LM тж. доказа

DISSERTATIO ENTOMOLOGICA,

BIGAS INSECTORUM я

SISTENS ,

Quam Ў и:
Divinis Aufpiciis, 85
Conf: Ша. Facult, Med, Upfal.

PRESIDE,
D. Du GAROLO
à LINNE,

S. R. M. ARCHIATR. Eq. Aus. De Stevia (Рог. Мер. er Botan,
PROF. R. О. Acan, Pants, Реткогот. Imrer №. С, Horm. Urs, Losp, Акстл
Eror. Beror. Мокѕр, Toros, Berx, Ерімв, ROTER, Nivros. Cert.
PurapeLrs. ZELAND. MEMBRO. er Елсогт. Егімв, Ass, Honor.

Publice Eruditorum difquifitions
Mod:fle Subjicit
Stipendiarius Rhyzelianus

ANDREAS DAHL,

W'eftrogothus.

In Aud. Carol, Major. d. XVIII. Dec. MDCCLXXV.
H, А. M. $,

Ela eee

SEE ae СЫ:
UPSALIA,

'Typis EDMANNIANIS,

SÆ КА M:TIS
MAGN FIDEI VIRO,
REGIE 'AUL/E MARESCHALLO,
Macan. CRuc. Rec, Окъ. ре WASA COMMENDATORI,
Oro. Rec. ре STELLA Porarı Есшті Aurato,
ET
Rec. Асар. SCIENT. STOCKH. ATQUE Ups. MEMBRO,

PERILLUSTRI, GENEROSISSIMOQUE

LIBERO BARONI,

Dxo CAROLO
pDEGEER,

МЕСЕМАТІ SUMMO,

SACRUM.

ES def.

Viro Nobiliffimo atque. Experieniiffimo
DOMINO

Dos FOTHERGILLE ;

Medicorum apud Anglos Principi,
nec non

Hiftorico Naturali inclicifimo,

Patrono ©?” Promotori Maximo.

een hanc de Bigis Infe&orum admira.

bilium, que ТІРІ NOBILISSIME VIR, Soli
accepta funt referenda, ad animum рга тт pu.
blice te(tificandum cum adprecatione adfluentiz о.

mnis felicitatis, Sacram effe voluit, debuit,

Nobiliffimi Nominis Tui

cliens devotiffimus

ANDREAS DAHL.

Viro /рейа Ето atque Experientiffimo,
Dwo ANDREA SILVIO

Pharmacopole Scarenfi dexterrimo,

Avunculo dile&iffimo ,

Ne omnino [а litans, lucubrationes hafce A-
cademicas TIBI, rerum fuarum vacillantium
COLUMNE , ота" та теше

Dar. DicaT. DEDICAT,

cultor humillimus
ANDREAS DAHL.

DE BIGIS INSECTORUM.

іш confideratione парите nibil potefl effe fupervacaneum.
PLINIUS.

6. I.

cientias modo perquam fingulari capere incremen-
ta, earumque alteram alteri palmam ргепреге,
quemadmodum alia quecumque in vit? communi, anim-
advertit attentus rerum contemplator. Non multis
abhinc annis fciehtia Botanices, ratione medicamento-
rum habita, Medicis folum putabatur песеЙагіа; noftris
vero temporibus Oeconomus quisque meliora edoctus,
illam fue fcientie firmiffimum ponere fundamentum,
agnofcit. In Zoologia excolenda ferius collocata fuit
opera: grandiora quidem animantia hominibus multipli-
cem adferre utilitatem exiftimabantur; fed (Фа ver-
mesque, ut prorfus inutiles, refpiciebantur. Ша, {i pau-
сіта quidam exceperis, v. gr. Anferem Scoticum, per
generationem univocam, бас autem per eequivocam
propagari credebantur, & indigna omnino, ad que a-
nimum attenderent homines. Auéta vero illorum co-
gnitione, deprehendimus, hac etiam a Creatore pre-
(rantiffimis ornata effe dotibus, ad Oeconomiam Natu-
не fartam tectamque habendam quam maxime neceffa-
riis. uo Hec, licet minima, multitudine tamen indi-
А vi-

a De Bigis Гуебокит.

