Cie BOTANICA, ANTEHAC SEORSIM EDITAE, Morra frmesmtun, 3.4 c. P 3 07 ERI 3. dEngren. 08 : P. d | Própohut — CHRISTIAN. LUD. RAMSTROM; : Stóckholmenfis, TCR NP ut am t MÀ I Pd ' - ; 4^ $. : Ron ? - : * : jlatium Naturé arte, fplendore & ftru&ura prorfus admirandum curioforum ómnium ocu- 7&- os ita in fe convertit ut càs vix abítinere valéant; at Vero in faeraria éjus penetrare pauciffi: .füis tantum permiffum eft. Quai multa experientia dignos fe reddiderunt, in atrium inzromittuntur s at rés fanCtiflimze, cimeliórum inítar, intimis ad- . ferVantur penetrálibus. Ego hae ztateé tanríllum. expertus, eo pertingere non füm conatus; vcrum per feheftram fubapertam, in cameram quandam | * tamquam abfconditam, introfpiciens, ca, qu medium jam addu&urus fum, obíervavi, Ei quams —— do.Ph —— m x ww 2 GENERATIO AMBIGENA. - i: , : : &. S $^ 3 À : * : : : - vis cün&ta ex voto perfpicere non licuerit, fpere En fore, ut ad eadem maturz? admiranda adcu- - gatius & clariori duce contemplanda, alii meis exci- -tentur conatibus. - "s : : «GENERATIO animalium & vegetabilum rimum eít & maxime reconditum naturx Phzno- 3$. II | Übectia Gener ationis in orbe litterato duplex et veterum nempe Generatio zquivoca & recentiorum. generatio univoca; /EQUIVOCAM admiferunt. veteres, in minimis przfertim Animalculis, Infctis - & Vermibus ; exiitimantes diverfis mixtionibus,- putrefaCtionibus & fermentationibus produci polfe Pulices, Culices, Vermiculos & infima certe Ve- etabilia, uc funt Mufci & Fungi. Obtinuit hzc 'eoria usque dum minutiflima bac animalcula &^ vegetabilia, attendendo ad eorum Mechani(mum, - . generationem; mores, vitz genus, & cetera, ad- curatius fuere examinata; tum enim ad conceptum de natura adeo craffum, exhorreícere quisque cce- Tpity^ NU II ^ — (GENERATIO AMBIGENA. y- pi, ut jam dudum nemo fit Naturz perius & puriori judicio inftru&us, qui generationem zqui-- vocam íine naufea audiat, & vulgus tantüm ex tra- 'ditionibus eam adhuc. credit, donec propriis non videat oculis, S RE : | . Altera Generatio folet, quam tlab qui, explofa om uni -vel, ut jam ap E quidem -res prater eos, efle dubia. — 4o cembinentur, & qusntum quisque fexus con- "i EP - ^4 ^ GENERATIO AMBIGENA. - 2x : $. v. . —- Quam indubium eft, fire ovo nullam fieri generationem, tam certum qüoque ovum fine ge- nitura mafícula, nünquam -*Xiftere- fecundum. Cur vero hzc tantopere fint neceffaria, quomo- tribuat, illud nondum conítat, fíed multorum votis quxritur. : | : * : " $. VI. eulos fominales Leuvenheekii vivos effe omni genitura prolifica maris prafen- (tra tempora firmiter fatis- idit orbis $ P5 * "eruditus. N. D. PRJESES Lugduni Batavorum 1757 commoratus, curioforum quorundam amico- "rum & commilitonum utebatur confortio, quales erant J. Fr. Gronovius, Flore Virginice Auctor, Baro & Archiater Imperatoris; Z/aac. Laos, piz memoriz Scotus, Med. exercitus Anglix ; D, Liz- berkübn p. m. Berolinenfis D. Kramer, Autor li- bri artis Docimattice ;. Joh. Bart p. m. Regios ..— . monte- Boruffus, Med, Surinanienfis ; & D. Abrah: : . Ens Pomerano- Pctropolitanus. His igitur quodam. die congregaus, oftendebat D. Lieberkühn prz- ftantiffima iua microfcopia, quem rogabat N. D. Przfes, ut horum ope vermiculos feminales in canc obíervandos przberet ,. quod ftatim impetravit; Contemplabatur illos adcurate atque infecétorum an fed particulas mutas, quarum motus a calore'depen- deret liquoris, rotundo ore exclamabat, —Pracfen- tes omnes attenti hos intuebantur , & oculis fuis mata, atqué adco, nequc iníe&ta, neque vermess - — maturz gnarus, ftatim vermiculos hofce Leuven- — hoekianos non effe corpora organis przdita & ani- - ao Ws GENERATIO AMBIGENA: . $ alii credere, alii vix: quidem videbantur, Concla- fionem. hujus rei in differtatione de fponfaliis plan- tarum, anno 1746 pag. 24 cdidit IN. D. Prafes his quidem verbis: ermiculi iffi Leuvenbakiani minime funt animalcula proprio €2 voluntario suotu gaudentia , fed corpu[cula inertia , que calide geniture innatant, won fecus ec particule oleofee, quod fele&ha Liebexkubnii miero- — féopia mobis snánifefle offenderunt, Hoc poftea etiam. vidit & confirmavit, fummus Phyfiologus illuftris D. v. Hallerus, ut adco auctoritas vermium feminas lium jam proríus fere in defuetudinem venerit, d Ed $. VII. | — Quamvis vero hzc corpufcula feminalia non fint animata, certiffimum tamen eft, quod veram ma- ris genituram conftituant , quodque his non exiften- tibus in genitura, ea fiat infcecunda ; fed quomodo ign adhuc ignoramus. Generationis Leuvenhos- i -ubi ? a. $n YI. «Per continuam Nature catenam, a maximis: Animalibus ad infecta usque & vermiculos minimos deícendentes, in regnum Vegetabile adeo fenfim deferimur, ut terminos obfervare non liceat, Na- "ura enim per gradus, nunquam vero per faltus, . procedit. Ultima animalia in ramos abeunt ,-& ad bafin vclut radices agunt, flores feu geniralia emit tunt, pericarpia velut & capíulas formant, quz ova vel femina, plantarum inftar, deponunt, ut, . nifi motus voluntarius & fenfatio obíftaret, etjamnum - vegctabilibus eadem accenferemus, Es -ticali. , phofin fubit. fn iemina granulatur, Sed. :3 ; -- Pp 3 i GENERATIO AMBIGENA. | $3 ipfa medullaris fubítantia, non fufficiunt ad. vitam continuandam & multiplicandam , nifi antea polline fcu genitura maris fuerint fcecundata. Los «us, Pafhnaca, Beta, primo anno copiofiffima medulla far&am, fed ubi infequente anno caulem & flores producit, medul- lam per caulem extrahi &-in femina frué&tificationum effundi-obfervamus ,, ut maxima tandem Rapz ra- . dix vacua & prorfus cava remaneat absque omni medulla, | manifefto fane indicio, quod medulla ex parte fenine. femiua conftituat. — Idem obtinet etjam jn Culmis gramineis & tubulofis, licet medulla. fiftulofa & interiori parti culmorum quafi adgluti- nata fit. Antherae partes plantarum mafculé, quae pollen filamentis fuis infidentes producunt ,*ex fui » ftantia corticali originem habent, quod in Zfare per- quam evidens eít. Corticis munus eft librum depo- mere; liber in fubítantiam //gmeam abit, unde oriun- tur ftamina ; ubi vero fubftantia hec extima, in.—— m reducitur & remolleícit ftamina in petala — i permurantur, Subitantia igitur medulla- . -femina, corticalis veto, cujus proles liber - ac lignum eft, pollinifcra ftamina mafcula fubmie Noi fufficit, ur fubftantia medullaris ad - miftrat. Non í ! [9 -. moya femina prowudatur ;..nam fe ipam fulkentare — LU DS 15 COMAS 0 x0 4 SRLIONE pu 8 GENERATIO AMBIGENA, non poteft, Accedere igitur debet. fubftantia cor- ticalis, a patre fuftentationi ejus deftinata, & baec fuam, aque ac illa, agnoícere debet originem, . atquc, adeo ex Polline ftaminum exoriunda, qe — jgitur in vegetabilibus, ubi. generant, dant medul- lx piftilii fubftantiam corticalem ;; Hzc omnia fana ratio nobis oftendit; Sed quum omnis veritas Na- ture obfervationibus & experimentis demonftrari debet, de his in fequentibus erimus folliciti. - f $. XI. E Facit ar&ior illa, qua (ub naturz , faltum pe« nitus exclüdentis, imperio , inter vegetabilia & apitoslia intercedit cognatio, ut Natürz catenam fe- . quentes non facile.confundamur, ^ — "a | Erg «— Demonftrarunt Botanici Sexum plantatum ; often- animali compofito. Atque exiftere animalia com- pofita non magis cft mirandum, quam quod abeant in ramis vegetabilia; quia medulla, in infinitum . multiplicabilis, non eft nifi continuatio ejus, quz - & primordiis rerum ccepit, & qua adhuc eadem vi- — taíe multiplicare ac dilatare pergit; ^ modo fimul . fubftantia corticalis medollarem involvere & nutri- menta eidem praítare non definit. Mirandum po- | tius foret, exiflere poffe 4simalia fimplia , quz - aon funt alia, nifi quorum interior fubftantia medul- laris intra duriorem. quandam cruftam offeam tegi tur, coarétatur & confervatur ; & quamdiu verte- bra: dorfales in his animalibus per cartilagines cre- : fcere poffunt, tamdiu quoque ipfum CHE y Co- GENERATIO AMBIGENA: $ offibus vere perfecte induratis, incrementum ceffat, infia vero, qua ftatim a metamorphofi valde ob- durefcunt, crefcere fimul definunt, & infecta aqua- tica feu aptera, quz quotidie & quotannis accre- fcunt, ofleam quoque cruftulam quovis anno come mutare neceffe habent cum capaciori, &xm x Eadem fübftantia medullaris, quz vegetabili« bus eft, in animalibus quoque obtinet, ubi medw/a fpinalis nominatur; quz tenuia emittit filamenta, - Íuis veftita meningibus, unde Nerei conftituentur : qui funt fila tenuiffima medullz ; fic medulla ut in nervis opticis perfpicue cernitur, ad partes fenfibi« les & motivas totius corporis fefe exporrigunt, Nulla adhuc nervorum in vegetabilibus funt vefti- gia; Nervis omnino omnis /en/atio & motus animas lium debet originem: ' nullum enim pun&tum fentir, nec ulla fibra contrahitur, motumque efficit, nift . €o pertingust neryi, Ut vero e fubftantia medul- lari oriuntur nervi, ita fenfus & motus omnis mes dullz videtur adícribendus : Et quia vegetabilia nervis & mufculis deftituuntur,, difficillimum omni- no erit de fenfatione eorum quidquam conftitue- re: Nondum certe mobis candem oftendere po- tuerunt plantarum Anatomici. Quod enim ad Mi- - fas Oxalidesque fenfitivas attinet earum forte alia — eft ratio, —— | ue p. ud Eu qe cae Yo xS ese mo ! animalibus majoribus medulla ad alterutram extremitatem coacervata eft & organifata in corpus — Crrebri , quod tot partibus diftincte nominatis, tam- | bili fabrica eft confiru&um , ut nulla. Blssolsun elus fcotaliénum file ka pus uo 5r E y x 16 /NERATIO AMBIGENA, tis fedem effe quarendam eo minus dubitamus, quo certius ex Pathologicis novimus, defectus, heic exi- flettes, Mentem perturbare ; ut e. gr. e callo in. cortice cerebri Maniam ; ex hydatide in cerebro vertiginem oriri pateat. | * . Animalia, quibus capacior eft percipiendi fa- cultas, majorem quoque habent officinam mandatis ejus exfequendis idoncam. Sic plurima partes ce- rebri numero diminuuntur, ut variz partes cere- - bri, quz funt in Quadrupedibus, in Avium cerebro defint, Pi/ziwm vero longe pauciores funt, ZmfeEfs nullum videtur effe cerebrum, nifi forte tenue & exile filum, & Zermes, qui capite carent, cere ' bro gaudere non poffunt, nec preter fenfationem -. & exilem valde motivitatem , alios videntur prata» re effectus animales, E | s» : à i — .. Confpirant itaque animalia & vegetabilia inter fe duabus partibus conttituentibus, m«dullari nem- pe fubítantia, qua Vita eft, & corticali fubftantia, qux Naturz nutrimenta conciliat, Hac apud. ye- , getabilia vafis conflat, quibus in animatis Syftema t; ipfi enim má/culi, qui in-. . vaículolum refponde . ter vafa perreptant, non funt ni(i Folia, apice fuo. — . adnexa, ut motum ab interno quopiam pellente adquirant, quando ab externo habere nequeunt. |. Quemadmodum igitur medullaris fubftantia in ge- . Rerátione. diveríam a corticali effentiam conftituit, . - Ut illa apud plantas a parte foeminina, hzc vero a parte mafeulina manifefto proveniat, its non poffu- —— mus non apud animalia, in zquabili naturx curfu, eandem nobis proponere legem naturz, — eque hoc effet in animalibus perceptu EE. o4 Er | "fru&u- nia evidentiffimum eft. Si jam fupponimus fi; S ER MAE. aud referens, fed floribus - ». «undis ; fumfi GENERATIO AMBIGENA. i ftru&ura cordis admirabilis ,. vifcerum | organifa- - tio, organa fenfuum mirifice conítru&a, primor- dio tam fimplici percipiendo inGgnem objicerent dificulatem, — | à $$. XV. " . Medullam in plantis effe multiplicativam, multiplicationem quamlibet priori fimilem effe ra- muli docent; medullam quoque multiplicari in animalibus , & foboles producere fimiles ex 'Tz- medulla particulas ad ovaria animalium deferri, & has pari modo nervos fuos emittere, etjam hzc es aliquatenus concipi poterit; maxime cum pri-. ma carina Malpighii in ovo incubato idem pror- fus teftari videatur; fed qua ratione genitura ma- ris fuo polline vel corpuículis Leuvenhockianis, - corpus tam organifatum producere poffit, inprimis cum íemen vcl ovum ipfum. non intrant, quod in plants perípicuum eft, res manet altioris fa- ne indaginis ;; hoc autem omnino fieri a pofteriori |. me videre videor, we Vio gas, e re dt - -... Quod ad plantas attinet, babemus fpecimen lu- culentiffimum | heic, Upfaliz in 'eremice maritime filia, a Ferbena officinali fcecundatz ;; Videmus «nim | adhuc in hac fobole hybrida' fru&ificationem e íub- ftantia medullari, matri plane fimilem ;. externa vero, ut Folia & cetera corticalia, patri fimillima. Accidit ante: aliquot annos, ut in aliquo pulvillo Horti Acadefnici, ubi Zrtagopon pratenfe, & Trago- poge» perrifelium una creícebant ,. oriretur planta - t ergo N. D. Praes Anno 1757 eX-- ^ TMMiw e GENA. perimenti caufa Tragopogon pratenfe, quod flores nuper excluferat, in eis pollen vehementiori adflatu /difcuffit, & decerpto flore Tragopoginis porrifolii puo genitales ei leviter adíperfit; iterabatur - oc aliquot diebus in eodem flore ; Flos hic de- mum in femina tranfit; ferebantur femina An- no 17;j8, & anno jam currente 1759 flesuerunt , &ru&umque tulerunt. NNotatu dignum erat, quod : hujus flores feu corollae fere ad bafin üsque purpu- reum oftenderent colorem 5^ quod calyx longior effet, quam in pratenfií; & pedunculi folito fatis craffores; paucis, externa patri, interna matri erant fimilia, Venetit fotte dies, quz oftendet, plurima Gerania africana & Me[embryantbemata , plu- rimasque fpreies Generum diétorum ex eo forte provc- niffe, quod Pater peregrinus plantam foecundaverit matrem. Et quamvis partus hybridi fzpe fint fte» riles, tam in vegetabili, quam animali regno, hoc tamen univeríale non eft ; fed multas admittit ex- ceptiones, faltem in 'T'ragopogone nuper nominato ; Hinc nova forte regula aliquando erit Botanicis : Wot fpecies dici eougemeres ,| quot eadem ex. iubftantia medullari feu marre fiot. progenite.. Hoc vero Oeco- . nemiam Naturz non interrumpere ex Infe&tis edo* cemur, quz Plantas exedunt ejusdem generis, an- tea illis pon vifas & nuper ex India afportatas. Sed ad hanc Thefíin confirmandam rationibus uti przx- fertim debeo ex Regno animali depromtis. - tabi- liuntur enim leges generationis exemplis maxime animalium, ubi partus hybridi omnium luculentiffi- - ma przbent ve(tigia, - Am p D E RE uo .— Vulgatiffimum experimentum partus hybridi ab ASINO & EQUO defumitur, Ubi Equus mas Afinam feminam intrat, fceetus evadit Mwlus 5H v : eft, € 3x E E x A A GENERATIO AMBIGENA, 1 eft; Afinus natura talis, fed forma, aures, juba & - cauda patrem Equum exprimunt; funt igitur exter- na Patris, interna vero Matris, Ubi autem Afinus mas.Equam feminam intrat, contrarium obtines 5 foboles enim fit natura Equus, fed quoad exteriora, ftaturam , colorem grifeum cum cruce nigra patri Aíino fimilis, & vocatur /Zingus, — Frequens apud noftrates mos invaluit, methoz do Nobiliff. Alftreemeri, per Arietes ex Hifpania addu&tos praftantiorem. quaerendi OVIUM indo- lem, Hi Arietes Hifpani cum Rufticis nofttis ovi« bus feeminis committuntur, ubi foetus Hifpanicis, qua lanam, ílaturam & reliqua externa plane fimi- les evadunt, Verifflime quoque Oeconómi noftri dicunt ejusmodi oves climia noftrum melius, quam Hifpanicas genuinas petferre ; vires enim corum ánimales, adeoque ipfa vita, a matre dependent. Oves vero femellz Hifpaniczt a maribus Svcecanis aliquando impraegnatae , apnos progenerant non Hi- fpanicz, fed vulgaris indolis; quod T'hefin pofitam protíus-qubope M 000 e Le ovs Quando CAPRT dngrenfes 4. Qui tfecentioré tempore ftudio & opera N. D. Alftrómeri in Pa-- triam funt àdducti, cümi vulgaribus committuntur capris foemellis , pari modo foboles prz ftantiffimam, longam & molliorem dederunt lanam camelinam, - "fed caíu contrario, ubi Caprz foemininz angoren- * fes ex vulgaribus noftris hircis fuere imprzgnatz ; nulla mutatio lanz nobilitata exftitit. | Hoc vero . latius Quar ad lanam ipfam patere, cx Cornibus etjam perfpicitur, Anglicus enim Aries incornis cum Ove Svecana córnuta, agnum procreat corni bus deítitatum, ut taceam. ftru&urám aliam , qua . mon adco facile defcribitur. 'Soboles a diverfis pa- renti« 14 GENERATIO: AMBIGENA. rentibus natos, Patris externam figuram induere etiam afferit IN. Hallerus pbyf. 786. s. XVIII, | - Ad mixturas ejusmodi differentium fpecierum HORE ede quoque eit , .quod poft plures genera- tiones interdum, magis magisque. evaneícat indoles per patrem adquifita, & vis matris, qua ope Sy- ftematis nervofi reliqvum corpus fenfim ad fuam indolem modificat, tandem paterna praedominat. : Mihi fane hzc exempla, tam in plantis, quam anis malibus adeo videntur perfpicua, ut, íi decepe- fint, nulla fit res a fraude alicna, Hinc Phy(ücis fuadeo, ut viam. ^anc, inveniendi quid Mater ad medullarem fuübftantiam conferat, quid ad corticas- lem. Pater, íedulo tentare non definant ; ncque "enim dubito, quin major lux in his rebus brevi Gt oritura, Ego interim fungar vice cotis, qui acuit, exfors ipfe fecandi. COROLLARIA, Ex precedente jam difqui&tióne ien dli : cimus corollaria. x | 1. Et Vegetabilia & Animalia fubftantia Melia ^. & Corticali effentialiter confiere, ——— 2. Sedem Vitz primariam in -medullari TOM collocatam effe, corticalem v vero medullari Áli« menta prebere. — Ars * Medullarem fub(tantiam efte inBnire multiplica tivam in vegetabilibus & animalibus, ut ex com- pofitis conftat ; adeoque fingula viva non effe, nifi continuationem ejusdem vitz, quz i in $c : mordio rerum crat creata. 4. Me. GENERATIO AMBIGENA. 1j 4. Medullarem fübftantiam e trunco Plantarum eva- cuari, fru&ificationem earum intrare, ac tandem in Semina concentrari & granulari. 2 f. Genituram msículam lantarum a fubftantia cor- ticali, non vero medullari effe productam. 6. Medullzrem in vegetabili fuo, in ramos, ramu- los, &c, in infinitum ceteris paribus crefcere poffe; fed novam genefin & diftin&um indivi- duum non conítituere, nifi a mare corticalem ac-. ceperit, qua continuari non poteft, ubi medulla. s propria in femina formanda erit. ccs coxa - -- Heic vero tangam experimentum maxime noe .. — tabile, quod videmus in Graminibu: P'iviparis , quae ^» medullarem fubítantiam germinis cortice fuo con- tinuato obtegunt, ubi iemen in ipío vegerabili germinat, atque idco (taminibus mafculis non in- diget; poftmodum vero germinatum decidit, ves. lut ramulus cum fuo nodo. ' a 1. Subftantiam corticalem a mare oriundam cffe, "ex di&is fpeciebus hybridis clarum eft. Quum ille qua externa femper Patri, qua interna ve- - "ro matri, tam in e e e quam in anima- libus affimilantur. 5i enim genitura nihil prze- ftaret nifi vivificaret germen matris, fimiles foboles omnino 4 quocunque patre generante exifleret, jam vero, ut diximus, externa patri - fiunt (milia. - : 8. Supereft ut a Phyfiologis exploretur,. quid mas - €Contribuat , ut inde quidquid ad (imilem pro- lis figuram, vafa, vifcera &c. requiratur, reful- — tarc poffit; INec non qua ratione Medulla defcra- tur ad ovaria, UR ad ^s V -gfeee m x g.da* 5. Interim -manifefto fequi ,Videtur, quod rudi. . mentum futuri fcetus rion fit in patre folo, nequé * -àn matre fola, fed quod Parens üterque fuum conferat, illà ad medullarem, is vero àd Cortica- | lem fübftántiam. |. bs | valide? oriuntür. functiones animales, a fano patre fortiores vitales, qua obfervatio novam Dizteticis. lucem adfundet. Medullam fimplicem fimplex conflituere ani- mal, abrupta vel quocunque modo in partes abs- sir cR | 10. A matre ipitür fana validae ori que vita difpendio dificcta ,' accrefceri yum animal ita formare poffe . T P LED d NS 7 8 0*8 u POLITIA NATURE, QvAM PRESIDE x D D, Can. LINNEO, - Propofuit .H, CHRIST. DANIEL WILCKE, Stockbolmienfis. "Opfalie 1260. . Mart, 19. s XR COSAP. L.— i ióibo ispiam nudus quidem. üt je i ea — tione vel prima nativitate, fed optima famci mtate/ & ie judicio, in hunc orbem, 2j egere faltem poffumus, delapfus, iritentis enfibus ngulis globum terraqueum, vel ut no-- yum hofpitium, pues oec UE obfervaret. te innumeris, iisque diverfiffimis, veftitam v getábilibus , quz , maxima intef f | commixta, a Termibus, iníe&is, pifcibus, am« - phibiis, avibus, mamrnalibus, milerandum in mo- |. dum tra&entur; videret hzc viventia non tantum. .« pulcherrimos devorare ores, fed etiam. mira im M^ FOLIA NATURA alterum dilaniare, atque, üt paucis dicam, nil ni- fíi bellam omnium in omnes animadverteret, fe vero ipfum inermem, plerorumque violentim its expofitum,'ut dübius & incertus locum, ubi tu- tus effet) vix, ac ne vix quidem, reperiret ullum. Fn hoc, iüqüám, órbe Vos i moratus maximuni mi3s perventum fuerit, ut ex his conf Tivulos, eX rivulis amnes, ex a Et licet defiderüis B. L, m;' alios tamen me oct Lr me POLITIA NATURAE, ^^ 15 citare conabor ad argumentum, ut ego quidem, ar- bitror, attentione hominis longe digniffimum, uc- pote qui ad infini (apientiz, inítitsta ,. maxi- mamque Creatoris venerationem in mente excita- turas pie confideranda in hoc orbe eft collocatus, — REGNUM LAPIDEUM, . 3 4. Fr Stru&ura regni LAPIDEI, quod fuper: fieiem telluris noflra conítituit; omnium quidem . primo occurrit ; fed. cum angu&i, quibus circum- icribor, limites dicendorum- copiam non admit- tant, sliis, qui hene fibi magis pr prism. fecere. turam, lubens illud relinquo, & Tcllurem- tan- tummodo noftram, tsnquam infulam, Oceaso cir- umfulam; Z/ribus, Colibu: , Campis ,- Vallibus Pa- — udibus &cs binc inde cinéctam . Humo, Arena, Ar- 4a, Creta convettitam,, inque Zwdiay calidas; Pé- i5 frigidos, & his interje&tas regiones Temperatas divifam fpcétabo, S aab ee REGNUM VEGETABILE, «^ ET primi &€ Creat pw. ese s POUTIA NATURA. libus , rupibus, umbris vigere poffunt. Ex his por* to in fug locata folo, alia fed pauca in rezá, alia in A4rgillà, in Hme & Cake denique alia cre- fcünt: ut, fi e, g. in Svecia 1300 funt vegetabi-- lia, ex his, di&o modo fílationibus adíignatis, raro fupra jo aut IcO uno loco compareant, un- de fit, ut unum non adeo alterum extrudere que- at, Quxlibet ideoque planta lztius crefcit viget- quc in loco fibi deftinato. — At fi planta aliemge- mna in locum non fuum fefe intrudit , languet , premitur ab indigenis, & :xgra ab aphidibus ali- - isque infe&tis tandem extezminatur prorfus. Quin etiam, ut hac centum vegetabilia, a mutuis 1zc- - fionibus tanto melius liberentur, ex illis nonnul- .la vere, alia eflate media, cetera auusmo, tempus vigendi florendique fibi adfignatum obtinucrunt. 3. His omnihus accuratam Deus przícripfit fubordinationem & quaíi politiam, MUSCOS e- nim ut pauperrimos Rusricos concipere licer, dui terram Up fterilifimam, quam tegunt, mollioremque efhciunt, aliasque plantas fuo mi- Tifterio confervant ; ne radices vel zítu folis exareícant nimium, vel frigoris vehementia ex« urantur; Solum iftis, quod ab aliis cultura in-. dignum, relinquitur, excolendum quafi recipiunt. GRAMINA in regno vegctabili, COLONO- NUM iupplere vicem videntur; maximam e- nim terre partem tenent: & quo plus calcantur & opprimuntur, eo magis laborant, ut radici- bus (uis incrementa capiant; hzc maximam mul- titudinem & robur regni vegétabilis efficiunt. - HERB.J£, velut NOBILES confiderari poffunt, uz fuis lgetantur foliis, - eme rad nitent floribus. plendidiflimis, atque odore, fapore, colore & fi- gura, 2 p huic admirabilem conciliant dignita- - BORES MAGNATUM iniítar xs cum 5 tem. À POLITIA NATURAE. 2 da, altas agunt radices, atque inter cetera vege- tabilia caput extollunt, eaque a procellis vche- mentioribus, & ardore nimii caloris ac frigoris cuftodiunt, rore quafi fuo ea hume&tant, & foliis fuis deciduis alimenta fubminiftrant, immo, luxu- . : Puité- hio incremento, varia przbent commoda. . Suos quoque babent Arbores PEDISSEQUOS ex Muícis & Algis, quibus, fplendoris potius, quam propriz utilitatis cauffa, peculiarem pra- bent vittum. Ex his etiam omnibus nonnulli in- cole diverüs prxrogativis feu pririlegiis a natu- ra funt intru&i, Nlonnullorum enim flaciones, EXCLUSIVO quafi func PRIVILEGIO muni- tz, ne quis per vim cis fefe immifceat; illi ve- ro irrumpentes facile arcent. Sic Ramucuiss Fi- caria, Allium urfinum, Senecio [aracenicus lüb. Fruti-. cibus fuo jure, cum aliorum exclufione germi- nant. .fvena pratepis in Juniperetis privilegium obtinet, ut, ubi adfuerit, juniperus communis cedere cogatur, zque ac Erica Fagi;, ut propius accedere Pago Erica non audeat, quam 'quo fua Fagus extendit brachia, Aim plantz, MILI- TUM ritu, variis inftrucz: funt armis acutiffi- mis, ut fpinis, aculeis, fürcis, ftimulis, Gcut Cur- duus, Ulex, lex, Rbamnuus, Berheris, & fexcentae alix, ne mamm vim inferant, ve » uw * LITIA NATURAE. ^£. Hzé vegetabilia, primum & precipue: telluris veri funt incole, Singulz propria gau- dent medulla propriaque vita, An fenfu gaude- st, nec ne, dicere non oufim. Tpfis tamen fu- um Velle competere, ad nutrimenta & propaga- tionem, videtur: fole lztantur placido, eriguntur rebus proíperis, reficiuntur pluvia & rore, frigo- re rigent, noctu veluti dermiunt aliamque indu- unt ftaturam , contabeícunt fame; XNolle vero nullo exprimunt indicio, unde etiam commilera-- tione erga plantas non tangimur, cras. REGNUM ANIMALE. - 6, Sapientiffima Creatoris de. plantis diípofi- tio infinite quidem ceít admirabilis; cum vero ad TE P animalia oculos converto, non fine ftupore fum- mam, quz inde clucet, íapientiam contemplor. - Orbem univerfum in ea opinione fuiffe fcio, ut érederet vegetabilia propter animantia effe crea- t4; fed, ubi Naturam a primis fontibus fequor, in fententiam plane contrariam ingredior, facile (. pereipiens, ammalia propter plantas. condita effe, A. prior perfpicio animal quodvis fuis armatum effe mftrumentis. fingularibus : dentibus ,, manibus ,- bs &c, Nec dicere poffum Ferrum ob. malleum fabri, fed hunc ab ferrum, exittere ; A gfüm' pariter nen propter Aratrum agricole, fed aratrum agri cau(fa; Pratum non ob FPalccm, fed hanc ob iHlud fa&am inielligo, ^ Nullam etiam invenio. rationem, cur Columbz, Gallinz , Paivo- nes &c, propter foeedos foetidosque Accipitres,- » qu hominum victui minus inferviunt, vcl eciam. Jves propter. Lupos, Equi propter Tigrides, Boves ob Leones & fic porra, dicerentur fo mati, A ftationes fuas ira multip nia, Po- POLITIA NATURAE, 2j flere poffet, fi vel unica animalium fpecies defi - deraretur, r DE d rum fcien 44 POLITIA NATURE, mittere vel ideo cogor, quod profundiffimam mas ris abyffum, ubi maxima ex parte delitcícunt, adcusatius explorandi optata emnibus defuerit oc- cafio, Ad reliqua igitur ftatim propero. - 9. INSECTA, nature in continenti mini- ftri copiofiffimi, quz numero fpecierum cum i- püs plantis certare videntur, prifcis aetatibus ad- eo fuere contemta & nihili zítimata, ut in poe- nis, peccatorum labem fequentibus, ponerentur, Neque enim percipere potuerunt, cur hzc DE. US in orbe noftro produxerit, . Unde etiam tan- tus horum animalculorum fuit negle&us , vix ut. ullus eadem rimari curaverit ante. noftra tempo- ra, quibus, in-his quoque, maxima Creatoris ae . to. Ex his certa funt, quie tantum vegeta» bilibus. adhaerent, eaque maxime, quamdia larva funt, confumunt, ut Papiliaves, Phalene, Chryfome- le, Tenthredines , Curculiones , Meloés , JMphides, Cocci, plantam, his non expofitam. Sed hz, non mi- ,nus quam vegetabilia, fuis quaque locis diftin&te funt collocara, quod infinitis exemplis docet Paz« dora I»feüórum. | Unumquodque fuam pracipue plantam habet cürandam, quse ubj non fufficit, alias obtinuit nonnullas, quibus, neccffitate- ada-' &a, vitam ac fpeciem confervet, donec determi- nata illa fuccreverit. e, p. Pombyei datum eft, ut folia Meri comedat, his vero jufta copia non prz- fentibus, Lactucz & nonnullorum arborum foliis vitam quidem traducit, fed minus commode; id quod minor ejus nitor, moles, vivacitas, & feri- ei fragilioris quantitas diminuta teftatur, Non- nullis preterea infectis folia, aliis flores, pericar- pia & femina aliis, alimenti loco, funt deítinata,- Sic Papilio Braffica folia Braffice , 'Tenthredo — : M : | P " €ryli, Ciade, &w. & vix ullam invenire licet -. - POLITIA-NATURJE, ^ ag phuleriz folia Serphularie ," Curculio. Screphularize cjusdem. frutl;ficationes, Curculio nucum Naees co» 7)i5, Phalzna Pomenella pericarpia Pyri, Phalaena Strobilelia ffrobilos 4bietis comedit, & 6c. porro. mcrum, per aliquot annos, fceno fruftratum agri- colam de calamitate fatali querclas inftituere co- unt. Sed, confumtis graminibus, Phalzna Pro- les, vel percunt fame, vel in alia loca demigrant, Poíltea vero, diminnta graminum copia, ceteras herba: fuis denuo feruntur arvis, unde prata, an. nis fubfequentibus, pulcherrima florum varietate: hortos referunt amoeniffimos, Ideoque hic fi de- . effet minifter, gramina plerasque deítruerent her. bas, quarum jam fervatur come Scropbu- laria, quam pauca comedunt Pecora, eo pluribus infe&is alimenta prabet. "Urftia, quz vix ulli pheet pecudi, ad o usque Con ITE a- ere cogitur, quarum alix radicem, caulem, fo- lia, fores & fructus aliz arripiunt, fine quibus bene multa oppzimceret vegetabilia. De Fruticibus & Arboribus, przcipue aewfeatit & facile diffemi-. nandis, idem valet judicium, Plantw enim pro- ccriores tanto pluribus patent infe&is, quanto mi«. nus a. maintiilibut coerceri poffunt. — — — — ic x ^ar pK Cpl "ee vei -c Azlldeo igitur fa&z (unt infe&erum ese tervz , ut plantis, fibi adfignatis, juftos ponant. limites, quem in finem idonea ipfis quoque in- ftrumenta funt adcommodata. Ex officio autem * & quafi proteffione ,. quam diligenter. obeunt, " alimenta bi fuisque conciliant, 25 1j. n8 vero, officio fervide intenta, T facile, per abufum conceífz potcítatis, horren-- dam fubje&orum fibi vegetabilium procurarent ruinam, fi non ea coércerent modo, fed confu- merenr penitus. Hinc fapientie divine vifum - fuit, his quoque praficere moderatores, ut mul-- tiplicarentur quidem, fed non in infinitum. gi- tur, dc quibus diximus, infectis Phytiphagis,. is funr prépofi, qua ex illis nimium copiofs- Hivant. . Hzc, utcetera carnivora, ad vitam fus-- tentandam, multis egent viventibus, unde etiam. ibi congregantur frequentius, ubi maxima eft ali mentorum «copia, Itaque vim fuam exercent, quando maxime opus eft, id eft, in maxima fub- ditorum frequentia. Sic, ubi J4pbides vegetabi-: lia inveniunt morbida, multiplicantur ita, ut ra-. mulos & folia fére tegant, Huc convolant Mz- fa Riefi, Pyrafbri, Membafri, fcripta, melima &. ,congeneres, ut pullos ibi deponant, qui de loco vix moventur, ied Aphidem tamen unam poft alteram devorant, Suam quoque progeniem huc conferunt Corcionelle & Hemerobii, Perle & Cryfopes quz aphides copiofe abfumat, ut totz non raro hoc modo purgegtur planta. Jebmeuwmmn Aphidum fuis quoque foeubus earum minuit numetum, - J4. BPhalene .Strobilelle couceffum e(t, in flrobilis Abietis (ua deponere ova, quz (trobilos & fuperflua femina confumunt. Sed ne cun&a devorent, Jcbzeuwon ffrobilelle accedit, qui ova fua. lurvis Phalenz jam dictz tantum committit cau- dam ille longiorem foraminibus ingerit, donec lar- " vam CPÓLITIA NATURE, " vam atingat ; ipfe enim: major eíl, quam ut in- trare valeat; cauda igitur ovulum affig git larvz, quod exclufum | phalzenz. ftrobilell larvam pror- fus deítruit, Sed ne hoc inie&um, fcíe multi-- plicando (ingula tollàt, Jchbzewmon "Moderator ad-.. eft, infe&um valde exiguum, quod per fora- tini intrat, & larvis Ichneumonis. ftrobilella o- vula fua imponit, quibus exclufis devorat, obíervante. D. Roelandro. (df. Phalemarum larva, qux TS & pln tas confumunt,, f Os * habent in ipfis: infe« &is fuperiores, - € arabi, no&u, in arborum ramos exfiliunt,. , &, larvas Phalenarum inventas come- dunt, tefte "Reaumurio, Qui igitur fructiteras in . hortis alunt arbores ; contra larvas vix ullum - preflantius inveniunt remedium, quam ut Cara-- bos colligant, eorumque ova ad radices t€ diffeminent, qua exclufa fuo in politia Naturg - non defunt, fed dHtneus Ronieee fuperflua oe cerpunt. gantur. certa infe&a, quz (bi &. nutrimenta colligendo, orbem fimul pra: 1- riorem. — Cue: aqux impurz &.- putrida ova committunt; JMw[ra putris in volutabris; | Mura demeflica in fimetis; Mafca Cefar y. womitaria , & earmaria, in cadaveribus majoribus propagationi dant operam, & cum ex his poftremo hr ad finpulz multa$ ovorum centurias pr Ccirum omniho' Mufcarüm cohortes, cidivér. E - pes maximi zque cito, ac Leo, devorare. pof- - unt, nec nifi fceleton feetore deíftitutum relin- quunt. Ne vero fupra modum ha omnes cumu- lentur, non panca his quoque moderandis eccu- 4rameg in cun&is fepibus & dec icant, & innumeras capiunt, . serre npn a8 eas exfugunt. Libelwle ctiam cas capfant, ubi- cunque obvolitent, | Md id E 2 ^t 17. Sic plus, quam centena, immo mille- ^pa, funt inflituta officia, ut omnium rerum fTer- vetur proportio, neque ulla res nimium adauge: atur. Omnia creata fubordinationem agnofcunr , nec fuperiore carent, i ue 18. PISCÉS in aquis partim Phytiphagi funt, partim Carnivori, llli vegerabilia aquati- c3, hi vero vermes & infe&a in aquis obyia de- paícuntur. Ipfis vero ne cuncta inítar praeda fint, pifces dantur przdones, qui plerosque a- quarum minuunt incolas, eorumque adeo con. gregationes infe&antur. . Minores vero diflimili probe cavent, nifi major fuerit frec fugam reddat difficiliorem. . Ec qui minus feecun- de propagantur fgigis armati iunt, ut hoftes faci- lius arceant. Cadavera pifcium mortuorum in fundo jacentia, praterquam quod ea inveftigant infe&a nonnulla, ut cancri, eadam devorant 4- £Ville, perforant & confumunt Myxise, ut heic quoque tam puritati, quam proportioni, profpi«- ciatur. Aud "E .—..19. AMPHIBIORUM minor quidem nu- merus, fed fingulis ramen iua funt munia, Z7 quz lacunis paludibus cifternis innatant, fuper- fua quavis ut Lemnas & imprimis multiplices Culicum larvas abfumunt. Sergemtes & Lacerte, infe&ta fibi paffim obvia devorant, 4425 & Ra- js cadavera in fundo maris depopulantur. : .,20. AVES, quarum tantus in orbe nume- rus eft, fua quoquc in Politia mundi praítant OB IS em de E e E |o. — Peferes numerofi- infectis plurimum dele&antur , cumque hec in arboribus maxima 2k E ex [1 POLITÍA NATURAE, — . as ex parte habitent; eo catervatim convolant; Si vero fuffciens illic. non fuppetit copia, aliunde vi&tum quarunt; Nonnulli ex his fuperflua ve- getabilium femina, ubique fparfa, colligunt: Sic $turznus Lumbricos, Hiruadizes Hemerobios , Cz- primsigus Phalanas. Pari przcique 'Tibulas & Culices, AMoeracille Muícas, Aíilos, Oeftros, & alie alia conquirunt. Cumque infc&a plerumque fint aunua, Aves hz hyeme aat occultantur la- tebris, aut in alias demigrant regiones. Qua vero feminibus fimul veícuntur, apud nos qua- lemcunque habent victum, donec ver uberiorem 22. Gallne cum Colwmbi füperflua in terris Semina colligunt. Tr4j Báccas prgfertim abun- dantes invefligant, & íi nimiam adfumferint co- piam, multe non éigeítz abeunt, atque pingue- fa&s feminantur. 4/awde, quae tot in agris gra- na colligunt, plurima queque diffeminant, wt neíciamus fzpe, quomodo in hunc vel illum lo- cum pervenerint femina; Et ha inprimis toti fe- re Europz, noftro zvo, períuaferunt, Avenam it Secale tráSimutati. - ——. ca59wbhs 1 we —- 83. Teraomes, Pavomes &c, pullos fuos in- fe&tis alunt, unde etiam Tetraones ad terras no- ftras boreales turmatim commigrant, ubi Culices funt copiofffimi, ut numeróíam prolem tanto facilius fuftentent, atque adeo ex aquis evolan- tem cülicum;gregem in ufum convertant, ne fru- bie ioo Sce MESA — 24. Gralle, fervitia ac negotia füa in palu. dibus & fentinis potiffimum expediunt, übi tot " , wf Aícarides, Lumbtici && infecta impüritati remo« vendz dant operam; fed, harum ope avium, . proportionem retihent, Cum autém, in terris. calidioribus, per zítasem paludes exarefcant, - - 1 30 PÓLITIA NATURA. aàd.nes illo tempore migrant; fed quia hiberna glacies victum :illis in terris noftris denegat, ad muitraliores terras redire coguntur. Nilo, qw 4Egyptum inundaverat, recedente; plurima rcli- &a funt in folido Amphibia; tum igitur przíto . funt Cizesie, quz ferpentes aliaque aniphibia. u-- ' perflua potiffimum devorant. -. /— 2$. fkres in aquis Naturz funt miniftri: "dipates, roftro fuo aquam colunt Gt fuperfluos - "Culicum & Ranarum fetus, in. cibum. canver- tunt. Mergi, Alte, Colymbi , Lari , Serna Pifces capi- Unt; ubicunque nimiam -eorum inveniunt fre- quentiam, — Dic/zedee , Pelecani , & Pha?tbontei pelago funt adGgnata:, t copioías Triglas, proíccuras a * 3 Catervatim aquam íupervolantes, L: - ^36. Piarum negotium eft, vermes atque in- cum; Cormies autem, quibus larvz Tipularum pire, im cadaveribus quidem, elt am: facillime 1inyeniunt; fcd, ubi Lac T non P" POLITIA NATURAE. m non fuppetunt, aves fuperflue. majori fane mole- itia funt arripiendze : Las, Coleoptrorum nume- ro minuendo plerumque dant operam. — Accipi- trüm gregi non omncs promifcue patent aves; Ipíe enim avium: volandi modus efficit, ut non | eee accipitres effugiant. — Bwtes Bufonibus tol- endis infervit potiffimum. "Alii folis Columbis, alii Gallinis; alii. Ciceniis, alii Pafferibus capien- dis; occupantur. Halliezus maximos captat piíces, Perinopterus , Papa y. diras Hagan: Vip. cadaver ra devorant, ideoque funt E mammalibus nc octurn: 5 A rien ti fed i in negotiis robuftiora, 29. Cete cum Pbocis & Lutris inter e regnant aquática;. & nimiam: abfubieddo- — victum quzrunt.- 3o. Peerá, & Bellus ded Badii Vedi dent, ut pro renovatione annui "Theatri terra nu- da -relinquatur. | Et quamvis omnia videan fumere vegetabi lia Creator tamen: caiv fpe *iei y certa füb poena, proh , atque hanc. le em i4 piorum. ca orit atque guftui infcripfit, ut, peccaverint, non reperirent :excüfationem, un autem in finem , certis animalibus certa plants - rum genera videntür effe i . nealia que "lam (ubfecüta fuerit, fpecies nutrimento 1 eftituatur 5. ejusque adeo profefio ; ; du ede, | ries mk Aafmen. fingulorum nec . mifi neceffüitas mifit. Senec. 32 tes, neceffaria fpargunt femina... Immo etiam Sci- urus, colle&is nucibus & glandibus penum, per- inde ac Mures, Corvus glandarius ' & Caryocatacter ,. poft faturitatem reliquum terrz abícondendum com- mittunt ,. fed oblivione pofimodum , | periculo , aut clade non raro arcentur, ficque femina terra commiífa creícere nunt, qua difficulter alioquin humum penetrarent, 32. Befiie, velut Sut, ANafua, Erimaceus, Tala, Sorex, vermes & radices alimenti cauffa in terra quarentes, humum fimul evolvuat , atque ad plan- tarum femina fufcipienda praparant. *— 33. Fere, cadaveribus e terra tollendis natzé funt, hinc ad loca cadaveribus contaminata, ci- bum quzrentes, congregantur; fed Falowe tamen, Vulture, Strige, Corvo & ceteris eandem na&is pro- fefhonem , comitate, Sunt enim hi convivz , per odorem rancidum privilegiati, ut officium tanto promtius obeant, nec unquam feras ad nocendum 34. Bruta, ut Elephes, Bradypus, Myrmecophae - £28, Manis, xque ac primatés ex Sumsiarum, Lemu- vum, & Vefpertilionum indicorum cohorte, ad In- diarum proceras funt accommodata fylvas, quaé herbas íubjeQbas te&to quafi obducunt, ne zílu lolis prorfus exarefcant. Partim enim iniecta heic depopulantur copiofiora, ut Fefpertilones, Sahipe » Maaesque; partim. fru&us & tenera epaícunt íylvarum abundantium folia, ut £/e- bero, Simio Loiurer,- Bealgeiie- POLITIA NATURE — 5j pace fruatur ipfe, & quecunque ex Herbis, Ar- borbus, pilcibus, Avibus aliisque animantibus fuperflua iunt, fuis ufibus accommodare üovit. Sic exactum fervatur zquilibrium, ne quid ,. ceu inutile, redundet. Sed Homo iisdem naturg? le- gibus eft fubje&us, & neício quo natura impe- tu, & ad quam inprimis legem homo coércea- tur, ld vero certum eít, Morbos maxime .con- E ss in populofioribus locis plerumque Ccopi-: o us grasfari, & nefcio, an ex. naturali lege ori- antur Bella, ubi maxima hominum eft abu m tig. Plerumque. faltem aucta in uno. loco mu] tudine, concordia rerumque copia minai, invi ES 5 q-: -€—Ó ia atque in vicinos acerbitas invalefcere videtur. Sic Bellus OMHium in omnes! S. CAP. II. | Ex allatis exemplis fcquentes in Politia INa- tura invenio leges. - E. d MEC . . I. VEGETABILIA totidem effe documenta iufinitx Creatoris fapientia , & quidem perpetuo: scrirrwapda a Wt. vero. conferventur, .Generatióa nem, Nurritionem 8 Proportionem effe neccí ER MC AM w IL Me 2p ERESEN ANTIA videntur inffituta, — — — Il, GENERATIONI Plantarüm an &and | germimare poffunt. - Urt D 34 ceam aves ferasque femina, qua victui faperfunt; up. committere. folitas, IV. Ad SUSTENTATIONEM Planta- rum "s animalium fiercora multum contribuunt, Herbas cnim quotannis devoratas, majori ex par- te reddunt, radicibus & feminibus continuandis ex preparato, infervituras, V. PROPORTIO autem maximis mihi vi-- detur nature operibus annumeranda, atque ani- malium -minifterio tribuenda, ne in tot vegeta- bilium millibus ulla penitus exítirpetur fpecies. Quem etiam finem fuübordinatio, de qua diximus, M MÀ infigniter promovet, *^WI. Ex eo, quod Deus in Politia Nature. nitiferiem quodvis fuo ftipatum effe voluerit commodo, cum exacta lucri & diligentiz - pr portione, difcant oeconomi, /ervos officio fuo - munquam rece fatisfacere, nifi ex impigriore la-- bore, quodpiam ad ipfos inde redundaverit com- modum - fpecialiffimum, -V1I, Ex inftituto naturz pariter admonemur MUNIA ita effe diftribuenda, ut non uni pluri- ma, fed fingulis fua tradantur expedienda; Hinc in opificiis humanis videmus cos, qui unicam : Ie, excolubpt artem, lautius: | pler vé, quam qui plurimis íe immiícent . VHI.. Ex. cognitis inanis uat cujusque. INSTITUTI Natura: nece litas , ! ut, fi vel unus. detiene - brieus cm mus - corrumperetur agnante,- thücor 1 cert me. Si Pus An animalibus decffet minis. - fuperior, maxima ordi clades effet metuens - qua. prop ni Dermetlis piforum- r d eit, telis- abíumta, pene "3 x cosas ;e& ruina. (Si POLÍTIA NATURAE, 35 infe&is noftre prxdz forent plantationes.: A- merica Saibur deítituta, Scipentibus ad perniciem usque abundaret, nec minus in patria noftra, domiciliis. ac bonis Mures: detrimenti adferrent, fi Feli prorfus interiret familia, De alis ma- . tur famulis, ad minimum usque infcé&tum, ídemi eft fentiendum, cum fapientifhmus rerum : uctor Dihil fine cauffa ac ratione unquam egerit. —.- 1X. Videmus - legem. fingulis. rcbus infcti» ptam, atque ad Ge M : , ntatio : A CHE E s efe. quaü flimulatores; | Libidi» nim Am - ce H arg E EIE. E interdicta. Olfailui zque 'ac um Deus inículpfit; prius ad íubiítantiam | meduliarem;, p x Corticalem, : X. Res etiam non parva in MAGNITU: DINE rectum ^ fapienrer temperanda. cernitur, Si enim Creator Cicisdelas y Libellulas , Scolopendras, | Lconibus zquaffet, tam de nobis, quam de. "te- ris ME Rnrienis actum. foret. M Mor lm TEM atque m rorum exercitus ; tum i: e: tum experientia qu - igo oti 5. | manie: fahsigbur juod. queque animalcula, copioüflime "pro- , & difühcillime exítirpari. queant; Id-e-- Wcontroverfia- eft, quod unica infe ! E asi is eiua ad'Quatálibet vitt dg ie per- toile quet at, quam poffet Elephas. 1n. er € — indiv 56 — | POLITIA NATURAE. — XIIL Maxime quoque LONGJEVJE pat- ciorem babent propagationem. 4&eipitri quatuor per annum naícuntur ova; Ga//se vero triginta & quinquaginta; Colembe per meníem duo; Lepus quotannis ízpius (peciem. propagat. 4i; in uni- co anno 40,000 fzpius deponit ova, tS XIV. Videmus etim miniftros fuperiores, feu animalia rapaciffima, ceteris effe tardiorá, & otii appetentiora, ut przdam non nifi famc premente quzrant, ut in Leomibus, Tieridibus, 4t- quil: alisque ejusmodi obfervamus. Hinc cada- veta Rapacibus tantopere placent, ut Casi; Me- ütenfit, Magnarum -adívetus meníis, cadaver ta- men in deliciis ponat, & quam avidiffime arripi- (at. Lwp voraciffimi srfz» faepe conjun&is viri- - bus aggrediuntur, & «came» Lupus lepori przo- prat, RapaCibus, ubi cadavera defunt, viva ani- malia non nift permoleíte capiuntur, ubi fenes vel morbo confe&a, unguibus eorum primum funt obvia, fanis plerumque curfü, volatu, nata- tu, velalia quapiam ratione elabentibus, —— .. XV. Non igitur lanienam & BELLUM . OMNIUM IN OMNES, primo intuitu, hor- Tendum, tantopere mirabimur, E(t enim vita; a- . $ PÓLITIA NATUR. — — 3 miam, nifi quod minoribus illud pheditum üt qualitatibus; qua tamen quzítio iis, quorum in- tereft, explicanda linquitur. .. XVI. Quidquid Natura producit, in MO- TU cft, & per motum confervatur, qui vivaci- tatem auget, ad bunc :gitur promovendum, va- ria Naturz funt adminicula, Zr perpetuum fer- vat motum; 44 venti, fluxus ac rcfluxus & flumina: hu Lisaguin & fic porro. Que quaret icceffi tate. mo-. Ct rr aea & firitüns cogit. prater Oeftros, Hippobofca, Muüfca pluvi- alis "c. morum commendant, XVII. CUSTODES quoque in politia dan- tut, a quibus animalia periculi imminentis admo- nentur. Ad latratum Cw Fera fe abfcondunt aut fugiunt, Inter aves Charadrius fpimofus, Lami- H*, Grur, Meleweris & plures indicant Accipirres adventantes venationi effe intentos, Nec poflent Conchz majores a Sepia Loligine confervari id effec. Cancer Pipnotberes cuítos. DO CEUHI Bici dh ingula. PROFESSIO 2 N EM, non fine emolumento & ufu publico cu«- C-gant,. nec. ullum, contrá- rigidiffimum - "Creatoris. interdi&um ,- in aliena. involat negotis.- Sic Cera Arbores confumunt. putridas, ne fple | S officiant, Formica acervum ex. £oliis- acero- omporrando, planrarum - fifiossipitps cand * Mufce, cadavera. terendo , mun purs Siipba - dcfodiendis cadaveribus, css | i$,;.1 eriam: pngsctins Jatu- motitare 38. . XIX. COPIA. alimentorum operarios fre- quentes congregat, defectus neceffariorum pauci- tatem infert. Corvw: clamore fuo focios ad nego- tia convocat. .. XX, Cunüis animalibus ineft VELLE mul- tiplicationem fpeciei, & confervationem individui, - quo hbidinc & fame exftimulantur, Adeít quo- que NOLLE interitum, ex doloris impulfu. Sic volendo fufficiens femper procuratur cuivis negotio laborantium numerus, &, demtis fordi- bus & [fuperfluis, puritas theatri & fpecierum fervatur zquilibrium; nolendo autem neceffarii conferyantur in quovis officio laboratores. -OXXIE, Perluftratis, hoc modo, naturz infti- tutis, deprehendimus: VEGETABILIA terra primos, communiffimos ac praecipuos cffe inco- las; his Vero, tamquam miniftros primi ordinis Infeía GC ala animalcula, effe prafecta, quibus . fua praíunt animalia rapacia, quorum minor eft numerus, & hac denique (uis fubeffe moderato- ribus paucioribus, J4czpiter enim non: infecta , nedum plantas, curat. Metacila minutiffima fe-. étatur infe&i, fed piantas refpuit; I»pfe/fa minu- . tiora plantis aut. quifquiliis vefcantur. Jam vero dicere non poffumus, aves minores propter ac- . €ipitres, aut plantas propter infe&a effe- pro- ductis, fed. contra. JEque ac in republica ho- minum, Ruftici non funt propter Subpratorem, neque ille ob praetorem, nec Praetor ob Prz- fe&um provinciz , - bigis wee OLITIA NATURAE. POLITIA NATURA. "m dum in civitate humana, omnes ad principem extollendum ,- & | quibusvis neceffitatibus fuble- .vandum, concurrunt: Sic tota natura ad homi- nis per orbem imperantis felicitatem fingulis fuis . produ&tis procurandam conípigat. Adeo ut, hoe refpe&u, omnia Hominum cauffa fint creata, fed, fi a-maximis diícefferis, ut plurimum me- diate. Homo deinde tanquam telluris oculus & mens, ad ftupendam Creatoris ceconomiam atten- dens, diícit, 2 -effe, qui DEUM er INI [a is « D ri L/ c Mpo- : | ^ GE o PR GC. El CIII. ^ THESES M EDICE, Quas PRJESIDE 3 D. Can, LINN x0, PRo GRADU DocTonis prorofuit. Jo. CHRIST, DAN, SCHREBER, /" -— Thuringus. . "Upfalie 1760, Sunii 14. d | D. D. : SM GN — — lanta numerofiff imz,. quis obveftit. glo- bum terraqueum Deus O. M, funt totidem documenta infinita; fapientiz-, natz in glo- nam fui Creatotis, & in commodum hominis, cnjus eft eas intueri, 3 x & IL. Plante conftant sedullari & corticali fi ubilane | tía; in illa earum vita confiftit y in hae vero fus- As Mütonis organa. - á b. : | /$.H1, THESES MEDICA. —. 14. M X dounied jM Medullaris fubftantia, continuata a primordie rerum, maxime multiplicabilis , novas conftituit "plantas in gemmis feu si Ww in feminibus. : UR DE ji : ET planta metamorpbofin uti infe&a, E hifcente. fübitantia ccrticali &' prodeunte medul- lari. Exterior itaque planta larva dicenda eft, nuda, fruGtificatio vero planta Anterior & per- iot D ; : in. onn) plantis po. confor- : d prehenduntur,, ut vix ovum ovo fimilius Occurrit, CXCeptis accideptalibus , colore fcilicet, magnit udine, fimilibusque; & hoc quidem, ubi pianta exterior foliis & reliquis partibus externis db alteta diverfiffima crederetur. i -— | 4. VIL | : Cum iraque ex nuper. ;obervatis p *à plantas. produci hybridas, & exteriori facie dive fiffimas ,. dum fecundata fuerit mater ab ali. ti; verofi mile videtur y. adeo fimiles fru&if one plantas, externa ítru&tura licet diverías,. d und eadermque- planta. olim - Prognatas efie: fed | Utrum ha temporis fli fint dicendz, an ab i- pfo Creatore in primordio mixta fiat, ferus cebit dies, Interim bas ipfas tru&tificationes - fimiles pea. VoCATMIE: :Botanici Species ju rognatz. isesin- | viam. e pm fub- - rum. ds quod quiliubus * virtute "oco cJ i. "S d €; : i Sul x "rHE: ES MEDIC/E, | ant, uti hoc varii obfervarunt Botanici & Medi- Sus $. VIII. Qualitates plantarum manifeftantur inprimis Sapore & Odore; quas ut dignofcerent animalia, Deus inftruxit ea olfaftu & guítu , ne quid- quam intraret clanculum corpora iftorum, & no- xam ipfis adferret. s: $. IX, Sapida in fibras & humores corpotis agere evideniiffimum eft, & pulcberrime demonftratum theoria & obíervationibus- Medicorum mechani-- corum; uti etiam, olida agere in fyftema nervo- Íum, plurimis exemplis non dudum evi&tum eft, We ne Odorem in plantis. hybridis fzpius mutari & ' a matre alienum evadere, nobis videtur conítare - ex plantis variis foliis crifpis, : Auc CE .. Saporem. conítantiorem effe in fpeciebus con- ribus, patet innumeris exemplis; licer hic debilior aut fortior in diverfis obfervetur, — | d XI term - Dum itaque Medici argumentantur ex fru- Gificatione ad plantarum vires, attendant fimul ad qualitates, qua? inprimis variant circa vola- Ui. 55 dti ab Eos. E $. XI, —— | Cem variz plante corrofivz fimul qualita- wbus fapidis & olidis gaudeant; non fufficiunt fola qualitates faporis & odoris, nifi fimul in fubfidium vocetur generica plantarum adfinitas ; ut patet ex Contortis, "Tricoccis, Lacteícenti- » RR THESES :MEDICZ, 43 S. XIV. Qualitates contiarias in plantis dari, ex aci: do & amaro, ex acri & viícido, ex pingui & ftyptico, ex aquofo & ficco. conftat, ut etiam ex tetris & aromaticis. Videtur itaque alie- num a íÍcopo medico, qualitatibus diver- ' fas miícere. | S. D. G. CIF. BELGICA, D. D. Can. LiNuNtH- : . .. ,Propofuit CHRISTIAN FR, ROSENTHAL, — Lincopia O-Gothus. "Upfalie 1760. O&ob. 15. —Ó— " -- B. C. D. OMS ELGIUM FOEDERATUM VII conftat : Provinciis: HOLLANDIA, ZELANDIA, ULTRAJECTINA,GELDRIA, TRAN- | SISALANA, GRONINGIA, FRISIA: ccte- rum in meridionalem & feptentrionalem partem. latius etjam dividitur, Limites habet verfus ;we- Fidiem Brabantiam; ab eriente Germaniam; a fe- ptentrione mare. Germanicum; ab occidente Oceanum icu fretum quod Angliam & Hollandiam di- MUERE I 1 eu EG ; e $1IL : FLORA BELGICA. asi s. HI d HOLLANDIA pars pracipua & maxima Belgii, ob fitum depreffum ita di&a cft: Provin- cia hzc cum ipfo mari horizontaliter zqualem habet altitudinem, a quo disjungitur: Dus Ícu jugis arenariis ( zecduynen ) a natura e maris are- na conjedis, atque his deficientibus, ars Afggeres, qui lapidibus muniuntur, exíitruxit ad mare ex- Merced totam alioquin inundaturum Proviaci- Sed 'quum imbres. & aqua ab ipfo aere nre tanta facile copia congregari poffet, ut iolum hoc iubpal ofum inundaretur, in parva dividitur hec terra jugera, - uemadmodum. agri noftri Lacwmis (.Sloteen ) diftin&ta, in quas defluit aqua, qua ctiam pratis. loco fepimenti infervi- unt; inter has majores profundioresque | pasfim ducuntur Feffe (Jeeteringen), ceterarum quafi ma- trcs, in quas minores aquam. exonerant. Deinde: magni Cagales (Bujtemwaters) latitudinem. amnis | z | Uplalienfis aquantes, ab una ad alteram urbem, — — immo etjam multis aliis locis funt effoffi , omnes . in oceanum exeunt. Hi canales, imprimis qui pavigantur, incredibili fumtu fepius. palis. dunt firmati, ut latera. perpendicularia perfiftar terra e. canalibus eje&a, a a lateribus vallis inti: apgeíta eft, ne aqua, quz in bis ipíüm folum. faepe fuperac altitudmme, defluat, quz ab una par- te pro via publica fzpe complanata atque p. confpicitur, Exigua ad foffas Mois alate funt exírucz, quarum alr minimo etjam vento circ umvolvuntur : - barum eft negotium per Co 45 rc, i; aquam ex Foflis in ipfos Canales : quamque Íape tanta in copia canalibus gred , in aggeribus Fore; feu "valvuiz co firu&ta- funt, — deBluac aqua; i ler d ". d ^ " » Á (dn his aqua altius ipla adjacente - ; : g - s - Ad oftia reri ubi in mare 46. FLORA BELCICA: maris defluxu aperiuntur, fub refluxu autem oc-- eluduntur , ne mare intret terramque inundet, Hzc igitur provincia facile tota, fi loca Germanic proxima excipias, ortum verius & a- ducam; , pratum conílituit epreffum ac paludo. um, cujusmodi apud nos pratum eft regium, fi excipiantur Duua oceanum excludentes, vel in- terius aliquando obvia, $. III. CLIMA convenit cum Scaniz campeftris; Hiems enim aquam in glaciem convertit, qua per unum, vix alterum, meníem tantum durat: humilis terrz fitus Ritirisinque mare multos ( vapores, & humidum fri; jidumque coe - m, fatis grave " vernali , , maxime vero tempore autumnali,- ^Ab oceano interdum adfcendic , rari- us licet, quzdam Nebula jpilfo 8) quz | psffm regionem obumbrat, & plantatienibus. iui- poet 'obambulat. : ——— IV. ' CIVES neque. corpore ;. neque animo. fuer. : Es » fed firmi atque graves , in novitates Quas. - Vis & hypo:hefes non temere irruunt, nec novis - irritantur inventis, fed detc&a ex indubiis - oli- disque - principiis ad. maximum fiftigium. de T cunt, je ; Regio. qua- pum fe: vix. quidquam: puer iimia, & que a re pécwarias heic pra:cipue recu derivantur, producit (agri enim tam humi- - li terra. inftitui rarius poffunt), omnibus tamen rebus abundat: ex Poloni: Frumentum, Ligna eX. Norvegia: aliisque locis. habet, omniaque eo E cili uequini s: quod pecuniis funt. ve ; maxima - nois. & cives , FLORA BELGICA d gie inftru&z Fabrice femper in Hollandia cmi . ebtinuerunt pretium: | Per eommercia navigatio illud claffi eorum robur addidit, ut cum regnis porentifimis Belga cer- tent, ideoque regiones fibi majores. extra, quam quz intra Europam poflidentur, compararupt; ilis fubje&a emporia fcu Cole iunt Africz GUINEA & CAPUT B, SPEI; Indie TAVA, CEYLONA, MALABARIÍA, COROMAN- DIA, MALACCA , Mt LUCCA Ae Ame- ricz SURINAMUM 'CO/E, BARBY- SA, ubi plant:te - o, Saccharum - E Plerorumque- iromautum, quz in Europa impor- tantur, funr pofl-flores, qualia funt Ciszamomum , Caryopbylli, Nuces. Myriffice & Macis, Piper &c.. Si- tus illorum in. medio. Europz maxima florentis; propinquitas maris & percommodus. bro" commodam. ale reddunt » mercaturam, uie "d : iod: ON ec. 3l türba. timebat ora. er Ulirisseni: piat eet Ades f iiid oe ga Judzi, Romano-Catholici , Armeniani, Lutherar ri 2 oSiaE: ME Ss .Mahometani &c. heic. 4 cere z folent, quod fia DEO in-- lollandia eos. tolerari opor-« sbicunr, quod i in utbibus fuis. s &- 4a ferant, fed Zu Exte i illis ho impellere. videtur," nam. ratos inhibent & capiunt; ndiis -Agfüesites: nummatos x dm ari OE T WE 4$ | . FLORA BELGICA: falaces nautas .domant, qui fru&um laborum tuo- rum fine gravioribus adulteriis & infanticidiis. percipiunt. — Gens luxu in veílibus & epulis minus. indulget, fi excipias Theam & Coffeam, fed fplendidis Pa/zijs, comte ordinatis,'oprimeque | purgati, immo puriflimis /o£ijjgue concamerationi- - bus delectatur. pu T RS. Nusquam majori commoditate zer conftitui- - |». tur, quam heic illorum »svigiis paluftribus ("Vrek. Schuyten) quz alternis fere horis Canales per- tranfeunt, ab una ad alteram urbem equo pro- mota, in quibus permulti homines, tetti velut . vehiculo, a pluvia & acce immunes, tedere pof- m MONT rore 3 deny vta JE .derent illuftriores. .. Provincia per fe fimpliciffima, - men opibus & ingeniis omnium amoeniffima facta eft, non tantum per. urbes magnificas 24£//eloda- mum , Roterodamumy Leydam, Delphbiam s Ultrajeium , Middelburgum ,. Hagam. Gc. ied etiam per paícua prz&anuihma , cum per predia egregiis palatiis . hortüsque ornasta, imprimis utrinque ad Canales fita, qux. inter (c fplendore, amoenitate & ordi-- ne certant, ur peregrinus hic primum adveniens. omnemque hanc magnificentiam videns, non pof- E fit non in fummam. rapi admirationem.- — ic Pert R- 2d cm Vh. Be ocod ig e pes s L FLORA BELGICA, P NE CULTURA Tae ur vix uliu$ locus ma- neat incuirus, exceptis tantum quibusdam arena- ris ficciffimis Dunis, E!ymo' arenirio & Arun- dine arcenaria (Jebe,) tantum luxuriantibus, fed in his Cwsicwlorum tanta reperitur copia, ut cum lucro elocentur: Ad dunas tamen plintationes vari plamaram - oficinaum aunt inftitutz, quz inde par teram ferc Europam vendifolent: Non-- null hinc inde. Saliceta ad. corbes. plautata €on- fpiciuntur, prater Arbores : julacrá-8t jux-- ta villas hortosque - AE pulcerrtmis - floribus prz reliquis Pom ideo pracipue- juxta Harlemum plurima stque optima planta- rum bulbofarum cultura floret, quz ibi in terra. - atetiofa fcliciffime luxuriant, pen: totam fere pott- modum Europam vendénda; Studium ornatus cujuscunque in hoc popalo effecit, ut ad. fuum. fere quisque zdificium floribus confpicuum ha- bet farrulum, opulentiores veró maximos & fplen- didiffimes adonarunt- Hortos , átboribus. D toile lacris, angipi rtibus, pi confpic | t copiam introduxeri : pretiofifimis h hortis. Academicis « cefti m memorie jam occurtunt - .CASP, FAGELIL, E penfionarii ordinum Hollandie, hortüs Leuwen- — horftüi , quem vel oculis ui ffe glori Journefortius, | SIMON... BEAUMONT. - Cretarii ftatuum | Hollandiz ,' hortus - Hags jecomi« tum a Kiggelarie defcriptus. -HIERON. BE- V INKIL hortus. Wardemondenfis , ex quo ! riori füo prodromo .Taniffimas. fuas SPA felic s — - FLORA- BELGICA, - termittam "hortos ACADEMICOS elegantiffimos hic . inftructos, inter quos hortus- Zeydezfís ,. qui : copia plantarum - lemper cum Europeis omnibus certavit. A4flelodamen(is, etiam. ob numerofiflimas. plantas Indicas, easque magnas & rariores, inter — praítantifhmos femper. relatus; Urrajectinus . non. . quidem amplus, íed amoenus, tamen plantarum ririfimarum -admodum locuples, ut de horto. Harderovicenfi & Hagenfi aliisque nihil dicam, Quod itaque in nature productis deficit huic. regioni, 1d omne ingenium, ars, diligentia & knot abunde epa: x ^l lias al | uam eii Sad Ennoncs Miopicas P4 c fola. dur dedic far — s "Prata palude[a-. (1 Waterland ). plerasque. 'abfol- vunt, in quibus prater plantas. Europa commu- nisimas , pracipue in. humidis & inter. arundines inveniuntur jSoncóus paluftris , . Epilobium | birfutum 5. E: 2» officinalis , Gentiana pneumonantbe , Lythrum s Do pifolia , Gratiola offcinalis , & in aridioribus SaL, ^ cs Pd verbenaca » Ceraftium arvenje. & vulgatum & Co-. Poll Bellis. perennis. 1 cm EE aT VII. ood - LLAGAN ALES majores, lenem veh aquam, Nynpheos j potamogetones; polygonum amphibium; Sa- gittaFiam ; Myriophyllum ; Menyantbem Aympboidem ; Ranunculum Linguam, baderaceum, aquatilemque. ha- bent; juxta illarum latera. "Operus fufcus, ac Iris" 2: ames *- in xoi Ras ad neum Hore. 1 " FLORA BELGICA. L varias. pasfim. 'oftenduit plantas, ut funt Afara- gur, Ewpborbie paralias , Saneuiaforba , Spartium [to- parium, Senecio. E & in locis d. pM Primula elatior. C LITTORIBUS maritimis kic Eryngi- wn maritimum, triplex portulacoides ; den * "Süldanella , Sedum Cepaa ,. Critb»num maritimum. : SYLVA vix ullz in Hollandia ttri&te no- minata, nifi quod arbores « adam paffim in ele- vatis arenari Uus nigra, t (Harle ut) qua 7 ADAE spe ambitum, e mariam Iced ; Sylva. dicmarienfis - 4lemaer s . Lost) &c. producunt. SALICETA quz funt. (tudio plantata, ape Tufflaginem bybridam copiofe proferunt —. .- ^- AGRL heic vix occurrunt, antequam Ultra- je&um. & ad Geldriam fuperiorem fuerit pervers tum, nifi paffim juxta. Dunas. ..— ra EA Nemora, roa, Fhtui. yapidi,. Aper xe "er, "ei, cumul heic. nulli, unde etjam — plantz, . qux jn illis folum ido vivu non occurrant, : | : ^. dA rr IX, orien T RARIORES lanta (at. Lpfmechin uni ad lacum. Fisiemmerteluc 3 at Sezecio - Jacobeu- absg. - Fadio (qua Semecio Jacobesm folio. ..Marife P5 ). Hyoferis minima & Hypo cheris | TN in. fubcultis pim. Gi hue minor Boerb. que. juxta- Muy ü- dam & Ecos creícete gem ur & Bur Ir pies Berieii, a Nub. Du. pralide mon ktm 3HARDEROVICI Clematis. Y? mS Sexifra- ga uc pal ; Erica cs &. Eden firi: Srmile- pss pufillus. ua ULTRAJECTI Érim cincrei , Genifa: geris — Bica , -«rifolocbia clematitis , llecebrum nr bolsas : Seopendri. uH. » " D. "TEXELIS poemepe Oli: de: | VLIELANDUE Cjfus guttatus, a Breynio | inventus, OVERWIEEEN Gertiaza cruciata. Ae CAMPEN, urbs Transifalaniz, 4frbemis wa- dentina , Eupboybia cypariffias ,, Centaurea. Calcitrapa. | HART ECEMO diacriner Scorodonia, HARLEMI in muris Antivrinaer Led : & in ruderatis parietaria officinalis. ZEELANDIJZE Critbnum maritimum , "Ceweel: - . wnulus Soldanella , Atriplex | portulacoides. - OFFICINALES plantz heic fponte prove- nientes variz funt, ut Gratiola, Altbea, Soldanellu; rum, Afarum, Gc. Hedera rufticerum- parietes - &C zdificia fzpe contegit. ^ — : Ive paragus vix ullibi in Europa prftantior majorque, quam juxta Harlemum viget, - Equifetum prope Ultraje&um. copiofe crefcit, cum Boves ex Friia, illo non adfvetz, Ul- traje&tum veniunt & illud comedunt , marce- — E tanquam lento veneno pereunt, e Platz i in Belgio.s pon poffunt non follicite cie fare in regione ubi tot Boranici prz ftan- - - - confulem Le FLORA BELGICA, CHE tisüimi floruerunt & terram. perquifiverünt, prz- cipue vero a Botanicis profcfloribus Academiae » Leydenüs, qui femper operam dederunt, ut hor- tum Lcydeníem plurimis, quantum fieri potuit, plantis angerent, üt C/uiws, Clufus, Pávius, Vor- - Fs Syenus, Hermannus ,, Boerbaavius , Royemii, ut ta- ceamus Mustingios, Kiggelarium, Hartogium, Weffer-. bergum , Wachendorfium , Breynium , Commelinum , Maeh- ringiun , Prafidem , SG adhuc florentes Gromeviwme - ydenfem; Royezos, Profeff. Botanicss - Leydenfes; 4 Amtieloda- disc ibi funt imprimis Auctores, quibus precipue füit fcopus, ut exercitum Florz Bel- gicz inftrüerent, nempe .Commelinus GC Gorterus. Dn. .Prz(üdis, fecundum genuina gene | quorum prigr COM * COMMELINUS Job, Senator olim urbis Amftelodamenfis & przfe&us horti Botanici, cujus Cazalogus . plantarum | indigenarum | Hollandia , Leyde Y709. duedecimo, plantas 776- continet , ordi- ne alphabetico difpofitas, cum Cafp. Baubini inpri-- ird & antiquiorum fynonymis, locisque natali- Po o de tura eg utphanica. Harderoo, i74j, eHavo, plantas 604, continet, quibus addita — "ppendix. Harderov. : 737 odavo, plantis S0 adat X4, — valde: compendiofe &diítin&e methodo Nob, cis natalibus adornata. — uu ue ME . Hos. duos, ut Auctores & duces principes, i fum Íecutus, nomina eorum in 7*ioiala reduxi, - & pro fysotymis numeros ipforum plantis adjeci, | MELINI, poferir GOR'TE- - RI Floram refpicit; paucas ex horto Beerbaavi CAVE mq I ou 3 vage d xs 2 iaa priis: differentiis, nominibus indigenis d $4 El. E Lugduno: ies: figno n mds illum DUIat3S; e& ngo nuilas ex borto Cliffortiano addidi, — | .:MONANDRIA, Cysperus fwfems — ETE 25. ; MoNocvNi,, . Scirpus paluftris - - 27 Sdiceuis europza herb. 394,60$ cefpitofus? 320, 2 4 - fruticof. ; lacuftris «4 ^ - : üppuris vulgaris —— 200, I —c orfylvaticus 332, 24 — ^C DIGYNIA, — maritimus — E86, Cillitrich- verna UeIf, 4 Erlophor, polyftachion 307, 28 $C e DIANDRIA. Nardus ftricta "fias MORIR DicvN1A, T. Ligufium vulgare 429, 3 Panicum g/awcuys — 948 Circea — lutetiawa 790, 4 fanguinale | 339, 36 , Veronica ongifolig. zi. . erusgalli — 346, 33 -eanarienfis. 566 Mese 1 ferpyllifolia -- 52 n co ehamadrys dene HRcc e s" 309 -— PISEUI SO Tux T. —recimatum 306. — .. arvenfis - — 31, I3 Alopecurus pratenfis. o5, 32 hederifolia ^ 22, 11 geniculatus T i triphylla - 0-1 14 Milium | effufum 3$0, 37 Crati^la efficivalis - 356 Agrofiis. fpicaventi .295, 39. Pinguicu: lavulgaris. - " fftolonifera 282. Vcrbena. officinalis mm A15 Aira. i ad - Silvia ^ pratenfis — - - abis : Ed ane wernhPsaee - - 49 ges wibpsus- Een 16 Di6vw1A. Poa Asthoxanth, Eric - 608. | 3 TRIANDRIA: ---.-. - -anguftifolia - -613 : MO0NOGYNIA, E: 2 de sene ccm trivialis 202 : Tm officinalis — $48, T9 — annu 293,45.612 1wdieier.o 349,26 c n 387 Locufa ^ 750, 21 Briza media E : Óis » Vini acotm .94.a2 Da&ylis glemerata. - cvfetidiffima 275 Cynofurus criftatus ...901, 49 Schenus ^ ifi 1^ anm PAfiee Io "Nigeag 4 0- 723 Feftuca ovim ^^ $14 ua —- CLORA BELGICA. - 5$ fuitans ^ 299, 46. — ferratum 6o7, 92 Bromus fecaims 225,50 . crifpum — 608, 9t is fterilis — 226, 52. ^. compreffum- - 93 .—— — pimtitus -—64 5r Sagina — procumbens -. - 94 Lagurus ebongus . 303 PENTANDRIA, Avena — uni ee t 54 -. — MonocvN1a, -. ,. Hmodoa 3. 288. $5 Myofotis fcorpioides 1 Arundo — phragmitis 67, 56 - is TE E » .. . ealhmagroftis 355 Lirhofpermum officinale437 Lue c" wretaria" ^ 7308, v8 "rvenfe ^ 435 96 Lolium - : esten 341 6o. Anchufa. reddi i WI, - a6. 2 utem Zy vu dp :97 Triticum repens — ELT nphytum officinale o5. 98 d murimum — 345,66 Borago —Pertem/is IOI, 99 —X TETRAN DRÍA. Afperugo Procumbens- - 102 is —. MonOGrnla. Lycopfis arvenfis 1C2,100. Globularia vulgaris - - 67 Echium vulgare . 448.101 Dipfacus fullosum 190, 68 Primula vcr.elatior 752. pilofus 191, 69 Menyanthestrifoliata 739,103 Seabiofa | arvenfis | 674, 70 Nympboides 517.104 : fuccifa 712, 7I Hottonía Pm 4844105 Galium. — paluftre — 266, 74 483 ^ verum 264, 72 Lyffüschiá cei 449.106 melluo 491,75 . usata Cluf. - wal c C -MMMES an. Je ——. "-fhyrfiora 451,107 eus Parifenfet 65 Nummularia S24, 108 Rubia EU s 649 . Monpilr rvenfis — EOD Plantago Thjor — s8e, 777 Cónvolyulus a nfis 169,11 medi . ^4981, 78 — "fepium — TI Hn lanceolata 980,79 . . Soldamella 701,12 maritima — 176, 81 Campanula Trachelium - - 113 "Ceromepus 175, 80 . — perficitolia -.