ET — ^. MISMDITA
pi- 3 od ^O DE
| USU
MENYANTHIDIS TRIFOLIATA,
ome

| QUAM. à
FENIA EXP. FACULT. MED. UPSAL.
PRZESIDE

CAROL. PET.
THUNBERG,

- Equirs AvnaT. Rrc. Onp. p& VaAsA,

Mzpic. ncs: Pnorsss. Mzp. gr BoraN. Rec. &r Oan. Acap. Casan, Nar,
Conros. RrG. ScieNT, LoNpiN. Horw. Socrer, Sciewr, Ursar, Ponta»,
Parn. Hot M, Benor, Nar. Scsur, Panis; gr HarwrENs. Hisr. Nar,
Luwp. HaRLEM. AMSTELD. ZELAND. NipnosreNs, T rciNENS, Isuens,

"HarsNs. Nar. Scar. Lriuw. LoNpiN, Puivs. GóTTINGENS, Mzpic. :
EpiMBURG, ET. NAT, SroDi0s. Iob. Meusno; Nec NON AcaB, — —

ScisNT. Panis. MoNSPELIENS. AGRICULT. Paris, Mapic, LORDrM,
FLonENTIN. ET BATAYIN, Iun, On. ConnEsPoND.

P. P.

CAROLUS S0H. KSELLMAN,

STIP. REG. WERMELANDUS.
IN AUDIT. BOTAN. D. 24 MAIJ x79y.
; H,.A. M. S.
- Lrr&RIS Jom. Fm, EpwAN, RgG. ACAD, TYPOGR.
Tu "- Ws :

^^ GARDEN LIB;

m

ie -

xe :
i

LANDS-FISCALEN

: ADEL ocu HÓGACKTAD : :
DAN. HOLWIBERG,

SECOAWALADLAIRU-'. — |

OREAR.HOLEOBERG,
us cwRODD PROÓBERG.

t : ck E MERRONARE ame M
M; en annan vid den fórnámes fótter nedlágga f-
. 9a offer, for den blick af nedlátem ynneft, * af. bvil-
ken ban funus fig fwickrad; Jag ttlfredsl/üller. vmitt
bjerta, dà jag tilláenar EDER desfa Blad, ocb of-
fenteligen. fórklarar, at 3 àóren -mine fire WÁl.-

T

MENYANTHIDIS TRIFOLIATZ£,

d

No &quius eft et fapientie regulis. convenientius,
quam ut indigenis gens quzlibet- potisfimum utatur
felicioris vite adjumentis, neque àpud exteros majori
fumtu et labore querat, quse minori pretio et faciliori
negotio domi posfint comparari, —Quoridie magna im-
penfa sb exoticis terris res innumera- petuntur, quas
pares, fi non praítantiores nobis' ipfa praber patria,
-Hanc viam Medicorum non pauci ingresfi, medicamen-
ra exotica, omisfis in praxi indigenis, nimis fedulo adhi-
buerunt; quo factum eft, ut optima queque horum o-
blivioni fint tradita, quafi-nihil utile, nihil preclarum -
noftro in climate produci posfet... Exempli loco adferri
poterit Herba apud nos vulgatisfima, ad paludes fre-
quens Mezmyastbes Trifoliata, vel ut Pharmacopolis audit,
Trifolium Aguaticum l, Fibrinum, qua virtutibus in medi-
cina et oeconomia eximiis, haud paucas exoticss antecel-
lit. De hac igitur herba efficaci et, fi recte adhibetur,
. . utülisfima, fpeciminis Academici loco; "nonnullas addu-
— . «eere lubet obfervationes.

Adumbratio Botanica.

In Menyanthide defcribenda prolixitstem eo magis
are licebit, quo notior hsc eft etiam rudioribus, et

