Ü *. DÉDIÉES A .—. 8A MAJESTÉ DOM PEDRO * J. de SALDANHA da GAMA | Alfred COGNIAUX . TONSUL BÉNÉRAL DE L'EMPIRE DU BRÉSIL EN BELGIQUE | VICE-GONSUL Bb L'EMPIRE DU BRÉSIL À VERVERS — - PRUPPSSEUR RETRAITÉ DE BUTANIUE A L'ÉCOLE POLYTECHNUUE . PROPESSEUR DE BOTANIUE A L'ÉCOLE NORMALE DE LA MÉNE VILLE. 00 BB RIO DE JANEIRO, etc. Xi | rows | is MÉLASTOMACÉES BRÉSILIENNES DÉDIÉES A —. SA MAJESTÉ DOM PEDRO II EMPIBREHIÓUURITUDUSNDBEZPÓZSII, PAR : J. de SALDANHA da GAMA et Alfred COGNIAUX esee nmm css CONSUL GÉNERAL DE L'EMPIRE DU BRÉSIL EN BELGIQUE VICE-CONSUL BE L'EMPIRE DU BRÉSIL A VERVIERS PROFESSEUR RETRAITÉ DE BOTAMQUE A-L'ÉCOLE POLYTECHNIQUE PRÜPESSEUR DE BÜTAMQUE A L'ÉCOLE NORMALE DE LÀ MÍME VILLE DE RI) DE JANEIRO, eit. elt. d (Extrait du FLORA BRA SZLIENSTS) ues ! VERVIERS IMPRIMERIE A. REMACLE Aoàt 1887. et ü- R DOM PEDR [ o» to Built. ÉMINENTES QUALITÉS ['ueuoc oujet ct sevi * ecle du FLORA BRASILIENSIS Jis tepec Li . i*S] Qet epuscute est Ow. pas * MUR t ed POUR SES U Justement estimé et respecté dans le monde entier B z 4 P 4 2 z Ps 4 i n : D O0 ( D 4 EMPERE PATRIOTE ET CONSTITUTIONNEL-LIBÉRAL Protecteur depuis un dem AVANT-PROPOS. Le premier fascicule du Flora Brasiliensis fut publié en 1840 et le dernier pourra probablement : paraitre d'ici à peu d'années. L'ouvrage le plus gigantesque en son genre qui ait vu le jour jusqu'i ici sera done bientót | terminé. Un tel résultat n'eüt jamais pu étre atteint sans la constante et puissante protection. d Souverain éclairé, aimant les sciences et savant lui-méme — Sa Majesté lEmpereur Dow PEDRO I, — comme aussi sans les nombreux et trós importants subs ides dàs à la libéralité de son Gouver-- none Dans ces circonstances, nous croyons ne pouvoir mieux terminer la monographie de la grande | famille. des Mélastomacées qu'en attachant le nom de l'Illustre Souverain. Brésilien à quelques-unes - des splendides plantes de son immense Empire et en en faisant paraitre la description et. la. figure. dans la Flore du Brésil. ? Nous avons l'es espoir qu "ul daignera accepter cet hommage, T incomparable famille des Orchidées, dont s'occupe l'un de nous, en offrir un autre plus. digne delui. — : * sec PO SOS — BP COLTPEECECETÓ preret ppee ^ Peer mo d DPeeeAEPPCPOPEETT ^ ei pec ET «eu EE ei Ó - -" m AAA COP. CERAM Poe TABULA L nues CHAETOSTOMA PETRONIANA SALD. & COGN. (Secr. EvcnarErOosrOvA). C. multicaule, glaberrimum; caulibus adscendentibus, ramosissimis; ramis fastigiatis subco- | rymbosisve, inferne longe denudatis et creberrime articulatis, superne dense foliosis; foliis arcte quadrifariam imbricatis, internodiis 4-5-plo longioribus, triangulari-linearibus, basi non vel vix constrictis, apice acutis et brevissime setoso-pungentibus, margine integerrimis vel rarius vix ciliatis, utrinque glaberrimis, paulo carinatis, obscure 5-7-nerviis, nervis marginalibus et dorsali crassiusculis callosisque; floribus sessilibus, ad apices ramulorum solitariis; calyce inermi, tubo campanulato, segmentis triangulari-linearibus, apice acutissimis, margine inferne brevissime