteolae setaceae aequali calyce plus triplo breviore; calycibus parce pilosis rigide ciliatis intus glabris breviter bilabiatis: labio superiore acute, infe- riore triplo longius subulato - dentato; corolla alba calvcem duplo superante; nuculis subglobosis. — Miyama tóbana. Soo bokf. XI. 22. (spec. ramosum). Hab. in Nippon (ex opere jap. citato) et Kiusiu centrali, prope Ko-isi-wara, in paludibus medio Lee N. fr. maturis. Species sui juris, nulli e sectione, ad quam pertinet, arctius affinis. Rhizoma statim in fibras solutum. Cauliculi usque ad 8 ex una radice, filiformes, spithamaci ad pedales, in meis speciminibus semper simplices, sed ex icone — 445 — citata videntur occurrere ramosi. Folia majora 1'/: 3 cent. magna, petiolus praeterea circiter 6 mill. lon- gus. Cymulae folium dimidium haud aequantes. Calyx 4—6 mill. longus, 13-nervius, nervis costalibus duplo crassioribus, fructifer declinatus, semibifidus, labio superiore 3-dentato dentibus deltoideis acutis, infe- riore 2-dentato dentibus e lata basi subulatis pectina- to-ciliatis. Corolla ultra 9 mill. longa, alba, tubo supra basin mox inflato, labio superiore erecto bilobo, infe- riore magis prominente lobo medio subduplo longiore et latiore transverse orbiculari emarginato, ceteris rotundatis. Stamina didynama sub labio superiore . eonniventia, filamentis arcuatis, loculis divergentibus connectivum deltoideum crassum marginantibus, lon- giora labio superiori et stylo aequilonga. Stylus apice subincrassatus, ramo infimo amplo lanceolato planius- eulo, superiore subobsoleto. Nuculae 1 mill. longae, areola basali punctiformi, laeves, cinnamomeae. Adnot. Leonurus japonicus Miq. est: L. macranthus Maxim. Ind. Pekin. in FI. Amur. 476. (1859). — L. japonicus Miq. Prol. 44. 361 (1867). — Dracocephalum peltatwm Kise-uta. Soo bokf. XI. 50. Hab. in China boreali: prope She-che (Jehol) Au- gustofl. (Dr. Tatarinow!); Mandshuria australi: circa sinum Possjet, in collibus aridis rarius, fine Septem- — bris fl. frf. (ipse), Aug. fl. (F. Schmidt!), ad fl. Sui- fun (Goldenstädt! fine Aug. fl.); archipelago Koreano (Oldham! X 613 fl. s. n. Phlomis?); Japonia (Sie- bold!, J. Keiske): Nagasaki, in montibus aridis non procul a Sagami-take, alt. 2500 ped., rarissime, med. — 446 — Octobri fl., Kumamoto prov. Higo, in fruticetis gra- minosis, fine Septembris fl. frf., eirca Yokohama et Kanagawa, in silvis lucidioribus fruticetisque siccio- ribus, non rarus, Augusto fl., prov. Nambu (Tscho- noski!), Hakodate (Albrecht! fl.) Japonice: Kise-wata (Siebold hb.) Ad sectionem Cardiaca Benth. referendus, sed ca- lycis dentibus inferioribus altius connatis et habitu proprio distinctissimus, L. pubescenti Benth. ex de- scriptione appropinquandus, à quo tamen abunde dif- fert corolla breviore, verticillastris superioribus in spicam densam approximatis, foliorum floralium pe- tiolis calyce pubescente brevioribus. Rhizoma elongatum obliquum. Caulis 1'/,-3-pedalis, saepius simplex, rarius ramosus, ramis patulis etiam floriferis. Folia infima cordato-orbicularia trifida, la- cinia terminali 3- lateralibus 2-lobis, caetera caulina valde variabilia, vulgo ovata acuta, occurrunt in ye- zoënsibus ovato-rotundata, floralia ovata, vix acutius- cula, in aliis ovato-lanceolata longiuscule acuminata, serraturae variant valde inaequales et nonnullae per- profundae, et subregulares, magnae. Corolla calyce duplo longior, pallide carnea, ad lobum medium (in- tegrum v. emarginatum) labii inferioris purpureo-strio- lata. Nuculae 3 mill. longae, atro-castaneae. Herba et trita inodora. Caetera ut apud Miquel fusius de- scripta. Nepeta Benth. Species Asiae orientalis. Folia dissecta (Schizonepeta). 2. » integra. 4. 2. Annuae, corolla minuta calyce vix longior. 3. Perennis, corolla calyce duplo longior . .. . N. lavandulacea L. f. zousIteillasiri pluriflorr ;...7: 22: ss N. tenuifolia Benth. » 9——9sHgEL san. Seen een N. japonica m. 4. Erectae robustae, labium inferius concavum (Macronepeta). 6. Repens, humilis, labium inferius planum I) 2. LN Pale ts am vd on ... N. Glechoma Benth. 9. Racemus valde interruptus, cymae pauciflo- : rae, labium superius lobos laterales duplo HUNCKGES E SU VI EI ix 1 sensus JN. macrantha- Fisch. Racemus densus, cymae multiflorae, labium superius lobos laterales aequans........ N. subsessilis m. 1. N. tenuifolia Benth. 1. c. 370. — Maxim. Ind. Pekin. 1. c. 475. — N. botryoides Miq. Prol. 41. nec Ait. Hab. in China boreali (Staunton): prope Pekin (Ta- tarinow!, Skatschkow!); in Japonia, loco non indi- cato (Siebold ex Miquel, botan. japonici in herb. Siebold! s. n. sinico-japonico Æeigai, japonico Net- sume gusa i. e. herba murina): circa Miako ins. Nip- - pon (Buerger ex Miquel). : Planta, quam pro specie Benthami sumpsi, neque procumbens neque foliis serratis dicenda, caulis potius diffuse longe ramosus, folia hinc inde casu quodam erosa, sed non rite serrata. Specc. japonica fructifera a me visa, certe huc, neque ad N. botryoidem Ait. referenda, quae optime differt foliis usque ad flores, nec tantum infimis, bipinnatisectis, calycibus magis elongatis minus pubescentibus aliisque signis. Haec species, ni fallor, delineata prostat in opere japonico citato fol. 32, floribus fere axillaribus dicen- dis ob internodia inferiora remota, cymis infimis sub- pedunculatis paucifloris, foliis (quae delineata) lanceo- latis acuminatis, floralibus sessilibus, floribus parvis, corolla calyce parum longiore carnea, staminibus in- clusis. Occurrunt enim inter specc. pekinensia, quae habeo, nonnulla ramosa a medio fere simplicifolia, ubi a. : n cuu ramus unus vel alter florere incipiens figurae japonicae haud male respondet. 2. N, japonica, (Schizonepeta Benth.) Caule erecto ramoso pubescente: foliis subglabris petiolatis profunde pinnatisectis, segmentis 5 integerrimis oblongo -linea- ribus obtusiusculis, floralibus inferioribus trisectis sub- sessilibus, superioribus indivisis lineari-lanceolatis flo- res subsuperantibus v. aequantibus; spicis tenuibus valde interruptis; verticillastris 2—3-floris; calycis extus villosi dentibus 2 inferioribus minoribus, omni- bus acutis deltoideis, corolla minuta parum breviori- bus. — Lavandula. Arita só. Soo bokf. XI. 31. . Hab. in Japonia, verosimiliter ins. Nippon, unde cum Franchet communicavit Tanaka (v. in hb. Franchet n. 948. fl). | Quoad folia praecedenti similis, sed ab omnibus hujus sectionis spica valde interrupta verticillastris 2—3-tloris diversa. Calyx 15-nervius, ovato-tubulosus, leviter incurvus, tubo dentes 4-lo superante. Corolla glabra, carnea, labio superiore subconcavo emarginato, inferiore tri- lobo, lobis subtruncatis, medio majore emarginato. Styli crura maxima, linearia, acuminata, aequilonga, subexserta. Stamina antica posticis duplo breviora, antherae inclusae, anticae minores, loculis divergen- tibus. * 3. N. lavandulacea L. fil. — Benth. 1. c. — Turez. Fl. Baic. Dah. II. 402.— Maxim. Fl. Amur. 218. 484. Hab. in ditione fl. Baicalensi- Dahuricae, in-siccis vulgatissima (Turczaninow!), Sibiria orientali prope Jakutsk (Middendorff!); in Mandshuria: secus Amur a nM — 449 — fl. ad Albasin (Glehn!), infra ostium fl. Komar et circa Blagowestschensk, ad Usuri fl. partem inferiorem; in Mongolia!, nec non in Altar. 4. N. subsessilis, (Macronepeta Benth.) Robusta erecta ramosa tenuiter parce puberula, foliis infimis ovatis acutis cordata basi amplexicaulibus obtuse crenatis, mediis brevissime petiolatis ovatis in acumen lanceo- latum integrum sensim acuminatis floralibusque ovato- lanceolatis lanceolatisque longe cuspidatis crenato-ser- ratis; verticillastris submultifloris densis, infimis 1—4 axillaribus remotis pedunculatis, ceteris subsessilibus . in spicam linearem sat densam approximatis, bracteis subulatis dimidios calyces subaequantibus; calycis elongati subincurvi dentibus lanceolatis, superioribus 3 in labium semitrifidum dispositis; corolla calycem triplo superante, tubi parte inflata tantum exserta, la- bio superiore lobos laterales aequante, lobo infimo ad faucem villoso-pubero; nuculis oblongis apice pilosis. Hab. in Japonia (Siebold! cui dedit botanicus ja- ponieus sub nom. Miso-gawa-s6): Nippon principatu Nambu (Tschonoski! fl. fr. immat.). Calyx nostrae plantae bilabiatus, ut minus mani- feste, certissime tamen observavi etiam in N. macran- tha, quae Linnaeo Dracocephalum erat, sed habitus Nepetae. Affinis N. macranthae Fisch. et N. GovanianaeBth., ab utraque labio superiore nano, tubi parte angusta basali inclusa, racemo saltem ad apicem denso, foliis subsessilibus optime nimisque differt, serraturis folio- rum ad N. Govanianam, magnitudine corollae et ca- lycis structura ad N. macrantham accedit. — Stamina accuratius investigata antheram habent filamenti apici . Mélanges biologiques. IX. 57 ne quasi a latere impositam, ita ut filamenti apex hinc in denticulum brevissimum abire videtur. Habeo a botanico japonico s. nom. Miso-gawa- sö frustulum ex alio loco, verosimiliter Nippon commu- nicatum, paululum diversum. Est evidenter ramulus - lateralis, foliis minus argute serratis ad 3 cent. longis petiolo ad 3 mill. longo suffultis, pedunculo cymarum inferiorum ad 9 mill. longo, sed sine dubio ad eandem speciem pertinet. 5. N. macrantha Fisch. — Benth. I. e. 387. — — Led. Fl. Ross. IIT. 378. Hab. in Sibiria orientali, ad Jenisei superiorem, nec non in Alta. : 6. N. Glechoma Benth. l. c. 391. — Sieb. Zuce. Fl. Jap. fam. nat. n. 538. — A. Gray in Perry Exped. 316. — Mig. Prol. 41. 361. 365. 371. — Glechoma hederaceum L. — Thbg. Fl. Jap. 246. — Maxim. l. c. 218. — Kaki-dó-shi. Soo bokf. XI. 2. Hab. in Mandshuria et Japonia tota communis, nec non in tota Sibiria et alibi. In Japonia luxuriat interdum foliis floribusque ma- ximis: var. grandis A. Gray Bot. Jap. 402, variat glabriuscula et hirsuta, colitur in Yedo praeterea lu- ‚sus foliis albo-variegatis. ADDENDA. Ad decad. IX. | Shortiae wniflorae specimen florens nunc examinare contigit, inspectioni meae benevole a cl. Franchet concessum, eui a botanico japonico Tanaka commu- nicatum fuit. Corollam et stamina, quae I. c. ad icon. cur japonicam descripsi, nunc ex autopsia accuratius de- scribere liceat: _ Corolla calycem multo superans, hypogyna, aperte campanulata, 5-loba, lobis margine subregulariter dentato-crenatis, parallele nervosis. Stamina 5, . petalis alterna, tubo corollae adnata, a sinu lobo- rum inde libera. Filamenta crasse filiformia, nervo distinctissimo illis petalorum crassiore per- cursa. Antherae mediante connectivo crasso me- dio dorso insertae, erectae, didymae, loculis pa- rallelis introrsis. Squamae 5 glandulosae, cras- siusculae, obsolete bilobae, cum filamentis al- ternae, basi ipsi petalorum insertae, subpatu- lae. — Ubi haec descriptio a 1. c. data discrepat vel magis completa est, literis diductis usus sum. Cetera ut 1. c. dedi. Genus igitur medium inter Schizocodonem et Dia- pensiam. A priore differt corolla nec infundibuliformi nec laciniata, squamarum (staminum sterilium) indole, stylo tenui deciduo, seminibus haud scobiformibus, a posteriore corolla sinuatocrenata, loculis antherae pa- rallelis, praesentia staminum sterilium et habitu diver- Sissimo.— Corolla Diapensiae vulgo describitur regula- ris, limbo 4-fido (Endlicher Gen. 760. n. 4345.) vel 5-lobo (A. Gray. Manual) et ita delineatur v. gr. apud Schkuhr Handb. I. tab. 32, Botan. Mag. 1108. et Le Maout et Dne. Bot. 235. Ipse tamen video sub- irregularem, 5-lobam, lobo uno minore crenato, ceteris " aequalibus integris, in planta asiatica. Ad decad. XI. ‚Ancistrocaryae, ad specc. fructifera descriptae, nunc exempla nondum florentia, gemmis tamen nonnullis — 452 — fere rumpentibus, inveni, quae ipse attuli in silvis ve- tustis insulae Krusiu jugi centralis Kundshosan initio Junii collecta, nec non unum, quod cum cl. Franchet communicavit Tanaka e m. Amake yama verosimil. ins. Nippon, sub nom. Sawa-ruri-só. Ex his character floris ita stabiliendus: Calyx profunde 5-partitus, laciniis linearibus dorso. versus basin costatis, subinaequilongis. Corolla (non- dum aperta) infundibuliformis, calycem vix superans, extus adpresse strigoso-pubescens, lobis praefloratione imbricatis rotundatis, fauce nuda, tubo lobos plus triplo superante, intus supra stamina, praesertim secus nervos in lobos tendentes, longe adpresse sericeo-piloso, pilis sursum versis. Stamina inclusa, ad trientem inferiorem tubi inserta, fere sessilia. Antherae lineari-oblongae, introrsum longitudinaliter dehiscentes, medio tubo lo- catae. Ovarium 4-partitum, stylo centrali cylindrico, incluso, vix ad faucem attingente, stigmate inconspi- cuo, leviter bilobo. Ovula in loculis solitaria, pendula. — Racemi scorpioidei, ebracteati, floribus brevissime crasse pedicellatis dense obsessi, fructiferi recti elon- gati. Flores dicuntur albi. Prope Lithospermum ponendum, sed habitus potius Cynoglossi. {Tiré du Bulletin, T. XX, p. 430—472. ne 2 December 1874. : Zur Frage über die Reflexhemmungen. Von Setsche- now. ! Das Urtheil; welches Herr Professor Brücke in seinem Lehrbuch der Physiologie über die Lehre von den Reflexhemmungen gefállt hat, ist nur insofern ein verdientes zu nennen, als ich bis jetzt aus Unvor- sichtigkeit alles von mir über diese Frage Erór- terte in meinen verschiedenen Schriften zerstreut liess, ohne die Thatsachen zu resümiren. Nur dadurch kann ich mir den Umstand erklären, dass Herr Professor Brücke sein Urtheil über die Lehre augenscheinlich .nur auf meine ersten zwei Abhandlungen gründet, als wäre für die Entwickelung der Frage nichts weiter .gethan worden. Dem ist aber entschieden nicht so, wie dieses leider so spät erscheinende Résumé sogleich zeigen wird. Nachdem ich im Jahre 1862 die Hauptthatsache der ganzen Frage, d. h. Schwächung der Hautreflexe im Sinne der Türk’schen Messungsmethode bei Rei- zung mittlerer Hirntheile des Frosches festgestellt und bechrieben hatte, handelte es sich für mich hauptsäch- lich um 2 Dinge: 1)um die Auffindung einer Analogie (von Seite der Bedingungen des Erscheinens) zwischen Melanges biologiques. IX. 57* AA der von mir als Reflexhemmung aufgefassten Thatsache und einer von Allen als Hemmungsvorgang anerkann- . ten Erscheinung; 2) um die Feststellung der in der 1. Abhandlung nur kurz angedeuteten Möglichkeit, die Hemmungsgebilde auf reflektorischem Wege zu er- regen. | Ersteres ist mir im vollsten Maasse gelungen. Die gesuchte Analogie hat sich in den Nervenerscheinun- sen an den lymphatischen Herzen des Frosches ge- funden.') Um Weitläufigkeiten zu vermeiden, werde _ ich erst die physiologischen Gründe aufzählen (und nur aufzählen), welche dafür sprechen, dass das Ner- vensystem der Lymphherzen nach demselben Typus gebaut ist, wie die reflektorischen Apparate zwischen der Haut und den Muskeln. Diese Analogien sind fol- gende: a) Curare paralysirt die Bewegungen der Lymph- herzen; | | b) Durchschneidung der zu ihnen hinziehenden Ner- ven ebenfalls; | c) elektrische Reizung dieser Nerven versetzt die Herzen in Tetanus; d) Zerstörung des Rückenmarks in bestimmten Höhen sistirt die Pulsationen der Herzen; e) letztere können von der Haut aus reflektorisch erregt werden; f) Köpfung des Thieres verstärkt die Pulsationen der Herzen; | 9) halbseitige Durchschneidung des Rückenmarks ruft 1) Beitr. z. Physiol. d. Lymphherz. von N. Suslowa, Zeitschr. f. rat. Med. B. XXXI 1868. — 455 — eine der Brown-Sequard’schen Erscheinung ent- sprechende Änderung in der Thätigkeit der Lymph- herzen hervor. Mithin umfassen die Analogien beinahe alle jene Thatsachen, durch welche die reflektorischen Haut- muskelapparate hauptsächlich charakterisirt sind ; und eben dadurch erweisen sich die bekannten 2 Abwei- chungen in dem Verhalten der Lymphherzen von dem der Hautmuskelapparate als unwesentlich, oder we- nigstens ihre Analogie keineswegs als beeinträchti- gend. Um so mehr, als noch eine Analogie zwischen beiden Apparaten existirt und zwar diejenige, welche für unsere Frage von entscheidender Bedeutung ist, — ich meine das Verhalten beider Apparate gegen die Reizung des Gehirns an verschiedenen Querschnitten. In dieser Beziehung ist nämlich folgendes fest- gestellt worden: | | _h) Reizung der Hemisphärenquerschnitte giebt keine constanten Resultate; dagegen i) rufen Reizungen (sowohl mechanische, als chemi- sche und elektrische) der mittleren Hirntheile einen diastolischen Stillstand aller 4 Lymphherzen (die Bewegungen des Blutherzens werden hierbei . ebenfalls sistirt) hervor. Mit anderen Worten, Reizung mittlerer Hirntheile löst zwei Erscheinungen aus, von denen ich die eine als Reflexhemmung aufgefasst hatte, die andere von Allen als Hemmungsvorgang anerkannt ist; und zwar finden beide Erscheinungen ihren Platz an sol- chen Apparaten, welche ganz ähnlich gebaut sind. — 456 — . Wie ist nun aber dieses gleichzeitige Auftreten bei-. der Erscheinungen in Folge einer und derselben Rei- zung aufzufassen? Die Antwort darauf wird durch folgende weitere Beobachtung gegeben. Ist die Hirn- reizung so stark gewesen, dass die Hinterbeine auf das stärkste Kneifen der Pfoten nicht mehr zu rea- giren im Stande sind, so wird durch dieses Kneifen der diastolische Stillstand der Lymphherzen nicht un- terbrochen; so wie aber der Effect der Hirnreizung nachlässt und die Reflexe in den hinteren Extremitä- ten zu erscheinen anfangen, lóst jede mechanische Reizung der hinteren Pfote Bewegungen sowohl im Beine, als in den Lymphherzen aus. Hieraus ergiebt sich nun ohne Weiteres, dass der durch Reizung der mittleren Hirntheile bedingte Vorgang in Bezug auf beide Erscheinungen ein und derselbe ist, und zwar in einer Abschwächung des Leistungsvermógens der Rückenmarkscentra bestehen soll. Ein solcher Vor- gang ist aber dem Wesen nach gerade das, was man - Hemmung nennt. Somit war meine Hypothese auf dem Wege der Analogie erwiesen. Später kamen auch directe Be- weise hinzu, die betreffenden Versuche konnten aber erst angestellt werden, nachdem mir das Verhalten der sensiblen Rückenmarksnerven gegen die elektri- sche Reizung bekannt geworden ist. Aus meiner hierauf bezüglichen Untere e à entnehme ich folgende Thatsachen: 1) Die Rückenmarksreflexe und die locomotorischen Bewegungen bedürfen zu ihrer Auslösung vom 2) Ub. d. el. u. chem. Reiz. d. sens. Nerv. u. s. w. Graz. 1868. — 457 — sensiblen Nerven aus viel stärkerer einzelner In- ductionsschläge, als die Muskelzuckungen bei ent- sprechender Reizung des motorischen Nerven. 2) An beiden Apparaten lassen sich bei Reizung des sensiblen Nerven mit einer Reihe von Inductions- schlägen sehr scharf die Summirungserscheinun gen der Reize wahrnehmen. | 3) Reizung des sensiblen Nerven mit mittelstarken Inductionsstrémen löst periodische Bewegungen aus und der Reizungseffect fängt immer mit einer motorischen Phase an; | | 4) wird dagegen der Nerv mit stärkeren Strömen gereizt, so bleibt das Thier eine Zeitlang ruhig; so wie aber die heizung unterbrochen wird, geht die Ruhe sogleich in Bewegung über; 5) prüft man während der Nervenreizung die Haut- empfindlichkeit der Pfoten auf mechanische Reize, so erweist sie sich gewöhnlich stark abgestumpft zur Zeit der Ruhepausen. Durch die sub 2) angeführte Thatsache (die 1° werde ich später ausnutzen) wurde zum ersten Mal der Sinn der Türk’schen Reizungsmethode experi- mentell aufgeklärt. Die 3° und 4" Thatsache neben - einander gestellt zeigten unzweideutig, dass die Ruhe des Thieres während einer starken Nervenreizung als gehemmte Bewegung, und zwar reflektorischer Natur, aufzufassen ist. Endlich lässt die 5° Thatsache ver- muthen, dass hier dieselben Mechanismen im Spiele sind, welche bei Reizung mittlerer Hirntheile in Wirk- samkeit treten. Kurz, es gelang mir, durch diese Versuche zu er- Mélanges biologiques. IX. 58 — 458 — weisen, dass die Hemmungsmechanismen in der That reflektorisch erregt werden können. Nachdem ich auf diese Weise die beiden Aufgaben gelöst hatte und mit dem Verhalten der sensiblen Nerven gegen elektrische Reize vertraut wurde, suchte ich die Hauptthatsache der ganzen Frage, nämlich die in-Folge der Hirnreizung eintretende Schwächung des Leistungsvermögens der reflektorischen Centra, auf directem Wege zu erweisen. Es ist ohne Weiteres einleuchtend, dass bei der bis dahin zur Auslösung der Reflexe angewandten Türk’- schen Methode eine unter gegebenen Bedingungen wahr- genommene Schwächung der Reflexe zwei Erklärungs- weisen zulässt: sie kann ihren Grund entweder in einer Schwächung des Leistungsvermögens der reflektori- schen Centra oder in einer Abstumpfeng der Haut- empfindlichkeit haben. Im letzteren Falle könnte die Erscheinung natürlich nicht als Hemmungsvorgang auf- gefasst werden. Es ist mir zwar gelungen, den von mir aufgefundenen Fall der Reflexschwäche im ersteren Sinne auslegen zu können, dieses geschah jedoch nur auf dem Wege der Analogie. — Direct kann die Frage nur dann entschieden werden, wenn die Einmischung der Hautempfindlichkeit aus den Versuchen fortkommt, mit anderen Worten, wenn man die Türk’sche Rei- zungsmethode durch directe Nervenreizung ersetzt. Solche Versuche sind von Herrn J. Tarchanow angestellt und in seiner Abhandlung, «üb. die Sum- mirungsersch. bei Reiz. sens. Nerv. d. Frosches» °) beschrieben worden. Seine Resultate in dieser Rich- 3) Bullet. d. St. Petersb. Akad. d. Wiss. T. XVI pag. 65 — 84. — 459 — tung stimmen mit den Ergebnissen der Türk’schen Methode überein: er hat nämlich gefunden, dass die Summirungserscheinungen durch Reizung mittlerer Hirntheile erschwert werden. Seine Versuche habe ich in jüngster Zeit in einer etwas abweichenden Form, aber mit demselben Erfolg wiederholt. Da die Säurewirkung auf die sensible Hautfläche als eine Reihe reizender und progressiv anwachsender (in Folge der Summirung der Effecte einzelner Stösse) Stösse gedacht werden muss, so reizte ich den sensiblen Nerven (n. ischiad.) mit Inductionsströmen beim spie- lenden Hammer der primären Spirale eines gewöhn- lichen du Bois’schen Apparates. Hierbei bewegte sich die secundäre Rolle auf 4 Rädern in einer schiefen Ebene und zwar so, dass man sie in jedem beliebigen Augenblick in ihrem Laufe arretiren und ihren Abstand von der primären Rolle ablesen konnte. Bei dieser Anordnung gestaltet sich der Versuch so: erst wird der Nerv ohne Reizung des Gehirns gereizt und der Stand der 2'*" Rolle abgelesen, hierauf werden die mittleren Hirntheile mitgereizt und der Stand der Spi- rale abermals abgelesen. ^) 4) Fasst man das früher angeführte Verhalten der sensiblen Nerven gegen einzelne Inductionsschläge ins Auge, so ist leicht ein- zusehen, dass eine derartige Reizungsweise des Nerven untauglich für solche Versuche ist. Solche Reizungen würden augenscheinlich demjenigen Falle entsprechen, als wenn ich eine zu starke Säure- lösung zur Reizung der Haut angewandt hätte; oder noch besser dem Falle einer Vagusreizung, während welcher man in das still- stehende Herz mechanisch stösst. Die hemmende Wirkung des Va- gus ist augenscheinlich nur für die normalen schwachen Reize, nicht für künstliche stärkere berechnet. Ebenso muss es auch mit unse- rem Apparate der Fall sein. — 460 — Somit besteht die reflexhemmende Wirkung der mitt- leren Hirntheile in einer Erschwerung der Summi- rungserscheinungen innerhalb der reflectorischen Centra. Denkt man sich nun die Herzthätigkeit als hervor- gebracht durch ein periodisches Anwachsen schwacher innerer Reize, so wird die Analogie zwischen meiner Reflexdepression und der hemmenden Wirkung des Vagus gewiss eine frappante. Mit anderen Worten, die Lehre von der Reflexhemmung in ihrer allgemeinen Bedeutung ist als eine sicher gestellte zu betrachten. Sie ist aber in der That noch wenig ausgearbeitet, weil wir überhaupt keinen Begriff von dem Wesen der Hemmungsvorgánge haben. Odessa, den 27. November 1874. (Aus dem Bulletin, T. XX pag. 537—542.) sai OIN ES =, März 1875. Untersuchungen über das Kaninchen (Lepus cuniculus) in antiquarisch - linguistischer, zoogeographischer und paläontoiogischer Beziehung. Von J. F. Brandt. Die Ermittelung des Ursprunges und der Verbrei- tung der Hausthiere hat, wegen ihrer innigen Bezie- hung zur Culturgeschichte des Menschen, bereits eine Menge von Gelehrten beschäftigt. Auch sind trotz der vielen Schwierigkeiten, welche dieselbe bietet, aus ihren Arbeiten bereits eine Menge beachtenswerther Resultate hervorgegangen. Ich selbst habe mich be- müht, durch zoologische und anatomische Studien die früher zwar theilweis angenommene, keineswegs aber durch eingehende Untersuchungen nachgewiesene, Ab- stammung der gewöhnlichen Hausziege von Capra Ae- gagrus genauer festzustellen. Meine Mittheilungen sind indessen, da sie in einem heisewerke (Asie mineure par P. d. Tchichatcheff P. II. Paris 1856. p. 670) sich finden und in demselben in Form einer brieflichen Mittheilung mit dem übrigen Texte vom Verfasser verschmolzen wurden, also darin verschwinden, bisher fast unbeachtet geblieben und entgingen daher sogar dem umsichtigen V. Hehn bei der Abfassung seines Zusatzes S. 504 À 37. zum Artikel über die Hauszie- Melanges biologiques. IX. 58* — 462 — gen in seinem in linguistisch-historischer Beziehung ausgezeichneten Werke: Kulturpflanzen und Haus- thiere, historisch - linguistische Skizzen, 2° Ausgabe, Berlin 1874. 8. dx | Eine neuerdings unternommene Arbeit: « Ueber den ehemaligen und jetzigen Bestand so wie den Ursprung der europüisch-nordasiatischen Säugethier- Fauna», wel- che in den Memoiren unserer Akademie erscheinen wird, veranlasste mich natürlich auch den Artikel Kaninchen zu bearbeiten. Er gewann indessen, da ausser den Mittheilungen Hehn’s über das Kaninchen (a. a. O. S. 395, 529 und 530) auch noch zwei ihm entgangene Arbeiten, eine von W. Houghton (The Rabbit, Lepus cuniculus, as known to the Ancients, Ann. a. Magaz. of nat. hist. 4° ser. Vol. III. London 1869. p. 179) und eine zweite von Jeitteles (Mi- theilungen d. anthropolog. Gehellschaft in Wien Bd. II. 1872 S. 55 ff.) zu benutzen waren, und so manche Erweiterungen und Berichtigungen der frühern An- sichten nóthig erschienen, einen Umfang, der für die oben erwähnte Arbeit zu gross erschien. Ich entschloss mich daher, denselben nachstehend besonders erschei- nen zu lassen und in meinem faunistischen Memoire mich auf einen Auszug desselben zu beschränken. | Da die Frage, ob der auf uns gekommene älteste griechische Schriftsteller über die Naturgeschichte der Thiere das Kaninchen gekannt habe, noch nicht klar gestellt sein dürfte, so beginne ich meinen Arti- kel mit Erörterung derselben. Die Thierart, welche Aristoteles Mel ôov iotoofus an mehreren Stellen (siehe ed. Schneider I. Index p. 520) als dacvrovs bezeichnete, wurde schon von — 463 —.. Gaza blos auf den Hasen, von ler es auf den Hasen und das TIEN ME gleichzeitig bezogen. Manche neuere Naturforscher wie Gervais (Zool. et . paléont. fr. 2° éd. p. 48) und Blasius (Naturgesch. . .d. Stiugeth. Deutschlands S. 427) führen $acur.oug ohne weiteres als Synonym des Lepus cuniculus an. — Die neusten, naturkundigen Herausgeber der Historia — animalium, H. Aubert und Wimmer, meinen (Ari- stoteles’s Thierkunde Bd. I. p. 66 no. 11) daouroug würde auf Hasen und Kaninchen zugleich bezogen werden können, wenn dacumoug und A«Yog bei den ültern Griechen als Synonyme galten. Aristoteles schreibt einerseits seinem $acurous meist solche Merk- male zu, welche dem Hasen mit dem Kaninchen gemein - sind, während er andererseits nicht bemerkt, derselbe - wäre kleiner und kurzöhriger als der Hase und wohne. ‚abweichend von diesem in Höhlen. Zu .Gunsten der Ansicht, unter $acurous sei nur das Kaninchen zu . verstehen, lässt sich indessen anführen, dass Aristo- . teles an drei andern Stellen (Lib. VIII § 162, IX § 120 und IX $ 121) auch ein Thier als Axyoo und hayos (= Aa'0c) besonders erwähnt und von seinem Sacurous sagt, er gebäre blinde Junge, was wohl vom — Kaninchen, nicht aber vom Hasen, gilt. Wenn übrigens . die von Erhard (Faun. d. Cycladen Th. 1. 1858. S. 23) auf mehreren der Cycladen und einigen kleinen bei Creta liegenden. Inseln nach Raulin beobachten Kaninchen, ebenso wie das von Schubert von Patmos mitge- brachte Exemplar, welehes À. Wagner erwühnt, von ursprünglich wilden abstammten, so kónnte man auch daraus wenigstens vermuthen, wenn auch nicht be- haupten, Aristoteles habe möglicherweise eine, wenn - — 464 — auch sehr unvollständige, Kenntniss vom Kaninchen besessen. Sind übrigens, wie Manche meinen, auch Griechenland und Kleinasien den Wohngebieten des Kaninchens wirklich zuzuzählen, wofür indessen noch | sichere Beweise fehlen (siehe unten), so hätte Aristo- teles auch aus den letztgenannten Ländern möglicher Weise etwas vom Kaninchen erfahren können. Der nicht nur als Heerführer und Gelehrter be- rühmte, sondern auch als rüstiger Waidmann, ja so- gar als Verfasser eines Jagdwerkes (Kuvnystıxds) be- kannte Xenophon spricht darin (Cap. III, 3 und V, 1) freilich nur vom Hasen und seiner Jagd, nicht von dem ihm verwandten Kaninchen. Der älteste auf uns gekommene Classiker, welcher ohne Frage das Kaninchen erwähnt, ist Polybius. Zu Folge eines bei Athenaeus erhaltenen Fragmen- tes vom Lib. XII der Geschichte des Polybius (sieh Polybius ed. Dindorf, Vol. III, Lib. XII 3. 10) bemerkte er nämlich: auf Kuovos (Corsica) gäbe es von wilden Thieren nur Füchse, Kaninchen und wilde Schaafe. Das Kaninchen, welches in den bisherigen Ausgaben des Polybius, selbst in der von Dindorf xv- vxo; genannt wurde, schildert er als kleines hasen- artiges, aber davon verschiedenes, meist unter der Erde wohnendes Thier. — Bemerkenswerther erscheint indessen, dass schon Paul Leopardus mit Recht be- merkt, statt xuwxdos sei xswxhos zu setzen, wie bei Athenaeus (Deipnos. IX 63; 400 f.), da xswxdos das sräzisirte cuniculus ist. Bei Varro (De re rust. Lib. LIT. cap. XII) lesen wir Folgendes: Cuniculi dicti ab eo, quod sub terra cunieulos ipsi facere soleant, ubi lateant in agris. — 465 — Horum omnia tria genera, si possis, in leporario ha- : bere oportet, et duo quidem utique habere puto, et quod in Hispania annis ita fuisti multis, ut inde te -. euniculos persecutos credam. — Wir ersehen daraus, dass Varro das Kaninchen als ein nur in Spanien heimisches Thier ansieht und dasselbe nebst zwei andern Hasengattungen, worunter der gemeine Hase (Lepus timidus) und der Alpenhase (Lepus variabilis) (Plin. H. N. L. VIII c. LV) gemeint sind, für Ha- sengehege (Leporaria) empfahl. Catullus (Carm. X X XVII v. 18) bezeichnet Spa- nien als reich an Kaninchen mit den Worten: Tu cuniculosae Celtiberiae fili. Plinius (Nat. H. Lib. VIII cap. LV.) sagt Nach- stehendes über die Kaninchen: Leporum generis sunt et quos Hispania cuniculos appellat, fecunditatis in- numerae famemque Baliarum insulis populatis mes- sibus adferentis. Fetus ventri exsectos vel uberibus ablatos, non repurgatos interaneis, gratissimo in ci- batu habent; laurices vocant. Certum est Baliaricos adversus proventum eorum auxilium militare a divo Augusto petiisse. Magna propter venatum eum viver- ris gratia est. Iniciunt eas in specus, qui sunt multi- fores in terra, unde et nomen animali, atque ita ejectos superne capiunt. | | Unter den Viverren sind indessen keineswegs die Viverren der Naturforscher der Neuzeit, sondern die zu den wieselartigen Thieren gehórigen, schon von H e- rodot (IV, 192) als tartessische yadn erwähnten, eine gezähmte Varietät (Putorius furo) des gemeinen Iltisses (Putorius communis) bildenden, Frettchen gemeint. Strabo (Geogr. L. III. Cap. II. $ 6) erzählt von Mélanges biologiques. IX. - 59 — 466 — . Turdetanien (Hispania Baetica), schädliche Thiere seien dort selten, mit Ausnahme der erdwühlenden Häschen (yeoouyoy Aayıddov), welche einige Leberiden nennen. Diese verwüsten Pflanzungen und Saaten, indem sie die Wurzeln abfressen, was in ganz Iberien geschieht. Das Übel erstreckt sich sogar bis Massalia (Marseille) und belästigt selbst die Inseln. Man sagt sogar, die Bewohner der Gymnesien (Balearen) hátten eine Ge- sandtschaft an die Römer geschickt und um ein an- deres Wohnland gebeten, da sie der Menge der Thiere nicht Herr werden kónnten. Hierauf bemerkt er, dass gegen einen mässigen Bestand unter andern wide Wiesel, die aus Lybien kümen (womit er offenbar die Frettchen meint), gehalten würden, die man mit ei- nem Maulkorb in die Kaninchenhöhlen treibe. Die Wiesel zógen dann diejenigen Bewohner derselben, welche sie fassen kónnten, mittelst ihrer Krallen aus den Höhlen, während sie die andern heraustrieben, worauf die auflauernden Menschen sie fingen. Ein Epigramm (III, LX, Cuniculus) des Martia- lis lautet: Gaudet in effossis habitare cuniculus antris, Monstravit tacitas hostibus ille vias. Galen erwühnt in seiner Schrift De alimentorum facultatibus Lib. III (ed. Kühn T. VI. p. 666): in Iberien gebe es ein, diesem Lande eigenthümliches, : hasenähnliches Thierchen, welches man den xouv(xouAov nenne. Er gräzisirt also das Wort streng nach dem Lateinischen. | Athenaeus (Deipnos. IX 63, 400 f. 401 a) be- -richtet, Polybius in seiner Geschichte (sieh oben) schildere das Kaninchen (den xovxov); ebenso er-. RES: — 467 — wähne dasselbe der (im ersten Jahrhundert n. Chr. lebende) Philosoph Posidonius in der seinigen. Hier- auf fährt er fort: wir haben auf der Fahrt von Dicae- archeia nach Neapel (Néav xodwv) auf einer nahe dem Ende von Dicaearcheia gelegenen Insel, die von we- nigen Menschen, aber vielen Kaninchen bewohnt war, . deren viele gesehen. — Die von Athenaeus nach den vorstehenden Mittheilungen über Kaninchen erwähn- ten xeAt9ov(ot Aæyoot, so wie der in einem von ihm mit- getheilten Fragmente aus einer verlornen Comódie des Diphilos oder Calliades citirte yedtSoverog Saou- Tous sind aber wohl auf den echten Hasen, nicht auf das Kaninchen zu beziehen, da der yAuxeta pinapxug, einer aus Theilen von Hasen, nicht von Kaninchen, bereiteten angenehmen Speise, dabei Erwähnung ge- schieht. . Aelian (De nat. anim. LXIII. cap. XV) schildert das Kaninchen, welches er, da er kein Namenerdichter sei, mit den Hesperischen Iberern ("Ißnges of Eoréoor) als xowxdos (wohl zu lesen xouwxdos, nicht aber wie in andern Ausgaben steht als xowhoç) bezeichne, als hasenartiges kleineres, daher kurzleibigeres, klein- kópfigeres, kurzschwänzigeres, sehr wenig fleischiges Thierchen. Aus den eben angeführten, uns erhaltenen Mitthei- lungen der alten Griechen und Rómer, welche vom Kaninchen sprechen, und genau genommen mit Sicher- heit erst mit Polybius beginnen, geht nur Nachste- hendes hervor. Das Kaninchen sei ein hasenähnliches, jedoch kleineres Thier, welches in von ihm selbst ge- grabenen Erdhóhlen in Spanien, auf Corsika und den Balearen lebte und wegen seiner grossen Fruchtbar- — 468 — keit sich zuweilen so ausserordentlich vermehrte, dass es überaus gefährliche Verwüstungen auf den Cultur- feldern anrichtete, die durch die gewöhnlichen Ver- tilgungsmittel, wie Jagden mit Hülfe von Frettchen, ‚sich nicht beseitigen liessen. Auch melden sie uns, dass die aus dem Mutterleibe genommenen, oder neugebor- nen, noch unausgeweideten jungen Kaninchen (laurices) in Spanien als Speise besonders geschätzt waren. Hehn in seinen Culturpflanzen und Hausthieren S. 395 — 96 fühlte sich indessen veranlasst, aus den eben resumirten, dürftigen, Angaben der Classiker die Ansicht herzuleiten: «das Kaninchen sei den Griechen im Osten des Mittelmeeres nicht zu Gesicht gekom- men und war Spanien eigenthümlich, eng an den ibe- rischen Volksstamm geknüpft, mit dem es über Afrika nach dem westlichen Europa gekommen sein muss». Er sagt ferner: «die Iberer müssen besondere Liebhaber dieser Zucht und des Kaninchenfleisches gewesen sein: sie hatten das Thier auch auf die spanisch-italischen Inseln, auf denen sie vor Alters angesessen waren, mit über Meer gebracht, nicht blos nach Corsica, sondern auch auf die balearischen Inseln». Bereits der treffliche Jeitteles erklärte sich indessen (Mittheilungen der anthropolog. Gesellschäft in Wien Bd. II. 1872 no. 2. S. 57) gegen diese Ansicht, und meinen noch ein- gehendern zoogeographischen und paläontologischen Studien zu Folge kann ich ihm nur beistimmen. Hinsichtlich des Ursprungs des Namens Cuniculus stehen sich zwei Ansichten gegenüber. Die Einen sind geneigt einen iberischen, die Andern einen römischen anzunehmen. | Der Umstand, dass der nicht eben sehr zuverlässige — 469 — Aelian seinen Namen xowos oder nach einer andern, "wohl richtigern, Lesart xowxhos (= xówxog Athe- naeus, Erotian) von den westlichen Iberern ableitet, veranlasste schon Schneider (Lelog. phys. IT. p. 33 etc.) zu der Bemerkung: es seien die westlichen, am Ocean wohnenden, Iberer darunter gemeint. Es waren dies, wie er annimmt, hóchst wahrscheinlich die Kc- wot des Polybius X. X. 7 und des Appian (isp. K. 58), welche den als Cuneus von Pompon. Mela III. K. 1 bezeichneten Landstrich (zwischen dem Flusse Guadiana und dem Cap St. Maria) bewohnten. Der heutige spanische Name des Thieres (conejo) scheint ihm namentlich ein Überrest von den Coneis oder Cuneis zu sein. — Damit dürfte er aber nicht bewie- sen haben, dass der vom Südende Lusitaniens, nicht Hispaniens (Iberiens) hergeleitete, nach Maassgabe von Athenaeus vermuthlich in xswxdos, oder nach Galen in xouwmxouhos zu verwandelnde Name xowdoc oder xowxoc wirklich ein iberischer sei. Hehn a. a. O. S. 395 bemerkt zwar ebenfalls: das Wort Cunicu- lus gehóre der iberischen Zunge an und sei nur mit einer lateinischen Endung versehen worden. — Später S. 529 heisst es indessen bei ihm: Aelian sei kein besonderer Gewährsmann. Der iberische Volksstamm, namentlich seine Sprache in ihren ältesten Resten, erwarte noch immer ihren C. Zeuss. Er hält demnach wenigstens jetzt Aelian’s Angabe für keine sichere. Um aber der Entscheidung der Frage über den ver- mutheten iberischen Ursprung des Wortes Cuniculus wo möglich wenigstens näher zu kommen, wandte ich mich an meinen Collegen Schiefner, dessen gefällige Vermittelung mir die Freude verschaffte, durch das — 470 — Wohlwollen Sr. Hoheit des Prinzen Louis Lucian Bonaparte, eines ausgezeichneten Kenners der baski- schen Sprache, folgende auf die baskischen Benennun- gen des Kaninchens bezügliche Mittheilungen zu er- halten: | | | «Les noms basques en usage pour le lapin que j'ai pu recueillir et que j’ai entendu moi-même prononcer de la bouche des campagnards, sans m'occuper en aucune facon de ce que disent les livres, sont les suivants: 1) unche (pron. unce); 2) kui; 3) koneshu (sh à l’an- glaise); 4) koneju (7 comme jota espagnol); 5) Konejo (j espagnol); 6) //api (// mouillés); 7) //api (id., mais avec ? nasal, son qui manque au francais); 8) lapin (prononcez lapinn). Le numéro 1) n'est en usage que dans le sous-dialecte roncalais, qui se rapporte au souletin; le 2) dans quel- ques parties de la Biscaie; le 3) est labourdin; le 4) , est guipuscoan et biscaien; le 5) je l'ai trouvé dans le sous-dialecte du bas-navarrais occidental en usage dans la vallée espagnole d'Aezcoa; le 6) est souletin; le 7) est souletin de la nuance de Darcus; le 8) est labourdin et synonyme du 3. Les 1) et le 2) sont les seuls noms basques, tous les autres ayant été pris de l'espagnol ou du francais. Quant à la dérivation de cuniculus, ne faut-il pas considérer ce mot comme une forme diminutive de cunus hypothétique, formé à la manière de. acicula de acus, ou de articulus de artus? Okus pour oculus est aussi hypothétique, et cependant le oko slave etc. est là pour prouver que ocus est bien la racine de oculus. Admettant donc cunus nous avons cun, ce qui ne dif- fw ETT — 471 — fére pas beaucoup de kuz biscaien. Il me paraît done que l’on peut considérer kui comme étant à cuniculus . ee que ok (de oko) est à oculus.» Da auch der Nordwesten Afrikas, wegen der viel- leicht von dort herstammenden Zberer (Basken) und des dortigen noch gegenwärtigen Vorkommens des Kaninchens in Betracht kommt, so bemerke ich, dass nach einer freundlichen Mittheilung meines Collegen Dorn dasselbe im algierischen Dialect guenine, : is, im Dialect der Barbarei aber, der auch in Marocco gebräuchlich ist, kelón . ls genannt, also mit keinem sicher als baskisch bekannten, also auf das Baskische noch nicht direct reducirbaren Worte bezeichnet wird. Der Ansicht, der Name Cuniculus sei iberischen . Ursprungs, steht die bereits oben erwähnte Angabe Varro's gegenüber: die Kaninchen seien Cuniculi, und zwar nach Plinius in Spanien (also von den hómern) genannt worden, weil sie Hóhlen (Minen) graben. Als solche Thiere wären sie freilich nicht als cunicul?, sondern sprachlich, wie logisch, richtig als cunicularii zu bezeichnen und den, freilich erst in spä- tern rómischen Schriften nachweisbaren, muthmasslich aber doch wohl schon in verlornen erwähnten, milites cu- nicularii (Veget. Epitoma rei militaris II. 11) zu ver- gleichen gewesen. Die Form Cuniculi könnte aber móg- licher Weise von Unwissenden ersonnen worden und nach dem Usus est tyrannus selbst in die Schrift- sprache eingedrungen sein. Die Bezeichnung der Ka- ninchen als Minengráber im Gegensatz zu den Hasen, worauf Strabo’s Bezeichnung der Kaninchen als erd- wühlende Häschen hindeutet, erscheint übrigens eben E — 472 — so naturgemäss wie ansprechend. — Die Ansicht man- cher Gelehrten, worunter auch Helin: der lateinische Name cuniculus für Mine sei dem Thier entlehnt, dürfte wohl, selbst wenn wir ihn auch aus der Zahl der uns erhaltenen alten lateinischen Schriftsteller erst bei Varro, Cicero und Caesar finden, deshalb kaum zulässig sein, weil die Anwendung von Minen bei Belagerung von Städten, also wohl auch ihre Be- zeichnung durch cuniculi, notorisch viel älter ist als nach Maassgabe von Varro und Plinius der Name cuniculus für das Kaninchen. Bereits die Perser unter Darius, dann die alten Griechen, die lange yor Varro, Cicero und Caesar lebenden Römer, ja selbst die Gallier wandten bei den Belagerungen Minen an (J. J. H. Nast, Einleitung in die griechischen Kriegsalter- thümer, Stutgart 1780. 8. p. 146 ff.). Alexander der Grosse bediente sich z. B. derselben mit Erfolg bei der Belagerung von Cyropolis (Curtius L. VII. cap. XXVII) und der berühmte römische Feldherr Ca- millus bei der von Veji (Liv. L. V. c. 21). Den Na- men cuniculus sieht übrigens auch Erotianus (Vocum Hippocraticarum conlectio ed. Klein, Lips. 1865. 8. sub voce Aeßnptdos p. 93) für einen römischen an, in- dem er nach dem Grammatiker Polemarchus von einem kleinen, hasenartigen Thier spricht, welches die Römer den xsvixAsv, die Massilioten aber den Aeßy- otda nennen. | Sehr ansprechend werden von Hehn S. 530 unter N 83, Zusatz zu S. 398 mehrere andere von verschie- denen Völkern gebrauchte Bezeichnungen des Kanin- chens besprochen. Zuerst beschäftigt ihn der von Erotianus a. a. O. erórterte, schon bei Strabo vor- E od j the B ‘ Ce Ver cu T . eae N PE et Puree Sem, tte, — 473 — kommende, Name AcByetc. Nach Hehn konnte, wenn es wirklich ein áolisches (altgriechisches) Wort Aeropıs für Hase gab, daraus mit erweichtem Labial ein Ae- Bnots erwachsen. Hierbei wäre nach meiner Ansicht nur zu berücksichtigen, dass bei Varro (De lingua latina Lib. V. $ 102) steht: Lepus, quod Siculi qui- dam Graeci dicunt Aeropıv und dass wir in seiner Schrift De re rustica Lib. III. cap. XII lesen L. Ae- lius putabat ab eo dictum leporem, quod levipes esset. Ego arbitror a graeco vocabulo antiquo, quod eum Aeoles Boetii Aéropwv appellabant. In Bezug auf das bei Plinius a. a. O. vorkommende Wort laurices bemerkt Hehn, dass Jaurix, welches in den romanischen Sprachen und im Mittellatein ver- schwunden ist, in althochdeutschen als loricht und lo- richin sich wiederfinde und dass laurix möglicherweise nichts als eine andere Form oder Aussprache von Xeno wäre, es müsste dann laurix griechisch-römisch oder auch Aefwoís ein iberisches Wort sein. Er be- merkt ferner: das englische rabbit (Kaninchen) stamme | aus dem Celtischen und schliesst mit Belegen für die Entstellung des Namens Cuniculus beim litauisch- slawischen Volksstamm, woran es auch im germani- schen nicht fehlt. - : Es kann hier nicht der Zweck sein, die Namen zu erörtern, welche das Kaninchen bei verschiedenen Völkern erhielt, um so mehr, da schon Nemnich, Allgemeines Polyglotten- Lexicon der Naturgeschichte, Hamburg u. Halle 1795 — 95. 4. einen grossen Theil derselben zusammengestellt hat, die freilich einer kri- tischen Durchsicht und Ergänzung bedürfen. Schliesslich erscheint nur noch bemerkenswerth, Mélanges biologiques. IX. 60 ag dass die Albanesen ein eigenthümliches Wort für das Kaninchen (boüte) besitzen sollen, denn es entsteht daraus die Frage: ob es etwa in Albanien wilde Ka- ninchen gäbe oder früher gegeben habe; eine Frage, die, so viel mir bekannt, für jetzt als eine offene zu betrachten ist, deren Beantwortung aber ein zoogeo- graphisches Interesse bietet. p n. Die bisherigen Angaben über das zu verschiedenen Zeiten verschiedene, gegenwärtig weit beschränktere, früher (namentlich vor der Eiszeit) weit umfangrei- chere, Verbreitungsgebiet der ursprünglich wilden Kaninchen sind bisher nur ungenügend erórtert wor- den. So weit meine Studien über die gegenwärtige Verbreitung der ursprünglich wilden Kaninchen rei- chen, beginnt dieselbe südlich in Nordafrika mit dem nach meiner Ansicht nur eine climatische Varietät . des Lepus cuniculus darstellenden Cuniculus algirus Lereboullet's (Zxplorat. sc. de l’ Alger. p. 122), in Marocco (Jeitteles Mittheil. d. anthropolog. Gesellsch. in. Wien, Bd. II, 1872, p. 59) und Algerien (Explor. sc. de l’Alger. d. a. O.). Madeira dagegen, welches Andr. Wagner (Schreb. Säugeth., Suppl. Nager, Abth. Il, p. 38) dem Verbreitungsgebiet wilder Kaninchen .zuzühlt, besitzt nur viele eingeführte, denn die Portu- giesen fanden auf den canarischen Inseln überhaupt keine wilden Säugethiere vor (Greef Madeira und die canar. Inseln im Rectorats- Programm von Caesar, Marburg 1862. 4. p. 20). — Auch die Azoren besitzen nur eingeführte Kaninchen (H. Drouét, Éléments de la Faune Acoreenne, Paris 1861, p. 65). In Europa sind Portugal (Link und Barbosa), Spa- nien (Link und Seoane), die Balearen (Strabo Geogr. — 475 — a. a. O.), Corsika (Polybius), Sardinien (Cetti, Na- turgeschichte von Sardinien, Th, 1. S. 188, Cornalia, Fauna d’ Italia I. p. 49), wie mir scheint auch Sicilien, . dann Frankreich (Strabo, P. Gervais, Pictet u.s. w.). wohl als gegenwärtige sichere ursprüngliche Fundorte zu betrachten, denen sich nach Bonaparte (Faun. dal.) auch Italien anreihen soll. Nach Costa würde es deren auch auf Ischia, Capri und Nisida geben (Cornalia a. a. O.), jedoch kónnten dies verwilderte sein. adul. In Portugal lebte und lebt noch jetzt das wilde . Kaninchen (coetho) in Menge (H. F. Link, Reise durch Frankreich, Spanien und besonders Portugal, Bd. III. S. 310; Barbosa du Bocage in Guerin’s Revue de Zool. T. XV. 1863 p. 330). In Spanien fand Link a. a. O. das Kaninchen nach (Seoane conego, in der Volkssprache gallego, coello, coenllo und gazapo) zahlreicher als in Portugal. — V. Lopez Seoane (Fauna Mastologica de Galicia, San- tiago, 1861. 8. p. 350) erklärt dasselbe für einen häu- figen Bewohner Galiziens, namentlich der Provinzen Pontevedra und Orense. — Bei Cadiz, Granada und in der S. de Ronde findet man dagegen nach Rosen- hauer (Die Thiere Andalusiens , Erlangen 1856. 6. S. 3) die Kaninchen nur sparsam. . Zur Zeit der rómischen Kaiser sah màn, wegen ihrer dortigen Menge, die Kaninchen als charakteristisch für Hispanien an, denn unter Kaiser Hadrian, nicht früher, wurden, wie mein College Stephani mitzu- theilen die Güte hatte, goldene und silberne Münzen geprägt, auf welchen das Kaninchen als Attribut Hispa- niens angebracht ist (siehe Eckhel: Doctrina numm. RAT = Vol. I. p. 8, Vol. VI. p. 495 und Vol. VII. p. 449; Cohen: Descr. d. monnaies frappées sous lemp. Ro- . maine T. II. p. 132, 155, 219 Pl. 5. 455). Solche .Münzen bieten vor einer liegenden weiblichen Figur, . die einen Ölzweig hält und den linken Arm auf einen Felsen stützt, die Darstellung eines Kaninchens (Co- hen, Descr. hist. de médailles impér., T. II, Paris 1859, Adrien M 270 — 276). Büsten mit dem Emblem des Kaninchens wurden gleichfalls angefertigt. Auf der als . Testa colossale della Spagne bezeichneten Büste (Vi- sconti, Monumenti Scelti Borgesiani, Tab. XXXVIII. Fig. 1) ist z. B. auf der rechten Schulter ein Kanin- chen angebracht. In Frankreich waren nach Petrus de Crescentiis (Opus ruralium commodorum Lib. IX, cap. 8) im drei- zehnten Jahrhundert die Kaninchen von der Provence bis in die Lombardei verbreitet. Pictet (Paléont. 2° éd. I. p. 256) deutet auf das Vorkommen wilder Kaninchen in der ehemaligen Provinz Languedoc hin. P. Ger- vais (Zool. et Paléont. fr. 2° éd. p. 48) spricht gleich- . falls von Kaninchen, die auf unbebauten Ländereien von Languedoc sich finden, ohne weitere Bemerkun- gen über noch anderwärts in Frankreich vorhandene mitzutheilen. Picot-Lapeyrouse (Tables méthod., an. VIT. Tou- louse. 8. p. 5) lässt die Kaninchen der Haute-Garonne . und Chesnon (Zool. Normande p. 117) in der Nor- mandie vorkommen. Bei Salle (Faune du département de la Marne, Cha- lons 1863. 8. p. 119) lesen wir vom häufigen Vorkom- men von Kaninchen in den Nadelwäldern des Marne- departements und bei Felix Marcotte (Animaux ver- — 477 — tébrés de l’arrondissement d’ Abbéville p. 247) von ih- . rem Vorhandensein im genannten Arrondissement. Dass es deren im Département de la Charente-infé- rieure in allen Gehölzen gäbe, berichtet E. Beltre- mieux (Faune du départ. de la Charente-inférieure, La Rochelle 1864. p. 10). Hr. W. Kowalewski theilte mir gefälligst münd- lich mit: dass bei Marseille, bei Orgon und St.-Gau- dins (Haute-Garonne) noch jetzt wilde Kaninchen vor- handen seien. — Bei Nizza waren sie indessen (1826) nach Risso (Hist. nat. de l’Europe mérid. T. III. p. 16) nur noch selten anzutreffen. _ Merkwürdig ist es, dass kein französischer Natur- forscher die Frage erörterte: ob alle oder ein Theil der in Frankreich vorkommenden Kaninchen wirklich ursprünglich wilde oder verwilderte seien. | Obgleich keiner der rómischen Classiker Italien als . Heimathland von Kaninchen erwähnt, was übrigens auch von Nordafrika gilt, so spricht doch Bonaparte (Fauna Italiana, Introduzione) beiläufig von (wilden?) Kaninchen, mit der Bemerkung, sie seien auf einzelne Distrikte beschränkt, während Cornalia (Fauna d' Ita- ha P. I. p. 49) anführt, dass in Oberitalien (nell alta Italia) sich keine wilden Kaninchen fänden. In Italien und Sizilien dürften übrigens die Kaninchen schon früh durch die ausgebreitete Cultur meist vertilgt, wenig- stens stark decimirt worden sein, so dass sie selbst von den Alten (wegen ihrer geringen Zahl) nicht beachtet wurden. — Von Blasius (Fauna Deutschland's, Süuge- thiere p. 427) wird auch Sizilien als Vaterland der Kaninchen genannt, wo sie nach P. Doderlein (Faun. Sicula d Vertebraté p. 5) an óden, unbebauten Stellen ere des südlichen und östlichen Theiles der Insel gemein sind. Über das Vorkommen des Kaninchens auf Sizi- lien erhielt ich übrigens durch gütige Vermittelung meines freundlichen Collegen Schiefner ausser der citirten Schrift Doderleins durch die Gewogenheit des Hrn. Colonel Henry Yule aus Palermo nachstehende Mittheilungen: Kaninchen, wie Hasen, seien häufig in Sizilien. Das gemeine Volk bezeichne beide als Lepre; ein bei Palermo gelegener Hügel heisse der Monte Lepre. Übrigens seien Hasen (ob auch Kaninchen?) vom 476 v. Chr. gestorbenen Tyrannen von Rhegium, Anaxilaus, dem Gründer Messeniens, auf Sizilien wohl nur wieder eingeführt worden, wo sie sich stark ver- mehrten. Don Pedro de Cisneros (Secretair des Vice- königs De Marcantonio Colonna) erwähne 1585 der auf Sizilien sehr beliebten Kaninchen- und Hasen- Jagd. ; | In dem Werke: La Sicilia ricercata nelle cose pii memerabili, opera di Antonio Mongitori, Palermo 1742. T. I. p. 233 steht: Hasen und Kaninchen gäbe es in Sizilien im Überfluss. Madame Jeannette Power: Itinerario della Sicilia riguardante tutti à rami di storia naturale, Messina 1839, erwähnt, dass der 40 milles von Catania ge- legene Wald Bosco di Maretto eine gute Jagd, dar- unter auch Kaninchen, biete. Durch die vorstehenden Mittheilungen dürfte zwar das noch gegenwärtige Vorkommen ursprünglich wilder Kaninchen in Italien und Sizilien keineswegs völlig ge- sichert, wenn auch sehr wahrscheinlich sein. Man kann : wenigstens wohl kaum annehmen, das Kaninchen habe in alten Zeiten in Italien und Sizilien nicht mit den- — 479 — jenigen Thieren zusammengelebt, mit denen es noch jetzt in Frankreich und Nordafrika vorkommt, sondern bei Nizza die südöstliche Grenze seiner Verbreitung gefunden. Dazu kommt, dass es zur Diluvialzeit in England, Belgien und Deutschland vorhanden war und dass Polybius, wie schon oben bemerkt, die Kanin- chen positiv unter den wenigen wilden Thieren der Italien so nahen Insel Corsika aufführt. In der Schweiz leben verwilderte Kaninchen im Haardt-Walde nahe bei Basel (Fatio, Vertebr. de la Suisse, I. p. 256). | Die Moselgegenden Belgien’s sollen zahlreiche ver- . wilderte Kaninchen bieten (Selys- Longchamps, Faune belgique p. 40). Manche Naturforscher meinen: es kümen ausser vielen verwilderten auch ursprünglich wilde Kaninchen noch in Deutschland vor. Als dortige Wohnorte von Kaninchen, die ich, wenigstens allermeist, für verwil- derte halten móchte, werden mehrere Ländergebiete angeführt. Altum (Die Säugethiere des Münsterlandes, Münster 1867. 8. S. 133) berichtet: Auf den Sand- dünen der Nordseeinseln, namentlich auf der ostfriesi- schen Insel Borkum, seien die Kaninchen häufig, sel- tener dagegen im Münsterlande. — Schaefer (Mosel- fauna S. 44) spricht von verwilderten Kaninchen in den Moselgegenden, Roemer (Verzeichniss der Säuge- there u. s. w. Nassau’s, Wiesbaden 1863) von solchen bei Mombach und Mainz, und Jaeger (Säugethiere der Wetterau S. 65) um Offenbach und Hanau. In der Gegend von Magdeburg auf einem der Güter des Hrn. v. Natthusius (Fr. Brandt jun.), in den sächsischen Herzogthümern J. H. Schulz (Faun. marchica p. 48), PO Lu CR NS CE Ar. LOST ‘eo + art Y d GE OUS LEM r ^ ME ITE Dit ae cr Wr en so wie an manchen Orten Baierns (v. Kob ell, Wildanger S. 304) werden ebenfalls deren wahrgenommen. Bei Fitzinger (Fauna des Erzherzogth. Oestereich S. 308). lesen wir, dass sich deren háufig an sandigen Stellen auf Hügeln bei Enzersdorf, Simmering und Schwadorf finden sollen. — A. Frié (Archiv der naturwiss. Lan- desdurchforschung von Bóhmen, II. Bd. IV. p. 25) be- richtet über in Bóhmen aus Südeuropa eingeführte verwilderte Kaninchen. | Ausser den genannten Ländergebieten der West- hälfte Europas werden übrigens auch östlich gelegene als Wohnorte wilder Kaninchen bezeichnet. Andr. Wagner und Blasius a. a. O. sprechen beiläufig vom Vorkommen des Kaninchens in Griechenland, ja selbst in Kleinasien. Die Exped. sc. de Morée schweigt in- dessen über das Vorhandensein wilder Kaninchen in Griechenland. Sie stützten daher vielleicht ihre An- gabe auf die Voraussetzung: der dacumoug des Ari- stoteles sei auf das Kaninchen zu beziehen, was in- dessen, wie oben erórtert wurde, nur theilweise zuläs- sig erscheinen dürfte. Für die Móglichkeit des Vor- kommens ursprünglich wilder Kaninchen in Kleinasien könnte der Umstand sprechen, dass nach Andr. Wag- ner Schubert ein als wildes erscheinendes Exemplar von der Insel Patmos mitbrachte. Ausserdem bezeich- - net Erhard (Fauna der Cycladen Th. I. p. 23 ff.) die zu den Cycladen zählenden Inseln Andros, Kymolos, Seriphos und Polykandros als überaus reich an wilden Kaninchen, während nach Raulin (Descript. phys. de Créte p. 700) deren auch auf den kleinen, Candia be- nachbarten, Inseln vorkommen. Obgleich die Möglichkeit nicht bestritten werden A — 481 — kann: es habe eine Zeit gegeben, wührend der das Kaninchen im ursprünglich wilden Zustande möglicher- weise nicht blos über dem Westen Nordafrikas und Südeuropas, sondern selbst sehr weit óstlich von Alge- rien bis Kleinasien verbreitet war, so liegen mir doch bis jetzt für eine solche Ansicht noch keine schlagen- den Beweise vor*). Sie darf vielmehr um so mehr, für Jetzt wenigstens, noch in Zweifel gezogen werden, da von dort, so wie aus Griechenland und Kleinasien noch keine fossilen Reste bekannt sind, die durch künst- liche Zucht gegenwártig in alle Welttheile verpflanzten Kaninchen sehr leicht verwildern und in Folge der Verwilderung den ursprünglich wilden, wenigstens in Europa, so àhnlich werden, dass man bisher keine Unterschiede zwischen den wirklich wilden und ver- wilderten kennt. | Wie daher der Verfasser der trefflichen Anatomie des Kaninchens W. Krause (Leipz. 1868, Einleitung) seine Angabe motiviren könne: «Wild finden sie sich (d. h. die Kaninchen) in den wärmsten Gegenden von Asien und Afrika, am persischen Meerbusen, am Cap der guten Hoffnung, am Senegal und in Oberguinea,» ist mir bis jetzt nicht bekannt, obgleich meinerseits alle Mühe angewandt wurde durch umfassende Stu- dien die natürlichen Verbreitungsgrenzen des Kanin- *) Einen, freilich noch sehr unsichern, Anhaltspunkt für diese Ansicht würde vielleicht das von Jeitteles a. a. O. erwähnte, an- geblich aus dem 4. oder 5. Jahrtausend v. Chr. (?) herstammende ägyptische Basrelief liefern können, welches ein im Käfig befind- liches Kaninchen darstellen soll, wenn man zu behaupten ver- möchte: die Darstellung liesse sich nur auf ein aus Agypten stam- mendes wildes, echtes Kaninchen beziehen. Melanges biologiques. IX. 61 — 482 — chens im ursprünglich wilden Zustande zu ermitteln. Über den ehemaligen Bestand und die Verbreitung der Faunen vermögen wir leider aus den Classikern und andern alten Schriftstücken weit weniger Nach- weise zu schöpfen, als wiinschenswerth ist. Glücklicher- weise sind die paläontologischen Forschungen bereits häufig im Stande mit grosser Sicherheit die vielen Lücken theilweis auszufüllen, welche die alten Grie- chen und Römer u. s. w. gelassen haben. In Bezug auf die frühere Verbreitung des Kaninchens in Frank- reich dürfen sogar, wie wir sehen werden, dieselben bereits als mehrfach ausgefüllt sich betrachten lassen. Fossile Reste des Kaninchens fand man überhaupt in mehreren Ländern Europa’s. Portugal lieferte deren in Menge aus den Höhlen von Cesareda im Verein mit Knochen von Canis lupus, Felis Spec. 3, Cervus und vom Menschen, nebst Stein- und Knochenwerkzeugen (Delgado, Noticia acerca das grutas de Cesareda, Lisboa 1867 nach Mortillet: Matériaux 4"^ ann. p. 57). Aus dem, schon von den Rómern als kaninchenreich gepriesenen, Spanien sind mir indessen noch keine fossilen Kaninchenreste bekannt, während deren in Frankreich in mehreren Departements häufig entdeckt wurden. Forsyth Major (Atti d. l. Soc. Ital. T. XV p. 390) sagt, dass Kaninchenreste in der (italienischen) mit- telmeerischen Breccie sich fánden, jedoch sei es ihm bisher nicht gelungen, dieselben sicher darin nachzu- weisen. Bereits G. Cuvier (Rech. s. I. ossem. foss. 4"* éd. ee T. VI (1836, p. 353) beschreibt einen Unterkiefer nebst Knochen von Extremitäten von Kaninchen und bildet die genannten in einer Knochenbreccie von Cette gefundenen Reste auf Pl. 175 Fig. 13—21 ab. Im Naturalienkabinet zu Erlangen wird ein Stück einer, vermuthlich von Nizza herstammenden, Knochen- breccie aufbewahrt, welches den Unterkiefer eines Kaninchens enthält (Rud. Wagner, Abhandl. d. math.- phys. Cl. d. k. baierisch. Akad. d. Wiss. Bd. I. (1832), S. 763) Nach Owen (Brit. foss. mamm. p. 212) bilden Ka- — ninchenknochen einen Theil der Knochenbreccie von Corsica. Die Ablagerung der genannten Reste erfolgte daher wohl in sehr alter Zeit. Kaninchenreste sollen übrigens nach Ratzel, Vor- geschichte des europäischen Menschen, S. 107, auch in der mittlern Schicht der Höhle von San Teodoro auf - Sizilien mit Steinwaffen, Knochen von Pferden und Ochsen gefunden worden sein. | In einer bei Venée in den Alpes-maritimes befind- lichen Grotte fand Lartet ausser Knochen von Ursus, Felis, Rhinoceros, Sus und Cervus den Schädel eines kaninchenähnlichen Thieres. M ortillet a. a. O. p.86. In der Umgegend von Aix (Provence) entdeckte Marion in einer Hóhle eine alte Feuerstätte, worin zahlreiche Reste von Kaninchen, aber auch Knochen von Equus und Cervus (megaceros?) lagen. Mortillet a. a. O. ann. 1867, p. 155: . M. de Serres, Dubreil und Jean-Jean lieferten in ihren Ossem. humatiles des cavernes de Lunel-Viel — 484 — (Hérault) p. 130, Pl. X Beschreibungen und Abbil- dungen von Kaninchenresten. | J. L. Combes (Etudes géol. sur lAncienneté de l’homme) fand in der Knochenbreccie von La Pélénos (Lot et Garonne) Reste des Kaninchens nebst denen von Bos urus, Cervus tarandus, C. megaceros, Castor, Ursus, Ibex etc. — Die Grotte de Pronquière (Com- mune St.-Vite) enthielt ausser Skelettheilen des Ka- ninchens die von Elephas primigenius, Rhinoceros ticho- rhinus, Equus, Cervus euryceros, Cervus elaphus, Ta- randus, Ibex, Hyaena, Bos primigenius, Canis vulpes, Meles und Lepus. | P. Gervais (Zoolog. et Paléont. fr. 2° éd. p. 48) führt ausser den Höhlen von Lunel-Viel (Hérault) auch die von Bize, Cannes (Aude), Mialet, de Pondres, St. Julien (Gard), Villefranche (Pyrénées orientales) und Balot (Côte-d'Or) nebst den Knochenbreccien von d’Auvers und d’Issoire als Fundorte von Kaninchen- resten in Frankreich an. Derselbe erklärte sich übri- gens später (Zool. et Paléont. gener. p. 42) bereits auf Grundlage der in mehrern quaternären Ablagerungen gefundenen Kaninchenreste gegen die Ansicht, das Kaninchen sei aus Spanien erst durch die Römer nach Mitteleuropa gekommen. Schmerling (Rech. sur les ossem. foss. p. 113, T. II. Pl. XXI. Fig. 3) entdeckte in den Höhlen der Pro- vinz Lüttich drei Unterkieferhälften nebst Knochen von Extremitäten des Kaninchens. In England wurden ir der. Kirkdale - Höhle, der Kent’s-Höhle und der von Berry Head, Torquay, Reste von Kiefern, Zähnen und Extremitäten des Kaninchens «ui epee Nee Suet Wap PD ect und bereits von Owen (Brit. foss. mamm. p. 212) beschrieben. | Sanford (Quart. Journ. geol. Soc. Lond. Vol. XXVI (1870) P. I. pag. 128) bemerkt: es sei zwar zweifelhaft, dass die in England gefundenen Kaninchenknochen alle der Mammuthperiode angehörten, er habe indessen deren in der Wookey Hyaena-den, from Hutten und einmal in der Kent’s-Höhle unter Umständen gefun- den, dass er das Kaninchen nothwendig (allerdings noch vorläufig) als ein seltner vorgekommenes Glied der Mammuthfauna ansähe. W.Pengelly (Rep. of the 40 Meet. of the Brit. Assoc. — held at Liverpool. Lond. 1871, p. 16) berichtete, dass die neusten Untersuchungen der Kent’s-Höhle Reste vom Pferd, der Hyäne, von Rhinoceros, Bär, Schaf, Dachs, Fuchs, Elephanten, Hirschen, Löwen, Rindern, Wolf, Schwein, Hase und Kaninchen lieferten. Ganz besonders häufig waren die von Hyaena, Equus und Rhinoceros. Das Kaninchen darf daher unbedingt als Zeitgenosse von Hyaena, Rhinoceros und Elephas, we- nigstens während der Diluvialzeit, in England ange-. sehen werden. Die Nachgrabungen im arm des Sevecken- berges lieferten nach Giebel (N. Jahrb. für Mineral. Jahrg. 