- TT5 Sepitos officiis - - $2 rotundifolia z16,117 Corms finguinea - - 83 — Speemlum 532.113 natans , 3I Sala " valet 42,120 ri 10. "Lonicera periclymen. 560121 - Ae p [A "DEDE "S . PLORA BELGICA, — Rhamnus. ups 20,128 Cicuta ^ virofa. 5. | Ósn6y Evocyuus- europzus - - $85 Oenanthefifluloh — 531,165. eii rübrum 3$7.135 4Ethufa Cynapium So 168 nigrum 359.134 Scandix Anthrifeus $14,171 Uvacrifpa | .360,136 Pecten ven. 675,170 "Helix —— 362,132 Cherophyll.fylveftre 615.173 "Tileeebrum e erticillatum 59x ; temulentum 159,174. "Glaux maritima es Paflinaca fativa 5554176 | - Vinca minor * * 137 Simyrnium O/ufatrum 373 ; DiGYNIA, . Anethum Feniculam 321.177 H [o ied glabra $8,139 Carum | Carvi 180 P pod, Bonushinr, 413,140 Pimpinella faxifraga 571.179 Uus . maritimum 39r .— feebacur pn 671.184 "album *- I4I Apium graveoiens — 59.18 rubrum? 72,14,143 ZEgopodium Podagraria 50,186. ghucum - - 142 TRIGYNIA. murale »- 144 ViburnumOpulus, * - 183 6; (24185 : poe Nit Longe 0 Pncumonanth.271.147. E Pet .Ccntaurium. 137,149 - CTETRAGYNIA, perfüliata. -- 150 Paff paluftris. 354 8 eruciata 270.148. DENTAGYNIA, — T—À eire 3d 4153 Statice. Armeria I3I,198 ... muriimum 213152 Limenium 432 H ydrocotyle vulgaris 627,154 Linum . citarthicum - - 101 Saniculà — europra - I55. . — Radiola 589.192. Tordylium /arifoliym 136 Drofera rotundifolia 642,193. —-. o Anthri BS & . longifolia AH Dzucus anni f 553155. E a Porvevwu. - mupleurum fotwmdifol. - - 169 Myofüros minimus 9s. | Seinum — fyiveffre | 60,1538. HEXA NDRIR paluttre - 689,1 159. MoNoGYNIAA,. — Crithmum maritimumB. zm urfinum —— 17. Bunium B«lbocaftan. 10 — : vinedle — 18,203 Conium maculatum I3553.157 exe (carinatum |. - - 198 PetadeumSphondyliuimgop, 175 Ornithogal.lutum —-- 20$ A'gelica — fy! veftris 49,161 minimum H5-i ae nri 428,165 Sigur ... umbellatum 5. 16 litifolium | 694,162. Anthericum offifragum n "s : Pane 7 * 163 Afparagns officinalis c imundatum 480 . Convallaria majalis - .439.307 uaticun HoRó6 s I n 584,2 Ld Li FLORA BELGICA. 97 .. - bifolia 415508 : Perficaria | $61,246 Aevus ^ QCalamus | $8,210 Hydropiper 564.239 Junius . effufus .389.21$ amphibium 562.238 - . eonglomeratus - -617 602 — inflexus 388 . Convolvulus 169,24 fquarrofus 23192224 ENNEANDRIA.. .articulatus 217.213 - . HEXAGYNIA. bulbofus '"Butomus umbellatus 292.244 bufonius . 336212 . DECAN DRIA, campefitis 337211 — ^ WMigNogyNIA. | Berberis . vulgaris 94:216 pyrolg - rotundifelinG12- * TRaIGYNIA, —-- :icch oma Ai... Rumcx, aquaticus 407.219 DiGYNIA, .— à : obtufifolius 408,217 $ Saxi trida&tylites 684,247 erifpus bypsoides - - 248 (00 fanguineus 411,218 scleranthus annuus 587:246 mo acetofa 6,220 Saponatia officivalis | 673,245 acetofella 7,22I TRIGYNIA, Triglodhi maritimut 323,223 Cucnbalusbaceifer ^ - - 620 paluftre 322,222 Stellaria holoftea ^ 129,252 - PorvoYNta, graminea 139,251 Aliíma ad id. 5773224 nemorum —24,62I ranuncu'old. $73,225 Arenzria peploides | $4,622 HEPTANDRIA. ; Ee erns . 62,255 ial Hi pecien e ipae 28.25 us parere au. em. 5 gubra isst ad Ad x Pisana. Oenothera£iewsis | 450,229 Cotyledon sesbilicus B. Epilobiumaguftifol, 454,330 Sedum —Telephium 717,266 — Birfuium | 455,231 — srupeftre — :67. montanum 442.222 . acre " E v. ium Msi AR ' A d accinium us ,2 -»epeá- . 139: Vitisidea . - : x E vex, Te Githago 444,162. Proscon 133.265 dioica. ORA BELGICA, '". medofi 35.258 Fragatih vefca — Pisano - DODECANDRIA, E '. .. MoNocrtNtrA, : -— fupin ^ 618 Arum europeum | 68 Anfetina — 610,290 Lythrum I - E 17) Tormentillaereda — 279,293 m dufipifo ia - A Geum — urbanum 127,298 Portulaca de Comarum paluftre — 619,294. Agriaionia Eup;toria Sen E OLYAN D RIA. m : TRIGYNIA, MoNoGYNta, E Refe Luteola 4451309 ehefiloninid ma jus I47,309 vulgari — 639,310 Papaver Rheas - 551,209 guphorbia Peplis $59:303 Argemon, - - 623 : Meis 2t ug E Nymphza lutea 525,296 ^ eplis rS alba 526,297 MISEENS COO NCOP UM euopsa — 722,301 Pa Pa. HH S Car]. d . : s yr 2 -—À T etus NIA, —— HEXAGYNIA. ed Sempérviv. te&torum 652,73 Stratiotes Aloides ^ $1,313 -—1COSANDRIA. PotvGvNia, 224^ MoNoGYNu, — Clematis | Vitalba - 315 v uem fpinofa 611,274 Anemone Pe P Padus.—.-5 --2 636 DIGYNIA. : Thálidirum fs flavum Dad té inum ocupa 479278 i t rue ul fein bou - 796279. RaounculusFlommul Sica cocus PrNTAGXNIA, x Lmgua o - 24,318 Pyrus . Malus 460,281 Ficaria ^ 148,319 - -" communis (614282 - bulbofus : 622,322 Spirfa — Ulmaria - Pan. EU actis... 620,324 Lon Filipendula--. B: -Joc- - repens 621,323 £u ilc: wBenyeuNa, - — ^ - eleratus — 626,320 (of . f([ylvcfüris, -- 285 arvenfis — 623,321 sos7. dpinofiffima 646 sco cgparviflorus B. ctp hien 647 r bederaceus 629,125. Rubus — fruticofus - gd aquatilis 485,320 ; jore cna Ciliha pluri dies c BELGICA. qd DIDYNAMIA, . . | Orontium -- 608 — GYMNOSPERMIA, - - Serophulria nodofa 679,370 Thouérium rss TE -- aquatica dini -oChamad ys FER éritielenia Ajuga reptans Nepeta — Cataria | Betonica hirta. - Mentha fpicata Pruüella- vulgatis. .98,99,356 pois oec «tA NGIOSPERMIA, nu ius Crifta- Euphrzafia officinalis - E € Odontites /558.36t 142 - Disinlis purpurea. - - 371 - Limofella: aquatica. 334579 677,331 Orobanche. belt 448,368 (365330 ,. 497,369. $ queo TETRADYNAMIA. ; ME .' 474341 Myagrum fativum -- 373 , aquatica 24723341 E. -- - 404 CTE2527 appenfs^ -—eidd, Draba | zs — Pulegium -- 344. Glechoma e. ,90p3 T ^C 79815$37: z ;peireum. |OJNeew-— Lamium pieces | 411,247 Thlafpi arvenfe 719,378 21247. purpureum | 400,346 eampeftre.. 72,379 ! ' amplexicaule 403,345 Buríapaft. 106,390 :Galeopfis Tetrahit — 773.343 Cochleariaofficinalis | 162,374 * Ladanum ^ 772,349 -: anglica un £ "Galeobdolon - - 354. Armoracia 631,376 Stchys- Ífylvatica ^— - - 340 Iberis ^ nudicaulis 107,377 OCOSeaut opas 251 SuzqvosA, — - Balota nigra^ : 46352 Cardamine pratenfis 519.585 ^ -— ii si so. hirfuta | 628 ium vulgare 443 —— Nafturt.aq.520, Moe Cardiaea — - 2,353 amphibium fomiid . JOriganumvulgare ^ — -- 339-75. "fyefire- 621,399 bye rere eue ey . tenuifolium 695^ | : —* oAcinos --4333 .^* m P 729 Meliffa Nepeta 113,357 Eryfimum officinale- pen i Sceutellaria galericulata 447.357... Barbárea —- - 395 216393 230,364 Aribis - Ven c 221.65 Turritis glabra ^ 468.366 45736) iln d 557,362. e" Raps — A ; -- 363 Een campeftre 95. Axio tira m. E minus E Erucafirum 110 2r a 197,3: 1 sinpi "2 ramua 634 6o -MONADELPHIA. POLYADELPHIA ^ DECANDHla. — |. PerivaNDRiA. Geranium rotundifol, 372405 Hypericum perforatum 583,446 Althza Malva robertianum 37. mme. 394,439 cicutarium — 373,407 irfutum mofchatum ü bumifufum -- 63o PoLYANDH1A, . wfemda sero SYNOENESIA. rotundifolia 458,408 - Porve, JEqvaris, : lveftri Trago ogonpratenfe 730,4$2 demos 459,499 Picris , hiecoeioides 154-448 DIADELPHIA, Sonchus oleraceus — 702,453 HEXANDRIA, | arvenfis — 370,454 Fumaria officindis ^ 338,412 paluftris Spardom. fceparium T ES ibis Mur Seer tinctori. ia clavicalata 339,413 LaCuca —JSeriola 339 - bulbofa 340411 Prenanthesmuralis — - — 44r .. OcrawpRA, . . Leontodon lTaraxacum 182,456 sununoalc CE Mess. 5 rermamica 269,417 Crepis — te&orum — 1535445. )— 269 . Hyoferis SEUMAK - 376.449 Ononis aes. ces 52,418 Hypocharisradicata ^ 372.447 53 Lapfana | communis 705455 Yu htifolius (-- 629 CichoriumIntybus : 152,456 rar 414,421 Arctium Lappa 404,457 pratenfis / 415,422 Serratula arvenfis 124,462 ^ Vicia fativa — rti pm lanceolatus. 125,459 js epum. TOME C dd , 121,460 Errum h iyi Td EDD. Aus. -631 Ornithopus 2 po 545,438 à reris 159 Trifolium M.cerulea 740 acaulis 134 M.lutea us Onopordon Acanthium 716,458 alba . .Cnicus oleraceus 120 repens 2 Carlina vulgaris — 161,464 pruenie 733,433 Bidens — tripartita — 118,467 agiferum 738,428 cernua 119.632 . re[upiuatum - - 429 Eupator. ciun2binum 8465 .. arveníe 736,432 . Porivc, SUPERFLUA, —.— :3 T. - .agrarium — 735.439 Tanacetum vulgare - 716466 e ^ .. corniculata 9,427 Artemifia vulgaris. Medico ülita de ! FLORA BELGICA. ér maritima 3. X. Mowocvs — Abfnthium — : 23472 jafiane montana - 638,498 — hue dioicum ^ 279,468 Viola ^ odorata ^ 76:,:00 ferdidum 198,634 . . - «anim . 760,499 —. fyiatium - - 63: tricolor. 762.401 Conyza jfgwarrofa — err noli tangere veces Ergeron ate —— 172474. — GYNANDRIA,- camadem[e 7 - 475... DIANDRIA, Tuffülago Farfara 744-476 Orcbis mofula — 537 — bybrida —— 56$.478 Morio ^ ^ 538.504 etafhtes/- .-.- 477. sitit x26. Senecio — vulgaris — 687,483 — bifola.— $39 — | Jacobza . 386,482 » macultta — 542,639 — Jarracemicus. —.481 Ophrys ovats ^^ 534,506 "— Tripolium |- - 484 cordata 535 zo Virgaurea 764,480 -— Zeelandica $40 Helenium — 566 Serapias latifolia | - - $05 dyfenteria - - 636 -longifolia 369 oculus chrifti 170,485 paluftris Leyes Pulkaria - :- - 473 |. HEXANDRIA. — Arnia montana . - - 479 Ariftolochia C/ematitit 63 Bellis perennis — - - 494 — . POLYANDRIA. ' Chryfanth,fegetum .—— 82,487 Arum maculatum 66,508 ET . Leucanthem, 83,486 Calla : ^ europza MNA Matricaria Paribenium 466,488 Zoftera — marin — I1 mes - Chamomilla 144.489 MONOECIA. " Bithemis Cotula 146,491 MONANDRIA. d ^. arvenfis . 145,037 anichelliapaluftris — tinétoria 104 DIANDRIA,. . s valentina 105,490 Lenina minor I Q * Achillea — Millefolium 4945 — — polyrhiza Mer um p 3 -- Pozxc, FRÜSTRANEA. - : Tuer 418,599 Centaurca acea 385,487 C diia ^. Cyanus 184,495 pulicaris. : — Calcitrapa 126,496 véipili^: 4 28,509 - .Porsó. NzcessamzA, leporina ^ 329,641 Calendula : | CUR ; Othone icc "um 38 x rore it :& PEwbdsligan. * | c (ta ses Humulus Lupulus | Apaó ha htfola — 74gg14 OcranoR E DE 746 Populus tremüla - .. 598,548 Spa lumerccium | 707 ee nigra. 592.549 2005 CTETRANDHA 5s alba... (597.547 Bctua | alba /— — 88,19 ^. ENNEANDRIA, ms Mna 19.515 Mercurialisauuua - - 76.550 . Urtica | dioica . . 222516 Hydrocha. is Moríus - 520,551. : urens | 771,415- - MONADELPHIA, : FENTANDRIA, Jun'perus communis. 595552 Xanthium ítrumarium | 466, $14 POLYGAMIÀA:; Amarantus Blitum 91,515 MOoNOEGiA, POLyANDRIA. "Holes lanatus |; 989, 40 Cerstophylium d-meríum - moilis 253 eins Sm fpicatum nie Valantia:/ Cruciata - 2723 ium 482.— Parietaria officinalis 552 554 x ham ^ 766. Cerylus e iam Bisraes r 4: 1228 Pi : — fylvel his- p E : im Su disc z inus. AES m Ls Ko XI T She E. Mavenljca Elaterium 1 7. niue excelfior — 23 3558 ia — alba 97.336 OCRYPLT OGAMiA, DIOECIA; Fuicrs. : pradsto : quiftum € E: vitllms —— 661 0 Aietes ten T purpurea ; 659 "4 hyemale | 201,$^2 -r fnglis .. 660,539 Ophagloffum vulgat; 533,564 Leo... €aprea |. 662,540 Cim regalis. — 229,563 AS eter E 664.538 Mo BEAMER on ad : rofmarinifol ^. $32 ^ Lunaria i $ -arenaria . 668,643 Pteris - a aquilina [ 7» TRIANDRIA, Empetrumnigrum .— 209,559 Es ^ TETRANDRIA Vi — album 765 Hippophae Rhawnoides 640 Myrica.- Ge . 641,543 ES lI A Vk onn à "X c): 65088 és : E QVE, 0 7 9c CHRIST IANUS EMMANUEL HOPPIUS, Petropolitanus. "Upfalie 1760. Septemb. 6:0. — 5.9. mn magno hujus mundi Piruno. má TS ' dibus, Plantis;. Animalibusque. opertum cft, qua ur diverfiffima funt genere; ita numero infinita ne unum quidem reperitur, quod ratio-. ne Compofitionis , multiplicationis, fuftentationis ,- & ordinis , luculentiffme non reftetur Eas o-- ipotens & omniícium hzc omnia mira arte fe-- ciffe,. Venio tamen nulli. animali inter bac varia, pervium. eft, ftupenda hac nature miracula per- cipere & admirari, Hominem fi exeeperis, : ^ — Homo - rerum. curiofüs,. quem. varietas ma-.- xime dele&at , tr rahi ur (fue ut medcatur indi- | gentiz , ) vel tn e vel immediate. ad copide- : 64 randas Tes naturales, cumque illis utitur, non . P. wm uae admiratione capi, & ad DE- "UM, earundem auctorem, mente elevari. | Rerum harum confideratio, Seestie Narura- &: fortita eft nomen, quam Medici quondam fibi vindicarunt , Sex. omnes res naturales ipforum ^ob artem fuiffent conditz , adeoque & hi: hanc. partem fcientiarum im fcholis ubique publice &- privatim. docüerunt$ Perfpicacieres demum facti & quidem hoc noítro xvo reliqui Eruditi, hanc prarogitivim ilis dencgarunt; quin & hifce temporibus ipfi principes fereniffimi hanc fcien- tiam tanquam íuam adoptavere ,', quaüi nobi- lffimam ac jucundiffimam , quibus etjam referen- ja funt maxima natura miracula in unum colle- Ga, quz illi oli potuerunt a regionibus maxime diffitis, ad nos translata procurare. ^ Viius homi- nis ita eít. comparatus, ut quz-ab eo maxime diflent, nec non quz fibi fint nimis propinqua, - gre cogno(cat: atque perívafum habeo, homi- nis vim intelligendi ejusdem efle indolis; namque fimplicifimus pulvis, & forma hominis cxcellen- tifüma, atque difficiles funt. perceptu. : | sl nihil magis s(fimilatür generi humano, quam gi nus Simiarum; carum facies, manus & pedes, brachia & crura, pe&us & inteftina, quoid ma- ximam partem referunt (imilitudiaem noftram, Mores illarum ^& ingeniofa inventa ineptiarum. & jocorum, nec non imitatio aliorum (hoc eft,. goes eomponendi fe ad guítum feculi) ef- fingunt illas nobis adeo fimiles, ut vix di(crimen maturale inter hominem, & ejus imitatricem, Sí-- miam fcilicet, obtineri poffit, : I ... Ex omnibus quz geíftat globus terraqueus, SNP: 5) Vide Maf. Adolph. Frider. prafot. | in : i z ANTHROPOMORPHA:- P — Mvltis- videri poterít, majorem effe differen. tiam Simiz & Hominis, quam diei & noGis; verum tamen hi, comparatione inítituta- inter . fummos Europz Heroés; & Hortentottos ad Ca- put bonz fpei degentes, difficillime fibi perfua- debunt, hós, eosdem habere natales, vcl fi virgi- nem hnobilém aulicam, maxime comtam & hu- maniflimam, conferre vellent cum homine iylve- - fti & fibi reli&o, vix augurari. poffenr, hune & illam ejusdem effe. [pceiei Rudes & qui. educationem non funt fo | qua mores, diftant ab illis, qui periti funt a&tio- num vitz, magis inquam, quam pyrus fylveítris: aífperis fuis aculeis & fructu auítero differ: ab. arbore ,' quz in horto circumfoffa lxta viret. — -.Sunt varii homines reperti && ingeniofe de- Ícripti; qui omnem fuam vitam in [ylvis inter . Bruta. egerunt, quorum heie loci; primus nomi« nandus eíl: PT. ob ' —— .L Puer cum URSIS répertus, ià magng Ducatu Lbzsamis; anno reparat filutis 1661. E Puer LUPOS inter correptus afinó 1j44. DNE E Ee ejusmodi occurrentes qui omncs in eo eonveneré? ^ — ^ ICD n6 1:0 Quad /egui. proríus toti potuerint. 2:0 Quod omnes füerint brut. 3 : 8:0 Quod manibus & pedibus innixi cücütree^ ——— tint, arbores fipe mora coniceuderint, ad occur» veto ig *6 m fum heminüm attoniti facti fuerint, fimiliores be- ftis & fimiis, quam fibi ipfi; unde etjam factum eft, ut dilcrimen naturale inter has & fimiarum genus ponendum, agre omnino obiineretur, —- —Non quidem me fugit, quam ingens fit differentia inter brutum & hominem, utrumque fi^parte/ morali confideraveris, - Eft homo illud animal, quod rerum omnium Auctot, DEUM loqüor, anima rationali immortalí ornare haud ett dedignatus, nec difplicuit illi hunc caeteris ado- ptare animalibus,cui & vitam réfervaret nobilio- rem; G& quse funt reliqua, pia & tranquilla men- te confideranda; verum hzc omnia alium fibi vindicant locum: mihi incumbit, ne cum futore ra limites prafixos, id eft. tur S5amie, Ívetice dpor. us , Globus terraqueus. videtur imprimis conftare | tribus: diverfis. Elementis: nimirum Abyff rum; Continente terra & umbrofa Sylv: mii | ^o db oor n uM ont E LUE ANTHROPOMOR?HA, y filvas attinet, obíervari meretur, arbores intra 'Tropicos creícere frequentes .& celfas, & qua - cacumina, plantis repentibus ita complicatas effe; qua easdem adeo aréte alliganr, ut fi centum detruncaveris atbores, omnes tamen erecta ftent, nec. poffint profterni: namque vertices arborum, vinculo plantarum Ícandentium ita combinánrur, ut ncqucant fceparariy nominaffe quoque juvat, ignem filvis. his fempervirentibus; nihil. damni inferre poffe, terra ideoque pleiumque in Indiis tegitur quaíi te&o fuo, columnis impofito, ur homines poílnt fub umbra illis, quemadmodum in tepido balneo, obambulare & reeumbere; ali- ... SIMIAR eft: Facie n Mufículis, licet non loquantur, loquele nobifcum conveniunt & a Bruns differunt; ercéti (zpius ctjam pedibus poíterioribus tantum incedunt , manibus cibum legunt & ori admovent, vola concavata:forbilia hauriunt, & manibus dcficien- THROPOMORPHA. -codilis, Serpentibus, & quod mireris, giofis febricitantibus. —— mr co: * . Lengior forem, fi ritus & meres fimiarum bic loci narrarem: pauca tantum loquar de noftris — . ut ita dicam propinquis, five de illis ex genere fimiarum, quz zque ac nos re&z itant, duo- busque ftant pedibus, immo quoad phyfiogno- miam & plantam manuum nobis fimillimz funt: atuor harum cíle nationes, ex hiftoria i a d dicla e EE sodio gp en ad - Es ; em mibi innotuit. —— — dit, cujus. & pulcram imaginem Edwardus - A nuperrime dedit, depi Y emplum, qu " ANTHROPOMORP?PHA. 65 D. Prz(idi dono obtulit, Pygmzus hie Londi- nenfis juvenis adhuc fuit, tantum quinque fpitha- mas longus. -Nates illius. non funt calva vel po- tius, non funt ita. comparatz, quemadmodum plurimarum fimiarum ;. Caps? illi rotundum, ut homini; Fross nuda, nec pilis obteGa; Nafus au- tem depreffus, ad fimilitudinem — Hottentotti; Crines € cervice, fupra verticem, frontem verfus, deflexi eunt, & ita inclinati pendent deorfum ante aures; PiZ lacertorum inter cubitum & pal- mam, reflexi veríus cubitum vergunt, ita ut u-. trinque occurrant in cubitu. "Totus colere eft fer- rugineus non diffimilis lateri bene co&o; habitat in Africa, vivendi rationem , & qui ejus fint mores, prorfus ignoramus, Ex manibus illius fterioribus, five "pedibus » qui ad manus nofítras fimilitudine prope accedunt, apparet, illum ma* gis convenire eum Simiis, quam nobifcum, X) II. SATYRUS. | Esa ecaudata fubtus muda. abdomine gibbofo, ^ LÀ hát. YO. p. 2j. m. I. : - $erus eit quoque incola Afric, in Eur - pam ex ba advectus: hujus duas babemus cfhgies: unam anus atate confe&z, ^ad viva. delincata fuit apud Principem Arau lionenfem, Fridericum Henrici Filium ; reperitur ea in Tul. ed Tb 3. Cap, $6. defcripta & delineata. A liz, elaboratam a Scotin, Londini is Sibi rfeifuw vul: Carinus 1 D. "Eduardus Py- (meum eandem e[Je fpeciem cum Satyro, quamvis pi- i iin illo teflacei im. boc fufci; wos mibil quidquam de .cwivis mom ovifis promumciamus; cum wero t Taulpius ' Se tinus im figuris fuis comveniamt, qui ipfi auto- P re, dubi ] nequit. RA. eandem fpeciem u-. ta terque. reponat. m' vetro Pytmaeus Edwardi ar- .. dieri fit compage, &y- undigue birfatus, eundem di- 2g 2 iiid dedimus, dome «ertioro imnotefcant. 2 S" ANTHROPOMORPHA, " quo viva fucrat translata, Hzc in co diftincta cít ab illa, quod breves habeat capillos in capite & dorío; verum facies, frons, aures, pectus, abdomen, brachia & crura, funt pene nuda, nec capillis..obducta. — Pracipue cognofcitur magni- tudine abdominis , quod tumidum gerit, virgi- nem licet agit; eftque adeo maxime in co diver- faa noftri generis puellis junceis, Et quia hac babet manus loco pedum poítcriorum, non vel- lem cum ila aliquam jungere propinquitatem, JEquat nos magnitudine, vel quinque cít pedes longa, mufculoia & /torofa, ira ut cum viro va- lido lu&ari audest, vimque inferre generi noftro non dubitet, adeo ut nullz feminz fuítineant fole intrare filvas, quas incolunt hi Simii mares, Sunt inluper. elegantes & mundi, inceduntq ere&i, Prehendebat hzc Tulpiana vas potoriu n ftz. matronz, tuta quievit, Preterea nihil - mihi cum illa ncgotii, z s eft, fe ab ullo pictore rite exprimi. X P. d viatam efíc- cadunt, Y P Ye mec. CHE da m Jé2 XD T 5 ANTHROPOMORPHA. n dum fert, cum tamen: plerique auctorum abbre- «c Vani peregre proficifcentium hujus mentio- nem fecerunt *), interque hos Nicolaus Mat- thzi filius. Kóping, Svecus, qui in itinere fuo , .hunc coram intuitus eit, marem feminamqüue - haud male deícripfit , dui: hanc in fententiam. loquitur: Erat gens horrida & tetra, flava, in- termixta nigredine, ac. quemadmodum feles, cau- dis. inflruca, qua tamen nuda erat, atque. huc x illuc difcurrebat ad imitationem felium, m ad littus appuliffemus, ftatim nos adicrunt avibus, afferentes fecum quosdam Píittacos -érithacos, quos permutare yoluerunt , rebus qui- buslibet ferreis; cum vero animadvertiffent neminem fecum mercari velle, ítatim colla Pfíitracis fuis frangebant, & crudos coram devorabant. -Tan- dem tanta multitudine confcenderunt naves, ut Due ab Hus memrtin£g unde. bombardas tigit autem , ut Mitis navis, qua pers füi- mus, continentem quinque CRGPGUA fibi adjun- is, pU Sed vifurus, fi quid quod efu yP fuiffent, - mora b ac Ra me : Do- d ME — 8j de hz. m infula. Berseo , im | regm Suecod. 05 bomines montani caudati in interio- wr inveniuntur , quos multi « noftris i 1m aula Regis eruxt. Cauda autem illis eff y pro- 0 cygos, 4d quatuor vel. m- "nde moda quo trumeat £an te t 7» .ANTHROPOMORPHA. Dominus navis cymbam majorem, hominibus re- fertam, duobu:que tormenris bellicis inftru&tam, íummo mane ad continentem mifit. Cumque in rerram tranfiliffs«mus, & tormenta adducta, femel iterumque explofiffemus, homines hi caudati fil- vam & fugam pcerebint; ac tum demum triítes eomperimus ícapham in. partes minutiílimas 'dif- fe&tam, & clavos ablatos, Deinde animadverte- bamus fumum in monte, quem ftatim fcandeba- 4nus; nihil aliud invenientcs, quam. comitum TE - - 9) Miupertuis Oeuvr. a. p. 351. dieit bos genu: qm. jf medium inter Homineséy S1mias. conflituere, feque li- -fiagentifins Europe mgemt, 0000 39: ) Plin, lib. g. c. 8. Troglodyta frecus " | ilia domui; vidlus ferpentium carnes; flr vex, adeoqme fermowis corsmercio carctt, ANTHROPOMORPHA, 7 iniula depinxit illos, fecundum exemplar vivum X). Puero novenni hi multo majores non funt: qua colorem candidi, nec a fole tofti, quia noCturni femper oberrant; incedunt erc&o cor- Mmm , TT. RERUREEE He ND : *).Bontius jav, S4, de hac fpecie: vidi ege aliquet utri- — auque fexus erede incedentes, imprimis feminam (cu-- fu Jignram exbibet ) tanta verecundia. ab ignotis y72 Ps : bominibus occnlentem, tum quoque faciem manibus te- gentem, ulertimque lacrymantem , gemitus eientem C9. €aterot bumanos aiu: exprimentem, mt nibil ei bu (omani deefe dicares prater lgeelom, " Logui autem e- . es easque poffe, fed mom velle, ne ad labores cogeren- * ^ genua attingere, dum in nobis tantum. dimidium femoris tangunt, Hi latitant in fpeluncis fuis in. terdiu, & pene czcutiunt, antequam ab homini- bus correpti, pedetentim adívefcant luci; noctu di&in&e vident, quod indicio eft, pupillam illo- rüm magis. effe dilatatam noftra; in tenebris res fuás curant, furantur ab hominibus quidquid oc- currat," & ad rem fuam familiaem augendam pertinere , ducant; quare incola in his oris abs- que mifericordia illos tanquam fures peraiciofiffi- ro curanda, €, g. ad portandam a ec 5 e fus fimul; melior tamen im tenebris quam i mos trucidant, enecantque, ubicumque illis ob-. viam fati fuerint, Propria utuntur lingua, quam - loquuntur fibilando, adeo difficili, ut vix ab ul- s edifci E nifi fec: ongiori cum illi$ con- ine, noftre - iced adeo eiodui. dee & negativam, : los conteffes fait, | fe- pre inpet Tobes in hoc mundo, deinde autem ab hominibus fuiffe eje&os; nunc fpe viventes, illud tempus.affore, quo imperium amiffum: "recuperabunt ; fed ad ca-. lendas grzcas *), Multis ta locis [ndiz orien- talis, in zdibus excepti ufurpati funt, quemad- modum pucri, ad mandata leviora rei domeftice jnter epulandum afferendas - E-0 tecca Rus i5. »g intuitus et talem- in Amboina, a . Nus. Gu. OX) palin 1 im oratione Acad, R, Holm. de hae; Ig media — Mica genus bominum invenitur niveum , eui Pili . albi contortuplicati , Aures longe, Palpebre iptum- A bentes ,. Ü culi | erbiewlati iride refea pupillague mem- — braua flava pellucida; vifus. lateralis im utrumque 4 vite euvriculum 1g ammorum. Corpus exigun - Aequi i cogitare , terramque fui cauffa creatam, jur dominium fe tandem eobtenturos pon. (SR ANTHROPOMORPHA, 7f Gubernstore navis acquifitum, qui prime tem» pore, poftquam captus fuit, cibum: coctum ede- rc nequivit, nec lucem adípicere; cumque itaret, pedes alte tollebat; fon antea in fuis Íylvis pa- vimento adívetus plano in quo ambularet. ]ncly- tus ille: Rusphiur- narratur habuiffe talem in domo fua, peri tempus o&o annorum; fed deploramus opus illius de animalibus. deperditum effe, quod finc dubio adeo pra íftans & excellens fuiffet, ac n uer d edidit de Conchiliis & Plantis. pore ments, ab ullo naturx perito, confideiari posíe. Quamobrem mirari.convenit, unde factum fir, ut fciendi cupidus homo; reliquerit hos, huc- usque íuis in tenebris, nec voluerit, vel tantilla rauonc cognofcere Troglodytas, proximz: fecum —— propinquitatis: .— Multi mortalium fuos terunt - unice cogitant, quomodo vium & opes, ut- cumque corraías, fuis cumulent; nec aliter fe — — res habet in maxima parte illorum, qui navibus - Indias petunt; quibus folis hoe contingit, ut invifant genus "T roglodytarum: hi lucro tantum inhiantes, infra fuum negotium reputantes, re- rum naturalium ícrütari naturam & rimari ceco- nomiam, Sed quid quzío esfet convenientius obje&um dele&ationis, vel Monarchz cuilibet, quam domi fuz, coram intueri animalia, quz - . numquam fatis demirari-poffumus, Quam facile fieri non poffet, ut Rex, horum potiretur, ad . eujus nutum certando integra fle&itur ese -. PE | ANTHROPOMORPHA.- Mame parum conduceret- Philefopho, f dies cum aliquo horum verfíaretur, explorat urus. quantum vis ingenii humani , horum fuperet, db pateret difcrimen Brutum & rationalem inter; ut praeteream, lucem, fcientiz naturalis peritis, ex pertectaillorum defcri ptione ,orituram, n me attinet, dubius adhuc fum, qua nora characteriftica Troglodytze diftinguantur ab Homine, fecundum principia hiftoriz naturalis; adeo enim propin- qua funt hzc inter Hominis & Simiz genera quoad ítructuram corporis nudiuículi: faciem, aures, os, dentes, manus, mammas; nec non cibos, imitationes , gefticulationes, imprimis in dis fpecibus; quz ere&a incedunt & proprie 43 orpba - y ut nota difücillima re- periantur pro genere. fufficientes, Novi e idem, quod Simiz cauda inftruantur, etiam qua .ecau- datz dicuntur uti Sylvanus, cui cauda breviffim: adeft, quamvis non manifeíta; at vero neque cauda ullibi characterem generis praeftabit, Quid. quid fit, nullum genus Brutorum adeo prope . Homini accedit, quam Simix & imprimis An- thropomorpha, in quibus non modo miramur fimillimam nobis ftaturam, fed &t mores fimilli- FooS. dum hz natos plus.quam paterno: fovent : affe&u, eos ulnis gerunt, in finu fovent,cu- | me KG ud non modo — fed. * & ipfe Pater, gimia BÍ fimilis nrrifima leftia nobis. ExNrvs. * AC ) n 7A m ^ 4 H M . E 4 bo NI NI M. s A NB SN SSNSS NSSMES. à NH /, : VZ T P ^P y, rj Jj pet aum 1 i XN N k MAS. d Kt s : 2, 1 / | / (llb ' 2^ M OMNE Mera ; ; WC NN SESS j 1 ds. id VA : E Mus MAD) yr. nb TON TM ANRT » : CRUS " VETE p Bo WD AES A] ^j SN : SN ; NW | y | ! ^ ' Jl j ps P J , ] MA 1 ; "n ^ hà Nu a V REL - 7 3 "x $* " h hr , , 2i : i : NN Jj WA 4 | fi ) " pues S EN S a T z— D EM ur m A4JIRocroDpr-TA4o diim TEMOR s ln— o o 3 9. LUUCIFXB Aidrovandr |o 4 Prgauaws Edwsrdt | —— IEZUCIBLETUmU UG OUEQu Op RE GE GRONTNU Sam —csRR UHIEGES CERERI bera CB Les "n " PLANTAE |A FRICAN E RARIORES.- *SEORSIDE- : dis d px. D. CAR. d3Ü5uss Propofuit JACOB PRINTZ, Dalekarlus. Apfel 1760. Mis 20. rea. cds t : Ja dias d ultimum fui angulum; ubi-orbis fe rer — minare qvafi, nec ulterius progredi vide- - tur, natura miracula concentrasfe putabitur Africa monftrifera, ut vegetabilia ma-- £s prodigiofa in hortos fuos Botanicos e nulla "Telluris parte | potuerint introducore curiofi, quam ab ultimo Bons fpei Prorrontorió, Plantae hujus terre, nefcio, quam ob causfam; difficul- ter admodum per trandsmisía femina in noftris propagantur hortis botanicis; unde fatum eíl, Ut tam raro come » nifi in hortis Hollan- dicis, — TJ£ AFRIC.-RAR. 78 | LA dam, fed quia ad certa &--ftabilira genera non-- dum adfurrexerat hzc ícientia, folidi quidquam vix inde colligitur, iconibus praefertim non ad- je&is; FicunAs autem vegetabilium Capenfium vix habemus prater eas, qua. Breymio, Hermanno, Petiverio , Commelinoy Volkamerà, Dillenioy & Bar- manno debemus, T. tes ES . Ceterum plantz capenfes huc usque Boiani* cis dilucide cognitz ip Flore Cape»f ad 20 cit- citer fpecies diftin&tas nuper funt expofit: fed z00 Ípecies adhuc torte facili eolligi posfent ne- gotio, fi quis ad hanc terram daretur aditus. — | "Hac UI i XT EO LN PLANTE. AFRIC, RAR. 7$ : Hec: Regio rapidisfimis expofita ventis & procellis *), tor. producit plantas FRuTICOsAS & alpinis textura fimiles, ut vix hujus generis tan- ta ullo alio in. loco inveniatur copia, queque . maxime in noftris defiderari folet hortis, Plan- tx ex his oris tantum sUCCULENT./E, üt Mefep bryantbema ,. Crasfule , Cotyledames, dloes , ^ antherica'y Tetragonie , 44izoa, Cacalie, Stapelie y. Euphorbiea , Gérania, &c, huc usque przcipuum. Hybernaculis .. nmo(ítris dederunt ornamentum; eei quz per cauliculos facilius transportari: & propagari d unt, Scilicet fucculentz- hz, ftru&ura fua n randa & infolita, fpectatorum ira in fe pircibxum runt.oculos & admirationem, ut his in hyberna- culo quopiam non vifis, quod przcipuum eft ibi defiderari fibi videantur Curiofi. Nuper ve- ro, intra paucos annos ex bac mundi plaga no- va quafi colonia plantarum | BULBOSARUM ins trodu&a eft, quz floribus elegantisüimis hortos curioforum quafi animavit, urpote G/adiolis , - 4n- tholyzis , Ixiis , W'achendor is , Hemanthis y. Ornithogalis, Hyacinthis ,.— dnt bericis Scillis , - -Gjanellis | &c. uz. bulbis fuis a patria. fua facile. PRnMDE Land vis bulbillis per Europam diftribui potue -*) Mons abülige 35 cis ab oriente: in Tempeftas a medio Maji pr m Augufti f adeo contine T6. W.. en. i verfu . - ME tum feruntur. '€erealia, lera, E mo cus tempczatus. ut apud Europzos, - acies oci numquam , licet it "endo orcum. in monte tabellari.- Er dum Ms pluvia TempeRas eft a medio Angufti d wr. aj, fub vento $. O, ab euro veríus meridiem ia horrenda: Met replet aérem pulvere, uüde- 3 E incolarum; 6i vero ceffet ventus, calor exfurgit ^ "urentiffimus. Caliditmi dies a Novembri in Macsums jo PLARTJÉ AFRIG,RAR, . - VARIETATIBUS plantz Capenfes pra éete- ris in folo natali ita fuperbiunt, ut omnem in illis examinandis adhibere attentionem folertis(i- mus etiam debeat Botanicus, ne in errorem incis dat, Ut plures taceam, nominare fufficiat Orbor- sam bulboam, qua ordinarie caulem habet her- baceum & folia ovata integerrima, fed eadem heic reperitur (, foliis lanceolatis integerrimis, (y) foliis lanceola:is dentatis ,- (2)- foliis lanceolatis Afpalathis & qua funt plures. —.—— "Praterea hzc regio, quz plüres liabet fpe- cies plantarum flore compofito, in illis etjam; maxime quz flore funt radiato, hoc habet pecu- : liare & notabile, quod RAbtus in plerisque [u5- fus fit fufto-ceruleus ut in. Calepdulis ,. drtlotidibur y Offesfpermis , Gortheriis , .4rnmieis &c. quod heic &- que eft frequens, ac folia Triplinervia plantarum compofitarum Americz feptentrionalis, qua res - facem przferet pofleris ortum fpecierum invefti- gaturis. EUN em d. T | Quamvis vero plantz Africanz ab aliis omiríiz bus tantopete abhorreant, EuRoPEAs tamen mas gho nümero tam indigénás; quam hortenfes his intermixtas , in colle&ionibus plantaruni capenfium. Vidi, qued illis certe tinus videtur firum, qui erpendunt temperatum hoc climá, Indica pari- .uropea, facile admittere Vegeta me M Por 1 de-wimesreccitd » PLANTJ/E AFRIC, RAR. 8t ara -— 2x4 Lotus birfuta arvenfs cretica —.* Heliotropium ewras/avicm — — enguftishrnd Campanula — Erizas Coronilla cerezam ^ - vüur:ia repea — Otnithopus perpafllus — * & Á- iy - Smyrnium i Pimpinella — a4w/am — Fritllaria — Meleagris $i Erigeron —zwberofos ^ Calendul - -— " After — tradefcanti | Poterium veofbrié^* Chryfanthemum erericums — UNS " Helianithus omultiforus Uis WP SE Re ugs Confummatisfimus: Botihicul Joukuws- Ebx- MANNUs, hodie Profesfor Botahices Amfteleda- menfis, qui per plantas Zeylamicat y: Mfrican : boimen[es GC mericamas immortalem fibi m Win gloriam apud pofteros, quamdiu planta virent, comparavit Vir hic amplisimus Capentium plan: tarum in orbe Botanico perfeCtismam po colle&ionem ; Pio: nón . crimini tantum & OL | optimam. Dignisfimus tánto - f NicotAUs bIVEENTIE BURMANNUS. ! de Geranüs opere clarus, pat adeo m: le in Botanicis infiftens Vs maximüm. wd que fubfecuturis ipee: cis. Mere paucioribus. vero explor 4i nobis anfam prebuit, Data o . has farisfimas plantas, non potui n culis & calamo Maii ' in memcriam porem | qoe mud ; ti PLANTJ&.AFRIO;RAR: —— 8j rerotisfima Flos: seapenfis Kite. jenotitabrtt- tanicis, ^t 4 t ch ODIANDRIAS — inn t. . PEDEROTA. bona [pei fol. iic 'an : floribus. ad. peor m * dfr. 7i Aon eth 2, lancenlstd; obrüfés pufha axi $ en prt gi 2 P eduncilo. d ro; purpurei lineis albentibus.. rine — 2. GEAMOEOS, ils fétiü talis lateralibus latisfi mis. ($i PLANTAE OAPRIC. RARO Frutex. Tw/a breviter lanceolata, vix pube« zdcemis, conferta, apice callo fimplici. €aly- «e$ glabri: fquamis acuminatis, folitarii, axil- lares felionim: uH Jong, - Sésbiofa aicut El folis rigidis (ehbi- dentibus & ferratis, flore albicante. — Com» bort. 1, p. 18g, f. 93. Rgj. fuppl. 231. Simillima .Scab. ote o. fruticofus , Y TRSTANDESA S i E. '"GHIRONIA Tasminoides herbucen foliis lin- -. ceolatis. Caulis herbaceus, tetragonus, levis, altus, P olia. Las ignc Ad dn i Meece labra; fora, s E x PLANT/E AFRIC. RAR, "E tes longinidewiites ise Mes Pisis golpe $. PHARNACEUM sordium folis ebcorda- tis. Radix ponis Caules herbacei , pedales, pro- ^0 fuat; leves, articulati, genicul culis nSdbRd: fquamulis membranaceis, congeftis. — Rami alterni, , Folia. Aw rerticillata : OS ERA. eitifura aile detioip- Gmplitt, "foliis lanceolatis, ' JDrofera folis ad caulem oblongis alternis, ^. flore amplo purpureo, "Hox Doe — m 7e x Rof e — ure '&ere albo, coole te- "ÉTCASSDLASdobn coule éreo dichatbns: 22 -. foliis | ovato- danssejscié pedunculis. "anifioris, SE Cor folio , , Hore aureo. — Herm, lag db. Tío. "2 5f3. E oR. SSULA fri 771 caule. dne foliis óp- - potitis obovatis. vA ramis. dichotomis, ;pedunculis unifloris, dead onse COWRadiy anhuá. ^ Gur fpirhamgus, he | accu M ia rin Fu u Folia 5ppotitg. obovata, gecdfi Jineata; intc- "gerrima;- mteriora faepe petiolata Rami di- ., chotomi ^ Tbrer: Boetii. hos Vidi ramo- ua "tisfima, hcorol quii. d ys c | EA E dine. antherarüm, rigmata t Ha: ; H * E. T PLANT/E AFRIC. RAR, 37 E! 14. MELANTHIUM ; anilatums petalis. pun&a- . tis, foliis cucullatis, Ra , . Caulis fimpliciffimus, palmaris, Folia lanceola- . ta, amplexicaulia , perfoliata f, cucullataf, in- - ferne vaginantía vagina fuperne dilatata; funt 2. bxc in d T ere infimo minimo.Ra- alis, — Petala eis fabun 'uicu» T, re in« nic PE pumil. ro. -Plak, nant, 166. : tad perennis. Folia radicalia, quatuor , obtü- TUND muda, crenata: duobus inferioribus op- "pofitis, majoribus, fub - petiolatis, fub-ro- Éo. tundis; Duobus fuperioribus oppofitis, eva- . libus, fesülibus, anguftioribus, Sape filifor- . mis, "nudus, longitudine digiti, te — Umbella fimplici: jet: 1. f. 8. Bierni- bu, ELLO nudis, - wvelucellun im minimum. B- * 1 ac ee * Meibus. iritloris: fqu: inis antheris bifidis i iclufis, ce; Frutex. altior: - Ramulis purpurafcentibus, míni- -ht sd . mis, albo-tomentofis. Fo/a terna, confcr- — tisfima, lIzvia, margine fcabra. Celo foliis breviores, fub folitarii, - Calyx fo liolis ovatis, carinatis, co oratis, corolla trj- " plo brevioribus. Corolla ovata, pentagona , — — dnflata, magnitudine & f.cie- Phytalidis "vifco- s fz, diitin&isfima: magnitudine, qua omnibus longis me fuperat. raiz profunde bifida, | corolla longe. breviora. B lanceolato- -ines- "eduncs li communes ex apice sio: ^hibbi. - mati, toméntofi, m p peux. es] tementofi, irs ornil ; sigan foliis. E Li ongis dentatis ,. capfu- Em RIBCHIN, | : y end hi E t T llis maximis , foliis ternis linearibus. deos PLANT/E AFRIC RAR.; L: remote ferrata, Racemi tetminales, Flore; €z- rulei, fauce lutea, calcari flore breviore. Capfula ovata, compresía »bifida lobis divaricatis. 18. BUCHNERA africana toliis. dentatis oppo- fitis oes. iubtomentofis. oirse lengio- ribus. | Pedicularís. ;ethiopica, ruta canin z alpero ^ & fagi & folio. Pla, ym 283. d. Eua 2 . Similima Buckn, afatice ; fed Cw major, AGO 5 fpica terminali * nceolatis fubpetiolatis ferratis obtufiufculis :- fubtomentofis. "S — Lychnidea villofa,, foliis oblongis dentatis; for. fpicatis. Burm. afr. 13. 49. f. 4. —€aulix. fimplex. Folia alterna, ex alis. lo E e longa Botas Nou Corolis ooi E ^ COEÜRRR phe Folia GN 3e: glabra, -inferiora minime dentata. Cau/z; e | I . plures, pedales, &mplicisimi, - "Tota - planta exíiccata atra evadit. Flores laturatis- 7C fme purpurei; extima corolla : lacinia majore, i2. SELAGO | tomentofa. feliis. "obovatis. crenatis ,- y * eine Brefbsacga, racemis. punetis. ero : Pluk phyts319.f. 24750 Ed tota: tómentofa. | Fe//g. ebovata, crenata, dicli, tomcntofa, oppofita, Racexws termi- . malis e racemulis alternis, alterne fubramofis, EDUC n colore trifti. Semis: iictenew à 5H - ER E d ulis iérbace: pechos pilis Mgiccha, : Si- liga con compri dein Aree mucrone ongiufcu d i zin. "ed. P Sodany x "MONA - obovata. Petala | Geronium africaaum teduitolidi robeitiani di- ug vifüris, P/gk; 122: 3186: fF Lo iuga veroceux pli Potentilla: argehtez ; [ala "ultra 1 ..; f;fida pinnatil da; alia Signe: i- - ribus lie FA d eid : 44 2 e: Gut dst s A vA. vitiitesx faust Bbeeibis; da oiio? Folia geniftse c aor f. Linariz e irA Fhrér ali- | quot ad fummos ramulos foliofos, | ao. BORBONIA eriifolia foliis tublinearibus a- cutis, fubtus villofis, capitulis terminalibus. | Genifa Atricana, ericz folio, floribus parvis uteis, in capitula congeítis, — Raj. fuppl. 1og. Frutex. parvus, fubvillofus. —.FoZa alterna, pr va, ovato-linearia, enetvia, fupra glabra, fub- tus villosa, margine revoluta. Capita/a termi- nalia, fesfilia, Floribus parvis, 3o. ASPALATHUS diibus foliis fifciculati li- nearibus acutis, P capitatis , bra&eis -— ASPALATHUS quoil foliis quinis fes- filibus, pedunculis fpicatis. — apos parvi acutiorib SH . tis; petiolatis iubpilofis, mucronatis laicra- u ! lo. brevioribus, ' Pe Pedum i foliis mul- pra tomentoíz. - ASPALATHUS ; innata f e "ens ALIE ec unculi. ap* . Vene i [o foliolis lanceola- - E PLANTE AFRIC. RAR; 53 approximatis , obcordatis, fubpilofis, fubtus - tomentofis, .Pedwwewiws folis longior, Spic fubrotunda. —Core//e extus fubtomentoíz, 33, CYTISUS Miti fpicis MEN Do m, — Frames peii Ramis ingulatis epe ramis angulatis foliolis lanceolatis ee fric. 3 'Blyk, plyr. quf rm fubulatzs Folia ternata, pe 34. VASA pis folis ovatis (csfilibus adpresfis acutis. Genifta [partium caeruleum Cap. b -fpei bv- kenb. t 2$. Érwiex totus mon haber alia fuir quam /PSORALEA iria folis. termi 2r | ternatis fesfilibus, alternas, elevatas, acutas, arcte cauli oe. fas, Fleres iesu ad Kate ramorum al- ex ramis Bt s rig pile temo y T d bis: OR ESERENS Reed partialibus — "innati ', foliolis linearibus, — Pezunculr. s axilla- ; Tes, ! racemo. fubrotundo.- Flores lutei, ; INDIGOFERA acento. leguminibus x fuis, racemis elongatis, foliis. termatis, [2 herbaceus. Fo/a alterna, remota; ferio- Jen térhara : foliola fesfilia, aquilia, line- ari-lanceolata, ripzs/e fübülatm. Racemi lone - Bis flexiles, . Floret SIolicots muet o supo tin&oriz:.- kiIRS " 88. CROTALARIA. quere. folii perfoliati ovatis. mar ine fcabris, .. QiALAP m caulis. foliis Eins Lis :xicai ulibus "ford i alteris, floribus — Genitla. pou corbicalatia folis. sd PLANTAE, APRIC. RAR. —— 5$ "cea, parva, exflipulata. Fore fubfesfiles, folitarii, pufpurer | — 4t. ONON IS ap ' racemis pedunculatis lon- -. gis, foliis. ternatis. Auborbiculatis,. LE Herba pubefcens. | Stipulae. fubcordata, .... .. foliolis longiores. . Folia ternata: foliolis .-tiolatis, apice mucronatis y. fabortic L E ur E petiolato, - nagisque RB 4 LLL N folitarii * ONONIS ; cernsua E jicis fesilibus, gamin - bus nutantibus pilofis lincaribus; ores africana annua hirfutay foribus loteis Comm. dort. Ly2 MY 2 Bg^c : e. ande africanus -— ^ & liquis eii depresüs. Her. afrie, 17... " "Enilis fliformis vel paulo crasfor, angulatus, * o0 ]dxvis,volubilis. Szpsle ovarz , acuta , llriatz | minime, Folia ternara, petiolata: Foliolis o- | vato-oblonpis , acuminatis, glabris, venots, | Pedurculi longi, apice fubbiflori, Legzwuna ovalia, utrinque acuta; futura do'fali reétio- rc, glabra, compresía, ^ Semint epe duo. SYNGENESIA, 4f. HIERCIUM czpefe foliis oblongis -:ue tis jean saule nudo multifloro; pédune * 45. CARLINA didi caule Gébramofo, Cs lycibus fpinis ciliatis. B cL x Statura Acrs&ylidis. Cds parum ramoíus, albo villofus. Fe/à Cardui, "ngu, fplhalad Calyces in pue unculis brevisfimis,. E Imbribwis .. echinati, & ípinis ciliati. Coro/e favz. (. Semimé tnargine coronafa, Jergisclm dE . áceum. 2 SID. Es S iode: eminus eredi, cl Hs. . PEANTJE AFRIC.RAR, — $0 Caulis annuus -Blifiini: purpuraícens., fabtii- €hotomus,;. fpithamzus; Folià oppofita. f, ter- .. ha; linearia; integra, fcabra, Pedusculi tergni- /- males; capillares nudi, uniüori; Ca/jx oblori- . gus,fzpius foliolis 4 laficeolatis, Floieuli l- pius f. Seminumi ariftze leviafeulas, d n 48, PTERONIA zopboraza. ih kon Ec arofaaticá frotefiteny urit ni 1; ciui: wx foliis ad margines: gem eum rná- gno au reo. Ah mant, y6, 1l 345 ex ramis Tesbris. Eg e: Titi e acis E 3, baficiliata, Ca/jcer terminales foliolis mar- c 25 ues fcabris. Coro/e lutea; difcoidez, Pappu; minum fübplumofus. cepa cluri (idiot — paleis multipartitis, - i 49. CHRYSOCOMA appoftifolia íoliis PU abeat voters mem oer al HAN ASIA desig Hee m M e E fimilis Sant. fquarrofee , fed corymbi com fiti, terminales. Fore: majores, Eplia. bafr litiont. ps . ATHANASIA fauarrofa pedunculis unifloris lateralibus foliis ovalibus mucronatis recur - sErutieulus determinate ramofus,, incQuid Folia |; alterna, fesíilia; ovalia, mucronata, glabra, recurvata, Peduseuli ex alis. foliorum , folita- cal oin " fex iz: altitudinis, determinate ramofus; Feli. Rosmarini, conferta , fesfilia, ftri&a, li- ' nearia, acura, nuda, margine revolura, "füh- tus uti rami , "'tomentofa , toliis minoribus al- ternis remotis. Corjzibus adco confertus ut ca- , Pitatus sip. Cabra &bi : caulibus. JMBeCotetio detitic fae für pra nudis, Gnaphalium folio oblongo acuto tilii, flori- bus ferrugineis. Bar. je. 21 * Breyn. prodr. 3. t T KE id TH Plasta. fuffruticofa. Fhres aurei, 5 NOBLE. fellatun. foliis villofis, jd | paper m bsec iae intus niveis acu - lis ovatis amplexicaulibus fabdentatis recurvis. | neires, longitudine fo- * 2 PLANTAE AFRIC, RAR. 5s * Herba, Caules plures, femipedales. Flores glome- rati, Cafycer glabri: foliolis numerofis (ut flos . qua& plenus videatur) ovatis , acutis, incar- matis, intus albisíimis, acutis, D. GNAPHALIUM nudifolium foliis | - Cm tis nudis trincrviis reticuiato-venofis. . - Chryfocoma zethiopica, plantaginis. folios: Bron cent. f, 71. . Folia. . radicalia, lanceolato-ovata,. trinervia, s nime genda. fed nuda, - venis reticula * en? BULUM ericoides caule. fruticofo tomentofo, foliis linearibus, calycibus extus ru» dibus , intus incarnatis, "Planta. mifera foliis & floribus depauperatis; rus. - Hicuilus ramis virgátis, rigidis, inaequalibus, Fo* lia linearia , remota, minutisfima. Fere; ter- .minales, pauci, fubfesfiles. Calyx exterior ru« foliolis E ios ex folioli cinereo- viridibus ( P fubtomento- $$. GNA PRU Foliis oblon- .. gis tomento(is, corymbis* ttbi / caly- cibus glabris cylindricis. feslibus, - eiat : x. uk. ] ^ ^ dais 1 ofa, diffusa, AR itbamza,. tota t9flen- Folia oblonga, fesilia. - Gorymbi inzxqua« plurimi. Cajces omnino. cylindrici & pro» onc longiores, quam in reliquis ,imbri- iololete incarnati f. ferruginei, imbri. s zqualibus , pru obtutiufculis, $9. GNA PHALI LIUM zjoseratum. caulibus. rà. — T: ; monde diffufis , calycibus. fübfafciculatis fcd s: fes- M * L* prend Es S -— Si I: fubíolitarii, Caves. oblongi f£. obo PL! INTAÉ AFRIC, RAR. ET desilibus : -fquamis intimis nudis fubulatis PC recurvis. Statura Goaphalii uliginofi, Herla rofa; dif- fuía, fpithamza, tomentofa. Raw insequales, Folia lanceolata , vix amplexicaulia. Cajyees ter- minales ; aliquot fesfiles, tomentofi : fqua- marum ordine interioré fubulato , cinalicula- : to, ferrugineo; recurVvo, — LI (9. XERANTHEMUNM zexefzens caulibus fru- Beeste foliis ovatis nudis, pedunculis fqua- mofis Nerven €— foliis fubrotundis, flo- Burm, afr. 183, t. 68. cB OM s verme prin : : be Ícen: » pát* - bricatis, ovato-fubulatis,. glabris. - : " Gnaphalium, folus thymi e denfe ftipa- ^ tUm Breyn. prodr. yhdE Kx x. . Frutex canéfcens: Ramis compofitis. Folia ovato- lanceolata, alterna, conferta, fesülia & fere imbricata, adpresía, parva, Flores terminales , mis acutis , pubefcentibus ; intimo. didilte fqua- mis longioribus, membranaceis , albis, acu- tis, calyce multo brevioribus. Pappus pilofus apice parum plumofus,. 2. 62, SENECIO perficifolius corollis nudis, foliis : Jsnie up integerrimis bafi fubdentatis. - dis ümplex , parum villofus. Fog fesfilia , — lanceolata , acuminata, fubtus tomente bano reus denticulo uno alterove vix : con- f fqua- .— fa, ad ub PLANTJ£ AFRIC, RAR; — - Tor confpicua femper notata, Flore; corymbofi , terminales. — Calyx corodatar, | 63, SENECIO wirgates corollis udis, foliis ly- ratis fubtus tomentofis, pesuneulis unifloris, fqvamis-fubulatis, :ubfrguefecosy Ramis, xomenitofis;- Folia petio- -— lata, lyrata, fubtus tomentofa f. lanata , al- -. baque. Pedunculi xerminales, uniflori , lzeves, rc&i, longi. adíperG foliolis fubulatis. alternis. 64. SENECIO- mile! litur corollis radiantibus — ealyce longioribus, foliis pinnato-dentatis ir denticulatis; laciniis diftantibus. Caulis fimplex, fuperne ramofus. Fo/a nuda, pinnato-dentata: pinnulis remotis, linearibus, acutis, fubdentatis, —F/ores umbellati: Pedi- cellis foliolis fubulatis adfperfis. Calyees lac- ves, quafi cosr&ati ubi spices parent. Co- rolle yadius luteus, fubtus | ftriis vübicundis, éf. SENECIO péiger rus corolli Lom era pen us inis is, folis : p d . cau ici $. iC bu: j| dALCE Tesüilibus, — "n E dachn fpicata menomatapen. prn eent, Hó f " dun. erenata, petiolis bafi lana m« i: . Caules pedales, fimpliciffimi: folis - 23 f 4 emiamplexicaulibus, phuactdis, par- Flor terminalis , luteus; fepe & latera- es, Radius corolle violaceus, quo TÀI - e luteo, primo A Y : CORN sees ompd iom ER 4 Bi; foliis Eee is fubtus tomenzofis, ealyeibusdigg uami e terminatis. aos Rami rarius fubramofi, pubefcentes, : Julia fes- cla; ovata, margine íeabra, fubtus albo- tomentofa, Calycis Íqvams in crinem fulcum .defiuentes; R4dius corolle violaceus. ^ Pedus- - €i terminales, foliofi,. üpillorh:. ss . AS'TER rezellar toliis tubfiliformibus fcabris, - "pedunculis nudis, calycibus: hemifphzericis. sess Dus pbjt, 271. f-:4- Pa coda. [pit ithamza, - ramoffifima, Folia linearia, gu | ibra fetis paris, bre- les, EE pilo 5 t tis ferrato- Weiden ca ' Frutex, Folia .. conferta ,- fubibriciis XM parva: inferiora ferrata g- fuperiora ciliata, Fi- ré me Puy un Toutarii a PN -.coffertiora, decurrentia, linearia margine ., Woluto - fübtus. tomentofa Wiipsss acuta, - ye&a; ad. margines [etis brevi ores. germinales eriediena obtusis : n^ - - T Em PLANT/E AFRIC.RAR. ^ 10j Helenium. fruticofum.. afrum, foliis ereberri«- mis pinum zmulantibus. Vaill. aif. MES Frwtex virgatus, Ícaber, facie Laricis.' Folia | contertiflima, linearia f. fubulata, triquetra, , mucronata, glabra, F/;es fubfolitarii , fcíiles , terminales, lutei. Pzppus fimplex, 7] NULA aromatita. fol | - linearibus. integerri- mis EIERtOAS iparfis, ca ule - Wicofor T x com (aveldulz) : | Tecurva, E tomentofa, ' Flores dolitarii, terminales, íefüles. Ca/yces oblon- Bl, imbricati. AReZiws albo-fubincarnatus. . 42. . PERDICIUM femiftrosculare. -Radix fibrofa. X Folia radicalia, pM es Gii- ina nuda. .$c«pj nudi, uniflori, longitudine - foliorum.' Fe; magnitudine Leontodontidis. Pe i9 Scorzonerz, Coro lla. Tadiata: corollule E pide: Jebia. jateriore iparti 95. exte- EL ARNICA p. Mlofelloides foliis: ellipticis i integer- - rimis. villofis, fcapo uniforo Janato calyce rdum auam, LE T mem re eng apbyllus : Lud - | magis atus. metiri ia icm At eus. ftechadis filis; B'uE RUE rm. Jugdb. BE 446 TEM : Brom, prodr. 3. t V fe 300 illia luteus, laricis foliis, Pal ad. Bf. LE xKEruticulus facie Ciaphaliüifasatilis p fparía, linearia, acutà, tomentoía, . Pedunculi nudi, ;,. uni&ori, longi. - | Calyces - - Ícarioti , lutei. uti Il corollà radiata, - Radius | feminetis. Senna Hermaphroditorum. Pappo pileo, ;- c o. ^ Rud intra quem . corona paleacea ; emi- | ,neorum. abf ue pappo ckteriore,. Palez dein ens SHEnR vunt, | Geoplicifimi, edales; f Atd, acuta, nani. fees ring i t arguris.- Forer: terminales ,- Ute jlitárii Diico- luteo, Radio sho, Calycis. fquam. X "inferiores laxiores, 'HALMUM vapenfe. calycibus acut - olio; doliis: -Jariceoláto - linearibus n Curv Es CR EL Caxlis fruticofus, compofitus : Reniit adícer 4 bus, inferne teQis cicatficibus ex mor. i. Ruis- folüs, fuperne vero. m virentibus, DA ts e spisde Spinal | AERIS e PLANTJE AFRIC. RAR, — 1e S campherina foliis lanceolatis fub- Verratis, Frütex. Fola feffilia, alterna, conferta, to- ^7 mentofa, feríata, vix bafi. — Flor terminalis, -fe(hlis. Calyx foliofus, ^ Corolle Radius albus, meuter, Diícus flavus. .Sezza nuda. - Pale dg c box a cxrulefcentes. Oder camphorz: inten- s, toliis *- "n i2. CINERARIA fnifola caule. - Caulis früticofus, ics fcaber. | -— - tegris serica Pme orig. enu - , Ancmonospermos foliis er tenuiter. P is - fubtus. incanis, Ra. fupp.182. Caules decumbentes, fuffruticofi , vel. plane nulli... Folia lanceolata , petiolata, tigida, fub- . tus niveo tomentoía, indivifa alia, alia quin- qucfido-pinnata , ut in loco natali. Scapus € dichotomia vel radice, longu: iflorus in medio uno alterove foliolo lineari, - Calyx 16-fidus , calyculatus, íquamis linearibus, SE d E calycis, Coralla Radio fterili- -- fi nigro 5. . ifco Semina Par 5 a petiolis. hal inplesig ^ caulibus, lyrata: impari majore - n : dentato Swperiora caulina feíhlia, amplexi-- ^ ^' €aulia, cordato-lanceolata, vix dentata. Jz- - Mun flor i erminidin plures. — Caly: lio I Mic linearibus..confertis, pedunculis unifloris; .— — confertidima,- linearia, anguftiffima , viridia, - 13 edancali folirarii,- uniftori filiformes ,- ons . longiores, Fhres pen » lutei, po e PLANTJUE AFRIC; RAR. 107 -— Calendula - foliis--obverfe- ovatis / denticulatis, ceule perenni. Roy, [wgdb. $31. . Frutex caule erecto, compofito. — Folia alterna; . Obovata f. oblengiufcula, in petiolos defi- . Bentia, aliquot ferraturis. dentata; inferiora, —- obtufi. Pedw»sculi terminales, longi, uniflo- 5; fubvillofi, ^ Radius coro//e luteus, fubtus | Pupuruws $4. ARCTOTIS 5 ^obus, flofculi folus "integris anguftis, flore. magno . luteo: - Burm. efr, 16.165. fF- Y, Caslis ramofus.. Faba lincaria, filiformia, pin- . mat»: pinmis interftitio longioribus, PeZaz- -—- twP axillares, longi: foliis paucis linearibus, -2 fmplieiffimis. ^ Calpjx & €oral/a lutea, facie Chryfanthemi, RaZius limplex ferilis. .Pa- -Ut* dee longitudine flofculorum; etiam. iterius ^ad bafin Pappo e-receptacule :enato pilofa. Burm, afr. 314.0263. f. 2.50 Planta & Folia: han Lee Bum cendi ibis uniflori. JF/orer pv radio fe. rili fubtus: violaceo. $7 ERIOCEPHALUS raceuofuts foliis lineari- " bus indivifis, COBdddm a ni foliis argenteis ahgu- .. ftis, floribus fpicatis, Ray. fup. 233. | " Statüra & facies Eriocepb. africami. 1. fed. Folia omnia indivifa.- E/grer racemoli pedicellis ca- lyce brevioribus. | Cebeis fquama extériorés quatuor, ovatz , lubtomentofz , a quorum finu demum prodit Lapago moliiffima ; in me- dio intra calycem interiorem arctioremque flo- : fculi colligun t Radium. Ron vidi, — Balbi: teiticulati.. ripae i iR iiam, v vil: lefus. Folim unicum, (ubradicale, ample- xicaule, cordatum , , obtufüum , pun&atum. "5 aspHbs €ucullata, breviffima, uniflora, Ger- — sen hirtum, fpatha longius. Corolle Petala. —. tria. éxteriora lanccolata, pilofs, ... tala duo. enfiformia levia longiora. - ux o» latum, | Jongums: amultpartitum in. innumeras lacini- as lineares. — Corsa pofticum. re&tum, deor- - fum curvatum vix germinis. longitudine, £9. ORCHIS fexuofa bulbis. indivifis, nectarii .. labello. imbricato, petalis | occultatis ee. : - 5 mibus, fcapo fexuofo, - E Folia radicalia, ovata. .Scapur flexuofus, dis: E Fols alternis , remotis, vagin iccolaris, parvis. Fre; puts 1 C -—5 *A^ Acedete PLANTAE AFRIC, RAR; to5 Cerolla (übpapilionacea: Vexillo & alis incarna- to-albicantibus, Petala alaria 2, filitormia, fub vexiilo, ejusdemque longitudine ((tami- na non bene vidi). carina f. labellum ochro- leucum pund&is nigris, tiiss imbricato- undulstum. — 9o. ORCHIS Joris bulbis indivifis, corollz .. palea bicalcarata, labello quinquepartito. .Orchis hness: caule geniculato.. Bush, ent. 3. 6. E Duc pot radicalia. 2 cordata, Lo eg abus 3. abeede alterna, cucullata, — Pra&ee lanceolata , | Jlengitudine. fpicz. —Corolle galea monophyl- 1a, fornicat&, acuminata, major, labio infe- riore annexa; poflice emittens cormza 2 f. calcaria germini incumbentia, nec fubjc&a, Petala duo lateralia paulo latiora, Labellum quinquepartitum , lineare: laciniis a:qualibus. .. Styli corpus oblongum, incurvum, fub apice lobis : 2 Totundatis. - | . minimo fubovato. ton DLUECOHNEOTONE- 77 fcapi. multa, alterna, n gna, lanceo E: , bafi vaginantia, T wd [29 Brétiea lanceo- ^cata, oblonga, obtufa, € : Cornu -obtufam,- "breve, FE E | oblonga, paten- e veto interiora ice .galea brevio- | TA, apice carnofa, erasfiuícula iub. galea. fe- re conniventia, p X 92. ORCH fatyrioides. silo. tic: dndiv ifo 1 «oroll g nicalcara zw Abel Bmvibr - dns lanccolato. - HEN 1 Fla c— ides, ovata, parva, "tapus ühformis, vaginis 3 f. 4 folaceis, Flores fxpius due ad apicem ícapi. —Peralum fupe- xi4; breve, acuminatum , poftice in calcar adícendens "longitedine peuli exiens. | Petala - Éateriora 2, linearia, apice bidentata, fubtus lobo notata , (ubfuperiore occultata, ejus- demqve longitudinis ,. Lau amplexancia, Petala lateralia 5, lanceolata, reliquis longiora, patentia, Labellam oblongum, apice attcnua- tum, inter petala lateralia ems ME : 93. SATYRIUM capenfe. bulbis - - -, shelf e : emarginato Aerihique 94. OPHRYS 7 fibrofis, à liofo, foribus. phy x py venzicofa E magna, labello cruciato, Orchidi affinis flore luteo. - Buxbaum. cent. UR tov IA, 6:934 * | —Bulbes cx Bbris. Caulis. dalis, — Folia ts, -J alterna, amplexicaulia, TiBceolsta: Radica- —lia breviora. | Racemss 4. f. g.florus ee longitudine corolle. Coro Gal tophylia; Vesittióbhu ," magna, Pet & '" —— PLANTAE AFRIC. RAR; us teralia lanceolata, patentia longitudine gaum: lez. —Labellum parvam lanceolstum crucia- tum , fub galea inflexum laciniis lateralibus pa- tentiffimis, ad baíin dilatatum utrinque lobo, 95. OPHRYS cireumfrexa bulbis indivi 15, Corol- ' lis tripetalis: alis emarginatis , labello. tfifi- ^ do: lateralibus circumflexis, ^ ^. — .Orchis barba carens, flore luteo: LI : €ent. 3. p. 8. 1, 13. [ed major. | Bulbus fubrotundus, - Felia lanceolata. Spica ^ . quinqueflora , bracteis. ventricofis, Corolls Galea valde fornicata, hemisphzerica, vertice —-3nucronata, 4e 2 patentes, bilobz, lobo fuperiore majore, Necari labellum ere&um $— trifdum , intermedio acuto : lateralibus membranaceis, linearibus, recurvato-circunts flexis. . 96. OPHRYS zoefra bulbis - - -, ne&ari labio | , reniformi iei emarginato. — - 4, lut: : "Um (RÀ. Eisen latiffimum, reniforme, emar- - - gihatum. — eve $e ARETHUSA n. radice carniofa, fc -foliato, pd Mc: | - datis, - duds ,pblonga, catt. tapas peda | hirfutus. | FoZa alterna, tria (fupremo fors- i): ampl Xicaulia, lanceolata, F/e termina- is. Petalis tribus exterioribus. duplo longio- ribus, ovato-lanceolatis, i in caudam. *delinen- «tibus e a aes ovale. Petala la- "io OMANTA. AFRIC. RAR. iss DIOECIA; y ET : | 98- MYRICA. trifoliata folis ternatis dentatis, $2 Frutex. Folia alterna, petiolata, ternata: folios - lis fesfilibus, lanceolatis, acuminatis, profun- - de dentatis, fubtus tomentofis. Frag; in ra- cemo- (non vero in fpica), baccati, fcabri. - 99. CENTELL,A «ilifa fol. cordatis, * - Habitus Diofcorez, Caules volubiles, villofi, te- -retes. . Folia cordata, alterna, petiolata, net- voía , undique pilo(a. Stipule 2, oblongz. Pedunculi axilares, uniflori, filiformes, pilo- E Mafcul. calyx 4- phyllus, sg - florus. " Stam. cedi ee umbras. t unilioss. Peta- d o " z lab s divbueyle. p»os [ rpentes . £olia alterna, lato- lanceolata, trinervia : bra, integerrima, acuta, petiolata, Spzle li- -meares, acuminata, —fbrer —€—À: pedun. culati 5 affinis Piuh. pb. cae f: 6. fed di. verfa, ru: PLANTJE AFRIC,RAR. CO "FLORE CAPENSIS.- TOLTIBR APPENDIX, Eee i '"MONAÀNDRÍA; Rutá ^— gríveoleni - i,Pxderota Lone fpi -Ernrà- —$ebya c - o- TRIANDR 00 gubiffera 1. Gladiolus a/aras MEET em Ckerbarboides! lxia plicatá — Deo fama 0 rite Schonus fparbaceus EL SALEIRANDHAeA — .— i, Leucadendr. piserstei- pie e d Scabioía, ride - mu lE. -PENTÀANDRIA. nIng D gpinofa E "Myofotis zrvemfs ^ Pafferina | zodvcandya E "Solanum 9ps/veraleztm. eapitote- em etbiopicum DECANDRIA; ' - : trilobatum Cot yledon paria. .: 5$ - — QChironia. ;a/minoides — | RA i 2... Schrebera capenftr 5. Mefembr. prid E ;.Pharnacium rotuidifelium o Wodiforum jr ; Er centauroides . | : - Hicbotoma. ad -.. .. alrernfoià — Áizoof . bipanicum —- HEXANDRIA. DMEANTAMEEAE: ur i. Amarylliscapenfs — — Anuni. does € Hi&manthus cZzris le vculoidei Ornithogalum. arabicutá Scila ^ maritima. —. Antberichm bfpde 3. Mlanthium eapezfe Erinus HEPTANDRIA, EFIFUIAM. 7. Septas . capenfis Bochotás afrituna "OCTANDRI A: TETRADYNAM lA geo birfatum. ... Heliophila Ber | Jom. VK EET d e Mr ut - eoronopifolia . -Cleome iret id MONADELPHIA, j. Hermannia zrifarica triphylla 10. Geranium a/ceoides coriandrifol., prolficum — lobatum incanum E grandiflrum Malva — éxyemfoho . .. DIADELPHIA, innata — Crotalaria perforata perfoliata 47 lexicaulis imdricaia friforà ceypud capenfís Lupinus z»regrifolius Dolichos capenfis Cytifus — poralodes - Pioralca nd lifiides ofrata — E pr Todigofer racemofa Ononis winguefola — 3 Xeranthei .feciofifim. After - [nula AFRIC. RAR. HASMENESM. ieracium capenfe| — Carlina coss . Bidens tenella P teronia campborata Chryíocoma appofitifolia Athanaíia capitata lewigata pube[cens ambigua —— Gnaphalium arboreum — di[colorum | ericoides : ferratum. Lo. A cylindricum. 2 epum 3 s fm cane[cens imbricatum Senecio [em populifolius polfolius ^ £axifolius. yeflexut eYinitus tenellus aromatied | xA PLANTJÉ AFRIC. RAR. —— rr. ... Cineraria. cmbalarifolià |. GYNANDRIA, un. linifohà | Orchis / &ernii otbonuites —— biflora zimeloides/— ^. — — tornütà Perdicium, Jemiftofe ularé TUMNEEST | Jfexuofg i .eylera — gnapbalodes (0 durmaünniá . Buphthalm,ézges[? ^ ^ Satyrium zapesfo - duruth Ds Ophrys - ' tatbolica E A mellus fychuites ! : tircumfexa TUE bte Vigeni — E Up -( E udi. fguarrofa | rs oes os L- vU 0 0 — Ferraria wadulata —— Cofrutieofü "MONOECIA, me |» Belldiafrüm 4. Centell ejas - — tamphorinum &labrata — üfferifcoides . Solandra éapen[is Calendula fruticofa - uu DIOECIA, Ar&totis fuperba Myrica Oed , «dili .— . . Clutia | gelgaero plantaginea. POLYGAMI [uem paleacea — Ánthofperm. ciliaré S antbemoides Ándropogon. muticu E ee qe : .— Ophioglolum undas : ES Hai; bi brineralas j Flori bpeuc in Anon: Ad V. p. 353. propofita addendas judico, quas ai - A id Herbario Oldenlandi i£? a4 Cap, b, — fpei édéc X mecum prae "e: s "Ii CFI. : MACELLUM - OLITORIUM, F | Qvo» PRJESIDE 2», D, CAR, ETHER: : - propofuit . Se PETRUS. JERLIN, Eod Sudermannus. - Wen "Üpjalie 1766. "Decembr. LI TN 3 VÀ S E LR à M: ELLUM. veteribus dicebatur Panic. :3 : iud, in quo omnia ciborum. genera venas — — lia proftabant , hominum nutrimento - fervitura, et Varro dicit; quod. Foruci Oi erat id, ubi vegetabilia cfculenta babebantur ve- nalia; ie nos per Macellum Olitorium ea intel- ligimus vegetabilia, qua ad hominum cibos, — nutrimentum et fuftentationem confümuntur. ——. Prius. quam Medici incipiebant diffin&e et — — accurate tractste fimplicia, Materia corum Me- dica maxime obícura erat; cum jMireria Efcu- — — lentorum non minus eít Becefluoria, debet et le - la pari folertia pertractari Soncivque E u- ne " D aoccomus n x MACELLUM OLITORIUM. 117 Plurium in. votis fuit, ut, poftquam Res -Herbaria eam obtinuiffet lucem, quam nunc poffidet, clara defcriptio Materie Efculentorum, quz e Regno do ea defumitur, traderctur, quo cenumeratas baberemus iítas Plantas, qux cotmmuniter ad vicum conducunt, et has prz- cipue, qua apud nos, in ejusmodi ulum, «et poffunt et debent plantari, .. . — Propterea in hoc fpecimine mihi propofui culinares fiftere plantas, ct in adpropriatas redi- gere Claffes; cum vero harum alic proprie ali-- mentares funt, alid tantum condimenta dici dc- bent, pofteriores in hac tra&atione omifi, ne di- verío fcopo infervituras miícerem, : Ex tot millibus Plantarum, quibus Creatori placuit globum terraqueum inftrüere , perpaucas tantum modo obíervavi hominis fuftentationi * tionem de Plantis Efculents Patria, at | E BRASSICA Napus, Wotbla nto c à 5 Be« cetero, icuibuy determinata . Numina ge- Nee et fpecifica adfcripi ; adjeei, qua parte or-. bi; Planta quzvis fponte creícit addidi duratio- nem, anmzua, biemmis wel perennis fit; brevi deinde indicavi, 44o0do communiter in. ufum recipitur, et demum cadem brevitate de ejus viriws ct s[« mentionem feci, demum Plantas meas, fe- — cundum earum partes, quibus in. culinis utuntur, in ordinem redegi, ut Raices) Caules, Folia et Fru- Gificationes , at alis reliqui, pari methodo nume- rofos illos plantarum enucleare fru&us , qui Ho- minibus , variis in locis, in alimentum cedunt, cum "ee Dur e actis inclu(os sancli icon ftudere debui. Editor nds, iE Ss pem acuitur aromatibus, m Carnes generat laxiores; Humores mitiores 5 : alvum apertam fervat. - - Flatulenta, facit infomniz; nocet. Hyftericis et "ir pserberis; 7- Cibus ant'quiffir mus ; Ron lo "quo m de- liciis, hinc Marzialis, Has tibi pase gau- dentia frigore Rapas, - em dariuyis in ccelo. Romulus effe folet,:. 2 x à -— * 2.BR ASSICA aleracen y NE Qa. fütrát,. európ Ta. bi iennis , Cicur. ditur. cocta et in juículis, pricedenti: darior "Viribus cum. przcedenti convenit, PE biennis, Gothlaudics,. ee MACELLUM OLITORIUM. 116 Editur ceca , prz-cedentibus fapidior, V ires prz- cedentium , fed magis aphrodifiaca creditur. 4. DAUCUS Cureta; Stotot,. europza, biennis, cicur et fpontanea. Varietas /wea frequens; alba fpontanea; zt rarior. : ; Editur co£ta cum pipere et butyro, cum ju- fculis carnium; Pifis; Pifcibus, , Commendatur - Hyftericis, Phthificis;- Cr pueris verminantibüs soticip:: E: E €: 1730. p. AES c gi PASTINACA fativa , qifffemad', europza, biennis, cicur. Editur ut przcedens, primo vere dulcior. Romano - Catholicis fub quadragefima fre- quenti(imus cibus, Nutrit magis quam Rapa dulciorque , mintis — fltulenta; Diuretica. 6. SCORZUNEIA hifpanica CUBE biennin Editur more (equentis, fepe cum embemma | acidule bumores purgat, fapida. —— .—— — 7. TRAGOPOGON pratenfe y Sep euro- z pz, biennis, fpontanea, . Editur vti AMpersgus, cujus. gtiam faporis, fcd magis amaricans. cNutrit ut. Afparagus y e Mandos fedi | eosque purgat. $. BETA vulgaris rice, Sistbeta, europei; jvi- | " -enhis, cicur. E Editur coca, fzpius aceto condita , ruber. | I3 cuc ma — s ps CES we BH4" UR 4*o*m - — ^ , p Hj zj 5 p ECT MACELLUM OLITORIUM. - -Fátua per fy pra parata acetariis aduumerstur - 9. /CAMPANULA Repuneulus , eur opea, biennis E "fubcicur.. - ditur dulciffima, tam cruda in accc tariis; quam co&a ut Aíparagus cum pipere: Appetitum roborat; Lac auget. | —— ; . 10. CARUM Carvi » lummiin, europza biennis, 2 fpontanea, . Editur in Anglia more Paflinacz: et. Daaci, nobis nondum ufitata. APIUM Petrefelipum radium, spe ; europza e aed cicur. Dos d Gr XI i » & E /SJIUM lg cde e peren- Edi cie. — — r more alparagi et in jusculis omnium ^ duicifima. | Nutrit egregieg bumores edulcorat ; Aphro-. x difiacs. — filerius radiem mabilitavit, fagitans — E. emuibus aunis e German | GelZuba, ent ad: —s8rcem Limen) Páz. rarus noftris in | Sia T—- ut Joh. Bauh. hift. 1. 27 A9 "TUPERQEM. ^ 1. BUNIUM. óibecafanum ; europa, biennis e cicur. .— Raitur cruda et cocta ; '"Caffaücum fapit; inco- "quitur carnium jufculis decartipate cum pipere. - da Svavifima;. Aphrodifiaca. — ME EE E ec erdt St. mit, €uro: MACELLUM OLITORIUM, i2: 'Editur co&a, decorticanda, calida cum butyro; Belgis ufi itatus,. noftratibus etiamnum rarior, Siccior, nutrit folide, corroborat alvum, 15, CYPERUS efeulentus , europe auítralis ct Africz, peregrina, - . Edkur frequenter in Africa, nofffatibus nó& innotuit. Dura, ficcior, dulcis xt et má- gnitudine Caftanez, 16, HELLIANTHUS eberofus , Gyestváctstàee 8 America borealis; tuberoía, cicur.- Eduntur tubera decorticata in jufculis. vel per fe cum pipere. Nutriunt. egregie ctiam laboriofos ixudabili ali- mento, 17. SOLANUM tuberofum , peruviana, tuberoía, |. hyeme manfveta, Edirur ab Americanis fub cineribus affata ; a no- bis vero co&a, et in jufculis, "Acidum fpontaneum domat ; copiofior generat infarétus .americanis, E kid viol cít; Tie Red a Sui- Pa utrisque, euberoh, peregrina. m Bites affa; et in taleis ficcata, pro pane vá In : .Siccior optime fapit et frequens illis eft, ; A CONVOLVULUS Aera: , india: occide enta- lis, tüberofa, peregrina. - E Editur affa fub. ' cineribus , coctione rübicunda. evádit ^. * | hp precedentis,. etjam. ergaftolorum. din idis, 'Tubera per. ume ab: omni | humido tudiofe ^ * : preiervade E ho MACELLUM OLITORIUM, 20, ARUM. Colecafaa et efculentum y. Africae et Ame- fice, peregrina, fera. Editur coca in duplici aqua vel affata. .. Cruda acerrima, corrofiva et lethalis, -Nurtrit egregie, fapidiffima omnium fertur, 21, LYCOPERDON Tuler , Futopaum, fubter- 5 reítre, indigenum, Editur cotum cum aromatibus; noftrum parvum c(t; fubterraneum inquiritur edo&is canibus et fuibus, Noftratibus non dum in ha Té ceptum. ' - Aphrodifiacum 'creditur veuEBid Ls CLASSIS Ir .CAULES. E ASPARAGUS. affcinalis Cyan, europa, perennis ,. fpontanea., ' tie Eóitur altilis, celeriter cari. c cum butyro, fale, - pipere, Albus mollis, fuccofus, egregie nutrit, Aphro- difiacus. Calculoüs noxius urimam. fcetidam reddit, - 2j. SMILAX- afere, orientalis. : fruticofa, man fvcta.