viduorum cujuslibet fpeciei fimul fumta compenfíant
molem maximorum animalium, ut Camelorum; Cetorum ,
Фи опит , cet. Нес quoque paucos, Ша vero. innume-
тоз procreant fetus. По (е а numero fpecierum cujus.
que generis animantibus ceteris longe preftant. Que
nam ingentium animalium feu fanguineorum. ex tanta
{pecierum copia conftant, quanta in exfanguibus Infe-
ctis (ере reperitur, ut in Scarabeis, Gryllis, Cimicibus ,,
Papilionibus, Phalenis, Mufcis, ceteris, quorum fpecies
funt ultra centum? 1:40 Animantia fingula fuis predi-
ta funt inftrumentis, ad opus aliquod in theatro Natu-
re peragendum deftinatis. Quibus inter tot fpecies:
tam diverfa, quam his, сопсейа (unt inftrumenta , ad
funciones adeo differentes accommodata ? Majoribus

noftris aliquot tantum centena Infe&orum innotuere ,,

nobis autem ultra tria millia; quamvis minima pars In-
dicorum adhuc fir деге а. Ут Quo fieri poffet, ut
Natura confifleret, & altera herba ab alterius орргейо-
ne effet libera, his deftituta miniftris > qui, fi ejusdem
effent magnitudinis , ас reliqua animalia, & nos & ce-
teros terre incolas prorfus perderent.

$. П.

. Omnium opinione іппитега erant Infectorum fpe-
ees, quamdiu per generationem equivocam produci
credebantur, usque dum Nob. Dom. ARCH. & PRJE-
SES infatigabili labore illa in Syftema redegerat, Gene-

та,

De Bigis Infecorum.

ra, Ordines & Claffes, cum definitis Speciebus, con-
tinens. Quum parva hecce animalia, unumquodque in fuo
genere, eque inter fe fimilia effe, ас grandiora, vide-
rent nature Scrutatores; in enucleanda Infectorum hiftoria
indefeffam collocare coeperunt operam. Licet cujusvis
utilitas huc usque nobis non fit perfpecta, Naturam tamen
nihil fruftra feciffe, a priori certo concludere poffumus,
Praeterea neceffe eft, ut fingula fuis infigniantur nomi-
nibus, quo facilius obfervationes noftras cum aliis com-
municare queamus.

Nomina fi pereunt, perit & cognitio rerum,

$. Ш.

Plurima Infe&orum genera jam tum effe detecta,
xbfervamus, eorum confiderata hiftoria. Dom. Do&.
THUNBERG, qui fingularem omnino operam rebus
impendit Entemologicis, рег litteras commemorat , fe
[ub itinere triennii ad Caput Bone Spei vix ullum ge-
nus novum reperire рог е; вс longius latiusque pere-
grinatus Dom. Dott. FORSTER, qui regiones invifit
circa Polum Antaréticum (газ; neque ibi nova Infec&o-
rum genera, fed pauciffimas tantummodo fpecies, fe
deprehendiffe , narrat. Unde patet, genera Infectorum
nova admodum effe rara, nifi ante cognita quispiam
vellet feparata, ut Hydroum a Dytifeis, dpfidem а Der-
те іне, cet.
4 А2 Unum

De Вин Infeftorum.

Unum Infeétis eft fenfus organum, а Creatore cis
folum conceffum , quod antennarum nomine infignitur ,
вс cujus functio aque eft difficilis perfcrutatu , ac vifus
invefligatio fine oculis вс olfactus fine nafo. Hiftoriam
Infe&orum infpicientes , animadvertimus, antennas ha-
fce, v. gr. Coleopterorum, multiplicis admodum effe ftru-
&ure, qua non obfervata, in diftinguendis generibus
ftatim erramus: quippe que fola naturalem conftituit

characterem.

4

Id mihi contigit felicitatis, ut duo Infecta nuperri-
me viderim a remotiffimis terris huc adducta, quorum
antenne ab aliis adeo funt aliene, ut cum illis ne ullo
quidem modo comparari poffunt. Unde certiffimus colle-
gi, Ша etiam duo nova diverfaque fore genera, que
Curiofis nature hactenus detexit nemo. Scilicet Incli-
tifimo Lond, Anglorum Medico Dom. Doétori FO-
THERGILL, qui nature perveftigationem in fummis
habet deliciis, & maximam Infectorum copiam, præ-
cipue ex America feptemtrionali & Guinea allatam, pos-
fidet, ad Nob. Dom. PRZESIDEM excellentiffimas fuas
collectiones, haud ita pridem, mittere placuit. Inter
alia rariora hec duo in primis mihi vifa funt adeo fin-
gularia, ut me Curiofis nature & Scrutatoribus maximam
crederem conciliaturum delectationem, fi nova hecce
genera perfpicue defcriberem, ne oblivioni dentur, at-
que adeo diu fortaflis pofthac lateant.

Dio-

пан. t of

De Bigis Infeorum. $

DioPsiris.
Capite bicorni, oculis terminalibus.
DIOPSIS Jchnenmonea.

CORPUS magnitudine Formicx rubre, ftatura
Ichneumonis.

CAPUT rufefcens, dente utrimque ad 05: exten:
ditur hoc in duo cormua, patentia, longitu.
dine thoracis, folida, nec articulata, uti an-
теппе, ferruginea, terminata oculo globofo ,
flexo, nigro. Adje&o juxta oculum pundo
cum feta, antenne rudimento.