o majori a Botanicis eximiis diligentia dudum eft de.
cr d Ex dí x fcri-

WC

4 €*, s

fcripti. — Vocarur Menyantbes Tvifoliata. — LiNN. fp. p. - —
408 mat. med. p. 66. Syít. Veget. per GMELIN p. 329. z
Ceterisque ejus operibus; 7rifo/ium paludofusp Lom.
Hift, 496. Trifolium palufhre Brackw. Herb. t. 474. Do-
nroN, Pempt. 570. ZfTrifolium Pibeinum 'YwrawpDz jcon. -
157. Svetice dicitur Zattu-vdpliug , Fattukiüfver ,| Munt-
kál; Getkól, Blácken etc. ^ Adcuratiorem ejus defcri-.
tionem invenimus in Hift, Nar. et Pharm. Prof. Cel.
b. P. G. Bzaar Mat, Med. p. 9o feqq. Nos igitur non
nifi paucisfimas adponemus notas, c.
| Habirat in Europae paludibus pasfim. Herba peren-
nis. Menfibus Maj & Junii floret. |. Corolla hirfuta,
NNectaria 5 ad bafin germinis. Stigma 2 loabum. — Capf.
1 locularis. Foliis ternatis, corolla aciniis margine inre-
ris, fuperne barbatis, a reliquis fpeciebus dignofcitur, cfr,
lor. Dan. t, 541. Flor. Svec. p. 6r. :
| pe—— uu
. " ^ Qual ita. * : I vt mob aes dE xx
- Succüs herba expresfus, velinfufum squofum foli- -
erum, que amarisfima funt, vitrioli martis fubira nigre-
fcentia, adftringentem produnt qualitatem, Ob amaritiem
fuam eximiam, nullo heterogeneo fapore mixtam, medi-
camini huic mérito adjudicamus qualitates, quas vix in
remediis exoticis, etiam laudatisfimis deprehendimus, Hac
herba melius nota et ufu comprobata , facile fumtuofiori-
hus exoricis carere posfemus; e. g. Ligno Quasfie, Cor-
tice Simarubz , Radice Columba, Faba lgnatii, Cor-
tice Caícarille, :

--

$4
Vires. à d aum ee
-- infigni gáudet vi hec herba roborandi ventriculum, ——
. va. —

s c -.- I S 4
varia ejus vitia tollendo, tám topica, quam remotiors,
quz ejus ab labe aries dmcuüt, neque in tenacitate
E humorum. infringenda er im far&ibus referandis reliquis
FER in praxi hodierna ufitatis amaris cedit. ^ Vices bilis
tnirifice fupplet, digeftione debili motuque periftaltico lan-
gvefcente, fibris ventriculi et tubi inreftipalis tonum re-
ituit, 'egef» excitat, putredini in ventriculo refiftit, at-
que acidum, ibidem pluribus ex causfis colle&um, corti-
gi. Vim autem láxanrem et emeticam herbe, a Vit-
1ro aliisque, immerito addiram esfe exiftimamus. ige-
ftionem quidem promovet, non vero furfum nec deorfum
evacuát. Quod fi hic effectus apud, debiliores vel delica-
riores appareat, non immediste fed mediate virtuti herbae
- eft adícribendum. Cui tamen fini obtinendo médicaminá,
qua habeinus aptiora, longe preftat adhibere.

X o : tx E E P -

in Seorbuto, etiam quando in ulcera erumpit, vir
iuam exíerit eximiam Menyanthes..- Przfcribitur hunc
in finem infufum in cerevifia, vel ejus loco aqua, vel de-
co&i forma epotum; atque externe, vel deco&o aquofo ul-
cera lavando, vel folia ejus recentia, five: aqva rmacera-
t3, circumvolvendo. ^ Rulticis in Zsglia adverfus fceda
exanthernata fcorbutica, quibus vérno tempore infeftantur,
fuccus herbae expresfus domefticum prabet remedium.
—Qontra maculas a cancro, fcabie, herpete ét tiné&
relicras decoctum faturatum mirifice infervit.
: ín Hemorrbagiis uteri, a laxitate fibrarum orlandis,
— . tonum reflituendo, atque modo- ftiptico agendo; egregium
praftat ufum. -— - TGTEEI ME
——- 1n Hydrope, imptimis illa in fpecie," quee afwaferea
dicitur, ubi, ob laxitarem P aes ánréflinoriiin, plerur-
2: x 2 que

mew

-que' Dierrhea habet locum, non tuto prefcribi posfunt
remedia ufitata, Cremor Tartari et Scilla; fed potius ama
ra, e quibus noftrüur maxime fe commendat. GIN
in Afribritide "Trifolium aqvaticum .ia cerevifía co-
&um profuisfe perhibetur, et folia aqua decocta loco
adfecto adplicata calida zgrotis fuisíe folatio. — Cum
fero lacis vim herbs falutarem in fe ipfo expertum
BornHAWwiUs narrat. ldem quoque AÁrsroN commemorat,
fed ufum hujusremedii, mormier*o licet mitigantem, plura.
oftmodum sttulisfe incommoda. Quod quidém verum.
uic enim remedio comrmuae eft cum omnibus amaris,
ut erüptionem Arthritidis impediant, quo accidit, ut nütri-
mentum fuperfluum, utpot? vera arthritidis causía, ad vi-
fcera nobiliora, maximo cum egrotantis periculo trans-
misfum, nifui nature humores fuperfluos ad pertes a cor-
de remotiores determinandi, fit impedimento. E
.. Permes (emper apud illos generari folent, quorum
organa digeftionis funt debilitara, bilisque, debitis defti-
tuta qualitatibus, langvet. ^ Amara:heic commendari me-
rentur, quz in tubo inteftinali actionem reftituunr. er
meliora inter anthelmintica annumerari posfunt. . Hec
etiam eít fententia Virum ftatuentis, ferupulo pulveris
trifolii aquatici dimidio aut inregro quotidie jejuno -
ventriculo, cum decoco herbe aut tenui cereviffs,
dato, er hac medendi ratione per dies duodecim aut
quindecim protracta, primis quidem diebus tormina,
et quidem dira, fine vermium excretione fuisfe excitara ;
qui tamen diebus fequentibus copiofe absque tormini-
bus fecesferunt.
. In Febribus Intermittentibus, magno etiam cum fucces-
fu, remedium hoc fuit adhibitum; ubi ramen illa, que -
in ufu amarorum in genere obtinet, cautio eft adhibenda,
ut primz vie omni ab fordirie et ingeftis liberentur. Qua -
Autem ratione hoc remedium, «que ac reliqua ve ms

