TETE P deben. rm Cranfaht (uil rt Tec Leu, Case Cu ey AR e. * TZ ades (642. ; ra -. Ww AROMATYM 7 E 3 zd SIM PLÍCIYAC: ALIQYOT A "MEDICAMENTORYM APVD INDOS NASCENTIVM uisrofrar "Res - Primüm quidem Lufitaníca lingua heal: ae confcripta,d D. Gan 61A AB HORT e . Proregis Indie Medico: ; Deinde Latino fermone in Epitomen niit iconi- | bus ad viuum expreffis , locupletioribusd, annotatiun-— (o €inlnfrataà CAR OLO CLVSà 4a... QVARTA EDITIO, £g E m ia d. s se : ; ; : : | Som $ D : BrsivoLo LECTORI ee x2 : E- - E u-CiIPSITD. Garcias ak On E PANT ta, eiusqui in India pro Regefuit " medicus , librum de iis plantis & AES) stomatibus,quz longa cura & di- een (tudio apud Indos ( vbit trigintaam- - - plusannis mediciná fecit) obferuauit : fed Lufitanicalingua, amicorum cfilagitatió- — | nibus victus, tametfi , vtipfe refert , Lug néeum íctiptitfec. Hunc ego, betieuole Les-- &or,in tuam. gratiam Latinum faciens,in Epitomen córraxi , paulo forfitan commo- diore ordine fingula difponens, quàm anté.— fuerant; atque nónullaetiam rei]ciens,qu — non multü ad rem facere videbantur. Nam cüm fiagulis feré fimplicibus fuum dialo- gum adícripferit, A&ordiné alphabencum —— fecutus fitnofter auctor : multaillum füo — ! PRSE , & pleraque repe. jit, vtteré in di ogisc 5 laborem eo lib niovtatut ,loco: diligenter contulimusat- qe ad(cripfimus , in Auicenna poftremam editionem , Venctam fcilicet anni v. p. 1 X111 1/fccuti, Addidimus infuperad fin- gula feré capita adnotatiuncülas, & aliquot aromatum iconesad viuum exprimicura- - uimus. Quód fi qualemcumque hanc no- ftram opellam gratam effe animaduerte- ro alia propediem non minus forfitan vti- lia in (tudioforum reiherbarix gratiá pub- — licé proferam. . ES L3 lounesPofhiusGerm.Medic. —— Gratia magna tibi debetur, Garcia: mec mon. .— - .. Gratiadebetur,Caroleomagnatibi. — uquaniam nobis Latio (ermánededifti, —.— | Hte fuis patrio qua dedit am? fono. ra [imul 'viuent igitur praeconia: donec. Andia fertálibus pharmaca mittet agr. x AROMATVM, ETSIMPLICIVM OMEDICAMENTORVM "ur HISTORIA LIBER I. deor s |» * .DeAmbar. — Car. t. ES LAE (MBARVM Latini, Aubar Aralibu Acmbas, dU dicitur:quo nomine omnibus , quas (ctas, V ts nationibus notum eff aut variatodum- — A 7 (A oy taxat paululum vocabulo. AA Ui) NS VARILAaputem circa bus genera- TM tiofiem Scriptorum efl opinio. Siquidem alij (perma B.lene effe afferunt: alij bellua cuiufd: marina excrements aut maris [puma ( qua fan opiniones rationa . «arent qud nulli ambarum wueniatur vlifrequentsfima &wbarum— — fimt Balene. y vbi fluctuum reciprocatione [uma plurima t, sa non - excitatur ; ) alij Bituminis modo ex marii alueo emanare: cfe n qus opinio melior cr veritati magis cüfona pleri[q. vifa e[L. uisamen vi- - AVICEN N A lib. 2.cap.G3.C Serapio lib.fimp.cap. deri. —— 196. fcriptum reliquerunt, fungorum inrupibw Cr arboris — — — busmore Ambarum in mari generari, Crtempeflatibu vnà — — cum faxbinterdum in littus eijci:que fententia verifimilor —— — .e[f reliquis ab Auicenna productu. Nam multum flantibus ——— . -Euris , magna eius copia Sofalam , ée in infula Comare, — —. Demgoxa , Mo[ambiam totum, eum tradbum euciturà — Fauni copiose aenitur iwinfüls quevulybde Mala ———— — miuncupatur corrupto vocabulo, cum de Nalediua dicedum 1ofolz de — — frtetemim Nale lingua Malsbarica figifitat quaraor, d "e59- Angediua Aogediua. : enar, da Aet d n AROMATVM nrsT. : ES jen ies. qua: quinque fsnt numero confiniis Angeenim eorum lmgua quinque eff, Sed bec preterm "- fhiutamznon porui tamen borum non memaife » min (o Maldisa mentionem inadiffem. 0007 "^ — Scnine waiidem loci fuprà citatis, Ambavum des. Azrdpiis, Woraridpifce quodam Ael nuncupato, [ed qi: ea dcuofa- E |o. Mofflatim eximguatur. Hu» deinde vndis fladua antemré- — gionisilliu incole vucis in fic iccum trabunt, eod, exenterato.— Ambarum colligunt : veràm omne improbari, prater id. quod (ime adheferic , id enim pro te poris diuturnitate purum Ge legitimum effe. Sed bec eorum opinio erronea mtbividetur. Nam veluti certum eit ammalia. querere alimentum natura [u&conuentens , Cr minae noxium. - Ambar efa (nifi forib cibut innextis admi[lo decipiantur , quemadmo- * ue E. dum mures fallere [olemus ), fic etiam bud quaquam vez : co mifimile videtur , bunc Pifcem "Aubarum venart[i eo de-: | amato fit perimus. lapo cim Ambarum fit ex eorum nu. pre mero qua maxime cordu vitresreficunt dixerim bunc fot iecit vom prajentaneum ejfe venenum , apaadeyuidem a i dum medicamento deworaro peru. s wen xa c s T Auenrsir ie egi M. (rms £e t | "dé, Philafophe: nima quM E i Amet igi bie : ies quod: Ca- s IIBER i^ 27 E Fébulbw fignificat quod niger Latinis : d quonism 2 2. totus ille mariumus eZ biopte tractus à nigris sucolitur, | Serapio eam Zimgue vocat. Si. Auictnalib.2 cap. 63.pim — abeton illi addit almendeli quafi de Melimda : item Sela». — | (hiticum*,à Zeilan forte laudatifima totius- Orientuin- fala. quam falso vrbem effe Lacuna Kment.in Duc lib.i, x €4p. 20 exifHimauig cim ft infula multsyrbibusexeultta, — ——— 0*5 H 4 c funt queqb Arabibus traduntur: nullus 4utein T es É Grecorum, prater A&tium ,buiw meminit. e — t CsTER v M bacmea eff opinio.Veluti pro regionum Au&oris de fiatura terrainterdum rubra eft, vi lolus armients ; iptey. 5m Paro o dum candida,vt creta ; nonunquam migricans:fic vetifimi- T rM. le eff aut in[ulas,aut terras fumilis cum Ambaroformein- 0, sieniri , quod terra fit aut fungofa, aut alterius generis. Quid verum effe tefl atur magna eiu qua reperitur quan-— * titas. Siquidem tmuenta (unt interdum fragmenta buma- — tie magnitudinis , interdum nonaginta palmorum lengi- — tudinis , duodesicinti verà latitudmü. Affrmaruntmon- tiulli fe infulam ex puro Z4mbaro vidiffe, quam cim i peffea v Infula ex- s requirerent, muíquam comparwife. — MEL 4 ANNOry$55 circapromontorimm Comorim , qid d Ptomont : regione in[ulavum de Maldwa efl, fragmentum trium fe po d d: ré mihum pondo repertum ejt : ftd dim ü quiinuenerat, y ^ vendit. Maximum vero Jap id fui Valor h rim fr agtmen- A mbari fra- — tum ,quindecim libras pendebat, Sed quiin Aethiopiam vocem — €ommercij caufa mauigant , multo: maiora. ffagmema fe Pain — vidife affirmant: totis enim. ille Aethiopia tr dusya E [d Mna teituene Eo pe P : | DMATVM- HIST. —— thile e(l interdü odium dba É€ um permixtiinuenitur, qu&contadiu Ambaro adbarent. — Radd- Ponno optimum Ambarumcenfetur quod à fordi- — (oo bmmaxim?vepurgatum eff, quodá, plurimüm ad cando- vem accedit videlicet quod cineret fit colorisyaut quod ex venis,nunc cinereis mmc candicdtibus conftet leue, quodq, acu perfoffum multum oleacei liquorisvejudet.Nigrumim — — probatur praterea candidifimum,teffe Serapione, loco u-— pra citato : quod gypfo adulteratum e[fe exiffimo. N or A eft Manardicontradiclio , quiin Elelario de Gemmis dist. 1.in comp. Mef. Ambarum vem nouam e[Je affirmat, amd, non magno efHimat, fed paulo poft in Ele- — &ario Diambraibidem quafi fui oblitus , banc compofiii ii. — mem ob Ambarum mulis laudibus effert ,eod, fei inmulie-— Yum & fenum morbis fepenumerovtü affer. MacnA verb in efhmationeef! apud opulentiores — Indos, eo enim cibi permixto frequenter viuntur medita- mentiloco.£ius aute pretium intéditur pro fragmentorum. cm Ens magnitudine : quanto enim maius ef fragmentum; tanta. — e eu eius anm iret non HRS. Sed. xd magna in z- —ftimarione x Side M iei p». ea, fubrofi coloris, cu Poirabiler DI i e. vteri morbis.Id ol de Liquidambat nun s: L uc oe ldv | Ec 4TNSS. S | - CES TIT EME. octodatierjis Ocofotl. grandis & venufta, foliis hederz fimilibus. Huius liquor quem Li umero quidambar nuncupant, vulnera curar,atque cum corticis ipfius pol- bar. hne Penienn, elegans odoratumQue fuffimentum "S — — DeAlo&. BAT TE ^Qv ri Aloé Latinis, din Gracis banc Arabes , Perfa, oo Mol * €& Turci Cebat yocant; (nam quid Laber 4 Serapione Cebat.. e dicatur ,Interpretis errore aut Librarior negligentia fati — » ejfe exifTimo; fi iquidem Arabicum exemplar Cebar babet) | Gui arate verà (quos Gedrofios putant ) C Decan incole Areaa; Cauarini qui maritimum bunc tractum babitant, Arcas: Catecomer; ; Hifpani, AGibar;Lufitani, A zeure appellat. ; ER : .. Fir ex aloés herba ficcata fucco,qua plurima nafcitur A: Azente. in (ambaja, Bengala,aliisq, multis locis. Ceterüm lauda- 95s nata- tifima 2 in Socotora, qua inde ad Arabes sPerfansTartot, - denique per vniuer[am Europain defertur , eamá, ab cau-- fam Aloen Socotorinam appellant. Diflat autem bac in- Alog fula áfreto[maris Erythrei (28. leucis :quaderenonthi-vonna. — nis Arabica quam Aetbiopica dici poteft qud altera patte rj, fca. »: freti Arabia terminetur altera "Aetbiopia.. D e —- N&cveré fuccus bic extrabiturin quadam à dumtaxat & vrbe ,vt àit And, Lacuna Comm n Diofc.lib.3.cap.2 3. fed. i^ — pertotam infulam,que nullm vrbibus excultaeft, Jedpagessocotora — . &eumtaxat babet cum multis gregibus : neque laterculi ad Re - excpiendum fucci fubflernitur pauimemti, vt idem a auctor E eft, ep pad in tota infula non efl tanta polities. — — ANsc lbiaudiendiqui fuccum ex fuperiori plante parte x grofluentem. » £0 qui i media aut infima parte proftuat , n. c flantiorem faciunt : fiquidem omnis fuccus bonas ef , — 'erena caret.fi adhibita diligentia extrabatur. 2 T | Paar EREAROD adulter gus quantitas: fed quüd incole negligentiores fintim auferendis aduleeras n vies ies TN pobedori pum e A CU (22 AROMATVM HIST. ; | IS £p. 13 e rni 27 (4.4. qui cam gummi C acacia 04 sc Aulieran feribunt , cm exigua fit i5 tmreciombw gum- mié acacit copia Amo, vt verum diam, nulla, queniad- - modum à viri fide dignis accepi. illud ver) non negauenm, - 20 s quintranflatum alis in regionibus adulterari poft. , AvéSoo — Pon oquid laudanfmna fit qua. im Socorora na(ci- "ma. P^ farsnon foli vulo ari fama , fed à «elebribw viri accepi, quicompertum fe habere aiebant , Aloen quidem plerique — 4liis india locis nafci , que. ci Socotorina deferretur Adem, — | 8 Gida ( quam nonnul corrupto nomine Iudaa vocant). — € inde terreslrittinere ^ Carum, po[leatn Alexandriam, — aud offia Nili , vel Ormus , deinde Ba ora y poftea Cairum. e Alexadriam: facile tanien dignofáeam quein Socoto- — gana[citur , ab bac qua à i Canbaya , Bzngalayalu[á, locis - aduebiün : Sacotorinaá, pretium quadruplo maius effe, - Mlezsdele- its qua aliumde adferwur pretio. 7nter reliquas autem mo-.— &u. — tu banc commendabant , quód Socotorina folida [it e be-. (0 o mecompetla y alterius verb partes non po Junt per feti à coi. Du rt quüd fuccus ex diuerfi splanti collccdus m zt vias H50 Nieceiu plura fum genera , vt volant eZfrales, u-- [Wn goME g vnicum dumtaxat,tame[i variailliindantnomina. ———— —- ." Q vob ven Diofcorides e Pluius feribunt lauda- —— ifimam ex Indi adferri, alij verb ex. alexandri : Arabi non fimpliciter id intelligendum eft x ut (0 €x Sicotoraptimm in Indiam delata eft. Nametamex | : e Cambya cr Bengala defertur Ormus , Adem, € Gida, — ique mini is male Me[ue, qui vnum Alvés genus ex See. — ek feribit , aliud? Perfia, tertium tx Ane Prias *: otora dace: jo 7 sime Y ! Ge ed ees dus quid (upe- .— mocumento [ubdacebant quater aut quinquies. In bac vrbe 2rd IIBER n uo JE go m eris "i Borna fitaefl, D utin Nili vd vade Vene:tpetentes ea relique Europa. tompaticabant: non autem quodin Alexandria fiat. "Aloe. LOU : NasciTVR -verb non modo in maritimis, ;fed e eua d Aon pus diria ! "diei locis , cim illam vbig, viderim ducentis leu- eise £uiinere terrefriper eas [oliidimes confecto. Nullum eis damtaxas inuestri umm certum eff , fed interdum aqu 4 quedam sn vifcda folus flillat at neglea cr nul vfu.———— 00 0—- — H vavs vfu eff non modb apud. Arabes Turcosá, me-. dicos ( qui d ucennam , Abohali apud eosditum, c eius libros quinque Canum edidscerunt , legertüntque Razen, quem Benz caria vocant , item Hali Rodoam Mefuen Mefue ded illis Menxus appellatum , tametfi non i fit qui apud nos im Sices alius víu ef s Hippocratis praterea , Galem Ziiffotelis c Pla. Menzus. 1083 omnia opera, minis tamenintegra, quàm Gracofers —— mone con[cripta ) (ed etiam apud Indos , in ue p medicamenti c7 collyriis , tum etiam in nisle care - explendu : in quem vum plerumque in [uis officinis. medi- camentum babent, cui nomen Mocebar ex Alié Cr myrrba Motet paratum ,quo etiam plurunüm vtuntur in equisc curandi, medius - € vulnerum lumbricis enecandis,— $e : | Mtp:cvMridi Magni Sultani BadurRegis Pu. CR ct bayojp(a berba /Aloé vtentem pro medicamenta familiari, qe « inbunc modum.Folta Aloés concifa cum (alecoquebat ,eius decocliocto vncias propinabat , qua aluum fine moleffia Cr -. Goa Alloén probe tufam Cr cum lade mixtam propmat iu. john: t qui vicere renum aut vefice laborant, vel qui i purulétas e ex- vus p" . €ernunt vrinas ,non fine magno fucce[fu C agrorum com- , Wiedoynam illico cuvantur.VMius vf hoe TES 2 AROMATYM HIST. ! | sbioluin Diofr lib. 5 cap.2-qui Alsén ad fpeaculum po- à tis foneri afferit quàm ad medium v um. Qubd vero an- Alotplant tonius Mufa in Exam. fimpl.meget Aloén berbam amaram. essc. t magis mirum:nam fep? degu[flatam admodum ama- "74m inueniquod, vicinior pars erat radici, eo amatior mi- bi vifa eft; extrema autem fosa amarore carere mibi vifa funt Tota planta virofo odore pradita eff . S CrrsRvM quoniam controuer[ia eft inter nomnul- — los Auctores debeántne ea medicamenta qua. Allein acci- piunt,ante cibum [umi, an verb (ecundüm cibum, c* anil- lico à cibospauca vifum eft bic adiicere » fameifía à dedliori-., bus medicis potiüs bec erant petenda. Gil Hi quinque — e €atapotia exhibet, c£- bene quidem,quoniz bacvatione ca — coss pitis dolores fedat Plinius autem lib, 27 .cap . 5 -efficacrem. o0 effefipotaea fumatur cibus, modicus videlicet C boni fuc- (c enqueratio multum mibi probatur , eamá, fequuntur bü-. is regionis medici. Cim enim Alo? medicamentum fit de-— - ile non euacuabit , mifi flatim vires confirmentur modici — eibieiud boni ifucci fumptione,vt eo o cigeffo meliis euacua-. : e pof. Paulus ib. 7 -cap.4.contrà, man? fumidampra- — . eipit,eosá, reprebendit qui eam à cibo exbibent: corrumpit. enim inquit cibum, Singuli fuis nituntur fimi ratioribus —— — € Autloribus fed conaliani facile poffunt. Cimverbcon- — - grouer a it admodum vulg eris, (ra multis agitata.an ci-- — duscum medicamento mijceatur , fspernacaseuim qeu ; - ditodehüpluraagere. —— e. Sto Eom facere alita vide. 1171 ; 'aucula quedan infera de vulgarivatione quam. I»dme- — iben. erstes Errem e ej DÀ LIBER I. | quod fit fumptis duabus mafiches drachmis in » fuic rofarum liquore ier felis » aluum bubulo felle inurgentes, »annumá, lineum felle madentem vmbilico imponentes ad medicamenti operationem iuuandam » expultricemá, fa— "ultatem excitanda.fi opus fit. Sin poft bai quinque borat — «ene foluetur aluuspropinantur iis tres ncia iufculigalli- —— n4 , aliud preteréa mbil: deinde bauflo voacte aque paus— — &tllo, parumper fomno indulgent Hac medicandi atio fuit ^ Yationibus C (criptorum teflumomi mtividetur.—————— TAnwErTs1 Ruellius lib. 5. cap.19. magnopere cona miender potionem ill Rufi que e^ loin, ammoriaci , EM: rbam (vinum recipit ;ibiá, occafionem natus , acriusin cde Arabes inuebatur,qui reiecto ammoniaco € vino, Catapo- "um tia ex Aloé croco, Cr myrrba concinnent , eam, compofi- tionem acceptam Rufo referant.facit pro [uo recentiorim-. ... que [criptorum morequi Arabibus plerumq, iniquiores M |» WtGracos tanto magis extollant. Non negauerim certe Rufi medicamentum fingulari temedio pollere aduerfus pettis deed contagia: fllud tamen certum efl; Catapotia Rafís, quibus Catpoti& — vtimar ,cficax efe medicamztum ,Cr à multis magno fac- F^9^ " | ce(fu expertum. Additur verb Crocum,quomiam corroborat — 75 é aperit , tum ob alas facultates quibu praditum eff. * Mawanrv sli t epiff.1.aliid, nonnulli recentio- —— fes acerrime in Me[uen, Serapionem, Cz e/Tuicenam inue-. 0 untur , quid affirmauerint e/4loén venarum TEE. Ec - féferare , vtinde poffea (anguis facilà fluat, obcau- CUm eeeag leuis T5 ue AROMATVM BIST. : Adferat , melli, admiffa magis euacuet reliquis purganti- bus meaicamenus, Priora confiant Galeni auctovitatéz pofiremum vero , quod mel , cim fit purgantu facultati, alteri purganti aditidum nece[J.rio magis debeat purgare. Relfits Antonius Mufa, Exam. fpmpl.quiin nullus magiflri Verba iurans, Mefue opinionem confirmat,[epiisexpestum - - feeit affirmans , Aloén bamorrboid.as aperme.Sn C fepe- "minero expertus [um (ummos dolores cum hamo rhoidum flnxau excitaffe , quod facile preffare poteft Alvé ob amari- tudinem venarum of.ula referando,e* expultricem facul- EU —— HMM irritando Hac ratione purgat fel animantit,ymbali-. - -ves x! to illirum , tefle Serapione lib. fiv pl cap. 201. Quod verb. ! ofcula venarum obturare afferant , cum lacobo de partibus - . re[pondeo,foris quidem adlnbitam adflringere. itrà cutem. . Jumptam aperire. Quam facultatem obtmét pleraque me- —Oicamenta, que inti fumpta , diuer[as & contrarias vires exerit quam fi foris adbibeanzur; veluti Scilla. qua come | fla enecat foris illita exulcerat. Adea qu cbiciunt de mel- le, » Mefuen videlicet afferere, Aloén cum melle m ixtam más las. miis purgare fic re, re[pen(um volo: Quandoquidem virwmque—— fhomrobo medicamentum purgatoria facultate preditum eff ,vali-— uh. "75 diris Facultatem,debiliorismelli fcilicet , facultate infnm- | gi: Sic etiam flomacbum roborat € firmat accidemtabter, cuando videlicet fine nocumgto, aut eo Treo ndi ceat qui ventriculum infeftant.— AY M bb. 27. cap. 4 mirari uli qui ah "fupra Hierofolymam : mueniri tradu". Fgo non vedicos Indaos , ed etia Phavmacopolas qui Hiero- — um incolas fe [ferebant , diligenter interroga de Sedilltconfl anter negab imt TT je. " odis lin tta*P, l«j i eas (o gnuitadine dat pott. : eat áütem. ái Maatitnic Me -feta:[ed quoniam Regina quedam «d Meta €i:te nuncupata ciuspome 1a auxiffe credicu: ,ab eius Regine appel- - lationenomean Cairofortitae(t, Cepit veró hac vrbs popuh fre- quentia paulatim minui,poftquam Turcorum Imperator, Cenítan- unopoli occupata, illic regiam fixit fedem , co 'nfluenubus nimitum* có hominibus.Hacex Garciz patergo. — 4 Galeno adicriptus ad Patcinianum. cap. $ tria gisna, ciceris mE. canam, c Aloé£n peterem «tiam cyhiberidem Paulus lib. capat sem controuettiam Nicolaus Rotariusin fuis £9 ad. à : aud&onira lh bris conciliat | "De ülhr ^7 PIX Es L TANT ael pi nominibus Altibt, Anjuden, afa fe mtida, Aa dulcis fiue odarala, cr Laferpicium confufío. ytYix exa vo pliare me pofim : quandoquidem baClenus neminem in-—— ttenire licuerit , qui plant,ex qua boc gummi iprofluat,noa Un sien indicase, aut formam deferibere mibipotuent, 0 Votv wrnonnuli ex Cora(ine ad Ormuz. , dr. inde. : in Indiam deferri: alij ex Guzarate, tametfi ifftc ex D x Deli adferm vulgo a[ferant, regione admodum frigida, qua. - ad Corafone v(que Cz regionem Cbiriam ex ducena lib.2.cap. 5 5. tefHimonio extenditur, E ILLv p aurem certum eff boc gummi Alihr Arali- Mdün:- —— is dici, ninullis Antit:mam cuicumq. Arabi gummi | Im- be d guautImgara ab Indis vocatum Ue atim id Al-.1 üht fiue Antit DE depen a pu etras elem von Us nei. s - feriprionem babere. difficile eft. — | 2d iron d rs ab icem i. - «ep. ism iÓ - . AROMATVM HIST. titjignoro , nif quid verifimile fit eum non Aja, fed Lafet Yerti[fe ; idá, vocabulum deinde — iniuria in A js deprauatum effe. Pon odicet aliquis Alribt non effe nomen plante Laferifera , fedipfm potiiis (ucci concreti C coach : cuius fententia effe videtur Gerardus Cremon. Commentariis in Rafin;cap.de Dimunitione coitus hb. Diuif.1.cap.79.H uic — fic rejpon[um volo, Gerardum veram linguam e^frabicam Sgnora[[e, citm ex Batica Hifpania oriundus fuerit; lingua vero qua Auicenna fcripfit, cy eft Arabica, qua vide- licet Syri , Mefopotamij , Per(e Cy Tartarivtuntur , apud quos "Auicennanatus creditur vrbe Bafora (qua nonnullis Babylon fuiffe putatur certi tamen re[ciui Babylonem eam son effe , fed proximam buic fuiffe cuius nulla mumcextent — veffigia) in prouincia Vz-bequefita.( Efl verb Vzbequepars — Tattarie,ftrenuos producens viros , Cr peritifimos [agitta-— rios,qui tum pede[lres,tum eque[Pres peregrinorumRegum — ffipendis militant:fort? autem Parthi funt, Romani olim adeb infesti & formidabiles. ) Eamigitur linguam vocant Ali Araby jid eff, arabicam qua videlicet feriptainuemun- — - dur Galeniyreliquorumd, Pbilofophorum c falfi Propheta — . epera.. Noffrorum vero Mauritanorum linguam Maga-— .. Faby nuncupant , quafi dicas , eorum quiad Occidentem — — habitant ; fiquidem gatby Occidentem ardifnat, o ed pc" Alcihenibildfindeit quàniipfa planta. 