- zo E. ?Edius in acetariis , frequens Conf tantinop« Belion, | dtin, .203* aru t ooxr. 24. TAMUS communis, eutopaa., peregrina , cicur. . . FKditur more Preccdemur. i Oriente. Bellon. | buo dim. 2035: E «x ARCTIUM Leppa , europza, biennis , indi- r "decorticatus feu crudus cum E: & pi- v peres feu codus ut A paragi. - An alibus — in ufü, nobis LA, — * y MACELLUM OLITORIUM. 3123 Diuretica mundificans ; urinam albam tingit, 26. CYNARA Cardunculus | Africae , peregrinus, fubcicur. ' Editur more Afparagi, forte veterum Carus culinaris, Tollit Hircum axillarum foetoremque oris , uri- ram foctidam reddit. - | 27. ERYNGIUM »aritimum 7 Shanna fraft, europzá, perennis, indigena. — — Editur more Afparagi, grato fapore, 28. CHENOPODIUM Bonus Henricut, europa, perennis indigena. - Editur decorticata, primo vere, inprimis ab Anglis. Fatua acuitur aromatibus; Eccoprotica. .29. SONCHUS afpinus, lapponica, annus, cicur,. Editur decorticatus, crudus, a. Lapponibus. Amaricans, gratus aquzc potatoribus. 39. ANGELICA fteueicns 2Ingelica , alpina, perennis, cicur. —— itur decorticata,, cruda. - Ir ima: : 31. EPILOBIUM PTUS pere ros ig pus a .- da ust more Afíparsgorum. | —— ... Nofiratibus nondum ufu Tecepti. — : dx HUMULUS Lupulus Sumle,. europze£, f« -rennis, indigena. Edusitys ficcati, coctis. nieto a Beg: Creduntur ——À ..43; PORTULACA scii - erbis 4 partium , annua, cicur. 14 — MACELLUM OLITORIUM. Eduntur. dabis cum :oleo, aceto, vel imbuti .. -&ceto vel in. jufculis. - Succofi adeo ut ex librz I, planta, vix. folidi . drachma I, — Depurant, fangvinem refrigerant, reftituunt ven- — 1 - triculum, [eie concretiones tartareas, — 34- BRASSICA oleracea: felenifia, S5ratàbL. bien- nis, cicur. Eduntur cum oleribus , fapidifimi faccofi, molliffimt. ; 3f. BRASSICA oleracea; Lotrytis £5 (sm abf , vir- ginica, biennis, cicür, - 'Eduntur cocti in oleribus vel pet fc cum bu- tyro ét aromatibus. — - 26. BRASSICA oleracea:: gongylodes , biennis, ci- cur. Editur moré Brasfüce -Napo- Bruce decorticata, xa : SspsPot Brafen: dulciorque, | DISCI di "CYN ARA sStolymus , E TUR , africana, -—. perennis, fubcicur, * Flos nondum cfforefcens cum calicibus ex em- deu . bemm: ate acidulo. E T. ati "30 Novitium, 1 curopzts. $8. Dt qii acaulis , europad perénnis , mans ; veta e Editur uti prxcedens; minus faftata. 39. ONOPORDON deanpliar europaa, bien- . fis, indig: z: Edi potet. difcus more vem : Boem. .. 8o. qa de. 6 "x MACELLUM OLITORIUM, t2j 49: HELIANTHUS evuu: Ciolo(otuma, ameri- Cana, annua, cicur, - 2 Rdiser ut Apsiie daos, fed ficcior, inufitata, ! D FECL 41. FUNGÍ varii Agaicis o, etc. (elei in- F CAMEUA | Eduntur codi cum pipere: et bury TO, E. Anceps cibus caute feligendus eft; alimentum. vix laudabile icu nokrstibus ne- gledi (impius. — . "E No witittm : Lopidet fungiferi i in s. alquamin s « opevti, [ubinde aqua tepida. irrigati, intra ; fungos, toto anno, ferentes, — CLASSIS IIL FOLIA OLERA, "du 41. BRASSICA —Á n biennis, éuros eso cieur,. n dd Vi&um tenuem per fe fabidinifttat « et RES | Ícentem; inflat, : -—2 4 SPD frigide punitus Rauced i dem - (üccürrit. AT mS Gutitt 2 contes | At : ii6 MACELLUM OLITORIUM. d: more Brafficz , absque jufculo; j; rarior ' apud nos ir ufu, E . Alvum apertam fervat, fatua aromatibus acuitur, Martialis: 4 /« epiant fatus fabro: um prandia Beta, e quam [epe petit vina. piperque coquus, 44. SPINACIA elracea, Cypinat, tatárics, annu, cicur. Editur co&ta cum butyro et in jufculis frequens. Alvum apertam fervat loce Bliti veterum fecu- * — lis barbaris introducta, Romano - Cubolicis tempore iadragelime ufitati AF ATRIPLEX bortenfs, Sito, tatarica, annüa, cicur. Editur cum Braffica- vel in- jafeuli frequens, L. . Cenvenit cum. PEN DN. barbaris ins ^ troduca. | | - A. RUMEX Heeiofa máxima, | Ova € [3 ale | . pina, perennis, cicur, 3 itur in juüfculis vel embemmiate acido, ; vp, lapponibus cum la&e frequens. 47. RUMEX fcutatus , SRomerft Gira, cups perennis, cicur, : Convenit cum mMecantiy fed rarior. eb » folia parva, 48. SCANDIX Corefolum, Sitios, europa, i — mceftris, cicur, . Editur in jufculis et. placentis , dulcis. E . Sanguinem refolvit et mundificat; obflru&iones tollit; lac auget. 9. E odorata, Cópatiff Sorfivet, E norve- . ica, perennis, cicur. : d Editur cum oleribus vetnis, frequens oft ratil MACELLUM OLITORIUM, 327 Convenit fapore et viribus cum. precedenti, 5o. CNICUS oleraceu: , europaga, perennis, indi- gera. Editur loco braffice a Ruthenis. jr. HYPOCHOERIS »aculata; Set europei, perennis, indigena, ' Editur more Braflic: interdum a Smolandis. ji. PRIMULA eris, f£ylágga,. curopaa, peren- mnis, indigena. - .Edi poteft more precedentium, noftris. non recepta. | 32 SINAPIS ar venfisy dif G'enap, europza, ani« mua, indigena, Editur urgente annonz caritate loco przce- dentium. $4. MALV A votundifolia, Sattoft, europza, an- nua, indigena, Edebatur a veteribus, Pythagora folium Jerllar fed eviluit" hodie, Alvum apertam. iervabat veteribus cad CHEM COMDUS- .- .. cna S ANCHUSA offcinalis,, £yytumga : perennis , indigena. : * Lm Eduntur tolia primo vere, in oleribus iplandist, : Vilior eft. p RRANUNCULUS Ficaria euro e .fi$, "dndigena, - uu t Edantur foiia in oleribus vei ip andi, . Minus. Jaudabilis vibus, co 55 Elo a 2d ered« m E URTICA dioica , p eüropen, perennis, m igena. - : Edowcur tolia tenera Fanta. A an ere. in. ale RS. Apud nos frequenti 128 MACELLUM OLPtORIUM. Diuretica, mundificans, victum tenuem fubmis / niftrans, 5i BORAGO offcimalis , Ctoffer bnt , Curo- — 7 pza, annua, cicur, Edebatur Buglosfum veterum quon MUS nuhc eviluit, Credcbatur latificare cor, fed perperam. $9. PHYTOLACCA americána , virginica, pér- ennis, fubcicur. Edirur tenella primo verc a Virpinicis, - Adultior venenata eft, tefte D. Kalm!ó: eme . AMARANTHI plerique; afiz, annuz, cicu- Eduntur. cx án eieuti ab Indis , te | ACETARIA. | D r. . LACTUCA fativa,. Sadtuf, curópes, a anna, cicur. "Editur crüdi cür oleo; aceto, fale, et [zpe vitello ovi frequentiffima. Refiigerans zílate, obítructiones tollit £erbá — fapientum veterum Galeno. EE" "Venerem minuit sorzuorgm cibus Eubolo: Co- "e — mico; hinc eviluit; 7 Carato vero ea Augufto a. Mufa, suBoritaten recuperabat; | Somnum provocat gra£ja nobilium requies Lathucà. E. ciberum. Virg. Edebatur itaque omni vefpera fub Auguíto; quad : de Íe ipfo fatetur Galenus. : Appetitüm facit; hinc füb Domitiano in inis : .tio prandii affumebatur, unde Martialis: — ye que cenas Jolebat Eatfucó avériph » dic cud LE sfiras — sila ss JS x MACELLUM OLITORIUM. r9 62. VALERIANA: Lotufa y. -SBintet s Rapunts : europza, annua; indigena. Eduntuür folia primo vei de&tas nuper ufu. 1e- £- . cepta noflratibus. — T Humores acres. cgnigity uti Latuca, v $t .CICHORIUM. Eydisia, curopsa, iint vA 3 ONTODON Tahd xdi AM ; Pifenlit euros —ps&a, perennis, indigena. Wntür folia erumpentia e teriás adhuc uu zanigne diureticum & 3Unp Qupd TER Variefas Iafeiatn s f | 1, fre Editur utrumque in acétatiis & c eril fimo i in ufu MACELLUM OLITORIUM, sgkbnunss; fed duriufcula. 79. LEPIDIUM Nofturtium , $tafe , curopza z ^ — annua, cicur. Editur mixta La&uca, vel foliis nuper erum- pentibus. 71. SISYMBRIUM Nofarzium aquaticum y. aiit. E $tafe, europza, biennis, cicur. — 4 Editur in acetariis praecipue per Germaniam, » fed acrior. | ! Antifcorbutica prazftantiffima, - 72. COCHLEARIA officinalis , europza ; annua, Tuc - Editur in aeetariis,. [CS acris, iret valetu- : deem, cache&icis egregia, ies 7i APIUM graveolens, (Celleric) europaza biea- : Mn curs nis cicur. cám - Editur radix , cum ftipitibus albis. in » cella fer vata, a gulz dois. Subtetra, fed cultura edulcorata. Noxia nervinis morbis laborantibus, veteribus in epulis feralibus, - entiss-cicii- e c es "Ene cum Lactuca inflar condim acris, "ES POTERIUM Janguifa » timipua , perennis Swibur.-— . Eduntur folia mixta reliquis ad acuendum fa-- Ts porem. qualem etjam vino infufa Pn Seco COLAEEDSUIES S co É .OPROLUM majus y Sung. «a a, annua, cicur, - | MACELLUM OLITORIUM, 12r Eduntur flores. mixti. Lactuca, pro fapore & colore grato; Subacris, antifcorbutica, 77. CAPPARIS fpizof , Gaytié, europza, fruti- cofa maníveta; Flores aceto conditi pro acetariis fübftituuntr; Hypochondriacis, Spleniticis "Paralyticis com- mendati. e xu i v Cea CFIII. x Mais MIN etre Con RS X igi es SOEIH, MELOE- s VESICATORIUS, QurEM, PRESIDE p D. Car. LINNAEO,. um énxius bererem, quodzam ar; [tona Morborum 1 | CU diy z" Haud equi de differ, hocce argumentum, welt dla, qué ad — feientiam Medicam | [petlant, 4deo abundanter , magna. vum virorum opera, multis voluminibus, jam diu il — lufiratum. | effe, ut ne tempus quidem as vires ad e —— Prrgenda aque. reeenfnda. [ufieerent que mui Teris traühationis an[am mobis preberent curta. A Hoe lotir T6 PE ci probibet. | Itaque, quam feri poteft, vdd oec nem meam incu re fiere anmus. du : MELOé VESICATORIUS. — 133 — fpes fore, ut. rei aliquid movi addam, vel dignitatem zhus proprio marte augeum, [ed ut [ententie oppugna- toribus argumentis. -: Mirum Mire pertinens | adferam, 2 t : Prefens. scunque opella, in » tria Capita commode dividi potefl , 2 Bera. primo Ei m 2:0 ut preparatas, 3:0 quem e[fettum €& m Per pau- € "onferabn - Cap. d DIAGNOSIS. - Qeteride in foro medico, q quarum ufi ris atque communis cit, ejusdem. femper, per "Europam, fpeciei ac nominis funt. Cantbarides | - funt zwfe&a coleoptrata ,, Antennis filiformibus , fimul- - moniliformibus ; Thorace fubrotundo; Capite gib- bo, infexo, Elytris ffexilibus, Corpore viridi-fericéo. | Infe&tis, hocce feculo, in ordinem fyftematicum . .. reda&tis, atque Colcoptratis - ab alis diftin&tis, E imprimis in his obíervabantur Ejyra effe flexilia ; inftar pelli » cum tamen Elytra aliorum. plerum- . que esfent i ex lexione deagilisy. quam. ob . eunct men Cantharidum T Piocbint E ad ; flea, dum. in €o res. vertebatur , ut infc& ta Meu Á . MELOé VESICATORIUS. "Priori generi nomen Cantharidis retinere con- cilio eft, quoniam plures comprehendebat fpe- cies, & minori immutatione indigebat; pofterius — vero conjunctum cum genere alio, antea ftabili- to, Mese cít dictum , quod nomen a Paracelfo fum- tum bic quoque recipere heceffum habebant. Hanc ob cauffam Canthsrides noftra ad id genus nen -— pertinent, quod a Zoologis- nominatur Cantharis, fed Meloe. : : Geuus Meloés lequentibus Chara&teribus dcfinitur, 4ntenue. moniliforraes, articulo ultimo ovato. — Therax (üubrotundus. : " re. mo lia. f. füexilia. — : Mndiei; diftin-- : E. bent, 3 neceffum- duco, divi. — Meloés. ghitrritis. qui. m o Ebtr i irroaia ida fübiacentiUbs iis) 2:6 2 ci quibus funt E/ytra longitudine abdominis - cum fubjacentibus alis: ad has pertinent Cantha- rides noftre officinarum.; ad illas vero Scarabzus - Majalis feu. Scarabaus Un&uofus,. yel gus ca. ràbzus, in Pharmacopoliis olim dié& j fus hodie apud Medicos. nit, forfitan eam ob cauffam, qu e ra cjus vis & efficacia ignote: fuerit ; 1 haud | facile perfpicere potuerunt quamdiu eum, vincu- - lis. propinquitatis, Cantharidibus. noftris conjuns — 8um. effc, nefciebant, Species, que. Spend Jobs effe&tu ad quem a Medicis ufurpantur, funt varia: €et Medici hucusque una folummodo fpecie. tetam Europam fint ufi, quam huic loco fu ciendam eíle neceffum dnbie vut Medic MELO& VESICATORIUS. xg macopoliis carens, ES fi forte facilius obtine- ri queunt, infervire poflit, 1:mo, MELÓOE veficatorius alatus viridiffzmus nitens , antennis nigris. Syfl. nat. Lp. 419. Faun. fvec. 2H. 827. Sultz, in[. f. 7. f. gy. bona. P -— Cantharis officinarum J£. eam. 1:84. Raj. imf. vet. Mouff. inf. 144. Adr. inf. 274. Soft. Anf t2. Cantharis ceruleo-vitidis thorace EH CU- lo, Mat. Med. 3. p. 318. HI LII Habitat im Europa. . RM Hx Cantharides 'Oibciler bx funt, quas Pharmacopaci plerumque a Belgis. emi : hi ab aliis regionibus adfportant.' Lazgiz: Oper. med. I. p. 430. dicit, eas per Germaniam coligi & deinde tranportari im Hollamdiam €$ Hi[fpauiam. | — Olim ex Hifpania eas folummodo fumfimus, unde quoque, quz, nollris temporibus, in Offi-- cinis reíervantur, dicuntur Mufca Hifpaniz y Span- - fta fiugor ; íed abunde fatis occurrunt per totam. Europam » in locis, dies refpe&u ad Sveciam à em , Ípeet * 355. gr. in Hifpania ^ Quid, quod, D. reperit, ubi fafte foliis Ligwfri vlari, rina veri, Loniere L2 Lonicer ip | o répcriamur: Faro autem T ramis fruticum commoran- rur, fed tum Iferiores terra latebras fe con- n ria ofi fuficientem a ea- t am. ferat, non neceffum erit, ex aliis ni us eas accerífere, & fi non fufficeret, in cis.plantari & multiplicari poffent. Pet- Metamorphofi brevi tempore & vix ultra. Kem Junii vigent, fed. fenfim pereunt X eva- . . mefcunt, unde & Audores, qui viderunt eas cc- Y cáfionem vero huic opinioni vel i, plz dederunt leriter praíentes, magna cum multitudine, in at- buftis fe ültere, crediderunt hac infe&a cffe mi- Tatoria, originem e terris auítralibus: deducentia, c fumma deinde celeritate ad feprtentrionem ad- volantia, Iníe&um effe. inquiunt nonnulli, 2454 4fiio» tempere turmatim accedit , (8 vix mora trium vel HAEHOY. vind "gud m 405 Fia iterum abit, ACC. | Et alibi: Tamerf we fit, ut bir noftris dn regio- etam. r2 coire videantur y. Ova tamen now. qonunt , j excludunt y: qui videantur , fed emmes ejusdem — magnitudinis ». qua adultiores gaudent, E Hoc autem ab indole hujus. infecti lor | eft, quod ? "amnis T | in qua edem Todi et, illico tc ac ne vix quidem, € loca Te: movet facile nullam opem. fuga quarens, capi poflit: C d: Cantharides, qux , breviffimo tempore, poft per. MEA, Metamorphofi vigent & brevi quafi fi u lari cum Jugo | MELOé VESICATORIUS, $7 eum, viridi-fericeum. 'stez»e corpore paulo bre« viores, filiformes, nigra, articulis undecim fub- clavatis, Cepur infexum, fübpubefcens , pun&is excavatis adíperfum, O: labio emarginato: Man- dibulz duz, nigrz, vix labio lon mee. Palpi .quatyor, quorum duo majores viridifericei; duo breviores nigri, Tborax pubefcens, linea longitu- dinali concava, lateribus fuperficie inzquali. E- lytra longitudine abdominis, collis duabus longi- tudinalibus obfoletis, fuperficie pun&tis Yi con- fpicuis concavis. undique. tc&a, margine. : omen 1 inus pubeicens. - Pedum ungves nigi icu E: arvas vel Pupas non vidimus, "- 2:00 MELOE Stbefferi, facie & colore ad : pr&cedentem accedit, ita tamen, ut diftingvae tur magnitudine triplo minore, fed imprimis an-* tennis adeo fingularibus, ut a reliquis. omiies os: & paucis vix defcribi poffit. — ee tio, MELÓORE Aimaculatus alatus niger, co« u duabus nigris pofticis. Tr tur E & nul um cum antecedente. "Nete N qua 1 i x: 08 MELOé VESICATORIUS,- - Hoc. CX RER non folum in toto Qriente;: fed etjam. in China & finitimis regnis reperitur, — Diofcorides Lib, s. cap. $4- de fuis Cantbaridibus dicit, potentiffmas eje variegatas luteis lineis, quas in pennis, ( Elytris) transverías. babent , promiffogue cor- pore croffo 6 prepingvi. — Plinius Lib, XXXIX, cap, 4. lisdem verbis fere utitur: porewtiffone inter omnes varia luteis lineis, qua- fi pennas tzransverías. babent, multum. pingues. Imperatus, qui primus defcriptionem hujus fpecici reliquit, hunc Meloén Cichorü veram Canptbaridem | Diofcoridis & veterum ftatuit; quod ficile largimur, quum hoc variis argumentis, fa- cile (EIU io Ex deícriptione Haf- | a p bx S COIUD tateoriene vul Ee EE. emi | | fo arguimur. - Alias ipie ut minus iue z 2 Tie & ufui Medico. infufficientes puiteseo, c - Cap. 1. PRAEPARAT IO. | . Ex datis fequitur, duas imprimis fpecies Q tha: ridum, Meloén veficatorium fcilicet && Me. berii pro uíu medico. receptas effe, qua in Europa frequentiffimus officinis Eu MELOé VESICATORIUS. Hs fufficiat; pottezióe vero ieu Meloé Cichorii, Can- E tharis veterum & Diofcoridis relinquatur genti- bus orientalibus, apud. quas vulgatifima, Cantharides ab antiquiffimis retro zevis Medi- - cis pro ufu veficatorio innotuiffe, dubium effe ne- quit, cum ipfe Hippocrates eas ufurpaverit; adeo- que quod uíus earum originem fuam apud Ara- bes habuerit, uti Baglivius contendit, per alienum: nobis. videtur, — SECHS ;* Modus Cantharides colligendi perfacili. fi enim linteum. fuper. terram explicetur fu bore, ubi reperiantur, & baculo leviter ramos. m curamus, omnes decidunt fupra linteum & facile - colli zuntur, Sic le&z citiffime exficcen:ur in tu-- mo vel in olla fupra ignem, ut mox pereant, vel ctiam, prout Diofcorides tradit , quod facile, vafe mon. iato condantur € raro mundoque linteo; ebligato ore. uu deor[um comer, fufpendantur fuper aceti feruentis, — quam acerrimi, balitum, donec afin exanimentur , iU flea linteo. transfixé reponantur. Perinde vero cit, Sr me scout. & fccentur fumo, leu. vis alia. c Medico: Wed. ee E effe. ducin V -cum omnes earum partcs eadem. gaudent "o adeo-- € que E: : 2 y ane X BL apud noilrates i m dcr i tria occurrunt, - imo Pulvis, circa quem Stereo quod, qui cas in pulverem redigit. fedulo caveat, ne pulvis i in fauces evolet & excitet faucium inflam- mationes aut Hamoptyfin: quod neque pulverem nudis manibus vel digitis nimis verlet, quia .pul- vis. facile inhzret virorum & velicas. Es- ^t p E. e Cantharidum fequenti modo pre- OPE mund Caria o 55 guiteem Drach. duas, Sene eee agREY treni femis.- VTRDARSIA vos m — Spirit. Fino[. tenuior, Libram enis. eris - Digere &$ cola per chartam. BU BARTHOLINI Th, formula. — . Kec. Puhveris Cantbarid, Scrup. unum. 2e .—Fimb Rbemsm, Uncias quatuor, M. fent per aliquot dies, fltrentur per. bibulam. Di : dofis cochlear 1. in vini Cochlear, 7, pro vehiculo. —— SDN xdenem. i fecundum. Phat | M. f. Empl. extendenilum dne a FART «d quiam [i Eins a latiradinem. : j : Quod fi vero iu votis fit, ut hocce cuis d : firum fortius operetur, aliquid pulveris. carin - dum fpecie Emplaftri Veiis infpe ungimus, üt . promtius. ex- ierat; quamvis plurimi. ftatuant vim. Cantharidum- ab acidis potius infringi, quam augeri, Ceterum; qui ruri degunt, poffunt pulverem Cantharidum mifcere cum mioa aut n E. panis acidi. & Toms mr iid €— e : partes. teneriores; 1:mo Nuzbz ícu 4 v aures. 3:tio- Brachii mufculo o Cr&ra quatuor. digitos fuj MELO& VESICATORIUS. S lum. g:to Caput, dips capillis. MODUS app candi bic efl: y, Abluitur locus aceto. poftquam crines, fi adfunt, fcalpello ablati funt. 2. Appli- catur Emplaftrum Veficatorium vel pulvis Can- tharidum cum fermento panis in. formam Empla- ftri redacto, 3. Munitur Emplaftro glutinante , fpleniis & fafcia, 4 quando, poft decem circiter horas, vefica fero turgida confpicitur, CI rurgus | forcipe illam fauciet ut ferofus h xe Quisit-t folis: — ad manus funt el alia desretut Cups prem 7. Si fcopus Medicis es "ut ulcerata pars diutius aperta fervetur, aliquan- — tum pulvers Cantbaridum ulceri infpergunt; - —— unde fluxus íeri diutius continuatur. 8, Si vero ulcus inde malignam induat naturam, Melle. Ro- | Tiro llwmdun: ; RTL REDIE ETIC quot repurgatet,. jn qt |. in pertectam ibidpint M / io rem ex his retiGute fatu dif; na yé | VESICATORIUS. 4 . Qua ratione hx acres Cántharidum: patticu- joe vim. fuam exícrant, unde tantam obtinuerunt famam, zque nobis eít ignotum, ac, cur fuc- cus Euphorbiz, codem modo ac ez, puítulas operetur: Interea, per quotidianam infallibilemque experientiam certiffimi fumus, Cantharidum vim effe. veficatoriam , easque, haud aliter ac fubti- liffias, novaculas, corporis folidas partes diffe- —— care, &bras rodere, & vaía Lymphbatica pertere- brare, adeoque ubicunque aditus datur inilamma- tiones excitare; qvare etiam unum hoc Medica- mentum inter heroica & violenta reponendum, nec finc furiis « cautione interne propinandum eft. ridum- duplex eít, internus & 14 —- INTERNUS ZEE dpud veteres magis re- Ceeptus fait, arecentioribus Medicis plerumqve re- , ficitur, quoniam fidem nunquam habere potuer Tnedicamento ejusdem indolis, ut. omnes partes, . quas attingit, diffecct, practer quod a paucis ES Hydrope defperata eec oue um dum haud aliter ac interna Paracentefis, vafa Lym-- phatica diffolvunt & apertam viam fero per alvum . veficamve reddunt; quare etiam ab tom. j. p. $41, inter fpecifica- .merantur,- pra 'ler wu pellenda urina feu aqua Hydi um X ob- fervationibus autem Lifferi evidenter conftat, ejus- .— modi corrofiva potius palliativa dicenda, quam ..vera & genuina medicamenta; quamobrem et . gri, quibus Effentiam. Cantharidum propinavit, . Àmitio quidem ab his malis zque ac paracentcefi | externa nonnihil levati fuere; brevi tamen es inevitabili fato occubuerunt, Dum int Intur, omnibus obfervationib: | itat | €i imprimis aggredi vias urinarias, qvare etjai EOLION CANNA NUN EOM Ie n RT e aO 3 UM dee SU NINE NOD E NUIT ENT EE EAD AFER TIME MELOcé VESICATORIUS, 143 inter primaria habitz funt Zigretiéa, camque ob auffam, a vetcribus in Jfcburia fcu omnimoda uri- nz fübpreffione, tanquam duro cuneo in duro . ligno adhibitz fuerunt; cum aliis diureticis, in Gonorrhecis, ad expurgandum virus fiphiliticum fpc infignem effe&um preftantes. — — — . Medicamenta, quz excitant & urgent fangvi- nem ad renes, plerumque ctiam genitalia, per vafa Emulgentia petunt, qvac originem fuam pro- ET renes habént; quare etiam Cantharides pro va- ido Apbrodifiacea veteribus habita fünt: fed ob no- xam quam adferunt, unanimiter hodie apud fapi- *entiores Medicos in hunc plane ufum exulant, - Medicinz ftudiofus Upfalienfis Holmiam acce- dens a viró quodam, Holmiz habitante, rogatus. fuit, ut Electuarium gultaret. fibi przcfcriptum tanquam egregium Aphrodifiacum, cujus dofis magnitudinem zquaret glandis; hic neícius ifti Ele&uario ineffe Cantharides, duplam affumfit ."dofin. Extemplo profe&tus Upfaliam, in itiae- 3€, fine omni tentigine libidinofa, horrenda ftran- - obtirmuiffet . la&iscalentis, et dein t .. dicis Althzz baudillet , facile de co a&um fuiffet. — — Debitam. circumfpectionem, circa i 144 E L 0é VESICATORI US. niá prius veficatorium , ex Cantharidibus cons fe&tum , applicetur, quod confumat putrida, ut ulcus purum obtineatur , undc facilius dein fanatur. Revulfionis loco infervit, ut rubefaciens G& demum exulcerans, Duz namque regula iu Me: dicina obtinent, quat maximi funt momenti, nem- pe 1. Doler. dolorem trabit; 2, Due evacuationes. fisaul ftare nequeunt... Duplici hinc fcopo Cantharides ap-- plicantur , quod fcilicet irritetit, quoque evacuent. Quamobrem hz utus freqüentiffimi funt, nimirum, cum materia Zfrzbritica eft retrograda ad vifcera no- biliora, ut ad Caput, '"Thoracem & Abdomen, quare etiam tunc pedibus funt applicandz , ut mas teria morbifica trahatur ad paite f - | lam abíolvit ve MELO? VESICATORIUS, E tum , vcl copiofius fi fi adfitj evacuetur. 1n Zerie - frequenter adhibetur ad locum a. Capite remotif- mum. applicandum , ur trabat impetum fangvinis ad partcs a cerebro remotilimas, | [n .Pbrenitide ve- ro pra ftat illud capiti rafo- imponere, féd. circum fpec&ti Medici hic, fi unquam alias, caute agunt; cum obfervarint veficatoria copiofioria febrem fae» pulchre KcER - $92. $. H. in ODUr morbis ve n —. catoria omninoexulate debent; ^7 — Qui grauiter uulnerati Capite: fuerünt , cuim Nc: [72 uem. fenfum aliisque gravibus left cerebri fympto- matibus, dum illis applicabantur. veficantia mannulli pau- lo pof? uebementiffimis comvülfionibus corripiebantur, .. Alli fudoribus frigidis ,, quibus fuperveniebat mors y paucis im» yjellis pmi aut diebus , labsrabant ; alii fequenti. notfe ebántur. . Qui [ue venerea femel. labararunt ; ab ade - icant on mr) anii im. | ribus poni ra tentis irtenibus ee agitatio & impetus, In t ^ » ic^ in e * Eni | sog d roa mim mii B ria Parii i iü x45 — MELOE VESICATORIUS. anodo: rfevellendi animum. Hujus generis funt , Dolor ifici Chronici: in Capitis affeCtibus prxcipue -Hemicranicis ,— Ophbtbalmicis &$' Odontalgicis & tandem dn rtbriticis infultibus recentibus, praécipue quan- de congeftio eft ferofo-acris; magis autem fangvi- ncis congeftionibus Phlebotomiz feu evacuationes finceri fangvinis utiliores funt, | Profunt etiam adverfus Ligpitudinem, przcipue illam, quam humidam vocant; adverfus Lerbargum &'fi inexpuguabilis dormiendi neceffitas homi- xem urget. Veficatoria nonjoperantur in partibus mortuis, ^ fed eo Pede s aser vivas; unde feparatio parte per. illa facile obtinetur. c féimulos ,' certe. principem obtinere locam es ac omibus: affectibus ante memoratis Faur hari Mechanici uno omnes ore fatentur, mobrem plurimi morbi , vix ac ne vix quidem C nift adhibeantur veficantia: in aliis con- tra in pejus abeunt, fi imprudenter ufurpantur. Verbo. Conducunt ve(icantia arem 1, Pulfu ubi debilis obf»rvatur, m - 2. Expetforationem P leuriticorum promovent, - :3. Exantbematum eruptionem augent. p cS 43 a. 4. artbriticis, ubi materia eft rada, con niunt. 3. In. Rbeumatismo , Catarrbo , Gravedine TM 0- " dontalgia, Otalgia, febribus focerinitten tbi & | .- exacerbantibus profunt, - ES - In Amblyopia » Suffufone, Lippitudine, Orhralui 7. ln Tu; cum fputo craffo copiofo, Ax In Atpoplexia & morbis Soporofis, mate ex repulfa: Ícabie, * MELO? VESÍCATORIUS. ij to. In Convulüonibus fine febre & in Epilepfia ju- . vant, Nocent vero inprimis. fequentibus, p», Pletborécis , juvenibus. calidis; LE. acris calida Macilentis. 4 — — - 2, Aiphiliticis & tis; qui ántea Sipbilitide Koddius (8, Febribus árdentibus feu Phlogitticis-8C Phrehi 4. Gravidis, Calculofis, Merftruantibus. $. Evacnatoriss morbis. ; , - : M eot i s " A A ; Lr e EETEI e 8 , * IlEI i " K a CIX, — : - i dii MR SCRIP e A SE uos E reed EE MMPCRISCHe Rr eg mri »- 3 s ME Qe: * - * ct uow deu xir "3 Sous cutie WR come " deb s dii ar. Xa xd " 4 ) . k " cie QvAM, PRAESIDE ue Z -— D. D, Caxn. LiNN x0, uIieccuusc su ropofuit. "Upfalie x761. Februar, 18. — Again d t d acumen MET UEE EUR me erum, quarum mortalibus ufüm conceffit- DEus, ptzítantiffima eft agwz, Lizc ba- : *"* fis eft omnium, qui per vaía ipforum £fiu- unt, humorum ; & ex aqua fit nulla nutritio. Porus, arte fa&i, nulli, fit five vinum, five ce- revifia, zque falutares funt ac aqua; illi enim aci- dum generant fpontaneum, tartarum deponunt ; & plurimas, ratione habita przparationis, atari, aliarumque qualitatum, producunt calamitates. Hinc aqua faluberrima femper habita eít potio; ^ Jiquor enim eft oculis & palato gratus, non qui E uid fpiritu zx uir Edecit Wero : rtaro Podagram, Nepbritim, Hydropem & in- iumeras przecocis fati cioffur iof cdidit fan- — gri- T DIJTA ACIDULARIS. —í4$ gvini, quique invitis non obtruditur more palati- ne ingurgitandus, fed fitientium placito forbillan- dus, Kzmpf. exot. 738. Hinc quoque aqua po- toribus communiter dentes funt purifhmi, fanitatis fignum przftantiffimz. Me DER Aqua fanigvinem maxime diluit: bumores mi- tigat: fundamentum quam fzpiffime jacit fanitati; unde quoque tot valetudinarii , aqua iola pro potu ufi; vel unum alterumve hujus modiolum jejuni cxhaurientes, fanitatem recuperarunt, —— ^ - Verum aqua übique fui fimilis non eft: inf- - citur qualitatibus terrarum, falium, mineralium , per qua colatur. Limpidiffima e fontibus fcatet;- hac fontana vel pura eit, vel tin&a: puris adnue - - 1f9 '»LETA ACIDULARIS. à S Cbemicis tradita funr expertimenta, quas illis, quo- rum eft hac de reagere, relinguantur.— — .— * j DLETA ACIDULARIS, "e. ? Aquaacidularis, ut aqua confiderata, falia in corporc folvit, eaque foluta per. vias urinarias ex-* pellit, Hinc haud parum nobis feptentrionalibus. prodeft, qui longa hieme carnibus. tuftentari co- imur, quz nec facile fine fale confervantur, neque. apiunt. Hoc fal culinare maffam vitiat fangvinis,. corrodit fibras. minimaque vaía, & viam pandit. Scorbuto, Cachexiz , Hydropi &c. ' Ad hofce de-. bellandos morbos, ut interne corpus fatis diluatur,. multum aquz requiritur, quz ipía non adeo faci-. lis expellitur, nifi pellens quoddam acccfferit ;. &. hoc ipfum in aqua mineralis volatili latet, quod. agit in nervos, cosque sd motum excitat; quo ac- cedit quoque vis ipfa dlisacida lubigendi, qua a fibris laxis facillime generantur, & folida corrcborandi, ipfisque tonum reddendi, ne vifcidum facile rena- fcatur, quod oritur ex fibra debili, ^ Ex hifce omnibus fequitur, ipfam Diztam ita inftitui debere, ut ne repugnet medicamento , undum VI - M eed t9 ufam aquarum mineral pus, pri | * - xantur , ut aquam expelle Ifi DUETA ACIDULARIS.- fi plavium frigidumve tunc temporis coelum: in- ciderit, ad focum incenfum corpus üccandum; zdes calefaciendz funt; immo, eo quoque in cafu inttru&us fit hofpes acidularum aptis veftibus. Evi- tetur frieu: vefper tinum & motus ad paludes aquas- que ftagnantes, qui: nocivos femper exhalant va- pores, Et quamvis ztate multa prove&is, eque ac maximc enervatis, in le&o liceat aquam potare, cotpori tamen, fereno coelo per apricum fpatian- do, longe majus aquam eliminandi robur adquiri« tur; nifi acftus medio die ita increverit, ut corpus debilitet, quo in cafu quaerenda eft umbra, maxi- me inter Pinera noftra ficcantia, .— Metus, fub ipfa aqua mineralis exhauftione in« ftitutus, prz. primis illa etiamnum in corpore ma- nente (quod facile perfpicitur ex urina potus aquo- fa; aqua enim eflüuxs, colorem citrinum recipit - urina), íumme neccífarius eft, ne, diu in corp morando aqua, fibras fua copia emolliat atque dc- bilite.. Quum fibrz moventur & mufculi agunt, humores quoque fortius aguntur & promtiores fi-^ unt excretiones; ergo quiete vel otio tempus án- temeridianum confumere minime convenit, Opti- mus fit motus per embulationem , cujus ta deratio eft adhibenda, ne corpus ea ni vetur. Salo» aliquanto eft fo e-iig-£4* ey meridianas differimus, quum a- BUT qui morbis nervorum ob- es qe e Tel DLETA ACIDULARIS. r3 fabitamaccelerent. Augeri an poteft motüs quadantenus paullo ante cibandi tempus, non vero mox poft cibum captum. — Coeli tempeftate frigie da etiam fortior admittitur. Motum ante affü- endam aquam fifticare utile non eft, quum cor- pus, hinc calidum factum, frigidam ingeíftam per fudorem exterminet. Quz vero poftea inítituitur motio, fieri non debet'ad fudorem. (hic enim diu- relin impedit ); 5 quum duz excretiones una. fieri difücile queant. Motus corpus calefacit, ne co- pia aquz fuo illi frigore noceat, Motus aquam. per. totum corpus. diftribuit, ne. propria mole parte: gravet. inferiores, Matus levat fecretiones , ut. vp le e corpore expellatur, & ille idem motus efficit, ut aqua minima vafa melius intret, eaque obftru- SOMNUS, Cibum digeftum , & per vias chyli in maffam fangvinis inductum, ut & poítea motu prepara- tum, Swwzus in ufum corporis convertit; fine e- nim fomno vix piis Ginumitios ut in mcdio. telin-. confedhi pucr dpi rie ss ri Av uer ua ciens fomnus, Somnus, Vl horas durans, omni zvo eacdioént habirus eft. Somnus, nimis par- macerát: RT ut: & nimio. ve 5 is non di: dy ctum [epa : quoque. minus. proficuus heic eft i diu- Xtra&us, quum fcopus -fit fibras corrobo- licam, illo minus fan divert excretio- iles, fecundum Se»sZeriwm. Ergo illi, qui s ütüntur; vba eant hora IX ve- | ertina, furgantque. — Comm ut part onis | ; 5 -. ATA ACIDULARIS. fpatium. parati finr ad aquam. potandam, quum. aér matutinus, adhuc temperatus , fudori | Is exponit corpus, et quum aqua adhuc ma- js frigida caruleam fuam retinet fuperficiem, minus de volatili amifit fuo, quod ad facilio- rem in corpore excretionem confert, Quamvis aqua, copia fua diftendendo vafa, & Bieinóido cerebrum, plurimos potatorum faciat in fomnum proclives,. diligenter tamen ab co fi- bi caveant, ne vaía minima atque debiliora cere- bri rumpantur, quod fit, quando aqua calore ex- panditur, folida laxantur & tortior fit preffio ver- fus minorem refiftentiam. ii cape multis triftis: xiam, * Pedyün iliosque. uite tis morbos. inciderunt, S Et hanc. igitur eb. pier um biis dictae nus à plerisque evitatur; prater ea enim, quod acidum foveat fpontaneum in iis, qui huic ob- noxii funt ,. & inhibeat excretiones fenfibiles ; uni- verfe fomnum pomeridjanum, diutius protra&um, fequitur mala digeftio, chylus: crudus, ut etjam. gravitas ventriculi flatus, debilitas, inertia- - Si. vero fomnus hic illos nimis infeftat, - fveti funt, et preter ea vero nocturno pr - ctiori deftituuntur , admittatur: quidem , fed. par- ciffime, in fella quadam fedendo; qvamvis conful- tius fit ab illo- abítinere: experientia enim. pro- bat, ipfum fapius. maximo cum EU jp fuiffe, inprimis in obefis, —.—. : xe Facile quoque. impeditur. Ennii d hic. ioiu minus. fe infinuet , fi non intemp 4 mane € $ «£s. ligi [y corpus. tum frigori DUETA- ACIDULARIS. 45$ petu, poris. aptis, non exponitur; fi ve- Lcd opportune le&um petimus, & in multam no&em, inter. les, non moramur ; fh fortior non inftituitur- motus; íi varii. generis cibo ac petu nos non obruimus; fi denique, po& Te Captum, ad. Noicw S io-dbrumoe dire. aem nos conferimus... -idicpiadel dd d INGERENDA. . ws u 1e! m ad modum "omnibus r ne «ceffa umque «iip cap erg ritui ita quo- que Bic; i dque eo magis, quum chylus dulcis, .in quem. eeu alimenta fibras & partes folidas; heic firmandas, emolliat; parcior igitur cibus fa- lubrior eft copiofo. lenzare heic non licet, ne prius quidem prandere, quam e corpore. aqua eli- minata fit, cum aqua enim: minerali laudabilis non przparatur chylus.. Et quum . modus adhibendus - fit prandii, haud: quoque immerito. ceena admit- tatur, & inter. ea quam maxime Sues com- eflariones:8b convivia. funt. OBCURT Y A Quo: Ram Nor cum re Yee fuo ininiinu: non fatis edd ij hinc mal E rcs "BrwüsicV ibo. 2 ot i e p | x Edulie ae: $5 indolis, ut fac ile P doti i pee cujus vis E E3 multum in lida. p uius 25 A . Ex hoe - rejiciantur plante erude: Acti Radices, Fructus. fragorw- quidpiam admittatur, quia diurefin promovent. Pari: val- de recens flatulentus eít &c diffcilius folvitus, vetuftior & durus, item bis co&tus, alvum ob- ftruit; mediocris itaque fit & adívetus, Jwfcula commendantur varia ex granis Avene, Hordei, ex Pifis finc notabili pingvedine, — Laudabilia iti- dem funt Legwmiwa recentia: Radices Dauci, Pa-. fünacze, Petrofelini, Rape &c, Herbe Spinacia, Cerefolium , turiones Aíparagi, Poma, Pruna; Paffulz , Amygdalz, fimiliaque co&a: nec non Carnes teneriores recentes Boum ,, Ovium, Cervo- rum, Gallinarum, Tetraonum, Columbarum, Paí- femmine 7i im esaaiti- -confiftentiori,. Per- D !; non ;Veko, mucolo- gves ir impr ir, ut didicilioris Did ais lere . non Bm faliti. Latlicinia minus conveniunt, E: ex Ovis parata ; quum fint pingvia. Pstus fit parcior, qui fitim reficiat, non. latum 5 tenuior commendatur. Cerevifie pingvio- ies & calidiores exulent: item recentes & nimiis vetufte, Admittantur etjam Pisa magit. uítata, quam potata, minus acida; quum riculum. €alefaciant, digeftionem iuvent, '& fecretiones pro- "moveant. Quare erijam piri: ww aut frumenti, parcius & rarius poratus, ut etjam alix aquz deftillatz , aqua minerali in corpore remanente, - Pese: vias €orroborant. & A promovent, EXCRETA. : - Alvus femper. fervetur aperta, & inte eruditatibus pura, ut remedia vim ua mnia a facilius exferant, Aqua miineralis hun: DLETA ACIDULARIS. 1577 . fe plerumque oftendit effe&um, dum nigro tingit excrementa colore. lilos, quorum V:lus & in- teftina cruditatibus &. pituita repleta funt, antea alvum ducere oportct; quum aqua hzc, ut lene catharticum , non adco facile viam patefacere va- leat, fed in effe&u cdendo fuo impediatur. Qui vero antea purgantibus ufi, vel etjam a crudi- tatibus hujusmodi liberi funt). iit eed vel ni- hil. bujus - remedii, fub aci ufu, o Sepe tamen, in initio curz, acci it jut. neralis non. libere. siae: pugenihue DARPROS dE XS o: dBorilum vera s Scpodirsun ut siqua: zibipe- pé silii effuat; hinc enim fangvis dilutus , renes '"& vefica ab arena mucoque purgati, pulmones aliaque adjacentia vifcera ab obítru&tiomibus acri- busque humoribus liberati, íolida in 9€ ftatum refticuuntur, dus eft modice corpus. EXAM. q HIGH chim ha-. bita diveríz corporis conftitutionis, & diverfa valetudinis, rhulta ficpe per fadorem. eliminai mox aéris te humido exponte s f ! "dm aitibus maneas, dum al : I: oven a LER ec que el m fuo. unc. eget an L4 KTÀ ACIDULARIS, | "letboricis , '&- qui. venzíeGtione adíveti fünt ; püblis ante, qüam iter ad acidulam inftitunnt; énà fecetur, fi ratio ita tulerit quod: vero fa- eile fier? non debet, incepta jam cura; quia ma- tüfa tune, per plures fefe "excipietres vacüdtio- e multum debilitatur. pu ccr, CONES DEI peur AFFECTUS. éjs Mens- leta & tranquilla, jüetindus niges ctüs, gáudiüm & omnis cur "abje&tio; bzc alunt $yttema nervofum , li&c corpus refocillant ; heec faciunt, ut omnia vivide & alacriter fuccédant, Hinc: cdique fere cuta fit ;,:;ut acidulis utatur longe a domo. diffitis, ne turbetur moleftiis,. qua: mnumeroía in familia fepe contingere folent; qua- re nullas quoque tunc temporis, fi fieri pofüir, vel dare, vel accipere literas | debet. ra: vero poft meridiem 1odalitia frequentet ; innocens pa* cbe. -cum amicis gaudio exiultet choreas eligat, ufic: - hiftorica, pluraque ejusmodi ianocua obs E | » ubi nullis opus eft meditationibus pro-. ndis; atque àdeo alacres jucundosque. focios perz. quis. Vel, .fi hzc omnia. defunt, non tamen eeft occafio in collibus nemorofis campisque. flo- reis fe herbarum, infe&orum , Aistumdue animas liam. admiratione delectandi, ue rou oor - Contra ea »eror atque Hay idias támquam vermes funt, intérne- maig qui duis mores citcumfluere & zqualiter. per: corpus. dis- tribui pra pediunt, geris item vel augent, . T vel minuunt,- Mets facit fxpe alvum nimis la-- xam, Zra non raro Apoplexiam adfert & Cho- eme lite tamen affcétus cit perennem qui '€ipiendum; ad fummam usque fenfim augendum, & tandem ad finem. minuendum, ltidem, quo- modo aqua properanter háurienda; ut vix prior in V:lo incalefeat, quam fequatur altera, ut ci- tius expellatur , V:lus tamen ne.frigefcat; cujus menfurz fint vitra; quanta dofis; [3 . Sed ut Propófitum "mihi fuit unice circa Diztetica ma- - nere , ita aliis ipfam aquae mineralis exhauftio- - nem confiderandam relinquo, &, — — 3 5: Sefbs- x P — . SOLI DEO GLORIA. - zx 89 eiii el vies * deg re é * à 2 [4 POTITUS 4 |$COFFEE,- pepe. eem E: m | - 73g 2 " QvEM;- es Ls : (vA PRAESIDIO |. D. D; Can. LINNEEL- TYEXELU Rue. Too ile A HINRICUS SPARSCHUCH, 1 ; - .gLincopa O-Gothus .. umb "Opfalie 1761. "Decemór. 16, — E: eco "a : E o ^ UIREUINOS RUN RELEURU C, Cip ^ D. 3D * - ai 2 * * * L N* Europzi, qui du&ti opinione, ad coti- | ívetudinem, nec ad rationem vivimus, ut "verbis utar Seneca , aliarum gentium mo- res alto fupercilio, immo cum rifü , intuemur , "quafi a nobis proríus alienos, mox vero eosdem, hovitatis cupidi, in ufum trahimus, Nobiliotes, üt habeant, quo a plebejis. diftingvantur; hi ve- ro, ne infetiores videantur ceteris, fimiarum in» ftar, illos imitantur, && fic novi facile regiones late. diffeminantur mores. PÓTUS COFFEE. E nos iü omnes mundi plagas facile alle&at, étjam remorifhmas; itide nobis aliarum gentium terra & mores innotuere, tam boni, quam mali, [n- ter maxima inventa, qua beneficio navigationis origihem debent, primum fibi Vindicar locum In- dia Occidentalis; a Colombo detecta, quamvis inventióni$ gloria Ainerico Vefputio cefférit. Na. vigationi etjam adfignamus Jndiam Orientalem; - ejusque infulas felicifüimás, mercesque varias, ab utraque India repetehdos; Si miente ac cogita- tionc omnia adceamüs, qua fccentior inveftigavit ^ — atas, céite rüdes dicemus majores, qui horur omnium ignari vixete. Hi fpiritus aidentés, Ni- UE tàli- Arabico; q ré inoris eft " .— effe&tus pecü eod : i * i * res ekponere, Te vero L, B, ea; * quà .' "S Oeo x i6 POTUS COFFEE, - E qua. par eft, veneratione compellamus, velis fo- litum. nobis non enge favorem. ! rtr COFFEE perfe&am fi trade- rem, dies prius mihi deficeret , quam dicendo- rum teli, qvum de ea tot tamque multa 'tradi- derint plurimi, ut ea enumerare opus foret Her- culeum ; qui de COFFEA multa leGitare ge- ftiunt adeant ; prz ezteris; Monographos ir fez , inter quos riominare fufhciat, : Meifnerum 1621, Maffilium 1685. . Peter[enium 1666. Chamberlaine 168g... b Banefium. ES MT Bleignur 1687. Tognium 1675, Me 1691, É iter Blddenm X721.. : Set. 1795. D ; doghé i217. — : Langerum | TB eu c ees ut | aceam Mappii & relin fputaiones ; alio- rumque do&e Seictippue- : T€ Ir, . Notitia Aud E ) ris mentionem, quantum novit mancam. Le: & VIN: -ebf POTUS COFFEJE, 15 5 rte » polis; nou fecus quam apüd Ros vinum; illis 5 que ipfum vocant CAOVA. -Arborem ^ mi- » lem effe Evonymo; potum corroborare ventrem; 5, juvare concoétii incoctionem ; vifcerüim auferre obítrü- 3, &ione$ ; uterum calefacere ; menftrua. pellere. Philologis excutiendum iclinquimus ; at illà an- tiquioris zvi fententia ,6bi con(let; .quá nonnulli contendunt vocabulo '75 i Sam. XXV. v, 1B. fignificari Coffeam f. potum; quem Davidi attu- lerit Abigail *); cum ex fabis f. fruCtibius fri&tis & contüfis Cabvé ; Arabici arboris ; Put gentibus Orientis gratilfidiam ac receptifüimam efle paratam; eonftat. |... — «0 . De COFFEJE potü, VERULAMIUS Aio - i624 cent. $.768. ita: COFFEA Tujcis pófus e; matico odores pulverifüta in uqua Jumitub & - .Europzis in ufa effe coepit h üs ánnüm 1645. & primo apüd aüftaliores iralos;- oMerülbaóTr, 164 . POTUS COFFEE. sunt, inde immenfz opes, ut fere totius orbis »divitiz , in eo confluant; unde illa pars Arabiae s,vere feliciflima, Fidem fuperat, quod millena ,, modiolorum millia divendant Turcis, Barbaris, ,Europ&is. Mirum, inquit, tantum thelaurum , unius gentis peculium effe, & intra unius pro- ,Yinciz angultias coérceri. | Mirum vicinas » Nationes, exítimulante invidia f. avaritia, cas »jam pridem non, vel vi depopulatas cífe, feu , Íemina, vel vivas radiées, dolo non furripuiffe. irum, quam vigilem Draconem coávcetis fuis Es », tuendis pracficiant indigena. Mirum, unius re- » gionis mefílcs, totius orbis fufficere expenfis. ! Svecis noftratibus, ante initium. hujus fecu. li, vix in u(u fuit hic potus, q | plures foe. ide. digniffimi ,- etjamnumque í il [2 $J retulere, qui eum ad nos introductum s peregri- natoribus teftantur, e Gallia iricibib €o , uti 5. aliis. moribus , noftram qui infecere nationem, Vif primo fuit arbor in Europa circa an- püm 1710. ex Arabia feminibus delata in Hortos Academicos Belgii, & inde pet totam facile Eu- ropam diffeminata; quo modo hoc fa&um (íi, graphice. defcribit. Berbave i» Hort. Lngd. Batzue : x51 243. Nicolaus Witfen , oe není I ul, atque Indiz Orientalis Pra » quam literis fape inus 2 die Orientalis. Prafc&tum. E » - POTUS COFFEJE; T » Cus, ex qais fatis novze 'affiduo ftirpes prod- , cunt, lta quidem, ut rariffimz arboris fpe- , Caculum in Europa, unius Vit(én curz debea- » tur & liberalitati, errantque, qui aliter de hac ,,T€ commentati funt, ut fuis ad me datis ,- ipfe ,» Amplifimus Vir monuit, An iraque, ut quibus- » dam placuit, fatum fuerat 1690 in Java? - JUSSIZEUS ( 4ston ) in. Hs Parifiis ,. di- gnam figuram, & deícriptionem arboris, omnium primam propofuit A:o 1713. fecundum. arbufcu. — lam vivam, quam Pazcra:, Conful Amfílelada- menfis & Prafe&tus Horti, Ludovico Mago ob- tulit, uti commemorat Geoffroy Mat. med. 5. P432 T AMERICA regiones, inter 'Tropicos fitz, hodie ab Europas cultz, uti Surinamum, Do- minica, Martinica, Antille & aliz, ex hujus ar- boris cultura, ingens quotannis reportant lucrum; etenim leminibus , à Gubernatore Van Hooyn pri- mum reportatis, arbor in varias regiones utrius- que Indiz diftributa fuit, immo & Africz fer- SE qua: antea merx unius erat E 9e : M liem AEST TL ! |j "GENUS arboris COFFEA. difin&um | ab aliis plantis, Primi, qui arborem confpexe- runt, Botanici, ad Jasmini genus retulerunt Cof- feam, cum Corolla fatis conveniant & baccz fint ermz. Hejferu: quidem in Horto Helmfíta- fi, novum ex hac arbore plantarum genus r ruere primum cenatus eft, modo operi per- par fuiffet. Nob. Dom, Praes ÀA:o 1737. primum. acier diftin&um & naturalem tradidit ER TT in Generibus ymo: GORFEA. C4 unco ees CAL. P - vin quadiidentatum, minimum, TES COR, US COFFEJÉ,- : Aoc OB. Petalum Tee Tubus cylin- draceus, tenuis, calyce multoties longior. Lim- bus planus , quinque - partitus , tubo longior: lari- niis * lanceolatis, lateribus revolutis. — STAM. Filamenta quimque, fubulata, tubo co- rolls impofita. — Zmthere tinilreng incumbentes, longitudine flxmentorum, | PIST. Germen (ubrotundum, — 55/ur fimplex, longitudine corolla, Stigmata duo, Bes fü- bulata , craffiufcula. PER. Baca fübrotunda, pun&o GbIeR $EM. bina , elliptico - hzmifpharica , hinc pu inde plana, mu involuta. : mee t - cSPEGIES: quidem. generis hucuse ie a fi unica innotuit; fcilicet hzc ipfa, quae bus potum. fubmintttrat, . Occidet tanc uam novam. f Jottez rica redux, Clariff, aquinus ; Botanicus Carfare- u$, orbi Wropstils: in opufculo fuo, quod infcri- bitur, Emumeratio fjfematica plantarum s fed de ar- bore non viia, nihil pronunciamus, inprimis. cum (* Y Cafes Arabica in non paucis differat; erte ttim. floris Sgatertistig gemino ; disi 1 e: fiue fo "c odor iuflimo. ue de. Nr iebrboi cae pupe ep ex ^ me« nM POTUS COFFEE. 167. nos movet, ia generibus notis conftans, quz fi- ne numero quinario f. quaterno variat, ubi in Rubia, Crucianella aliisque, tamen fru&u dicoc- co conftans ; nec folet facile numerus feminum in iis, quz paucis gaudent, varíare, cui itaque principio fuum m Rm Syftema Ve Ev $ SYNONYMA Coffez: noftre omnia, pra- fertim e peregrinatorum turba colligere, res im- menfi effec laboris, parcioris autem ufus, Non- nulla itaque. indicaffe Bounicorym, fufficiat e inter COFF ntiupE 2-5 | A. Syfl. mat. 10. p. Pr Spec. » T Hort. cliff. 9. Hort, Upf. 41. Mat. med, » Roy, lugdb. 235. a Cofe. Dal. pharm. 491, Cofe frutex, ea cujus fru&u fit pousse, Rai E hift, 1691. '..Cofe tree, Pluk, phyt. 272. cs ple JASMINUM. d Beas: lauri folio, cujus d femen spud nos. 7, SEES gu. P rA 88. d "Ae hee! dried oom m poMC ui | atiffin 20, cujus nis ors Belgie m 21. p P: 217, m JASMINUM lene | tifimo, rübro, iisd p Mp: duro. r. i acf S 413. fro&u Egypti po- — (i4 — 'POTUS COFFEA. — BON Ab. gp. 34. f. 36. Poft. pais —BUNA, Bunna & jc cue Aib. Posh L3 mE £u E | $. VII. » DESCRIPTIONEM arboris pra tantiff, mam fuppeditat Horzus Clifortianus , quam itaque ". beic fiftimus paucis adjectis; RADIX fibrofa, pallida. CAUL |Sarboreus reétiffimus,ercctus fi lorpfé fape duodecim pedum &c ultra; cortex primo an- no viridis, fecundo fufcus fere, praecedentium grifeus, ex epidermide longitudinaliter dehifcente . quadrifariam & membranae inftar Eis, inz- qualis & lacerus. — — nt Folia oppofita ,- per dpicit feit maria remotis oppofitionibus. - Ed id Ex ^- RAMUS ad fingulam alam Br, lineari plus tio ab infertione folii, fi d Ys folium. remotus. e- mittitur, horizontalis fere, fimpliciffimus vel finc ramulis, excrefcens per annos femper ex apice, tenuis , junceus, glaber, "v FOE[A oppofit ita, oppofitionibus fpitbami 1l, palmi fpatio romotis, fingula ovato-lanceolata , nentia in acumen oblongum, fuperne. glabra, atroviridia , piti ic la P inferne. pue: ridia, glabra - 2: ape In. n | CPETIOLUS byéviilfin s, duarum triu i nearum exteníus. fecundum. longitudinem folii, ubi fuperne minimus filiformis, inferne teretiufculus craffior; a lateribus hujus intra folium exeunt va- ' fa alterna, Rógees evite an i ae recta POTUS COFFEJE, T jufto longior, hinc undulatum quafi, intra fin- gui FMis exfertionem , fle&itur. Longitudo fo- orum Íípithamza eft, latitudo digitorum trium transverforum, Cum rami horizontaliter pateant, vertitur femper difcus folii verfus ccelum, — Folia inferiorum oppofitionum in finguli anni ramo, minora funt reliquis. — STIPULA , ubi egrediuntur petioli, conne- &untur utrinque folia, quz inter petiolos termi» natur in acumen fubulatum ramo Xpproxitsitunfs ubi ramus per annum terminatur, ibi a margines laterales fubulati, conniventes & gum. mate quodam claufi. Folia perfítunt per tes annos, decidunt, nec regenerantur. -FLORES ex fingula ala duo l. quatuor, fes- files: corolla nivea hypocrateriformis reliqua vi« de in Generibus. . FRUCTUS ovatus, obtufus utrinque, e ro- tundo parum utrinque compreffus, & quafi an- Bien fex obfoletis notatus, umbilico circulo ob- oleto notato , Tuber, cortice oni, "Ms hs s EMINA fias c cartilaginea, | : issue : foc fütre abt T 4 modo; Fru&us hic édicello 1 breriffimo intidet, cin&o vaginulis utrinque ninat . Videmus ex data defcript nt FLORET arbor bis in anno, uti plantis In- dinis eft folenne, tempore fcilicet vernali & au. tumnali; FRUCTUS veto integrum annum ad maturationem expoícunt, adeoque fructus etjam bis i in anno legitur, ORDO NATURALIS arborem refert ad ordinem 44 sSrellatarum quod ex charadere & defcriptione patet; ita tamen ut admodum affinis fit Ordini 63 Cymofarum , dr quibus videatur PAj- Jof. Botanica. : CULT URAM arboris f refpiciamus, ean. dem apud nos cüm foenore feri & propagari nuns uam poffe, patet, cum ejus patria (it inter Tro* ficos adeoque . fine caldariis calidiffimis, in ter- ra przgnante, e hu i ie irr excludi , adolefcere, florere, b feneftris pro- ducere ; c FL Ut vero hujus [3M fa- cilius innotecát, ea adducere. juvat, que de bac Commentatus eft. Job. Silander , in atis Holg. 1757. p o36. qui ipfe plantationi manum admovit per mu. annos, dum Swripami degeret, cujus vers . paucis. comprehendamus: » Jrlor exatio ammo j plantationem , ex feminario in aliam transfertur NEC qd fue lauda: ie crefcit, .& rà ^». im sud xis ful , fulgentibus "s fdlis. Terra &t TR E eed majus * p mem Au nfi, dae le pac E iens s mil inet, idque inter Mufas, ut POTUS COFFEZX,. in E ieontitief;: dónec: quatuor impleverit annos. Ad. , longitudinem octo pedum crefcit, & ad antium ,durat vigefimum, vcl ultra, Poft tres .annos s » fructus reddit, idque bis i intra annum. Fructus majores in tempore majori pluviali obtinent ci- 3 V65, & minoresin O&obri, ARDER ; novellae fabas a reddunt majores, fed minus fapidas.. Modum »ficcandi & mola easdem cor Vringendi, apud » Auctore L. B. inveniet, SU as Uu Uer 3 x VHL- Dat att uis Meca *. ak ES LYSIN iom femitüm COFFEE: de o e sereo .cum nobis in hoc otium fecit Geoffroy in Mat, i ied, 2n. 433. quam qui delders, Autio- Tem adeat. pra ftantiffimum, D capteseseuceg: ven $. IX, "Ad PRJEPARATIONEM Cofee ratio in- fad nos deducit. Semina in fartagine ferrea , fu- pra prunas torrentur,-ut bene fudent,. - Manum TM ccena opus. — ut. "mec nius catum , qvum coniendunt, vi d nde inringi, E Decodums. dhuc calens nim m E: nio POTUS COFFEA, . potus; conívetudini tamen, ut in ceteris, ob- temperandum. - Nofirates, poft prandium plerumque Coffeam bibunt, idque tribus cyatbis murrhinis, cum fac- charo fzpe & flore lacis. Gali vero, cyathum unum tempore matutino inprimis potant, majo- rem tamen noftris, Saccbaro adjce&o, & pane triticeo ei immerío, ut potius edere, quam po- tare videantur. Be/ge & tempore matutino & pomeridiano hauriunt; in his vero plebeii, non toftum, ut etjam fme faccharo & latte , inftar in- fufi , propinant, ore poftea faccharum, vel radicem Liquiritiz iumunt. 4»g/ tempore inprimis matu- tino, cum pane, butyro ilito, bibunt, TWrce unüm tantummodo Cyathum bauriunt, facii tiorem vero noftris, SUCCEDANEA COFFEE, ut inveni« poem quam plurimi fuere annifi, e. pr. in pifís nucibus fagineis y. amygdalis, Fais L^ Triticoy Tone teffo s quorum amygdala, omnium caterum. fatu non convenit gulz , sdíretoque sbdomin S adtert non minimum? — . a MIR ERE ad Fühe orum $e um ropinandum , quibus "luxuria culinas nobilttavit doti; tam : varia. habentur ac defi- derantur, ut illa folum commemorare labor fit. Sunt vero hzc inprimis : E Sartego ferrea pro. ultulatione (eminum. i | rie Lid CIE Venit co mutione, - | - POTUS COFFEA, * y — ^ Mbenum eneum operculatum. pro ce&ione, - —- Tripus ferreus pro aheno coqueate. —'- Carbonarium «neum pro cantharo calido tenendo- --— Cantbarus argenteus ad propinandum decoctum. -- — Cantbarus argenteus - pro. la&te infundendo. .. - Fafculum argenteum laccharum. fubminiftrans, ^ Forceps argentea. pro- dicchsta gto wind o. Fafcula smurrbina. chinenfia eaque gem "nitas quove parva pro f : rotunda picta, vernicei dlu& nepfalis pro tegumenio. meníz,. im quod excipiat (upra menfam v eun -majus pro lavandis vafculis, - t taceam, qua maxime vegeta judialibs - mille thalerorumi redimantur pretio, —.- . . ARS Cofram praparandi, dudum in urbibus 'populofioribus, jus civitatis obtinuit, & admo- dum familiaris evafit , tanquam germana foror 'Ta- bernarum Vinat » hinc publice. Aere -oj enim fac "ue MIA. opipare exec .. joris Bempe pretii, "ES 9 "ULENTIAM inhibete, 8t: dig eredisur, fi à prandio pesa deer 1 . POTUS COFFEA. i turj certum vero, immo certifimum, eít, quod potus quocunque tempore fumatur, fi minus rité, toftus & praparatus, Borberygmos excitet & fla«. tulentam. Nob, Domn. Praíes virum novit, ui ÀA:o 1742. d. 4, O&obr. commilitonum alle- tus confortio, octo cyathos murrhinos hujus poó- tus haufit, inde flatulentia, borborygmis, ructi- bus nidorofis, Anorexia, fingulari fenfu cordis re« laxationem fimulante, nocte infómni & fudore a- - cido graviter laboravit. - uim nos n TREMORES manuum capitisque obtinent plerique Coffez ftrenui & quotidiani potatores *). "Tres Viros illuftriores , nuper defun&os ; meminimus, qui nimio Coffez potuadco tremu- li-evafere, ut vix Cyathum ori admovere porue- rint, feliciter tamen liberati, per aliquot annos; ab.hac potione abftinendo ; Unus horum ; qui guftui abílinentiam. perívadere non potuit, ore. Coffeam tenuit, fed nihil deglutigns, fputo. cam. deinde emifit, Debilitare Cotfeam & fyítema ner-- vofum, & cerebrum, utpote exíiccans & fimul Mee cum, non modo ex qualitate uftua« - - qus pluridri Holinie &WibIs eirca JaiMGa "Mg. berna inprimis, occubuere; annon culpam 4[jj-- potu. Coffca derivare liceat, aliis inquiren- relinquo; mihi certe alienum mon videtur, - | nt obfervationes, cum plurimi 4. REUM & F1 *- w pss. rc .*) Vidi multos ftrennos bujus potus Hellu i16 POTUS COFFEX. num; pét epprobrium dieitur, Certe fi blanda, dulcia & oleofa, Aphrodifiaca fint, vires Coffez efíe contrarias oportet, Notiffima eft O/earii in stinerario p. 528. hittoria, de Regina Sultani Mah- mud Kafs»:, qui eqvum vidit caftrari, ab hor- renda operatione abílinere, & equo Coffeam pro- pinari juffit, cujus efhcaciam habuit expertem 1 in marito. OCULOS tantum debilitat; quantum - pin- Bvia eos corroborant. Virum novimus, qui hora prima diei ante prandium hau(it tres Coffcze cya-. thos, vacuo ventriculo, poft quadrantem horz , fclationes le&turus publicas, facultatem | videndi fere debdenie, Mino albo naf feuicule (. linteo pe xofo. oculis prattenfo MELANCHOLICIS- nocet | Coffee potus, pus omnes huic obnoxii bg pow conf tmant ieftimonio. " 1 SIN "e — HY POCHONDRIACIS- penu Com dtidum enim in primis viis auger, & copiofius hauftum, fudorem atque acidum generat; quan- do bi potant decoctum, & non multo poft cur« ru vehuntur, ructus emittunt acidiffimos & co- piofiffimos, ut eodem contineri curricu grave Qucamus. lc : HYSTÉRICIS- noh -etgelit lis vi fua eupyreumatica prodeffe- creditun - Ma: tronas duas honoratiores, urbis hüjus incolas, hac pafüone vexatas, ferunt, quz quotidíe potum - -confumferunt, & ex Mcedicamentis praícriptisg — i nullam obtihubtüdt - ihedicihám, priusquam Cofte am copiofius fumtam, medicorum cón(ülie pe Carum, potum defendentium , a| Goffog pott — hauricbant,, fi 1 liquot agnos neglexerint; dae vero ami- x POTUS' COFFEE. | «p nocte, paraxyfmo intenfo hyíterico affe&z, ve- ritatém eriminationis probarunr. | ; H/EMORRHAGIAS quascunqué, Mere; & Hemorrbeides pcMit, ideoque feminas etjam huic deditz porui, menítruis ferc. difüuunt, & fxpe uteri Haemorrbagiam jiucurrunt; né igitur in íta- tu graviditatis abortum timeant, ab Coffe ufu coprofiori abftinere, contiultum habemus. Quod vero Hmorrhoides excitet & pellat, res adeo Hzmorrhoidariis eft nota, ut demonítratione non idis — 1e c0 BLAME SOR ET EUN — URINAM cepiofe deme. inprimis fi aqua - miíceatur ; Pom calculo obnoxios Holmiz no- vimus, qui Cyathum Coffez murrhinum vitro a- quz frigida, libra una repleto, infundunt, id- que horis confumunr matutinis, qui unanimiter fatentar, quod vix aliud ipfis fit notum, urinam & fabulum copiofius pellens. DIET CETT EXSICCANS eft, undc hujus potus helluo- mesp mque macilenti &: con- - : | : exfucci evadun (TR m^ t ius rag dede | f?a, utpote ufta, nihil confert nutrimenti, fed ut oa- tura inimica expellitur, omnes promovet excre-- tiones, corpus exliccat, humores fpiffos dus ylie- . tos attenuat, immo fibras ftri&iores facit, fv! e: aque enervat nervofum; quod igitur Coffex: po- tus dizteti ticus, optimus non fit, fatis patet, nec fücile aliis expedits nifi obcfis, vaporolis, feden- tarís, gulofis. '"Tlorpidos erigere, & (tupidiores |... &cuere videtur, verum cerebrum & fyftema ncr- E voíum exficcan :cando, corpus debilitat, & pracocem 178 | POTUS COFFEX, 3 45.. X1L AT : Quando MEDICI Coffeam adhibent, fauda- bilem ejus effectum, lati percipiunt; rite enim ufurpatum, przcipue malis, jam commemoran- dis, infervit. "d - CALEFACIENS ef Coffez deco&um , binc tempore calefacit hiberno, aítivo defatigat, id- - eoque in Febribus Criticis & Phlogitticis locum non habet; Ery(üpelalofis certe fumme cft no- xium, nec criticis febribus convenit, qvum aci- dum generat, CARMINATIVUM vulgo creditur, fed repellens potius dicendum; quamobrem lautiores .a prandio Coffeam propinant , quo flatulentiam - pellant, . Dom. Praes. AN pae s Nee comio navali, cujus Medicus tuit, horis egreffus matutinis, ab zgrotantium halitu Caer4/elgia fzc- pius affüciebatur ; przíentifimum babuit reme- dium, fi tres Cyathos murrhinos coffez celeri coníumferit manu, fine faccharo & lacte, . . ATTENUANS eft, utpote exficcans, un- animi Medicorum teftimonio, Nimia ideo pin- : - gvedine laborantibus praícribendum; in Lewcer- rbea quoque prodeffe , tam Medicorum ,- Sexus fequioris fuffragio eft confirm le. ANTHELMINTICUM audit, & hinc pue- ris fxpe confertur, copiofius vero hauftum, par- vos eos reddit, adeoque non facile his ordinan- dum, Si quis aliquot cyathos deco&i faturatio- —— ris hauriat, vermes plerumque e ventriculo in inteftina deícendere experitur; fi mox purgatio - propinetur, invifi hi hofpites hac expelluntur me- -; hodo; vermes enim uftulata, nulla ratione fer- ré poflunt, quod de Cornu Cervi ufto aliisque conftat. : pe EET --EXCI- b. M ze Hoo di — Cg INEBRIANTIA, CO d. m s | : OLAVUS REINH. ALANEI ER, Norpus Miles diuber sm ; usen ex Dyfemate nervofo, cerebro nempe cum me. | dulla oblongata '& nervis, atque ex parti- - - bus foüdis fibrofis & fluidis in. his contentis lui- — . da & folida hzc illis nutrimenta przbent, ille " vero his vigorem, morum &: 1c trant, JIwgerzzda pro fuis quo utrasque agunt, MIA ut animalia Telecom 2. " ciant ingerendorum, ad ipfum aditum collocata. funt. organa guftus & olfattus quibus fapida & odorata follicite difce | agunt in flui-- E . da & folida eaque variant, non vero fyílema ce». — rebri. OZoraera volatilia agunt in cerebrum, fed folida & fluida, ceteris paribus, non mutant, fi mediate ciendo motum in fyflemate. nerveo.. Minim. Natura ett phanomenon, qud bi Dui- ^ cia mu INEBRIANTIA, ifr cia aut Acria, Acida aut Amara, Vifcofa aut Sal- ía, Pingvia aut Stiptica, Aquofa aut Sicca inge- - rimus, ne minima quidem in. cogitationibus no- —— ítris oriatur variatio ubi vero volatilia: Fragran- tia aut "oTeua aut fpiriruofa- adíamimus , de o- mmibus fere aliter, quam antca, judicamus, Po- ilerior hac a&io valde nobis ebícura eft & ex- plicatu difficilis, quum Phyfologi nondum fatis explanate definire valuerint actiones fy itematis ner- vofi; fi vero a pofteriore procedimus & effectus inebriantium experientis duce examinamus,- c nomena . leprehendimus maxime admiranda, -- jantia vulgo prwec ea, qua ita agunt yítema nervofum, ut hoc non :zantum in a« &ione Motus, fed etiam in actione Sentiendi va- rictur. Qua hoc cíhciunt, particula funt fub- tiliffimz & leviffima, otporc qua ex vegetabi- libus quafi per. halitum. adfcendant; velarte chy- mica. dre enundo x iime: fubtilifatze (unt & fpi- 1tuofa uo ee nervos cioe at "ari modo ubi aliqua - corporis ontuía , lita aut it refolventia adplic. | intrant, er n p quo fit, ut 'abio- 'vi- - far "m » reftitust y Contra, fqguís Medici tetra VI iropisar) ut: Ao 'crina, vel ea ete. m externe. adplicant, | ut echa 2 — INEBRIANTIA- — . Verum latior fe heic aperit campus, quam ut eidem emeriendo par totem, (i exempla , quz excogitari poffunt, omnia fecutus; cun&os ejus receffus luttrare vellem, | Suftecerit mihi in prz- fenti paucis confidera(fe effe&tum mirabilem, quem producunt inebriantia proprie fic dicta; Nulla fere nationes deftituuntur inebriantibus , quibus lase fati , enervati, triftes, remiffiores ahimum folari corpusque reficerefolent, Hxc vires tum corporis, tum animi cito reparant, id quod tardius & nec fine ambagibus efculenta efüciunt & ne fic quidem adeo fufücienter. Quamprimum enim inebrianti-. um aliquod fumitur, illico vires augeícunt, cor pulíat alacrius, laffirudo perit, corpus. incaleícit, — Nos Europai diztetce potifimum utimur inebriantibus termentatis, ut. Cerevifia, Vino & Spiritibus deltillatis; ubi pharmaco cjusmodi. gn-- tum conciliare faporem ftüdeibus. Aliz autem. Bentes, inprimis orientales , inebriantibus maxi- - me deditz, vehiculum minus cürant, . NATIVA inebriantía plurima es funt, fed plura tamen adhue ig P S die 2i erisque. plantis tetris inveniuntur, lot t INEBRIANTIA. 185 rem, quam ob rem etjam Imperatores eorum fape militibus in aciem educendis , drachmam opii viri- tim prabent, ut hoftem imperterriti adgrediantur. Jufto autem major dofis (i accipiatur, pupilla dilationem, ruborem facicl, bilbuticm, fingul- tum, maxillz rclaxationem & alia ejusmodi ma- la gignit. Qui Pharmaco hoc bcroico diu abufi funt, hebetes inde fiunt, incurii, ftupidi, elin-- ues, macilenti, melancholici, tremuli przcoci enectute ; fed rationi convenienter ufurpatum he- roicum cft medicamentum, & diatetice recreat validius, quam ullum aliud hucusque cognitum, nec alio pharmaco perfe&iorem pacem umquam expertus eft Joses de opio. —.$) PEGANUM .Har»aía, cujus iemina in . foris venalia affumunt Turca, inebriant, Auctore Bellonio in itinerario, qui retert. Imperatorem Solimannum vefci femine folitum (Tefte Jovio), ignorans quale effet, quod volupratem adferret rerumque molcítarum memoriam tolleret. Ex hoc femine forte Bolus erat; quem Kzmpherus apud Perfas in convivio aff gaudio in- ipfius cerebro inplantabat, baud aliter ac (i Pe- gafo infdens volnaffer per nubes & coloratifü- Ms. NC àgitetur piftillo paulatim. affundendo aquam re- centem continuo rotando; hic liquor filtretur per lioteum & fervetur colatus virefcens. Hic ad libr. f propinatus facit hilaritatem. cum temulentia, . €) BANGVE odorum ex. Hibifi Sabdarife , Es Hermanno in Matcr. Medic.) foliis pari € methodo conficitur, vel etiam folia hujus in ulverem teruntur, qui elixatur cum Oryza & jutyró in eundem finem, | *- 4 rit - £) HYOSCYAMI »igri radices | nó tempore inter paftibacas le&z: atque : e INEBRIANTIA, 1p hotines ebrios, ftultos, furiofos, diverío modo, pro cujusque indole, fecerunt, - £) HYOSCY. AMUS Pbyfaloides , 'qui crefcit i» Afia orienti, mifceri poterit potione quacun- pet & qui hujus infufum biberunt, temere cf- tire dicuntur, quod quisvis eos. interrogaverit , etiam fi maxime id arcanum. SIoneEs X: ex relatis Heintzellmanni. i) Bella: Donna; ATROPA € Vin ol E : elufit mültotics pucros Baccarum avaros, quit comeílis fru&ibus furibundi, IE ab 4tiee baccis, intonuerunt, : ges MILLEFOLIUM cum Hünulo c cerevi-: fim inje&um, reddit cereviüam inebriantem & .potatores ferc infanos. F/of. Suet. 2. m. 779. 1) SCLAREA & MELISSA in eundem ef- fe&um cercvilize infunditur a Germanis & Anglis. 5») CROCI vis latificandi & rifus affiduos ciendi antiquifima eft & nobiliffima, etiam. ex our MEcH "us recentiorum. | i vertiginem,. temulemian p inc m feit, ut vulgo notifümum. —— — p) BARBIE Oyprisi ova come entiam , nec non Lunibeodred 186 INEBRIANTIA. 4 CEREVISIJA quz vis ex Hordco aut Tri- tico, milibusque feminibus cocta & fermentata frequens eit Európzis. r) VINUM eit fuccus e baccis Yita aut ajis quibuscunque fructibus carnoíis expre(fus.& fermentatus, buc pertinet etiam CEDRA e Ma- jo, Pyro, Pruno, Sorbo, Cratzgo, Oxyacan- tha, Myrto, Corno, Moro, Punica, Ficu, Rhamno, Loto, Ceratonia, Anacardio &c, LA-- CRYMLA Betulz, Palma &c. fermentatz, , 35) SPIRITUS deftillati ex fructibus, inpri- mis e plantis odoriferis , previa femper fermen- tatione, $8 V. EC ejusmodi M ls tam - iran da | eft: quam eximia, id enim efficiunt, quod aliud juodcunque efücere nequit: re&te vero fi adhibita e nihil quidquam illis comparari poteft; hinc Pots etiam myftice eadem defcripferunt, M NECTAR Deorum potus caute bibendus - ei: vbi horripilationes, laffitudines, tremores , immo curas, melancholiam , maeftitiam fugat ; auget appetitum , digeftionem , circulationem ,. fomnum, calorem. , colorem, hilaritatem, inge- SGEABEADR. nium; intemperantius vero fi bibatur, aufcultant, fed vacillant & tremunt; rifus | Copio. fus; obje&ta duplicantur, loco non fuo fiftuntur, longius feu propius juo locantur; modum o- inem fi tranfilias , importabit ftultitiam,balbutiem,. gultum, vomitum, fopores, apoplexiam, do- nec metbra, loquela, actiones humanz ceffent,. 