1847, p. 54) ausser Knochen von Hydnen, Felis spelaea (— leo), Canis lupus, vulpes, Rhinoceros ticho- rhinus, Elephas primigenius und Lepus timidus auch die vom Lepus cuniculus. Jeitteles (Mittheil. der anthropolog. Gesellschaft in Wien, Bd. II. (1872) S. 55) berichtet: er habe in der mergeligen Moorerde der Stadt Olmütz, worin sich — 486 — auch Knochen vom Haushuhn und dem Damhirsch . fanden, den Unterkiefer eines Kaninchens entdeckt und schliesst daraus: das Kaninchen habe zur Bronze- . zeit in Mähren gelebt. Es könnte indessen, sollte ich meinen, möglicherweise, worauf die Reste des Haus- huhns hindeuten möchten, erst zur Römerzeit dort eingebürgert worden sein. Ferner erfahren wir durch Jeitteles a. a. O p. 57: in der antiquarischen Sammlung zu Wiesbaden seien einem wilden Kaninchen angehörige Reste vor- handen, welche in einer ebenfalls dort befindlichen Bratpfanne aus Bronze in den Ruinen eines römischen Gebäudes zu Heddernheim im Nassauischen gefunden worden waren. Wenn nun aber aus diesem Funde ge- folgert wird: es habe zur Zeit der Ansiedelungen der Römer am Rhein wilde Kaninchen dort gegeben, so möchte doch ein solcher Schluss nicht unanfechtbar sein, wenn auch nach A. Römer (Verzeichniss der Säugethiere und Vögel des Herzogthums Nassau, Wies- baden 1863) noch im genannten Jahre Kaninchen in den Sandfeldern bei Mombach und Mainz wild vor- kamen. — Dass alle wilden Kaninchen zugesprochenen Reste, ebenso wie die noch lebend vorhandenen als wilde geltenden Kaninchen wirklich als ursprünglich von in Deutschland wilden abstammende gelten kön- nen, möchte überhaupt, wie schon erwähnt, nicht als sicher feststehen, wenn auch nicht zu bezweifeln ist, dass die mitgetheilten Angaben über fossile Reste des Kaninchens den Nachweis liefern, dasselbe sei zur Diluvialzeit nicht nur in Portugal, Frankreich, Belgien, England und Deutschland, sondern auch in Italien ver- As s _ breitet gewesen, so dass sein Wohngebiet damals min- destens vom Westen Nordafrika’s über die Westhälfte Europa’s bis Deutschland hinein (mit Ausschluss Skan- dinaviens) sich erstreckte. Es lebte übrigens zu jener Zeit, wie die paläontologischen Funde nachweisen, nicht blos mit solchen Säugethieren zusammen, mit denen wir es noch jetzt in Südeuropa und Nordafrika antreffen, sondern auch mit solchen, wie Bos primi- genius, Cervus euryceros, Hyaena spelaea und Equus, die bereits ihren Untergang fanden: Als die Eiszeit einen grossen Theil der nordasiatischen Landthiere, die Renthiere, Vielfrässe, Moschusochsen, Mammuthe | und die tichorhinen Nashérner nach Südwesten in ihre spätern europäischen Wohngebiete getrieben hatte, lebte es, wie man aus einigen der paläontologischen Funde schliessen darf, auch mit diesen noch eine Zeit- lang selbst bis England zusammen. Als aber die Er- kältung des Nordens weiter vorschritt, scheint es in der nördlichen Zone seines Verbreitungsgebiets ver- schwunden und auf den Westen Nordafrikas, sowie auf . West- und Südeuropa, beschränkt worden zu sein, wohl. weil es gegen niedere Temperaturen eine ent- schiedene Empfindlichkeit zeigt, mithin eine geringe Accommodationsfähigkeit besitzt. | Wie es zur Diluvialzeit im Südosten Europa’s in Bezug auf die Verbreitung des Kaninchens ausgesehen habe, ist ungewiss, da wir von dort bisher keine fos- silen Reste kennen. Dürfen aber die auf den Cycla- den, den kleinen Inseln bei Candia und auf Patmos . lebenden Kaninchen als ursprünglich wilde betrachtet werden, so kónnte man die Vermuthung aussprechen, — 488 — die Kaninchen seien auch in Südosteuropa nördlicher als bis auf die Cycladen, namentlich im Festlande Griechenlands, verbreitet gewesen, ja wären, in Be- tracht der Kleinasien so nahe liegenden, früher viel- leicht damit zusammengehangenen, Insel Patmos, mög- licherweise (wie manche meinen) auch in Kleinasien gefunden worden. Die Leser der Lethaea Rossica könn- ten allerdings aus Eichwald’s in T. III, p. 388 ge- machten kurzen Angaben, man habe bei Odessa in einem jüngern Thon Reste von Kaninchen ausgegra- ben und dergleichen seien auch in der im Altai ge- legenen Khankara-Höhle vorgekommen, den Schluss ziehen das Kaninchen sei früher nicht nur in Bessara- bien, sondern sogar im Altaigebiet vorhanden gewe- sen. Mit der erstern, wenigstens nicht ganz unwahr- scheinlichen, Angabe stimmt indessen keineswegs, dass Nordmann über ein solches Vorkommen schweigt. Was aber die erwähnten Khankarischen Reste anlangt, so vermag ich dieselben (Untersuchungen über die Säugethierreste der altaischen Höhlen, Spec. 19) nur für die eines jüngern Lepus variabilis zu halten. Dass Lepus cuniculus ursprünglich im wilden Zu- stande früher über ganz Europa verbreitet gewesen sei, wie der treffliche Jeitteles annehmen zu können meint, steht also bisher noch nicht fest, während sein ehemaliges, selbst auf uralte Zeiten zu beschränken- des, Vorkommen in Sibirien, wo auch sein südlicher Begleiter, der Lepus timidus, fehlt, gleichfalls nicht nachgewiesen, ja kaum wahrscheinlich ist. Bei den Untersuchungen über die Verbreitung des Kaninchens ist übrigens auch, wie schon erwähnt, seine — 489 — climatische Empfindlichkeit zu beriicksichtigen.. Nach Blasius ist in Europa die Westküste Süd-Jütlands sein nórdlichstes Vorkommen, während in Schweden und Norwegen dasselbe sich nicht habe ansiedeln lassen. | Was die Kaninchen als Hausthiere anlangt, so scheint ihre Pflege und Verbreitung allerdings von Spanien aus in Italien zu jener Zeit begonnen zu haben als die Römer mit den Iberern in Verbindung traten und die erstgenannten, wie aus Varro hervorgeht, im Ka- ninchen einen willkommenen Zuwachs für ihre Hasen- gehege (leporaria) erkannten. Dass aber die Iberer die wegen ihrer ausserordentlichen Menge oft sogar ihnen grossen Schaden bringenden Kaninchen gezüchtet und dadurch den Anstoss zur Züchtung derselben in Italien gegeben hätten, lässt sich aus keinem der oben citirten Classiker, welche die einzige Grundlage der ersten, geschichtlichen Kaninchenkenntniss bilden, nicht ein- mal vermuthen, noch weniger erweisen. Sonderbar ist es freilich, dass man nicht in Italien oder auf einer der ihm nahe liegenden grossen Inseln wo ebenfalls höchst wahrscheinlich Kaninchen im wilden Zustande, wenn auch viel seltener als in Spanien, noch vorhanden waren, auf den Gedanken kam, inländische Kaninchen zu züchten oder die Leporarien damit zu bereichern. Wenn man aber bedenkt, dass das Fremdländische aus Unkunde noch in unsern Zeiten dem Inländischen so häufig vorgezogen wird, so könnte dies auch damals . von den Kaninchen gegolten haben. Italien dürfte übri- gens den Kaninchen weniger geeignete Wohnorte bie- ten als Spanien, auch konnten sie schon in alten Zeiten Mélanges biologiques. IX. 62 — 490 — durch die dortige frühe Cultur bereits sehr dezimirt gewesen und daher unbeachtet geblieben sein, während die in Spanien vorhandenen durch ihre so beträchtliche Menge auffielen und deshalb von dort her viel leichter von den Römern als vermeintliche, fremdländische Cu- riositäten erworben werden konnten. (Aus dem Bulletin, T. XXI, pag. 1—21.) Mg po 58 März 1875. Zur Kenntniss der weiblichen Sexualdrüsen der In- secten. Vorläufige Mittheilung von Dr. Alex. Brandt. Die Untersuchungen über die Eiröhren der Peri- planeta orientalis L., welche ich im vergangenen Jahre der Akademie einzusenden die Ehre hatte, boten so manche Anhaltspunkte für weitere Forschungen und liessen den Wunsch rege werden, die gewonnenen Re- sultate an einer möglichst grossen Zahl von Insecten aus allen Ordnungen zu controlliren. Günstige Gele- genheit zur Realisirung dieses Wunsches bot ein län- gerer, von amtlichen Verpflichtungen freier Aufenthalt in Südtyrol und Thüringen. Es sei mir hier gestattet, einige Hauptergebnisse der daselbst angestellten Un- tersuchungen in wenigen Sätzen zusammenzufassen. Eine ausführliche Darstellung derselben soll, illustrirt durch neun Quarttafeln, demnächst in russischer Spra- che in den Nachrichten der Kaiserl. Gesellschaft Na- turforschender Freunde zu Moskau erscheinen. Aus- serdem ist noch eine Übertragung dieser ausführlichen Darstellung ins Deutsche in Aussicht genommen. Als Untersuchungsobjecte dienten einige zwanzig Insectenarten und zwar: von Orthopteren Periplaneta orientalis, welche von Neuem studirt wurde, Gryllus campestris, Perla bipunctata und cephalotis, Baétis flu- — 492 — minum und Lepisma saccharina; von Neuropteren Pa norpa communis; von Coleopteren Melolontha vulgaris, Lucanus cervus, drei Cetonia-, zwei Cerambyciden- und eine Otiorhynchusart; von Hymenopteren Vespa germanica und zwei Bombusarten; von Lepidopteren Papilio Podalirius und Pieris brassicae; von Dipteren Tipula nyctenophora und Pulex canis; von Hemipteren Aphis (Siphonophora) alliariae und eine kleine Baum- wanze. Die Präparate wurden fast aussehliesslich in frischem Hühnereiweiss oder Insectenblut untersucht. 1) Entwicklung der Eiröhren. An Embryonen und jungen Räupchen der Pieris brassicae, sowie an Larven der Baétis fluminum habe ich mich davon über- zeugt, dass die Eiröhren nicht als blinde Schláu- | che im Innern der Genitalanlage ihren Ursprung neh- men, um sich erst später mit ihrem gemeinsamen Ausführungsgange in Verbindung zu setzen, wie dies bisher angenommen wurde; sondern dass sie vielmehr einfach als locale äussere Wucherungen der Genitalanlage entstehen, (Man wolle den beigefügten Holzschnitt Fig. 1 ver- gleichen.) Da die Genitalanlage mit dem Ausführungsgange ein Ganzes ausmacht, so lassen sich mithin die Eiröhren in letzter Instanz als Ausstülpungen dieses Ganges betrachten. Die Genitalanlage sowohl, als auch die ersten Anlagen der Eiröhren, bestehen ursprünglich blos aus runden, hellen Embryonalzellen mit amöboid sich bewegendem Kerne. Später tritt zwischen diesen Zellen in den An- lagen der Eiröhren ee pe auf, was ich betonen möchte. Fig. 1. — 493 — 2) Morphologischer Werth des Eies und der Epithel- und Dotterbildungszellen. In Überein- stimmung mit der herrschenden Annahme kann ich die Epithelzellen der Eiröhren durchaus nur für mehr oder weniger umgestaltete, sich unmittelbar unter der tunica propria lagernde directe Nachkommen der Em- bryonalzellen halten. Ferner stimme ich entschieden, wiederum der üblichen Auffassung huldigend, für die morphologische Gleichwerthigkeit der Dotterbildungs- zellen mit den Eiern. In einem sehr wesentlichen Punkt hingegen möchte ich es wagen den herrschenden An- sichten entgegen zu treten: ich kann nämlich weder Eier noch Dotterbildungszellen für einfache Zellen halten. Vielmehr dürften die Keimbläschen der Eier sowie die Kerne der Dotterbildungszellen schon an sich Zel- len darstellen, und zwar den Epithelzellen homologe Descendenten der Embryonalzellen. Was man an den Eiern als Dotter und den Dotterbildungszellen als Protoplasma zu bezeichnen pflegt, möchte als secun- däre Auflagerung zu betrachten sein. Diese letztere würde jener Intercellularsubstanz entsprechen, deren im ersten Punkte erwähnt wurde. Die Differenzirung von Intercellularsubstanz im Umkreis der ursprünglichen Ei- und Dotterbildungszellen geschieht bei gewissen Insecten schon im obersten Abschnitte der Eiröhren, der sogenannten Endkammer, welche sogar ganz, oder blos mit Ausschluss der äussersten Spitze, von bereits umhüllten Zellen angefüllt sein kann. (Es versteht sich fast von selbst, dass nur die erste, quantitativ geringe Anlage des Dotters als Differenzirung von Intercellularsubstanz aufgefasst werden kann, seine spätere kolossale Substanzzunahme hingegen aus an- deren Quellen abzuleiten ist.) — 494 — 3) Eizelle und Blastoderm. Mit der soeben ausgesprochenen morphologischen Deutung des In- secteneies stehen folgende Beobachtungen über Bil- dung des Blastoderms bei viviparen Aphiden in Ein- klang. Das «Keimbläschen» behält bis zuletzt seinen Zellencharakter bei, da nämlich sein « Keimfleck » nicht verschwindet. Derselbe wird nur weniger leicht wahrnehmbar, weil er immer mehr und mehr an amö- boider Beweglichkeit zunimmt und meist eine irregu- läre, verschwommene Gestalt darbietet. Darauf pro- liferirt das « Keimbläschen». Seine sehr allmählich an Grösse abnehmenden Descendenten, welche sämmtlich amöboide «Keimflecke» besitzen, füllen schliesslich fast den ganzen Raum des stets wachsenden Eies aus, wo- bei der Dotter schwindet. Diese Descendenten des «Keimbläschens» sammeln sich zunächst an der Peri- Fig. 2. Fig. 3. pherie des Eies an (Fig. 2) und drängen sich hier auch später inniger, als im Centrum des Eies, an ein- ander (Fig. 3), um das Blastoderm zu liefern; — und zwar stellen sie die ganzen Blastodermzellen dar, und nicht etwa blos deren Kerne, wie dies bisher angegeben wurde. Ein Keimhautblastem, welches, der üblichen Annahme nach, vor der eigentlichen Bildung des Blastoderms an der Peripherie des Dotters erscheinen soll, um später die durch Theilung des Keimbläschens Ba RS Du An entstandenen Blastodermkerne mit Protoplasmalei- bern auszustatten, habe ich nicht auffinden können. Im bereits fertigen Blastoderm verläugnen die das- - selbe zusammensetzenden hellen, mit amóboid-beweg- lichem Kern versehenen Elemente keinen Augenblick ihren allgemeinen Stammvater, das Keimbläschen. Aus vollkommen mit den eben besprochenen überein- stimmenden Zellen besteht auch der eine Wucherung des Blastoderms darstellende Keimhügel (der spätere Keimstreif). | 4) Rudimentärer Hermaphroditismus bei In- sectenlarven. Bei dem grossen Interesse, welches die Frage nach der Differenzirung der Geschlechter im sich entwickelnden thierischen Individuum beson- ders in den letzten Jahren erregte, dürfte der Nach- weis eines Hermaphroditismus bei Insectenlarven als zeitgemässer Beitrag anzusehen sein. Dieser Herma- phroditismus betrifft die mánnlichen Larven von Perla bipunctata und P. cephalotis (Fig. 4). Es besitzen näm- lich diese Thiere jederseits ein rudimentäres Ovarium — (o, 0’, das eine o ist in seiner Hülle, das andere o' nach Sprengung derselben dargestellt), — dessen Eiröhren vor den Hodenschläu- chen (k, h') an demselben all- gemeinen Ausführungsgange (d, d, d) sitzen. Die Eiröhren des ru- dimentären Ovariums sind zahl- reich und wurden, je nach dem Alter der Larven, auf verschie- denen Entwicklungsstufen ange- — 496 — troffen. Bei den jüngsten Individuen bestanden sie aus blossen Endkammern, während bei den älteren zu den Endkammern noch eine grössere oder geringere Zahl von Eikammern gesellt war. Bei diesen älteren Larven trug der gesammte Inhalt der Eiröhren die unzweifel- haftesten Kennzeichen von fettiger Degeneration zur Schau. Einige vergleichende Notizen über den bisher bei manchen Insecten teratologisch und bei männ- lichen Kröten normal beobachteten Hermaphroditis- mus behalte ich mir für die ausführliche Abhand- lung vor. (Aus dem Bulletin, T. XXI, pag. 21—24). = August 1875. Einige Bemerkungen über die bisher in Russland auf- gefundenen drei verschiedenen Arten angehörigen Reste ausgestorbener Nashörner von J. F. Brandt, Mitgliede der Akademie. Reste jenes ausgestorbenen Nashorns, welches Blu- menbach als Rhinoceros antiquitatis, Cuvier aber später als Rhinoceros tichorhinus bezeichnete, nament- lich mehr oder weniger wohl erhaltene Schädel, Zähne, Knochen von Extremitäten und sogar Hörner des- selben sind bekanntlich in den verschiedensten Gou- vernements des Russischen Reiches von Nordsibirien bis Bessarabien und Polen háufig entdeckt worden. Die besterhaltensten Schädel und namentlich die sämmt- lichen. Hórner lieferte der sibirische Norden. Schon Pallas veróffentlichte eine Beschreibung des Schä- dels und der intakten Hórner. Am ausführlichsten wurde indessen das Verhalten der genannten Theile nach bei weitem zahlreichern Materialien des Museums der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften zu St. Petersburg und theilweise auch mit Hülfe der des hiesigen Kaiserlichen Berginstitutes in meinen Obser- vationes ad Rhinocerotis tichorhini historiam. spectantes erórtert und durch zahlreiche Abbildungen erläutert. Mélanges biologiques. IX. 63 — 498 — Dasselbe geschah im Betreff der Reste der am Wilui gefundenen Nashornleiche (des Kopfes und der beiden Hinterfüsse), welche schon Pallas beschrieb und die durch ihn an das Museum der Kaiserl. Akademie der Wissenschaften gelangten. Bemerkenswerth scheint, dass zwar auch einige andere Leichen von Rhinozero- ten gefunden worden sein sollen, dass man ihnen aber vielleicht nicht eine solche Aufmerksamkeit schenkte wie den Mammuthleichen, welche werthvolle Hauer lie- ferten und durch ihre Grösse und Gestalt mehr auf- fielen. Vor einigen Jahren theilte mir einer meiner frühern in Sibirien ansässigen Zuhörer mit, er habe am Wilui eine gemähnte Nashornleiche gefunden, de- ren Reste er geborgen haben will. Wo dieselben hin- gekommen seien, vermochte ich indessen bisher nicht ~ zu ermitteln, was natürlich sehr zu bedauern ist. Ausser dem Rhinoceros antiquitatis seu tichorhinus wurde bereits von Eichwald (Lethaea rossica III. p. 359) Russland noch eine zweite Art ausgestorbener Nashörner vindizirt, deren Reste man nach ihm in Polen entdeckt hatte, welche er nicht ganz richtig als dem Rhinoceros leptorhinus Cuvier mit dem Synonym Rhi- noceros Merckii angehörige bezeichnete. Nordmann (Palaeontol. Südrussl. 1859 S. 258) erwähnt ebenfalls eines Rhinoceros leptorhinus als zweite in Russland vorgekommene Art mit den Synonymen R. Kirchbergense Jaeg. Merckii Kaup., Rh. Cuvieri Desm., Rh. elatus Croizet und sagt, Eichwald gebe an, dass Knochenreste dieser Art in Polen vorkämen, aus Südrussland seien ihm jedoch keine bekannt. Im Museum der Akademie zu St. Petersburg werde aber ein Unterkiefer aufbewahrt, dessen Fundort ihm un- — 499 — bekannt sei. Er übersah indessen, dass der genannte, aus Warschau an die Akademie gelangte, Unterkiefer eine Etiquette in polnischer Sprache besitzt, welche sehr deutlich angiebt, derselbe sei 1811 in Polen bei der Stadt Kamieniec Mazowiecki am Zusammenfluss des Bug und Liwic zwei Ellen unter der Erdoberfläche ausgegraben worden. Meinen Untersuchungen zu Folge ist aber der fragliche Kiefer, wegen seiner Dicke und der Gestalt seines Symphysenfortsatzes, weder dem Rhinoceros leptorhinus Cuvier’s noch dem Rh. Cuvieri Desm. (= Rh. leptorhinus Cuv.) oder dem Rh. elatus Croiz., sondern dem Rhinoceros Merckw Jaeg. Kaup (= Rh. Kirchbergense Jaeg.) zuzuschreiben. Vor mehreren Jahren erhielt das Museum der Aka- demie Bruchstücke des Unterkiefers eines jungen Rhi- noceros aus Semipalatinsk, also aus Sibirien, welche ich ebenfalls nur für die der letztgenannten Art hal- ten kann. Ebenso wurde der Akademie der grosse, leider un- terkiefer- und zahnlose, Schädel eines Nashorns von der Sibirischen Abtheilung der Kaiserlichen Russi- schen Geographischen Gesellschaft mitgetheilt, den Herr Tscherski im Irkutzker Museum auffand und in einem an die Akademie der Wissenschaften einge- . sandten Aufsatze sehr eingehend beschrieb, welcher, nachdem ich den darin geschilderten Schädel als einen dem Rhinoceros Merckii angehörigen bezeichnet hatte, in den russischen Schriften der Akademie (Jammcku T. XXV (1874), ka. 1, erp. 65 go 74, erschien. | Unter den zahlreichen Resten diluvialer Thiere, welche die Kaiserliche Mineralogische Gesellschaft aus dem Gouvernement Samara durch Hrn. Gontscha- — 500 — row erhielt und die gegenwärtig im Museum des Kai- serlichen Berginstitutes aufbewahrt werden, fand ich ausser Knochen vom .Cervus euryceros, Bos bonasus, auch die vom Æephas mammonteus, Equus spec. nebst denen vom Rhinoceros tichorhinus Schädel und Unter- kieferreste nebst Wirbeln des Rhinoceros Merckii, na- mentlich charakteristische, von denen des Rhinoceros tichorhinus abweichende, Halswirbel. Herr Professor Barbot de Marny hatte die Güte, mir in Podolien gefundene Kieferbruchstücke und Ober- kieferzähne zur Untersuchung mitzutheilen, welche ich gleichfalls nur für die des Rhinoceros Merck halten kann. Den eben aufgeführten fünf Funden zu Folge war daher Rhinoceros Merckii nicht auf England, Frank- reich, Deutschland und Italien beschrünkt, wie man bisher annahm, sondern verbreitete sich von Sibirien aus später offenbar über Russland und Polen, so wie von da aus auch über einen grossen Theil des Wes- tens von Europa, wie dies vielleicht (zu Folge einiger neuern italienischen Paläontologen, jedoch mit Aus- nahme Italiens) auch von Rhinoceros tichorhinus galt, wovon neuerdings mit Unrecht ein Rhinoceros Jourdani abgetrennt wurde, dessen Reste man in Frankreich entdeckte. Da man nun in mehreren Ländern sowohl die Reste des Rhinoceros tichorhinus eben wie auch des Rhinoceros Merckii, zuweilen sogar zusammen an denselben Orten fand, so dürfen wir Rhinoceros Mer- ckit wohl unbedenklich als Begleiter und Faunenge- nossen des Rhinoceros antiquitatis seu tichorhinus , wie auch des Mammuth, des Riesenhirsches u. s. w. erklä- ren, wie ich schon im vergangenen Herbste in der — 901 — geologischen Section der Versammlung Deutscher Na- turforscher zu Breslau vorläufig bemerkte. Ausführli- che Mittheilungen wird meine fast vollendetete, für die Memoiren der Akademie bestimmte, Monographie der Tichorhinen, d. h. der mit einer ganz (Rhinoceros antiquitatis seu tichorhinus) oder nur vorn (Rhinoceros Merckis) verknöcherten Nasenscheidewand versehenen Nashörner enthalten. Nordmann spricht übrigens (ebend. S. 260), auf Grundlage eines in einer oberflächlichen Schicht Bess- arabiens aufgefundenen, mit drei Zähnen versehenen, auf seiner Tafel XIX Fig. 5 dargestellten, Unterkiefer- fragmentes, auch noch von der Möglichkeit des Vor- kommens einer dritten, kleinern, also vom Ahinoceros tichorhinus und seinem vermeintlichen leptorhinus (dem Rhinoceros Merckii) verschiedenen, Art. Ich bat da- her Hrn. Professor Maeklin in Helsingfors um gefäl- lige Mittheilung des von Nordmann benutzten Ori- ginales. In Folge der gütigst erfolgten Zusendung desselben liess sich ermitteln, das fragliche Unterkie- ferfragment dürfte allerdings nicht wohl weder auf Rhinoceros antiquitatis noch auf Rhinoceros Merck bezogen werden können. Dasselbe stimmte nämlich mit der erstgenannten Art hinsichtlich seiner Dicke, mit der letztgenannten aber im Betreff seiner Zähne überein. Da es nun aber in einer unverkennbaren Ähn- lichkeitsbeziehung mit einem Theile einer in Falco- ner’s Mem. II, Pl. 30 abgebildeten Unterkieferhälfte des wahren Rhinoceros leptorhinus Cuvier’s sich be- findet und die Zähne des Rhinoceros Merckii denen des leptorhinus mehr ähneln als denen des Rhinoceros antiquitatis, so möchte es nicht unwahrscheinlich sein: 2, c das von Hr. v. Nordmann einer dritten, früher in Russland heimischen, Nashornart zugeschriebene Un- terkieferfragment habe dem wahren, nicht zur Abthei- lung der Tichorhinen (wie Rhinoceres antiquitatis und Merckii) gehörigen, Rhinoceros leptorhinus angehört, in Russland seien also demnach früher wenigstens drei Arten untergegangener Nashörner vorhanden gewesen. Dass man seither die beachtenswerthesten völlig si- chern Reste des echten Rhinoceros leptorhinus nur in Italien und Frankreich, vielleicht auch England, keine dagegen im nördlichen Deutschland und im mittlern und nördlichen Russland, so wie in Nordasien, fand, und sich daher wohl vermuthen lässt, .die Urheimath des Rhinoceros leptorhinus sei der Westen und Süden Europas gewesen, dürfte keinen erheblichen Grund gegen die Möglichkeit abgeben, dasselbe wäre auch im südlichen Russland, namentlich in Bessarabien, vorge- kommen. (Aus dem Bulletin, T. XXI, pag. 81—84.) air x "E n 21 Octobre 2 Novembre 1875. Beitrag zur Keimblattlehre im Pflanzenreiche. Von Prof. A. Famintzin. Im ersten Viertel unseres Jahrhunderts ist es schon fiir den thierischen Organismus bekannt geworden, dass der Heranbildung seiner definitiven Form und Struktur eine Sonderung des gleichartigen Zellenkom- plexes, aus dem allein er anfangs zusammengesezt erscheint, vorangeht. Diese Spaltung in differente und morphologisch von einander gänzlich verschiedene Schichten im ersten Stadium der Entwickelung giebt ausgezeichnete Winke für das Studium der darauf fol- genden Veränderungen und setzt den Beobachter in den Stand, die definitive Form in die einzelnen Thei- _lungsprodukte der Keimblätter zu zerlegen. Es ist wohl überflüssig, weitere Beweise der hohen Bedeutung der Auffindung dieser Schichten für die vergleichende Anatomie der Thiere beizubringen. Was die pflanzlichen Organismen anbelangt, so ist in dieser Hinsicht noch nichts bekannt, obwohl eine Nachweisung der den Keimblättern des Thierorganis- mus analogen Schichten, in eben solchem, wenn nicht höherem Grade, für die bis jetzt völlig vernachlässigte vergleichende Anatomie der Organe einer und dersel- — 504 — ben Pflanze, als auch der Pflanzenformen unter ein- ander, von Bedeutung wäre. Das Wenige, was wir über die Schichtenbildung der im Zustande des Urparen- chyms befindlichen Pflanzenorgane wissen, beschränkt sich bei den Phanerogamen, die ich allein hier im Auge haben werde, auf Beobachtungen der Gewebeentwicke- lung des sich heranbildenden Keims und der Entstehung der Gewebe im Scheitel des Stengels und der Wurzel. Was die Gewebeentwiekelung im Keime betrifft, so liegt über diesen Gegenstand nur eine einzige Unter- suchung von Hanstein vor, in der, wie ich später zeigen werde, es ihm nur gelungen ist, genaue Data für den unteren, der Wurzel entsprechenden Theil des Keimes zu erlangen und in diesem die Sonderung des Gewebes in nur drei Schichten zu verfolgen. In Hin- sicht des Stengels und der Wurzel stehen ganz verschie- dene und einander widersprechende Angaben da. Es senügt, was die Wurzel anbetrifft, der Arbeiten von Nägeli und Leitgeb, Hanstein, Reineke und Jan- czewski zu erwähnen, für den Stengel die Resultate von Hanstein und die von Sanio, dem sich auch Russow beigesellt, ins Gedächtniss zu rufen, um den oben ausgesprochenen Satz anzuerkennen. Die Unbestimmtheit der erhaltenen Resultate er- klärt sich, meiner Ansicht nach, dadurch, dass man die Untersuchung der einfacher gebauten Organe in dieser Hinsicht vernachlässigte und sich dagegen so- gleich zu den am meisten complicirten wandte. In meiner Untersuchung, zu der ich jetzt übergehe, und deren Resultate ich hier mittheilen will, habe ich den entgegengesetzten Weg eingeschlagen, indem ich mit dem Studium der Struktur und der Differenzirung = ouo. der Blattspreite begonnen und die erhaltenen Resultate an dem blattartigen Pistill und dem Blattstiel einer genauen Prüfung unterworfen habe. Erst jetzt bin ich beschäftigt, die complicirteren Verhältnisse der Gewebentwickelung der Axenorgane von demselben Standpunkte aus zu studiren. In der À 31 der Botanischen Zeitung (1875) habe ich angegeben, dass die Blattspreite von Phaseolus an denjenigen Stellen, wo in ihr keine Gefässbündel ver- laufen, aus 6 Zellschichten bestehe, welche unter ein- ander alle als morphologisch verschieden zu betrach- ten sind, da eine jede von ihnen, wenn sie zum Auf- "bau des Gefässbündels oder der ihn umgebenden Theile verwendet wird, und dabei ihre Zellenmasse durch Theilung vermehrt, ein ganz bestimmtes Gewebe aus sich heranbildet. Die Natur und die Entwickelung dieser 6 Schich- ten habe ich nun weiter verfolgt und ein ganz bestimm- tes Gesetz ihrer Heranbildung erkannt. Ihre Entste- hung habe ich am Blatte von Phaseolus vulgaris und Trifolium pratense untersucht und eine völlige Über- einstimmung darin bei beiden Pflanzen gefunden. Die beiden äussersten Schichten, weiche die Epidermis bilden, sind als solche seit dem ersten Erscheinen des Blattes erkennbar und verändern sich nicht weiter. Die inneren Schichten erscheinen dagegen allmählich nach einander und sind als Theilungsprodukte einer einzigen Zellenreihe zu betrachten, die im jungen Blatte den Blätterrand unter der Epidermis umsäumt und erst späterhin in Dauergewebe übergeht. Die vier inneren Schichten werden in folgender Weise gebildet. Mélanges biologiques, 1X. 64 — 906 — Vor Allem werden aus den unter der Epidermis gele- genen Randzellen durch eine Reihe zu einander und zur Blattfläche schief gestellte Querwánde zwei innere Schichten von Zellen hervorgebracht. Darauf wird zwischen beiden letzteren noch eine Schicht gebildet durch Theilung der Zellen der inneren Schichten mittelst einer der Blattfläche parallelen Wand, und zwar immer so, dass nur in einer von zweien über ein- ander gelegenen Zellen eine Querwand erzeugt wird. Ob diese letzte Schicht durch Theilung der Zellen nur der einen der beiden inneren Schichten oder bald denen der einen, bald denen der anderen ihren Ursprung ver- dankt, ist mir nicht gelungen festzustellen. Bald dar- auf werden alle Zellen dieser innersten Schicht durch eine der Blattfläche parallele Wand in 2 Zellen ge- theilt, und dadurch wird die Vollzahl dieser Schichten erreicht, deren weiteres Schicksal in der oben erwähn- ten Notiz ausführlich beschrieben wurde. Die hier geschilderten Verhältnisse sind besonders klar in der Blattspreite von Trifolium pratense ausge- sprochen, wo eine quer durchschnittene, 9 bis 10 Zel- len breite Hálfte der Blattspreite bisweilen ihrer gan- zen Ausdehnung nach nur 2 innere Schichten enthält, oder wenigstens die in ihnen schon vorhandene, der Blatttfläche parallele Wand als äusserst zarte Linie gegenüber den anderen früher gebildeten und deshalb dickeren Wänden sogleich zu erkennen giebt. Bei Phaseolus vulgaris wird die Schichtensonderung in Folge rascherer Theilung mehr verdeckt; sie ist aber dennoch auch bei dieser Pflanze noch deutlich zu er- kennen. e — 007 — Diese 6 Schichten, die die Differenzirung der Blatt- spreite einleiten und alle später erscheinenden Gewebe aus sich bilden, können also als den Keimblättern des Thierembryo analoge Gebilde angesehen werden, und nur der Zweideutigkeit dieses Namens wegen will ich sie nicht Keimblatter, sondern Initialschichten heissen. | Nun befleissigte ich mich, entsprechende Initial- schichten in den anderen Organen aufzusuchen, und wandte vor Allem meine Aufmerksamkeit auf das Pi- still, als das der Blattspreite bei den Leguminosen am nächsten stehende Organ. Es wurde von mir zu die- sem Zwecke die Entwickelung der Frucht von Phaseo- lus vulgaris, Vicia Faba, Vicia sativa, Lathyrus pra- tensis, Trifolium pratense und Trifolium repens unter- sucht. Die gesuchten Schichten habe ich bei ihnen allen gefunden und der Hauptunterschied in der Ent- wickelung des Fruchtknotens oben genannter Pflanzen offenbarte sich nicht in der Art, sondern vielmehr in dem Grade der Differenzirung. In der Bauchnath und der Rückenwand, welche früh Gefässbündel erhalten, wird die Zahl der Schichten äusserst rasch vermehrt, so dass die Verfolgung ihrer Theilung viel schwieriger ist, als an den Seitenwänden des Fruchtknotens, auf die ich deshalb hauptsächlich mein Augenmerk richtete. Am einfachsten erwies sich die Struktur der Frucht bei Trifolium, indem ihre Seitenwand nur aus 4 bis 5 Schichten zusammengesetzt erschien und dem entspre- chend auch keine Gefässbündel enthielt. Complicirter wird die Struktur bei Lathyrus pratensis und Vicia se- . — 508 — pium; am complicirtesten bei Vicia Faba und Phaseo- lus vulgaris. Dessenungeachtet war ich dennoch im Stande, in allen Fällen die aus einer jeden der Initial- schichten hervorgegangenen Gewebe nachzuweisen und die reife Fruchtwand, mit gewünschter Genauigkeit, in die Theilungsprodukte der 6 Schichten zu zergliedern. Indem ich eine eingehende Besprechung der Ent- wickelung der Frucht der Leguminosen für die bald erscheinende Abhandlung vorbehalte, will ich hier nur zwei der Resultate und deren nur deshalb erwähnen, um zu beweisen, dass bei der Berücksichtigung der Initialsehichten eine genauere Einsicht in die Struk- tur und Entwickelung der Organe zu erlangen ist, als es bis jetzt möglich war: 1) In den von mir unter- suchten Früchten ist das Xylem der Gefässbündel wie in der Blattspreite unter den Theilungsprodukten der 3°" von den 6 Schichten enthalten; 2) hat sich die Hartschicht in allen Fällen als Theilungsprodukt der innersten Schicht, welche der oberen Epidermis der Blattspreite entspricht, herausgestellt. Der Blattstiel lässt, soviel aus den Untersuchungen am Phaseolus vulgaris und Trifolium pratense zu fol: sern ist, ebenfalls 6 Initialschichten erkennen, die über einander in derselben Reihenfolge, wie in der Blattspreite und dem Fruchtknoten, liegen. Der junge Blattstiel stellt querdurchschnitten einen nach oben mit der Sehne gerichteten Halbkreis dar, dessen Form er bei Trifolium bis zu Ende behält, bei Phaseolus vul- garis dagegen in die eines, mit breiter Basis nach oben gerichteten Fünfecks umtauscht, dem späterhin an den — 509 — beiden Enden der oberen Seite zwei symmetrisch ge- stellte Hervorragungen emporwachsen. In völlig ausgebildetem Blattstiele sind die Gefäss- bündel von Trifolium pratense in einer, der unteren Seite parallelen halbkreisbogenförmigen Linie gelagert. Der zwischen der Epidermis und den Gefässbündeln vorhandene Raum wird durch ein parenchymatisches Gewebe eingenommen, welches über dem Gefässbündel- bogen eine viel mächtigere Dicke, als auf deren Unter- seite aufweist. Dieses über dem Gefässbündelbogen gelegene Gewebe wird, wie die Entwickelungsgeschichte unzweifelhaft nachweist, seiner ganzen Masse nach, durch Theilung der unter der oberen Epidermis be- findlichen Initialschicht erzeugt, und zwar in der Weise, dass mehrere an einander gränzende mittlere Zellen dieser Schicht durch der Oberseite des Blatt- stiels parallele Wände in eben so viele (zur Oberseite des Querschnitts) vertical gesteilte Zellenreihen ver- wandelt werden, welche den ganzen Raum über dem Gefüssbündelbogen erfüllen. Diese gegenseitige Lage der Gewebe bleibt im Blattstiel von Trifolium pra- tense auf immer erhalten. Complicirter sind die Verhältnisse bei Phaseolus vulgaris. Der Querschnitt seines fertig gebildeten Blattstiels zeigt sämmtliche Gefässbündel, ausser zweien, die in den oben erwähnten Hervorragungen liegen, in einen Kreis gestellt, dessen Raum durch ein parenchymatisches, dem ersten Anblicke nach, als vom äusseren Parenchym völlig geschiedenes und dem Marke des Stengels analoges Gewebe eingenommen wird. Auf dem Querschnitte des kaum angelegten — 510 — Blattstiels zeigen die zwei innersten zum Aufbau der Gefässbündel dienenden Initialschichten noch fast gar keine Krümmung; die sich erst heranbildenden Ge- fässbündel sind in einer fast geraden Linie gelegen. Beim ferneren Wachsen des Blattstiels zeigen diese Schichten auf dem Querschnitte eine bogenfórmige Krümmung, welche mit der Zeit in einen nach oben geöffneten Halbkreisbogen übergeht, dessen Innen- raum, ganz wie bei Trifolium pratense, durch ein aus der zweiten Initialschicht erzeugtes parenchymatisches Gewebe erfüllt wird. Da die Bildung dieses Ge- webes in eine Zeit fällt, wenn der Querschnitt des Blattstiels an der breitesten Stelle nur 20 bis 15 Zellen enthält, so werden aus dem mittleren Theile der zwei- ten Initialschicht etwa nur 5 bis 7 Zellen zum Auf- bau des den Innenraum des Gefässbündelbogens er- füllenden Gewebes in Anspruch genommen. Die von diesen 5— 7 Zellen erzeugten verticalen Reihen sind mit Bestimmtheit auch im vóllig erwach- senen Blattstiele noch zu erkennen, obwohl wegen fol- sender Umstände sie auch leicht übersehen werden können: es tritt nämlich bei der weiteren Entwicke- lung des Blattstiels ein starkes Breitewachsthum auf, durch allerwärts gerichtete Querwände, des den halb- kreisfórmigen Raum erfüllenden Gewebes. Da aber gleichzeitig ein starkes Wachsen der schon vorhande- nen als auch der zwischen den alten, neu angelegten (xefássbündel stattfindet, so wird dadurch der nach In- nen vorspringende Theil des parenchymatischen Gewe- bes allmählich von den Gefässbündeln umringt, welche endlich in einem Kreise umstellt erscheinen und, dem — 511 — ersten Anblické nach, einen geschlossenen Ring bil- den. Eine aufmerksame Betrachtung des zur Hälfte entwickelten Blattstiels lehrt aber, dass der Ring nicht geschlossen, sondern oben offen ist und weist sogar ausserdem noch eine Umbiegung seiner beiden nach oben gekehrten Enden nach aussen zu, in der Richtung der sich von den beiden Enden der Oberseite des Querschnitts heranbildenden, oben erwähnten, Her- vorragungen nach. Der Gesammtumriss des die Ge- fässbündel enthaltenden Gewebestreifens stellt also auf dieser Entwicklungsstufe die Form eines Hufeisens dar, welches, im völlig ausgewachsenen Blattstiele, in Folge des Übergangs ins Dauergewebe der die Gefäss- bündel trennenden Zellen, sich in zwei ganz verschie- dene Theile: in einen Kreis von Gefässbündeln und zwei ausserhalb des Kreises, in den beiden Hervorra- gungen gelegenen Gefässbündel auflöst. Die hier geschilderten Verhältnisse sind besonders in der Hinsicht noch interessant, weil wir, soviel mir wenigstens bekannt ist, darin das erste Beispiel von einem, die Axe eines fertig gebildeten Organes ein- nehmenden Gewebe vor uns haben, welches, von aus- sen herstammend, in seine definitive, centrale Lage dadurch, dass die inneren Schichten es allseitig um- wachsen, gelangt. Nachdem ich mich vergewissert habe, dass alle von mir untersuchten Organe analoge Initialschichten auf- weisen, habe ich mich zum Studium des Stengels ge- wandt und obgleich ich mit dieser Untersuchung noch nicht zu Ende bin, will ich folgende von den erhalte- nen Resultaten erwähnen: 1) Es wird mir wahr- DP — ~ scheinlich, dass auch der Stengel sich in eine Anzahl Initialschichten wird zerlegen lassen, da die meisten seiner Gewebe aus je einer Zellenschicht entstehen. Unzweifelhaft ist es fiir die Epidermis, die auch fir immer einschichtig bleibt. Die primäre Rinde ist ebenfalls als Theilungsprodukt einer einzigen Schicht anzusehen, da schon Sanio es für eine beträchtliche Anzahl den verschiedensten Familien gehôrenden Pflanzen nachgewiesen hat und von mir dasselbe Re- sultat an Phaseolus vulgaris erhalten wurde. Ferner hat Sanio für die von ihm untersuchten Fälle nach- gewiesen, dass sowohl der primire Bast als auch das Xylem aus je einer Zellenschicht entstehen, dass also ein jeder dieser Theile des Gefässbündels seine eigene Initialschicht aufzuweisen hat. Die Selbstständigkeit dieser Theile des Gefässbündels offenbart sich in höchst auffallender Weise im Hypocotyle beim Über- gang des Stengels in die Wurzel, indem, den Unter- suchungen von Dodel und Van Thiegem nach, sie nicht nur ihre gegenseitige Lage ändern, da sie ne- ben und nicht über einander, wie im Stengel zu ste- hen kommen, sondern noch aus ihrem Zusammenhange dadurch gebracht werden, dass die Xylembündel eine Drehung von 180° um ihre Axe erleiden, die Bast- bündel dagegen gerade bleiben. 2) Weiterer Analogien des Stengels und der un- tersuchten Organe mich enthaltend — will ich zum Schlusse noch über die Entstehung der Blätter und der Knospen an dem Vegetationspunkte Folgendes berichten: Es lässt sich ganz bestimmt nachweisen, dass sowohl die Blätter als die Knospen aus dem von as, Hanstein als Periblem bezeichneten Zellenschichten entstehen. Dieser Beobachtung Hanstein’s meine volle. Anerkennung zusagend, sehe ich mich genó- . thigt, auf diese Thatsachen gestützt, seiner Lehre . von der Differenzirung der Gewebe im Vegetations- punkte zu widersprechen. Es ist meiner Ansicht nach nicht richtig, die im Vegetationspunkte unter der Epidermis gelegenen Zellenschichten, aus denen die Blätter sammt den Knospen gebildet werden, denje- nigen Zellenschichten gleichzustellen, die die primäre Rinde des Stengels bilden und sie unter einander identificirend, mit dem gemeinsamen Namen — Pe- riblem zu bezeichnen. Würden diese Gewebeschichten morphologisch einander gleichwerthig sein, so hätten sie auch im Blatte und in der Knospe nur ein der primären ‘Rinde entsprechendes Gewebe erzeugen können. Die Heranbildung der Gefässbündel aus ih- nen ist, meiner Ansicht nach, ein unwiderleglicher Beweis für die Unrichtigkeit der von Hanstein gezo- genen Parallele. Die Zellen dieser Schichten sind viel- mehr als Zellen von höherer Potenz, als diejenigen, welche die primäre Rinde bilden, zu betrachten, da sie in sich den Keim der aus ihnen später sich heran- bildenden Zellen der primären Rinde und aller inne- ren Gewebe der Blätter und Knospen beherbergen. Das Hauptergebniss der hier zusammengestellten Resultate besteht also darin, dass alle von mir bis jetzt untersuchten Organe in ihrer ersten Periode der Entwickelung eine bestimmte Zahl Initialschich- ten, die den Keimblättern des Thierorganismus. ent- sprechen, aufweisen und aus letzteren endlich durch Melanges biologiques. 1X. 65 — 514 — Theilung ihrer Zellen die verschiedenartigen Gewebe hervorbringen. Die vorliegende Untersuchung ist nur als der erste Schritt auf dem Gebiete der Erforschung der Initialschichtenbildung im Pflanzenreiche anzu- sehen, welche letztere desto erwünschter ist, da da- durch nicht nur eine festere Basis für vergleichend anatomische Untersuchungen, sondern auch noch eine neue wichtige Analogie in der Entwickelung der Pflanzen- und Thierorganismen gewonnen wird. St. Petersburg, 5. (17.) October 1875. (Aus dem Bulletin, T. XXI, p. 140—148.) CE MET TS: 1 Juin Recherches expérimentales sur quelques propriétés fonctionelles du cervelet. Par Ph. Owsiannikow et W. Weliky. Depuis les travaux du physiologiste francais Flou- rens!) sur les fonctions du cervelet dans l'erganisme, il était décidé, par la plupart des physiologistes que .le cervelet coordonne les mouvements du corps entier. En faisant l'ablation du cervelet chez les animaux il voyait disparaître la possibilité de marcher régulière- ment, ils étaient dans un état de prostration. Magendie *) cite un fait aperçu par le docteur Combette dans sa clinique. On lui amena une fille de onze ans, morte depuis quelques jours d’une pa- ralysie dans tous les membres. L’autopsie démontra le manque absolu du cervelet nn par un liquide séreux. Durant sa vie des sa plus Nae enfance elle avait senti une légére difficulté dans la marche, ses pieds se croisaient, et elle tombait même quelquefois. Son intelligence était obtuse. La sensibilité dans les extrémités avait diminué. 1) Flourens, Recherches expérimentales sur les propriétés et les fonctious du système nerveux dans les animaux vertèbrés 1842. 2) Magendie, Journal de physiologie, vol. X1, 1831. — 516 — . ~ Gall dans sa théorie sur la localisation des facultés psychiques mettait dans le cervelet l'instinct de l'amour sexuel. Dans le cas de Combette l’enfant était enclin à l’onanisme. Ce fait démontre ce qu’il y avait d’er- ronné dans la théorie de Gall. Longet?) nie l'influence du cervelet sur l’instinct sexuel, il s’attache à l’opi- nion de Flourens et comme une démonstration phy- siologique du fait, il cite une de ses expériences, où il coupait sur l’un des pigeons le grand cerveau et sur l’autre un morceau du cervelet. Le lendemain il voyait le premier pigeon se tenant tout-à-fait tranquille, tan- dis que l'autre trébuchait à chaque pas. Bouillaud *) en niant l’opinion de Gall concordait ses conclusions avec celles de Flourens dans les faits principaux, mais il faisait voir que le cervelet influe seulement sur les mouvements des extrémités inférieures. Schiff ?) a täche d'élucider la question en disant que le manque de la coordination des mouvements dépend de la sec- tion des crura cerebelli, parce que leur lésion porte sur les parties servant à affermir le cou. Il affirme qu'en coupant les crura de deux cótés, il ne voyait sur- venir aucun trouble dans le mouvement. Schróder van der Kolk 5) nie l'influence du cer- velet sur la coordination des mouvements. Ludwig ‘). dans son cours de physiologie est du méme avis. BrownSéquard mentionne deux cas dela plus com- 3) Longet, Traité de physiologie II vol., 1868. “ 4) Bouillaud, Recherches tendant à réfuter l'opinion de M. Gall sur les fonctions du cervelet. 1827. 5) Schiff, Lehrbuch der Physiologie. 6) Schröder van der 'Kolk, Bau und Functionen der medul- la spinalis. 1859. - 7) Ludwig, Physiologie des Menschen. — 517 — plète disparition du cervelet chez deux hommes sans une paralysie appréciable. Il attribue tous les cas de paralysie à la clinique et dans les expériments sur les animaux, quand la destruction du cervelet a eu lieu à la lésion de la moelle allongée, disant pouvoir amener les mêmes troubles en excitant la moelle allongée par une épingle. —— Brown Séquard*) en niant les relations du cerve- let à la sensibilité, s’exprime en ces termes: «Quant au cervelet, nous voyons la sensibilité persister dans le célèbre cas de l’absence de cet organe rapporté par Combette. Dans ces cas-là il y avait une complete conservation de sensibilité. Dans les deux autres cas, dans lesquels le cervelet était complètement détruit par la suppuration, on avait constaté, qu'il n'y avait ni paralysie, ni aucun trouble dans les fonctions de la vie animale.» Bouillaud considérant ces cas comme impossibles, a lu un rapport là-dessus dans l’aca- démie de médecine à Paris. Marc, un savant mé- decin de Louis Philippe, a répondu, que c'était bien possible, vu qu’il a eu un cas exactement sem- blable à la Charité. Je mentionne ces cas seulement, parce qu'ils offrent la destruction de tout le cer- velet, si je voulais donner plus de preuves, je pour- rais relater un plus grand nombre de cas de la des- truction et de l’altération de l’un ou de deux lobes la- térales du cervelet ou dans la partie médiane, sans la perte de la sensibilité et fréquemment avec l’hyper- esthesie, comme dans le cas de la lésion des colon- nes postérieures des cordes spinales. Un physiologiste 8) Lockart Clarcke, On certain functions of the spinal chord with further investigation into its structure. — 518 — éminent, le docteur Carpenter, a suggéré le premier l'opinion plus rationelle que cet organe est probable- ment spécialement destiné pour le sens musculaire, par lequel nous nous guidons dans nos mouvements. Ré- cemment M. Dunn dans un travail intéressant fait voir un cas qui démontre que les corpora dentata du cervelet sont destinés au sens musculaire. - Certainement ce cas semble étre valable, mais qu'est ce que cela prouve, quand nous savons que les mou- vements restent réguliers dans plusieurs cas pareils, dans lesquels les tubercules ou les autres produits morbides ou quelques autres altérations existaient à la méme place oü était le dépot trouvé par M. Dunn. Peut-on expliquer l'irrégularité des mouvements dans les cas de maladie du cervelet, comme le fait Foville et les autres aprés lui, qui avaient imaginé que le pou- voir guidant les mouvements est situé dans cet organe. Cette irrégularité existe seulement dans la course, mais trés rarement. Elle existe plus souvent dans les cas d'altération des autres parties de l'encéphale, méme quand le cervelet reste normal, vu cela nous devons rejeter cette explication.» Lockart Clarcke ?) est de la méme opinion. En dernier temps Hitzig '?) attribue au cervelet l'influence sur la coordination des mouvements des yeux. Fer- rier '') est du méme avis et dans un travail imprimé en 1873 il localise chaque mouvement des yeux dans de certains points du cervelet. Eckhard a démontré 9) Hitzig, Untersuchungen über das Gehirn. 1874. 10) Brown Séquard, Course of lectures on the physiology and pathology of the central nervous system. Philadelphia, 1860. 11) Ferrier, Progrés médical, t. III, 1878. — 519 — que la piqûre du cervelet au vermiculus amène l’hy- drurie et le diabetes mellitus. Ces faits ont été confir- mes constamment pour les lapins et dans les cas plus rares chez les chiens. Il voyait venir les mêmes effets en électrisant le vermiculus du cervelet. Enfin nous eiterons encore un travail de M. Eckhard ”) imprimé en 1872 dans lequel il tâche de faire voir l’influence du cervelet sur les pulsations du coeur et les mouve- ments respiratoires, ayant en vue d'expliquer l'hy- drurie et la méliturie produites par la lésion du cer- velet. Nos expériences pour le moment ne concordent pas avec celles de M. Eckhard. Méthodes d'expérimentation. ur Depuis peu on experimente sur les centres nerveux en liant les deux carotides. Cette méthode permet de travailler dans la région de la tête avec une perte de sang presque nulle. Sur un animal préparé de cette façon on peut couper d’assez grands morceaux du cer- velet, le tiers, quelquefois le tout sans provoquer de grands épanchements sanguins. Ensuite nous avons enfoncé plusieurs épingles, S— 10, dans le cervelet à travers l’os. Ces épingles étaient applaties par des coups de marteau en forme de petits stylets, de sorte que le cervelet était lésionné presque dans tous les sens. Il fallait trouver un moyen infaillible pour pou- voir couper les crura cerebelli sans découvrir le cer- velet et la moelle allongée. Le canal interne semi-cir- culaire du lapin entoure une convexité de l’os, dans 12) Eckhard, Über den Einfluss des kleinen Gehirns auf den Herzschlag und die Athembewegung sowie auf die Urinsecretion. 177 — 192 p. — 520 — la concavité de laquelle se place un lobule du cer- velet, en passant une épingle applatie et un peu cour- bee en bas dans sa position horizontale on peut pas- ser juste dans les crura cerebelli et les couper com- pletement en blessant cependant le lobule ci-dessus mentionne. | Nothnagel”) a fait des expériments sur le systeme nerveux central en injectant par une canule de Pra- vaz des demi-gouttes d'acide chromique, de Fe? CIS et autres substances caustiques. Nous avons fait une se- rie d’experiences dans le même sens sur le cervelet d'animaux avec les carotides liées et les carotides in- » tactes. Aussi avons-nous fait une série d'expériences de contrôle sur la ligature des carotides. Les résultats de ces derniéres expériences sont trés intéressants et ont une grande importance pour la chirurgie pratique. De plus nous avons tâché de brüler les parties du cer- velet par l'appareil galvanocaustique, mais cette mé- thode a des inconvénients. C'est qu'elle amène au pre- mier moment la dilatation des petits vaisseaux de l'os et du cerveau. Qu'il y a vraiment modification dans la pression du sang, nous nous en sommes convaincus en liant l'une des carotides avec le kymographion de Lud- wig. Outre les expériences sur le lapin nous en avons fait encore sur les poissons, les grenouilles, les pigeons et les chats. Enfin en répétant les travaux d'Eck- hard nous avons introduit de petites canules en verre dans les uretéres des lapins, nous avons fait une ana- lyse chimique quantitative du sucre dans l'urine; le 13) Nothnagel, Experimentelle Untersuchungen über die Func- tionen des Gehirns. (Archiv für pathologische Anatomie und Phy- siologie. Rudolf Virchow. Band 5, 7 — 8, 60 — 62.) 1874. RS a — 521 — «sucre était dosé par le liquide de Felingh. Pour l'é- lectrisation du cervelet nous avons employé des aiguil- les fines distancées de trois millimètres, et un courant induit de la bobine secondaire de Dubois Reymond, avec l'élément de Grené. Dans la plupart de nos expé- riences sur les lapins faites avec toutes les précau- tions recommandées par Eckhard nous avons obtenu du sucre. Cependant nous pensons que le cervelet n’in- flue pas du tout sur la sécretion du sucre de méme que sur le coeur, la respiration, le mouvement et sur quelques autres fonctions qu'on lui attribuait. L'injection dans le cervelet Fe? CIS u Cr$ O? sans la ligature E des earotides. Les premiéres sept expériences donnérent des ré- sultats bien indécis, parce que à la nécropsie on voyait que tous les réactifs se répandaient dans le liquide céphalo-rachidien et il y avait un assez grand épan- chement de sang. L'expérience du 10 novembre 1874 était trés caractéristique. On injecta trois gouttes CrO?59 dans le côté gauche du cervelet d'un lapin. Le premier temps il se tint tranquille, aprés quoi il commenca à s'agiter. Cinq minutes aprés on aperçut la paralysie des extrémités inférieures qui passa dans 10 minutes, le lapin fit quelques mouvements de ma- nége et puis revint à lui. L'autopsie dans une expé- rience pareille démontra une kyste enflée, dans le côté gauche du cervelet. L'injeetion avee la ligature des carotides. On injecta une dissolution de 39 de Cr O° à un lapin en lui faisant préalablement une piqüre, qui ne Mélanges biologiques. IX. 66 — 522 — se manifesta par aucun effet. L’injection amena une- tendance à se renverser en arrière. Survint la para- lysie motrice des extrémités inférieures; dix minutes après il commença à marcher régulièrement. Quelque temps après les convulsions recommencèrent, il rejeta la tête en arrière et puis survint la mort. L’autopsie démontra un grand épanchement sanguin dans le ver- miculus et dans la moelle allongée. Dans quatre expé- riences, quand on injectait sous l’arc du canal semi- circulaire, les animaux mouraient, parce que le liquide sanguin s’épanchait sur le centre respiratoire. L'ablation du cervelet avec la ligature des earotides. L'opération était menée avec l'appareil galvanocaus- tique. Sur deux lapins, nous coupâmes une partie du cervelet assez considérable sans provoquer le moindre trouble dans les mouvements. L’autopsie démontra que dans un cas le tiers supérieur, dans l’autre la moi- tié du cervelet avait été coupée. Le 22 novembre 1874 nous coupämes un petit morceau du cervelet d’un la- pin. Comme il y avait grand épanchement sanguin, le lapin commença à rejeter la tête en arrière, avança ses extrémités supérieures en les tenant croisées, et comme celles de derrière étaient paralysées, l’animal se renversait sur son axe vertical. Le morceau du cer- velet coupé était trois fois plus petit que les mor- ceaux dans les expériences précédentes. Cela montre bien positivement que cette tendance des animaux d’aller en arrière, qu’on a signalée chez les animaux avec le cervelet détruit, dépend exclusivement des épanchements sanguins sur la moelle allongée. — 593 — L’ablation du cervelet sans la ligatare des carotides. Huit expériences ont été faites dans ce sens, deux d’entre elles étaient bien démonstratives. Nous cou- pâmes premièrement un quart de cervelet à un lapin, il vécut cinq jours sans avoir rien de désordonné dans les mouvements. | Après cela nous fimes une ablation complémentaire qui embrassait tout Je cervelet avec les crura; le lapin fit trois ou quatre sauts d’un demi - mètre de hauteur à peu près, puis il fit quelques mouvements bien réguliers, marchant pendant quelques minutes, après quoi il tomba mort dans des convulsions. Dans la seconde expérience tout le cervelet était éloigné et le lapin vécut encore toute une nuit. Quoiqu'il fit affaibli par la perte de sang, il fit des mouvements bien réguliers et même quelques sauts. Expériences avec l'introduction des épingles avec la ligature des carotides. Lapin Ne 1. Trois épingles lui sont enfoncées, l’une a passé dans un pédoncule du côté droit et les deux autres des deux côtés du vermiculus. La coordination des mouvements fut intacte. Sur le lapin Ne 2 le même résultat. Ne 3. Une épingle est enfoncée qui passe dans les deux pédoncules avec le même résultat. Ces trois lapins vivaient pendant dix jours, l’onzième on les a sacrifiés pour une autre expé- rience. Ne 4. Une épingle applatie lui est enfoncée sous l'arc du canal semi-circulaire interne. Deux épin- gles sont enfoncées dans lobulus hidruricus. Le lapin était tout-à-fait bien portant, une épingle applatie est enfoncée sous l’arc du canal semi-circulaire interne. — 524 — Survient un grand épanchement sanguin, néanmoins le lapin fait quelques mouvements réguliers, ensuite des mouvements de manége, après quoi il meurt. A un autre lapin une épingle applatie est enfoncée de même dans le côté du crâne sous le canal semi-circulaire in- terne. Quatre jours après le cervelet est rammolli, l’épingle a passé par les pédoncules, et le mouvement n’était pas modifié. Experiments de contrôle sur la ligature des carotides. La ligature est mise sur les deux carotides d’un grand lapin. Il fait des mouvements de manége conti- nuels dans la direction du côté gauche au droit. Le soir il meurt en faisant des mouvements continuels. Lapin Ne 2. La ligature des carotides lui est faite. L’ani- mal est tranquille, vit quatre jours et demi et meurt sans doute de l'inanition. Lapins Ne 3, Ne 4. Ils ne mon- traient rien d’anormal après l’opération, et vécurent encore huit jours. L'opération du cinquième lapin donne les mêmes résultats que nous avons signalés chez le lapin M 1, seulement que les mouvements cessent de suite. Les modifications anatomiques générales obser- vées dans tous ces cas sont à noter: D’abord tous les muscles de la face devinrent inertes, les paupieres ne battaient plus, les mouvements des yeux cessaient et les oreilles étaient presque tout-à-fait dépourvues de sang, dans les os du crâne le sang était en très petite quantité. Les animaux se tenaient tout-à-fait tran- quilles (Sauf les deux cas Ne 1 et X 5), comme s'ils étaient dépourvu des hémisphères cérébraux). Les deux cas exclusifs que nous avons vus dans nos expériences avec la ligature des carotides démontrent tout le danger — 525 — qui peut survenir à un sujet malade, p. ex. de l’anév- risme de la carotide, à laquelle on fait la ligature. L’a- vant-dernière série des expériences avec la brülure du cervelet n’a pas réussi sur les lapins, par la rai- son indiquée dans les méthodes d’expérimentation. Sur les pigeons nous avons été plus heureux; avec un appareil galvanocaustique nous’ avous pu carboniser presque tout le cervelet. Le premier temps le pigeon était inquiet, mais dans quelques instants il revint à lui. Il vécut pendant dix jours et mourut de Vinflam- mation survenue dans l’os. Une seconde opération où une épingle applatie fut enfoncé dans le côté du crâne sous l’arc d’un des canaux semi-circulaires in- ternes donna des résultats satisfaisants; tout le cerve- let était séparé sauf une petite partie du côté droit, parce que l'épingle le passa de bas en haut. L'oiseau se tint tout-à-fait tranquille dès le premier pas après Vopération. Sur plusieurs autres pigeons l’expérience était répétée avec le même succès, si l'épanchement sanguin n'avait pas eu lieu, ce qui arrivait presque dans la moitié des opérations. Les expériences sur les poissons sont bien démonstratives. Nous avons enlevé le cervelet sur les fiches et les perches, puis nous avons tamponné la blessure avec de la ouate imbibée d’huile, pour que l’eau n’entre pas dans le canal rachidien. La majeure partie des poissons opérés n’avaient rien perdu dans la vivacité et la régularité de leurs mou- vements, mais dés qu'on blessait la moelle allon- gée, fut-ce avec un bistouri, ou qu'un petit épanche- ment sanguin eût lieu, les nageoires dorsales se héris- saient et les nageoires pectorales restaient sans mou- vement; le poisson prenait une position verticale. = — Quelquefois le poisson pouvait remuer les nageoires d’un côté, alors il ressemblait à un bateau à vapeur avec la roue cassée d’un côté. Plus de 20 expériences semblables nous démontrèrent que le cervelet n’in- flue nullement sur la coordination des mouvements. Sur les grenouilles, la section nette du cervelet pré- sente une assez grande difficulté, vu qu’il est disposé en forme d’une bande, placée verticalement sur les deux pédoncules de la moelle allongée. Il faut parve- nir à couper tout le cervelet sans blesser la moelle, parce qu’une prostration complète ou bien des mouve- ments désordonnés surviennent de suite. Avec des ci- seaux très fins on parvient à faire l’opération avec une netteté complète, et l’animal saute, fait toute sorte de mouvements comme un animal non opéré et vit plu- sieurs jours. L'influence du cervelet sur les mouvements des yeux. Hitzig, en répétant les travaux de Ferrier, trou- vait qu’en excitant quelques lobes du cervelet, on voyait arriver des mouvements des yeux, dans des di- rections différentes, selon les points de l’excitation. Ferrier a plus approfondi cette question. Il prétend voir dans le cervelet des centres psychico- moteurs pour les globes des yeux. En analysant et en répétant quelques-unes de ces expériences, nous som- mes arrivés aux conclusions suivantes: la méthode d'expérimentation de Ferrier a des défauts bien gra- * ves, à-savoir: Il employait des courants trop forts. Il prenait comme mesure de la force d'un courant la possibi- lité de le supporter sur la langue. Cette méthode, pour ur em déterminer la force du courant, est tout-à-fait subjec- tive. Ferrier amenait la bobine à cinq centimétres, quand, d'aprés nos expériences, on pouvait aller jusqu'a . 80 et recevoir encore la contraction tétanique dans la patte de grenouille; ce qui montre une trés grande force du courant. Du reste, comme on voyait venir les mouvements de l'oeil, méme avec le courant de cette force, nous n'avons pas trouvé indispensable de le ren- forcer pour ne pas obtenir la dérivation des courants. Nous ne sommes pas en état d'affirmer d'autres résultats de M. Ferrier. Par ex. en électrisant le lobule Ne 1 méme avec le courant 10, nous n'avons pu voir survenir les mouvements des yeux, c'est-à-dire l'oeil droit se tournant dehors et le gauche en dedans - suivant le plan horizontal. Pour le point 2 nous avons constaté les faits démontrés par M. Ferrier. L'oeil droit se tournant dedans et le gauche en dehors. En faisant l'expérience sur le V 3, nous n'avons pu venir à bout de voir les yeux se mouvoir qu'avec des courants, de grandes intensités et puis quelques mor- ceaux que nous éloignames dans cette partie du cer- velet, nous pümes toujours voir qu'avec le courant 10 et le plus souvent avec le couraut 5 on pouvait déter- miner toujours les mouvements des yeux. Résumé, Flourens, Longet, Bouillaud, Fovil, Car- penter, Dunn et la plupart d'autres physiologis- tes affirmaient que le cervelet influe sur la coordina- tion des mouvements; les uns le prouvaient par les faits pathologiques et les autres pour la plupart par des expériments physiologiques. Schiff, Schróder Lg — van der Kolk, Ludwig, Brown-Séquard, Lo- ckart-Clarcke et Vulpian ^) affirment tout-à-fait le contraire. Schiff pose les centres de coordination des mouvements dans les: pédoncules du cervelet. Luys est aussi de cette opinion et dit que chez les gre- nouilles il n’y a pas une perte aussi considérable de coordination de mouvements, comme le présumait Flourens et les autres. Il dit que c’est seulement par le manque de méthodes nouvelles d’experimenta- tion, qu’on n’a pas pu faire une ablation complète chez des animaux mammifères avec des résultats bien nets. Nous sommes parvenus à vaincre ces obstacles avec nos méthodes nouvelles et recevoir des résultats satis- faisants, comme on le voit d’après nos protocoles. La meilleure méthode c’est de faire l’ablation en deux ou trois fois en laissant suppurer les parties du cerve- let. Par l’enfoncement des épingles on parvient à le faire entrer dans la suppuration. Puis en faisant en- trer l’épingle en forme d’un petit stylet sous le canal semi-circulaire on parvient à couper les pédoncules. Quoiqu’on blessät et parfois on detruisät tout-à-fait 14) Lécons sur la Physiologie générale et comparée du systeme nerveux par A. Vnlpian. Paris. 1866, pag. 639. Il dit: «En ré- sumé, Panalyse raisonnée des faits pathologiques et des données expérimentales conduit à mettre en doute la légitimité de l’opinion qui veut faire du cervelet l’organe d’une faculté nouvelle, de la fa- culté de coordonner les mouvements. Le doute devient bien plus grand encore, lorsque l'on considére que les résultats obtenus chez les Mammiféres et les Oiseaux ne se montrent plus, lorsque les ex- périences sont faites sur des Batraciens et des Poissons. On peut, en effet, enlever le cervelet sur des Grenouilles, sans produire le moindre trouble de-la locomotion; et, quant aux Poissons, de nombreuses expériences que j'ai faites avec M. Philipeaux me permettent d'affirmer que l'ablation du cervelet, pratiquée chez une Carpe ou une Tranche, ne détermine non plus aucune modification recon- naissable des mouvements de translation ». — 529 — le lobule du cervelet qui repose sous l'arc du canal semi-circulaire interne, on ne voyait survenir aucun trouble dans les mouvements. Ce fait est en contra- diction avec l’opinion de quelques physiologistes qui expliquaient la perte de la coordination des mouve- ments, après la destruction des canaux semi-circulaires, par la lésion de ce lobule du cervelet. Nous avons dé- montré cependant bien positivement que la destruc- tion de ce seul lobule, si on ne lésionne pas les canaux sémi-circulaires, n'améne aucun trouble dans les mou- vements. Nous avons montré de méme que la ligature des carotides n'est pas sans influence sur la nutrition du cerveau. Ce qui concerne le róle du cervelet dans les mou- vements des yeux, en affirmant la plupart des expé- riences de Hitzig et de Ferrier, nous nous abstien- drons pourtant de nous prononcer sur la nature de ces mouvements, quoique ces derniers fussent trés pronon- cés, méme en excitant le cervelet avec des aiguilles. (Tiré du Bulletin, T. XXI, pag. 302—312.) Mélanges biologiques. IX. 67 20 Mars 1 Avril 1876. Zur Morphologie der Ulothricheen. Von L. Cienkowski. (Avec 2 planches chromolithographiques.) Wie ich neulich") bewies, unterliegt das Stigeoclo- nium einem Vergallertungsprocess, wodurch es in pal- mellenartige Zellen zerfällt, die sich einige Zeit durch Theilung vermehren, sodann Microgonidien bilden, welche zuletzt wieder die Fadenform der Mutteralge hervorbringen. (Fig. 1—7.) Weitere in dieser Richtung von mir vorgenommene Untersuchungen ergaben, dass auch andere Algen dieselben Erscheinungen aufweisen. Unter den Proto- coccaceen fand ich den Palmellenzustand bei Hydro- cytiwm und zwar bei der kurzgestielten Art, H. acu- minatum A. Br., sehr schön und deutlich ausgeprägt. Der gloeocystisähnliche von dieser Alge stammende Zellhaufen ist von der dünnen Haut des Mutterindi- viduums umhüllt und an dem kurzen Stiele ohne: Schwierigkeit als ein Derivat des Hydrocytium er- kennbar (Fig. 66). Unter den Chlorospermeen wurde von mir, ausser dem Stigeoclonium, an dem meine früheren Angaben 1) Bot. Zeit. 1876. 