1 A[erifera, veluti plerumq. [umitur gümi proip(a planta. — VERvM obiüciet aliqui:Si Alüht non eff 21fa dulw, 3 E ? Aam dulcem apud nullum probatu — Mir)binc dépromptmm effe nomen Aa dulci verifmmile eft. CrrenR vM Aluht Arabumsefje Laferpitium Diof- córidis C» Plinij zametfi nemo legitimorum Arabum (qua lu eff Rafiscr Muenrou) v quà eius memiinerir;atis often- dit Serapio lib. fimpl.cap.2 5 1 .qui de Altiht agens,ad ver- "um earefert que Galemu C» Diofr. de Laferpito]cripfe- re- Cadit ergo eoríi opinio qui maltis argumtis probare có- pantur, A[am fetida à Laferpitio differre. Nam quód La- A&keie — | ferpitium veterum in cibos admiffum effe ainnt, 4(am Verbücadem tuii — | fatidam medicamentis folum vtilemjdàá, rarbjm cibis yero ^ Prior plane damnariob tetrum odotem,plurimitm à veritate ab. e errare mibi videntur.Siquidem nullum medicamen fim- —— e plex per totam indiam maiore eft in v[u quam Afzfetida, Aaa — gum in medicametis,tum condizdis cibis. E&enim pvofug- 550038 «gum facultatüm modo fibi emunt Cuiuftodi funt Banza- E - mes" C- omnes gentiles Prouincis Cambaya , quoi Pytba- | : oras iniit atus Videtur. Solent illi A (ams [ai iuculis C» óle-. Acai. cols ibus commi[cére, confricato primüm ex ea lebete ,fiecaljodimendi. —— | tondimento vtüntur omnibus in cibi. Baiuli cr buafmodi —— 33 tentis fortune bominet,quibus dumtáxat panis eff C cepe E tioni nifi [umma in necefitate cávtuntar. — Em e CouMENDARVYNT milimulticodiméntaiftes — ^ ae ——— AROM MATY! 1$sT. Ee dam ictimalu ejr of mtitgjertiny vif ati mes s dica: nentis permifbám, 00 3 LsripAM porro bifloriam qua in Bifiacer conti i git preterinittere neques, Lujitanus. quifpiam iffic viucus— |oequum babuit naximipretüj, quem illius Prouincie Rex li- ; (o denter emiffet ; nifi nulia flatibus obnoxism. comperiffet. — o Lufitanns ajam farine. permixtam equo prabet edendam, — coo € flum morboliberat. Equamiam fanum emit Rex,er— - Quarationc curatus fit percontatir, Refpondet Lufitanus, r Amgá fine A [am edendam dediffe. Yum Rex band fané Anirum (i cur atus ciim Deorum ciboillam paneris, 44d. bec -Lufi tanus, (ed nmi 145 y ne exaudiri poffet, ei Lufitanice. di. adem fermone veriheéacodumonum cibum uuncüpaffes, — S E p non po[fum n9 mirari Mattbei Syluaticicap. a7. de .ojuden ofcitantiam;qui Galen-citans;venenum eft rit. Nam neque. Galenus neque Grecorum quij iam yUqum fcripfit , ciem esmes vno oreLafer magnopere ci dent aduer[as. Yenena , pepe contagia jl 1 erpionum plagas, proc EM | .SorENI Indi £auetris slip icd in dilere, quam facultatem etiz illi tribuit Diofc lib. 3.cap.76.tani- E Pliniw lib. 12,625.25 id non cenfcaty exemplo. cuiu, bepcox bac de caufa fe efe ex alta trecipisinin seda f fs an cach xi lebitauit e : eas bum 'EQ. 8 verà eiii "Mandos, ex Ormuz. aduebitur jn Péru, : Bo n. f 0 Laferis duo genera ai indir dfe terum incerain e tran[lucens , alterám tmriidum [ou Ec keen denen ex Ormuz, pescd Maiori pre D finceram, neqae facile Mercatoves nparum emunt (folet dutem id macna ex parte in tenuiorum cibos e medica menta cedere ) nifi émparioris defectu. Sincermmvalidora. ——— 2 — elk odoris qudm fordidum, virumque tamen mili fatet, putei 0 fedid magü quod fincerim efe putatur. Ouiverbesv[u —— .— effaeuerunt fincerim, odoratins effe afferunt; quod quadam 2 ehyfyetidinege- Multis enim mal? elent Styrax liquida cs eh x alia propter Validum. odorem, C1» t amc uaximá ex $1 Lt Det Sic neutrum Lafer sibi Porrumvédo-- Het y fed ad noftram myrrham nonnihil accedere videtar. Him [a8 pitto,t Auitenna Alunduifertinfatidam —— 0 ; € odoratam qub fatidam porrateo odore effe afenem, 007 cim non ftt. Siquidem veteribus odoriferum dicebatar, ;— U quod faauiter olevet. ; fed quid vahdi e[fet odoris. Sic vo- ; . ant calamum odoratum,qui multorum indicio ferius pau für icendus erat: eademvationg Myrtbavaldieffodori, —— «dio ris banc adbac Spica nardi edorefuperat, —— rgaui qui 4 pastas " d veteribas fuit i c nom tutes illut ria indideri nomina :namq.todb Imperatori, Angüics, | fuod) AngelicZ,modà fancti Spiritu: radicz appellant Her- erai barij;tió, calfacientz ficcatariémq.vim in tertio fiengtab[- — ceffu. V nic venenis aduer [ari tradit, peflentie populatim fauiztis arcere cont agia: corpora ab lue peflifera vindicare, — : fi tantiim in ore teneatur ,per biemem ciceri magnitudme — - o x o £m vino, per eff atem ex flhillaticio rofarum liquore (um- que pta znec fenfurum ea die contagionem ait , qua quis deua zi taritnam vrina C (udore venenum aligit: ficetiam ad- : gier fus fafcimationes valere, alioi, praterea morbos » quo -— 5. breuitatiscan[a omitto, Hancigitur effe.Laferpitium Gal- . taktPiium Hcumy, cuius Veterinari medici meminerunt. Et(iquu na- —— Besjuinum, Pes Cvh(alat inueniri Lafer iludidem quod Benjuimumrof- A VW - ficinis appellatum vedolere. Nam Cr doctosin ea e[feopinia- — -Benjudeum, Hé, Yt quod ab officinis Benjuinum [iue Ben Iudzum appel-- e cou latár y Laferis fit Syriaci genus , dictum quid Iudea parens .. S Ep eiu opinionem cap. de Benjtinoymulri e folida (oo Bo Cut videlicet Benjuinum Lofer elfe putaret ) tpfe Mats. (0 Biolus Commentario uis. 3 cap. 78 feriitertate 4 men coatius,[ententiam mutauit... 000000 .. muoniám hoc capite totoque ad*à onere de Raneanibus diífctit. . Bofit Anctor, giodgenüs hominim fit heccile ef fcire. Eoru AEN * AINE ESI. R y us : 21 d : dux gdtl si qued non paffurn. Plurimum ieianant,noa T E pete nodes fuperquoautaquam,autlaee —— 5unc. Nonnülli inter hos fapettticoMoret » vigntiinterdim de-- | bus omni Mors cia cis : S: | FonMicisaquam faccaro e tam m przbe S —— 'Émoíynamin pauperes 2m bien fcd & devel propir orituri,folent nonnulli certam facultatum pot- tionem icf ménto legare virisquibufdam qui per folitudinesva-.— : t, É&caquam peregrinis & icet faciétibus dent Refert hofier ! üÜe- 7 £— Au&orin Cambaiese ic vidifle Nofocomidminquo omnisgeneris — ^ ^——— auts curarentur, quz fanitati reftitutz quolibet e i dimitieten- tüt.Eodem veftium genere quo Gymnofophiflz v [fuiffe perhibea- ^ ur,amiciuntur, & animarum tranímigrationem in alia Sepa aa - €orpora credere: rumor eft. HANC fimiliter opinionem fequi traduntur Bramenes vocati ? (quz voxà Brachmanis deducta videtur) in Balagate, Cambaya,& . Malauar,qui nifi loti vniuer(um corpus,cibü non actingür, ;maiorie Sue (antin veneratione quàm Bancanes. Ex his e:enim deliguntur KcegibusScribz,Procuratores negotiorum, Quuzítores & Legati. Hi tamen omnes, quemadmodum & qui in maritimis €uxcam appellatis habitaar,vefcütat omni generecarnium, excepta vaccina & porcina credunt, fu. E. Attamen omnes animarum ttan ... aliaíque plutinias perfuafiones r:diculas habt Mquehaex nord A Au&ore defümp£ qui vatiis capitibus de bis agebat. ; Boss DeOPBe. — -"GCAT FEIN. p d Q v op nos Lufitani corrupto nomine Aint ey ooi , Bellamus,id Mauritani(quos Indi fecuri [ug) Ofium vo- O&um.—— cant deducto àGrecorum Qpio nomine. Pleraq; enim no- mina lingua. Greca(quam lhumani,quafi fonitamdi- — — —— - €asappellatymutuati funt Arabes, P in F, quód fimtlittera -— multum affinesmutato.Sic Opium. regulari c AENEA g: nia Faunia, Cy multa fimiliter. — 2 LA VARtA funt Ops genera pro regionum dffereiiia: Opivaia j d? Cairo adfertur ( Mecerivocant ) allicat € ma- eoe, — | gnieff pretiexittimoid efe quad nos T hebaicum diim. pres Quidex Adem aduebitur,aliisá, locis Erytbrao marivii-— ^ I x E AME Qudt Chis s MEE cite sre i uod in Cambaia, — dem de AROMATYM HIST. v. partein Mahá colligitur. £t quonam id-Tbymeleam ali-- - adukerai, quantulum olet. putarunt nonnulli Tbimelea fucco adulte-.— iu vari fed fallitur. nàm teta Cambais,mó tota India Tby- 3 . Wieleam prouenire non credo. Et certéin Cambaiete vefcud — . tübil aliud effe quàm gunmi , fiue lachrymam papaueris. Caxcax pre-. Nafritur ifie Papauer( caxcax vocant nomine cum AAra- 3 M ^ AE Lad P*O bibus communi) precrandi capite,quod interdum binos fe- j ré ext arioy' (anueniuntur etiam moftrü basid maiora) capt-.— egofuzbec incifa opium exfrilant. Noneff auemid pas. pauer nigrum; nam 101a Cambaia baud inuenizs, tamet-.—. 1 Autcenna lib. 2.cap. $26. Opium ex Papauerenigropa . P. P £Emgro per x Opli ma-. coPavniMnvs buiuvfus efl per vniuer[am Mauri. . Büa& Af. Taniam C* Afiam: fiquidem eius eui ita affuentrunt, vt E Senna átir feciz Papauere eandido 1o- - Dira IMVYS Laferpitio- Am pues e hc Bonjuinum , tamet(i nonaulli docti viriinea fuerint fene —— —. tentia. Nuncilludreflat,vt noflvam meg je | gumentis comprobemu,.———— "s NvrrvMw ynqua 12 in condimenta. receiffe Borja Pesiimum. ; certum eft : Afa vero fetida frequens eff v[usinin conditn- c4 son cca —— di cibis apud Indos ,. xami dne; presas E gei Afam effe non poffe. E - s MaxiMA pars Laferis cx Indiavlera Gangem (int cole Ganga vocant ) aduebitur. Benjtá verb quodin jen diam adfertur , quódque t am ygdaloides vocant,na(aturim — — 5 Samatra c Sizn , (nonin ZArmenia aut Syria Africana; : See «ut Cyrene)eimsáy maxima pars buc consebttur; deindein.— o0 malam, Pefiam , & efiam minorem defertar , atgee 4. enam (vex viroruin fide dignorum relatuintelleximPa- C dejfinam, Syriam, Armeniam C Africam. Antonio Mofa on ! . Exam. [im fimpl. impofuerunticitur ij Lufitani, quiincolas, '* A apud quos. na[catur Benju , veritate coadlos , id gummi. -— eliamnum Leferpitium vocare figmficarugt : qnandequie e dem ab abindiceni Cominham appellatur. ——— Ap Ruellj autem lib. denat. fhrp. 3. cap. $2. obie m, que s aset inar Spi o | od pol ir Meer cag UR É e. ME RS eg UE. GNepjaita- e dis r vetert- . * : X B bs bus ignotá. licere licet, quod neg, Dauid neque * s aco D. P enjui intellexerint : fed tamen iz X P d i cce UU d utis E re P KE Md m (AREIS. « 3 cA re ad Ri ed : Loa uc up ree ! eM 7 ud "o : aperta fant. Ego fanebucLu- —- ocemalm tonic efto julie sin Commeft- — tait , multaeum pro arbitriofinxiffe deprebendi. Exem-—— -——— pli gratia , vli agit de Ormuz. , lib. 3.ap. 2. ie aree rd vrbem effe potentiffimam refert , in qua fint aqua Lue pei . m, cin tamen nullam iflic aquam prater ria dbnd- i eso o tias,omní(que annona C* quá aliunde e conuebatpr,nee — iffa quidem admodum bona, * Deinde neque aquam,me-—— | queligna in. Malaca inueriri fcribit , lib. á. cap. i7. cim. ——— tamen i[lic fit & aqua potabilu, eití/que fuam, copia," —— egregia lignorii materia. Ex quibus viderelicet mon muli — — itribuendsi effe buius. Anctovis (eriptis derebw Indic, —— Po & n o Benjui plara funt genera.1d autem maximi Benjuis ; BMercatoribus expetitur , quod /4mygdaleides " vocant, ^ quádque vngues feu. maculas candidae. admixtas babet amygdalarum in[Lar: quo enim pluribus Wafredimau- pene NHMEDM ptam om | / Max 1 eidprowenitin Sumdreiuscitermina Mara A epit : taban.* Ein meminiffe put. to Antonii Mafemsidg permixtastafs laca eius vadicum fcobe. safer frerb fel alin quendam. | oynum idémq e(l gümi,alindvidelicet eraftoriconfiffentia, — — &liud liquidteri Cy aliud non plenà dura;que dcinde à ole. 2 exufla magis albet.1d Benjui ficexficcatum monmumquam —— snfarinirejoluitur quam Mujaradicif tobemeffeputauit. ^ —— ^ A Lt y-p genus nigriusinueniturim Iaoa C? Samatta, ROME. : queinirs ef preti. "oe Mile pin ! 3 eere die prse th e AROMATVM. HIST. t fapis exiffimaui illud Benyni ie Boninasnibit Seriaxliqui- aliud effequam Benjuicum Sryrace quida , quam Chi- (Rosalia nenfer Rocamalha vocant , permixtum yquoniam eius - 0 ederaliquantum ad "Benjui de Boninas accederet ; eam, : 9b cau[am aliquando periculum facere volui,mixto Benjub — eum Styraceliquida. Sedlicet Benjuific permixtum vul- — -gariodoratius effet odoris tamen fponte. [2 euioes E .. JBenjui de Boninas (aperabatur, dar 2 CrzrtRvM Benju & mouellu planti profuens | Anzygdaloide edoratius effe can (am effe, puto,quod gummi zajsà de, multum natiue fue fragrantia veiu[Vate amittat , vt fer noucllo per- reliqua buiu(modi. Sed quoniam candidum elegantius qd müeut — pigrum yerü Cr nouellum odoratius, vtrumque permifcera (os gfelent,zt odoris fragrantia etiam elegantiam concilient,.—— — . BENI v1 genera vocantur à Chinenfibus Comin- s B a Aralibus Louanjaoy , quafi dicas T bus de. Tao, * quódhec regio primum Arabibus tnnotuerit, [iquid£ 4ra- E Thus Louan dicunt,Güzarate £r Decan. incole, V do. Ba ebiuifea Esr autem Benjuifera arbor procera, vaffa,pulebra, — ymbram laté diffundens , ob vamorum frequentiam. »quos — pu derwsenibe dac wcrin fublatos babet. Cau- rajfo, materie pradura C firma. Eius folia minora santum Citri (iue Lironera foliis uon tamen adeà tia, ed parte auer [a candicantia: qua verb inipfisma- — loribuszamis ena[cuntur ad Salici folia ma; is accedere vio — | — Mentur latiora tamen funt ,(ed minus longa. Eatum acetà -— — condita , tum ramis adbuc inbarentia eitis Nafctur in- d derdamin iluis Maece bumidiore, E * : LR ue perbe factum. eft ei qui mibi: DAS vomit eripe GE vtaquum erat. Nam prater re j qt ! bis adetmmdis eft fioi diffichltat£ maximum |. dc. —— fubeundum €) Bpraioscvahsuridem. (reiten T : Career fois T D | —Sa quid verb eu e Mar dnt nidcitidet ES dq »palinodiam non modo nbi, fed e al eminens ue - s wemon pudelit. : ; — &Credibile eft noftro heicanOotinhéNquo mpi - Ludouico Romano parvm zquus er2t , aut fané aliud habuiff - emplar,quàm eaquz paffim Ludouici Románi nomine circéferun- - fur. Noam lib 3.cap.:.de Ormuz agens.»4quarwn inquii i annona!que mira caritas; irsiebuntur fer& cinia , quemadmodum & nofter Benet ciii Etlib.6.cap.i17. de Malaca agens : "Mittitta- nen triticum, carnes, perpautá ue li ma. p uiquarm veróaquaineminit. Et fane Ludouicum Romanum,cum aiiquot aliis,cb egregie nauazam | , Operam Equitem fa&üm à Principe Laurentio, Dn. Francifci de Al-- - meida primi Indie Prorcgis,filio, profligaiis ad Papanem Mesue his,& eorum nauibus incendio corruptissnno teparauríaluris hu-—— manz M. D. vir. nonmodó ipfemer teftatur lib. fuarum | avigi- tionum 6. cap. 41. fiue vltimo : fed etiam Fernandus Lopez - ftagneda Indiz Oricnialis Hift. hb. 1 1. cap. 6 6. Quem profcaó te norem nón effet adeptus , nifi Pzincipi pro bé fuiffebt. ncripsc minis fides &aliz virtutes. b Hoc Berjui amygdalinum Amarat Lufitanus enarrati enarrati ep demytirha, przftantifmum Myrtha tenurcll cene quim ER Pii rrt natali Troglodyticam. cognominat. | - .' eSuntillz proninciz den Malacz ad flominum Av: | —— rum , met — ^ RIS Cv Veteres aeri tradant ! "m dim aep ie vo sli p UN AROMATVM HI$T. E —— YIndum plerumque vocent , vtex. Myrobalano nigro quem. — —CCdndum appellant;patet, | RU. ; / --Csr£sRvM Tbus Arabibus, apud quosfolimpros — YVow C Openit, Louan vocatur , noniine ex Gracodeducto : Aui- gwmac. — CEHnA lib. 2. 4p. $33. Conderid eff Refina(gamacemm — illiseff gummi, veluticamac Atabi , ideff, gummi Ara-- - Wende. — licum) Serapioni hb. impl.cap. 17 3. Ronder corruptovos : cabulo, Nam multas Arabes conueni , fed omnes Thu à.— |». Quequameo nomine appellarimegant , pautosvero quo[- Monks — 10 Conder vocare , C plerofqueonines Louan. Idem — E Aquibu(dam Lufitanis, qui in Arabia diu vixerunt jntelle-- ME AS —. &i. ZAddebant C illi arborem qua T bus producit , abincolaa — — mum. — LOuanetiam appellari , eiusd, duplex e(fe genu: alteram. — 2o Wieontanam ,alteramin planis na(centem. Moutanaatbor. — . . montibus cenfracofis prouenit , optimimque e» laudatiffi- Thesin pla- 545 T bus profert.7n planis vero na[cens Tbusprofert nio — e at gram sitiprobuin , quo cum aliarum arborum refinisper- - c Mmüxtenaues picent C ollinunt,vtinos pice folemu.Ea av^ boresillius Prouincie Regicedunt , nec cuiquam Tbus coli 00 geelitum eff,nifi Regu permiffa. Conftuereeb Negotia-— — . . Ure ex ZHdem,Xacl, c aliis Arabia locis r cum Reged — TOSS Tburis quantitate quam auecturi [int » € depretio conues — w. mirefolent , moda laudatum fit cr legitimum , quod nos Meno. — malculum yocamusjipfi Melato appellant. ——— : Thuisvib. LAVDATISSIMI,Dbucetiam delati ,vileeff pre- "e o diumcentenz enim libra duobw dam£ amicis atia DLE optimo mifcet 4 , p TAE UU bincin trig jme fur ( quenemipi plurimim € eo vtuntur ) v & Vitis. | Pon xo Thari arbor humilis ef erfela babet UNE tifco fimi eft Arabia. Scribunttamen Hifpa-9- ———— siin nouc ore etiam. iier oo vs fides, — ego certi de eo nibil pronunciare p DeMyrtha, — cav. vits m e -PrvniM A adferturetiam ex Arabia ibi Mj Moe rba,que Indi Bola dicitur : tum etidéx regione Abexim, Bola. que Aethiopiaef.. O nalis vero fit arbor qna eam eer aut quaratione refina eliciatur , numquam [cire potui. I1. lud dumtaxat adiiciam, quod à quodam Mercatore quiim Melinde C Mofambique negotiabatur, tum à quodam fa- erifico Aetbiopia , Ept[copoá, Armenio intellexi : videlicet genus effe quoddam bominum montanum , C filueftre — fquos Bedoinsvocant , linguáque | pura Arabica , que non- Yodin tiibil ad Cbaldaicam aut Syriacam antiquam accedat vtà.——— perbibent ) quod Myrrbamin Braut Magadaxoterre-— ffriitinere adfert , C? Chaldea rone fe — md dfereifferi.— * Enc ree iftoriam libr. 1. icit ia & 15. sd Commentarias uando - commentati fumus in appen: domni Dodsnatdc onse. -DeéLacca — — "EAR. vit Ae 46 Qvan efficinz Hacen; tam Arabes , aee HE Yuri Loc Sumurtri , quafi dicas Laccam? oct den e nuncupant ie sinn vie Mode : ILLIS. AC ACCA CVM SVIS B AROMATYM His7. t. »* Pon xo Pea cr Martaban incola. Lo e NIET. exportabant , & inde Piper in fuam regionem veu icu QvtpbNAM eft Lacca, quomodo pararetur , à Vates vhiuam gieueretar, din dubitaui, Nam adfirmabant non. iae tullia. Peruflumina exundare atque aluegm fuum fupe d — vare folere aqua deinde defuente , in lutum quod remane - yet bacillos ab incolis iniici , in quibus pregrandes formica mafcerentur, v ea quidem alata que multam Laccam ac , €umularent. Percontanti autem aneorum quenarrafent ——— eculati effent teftes tantum [ibi fuiffe orij negabazit , The 0 Ade) dilienter. animaduerzerent , fed famam. vulgarem — eam effe. Conueni tandem virum apprime boneflum cr. x euriofum diligeniémque , qui iffic fuerat. Dixit vella Luctus | atboremillic inueniri foliis qiodammodo Prnni ,in cuius E — feralis minttioribus ramis magne formice, in ters. — té vifceribus aliifque locis enata , banc sem cera LE (vt apes. mel puit HUE Pri oh id r'exfe-0— entes. Hos deinde ramulos , i vmbra ficcari y donec js excidentibus L aipfa. Semen montar cirflahr te amen ligsi fra erum expers: eam verb cui inbare ior S Coler out ermis jd - AROMATVM HIST. - verent , C ili fan? fermonem eiw confirmarunt A7; pofttd 1 yerum ffe didici in Balaguate profectus vbi tiónulla nafcio —— Wer, Cy rejeruatur , quam deinde in proxumos portus expot-— tenferaat- tent, Huc item mili allatus eft ramulus abarbore Beriferá.—— : (cuius in fecundo Libro mentionem faciemus ) reuulfursemb— multa inbarebat Lacca. Sed quonia exigua admodum qua-— titate prouenit; aduer (ante calitemperie negligitur. Mult — P proney tamen e vidiffe m iis arboribus affirmarunt, Formicas ato — benan — tembanc Laccam elaborare inde manifeftum efl qubd pi 3 [ rumque ale formicarum Lace permifte confpiciumtur. —— PRAMANS A autem bec Lacea; *pulcberrimer- — bro colore inficit (qua efl deligedi vatio ) &* ex eabacilliil, — . guhndipunt pio viimur cficiuntur admixti E iis coloribus quos maxime expetimus. Vide c fabrilignas rj lineas ducunt. Hac ver? Laccainiplent etiam cum Aue x rifabri , tum Argentifabriva[a maiora aurta v atgentedo. e dac pas- No efl autem ea arbor in qua Lacca. elaboratufs. x: [oce Myrto fimilis ant facie aut magnitudine, vt aliqui volunt 2 fdinicdum io nucis penas magnitudinem excita 2 interdum minoreft. — E AvVICENNA lib 2.cap. 42. Paulum fecutus, i4. 3 cam,quam ip(e Luc vocat, Myrrba perfimilem fadt,atque 1 edoratam effe feribit , deberéque cum delectu fumi, eéjqué. : reprehendit qui illam ( arabe fimilem faciunt ; 25 0 menfacultates Carabe fimiles babere. Exiflimo aut? Án I NM Laccam non nouiffe : fiquidem neq, Myrrha fimi - neque li fl» quoniam baci in extimis vapnis elaboretut Myrihá conte Le Qe ieu oto am ari Amueniffe. At4mi nanc omnibin 4r — CrtERVMerrris an[ain Auiceme prebiiffe puto, Laccavas — quód Laccam Cancamum Duofcoridi effe eflumaru , cim t Canet tamen plan? -diuer(am fit à Lácca, qua minime ,vtdixi- — ^ — tus, odorata el : Cancamum verb ad [ujfimenta v[urpas- — tur,quod grati odoris efl indicium. Praterea eius error ex eomanifetlu eft, quid dua diuer[scopitadeforipfiit ,in Altero ibidem Cahcami deferipionem enarran$ ,isaltero — 0 de Chcichem agens,qua(i diuerfa e[fent fimplicia. -— cheheh —. SsRA pto lil.(inip.cap.18 1.defententia Diofc.cr — 755 Jatbabaric ,( quem nonnulli Paulum putant)gutmmi effe uit arborisim. Arabia na[centa , Myrrbain. quadamtends feferens. Deinde e& fententia Rbafis im amos Serbi,quain.— ipfe Guberam votat, & c «lo delabi dicit. Poftremb, Lacca, Gubett inquit Ifaac, res quadam e(! rubea; qua tenuibus ligorum — M furculisinbaret. Coquitur bec ye ex ea pantirubeo colore d inficiuntur quam infeturati Chermes appellant. Ceteris : Acca ex Atimenia defertur. Héc fünt Setapionu verba. — Sp quod pacetanti viri diclum volo,Serapioniigro- I eb t4 fuit Lacca, quoniam "Diofcotidu Cancamum effe püta- 1. od. ies li. Laccam tamen à Cancámo diuer[omeffe iaim dixic bius nulli, Gracorim cogüitam fuiffe afferimis. as |» —LatcaM autemin rabia non náfc palám eft, | queniamin Arabiam ex India departatur ; Similiter neé.— ——. n Sorbiramos delali , neque, etiam. Meffili , vt nonnulli .. ( perperait verterutit , cim nulla foit per vniuet[ám Indiand.