5. lz e: graviffma nen featiantur. po- | E (EPEN THES qedes oblivionem ville | nque adícrens, Plin. hift, mund, XXV;ar INEBRIANTIA, E potus fuit veteribus ejusdem natura cum noftris inebriantibus, & aliquod forte eorum, Cum Re- gina Helena, amiffo regno, conjuge, liberis bo- nisque omnibus, ad Regem /Egypti Pretbeum pe- dibus veniret, feque omnium miferrimam cfle quereretur, nec folatium admitteret ullum, cor. pus ejus balneari aqua lavandum curavit & ne- penthis nonnihil ipfi propinavit, unde doloris Ala oblivifci, fluxa & inania mundi contemnere , jocari & ridere coepit. Homer, Odyff. — — Nepentbes mox. injicitur. medicamen |3acebo, dr« cuntiorumque malorum oblivia ducens. Hoc fi quis mixtum. Cyatbo per|umjerit, ille Luce ifía nunquam lacrymas effundat. obertas , ANon [i vel fatio genitor decedat uterque, . ANec fratrem natusique rigentis cu[pide ferri adote oculos fi transhigat tratulentior | bofizs. MEDEA 4JE(onem, íenio confectum, hoc forte, nec alio, ufa medicamento ad juvenile re- vocavit robur. Pt teey cd — . CIRCE, quz focios Uly(fis mutavit in .fues alia brute, deícribiur a Poéus ad pingem- adivera, qua capti brutor lyffes autem Allio ive M : »: " ;, ullum animal, immo ne minutiffimum quidem nfc&um, necetur, verentes ne torte parentum aut majorum anima ibi jam fuam habeat fedem. in. hanc forte opinionem eo indu&i funt, quod cum alis multis, illis, imprimis qui humanas pizguzt: formas, fingunt in humana facie exprcfíam eer. — ni poffe alicujus bruti fimilitudinem velut leonis, tipridis, urfi, canis, accipitris &c, qui theoria diu regnavit apud veteres P/yfiagnomifias, qui forte. credebant, externum hunc oris habitum depens dere ab anima, qua ab animali ejusmodi rans: migraffet in. hominem. — | ALCHYMIST/E vcteres reddituras, multum jaà *- foret volatilis , fcopum hunc effemus. affecuti E quem fub hac faltem hypotheft poffüibilem vide- mus, unde ctiam concludimus, fene&utem non 4dolefeeus tranífpirans, agiis, ^ gerrulus, libidin Ewbty — » matans, ftüpidus, dormiens, innocens: UVBAMAEIA | 185 sido AH,... JUt Phy ici. veritates fuas. experimentis .fu- perftruunr , fic Medici quoque fuis placitis. ex- perimenta. & obíervationes fub&ernunt. Ut igitur vivis coloribus depingatur miraculofus incbrian- tium effe&us, le&ores in theatrum c jusmodi de- ducere lubet, ubi s oculis effe&um. videant. Itaque fequamini, L. B., quafo me ad Sellam vi- mariam. | Heic extra. portam offendo Senem o- pümum N.N,,in amplexus ejus.ruo,. & quod. me pridem prolixe exceperit ,. gratias ago, me- que in coefle f fignifico, ut eum invifam, .Rogo. ergo, dignetur in domum proximum mecum in- tfarc, ut. dbi. fermcnes conteramus familiares, Js quzrit, xac fit domus: refpondeo, Bacchi templum efle, quo ex fufpenfa conítat hedera cf- E fgicm brnudene obefi Baccbi cornibus coronati, « pedibus hircinis ocreati, dolioque infidentis vina- rio, Senex meus finiftrum claudens litus egre fequitur me in Merenum Bacchi cozelate, ubi io- li confidere poffumus famine Sonfabulaturi, - ulefcit. uxo quid movi. ex. Airica & celitióni ous publicis? refpondet diu jam - effe, quum nullas legerit ejusmodi relationes, juod. whil nii mala contieant, utpote horrendas b. rocellas ,- vaftationes. € 10m ens, ee P lancin pu Ni in ju- ituit, unde fuum , joel sorum FI INEBRIANTIA, - tifimum, inque cjus fanitatem totum ebibo; ille. demum poft multas preces fuum viciffimhaurit, OGa- va vix horz pars inter fabulandum eflluxit, quum nafus fenis íiccatur, caput $c manus firman- tur, animus exhilaratur & ruga fenilis perit; pau- cis: de feptima ícala aatis in fexram deícendit , & de bello quod Europam jam mifcet, loqui incipit, memorans quam optabile foret, ut belli- Berantes nationes pacem facerent, quum beilum dudum & terras civibus &c zraria opibus exhau- 4 ferit, omniumque rerüm pretia mirum in modum - à auxerit. P)Rogo Medcam, ut pocula adhuc impleat - fuo ne&are; atque in uxoris ejus bonorem meum cbibo Cyathum ; primum renuit, dictitans unum hoc poculum fbi fufücere, mec coníveviffe fe plura goes fed precibus ada& ede pro hoc - : faltem fcy — agat, iterum fe pleno pr« lentes modico faffundi i im mentem & judi- cium firmari, corpus incálefcere, animumque 1z- ta excitari alacritate, — Ambulat & differit de ftrenua Regis Boruffie fortitudine & Im ris Daunii lentis quidem, ied cautis molitioni- E addit hoc yinum effe admodum guum raftantius, quam quod in oenopoliis vulgo folet; jam enim ad For defcendit gra i jm M ence E prim Cp meum jam iua impleri ju ie- nex o uode Bacchi fis transfilire dicit ; fed raro vinum tam excellens fibi offerri, atque adeo parum intereffe, eet an minus bibat, Fau- fta quzvis familiz ejus Iprecamur, fenex incale- fcit, laetatur, totius " belli decurfum & bellantium -eimmods edifferit, ambulat alacriter cütmque 4n- cilla jocatur; jam enim dudum in 4uarro eft gradu. nua "uem INEBRIANTIA. I9I Unum adbuc poculum bibimus in memori- am amicorum abíentium, & fatetur fenex vinum .per aliquot annos fibi non tam fapidum fuiffe , - narrat fata (uz juventutis & lufus, qui placuere quondam , loquitur indefinenter, fed non ni(i de rebus ludicris & jocofis, ne momento quidem quie- ícit, & facies jam plane rubet, nam tertium in de- fcenfu jam attigit gradum. — 4) Addit puella poculum quintum, i d. fta rerum bonarum omnia exhauriendum ; fenex vero, hoc e poto federe praoptat, titubat fu, hzfitat fermone, cui jam ordo nullus mam E in fecundo jam hzret grudu, - ——-e) Ancilla poculum gratiarum agendarum adfert, quod ítatim ebibitur; fenex pallefcit, mu- tus fedet, dein fupinus labitur, &, quz bibit, vomitu reddit, ut manibus fit domum portandus, caret enim fenfu, voce, nec ftare nec ulla ratio- ne fe regere ipfe puts quia jam primum - actatis um... po tra fores. -mitu intus te&a j ergo & fi Janter intremus um pes auleum, ne | lacerantibus prede fimus befliis, Videmus hei omncs menfa maximize circumfidentes a domina - jur in pavimento fpatiatür, in bruta cffe commutatos ut, prater m externam , vix bumanz naturz priftine fit reliquum. À Affident duo ; ludentes: Alter Ovidius audit, canens: - Fiva parant animos, redduntque laboribus aptos; | Cura fugit multo diluiturque mero..—— : Tum veniunt vifus tuya pauper cornua Jumit ; od | Tum delor atque angor; rugaque frontis, A 192 .' INEBRIANTIA. Ahat- Horatius canit ; Tu femper reducir mentibus. anxiis * Viresque, € addis cornua pauperi, — ecc py peque iratos. trementi Regum apices , neque militum. aria. ... Qui menífz przfidet, commuratum videtis i in E» QVUM fterocientem, qui elato collo & lato pe- Core ceteris praftare fibi videtur, vehementi ca- "€hinno hinnitum referens, TAURUS alter truci vultu cft, qui, de- miffa coma, transvería tuetur , malumque ab- murtmurat, SUS tertius eft fine modo bibens, & quid- qi adponitur in fe ed wc Em s : pear dbi qua dn ens jactat & res fuas. etus, aue mena erbe & fine fine decantat, PSITTACUS Ae eft fextus, qui fine. — mora interje&a, de aliis loquitur ignota pa- —— riter aC cogniti, etiam quz fileri debent, incau. — te cffutiens. ce. — PHILOMELA feptimus inceftas ; Veneris cantilenas modulatur & nu i voci. Ívavitate parem judicat. Mec CUCULUS illuforius o: * | r ból dies bae nit fupercilio, -— ilicet ne hilo quidem pru- red TABANUS nonus eft UN huc illuc cir- cumyolitans omnium impetit nafos, omnes hunc. Pugnis petunt, & e re eft; ut quisque fib. áca- veat 9A yulneretur ; modum enim | impt dentia INEBRIANTIA. 193 ;IAn HIRCUM: commutatüs eft fa:tidum. de- | cimus, ccllariam- infequens,. Alios tzdet recens fere, utrote qui tot diverfa referant bruta , quor fere diverfi funt homines; zezas cclaria clamat interim, & urget, tempus effe, ur faerazentum di- cant Baccho im perpetuam "hujus fceíti diei me- provolvunt, ipfa argumentum Schyphi propa jubetque ut omnes hi compotores &..o tur, qui vero, pergit, a nobis diffentire- is ad necem usque verberabitur, potantibus e. Nex amor vinwmque mbil moderabile fuadent, Fabula finitur exodio, quod orgia Pali diciturg funt ebim, qui putent infra dignitatem effe fra- ternitatis facramenro fe Baccho obligare, in rme- morian fordium perennem. Hinc exftingvuntur candeli, profternuntur menfe, tolluntur fella, frangunt | focii, fratermiratir nomine & vinculo conjungan- crant dent, conculcant fe inyicem, ofo intelligimus Cerebrum cum roceffus Nervos. Syltema- ov Tom. FT. , ur feneffrz , omnes in unüm co£unt, pul-. * d9à — . INEBRIANTIA. Hé animalis Senfu && Motu gaudent, quibus vegetabilia deftítuuntür, ergo & hoc a fyftema- te eorum nervofo. - Hi Lfyt; FW x b adi tilem, fi.quis mortalium figere poffet, crederet fe merito verum lapidem Phi fophorum veram- que Panáccam detcxiffe ;; at fruftra hoc. in hunc em quzüvere mortales, & forte fempe er INEBRIANTIA. 197 , Ut. bonis vis cogit magis vel minus fyfte- ma nervofum ad contr«ctilitatem, ita etiam ccef- fante eorum cíffc&u, reddit fyíftema" nervorum in poíterum magis dcbile, vcluti tendo nimis ten- fus dein laxior evadit; hioc qui ejusmodi beroi- Cis fzpius abutuntur & procellis ebrietatis f.fe 'expofuerunt, tremuli & infirmi evadunt ante ap- tur imbre 3 langvent inde vifcera debiliora , fuas functiones non peragant nifi novo - »roluan- tur imbre, immo ad omnia obeunda munia inha- biles ipfi evadunt, atque ideo pharmacum boc repetere. coguntur, ut illis carere prorfus ne ue- ant, quemadmodum refert Beerbave comment, $. DD HT. Qui goeulis indulgent, bis. fatalis necelfitas .eritur ea repetendi, Non absque [umma comzni[er atio- ne vidi juvenem , qui mane expergefatlus. erat pallidus, genis pendulis , manibus. tremulis ,. contremi[cebat. pe - .pitatione cordis , mullum fere membrum movere poterat , multo minus kou induere mifi prius aliquot uncias ritus [umeret; dum. buic nece[fi tati obluétaturus in 3 E «; cogeretur illa w tentiilis, qui in. gradu T. fovet, 2..€ urit, 4. omburit, "Vini Rhenani Cyathus m do sordide heroicum audit, at. *Micoholias e 8 pi emporaneum evadit. i ud E vitam excitat E: ler, ut: 2 msdear Cos, qui | leftillatis. fortieribus ediuor ad quin- quaginta annos pertinger , plurimos vero. debili- Y dm nos, ut quoties novo inebriantium non excitan-. tione doícos bi te: & edes Ww * : i: ori Wes. 196 INEBRTANTIA. "ori ejusdem fpiritus fpecie ufos forte hanc. annos rum fuperare metam, $. IX, Qui fragilem longe cupimus perducere vitam , à Luxuria vite eur. breviamus iter? OVENUS, : Sed tzdet atque etiam. pudet confiderantemn | quam miíera & dereftabilis fit conívetudo ratio- . "nalis hominis, qui hunc liquorem ingurgitando "amat exuere nobilifmam conditionem humanam & in Bruti fpeciem transmiprare, quare etiam —— Salvator ipfe Martb, XXI. Attendite vobis, ne gra- — veutuy corda. verra crapula 6$ ebrietate, Et Salomon —— Prov. ES Unt ve? ud dolor? ubi rixe? ubi gue- 2? ed Bos: TBMEROR. : aoloporua: remittimus , quamvis zu hujus ignis liquidi abufu, quam fati lege fuccubuerint; in memoriam tantum revocantes verba Jem — — ^ 0 beatam. temperantiam, nunquam. fatis laudan- dar nunquam [atis admirandam ,. primeve — et. quum fuifih deus && tutamen, tui ipfius. ja : £F & pretium, detis aliquando vifam, puris piisque animis omni que La ues tu rela. d ducis "uni & drin Ta peeiass duis dpfns, p ibus orna. 0 oris, &' amabilis ab ipfis dicaris, qui virtutem " in videant osrelilamt que ERE $& D 6G M c 3.8 C id 197 CXII. J MORSURA SERPENTU M. QvaM, EI PRAESIDIO F- D, Can. LING, ia - Propofait E "GUSTAVUS ACRELL, Hoimienfis. "Upfalie 1762. Maji 16... ; aut itque inimicum, aut eror quafi Macbhiüz no- omperiemusz cfculentum hoc, illud vero | lare moris eft. Quem- vero, ut eít in proverbio, omne nmi- titur in vitium, ita cibus queque irno- cuus maxime ac faluberrimus in nocentiflfimum fubinde vetenum convertitur. Sic Vinum, Deo- rum Ne&ar, modice fumtum animum corpusque reficit, atque admotum naribus, fyncope fuffo- ^ catos ex orci faucibus gue fupra modum ve-. e s "2 ro pO MORSURA SERPENTUM, ro ingurgitatum, fua illud & nativa vi ex cor- pore ejicere acidiffimo vomitu natura nititur, ne- qualitate fua eorrodente fcbrim exciter, unde p'ematuras heiluonum mortes crebris ac fune- ftiffimis exemplis confpicimus — E contrario vero, ptis ex venenis, re&a tamen ubique ratione exhibitis, parantur medicamina efficaciffima: Sic noítros in ufus varià ex Opio, Elaterio, Scam- monio, Euphorbio, varinque 94 przparata fer- vantur ' MORSURA SERPENTUM. 159 E tum non omnia, venenata vcro ifta precipue, Horum enim nonoulla dentium morfu fasciant, ES Velpertilioncs & Sorices; vulnerat pin- na fua anteriori doríali Trachinus Draco: Medu- íz varic urticarum inítar urunt. Omnium vcro maxime io admirationem iios rapiunt tela illa im- mani viru venenata, quz aut in infe&borum cau- dis £xa funt; ex. gr. Scorpionum, Sphegu Apum, quzque nobis hoc loco faltim D A | fufficiat; aut intra labia ferpentum | pofita, qui- bus in depingendis,. noftra jam quascunque ver- i lebikok:; opera, : AMPHIBIA. "Toti fere humano generi cacterisque animan- tibus, ferpentes , ob. venenum atque proptietates neício quas fingulares, quz omnem eludunt in- genii aciem, horrendi obveniunt, ut vel audacis- fimo cuivis inopinato obrepentes terrorem injici- ant. De peculiari ifta horum animantium natura nonnulla prxmittemus, In awpbibierww claffe ani- malia obveniunt,. fingulari prorfus € & ab aliis di- fce Viv e inftru&ta: eorum enim plurima & dio anno Hybr»a»t morte quafi fopita; horum ab. Avium & Mammalium multum ai: fpiritum. enim .infpirant, fine reciproca, alim sn. fenbili, CX ptde. Corpora haben rura rigida , fangvine gio 5 Peme gemi x nt, cujusmodi nulli quod. "fciamus an. amantium alii, ni& forte infe&is q ibusdam o Sono. rauco , adfectu faedo, odore. feetido. fen- us .noitris obveniunt.. Eorum alii ovipari, vi- vipari eli: Lgs Cancrorum inftar, ob offa caz- : ea vernali i otannis fenectam exu- dni. certa reícendi $09 MORSURA SERPENTUM; qué memoratu digna eít Gngularis eorum: prz- dandi ratio: nim, quod deftituti pedibus predam. curlu fe&ari nequeant, faxorum fub umbra ar- borumve ralicibus latitant, unde irruptione facts, - in pratereuntia animalia übito infliunt, et capta - "devorant, Hunc in modum lerpentum maximus Bons corfritler in frutetis occulte infidiari, & in lepores, cervos, aliaque animantia ánfilire, ac con- volvendo íuffocare, atque faliva tandem oblita ingurgitare, ex peregrinantium. per. Indiam: fide perhibetur. His vero quum przdam rarjus ca- ptare eveniat, & denubus deinfuper obtuis mo-: : laribus proprie di&is. deflituantur , ipfos nature AuGtor inltiuxit maxillis noh. per ginglymum ar- ticulatis, (ed folis ligamentis: bali connexis, quo expanfis faucibus, corpus dpfis faucibus duplo fubinde ac pluries crasáus devorare queant. Sie Cleijero- tellc, Boss Javanenfis inregrum deglu- tiit Bubalum : aliique Peregrinatores commemo- rant, quod e ET Boas éervum devotaverit; ita E ropendentia extra. [I cornua. infigne przbuc- rint fpe&daculum, ———— Quin etiam (CER tumido Jesu Colsbri Jeri noftri occurrunt, quum fa&a deffe&ione, aut- ranàm,. aut murem, aut qnos ipfi vidim mus vH ie. pullos. Aogdios Retos. de P ec TIE depot d pod vixere,- fide digniffimorum relatio-- Bibus confirmatum, fed quod Autopticorum. pe- fitiorum - experimentis | ulterius ommino eft dis- Eüblehddat? Crosilum loquor. Americanum ferpet- - nifimum "qui. arborum fob tegmi: | m emit: düante: us MORSURA SERPENTUM, 201 que miro faícino fubtus intuetur. Queribundus Íciurus atque tenui ac flebili fono ejulans, quafi fati gnarus, e ramo in ramum fubíultat, quas, quaveríum profpiciens quo fubito evadat; At fafcino nefcio quo defixus, ad inferiora deícen- dit arboris, unde re&a defiliens, hoftis fe fauci- bus ultre committit; Veritatem hujus rei indu- biam redderc videntur obfervstiones quorundam Avuglorum, hujus argumenti: Curiofi ifti obfer- vatores. Angli, murem una cum fiafeimante cjus- modi vipera caudifona in ferream Caveam inclu- debant, cujus uno in angulo fedebat mus, in al- - tero vero e regione ferpens; Hic, qui in illum con- tinuo oculos habuit defixos, folo illum intuitu eo adegit, ut totum fe tandem ferpentis in fauces cenjecerit. . [dem experimentum Itali inftituere imprimis cum foemina Colubri Beri uterum geren- .te & Mure Maículo, codem plane cum íucceffu. Quid? quod idem fere apud Bzfozes noftros lentus los, ferpentum adfines, zítivo tempore fpe&are liceát, quibus; dum in dá umbra dMisiceon, Mufco E eR i Tm veríiis vexata eft, qu rum vence quo confiftat; quid fit; qu liomodo operetur. | ros fuos effectus producat, - "Tllss inde Yenenato | ferpentum adparatu , antiquioris evi conjecturas, aliq uas utut abfurdiffimas tamen ad faxum tanquam - Inaefit rudis. plebecula, jure recenfentur fequen- te$; quod puta, telum veneficum czude adáxum : eic chédi 'rint nonnulli ; quodque proinde. telum fcrpentum caudis adpingunt fübinde pictores nugi- venduli; alii nigra bifurcateque Z»g&e, quam ad utrumque f: piffime. latus ferpens. ventilat. hanc. iode vim vindicare. [njsgunts. Plurimi ande i 2:02. MORSURA SERPENTUM. qui fapientiores haberi geftiunt; ipfi hanc entium moríui noxam vano commento adíerunt. Hac qua jam. recenfuimus -omnia .in mera. abeunt errorum monftra, ac vel quotidianz: faltim curatiori repu- gnant- experientise. Intra labia (erpentis venenati, maxiliz fuperiori extus arctius adfixum hzret, quod. ultro citroque. movet, officulum, cui binz aut ternz adfixz [unt cuípides » dentibus rcliquis majores, quas, cundem ferc in modum ac ungves felis, ferpens motas pro lubitu officuli ope, vel - protendit iratus, vel feriatus a moríu retrahit & recondit. Has cufpides, quas Dentes majores fer- pentum vulgus vocat , egregie defcripfit Tyfoz. 48. zL . 1424. in E in 2 foramen : js axmplum radicem obfervavimus , e Pu- EDD clare. REM M wum per cavum. 7 eitis cendei ré ^e j ma. dentes. bi. adeo. acuti rx prope apicem firmi €. py fifura etiam externa &&. con- vexa parte, non inteyna, exarata , quid comvenientius potuit excogitari, tum ad vulpus infügendum , tum ad venenum infundendum ?- Folliculo, zlondulia humo- xem quendam fecernentibus initru&o ,- :ufpidum eft circumdata, adeo ut imprefl | ula, ex ipfo quafi mucrone 1i or profluere vi- ——— deatur. ratus ferpens, caput furfum fnikcef, officulum , cujus fupra. - tum extendit; atque fic. XE impetu, tum ip&us orpóris mole; proclinatus & incumbens, tum mu- fculorum quoque vi a&tus, acubus iftis hunc in u- explicatis ferit.& fauciat; fubíequente e ve- o veneno, quod ex follicülo exprefíum in vu fluit, m cias ita. comparatam eitis MORSUA SERPENTUM. 203 tas forcipe effringunt inermem ferpentem manu tia&ant incolumes. Cum vero iisdem hifce cu- fpidibus venenatiffimi Crotali probe deterfis cutem ad fangvinis usque profluvium fcarificare foleant , c&ter» indemnes Americani Borcales, liquet egre- z filli cos, qui armis illis fumme innoxiis fune- am adam Lc erai SH NEUE. 1 VIRUS. iiir die ldendi ed apud vec. VE rue - die Nunc de ipfa veneni origine & natura non- mulla fübjiciemus. Ex atra bile iram accendi pri- ftini xvi fuit commentum omni veritatis fpecie E. c-r qued tamen huc trahere non dubita- "Etenim ex ifta fua, fi Diis placet, hypo- dhef i irati ferpentis virus elicere fatagunt; finge- bant namque canalem, nefcio quem, qui bilem ex fua vefica immediate ad 6s ferpentis deduceret, uu- de bilis, :&u facto, vulnus prolueret; atque ex- - inde lethifera ifta fymptomata effe derivanda. | Sed miffis antiquiorum fomniis, qua interdiu ac longe veriora: c recentiores natura: 1 Snípscons 4üs hiec elabi agas difper » qua occ omnia; deeem etiant ba ud ferpentum cognitio, multum fuit luminis toenerata facem praterente Magno Eturiz Duce FERDI- DO SECUNDO. Etenim, ut. abinihim venenatiffia Vipera, d id The: S ciendum per fafcinum captivas adfei 3e4., MORSURA SERPENTUM, ftudio experimenta cepit ReZi, quibus experimen- tis varia detexit incognita, atque inter hzc fe- quentia maxime memoratu digna, Dum aut. vi- ventem 'Viperam in Canem excitaret, aut aculeis recens demortue, integra huc dum veficula vene- nata, cani vulnus infligeret, res eodem redibat, Repetitus aliquoties morfus infirmior redditur, ac vim tandem nocivam penitus amittit, exhaulto, Ícilicet quod in veficula contínetur, veneno, Ex- plicatos ferpentis aculeos liquore quodam madere ; atque ex veficula ad bafin mucronis impreffa gut- . tulam faniei ftillare. ' Dum virus hoc ex veficula profluens pane molli vel ipongia exciperetur, non alud aut gravius ex ferpentis i&u. perfentiit da- mnum animal, quam fi acu pungcretur, donec die- bus interpofitis aliquot, novum proveniret Virus, At dum acu pupgebatur animal no ako infe- &s, diris cruciabatur doloribus, p ! püus viperze aculeis fuiffet profciffum, Venenum iftud in Vitr -adfervatum & ad. félem ^ ficcatum, dum aqua rurfus dilueret, atque in dilutum acus intingeret, quibus animalia compunxit Redi nu- per laudatus, eundem prorfus ex foluto hoc vene- no cffcctum, ac ex recentiffimo quovis, enafci non. fine fumma. admiratione comperit, Omnium vero maxime iftius temporis nature peritos in. ftup ; eem — ees cujusdai ficulo, dec eum maneret tus Vini vel aqua loco ebiberet), fuz arti confi- fus non exiguam iíliusmodi veneni portionem. ime iata exhaufit; Obftupuere quafi ad porten- tum omnes, atque - — mam hominis mors m -—- iter | ". MORSURA SERPENTUM. zey fe, cujus percellebantur. novitate Princeps cjus- ue naturalis feientiz confortes, dudum antea ac vel ipfis veteribus innotuit, Documentum bujus rei fatis memorabile apud Lucanum obvenit Libr. n. vio ra — Noxia ferpentum et admifto poe petis. - .. Mora virus babent , & fatum dente imme id Pocula morte carens, —— £5 Neque prztereundum. externam iftam veneni no- cendi vim nationibus barbaris &c nunc & olim fu- - T: amy quippe ua fagitras fuas in vene- 3 generis, qualia funt, fuccus Euphorbii,, | em putrida , eleum "Tabaci , imprimis vero in arum faniem , & intinxerunt. quondam atque euni nunc intingunt, non fine efficacia maxime -horrenda, Faciunt id Indi hodierni, & fecerunt dudum antea Scythe, de quibus teftimonium fat memcrabile exhibét P4gw:. — Hift, Nat. Szbyte, ait, fagittas tingunt viperana Janie &9: bumano [angvine, immadicai i illud frelas n mortem illico devi tatiu adferentes . 98, de quibus di- lum T. d o, aliis —s . dem femper fine fubfeque vero. extrinfecus vü il ic s dechiferg, nifi SUR A SERPENTUM. 206. nite fdtmdis invigilant, indulgetur alibi .conjc&tu- In Gallia puta, ubi Movtes Charas , Chirur- c Regis primarius non. incelebris, theoriam fer- pentum explicaturus. magno molimine contendit, . venenum in excandefcentia fpirituum animalium confüftere, atque proinde penes viperam non. effe lethaliter ut. fauciat, nifi antca iratam, Non qui- . dem refragabimur adfectus animi gignere quidpiam poffe venéno haud abíümile: teftatur hoc tacies i- Tati hominis mutata in fubluridam. Quid, quod fub- itaneo terrore. perculfi, fzepenumero palleícant, atque humores eorum in tubo intcítinali, tanquam fortiori draftico. per. Diarrhaeam cholera adíocia- tam difpellantur. Maxime vcro fuo hoc Nutri- it emplo, quarum, fantulis przber | /enenatum lac , Diarrhoe- am provocar, laCtentibus haud raro funeftam, Se * Secum due dee iud ees tamen in n. his, op . (centia eani, ut commodum olim. oie Alylum, ita nunc ferc i in defvetudinem nies, a MORSURA SERPENTUM. ey Medici ac novam: pariter in aCtione medicamerito- rum invenirent viam, fuum ne robur amittc- rent, atque per vias xuAomowrias miutarentür, Medicinam vel potius Chirurpgiam , quam dicunt infuforizm , excogitarunt, atque omni animorurm ftudio excoluerunt, Confiflit autem in eo hot eorum inventum, quod per incifam veram, me- dicata infufa injecerint; Multum hanc uam artem. vendirarunt curiofi , quz (íi non omni fubinde fucceffa caruerit, tamen fzpius fummo zgris fu- it detrimento: Vel quod nova ha&enus & inex- plorata Pharmaca adhibuerint, vel quod nova me- dicina non caute fatis ufi putentur. Equidem nom valde miramur, fortiorum infufionem diftillato- rum fpirituum fuiffe exitiofam , fed longe inexfpe- &atius obveniat neceffe eft, quod Tac merum, in venas immiffüm, quamvis primum illud fit hominis nutrimentum, mortem acceleraverit: cujus aliam 'vix rei cauffam adferre poffumus, quam proximam illam, nullo interveniente inteftinorum adminiculo, la&tis cum fangvine commitionem, ccu quam nz- énet rum im! itt op E" i 2:43 Ei d. um fangvine JRA SERPENTUM, o8 foler, nudam cutem ferpenti, prius flagellato, ut ARE & ut experimentorem comprobaret, cér- vice Se MORSURA SERPENTUM. zog menta evincutit, humorem iftum e folliculo ex- preffum , qui ferpéhtum hume&ar. cufpides, uni» tum effe vetiénum, quód pun&im vel cafim fan. gvini admixtum vim exferát, ^ At venenum illud foli officere fangvini exttinfecüs admotum. often- dunt cum exempla Tozzi, qui virus iftud fat larpe at incolumis tamen exbaufit; tum expetientia mo- füefiti non minoris, alia, quod animalia fagittis hac fanie infe&tis transfixa, haud aliter ac cibus qui- vis-puriffimus efui effe potuerint. Quz cum ita . .HAEMORRHOOUS nobis jgiotüs, ítà Zucz zo defcribitür, üt pera&tó morfu, ex poris per univerfam cutem fingulis, fangvis proHuar, .. DIPSAS, cut precedente no$ fu iens, at &b codem RE 4e bele Pharjdlro de- [Lj 219. MORSURA SERPENTUM. fcriptus, dum fauciavit , fitim iccáiubt inextin- gvibilem. Digna funt, ; hic adponantur i- pfius Lucani verba, ubi Tuícum Catonis fi- gniferum bujus ferpentis veneno percitum, gra- phice depingit : ! Non Decus imperii non mafti jura Catonis "ir dentem. tenere virum , quin fpargere [igna «dnderet , totisque. furens. exquireret. ugris & Quas pofcebar aquas, fitiens in corde. venenum. . Et paucis inre it coge Scrutatur. venas: penitus [qualentis arene, Nunc redit ad Syrtes € ffulfus accipit ores — adquoreasque. placet y fed. non. fibi fufficit bumor y Nec. [entit. fatique. genus , mortemque veneni, — - Std. putat effe. fitim , ferroque. apirive. Fuentes inuit "EAS y atque 05 implere eruore 3 ASPIS in veterum. monumentis ,- rip cis gene- 1is occurrit ; is REI ^ X. Pbtyas fronte. caruncula. callo, OR ci- nereo viridi - fplendente, Il. Cherfea longiffima , cinereo-viridis, - oculis tubris: .. JI, Chelidonia nigra, ventre albo, cujus mor- fum. fingultus bini vel terni, cum mutatione co- is, Stupore, Frigore, Somno, Palpitatieni fequi perhibetur. Inter has Afpides- neminatin Phtyam effe, quz per foporem aut. lethargum mum induxerim: átque fic eandem effe cum A- -, ex collatione fcriptorum facile in ani- - fpide veterum, fpeciatim fic di&a, qua Belek tin. p. 203. Nintipolonga Zeylanica, wins 2 monum & in Syfemt, Nar. ii6, No 121. de bier Wwocatur. Hujus quoque Af, idis (Phtyz). E |» uía videtur Cleopatra ZEgyptiorum. Re hii: nl ex fide fcriptorum "habemus, : Zu wm. nollem «& delicatam morte, r cubi. E ) | - e EH MORSURA SERPENTUM. ái lerit, mitiori finiret femina effceminatiffima , 'iri- . junxit Medicis, ut toxicum miícerent absque mor« tis fenfu mortiferum. Hi igirur tentatis fzpius in capitis damnatos venenis variis, inciderunt tan- . dem in Afpidem, cujus morfus (ine ullo morbo przvio aut fingultu cum molli tantummodo vul» tus fudore, fenfuumque hebetudine ac fomnole tia, mortem accelerat, interrtecionis propemodum ris. Hujus ergo veneni Reginam certiorerti Pen qua aut ipfi Afpidi pe&us vel brachis ran um exhibuit; aut, quod: maluht alii; nacum vi m, quod in hos ufus táti- TV mt, acum comtoríam intinxit, cus ig TT . veterno quafi fopita occubuit, enenatos. npe uud Colubtos, prater plérosque , fi non omnes Crotalos, enumerat Syltema ' Lu turz; quales funt: Vipera ^ Átropos Leberis po Berus . Cherfca Prefter |. Afpis Lebetinus Severus .— . Stolatus La&eus .. s AER es. Ai iveus npn, CS -NAJA boadhcs: fii jeu Mdéo- Vubcliupltr eoripit, ut intra horulz - kacqer irai decedant: at- que hac quidem ratione, ut ex offibus divellatur caro in lentorem putridum tota liquelcens, i ob cauffam hic fortaffis ferpens pro eodem ac Se- pe veterum haud immerito habearur, Plures nunc "commemorare non attioet, quamvis fint eorum ferpionak qui pro fpecierum fumma varietate , m— quoque diverfiffima cfüciunt, at ita tamen divería, ut in- communiffino eo omnes de mice ferpentes conveniant, quod non ni( vi ex- terna, mordendo, qos eng aut qua demum -'eunque ratione alia fanies extriníecus in fangvis ^mem immitu poflit, E *»€ trucident ,. reftat ; jam ii. MORSURA SERPENTUM, jam igitut ut ad medicamentorum contra hoc yi- i-e defcendamus, ; -— Lade MEDELA, (. Charta nos prius. deficeret, ac in immenfum excreíceret opus, quam numcrum inire, aut ra- tioncm .qucamus eorum emnium; gibus. ad, tau- ta propulfanda pericula unquam ufi perhibentur, neceffitate. magiftra, mortales miferi. | Praecipua tantum & que aliquo fe commendarunt ufu, bre- viter. percenfebimus, Eminet hzc inter cum an- tiquitatis gloria, tum efhicacie virtute , quam pra- fentiffime. fieri. poteft veneni per locum contagii edu&tio. Variis. hzc. modis fuit pertentata ; quo- om antiquilómus juxta, ac fimi 'liciffimus ille eft, ond labris hominum, dirum. ex vulnere venenum exíugitur. Probe eit. obfervandum oportere, fu . torem ejusmodi. inftru&um effe gingiva a fcor- bois imimuni ac quàvis ratione illzia, ne idem incurrat periculum, idque eo gravius, quo eft vitz fedi E Ut igitur tes & nauleofa & difcriminis? pleniffima evitetur, pracítabit potius, fcalpelio vulnus fcarificare, quo fic ex apertis ve» narum. oíliolis :contamioatus fangvis fatis effluat 5 adhg itur dciufuper vulneratzs & ícarificatzs cor- rii, magna validaque GUcundsMe s jus o-- ves d m veneni. reliquum fueri ! .extrahatur, Tum demum calida fomenta ;mollientia: cum Ífpirituofis, ut fj UR "lis. Ar- | moniaci. yel. T heriacalis , aut hi, fi forte non fup- i etant, Lixivie communi & acero mixta, ad mem- brum vulperatum.. adplicentur, Intus medicamen- É. -diapnoica & moventia. emolumento effe pos- "unt; emetica loquor cita ;ex. gr. Tartarus - HW s -meticus, [pccacuanlia, &c. Sudorifera fc -ma-interdum quoque felici. cum fucceffu maántur, At vere ad feog ota vehe t id s E y MORSURA SERPENTUM, — z5 jus veneni vires, tria antidotorum genera; , eaque ut putatur; efficaciffima noftra addidit xtas; quo- rum íua oftentat Europa, Afia & America fingula, .. Apud Europzos ol oliuzrum, vel Olei cu- jusvis expreffi, ufus eft fortiffimus,) rea autem oleám illud majori — ac rad | v3 po da Compertà à & divgen: unde de- ejus ufu figillatim & omnibus abfolutam numeris fentén» tiam ferre non audemus, Tnopinatum prorfus hujus Tei excmplum expertus eft , mihique expoluit Nob. - D. itr Sui us Scaniam proficifcenti obvenit ' olubri-- Cherfeze — mora re aed huic ; | dimur igitur ad- atidott Anne, quorum excellentiffiium jure habeatur Radix Se- efe ad pulverem reda&tz, Innotuit, a multis — rctro temporihus, bujus ufus radicis Americanis — Aylvcitribus Borealibus, - qui ejus. beneficio: Hia- — quamoa aos aoxam ad mi ult pena (4 d . visbez VWisdduys 4 im - fRi- 24 MORSURA SERPENTUM. fligarunt, Sed tanto hoc arcanum fuum cufto- derunt. filentio, Barbari pervicaces & invidi, ut Je auro quidem cjus potuerit obtineri cognitio: usque dum illud. feliciter. detexit T'ennentius at- Sue in humani generis felatium divulgavit.. Do- €uit infuper omni laude digniffimus ennentius , Radicem Polygale Senega: Tac fua nunquam vir- tute deflitui, nifi pertu(a forte vena. quadam ma- jori, ubi increfcentis fübito veneni violentia: pra- venire non poterit, de quo videfis Diff. de radi- - €e Senega in Ameen. Acad. V, II. Unicum tan- tummodo hujus.antidoti exemplum domefticum 4eferre novimus, fatis vero illud memorabile, Ac- cidit ante hoc decennium in przdio fuburbano, haud procul Upfalia ,.Ut. Ancilla; dum alvi pur- gandi ergo. pone. fratices leceflerat4-a ferpente quodam petererur, & quidem. ipfis muliebribus vulneratis; Graviffima hunc i&um fecuta funt : Ad Nob. D. Pra dem mittitur, q i duas, quas felas habuit, Senega doíes aee E^. iis certo minus nobis soníter, cum fexcentis alis *), | MORSURA SERPENTUM. — zif Pervenimus fic ad aliud zque celebratum Afiaticorum Antidotum, in ludia orientali facile antiquif&mum, Eft vero illud Opbierrbiza musgar, cujus hiftoriam, nec non divinum fere, contrai- &us colubri Naje ufum, colubri loquor vene- natiffimi, luculenter tra&tavit in Amcenitat, Kzemp- - ferus. Nec multum in ejus adumbratione defu- dabimus, quod nobis in hac re otium fecic D:ni Adíefforis Darelii Differtatio EE elegantiffima, Hoc vero potius juvabit monuiffe, quod; cum tanta fit bujus medicamenti efficacia, praftabit multo illud, ceu verum lignum colubrinum in locum Strychni colubrini adfcifcere, cujus, fi non emnino nullus , faltim ambiguus ufus cernitur. — epis Serpentum , Pedra de Cobras di capel- lo; quid Lapis defumtus e capite Colubri Na- je, famofus per totam Indiam, tanquam fpeci- ficum contra Morfuram ferpentum exclamatus a — Garzia, Kirckero aliisque, fertur ad vulnus ve- menatum adplicatus, usque dum fponte inde de- €idat, abforbere omne venenum; fed ejus uíus fufpe&tus habetur aliis, &ee Redo fucceffit , qui plurima cum eodem inítituir experimenta, Plu- F^ J rimi ftetuunt hunc lapidem effe artificialem ; nec nifi mere Com cervi-uftum. c coco te - IEBXCANTATIO,- 573 .. OPHIOGENES fuiffe quondam Pf/les Li-- byz & Marfo ltaliz populos excantandis Colu- teftantur Ovidius, Plinius aliique veterum: ^ Hi, ferpenres etiam venenatifimos Innocue tra&sbant dilaniabant, virusque eorum cofporibas infüm m 4. | ex- eaque parte fricet vulnus. infli&um, boc-fa&o alteram cepz partem, fale fimiliter infc&tam, ligare arcte fupra vulpus & permittere adhzrere; nec caret fucceffu fummo excepta crotali morfura, ubi mil facit, C, Dahlberg. — — 1 mori pde 39 ignara | 12:6. MORSURA SERPENTUM. . ex(ugendo medebantur; ejusmodi homines euam hodie in JEgypto dari, artemque exercere ie d autoptes coram vidit Haffelg, itim. 7a. Ars eo fum etiamnum inter fumma. arcana alte fepulta. £ft, quam nullo pretio revelant, Vulgus notlrum. credidit ab antiquiffimis temporibus, fputum ho- minis jejuni infperfum ferpenti eum intra vefpes ram occidere, & Plinius falivam hominis ferpens tibus exitialem effe docuit, fed quod Viverra Muangos dimicatura cum Serpentibus mafticare Ru- tam, quod certius eft de oepbiorrbiza. Amoen. Acad. V. 1I p. :1co, an itsque mafticata Ruta fpu- tum in Scrpentem cadens eum paralyticum red dit, ne fe contrahat, & (ic ad mordendum. red- dit impotentem. Certe D. D. Jaequin ex India eccidenrali redux artem excantandi íerpentes fe- c auro redemifle, in literis ad D. Prafidem te- tur, af hoc fiat maíticando Jfriffeloebiem angui- iam ejusdem, vel alia methodo nobis etiamnum - latet, fed fperavimus brevi hoc arcánum commu- . Bicaturum cum publico D. D. Jacquin, quod. . . :8Vide nobiscum omnes curiofi exoptant : n & precibus efflagitanr, ; Pugura menfrab, eum vul. aris a latere, BOTA 7 Qvos, E es - . P ET mue PR ASIDE. ge ^D. D. Can. List ko, s: -i te - Eam : . Propofuit ue L JOHANNES ELMGREN, Smolandus. "Upfalie 1762. unii 2». hi ^a yej que sait ioc di Re Retahid M armi quot Tuffciunt auta , | y oC LN n8 TERMINI BOTANIGL. 8 breves, frme atque confantes. exbibentur. — Seientié us Tirones won fiupent, banc perceptam edi- [5 feere, maxime vu a: OG fere Herculeum opus fore, vimo intuitu judicantes , cum. vident , tot vocabulis in- folitis tamque 'cum vident, tot vocabulis infolitis tam- que ftri fumtis aditum fibi occludi, verum enim we- vo nullo negotio. deprebendent , epera. &ifce. addifc -- bpreflita, pronieri, ut ajunt, alueo reliqua fluere. P. ^ro- feto, Betanicen qui colit ,' ullo pasto metam perfetlio- : ris felicius mom attinget, quam (i aliquot dies termi- mir cegné[cendis ac perdijeendis tribuerit; fic enim o- nia fuperat incommoda, que alios , banc viam megli- gentes, jugiter & Egal manent. Multa TT pra. perbreve, quod firn. DUIS & megotiis peragendis , aptum una mecum habeant, Artis bi ter- adiri maximum partem in feriptis 2 Bil fomi Prafidis , wt Horro Cliffortiano , Pbilofopbia Botanica alisque ex- pofiti. quidem funt y fed macis [parfi prolixiutque propo- ffi, quam quos tiro, qui primis labiis [cientiam gu-. ftabit , facile. colligere posfit..— Quare otium, quod tes patto. buic facere. voluerim , mon prorfus ingratum [pero. | Ordinerà im Tomo [ecundo Syfematis. ys A tonflitutum fequi mibi propofui. Humanitatem. vere. L. B. Tuam, equioremique cen[uram ,- dieci. rie «eon[cius. e». T etiam — News M ur RA- TERMINI BOTANICI. | 219 RADIX organum nutriens plantam. op dmn. à. 4pinua intra annum emoritura, - AT 2. Biennis sltero verá florens & dein peritura. » 3. Perennis per plurimos annos re erminans. gura. 4- Fibrofa i C HR flamcnti.. | f. Ramo[a in fibras fubdivifa, : 6, Fufformir fimpliciuícula attenuata, ke 7. Pramor[a apice quafi truncata, 8. Repen: longe excürrens, hinc inde germinans, 9. "drticulata geniculis intercepta. — — 10. Dentata moniliformis ex articulis corícatenatis, 11. Globofa f nda (158.) radiculis lateralibus, 12. Tubero € partibus carnofis filo bafi connexis, - "n. B icularis € partibus carnofis bafi feli (150.) | 7 connexis, 14. Palmate carnofa lobata (184). 1f. Bulbofa radix bulbo (65 2.) inltructa, 16, Granulata B articulis casno(is adfperfa. TRUNCUS organum multiplicans plantam, - 17. d truncus elevans & fructificationem & Specie, olia raminibus proprius, Lore 'ans fru pde». nec folia. ^ LL i ctiamnum annuus (non ligofus).- — Durttione, 212 Sufruticsfus bafi. permanens, ramis quotannis ... marcefcens, — 23. Fruticofus perennis iih caudicibus pee 24. "frboreus perennis caudice fimplici. - ris 25. Selidus interne farctus, . 86. Inanis interne medulla. fpongiofus, , aA Fiffulofur interne tubulotus. 34 Eretlus fete ad perpendiculum fe lid - Dixcfiont; 29. Striius omnino perpendicularis d flexura. : je. pee dicken impatien e m 31. Lexus libere in arcum tex r 32. Obliguus a perpendiculari rizontalive inek p diícedens. 2d 23. Adfcendent arcuatim furfum ver(us, 228 34. Declinatus arcuatim defcendens, DI NES PME, 3g. Inturvatus introríum nutans. : d iride quf 36. Nutans apice extrorfum reflexus. I ie vr Pd 37. Diffvfus vsmulis patentibus, Me Em 38, Procumbens. debilis terra inmitens,. UCRVA o6 39. Stoloniferus turiónes ad radicem edens, ^^^ 3x; 40. Sarmentofus filiformis geniculis radicantibus, 41. Repens terrae incuribens radiculasque agens. M^ Radicans altis fe affigens radiculis lateralibus. T 43. Geniculatus internodiis interceptus. —^——— 4 Mo cad a gemma ad | "mmam eed vorum Figura, x Yerer angulis MU. r 5: 48. Semiteres hinc planus, inde térBtiuféutus; is 49. Compreffus duobus latéribtis oppofitis planis; $9. 4inceps angulis duobus oppofitis scutiulculis. HEC E E NA pluribus quam duobiis d ingulis - ani x: | ax longitudinalite iiem E "utangulas figura angu $2. rgo &c. Leid tribus. ge 2 $3. Trigueter lateribi s ti : lat m (OP gà. Nadns oppolitus s. pes AT sé. 57. n 3 t dol rt. Apbylus. foliis deftitutus. i | iginatus foliorum vaginis cinctus. Ee hd vamis adfperfus. PA fritas tlt Ut nodi. non ap ireat TERMINI MQTAN ICI. so 60. Ssberoft: cortice exteriore molliore, fcd elsfi Superficie, co indutus. : €1. Rimofes cortice exteriore fiffuras fponte agens, 62. Tunicatus membranis veítitus, 63. Levis tuperficie quali. 64. Striatus lineis tenuiffimis excavatis inferiptus, 65. Sulratus lineis profundis exaratus. — 66, Glaber (216.) 67. Scaber (243.) 68. Muricatus punctis lubulatis adfperfus. - 69. Tomentojas up: 70o.Vilefus (137.) 71. Hifpid: eu 2. Meuleatus (245.) — 23. Spinofus. iis 386.)armatus. |. 74« Urens (Lünulis fos .) adíperfus, 7 Sripslatus ftipulis (293.) notatus, a. "6. anatus complanatus more folii, 71. Bulbiferus bulbos (652.) gerens. ces 78. Enodis continuus absque articulis. Compo/tiene, - 79. Simplicifomus vamis vix ullis, " So. &implex continua ferie verfus apicem extenfus,- . 81, Integer limpliciffimus ramis angu tatis. 82. "Articularus nternodiis geniculatus, i $83. PEE EE pic xim femper dir emittens ramos. - od e " S4. Di COE UH de am Criteri : 8r. Brachiatus oppofitir i Lo pérsomn e ateralibus, - -— T Ramofus vamis pie letus. .88, Ramwfiimus ramis multis absqu ordine cu- — mulatus, Sic aicut 89. Firgatus ramufculis debilibus inaqualibus. 90. Paniculatus ramis varie fubdiviüs, |... ; 91. Fafligiatus ramis qualis altitudinis. | p A. 92, Paten (131.) 93. Divaricats (105) .,—— RAMlparescaulis. .— — — — 94- dies (us) og. Diii Quae (3 "f qu ; 97. Conferti (117.). 98. Oppofiti (124. P ferre. plures. cruncum ad genicula circum. - * antes, ; ; 2d Ll f T TERMINI BOTANICI. 100, Ercili (127.) tot, Coartlati verius füummitatem fci incumbentes. 102. Divergentes a vrunco ad angulum rectum difce- dentes, 103. Divarieati ad angulum obtufum a trunco dise cedentes, 104. Deffexi in arcum deorium inclinati. 10. Reflexi perpendiculariter dependentes, - 106. Retroffexi horfum voríum divaricati, 107. Fulcrati Fulcrit (291.) inftru&ti,— v : : FOLIA organa motus planta, Determia- 108, Radicale radici infidens, 109. Caulinum (cauli infertum. 170. Rameum ramis indens, — 111. Zxillare fab rami bafi infertu t12, Forale flori proximum. — — /.— $m. 1 12. llterna per gradus circum m orta, 114. Dificla duo latera rami refpicientia, lic -« . dique inferta.- 5 EUM AE * E 11$, Eifaria ad latera rami eppetid tantum enata, 116. Sparfa absque certo ordine conftituta, 117. Cosferta plurima totum ferc e ra. ct | mum vel caulem, - m ; 118. Imbricata qua dimidiam partem invi em | tea, EX. 1p. Fafciculata plura ex codem puncto prodeuntia L20. Bina, trina. — &e. de numero d genic 144. dipinti ad fe invicem proxime accedentia, 123. Remota fpatio a fe invicem diftantia. — —t4. Oppofita per paria decuffatim collocata. Deeu[ata ita difpofita oppof(ite, ut rami , spice zo tuor ordines referant. * | Stelata plura quam duo folia caulem ambient 7. Breitum fere ad perpeudiculum conftitutu 2 TERMINI BOTANICI. 233 128, 5t/s&hun omnino perpendiculare absque flexura. 129, Ri. idum flexionis impatiens, 139. pma difco cauli approximatum. 131. Pater ad angulum. acutum cauli infidens. 132. Herizontale ad angulum re&uma caule difcedens. 133 Affurgens arcuatim erectum, primum declina- .tum dein apice erectum. : 134. Jnflexum (urium arcuatum verfus apicem. 135. Reclinatum deorium flexum , ut arcus fit bi ... inferior, apice adfcendente. —— 136, Recurvatum. deortum ut arcus fupériors fpe&et. 137. Revolutum in fpiram fecureap. bs 138. Dependens xerram reta fpe&tans. — | 155. gum bafi colum, apice hótkioiteii fye- ans 140. Adver[um paginam fuperiorem meridiei (non coelo) obvertens, 141. Ferticale obverfum , ut regio bafi is anguftier (— . evadat regione apicis. 3144. Refupinatum pagina fuperiore inferiore & con- tra inferiore fuperiore facta. — : 145. Submerjum intra equae fuperficiem: Dp. : 146. Natans füperficiei aqua incumbens — : 147. Radicans ridic agens. fes : 148. Petiolatum petiolo (: 292.) ad bain inferto, Cdi, | 149. Peltatus petiolo difco folii inferto. — — | 1 jo. Seffile immediate cauli (absque petiolo)infidens 1f 1. Jdnatum pagina fuperiore bafi rami adnexum. 1f2. Coadurata plura inter fe connata. | » : 153. Decurrens bafi folii deorfum per tislém ex- ...Fenía.. 1f4. Amplexicaule bof caulem ambiente. iden. 155. Perfoliatum bafi vransverfim einge, (nec. an- tice dehiicente), caulem. — id .. 156, Connata oppofitorum Pt bat utrinque T ME p: — — adunatis. | Be "o 1f9.. i4 —— TERMINI BOTANICI, 157. F'aginans bafi formante tubum caulem veftien- tem. * Struts. y eg, Subrotundum figura orbiculgtz (tf9.) ri irs) Pe"^ Qe9. Orbiculatum peripheria circinnata [dia longitudinalis equalis transvetfali.] 160, Ovatum , cujus d'ameter longitadinalis MEER transverfalem, bafi fegmento circuli circumt- (cripta, apice anguftiore, — 161. Ovale eX orbiculato oblongum , utraque excré- mitate rotundata z-quáli. 162. Oblorgum, diametro longitudinali sliquoties fü — ^ perante transverfalem, 163. Parabolicum verfus apicem fenfim anguftius de ... Wundatum. ' . 164. Cuveiforme fenfim. verfus bafin'anguffatum, - ' 16g. atbul fubrot | » ndum (158,) o aH | lineari ( 169.) datu» nsns pies & .. aettenuatum, — » € 148. Ellipticum nc £olgputa. latitudine ovati folii 169. Lineare x: quali ubique latitudine, ^ ; 170. — lineare (169.) perfitens (275.)- Angli, 171, Integrum. indivilum , omnique finu. deftiue TUTTSNT tum, dcm 172. Triengulare &c. a numero angulorum 173 Deltoideum thombeum (174.) t lis, € quibus laterales. rin quam reliqui, — — 174. Rboribeum forma tid. ' Po Ai 175. Trapeziforme forma trabe, adl Simiw. 176, Cordatum fubovatum bafi finu exfeulpt dbs- . que angulis pofticis. - 177. Reniforme fübrotundum ba finu exta abe E ^L ue angulis pofticis. hic E . Lunatun TaUtotuadüvi, bafi finu! NE acutis. : 3 L TERMINIBOTANICL so 179. Sagittatum triangulare angulis poíticis acutis finu divifis.. 180, Haflatum fagittatum- ( 179) angulis pollicis 6- nu diviíis ad latera prominentibus... 18 1, Rancinatum pinnatifidum (189, ita, ut. lobi an- ;er Aic cnüteade: Mm Mdihron- Sac Pan "duri, d i divitum à in partes TU TERN - 4 fidum pronumero fiffurarum 0839. — Vd Partitum 5 baün ere divitum. — 187. Palmatum divifum ultra dimidium in lobos (abe quales, 188. Lyratwz vransverfim. divifum i in lacinias, qua- rum inferiores minores remoriores, 189. Pinnatifidum treserer(im ginifamá in lacinias ho-- jt rizontales oblongas. . s e renribun dom. F4. *oMpice, Superfioie, MR faerersstolio. corore q quam viri idi, 224. Enerue aMoEI pois ) oppe&um.. Path ai6 —— TERMINI BOTANICI. iso upMam margine (dbaffesci et plc 200. Repandum margine flexuofo, tamen *n-plano, 201, Lactrum margine varie divifum, geccccim dif. - . formibus, 202. Erofum finuatum (190.) finubusque- minimis obtufislacinisque inzqualibus. — 204. Dedaleum una flexuofum lacerumque (201 EH 25$. Obrufum intra fegmentum circuli terminatum, 206. Emarginatum terminatum crena, ues 207. Retu[um xerminatum finu obtufo. — — —— — 208, Praemerjum terminatum obtufe iocifuri i inz- qualibus. — ^. : 209. Truncatum terminatum linea Mame poem 210, Acutum terminatum unio. acuto 212. Cufpidatum t terminatum apice fetacco. — — 2137 Mmxonatum text tum mucrone exiante, - | 2114. Cirrbofwe cirrho (294.) terminatum, ———— rl — ir , dr iot: : e&at.- DUAE da ciat E E d 21g. Mudum (etis & pilis deftirutum, - zi 216. Glabrum füperficielubrica, ^ ^ 70 217, Nitidum glabritie lucente. es 218. Lucidums quafi illuminatum, ofum. vafis fimpliciffimis a t 221. Triderve tribus nervisis. , 222. Triplinerve nervofum "i i concurrentibus, deli ond i: ^s iemgéndt «i J Ae dns dag iiid nervis dep refs. - 228. Venofum va(is multifariam divifis, x e s rugis puc x ! apice fubulato Gere) TERMINI BOTANICI. Ed 230. Bullatum ex — (Q9 venis contra&is, ab altera parte concavis. 231. Lacunofum Jifco deprefTo inter *r venas interjc&has. 2532. 4vene venofo | 23í .) oppofitum, d 233. PunBlatum adiperíum pun&is. excavatis,- 234. Papilofum te&um punctis carnofis. — — 23y. Papulofum te&um punétis — 236. Fifdidum oblinitum tenaci. owes $75 — — pilis mollibus. 238. Tomentofum intertextis. nec difcernendis 239. e aoi fili adprets is evolliffimis. - ador; lanatum indutum quafi tela aranez (pilis get c Recurvatis), — 241. Barbatum pilis parallelis obfirum. 242. Pifum pilis diftin&tis elongatis tetum. — 243. Scabrum pun&tis eminentibus rigidiuiculis exa- fperatum. 244, Hifpidum fetis rigidis adíperfum. 24g. «culeatum aculeis ( 380.) armatum. Strigofum Api. aektee ' gi. Cucullat qu -oeibus ad baín Minisspeag, nd E. Ir dilatatis, cari | 2j. I » dilco plicis acutis. alternatim. fexo. VIT d "i pho qiio. alternatim. Füeko. ^4 Cripse marg $. Membranaceum. a bcn pro pria- iar: 207 Subffntia. | ay - orti fubítantia (icca arida tactu (onora. - e P 357. ET TERMINI BOTANICI. 447. Gibbum resi fuperficie convexa mediante copiofiore | 258. Teres fere tilius: 2f9. Depre/un pulpofum (264.)diíco magis quam lateribus complanato. - 260. Comprejum 'pulpofum lateribus m ques diíco complanatis, | 261. Carinatum parte prona difci prominente lon. gitudinaliter. 262, Compatium (ubftantia folida conftans, - 263. Tubule[um interne concavum vel inane. 264, Pulpo[um wyateria tenaci far&tum, Aéf. Carnojum interne pulpa folidiufcula refertum, A66. Triqmetrum 3 lateribus. donpmdioslibur in fo- liofubuleto (168.) - ' 267. um duobus soglis Josie longi- i 268. p wlatun Tineare (169.)e rnofum (265. - tusconvexum.(2590.) ^ 265. Enfiforme anceps (267.) a baf dn ibit: » fen fim attenuatum. : &-—- ago. Ssbulatum ad bafin scsio; vesíus apicem. at- tenuatum. 271. Ainaciforme compreffum (260. gesreohi G6 2 altero margine convexo aug re crafhore. — 3 272. Delabriforme compreffum | ex- -. trorfum Den (57). | | xferne tere- —. tiufcula. ! PO WEE qu Dwatiene, 273. Deciduum. petact: ^uict pPrES éifiidin, E us 214. Caducum brevi decidens, nec per incgnue. aftatem permanens. — 275. Perfiftens a zítate nen cafürum, | * e Perenne per aliquot annos virens, - T7* Sempervirens per omnia Mir eed . Compofitum crede plu aq pnm meto lia; TERMINI-BOTANICL. ais 228. 4ticulatun, folie ex apice folii excrefcente,. compoftum, 279. Conjugatum, pinnatum (28 3 tantum binis fo- liolis lateralibus, 280. |Pigesum petiolo fimplici apice adne&ente fo: : iola. . 981, Binatwn digitatum ( 380.) foliolis duobus ter- minatum &c. h 4 petiolo bifido,. isi. tantum interio- re adneétente foliola plura, - -pthiole- implies hrribs: sdne&ten- plura. € trijuga, quadeja, quinquejuga, feja- . |»... &a Kc. pinnatum, fed folio- lis tantum quatuor &c, | €um impari pinnatum, foliolo unico : (impari) terminatum. abrupte pinnatum, nec cirrho, nec | foliolo terminatum. Cirrbefum cirrho (294.) terminatum, p Feliolis oppofitis (Y24.) alternis (113.) ruptis foliolis alternis minoribus, 'curfrots * toliolis petiolo decur-- 28; eminum p olo dichoromo apice ad- | ma follola DUM Ss [22] » Biternatum duplicato ternatum.. ( gn) - Bipinnatum duplicato pinnatum [283 ] - zgemimum Vriplicato .geminarum. Milos | 'oque apice foliola 2 ferens, etinfuper ivaricationem. peop communis. | plicato ternatum. - compofita, Le Ll commo- " yama bafi P8 up dom emafcentium - aditans. To 4 194. F^ TERMINI BOTANICL 294. Cirrbur-vinculum filiforme fpirale, que plan- ta alii corpori alligatur, 20y. Pubes hirfuties omnis in planta. 296. 4rma mucrones arcentes animalia, ne ledant planram, Lr. 297 Bratea folium florale [112.] facie a ceteris folus recedens. T 298. Pedunculus fulcrum fuftinens fru&ificationem, PETiOLUS. Figura. 399. Linearis [169] - : 300, ^flatus lateribus di- 4 latatus, E. aor Clavat«s verfus api- —— .. cem incraffatus, — c SEOUE ic tes Hun RI 3 Teres zm Foe 300. d der fuat; qua ma- gnam partemnonat- ungenslongitudinem folii. E PT giudiaem folibat- Mau Longus URIBé tins lon- $ yp * kh Jac dfi n girudinem folii. Coq aS o. Langius sliquoties id . fuperans longirdi Eu c c dpicsdsiesanr ife » et SEALS qu, ir eia 3 . 323 airticulatus [82,] : PME. ena indureícens «da m 2j ies icd 5 SE 32. GiWina duz & duz per paria, £o -.326. Selitarie fimplices fparíze, 327. Laterales lateribus infertz, »^ Extrafoliacee infra. folium collo- |. cgi. JAM, -329 29. Intrafiliasee apos folium collo- 30- Oppofit; ad in latere joli oppo- B Biomed Hr Spir go) coo 836 -Adnate(151) 337. Decurrentes 153) |-—838-F'aginantes(157) 339.Subulate (273) guummex 167) 341.Sagittate (179) -342 842. Lunate (118.) 343. Erela (127.) 4 /5(131)345 Iptegerrima( 193) 4f ij. Serrate ( 195.) 347. Ciliata (196,) 45-Dentate 197.) 349. Fifa (183.) ; ME - Axillaris (y11.) et Jiolaris folio infidens. .-.3$2. Petielaris petiolo (292.) infidens. 353. Peduncularis ^ eoguums (298.)in- fidem. P4. 8e e j NIE NUM im —— TERMINIBOTANKI — E Simplex, indivifus. 3ff- Trifidus, in tres partes divifus. 356. Multifidus, multoties divifus. 3:7. Comvolutus, in annulos contortus, ——— 358. Revolutu: , fpira dimidio itinere retorta, - PUBES, 5. Pili, du&us excretorei planta fetaccei, E 360. Lasa, pili curvi denfi. A 361 Barba, pii paralleli, ze 362. Tomentum, villi intertexti vix. con- * fpicui,. — T 36. Strige, pili rigidiufeul planiufculi, 364. Set pili rigidiufculi teretiufculi. TL en: continuo exten« fa longitudinaliter. — ; mus E a S. : ito setddccuacin dilpofita: $ $70, Hami, mucrones aCuminati curvati. — 371. Gloibides , mucrones apice retroríum À : e; ultidentati.- d ; 372. Glandula , papilla humorem excernens. ; 1 petenadi rip: liquore fecreto ET bici cem n ) EUH SM nr nda i : 375. Wiéaftas qualitas bu- r dn moris tenaci, — 233 0884- RH, — deftituti. Has Incurvi , jotroríum flexi. : 383. Recurvi,extroríum reflexi. Me Bre » aculeis divifis in plures, | (385. Nite Irifide a numero de d À divifionis; . | SE 586. djina mucro igno planc pieiiv(us. 3a 387. ue : ics 388. atuillaris (111.) [ : Gabcina Calyci (493. ) in- E tht ENS " apo. Polaris (351. ) Uia tunm go veSimplex.( 365.) 392. Divifa apice parita. 4^gbD3. Stimuli, mucrones pun&uras exflam- matortas efficientes, unde pruriginofz evadunt partes. MS CE folia fequentis anni, ase 7394. uci 39f. M ruD 396.Desia inta) 397.Perfiffentes(275) oma , Bra rade sem. termi- spectre communis i proterens. zi i.c "is , communis plu- - o1. - Pedicell proprius oribus eei oor rota ; PME ; p coe (18. ) po , Caulinus (on)) 404. Rameus (104.) | 405. Petidlaris (35 2. E 4 asses 387.) : : . 359. 234 . TERMINI BOTANICI, - "aras Estrafoliaeeus (328.).—— (C Sis. 413. Alternus (113.) 414. Sparfut (116). —— 41$. Oppofitus (124,) 416.Ferticillates(99.) — Numero, 417. Solirarius (326.) 418. Rueierae (80 419. Umbellula fefilis, plures pedunculi — -.ex eodem e n unb itqualt » prodeuntes. - Diredlione. 420. Adpreffus ( 1323 4 42. Erelas (127) 422, Patens (131.).— 423. Cernuus apice terram fpe&ans.- "d 424. Refupinatus (144) 42 y. Deelinatus (34. 3 426. Nutant(36,) y s Ee evi, debilis, ut a proprio flo- i ere Mdependent. ; luus ut cum folio deor- — ieccapps fy ars z d — e d 32. affus vi. E en- E 2 is . tiam redactus. - - : «Ifferus pro numero florum, quos profert - Pedunculus. k 433. Teres (41.) * 434. Triqueter: Gs. ). GE aces s 43f. Tetragomus ($2,) dk 436, Filiformis zzquabili ubique crafit 437. ditenuabus. men — craíf | d fenfim mri 438. Clavatus (301 res e 439. IncrajJatus , apice (enim majorem molem à ac. quirens. 440. Nudus( (2172441 ires (t $ g. ) t4 Flames 2 44 Bralieatus Bracteis (107 )inftru&us. z 1 444. Geniculatus (43) — Aag. sage (S24 5 E 1 AT. INFLORESCENTIA eft modus, quo flo | .Fes pedunculo plantz: adneCtuntur. — — 4 h 445. VERTICILLUS, floribus plur jus canlem ! - ^ annulatim ambientibus. . E pti TERMINI BOTANICI, n 447. | , ab. ue cellis mani- E onm edis pedi 448. Peduncularas fédoneulis flores ui215- 5t levant, ^ RET. die Nudus (450, 451.) oppofitus, CEBEASUI cro rd involucro ce )i in- - dir ftru&tus. E : quee ab dae Brafestus (443.) - E (0452. Sus pedtculis approxi- c matis. á Diflans ,' pedunculis remotis. «ss capri DUM floribus pluribus in globum In he Subrotundum,fere globofum(456) 456. Globofum , ab omni pete rotun- dum. 457. Dimidiatum , ab altera parie ro- tundum, ab altera planum. : 458. ette foliis intermixtis flo- he kot. Mako fais ois deftitutum. . culo en Gdegribus- (464 ata fpicillis varie ie congett, 46s. " Quare (160.) Ventricofa , 'a lateribus gibba 17). ylindri. mtem "Secunda vero minoribus alternis 469. : diri — - 1. y Tos drticua (32) - * d 1385 TERMINI BOTANICI. 471. Ramofa, varie diviía. 472. Linearis (169.) | 473. Ciliata (196.) 474. Feliacea , foliis interftin&a, 47$. Como[a terminata foliolis, 416. COR Y MBUS fit ex Spica (461), dum ünguli | flores petiolis propriis inftru- untur,fituelevato pr oportionali, 477. THYRSUS, Panicula (489.) coar&tata in for- | mam ovatam, | 478. RACEMUS, pedunculo ramis lateralibus eit Anibza bo... T — 479. Simplex , indivifus, | 4t, Compofitus , divilus in. plures, — -. " Unilate. nin sllorra "d alterum latus. o — Standus, il da. omnes E alterum : dee ft Poss ecd 4s. Laxus ny : 48-. Nudus (459.) 488. Foliatus (y6.) 409 PANICULA, va fparfi, in pedunculis — - diverfe divifis. -Trunci duntur. C. 3 TERMINFBOTANICL: — 25 ES d 496. Floris ftamina absque - CE Germine continens, ri ^ que flmiaibus con- e xmDL st. Proriemquemli t lorem refpiciens, ur zd | 499. aee » unico fo- seo shines, Az fo- amus 'Conftáns: z- : 4er. 2-5 fidum, (8:3 *--$02. 2-5 Partitum (186.). $03. Integrum (171.) ^ —594. Tubule[um (26 2 [jo5. Patent((31:)) ^ — 706. Reflexum , partibus re- . "trorfum flexis. € — dms itftar veficse e cavum. c hin, longitu- n tubi non attiu- aj —— TERMINI BOTANICI. ne membranaceis avi... dis fororis. j18.Turbinatum,obverfeco- — nicum, 519.Calycularum,calyce quafi ;5.osho em od — bafin ci 520. Involuerum, calyx a mss remotus. yat, Univerfale umbellaz u- 1 niverfali fubjectum. - " put NILUS Gere M st $22, Partiale umbellz par- : tiali fubjectum.- - £23. Proprium, cuilibet flo- : ri fubjectum, $24. Gismo;. Cdp o Meo. valvis amplexantibus, : .$2$. Unifiara unicum florem amplectens. $26. Mulriflora plures flores includens, $21. Univalvis unica conftans fqvama. $28. Brvalvis duabus conttans fqvamis. f29. Multiozlvis pluribus qvam duabus fqvamis. FNNMOCORIRNINS jio. Colorata (219.) $31. Glabra (316) | £32. Hifpida (244 $33. Arif, mucro fubul«tus Gi Giumz infidens. .$34- Mutica mucrone deftituta, 53; Terminalis apici gluma afüxa, .. $36. Doríalis 'ateri exteriori glum: $31. Reila perpendiculariter exiens, $38. Tortilis flexa funis inftar. $39. Geniculata (43) $40. Recurvata (136.) f ; fat. mensum. € RUMP P (5555) communi pales : je. spatia Calyx x longirudinaliter ruptus. x Nb Deae ms uno latere dehi(cens. - (545. Cabptra Ca| ata latere tantum isi : TERMINI '"BOTANICI, 239 —— Retía undiqve eq jvalis. 47. ad VES latus flexa, 548, Velia Gys FUNGI membranaceus, . Approximata ad capitulum accedens, ego. otffma à capitulo fpatio recedens, 551, |COROLLA Liber plante in flore przefens, $52. Petalum drole coronat: in plures divifa. PNE Tubus. ' tala pars in- vie ferior, E: -: jara i d gie Unagvis Coro. etalaz pars in- due F6 ai Core ping um xc 555. um Corollz ineubpetsbc pars fu- P see E 'erior dilatata, e. j56- erue. orolla: polypetalz: pars fu- perior patula. Monopertala, vel po- lypetala a numero petalorum, $557. Regularis qvalis figura, magnitudi- ne & proportione partium. js ys. Irregularis Limbi partibus, figura, — ^ magnitudine & qacouene partium | diverfa. TE 9. sir partibus non. magnitudine ES E prd ! . - p id I$. eT | 76 fucea plana uil nibo potis: Ringen. irregularis i in duo labia hians, Mouueir- Leno Np. a4 ——— TERMINI-BOTANICI. $68. Cruciata rw avatunr TUS pa tens, Concava (249.) $16. Dürns (13r.) $71. Papilionacea irregularis, petalo infe» riore cymbiformi (cariza), tuperio- re adícendente (necis lateribus folitariis (7e). f72. Compofita pluribus con ftans Bofculis intia commune perianthium , fupra. — rec: praculum commune. $73. Ligulata corolluiis loiculorum omni- - bus planis verfus exterius latus, | 9m M oco go flofculorum omni- - bus uibwialis fiiis : 3 idiai ulis difc pon am. diis $78. Dye renim Betas caes E y19. STAMEN. Viícus pro Polinis praeparatione, - | $90. Filamentum pars elevans adme- Pose Aniheram ,(0f* - la iqvor mas joribus velminoribus. . Connata in unum cor- Uopus coaluac- 607 9 : Apnbera pars floris gravida. polli- ié : quod matura dimittit A. - MEL TERMINI BOTANICI, 241 ^ $87. Pollez, pulvis loris, humo- ——. re rumpendus, atomosque elafticos ejaculans, (genitu- | j7) 575 ^. fa. plantarum). s. Lit ILLUM, vifcus fruétui adhzrrens pro pol- | dinis receptione (organum geni-- tale femineum). - g89. Germen, rudimentum fru&us. im-. maturi in Flore. - $90. Superum, coroliz inclufum. | et ior doferum , infra corollam pot - fitum. Stylus pars Piftilli elevans Stigma | 9 germine, i1 591. Stigma , (ummitas piftilli madida humore. $94, PERICARPIUM ,, vifcus plantz gravidum fe- minibus, qua matura demittit. $95. Capfula, pericarpium cavum deter- "^ — mainate dehifcens, $96. Faloula, paries, quo te- n T eds tructus externe. 725 598. - Diffipismentum , paries , E Vm ex : quo: truétus interne di- emi ides soo got cM Bgvitur ID conebe- CILE E e c v vu O PREEPIIUE, 99. Bicepulari & numero .. Caplularum. éco Biluleris a numero Lo- Molupehecsim..— $242 /"TERMINI BOTANICI. 602. Didyma, Capfula duobus opem nodis extus gibba. ; wf 603. Siliqua , Pericarpium usdes af- : figens femina fecundum Apud E i que futuram, |... : 604. Compre[fa lateribus e s pofitis proxime ad fe » | . dnvicem:accedentibus.. 60j. Tornlofa prominentiis .hinc inde gibba. Gg n: /606. Articulata geniculis co- -... aréatis intercepta, .— gnisit ent - 607. Parallelum diffepimentum : Js — latitudine & diametro B dgeimverali ad valvulas Eam. LO Anm pericarpium: bival ^ cos c s gens femina fecundum futuram a- £ te teram tantum. d $i x 610. Jfémis interceptum, in varia — loculamenta interne trans- - verfim diftin&tum. — lel; i; Full ge ue : vo. co tero latere longitudinaliter dehi- - ELT | 'TERMINI BOTANICI. 243 - 616. ditor; pericarpium far&um eval- — vc, femina ceteroquin nuda con- . tinens. ufa. Nidalantia, femina per pul- .... pam fparfa. . &18. Strobilus ex Amento factum, fqua- - mis induratis. 6. n 9$.SEMEN, rudimentum novz plantae, - 620. Hilum, cicatrix externa feminis ab ejus- dem affixione in fructu, - 621, Corculum, primordium nova planta: in- tra demen, . - 622« Corena, mms fupraadharens, quo | — : Eve 4 Corona pennacea pi- olave volitans. 624. Stipatus filo ele- vante & adne- &ente pappum femen. 625. Capilleris pilis in- : divifis, : EM $26. Plumefus: pilis * pennatis *on- —— (0 ag. Cuede femen terminatum filo. 623. ins. quo adhaeret anima- | 629. Calculus tegmentum. feminis (os proprium, —— eee femine tecto epidermide offeo. 4trilluj, tunica jroprexteniar feminis - fpontefecedens, —— cer FACULUM, bafis qua partes Fra- mi n cMEEPsenuntur, a4 00 TERMINI BOTANICI. 634. Puntlatum , punctis excavatis adfperfum. 635. Pilofum (242.) "i 636. Paleaceum lamellis innatis . diftingvens flofculos. 637. Planum (247.-) 638. Conve- xum (250.) £39, Conicum, teres verfus api- cem artenuatum, 640. Subulatum. axi * i — T. Compo[itus Flos , receptaculo dilatato. in- : npe Flofculis feffilibus. 642. Aggregatus Flos, receptaculo dilazato Flofculis fubpetiolatis. S. - 643. Usibella ,v Cept elongatum - in | oedur Hm Bond US - res d NS E "iniples " ut n vyrtcde. bus ex- ! ; - ceptaculo ortis. 64g. Compofita, omnibus uk E culis apice umbellulas ge* iU E s rentibus, d , 646, Univer(alir, ex pluribus bio- as as facta ts bt e. Cyma, EONER ex centro codem. ^ univeríali, partialibus vero vagis, e. —.- lengatum in pedunculos faítigia | 6so. Rachis. recepraculum filiforme. mi pipi —feantes divifum, | TERMINI BOTANICI. Of. 652, BULBUS, hybernaculum. plante c mend foliorum przteritorum. — 653 , Solidus carnofus intus indi vifus. ! : 6$4. Tunicatus, bulbus tunicaextra tunicas. 4 65 5. .Squamatus, Íqvamis imbricatis. 656; Caulinus cauli infidens, | petiolaris, e petiolorum rudimentis. f'ipularis, e tipulis confe&a. corticalis, e corticis ramentis. fokaris, folia continens, non flores. ! « feralis, Biores non folia continens. — eammupis, &folia et leres continens, 657. GEMMA,hybernaculum planta: ex rudimen- — - tis foliorum futurorum. 6st. VERNATIO foliorum difpofitio intra gem- mam (663.) 659. Conduplicata, foliorumlateribus par- allele appreximatis, 660. Cozvoluta, cuculli in modum fpiralia. 661. Involuta , lateribus veríus paginam fuperiorem utrinque fpiraliter con- 2. E '?, marginibus conniventia m fita oppolito, ur alterum. includat 665. Obveléta, pagina faperiore lateribus | approximatis, ita ut alterum latus $5 diftingvat alterum folium. | 664. Plicatum in plicas varias coar&a- i c. 665. Circisnale in fpiram transverfalem : coar&tatum , ut Laer centrum ob- Mare. engins lunulz , e ngris radice Ter mper etatem ice.) - 14 . — TÉRMINI BOTÁNICI, 668. Pollicavir, longitudine extimi articuli Pollicis, 669. Palmaris, longitudine manus transveríz, 670. Spitbameut, Í»atium' inter apicem Pollicis & - [ndicis extenfum, : 671. Dodrantalis , fpatium inter apicem pollicis & digiti minimi extenfum, 675 Pedalir. a flicxura cubiti ad bafin pollicis. 573. Orgjalis, longitudine hominis TANTUM: Adde reliqua, -* fxg oca de pads nen «oro aem eh e DNE QN Tp e cqui a Ld pre —————— EN VES ora m e marium EOOBC BH - xiv, PLANTA. ALSTRÓMERIA, Qva, PRAESIDE D D. Can. LiNN EO, - .. Propofuit "JOHANNES PETRUS FALCK, ; -- Veftrogothus.. 3s 'Upfalie 17621, uni 23. . NTRODOCT I B B. entes quasque cultiores, ab. antiquifim imis TW inde temporibus, in adornandis Hortis, "ufüi zque ac oble&amento infervituris , (elicite: fuiffe veríatas , nemo facile iverit infici- - as; is. Ao infigniorem prztant utilitatem, an- us, fas eft, Pomona, drupiferis pomife- risque conta: arboribus, nec non AMaeeliz, varii » non modo generis Olera íuppeditantia, quorum fucci fecentes, bumores reddendo mires inertes- qué, corpori humano maximopere conveniunt. Ve-- rum &.alias plantas, €ibis, ut palato blandian- M Q 4 2 NEN i3 a " tur, Misutdndns ur hihil attingam Hortos me- dicos, ceteros. Verum, quemadmodum veites, ad arcendas acris injurias quantumvis aptz, ho-- minibus non faciunt fatis, quin juxta exornent o- culosque fpectantum diverfis alliciant. coloribus; ita quoque , deiicatiores- omnis. vi populi , flores in precio habuerunt fpeciofos, ut ifte parum venu-. ftus habeatur Hortus, qui hifce non radiet ftel-: lulis terreitribus , hom non exfultet formefiffi- mi anni gàüdio. Superbi hi flores, oculos inpri» mis mirifice paícentes, Liliacei & Coronarii ap» pun Íveverunt , quorum illi radice exfurgunt ulbof4, hr vero. Ebobía & tuberoía, Hujusce- modi afpe&u grariffmas plantas, Europz alu- mas, quin primum in hortos fuos curarint intro- ducenóas, non eft.dubirandum; ^"Fales fuere*: 7 ris germanica , Primula Auricula, Leucojum vernum, Narcifjus. poéticus , Narciffus Pfeudo. Narciffat , Narcif- us Tazerta, Lilium bultiferum, Lilium Martagon, Fri- - tllaria, Meleagris, Myeeinrbus" is sp eripe, Hyacinthus otryoides, Dianthws carthufíanorum , Dianthus Caryo- | plyllus ,.. Rofa cinnamonmea , Roja - alba , Rofa. eglanteria y Peonia. offcinalis, 4Aguilegia vulgaris, "Cheiranthus Chei- Vi, Cheirantbus incamus, He[peris matronalis, Malva Alea, &c, Poftmodum, d:trita fen&m ruditate mujorique indies. ille&i curiofitate homines, ali- : zde- ex remotioribus terris, plantas florum pu i critudine le&iffimas., arceflere. coepere. ir mentum Hottosames uti.ad finem. Seculi. fexü.. Inprimis CLUSII, circa. hoc. negotium : - iudefeffam operam, - mcritilfimis - extollamus. epore: - tc. . laus dibus. à Hic ».quo. ferebatur ineffabili in. — MUN 1dio, per Legatos cxfareos ad Aulam : durcicam,. EN MORE adus curavit plantas. bul- ofa, apud populum orienralem, nullo.non tems Mapore, 4 AÍGRAHAS s and inter. referi PLANTA ALSTROMERIA. 