2. —10 32 — sich bedeutend ergänzen und erweitern liessen, die mit ihm nahe verwandte Ulothrix der Beobachtung unter- zogen. Bei längerer Cultur einer Art, die ich zu U. mucosa Thur. stelle, zeigte sich, dass diese Alge durch Vergallertung der Wände und Lockerung der Glieder in eine Fadenpalmellacee, die man als eine Hormo- spora anerkennen muss, umgebildet wird (Fig. 33—38). Ausserdem konnte ich feststellen, dass diese Hor- mospora, So Wie auch die unveränderte Ulothrix, durch Theilungen der Glieder nach allen Richtungen sich in gehäufte oder wurmförmige Körper umformt, die von Schizomeris nicht zu unterscheiden sind (Fig. 45 —47). In diesen 3 Zuständen bildet die U. mucosa Macroge- nidien, die mit einem Schlauche keimend zu der Fa- denalge zurückführen. Somit wurde von mir für die Ulothrix ein ausgedehnter Entwickelungskreis erkannt, der die Gattungen Hormospora, Schizomeris als ge- nuine Glieder in sich einschliesst, und ausserdem noch ein einzelliges Gebilde, welches neulich Dodel-Port aus dem Verschmelzen der Microzoosporen der Ulothria erhielt, aufnehmen muss. Inwiefern dieser Entwicke- lungskreis dem von Dodel-Port angekiindigten ent- spricht, kann ich nicht angeben, da ich meine Unter- suchungen im Sommer anstellte, folglich von der Do- del-Port’schen Arbeit keine Kenntniss haben konnte und bis jetzt von ihr nur das Wenige erfuhr, was aus einer kurzen Mittheilung in der Bolanischid cone zu entnehmen war. *) Die dritte von mir untersuchte Ulothrichee war die selten vorkommende Cylindrocapsa involuta Reinsch. 2) Bot. Zeit. 1875. Ne 45, p. 738 u. f. — ao Im Allgemeinen zeigt sie dieselben Erscheinungen wie die Ulothriz, mit dem Unterschiede, dass sie der Schi- zomerisbildung . entbehrt, und dass ihre stark ent- wickelten Gallertschichten scharf contourirt auftreten (Fig. 52). An dieser Ulothrichee glückte es mir, Ge- schlechtsorgane, Oogonien und Antheridien aufzufin- den. Die ersten stellen kugelrunde, grosse Primordial- zellen von mehreren abstehenden Gallertschichten umhüllt (Fig. 55—59)dar, die zweiten sind kleine, grup- penweise oder einreihig angeordnete Zellen (Fig. 56 a). Eine jede schliesst 2 Samenkórperchen ein, die ganz den gewóhnlichen Zoosporen gleichen; sie sind spin- delförmig, roth-gelb gefärbt, besitzen 2 Cilien und 2 contractile Vacuolen (Fig. 57, c.; Fig. 58. s.). Durch eine seitliche Óffnung dringen sie in das Oogonium ein, wo sie mehrere Stunden um die Befruchtungsku- gel herumschwärmen (Fig. 55 — 59). Das Resultat der Befruchtung ist die Ruhespore (Fig. 61). Ausser den oben genannten Fällen, konnte ich den Vergallertungszustand bei Coleochaete prostrata , bei Ulva und noch bei einer Phaeosporee mehr oder we- niger deutlich ausgeprágt nachweisen. Umfangreiche- ren Untersuchungen muss ich überlassen zu entschei- den, wie weit ähnliche Erscheinungen bei den Algen, zumal den Phycochromaceen, sich ausdehnen, und wie reich die Quelle, die uns palmellenartige Gebilde lie- fert, sein mag. Erst wenn diese mühsamen Vorarbei- ten ausgeführt werden, wird die Frage móglich sein, ob die vergallerteten Zustände der Algen und vielleicht anderer niederer Pflanzen mit Organismen, die wir Palmellaceen nennen, zu identificiren seien. Die Be- weisführung wird um so schwieriger ausfallen, als man — 534 — weder die generischen Merkmale der meisten Palmel- laceen scharf auszudrücken weiss, noch ihre Entwicke- lungsgeschichte vollständig kennt. Die nächste Unter- suchung wird sich wohl an die wenigen leicht unter- scheidbaren Formen, wie z. B. Apiocystis, Tetraspora, Hydrurus zu halten haben und vor allem das Schick- sal ihrer Microgonidien zu enträthseln suchen, in der Hoffnung, eine Schlauchkeimung an ihnen nachzuwei- sen und dadurch die Entwickelungskreise, wohin die erwähnten Pallmellaceen gehören mögen, zu bestim- men. Gegenwärtig muss ich mich begnügen, die Iden- tität wenigstens einer charakteristischen Palmellacee mit vergallertetem Zustande der Ulothrix bewiesen zu haben. Die Palmella minuta K., die wohl von Séigeoclo- nium abstammt, ist weniger beweisend, weil sie keine charakteristischen Merkmale zeigt. Der genetische Zusammenhang palmellenartiger Zel- len mit Fadenalgen wurde von Kützing zuerst ausge- sprochen *). Aus der myxodermatinischen Stufe, wie er die Palmellabildung nennt, leitet er Vaucherien, Con- ferven, Botrydium, selbst Moosvorkeime ab. Die Beob- achtungen, auf welche sich Kützing stützte, und die Deutungen, die er ihnen gab, sind hin und wieder zwar richtig, aber dermassen mit irrthümlichen und un- wahrscheinlichen Angaben vermischt, dass man mit grösster Vorsicht aus den meistens willkürlich zusam- mengestellten Bildern die wahren Striche herausfindet. Der Vergallertungsprocess, soweit ich ihn verfolgen konnte, zeigt eine Reihe von Abstufungen, die in ver- schiedener Mächtigkeit der auftretenden Gallerte ib- 3) Natuurkundig Verhandelingen. 1841. $ 25, 26 u. f S UR — 535 — ren Ausdruck finden. Dieselbe kann selbst ganz aus- bleiben, wodurch die Fadenalge statt in einen Palmel- lenzustand sich aufzulösen, in eine protococcusartige Bildung zerfállt, die sich von dem ersten eben nur durch den Mangel der Gallerte unterscheidet. Am einfachsten sind diese Verhältnisse an dem einzelligen Hydrocytium zu beobachten, wo man in demselben Individuum, innerhalb der Mutterhülle, eine Palmel- lenbildung neben Zellen ohne Gallerte sehr háufig an- treffen kann. Dasselbe wiederholte sich bei Stigeoclo- nium und Ulothriz. Meine Untersuchungen zeigen dem- nach, dass das von Kützing und neulich von Famin- tzin*) beobachtete Zerfallen der Fadenalgen in proto- coccusartige Gebilde mit Palmellénzuständen dersel- ben Algen im Zusammenhange steht und dass beide Vorgänge nur als extreme Glieder derselben Umfor- mung aufzufassen sind. Fragen wir jetzt, wie wir in Betreff der palmellen- artigen Zustánde gethan haben, in welcher Beziehung die protococcusartigen Derivate des Stigeoclonium, der Ulothrix u. s. w. zu den verbreitesten einzelligen Algengattungen: Proto-, Cystococcus u. d. gl. stehen, so betreten wir auch hier ein wenig bearbeitetes Feld. Von der Entwickelungsgeschichte der zuletzt genann- ten Algen wissen wir nicht viel mehr, als dass sie Zo- osporen bilden. Es würde ein sehr gewagtes Unterneh- men sein, die Selbständigkeit des Protococcus viridis, Chlorococcum infusionum u.d. gl. beweisen zu wollen. Vieles spricht im Gegentheil dafür, dass sie zu ver- schiedenen Entwickelungskreisen gehóren. Wir wissen 4) Die anorganischen Salze etc. Mélanges biolog. Acad. d. St.-Pé- tersbourg. T. VIII, 262 u. f. — 536 — aus Cohn’s und Pringsheim’s Untersuchungen, dass protococcusartige Gebilde im Entwickelungskreise der Stephanosphaera, des Hydrodictyon auftreten. Wir müssen jetzt Séigeoclonium, Ulothrix und den bei einer Conferve?) von Famintzin beobachteten Fall hinzu- fügen; hoffentlich wird die Zahl solcher Protococeus- quellen sich bedeutend vermehren lassen. Dass die verbreitetsten grünen, kugelförmigen Protococcaceen einen ähnlichen Ursprung haben, wird um so wahr- scheinlicher, als es mir gelang, das Hydrocytium mit einer Palmellabildung genetisch zu verbinden und dadurch an einer wahren Protococcacee eine Eigen- thümlichkeit, die in so hohem Grade den Stige- oclonium- und Ulothrix-Derivaten zukommt ; nachzu- weisen. Nicht günstiger: für die Selbständigkeit der Protococcaceen scheint ferner die von Famintzin ge- machte Beobachtung zu sprechen, dass die Zoosporen des Chlorococcum infusionum mitunter eine abnorme Schlauchkeimung zeigen. Leider gelang es Famintzin nicht, solche abnorme Keimlinge zu weiterer Entwicke- lung zu bewegen und die Herkunft des Chlorococcum definitiv zu entziffern ). Eine neue, diese Verhältnisse beachtende Untersuchung der Protococcaceen ist für die Lösung der hier berührten Frage ein sehr drin- sendes Bedürfniss. Was schliesslich die biologische Bedeutung des Auflösens der Fadenalgen in protococcus- und palmel- lenartige Gebilde betrifft, so können wir darüber eben- falls nur Vermuthungen aussprechen. Diese Umfor- ——— 5) 1. e. p. 262, tab. III, f. 76. 6) Die anorganischen Salze u. s. w. Mélanges biolog. T. VIII, p. 257; tab. 1, fig. 18 — 26. = «“ — 537 — mung könnte als Schutz gegen abnorme Ernährungs- verhältnisse, z. B. ein zu schnelles Austrocknen, eine .zu helle Beleuchtung, dienen. Zu Gunsten dieser Ver- muthung spricht die Thatsache, dass ich aus Ulothrix mucosa in feuchter Luft in den meisten Fällen Schi- zomeris erhielt, und dass eine gewisse Concentration der anorganischen Nährflüssigkeit das Zerfallen des Stigeoclonium in protococcusartige Gebilde nach sich zog, eine Beobachtung, die wir Famintzin’s Bemü- hungen verdanken’). à Ich wende mich nun zu dem speciellen Theil mei- ner Untersuchung, der den Entwickelungskreis des Stigeoclonium, einer Ulothrix und der Cylindrocapsa involuta enthält. I. Stigeoclonium. Es giebt wohl wenige Fadenalgen, die solch einen mannigfaltigen Formenwechsel, wie das Séigeoclonium aufweisen. Lange cylindrische Glieder, kurze rosen- kranzförmige, dann dünne, sich schlängelnde Ausläufer kommen oft nicht nur an derselben Alge, sondern in der Gliederreihe desselben Stammes (Fig. 8— 9) vor. Nicht minder wandelbar ist die Verzweigungsart. Dicht stehende, mit einer Borste endigende Büschel- Äste kann man häufig an solchen Exemplaren finden, deren andere borstenlose Zweige weit von einander entfernt stehen, ja es giebt sogar astlose Stigeoclonien, die sich sonst in allen Stücken so verhalten, wie die verzweigten, mit welchen sie gemeinschaftlich vorkom- men. Die Vielgestaltigkeit des Stigeocloniums erreicht 7) l. c. p. 265. Mélanges biologiques. IX. 68 — 538 — ihr Maximum an Gefässwänden, wo unsere Alge fest anliegend grosse Strecken zu überziehen pflegt. An diesen Stellen findet man strahlenartig verlaufende, verzweigte Zellenreihen in der Art, wie bei Coleochaete soluta, oder bei einer gedrungenen Form einer Clado- phora, neben diesen liegen Büschelzweige mit kugel- runden Zellen vom Habitus einer Gongrosira, weiter Zellen in Scheiben und Haufen zusammengewachsen u.d.gl., und doch gehören alle diese Bildungen sicher dem Stigeoclonium, mit dessen grösseren charakte- ristischen Stämmen sie oft in Continuität gefunden werden. Die Theilungsrichtungen der Stigeoclonien - Zellen verdienen eine besondere Erwähnung. Die Scheide- wände sind meistens transversal, jedoch treten häufig schiefe, nach verschiedenen Richtungen geneigte, selbst mediane Theilflächen auf. Hierdurch wird der Séigeo- cloniumfaden in einen Zellenstrang verwandelt(Fig. 24). Die mediane Theilung der Glieder führt bei fernerem Wachsthum zu einer sonderbaren Verzweigung. Die Hälften der durch eine senkrechte Wand getheilten Zelle fahren eine Zeitlang fort in die Länge zu wach- sen, theilen sich dann durch transversale Wände in mehrere Glieder, um zuletzt in der Mitte ihrer gegen- seitigen Vereinigungsfläche aus dem Verbande zu tre- ten. Wir erhalten auf diese Weise einen mehr oder weniger umfangreichen Ring, der nach oben und unten in den normalen Stigeoclonium - Faden ausläuft (Fig. 10 — 12). Solche Maschenbildung scheint bei Confer- ven und Ulothricheen nicht selten vorzukommen; ich habe sie ausser Ulothrix noch bei einer der gewöhnlich - sten Conferven gefunden, wie es scheint, bei derselben — 539 — Art, an der Famintzin das Zerfallen in protococcus- artige Gebilde beobachtet hat. Die polymorphen Sfigeoclonienglieder schliessen ei- nen ebenfalls sehr verschieden angeordneten Inhalt ein. Am häufigsten sind die Glieder gleichmässig von Chlorophyll ausgekleidet; in jungen Zweigen der an Gefässwänden kriechenden Exemplare finden wir in den Zellen ein Stärkekörnchen und eine helle Vacuole; in langen Gliedern zumal des Hauptstammes der Alge nimmt das Chlorophyll nur die Aequatorial-Zone ein; die dünnen Ausläufer und Borsten sind fast inhaltleer mit Spuren von Chlorophyll; endlich können alle Zell- formen des Séigeoclonium, mit Ausnahme der Borsten, von Amylumkörnchen vollgestopft erscheinen. Nicht unbeträchtliche Differenzen bemerken wir ferner an den Zellwänden unserer Alge. Ihre Wände können dick mehrschichtig sein, dann sind die Lumina der Zellen sphäroidalisch, von einander durch mächtige Schichtenbildung entfernt (Fig. 13), oder die Wände : bleiben dünn, und die fest an einander schliessenden Glieder behalten ihre cylindrische Form. In beiden Fäl- len kann eine breite, sämmtliche Glieder umhüllende Gallertschicht erscheinen, welche zuerst von A. Braun an Spirogyren beobachtet und als eine Cuticularbil- dung gedeutet wurde 5). Fügt man zu dem Gesagten noch hinzu, dass die Zel- lenwände im verschiedensten Grade aufquellen können, dass ferner die ganze Alge in palmellen- und protococ- cusartige Gebilde zerfällt, so erhalten wir ein polymor- phes Wesen, welches man kaum in eine Gattungs-Dia- 8) Verjüngung, p. 261. — 540 — enose fassen, geschweige denn in specifische For- menkreise scheiden kann. Es wäre nichts leichter, als nach den bis jetzt für specifische Unterschiede ge- bräuchlichen Merkmalen an demselben Sfigeoclonium die meisten von den Algologen aufgestellten Arten herauszufinden. Das Stigeoclonium wird, so viel bis jetzt bekannt, blos auf ungeschlechtlichem Wege vermittelst der Zo- osporen vermehrt. Auch in dieser Hinsicht zeigt diese Alge nicht geringe Variationen. Aus dem Inhalte ihrer - Zellen wird meistens je ein Schwärmer gebildet, jedoch in üppig wachsenden Exemplaren werden mehrere ein- reihig angeordnete erzeugt. Das Ausschwärmen ge- schieht auf verschiedene Weise, je nach der Festig- keit der Mutterhülle, die entweder in ganzer Ausdeh- nung oder nur an einigen Stellen aufquillt; gewöhn- lich wird der ganze eylindrische Theil des Mutterglie- des erweicht, die transversalen Wände dagegen nicht merklich verändert. Die austretende Zoospore schiebt dann die Seitenwand langsam vor sich, bis sie dieselbe durchbricht und ins Freie gelangt. Sind mehrere in einer Mutterzelle entstanden, dann arbeitet eine jede für sich ihren Ausgang durch. Da jedoch die Mutter- wand nicht selten nur an gewissen Stellen erweicht, so wird hierdurch auch die Art und Weise, wie der Schwärmer seinen Bildungsort verlässt, bedingt; ist die erweichte Stelle viel kleiner als die Zoospore, so muss die letzte mit Mühe ihren Körper durch die Wand hindurchpressen. Ihr befreiter Theil schwillt dabei an, den noch in der Mutterzelle steckenden langsam nach- _ ziehend. Wir erhalten hier Bilder, wie wir sie aus Nägeli’s Schilderung bei Séigeoclonium insigne ken- Ut s nen. Allein gleichzeitig an demselben Faden können wir oft die zuerst beschriebene Art des Ausschwär- mens beobachten, wenn die aufgeweichte Stelle des Muttergliedes einen grösseren Umfang einnimmt. Nach dem Austritt der Zoosporen finden wir die Überreste der Mutterglieder in verschiedenem Grade erhalten, oft bleiben nur die Scheidewände zurück. In längeren entleerten Gliedern, welche mehrere Schwär- mer erzeugten, sind, ausser den gewöhnlichen scharf contourirten Scheidewänden, noch ganz feine Lamellen in verschiedenen Richtungen wahrzunehmen, durch welche das Glied in mehrere secundäre Fächer getheilt wurde. Das Auftreten dieser secundären Wände dürfte als ein unvollständig ausgebildetes Tricho- oder Dictyo- sporangium, wie wir sie bei Lctocarpus und Saprole- gnieen kennen, zu deuten sein. Die befreiten Schwärmer zeigen sowohl in der Grösse, wie in ihrer Form bedeutende Schwankungen. Es sind meistens eiförmige Körper mit hyalinem, 4 Cilien tragendem Schnabel und einem parietalen rothen Punkt. An dem hyalinen Vordertheil konnte ich bei sehr langsam aus der Mutterzelle austretenden Exemplaren deutlich zwei contractile Vacuolen wahr- nehmen, ein Umstand, welcher für die Möglichkeit, direct aus der Stigeoclonium- Zoospore eine echte Palmellacee, mit pulsirenden Räumen ausgerüstet, zu erziehen, nicht ohne Verwerthung zu sein verspricht. Ausser diesen Schwärmern (Macrogonidien) besitzt Stigeoclonium, wie ich in meiner ersten Arbeit über diesen Gegenstand nachwies, kleinere Zoosporen oder Microgonidien. Sie bilden sich in den Palmellenzu- ständen und in unveränderten Zellen der Stegeoclonium- — 542 — Sohle und ihrer nächsten Verzweigungen. In Form und Structur sind sie von den Macrogonidien fast nicht verschieden, nur konnte ich an ihnen, vielleicht ihrer Kleinheit wegen, die contractilen Vacuolen nicht deutlich ausfindig machen; sie erreichen nie die enorme Grösse, welche mitunter die Macrogonidien zeigen. — Beide sind keimungsfähig, beide bringen die Mutterpflanze hervor. Der Hauptunterschied zwischen ihnen besteht in der Entwickelungsart. Die Microgonidien bilden sich durch succedane Zweithei- lungen des Inhalts, die grösseren Zoosporen entstehen einzeln, in der Mutterzelle, oder wenn mehrere, so . - werden sie, so viel ich beobachten konnte, gleichzeitig angelegt. — Ausserdem besteht ein Unterschied darm, dass die Microgonidien von einer zarten Schleimblase umhüllt die Mutterzelle verlassen. Der Entwickelungskreis des Re wird von einem Ruhezustand geschlossen. Ich habe die Ruhesporen an einem Sfigeoclonium gefunden, welches an verschiedene Algen sich anklammert und deren Oberfläche in kurzgliederigen Längsreihen fortvegetirt. Bei der Bildung der Ruhesporen brechen die Glie- der am Scheitel unregelmässig auf und entlassen den ganzen Inhalt, der sich am Ausgange abrundet und bald darauf mit einer dicken Membran umhüllt. Diese grüne Kugel ist mit einem farblosen cylindri- schen Stiel an die innere Wand der leeren Mutterzelle befestigt (Fig. 14). Der Stiel ist kurz, etwas gebogen, seine Länge kommt dem Durchmesser der Kugel gleich; er endet in der Mutterzelle mit einem Knöpfchen, von welchem einige Fäden strahlig ausgehen. Was die Kugel, resp. junge Ruhespore betrifft, so wächst sie — 548 — eine Zeit lang bedeutend an, verliert allmählich das Chlorophyll und die Stárke, ihr Inhalt wird im reifen Zustande von einer ólhaltigen goldgelb oder roth ge- farbten Substanz ersetzt. Endlich verschwinden die Mutterhüllen, sie werden abgestreift, oder aufgelóst und die rothen an den Stielen immer noch kenntlichen Ruhesporen liegen meistens in Häufchen versammelt umher. Ich fand sie in grosser Zahl Ende Juli in einer Cultur, welche von Sonnenlicht ein paar Stunden täg- lich beleuchtet wurde. Ihre weitere Entwickelung ist noch unbekannt. Die Ruhezustände der Ulothricheen sind von Prings- heim zuerst aufgefunden worden. Nach den Angaben dieses Forschers bilden sich bei Draparnaldia die Ruhesporen auf zweierlei Art. Entweder bricht die Mutterzelle auf, entleert den Inhalt, der ausserhalb seiner Bildungsstätte in Ruhezustand übergeht, oder die Mutterzelle bleibt geschlossen, wo sie dann im Inneren die Ruhespore erzeugt. — Bei Séigeoclonium reissen die Mutterzellen nicht auf, aus ihrem Inhalte entstehen 2—4 innere Sporen. Noch eine Figenthüm- lichkeit ist, nach Pringsheim, für Sfigeoclonium charakteristisch, dass nämlich die Scheidewánde der die Ruhesporen erzeugenden Mutterzellen von den Seitenwänden abreissen und zwischen die Sporen hineinfallen. Hierdurch verliert der Ast seine geglie- derte Beschaffenheit und verwandelt sich in einen un- regelmässigen Sack, der die Sporen mit abgefallenen Scheidewänden durch einander gemischt enthält. °). An diese Beobachtungen schliesst sich nun der von 9) Über Dauerschwärmer des Wassernetzes etc. Monatsberichte d. Berlin. Akad. 1860. p. 16 u. f. (Separatabdruck.) — 544 — mir gefundene Ruhezustand an, welcher, wie wir sahen, durch Aufbrechen der Mutterzellen und Aus- treten des Inhalts ausserhalb derselben sich bildet. Wir müssen folglich dem Stigeoclonium, ähnlich der Draparnaldia, zweierlei Entwickelungsarten der Ru- hesporen zuschreiben. Ich gehe jetzt zu dem Vergallertungsprocesse un- serer Alge über. Die Hauptmomente dieser Metamorphose, wie wir sie aus meiner ersten Mittheilung kennen, bestehen darin, dass die Zellen der Sohle des Sfigeoclonium und der ihr zunächst entsprossenden Zweige sich aufblähen und dass ihre Wände aufquellen (Fig. 1). Die kugel- förmigen Glieder theilen sich darauf in 2 Hälften, die sich abrunden und ihrerseits Gallerte absondern, was mehrere Male wiederholt wird u. s. w., bis der Ast in einen Haufen grüner in eingeschachtelte Blasen einge- - schlossener Zellen umgewandelt wird (Fig. 2 u. 3). Da dieselben Veränderungen gleichzeitig viele Zweig- büschel ergreifen, so verursachen sie die Bildung mehrerer, zwischen unveränderte Stigeoclonien einge- streuter palmellenartiger Nester. — Die Gallerte, die die einzelnen Zellen oder Gruppen derselben umhüllt, ist sehr fein, häufig schwer wahrnehmbar; durch Al- cohol und Jodtinktur tritt sie scharf hervor und er- hält durch Einwirken dieser Reagentien eine hellblaue Färbung, die als eine rein optische, durch Verdichtung der Gallerte bedingte Erscheinung zu deuten ist. In wiefern die selten vorhandene Cutieularschicht sich bei der Palmellametamorphose unserer Alge betheiligt, kann ich nicht entscheiden, da es mir nicht gelang, — 545 — durch Cultur auf Objectgläschen an Ästen, welche diese Umhüllung zeigten, den Vorgang zu verfolgen. Wiederholte Untersuchungen des Vergallertungs- prozesses bei Séigeoclonium ergaben, dass die Um- formung nicht nur die Sohle, sondern auch seine grösseren Stämme ergreift und in ihrem Verlaufe einige Modificationen zeigt, die ich hier nachträglich angeben will. | Zuerst sind die verschiedenen Grade der Dicke und Consistenz der Gallertumhüllungen hervorzuheben. In einem kleinen Aquarium, wo das Sfigeoclonium während 3 Sommermonaten unberührt stehen blieb, waren die pallmellaartigen, nachweisbar von Stigeoclonium stam- menden Zellen von vielen scharf contourirten Mem- branen umhüllt. Dieselben zeigten zahlreiche Ver- . dickungen in Form von kleinen glänzenden, sichelför- migen Körperchen. Die Zellen lagen in Haufen bei- sammen, oder sie waren mit einander und oft noch mit unveränderten, cylindrischen Gliedern verbunden, hier- durch ihre Abstammung von einer Faden-Alge auf das Deutlichste beweisend (Fig. 15 — 19). Die Hüllen zeigten, mit Jod und Schwefelsäure behandelt, sehr deutlich Cellulose-Reaction; auch leere Hüllen färbten sich schön blau, was bei meinen ersten Untersuchun- gen nicht der Fall war. Es scheint daher, dass durch längeres Liegen in Wasser die Hüllen chemische Ver- änderung erleiden und dass die mehr oder weniger deutliche Cellulose-Reaction von verschiedener Härte der Gallerthüllen abhängt. Was die grünen Zellen selbst anbelangt, so war weder im Inhalte, noch in ihrem weiteren Verhalten eine Differenz von den Stigeoclonium-Derivaten, die Mélanges biologiques. IX. 69 — 546 — ich in meiner ersten Mittheiluug beschrieb (Fig. 3). und die sich durch eine viel weichere Gallertumhül- lung und grössere Familienverbände auszeichneten, bemerkbar. In frisches Wasser gebracht, gaben sie entweder sogleich Microgonidien, oder vermehrten sich zuerst auf dem Objectglase eine Zeitlang durch Thei- lung fort, sonderten wieder Gallerte aus, die indessen eine viel weichere Consistenz als die der Mutterhüllen zeigte. In den soeben angeführten Beobachtungen war das Auflösen des Zusammenhanges der Stigeocloniwm- glieder von einer Gallertbildung begleitet. Jedoch schon der Umstand, dass die Mächtigkeit derselben in hohem Grade schwankt, machte es wahrscheinlich, dass bei der Desagregation der Stigeocloniumzellen die Vergallertung der Wände ganz ausfallen könne. — Die Erfahrung lehrt denn auch wirklich, dass das Auf- lösen des Stigeoclonium in protococcusartige Zellen nur eine Modification des Palmellenzustandes vorstellt. Um diese Überzeugung zu gewinnen, ist es am besten, zuerst die Abstufungen des Vorganges an der Séigeo- cloniumsohle zu beobachten. Wir treffen hier alle mög- lichen Übergänge von einer starken Gallertbildung zu einem kaum merkbaren Aufquellen der Wände und zu- letzt zu einer unveränderten Zellwand. Im letzten Falle können die Stigeocloniumglieder nichtsdestowe- niger aus dem Verbande treten und, sich nachträglich durch Theilungen vermehrend, zu einer protococcus- artigen Bildung führen, die sich nur durch den Gal- lertmangel von dem Palmellenzustande unterscheidet. Etwas complicirter gestaltet sich der Vorgang an den grösseren im Wasser wachsenden Stämmen unserer en er rt Alge. Ihr Zerfallen wird durch eine rege Zellver- mehrung in den Gliedern eingeleitet, wobei sehr oft die schon erwähnte Ringbildung erscheint, so dass sie als Kennzeichen der nahenden Zerstückelung des Stigeoclonium dienen kann. Die vielen Abänderungen, die wir in dieser Hinsicht bemerken, hängen von der Art des ferneren Wachsthums der Glieder und von der Consistenz ihrer Membranen ab. Ich will hier die zwei gewöhnlichsten Fälle näher angeben. Die Glieder eines Séigeocloniumstranges hören auf in die Länge zu wachsen, schwellen an und werden kugelförmig (Fig. 25). Durch wiederholte Theilungen dieser Glieder in verschiedenen Richtungen entstehen neue Zellen, die sich ebenfalls abrunden u. s. w.; in Folge dessen erhält das Séigeoclonium das fremdar- tige Ansehen einer aus lauter kugelfórmigen Zellen bestehenden Schnur. Würden sich die Theilungen der Zellen längere Zeit fortgesetzt haben, so hätten wir eine Bildung erhalten, die an die Gattung Schizomeris erinnert, eine Bildung, die hier nur angedeutet wird, bei Ulothrix aber zu voller Entwickelung gelangt. Verfolgen wir nun den beobachteten Strang weiter, s0 bemerken wir, dass der Zusammenhang seiner Glieder geschwächt und aufgelóst wird, wodurch er in mehrere Stücke zerfällt. Allmählich geht die Lostren- nung der Glieder noch weiter, bis wir zuletzt an der Stelle eines Séigeocloniumstammes einen oder mehrere Haufen protococcusartiger Zellen vor uns liegen sehen. Der zweite Fall tritt dann ein, wenn die Glieder des Stigeocloniumstranges in verschiedenen Richtun- gen wachsen. Einige blähen sich auf, andere werden bogenförmig, andere wurmartig gekrümmt (Fig. 26). im Sie fahren fort, sich durch transversale und geneigte Wände zu theilen, hängen nicht mehr fest an einander, vielmehr treten sie an verschiedenen Orten aus dem ge- genseitigen Verbande. Dabei werden die Hüllen der Mutterglieder entweder absorbirt, oder bei einer dich- .teren Consistenz derselben von der nachwachsenden Zellbrut gesprengt (Fig. 27). Durch diese Vorgänge verliert der Faden seinen geraden Verlauf, wird zu- erst an mehreren Stellen eingeknickt und darauf bei immer weiter vorschreitender Trennung seiner Glieder sinkt er in einen formlosen Haufen zusammen. Diese Haufen enthalten nun die Bruchstücke des Stigeoclo- niumstranges, die wir noch weiter zu verfolgen haben. Zwischen leeren, zum Theil absorbirten Mutterhüllen liegen hier ein- bis mehrzellige, gerade und gekrümmte (Glieder mit kugelförmigen zu 2—4 und mehreren in Gruppen vereinigten Zellen durch einander gemischt (Fig. 28). Die letzteren entstehen aus den ersten durch Abrundung ihrer Zellen und Lockerung des Zusammen- hanges, sie sind die vorgeschrittensten Umbildungspro- ducte der zerfallenen Alge. — Man findet sie oft schon im Beginne des Zusammensinkens des Fadens, wo sie, die Lage des Muttergliedes behaltend, noch die Spuren seiner Hüllen an sich tragen (Fig. 27). Wir er- halten folglich auch hier aus einem Séigeoclonium- stamme ein Aggregat kugelförmiger, sich theilender Zellen. Wie wir an der Sohle unserer Alge alle Über- gänge von protococcusartigen Zellen zu Palmellenzu- ständen fanden, so auch hier beim Zerbröckeln grös- serer Stämme. Die Wände der protococcusartigen Pro- ducte zeigen alle möglichen Abstufungen von einer harten Consistenz zu einer Gallerthülle; ebenso kön- LS ess ctm — 549 — nen die Membranen der Mutterglieder in verschie- denstem Grade in Gallerte umgewandelt werden. In meinem ersten Aufsatze über diesen Gegenstand gab ich an, dass die vom Stegeocloniwm stammenden vergallerteten Zellen nicht direct in Fäden auskeimen kónnen, sondern immer zuerst Microgonidien bilden. Dagegen sollen die protococcusartigen Derivate der- selben Alge, nach Famintzin, die Fähigkeit besitzen, unter Umständen mit einem Schlauche zu keimen!?). Diese scheinbar sich widersprechenden Angaben liessen sich, wie ich vermuthete, bei einer mehr ins Einzelne gehenden Untersuchung durch zahlreiche . Übergänge ausgleichen. Wir kennen schon die ver- schiedenen Abstufungen, die die palmella- und proto- coccusartigen Zustände zeigen; mit diesen scheinen ihre morphologischen Eigenschaften gleichen Schritt zu gehen. Je weniger das Sfigeoclonium in der Auf- lósung seiner Glieder vorgeschritten ist, desto leichter treiben seine Zellen Schläuche, dagegen an der áusser- sten Grenze der Umformung angelangt, im vergaller- teten Zustande, verlieren sie in den allermeisten Fäl- len diese Eigenschaft. Dieselbe erlischt indessen nicht gänzlich. Bei einer Cultur auf dem Objectträger un- ter Deckglas haben die meisten vergallerteten Zellen des Stigeoclonium in gewöhnlicher Weise Microgo- nidien gegeben; es blieben aber mehrere Exemplare, die erst nach zweimonatlicher Ruhe sich wiederholt theilten und aus jedem abgerundeten Theilstück einen kurzen Schlauch hervortrieben, der nachträglich durch transversale Wände in mehrere Glieder zerlegt 10) 1. c. p. 265. — 550 — wurde (Fig. 21). Aneiner Zelle erfolgte die Schlauch- keimung selbst ohne vorangehende Theilung (Fig.22 und 23). Somit sind auch in dieser Hinsicht die ver- gallerteten Zustände mit den protococcusartigen durch eine ganze Reihe von Abstufungen verbunden. Ulothrix. Der Polymorphismus der Ulothrix wurde unlängst von Dodel-Port, unabhängig von meinen Unter- suchungen, erkannt und für die Entwickelungsge- schichte dieser Algengattung wurden von ihm noch folgende Punkte festgestellt. Ulothrix zonata besitzt Macro- und Microzoosporen; beide sind keimfähig. Ausserdem kónnen zwei Micro- zoosporen mit einander verschmelzen und erzeugen dann ein selbständiges, während mehrerer Monate vegetirendes, einzelliges Pflänzchen mit wurzelartigem Anhängsel. Das Zusammenfliessen der Microzoosporen ist von Dodel-Port als ein Geschlechtsact gedeutet!!). Nachdem ich im verflossenen Frühling den Pal- mellenzustand bei Sfigeoclonium aufgefunden hatte, war es natürlich, die nächst verwandte Ulothrix auf diese Verhältnisse zu prüfen. Ich unterwarf daher verschie- dene Ulothrixarten während der Sommermonate einer anhaltenden Untersuchung. Grössere in fliessenden Gewässern wachsende Arten zeigten sich weniger günstig zur Lösung der mir vorgelegten Frage, dage- gen gab eine dünngliedrige Art, die sich stets in Aquarien einstellte und sehr gut cultiviren liess, be- friedigende Resultate. — Sie ist vielleicht zu U. mu- 11) Bot. Zeit. 1875, Nr. 45, p. 738 u. f. — 551 — cosa Thur. oder zu U. subtilis Ktz., U. subtilissima Rab. zu stellen, ich werde für sie den ersten Namen vorziehen. Eine genaue Bestimmung einer dünngliede- rigen Ulothrixart, wo die Länge, die Breite der Zellen, die Beschaffenheit des Inhaltes, so grossen Schwankun- gen unterliegen, ist gewiss keine leichte Aufgabe. Noch weniger ausführbar wäre eine scharfe Um- grenzung der Gattungs-Diagnose. — Die Unterschei- dung der Ulothrix von zweiglosen Séigeoclonien, von dünnfädigen Conferven ist ebenfalls mit grossen Schwierigkeiten verbunden, welche sich freilich nur dann beseitigen lassen, wenn wir vollständige Ent- wickelungsreihen genannter Algen besitzen werden. Bis dahin müssen wir uns an zwei Merkmale der Dlothrix halten: an die Zweiglosigkeit und Beschaffen- heit des Inhalts. Der letzte zeigt nur bei lebhaft vege- tirenden Exemplaren eine charakteristische Anordnung. Er besteht, ausser Protoplasma, aus einer die Seiten- wände der Zellen auskleidenden Chlorophyllplatte, die eine verschiedene Höhe erreichen kann (Fig. 29 u. 30). Sie nimmt entweder die ganze Seitenwandung des Glie- des oder nur den Aequatorialgürtel desselben ein; fer- ner kann sie aufeiner Seite viel höher aufsteigen als auf der entgegengesetzten, wo sie oft nur einen kleinen Vorsprung bildet (Fig. 306). Von den festen Inhalts- einschlüssen sind ein oder zwei Stärkekörnchen, die an verschiedenen Stellen in Chlorophyll eingebettet liegen, zu nennen (Fig. 30 u. 31). Durch diese Anordnung des Inhalts unterscheidet sich unsere Ulothrix vom zweig- losen Stegeoclonium, wo das Chlorophyll mehr gleich- formig die Wände überzieht und gewóhnlich mehrere parietale Stärkekörnchen einschliesst. Jedoch werden — 592 — diese Merkmale in beiden Algen dadurch sehr oft ver- wischt, dass der Inhalt in beiden entweder eine dich- tere Consistenz annimmt und die ganze Zelle gleich- mässig erfüllt oder sich im Aequator ansammelnd die Pole der Zellen von Chlorophyll befreit. — In sol- chen Fällen ist ein unverzweigtes Sfigeoclonium von U. mucosa, mit welcher es fast immer in Gesellschaft lebt, kaum zu unterscheiden, erst der weitere Entwi- ckelungsgang kann uns über die systematische Stel- lung der fraglichen Alge Aufschluss geben. Ausser den Verschiedenheiten in der Beschaffenheit des In- haltes, welche selbst in einer Zellenreihe desselben Individuums auftreten können, wird der Habitus der U. mucosa von noch einem Umstande, der überhaupt den Ulothricheen im hohen Grade zukommt, bedingt. Durch Abrundung der Endflächen eines jeden Gliedes und eine sehr starke Cellulosebildung an diesen Stellen, werden die Zelllumina von einander entfernt, wodurch der Ulothrixfaden ein kettenartiges Aussehen erhält. Die U. mucosa bildet Zoosporen, je eine oder deren zwei in jeder Mutterzelle. Lange Glieder werden vor- läufig durch Quertheilungen in mehrere scheibenför - mige zerlegt. Die Längsaxe der Zoospore ist zu der des Mutterfadens senkrecht gestellt. Beim Befreien aus der Mutterzelle werden die Zoosporen mit einem Ruck ausgestossen und erscheinen an dem Ausgange in einen zarten Schleimsack eingeschlossen, den sie bald durchbrechen und davon eilen (Fig. 32). Sie haben eine eiförmige, etwas zugespitzte Gestalt; an dem vorderen hyalinen Ende ist ein parietaler rother Punkt vorhanden. Ich habe leider die Zahl der Cilien wegen Mangels an Material nicht ermitteln können. Thuret - er giebt bei U. mucosa 4 Cilien an. Die Bildung von Microgonidien habe ich bei der hier untersuchten Art nicht zur Ansicht bekommen. Wie das Stigeoclonium wird auch die Ulothrix mucosa vergallertet, wenn man sie in zugedeckten Wasserge- fässen mehrere Wochen ruhig wachsen lässt. Die ersten Kennzeichen des bevorstehenden Überganges in den Palmellenzustand werden zuvörderst an den Quer-, dann an den Seitenwänden, oder gleichzeitig an beiden bemerkbar, sie bestehen in einem Aufquel- len der Wände (Fig. 33u. 34). Darauf schwillt die äussere sämmtliche Glieder umhüllende Haut; in Folge dessen verlieren die Zellen ihre scharfe Umgrenzung, ihr Inhalt erscheint von einem hellen Saum eingefasst. Bei der nächsten Umformungsstufe werden die Zellen der Ulothriz in verschiedenem Grade von einander ge- löst, obwohl sie noch immer von der allgemeinen Hülle zusammengehalten werden. — Bei dieser Tren- nung der Zellen bleibt ihre Lage entweder dieselbe, welche sie früher einnahmen, oder sie werden ver- schoben, hin und her geneigt, so dass sie oft im Zick- | zack verlaufen (Fig. 37 u. 38). — Während nun der Ulo- thrixfaden diesen Vergallertungsprozess durchmacht, fahren seine Zellen fort, zu wachsen und durch trans- versale Flächen sich zu theilen. Die Hälften behalten zuerst dieselbe Form, die indessen bei wiederholten Theilungen sich immer mehr der Kugelform nähert, die Theilstücke rücken etwas auseinander, die Gallert- hülle des Muttergliedes ist eine Zeit lang wahrnehmbar, später, bei weiteren Theilungen, wird sie unkenntlich. Was den Inhalt der vergallerteten Zellen betrifft, so ist er im Beginne vollständig dem des Ulothrixgliedes Mélanges biologiques. IX. 70 — 554 — gleich, nachträglich aber wird er in verschiedener Weise verändert: die Chlorophyllplatte, wo sie deut- lich auftrat, wird verschoben und schrumpft in ein Klümpchen zusammen, oder der Inhalt erhält eine -kórnige Beschaffenheit und, mit Ausnahme einer hellen wandständigen Vacuole, eine gleichmässige Färbung u. d. gl. Durch die eben beschriebene Umformung ist unsere Ulothrix unkenntlich geworden: statt der allge- meinen starren Haut ist eine dicke Gallertscheide aufgetreten, statt cylindrischer fest verbundener Glieder mit scharf contourirten Membranen, haben wir eine Reihe von einander entfernter Zellen mit aufgequollenen Wänden vor uns liegen. Ein Jeder wird in dieser Bildung nichts Anderes als die Hormospora mutabilis Breb. erkennen müssen, eine Gattung, welche im Systeme ganz richtig in der Palmellaceen- gruppe eingetragen war, und doch ohne den ge- ringsten Zweifel von einer Fadenalge herstammt. Dass ich hier nicht zwei verschiedene, blos in Nachbarschaft lebende Algen willkürlich vereinige, beweisen besonders überzeugend die leicht kenntlichen Ulothrizkeimlinge, die oft dieselbe Vergallertung durchmachen. Die letz- teren haben eine gsschlossene Spitze und treiben an der Basis nicht selten Ausläufer. Nun giebt es kleine Hormosporen ebenfalls mit Ausläufern und geschlosse- nem Scheitel, die sich von Ulothrixkeimlingen eben nur durch die Gallertwände unterscheiden (fig. 35 u. 36). Selbst an erwachsenen Hormosporen treffen wir sehr häufig dieselben, mitunter noch unveränderten Ausläufer an den Basalgliedern. Sollten diese That- sachen nicht genügen, eine Überzeugung von der c: S Iq E Mtas cn RT rh eS TU CR SR MUS Nr RV. IRL T Colo on aequale ceca RE T ud c ox M ONE V UM POUR NES LE Pen es PAT" GE PU MCN HE S. E Nr OD ALT Se A RU FR CR e UT PUR ide yop : "ir. A chad, ar a ES bos NEC - lox de UE ew NE Are : 1 — 555 — Identität der hier behandelten Algen zu schaffen, so bliebe noch als Beweis die Betrachtung der in Ver- gallertung begriffenen Fäden übrig, an welchen man die Übergänge zu der Hormospora in erwünschten Ab- stufungen nicht selten an demselben Individuum auf- finden kann. In der That, es ist nicht schwer, im Anfange der Vergallertung an demselben Ulothrix- faden ejne ganz normale Gliederreihe, weiter eine mit schwach aufgequollenen Wänden, zuletzt in Hormo- spora umgewandelte anzutreffen. Verfolgen wir nun die von Ulothrix stammende Hor- mospora mutabilis weiter. Wie ich schon oben angab, vermehren sich die Glieder der vergallerteten Ulothrix durch transversale Theilungen. Es dauert indessen nicht lange, so treten auch mediane Theilflächen auf — auch hier die ersten Vorboten einer neuen Entwickelungsphase, die unsere Ulothrix noch durchzumachen hat (Fig. 39— 41). Die weiteren Veränderungen beginnen hier, wie bei Sfigeo- clonium, mit einer lebhaften Zellvermehrung, die ent- weder alle Glieder gleich trifft, oder blos auf gewisse Stellen des Fadens begrenzt bleibt. Durch oft wieder- holte mediane, transversale und schiefe Theilungen der-Hormosporaglieder entstehen neue Zellen, die sich abrunden, auseinanderrücken und Gallerthüllen aus- sondern (Fig. 41— 42, 42 bis). Auf diese Art ent- stehen aus einem Hormosporafaden Massen von pal- mellenartigen Zellen, die in eine Schnur oder viele Nester vereinigt erscheinen, je nachdem die Zellver- mehrung an allen Gliedern oder nur an einigen auf- trat. Im letzten Falle bleiben die unveränderten Hor- mosporaglieder als Verbindungsbrücken zwischen den — 556 — Nestern einige Zeit sichtbar, bis sie entfärbt zuletzt unkenntlich werden. Um zu ermitteln, was aus diesen Ulothrixderivaten wird, habe ich sie auf dem Ojectträ- ser unter Deckgläschen weiter zu cultiviren versucht. Unter diesen Umständen verschwand zum grössten Theil die allgemeine Gallertscheide, die in ihr einge- schlossenen Zellen freilassend (Fig. 43). Nach einigen Tagen lösten sich sämmtliche Hormosporaschniire in eine Unzahl von palmellenartigen Zellen, die das ganze Beobachtungsfeld einnahmen, auf (Fig. 44). Diese Zellen waren von ihren Spezialgallerthüllen umschlos- sen, ihr Inhalt an einer Stelle heller gefärbt; sie lagen mit den Überresten der allgemeinen Scheide und lee- ren Spezialhüllen durcheinandergemischt. Viele fuh- ren fort, durch Theilungen sich zu vermehren, die meisten aber verliessen ihre Spezialhüllen, sehr lang- sam aus denselben hervortretend. Die grösste Zahl der befreiten Zellen lag neben der abgestreiften Mut- terhülle regungslos, nur einige, trotz ungünstiger Be- dingungen, geriethen sogleich in schwärmende Bewe- gung und verhielten sich weiter wie gewöhnliche Zoo- sporen; ihrer Entwickelung nach müssen sie mit den Macrogonidien der Ulothrix verglichen werden. In den wenigen Fällen, wo ich das Ausschwärmen dieser Ma- crogonidien zu beobachten Gelegenheit hatte, konnte ich nicht ihre Keimungsproducte ermitteln, dagegen - liessen sich an den bewegungslosen Kugeln, die doch nur als Zoosporen, die nicht zum Schwärmen kamen, angesehen werden müssen, leicht die Anfänge der Keimung aufsuchen. Die Kugeln wuchsen zu kleinen Schlàuchen heran, die sich bald darauf durch eine Querwand in zwei Glieder theilten. Die Umrisse der — 557 — Keimlinge waren scharf, von Gallertabsonderung war an ihnen nichts zu bemerken (Fig. 44b).— Wir sehen folglich, dass die vergallertete Zelle der Ulothrix mu- cosa eine Macrogonidie bildet, die durch eine Schlauch- keimung zu der Fadenalge zurückführt. Die mitgetheilten Thatsachen berechtigen uns also, in den Entwickelungskreis der Ulothrix mucosa einen Vergallertungszustand einzuschalten, während welchem die Ulothriz den Habitus der Hormospora mutabilis, dann die Form von palmellaartigen Schniiren und Nestern annimmt. | Bei Beschreibung des Séigeoclonium versuchte ich zu zeigen, dass der Palmella- und Protococcus-Zustand im Grunde dieselbe Erscheinung, die mit oder ohne Gallertbildung verlaufen kann, vorstellt. Vielleichter als dort gewinnen wir diese Überzeugung, wenn wir + die Veränderungen, die die Ulothrix während und nach dem Übergange in die erwähnten Zustände erleidet, genau verfolgen. Die Beobachtung ist hier um so leichter, als man die Bildung, die dem Protococeus- Zustand entspricht, aus der Hormospora fast nach Be- lieben hervorrufen kann. Man braucht sie nur zur Zeit, wo die ersten medianen Theilungen auftreten, in hüngenden Tropfen weiter zu cultiviren, um aus derselben Schnüre grüner, lebhaft sich theilender Zellen zu erhalten. Unter diesen Bedingungen wird die rege Zelltheilung fortgesetzt, und führt zu derselben Anordnung in Schnüren und Nestern, wie bei dem . Palmellenzustand, nur mit dem Unterschiede, dass die Gallertbildung ganz wegbleibt oder bedeutend zurück- tritt. In Folge dessen schliessen die Zellen fest an einan- der, in Gruppen von 2, 4 und mehreren vereinigt bilden Fe. Ce sie zusammenhängende Schnüre oder Ballen mit ge- radem oder wurmartigem Verlauf, von einem Durch- messer, der um das Vielfache den der Ulothrixfaden übertrifft (Fig. 45 — 47). Unter diesem Habitus würde Niemand die Ulothria mucosa erkennen: durch die An- ordnung der wachsenden und stets sich theilenden Zellen hat sie augenscheinlich den Charakter einer Schizomeris angenommen, von welcher sie auch wirk- | lich in diesem Zustande nicht zu unterscheiden ist !?). Erst am Schlusse meiner neulich wiederholten Untersuchung gelang es mir, das weitere Schicksal dieser Zellschnüre zu verfolgen. Nach einer mehrere Wochen dauernden Cultur in feuchter Luft, nachdem die Zellen bedeutend gewachsen waren und, ohne aus dem Verbande zu treten, sich fortwührend theilten, versetzte ich die Schizomeris auf das Objectglas in Wassertropfen und belastete sie mit einem Deckgläs- chen. Nach 24 Stunden quollen die untersuchteu Schnüre bedeutend an, eine allgemeine Gallerthiille. welche bis dahin nicht sichtbar war, hob sich deutlich ab; um die Paare, um die Tetraden und gróssern Zellgruppen ist ebenfalis eine Gallertschicht aufge- treten, wodurch der Zusammenhang aller Glieder sehr gelockert wurde (Fig. 48). Aus der Schizomeris ist so- mit wieder die Hormospora hervorgegangen. Das weitere Verhalten der grünen Zellen war dasselbe wie bei Hormospora, mit dem Unterschiede, dass die Bil- dung der Zoosporen hier öfters auftrat. Die allgemeine Scheide löste sich nach und nach auf und die aus- schwärmenden Primordialzellen streiften die Special- 12) Kützing Tab. phyc. Bd. III., T. 31, f. 1. — 559 — hüllen ab. An den langsam austretenden Schwärmern konnte ich an dem vorderen hyalinen Ende 2 contrac- tile Vacuolen und einen parietalen rothen Punkt sehen, durch Anwendung von Jodtinctur traten an ihnen deutlich 4 Cilien auf (Fig. 49). Diese Merkmale, sowie der Umstand, dass aus jeder grünen Zelle nur ein Schwärmer entsteht, zeigen, dass sie als Macrogonidien zu deuten sind. — Nach einer kurzen Bewegungsperiode keimten sie mit einem Schlauche, der nach einigen Tagen zu einem erkennbaren Ulothrixfaden heranwuchs. Es hat sich folglich herausgestellt, dass U. mucosa in ihren 3 Zuständen Macrogonidien, welche zu der Fadenform zurückführen, bildet. Um den genetischen Zusammenhang der Ulothrix, der Hormospora und Schizomerts mit noch einer Thatsache zu unterstützen, sei ferner erwähnt, dass Ulothrix mucosa, ohne aufzuquellen, durch in verschie- denen Richtungen ausgeführte Zelltheilungen, direkt die Schizomeris erzeugen kann. Die schönsten Belege da- für findet der Beobachter an den Gefässwänden, im Niveau des Wasserstandes. Im Verlaufe desselben Fadens sind hier die interessantesten Vereinigungen der für Ulothrix, Schizomeris, ja sogar für Hormospora charakteristischen Merkmale nahe bei einander un- schwer aufzusuchen. Hier begegnen wir auch den ver- „schiedenen Abstufungen in der Mächtigkeit der Gallert- bildung und verschiedenen Combinationen der Merk- male der Schizomeris und Hormospora, so z. B.. finden wir sehr häufig die Schnüre der ersten von einer all- meinen Gallertscheide umhüllt, oder, im Gegentheil, die palmellaartigen Zellen mit ihren Spezialhüllen von einer kaum sichtbaren Scheide zusammengehalten. — 560 — Wenn wir auf diese Weise die erwähnten drei Algen- gattungen vereinigen müssen, so ist damit der Ent- wickelungskreis dieser polymorphen Pflanze nicht er- schöpft. Wir müssen in denselben noch das oben er- wähnte, von Dodel-Port entdeckte Stadium eines einzelligen, selbständig wachsenden Pflänzchens, wel- ches durch Copulation der Ulothrix - Mierozoosporen entsteht, aufnehmen. Wenn wir endlich, den geschilderten Entwickelungs- kreis der U. mucosa;nicht ausser Acht lassend, die Ab- bildungen, die Kützing von Ulothrizarten und den nächsten Gattungen: Hormotrichum ,. Rhizoclonium, Gloeotila, Allogonium ”) gibt, näher betrachten, so können wir kaum bezweifeln, dass einzelne Entwicke- .‚lungszustände verschiedener, vielleicht sehr weniger Ulothrixspecies als selbstständige Algenarten und Gat- tungen von den Algologen aufgestellt worden sind. Wie viele von den genannten Algen und besonders von den chaotischen Conferven die Ulothrix künftig noch aufzu- nehmen hat, muss ich ferneren Untersuchungen zu entscheiden überlassen. Cylindrocapsa (Reinsch. ) Die von Reinsch'*) zuerst entdeckte Cylindrocapsa involuta gehört zu den seltenen Süsswasseralgen. Sie besteht aus zweiglosen confervenartigen Fäden, deren einreihige Glieder dicke, meist deutlich geschichtete Wandungen besitzen (Fig. 50). Sämmtliche Glieder werden, wie bei allen Fadenalgen, von einer gemein- 13) Tab. phyc. Bd. II, T. 86,88, 95—98; Bd. II, T. 32— 33, 64. 14) Algenflora von Franken, p. 66, T. VI, f. 1, 2. — 561 — schaftlichen Scheide, die ebenfalls oft deutliche Schichtung zeigt, umhüllt. Der von Chlorophyll ge- färbte Inhalt der Zellen ist verschiedenartig gestaltet, je nach dem mehr oder weniger lebhaften Wachsthum der Zellen: in freudig vegetirenden Exemplaren sieht man in der Mitte der Zellen ein grösseres Stärkekorn, um welches kleinere strahlenartig angeordnet liegen, bei langsam wachsenden ist dagegen der Inhalt von Amylumkörnchen voll gepfropft. Die Fäden der Cy- lindrocapsa sind unverzweigt, sie schwimmen frei im Wasser; nur ganz junge Exemplare, wie Archer”) richtig angiebt, sind an fremde Gegenstände mit einer farblosen Basis angeheftet (Fig. 51). Die obere Spitze der Alge ist ebenfalls geschlossen, stumpf abgerundet, gewöhnlich mehrschichtig. Das confervenartige Aussehen behält die Cylindro- . capsa nicht lange: durch Verhältnisse, die wir schon aus der vorhergehenden Schilderung kennen, wird ihr Habitus aufverschiedene Art geändert. Diese Verhält- nisse bestehen nun in einer Umwandlung der Zell- wand in Gallerte und in einer beschleunigten Zell- vermehrung durch Theilungen nach allen Richtungen des Raumes. Die Cylindrocapsa involuta befolgt im Wesentlichen denselben Entwickelungslauf wie die Ulothrix, mit dem Unterschiede, dass sie sich, statt in Gallerte, in scharf contourirte Celluloseschichten ein- hüllt. Wie die Ulothrix, so hat die Cylindrocapsa ihren Hormospora-Zustand, der in Fadenform oder in Schnüren und Ballen erscheint, — nur fehlt ihr die Bildung, die mit Schizomeris zu vergleichen wäre. 15) Just, Bot. Jahresber., 1874, I. Abth., p. 28. Melanges biologiques. 1X. 71 — 562 — Betrachten wir etwas näher die verschiedenen Ge- staltabänderungen der typischen Form der oor capsa involuta. Der confervoide Habitus dieser Alge wird erhalten, so lange die Theïlungen der Glieder durch transver- sale Wände vor sich gehen und die Schichtenbildung gleichmässig um den ganzen Inhalt erfolgt, ohne be- deutende Intensität zu erreichen. Die Glieder sind dann cylindrisch oder scheibenförmig, mit flachen oder abgerundeten Endflächen. Tritt aber eine starke Schichtenbildung, besonders an den Polen der Glieder auf, so behält zwar die Cylindrocapsa die Fadenform bei, aber ihr Habitus wird schon merklich verändert: sie stellt jetzt eine kettenartige Schnur vor, die aus grünen ovalen Gliedern und dazwischen liegenden farblosen Schichtencomplexen besteht, in derselben Weise, nur in viel stärkerem Grade, wie wir dies bei Stigeoclonium und Ulothrix sahen (Fig. 52). Bei einer Schichtenabsonderung, welche gleichmässig am Um- fange der Zellen stattfindet und ausserdem noch von einem starken Dickenwachsthum der allgemeinen Scheide begleitet wird, erhalten wir aus der Cylindro- capsa, wenn wir von der Härte der Hüllen absehen, die ersten Stadien einer Hormosporabildung. Noch mehr wird das Aussehen unserer Alge durch die Veränderung der bis dahin ausschliesslich herr- schenden transversalen Richtung bei den Zelltheilungen verunstaltet. Neben horizontalen treten jetzt mediane und schiefe Wände auf; durch vielfach wiederholte Zweitheilungen, durch darauf folgendé Abrundungen der neuen Zellen und Ausscheidung neuer Hüllschich- ten um dieselben, entstehen an dem untersuchten Faden — 563 — zahlreiche Auftreibungen oder Ballen, die ihm ein knorriges Ansehen verleihen (Fig. 54). Bei gleich- ' müssigem Gange der Zellvermehrung in allen Gliedern giebt die Cylindrocapsa ebenso wie die Ulothrix hormo- sporaartige Schnüre (Fig. 53). Die letzteren, wie auch die Auftreibungen, sind von einer allgemeinen Scheide umschlossen; bei längerem Liegen im Wasser zerfallen sie in formlose Haufen, die aus Zellpaaren, aus Tetra- den, oder grösseren Gruppen, in specielle und gemein- schaftliche Hüllen eingeschlossen, bestehen. Gleich anderen Ulothricheen, wird wohl die Cylindro- capsa auch Zoosporen besitzen, und obwohl ich sie bis jetzt nicht auffinden konnte, so zweifle ich an ihrer Anwesenheit nicht, weil ich an den Gefässwänden junge angeheftete Exemplare fand, die natürlich nur aus schwärmenden Zellen entstehen können, da weder der ganzen Alge, noch ihren Gliedern eine spontane Bewegung zukommt. Ich wende mich jetzt zu der Beschreibung der Ge- schlechtsverhältnisse, die es mir bei dieser Alge zu entdecken glückte. Cylindrocapsa involuta besitzt Antheridien und Oogonien. Das weibliche Organ ist ein kugelförmig aufgeblähtes Glied dieser Alge, es besteht aus Inhalt . und Hüllen (Fig. 55). Der erste stellt eine protoplas- matische, von Chlorophyll gefärbte Befruchtungskugel dar, welche zahlreiche Stärkekörnchen enthält und an einer Stelle der Peripherie sehr oft einen hellen Fleck aufweist. Die Kugel ist von 3—6 und mehreren con- centrischen, von einander abstehenden Gallertmembra- nen lose umhüllt (Fig. 59). Solche Oogonien liegen entweder zu mehreren beisammen, einen rosenkranz- — 564 — formigen Faden bildend, oder sie befinden sich in- mitten einer Antheridienreihe, oder zwischen unver- änderten vegetativen Gliedern, die weiter an Anthe- ridien anstosssen können (Fig. 60— 62). Die Cylindro- capsa ist demnach monoecisch. An beiden Polen der Oogonien sind die Hüllen in einen kurzen cylindrischen Fortsatz hervorgestülpt, die benachbarten Fortsätze schliessen fest aneinander, an diesen Stellen sind die Schichten genähert, sehr deutlich und elegant gezeich- net (Fig. 65). Die Grösse der Oogonien ist sehr schwankend, sie beträgt mit den Hüllen etwa 0,042 Mill. im Durchmesser; die Befruchtungskugel ist 0,024 Mill. gross. Das Oogonium entwickelt sich aus einem vegetati- ven Gliede. Die Einrichtungen für die bevorstehende Geschlechtsfunction sind hier nicht zahlreich: die vegetative Zelle gewinnt zuerst bedeutend an Umfang (Fig. 56,0 u. 64), ihre Hüllschichten werden darauf aufgelockert und vom gegenseitigen Verbande ge- . trennt, endlich zieht sich der Inhalt zurück und nimmt Kugelform an. Die Antheridien stellen scheibenförmige oder sphäroidale kleine Zellen, die gleich den Oogonien eine mehrschichtige Hülle besitzen, dar (Fig. 56, a, 58,a, 60,a). Sie liegen in einer Längsreihe oder in kleinen Gruppen paarweise neben einander; sehr oft sind sie zu zweien oder vieren von zahlreichen Hüll- schichten umschlossen (Fig. 62). Der Inhalt der Anthe- ridien ist hell rothgelb gefärbt, wodurch die Fäden, an welchen die Antheridien zahlreich auftreten, leicht herauszusuchen sind. Die männlichen Zellen werden wie die vegetativen durch Zweitheilungen der Mutter- — 565 — glieder gebildet, mit dem Unterschiede, dass die auf einander folgenden Zellgenerationen aufhören zu wach- sen, immer kleiner werden und allmählich eine gelb- rothe Färbung annehmen (Fig. 56,0 u. 63,0.) Ein jedes Antheridium erzeugt durch Theilung des Inhaltes 2 Samenkörperchen (Fig. 57,a). Haben die- selben ihre Reife erlangt, so werden sie mit einem Ruck aus der Mutterzelle ausgestossen; befreit, liegen sie vor dem klaffenden Ausgange eine Weile unbeweglich, von einer Gallertblase, die sie aus ihrer Bildungsstätte mitbrachten, eingehüllt (Fig. 57,b). Nach einigen Mi- nuten gerathen sie in eine zitternde, herumtastende Bewegung, die immer lebhafter wird, bis zuletzt die Samenkörperchen die Blase sprengen und nach Art der Zoosporen munter im Wasser herumschwärmen (Fig. 57c und 58s). Die Samenkörperchen der Cylindrocapsa sind proto- plasmatische spindelförmige Körper von 0,015 Mill. Länge; sie führen einen spärlichen gelb-rothen Inhalt. Ihr Hinterende ist oft abgerundet oder in ein An- hängsel ausgezogen; an der vorderen hyalinen Spitze sind zwei schwingende Cilien, und unter denselben 2 kleine pulsirende Vacuolen vorhanden (Fig. 57, c). Die letzten kann man freilich nur dann deutlich wahr- nehmen, wenn das Samenkörperchen nach langem Herumirren seine Bewegungen einstellt. Ich habe diese für die Samenkörperchen seltene Thatsache an einem Exemplar, welches zufällig in der Mutterzelle stecken blieb und fast regungslos da lag, constatiren können (Fig. 57, s). Kurz nach dem Freiwerden findet man die Samen- körperchen schon in der Nähe der Oogonien. In dem ech. weiblichen Organe sind mittlerweile Vorbereitungen getroffen, die das Eindringen der männlichen Ge- schlechtselemente erleichtern sollen: sie bestehen’ darin, dass sämmtliche Höhlen des Oogoniums seitlich hervorgestülpt werden und am Scheitel der Wölbung sich auflösen, wodurch eine mehr oder weniger um- fangreiche Seitenöffnung entsteht (Fig. 59). Die Be- fruchtungskugel ist zu dieser Zeit noch wie früher hüllenlos. Die Samenkörperchen kommen nun bis an die Hüllen des Oogoniums. Ihre Bewegungen sind nicht mehr ziellos, sie scheinen deutlich den Zweck des Eindrin- gens in das weibliche Organ zu verfolgen. Mit grosser Energie stossen sie an die äussere Wand des Oogo- niums mit dem vorderen Ende an, treten zurück, wiederholen den Angriff, und so dauern diese Stossbe- wegungen, mit grosser Geschwindigkeit ausgeführt, stundenlang fort. Jedoch gelangen ins Innere, wie es scheint, nur die Samenkórperchen, welche an der Öffnung ihre Bohrversuche anstellen, wenigstens sah ich sie hier in grösserer Zahl und öfters versammelt. Ein Mal beobachtete ich ein Samenkörperchen, welches schon in die Öffnung zum Theil eingedrungen war, aber weiter in den Hüllenschichten eingezwängt nicht vorrücken konnte und nach mehreren Stunden zu Grunde ging (Fig. 55,s). Es wollte mir nicht gelingen, den Eingang der Samenkörperchen mit gewünschter Vollständigkeit zu belauschen, dagegen traf ich sie sehr häufig schon im Inneren des Oogoniums. Man sieht sie hier, einzeln oder zu mehreren versammelt, die Befruchtungskugel umschwärmen oder im freien Raume des Oogonium sich herumwälzen (Fig. 59). — 567 — Diese rastlosen Bewegungen dauern 5—6 Stunden und länger, worauf sie aufhören und die Samenkörper- chen in unförmliche Schleimklümpchen verschrumpfen. Ungeachtet der scheinbar ausserordentlich günstigen Verhältnisse, die die Grösse der Geschlechtselemente und die Durchsichtigkeit der Oogoniumhüllen hier darbieten, ungeachtet vieler darauf verwandter Mühe konnte ich das Zusammenfliessen des Samenkörpers mit der Befruchtungskugel nicht .direkt wahrnehmen. Nichtsdestoweniger muss ich die beschriebenen Vor- gänge als einen Befruchtungsakt deuten. Das Entste- hen der Samenkörperchen in den Fäden der Cylindro- capsa, ferner ihre Unfähigkeit zu keimen, ihr sehr häufiges Eindringen in das Oogonium, zuletzt die Ana- logie mit ähnlichen Befruchtungserscheinungen bei Oedogonium, Monoblepharis, lassen keine andere Deu- tung zu. | Die nächste Veränderung, die wir weiter an der Befruchtungskugel nach dem Absterben der Samen- körperchen wahrnehmen, besteht in dem Erscheinen einer dicken Gallertschicht, unmittelbar an ihrer Oberfläche, die bald zu einer doppelt contourirten Membran erhärtet (Fig. 60, o u. 61). Nach einigen Tagen schwindet allmählich das Chlorophyll mit den Stärkekörnchen und wird von roth-gelber Ölsubstanz ersetzt. Auf diese Weise erhalten wir aus der Be- fruchtungskugel eine Oospore, die von den Gallert- schichten des Oogoniums umhüllt, eine längere Ruhe- periode zu überstehen hat (Fig. 60, sp u. 62), wenig- stens lagen diese Ruhesporen im Wasser den ganzen Herbst und Winter ohne die geringsten Veränderungen. Ihre weitere Entwickelung ist abzuwarten. — 568 — Nicht in allen Oogonien indessen bilden sich Ruhe- zustände aus; in sehr vielen begann die Befruchtungs- kugel, nachdem sie eine Gallerthülle aussonderte, sogleich zu keimen. Ihr Inhalt theilte sich sofort in zwei Hälften, welche etwas aus einander rückten und, jede für sich, eine Gallertschicht ausschieden (Fig. 60,0). Darauf folgten Theilungen in derselben Weise, wie in den vegetativen Gliedern, was, wie auch dort, die Bildung neuer Fäden oder Ballen verursachte. Durch welche Bedingungen ein so verschiedenes Verhalten des befruchteten Oogoniums beeinflusst war, kann ich leider mit Bestimmtheit nicht beantworten, es scheint mir nicht unwahrscheinlich, dass die sofort keimenden, noch grünen Oosporen, trotz der Anwesenheit der Samenkörperchen unbefruchtet blieben, und dass nur die befruchteten Gonosphaerien in Ruhezustand über- gehen konnten. Wenn die mitgetheilten Beobachtungen auch in dem Befruchtungsgange einige Lücken unausgefüllt lassen, so machen sie uns doch mit unzweifelhaften Geschlechts- verhältnissen bei einer Alge bekannt, die ihrer Ent- wickelung nach sicher zu den Ulothricheen gestellt wer- den muss. Es wäre nicht unwahrscheinlich, dass die Ulo- thrix, resp. die Hormospora, die fast in allen Punkten dieselbe Entwickelungsreihe durchmacht, ähnliche Ge- schlechtsverhältnisse zeigen wird. Wir hätten dann die von Dodel-Port als eine Befruchtung gedeutete Verschmelzung zweier Microgonidien der Ulothrix anders aufzufassen, wozu schon der Umstand, dass die Microgonidien derselben Alge, auch ohne zusam- menzufliessen, keimfähig sind, hinlängliche Berechti- gung zu geben scheint. — 569 — Die Cylindrocapsa involuta fand ich in Nordruss- land, in der Umgegend von Jaroslaw, in beschatteten Teichen, in Gesellschaft von Oedogonium , Ulothrix, Conferva bombycina u. dgl. Die Oogonien und Anthe- ridien traten im Juni und Juli in ausserordentlicher Zahl an Exemplaren auf, die in kleinen Aquarien meh- rere Wochen cultivirt worden waren. Der Entwicke- lung der Geschlechtsorgane der Cylindrocapsa schien die Vegetation in feuchter Luft sehr günstig zu sein. Ein Büschel dieser Alge, den ich absichtlich oberhalb des Wasserstandes an der Gefässwand so anheftete, dass sein unterer Theil im Wasser eingetaucht blieb, zeigte nach einigen Tagen fast an allen Fäden eine überaus reiche Oogonien- und Antheridien-Entwickelung. Charkow, 12. März 1876. Erklärung der Abbildungen. (Wo die Vergrösserung nicht angegeben ist, sind die Figuren 760 Mal een dargestellt. Sämmtliche Opus wurden mit der Camera lucida aufgenommen.) Stigeoclonium. Fig. 1, 2. Äste während der Umbildung in Pal- mellenzustand. » 9. Ausgebildeter Palmellenzustand. » 4—6. Bildung der Microgonidien in den ver- gallerteten Séigeocloniumzellen. » 7. Keimung der Microgonidien. » 8. Stigeoclonium-Stamm mit Ausläufern. » 9. Mit strahlenartig verlaufenden Ästen. » 10. Anfang der Maschenbildung. » 11. Eine ausgebildete Masche. » 12 (180). Exemplar mit 2 angrenzenden Maschen. Melanges biologiques. IX. 12 — 570 — Fig. 13. Glieder mit stark vergallerteten Wänden. 14. Ruhezustände. 15. Palmellenzustand mit scharf contourirten Hüllen. 16. Derselbe in Continuität mit einem noch un- veränderten Aste. 17 — 19. Vermehrung durch Theilungen. 20. Microgonidien-Entwickelung. 21— 23. Directe Schlauchkeimung der Pal- mellenzustände. 24. Ein Zellstrang des Stigeoclonium. 25. Umbildung in protococcusartige Gebilde. 26 — 28. Im Zerfallen begriffene Stämme. Ulothrix mucosa. 29 — 31. Habitus der Fäden. 32. Macrogonidien der Ulothrix: a austretende, b befreite Macrogonidien. 33, 34. Anfang der Vergallertung. 35, 36. Ulothrix-Keimlinge während der Umfor- mung in Hormospora. 37, 38. Hormospora mutabilis aus Ulothrix mucosa entstanden. 39—42, 42 bis. Weitere Veränderungen in der H. mutabilis. 43. Unter Deckglas cultivirte Hormospora, wüh- rend des Auflösens der Gallertscheiden. 44. Macrogonidien-Bildung und Keimung der- selben. 45. Anfang der Umbildung in Schizomeris. 