— Serbi aut Me[pili. Sed nec in Armerüana[iittr.necetiam. ——— —— 8f chbermes Arabum, cüm id mibilaliud fit quàm Coen —— Mibeethon- — 19. — ^ Q*ANTVM ver) ballucinentut: Monacbi qui in. d cd .. Mefuen (crip [erunt ; diff. 1 cap. 44. Sanguinem Dratoni-———— i Eit Lacan in iliaeme - Aide (—— Mattbiolus maltis àrgumentis oftendit füuin Dist. coma — mentanielib.ieap.23. — 000000000000 E Eos tas inn eine, qià Diari Canía bo x *. e AROMATVM HIST, C EI GRE volunt , mags erronea efl , quàm vt refeliide- — * — beat : fiquidem non na[atur i in Aralaa , vti de €? Cuffie ^o. entantes diximw. VMrnvM , fiihbi dicere licet qod fentio inea fem : epiaione, vt nos legitimo Cancame minimt carere putem, * Laccam etiam legitimam nos babere quam ex Indi | em»es M.1uritani petunt , eque etiam im [um compofitio- Dielacca — wibus vtuntur , velutiin aDialaéca ,. The ip Dallaica xd vo/ ant. p anc Rate Gracorum Cencamumymea fentemi, quidíüt. | Amme. — idquodmos Anime vocamus, "ad fufimenta idoneum quod in Lufitaniam ex Aethiopia. Arabia finitima. aduehitur, i quis vero aliud proferat. quod Cancami defcriprioni matá conueniat ,(ententiam mutare paratus fam. —— HarrvcrmANTVR vero qui Animein nfi liena regione i inueniri contendunt , y genus illud pics . Bituminis Refineiz in Siruam vt aiunt, non procul à Ma» — c ducdsrepertum y Asime effe credunt, Nam eimi picis mulo . t4copia buc ex Samatra aliifque vegiombus aduebitur. . qua picandis siauibus vtuntur. Sed nec odore predium | — eff Cancamo fimili, cr dumtaxat c ant duae yalgare guinmi iolt, —— : n Musics puit niabricEe E: Jii isle deba: ; gata cft; & quamuis przdura & exfueca ,- rzm - elicit far ineum;quód probitatis eft indici dix n i enne pei 15.cap.de Cancamo:Eft igirur Cancamum gummi * quoddam, quod ex G uinea, Africáue & infalisilli circumiacentibüs Lutani noftri adferunt Antimum appellátes. Decidit enim gummi hoc, vcteítantur illi,ex proceris arboribus, folia Myrtibabentibus, quod album repetitur , * aliud fubnigrum M rrhz B qmdssiumodo pe: fimile, odoratum, y od Diofcorides illis fis tamquam im- iemorat,& Mineam, (Doj. habe 2 piii ipei famis | Rmus À terra vnde przcipue nafcitur cá appeilar; üáquam Serapio Àmineá nominet : VndeLufitani noftri;cotrupta j&ione, P roiniá vel aminea Animum vocent, &. co mulietes maxime pro famigiis, & medici contra dolores frigiditate ortos ptzcipue vtuntur. Hanc yeró aff-ttionem prirnó adftruxir Brifotus Gallus, vit - inagria érudicione przdizus,qui cm apud Lufitanos ageret, vtinde adladós a: cognofcendi rerum nouarum ,nauigarct , gammi bs rdi Cancamum efle dixit. Proinde cüm Caiicamo opus. | me rum Aniimo deinceps vtemar. : E . E. - E * E E pissed pefeio cur Aniimum: vocet) ICE. LR nifl. - : S T * M Enarratione 71. cap. de Myrrha: Myrtha verà minea vel Moli ^ ... &minca di&a, hodie quoq.in Lufitanía & vniuería Hifpania paucis ^" — mutatis literis Rabe. vtcap.de Cancámo diximus,gummi fcilicet : anijmum appellátes , cuius duo genera habentur, album & nigrum, "Nam albü Cancamum eff: ex Brifoto didicimus : nigrm vero mi- ^ gea hzc Diofceridis Myrrha eft, qua ex proceris arboribus nullo cogente artifice, aut volnerein arbore facto. Hzc Lufitanus, Vetüm non defant etiàm qui Anime l-gitimum Bdellium effe pue c *ent,ob multasquas aber fiotss cum Bdellij h:ftoria cotnmun:es; - —— apud Diofc.lib.t. cap.65.& Plin. lib. 12.cap. 9. arque alios vi- e licet quó le&orem remitto, Ctr£ & ? M cüm han£ epitomen cáferiber m,donoaccepit dfa- -. 4xpbo Altonió Cortufo, Patricio Patauino, clariffíimus vir Rembet - - | tis Dodor.cus. medicus Mechlinienfis, eieienii-in i jnter quosnucem Faufel duorum generum", ; Sycomori & Bdellij 3 —— fru&um, & Fagaram Serapionis, quos mihi pro rofiia ar amicitia libe- .. falitercommunicauit. Hancitaque occafionem na&us exhibendi —— fru&us Bdellij iconem , nolui committere quineam hoclocoadii- is Eras duádam manc em ies fané, ;FagsraQue, de , qua a, & Sycotnoticognitiónem ufo ac pc BLU MU V | ,autegiam amplior;tria ongiore 4 fcn, & ad Geom quodammodo ateedemte, odoómbus Bolote fubci- . feteo donas e e RUE Tor wss coni. - 286 AROMATYM nMItT. cL N o9 defunt,cui frn&um hunce,quem Bdellijnomijne 4 Cortüfo.— |o fhiffam exhibui,magis rcferendü ceníeant ad Cuci,cuius Theopbfá- | ftus fub finem fesüdi cap.lib.quarti,Plin. lib 1 5.cap.9.meminetunt,- BDELLIE CORTVSI ERVCIVS. - -OCHHUARNAR Aso 4€ Quid frinterdum plenam deforiptionem non reliquerunt, : duorum generum , Capbura videlicetde Burneo, Cr qu£ caphurz — - ex China aduebitur. Capbura de Burneo mmquam v[g, ivogenen — » fa ef s alind etiam pendir pretium. In ea verà difcernenda $3; ^ AROMATYM HIST, iur ji panes orbiculares coacta, quinque áuwtorum diames tri : quz cüm coada (jt , compo[irum medicamentumvi-. in 3 xtion fimplex . | - Ciphurde | EA Caphsra de Burneo que magnitudine. eft Mili Burneo. Aut paulo maior , maximaex parte vilior efl. Con (litsumt | enim Gentiles , Daneanes, cr Arabes qui cam emunt, ei. generaquatuor.. lamque diuidunt in caput ,in peclui im erura, Cin pedes, Eius qua ex capite eft libra, pzdit pardans. ecogmta : (eff ver) Pardan moneta aurea apud Indes. genus quod confici decem regales Caflellanos) que ex pec. &ore,auveu viginti qua ex cruribus duodecim; que ex pte. diui quatuor aut ad (upymsm quinqte. Curiofiores nono nuls quatuor inffrumita cupiea [umiit inaqualbus forae (aninibus pertufa. ( qualia quivniones vendit babere felent). per que ('aphuram tran [mittunt Ea qua perim[Iuméin . maiufcula foramina cantinzs tvan ifa e[l, certum habet. prenan: que per infrumentum meducre, aliud : ,que per Mn firumentum mitoribw feran;inibus. pertufum travfmi[—. ; E ur oer ES E Hl yidi in men[a ex Capbure eror confivucta apud Plyarmacopolam a quendam; deinde ti lngno quoda fe. "oris crafitiedoriato Gabernatori Domino Ioznde Cra- . ffo; deniq, in tabella paloiii lata apud quenda Mercatorem. Non tamen negauerimyquin interdum in arbori cücauums. decidat. Principio vero exudat admodum candida fine vl- lis vubentibus aut nigricantibus mactlissmon aurem ovg" it elicitur , veluti quidam fcr fcripferunt;neque ad candorem —— conalidam decoquitur vt [also Autcenma hib. 2. aptid. | €» Serapionilib.[impl.cap.8g&- permafumeft..———- P n 0 certo mibi relatum eft , (olere quemlibet prodire ca un buius colligende gratis quavbicucurbitam npleuerit pope co : pato, qui validior bunc cuim cucurbita viderit , ilico wetter né pofeoccidere dr cucuritainasferre, foriuna niniruim i ills( pz aiunt ) elargiente, -Q.v a ex Burneo adferinr , plerumque adwifla bale CN sinatifma: lapidum frsgmenta aut CH vm Chamdertrosilli vocatum, Succ ligni cuiu (dam fcobem. Sed facil ia tur. Nulla reram ad: | czsem arcddan agam domi, adluefa- pont ct Liuouum (ucco Sonet esami omicé - cant ; ; fie multo candidi or red renonmmultuma — . $mminuig. Td a) amico quodam Baneane jer m e d . enanum ibi credidit.e^ e (—- NrnrivsQvE qeneris memini videtur Serapio, | I anre ipii it modum, cim ait maiorem — 44- AROMATVM HIST. im qué ex Burneo aduebiiur quandoquidéeius quatit drachma maior non inuenitur : panes vero fiue orbiculi ex Chinceo allati,quatuor fupt vnciarum aut apiMiores. : gerhwrsar- , A VI Ru 15 fide dignis mibizelatum eft , Arborem effe. — ga — 0 Nudtuglandifimilem, foliis tameu candicantibus ,falignit mie | quidam Serapionem. ptus. 0^ Bip f 334 fecuti fcribimt , bsius largiera prouentu I o*-— oo RRRANS 4. - men(em Capburam compofitum effe CeERER quod : remporilapfaeuaporet 6 cormimpatar ; Caphuram yero de Burneominm?, — Hr. | M crc fan? compofitum medicamentim nom videar, de | qametfi Manarduiin comp. Mef. dist. 8. coutra [entire vi- Me deatur, Sinverb (ity ex duobus Capbure generibus conflari - acce[fe eft .Nam tametfi euaporet non ef! tamen admodum arruptioni obnoxia : quod indicium eft minim? cüpofitams | «ut factitiam effe , quandoquidem compofita longi faci- hiüs corrumpi foleant.. Si emm Rhabarbarum vix quadti- meftreillud , quoin bac regione plut , ferre poteft , mul- tum an? eft Clipenfem Capburam corruptam bic in India manere, er AvENROr Ss j.Collget.cap.5 6. aliud Capbure ge "Auer ^o0— mus facit long? à fuperioribus diuer fum Jfiribitá, mbar ato. 39e eius Capbura genus effe. Cim autem eius opinionem Cap. —— de Ambaro (atis abundg coufuteuerimti plura de bi agere x fuperuacaneum effe iudico. — DT SCRIBIT Andreas Bellunenis im fuo Diclionario nenf fgeundm Arabes,aquam Caphuratam ex arbore Caphau. 9 NI re fHllare, eamá, cum arbore calidam effe tertio ordine. De bac aqua à multi cim Medyss , tum mercatoribu fafcie tatus (um , neminem tamen ingenire licuit quieam fe vi diffe affereret.. Q nave facil? adducor, vt credam Bellunen- cz fem cüm inbac 4qua t qumin NAMCT guento Lepfum effe, ScRisvNT &aclius, lbr.i.eup Du lus o emnia fecutus Mattbioluinlibr. 1. Diofc.cap.7 j.vterga& — | Verb ex Serapione , banc Capburam ceterisbonitatepre-— ie : Pun mg tnt Tobab (quiprimusdeslbande —— Capbure ratic cse Arai D cim. 42 (— AROMATYM HIST. R naszsderemed.lib. 3.cap. 22 eam frigidam — psidnsphinnedk: 2.64p.1 34. vetü quem plerique feo — quuntur frigidam c ficcam terito ordine conflstuit. Iw ea altquaudo opinione cum multis recentioribus fui, edil eb illum cdorem C parti tenni- — mim sti pai Gi e. s | €ertbrum exficcat y cr vigilias crear. Magnus eins vus e : — harganie, eum multisin rebus tumetiamindba. —.—— E Y mones aurez Indicz pinus LudouicusRoman. APR E Minen Mei tfo mastiguitioreconradoré me quàm Pee. fed longe czaffiore : cui ab altera ofü- Pia ga er M iafculpti dz*mones,ab alteta ver. ico quid. Es is.exaratam cernitur, Mendo(us tamen ef codex, & Perdaypro. — Eco F . bPoftremz editionis 'exemplariz'hon meminerunt ltoz Med AL- v. ÁME iei NM alefcek. a xs LIBRO dec | delia Cate elcomentocum ameritlineaftimun, mi boc loco agemus de duobus prioribus [noordine auri, — 3 PrivnimvM nafditnrin Cambaya,preferrim Bacain, tycij natae Manera, D Daman, vrbibus Luljitania Regiparetibus, '** Prouenit etiam li Gua, aliis plurimis locis, féd | wontav abundanter vt (upra enumezati , 2 q quibus mer | wioniíj gratiaexportatur agna quantitate in Chinavum. - gegionem zin Avabiam ver Perfiam, €& Coratone, me- dicamenti cauja, Cr pauca quantitate. Magna autentica — z pia in Cbinarum regionem ( Malacam SPINE EU miam in malicatoris plurimuseius cum Betreeflvf. 00 E 1 v s nomen apád omnes enumezatas genae: e Cate, MalataCa:o. o Cat,Car; -Quvon vero. bor nomen Cate , ant t pauluumim- s oitatum apud. Arabes , Perías , raliquasá, ju narioues: ebttnuerit ; in catifa effe puto , quüdmaima parcillinsin. Malace regno ab[umutur acd , dmodum mn Co[fivocabula cidit quodlicet Vplotis vin prouicia vbi plurimum gignitur , dicatur ; ab omntbusta-^ men fere Indi Pacho: Jmgua prouincia Malaca yecaiurs AN: —CRTERUVM rlorex qua bic fuccu extiear ma- i T Miel quitudine eft Fraxini , folio innuto Erica velTamarih ^ —— ^fimillimo , perperuh virente : florere aiumt , fed fru&hum. ferre negamt : multis fpinis borret : materieslignirobufa, — dura, dena , leone a Ytaumt, putredini obnox - : folibus exponatur , fiue aqui immergatur : quam | £au[am abincolis Lignum micat icut M Miu m: | propter duritiem e pondus piflilla fiunt de urs. em men fex palmos imambitucenti- T "a ^" WU E- V m AROMATVM HIST. D |o Feoan modum cum farina Nachani * ( fementi eft nigra cr (098. — wiputs (bore Sccales conficiendis panibus apta) C» cuiu. (0 5o c damiigrligni,quod ifc na[citur , fcobe(interdumetiam.— (0 fineeo) pefilliaut tabelle formautur , quas in vmbra fi- — .— — eant,ne folis ardore earum facultas euapotetz 5000 Ryovue — OTIMV Mef medicamétum non modo ad confit - mandas gingiuas, i deficcandum € coffrigendum;verüm etiain ad alui profluuia curanda , oculoyumá, dolorestolo — lendos,in quibus plerumque optimo cum fucceffu vus fum. ANvwc fupereft fuerítne Cate veteribuscognüum, — - | Eco. fi mibi dicere licet quod fentio, omuino exiftimo |o fuemid guffrum boc Cate nibilaliud effe , quàm Gracorum ét Co o Latinerum Lydum. Nameim extrabendiratieabomni- — (0 dnseadem de(cribtur y üfdemque facultatibus pollerecena — Sindce dE RE ihres — 20 aol ao aedih: nomini qe ofuptapromontorium Bonzípeiadíco- —— pulos ailifa eft,deictipfit, aique Sinapi fimilem efte , ed nigriorem, s cuius farinain in panes orbiculares füba&a vefcütur tora illa Aethio-. pispeicuss emis intet fl. 5. Chriftophori, & sumquid '$.Lucia accepir. e S&tveró d des indict, va(ke cBoanjerationes fab Regio palatio in. uantur non modó Arom2ia , fed omnis geeris merces quz cx [ndia Viyfiponem oncratiis;ícu Corbitis regiis; aduchuntut, | DeManna. CAP. xis "AR Manta. Grecis cognita fuerit , à ritibus fatis difputatum arbitror*, Ego paucnla dumtaxat his fub liciam,qse filentio preteresndamonduxi. — |, Ervs igitur tria agno[cimm bic genera , exprnindia Mae Wrbéquedepontata, — ip s PRiMvM getuvrribur conferuattm ; faptre nh C" :: | fella, Xirqueft aut Xircaft vocaturjid efl, Lac ex arbo- E fe Queff nuncupata: nd Xix lingua Perfica Lac [euat; "os. E. Eorrüpto npwine VEL cb tae Efl autt ros qui A. P dam in ez axboresá Autoummiexesdeflilams. — —— ArTrRYVM genus s did Ticiamiabim est Trün- H $- gibim , vt vertit. Bellusenfis , in Carduis nafci ferunt, Ticamia: s granis quàm Corizdritin maioribus ? coloreinter fufum Pe rübentem medio.qua ex tribuli decntiuntur.Vuleu P veo effe putauit , (ed Gummi att Refinamefferes — eH. Huev[us prefertur à. d ue LE nim ym vfu eft , xbiber : - y» - ^ - n SEX I$ AROMATYM HIST. E —* Confule comtentarios Matthioli in lib 1.capirveéró7;. Diof- — - Sordis. Illic enim tum veterum Grzcorum ,Lauünorum, & Ara- bum cpinidne; recétet,rurb eriam recentiorum | ententias de Man- na tcfellit, Eius veró,au&otisQue noftri arque adeó omnium qui de hac re ha&enus fcripfcrunt, opiniones refutat Donatus ab alto masá E tra&atu de Manna. va x É Meminiretiam Mannz Bellonius lib. 1. obferuationum ,fubfi- — | ncm cap.6 4. : : Sx DeTabaxir. GCAÉ x11. 3 Cv» Spodium tam multas Arabum magninominà — € ignis dochine Auckorum compofitiones ingreduatur, 3 es quas intià a|Jumere licet : mon mirum eft fi dubuatioórta — OSiodiem — fitan illorum Spodium cum Gracorum Spodio , quod me- ewe aallicum eft , er minimeintro a[fumipore[t. idem fit. Sed, (0 5 Wtyerum fateamur,vnicum eft inorbe Spondiii;fite Pom- cem «o pholyx,ah Arabibus Tntia vocatum;in cuius penuria Grat — érrianod'a parabant. | ts T Hv 1c autem dubitationt c errori an(am praebuit. Terentianus ille Dauus omnia turbans , Gerardus Crema menfis in Rbaf.ad Alm. libr. «£4p.36.qui Tabaxit Ara-- bum imerpretatus efl Spodium , cien non minis inter fa differant , quàm albus ater color. Eius errorem omnes. Arabum interpretes Latini fecuti funt, Tabaxir Spodiem. PEMEE uu Vo A - . Ciren vM vt adro 4n n e 1 MMMIRE RC à - ves fide ras arboris illad proferentes Mambureant. ^77 — Attamen nunc etiam T-abaxit vocare caperunt,quoniam Tabaxitz: eo nouine petitur ab. Arabibus Perfis, & Turcis, quiid Merc caufa ex India in fuas regiones exportant, — 5 Mascno ezitur boc mmelicamentum pra prouentus TASesicmi z eim Tatione.. Eius tamen commune. pritiam in. Araliatif, NC yt pari argentipondereematur. —— x. ARBO nin qua gigniturnterdum maquasfl, dei». Tabl ; flar Populi proceracinterdum minor ,vamos vt pluriniian ftotia. erectos(nifi quod pulcherrimos quo(q. interdumiacuruane — - ad pergulae c» deambulacra, apud Indos b esee uc $i cud ficienda) nodu palmi longitudine ab inticem difti diffims.— . as babens folium Olee longius, Inter fingulaintermodia —————- liquor quidam. dulcis generatur , cva|[ué veluti amylum cengeftum , € fimili candore, interdum multus, nonnun- I quam vero perpaucus, Sed noh omnes arundines iuesam ———— eum bumorem continent, at j dumtaxat quos Jifpager, diee Batecala, C pars Pronincie Malauar profert. 000 H 1 c auremliquor cücretusinterdum nigricans dais aet tiereusintenitur fed non ideo improbatur. Namaut ob nis — miam bunriditatz, aut quàd diutiaslignoindlufus perman- ——— ferit , bunc fibi colorém condiliat : non autem ob arborum. — incendium ,veluti nonnulli putarunt. Siquidem in multis Tamis , quos nan contigit ignis, niger eriamimuemiur. -— — MezMnitntr hyim Rbra(es, libr. dere med. 3. x | 56. fed omiffa generatione »folas viresvecenfet, Serapionis ,——— autem libr, fimpl.cap. erai temporis vitiocore - t H xe ruptum effe verifunile eff , quodeiéan Saroileis ps Tabaxirlegat. - RN dmi Avicr NMA b eap. ih. vnliex inti A dicm. : i: fed eius pim m ejeen med : : : 4i —— . K&KROMATTAL.MISEL — — 3 As m eu petendam cen(co. Huius penuria anti[podium fieri ceo. — Biephagu femtmonmullex offibus Elepbanti : (ed quam id falfum fit RA endless. quippe qui Elepbantorum sane effe v[us;fed ea abincolu abitsfciam.— : PonRo, quoniam peruer(a Cremonenfs interpres. 1 tatio tot errores nobis peperit in poflerum vti cen(eo Spi. fiué Tutiain medicamentis a Grecis déferiptàs j qua quam nifi externi reinediis boc tnedicamétum aámonent: | 1 Tabaxir vero legitimoin Arabum compofitionibus 24 1 yt plurimüm intu in corpus [umuntur. 3 CrrrEnR vMex Medicorum tum Indorum tum. Aras n (0 *übaxiefa- Dum , Perfarum o Tutcorum tefHimonio Tabaxir inter^ — o €wuwn — ni Gr externü conuetit ardoribus, tum etiam vato E bus C dyenteriis : pra[ertim autem inbiliofs fluxionibul Co ort "o HwfüY, epe ineo ct MA ft- s suine O xalida. gibus * CAP. Rut. eli fn agiiah. Tutiainuenitur , o ene xem xol ist aut 4$, alidue aliquod metallum ex quo covfuari Codstuf. Tutiapofít. Sed ex Tutiaqua mos lc vtimur , quamá;i Samenecs- |OLufitaniam Hifpatias ,reliquaiá; occidentalesregione$ Es |. exportant , 2 metallicis conflata mon eft : [ed ex eorum eff genere que. Doofcoridi &rríero3a appellantur. Mibienini Tvetulit mércator , barum fimlimque verum curio(us in- .. dagator , (e certo accepi(fe à Perficis negotiatoribus , bane. BE wired Mischa Mise aep E . Pompholygem ex iiídem fpoda, quz , vt idem an&or eft, plerumque cx boum offibus concte- . (matis parant,omnino reiicerenr. m vocari , ace e in titi ff sod exi Quirmon Ormuz. delata , P bs Aradoas, E : driam n: ex aes — dt kind x Gallis ceníet, Cadmia potilisex zrariis oce MARNE bai cm a tut , tum Itali , tum Gccmaniz uere Galliz officinz.. Atrámen (i paulo diligentio:es va iod cutiofi eff:nt Pharmacopoli , facile rnacibus accipere poff-nt, & (uaenti- Dec Ebore. CAD. XIIITI, . * Ossiv M Élephanti non modo in Medicina null. — eff vfus (tametfi nonmullit modb vezulimus falso tradant - exbiscrematis (podium parari) fed nec inffvumgtu C opes t xe ribus faciendis. Dentium dumtaxat. fnateries expetitur, Dentes. 6 Nam qud Aecgineta lib.7.cap. s. Elepbanti vugulas medi- cum in v(un v[avpari tradit falfum effe puto. , ApPrLLATVRm autem Arabtbus Elepbants Fi]: ri. Zarate C Decan , Ad : in Malauar ,. Ane :in Canara, von : qiias abe : nullis ver yurietitui bo. (ipfe vero dens Cenalfil, quod dens Elephantieff in Gu Conil. Ht. di AROMATYM HIST. |o dn : j ginti ex elare confeida frngule mulieresin brachii gerunt, oo fiunt tamen c* ea interdum & tef ndum tels ) confrins — gant C pofitolu&u nouaindacant,. Ingens vero eff apud. bos £boris pretium , pro dentium magnitudine : fiquidem amninores dentes non adeó magno e[lmantur magni verb, - ingentis (uut prety. | e aepmd — HABENT Aputem finguli Elephanti binos. dentes in - Emme" masile operire, [ed nei deciuon C deum rehafeenie eed UN vt putarunt nonnulli, Femine vero iis CirrRVM p entribus preffant mutando, folent | Pur. Sed quibis ACA dr VENERE LA $t [8 2 ci kv Hmm fpectaculusn , uto Elepbamuesban a veláti mónamacbia praclantir: fiquidem non modo duri e (0 bwfinguli fuum. aduer farium petere fiudent, jed magno d (o duterdum impetu capitibus cancurrunt; yt alteruter eorum, ie E capite confractosin planitiem cadat. — | FArsvM efl quod quidam demari £r femita con- gre[fa tradideruntjuandoquidem band. aliter congredian- tar quàm relique quadrupedes, | M vus A Plinuslib.8.cap.1.2. 3-6 fed.de Elepbantis - feribit, fd pleraque param probanda , & bacténws non ex- pera Quod verüin Taprobana in[ula maiores , docilwres; - ut lellicofioresó, £lephantos gigni tradit : verum id esl. fi Ta- Taprobana.— probauam intellexerit eam in(ulam quanumc Zeilan voca- 2*danfoueé, — tur, Nani, vt poflea dicemus , buius infula £lepbantireli- quis omnibus pre«ellit , eorum, imperia reliquos agnofce- ve fcribunt, Huius etiam cum Rbinocerote immicitie me- |. Winitidem Plinius,lib. 8 .cap.zo.eorumá, pugnas defcribit. E sT autem Rbinoceros vaflum ammal cornuimnare. ie gerens,quod difficultet domari poteft. Multosin Canbaya Rhinóctro- — —. Bengala finitima , Ge Patane inueniri tradunt C7 ab inco. orae .. ls Gandas vocari. Mibi hadenus Rhinoceretem " videre Ganáz. | mon contigit : illudtamen fcio , Bengala incolas eius cornu (— Aduerfus venena vfurpare;vnicornz efe exislimantes,tam- 1 eti non fit,vt ij referunt qui fe probe (creautumant, 00 0- Crer£nvM deMonocerote tam incerta omnia ab Monbeeros, Aucoribus referuntur , vt ilum baudquaquam widiffe Wnanifeffo appareat. Ego boc loco referam qua a viris fide .. dignis accepi. Inter prombmtorium Bene (pet, C aliud pro. . mentorium vulgo de Currentesnuncüpatum, vidiffefe af- — (— firmabam* terreffre quoddam animali genus , luet mari —— .— etiam deleilaretur , quod caput &r iubam equi baberet. o0 (Qninim, famen marinum equam [fe ) comu ence 2 : 33 "n YMOR deus Lr cbeak a aen Rersüm, ines Elephanti,caudidum Elepban- Pa drin Y rum babere éumó, proptesta.Ra Ih endis uphonii) —— R &r v tx mibi amicw fide us, ded igbens . | torum venationes vidiffe , ad qua profetiuse(fet Rex. Pega Rex Pegu. : cum infinita bomiuum multiidwie, fiquidem ipprmadu-5: 70050 - centa bomi millia fuerunt; "Cingebant ihinorbétotutm &wphamo- ——— eum locum in quo Elepbantos (na pa(cua habere norant; 7 runveta-. s deinde paulatión ambitum illum fite hominum corona con- ds trabentes , tandem in medio comprebenderunt-mou modo ingentem. Elephantorum multitudinem ( fi quidem ea ve- sitione quatuor millia capta [unt ) fed ei alia animasitia, veluti apros , tizridesspartim viua ,partin iaculis confixa. Omnes autem. Elephantos dymifit , preter ducentos tum , adultos tum iumiares , ne [uam regionem Elepbantis depos. | pularetur. illos vero domarüt in bunc modum. Magnis tra- me bibus eos fepyentes,paulatim circum,quo conclgdebanturim 5, | angu[hus contrabebant, donec fingulos Elephantosvixlos — e cus caperet: deinde funibus é vimine contextis eorumpedes €* deutes vincielaut , vt Elephanti e mouereloconon pof» —.