249. fufianam,: Hyaciotbum. Mujcari, Scillam amoesam, ho-- dic vulgati(fimas, Hoc fere eodem temporis ar- ticulo, Twpa Gefmeriana, itidem ex oriente adve- na, hortos pros irn prima íalutavit, ^ [nitium Sec, XVII. haud paucas attulit plantas america- nas, casque pulcérrimas, quás inter primas de-: ferimus Heliantbe annuo, Tropeolo mimori, Pa[fffere dmcarnate &C Oemotbere bienni. Ad finem cjusdem fe- culi; HERMANNO faufto fidere ad Promon- torium bon. fpei appulfo, novus veluti exfurgit: Orbis, etenim ex eo tempore, plantas fucculen- | ta$ , Mefembryantbema , Stapelias, Cotyledoner, Eupbor- - bias , Cralfulas , Aloe fpecies, prodigiorum inftar in. vitidariis- fuis conípiciendas ftitere. amcenioris Flo- rz cultores. Quadraginta fere abhinc annis, in- ceperunt Angli e feprentrionali America, arbores & frutices arceflere, quotquot unquam aptos in- venirent viretis (uis inftruendis, adeo ut, dum hzc intrant, in ipfis quafi Virginim lucis vide- antur obambulare, Circa annum currentis fecu- li quadragefimum, per-Sibiriam- & "Tartariam no- va pa s denim via Botanicis, quorum fedula o- forum, Rebinia Caregana Gc Robimia frutex hortis cefferunt, ^ Hocce jam noviífimo €vo, e Cap. bon. fpei, numerofa fat proles Zxiarum , Aptbolyza- zum; Gladiolorum, Wachendorffarum, Morearum apud mos. civatate donata. De — & tem- pore, quo quzlibet planta detecta, prout argu- | dudit nins in Re Herbaria defideratum', áta- quoque longe digniffimum, cui temporis ali- quantulum & laboris impendatur, . Hiíce jam in uanfitu przlibatis, anfa mibimer fuggeritur, heic unam, ex ampla gente liliacea, plantam, eam- quc colorum varietate feítivifimam, in. mcdium -. .» proferendi; quz, licet camem nos inviferits in t at -— ap: — PEANTA ALSTROMERIA:- in-hortis tamen noftris tam frequentem fore prz video, quam' qua frequentiffma: rigidioris enim cceli noftri: temperiem parum. videtur. morari, locumque, quem: occupat, fulgente corolla adeo" colluftrat, ut: plerisque hactenus in deliciis habi-- tis; palmam dubiam faciat, fi non praripiat plane, Eel : ec 1I. wc - *ALSTRÓMER (jonas) Reg. Coll. Com- merc, CONSILIARIUS & EQV. AUR, de. Stella Boreali, Cujus Nomen, ob grandia infli-- tuta jn rebus manufa&is, re Oviaria cet. faftis noftris tam: alte infculptam eft, ut nulla unquam. temporis injuria id delere queat, viciffitudo nul- la. Hic ,; inquam, felicitatis publice acerrimus: Vindex, deque univerfa patria optime meritus Vir, die 2:da Jun. proxime przterlapío anno, nobis ere- ptus, quatuor fibi fuperítites reliquit Filios dignis- ífimos, tanti Parentis veftigiis mafcule infiflentes. —— Hos fuos filios dilectiffimos , in Illuftr. hac Mu- farum fede, folide inftruendos curavit in Scien- tia Natüraliy tanquam fundamento, cui fuper-- firueretur cognitio prudenter excolendi dona, ab: Opt. Creatore mortalibus in ufum conceffa, eo- rumque ita ditribuit ftudia, ut PATRICK Opi- ficia, CLAUDIUS Oecenomiam privatam, AU- GUSTUS. Negotiationes & JOHANNES Rem bd " Metallicam curarent, ^ - ic pat HERE cus -. Anni, hic Upfalis penfo Academico infu- mendi, vix prius exacti erant; quam Dn. CLAU- DIUS, inter omnes Hift. Natur. tunc temporis - invigilantés eminens, itineri fe accingeret, animo. ras, Hifpaniam, loquor, Galliam, Italiam cet. Sententiz propofitique - fui eertnr mast d à ie & füpetiore anno d. 28 Apr. Portum Gaditanum- felicibus ventis attingit, T'erram vix pede teti- bes gerat, dum apud. 'Confulem Svec, Dn. BELL: MAN , integrum offendit. fafciculum plantz cu- jusdam' liliacez', rare pulcritudinis atque adco fingularis ftru&urz, àt ad Genera hucusque co- güita, nullo referri potuerit. modo. — Jucundirate tam fpc&abilis plant& perfufus, fbr témperare- non potuit, quo minus ar&iorem cum illa con-- traheret amicitiam & familiaritatem. Illam quo- que in eadem urbe' aufpicato invenit, dpud nobi- lem quandam Matronam, ad quam, ante aliquod - tempus, a marito, in Perua Americ£ degente, fuit transmiffa. Prima jam fuit Ejus cura, tam amoenam plantam depingere, defcribere , florem- que. riora Ni tum fccals; n o hzc omnia, fuo in at, quondam Du&ori fideliffimo; lita- ret. Quid, quod interje&o quodam temporis intervallo, Semina itidem transmittenda accepit feecunda, T'eítis (nm oculatus, quam íereno vul-- tü Nob. Dn. PRZJESES, hoc tam rarum Dile- &iffimi füí ALSTROMERI libaientum exce-' E quam folicite femina ilico terrz commi- nS eas cse nnne Rel to- pole i ic Peut edad Tos p nova od a Mort? lánis acad. nobisqué- omnibus; noüne Ple d. merie (. Lili Alfrümerii venditdbatur, Nomi- ita fuit ——: ut in fequentibus conftabit ,,'He- : | - Hét lidis Nomen da- : "Genus Li- » quod, üt ex duobus -Confündatur cum s Ha d psauyuon melle funt , sj. PLANTA ALSTRÓMERIA:: — funt; ideoque novum affumendum cumque eam. " debeamus Dn. CLAUDIO ALSTROMER, qui - eandem reperit, deícripfit, delineavit, Orbi Bo- tanico rite determinatam intulit, & cum hortis - europzis. communicavit; quid vetat, quo. minus. hanc plantam ALSTRÓMERLIAM dicamus? Quid - ceterum quantumque, folertiz perípicaciílimi hu- jus. peregrinatoris acceptum referat Res Herba-. ria, pracprimis in plantis. hifpanicis, teítatiffimum reddet brevi, qua. jam fub pralo fudas, Specit- rum Plantarum Editio altera, . | '$, TT, .J GENUS." egere prius diftin&e nom propofito & fla-- Silio, pecialis plantz: cognitio nequicquam ex-- petitur, S cripieia. Generum. Characteribus ,. ve- uti prafulgentibus phofphoris, ad 1d perdu&a. eft faftigii Betanica, quod prifca gens, ne con-. je&ura quidem potuerit Bielpicete s adco ut ope. variarum methodorum, ad Generis cognitionem . ' tuto jam poífimus pervenire, proindeque multo. facilius difingvere 1300. Genera, quam antca to-. tidem fpecies. Hinc e re erit primum, Gene- - rs ALSTROMERLE characterem. tradere. na- turalem idque fecundum |ípeciem a. me. vifar qui poftmodum, folito modo, reliquis Speciebus. adaptari poteít; fi cuipiam eeiocd ppet curatius oculis. itr pania. dac cas pe CAL. nullus. . | ^: . COR. . hex: - fubbilabiata;. Betalis tribus. uror ,coneiformibus , retufis, mucro. ; alte ha ; "lanceolatis: borum o- iora uem fupre . M rienlo aa quod PLANTA ÀÁLSTRÓMERIA. jj -STAM, Filamenta. fex, dechinata , fubulata, Cos rola dimidio breviora. 4ptbere oblongze. -PIST, Germen inferum, fexangulatum , trunca- tum. $ryus filiformis, declinatus,. ,Sezgmata — -— tria, oblonga , anguíta, bifida, —— - PER. Cap[ula fubrotunda, fexangulata, mucrona- ta, trilocularis, trivalvis: valvis. €oncavis dis- . -fepimento contrariis. — SEM. plurima , fubglobofa punáis elevatis te- E ucc ME ME ee | 2$ 1V y —CLASSES. x - db dee: quie charactere. laculentifime- pate- : jen Genus hocce HD iri ad CJESALPINI IX, Herbac, triplici principie — bulb, IT. Ter. A-NORISONI VII. Hexapetal, tricapfülar. X Ra- — — dice. tuberofa. RAJI XXIV. Ghininifol, florif; vafculo trica- —. pfulari V. Flor. bexapet, in fummo fruthus, — MHERMANNI. XVI, Tricapfular.- Reni mt L piros oet aee zt BOERHAVIL TE un | TOURR trORTII ax. en EE V Roa I. T | : peneic i LI | 234 PLANTA ALSTRÓMERTIA. fi fpe&es, Hemerocalliidis Genus permultum re- ferre, qua Corollam inzqualem, qua Stamina & .Pittillum declinantia, ut & qua Fructum. At ve- . ro Corolla Hemerocallidis monopetala eft nec po- lypetala, infera non fupera; ut filentio przter- mittam, ALSTRÓMERIAM ad bifin Petailo- rum duorum adícendentium ,. foveam gerere ne- &ariferam, ut videre licet in Liliis & Fritillariis, qua toto, quod aiunt, cecelo ab. Heerocaliidis Genere diícrepat: -ne dicam Semina diver(iílima. ldcirco tantum abeft, ut ex mente Feuilléc, He- merocallidis Generi, vel alii cuicunque queat af- ociari, ut' potius proprium conítituat diílin&is^ - v td uap Spreiesi 77 Poux eePe Roper r* uncis foribus purpurafcentibus macu- " t1$, "E A Fenill: per, 3. p. 211^ t. V. : Habitat ip Peru. : 2. ALSTRÓMERIA Zigzz, caule adfcendente. t Hemerocallis floribus purpurafcentibus ftriatis, ERE C eua QUASQUE 5E i d Habitat in Chili ed ripas fluv; Lar S "e Hexe 2475 sus ici yt , r PLANTA ALSTROMERIA, 2j; - sHabitat in Chili i2 declimiéaté montis. cuiuseup, in- Mexicz «c ibus. Caulis dextrar Jum guiuiis Folia | altre petiolata, Germen £r -. Ex hac. fororum.: uigu, ALSTROMERIA Pelegrina noftra nunc erit amaíia, Obícure ad- modum. a Feuillée depi&a eít, ut-non fine dif- icuftare queat dignofci, verum longe deterius defcripta. Hujus antequam orditur Defcriptio- - -nem Pater Feuillée, pauca prafatur, de íplen- didiffimis quondam Regum Peruanorum hortis, - quorum. anthophylacia, aliorum. in eo longe an- .tecellebant, . quod haec perennante quafi vige- bant flore; (imul enim ac .marceícere capere .plantz vel natura: paululum. in -aovis. proterendis videbatur quiefcere, harum im locum aliz: mox fuffe&z, ex auro & argento affabre faz, .Ar- -bores, hifce pretiofis fufz merallis, longa undi- que- circumvcfítiebant. ambülacra,. .. Integri. apri Zeam Mays di&am. reprafentabant. ex argento fa- brefaétam ariftis aureis, His in. hortis vere ma- nibcia Pritgriema Lp While. ieri L9 ROSMeg esie uis arn triam , inque monte. quodam, milliaris fpatio Li e, feprentrionem verfus. etefcera nos eft « 10 xd quispiam f dii: Y Plan- npied À intra tr t enata, b aniotiedrme sut. alic -- Tagetes 253 eee 5 con- 26 — PLANTA ALSTROMERIA. fcunt, feminaque fpargunt; at annuz funt, gelu- que vel leviffimo tact, fato pereunt inevizabili. GCantra Solanum quercifolium & Solanum radicans- mi- nitantia hiemis molimina felicifhme eludunr vel. tantillum obtecta, eftque borum coníortium quod ALSTROÓMERIA noítra fibi viderur expoícere, Etenim Peruvia, quod. forían pauci(imos fugit, .altiffimis exafperatur montibus, qui, quo altius - -exfurgunt, eo ctjam frigidiores funt, adeo ut ne- -ceffe fit, plantas, in fummis eorum jugis occur- rentes, in alpibus lapponicis pofíe. (uccr;fcerc. : Vidi quoque dudum plantas Alítrómerias, Cal- dario. commiffas ibidem luxuriare, in Frigidario vero optime valere , ut fperaverim,, hanc plauta- tam ad parietem. meridiei obverfum , leviterquc teCtam, ab biemis fzvitia fefe vindicaturam. Sub dio per zítatem Plantz ha vigent: ct- florent, raro tamen fru&um fub dio apud nos perüciunt, - redu wutius eft hanc plaatam ollz infertam, dntra jum , t , meridi erien- dum, fervare, quo wr femina maturet, - | $. | HISTORIA, Quod ad Plantam noftram illuftrandam fi- ciat nihil eem uemtinificine Au ot. i E xS ftiturum operam ,f ex ga lico in latinum. tr ins PLANTA ALSTRÓMERIA. 257 "longitudine circiter 2 poll. crsfftie 4 lin. obdu- "Gas cortice tenui & albicáhte, pulpam inclu- Pdenté albam, cujus centrum transcurrit nervus "albus &-lignofus. Caulis fere 3 ped, loogus, "1t lin, craffus, puleri viridis eft. coloris, ter- "minatus fructus. embryone longitudinaliter .cá- . "naliculato, in fumrbitate fuftinente florem ad. ?bafin usque in 6 partes divifum, quarum tres, "apicem veríus margines fuos inflexos habent , "deünuntque in mucronem valde acutum viridi- centem, Media earum pars pulcri et Ker» loris, circumduc&ti rofeo quodam co. "lore, ad margines fe extendente. — Longitudo "earum eft 2 poll, & latitudo circa replicationes ^13 lin. Reliqu& tres partes diverf& funt fi. "gurz, plane, scutz: media earum pars verfus "extremitates cjusdem eít coloris, preterquam "quod heic plurimus faturatius rubras habeant "maculas, toti fuo plano regulariter adfperfas, "Color hic ruber in luteum convertitur, indé a. "medio usque ad divifionem illarum & hzc pars "pariter maculis conípergitur p: lide rubris. Uis o 't rt - E m Fi. cd - DESCRIPTIO, : — Quam mutila hzc Deícriptio - Dn. Feuilléé 65 quisque pervidet: idcirco nova e te eft (i- ftatur ad vivam plantam hic concinnata. , RADIX perennis, plures turiones exferens. ap: proximatos. CAULIS herbaceus , fpithamzus ; iudiris. pens nz columbinz, erectus, enodis, tereé; foliatus, glaber, fimpliciffimus,: FOLIA — fparfa, plurima , recurvata, ré* fupinata, f, verfus baüin contra folem -inflexa, ut latus fuperius evadat inferius, . feffilia , lineari-lanceolata , integerrima, ^A obtufiufedula, fupra 15. mervia f. lineati; can Se elits Wevitiam., gla 'errima , planiu(culá; Ye - osa 72 Sd | fepe" Lvl teretiul cüli , inferne iode , longitudine foliorum, uniflori; GERMEN fubrotundum , fexcarinatum , crum catum, —— E COROLLA hexapetala, Nc aptari Hemerocal- - ^. Tis fere, ad folem Mie inier i | - "Petilis. obtufe carinatis, - ^ — —&iaexteriora ue RES emi crenula- Pure retufa intermedio dente viridi, c . Obtufo , minore; tria interiora obovato- t uftiora, magis macula *cumine terminata tenui, virefeente.- 1m, Petalum tinum exterius & du eriora | Labium. fuperius. conflituunt, : igiene at duo: exte interius. Labium. Sibriuk: magis patulu a — formant. Interiorum duo fuperiora Jater.- — . bus undulata ,. ungvibus. .convoluta in tue - bum; medio. flaveicentia. — STAM.. Filamenta. fex V. declinata. - faperioribus dee brevioribus, inferioribus. Gotplls see ^S gere; fubul«ta. ue Mss re DE. — PROPRIET ATES, — Radix nec. bul bofa nec fibrofa, m potius tübe- es nullum dittingvunt Genus; talia quippe evadunt — im plerisque plantis, fores geftantibus declinatos, LANTA ALSTRÓMERIA, cct ad bafin ita contorqueantur, ut pagina fuperi- ot evadat inferior & inferior fuperior, Oblervatu quoque diguiffimum eft, paginam foliorum inferi- erem, fuperiorem jam factam, glabram effe & ni- — tidam, alteram vero non. Ut Corolla Floris, ita .— Herbz motus organa folia audiunt; horum pagi- nam inferiorem ex terra adícendentem rorem attra- here, fuperiorem vero, electricum illud-abfíorbe- re, (vistipus difperfum radiis, haud fallaci colligi- mus conje&ura. Etenim videmus illa rore refecta, fuperiorem paginam diei obvertere, rutilantisque Solis viviügari radiis & virere, defectu vero diei plane decidere, quare itidem pagina fuperior per- fepe glabra eft, inferior poroía. Atque (ic Plant noftrz foliavalde funt fingularia. ^ ^ — -— .. Jrfhrefientia maxime cum Zilio bulbifero coi nit, quod fit fere umbella. "erp "má * f i — Horis Corolla primo inti florem, licet minor, fed cole qii ádeo fingularis eft, wa G Piflilla declinantia, pror rie quidem. Amar ylidibus , - Antbericis , Hemerocallidibus Pyrolit aipbodels. — EEDESS ft petala, ^ ldeirco. | | , c PLANTA ALSTRÓMERIA. zér vpdios di&itans, flores nudos füperos, monope- talis efle accenfendos. .— . Semina prope ipharica funt, pun&is elevatis confertis ed pería, & qua figuram proxime acce- dunt ad femina. Draconis arboris min: - VIRES. C LANCINT : Vires ALSTRÓMERUE: mu E in. ans am. Medicinz. hic fubjungere , alienum non fo- ret verum, ut ingenue fatear, crediderim, non omnes. plantas ufui medico & «oeconomico effe inatas, dum tot in ftupenda Naturz- oecono- mia. dentur. medii ufus. Ponamus enim plantam -effe inertem, omnisque plane expertem o- doris ,- exinde tamen non omnimode concludere licet, 'eandem eículentam effe, ipía namque te- nacitas ejus id. faepius prohibet, Peculiarem quan- dam, nec in Herba nec in Fru&ificatione fen(ü qualitatem fapidam vel olidam, unde ufum quen- dam medicüm hauriolari valeo, Ut vero in no- ftra. is fic gin. vaíta illa. Nature Oeconomia com« cernimus in plantis verticillatis & Lauri. oir be psp valet in gramiseis & legumimofis, quac, re aliis, nobis in eicam cedunt, : at foribus pa- h nibil ornant. Sufficiat, pulcetrimos flo- Aenfuum unum oculos nempe paícere. Mi. rari certe convenit, naturam adeo multifariam dotes distribuiffe fuas, ut vaeca non moduletur ut Lu- fcinia, nec Equus tot ludat coloribus ut Pavo. dni —— in radice me videor mihi . aliquid períentire, ires Mag 4Afparagos. ac. — egens, $psilacem Í,- er ille qe- fcre m vi "—— dius — :62.— PLANTA ALSTRÓMERIA, reticà, quam aperientem, attenuantem & exfic- cantem vocitare, auctoribus eft folenne. In hanc fufpicionem me induxit Feuillée, referens, alte- ram Generis hujus fpeciem Sa/ffios nempe, vi«- ribus ad Sarfaparillam proxime accedere, quod in- cole regni Chili, quoridiana edocti experientia te(tantur, r:dicem. hujus, in iisdem profligandis morbis adhibentes, in quibus exploratiffimi ufus: effc folet Ser/aparilla, Praeterea, infufum quoque hujus Sa/;le frigidum, potus ordinarii loco pro pinatum, in doloribus ventriculi, przfentiffimum adferre lolatium , teftimonio Chilien: ertem non effe, haud ffe concludere, - — - £. Petalum. unum exterius, - s MM .ooo 3. Petalum: unum interius. ungve tubulate, — 4» Stamina & Piflillum, tod o f. Pericarpium, s NECTARIA T e QvE $us PRAESIDIO. DX 2 Can. LiNw EL. s x Fuge ' Propofuit -BIRGERUS MARTINUS HALL, Veftrogothus. —fUpfalie 1762, junii. 25. "e flma fumme D inzc fap : b velligia ingentem fane, attento oculo i- Ss perícrutantibus, admirationem quovis movent momento, -Durat adhuc creationis opus, & in mnibus viventibus, animalibus videlicet & vegeta- novatur ope gcnceratioris, ita, ut per : lius-fiag cont'nuatios nec vivi quicquam , -nifi hzc ratione producatur. Immo, genus quod- dam animalium mA vegctabilium , quod di&a ra- tione non propagari poffit, fruftra queramus, ne -. 2 minuuifügit t quocqo bd oculorum n aciem figi- 154 NECTARIA FLORUM. : 'Obfervatu omnino dignif&mum eft, quod In- fees, - -quorum licet maxima pars triplici obno- xix fit metamorphofi, haud tamen prius genc- rent, quam tertium iuum ftatum, feu fuam at- tigerint perfectionem, Nunquam. enim videbis eorum 2ut larvam aut pupam foetus procreade, nc Gryllerum quidem , qui tamen perfectifümi. Videntur; cum a perfectione adhuc longe abíunt. Eadem fere eít ratio vegetabiliufn, qua an- . te perfe&am metamorphefin generare nequeunt. . Fit vero hzc metamorphofis, cum Cortex $e apes riens. in calycem , ber fe. dilatans in corollam, lignum Íe findens in Ítaarina, medulla. prorumpens - in pifti]la, transeunt & mutantur, Hac ratione - exoritur admiranda ifta fruétificatio, in. quam ri- | te rimando, examinando éicpinge 'ndc ' defudarunt omnes recentiores Botaniéi.- ; Jn variis vario. tempor eser. ef Barn? corum - opera. & jindufiria. r:ma. Epocha PA-. TRUM, ante illapfam batbariem, non. pauca vegetabilia- fugitivis ufürpabant oculis, 2:da E- pocha FUNDATORUM, tempore, quod Brazr- felffum inter & ^ Dafparum Baubizum eit , in plantis Europaeis detegendis , defícribendis & in. lucem profcrendis, fatis occupati fuerunt; qua: plant tandem ab immortali Cap. Baubino in m | : PERI, dnnorum vex dim colle&z, & digelta t, 1:tia Epocha SYSTÉMATICORUM, de- B vegetabilia ad genera, cx frucificatione conftituta, redegit, imprimis herculeo opere im- mortalis. Togrzefortii, 4:ta Epocha REFORMA- | SDN in qua pos D:nus Prefe; rem ber- 1 coreffus pártes plintarum ad un- . Ícrutando, is GC ignotas detegendo, Leg amis" terminos Con B CHE i e : : NECTÁRIA FLORUM. ET xietates reducendo, aliisque fere infinitis, quibus nunc fcientia Botanica fuperbiat, legibus. /-- Cum Botanici, fub reformatione, accuratius in fru&ificationem ejusque partes inquirebant, fe- fe offerebat pars quadam floris, nullo, ante id temporis proprio nomine nota, qua tamen hodie omnibus Botanicis receptiffima eft, fcilicet pars illa, quz in plurimis, nefcio an omnibus flori- bus,.dulcem quendam íuccum, foluto faccharo haud diffimilem, fecernit, quem avide quaerunt Trochili indorum aves, Infe&a Diptera, aliaque plurima; ex hoc fucco Apes, in proprio ventri-«- .€ulo, ad hoc negotium ipfis a. Creatore conces- fo, mel concoquunt parantque. Secernitur mel- leus hic florum humor e propriis quai. glandu- lis; funt etiam in non paucis floribus diílin&ta . vaícula, quz bunc melleum liquorem continent, Fingunt Poctz fvaviffimam quandam Dco- rum potionem, quam .Ne&arappellsnt. Hoc eo- dem vócabulo pro dulciffimo melle apum ufu:- pavit Virgilius, Georg. IV. 1645 Duci diflevdunt ANellare celias. Hinc Nob. D:nus Praes, mell- - fico ifto in floribus app nomen impolitu- Kali china, fuh lei in floribus fecreti. — ... Quam floribus adferat ut vero haud . 266 —— NECTARIA FLORUM. fuerit, finem exhaulerimus, dicere utique-nan— audeo, cum etiam in foribus maículis, a fructu remotiflimis deprehendantur bz:c neGtaria, — Sed fi fines fecundarios quis quzrat, ufus hujus hu- moris maxime palpabilis eft. ^ Etenim: luce me- ridiana clarius apparet, Trochilos, innummeraque Infecta, in floribus ex nectare alimentum. quz- rentia, alas. crebro niotitando, vibrandoque, pol- line antherarum excutere atque dispergere, quo facilius in ftigma cadat, Hunc quafi pilpare pos- fimus finem in Fici caprificatione , qua fine hac ratione vix effet ulla. *)..- Immo hzc Iníe- &a in Berberide, ipfius Cupidinis vices agere haud inepte, poftmodum dicemus. Utrum vero - lofe&a aliaque mellifuga animalcula, abíorbendo ne&arium hunc liquorem e floribus, damnum in- ferant tenellis embryonibus; vel generationem in- fringi int, nondum um eft, ideoque ifte locus intiliani & Senece de divite. inficiente flores 0$ veneno, ut pauperis apes mel ejus furantes perirent, vix ac ne vix fecundum nátura leges etiamnum. explicari poteft, ' - Przeuntibus Anatomicis ^ àllas partes , per quos aliquis humor in plantis fecernatur, gland las vocare licet ; dixere enim quondam Án: i; quod ubi glandula, ibi feeretio p no Tres ut anatomico rig: : , is ani- :; er funt : autem Xtan icorum ac. ras 9. daipslk. o Vel, I. pag. 38. fet. n me d NECTARIA FLORUM, 26? - 8) In CUCURBITACEIS: Pofffora, Tri- ribera Cucurbita. lagenaria & Bryenià zeylanica , ubi Petiolis, foiiis approximatae, innata funt; pH yy 1n LOMENTACEIS variis: ut in M T & RT harent Petiolo - imm 2 fuperne áfxe; — y In COLUMNIFERIS, - cogno Urena, Goffjpio, Hibifro , nervis Foliorum craffio ibuéy: in corum. inferiore pagina inferunturs - E 0$) In. Tamarice & Reaumaria,: quarum. folis quovis mane. forida apparent, quod fit minuriffi- lecernentibus rorem quendam, qui fo- . | fuper ciem. parvis quafi guttulis obtegit ; E 1n Pelygowo [candenti fingulari natura - le- ge, glandula- Tas. iub baíi ipfius petioli, ubi po- | rus liquorem fuum fecernit ; - $3) Plures enumerare (uperfedeo plantarum fpecies, quz glandulis evidentibus inftru&ze funr, uti Ops/us, Bawhinia, Turnera, Gc.: fed cas ficco praeterire pede non licet, ubi fermo eft de plan- M tddbe UE mme fuum ftru- es & diftindas Boduls, ig Ced infta - - n Agi | i, Cy indricos, 'magnitudi idulos , ore , morc « 268 — NECTARIA FLORUM. - Sed cum de glandulis in genere agere non &t hujus opella argumentum, in fequentibus pau- ca quedam de iftis modo glandulis , vel du&i- bus fecretoriis ac vafculis, quibus folum floresin- ftruantur, quaqua: nunc ab omnibus recepto no- mine Near "vocantur ,- in mediam. » pose conftiruimus.. - | ws GCAPUT SECUNDUM, Weg ups Ut fcientiz- Botanices illá pars, quz de Ne- , aris agit, lucrerur- majorem claritatem, .neces-- farium omnino eit, accurate defcribantur. &. co- gnoícantur variz. in variis generibus - neGtariorum iructurz, quo in calcata via iter certius infi tuatur & minus a tramite erretur, - "Conftitui i- gitur. Ne&ariorum, quotquot mihi notos habeam, MODOS proponere, cum intet illas. panier, qua peo funi. confisusnt: Pac leterm YeC- ! felicius Ea po- r (e ubi propria adünt ne&aria, — — * MODOS iraque conftituo XVIH, quos [ru tura in adornando ne&taria, mihi vifa cít formfe : re, funtque hi fequentes, v L RECEPTACULUM dae) leone fructificationis partes , germenque ambiens , in pluribus floribus tegitur glandnia. P cue al Xn vexa, fucculenta,. Eod. ectare max er E te, Quare etiam Pontedera - omine recep aculi in«- tellexit illud ipfum carnofüm in. fondo. floris w quod. melleum. exfudaret humorem, - Quod. vero quum d iquor non femper € receptaculo fe- a infra (modo XVI.) monebimus. — CIFLORAS. RUHbendi: M. 269 interne. veftiti fubftantia — & madida, quz ceito refpe&tu dici poteft ne&arii vices im- plere. Verum 2enia & Lecar. gerunt. fupra. re- ceptacalum columnam, cui infidet ne&arium par- vum, urccolatum , a reliquis partibus diftin&tum, - & dicam fere alia prorfus ratione , quam aliz o- mncs notz plantz babent. Hiíce jam recenfitis proxime accedunt iCalycanthemi: , Ut Oerortbera , Epilobium , Gaura, Lytbrum, quorum calyces. tu- bum, fepe stes em tmnellei liquoris: qua continentem , formant, . IH. MONOPETALORUM pite. Se Sof fuo longum anne&unt tubum, melle adco | men ut, extra&a corolla, copiam exfugere iCceat, qu od probant Lamium, Guleopfis , Apcbufa &c, - Hos tubos folito longiores videbis in Catesbea ^o Bruwsfeifia, Craniolariu, Dais. Ínter monopetalas locum fibi vindicat Che- deme, cujus flores, ob mellis copiam, prz aliis quotidie frequentantur a Sonia onc: in kosten peo e Meri T Ex desde homsore 1 c seed intra ungves- pe- talorum- & folia calycis excernenribus inftru&tze k Uc rro Scopul, i fua Carniola vs erp Ciis ihr api Mes natus. eft. : ptepm E fipulión ab. bafeos — intra [diti , &um filamentum , promunt glandulam. ne&ari« rs ob quam bafis hujus filamenti fe incurva. | Cercis tere. —— - "n nut Mf pon nr ape ma ENDE ^ es. nec non. ursistoensg ; Non diffimilis eft Es d fitus, Ícilicet infra germinis bafin, in Meliantho , Collin» foniay Lathraea. — Laurus, Pelygonum ; Aftronium. plures geruns glandulss receptscüli , germen cingentes, ue Glutig GC Mudrathnes plüres. glandulae, pari quidem modo , receptaculo y. germen ambiente, infiéent.. quoad formam autem üngulares & lo« tz, | - Refe dla. glaadulam fert bif ! germinis ud fuperius latus. h£&rentem, & Jornice: iiia z Aypseiprum Berlin bafi formaran «VL. formant alie | T Ci deo meme need adus e filis duobus (farius 3. 4. f» linearibus, planis ing. qualiter bifidis. EC — Vallfmeria conficit ne&tarium e tribus. cuf i- dibus, quafi filamehrorüim Bare ad in cufpi- £ulüm petalum, fingulis... TM —c aFemillea habet quafi. preffa, curvata, cum sus mum din c sibus; ipterpolis - NECTARIA FLORUM. E »"Hartegis — A e petalis quinque , ovatis, fubulatis, brevioribus quam vera petala, - Theobroma nectarium campanulatum, conftans foliolis quinque, S Tépedlivt E n petálo minoribus. -- — Sazvagefie ne&tarium foliolis quinque. minori. be ^ cum S petis a NE iboe. SO MM xus | arjium foliolis: tiiusor, — b us, lan: ceni minimis, getto obtegen- d eia k. fece eficientibus, i« inum FILAMENTIS infertis peragit ophillum üe&arium gerit decaphyll d$ EE. : germen Sei , lingula "iusmula &n- gulo filamento juxta bafin adnata. : Campanula, Reella, Polemonium, Plubago, P728 deus, in eo eonveniunt, quod quinque fquamz circa bafin piftilli conniven:es, melleum fuum fuc- cum, ne evaporet, includentes, e fingulis LES ) an iferum, exferant. ^: locoan erarum gerunt cruces callofas. | » i cm my pinpuni fime - 272 "NECTARIA FL Narcifjus € &t Paveratium ,. Nerium,. Olax gerunt ! subit nectariteruim elongatum ,' cui petala quafi agglutinata fuat, : Melia, Trichilia y- Suietenia ; Gomphrana eodem modo gerunt ne&arium cylindricum,. tubulofum , , ore incifum, fed petala ad ba(in tubi pofita. funt. XI. Singularis methodus eft neCarii, dum hoc fix e GLOBO perforato, germen edes d | - Mirabilis fub tubo corolla gerit glebum, à quem germen di(tin&tum latet, & eft nihi ad | ne&arium , quod , decidente pia induratur in nucem, à "s Clufia codem fere modo tegitur ampullaceo ne- - &ario, cui plurima Bilamenta cum [uis px in- ! fident. ! TS Tisac fc: Winterana. bibent etiam nedarium ur- ^ RON hians inftar, germen biu: sm . Paffffore ne&tarium in^ plerisque conftat corona triplici, e radiis conftru&ta, quorum ges up funt, . ps E XIIT Flores nonnulli format, qua PRI UM PETALUM, pro nectar Apromum y. Caftus ,. Curcuma, 2 jus ftru&ura, in diverfis dive ribus Plantarum. Mou X .XIV. UNGVES t NECTARIA FLORUM; —— 273 flore cum. fuis ftaminibus, dum leviffime tangan- tur ftamina, bafes filamentorum elaflice. pollem explodunt verfus humpidum | ftigma. ; Hermanniarum ungves dilati & involuti, fere . in. formam Cuculli vel folii nominata Sarracenz ; conítituunt ejus nectaria, di degens Rasunculi Gc Myefuri in. eo funt affines; -quod fupra ungves petalorum , intra florem, porum o« ftendant, quem in plurimis Ranunculis fquamula interne adnata tegit, . ! -ipsbbe 1$ ^— Hamamelis M, conftat foliolis quatuor; iruncatis, i og fingulo. petalo ad baíin innatis, | — Erythroxylon gerit ad 5aGn fingulorum petalo- rum, a pagina interiore, íquamam heCtariferam emarginatam , brevem. ur 12 : Grevie neCtarium conftat e fquamüla fingulo petalo ad baíin inferta , crafliuícula , divaricata ver- fus ftylum, a exhi Kiggelarie ne&arium. con(tat e glandula, uns gyvi cujusye petali adnata, triloba, deprefía, Leontices ne&tarium conítruitur e (quama pedi» cellata, femiovata, patente , petalorum bafi inlerta; p 7 Vae É. di crt xz as zs du eee obtinet ram im Horibus mafculis quam in fcemineis, *o— CWfcute ne&ariurn e tquamis quatuor vel quin que, linearibus, bifidis, acutis; corolla adnatis, - —. &ritillaría & Uvularia habent làcunam ne&tari: ram fupra ungves petalorum: fpeciofiffiam i - Gerona Imperiali, ubi excavata in hernifpbzetiumi, - (0 Erytbronium , Gloria, Melantbiur , tnacula ad bain petalorum infigniuntur didyma, qua snaló- giam quandam cum proxime przcedentibus indica» Ei re videtur, | v, Dium foffulam babet ne&rit Tum. FE aA NECTARIA FLORUM, | dit AJffrámeria, licet ejusmodi toffula in omnibus petalis non adf, — Hydropbyllum perquam infigne eft ne&kario ed quod longitudinalis eft rima, intra fingulas corol- ]z lacinias , utrinque claufa laminis adnatis longi- tudinalibus, — s Reaumuriam inter & Hydrophyllum tanta eft, ratione nectarii, convenientia, ut fi loco corolla pentapetalz, effet Reaumaurize corolla , monopeta- la, eodem modo creatas diceres. | Petalis enim u- troque latere eft duplex margo longitudinalis, de- hifcens; adeoque ubi duo petala NPptotMMM tubum, pro neCtare, formant, . XV. CALCAR cornutum fpe in petalis it&.— fabticarieo — x sosileums Hquofem. fua re- ee : | proximae furit. Martynia i & Lonicera. E eicere: licer ob- E foleto , parvo tantum gibbo confpicuo. - Viola, Fumaria, Delpbiniwm , Orchis & Saryriat : nuper allatis proxima accedunt, in co tamen dis- — pares, quod horum corolla fit polypetala,. prece- $ dentium autem monopetala. Inter violas, Fiola ealearata. reliquas. calcaris. long itudine vincit. Contra ea funt alia: Viol. fru-. iro ut Hybantus Jaquini ^ Caleeolaria Leflingi ss exneofperma , quibus minimum vixque. confpicuum —— ^ealear. contigit, A ex 4 — Fumaria cucullaria duplici gaudet cornu, magis zi nin roliquis exítante. -— 7 Delpbinii calcar eft quafi duplex feu alterum. j 2 alterum , fed Delphinio ConfoZde , "tjaes. 4 rius calcar eft monophyllum , in relie e d : : VT NECTARIA FLORUM, zy "Órchides , exferunt e bafi petali: iftius, quod labium inferius conftituit, calcar cornutum; at Orcbis fpicernis € petie fupremo exferit duo calca- ria; quod in hoc genere fingulare. .Sa5ria proxi- ma Orchidum funt y Lice differunt in eo, quod ho- ? cornuta, eri imr ons ie. in rum calcar fubrotundum & fctotiforme fit; Swertia corsiculata Bngularis eft, ob corollam rotatam , qu: fubtus quatuor ne&aria- Cornuformia zqualia gerit. Ka/»wia etian: quinque ejusmodi cors, nicula istos prominentia, fed breviora edit, — - "epa habet in. petalis quinque exterioribus bum prominentem nectariferum. XVI, PROPRIA néctaria, & a teliquis ftu- &ificationis partibus difinBifima funt etiam in plu- rimis floribus, . | . «tonitum crit intra corolle galeam duo ocio fia, petiolis propriis elongatis rceeptaculo inferta , & admodum fingularia; quz quidem funt cornuta, fed apice obtula , tecurvata , bafi antice in labium elangeti. "Aquilegía babet ne&aria quinque Y maxima: 5 orbem: punti iras unina; quz Rivinusdixit to- —— tidem flofculos effe, adeoque hes inter compofitos. Flores collocavit, nefcius quod ftamina & pitilla neceffaria effznt pro Éoículo conftituendo, — .. Parwefja gerit, intra petala, quinque e&aría, n orbe , maxime fingularia, qualia in nul. Jo siio fofé fepetire licet, quorum fiügula conftant fquàma fuübrotunda, ciliata, dentibus undecim ter- minatis globo fphetico. — "habet ne&aria- quatuor, tubulofa 'ebrufa, & ava, petalis incumbentia " inferiori mar gine receptaculo — s * 1 476. .— NECTARIA FLORUM. Sedum , Cra[fula, Rbodiola, : Cotyledon ,. Butomus runt ad bain germinum totidem nc&aria auri- formia. : dies .. "PMfclepias ,, Cynancbum, | dpocynum ,. Periploca. ha- - bent quinque nectaria auriformia cum. dente emi- nente, rapelia his affinis, fed cujus ne&tarium ad- — co fingulare cít, ut paucis verbis vix defcribi poffit, — Populus in utriusque fexus floribus profert ne-- &arium monophylium, tubulatum, turbinatum, fuperne dilatatum ;. ad quem proxime accedit Le- grtbis cum (fuo necario, quod ftamina profert. —— .. XVII. CALYCES in paucioribus plantis pro-- ferunt ne&taria a corolla diftin&iffima. I. co Tropeolum & impatiens poftice proferunt e caly- ce calcar neCtariferum , tere eadem methodo, qua corolla, in Mod re oXY. :. s : ^ ons | Xo - Malpighia &c Bannifteria in fingulis calycis lacis — (2 Tumus habet punctum ne&ariferum oblongum, in fingula lacinia calycina, prope ejusdem bafin . $nículptum. — Hic quoque mentio facienda eft quo- rundam, Iridum imberbium, qua ad bafin corolltz;, — Íed extus, gerunt tria puncta neCtarifera; cum ta- men lrides barbatz. propius conveniunt cum Li« — liis, ob lacunam: longitudinalem petalorum refle- — Xorum, occultatam fub barba coroll, ^ * — — XVHL. PISTILLUM rarius ne&ariferum —— . eft, fed dantur pauca exempla piftilli ne&ariferi,—— - . AWe[ma profert ex apice germinis coronulam nedariferam, concavam , quinquefidam , obtufam. — 0. Hyecintbus gerit tres poros in medio germinis, eorumque angulis infertos, au Mliuce nectarium in germine fulcis tribus late- Talibus, a bafi latiote furfum exaratis, definenti- ,businmucrones duos. — NECTARIA FLORUM, :5- Ruta, Peganum, Dillamnus ferunt receptaculum €olumnare, cui germina infident, quod poris ali* quot nectariferis pertufum cft, Tian Exempla ne&ariorum plura, eaque numero- filima adferri poffent, fi quis in minutiores florum glandulas attente inquirere vellet; Sed fufüiciant hzc fortaffis precipua. Ea Toi CAPUT TERTIUM. — Vaillantius, fummus certe & acutiffimus Bota- nicus, de ne&tario propriam fovebat opinionem ; Quemadmedum enim piftilla officio fuo a natura injuncto funguntur, cum proferunt femina; ftami- na autem cum pollen przparant; ita corolla pro mellis prayparatione factam ftatuebat Vaillantius. Perquam ingeniofe fummum virum hzc cógitas- . fe non nego; plerumque enim petala vcl fecer- nunt, vel includunt vel continent florum ne- &ar; qui vero ex hoc fundamento judicet, ille ncétaria in Z42u//egia, Helleboro,, Nigella & Garidella , petala, & qua vulgo petala dicuntur, calyces coloratos dicat, necefle c(t. Hac fententia, quo minus affumatur, vetant varii modi. Etenim Ger- mini (m. 18.) , ftaminibus, (m, 9.) ipfique Calyci - (m. 17.) nectaria interdum jungi, ex prazcedenti- - bus novimus, Diftin&is praterea & a calyce & a corolla ne&ariis fine controverfia, initruuntur Sedum, Afclepias & plures (m. 16.), quz utique demonítrant, quod ne&aria proprie perala effe ne- queant. Fatemur tamen, ad hunc diem, verum mne&ariorum ufum ignorari, nec, quis fit eorum primarius & effentialis inter partes fru&tificationis - Ííeu generationis finis, fatis conítare, cum in utri- usque fexus floribus, tam maículis quam fcemine- .is, quod Kiggelaria, Populus aliique demonttrent, deprehendantur neétaria. —— ; — .— Verum in hanc opellam non inutilem nos la- -borem intumfiffe Nicarics fi attentioribus Botani- Ét $. cis is, dque. eistam ut clot reddendos TA do 6 09 d. FUNDAMENTUM. ERUCTIFICA-- TIONIS, - - »Qvop, : "EX PRAESIDIO D. D. Can. LiuNz), : Propofuit JOHANNES MART, GRÁBERG, 3 Gothoburgenfis. | "Opfalie 1762. Odtlobr. 16. T» i gd aput L MSGD $.-1; ; jmnes inter fcientias neício an ulla his tem- "poribus majora ceperit incrementa, quam Scientia naturalis, & ipía inprimis Botani- | ca. Si enim hodiernam, cum illa quz ante quin- quaginta annos viguit , contulerimus, non miner . fere, quam inter diluculum ac crepufculum, vel potius inter lucem & tegebras dcprebendetur fi- militudo: quod cuilibet tot Mzfcos & Grami»a innu- merasque Indicas & Mise plantas, qua: Eo | 4 . (86 ^ FUNDAMENT. FRÜCTIF. | | detexit xtas, nec non Leges rci Botanice praferi- ptass nova Gezera, qua: nuper funt con(tituta, & Differemias ipecificas adcuratas, quibus fingula. jam planta Ronin. perpendenti facile pa- tebit. Immo his maxime annis, graffante per Eu-.—— ropam.furore Bellonz maximo, cum langvere ple- — rumque folent fcientize, turmatim exorti fant Bo-- tanici acutifimi, do&iffimi, totumque fere-Euro- peum impleverunt orbem. Nonne .4om Stir- k' Niczenfes & Hortrum "Taurinenfem, Queerii ortum Hifpanicum, Gezas Hortum Monfpeli-- enfem, -Gerard; Floram Gallo-Provincialem ,. Hill "Floram Britannicam, Hw4Zfow Floram Anglicam, Meefe Eriicam , Scopo; Floram Carniolicam, Gro- novi Kloram Virginicam alteram, Gorterz; Floram Ingricam , Oederi Floram Danicam, Lee Flo- ram Halenfem, Jacquisi Floram Auftriacam & Aniericánám , Nob. Domini Prafdis Specierum Plantarum editionem alteram, &c, ut taceam 1m- pératricem , qua mifit Jaecquimum in. Americam ; Regem Sardinig, qui Dozatum , & Regem Daniz, qui Foriftdlium mifitin Arabiam, intra paucos hos .annos accepimus? ., F -Scientia Botanica quantumvis ampla, infini- tum quippe plantarum, quas per terram univeríam in ufum hominum plantavit optimus Creator, com- plexa multitudinem, expeditas adeo hodie faciles- — que, per impigros Botanicorum labores, habet - - fationes, ut quilibet principiis hujus Ícientig de- — guítatis, apprehenfis terminis & legibus artis; ex — 5fa planta. Nomen & ex. zomine ejus Hiftoriam & — dnisguid de ipía dete&um fit pervideat. — Ex Ordinem, ad Mes eun denique Gezu: planta perti- Wéat; (ub genere determinatas reperit. Specá fuis. erentiis , unde. ftatim. Nomen Plantz um Syaenimis, Locis natalibus .& Affinitatibu E vf -— : "m alus ES .FUNDAMENT.FRUCTIF, :$: lantis innotefcit. Pervolvens deinde Syno- nima, ad omnes ablegatur Auctores, qui ejus fe- cere mentionem, ficque omnia percipit, quz de illa in arte detexerint Botanici, . k. quod mireris, Planta Japonica, Peruviana aut Capenfis qualis- cunque, haud difficilius: cegnofcitur ac fi domi foret progenita, idque ita ut nulla ratione gravis fit moleftaque memoriz iíta rerum nominumque cop ni. ia, quod quidem tantopere veterum torfit inge- - Quin etiam addere hoc aufim, quod fi plan- 1ova fuerit aut obfcura, id eft imperfecte auc anc non obíetvata, ftatim eam determinare va-- let, ut quisque eam in pofterum Botanicus zque facile ac vulgares reperiat atque cognofcat, — Faci- litatem banc Botanico Orbi przftitir Lumen no- ftro vo accenfum, quod hoc regnum ita collu- ftravit, ut minima & maxima exotica Vcgetabilia, quisque eadem perípicuitate videre queat, quam maxima & communiílima viderunt antiquiores Bo- tanici; ^ Hoc in Botanicis, zquiparandum ciréula- tioni fangvinis in Phyfiologicis, Hoc vero lumen FUNDAMENTUM FRUCTIFICATIONIS - ' Vocant eni vocabulum in orbe Botanico acque otüm. & Tr htatum , ac in mundo civili num-- mus. Sed quantumeunque illud fit pervulgatum, - pauci tamen, arbitror, immo vix ulli ejus inftitue- runt analy(fin, veramque perveftigarunt indolem. ^ Aud igitur brevi hoc fpecimine Academico pertra- -&are conabor; C. L, benignam tuam genfuram hu. millime expctens. : " Quamvis in aliis fcientiis non pauca eruditio- "mis veterum inveniamus veftigia, ut in Aftrono- mia, Geometria, Chemia, Philofophia morum, Eloquentia aliisque difciplinis; nulla tamen apud veteres fuperfunt indicia folida tractationis in. Hi-- — "ftoris naturali & Scientia Botanica. —P/sig, com- 35 pen — 18$ FUNDAMENT, FRUCTIF. pensio niad veterum in. hoc ftudio eruditionis, atis fuperque oftendit ipfis vera defuiffe fundamen- ta. Nec facile omnino fuit in tanta objectorum varietate , quz tria continent naturz regna, & quz - adeo tumultuarie & fumma quafi confufione in tel- lure occurrunt, diftin&um reperire ordinem, |. Ne- que etiam hec fieri unquam potuiffet, nifi acutiffi- - mos produxiffet Providentia viros, qui fundamen- tum Fructificationis detegerent, adque veros ad- plicurens ufus. FUNDAMENTUM FRUCTI- FICATIONIS apud Botanicos audit ratio, quam in plantis diftingvendis & combinandis ex fructifica- tione petunt, FRUCTIFICATIO ^f vegetabiium purs &emperaria, generationi. dicata, antiquum termi- mani, nouum incipient, Pbil, Bot. p. ys. n . FRUGT IFICATION IS partes funt FLOS. & FRUCTUS. FLORIS pages ihr CALYX, COROLLA,STAMEN ,PISTILLUM. FRU- CTUS partes fuut PERICARPIUM , SEMEN & RECEPTACULUM. Hz igitur partes uno fructificationis nomine ds untur. i $ nh Primis, poft palingenefiam litterarum, fecu- . lis, fufrenfo Botanici erant animo. Percipiebant . facile tanram vegetabilium copiam ipfis oblatam diftin&o ordine tradi neutiquam poffe, nifi in cer- ras diftribuerentur claffes atque ordines; lomge e- nim facilius pauca, quam plurima inrer fe diícer- nere; fed rationem dividendi maxime naturz a- — ptam invenire non poterant, Vegctabilia in Her- bas primum & Ar£ores difpefcebant; utrasque vero nonnulli ex Radice, alii ex Fols, alii ex fo/e Natal, ^ — alii ex Ufz, alii ex 4pbabeto dividebant; íed ubique — Xamen multaregeabatconfuio, —.. 1 1 .. ,, Fandem in fpiffis adeo tenebris emicuit. . tilla ex feculari ingenio GESNERO ( Conr . Qui obfervabat plantas maxime congeneres fruét FUNDAMENT.,FRUCTIF, $4 eatiene proxime convenire, licet differant alix | plantarum partes. .Isenim in Epiffolis Medicinalibus, Jigur. 1377. p- 113. de Flore & Fru&u ita differit: Ex bis , potius quam foliis, flirpium nature 6 cognatio- ues adparent: bis motis ( fruitu femine 6$ flore ) Stapbi- fagriam &$ Delpbinium Aconito cuucDAMe. € ven "Beravas facile deprehendi. . Unde ctiam follicite in fuis figu- ris omnium primus feparatim fructificationem dcli- .... CAE£SALPINUS ( Adrea: ) in libro de plantis, Florenti 1483. integrum Syítema Botanicum ex fru- &u exílruxit. Maximus íane in Thceorcticis o- mnium, qui ad finem usque fuperioris feculi vixe- runt, hic fuit Botanicus. Metamorphofin planta- rum, leges Syftematis & longe plurima, quz ad noftram ztatem intacta jacuerint, Czfalpinum di- lucide atque diftin&e intellexiffe , palam eft, Ex fine plantarum ultimo argumentum duxit, quod planta ex Semine oritur, Radicem agit, & cau- lem cum Foliis, Caulis lerem, Flos Pericarpium, hoc Semina, unde Semen finis ultimus a natura tentus s; ex hac igitur. parte f m erat collo. t ride locatum, fe | ibus, - COLUMNA (Fabius) Ecphrafis p. altera. Rome. 1416. folierum inquit p. 45, effigies , in eonferendis, ge- - - meribus parvi facimus; mon enim ex fols, fed ex flore ( Seminisque: conceptaculo €f. ipfo potius. [emine plantarum (— affnitatem dijudizamus , re[pondente prafertim [spore in reliqua planta parte. Ex p. 63. Prefcripft DEus O. M. plantis , ut fructum 6 [emen perficerent juxta genus [uum , quod preterire non potefl , & bucusque ab Herbariis flu- diofis non ammadver[um , nec ab ipfo Dio[coride t$ anti- TH. i84 — FUNDAMENT. FRUCTIF. . . Hzc exigua fuere primordia, & prima fcin- tille, quibus fuam orbis botanicus debet lucem, - Verum quidem eft, quod magnus ille Czfpar BAU- HINUS in P/zace, Baflee 1623. hoc fundamentum non urferit, fed hoc tamen ipíi facile ante oculos fuiffe, valde mihi eft probabile, cum plura gene- ra ab co tam diftin&e fint conítituta, quz fine bac luce prz tare potuiffe non videtur, | MORISONUS (Robertus ). in dialogo ad. Her- tum. Blefenfem autcium. Londini 1469. $:u0 (ubi dicit: do&tis in arte fcribo, indo&tos docebo), excitat fundamentum fructificationis , quafi nunquam antea cogitatum ; & tandem in Hifoeria Oxonienfi. 1680. fot. jose fru&ificatieríi inzedificat Syftema, etfi ruc&tum imprimis attenderit, neque opus hoc pro rei dignitate abfolvere potuerit; Aajus vero & Hermannus defe&us fupplere funt conati, .—— — ^ TOURNEFORT ( Jefephus Pittos ) ——.Elenetir 1494. vel dnflitutionibus 17»o. totum ex kia op fruétificatione Syftema maícule.compofuit & Flo- rem etiam ànte fructum habuit in fundamento clas- - fificationis; leges Syftematicas diftinctius, quam- alius quisquam intellexit; fixa primus Genera de- terminavit, & fpeciebus ex fuo cuique genere No- mipa propria impofuit; unde clara Botanicse exor- ta eft dies; hinc etiam ampliffima ei laus, dum or- . bis fteterit, tribuenda, PLUMIER hujus infi- ftens ve&igiis Americanas defcripit plantas. RI- —— VINUS quidem ex flore & fru&tu, ut Tawrsefort, — — licet alio modo methodum conítruere laboravit, — ; Wedrantóoperiparesmon hbüit vites, —————— - 'Fandem reformata eít Botanica per indi peram Nw. Domini PRJESIDIS , cujus me g fentia vetat ea quz promeruit dicere, verum ii *- FUNDAMENT, FRUCTIF, 28; explicare potuiflet, cum "Tiro fingulas, vifa fru- Gificatione, mox determinare poffit, Sed quid». quid fit, Botanici fontem videre debent, unde i E UNDAMENT: FRUCTIF. We £5 ws damenti tru&ificationis emanet veritas; ub pre ve- ris falfa arripiant. $. V. SWAMMERDAM olim Mitsadiviótad In- fectorum illuftraturus, quod nempe ex Zarva tam diffimili Declaratum , Denudatum (.. Revelatum oriatur . Infe&um, exemplum fumit a Diantho, qui tam diffimilem Herbz producit Florem , ut nemo cre- deret ejusdem effe plant , nifi progredientem vi- - deret raras Pari modo Botanici concipere de- bent fruétificationem ex Herba metamorphofi pro- du&a, velut Papilio ex Larva, hoc folum cum diícrimine , quod in una fübitantia cohareant Lar» va & Revelatum, ficuti Zoophyta,. Nullum ge- nerare Infectum poteft , antequam Metamorpho- fin fubierit, nec ullum pariter. vegetabile.- &ificatio igitur concipi potett velut anims 'colum plante, fi ita dicere liceat, fu is uctuni Co eu Calyce, fuis "lis f 1 Petalis, fuisqu itelibus. : bu Strüinibus & Piftillis; eter pete imali- um ad vitam Fru&ificationis non fünt neceffirize , ütpote qua ex ipfa herba fuum habet nutrimen- tum, (taque cogitamus florem tanquam Infectum . folis genitalibus conftans, quod volat & ab aére movetur, licet herbam non deferat Es marem Vallisnerie fi forte excipias, cujus flores fub m: 5 ofi dimittunt. Larvam , quod adeo gno | vegctabili rarum eft, ac in animali frequetis. - T. Entomologicis vérfatus aque facile fe exprimit, "ubi Indici offeruntür Papiliones, ac Botanicus ubi | Beko ann foret diac f ARS; contenderet Ee | : ! es o*) 8). Nature p. cm n. 13. Fs. m dnterio nuda, Cu ——— mera PA le Tar Infechi gi pe v "wb: Coleoptrato 1 ubus 207 ues lis wifcerum Goals. Sta pinibus TR quorum ermina adolefcumt à im cundum Ovars Pericarpium , gravidum ovis feminum. ^ I bL FUNDAMENT. FRUCTIF. 287 fe&um determinari poffe, ubi parem larvarum Indicarum invesiret numerum , non magis hoc fie- ri poffet, quam ut Botanicus nominaret herbas an- te fruGtificationem. — Rasa temporaria primum larva cít, Piícem exacte referens, poftca duobus & mox quatuor inftruitur pedibus & Pupa exiftit, tandem caudam amittit, & tum demum perfecta & Decla- rata audit. Ranam igitur cogniturus, ex ftatu c- am agnofcat perfecto, poft metamorphofin; in plantis idem valet judicium. Ex folis Seminibus emnes cognofcere plantas, idem effet ac omnia. nofcere Infeécta ex eorum ovis; utrumque im- ofübile. Genera plantarum folo ex Frultu co- Lew de ac Infe&ta ex folo Abdomine z- imare. Pari igitur, ut arbitror, fundamento pla- - ntas cognofcimus ex Herba. Declarata feu fingulis E fru&ificationis, ac Infecta ex Alis, Antennis, Ore reliquisque partibus, Si quis animal cognofcere volet, in ftatu perfe&ionis illud contemplari debet: €. gr. Cerzui ex ramofis nofcitur cornibus; fiipgitur Cervi Elapbi, leis aut Dame foeminz occurrunt , gnofcere eas ex fyítemate nequeo, nifi una vi- marem. -Phelépe antisudt Á muli, Carice foeminz &c, determinari non pof- funt fine mare; ex quibus omnibus liquido patet, non. folum fru&um pro fundamento fructificationis eí-- 'fe habendum, fed omnes floris partes eodem tru- étificationis nomine effe comprehendenc terea Flos & fructus per 4e nibil ali : ipfa plamta, [pentanea lege mature debifcemW, ut partes interne pateant 6? aperiant [ubflantiam Corticis in Ca- leer , Libri in. Corollam, Ligni in Stamina, Medulie im Pifülum, coletiis filis im ultima femina. Syf, Nat. tom. 2. P- 837. Cognofcitur igitur planta ex in- teriori iua fubftantia, non vero ex.crufta, tegu- - mento aut larva. ^ — — VES 288 ^ FUNDAMENT. FRUCTIF. SM. hy $i defcriptam haberemus hiftoriam. creatio* nis, omnis quz fperari unquam poffet lux in fundamento conftituendo nobis adfulgeret.. Cum vero hzc defit , tenebris prateriti temporis pet- "tentando progrediamur neceffe eft. — Axiomatis. loco haberi. debet , quod s4//a detur Gezeratie «^ quiyoc4, Ícd omne vivum, omnisque planta ex fuo roveniat fezize Ícu eve, X Omnia videmus. viva. Dm Mab iohisE fpeciem, ut unum plura pro- ducat. Si ab hac multiplicatione retro tendimus, - numerus perpetuo diminuitur, iaque unitatc no- ftra fiflitur cognmitio, nempe in. uno. individuo , . ubi animal aut vegetabile Androgynum eft, aut Hermapbroditum, vel in. duobus individuis, ma- .xe nempe & foemina, ubi fexus. eft dittinctus. Oceani coarétati indies limites, feu quod idem cít continentis dilatatio,, qux: noftro avo tantopere. impuguatur, adeo nobis videtur palpabilis erent). ipfi loqverentur lapides. Feras & Carnivora, ut Phytivora intra limites - contineant, . D pem hos : ! fateantur "Theologi, cun&a hominum - auffa effe&produ&a, vel faltem. eis ufui-infervi- re, fi noffimmediarc, tamen mediate. |Si totus. — mundus tam vaítus fuiffet creatus ac jam eft, tamque artificiofe conftru&us, nullo hemin nimali rationali produ&o, tota hzc * ex rébus crcatis emicat, cand jofita, Quomodo igitur FUNDAMENT, FRUCTIF. :39 . terram continentem adeo magnam ab initio ut ^ojam eft, Animalibus Plantisque opeftam, fi nul- . lus in terra eflet homo, prater par unicum intra hortum -Paradifi? Mihi ctiam valde cít probabi- le, quod fumma illà, quz in cun&is compendia. Past fapientia, quaque icges fuas non mutar, ed accuratiffimam in omnibus fctvat proportig- nem; ab initio etiam unum creaverit individuum ' perfe&um utriusque fexus, ex omnibus jam vi-. ventibus quodque hzc individua fingula fete rgul- tiplicaverint jufta proportione pro dilatatione con. $ tinentis: quamvis enim hoc fenfim fat, ramen - non exiguum fit terre habitabilis augmentum. T iau gehr. as us enim quartam tantum ' ulnz partem ad littora maris addi per viginti annos ; fi deii o- mnia circa tetum oceanum littora fimul íuma$, magna admodum per quadraginta annos exiíteret nova terra, vid. N. D, Prefidis Jta». aead, tom. 24 P. 230. : i. Dat : : — Natura (bi eff Gmilis: a minimo femper pro- dum Politiam natura exactam fervar i pes 3. VITEÀ imile a fimili generatur, Quotquot pro- gnatz funt planta ab una prima vocantur indi- : vidua totidem unius ejusdemqué SPECIEI, Ar- 6&os admodum rmatüra pofuic limites , ut quelibet fpecies intra fe generet; nec facile aliis & hete- | rogeneis immifceatur. "Hinc fit; ut parentem pro» ts referat. & individua ejusdem din deb fi- milia, .Re&e autem fpecies coguolcete, & per. fpicete, quanam individua ad unam eandemque : ^ dem, FI. f à 2 T .450 FUNDAMENT, FRUCTIF. -fpeciem pertineant, quznam. ad alias , boc in Bo- tanicis opus eft, hic labor, ne unam naturz fpe- -€iem in plures diverfas multiplicet Botanicus, Specialem imprimis cognitionem quzrat ubique ANaturz myíta, ut. plenam obtineat lucem, Spe- cies a natura plerumque funt diftin&e. determi- màtz; fed in generibus nonnullis peculiaribus ad- co parvum habent difcrimen, ut difficillime in- - -yeniantur. limites: multoque difficilius verba, ad fuitussun deíignandam fatis apta atque adaqua- Quamvis vero individua unius ejusdemque : deuil fibi fatis funt. fimilia, tantam tamen in- Mtdum fubeunt Siraipntm,. ut acutiffimus quis- ue facie decipi queat. His vero mutationibus ARIETATUM Botanici. indiderunt.. nomen. Notz, quz per fe certam. fpeciem. non facinnt, fed folam. NAgetatem: funt Coler, Magnitw- Aes Ut a. regno- odes "Vacca alba, nigra, grifea, rubra &c. diverfam non efhcit- fpeciem; ita nec COLOR. florum in Tupis, 2 Primulis, Papuveribus fpeciem. variat. Eu : ——— MAGNITUDO, utpote comparativa, non magis plantas difcernit, quam Pjgmaum a G; : nter Hoiines, Canes & reliqua. "SAPOR nonnunquam immutati | varietatibus Pomorum & Pyreorum oppido conft ODOR. conftantior. quidem. dt | fcd multum. : ^« tàmén non raro. murarur 5 int d fine cauffa notabili. .- : 3 - EUCE es PLE NI. fuot yarictates, . unquam ípecicm conftituunt. propriam , in his zu Aim Stamina in Petala abierunt, atque ade: ftrati mpuineipa: fic. Petala tantum . fi it x Germine, ut Peri 1 Nom. producat fru&um,.q PUNDAMENT. PRÜCTIF. zo lum.ejts a-floribus.- T —" circumftanrium; . ejusdem fpeciei. individuorum fit faecundatum;- unde raro in red fru&um- Me ion nifi i inan; nullis Papaveri ufy Delphiniis,. P E d Quamvis Crocus, Cyciamen;. Rüclnhisitio: sc. in. nonnullis fuis fpecicbus- Autumno- florém: e- fmüttant, in. alis autem. verno tempore y neque. hanc Jegem- inquam quubicdhs vos r ^ ^ yuia uos ad- lr »ecies id ver ait | -apetahi ;- Glimati- Moe rcnt i | betur nimis frigido ;- Zufuaga ;Mnandria , flarem,.a- Aedeh ides arm ;dio-nunquam:aperit,:at in. Caldatio. ráditim explicat, &Zene; perténfis , |. Salená Vueklended y Eod Jaleifolius-, Giffus .guttatus , Gampunu Jpeculum y à vertirillata;s, Tencriuim; Jia y: Ammannia , lati-. fias pe rhum imr pes: disce nd b uà pbs. corallspam. cenípicitur,. ni ies. ei mirum in modum. favent. qJiéeeecib TWY IRS TES. asiens onllantor. eit quem 192^ FUNDAMENT. FRUCTIF. tempore in optimis Botanicis refiduum, fcientie — valde noxium: quod nempe cx varictatibus, ut faciant fpecies, demon(trent eas diverías effe, co, quod ex fatis femigibus oriantur novz plant£, matri varianti fimillimz, & inde concludunt quod diftin&x hz nifi effent. fpecies, enata planta nom - retineret matris faciem & perpetuo variaret: fal- fam enim fovent opinionem , quafi omnes cx lo- Co forent varietates, Quot varietates Bref/;s c. viridis, rubra , capitata, fabauda, laciniata , feieni- LN fabellica , borrytis &c, plantas fimiles paren- producunt varietates? atque ideo non di- ftin&: haberi debent fpecies, verum totidem va- rietares. Sed hoc corüm ex fationc experimens- tum: ad is in fpecies difinge non sci ma valet, Mini i n vs AT ^ per decennium hetorideici in Horto noftro Academico, & in varium (zpe trans-. lata fuit folum, — tamen fibi fimilis per- manfit, maniteflo i icio, quod varietas unice non debeatur loco. Sufpicer valde fub ipfa genera- tiene varietates fieri ab extraneo fortaflis - mare, 4 pe hoc exemplis fatis perfpicuis & fufficien- cciamnum demonítrare ià me non fufcipiam, CHR IUDPENE: Ui - Pofitis licet, vem diximus, per maturam Di mitibus | in sr ape " , interdum ta- men, licet rariffime dese NERATIONES. HY- .. -. FUNDAMENT, FRUCTIF. 203 de canonem proclamarunt nature confíulti uni- veríalem , quod hybrida femper fint íterilia: fed conclufio a particularibus ad univeríalia non va. let, Nam Fringilla Canaria GC. Spinus generant in- ter fe & progenies carum, certis faltem. pue bus, eft fertilis. Quod in regno vegetabili, li. - cet rarius exiftant generationes hybride, videre licet ex atmaentatibus acad, t... 3. p. 28. N. D, -Prafidis, ejusque refolutione 4weffjenis Petropoli-. tame de [exu plantarum, Petrop. 174o. Exemplum hujus rei hac zítate i Horto Academico vidi- mus luculentifümum: heic enim per plures annos in eodem pulvillo crevit erbasewn Thapfus & Pe- scum Lycbmitis: Verbascum Lychnitis fponte fe- inátum eít, & in progenie exorta eft planta, quam neício an ullus viderit Boranicus prater Agerium, qui ante centum, & quod excurrit, annos fpecimen cjus ficcatum ad job. Baubimum . müfit, qui plantam hanc vocabat VERBASCUM meuftifolium: ramo[um: flore aureó, folie craffori. in Hifl. p. $56. Hic planta matri cít fimilis; Cau- le ramoio, Florum filamentis lana purpura(cente, (294 FUNDAMEN T-FRUCTIF, : o 2 Mw bs e -^ 8 ie) & É H. o et Es - à » El a fA. e [n 3 et & -&ificatione referunt matrem, Herba vero potiffi- m ld ilium .Polline emnide dice p: FUNDAMENT. FRUCTIF. 255: plantam hybridam , ortam . forte a. matre. Mufa: Bihai, & a paue, etiamnum non determinando nido IX. 4$. - Varii Bod. .GEN ÉRA "NATURALIA impugnarunt , taque omnino arbitraria effe vo- luerunt; fed. fateor me non. percipere quodmo do, : clarifüma in luce, ita ccecutire queant homines oculati, Qui-enim. fru&ificationem. "Niderumt in. pluribus. fpecicbus. propram Hellebori, Acaniti, Nie: . Me yantbemi , Commelina , Salvia , Narciflis. vo[matis, -Ayenia , Statices,. Iropeoli, Zy«. fore , - Caffe aliarumque plurium, ex. pum notis & pracipuo apparatu. iorum fatis. videre potuerunt congeneres , flori-- bus adeo fibi effe fimiles (prater notas accidene. tales, ut Color, Magnitudo &c.) ac unquam . diverforum generum | flores diffimiles, ita. ut are bitrarium non fit. removere. quasdam fpecies. a | Narciffo & ad Statices genus amandare , licet . nota siano communis 9bripereture- ; * CRANE. D calyce inf la f petala, | & Pittil. r negaret Statice generis effe? et ncluderet de ejus natura. Neício d iod externa. adeo ds ^6. FUNDAMENT. FRUCTIF. tis hbcifcapiomibus absque foliis uegaret Es. ! ium : Contra gum Dentaria pentapbylla fit Dentaris " enitabylla fit Zurritis o nulbifera fit Barboraa vii illud authoris: an quo modo Sociz singu j tur plantx, quoties ars imperat natura, iib $. Sufpicio eft. quam diu: fovi, nequc jam pro : véritate indubia Rer uA audeo: fed per modum | hypotheíeos propono; quod fcilicet. omnes fpes Cies cjusdem generis ab initio uríam conftituerint fpecicm, íed poítea per generationes hybridas propagate fint, adeo ut omnes congencres €X Una matre progenitz 6nt, hazum vero ex diverío — patre diverfa fpecies faüz. TOURNEFORT. dn Campazulis multas enumerat ipecies , v a Temi | pesulos urtica folio, «ne fwho, Ecbüi , Tra- £9 Pio ld f Cri, Juba fln i elio Prarmice. folio, Hefper idis. pea T Profeto- qui primum videt Digislgz Tbapf,facile crederet ar- te pofitum racemum Digitalis rubra fupra caulem - Verbafci Tío loco hujus ipicz: nam Digitalis Thapfi fores & fru&us adco exa&e referunt Digitelem | wreom, ac (larva planta?) Caulis & zum nd colore & decurfione Zeróafwm Thapfum. Opers omnine pretium foret, quod aliquis Bc ticus /' hec fibi fumeret experimentum, nempc. ut C ftraret fleres Digialis pur .& Stigma ejus . fecundaret Antheris Ferbafci Thapf, ut patefceret. : ei femina. bujus. ugeeie. rabre tcrrz; demandatà Eie t Digitalem Thapá. Falleret fanc me multum | vea conjeturs, fi hoc. non foret; contra fi qu- ípenderet eventus validifüámum | przber im. Maximi. hic erit procul dubio mo: | or po Mey ut. hzc & P à ejusmo : " FUNDAMENT. FRUCTIF: 257 ^ "nflituantur experimenta, qua íi fucceffam ha- buerint, praeícmrem hypothefin . in axioma con- verterent, quodque clavum dabit generum natu- ralium, dum forte (perit i cfle adícriben- das felicius conclàdi poffit, enim plurimas Syngenefi(tas floribus. Radiatis , o qennoHa Bonz Spei addu&zss 'confidero, in illis effe fubtus cermeum aut rubrum, in aliis vero per orbem terris qeu map oras colore fub- tus -quam fupra pi&um: tales funt .4ferés, Xe- zantbema , Seneciones , Cineraria , Epnule, amelli, Ger» — PY. Calendula , » «trBotides | Offeofperma , Otboinis; In America Septentrionali harina: funt Synge- mefiftz, nempe qua. affines Heliastba, ut. Rud. beekia y. epesiden, Buphtbalmum; Tie om Mille- ria , Silphium, Chryfogonum , Melampodinm , Polymnia , omncs folis triplinerveis aur trinervatis, qualia vix inveniuntür in aliis terrx partibus Gerazia a- fricana Calyce tubulofo, Petalis inzqualibus, Sta- minibus feptem , Seminibus ariíta plumofa, adeo nip: s P Me Geraniis , & inter fe Me con- — gene C. B. ie Clic , cur is pane, CAgujthétg r 1 modo in Ames 8 /— FUNDAMENT, FRUCTIF. ' America Boreili, Pblex ; Rbur, Faccinia, plures Cratagi, amb t. Sarraceme, mult Polyrale, Hedy- | fara, Eupaterim, Querci, ut hic taceam Phoes. & Aflzas baccis lacticoloribus. .. Multi Caci &Pef- P Me ntur V uk anie c do S MEE. & 2 - "a -» * X E. | wW LA : vide » t M noe. FUNDAMENT.FRUCTIF. 29s Ji-hodie in. Europa —— quam ante centum -& quadraginta annos cum .Bauhinus Pinacem e- deret*), Quod. ad alterum, Oeconomia & Politia mature non minimum quidem iine dn Mni enim Infe&a, quz fpecies. plantarum. Europ dem generiscomedunt, fpecies quoque exoticas, » advcectas vorant: Tentbredo, Dermeffes. & "Curculio Scropbularie eadem , aviditate edunt . aScroj | .B«e tanieus,- Palme. enim, ede | a, Gempofita ,. Urmbellate, Bicornes, Contorta, nifere , Caryopbyllace« , Afperifolie , Stellate , .€u- - eurbitacea , Tricocee , Papilionaces , Siliquoje Ferticil- late, Filices., . Mufcei & Fungi nimium iunt. palpa- biles, 1n his naturx ordinibus limites generum difficulter. inveniuntur, ut non adco. facile dica- .tur, quid genus fit, quid ordo. € Si Umlellate, es- Íent pauca, non. fine ratione uni poffent fubjici generis acque ac 4f : 2; K az. pa Eo ticus cam ih ; £ vis per naturam non effent ta, al | in tanta copia fe expedire. poffet. - m Scl ,npalli poitulant Fragariam & Tormentillam -entille. generi effc adicribendas, Si hoc conceff quo jure Cemare, Geo & Dryadi , P Ruba ác 2 j eit Piviplin n non Duo t— án n— Ee )-GEN IANAM. & credam, nullus. negabit a S Gextiena T 1 vis ep adeo : ' ie inter fe exa&e. conveni- 30,0. .FUNDAMENT. PRUCTIF. Sed cautior Syítematicus re&ius hzc diftin vity neque noxam co infert Scientiz , fed eam faci- liorem reddit. | Ubi primum at nM Syfte- ma: Infe&orum, | Papilnes , get Gc. Phalesa uni fubérant generi; íed d arium omnino vi- debatur (apientiz íy(tematicz tria ex his conde- re genera; quomodo enim qu£ío Phailenz $oo, Sphinges yo, Papiliones 300, atque adeo fpecies Bro fub uno.diftingvi poffunt. genere, aptis dif- ferentis? Similitudo quam inter fe fervant, qut. in uno funt ordine naturali, & affinitas ordinum - cum nonnullis generibus quaG conterminis, di- verforum licet grim anfam nobis fubmini- frat credendi, quod T. O. Creator in ipfo pri- mordio unicum tantum vegetabile ex quovis or- - dine naturali condiderit, poftea vero arte, fibi foli gos dta fpec c has Lies diverfas ié invi- ACT eR RUE hzc ett ende cohéipimus. - T:mo. Quod T. O. Creator in ipfa creatione ^ . cerit ex quolibet Ordise satura unicam tantur fpeciem planterum, a. ies divesíam. habitu .& Fructificatione, . Qued has (1) invicem, faecundaterits unde x prole earum, mutata nonaihil fru&ificario- ie fa&a Gnt. totidem Gewera claffium naturali- . um, quot diverfi parentes; & E bor. Ti FUNDAMENT. FRUCTIK. — jo: omnia Genera primeva. & unica ipecie coen- ftantia. . lilio, Quod. ortis totidem: Geberibus, quot In- . -. dividuis in Primordio (2), ha, plantz dein | s in tempore?) faxcundatz fuerimt ab aliis diverfi & fic ortz Species, usque dum tor fint nunc exiftant, perfi- ftente. fcili fru&ti catione Matris immutata —jn nato; m s M ESMNE. : Quod autem alia in Species m lica-- ta funt numerofifüima, alia vero non, ; tens: fita. facili generatione; dum Feroniza 34» Erica ET 4f » Centaurea. 60, t obtinere, in i tono Man- unica | 22 tafas eft, ? uod "Anther unica t alte- a El E iie hefis Pis r2 4i $343 ve ut ve- pe vel p ilis affumitur, idea prefto eft. - fundamenti fructificatiomis; nam inde ex Ge- * nerationis ambigenz: legibus, fequitur ut pro- . Jes fimilis fa&a fit Matri quoad fru&ificatio- "nem, fed diffimilis pro Patre, qua ipfam her- bam, adeoque nulla alia Genera debent intrare Ordines ndturales, wifi" qug fola modificatione tru&ificationis differunt. — Adeoque etiam nec - alie fpecies Ge»era intrare, quam quz illibata Fruétificatione materna, ab alieno p re muta- qu Sirbns E bride, utut 400. FUNDAMENT. FRUCTIF: facie externa patrem referat; tamen Sorbi- ge^ nus fecundum matrem ingredi tenetur, quod fine hac theoria dubium -effet,.- Hinc ratio dd . erit, cur - fru&ificatione, habitu, qualitate; vi« ribus &c. conípirent. qnidém. congeneiss;ifed -& nonnihil differant; - ruv Vito, Per hanc bypethefin- quisque cordatus; -Bo- tanicus admoncetur, uf. ad ortum. fpecierum -. potthac. follicite attendat .& "experimenta: infti- tuat, utrum cafu, & arte. produci queant; fi hec obiuetur, clavem habebimus huc. 3 dalidctqu die JMundseeop MON PS 3 Visa Si interim hzc. fententia vel. i Djyobede .. recipiatur, clavis adeft. fundamenti. fru&tifica- tonis a prieri, que omnes. aperit: januas.. .clau- nm fas in e acial, d ed & fne.qua. ün- ,roitum, a priori truítra- quafiverie | Alioq uim oes Piedue- pp rmata- eft. Generibus , po or. hucusque abilitis, I: coser gris X:no. ,Ex- hac. theoria. luculenter. ips et | dica fuerim de Fue c exterua feu. Hind c Botan ícus, ubl iet adeo. ier | FUNDAMENT. FRUCTIF. ^ joj ecd funt. ad Genus Hy/vpi, -Trixis ad. Perdicium, quia notas babent goiutens led. natura. di- ingvere has. fvadet, fi ars invenire | poteft |.» motas. diftin&iores, | Eadem. conjungere. jubet - Cinerarian -amelloidemn. cum. zfmel/a. lychniti ,. i fie- . i unquam poffit; duas autem. PAM alias .. conjungere. fpecies fub . genere, . notis a | ru&ificatione. defumtis, urdum for . "Tum enim filum ariadnzum artis amitteretur , ..