ciliatis caeteris integerrimis, obscure 5-nerviis, tubum aequantibus; petalis roseis, acutiusculis; antheris subrectis, appendice connectivi quam loculos breviore; fructu obovoideo, apice rotundato et subintruso. Caulis satis gracilis , trichotome ramosus, teretiuseulus , non articulatus , sublaevis , einereo-fuscus, 1-1 1? dm. altus; rami graciles, elongati, obscure teiragoni, glaberrimi, fuscescenies. Folia utrinque laete viridia, circiter 4 mm. longa, 1 mm. lata. Calycis tubus pallide viridis vel dilute purpureus, basi rotundatus, apice vix dilatatus, 3 mm. longus, 2-21/? mm. latus; segmenta erecta, rigida, purpurea, 3 mm. longa, basi 1 mm. lata. Petala erecto-patula, anguste obovata, inferne paulo attenuata, utrinque glaberrima, 7-8 mm. longa. Staminum filamenta capillaria, pallida, paulo flexuosa, 3 1/? vel 4 mm. longa; antherae flavae, 2 1/? vel 3 mm. longae, conneciivo infra loculos 1/? vel 3/4 mm. longo producto, eapillari, subrecto, basi vix aurieulato. Ovarium ovoideum, glabrum, apice truncatum; stylus filiformis, leviter sigmoidco-flexuosus , purpureus , apice leviter attenuatus, 8-0 mm. longus. Capsula 3 mm. longa. Semina perfecta ignota. Habitat in prov. Rio de Janeiro : Glaziou n. 14752; ad Serra dos Orgabs altit. 1800 snetr. : Glaziou n. 15961 et ann. 1887. n. II. — Floret Januario. A2 /j-63/ TIBOUCHINA 3V/-2) LPetroniana, W. Imperatoris. At TABULA IL Fig. I. TIBOUCHINA PETRONIANA COGN. & SALD. (Secr. IxvoLvcRALEs.) T. fruticosa macrantha; ramis superne obscure tetragonis inferne teretiusculis, primum setulis vix perspicuis arcte adpressis subsparse vestitis demum glaberrimis et sparse verruculosis; foliis breviuscule petiolatis, rigidiusculis, ovato-oblongis, basi rotundatis, apice acutiusculis vel obtusis, margine integerrimis, trinerviis cum venulis tenuissimis marginalibus, utrinque sub lente setulis tenuissimis arcte adpressis sparse voestitis et vix scabriusculis; floribus ad apices ramulorum solitariis ; bracteis saepins 6, rigidiusculis, late obovatis, apice rotundatis vel saepius emarginato-bilobatis, margine late subpellucidis et brevissime ciliatis, dorso brevissime setulosis caeteris glaberrimis ; : calyce setis sericeis adpressis canescentibus longiuscule denseque vestito, segmentis oblongis, apice obtusis vel subrotundatis, margine non pellucidis non vel vix ciliatis, tubo paulo longioribus; petalis triangulari-obovatis, apice subtruncatis et minute obtuseque apiculatis, margine brevissime ciliatis, basi longiuscule cuneato-attenuatis; staminibus satis inszqualibus, filamentis antice densiuscule breviterque glanduloso-pilosis; stylo inferne usque ultra medium longiuscule et densiuscule hirsuto. Rami robustiuseuli, erecto-patuli, fuscescentes, leviter trichotome ramulosi, inferne denudati. Petiolus gracilis, tieretiusculus, supra angustissime profundeque canaliculatus, brevissime subsparseque setulosus, 1/2-] 1/? em. longus. Folia paiula, internodiis 2-4-plo longiora, supra laete viridia, subtus satis pallidiora, 5-1 em. longa, 2 1/2-8 em. lata, superiora sopius paulo