— fent Has binis funibus cinctos fubibant vedlores, & calcibus - impetentes,tum baculoferientes, perpetuo (e verberaturos, ; é nm NUT enediuros soerunes c — mori- 34 JAROMATYM HTST. " pbanti congrederéiur fed ficnis indicarem fe primm con». greffuras vby ad fua f'abulaperuemiJent./ Poffesqnam eh venfent femine , (Fatim fubfecuti fent Elepbanti cum illu. pa[cemtes. donecin vrbem Pegn que admodum va[la eff, des. duci ejJent. Femine ad (ua fFablaremearunt , [nbjequenti- bw Elephantis, Eduétis inde feminis, (olos Elephantos con» elafos eadem qua [uprà vetulimus vatione domarunt, —— HFepunes Ivmwiones erizverberibusobiurgarionibus Cr fa-- domandi 2 zt Vir uk i CE xao, ——— PPenterduvero beneficiis domantur: mares vero ma | quibus qui Elepbantosdom.ave volunt , iacula c |Pucnla ix taffe vt fevutatem dep - os dentfidia collaturos po .2.£ap $0. RIBUS dum eme edm nobis: Pu nec nonum annum exceffiff- b B. hinocetos vi(us Straboni lib. 16. Cuius : -Hlephan Jis non buxo(buxeum tamen illi colorem tribuit Plin hib. $« cap. ge " dr magnitudo "(Tauri , forma Apro proxima,prefertim quo; od ad toft i EORR actinet,dermto nafo, quicornuquoddam eftrecuruum ,omnio(E e datius:co pro armis titur , quemnadmodum Aper dentibus. Faber bx eiiam duo singatiqusadim draconum yolumina,à dorfo víque. wl "Ntérüm circumeuntia,alcerum iubam verfus , akerumadiumbüum. — — , «Now mulrum ab hoc animali diffrre videtur 4thiopum Eale,- | quam defcribit Plin.lib. 8. Naturalis hiftoriz cap. 2 1; Apudeofdem [videlicet £tbiopas] & que vocatur Esle, magnitudine Equi finuia- tilis,cauda £lephant: , colore nigra vel falua ; maxillasapri, maiora cabiralibus cornua haben: mobilia. quie alterna i in pugna fiftir, va- riatque aut infcíta auc obliqua, vtcunqueratio monitrauit, ——— dSimilem planc venaadirationem defcribit Paufaniasin Baroti- - eis , iuelib.g iá hunc modum: Venatores vbi campeftres vel mon- tanos íaltus ad ftadia ferme mille in orbem concinéti indagine cin- xttint , ita vt conftanter omnes, ies Ege ci in eo ambicut locum obrineác, ad intimos eadein 15! forma rece(fus ptogtef- fi,fcras omnesiu medio comptehen unt,& intereasAlcen,&c. — e Laminulis uibufdim Eboris foffilis, quz. nariuum emalantur, Euch, fed cra fta qu. candidiffima indn&g funt,ance biennium à Raf- fonoftro omnium Naturz miraculorum ddigentiffimo obírug- - tere,donatus firm. (n Italia erui hoc eburintelligo, & inagnoin Ls : ificef — viruientorum animalium bed cDeCancdla. . CAE 39e ELS AM 4 longa difficili, via petebantur olim bec avama- i D: »?t sias eorum notitiam. MEM teibeckend rf | remeare edm (f 3d | 3 n - OPTE R locorum. e eicingcie xt dm Bac g r3 RR s HIST. ATVM- ^ AROM s negoriaroribais t indead. Graco depértabant. , aut apud (e nafci , autin | vintnullam tamen Cafiam aut. Cinnamomuin vidifje af feas (gene Guineam vocant) won folum fecundien mare, fed c aie gue ing Sur ct ipit 2s Aethiopia dicebant ,muliisá, cyan [uperflitionibus cedi, di- uidiá, à facerdote internas pattes, quarum vnam Dio. p-o x neret alteram Regitertiam Sacerdotibus, —————— ^ *pasloai- | QterPlindib, — CurEn v wneque Caffiam , neque Cinnemomum 1$ cip.73- apud Aetbiopes,aut Arabes na[á , noffrorum Lujitaporum Cafianeg; —— natigatine palam fatum eft : qui licet totam illam oram. ML Bra] t eircumlegerint,magnaá, ex parte terreffristinere peragra- bre. ue firmant. Huc hdde, quid ipfumet Arabes Canellam dictam binc petunt , eiu, pretium Apudilos intenditur eret binc non defestur. | Dic aliquis,Canellam quidem apud eos nonna- f » & proptereaub Indis petere ; [zd legitima Caf 4c yero Cinnamomo eos non carere , fort autem à Barbaris €x inconditis populis ignorars, Familiares habea eruditos yiros Medicos Arabes, Turcos,eó Ceragones,qui omues Ca- nellam Crafiorem , Cafüiam ligneam appellant, Preterea nonnulli ex noffris totam Aethiopiam fub Aegypto (c 8n mediterraneis peragrarüt;alg abin[ula D.Tbome nun- — €upata v(q.ad Sofala & Mozambique, Qr inde Goam pe- us netrantes, alij plerique à promontorio Bona [pei(cim mat- Promonto- fragium paf effent ). v[g, ad. Mo[ambique cr Melindam, 9" p. dns Mavtvtramque Aetbiopiam fupra GrinfraAegyptumper- ttaitelecime bis confpecha eft Canella vel ced : Cv iei GEM Pear 2 cert j ap in 4nib s verifimile e, non aejutt Ere un E AROMATVM HIST. £j eredendum eft ipfos incola: tam nobilia azomata celatumot. : Nam quemadmedum Barbarifftma gens , qua infulum InfoliD. D. Laurenrij incolit , mercatoribus qui eo interdum deue- — o0 Perte anter, frudum quendam. Auellane magnitudine ofleti- 5 "A Ca dit, quod Caryopbyllavedolet : eadem ratine credendum — s mis rs eft, Aetbiopes Cinnamemum Cv Cafuam adib odorata Wem : | dicamenta noftris demonflratutasfuiffe. — 2 Ponno Cafia lignea Arabibus, Perfis,. Q TedsSa- Ss, lihacha vocatur : à vulga atttem Indorum eodem nomine — (0 €xelaet. dicitur qua Canella: ulum eniminter Canellam ey Caf- — 00 0€98 —— famdirimen faciwnt. Negue,vt verum rupe " Sm. Rara ees 4 dm in Malata VAT AGPUH SS nde "mart (00 yen, Cariophylla, lignum aloés , deside mauesinfe- er vesresiquavitusin Zcilan ér Maler dudebans mded, AE nt (Canellam ex Zeilan videlicet laudatifsmam , e | sex Malanar minis fele sm. 2 fimiliter C ex Laoa, vnde. etiam piper ; cardamomümque euebebant , eáque omniá 3 deinde Ormuz. , aut in Arabie oram maritimam p. perfere-- id bost.Prterrgati ecemifti Chimener quenam ejoa hat | «romata, &» vnde ea adueberent , fabulasillas narrabant ce doqinecitleueteeta sn ce e fIBRIRO WI — $9 Lim qti ds FUND iD & folivane- m uior fit 1, aut d naturah bonitate degenerare foler. EL -ÉMENTES -ergo Ormaz. incole eam Canellam à c clinenfituis ádcirco eam Darchini, qued Per[is lienum Darebini. | €hinenfe tnter ' Alexandriam veben- GE. te5, vt cam Grecis eo confluentibus s caris venderent, Cin- Cinname- mamomnm vocarunt , quod fignificat lign odoratum, n quafi Amomum ex Cbina delatum. Dereriori autem. x c QE nelle , qua fcilicet ex Malasar e taeadelataeffet y idem — nomen quo in Taoa appellatur , indidevunt , (cilicet. Cois exiens. - "smanis quod lingua Malaya dulce bgnum [orat (hanc cor- - Tuptovocabulo Caffiam Grecidixerunt ) daa diuer(an0- Cafüa, - ina eidewi và i harponentes. /WS vs eff autem Auicennalib. 2.£ap.128.tp m Rbafe | € reliquis Avabibus, vocabulo Perfiro Darchini,et plerif- que alii Per(icis folet [NX Canella cuiufcumq. gener dvd- — 0 dict Craerfaa. e Q uerfe dicitur. Reliqua vero nontina Querfua. E — Arabibus prodita corrupta funt, vr Datühahá c* fimilia, Quite. - Vecaturin Zeilá Cuurdo:is Malayo,rti dixi ,Cais ma- Cunida, nis:in Malitar Cameaa, Nam quod Serapio. Darchini Cone, | erborem de China i interpretatur , terropta efl à phi - Ee Fio Cr ab Interprete addita. | CerERVM rogatos vols osines oim Melcsrtim | Pharmacopeos , vt pofl bac Caffie loco Cancllam dettrio- — Tem preferibere definant ,C* felectfimavtamur, quando- ——— quidem tantanync eft eius copia. Tum etiamne pd ONE duplici pondere pro Cinnamomo in compofitienibus inii-— ciant, tameifi feri Diofcoridis de Galeni auctoritate, — ia Senis wr nonnulli, istoc eben WE xd Caffiam won effe, quid (vt dmt) nigricans fit , € rimmdi £: Peto. dedo amis niri soe cdd : Culimimo: mii ipi E. mdizduo : Cancliz hi- T a 6o. | CAROXACATYAM. HIST. | fao tempote ce[a) quandoquidem vix Aromareperias 0j —— rapiiom magis abuoxium quam Canella eft., prefertim fi - diu in nau perftuerit, EfE enum 2c vegio putredimi admo-— dun obnoxia NEIN P nt i immo pnr E "maii videlicet qued m Zola aid, pisi m me | Malabar, Nam pos n Arpa: deucbi Sunt Zelan-- di Martia Sulicons vxo». - gereperta fub P.uulo n P. M.fabulo[um prov[us videtur, FarzmTvR nonnulli, Cinamomum quidem nos — babere. (ed non illud Mofyliucumsquod à Diofceride lb. 1. " €ap. 1 3. ceteris generibus prefertur ; quódque T beopbr. feu Ib.g cap. s. multis nodi conflare feribit Sed bis abun- e actum! peu inégunon qua anté protulimus. siti velui Sur oo: 4deà ctafJ Exemptus ergo cortex cvaffo illo c. extertori libroyepur- gatur : deinde in laminulas quadrangulas fedtw , bum ab- . didtur , atqueita per fe conuoluitur , wrtrunci vntorami integer cortex videatur , chm amen partes fint dumtaxat coiicirin tell B Po conuoluta trtncus vero in- terdum femoris craffitudine veperiatur. Rofeum autem i-. lum , fiue ex. cinereo vinofum colorem Seliscalorecomtra- —— bit: qui,non probe paratus ,candicans f fiue: anerei colosis fth simis vero ardoribus Solis aduflu:, niger. Adempto cortice ribus po[lea annis ab ea arbore abflinetur - FnEQvENTES fint be arboresin Zeilan Jotebat- que vili emi Cauella : fed triginta abbinc autis nemo eom emere potuit , preter Procuratorem Tegiorum nigotiorum, Fattor£ vocat. Zeilanicit minores funt ta quaignobiliorem Canellam prabentin prouincia Malanar.e? in l4oa fiue. la- saynon tamen adeb pu[ille,vt eas Plinius lib. 1 2.£ap. 19. Galenus lib. 1.de Antidoti ee cenfent .Sunt yer omues fi se(rres c [ponte nafcentes. VSQv AM dlibi,qued [riam na[citur Canella,test- cem etf Francifcus de Tamara [cribat sh freto maris Erythreiüas. - Cinnamomi arbores , C Laurossnarss [La interdum oper- — t4s inueniri: quoniam noftrt (ingulis amis per mare Evy- poema nauigant,nul.am tamen deiner vide - 1 cr c e AROMATYM Hr. Cinnamo. P somum Alipinum: (ed (ciam non mags iflic, quàm in Hi — num, — fpaniis na[ci. Verum cum ex bis regionibus Ormuz, c Gt» -den,atque inde Alep deucbatur, fatum esl , vtincorrupta | (y recens ('anella iflimc in Europam aduefla , abip[avt- Suuua. U6 Alep denonzinata fit. Quamuis autem Zeilanica veliqu praferatur,muenitur pamen etiaminterdum ignobilis, quae là eff que craffiori cortice conflat nimí[q.in Tubulos con". uoluitur , quüd non [it eidem aumi: quo enim vetu[fiof | o. Urequadringenteynum dumtaxat aurtum, 00 Lmeriu- EksTiLLAT ip[atradix liquorem Caphuramvedos «cc a X s $ CAUTE lx. i e - $ r . m e i Tm : : qeaésor, eant Elicitut aqua plumbeu aut vitreis m(lrumzetis ex ipf ie ur — N31rr15 eff ffllaticiw bic lique ad plurima : nani. Gu 7 flamatbi imbecilitarem roborat , col eletes ex caufa fri (0o qidaprouenientes Vico lenit , vt plerumque (utn experrui (00s faditiclorem commendat , c oris balitm , preterea ad- s," endiendos fuauioresd, efficiendes cibos perquam idoneus, — mx c7 — Ex Condlebacci oleum extrabitur (iogaonm f Zn porum. . Comwr1s Nx t autem Zeian i lum eleuatum babet Min pea vle "- | mac laudatifima totius orba infula (banc nc wonp«l Yet£- T sum Taprobanam e[Je volunt , quad uomen. alij Bikini : tribuere malunt) babens e regione Cr it confpectu Promon- torium de Comorin vulgà nuncupatum. Populofaeff ad- 120dum , tameifi magna exparte yiontofa , cuius incola I. Chingale appellautur. Multa iflic nuces myriffica, Cario. Chivgale, — phylla, Piper ; emuis gener pieter adamantem gem [ianiine TRA: WIAYQATITAYUP!, atri, aT geniti magna copia. Silua om- s nis genery. auibus [catent , pauonibus , gal'mis , palumbis . Yartj geueru multod, venatu , erus ei apri. Delicati- —— fimiiflic fru&us , tamet(i [pontena(centes.ficutvue,aurea — $nala [uawitate reliqua totins orbis (aperatia:ligno & fer- v0 abi idat:multa Pelnarum gencea , optimid, Elepban— 165, fummi, ingenij; quibus reliquos obedientes effe ferunt. vts; Fabulantur Indsiite effe Elyfios Campos, c in excelfo quizcilanicis ien queni fu semanal a i pedum Adami ve[figia apparent. xx; 1n noftra (and Cancella incerdnmn i inuenies Pate »5 vis interior illecortes,(ed omnino fuperíorcinerca quodammo- pee sh tgaobdnass Pierique verótubuli,deliprari & craffioriin- — stqualique cortice denudad videntur. ear o "C inv Au o Mt veró duos ramulosin Belgico vidi : rakerori uc apud Geneérofura- 'um Carolum à] Piensa aser dd nr virum »ó modo tei Herbariz difhmum , & qui) ipfas, — — Medus Meri prunas oma : tabar,fed omniuss ctiam Nacurz. mitaculotum ftu ofiffimum : al- tuum apud C. V.D. Nicolanm Valdaura Br Íem mu tjum reliqnis maioré & 64 — — AROMATYM HIST, Ms quantulum lingoám vellicet.Lignum cert inodorum eft, & infpl dum, non minis quàm Salicis ramus, cui perquam fimilis eft. R netautem cortex fuauem illam cum odoristum faporis iucunditas tem(tametfi totis quadraginta aut ampliusannis à fua matrereuulfi finr ramuli) atque eam euam maiorem quàm noftra Canella , cut folium Clàrifs. vir, D. loannes Placa, Medicus ac Profcffor Val. tinusin Hifpeniis mihi dedit. ; ,cortici & radicibus (licet Canellz es prcffa pedum vefligia ,longitudine geminum palmum ex t —. . DeAgilocho. - SAP XY ve - "Brosconipzs li.r.cap.zr.Lignam Aloés; quod. vam cortice ve[ftitum , & pro Thure ad affe um Lignum Aléés mon wifiex India de. trea alia merces finis fol porüstennma pro agalebo Tbwfibfinide seroem buit, vtpote cuius (emper maior copia fuit.-N2 folemus enim s fabftcal. rariora & itiuentu difficilia vulparibus fubfHtuere: fed con.- trà Nam Tburis fele&i centum pondo,auteo dumtaxat bic. emuntur tametfi ex Arabia bue deportetur. Liguum vero " Aloés,lieet bic natum , tres aureos pendit in fingulas libras, PvrANT nompulh Phnio defiriptum efe (ub Tari ftiomine, quód Tarum, libr. 1 2.natuvalis biforigcap.20. | ac o ex confinto Cafia Ciinamiá; per Nabatbaos Treglodytas —— 7 inuebi feribit. — - e Mudo X. M EMT Agallchi Auicenna duobus diuerfisca- pitibus.aliero.lib 2. cap.742. videlicet ,de Xylalot; C» alte— 0,lib. 2. Cap. 14..de Agalugen.Solet enim,de medicamento ^——— aliquo dubitans, duo ,vt ante diximus , capita de[cribere, S poftevieri plerumque plenis (v. accuratius omnia defcri- bens. Priori (lib. 2. cap.7 42. falicet) nomina recen(et ede prouincias enumerat, équibus deportabatur. Sedinomni- bus verum C legitimum Lignum Aloés non na[citur.Nam dr quodin Promontorio Comorin , Veteribus Corídicto , [ite rdi Zeilan inuenitur , lignum quidem odoratum eff , quod Li- ^" C?" gnum aloésfilueftrevocarunt; cm tamennon fit, Legiti- Xylaoe. — sium verbin Malatacr Samatranafitur, vndeà Chi--—^——— menfibus ferebatur. bue d onmcbx e KE ., HatrvcrmaT vm antem Auema*, cümab — - áncoliselixari,vt omnem odorem eliciant, feribit, — 0 7 — Etvs plura generaenumerat Serapio, lib. fimplicium. vA C45. 197. Inditidin quada Indiein[ula inuemiur,qua Fia —— manomiatur. Seledifimum eft nigrum , quod varium. eftesidat colorem, ponderofum.. Mondumum à Mandel . &ia vrbe denominatum.Seificum softremh Aliumericum, lrumeri non gius à S. : Ceterim preftaze quac Xác Aguilabra- rum prouenit , quod Aguila braua, id eft, Lignum Aloésfil- Baneanes, féfire appellant,vt paulo ante diximus. Eo cremantur Ba" Agallochi fru&us, . lignonibilerodatur. Addit collabztes ex Agallocbi arbori ORvsttivsveblib.t.cap.26.tamerfiper omniavte pi a NMOeeMS. NEAR EAS T em mper * tu eT (46. AROMATVM HIST. » E 60 fane quidper bec vocabula (ibi velit Serapio. plae neignoro ,'Cr nomina admodum deprauata e[fe exit ma. 4 Nam quid per Fiuma intelligat ne (cto : per Mondel , fotté - Melindam intelligit : per Seifi € Alcameri Zalaninfuw — lam , C. Promantorium Comorin ; à quo triduanoitinett. marino Zeilanin(ula diftat. Conieckuris dumtaxat vor. In Comorin certé *. Zeilan ligni quoddam genusodora- meanum corpora, quos buius bifloria initio ab omni re ani" mata abflinere dixi. La Qo Ine Serdpio lib. fm.cap.197.ramos ab arbore refecta integra apno [epeliri fcribit vt ita obruti Ag alla bn mar ce[-- cat cortex, lgnuma, purum dumtaxat vemaneat, adco vt. bus ramos , à fluminum inutidationibus raptos, per circum". ffantes regiones deferri. In wonnullis ane veritati confoná. refert, fed in quibu(dam veritatem affecutus non eft. Quid : vero fructum proferrevotunduim piperu modo, Cr rave. refert , anverum fit ignoro, cim baGenus videre mibi mot contigerit nec quemquam inuenerim qui aliquado viderit nec requi Arabes, Rba[es, Auenrois, Cr H(aac rius v (quam. mewninerunt tametfi Agallocbi facultatesdefcripferint. —— —- Ma er s autem fabulofa (unt illorum (omnia , qi Agallochi arborem terreflri tamüm | paradifo prouemió, Fri ae flumimbw ferri fabulamur ,quam vi rt- —c NErcminitab[ona fant,que Pandetarim cap. 5 0. de (0 Chmales Agallocbo fcripfit. Nam quid Cbamalea adulterari Agal- : Mica nop I^c bum feribit, à v itate abenum eft omni » Chim toja 44 P -- plerifg. tamen ballucinati E | xemDbinon licuit ; fed vnicum genus Indici noui. Fieri po- Agallochi ' tef vt reliqua genera leguimun Agallocbum non (int , fue lignum 4liquododoratum,— 0 . . .nueniti; Bw 2 eriam feribit Mua exam. fimpl. de Agallocbo: in boc tamen fallitur , quàd eius plures (iluasinaenirifcri- bat, Namvarefuntavrbores, « DP CrTERY M Agallochum dicitur Arabibus Agalu-. 4. ; gco & Haud , Gavarate c Decan incolis Vd quad vo. ERAN eabulum ex Arabico de[umptum videtur :in Malaca Gar-Garo,Ca. - ro,feledtifimum autem Calambac. E eme AR BOR eff Oleeinffar , interdum maior ,futum ^gallochi aut florem videre non contigit , ob difficilem c periculofay, "oria buiw arboris diuturnam ob[eruationem , frequenteviflic gra[fantibus Tigribus, Allati vero mibi (unt & Malaca rami i or. Sb doen - odis or PRA, Aa ie on 2 vu QE voe e RE VEO Zen : r2 T cs RoMITXM HTVE -— gmina réquirünt , quemadmodum maiores gemma d margaritas ceterz praferunt .— pev[nadent enym fibi, quo qnaiora (unt fragmina eo plus facultatis in fe continere. — :« Ego totam Agallochi hiftoria apud Anicenvá legi, fed nufquam fius métionem tecifl? inuenio; faltem in noftris. ex£plaribus. Quare pmnino dicendà eft, Au&orem à nofttis diuetfa habuiffe exéplartia, & Eiufmodi ex ládia Vly iponem adfertur, fed magno aftimant. Fiunt interdum ex co fphatrulz precariz, odoris iucunditate & pre- i am tij magnitudine commendabiles, Frequentiores tamen funt ez qua. ex Xylalo£ yt vocant filueftri , noftro Auétori deícripto , rum €i alio ligni genere (quad mirumin modum Agslloshum zmulatot, inodorum tamen efl)torno concinnantur, . Selc&iffimi potrà Agallochi fragmentain uenia y br adferuo, qur Britaonica mea percgrinadone tertia , anno I, $i. mu Mrs Bh. ea dlinitaliag — : — CXW« . DeSanddo. /— cap. xvir n LU aui L3 Sandalum vfibus biwiiivaided ef "t ee pote qued cordis affectibus non parum. : aeris de eo diferere non alienum duxi. cs OARPELLATVR autem in Timor infala omitb ! Chandama. reum Malataviina. Cbandama ; Arabes corrupt Sandal. nomine Sandal vocarunt , quos imitati (unt omnesin gt. | mere Mauritani, ciu[cumque tandem illi (int prouincia ereinda.- Canara, Decan,C* Guzaratt Sercanda dicitur, ——— asdabwia ^^ Po 'RRO ria fun Sandali genera, Rubrum, Album, enne - Pallium, qued Citrium officina vacant. Hác autem ommá (s genrranon na(cuntur vna tti prouincia ; (ed locis multum | dntir (e diffantibus. Siquidem vubrum in Timor , vbi ji plurá - Wu Album cy pallidum prouenit. , nonnaj cutur e Ganges RC « ps intra Gangem ft. quem incole Ganga vocant , Tan r , Hits di m d Vestes tam iro Won ucuzrz- Tua ; omne. . €ale fua idola eorumd, delubra fabricant x qua dere eva[- aola ex fiera ligna magis expetüntur omaiorid, pretiovedimuntur, Sandaloru- — Darren v n z autem inter (e Santalum rubrum Q5 sasditica-— . Brafilium lignum. vtrumque inodorum. Nam Santalum po & Brifi- | fuorum neque üuice 68 y nequein &t5qu nota in Br.afilio aa. te Sco manifeflédeprebendumur. 77. 05000000 . ChrER vM Sautalum album Cr pallidumin India rimoriofac * ylira Gangem na[fciturplurimü vero in Timor in(ula,qua l^ Poruotas — yndique portuofa JI. Prafevtur autem quod ad prt He — (ma inuenitur: ef epimid baudquaqualignofamsfed totum. ——— me. fert cor. Ad portum Matomea eff Santalüetiampalidums —— 7^ Jedillud multum ligni; parum cordis babet: Lignum autem Agg— à corde (carego,quoniam in corde tota odori exatia £nf- Mit. 4d alium portum , Camanafeappellatum , improbum Santalum na[citur, vtpote quod plurimi lignum ; && nibil. feré cordis poffideat.. Huin[modi eft 7 illud quod ad porti A ASeruiago nuncupatum inuenitur. Sunt autem meyvcatoresz —— 0 in bis di[cernendu adeo exercitati ,vt,confpedio ligno ,flasr E meros Santali truncos vix quinqagefmus quif palidu —— ef diuineain- 0 nem attollitur.foliis fis ex careo nigicifr 32? AROMATYVM HIST. m viridis,deindé niger jnfipidus ,ér facile decidens.1nodoram ferunt ef rem,m tam corticeex(iccatam. — Mags 2 MAGNA Sautalialbi cr Qurini quatitas per vuiutr- — spud jados. /4m Indiam ab[umitur quoniam omnes fere eius incole, fi-.— : ue Maurtani, fiue Gentiles jlloin mortariis lapideis contu fex aqua macerato,fibà vniuer(um Corpus inunguntsdeitis | de 7] tallendos, c edoris cote ciliandi cau(a. Eft emm bec re calida, C in- 1 cole plurimum odoribus delekantur. E "TS c£éwhn k ADVEBITVR dutem virumg, Saptalum Lufita- — Sois nri Onererits ex Malaca, Cr in Couchin &» Goa maxi- 4 DOPUe mmatatius India emporia inuebirur: perit erim munc Cale- | tierunt , fed Arabes dumtaxat. Q uid verà fibi velint Ma- : chazari &* Mahazari vocabula,quibus pallidum Santae — diflincl, $.cap.261..