& in confufionem cuna. .vergerent;. nam. pro- 5 E licet. | ri sigillis: Matem;- tLAIDcCI .. fe- "d b e. .cur. eorum. Fa. ali ex 2i 'quoac -frué&tificationem. rg fed . diver orum ordinum Generibus; ad. fines im- «— primis ordinum , ptopius Vii ig ut. hzfites .. mon raro utrum.uni an alteri fin propiora, e, (8g. Mrtemifia & Filago Syogene(iita affines maxi- me evadunt Nucamentaceis, ut vix limites re- . Pperias Pasax cíle videtur. Dmtelilts pericarpio . iolo Meceupg: fed. draliam. [arm adeo p. videntur , greens in propinquz,, - mites vix deprehendas. — P: m ediu eít inter Genrianam ,. Dira ]rn. Hinc fluit esiam feries, quam inter fe fervare debent .. Genera ejusdem ordinis, e. g. iu Senticofis r — Refa, 2 Ruber, 3 Fragaria, 4 Potemtila, y. Tor- mentilla, 6 Sibbaldia, 8 Dryas, 9 Geum, 11 Co- marum, 13 grimonia, 1j pbanes ,- 16. Alcbemil- ue d in Eig | 4quilegia, 2, Aconitum , : pod 7777 " . Nigella 5 Garidella , 5 Ioyzium , -4. Hell Caítba, 9. frolius, - lo Ranuncu- dus, 1t ep 12 Adonis, Hxc fi aliter com- gs, biles tibitur affinitas, Te s 5 3044 FUNDAMENT. FRUCTIF, Ultimo ex data theoria perfpicitur, cur congene- res & affines conveniant ftrüctüra, qualitatibus, viribus, utpote ort ex eadem prolapia primo- genia, quod alia ratione nulla explicari potett. Inventum fructificationis in Botanicis qui- parandum circulationi fangvinis in Phyfiologicis. Hoc inventum a Geínero, in ufum & praxin tra-- &um aCzfíalpino. & infequentibus fyítematicis, Hoc confirmatum eífta pofteriori: liluftratum a metamorphofi plantarum, a Creationc, tam- quam a primo fonte deducendum. itaque folvuntur Genera, & congencres fpc- cies, & affnitates plantarum, ^ | Verbo: fine hac affiaitate omnia permanebunt ob- -Ícura in Re herbaria; omnia vero per hoc fun- damentum cenae eMe sd "fi dito — am conceptui generationis hoc fuerit — —— LJ : bs m ge Lu CR. ; : - E & Y Li - - ;OO Je " Lt iusus coude. EME CXFII. REFORMATIO Es CES... UE M occa Ren ge (PRAESIDE kie SH $. 5: & LINNA&O,- cH Oe E E OM £P JOHANNES. MART, REFTELIUS, Uplandos. "Upfalie 1762, Decembr. x8, maximz fine multorum laboribus perfi- ' €juntur ; fcientiz pariter plurium fui: ho-, minum opera & dierum; teftantur hoc Scientia fere omnes & inprimis Botanica, cujus reftaura- tionem brevi fum differtatione expofiturus, -— Antiqviffimi Rei Botanicz cultores, ultra primas lineas hujus fcientiz vix progreffi, ufum tantum, & commoda inde íperanda, propofuc- runt, quod ex T/eopbrafH , i ind orídis [4 Plinü eo m facile conftat, | - AZ». PI. U um e. N unc poni exftitidts fuit die. nec arces 306. REFORMATIO BOTANIC. - I. EPOCHA FUNDATORUM. — Poft palingenefiam Literarum , Botanici , qiii artis fuz Fundamentum, inter rudera veterum, per Seculum & ultra, fru(tra quafiverant, fecu- lo demum XVI opus ex integro funt aggreffi; hinc materias, ad «dem Botanices exftruendam, idoneas congeíturi, plantas per Europam invefti- gare, deícribere, depingere, eisque nomina impo- | nere ceperunt, uti Grawsfelfuss Iragus, Mattbio- lus, Ge[perus , Fucbfius, Cordus, Dodoneus, Lobelius, Clufius , Ce[alpimus , Alpinus , Tbalius , Camerarius , Da- lecbampins , Tabernemontanus , Columna , 3. Baubinus. &c. Ex hac igitur copia materiarum , in. unum quafi acervum congeftarum, & vegetabilium , qui- bus tot aüCtorum libri abundabant, nec non ex- arbitraria impofitione nominum, non potuit non fumma plantarum & nominum oriri multitudo & confufio. . Felici autem fidere C. BAUHINUS, Fundator Rei Herbariz vere magnus, in lumen odiit, qui annis quadraginta, in Pinace fua con- ibenda, confumtis, fundamentum Botanices je- cit anno 1623. Continet autem hoc opus varia. Plantarum nomina, feu fynonyma ab auctoribus um eft, ut plantz cujusvis nomine, qu. .. dederat, perípe&o, nomina omnia, ab illis au- &oribus, qui-ante eum fcripferant, eidem. plan- te impofita, cognofcantur, adeoque facile in (ci- entia jam dete&tas plantas quivis evolvere poffet; atque ad nomen, a C, Bawbiso plantis inditum; obtinendum , omnes antiquorum Auctorum defcri- tiones & figure concurrereht. . ——— — — 0 aCto, Botanicus is dicebatur, qui plan- . — » quo C. Bawbinw, nomine vocare DO- —— quam ob cauffam Botanici, abíoluto ve- abere, otio fe paulifper tradebant, ufurpata, fub proprio nomine collecta, quo fa- : : p REFORMATIO BOTANIC. 357 epe | : EPOCHÁ SYST) EMATICA. Sce XVII, funcamehto a C. Babivo feli- citer ja&o, novas pit im .plentas, easque bene multas Jwertius , Beferus, Ferrarius , Jungermannus )» Mentzelius Le[elins oneguetius , Bocco , Barrelier &c, : indagabant. | | : 'Potthac alii Éxoticás detégeb: plantas , qua. les pauca: antea erant cognitx, iMlasque. fundato jam. palatio: Florz fübjiciebant, ut Cormutus, Her» | , Marcgrawius , Pifo Scd ad finem hujus fe-- culi, ous orbis curiofus defiderio vegetabilium , eXoticorum- infaciabili affectus eff, unde in HOL- LANDIA Breysius * Hey9antal , Rhe&de, Com. »elini ,. Oldenlandus ; in. ANGLIA P Pb Rajus , - Bamifler , Sloane, Vermonius, Plukenetius, Broun, Bo- — bartus, Petiverius , Serbaydas ; in GALLIA Magnes Mus, Dodartius , Jourmefortius , una cum Péiuniero , Sarracemo, Suriano € Lignonis in Americam miffis, tantam vim novarum plantarum collegerunt, ut cum plantis a C. Bzubiso determinatis, certarent € digeke Maius quidem, eX paucis m us prend fcculn i - Coe Périveri 71 i Mafam, 4n quo muet Nes ms e. planta , quas ne Oedipus quidem divinaret. 308 — REFORMATIO BOTANIC. tu, MORISONUS ad Botanicen natus, ejus- que zmulus RAJUS ad finem feculi XVII, di- fperfas has gazas colligere, in ordinem redigere, edificiumque Florz exfiruere e novo incepere, defumto fyftemate a Fructu, ad quod perficien- dun erm HERMANNUS anxiliatrices porre- xit manus, Sed adhuc majori architecto, pro tanto zdificio exftruendo , opus erat, quem Pro- videntia omnia gubernans, tandem excunte fecu- lo XVII, in Summo TOURNEFORTIO pro- Benuit: genuinam methodum hic primus a Flo- rc in claflibus diftinguendis, a wes vero, in erdinibus dignofcendis, fumma fapientia adorna- vit, Precipua vero qva hic praítitit hzc fuere. .. 1. Omnes plantas, fibi notas, in Cizfes, a figura .. Cerolle defumtas, difpefcebat; ficque claffes . antecefforum, a fru&u mutuatas, miffas facie- bat, qua faepius remoram injiciebant, dum in - fubfidium, floris ftru&ura effet revocanda. — II. Claffes fuas, ordinate & diftin&e in Or4ises, -. fru&um fuperum aut inferum pro Fundamento agnofcentes (quod Calicem aut Piftillum in. fru&um abire vocabat), divifit, & eo ipfo, - antecefforum tabulas fynopticas admodum tz- - diofas *) antiquavit, p novis inventis Ge neribus multum confufionis pariebant —— IlL Gemera, pleraque bona, folidis definivit cha» - Fra&eribus ex fru&tificatione defumtis, & No- . men Genericum fixum & proprium generi cui- - .. libet impofuit; anteceffores autem ejus,.gene-- . ribus fuis (peífirge definitis) fpecies addiderunt - plurimas, quibus nomina concedebant, a recc- . . .€em millia, generibus fuis fubjecit, eisquefy- — — .*) Quiles Raji fuere in Methodo plantarum, — * - REFORMATIO BOTANIC. jos aónyma feleca addidit, unde folida ejus do&ri- na in Re-Herbaria elucet, Finis, quem inde obtinerent Florz cultores, hic erat, ut monílrata illis planta, antea non . ^ia, ex "infpecta Floris ftructura Claffem inda- garcnt, feu ad quem millenarium ex decem my-.— riadibus pertineret planta quz Rionis ;- deinde ex es Fru&u ordinem Miren feu ad quam cen- turiam ex myriade; tandemque ex accüratiori ^ *ogtemplatione ids & fru&us fimul Genus - -repcerirent, feu ad quam decuriam ex obtento —pumero centenario reducenda eflet, conclude- ^ sent. Res íane fummi memcnti erat, & quze ' "memoric onus fublevaret fcientia cultoribus. Antea enim perluflratio omnium au&orum & vegetabilium Botanicis incubuerat, antequam ad | plantam" quzfltionis pervenire liceret, nunc autem - paucos confului&e fuficiebat, Sic Florz templum - furrexit fplendidifüimum, quod deinde itinere i- püus Towraefortii in regna. auftralis Europz, & tandem in EQ IFGEe Iu. nec non triplici itinere Plp- — P oti, ad iret hc augi p rata b er rs contulerunt, ours 4 rna n 71 antecefforis fui (eaoeretur; tamen . Er "A praxi generica fyftemati: Touméfortis« E no fe addi&iffimum fuiffe. manifette teftatur. —— |». JUSSLEUM, DIfwardum, Pontederam, Mi Mi- cbeliuys , Ammanum , DILLENIUM &c. ad ean- dem colliseaffe - metam, quamvis in non nullis | : ecle&ici vifi videantur, ex gencribus patet. - ve ves RIVINUS quidem propria methodo a Nu-- mero — 2 a numero: Fru&tus ( € 310 — REFORMATIO BOTANIC. diac s ;. deducens, propriam tentabat incedere vi- am ad cognitionem plantarum ; qvum vero fe to- tum huic icientiz contccrare non poffet, qua ftu- dium Viri per integram vitam fibi vindicat, id- €am quidem íeu íundimentum paravit, at nec parietes, nec te&um addere. valuit j. adeoque nec - genera ejus, debita quanutate, determinibantur , Icer Heucherus , Kwautius , Reppius &c, coepta com- plere allaborabant. VAILLANTIUS fummus. cene, f quis a- lius, Botanicus, domum quali ex integro ex flrue- r6, novasque concamerationes iüftitu:re fibi pro- potuerat ; fed vix unum conclave perficere fufti- nuit, flores Compofitos comprebenfurum ,. prius- quam reipublicae: Botanicorum eripiebatur ob in- Nice TION pos js sielimeadiénem-: fyitematicam 1; modo. publici. eam- eju viera : ad ean- in. pens poliumo,. e th Ton -porcrat. ts : $ DER -Hoc fato, plutes. novas. vlentak Tro de- tegebant : t Kempferus ,| Amananus , Mefjer febmidius. * Gerberus, Heinzelnannus, Buxbautniuss Rumpbius, Mare. dynui, Milerus, Houffnus, ut taceam Muícos a. Dillenio , Gramima & piantas Alpinas * Pekcitkap 2. E & iro propofitas, : Cum hac Epocha $y tematica-hoc Pal tium fibi i profpere. feliciterque- aedificalfet , varii. Bota- nici, magiftros fcfe ja&titantes antequam tyrocls - - Qia: 'depoluerunt ,- ad opus emendandum profilue- Hate cur. lamen plus. dctrimenti ,- qvam emolu- : tulerunt; natura enim repugnante pene- ultiplicarunt, adeo ur rot facile Rene , quor fpecies, nam florem regularem — jularem, monopcetalum & . poly n& Meg. i id eodem. b i REFORMATIO BOTANIC. 3jíi ftere poffe negabant, imo, relationem maris mo-- mopetali & femina pentapetalae ad idem penus*) impugnare haud erubefcebant ; tandem eo perve- Riebatur, ut qvum antecefforibus, characteres cx petalis & fru&u folum fl ruentibus, alicubi babi- tum adjicere necesfum fuerit, hi, ad notas cha-- ra&erifticas fufficientes fibi obtinendas, . encra naturalia, ob folam F oliorum differentiam & dis- fimilitudinem, non raro dilacerare occipiebant, - qvafi leges fyftematis pro lubitu affumtz , natu- r& prevalerent, & genera non náturz, fed arbi. trii forent opera; 3ugebatur optima rei perple- xitas, dum infuper íuis generibus imponebant homina frivola, peregrina, coníarcinata, hybrida .& torta, ut inclinaffent omnia in barbariem ma- xm nifi medicina A inventa fuiffet malo. Ses | uSHE osx p EPOCHA REFORMATIONIS. : .N. D. Prefes rckormationis opus tufcepit: cde Qvi a teneris anuis, ingenerato amore plantarum hanc complexus eft deicaciame 2 in omnes late- pulo, q qvantum licuit, s : pue. in nova à methodo. — Xtam cont ey poesecu inis 3o2. * aros: iie ind & - femina pentapetala agens, rotundo oré afferit, quod f verum rp bas arbores TE es effe oftendit, G9 stramque [eor Jum effe cóllocan , "eque enim al- Uude pex P AA 908 ^ ' "5, Cum ea, im quo flores : na[cuxs aes tefl.- -$ xt vidiffet d boha, Seer d NCC ; : - tes fores in eadem planta. ud a2 REFORMATIO BOTANIC. vam ob rem hon alienum erit, qvid hac Re- $ rmationc przítitum (it, ante oculos ponere; cx quo deinde, quantum res Botanica hujus xvi a veterum diftet, colligi poteft. Keformatio au- tem in feqventibus conüttit. ]. PARTES PLANTARUM haud fatis inda-- gatz erant, in has igitur follicitius inguine & defc&tum implevit, | Strpule adeo parum erant obfervata, ut. nunc primum obtinerent nomina. - | PEDICULUS autecefforum , in. duas partes diverías, 'in Petielum £6 Peduneulum eit divifus, quem a " Scapo Íeparabat, ut Frosdem a folios ne dicam, quod Braffea:, es: — eint que partes introduxerit,. ——— ^ —CALYX in diverías fpecies, ur in. cL Ani; ventur romae Caf m D "STAMINA, novis nsusüiba; in Tünonism & antberem diftinxit. | PISTILLUM in tres partes divit, qvarum fuperior Stigma, inferior Germen, media vero Styli - nomen uotiowibi diode: Tuba feu Vaginz: no- mine. EET ——— PERICARPIUM : iebarér: antiquiorum. Fra- &us, pars fcilicet illa, qua: femina includit. - -*-Diftin&ionem Argi inter $i/guam, Le« gumen, Pomum , Baccam & Drupam, qua antea Fru- Me rnofo aur:fucculento imnotüerant, —— — .. In Semine f&pe obfervavit tegumentum quod- i: Y EOtdcr quoe. Atrillus dicebatur, diii nomen D " "n tommumis fibi munc "indivi - REFORMATIO BOTANIC. - 213 quod in U»eliam aliarum & in Cy aliarum di- vilum eft 9), — [cn H. TERMINI ARTIS apud. auctores partim in. fufhcientes, partim promifcue fumti erant; ita- que eos, qui deerant , addere & omnes ita deG- nire € re érat, ne buc illucque varie diftrahe- Frentür. Ad hunc finem obtinendum, primas 1 2: lineas .yflemaris foliorum in Horto Cliffort, duxit, in PbZUef, Botanica **) auxit, & in 5j. Nar. Wie ) *. adhuc completiores reddidit, ubi termini ct- . jam ad alias partes plantarum extendebantur. — III. SEXUS plantarum zque pulchre a 7zi/ax- -. 4je determinatus, ac mifere fuit a Pontedera im-. pugnatus, hic etjam accuratius expendebatur , velut nucleus totius floris, cui etjam Syffezza . 4exuale fuit fuperftru&um, | Hoc vero opus fuit infiniti fere laboris, nam non tantum Genera fingula, verum etjam fingula Species erant . €xaminandz ad Stamina & Piftilla, antea ad- ES €o contemta & nihili. a:(limata mare poteft, nifi tam accuratam habuerit fta- uto s wecgwt ERU ZU. uM . Q Vide PHlf. Bet. cap. 3 8 4... 0 0— .. Novas auctoris vocabola erant Necgriuz , Stigma ,Ger- men, Druba, Bracfea, Scapus, Arillus, Cyma, Sti- pria. Minus ufitata Filamentum, Ant era, Stylus, Pericarpium , Periautbium , Spatba. Diftin&a "vera | "yr Íynonyma Pezielus & Pedunculus, Siliqua £9 **) pag 24. , ***) pag. 828. 314. .REFORMATIO BOTANIC, minum &.piftillerum ideam , quam unquam fru- Gus aut corolle *), IV. CHARACTERES GENERICI antea ita . erant conítru&i, ut vix generibus ceguitis di- gnofcendis fufhcerent , quam ob cauflam , de- ..te&o novo quodam genere, mutandi erant vi-. . €cinorum generum charecteres, przterquam quod in qualibet methodo diífimiles effent. —Chara- &cres igitur perpctuos indagare hoc opus €- rat, bic labor; & quia omnes Botanici íoli- de eruditi, Fundamentum Fruétificationis, at- a adco partem quandam fructificationis pro »Fundamento agnofccre debent, e novo con- fecti funt omnes characteres a. Numero, Figu- r3, Situ & Proportione omnium Fru&ificatio- nis partium, adco conftantes, ut omnibus me- thodis vel jam adoptatis vel poftmodum cli- CBéndisiMlersitk qvREanp4 po RB D oC V. SPECIES, non tantum generibus fuis fub- — je&a funt, verum etjam ut diftingverentur a 1e invicem omnibus ac fingulis nove adje&z Differentie, antecefforum nominibus fpecificis ! omnibus reje&is, Nam id agebatur, ut ad- lumtis in differentiam notis certiffimis, a con- - generibus fpecies quzftionis, ea qvx fieri. pof- fet brevitate, fed fufficienter tamen dignofce- retur, ne ad Lcd fpeciem, auctorum dc- . fcriptiones & figurz, non raro infuffcientes, evolvere opus effer. ***) ME ama s VI. VARIETATES idem jus cum fuis fpecie- — / . bus quondam poffederant, a quibus folum pro- . .prietatibus accidentalibus diffcrebant, nunc ig!- as t : Phibf. Bor. c. y. Amenit. Acad. V, g. 327- REFORMATIO BOTANIC. gu tur profcriptae & fpeciebus adjectz funt, unde numerus fpecierum dimidio factus minor. VII. LOCA NATALIA, de quibus altum fuit filentium apud plerosque, nifi in nomine fpe- cifico plantarum adjecta, diligentius invefliga- | - ri ceepere & fpeciebus fubjici. Hifce dein Fun- -damentum Culture plantarum inzdificabatur, . prater illad commodum, quod planta quzli- bet quzfita, per femen aut. fpecimen, e loco . mat belr-ehbünnmtur ^ 5-7 .HI. DESCRIPTIONES' PLANTARUM hucusque ítilo oratorio, vel pompofis verbis —confc&tz , totas paginas implebant; jam vero- .- ultra fubftantiva ex nominibus partium , & ad- -- je&iva ex vocabulis terminorum, fe extendere prohibeptur, omnibus verbis inanibus exclufis, . ut quot verba, tot pondera evaderent *). IX. NOMINA TRIVIALIA tandem 1755 pri- mum accefferunt, quz: mirum in modum (íci- -entiam facilitabant, & hifce piflillum quafi ad- ... ditum eft campamsas cognitis enim his, una- T. Aq nmode nominari poteft. - ur lapis lydius in viribus plantarum ME x í 316 — REFORMATIO BOTANIC: XI. In Ufu Plantarum, tam Oecoromicum quam Medicum , curatius inquirere coeptum eft, Ad Oeconomicum Rajus fere folus inter Botani- cos attenderat, jam vero obfervationibus & iti- - neribus N. D. Prazfidis, multum crevit. Me- . dicus autem feu materia Medica, clariori nünc X fplendere ccepit lumine, fundamentis firmis fu- perftru&ta, dum .Sapor & Odor una cum Ordini- bus naturalibus in. fundamentum. affumta funt. Il. Tandem ad PROPRIETATES PLAN- TARUM eft perventum, qus fubjecta funt penitiori disqui&iioni, | Exempla in Gewwatio- nes, Metamorphofin, Prolepfiny, Spon[alia, .Somuum , € Pernationem Plantarum , Calendaria € Horologia. Fl»ve nos ducunt, paflimque in Oecopomiam G. Politiam Nature, ubi Pas Gt Pandora per viri- dantia Florz prata pecora fua agunt & pafcunt ; quamvis hec, quafi oftia referata. videantur, per quz in pofterum Botanici, ad immenfía na- türz Theatra intrent, dum przíens ztas ad- huc in.literis & elementis Botanicis hxret. —— , Primum enim eít, fibi tam familiares reddere plantas, ut nomine omnibus perfpicuo, fpe- ciem. quamcunque, primo intuitu dignofcere - | queamus, & profecto, in tanta confufione & . mixtura rerum naturalium, quz fc fiftunt no- vis cenfenda eft, quam certe veterum nu bis in hoc globo terraqueo, primo. intuitu. quamcunque plantam oblatam, licet antea non. vifam, nomine, per totum orbem terrzarum in-. telligibili, nominare, naturamque ejus ex Fru- &ificatione cognofcere , & deinde ad omnia quz unquam de illa beneficio feculi innotue- - i bo: Syadhy tili pervenire, res non le^ - übilem judicaffer *). UN QR MNCIUS MD M | *) Vide de his /wrmir. cad. varis in loci ——À———— - REFORMATIO BOTANIC. -. 317 . --Ad inceptam hanc Reformationem promo- vendam .& augendam, mittebantur DISCIPULI - in omncs partes terrarum, INam profecti funt TERNSTROEM in .4íam €t? Indiam Orien- talem , fed (ub isinere ad Poulicandor morirur 174r. KALMIUS in Penfylvaniam & Canadam 1747 , qui per tres annos magnum collegit "Thefaurum ,- quem cum Dom. Przíde communicavit. — ^. — MONTINUS in Zapponiam Lulemfepb Y749, fed perpauca fpecilegia, pott przíentiam D. Pra- fidis ibi 1732, adleqvutus eft. ^ ——. |^ HASSELQVIST in 4Egprum 6 Palefipam 17495 ice copiam vegetabilium quidem con- quifivit, Phthifi autem, qua ante iter contami- . matus erat, confecto fere itinere, mortuus ett, Thefauri ejus in poteftatem Sereniffimz Reginz venerunt, & cum orbe erudito communicati funt, THOREN :;n Malabariam 6$. Suratte 1750, erio Botanica, ut taceam , quod nulli fimilis occafio conceífa fuit; quare obitum ejus maximopere nos 418. — REFORMATIO BOTANIC. ^KAZEHLER. 1752 in [raliam , imprimis opes ram claffi vermium impendit, AROLANDER. in Surinamum S Infulam £u flatii 1257, plurima legit, fed fua nondum com: 2 munícavit. SOLANDER .hipes Pithensfes Y7$15 8. pot. lo Botanico antea calcatas, fedulo perquifivit, reperta communicavit, & 1760 in 4gliam folvit. - MARTINUS in "Spitzbergam 1758, ubi Ne- prunum Flora benigniorem offendit, plusque ab. slo quam ab hac retulit, FALK. in Gottlandiam 1759, ubi antea p. Bergius 1752, varia ad regnum Mee & vege- -— rtinentia communicavit, STROEMER per Hifpaniam Indiam & aliam, plura. vedetsbila. in partibus Europz Auftraliori egregie indsgavit, | ubi Logenum vere ciidluns tam. Flore , quam Faunz regnis a ., & hanc fcloiindtionem- fuffullerunt. ANICI dein Edropz clarifimi effe» — &us & utilitatis ejusmodi Reformationis haud ig» - nari, eandem Retormationis inierunt focietatem, - & quisque pro rata parte fymbola fua contribuit. Ilis, qui omni ex parte cum Reformatore cone. : venerünt, mctiro annumerari. poffunt. - A a: | GOTHER in Fora i dim [- Geldrica, LEYSER in Fera Halenf. . KRAMER. in Fera Aufiriaca JACQVIN in Fra Vindehen, : e AEESE in. Fra PR C : — HILL in Fhra Britannica. SER HUDSON. in Fhra 4wgla. ——. . —DALIBARD in Fora Parifenf, mes - GOUAN in Eera Mowfpelienf. Eo ud in timere mericam., REFORMATIO BOTANIC. . 319 . COLDEN in Evra. Noveloracepft. BROWNE in Fera lemaienf, . GRONOVIUS in Fora Firginica. JACQVIN in Hf. Planer. Jmeritamar, —— OSBECK in Jrzsere Indie Orientalis, ——— Prater hos erjam feqventes. US igit MILLERUS ;» Ditlionario Hortulanorum, — 5 - ROYENIUS in Horto Lédept/ 050 .—SAUVAGESIUS in Fra Mosfgelienf, —— Ut taccam Gerardum, Monnierum, Guettardup í. . HALLERUS circa annum. :735, plantas rariores in Alpibus He/verici? & adjacentibus re-- gionibus habitantes inveitigare , metbodo- pro- pria, accuratioribus generibus, facile omnes pul- . -cherrimis obfervationibus & locis natalibus illu- - ftratas determinare cepit. — ^ ———— ri potuit, prigesee tot tamque varios evolverit - i étor -Botanicus, : quot. á uctor : tinuant in determinanda novas obícurasque plan- - tas cum earum .Generibus fixis,. Differentiis & nominibus Trivialibus, fperare licet , fore ut plu- rimz plante brevi, lumine: defiderato. radient, uo faéto, cultores (cientiae: ad- contemplationem Ego Divinz & Ufus inde generi huma- E no 309 — REFORMATIO BOTANIC. no redundantes, omnes vires intendant & Icien- tim verum fru&um guttent. C** d Futuris Botanicis refervata funt plurima, - "quz- vix fummis labris erjamnum guítarunt. Bo- ianici, quibus rite dete&tis plantis, operam fuam conferant; ejusmodi funt: 1l, Loci longitudo €x. latitudo plantarum ; coligenda e Floris editis & edendis, cadem: methodo con- fe&is. Il. Sratiezes plantarum imqsiregde & fingulis ipe- ciebus adjicienda , pro fundamento culturz z). Ill, Dwrationes plantarum in Semine, Gemnmatio- , .ne,. Radice, Caule, Foliis, Floreícentia,- Fru&ificatione oblervandz. - 1V. Gemme caulis non tantum, fed etjam radi- cum delerisenis- dy €t ; ndm vlterius. extendenda. per VIL epeit c von cuique Pn: e : VH. 4Efivetio florum facile omnium, qua con- - — Corollz complicatio ante expanfionem oris. : VIII, Habirss plantarum, 4) * IX. Vernationes omnium prout in diff, iie:- e X. Calesdariwn Flora pro variis regionibus, ut ut inde conftet climatum differentia. e) EET XL, Herelogium Florz inceptum 3 continuandum in pluribus : XII. Semnu: in aliis plurimis plántis obfervandus » XIIL. Specierum | parentes & Hybridarum, opus : dV. quase aeree £g | z XIV nde Vires eruendz »- E, Msc Aud. Di $4. 9?) Diff. 24. (39$. 4) Philof. Bot. 163. CE monlpel. seii e) Diff. 46. f) Diff. : i : i. LE 2, 38, 86, Ee REFORMATIO BOTANIC, 321 & Xv. Pan ctjam in aliis regionibus ). VI. Pandora itidem, prout in diff. 43, 4$. XVII. Ufus Oeconomicus variis populis b 2. XVIII, Ordines naturales c). ; XI . Deferiptiones plantarum novae facile omniu; ad delim. Plant confciendz. ^. X: Oeconornia && Politia naturze* ubique obfervanda. we ^ CONCLUSIO, em 'Si - calamitas - publica Rei: Herbariz feces" fariam induxit totius Botaniccs Reformationem, ETE E inprimis fequentibus wborabat. ARIETATES &. SPECIES ita. fibi invi- mix; erant, ut fpecies à varietatibus di- cem im | ci nequirent. - Ex hifce. varietatibus quotidia- gnofci. na € icatio fpecicrum pendebat, qua LI ut contagium infinite propagavit, PECIERUM DIF FEREN'T LE loco, fna- gnitudine, colore aliisque notis accidentalibus fz- pius innitebantur; quare nec refpondebant. votis in judicandis fpeciebus, & tandem i in tantam lon- Bopdinem- .eXcreverant, ut pot ius: deícriptiones; erant , (EE maximam y parlenrg aibat idi- ca civitate donabantur, sut rerum alienarum. nó- mi crpicbantur pro- plantis, a I - avém an. plantam. vel pilcem indigitarent , i incer. - ium effe; ámo, in imponendo. novis gencribus . propria nomina, fle&ebant terminationem anti- : 4 oni Sonus: ut nec nies; nec memoria 3 IP af. "m DE. 7. DI Pilot Bao 422. REFORMATIO BOTANIC. ... CLASSES & ORDINES enunciabantur de- finitionibus, deítituti propriis nomenclauris, | DESCRIPTIONES PLANTARUM n in- finitum extendebantur diffufo dicendi genere, ver- bisque inanibus, Te Opus hoc Reformationis N. D. Praefes in Fundamentis Botamicis inchoavit, explicavit in Bj- botbeca, Claffbus , Critica € Philofopbia Botamica, cu- jusque praxin tandem in Syfema;e Nature, Generi-. bus E9 Speciebus plantarum dedit. cx sid Effectus hujus Reformarionis fuerunt itaque fequentes. | X e l. Claffes t$ Ordine fua na&i (unt nomina, lH. Ordiwes Naturales invett rum fundatz funt, — Bingo 20 esr s cm 1X. Loa. Natalia plurimis plantis adfignata. - Defiriptiones compendiofiores, fed perfe&tiores. e inceptum eft, cum cxulare debeant REFORMATIO BOTANIC. 5 Janus denique | es aperte fütutis Botani. Ci$, quibus patet adi u$ ad naturam plantarum ins CXVEH- PROLEPSIS - PLANTARUP M, QvaM, PRAESIDE dm D, Can, LN 0, ! : Propofuit | ! | p HINRICUS ULLMARK, Be AM Sololes PRAESENTES anni Filia funt ; INEO UENTI i Bratieeg ,| TERTII Perianthium 5 QUARTI Petala 5 ? QUINTI Stamina; fiaminibusque exbauflis Pifillum. Patent bec: per fe ex Genre pa Luxuria | E dopeu: Plenis & Cardwi. ———— ie Sfc nat. a. Pe Re E $5 M [emo facile dubitaverit, quin plantarum n na- — ONE cura, quam animalium, multe fit fmpli-- —- * cior; adeoque mirum non eft, fi in ilius . $cien: im adyta. penetrare difficile fit. Malpighiur | Grewius, per. pound fibi. viam us M "WS cu PROLEPSIS PLANTARUM. 35 As multi ! | mus enim Salicis in terra. defixus, fuccrefcit in arborem vaítz magnitudinis; quemadmodum et- . ice Vafculofo, qui quotannis in latere interiori Librum deponit; qui Liber tan- - dem in arboribus fit fübftantialignea, ut in Trun-- co transverfim diffc&to, ligni intueri liceat annu- los annotinos 'concentricos; quare etiam 'in de- truncata Quercu aut Pinu aliisque arboribus, ex numero annulorum concentricorum ztatem judi- "care poffumus arboris, - VIIE:vo Ubicunque iue- rit Ramus, ibi, fi caulem longitudinaliter. ape- -riamus, fibram cenfpici medullarem ab ipfame- ^ ue d Af -dulla ' i 326 PROLEPSIS PLANTARUM. E ise v ^ dull enatam corticem penetraffe ; tum ridi del nx ramus ille in fuo fuir primordio, :o Ubicunzs;- E que hic ramus excerefcir, aut, ind idem, ubi." cunque medulla pertranfiit, ibi, a latere corticis exterioris folium fuccrefcere , quod ufum adf motum excitando, dum in a&re quai volitat & at^ trahendo alimentum primordio novo, dum futu- rus ramulus adhuc tener eft; illud vero fi exci» : dit nunquam ucc s Folium, : — Hifce óbfervatis, t: "- eft ulteriorem diícem rei hujus progreffum ; quare luculentiffimum ex arbore, qua haber gemmas, exemplum prope- nam, Quam primum arbores verno tempore fo- li» fua explicant, gemmam in fingulis folii alis - obfervamus, Hzc gemma, appropinquante zíta- tes inumela e dum ex fquamiis onfiftere cam .. ! pm farire El xf ccata fquama exteriores DES , itte riores autem exponduntur in folia, (ad fimilitu- dinem ale Papilionis e puppa prodcuntis) a fe - zinvicem feparantur, mediante parvo illo ramulo "qi elongatur, & ftatim habet unum quodque Medi ES in fuis alis fuas. novas. Bene, fquamofas, qua infequente anno elongabuntur & ES ramulos oadofr cum fuis. gemm ds. expane en- tur. ltaque dum video arborem , fuis ornatam foliis & intra illa fuis inftruétam gemmis: q quá Titur, ex qua materia gemma iftx con(tar Et- Zonftant ex foliorum rudimentis, cum fuis gem- malis, & he gemmulg ecdem modo ex fuis fo- "Mei ME son ita nt parum habeam rfpectum infinitum ne, aut quous | baec giagniho fee d ina ficut matur: p di- .PROLEPSIS PLANTARUM. 3:7 -jta nec oculus quidem armatus longius penetrare". 2valet. Hanc gemmarum compofiuionem vix ul- ^5 tra annum fextum fe extendere, demonflrare ad- nitar: Et fic eodem modo res fcfe cum herbis, ac cum animali Ze/vice globatore, Syft. nat. pag. $10, habet, in quo oculo armato cernere licet, intra matrem natos, nepotes, pronepotes, abne- potes, usque ad progeniem fextam, Arbores In- - diz raro quidem evidentes gemmas habent, fcd earum tamcn loco intra fubítantiam corticis, in - ala folii, rudimentum futuri rami delitefcit, quod - clariffime videmus in Ptelea & indigena Frangu- la, ita ut non differant, nifi tantum gemma ma- jore vel minore, magis vel minus protrufa. Ubi- cunque folium reperitur, ibi intra fubítantiam ' corticis fibra medullaris f. gemma polita eft, li- -cet fapiffime marceícat & pereat, dum liberior aditus, veríus minimam refiftentiam fuperiorem -medullz datur, e. £ Tulipa fimplicem habet caulem trifolium & florem fine aliquo ramo. Si flos Tulipa abfcinderetur, quam primum pro- i. Bos ex ala foli cd gri e» eph eri ... Spe&atu dignum eft, quod fi arbufculam, à quz in olla antea pofita, quotannis floruit & fru- Cus protulit, deinde deponamus in uberiori ter- a calidi caldarii, proferet illa per. plures annos 35 A. t p$ — PROLEPSIS PLANTARUM. excidunt, quin uberiores virg & fru&us ferat. dio o0 Fe ..*) Amet, Acad. Tom. 1. psg 1 PROLEPSIS PLANTARUM. — ii» h mque calór hunc arum fuccum furfum per earum-vafa, mini: mom ver(us refiftentia, impellit, ita uit hic füc-- cus régredi nequeat, & dum ventus denique ea-- rum agitat folia, ut applicatio fucci nutriti eo melius far, Aceidit quidem interdum, ut infe. dl xa dEr CE LM - *) Sy. Na, Tom. ll. pag. Sas. 3355» PROLEPSIS PLANTARUM. &a folia plantarum arrodant, unde fit, ut plan- tz infirmiores fepe moriantur, nifi earum ,radi- - ceg nova poffint explicare folia, quando autem . id contingit in arboribus, qua hujusmodi inju- riz tolerantiores funt, quod ventus earum pani- culas moveat quatiatque ,. coguntur fzepiffime gem- ma, qua (equenti anno folia prolaturi erant, fua apticipare folia, idque eít, ea feftinanter profer- re, ut planta non fit fine motus organis; nun- quam enim folium, quod femel laceratum fuit aut- decidit, recreícit. —Berberios vulgaris, bac in . re naturali & infigoi nobis erit exemplo. Hac deberet folia proferre alterna, quod. perfpicuc; dum. planta primo vere fuos protrudit furculos; videmus; habet etiam illa, inftar aliarum arbo- rum in alis foliorum fuas gemmas aut rudimenta futuri anni plantz, fed hic accidit, ut petiolus folioferus in fpinam coar&tetur & ejus bafis, qui mellem babet denticulum, utrinque induretur & PEHCICMIOLAP fpa laterales, ut fic conjun- Cim fiat fpina trifida, atque adeo gemma futuri anni cogitur ftatim hoc anno (e aperire & vera gignere folia; quare etiam prima folia, quz tum ' prodeunt, duo oppofita evadunt & lateralia, de- inde alternatim, intra fpinam pofita, quod rarum cít exemplum, in. nulla. ve planta ame vifum. | -—— PS dels INSEQUENTIS ami BRACTEAS de quoc S5 MER Ornitbogalis.. — Du . -—. Antea diximus , omnem gemmam confiflere ' PROLEPSIS PLANTARUM, 35: amentum quod fpica conftat, cujus fquamz, ca- lyces, bra&ez aut folia floralia funt parva &- toliorum ftructurz diffimilia evadunt: Si in his amentis infecta msture interiores partes fru&ifi- cationis confumerent , excreícunt hae fquama in folia floralia, confuetis foliis fimilia, ünde Refa - fic di&a Sa/cime evadit, 1n Pim» Abiete, quan purpurei ejus flores feminei proveniunt, fi tunc ejus piftilla deftruerentur, fiunt. purpurez íqua- mz virides, anguftiores & naturam faciemque to- liorum affumunr, quod luculentiffimo eft indicio, bas fquamas in fuo primordio foliis gignendis tu- iffe deftinatas, fed a tru&ificatione in (quamas 'dilatas & coloratas ftrobili permutatas effe. Pld- rimas etiam plantas videmus fuis gaudere bra. €teis aut involucris, ficut racemum Padi, Fu- mariam bulbofam, Umbellatas & ut verbo di- turam affumere foliorum atque hoc ipfo indicare — — ejusdem fe cum foliis efle originis, eo tamen dis- crimine, quod bracdez (int folia ex polteriori progenie, ita ut, dum gemma tempore verno fo- Jis fe in furculum explicat, fint bra&ez nihil -. aliud quam talia folia, que gemmam conftitue- -rent & in fequenti anno in folia mutarentur, - rariffime. provenit primordium rami , fed frequen- - tifüme ex foliorum | inferiorum alis, non flores . fed tantum rami excrefcunr, . Has itaque bracte- As in Pado, Ribe & Phytalacc t ia vera effe folia —— afür- PROLEPSIS PLANTARUM, efürmate dicere poffümus. —Ormitbogali & Hyaeim- tbi (pecies exemplum. hujus rei lüculentifümum —- praebent, Bulbi & ^Gemmz hibernacula funt plante, ea diftin&ione, quod Bulbi bafes foliorum ter expellitur, gnam partem; PROLEPSIS PLANTARUM. 533 ducere vitam, Di&um eft in omni gemma aut pris - mordio planta : delitefcere i rudimenta foliorum, parva & conflipata, & hzc etiam folia in fuis alis alias minores continere gemmas, quz ctiam Íquamis foliaceis cum fuis minoribus gemmis con- ftant: quousque autem ille fefe extendat. progref- fus, haétenus nemo dicere potuit, Quandc nunc fruétificatio. perfc&ionem | confecuta expellitur, perdunt terti anni folia abundantiam adfluentis fucci & fic a fe invicem non removentur , fed inter fe cohareícunt, data libertori via medullae ád fuum properantis faftigium & tum Perianthi- um conficiunt folia. Quod vero Perianthium ni- - hil. aliud. fit. : quam. approximata planta. folia jid aperte ex plurimis plantis. videmus, | yr &c Me [pii calyces fape ad perfc&a folia excrefcunt, Ref .calyx foliofus cxemplum adhuc longe -clari- us fuppeditar, cujus folia calycis ipíius plantes foliolorum numerum zquant, [Non vero alia plan- ta bujus rei maonitcítius praebet exemplum quam quidem. Mefembryentbemum.. barbatum 5. cujus. folia babent. cem Mefembryanthemi barl quinque foliolis apice. barbatis .&ont mus, ejusdem 'prorfus fingulari ipfa habent folia caulina ». quod. quidem íxpiffime, ut-.folia. calycis- fint caulinis | funt Íquamz arum ab ipfius a, coarétata , .cxlucca ^X. ita-a- foliis arbe liis; licer. unu mordium; folia- autem cal nus cjusdem effe nau um. foiiis. pi id . Alia ratione videre posíumus , examini fubjiciens- wer ? 534 PROLEPSIS PLANTARUM, do plantas luxuriantes floribus prosferir €. g. fe fam aut Geum rivale, cum funt prolifera, tunc e- nim ob exuberans alimentum, quod adfertur, exe mov folia calycina, qua^ alioquin parva funt & perfe&a fiunt folia, magnitudiae, figura, con fiftentia & habitu foliis ipfius, planta fimillima, ira ut nullum fit dubium, quin folia calycina á principio ejusdem fuerint cum foliis caulinis fub» une s. VIL. (oboles QUARTI amni PETALA, Quod patet ex Prolferis. Corolla conftat petalis, que' funt. tegumetts tum ihterius floris e libro factum, Dum fru&i- ficatio fit, dehilcunt partes intetbze plantz fpon- tanea lege, In trunco exterior eft cortex, dein- de. liber, D ue € cortice e eniafcebatur, quare né. ty ; diaphanus dnte aire : hunc in -fofe. "talia &ighere petala, qua | ire calyx expandüntut, qus odoredi cA eee variosque induunt colores & caduca prae- terea funt ac fnagis decidua. 1a trunco vidimus quomedo quotannis cortex intrinfecus librum gi*- gneret, quomodo ille ibi quotannis qua maxi* - fam partem in ligneam mutetur fub(tantiam .& in arboribus annulum ligni afinotinum efficiat, Partem. autem ejusdem libri cortex fibi in nutti- fnentum cConfervat, ita ut, licet extrinfecus id - multis arboribus quotannis excorietur , priflinam tamen. ra ner adi — ree vero ortex- ar&tiffime - ! PROLEPSIS PLANTARUM. 35j rola foris, dum hac duo non funt feparata; imo Botanici ipfi confitentur in iftiusmodi naturz fta- tu, nullos effe limites inter calycem & corol- lam, Per multa etiam exempla nos-docent plan- tas vernales, dum cortex & liber nondum in trunco funt feparata, floribus qua calycem atque -€orollam gaudere conjun&tiffimis ; exempla fiftant Daphne, Ulmus, inemone, Heleborus, Caltbe, Leu- cojum, Galantbus , Narcifus, Fritlaria, Talpa &c. . Hinc eft, quod hi flores latere interiori inftar corolle fint colorati, fed, fi permanferint, fiunt tandem peracta floreícentia, virides, (icut videre eft in Helleboro , Caltha, Daphne, Polygomo, unco &c. Hinc patet illa quz inter corticem & li« brum intercedit coguatio, ita ut cortex librum gignat & liber lignum, ut alterum in alterum tranfeat & mutetur, quod luculenter a proceffu infitionis patet. Quod fi ad. primordia plantarum defcendere velimus, ubi ipfa generatio intra ipfas Lm peragitur, reperimus illud ad finem tam übtile, pellucidum & molle evadere, ut (enfibus mnis enim generatio in fluido adeo ut in eam facilé adducar f. maturam feliaceam calycis i , 3:6 PROLEPSIS PLANTARUM. nihil fit aliud, quam folia.& fingula folia in fua Ala primordium plante inclufum teneant aut gem- : mam, qua rudimentis foliorum conílabit íubíe- quentis anni;. Ícquitur petala idem néceffario. cf- roe primordium , quz immediate intra folia ca- lycina veniunt, ergo deberent etiam petala, ni(i flores fierent mutari in folia infequentium annorum. tis. : $ - S. AIL. b. v tortue Soboles. QVINTI anzi STAMINA effe, patet. Ln matt Ping. Td . Obfervavimus antea librum a latere corticis interioris generari, eum, deinde a cortice Íepara- tum, fubftantiam ligneam veftire, in lignum in- durari & novum tandem annulum facerc concen- - iricum, .Ea eft ligni natura ut longitudinaliter Ícindi & in fila ac ftras deduci poflit: codem — modo funt.ftaminum filamenta fliformia, Stami- tantam ligneam luculenter ex faro im ejus caulis ab(cinditur, fila. duode- urpurea in ipía fubftantia lignea videbimus, donec im ipfa filamenra flaminum defnant. Fi. lamenta fuas antheras polliniferas proferunt; pollen - eft veficulare.& in fe continet, neício.quid fub - tile, quod fenfibus affequi non poffumus,. .Hoc pollen. rumpitur , dum fub, ipía florefcentia ad hu- midum ítigma adhzrefcit, & explodit fuum im- - palpabile, quod per ftylum ad. rudimenta femi- — abitur, fine gno.rudimenrame, medullare |, t£, intra femen nünquam germinat; — xime probabile eft, cum exterior tuni- PROLEPSIS PLANTARUM, 4j naturz veftigia a pofteriori fequeremur; ea qua itis cepimus via, Corticem notavimüs ex(erere folia, bracteas & calyces; Librum iii interiori ejus late-. re generari & mutari in petala? eunderà librum. fubitantiam ligneam veftiiffe && in lignüm denique - indurari, Ulterius obfervabimus Papazer e, g. quod in folo 'macriori flores protulit fimplices, in folo fertiliori ob copiofum nutrimentum, flores profer- re plenos; id eft, corollas multiplicatas ftaminibüs exclufis, qvum ttamina evadunt petala, ubi fepe antherarum rudimenta margine interiori petalorum. infidete videmus, unde haut forte immerito cot cludimus fubftantiam ligneam a copiofo nutrimento iterum in fubttantiam libri emollitam effe , quz in flore in petala mutantur; quo fit ut piftillum eva- dat fterile, fi omnes antherz excluduntur & fi. gma non áccipit pollen aliunde. Nunc quoniam ex ala folii provenit primordium plante & ex ala folii €alycini petala, qua nihil aliud quam adhürc tenes Ee riora folia funt,. & hzc petala etiam habent, eque ac cetera folia, in alis fua folia feriora, fequitur 1 Íftamina talia effe, nam in peta. | mutari poffünt, & lignum in tuo primordio ita effé gélatinofa, ut 338 — PROLEPSIS PLANTARUM. anni fc . € ftaminibus me non in compofitis vidiffe fateor, fed illorum loco folia piftillacea, quz in compofi- tis.aut plenis funt frequentiffima. — Quod fi ulteri- us piftilli mutationem in folia eftendere foret ani- mus, Raruncul, .nemones , Gei, Rofe &c. flores proliferos in fcenam profere poffem , (ed fufficiant ivabit. PROLEPSIS PLANTARUM, 539 pofueto, illam video ma&imos ramos & copiofiffi- mas proferre frondes, fed ne minimum quidem fru- Gificationis fignum oftendere : Unde adparet quo- modo arbor in pofteriori cafu fuam mutaverit na- türam, in priori autem metamorpho(in fübietit, fed fic tamen una eademque eít; clariffime enim in bülbofis pstet, folia infequentis anni fieri bra» Ctcas, quemadmodum etiam Mufz ad fingula foliá adhzrefcunt rudimenta foliorum licet tabuiffent ; . denique dum rale rudimentum affluxum accipit; ut Polit extendi & crefcete in fcapum, abeunt folía in bracteas, nunc caducas & coloratas, qui in. non florente viridia & magnaevafiffent folia; Quod folis Calycis nihil aliad quam caulina fuerunt , quie in primordio fuo cohzferunt, poftea vero data li- ertore vialucco nutritio non tantum accepertüt affiuxum nutrimenti, üt ad firnilitudinem bracteae rum afe invicem diftrahi potuerint,id vero clarum eft ex Pinu, Salice & pluribus aliis, quibus etjam Calendulam proliferam adjecero, quaé ramos aut pe- dunculos ex fquamis « | He- jres Padum intücamur, cujus braCtez hoc an- no vigent & eodem in loco quo folia fequentis an« ni officium obiturz effent, G calyx tertio anno abiiffet in folia, Petala quarto, Stamina quinto & Piftillum fexto anno, fed nunc fi illa arbor flore- bit, di&to modo fuas gum partes, ut od 4 HET commuünis protrudit, 1 x 345 — PROLEPSIS PLANTARUM, hi videatur fimiiis ei, quod contingit im planta an- . nua ( € quid aliud eft planta annua, quam liberior propulíio liquorum & evolutio partium?) & id qui- dem eo modo, ut quod in arboribus per plures an- nos fit, id uno anno in plantis peragatur. Dum contingit, ut infecta frondes arborum corrodant, explicant fzpiffime ezdem fuas ( pro futuro anno) - | parvas gemmas in folia (folium enim deftructum re- nafcitur nunquam ), id e£, anticipant folia futuri anni, dum illz bractez , quz fequente anno flores proferrent, accipiunt afluxum humorum, nafcun- tur folia etiam fequentis anni, unde accidit, ut ia . €o caíu arbor vix fequenti anno floreat, In antece- dentibus monítratum cít, gemmas ex alis folforum oriri, nullo vero alio modo; hanc gemmam ex Íquamaceis foliorum rudimentis conftare, qua in fuis alis fubtiliorés & minores habent ; gemmas eas- dem non: poffe non eisdem conftare partibus: Id. vero, quousque fe extendat nemo facile dixerit, . nifi forte per metamorphoíin floris folvi poffit, ut ad fextum progrédiatur annum , fi quidem plantam ut florentem concipere nobis licebit. Nemini vero id fcrupulum injiciat, quod caulis annuus fzpe pri- mo anno floribus veftitur: quod enim oculis vide- mus id pro vero habendum eít, in ipfo nimirum femine latere rudimentum novz plantz cum fuis gemmis foliaceis, quz intra fe fuas habeant, opor- tet, gemmas & gemmyulas foliaceas, quod in A- - mygdali femine patet *), Quisquis hanc plantarum intellexerit; evolutionem, is multa folvendi dubia manifeftam invenerit viam, fcilicet quomodo ex 4£- , mento oritur Spica, ex fpica Racemus, ex racemo Co- (, wymbus, ea unica ratione , quod bafes foliorum elon- . gantur, Quare vegetatio ibi definat, ubi incipit uctificatio; quare gemma arborum — dign I ef. 7*) Bhd. Bor gor. . PROLEPSIS PLANT ARUM, Hn fua non explicent folia cum petalis, nifi folia cor- .: rodantur; quare arbor in macra terra floreat, fed foliis in pingvi luxuriet; quomodo flores pleni non fpecie, fed modificatione differant; quomodo folia juftum fui ortus tempus anticipent ut femina aque celeriter vitam planta ae'ipía gemma multiplicentj ita ut propagatio e femine & gemma fiat cozva. - . Sed ne ultra modum excreícat hzc Differzatio te- lum tractationis abrumpam, oportet, aliis relictu- rus ea períequendi gloriam , quorum ego primas tantum lineas duxi: hanc autem a me monttratam viam, quisquis me perípicacior inftiterit, is, non fine fumma: voluptate , totam emcetietur vegetatio- nis filvam, Non quidem me fugit nebulis fubinde hoc emenífuris 1 5 Sidi; iftz tamen diffipabun- tur facile , ubi plurium uti licebit experimentorum luce; natura enim fibi femper eft fimilis, licet no- bis (epe ob neceffariarum detectum obfervationum a fe-diffentire videatur. "Totius autem rei funda- mentum in eo fitum cít, quod. plante eodem fere tenda fefe. Vola in f ac. Aeris olas. ES etiam e- Tola & corum. tertiz- cywmme cd gemmis conftabit , hzc ultimae gemmz non fine foliis & fuis. | minoribus quartz progeniei gemmis —À pol«. für & ficin ceteris. — ando-flos nafcitur abeunt folia ipeindircns. anni fequentis i in bra&teas , tertiiin calycem, quar- ti in petala, quinti in flamina, fexti in piftilla, quod a fitu judicatur; confirmatur a polteriori, retardata|fruótificatione incepta, nam folium (ine primordio vegetationis f, gemma conci» | pere non poffum. - . C udis - 9 ; CXIX. Ec E CXIX. CRUCTUS |" Qvos, R- "iussu ME. ' PRERIDES. — D. D, Can, von LiNNé, | sBie t M ; z Propofuit s: EO Udo i m |. |.JOHANNES SALBERG, mac. zu cms cfieiMdcÜÉC C eH EUR s v4 E] E 3 $. I. B Bus optimus maximus totum qui ornavit ter- rarum orbem multifariis Omnipotentiz '& 7 Bonitatis fuz fpeciminibus, inque illis eti- am hominem locavit; ei queque ut & cateris ani- malibus e tellure alimentum. fubminiftravit,.. Ho- mini efculenta.funt copiofiffima, plurima; nam Mammalia & Aves, Amphibla & Pifces, Infecta & Vermes, fuo queque modo hominibus victum - pr&bent, & praterea Vegetabilia partim iiices & caules, partim folia & fores, partim denique fru&us porrigunt, — Ejusmodi alimentis, - epus wee nei. E I. FOETUS LA 3. INFANS 7€ "A PDER d 14. ADOLESCENS 21. zt. JUVENIS 28. 28. ADULTUS 5j. 3f. HEROS 42. (4s MATURUS 4o. . 49. REMISSUS 6. ;6. VETERANUS 63. * . 7o. DECREPITUS. de | 1. Calore, Sudans. Roridus, Tepens. ^Tranfpirans, Calens, Fervens, - Temperatus Defervefcens, Refr igeratus, Algefcens, Frigidus — Gelidus, — 2. Robore. Gelatinofus, Pulpofus.- Flexilis — is Alacris, i Elafticus, Nervofüs, Robuftus. Solidus. - Firmus. Rigens. Lj Durus. Fragilis. 3. Motu. — Jacens. Labans. Currens, Agilis. - Vigorofus. Athleticus, Pancraticus. 'Tenax. Lentus. * fTardus, — Titubans, Succumbens. Jejunans. Ille&us, | Abftemii 4 "Appetitu,. s. Affettu. 6. Animo, Lactens, E Nugalis, | Jocofus. | Petulcus, e Helluo, H Afotus, |. Modicus; - "m Diateticu Sobrius, | ' did , - uj , [] " 1 ri * . Lacrymans. - Ridens, - Ludens, Scurrilis, Hilaris. Audax, Tranquillus, Placidus. — Sedatus, Severus. 'Triftis. Sufpirans, Innocens, - Mutabilis. 'Timidus, -Profufus. Liberalis, Animofus. Comis, Moderatus. - Frugalis, . — Cautus, Avarus, Incurius. fs E «s X 7. Deientiis. Stapidue ; Abcdarius. Verbalis. : Philoglottus. Scientificus. Philautus. Judiciofus. Prudens. Circumfpe&tus. Immemor. Oblliviottá- 'Taciturnus, veneno icone we 9. Funiiime. 9. Sermone. Dormiens. Ofcitans. . Evigilans. Exfurgens. Inceptans, Operars. Laborans. Defudans, Langvens. Delaffatus. Cadens, Di(cedens. - Ejulans. Balbutiens. Gartulus. Memor. Ratiocinans. Judicans, Orator, Differtor. Declamator. Scriptor. Conticefcens, Obmutefcens, ad p:g. 342. to, Venere. Favilla- Scintillans. Fumans. : Lácandefoeus, ' Excandefcens, Flammans. Ardens. Confagrans. Pruna. Carbo. Cineres. P z lcifisinuc Te teca FRUCTUS ESCULENTI, | .24$ . hominis, cum & viribus vitz: & motu indies con- teratur, indies quoque opus habet; horum véro omnium qua cículenta funt, huic ufui non zquali fe commendant utilitate, fed alterum alteri przefe- rendum; hinc ideo promanat quzílio; an hoc vel illud cibi genus homini magis conveniat ; hujus ad folutionem nodi multi multa docuerunt; cxteris vero. mihi praítare argumenta videntur ab inftru- mentis alimentariis bomini propriis, aut etiam ab | frdine naturali, defumta. COR. m DE uds | .— Homini a. Natura prorfus nudo, calidiores, | intra Tropicos, regiones deftinatas effe verifimil- limum videtur, etfi induilria atqve fagacitate fua- frigidiores fibi regiones habitabiles fecit. | Peren- — nis in illis zítas, per totum annum vegetabilia vi- ridia & lores & fructus proferre facit, adeo ut locus ipíe natalis hominem Phytophagum .decla- mat, Ad hzc, unicuique Animalium generi fua dedit inftrumenta alimentaria Creator O. M: Fe- tes iudicantur, hi aliter ereati Feris qua carnes, aliter Pecoribus quz folia comedunt, aliter Gliri-- bus, quz rodendo fibi victum parant. Homo ve- ro nulli animalium propius accedit Simia, quacum convenit & manibus & dentibus; horum quatuor . incifores fru&us conícindunt, folitarii laniarii con- tundunt, & molares plures mola quafi centerunt ; denique etiam Puériy quorum adhuc pots im- mutata fit, per inftin&um naturalem ,. fructus ap- petunt; | Sitadeoqve homo a natura Pbytophagus, quemadmodum etiam funt gentes quzdam Indiz 2 Gymnofophiftas Brachmanes loquor, quz nil ni i fructus conquis ; aur ettam gu. x : hifi * TT. c Fl £-- wx a 344 — 4 FRUCTUS ESCULENTT . Palma da&tyilis fere folis vitam & diuturnam & fa. pam fuftentanres; primos quoque homines fructus comediffe & Sacri & profani di&titant. auctores; Fructus itaqve maturos cículentos fapidiffimum , fa» luberrimum, & nature maxime convenientem hos mini fubminiftrare cibum , ubi fufüciente habean- tur €opia fentio, 218 - . Qui fru&uum rejicere utilitatem tentarunt; alia inter quoque proterunt:. Pueris a copia inge* fta varia fupervenire mala , ut infarctus glandularum, - S$erophulz, .Scabies, Dyfenteria, ^ Cholera &c. fed fructuum. qualitates valde differunt, jam ali- ment;a,.jam medicamenta, jam iterum venena ín — -continent, & ad bxc, íaluberrimus quisque fru&uum, fi absque motu debito ingurgitatur, ut a nobilium frequenter fit infantibus, facile noxius evadit, |. Quod vero nautz, carnibus diu comeftis, '&c. corripiuntur, fubitz alimenti mutationi ad- - um, facile mihi concedi credo. A diu- & copiofa eel comeífatione frue non abuti licet, | NUTUS ET .. Materia diztetica fructuum efculentorum diu - inter Medicorum libros & Diztcticorum ícripta - fruftra de(derata tuit; non enim mediocrem i Bo- tanologia hoc opus poítulavit cognitionem; nunc vero temporis, quo omnis res herbaria, Nobiliffi- — mi Domini Przfidis affiduis laboribus claruit, hoc primarium hominis alimentum Tibi. B. L. tradere audeo, fatis, fi aliquam adferre poffim utilitatem, — me habere fentiens, Fructus itaque vel Pericarpia - quaedam efculenta, B. L. quorum divifionem, in BACGAS , DR-UPAS, POMA, LEGUMINA & SEMINA, qua. vel nuda junt ciuer dT : x & M FRUCTUS ESCULENTL' 3 LIA; vel non nuda ut NUCES, quzque plus commodi fecum babere vifa vo hifce E yum TMMEN | CLASS I$ AW OBACCAE INDIGENA. i, FRAGARIA uM Um Smultron ) "herbs. perennis, Fl. Sv, 450. Mat- Med. 245... — Fragaria oratenfis & chiloenfis vix fpecie diffe- -runt, fed magis aquofze & minus odorz funt. - FRUCTUS e receptaculo fatus , extus ruber , fubace- - feens , aquofus , odorus » &TAtUs y copia vix nocet , dia- hereticus diureticus urina violacea , fubrefrigerans 5 folvit concretiones tartareas | unde Podagricis & | Cal- - eulofis facra ancboras Pbtbificos barum efu veflitutos. — teflatur. Hoffman. 2, RUBUS ;Zeur ( Hallon ) fracicdtos tiens] acu- leatus, Fl. Sv. 446. Mar, Med. 24:. FR. compa $us, ruber, acidulus,. fubodorus, gra- E. igerans, coneretione, "Far tereg: refotuit j. RUBUS frac: (irsiidr.) Rie culcus F.Sv.445. - is | ER. cempofitus , niger P pe oorus , "aa pre- ecd es ; rarius apud mos profar. Cum vet WE : 4, RUBUS efus ( kalfbiartran ) frutex | cule: atu eT l. Sv, aav, - | j ER. cowpofitus , miger , rore cerule[cente , d pre . «edentis ; erudus y. placet , Rob fuccedaneum | Mori i vinb rubro infufus id gratius reddit, f. RUBUS side »frutex America. * feptenuio- psi i: ciant t ; 2 re FR.C 346 FRUCTUS ESCULENTI. . FR. facie & fapare antecedentium y fed üs £ragir, —. munc temporis primo bortos noftros intravit. 6. RUBUS /axatilis ( flenbár ) herba reptans, per» ennis Fl. S, 447. FR, 2flintlis. acinis ; precedentibus. magis. aquofus , oninus vero fapidus , [mis fere pueris legitur. : 1. RUBUS arélicus( dkerbídr ) herba arctica, Hel- "dingiz, Laponiz, 5ibiriz: &. Ameticie fepten- trienalis. | Fl. Sv, 448. Mat. Med. 243. hortos . noftros facile intrabit. Ec fufca - ruber , acidulus dapi , Juivviffonias e- aunium Europeorum y refrigerans , cordialis , didpho- reticus s conditus e Norlandia | mobis. adfertur. De bac . planta. difert.. 171j- ain af in. ouo. Pref. | - Rudbetkio. - à | g. RUBUS iunetrerur-C- biortron ) herba. perennis Eu Svecim- AE. minio e. FL Sv, -- UMS , qt. ix 2 pires. bume- EC - &lans emmium maxime, bime antifcogbuticum pre- | flantifimum; conditus culings noflras ad acetaria hyberna intrauit; in Phtbifi & Hamoptyfi commen- datur. Lappones baccas fub nive fepultas 4x4 recen — ttes feruant,. ps uu 9. ROSA varié ( Rofor ) frutices: aculeati, N-—- 441. Mat, Med. 241, | M SERE e calyce fucculento fallus y aeejeens y d probe exàci- — 55 Merci casae irae Sere ibuir s A Lm RIBES rubrum. (GV'inbár ) tees feptentrional - €ieur, FI. ex t ied Med,234. . JERUCTUS ESCULENTI. 347 — FR. acidus, fapidus, refrigerams , - 4que intintlus. cum [accbaro. pulverifato editur 5 preflan: :onc: para- zur Rob, etiam eum Jaccaro conditur. Pbtbificis no- xius eenfetur. Bonetus, Tenn: bites. albis dul- wor efl. 12. RIBES. nigrum ( iw Winbér P frute» fepten- trionalis cicur Fl. Sv, 207. Mat. Med, 100. ER 4uidulus , priori GHInus. gratus , | dore fahnarco- E has mitiori quon join jd prn rob com- 13, RIBES ap eliam. e mábir ) fratex (yivaticus cicur : Su. j* FR. fubdulcis , Mri Rd EK l4. .RIBES i feme, ( krushir:) frutex aculeatus cicur. Fl. Sv. 208, : ER: aquofus , fabdulcis , parum acide y maturus | dampprimis pueris fapit, immaturus coltus cum cremo- re lactis editur , vel elixatus in ampulla vitrea pro- - he clauía ajfervatur ad feram byemem pro acetariis, Varietates baccis luteis , birtis yvubris, parum dif- | Ribe. peces: occultis acule: pueris in. Jresjervatur. —— C MEE E ER a6. VACCINIUM. aliginefim.- (o 0d. ruticul - uliginefus, Fl, Sv. 332. deo FR. extus p intus alius. - agfus, fatuus 17. VI CINIUM Pou-Mea. ( Lingen ) füffrutex fempervirens. Fi; 334 Mat. Med. 185. FR. ac | dentes flupefaciens; unde rarius com- editur , mifi. a udioribus : £ albae «d aciiiir —— frequentiffme. adhibetur. sve 18. VACCINIUM. Opes ( Trashdr ) hérba pa- slgttris. Fl. $v, 335. FR. * 34$ FRUCTUS ESCULENTI, | | CFR. acidiffus rejicitur , gelu mature[cit , prefanti- (fimum vob. prabet. — Vaccinium bilpidulum America died babent fimiles , [ed majores, xut 19. BERBERLIS vulgaris fratex fylvaticus, Fl. Sv. . 311. Mat. Med. 170. A6 C UE ER, acidiffmus , nec crudus. editur ,- etiam. aves bac cas intatias velinguunts. [umme refrigerans » ad Rob & gelatinam paratur ; f'acci. citri. fuccedaneum binc baberi poteft, vid. AG. Holm. 1 J499p- 61... t 20, HIPPOPHA€ Rhemnoides ( Finnbár ) frutex ma- ritimus, Fl, Sv. 966, ; A a FR. acidifizms , crudus neglizitur, ad vob paratur. — Pifcatores. landi embemma nobis tamen ingratum binc parant. Color luteus a baccis quoque. bale- fur. WT rk Be Es i h e à 25-A J'TUS Ua wrfi ( Mjólon) fruticulus pro- has em Medea F enar Mat, Med. 3 ERE ; ARI inum. (Fidlldr) raticulus pro« cumbens Lapponiz. Fl. Sv. 359, - T FR. caeruleus, fatuus , Japore fere Ribeos nigri y viec j ts gratus, corvis relinquendus.. did7n- JUNIPERUS &Bintpiyesn we o zd UE 193. Uu mem trionalis fempervirens, Fl, Sv, 915. Mat. Nled, E E $1 UG. pi 325, 24, FICUS Carica ( Fikon) arbor Archipelagi, man- . ^ fveta. Hort. Upf. 50s. Mat, Med, 478. — PR. e receptaculo falus, immaturus /acfefc. ns Wenenatus ; maturus fzpidus ,' dulcis , aquofo-m E : F o "FRUCTUS HSCULENTI, 349 - -—9 » edálcerahi. ) E reum: carpe ' laxa ; T4- gas delens , exanthemata pellens , bircum provocans, íiccus emolliens ,. eccoprotrfis » Scabiofís & gingivis ulcerofis noxius , gravidis proficuus. —— ; 25. FICUS .Sycomorus arbor ZEgypti. - | FR. gratus, mollis , aquofus , dulcis, M e receptaculo fatlus , [epe ab. infetlis interne. eroditur, |. 26. MORUS nigra (j Jfearta Mulbdr ) arbor dioica , Itali maritima, fubcicur. Hort. Upf. d Mat. | CMed. 422. —— ,EFR. conglobatus , e calyce. fattus ; $ niger » "dale fuba- s EM DU p. Suid » crudus gratifinus 27. MORUS- rubra (5 E TER Malbár. arbor Americae. feptentrionalis 5 Cicur. . ruber, precedenti longior, cum quo etiam con- ' venit. * 28. MORUS aha ( bvita Mulbdr ) arbor monoica, Chinz cicur. Hort, Upf. 283. r. FR. precedenti: minor , erii unen » eumque go TIS We ; ái x5, fapis f ' rori- dus fitim exéitat imping vans carme laxa; acidier . magis corroborans ; Varietates auftraliares duleiores, . feptentrianales acidiores; omnia Vina ex bocfruBus .— -— Joco at non fpecie differunt. Groffus A rela , parurus - - Una, fiecatus Paula, absque acinis Ciegitiaen, | fumatus Fabrilis faluzazur. ed jos SORBUS /zriua , arbor Itali£, ci cicur. FR. /apore Crategi Arie, magnitudine Myrifiice nu- cis, mutriensy obfipans, flatulentus. E, Sorbo aucuparia or£a. Motinr, » ide iis acide C n goes d A en "" E L 350 "FRUCTUS ESCULENTI, 3t. MESPILUS germanica. arbuífcula Eürope au- ftralis maníveta.. pio eps 129. Mat. Med. 226. . F h. ffipticus, nec ante guam putre[cit edenduss Bel-— ps Vix Vero uobis fa apidus , adjiringens * Juboljtis E den 32. ARBUTUS. ipeo ( Jonultrontrád ) arbor Eu-. ropz auftralis & Africz feptentrionalis mantveta, ; — FR. ficus, fubfatuus , obflipans y. magnitudine pruri. 33. CACTUS Opwnstia, vulgus Ficus zndica, fruteX — Ug 9 aphyllus, tubmanfvetus. FR. inferus, vuber ; diureticus urina rubra [4 qudfi fangvimolemta, — .. $4- SOLAN UM Lycoperficum PA d hdrlehss dplen) Her- ba annua, indica, maníveta, e Upf. 49.4. FR. ruber; acidulus , Jubnaufcofus , Venenatis y. ün- 9 L3 ks sits " embemma We sd tarnibas cibum 'ndia . V plal. 49. 7. 'R. acidulus , usb; » anceps Mauritanorum ibo: cotlus editur. 36. SOLANUM zurcanum , frutex Eo gypti. &SFR. etfi yenenate € fufpette familie 5 frequentifime tamen ab 4Egyptiis comeditur,tefte Haffelguift. | 37. BROMELLA azz; ; herba fempervirens. A^ 3 mericz auftraliss Hort. Up. 25. — .. FR. fragrautiffmus , gratifimus opnium , conglome- 7 — gatus eff cum caule snterjella , ad armeniacam cum ino mixtam fapore accedens y decorticatus editurs 3 MUSA paradi[aca € füpintum (Pifang ) herbae | arborez, iem entes, femel trugilera , hy E Mermsphrodie fere, Hart Üpid. : FRUCTUS ESCULENTI. 3j1 gue feminibus y xoi fiiabukuy pui: 6 ic fantibus & aegrotis innoxius , dier mufticatione in ore facile liguefcit. | 39. ANON A jacca, alieque- fpecies indiz, ferz. CER. magnus ; fubfquamolus , zn ore Jumtus pinguedi- nis pes difluit delicias inter mon Prumerito ba- betur , copia vix mocet , Indis frequentiffem Eur; que. aim Annonz n ante quam eduntur prepararia- | 49. ET Dii. arbor Afiz., fera; x ES aculeatus ,. gratiffimus y fubgraveolens precipue irriia cr indi apbrodifiacus , magnus , copia tus vix unquam fe [atis babuilf? Be Peregrina- bes dicunt , ff vero noxam ferat, Pi eris fo- E- Am comedatur. —— 41. -GARCIN lA Mogifeis; arbor Afiz , fera. FR. 4sLifFmus, gratilfmus facile omnium [5s fru co aum, faluberrimmur , etidm &4grvis.- 42. CARICA Papaia, ( Melonetrád) arbor dioica, vix ramota , fera, I R. a pagridie 9 Ele melos teg , rh x de UE drm ri nde vacrixquni ct MEHR P EbeIRUN Pun fapore ferm e Perficavum, — 44 PSIDIUM Gzajacaza , arbor. Indis. f —FR. ficeus aliquantulum , fapore. Rubi idei y olfiipsnt : . . men fübil, affatus editur s etiam cum [aecharo. 2f. AVERR HOA J//mbis & Carambola arbores A- fiz caudice frugifero, fere, — — | FR. angulatus acidiffmus , adeoque refrigerans y cum fale & faeebaro comeditur. 46. MALPIGHAL/E «varie, arbores. Trip & Indiz orientalis, fere, — CFR. acefens, Cer Hie riu cem vpuenti foe ab: Ames -omitanis in € i5 fecundis 47. 33. ^ FRUCTUS ESCULENTI, 47. CHRYSOPHYLLUM dCuinizo, arbor Ame- N ricz, fera, ; FR. gratifopus , apbrodifiacus , frequenter. occurrit in menfis fecundis Indum. ' ^ | 49. DIOSPYROS Zeus , virginiana , arbores Mau- . ritaniz & Virginiac ferae. POEM ie FR. f/mul legendus € edendus. | 49. DILLENIA fjalita, arbuícula Áfiz, fera. - torofus, FR. acidiffmus, vefrigerans Limoniorum in- ffar, cortice cap[ulari multivalui affervatur , fitim | feffs Oryze meloribus exflinguens, -. i1 5o. GENIPA americaza, frute& America, ferus, - .FR.. figura ovi gallinacei , [ubacidus , feaveolens , gra- . . A455 rarius: comeditur ; 4tro enim ora inficit co^ - lore intra XIV dies vix abluendo, bine etiam Indi anilitantes, faciem bocce £ingunt [uceo ut. feroces ap- . pareant. FUiSPATS jy. MELOSTOME varie; frutices utriusque In- FR. & fgura & fapre Grofjularie , caruleus, ore . aterrimo colore inficit. z^ erc E 52, OCHNA Jabotapita, arbor Americae fera FR. eeruleus , fapore Myrtilli , Jabadftringen: , labid caerulea reddit , unde etiam negügitur. j33. PHYTOLACCA awericana, herba perennis, . Americz feprentrionalis , fubcicur. s : E R..rorolofus » acido fubfatuus , decemangulatus , TH ; i o Hnüorius. caer o ES ILC 54. PODOPHYLLUM jpelatum , Herba perennis Americz feptentrionalis cicur, Ecc mis uud men[e mdjo lefius indigenis pueris maxime 8 P cc CDASSIS [ff e e "E CO SEUROPIEEC VO $5. PRUNUS /[jinofa , (JRMirkbér) frutex indigenus, Fl, Sv, 4323, Mat. Med. AGI. EL ary , FRUCTUS ESCULENTI. i ER. ecide-auflerus , dagratus , Jigiedlur, refrige- rans, contujus ino perfufus id gratiffimum red- dit. . f6. PRUNUS dnfuitia, (tfta tin): arbufcula, ins frequens, cicur, inter Prunum. fpinoiam & « do- meíticain media. eft. 2 ie F R. acidulus , cum "Qul eriiate S duleedipe, pi o frat cayo macheis üdberet, ras eus D £7. PR )NUS aomeftica, ( plommon ) arbufcula- hor» .: tenfi maníveta. Fi. c e je: Mata: Med, NE-— — Hort Upf, r24.- . "R. fubacefeens,- "eELOprolicu) y p DERE facile " réonpitur , nuclei. Amygdalaram. amararam [o- -.£0- adhiberi posfunt, | V aiictates. 4ue- uucleum- fol- "want preffantiores , albi-fratius nugis falutares Eo & dulciores quoque. — f9. PRUNUS Pads, CHígg ) arbor indigena. " frequens. L'l. Sv. 431. FR. amr, ingratus, fabnaufcofus y ) emm [ule intero —. dum. edit. ur a gui is perite Siete baccas con- Zn a HO. e 60; PRUNUS €Cerafur | tenfis, cicur. Mar. Med. 233. Hort. Upf. 1 Pim FR. ferotinas. acidier precox. dulcior , avide come- — diur, Varietates. plores. funt Przcociores 3 woo s Pallidiores.-.4 sos um 61, PRUNUS .trmpeniaca (. dprie a. sbuícula. raris ; or, maníveta.. Hort. Upf.. Tu FR, wagnitudine. cus Mipenies reo pone; wix co» pia mocer, LUS Berfica TE ? (Porfer) Tus cA | da AMYGDA - Perfiz, rarior, maníveta. ? Mat. Mas. ao. Hort. pH 123. Hc m y uw puo perc cc ues 34 . FRUCTUS ÉSCULENTI. | F R. fubvillofus , gratiffmus , amare[cens y coni, iflentia drmenice , nimia [umtus. copia. tarmina , fepe. exci- tat, Melancbolicis. proficuus. E CORNUS má[iula, arbufcula Europa: , aes -or, maníveta. : : — FR. parum aufferns , fed gratus ,- obftipans y baja folis placet, — 64. CORNUS /vecica , (Hónsbár ). herba perennis - indigena. Fl. Sv. 139. FR. extus ruber , intus albus , aquofas, dulcis , fab- fatuns , bumetlans » imers , folis pueris. placet, 67- OLEA europea, (Oliver) arbor. Hifpaniz , I- taliz, Galli, maniveta, Mat. Med. 19. FR. po pingvis , conditus - acetarism w free quentiffme adhibetur. H | EXOTIGQJE. : E. 66. PHOENIX dattylifera , (Pabstrdi j- edle y ,Palma Afiz, JEgyptüi fera. Hort. 1 Upfal. 306. Mar. Med, qot. - tín ; Er R. flavus, vino[a- dulcis , flpingos s maxime alis -— mentaris, faluberrimus , corroborans , infvetos ine- drians, cum Jacbaro e pulpa feavis paratur Con- .—— iron, Indie monnulle gentes vitam fere folo boc" .— .€e frutiu fuftentant € uaria. inde dues fx : de quibus vide Kempferum...... 000. 67, MAN GIFER A-i»dica y arbor Afi, fera, UU. M k. GNAEHAS y reniformis , carnt[us , gratius, bens ; - pia vix nocet; cortex craffor jeparandus. E. 58. $ /|ORY PHA tu mÁÁ arbor. femel fcu feras coru | : ER maximus tanta provenit. boli ut pepe iptt^ —— o er per totum annum [atis babeat. — | Em mcs S arbor. Amcriem, fera. Cx, rcs AES. — eap uem de idee. ac m bii $ "s /.— FRUCTUS ESCULENTI, E . FR. fapore. Pruni. asqilire; caute affamendus ; nam facite corrumpitur » conditus Vira Jac CEAAHEME Mapimee eje potel, — 7t CALOPHYLLUM Calaba & dipljln, ar- bores i urriusqve dndic, .. CER. prin ; daleis , fea amaricaps » ob | paucis grat o0 : 7h. SPON DiAS Monmbin; erbor Ameriése y Gu GER: acris fabeorrof fuus , fale muriatic prd editur. - me "ug ELLOCARPUS. Mies vi Afi. is SER. fapidus in. aliis regionibut , plus, im alit sni- 00 PA, olivarum . afar conditus plenemqie. rd era 14. EUGENIA lambos , aibór Malabarize, i Bm R. dulcis j. fubacidus, tener; gratiffprns , odorus , i| initio prandii frequenter. adbibetur , | integer s manducatar .& [uctus , cateris emiffis , deglütitur. | 7f: CORDIA AMyxa febeffenz , arbores Syr; /E- ALS Afiaz. Mat. Med. 171. TI. RE AMNUS Pie bdtér Bibi : * FR dulcis, feaviffmus , fragrans , copia vix. Woret , - y Veterum ex. bat vixiffe. plyres recentios — - res flatuunt. 3 ^. LÁURUS Perf, arbor Az & America. R. parwm gratus, ip Perfa. Lis dnd Venehatus credifur , fed ibi Bon occurrit. — 79. MORINGA: varia, arbufculo i utriusqve Indise. FR. Andis placet. vix vero. nter pa. RArk 2. * CLAS. 456 — FRUCTUS ESCULENTI; CLAÁASSIS Hk POMA. ARBORES, 8o. PYRUS communis, (Pdron) arbor Europe, ' - €eicur.. Hort. Upf. 130. Fl. Sv. 436. Varietates Junt. imprimis fylveftris, Falerna, Farenia, Pom- pejana &c. FR. Sylveftris: aufterus j Falerna grat: imu; crudus. flatulentus , cotius [aluberrimus. — $;, PYRUS »ndlus, ( Apple) arbor Europe, cie -€ur. Fl. Sv. 437. Mat, Med. 237. Hort. Upf. 130, ER. Zarietates funt. SyWvettris, Borftorphiana, Prafomila &c. Sylveflris acidifimus , cultus va- . Fio fapore occurrit, [ape none kon » (Ra aidoin. -a yFUefr E Mss see Mar. Med. 238. FR. fabpilofus , odoratiffi mus , auferus , acidus , cru- dus durus 6&8 ingratus, collus vero cum Cinnamo- mo Japidiffenus. e£. fimulque flomachicus , refrige- —— cans. aphbrodifiacus , mucileco 6H opti ventriculum ' 0n onerat, Romani poma o -tia im cubiculis falutatoriis ferebant, borum: 40: E | que mos fuit, dt Nupta ante. - eubitum. meo porum deworaret. Poma. beferidum. Veterum aut mala auren hec fuerunt, E 8. PUNICA Granatum , arbor ABE Ls T- Hiípanize, mániveta, Hort. Upf. 122. Mat, —Med. 223. SFR. magnus y. -xsleti zufieras, fubanodymus Mee: É » | - €bieus. oo 84. CITRUS. Medica , (citron) mer L. . arbor Mediz, Perfiz, vani. Mat, 7855. Horc, Upf. cs EO dy pom m arbor Europe | ! FRUCTUS ESCULENTI. 357 FR. Epidermis aromatica ; CB acris; Pulpa con- glomerata ,. acidiffimas -lbedo. adflringenss pulpa refrigerant , antif[carbutica , im potu Polopuntia fre- auentey. adhibetur. [uccus , etiam ad. condimenta ci- - bi, vomitum a putredine curat. Romanis innotuit : of Virgilium 8 Plinium , ante. tempora. Paladii. 85. ROS Aurantium , ( Pomerans "A arbor A fiae manfveta, prifcis Romanis ignota, Hort. Upf. 236, Mat. Med 367. ES Cortex ut precedentis , 6 pulpa. conglowerata 5 p. E ^ Sici Se in eem Br- : adhibe EI en ce pp. x er da 86. . CUCUMIS Mele, ( Melon — gypti ifüb. fera, Hort, Upf. 292. Mat. Med. 442. FR agnus, fapidus, fragrant,. copiofe ingeftus car- nes laxas reddit &' ad febres intermittentes pro- — elivos facit, immmaturus Choleram fepe excitavit fenibus, Letbargum; Galli poft fumtum fruttum. u- nam ve alteram radicem Raphani [atroi comme- s dunt, Integer. fruttus fine noxa Caluad poteft in- - " Hie - per Du E^ : Mat, Med. Mr Tort. )pf. D er je ingratus, nec maturus facile editur , co. f febres intermittentes provocat. No offrates im- maturos fruus ad acetaria parant y uds ve- ro muaturos edunt. — 98. "CUCUMIS Cbare, herba. Egypti Nili.