THORAX niger, ройісе dentibus a tergo duobus,
fubulatis, flavis, вс utrimque folitariis ad
latera.

ALÆ bina, hyaline, verfus apicem anterius рип:
&o nigro.

ABDOMEN (Ichneumonis) clavatum , fubpedicella-
tum, articulis duobus ultimis nigris.

PEDES flavi, femoribus anticis clavatis.

Obf. 1. Diopfidem effe ex Ordine Dipterorum, patet
tum ех Aalteribus ejus clavatis fub fua fquamula,
tum ex parva oris probofeide.

П. Thorace fpinofo multum differt a Mufcis cete-
risque Dipteris, & ad Formicarum genus propius
accedit. Аз

% De Bigis П/еФйогит,

ІШ. Pedibus longis, abdomine clavato & macula fu-
fca in apice alarum refert Ichneumones; ejusdem
tamen non eft generis.

JV. Duobus in capite cornibus optime diítinguitur
non a Dipteris folum, fed ab omnibus etiam In-
fe&is huc usque mihi cognitis, Нес cornua funt
fixa, inarticulata, capite multo longiora, filifor-
mia five cylindrica, patula & immobilia, ideo-
que pro antennis non reputanda. In apice fin-
‘gulorum, ‘quod notatu dignillimum ей, confpici-
tur oculus -extrorfum non nihil flexus , terminalis,
adeoque multum a capire diftans. Primo quidem ob-
tutu nullum obfervatur antennarum veftigium , fed
ассцгапоп adhibita attentione, juxta .oculum pi-
lus reperitur fubtilis, e papilla minima prodiens,
qui verum eft antenne rudimentum.

PAUSSUS.
Antennis clavatis , biarticulatis, clava folida, uncinata.
PAUSSUS microcephalus.
CORPUS.magnirudine Dermeftidis lardarii , nigrum,
CAPUT minutiffimum, Antenne cum capite tho:
race majores, articulis duobus; zmferiore an-
guftiore , minores exteriore clavato , uncha-
to, folido, majore.
THORAX anguftus, depreífus , antice margine
transverfo, elevato.
ELYTRA picea, levia, minus dura, abdomine
paullo longiora , inflexa , tenuia. AB-

De Bigis InfeGorum, 7

ABDOMEN poftice fere truncatum,

PEDES , uti totum corpus, nigri.

Qf. I. Antennis facile diftinguitur a ceteris Coleopteris г
certum enim eft, characterem gencris veriffimum
in hoc Ordine fumendum effe a вгийита anten-
narum, quippe que funt vel clavate vel filiformes
vel etiam. fetacee. Нос Coleopteron antennas ha-
bet capitatas & adeo fingulares, ut nulla omnino
fit illarum fimilitudo cum antennis reliquorum hu-
jus Ordinis Infe&orum. Preterquam enim, quod
hajus antenn: ех düobus folum conftent articulis,
сай то nempe & capitato; harum etiam capitula,
qui maxima funt & folida, tam mire formantur;
ut in medio гейсха, minime licet acuminata , ha-
mum exacte referant *).

П. Preterea, fi corpus refpexeris , invenies abdomen
poflice quafi truncatum, ut in quibusdam Scara-
bis, alisque Coleopteris; fingulare tamen eft,
quod hujus elytra fint abdomine longiora, trun-

сага & aliquantum ad apicem inflexa..

$ ШІ. Thoracem habet corpore anguitiorem, & carina

transvería a reliquis. Coleopteris multum differt.

*) Ab antennis fumendus eft genuinus сПага ег generis; ad Dyti-
feos enim angennis perfoliatis quod attinet, v. gr- piceum, Caraboidem, Scara-
baoidem, fufcipedem & luridum, qui antennas liabent clavatas, & interim
relati: funt ad Dytifcos antennis feraccis, licet inftru&i fint pedibus nata-
toris, in aquis degant & fpeciem pre fe ferant Dytifcorum: re tamen
accuratius penfitata, pr oprium conftituant oportet genus, quod quidam Hy.
dropbilum. appellarunt, ego vero Hydroum mallem nuncupatam,

EXPLICATIO ТАВИ.

DIOPSIS magnitudine naturali a tergo,

E M uds rw. v ай latus tti

= ~ = - - - L2 = e - a latere.

Y,

2;

3. * = © тісго(соріо aucta,

4

5. Frons ejus, os & cornua capitis oculata.

6. PAUSSUS magnitudine naturali.

7. = = - idem a latere infpectus.
8: -.- © lente у!(0з.

9. - = = - « fupinus.

10. - - - - «a latere confpe&us,

Т