46, 47. Schizomeris aus Hormospora in feuchter Luft gezogen. Fig. — 571 — 48. Schizomeris in Wasser Zoosporen bildend. 49. a, aus der Mutterhülle austretende Macro- gonidien; b befreite; c mit Jod behandelte Macrogonidie. Cylindrocapsa involuta. 50. Normaler Faden. 51. Junges angeheftetes Exemplar. 52. Kettenform der Cylindrocapsa. 53. Zellenstrang derselben. 54 (180). Ein Exemplar mit Zellenhaufen 7, Oogonien o, und einem entstehenden Ast a. 55. g Oogonium mit Hüllen und Befruchtungs- kugel; s’ in der Oogoniumóffnung einge- zwängtes Samenkörperchen ; s ein anderes ausserhalb des Oogoniums. 56 (480). Ein Exemplar mit in Entwickelung begriffenen Oogonien o, Antheridien b, und reifen Antheridien a. 57. a austretende Samenkórperchen; b ausgetre- tene, noch in einen Gallertsack eingeschlos- sene Samenkórperchen; c befreites, s in der Mutterzelle stecken gebliebenes Samenkór- perchen. 58. a reife Antheridien; 0 Ausgang für Samen- kórperchen; s vereinzelte und gruppenweise vereinigte Samenkórperchen. 59. Oogonium mit Befruchtungskugel und 3 Samenkórperchen. 60 (180). a eine entleerte Antheridien- Reihe; sp die Ruhesporen; a, b, weitere Ent- wickelung der befruchteten (?) Gonosphirien. — 572 — Fig. 61. Ausgebildete Oospore. | » 62 (480). a Entleerte Antheridien-Reihe, mit nach verschiedenen Seiten gerichteten Aus- trittsöffnungen; sp Ruhespore. » 63 (480). Entwickelung der Antheridien. » 64 (480). Entwickelung der Oogonien. » 65. Die Berührungsstelle der benachbarten Oo- gonien. Hydrocytium acuminatum. » 66. Palmellenzustand mit dem an der Mutter- hülle noch haftenden Stiele. (Tiré du Bulletin, T. XXI, p. 529—557.) Fingsuaiad o uos ugA| ‘ASU qu] ep 4e3ny » E 4 | j ES inc bse iier | del. biol. 1 1A. IN Dur) qu pow Lith Anst.v.lven son,6!Petersburg. | à LE FOR ‘Gungeusjaq;S ‘UOSUBA ^15uy UT | : E ‘jap Joyny 20 Avril pm 1876. Über Knospenbildung bei Equiseten. Von Prof. A. Fa- mintzin. (Avec une planche.) Alle Forscher, welche sich mit der Knospenbildung der Equiseten beschäftigt haben, stimmen darin über- ein, dass, die Gipfelknospe ausgenommen, alle übrigen endogenen Ursprungs sind, indem sie sich aus den Zellen des Innengewebes entwickeln sollen. Von den neuern Beobachtern erwähnt ihrer Bildung zuerst Hofmeister. Auf Seite 94 seiner «Vergleichenden Untersuchungen» giebt er über die Knospenbildung der Equiseten Folgendes an: «Niemals verzweigt sich die Endknospe des Schafthalmstengels. Es dürfte kaum eine andere Pflanzengruppe mit so ausschliess- lichem, scharf ausgeprägtem Spitzenwachsthum geben. Die Verästelung erfolgt ausschliesslich durch Ad- ventivknospen. Diese entstehen an bestimmt vor- gezeichneten Stellen: in der ringförmigen Insertion des scheidigen Blatts, je eine Adventivknospe mit seltenen Ausnahmen genau unter dem Winkel zwischen je zwei Blattzipfeln. Die Anlage zur Adventivknospe erfolgt in der Regel schon sehr lange vor der zu den Mélanges biologiques. 1X. (Pes Bie) ees Gefissbiindeln des betreffenden Stengelglieds. Eine Zelle der bezeichneten Stelle ber Blattbasis aus der zwei- ten oder dritten Schicht unter der Blattoberfläche, an den im Herbst sich bildenden, zur Entfaltung im Früh- jahr bestimmten Sprossen des Equisetum pratense, oft schon im dritt- bis viertjüngsten Blatte zeichnet sich durch Grössenzunahme, noch mehr durch farblosen diekschleimigen Inhalt vor den jetzt oft schon Chlo- rophyll führenden Nachbarzellen aus, hinter denen sie bald in der Längsdehnung zurückbleibt, wobei sie aus dem Zusammenhang mit den seitlich und von oben sie umgebenden Zellen tritt. Bald beginnt in ihr eine in rascher Folge in der Endzelle sich wiederholende Theilung durch wechselnd der Achse des Stengels zu- und abgeneigte Wände, womit eine Zellenvermehrung eingeleitet wird, die in allen Stücken der in der Schei- telzelle der Terminalknospe vor sich gehenden ent- spricht. Die Stellung der in der Scheitelzelle der Adventivknospe entstehenden Wände ist fast aus- nahmslos senkrecht zu einer durch die Achse des Hauptsprosses gelegten Ebene. Bald wird das Da- sein der Adventivknospe durch eine Auftreibung der Aussenfläche des Stengels dicht unter der Ansatz- stelle des Blatts merklich. Endlich, bei weiterem Längenwachsthum , bricht sie aus der Unterseite des scheidenförmigen Blatts hervor.» ‘Eine dieser ganz entsprechende Schilderung der Entwickelung der Knospen der Equiseten finden wir bei Duval Joure in seinem Werke: Histoire na- turelle des Equisetum de France. «La tige des Equi- setum», schreibt er Seite 13, «est rigoureusement — 575 — simple et nese bifurque nine se divise jamais (sauf les cas de mutilation) en axes secondaires; mais dans la plupart des espèces elle est pourvue de rameaux la- téraux disposés en verticilles. Ces rameaux naissent de bourgeons adventifs situés à la base des gaines, entre les côtes, dans la prolongation du sillon com- missural des lobes; de sorte qu'ils alternent avec les divisions des gaines.» «En rompant ou en tor- dant la tige d'un Equisetum adulte, surtout vers l'arriére-saison, on remarque, qu'elle se sépare, comme les rhizomes, en deux cylindres, l'un externe ou cortical, l'autre interne.» «Le cylindre interne est composé de tissu cellulaire incolore et de faisceaux fibro-vasculaires; il présente constamment la grande cavité centrale qui parcourt toute l'étendue de l'entre- noeud, et autour d'elle la série circulaire des lacunes essentielles. Le cylindre cortical, entièrement depourvu de faisceaux fibro-vasculaires, présente, vers l'intérieur, du tissu cellulaire incolore, dans lequel sont creusées les grandes lacunes extérieures en alternance avec les lacunes essentielles.» «Les verticilles (p. 65) des bour- geons à rameaux sont situés un peu en dessous du diaphragme. Ces bourgeons prennent naissance à la surface du cylindre interne, vis-à-vis d’un sillon, c'est- à-dire entre deux divisions de la gaine et dans un plan vertical, qui passerait par le milieu des grandes lacunes corticales. Mais ils se montrent bien avant Papparition des lacunes, et quand plus tard ils s’avan- cent vers l’extérieur, il reste entre eux et la lacune une couche de deux ou trois rangs de cellules qu’ils repoussent en saillie rentrante au sommet et sur la — 576 — ligne médiane de la lacune.» «L’apparition du rudi- ment d’un bourgeon a lieu de tres bonne heure; elle est & peu pres contemporaine de celle des vaisseaux dans la jeune tige. M. Hofmeister la dit même de beaucoup antérieure; je n’ai pu constater cette grande différence sur les espèces où j’ai suivi cette apparition. Au point désigné plus haut, sur la ligne de division de deux lobes ou un peu au-dessous de leur base, dans la couche la plus externe des cellules devant con- stituer le cylindre interne, une cellule se distingue des autres par son contenu incolore et plus mucilagineux, et surtout par ses plus grandes dimensions, sa forme ovoïde transversale et non allongée de bas en haut. Au lieu de suivre les autres dans leur extension longi- tudinale, cette cellule s’accroit en rayonnant vers l’ex- térieur et fait saillie en dehors d’elles. Elle ne tarde pas à se dédoubler par une cloison perpendiculaire à son axe de production. Des deux cellules, qui résul- tent de cette division, la cellule non terminale se mul- tiplie en deux cellules latérales au moyen d’une divi- sion médiane verticale; bientôt après, sinon simulta- nément, une multiplication par division horizontale double ces deux cellules, et en fait un petit verticille de quatre cellules rectangulaires à leur ligne com- mune de contact. Par suite d’une nouvelle division qui, presque parallèle à la surface -extérieure de ce bourgeon naissant, s’opere dans chacune de ces cellu- les, leur nombre est doublé, les nouvelles cellules in- térieures sont les cellules génératrices du tissu médul- laire du rameau; les plus extérieures donneront nais- sance aux gaines et aux tissus interne et cortical. — 577 — Enfin il s'opère dans ces dernières d'abord une divi- sion longitudinale et rayonnante, puis une division transversale parallèle à la division initiale. C’est à ce degré, ou au degré précédent, que le bourgeon s’arrête et demeure à l’état expectant sous les cellules corti- cales des tiges spicefères des E. maximum et arvense.» Endlich sind nach Sachs“) die Equiseten die einzige Pflanzenklasse, deren Verzweigung ausschliesslich auf der Bildung endogener Seitenknospen beruht. Sie entstehen im Gewebe der jüngsten Blattwülste, schon lange vor der Differenzirung der Fibrovasal- stränge an den Stellen, welche senkrecht unter dem Winkel zwischen je zwei Scheidenzähnen liegen, mit diesen also alternirend. Der morphologische Ort ihrer Entstehung ist noch nicht genau präcisirt: wahr- scheinlich ist eseine Zelle derjenigen Schicht, welche auch den Fibrovasalsträngen ihren Ur- sprung giebt, aus welcher sich eine Knospe entwickelt. Hofmeister zeigte zuerst, dass jede Knospe aus einer Zelle des inneren gewebes hervor- . geht, und wenn ich selbst auch keine einzelligen Zu- stände gesehen habe, so fand ich doch Zweiganlagen, die erst aus zwei bis vier Zellen bestanden; sie zeigten, dass schon die ersten drei Theilungen der Zweigmutter- zelle nach drei Richtungen so geneigt sind, dass da- durch sofort eine dreiseitig pyramidale Scheitelzelle zu Stande kommt; die ersten drei Theilungen bilden also die ersten drei Segmente.» Ein Equisetenspross mit den sich entwickelnden Seitenknospen ist von Sachs auf der Seite 397 des Lehrbuchs abgebildet. *) Lehrbuch der Botanik. Aufl. 4. S. 396. Mélanges bioloigques. IX. 73 — 578 — Obgleich die hier angeführten Forscher in der Schilderung der Entwickelung der Equiseten - Seiten- knospen in mehreren wesentlichen Punkten auseinan- dergehen, so stimmen sie doch alle darin überein, dass letztere endogenen Ursprungs sind und darin von den Zweigknospen aller übrigen Pflanzenformen eine Ausnahme bilden. Dieser einstimmigen Angabe aber ungeachtet will ich hier doch zu beweisen versuchen, dass sie unrichtig ist und dass die Seitenknospen der Equiseten keine Adventivknospen, sondern echte Zweigknospen, allen übrigen vollkommen analoge, exo- gene Bildungen sind. Es ist mir gelungen, auf Längs- schnitten von Equisetum arvense ihre Bildung Schritt für Schritt zu verfolgen und bestimmt nachzuweisen, dass die Scheitelzelle der Seitenknospe bei Equiseten einer der oberflächlichen Zellen des Stengels ihren Ursprung verdankt. Wenn ein Längsschnitt zufälliger Weise eine eben angelegte Seitenknospe trifft, so lässt sich sehr deut- lich beobachten, dass die junge Zelle, welche später- hin zu ihrer Scheitelzelle wird, dicht über der ring- förmigen Blattanlage gelegen erscheint (Fig. 1 a). Sie wird mit der Zeit durch eine Längswand halbirt; die obere dieser Zellen verändert wenig ihre frühern Dimensionen; die untere der neu entstandenen Zellen dagegen schwillt mächtig an, indem sie auf ihrer Unterseite bauchartig aufgetrieben wird. (Fig. la’, Fig. 5, 4a.) Bald darauf erscheinen in letzterer zu einander geneigte Wände, welche vollkommen denen der dreiseitigen Scheitelzelle der Gipfelknospe ihrer Lage nach entsprechen (Fig. 2a.), wie es schon Hof- — 579 — meister und Sachs ganz richtig angegeben haben. Die neu gebildete Scheitelzelle der Seitenknospe er- scheint horizontal gelegen und ist mit ihrer freien ‚Oberfläche der Blattscheide zugekehrt. In diesem Stadium ist es ausserordentlich leicht, durch den Längsschnitt, den zur Scheitelzelle der Seitenknospe führenden Kanal (Fig. 2b, 3b, 4b.), welcher zwischen dem Stengel und der ringförmigen Blattscheide® vor- "handen ist, bloszulegen und von der exogenen Lage der Seitenknospe sich zu überzeugen (Fig. 2, 3, 4.). Die anschwellende Seitenknospe drückt immer stärker segen das Gewebe der Blattscheide, stülpt es mit der Zeit ein, reisst es endlich allmählich auf und wächst in das Innere der Blattscheide hinein. Je weiter eine Seitenknospe in ihrer Entwickelung fortgeschritten ist, desto schwerer wird es, den zu ihr führenden Kanal zu entdecken; demungeachtet bin ich doch im Stande ge- wesen, auch bei ziemlich entwickelten Seitenknospen ihn nachzuweisen. Das erste Entwickelungsstadium der Seitenknospe von Equisetum, welches meiner Fig. 3 vollkommen entspricht, ist für Equisetum limosum von Hofmeister auf Taf. XIX Fig. 1 seiner vergleichen- den Untersuchungen ganz getreu abgebildet, von ihm aber falsch gedeutet. Er hält diese Zellen für ge- wöhnliche Epidermiszellen, die nach ihm in keiner Be- ziehung zur Seitenknospenbildung stehen. — Die hier angeführten Beobachtungen sind aber, wie ich hoffe, im Stande die endogene Natur der Seitenknospen von Equiseten zu widerlegen und die Verzweigung der Equiseten als eine allen übrigen Pflanzenklassen ganz gleiche erkennen zu lassen. — 580 — Erklärung der Abbildungen. Equisetum arvense. Fig. 1, Längsschnitt durch die Gipfelknospe. a, die zur Seitenknospe sich umbildende Zelle; a’, dieselbe durch eine Längswand getheilt. Fig. 2, 3, 4, Längsschnitte durch in Entwickelung begriffene Seitenknospen a. — b, der zu einer Seiten- knospe führende Kanal der durch den Stengel und die Blattscheide gebildete Zwischenraum. (Tiré du Bulletin, T. XXII, pag. 192—198.) LÉ Aunppranadsouy aoa UV Y s XL] Tu EN ttm a BuNgsuayad ic UOSUBA) AU] “UIZIUIWEy'A'2a8 By p uo AUS TT À Faninizin. Ueber Knsperbildung der Equiselen + Lith.v.lvanson,St Petersburg, Nach d.Nat.gez.v. A.Famintzin. 20 Avril 2 Man 1919: Diagnoses plantarum novarum Japoniae et Mandshu- riae. Scripsit C. J. Maximowicz. DECAS VIGESIMA. (Cum tabula aeri incisa.) Clematis L. Species Asiae orientalis. Sect. 1. Flamula. Sepala praefloratione valvata basi ac medio subaequilata. Caudae carpellorum elongatae patentim plumosae. Flores ex inno- vationibus elongatis, unde florescentia non vernalis, sed aestivalis. Divis. 1. Pedunculi axillares 1-flori nudi vel bracteati et tunc ex bractearum axillis passim floriferi 3-flori; infimi ramiformes quidem passim pluriflori (ex trichotomia iterata), sed tunc flores minime subcoétanei. Pedunculi nunquam apice ramorum in paniculam ap- proximati. Frutices erecti ramosi ramis strictis, petiolis brevissimis non tor- tis. Sepala patentia. 2. Frutices scandentes vel herbae. 3. 2. Filamenta linearia, rami elongati ......... .. Cl. songorica. » basi dilatata, rami breves......... Cl. fruticosa. x 3. Sepala conniventia. 4. Sepala patentia (in Ol. caesariata ignota). 6. 4. Folia bis vel ter composita, segmenta pinnati- fida laciniis linearibus. Frutex flore flavido. Cl. aethusaefolia. Folia semel vel bis pinnata, segmenta indivisa lata margine serrato vel integro. Flores non flavi. 5. — 582 — 5. Sepala brunneo-tomentosa. Segmenta margine. _ IDOE Os «ails. ae Le ehe Cl + Sepala alba glabriuscula. Segmenta serrata... Cl. lasiandra. 6. Segmenta foliorum integra. 7. » » serrata vel incisa. 8. 7. Folia bis trisecta, segmenta acuminata, fila- melita antheris longiora ......- 9.2.9.5 Cl. parviloba !). Folia bis pinnatisecta, segmenta apiculata. An- therae filamentis longiores............... Cl. Kirdowi. 8. Pedicelli fructiferi apice clavati, folia trisecta, planta hifta-:.. 2... eee RS e En Cl. caesariata. Pedicelli immutati, folia decomposita, plantae parce puberulae vel glabratae. 9. 9. Filamenta ciliata, sepala ovata acuminata pa- tentia. v. sls ake MO nds, EURE ate wid ad Cl. orientalis. Filamenta glabra, sepala lanceolata reflexa... Cl. Pierott. 2. Sepala patentia. a. Frutices erecti dumosi. 1. Cl. fruticosa Turcz. in Bull. Mosc. V. 181. — Maxim. Ind. Mongol. in Fl. Amur. suppl. 479. Hab. in Mongolia australiore: secus viam mercato- riam sibiricam (Kirilow!) cirea lacum salsum Kobur in arenosis, init. Augusti fl. (Bunge!, Ladyshinski!) et prope Mogoitu (Bunge, fine Aug.), in terra Ordos, valle fl. Hoangho in arenosis rara, med. Aug. fl. (Przewalski!). 2. Cl. songorica Bge. — Ledeb. Fl. Ross. I. 2. Var. integrifolia 'Trtv. Enum. pl. Schrenk. in Bull. Mose. 1866. #2. p. 55. Hab. in Mongoliae borealis regione Urot et Chalcha, desertis arenoso-lapidosis, med. Aug. fl. frf. (Prze- walski!). 1) Species a me non visa forsan ad sequentem divisionem per- tinens, ubi quaerenda, hic tamen quoque ob «paniculam foliosam paucifloram » inserta. — 583 — b. Frutices scandentes. 3. Cl. Kirilowi. Scandens glauca parce pilosius- cula, caule sulcato; foliis coriaceis pinnatisectis: seg- mentis 5 trisectis, segmentulis breve petiolulatis ova- libus v. oblongis obtusis cum mucrone integris basi trinerviis utrinque elevato-reticulatis; pedunculis axil- laribus folio brevioribus rigidis 1—5 -floris; flore erecto; sepalis 4 (5, 6) patentibus oblongis truncato- emarginatis praeter marginem latum glabriusculis ge- nitalia vix duplo superantibus; filamentis glabris an- therä brevioribus et crassioribus linearibus stylos 5—8 adaequantibus; carpellis. . .. — C. Massoniana? Ma- xim. Ind. Pekin. l. c. 468. Hab. in viciniis Pekini Chinae borealis, unde specc. 2 fl. olim attulit Kirilow. Cl. glaucae W. similis, sed optime videtur diversa sepalis truncato-emarginatis in sicco violaceis, stamini- bus glabris, filamento brevi. Segmenta foliorum pri- maria brevius petiolata, in omnibus foliis visis unicum basi hinc dente auctum, cetera integerrima. Petiolus communis 11 cent., petioluli laterales 1 cent,, ultimi 1 —4 mill. longi, segmenta 1: 3 cent. circiter magna. Bracteae petiolulatae ovales pedicello multo breviores. Alabastra globoso-ovoidea acutiuscula incano-tomentosa. Flos diametro 18 mill. sepalis pa- tentissimis. 4. Cl. orientalis L. (sensu Hooker et Thoms. Fl. Ind.) Var. intricata (Bge. Enum. Chin. n. 3. sp. pr.).— Cl. intricata et Cl. glauca, Maxim. Ind. Pekin. l. e. — Cl. glauca var. Turcz. Anim. herb. in Bull. Mosc. XXVII. X 2. p. 272. — Maxim. Ind. Mongol. — 584 — l c. — Cl. glauca 8. angustifolia Ledeb. L c. 3. (quoad specc. microphylla). -— Cl. orientalis var. acu- tifolia T rtv. 1. c. (similia specc.). Hab. ad sepes et vias fere totius Chinae borealis (Bunge!): Pekino (Skatschkow!, Ladyshinski!), montibus boream versus in coemeteriis (Tatarinow!); in Mongolia australi: locis subarenosis (Kirilow!, Turcz.!), terra Ordos in valle fl. Hoangho, frequens, et in deserto a jugo Alaschan boream versus extenso sterilissimo, terrae adpressa et rara, init. Augusti flo- rens (Przewalski!), nec non in Songoria. | segmentis angustioribus et minoribus vulgo magis acuminatis, pedunculis 1 — 3-floris saepissime longio- ribus a var. acutifolia Hook. et Thoms. distinguenda. Var.? Wilford?. Folia bis trisecta, segmenta breve petiolulata petiolis non tortis ovato-lanceolata acu- minata parce serrata profundeque incisa; pedunculi axillares 1-flori versus basin foliaceo-bracteati, se- pala intus araneoso - villosula elliptica obtusiuscula 8-linealia, filamenta basi vix dilatata, solito rigidius et longius ciliata. Hab. in litore orientali Mandshuriae inter 44 et 45? (Wilford! fl. defl. s. nom. CZ. orient. var. acu- tifoliae). Specimen unicum, a var. acutifolia Hook. f. et Thoms. signis datis nimis, forsan specie, diversum. Planta intense viridis fere glabra. Var.? serrata. Ut praecedens, sed segmenta prima- ria longe (terminale lamina longius), secundaria bre- viuscule petiolulata, subinaequaliter argute serrata, petiolo petiolulisque volubilibus, sepala pollicaria ovato- oblonga in mucronem acuminata. — 585 — Hab. in Mandshuria rossica australi, ad fl. Sedemi prope pagum koreanum Pozilowka, fine Augusti sub- defi. (Goldenstädt!). Specimen unicum, quoad frondem Cl. lasiandrae si- millimum, sed flore valde diversum. Planta adpresse pilosa, herbaceo-viridis, pedunculis 3-pollicaribus. . 5. Cl. Piero Mig. Prol. 189. — Franch. et Sa- vat. Enum. 1. p. 2. Hab. in Japonia (Siebold!): Kiusiu, circa Na- gasaki (Oldham! Ÿ 5 frf.) locis graminosis silvae opacae declivitatis borealis m. Yuwaya sat frequens, init. Sep- tembris fl., init. Novembrls frf., nec non in collibus circa Inassa in silvis rarius; Tara-take, fine Aug. flor.; prov. Bungo prope Taga-sake, in pratis maritimis, non fre- quens, fine Octob. frf. Nippon: jugo Hakone, medio Octobri frf. In mentem vocat Cl. orientalem. L., sed haec statim differt foliis pinnatim nec ternatim bis sectis, sepalis patentibus ovatis nec reflexis oblongis, staminibus quam styli subbrevioribus nec distinctissime longioribus, filamentis linearilanceolatis nec linearibus, ciliatis ne- que glabris, antheris respectu filamenti majoribus, nec illo decies saltem brevioribus. — Pedunculi in nostra graciliores ad summum triflori, sepala et antherae virgineae in vivo lacteae, hae apertae cinereae. Folia quoad formam variabilia, interdum illis Cl. parvifoliae Edgew. speciminis macrophylli persimilia. - Haec species, in coll. Oldham. cum dubio pro Cl. biternata D C. Syst. I. 149. habita et a me ipso pri- mum pro hac sumpta, a planta Candollei et Decais- nei(hb. Timor! in Nouv. Ann. Mus. III. 421.) certo Mélanges biologiques. IX. 74 BS cs differt, praesertim floribus. De Cl. biternata D C. confer infra in observatione ad calcem Cl. brevicaudatae. 6. Cl. caesariata, Hance in Seem. Journ. of bot. VINE Lie Hab. in Chinae prov. Fokien (de Grijs! in hb. Hancei X 6700). Fructifera tantum nota, quoad locum igitur dubia. 2. Sepala conniventia. 7. Cl. aethusaefolia Turcz. in Bull. Mosc. V. 181. — Maxim. Ind. Pekin. 468. Ind. Mongol. 479. Hab. in China boreali, circa Pekin (Kirilow! Ta- tarinow!), prov. Kansu silvis alpinis rara (Przewals-. ki!); Mongolia australi (Kirilow!): in apricis jugi In-schan (vel Muni-ula) rara, in jugo Alaschan, in vallibus et ad pedem in ipso deserto rarius (Prze- walski!). Specimina e Kansu, foliis ramorum florentium tenui- ter, caulinis illos fulcientibus grossius minusque dis- sectis transitum efficiunt ad Var. latisectam Maxim. Fl. Amur. 12. — Rgl. Gartenfl. 1861. tab. 342. (mala quoad sepala erecta), ibid. 1863. pag. 349. (sepala recte apice revoluta corriguntur.) Hab. in Mandshuria secus Amur australem et Usuri inferiorem, sat frequens. Petropoli quotannis uberrime floret e seminibus a d. Maack introductis. 8. Cl. lasiandra. — Scandens viridis praeter folia adpresse pilosula glabra; foliis bis (superioribus semel) trisectis, segmentis petiolulatis ovatis v. ovato-lanceo- . latis acuminatis inaequaliter argute serratis; pedun- culis axillaribus folio brevioribus versus basin bractea- 587 — tis et hine 1— 3-floris; pedicellis gracilibus flore Des longioribus; flore nutante; sepalis conniven- tibus apice revolutis oblongis v. ovato-oblongis acu- tis v. breve acuminatis margine tomentosis genitalia erecta parum superantibus; filamentis planis lineari- bus dorso longe denseque sericeo-pilosis pilis anthe- . ram 4 " breviorem velantibus; stylis oo stamina aequan- tibus; capitulo fructifero erecto carpellis oo ovato- lanceolatis acuminatis compressis vix marginatis dense sericeis longe plumoso-caudatis. Hab. in Aiusiu: Naga-yama, in valle profunda ad pedem, silvis vetustis, init. Octobris fl. et frf. Species peculiaris, prope Cl. fuscam Turcz. po- nenda, sed toto coelo diversa. Quoad folia simillima Cl. oriental? var. serratae supra descriptae. Herbacea dicitur. Segmenta foliorum 8:20 usque 30:65 mill. magna. Flos 15 mill. longus, albus, extus versus basin cinnamomeo suffusus, glabriusculus (mar- gine sepalorum excepto). Antherae lineares pilis fila- menti circumdatae, ipsae glabrae. 9. Cl. fusca Turcz. in Bull. Mosc. 1840. 60. — Maxim. Fl. Amur. 10. — Rgl. Fl. Ussur. tab. II. fig. 1. — C. kamtschatica Bong. in Bull. scientif. MIL 1841. 339. | Hab. in Mandshuria: secus fl. Amur ab ostio fi. Komar usque ad sinum Tataricum, ad Burejam infe- riorem (F. Schmidt), ad Sungari usque ad Indamo, ad totum Usuri fl., circa sinum St. Olgae, in jugo li- torali Sihota, circa sinum Victoriae (Wladiwostok, Possjet etc.) nec non ad fl. Suifun, in pratis, fruticetis, lucis frequens et luxurians. In Sibiria maxime orien- lali: Ajan (Tiling), Kamischatka et Kurilis boreah- — 588 — bus, erecta 1 —3-flora, et talis etiam in Mandshuria boreali alpina, ad fl. Nemilen (Schmidt). Divis. 2. Pedunculi axillares bis saltem divisi, multiflori, minute bracteati, ad apices ramorum saepius in paniculam divitem appro- ximati. Sepala patentia. 8. » conniventia, folia ampla. 2. 2. Herba erecta robusta. Flores polygami, pedun- culis pedicellisque strictis crassis...... .... Cl. tubulosa. Debilis tenera. Flores hermaphroditi, pedun- culis pedicellisque gracilibus ............. Cl, Tatarinowi. 3. Sepala 5 — 6, herba rigida erecta, segmenta fo- norum near 22. Van ...... Cl. angustifolia. Sepala 4. — 4. 4. Segmenta foliorum margine integra. 5. » » » inciso-serrata v.ser- rata. 11. Folia omnia trisecta. 6. « bis tri- vel pinnatisecta. 7. 6. Anthera filamento longior. Segmenta folii basi e obtusa vel cordata ..... RS pe ee Cl. Meyeniana. Anthera filamento brevior. Segmenta basi cu- MPAA ES N. bles tates ou RER ars, WIE ES Cl. crassifolia. 7. Filamenta antheris multo breviora. Segmenta Toliorium 5 arıuminatar awe nd: e i ees CI. uncinata. Filamenta antheris longiora. 8. 8. Foliabistrisecta, segmentabasicuneata angusta acuminata, urn nn a T 1E Cl. parviloba. Folia semel pinnatisecta, segmenta petiolo pro- xima passim trisecta, basi obtusa vel cor- data. 9. 9. Segmenta omnia Po planta sicca nigres- GENS ic as EO Se ew. ao So ef CU EA AE Cl. termiflora. Segmenta inferiora passim 2—3-loba v. 3-secta, planta slices, yaridis., 10...,.::3 ur 10. Herba petiolis scandens..... PU dm Cl. recta var. mandshurica. Frutex magnus scandens.............. s. Cl, paniculata. — 11. Bola trisecta.. 2... ee ES Cl. apufolia. » Semel pinnatisecta. 12. » bis pinnatisecta glabriuscula.......... Cl. brevicaudata. 12 481er ba, eiabriüscula. .....:2. 72209 cate PS Cl. pinnata. Frutex scandens, folia subtus villosa ........ Cl. grata, * = Dag. t. 1. Sepala conniventia. 10. Cl. tubulosa Turcz. in Bull. Mosc. 1837. X. Ne 7. p. 148. — Maxim. Ind. Pekin. |. c. — Hance, on N. China plants, in Journ. Linn. soc. XIU. 75. Hab. in China boreali: prope Pekin (Skatschkow!), in declivitatibus et faucibus m. In-schan, Junio florens (Tatarinow!), in montibus a Pekino occidentem ver- sus sitis (Williams, ex Hance), Ku-pei-kau, secus vias (idem). Culta olim in horto Petropolitano, nunc in horto Parisiensi (s. n. Cl. Davidianae). — Planta valde variabilis, caule mox herbaceo graci- liore, mox basi lignoso suffruticoso in ramos plures erectos diviso. Flores mox in axillis foliorum fascicu- lati, sessiles, mox pedunculo communi fulti, alii ses- siles, alii pedicellati, mox flores sessiles cum pedicel- latis in axilla eadem intermixti, mox pedunculus elon- gatus ad intervalla fasciculis pluribus florum onus- tus. Flores occurrunt vel omnes masculi, vel omnes feminei, vel saepissime (in individuis robustioribus) monoici, hermaphroditi nempe cum paucis masculis mixti, variant etiam quoad magnitudinem ita, ut duplo minores non rari sint. Planta certe demum suffruti- cosa, ut e speciminibus nostris numerosis et comple- tis clarum est, sed floret fortasse jam primo anno, unde Williams (apud Hance) ait: a coarse vigorous an- nual with rank smelling purple flowers. Cl. azurea hort. apud Turcz. Anim. herb. in Bull. Mosc. 1854. XXVII. X 2. p. 272., ex hortis Tauriae, etiam forsan non diversa. Specimina maxima rarissime ferunt folia infima 2-jugo-pinnatisecta (segmenta 5, loco trium ut solito occurrunt) cuni pedunculis elongatis multifloris. An — 590 — talis sistit Cl. heracleifoliam DC. Syst. I. 138. inter Pekin et Jehol a Staunton detectam, sed a nemine postea visam, descriptione non contradicente, praeter caulem scandentem ? Cl. stans S. Z. Fl. Jap. fam. nat. I. n. 302. — Miq. Prol. 190., quoad specimina hucusque e Japonia al- lata, a Cl. tubulosa bene diversa videbatur floribus par- vis, sepalis intus pallide coeruleis nec sordide viola- : ceis, nunc tamen, ubi exempla numerosa e locis di- versissimis Japoniae attuli, nullas differentias inter utramque speciem invenire possum. Variat enim pl. ja- ponica plane eodem modo ac sinensis floribus parvis vel magnis, pallidis vel intensius coloratis, sessilibus vel pedicellatis, et dantur specimina, quae nequaquam a chinensibus distinguenda sunt. Videntur tamen in japo- nica planta frequentius quam in chinensi, praesertim in borealibus, occurrere individua floribus male evo- lutis, solito duplo minoribus, vix apertis, nihilominus fructus perfectos maturantibus.— Possideo e Japonia: e Hakodate sat frequentem, e Nippon principatu Nambu, Idzu, prope Kanasawam et Yokoskam nec non e mon- tibus Hakone, multis exemplis florentibus et fructiferis collectam. 11. Cl. Tatarinowii. — Viridis gracilis parce bre- vissime puberula, caule 6 -sulco debili; foliis bijugo- pinnatisectis amplis jugo petiolo proximo trisecto v. trifdo ceteris trilobis, segmentis omnibus ovatis v. rhombeo-ovatis acutis parce mucronato - inciso -serra- tis; pedunculis axillaribus elongatis folio brevioribus gracilibus ter trichotomis, pedicellis filiformibus flore subnutante longioribus; sepalis 4 conniventibus apice revolutis extus puberulis margine tomentosis oblongis — 591 — acutis genitalia duplo superantibus; filamentis glabris antheram superantibus; stylis quam stamina fere duplo brevioribus crassiusculis basi plumosis. Hab. in China boreali, non procul a Pekino (Ta- tarinow! fl. defl.) Rami praesto sunt 3 herbacei recti et icon ad vi- vum colorata pulchra. Folia ad 22 cent. longa, secus mervos superne in sieco subcinerascentia, ceterum vi- ridia, membranacea, subpenninervia, fere glabra. Seg- mentum terminale ad 8: 10 cent. magnum, sequentia dimidio minora, infima triloba v. incisa v. trisecta aequimagna vel minora, omnia petiolulata. Flos 15 mill. longus, alabastro oblongo acuto, ochroleucus et coeruleo suffusus. Antherae lineares. 2. Sepala patentia. a. Segmenta foliorum inciso-serrata. 12. Cl. pinnata. — Herbacea? suberecta viridis adpresse pilosula; caule 6-sulco debili; foliis 2 - jugo- pinnatisectis segmentis petiolulatis cordato-ovatis ova- tisve. breve acuminatis inaequaliter inciso-serratis; pe- dunculis axillaribus strictis firmis folio brevioribus ter trichotomis superioribus in paniculam multifloram con- flatis, floribus subcymosis; pedicellis flore erecto bre- vioribus; alabastris oblongis acutis; sepalis 4 anguste oblongis acutis patentissimis apice revolutis extus to- mentosis stamina paulo superantibus; filamentis li- nearibus glabris anthera triplo longioribus; stylis circa 15 quam stamina duplo brevioribus crassiusculis basi plumosis. — Cl. spec. Maxim. Ind. Pekin. l. c. Hab. China boreali: in faucibus montium a Pekino occidentem versus sitorum, prope templum Schan-ar, — 592 — trans flumen Chun-che, inter frutices, Augusto florens (Tatarinow!). Praecedentem non parum refert, sed folia peduncu- lique firmiora, segmenta simplicia magis regulariter et argute serrata, pedicelli magis squarrosi breviores, flores (ex sicco lactei) vero plane alieni. Folium totum 18 cent. longum, segmentum terminale 4— 6 : 6 —10 cent. magnum, interdum leviter trilobum, lateralia aequalia v. majora v. in foliis summis trisectis duplo minora et angustiora. Bracteae parvae oblongae. Flos diametro 35 mill. Sepala 17 mill. longa, 2 — 3 mill.lata. Antherae lineares. CT. brevicaudatae proxima videtur, sed grandiflora, macrophylla et semel pinnatisecta, caule, ex specimi- nibus paucis at completis collectis, herbaceo. 13. Cl. brevicaudata DC. Syst. I. 138. — Bge. Enum. chin. n. 2. — Maxim. Ind. Pekin. et Mongol. ll. cc. — F. Schmidt, Fl. Amg. bur. p. 28. Hab. in China boreali, Mongolia australi, Mand- shuria: ad Burejam inferiorem (F. Schmidt), ad litus Mandshuriae inter 44 et 45° lat. (Wilford! s. n. «Cl, biternatae?»), circa sinum Guérin, in fruticetis se- cus rivulos frequens, fine Augusti fl. defl. (ipse). Planta a Wilford et a me lecta sistit lusum um- brosum: pedunculis folio triplo brevioribus pluri-nec multifloris apice ramorum in paniculam non appro- ximatis. Huic valde similis est Cl. biternata DC. Syst. I. 149 excl. syn. — Dne Herb. Timor., in Nouv. Ann. Mus. III. 421., ex insula Timor hucusque tantum nota, cujus specimen authenticum, a Riedlé collectum, a Decaisneo datum, in herb. Acad. Petrop. examinare — 593 — contigit. Flores iidem, folia in CZ. biternata autem ambitu deltoidea petiolis partialibus pollice breviori- bus (ex Decaisne pollicaribus) segmento terminali fere semper trisecto, lateralibus in superioribus trilo- bis, in inferioribus trisectis, ita ut folium rite bis tri- sectum sit. In Cl. brevicaudata vero folia inferiora ambitu oblonga, petiolo partiali centrali 2— 3'° lon- giore quam laterales, segmenta cauli proxima trisecta, sequentia simplicia (3-loba), terminale trisectum petio- lulo centrali lateralibus iterum multo longiore segmen- tulo terminali item trisecto, unde folium bis pinnati- sectum dici potest. — Synonymon Thunbergii a De Candolle, nullo specimine authentico examinato, huc ductum, ad Cl. paniculatam pertinet, unde Cl. biter- nata D C. e flora japonica excludenda. Synonymon Lou- reirii, ob eodem autore huc ductum, mihi ex descrip- tione florae cochinchinensis potius ad Cl. apiifoliam spectare videtur. 14. Cl. grata Wall. Pl. as. rar. I. t. 98. Hab. in China: Formosa (Oldham! n. 2.) India boreali. Persimilis Cl. brevicaudatae, a qua foliis subtus villosis ' nec glabriusculis jugo infimo passim tantum nec ple- rumque trisecto distincta, nec non Cl. javanae DC., si recte huc refero specc. plura javana a collectoribus Lobb. 226., Zollinger 2928. aliisque pro Cl. grata habita, sed foliis bis trisectis et segmentis majoribus obtusius pauciusque serratis et incisis instructa. Cl. ligusticifolia Nutt. e California, Novo Mexico et Oregon etiam valde similis est. 15. Cl. apüfolia DC. SI I. 149. — Sieb. Zucc.! Mélanges biologiques. IX. 75 — 594 — Fl. Jap. fam. nat. I. 176. — Mig. Prol. 189. — Cl. virginica Lour. Fl. Cochinch. ed Willd. 422. (ex descr.) Hab. in China australi (Loureiro), prope Amoy (ex Benth. Fl. Hongk. 7.), boreali (Fortune! A. 86). Kiusiu: circa Nagasaki vulgaris, Augusto, Septembri fi., Novembri frf. (Oldh.!, ipse); Tara-Take (ipse). Nippon media (Tschonoski!), jugo Hakone (ipse), Yokoska (Savatier!) A Cl. brevicaudatae ramis cum foliis trisectie tan- tum collectis caute distinguenda, etiam Cl. gratae si- millima. ; b. Segmenta foliorum integra. * Sepala 5 — 6. 16. Cl. angustifolia Jacq. Enum. 310.—Bge Enum. Chin. n. 1. — Ledeb. Fl. Ross. I. 2. — Maxim. Fl. Amur. 9, 468, 479. Hab. in Dahuria, Mandshuria occidentali et aus- trali, Mongolia et China boreali. Exemplaria europaea et altaica nondum vidi. ** Sepala 4. 17. Cl. recta L. var. mandshurica, Rupr. in Pl. Maack. in Bull. Petersb. XV. 514. (sp. propr.). — Maxim. l. c. 10. — Caule herbaceo saepius decum- bente, petiolis tortis, segmentis foliorum plerumque ovatis basi cuneatis truncatis vel subcordatis, reticulo . venarum subtus prominulo; paniculis axillaribus et terminalibus. Hab. in Mandshuria: pratis ad Amur meridionalem, Sungari, Usuri, Dsejam, Suifun fluvios, circa Hanka lacum et usque ad Possjet prope fines Koreae exten- sis, floret ab initio Julii, fructus fert ab initio Septem- bris. — 595 — Occurrit rarius etiam caule erecto, foliorum seg- mentis ovato-lanceolatis vel lanceolatis, inflorescentia subterminali, et talis, ut etiam culta in horto Petro- politano, a Cl. recta europaea non distinguenda, prae- ter caudas carpellorum (an semper?) longiores, — dis- tributionis disjunctae exemplum mirabile! — Qualis autem in Mandshuria vulgatissime reperitur: latifolia caule decumbente inflorescentia laterali petiolis tortis, tam similis est Cl. paniculatae Thbg., ut tantum caule herbaceo, juvenili subglabro apice tantum puberulo, distingui potest, quum Cl. paniculata frutex fit trunco pollicem crasso 2-orgyali, ramis innovantibus juveni- libus fere sericeo-pilosis. An in Japonia boreali Cl. paniculata minor et forsan suffruticosa tantum occur- rit, eheu! quaerere praetermisi. 18. Cl. paniculata Thbg. in Transact. Linn. soc. II. 337. — Miq. Prol. 189. — Cl. crispa et Cl. virgi- nica Thbg. Fl. Jap. 239. 240, haec ex synon. Sen- ninsó Kaempferi Amoen..885., cujus figuram inedi- tam in mus. britann. comparavi.— Cl.Vitalba e Japonia. Houtt. Syst., ed. germ. VII. tab. 55. fig. 2. sine de- script. — Caule fruticoso, petiolis tortis, segmentis fo- liorum ovatis cordatisve reticulo venarum indistincto; paniculis axillaribus multifloris. Cetera Cl. rectae L. Hab. per totam Japoniam vulgaris: Nagasaki in : fruticetis cum Cl. apufolia, Paederia, Cocculo Thun- bergii, Dioscoreis cet. valde intricata et vulgatissima. Simili modo crescit in Yokohama, Yokoska. Habeo e Nambu et frequentem collegi circa Hakodate, in pra- tis et fruticetis, medio Augusto florere incipientem, Oc- tobri fructiferam, multa magis igitur serotinam quam praecedens. — 596 — Truneus et rami lignosi, adsunt tamen pennam anserinam crassi virides, sed per hiemem jam foliis or- bati. Innovationes longe tenuiter pilosae, mox gla- bratae, petiolis foliorum inferiorum basi dilatata con- fluentibus, ut in praecedente. In herb. Franchet vidi specimina pauca fructifera, a D-re Savatier semel prope Yokoska ins. Nippon ni fallor collecta, quae aut novam speciem aut varie- tatem insignem sistere videntur: gracilis, segmenta fo- liorum primaria usque 5, infima et terminale trisecta, jugi secundi saepius integra vel bis secta partitave, folium igitur fere bipinnatisectum, petioli valde volu- biles, lamina segmentorum ovato-lanceolata integer- rima parva (1: 3 cent.), carpella ut in Cl. paniculata pauca, duplo minora. 19. Cl. terniflora DC, Syst. I. 137. — Cl. tenuiflora DC. Prodr. I. 3. (sphalmate). —Hance in Trimen’s Journ. of bot. 1874. 259. — Cl. ternifolia (sphal- mate) Benth. Fl. Hongk. 7. — Cl. biternata Sieb. Zucc.! Fl. Jap. fam. nat. I. 176. — Miq! Prol. 189. — nec DC. — «Cl. Flammula?» Morr. Dne in Bull. Brux. III. 173. (ex descript.) Hab. in China: prov. Canton secus North river (Hance!), Amoy (Fortune! 94., De Grijs!), prov. Kiangsi prope Kiu-Kiang (Moellendorff ex Hance) et alibi in China boreali (Fortune! A. 89.). In Japonia loco non adnotato (Siebold! herb. et in hb. Lugd. bat.) Verosimiliter a Cl. chinensi Retz. Obs. II. 18 tab. 2. non differt, et cum hac ad Cl. minorem Lour. Fl. Cochinch. ed. Willd. 423., ex descriptione, praeter flores minores, in hac ut in aliis hujus generis spe- ciebus magnitudine valde variabiles, non diversam, — 597 — amandanda.— A Cl. biternata DC., pro qua habuerunt Zuccarini et Miquel, jam segmentis trinerviis inte- gerrimis, praeter alias notas, differt. 20. Cl. parviloba Gardn. et Champ. in Kew. one: bot. I. 241. — Benth. Fl. Hongk. 6. Hab. in insula Hongkong. — Non vidi. 21. Cl. uncinata Champ. in Kew. Journ. of bot. III. 255. — Benth. 1. c. Hab. in insula Hongkong. — Non vidi. Specimina sterilia possideo japonica, a botanico in- digeno data, et cum illis e provincia Ku, a Keiske acceptis, pro Cl. longiloba DC. cum dubio declaratis a Miquel (Prol. 189.), convenientia, quae Cl. unci- natae affinia videntur, sed quum ab illa, tum a Cl. lon- giloba diversa sunt jugo foliorum infimo saepe trisecto, a priore praeterea segmentis majoribus (—3'/, poll., neque tantum 11/, — 2-pollicaribus) Nihilominus ex pedunculis axillaribus in 1 specimine herbarii Lug- duno-batavi superstitibus et foliorum forma ad hanc affinitatem pertinere videntur. Ceterum Cl. longiloba DC. species est valde dubia, quum tantum sterilis nota sit. 22. Cl. crassifolia Benth. 1. c. 7. Hab. in insula Hongkong. — Mihi ignota. 23. Cl. Meyeniana Walp. in pl. Meyen. 297. — Benth. 1. c. 6. Hab. in China australiore: Canton (Fortune! 51.), Hongkong (Hance!, Wright!), prov. Kiangsi prope Kiu-Kiang (Shearer!), ins. Formosa, prope Tamsuy (Oldham !), nec non in Lutschu ins. COM sima, fine Aprilis flom leg. Wright! — 598 — Sect. 2. Viticella. 'Sepala basi attenuata, praefloratione margine involuta. Caudae carpellorum adpresse pubescentes vel plumosae. Pedunculi nudi 1-flori vel medio bracteati 1-vel (non in nostris) 3-flori. Innovationes floriferae ex ligno vetusto, breves, unde florescentia vernalis; raris- sime plantae herbaceae. Herbacea erecta, sepala 4..................... Cl. brachyura. Frutices scandentes, sepala 5 — 8. — 2. 2. Folia tri-v. pinnatisecta vel simplicia, sepala coe- rulea. 3. Folia biternata, sepala alba................... CI. florida. 3. Pedunculus flore brevior, folia subtus sericeo-in- cans; lanaları "ss JH an nine site His quae. CI. lanuginosa. Pedunculus flore longior , folia concolora gla- DENIS 2 udo Ne tes co RU T dE Cl. patens. 24. Cl. braehyura. Herbacea subsimplex viridis parce pilosa demum glabrata, caule tereti debili gracili; fo- liis 2-jugo- v. superne 1-jugo-pinnatisectis petiolo vo- lubili, segmentis petiolulatis versus apicem petioli subminoribus ovatis basi cuneatis v. truncatis acutis utrinque prominenter reticulatis et 3-nerviis; pedun- culis axillaribus 1-floris folio brevioribus medio minute bracteatis; flore erecto; sepalis 4 oblongo-obovatis apiculatis patulis genitalia plus duplo superantibus; filamentis antherisque brevioribus glabris stylis aequi- longis; carpellis circiter 4 suborbicularibus planiuscu- lis in caudam subaequilongam arcuatam pubescentem subito desinentibus. — Cl. paniculata forma? pauci- flora, Miq. Prol. 189. Hab. in archipel. Koreano (Oldham! X 7, nume- rus a Miquel citatus, v. in hb. Petrop. et Lugd.-bat.) Cl. cadmiae Ham. subaffinis, sed haec nimis ab- horret caule scandente, foliis decompositis , «bracteis amplis heteromorphis, capitulo fructifero amplo poly- carpo, carpellis maximis in caudam rectam acuminatis. — 599 — — Ql. daurica Pers. Ench. II. 99., DC. Syst. I. 153. ad spec. dauricum a Patrin datum in herb. Jussien descripta et nemini alio cognita, ex descriptione sat similis esset, si ponas ramum fuisse foliis trisectis tantum instructum, nisi ovaria villis longis albis vestita et caulis fruticosus (?) scandens dicerentur. Praeterea silent autores de reticulatione distinctissima foliorum et de magnitudine partium. Caulis 2— 3 pedalis. Segmenta foliorum integer- rima, ad 4 cent. longa, 2 cent. lata. Pedunculi infimi pauci, potius rami censendi, folia superant, medio ge- runt folia 2 simplicia v. trisecta minora et flores 3, pedunculi summi passim nudi. Sepala 8— 10 mill. longa, 3— 4 mill. lata, ex sicco albida, praeter margi- nem tomentosum glabra. Carpella 4 mill., adpresse pilosa. 25. Cl. florida Thbg. Fl. Jap. 240.— Sieb. Zucc. Fl. Jap. fam. nat. I. 176. — A. Gray in Perry's Exped. 305. — Miq. Prol. 190. — Franch. Savat. Enum. I. 2. — Anemonoides e Japonia. Houtt. Pf. Syst NI. 6 55. Fig. 1. Hab. per totam Japoniam culta, initio Junii fl., sed a nemine hucusque sponte crescens inventa. Occurrit saepe staminibus exterioribus petaloideis (fl. plenis). — Caudae a Sieb. Zucc. elongatae plu- mosae dicuntur, et ita ipse video in herb. Sieboldi, . sed modus crescendi et sepalorum praefloratio Viticel- larum. | 26. Cl. patens Morr. Dnein Bull. Acad. Brux. 1836. III. 173. — Cl. coerulea Lindl. Bot. reg. t. 1955. Hab. in collibus Nippon mediae, forsan sponte — 600 — (Tschonoski! fl.), colitur Yokohama, medio Majo florens. 1 Ludit ut praecedens staminibus extimis petaloideis, sed petala haec tunc sepalis aequilonga nec breviora, ut in praecedente, flores fere albi, in Japonia subtripol- licares, in Zuropam advecti culti ad 6-pollicares, quae Cl. Fortunei Moore in Gard. Chron. 1863. 676. c. fig. et V. Htte Fl. d. serr. XV. tab. 1553. Involu- crum sub flore e foliis approximatis occurrit et in ja- ponica, sed non semper. 27. Cl. lanuginosa Lindl. Paxt. Fl. Gard. 94. — V. Houtte F1. d. serr. VIII. tab. 411. et XI. tab. 1176. Hab. in Chinae prov. Tsche - kiang, prope Ningpo, in declivitatibus lapidosis collium sponte (Fortune! n. 62.) Folia simplicia trisectis frequentiora dicuntur. Sect. 3. Cheiropsis. Pedunculi 1-flori cum foliis fasciculati, basi squamis obvallati, ex ligno vetusto prodeuntes, petiolis induratis anni praecedentis stipati; rarius cum fasciculis floriferis foliigeris obveniunt rami innovantes elongati basi ex axillis florentes Filamenta dense pubescentia, folia trisecta segmen- tis argute inaequaliter serratis............... Cl. japonica. Filamenta glabra v. parce ciliata. 2. 2. Folia trisecta segmentis parce incisis............ Cl. Walliams. » » » tripartitis inciso-serratisque Cl. eriopoda. 28. Cl. japonica Thbg Fl. Jap. 240. —Miq. Prol. 190. — Sieb. Zucc. Fl. jap. fam. nat. I. 176. — A. Gray in Perry Exp. 306. — Fr. et Savat. Enum. 152. Hab. in Japoniae ins. Kiusiu in subalpinis, v. gr. in jugo interiore Kundsho-san silvis vetustis, init. Junii florens, prope Ko-isi-wara, in alpe Higosan prov. Higo, — 601 — et Nippon in montibus (Siebold!) partis mediae (Tschonoski!) prope Simoda (Yolkin!), Yokoska (Sa- vatier!), Yokohama, fine Maji flor., fine Septembris frf. (ipse). Petropoli culta in frigidario Junio floret. Sepala sordide purpurea conniventia apicibus re- flexis. 29. CI. Williamsi À. Gray in Perry Exped. 306.— Fr. et Savat. Enum. I. 2. Hab. rara in N?ppon media: Simoda (Williams et Morrow, teste A. Gray), Yokoska in sepibus (Sa- vatier!). 30. Cl. eriopoda. Adulta glabra, foliis breve petio- latis trisectis segmentis ambitu ovatis tripartitis et in- ciso-serratis, lacinulis divisionum terminalibus lineari- bus lateralibus ovatis omnibus mucronato-acutis; pe- dunculis 1-floris sub apice bracteis 2 petiolatis ovato- lanceolatis serratis pilosulis fultis; pedicello quam flos erectus duplo breviore incrassato dense incano-tomen- toso; sepalis 4 patulis ellipticis obtusiusculis extus seri- ceo-villosis genitalia parum superantibus; filamentis subulatis glabriusculis antheras multiplo superantibus; stylis numerosis quam stamina brevioribus ultra stig- mata brevia nuda longe plumosis. Hab. in Japonia, unde specimen cultum attulit ex itinere primo d. Siebold. Species sui juris, Cl. balearicae Rich. subaffinis et quoad florem similis, foliorum indole Cl. aethusaefoliam in mentem vocans. Specimen unicum visum sistit ramulum pedalem foliiferum , a ligno vetusto ita abscissum, ut basis squamata squamis persistentibus, folia et pedunculus e gemma hae simul cum illa innovatione elongata pro- Mélanges biologiques. IX. 76 — 602 — deuntes in Conspectum veniant. Innovationes juveniles pilosae, mox glabrae. Ramus tenuis, subsexsulcatus. Folia ambitu latissime deltoidea, in sicco nigrescentia, rigidula, 5 — 7 cent. longa et 6 — 7 cent. lata. Pe- tiolus communis 15 mill., partiales laterales 5 — 6 mill., centralis 10 mill. longi, segmenta 2 —2'/ cent. longa, 1—2 cent. lata, terminale trisectum dicen- dum segmentulo terminali petiolulato (petiolulo 3—5 mill) tripartito: lacinula terminali trifida vel subin- tegra, lateralibus hinc bifidis vel bipartitis et serra- turis 1 — 3 munitis; segmenta primaria lateralia al- titudine diversa tripartita et laciniae simili modo ter- minalis tri-, laterales bi-fidae et serratae. Pedun- culus usque ad involucrum fere 6 cent. longus, brac- teae 3'5 cent. (petiolo 1 cent.) longae, ultra 1 cent. latae, basi in petiolum sensim cuneatae, apice ovato integrae, reliquo margine utrinque serraturis 4 — 5 instructae. Pedicellus 6 mill. Sepala 20 mill. longa, 7 — 8 mill. lata, ex sicco albida, angulo semirecto patula, plana, recta, trinervia et inter nervos luce translucente reticulato-venosa. Stamina subbiseriata conniventia. Anthera linearis. Folium pedunculum ipsum fulciens et ex eadem gemma egressum, illo duplo brevius, e segmento terminali tripartito et laterali minore (alio deperdito) constans. Expl. fig. tab. adjectae. 1. Cl. eriopoda spec. florens magn. nat. 2. Stamen et carpellum juvenile ex flore unico desumpta, m. auct. Species exclusa. Cl. trifoliata Thbg. in Linn. Trans. II. 337.—D C. Syst. I. 149. — Scandens foliis ternatis Thbg. FI. Jap. 357. Pl. obscurae n. 43. — Ex icone Thunber- 22 603 — gii medita in bibliotheca horti Petropolitani servata est Akebia lobata Dne. Atragene L. Petala stamina aequantia sepalis discoloribus vulgo duplo breviora obtusissima......... A. alpina. Petala stamina superantia sepala concolora saepius subaequantia acuminata.......... A. macropetala. 1. A. alpina L. Cod. 4025. — Maxim. Fl. Amur. 12. — Ledeb. Fl. Ross. I. 4. — F. Schmidt. Fl. Amg. bur. 28. Fl. Sachal. 101.— | | Bee ou annuelles. | 374,04 er 55,16 m ee gon wa c DV 5,00 96.97 | ot 5.13 A | Fee we ID 515,51) ^^" ES Mélanges biologiques. - IX. SE Jours A. Bois. B. Ecorce. X. Pinus sylvestris E. €. To J| Matiere fraiche. gm. Matière sèche, gm. B. Ez Matière seche, gm. Eau pour 100 p. Maliero fraiche. gm. Matiére fraiche. gm. Rau, Eau | pour Em. | 400 p. Kau. gm. Matiére seche. gm. Age. Eau | An- pour 100 p. Eau. gm. Il nées. N.Ge Dimen Pièces posées. Diam. | Long. Cm, 4 Rot leznow, Repart. de l'eau dans les plantes. sions. - | Intervalos non posés. Remarques. Long. Cn. 5,67 49,96 107,70 161,46 207,46 2,22 17,27 38,55) 58,80 80,55} 1868. Le 15 mars nu. st. CY um Os NO 1,82/72,29 5,56 65,41 8,87. 63,31 11,63/53,59 14,49 44,27 | | 2,52 0,70 8,50! 2,94 14,01) 5,14 21,70/10,07 32,73/18,24. I 3,45 60,85 32,69 65.43 69,15 64,21 102,66,63,58 126,91/61,13 8,19 58,46, 121,71 183,16) 240,19) 2,92 20.21 43,69) 68,87! 98,79, i 5,27 64,35 38,25 65,43 78,02'64,10 114,29|62,40 141,40/58,87 | 1 1 4 6 10 13 Cm. 1,27/5,26 3,66 4,95 538 14,98 6,73 5,41 7.245,36 45,85] Cime.] Température de l'air-au moment 71,63] de la coupe de l'arbre *=—-2°5C. Le > bois est gelé: La résine sort des surfaces, 70,36] coupées des XX 1 et 2. Deux couches 141,29] @nauelles du | 2 sont doubles. Les , couches secondaires sont nettement tra- 122,94] cées. La pousse annuelle X 1 est méme | 53,09|Souche.] ut | | 532,25)197,39 2,95 29,18 87,58 139,14 192,61 oR CIN On Le 17 avril. | 84,15 79,46| I | | | 334,86/02,91 37,09|42,37 53,32 1,77 60,00 19,32/66,21 56,2564,93 60,48 59,06 1,45 6,19 12,36 23,30 35,83 0,50 2,31) 3,88 5,85| 6,51 13,29 10,01 29.55/13,98 22, 0,95/65,52 62,68 52,67 42,96 37,06 4,40 35,37) 99,94 162,44 113,76 228,44 611,71/234,48 377,23 1,68 19,17 37,18 68,28 101,40 61,67 2,72 23,20 62.76 94,16 127.04 61,82 65,59 62,80 57,97 55,61 — 10,84 4 19,74 74.83 10 |5,87 14 |6,93 i | 4,98 5,16 5,18 15,18 ‚3,54 il 531,05 44,45 95,76 104,14 La neige couvre le sol d'une couche 82,55| de 0722. 85,85 t— +193. 451,461176,21 6,13) 2,43) 42,98 15,09 81,11 30,40! 141,99 54,36 203,14| 83,05 CU Os TO ra Le 10 mai. 275,95| 120,09 | | 60,97|79,13144,50/34,63 43,761530,59 3,70 27,89 50,71 87,63) 60,36 64,89 62,52 61,72 59,12 60,09 64,37 63,42 56,33 39,09 | 8,31) 50,39 92,81) 161,41 937,34 9,18 7,41 11,70 19,42 34,20 0,87) 1,31 2,64| 4,77 4,28) 7,42 8,48 10,94 20,83113,37 220,71) | 3,30} 17,73| 34,68) 62,84 103,88 309,88/58,40 5,01 32,66) 58,13 98,57 133,46) 60,29 64,81 62,63 61,07 56,23 11 16,435 14 |7,09 t=+- 699, Il n'y a plus de neige. Lair est bru- meux. Les bourgeons ne poussent pas encore ef l'arbre ne différe de l'état 139,59 hivernal que par la verdure plus vive 130.81 des feuilles, Le bois parait sec. Le suc E se montre à la surface inférieure de la 36,07] coupe. L'écorce se détache sans peine et 475,35 2,60 35,40 89,80 126,48 194,45 1,14 15,90 38,92 57,67 185,33290,02 90,641103,81 61,01174,91/37,10/37,81/50,47|550,26 1,46 19,50 50,88 68,81 56,15 85,09 56,66 54,40 53,39) 1,48 8,38 14,02 19,55 48,15 0,54 3,14 5,44 8,29 30,79 0,94 5,24 8,58 11,26 17,36 63,51 62,53 61,20 57,60 36,05 4,08 43,78 103,82 146,03 249,60 222,43 1,68 19,04 44,36 65,96 121,43 327,83) 121,17 59,58 9,40 24,74 59,46 80,07 58,82 56,51 57,27 54,83) 49,95 5,28 5,18) 5,18 5,28) —— ——— 662,26 nettement La surface du bois est humide. t=+1751. Les nouvelles pousses sont de 3 à 10 cm. de longueur, Les jeunes feuilles restent accolées à la tige et ne sortent pas eucore des bractées membraneuses. Entre le bois et l'écorce se trouye un suc abondant, Celle-ci se détache par- | 8,13) faitement. 120,65 149,94 6 133,86 448,73 5,68 79,86] 167,36 298,89 364,50 1,93 27,20 Le 13 juillet. CU He O2 RO ra 204,97 244.46 60,32/107,04 86,04|142,85 152,47/919,03 54,48/91,58.48,2043,38 47,97 540,31 8,39) 92,18 184,05) 248,48 406,49 3,75 52,66 66,02 65,94 63,96/16,69| 6,26! 62,41/19,59 7,36) 58,17|41,99/23,98) 2,71 0,95 12,32 | 4,45) 1,76 64,94 7,87 63,88 10,43 62,49 12,23 62,43 18,01/42,89 1952,47 2,88) 31,65) 66,58) 93,40) 176,45 287,84 117,47 155,08 230,04 53,27 65,67 65,67 63,83 62,41 56,59) 5,51 60,53) 5,28) 5,31 5,03 541 603,04 9,510,61 7.514,55 13,516,55 14,5|7,84 18,5/9.86 493| 68,80) t= + 2099. >70 174,24] Les nonvelles pousses ne sont pas en- 160.02 core mires. La nouvelle couche annuelle ? est de Ja moitié moins large que la pré- |135,88| cédente. Elle est jaunätre et demi-trans- 1146.05 parente. La résine ne se voit que dans V9! e X 1. Entre l'écorce et le bois il ya | 40,64) un suc épais. 846,29 327,96 518,33 61,25/93,30/43,00|50,30|53,91)939,59) 370,96 568,63 60,52 751,09 16,10 39,81 73,22 127,58 918,05 5,63 14,87 29,62 55,11 Le 3 aoüt. OUR o5 to m 96,42)121,63 2,66) 443 6,89 871 15,79 10,47 24,94 43,60 72,47 65,03 62,65 59,55|11,49| 4,60 56,80/16,10| 7,39 55,78/49.65|26,86 4,93 7,18 1,57 2,70 62,90 62,10 59,97 54,10 37,02 20,33 46,94 84,71 143,68 260,70 7,20 1757 34,92 62,50 123,28 13,13 29,37 50,49 81,18 137,42 64,58 62,57 59,60) 56,50) 52,71 4,512,16 6,5|3,45 9,515,00 12,5|6,58 — [8,38 5.11 5,03| 5,00) 5,08 5,56 83,06 93,22 106,68 160,53 160,02 2,54 t= + 2390. La pousse terminale, quoique fraiche est dépourvue de feuilles par le frotte- ment de Parbre voisin. L'écorce com- mence à se détacher difficilement et trés: imparfaitement. L'écorce du N 1 seule se détache nettement. Ailleurs des lam- beaux du liber restent sur le bois dont la surface est couyerle pourtant d'un, 474,76 2,08 9,01 27,27 48,47) Le 13 septembre. 201,65.273,11 76,25.130,05 57,53181,60 43,12/38,48147,16)556,36 8,26 31,81 86,31 155,40 245,05 3,82 17,75 48,07 87,73 64,75 66,33 63,80 64,41 63,04 2,36 5,05 10,97 19,20 38,75 0,81 1,90 4,93 10,37 24,15 65,68 3,15.62,38 6,04 55,06 45,99 8,83) 14,60 37,68 1,55, 311,59 56,01 5,37 20,90 54,11 96,56 144,65 65,01 65,70 62,69 62,14 59,03 ————— 631,83 suc épais. La résine se voit dans les ANI et 2, 55,88 80,17 111,00 80,77 82,30 t= +1193 1163,08 1287,42 63,8017 6,33142,16134,17/44,77|526,83. 321,59, 61,04 1 DS ————————————————— 1,40 8,52 96,35 44,00 Le 10 octobre. 80,45/167,92 1,02,62,35 3,46 68,92 7,67 62,61 11,40)61,40 17,75/48,04 5,64 29,17 78,38 128,82 285,32 | 1,62 5,02) | 9,62 15,63 39,78 66,25 65,17 64,72 60,15112,25 60,09118,57 67,61136,95! 0,60 1,56 4,58) 7,17 19,20) 5185,67 12 3,64 19,09 47.63 77,65 64,54 65,44 60,77 60,28 65,07 53,34 TOS "E L'humidité dans l'écorce est visible;* 84,53| on détache cette dernière en la coupant 113.03) du bois et en raclant celui-ci. ba résine ER sort du bois. Une légére inflorescence 67,82] de yapeurs se forme sur les parois in- 69,60 térieures du verre pendant les pesées. 5,08 160,72 0,94 7,52 21,25 36,95 57,32 CUIR of 149,73 | Le 26 novembre. 292,20) 9210072179272 ect ern Pes lee le Re Rs 40,79 8 |1,36| 11 |2,39) 13 |5,64 16 |6,17 64,51|74,4133,11/41,30/55,50]527,33 0,56 9.94 5,09 8,16 18,09 0,60/51,79 3,05/57,06 6,82|57,26 9,23153,08 12,00/39,88 5,28 26,44 71,82 116,77 179,82 1,18 13,63 38,66 62,43 92.41 55,66 64,44 64,53|11,91 62,82/17,39 61,72/30,09 1,16 5,29 193,65 1,50 9,76 26,34 45,11 75,41 333,68) 63,28) 1,78/54,27 16,68/63,09 45,48)63,32 71,66\61,37 104,41/58,06 4,70) 4,90 5,18 5,00 5,41 —=—— 420,2 43,18 77,47 86,61 97,79 96,52 9,40 t=— 994. 2,47 10,53 25,67 40,40 82,31 Le 23 decembre. corm © D d |532,29l123,98]208,31| 398,13) 8,90 33,51 78,96 119,69 213,73) | = 62,69|65,84134,14131,70,48,15 l 0,87, 1,5363,75 1,86 2,5457,77 3,97) 6,81/63,17 6,19, 9,41/59,12 15,83 13,16 45,39 4,03 62,00 18,08/63,19 42,51/62,35 63,39/61,08 102,43|55,45 9,40 4,40 10,78) 15,90 28,99 158,12 3,34 12,39 29,64 46,89 98,14 1240,01/ 115,59 60,28] 62,47 63,03 62,46 60,82 54,08 5,56 21,12) 49,32 72,80, | 436,16 1,305,13 9,67 5,00 3,20 5,00 5,54 5.11 6,86 5,64. 12:39 t= — 193. 87.70 L'arbre, à Ja hauteur de 0,6" du sol, > s'est bifurqué J'en ai choisi et coupé la 122,67] branche la plus robuste, à sa base. Quoi 123.19] que l'écorce ne se détache pas nettement m) du bois, mais étant molle, elle se laisse. 108,22] facilement racler, La pousse terminale 61.49 étant fouettée par les branches d'un bou- ©: 1,25 4.07 9,92 20,26 29,33 1869. Le 21 janvier. oF 0) t2 Fr 161,38. 230,44 454,79 58,81/62,47|29,02 33,45/53,55 65,49 63,50 64,79 62,78 52,53 5,09 15,43 34,79 65,51 92,56 0,93 9,14 3,97 6,78 7,98 0,49 1,23 9,16 4,02 7.21 1,42 3,37 6,13 10,80 15,19 I! 2,42 65,94 7,99,06,25 18,74 6,39 34,45/02,97 48,04/62,09 190,40 1,74 5,30 12,08 24,28 36,54 264,39 58,13 3,35 65,82 10,13 65,65 22,71 65,28 41,23 62,94 56,02,60,52 1 4.70 60 leau voisin, est sans feuilles, Le bois pa- rait humide, mais il n'y a pas de conden- 1,54 sation sur le verre. Au X 1 il y a du suc entre le bois et l'écorce, t — — 1398. 5 L'arbre se trouvait à 105" environ 55,88) des autres pins, il était dans le groupe 5| des bouleaux et des trembles. Le bois > „| est gelé. En se dégelant il laisse sortir 73,93} Ta résine de la circonférence des couches 28.70) annuelles. 64,83 0,61 4,52 13,03 24,71 40,40 Le 18 février. 59,06 68.00 63,77 63,43 52,89 44,89 15,11/21,80 0,32) 0,68 0,96! 1,69 2,26, 3.92) 4,48) 5,03 9.01, 7,34 213,38 2,49 15,17 41,42 71,70 113,80 36,91 1.00 2,65 6,18 9,51 16,35 63,26 59,06 63,90 63,02 37,48 60,27 57.05|58,54 111,64 0,88 8,00 22,21 79,94 0,93 5,48) 15,29 29,19! 4941 133,44|62,54 1,56/62,65 9,69 63,88 26,13 63,09 49,51/59,29 64,39 56,58 | 0,66 5,16) 1,73/5,21| 3,00 5,00 4.04 5,13. 13 4,8551 374,04 t= — 697. ,27 121,92 | |208,89| 83,27 15,62/60,14/85,69/17,03/18,66/52,26/244,58 100,30[144,28/58,99| — | —|—| — “> To y z: Dan Er: ne 8s med eontra eite TET E eost RR I 8 - E à, “SR i "Y ss I. — N.Geleznow, Repart. de l'eau dans les plantes. Dimensions. ROUES Pièces pesées, E Remar ques. Long. Long. Cm. Cm. ea EG 0 199 50910707 eu 146,05 2,74 5,16 174.94 Le bois parait sec, mais n'est pas gelé. 3,435.1 6 »4**| L'écorce ne se sépare pas du bois; il faut _ 1168.65 la couper. Aprés les pesées la surface ,/2| 16 j4,50 4,58 152 63 transversale du bois mouille le papier. 2 7 28 5875,08. 4664 pp | | | 3 a an D a 4,83 148,59 La neige est à moitié disparue. Il en ,85 ‚634,95 160.53 reste quelques parts des surfaces de 0705 ‚00 19 4,70 is , de 0515. Le 16 avril mon fils a trouvé . L65| 5 47| 10 03] 13 2 un Tussilago Farfara en fleur. Aprés ] 49) 21 |5,50/4,98|1 24,62 tré de 149 49 coupe de l’arbre le suc s’est montré de Polos 7 aA onl 2%: la souche et du bois coupé. Entre le hais ‚36 | 718,98 12) 6/1,14493 a4 ,94| 17 12,51 5,00 Se trouvant sous un autre érable plus 09! 29 1398518 96,01 grand, la tige entre les Me 3 et 4 a une , "ons NI 90.43] déviation latérale. Le bois n'est pas gelé. 15) 23 14,27 5,13 9 "n 3 L'humidité en parait considérable, ce- ‚87 96 5,38 5,51 9,7 pendant il n'y a pas de condensation sur | 11,43 le verre. 7 | a ano 62] |. | 586,08 661 9 l2,30l4 95 Se ae 13 3,03 4,78 153.67 Le bois est gelé. Il n'y a pas de con- 59! 16 (5221521 vd, densation de vapeur sur le verre. La , , ? 161.541 dernière couche annuelle est trés mince, 0211711488 > t= — 590. {= — 9025. elle est de 0,87. 166,19 48 33 |9,355,56) 97°94 94 | | 883565 m DE Cade = , SLA Ro 59 5 11,1415,05), 44778 t= — 6°95. ),86 10 3,10 5,21 150.79 Le suc sortait des surfaces ue 346] 16 |4,42/5,16 , Le jeune bois paraît humide. Les M 1 161.29) et 2 laissent une condensation sur le ),87 20 |5,51/5,98|, „2° verre. 63] 26 [6,585,591 9 5,16 85] | | 72499 à matière sèche est plus grand, 8,06 gr., il est évident que dans le pre- * y * ^ ore RN MANC a "4 x e ex al > x” Tire C iz AS mu : sie Mélanges biologiques. IX. II. Acer platanoides ID. N.Geleznow, Repart. de l'eau dans les plantes. A. Bois. | B. Ecorce, €. Total i Dimensions. (Becr cn Be: X Matière | Matiére 5 Eau || Matière | Matiére| E; i ie ae " i [ Eau. Ë 3 a u | Mati A i fos, | Intervalos fraiche. sèche. en pour | fraiche. | sche, Au | Alain fraiche. EL Bau: an ns Ir = si iE Remarques. gm. gm. 100p.| gm, gm. | gm. | 400 p.| gm. zm. gm. | 100 p. "| Diam. | Long. | Long. : 1 | Cm. | Cm. Cm: 5,631 2,96| 2,0747,49| 1,42 | 0,66! 0765352) 7.051 362) 3.4349,65| 5 0080210764 6 2 d , 1653,52 4 H T d 9 |1,2215,03! = t — — 1995. 28,53) 16,77 11,641,292 5,95 | 2,72 3,235429| 3448| 19,49| 14,99 43,47] 10 D,745,16| 14605] Le pois parait sec, mais n'est pas gelé 48,03) 27,00| 21,03143,79| 7,25 | 3,94| 3,3145,66| 55,28) 30,94| 24.34.44,03| 15 [3:43 5.16 |] / 24 L'étorce ne se sépare pas du bois; 1 faut 85,67) 47,12| 38,5545,0011,24 | 6,45) 4,7942,62| 96,91| 53,57, 43.34 /14,72| 16 [4504 5811 09.05 | 13, couper. Aprés les pestes In surface 141,16| 82,70) 58,4641,41/18,39 |10,20| 8,1944,54159,55| 92,90| 66,65/41,77| 28 |5 87/5 08115263 DETUR MS 3715,09 40.64 309,02176,55132,4742,874425 |»597/20,2845,83]53,27[200,59[152,754324| | | GE IN |1868. Le 22 mars, Jours et mois, Ale ERES 5,55| 3,894121| 241 | 1,17) 1,2451,45| 11,85) 6,72| 5,134399] s [1,734,831 99:39 t= 878. 5/2! 51,31) 27,65) 23,6646,11| 8,56 | 417) 4,39/51,20) 59,87) 31,82) 28,05/46,85| 15 |3.6314.951148:59] „Ur neige est à moitié disparue, II en = 3) 88,01) 47,60) 404145,92/14,99 | 7,64) 6,65/46,54|102,30| 55,24| 47,0 46,00| 19 de 5100 160,53 de O15. De 1d ay on fi Add 412651| 68,80 57,71145,62117,25 | 9,66| 7,59 44,00/143,76| 78,46| 65,30 45,49] 21 [5,50|4,98 1 24,62] Un Tussilago Farfara en fleur. Apràs la 2 | 3 pe || ct E , e Ü 151250,711132,00 118,71/47,35124,64 19,90 11,74/47,65/275,35144,90/130.45 47,38| 26 [7,34/5,91 142519 Ia souche et aubois coupé, Entre le bots zd JE Zr ey parle Seel 6,35| et l'écorce il y a de l'humidité. 525,98/281,60/244,38/46,46/67,15 _|35,54)31,61]47,04|593,131317,141275,99|46,53] | | 81694 .|1| 7,22} 433) 2,894003| 212 | 0,96! 11665472] 9,34| 529! 20543360 4 1,715,161 20:81 E „= gere ] ^ , ] 5 „2 ‘ ‚4715,16 = e 22] 28,52] 16,97| 11,5540,50) 5,17 | 2,45| 2,72/52,01| 33,69| 19.49 14,974236| 89725 35114732 E «3| 85,35| 46,45| 38,9045,58111,65 | 5,81) 5.84/50,13| 97,00 52,26 44744649) 14 472 5,00 14.400 41625 8411| 78,0448,13118,49 | 9,26) 9,2349,92/180,64| 93,37) 87,27.48,31| 18 625/508 1 20:30 51325,92]175.721150,20146,09130,28 |15,51/14,77 48/78950,20 19,23 164,97 46,31 | 24 &4 a 14224 | I | | | a 8498) 609,16|327,58|281,58146,22[67,71 23,99 33,72|49,80]676,87|361,57/315,30 46,58 72304 4| 6,34] 3,80) 2,5440,06| 2,09 | 0,80! 12316059] 8,37) 460! 3774504) 5 a tM E 0 4 ) 325,081 7 — + 2424, 23 10/46 Pub us E oe 2,90 ADO 43,60 25,05 18,55 42,55 10 |2,87/5,08 BOE _ Les feuilles se sont completement dé = 31107, 199} 42,039.54 17,21 | 8,26) 8,95152,00124,70| 73,25] 51,45141,20| 18 |5,18)5,131700:60] velopntes mais eles sont encore tendres 314 168,30 9635 71,95142,75121,59 |113010,2947,00 189,80 107,65, 82,2443,31| 22 |6,53/4,78) 1400 L'écorco so. détacho parfuiteconts es 5 /389,51/198,60)190,91/49,01133,95 |18,29)15,73]46,33,423,46)216,82 206,64/48,80) 32 |9,17 4,801141:27 bos exthumide, Contention de vapeur 2 ir 1e verre, 708,54/385,89|322,65|45,54|81,48 |41,48|40,00/49,09|790,02/497,37|362%65145,90 788,60 sul 4,38] 2,49 1894315) 1,60 | 0,59) 1,01063.13| 5,98| 3,08| 29048401 8 |1,6715,0012%87 à = + 1900. 32) 41,98) 25,50) 16,4839,26| 8,80 | 3,85] 4,95/56,25| 50,78) 29,35] 21,4314,20) 14 [2,58 4,83] 192:98| res touittes sont trs grandes et ro- = 2/3] 97,77| 54,70) 43,07144,09116,85%)| 8,06| 8,79 52,17|114,62| 62,76) 51,86/45,25] 19 |5,11/5,18/1 90250] bustes, Le ois parait humide, Une abon- =)4|113,01| 76,60| 36,41182,22130,05 |11,01119,04163,361143,06| 87,61) 55,4538,70| 24 |6,99)4,70120 1,42] verre, Lenouveau bois ex eee mince 31/5 985,72/159,49 126,23 44.18|39,46.. |10,71/21,7567,01|318,18/170,20/147,98 46,51 30 |8.1815.16]192°7 “| et transparent. L'écorce se détache net. , s B A D D 19,32 tement, mais avec effort. 