minora; nervis saiis gracilibus, supra vix impressis, subtus satis prominentibus, mediano leviter crassiore; nervulis iransversalibus indistinetis. Pedicelli satis graciles, rigidiusculi, cinereo-fusci, brevissime denseque adpresso-setulosi, apice artiieulati, 1-2 em. longi. Braeteae concavae, valde caducae, enerviae, fuscescentes, 12-16 mm. longae, 10-14 mm. latae. Calyx canescens, iubo eampanulato, enervio, basi rotundato, apice non dilatato, 8-0 mm. longo, 7-8 mm. lato, segmentis erectis , rigidiusculis, deciduis, 9-10 mm. longis, 4-5 mm. latis. Petala purpurea, erecto-patula, uirinque glabra, | ienuissime multinervulosa, 3 em. longa, superne 21? em. laia. Staminum filamenta filiformia, violacea, rigidiuscula, subrecta, 10-12 vel 15-18 mm. longa; antherz purpurascentes, plus minusve arcuatze, apice longe altenuaiae et paulo pallidiores, 10-12 mm. longae, 1 mm. crassae, loculis leviter undulatis, conneetivo infra - n loculos 1-11/e vel 3 mm. longo producto, purpureo-violaceo, subfiliformi, recto, basi eglanduloso et leviter I dilatato. Ovarium superne 10-costatum , apice 5-lobatum et brevissime denseque ecanescenti-setulosum ; stylus atro- : purpureus , erassiusculus, leviter sigmoideo-flexuosus , 2-2 1/2 em. longus. Capsula perfecta ignota. jc Habitat in prov. Rio de Janeiro : Glaziou n. 15997. 4 AJABULA Ili REg.iL TIBOUCHINA IMPERATORIS SALD. & COGN. (SEcr. INvOLUCRALES). T. fruticosa macrantha; ramis superne obscure tetragonis inferne teretiusculis, primum sub lente subtilissime adpresso-papillosis demum glaberrimis laevibusque; foliis breviter petiolatis, rigidiusculis, oblongo-lanceolatis, basi satis attenuatis acutisque, apice breviter acuteque acuminatis, margine integerrimis, trinerviis, utrinque elaberrimis laevibusque vel sub lente vix setulosis ; floribus ad apices ramulorum terminalibus solitariis; bracteis valde caducis; calyce setis sericeis LI T arcte adpressis canescentibus longiuscule denseque vestito, segmentis ovato-oblongis, apice obtusis, margine pellucidis non vel vix ciliatis, tubo paulo brevioribus; petalis anguste triangulari- obovatis, apice oblique acutiusculis, margine non vel vix ciliatis, basi longe cuneato-attenuatis ; staminibus satis inaequalibus, filamentis glabris vel glabriusculis; stylo glabro. Rami graciles, erecti vel erecto-patuli, breviusculi, canescenti-cinerei, valde trichotome ramulosi. Petiolus gracilis, ieretiuseulus, supra profundiuseule canalieulatus, sub lente vix setulosus, 1??-l em. longus. Folia patula vel erecio-patula, internodiis subduplo longiora, uirinque pallide viridia et opaca praecipue subtus, 4-6 em. longa, 12-18 mm. laia, superiora paulo minora; nervis gracilibus, supra profundiuseule impressis; subtus valde prominentibus, mediano paulo crassiore; nervulis transversalibus indistinetis. Pedicelli graciles, rieidiusculi, cinerei, obtuse ietragoni, sub lente vix adpresse setulosi, apice artieulati, 1/?