— Machazar, Machazari explicent odoriferi ) nifi fort? Machazati Marsi fgnificet ? Malaca petitum ; aut Mazafrani legendum — . Ritquodpalhdum aut croceo coloreinfeB&um fpa. Sasulipalli: C rETERyM ippalldi ia albi & rubri uA andidum «andidum explet. — Wizamoxe - 4 » e. E * 4 funt. TS Santalum etid inuemm, & ipfos. Aetbiopesincolasficaffe- ——— — INvENITVR (in Malauar odorati lioni genus Santalo abo per(imile quo fein febribus indigena inungiit: Aingua Malauarica Sambarane appellatum . ep .. * Quiantum ex bac Sandali deicriptione colligere licet, valde eri, lignum. Ni itandum an legitimum S$antal didum habeam lo quidem (cribit vix in Lufitaníam dcferri, quoniá eius predum ma, iusta i iplos Indos,quám apud Lufixanos. Fieri igi terit vt aliquod. aliud H dalo obtru- datur: &rtecandidum noftrum plane inodorum eft : & irum tamerfi dulce, inficit tamen ; quam notam nofter AndorIn Sanja- lo rubro no irit, ME " i Atlegitimi pallidi librale gmentum , € fpire aliquot pedes longo , (etmipedem craffo recitum , dónauit mihi eciam ánno t $81. Morganus , fragcantis admodum odoris, cuius partemadhuc ——^ . apud nc (eruo reliquum amicis communicaut. De Betrc. CÁS; zvkin——— FaraQvsNTISsTMO invíaeflapudindesBe- —— tre: abinfhitutoigiur alienum noneru , (i boc locoeius — Brrmrsmae[licatam,amarum inuenitur:banc obcau- Beuez —— E fam à arecz adimi(cent C calis moment ficá, prepara-. | , iim faauiffimi effe (aporis affirmant. Msn (and ,ciim primi - decu[Laui, proptet amarorem ita di[b'cuit vt ab illorzpore — femper abborruerim nec vnquam deguffare potuerim, —— Ue pM TE. Tuc WEIT 3:2. AROMAÁTYM HIST. ^ — — o fertum Nizamoxa fingulis annu inid impendere trigefies: mille aureos Lu(itanicos. Hex funt eorum tragemata, hoe - abeuntem donant : atque Rex ip[einterdum propria mang. potentioribus elavgitur , aliis vero per manus [amuli fui qu£. Xarbdar. Xarabdaraut Tambuldar vocant, Sedquia Betre vem — " ps babet aut coflas fecidim [olij longitudimem excurrene. ses, vngue pollici ( quem ea de caufa n acutum pre[ecant, tion,veluti nos,in rotundum jillas eximuntzdeinde admiffa calcis momento (que ob exiguam quantitat£ Cy materiam — | yndeconflata e(t , fit enim ex o[lreoram te[lHia concrematit, — nullum nocumentum adferrepoteft ) c Arecacontufaaut — ^ «nfratka ,folium Betre complicant , atque in os imieclam. | mandumt , priorem illum fuccum expuentes ( quod tamen. i AE nifi? maritimis alti Verum quidem yrbe opulenta in Decan , & Bifnaguain * ims ts jet rH riceté quantitate , quàm vt ad Per[as C Arabesdefera-— tur. Supra C alaiate , quod ochoginta leucisab Ormusdi--—— 7 fat, inueuire baud eru facile, Nam neque vegianemfrigi-— 7 dam amat,vt eff China; neque folibuumium aduflam,yt —— Mofanbique C Sofala. —— MEE e IN Malauar vocatur Betre ; in Decan, Guz.avates e P UC PM, * Canam Pam;in Malaio Siti. Halluctnanttir qut Betre fo- duas lium Indum efe putantzin quo errore ctiam ver[atus (um, purto citm primum in Uidiam appuli, Sed. fententiam mutare ^" E. coactus [um postea , à Niz.amoxa, quem Ninamaluguo ——0— Vocant, euocatus :cui medicamentum voborando flemacbo —.— iujfus componere , ea [implicia quemedicamentumineres 0 derentur enumerayi , addensid folii quod malleaset,Eo- — — 00 lium Indum effe. Ad quam vocem rifit ile (fqudembect — —5 vocabulum intelligebat) cj- Auicemnam mibioflendit ram —— 6 bicalingua conferiptum , qui diuer(is capitibus de Folio cr.—— Dd Betre agebat, Duc£tefmoenim quinquagefama mogacapie ——— ^ 16,15. 2.de Folio Tndo, Cadegi Inditlli nuncupato fcribit; c cgilni € [eptingentefimo feptimo capitelib.z.de Betre,quodile —— embual vocat, corrupto , vt mibi videtur aliquamnlum — vocabulo, qubd ab omnibus Tambnl , no» Tembul dica- aput deferas Pur» Huc adde , qubd fiquem Arabemaut Aerhopemper- €onteris,qui vocetur Betre,ffatim Tambuldiet. —— AVICENNA ll, z.cap, 729. ginginas confirmare ef auctor , in quem etiam v[um femper ab Indis m; Hica- tur: Ge paulo poft fubiicit, flomacbum roborare; ob diti Arabes arbitrantur) Auicenna in temperamenti de[crie 4 pesetino | Cepa fint frigida. Calidum autem c fccum effe Betre ad a geramécumi - Ber hifto- mulla mulieres preferant immaturum , qud maiorem [a-.— * Berteftue * ilis fapiar. Fuitid femen delatum Malacam atque de - tionem de(idevat. T feminz iücedunt per vrbem Calecut efitantes 3 pillam induunt veftem in fpeciem meflitiz tem perant à fo d liohuiufmodi , vc & dents ptz (c fcrant mazrorem, & fubrufocó- — lor fuccedit nigr.cans. / AROMATYM HIST. fecundo: putauerim exemplar vitiofum e[fe,atit (quod erus ptione, impofitit effe; fit enim plerumque vt vulgus errerin iemperamu dignorione ,vtpote ctii Piper, Cardamemum, fineim fecundi exce[fus ,ipfe expertus [um , Cr [icex faport.— € odore conticie. xs IopeM | : Esr autem Betrefolium fimile fert Mali medica folio, oblongius tamen C per extremi arius venus, fiue coflas,. vt diximus, per longitudinz excurrentes babens. Optimum cen[erur bene maturum , colore fuluefcente , tametfi non- num edat in ore dum manditur. Corrumpitar fi recens 4 planta collectum diutius manibu tra£letur. rr Fen Berre in Maluccis frudum quendam contor- E fum, Lacerti cauda. fimilem," quem iffic edunt, quod bene atum optimi (aporis inuentum eft. SERITYR autem vt vitis , adduntürque Sipites ^ —— pedamenta , per que repens fe fuflineat noffvatis Heder&.— modo. Quidam maiorü quefu gratia Piperis aut ars arboribus id maritant , atque ita pnlcberrima vmbratu- — Ll: conficiunt. Multam ver curam , Crafiduam riga — 4 Betre fiue Betle rcminiedam Alcit Cadsimfl sar LS lvpovtcvs item Roman.lib naa pos 1ncolas admodum d:lc&ari qnarüdam radicum, ramufcu-. m "T CR u- y: m. " &antur : imveró familiarem eff Petri Cieczteftimonig) Cap.$6., quandam herbam Cocaillis » quam à fummo manead no - Gum. | &em víqueperpetué in ote tetinent , tamer! neque cam mandant neq.deglutiant Percontari cur eam affidue in orc ha it.re Se . denteias víu neque famem aut fitim fibi mu & viresrobur- $ue Gibi confirman. daga ta LES Eftautem hzc pumila arbor, folio(quod Cócavocant)Myrtivel, —— 5 — vtalij volunt, Rhois coriariorum;Sumac vulgu: Medicorumappel- . lac Eiusarbuícuiz folia fole deiccata oblongis anguftisQue caniftris—'— citcitet libras 15. continentiba: rcponuntur in víum quotidianum. S Scritut hzc atbufcula magna cura plerifque locis in conudllibus montiü , incolz Ande: dicunt , à Ciuitate Guamanga,víq.ad - cam quz ab argento, Plata, Hifpani: nomen mutoata eft. Cztetüm tanto in pretio apudtos eft hzc Coca, vrillamauro,ar- geoto paniqueprzferant , & anno Domini M.D.XLVIIU & aliquot fubfequentibus, fingularumhzreditatum, in quibus feritur, era,alia o&oginta , alia fexaginta , alia quadr; ginia , alia vginti ucaterum milibus , fingulisanuis z(bmata fint. Poftea veró adeó ' eius culturz ftuduerout,vt nunc vilior fit,numquam tamen definec fummo in pretio eff:;imó pletique iamin Hifpaniis viuunt, qui fg - €. 3 2 : Y Coca metcimonio diriffi mi euater. DeFoli. — — car. x1x. Fort vw Indum Betre differre , diuerfisi, capiti- bus ab Auicenna defcribi , fuperiori capite [atu declaradi- —— — us: qua de re fuperuacaneum duco eadem bíc repetere, E APPELLANT autem Indi Folium Tamalapa:ra, TM quam vocem Graci e$ Latiniimitantes corruptà Malaba- Mabsbanis trum nuncuparunt, Arabes Cadegi Indi , ideft , Folium CHE boreddidit vt que nonduitur Foliumper excelentiam,fed —..— quoniam Auicennalib 2.cap. 259 ita vocauit. Namquod ——— faliursnaljperiqu. 000000000 . Es veró Folium Indum" Mali medica folio fimile, WT tfrna tamen per exsremum, colore virdsiribusper long LY$. [- LN MSN SN * AROMATYM HIST. TAMALAPATRA RAMVYSCY & Plinij M | lorigasfrimebs Diofcerdis. 12. RM E £i tum in tie Et fi ab alie bes ipfi Gandis vocant) Tamalapatra petierz sflatim. Felliget. quoniam vernacula eft eorum hngua, —— a: Now fimt verà bac folta tam validiodoris atque Spi. £a Nardi.fed fuauioris:teque eo modo. colliguntur vt Dio- feorides ib. 1 cap, 1-perbibet;fed collekain fafriculos colli gantur , utque ita venenut.. Dilutiore viridi colore nitent, — 7 tion ex candido nigricant, & preferunturintegra.quüdfa- eultafn iffa meliàs conferuati credatur. Odore i cim YE quam caput feriunt,vt veliquaodorat4.-— AvcTOn eff Plinin lib, 12.cap.26. axborem efe Syria folio connoluto, ex quo exprimitur oleum ad Vnguen- i Ta:fertiliorem quidem eius effe Aegyptum, laudatius tawen ex India venire : inpaludibusibi gigri i lentis modo , edora- tius croco , falis guflu , mins probari candidám ,faporem. £ius Nardo fomilem effe debere e cuius odori vino Ape od ucfacti antecedatalios,cre. 7 € p eid ——ÀN Ja Syria (f Aegypto. Sif durus Nos tft | anenà Medicis Mempliiticis, Dama[cems, C Alepitinü: Wh dera: fed omnes vno ore negarunt ant ia Syria ant in Aegypt $t &gypiora- ni. At illud fiio , neque tam validtodoris efe vt. Grocuyi , fciture neque Nardi effe (pore. Q ubd verb buius in vino je je" factiodorem. alios aticeiere (éribit T nd AROMATVM HIST. : satibw preditum efe cum Natdo , foliad, effe SaiGfram, z vág semp *in paludibus generari ,lentupaluffrió modo aquis innata* $ re fine vadice , nonnullosá, puta(fe folis Nympha" effeft- mile ,eiusó, oleum La[erpittj C$" olecrocim facultatem ba- bere; valentius tamen e(fe, S E p cüm certum fit, Arabesim boc dil Grid — -mcnha- £osper omnia fecutoseffe, c» abunde [atis Grecorum opi -ftoridigao- ionem fal[am e[fe deman[Ivauerimus ,. plurain medium SUA — efeproferenda nonduxanus, In boc autem omnes conue-— niunt , vrinam ciere , oris balitum commendare ,vefesab erofione tueri ,ea[demá, cum Nardo vites fortiri,— ». | .S V NT exrecentioribus nonnulli, qui Malabatrum [7 : : ignotum effe (cribant. Illi mea fententia cordatélaquntut.— Folumin- Afi pro vidtur.qui folium Caryophyllorum effe afferunt; em edid quandoquidem regio vbi. Cariophylh nafcuntur , bien folum non jet?ttinere abe[f ab ea in qua Malabatrum. prouemi&, —— ScnRtniT Frand[canus uidam in Aetbiopia gignis * fibid, datum effe cum SeRadus foliorum Canela. sed. — — valde ballucinatur. Namin Aethiopia nulla eil Canela (00 00 enar , neque Fol fimiliter, Fieri autem poteft , vt d. — Folumim eum mi[fa fint Canelle folia cum ip(a Canella : ea enin — Eo see ti son multus à folio differunt Indo , nifi qued Canellefte e xad fo- lium angu[Tius C minüs acutum eff tribu d, Mllis coflis fint. iem — caret,quos Folium [ndum babere diximus. ent i e ON opus erat drriGooNopéro, fidiligentiores. ; pbarmacopols (* medici Lufitani : fiqnidem tanta ctus 60e Be « pia binc exportari poterat, que vniuer(a £urope (ufficerete "YXoljfcee- Ejus autem penuria , Canelle foliis "ino Kirscs] | € Jeenturifin vinis, Spica Nardi ,mon autem Maci ,vt Vdo nare "dono haac 2 d Thalia. terprete. ar 4i; tee ONE Malin. T E dei ll 3» dÉ ER. * ^". ME "tiam renuiorum ramu(ículorü cortex atomaricum quiddam íapit. — Huiushiftoriam cum Betre confundit Amatusenarratione xi.& - LXxvt11Cap,de Malabathro, & Malabathrino, : : C*TERYM cümnunc fub przlo efft noftra hzc Epitome ,ac- «cpi ab Arplitfimo viro Domino lacobo Antonio Cortufo fru&ü quendam exiguum glandis forma cá hac inferiptionc , Fructus Canel- DA la ex quorundam (ententiaz ex aborum: verà fententia Tembul cmueluciinin- ——— S dia. Earn quoniam incellexeram interdum vnà cum folio Indo vul- 5 s i ad nos adferri arque idiegitimum effe folumexGarcirno(i ——— — criptione coniiciam , (quandoquidem T. bul fru&aslonge fit diueríus , vtex Bette de(criprione colligerelicer) adpingendum hic. - €uraui ea magnitudine qua ad me miffus cít. cem. t bLegit hic nofter Au&orfolíis Golfam fimile,quod ego Nymphez Golfaan, zeddidi, quide aliam interpretationem habere non potui. At noftra: : exemplaria nu(quam Golfam meminerunt (ed ANereidem Inde, id cft Na:di Indicz:quod fatiscuidens eft argument, Auicennz Loc ; tem in plurimis lapfum c/Te, aut ali inueniri Auicénam Arabicum, c X cEgoper Thahíaphart Áuicennam intelligereputo id quodlib.z. cap. 634. Ta'ififat de(cribit, quodque nofter hic Au&or Macerem Girzcorum fignificare fequenti capite dicer. De Maci. SAT ONE 4 NoN dubium eff, quin Macis,de quo uunc aduri uu; plurimum à Macere Gracoram diferepet fi vmufqu& — defcriptionem Cr (acultates con(ideremus. Chmigiturre- ——— : centiorum quidam * fatis manifest id demonffrarint mon. — : epus effe exiftimaui corum argumenta bic recenfere. Sed.— opera precium me facturum putaui, fi Maci "Mynfie nucis bifteriam bic breuiter contexerem , quandoquidem —— : Grecorum Macerem boc lemporeignorariputo. — 5m T E Es igitur arbor que Myriflicam nutem ce Macim M unies fubrotundis ; fiue , vt verius dicam » arbor eil Per[ice malo — baud abfimilu, brenioribus tamz foliis. Frutum fertdenfo — operimento munitum quod per matmitatem deli[cit atq, D». " AROMATYM'HIST. yt dixi , primo illeoperimento calicum ecbinatorum, qui ca[laneas amplectuntur , ( calicum qui tuglandes mofftat ve(liunt dicere malim)modo: Macs Coccimffar rubefeens son[picitier pulcberrimo afpectu,bene onu[lis pra[eviim ar« boribus. Ex ficcata nuce , debi[cit etim Macc? epi 3 cente rubore, aureum quodaminodo colarem acquirit. Ew pretium triplo maius quàm Naucis Myriflice. .. Ex Bandaetiam aduebitur Nux myriflica aceto e ditain ficilibus , qua monnulli in acetarin vefcuntur : fed. maior eff eius copia qua faci baro excepta adferiur. ———— —wWuemyi- NAsCITVRautembac arbor in In[ula Banda.We. | Bicnaales gepiri eriam. tradunt in Maluccis fed non eil frudiferes NUES o quemadmodum nec ea que in Zelanproutnit. ^ 0-7 Wuxmyd- — Fv itr autem bec nux cum fuo Maa veteribus Grati cive incognita quemadmadi Auenrois * etiam tefbarur qui bot 2 5 mredicamentum ex eorummumero vecenfet,que Gracuine copnita fuerunt: quamuis Serapio lib. fimpl.cap. 2.in bunt. | COMAS CIN EMtUM: criptione , Grecorum auctoritate nitatur — 4H viv s wieminit. Auicenma lib. 2. cap. 454. Nam —. , d quam buntcteffrBceap eei DA — sorum Macer efl. od ba- Eos quinoffram Myriflicam nucem C. balneum d mum. Galeni effe volunt m cim — coler z Co Cnienptramentum. 0 - gps Csranvubersusa incol eine vegionbvli na x 3 vadis: fitus, Palla, Macit vero Bunapalla vacatur : in Decati. Sant — "uXipfajapatri , Macis vera jaifol. Auicenna libro 2- ck: .£ap. $o 3. lingua Avabica nuc£ £ vocari [cribit jaufibandoid Bcfbafe. ed, he cipes quy is Meet peces : - Li $r AROMATVM HIST. ..Ex Maci fit oleum in neruorum morbis vriliüimum. - T A YE 4 Confule Matthiolí Commentarios in lib 1. Diofcoridis de mate- — | via medica cap. de Macere.Ludouic.Roman lib.6.cap.:4.& Maxie — znilianus Tranül. de Moluccis infulis Nucis Myrifticz hiftonam — tradunt. Vinc dis : 5 Kduehütur etiam ad nos integre nuces myrifticz faccharocon-— , dius, quarum fummum operimentum cra(fam & denfum eft, vtin.— iuglandibus,mox (equitur Macisligneá pntamen ambiens,quo nuX ipta includitur , ro:unda ferd : tametfi interdum. inueniatur oblon* gum quoddarn genus,ma: vulgo appeliarum, & mulieribusalianu- — €c longe vulius zítimatum. Nos & nucem 4 oma fummo opetie mento per medium (c&o,vc ligaeum putamen (uo maci inuolutump — oftendar,& nucem puramine fra&o,oblongamQueillam feu martm — tabellaexprimicurauimus. — — — "A. E. € Autalialrabet nofter bic Au&or Auenroisexemplaria,autno- — flia mendofa funt. Nam fecundüm noftra exemplaria $-Collig,cap:42- m fi ntentiam Galeni auctotitacc ftabilir. 1 "i 2 DeCaryophylis, — car, xxr. cayphy- NvsqvAM Dioforidem, aut. Galenum Carpe- E ton oc- plyllorum mentionem feciffeinuenio : tametfi Serapio ex. — tm. — Galemaucteritate de Caryopbylli tradiderit. Quamobrem — | €redidegim aut Galeni librum , in quo de Caryopbyllidif- — — feruit , periiffe ( nam liber de Dinamidiü falso Galenoad-.— —Oferibiur ) aut Pauli potits quàm Galeni teffimonio de his. Seaporem ijo Vera E — emat nds Calafar: jn Maluccia vero, vi folügn ci snirurum ; Chasque. etiam in bis regionibus dicitur Chanque. Nomimaautem — fyum Nascetaeerdis deutetir $4. .— AROMATYM HIsT. 94 us Caryophyl. mari nim lonin Ma- blc w* I atbor non RA! jophylli & Mefcbatenucinarbos —— rem eandem ga putant. Nam Nux rotundaferefoliaba- — ber; Pyri fti finitus. gopbyllum verb, jeleefLaun^, — 0. vices ocupa icu cul inde difitam que Nucem, wofert d ScuimrT Auicenna libr. 2. nmi. vyophyllorum fimils facultatepreditum effe cum. Terebin. thina refina. Hanc ob cau[am percontazus [um aliu qi ex Maluccu Caryopbyllum aduebunt , (ed negant (e bui | modigummi vide". Non negauerim. tamen men er E arbores gummiferas effe , preertim h vulnerentur , Sed bu Bonu nemo, 0d [ctam expertus efe. x: Nvzrtivs autem pretyj fuiffe Caryophylla ivtelligo Carrophyl- E 2d apud Maluccanos, donec eà delati nauibus Chinenfes inde aphiss. R- magnam eorum copiam in (aamvegionemexportarumt, C" neglcüa, —— Tode in Indiam, Perfiam, c Arabiam. Conferuari autem | in (ua bohitate atidio Caryophylla 24 Buttsgitiniut- - gfintar yalioquiteredinem fentite. ^ Ju Mvrtibr: Cis vus funt Catyopbylla tum ad ob d fania , tum ad medicamenta : magis tamen expetuntum in | Lisacrafftorailla (y annotina Caryopbylla;à nobis vero te- et 2 — Wuiora , qua adbuc viridia aceto €$ fale spud Maluccanos * ; | €ondiuntur , fed'bis teneriora faccbaro aJferuantur , mirutà in modum: palato grata. Lufitanice mulieresqueiflicba-— —itanty 6 Caryophylln viridibus: aquam ftillatitiam organis | Aqua fila- eliciunt, miraodoris (aauitatefragrantem,e5 cordu affe- epit libus vtilem;. : Nonnulli (ndozes mouent iis qui Ine venerea ^ ; ri $6 — AROMATYM HIST. i ne , fed nequaquam odoris fuauitate ita commendati v — | qui apud nos afferuantur, PUE x. eR. Es etiaminin(ulacui D. Laurentionomen, fric elens, quidam Auellane magnitudine cum (uo putamine ,auteo — amplior, qui Caryophylla redolet , fed incüperty adbucv[ut.— 4imó Caryophyllum ipfum nihil aliud eft, quàm rudimentum — ftu&us , quemadmodum in mali; , pytis Punicis arque pletifque — sliis videre cft, Nam flos ipfe, qui quaternis foliolis conftac. huit : fru&us rudimento infidet, multis fibris plenus , veluti Myttiflosfe- T£. Caryophyllum etizm defcribunt LudouicusRomanus,libr.6. tap 15. & Maximilian, Tranfil.de Maluccisinfulis,Atquem M.Pau« Jus Venetu: lib.z.cap. 38 exhibet,plané alia eft planta. € P Huiu: folium Laurino e(t anguftius , Salicis aut Pe; (icz malifo- . lio fimillimum , oblongiori amen pediculo. Huiufmodi aliquando — vidimus vnd cum Caryophyllorum ramulis muriacóditis.Eoscum — folio & fru&u exprimi curauimus. UNCERT M - € Inter Catyophylla quz Antue iam adferunturjnueniturintef- — Xd m . dum gummi ex atro rufcfcens , odorum fane , & d Llks o 25 p VENE. im od. : m refert. Id fori? ericgummi ab Aul . . $; €ennacommemoratum;qu. tamen affirmare non au fim, eins . y vires nondum fint explorata. : : zd cüm cine 2 sex s DePier.* /—— cap xxi. x Piperis na« MaAxiMA Piperi quantitas pr Venit-oe M. ud - e dac Cuda, ! nem tatur D Risk -C DONE E We pec a» s vYA an. vive iod * Piperiuxta €aucalum — fonnafci. Meriche, — Morois. — lib. 2.cap. 153. C bos fecutusin pleri[que Plinius, lib. 12« d $$ - ^ AROMATYM HIST. terno importato opus babeat, Etenim non gandet bec plat — ta locis de[ertis Ce mediterraneis, Quam vero procul à.— Caucafo monte difta fint ba regiones ,| ex topographitt.— chartis (atispatet.——— p RA NonwzN eff Malauaricalingua Molanga, Maladie — tana ver) Lada, Arabibusimedicis tum vulgo Fill; tam- et[i Auicenna libr. 2. cap. 552. € 558. fecundum Bellus. nenfis tralationem Fulfal , & Piper longum Daxfalfül.— appellet, c Fulfel,quem fecutus eff Serapio,üb. fump.cap. — 367. vterque Arabs, In Guzarate C Decan Meriche, Gr in Bengala Morois : longum vero , quod folummode ificpaiemrPimpillim ^ 2 -— - MinvM noefifi Tbeopbraftus lib, 9p. 2. Dif 4p.7.Piperis plante formam ac notas ignarauerint Cr in^ digenam im ea deferibenda fidem (ocuri fint , obregionum. - distantiam. Qubd vero Arabes in eodem errore ver ati fint, € nonnulli etiam ex vecentioribu jludwirum. — StniTVR autem Piperis planta advadices alterins. if MA- Piperalbum — Uam v x Piver Cana- C4fiaa nomen fumpfi t. Ejf autem inane ,illóque vtuntur. inum. quens Kex Lofeanini ne] T EN Tim teri XROMATYM HIST. | E lotb(quod calidius eff C odoratius ) Nigrum noti prà- fcribane , nifi candidi fit penuria, Similiter ne longum Pi«. per candidi aut nigriloco. [abffituant , cm prorfus diuer«- ; fa fint plante, C nigrum cum candido magis conueniat. C &TER V M ne quod Piperi genus defit mentionem. bic fubücere libuit eins Pipetis quod lingua Malauarica à ad pituit ain à capite euacuandam dentiumá, dolores:non-. nul & in Cholerico quem vocatit a ffeclu Eius anter for- mam ii m exiitimo ; M mn *Pipetis hiftoriam etiám defcribit Lüdoi. ced iib. j. p D & lib. 6.cap 19.fed paululum à noftro Auctore variat. — 4 Vidimus Viyfipone candidum Pipet; & inde Bobi(cum atculi- - xJusgranorion tugofó , (ed pleno, acriore & Odoratiore quàm ni- - sim. Vif pone tmt negle&um. Ex Indiis verácopi : quod medicamentis fufficerer, habere pofíemus,fi Lufitani Pharma copo! paulo diligentiores effent. Insenuur tamen interdum. Ant. 5 Ei i racemos interdum cum Gi iberis dicbus maid tonditis A Sod licet CREAR seqdcia ios efi: vrfunr vuarimtacemi. peer —: expreffam H icadiecimus Orta Ani insthi folebae. aliud - - n j? fitani Pimenta de: 3d eft;caudarum Pi S par pelabuncfed ne^ | $2 | AROMATVM HiST. - —Femu, ybifr jrequens nafcitur , Cumuc ; à reliquis Indi ; prattr- : . Cubibci- quamin Malayo, Cübabchini. Non eff autem nomen. : buic fructu induum,quid in Cina na[catur , quandaqui- dem ex Cunda C laoa, vbi plurimus eff in (inam pafe- - 07 o gatur :: fed quoniam Clinen[e: , qui Oceanum Indicum nauigabant , bunc frucfum,quem in iam enumeratis in [alb emerant, cur alis mercibusin alios maris Indici H6 € P enporia trapfacbebant. 4 Cobébebi- / CETER V M fimilire[f bac planta Malovulcari, Qu — wortamen foliis Piperis.fed angu[lioribus,per arbores 1 | dere,aut vt veris dicam, Piperis modo repens, non M) effigie,aut foliis Myrto frilibus. Fructus vacemaiim coba" ret , non quidem vt in vua coniunctim ,. fed fingulis grani md dc IRE pelicula dependentibus, Flos ef odotatw. —— . Monacho-. S tLvESTRIS eff bac planta , & fponte naf rum lapfate gy dome[Hica,neque multorum generum vti falio Mon T chi Commentatores in. Mefuen m finem. p M - difl.1/cap.2ó.putarumt. —OCubhxde "TANTA antem in exifimatione ef fau ic eriam : *xo8ge 2dnos cgéséamur, ; vbi nafcitur , vt eum incola decoquant , antt quam effer 2 NAME » metuentes ne alibi (atus enafcatur. Hi Hin: fieri pit? Yt corruptioni macis [it obnoxius,cum bic Xtunrán Europe Hac áLufitanisfide aie lon een ininfula 1 d MN ex : es Matan. es a cum oe i duci E minimáque quantitateilicnafcitur, ———— .Pvrar Mtentint cec Prrsnqierd uenientes cam. is mt In ; aniditu tantüm illis cogsita, idem mehicaventum eins crediderunt. Non effe autem myrtum f l quam vt demon[h an debeat. - L Cubelis, argumenti euincere poffem. Ji viciis ( LavparvR Carpefium Ponticum,plurimtmq.im x Syria nafci tradunt .Sed f; Cubeba funt Carpefiit, ttr Cui ires ig kia beyas ex India petunt Turéi C Syri, magnóque redimtng, popcfie Cu. citm non inue&to vti pofent , c fine magno fumptu? Cár-- pefium item Galenus lib.1.de Antidot. dede fei. renuium mado: quàm vero Je eJlucis diffuniles / nt Cubeba, quinon videt? — N o n defuerunt , qui icubebas afferere fis nt aif VitiisCubebeYi- - effe femenzcüm vero vtriu(que bifloria Cx facultates plang es eant Jg diffimiles, talumm fententiam omnino conucllant , ; jp lura de : bu agere fupersacaneum efje duco. FAGARA AVICENNA. — no uor 44 : RkoWarsa HIST. j &um.Iotegrt fru&us cum magnicüdine tum forma & eoloreadeà fimily cft ci quem noftrz offizinz Cuculum Indum , Itali Coccole.