542,86/318,78224,08|41,28|89,76 |34,22/55,54|61,88032,62/353,00 279,024.20 7934630 1} 410) 9,25) 1,9545,2| 1,44 | 0,50) 0,94/65,28| 5,54) 2,75| 2705036) 2,5|1,1915,16 t= 2090; er E 2| 40,25| 23,10] 17,15/42,61|. 7,46 3,32] 4,14/55,50| 47,71| 26,42| 21,29/44,62)-9,5/3,56/5,16 ‚Le nonyeau bois forme une couche #13 75,34 49.75| 32,59/43,26/12,94 | 6,21| 6,73(52,01| 88,28) 48,96. 39,32 44,54 16,5 4,70/5,05 Mine RAR a CLAUSE ^|4| 97,83| 60,00| 37,83,38,67]15,74 | 7,67| 8,0751,27113,57 67,67| 45,90 40,49|19,5]5,59 4,88 =151179,15.110,55| 68,6018,29/26,80..|13,06 13,7451.27]202,95|123,61| 82,34|39,98|26,0/7,24/3,73 596,67238,65|158,02/29,84]04,38 [20,70|53,62 52.29|461,05/269,41|191,6441,57 " 57 Éh| 420] 2,50) 1,704048| 1,75 5,95 5 114 Ban = 1500) 212 28,60) 17,70 10,90)38,11 6,71 35,31 11 2,8415,08 15748 Une légére condensation sur le verre, 243] 5452| 33,80) 20,72 38,00|10,93 65,45 17 5,78 5405 157, 2 4| 8504| 54,65) 30.39 35,74114,98 | T,T1| 7,2748,53/10002 62,26) 37,66137,65| 20 480510 42,74 3 5|18478j117.05| 677386600615 13,01111,5445,88 209,93 130,66. 7927/3770) 34. 5,88 5,19 "505 357,14|225,70|131,44|36,80 764,51 3|1) 3,62) 2,10 1524100) 1,40 | 0,60) 0,8057,14| 5,02) 270! 2324692) 4 {1,17 SIG ORT Les fouilles ont juni et presque toutes 2h) 21,76) 13,30 84658888) 485 | 2,25 2,0053,61| 26,61| 15,55) 11,0641,56| 8 2,59/5,00 1 | tas au bois il fant te enger of race 218) 37,96| 23,85) 14,1377| T96 | 404) 3,924923 45,99] 27.89 18,023920| 12 [3,38 4,15 105^ de tois Au % 2 une condensation an 214) 64,61| 40,75| 23,86/36,93]11,80. | 6,46| 5,34/45,25) 76,41| 47,21| 29,20128,21| 18. 4,32/5,05|. or. | unare Sur Je ond du verre, et au DEI 5|159,54102,10| 57,4436,00 03,07 13,11110,5644,611183,21J1 15,21 68.00 37,12] 24 5,35 5,38| 297 deta coe — u aulue | ’ 287.49|182,10|105,39l36,60l49,68 |26,46|23,22140,74|337,17/208,56|128,61138,14 619,07 294| 1,80! 1,14|38,78| 1,21 | 045! 0,7662,81| 415 225] 1904578! 5 |102|5,13|, 92:30 t=— 628: 93.15 14,40| 8,75|37,80| 5,26 | 2,45) 2,81/53,42| 28,41) 1685) 115640,69| 10 la 6715 23110240 65,44 40,74) 24,7037,74112,96 | 6,64 6,3248,77| 78,40) 47,38, 31,02,39,57| 16 [4.245,79 171.45 110,21) 72,22| 37,99134,4717,14 | 9,50| 764445719735) 81,72) 45,63185,831 23 [5,44 5,641 42:24 513,7212240| 91,32/42,72)28,82 [13,21 10,61 44,541237,54135,611101,93142,91] 36 [0915 51/2081 Le 22 novembre. oP ON -— 415.46|251,561163,90|39,45160,39 |32,2528,14/46,60| 4.46 2,05| 1,8140,58) 1,66 | 0,77) 0,89/53,61 20.20 12,501 7,7038,12| 5,58 | 2.83] 2,75|49,28 475,85|283,81/192,04/40,36 7718,98 t= — 550. 6,12 Beas 6,01] grand i tige entres RED ct 4a une - | | | A grand, ENS 37,01 22,70 14,31/38,67 8,96 4,84) 4.1245,98 45,97| 27,54 18,43/40,09| 22 3,28)5,1 8| 90,43 deviation latérale. Le bois n'est pas gelé” 76,67 i 3,42 2,7044,12 6 11,14 4,93 15,33} 10,45/40,54| 17 |2.51 5,00, 9 63,58| 41,80| 21,78|34,26/13,09 | 7,15) 5,94/45,38 | 48,95] 27,79/36,15] 23 H,27/5,13| go’ 9) l'humidité en parait const cen 126,07| 78,30 47,77/37,8922,51 aaa 9,9844.34/148,58| 90,83) 57,75/38,87| 26 |5,38 5,51 11,43| le verre. | Le 19 décembre. Pe D ————— 37.15|51,80 |28,12/23,68/45,71|303,192|1806,077 117,05 38,62] 586,08 157,95) 93,37 251,32 - | 5 = — 2693. a 996! 19,731 7,23136,22] 4,51 | 2,28) 2,23149,45) 94.47) 15,01| 9,46/38,66] 91239495 155.96 NES = äl, an 26,50) 1471/3570] 7,40 | 3,58| 3,82/51,62) 48,61| 30,08| 18,53/38,12] 13. 3,63/478 1,3 7] , Le bols est gelé, D pc "| 98.60) 60,21) 38,39/38.9413,95 | 6,74) 7,21151,681112,55| 66,95] 45,6040,52) 16 15,2915,21 161,54] dernière couche annuelle est très mince, Si Iı76.951109.26| 67,6088252437 |13,21111,1645,79 201,32 122,47) 78,85 39,17] 24 7111488) gg o| elle est de 08^. ’ 1 r RIABR 3 £ | 1349,75 224,00 125,75 35,95/35,48 120,68 Soe a 385,23/244.68/140,55|36,48| 33 |9,35/5,56 97.94 : 2 , a 6864743270/253,77/36,97/85,71 146,49/39,22 45,76/772,18/479,19/292,99/37,94 D 2 : - 1 62,23 Le 11018433] 144 | 0,55) 0806180] 4,79) 275) 204450 51114505, 4478 = EL Bas AM 9.91/33,60) 6,01 | 2,90 3,11/51,75) 33,42] 21,10) 12,32136,86 10 |3,105,21] 5079 ee na £2 27,41) 18, 2347 36,43/13.64 | 7,09| 6,55)48,02) 78,06) 48,04| 30,02138,46| 16 142/5,16 61/99] et 2 laissent une condensation sur le 213) 6442 Rok tt alg9.11/18.32 10,16) 8,1644,541131,31) 78,96) 52,35139,87| 20 15,51 5,3811 53 10] verre Ae M ee) g2167(87,98]2300 211029474 p40,67 147,71, 92,96 38,03] 26 [6,585,59 96.49 H , ? I "4 | T |425,841265,151160 69l37,71l62,41 3341/2900416,47188,25/29856189693685| | 724,99 | En 4 ère fraiche était notée comme ayant 6,85 a Mais comme le poids de In matière sèche est plus grand, 8,06 gr., il est évident que dans le pre- 27 . *) Dans mon journal be tee supposé que j'ai inscrit 6,85 au lieu de 10,86. ho dut ER y JS «sat SS mier cas il y avait une erreur. ard rn er ARE cur dn Ec \ | Fe p A 5 £ rt 5 Y EX POOR La y: iy E mer. JE vs ye rst! a C ef “ra Al tel Fe. ah; 7 nu F | ics ve PET ae rs a E. N. Gelesnow, Repart. de l’eau dans les plantes. Dimensions. Age. J — —— — — — — Eau | An- | Pièces pesées. en Remarques. pour | nées. |— 00p.|| [mem Tee | tue 48,17) 1 |1,02/5,00 P QUIM 146.89) 3 [2,13|5,18 ne : aes ae au moment de la coupe, 50,11) 5 |5,69,5,23 1341 1 145,591 8 |4,89 5,16 139 70 544,72] 12 15,845,28 47 24] Souche. | | | 67404 Hauteur de l'arbre. / 48,15 1,23/5,00 nee f = — 995. 2 4 |2,60/5,13 ae Ve La neige est profonde, 097%, mais au- 48,29 5 13.38 5.05 , tour de l'arbre il en est formé un enfon- 9 4 4.694,88 12999 cement. 120,02 5,80 5,28. 755 Ih, ll" À 5055 | 650,98 5703 li5549814227| — t= 897. 57 40l 61303521 140,27] L’herbe pousse; les Scilla cernua, lu- ) ) 271149 94] te Gagea, Corydalis cava, Anemone ra- 659,02) 7 [4,17 4,90 126 40 la & fleurissent. N ; es bourgeons t ; Dprre| 8 n09 41 |12640| Le host iles mnt er 141, 1511 in dir r 2819 — aisément des MN annér maïs 1442,03] | 2 674,61 748,32 4119/50521 1500, 146,87, 6 |2,74/6,65 14478 946,59] 9 |3,71,4,90 140 46 5/45,02 14 |4,57/5,05 164.94 ? 942,58) 16 |6,745,16 96,92 1 14,49) | ae y2'50,88] 2 |0,974,83 a à = 090. )947,33| 4 11,895,28 13157 (444,51| 8 13,39 5,18 1571 64 )744,62| 11 |[4,4215,03 13691 )2143,98| 15 |5,38/5,28 25,49 54 44,33] | | 7 699,12 Mélanges biologi giques. IX. III. Betula alba IY. N. Gelesnow, Repart. de l'eau dans les plantes. Jours A. Bols, a ot x lin Rte = =e B. Ecorce. mg €. Total. "o Dimensions. lire | Ma Dar eme en en Zu | Se | | | ee non pe Remarques. i 100p.| gm, | gm. | gm. |400p.| gm. gm. | & opp | Diaw. [Tong. | rame. Jil malus percer | saß 1415] pool 944576 073] 0,85) 0,38152,00] ro1| 098] 0924817] 1 |1,021,00] 2209 | me $8 3| 4795 23 odi. 46,86 447 2,37) 2,10/46,98| 18,62) 9,89| 8,7346,89| 3 2,135.18 120,90 MERE au moment de la coupe, “ja 8274) 4365| 26520074) 0776) 5,15) 4,6147,28) 57,71) 28,77 28946011) 5 5,695,23 ile DG Sl, ] 0947,24 /14/75| 9,39| 5,3536,34| 97,49| 53,04| 44,45/45,59] 8 4,89 Bue pee 120,36 EHE 64,00) 56,3646,8308/01/18,02| 9,99/35,67/148,37| 82,02, 66,35/44,79] 12 [5,845.28 d 2 47,24) Souche. 266,33/13 > I 1 ———=—— |. /139,43/126,95/47,66 57,72 35,28/22,44)38,88)324,10/174,71/149,39/46,09 674,04 | Hauteur de Varbre. = I 4, 9 & li Soa teas 150000 0d 1,56| 0,75 0,81/51,92] 5,96| 3,09 2874815) 2 1,28)5,00| 2032 t—— 2% 3 , ; í : mc sole ‚79|48,80| 4,93) 2,96] 1,97/40,00] 27,04) 14,28 12,70 47,19| 4 1,6015,131148-59] vn neige est profonde, 0972, mais au: =), 9,30! 18,79/49,33] 6,58| 3,80) 27842,34| 44,67| 23.10) 21,5T]48/29| 5 [3.38 5.05]1 20:13] tourdorarbre 1 on est forme tn onto: 5 |5 81 : 07) 37,66) 43,41/53,55|13,95| 7,82| 6,13/43,94| 95,02| 45,48| 4954/5044). 9 4,69]4,88|1 28:99 | tenent 13 2:19) 62,07] 70,12|53,40136,45 21,46 14,99 41,19] 168,64| 82,53| 85,1150.47| 14 [5,80 5.98 io | ; ‚8615, 62 | 127,861 15171 j a E 32,69 145,17152,25 63,47|36,79126,68142,041341,33/169,481171,85150,35 650,98 |. 144,27 t= B97. l| 9,38) 381 55 E ; 81) 5,57159,38 249) 1,29| 1,204819] 1 b : 5 MESSE 38) 2,49] 1,29) 1,20/48,19] 11,87) 5,10) 6772703 5 8 2| 39,59) 15,97] 23.62/59,66| 6,40! 3,62| 27841544] 45.99 19.59 26405740 6 Hae 5191 140,27| Demi pose; es Sata comun Lu 3 |s 68,81| 2780| 41 01159 60 ” A 9, ; 20; ; j p 1149.94 tea, Gagea, Corydalis cava, Anemone ra- ^ RSI) 2280) 410158601008 4,53] 5,55155,06| 78,89) 32,33] 46,5059,02| 7 |4,17/4,90), 5 5% o| nusculoides, B. Ricais & feuritrnt, S 4115,35) 46.75) 68,60159,4719,81| 7,38] 5,43/42,39/128,16) 54,13) 74,03/57,70| 8 |5,0815,4111° rao} Les bourgeons du bouleau sont vers 51 86,50/106.29/55 » B , 5 ,10} d |o ri 5,08/5,41 142.94] mais ne sont pas épanouis. L'écorce se j 29/55,13/4,07 19,56 14,51 42,59 1226,86 106,06 120,8053,25| 15 17.015,13 1207| | | | détache-aisément des M supér., mais 13,97] vers la base de l'arbre elle a du être — | coupé. 425,92 180,83/245,09/57,5465,85|36,38 29,47 44,75 491,77217,21|274,5055,83 | 743002 83,82 1| 2,23] 1,03) 12053,81) 0,94) 0,341 o60k6383| : 5 23 1,03) 1,2053,81| 0,94) 0,34 0,60/68,83| 3,17| 1,370 1805678) 2 |0,76|5,16 += 1590 9| 2 lan x D B D , D 550. 5 ae no 2520 45,85| 4.40| 1,99| 2.41/54,77| 25,12| 13,21| 11,91|47,41| 6 [2,51 4:93 127,00 Les feuilles se sont épanouies, mais 2146,96 25,97120,998233 6,98) 227 41674815394 2824125,081,60| 7 [5,70/493 170,69 elles sont encore tendres et n'ont pas 5 Le 7 juin. 7 E salz 1 E 1 deur habi . Li Dis 38,60/137,58/78,09|10,42| 480) 5,62/53,93|186,60| 43,40/143,20 76,74] 10 |4,59|5,18| 2 999 |détacte facilement. La surface du bois 84) 73,331163,01/68,97/33,65 17,46 16,1948,11/269,99| 90,79/179,20/66,37| 16 |6.12/5,26 aes CERTES 582,43/150,15.432,2874.22]56,39 26,86 29,53 52,37]638,82] 77,01|461,81|72,29 721,66 c | E » 248| 1,15] 1,3353,63| 1,12| 0,45| 0,67|59,82 13,60 1,60| 2,055,560 30845411 79:2 t— 28:8. 9, 12,68} 6,88| 5,801574| 3,83| L,77| 2,0653,79| 16,51| 8,65| 7,8047,61| 4 |2,01/5,2 = D > , , ; ; ; H E - | ‚2317 5 Le bois est sec; entre lui et 1’6 32,98 18,95] 14,13142,84| 7,45| 3,81| 3,64|48,86| 40,43| 22,66] 17,7743,05| 6 (3550810410 remargue un gue puis, Löcorce ee 57,01| 32,07| 24.94143,75|12,39| 6,51| 5.88147.46| 69,40| 38,58, 308244411 8 4,09/5,03]1 2279 eger," («bois nettement, muss aver 114,95| 68,20| 46,75|40,67|59,20/35,84 23,36 39,46] 174,15|104,04| 70,11/40,26| 16 |5,5415,23 Ee 394 5,23 12 | J220:10/127,15| 92,9542.23|83,99 48,38 35,61|49,40|304,09175,53|128,50|42,28 EYE Uu U | ; 88,90 t= 2520, 107,60) La veille il y a eu une forte pluie. 1 2] 15,16) 8,60] 6,564327| 3,40) 1,67) 1,73|50,88| 18,56| 10,27] 8294467 5 |2,2415,03 SM ! ; ; ! / : I : 12, , { 9,2415,03| La fin du juillet était froide et pluvieuse. 3| 33/51] 20,05| 13464017 6,50 333) 217487 4001 2338| 16,63111,56) 8 [3,3014,05]14493] Le cambium est pais Loree se d i | 5 | 2,50 1,15, 1,35/54,00| 1,05) 0,35) 0,70/66,67| 3,55) 1,50! 2,05/57,75| 210,81/5,21 51,81| 27,90| 23,91/46,15) 8,33) 4,21) 4124946) 60,14| 32,11) 28,0346,61| 11 |3,91/4,90), 0591 enreichoiseftteorce on voit quelques = 5| 95.91) 56,90| 39.01|40.67/30.60115.66 14.94 48.82l126,51| 72,56| 53,95 42,64) 16 |5,2815.05 galeries ovales et faites par des ehenilles - £ A 3,81| du Cossus. uu les sons annuelles ————— | on remar , inter- 198,89|114,60| 84,2942.38]49,88 25.22 24,66/49,44 248,77 139,8 |108,95 43,80 \ 57887 | vompues provenant de la méme eause? if 4 2 SM] | EN | a SRN CRT LTT EBENEN. 2/1] 290 1,50! 140 48,28 | 4,49 | 0:36[5,26| 96:01 = ss bles 840| 6543,05 19,30 5 12,06 en = 3] 3735 2248 14,77 39.65 | 45,88 7 3,39 5.17 10738 2 | 6515, 3637| 28784417] | 76.22 9 115231 1975 = 15112,76| 69,37| 43,39 38,4813 145,31 1815861533 199; 3 | | 2 11,43 532,811138,12) 94,6940,67|58,39 291,20 690,92 = | 116,84 . = 3.48| 1,90 1,5845,40| 1,40) 0,77) 0,63/45,00| 4,88) 2,67) 2,21 45,80) 4 10,45)4,39 139.19 t= 699. | 2 Les feuilles ont jaunies et sont pour 18,59 9.55 9,04/48,63] 4,22) 2,22) 2,00447,39| 29,81) 11,77) 11,04/48,40] — 0,945.16 13469 et sont, 3342| 18,24| 15184542) 5.91) 2,26 3,05/01,74| 39,38] 20,50] 18,83/47,88| 7 |1,13/5,00) 8 6 | mide desque dans Ia moclle, Lécorco se 46,03| 2485| 21,18|46,01| 8,93| 5,31| 3,62/40,54| 54,96| 30,16| 24,8045,12| 9 |2,49/5,05) 98/90] détache dificilement du bois, 78.72| 4620) 325241,31/27,10/16,61/10,498,71/105,82 62,81, 43,01/40,64| 18 4,7815,25 11.43 ————=—" 621,72 Le 11 octobre. oF O2 D — 227,80|127,91| 99,89/43,85 180,24|100,74) 79,5044,10|47,56/27,17/20,39/42.87 111,76 SE 3,08 1,50) 1,58/51,30| 1,26| 0,50) 0,76 60,32] 4,34 2,00) 2,3453,92] 3 10,975,0517 16,84 20,57, 10,56| 10,01/48,66] 5,61| 3,12) 2,4944,39| 26,18] 13,68) 12,5047,75| 5 10,95/5,05) 190.90] io bois p sec; une légère info- 49,47| 21,40 21,07/49,61| 8,46| 4,96) 3,5041,37| 50,93) 26,36] 24,57/48,24) 6 |3,98)0,05), 4351 MR RET E NEO EME E 73,10| 38,25| 34,85/47,67]12,49| 7,26| 5,23/41,87|| 85,59) 45,51) 40,08 46,83. 10 4,60/5,18 30/9g| pésée du M 1. L'écoreo se détache tràs difficilement du hois. Le sol est recou- 199,25| 72,75| 56,50/43,71/50,83 30,54 20,29/39,92 180,08|103,29| 76,79/42,64| 16 /6,12)5,33 18,54| vert de 02" de neige. Le 24 novembre. arf wd d 268,47|144,46|124,01|46,19}78,65|46,38|32,27/41,03)347,12/190,84)156,28 45,02 669,27 BE ee Saal a EE DA SR en ae e c | 128,52 2,57) 1,47| 1,1042,80| 1,10) 0,47) 0,63/57,27) 3,67) 1,94 1,7347,14| 3 10,914,98/ = 04 t=— 590. 15,87| 8,98] 6,89/43,49) 3,18| 1,67| 1,51147,48| 19,05| 10,65 8,40.44,09| 5 |2,185,18/ 3076 37,96 21,70) 16,26/42,83| 6,70) 3,76) 2,9443,88 44,66) 25,46! 19,2042,99| 7 3,30 5,281 199,63 51,11 29,57) 21,5442,14| 9,89) 6,06, 3,83138,73 61,00) 35,63 95,37/41,59] 8 |3,99]5,21) 93'99 92,71) 55,07| 37,64/40,60/34,20/19,23/14,97 43,48 126,91 74,30) 52,6141,45| 12. 504 5,77| 5879 200,22/116,79| 83,43 42,03 674,61 125,73 SEU 4,80 2,69| 2,1143,96| 1,76) 0,70| 1,06/60,23) 6,561 3,39) 3,1748,32 4 119/505 5240 Le 20 décembre. Cx 4 O2 Non 31,19/23,8843,36/255,29/147,98/107,31 41,67]55,07. zl eo 422| 26,43) 14,02) 12,146,95| 6,02) 3,22) 2,8046,51 32,45) 17,24) 15,2146,87 6 2,746,055, 78 $ &5| 4496 2399| 2097/46,64| 7,50, 4,08| 3,5246,32| 52,56) 28,07) 24,49/46,59) 9 9,714,901 40,46 [79] > D , 2 5 H "9| 68.90 37,90| 31,0044,9910,06| 5,51) 4,5545,23| 78,96 43,41 35,55145,02] 14 14,57 5,08 164,04 2510841! 6275) 45,6642,12)24,27 13,44 10,83144,621132,68| 76,19 56,4942,58| 16 16,745,16 94/99 à 119,71l26,95|22,7645,791303,21|168,30 134,91 44,49 781,34 253,50 141,35/112,15 44,24 [111,76 1— 090. 51,93) 1,12] 0,58| 0,5448,21| 3,97) 195| 2025088 2 0,97/4,83 69/29 89c4828| 445 2,52 1,93/43,37| 23,01| 12,12) 10,8947,33| 4 1,395,28 151 57 18,56| 9,60 8,96148,28) 4,45] 2, 3 1313 3575| 1975| 16,00/44,76| 6,35, 3,61| 2,7443,15| 42,10) 23,36 18,7444,51| 8 985.18 157/64 6123| 33,57| 27,66/45,21]10.42| 6,11] 4,31/41,36] 71,65| 39,68 31,97|44,62) 11 442,503 136,91 94.03| 52,97| 41,06/43,67|21,55 12,59. 8,9641,581115,58| 65,56 50,02143,28| 15 |5,385,28| 5515 — | [1242 117,26| 95.16/44,80|43,89|25,41/18,48 42.11/56,31 142,67 113,414] | 692,12 2,85| 1,73| 1,48 Le 15 février. Cr & 0 D nd y air U Ht Hum E a E N UMS SEA T IH ü reziod re EE ; Ain TO X ' N 04 hy 1009 vt «iaa 1 "ne E % { x a 2 TP ils à . ' | LME Men) € ù 2 P yi . t x de 4 € 2 : ul # NH ES , = - V DL . " bif A, oov s Re nest ee ) = a : - IER UM. 4 ; " -——- ^ dle ^ cas ea OF GI À rt E X A. Cun Weer. Fa 2i nmm i r MIS. AD T 4 A bu Liu i > au FORUM 3S = b M y 4 1 r À Lea, kb]: "nm og ig | Lane h (A rt ET! x - ‘ere! P u » 3 ET r a t i : ; s ENS Wi TNI ES SEX 01145137) 43 ERU 2 b ru n toire te Eo QA "t eO LAS UR 107,9 , t5. £N ! j ti EU Ar, 4 : as ) as Us i Y E Ai 454 t na à { y - "MEM TY) C dn Mot de n 7) b | ^ - | "y | - ” "v E «M x 5 "2 y (| LE x i-e ; N tal Fie C SN Rr ^ TR UDINE) up n. Ka i il À ] th ih In n TUN a ne 83% : i E \ ; n 4 id ae * MUR ITE V QE c qna EA AUS A^ Lo» Ae gau ty mp "à 2 "yr EXT $ P MAL MEE ie fi me : : iy ? ! | 1 mi N 1 ; LES i Bo Um 62 be IRR AA A evt. bee. PM y ; ? iSc. SMDE ot UY. jg | r & a uU ES. inf. ^ N ‘ N Le FE TUN nt "UM BA Se ux EM En: # 4 ; PEN p ar n a B GPL. 2 T ACHETE ID AE BU E , } - ^ E 2 4 1 Mel 1 1 E "n gi oe $ í M à ad NER Une M Br pe t A LA ip + RO 0e T: T i. Intervalles non pesés. Remarques. et |X| Matière | Matier fraiche. sèche. mois. pou a 2,65 t = — 16°25. Go 21.00 91 157,48 Le bois est gelé. Le suc, après les 2 = 7 à 4 ; 142,24 pesées, sortant des surfaces coupées, oo t- 3 ue 31,9 149.94| mouille le papier sur lequel les pièces a à 41122,41| 50,5 13881 ont été posées. -151164,51| 69,7 4c 70 E247 1,2 t = + 8975. 2135.97 15,6 La neige fond visiblement, mais re- 31 66.03 085 11 3,70 couvre encore le sol d’une couche de , "118.8 7| 0:18". Le sol n'est pas gelé. Autour 4112.69) 48.6 ? de la moelle du Ne 5 on voit une tache 5 173.07 848 123,95 grise — commencement de pourriture. , , ] 5.94] La base de chaque pièce laisse un rond 7 de vapeurs condensées sur le support. Le 18 avril. t = + 13958. 167.64! Les bourgeons sont encore presque à 149.94 l'état hivernal. Il se sont un peu allon- ? gés et devenus plus frais. Le bois parait 134,62| sec; le suc ne sort pas à la surface de 139,6 la coupure. L'écorce se détache facile- 2 22.86 1| 19,61 4 2| 84,86) 34,3 131145,35 d 4214,29| 90,7 Y €TjUTfi OZy5O[| pe | 4e 12 mai. = : f= 1 : 32) 20,13) 9,70 2213) 39,03) 18,79 24] 69,60| 33,09 D ee d ou 5 DUC 065| 56,13 Woo. 2| 20,54 9,30, 61,29 um c EN Le bois parait humide, mais le suc 10,33] ne se montre pas. Le Xe 1 produit une 41176,083| 78,00 73,99 condensation sur le verre. Le 16 février Q2 =~] D DS CO Q3 Cx ND e N. Gelesnow, | Mélanges Viologiques. IX. IV. Populus tremula I. Repart. deVeau dans les plantes. Jours A. Bois. - Dimensions, B. Ecorce, €. Total. Age. Intorvalles i pesés. RS emarques. * et IN Matière | Matier RE 3] s = = LE E Um ae el Eau, Eau |Matiére | Matiere E En fière | Matière | Eau. Eau || An- |" , E a = pour | fraiche. | sèche. au, u A seche. pour | nées = gm. au 100 p.| gm. gm. [30 100 pad gm. gm. 100 p. Cm. | Om: Cn, n gm. 5 l| 2,600 1,25) 1,405528 | 5 x 2 , ,83| 1,66| 0,72) 0,945 | 1,97) 2,3454,29 9| + 2 , > 6,63 4,31) , ? 2 , 5 M 9,18. 11,8256,29| 6,29| 2,89| 3,40,54,05| 97.29 12,07, 15,2255,77| 4 2,415,037, 94| Le hois est gelé. Le suc, après les El 31,98) 45,4658,70]14,24| 6,25| 7,995611] 91.68 38,23) 53,45|58,30) 6 (465495 14904) mote je nans es, faces coupées 5| 1e241 50,59 71825867 17,74 834 940/5299]140,5, 58,92 81,22/97,95) 8 605515155 5] om été pues 5 5 D RU 164,51) 69,76| 94,75 57,60124,93 111,80 13,13 52,67]189.44| 81,561107,88/56,95) 12 |6,68)9.23 4570 : 5 | | = 2 (75478 128,27 a 122] 125/50,61| 136) 0,56) 0805882] 383] 1,78) 2055352] 2 0,84 5081684 t= +8575. Be og 1506! 20315646) 8,50 3,67) 4,83156,82] 44,47) 19,33) 25,1456,59| 5 91095 i ya 70) , Ls neige fond viblenent, mas re 103] 28:55) 3T4856,7002,34 5,45) 6,89155,83| 78,37| 3400 44,3756,02 8 ABRIS 18%. Leg tes pue gale Auton 17509 see 64,01/56,80/18,01| 8,31) 9,70|53,86]130,70| 56,99) 73,71|56,40} 11 5,575,231 9 'o | de la moelle duleyB ow voll tine tackle 4 ‚87| 88,20,50,96 147,78 25,07/22,7147,53/220,85/109,94110,91/50,22| 14 15,49/5,49! LE s\n base de chanue piece dale uy tre; = | i de vapeurs condensées sur | fs 390,23]178,98)211,25/54,13[87,99|43,06|44,03|51,06|478,29|209,04156,18|53,57 643,01 ge j i Den ES 10,80/55,07| 6,89) 3,29] 3,60/52,25) 26,50 13,10] 14,4054,34| 5 1,445,032 1590 m b 8 486 34,34) 50,52/59,5317,90 8,08| 9,82)54,811102,76| 42,49] 60,34/58,72) 7 |4,95,5,05 ,.' a HERE aT E 5 145,90 60,79| 84,56|58,18]23,99|10,95|13,04|54,36|169,34| 71,74| 97,60/57,64| 9 [6,78 /4,89|] 42:24 e — = 2 1868. Le 17 mars, 388,011162,76225,22/58,05/64.86 30,00 34,86|53,75452,97/192,76 260,11/57,44 Le 18 avril. CUu O5 t5 13 ges et devenus plus frais. Le bois parait 14,29) 90,70123,59/57,67/29,52/13,88 15,64/52,98 242,811104,58/139,23 57,11] 11 |8,105,03]1 207% | in coupure. Lécorce se ee 2 51829,621145,90.183,72155,74159,84131,74198,10.46,901389,46|177,641211,82154,39| 15 |9,07/5,13| 557) 3] ment, Un suc abondant couvze Ta surface " u bois. u v5, e es couches de 793,73 340,54 453,19 57,10|138/4 67,94/70,20|50,82|031,87 408,48 523,39|56,17 COSTI | coment de pours? s a hee REN ee ER oT Eee Me: CC EN a eb nee 1| 5,87) 3,091 2,78la7,36| 3,69| 1,44] 2,25]60,98| 9,56 4,53) 5,03|52,62| 3 |1,40]5,00[123:19 £— 4- 11925. 2| 20,62) 11,80| 8,824277| 7,76 2,98| 4,78/61,60| 28,38 14,78| 13,6047,92| 5 2,825,161 2 0:2 1| Les feuilles se sont développées, Les 3| 52,87) 29,99) 22,9543,41/15,90| 5,97| 9,93/62,45| 68,77| 35,89| 39,8847,81| 8 4,29/5,11 1 24/7 8| nouvelles pousses ne dépassent pas 3,5 4 5 Le 11 juin. . Dé détache du boi tte- 78,65) 42,76| 35,8945,02/19,98| 8,12/11,86)59,36] 98,63) 50,88| 47,7548,41| 10 5,26 Se cad ment St avec facie, y a beacon 158,11] 83,45) 74,66,47,29/50,53/25,22/25,31/50,09|208,64 108,67, 99,97|47,99] 12 [6,6315,96 579, Sur In surface inférieure du 65 a es traces de pourriture, cette surface 316,121171,02|145,10 45,90]97,86]43,73|54,13 55,21|413,98|214,75|199,23 48,13 NU QE en e | »58| 130| 1284961 195| o81| 1145846) 453| 2,11) 2425349 2,5|0,91/5,16| 10/23 t= + 1590 = 2) 19,85| 10,70 9,1546,10| 7,70| 3.07) 4,63/60,13| 27,55| 13,77| 13,78)50,09) 5,5 2,77 "Peng ils) PAG une st. pa Ts cc = 3| 69,00| 58,15) 30,85]44,71|19,39| 8,13111,26/58,07| 88,39] 46,28) 42,11/47,64) 8,5/5,2415,21| Co^ 0| dew wanna Time plos petite, renoue = 4|115,32 59,27) 55,9548,505,75 11,3514,40/55,92|140,97| 70,62) 70,35 .49,90/10,5 6,68 55812012 (bris Rein jd bts em etse n, 3 5|216,96 113,40 103,50/47.73/60,50 28,11 32,39/53,54 277,46 141,511135,95/49,00 15,5 8,59 5,49| >10 423,61/222,82|200,7947,40|115,29|51,47|63,28/55,36|538,90|274,29 264,61/49,10 81786 ——— . I| 321| 153| 1,6651,71| 2,94 1,10) 1846259| 6,151 2,65] 3,505691| 1 |0894,95 Tore ded eel MED ee 2 2| 19,91) 1020| 9,71/48,77| 7,00| 2,48 4,5264,57| 26.91) 12,68| 14,2352,88| 2 2,515,33 sus a percé une galerie, La moitié de & 3| 46,44) 25,50| 20,9445,09111,98| 4,54 7,4462,10| 58,42) 30,04) 28,38/48,58| 5 4,145,13 PO MENO RUE 2 4| 7469) 39,50| 35,19.47,11]15,50| 5,99 9,5161,35| 90,19] 45,49) 4,7049,50| 7 5,05528[ 35 o des 362, d. La nouvelle couche an 5|130,78| 71,25| 59,53/45,52|33,49 15,74 17,75|53,00|164,27| 86,99 77,2847,04| 12. 6,93 4,98. 1145 Tae ee cece dE ONE au fond du verre un anneau de vapeurs con- densées. L’écorce se détache du bois net- 975.03|148,00 127,03146,19|70,91|29,85|41,06157,90|345,941177,85 168,09l48,59 CON PR ES HIER RSR TRE | RSR a pm 11127 1211 0 aa ne: 2,57 1,24) 13351,75| 1,88| 0,67| 1,21164,36| 4,45) 1,91 2,5457,08 T £— + 1090, 10,72 549 5,348,79| 5,61, 2,45 3,656,33| 16,33| 7,94| 8,39 51,38 e A 3 El 9 4 = 1143,51 E |3| 23,46| 12,55| 10,91/46,50| 7,80| 3,24 4,56 58,461 31,26| 15,79| 15,4749,49) 7 erstes 2 41 49,50) 22,07| 20,43 48,07|11,65) 5,16| 6,49/55,71| 54,15| 27,23| 26,92 49,71) 10 ae) 2 5| 67,96) 36,20) 31,76,46,73/19,49| 9,70) 9,79/50,23| 87,45] 45,90, 41,55,47,51) 13 Kanne 4 ñ 147,210 77,55| 69,66|47,32]46,43|21,22|25,21|54,30]193,64| 98,74] 94,87/48,99 681,99 | 9 312| 1,37| 1,75/56,09| 1,95) 0,77) 1,1860,51| 5,07| 2,14| 2,9357,79| 2 09749811532 t= + 1090. 15,51| 6,40) 9,11/58,74) 5,68) 2,64| 3,0453,52| 21,19] 9,04 12,1557,34| 4 |2,115,08 7,',7 35,47| 15,27) 20,20|56,95]10,08| 4,74 5,34)52,98] 45,55] 20,01) 25,54/56,07| 6 3,275,081 3/56 62.43 29,05| 33,38/53,47|14,60 6,53) 8,07/55,27| 77,03) 35,58) 41,45153,81 8 14,45 5,335 35 64 119,41) 59,25) 60,16/50,38/35,96/19,42/16,5446,001155,37| 78,67| 76,70 49,37 12 |5,94/5,23 25.65 1 D Le 26 octobre. CQ Hm © D m —— 68,2734,10|34,17|50,00]304,211145,441158,77/52,19 673,25 235,94 3,77 1,77) 200/53,05| 2,30 0,91) 1,3960,43] 6,07 2,68, 3,3955,85) 2 17.28 7,60 9,68/56,02) 6,06 2,95 3,11,01,32| 23,34 10,55 12,7954,80| 4 |2,36)5,16)) 39 84 19,25/55,40| 8,50 4,24) 4,26/50,12| 43,25 19,74) 23,5154,36) 5 |3, 53.09 23,60) 29,49/55,55|11,51| 6,03, 5,4847,61| 64,60) 29,63 34,97 54,131 8 /4,11/5,23 38,68 75,01 34,90) 40,11,53,47/18,66,10,06| 8,60/46,09| 93,67) 44,96) 48,71|52,00 ; 99. | | i 111,34/124,60/52,81 t=— 1358. Le 25 novembre OR oo toe O2 = E c i SA c e 100,53/54,6747,03|24,19|22,84 48,56|230,93/107,56 123,37 53,42 701,76 = co wo eo e [9.0] E 9 = ; j| j| | | 58,94 m &|ı] 1,791 o87 o925140 162 0,67) 0,9558,64| 341 154 1875484 ? CLEO VA 8 2| 11,49] 5,05, 64456,05 411| 2,22) 1,8945,99| 15,60) 7,27 8,33,53,40 AE Ce 3 3| 26,56 11,87, 14,6955,10) 7,73, 3,66 4,07 52,65] 34,29 15,53) 18,76 2M En Cr) à /4| 43,90, 20,12) 23,7854,17110,99 5,46, 5,53,50,32) 54,89 25,58 ne SLE Pon 95,00 3 5| 6787 3228 355952441725 8,86, 8,3948,64 85.2 41,14) 43,9851, 975.11 0986 [151,61] 7019 81,42/53,70/11,70/20,87/20.83/29,95/193.81 91,06/102,25/52,89 a RM t— — 1821. zo 0.77] 08215157 3,891 2,04 1,8547,56 1| 2,30 1,97) 1,0344,78| 1,59, 0,77| 0,82/51,57) >; eee 2| 2013 970 10435181] 5,57) 2,67| 2,90 52,06| 25,70) 12,37, 13,33151,87 3| 3903| 1879 20245186) 792, 401| 3,9149,37| 46,95 22,80, 24155144 4 5 51152 | 5,97 8,52 41,76/52,02 69,60) 33,09, 36,51 52,46110,68) 5,43) 5,25 49,16| 80,28) 38, ‚76.52, 112.80, 61 30! 51,50/45,66 25.78 14,80,10,98)42,59 138,58 76,10 62,48'45,09 > » 2 2 ? | | | 1869 Le 19 janvier. 295,401151,83 1143,57 48,60) 119,7149,09 51,54/27,08|23,86 46,29 [243,86 124,15 122—128. 120/51,72 2 |0,56 5,18 124 0.68) 0514841] 1,06! 047 0,5955,60| 232) 1,121 153051, ,56/5,18) Prog ee care 2054| 930! 1124/54/72) 5,87| 2,75 31253115] 26,41 12,05] 14365437 4|2,39 5,21] sa]. Le, bos parait homi, Puit une 76.28 35,20 41/08153,83)15,86 7,03) 8,83/55,67| 92,14) 42,23 49,01/54,25) [701528 75 9) condensation sur le vere 3 ’ ; 98.03 55.69126,37 12,61 13,76 52,18202,40| 90,611111,7955,23| 11 [14538 8415 Le 16 février. GU w D rn 176,03, 78,00 28130) 63,25 35,14 28,11 44,441344,55 16 |8,79)5,54) 51 09 | ee eee - — | (555,41 malsoobsaiasaere | | | | | 9m n ANH db hti |b WE PET nda 3 $ d PN ic^ 21 Septembre 3 Octobre 1876. Über eine Sammlung schlesischer Ichneumoniden. Von F. W. Woldstedt. Obgleich wir schon durch Gravenhorst, der wäh- rend einer langen Reihe von Jahren als Lehrer an der Hochschule in Breslau thätig war, über die schlesische Ichneumonidenfauna ziemlich genau unterrichtet wor- den sind, so ist doch noch Manches zu erforschen übrig geblieben. Eine Sammlung, die früher dem nun- mehr verstorbenen Lieutenant Müller gehórte, von der jetzt aber ein Theil im Museum der Universität zu Kónigsberg sich befindet und ein anderer vor eini- gen Jahren für das Entomologicum der hiesigen Aka- demie der Wissenschaften angekauft wurde, beweist dieses ganz augenscheinlich. Zwar habe ich nur Gele- genheit gehabt die hier in Petersburg vorhandenen Arten zu untersuchen, aber auch unter ihnen befinden sich manche, die, so viel ich weiss, entweder noch gar nicht als in Schlesien vorkommend bekannt sind, oder auch bis Jetzt nur in einem oder wenigen Exemplaren dort gefunden worden sind. Besonders interessant sind solche Arten, die noch nicht in die von Holmgren aufgestellten neuen Gattungen untergebracht worden sind, da man in den meisten Fällen ziemlich sicher — 688 — sein kann dieselben vor sich zu haben, wie Graven- horst, als er seine Ichneumonologia Europaea schrieb. Es sind deshalb einige schon bekannte Arten von mir nochmals beschrieben und dabei die Skulptur mehr berücksichtigt worden, als dieses früher geschehen ist. Gern hätte ich das neue System von Förster mehr in Anwendung gebracht, aber ein Jeder, der sich mit demselben eingehender beschäftigt hat, wird zugeben, dass es oft sehr schwer ist sich darin zurechtzufinden. Nur in einem Paar Fällen habe ich seine neuen Gattun- gen angenommen, in anderen sie in Klammern hinzu- gefügt, in den meisten aber sie unberücksichtigt ge- lassen. Ausser den neuen Arten und Varietäten, die weiter unten beschrieben werden sollen, wären folgende Ar- ten, die in der Sammlung vorhanden sind, noch be- sonders hervorzuheben: Habronyx heros Wesm.; Hete- ropelma calcator Wesm.; Anomalon bellicosum Wesm., cerinops Grav., procerum Grav., nigricorne Wesm.; Paniscus cephalotes Holmgr.; Ophion marginatus Jur. Grav.; Campoplex carinifrons Holmgr., nitidulator Holmgr., subaequalis Först. Holmgr.; leptogaster Holmgr., falcator Thunb., obliteratus Holmgr., oxya- canthae Boie, xenocamptus Foerst. Holmgr.; Cymo- dusa antennator Holmgr.; Casinaria orbitalis Grav., varians Tschek; Limneria geniculata Grav. et var. 1 Holmgr., mutabilis Holmgr., erucator Zett., vivida Holmgr., unicincta Grav., transfuga Grav.; Hxetastes aethiops Grav., flavitarsus Grav.; Zxochus alpinus Zett.; Bassus ruficornis Holmgr., B. (Syrphoctonus) exsultans Grav.; Ephialtes tenuiventris Holmgr. (geni- culatus Brischke); Teleutaea striata Grav.; Pimpla — 689 — (Epiurus) calobata Grav., ovivora Bohem.; Lycorina triangulifera Holmgr.; Glypta consimilis Holmgr., pic- tipes Taschenb., resinanae Hart. Ratz.; Lissonota cu- lieiformis Grav., parallela Grav. var. 1 Taschenb., la- teralis Grav., deversor Grav., conflagrata Grav., lineata Grav., commixta Holmgr., altipes Holmgr.; Mesocho- rus strenuus Holmgr., anomalus Holmgr.; Aptesis mi- croptera Grav.; Hemiteles pulchellus Grav.; Phygadeuon aberrans Taschenb.; Mesostenus annulatus Brischke (Xylonomus); Cryptus rufipes Grav., leucopsis Grav., hostilis Grav. et var. 1 Woldst., rufiventris Grav. Tschek., adustus Grav. var. 1 Taschenb.; Platylabus tenuicornis Grav. et var. 1 Holmgr , dolorosus Grav.; Amblyteles pseudonymus Wesm., inspector Wesm., re- pentinus Grav. var. 1 Grav., strigatorius Grav.; Ich- neumon multicinctus Grav. var. 1 Wesm., castaniven- tris Grav., bucculentus Wesm., sicarius Grav., dume- ticola Grav., bilunulatus Grav., vestigator Wesm., pachymerus Hart. Ratz.; Apaeleticus mesostictus Grav. Wesm.; Centeterus major Wesm.; Phaeogenes callopus . Wesm., fuscicornis Wesm. var. 1 Wesm.; Cfeniscus (Microplectron) erosus Holmgr.; Eumesius crassicornis Grav.; Polyblastus palaemon Schiödte; Perilissus pal- lidus Grav.; Oedemopsis scabricula Grav. (Tryphon); Euryproctus nigriceps Grav. (Mesoleptus praetermis- sus Woldst.); 7ryphon ephippium Holmgr., Tr. (Otito- chilus) trochanteratus Holmgr. var. 1 Brischke; Me- solius rufolabris Zett. Holmgr., hamulus Grav., viduus . Holmer., nigricollis Grav. Brischke, leucostomus Grav. Es folgen nun die Mélanges biologiques. IX. 87 — 690 — Beschreibungen. 1. Casinaria moesta Grav. Parum nitida, nigra; apice palporum et basi tibiarum albidis; medio abdo- minis subcompressi anticorumque pedum femoribus apice, tibiis et tarsis rufescentibus. Campoplex moestus? Grav. III. 599. 99°. Long. 6 — 8 millim. d. Caput pone oculos angustatum, genis et tempo- ribus angustis; facie et fronte scabriculis. Antennae corpore breviores, apice subattenuatae. Thorax altitu- dine longior, scabriculus; metathorace medio longitu- dinaliter impresso. Abdomen angustum, subclavatum, teretiusculum; segmento primo posticorum pedum co- xis cum trochanteribus longiore, nigro; secundo lati- tudine plus duplo longiore, nigro, fascia rufa ante api- cem; tertio latitudine paulo longiore, quarto et quinto transversis, rufis, hoc apice nigro; sequentibus trans- versis, nigris; spiraculis segmentorum omnium distinc- tis, punctiformibus. Alae fere hyalinae, stigmate et squamula fuscis; areola petiolata, nervum recurrentem pone medium excipiente, nervis discoido-cubitali et transverso anali haud vel vix fractis. Pedes mediocres, maxima ex parte nigri, calcaribus tibiarum albidis; intermediorum femoribus apice, tibiis et tarsis inter- dum fusco-testaceis. 2. C. punctiventris n. sp. Parum nitida, punctulata, nigra; palpis apice fusco-ferrugineis; abdominis medio, femoribus anticis totis, intermediis apice, anteriorum pedum tibiis et tarsis tibiarumque posticarum medio rufescentibus; abdomine supra punctis nonnullis majo- ribus instructo, apice subcompresso; alis fere hyalinis, stigmate pallido, squamula fusca. — 691 — Long. 5 — 6 millim. Q. Caput pone oculos valde angustatum, fronte su- pra antennas nonnihil impressa, medio carinulata. An- tennae corpore paululum breviores. Thorax robustus, altitudine longior, confertim punctatus; metathorace medio longitudinaliter impresso. Segmentum abdomi- nis primum altitudine latius, apicem versus parum di- latatum, posticorum pedum coxis cum trochanteribus longius, nitidum, nigrum, postpetiolo obsoletius cana- liculato; secundum latitudine paulo longius, rufum, basi nigra; tertium et quartum transversa, rufa; se- quentia nigra; terebra breviter exserta. Areola alarum petiolata, nervum recurrentem pone medium excipiens; nervus discoido-cubitalis arcuatus, transversus analis vix, nisi longe infra medinm obsoletissime fractus. Pedes mediocres. 3. Limneria caedator Grav. Parum nitida, griseo- pubescens, nigra; ore, squamulis alarum, trochanteri- bus anterioribus apiceque trochanterum posticorum flavidis; segmento abdominis secundo apice et sequen- tibus fere totis pedibusque rufocastaneis, posticorum coxis, basi trochanterum, basi apiceque tibiarum et tarsis nigricantibus, coxis anterioribus basi fuscis; ca- pite pone oculos valde angustato; areis metathoracis scabriculi superioribus quinque subdistinctis, quarum superomedia fere hexagona, latitudine non longiore, area posteromedia planiuscula; segmento abdominis secundo latitudine nonnihil longiore; terebra brevissi- ma; areola alarum petiolata. Campoplex caedator Grav. III. 561. 75. Long. 5 millim. 2. Antennae filiformes, corpore paulo breviores. — 692 — Thorax capite nonnihil angustior. Abdomen capite cum thorace paulo longius, segmento primo curvato, posticorum pedum coxis cum trochanteribus haud bre- viore, postpetiolo tumidiusculo, tertio quadrato. Alae subfumato-hyalinae, stigmate piceo, areola cubitali intermedia nervum recurrentem fere in medio exci- piente, nervo transverso anali rectiusculo. Pedes me- diocres. 4. L. crassiuscula Grav. Parum nitida, pubescens, nigra; ore, scapo antennarum subtus, squamulis ala- rum, trochanteribus et medio tibiarum posticarum flavis; margine apicali segmenti abdominis secundi pedibusque rufescentibus, posticorum coxis, basi tro- chanterum, geniculis, apice et basi tibiarum apiceque tarsorum nigris; capite pone oculos angustato; areis superioribus metathoracis subtiliter alutacei subdis- tinctis, quarum superomedia fere triangulari, cum posteromedia plana confluente; segmento abdominis subcompressi secundo latitudine vix longiore; alis sub- fumato-hyalinis, stigmate piceo, areola minuta, petio- lata. Campoplex crassiusculus? Grav. III. 531. 54. Long. 5 — 6 millim. d. Antennae corpore breviores, apice subattenuatae. Thorax capite paululum angustior. Segmentum abdo- minis primum posticorum pedum coxis cum trochan- teribus paulo longius, postpetiolo lateribus rotundato, petiolo plus duplo latiore. Alae vix infumatae, areola nervum recurrentem pone medium excipiente, nervis discoido-cubitali et transverso anali non fractis. Pedes mediocres; coxis anterioribus interdum basi fuscis. 5. L. nigritarsa Grav. Parum nitida, griseo-pubes- — 693 — cens, nigra; ore, articulo primo antennarum subtus, squamulis alarum anteriorumque pedum coxis et tro- chanteribus flavidis; pedibus rufis, posticorum coxis, basi trochanterum, apice tibiarum et tarsis nigrican- tibus; capite pone oculos parum angustato; areis me- tathoracis scabriculi superioribus quinque distinctis, quarum superomedia fere pentagona, latitudine haud longiore; area posteromedia parum impressa, trans- versim rugulosa; segmento abdominis secundo latitu- dine nonnihil longiore; areola alarum petiolata, nervo discoido-cubitali fracto. Campoplex nigritarsus Grav. III. 506. 35. Long. 5 — 6 millim. 3. Antennae apicem versus subattenuatae, longitu- dine corporis. Mesonotum punctulatum, opacum. Ab- domen thorace angustius, longitudine capitis cum tho- race; segmento primo posticorum pedum coxis cum trochanteribus vix breviore, spiraculis prominulis, postpetiolo latitudine longiore, petiolo vix duplo la- tiore. Alae hyalinae, stigmato pallido, areola nervum recurrentem pone medium excipiente, ramello divi- dente subdistincto, nervo transverso anali infra me- dium fracto. Pedes mediocres. 6. L. robusta n. sp. Parum nitida, punctulata, nigra; ore squamulisque alarum flavis; plica ventrali strami- nea, fusco-maculata; pedibus rufis, coxis et basi tro- chanterum nigris; facie fronte paulo angustiore; meta- thorace brevi, postice abrupte declivi, areis obsoletis; segmento abdominis secundo latitudine distincte 3, vel vix longiore Q, terebra longitudine dimidii abdominis; alis hyalinis, stigmate piceo, areola sessili, nervum re- currentem pone medium excipiente, nervo transverso — 694 — anali longe infra medium, interdum obsoletissime, fracto. Long. 6 millim. 3Q. Caput griseo-pubescens, pone oculos angusta- tum. Oculi oblongi, juxta radicem antennarum leviter emarginati. Antennae crassiusculae, apice vix attenua- tae, dimidio corpore longiores. Thorax robustus, alti- tudine paulo longior. Abdomen capite cum thorace paulo longius, breviter griseo-pubescens, segmento primo posticorum pedum coxis cum trochanteribus longiore. Nervus alarum discoido- cubitalis arcuatus. Pedes mediocres. 7. L.spreta n. sp. Parum nitida, nigra; ore et squa- mulis alarum flavidis; cingulo apicali segmenti abdo- minis secundi, macula laterali segmenti tertii pedi- busque rufescentibus, basi coxarum anteriorum posti- corumque pedum coxis et trochanteribus nigris; capite pone oculos angustato, temporibus nonnihil tumidis; metathorace scabriculo, medio longitudinaliter subim- presso, areis superioribus utrinque duabus; abdomine compresso, thorace multo angustiore, segmento se- cundo latitudine duplo longiore; alis hyalinis, stigmate fulvo, areolà minuta, petiolata, nervum recurrentem paullulum pone medium excipiente, nervo transverso anali haud fracto. Long. 5 — 6 millim. d. Facies griseo-pubescens. Antennae corpore bre- viores, apicem versus nonnihil attenuatae. Mesopleu- rae aciculatae. Segmentum primum abdominis posti- corum pedum coxis cum trochanteribus paulo longius, postpetiolo nonnihil latiore quam petiolus, latitudine longiore, lateribus subrotundatis; tertium latitudine — 695 — longius. Nervus alarum radialis externus apice paul- lulum incurvatus, discoïdo-cubitalis arcuatus. Pedes mediocres. 8. L. unicincta Grav. Holmgr. Q: Terebra vix ex- serta; cetera sicut in mare. dQ. 9. Erochus consimilis Holmgr. Var. 1 3: puncto utrimque verticis et macula apicali scutelli flavis; pe- dibus rufis, coxis posticis basi fuscis. 10. Ex. miratus Grav. Nitidus, punctulatus, pu- bescens, niger; fascia arcuata infra antennas, puncto ad orbitas verticis, linea longa ante alas, squamulis alarum, limbo scutelli, apice postscutelli et marginibus summis apicalibus segmentorum ultimorum abdominis flavidis; pedibus rufis, coxis et trochanteribus nigris, summa basi tibiarum posticarum albida; fronte antice utrinque foveolatim impressa, elevatione media trian- gulari haud determinata; areis metanoti supero-exter- nis et dentiparis costa elevata discretis; segmento ab- dominis secundo in medio subtiliter punctulato. Exochus mitratus Grav. II. 350. 224. Long. 8 millim. Q. Caput pone oculos sat angustatum. Antennae apice paulo attenuatae, longitudine dimidii corporis. Thorax capite nonnihil latior, spiraculis metathoracis fere linearibus. Abdomen capite cum thorace longius, segmento primo latitudine parum longiore, carinulis ad medium extensis. Alae subfumato-hyalinae, stig- mate piceo, radice et squamula albo-flavis, hac puncto fusco; areola nulla, nervo radiali interno segmento costae tertio fere dimidia parte breviore, nervo trans- verso ordinario pone originem nervi basalis terminato, transverso anali infra medium fracto. Pedes validi. — 696 — 11. Ex. pumilus Holmgr. Var. 1: mesothorace rufo- maculato. 12. Ex. tardigradus Grav. Var. 1: apice genarum summo, punctis ad orbitas verticis et ante alas apice- que scutelli et postscutelli flavidis. 13. Bassus scabriculus Holmgr. Var. 1 d: maculis ante et infra alas pectorisque flavis; scutello nigro. 14. Ephialtes tenuiventris Holmgr. Var. 1 3: scapo antennarum toto nigro. 15. Troctocerus n. g. Pimplinorum. Caput transver- sum, parum buccatum, pone oculos subangustatum. Frons supra antennas impressa. Facies fere quadrata, fronte nonnihil angustior. Clypeus discretus, apice de- presso. Antennae porrectae, filiformes, articulis fla- gelli 2— 4 extus erosis. Thorax latitudine longior; mesonoto antice trilobo; area metathoracis superome- dia angusta. Abdomen subdepressum, thorace plus duplo longius; segmentis 1 — 7 latitudine longioribus, marginibus apicalibus laevibus, tuberculis lateralibus vix distinctis, ventre plica longitudinali elevata in- structo. Alae modice latae; areola quadrangulari, sub- petiolata, nervum recurrentem pone medium exci- piente; nervo transverso anali infra medium leviter fracto. Pedes graciles; tibiis anticis nonnihil curvatis; unguiculis tarsorum simplicibus, horum posticorum ar- ticulo ultimo penultimo plus duplo longiore. Tr. elegans n. sp. Nitidulus, niger; palpis albidis; facie sericeo-hirta; antennarum basi subtus testacea ; thorace maxima ex parte rufo; pedibus anterioribus pallide stramineis, posticis rufescentibus, tibiis albidis, basi apiceque infuscatis, tarsis fuscis, basi articulorum — 6g —- albida; alis fere hyalinis, stigmate testaceo, radice et squamula pallide stramineis. d. Long. 67/, millim. Femina ignota. 16. Glypta mensurator Fabr. Var. 1 3: abdomine magna ex parte et scutello rufis. 17. Polysphincta Taschenbergi n. sp. Nigra, nitida; palpis pallidis; flagello antennarum subtus fusco-ferru- gineo; mesothorace maxima ex parte rufo; alis fere hyalinis, stigmate testaceo, radice et squamula albidis; cellula radial lanceolata, nervo transverso anali infra medium fracto, nervum e fractura distinctum emit- tente; pedibus rufo-fulvescentibus, tibiis posticis exal- bidis, apice et macula ante basin fuscis; terebra seg- mento primo circiter duplo longiore. Long. 7°, millim. Q. Caput pone oculos sat angustatum. Mesothorax rufo-sanguineus, macula antica mesonoti mesosterno- que nigro-fuscis. Metanoti area superomedia vix dis- tincta, angusta, apice aperta. Segmentum primum ab- dominis coxis posticis vix brevius, in medio elevatum, carinulis distinctis; sequentia tuberculis lateralibus majusculis instructa. Pedes mediocres, articulo ultimo tarsorum majusculo; trochanteribus posticis et apice articulorum tarsorum posticorum infuscatis. 18. Lissonota carbonaria Holmgr. Var. 1 9: puncto ante alas stramineo; stigmate alarum pallide testaceo. 19. L. lateralis Grav. Tasch. 3: Nigra; ore, clypeo, genis, facie, orbitis frontis et verticis, articulo anten- narum primo subtus, margine prothoracis, macula subhamata ante alas, lineis mesonoti, scutello, post- scutello, squamulis alarum, lineola infra alas et maculis Mélanges biologiques. IX. 88 — 698 - pleurarum flavis; flagello antennarum basin versus subtus, lateribus thoracis, marginibus apicalibus seg- mentorum 1 — 4 abdominis pedibusque rufescentibus. 20. L. segmentator Fabr. Var. 1 9: macula hume- rali flava. | 21. Phygadeuon Broschku n. sp. Nitidulus, breviter pubescens, niger; abdominis medio, femoribus ante- rioribus apice, tibiis anterioribus et tarsis anticis rufis; annulo tarsorum posteriorum albo; clypeo vix discreto, apice marginato, subtruncato; metathorace parum declivi, ruguloso, subbidenticulato, area supero- medin valde obsoleta, postice aperta, spiraculis ova- libus; segmento primo abdominis posticorum pedum coxis cum trochanteribus vix breviore, parum cur- vato, apicem versus paulo dilatato, altitudine latiore, laevi, nitido, carinulis nullis, spiraculis prominulis; alis subfumato-hyalinis, areola lateribus fere parallelis, nervum recurrentem in medio excipiente, ramulo nervi dividentis punctiformi, nervo transverso ordinario paulo ante originem nervi basalis terminato, transverso anali infra medium fracto. Long. 7 millim. d. Caput haud buccatum, pone oculos subangu- statum, vertice angusto, facie rugulosa, in medio parum elevata. Antennae dimidio corpore nonnihil longiores, crassae, setaceae, articulo primo flagelli latitudine cir- citer duplo longiore. Thorax robustus, mesonoto con- fertim punctato, pleuris rugulosis. Segmentum abdo- minis primum apice, 2 — 4 tota rufa, haec transversa. Pedes validiusculi. 22. Mesostenus niveatus Grav. Var. 1d: macula genarum, lineola humerali et altera infra alas apiceque — 699 — scutelli albis; segmento abdominis quarto basi rufo. 23. Cryptus avidus n. sp. Subopacus, confertim punctulatus, niger; palpis, lineola tenuissima ad orbitas faciales, annulo antennarum, radice alarum, macula scutelli et margine apicali segmentorum abdominis ultimorum albidis; anteriorum pedum femoribus apice, tibiis et tarsis, geniculis posticis et incisuris 1 — 3 abdominis castaneo-rufis; clypeo apice depresso, sub- truncato; metathorace bidenticulato, scabro, areis superioribus quinque, quarum superomedia brevi, sub- hexagona, spiraculis ovalibus; segmento abdominis pri- mo nonnihil curvato, nitidulo, aciculato-punctato, cari- nulis postpetioli subdistinctis, terebra abdomine paulo longiore; areola alarum costam versus sat angustata, nervum recurrentem pone medium excipiente, ramello cellulae cubitalis primae distincto, nervo transverso ordinario fere interstitiali, transverso anali infra medium fracto. Long. 8 — 9 millim. ©. Caput pone oculos valde angustatum, fronte canaliculata, supra antennas nonnihil impressa, tuber- culo faciali distincto. Antennae dimidio corpore paulo longiores, apice parum attenuatae, articulo primo flagelli latitudine fere quadruplo longiore. Mesono- tum trilobum. Sulcus medius mesosterni postice dilatatus. Segmentum primum abdominis posticorum pedum coxis cum trochanteribus vix longius, post- petiolo lateribus parallelis, petiolo duplo circiter latiore; secundum apicem versus sat dilatatum, lateri- bus rotundatum, confertissime punctatum, opacum, latitudine vix longius; tertium transversum, pun- ctatum, opacum; sequentia laeviora. Alae subfumato- — 700 — hyalinae, stigmate et squamula piceis. Pedes medio- cres;- posticorum femoribus et tarsis interdum ex parte castaneis. 24. Cr. scrutator n. sp. Subnitidus, niger; palpis piceo- ferrugineis; orbitis internis, annulo antennarum et margine supero colli albis; abdomine, lateribus petioli exceptis, pedibusque rufis, coxis et trochanteri- bus nigris, posticorum femoribus basi, tibiis apice et tarsis paululum infuscatis; clypeo apice anguste de- presso, subtruncato; fronte impressa, rugulosa; meta- horace scabriculo, bidenticulato, area superomedia subdistincta, pentagona, spiraculis elongatis; segmento abdominis primo posticorum pedum coxis cum trochan- teribus non longiore, carinulis postpetioli subdistinctis, terebra '/, abdominis longitudine; areola alarum co- stam versus angustata, nervum recurrentem paulo pone - medium excipiente, ramello cellulae cubitalis primae distineto, nervo transverso ordinario paulo ante origi- nem nervi basalis terminato, transverso anali infra medium fracto. Long. 8. millim. Q. Caput pone oculos distincte angustatum, tuber- culo faciali distincto. Antennae filiformes, dimidio corpore nonnihil longiores, articulo primo flagelli latitudine quadruplo saltem longiore. Mesonotum tri- lobum, punctulatum. Pleurae rugulosae. Segmentum abdominis primum curvatum, apicem versus sat dila- tatum, lateribus. postpetioli fere parallelis. Alae fumato-hyalinae, stigmate et squamula fuscis, nervo radiali externo basi apiceque paullulum curvato. Pedes mediocres, tibiis anticis inflatis, basi angusta. — 701 — 25. Ichneumon bucculentus Wesm. Var. IQ: macula segmenti quarti alba. 26. Ichn. pachymerus Hart. Ratz. Var. 1 © (Phygadeuon Piniperdae Hart. Ratz.): lineola infra alas, apice scutelli maculaque segmenti sexti abdomi- » nis albis; segmento abdominis quarto castaneo. 27. Ichn. xanthorius Forst. Var. 1 3: sicut var. 2 Wesm., sed lateribus segmentorum abdominis ulti- morum flavidis femoribusque posticis fere totis nigris. Var. 2 à: sicut var. 2 Wesm., sed lineolis ad orbitas oculorum externas et marginibus apicalibus segmen- torum abdominis ultimorum flavidis; femoribus posti- cis fere totis nigris. 28. Polyblastus rixator n. sp. Parum nitidus, punctu- latus, niger; palpis, scapo antennarüm subtus et squa- mulis alarum albidis; medio mandibularum pedibus- que rufis, coxis, apice tibiarum posticarum tarsisque posticis nigricantibus; clypeo vix discreto, apice subrotundato; areis metathoracis bidenticulati superi- oribus quinque valde distinctis, quarum superomedia longitudine latiore, subhexagona; area posteromedia abrupte declivi; segmento abdominis primo coxis posticis distincte longiore, marginato, scabriculo, carinulis ultra medium extensis; secundo et tertio , tranversis, scabriculis; alis infumato-hyalinis, stig- mate piceo, areola nulla. Long. 5 — 6 millim. 3. Caput opacum, pone oculos paulo angustatum, facie nonnihil pubescente. Antennae subsetaceae, dimidio corpore paulo longiores. Mesopleurae punctu- latae, nitidae. Nervus alarum tranversus analis infra medium fractus, nervum e fractura distinctum emit- ni —. tens. Pedes mediocres, unguiculis tarsorum basi tan- tum subpectinatis. 29. Perilissus Foersteri n. sp. Parum nitidus, niger; ore, clypeo, apice genarum, facie, macula ad orbitas verticis, scapo antennarum pedibusque rufescentibus, basi coxarum et tarsis infuscatis; clypeo vix discreto; areis metathoracis superioribus quinque, quarum superomedia elongata; segmento abdominis primo coxis posticis parum longiore, carinulis nullis; alis hyalinis, stigmate et squamula pallidis, areola sub- petiolata, nervum recurrentem fere in ipso apice exci- piente, nervo transverso anali in medio fracto. Long. 4 — 5 millim. 3. Caput pone oculos non angustatum. Antennae corpore haud longiores, articulis flagelli 1 et 2 aequa- libus. Abdomen nigrum, incisuris medi subcastaneis; segmentum secundum transversum. Pedes graciles; calcare interno tibiarum posticarum articulo secundo tarsorum paulo breviore. 30. Euryproctus aberrans n. sp. Parum nitidus, confertim punctatus, niger; ore, antennis, abdominis medio pedibusque rufescentibus, coxis et basi trochan- terum nigris; areis metathoracis superioribus tribus, ‚quarum superomedia elongata, apicem versus paulo dilatata; segmento abdominis secundo latitudine paulo longiore, tertio subquadrato; alis parum infumatis, stigmate brunneo, radice et squamula flavis, hac macula fusca notata. Asymmictus mundus Foerst. in sched. Long. 9. millim. $9. Caput pone oculos paulo angustatum, fronte et facie rugulosis Antennae corpore parum breviores, > _ En EM. rufae, scapo supra nigro. Thorax rugulosus; dorsulo et scutello confertim punctatis, hoc carinulis duabus elevatis, parallelis, obsoletissimis apice instructo; spiraculis metathoracis ovatis. Segmentum abdominis primum apice late, secundum, tertium et quartum rufa. Areola alarum irregulariter triangularis, nervum recurrentem pone medium excipiens; nervus trans- versus analis supra medium fractus. Pedes mediocres. 31. Mesolius decipiens m. sp. Vix nitidus, niger; ore, antennis basin versus subtus, abdominis medio pedibusque rufescentibus, coxis et trochanteribus nigris, posticorum femoribus et tibiis apice tarsisque infuscatis; clypeo apice subtruncato; areis meta- thoracis superomedia elongata et posteromedia sat declivi distinetissimis; segmento abdominis primo coxis posticis nonnihil longiore, marginato, scabriculo, earinulis fere ad apicem extensis; secundo et tertio transversis, subscabriculis; alis infumato-hyalinis, stig- mate fulvo-testaceo, basi albida, radice et squamula flavis, areola nulla. Long. 5 millim. d. Caput pone oculos subangustatum, fronte et facie opacis. Antennae filiformes, corpore vix breviores, articulis flagelli apice paululum incrassatis. Mesono- tum elevatum, metathorace brevi multo altius. Seg- mentum primum abdominis apice saltem duplo latius quam basi, nigrum, apice rufo; 2 — 4 rufa, hoc lateribus fuscis, Nervus alarum transversus analis in- fra medium fractus. Pedes mediocres. 32. M. infidus n. sp. Subnitidus, niger; palpis et basi tibiarum posticarum albescentibus; mandibu- lis et clypeo rufo-piceis; squamulis alarum et apice — 104 — trochanterum flavis; abdominis medio pedibusque rufis, coxis, basi trochanterum posticorumque pedum geniculis, apice tibiarum et tarsis nigricantibus; clypeo apice depresso, subtruncato; areis metathora- cis superomedia latitudine longiore, apicem versus dilatata et posteromedia distinctis; segmento abdomi- nis primo latitudine vix duplo longiore, apicem versus dilatato, alutaceo, carinulis ultra medium extensis, spiraculis subprominulis; alarum nervo transverso anali paulo infra medium fracto, areola irregulari, petiolata, nervum recurrentem in ipso apice exci- piente. Long. 6 — 7 millim. d. Caput pone oculos paulo angustatum. Antennae corpore vix longiores, apicem versus parum angustatae. Mesothorax nitidulus. Segmenta abdominis 2 — 4 transversa, rufa, 2 et 4 leviter fusco-maculata. Stigma alarum piceum, basi anguste pallida. Pedes medio- cres. 33. M. punctulatus n. sp. Subnitidus, punctulatus, niger; ore, scapo antennarum subtus, puncto ante alas, squamulis alarum, apice coxarum anteriorum et trochanteribus flavis; pedibus rufis, coxis anteriori- bus basi, posticis fere totis nigricantibus; clypeo apice late rotundato, haud marginato; facie albido- pubescente; area methathoracis superomedia obso- letissima; segmento primo abdominis posticorum pedum coxis cum trochanteribus haud breviore, cari- nulis vix ad medium extensis, tertio latitudine paulo breviore; areola alarum irregulari, subsessili, nervum recurrentem in ipso apice excipiente, nervo discoido- — 705 — cubitali valde arcuato, subfracto, stigmate majusculo, piceo. Long. 6 — 7 millim. 3. Caput pone oculos vix angustatum, temporibus latiusculis. Antennae filiformes, corpore breviores. Mesonotum antice trilobum. Plica ventralis pallida. Nervus alarum transversus analis infra medium fra- ctus. Pedes mediocres; tarsis posticis parum infu- scatis. (Tiré du Bulletin, T. XXII, p. 390—402.) Mélanges biologiques. IX. 89 m einen am i AO Lovóquo N jte grade D ea T , MiB alti. Ht alt cuida fen Lo “ft n ut: FLE ans vare p p pif alas feed de Mid 3 = Novembre 1876. Diagnoses plantarum novarum asiaticarum. Scripsit C. J. Maximowicz. Clematis nannophylla. (Flammula) Fruticulus erectus densissime ramosus, ramulis hornotinis brevissimis erec- topatulis pubescentibus; foliis minutis pinnatifidis co- riaceis; flore in ramulis solitario terminali; sepalis 4 erectopatulis ovalibus acutis; filamentis basi dilatatis glabris. In Chinae prov. Kansu (Przewalski, 1872. Dr. Piasezki, 1875). Flores lutei. Affinis Cl. fruticosae Turcz. Descriptionem et figu- ram serius conferas in Enumeratione plantarum a Przewalski lectarum, ubi invenies et sequentes omnes e China vel Mongolia ortas. Thalictrum Przewalskii, (Physocarpum DC.) Elatum glabrum apice florigero tantum ramosum; foliis breve superioribus brevissime petiolatis petiolo basi ample- xicauli-auriculato lamina ampla ambitu deltoidea tri- ternatim decomposita, segmentis ultimis breviter (la- teralibus brevissime) petiolulatis cuneatorotundis tri- lobis et obtuse pauciserratis; panicula ampla terminali oblonga sparsiflora subnuda, pedicellis erectis fructi- i NOS s feris fructu longioribus; sepalis ovalibus parvis; sta- minibus triplo longioribus, filamento leviter clavato anthera oblonga obtusa; carpellis ad 8 diffusis semiob- ovatis planocompressis utrinque 3-nerviis stylo recto elongato mucronatis stipitatis (juvenilibus stipite fili- formi parum longioribus). | In Chinae prov. Kansu (Przewalski, 1872). Nonnihil affine Th. sparsifloro Turcz., nec non Th. cultrato W all. Prius foliis sessilibus, panicula pauciflora foliata, pedicellis elongatis, flore nutante, carpellis breve stipitatis, posterius antheris longe mucronatis, sepalis amplis aliisque signis, ut prius, sed magis diversum. Anemone exigua. (Anemonanthea DC.) Patentipilosa, rhizomate tenui obliquo, foliis radicalibus 2—3 demum elongatis petiolo basi orbiculato-dilatato lamina tri- secta segmentis rotundatis lateralibus bi- terminali brevissime petiolulato trilobis apiceque profunde pau- cicrenatis crenis apiculatis; scapo bipollicari; involucri 3-phylli petiolis vaginatis basi connatis, laminis trifi- dis incisoserratisque; pedunculo flore breviore villoso ; sepalis 5 ovalibus; filamentis filiformibus; carpellis subduodecim ovatis glabris stylo conico brevi apice recurvo. In Chinae prov. Kansu (Przewalski, 1873). E.serie À. nemorosae L., sed nulli arctius affinis. Adonis coerulea. (Consoligo D C.) Humilis glaberrima, cauliculis dense foliatis; foliis petiolatis ambitu oblon- gis bipinnatisectis, laciniis ovatis mucronatis passim ] — 3-lobis; petalis sepala fere duplo superantibus patentibus; capitulo fructifero globoso, stylis leviter recurvis. In Chinae prov. Kansu, rara (Przewalski, 1873). — 709 — Ranunculus euneifolius. (Hecatonia DC. ?) Erectus ap- presse pilosus; foliis cuneatis tripartitis laciniis lanceo- latis acuminatis parce serratis lateralibus passim extus lobulo auctis, summis linearibus; caule multifloro; pedunculis teretibus; calyce patente piloso petalis late obovatis plus duplo breviore; carpellis compressis mar- ginatis laevibus rostro deltoideo brevi. In Mongoliae australis regione Ordos, pratis vere inundatis secus fl. Hoang-ho (Przewalski, 1871.) Radice ignota quoad sectionem subdubius, in men- tem vocat R. acrem L., nimis tamen differt foliorum omnium subconsimilium forma cauleque densius foliato. Delphinium Pylzowi. (Delphinastrum D C. $ 2.) Pedale sericeo-villosum, caule foliato, petiolis basi dilatatis, foliis ambitu cordato-rotundatis 5-partitis lobis bis tripartitis lacinulis linearibus; racemo paucifloro saepe composito, pedicellis arcuatis flore duplo longioribus; sepalis violaceis calcari brevioribus; petalis nigris in- ferioribus bifidis ; ovariis 5 sericeovillosis. In Chinae prov. Kansu (Przewalski, 1872.) Habitu, floris colore, petalis nigris appropinquat D. caucasico y. chinensi Rgl., differt praesertim fol- lieulis 5 foliorumque laciniis tenuioribus et numero- sioribus. A D. coeruleo Jacquem., cujus folia et ger- mina 5 habet, petalis bifidis floreque duplo saltem majore dignoscitur. Delphinium albocoeruleum. (Delphinastrum DC. § 2.) Elatum gracile sericeopubescens, caule foliato; petiolis basi paulo dilatatis; foliis ambitu profunde cordatis 3—5-partitis partitionibus rhombeis profunde bitrifi- dis incisisque lacinulis late linearibus acutis; racemis terminali ad 6-, lateralibus 1 — 3-floris; pedicellis — 110 — apice bibracteolatis florem aequantibus arcuatopatulis; sepalis albidocoeruleis calcari gracili brevioribus pe- tala atra inferiora biloba superantibus; folliculis 3 sub anthesi dense villosis. In Chinae prov. Kansu (Przewalski, 1872.) Ex affinitate D. tristis Fisch. et D. elati L. Primum, quoad folia simile, calcari crasso sepalis breviore, ra- cemo simplici, sepalis fuscis, secundum racemo mul- tifloro, foliis minus dissectis + flore minore sepalis ma- gis conniventibus, pedicellis multo tenuioribus, bracteis bracteolisque filiformibus neque lanceolatis diversum. Delphinium sparsiflorum. (Delphinastrum 8 2.) Elatum gracile glabriusculum, caule foliato; petiolis aequali- bus; foliis ambitu profunde cordatis pedatotrisectis: segmento terminali basi integra cuneato subpetiolulato apice trifido et inciso-serrato, lateralibus latioribus sessilibus bipartitis laciniis apice 2 — 3-fidis inciso- serratisque serraturis mucronatis; foliis summis indi- visis linearilanceolatis integris; panicula pyramidali e racemis lateralibus et terminali elongato paucifloris; pedicellis patulis flore multo longioribus filiformibus minute linearibracteatis; calyce parvo decoloro conico- connivente; calcari late conico sepala aequante; peta- lis calyce paulo brevioribus pallidis superioribus utrin- que obtusis, inferioribus bifidis; folliculis 3 glaber- rimis. In Chinae prov. Kansu (Przewalski, 1872). Ab omnibus notis structura petalorum superiorum in calcaria obtusa plana laminae subaequilata abeun- tium abhorret, ceterum D. denudato Wall. non ab- simile, a quo tamen statim pedicellis filiformibus et calcari brevi dignoscitur. — 111 — Aconitum gymnandrum, (Napellus DC.). Humile, totum pilis longis patentibus hirtum; foliis trisectis segmen- tis petiolulatis terminali tri-lateralibus bipartitis laci- niis pinnatifidis lacinulis lanceolatis acute serratis; floralibus breve petiolatis sensim simplicioribus; ra- cemo elongate, flore pedicellum superante; sepalis la- mina longius unguiculatis; nectariorum calcari obtu- sissimo crasso labio maximo rotundato serrato e cas- side convexa recteque lateque rostrato subexserto; carpellis 8 villosis. In Chinae prov. Kansu (Przewalski, 1872). Perinsigne sepalis longe unguiculatis genitalia mi- nime tegentibus nectariique labello petaloideo maximo. Berberis braehypoda. (Sect. II. § 1. Hook. f. et Thoms. F1. Brit. India.) Spinis tripartitis, ramis florife- ris sulcatis cinereis; foliis petiolatis utrinque pubescenti- bus concoloribus subtus elevatoreticulatis membrana- ceis obovatis v. ellipticis acutis patentim spinuloso- dentatis; racemis erectis folia aequantibus basi nudis multi- et densifloris, rhachi pedicellisque flore brevio- ribus pubescentibus; sepalis rotundatis petala oblonga apice bidentata aequantibus; stigmate sessili. In Chinae prov. Kansu (Piasezki, 1875). Habitus B. vulgaris L. normalis et quidem grandi- foliae, differt tamen foliis pubescentibus patentim spi- nulosis, pedicellis abbreviatis, tioribus dense imbricatis '/, minoribus. Berberis dasystaehya. (Sect. II. 8 1. Hook. f. et Thoms.) Glaberrima, spinis saepissime simplicibus; ramis floriferis angulatis cinereis; foliis petiolatis mem- branaceis subtus glaucis utrinque demum elevatoreti- culatis rotundis v. rotundatoellipticis obtusis vel: emar- ed ginatis basi subito in petiolum attenuatis spinuloso- serrulatis; racemis folia superantibus erectis basi nudis multifloris densissimis; pedicellis fasciculatis flore lon- gioribus; sepalis integris petalisque bidentatis ovatis aequilongis; stigmate sessili; fructu ovalioblongo rubro. In Chinae prov. Kansu (Przewalski, 1873). Affinitas proxima cum praecedente, a qua pedicellis elongatis et foliis discoloribus rotundatis incumbenti- serratis distinguitur. Folia B. heteropodae Schrenk, racemi fere B. vulgaris L., sed erecti, densiores et magis multiflori quam in ulla alia affini, flores '/, mi- nores. B. diaphana. (Sect. II. 8 3. Hook. f. et Thoms.) Glaberrima, spinis validis tripartitis; ramis sulcatis cinereis; foliis chartaceis elevatoreticulatis breve pe- tiolatis ellipticis obtusis basi cuneatis parce spinulo- sociliatis; pedunculis 1—2 floris folia aequantibus per 1— 5 fasciculatis, pedicellis apice incrassatis nutanti- bus; flore saepe 4-mero majusculo; sepalis integris ovalibus petala bidentata obovata superantibus; ovario stipitulato brevistylo; bacca opalizante pellucida ovoi- dea 6-sperma stylo brevi stigmateque amplo coronata. ' In Chinae prov. Kansu (Przewalski, 1872). Nulli e notis propius affinis, nisi forte B. wmbella- tae Wall., quae tamen floribus in pedunculo elongato subumbellatis et stigmate sessili nimis differt. Folia fere B. heteropodae Schrenk, flores magnitudine illos B. aristatae DC. vel B. asiaticae Roxb. aemulantes. Epimedium pubescens. (Microceras Dne.) Foliis seto- sociliatis subtus adpresse crebre pilosis radicalibus | simplicibus v. ternatis; caule simplici foliis 2 opposi- tis ternatis: foliolis cordatoovatis longe acuminatis; Le fe racemo composito glandulosopiloso ; sepalis ovatolan- ceolatis minutis patulis; filamentis ovario oblongo 5 — 9-ovulato aequalibus. In Chinae prov. Schensi (Piasezki, 1875). | A proxime affini £. (Acerantho) sagittato Sieb.Zucc. Fl. Jap. fam. nat. I. 175. n. 296., cujus synonymon, praeter illa a Miquel Prol. 2. enumerata, est E. Ika- riso Siebold in Rgl. Ind. sem. h. Petrop. 1868. p. 89., et quocum foliis caulinis oppositis ternatis, ra- cemo composito, flore parvo, ovario pluriovulato con- venit, differt prima fronte foliolis non hastatis et flore duplo majore albo nec sordido, sepalis acuminatis ne- que obtusis, praeter alia signa. Æ. concinnum Vatke in Rgl. Gartenfl. 