-1 em. longi. Bracteae ignotae. Calycis tubus canescens, campanulaius, enervius, basi subrotundatus, superne non vel vix dilatatus, 7-8 mm. longus, apice 6 mm. latus ; segmenta erecto-patula , rigidiuscula, dorso einereo-fusea margine purpurea , non vel vix ciliata, 5-6 mm. longa, 3 mm. lata. Petala pulchre purpurea, patula, leviter asymmetrica , utrinque glabra, tenuissime plurinervia, 2 em. longa, 12-13 mm. lata. Staminum filamenta filiformia, purpureo- violacea, subrecta, 7-8 vel 10-11 mm. longa; antherae purpurascentes, satis arcuatae , apice longe attenuatae et pallidiores, 9 vel 10-11 mm. longae, vix 1 mm. erassae; loculis leviter undulatis, connectivo infra loculos ] vel - 4-5 mm. longo producto, purpureo, filiformi, subrecto, basi leviter inerassato et subbilobato. Ovarium ovoideum, superne 10.costatum et brevissime denseque setulosum, apice 5-lobatum; stylus filiformis, purpureus, salis ; sigmoideo-flexuosus, 1 1/2 em. longus. Capsula pus ignota. Var. 8. PARVIFOLIA SaALD. & COGN. Folia erecta, supra intense viridia, subtus satis pallidiora , 2 1/2-4 em. longa. Petala ut videtur purpureo- E s violacea. Connectivum antherarum majorum 6 mm. longum. A - p 0 . Habitat in prod id de rue : Glazíou n. 15082 et 15983 (var. 8.) W NW VON A alo & Pu e ih | To l Y mu » NR TABULA IIL MICONIA PETRONIANA COGN. & SALD. (SEcr. GrossocENTRUM.) . M. ramis teretiusculis superne leviter compressis, junioribus aculeis patentissimis elongatis vel longissimis rigidis rectis pyramidato-linearibus papillosis densissime vestitis; foliis longiuscule- petiolatis, rigidiusculis, anguste ovatis, basi rotundatis et saepius leviter emarginato-cordatis, apice breviuscule acuteque acuminatis, margine integerrimis vel vix sinuato-denticulatis, 5-7-nerviis, supra primum pilis rufescentibus brevissimis stellatis. dense vel densiuscule vestitis demum glaberrimis laevibusque, subtus densiucule breviterque stellato-hirtellis praecipue ad nervos nervu- losque; paniculis majusculis, terminalibus, ramis simplicibus, elongatis, undique densiuscule floriferis, spicas subcontinuas formantibus; floribus 4-moeris, sessilibus, basi ebracteolatis et densissime pilosis; calyce fructifero glabro, limbo truncato vel obscure 4-lobato; ovario biloculari, glabro, apice minute denticulato, superne tantum libero. Rami lignosi , robusti, paulo flexuosi,, ferruginei, paulo ramulosi. Petiolus robustus, obscure sulcatus, supra non ecanalieulatus, rufescens, breviuscule denseque papillosus, 3-5 em. longus. Folia erecto-patula, internodiis . 2-3-plo longiora, supra laete viridia et opaca, subtus ferruginea vel CInPEO- Ter UAM , in eodem jugo saepius paulo inaequalia, 112-21, dm. longa, 8-14 em. lata; nervis robustis, supra leviter impressis, subtus valde prominentibus, mediano paulo erassiore, exterioribus caeteris multo gracilioribus et paulo brevioribus; nervulis iransversalibus numerosis, erassiusculis, subreetis, supra leviter impressis, subtus satis prominentibus , ienuiter ramuloso-reticulaiis. Paniculae erectae, ferrugineae, satis ramosae, 1 1/2? dm. longae; rami patentissimi , robustiuseuli, ieretiusculi, basi ebracteati. Flores perfecti ignoti. Baeca nigricans, late subglobosa, leviter 