— dileuante appellant,v: primo a(pc&u fallere,& proeofumipoffit. — MEMINX1T huius Auicennacap. i66.inbuncmodum.Fagat — quid cft/granum fimile Ciceri habens granum Mahaleb, & incon- — cauitate eius eft granum nigrum ficutScehedenegi, & afportatur de. 7 -Sofale.Collocat veró camiin tertio calefacientium & ficcantium ot. — dine , atque ftomachi & bepatis fcigiditati vtilem elfe, concodio- — nemque iuuare,& aluum conftringere Ícribit. ei Cardamo- DeCardamomo. ^ cApr.xXxirrt, ——— w"" — Qvop Cardamsumum vocant, Aroma eft illisinzt-— gionibus proba cognitum , im quibus magnus eius vii | Sin cus magna parsin Europam, Africam, c Afiam , -— euebitur. Quam verà rede (it illsinditum Cardamemi. ig^ men,alia ds[ceptandum relinquo. Auicenna lib. 2:44p.199. uc fant peculiare caput in[lituit de Saccolaa quod dum eft i5 . Sawolas | generum tradit , alterum Saccolaa quebir , id ef ,m4- Sua gnum;alterum verb Saccolaa ceguer, id eff, mimus. Hi . weguer. — nominibus cognitum efl vtrumque Cardamomum , cim I1 — Medicis Arabibustum Meycatoribus.———— Ecemedh. — Im Malagar vocatur Exte melli, in Zeilau E T Bengala vero Guz.arate , C Decan, interdum Hia (Es —— dumElachi, tdque inter Mauritanos ; nam à Gentili — Bet. —— indigenisomuium prouimciarumenarratarum Dore man- — um eupatut. Quá dier [itas fummam illam nominum confu. — fionem inter Avabes fcriptores peperit (etenim nonnall; tn — dicis vocabulu vfi (unt, alij ver Arabicis) & multis errandi —— . etcafionem prebuit. Nam quod alterum Serapio Sacco cms laa, alterum Hilbane vocat, ,mendofum eft exemp .. Hilduntaxat fribendum erat. £tenim fi Bane um volumus , potiits Bara. dmt t à A C ue, fruc 96 .AFOMATYM HIST. -— feribit non effe ta calide facultatis quam Na(turtium y fa füauim Cr magis fragrans,cum quadam amaritudine:qua. emnes nota noftro Cardamomo non conueniunt , vt up rientia docet . Diofcorides vero lib. t .cap. y . emendat quod ex Comagene, Armenia, Bfjberod, deuebitur ( tametfi | Iádia quoque C Arabia prouenire dicat) eligendum4, Jri- bit plenum, frangenticontumax, guffu ACre, fubamarum edore caput tentans. Noftrum contra Cardamomum inil- las regiones defertur , quibus Diofcorides fusi deucbifc bit, Sed neque id frangenticontumax eft, neque caput ten- tat,neque amarum neque gu[I& adeo acri, vt Caryopbyl corbaiibi Prints Jii.12.c2p.13.quadruplex effe Cardame feno. 6o migenus fcribit. fic inquiens: Stmile bis & nomine, c? fra Is fice (ardamomum.,, emine oblógo. Metitur c eodem me- — - doin Arabia. Qnatuor ciu genera, Vi aridifimum ac i que, acutu anguli contumax fficanti , quod maxim lan &- ur.Proximum érujo candicans.Tertium breuius aque. | nis us. Peius tamen varium e facile tritu odori, parti: qui verus, Costo vicinus effe debet. Hoc C apud Medos na* oco fütur. Hec Plinius tametfi tam Diofcoridi, quamceter | Grace vnicum tantimextet Cardamomigenu. — — ——. Sz» nullum ex pradictu cum noftro| quidquam cota | wune babet , quod frsgile effe m; fip andi , 02M intus nigri... Du. SsnRiTVY p verb id legemini modo eltirudine, eco jur pentént figuli or oiie dum v[que ad viginti continentes non, rréiriw ied Di [t fcripfit, Glandis aut Auellaue magnitudine. — P iis H c autem erri rues prebuit. M eu c OSEEBRB 4... : ?7 Qv AM Ruelljlib.2.cap. g-opinio fit erronea, qui os Fuclii ec ba Capficon;aut Siliquaflrum pro Cardamono Maurita- morum proponit,ommbu notifmumeft..-—-— 0 00-. . . AD eavera que Lacuna libr.1;€ap. $. commentariis Lacanz et- fuisin. Diofcoridem (cribit , (atis proterue in arabes inue?" us fic refpon(um volo :- Neq, eius Melegbetam Cardasió- wccghes. mum effe Diofcoridis, fiquidem ignota fuit Diofcoridi: ne-. que Cardamomum maius coloris eft cinerei : neque Nigel. Nigcna. Jatertium id genu quodin officinis baberi afferit , quando- quidem Nigella totis bis prouincie nonnafcatur, 70 CerkR v Mnonmaltiforterefragabor is quiCot- Cordume- dumeni Arabuvi , C rdamamum Gracorum effe putant; "^ quandoquidem Ser apionis. c& Atenna Saccolaa Grecis eft ignota , vti [upra diximus, Quod vero S :ccolaavtes- dut negent .auoniam Graadeipfo milil (crip[ere mon con-. vedo , mult enim experimentis comprobatum e[e pleri[que morbó perutile e(fe : eod, vtendum cen(co in omnibus com- pofitionibus Arabi, recentiorum qui Arabes (ecuti funt. ^ MAT AGVETAM porro, fiue Meleguetam;à non- Malagueta nulla Paradifi grana nuncupatam , cuii/que im £uropa Cardano, vías Cardamomm minoris loco,non effe Cardamomum didi ci quoniam fapius cümin Hifpania , tum bic in India per- «ontatus os qui ? Lufitania in Malaguetam profecti fue- vant aniffic Cacolaa fiae Sacolaa (quod Cardamomun appellamus) na(ceretur,negarunt omnes rurfus Indiinter- rog iti an Malagueta apud eos crefcerer negarunt € ipfi.: Deprebendeba tamen Malaguctam ab Auicenna Com- bazbagne dici, eumá, (cribere ex gofala, «ui Malaqueta prouincia contermina efl , deferri: verifimile autem mibi mon videri Auicennam virum adeu periturn bina capita de. eadem re (cripfiffe- His cogitationibus occupato animo T ure cam mercatorem profeffione Iudeum, in Cochin: comma dun reperio , qui diceret fibi mandarum , vt preter eter «romatá cacollaa quabir, boc Vicar no diximus. Faufel vero poni mitur, nec adalteratum.— eft , poterátque faciléin Lufitaniam deferri aliis Af0- vat nds maribus, fi aut. Pbarmacopola , aut Mediái à iriofs m. effent ida, Adferendum curarent, e ccv DicirvR auem Arabibus Faufe] hes 2 ptt Auicennalib. 1.cap, 262. Filfel c» Fufcl) tum etiam Eifel Fafeh i Dofar e Xadl portubus Arabici : in. Malauat Pac d pac, | vulgo,d Nabilioribus vero Areca,quemominevtüntut Lu-Arecas 08 - fitani qui ín Indiis babitant, quoniam primim ta fegio fuit illit cognita : in Guzarate C Decan, qapati in Zeiln, cupati; Poa2:tn Malaca, Pinan:in Coucbin, Chacani. reo pus NASCITVR plurimum in Malagar ,in Guz atate Faufcl nata; &* Decanpasca quantitate, id, dumiaxat in riaritignus, fed laudatum, prafertim in Chaul,quod defertur Otmuz. — : Optimum item prouenitin Mombaim infula , quam mibi Mormbditt — Rex Lu[itania dono dedit , excepta empbyteu[. Laudatur info etiam quodin regione Bag sim prouenit , atque id defertur ecu in Decan cum boc quod 3n Gauchin na (ci m EI | fillum durum admodum poffquam fjccatum fuerit. Na[ci» tur etiam in Malaca, (ed tam parua quantitate ,vt v calu fufficiat. Item in Zeilan magna copia, fed. ididu quod in eam partem regionis Decan defertur qua Cot ama- | luco paret, tum etiamam Bifnaga, Deferturetiéez Zeilon ———— in Ormuz., Cambaja, Cr ininjnlas Maldinas fire Naledi- ———— na tame erat Serapio ifimp apps D E Wi alere Arecam (de mediterraneis locis & maenaex parte ( ineligendum ide) nofmer ame alat edeiquein. Rem ! ma - AROMATYM HIST. RO, € *YM SYO INYOLY inuolucto u MM SN NY * [s & AVEEL. f z LAXAB IWDI- Av*t ex cim yiteeerri Mafficant eni ( damomo purgandi ventriculi &v cerebri ovatia, - * ADMISCEN TVR Faafel, fie Arece jesdep qua 155 5ot- | fuprà Betre a diximus : tame -Betre calidum : fi areca vero frigida c» ficca. Sed &* a mi ydum, | quoniam vtrumque gingiuas confirmat. €? dentes fedi, fiomachum roborat , cr vtileeft aduerfus fanguinis rác dHiones vomitus e alui proftusia. X Es astem ip(a arborreiia, fungofa materie , folia PüfW. 5. Palma. fructu nucis Mofcbate, minoretamen,autiuglan- 79 —— | dibus exiguis (mili , intus duro , C candidis rubentibü[que venüre[ber(a.ton plané rotüdo, fed altera parte feft : qua: tanen note non omnibus Arece generibus conueniunt .In— tegitur bic fructus insolucro admodum lanurinofo, c foris fubflauo,perquam fimili Dadctili j tim niaturuit , cr ante quam ficcatus fit, Immaturus verb, fIupefacit Cr inebriat. | editur autem Ammaturis à vontullu, vrrtistitiwulenti, -Sice ar vitverifruchum fi parant. zontu[am viu cen Faufelin tenuifumas partes cum Lycio, Cr folio Betr cui exemptus fit neruus, j € priorem (aliuam,que cruenta (exp cerebrum cr ventriculum expurgant, gi zinas , C den pas Peteyrimecen: xiee ca aphuta , Li Aquaex Faufel.. * P . exptit afpetíoQue co, continuó mors fubfequitur, prafentanco Vé-. 142 AROMATVM HÍísT. | .. Ex edviridiaquam flillaticiam vitreis organi elio — beo , qua maximo (ii focce[Ju m biliofis ajsi profluniis Vtor, Sed arcanum id mibi ba&enusfuit,^— — zd .*Nucem Fauf&lcum íuo integumento nobis aliquando commu- - nicauit Petrus Coldenbergus Phai vireruditus,& reihets — INYENIVETVA interdumliz nuces oblongz,quzFaufel cum fuo inuolucro magnitudine equant,predurz, & ferismigrican- - tes, negar mrdium íc&x Nucem mytifticam mirpm in medum — zmulantur. Focté Faufel genus erunt, xA fimile. Sedcüm — dumtaxat vetuftate exíuccas videre licuetit, : guít ipera- cunda mandesdo ruminar. T»ndem in eum, quem. ET /— AROMATYM HIST, E Eenitan- cr immaturi Eleni, && Goe Lanha : in Malaio, ei qTcamNi- Trican, sp/anux Nihor ,cuinos Lu(itani nomen Coque hor, Coquo- jsdidipius , oly tria illa feraminum vefligia,, quibus Cerca- pitbeciaut alterins fimilis animaliscaputveprefentat, —— Nudeind- — ARBOR esFvafl« magnitudinis , foliis Palma aut | ez hiftoria. * Arun din frmilibus icis tamen latioribus: flo* re Cafl inea materie fungofa Cr ferulacea. Gaudet arent- fo folo» mari vicina , vt in mediterraneis baud facile fit. veperite. Seruntur ipfe nuces , ex quibus enata plante — ran|plantantut y paucis annis adole[cunt c f tfe re err imi Heart unt s fi fecus adi 'Antur vident Mele. - tron uo - MarzniI 68 ligni chm fie proeera ad plarima pere quam viilisef., i ita wt interdum in. Naledusa in[ula(Mal- — 1 diuam vulgo,vt diximus, vocant Jex bac arborenaues fao. P : bricentur,atq. clauis, malis, velis €» vudentibus avmentut-.— OM. — Exramiquiin Malauzt Olla appellantur, — Et teda. , € nauium tabulata Cr opercula..— ead ei d (Coca duo Ponno has arbores in duo. genera diffinguunt. 4l-.— Eccc trii euim frádtus ferendi- caufa feruant : alterum bud su, CEPmde gratia; qua ef vinum muffum : bec autem deco^— &a, ab incolis Orraqua vocatur. in bunc. lediua infula na(citur : etenim uon nigricaz iar velurnquai — Alis regionibus cigmitur.— $5 evem En. —- Tscir ea nux adbuc vecenstenero admodum cor-.—— tice , Cinara , dum gu[Latur , faporemeferente. Confhat.— tenera valde &» dulci medullasque in fe conclufat aquam fusuem C dulcem babet, c fafhdili nom parientem,mul- 10ó, tempore duramem. Quanto autem recentior eft nux, tanto eius liquer fuauior , ttm etiam. medius cortex qui | emygdalis (uauitate non cedit editurá, à nonnullis cum ja« gras cuins paulo ante meminimus , aut cum faccharo: aug |. exeotrito lac exprimitur , cum quo coquitur Orizá non | winas (uauis quàm (i cum latte caprino decocta effet : aut. . txboc Cr auium quadrupedímue cavvibus edulia parantur. gr t PRESENT PU RUNE . Catilills nuncupata. Mamuriov vero faitasux, contme Cui. —— quidem etiam liquorem, fed non adeb juauem vt prior qui- — m INVCES iflerecentes ficcate,atq.[uperiricorticede- ——— 0. librata Cr confr alle, abindqems Copra Opra Potente, deué- Cows; ——— buntur in Ormuz., 26 — ^ AROMATYM NIST. poc | ad purgandum exicreméiu vemriculum Qr inteftina: pure gat emm leniter (Íenoxa: multi Tamarindorum ex^ : OliexCo- | ALTERVM genuolei idefl , quod fuperiusex Coo : goce pra exprimi diximus, 1d prater iam dicl as facultates, ner — ; ui admodum eft vtile. Siquidem maonam buius vtilta- — que dormire c quiefcere cencalefatctusn finimtu , magno . «um.admimiculo, An verb lumbrios: euecet y vt fcribunt Auicenia loci iam citatis f Serapio , nondum expertus feribant, nen modo rationi confonum non eft; fe adip que- í NL. ni sieur be il ofa mater i fum t vt perfuadere nobis nitur Lacuna Comm. in. - hübki — cap 141. Ex puttsnineillo interna é pradurovafaim te- Sala ex tiuiorum v[um ternantur, C» etiam carbones fiunt aurifa- Cocco-——.— bris perquam viles. Sed zava(a paralyticos, fiindebibant; Vafaer s E summe iugant, vt putauit Sepulueda, C vulgo. Lufitano- € dy Mum endi | Tum credutum eff. Nam mbil buius fruckus neruis (alutave iuaanc, e[E prater olum , dequo pauloanté. : fed nec ipfiincole buinfmodi facultates talibus vafe tribuunt , nec quif- quam probatus auclor meminit. SE o minimi pratermitendum putaui y. qudbem Palm Indi- regionum i colaiffarumpalmarum germinibus vefcantus: ergenmen. — gratiora enim [is palatasqua aut CafLanea molles,eut bu- - miles Palma, quas eulob Palmitos,Itals Cefaglioni votit. Palminos. Quo autem. vetu[lior eit Palma , eotenerius c , germen producit. At et fublato perit Palma:binc fit; vt qui LN Tut pro mde qe vorate dicatur. Es e MN, fuper ——M | ab... Coccus pelant ai : J 4?" Maldias. 19$ - AROMATYM HIST. fpe?a e multa experientia comprobata [unt, veluti funt Lapis Bez.ar , Thertaca, Smaragdi, tera figillata,C alid glerag, medicamenta (de quibus (uo loco )quam recentibus. — mind, cert. Na quod nonnulli dicantfe bum v(u como — sodum (enfiffe an id per (uafione C imaginatione fH fit sgnoroyeme fit vt mbil affirmare pofim. Sed fi quid ceri : €um tempore nadus fuero, (eutentiaveuocare nen pudelit. ed NictR eff autem butus Cocci cortex , € mtidur Maldiua hi- yulgari Cocco fi vuraouali magna ex parte necita rotundá we vulgaris : medulla (iue pulpa interior , que ficcata dutá eft admodum c candida , nonmbil tameu ad pallorem in- elinans , in faperficterimo[aeft. C valde poro[a , nullofa- pore excellens. Dofisverà eff. buius medulle ad granade- €EI , Cum vino Aut AQUA, pro morbivatione C» natura. Iu vENIVNTVR taterdum iffi Cocci pregrades admo- dum interdum etiam exigui: omnes autem in littus eie. VvtcAn1 autem fama accepunus y infulas Mal- diuas aliquando continentem fuiffe , fed inundatione má-— ris fubmer [um , bas in(ulas effeciffe; in quibus obruta Pal" 14 fuerint, qua bos Coccos protult(fent , qui terraindutá^ | tiin bunc modum con[piciuntur. Sintne vero eiu(dem gt^.— neris cum noftris , facileindicarinonpotefl , cum bait" nus nemofolia aut arboris truncum videre potuerit ; 2 foli Cocci sn littus eiciantur nunc bini coniundim , nen nunquam vero finguli eparatim. Sed bos nemini colligert licet , nifi cum capitispericulo ; quoniam Regu effe affe — runt quidquid & mari littus eicitur : que ves maiore auctoritatem buic nuci conciliauit. Eximitur autem ex bé Coccis pulpa fiue medulla , deinde exficcatur eadem ratit- ti£ qua Copra , atque indurefcit eo quo venditur modo : di €tres effe cafeum ouillum. d * Huius arboris deícriptionem cüm alij , tum Ludouicus Roma" nus libr, 4. cap. r6. & IofephusInduscap.137. & 158. tradidetuD — Scd & SuaboGceographiz 16. huius palmz meminit: quarc fall — mitati non poffum nofltum Au&orem,qui vete£ibus Grzcis incof- "té AROMATYM t'itst. nitam dicat hancarborem, Sic enim habet Strabo : Ceteraveró ct - Palma przbet ; ex caenim panis, mel, acetum, & oleur fit, & icíti- lia varia : nucleis pro carbonibus fabti fetrarij veupzur , quiin aqua snaccrati bobus & ouibusin pabulum dantur. 4 Nufquam in noftris exemplaribus huc adductos A u&ores Laral^ sars meminiffc comperio : at Neregil meminertnt, quemadmodum & Pandc&orius cap. (6 «, ai s pm ul b Ferdinandus Lopez lib.r.Hiftotiz !ndicg, O/lavocat;nó Palm. tamo* fed ipfa folia,quibus infcribere folér Indi res memórabiles,& inftruméta püblica. Refert idem fimili Oll feu folio, Arabicis cha« ta&cribusinfcriptam fuiffecam epiftola quam Rex Calecu: ad Lufi- tanic Regem Emanuelem dedit,cüm eó primü appuletuht Lufitapk. lIauectz porró funt Antuerpiac: paucos ante aunos ex India met- ecs magnis foliorum nucis Indicz (vt affzrcbant) fragmentis ingo- lutz : cubitalia etanrea frágmtprà aut ampliora , craffiora ramcá uàm vt quidquam his infcribi commbde poffet : nam etfi per me- ium apetraeffent, interdum bubalini corij crafficudinezn zqua- bant ,lzuia vtrimque & petpolits ; ac quantum ex fragmentorum zaagnicudine colligere licebat ; quaternos aut qu:nos cub:toslongi- xudine , binos veró la:itudine fuperauerant, ita vt non incommodi zdes & naueshis tegere, & vela €oticinnare, earunrregionum in- colz, vt nofter Au&orafferit , pofnr. Eius fragmé:um penes me eft à Guilelmo Andrea Phat mácopero Antuerpienfi intcgertimó. mihidonztum, .—— - cibzula , magnoin vfu omnibus fere ce. : ioris fortunae gui & Vidimus va(cula ex hoc Cocco de Maldiua cor Vly fipone, ram aliislocs, oblongiora plerumque quàm quz cx vglgari Cocc? parantur, & nigricranitidioraQue. Sed & ipíammcdullam ficcacart Viyffipone venalem repetias cuius facultates siirific c- xzollüt,arqué omnibus fer alexipharmacis giat am.Q ob catifam magpuSt cius pretinm. Quám veró paru ide i adhibenduni huiutm. fabulofis & commenticiisfacultatibus, Au&ot n ter-faui Noninepcé fübiiciendz. bíc videntur aliquoc Aucllanaruiitico- Fa "ds A we "M ncs cum fuis de(criptionibus, $ Prier exiguáeft, tribus lateribus el iotibüs ; acquéi Lx rribus fotaminum vcftigiis,vti Nux Indica feu occus, confpieu , villofo. odam inuclucro , veluti Faufel ferc,te&a , nucicum.contincn$ lcemn,tenui candicante membrana inclufum, F4 2: 7 Altera pollicari eft lougitudine; düorumveró. iig craffitic,. inferiore parte fcffilis, err Den ima a pefnd aurem & emincrxiore partc Ixuis fu "coloris, iravz dfiimalcilum du- Yi: spacia ir videa:ur:przgnaps eft, & continet, 4 ? mile genus inuenitur minus, nigricanteque cólore quod à Ma^ Ecc Auellanasexhiberar * x: : 758 Tertia ab ampliffimo viro Corthu(o mihi nomine Mehenbethent miffa. quamuis non admodum cius defcriprioni cóueniar, & potiüf terum fententiam ample&endá eenfeam aui inter vnguentatias DU" . ees :] MaANtFfE sTY Well ne DIES : lenum neque. Plipiut , noflra Myrobelena cegnsai[e cd * o7 eor i Myrobalanum plane aliud efe ex que idelcei " ie : s: bec no(lra pufebaiede d glandi LR loiudicio Myrobalana vertit , cum tea fententia Pruna (quibus fimilia (unt )mehiis vertiffet. VocaA' ea Auicennalib, 2. cap. 58 . Delegi : Sic Deleg Hali- enam Serapio, lib. fimp.eap. 127. tameifi librariorum vi Me Quc- tio Halilig cerrupte legatur, Onmn£s enim Media Arabes bulgi; Bde- - mibi. t.omnia Myrobalana Delegi vocari. Pe- v. Pis culiariter verb flauaazfar,Indica fiue nigra atat quebala quebulgi, Lellerica beleregi y. emblica erobelgi ; fub que nomine baudquaqtatt tota fuere lec pofteriora. 4ti- etnna lib. 2. ap. 228. 5 Me[na , de fmplic. medicam. purg. cap. 5. (ed (ub moine Seni , vt patet ex Serapi . quiSeni , — PHÓ tribit y qua M ERbcs conncnir. a Svw igitur in dete [ » nut . ker: Las dati Cambiia nera inseniantarquebula verb in. Bifnager, L Aarate C Bengala. ee fore, CriTER vA quain. Lufitaniam ficca Penes magnaex parte fumpta [unt invegivne que ef inter Da-- bul &* Cambaja. Nam experientia compertum babem M, bos fruclus quos regio (eptentrioni vicinior producit , miniis putredimi obnoxios effe. Inuenio autem apnd eos tria My- Tib: genera (ipfi vocant tres (becies) quorum víws ein ptiptiiiuin cr fine moleflia, borumpri- 3 ; guastertium gems, Goticn incolis dividi pit - mobis bellevica fant.Chepula vero noftra; qua MR pur. gant, illis aretca appellantur. Her fecum ld. lanorum genera, que illis (unt in vu medico. Nam genere , amüale ii muncuparo , nobit verb a (iai den eos PHARA ) non vta unta E AROMATYM MIST. i e "Jinilia. Sunt autem fingula arbores Pruni magnitud: ! vmnesá, filuef res & (ponte nafcentes,non domeflica.. i C v M autem gu u fint adflringente C acido, Sorbas pum immaturorum modo , ex frigidorum Gr. ficcancium &laffe effe dixerim. Sus uita die — PRa&PARATIONIS modusapud Indosnon ie. Mzliit y Vipote qui is hon vtantur purgatini , (ed adfri« Phonis dumtaxat gratia. Nam fipurgare velint, eerumde-. e MRei Ew 1 i v Uri RD , myarindi, quamobrem nullum adulterium norunt. er us z NascvewTVvR multi Indialoci ,fedqui "eb Ero 0 é 4d Septemtrionem obuevfis proueniunt,praferuntur,do —— 005000 diutius mcorrupti manent : quales Cambaiete C" Guza- ci Tite gigiic- e -MoCANIVRIih Maler Pali,iz Guzarate Am- Pul Ambia bili quo nomine reliquis Indis proumciis noti (unt. Arabes '- "Tamarindi appellat, qua(i dicas Palmulas Indicas. Nam Tamarindi,- Tamar (quod awmibus notum ef )eorülingua Dattylusa cat, Palmulas antem vocariit Arabes hunc fucum, non quod eius arbor. Palma fimilis fit fed quoniam alind tomen manis aptum non insenerint , sjftseam. [ E confpicientes. —— c RBÓR eft Fraxini, tut. Inglandis, Blitudine, materie firma non fangofa | "et ja arnatis maltis ninutimá, i es Eo AROMATYM HIST, | baro, atqite id maiori cum fucceffu quam. Apres 4tt wierer. Soleo etiam plerumque egros Tatmarindorum in fione purgare. T amarindorum quamor vncia aqua frigida aut fhillatitiointubiliquore m acerentur per tres boras,d Be fatta expreffione exiinantur Tamarindi quos modico | faccharo inper os vtiliter exhibeo; euacuant enim ex pa biliofuin bumorem: atque. puuito[um. incidunt cy 4 nuant, Huiw regionis mcole fine moleffia fefe purgant T. marindis cum oleo. Nucis Indice fumptü. Medici verb l dici y folia Tamarinderum trita partibus corporis eryfi lareinfetia imponunt. Nos bic Tamarindis aceti locovtie mur gratior enim palato efE eorum aciditas,prafertim urorum, Deferuntur in Arabiam , Perfiam , Afiam - nérem, & Lujitaniasn fale conditi , vt temporis iniuriam ferna , praclarum. proculdubio medicamentum ad dig: vendos & expurgandos bumores , nec minüs palate, : Qlla- tum. T amanindorum fhillatitio liquore pro digeffiuo. - mund. — quahdovíus fum : yeriim cin nimis dulcem ei "d EE E : RAMS i. Nvv wc fapereft; ves duorum Arum. ipti regnum. o eee CAVICENNA puris "y fumi mientin hon defcribit , fed eius Mecegectnpu red ciu áit: E o, Petitiores Temiárindospraferri. 