- FR. a "ufus y » dulcefzens, frigidiufculus , delicium nta-— gnatum Mabomedanorum ; 3 more precedentis brepa- rots no 89. CUCURBITA UERDA ( Watten-melaner ) herba Egypti NRI. Hort. Upt zi | Mat. Med. 443. : i FE i 3:8 . FRUCTUS ESCULENTI; SUER. pstpa aquofa ,. conglaciata quaft ,. cortiei proxi- "os me albicat , interne. albo - fangvinea efl; bumetlani, —. Téfrigerant , maximus. duorum fepe pedum diame- — —. ro trenrueríalis pulpa. zEgyptiis €8. cibus Gg Me - eo Kicina efl fi. nimia fumatur. copia, varia inde pe oo dulant mala, ut Colica , Diarrbea , Dyfenteria , Dy- - ffecia &e, bocce. frulu. [i calidiffrme. Indie babitae . tores. diflituerentur , &flu [olis facile perirent, 90, CUCURBITA Pepo; , Pompa) herba Indiz, ; fubcicur, Hort. Upi, 291, viodps t4 FR. pulpa fatua, crudus mon editur; magnus, co. — quitur in obfomis, cum aromatibus preparatur » ^oc puls binc. conficitur. cum. lalle , butyro, vino &$ pi-- ^oc peres carnes laxas generat, 0. oov 91, CUCURBITA Lagenaria , ( Calabaft ) herba . Z£gypti & Arabiz annua, fuübcicur, - Hort. FR. crudus non plorer» fatuus & ieri, per. um " carne contuja 3 CLASSIEODE — o. 09 succ AAGUMENAS 1 3$. CERATONIA /figua, ( Jobannis Bród.) arbor Orientalis maníveta. - Hort. -Upf, 296. Mat FR, decis, fiecior,. pauperibus fuitusque. porrigitur; a "ofedas- Rapceifne : dMibmnate laborantibus opitulatur, — Ulo ctu0un fü deperditi fide iredturz.-— —— 93. TAMARINDUS diea, arbor. Afiz, 3 Ara-- ; : Cb, fera, Hort. Upt, 15. Mar, Med.3M — .— "FR. pulpa nigra, acida, occultum mau[cofum eonti- — e neni, refrigerans, fitim. im. India peregvinantium 4 rui A ^" uae LS . FRUCTUS ESCULENTI. 359 E CASSIA Fiflula, arbor gypi, Aextudrim fera, Mat. Med. 199, FR. dulcis, rarius. in cibum qertitur.; acidus fa- - &us byflericis mocet,-— 9f. EPIDENDRON all: , frutex parafiticus Americz, ferus, Mat. Med. 413. f ba. FR. fucculentus, [emine pulverco nigricante y. dir. frenis calefaciens , chbocolatam. intrat , digefiio- -enem promouet , Melancbolicis €$ Hyfierieis do- taris. E, HYMENJEA oeriai; erbor Americe, fera. JSHort, Upf. 305... E R. femina farina dulci vua fine y ex qua. panem conficere charitas annone docuit. — CULTA, —- ps PHASEOLUS vulgaris, ( turfta ioter) herba . annua Afia. maníveta, Hort, Upf. 213. Mat. Med. 251. FR. fubdulcis y sulcus: ; putriens , in culipa in. officina. plus. prefer apes s acidulas fre /- 99. . PISÜM voee, poe Eb annua | Eure- — pz cicur. Hort, Upf. 21$. Mat, Med. 352. sus FR. fíccus dulcis , flatulentus , nutrient y noftrati- bus quotidianus cibus. : 100, PISUM oxaritima , (bafs drter) herba pereo- ^7nmis; FL 8v.640, — FR. ficus , cum prasedente convenit , fere m 'eletiu. 101. VICIA Fala, (Bónor) herba annua /Egypti, cicur. Hort Upf. 2:8. Mar. Med. 355. FR. 4ukis, ficcior Pifis , emma iens ru- -dfiieis D— cibus. : Z4 | -102. sess FRÜCTUS ÉSCULENTI. - . VICIA fativa ( Vicker: herba snnua Europa. pU Hart. Upf. 218, Fl1,Sv. 654. (GER. duleit, fed. minu: precedentibus ,, nutriensy vu- 2 ficis relinquenda, robuftum . enim e pérrtwfape e Jaborio[am vitam vequirit. - 163. VICIA Cracca, eeu a Ne perennis : indigens, Fl. Sv. 63. F RC parqus, minus fo àpidus , -— etiam agli gram : putriens , equi inde cito pingoefcunt. 104. ERVUM ess, ( Lir) h herba annua. orien- talis, cicur. Hort, Upf, 224. Mat. Med. 3; o. - R.' lentiformis , fecus fubduleis ,, mutriens , flatu lentus, collur: externo applicatus oariolas maturats | copiofe efitatus Lepram &$ camerum excitare éredi- ^ fury Gal tamen frutlem. frequentius edumt.—— 10;. CICER. arietinum (fontanellirter) herba. an- ^ mua orientalis. cicur, Here: Unt. 334 Mat, : Did ATO. — RT e peregrinantibus ufitatiffon : S: i x RIGONELLA: Fe»um Préc s herbe: me nua Europz cicur, Hoit. Upf. 129. Mat. Med, | FR. compofitus , rbombaus ; cotius, femihde digma- e . «as obefas PUDEE » 107. LUPINUS afhus; (varg-hóna)- heiba- talis cicur. Hort, Upf. 209. Mat, Med, 355. FR. amariass, infufone aqué calide efculentus. dulcior reddirur ; j magnas val vires vite. E. zm eod xc 1 ene XLI n bibi s Es fativa. ( Riseryn ) gramen. z iix] m latte erum. Mat. Med, 174... — 4 fipidurs , mutriens y. fein albiffmas | a — wor boide. FRUCTUS ESCULENTI; EX (irc frigefattus. fimendus ; » Mabomedani qe zum in balneo vaporis preparant, - 109, '"RITICA asa2; Cbvete) gramina frequen- . nora, Hort, Upf. 2:. 1, 2,3, 4. Mar. Med. ac. ER. farinaceus , dulcis , egregie nutriens , binc pa- rantur, fercula, & panes praftamtiffmi. — 110. SECALE cereae, (Rép) Bremen DOR » cicut, Hort. Upt. s Hs ^ FR -— agis acefcens , 66. minus olfipans pans ex ze p penche populis freuen, | ELT. aaa JEUM. bexaflicon & diflicon ( Korn ). E r s, | Cicur. Hort, Upf. UE zi $5 2 Fr R. grecs » mutrient, EE ePURT panis bor- | deareus fecalino. vilier ; binc paratur cerevifia ; ufa ntiffma. Ef PA TENA fativa vel »«de, (Hafra ) primom frequens cicur, Mat. Med, 7$. FER. farinaceus, fubmsucilazinofes , vefrirerans , pat- peribus equis En; Pins refrig verantia ini gue FESTU ICA matani y. C Mamna-gryn gramen | |. Europr. paluftre, fpontaneum. Fi, Sv. og. NS parvus , dulcis , mutriens | pultes binc. preflan- dores parantur , fere ut a feminibus Oryza , colii- | gendi. modum "vid. Nob. Praf. lt. Scan, p. 343. 11 " HOLCUS Sprpbioe s uses Afix ferum. ort, Upf. T] FR. fubdulcis » BULFIEBS yc ante Etrepeorun zm um in ufu fuit. — Ferrarienfes bine. pultes parant, 116. HOLCUS ficatus ,- gramen Afi ferum, — 362. FRUCTUS ESCULENTI. ER. pifformis , in fpicam conglomeratus , farinaceus, ludi [picam vix maturam affatam edunt, 17. ZIZANIA aguatica, gramen Americz fe- | prentrionalis , aquaticum. FR. figura Oryze, farinaceus , primarius: incolis in- digenis cibus. ea S REP 118. ZEA Mair, ( Tarkiftt buete) gramen Ames —. rice fepteatrionalis, tubcicur. Hort, Upf. 2gt. - ER. magnitudine. Pifi, ffccus, obflipans , ruficis re- o Em uf» diffsile enim digeritur, e 119. POLYGONUM Fagogyrum , (Bobvete) Tar , faricum , herbae orientales, annuz, .cicures. Fl Sv, 34r. Mat. Med, i$8. Hort. Upf. 96. FR. triqueter , nudus , farinaceus , mutriens, admo- . dum obflipans , pultem praffantem prebet, tritico "inus acefcens , de Polygomo tartarico vid. a. ; Hohn.. FESS. P 3$. ooo oe a RENE. o0 DLIMME ELO i20. COCUS »ueifera, palma Afim fera. — FR. maximus, decorticandus, Caro. nuclei alimeu- — faris, dura cogvenda. — Nucleus. caus late fea tet, unde cum Jeminibus Oryze && Jaccbari; arun- dine paratur potus. "drach: 3 itg dede 121 THEOBROMA Cacao, arbor Americz, fe- C f2, bis quotannis floret, Mat. Med. 364. uo eed — FR. polyfpermus, pinguis, dulis, adpbrodifarus $— binc chotolata babetur, Hypocbondriacis & Hjfle- rt PauU SL Ad UC ms profe 0 3 | ur 122, AMYGDAL(US communis, ( Mandlar) arbor — | Europz maníveta. Mat, Med, 2:9. Hort. U pt — FR. drupa ficcaj mucleus dukiis , fabpingois, mutri- — (. epi, atria imyoluens. |. Im' culina cupedinarierum —— us amygdali mul'iplex, toflus coffee modo propi- —— matur. — Varietas amara feris lethalis & ebrietas — tatis vinefe vemeditm. E. un e A | FRUCTUS ESCULENTI.. 365 123. :PISTACIA- vera. arbor. orientalis. ghe» — manfveta. Mat, Med. 4y4.. FR. dulcis, fubpingwis fapore, Amygdali, nutriens. 124. PINUS .Jixea; (fpauf* tall) arbor Hifpaniz , .maníveta, Hort, Upt. 288. Mat. Med. 438. FR. Jubdulcis, nutrient , cum ang dalo: comvenit. | 125, PINUS Ceméra, aibor Tartari , cicur.- F R. magnitudine & fapore mucleorum grtecent aa : "triens. cox 1216. CORYLUS Avellena , E Hofel) a arbor Euro- ias p&; indigena, Fl, Sv. 873. Mat. Med. 45r. FR. fecus, durus , mutrieus, pueris geisque deli- : eium, anbelofis. 6 aftbmaticis HOxius. 0s 127. JUGLANDES veris ( Hvalnótter ) arbores Americ:e feptentrionalis, cicures, - PM Mad, v33c, Hort. Upf, ;85- , FR. drupa ficca, nucleus fubdulcis ; fec CCHS y Müpidus: $ ^ anthelminticus , in. Cepbálalgia , Auyina 6&8 Paralyf Lngve mocet. 128. FAGUS Caffanea, arbor. l'uropz: meridiona- 1e fubcicur. Hans: San 25 Mat. M. d. 42«. Es abi; edu nutrien, à » fae fuc- eus inter diplen, atra eft € acerrima y dintea. ma- . c eulis- indelebilibus infeient. ——— à 13 39. TRAPA zaraz:, ( Wattwiitter * herba aqua- —"*ea cicur. Fl. Sv. 147, Mat. Med. $2. —— — -FR. fpinofur , dulcis , nutrieus obflipans, flatulentus, —— Venetiis copiofifmus , affatus comeditur, — ; 135 NYMPHALA Nelumbo y herba ABypH Nili aquatica, di R. turbinatus , A pelyfpermus femina. nucum coryli — defer. pour . enpllereia s ab boc pre pes £ (áé4 FRUCTUS ESCULENTI, nem confecerunt veteres, Pytbegorase ubi diit 4 Fabis abflinendum , bujus femina zntelligit. à 13:1. CARLLINA caulis, plaüta ltalixm perennis . cicur, Hort. Upf. 252. Mat, Med. 378, . FR. receptaculum eff , coliur. a quibusdam comeditur, 133. CYNARA scolymu: , CKrondrtftocker ) planta Italix Sicilize. perennis. Hort, Upf. 251, — FR. receptaculum eff , coffus adbiletur. 0 LE WIS sti : E: j ^s pts Oir - ua s Lar re oA o Re XO x S. Y : t E e " 1 y 1 : ; * miris d & € m - PROLEPSIS:- PLANTARUM, :: QvaAM, ds ucesoc PROBSIDE- 7 2s D. D, Ca&. A LINNÉ,. 3r 1 Asfkare JOHANNE JACOB. FERBER, Caroli - Coronenfi. j "Opfalie 1763. Junii. x5. | b eo jam tempore, quo ad illuftrem banc - | Academiam acceífi, id imprimis mihi cura - ^- cordique fuit, ut in illis Scientiis, quas Prscticas vocare folent, principia faltem" prima diftin&a haurirem cognitione: in eis vero fingulis quantum optarem non licuit defudare, operam praecipuam Chemiz, Hiftoriz naturali & Mate- ri Medicze dedi,-ut cx iliis, pro ratione inge- nii, temporis & facultatum difcerem, futuram . virám in noltra republica utiliter inflituere, Per tria vero. Regna Naturz iter faciens, e longin- quo offendi oculos materia prz czreris cum a- moenitate confpicua: Elit illa fic dicta Pro/pfi 366 — PROLEPSIS PLANTARUM. Plastarum ad quam nuper detecta eft via angu- íftiffima per denfiffimam fylvam & frondes um-. brofas non re&a pergens, fed per anfra&us, jam ad montes przcipites tendens, jam per ípciun- cas dire&ta, ubique vero faxorum moleftia, fpi- narum aculeis & íemitarum calipine difficillima. .*in hanc ingreffus animum . multoties dcfponde- . ram, nifi Ducem przlucentem habuiffem iNobi- lif. D:num Praüdem, qui viam ipfe paravit, Solus acutifüme perípiciens, quo tandem vergat; Solus multiplici experientia arque feliciffimo ju- dicio edo&us, qua ratione procedendum fit, ut per invia Naturz loca ad certum perveniamus - ícopum. Eft vero Prolepíis Plantarum inventum .- omnium íubulifimum, quz a Nature fcrutato- ribus in tioftro zvo pradicari po(fint ; og ub futura quafi accelerat - tempora, docetque iub prefentes oculos conjicere, qua poft plures de- mum aonos videri poterunt, iE praterea argu: .. mentum maximz dignitatis ac ponderis, quod in- »umeros obfervantium oculos & otia poftulat, ad - rem penitus inquirendam & delineandam, quz . per intimos fanCtiffimosque natur& maandros du- cir, In illa latent plurima naturz miracula, quo- rum exempla funt, quod plante non admcdum - paucz flores prebeant per integrum. anni fpati--— um confpiciendos priusquam erumpant, eorum | que calvces, corollas, itamina, piftilla in mini- - mis hybernaculis fub eodem tempore confervatos videamus; quod folia plantarum fint motus or- - Bina & non ornamenti inítar exiltant fed pro- ter ufum gemmularum,; quasin finu fuo fovent; — n eg quet fquamis conítent, qua ru- ita funt foliorum) anni proxime fequcei | naturze ordinar T5. FEE dE Re c prd IN NERUREIE PROLEPSIS PLANTARUM, 367 poft binos annos folia evadent; quod eadem ter- tii anni folia gemmas tegant a quarti anni foliis compofitas & fic porro, nam folium fine gem- ma nequit concipi, quamvis oculi etiam armati earum feriem haud affequantur, quod deinque hic progreffus in infinitum non extendatur; ied. definat circa fextum annum. Quantum hoc fit naturz myílerium nemo non videt, de quo jure gloriabitur Nobiliffimus Inventor, quod nihil ejus- odi przbent vel antiquior vel recens ztas eque feliciter revelatum. Et fi mirabilem dudum vo- caverint Infc&torum metamorphofin omnes natu- rz curiofi, qui larvas viderunt in pupas & pu- pas in Papiliones mutatas, quid de eo Plantarum phanomeno dicendum, quo feries foliorum & ra- morum íexannua abit in florem, cujus ítru&tura herba admodum diffüimilis eft; five, in quo na- tura unico maturet anno, quz fex annorum ve-- getationi erant deíftinata? ldem co magis miran- dum, quod reverfionis exemplum fimul prazbeat natura, hoc eft, quod florem jam determinatum *11 enim in hoc argumento - mus, Illos vero excellentioris materia 3 f T AR *o n sf k : : i ni i3 i 3 tario$ cum in eo effem ut confulere , Imbecil- litatis mex hoc documentum habui. quod plu id uec e dis * NECNUERG ds) ci * E -—. m a E ma mihi occurrerent dubia: in id igitur labora- - « vi, ut copiam Przceptoris Nobiliffimi in meos verterem ufus & pratentem materiam ex (fedula ejus informatione illuftrarem, Mea autem tenta- |. mina cum publici juris veniam Lectorum .. CL eousque folum peto; donec aliorum fapaci- tas aut felicior induftria przfeutem theoriam ita ees al eno- enodaverit, ut cuilibet vel fegniori ingenio evi- denter pateat, qua ratione rami arborum runc . ipultiplicantur, nunc in flores definant, adcoque "vegetandi vis ex obfervationibus plenius dedu- .&a fit, ——T De ANutrigiento. Plantarum... SS dam pi VANS honedix do PU t cM Nutrimentum vegerabilium eft tincturá aquofa humi, quz radiculis abíorbetur & a colore pel- lirur pcr. fubftantiam corticalem a) veríus fupe- riora. Subítanua corticalis medullari prabetali- —. mentum & quidem eo. copiofius, quo magis 1- — pia mte D n jue Y dup: e iu ASTA ET : TCU. robur, u o8 parietes continendi, Cum vero experientia edo» PROLÉPSIS PLANTARUM, 3 tritione inepta redduntur (ponfalia fua celebrandi, b, e. flores producendi. Plante i itür, quarom defiderantur flores, minus prodipge alendz funr * hac enim negle&a cautela, foliis ramisque luxuri- antur, Pundamientumi hujus rei in €o laret » quod abundantia alimenti fübftantiatn corticalem emol.. liat, expandat & gelatirniofam 2) reddat, ita ut me» dullarem circumdate & veftire poffit; quando ih. florem erumpere nititur, Contra, ubi parcius ali- menptüm plantz fuppediratur, fubftantia corticális tam exíucca ac fragilis evadit, ut facile à medulla aperiatur, cujus facultas afcendendi a majori mino- TOICABe ER cree x. EET CEDE. ri- *) In novellis Holmiz , fub titulo 5jnrife& Sibninaat pto» "deuntibus, N:o 42 anni currentis commermorántuf er« co periment D. Fitzgerald e Transs&. Philof. anni 1761. ^ mee non D. Buffon in A&is Parif. anni 1738 allatá, qu& docent arbores per decorticationem in aliqua pars té inftitutam ità tra&are, ut flóres & fro&us copiofe fernbt:/ Hanc operationem hortulani Belgici- Circum giopus vost y a quibus diu adhibita fuit, ante quám — 3D. Fitzgerald & Buffon fus experimenta: A &is: infe- . fuerunt. Ratio autem cur Mhates qne. moda. "pa. . Taté uberrimos edant fru&bus ea eff, juod maxima . Pars üttimehti ope hujüs cireureífiohis fübfta tiz ^. €orticali auferatur, ita ut 1edulla facthiori nie io in t flores erumpere poffit. Obfervatio D. Buffon hanc rerà . elatifme demoníltat; quoties. enint fuühe ramulum ^ 5. SQquendam arboris ar&tiffime ligaverit;- ob affluxum füca .€i alentis impeditun vel diminutum hic ratnus flo- fibus ac fro£tibus abundavit. Notiffimum eft tamos, . Qui inoeulaione f. iufertione abborí cultam iüfigun: ^-Utur, ceteris: ihülto copiófióres proferre fru&us; Ust ^*'WwErO hac operatio iuflituitur, oritur callus adícenfioe . mem fucci nutriti impediens; facile igirur perfpicitury ., Qquenam fit cauffa hujus effectus. ) Hoc detnonftrant toriones Afparsgi, que pin vi fter« cotate fro, mollifüiing d mE Mupord "radunt. Lignum Pini in stena créfcehtis durius plerumque deprehenditur » quam quod defütmitur ab arbore ín hu ino radices diffündente. ET go — PROLEPSJS BLANTARUM; riye fucci nutritii afluxu nullas: patitur mutationes. . :At noyum fcíe offert. obítaculum : . Medulla-afcen: dir. . Corpus corticale terrenis adhazret, & quafi. de- fcendit c ).omni tamen opera.coDatur medullam yee (tire; ne. unquam .denudetur.... . Mcedulla 1gitur, 457 Áurgente, fubílantia corticalis extenditur , quanz tum. permiferit nutrimentum.:..Crefcit boc, modo ;vegetabile , ita ut ipía vegetatio feu propulfio pen: deat ab expanfione. & - protrufione, medullz., nop autem fubftantia corticali adfcribi poffit, Jam.exe Rerientis commonfirat » planram Europzam in cal- Jis "Obfervare ttr up 3 DI MEN gud idi H e li». , cT. p E x rh E S dibmgciboe.nie eod Tu aEAJBCIÓS T AXLGELDI THMOHUOeftioo SOFEi : Eo Hd re fi LTABP 4 ais a - —— HüoRys3 wicqygq $9199 25 A HÜUIMIOMAE OH gu : c )eLyehuis. Flos cneuli, hujus. rei. prebet jargumentum ; .,^ CRules enim .in terra procumbentes- fob. floreícentia eriguntur, : iab eap vom PROLEPSIS PLANTARUM; . 271i 4 inuper PRERR L eirca. culturam plantarum , eas; quae 1? turj cum vali, prec. Corrice protrulis, Hinc pro- » quod, quo vehementior a a4. ns Bt gis — PLANTARUM, fit caloris gradus , eo fzpius & propius ad fe iavi- cem fibrz extima medullares rum pantür, coque plures proveniant gemmze ac folia. Copiofius au- tem nutrimentum ad hunc Plantarum luxuriandi fodum nihil omnino confert, nifi firmando fub- Atantiam corticalem, nc in lorem erumpat medul- la. Siquidem tamen alimentum, quod fubftantia .& naturz. vegetabilium fenfim adfimilatur, , ipfam porrigit materiem e qua plantz crefcunt; | hemo - non videt ,. quod folia & rami multo majores vege- tioresque fieri poffint, ubi prztfto ett fufficiens nu- trimentum , quam ubi deficit. - Requiritur tantum- modo congruens cslor medullam expandens, qua fuo iterum impulfu partes prolongat, uta fe invi- cem magis diít Calor itaque propellendo s in medullam & propulfionem fucci nutritii V di: ftantiam. Eocwed promovet." Nuti $.. : In S. przcedenti aiiis plantas AGE putrimenro nullos producere flores, fed foliis ra- - misque luxuriari, Jam e re cft ut con(ideremus diverios modos hujus luxuriationis,. -t. Latius crefcuat arbores quando. folia. & MM multis locis ac prope ad fe inv nvicem erum» punt. Supra etiam. expofuimus q e t: J domcdula v ts rami elongentur fcu. ; ur jc de Mise entum, - um, folia maj PROLEPSIS PLANTARUM. 375 lia przfentis anni devaftarunt, fieri folet, ut gem- mz futuri anni confeítim fua proferant folia, ne planta (c fine motus organis; fiquidem folium, quod femel laceratum fuit aut decidit, nunquam recre- fcit. &) Cautfa vero hujus feftinantiz eft partim ca- A4.9/95: 7 füoburs JM — TY rx fis Fronde(centiz , quando Fraxinus &c. gemmas ex- plicaht. Hz in cauffa funt, quod Fagus fylvatica "^ fupra Smolandiem vix creícere poffit. Cum enim — folia frigore deftruantur; gemmarum evoletio quot» -—annis juíto precocior redditur, unde accidit ut arbor ejusmodi injurias egrius ferens, quam Berberis &c., tandem emoriatur, ; £) Folium nunquam renafci non fola experientia do* cuit; fed facile etiam demonf(trari poteft paucis pra- — fatis, Quod folia a fubítantia corticali oriantur; vel ideo. patet, quia nulla fibra medullaris per petiolum folium intrat; fed femper in axillis foliorum erumpit & gemmam format, Provenit vero folium e fubíftan- tia corticali fequenti modo:' Quando fibra medullaris per fubítantiam corticalem protrufa in gemmam fol- .vitur, vafa fubítantim corticalis fuccum nutritium ve- ^ entia transverfim diffecat, ita ut fuccus hic afcen- , , dere nequeat. Propel c fus exterius ]atus & partem fübftsntims corticalis in ' folium expandit Hinc patet, folium non alibi fuc- Crefcere poffe, quam ubi fibra medullaris corticem itur idcirco urgente calore ver- vao penetraverit: contra, ubicunque eít'folium , in ala fo- . Mii reperitur gemina, in multis quidem plantis exter- ne non apparens, intra vero femper latens, Facile quoque jam perfpicitar, cur folia femper infra gem- mas emergunt; gemme vero foliorum axillas occus pant. in Mimofa Gleditíchia paucisque aliis, gem- mz quidem fupra folia parum attolluntur f (íi. vero -—concipiamus fibram medullarem fefe fenfim a prima directione elevaffe, nihil nlterius defidersbitur, Ex allatis jam intelligitur, cur folium nunquam renaíci- tur; quando enim fibra medullatís fubftantiam corti- calem femel penetravit, non eodem loco poftea ac- cid't, &'cum cortex femel folium protulit, ibidem dein fieri nequit, quoniam fuccus nutritius aliam du- '*, dum viam fibi per fubílantiam corticalem paravit. & —, vaía alium fitum a priori diverfum obtinuerunt, $74 -PROLEPSIS PLANTARUM. . lor medullam ürpgens; parum afiluxus fncct nutrt- £k verfüs gemmas "Qui ante Cafurn Foliorügr Táe- fentis anni eis in ufüm cedebat; "Chr. Dif. Di Ullmark de Prolept init p. 149), id qued Tulip: fylvettris clariftime demonttrit; ^ EBec enim in Bior- tis introducta fazpius ramos ex alis foliorum protert, - quamvis Hos non deftrgstur. Otcurrunt e. g. Tü- jov hujüs fpcciei haud; raro tribus imma quatuor foribus luxuriaptes , cujus rationem ex. affumtis puncipiis facile inveniemus; fcilicet: nutrimentum dta'abundavír, üt nón folum cauli priratio; verum '€etiam ramis calore ex alis foliorum protrüfis fufii- .giens. fuerir, , Quod vero omfés rami oribus or. mentur,. pendet a propulfionc «ncdullz.a calore fortiori reddita , quam: ut nutrimentum ,- etiamfi Xopiofum. fubftantiam corticalem fatis fismare po- enda medullàm. -tuctit ad coércendám & inclu V, 3, L'üxuriari dicuntar vegetabilia, quando fi- bra: medullares,. quz po *corüucem penetrarunt, . -fed.ob defectum. caloris & nutrimenti. non in-gem- mas proftucrunt, : faventibus jam circumftantiis'gem- nás falaque proferunt; ünde intelligi poteft, cur An arboribus$e tfünco fzpius exérefcant rurionés, iE din tueri siam poteft, ut medulla in inferiore trunco arboruffi noyas emittat.fibras gemmis termi- matas , praefertim in arboribus molliortligao: dona- tis; e. g. — T ilia; ubi mimirüm. bet ürgetür ca- lore & alimenti tànta precfto eft -opià ut lignum emollite queg, 7 S T en m i, aucdudioMa zond- 1, &c M mybves mu --.,Ut magis.confirmetur fententia.ja $; T:ma 4 *Bobis allata de a&ione caloris & nutrimenti in ve- gevibili, paici adhue obfervanda efunt," Novi- mus plahtas e. gr, arbores non ante/ certam &tatem flores producere, -Suecunque demum fit caloris 1. *limenti ratio, quod anfam dubitandi forte pracbe- bit, au forcícentia ab his circum ítantiis re ipfa $E SIQe Sow e oco XU P MB4oós pen* PKOLEPSIS PÉANTARÜM! — 35 pendeat. : Verüm; fiec animalid ante certám aita tem fpeciem fü&m propagare valent; ta folum à ve2 getabilibüs, cft difcrepantia, 1$ uod i in illis organa ge- nitalia a prima vitac ufura- adíint; in his autem non ahtea proveüiant, quam ad multiplicationem fpe- ciéi infervire' debent, ^ Accidit nihilominus "ut dp quarüm femina in folo nimis ingrato. cadunt P in Riffuris montiüim, przcocius flores gignaht, M "ejusdem Tpeciei individua, quibus uübe- pone 2M fuerit c Copia. Kamus Salicis ab atbó- re fu cifus & i in-terra defixus per tiiultos annos non nifi profert; "Quamdiu autem hic ramus in ar- - bote "crefcebat y "quotannis flores fructumque dé- dit." Ràtio in^ Bhogin eft; ramus enim arbori ad- haerens y ,cui plures "Burriendae funt frondes ; hon potuit tantam Roinre alimenti copiam , ac ipfe ig térra defixus radices agendo fibi acquirit. Abun- dantia igitar nutrimenti Borefcentize impedimento eft, & ita quidem, ut fi bulbo Tulipz fuppedite- tur, ín quo corollam cum ftaminibus & pittillo du- dum formatam deprehendimus, hz Nose fru&ifi - od àn vera. excrefcant folia. [eminem cd otic : f uno anno omnia ERPUT- T. ^ 2 — & MU. TP EN. : "rot : E n | Quiftido: flos e gemma promafeltür. abeunt fo- Iia 'emniacea fecundi annt in Bra&eas, tertii in Ca- lyc m, » Quarti in^ "Petala y uisu is Stamina, exti ih Pit füillum, (Diffre. | Di Ullsapt de Prolepf. 2 Jam vero coüftat ; quod Biadee & Calyx fint pro genics corticis, Petala. libri, Stamina hgai, Pittil- GGSA- .-£4 lum i "| imm e 3/6 — PROLEPSIS BLANTARUM,; lum. meduliz...Ergo: folia gemmacea fecundi. & tertit (ut & primi) anni, in. quacunque gemma ,, Cortiei (uam debent originem, quarti anni- Libro, quinti Ligno & fexti membranz. Medullam. proxi- , me tegenu., qua meningibus animalium refpondet. . Liceat hinc novam in. Botanica regulam adferre; * — Quando gemma nafcitur , protruditur integumentum ane due membranaceum in folia gemmacea [exti anni, Li- gnuna ( fcilicet fucco mutritio emollitum ) in folia gemmacea quinti, Liber in falia gemmaccea. quarti, € Cortex de- wupbg, in folia gemmacea tertii fecundr &f primi anni; Ma .ut de quocunque flore recte afürmetur; Bracteas effe progeniem corticis aque ac foliorum gemma- ceorum fecundi annis nam hac ipía folia e corti* ce funt protrufa: Calycem vero a cortice fimulque e foliis gemrpaceis tertii anni oriri, & (ic porre. Hinc itaque perípicue videmus, in gemmis non ul- tra fex annorum contineri germinationes ; quoties vera primi anni felia gemmacea, quz exteriora funt, in ramulum cum fuis foliis & gemmis expan- QSuniur; toties etiam medulla in alis foliorum fexti anni, qua: in intimis gemmz renebris latent, no-. "hgrequdk rudimenta gemmulaceg pro anno íc* Ptimo & fic porro, WEN [^ " &. Va : - ; Mice . ..— Stabilita ea, qua $.-praced. continctur, the- eria de origine gemmarum, veriffime concludimus, quod germinatio TRU MASE fit quinque aunorum [pa- tio prior , quava foliorum... V erum enim vero e lon- inquo clamitari audio, hanc thefin.de omnibus oribus in genere pronunciandam non cíle; fed ad- eos folum rellringendam , qui per meramprphofin emmza pronafcuntur. INeceffe enim eft, ut faci- i$ concedam, nonnullos faltem flores per fubita- neam medulla eruptionem pronafci, Rem amplius explicabo. ; Quando fubítaotia corticalis a fufficis enti nutrimento sdco &rmatur, ut medullam calo- , . PROLEPSIS.PLANTARUM.. 377 Es e- irl citatio- ribus €a 03 jj$ PROUEPSIS PUANTARUM. M picis dum cenfeo, quod ' rion feparar:, fed colizrefcere, quod fatis PEE DR PUR METTI D:ni Ullmark Diff. de rolepfi p. 334.) In nonnullis calyx & corolla fi- lamaturet, ldem ob ervamus in noftro Lamio €0 tantum a cztéris differant , quod folia PRODUEPSISPLANTARUM: — $37» femimaces tertit& 'qüarri anniin illis non. explicen- ' tur: Ratió vero cr .de&nt fia ártesin Bac & noh odd plascefrutt quzrirur) nift in arbitrio Creato- "In is ipis min td a fisinibus; m s tunt quidem lgnüm Ae "Borib us pxo6x "nu ulla "xinde M uM Vani floribus máfculinis fi fibt'v aspe pe Fas ; am c rticalem , hon exp Supr n Er illu emoritür five Bencesac- "Rariónem vero o redde : bout: phaitiomedi noftrum ómnino: USE! captum, Arpo 9 dL purE &teri i$ POPE PRISE Sida udi nue "4 2: die VJIL:; lg ted uy 412513 is 0Huj us. quoqüe eft loci exponére:cui fui infer- viant foliage milec Íecundi anni e cortice a) pró- pata in illis vegetabilibus , tbi Braétez non occur- runta-. V eruni enim. vero-omnes "plantas fuis :gau- dere Bracteis certiffimuim eb, licet non in omnibus nere nci ga - Pendet autem hoc partim ds A paso | | ificationem effunditur, -plus 'alimenti accipiunt faite givtirm ec fecuüdi- anni; & *um- Bra&ez magis extenduntur; femper tamén párvz & exfucca funt; nifi retardata. fructificatio- ne ( c. g. quando infe£ta interiores partes fructifiéa- tionis confumferunt) id pérfe&a folia excreícant, Super (ipiegns Tia ien "mitis ue 'Crypto- : r^ us € ác " F7 a T Wo Ju We — Lo radii d Dod ———" ——Á T WT "T iue) Quoniam folis; m & calyx fint progenies ; cor- AfSa verofimile. s eere corticis..f, Vo PA MEER QE | coca fepe sdhzrens.- MS 380 ^A PROLEPSIS PLANTARUM. gamiz nomen merito obtinuit, ubi nec folia nec gemms obfervantur. Quid de his fentiendum, pau- cis dicam. — Naturam horum vegctabilium ita pa- rum nobis habemus perfpe&tam , ut in plurimis i- gnoremus, S eins pars folii vices. agat, quz nam caulis. ); ldcirco omne de illis tatiocinium eous- que di erendum effe exiftimo, donec clariorem lucem in his naturz tenebris. accenderit, Boranice- rum folertia, | Abfit vero omne dubium. de. Foie Li rium hinc defumtum ; non enim ccrtiori- id niteretur principiis; quam (i quis ideo. 7e xum plantarum impugnaret, quoniam fru&ifica- tio in s & mufcis oculis fubjici nequcat. Idem quoque dicendum erit de plantis. parafiticis foliis isa Tc quibus morum & fuccum »utritiou: yet lanta: cuit | fuppeditat. arbor: a nete ficile i ignorat t, Spi vel tugitiv vis. | oculis hocee- perluitraverit regnum; Nam non fo- lum fcmina, verum etiam gemma. bulbique novas 1 Bineunc: plantas: immo ex ramis, adición fo- PROLEPSIS PLANTARUM, 5$: «undato, tota continetur planta omnibus partibus perte&a, licet non ita femper diftiacta appareant, ut ocu'is pofünt diícerni, In Seminibus Nym- phez Nelumbo dic: N, D. Przíes folia. hujus plante tam perfpicue vidit, ut ex illis femina dig- polceret. ldem lp contigit ,, dum femina Lirio- dendri tuliferi aperiret, INon magis itaque mirari conyenit, quod ruptis membranis Seminis » Vege- tabile prodeat perte&um, calore & fucco nutritio xtendendum , quam quod ex ovis aninialium poft v derpnt faecundationem pullus parentibus fimillimus fenfim evolvatur, quia phewwlam jemimis. terminat flos: aut gemma: (Phil bor, p. 301.) gemma videlicet in làntis perennantibus, flos inannuís ut maxime pro- bibile videtur. Cum vero potius obfervationibus inniti deceat naturz curiofum, quam conjcéuris ; aliorum commendabo induftriz , hanc rem penitius perícrutari. $, X Progredior jam ad illam vcgetabilium propa- qua €) Attentu digaiffimum .eít, plantas bulbiferas femina non maturare, nifi bulbi deftruantur, quod in Lilio bulbifero, Dentatia &c, cernimus. — . 4) Non confundi debent bafes foliorum pr&teritorum " -eum foliis futerz plante; illas enim baud aliter con- fiderare oportet, quim ut fquamás gemmarum exte- aux de gemmis em .cuam. bulbis. petere , neceffe él, Pendet ergo 8 majere snos five nutrimenti Copia & Caloris, gradu, a Pbit floreti aut folia profer, , & übi prius ac ünt folia Bemmacea fecundi: annt in Bon. is tii in calycem &c.; ita' "t. folia | Eernmacea : in bulba originem debeant Cottiei, libro," igno. &.nm Riembrae, nz medullam .veftienti. ] Gus Ta ICIs,. cüi bu Pd 4 infidet.: Sunt. igitur bulbi & gemma non nifi i plat» ? tz coár&aux , qua X debito: nutrimento ac calore extenduntur e) & pró tatiofie circumffans tiarum aur flores aur folia proferunt. , Quod y ABA gemmie ac bulbi in (e contineant teneram ima fiem nova planta fub iininia iole a E Bon aliter concipi poteft, quam quod fingulus. ar* ticulus TTznie diftinictum 1 itanimal. Eám tamen noftram baüd ficimus fententiam ,.- noa. fingula partes vegetabiles peri c&a adfint in qu un a gemma vel bulbo; e enim folum de — Zi mas» fA ——m SIE mu T . t ire fiLS3 Woyt RI T: TULLIUM a E Ex I" : » IL "riores ab sere vel. frigore" induratss.- ui vero intrá * quodcunque- bulbi: integumentam nová folia gemnt «C dnfiru£ta excrefceré poffiht; fiquidem onic&m bulbüm !:.- in plures. dividi videmus; patet Dulbos plurimis: 2 flare. gemmis ; ita. ut. re ipa. non.aliud fint,.quarmi E ;abbreviati, rimis Bemmis-e s; sis torum (pra Ls ^ & " teritorum "Prodeuntis, era. "— .&) B. M. D. Lótiing in Diff. de. gemmis arb. 5a |—fecde pronürici&vit gemmas (necnon bulbos) nihi * "aliud effe, nifi^ herbas a defectu vís- "vegetantis- Cost -;.., €atas;- ;pam qnando gemma terhpore vernali erum- -..3uht, nop eodem anno foa explicant folia , fed:pe integrum. ef&stis hyemisque intervallum immutate M iris Er fuccus nutriiius a calore pro- .Pulfus noü fufficiat sd eas fimulac gemmas, qua aat "preterito anno emergebaut, extendendüm. . Quod fes ^ua fefe "abeat , patebit quando infeéta fro nde es arbo- wm arrodunt; türn enim fuccus norritius gem opa .adfluit, unde accidit u i joli cicus Tmefc t füsque. Brera folia, Ems d £c PRORRTSE MLANTARUM. 385 nt.gemmz ac bulbi rudi. Tents foliorum, aut fe Ud Ea in ramu- los foliaque ;fuecefti icándis PY 0- anno florem Protitu Ju 2 iff Lab decvei fpe- &aculum in gemmis 2 cR aris hir- pod me ierra latit b ita TY. hné mezerc néint | La EIS ectàm. ei P iim utüri anni, omnibus fuis partibus eruendam, annuo fpa- tio antequam prodeat; ; immo; -Radix omnis plan- tz perennis infra terram [i emmam futuri anni (Phil. 5 75* Nu r ctiám piis it No dir D. E n 2d UR (Jüniór) ) in radice Anemone dichotomse gemmas alternatim pofitas, quarum prima feu maxima continet plan- tam futuri-dnnr 1764, fecunda, terti; quarta &c. quousque demum numerari: poflint fuccedentium annorum herbas; exemplum fane fingulare, quod hic folum ;attulifTe-fufhciat , . quoniam: figuram & defcriptionem fuis Decadibus inferete conftituit Cdarit: 1 D inventor. Nemini igitur obfcurum vi- cbitur, quod multiplicari poflint ve vegetabilia fru- flulis radicum & ram adl alice commiffis,. prout * 3 sce Md eni has liter procedit, quam FI Fr ntegratt: nt. letr fwe LITE E es Xe mari poteft; fed con - sionis scalis ác ms parat Perd -— (11 (ee dio te Mond ns un In n dc & T7 52 í ^ antes yi — —— An to15D 4M oniduiMa T. T. ew fS ^mi ite LT 5 f449V irt. mou epi mL P Fr P « but QUUONITOTQ e hio» i ego iGniAg 9390 $3 L1 - - z [4 : * : ; é ur V4 11 * 4 jr one i "bfrns vaarg] , P M PE Do T k ER HWiILNn INE DIOLIJLD 51ift " ^í ; $4 *ox ra QUA 5 x ,&iodi102 C4 EIS E diup eI ; Windil ZHdiAY aot RS. YO HDUE tubhi- Fin "t viri CENTURIA - INSECTORUM,. SC DY. NONE ! PRAESIDE —À D. D. Cán, s von ^ Livsé, & etie quievili seque ac ipesia; füas. à bali t "WM viciffitudines, quibus adoletcunt , florent; de* -— , crefcunt, & deprimuntut.. d s- MEAE pars ipe prie nd falis € 1 MAIRIE, quarum unam inco- uibus in defcribendis, noftra . incole hujus provincie, malia, Pedusi humero, ani- | perfe&iora funt corpora CENTURIA INSECTOR. 8j autem plures competunt. pedufculi," Communi quidem fruuntur aura, quam tamen non orc, non capite, fed. laterum quibusdam - hauriunt fprracaii. Seníu, quem dicunt 244esa;, organico gaudent, perfpicaciam noftram prorfus eludente, quippe quo ipfi caremus, Sunt quidem inftructa. Capite, uod vero, fi unquam, certe hoc fingulare eft, & mirandum , cerebro quod deftituitur omni; e- tenim fibra medullaris, quamvis non prius, quam in ij fo capite. definat, ibi tamen in molem or- anizatam vix glomeratur. Hzcce denique, ad be om mnia, animalia, fuis veftita offfus cata- iab loricata, mirifice incedunt. Pro- cd s cuivis admirationem moverent ma. ximam, nifi majori miraculo triplex effet forma, qua trinam quafi »eramorpbefi pleraque fubeant; Hixcce varium habent ftatum, quo non obferva- to alter ab altero, dignofci vix poteft. Hzc animantium turba eru; in arido fibi vindi- cat maximum, ;»e/em vero minimam conftituit at Vero, ut multitudine, E opere, cateris lon- £e antecellit, — T. a n primo rerum initio, infe&ta non exitinid fc , atque c non ordine naturz folemni, fed generatione «- produci, credula (ratuerat antiquitas, « lone ofteritas eos genuit viros, qui natura pene- ER ia jugi ftudio petentes, cimeli a-ejusdem. paulo n" familia lariora reddere. occi perenr. De infe. Lis nihil. certi, perfpicui Nen nihil, nobis impro- & negligens reliquit vetuftas; Licet fatea- terarum. palingenefiz initio, ra» ir ulgere fcientiz entomo- tamen. jufteque. lan- 16. CENTURIA INSECTOR. . gvidiores, ita ut noftris demum temporibus in à prico pofita videatur, — Hiítoria infe£torum literaria, in tres adyafi: ta omnino diftribuitur EPOCHAS, quarum PRI- MA, agmen ducit feculi fui jubar Cozradus Gef- seru;, qui indefeffa, qua ejus erat naturam ri- - mandi aviditas, omnes hiflorix naturalis partes verfavit. Dein Mosfttas Anglus, in fcenam prod- iens infe&a demonítrare incepit, Tum .4f/4re- vendus lualus, in hac re, magis fudavit, quam profecit. His denique Jowflonius fücceffit y fed "migis ut compilator, quam au&or, ^ SECUNDA Epocha res natura 'perferatati fufit,, felicius diftinétiusque in horum animali- wm cognitione procedere ccpti funt; namque hiftoriam infectorum. ab ovo ipfo ad. uero nectutem perluftrarunt vitam eorum, victui immo ip uam mireris, rinde re c "ut fitit: agiiolcere- quivis. facile er luic peragenda rei, omnium primi , fummo in- ferviere opere Hoeffsagelius GC Goedartus, viri pin- gendi arte. clari, quos Lifer ingenio acutiffimus, Vasceum Blancardoy fecutus. eft ,. donec .Swammer- iui, quo labotis: patientior non fuit alter, hanc - rem ex profeffo tradendam fibi fumeret, ita q. i- dem; ut fibi baud. fatis duxerit, formam: Infe- €torum 'confideraffe externam, fed anatoinen eo- rum, ad miraculum usque fubrilifimam: fecutus "üt. Meriamam: matronam, belle & fcílive .omni- no guscltis ca le juz alit Euro en ^haud contentam, tantus i ue s allexic amor Ut, Ln CENTURIA-INSECTOR. —— j87 ponendas, ultimum fenc&utis :empus impendit. uc. babitant in Anglia, infectorum. examina, undatior Hunc, Aule uno, continua. Maretchallus D. De Geer , tenore: vel fplendidius, an. | am. — 3$ ^ CENTURIA INSECTOR. bena, tam oculos, quam animos naturam intuen-- ea, medicinam facturos, conftitutionem hominis - Ne- kcu .. t EY CENTURIA INSECTOR, . 5389 30 CENTURIA INSECTOR. Praes, mirifice adauxit, mihimet. multas, & eas quidem rariffimas, demonttrando infe&torum fpe- ics, quas, D. D. Garden, in provincia CAROLINA habirandi, nec non Domino Protribuno militum Debiberg, SURINAMO reduci; Dom... ANoord- gre, m infula JAVA habitant, cateris, acce- ptas refert; ut taceam rariffima plurima. infecta e PENSYLVANIA Americes feptentrionalis mis- ía ad Mufeum- Nobil. 4e Geer... -His maturz de- liciis blandius invitatus, petii, mibi ut concede- retur optio, unicam eligendi centuriam, quam ad obruffam determinatam, perattento litterarum or- bi, proponerem, ut, Tirocinium Academic editurus, hanc fimul difciplinam, aliquantulum: au- £erem atque ornarem. , Cujus. voti. fpes me eo meiior tenet, quo certius conftat centuriam . ine fec&torum rarior m, gerul E 773 : Kec. à 5 f fr ir : xd. ^ rd lior, fatendum. eit, me, & ttaporis un artz- anguíliis, adeo fuifle prapeditum, ut defcriptio- nem tam prolixam, tam ornatam, tam denique - perfpicuam,. quam optaffem, cenficere haud potu- «rim, Mihi vero, quod habet verbum, prora. um puppis ea fuit, ut hicce nova. a notioribus, ri diftinguerem , & diftin&a ab -oblis lone atque a filentio hominum vindicarem. Itaque. Tibi, Be- nevole Le&tor, centum. fpecie: Infe&orum , In- B corum & exoticorum, offero, -quarum com-. : piu MÀ funt, qui. ante oculos arg qu ix. credo, quod ab iratione maxima | quisquam. ftus fit. pinBeem - Caffi ornem 25. € idam Jeor . . CENTURIA INSECTOR. 3»! cU €COLEOPTERA,. E. SCARABAE US Zityws thorace tricorni: intermedio maximo - fimplicilimo,. pure Korg te" curvato fimpliciffimo, E Habitat in Penfylvania. De Geer,- Similis Scarab. — Herculi, absque. entibus. qs the m " ( risit eprna- "edic c Femina: t Mag nitudo Seri Blimoceratis ater. - Capitis. Clypeus - piis integervimus - margine. elevate à -& fria. elevata laterali: utrinque... Cornu in medio -elypei . ereffo... 'Thorax leuis , retu[us., antice glaber : cormu [ive dens verfus latera. antror[um | adjcendens., "paulo. brevior. feti. capitis, zerurd non. feriata. 5» CENTURIA INSECTOR. Habitat in Amcrica Septentrionalz. Simillimus Scarcb. Cervo Capite depreffoó truncato, fed maxilla a5sque dente lateraü. Pedes rafi funt. — $. DERMESTES Gieditfa fübtomencotus pi- ceus, antenis filiformibus, etytiis fraus E femo: ribus poticis gibbofis. ' ; Habitat in feminibus Gledizfte | €— Ee Facies: Derz, Piforum , f duplo major, Fe- mora pofica valde craffa, mom tamen vidi faltantem ; T Junt bec mutica, dentata uti Der. Piforum, — — ^0 06, DERMESTES Batiris , obfolete tomen- tofus fubincanus, antennis. filiformibus, elytris lz- viufculis, femoribus -pofticis gibbahe.- "E se es ($9. ec in » fénine: "Bali Ameriees. c ; mi dE ea er xA s Corpus ftre triangulare ipio Thorax dongitudine — capitis," antice attenuatus , angulis. pofticis in * tranyoerfzm produttis." 2E levia, edo futuram angulata y angulis | la is jpinam antror[um por! ectam y^ ) Vongi Latera L deed Beeced p Fayine g. '"CASSIDA m ! eis tera duabi . "CÉNTURI& INSECTOR. — 55 e, CASSYDA Nonus 'eyanea, ue ets an- tico fpina truncata, - "Habirse Sadéaqien b. m "Major; £ota eyanea.- ifia esempi an- puhcuPars Pve antico im [pimam: linearem. o Thorax antice. erue ee cos jam. puniti exeat vix. 7 nfi ipicuis CCI? | a elytris. fangvi- .ncis. immaculatis thorace: maculis. nigris. eU — Habitat Surinami, ^ SIS . Magnitudo s "minoribus vj ral ger, nar. ginibus pallidis, jj, Pun&u 3 " NTURIA INSECTOR. T e - Magnitudo Chr. Tamaceti : "Y horax rufus, ne- "o -NIFR P cuPuleuf. Elytra rafa: fafeis Prima latior | undata, ad futuram antror [um porrecta ; Secunda am^ - gufHor , magis undulatay Tertia in. apice, ad. futuram €0iens. cum fecunda. - Antena, Pedes. e. antica Abdo- minis atro-eeruleg. amo 1$. CHRYSOMELA caflanea ovalis. caftancs elytris margine exteriore. teftaceo. EG : Habitat Surinami,- — : d ; - Media. Thorax dinea. d " merge et Ten uti etjam el yt 2. S fACEIE D in atra glaberrima, tl vefcentibns. ——— . Habitat ad. Cap. T forme; Quartum | ad 7 jme elyrri. Et r daberrimus, nitidus : -punttum ovatum ad fi eus h- "tus; tertium ad - bafim » rotundum ; quartum ad fente -Jumy oblongum, minus, magis Widcasie- Capitis. Lopes »un- Ho rores ner macula lutee; Pedes : | — Magnitudo. Cimiciss fei deed y vtirh quof atomis minimis. confertis dfper, 49. CURCU LIO. Oryza longi gus. niger, «elyiris. maculis . diasop temoribus müticis. - .— xf - Habitat. e d feminis 3 ab ex Magituds: Pj. pee ue EICILS E 4A1. CANTHARIS igofar rca €— m ES fice violceis; — .- we Habitat in Senegal. : dar Statura omaino Cantbaridis ees , 351 dimidia Biytrerum: gars poftica violacea nitidifjma. "Ahrchne 36 — ^ CENTURIA INSECTOR.- — Habitat. DOETNUS Dalee: | | 2x Corpus fere. majus sofiratibus , colore ffi: qune & fere digneo. - Anteunz vix thorace longiores, nigra excepto primo articulo. . "Thorax oblengus ad- — modum » medio longitudinaliter glabro, Elytra fubftri- «ta, quafi cofta diflinta longitudinali pallidiore , & mar- gine laterali fen; ies eiytrorum xm valde aucronati, — | vs EI MELOE Cryfomeloides. ESSE ERA cHabirat Surinamis 9 : VPE "Corpus cbryfomele; totum. "uiri mevatdn. fab- ; tus tigro-fuboiolaceum. Antenna nigra. Palmz sre. . . 26, TENEBRIO.: au Also ater, elytris. ftriatis , thorace LOIB ids * Habitat Surinami, — —— Magnitudo ear. Elytra ebtufa, j pec Á 1s, alis apice - ate; ahtennis pe&inatis, Habitat in China... í- . Magnitudo & fatura G. M. Reli iis vertex .. Capitis 5» fpinam antice , capite longior Antennae pe mnn. bes e |. . GENTURIA TN viata ,* albido fulcague. self. Pedes antice fubrat dupliciter. [pinojo 7 29. GRYLLUS ; irroratus M. acia Tivi fubcarinato , elytris VR: panéi ferhgincis IS, M Ados 2e o x9 Bom dn Carolina, . Et Similis G. M. relig, juo 6 Ale abdoni ve dreviora, 3. f. 4. punctis ferrugineis. v we ordi- ne digeflis , x acid rrr - Femora & T ; 2 RYLLL et ri Sonic fegmen- fta Lesser E € tig Meo cMajox. Sou fieraNaen JFlent- CR ES neus -fagmento pofiico carinato. Crifld compre[fa , valde e- levata, [emiorbiculari. Antennze flave. - Pedes. /ute- fcentes, leves. Elytra nigra, albo obfcure. reticulata : den plurizis -albis inegualibus, Alae wigre. : EI GET. s inet arius gv antennis y GRYLLOS S s breviffimis , alis lon itu - Corpus fufe-fuliginfm. Cap ra obf. ferrugineum. x women is fupra. [caber , bre-- vior quam in reliquis. Mantis Jpeciebus. Elytra Eos E vi[ima omnium , ovata , obtufa, angulo bumerali exflan- did, fopra. cinerea, fab -— sie datera eui lae ue 3 33: GRYLLUS [eM T xinetews epos fufco: maculatis, Et Hubitet in Java, RYE —. Antennz corpore. paalo EU Tio eom prelfas, dorfo planus , poftice rotundatus y , lateribus fuz Jiefcens. — Abdomen ovazam. — Ala: cimeree-ut totum — corpus , fuperiores. maculis aliquot. lunatis.y dongitudina- | üter. digeflis y. aikque. T scis Jfuea. Enfis abdsogime fere brevior. 34. GRYLLUS perfiicillaras Alarum » rudimen- tis ocello atro, oculis aureis. — — i - : Habitat in Indiis, De Ger. : ii im E Antenne filiformes, corpóre TROU Corpus fubteftaceum. | Alarum. uad Joco- laminala eva- dus. Ántennz jfi- formes , gosradior j e i. "Thorax zeffaceus , . fpinis. mumerofis muricatus & | poffice. margine. fpinofo ciniius, . Abdomen fupra. nigrum maculis. qun - (o felatum., — dle nulle... poe .36. GRYLLUS fuceinttus - bs cinereus, - thoracis carina margineque Exo eiyrrorumque má Ec is. : 5n similis: re e 1 tum thoracis, compréffes. 3Psput antic. vix manifefle.— — €— 28. GRYLLUS. Velia A. t tundato , corpore. De hecoMe el lutis albidis., 10 e M x Habitat Surinami.- x "e. Simillimus Gryllo PEG, n. eps miner 2g | osa ut Wes i eee : Ca p ; - Ie ad ripe «« pagina. fuperzo- oblique M La - D Eptum ute. 40. CICADA zrzscata viridialbicuns ; ili de- flexis comprellis , poltice truncatis. ' Habitat im Java. ! 399 3 " ante -- es ongitudine tan- ; $ ta faperins far dide "E 1 4m jua nigrum carinatun crifta elevata , TONRSNUNS F ^ apice bidentatum ; - lateribus angulatum.. Elytra - ferruginea. Tibiz vafa. Abdomen atatum; [uh ano punita aliquot coccinea , forte fexus. mota. 43. OIMEX faber oblongiufculus, teftace- us, thorace angulato-fpinofo , femoribus, denticu- latis, alis nigris, Habitat im Java. * Corpus zofum hPaceush Yates Ale mem- branacee , migra. Anteupz corpore paulo breviores, IV. articulis. "Thorax. utrinque. angulo. retto fublpimo- fus, & fpinis bis elevatus, — Femora omnia. apice fpi- vis infruda vix manifelise .Femora i, 1, &€. TU 3r fubtus. denticulata tribus. denticnlis, — sede - CIMEX ficeinilus. oblongus, thoracis € e- lytrorumque Mangioes exteriore. emoromquss po we EI : n linearibus quinque YRETRCT e^ 35 i» America, De Bert "Totus »iger excepto abdomine abs Elytra 2m Lets puntlis ffve lineolis duabus & tribus nigris. 46, CIMEX »obilis. fcutatus viridi -auratus nis gro -maculatus, — pres -Habires in puc : Ai ds : Rühnsn fae, 2 Us onmia i p Tibi X uta. COCCUS- e rdi: fubtomentofus - €onico- - gibbus. apice. operculato, - SEN t Habitat ad. Cap. B. fpei i» ramis Gnapbatii muricati, ion Simillimus Cocco Aonidum, a 4 quo differt, quod 1:9 minus orbiculatus , fed. magis, ovalis, *2:do. dorfo "magis giblo & fere. conico, 3:0. [uperficie mon glabra, nitida Jed [nbtementofa. — Apex operculo nudo tetiuy j peram difcedit foramen tomento repletur, A RAIPS- paradoxa. fufca , elytris abbrevia.: nis pectinatis. bfiilibus- EH mIPME, ex DUE adER Qsbeck, ge | e... LEPIDODT ERA, V WAS 49. PAPILIO .£pifhus E. T. alis fufcis vis ridefcenti- maculatus; tubtus fubincarnatus macu- lis. virefcentibus DE nde Habitat. in f hips: uh . tis nigris. concoloribus; | poí ftici » turis fexfida nlqu: : Cer. if um Media. Alg ommer T Poflicz- eimtobrerj vix. caudate y fed. potius. angulata , margine lumus [e-. ptem. migris, fubtus. faturatioribus ; j im medio macula al- ba. futuris nigris diflintla in maculas fex, quarum an- terior 7h4jor bifida. ."Yhoracis. hatera. & ibdominis$ — Tem. FL. C c E c um xx CENTURIA INSECTOR, ipcifure ferruginte. | Differt a. P. Polyte; quad marge alerum careat interflitiis albis; quod macula alba. ame - terior reliquis major 5 quod corpus [anguinolentum; quod / lunuls ponte fere renformes , nec anguflo lunares, PAPILAO Orortes E, G.aüs c-udatis nie gris JIbido- - vireleente faíciatis, caudis albis. Qerk t. 26. f. 1. ; JMabitat in Indis, ——À gt c Medius im boc genere. — Alae. fuperiores juteger- rime: Supra migre fafciis duabus, virelcentibut , iute« riore dilutiore latiore, Subtus gre facis tribus; albida - vire[centibus y. latioribus ,' quarum be[eos maxima, Poitica walde dentate &' brediores , caudate : fupra facia lata. d.lute virefcente , maeulaque "inter dentem dilute. virefcente. Subtus diiute vire[centes: fa- féiis. duabus faturate. vire[centibus « preter. comedi uns vire[centia ante. facias s cauda. allida y obtu, obtuja , valde di- ffantes. Abdomen fubtus. lui »o$1 PAPILIÓ Pidipy diis. Tic s, fubtus. fafciis 'aibidis y que du: bus cauda ocellis geminis, — — OCA - Habitat in Java, ^ .- AMagritudeo 2. Antennz fü rss ferruginea, Alz omnes fupra. face, immaculate, ver[us marginem. — exteriorem oboletiores; íubtus omnes grife|centes ,. fae. Jeiis. transuerfis , albidis , poftice. fafciis. qe albi dir Pofticz fubtus ocellis duobusz umo ad eee exteriorem: altero verfus angulum pofticums angulu. . flisus, apice fere in caudam o isi z ne x ris: primoribus. faícia lutea cnc: slbo e dtic zi -difco. czruleícentibus,. M. R.- e £f IATNSECTOR. 5 "Sg tus mper die Boebaftentel; pants dafn. Primowés faltia. dimidiata al- ollice fefta di; midiata. e Junulis | Jy. PAPILIO een Hu als ; Golus Sue € albo - maculatis:- f'aperioribus virefcenti» -bus; inferioribus ficia —€— : afin: s 4 f 2i — Habitat. i» lndia, M. R e. nib er » | po di primores fu- 7 i X PS -— er zd b i 5 x 404 CENTURIA INSECTOR. | ;7. PAPILIO soa D. alis flavis: primori- ren fupra albis margine nigris, ae e ois nigro - - punctatis. | Habitat ig Java» — Media: Àle primores fupra albe , mergi ex^ tériore nigro; fubtus flave, fufco irrorate &$ puntie fulio ocellari in medio. Polticae fupra flave, margi- se pofiico puntlis. y nigris. Subtus flave fufco irrora- te margine qotieo puntlis 7. nigris , fcilicet in alteyna ees unice. Pedes fau, Oculi brunei. ens 4e PAPILIÓ Polybe D. alis integerrimis: po- fticis dentatis: fupra fufcoeigentibus, — vie ridi-íericeis, venis atr "e EE : 24s : - Habitát. ma Ue. MT Ale primores. CER Hie enEHHE feris in media. anteriore macula. gas Mete adeb Sub- refcentes , fericea; fut tus. micee venis. revojis marge interior - cel eii 8 poftice lobatus den-. ' ceruleis; maculis. nigris. Abdomen: 172 E. Antennz zigré, clavata. $9. PAPILIO P2ziez D. alis integerrimis an- E gulatis flavis; pastos arde: potipen "€ ^Clute:i s vm | oem Roef. in: 4. v RED S cn - Hebitat: an -lpdise . c ; - 6o. PAPILIO Phinwela- D.F rris tik fufcis: primoribus. endi ues » Polics t ter , duobus, ac à bos Habitat im Java. | - — Gimilumus Pap. H)j indb; EG bas nm js je dr g. i magnitudine. — "Alz integerrime, concoleres: íÍü- — pro fac e sens YU vix ma- CE - A IN SECTOR. 4o H imis NE bi — " - es PAPILIO pido PA alis: integerrimis ro-- tundatis luteis: sine nigris: i fticis- fübrus. E — t-er ie creen RE. gnitudo- RESCUE Alz. opor fupra faru- punto nigro in difro, tf margine poflico la- am Subt | flavus e puntio nie dimbo poflico cum maculis "eribus nigris frigonis- fe- utes , dimbo poflic nigro. "Subtus e pagine fiperinre minus evi- L à 8e ide ÉD adjetto minore , marg. ' pofh Heus Sintesi d —An- 2 " PAPIEIO Heleita D. Salis: integerrimis Eioiédloribos luteis: limbo nigro pun&tis. — albis. E Cbrk t. 35. fa Ea 3047 - Habitat - in "Iadiis. M. L. inis i ETE APILIO .srrilidor ah Maece ET boites albo nid pofticis vai fübtusque albis. — C c 3 noie 44 — CENTURIA INSECTC Halitat. in Penfylvenia.. De Ger»... 7 Miaanirudio media, Aie primores. d ah; " ha M apeterlá in medio verfus. apicem. dia ad mar-- ginem. tenuiorem, | Puntia. alba $. ad apecat; 2 fere 1p owedio; unnulla ad marginem. tenuiorem.. Poftcas: macula alba magna ver[us bafing «at omnes fitus alba veni nigris Vhorax albe puntlatus. a —— 6$. PAPILIO Earydice D, alis fufcis: fubcas primoribus ocellis quatuer,- pofticis. fex. - S d Habitat i» Philadelphia: De Geer. ' c Similis Pap. Hyperaute Alas integerrima y fu^ pra faces dus ebloletius ecellate, - Primores. Reáe ad marginem pofteriorem ecellis. quatuor nigris pupilla aba, Potica relin. Xon intra mappe wis arte Por. Brofve.- Alz jwepre vel parum | Hadas Superiores fupra faf duabus albis, utro- que apice attenuatis, Subtus. pallidrores, fufee facia duabus- albo. vire[centibus y- deti la, Potuce fu- pa faros 3 difea albo. inequali, - | eum eme .— angulo antico CYOGCO. mal - t 67. PAPILIO ecipfis D. ni in 'gerr latis flavis? primoribus pun&is duobus m nigris, pofticis ocella: c fase Pet. gaz. TW 4T 10V * 6. bona. LP. ow X ie ei in Amer D sepenriendi be. Rete cen exeBi, ue Rbasmni. -PA LI té "Tiii N. -atiss angularis fupr: pt ruleis zn Rubin j- fines roin: que mar- vts -sStatura: Pap. Atalanta, Alae fupra fotuicobli dentate, angulata fajoa communi ecyamea, five dilure carülea: primores. afia bac interrupta & pome api- eem. puntlo: albo; . Subtus. »armorate luteo. viridefcen- ze, nebulofe, - da medio ec pu — : em rupe PILIO Hypermneftra N: oli E PAP o 4 is nigrican- vine lisi ferrupineo EPUM: P (pd ce ferrugineis. puncto albo, - — Habitat in Java. 7c ; "ies Media. Ala ebfelete. bant. dye vigra, Sd mnm* d: dimho i "n [771 — Subtus omne: "free fine mulia pof j ( : 9. PAPILIO € fcis: primoribus maculis albis. "be&que- fangvineis; pofticis area, M. L, V. ——— Clerk. t. 47. f. MEE Habitat i». |ndiis. | Magnitudo & facies P, Nelei vgy«.— Ale fubeon- eotores macula bafeos alarum. anticarum tantum a la« eua rni area alba ail ems Sura Ir Coal ^tm MI vi dein engulato ^ lenticulate: (fupra: tefaceo-lutee ,. 5. [^ z ul migvis wndulatis, Primores utrinque pun- do albo ad mdrgimem anticum , fere in medio, | .-O- mnes nargine pofico albe, (ubtus- éeneolores quidem fed. falciis ferrugineis cinera[centibusque. nebulofe, — 722; PAPILIO ite: N. alis cincmdeentibus fü- a primoribus ocellis fenis , , qon "v Wu : Diis cxchg o t: —Wabitet in: Afia. Cerk. ESL ; — € c s X ee . 4o8 CENTURIA INSEC" Corpus cinereum. Antennz fufco. - Pedes m lidianricis mutatis. Alo primores, fupra cinerafientes: ád marginem. anticum | lineole. transerjes fufca , -umdata s intra marginem exteriorem. ocelli. £ quorum 4.8.6 «edi. Poltics lupra eimera[centes, intra marginem ocelli y, quorum 3 & 4 ctii j Intra ocellos &$. mare ginem. linee à füfces vepande. Subtus omnes pallida Linea fufta , tranver[a y. metn intra priorem ineo- le fulce Jebandulané? extya lineam in fingula ala ecelli 1 6 pusxia aliquot in eadem nea, —— de 73. PAPILIO Jatropbe IN, alis dios pal- lidis- aces undatis maculisque : mcs tta Lac. unicó: pofi iqen.: dpsine- MAE Hi E etum k "^ Statura alarum e dclicositxins fed poflica. fub- dentate — Primores bafi macula. longitudinali Pofkicze Jen lata. bafeos & dafeia. " mac. panibus ; neralee | ( entibus. : UM Ei MES PAPILIO Hyperbius N. E Fuse es tns (diego extimo nigris: fafcia albas. fticis fubtus argentatis quinqucsoccllat - Habitat in China. - Safes RP etou Strué&ura, - — -Paphia s fed duplo. hores verjus bafin lutea, unis my 3 fu apicem. fubtus pellidior mae / Sao sedan jr. ni Ala px upra Jure püntis 15 f. M n wgo pos - s — rárairissy Sobrus: be ale: p /CTOR. 4o - lidiores fiue viciis io o argenteoque 'obfoleta nebulofe, cum ocellis: quinque pupilla argentea:-in difco pice intra margiuem poficum linea vepanda pigra. 776. PAPILIO Cydppe IN. alis dentatis fupra. nigro. czruleícentibás albo. cec ce NRicona- muni.rubra; fubtus. marmoratis; : CELL vm — La fe Uaec Ivo agat eor Pup. ual Aes eeuna cou MN denter; ad. marginem. exterirem lada, fip. des anticis plaga. tran- ! bafin. ril: Me emnes marmo- 2. | £3 aculis cerulefcentibus. &' albis. In po- - s duplex e maculis nigris albo. margine. a : c "PAPILIO. Peleus. P. alis integerrimis u- Xx E trinqueatris: primoribus fafcia lineari pübra, extev ^ pusque luteo maculatis, act VM roa gui - kcu * étions in Inàiis. : dE Ac Rus Tyra co ptlis duobus eme In apri * unacnla ovata cyanea.. Pollicee fufe, — | | Sapd us omnes. iaefiicss, grifeo-undulata : td apicem. Potlicse macula. rotunda, id Q. ex i; alis caudatis nigris fa- di * ícii is duabus diis mulli czruleis, - TC Ccy -— Gerh E IA E CENTURIA INSECTOR. Cr. a. 44. A [fs Gs du : E Habitat sis M. R, " z Magnitudo Spbing: Sraticet. E primores, exwealoress atra, vuata integekrima fafciis: duabus "byali-. - s, aitera in a; altera bafin oer(us.- Alzx pofti« cx atra, joo spe im caudam ipfa ala longiorem, a. zureum , medio fafcia byalina transuerfe. longitudinali. Macula minima caccinea qd. bafin anteriorem ala. pyiunoe ris-& alia paulo. major. ad - angulum ani. Antenna , €lauata, atra. Sub. abdomine etjam Yubedo apparet. 5 " —$0o.. PAPILIO zugias P. alis integerrimis di- | varicatis fulvis. fafcia peirasen prem ohne . €o Sigris..o:- — Habitat in. pies Eh: T | Suniliumus Pap. Coprmati fed paul nini lk : pt tennz «apitate terminata - pisa intue. Ale fubcon- . eebres;. Frimores. datea , i; | *w rec v iebrus d otnes iden wigro irrarata, mec rad f aliit quadratis maculis. adl eria ut Comma. — $1. SPHINX Vogue alis. integris: omnibus. "margine poftico albo pun&is; abdomine ocellis. . Q4uadccim fulvis. . Brewn. jam. 438. t. e us rz " Habitat im Caroliva, : fec , Statura Spbing. . : Ale ecimeree margü ' albis fuperioribus. pi ^J *Abdomen cinereum oce LI alor CENTURIA Wepkcus E: ipearnate, -Sutura. longitudinalis nigra a wertice ad fcu- pelo duila. Litura in fingula ala. fuperiore nigra lon- gitudinalis , fed verfus. polleriora oblique interrupta. le *$ corpus fubtus. fufium, Abdominis dor furm fauguincum , diflintlum. a. fujco puntlis nigris. — 83..PHALZENA. Phulmia N, fpirilinguis, as lis avis: polticis - ennso ibus puce Havis: sd nula. uu: nigi x Clerk 44. -patule m Superiores fupra eol- — — dn diver 4t0, Subtus weZieta- — €: nigricantes fai cia. ala. Inferiores comce- — lores fave imb lato. mf iE quafi albo dentato Gin mtdia: luna «84. PHALJENA beteroclta. N.? dpixilingpits Lgs alis fuperioribus angutlioribus fufcis mp J Be ^ vis, pollicis flavis extimo fulcis. b T m Habitat im Indts. M. L. VF. E | Maps media... Antennze defit. Ale T me CENTURIA INSECTOR. E e LIBELLULA:. variegata alis. patentibus Bs geruieicenne Banoque bie pite po -— : M. Lo V e : d | -. Habitat i» Indis. . 3 Magriitudo Libell, vulgata... Oculi /ECRV Tho- rax. viridis. « Abdomen fupra nigricans linea viridi. Alz varicgate ex ceruleo 65 luteo; fed. caeruleus. color. antice magis fufcus. apices byalini magis in anticis quam po»; ficis. Ala pofticze. multo latiores. funt. In primorie E verfus apicem. antice litura. illa libellulit . communis. , Sz; HEMEROBIUS edzicornis antennis pe- T ER alis. albidis-fignaturis. stram nm bo.articulatis;:|. | SCA — s Habitát. án. Penfylvania. DeGrer. uc xzni rgid Mad inter. maximos. «f (jam exiens. -— Caput. & antenna veflaéee, Thorai fabis " teflaccus U. nigro varius, Pedes ffevi. 289. SPHEX eee abdomine. Vena A. * fece fubsiejenfit s £s TT : nigra, slidrace. ilb 4 1€ quadrimesdiate abd CENTURIA INSECTOR: T E biup: €. magnitudo raltohis. F fons ziae-. - ür tribus albis, maxilarum Jaterd qíhz, | "Thorax ante. alas macula curva; [ub alis puutto albo -.. Ad (cu- tellum 2 paria smacularum albarum. renta.. Abdomen arum, police. albo maculatum, ax PUESPA quadridens. atra t thoreté: quadri- dentato, fcurello primoque. Reiter abdominis - Habit in Penfylvania. De. Qeer. ATE a*- alba. - M oco alba macula. ;ghrex peftice trun-- us, utrinque 3, dentibus. notatus, — Abdowinis fe- mu maxima cx parte alium. ali ars E anularis fufca, genubus- anten- nárum. apicibus margineque primi fegmenti ab- dominis flavis. .. - : | À — Habitat i» Penfylvania. De Geer. ...— . AMedia, Ale plawe. 'Thorax maculatus, ante e magis ferrugineus, .. "Tibiarum. bafes. flave[centes. OS UEM EIU binodis nigra, abdomine primis fubglol Ebo. AU MES: ASILUS mmy cinereus, sbdoninis t trie us ultimis fegmentis albis. - Habirat. in Penfylvania, De unc ; | de fngulare comprelfum eei cerade ad- hart, LE ofiratibu H -APTERA.-z x EPA CANCER. Dormia ueterum Bits] : E uus utrinque dentato, pec I um c eg —— ee E V ums rap e 2 Rupb. 414 CENTURIA INSE! TOR. : Ma f- ct; f 1. Cancer Lanofus, AYTA Muf. i aid SUPS t. 3 € Habitat in ludis; UN CANCER Porap; biachydiiie Ehoreeg füb- quadrato inermi, chcla altera magna. —— $yfl, mat. to. p. £3f. ». 6. Tasas: Mareg, braf. i84. Maracoani. io Mou ii ui Pj. bra. 77. t. 78. mg. -- Rumpb. muf. 14. te vo fa 34 Ex Qatesb. car, 2. f. 3f. Carenarints Seb. muf. 3* Hh |j. f. 8. * 2. ; dlabirar im utragwe lndia. p - Tefta. devis , inermit, ex quadrato antice. latere | ibus dilatata. Difcus quefi H.. Impreffo ; latera. quaft (003 firüssoblouis; inter oculos imtogra. — anguli ante- riore prominul. — Chela dextra y interdum fpijra y [emper pe maxima. r E Pola. : jd, albida * devi "st minor »ünwta digiti retlis ioo Pda variis P dir; unguibus acutit omnes. - 97.. CANCER. brachyurus eordatut, thora- ce lzvi cordate integerrimo, chelis fubtus müri- tatis: ^ | Habitat Surinami. | POEMA Majwsculus, — "T'efta cordata apice. pfe TiF4 Fi -fpiciente , levis, margine. fubcarinato; | difco lateribus —O qibbos in medio quafi H. deprejum. — inter oculos. vix emarginata, . Oculi plindrici, Palpebra. infe. der cre- wuleta, — Chbele leves, fed fubtus valde muricata. ver- rucis comis wigris. Brachia rriemgula 4 r : «atit, Pedes reliqui omnes fubtus maxime pv - i 98. CANCER. epheliricus brachyurus, " th ] d Heer iiedico: (— gie erenulato, m ini " Pio aH - eins Tcfla latior quum nga, €onvexa , files e * pollice angufiata (s tend variis. fulvis , dna nar- gine pilla; Margo erenaldtus, Rol rum obtu/um, ime —— : Pegrum. Chelaz intus piana ; extus - 4oWvexe mur icta, " . margine-fuperiore erifiate. — c dk - uei GERM uu Behyura s hora i i TE CEHON, detras T as. bas Des gg nitudi e dimidii. imperalis. Ehu- TTÍWIM, COHUEXUS, ehrereus y de- dores , unguibus: duobus bui Pe- X ^er müpui Cauda infexa brevis. 0 Lu pedibus. quatuor. ba Levi nem o Habitat in Malacca. 4nd. csi ang : * -* Corpus Zeare, teretin(culum , smagnitudire ria, "Antenna. longe, articulis 3: ultimo ex innumeris, wni- t uri fanis . articulis. fet fetaceo, — Palpi 2, mur Vi Jg ' JThorex Zneeeris à ar x bitat i reto "Sura Fo TE zs —Linearis, longitudine pollicari, utrinque ES deia- Antenng longitudine corporis Gyt culis 1, 3» 3. — mpi reliquis in [eram attenuatis, - inda BP zn. u^ emarginata dentibus: duobus , cui au EE deeruer adpata y. nde quadri- bs S CXXIL : 4x *G. - LIGNUM - QV ASSIE, xaskesm - Cice Qvopn, ; 1 : PRESIDE D D CAR. V. Livsé, - 1 P Pao Gzaapv Docyonis | ES 1763. Maji i ed rS CAP. ds Du detur uoniam Sanitas fola felices & mileros. Sl crimint ; MEDICINA quidem, quz illam tuendam. reficiendamve docet, mor- ; talibus inter primas Scientias eft repuranda, o - «ique ftudio exealefidis:. . Medicina. duobus, duod LIGNUM QVASSLE. 4m medicamentorum. - Utrumque. hoc Medicinz fül. - crufm perinde neceffarium Medico ett. Quem- .&dmodum enim non refici horologium. fractum poteft, vel in moru ordinato turbatum 4, nifi. vi- tio probe peripe&to, & inítrumentis idoneis, qui- bus reficiatur, aptatiss: fic erjam nec tollitur mor- bus, niü natura ejus primum cognita, medica4 isque aptis propinatis, Hz vero Medicine partes, vario tempore, varia fubiere fata. "Ves eres, pro. ratione fui evi, celebrandam utrius- que habuerunt notitiam, & aque in dignoícendis . M ledicamentorum. fimplicium viribus, ac in Se- mioticis ; .& Prognofticis veríati funt. Revocatis, autem fcientiis, cum clarior lux litteris affulfif- fet omnibus, ca cumprimis pars, quz [tatum . hominis fanum morbofumque docet, fummo ftu- dio fummaque cura Anatomicorum & Phyfiolo- gorum mechanicorum, ad fummum fere perve- nit perfectionis cacumen; dum contra illa, qua de Viribus medicamentorum agit, in primis, fal- um diu, niin hsfits ncício vix quo fato - 'concintiárunt - medicamentorum formulas ,- potius tamen credo in detrimentum & P » quam sob: & emolumentum Medic we Cauffa vero, [4 zc cur, per tot fecula, proficua. uccubuerit, ea praefertim effe videtur, quod dici, nec quantum oportuit , nec quantum decuit, in. Stirn Botanica veríati fuerint: cui etjam addi poteft illa, divulgata rimirum, per orbem. medicum quorundam theoria, qua artis falutiferzc Medicinae Me — fedulo a medicamentis toxicis caverent, - E prorfus e foro exítirparent therspeutico, Scd n "ciunt erronez ejusmodi f: fenten- à Tom. VI. " D d «iz B r 418 LIGNUM QVASSLE, .tiz, quemadmodum preclare monuit NOBILISS. D:s PRAESES ;» Mater: Medic. 1749 edita, Canon a4 € i7. in Toxicis maxima latere. medicamen- .£2, Venenaque a medicamentis non nifi. fola. dofi . differre, cujus rei clariffimum omnino eft. exem- plum Mercurius fublimatus corrofivus, quo, ut . venenatiffimo; pertinaciffimi, &, alioquin, curam Kfape refpuentes, tuto tolluntur morbi. — — 0 Jam vero, poftquam fauftiflimum tandem Sci- entiz Naturali, & przíertim. Botanicz, illuxit £vum, quo in formam difciplinz redacta eft, -fcrutinium. quoque medicamentorum magis ma- .gisque excoli coepit. Hinc, noftris tem! ribus, Vietnenfes, cura ILLUSTR. D:wtr L. B. VAN .:SVIETEN, medicamenta tentatum iverunt antea .minus fpe&tata, utpote Mercurium fupra norni- -natum, Lyrthrum Uvam urfi, Conium, & plura. -Nec. defuerunt. qui ab America multa nobis at- tulerint, recentiori &vo, medicamenta praftan- : etui da e ut exempla quidam proferam, .memoraffe fufficit Chinchinam, Guajacum, Sas- . .fafras, Contrajervam, Ipecacuanham, lalapam, Pareiram, Sarfíam Parillam, Tachamahacam, Va- nillam, Copaivam, Tolu, Profe&o cortex chin- chinz folus tanti eff momenti, ut M ] ; ..hoc cimelio deítitutorum, curz commifht omifere: fi non perirent, diu tameu tórquerentu mgri. Nihil.enim illo przítantius in febribus jntermittentibus eít, utilius nihil in morbis plu- - rimis a laxitate & acido ortis, quod eo magis e spparet, quo-accuratiori lance coníideramus ipendam illam. copiam, qua e Ch nnis exportatur, unde tantum c eri redundat, ac unquam .e 4 iti x * im LIGNUM QVASSLE. 4 eam. quidem :tánti- nominis arbufculam in fuas re- -giones inferendam ;. ibique plantandam, cufave- rint, ubi tamen adeo facile: creiceret , uq ap fi verbis loqui liceat. pup o : C08 dE IS ALS C -Nanra. lestis. | Omnibus efe. dedit; es quis. cog - ^: Merum mentionem chinchize -fic- faciend medicamenti fane, quod in Materia medica pr- -munmi merito (ibi vindicet locum," animum fimul Antendo, — Benevolum | Leétorem excitem sder ndu aliud quoddam Pbarmacum, quod; "quidem judice, chinchinam. longe- fuperat. Antequam autem defcriptionem. ejus 'virtutesque - dedero, verbo indicare decet, fummas deberi. »- ires S NOBILISSI-S D: CAROLO GUSTAVO —MADAHLBERG, militum Protribuno virtutis glo- ria przfigni, cujus indultria, - ftudioque rei (em- per inferviendi public, novum hoc medicamen- .üm nobis ínnotuit- cujusque. cura fimul ab In- | iet eccidentali voe nos vinadecin ett, ni juanta in ibi fervidus Solis mm "excitat, feetoris.