8-costata, 2-sperma, 2-2 1/? mm. crassa. Semina pallide fulva, subhemisphaerica, laevia nitidaque, fere 2 mm. lata, 1 mm. erassa. Habitat in prov. Rio de Janeiro : Glaziou n. 1581, 9463 et 16011. EE E mt di IN ] Iu aj | : 3X bir | ui NR, mti I AN Bun DS M. j [oy IL 77/44 -N N - a p^ m/ al^" ' / 2n PI T / " 7 ffi / Z A /] ÁN IEEE. / 2" M; " j/ JE yl E / n ' - J. (mA BELLUCIA Imperialis. TABULA IV. BELLUCIA IMPERIALIS SALD. & COGN. (SEcr. EunELLUcIA). D. ramis obscure tetragonis superne leviter compressis et interdum bisulcatis, junioribus petiolis pedunculisque tenuissime furfuracco-puberulis, vetustioribus glaberrimis laevibusque; foliis magnis, longiuscule petiolatis, late ovatis, basi obtusis vol rotundatis, apice acutiusculis vel brevissime obtuseque acuminatis, quintuplinerviis, supra primum furfuraceo-puberulis praecipue ad nervos demum glaberrimis laevibusque, subtus pilis brevissimis patulis crispulis simplicibus vol] ramulosis densiuscule vestitis; floribus majusculis, 6-8-meris, longiuscule pedicellatis, in paniculas breves dichotomas paucifloras axillares dispositis, ebracteolatis; alabastro late pyriformi, apice rotundato; calyce dense furfuracco-puberulo, tubo subhemisphaerico, limbo membranaceo, in juventute floris omnino clauso, sub anthesi in lobos plures inaequales lacero; petalis irregu- lariter obovatis; antheris dolabriformibus ; stylo crassiusculo, leviter exserto, stigmate satis dilatato, vertice multicostato. GUAYAVA D'ANTA BRASILIENSIBUS (SECUND. CL. SCHWACKE). Arbor 10 m. alia. Rami robustiusculi, lignosi, elongati , erecto-patuli, paulo ramulosi. Petiolus robustissimus angulato-sulcatus, supra paulo canaliculatus, laevis, sordide fuscus, 2-5 em. longus. Folia erecto-patula , internodiis 3-4-plo longiora , supra siccitate nigricantia et subopaca, subtus sordide ferruginea, in eodem jugo saepius salis inaequalia, 1 12-2 1/? dm. longa, 11-17 em. lata; nervis crassis, supra leviter prominentibus, | subtus valde prominentibus, mediano satis crassiore, intermediis 1/?2-] cm. supra basin limbi e medio orientibus , exterioribus margini proximis caeteris multo gracilioribus et satis brevioribus ; nervulis iransversalibus distantibus, robustis, subrectis, supra leviter impressis, subtus valde prominentibus, valde tenuiterque ramuloso-reticulatis. Paniculae patulae, 3-5 em. longae; rami erecto-patuli , robustiusculi, paulo compressi , breves , saepius bifureati , ad nodos ebracteati vel minulissime bibracteati; pedicelli robustiusculi, subrecti, 1-1 1/? cm. longi. Calyx siccitate sordide ferrugineus, laevis, circiter 2 em. latus. Petala alba, patula, apice subrotundata, basi leviter aitenuata, subenervia, inaequilatera, latere uno interdum appendieulata, 17-20 mm. longa, 1-1 1/? em. lata. Staminum filamenta crassiuseula, subrecta, 8-9 mm. longa; antherae paulo ineurvae, 5 mm. longae, 1 1/? mm. latae, 3-3 1/e mm. crassae. Stylus paulo sigmoideo-flexuosus, teres, ? cm. longus, 1 1/2-2 mm. crassus, siigmate 3 mm. lato. Bacca perfecta ignota. Habitat in vicinia Manaos prov. Alto Amazonas : Spruce