00 Melam Mzsvre Lb.de fimp.med.cap.8. faitillos Palma filu Pris Indica fru um: fed eim erro imei aee Li e HM e eonlerua. Aquaftilla- titia T. ' rie, prouenir ert nij gratia e) ex Indiad : phanicem faciunt , quorum Mure ita nec approbare po[Jun .Sed quàd-Lacuma Com. x lib. 1. cap. 26. à T bebaicis pahuulis non differre fcribit, -— x prabo: quem adinodum ucc quod cius avborem Palmafüne-—— féris genus facit foliis oblongis , G per extremum acutis, quoniam buin[modiprofer: folia vt anté dixi, E — JCETERV M Tamarindiex Arabum te[limonio refri- Tamarind. gea ir. exficcant tertio ordine ,- tametfi aliquot exem- n Ltriá Mefua etédefe jcinde erdme refrigerannum. cantium collocent,..— Ets femp t vtorin i febribus admodum. hiliofis nea 4] utina aut Manna, quoniam ob (uam dulcedinem biu ts : lem generant. Hinc fi va huiusregionis à medius | D Aeibw enden ab fonecn, FUWENE .De Caffiatolutiua, su EAR. T sie quam vulgb. Cafiem [n pp em medicamentum efl omnibus ttatift - Mouerfia effet de nomine male -ilrindato. | monoví*s quem (vt fupra diximus; i quere pra [linfet , quà etie enema en 2 ut 0 AROMATVM HIST. e €omdaxa. daca: in Canara cuius pronincis ef! Goa, Baüafimpadm — Baume" Decam Cr à Bramens Bauafimgua : in Gu arate d. gua. Mauritanis regnum Decan incolentibus Gramalla: arbor j revers ipfa in Canzra Bahoo. ij e caGzfo. - Es autem bac arbor Pyri magnitudine , folia mal — Boi — perfice, angu[Horibus tamen aliquantum , c virentinu:— floribus Genfla perquam fimilibus , luteis , Garyophyllum.— odore emulantibus; quibus decidentibus , exiliuut oblonga — filique, virentes admodum anite maturitatem ( nou auiem. — | vubentes , vt fcripfit Lacuna) que per maturitatem nigref^.— eunt, longitudine interdum quinque pahmorum numquam— vero iufra binos palmos. i pues nen oo NasciTv pervniner[as basprouiciarpreflte— diffuma tamen. C durabilor locis 4d Septentrionem mags — - yercentibus,vt in Cambaya. Inueuitur Cin Cayro, enu : Malaca,Cr in Sian,totog, ca tract. : ut Cififpon- HA c mon mfi filaeffribus per fe fatam vidi,im Att- | , Vmaletur. pica tamen ( quam falso Indiam occidentalem appellants — quandoquidem vnica fit India ab Indo flumine denomind- — t4 , veteribus cognita) intelligo 2 filueflribws locis tralatatm ejfein bortos C agros , ita vt nunc iflic frequentifima ft. Fortunatiores tamen noftros Lufitanos puto , apud quos i- Cui quá ne (arione tenta copia na[citur ,vt vnius Candil , boc jr ' quingentarum (p viginti duarum. librarum pretium not excedat decemvegales Caflellanos, qui conflitusit aureum — Indicum Pardaon nuncupatum. js AvICENN A lib. 2,cap.197, [cribit cam mediotff inter calidum e frigidum temper mento , nonnibil ver bumetlare, Serapio lb.fimp. cap.1.2. temperatam confi" — tit. Me fue de fimp.sned.cap.& monnibil ad calorem acet' dere fcribit. Antonims Mna exam. fimpl. excalfacere l : humedare ordine primo aut Jecundiinitio, ——00— X h- Srivs fummiratu Manardum in lib. imp. Mt : ^o des ferie grasa fue [emina baias Cafia purgatorio | Pardaon. T cultalt yer s bili cum vnciis quatuor mella zvbiberi. - demus magno , vt ipje ait , facce[fupropmztumeffe butufmo- — di medicamentum , Artemifie & potiüsfacultatem boseffe--——— Gus pr sbuiffe cen(abimus quam barum féquewelpem- ; «estale quid pre[titiffe , qui frigidi fice [unt tempera- menti. Huc adde fecundas (epius etiam [ine medicamen- torelici y mature propria vi. Nam quod. Auscenna lib.2. €4p. 197. pt «feribit ad partus difficultatem , multinon absre fufpettum babent bunc locum : cen[etque Bella- ———, senfisia contextu cucumerem ficcum riponi debere. Hanc DE CIE ot cau[um. fLatuerumt doctiores « Caffiam fouiwamimel- ———0— ligendam effe , quotiefcamque Cafia meminiffet i in pura. Pá o guute medicapnento ». erre locis. fao: gHeAm. denotari. V ReBrEELEA. mid. pay Lufit anis qui-. lads nanc proferam , qui crediderunt plerofque baia jefa. ed con imus alui aluria fberere p Pone aegietánta copiasff edem, vrasmi- TU infnitum yaccarum- (m maia 3 : s i Pumas ceninr in gene v de paga ri ue - A OMA TYM BIST. CUANACARDIVM OPRICIN ARYMe. j1':. o, CAP, X X" z Aii*- nforique (eria fius SES. BE Nvrra autem praeditum- dia | exemplis fupràdemen ruin s Caullic: tinere. catum y NoNNVLLI pore Asbeordy. ffituumt in quarto gradu : alij im tertio. Nema tamen mibjcmcamée fatufadt;quandequidem im virente clarum eft deeffe bung E excal(adentem (t exficcantem excefjum : nequevatiomi —— con[entaneum videtur in eo caliditatis C. ficcitatisgradu "'eenflitueve quo eff Piper. Nifi fortà, quodim Sicilia nafcizus wd "TRos pM: HON & calidifimi plena: intus vecó. nucleum candidum. teiut peg j& Pitaciis guftus [nauitare non cedentem , p-llica!a cineri &m , quam adimere oportet. Eo leuiter ofto vefc 2 ccce iare cit, & vener enetem ftimulate fertur. MIN bbs m ET Pendet ni eam genus conferuari debere. Nonnulit Anacardiorum. genus effc au- Yumant,ob fimilitudinem a-risilliut humotis, »quem corticibus co. daínm habent, Nos & cfficinarumi Anacardium , & hanc nuc inttgram, & perroedium fe&am,exprimi euraaimus. EE MESES "DeAmomo, car.xxxt — PERS (E M AGNA inter vecttiores dabitario ef, quid ft 4m mum. € ciusloco. dean A Uer efl us diim qu ta firuit (faliism ramen liber? que in.India de Am dic Percontars [um aliquando quadam. Pbarmacopt purs : P '" eap * 4E AEG 4ENMO Reo i Amomum etiauyaduebi, cuius ramolo me donarunt.Hunc cum Diofcoridis defcriptione contuli , ad quam venustiffi- me quadrabat, cj licetiam ficu ,pedem tamen columbi- nunveabo V. 2o N AM omnia plantarum C morborum fere nomina apud Auicennam, aut ad verbum vedduntgr, aut ab ipfave tiomen fartiuntur : exempli gratia , Lingua bouis, Lingua canis, Capillus veneris , Lingua aus: fic crinmorbisos- —.— earziazie dicitur iis Daulalfil quod eff, Pes £lephantis, Dautalf. UJpozoCia maárazalquelbe , quod eft Dolorcanis. Hinc uiu fiendum eft , Amomum apud Auicennam nibil aliud ee quàm pedem Columbinum*. C v M apud Nizamoxa effem , aliquot plantas obfer- saui,quibus Goa ciremus,veluti Eupatorium, Mexquete- Mexquetes 74, Mexir ," meliffophyllon, bugloffum , fumum terra,ta - ^ Mcxi- maricem,a[paragos, C violas purpurea: in Regio borto (a- tas. He forfan omnes etiam in mediterrancis nafcuntur: fed tanta eff noflfroyum Pbarmacopolarum auafitia,vt po- tiis mercibus conuebendis fludeat quam officine fua exco- lend. Hinc fit vt violarum loco vtantur floribus cuin[dain Acboris 82 arboris diuer[a plan? facultatis à noftris violis: quorum ta- jo violari menvíum non admitto , nifiin is medicamentis queforu —— «pplicanturiatque Syrupum violaceum confici iuseo & vio là conditisex Ormuz, aut Lufitania delatis. Ee 4 Vtinam nofter hic Au&or Amomi de(criptionem pleniorem de- ie quandoquidem plantam legitimam fe vidifl- zffirmar. Nar multis altercationibus anfam ptecidifT-t. Certe pes eius colurnbinus, Dofter cff non poteft, qiiem nonnulli Amomi legitimi loco víarpa- ** non verentur , cüm fit poris Geranij [eld Sed horum turpem. riorem erudire detegirin commentariis fuis Matthiolus, —; , Ceterüm accepit nuper ex Órmuz , celebri finus Arabici emporio, VValerandus Donrzus Pharmacopzus Lugdunenfis, vir diligens & *ruditus , exigui fruticis fragmenta Amomi nomine, & ivemalia — Amomidis , neutratamen cum Amomo Diofcor, & Plioio deferi- » P*o conueniunt , ni& id fotté (ic , quoíenofter audor donarüm, —— 7-7 quodqsepedem eolumbiaum tefetreaffetit. Nam hzc fragmenta aliquo is conftant , fc : 'adeó (t - 1$ c i»a(dam "M S mr eL E M AROMATYM HIST. IL aha» 44 At AR od en Vot at; yteque eriam ie, MS fed iuncum dumtaxat ) idem eit cum "— ' fa : magno e[Hin víu cum viria tum hulieribur e iumentis, : Vocatur iin Guzarate, Vaz:in Detan,Bachezin Mala- Vedihe bar, Vazabn: in Malayo, Dirimguo: i in Perfia; Henr. in Cuncam,que eff regio maritima , Vaticam : Arabibus ge, Vau-—— Calfab e Aldirira. Serapio lib. fimp.cap.205. eum vo ye RR «at Alabeldiriri , fed corrupto vocabulo : omnes enim tabcldiici Arabes medici cum Auicenna lib. 2.cap. 161.6 212. Caf-- fab c Aldirira appellat. 1dem autem fonat Caffal quod. — Calamus e Aldirira ex: aromatibus : nam Ditite idem Disc, xquod mibis aroma eft .— Quoniam vet Malayo imtoleeins ————0— vfum ab Aralibus quiex ('oragone erant , ese vines je rm £irco corrupto nomine Dirimguo vocarunt. — ' de IE SER ITVRpervuiner[am Indiam: gurimuseii uzaraté ór: Balaguate, Hic etiem gute dm eft v[us)in bortis (atus prouenit fed. (HI. CrrxG vM noneff odoratus , nfi tera adf quanto, virentior eff tanto mibiva d odo. ris videtur; tametfi aliud femtiat Ruelliuslib. 14pa f. Ca nebitur ad maritima quoniam quiiffic na ,nomfufü- 0 tit. Qui ex Balaeuate adfertur ad Orcidentem mitiitur. d FAMILIAR ise vfu f malerbur m vtri f counime 5. € nernorü doloribus. Sed maximt. xpeuum me : Pemismedcu: iu fum enimad dditis allsis,smyni(quoc ecce i vomento butyro, | às aduerfus frin ii E a6 AROMATYM-HIST, x — "Camus — jünp.med- ndicum bunc Calamum vnguentaritm ay e» mas. lant , Plutarchus ver) Calamum Arabicum, C Cornelius 00 Camus |^ Celfus Calamuin Alexandrinum:videtur etiam extra [n«.- —— Cuame — diaPMBafi. EE AS Alxanhi. - EG0,vtreritatem elicerem , fafitatus fum à multi Qoragone incolis C Arabibus qui buc venales equos adi ennt ,fi apud eos nafceretur C nitus, eoó, vterentur z N. nifi 4b Indis aduecium m E - Lo ES DOG AM E A 127 uobiignotum eff. Acorum , aut, imaginari mm potuimius quod Manardus , Leonicenw , C£» ali animaduerterunt., Omribus fant Arabibus, Turcis, Cora[oribus c7 1ndís me- diciignotum eft. Nam à Nizamoxa vecati vt eum tre- moris affectu liberarem, magna mibi cum illa cdtenrio fuia de Acoro:quid tamen e(fet Acorum(etiam illis ifidicato no mine Arabico )indicare non potuerunt nifi quód apud Tur- €os na[ceretur. : kd ( PnArrREA Calamnu .pallet;écris, £alidus e fic- cus e$t in fecundo ordine: Acorum albet amari, calidum, € ficcum eff ordine tertio: Galanga autem ytroq- calidior € odoratior. Deinde Calgmus t Acorum cerebri & mer- uorum nrbis conueniunt: Galanga vero ventriculum ro- berat flatus difcurit, c oris balitum commendat. Galanga item C Calamus medicamenta funt in bac regione ab iui- tio cognita, in Occidentem vebi folita. ; » SoLEo tamen perpetu Acoriloco Calamum fubfli- Acoxi focos tuere , (ed maiori quantitate , quod non adcà excalfacias 99" € exficcet,veluti Acorum. ip. * Neftrarum officinarum Calamuslohg? aliuieff ab eo quem boe tapi:e fatis obfcure defibis nafter Auer. ; quippe cuius Calamus kg:timus videatur à veszeribus de(ctipres. Nofter veró.nthil nifi radix tít,cum aliquantula interdum foliorum particula, Cuicüm omnes Tot Acspo d veteribus adferiptz. pulcherrime copueniant , Manardi & sliorum fententiam im robare non poffam, qui Acorum legiri- mum cff volunt, Eo & Germani, & Icali, & Galli viuntar , abümque Calamum non norun:, Solebat enim Ancucrpiam Vlyfiponeaduehi Cilami genus v(sali noftro fimillimum , fed citi odorisy & faporis horridi iquanotaillicommunis erat cum Calamo noftro: Au&o- 1i defcripio : Solam tarren hanc ob cau(am in v/u »pud nos effede- fiit; licet omnes aromararij raulco efficacius o, qdo nunc ftimaur, fuiff- afármevt, ; : 2i , L'gitimi porrà. Aeori defc.iprionem luculentamr in nofira fit. pum Hiftona ftudiofi inuenient, : T Ceterüm cüm tertió reendenda effet hzc Hiftoria , comm ode no« aeipnonniIegicimus Calamus arogaticus,quem do&ifs, vir. Ber- Bardus Paludanus Frifius ex Sytia & ypio redux, i hel rücu, multique abisrars. & variis lemin.bus, pro nofta amice ax; Ub anni 635 p, intium liberali : L: .commuricauit *- ( i nd edt i ,onem quadpre vi» — ——— uud pcne adiri qo oec P Vmbebfera verd. d p id evt ym vtvt " queden, L AROMATVM HIST. potiüsplànta quàm harundinacea meo icit €io ceníenda eft : etenim re&áum habct caü- — . kem , muliis nodis feu geniculis cin&um.,. Iz. uem alioqui, intus concauum ; & memb la, vii haruncines , przditum qui quemadmodum Diotc, ícripuim reliquit,fiane gnur ,cftque fatis odoraus gratique apt | amant.men , & nonnul'z edftri&ionis patti- cp: :folia( v ex vcfligiis coiligere licet ) bina. ex ix ANCHO RR fir gulis geniculis fita caulé ac pkói videnzur ::adix fummo capite rc exiubergr dcinde in fibras definit. M D éNardo; CAP. XXXII Irivp: affirmare poffum , uli plura 4TOTBaLA Ihaiorió, quantitatt. rid, emi, quam antiquitusfiebat :qu nunc irem nauigationibus -. die nobis aperta fint , ip/4d, ! regio Do que aromata gignunt , longé ci Br 'reriih semeré Nia dA peores id nangonto - mosunportatur cer. ipterdum ant Oris bumere fibi acito ftum contrabat B aut fenio (aaucolentiam i d MIT quainiibpraditaerat.————— | Se VocaATVvR autem Natdi €oli (nam Gracum qj Latinum : meh motum eff) Cahzcata: 48 ice JJ — Lb zcap.646.Cr omnibus buius: jer bibquod eft Spica;cr cébul i i ^ A 3435 AROMATVM HIST. —Sumkl. Sumbelprotulerit, mirum non eft, ciim is linguam Ara» bicam ignorarit: nifi malimus tempore paulatim. corrupta fuiffe vocabula. — mue CarsRvMnafitur Narduin Mandou e Cbitor : prouimciu Regnis Dill, Bengala, ($* Decan vicinis, xtd. Gange. flu.Gangem,quem incole Ganga appellant cr facroan- dum existimant, it vt morituriregni Bengala incola oe Eu finmine mergi (e iubeant, fed pedibus dumtaxat. Sunt inet - fluminecerta idolorü delubra, ad quorii cultum cateruatim | conjinüt mercatores € Guz.arate C» vegno Dec, magnat, donaria in bec idola conferunt, inde redeuntes fanétificatiy | vt ipfi fibi perfuadent imo potris 4 cacodamone ob feft. ^eunguus , POR RO non funt diuer(a Nardi genera: fed vric dumtaxat mibi norü eff genus, id (cilicet quod exiam m (000 miratis locia adferri diximus, Pronenit quidein mate qui. | . Aam,qui altera parie Orittem fbeclat,alteraOccidenttm, was. 0 quem (ilicet occidentem fita e(f Syria multi regit" tene io- nibus ab [ndiadiferera s fed tamen mulia alin eius regt cens 7 dacefata preuevit, non facil enim [bont? nafcitur . Neqtt Rapuet vna pre[lantior eft altera : Spicámve babet alia 4 id CUP ayaholpggorem. —— | ECUE |. Cn TE radix eff [Dargens füpra foli breuem virgi modo venditurin Cambayete, Afurate, c? Gogua, dli | | vnde mercatores Arabes cr P erfe petui à TE | ipse Plinio lb. 12. tap. 12, 2, emeater inferre. volunt noftram Nardum noy effe. m ,obietliozi me, fati rejendife xbürer cm dixi Indias nunc magis aper- tas C cognitas effe , quàm tempore "Pli lj fuerint, c ipfa aromata maiori copia ad nos adferri, be UE : CrTzRvM fabulofum omina iudi | d An- dreas Lacuna fuis in Diofc.lib. 1. cap.6. cémentaris firi-. Lacuna of- bit, Nardi víum apud Indos effe periculofum , quoniz ex ea 09 5-.— fiat veneni quodda genus mortiferii quod nó modo hauflit, : fed etiam cutiin (udoribus infper[um, bominem illicoiugu- letjdá, toxictm Pifnm vocari, Nam citm multi in In- vitam, dia annis Meduiinam exercuerim , e non miodo ver(atus fim cum omnis generis medicis Afiaticis fed etiam Regibus c» Principibus familias fuerim , numquam tamen boc Pi[um videre mihi contipityaut eius nomen audire. . lpgenusquod Sepulueda Satiech er Satiach appel- — | latid effe puto , quod ex Satiguam adfevtar , celeberrigio Saiach FH Bengala portu e emporio 4d flunij Gengiefiu. ; H: RCVLVS VETERYM * Cm fuperiore Aprili Antaerpiz effzm intejaliq od Nardi Cel ien : £ ticz faíciculos plantulasquafdam inucni qua ad dioi Aum $$ ; rre aar one ire non potui , gen im eminet : : m, ejüsque hic »conem fubiicetemn , quam nemo ha&enus LM iot alinegeice Rte aie d Á utin shecs pd Am preffar ró Ceducz — |J AROMATYM HIST. | HinCviys vrrenvM. 1 (funt. Abincolis autem Sachbar vocatur; monnallsver) sachbs; — —— haxis cachale,id eff, berbalotoria,aut lotionibus idonea: ONERE. tamcifi non wegem alis etiam momivibusapud Arabesin- cii. — figuiri-Nam Auicennalib, 2.cap. 5 98.eum adhar , Sera | pio cap.1 ad her appellant : quas fequuntur omnes 4ra-. A atas, bici Cr Per[ici medici bic agentes; florem verü vocat Foca, roc, Nam quod Siluaticus, cap. 1 2. adchee e irüc / . pocari fcribit, corrupta [unt vocabula,Perfis,qui ad iadi- — dz Nabathza, - 134 , AROMATVM' HIST. o Nabatbaa,proximum Arabici, quem aliqui B. nium avecant pefimam ex Adfica adferi feribit Flori, calm c fricams vofa odorem emittit. . €um qua iffe vrerentur, ex Cairo aduebi. Interrogati rb otn Cairo nafcerétur , an autem ex 2M azcate adfert . Wür riguorare fe dixerunt , quoniam medicamenta ""Drosconatprs lib.t.cap.16. laudatifimum es yum radició, effev[um.Eligédum eum qui manibus 6 Scioiniis qua fuprà e atii prouinciis qua. bie nomine comprébenduntur, prouenire. 24n verbin ] batbaa gionatur (- que à Nabatoch 1/maélis nepote dente minata; prouincia eff e"frabia Indes conzermina )diligt ter percontatus fum à wiediczs quiin Hieru(alem, Gali Aliis, vicini prouinciis ver fari eram: Sed illi rep * d dum ignota maner rent obindigenarum negligentiam. Q: cim audirem, inquirere mon volui num Babylone nafea fur,tametfiidfieripoffe putem. xcu uM . C v M verb Diofcorides Africanum improbet ni o tet nos admodum [olicitos effe in eo inueffig ado ,pra ert cim si adferipferit qua "Africa regione proueriai Dif — ribus autem, cm meam, tum rehiquorii mediorum vge- CIvwcvs 1:6 - : AROMATVM BIST. ; Uu Aucennm — Wlelioit, Sed quod Diofcoridu teflimonio , Tuncum fra pw 0 um proferre nigrumprober , manifeiiu érror eft , cim em Dio[cotides uu[quam fructus meminerit, — — 8 07- bmdhíle- ^ Sep APIOli.impl.cap.1g.ex aucloritate Bonifi oi feribit tuncum babere radicem Chulem fimilem latorem aamenyC& minoribus gods cinilam multos calamulos pr duros proferentem , quifructum proferat fimilem fiit "Arundinis, graciliorem tamen c£ minorem fimuló, éi E via ccjpite multas plantas nafci. Huims radix adeo fsmilii eft Cbulem " , yt- fub to nomine à nonnullis qim. quenadmodum inui dixi. Marru.vs poe C4p.12. decem anni , feruari afferit.. Crédoin ficis cv mediterrameu végionbu malto tewporeconferaan poffe, cim bumiditate nd abut (5 dete Sedinbuius prouincia mariimis, paucis ani i. (—. 6doris fragrantia con[exuari poteft. |». Q von ad Bra[auolu cj dMssecbes 3 in ; Mefuen catm- | nentatores attinet, docte illorum argumenta vefellit. Mat^ | tbiolus,Com.in Diofc. lib. Y.cap.V6- quare foperuacancum. effe iudico quidquam i iis addere.Satis tamen Monacboram in "Mef- diff. I«ap. 47. ofcitantiam mirari hon po[fum;. ] Galangam Iuna ordorati radicem e[fe contendüt, cum G dafiga in China na [catur , que bis mille. feréleucis ab Ará— bia abef, d plurimum ab Iiico odorato differat tum folits — — tumradice: nec nifi (ata proueniat Galanga, que | - dum C Calamus:luncus vero (poutémafcatur ntc ferant. : Natz (ant: fuperiore zftate aliquot odoraxi aor esie: EI veró funcus plap: ees $7 our e demere Mehr mE gat gramen jc herbam. vulgacem quan: Grzcizíay vocant, Nam à quibuídam- Baxis c2chule nuncupari ait, id eft peo ns PRONUS ndc&ario- cap. 1 4$. Chulem lieiba eapillaris eft. DeCofto. car. xxx v. MaAscwNo»psRE commendatus àveteribts fuite S Hem fft nec niic [ua laude caret.Sed cium Greciomnestum. — 0 Latini tum Ayabes,plura eius genera cüffiuerint »fidium eft vt magna (5 ovta difputatio,an legitimum Coflum ba- beamus . Plerique negant C radices velim Hifpania vel in | ltalia natas pro legitumo Colo in Myropoliis oflendi aiunt. Egoverà fum in ea opiniont,vt vnum dumtaxat (offi ge— nus efjecredam , cutus nomina primüm proferam , demde. —— delncationem poftrem vfum medicum tndwabo, — - E «1. ergo Coffus dictus Arabibus Coft aut Caft: ico. e Gucatatr, Vploc : in Malaca, vli eius plurimus eft v[i u e Ly Pucho, c£-indevebitur in Cbinarum regionem. Grettiório- EK Latini ab Arabibus nomen mutati fant.Nam quod S pio lib. funp..cap. 313. Choft appellat , corra - emplar , legendumá, Caft : éq. terquat E. WEE. o Uhnunc Caft nunc Galli Cofliveramt. — — cof cali | : 3 Mua aa circaGuz.arate, snter Bügala, Deli, e £ofibiloz: DzscmiBtTVR autem Cofflu * ab tis quivideu Sed neque nos a frequenter vtimur: inictttv dumtaxat ynguentum citrinum,fucos mulicbres, & vnguttaad pn- : Jigandam fcabiem parata . Ex carum mercium eff nume» 70,045 regio tdilo vetitum eft in Lufitaniam a [portari E Tunt, Sambuci effirie C Avbuti anz a v'imbri* magriradie ne florem odoratum proferens. Pracelli qui intus candid eff cortice cinereo: inuenitur tamen etiam colore buxicor- te pallfeente . Tantaeff oderi fragrantia pradims , Vt. pleri[que nares feriat, 05 capitis dolorem excirei: guftumet. amaro , nec eriam dulci ,tametfiiam fene[cens interdum «mare[cat . Nam reces acri guffu eft vt reliqua aromata. ... H oc rtuntur in multi medicamentis Indici sedute dus uie i euicuMi 7wus tamen illorum olim Xatamas medi. iurnoá, tempore in Cairo c Conflirimopo- — tfe $e ers einc i iim fortis T vob Pede dus groer fathnt anarum c « dele sfattum effe puto , quod boc medicamentum cim re- Acabibus cens eft c incorruptum, nullius amaritudinis fit particeps, e candidis(que perfifLat: vbi amem vetufate — um pitamaritidinem contrabit.fitá, niericans. ; - « Non videtur huius Cofti defcriptio cum Veterum co(fo conue- nite. Nam ex Diofcoride fatis manifeítum eft , illorum Coftum ra» em fuiff-, cüm ait: Sunt qui admiftis Helenij Coroageni przduris fadicibus aduiterent, Verifimile enim non cR, £rudcis camum tànram habete cum raJice affinitatem, vt radice adulterati pofsir, At. noftri Au&oris Coítus minimum radicis habet, & fere. nihil nifi li- -Recie gnum eft (aocoriceconre&um. Quare aut veierum Coltum igno- L rifle dicendum eft,au: Arabum Coltum (i is quem defcribit illorum. EN . Coftus eft )àvzrerum Grzcorum Cofto dinetíam effe plantam. C o s|T 1 genu: Antucrpiam & Lufitania iuri c , COt- UA E icc cinereo,intuscaudicans, interdum vero cinereicoloris;odorata —— — ^5 —— e(t admodum radix violazeum fiucirinum fpirans odorem prarecrim. x C dum maaditu:; ci caulis fragmentum quod éretra nnd son rai RUE inhzrere adhac ferulaceum quiddam referens, & funga- ——— — fam medullam continens , vt facilé apparca: Colto- noftri AuBRoris — plurimum conuenite. Eiusicoacm,qualie videlicet ex cea dice cx-- primi potuit,híc adiiciendam curaui, Am Noe mI. is Azimbro ALD nofter. Au&or nceili enim Luíianis Iuniperus ett d fitigaorate me fateor. ^ virens s iia Cofti quoddam genus Gingibe diiparedes fimile , aM, isis cipem Rho a amáritudinis.