1872. 165. tab. 726. (descript. et fig. pessima ')) abhorret foliis biternatis, ut et E. alpi- num U. Catheartia integrifolia, Foliis lanceolatis indivisis, flo- ribus erectis, staminibus innumeris, filamentis dilata- tis; ovario setoso. In Chinae prov. Kansu (Przewalski, 1872. 1873). Habitus Meconopsidis nipalensis Hook., eui satis accedit, praeter folia integra et flores paucos erectos, sed stigma et ovarii structura Cathcartiae. Fructus maturus ignotus. | Meconopsis racemosa. Aculeata, foliis linearilanceola- tis indivisis; floribus racemosis 5—8-petalis purpureo- violaceis. | In Chinae prov. Kansu (Przewalski, 1872). A proxima M. aculeata Royle foliis integris, a M. 1) An idem ac E. rubrum Morr., a C. Kochio inter japonica non enumeratum et igitur a Vatkeo, qui Kochium laudat, prae- tervisum? Mélanges biologiques. IX. 90 — 714 — horridula Hook. f. et Thoms. floribus racemosis, ab utraque petalis 5—8 dignoscitur. Glaucium leptopodum. (Divis. ovario tuberculato Boiss. Fl. or. I. 122.) Glaucum fastigiatoramosum confervoi- deopuberulum ; foliis radicalibus pinnatisectis, segmen- tis remotiusculis rhomboideis acute incisolobatis ter- minali trilobo; foliis caulinis paucis parvis basi atte- nuatis 3 — 5 - partitis lobis acuminatis parce acute dentatis; sepalis pubescentibus; siliquis maturis pedi- cello subaequilongo vel longiore duplo crassioribus utrinque attenuatis laevibus glabris stigmate subqua- drato duplo saltem latioribus; seminibus ovoideis api- culatis. In Chinae prov. Kansu (Piasezki, 1875). Bamis fastigiatis, foliis caulinis basi attenuatis par- vis, pedicellis tenuibus, siliqua brevi, stigmate parvo - obtusissimo ab omnibüs optime diversum. Viola L. Synopsis specierum Asiae orientalis. — Clavis specierum dichotoma. Semper acaules, demum neque ramos neque stolones epigaeos emittentes. Stigma in omnibus marginatum subconcavum cum rostro pl, m. evoluto. (Conf. species sub 18. collocatas, si estolonosas col- legisti.) 2. Floriferae primum acaules, tum ex axillis foliorum radicalium in aliis saepe stolones foliatos, in aliis semper ramos foliatos, utrosque epigaeos, passim florigeros, prostratos, ascendentes vel suberectos emittentes. 18. ; | Caulescentes, caulibus pl. m. elongatis axin primariam consti- tuentibus v. saltem ex caudice aphyllo neque ex axillis foliorum ro- sulae radicalis ortis. 25. 2. Radix napiformis v. prope collum in fibras paucas crassas divisa, stolones hypogaei nulli. 3. Rhizoma pl. m. elongatum articulatum, in aliis tenue stolones hypogaeos emittens, in aliis crassum in ramos breviores divisum — 715 — pleiocephalum. (Specc. juvenilia v. incompleta rhizomate carentia ab illis radice divisa saepe aegre cognoscenda, quam ob causam species hujus divisionis hic etiam inter illas praecedentis collocantur, signo ( ) inclusae.) 15. 3. 4. 5. 10. LI: 12. 13. 14. 15. 16. Folia incisa vel dissecta partitave. 4. » crenata. 6. Folia palminervia. 5. » penninervia incisa......... Tas MONA .. V. incisa. Segmenta foliorum quinque subpetiolulata .... V. dactyloides. Segmenta v. partitiones 3 iterum secta v. partita V. pinnata. . Petioli distincte alati v. marginati. 7. » nudi. 10 . Lamina foliorum medio latissima in petiolum Sensim attenuata cob Ve Le UU .... V. Gmeliniana. Lamina basi latissima. 8. . Flos albus brevicalcaratus, capsula acuta, folia anguste oblonga basi truncata. ............. V. Patrini var. « Flos violaceus longecalcaratus 9. . Petala profunde azurea vulgo imberbia, folia seriora oblonga pl. m. obtusa, capsula acuta . V. Patrini var. Q. Petala rubroviolacea barbata, folia hirta cor- dato-ovata attenuato-acuta, capsula obtusa .. V. phalacrocarpa Calear petala v. saltem sepala aequans. 11. | » scrotiforme sepalis brevius. 18. . Folia sinu aperto cordata, obtusa v. acuta. 12. (Sinus basi latior quam ad ostium, folia acumi- nata, rhizoma, petala pallida imberbia)...... (V. Selkirki.) Calcar gracile, flos barbatus parvus, folia obtusa v. obtusiuscula nunquam deltoidea........ .. V. variegata. Calcar erassum, flos imberbis magnus, folia acu- tiuscula seriora saepe cordato-deltoidea...... V. japonica. Flos albus imberbis minutus. 14. (» dilute violaceus parce barbatus, stipulae liberae, rhizoma repens) ..... d orm ecc s. (V. palustris.) Folia cordato-ovata obtusa, stipulae adnatae, PAIX à Le « CPE TRE ich ud PEN ET RTE ET. V. Sieboldi. (Folia cordato- d seriora acuta, stipulae liberae, rhizoma stoloniferum)........ tad cms (V. blanda.) Rhizoma validum ramosum pluriceps, collum va- ginis fuscis conspicuis, stolones nulli, folia late cordata subito acuminata, flos magnus violaceus V. vaginata. Rhizoma tenue v. filiforme, vaginae ad collum ob- soletae v. hyalinae, stolones hypogaei elon- gati. 16 Calcar longum, petala imberbia violacea, sinus 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. — 716 — foliorum basi latior quam ostio, folia acumi- | pata crenatoserrata......... ....... RUE) V. Selkirkı. Calcar breve, folia aperte reniformicordata. 17. Flos albus imberbis minutus. sepala acuta, sti- pulae lanceolatae................. „ser... V. blanda. Flos lilacinus parce barbatus, sepala obtusa, sti- pulae ovatae....... PES An pmi arcs 4 . V. palustris. Stipulae ad medium adnatae, calcar longum. 19. » liberae v. basi tantum adnatae. 20. Glabra, stigma marginatum................. . V. Keiskei. Villosa, stigma immarginatum convexum. ..... V. yezoénsis. Petioli alati, folia seriora oblonga, stolones radi- CANÉES » : coco entes esses sers. V. diffusa. Petioli exalati, folia cordata v. cordatoovata. 21. Capsula (v. saltem ovarium) pilosa, demum car- nosa valvis dehissis planis, axis primaria sem- per abbreviata. 22. Capsula cartilaginea, valvis dehissis arcte com- plicatis. 23. Stigma brevissime rostratum, flos coerulescenti- albidus, stolones duni adsunt longissimi radi- GANGES een role nee aie sy niet HT en... V. serpens. Stigma rostro longo, flos violaceus, stolones breves non radicantes v. nulli........... ... V. hirta. Vaginae fuscae collum tegentes stipulaeque inte- grae, axis primaria demum elongata. 24. Vaginae nullae, stipulae pectinatae, axes secun- dariae demum elongatae..... esa eposseissesi Vp. SyMWesiris. Flores caulini fere subcoétanei, vulgo apice caulis congesti, stigma immarginatum...... .. OV. mirabilis. Flores caulini inter se remoti minime coétanei, stigma anguste marginatum.......... eO V. Langsdorffi. Bulbus, stolones nudi ex collo, flos albus totaque Planta MINNA ee rege ED US ..... V. bulbosa. Rhizoma. 26. Folia ovalia elliptica v. anguste oblonga. 27. » cordata vel reniformia. 29. Melanium. Flos maximus, cauliculi abbreviati dense foliati, folia ovalia v. elliptica......... V. grandiflora. Nomimium. Caules elongati, folia remotiora an- guste oblonga. 28. i Lamina in petiolum alatum sensim attenuata... V. montana. » basi subsagittata......... 2863918 2. V. Raddeana. Flores albi v. lilacini, caules foliati. 30. » . lutei. 81. Nomimium. Stipulae pectinatae .............. V. canina. — 117 — Dischidium. |.» integrae........ pee sees. V. verecunda. 31. Dischidium, caules debiles foliati............. V. biflora. Chamaemelanium, caules firmi basi longe nudi. 32. 82. Stipulae amplae membranaceae .............. V. pubescens. » minutae herbaceae. 38. 33. Folia apice caulis approximata acuminata ..... V. uniflora. - » remotiora subito acuminata, petioli et pedunculi longiores. .... .... PR PEN V. glabella. Sect. I. Nomimium Ging. I. Semper acaules. a. Radix napiformis vel mox infra collum in ramos plures crassos divisa, 1. Folia partita, secta v. incisa. 1. V. pinnata L. Cod. 6767. Glabra v. pubescens, radice divisa, foliis ambitu rotundatoreniformibus pal- mati-tripartitis-sectisve laciniis iterum semel vel bis terminali tri-lateralibus bifidis-partitisve in lacinias linearioblongas apice parce dentatas; stipulis ultra medium adnatis angustis; flore dilute violaceo crebre striato barbato longe calcarato; stigmate convexo mar- ginato rostrato; capsula obtusa. — DC. Prodr. I. 293. — Ledeb. Fl. Ross. I. 243. — Rgl. Pl. Radd. I. 219. Hab. in flora Baicalensi, locis frigidioribus, prae- terea in Altai et alpibus Ewropae. 8. dissecta Turcz. Fl. Baic. Dah. I. 178. Seg- mentis foliorum petiolulatis, cetera ut in typo. — Rel. l. c. 222. — V. dissecta Ledeb. 1. c. 244. — Maxim. Fl. Amur. 47. 469. 480. Hab. in China boreali: montibus Dai-che-lin, à Pe- kino occidentem versus (Tatarinow), Mongolia: ad Zaghan-Balghassu (Kirilow), Mandshuria: ad Amur superiorem, Dahuria, Baicalia, Sibiria oriental? (ad Lenam usque ad mare glaciale, Adams) et altaica. i MS. Y. Sieboldiana: foliis bis trisectis, segmentis ultimis semel v. bis tripartitis in lacinulas elongatas anguste lineares. | Vidi cultam ex horto Sieboldiano Nagasaki Japo- niae. — Flos parcius barbatus. 8.? chaerophylloides Rgl. 1. c. 222: segmentis fo- liorum petiolulatis lateralibus rarius -indivisis vel bi- partitis terminali bi-tripartito, omnibus ovatis vel ovatolanceolatis crebre inciso -serratis iterumve tri- fidis; flore parce barbato. — Capsula ignota. — V. pin- nata var. dissecta Miq. Prol. 84. nec Turcz. nec Rgl. Hab. in Korea (Wilford) ad portum Hamilton nec non in archipelago vicino (Oldham), in Kiusiu vul- cano Wunzen locis graminosis inter rupes, ad promont. Nomosaki alibique, in Nippon prov. Nambu, in Yezo (hb. Siebold). Varietas paradoxa, fructifera saepe pedalis, foliis amplis nonnullis trisectis in segmenta ovata subindi- visa. Anne species propria? Var. Sieboldiana , omnium magis dissecta et var. chaerophylloides, omnium minus dissecta, a ceteris formis, quibus appendices sepalorum truncato -rotun- datae, differunt appendicibus magis productis apice profunde acuteque pluridentatis. Flores utriusque quam in Sibirica saepe duplo majores, petala fundo dilute violaceo striis profundioribus elongatis numerosis picta. Reichenbach Pl. crit. I. fig. 84. et Fl. German. III. fig. 4490. petala ex violascente coerulea aequalia pin- git, Haupt in schedula ad plantam Ircutianam pur- | pureoviolacea dixit, flos plantae chinensis tamen in icone pulchra ad vivum curà Tatarinowi picta illi pl. japonicae simillimus, ita ut color floris differentiam — 719 — vix ostendat. Sed capsula utriusque var. japonicae nondum cognita. V. pedata L. nostrae simillima est, sed grandiflora, ebarbata, brevicalcarata, distincte pedatisecta seg- mento terminali simpliciore minoreque, stipulae dense nec parce ciliatae, ferrugineae neque albidae, denique stigma vix e staminibus emersum neque illa totum superans, brevissime nec distincte rostratum. 2. V. dactyloides R. S. Syst. V. 351. Pubescens, radice divisa, foliis ambitu rotundatoreniformibus digi- tato-5-sectis segmentis subpetiolulatis lanceolatis in- aequaliter dentatis v. incisis; stipulis ultra medium . adnatis; flore violaceo barbato modice calcarato; stig- mate convexo marginato rostrato; capsula... . DC. ic. 993. -- Ledeb. |. c. 244. — Turez. lac. I. Be Maxim. 1 6 47:— Rel. L c. 218 Hab. in Mandshuria: ad Amur fl. a montibus Bu- reicis usque ad Schilkam, Dahuria, Baicalia, alpibus Sajanensibus, ubique rarius. Praecedenti valde affinis, sed segmenta foliorum _ subtriplinervia, calcar brevius. 3. V. incisa Turcz. |. c. I. 184. Glabra, radice subindivisa; foliis ovatis penninerviis profunde serrato- . incisis; stipulis ad medium adnatis; flore azureoviola- ceo dense barbato modice calcarato; stigmate margi- nato convexo brevirostri; óvario obtuso. Hab. ad lacum Baical. A Turczaninowio stipulae perperam liberae di- cuntur extimis aphyllis tantum examinatis, et species collocatur inter illas stigmate uncinato nudo, est au- tem stigma convexum quidem, sed marginatum, angus- — 720 — tius tamen quam in praecedentibus. Qui errores jam à Ledebourio Fl. Ross. I. 246. corriguntur. Var. acuminata Franch. Savat. Enum. I. 41: fo- his acutis irregulariter et profundius incisis. Ex urbe Yedo Japoniae accepit Savatier. Vidi olim specimen incompletum, floribus bene evolutis nullis. - Nostrae speciei affinis videtur V. sagittata Ait., quae typica etiam folia basi incisodentata habet, neque habitu dissimilis est. | Adnot. Huic seriei fortasse adnumeranda erit V. sp. nov.2 S. L. Moore in Trim. Journ. of bot. IV. 226. e China centrali (Kiu-kiang, Dr. Shearer). Folia, ex Moore, ovata acuminata, late et profunde cordata, regulariter inciso-dentata, fere 4 poll. longa, 25 —3 poll. lata, petioli 9—10-pollieares. Cetera ignota. An V. incisa, quae fructifera nondum nota et hucusque unico loco tantum collecta est, quum fere omnes ce- terae species late distributae occurrant? Confer quod supra sub V. pinnata chaerophylloide, fructifera gigan- tea, dicitur. | 2. Folia indivisa. 4. V. Gmeliniana R. S. Syst. V. 354. Parva nec fructifera multo major, radice subindivisa; stipulis ultra medium adnatis; lamina folii elliptica vel lan- ceolata sensim in petiolum breviorem late alatum atte- nuata; flore intense violaceo barbato breve calcarato; stigmate marginato rostrato; capsula brevi obtusa. — Ledeb. |. c. 246. — Turez. 1. c. 181.—Trtv. Mey. Fl. Ochot. n. 52. — Maxim. 1. c. 46. — Rgl l. c. 22392; Hab. in ditione fl. baicalensi-dahuricae, ab Irkutzk orientem versus in Dahuriam usque frequens ; in Mand- pe qd shuria ad Amur superiorem, in Gibiria orientali inter Irkutzk et Ochotzk, sed ultimum locum non attingere videtur, denique in regione udensi. Fere semper florens colligitur, quia fructifera nana, foliis pedunculos fructiferos subimmutatos longe supe- rantibus, inter herbas elatas pratorum praetervidetur. A E pro V. lanceolata L. sumebatur, quae tamen jam rhizomatis tenuis praesentia ice alia signa distinguitur. 5. V. Pairim. DC. Prodr. L. . 293. Ru infra collum divisa; stipulis ultra medium adnatis; foliis infimis ovatis reliquis oblongis basi cuneata truncata v. subcordata in petiolum alatum demum v. ab initio longiorem attenuatis, glabris v. parce pubescentibus demum maximis; flore brevi- v. longecalcarato albo v. violaceo pl. m. barbato v. glabro; appendicibus sepa- lorum brevibus passim subdentatis; capsula oblonga acuta. — Maxim. Fl. Amur. 48. — Rgl. Pl. Radd. I. 230. Species prae reliquis variabilis, a me sedulo collecta et observata, sequentibus varietatibus mihi notis oc- eurrit: . &. typica: flore albo barbato breviter et crasse calcarato saepius parvo.—V. Patrini Ledeb. Fl. Ross. I. 245 — Turcz. Fl. Baic. Dah. I. 181.—V. P. a ct I Isl. e. Hab. in Sibiria à Jenisea fl. orientem versus usque in Dahwriam, tota Mandshuria, Japoma: in paludibus circa Hakodate cum var. chinensi (Wright) et in alpi- bus interioris ins. Kiusiu Kundsho-san dictis, nec non in Himalaya ditione Kumaon (Strach. et Winterb. s. n. V. nepalensis, fl. alb.). Mélanges biologiques. 1X. 91 — 122 — Folia occurrunt ovatooblonga et linearioblonga basi ac medio aequilata obtusa vel basi latiora acuta v. acuminata. Flos plantae sibiricae et vernalis man- dshuricae 8 mill., serior et ille pl. japonicae 15 mill. longus, calcari scrotiformi calyce duplo v. vix breviore, albus v. lilacino leviter suffusus, fundo striatus. Planta himalaica alpina laminam petiolo longiorem , cetera omnis multo breviorem habet. 8. chinensis Ging. in DC. 1. c.: flore profunde viola- ceo imberbi v. parce barbato longius et saepe graci- lius calcarato majore (13—23 mill. longo). — V. pri- mulifolia Lour. Fl. cochinch. 628. ex deser.—Roxb. FT. Ind. I. 650.— V. P. y. napaulensis Ging. 1. c. — V. caespitosa Don Prodr. fl. Nepal. 205. (1825.). — V. chinensis G. Don Gard. syst. I. 322. (1831.). — V. prionantha Bge Enum. Chin. n. 44. — V. Patrini Bth. Fl. Hongk. 20.—Wight. Fl. Ind. I. 32.— Hook. f. Fl. Brit. Ind. I. 183. (excl. syn. nonnull.). — V. P. et var. Gmeliniana (specc. vernalia) Miq. Prol. 84. — V. P. var. macrantha Maxim. |. c. Hab. in Mandshuria: ad Amur superiorem et austra- lem et meridiem versus usque ad fines Koreae frequens, tota Japonia et China et late dispersa in Indiae orien- talis montibus usque ad Ceylonam. Planta vernalis in siccioribus v. alpinis crescens laminam foliorum habet petiolo longiorem (typus V. caespitosae Don, Buchan.!), pratorum humidiorum simillimam illi var. «., quacum in Mandshuria et circa Hakodate mixta occurrit. Calcar plantae indicae cras- sum calyce vix brevius, illi var. «. simillimum, tale occurrit rarius et in mandshurica, chinensi et japonica, saepius tamen in eadem calyce longius invenitur, de- nique in prima vernali pekinensi et passim japonica petala fere aequat vel idem duplo gracilius est (typus V. prionanthae Bge). Simul habemus in planta statio- num aridiorum folia brevius petiolata, saepe omnia ovatooblonga, pratorum humidiorum illis var. «. exacte analoga. | Aestate provectiore utraque varietas interdum fert folia inferiora triangularia, reliqua basi hastatodilatata grosse dentata, ceterum anguste oblonga acuminata, quae sistunt var. subsagittatam m. |. c. (triangularem Franch. Savat.! Enum. I. 41.), in Mandshuria a F. Schmidt, in Japonia a me florentem , ceterum vero saepius tantum fructiferam lectam. Eadem prostat fructifera a variis collectoribus e Ceylona missa. Florem semper inodorum habui, sed Loureiro odo- ratum dixit et Siebold figuram pulchram manu pictam var. ß. habet, quam odoram fuisse affirmat. Formas tam diversas conjungere diu haesitavi, dum vivas observabam et colligebam certe diversas crede- bam, sed frustra tempus perdidi signa diagnostica cer- tiora quaerens. Habet quidem Bungeus radicem ni- gram in V. Patrini, albidam in V. prionantha, sed equidem in Mandshuria et Japonia saepe vidi nigram in utraque,appendices sepalorum dentatas dixit in prionan- tha (unde nomen), integras in V. Patrini, equidem in foribus majoribus hujus pariter dentatas inveni. Ita etiam forma et longitudo calcaris transitus innumeros offert. Fateor tamen, me nunquam coloris transitum observasse, v. gr. florem pallide violaceum vidisse. Sem- per est in var. $. initio atroviolaceus, demum petalorum ungues albi copiose striati magis protenduntur et flos variegatus fit, in var. a. vero semper albus vel vix ex — 724 — lilacino albidus et ad petala inferiora solito more striolatus. 6. V. japonica Langsd. Radice prope collum di- visa albida, stipulis ad medium adnatis; foliis aperte cordatis infimis rotundatodeltoideis sequentibus cor- datis cordatoovatis vel autumnalibus cordato-deltoideis obtusiusculis vel acutiusculis membranaceis laetevi- ridibus crenatoserratis glabris vel parce ad petiolos laminam pedunculosque superne puberulis in petiolum exalatum demum longiorem breviter decurrentibus; flore magno (pollicari) pallide violaceo longe calcarato imberbi; ovario glabro, stigmate late marginato, capsula oblonga obtusa. — Langsd. in hb. Fischer et in DC. l. c. 295. (pessime descripta). — V. mysorensis Wall. list. 1446 ex descr. in Wight. Fl. Ind. I. 32. — V. Wal- kert Wight. Ill. I. 42. tab. 18. (icon ob flores errore flavos pessima). — V. prionantha var. latifolia Miq. Prol. 85. et V. prionantha Miq. 1. c. 84. p. p. — V. Kamischatica var. pekinensis Rgl. Pl. Radd. I. 230. — V. Patrini Aut. Flor. Ind. p. p. Japonia australi frequens: Nagasaki ubique ad agro- rum, sylvarum, fossarum viarumque margines, in mu- ris vetustis, montibus lapidosis cet., Yokoska (Savatier n. 97.), Yokohama; Korea; Luischu; China: Pekin, ostium Yang-tze in insula Saddle (Dr. Weyrich), For- mosa. India borealioccidentali (Royle) et peninsula (ex Wight). À praecedente saepissime optime distinguenda. Ad- sunt quidem rarissime specimina flore intensius vio- laceo parce barbato amplo, foliis oblongis in petiolum cuneatis, locis obvia ubi haec cum praecedente promis- cue crescit, quae inter utramque medium tenent, sed - uc fe probabilius hybrida censenda sunt. Vulgo locis siccio- ribus obvenit, quum V. Patrini humidioribus crescat. V. japonica juvenilis brevifolia floribus sat longe exsertis, fructifera spithamaea, sed occurrit toto anno florens et tunc major foliaque latiora plantae fructi- ferae habet. Flores hiemales observavi interdum 3—4- calcaratos. Specimen authenticum Langsdorffi in herb. Fi- scher., eirca Nagasaki lectum, serotinum, a diagnosi V. japonicae Ging. in DC. Prodr. I. 295. valde dif- fert: huic adscribitur capsula turgidosubrotunda et stigma immarginatum ut in V. hirta, prope quam lo- catur. Quum autem specimen unicum Fischeri flore et capsula singulis gaudeat, Ginginsianum quod vi- disse asserit vix divitius erat, quamobrem ab autore fortasse obiter examinatum fuit. Ceterum stigma hu- jus speciei magis quam in aliis affinibus variabile: in spec. Langsd orffi v. gr. anguste deltoideum anguste- que marginatum rostro valido crasso foraminulo majus- culo, in mea japonica saepius late deltoideum vel ob- cordatum late marginatum rostro brevi mox gracili minute perforato mox crassissimo foramine amplo, vidi imo stigma unum praeter foraminulum rostri aliud amplius centrale gerens. In plantu Lwischuana a Wey- rich lecta denique stigma obovatum concavum apice emarginatum basi perforatum fere erostre. V. japonicae Langsd. sane persimilis est V. macro- ceras Bge in Ledeb. fi. alt. I. 256, Icon. fl. Ross. t. 219, Fl. Ross. I. 245., sed nimis diversa stigmate fere uncinato (basi concava anguste crasseque margi- nata rostrum gracile elongatum minute perforatum exserente), flore barbato odorato, appendicibus sepa- — 126 — lorum depresso-rotundatis integris, neque elongatis truncatis dentatisque. Habitus etiam alienus: tota planta glaberrima, folia infima reniformiorbicularia basi truncata, reliqua cordatoovalia vel cordatoovata, omnia obtusa, flores minores calcare breviore, denique antherarum nectaria linearia obtusa, in V.-japonica longissima filiformia apice incurva, et planta fructifera quantum vidi non major. Nihilominus specimina pekinensia, a me ad V. japo- nicam, a cl. Regel ad V. kamtschaticam sub nom. var. pekinensis ducta, glabritie perfecta foliisque infimis truncatosubreniformibus ad V. macroceratem accedunt, sed stigma late marginatum breve rostratum, folia acuta acutius serratocrenata, calyx, petala imberbia, calcar longius V. japonicae. 7. V. phalacrocarpa. Obscure viridis tota hirta, flo- rens parvula fructifera saepe valde ampliata; radice pallida prope collum divisa, stipulis ultra medium ad- natis; foliis infiniis rotundatis, ceteris ovatis, omnibus e basi saepe profunde cordata in petiolum marginatum apice alatum demum longiorem subito attenuatis obtu- sis v. acutis minute crenulatis; flore profunde rubro- violaceo barbato longe calcarato caleare gracili com- presso; ovario villoso, stigmate crasse angusteque marginato; capsula ovali obtusa glabra. In Mandshuria: ad Amur australem, Usuri, Suifun fl., circa sinum Possjet ad limites Koreae, silvis fron- dosis lucidioribus, ad rupes umbrosas, rarius in pratis, | passim frequens. In Japonia boreali: Hakodate, ad declivitates littoreas graminosas sat frequens, Yoko- hama ad margines agrorum in consortio V. sylvestris non rara. — 727 — Pubes e pilis sat longis albis corrugatis patulis. Appendices sepalorum oblique rotundatae. Sepala ova- tolanceolata acuta v. obtusiuscula. Bracteae filiformes breves circa medium pedunculum. Planta fructifera interdum pedalis, florens bi-quadripollicaris. Arcte affinis hic V. japonicae Langsd., a qua tamen pube densa, fronde obscura, flore atrorubroviolaceo copiose albobarbato parvo, praesertim vero ovario vil- loso distincta, illic V. variegatae (ircutianae), quae petiolo immarginato, pube nulla v. minuta papillosa et foliis firmis dignoscitur. Quae vidi V. phalacrocarpae specimina fructifera omnia, folia, minime ut in V. ja- ponica dilatata et breviora subdeltoidea, sed longiora et profundius cordata acutioraque quam in planta flo- rente protulerunt. — Affinis fortasse etiam V. Keiskei Miq., quae praeter glabritiem foliaque reniformia v. rotundatocordata grosse crenata praesertim stolo- num praesentia et ovario glabro differt. Silentio tamen praeterire nolo, me ad Amur meridionalem inter nu- merosa alia specimen unicum fructiferum collegisse, ubi ex collo articulato longiusculo prodeunt rami arti- culati pollicares rosulam maternae aequimagnam fruc- tiferam ferentes, sed hi non stolonibus V. Keiskei ana- logi, quum non ex axillis foliorum radicalium hornotinis prodeant, neque floribus multo seriores sint. Sunt meo sensu capita radicalia qualia speciminibus vetustis omnium specierum hujus affinitatis propria sunt, casu raro basi non sessilia, sed elongata. Hujusmodi spe- cimen primo aspectu V. hirtam in mentem vocat, sed valde differt jam petiolo apice alato et capsula glabra. . V. hirta? var. glabella Rgl. Fl. Ussur. n. 77. ad Amur fl. prope Burejae ostium a Maack collecta, capsulis — 128 — glabris instructa, postea ab autore ad V. hirtam aman- data (Pl. Radd. I. 236), fortasse huc pertinet, sed plantam nunc in herb. horti Petrop. frustra quaesivi. 8. V.variegata Fisch. Parva humilis, radice prope collum divisa, stipulis ultra medium adnatis parvis; foliis carnosulis firmis obscure viridibus glabriusculis - v. pulvereopuberulis cordatorotundis cordatoovatisve obtusis petiolo immarginato; flore parvo violaceo longe calcarato pl. m. barbato; stigmate parvo apice mar- ginato orbiculari valide rostrato; capsula ovali obtusa. DC. Prodr. I. 293. — Turez. Fl. Baic. dah. I. 180. — Ledeb. Fl. Ross. I. 244. —- V. ircutiana Turcz. l. c. — V. Selkirki Miq. Prol. 85. p. p. (ex descript.) In ditione baicalensi - dahurica, Mandshuria: ad Amur superiorem et inferiorem (hic rara in saxis ex adverso Adi), fluvios Usuri et Li-Fudin, circa ae- stuaria Wladiwostok et Possjet, in desertis, collibus aridis, sylvis lucidis saxosis, agris sterilioribus re- quietis, in borealibus frequentior; in China boreali non procul a Pekino; nec non in Japonia, unde specimen 1 florens foliis concoloribus s. n. Miyama sumire a Keiske datum vidi in herb. Siebold. V. ircutianam Turcz., foliis concoloribus glabris longioribus minoribus, cum Regelio (1. c. 226) pro varietate V. variegatae Fisch. habeo. Dum brevis- sime pubescit var. chinensem Rel. sistit, circa Pekin cum typo et in Mandshuria ad fl. Suifun obviam. Plantula sub anthesi saepius pollicaris, parviflora, et fructifera vix tripollicaris, si typica foliis supra venis pallidis variegatis, subtus violaceis instructa, inter omnes sat facile cognoscenda, sequenti tamen ex * fronde similior quam aliis. - 29 — 9. V. Sieboldi. Minuta gracilis glabra, radice prope collum divisa; stipulis ultra medium adnatis; foliis cordatoovatis vel cordatoorbiculatis obtusis obiter cre- natis venis pallidioribus; sepalis acutis calcari crasso saccato longioribus; flore minuto albo imberbi; stig- mate truncato suberostri, ovario obtuso. — V. Sel- kirkin Miq. Prol. 85. p. p. In Japoniae alpibus: XK?wsów interioris montibus Kundsho-san, silvis vetustis, nec non in vuleano Wun- zen principatus Simabara, utraque florens. Folia fere V. variegatae var. ircutianae, sed venis pallidioribus variegata ut in V. variegata typica, flores albi, in modum V. blandae W. striati, quae species tamen rhizomate repente foliorumque forma abhorret. Specimina omnia gracilia, macropoda et microphylla, qualia interdum inter V. Selkirki, neque inter V. va- riegatam occurrunt, unde a Miquelio pro priore ha- bita. Occurrit in herbario Lugduno-batavo, V. varie- gatae et fortasse V. Selkirk? typicae intermixta sub nomine inedito V. Sieboldi Oudemans (in schedis), sed quum herbarium hocce ante oculos nunc non ha- beam, Oudemansium autorem pro certo laudare nequeo. Stigma V. Sieboldi truncatum immarginatum sub- deltoideum, mox convexiusculum angulo inferiore per- vium vix tamen rostratum, mox concavum centro aper- tura ampla pervium! Appendices sepalorum brevissi- mae depressorotundatae. b. Rhizoma articulatum. Plantae hujus seriei juveniles primum florentes radicem quidem fibrosam habent, sed a praecedentibus fibris numerosis tenuibus te- nerisque differunt. Mélanges biologiques. IX. 92 He — 10. V. Seikirki Goldie. Radice tenui albida, de- mum rhizomate-apice articulato ceterum subaequali utroque stolonibus hypogaeis elongatis passim flori- feris; stipulis ad medium adnatis; foliis membranaceis pl. m. pilosis profunde cordatis vel cordatoovatis acu- minatis vel acutis crenatoserratis; flore dilute violaceo imberbi longiuscule calcarato, stigmate truncato bre- vissime subrostrato; capsula ovali obtusa. — Goldie in Edinb. phil. journ. 1822. 319. — A. Gray Bot. Japan. 382. — V. kamtschatica Ging. in Linnaea I. 406. (1826). — V. umbrosa Fries Novit. 271. (1828). — V.imberbis Ledeb. Fl. alt. I. 257. (1829). — V. Sel- karkai var. glabra Miq. Prol. 85. In Sibiria, Dahuria, Kamtschatka, Mandshuria: ad Amur inferiorem et usque ad limites Koreae (Wladi- wostok) in sylvis umbrosis, in borealibus frequens, Sachalin, Japonia: Nambu ins. Nippon, Kundsho-san Kiusiu interioris, ad latera montium graminosa syl- vosa. Vidi praeterea e Rossia europaea, Suecia, Norve- gia, Canada, Michigan, New-York. Japonice: Miyama sumire i. e. Viola montis Mi. Calcar variat parum et fere duplo longius quam latum et uterque lusus in America occurrit, longe cal- caratus in Mandshuria, brevius. calcaratus in Hwropa et Japonia. Vix unquam plane glabra est, semper pili nonnulli manent ad marginem foliorum vel alibi. E supellectili collecta patet, V. Selkirki initio habere ra- dicem fibrosam tenuem elongatam, tum rhizoma albi- dum infra collum paullatim formatum filum emporeti- cum crassum, post anthesin stolones hypogaeos hori- zontales teneros filiformes emittens, mox breves mox elongatos. Colliguntur ita specimina vetusta subcae- os GOT o spitosa e capitibus pluribus, inter se rhizomatis ra- mis conjunctis constantia, vel juvenilia in radicem fibrosam abeuntia vel denique juvenilia e stolone orta, quae ultima, solo madido vel muscoso pro- pria, internodiis infra rosulam interdum valde elonga- tis gaudent et quasi breviter caulescunt. Habeo imo specimen tale e cauliculis duobus stolone horizontali ultra bipollicari conjunctis compositum, quorum alter florens, alter sterilis. Folia plantulae juvenilis etiam paulo diversa: saepe enim sunt cordatoovata acuta sinu basali apertiore. Planta vetustior autem folia ha- bet cordata subito acuminata sinu ad ostium subclauso originem versus dilatato et serraturas majores. Descriptio Friesii (Novit. 271.) a diagnosi mea discrepat «capsula lanceolata» in pedunculo terrae ad- presso, sed hoc verosimiliter ex capsula dehissa spe- ciminis macri, quale ab ipsa manu autoris datum habeo. In planta ejus vero hb. norm. Scand. fasc. V. e Me- delpadia capsula obtusa est, ut video in pl. mandshu- rica, japonica et americana. Ipse Fries serius (Novit. Mant. IIT. 118) laudat bonam figuram V. umbrosae suae in Rchb. Ic. fl. Germ. fig. 4492. et haec habet capsulam ovalem obtusam! Pedunculi fructiferi V. Selkirki . vulgo brevés erecti capsula valde nutante, foliis radicalibus quasi occultati, occurrunt tamen et elongati debiles, prostrati, vel firmiores erectiusculi. Flores plantae mandshuricae odori, an ita sint ubique, nondum constat. Var. pekinensem Rel. Pl. Radd. 230. ob calcar pe- tala aequans gracile, florem majorem, radicem napi- formem, folia leviter cordata glabra et stigma margi- natum ad V. japonicam Langsd. duxi. — 732 — 11. V. blanda W. Radice praecedentis, stipulis libe- ris lanceolatis; foliis infimis reniformibus ceteris ro- tundato- vel ovatocordatis hisce acutis vel breve ob- solete acuminatis; sepalis acutis; flore minuto albo imberbi brevicalcarato; stigmate submarginato breve rostrato; capsula obtusa. — Willd. h. berol. t. 24. — Rgl. l. c. I. 234. — V. brachyceras Turez. Fl. Baic. dah. I. 183. In regione Baicalensi prope Krugloje (Turcz.), in Kamischatka, rara. Praeterea in America boreali, unde e multis locis vidi. Inter nostras hinc V. Selkirki, illinc V. palustr? sub- similis; utraque floris majoris colore et foliis, prior calcari longo, secunda radice, stipulis, sepalis, capsula distinguenda. Specimina asiatica ab autoribus non sine dubio pro speciebus novis proposita sunt, sub- deflorata baicalensis sistit V. brachyceratem Turcz., ex ipso autore tantum petalo inferiore ceteris breviore neque, ut in icone V. blandae apud Reichenb. pl. crit. fig. 104., ceteris longiore et calcari brevissimo distinctam, kamtschatica ob stigma erostre a Regelio l. c. cum dubio V. Hookeriana vocatur. Sed stigma mox suberostratum, mox distincte rostratum occurrere frequenter observavi, petala in specc. americanis inve- niuntur talia qualia et in V. brachycerate describuntur, calcaris longitudo denique valde intra limites certos variabilis. Revera specimina fructifera?) Turczani- nowi, florentia e Kamtschatka omnibus punctis ame- ricanis simillima. Radix et modus crescendi rhizomatis ut in V. Selkirki, sed stolones saepe longiores et fere 2) Hisce jam impressis specc. baicalensia optime florentia in herb. Acad. Petrop. vidi, americanis simillima. — 733 — fibris radicalibus orbati, passim vaginis obsessi, quae in priore obsoletae. 12. V. palustris L. Cod. 6771. Rhizomate arti- eulato filiformi repente ramoso, stipulis liberis ovatis; foliis 2 — 4 reniformicordatis sepalisque obtusis; flore pallide violaceo brevicalcarato parce barbato vel im- berbi; stigmate truncato brevirostri; capsula acuta. In Siberia baicalensi (Turcz.) et hinc occidentem versus per Zuropam borealem. Var. epipsila (Ledeb. sp. pr.). Foliis vulgo 1 — 2 subtus pilosiusculis seriore acutiusculo, calcari lon- giore (parum breviore quam sepala). Ledeb. FI. Ross. I. 247. — V. repens Turcz. Cat. Baic., Trtv. et Mey. Fl. Ochot. n. 53. In Sibiria orientali ,. Dahuria, Kamischatka, Man- dshwria: ad Schilkam, Amur inferiorem, affluentes Uswri superioris, portu St. Wladimiri, in silvis mu- scosis paludosis, caricetis, ripa limosa rivulorum syl- vaticorum, nec non rarius ad saxa humida; Sachalin. Praeterea in Europa boreali, Sitka. Stigma, contra Turczaninowium, in utraque iden- ticum, bene observantibus Ruprecht (Fl. Ingr. 126.) et Regel (Pl. Radd. I. 233.) et occurrunt formae in- termediae (hybridae?), ex iisdem. Planta sibirica ta- men, quot ejus specimina examinavi, rostrum stigma- tis longius habet quam epipsila europaea. 13. V. vaginata. Trunco subterranco articulato ra- moso pluricipiti valido nigrescente, collo vaginis brun- neis integris circumvallato; stipulis liberis; foliis pro- funde late cordatis subito acuminatis crenatis, petiolis pedunculisque aequilongis basi sensim distincte in- — 734 — erassatis; flore magno pallide violaceo striato imberbi brevicalcarato; stigmate marginato; ovario acuto. Yezo, frequens in luco umbroso graminoso Crypto- meriae japonicae prope Hakodate. V. cucullata Ell., huic subaffinis, differt rhizomate fibrisque vaginis et stipulis albidis, petiolis pedun- culisque gracilibus tenuibus, neque crassis basinque versus incrassatis, folio reniformicordato acutiusculo v. obtuso, petalis profunde violaceis copiose barbatis, capsula obtusa. Sepala autem simili modo albomar- ginata (tamen eciliata), calcar aeque crassum et breve, antherae stigmaque eadem. Species robusta, rhizomate a ceteris hujus seriei diversissimo, illi V. hirtae analogo, sed estolonoso, ca- lamum scriptorium crasso, petiolis pedunculisque pur- purascentibus, foliis ultra bipollicaribus subtus ad venas pubescentibus petiolis non multo brevioribus, stipulis ovatolanceolatis indivisis, flore ultra pollicari inodoro in modum V. pinnatae violaceostriato, sepalis ovatis obtusiusculis appendicibus quadratis apice dentatis, calcari scrotiformi sepalis breviore. II. Caulis ad rosulam foliorum radicalium ex axillis florigerorum reductus, dein ex axillis eorundem saepissime stolones epigaeos fo- liatos prostratos vulgo iterum floriferos, in 15. et 18. radicantes, emittens. 14. V. Keiskei Miq. Prol. 85. Glabra, post anthe- sin stolones foliatos ex axillis emittens; rhizomate brevi obliquo dense fibroso; stipulis ad medium adnatis; foliis reniformibus v. reniformirotundatis obtusissimis crenatoserratis, petiolis aequaliter anguste marginatis; flore subimberbi longe calcarato; stigmate marginato rostrato, ovario obtuso. — 199 — In Japonia (bot. japon.! in herb. Lugd. bat. specc. 2.), ex alio loco communicavit Miquel sub nom. falso V. sylvestris acaulis, ex urbe Yedo accepit Dr. Savatier V. verecundae admixtam et cl. Franchet sub nom. V. Keiskei florentem misit, admixta V. hirta (nipponica) fructifera. / Ex Miquel flores (ad siccum) fortasse flavi, mihi potius dilutius violacei fuisse videntur. Affinitas speciei minus notae subdubia, forsan cum V. phalacrocarpa, quae pube copiosa, fiore barbato, stolonum absentia cet. distincta, vel cum V. diffusa Ging., ob petiolos submarginatos. Auctor speciei habitum non male ob foliorum formam cum V. odorata comparat. Si poni- mus, flores revera flavos esse, tum affinitas proxima videtur cum V. rotundifolia Mx., cujus var. pallentem . Bkse. Kamschatka habuit Gingins (DC. Prodr. I. 295), a nemine postea visam. V. rotundifolia americana, qua- lem ante oculos habeo ab A. Gray et Eaton et ejus formam: clandestinam ab Hookero et Goldie missam, a nostra differt pubis praesentia, flore minore brevis- sime calcarato, praesertim vero stolonibus aphyllis demum ex rhizomate ortis, qui in nostra foliati sunt et ex axillis foliorum radicalium ipsorum prodeunt. 15. V. diffusa Ging. in DC. Prodr. I. 298. Pu- bescens v. glabrata pallide virens, ex axillis foliorum radicalium stolones radicantes elongatos apice foliatos saepeque floriferos emittens; stipulis liberis subulatis; foliis crenatis infimis v. omnibus truncatoovatis ro- tundatisve, ceteris saepissime subcordatoovatis cor- datooblongisve; petiolo alato demum lamina longiore; flore pallide coeruleo imberbi brevicalcarato; stig- ‘mate immarginato suberostrato subcapitato; capsula 2 ABB obtusa glabra. — B&h. Fl. Hongk. 20. — V. tenwis Bth. in Lond. Journ. I. 482.; Kew Journ. III. 260. Hab. In China australi: Hongkong, frequens - (Wright!), nec non in India orientali: Népal, Khasia!, Sikkim. | Flos ex Bentham pallidus, ex G. Don Gard. syst. I. 327., verosimiliter ex sicco, luteus, ex Wrightio in schedis pallide coeruleus. Stigma a Benthamio clavatum subcapitatum dicitur, ipse video immargina- tum sat convexum rostro brevissimo non exserto; simili modoGinginsdescribit subcapitatum rostro brevissimo obtuso nudo et in $ stigmate immarginato convexo enumerat. — An huc ducenda V. Parkeri Champ., de qua confer ad calcem, inter species minus notas? 16. V. yezoénsis. Acaulis pubescentihirta, rhizomate obliquo articulato brevi; stipulis ad medium adnatis; foliis imis reniformicordatis ceteris profunde auricu- lato-cordato-ovatis apice attenuato obtusiusculis cre- natis; sepalis obtusis longe dentato - appendiculatis ; flore lacteo inodoro imberbi longe calcarato; stigmate uncinato immarginato convexo brevissime rostrato; ovario obtuso glabro. Fruticetis subpaludosis prope Hakodate ins. Yezo frequens. A V hirta L. stipulis ad medium adnatis, ovario glabro, foliorum et stigmatis forma, floris colore, a V. Keiskei Miq., quacum stipulis, flore longe calcarato, crenis foliorum majusculis congruit, stigmate convexo immarginato, foliorum forma, pube copiosa differt, nec aliis speciebus quod sciam affinis. Stipulae parte libera ovatolanceolatae acuminatae, parce et breve ciliatodentatae. Pedunculi infra medium mom — 737 — bracteati. Sepala ovalia obtusa. Petala ad ungues stri- ata, infimum striis violaceis, cetera lilacinis, calcar crassum, a latere compressum, apice lilacino suffusum, sepalis longius. Specimina florentia stolonum ne vesti- gium quidem ostendunt, sed rhizomata nonnulla viden- tur e stolonibus vetustis plantae matris orta. 17. V. hirta L. cod. 6770. a. typica: Florens nana, fructifera ampliata, stolonibus foliatis brevibus ex axillis foliorum radicalium raris, rhizomate pluricipiti, capitibus articulatostipitatis approximatis ; stipulis basi adnatis crasse ciliatis; foliis infimis subreniformibus ceteris cordatis omnibus acutis crenulatis; sepalis ob- tusis breve integreque appendiculatis; flore inodoro pallide violaceo parce barbato brevicalcarato; stigmate uncinato immarginato convexo valide rostrato; capsula in pedunculo prostrato erecta subglobosa hirta valvis dehissis planis. — Turez. 1. c. 183. — Ledeb. I. c. I. 248. : Hab. In regione baicalensi ad. fl. Angaram, jenise- ensi ad Krasnojarsk, et occidentem versus per Huro- pam totam. | Var. collina Rgl. Pl. Radd. I. 236: stipulis an- gustioribus densius et longius ciliatis; flore odorato. — V. collina Bess. Enum. n. 243. — Ledeb. I. c. I. 249. — Maxim. l. c. 49. Hab. Yezo, declivitatibus graminosis montis juxta Hakodate; ins. Sachalin; Mandshuria: ad Usuri medium, in populetis et ad margines sylvarum fron- dosarum, in montibus Bureicis, ad Amur inferiorem et superiorem; praeterea in Rossza europaea et Caucaso. Specimina yezoénsia et mandshurica, magno spatio a proxima statione sejuncta, omnibus notis quidem cum | Mélanges biologiques. IX. | 93 — 738 — typica V. collina Bess. conveniunt, florentia tamen mi- nutiora sunt, incipiente anthesi pollicaria. Tali statu facile confundi possunt hinc cum V. sylvestri grypoce- rate acauli, illinc cum V. japonica vernali, sed ab utra- que viva flore odoro, sicca rhizomate vetusto pleio- cephalo nudo articulato, ut sileam de calcari breviore, stigmate convexo longe rostrato, ovario hirto cet. facili negotio discernenda. Var. japonica : semper stolonifera, foliis infimis re- niformibus cum apiculo, sequentibus profunde reni- formicordatis acutiusculis. An huc V. hirta Thbg FI. Jap. 326? (in herb. ejus non adest). In Nippon media fructiferam collegit Tschonoski; e Kamtschatka spec. 1 fl. frf. adest in hb. Fisch. Pedunculi fructiferi omnino praecedentium varieta- tum, ex axillis axeos principalis et inferioribus stolo- num, ut vidi v. gr. in V. hirta var. stolomifera Tausch hb. bohem. Stigma et sepala etiam eadem. Folia fere identica vidi in specimine hungarico a Lang olim cum Ledebourio communicato, de quo men- tio facta in Fl. Ross. I. 249. sub V. hirsuta Schult. Prima fronte diversissimum videtur specimen kam- tschaticum. Hoc sistit stolonem vetustum sine radice v. fibris radicalibus ullis, abruptum igitur a planta matre, rosula ampla foliorum pedunculos florales emittente terminatum, ex nodis partis nudae stolones laterales foliatos basique floriferos gerentem. Habet igitur ha- bitum proprium, sed stigma, calcar, petala parcius barbata, floris magnitudo, capsulae pubes, structura et situs omnino hujus speciei. An tota var. japonica forma climatica, vere valde — 139 — pluvioso harum regionum orta, an species sui juris, ulteriori investigationi in vivo commendatur. Adest praeterea forma magis adhuc memorabilis, quam nomine provisorio V. nipponicae salutabo: folia infima orbiculata vel orbiculatoreniformia apice acu- tiuscula, basi sinu profundo angusto, sequentia rite reniformia rotundato-obtusissima, e sinu angusto et profundo brevissime in petiolum subprotracta, maxima 8 cent. lata, 7 cent. q. exc. longa, petiolo 25 cent. longo, erecto! Petioli reversopilosi, lamina utrinque ad venas pilosa margineque late obiter crenato ciliata. Stipulae lanceolatosubulatae ciliatae, fere liberae, sub- hyalinae caducae. Stolonum vestigia adsunt distincta. Pedunculi supra medium bracteati, debiles breves. Capsula parva globosa hirta oligosperma. — Differt igi- tur a ceteris varr. praesertim in eo, quod folia seriora non acutiora, sed obtusiora, sed flores et stigma ignota. Hab. Nippon: Yokohama (Siebold), Kanagawa silvis umbrosis (ipse), Yedo (Savatier! sub nom. V. Keiskei et cum illa florente mixtam accepi a cl. Franchet), 18. V. serpens Wall. in Roxb. Fl. Ind. ed. Wall. II. 449. Pubescens, rhizomate articulato pleiocephalo capitibus stipitatis, stolonibus dum adsunt filifor- mibus foliatis elongatis radicantibus; stipulis basi adnatis subulatis fimbriatis; foliis profunde cordatis cordatoovatisve obtusis acutis v. saepius acuminatis crenatis; sepalis acutis breve appendiculatis; flore parvo albidocoerulescente barbato brevicalcarato ino- doro; stigmate convexo brevissime rostrato; capsula in pedunculo debili suberecta globosa pubescente valvis dehissis planis. — Hook. Fl. of Brit. Ind. I. 184. — V. aspera. Ging. in DC. Prodr. I. 295. — V. Wightiana x. pm Wt. Icon. 943. — V.confusa Champ., Bth. Fl. Hongk. 184. — Omnia synn. ex Hooker. Hab. in China australi: Hongkong (ex Bentham). Plantam chinensem estolonosam, ex ipso Bentham non satis notam et in posterum fortasse V. serpenti subjungendam, a me non visam, duce Hookero sub specie Wallichiana enumero. Hujus specimina in- dica numerosa quidem ante oculos habeo, sed pauca authentica, ita ut non dijudicatum relinquere coactus sim, an V. serpens re vera V. distanti W all., capsula cartilaginea elastice dehiscente instructae, tam arcte affinis, an formae variae ad priorem amandatae con- specificae, an stigma tam "variabile sit, ut suspicatus est ill. auctor florae Indicae. Descriptio V. odoratae Lour. Fl. Cochinch. 627. (excl. syn.) in V. serpentem Wall. satis quadrat ob «stolones filiformes repentes perennantes», nec con- tradicunt «folia cordata subacuta, flores parvi». Sed flos dicitur coeruleopurpureus odore gratissimus. — Ex Loureiro hab. Cantone in hortis et prope vias, inde in Cochinchinam delata, ubi raro culta. Adnot. Capsula V. hirtae et V. odoratae L., V. ser- pentis W all. et fortasse aliarum, a ceteris Violls valde differt, non tantum situ erecto in pedunculo debili prostrato et hirsutie, sed etiam structura. Non est enim coriacea, Hi et dura, maturitate in valvas carinatas TI: arcteque complicatas secedens, ut in reliquis, sed carnosa, tam mollis, ut a seminibus ma- turescentibus parietes capsulae gibbis tot quot semina instruantur, et maturitate valvae dehissae planae, ecarinatae et non elasticae semina vi emittere nequeunt. — 741 — II. Flores vernales primi ex axillis foliorum radicalium, seriores ex axillis caulinis, in 19. et 20. caulis primarii nunc elongati, in 21. caulium secundariorum ex axillis rosulae axeosabbreviatae primariae ortorum. Stipulae liberae. 19. V. Langsdorffi Fisch. in DC. Prodr. I. 296. Rhizomate articulato obliquo valido post incipien- tem anthesin caules foliatos et florentes vulgo ascen- dentes basi vaginis fuscis aphyllis obvallatos emittente; stipulis amplis subintegris; foliis cordatoreniformibus cordatorotundisve infimis obtusis superioribus pl. m. acutiusculis; floribus caulinis ex axillis superioribus minime subcoetaneis longe pedunculatis folia superan- tibus violaceis barbatis breve calcaratis; stigmate un- cinato basi marginato longe rostrato; ovario acuto. — V. mirabilis 8. Langsdorffi Rgl 1. c. I. 240. tab. VI. fig. 24— 929. (acaulis). Hab. In Sibiria orientali: tres mansiones ante Ja- - kutzk, Kamischatka, ins. St. Pauli, Kurilis, Sachalino, nec non Unalaschka. — Specimina livonica, ex Regel a Basinero s. n. V. mirabilis lecta (lusus e. livonica l. c. 243.) minime livonica, sed confusione quadam ad schedulam Basineri V. mirabilis affixa, cujus specimen fructiferum schedula Basineriana V. arenariae aï- flictum est. Evolutione florum caulinorum a V. mirabili L. certe differt et stigma diversum. Caulis V. mirabilis folia floresque vulgo apice tantum profert, semper autem internodia caulina ante anthesin tota elongantur, tum flores fere eodem tempore aperiuntur et pedicelli eorum folio saepissime multo breviores sunt. V. Langsdorffi vero incipientem caulem ex infima axilla flore longe pedunculato ornat, in cujus quasi axilla nidulat axeos aD = continuatio brevissima, tum flore infimo deflorato in- ternodium sequens evolvitur cum flore multo igitur seriore, et sic postea. Omnes videntur petaliferi et fertiles, tales tamen vidi occurrere et in sequente. Stigma, apud Regel fig. 26. bene, nimis parvum tamen, delineatum, caput anserinum sat exacte re- fert, ubi margo incrassatus caput, stylus collum an- seris simulat, rostrum vero elongatum obtusum ean- dem erga caput proportionem in utroque tenet. Dum acaulis a sequente aegre dignoscitur appen- dicibus sepalorum brevioribus, calcare breviore, nec- tariis antherarum inferiorum hamatodeltoideis, nec hamatosubulatis, praesertim vero stigmatis forma semper constante. 20. V. mirabilis L. Cod. 6777. Rhizomate prae- cedentis eodem tempore caules foliatos floriferos basi vaginis aphyllis fuscis obvallatos strictos emittente; stipulis foliisque praecedentis; floribus caulinis folio subbrevioribus onmibus subcoétaneis, saepissime cum foliis in apice caulis nudi dispositis, violaceis modice calcaratis barbatis; stigmate uncinato convexo im- marginato brevirostri; ovario capsulaque acuminatis. — V.brachysepala Maxim. Fl. Amur. 50. Hab. In tota Mandshuria frequens, in borealibus tamen vulgatior, Dahuria, regione Baicalensi ad Anga- ram, Jeniseensi ad Krasnojarsk; in Japonia: Nippon media (Tschonoski! fr. immat.). Occidentem versus per Sibiriam et Rossiam abit in Europam, exclusa tamen australi. | | Florem pl. mandshuricae inodorum esse semel adno- tavi, an semper ita, nescio. V. brachysepala, a me olim proposita, sepalis brevioribus saepe obtusis, semper a inter typicam rara crescit ad fl. Amur, ubi denuo a. 1859 collegi, sed vix aliud quam forma V. mirabilis. 21. V. sylvestris Kit. in Schult. Ostr. Fl. I. 423. a. typica: Vernalis acaulis, tum e foliorum radica- lium (rarissime deficientium) axillis caules adscenden- tes floriferos saepissime a basi foliatos emittens, sti- pulis fimbriato - laciniatis petiolo multo brevioribus submembranaceis; foliis infimis v. omnibus reniformi- cordatis ceteris cordatis acutiusculis v. breve acumi- natis; floribus violaceis barbatis breve calcaratis, cap- sula acuta. — Ledeb. Fl. Ross. I. 253. — Maxim. Fl. Amur. 51. — V. canina S. Z. Fl. Jap. fam. nat. I. 169. n. 259. — V. canina 8. sylvestris Lam., Re- gel Pl. Radd. I. 245. Hab. per Zuropam, unde transit in totam Sibiriam, — Mandshuriam, Kamischatkam, Sachalinum, nec non ins. Yezo. 8. rupestris Rgl. l. e. 250. Minor, tota et ad cap- sulam pubescens, caulibus abbreviatis , foliis omnibus late subreniformi-cordatis. — V. rupestris Schmidt. Boh. n. 249. — V. arenaria DC., Ledeb. |. c. 254. — A Hab. in flora Baicalensi-Dahurica et Kamtschatka, et occidentem versus ut praecedens. Mediante var. sabulosa Rchb., quae simillima, sed glabra, in praecedentem abiens. Var. sabulosa in di- tione nostra observata est regione Baicalensi, Udensi et Kamtschatka. | y. grypoceras A. Gray in Perry Exped. 308. (sp. pr.). Acaulis ex axillis foliorum radicalium nume- rosorum copiose florens, pedunculis saepe folia plus duplo superantibus, tum caules emittens floriferos ut in a. cui fruetifera simillima fit; stipulis dense pro- Nr Ve fundeque laciniatis; flore imberbi v. parcissime bar- bato saepius longe calcarato, stigmate breviore, cetera ut in a. — V. canina €. japonica Ging.? l. c. 298, ex A. Gray ibid.— V. canina var. imberbis A. Gray Bot. Jap. 382. — V. Reichenbachiana, V. Riviniana et V. grypoceras Franch. Savat. Enum. I. 42. 43. Hab. per totam Japoniam vulgaris, in pratis, de- clivitatibus graminosis collium, rupibus muscosis, sil- vis lucidis et umbrosis. Japonice: Yabu sumire. Varias secundum stationes induit formas, supra enu- meratas varietates fere omnes simulans. Saepissime tota planta glabra, sed occurrit et pubescens. Ludit flore pallidius violaceo (vulgatissimo) et pulchre in- tensius azureoviolaceo tunc subfragrante, vel raris- sime albo, calcari fere petala aequante adunco v. recto vel fere tam brevi ut in typica sylvestri, concolore v. flavido, petalis saepissime imberbibus v. rarius parce barbatis, minoribus vel fere duplo majoribus (forma macrantha A. Gray, circa Hakodate in fruticetis um- brosis a Wright et me ipso collecta). Flores hiema- les circa Nagasakı observavi interdum 3-calcaratos vel 4-petalos ecalcaratos. Mediante planta sachalinensi V. sylvestris, calcari solito jam longiore instructa, jungitur cum «., a qua tamen vernalis plerumque valde distincta videtur flo- ribus radicalibus numerosis et longepedunculatis, quo signo sane persimilis fit V. Mühlenbergianae Torr., nuper à botauicis Americanis omni cum jure V. syl- vestri (caninae) subjunctae. Flores radicales enim plan- tae quam americanae tam japonicae neque semper longe pedunculati neque semper evoluti occurrunt, fo- — 745 — lia radicalia sic dicta ipsa saepius nil sunt nisi ramea- lia infima internodiis nondum elongatis et omnia ce- tera signa sat vaga et vagiantia inveniuntur. Melius igitur videtur, V. sylvestrem, grypoceratem et Mühlen- bergianam pro varietatibus unius speciei amphigaeae habere transitubus innumeris inter se conjunctis, at- tamen secus regiones geographicas sat bene distin- guendis. Adnot. A multis scriptoribus V. sylvestris Kit. a V. canina L. non distincta habetur, ita v. gr. ab opti- mais observatoribus Mertensio et Kochio, ab exper- tissimo Trautvettero aliisque, Reichenbach imo ipse utramque tute sola capsula distingui contendit. Ab aliis autem diversae creduntur in eo, praeeuntibus ni fallor Al. Braun et Doell, quod V. sylvestris ra- mos floriferos ex axillis foliorum radicalium rosulam in apice caulis primarii brevissimi formantium, V. ca- nina autem ex caule primario elongato aphyllo emittit; conf. Döll, Fl. Bad. 1260, 1264. Equidem fateor, hane differentiam vel plane fallacem esse vel me sal- tem plantas in herbario examinantem effugere. Obser- vavi enim in innumeris speciminibus europaeis, quae sub oculis sunt, transitus innumeros inter caudices fo- liatos brevissimos et aphyllos elongatos. Celakowski (Prodr. Fl. Boehm. 480) etiam quidem Doellii di- stinctionem secutus est, V. sylvestri axin primariam indefinitam brevissimam foliosam tribuens, V. caninae axin definitam, sed jam addit, rhizoma V. canınae ini- tio etiam esse abbreviatum, dein elongari et tunc fo- lis carere. Recte igitur, me judice, a nonnullis ex habitu utraque species conjungitur. Nemo vero, quod Mélanges biologiques. IX. 94 zs qu s sciam, capsulae diversitatem hucusque negavit. Quum insuper in ditione nostra utraque species optime sem- per distincta neque unquam, transitus offerre videatur, equidem utramque seorsim enumeravi. IV. Caules erecti ex rhizomate aphyllo orti; stipulae liberae. 22. V. canina L. Cod. 6773 p. p. a. typica Trautv. Pl. Schrenck. n. 179: Caulibus erectis basi demum nudis; stipulis laciniatociliatis pe- tiolo multo brevioribus; foliis inferioribus v. omnibus cordatis ceteris cordatoovatis acutiusculis; floribus omni- bus caulinis pallide violaceis barbatis breve calcaratis; stigmate uncinato convexo immarginato; capsula ob- longa obtusa. — Rgl. |. c. 244. excl. 8. et à. Hab. in Mandshwria boreali passim, in flora Baica- lensi-Dahurica et occidentem versus. Q. acuminata Rgl. Pl. Radd. 247: Ut praecedens, sed vulgo major, stipulis foliaceis pectinatolacinia- tis v. pinnatifidis petiolo saepe aequilongis; foliis cordatis subito acuminatis; flore minore albo v. pal- lide lilacino. — V. acuminata Ledeb. Fl. Ross. I. 252. — Maxim. Fl. Amur. 50. — F. Schmidt. Fl, Sachal. n. 69. — Hee in Journ. of bot. XIII. 131. — V. micrantha Turcz. in Bull. Mosc. V. 183. et X. X 7. p. 148. — V. laciniosa A. Gray in Perry Ex- pedit. 308 (ex descript.). Hab. in Japonia: Nippon media in pratis (Tscho- noski! fl.), sylvis et declivitatibus graminosis umbro- sis inter frutices frequens circa Hakodate ins. Yezo; Sachalino; tota Mandshuria frequens; China boreali ad radices rupium montium In-shan (Kirilow), in m. — 747 — Po-hua-shan (Dr. Bretschneider); in Dahuria ad fi. Argun et Nertscha, Planta continentalis petala alba inferiora basi vio- laceostriata, planta japonica similia vel rarius etiam lilacina habet. Ab hac specie non differre videtur V. striata Ait., flore majore «lacteo» vel «flavescente», stipulis mino- ribus minusque profunde divisis potissimum digno- scenda. | Omnium nostratium robustior et altior (ad bipeda- lis), tantum V. Raddeanae aeque alta. 23. V. montana L. Cod. 6774. Caulibus numerosis erectis basi demum nudis, stipulis angustis foliaceis in- Cisodentatis petiolo subaequilongis; foliis ovatolanceo- latis in petiolum alatum cuneatoattenuatis; floribus om- nibus caulinis pallide coeruleis barbatis breve calcaratis; stigmate convexo immarginato breviter uncinato; cap- sula oblonga acuta. — Rel. Pl. Radd. I. 251. — V. persicifolia Roth, Turez. Fl. Baic. Dah. I. 187. — V. elatior Fr. (pl. Turcz.), V. pratensis M. et K., V. stagnina Kit. Ledeb. Fl. Ross. I. 251. 252. Hab. in flora Baicalensi circa Balagansk (ad fl. An- garam infra Irkutzk) et hinc occidentem versus. A Doell (Fl. Bad. l. c.), ob formas intermedias rarius observatas varietas V. caninae habetur, a ceteris auto- ribus omnibus legitima species creditur. 24. V. Raddeana Rgl. Pl. Radd. I. 256. tab. VII. fig: 1—5. Glabra multicaulis gracilis erecta v. flac- cida, stipulis foliaceis angustis subintegris petiolum vulgo superantibus; foliis anguste oblongis basi ha- stato-cordatis petiolum apice alatum superantibus; pedunculis demum folio longioribus; flore parvo cae- as rulescente imberbi breve calcarato; sepalis acumina- tis; stigmate convexo submarginato brevissime ro- strato; capsula oblonga acuta. Hab. in Mandshuriae montibus Bureicis ad Amur meridionalem sitis (Radde!): pratis paludosis circa Pompejewka frequens (ipse). Praecedenti affinis, ut recte monuit cl. Regel, qui tamen stigmatis minuti structuram non recte exposuit et delineavit, neque sectionem indicavit. Ex mea senten- tia a sectione Nomimii Ging. non nimis repugnat, prae- ter minutiem stigmatis et pilos breves interdum eircum- circa orificium irregulariter dispositos et non semper evolutos,sed ad structuram bene perspiciendam stigma aqua fervida necesse est imbuere, tunc autem aqua superficiem tegente evaporatà examinare. V Caulis erectus e bulbo ortus, demum ex basi supra bulbum sto- lones aphyllos emittens. 25. V. bulbosa. Nana, bulbo carnoso squamato bul- biparo stolonibusque nudis (demum in bulbum incras- satis?) perennans, pilosa, breve caulescens erecta; fo- lis approximatis alatopetiolatis cordatis ovatisve ob- tusiusculis crenatis; stipulis triente adnatis ovatolan- ceolatis ciliatis; pedunculis axillaribus folia parum superantibus; flore minuto albo imberbi brevissime calcarato: sepalis ovatis acutis; stigmate marginato brevirostri; ovario trigono glabro. |. Hab. in Chinae prov. Kansu (Przewalski). Unica Violarum quod sciam bulbo instructa. Plantula tota cum .radice vix tripollicaris, parte epigaea pollicari v. bipollicari. Bulbus magnitudine pisi, e squamis crassis carnosis 7—8 imbricatis, cum — 149 — bulbillis singulis inclusis ex axillis nonnullis. Cauli- culi pars inferior vaginis paucis obsessa, e quarum axillis sub anthesi prodire incipiunt stolones filiformes horizontales nudi, nonnulli tripollicares. Petioli la- mind 10:10 ad 6:15 mill. magna paullo longiores. Flos diametro 7 mill. E Sect. 2. Dischidium. Ging. Stigma accuratius examinatum vix rite bilobum. Est quasi stigma truncatum (v. gr. V. Sélkirki) a latere ita compressum, ut sulco ver- ticali peraratum et quasi bilobum appareat, neque deest interdum inferne angulus parvus vix protrusus, vestigium sane rostri quale occurrit ex, gr. et in V, Sieboldi. Tota sectio fortasse melius in No- mimium mergenda. 26. V. biflora L. Cod. 6778. Rhizomate arti- culato dense fibroso; caulibus debilibus basi stipulis aphyllis foliisque radicalibus longe petiolatis fultis: stipulis basi adnatis obtuse ovatis; foliis omnibus reni- formibus crenulatis; pedunculis axillaribus folia supe- rantibus; floribus omnibus caulinis parvis luteis im- berbibus breve calcaratis; stigmate bilobo; capsula ovali cum apiculo. — Ledeb. Fl. Ross. I. 254. — Rgl. l. c. 253. — F. Schmidt Fl. Amg. bur. n. 64, Fl. Sachal. n. 71. —- Hce. in Journ. of bot. XIII. | 1831. — V. Wallichiana Ging. in DC. Prodr, I. 300. Hab. in Kamitschatka, Sachalino, Japonia: prov. Nambu alpibus (Tschonoski), Sibiria orientali, Man- dshuriae alpibus borealibus, Dahuria, Altas, Songaria, Mongolia: montibus Alaschan (Przewalski); China boreali: montibus Po-hua-shan (Kirilow, Bretschnei- der) et Siao-wu-tai-shan (Hancock), prov. Kansu (Przewalski), nec non in Himalaya à Nipal ad Tibet occidentalem, in America boreali frigidiore et Europa arctica et alpina. m Folia superiora vulgo ut radicalia obtusa, scd ra- rius et apud nos occurrunt acuta. Semper obtuse acu- minata inveniuntur in planta songarica et tianschanica, quae tota vulgo robustior fere pedalis fit et var. 8. acutifoliam Kar. Kir. sistit (Enum. n. 137). 27. V. verecunda A. Gray Bot. Jap. 392. Rhi- zomate brevi articulato dense fibroso, caulibus debili- bus basi foliis radicalibus longe petiolatis fultis; sti- pulis basi adnatis lanceolatis ovatisve aeutis parce dentatis; foliis omnibus reniformibus crenulatis infi- mis obtusis ceteris acutiusculis; floribus parvis omni- bus caulinis folia superantibus albis v. albidolilacinis imberbibus v. parce barbatis brevissime calcaratis; stigmate bilobo; capsula oblonga acuta. — Miq. Prol. 86. — V. japonica Miq. Cat. 9. nec Langsd. — Fr. Sav. Enum. I. 42. — V. palustris Thbg.! Fl. Ja- pon. 326. Hab. frequens per totam Japoniam, v. gr. circa Hakodate pratis fruticetisque ubique; Yokohama simi- libus locis; Yokoska in silvaticis (Savatier n. 107.), Hakone (Siebold!); Nagasaki (Thunberg!) in pratis silvarum secus rivulos alibique; ad pedem vulcani Wunzen. In Chinae ins. Formosa (Oldham n. 20.). Japonice: tsubá sumire. 8. semilunaris: foliis ambitu ovalibus sinu angusto usque ad centrum attingente in | Cetera pl. typicae. In N?ppon media legit Tschonoski 1864. Y. excisa (Hance in Seem. Journ. bot. 1868. 297. Sp. pr.): caulibus ad nodos radicantibus saepe elon- gatis, petalis dilute violaceis. Cetera ut in ß. Hab. in China australi: prov. Canton variis locis! — (51 — Stigma in V. excisa sectionis Nomimii ex Hanceo,. mihi potius bilobum Dischidii videtur. Solis caulibus radicantibus, a me inter numerosissima specimina plantae japonicae nunquam observatis, a V. verecunda differre videtur, quacum mediante var. 8. conjungitur. Planta habitu sat variabilis, mox gracilis erecta ultra pedalis, mox palmaris cauliculis abbreviatis subdecumbentibus, foliis rite reniformibus v. magis rotundatis v. anguste semilunatis, petalis saepissime albis ad basin violaceostriatis, rarius et in Japonia dilute lilacinis. Semper tamen sibi constans, neque ulli praeter V. bilobam affinis. Sect. 3. Chamaemelanium Ging. 28. V. uniflora L. Cod. 6779. Rhizomate arti- culato obliquo robusto fibris radicalibus crassis obsito ; caule stricto erecto basi ipsa stipulis aphyllis rarius folio radicali longe petiolato late cordato acuminato fulto; foliis caulinis ad apicem caulis confertis brevis- sime petiolatis ovatis cordatisve acuminatis omnibus saepius profunde crenatoserratis; stipulis basi adnatis herbaceis minutis retiexis; pedunculis ex foliorum cau- linorum axillis folio brevioribus; floribus i—3 luteis brevissime calcaratis papillosobarbatis; stigmate capi- tato cum fasciculis pilorum ad latera; capsula oblonga acuta. — Rgl. Pl. Radd. I. 254. -— V. canadensis var. sitchensis Miq.! Prol. 86., nec L. nec Bong. a. Capsula minute pubescente. Hab. in Mandshuria austroorientali: silvis frondo- sis ad Usuri superiorem, circa sinus Sti Wladimiri, Olgae et Possjet, nec non circa aestuarium Wladiwo- stok, sat frequens. Ad ripam Baicalis borealem. TON b. Capsula glabra. Hab. in Japoniae ins. Kiusiu, jugo centrali Kun- dsho-san, locis rupestribus graminosis. In Mandshuria austroorientali ad fl. Suifun (Goldenstädt) et in &- biria «a Tomo fl. ad Lenam» (Gmelin, alii) frequens. . Planta sibirica a nostrate foliis apice saepe trunca- tis et grandidentatis differt. 