n. 1145 el 1457, Schwacke III. n. 374 (Glaziou n. 13830). — Floret Aprili-Maio. i iue us —— MOURIRIA Petroniana. H TABULA Y. MOURIRIA PETRONIANA COGN. & SALD. (SEcr. OrrspEA). M. ramis teretiusculis; foliis majusculis, brevissime petiolatis, crasse coriaceis rigidisque,. lanceolatis vel oblongo-lanceolatis, basi satis attenuatis acutisque, apice subabrupte acute longeque acuminatis, uninerviis, nervulis lateralibus paulo distinctis; cymis axillaribus terminalibusve, brevibus, paucifloris; floribus majusculis, 5-meris, longe pedicellatis, basi ebracteolatis; calyce densiuscule furfuracco, ante anthesim indiviso clauso oblongo-lanceolato acuminato, tubo late campanulato, limbo ad florescentiam. transverse circumscisso et irregulariter lacero; petalis irregu- lariter ovato-trapeziformibus, apice subabrupte acute longeque acuminatis; staminibus non vel vix exsertis; antheris suberectis, ovato-oblongis, rectis, superne breviuscule birimosis, connectivo satis constricto, valde recurvo, dorso glandula parva ovata aucto, basi postice longiuscule obtuseque - calearato; ovario 5-loculari; stylo filiformi, superne satis attenuato. Rami erecto-patuli, graciles, longiusculi, subrecti, apice purpurascentes, inferne cinerei et rugulosi , satis dichotome ramulosi. Petiolus satis gracilis, teretiusculus, supra profundiuscule canalieulatus, 3-8 mm. longus. Folia patula vel erecto-patula, internodiis 2-3-plo longiora, utrinque laevia, supra laete vel intense viridia et nitidula, subtus pallide viridia, 1-1 1/? dm. longa, 2 1/2-4 1/? em. lata ; nervo mediano Cràsso, supra non vel vix impresso, subius satis prominente; nervulis lateralibus supra vix prominentibus, subtus indistinctis. Cymae erecto-patulae, 3-5-florae, 2-3 em. longae; pedicelli erecti, salis graciles, subreeti, glabri, obtusiuscule leiragoni, saepius ad medium articulati et bibracteolati, 1-1 1/? em. longi. Bracteolae fugaeissimae. Alabasirum oblongum, uirinque longiuscule aitenuatum, 14-17 mm. longum. Calyx siccitate nigricans, tubo teretiuseulo, basi obtusiusculo, apice satis dilatato, 6 mm. longo, 8-9 mm. lato, limbo 10-11 mm. longo. Petala erecta vel erecto-patula, membranacea, crassiuscule uninervia, satis asymmeirica, basi vix unguieulata, uirinque leviter furfuracea praecipue intus, cireiter 11/? em. longa, fere ] em. lata. Staminum filamenta filiformia, subrecta , superne satis attenuata, 10-12 mm. longa; antherae flavescentes, apice rotundatae, 4 mm. longae, 1 3A mm. erassae. Stylus satis sigmoideo-flexuosus, 16-18 mm. longus. Bacca perfecta ignota. Habitat in prov. Rio de Janeiro ad Serra de Friburgo : J. de Saldanha n. 7058; in codem prov. ; * 2 : loco haud indicato : Glaziou n. 13860 et ann. 1882 n. G. FABULAE. EXP LTUATAE . ALABASTRUM. FLOS. . CALYX. . CALYX CUM STYLO. . PETALUM. . STAMINA MAJORA. . STAMINA MINORA. . OVARIUM. . STYLUS. . FRUCTUS. SIGLA 24. SEMEN. 29. INFLORESCENTIA. m. n. MAGNITUDO NATURALIS. J- MAGNITUDO AUCTA. | SECTIO VERTICALIS. — SECTIO HORIZONTALIS. a. PARS ANTICE VISA. l. PARS LATERALITER VISA. p. PARS POSTICE VISA.