- p sn — '» poris corporis apertis, facil hunt orrenda ique lncendunt. febres, toe : | omnia f ineraria Surinamum huic incommodo. inprimis. obnoxium. ffe, adeo ut vix sine. — npecse d p» Alluc appellunisi falva redeat " UK * 420 LIGNUM QVASSLE. redeat, fed morbis moriatur endemiis repionis, quales funt febres exacerbantes, Amphemerina pu- ta, '"Fritzus, 'Tetartophia, EHiamitritza, atque ' fHe&ica, Et quamvis incole , longo quidem ab - hinc tempore, tam interfcindendo filvas, quo li- berior regioni redderetur aura, quam etjam huc illucque ducendo canales, atque excogitando me- dicamenta appropriata, omni in id ítudio incu- buerint, ut malo huic fatali mederentur;' vix ta- men quidquam effecerunt, usquedum obícurus quidam Servus nigrita, nomine Qvz//j, medicamen- tum quoddam invenerit, quo. uti contra malignas coníervorum fuorum febres tanto fucceflu caepit; - ut cjus auxilium petere vel ipíi domini cogeren- tur. Hoc vcro fuum medicamentum, tantum abfuit. temporis fervo, venerationem & Socr: fuz tum : | amorem conciliaffet, ut cordate non folum ipium fibi medicamentum obtulerit, fed & arborem, e x / LIGNUM pow quc i: aGQNP. n. 3 - QVASSUE. Ligmum nomen illud eft, quod movo huic Medicamento inpofuit "NOBIL, D:s PRJESES. Cujusnam autem Arborum generis e(flet, c US LAM aa perquam fuit difficile, Dominus ROLANDER, rud ante aliquot annos, Surina- mo domum rediit, & prz ntiffimas hujus Phar- i vires celebrare novit, illud radicem effe Zj- / ratus eft, cujus defcriptio eft da- Plant. edition. a. pag. b Vc 4,5, At Ph obilif, quem nominavimus Dis DAHL- rum ejus nobis patefecit genus, qui » Aeariria inami fuo- in- horto. copiofe fevit, & an lo ante annum in Patriam redux;adco curiofus .- iEy- ut non folum racemum forum ejusdem , fed ue ) fruclus ,. & folia. feparatim, fecum Spiritu px sponte duxerit, quorum ipfpectione fe- quent; fic Delerigue condita cít, fd QV ASSIA. M CAL " Perianth. pentaphyllum , ite! i brevifimum: & " quinque. compofitum... $us iiformis , longitudine Cte ios. .quinque, lateralia, diftantia, recepta-. raefn. orbiculato AMigitha. SV. ex ^ LIGNUM QVASSUE: .CAUL. teretes, dtboréi 3; Cinerei: ramis raris nous mec multum. fubdivifis : ramulis "ultimis | T viridibus; puné&tis ihpsipsetibug: ybi, x Adfperüs FOLIA pinnata alterna, petiolata, patentia z, Petiolis communibus , Ípithamais, utrine- que marginatis membrana latiuscula, ad. ortum foliorum €ontra&ta, terminatis in - mucronem mollem , fubulatum , marces. fcentem, pubefcentem. — Pinna E^ foliola trijuga feu quadrijuga feffilia, rarius ex- 'a&te: oppofita" lancéólato-ovalia ; acumi-. | Bata integerrima y peo c -: peau aet uen cis: befp eridui i EK uu Rp : Hi "7 - !valde d ante explicationem. cón- f L W 3$." N d: Ti 1 n S ocz24 C MI 'téMininile. Brot, | ternis, linea jus "reflexis: ! corollisque. LIGNUM QVASSUE.. 413. —31..QVASSIA apara.. Spec. Plant, 2spag.g $3.» unicum verum nomen eít, quod huic yegetabili ape cdag efle reperio. | Nux americana, foliis alatis bisdi , Comm. bert; dvp. 183.4. p4-, juvenis eft arbor, qua no- itram sdmodum: refert, utut nondum fatis adul-- ta, Non me quidem fugit, quod D:S BROUN, a2lique, . Melicoccam. hanc. Figurarh Commelini habeant; vero tamen cít fimile, illam Quaffiz -adjiciendam- cfe , nec forían ullo. modo ab- ifferre, - "Ceterum nulla alia bujus. vegetbis- ] ánvenire pi otuit fynonyma. 7 5Quoc ad arborcm Quafliz attinet; jl plu. rib bhinc annis, in borto noílro Academico ' lete-viguity "adque altitudinem o&o pedum perti- : git, Quoniam vero flores heic proferre nunquam. vifa- eft, femper pro: fpecie quadam. Sapindi , cui. um facie externa. affimilatur, habita eft ,"do«: nec tandem NOBILISS, D:vs PRJESES " follia fupra commemorata, in Muízo Dalbergiano, ob-: tinuit, & etie cum folis - arboris. nnora ATES hujus sip dos üxro jm SA ORE, Odor nullus ep. cDd. ijo dox de A LIGNUM QVASSLE, Saper autem 4marifimu:, nec inter omnia, quot cgo novi, medicamenta. fimilem fui habens. Eft. enim omnium fortiffimus & maxime concentra- ^ tus, fine tamen ullo.fliprico, vel ejusmodi quod chinchtinze ineft, quodque. eam nobis adco i f as tam reddit, - Hinc fi minima hujus;-aut lif aut corticis, lamina fumatur, quix-nee tenuit mo: papyro craílior neque femine mcelonis major eft, atque illa. lingua excipiatur, mox tam puram tri«. uir.amaritiem, ut purior & faturatior cogitari: nequeat , qua tàntuüm abceít,; ut-mox evanelcat, ——— ut porius agua quaü penetrare fentiatur,.ei* — — que quàm diutifhme. immutata-& fixa inhzreat. - Pari modo cfe: res habet; fi infufum. Qvaffiz gu-«- ftecur. Unic que pulveris ejus tcrirpulus tan-- to iniegram aque. ferventis ibram.: races amaro " ! bus tandem exhauftum, a lingua A "Unde. merito dici poteft, hoc ipfum, - drin " teas una effe & fummum & fimul. 8g mum (D. EEfE IAS : VI E : EU Com (35 ada. quoniam, in qualitatibus ride vitis Ti bU, iom y n » SEN EIABME VUNI [fs edes *Y LIGNUM QVASSLE, m VIRES vero Qvaffiz: quod refpicit, quicun- que ad theoriam. Saporum animum attendere vult, facile percipiet ilias admodum Ba/fapzieas effe. Bal- famica autem dicuntur, quz per amarorem & acido refiftunt & putredini, quo duplici. Princi- pio folvuntur & deítruuntur tam vegetabilia quam animalia, omnia. | Quod. autem amaris aes & putrida. Ífrangantur , omnique modo inhibeantur ; quotidiana. edocemur 'experientia. Sic Abüntbi- um, state, cerevifia acefcenti immiflum , intra pauca minuta, acidum frangit & domat. Idem erjám valet: de. Lupulo, qui, cum cerevifia co- &us,. ab acore illam, & ingrato mucore, diu prz- fervat. ^ Quapropter - 'enopole, rei hujus opti- me gnari, vina marcida amaris corrigunt, eaque dein pro ftomachalibus divendunt. : Jam autem qualem amara vim in acida exercent, talem et- .jam in putrida conferunt. Carnes namque Scor- - dic. involutas a putredine coníervari .'immunes, veterum cft tam nota, quam quz. notifhima, obs fervatio. dr neminem . asco: ings: cadavera, : vetedie onmino vd moratarum v feriam med | «que umicum buims radicis fernpulum, ad j fehrile o fermentum ex vifceribus excntieudum , plas e quam plares. corticis chine dracbme. | Quin ps vls- WE. ] Bujusvadicis Gentiane indice maflieatione, -—- t9 faliv, a deg e, tauguam dncantamenio reflituto:fn- — sfe Excell: D. Schen , Rufforum exercituum. Me. icus, perbibez, Aa. ph. med. Vol. 1, 46. — LIGNUM QVASSLE.: china: (;cra femper: eft anchora in febribus. intere —— ed Sub LIGNUM QVASSDE, —— 4 virtutis & efücatig eft, ut. pratfentánea cenferi: merito poffit medicina. - Su ." MODUS Qquwaffam: pr eferibendi varius effe po- teft, Dari enim conducit vel in Palme, vel in. Pilelii "vel in Eletluario, vel in- quacunque fori alia. - Quafi ipfe radicem rafpatam fuoit, dige- rit cum Ípiritu vini gallico per ununi "altér "loco tepido, t/maramque inde ortam de. tat, filrrat. & propinat. "Qua autem iNobis Ede PE HESS PU ou vaffiz y. ra .drachm, To cu AN Median; peint Tib9sag ^» u-- : Leod in digeftione per. horulam,. & infu! (00 dit fepius Unc, j. pro dofi. e Six vero quis, vel gratioris faporis conciliandi caüsfa, vel etjam: alia. conditione duétus, infu fum. ejus imum velit, étjam id tuto parari at-' qu y propinari poteft; Nec dofis ullo modo ett: metuenda, fed porrigi potet sd duplam; tri giis imo quadruplam, fine omni. formidine, vió- "Up ve corrofivi vet n rei iceam quod ne AP. EXPERIMENTA , com: "Ligno- in i Pacis 7; inffituta, pauciora sdhuc 5E ed fane. "en eiii cum i. 'opia- ' | jane] tuerit. 'Ex paaciffimis horas, non Afthma — M: . - —€— S" 2977 Ju "A Tm pag. 42.9. LIGNUM QVASSUE.- [ tur China, quam copiofe fumfit tam in (ubübaa- ves EXPLICATIO TABULA. 3. Ramulu recens arboris. bb. Ramus florum, 9x | i 3» 9 € E ied: MALIS otim RAPHANI A. | iC EE D. D. Can. v. LiNNé, Pao Gnapu Docronis 5 . Propofuit. pm M GRORGIUS ROTHMAN, : PHIL. MAG. | € . Smolandus. : : T (Cpl ME asi. n. Eo 2D. D. EAPSE $. I. lineros funt morbi, qui donet: 4 t j ex alto de En ad pev mor- id pnt. Ma Ac ut, sie (ablatis, p tolie- — Tentur, | icina. Cauffa vero mor- — * m duplipe. ordinis eft, proxima. & remota, — Mechanicis habemus Medicis gratias, qui — duftria proximam. detegere: hoop e m E 2E ul VON Ld [5L] cd 431 plerumque, jue tp Sridd gaudemus, Juminis, illisre- feramus acceptum. - Quidam. enim «morbi a fibra laxa, quidam a fri&a oriuntur; adeoque facilis /. ett curandi ratio. Nempe. Stritla bumelatur aquo- fo, aftenuatur acido , dmpinguatur - dulci, Zubricatur vifeido, emollitur. pingvi, Contra. veto: Fibra La- c exfiecatur ficco, corraborarur amaro abffe falfo; cerreditur acri, adfiring dur ftiptico. Sunt -& alii morbi, qui. ^b iplis Mifeon. fluidis ,- .& ; eorum quidem , vel-Danhef; vel: Craf, Eodem taque modo Diatbrfis Acida "abforbetur. ficco, figitur amaroj-& .Diarbefir. Patrida- infringitur acido, figi. "tyr :Smaro, Crafis fangvinis vel Tow eft- vel Den- ' Jaj Fifüda vel Acris; fimiliter ideoque Tenuis ab- Jorbetur ficco, infpiffatur Scr Denfa mupdificatur ' aquofo, zniditur acris Vifeida pesetratur (alfo, refoluitur acido. - Aris | imvifratur vifeido, obtundi- «tur pingvi, edwicoratur dulci, »undificatar aquofo. Tniquioris: autem indagationis res etiam im cor. pore noftro latet, sorus principium , hwrens in in» - ümis medullis & encepbalo, quod ad omnes cor-. sporis ps "mittit ser », (enti ; in quos fol it, quae iy de Tae, Dixtam. ag n Uk. originem; quadam n mta uzdam contagium. Ple i dictum terunrur per Dizram, quam po fiera a now naturales, nempe Refpiratio, lygef iam nis Maria conatur. medicus. cauli iac RAPHANIA. ^ gnitione Dizteticz, in qua non multos fanc pro- greffus feceris, fcientia Natura penitius non intellecta; utraque. enim, veluti lapides Mon. firmo ne&itur vinculo. . ut ! SIL; ES : Cum in tenera adhuc ztate, 1754, primum ad ftudium medicum, ut mibi proprium, animum appuli, inter primas hominum miferias , qua fen» fus meos affecerunt, dirus fuit. Morbus Sparmodi-. «45, qui Patriam meam horrendis maxime crucia- tibus circumcirca vexabat. Mifer agricola, ab i- píis quafi Furiis infernalibus agitatus, omnis fola- tii, omnisque remedii inops fuit, usque dum in- tolerabilis. dolor vitz tandem filum rumperet. Omnes Medicos omnesque Sapientiz fama cultos nemo non rogavit, undenam tantum prove malum. Alii accufarunt uio Epidemias , alii vitia uda Uem cum alii, . 1Àmmo no: iri mitius ec ipia x tot xc gerere cas The- . Ooriz; quarum nemo genuinam dare potuit. De .hoc morbo coníulti Medici funt, fed ab initio lerumque nequicquam. Tum Agyrtz, circum- anei, Seplafiarii, Circulatores, Ungventarii, ; Magi, Medicaítri, Aniculz, vcluti fe-. rm ad cadavera, congregati funt, quzque & con-- rua & inepta temere tentantes, effectu parum. roficuo. Quz hzc omnem animi mei attentio-. e. juvenilibus annis, arripuere, ut Hilttoriam : Plurim. curi adeo morbi iliuftratam usque. opraverim. UMS. autem. requiritur Eve: 2 iran de- remotas, ad quam m 'niet, [n dignum fe fatis przftiterit, qui in boda Na- : turz p netr ia intromittatur, ariorum audivi as pu tu vefo fimilior mihi vifa eft, id N.D : . Pracfidi debetur, - Mn ki RAPHANIA. — dte cimine hocce, afferre certum mibi eft, illamque jugiter meditari, & obíervationes atque expcri- menta, quibus ulterius dilucidetur,. dum occafio feret, inftituere, Felix cer & amplius- mihi vi- debor, id fi bac opera effecero, ut dirum adeo malum a popularibus meis , pott hac, averrun- cetur, quod in. jpoftxtutis. mM fémere- vire 96: A dEER E Rene. ss : ; Aes : RT "CAP. Te 2 x | $. MORBUS SPASMODICUS, noftritibás 1 à, calamitas haec dicta ey omnibus, fe- re Provinciz. incolis, e infeftarer, Xivengphs otà; qua& per totius ionis, non pagos fo- ong Ícd integras (xpe "ridenp. & elita re- pens diffuüía efi, Sic mi(cri contaminati paffi funt X:0 fóuporem im extimis articulis manuum & pe-- dum, moxque ibidem pw»/Horem atque Pruritum, tandemque reptatum in. vahs & dorfi dolorem. — 2:0 Deprehenfi funt manus & pedes rigefcere cum ten- & nervorum. tgwifoeitus. n vafisque tumentibus olore. liffimo r "ufi hnic citro d dcin in | pariet es infi iluerunt 2 " vel in aq ue przcipites fc dederunt, - 40 Tui "a ius My corripuerunt ; nempe. [ t d morfu. Sai i fa 434 RAPHANIA, cum dhorte commutare tandem licuerit, Tragoce- dia hzc varie fuit durationis, nam in quibusdam «itior.& vehementior, in quibusdam lentior acta "fuit. Raro intra octiduum defit, meer: ve ro duos continuos menfes duravit. e A | $1b vum to Deícripta eft Epidemia hujus: sion 46a & 1747 graffantis a Celeberrimo Lundenfium Pro- feflore D, D. EBERH. ROSéN in Differtatio- né Academica vere aurea De Morbo Spasmodico con- "Dulfivo Epidemico, Refpondente Exper. D. D. HEI- "LIGTAG, Lond, Gothor. D. 13 Decembr. 1749. dbique graphice. adeo lineatus mórbus eft, ut ma- giftri manum. facile. agnoveris. Quod addam, fa- tor, nil habeo, fed Benevolum Lectorem illuc ablego, qui decurfum morbi, cum. ton & hei Es T er de €o mem: riz proditis gn "S ymptomata moi Giisibos s grotis c commu. nia ice. ($. 8.5 formicatio, convulfiones, Jpajmi , dolor , rigiditas membrorum , que omnia per vagos fecurfüs &grorantes exercuerunt, & cum Ba/mis atque ftatu epidemico: pathognomica. morbi Eu) m «conftituerunt ($. 9.)- Frequentia. miultis p: ozxter- — "ea fuerunt zaufea &t vomitus, pullus inequalis , fma Qnur, tardus, formicationis fenfus, &, poft iteratos ihfültus convulfivos &- epilep licis fimiltimos,.- tue er membrorum & ;»fari: is herceula — & de humore. ferofo & iido p lena; X ET add cia iris Du Mig. RP use relatam —! N. D Free à p ER 3 fa fuere, ab initio: Zorripilatio, témulentia,' capiple- mium; in progrelfu: fezfus frigoris vcligmis urentis; porro exanthematz Miiarie rubr» vel Urediz?; urti- cata , faciet rubor , fudor , agrypuia. vel fowmolentias etiam. pectoris violenta drtentio; ^ Ulterius: Oca minus flexiles , liugva non facis expedita, Zigiti jn» curvi. ;. VFandem vera Epiepfa vcl Peralyfis; va rius Mexia y Hamorrbagia, Hamoptyfes , Phrbsfie (S. 1 1.). "inito-morbo alia m aliis remanfere diu fymptos — mata: Perrigo, Syringmos , Copbofrs , Amblyopia y. Te» Tau per ahquot feprhnanass ($. 12.) Quzc di- ería-fuere pro divería hominum: temperie. Di- verfa, Auctorum dc morbi cauffa opiniones enu- merantur $. $. 14- zr. infra nobisdicende. Au. . €or.vero, quin cauíTa in frumento vel faltem in- tra frumennim lateat, nullus dübitat ($. 21.). Quidquid e(t, morbus vim fuam in ventriculo pri- mum Íízpius manifeftat , unde Zw, Nau, Bulimia (S. 16.), Pregnofii: 1:0 Diutius durans mórbus in Epilepfiam degeneravit , vel lethalem, vel fanabilem, vel Men mon, tertiae eph pulvere lumbr. terreftr. & i pulveres Liquori C. C. fuc- ^36 RAPHAN IA. 4, ff, Caftor. diicimi 1 césdóni drachm. fT. Ol. C. C. q. f. ut £- pilulz. dof. gr. 3-6. im- minente paroxyímo ($. 30.). Cautele:: 1:0 Frigus vitandum , nam revocare folet morbum, 2:0.Ter- Tor etiam. Vater. . 3:tio Labor conducit conva- lefcentibus; per otium vero tenfiones & ftupores diutius continudnt. 4:0 Extenfio convulforum - membrorum violenta primo: dolorem auget, mox — fedat, fui autem juris reddita membra de: novo contrahuntur, j:o Ubi fatuitatis metus, opiato- rum-ufus cevitetur S. 31... Propbylaxis : 1:0 diligen- tiffima mundatio frumentorum, olerum .& - fru- &uum ingerendorum; 2:0 devitatio ey aéris &. errorum Dixtz, .: -.; -Q;terum ne quid in. Hiftoria Epidemiz, in Smolandia &. Blekingia annis 1754. 8C 1755. gras- Tora Tieic: deGdcrecur Mam t ex miflis ad. Regum . Afdors & D. P. WICKELGREN; e D. HEILIGTAG. & Przpofiti- quoque Carlsbamni- enüs D:ni Mag. E. TRAGARD collectam: :& libelio. Celeb. D. D. & Profefforis P.J;BER- 311 *), fub Titulo GOtag(jufan fve Epüepfea- — '« tpidemice , infertam brevitime'enarraffe juvabit. — co dn ostadio J. Inquietudo , (enfus punttionis per to- — tum corpus, reptatus in. vafis, dorfi dolor, jnter- dum per unam, duas, immo tres feprimánas Sá gms Pré d dine e -—— im: morbo d *) $65 NICA. duce x A, o 3 i Use "e 1735: Stockholm 1755 L3 vs eeffüs: periodice fupervenerunt cum Artuum z/ez- fiane. & vigiditate, vel comtratlione violenta, pollici- bus. implicatis , pedibus verfus nates revm/fis,.. Incer- ta praterea, quorum alia alios male habuerunt, in hoc ítadio (ymptomata fuere: Serdjiefis, lingue Laceratura , Ofcitatio perfifens , ,Trismos x Mas re- RAPHANIA. 437 tratlio ,- Strabismus, Aflbenia. vel robur infolitum , Deliria, furor, vox gallinas, boves, ovesve imira- nofioribus diurius, in junioribus brevius, M rarunt. Cum Pardiculatione, Rigore & Vomitu , vel etiam Cola &t Diarrbra, cum excrementis ova putrida redolentibus, ingruerunt, "Tum calor, ff- tjj, & memorata deliria fefe adjunxerunt; ps/fZ vero fub laborem legitimo vel tardiore. Sed con- tinua. 4grypmia protractiorem , minusque tolerabi- lem reddidit morbum, — Acceffus in quibusdam .5z- dore fetido & Sopere finiti funt. Poftmodum cone tractis priflina redit flexilitas; fuperftite & no accedente Tumo- roquir lucida, riguere, qu& ab initio morbi Jon: giora, poftea vero magis magisque brevia fue- runt, n Stadio IIL Langvor poit acceffus major uit, cum pavore, & quibusdam £zpemria, vel Lipothymiis, vel Syringmo. "landem in Stadio — IV, Langvor convaleícentibus ceffavit, acceffu le- viores fuere, nervorum Py cs fponte abiit, vi- resque refecta funt. Senfim hzc omnia proces- ferunt, interdum per 3. vel 4, feptimanas, Epi- lepfia, Apoplexia, Mania, Paralyfis morbum ex- cipere in hac Epidemia non obfervatz funt, Qui fato fuccubuerunt, aut Diarrhoca aliisque fympto- matibus confumti, aut convulfionibus pc&toris fuffo- ITIN ! ET S E TOR - ta, Vociferatio, Gantus5. Rillus, Fletus - imulatus, inguli acceffus 1- 17 ad 2 horas, fcilicet in an-- * 438. RAPHANTA. cati periere, Ad meníem usque Aprilis in. Pre» vincia Cronober genli ízviit hic morbus, quem in calido regimine Sudamina vel Achores folverunt. Eu. «c Novus adeo merbus.bic non eft atque non , mBemo opinatur, diverfis enim in locis tam intra, quam extra Patriam (xvi, a variis defcriptus , quos etiam e laudata Differtatione. & libello: án medium proferre liceat; 15796. &. 1597. omnium primo Epifcopatui. CO- | .LONIENSI, AWESTPHALIJE, HASSIJE, & vicinis locis Epidemius fuit a Medicis Mar- purgenfibus defcriptus. Merbus: comvalfrvus - mali- nus .€$ epidemius, cujus bhitloriam pulchre tra- | dit HORSTIUS. | Oper. Medic. Tom. 2. Lib. . 8. p. 444. edit, Goudenf, 1661. MNA quamie me M luftris ;n. Hatfia graffatus eit, nar- x odeàh HORSTIO. -— .in Circulo VOIGTLANDICO circa Plaui- -. am graffatus eft tete GEORGIO LEISNERO, 1702 FREYBERGAM vexavit a BUD/EO de- fcripius in Confil, Mcd. bon bet Svampf-&ucbt, - Budif, 1717. BIUO per SAXONIAM, LUSATIAM, HEL- 'VETIAM. ac HOLSATIAM. frequens fuit, DOW. Wratisl, 3717. Ju. p. 90. 91, & Dec. p. -—.397. W, H. WALDSGMIDT. Dif. de mor* bo Epidemico- convulfivo per Hol(íatiam: m : —fante, Kil, 17:7. J. C, WOLFE Dif, de ! - bo Spasmodico pos mico maligno i in Saxonia, "Ec - Lufatia; Jenz. 17 ama & 1723. SILESIAM defe Gurita: VATER Diff, de Morbo Spasmodico populari: Silefiz, -—Wittetib, 1723. lisdem quoque annis Terr : BL MOSCOW1ZE &- Niobe P fervante G. SCHOBER« ed RAPHANIA. 419 1746 & 1747. In. ELFSBORGENSIS Provin- ciz territorio Kindenfi graffatus eft, defcriptus .& Cel. Prof. ROSÉN, 1, c, 1754 & 1755. In Smolandiz Provincia CRO- —-NOBERGENSI, nec nen in BLEKINGIA circa Carlshamn fec viit, Defcriptus praterea eft ab nonymo in ra. Freyberg. 1726 edito, fub titulo: 3étfige gebat fen $on ben Strampf-unbt triebe[sjeuce. ut & Ab H. LUDOLLF in Diff. fitt, caíum novi x i- Spasmodico- Convulüvi , rigidi- dii, vu Oteifniló , &teiffe Stvandbeit, bie $trampf: eu; 3icbenbe: : npe unbt Stricbel- $rondbcit. rers aAa9«- tm $. IV. teer falis mali diligenter non pauci an--- Qapd. num autem illam. invenerint, valde dubito, Interim Hypothefes : Aué&torum quas T, C. allatss, refellit Celeberrimus Rofe», repetere es poenitebiz. . Morbum deducunt. 4. conflitutione atii: IKERLERS.. , Fe "ALDSCHMIDT, "d ma ade IDRSTIUS n. E d » ipiis Roflicu Teni- ac ais ali - : ! $. V. 24 Ubi. pm m cxdis dubia res cit, Nd $e culati fuppetunt telles, detegere patratorem fi "velis, multa opus eft & diligenti inquifitione,. omnesque circumílantias, quo ad ejus fieri po- teft, conferre ; quibus equidem rebus fzpe (it, ut dile i inveniatut,- -— nulla ratione. detegi op 440 . JA RAPHANIA. fe crederes... Quam. ob. cauffim -& -heie tót ob«- fervationes afferre. eonfultum duxi, quot conquis . rere ex utraque Epidemia Svecica, annorum 1746 & 1754, potuerim. k ^t«. Morbus graffatus eft. per Blekingiam , Sca "iam , Smolaudiam ,. inferioremque partem. We, flro-Go* tbi, non vcro in fuperioribus d&egni Provinciis. 2. Non ante incepit, quam-novum autumno. agricola e, Novo frumento pancm comederint, (en-.- ; fimque, vere appropmquante, defit. — . Obfervarunt zgrotantes Pasem hujus. ow menti fibi nocuiffe, recentem dirhemc & a cli- bano calentem; — 4. Rutici & qasperes vexati (ar bocsmore: bo, nunquam. vero homines melioris deno vet ditiores. t | oui Peenied na funt it (& gni, 6. À pane — zen Vohitum & Hour« E ante. TEOURHN hoios T tutis pafü funt, | Ur. Den correpti funt. Spasmis manuum pe- dumque cum retractis poliicibus,. nderit: diss. tortis. ad nates pedibus. —— S .8- Symptomata- per perexyfmer vagos deco vulfivos , zgrotos torferunt. | .- M Quidam, durante diutius. apchidu. mentis - impotes, muti & quafi. paralytici. fa&ti. funt, : . 1c, Multi demum periere, — , ^ ar Gallinas,- Meleagrides, Saesqne idem morbus. fubinde infeltavit. JUrg45i Infantes lattentes mie bee exitin 'u cedens. morbo fas umida tui e t plurimo. heben. aiicnart n viti io RAPHANIA, 441. — 14. Dn. Mag. SAM. LINNJEUS, Sten-. brohultenfium Paítor, qui, auctore Nobiliffimo: fuo Fratre. Domino Pra:fide, prater alia animalia hoc morbo defuncta Meleagridem - diffecuit, cu- jus in Ingluvie nihil aliud fe inveniffe, guam fi- liquas aliquot articulatas, fctibit. 1$. In familia, Eodem cibo nutrita, cum in- ceperit morbus in unum hominem fzevire, cxteris non pepercit; & apud homines melioris conditio-.- nis, folos. famulos & ancillas, viliori utentes men- ; ; "t felis hin M | -.CAP. III. i: S t. | | ML TE Mis iotinibui rite. penfitatis, tuto collige-- : rc poffumus, FRUMENTUM in cauffa fuiffe morbt, quippe quo vexatus nemo fuit, novo fru-. mento nondum ad cibum collato. Ab initio autem menfis Octobris per tempus aliquod mor- bus continuavit, appropinquante veré, pro dius turniori frumenti in horreis mora, magis magis-- . que cvanuit.- -Propterea. Ar. infantes ubera ducen- legitime eft, i morbi- fine dubio latuiffe, — | | 2. Hic autem morbus; b jam intra. Patri«- am obfervatus, non ultra Provincias auítraliores, puta Scaniam, Blekingiam, Smolandiam & inf-. mam partem Wefítro- Gothiz fe diffudit, quod - certo indicio eft, cauffam in FRUMENTO VER- NO ibidem folemni delitefcere, ubi agri reíti- biles funt, nec, ut in reliquis Regni VroViBcHs obtinet, altero quovis anno quicícunt. um | 3: Circa hzc memorabile omnino. eft, mor- bum omnes ditiores vel lautioris vitz. homines - intactos reliquiffe, famulis eorum aque ac rufti-- cis dioní cc correptis, . In hac yc Diz-. Ee; tag € argumentatus * tam Regionis & confvetudinem cognoviffe juva- bit. Nempe ruftici & vilioris conditionis plebe- cula, ut & ditiorum famuli panem e folo Hordeo conficiunt, ut Secali vendendo parcatur. Sic le- gitime concluditur , cauffam morbi HORDEO: contineri, : x EE | 4. /Eftates, graffanti morbo precedentes, vZe & pluviofe frumentum impurum & agros vitiane uum herbarum plenos reddiderunt, hinc itaque cauffam repetere oportet. Cum vero, aque hu- mida zítatis tempeftate, fuperiorum etiam Pro- vinciarum agri alienis plantis neceffario vitientur, nec ideo morbus ibi exftiterit, fequitur] ut in- feriorum Provinciarum agri vitio, in-his non ob- vio, (ingulari fcateant. ^ Multi fuere agticolz, qui cauflam morbi in frumento immunde latere divinarint, cum fibi videre vii fint, buic cala-- mitati moo Ua obnoxios ft Ampuris Rglanjro, Quorum ia deo confitis, hic autem non - deum ferentibus crefcit. ————— /. RAPHANIA, 443 eupans, qui Hordeum comederint impurum, & humidis. quidem aítatibus pragreffis, agrorum vitiis fic frumento copiofius admiftis; fequitur, ut RAPHAÁANUS Rapbanifirum omnium Serum malo- | xum incufandus. fit. -— iibcdisee: omnes fere. Tetradynamas. udo folo celogne- letari & luxuriare fatis cognitum eft, quare plerzque illarum. humido vernali tempore. optime vigent. Itidem conftat, plurimas earum & in his Raphanum, acri volatili Ícatere, quod, ubi radittft Armoracia, teritur Sinapis, diffecatur Raphanus vel manducatur Lepidium, ad nudio- res nervos exhalaris adfcendit ibique rodit & pun- git, ut oculi delacryment, nafus ftillet, o$ hu- moribus repleatur, & Natura omni, quo fieri poffit, modo, hoc fibi adeo inimicum ejicere. & expellere tentet. T'etradynamas, folo coeloque bumente, acri- ores folemniter fieri plurima exempla common- ftrant, Scilicet 4rmoracia, fi proper agua. cre- - verit, adeo erit eeu ut illa vix : lisce- tis» equitur y ut anusnofler - non [omia tantum in agris, zítate humida, mul- licetur, fed folito etiam acrior exiftat, Nec reticendum.- hic eft, quod. Tetradynamz tantum non omnes, in ufum medicum vertendz, fervari ficcatz non debeant. Sic enim. plerumque vir- tutis, id eft, principii volatilis amittunt; id quod exemplo Ceeblearie, Naffurtii &c. conítat, em sum vero alia ratio eít, — .— "Videmus autem *Rapbaniftri effc&um i inpri- mis mox a colle&tis frumentis fuiffe noxium, fen- . fim 44 RAPHANIA;' fim vero ad ver infequens imminutum, pota diutius ficcatum fuiffet, ejusque acre avolaffet, .— . ^ Merum enim vero, ut noxius ejus effe&us penitius intelligatur, : quotidiana experientia, re- rum mapiítra, confulenda eft. Nempe nimiam copiam Sinapis tritz, Armoracia raíz, vel con- - fÍciffi.Raphani affumfiffe fi cui contigerit, fpasmi- exiftunt narium, oris, oculorum, digitorum, to- .tiusque fere corporis, hoc acre ita molientis exe pellere, «Eundem ad modum in morbo hoc fpa- ími. agunt, feminibus Raphaniltri cum cibo in corpus infinuatis, humoribusque admittit ; & nulli rei melius affunilantur, quam effc&ui afhinium | .Raphani, folis guíftatorum labiis: adeoque potu- iflet.hoc. unum ad indicandam morbi | cauffam fuf&corto oru wap tapis! — .Recentia. Raphaniftri femina vix ullis ordi- nis naturalis actimonia cedunt. Semina vero Bras- fice campeftris, uti omnis Braflicz fere inertia us Ra ftri Siliqua eft articulata, matura non dehifcens, fub ipfa vero tritura, ad fiogulum geniculum frangenda; articulo, perfi- —— flentis inftar putaminis, femen obtegente, Quan- do itaque ventilatur frumentum , articuli hi, bes. neficio ponderis fui, grana hordei ad parietem usque comitantur, fordibus, quz leviores funt, ' in media area: fubfidentibus; & quia ejusdem fe- re craffitici ac grana bordei funt, cribo vel van- no vix fecernuntur; itaque xgre evitari poffunt. — Ante aliquot annos N, D. Praíes nonnullos [o agis manipulos, a Fraue arceffitos , cibo Meleagridum miíceri juffit, ut res experimento . conílaret. Qua autem diligentia periculum an- cilla fecerit, ignoratur; at certe uni Gallopave num maximo contracti fuere pedes. Plura expe-- E: na de. cura ipfe inftituam, dum RAPBANIA. a ^ Quz-cum ita fint humidis. pluviofisque zefta. bh herba hzc, cum in auftraliorum | Provin- / ciarum agris luxuriat, probe e frumepto expur- gctur, quo demum modo id potiflimum fieri pos- fe Oeconomis Mechanicis vifum: fuerit, vel eti- am; incipiente morbo, ab Hordeo omnino ab- ftineat agricola: & quanti demum conftiterit, 1 pe nem comedat fecalinum, hac pefte non inf& 3 X -HE ; E & luque- donna touis zi bxe eft: - .—— — — * or. Morbus reesr colletlo frumento originem debet; poít enim meffem. demum extitit; & la- : &entes: incolumes reli Uie riche 2, In Hordeo cauffa latet,: cust lloriinmam. guit immunitas, qui fecali pafti funt, nec non exemplum Gallopavonum, Gallinarum & Suum, qui eodem Hordeo vefcentes, morbo funt vexati. ' 3. Cauíla intra frumentum vernum delitefcit, nam obíervatus non eft —— apt apri colun- . purs n P3 e * £s 3 AS xx. * sz 3 " ANM : P eiplotitifimum/et. isi itai jners,. hie. vero acris Jeaique peric E: 3 lun. facienti judicabitur, tin : i " iri Acres TTetradynamas- düsbiifon- ibat FUN fervationes; & morbus non ifi em praegret- fa &llate. deeedite ees 6. Acres. iténdinintie] & in T Raphani- | fiot Syftema. nervofum: tentant, cui Tei drpo- rátig & Simapis documento funt. ^ - | — —7.' Cautla bujus morbi eumdem. fcltom-in à no fangvineam , poltquamr co: penc i 1 had enim Baviffe fanitate pretiofiores MN wi xuriare- acrioresque fieri; omnes confirmant ob. - 445 RAPHANIA. * quem Sinapis & Armoracia in os-atque nafum, edit, quod ex fymptomatibus liquet. ^ Quare autem morbus recurrentibus paroxy- fmis infeftet, non magis apparet, quam cur alter- ni in intermittentibus febribus acceífus fint, ubi maífa fangvinis acido eft infe&a; vel cur alvi & urinz fecretiones folitis ftimulent. temporibus, Nervofi enim Syítematis Hiítoria, nondum, quod | fatemur, ad umbilicum perducta eít.. (jeep &. 1M. oe | . Hac occafione in confiderationem lui Siliqua Raphaniftri me trahunt. A Sigsatura exterza Vile res Plantarum defümferunt Veteres, rati. Creato- nenatas, &pinofa Quz vero Theoria, ubi late nimis eam cxtende- rant medici, & jufto plura fibi finxerant, detifa . abiit, Non mei eft propofiti cauffam hujus age- re vcl excitare. Sine debita vero obícrvatione mittere. Raphaniftri filiquas non debui, conftan- tes articulis, quorum geniculi attenuati funt ad- inftar geniculorum .Dgize laborantis, vel diu jam violentiffimis ipasmis cruciati. Quafi Natura. ita depi&os voluiffet fpasmos geniculorum , ab. ifto fru&u excitandos. Flores przterea. Rapha- | niftri lividis -diftinéti funt lineis, perinde. ac fi . vaforum, in hoc. morbo tumentium , color fimul las, tailu truces, ut tantum mon vocem ip) fimgentis rationemque | reddentis exaudir&. in u , Sed hzc in tranfitu,. RAPHANIA. MA Quod vero morbus.bic noftra in Patria an- te 1746. non innotuit, quamquam. & antea forre exfüitit, id obfervationum defeétui tribuere liceat, sut, quod verius videtur, fequioribus. forte tem- peribus, Raphaniftri femina, eb exteris terris, -cum frumentis buc allata funt, non aliter. ac. plu- -rimz alig herbae & nominatim am Ape | No Fl, Svec,. Bu 3021 nS EA $ ves — Uum bujus cu Nel cw [^ toast fym- prematum átrocitas vifa eft polliceri. In illa ve- ro tractanda non multi erimus, noftri cum puE- e lv ge fuerit inftituti, cauffam mali aperüifie, O- mnia fere. medicamenta contra hunc morbum: ten- tata a.Cel. D. Prof. ROSéN enumcerata. habe- mus, Ait vero, inter mnia illa remedia, pul- .veres Rad. Vaferiame min. & Angelica [jlo. y^ cum additis Miro, Caflereo & Campbora , aufpicato adeo cum íucceffu in Provincia Cronobergenfi | Pater .meus adhibuit, ut omnes facile numeros iisdem abíolvi.abunde expertus fit. Ad. pem. Epides emen meer jeje plurimum: €a potu : Épiol i; mTe—— HOOK. IN. i Praüdem. &ertio- Detectt ^vero.- rs iu pides n ita a delineare, ut bi poft. Mirum latis. eft, fre -her E ba nomen Bingulare. rulticos. e IR P | cant 442 - RAPHANIA. . cant autem hanc & Briafficam campeflrem , no- | mine communi 3iferfál, utut diverfiffimas. iu fica jure S(fetfdl, Raphanus vero Raphaniftrum S9(ferrdttifa dici deber, N. D. Przíes illi in Fl. fv. z. 612. nomen $trampíró addidit, & ipfum morbum in Generibus morborum ab hoc Rapha- "-no appellavit RAPHANIAM, cum hoc chara- &ere : articulorum contractio fgaffica y cum agitatione — convulfiva , dolore violentifmo , periodica. Sed ad Cos ^ gnitionem: unl botanicam. IT. TTE : .RAPHANUS e. Syft, Nata Oop.o1136.. n. 2. RAPHANUS fiiquis- teretibus "articulatis levibus unilocularibus, — $9 p/mr. :. — m € 2. P P$ ie Yuer 1. $63. € 2.0413... 0162, 1285 293, 422. Med. frif. rox BGoDases lylvettris, Ger, Dif. 185. - Raphaniftrum Pd articulata: glabra majére óc: minore Merif bif. ». fp. 34g. f..3. te ig feoaae Tournef. infl. 230. parif. 1. P. 63. zb. T asc. pte Raj. angl. 296. Rupp: Jen. 732. a Raphaniftrum flore albo ítriato, hia SEC ut E . ítriata minore. Mar if. bift, a2. P. abe | Pluck, : ap. 314, RWpp. jen. 7i. ! E Rapittium forc m filiqua. Mticalat.; usb. 1H. . 4 nDitdn flore albo ftriato,- Sinapi album agre- E . . [te trago. Bawb. bif. à. 85:1. : Rapiftrum. album articulatum, | 3 ved: theatr. 2^ Rg. bf $oy 0 E | Rapittrum. flore. albo, A Mo x EE | UN equ candidis floribus... iod atus a- RAPHANIA, 449 £. Raphaniftrum fegetum flore. TER - palli- | do, Towrnef. inf. 230. Berb. lugd.. à. p.i. Rupp. "JEB. 72. Seguier. veron. té 334. Rapittrum flore Hoend iliqua: glabra. articulata. Aa bif. £93*-— ze1I laps fore melino,- | bero. ifi 723 3. 4c, Raphaniftrum. amenfe fore. albo. erf E 1$36p es Rapifirum. Hore albo, eruca folus Lob. i. 1 g j. E [7 c à, Rapiltrum 4 ere slbo lineis nigris depiéto. Bash, 3: pin. $345 ! i Eruca hirfuta,. ieracii M dolio: fldribos ils | bis, nigris lineis. depsibiis Merij- bi if. 2. P es 2 zn o gH gg. f 3. ? Lampfana apula Plinii & Pioltorgbsc Coler. eir. Ur. Deo cr644. 4.2263. bene . Raphaniftrum fegetum, flore purpureo f. di- lure yiohweap: Fail. poti opt. vt — . Orefcit inter. fegetes A. d Lztiffime viget ir - heic feritur cum gelu noctium: ulterius non ti- . ametur; parce inter. S. We & vix inter Tü de. cum reperitur, — : . Planta. c£. annua, dn pes mon. B bes quiu apud nos frequentiffima eft, cu- jm: colore pr fepe PreR de ec La f.i fon Plon fubbifpida, — ud ov Tom. VI. EI 4 —— .RAPHANIA. RADIX annua, fibrofa, COTYLEDONES duo, petiolati, obcordati in- ! tegerrimi, glaberrimi, venofi, : fübcarnofi. CAULIS herbaceus, fesquipedalis, ERR pen- nz columbinz, erectus, teres, hifpidus; - pilis rigidiufculis » reflexis, albis; fpar- fis; fimplex. z : | Rami pauciores » alterni, erc&ifeuli , breves. F OLIA caulina, alterna, remota, atentiffima, —-. - petiolata; inferiora lyrata; pinnis alternis, . ... cerdato- oblongis, ferratis, infimis. mini- Codeitomis. impari: maximo ovato, apice Totun- —- — -dato, crenato; fuperiora oblongo-lancco- lata, reap eecE P venofa , pes mem- nce 2t Brailee nulla. | LYX mo tetraphyllum, — hi- 2 2^ pidum, wav pieds folio- — dis bacc eO 'ara HY €on- E- fé re eS fübviolá da | pee nigricantibus ; cordes, lentia, ed in dera eum | — RAPHANIA. - 4f z STAMIN À Filamenta fex , fubulata, erecta: quo- rum 4wo eppofita longitudine calycis; qmaruer vero ungvi- bus longiora. Cantiere oblonga, Sicil fagittata ? lutez. — | PISTILLUM Germen oblongum, ventricófum , 3 (- attenuátum, longitudine tla- minum. Rp vix ullus. $Hgma capitatum , integrum, E PrRICARPIUM Siliqua teres, articulata: artis. , 505 -€ulis 3-6. fulcatis, unilo- ferit Tos as Adr tat roftro. iem com- preffo; glabra, SEMINA fubrotunda, ferruginea, glaberrima, ; apt kom herbis famque | PESO E doris ett. - magnitudine ioum I api, fativi, s sl . wA )yaeoc3os d GXXIPE, «icu. M. GENERA MORBORUM, o QUERS PRAESIDE DESDE CAR. LiNNO,- . AcAD. b,t, RECT ORE. MAGNIFICO, - | Pao GnApvu Docronis [: HS istege eT ^ "Opfalie 1 5. Baemdr. s $e AGE Qa ADT eno PROOEMIUM. | Hk vefüitutio. fanitatis. amiffe , que 2Miiorim cura peragitur ; Stientie Medice finis: eft e i - dta illis, qui arti buic falutari manus E pt bata L2 inprimis eff agendum, ut Morbos retle digno- Tripliciter autem dignocuntur Morbi , ex Caufa. ydo. s A ig atque Signis. — Primum eff. Tyronis ex ii me orbes dignofcere, ut bos alis deter minet y a8 ignotis morbis authores evolvat atque comjulat. — , pre yer plots -: bar. GENERA MORBORUM. . 45 . Peribur ab Exp fenis petitis rite determinentur , atgue a fe invicem difiingvantur , cum qu& intra cor- pus fmnmt nom wbique pateant, neque fine [ufficientibus cbaratleribus atque. conflitutis generibus , in. tanta. ca lamitatum copia, qua obruitur corpus bumanum , faci- de diflintle tradi poljunt morbi, dignofci atque. denumi- — sari. Syfemutica divifione € definitione. Betanici plan» tas fuus diflinle. fervant ne confundantur, quorum imi- tando exemplum. Medici eque. dilucide cognitionem Mor- borum traderent, fí Morbus in Claffes , Genera &4 Spe- eie redigerent, parique modo. definirent. — Hane. igitur. Metbodum. Syftematicam morborum plerique cordati Me- dici, pracipue autem recentioris evi (ummi Authores , "t Sydenbamius, Boerhavius Hoffmannus, a/i2ue im arte. Heroes , commendarunt &$. elaborare annifi funt; dt nom omues aguali cum fucceffu quicunque enim cauf- fam fignis. immifcuerunt im morborum | diagnofi, rem perdiderunt. [uam. ^ Attamen variis varias pulchre. con- diderunt Claffes, pauciffmai plurimas; adeoque deficiebat Syflema Morborum Ene dum Hfrit Bauvegetiss U Gallis et I died E Si. Pi accedens. difeipulis [uis v »dom cagnitionem" Mirbor —OSyfiematicam | inculcere omnibus viribus annifus efl. quam — etiam. Tertio. quolibee. anno. indefefo fHudio hucusque eff. perfecutus. — Ego, eui per decennium. N. D. Pracüdem - T morbis dotlifime | differentem | audire. contigit , probe elfirvavi metbodum, tam. quo ad. Genera, quam. Spei 1s |. pera Praceptoris. quotannis brierem | exjurgere , M Vekenq pons xim Commilitones eum cadi i . «lame currenti boc ammotare foleant .Syflemas | hinc offcium non injucundum Medicine Tyronibus me fatiu- rum putavi; fi Genera tantum. adcurato ordine & cer- tis, x qnie feri pofft, charaterib. opriis: peopo- Eo 2t uc- s - AfA GENERA MORBORUM. - fuero ut. babeant . Studiofi Medicine boc -— filum a- riedneum , quod in pofierum [equantur. — [m charatte- ribus notiones ac. motas "[ufficientes pauciffmmis. verbis ex- jog deam conatus ne [uperffua inni feerentur neces- aris, MORBI. ad PENTHEMA TET i Febriles (e MAS in medullam) 5 CRITICI [PHLOGISTICI. —— III. .l |. f$enftionis -DOLOROSL . IV. f'Nervinid Judicii | ,MENTALES. V. 3| m "iem fQVIETALES. |. . VL.- C up Ri cmq. 4MOTORI VIL 'SUPPRESSORIL — VIII. T Temperat Fluidi Secretionis - -ÁEVACUATORIL IX. 'Soidi. fIntern . .— DEFORMES. X. sExterni mu i CR TIC. 'ebris cum 1 sl * PHLOGISTICI. Febris cum Pulfu duro, Dolo- re topico. DOLOROSI . Uoloris fenfatio. MENTALES Judicii alienatio. . QUIETALES Motus abolitio. : .MOTORH . Motus involuntarius. | — x x "SUPPRESSORII-Meatuum impediti. |... - XEVÁCUATORII Fluidorum evacuatio. ——— MIA AES. Solidorum facies mutata, —— — VITIA | 2s idis: Lpripidin s x - m ad P 4 vusist gs dabent. " Moin, ur I 3 Z T ENS die ifur. Palje "ae. GENERA MORBORUM. 4jj rm EXANTHEMATICI. .]. CONT AGIOSI. I. MORTA. Phlyene (273) aliquot in Abdo- -sine f, Artubus ; magnitudine avellanz. Febris Diaria (11). maligniima, Es trs 00907 faganilime : 2, PESTIS... petrae (272) feu Bubones GT 1) 505 í T gangrenofi (233). : deir Synocha ( 12) aeutiffima, fose- 7 fiffima, Vertigo (74), Anxie- : roc cias (89); Lipyriac: E VARIQLA. Lied (274) eryfipelacez , fuppu- rantes, efcharotica (280), deci- POUR, cicatrifantes (9. Febris Synochus (13), Cephalalgia (40), Lumbago (62). s 4. RUBEOLA. Papule (27$) uniformes, rubrz eva- nefcenti-furfuracez, Febris Synocha (12), Sternutatio : & pos gestos 72. Tufüs | POE l MN duis ins (23). Athenis (92), Agrypnia (130. ^ e. SIPHYLIS. Nd (231) Ulcufculay Myrmetia (27). : Febris Lenta (14) urna, dolore LE An z (61); Nescore (205). Strangu- ---- fia (196), Angina (46), II, SPORADICI. Ec MILIARIA. Papule (275)rotundz, ismerie, | - —. diverficolores, € intacta - facie, pruriginofz. — ebris Synocha (12), Sudore vun feetido, ek - NEA MORBORUM.- . UREDO. Sugeini 21) in£qialiá, rüberrima; | dilarabilia, pruriginofa, fugit re- x t: " DAMM Cidivantia, furfuraceo-eva fc voe da Febris He&tica. Q4) benigna, brevis, - 9. APHTA. Efchare .280)albida ,- round , dudli- | busexcretoriis internis inpatze. — Febris Lenta (14) obfcura, cum So- mnolehtia (96). — eic SOLITARII. T ? ERYSIPELAS, Macula rubens, urens, preífio- - (9€; diffmulanda, tumidiu- . fecula, fuperficialis, dilatabi- lis, defquamatione finienda. .Synocha ( 12). initio a- ta, cum Xigicuuent, ; Li NACE E vohenaesrgie: mec (18) el | Dyfentzria (19) ad Centagiofos referretur, bies (: z63 $3 inerat dn ocules. caderet. : GENERA MORBORUM, . 4 - — HI/ORITICE - » I CONTINENTE S. CPÉ . DIARIA. Febris terminanda intra leptimanam dimidiam, 12. SYNOCHA. Febris. terminanda intra fepti- manam unicam. o 038 SYNOCHUS. Febris terminanda intra fepti- : / manas duas tres, | e LENTA. Febris protrahenda ultra feptimanas : ^; IL INTERMITTENTES. ! ng QVOTIDIANA. Febris paroxyfmi &miles i$- : &hemeria fingulis, - 16. TERTIANA. Fee ris paroxyími filmiles A " €themeris alternis... — ; 17. QVARTANA. Febris paroxyfmi fimiles ny- Cthemeris tertiis. e 13. DUPL!C ANA. Febris paroxyfmi fimiles alter- nati, AX9:ERR ANA A. Febre paroxyfmi dif miles omnew * EXACERBANTE | | ebris continens(14)c cum : Mecuiae j — Quartam (17). | -- - HEMITRITÉA. Febris. Tritzus (21) cum LeTIAY QS Amphimerina (26). ER Febris Lenta (14) cum Dustite- dene IP r AES IH, PHLO- : -: G9 hrs ast potius Rheu- Apy ria P^ dejar yatio ; uus. quce Piithilis (298) je et poft: Heliam on Goxur " fn r- do maturalig admitteret 69. expeclorato. ' Lerhargus (98) einn Feri ina his api ei. 4s ^ GENÉRA MORBORUM.- - JI. PHLOGISTICI. I. MEMBRANACEI, - :5. PHRENITIS. Inflammatio (231) Moieun. Febris Synocha (12), Cepha- lalgia (40) , Furor (6 ks Anxietas (89), Syringmos Cr2)5 Ophthalmia (43) » upon (135), Obiivio : (10 16, "PARAPHRENESÍS. "oflamatio (231) Dia- ue v phragmatis, 7 Febr. Peripneumonia 34), Phrenitis (2j). 21- PLEURITIS. DOREM VERE Phlure; —- Febr. Synocha (12), Dyípnoea (169), Tuffis (1557, Hzx- —— — - moptyfis (179), Pleuritica (53). -28. GASTRITIS. In atio (231). Fentriculi. IO Fehr nphimerina (20), Li- eM .— pyria, Anxietas (89), Vomi- tus (183) ingeftorum, Car- dialgia (48). - 425, .EN TERITIS. Jotuiomsto (231) Juteflini. ^ ^— Fehr. eum evacuatione abdo- . í- ..' minis; Colica (50) atroci, À tenfiva , calente. sra Li ue », PROCTITIS. Inflammatio (231) 4i. E | —. 4er. Pro&ica(s9) cum Ténc(mo (193. n. CYsTITIS. Inflammatio (231) Pefice. TWO EME ucS teu Hypogaflrii cum - ! | ^ . tumore inflammatorio, Dy- —— s furia (£7), Tenefmo (193). - MN an .PARENCHYMATICI.- E ; |: SPHACELISMUS Anflemmatoti il ico " ! s |. Febr, Synochus (13), Deh- | 3s A vea ee 2d . GENERA MORBORUM. . 4f9 . Afthenia (92), Im- -imobilitas,Anacfhe(ia (118) Aphonia(115). 83s (CR ANCHÉ: .Inflammatio (231) Fawcis. is | Fer. Synocha (12), Tuffis(15 5), — . Aglutitio (164) Orthopnoea » € 62), Angina (46) Suffoca- tio (158), Lingue intume- fcentia, 34- PERIPNEUMON IA. Inflammatio (231) Pa monis. Febr. Synocha (13), Tus- fis(155) , Hamoptyfis — (179) Dyfpnoea( 160), interfcapuli dolor,Cu-. -. batus fupinus. s HEPATITIS. "nliampsatio (231) Jecimris. i Febr. Amphemerina (20), Tuffis Ap (155) Sicca, Althma (161); Singnltus. (153), Hypochon- drii dextri tenfio calens. ote T 37 - NEPHIRITI E flammatio (231) Renis. Pu - Febr. Syn dE (13) irregularis , d t ooo Naulea(182), Sinigultus (153); E Iu ce PAMERME 18. urina varietas, - Ti epe ER Obtipas (166), Lumbago LE cs 62) urens, Femoris .ftupor b: HysTERITIS SES (231) Uteri.., E Fen Delirium. (65), Spasmus (121), Sardiafis (125), Dolor T T PERSIQUE calens. au MU. * ; GENERA MORBORUM, 46i IV, DOLOROSI. ' I. INTRINSECI. 40. CEPHALALGIA. Capitis totius aut porioris dolor gravativus. . 41. HEMICRANIA. Capitis lateralis dolor tenfivus. 42, GRAVEDO. Frortis dolor prefforius.—— ; p OPHTHALMIA. Ocz£ dolor, Eus E 44. OTHALGIA. 4ris dolor. : 45. ODONTALGIA, Desris dolor mixilatt. - 46. ANGINA. Faucis dolor cum Suffocatione(1 £8). 4T. SODA, Oefà opbagi dolor rancido- deurens. R ucti- bus | 181 calidis. d 48- CARDIALGIA. Cardi« dolor fcrobiculi fub- ; tyncopalis (94. 9. GASTRICA. Ventriculi dolor Epigattrii, i . COLICA. Inteflini dolor umbilicalis cum tormi- nibus. (123), . HEPATICA. Jecimris dolor hypochondrii dextri, . 82. SRLEMICA: Licnis dolor y pochogdrik 4 fini- a cnven- | ftri Sufpiria. ($9). C amoptyt Ri o HTSTERALGIA. Urri dolor, —— i NEPHRITICA. Renis dolor. — : ;57. DYSURIA, Pec« dolo, |. — pea $8. PUDENDAGRA, Gezitalis dolor. - v P dd $9. PROCTICA 4mi dolor, ^. ; I. EXTRINSECL - | 60, ARTHRITIS, Geniculorum.: delor periodicus; 4 Synevia corrupta, — ; "i. /61.OSTOCOPUS rice dolor merus em P.I GENERA MORBORUM. 46; V. MENTALES, . 1. IDEALES, 6j. DELIRIUM, Infania acuta, tranfitoria, fym- ptomatica cum febre, 66. PARAPHROSYNE. Infania acuta, periodi- ca, fine febre; — 61. AMENTIA. SERE chronica, univerfalis , i in- - 68: MANIA, Infos EIC. univerfalis, furi- bunda, 69- DAEMONIA, Iníania chronica , partialis, fu- ; —.—. ribunda , mcticulofa, de Da- — "monibus: 7o. VESANIA. Infania chronica, partialis, tran- quilla. 7 MEL ANCHOLIA. In(íania chronica , hl x lis,meefta,meditabunda II. IMAGINARII, Ee SYRINGMOS, Perceptio 5o» tinnitantis fal&, FE VERTIGO Pea . Perceptio fi obje&ti falfi, ER ELID I e ou falfiinfo-- - 26. HYPOCHONDRIASIS, "Ionginai fati de- tbahse levi mas lo, Borborygmi - (96) Ructus 81) acidi, Pal-.- ! .- pitationes(132), PE im cs rzcordia tre- mula, Períuafio. 7.50MNAMBULISMUS. Imaginatio orjapris fortior , qua IDno- . tus voluntarii ex- i. citantur. Lir. PA- — Hs PATHETIGI; : - Es CITTA: Defiderium oz Efculenti. à Meiciadi. BULIMIA. Detfderium Ci inexplebile. - $5 POLYDIPSIA. Defiderium 2oja* continuum, : . 8r. SATYRIASIS, Dcefiderium Veneris enorme; : 81. EROTOMANIA, De(iderium Atantium pu- dicum... '$3, NOSTALGIA. Defiderium Parr Affiniumve, S4. TARANTISMUS, Defiderium. Cheree (fepe A a mor[ura. In[ctt ). 8g. RABIES. Deüderiui Mordendi lacerandique | " jnnocuos (/ze a mer [ura Mapcti). DIESE, HYDROPHOBIA. Averlatio Porslentórim cum ques Rigore (141) & Sardiafi (e tj)s Cfaprius pracedenti to as PAY). v» Cacosimi. Averfatio io diei pan horrore. "GENERA MORBORUM. 46; Ni QVIETALES. | SE-XDEFECTIVI- bes Le Debi!itas conftans muículo- - . rum ponderofa , quce 3151y 43867. 4n dgeens. r2 Les LANGVOR, Debilitss fucceffiva virium vi- 2 vU. t^ talium, non reparanda. quie- 3 s QAutinte &-cibatione, ede ASTHENIA; Debilites fucceffiva virium: 'o- —— mnium. $3 LIPOTHYMIA, Dcíeétio motus fenfüsque . Pa fubita; fuperflite Pulfu . Mentequc. 94. SY NCODPE, Lapfus virium vitalium fubita- neus ; abolitis Pulfu, Refpi- | ratione, Seníu, Calore, . 95. ASPHIXIA, Lapfus virium, animalium vita- liumque perfiítens, ; II. SOPOROSI, j NT!IA, Sopor vigiliis protradtior, vis , Febrilis, Delirío Ho obliviofo, 5. CATAPHOR A. Sopor contítans allocutione : evigilans, ^. 109.. CARUS. Sopor conftans cum infenfibilitate, Refpirationeque tacita. 101. APOPLEXIA. Sopor cenitans cum infen(ü- en bilitate, Refpirationeque fter- torofa (156). 162. PARAPLEGIA, Bopor conftans partium fub orace. : "b HEMIPLEGIA. Sopor conítans lateris al- terius, uu Ter. VI. Gg 104. PA- 466 | GENERA MORBORUM. .., 104. PARALYSIS. Sopor conftans partis alicujus. IR STUPOR, Sopor tranfitorius partis alicujus ' cum fenfu formicationis: . | , III. PRIVATIVI. dem en MOROSIS. Imaginationis defectus, . OBLIVIO. Memorie defcétus, . AMBLYOPIA. PFifus obícuritas fine vitio. fenfibili, - 4109. CATARACTA. Vifus privatio cum vitio obfervabili. IIO, AMAUROSIS. F'ifus privatio fine vitio fen- | bili, pupilla dilatata, DI SCOTOMIA. Fifus Lipothymia (93) n mo- mentanea, pe COPHOSIS, Auditus defe&us. uN ANOSMIA. Ofjfacfus dcfectus, | 114. AGEUSTIA. Gwfws. defectus, —. | Hs APHONIA. Lequele | D * re ANOREXIA. Faw;s defectus... —— | ADIPSIA. .Siris Dess Tm n& ANJESTHESIA. Tatfu; fenfationis defe&tus, | ; i 9. ATECNIA. Zjbidmni: defe&us. — E 120. ATONIA, £ibrarum Mufcularium capu : nis defePtgs. d GENERA MORBORUM. 46 vit MOTORIL zw SPASTICI, 12t, SPASMUS. drtus. diílentio- violenta, fub: ita- : nca, fugax. - ^ 122, PRÍA PISMUS. behis fpaflica: intulerit ia, D$ BORBORYGMUS. luteffintrum contra&io Oans. | 124. "TRISMOS. Mandibularum. claututa aca 325. SARDIASIS, oris retra&tio rifüm fentienss * fu ugax 1 26, HYSTERIA. 3M aot Zorn preffio fub pecto: n V ferum Eu E. (65), Suf- udi focatione (158); Anxictate i (89), Pal pegas, (132), ver» ticis preffione, Bs TET ANUS. Corporii rigiditas cum fenfibilitate. 128, CATOCHUS, Corporis rigiditas cum infen-- fibilitate; 129. CAT ALEPSIS. Corporié totius recepta for- 2: TMETURT. c aronftans s. u ACTAE ÓRIL PERS TREMOR. Partium agitatio continüa, chro-- nica, absque frigoris (fenfu, 2132. PALPITATIO. Cordis V ilcerisve motus füb. | fultorius. 133. ORGASMUS, irreriarum fubfultus. — 134. SUBSULTUS, Te»sdisum fubfultofia elevatio. 15y. CARPOLOGIA, Digitorum tremula contra- Gio infcia; per STRIDOR. AMandscatio lonora, vacua. 137. HIPPOS, Palpebrarum ni&itatio frequentiffima, E met PSELLISM US. Loguels titubatio in quibus m wn Tr dam literis, E uibies VELA G ga oi139. CHO. ficxilis re (46$ ^ GENERA MORBORUM. 139. CHOREA. Laerü agitatio tremula, conti- nua, inordinata, — | 140, BÉRIBERI, Partium tremor (131), Genuum contracura (299), Stupor (105), Raucedo (146). 141, RIGOR. artium .vibratio periodica, cum | frigoris intercutancei fenfa. du 142, CONVULSIO, Partium agitatio. violenta, — periodica,cumfenfibilitate. — 143. EPILEPSIA. Corporis agitatio periodica, chro- nica, cum iníemfibilitate. H4 HIER QE: Corporis agitatio continua , indolens vCon HE MA E. NET ^ fonfbiliratc. : 145. , RAPHAN IA. Articuorum contraGtio iattics, M | cum Agitationc convulfiva, e ES 4 wn Au ds Hen perio- GENERA MORBORUM. 469 : ; VIII. SUPPRESSORII. | I. SUFFOCATORI, | 146. RAUCEDO, Vocis fibilans elocutio ab are- : fcentia pneumatica, 147. VOCIFERATIO. Foris dolorofa. exaltata- - queexclamatio. ——— ! 4d Corpus. indurandum. ^ ias. 1 RISUS. c afiirar profunda, SER AEOHRS cum m | Sardiafi €12,59 OUI —— 04d Jansuinem e Corde ex- pellendum., - 349. .FLETUS. Ifyifirio interfecta, fingultuofa, | - cità, fufpiriofa, cum moetti- tia, gemit, lacrymis (172). 4d [anguinem intra. Pul- ; pones inglutiendum, 1jo. SUSPIRIUM. Infpiratio profunda, agitato- : j'bs ria, lenta. (d fanguinem e Pulmonibus E 52 PANDICULATIO: Inpiratio Pretandi: pref- : : : foria cum extenfione x Urt Puig RATE. corporis artuumque ; - * Our E Ad [anguinem per Va[orum anaflomo[es propellendum. | 35 SINGULTUS Ip[piratio celeris, convulfva, - : momeritanea, iterata, fo- nora, ' ? Ad Cardiam evacuandam. — MA. STERNUTATIO: Exfpiratio Áonora , con- T .. vulfiva, celeris, infpi-- NURSE so. 75 - rationilentz fuccedens. Wn ££ MET —— 4 sin Fins MORBORUM. i Ad. [num Frentit evactan- ; Am "TUSsIS, Exfriratia fonora 'convuliva, peuo« dica. . Ad Trachiam cuacmandapy, a6. ST ERTOR, Refpiratio fonora, rauca narium -- 'agitatione.* ] d: nucum Faucign fubigen- PS 77: ANHELATIO. p sition: pro- unda, lxvis, fugax. 4d fanguinem per. Pulponet — 4ccelerandum, : ug . SUrFOCATIO. xe cb anguftatione fau« . cium continua, iUt fe- bres * | anc : .16o. DYSPNOEA, Refpiratto aora ( p la-- E *. boriofa; fine feníu b c : facionis socium. qd. E ae ASTHMA. SMefiratie Lem 5 ves xw " ^riofa , difficilis, chronica, ees A Bronchiig oppilatis. — T E ORTHOPNOEA. Refpiratio fafpitiofa («$0)..— - — fuffocstoria (158), acu- 3 EM "X4; fübitanea, : " a mui A fan. uinis er Pulmones : ^ E $ dou - diff. zh tranftu..— ^ti idi : .EPHIA TES. Refpirarin profunda, fuffocans | RE cake indor- — GENERA. MORBORUM. . s o cum Somnio laboriofo, - «tb Iuteflinorum | inflatione emente., ; II. CONSTRICTORIIL. 164. AGLUTITIO. Deglutitio impeditá; pEATI E FLATULENTIA. Ruilus (181). Crepitus- ; : — que (194) impeditus: EU m cash 0o CUM abdominis. intu. ; 2 : mefcentia, — . i xh OBSTIPATIO. Fecum exoneratio impedita, : 167. ISCHURIA: ius impeditus. - C. 168. DYSMENORRHOEA. AMenfirua fuppreffa: - Y dolorifica, "^ 169. DYSLOCHIA. Lochiorum. füppreffio, ges AGLACTATIO, zai; defectus. TEE ERILITAS. Genitura. fupteffio. * à e J GENERA MÓRBORUM,' - e EVACUATORII : L CAPITIS: ^^ 171. OTORRHOÓEA. Auris purulentus fluxus, 177. EPIPHORA. Qc lacrymalis fluxus conti- . nuus 173. HJEMORRHAGIA, Naris fangvineus flu- xus. ; 174. CORYZA, Naris muco(us fluxus, copiofas, et . conunuu$, - 17j. STOMACACE. Oris. fanguinca e gingivis cruentatio. 176. PTYALISMUS, Oris fahvalis e glandulis | copiofifümus eflluxus. DIE THORACIS.. 177. SCREATUS Fazci; muci fonora evacuatio. oA EXPEC l'ORATIO. Puiponsis feroía € 'T'ra- chea evacuatio, 179. HJEMOPTYSIS. Pulmonis | E s - Tuffi evicuatio. 189. 'YOMICA. Pu ez : provila evacuatio. : III- ABDOMINIS. . 181. RUCTUS. Rgetlio Flatuum freqvens, —— 182 INAUSEA. Rgetliones Cibi Flatuumque cona» —— —. tus inanis. : E 135. VOMITUS. Reje&io ingeftorum convulfiva. 134 HAEMATEMESIS. Vomitus. 083) fuge : nis, s: Ys 135. ILIACA, Vomitu:, (183) cum Obftipatione dS . (166) fixa & Colica ($0). -- 186 CHOLERA. Fomitus (183) cum Diarrhoea : (187)g Colica (fo). — 7387. 'IDIARRHOEA. Deéje&tio faecum cae : rum frequeng, ——— i - Hg LIENTI ERIA. Diarrboca Aum Cibi i immu- - UNE Bits T EL E GENERA MORBORUM. 47$ 189. COELIACA, Diarrboea (187) Chymi. 19v, CHOLERLICA. Diarrboea (187) rubclla, abs- — que Colica. .. I9I. DXSENESAIA. Diarrbota,. (187) cruenta, cum Colica (yo), Te- - neímo (193). - ; 192. - HUEMORRHOIS, Deje&tio Sanguinis cum Proctica ($9), abs- A ..que Colica. | 193. TENESMUS. Dejc&io Muci frequens, par- ca, cum defiderio. , 194. CREPITUS. Deje&tio Flataum copiofa, cre- a 2 DN. XV. GENIT ALIUM, 194. ENURESIS. Urize ítillicidium involuhta» : riüm, indolens, 196. STRANGURIA. Urime. parca, guttata, frequens, dolorofa mi- FO : &uritio. 197- DIABETES. Urine copiofiffimae pur E : iuro. : 201, LEUCORRHOE A. dier c Reni Maliebri CO eB C | 202. MENORRHAGIA, ee era copiofa, in- — rdinata EL. 203- PARTURITIO, Foetus maturi enixus labo- — riofifünus, 204. ABORTUS, eru; pramatura cjectio. a0. MOLA. Maff carnez , intus cyfticofiey ex utero ejéctio. . «. . V. CORPORIS EXTERNI. 206. GALACTICA. Latlis effluxus. 207. SUDOR.. Seri per poros copiofa, frequens 2» fudatio. z G [4 $ A i : 444 . GENERA MORBORUM, ' X. DEFORMFS. 5 c9 I. EMACIANTES. 208. PHTHISIS. Marcor cum Hecrica [o6 Tuff (155), Dyfpnoea (160), Ex- pe&oratione (178) purulenta, — €opiofa, 205. TABES, Mie cum Hed&ica (14) absqué ectoratione. 210, ATROPHIA, arcor cum Atonia (120) 4bs- - que Expetleratione &* Hetlica. - in MARASMUS. Tocwiend cum Aridura (226) abrque tonia, Expetloratio- "e Heilica. — 2t. - RACHITIS. 'Marcor carnium tumentibus ar- X. tuum Geniculis Capiteque ; offibusque Sepe flexilibus. ^ JL TUMIDOSI. aj. POLYSARCIA. cupi bingutdinefi. in-* 414. 'LEUCOPHLEGMATIA, Cereris emphyfe- - mmatofa (228) in- tumefcentia, 21f. ANASARCA. Corporis oedematofa (229) in* , tumcícentia. | 416. EY DRO MREHABUR. C ocdeindcof : | - (229)intumeícen- otia, biantibus fu* turis cranii. zi7. ASCITES, Midimini? cedematofa Q9. intus € i * mefcentia, M 8. -HYPOSARCA. "Abdominit nodofi intume- ^ fcentia. : 219. TYMPANITES. "dhdominis flatulenta ( 164) Tees intuméfcentia,. conitans, AE ^fonor». - L- GRAVI IDITAS,. Aidmiinis a foc inie: | meon : centia nimia. | B /GENERA MORBORUM. 4m IIl. DECOLORES. | 22I, SACHEMES, Paler corporis cedematofus, - |o (229),cum debilitate , moe- rore. 222. CHLOROSIS, Viridi-cinereus color faciei feminez cum Citta (78) | eji SCORBUTUS. Qpacitas faciei cum Anore- | Xia (116),Laffitudine (21) lE 4 | maturina,Stomacacc(t7 5), | Labario (309). 2a. | ICTERUS. Flavedo corporis cum urina luteo- — -. tintoria , faecibus albidis. (05- ffipatio Bilis p a2j. PLETHORA. Rubedo corporis a diftentis va- erg ER cum HINC DGCS a (160). XL HYDROPIS nomine céder Puer TT (1 17), pofarcá (218) Hydrocephbalns (316) Ocdema dp T ympanites (219). 476 — GENERA MORBORUM,. XL VITIA. * HUMORALIA. 226. ARIDURA.Pars exíucca, emarcida, exant- latis humoribus, indolens. -. 217. DIGITIUM, rriculi e x iccatio friabilis oc- culta. Digiti marcor Dolore . periodico intenfiflimo. Yu 2:8. .EMPHYSEMA. Flatus intra tunicam cel- i *. Julofam Partis. "Tumor elafticus, conco- lor fubdiaphanus, indo- - lens. ànp. OEDEMA. Iympha ftagnans intrà tunicam | cellulofam Partis, . "Tumor digito premente fovco- - lam admittens, concolor ve- : E fpertinus,- indolens,' Partis, — Ec a SUGILLATIO, Cruor effufus in. Uunicam. E eco Rd cellulofam, — 2 "Tumor obfoletus , latus luridus, * 1, IN FLAMMATIO, sazgvisobftructus in vatis. : "Tumor tenfüus, calidus, ru- e e ber, pulfans, dolens, — E 23r ABSCESSUS, Inflammstio fuppurata, jn Pus r x - colle&a, | Tumor mollis, qualis, pru- — riens. . : E GANGRIENA Inflammatio f, Suppuratio: 3 fuffocata, mortua ierpens : | : : in tunica cellulofa. —— WE T^G CU livens, molliuícula; IA tris cum veficulis fub cpidermide ,ferpente Vio — . tio, margine fubinflam- — 2 Es n DCUM GENERA MORBORUM. 47 234. SPHACELUS. Gangrena. (233) omnium fo- - : | lidorum- partis. — ^ | Mortificatio: putrida ad offa Gb. : penetrans, indolens, prope- rans. | AL. DIALYTICA. (Solutiones Continui). 235. FRACTURA, Off; toloutio citra fubftanriz - diffoluionem, — - aj. LUXATURA, Genieuli iolütio citra fubftan- tiz disfolutionem. re RUPTURA. Tendinis folutio citra. fubftantia: - diffolutionem. - | 8. CONTUSURA, Fibrarum (olutio citra fub- ftantiz diffolutionem. 239. PROFUSIO, Sangvisis cfluxus copiofus e "fubitantiz diffolutione. - s 245, VULNUS. Subftantiz diffolutio partis mol- | lis, hians, cruenta. ED AMPUTATURA. Vuinus Zezruncatione partis. totalis factum, ,ACERATURA, culis c rvtcda. v nire : i: p "UNCTURA., /olnus us Tendini, pau a- 244. MORSURA. Visi sem armis anima- : lium zexematis, —— z 24$. COMBUSTURA. Vulnus igze fitisis, in- pes | du&a Líchara (289).- - 246. EXCORIATURA. Cutis rémota a Carntbus - DUC. MAS, 44T- INTERTRIGO, dre cdi erofio madens do- ensque, RHAGAS Fifura Cutis. i ob TOT RENDEE Il], EXULCERATIONES. (Suppurationes aperte), 249. ULCUS. Vulnus .Suppuratum partis carnofae. 259. gii Uicus faperficiale ferpens, 1 ma- sm | mans Perenne, | 2f. 478 gSPR MINES in NOMA. t Ulaig. NEUE m s htsqué depá* — Ícens, cicatricem inducens, - : LE "CARCINOMA, Ulcus Scirrbi (285 3) fuppurati; fis humidis radicatum , pes -riodice dolens. 253. OZ/ENA, Ulcus intra antrum ZZghmori, —. — Uls. ocultum e Naribusfoetens, — Hp FISTULA, Ulcus cortice eallofo-vaginatum, -.-- Uk. finuofo penetrans , intus cor« tice obte&tum, ore angulítatumn; - 357. CARIES. Ulcus ofi feparato perioitio. - - Ul. connivens, cum raris punctios . . mibus indolens , (anie paffim nigràá fc prodens. is ARTHROCACE, Ulcus 2MeZulle cum offis Carie (2£95.:. ER : - malignuim tumens, — lore oftocopo (61). SOCYTA, AÀ Iculum Venenatufn. intra . cod SUR UOS "peftem receptum. ' Partis ftigma dolore furiofo. — A58. PARON YCHIA, Serum corruptum füb ze» dinibus petioftioque.— 5 ase. code — «. Aurtis rubor dolentiffimus, xt — o$ deftruens, . afp PERNIO., Partis uftio Ge/z fa&a, ! d - — Pars albo-czruleícens, tempetta-- M cc . tibus recrudeícens , PE exul- : . cerans, ao. . PRESSURA. Digiti inflaaamatio (23 1) a fri- .. ,&ere,in cafum ungvis tendens, TY E - Digiti circum ungves in ; es ox Rd fuppurationem. vergens. ze j tcr URA. Ungvis curvatura lateralis cutem. 2 ME et fecans, —— ooo dinflammar, digiti cum ulceratione ^ E UIT ME Mngrit a IV. . Ukas.putridum, ferpens, va- av. A * cw AMultiplicativa. | F- An LEPRA. Pufiule (274) Efchara (280) ficca co» - ; - lorata, cum AoZ/s immerfis mobi- libus indolentibus fufcis Rhagadi- - - busque (248). : 26 2.1 TIN EA. Pufals (274) Capilliti iccze ; efchara. — — (28o)albo-flavefcente , Pi/sgue ab Pn co ue 4 | breviatis ercétis bulbofo- radicatis, 1 nét: | ACHOR. Pufinie (274) exulcerantes, manan- ! tes communi pinguedinofo. . s 26r. P PSORA. Puflule. (274), ichorofz , efcharo- T .- tica (280), noctu imprimis pru« riginofa (54). | "266. LIPPITUDO. - Pufiule (274) excoriantes Pal;s» $35 brarum margines. 267. SERPIGO. Pufiule (274) ficca , obfoletse, - Íerpentes, fübfarinaceo- deíqua- mantes. « Pufiule (2774) ere iat (280), - — rum rubrae, difg ría chronica. E uc 270. BACCHIA. Fari ein faciei cum nedis ma- - To Teulsque col e gh xL Simplex, | s am. BUBO. Glandula conglomerata. intbumuitte; in in ; fuppurationem tendens, 272. ANTHRAX. Glandula fubcutanea inflammata, . | : E fuppurationem malignam Et vergens, - 9 0 Twmer rotundus, eryfipelace- i565 0 s ( 10)" immnerfus,- dolen- -tiffimus, fuppurandus. apice - isi puflula purifera. - : (10). : ofa is chronicis, C HES 213. E * Y T 480 GEN ERA MORBORUM. 27) PHLY CTJENA. Veficula (erii; fidet WE x lucida, bafi inflammata, - 3 ; rupta dolens, *- ke 274. PUSTULA. Veficula. purulenta, türgens, " dehiícens pure. e 277. PAPULA. Tuberculum far&tum, roloritaMls " igflammatum, vix fappuvifs Ax dum. ; 276. HORDEOLUM, Turberculum cyfticofum, - ug ovatum, in limbo pal- ebrarum , fuppurans . zpius ápice. r 277. VERRUCA. Papilla- nervca intümefcens, in- — durata, Pap4/a durior, (cabra, ? ficca, indolens, 1 .278. CLAVUS. Verruta (277.) calfa, in Ten- - | M vicia ba(i fenfibi- E fiu ' xd eis m mol-- 3 ab "burhoribus - exc enatis gehe de-- 1 cidua. dE : X. TUMORES protuberantes.. 1 Lu /ANEURISMA. rteriz dilatatio. x —o 2-4 PUmOt mollis, pulfans,cen-. — - - €olor, rotundatus. | 282. VARIX. D nee : Tumor mollis, quisfcens; conco- | lor, rotundatus, . E, z y: SCIRRHUS. Glandula indurata, : : . ANodus durus afper, conco- - pou x lor , indolens,. rotundatus, Sues preffüone infenflis, — E 34S TRUMA Ginduz infar&ta,. nbus s Ld NNodus indolens, folidiufculus, p res - Es m ubuníe fcntiens. am 2 : dos | "m ATHEROMA, TPüinaó tunicatus, fotunda« - M d --.. . tus, mobilis, molliufcu- : m lus, indolens, ioriuc CAN ; MM CABE 13 a6. ANCHYLOSIS. Tumor Geniénlorum , di ^ menti capiulzsque $u^60709 ^ c 9fione expreffa ur "3$ 09 ss Pumór ad gehiculà, mol« lis, pulpotus, concolor, - E GANGLION. "Fuss Téndinibas innatus, ga —— .vatus, mobilis , pulpofus, "^ A indolens. : m NATTA, Pino: tunicatus mufculis irra: * |. dicatus, eminens, pulpofus, | — —.indolens. E SPINOLA. "Tumor fupra Verfebres lumboynm moliis, exiguus, Vertebra- rum proceíh: ibus detuiceme- bus. 250. EXOSTOSIS. olt durus ex dfe p . apa. PROLAPSUS. "Pius dun. aded e e longato-propendens. Ad proprium locum. ^ — -- à 293. CONDYLOM A. Tunita interioré claxata gibbà. - - 294: SAR COMA. Caro zuda enata e Vivo vulnere, aps r ERY GIUM, Garicula excteíceris e. cantho : oculi, fuperficiem. ejus ob- tegens, 296. ECTROPIUM. Paipebra inferior refüpinato- inverfa: 891. PHIMOSIS.. Prapsti intumef(centia: inflam- : - masaj glandem denudans in- : f i edi . carceransve. m hai f. 48i UNE Disce RI MIMILA A eno vir. DEFORMATIONES.- ES 299. CONTRAG TURA. Geniculorum PERI I si .- 300. GIBBER. 7Zeracis dilaratio prominens. — — 301, LORDOSIS. Offum incurvatio. Ec AE DISTORTIO. wd ad latus non naturale — 5 Hexios : 363. TORTURA. Óri; ad latus flexio. - (3294 STRABISMUS. Oculi diftorti & inzqualiter - pAOpL. — 865. LAGOPHTHALMIA. Oculi (apio vifio pal- | RUNE z pebra fuperiore ab- REV | hrenta, — — o6. NYCTALOPIA. Oculi vifus nocturnus. 307. PR ESBY TIA. Oculi vifus remotus, € .MYOPIA. € Oculi vifus. approximatus, | n: AE T : TORY. alveolis. dw lat t mat ione. M -312, ATR ET A. Mearus corporis imperforátns. MES. Il: PLICA, gpiluram egntortupheste indiffolu- a En AUS ou Rid cet en 814. j BIRSUTIES. Pili gosicfioriu longioresqie. | Km 2315. ALOPECIA, Piorum defluvium, n6: TRICHIASIS. Ciliorum ditior: ! -..- VH. MACULA, 2S am. CICATRIX. Callas repiens: ulcerationies con ; Aoi1datas. | 318. NAEVUS. "Macuja quacunque congenita.. - 319, MORPHJEA, :Macula alfa; depreffa, latz.— 320. VIBEX. Lines fangvinicolores fub. cuticula, — - 3218 RU. -Maculz rabre , pulicares ,. gl4 ho b steotu beg poblientess cvanefcen- - GENERA MORBORUM. 483 322. MELASMA, Macula cerulefcezs in parte tecta, 323, HEPATIZON. Macula grifea, (ubafpera, pruriens. 324. LENTIGO. Maculz zrifez, confluentes, in- : fenfiies. 32f, EPHILES. Color fzfcas partis infolatze. 3 | T HE- Hau mibi tot mortes Homini, quot membra, malisqme -- Vot fumus iwfedcli , Mors ut Medicina putetur. - d — GENERA MORBORUM, —— THEORIA, om ; 1. CORPUS vivum conítat Medullar? cerebrofo, & Corticali folido fluidoque. | : a. VITA fentiens movensque refidet in Medul- lari primordiali, continuato, multipiicativo, | 3. MEDULIARE arcte cuftoditum, nervis ex* - panfis tentaculatum, fabricat fuum corticale fo» lidum e fluidis vegetabilium & fluida hec vie - ciffim per folida praeparat. —— 4. Medullare hoc zutritar tenuiffimo Spiritufo li- 'quido corticali, fed ffagrat Ele&trico pulmoni- bus hauíto, 3 5. Medullare fentiens fe pandir ad gratum falusa- . fe, & movens fere trahit ad imgrarusm noxium, 6. Fluidum corticale, e quo folida, folvitur de- ftruiturque Aci is aut Pwrridis, utrisque multi- — plicativis, Sic vitiatur Sanguis pütrido, Serum — AMETE. M T 57, His dum refiftit fentiens movens, oriuntur FEBRES; Cririce ab acefcente, Pblog/fiiee a pu». treícente, at Examtbematies a vivo? peregrino, — multiplicabili. E 8. FLUIDORUM nociva ingrata eliminare ftu-.— det vita per vias naturales & artificiales, &p — quo hzc periculofiora, co citius per datam - — fic portam fimul ejicit quavis impura; fcd duas. — portas fimul apertas non facile admittit, ne - exhauriarur, (4). ..$, Quidquid adverfum fentit, precipue curas vel minora majoribus adfociat (/2); ut tota fe his. I7. 0BpOBRL, ROM : ., -—3e6, CORTICALE fíolidum deteritur vitiaturque— . ^7. quotidie, adeoque quotidie reparandum; repa- - |... ^Xatur autcm Diete, eaque multiplici: ab appro* — / Dolor bres duz fimul & femel poffunt viz flare. J BENERA MORBORUM. 4$. priata bene, ab erronea perverfe, unde defe- us; Merbi didi. E Cw 1I. MOR BE «tolluntur contraria cauffa (925 hanc ut citius natura obtineat, T'oxica miíceantur ingerendis, Medicamenta dicta, M 32. CONTRARIA hzc ex Sedis in Fluida .Solidaque & ex OZ4i; in Medullare a entibus dignofcenda funt e contrariis itaque faporibüs | & odoribus primaria medicamenta eruenda; in : his itaque Clavis Materie Medicz. | de 25 E b T * "e ^ * * — : s / & , His - | QVA- * *) Morbi morbis curantu tur. — eI db a s Ls 4 S MEDICAMENTORO E "ei 9APIDA.- | 7 —Agunt in Corticale Vitale: i in Finidis. in Solidis. e -.AQVOSA Mundificantia, Humeétantia.. — Y e Abforbentia, Exficcania SICCA. — tT. (nACIDA.: Refrigerantia, Attenuantia. ^ mE co Balamica, | Tonica AMARA, xe | EB DULCIA. Edulcorantía, Impingvantia. - Incidentia, ^ Corrodentia ACRIA. — 3. 4. VISCOSA Invifcantis, Lubricantia. .. Penetrantia, Abftergentia SALSA. 4. x PINGVIA Obtuhdentia, Em-llientia. Infpiffantia , vides uiae STIPTICA. 5. MH. OLIDA. E. ro Agunt in Medullare ro e Tu e disscerr AROMATICA;,. Sepiust | VIROS : Hcant. ORGASTICA , Ex acus. .— jediium Zcwmst SPIRITUOSA, | - im 2 Lisidincur Provocaat AMBROSIACA , s Sufrn d; *