29. V. glabella Nutt. in T. et Gr. Fl. N. Am. 1: 142. Rhizomate articulato obliquo valido crasse fibroso, caule basi et infra medium stipulis aphyllis instructo debili flexuoso, foliis radicalibus longe pe- tiolatis reniformicordatis acutis, caulinis summis 3—4 confertis brevissime, ceteris 1—2 remotiusculis lamina cordatà subito acuminatá brevius petiolatis, omnibus crenatoserratis; stipulis parvis membranaceis ovatis v. lanceolatis acutiusculis erectis; pedunculis ex axillis foliorum caulinorum omnium laminam fere aequanti- bus; floribus 2—5 flavis papillosobarbatis brevissime calcaratis; stigmate capitato ad latera fasciculatopi- loso; capsula oblonga acuta glabra. — Brew. et Wats. in Bot. of Calif. I. 57. (excl. syn. nonn.) — V. cana- densis 8. sitchensis Ledeb. Fl. Ross. I. 254. — V. canadensis Hook. Fl. bor. Am. I. quoad pl. occiden- talem. — Bongd. De veget. ins. Sitcha n. 14. — V. biflora 8. sitchensis Rel. Pl. Radd. I. 253. Hab. in Japonia boreali: circaHakodate(Albrecht), prov. Nambu (Tschonoski), America boreali occiden- tali: Sitcha!, Oregon!, California! — Patria Kam- tschaika a Regel I. c. adducitur ex falsa interpreta- tione sigli K. K. speciminis songarici V. biflorae acuti- foliae Karel. Kiril. coll. n. 1265., a nostra planta stigmate Dischidii abhorrentis. — 753 — A Brewer et Watson l. c. patria extenditur per totam latitudinem Americae borealis, quia huc ducunt V. scabriusculam Schwein. (V. pub. var. scabriusculam Torr. et Gr.). Haec tamen, ex pluribus specc. partim authenticis Schweinitzianis, quae ante oculos sunt, capsula subglobosa obtusissima gaudet, stipulasque amplas pallide membranaceas habet. Quibus notis con- venit cum V. eriocarpa Schwein. (V. pub. ver. eriocarpa T. Gr.) pube densissima capsulae solum distincta. Utramque si nomine V. eriocarpae jungamus, speciem, ni fallor, legitimam habemus, a V. canadensi L. flore luteo stipulisque latis, a V. glabella, uniflora et pube- scente capsula globosa obtusissima distinctam. V. glabella Nutt. valde affinis est V. wniflorae, a qua signis diagnosticis levioris momenti dignoscitur, Sed habitus diversus: folia subito acuminata, mani-. festius cordata, numerosiora, inter se remotiora, lon- gius petiolata, pedunculi numerosiores longiores, cau- lis plantae americanae debilis foliaque radicalia nu- merosiora. Planta japonica tamen caule stricto, foliis radicalibus parcioribus V. wniflorae magis appropin- quat. Anne melius utraque species jungenda et se- quens addenda? | 30. V. pubescens Ait.; Torr. et Gray I. c. 142.— Rhizomate praecedentium; caule firmo basi et medio stipulis aphyllis, a medio apicem usque foliis instructo; foliis radicalibus longe petiolatis cordatis subito acu- minatis, caulinis lamina brevius v. infimis longius pe- tiolatis consimilibus v. summis vix cordatis, omnibus crenatis; stipulis amplis membranaceis ovatis acu- tiusculis erectis; pedunculis ex omnibus foliorum cau- linorum axillis folia saepe aequantibus v. imo supe- Mélanges biologiques; IX. 95 got. rantibus; floribus 1 —4 luteis papillosobarbatis bre- vissime calcaratis; stigmate capitato ad latera fasci- culatopiloso; capsula oblonga acuta. — V. wwiflora Q. pubescens Rgl. Pl. Radd. I. 255. Hab. in America boreali orientali a Canada! ad Lowisianam! et Missouri! Adest ex hb. Fisch. sum- mitas florens caulis unici «ex Sibiria orientali». Caule magis foliato foliorumque forma ad V. gla- bellam magis accedit quam ad V. unifloram, ab utra- que fortasse specie haud sejungenda. Omnes, medi- ante V. eriocarpa Schwein., accedunt etiam V. cana- densi L., quae habitu simillimo, sed stipulis subulatis et flore albo v. coerulescente gaudet, utraque nunc nominata autem capsula brevi obtusa a tribus hic de- scriptis magis recedere videtur. Sect 4. Melanium DC. 31. V. grandiflora L. Cod. 6781. Caespitosa gla- bra, cauliculis numerosis basi nuda repentibus parte foliosa abbreviata erectiusculis; foliis approximatis ovalibus obtusis ellipticisve acutis crenatis lamina lon- gius petiolatis; stipulis amplis foliaceis oblongis inci- sodentatis; pedunculis axillaribus folia longe superan- tibus strictis erectis; flore maximo flavo v. violaceo fundo luteo barbato brevissime calcarato; stigmate amplo capitato pubescente foramine magno subcen- trali basi labello fulto; capsula... Rgl. Pl. Radd. I. 218 in nota. — V. altaica Pall. in Schult. Syst. V. 383. — Ledeb. Fl. Ross. I. 255. — V. oreades M. Bieb. Fl. Taur. Cauc. III. 167. Hab. in flora Baicalensi: alpe Chamar et non pro- cul a Bargusin, semper flore cyaneo, ex Turczani- — 755 — now, nec non in Altai, Songaria, Caucaso et Tauria. V. lutea Sm. (V. sudetica W.) cum V. amoena Syme stipulis pinnatifidis et calcari longiore a V. grandiflora L. differre dicitur, dubitante jam Biebersteinio et Ledebourio. Planta taurica revera jam offert stipu- las fissas et simul integras et calcar plantae europaeae variabile esse satis constat. Quum autem frustra de radicis natura et capsulae forma V. grandiflorae L. apud auctores aliquid quaesiverim, omnia dubia de identitate plantae sibiricae et europaeae nunc solvere nequeo. Radix V. luteae Sm. a Mertens et Koch in Roehl. Deutschl. Fl. III. 272. napiformis describitur cauliculos numerosos proferens, sed omnia utriusque speciei exempla, quae- vidi, radice carebant, cauliculi vero ipsi in utraque sane simillimi sunt. Species exclusa. V. tricolor L. x. saxatilis Schmidt ex Rgl. PI. Radd. 255. a Radde ad ripas boreales lacus Baical . d. 6. Maji collecta, e speciebus Asiae orientalis ex- cludenda, nam cl. Radde Baicalem adiit post medium Junium, plantam illam vero, ut patet ex schedula collec- toris, ad fl. Wiatka Rossiae europaeae orientalis invenit. . Species incertae. 1. V. Parkeri Champ. in Kew Journ. of bot. III. 261., indescripta, quae cum V. confusa Champ. (supra duce Hookero ad V. serpentem ducta) similibus locis in flora hongkongensi occurrere dicitur, de qua vero silet Bentham in opere de hac flora tractante, for- tasse nil est nisi V. diffusa in collibus frequens dicta, a Champion sub silentio praetermissa. 2. V. rotundifolia Michx. 8. pallens Banks in DC. — 156 — Prodr. I. 295. e Kamischatka. A collectoribus rossi- cis nunquam collecta, mihi prorsus ignota. 3. V. Thibaudieri Franch. Savat. l. c. p. 43. (no- men). Hab. in Japonia (Tanaka! in hb. Franchet). Specimen .unicum collectum a me visum plantam caulescentem erectam semipedalem sistit, foliis ellip- ticis utrinque acuminatis subintegris, floribus axilla- ribus parvulis, a me ob plantae raritatem non exactius examinatis. Videtur V. montanae L. affinis, sed sectio mihi ignota. Descriptio autorum nondum publica facta est. 4. V. odorata L., «in montibus Nagasaki, Kamino- seki alibique vulgaris circa margines viarum, floret Januario — Aprili» et 5. V. tricolor L. «crescit juxta margines viarum vulgaris, floret Februario — Aprili» utraque ex Thbg. Fl. Jap. 326., cum synonymo ad utramque laudato Kaempferi Am. 875. Kinsa vulgo Sémire, Jacea tri- color, sive flos Trinitatis, — nunquam erunt enuclean- dae, nam desunt in herbario Thunbergiano Upsaliae servato. — V. odorata L. a Gingins in DC. Prodr. l. c. 296. etiam in China indicatur, an tantum fide Loureirii, tamen innominati? Sed hujus planta for- tasse V. serpens Wall. 6. De Viola n. sp. e China centrali, apud S. L. Moore in Trim. Journ. of bot. IV. 226. confer ad calcem. V. incisae Turcz. — 154 — Adumbratio specierum generis Chrysosplenii L.?). — Subgen. Gamosplenium Maxim. Diagn. Dec. XI. Calyx sub anthesi patens, viridis v. rarius luteus. Stamina sepalis semper breviora. Ovarium saepissime totum inferum, capsula apice vel ad medium libera truncata, rarius biloba, stylis divaricatis. Divis. 1. Axis primaria repens emittit cauliculos, ad intervalla, ut ipsa, squamis (hypophyllis) al- ternis obsessos, quae versus apicem cauliculo- rum paulatim in folia transeunt. 1. Ovalifolia. Rhizoma firmum duriusculum cauliculique basi radicantes ra- mosa. Folia radicalia nulla, caulina alterna, cuneatorotunda vel elliptica, erenata. 1. Ch. carnosulum Hook. f. et Thoms. in Journ. Linn. soc. II. 73. Glabrum, cauliculi 2-3-pollicares innovando-ramulosi, ramulis erectis basi radicantibus, folia cuneatoobovata v. rotundata v. late elliptica obiter incumbenti-pauci-crenata, cyma pauciflora, flores subsessiles luridi, sepala truncata latiora quam longa, filamenta sepalis parum breviora; capsula convexa triente libera; semina ovalia làevia subopaca glabra, 1 mill. longiora. "8j Synopsin generis fusiorem serius parabo. Plantas hic enume- ratas omnes et rarissimas ipse vidi et examinavi, fautoribus autem, qui occasionem examinandi dederunt, gratias ago quam maximas: ante omnes ill. Hooker, qui spec. et figuras larga manu dedit, tum cl. vv. Ascherson, Boissier, Al. Braun, Decaisne, Fenzl, Franchet, A. Gray, Parlatore, qui vel omnes vel rariores species a se servatas miserunt. — 758 — Sikkim (J. D. Hooker). Flores rarius omnes 4-an- dri, v. inter 8-andros nonnulli staminibus alternis brevioribus v. minutis sterilibus. Ex toto abortiunt semper et ubique in hoc genere tantum stamina sepalis alterna. 2. Chr. ovalifolium M. Bieb. hb., Bge in Ledeb. Fl. Alt. II. 115., Ic. pl. ross. tab. 404. Glabrum pal- mare v. spithamaeum, folia cauliculorum fertilium cu- neatorotunda obsolete crenata v. integra, sterilium ta- lia v. elliptica, semper praeter cuneum crebre crenato- serrata, cyma laxa, flores subsessiles virides, sepala late ovata, filamenta duplo breviora, capsula semisu- pera, semina subglobosa subopaca laevia minutissime dense papilloso-puberula, 0,5 mill. longa. Altai (Salessow). 3. Ch. axillare. Pedale arcuato -ascendens glabrum, ex omnibus axillis ramosum, ramis infimis longiusculis innovandis, ceteris folium stipans vix superantibus 1- floris, folia cuneatoovata v. subrotunda crebre cre-. nata, cyma 2—3-flora laxissima, flores longe pedicel- lati nutantes virides, sepala breve unguiculata late deltoidea, stamina multo breviora, ovarium semisupe- rum. Rhizoma et semina ignota. | China occidentalis, prov. Kansu (Przewalski). Divis. 2. Folia alterna, interdum inter basin et inflorescentiam nulla. 2. Nudicaulia. Áxis primaria dura valida repens, in caulem fertilem basi squa- mis foliisque dense approximatis instructum elongata, stolonibus (ubi noti) hypogaeis strictis squamatis apice rosuliferis innovata. Folia radicalia floraliaque evoluta, caulina intermedia nulla. Caules crasse carnosi vel firmi. a= iO = 4. Chr. nudicaule Bge I. c. 114. Ledeb. Icon. t. 405. Glabrum, folia radicalia squamis acutis stipata caulem aequantia profunde cordatorotunda circumcirca floraliaque a medio crenatolobata, crenis truncato- subquadratis contiguis, cyma subcapitata, flores ses- siles luteovirides, sepala truncata, filamenta brevissima, ovarium capsulaque truncata semisupera, semina ovoi- deooblonga lucida laevia glabra, 1,5 mill. Altai orientalis ad Tschujam fl., alpes Corgonenses ad fl. Chair-cumin (Pallas ex Chamisso in Linnaea VI. 558), Alatau cisiliensis (Schrenck) et transi- liensis (Semenow), alpes Sajan regionis Daicalensis, Kamischatka (hb. Fischer), China occid. prov. Kansu (Przewalski). | 5. Chr. Griffthi Hook. f. et Thoms. 1. c. 74. Gla- brum, folia membranacea radicalia caule breviora pro- funde subaperte cordatorotunda floraliaque sinu ex- cepto crenatolobata, crenis ovatis truncatis obtusisve sinubus acutis interceptis, cyma laxa, flores pedicellati virides, sepala depresse ovata, filamenta brevissima, ovarium convexum. Himalaya orientalis temperata: Butan (Griffith), Tibet orientalis: princip. Mou-pin (David). 6. Chr. peltatum 'Turcz. Fl. Baic. Dah. I. 464. Basi fuscopilosum, folia carnosa radicalia caule multo breviora peltatoorbiculata v. -reniformia circumcirca floraliaque cuneata obiter paucicrenata, crenis incum- bentibus, cyma densiuscula involucrata, flores luteovi- rides pedicellati, filamenta sepalis depresse ovatis breviora, capsula margine tantum libera, semina late obovoidea lucida glabra, vix 1 mill. longa. * | ee In florae Baicalensis alpe Nuchu-daban (Kus- nezow). : 7. Ch. adoxoides Hook. f. et Thoms. in sched. Pilis corrugatis longis laxe lanuginosum, crasse carno- sum, folia radicalia caule multo breviora rotundata subcordata v. ovalia floraliaque ovata v. reniformia obiter crenata, caulis a medio solutus in cymam laxi- floram, flores pedicellati virides, filamenta brevissima. Adoxoidea Griff. Itin. notes 129. n. 515. — Saxi- fraga adoxoidea Griff. Notul. IV. 428. — S. adoxiot- des Griff. Ic. pl. asiat. IV. tab. 570. fig. 3. — Chr. lanuginosum Hook. f. et Thoms. l. c. Himalaya: Butan (Griffith), Sikkim (T. Ander- son). ) 3. Alternifolia. Innovatio hypogaea, axi primaria stolonibusque filiformibus sub- nudis repentibus, cauliculi aquosocarnosi, folia alterna membra- nacea. — Ch. Davidianum huc pertinere dubito. © 8. Ch. alternifolium L. Cod. 3137. Pl. m. praeser- tim inferne confervoideopilosum, folia radicalia cor- datorotundata et caulina pauca reniformia late crenata crenis saepe truncatis, cyma densiuscula multiflora foliis. floralibus majoribus basi cuneatis. involucrata, flores subsessiles, filamenta sepalis late ovatis multo breviora, semina ovoideoelliptica laevia lucida, 0,5— 0,6 mill. longa. Ch. nivale Schur Enum. pl. Trans- sylv. 241. (Fuss Fl. Transs. 247. non differe dicit, praeter staturam humilem; occurrit passim et in Ros- sia, ubi semina typi). Circumpolare. Loca maxime australia, e quibus vidi, sunt Himalaya, Caucasus, Rumelia, Apenninus hetru- scus et pistoriensis, et illa sub var. p. enumerata. In olla cultum, aqua semper copiosa, habitum valde MOT — mutavit: totum et ad flores parcissimos saturate vi- ride, densissime caespitosum, humile, macrophyllum, floribus supra folia radicalia non emersis; post tres annos, ubi semper virebat, sine causa perspicua interiit. Basis caulis in europaeis (germanicis, ingricis) raris- sime amylo repleta incrassata fit, frequentius hoc oc- currit in var. ß., ubi mox cauliculi pars basalis sub- hypogaea tantum tali modo turgescit, mox vero prae- terea in axillis petiolorum vetustorum evolvuntur tu- berculi pisiformes globosi v. lobati (squamis nempe 2 — 3 crasse carnosis), ochroleuci, dense farinosi, gustu amaro. j B. japonicum: semina non ut in typo glaberrima, sed dense minutissime papillosopuberula. Ch. alternans Thbg Fl. Jap. 182. — In Japonia tota frequens, ubi typicum non observavi, in China boreali: in viciniis Pekini prope She-che vel Jehol (David). Spec. à Hancock in m. Siao-wu-tai-shan, a Pekino 250 sta- dia occidentem versus lectum, semine jam fere gla- berrimo gaudet. j Y. tetrandrum Lund in sched.: humillimum repens v. erectum, folia paucius et profundius crenata, sta- mina 4 (sepalis opposita), semina magis globosa, obso- lete hinc inde papillosa. Ch. tetrandrum Th. Fries Bot. Notis. 1858. 193. In arcticis : Finnmarken, archipel. Spitsbergen (Keil- hau, Th. Fries), ins. St. Laurentii et Unalaschka (Eschscholtz), Mont. Scopulosis lat, 39°41’ (Hall et Harbour n. 576.). Semina var. y. vidi rarius et in typo, ex borealibus, v. gr. e terra Samojedorwm. Mélanges biologiques. IX. 96 LE N 9. Ch. Davidianum Dne in litt. Brunneohirtum, folia basi cuneata inferiora subtruncato-ovata, reliqua cre- bra floraliaque radiantia rotundata, omnia crenata, cyma densiuscula multiflora, flores subsessiles, sepala rotundatoovata, stamina breviora. Tibet orientalis, prineip. Mou-pin (David). Vidi tan- tum partem caulis superiorem mihi communicatam, de affinitate igitur incertus sum et fructus ignoti. Cl. auctor appropinquat Ch. adoxoideo. 4. Tenella. Herbulae vix bipollicares tenere membranaceae, glabrae, cae- spitose intricatae. E collo incrassato, e vaginis dilatatis fuscis petio- lorum vetustorum formato, fibris longis radicalibus obsesso, pro- deunt folia radicalia caule breviora, e quorum axillis demum surgunt stolones epigaei horizontales, apice tantum rosula minuta foliorum demum radicante instructi. Cauliculus erectus foliis paucis alternis, apice dichotomus, pedunculis 1—3 elongatis 1-floris foliis floralibus fultis. Bracteae sub flore 2, integrae. Capsula convexa infera. 10. Ch. tenellum Hook. f. et Th. I. c. 73. Folia reniformia v. cordatoorbiculata crenis 5—7 crenato- lobata, flores intra bracteas subsessiles 8-andri, sepala et filamenta sequentis, semina elliptica ee nitida glabra, 0,5 mill. Einige: Kumaon (Royle, Strachey et Winter- bottom). 11. Ch. Sedakowi Turcz. 1. c. 404. Folia profunde 3-loba ambitu reniformia, flores pedicellos aequantes ochroleuci 4-andri, filamenta sepalis CR de D tis breviora. Davuria: rupibus jugi Urulgui secus fl. Nertscha, non procul a Nertschinsk (Sedakow). 5. Flagelliferum. Radix dense fibrosa. Folia radicalia nulla. Caules permulti cae- spitosi floriferi erectiusculi, stolones sub finem antheseos e collo — 163 — orti, decumbentes demum radicantes, heterophylli, Innovatio igitur Oppositifoliorum. Folia alterna omnia rite evoluta. 12. Ch. flagelliferum F. Schmidt Fl. Sachal.n. 176. Palmare v. pedale, cauliculi steriles parce adpresse pilosi, fertiles glabri, priorum folia cordatorotunda v. reniformia paucicrenata, posteriorum parva cuneata latiora quam longa antice 3—5-loba, cyma laxiflora foliis fulcrantibus parvis, flores dissiti pedicellati, se- pala ovata, stamina duplo breviora, capsula semisupera, semina globosoovalia apiculata laevia subopaca minu- tissime papillosopuberula, 0,5 mill. * In regione Paicalensi: alpibus Sajan (Lessing), Sachalin (Glehn), Japonia: circa Hakodate et prov. Nambu, ad rivulos in lapidibus, alpe Niko, Kiusiu vuleano Wunzen; Mandshuria orientali montana sil- vatica: ad Usuri superiorem. Divis. 3. Folia opposita. Innovatio in omnibus epigaea stolonibus foliatis ex axillis infimis caulinis ortis ascendentibus, demum elongatis radicantibus, in unico nudis apice tuberi- feris. Stolonum folia autumnalia terminalia saepius maxima, hibernantia, vere cauliculum floriturum e stolonis apice ortum in nonnullis usque ad anthesin fulcientia, vel sub anthesi corrugata sed persistentia, vel denique diu evanida. 6. Valdivicum. 13. Ch. valdivicum Hook. in Lond. Journ. bot. I. 459. tab. 17. (steril.) Caulis elongatus procumbens ramosus ad nodos radicans, folia rotundata vel trans- verse orbiculata obiter multicrenata, flores ex axillis summis ramulorum breviorum solitarii folio longius — 164 — pedunculati subrotati, sepala breve unguiculata trans- verse ovalia, stamina breviora, capsula infera vix con- vexa, semina globosoovalia opaca laevia glabra, 1 mill. Chile australis (CI. Gay): Valdivia (Philippi), Cor- dillera de Ranco (Lechler). 7. Oppositifolia. Caulis suberectus. Folia cuneatoorbiculata obsolete subrepando- crenata, crenis paucis vel in Chr. macrantho numerosioribus dis- tinctisque. Sepala depresse ovata. Capsula truncata stylis divaricatis vel in 2 ultimis bicornis bilobave. 14. Ch. oppositifolium L. Cod. 3138. Stolones fo- liati. Folia suborbicularia v. subovata, capsula !/ li- bera, semina globosoovalia lucidula laevia minutissime papillosa, 0,50 mill. Chr. alpinum Schur in Skof. Oest. bot. Wochbltt. XI. 44., Enum. Transsylv. 241. — Ch. glaciale Fuss Fl. Transsylv. excurs. 247. — Ch. rosulare Schott in sched. 1850. — Chr. repens Lk ined. Europa temperata, exclusa Rossia. — Nomina Schu- ri, Fussi et Schotti mera synonyma. Fuss omnem plantam transsylvanicam huc ducit, Schur plantam vegetiorem pro vero Ch. oppositifolio habet, alpinam nanam cum Schottio distinctam credit et semina ejus nitida dicit, sed differentias cum Ch. oppositifolio non in his, sed in habitu quaerit. 15. Ch. ramosum Maxim. Fl. Amur. 121. Stolo- nes foliati. Folia transverse ovalia v. suborbiculata, capsula semisupera, semina ovalia v. oblonga subopaca laevia glabra, 0,75 — 1 mill. Ch oppositifolium Trtv. Mey. Fl. Ochot. n. 145. (excl. syn. Ch. kamtschatici). — À. Gray in Perry's Exped. 311.— Ch. kamtscha- ticum A. Gray Bot. Jap. 389. — 765 — Sibiria austroorientalis: Udskoi, Mandshuria orien- talis montana sylvatica: ad fl. Alyn, Kerbi, Amgun, sinum de Castries, fl. Wai-Fudin superiorem, ad ostium fl. Daubicha Usuri superioris; Yezo: circa Ha- kodate. 16. Ch. americanum Schweinitz in Hook. Fl. bor. am. I. 242. Stolones foliati. Folia suborbiculato- ovata, cauliculorum fertilium quam in praecedentibus minora, capsula semisupera, semina subglobosa lucida laevia pilis fuscis undique hispida, 0,65 mill. Ch. op- positifolium Michx. Fl. I. 269. America borealis orientalis, a Saskatschavan et Ca- nada ad Alabamam et Carolinam. 17. Ch. kamtschaticum Fisch. in DC. Prodr. IV. 48. Stolones usque ad apicem rosula instructum nudi. Folia paulo magis quam in praeced. omnibus cuneata, latiora quam longa subdeltoideo-rotundata v. orbicu- lata, capsula °/, supera, cornubus divergentibus in- aequalibus calyce latior, semina late elliptica utrinque apiculata opaca glabra longitudinaliter *) sub-15-cos- tata costis laevibus, 0,75 — 0,85 mill. CA. oppositifo- hum Cham. Schtdl in Lidháía NES Ins. Kurdes (Urup), Kamtschatka, terra Tschuk- tschorum, ad sinum St. Laurentii. 18. Ch. macranthum Hook. in Lond. Journ. bot. I. 458. tab. 16. Pedale robustum simplex in rhizoma durum repens abiens, folia cuneatoovata v. ovalia ul- tra pollicaria repando-pluricrenata, cyma involucrata pauciflora, flores sessiles diam. 7 mill. (totius generis maximi), sepala semirotunda stamina superantia, cap- 4) Semina, dum costata vel seriatim pilosa sunt, costas vel lineas pilorum in omnibus speciebus longitudinales habent. — #66 — sula !/ supera breve bicornis apicibus divergens, se- mina ovalia laevia lucida glabra, 1 mill. Ad fretum Magellan (Vahl in hb. Willd.), Eagle bay ad portum Famine (King), in portu Orange Fue- giae (exped. Wilkes). Caule firmo, neque tenero, inter oppositifolia ano- malum, Ch. valdivico hac nota accedens, reliquis cha- racteribus abhorrens. 8. Nepalensia. Folia argute crenata. Sepala depresse ovata. Capsula biloba vel bicornis. 19. Ch. nepalense Don Prodr. fl. Nepal. 210. Ra- mosum, cauliculis et stolonibus isophyllis. Folia trans- verse subovalia v. rotundata v. rarius rotundatoovata, basi cuneata, antice multicrenata, crenis obtusis sub 13, cyma laxa, flores subsessiles, stamina calyce duplo breviora, capsula semisupera truncato-subbiloba, se- mina subglobosa cum apiculo lucida laevia glabra, 0,65 mill. Himalaya: Sikkim (T. Thomson frf., Treutler fl.), Himal. orient. (Griffith n. 2489. fl.), Nipal (Wall. n. 438 frf. pro parte, in hb. Kew. et Vindob.). . 20. Ch. glechomaefolium Nutt. in Torr. et Gray Fl. N. Am. I. 589. Praecedente multo gracilius, cau- liculi florentes simplices digitales stolonibus spitha- maeis multo magis microphylli, folia rotundato -sub- ovata incumbenticrenata crenis minoribus et humi- lioribus, cyma laxa pauciflora, flores subsessiles, sta- mina sepalis paulo breviora, capsula semisupera bi- cornis stylis rectopatulis, semina subglobosa lucida laevia glabra, fere 1 mill. Ch. oppositifolium var. Q. Hook. Fl. bor. am. l. c. OT America borealioecidentalis.(Scouler): ad fl. Co- lumbia (Nuttall in hb. Gray, Brit. mus., Kew), territ. Washington (Dr. Cooper) — Habitu praesertim ab antecedente differt. 21. Chr. sulcatum, Simillimum flore et capsula Ch. nepalensi, sed folia rotundatoovata incumbenticrenata ut in praecedente, semina globosoelliptica apiculata opaca, profunde sub-12-sulcata costis laevibus, gla- bra, 0,75 mill. Ch. nepalense Maxim. Fl. Amur. 121. in nota. | Nipal (Wall. n. 438. in.hb. h. Petrop.). 22. Ch. macrocarpum Cham. in Linn. VI. 558. Fo- lia rotundatoovata vel superiora stolonum late ovalia, obiter incumbenticrenata crenis numerosis, cyma elon- gatoramosa multiflora, flores pedicellati, filamenta bre- vissima, capsula °/, supera inaequaliter bicornis cor- nubus erectopatulis stylis rectis, semina globosoovalia lucida laevia, seriebus sub-15 pilorum instructa, pilis linearibus obtusis clavatis vel rarius hamatis, 0,5 mill. Ch. orientale Gei facie Tournef. Coroll. 8. — Ch. du- bum J. Gay in DC. Prodr. IV. 48. — Ch. ovalifolium Bertol. Fl. Ital. IV. 449. Transcaucasia: Abchasia, prope Suchum (Ruprecht), in m. Alagóz et ad fortalit. St. Nicolai (Frick), in Asia minore: Lazistano (Balansa), Galatia (Tournefort), Italia: Calabria (Tenore, Pasquale). 23. Oh. trichospermum E dg ew. inH ook. f. et Thoms. 1. e. 73. Robustum, folia ovata basi cuneata, incum- benticrenata, cyma laxa subpauciflora, flores pedicel- lati, sepala rotundata stamina duplo superantia, ova- rium apice exsertum, capsula semisupera truncato- — 108 — biloba, semina globosoovalia laevia lucida pilis linea- ribus longiusculis undique hispida, 0,65 mill. Himalaya (Jacquemont n. 683): Kumaon (Stra- chey et Winterbottom). 24. Ch, Echinus. Gracile digitale, folia parva semi- orbicularia basi truncatocuneata antice argute multi- crenata, cyma laxa pauciflora, flores breve pedicellati, sepala stamina aequantia ovata, capsula semisupera subparallele bicornis, semina ovalia seriebus sub-15 pilorum ornata, nitidula, 0,5 mill., pilis densis longe linearibus obtusis. : Kiusiu, in vulcano Wunzen, Nippon, in alpe Niko. 25. Ch. rhabdospermum. Gracile digitale glabrum, fo- lia parva, stolonum cuneatorotunda depresse grandi- crenata crenis 5—7, cauliculorum paucissima (2—4) minora antice tri-quinque-crenatolobata, floralia cu- neato-spathulata ipso apice tricrenata, cyma laxa pau- ciflora, flores pedicellati, sepala deltoideodepressa sta- mina aequantia, capsula semisupera apicibus divergen- tibus bicornis, semina subglobosa apiculata glabra li- neis sub-15 elevatis argute muricellatis percursa, ni- tida, 0,5 mill. Kiusiu: viciniis Nagasaki. Subgen. Dialysplenium Maxim. |. c. Sepala semper erecta campanulato-conniventia lutea ochroleuca vel alba. Stamina sepala vulgo aequantia vel superantia disco saepe obsoleto, ovarium parallele bicorne capsulaque cornubus patulis ipsa basi adnata. — Omnia Japonico-sinica, oppositifolia, eademque in- novatione. — 169 — 9. Sinica. Folia cuneatorotunda vel ovata, cuneo brevi excepto circumcirca incumbenticrenata, crenis numerosis. Palmaria, robusta, a basi ra- mosa glabra, floribus luteis. 26. Ch. Grayanum, Cauliculis ab ipsa basi ramosis repentibus ceterum erectis caespitosum, folia brevi- petiolata orbiculata basi saepius latiora, cyma densa multiflora, flores brevissime, fructus longius pedicel- lati, sepala rotundata stamina 4 duplo superantia, capsula '/, adnata calycem duplo saltem superans, se- mina ovalia laevia lucida, seriebus sub-30 pilorum brevissimorum tecta, 0,65 mill. Ch. ovalifolium A. Gray Bot. Jap. 389. excl. syn. — Neko nome. Soo bokf. II. 70. | Yezo, circa Hakodate vulgare. 27. Ch. sinieum. Nanum erectum saepe multicaule, folia longe petiolata cuneataque, caulina rotundata, floralia ovata, cyma densa pauciflora, flores subsessiles, sepala rotundata stamina 8 duplo superantia, ovarium semiexsertum cornubus patulis. China occidentalis: prov. Kansu (Przewalski). 28. Ch. macrostemon Maxim. in Franch. Savat. Enum. I. 148. (nomen). Simplex erectum basi stolo- nibus post fructus maturos elongatis serius radicanti- bus, folia stolonum rotundata basi latiora vel ut cau- lina rotundatoovata, floralia elliptica saepe acuta, cyma densa multiflora, stamina 8 sepala rotundata subduplo superantia, ovarium '/, adnatum stylis longis (stamina aequantibus), capsula basi adnata calyce pl. duplo longior cornubus divergentibus, semina ovoidea lineis elevatis muricellatis sub-15 percursa, glabra Mélanges biologiques. IX. a7 — 770 — opaca, 1 mill. vix breviora, Ch. ovalifolium Miq. Prol. 261. 369. excl. synn. et spec. Wright. Nippon: Hakone, Yokoska (Savatier), alpe Niko. 10. Puosa. Pl. m. confervoideo-pilosa vel 1 species glabra, digitalia vel 1 species usque spithamaea, erecta gracilia tenera. Folia latiora quam longa, a medio cuneata, antice (in uno obsolete) argute pro- funde paucicrenata. Ovarium basi adnatum, capsula sublibera. 29. Ch. Maximowiczi Franch. Savat. 1. c. (no- men). Glabrum, folia radicalia nulla, e collo stolones filiformes nudi apice in tuberculum lanceolatum car- nosum confervoideolanuginosum incrassati, caulis sim- plex debilis, folia rotundata antice 5-7-crenata, cyma laxa, flores pauci pedicellati, sepala ovata obtusius- cula stamina 8 superantia, ovarium '/, adnatum, cap- sula patulobicornis calyce duplo longior, semina (ex Franchet in sched. c. figura) «depresso-globosa Tu- cida profunde 12-sulcata, costis eximie muriculatis ». Nippon: Yokoska (Savatier). 30. Ch. pilosum Maxim. Fl. Amur. 122. Subspi- thamaeum basi repens, ex axillis longe stoloniferum, folia stolonum rotundiora apice obsolete v. repando- 5-9-crenata, caulina subreniformia fere integra, cyma densa pluriflora, flores lutei demum pedicellati, sepala rotundata staminibus 8 paulo longiora, capsula calyce duplo longior cornubus patulis, semina apiculatoellip- tica opaca profunde sub-15-costata costis argute mu- ricellatis, 0,75 mill. Mandshuria orientalis montana sylvatica: ab Alyn fl. ad fines Koreae (sinum Possjet). 31. Ch. sphaerospermum. Folia antice profunde 5-10- crenata, stolonum terminalia rotundiora, cyma densa — 111 — pluriflora obscure involucrata, flores pedicellati lutei, sepala rotundata stamina 8 vix superantia, capsula basi adnata stylis longis subpatulis, semina globosa, lineis elevatis muricellatis sub-15, opaca glabra, 0,5 mill. Kiusiu : vulcano Wunzen. | 32. Ch. album Maxim. Diagn. dec. XI. 510. Si- millimum praecedenti, sed sepala alba ovata acumi- nata quam stamina subbreviora, antherae nigrae (nec luteae), filamenta opposita infra media sepala (nec basi) inserta, ovarium subsuperum bipartitum cornubus in stylos stamina aequantes attenuatis. Semina ignota. Ch. alternifolium forma minor Miq. Prol. 261. Kiusiu: alpe Wunzen (ipse), monte Tara (Buerger in hb. Lugd. bot.), Nippon: Hakone (Siebold). Rhododendron Przewalskii. (Zu-Rhododendron, § Can- delabra, isomera Maxim.) Arboreum, cortice vetusto nigrogriseo ruguloso in annulos soluto et deciduo in- feriorem cinnamomeum laceratum nudante , juvenili cinnamomeo laevi; ramulis floriferis abbreviatis petio- lisque brevibus glabris; foliis coriaceis utrinque laevi- bus ovaliellipticis basi rotundatis apice obtusiusculis cum mucronulo, tenuiter sub-12-costatis, superne mi- nute impresse reticulatis glabris, subtus primum te- nuissime rubiginosotomentosis (tomento e pilis tener- rimis intricatis cum interspersis crassioribus), demum glabris viridibus; tegmentis sub anthesi deciduis mi- nute ciliatis; floribus breve corymbosoracemosis erec- tis 12—15; pedunculis florem subaequantibus fructi- feris elongatis glabris; calycis brevissimi glabri den- — 172 — tibus semiorbicularibus; coroïla campanulata 5-loba alba lobis rotundatis emarginatis; staminibus 10 in- clusis basi villosis; ovario 5—6-loculari profunde sul- cato glabro. In Chinae prov. Kansu (Przewalski, 1872). Rh. brachycarpoDon et Rh. campanulato Don arcte affine et quasi intermedium. Prius differt cortice ra- mulorum floriferorum cinereo, foliis basi cordatis lon- gioribus ad petiolos ramulosque juventute floccosis, tegmentis calyceque pubescentibus, lobis corollae ob- tusis, maculis corollae viridibus (nec purpureis), ova- rio rufotomentoso subtereti, posterius foliis acutis subtus dense ferrugineo tegmentisque tomentosis, ca- lyce piloso, antheris cinnamomeis (neque albis); neu- trum folia demum subtus viridia glabra habet. Rhododendron anthopogonoides (Osmothamnus Ma- xim.). Pumilum inordinate fastigiatoramosum; ramis juventute puberulis cum tegmentis medio dorso par- cius foliisque subtus dense (juvenilibus etiam supra parce) lepidotis, his demum subtus pallide ferrugineis; foliis biennibus ovalibus v. ellipticis utrinque, basi truncato -apice mucronato - obtusis coriaceis opacis, margine revolutis; corymbis hemisphaericis densis ad 20-floris; floribus breve pedicellatis; tegmentis sub anthesi mox deciduis calyce longioribus rotundatis truncatis margine ciliatis interioribusque dorso seri- ceis; calyce 5-partito lobis foliaceis ciliatis oblongo- ovatis tubo corollae duplo breviore; corollae flavae subhypocraterimorphae tubo cylindrico leviter recurvo limbum lobis depressorotundis triplo superante intus villosobarbato; staminibus 5 tubo duplo brevioribus filamentis subulatis ad medium pilosis, antheris oblon- — 773 — gis; stylo duplo breviore sursum subincrassato; ovario lepidoto 5-mero. | In Chinae prov. Kansu (Przewalski, 1872). Rh. Anthopogon Don propius quam Rh. fragranti Maxim., ob folia majora, ramos inordinatos, corollae colorem, sed ab utroque bene distinctum limbo corol- lae parvo, filamentis pilosis. Rhododendron capitatum. (Osmothamnus Maxim.). Fastigiatoramosissimum , 2— 3-pedale, dense lepido- tum; foliis ellipticis utrinque obtusiusculis coriaceis utrinque subtus subfusco-lepidotis; umbellis capitatis sub-5-floris; pedunculis subnullis; calycis colorati 5- partiti obliqui lobis 1— 2 ovatis oblongisve ceteris rotundatis; corolla aperte campanulata tubo intus supra ovarium barbato; staminibus 10 ad medium dense paleaceo-villosulis styloque aequilongo inclusis; capsula ovoidea lepidota. In Chinae prov. Kansu (Przewalski). Valde affine et magnitudine omnium partium simil- limum Rh. parvifolio Ad., quod tantum differt pedun- culis longioribus, calyce aequali nano lobis omnibus rotundatis, staminibus a stylo superatis utribusque ex- sertis, filamentis brevius et tenuius barbatis, foliis flo- - ribusque saepe minoribus, sed corolla intus non gla- bra, sed etiam barbata. Flos purpureus. Ludit floribus roseis. Rhododendron thymifolium. (Osmothamnus). Fruticu- lus anguste virgatus ramulis brevissimis squarrosulis, cortice pallide cinereo sublaevi; foliis minutis inferio- ribus ramuli obovatis plerisque oblongis obtusis utrin- que(subtus albido)lepidotis; floribus parvis inter perulas rotundatas obovatasve ciliatas sessilibus apice ramu- — 774 — lorum solitariis violaceis; calycis nani in fructu deci- dui colorati ciliati laciniis rotundatis; corolla rotato- campanulata ad faucem tubi brevissimi intus filamen- taque prope basin barbata; staminibus 10 inclusis sty- lum gracilem sursum paulo crassiorem superantibus; ovario lepidoto; capsula breviter ovoidea. In Chinae prov. Kansu (Przewalski, 1873). Affine Rh. nivali Hook. fil., sed statura erecta virgata, calyce nano caduco, capsulae forma, stamini- bus stylo longioribus inclusis optime distinctum. Rh. lepidotum Wall., ex prima fronte subsimile, nimis differt fronde pallide viridi, corollae tubo inflato, ca- lycis laciniis foliaceis amplis, staminibus 8, capsula oblonga. i Asclepiadeae ex Asia orientali enumeratae. 1. Periploceae *). Cryptolepis RBr. Or. Edithae Benth. in Bth. et Hook. Gen. pl. II. 740. — Aganosma Edithae Hance in Ann. sc. nat. 5 ser. V. 227. China australis : ad fluv. Canton, in fruticetis prope Sintong (Sampson! in hb. Hance). Periploca L. P. sepium Bge Enum. Chin. 43. — Dne in DC. Prodr. VIII. 498. | In China boreali : in ditione florae pekinensis (coll. ross.). In Mongolia australi: montibus Alaschan, jugo medio et meridionali (Przewalski). 5) Series tribuum et generum Benthamiana, in Benth. Hook Gen. pl. II. — 775 — 2. Secamoneae. Toxocarpus W. A. T. Wightianus Hook. Arn. in Bot. of Beech. voy. 200. — Dne l. c. 506. — Benth. Fl. Hongk. 224. China australi: cirea Macao (Callery ex Decaisne, Vachell, Hance!), in fruticetis ad littora insulae Wang mau (Sampson!), Hongkong (Wright!) 3. Cynancheae. Asclepias L. A. curassavica L., Benth. Fl. Hongk. 225. — Dne . l. e. 566. — TG wata i. e. Gossypium chinense. Soo bokf IV. 31. | In China australi, Hongkong, introducta, in Japonia (Yedo, Yokohama) rarius culta. Pycnostelma Bge. Coronae stamineae squamae a Benthamio a latere compressae, tubo stamineo adnatae, dorso incrassatae dicuntur. Ex meis analysibus annotavi esse fere tota superficie interiore mediante crista tenuiore gynostegio adnata, ceterum a basi subdependente arcuato-incurva, apice acuminata et ipso apice libera subovoidea, aeque alta ac lata, gynostegium aequantia. Gynostegium breve conicum, filamentis brevissimis, antheris magnis loculis paulo divergentibus, membrana depressorotun- data. Massae pollinis obovoideae apice affıxae, pendu- lae, processu ovato breviore. Stigma depresso-penta- gono-stellatum, medio obscure papillosum subbilobum. P. chinense Bge apud Dne I. c. 512. — Maxim. Fl. Amur. 474. — Herd. Pl. Radd. III. 144. — Miq. Prol. 58. — Asclepias paniculata Bge Enum. Chin. 43. — 176 — In Dahuria: ad Nerczinsk (Sensinow), Stretensk ad fl. Schilkam. (Glehn), inter fl. Gasimur et Argun (Radde); Mandshuria: ad Amur superiorem et meri- dionalem, ad lacum Hanka, secus fl. Suifun ; in China boreali eirca Pekin; Korea, Chusan (Wilford!); Ja- ponia, circa Nagasaki, in m. Higo-san, jugo Hakone, Yokoska, Yokohama. Graphistemma Champ. Gr. pictum Champ. ex Bth. Hook. Gen. pl. IT. 760. — Holostemma chinense Bth. Fl. Hongk. 224. China australis, ins. Hongkong. — Non vidi. Vincetoxicum Mch. Differentiae hoc genus inter et Tylophoram a De- caisneo praesertim e polliniorum directione petitae, quae pendulae in Vincetoxico, erectae vel ascendentes in Tylophora, unde primum ad divisionem Haplostem- marum tribus Eu-Asclepiadearum, secundum ad tribum Stapeliearum relatum est. Praeter quam distinctionem fundamentalem in charactere generico utriusque ab au- tore laudato (DC. Prodr. VIIT, 523. et 606) exposito invenimus differentias sequentes: Véncetoxico corolla alte 5-loba, Tylophorae 5-partita, utrique rotata tri- buitur, corona staminea prioris dicitur scutelliformis, carnosa, 5— 10-loba, lobis rotundatis v. obscure api- culatis (sed in charactere Haplostemmarwm (1. c. 511) corona postulatur 5-phylla), Tylophorae corona 5-phylla foliolis acuminatis.carnosis, gynostegio prominenti pl. m. adnatis perraro stigma superantibus, massae pollinis Vancetoxici describuntur infra apicem affixae pendulae, Tylophorae transversae v. subascendentes v. processu tereti flexuoso erectae minutae, denique Vincetoxica her- me bae v. suffrutices erecti v. subvolubiles, 7ylophorae her- bae aut frutices volubiles habentur. Ita signa ad digno- scenda utraque genera a Decaisneo adhibita reducun- tur ad pollinis massas pendulas vel pl. m. ascendentes simulque minutas, habitum, coronae phylla rotundata v. acuminata. — Equidem a. 1859 descripsi Vince- toxicum volubile e Mandshuria, caule orgyali valde vo- lubili Tylophorae, ob pollinis massas pendulas tamen sine dubio ad Vincetoxica referendum, Miquel autem (Prol. 60.) a. 1866. quatuor species promulgavit, quas ob habitum volubilem Tylophoris adscripsit, quae ta- men ex mea investigatione partim inter utrumque ge- nus ambigunt. Benthamius, quem de observationibus meis brevius certiorem feci, in Gen. pl. II 761. et 770. genera ista sequenti modo intellexit: pollinia Vincetoxici ad vel infra apicem affixa, pendula, Tylo- phorae caudicula horizontali erecta v. lateraliter affixa vel a caudicula erecta pendula, parva, globosa v. ovo- idea, prioris corona cyathiformis (lobis igitur a dorso compressis), posterioris lobi a latere compressi dorso saepius gibbi v. plus minus incurvo-producti, prae- terea in Tylophora loculos fertiles antherae corpusculo parvo parallelos vel id superantes dicit. Ex Bentha- mio igitur differentia tribuum minus in massae polli- nis, quam in caudiculae directione ponitur, generica in lobis coronae a dorso vel a latere compressis. — Equidem ex disquisitione propria hic pollinis massas minutas ovoideas'longe infra apicem affixas, rite tamen caudiculae deflexae insertas cum lobis coronae a dorso compressis, illic pollinia minuta globosa ex ipso apice à caudicula horizontali dependentes cum lobis coronae Mélanges biologiques. 1X. 98 — 778 — a latere compressis inveni, omnibus v. fere omnibus punctis igitur inter Vincetoxica et Tylophora ambiguas formas. Ita differentiam inter utrumque genus inter- dum omnino evanescere contendo. Nam et habitus in utroque omnino idem esse potest: adsunt enim hic Vincetoxica volubilia, illic Tylophorae erectae (T. Go- vani Dne, T. macrophylla Bth.). Attamen in utrius- que generis speciebus typicis directio polliniorum, con- formatio coronae optime expressae, et Tylophorae volu- biles, vix non omnes fruticosae, a Vincetoxicis volubi- libus, omnibus herbaceis, foliorum forma distinguuntur, quae in Tylophoris typicis medio, in Vincetowxicis basi latissima esse solent. Formae paucae Vincetoxici ad Tylophoras vergentes, hic sub nomine V. Tylopho- roidea a me comprehensae, a ceteris horum duorum generum formis petalis saepius caudato-acuminatis sat facile dignoscuntur. Essentialis et sola, etsi vaga dif- ferentia horum generum nihilominus ponatur in polli- niorum directione, in ceteris Asclepiadeis facile distin- guenda, neque in ullis aliis signis. a. Vincetoxica vera. Caules !/, — 3-pedales firmi, erecti vel in eadem specie interdum apice non alte volubiles, plerumque simplices v. apicem versus breve ramosi. Corollae la- ciniae ovatae v. ovatooblongae oblongaeve, obtusae v. obtusiusculae. Massae pollinis apice vel vix infra api- cem affixae, saepius majusculae, rarissime minutae, oblongae vel ovoideae vel rarius globosae. 1. Suffruticosa. Radix subsimplex elongata, caudex subterraneus ramosus s. ramosissimus, fibris radicalibus tenuibus — 179 — parce obsessus, ad ramos longiusculos fasciculatos gemmascens et innovans. — Species mihi notae 2, ambae deserticolae. V. fruticulosum Dne in eo differt, quod rite fruticosum est, scilicet caudice elongato epi- nec hypogaeo gaudet. Nostrae dignoscuntur : Folia linearia, phylla coronae deltoidea......... V. sibiricum. Folia lanceolata, phylla coronae rotundata...... V. mongolicum. 1. V. sibiricum Dne in DC. Prodr. VIII. 525. — Maxim. Ind. Pekin. et Mongol. in Fl. Amur. 474,483. Var. borealis: humilis a basi pluricaulis et ramosa erecta, ramis patulis patentibusque cauli saepe aequi- longis. - In flora Altaica et Baicalensi, Transbaicalia et Da- vwria usque ad Nerczinsk ad fl. Schilkam, Mongolia rossica inter fl. Onon et Argun, chinensi inter Peki- num et Kiachtam, inter Urga et Alaschan, in jugo Alaschan medio et australi, inter Kalgan et montes In-schan. Mongolice: temeni chuchu i. e. mamma cameli, ob fructus formam. In hortis cultum caulis debilior, elongatus, minus ramosus, folia longiora, et tale transitum facit ad Var. australem: caulis debilis parum ramosus, apice elongato saepe volubilis, pubes parcior, folia li- nearia v. linearioblonga, flores minus numerosi et magis dissiti. Gen. nov. aff. Vincetoxico. Maxim. 1. c. Mongolia australis: terra Ordos, ad fl. Hoang-ho (Przewalski), China circa Pekin. Calycis et corollae laciniae paulo variabiles. Priores plus vel minus acuminatae, posteriores pl. m. acutae, et simul eum illis phylla coronae stamineae duplo et triplo altiora quam lata, et membrana antherae acuta ne v. acuminata. Stigma convexum bilobum. Massae pollinis majusculae oblongae, duplo longiores quam corpusculum subquadratum, caudiculae breves crassae, versus pollinia incrassatae. 2. V. mongolicum, Glabrum glaucum, foliis breve petiolatis lanceolatis acutis acuminatisve coriaceis; cymis folio brevioribus plurifloris densis; calycis 5-fidi laciniis ovatis acutis; corollae atropurpureae glabrae 5-partitae laciniis ovatis obtusis; phyllis coronae sta- mineae rotundatis scutellatis concavis gynostegio bre- vioribus. Mongolia australis: ad fl. Hoang-ho in ditione Or- dos, nec non in Alaschan medio et australi (Prze- walski). j Paululum in mentem vocat V. pumilum Dne, sed elatum abundeque distinctum. Antherae breves, membrana truncata latiore quam lata, massae pollinis minutae, globosae, corpusculo aequilongo obovato, caudiculis elongatis pollinii apici affixis. Stigma depressum, obtuse 5-angulum. 6.? Hancockianum: viride ad caulem 1-fariam costamque foliorum subtus parce puberulum, foliis de- mum glabris tenuioribus; calycis corollaeque laciniis acutioribus. In China boreali: in monte Siao- Wu-tai-shan, ultra 10 mill. ped. alto, a Pekino 250 stadia ad occidentem sito, legit et misit Hancock 1876. (fl. et frf.) Summitates missae dubia de radice, an suffruticosa sit vel perennis, non solvunt, quamobrem de identitate cum typo incertus haereo. Planta ceteris partibus omnino simillima. Calyx ad sinus intus cum glandulis parvis singulis oblongis, laciniae ovatodeltoideae acu- — 781 — tissimae. Corollae laciniae acutae. Corona atque gyno- stegium identica. Folliculi qui adsunt solitarii, ex lan- ceolata basi sat longe attenuati, 40 — 45 mill. longi, 6 mill. crassi. Semina anguste ovata subattenuata, vix angustissime marginata, 6 mill. longa, 3 mill. lata, utrinque 1-nervia, coma fere triplo breviora. 2, Perennia. Radix primaria nulla. Rhizoma abbreviatum sub- horizontale, fibris radicalibus crassis longissimis dense obsessum. Innovatio ope gemmarum e rhizomate. Cau- lis basi haud gemmascens, vel in regionibus meridio- nalibus parce ipsa basi gemmiparus, gemmis tamen vix unquam evolutis (ita vidi in exemplis paucis austro- rossicis, caucasicis et corsicis V. officinalis et V. medi). Folia basi cordata subsessilia ............. V. amplexicaule. » distinctissime petiolata. 2. 2. Folia subtus cinereo-v. rufo-tomentosa. 3. » pl.m pubentia v. glabra, viridia. 5. 9. Corollae laciniae triangulae............... V, mandshuricum. » » oblongae. 4. 4. Robustum erectum, flores atropurpurei magni. V. atratum. Gracile, apice volubile, flores virentes parvi. V. versicolor. 5. Folia pauca maxima in caule subverticillato- approximata, corolla intus pubescens ... V. macrophyllum. Folia crebra sparsa, corolla intus glabra 6. ; 6. Cymae sessiles, folia inferiora cordatoovata.. V. inamoenum. » pedunculatae,folia basi non cordata. 7. 7. Corolla alba laciniis rotundatoobtusis, folia ENCRES ANTA CURL AE PER A YT e AU V. acuminatum. Corolla colorata laciniis obtusis, folia medio NIME IAUIOPAL is i vu aeree e UE se V. japonicum. 9. V. amplexicaule Sieb. Zucc. fl. Jap. fam. nat. II. 162. n. 551. Pluricaule elatum, caule simplici v. saepius bis dichotomo vel rarius ex axillis mediis et su- perioribus fastigiatoramoso dense foliato; foliis subses- silibus e basi cordata amplexicauli a late elliptico per — 782 — obovato-in oblongoellipticum ludentibus apice rotun- datis v. obtusis cum apiculo v. rarius acutis, floralibus basi interdum attenuatis; cymis secus caulem ramosque numerosis interpetiolaribus alternis compositis laxi-et plurifloris, primum folio brevioribus, demum vel su- perioribus folio longioribus; flore pedicellum subsupe- rante; calycis laciniis ovatis vel ovatolanceolatis acutis ciliatis corolla subrotata viridilutea (rarissime fusca) triplo saltem brevioribus; laciniis corollae ovatis lan- ceolatisve apice attenuato obtusis intus praeter mar- ginem puberulis; coronae stamineae erectopatulae gyno- stegium convexum subaequantis lobis carnosis rotun- datis obsolete lateque apiculatis planis; membrana antherae depressorotundata; polliniis oblongis funieulo elongato a corpusculo obovato fere duplo breviore pendulis; stigmate convexiusculo levissime sulcato subquinquelobo; folliculis abortu solitariis anguste lan- ceolatis longe attenuatis. — Rgl. fl. Usur. 108 n. 385. — Herd. pl. Radd. 141. — Miq. Prol. 58. In Japoniae ins. Kiusiw: Simabara , vulcano Wun- zeu, cirea Nagasaki in montibus lapidosis aridis, sat frequens, v. gr. Sitzi-yama (Siebold!, nec «insula Sitzigoa» ut legit Miquel; alii); Mandshuria austra- liore: ad Usuri, lacum Hanka, fl. Suifun; China bo- reali, in planitie ad Kantai prope Pekin (Tatarinow); Mongolia australi: terra Ordos, in valle fl. Hoang-ho (Przewalski). Japonice (ex schedulis indigenis hb. Lugd. Bat.): rokuon-só, sutzume-no-ogoke, haku-dzen. Caule paniculato et foliis amplexicaulibus inter omnia insigne. Planta typica glaberrima glaucoviridis, foliis subtus — 183 — glaucis. Caulis 0,5—1 metr. altus. Folia media cau- lina utrinque sub-10-costata, passim auriculis basa- libus acutis, vulgo 4 : 5,5 ad 4,5 : 9, in robustis 6 : 12, in stenophyllis 3 : 9 cent. magna. Pedunculi media totius cymae longitudine dichotomi, tunc iterum pluries ramulosi subracemose floriferi. Flores fuscos vidi in spec. 1. pekinensi et unico inter ultra 40 ja- ponica. Corolla diam. 7 mill. Folliculi 5 — 5,5 cent. longi, basi 7 mill. lati. Var. Krameri(Franch. et Savat. Enum. I. 318. sp. pr.): foliis subpetiolatis luteoviridibus utrinque sat dense puberulis. In Nippon, loco speciali ignoto (hb. Franchet! Ne 2088.) Pubis praesentia tantum a typo differt, nam de foliis brevipetiolatis jam mentio facta apud Miquel l. c. in spec. cultis etiam luteoviridibus (V. a. var. pe- tiolata Mig. Cat. 59. V. Brandti Franch. Sav.! En. I. 318. (nomen)) et omnes ceterae partes identicae, praeter corollae lacinias ovatooblongas, quas tamen tales in planta typica (mandshurica) etiam observavi. 4. V.japonicum Morr. Dnein Bull. Acad. Brux. III. 1836. 172. Caule erecto v. apice volubili pl. m., ut totum, pubescente; foliis petiolatis a rotundato retuso in ellipticum subito acuminatum variantibus costis arcuatis utrinque 5 — 7; cymis vulgo alternis sub- multifloris densiusculis petiolum v. laminam supe- rantibus; pedicello florem subsuperante ; calycis laci- niis ovatis acuminatis v. lanceolatis ciliatis; corollae coloratae laciniis ovatooblongis obtusis patentibus in- tus glabris; corona quam gynostegiuur humile bre- viore phyllis rotundatis concavis carnosis; polliniis — 784 — oblongis corpusculo angustius oblongo longioribus infra ipsum apicem affixis pendulis; stigmate convexo emarginato 5-angulo; folliculis subdivaricatis ex ovata basi longe acuminatis; semine ovato attenuato. a. Verum: erectum v. decumbens ramosum, foliis parvis rotundatoovalibus obtusis vel retusis cum mu- crone; cyma pauciflora brevi; flore sordide lutescente. V. japonicum Dne I. c. et in DC. Prodr. VII. 524. — S. Z. Fl. Jap. fam. nat. II. 163. — Cynanchum fla- vescens Siebold in Paxt. Fl. Gard. III. 150. fig. xy- logr. 306. In Japonia cultum (Siebold!, Itoo Keiske!). Folia circa 2 : 2,5 cent., petiolus 0,5 cent. 8. Grayanum: erectum simplex macrophyllum, foliis late ovalibus v. ellipticis obovatisve retusis cum mu- crone v. subito breve acuminatis; cyma multiflora saepe composita petiolum vulgo pluries superante; flore sordide lutescente. V. japonicum A. Gray in Perry's Exped. 317. In Mippon sponte: Simoda (Wright!), Tanega si- ma (Small! Yokoska (Savatier! n. 823.), Kana- sawa (ipse). Planta 35 — 40 cent. alta. Folia 3 — 4,5:5 — 6 cent., petiolus 5—12 mill., pedunculi 1,5 —3,5 cent. longi, summi ut in omnibus varr. subnulli. Corolla diametro 7 mill, utrinque glabra, vel (e Simoda) extus secus lineam mediam laciniarum pube- rula, tunc et tota planta densius pubescens. Y. purpurascens: vulgo elatius et gracilius apice- que vel a medio volubile; foliis ellipticis subito acumi- natis magnis; cymis mox folio subaequilongis mox (in planta volubili frequentius) ad fasciculos subsessiles ee OD, = reductis, plurifloris; flore sordide lutescente, roseo, fuscopurpureo vel fundo sordido fuscostriolato. Morr. Dne I. c. (sp. pr.). — Dne 1. e. — S. Z. 1. e. — Mig. Prol. 59. — Lindl. in Journ. hortie. soc. VII. 285. . €. icon. xylogr. Japonia: Simoda, sponte, fl. lutescente (Y olkin!), in Yedo et Nagasaki saepe culta. | | Typus V. purpurascentis, vivi a Siebold a. 1830. introducti, subvolubilis, folis ellipticis, pedunculis brevioribus, apud Lindley l. c. delineatus est, sed siccus ab eodem et Zuccarinio! distributus fuit et erectus, pedunculis infimis 2 — 3-pollicaribus (de hoc, Dezimae culto, mentio facta est apud Miq. 1. c.). Co- roll utriusque 7 — 8 mill. Folliculus apud Siebold 5 cent. longus, 1 cent. crassus, ovatolanceolatus acumi- natus, solitarius. Ipse habui formam erectam, huic proximam, flore roseo, folliculis ut in diagnosi de- scripsi, 5,5 cent. longis, cui caulis saepe apice tantum florens 25— 50 cent. altus, folia breve acuminata 3:7 ad 5:10 cent., petiolus 8—10 mill., corolla 8— 14 mill. — Alia forma, a me observata, volubilis erat, folia acuta v. apiculata, 1,5 : 4 vel 3 : 7 cent., pe- tiolus 5 mill., cymae saepe subsessiles, flores fuscorubri v. sordide sulfurei 8—10 mill., ad quam formam duco spec. a Tanaka datum s. n. kuro-hana-no iyo-kadsura in hb. Franchet. n. 827. In hisce omnibus folia ad venas et marginem pubescentia. Anno 1855 autem Sie- bold introduxit formas flore roseo, variegato et «atro- purpureo», quae cum nostris congruae, sed folia utrin- que sat dense pubescentia habent. Ad quam formam pertinet planta ad Yokoska a Savatiero collecta, Mélanges biologiques. IX. 99 a quam s.n. V. Vernyı vidi in hb. Franchet. In hac corolla extus pubescit, ut in ß. rarius vidi. Habemus ita cyclum formarum, quarum extremae: erecta, flore sordide lutescente, cyma saepe longe pe- dunculata, et volubilis, flore fuscopurpureo, cyma subsessili, primo aspectu diversissimae videntur, sed formis intermediis ita connectuntur, ut, nisi hybridae adsint, pro unica specie habendae sint, donec fortasse | forma volubilis fusca sponte crescens invenietur ef signa meliora praebebit. V. japonicum a V. purpuras- cente etiam frustra dirimere conatus sum, et assenti- tur Siebold, qui in notis mscr. habet: «V. purp. et V. japon. a Morr. Dne descripta culturae varietates sunt.» Character ex reticulo laxiore et densiore, ma- gis vel minus prominente, a Franchet ad distinguen- dum propositus, ex mea suppelectili ditissima quam maxime fallax est. V. japonicum proxime affine est V. officinalà M. ch. 5. V. acuminatum Dne in DC. Prodr. VIII. 524. Erectum, caule basi glabro apice pubescente; foliis breve petiolatis a late ovato per ovatoellipticum in ellipticolanceolatum et lanceolatum rarius variantibus basi rotundatis apice acuminatis utrinque subtus den- sius molle pubescentibus vel pl. m. glabratis; cymis . oppositis compositis laxis paucifloris folio brevioribus v.apice caulis longioribus subconfluentibus; pedicellis florem aequantibus; calycis extus dense pubescentis laciniis ovatis acuminatis; corolla magna alba glabra laciniis oblongis apice rotundato v. emarginato aequi- latis patentibus; corona staminea gynostegium breve aequante lobis rotundatis carnosis; polliniis ovalioblon- gis corpusculo aequimagno consimili; stigmate convexo [E subbilobo 5-angulo; folliculis patentissimis linearilan- ceolatis longe acuminatis glabrescentibus ; seminibus | anguste ovatis. S. Z. l. c. n. 953. (nomen). — Kusa tatschibana? Soo bokf IV. 26. In Mippon: alpe Nikko (Tschonoski), frequenter cultum in hortis Yedo et Nagasaki; Mandshuria austro- orientali: ad Usuri superiorem pluribus locis, ad fl. Da-dso-schu portum Wladimiri affluentis, circa portus St. Olgae, Bruce et Wladiwostok, ad idem litus inter 44 —45° legit Wilford s. n. Pycnostelmatis n. sp. Vera planta Decaisnei, cui specimen submisi! Si- milimum quidem V. japonico, attamen flore duplo majore pure albo corollae laciniis obtusissimis folio- rumque forma facile distinctum. Cultum minus den- sius pubescens, microphyllum (petiolus 1 cent., lamina in medio caule 5 : 9 cent.) et micranthum (corolla dia- metro 12—14 mill). Spontaneum japonicum glabra- tuin elatius, folia angustiora, 6 : 12 cent. petiolus 1,5 cent., vel 3,5 : 14 cent., folliculi glabri. Planta mandshurica elata, robusta, magis pubescens, tenui- folia, interdum e radice crassa valde fibrosa pluricau- lis, folia saepius late ovata (in fructifera 10 : 14 cent.) vel ovatoelliptica (10: 17 cent., sine petiolo 5 — 10 mill. longo), cymae rite evolutae folio non multo bre- viores, pedunculo ad 6 cent. longo, apice cymain com- positam contractam gerente, vel medio bifurco, flores in quadam cyma 2—10, diam. 14 — 18 mill. Folli- culi 4— 5 cent. longi. 6. V. inamoenum. Multicaule, caulibus simplicibus erectis angulatis fistulosis pubescentibus; foliis breve petiolatis ad petiolos venas marginemque utrinque pu- berulis late ovatis, inferioribus subcordatis obtusis — 788 — acutisve, mediis acuminatis, superioribus ovatolanceo- latis basi cuneatis apice longius acuminatis; umbellis .Subaxillaribus alternis paucifloris, floriferis sessilibus basin folii parum superantibus, fructiferis brevissime pedunculatis; pedicellis pubescentibus flores parvulos superantibus; calycis laciniis lanceolatis acutissimis glabris; corollae triplo longioris glabrae sordide lu- tescentis laciniis ovatis attenuatis obtusiusculis patu- lis; coronae stamineae patulae gynostegium convexum vix aequantis lobis carnosis late deltoideis breve acu- minatis; antheris brevibus membrana depressorotun- data; polliniis ovalibus corpusculum late obovatum aequantibus, sed angustioribus, funiculo brevi pendu- lis; stigmate convexo obsolete bilobo 5-gono; folliculis angulo plus quam recto patentibus linearilanceolatis acuminatis. In Mandshuria orientali, portu St. Olgae, in cacu- mine montis 1300 ped. alti, in fruticetis-lapidosis sat frequens et gregarium ; Sachalino, parte austroorientali, sterile, ceterum identicum (Vincet. sp. F. Schmidt Fl. Sachal. n. 31739). simillimum V. pisidico Boiss. et Heldr., quod ex diagnosi vix diversum videtur caule humili bifariam pubescente, calyce duplo quam corolla breviore et coronae stamineae lobis subobsoletis gynostegium su- perantibus, triangularibus. Sed ex investigatione floris differentiae optimae eruuntur: V. pisidici laciniae co- rollinae ovatae apice obtuso subemarginatae, corona gynostegium superans patula breve 5-loba lobis de- pressotriangularibus apiculo reflexo, interjectis denti- bus 5 obtusis duplo brevioribus, omnibus carnosis utrinque planis, prioribus basi antheris adnatis. An- — 789 — therae illis V. 2namoeni similes, corpuscula linearia!, pollinia ovata acute! acuminata, funiculo longiusculo infra apicem appensa. Stigma supra marginem leviter 5-gonum non prominens, depressum igitur, sulco ob- soleto percursum. — A V. officinali M.ch., quocum spe- cies nostra structura floris magis convenit, caule un- dique pubero, umbellis sessilibus, coronae lobis deltoi- deis, stigmate convexo dignoscitur. Caules 0,30 — 0,45 metr. alti. Folia infima ad squamas subscariosas reducta, sequentia fere orbicu- laria 3:3 cent. petiolo vix 3 mill., media maxima 5'/:9 cent., costis utrinque subsex arcuatis parum prominulis. Umbellae 3 — 5-florae. Corolla pelvifor- mis, diam. 7 mill. Folliculi 4, 5 cent. longi, 5 mill. crassi. | 7. V. atratum Morr. Dne in Bull. Brux. l. c. Ro- bustum erectum elatum tomentosum, caule elongato, foliis breve petiolatis late ovatis v. ovatoelliptieis apice subito breve acuminatis basi rotundatis v. obsolete sub- cordatis, superne dense pubescentibus demum glabra- tis, subtus cinerascenti-tomentosis; umbellis sessilibus plurifloris, pedicellis flore brevioribus calyceque to- mentosis; calycis laciniis anguste lanceolatis acutis vel acuminatis corolla extus pubescente plus duplo brevioribus; corollae atropurpureae laciniis ovatis v. ovatooblongis emarginatis v. obtusis patentibus; co- ronae stamineae gynostegium convexum aequantis lobis carnosis rotundatis intus concavis; antheris bre- vibus membrana depressorotundata; polliniis ovalibus velsubglobosis e funiculo longiusculo pendulis, corpus- culo late oblongo quam pollinia duplo angustiore ae- quilongo; stigmate convexo obscure bilobo 5-angulo; — 790 — folliculis (an semper?) solitariis lanceolatis obtuse acu- minatis patentim pubescentibus; seminibus ovatis. Dne in DC. Prodr. VIII. 528. — 8. Z.1. c. n. 554. — Maxim. Fl. Amur. 195, 474. — Herd. Pl. Radd. 140. n. 101. — Miq. Prol. 58. — Cynanchum atratum Bge Enum. Chin. n. 251. — Turez. Enum. Chin. n. 138. in Bull. Mosc. 1837. X. n. 7 pag. 155. — V. pauciflorum Miq. Prol. 59. — Rokuyen-sö, sin. jap. hak-bi. Soo bokf IV. 27. — V. atr. Funavara sau. Fakbi. Hoffm. Noms indig. 63 n. 609. In Japonia : Kiusiu circa Nagasaki, Kumamoto, Hi- gosan cet., Nippon media et boreali (Tschonoski); Mandshuria: ad Amur et Usuri fluvios ; China boreali, circa Pekin. | 0,4—0,8 metr. altum. Folia in parvis 4:8 cent. in angustifoliis 6 : 10,5 cent., in robustis 7—8 : 11,5 cent. magna, absque petiolo 5—10 mill. longo, infima internodiis longis sejuncta rite cordatorotundata, 1,5 : 1 ad 4, 5:5 cent. magna. Corolla diam. 10—12 mill. Follieuli ad 9 cent. longi, ad 1,5 cent. lati. Si angustifolium et minus tomentosum, (foliis, ut ait Miquel, obverse oblongis v. oblongoellipticis) sistit V. pauciflorum Miq.! Prol. 59 et simul V. atratum glabrius Miq.! Cat. 59. Floris structura a me exacte scrutata in utroque eadem, praeter calycis lacinias in V. paucifloro anguste deltoideoacuminatas eglandulo- sas, in V. atrato magis lineares, intus inter dentes glandulis breve bicornibus instructas. Corolla aequi- magna, sed male exsiccata V. pauciflori minor apparet. Corona eadem, lobis in sicco «oblique truncatis» ut habet Miquel, revera concavis incurvis. gynostegio vix brevioribus. Ovaria sub anthesi aequecrassa. — 791 — 8. V. mandshuricum Hee Advers. 28. in Ann. sc. nat. 5 ser. V. | | In Mandshuria australi, ad sinum Ta-lien-whan (R. Swinhoe ex Hance). Non vidi. Ex descriptione Hancei a praecedente differt: fo- liis ovatolanceolatis subtus dense ferrugineotomento- sis, umbellis multifloris, corollae laciniis triangulatis intus pubescentibus extus subglabris, coronae stami- neae gynostegio brevioris lobis transverse oblongis rugulosis et flore ex sicco purpurascentiflavido. Lobis coronae rugulosis et corolla intus pubescente accedere videtur ad V. macrophyllum 8. Z. 9. V. macrophyllum S. Z. 1. c. II. 162. Simplex flaccidum, caule fistuloso basi stricto parte florifera tenui flagelliformi vel subvolubili parce bifariam pube- rulo; foliis basalibus minutis v. caducis, caulinis mediis paucis maximis saepissime approximatis tenue mem- branaceis longe petiolatis ad venas obsolete puberulis late ovatis ellipticisve rarius angustioribus, basi ro- tundatis vel breve suboblique cuneatis, apice subito acuminatis, floralibus parvis brevius petiolatis ab ovato ad linearilanceolatum mutatis longe acuminatis ; cymis interpetiolaribus vulgo geminis, inferioribus fo- lio brevioribus, summis folia floralia superantibus; pe- dunculo gracili ramoso umbellas plures laxi- et pluri- floras gerente subbifariam puberulo; pedicellis florem duplo superantibus; calycis corolla plus triplo brevio- ris laciniis ovato-v. rite lanceolatis glabriusculis; co- rollae atropurpureae intus longissime cinereohirsutae laciniis oblongoovatis-lanceolatisve obtusis; coronae stamineae gynostegium minutum subsuperantis lobis subglobosis verrucosis ; antherae membrana depresso- — ga rotunda; polliniis minutis late oblongis funiculo cor- pusculoque consimili aequilongis; stigmate convexius- culo 5-angulo; folliculis divaricatissimis linearibus acuminatissimis; semine oblongo. V. acuminatum Miq. Prol. 59. et Cat. 59. — non Decaisne. In Kiusiu silvis vetustis alpinis: Higo-san prov. Higo, Kundsho-san prov. Bungo. Japonice: tsuru-gasiwa (Keiske in hb. Lugd. bat.) Habitus inter omnia peculiaris. Folia maxima ad 11:21 cent. magna, praeter petiolum 3 — 4 cent. longum. Pedunculi 3 — 10 cent. longi, umbellae sin- gulae circa 10-florae. Corolla diametro varians a 5 ad 10 mill. Folliculi angulo plusquam 180° divergentes, 7 cent. longi, basi 4 mill crassi. Semina pauca, 12:2,5 mill. magna, coma duplo breviora. Var. nikoënsis : foliis caulinis interdum minus ap- proximatis floralia magis aemulantibus; cymae petio- lum vix aequantis umbellis approximatis subdensi- et multifloris. V. acuminatum Miq. l. c. quoad pl. Keiskei. — Franch. Savat. 1. c. I. 318. — Ascle- pias nigra. Tsuru-gashiwa, species «hakbi» (V. atrato nempe) affinis. Soo bokf. IV. 28. In Néppon mediae alpe Nikko (J. Keiske, Tscho- noski). Ex prima fronte sat distincta videtur, sed. habeo exempla ejus ad typum magis accedentia et inter- media. 