* C e $$. :

febrim tollint, non facile indagatur. ^ Forfitan repri-
munt fpasmos, partim agendo ja fibras mufculares ven-
uriculi, partim ia nervos fe cum ventriculo communi-
cantes, primo in ipfo ventriculo, dein in tota corporis.
fuperficie. Quo minus in partes a ventriculo remotas vim
fuam exfereret , vel abforptio hic obtineret, repugnare
videtur celerior ille medicaminis effectus, quam ex ab-
forptione exfpeétare licer. Hujus remedii in febri quarta-
na debellanda magnam fe expertum fuisfe efficaciam
VirLisius memorat, Opnzrius, Dansrrr, Bzncius, celebrae
tisfimi Medici noftrates, idem fibi contigisfe teftantur.
Pauperioribus certe, qui corticem Peruvianum magno
etio fibi adquirere non valent, hoc maximopere com-
mendari debet medicamentum, quod in febribus nuper-
rime diétis regularibus, qua tempore aurumnali ple-
rumque grasfantur, omnino eft praítantisfimum. Ad fa-
porem tum trifolii aquatici, tura corricis peruviani invol-
vendum, vimque remedii augendam, ambo hec in mas-
fa pillularum combinari posfünt. — —

In Gafirodynia Jtonica ufus protra&tus Trifolii aqva-
tici vel puri, vel cum fale Amoniaco martíali mixti
mnagnopere eft commendatus, atque cortici peruviano
preferendus. Prale&t. cel. D. Prof. Aczur.

Circa ufum hujus remedii ac reliquorum Amaro-
fum tamen eít obfervandum, quod nec in morbis he-
&ticis, nec in febribus inflammatoriis, nec in remittentibus.
biliofis, ubi adfunt figna gafítrica et inflammatoria, nec in

ftatu gravidiratis tuto adhiberi posit. —
€ € e
Metbodus medendi, f
— . "Ufürpatur hoc remedium aut in forma Thee, velin-
.,fufi co&tione faturatiori praparati. $0 Das

D,

A$

) "e

- Extra8um aquofum vulgo , vel fpirituofum Ph. Dan.
p. 172 efficax eít, et frequentem commodumque pre-
bet ufum. : |

. Esfentia Ph. W. p. 87. in defvetudinem venit et ra-
rius noftro tempore prefcribi ac propinari folet. -

. In forma pillularum etiam dari folet medicamentum
a trifolio noftro paratum à&b uno fcrup. ad dimid. drachm.
quotidie. : :

' . Succus expresfus admodum validus eft , nec nifi in
cafu defperato adhibendus. : E. cumecs
Herbe Lib. IV dant Extra&i aquofi circiter unc. VI.

Timctura fpirituofa intenfius eft amara, ejusque ufus ideo
deberet esfe frequentior. * KEINEN,

In fubftantia optime herba noftra prefcribitur, mo:
do organa digeftionis non adeo fint debilitata, ut fine
majori egrori incommodo hoc fieri nequeat. -

$ 7.
Ufus Oeconomicus. 050 —
Herbam valde licet amaram et quodammodo foti-
dam pecora tamen non repudiant. Tabidis ovibus aliis-
ue pecudibus eximium hauc esíe remedium traditur.
Quin et ab hominibus, annonz presfis caritate; in We-

-

E 5

ftrobothnia, sdmixta portione farine exigua, ex radi- - M

cibus panis, etfi haud fapidus, aliquando. cornificitur. Co-
&oribus cerevifia folia lupuli loco inferviunt, unde po-
tui additur fapor a cerevitia Anglica (Porter dicta) nen
multum difcrepans. Modum, quo hunc in finem adhi.
betur Menyanthes, in Novo Dierio Oeconomico anno 1790,
menfe Julii, ex narratione Angli cujusdam navarcha, ad-
tulit D. Dr. S, LijesrAD, quam videfis. Plura, que in —
hauc rem adferri posfent, addere temporis anguítia vetat. —