10. V. versicolor Dne 1. c. 524. — Maxim. Fl. Amur. 474. — Cynanchum versicolor Bge Enum. Chin. 44. n. 250. — Turez. Enum. Chin. 1. c. n. 137. In China boreali non procul a Pekino (coll. ross.). Ex foliis subcinereis superne puberis subtus to- se HOS aa mentosis, sat magnis, cymis sessilibus, floribus atro- purpureis, folliculis crassis apice obtusiusculis in men- tem vocat V. atratum, a quo caule gracili apice volu- bili et corolla intus pubescente remotum. : Calycis laciniae lanceolatosubulatae pubescentes, co- rolla duplo breviores. Corolla diam. 6 mill., primum sordide virens, dein atrofusca, subrotata, intus minute sat dense pubescens. Laciniae ovatae attenuatae apice obtusae. Corona staminea gynostegio prominente duplo brevior, atropurpurea, lobi carnosi depressorotundati intus carinati alteque gynostegio adnati. Antherarum membrana loculis angustior, ovata, incurva. Pollinia ovoidea, ex apice pendula, corpusculum angustius, sed aequilongum, ovale. Stigma crassum planiusculum, vix obsolete sulcatum, margine latiusculo obtuse 5-lobo. Folliculi juveniles tantum visi, 2 cent. longi, ovoidei acuminati, demum verosimiliter adhuc magis attenuati. . Species dubia. 11.? V. multinerve Franch. Savat. l. c. 319 (no- men). Caule gracili erecto, foliis breve petiolatis ob- longolanceolatis acuminatis subparallele 8 — 9 -costa- tis, cymis sessilibus paucifloris, flore parvo . . .. In Japonia, unde Tanaka s. n. hosoba-no rokuon- sd i. e. Vincet. angustifolii specimen 1. vix floribus nondum apertis ad apicem caulis instructum commu- nicavit cum cl. Franchet, in cujus herbario olim vidi et adumbrationen rudem servavi, sed an pubes adsit, adnotare omisi et structuram floris examinare non potui. Species vix nota, costis foliorum numerosioribus Mélanges biologiques. IX. | 100 — 794 — d subrectis tamen ab V. japon. purpurascente et V. acu- minato, quibus affinis videtur, certe distincta. b. Vincetoxica tylophoroidea. Radix et innovatio perennium inter Vincetoxica vera. Caules debiles elongati, saepe orgyales, semper cum ramis longissimis volubiles. Corollae rotatae v. campanulatae laciniis angustis caudatoacuminatis. Pol- linia minuta, mox pendula, mox medio affixa verticalia, mox apice affixa subtransversa. | Typus hujus seriei est V. volubile Maxim., polliniis paullo infra apicem affıxis pendulis e corpusculo altius sito quam illa, unde et a Benthamio (in Gen. pl. II. 762.), etsi pollinia minuta sint, huic generi adscribitur. Reliquae species hic descriptae, quarum una a Miquel Tylophoris adnumerabatur, V. volubili tam arcte affi- nes, ut meras fere varietates ejus diceres. Sed in V. ambiguo pollinia duplo adhuc minora, magis infra api- cem affıxa vulgo pendula, rarius oblique subtransversa in eodem flore, in V. sublanceolato medio affıxa verti- calia, corpusculo tamen demissius posita. Quam ob causam, nec non ob coronae stamineae lobos a dorso compressos, sensu Decaisnei et Benthami Vince- toxico neque Tylophorae adscribenda sunt. Corolla intus pubescens. 2. » De dE PU tn Pre RE AT V. sublanceolatum. 2. Pedicelli flore breviores, corolla sordida diam. Seel IE ER tlhe Sten hae S V. ambiguum. Pedicelli flore longiores, corolla lactea diam. 10—15 mil. 0.2. ies Be el LAE V. volubile. 12. V. ambiguum, Caule pedunculis pedicellisque unifariam, petiolis supra, foliis utrinque pubescentibus, his breve petiolatis e latiore truncata v. rotundata basi anguste lanceolatis sensim longe acuminatis; pe- dunculis numerosis alternis petiolum superantibus umbella pluriflora terminatis (rarius ipsa basi cum ramo accessorio in umbellas paucifloras duas diviso), pedicellis flore brevioribus; calycis laciniis ovatolan- ceolatis crebre ciliatis corolla triplo brevioribus; co- rollae rotatae intus puberae laciniis anguste triangu- laribus triplo longioribus quam latis; coronae gyno- stegio prominente brevioris 5-partitae carnosae lobis rotundatoquadratis erectis; antherae membrana rotun- data; polliniis obovoideis infra apicem affixis a cor- pusculo consimili aequimagno pendulis vel subtrans- versis, stigmate convexo anguste marginato crasso; folliculis.... In Kiusiu: in pratis circa lacum ad pedem vulcani Wunzen situm, Statura sequentibus humilius, 0,4 — 0,8 metr. al- tum, quam V. volubile omnibus partibus minus et den- sius pubescens. Folia, sine petiolo 3 mill., non ultra 1 : 7 cent. magna, vulgo minora. Corolla diam. 9 mill. sordide lutescens. Pollinia cum corpusculo et funicu- lis breviora quam 0,25 mill. 13. V. volubile Maxim. Prim. fl. Amur. 195. Ela- tum, pube praecedentis parciore demum obsoleta, foliis infimis basi cordatis ovatolanceolatis, reliquis vel omnibus e basi truncata summisve rotundata lanceola- tis vel saepius linearilanceolatis longe acuminatis; pe- dunculis interpetiolaribus alternis petiolum duplo su- perantibus umbellam paucifloram gerentibus; pedicel- lis florem superantibus; calycis laciniis ovatolanceolatis corolla rotata intus pubescente lactea laciniis lanceo- latis longe acuminatis triplo brevioribus; corona gy- — 796 — nostegio prominente breviore 5-fida lobis carnosis ovoideis in apiculum attenuatis; antherae membrana rotundata; polliniis ovalibus infra apicem affıxis a corpusculo simili aequilongo pendulis ; stigmate con- vexo leviter bilobo anguste marginato 5-lobo; follicu- lis e cylindrica basi utrinque basi breve apice longis- sime attenuatis divaricatis; semine ovatooblongo atte- nuato anguste marginato disco minute dense punctato. Rgl. Fl. Usur. n. 334. — Herd. Pl. Radd. n. 102. — Asclepiadea incerta Oliv. in Journ. Linn. soc. IX. 166 (ex descript.). Hab. in Mandshuria secus Amur fl. a montibus Bureicis ad ostium Gorini fl. rarum, secus fl. Usuri et Suifun sat frequens, circa portum St. Olgae, nec non in archip. Koreano: Long Reach (Oldham, ex Oliver l.c.). Folia variant forma et magnitudine : 1 : 7 cent., 1;9 : TT cent, 2,97 cent, 2 : Td4’cent,. 9— Tara Corolla diametro 12—15 mill. Pollinium cum caudi- culis et corpusculo 0,5 mill. altum. 14. V. sublanceolatum: Elatum pube praecedentis, foliis petiolatis cordato- vel truncato-ovatis ovatolan- ceolatis elongato-lanceolatisve longe acuminatis; pe- dunculis numerosis ut in praecedente praeter umbel- lam plurifloram alteram sessilem gerentibus vel raris- sime ramosis (umbellis 3 — 4 paucifloris); pedicellis flore majusculo glabro saepe duplo longioribus; caly- cis laciniis ovatolanceolatis corolla rotata laciniis lan- ceolatis longe acuminatis quadruplo brevioribus; co- ronae gynostegio duplo brevioris 5-partitae lobis late deltoideis dorso ad basin gibbis; antherae membrana depressorotundata; polliniis stigmateque praecedentis; — 197 — folliculis linearilanceolatis acuminatis abortu (an sem- per) solitariis. a. typicum: folia angustiora utrinque pubescentia, corolla vix 10 mill. diam. fuscopurpurea vel rarius - sordide lutescens, subcampanulata. Tylophora sublan- ceolata Miq. Prol. 60. In Nippon: fruticetis circa Yokohama, montibus Hakone (Savatier V 831. s. n. T. japonicae). p. macranthum: folia; latiora ad marginem venasque pubescentia, corolla diam. 15 mill. flavoviridula rotata. In Nippon boreali: Nambu, Yezo: circa Hakodate, Kamida, Arigawa. Omnibus punctis V. volubili simile, sed corolla gla- bra coronaque nana distinguendum. Species mihi ignota. 15? V. chinense L. M. Moore in Trim. Journ. bot. IV.228. (1875.). — In China centrali circa Kiu-kiang legit Dr. Shearer. Describitur volubile. Petioli 2 — 3 lin. longi, folia 8—15 lin. longa, prope basin 3—12 lin. lata, cordato- ovata acuminata, supra puberula, subtus crispe pu- bescentia fere tomentosa. Flores axillares. Pedicelli graciles petioli fere longitudine. Calycis lobi subulati, corollae laciniae triplo longiores obtuse oblongae. Lobi coronae carnosuli gynostegium aequantes. Pollinia in- fra apicem affixa caudiculis brevissimis. Stigma pel- tatum, obtuse 5-lobum. Folliculi acuminato - oblongi, circiter 3 unc. longi, glabri. | | Ex hac nimis brevi descriptione, affinitas an sit cum Tylophoroideis, an potius cum V. versicolore, an ex foliorum forma et floribus axillaribus cum Tylo- mag -— phora aristolochioide, mihi non patet, neque ulla spe- cies affinis ab auctore comparatur. Cynoctonum E. Mey. A Benthamio jure forsan Vincetoxico subjungitur. Sed in nostratibus corona saepissime gynostegio altior et semper ab illo, praeter ipsissimam basin, ubi circum- circa inseritur, libera est, neque cum filamentis me- diante crista loborum connata. Quo signo, nec non corona saepissime membranacea (quae in Véncetoxicis carnosa, quotquot species examinavi) commode dis- tinguis. Herba erecta, folia corollaeque laciniae lineares, corona campanulata 5-loba lobis angustis.... C. rosewm. Volubilia, corollae laciniae oblongae vel ovato- oblongae. 2. 2. Folia rotundata profunde auriculato-cordata su- bito acuminata, corona gynostegio brevior lo- his SProLunlanis 2s Eee ten Eas eee lee C. Wilfordi. Folia angusta, corona gynostegio longior 10- loba. 3. 8. Folia oblongo-elliptica, lobi coronae 5 acuti, 5 iruitütiinadil!, vor. 8 ce EO te C. formosanum. Folia lanceolata vel sagittata, lobi coronae ae- quales ............,ssungesreremes see C. insulanum. 1. C. roseum Dne in DC. Prodr. VIII. 532. — Ledeb. Fl. Ross. III. 47. — Turcz. Fl. Baic. Dah. II. 245. — Maxim. Fl. Amur. 196. 474. — Herd. Pl. Radd. 143. — Trtv. Mongol. n. 71. — Cynanchum ros. RBr. in Wern. soc. I. 47. — Asclepias purpurea Pall.! It. III. 260. In Fl. Baicalensi-dahurica, Mandshuria ad Amur superiorem, Mongolia orientali et China boreali non procul a Pekino. Corollae ad basin partitae laciniae lineares obtu- — 799 — sae. Corona staminea corolla '/, vel ', brevior, mem- branacea, tubulosocampanulata, mox fere ad medium 5-loba, mox 5-crenata lobis staminibus oppositis an- guste vel late deltoideis acutiusculis dorso convexis in cristam tubi convexam abeuntibus, ita ut tubus ele- ganter 5-plicatus sit; rarius in sinubus coronae occur- runt denticuli breves adventitii. Gynostegium plus duplo brevius, antheris filamentum superantibus pyra- midato - conniventibus, membrana ovata obtusissima. Stigma conicum obtuse bilobum 5-angulum. Pollinia ovalia corpusculo aequimagno et quoad formam con- simili caudiculis brevioribus infra apicem ipsum ap- pensa. 2. €, Wilfordi. Volubile caule tereti umbellisque uno latere tenuiter puberulis; foliis longiuscule petiolatis profunde auriculato - cordatis cordatoovatisve subito breve cuspidatis superne adpresse subtus ad venas patule pilosulis pallidisque; pedunculis petiolo brevio- ribus umbella multiflora simplici vel binata termina- tis; pedicellis florem campanulatum superantibus; ca- lyeis laciniis ovatolanceolatis glabris triplo quam co- rolla intus puberula laciniis ovatis brevioribus ; coronae albae membranaceae phyllis truncato-rotundatis basi attenuatis erectis a gynostegio aequialto liberis. Zn- dotropis auriculata Franch. Savat. l. c. I. 319., nec Dne. In Nippon: fruticetis circa Yokohama (ipse) et Yo- koska (Savatier! n. 832), Korea: portu Chusan (Wil- ford! s. n. Cynanchi aff. Bungei). Quoad staturam et folia simillimum Cynancho cau- dato vel Cynoctono paucifloro Dne, sed flores diversis- simi, structurà illis Cynoctoni maritima (Seuterae — 800 — Rchb., Vincetoxici Bth. Gen. pl. II. 762.) simillimi 5). Petioli 4 cent. longi, sulco parce puberuli, demum praeter basin glabrati. Lamina folii ad 8 : 10 cent., sinus basalis versus petiolum dilatatus, auriculae ro- tundatae, nervi sub 5, praeterea costae laterales nervi medii utrinque subbinae, reticulum laxum, subtus parum prominulum. Umbella vulgo simplex, rarius adest accessoria valde approximata sessilis. Pedicelli 7 mill. longi, uno latere ut pedunculi puberuli. Flos 4 mill. longus, calyx 5-partitus, corolla ad basin par- tita virescens, laciniis conniventibus, praefloratione contortis, pube interna minutissima. Phylla coronae basi margine angustissimo conjuncta, ceterum à gy- nostegio et inter se libera, petaloidea. Gynostegium basi constrictum, antheris nempe extus tumidis quam filamenta crassioribus, loculis subparallelis, membrana acute ovata. Pollinia ovoidea caudiculis non multo brevioribus ex apice suspensa, corpusculum fere ae- quilongum. Stigma basi 5-angulo-pyramidatum, sur- sum late conicum, attenuatoacutum. Ovaria laevia glabra. | 3. C. insulanum Hance in Seem. Journ. bot. VI. 1868. 330. In Chinae australis insula Hainan (R. Swinhoe ex Hance). Non vidi. 6) Seutera maritima Rchb., quam Decaisne I. c. 590. quoad floris structuram iterum examinandam esse declarat, «quoniam in flore silente observavit » ex disquisitione mea (Lindh. Pl. Texan. coll. 1. 119.) florem habet ut sequitur. Flos illo C. Wilford: vix mi- nor, glaber. Phylla coronae ipsa basi tantum conjuncta, fere libera, quam in nostra paulo crassiora, rite ovata, erecta, staminibus lon- giora, stigmate breviora. Antherae sessiles. Stigma conicum, altius quam in C. Wilfordi. Pollinia anguste oblonga, subcompressa, cau- diculis brevissimis crassiusculis suspensa, corpusculum duplo brevius. — 801 — - Foliis anguste lanceolatis vel hastata cordatave basi subtriangulo-lanceolatis, calycis laciniis ovatis, corol- lae laciniis oblongis, corona aequaliter 10-fida a se- quente abunde, nec non a C. angustifolio Dne, qua- cum ab autore comparatur, distincta videtur. Folia cum illis Cynanchi hastati quoad formam conferuntur, sed lobi basales minus expressi dicuntur. | A. €. formosanum. Volubile glabrum, foliis longiüs- cule petiolatis oblongo- vel rite ellipticis utrinque acu- tis carnosulis obscure venosis, axillis passim diphyilis: foliolis minutis rotundatis; pedunculis subinterpetio- laribus alternis umbellas paucifloras racemosas geren- tibus pedicellisque flore brevioribus pulvereopuberu- lis; calycis laciniis rotundatis ciliatis plus triplo bre- vioribus quam corolla carnosa rotata glabra partita in lacinias ovatas obtusiusculas; corona a gynostegio bre- viore basi constricto ceterum conico sublibera breve tubulosa 10-loba 5-plicata: plicis introflexis in lobos ovales apice incurvos stamen oppositum superantes, extus flexis in lobos subobsoletos plicatorepandos ab- euntibus. In ins. Formosa, prope Tamsuy (Oldham n. 333.). C. Callialatae Dne quoad habitum, C. angustifolio Dne quoad coronam affine, a priore foliis haud corda- tis, inflorescentia petiolum subsuperante non simpli- citer umbellata et coronae fabrica, a posteriore (a me sterili tantum viso: Wt herb. propr. n. 1553.) folio- rum forma, pedunculis elongatis, stigmate integro non apiculato distinctum. | Planta ex exemplis examinatis alte volubilis. Cau- . les vetustiores pennam corvinam crassi petiolique su- Mélanges biologiques. IX. 101 — 802 — perne sub lente valida passim pilis brevibus paucis obsessi, 1— 1,5 cent. longi. Lamina 1,8 : 4 cent. ad 2,5:7 cent. magna. Corolla diametro 8—9 mill., in sicco fusca, corona brevior alba fuisse videtur. An- therae membrana depressorotundata. Pollinia globoso- ovalia caudiculis late triangulis fere toto latere affıxa, a corpusculo majore obovato pendula. Stigma con- vexum integrum, basi obscure 5-angulum. Cynanchum L. Endotropis Endl. a Benthamio cum Cynancho jungitur, neque revera generice diversum videtur, et- si in nostris coronae fabrica petalisque reflexis a Cy- nanchis nostratibus optime distinctum apparet. Sed in E. Jacquemontii Dne in Prodr. 1. c. 547. (Cynancho Jacquemontiano Dne in Jacquem. Voy. tab. 112.) petala patentia et coronae tubus altior laciniis sinu- busque fere Cynanchi acuti L., neque desunt sine du- bio species aliae ambiguae inter utrumque genus. Cynanchum: petala patentia, tubus coronae gynostegium aequans. Corona corollam aequans laciniis stamina spectanti- bus filiformibus longissimis. Folliculi angulo 45° diver- gentes angustissime lineares longissimi ............. C. pubescens. Corona corollà multo brevior, laciniis stamina spec- tantibus tubo aeque vel duplo longioribus. Folliculi divaricatiSDni! CEdSBli ouo oir JE rita eel bes Mt E HRS: C. acutum. Endotropis: petala reflexa, corona gynostegium vix superans tubo vix ullo 5-partita. Folia cordata subito caudatoacuminata, umbella glo- bosa multiflora, phylla coronae obtusiuscula ligula brewissimp, obDUHS2. 2 2.10. ant sa RES hin oie eects C. caudatum. Folia sagittata acuminata, umbella hemisphaerica pluriflora, phylla coronae acuminata ligula acuta .... C. Bungee. a. Cynanchum. 1. ©. pubescens Bge Enum. Chin. 44. (1832.) — — 803 — Dne l. c. 548. — Turez. Enum. Chin. n. 136. — C. deltoideum Hance Advers. 29. (ex descriptione). China boreali, in sepibus prope Pekinum (coll. ros- sici), in valle fl. Hoang-ho jugo Muni-ula vel In-shan (Przewalski), prov. Kansu (Piasezki), Mandshuria australi, ad sinum Ta-lien-wan (Swinhoe ex Hance: C. deltoid.). Signis in clavi analytica indicatis, nec ullis aliis a sequente diversum. A Decaisneo incano-velutinum dicitur, sed hoc non semper valet imo de surculis juvenilibus, planta adulta vero non raro fere glaber- rima fit. Folia tamen nunquam alia quam cordata. Calycis laciniae ovatae obtusae ciliatae, cum glan- dula parva lineari in sinubus. Corolla alba, diametro 10— 12 mill., fere ad basin 5-partita, laciniis carnosu- lis oblongolinearibus obtusis. Corona erecta, corollae aequelonga, 10-fida, 5-plicata, tubus gynostegio sub- aequialtus, plicae extus flexae staminibus alternae ad basin usque a gynostegio liberae ovatae acutiusculae vel (in planta Przewalskii) obtusae dentatae vel acute bifidae, laciniae stamina spectantes intus supra basin tubi cum filamento connatae, subulatofiliformes tubo 4-lo longiores, complicatae, cum ligula interna con- simili, sed '/, breviore. Antherae filamento aeque cras- sae et longae, membrana ovatorotunda. Pollinia ovalia corpusculo ovato duplo minori, caudiculis brevibus in- fra apicem suspensa, a se invicem °/, mill. Stigma basi 5-angulum, convexum, obscure bilobum. Folliculi sae- pissime singuli, dum gemini angulo circa 45^ patuli, 12 cent. longi, clausi 3 mill. crassi, lineares longis- sime attenuati. Diu ante Bungeum a R. Brown (Wern. soc. I. 44. — 804 — _ 1811.) descriptum est, ex eadem provincia Petchili a Staunton allatum, C. chinense R. Br. cum diagnosi: «foliis ovatis cordatis: acumine brevi, laciniis corollae «lanceolatolinearibus acutis, coronae laciniis 5 exte- «rioribus compressofiliformibus integris.» Decaisne 1. c. 548., qui specimen vidit, addit, folia esse glaber- rima tenuia, petiolos graciles longiusculos, pedunculos folio breviores, antherae membranam coronae tubum superantem (quod passim ita vidi et in C. pubescente). Ex hac descriptione unica differentia perspicitur in pe- talis, quorum forma tamen adeo variabilis: R. Brown l. c. in C. monspeliaco v. gr. lanceolata obtusiuscula dicit, Martens (Reise n. Venedig II. tab. 7.) lineari- oblonga obtusiuscula delineavit, Decaisne, qui cum C. acuto junxit, ovatooblonga subemarginato - obtusa habet. Quibus omnibus perpensis planta Browni vix non eadem, tunc. vero species C. chinense R. Br. vo- canda erit. . 9. C. acutum L. Cod. 1754. — Dne I. c. 547. — Ledeb. Fl. ross. III. 47. 8. longifolium Ledeb. 1. c. 48. — C. longifolium Martens Fl. veneta in Reise n. Venedig. II. 570. - (1824) tab. VI. — Dne I. c. — C. acuminatum Moric. ex Martens, nec Thbg. nec H. B. in R. S. Syst. VI. 111. (a Decaisne l. c. omissum). — Coronae ligulis internis nanis tubum non vel vix superantibus, laciniis externis saepe abbreviatis, foliis longius hastatis. In Mongoliae centralis jugo Ala-shan nec non in deserto aridissimo adjacente (Przewalski), Songaria, Sibiria Altaica, Turkestania, Rossia australi nec non regione mediterranea passim. Species haec, cum formis C. monspeliaco L. et C. — 805 — longifolio Martens, mirabile exemplum praebet, quo modo corona in nonnullis hujus generis speciebus va- riare potest. Primum hae formae ex solis foliis valde variantibus diversae credebantur, donec Martens figu- ris optimis et descriptione exactissima signa a corona deprompta adhibere conatus est. Decaisne, qui opus Martensi non vidit, C. longifolium ejus, de quo ex Ferr. Bull. bot. notitiam habuit, pro specie distincta agnovit. Liedebour non sine dubio pro mera varie- tate sumpsit, sed coronae fabricam ex planta viva quoad constantiam probandam reliquit. Equidem, structura paradoxa plantae mongolicae motus, varia specimina e diversis locis exacte dissecavi, e quibus coronas sta- mineas passimque alias partes delineavi et in figuris adjacentibus ita disposui, ut coronae lobis longioribus praecedant et paullatim ad brevius lobatas progre- diatur. le | | | |: | y 7 4 NI LA NE GES ^ t rmm NI Y dj "| P TET : Ü Hl; | —— wo - itt (a _Explic. figurarum. In omnibus corona vel pars ejus delineata est, explicata et a facie interna visa, remotis staminibus, quorum loei sub lobis perspiciuntur. Fig. 1. Spec. hispanicum (Catalonia, Costa) foliis subsagittatis, C. acuti typici. Coronae pars delineata sat congruit cum fig. Rchb. Ic. fl. Germ. tab. 1570., sed in hac lobi exteriores longiores (tubum fere duplo superantes) et sinus repandi. Fig. 2. Pl. graeca (Athenae , Heldreich) foliis rite cordatis C. acuti typici. Corona tota delineata cum stamine 1 minis ceteris remotis. Stamina inter se libera erant! Fig. 3. ex spec. Karelin. e Turcomania, a Decaisne C. longi- folio adscripto (ob foliorum formam et patriam Asiam). Corona et ad 3. b. gynostegium basi constrictum. Fig. 4. et 5. spec. caspicum (Uralsk, Burmester) foliis cordatis Coronae e floribus ejusdem speciminis, 5. a. lacinia calycis cum glandulis, à b. anthera a ventre, 5. c. pollinia cum mensura trans- versa eorum ?/, millim. Coronae delineatae sat exacte referunt C. longifolium Martens]. c. tab. VI. Fig. 6. E spec. altaico (Ledebour) solito magis grandifloro, fo- liis subsagittatis. Ad 6. b. pollinia oblique pendula, 5/, mill. Figura — E07 — IN aa be js AT ien fee | dh aa In AMA À en vx IN ith | li feces i | I, “> iy MER 1 4 Er W7 N 16 He mill | C. acuti Martens 1. c. tab. VII. satis convenit, habet tamen lobos exteriores acutos, interiores tubo longiores, sinus.obtuse deltoi- deos. Fig. 7.8. ex variis floribus spec. songarici foliis subsagittatis (ad Tentek, Schrenck). 7. b. gynostegium valde constrictum, 7. c. sta- men a ventre. 7. d. pollinia */, mill. Fig. 9. Songaria (ad Balchasch, Schrenck) foliis sagittatis. Lobi interiores medio tubo vix plicato inserti, tenue membranacei adpressi, primo aspectu deficientes. Fig. 10. e Rossia australi (ad Tanain fl. prope Nachitschewan, Pabo) foliis cordatis, gynostegio basi vix constricto. Fig.11. e Mongolia (Alashan, Przewalski) foliis sagittatis. Delineatus est flos integer (duplo minus auctus quam corona ex illo), corona tota. Gynostegium hujus basi non constrictum, stamen rectum ut in fig. 5. b., pollinia ut in fig. 6. b. Huic sat similis est figura C. monspeliaci apad Martens 1. c. tab. VIL, in qua tamen tubus coronae triplo longior quam lobi et sinus inter lobos bilobi. Fig. 12. e Songaria (Schrenck n. 176) foliis sagittatis. Omnium maxime paradoxum: lobi interiores nulli, sinus angustissimi, lobi exteriores latissimi trilobi, sed cetera omnino ut in reliquis. — 808 — Patet vero ex his figuris, coronae conformationem tam variabilem esse, ut species ab autoribus propositae vix varietates considerandae, nam lobi externi et interni non solum quoad longitudinem variant, sed etiam quoad formam: acuti, obtusi, plani, concavi, subulati, deltoidei vel interiores obsoleti v. nulli. In universum coronae orientem versus magis et magis brevilobae fiunt, oc- currunt tamen brevilobae et in occidente (conf. fig. Martensi sub nostra fig. 11. citatam). Variat etiam gynostegium, basi non constrictum (fig. 1. 2. 4. 5. 10. 11.) vel conspicue, imo valde constrictum (fig. 3. 7—9. 12.), unde stamina subrecta v. curva esse possunt (5. b., 7 c.), filamentis usque ad loborum originem adnatum vel ab illis liberum (in 3.). Stamina fere semper inter se connata, sed libera inveni in 2., spec. graeco. Pol- linia variant longitudine */, — ?/, millim., verticaliter vel oblique pendula. Sed hae variationes minime paral- lelae sunt cum formis foliorum vel coronae. b. Endotropis. «3. C. caudatum. — Endotropis caudata Miq. et E. auriculata Miq. Prol 59, 60. nec Dne. — J. Keiske. Icon. 46. — Urostelma Ikema Siebold Toelicht. 161. n. 182. (ex patria). — Ikema. Soo bokf. IV. 38. In Yezo, circa Hakodate sat frequens, in Nippon: prov. Nambu (Tschonoski), cirea Yokohama, in jugo Hakone. Similima Z. auriculatae Dne, quam ex India bo- reali à Royle et Falconer collectam vidi, quae dif- fert umbellis plurifloris nec dense multifloris, subhe- misphaericis neque globosis, floribus majoribus, petalis patentibus neque reflexis, coronae phyllis obtusis nec — 809 — acutiusculis, lacinula interiore minore et demissius in- serta. | f Ramuli C. caudati unifariam puberuli. Folia pro- funde late cordata v. cordatoovata, subito caudato- acuminata cuspide acutissimo, basi leviter auriculata et in petiolum brevissime cuneata, superne parce ad- presse pilosa. Umbellae longe pedunculatae, Flores in- odori, 7 millim. alti. Petala virescentia intus puberula. Corona staminea crasse carnosa, phylla dorso leviter suleata, ex basi attenuata ovoidea, apice obliqua quasi truncata intusque concava et denticulo acuto promi- nulo instructa. Pollinia ovaliglobosa, corpusculum mi- nus late ellipticum. Folliculi 9 cent. longi, 0,8 cent. crassi, utrinque apice longius acuminati, omnes a me visi solitarii. ‘Ex icone optima K eiskei radix tuberosa napiformis, fere pollicem crassa fibris paucis obsessa. E. caudata Miq. et auriculata Miq. ex fragmentis singulis herb. Lugd. bat. descriptae, ad eandem plan- tam pertinent, cujus ramulus foliis angustioribus .E. caudatam, pars e medio caule demta E. auriculatam Mig. sistit. 4. C. Bungei Dne I, c. 549. — Asclepias hastata Bge I. c. 48. n. 146. — Symphyoglossum hastatum Turez. in Bull. Mosc. XXI. 1848. 1. p. 255. In China boreali (coll. ross.) Corona staminea omnino Eindotropis. Phyllum basi quasi breve petiolata stamini adnatum, tunc hastato- dilatatum acuminatum, intus prope basin ligula car- nosa acuta multo breviore instructum. Pollinia obo- vata, ita ut corpusculum subaequilongum. Mélanges biologiques. IX. 102 c AMNES Metaplexis R. Br. Petala arcuatopatentia, sulcata, intus longe hirsuta. Corona staminea e phyllis nanis rotundatis concavis carnosulis inter filamenta brevissima positis antherarum bases vix attingens. Antherae filamento multo longio- - res, membrana cordatoovata acuminata. Pollinia ovalia majuscula, infra apicem caudiculis breviusculis affixa, corpusculo ovato. Stigma conicum filiformiacuminatum, apice fili flexuoso bilobum, lobis primum conglutinatis demum patulis. Folliculi abortu solitarii crassi laeves, acuminatolanceolati cum apiculo recurvo. Semina ova- ta, planocompressa, hinc 1-costata, circumcirca ala disco subtriplo angustiore basi dentata cincta, utrinque laxe elevatoreticulata. Species unica: M. Stauntomi R. S. Syst. VI.111(1820). — Maxim. Fl. Amur. 196. — Franch. Savat. 1. c, I. 316. — M. chinensis Dne l. c. 511. — Sieb. Zucc.1l. c. 161.— Miq. Prol. 58. — Urostelma chinense Bge 1. c. 44. — Pergularia japonica 'T hb! Fl. Japon. 111. — Gaga imo. Soo bokf. IV. 36. — Metaplexis rostellata Turcz. in Bull. Mosc. XXI. 1. 253. In tota Japonia fruticetis frequens, in China bo- reali (Fortune A. 87.): circa Pekin (coll. ross.), in Mandshuria: a finibus Koreae secus fl. Suifun, Usuri, Sungari ad Amur australem, frequens. Planta a R. Brown et Decaisne examinata flores vix apertos stigmatis lobis conglutinatis, specimina Turézaninowi corollas plena anthesi collectas lobis stigmatis patulis habebant, quae posterior sistit M. rostellatam. Flores non ingrate odori, sordide rosei vel albi (M. rostellata Maxim. Fl. Amur.) vel albidi — 811 — basi et medio petalorum lilacini (haec e Yokohama et Pekino). Rhizoma tenue laeve breve subverticale, fibris ra- _ dicalibus paucis subhorizontalibus crassiusculis. Folia lividoviridia subtus glauca, caulina infima oblonga vel ovatooblonga, basi truncata, apice rotundatoobtusa, sequentia similia sed leviter cordata et apiculata, tunc profundius cordata apice subito acuta, religua multo numerosiora cordata vel ramorum cordatoovata, sat longe acuminata. Follieuli ultra bipollicares. 4. Marsdenieae. Pentasacme Wall. P. Championi Bth. in Kew Journ. V. 54. — Fl. Hongk. 228. Hongkong (Wright, Hance, Forbes). Gymnema R. Br. G. affine Dne I. c. 622. — Bth. Fl. Hongk. 227. Hongkong (Wright, Forbes), Macao, in fruticetis Corp yiloghora «Br: Coronae stamineae lobi in nostris mox erecti, à dorso compressi (species 3 primae), illis Vincetomice igitur simillimi, mox depressoglobosi patentes corollae incumbentes. Pollinia in T. japonica et T. hispida trans- versa in caudiculis erectis, in 7. Tanakae et T. flori- bunda pollinia et caudiculae transversae, in 7. aristo- lochioide caudiculae transversae, pollinia apice ipso affixa pendula, sed, quum globosa et minutissima sint et corona staminea a Vincetoæicis nimis differat, huc collocavi. Enlia asi euneata; wba deu buds 8 Seen Paris T. japonica. » » truncata vel cordata. 2. 2. Dense pubescentes. 3. Fere glabrae. 4. 3. Folia cordatoovata acuminata utrinque hispida. 7. hispido. Folia orbiculatoovata vix cordata subito bre- vissime cuspidata supra glabra........... T. Tanakae. - 4. Folia truncata acuta, corolla intus glabra... T. floribunda. » cordata acuminata, corolla intus longe pilosa 2102-3 EE ae OE EE oe T. aristolochioides. 1. T. japonica Mig. Prol. 61. — (8 1 Dne) Volu- bilis, caule glabro tereti; foliis membranaceis petio- latis petiolo laminaque superne hac ad costam pube- rulis ellipticis vel subovato- vel sublanceolatoellipti- cis basi obtusis apice breve mucronatoacuminatis; pe- dunculis glabris folio brevioribus gracilibus post par- tem nudam petiolo plus duplo longiorem squarrose semel vel bis 2— 3-chotomis ramis brevioribus v. alternis subnullis umbellas paucifloras gerentibus, pe- dicellis flore brevioribus; calycis laciniis ovatis acutis ciliatis corolla glabra sordide lilacina 5-fida plus triplo brevioribus, hujus laciniis ovatis acutiusculis; corona erecta 5-partita gynostegio fere duplo breviore lobis orbiculatis obsolete apiculatis planis; antherae mem- brana depressa truncata; polliniis ovalibus in caudicula erecta transversis corpusculo ovato; stigmate hemi- sphaerico; folliculis abortu solitariis e lanceolata basi acuminatis. Kiusiu: in fruticetis montium et vallium circa Inassa et Akano-ura prope Nagasaki, parce; in m. Ka- wara (Siebold! in hb. Lugd. bat.). T. Iphisiae Dne habitu proxima et flores subaequi- magni, sed folia majora, non coriacea nec ovata, pe- dunculi et pedicelli non crassi, coronae lobi haud acu- — 815 — minati. T. longifolia Wt., ex descriptione, foliis an- gustioribus et longioribus (1'/,: 8 unc.) differre videtur. Frutex orgyalis caulibus vix 2 mill. crassis. Petioli inferiores ad 18 mill., superiores 5 mill. Lamina prio- rum 3:8 — 3,5:9,5 cent., posteriorum 1 : 3,5 cent. magna, opaca subconcolor, costae parum distinctae utrinque subsex. Corolla diam. 7 mill., pelviformis, crassius membranacea, laciniis 5-nerviis. Pollinia a sinistro ad dextrum transverse mensa 0,5 mill., illis T. Iphisiae igitur, de quibus Wight (Contrib. 49) ait, multo majora esse quam Tylophorarum genuinarum, aequalia. Follieuli 5 cent. longi, basi (si '4 partem folliculi dehissi metior) vix 5 mill. lati. 2. T. hispida Dne |. c. 610. — Bth. Fl. Hongk. 225. c. synn. . In Chino australi circa Canton (Callery ex De- caisne), Hongkong, vulgaris (Hance, Wright, For- bes), Formosa (Oldham, n. 326.). Ex Decaisneo coronae phylla gynostegio breviora basi dilatata, et species posita est in serie ubi phylla erecta curvata, acuminata, introrsum cuspidata postu- lantur. Ex Benthamio lobi coronae vix ad bases an- therarum attingunt, breves, orbiculares, glanduliformes. Ipse lobos video cum Benthamio bases antherarum attingentes, stamine angustiores, rotundatodeltoideos acutos, basi extus tumidos. Antherae filamento ses- quibreviores. Stigma 5-lobum planum, centro conve- xiusculum et leviter sulcatum. | 9. T. Tanakae Maxim. in Fr. Sav. l. c. 316. (no- men). (8 3. Dne) Volubilis, caule tenui petiolis pe- dunculis foliisque subtus crispe dense pubescentibus; foliis petiolo 4-lo longioribus orbiculatoellipticis ro- — 814 — tundatoovatisve basi truncatis v.subcordatis apice subito brevissime cuspidatis discoloribus chartaceis superne praeter venas puberulas subglabris; pedunculis inter- petiolaribus alternis filiformibus folio brevioribus um- bellas subbinas alteram sessilem prope basin gerenti- bus gracilibus; calycis pubescentis laciniis ovatis acu- tis corolla subrotata glabra plus triplo brevioribus, hujus laciniis ovatis acutiusculis; coronae phyllis gy- nostegio subduplo brevioribus carnosis ovoideoconi- cis acutis; antherae membrana depressorotundata ; polliniis ovalioblongis minutis cum caudicula brevi transversis corpusculo subquadrato fere 3-lo majori- bus; stigmate convexiusculo. Tsuru-mo-urinkuwa. Soo bokf. IV. 34. (fig. bona.) Japonia (v. in hb. Franchet a Tanaka commun. sub nom. Tsuru modrinkwa spec. 1. floribus praeter unicum abortivis.) | Exemplum visum fere 0,4 metr. longum. Caulis teres, 1 mill. paullo crassior, pilis crispis ejus diame- trum fere aequantibus subappressis sat dense vestitus. Petioli 4—7 mill., lamina 21—22:30 mill., in sum- mis 10:15 mill. magna, costae utrinque 3— 4 parum distinctae, prope marginem arcuatim conjunctae. Pe- dunculi saepe basi ipsa et infra medium umbelliferi, sed florum loco in spec. suppetente bracteae fere so- lae evolutae. Flos 1 superstes pedicello 4 mill. longo parce puberulo suffultus. Corolla diam. 6 mill., in sicco sordide lutescens. Affinis T. hispidae Dne et praesertim T. asthma- ticae W. À. Prior pube hispida patente, foliis utrinque hispidopilosis cordatoovatis acuminatis, pedicellis flore 3 — 4-lo longioribus differt, sed flores subaequimagni — 815 — et pollinia similia. 7. asthmatica, quoad pubem nostrae affinior, abhorret foliis fere T. hispidae, flore fere duplo majore, polliniis globosis. Coronae structura, quantum ex unico flore judicare possum, in 7. Tanakae fere eadem ac in 7. hispida. 4. T. floribunda Miq. Prol. 60. iin, caule sulcato tenui glabro; foliis membranaceis trun- catocordatis apice mucronatoacutis cum petiolis su- perne ad costas marginemque puberulis; cymae alter- nae folium superantis laxiflorae ramis elongatis pedi- cellis florem superantibus per 2— 3 aggregatis ad in- tervalla obsessis; flore minuto toto glabro atropurpureo; calycis 5-fidi laciniis deltoideis acuminatis corolla 5-fida duplo brevioribus, hujus laciniis ovatis acutis; gyno- stegio nano coronae lobos depressoglobosos patentes duplo superante; polliniis ovalibus minutis candiculas superantibus transversis corpusculo punctiformi; stig- mate stellato -5- fido convexiusculo. Japonia: Siebold olim Dezimae coluit s. n. iyo kadzura (v. hb. Lugd. bat.), mihi spec. 1. Yokohamae attulit collector meus. | Ob coronae phylla corollae incumbentia subglobosa cum T. aristolochioide vix non seriem propriam con- stituit, ab illa vero bene differt folio nec profunde cordato nec acuminato, corolla glabra, gynostegio mi- nus depresso polliniorumque fabrica. A T. exit? Colebr., quacum bene comparat Miquel, foliis basi haud ro- tundatis nec ad limbi ortum glanduliferis, praeter alia signa, distinguitur. A Miquel bene descripta, sed folia majora 3- pollicaria. Corolla diam. 4 mill. brunneopurpurascens. Corona atropurpurea intus filamentis adnata. Antherae — 816 — filamenta aequantes, totae e corona exsertae, mem- brana depressorotundata hyalina. Pollinia transverse cum caudiculis brevioribus 0,25 mill. metientia. 9. T. aristolochioides Miq. 1. c. 61. Volubilis, caule filiformi 1-fariam petiolis superne foliis supra ad margi- nem et utrinque ad costam puberulis; foliis tenue mem- branaceis longiuscule petiolatis e basi auriculatocordata ovatis longe acuminatis; cymis mox folio brevioribus laxifloris pedunculo a basi divaricatoramoso umbellulis paucifloris, mox contractis subdensifloris petiolo triplo brevioribus; pedicellis florem superantibus; calycis glabri corolla triplo brevioris laciniis ovatolanceolatis, corollae rotatae sordide violaceae, intus longe pilosae laciniis oblongo-v. rite ovatis; coronae nanae gynoste- gio depresso vix brevioris lobis carnosis globosis pa- tentibus corollae incumbentibus; polliniis minutis glo- bosis apice caudiculae longiori affixis pendulis corpus- culo punctiformi; stigmate plano 5-lobo; folliculo e basi lineari-lanceolata acuminatissimo. Vincetoxicum? micranthum Sieb. Zucc.! l. c. II. 163. (nomen). — Iyo kadsura. Soo bokf. IV. 35. (opt.) Nippon: circa Yokohama fruticetis rara (ipse), alio loco, nec non ad pedem Fudzi yama (Tschonoski), Kiusiu: in m. Suke yama prov. Higo (Siebold), circa Nagasaki, in declivitate sicca ad Tomats inter frutices, nec non inter gramina elata Yuwaya yama, semper sat rara. 1 metr. ad minimum alta, tota volubilis. Petiolus foliorum inferiorum 2 cent., lamina (infimorum pas- sim subhastatocordata) 4:11 cent., mediorum 5 : 9,5, superiorum 2:5 cent. magna. Corolla diam. 4 —6 mill, sordide violacea, dilute purpurea v. sordide — 817 — purpurascens. Corona atropurpurea. Pollinium a pol- linio vix Y, mill., caudiculae horizontales cum corpus- culo polliniis altiores. Pubes corollae fundo passim evanida, e pilis elongatis mollissimis tenuibus constans, cinerascens. Folliculus unicus observatus 5 cent. lon- gus, prope basin 3 mill. q. exc. crassus. Marsdenia R. Br. Folia rotundata subito breve acuminata. Fol- Iienftevales obtusi..,..:............., M. tomentosa. Folia ovatooblonga. Folliculi acuminati. 2. Corolla intus praeter fasciculos pilorum glabra. M. tinctoria. Corolla intus praeter fasciculos pilorum to- HEURES he me ERN NEU Pe RASE M. lachnostoma. 1. M. tomentosa Morr. Dne in Bull. Brux. 1836. 172. — Dnel.c. 617. — 8. Z.1.c. 163. — Miq. Prol. 61.—Fr. Savat. I. c. 321.—Kidzi yo ran. Soo bokf. IV. 37. Japonia (Siebold!): Nippon, culta in Yedo (ipse), in insula Parry (Savatier ex Franchet), Kiusiu: in monte Yuwaya non procul a Nagasaki , nec non in m. Tara. | Flos 5 mill. longus. Calyx tomentellus 5 - partitus lobis rotundatis imbricatis. Corolla duplo longior car- nosula, breve tubulosa, limbo vix patulo bis breviore quam tubus, lobis rotundatis. À fauce intus versus me- dium tubum pili recti densi 1-cellulares deorsum flexi, faucem claudentes. Gynostegium tubo subduplo bre- vius, filamenta antheris multo breviora, columna anthe- rarum late breve conica. Coronae foliola dorso ad an- therarum bases tota adnata, gibbiformia, illis multo breviora. Membrana antherae ovata acuminata. Pol- linia magna ('/, mill. alta), oblonga, erecta in caudicula ho Mélanges biologiques. 1X. 103 — 818 — hamata brevissima; corpusculum late ovale, polliniis - pl. duplo brevius. Folliculi ultra 10 cent: longi, bre- vissime puberuli, quotquot visi singuli, in vivo angu- Bo He . M. lachnostoma Bth. Fl. Hongk. 226. p. OMM (Wright). Non vidi. 3. M. tinctoria R. Br.1. c. I. 39. — Dne I. c. 615.— Benth. |. c. 226. Hongkong (Champion), Formosa (Oldham) et hinc in Indiam et Javam. Flos 9 — 3,5 mill. longus. Calycis laciniae rotun- datae, in planta formosana pubescentes, in indica fere glabrae. Corolla triplo longior, limbo vix patulo lobis rotundatis carnosis. Faux fasciculis densis pilorum ob- lique subascendentium faucem claudentium instructa, medio tubo adsunt fasciculi pilorum minus densi, nervo in lobum corollae tendenti impositi, deorsum flexi. Gynostegium humile filamentis anthera triplo brevio- ribus. Phylla coronae carnosula ultra basin atherarum adnata, e latiore basi obtuse acuminata, in pl. indica antheram aequantia, in planta formosana paulo bre- viora. Stigma convexum. Folliculi pl. indicae 6 —7 cent. longi, e basi lanceolata longe acuminati, tomen- tosi, ex Bentham reflexodivaricati, a me tantum soli- tarii visi. Spec. formosana ab indicis differunt foliis minoribus totaque planta pubescentibus, in utraque folia basi vix cordata dicenda. Stephanotis Thouars. St. (Jasminanthes) chinensis Champ. in Kew. Journ. V. 53. — Bth. Fl. Hongk. 227. Hongkong. — Non-vidi. — 819 — Pergularia L. P. odoratissima R. Br. 1. c. 31. — Dne I. c. 618. — Cynanchum odoratissimum Lour. Fl. Cochinch. ed. Willd. 206. — Asclepiad. incerta. Miq. Prol. 355. In Japonia rarius culta (herb. Lugd. bat.! s. n. - Asclep. inc.), in China saepius culta: Pekin (Skatsch- kow), Cantone (Loureiro, Hance!) et in Cochinchina tantum in viridariis culta et nunquam. fructifera, ex Loureiro. Sponte in India orientali, v. gr. Berar, in sepibus (Heyne!), Tranquebar (s.n. P. purpureae Vahl in hb. Schumacher), in Java. Ex flore plantae pekinensis examinato corona 5- partita, laciniis stamini cui oppositae adnatis, quod apud autores non dicitur, praeter Loureirium, qui «nectarium 5-fidum, filamenta nectario externe ad- haerentia» describit, et Benthamium in gen. pl. II. 119. Hoya R. Br. ae LEN a NE Re ER SER RER RER eda s em ele H. carnosa. ea. ER de OT due peste BORA HSE Posi. 1. H. carnosa R. Br., Traill in Trans. hort. soc. VII. 19. — Dne l. c. 636. — Benth. Fl. Hongk. 228. .— H. laurifolia (non Dne), H. Motoskei Teysm. et Binnend., H. rotundifolia Sieb!, Miq. Prol. 61. 62. — Schollia crassifolia Jacq. Ecl. I. 5. tab. 2. — A. . variegata de Vriese in Ann. soc. d'agricult. de Gand II. n. 22. — V. Houtte Fl. d. serr. VIII. tab. 838., quae 4. picta Sieb! var. argentea et var. aurea Rev. hortic. 1853. p. 277. Japonia, verosimil. tantum culta: Yedo (Siebold! s. n. H. rotundifoliae in Javam introduxit, ipse attuli eandem plantam flor.), Nagasaki, culta in hort. bota- — 820 — nici indigeni Motoske, a quo Javam missa fuit. China: ex Blume introducta, ex Bentham in au- strali spontanea, v. gr. Hongkong et alibi, ipse e For- mosa sterilem ab Oldham lectam vidi. In India: Sik- kim (Bentham). Ad fretum Sunda (ex Jacquin, sed a recentioribus non reperta videtur). Synonyma supra adducta omnia formae unius spe- ciei mihi videntur, levissimis notis tantum diversae. Quam opinionem tam ex specc. siccis a me ipso et Siebold lectis, quam ex iconibus ad vivum factis ejusdem ineditis vel supra laudatis editis hausi. Nec . praetermittenda videtur observatio Traillii l. c. 21.: semina 4. carnosae floribus carneis in Anglia pro- duxisse plantas floribus pallidioribus et foliis minori- bus et tenuioribus. Si praeterea icones 4. carnósae ante promulgatas perlustramus, differentias jam in- venimus vix minoris momenti quam illas ad distin- guendas species sic dictas supra commemoratas adhi- bitas. Ita H. carnosa apud Rchb. Mag. I. 32. folia acu- minata oblonga valde discolora variegata, flores albos, coronam albidam apicibus purpureis habet, petala del- toidea acuta, apiculo brevissimo reflexa. Eandem spe- ciem depingit Sims in bot. mag. 188. foliis ovatoel- lipticis brevissime obtuse acuminatis concoloribus immaculatis, flore pallide carneo petalis ovatis obtu- sis, coronae phyllis pallide ochraceis apice sanguineis, scilicet omnibus punctis cum meis speciminibus A. rotundifoliae Sieb! congruis, praeter folia subtus parce pilosa, de qua pube silet descriptio Simsii. Smith Exot. bot. 70. flores delineat Simsianis congruos, folia autem oblonga acuta, analysis floris — 821 — cum mea propria convenit, praeter stigma griseum papillis purpureis. Jacquin 1. c. flores iterum similes habet, sed folia ovata vel elliptica acuta, subtus al- bida, superne maculis albidis adspersa, analysis exacte cum mea congrua. H. variegata de Vriese depingi- tur foliis pl. m. oblongis acuminatis variegatis, peta- lis roseis ovatis obtusiusculis, corona alba apicibus purpureis, magnitudine florum inter figg. Reichenb. et Simsii v. Smithi, et quoad ceteras partes quasi intermedia. H. Motoskei Teysm. et Binnend. in Na- tuurhist. Tijdschr. voor Nederl. Ind. 1852., de Vriese Tuinbow flora I. 66. tab. 4. foliis gaudet late ovatis breve acuminatis subtus concoloribus pubescentibus, nonnullis longiuscule petiolatis, caule solito magis pu- bescente, flore ut apud Smith 1. c. delineato. Nec differre videtur A. pallida Lindl. bot. reg. 951., quoad foliorum formam et paginam inferiorem pallidiorem in fig. Rchb. quadrans et flore aequimagno et subsimi- liter colorato instructa, petalis tamen ovatis acutiuscu- lis flavescentibus et foliis immaculatis subdiversa, ex Lindleyo e delta Gangetico introducta. Blume (Rumphia IV. 30) H. pictam et H. variega- iam Siebold a. 1845 a H. carnosa tantum foliis va- riegatis et non magis differre dicit quam H. crassifoliam Haw. et H. pallidam Lindl.; ita etiam opinionem meam de his formis comprobat, minime vero plantas illas Sieboldianas pro varietatibus H. laurifoliae de- clarat, ut male intellexit Miquel 1. c. 61. A. laurifolia Dne, frutex fimorensis, coronae structura ab illa H. carnosae diversissima gaudet, unde a Blumeo in genus proprium erecta est (conf. Bl. Mus. Lugd. bat. I. fig. XIII.). — 822 — Specimen sterile H. carnosae foliis subacuminatis, de quo ait Miquel L. c. 61., ad Gardneriam nutàntem: pertinet, sed postea accedit hb. Lugd. batavo spec. florens typicum ZH. carnosae s. nom. jap. sakura ran i. e. orchidea cerasina. 2. H. Potts: Traill. l. c. 25. tab. 1. — Dne I. c. 638. — Lodd. Bot. cab. 1969. — Bot. mag. 3425. China australis: Macao (Potts ex Traill.). Foliis pagina superiore trinerviis, petalis flavescen- tibus fere glabris, corona alba a praecedente facile distincta videtur. A. trènervis, Traill, verosimiliter non differt; patria eadem. Species minus notae. | 1. H. chinensis Traill. 1. c. 27. — Stapelia chinensis Lour. Fl. Cochinch., e Cantone, a Decaisneo |. c. 636. «teste R. Brownio» ad H. carnosam ducta, ex Traill. l. c. 21. ab eodem R. Brown, qui specimen Loureirii examinaverat, a H. carnosa diversa decla- rata est. 2. H. angustifolia Traill 1. c. 28., e China (Potts). 3. H. crassifolia Haw. Succ. pl. suppl. 8., Traill l. c. 22., e China 1817 attulit Whitley, ex Decaisne l. c. synonyma habetur Scholliae crassifoliae Jacq. (su- pra inter synonyma H. carnosae enumeratae, consen- tiente Blumeo, contradicente Decaisne) a Traill tamen a Schollia crassifolia distincta declaratur. | Dischidia R. Br. Folia orbicularia, laciniae corollae lanceolatae, flo- rope diPRTISHU. D4PTI5 980192. . 2289 x C237. | D. formosana. Folia et corollae lobi ovata, flores sessiles......... D. chinensis. l. D. formosana. Gracilis radicans, ramis filiformi- bus, foliis carnosis orbicularibus emarginato - obtusis — 823 — in petiolum brevem cuneatis glabris; pedunculis axil- laribus subnullis paucifloris; floribus pedicellatis par- vis; corollae urceolatae tubo subinflato laciniis e lata basi lanceolatis infra apicem incrassatum fasciculo pilorum patentium instructis; coronae stamineae medio gynostegio insertae foliolis emarginatis lobis reflexis subcultriformibus acutis. Formosa (Oldham n. 332.). Habitus D. nummulariae KR. Br., orbicularis Dne, Gaudichaudi Dne aliarumque, sed differunt hae tres species foliis farinosis, prima praeterea foliis subses- silibus, secunda pedunculis petiolo longioribus, ambae . laciniis corollae intus ad basin pilosis et coronae phyllis lobis obtusis, tertia et D. rhombifolia Bl. foliis ova- torhomboideis. Inter ommes hujus seriei D. Gaudi- chaudi (ex ins. Timor), a me non visa, nostrae similior esse videtur. Specc. suppetentia fere pedalia, ad genicula basalia radicantia, parce ramosa ramis elongatis debilibus subhorizontalibus. Folia petiolo 3—4 mill., lamina 10 mill. Pedunculi axillares subnulli 4—5-flori, pedi- celli vix 2 mill. longi. Flos fere 4 mill. longus. 2. D. chinensis Champ. in Kew Journ. V. 55. — Walp. Ann. V. 504. — Bth. Fl. Hongk. 228. Hongkong, in rupibus. Non vidi. A praecedente foliorum forma, floribus sessilibus, corollae laciniis ovatis obtusis intus ad faucem pauci- pilosis et fortasse coronae forma distincta. — Teucrium L. Species Asiae orientalis. Species nostrae omnes rhizomate repente et, saltem — 824 — in japonicis, stolonifero praeditae. Calyx omnium sub- bilabiatus (2), dentibus inferioribus acutioribus et saepissime angustioribus. Corolla persimilis: tubus e calyce non exsertus, labium tubo longius, lobi superio- res deltoidei acuti, sequentes ovati obtusi aequimagni, lobus terminalis multo major, rotundatus vel ovalis, concavus, saepius undulatus vel crenatus. Typus seriei nostrae est T. canadense L., quocum et aliiscum rhi- zomate repente instructis, melius seriem propriam constituunt. Racemus compositus pyramidatus densus. Pubes subnulla vel parca eglandulosa ............ T. japonicum. Racemi simplices subsecundi, verticillis biflo- ris. 2, 2. Dens calycis summus ceteris major, pubes densa fulva vel grisea subeglandulosa. 3. Dentes calycis 3 superiores aequales. Pubes in- florescentiae glandulosa. 4. 3. Calyx jam sub anthesi inflatus ore constrictus . T. inflatum. Calyx tubulosocampanulatus ....... CT RE T. quadrifarium. 4. Racemus interruptus, folia subcordatoovata ob- tusiuscula, calycis dentes obtusi ........... T. veronicoides. Racemus continuus, calycis dentes acuti, folia cuneatoovata acuminata............ diea: T. stoloniferum. 1. T. inflatum Sw. Prodr. fl. Ind. occ. 88. — Benth. Fl. Hongk. 279. In Hongkong ruderatis, ex America australi intro- ducta. Pl. chinensem non vidi. A simili T. canadensi L. calyce inflato distinctum. 2. T. japonicum W. Sp. pl. III. 23. — Miq. Prol. 45. — Franch. Savat. Enum. I. 381. — Niga kusa. Soo bokf. XI. 15. — T. virginicum Thbg Fl. jap. 244. Per totam Japoniam locis humidis umbrosis, v. gr. Nomosaki (Buerger), Nagasaki, Simoda (Yolkin), Yokoska (Savatier) Yokohama, Hakodate. — 895 — Statura, rhizoma, foliorum et florum forma 7’. ca- nadensis, sed pubes parca e pilis brevibus crassiuscu- lis vel subnulla et inflorescentia diversissima, et in spec. minimis (spithamaeis) ubi vıx pollicaris tamen racemus basi saltem compositus. — Calycis dentes 3 superiores aequilatero-deltoidei acuti, 2 inferiores an- gustiores acuminäti. Corolla calyce vix duplo longior, pallide rosea, illam 7. canadensis aemulans, 9 — 10 mill. longa, tubo lobisque latioribus qnam in reliquis nostris. Genitalia labio conspicue breviora, stylo sta- mina paulo superante; in specc. valde robustis panicula densissima vero stamina corolla plus duplo breviora stylo fere immutato habet (tale specimen brachyan- drum in fig. cit. japonica delineatum), unde tendentia ad dichogamiam adesse videtur, ceterum et in T. ca- nadensi expressa. 3. T. stolonferum Hamilt. ex Bth. in DC. Prodr. XII. 583. — Bth Fl. Hongk. 1. c. Formae distinguen- dae duae: a. typicum: pubescens, superne densius glanduloso- hirtum, folia ovata acuta vel obtusiuscula, crenata vel crenatoserrata. p In India, vidi ex Assam (Jenkins), Khasia (Simons), Himalaya orientali (Griffith), Sikkim (Thomson) et China australi: in montib. Pakwan supra Cantonem (Hance), Hongkong, Formosa (Oldham n. 360) et ex Bentham in archipelago Malayano. Calyx vix 3 mill., dentes superiores, contra Ben- tham, aequimagni, acute deltoidei, inferiores aequilati acuminati, in fructu conniventes, in pl. indica densius pilis capitatis hirti quam in chinensi. Corolla 7 mill. Mélanges biologiques. IX. - 104 — 826 — longa, verosimiliter ex sicco flavescens dicta, extus pl. m. viscidopuberula, lobis summis acute ovatis, sequen- tibus minoribus terminali multo majori approximatis omnibus tribus rotundatis. Genitalia labio breviora. Nuculae laeves vel in eodem calyce obsolete reticu- latae. 8. Miquelianum: glabratum et ad flores minus dense glandulosum, folia cuneatoovata, inaequaliter subdu- plicato-grandiserrata. T. stoloniferum Miq. Prol. 45. In silvis humidis umbrosis totius Japoniae, T. ja- ponico rarius, v. gr. Nagasaki, declivitate boreali m. Yuwaya, Yokohama (Oldham 1861), Hakone, in sil- vis ad rivulos, Hakodate locis umbrosis ad aquaeductum, ad lacum Konoma, circ. 20 stadia ab eadem urbe, ad vias herbosas silvarum frequens. Typico aequimagnum vel (pl. e Konoma, simul bre- vius parceque pubescens) interdum vix spithamaeum, laete viride. Calyx et corolla ut in «., sed filamenta extra ostium tubi interdum longe pilosa et corollae lobi summi fasciculo pilorum terminati, omnes pallide rosei, lobo terminali obscuriore. Nuculae 1", mill., fere orbiculares, a dorso leviter compressae, laeves. Persimile specc. depauperatis 7. japonici, sed racemi simplices secundi, flores distincte minores, corollae duplo angustiores, et pili rhacheos calycisque glandu- losi; quum in 7. japonico ad summum glandulae sub- sessiles parcissime interspersae occurrunt. Praeterea folia var. 8 acutius profundiusque serrata. 4. T. veronicoides. (Scorodonia Bth.) Spithamaeum gracile, rhizomate repente stolonifero, caule petiolis- que longe patentipilosis; foliis longe petiolatis subcor- datoovatis obtusis vel superioribus acutis argute sub- — 827 — inaequaliter crenatoserratis utrinque longe adpresse pilosis; racemis terminalibus et axillaribus secundis; verticillastris remotis bifloris; calycis dentibus subae- qualibus obtuse deltoideis glandulosopilosis; corollae . lobis obtusis; nuculis laevibus. Yezo: Oiwagi, ad vias silvarum umbrosas passim frequens. | Affıne T. Royleano Wall., quod pube cinerea bre- viore et densiore, foliis acuminatis brevius petiolatis, racemis brevibus continuis, calycis dente summo la- tiore infimis angustis acuminatis, corollae glandulosae lobis lateralibus acuminatis nuculisque reticulatis op- time differt. Spithama brevius vel pedale, caule tenui. Petiolus foliorum inferiorum et mediorum lamina longior. Folia infima, saepius jam evanida, reniformia petiolo alato, sequentia deltoideo -cordata obtusa, media ovata leviter cordata, summa cuneatoovata vel elliptica acuta, maxi- ma sine petiolo 25 : 35 mill. magna, laete lutescenti- viridia. Bracteae calyces superantes, ellipticae acutae, pauciserratae, intervallo inter verticillastra breviores. Calyx 3,5 mill., dentibus 3 superioribus semiorbicu- laribus, 2 infimis late deltoideis minus obtusis. Corolla 8,5 mill. longa, pallide rosea, lobi summi acutiusculi sequentibus duobus ceterum similes, terminalis crena- tus multo major. Nucula obovata laevis 17/, mill. longa. 5. T. quadrifarium Hamilt. in Don Prodr. fl. Nepal. 108. — Bth. Fl. Hongk. 280. — 7. Fortunei Bth. in DC. Prodr. XII. 583. — T. fulvum Hance in Walp. Ann. III. 270. - China (Fortune n. 71. ex Bentham): Hongkong (Hance!, Forbes!) et in Zndia boreali montana. — 828 — Pubes caulis et foliorum fulvotomentosa. Dens ca- lycis summus vicinis duplo latior, omnes 3 deltoidei acuti, inferiores conniventes acuminati. Corollae plus duplo longioris lobi laterales ovati acutiusculi, summi saepius apice pilosi, terminalis major ovalis. Styli rami quam in nostris reliquis breviores, patuli tantum, nec revoluti. Calyces fructiferi quam in T. stolonifero duplo majores campanulatotubulosi. Nuculae subglo- bosae, reticulatae, 1 mill., areola ventrali quam in ce- teris nostris distincte minore, tantum ad dimidiam nuculae altitudinem attingente. Species exclusae. 1. T. oliganthum Hassk. Cat. h. bogor. alter. 310. — Bth. 1. c. 580., e Japonia s. n. akidoovi missum in horto bogoriensi olim cultum, mihi perfecte ignotum, sed ex descriptione nimis brevi, praesertim vero ex nomine japonico, fortasse ad Plectranthum longitubum Miq. amandanda, cui nomen in Soo bokf. XI. 36. aki teudsi vel kiritsubo; in priore, manu Sieboldi cito : scripto facile ds. pro ov. legat quisque japonicae lin- guae non expers. 2. T. nepetaefolium Benth. 1. c. 580., e China bo- reali (Fortune! A. 73.): ad lacum Ta-hu prope Shang- hai (Forbes!), ob inflorescentiam axillarem fere a basi ramorum incipientem folia superantem et corollae amplae conformationem certe e Teucris excludendum. Fructu ignoto locus in systemate dubius maneret, nisi corolla simillima esset illi Clerodendri divaricatı S. Z., quocum ad Caryopterides amandandum videtur, nisi utrumque in dignitatem genericam eruendum ?). 7) Caryopterides mihi notas sequenti modo in typos tres dispono: — 829 — Ajuga incisa. (Bugula Bth.). Elata stricta estolonosa scaberula, foliis longe petiolatis ovatoorbieulatis vel Calyx 5-fidus fructo multo longior. Eucaryopteris. Valvae fructus maturi 4 oblongae, a gynobasi mi- nima pyramidata secedentes, a dorso compressae convexae subalato- marginatae, tenuiter coriaceae, obiter reticulatae, facie ventrali pseudosepto (Bocquillon) hinc longitudinaliter adnato illic hiante, longitudinaliter subcarinato, incomplete clausae. Placenta pseudo- septo a basi ad medium adnata, semen pendulum obovatum gerens. l. C. mongolica Bge. Corolla cyanea fauce villis clausa lobis 4 acute ovatis, quinto infimo majore fimbriato. Antherae loculis pa- rallelis stylusque ramis longis longe exserta, filamentis rectis. Folia lanceolata acuta integra. | 2. C. Wallichiana Schauer. Corolla rubra ad faucem intus vil- losula lobis omnibus anguste obovatis infimo majore integro. Fila- menta basi dense villosa flexuosa, antherae loculis divaricatis sty- lusque aequilongus ramis brevissimis obtusis longe exserta. Folia lanceolata acuminata a medio serrata. Mastacanthus. Valvae coriaceae obovoideae, profunde navicula- res marginibus introflexis, ventre areola breviore et angustiore depressa instructae, quae clausa est pseudosepto longitudinaliter carinato apice adnato ceterum demum circumcirca soluto. Semen infra apicem pseudosepti affixum late obovoideum. Placenta et gy- nobasis praecedentis. = 8. C. incana Miq. Corolla exacte C. mongolicae, sed multo mi- nor. Genitalia parum exserta, antheris et stylo C. mongolicae. Folia late ovata grandiserrata. Calyx 5-dentatus fructu subbrevior. Phasianurus (ex nomine japonico, ob genitalia arcuata longe ex- serta) Calyx fructifer late campanulatus patens. Valvae Mastacan- thi, sed crasse coriaceae, areola ventrali dimidio minore valde im- pressa, pseudosepto placenta et semine ut in Mastacantho. Sed tota caryopsis processu filiformi elastice cartilagineo ab ipsa basi pseu- dosepti exeunte gynobaseos apici affixa! Gynobasis caryopsibus fere triplo brevior, constans e tuberculis conicis minutis 2, inter bases caryopsidum positas, et cruciatim cum his ex lamellis majoribus sub- coriaceis 2 ovalibus, quorum margines exteriores incrassati per lon- gitudinem fovent processus elasticos caryopsidum apicibus làmella- rum insertos, margines interiores autem inter caryopsides inserun- tur (fructus ad C. divaricatam descriptus). 4. C. divaricata S. Z. (sub Clerodendro). Corolla albidocoerulea lobis 4 obovatis quinto majore subobcordato integro, tubo lato pa- -— 830 — ovatis basi truncatis subcordatisve grosse incisolobatis serratisque lobis et serraturis acuminatis, floralibus breve petiolatis flores duplo saltem superantibus; ver- tieillastris 4 — 5 subsexfloris approximatis subsecun- dis; flore brevissime pedicellato ultrapollicari azureo; calycis laciniis subulatis; corolla triplo longiore, tubo angusto longe exserto recto exannulato, limbo brevi, labii superioris lobis rotundatis, inferioris lateralibus acute deltoideis antico rotundato emarginato; genita- libus subinclusis. — Hiragi sö. Soo bokf. XI. 54 (opt.). Japonia, loco exacto ignoto (herb. Lugd. bat. s. n. Wôgi kadsura, commixta cum A. japonica Miq.; herb. Siebold, nunc Acad. Petrop. a bot. japon. commun. s. n. zintósó, ab alio s. n. yama utsibo). Culta in horto sic dicto caesareo prope Hakodate (ipse, Albrecht). Planta fere bipedalis, petioli inferiores 3,5 cent., lamina 4,5 : 7,5 cent. Species sui juris, e longinquo rum exserto. Genitalia longe exserta arcuatoincurva, filamentis basi vix puberulis, antherae loculis divaricatis. Styli longioris rami lón- giusculi acuminati. Ovarium glabrum. Suffrutex 5-pedalis divaricato- ramosissimus foliis ovatis acuminatis grandiserratis, cymis axillari- bus plurifloris. 5. C. nepetaefolia Benth. (sub Teucrio). Calyx praecedente am- plior. Corolla pallide purpurea (ex Forbes mss.) ut in praecedente, sed lobus infimus obovatus, filamenta basi villosa, styli longioris rami acutiusculi, ovarium apice villosum, 4-lobum, 1-loculare pla- centis parietalibus crassis Z-ovulatis (ut in fig. Mastacanthi sinensis apud Lindley Bot. reg. 1846. tab. 2). Cetera praecedentis. Spitha- maea ramis ascendentibus, folia rotundoovata pauci- grandiserrata, cymae 1-florae. Genus Glossocaryae Wall., mihi tantum ex Gl. Linnaei Thw. (sub Clerodendro) florens notum, calyce oblongo, corollae tubo gra- cili, habitu. Clerodendri discrepans, a Bocquillonio (Rev. du gr. des Verben. 111) cum Caryopteride jungitur, a Benthamio autem servatur et augetur. Calyce 5-dentato cum Phasianuro convenit, sed fructus ex descriptione potius Uaryopteridis. 7 ST IM LA Metallographie v. lvanson, S*Petersburg Berens, del.ad sicc. Ba tantum cum A. japonica Miq., omnibus partibus di- versissima, confundenda. Ajuga lupulina. (Dugula Benth.). Erecta spithamaea robusta, caule mox glabrato foliisque margine paten- tim villosis, his caulinis 4—6 breve petiolatis lanceo- latooblongis acutis, ceteris floralibus amplexicaulibus infimis oblongis reliquis ovatis rotundatisque subito acuminatis; spica densa elongata; floribus ultrapolli- caribus folio florali duplo brevioribus et suboccultatis; calycis laciniis subulatoacuminatis longe villosis; co- rolla plus triplo longiore albida versus faucem inflata, limbi brevis lobis summis nanis, lateralibus ovalibus, infimo late obcordato majore. In China boreali: prov. Kansu alpibus (Przewalski, 1872.), in montib. Siao-wu-tai-shan ditionis Pekinen- sis (Hancock. 1876.). Species insignis, soli A. pyramidali Fe foliis floralibus amplis lutescentibus viridireticulatis flores occultantibus, corolla magna albida atropurpureo-veno- sa. Folia caulina 3: 12 cent., floralia media 2,5 : 3,5 cent. magna, inferiora majora. Calyx 8 mill., corolla 25 mill. (Tiré du Bulletin, T. XXIII, p. 305—391.) nte x ; eis J EIS dps porte i2 | SINIT liia ahnen; a min, i a À 2 / Eoo. Eu. D mw - - i 4 - , * "^ kr? + e ; M i ^ n M i4 à ch y "d puisque Hg LR t | 0g v-o Vittq equa | serge él Us Co: Poe. £u iP AH ET e (UR aan «d TUE r F *« | í a : L4 £ à | RE $ioy03., Tim 8 REA orem vi erii TE COEM rv TIRÉS DU BULLETIN - DE DE ST..PÉTERSBOURG. Tome IX. LIVRAISONS\1 ET 2. ™ (Avec 2 Planches.) 1. © = — — St. -PETERSBOURG, 1873. A ST.- PETERSBOURG: A RIGA: A ODESSA: . M. N. Kymmel. A. E. Kechribardshi. Prix: 85 Cop. arg. = 28 Ner. - MELANGES BIOLOGIQUES - L'ACADÉMIE IMPÉRIALE DES SCIENCES Commissionnaires de l'Académie Impériale des Sciences: MM. Eggers & C0, H. Schmitzdorff, J. Issakof et A. Teherkessof. A LEIPZIG: M. Léopold Voss. EX iy T L'ACADÉMIE IMPÉRIALE DES SCIENCES A | : he | MÉLANGE BIOLOGIQUES TIRÉS DU BULLETIN DE ae b | | DE /ST.- PETERSBOURG. ————— Tome IX. LIVRAISON 3. Sr. -PÉTERSBOURG, 1874. Commissionnaires de l'Académie Impériale des Sciences: A ST.- PÉTERSBOURG: MM. Eggers & C9, H. Sehmitzdorf, J. Issakof et A. Teherkessof. A RIGA: A ODESSA: A LEIPZIG: E. | " N. Kymme!. A. E. Kechribardshi. M. Léopold Voss. Prix: 30 Cop. arg. — 10 Ngr. fec pt eL. cta d d Ur ni Hr a + SER qe Sees idet rorum um m EM ER ET £ A fa ^c VN CONO ce Ti MALE ead EX 2 Ms mit - eX cz Pa 2 6 "X MÉLANGIS BIOLOGIQUES be i PE PATES ———— «XX "TIRES DU ED BULLETIN | DE a ig | L'ACADÉMIE IMPÉRIALE DES SCIENCES DE | ST.- PETERSBOURG. — Tone IX. LIVRAISON 4. | | St.-PETERSBOURG, 1875, aa Commissionnaires de l’Académie Impériale des Sciences: à ST.-PETERSBOURG: MM. Eggers & C0, Il. Schmitzdorf, J. Issakof et A. Tscherkessof. . à RIGA: à ODESSA: . à LEIPZIG: . M. N. Kymmel. M. I. Bieloi. M. Léopold Voss. Prix: 30 Cop. arg. — 10 Ner. uu LAS ANT TP ^ | UN Äh: 2X d 3.02 ic id Lud " TR E Kare, 4 71 E a daa « Ai i eG % f = a . ^ DEEP Rah GERD. | MM. Eggers & C9, J. Issakof, MELANGES BIOLOGIQUES — TIRES DU BULLETIN DE L'ACADÉMIE IMPERIALE DES SCIENCES DE ST.- PETERSBOURG. — Tome IX. LIVRAISONS 5, 6 ET DERNIÈRE. — (Avec 4 Planches.) Sr.-PÉTERSBOURG, 1877. Commissionnaires de l’Académie Impériale des Sciences: à ST.-PETERSBOURG: à RIGA: à LEIPZIG: M. N. Kymmel; M. Léopold Voss. et J. Glasounof; Prix: ! Roub. 30 Cop. arg. — 4 Mk. 30 Pf. som zd AREA NAT MS Lb { be | Co Do KMMUOSSUTOES QV IR d LC MA DE UN UU IU rig i i d HAT ONE 27 | D an ala ag A Ea tim