- : NOx den Ox de(ant, qui Z:doariam vfaaleminter s Iud um Coftum c $.. cv HIS Ts Mo JNDI É : " * Cosrvs 2: p ccs € dA —— — i e vienes Er floribus exornatam, plan diuer, Um eft ab iia quasin medium proferunt, — - E 3 rm cO CEVOD igitur moy Turbir vocamus, eodem nomine rtis 5 "Arabibus C» Perfis, c Turci appellatur:tamerfi Andreas ve Bellunenfis in fuis emendationibus Tetbet vocet . 4nGu- : E x.arate, vbi plurimum nafcitur, HMM M OM ETUR. euius prommüae[! Goa,Tigmar. 5. Tiguan 0 Esr autem Turbit planta,radice neque magna nequ Tarbithi. - x longa,caule bedere modo per folum extenfo,digiti craffttie, f&ora. interdum craffore,duos palmos longomterdusmverb mul. ——— to longiore. Folia Altbae profert flores etiam riii E dido rubentes nonnunquam omnino candidos,non(vt quis ——— dam volunt )colorem ter die mutantes, Efl vero dumtaxat vtilis & gummo[a caulis pars inferior iuxta vadicem:reli- qua pars gracilior eff, Cv como[ior, quam vt vtilis effe pofq fit. Nonnunquam radix cani adbaret , fedimuila , eum. caulis dymtaxat in medicum v(am recipiatur . Totà au. xx sem planta infipida eft cm collicitur. y MEME. PnovzNriT im maritimis verim von ade mariyi- rina x cinis,vt vnda allui poft: fed duabus interdum tribus 35ma-tle-——— rileucis feu miliaribus . Plurimum na(citurin Cambayete, —— Surrate, Dioin(ula 5- Bagaim, "locis, vicinis.Insenituy — €& in Goa:fed à medicisimprobatur,nec ea vtuntur.Intel-— lexevam etiamin Bifnager prouenire , quod centum quin- - quaginta e amplius leucis à Guzarate diftat : fed poflea tefcitum eff eb ex Quz.arate deportari, vnde etiam. Wamaá 0 topiain Perfiam, Arabiam; Afiam minor, C» Lufitamam exportatur : Nam fi aliquod in Bifnager mafctur,viribus-—— adciinfirmis eff vt à medicis recipiendum moncenfeaut. ———— FrER : poteft, vt ali etiam per Indiam locis gigna- Lot Ww (non evi fertur fed [i prouenis incertum tamen. at | od negligentiam. — ; | CETERVM i rwbit dee, infa di ré quiri;yt gummofum [it &* album . Nou. - — Ex eoigitur deprebenderelicet, citi nibil ad prejlantiam. cx smi non appareat, quippe quod in ipfa plata reconditum fit» | Rorjione reperiatur : fed vi facilius liquorz (uum ant * erurtit de- - ic&us. — Surbitfa- — in fole paratum, 5 istimdinós, cui interdum. fi abfit febris ,Gingiber e ilcere(ut etim alis purgancibus medicamenti: f. Jet: (| ut ex aquaexbibent . Prefertur autem quod in Cam s : Ln vati Pendunt autem [ingule manut | fen daplo minera emijs odis ue : 42 ^ ARONMATWVM-MIST. : mo[im eit Watura:Sed quoniam viderurt Indià gummas. fitate, optimi Turbit notas nos petere, folent eius plantat «nt e colleclionem, aut contorquere aut leuiter vulnezare, quo liquor exiliat & denfetur. Deinde poft aliquot dies ve deunt, C» gummi fiue concreto lsquore plenos caules repe. rientes , colligunt . Id wribi retulit affinis meu medium i Bacaim , qui«liquoties cttm ipfis Indis colligendi. gratia pr ofeduse[o eh hac eliciendi fucci rationz ob(eruauit. Nam eim iuf et aliquot plantas intaGHas relinqui , eas minim? gummo/as inuenit, aut nónullas tanti pauco cum gu ageresfedid plerumq, pra[fantius cen[endá e(fe cuius gum Non negauerim quin etiam Turbit gummo[um fine cone Bkexerat contorqueri &e vulnerari plantam. certum efl. ALTERA probationisnota eft, vt fit candidum.Sit catum ad folem , candidum eff sin vimbra verb re[ficcarum tametfi nipvefcat, noti minas foni bonum ei spot Esr vero Tulit -- medici melicementim. pi- x qui plerumque [ine Gingibere ex decocto pulls n: ; L. Memini mein infula. Dio emiffe f viginti feptem libras . S sdyejiesimelusi eu eum à "u CETBEA ÉÀ. 14$ -o sum: Wt par dene quie, ex - en. Fus i ag ici ver in eius deleZiu ob[erpanda : Vt vostic Araz fit cididum, mtus cauum fiue vacuum Cr arundino|um ey. bà deut gummo(um,cortice. cinereo. pamm, fragie, y sectsseraf- | fum autem fine denfum improbari. S. 2 xerim , ex aliorum velatu (unm Turbit deferipfij * potis videtar , quàm legitimum vidife. Nam neque forma con. sienit ,nec elatiemadentium plantarum eff nuffero , nec Tarbicé taz tiu dome[Ium geuus inuenitur: citm vniuerfum fponte in rer M | incultis prouemiat, 2Alteri genus nterdü altero ejfe m aius cf. : yerum eft. Color autem aut albus,aut flauus autnigerna- — 7050 turali eius planta nó eft : (ed pro prapavationis vatione con- trabitur. Nam quod probé praparatum »fuóve tempore col- delium nm eflalbum effe non pete[1. N a[citur vero potis locis bumentibus quàm [iccis , Neque albedo € gummofi-, 145 probitatis (unt indicia, veluti iam dixi. Neque arundi- ———— naceum aut ferulaceum eff , aut planum aut fragile nift — miwia ficcitate ex (fuccum. Denfum autem potis snibivie — nor detur probandum , quàm improbandusm, quippe quod plus. Fiktania conoce rod cariofum non ft, DET ER APO li[imp.cap. 330. Tripolij y Tripobum bifloriam ad fuum iU gu Sed ficum. kimi me quam exbibemu Terhtdejoitg mferaturgmamifefle —— — «eius error deprebendetnr. Nam neque folia Lfatidi neque eius caulesin (ammo diuiduntur , fed in mus definumt Livgofoliorum prouentn ornatam. Flos non. tat er die colorem, neque eius radix odorata: eft ani ma arcere adbuc depreben(a eft. CE 3D pnay sm D funte;iiam multis per Europam locis »qui Scammonij radicem: fam pro lezitimo duas oftendant , atque jn fua medicamenta cipiant , vt hismanifzftum e(f- poteft qui fcàmmoncez radices da eit , Aran secre csi aei ze en eM Nip doti. portatur cuius va Ig montatiis vero bieme Mesue DM [E ratio , putredimi enim non e(E adcà obnoxium . Eam ob.— caufam, qui illud in India conferuare volet , in Bifnaguer aut Balagate perferri curet. RrrsRvmr genudquoddam na(ciin certa Tarta- Rbadbarbar | Samarcan- tie vrbe name S amarcandar:fed quod amprobut fit , met qiiam. nifiiumentorum purgationibus vtile. | NvrrvwM autem e, Rbabarbaricum, aut Indicum: n. fed folum odo Chinenfequod Rauam ChiniPerfeap-p iuam — — pellant, Mauritani tamen plerique (olummodo Rauam, Chin. ——. ArrQvAmnpo in Coucbin intellexi Rbabarbarm F9 | ab indigenis interdum decoqui aut diflillori , Co eim deo--—— o t &o aut flillatitia aqua fee purgare,eamá, efe can[omcur p S. interdum tam facil? teredinem entiat r corrumpatur, — Sed cin neminem audiuerim, odétanpbenh: fevidife diceret ,afirmaremm aufm. ^ - - DeRadiceChinz, «gAP. XXXVII ai 26 Nascirva bec radix. in Chinarüi vefliffima te- RadiChi : gitne,que Mofcouiam v(que extendi creditur . Queniam "7. Verb per totam banc prouindam , c etiam in Japan feuit.— e i alij Set precio n e Gal-- | vocant offi (cabié Hs(panicd y de. Conti macte : (rome did pnpler Ping) ndéwestGehh $ : cilm rade i mifericers. - '"üm Ra- quingentas. Ex eoytametfi multum fublatum effet, dumi mauem injerretur, c? efferretur , mille tamen aureas co raxi Lufitanicos , quoniam magna atiditate à Lufitas 5 ex[petabatur boc lignum,quod multi male perirent int ltonibus: C» fori? tum tzporis nemopreter me ad rab Curatiergo [uerunt plurimi meo ligno. Sedillo abfumptts cüm nouum e Lufitania nonimportaretur, eius , quodi decoctum faerat libra quinque Lufitanicia aurei varitte Quirmine | FAcTyMefl, vt eotepore mercator quidam in DW | infula narraret inclyto viro. Domino Mattino. Alfonfo pocas ie nimii carr preismiteyom R turdumtaxatregaliCaflellauo, — Iw magni dolaribus e inueteratii, buius radici i uia apii * is is feptem aqua fextari " coquitur,ad dimidi v(q. bumo- " ; , vis confumptiont.. Seruaturiddecocl v[ui,vafealiquavie — — — treo atit figaline vitrato. Spuma vero inter bulliendumeol-—— ligitur , Co vtiliter vlceribus tumoribusd, impovitur -Sala- oed arit eit etiam den (us ille vapor inter coquendum exbalans ———— ipfis doloribus. lnterdum calido dezedte tumertsf "emus | Monnuimquamilincos pammos decocto mad, ribusWmn- posue có e somdenm. d. LT Sorswt Chonferiuri quanirarin fiiregie chaos tt dffomere cim ips eretuers i Quorcum. imitari 9^ vellent buius regionis nonnulli, vadicis duas yneias , addis | (interd omife, im pracelni aque queniate di a 1es,b itsiwm meduamenti calorem in graut. 348- MAROMATYM HIST. - wniuerfum corpus eryfipelate c phlegmone laborare ege | perit a necefed, fuertt fLatim venam fecare decoctum bor- dei cum faccbaro ofato fumere , ej aeri me exponere ,vi fanitatem priffinam recuperarem Itaque meo periculo fa- &i (apientiores veliqui,calido decocti potu, c? tanta radit copia in poflerum vtidefierunt.—— S isdu RadisChi — AN T E omnia deligenda eft radix pondero[a , rec "j. Padekfny firma, eue neque teredinem neque cariem fenferit, Cz qu — Iuswunde 64dida fit:melior enim talis eff .quám rube[cens. H. gnus vn- mo —— eiamin feptem aque fextani decoquimus ad medias , 4 , ad tertiam partem , pro morbi C» egrinatura , fubinde a medicamenta iniicientes, que buius radicis facultates c yigant. Exempli gratia : Si dolor capitis aut neruorit d] (0, 7 farem marinum, aut vofas inicio : fi ebftructionibu hi co ccs Hleret,apium:fi ardor adfit cum ob(Iructione, intubutm: f ceo vleu velice aut reniinfeffet , additur glycyrrbiza fuc interdum radici admifceo equale pondus bordei.—— s .. SOLENT autem buiusradicis decodtum fump pris fjrupi consevientibu purgari, quibus (quoriampl Tuque materia qua peccat pitsitofa ef) Turbit aut 4g ricum maiucula quantitate indimus , aut nonnumqu fyrupos China decotto diluimus. Bene purgato corport,t4 dicis decohum propiuare incipimus , poft decimii quin diem minoratiuo jf opus (it, exhibito z item alio interdut poft trigefsmum diem , quod ex manna conftat , ant c^ cuo oo felutiua aut Rbabarbaro materato ipfius vadicis Cbim (o 0 Aut bordei , prunerímve, vel glycyrtbiza , aut in? ., ecotio. Toto boc tempore , fi aluus fingulis diebus: * - ri c ganonerit , clyfleres ex radicis decotto , mellerofato ole iesenrcofu uita pariter imu, baba * intenduntur, dcinde paulatim miti | — Vidi,qui, licet aliquoties boc decoctum fumpfiffent ,poftre-.— tna tantuin dieta curati funt. Aliosite, qui nulomodocu-. —— — rati (unt,quod forfitan frigidiores effent bumores . Itaque — — . &en[ulo, vt quiin £uropa bac radice ventur, eius quanti- — xe tatem augeant,cim frigidior fit vegio. m Iw fingulas vero curas , radicis vus effe folet ad vncias Mdicumeu |! lriginta,vnciis totidem dierum numero, quibus eura perf. P €itur,ve[bondentibus . Raro calidum decoctum exbibeo,nifi — ih vebementibus c£ inueteratis doloribus,quando [udoribus | materiam euacuariopertet : tunc enim bis finguli deb v exhibetur mane fcilicet cr ve[peri. Hac autem vulgaris eff Vi&ustatie, — Vicus ratio, Datur caro gallinarum, pulorum galinaceg- -..—— ^00 ge e S: AROMATVM HIST. E Gonferaa 2. pülitere C melle(fiue (accbaro ,fi magnus ad[it calov) pa- TRBUCBE rate edant, deinderadicis decoctum bibanr . Augetur as k tem , aut mintitur pulueris quantitesin bac con[crua , &* ti4ndoque corricitur pro Medici arbitrio. e 1 VARIANDA funtinterdumvemedia. Menini folo decocto binos caraffe quibus tefficuliimtumuerant. —— - | H Ac radice adbuc tenera, Cbimenfes cum carne elit E- ve[iuntur , veluti apud nosnapis aut rapis cum carnibut m elixis vefci folemus. : Eee - mzdeícri. di e. —Iwrrrirrco etiam apud eos dochrine gradus C Do&ioe premia e[fex Eruditi etiam viris, Regis totius, regni mo - pedet, ; derationem committi. Sed C in eorumpiduru,virosé[uge —— geffuleeentes, c» auditorescircum adflantesconfpicereli- —— cet. Huc adde avtem typograpbicam tam vetuflam apii E. 2 Rsferoman ons monete m E LE AROMATYM HIST. -— v 7 DeCrocolndico.. 'car. xxxxi&. (Ahd ^ ApPELLATVR Dec radix in Canara Alad i s; Aude etiam in Malauar, fed proprie manjale:in Malayo, cune «Dus — het:àPeríis, darzard , quod lignum luteum jonat : ab Habe —— "frabibus haber. v — ; Nascirvn pluimainregionis Malauar ; delicetin Cananor c? Calesut . Prouenit etiam hi C fedexigua quantitate, — door MaaNA eius copia ad Arabes, Per[as,ei Turcos defete : tur;qui ovaties apudfe no nafci fed exIndia adferrifatzim - Hyvavs Croc,qued indigenum ducoymentionem d eia erevidetur Auicenna lib. 2 .ducente[imo capite * & Ch — .. dedfinm fiue Chalidunium appellare . Sed cim dui tantet bac feribat,aliorumá, audloritatescitet, t (oo o Mertum multiüfibi per(pectaymibil affirmare po[fum.Fieri (aka, —— Mtem potef!,vi corruptum ft vocabulum ,vocatad, fit het. Puce radix initio Arabibus aled; quemadmodà & Indo, ; H 3 vero corrupt? Chaledfium , - Vt autem: hoc facitisen — €mcwma, damymeimpulit, quód eum, caput de curcuma fiue cut» |... eumanilib,2.ap. 166. ( quod etiam bui radii fini 0 6eflfenpfiffe videam . Solet enim Asicenna. de fimplicia —. quo medicamento dubitans diuev(a( vti diximus ) fcribere. |" €apü - Neque eorum auctoritas me mouet,qui per Cura (o0 etéferibatá, oculis perutile effe , qua motaetiam Cheli um —— digeno vtantur ad tingendos condiendosá, cibos,cum. . um apud arabes fy Per[as,ob eam nimirü cau[am. - Uebementi pido arci dam Linc taret, obinultam bupiiditatem: ficcata veró acris e jfe .. won ade) vt Gingiber préque fne sese pif umi. — s Pile vis LEE d: Chine de Chorcumani jr. cep ioo Cheiniom t. dac bastetaont : Eteftfex olei de Croco. Ceterüm de OfR- einaznm Curcuma , quod Dio(corídís e ARN: : . esnrorm lege Matthiolj:umaliorumcommentarios, — 2 DeGalanga. cAP. xr. - Esr Galangá inustition vibus bumanis yalds : mece[J arum [cd veteribus Gracisignotum,C* Arabibus nom. (fari pepe &um. ' 7o Dicá v g aut Caluegiam Arabibus, Et licet om- Caluegam,. 5 965 Mauritani,vt Serapio lib. fmp.cap. 252. corruptele- | git, Culungem,aut Galungé fcribant,fides eis adbibéda Calungem, uon ejt , quaniam omnes Arabes Calucgiam wancupant, Gslongem, — EsT verà G ebinga duplex . Alrera minor , odorata, Gelinga: : | eam incole Lauandon appellant. Altera maior, quecraf- fnr fior efl priore signauior tamen & viribus infirmior. Nafci- vassndon, tur bac in Laua , € incolis Lancuaz dicitur . Nos tamen langa. — bicin India vitramque lances. pee | Pon nomioe duram ont hr i 7574 AROMATYM HIST. , r pow od | nardus lib. 6.epift. 3. & Mattbiolus , Com Dioftor. ibr.1: cap. 2. Calamum efjeiarion legii d dn- rum malunt. Sed capite de Calamo , neutrum ex bis effe z: Acerum fatis ofLends *, Calamum tamen odorat&m , V1 e9-.— dem loco dixi,im Acorilarum femper fubjfuuere foleo. s CrerrRvM omnino explodemia eff. Monachorum Mobacho- difl.1.cap.47. quiin Mefuen commentati funt, opinio (y iles rette Matibiolus )qui Galangam Schenanthi vadicem effe : volunt , Nam inutilis eff. Schenantbi vadix : preterea "AE Scbenantbw ine/frabia c Caliate nafitur: Galanga —— 7 vero in China C» laua fiue Iaoa prouincits ab ihre oe me euldifftisprouemit, — * Vide caput de Calarao , vbi noftrum víaslem cabin haud. UR quaquam cum noftri Au&oris Calamo conuenire diximus, - "NAE iip CAP. XLL- GiNciBpER / li p.tap. 36.exemplaria)im Guv ata Su&e:in Malauar vam nimium, i mpi: É z Malayo,Miaa. — : : Jj6 — ^ AROMATYM HIST. E. —— dn acetariis editur cum aceto , oleo , C fale: at etiam ctt pifabus cr camibucola, — 00 0 0- : Nascturvn Ginriber inomnibus Indie pyouinci Gingieds folis cognitis, femine aut radice (atii. Na quod [pontiprae *-— sitit , exigui eft momenti, Optimum. e frequentiffimi .. eft Malauaricum, Arabibus cf Perfis maxime expetitu Secundum locum obtinet quod in Bengala inuenitur, Ti . tiumquadin Dabul, c Basim totáque ea ora maritima ma[atur . In (oludinibus Cr-mediterraneis vix crefcit, te- que inde ad nos adfertur |. Ynnenitur etiam in infulis dii 0 Laurenti (y Comaro, que Aethiopia [unt cütermina. I corruptione in (ua bumiditate naturali con(eruetur . Na fion probe obductum ,teredini obnoxium d — GaArzNvs lib.ófimpl & Barbaria contchi feri Barbariam Indiam intelligit bene quidem;at. fiam — dta eo Aehispes fed adeb exigua Nul&ci. Cola vix fufficiat. In Arabia veró non na[cituryquando deind btiy teet pud ; acrimonia mole[Hi, neq. filawenta in ote relinquit. Tale; EU Bengala,quod laudztiffumum eff, deinde in Cbaul, i qaim,c* Dabul. Improbatur quod ex Batecala aduebitar. ii * Meminit Zingibetis Lud. Rorman.l'b s.cap. 14. Producit, inquir, - Calecut ager Zingibez, quz radix eft, eruiturque nonnumquam pon- 4o vnciarum duodecim ;(ed non omnibus eft eadem amplicudo, Plus nó agitur in pcofundum radix, quàm ad ternos vel quaternos palmos .harundinum modo. Cüm eruiuu; Ziogiber, relipquunt inteinodium radicis in (ctobe , terrámque radici aggecunt , ceuwfemen eius radicis, . proximo anno eruruii fru&um, id eit, Zingiber , Maxim ilanus item "Franfil. de Moluceis infulis Gingiber hoc modo deíciipit, Gingiber - veró paffim in fingulisinfulis hvius Archipelagi naícitu: : aliud (emi- matim, àliud fponte prouenit,(ed quod feminatür nobiliuscft. Herba fimilis illi quz Crocum (Indicum intellige, fiue Curcuma) ferr, & co. ^ modo cius radix fere nafcitur, quz Gingtber eft. m DeZedoatia. CAP. YI]. —. — —— MaGN Ae[f dubiratiode Medicamentis Zedoaria e - Zerumbet quoniam Auicenna lib. 2. diuerfa duo: ei fcripfit videlicet 743.65 745-Rhafes libr. de re med. E €ap. 3 .vtrumq. fub vno capite comprebendit. $ ye - 1à lib. imp. cap. 172. vricum caput de Zerumbetferipfit, — . Eco diui cadem dulitatione verjatm fum , Cr ex-— Mlimau Zedoariam , qua celebriar eff , eam effe que nobis Zedoasia.. | kic Zerumba dicitur, && medicamentum «ft Pefis expeti- zecumibu, : tum, qued line Ortiz defertur y indein Af, atm 1 - € Venetias. Zerumbet verb id e[fe quod no. Mie vocati Zerumbet . Crecum indigenum cuins in Croto| Indico mentionem feci. c oem Eco LA 4 ebei | gidunn uimciavicinis. Magno vero emitur Geiduat nec fatiliin- Pee M£nias , vifi apud Circumforaneos quofdam Cr circulate» joguesCa. "550905 Indi jogues, Mauritani Calandares appelant, —— daudaes — bominum genw quod peregrinatianibus Qr flipem emen-. 2 dicando vitam (uffentat .. Ab bis enim c Reges C" Ma- — a ., dates Geiduar emunt, x e DOE | - qe . Es verà Geiduar *magnitudine glandis, ein[dém- 2 que feri forma , colore fublucido. "nicum buims Ggeiduat fragmentum ,quod ciráter dimidiam vnciam pendelat , 4. Nizamoxa [emelimpetraui: fed id in Lufitaniam cum ine ; 2o fügnilapide ArmeniemiffJum vnà cum naui periit , Offen- (0o 0o Meram id prius Pbarmacopolisin Cbaul c Goa: fed nema (o Mlrum nouerat quid effet. "Aliud pauxillum apud iftos cite a QUU Culatores vidi;ed non emi quod fraudem metuerem. €áderfe — VrILE (£P autegs istud Geiduar. ad plurima "eic 2 puefertim aduerfus venena , c. viruleutorum anima VO idu,morfü/que, — dud lx iure" * mra PoRno hoc medicamentum Diofcoridi incogmttm - Sum. fuit , tum etiam Aduicenna , lib, 2. (4p. 752. q ne id E 2s exiitimare ait Geiduar effe : quod. fubolfeciffe videtur Bellunenfis jin JArabicorum nominum expofttione . 2 daaria vero vocabulum corruptum eft , ci Geiduar 4 es Ern s gincogn nitum Europa «fi puio Géiduar hiederiptum, &difi AS :- | | CAP. XILER e ou CER Y MBET eppelatur Arabibus, Perfs, er uba : fr Guzarate, Decan, cj- Canara, c. Er dM E dam repleta avene ium E tur etiam feccbare c Ginpibere Peli B ON vu c eos Auiotes , quide bac feripferunt , p kumromus. zs AvICENNA lir.2.cap.743. Zedoariam vadi- iar «em e(Je ait Aristolocbie fimilem, atqueeam pre[erri,que.—— ad radices Napelligignitur : preflantiffgmum autem de. autidotum aduerfus venena , forpentum praefertim C Na- m pelli. Capite vero ut ait Zerumbet Cypero fimilem effe, Lembe s minis tamen oderifet am. Alio lecoarborem effe vultfi- — — 55 ins praditam facultatibus , qiales Serapio Zedoaria tribuit. A SrnAPI0ll.fmp.cap. i 72. Zeribeteffa Zedea- e viam fcribisdeinde ex auiorgate laac Zerumbet" vadi- —— ces vorundas e(fe instar Ari[lolochia , colore verà 6 fapore. : Gingiben fimiles esque £ Cbinarum regione comuebi.—— AvICENNA libr. 2.cap.743. dumtaxat rw | tumba aut Zerumbetnonit: Sedquoniaim eam vidit im.— finfla rotunda imterdum verbinoblongaconcifam adfi- — mumPer(icivebi » duo genera effe exitimamt Zermanoa — € Zerumbet, Hac etiam de caufafolia, qua nonviderat, — prettruifit : c quemadmodum ipfa radix ex Indian —— — alias vegianes tramsferatur , dumtaxat exptefi Enero 00 à Pe actyte esPiepi cone ew queinrotumda — Stet id ipisbewelun e aeil,vt wi- ses Gingiberis radices vilioris afiamátut quá pregrádes. NE ren n), reni quidc nel mam en fes WOROMAT VO HIST. 3C er eimi cre iue segionss filue procreando xad- Coo deapte)éy Zerumbaplurima, vt MCARRURIE Igofis Malauar locis : tum eriam aliis multis fata prouenit : net . quemquam (tametfi diligentiffune perquifiuerim bant rà . icem iuxta Napellum vidiffe intellexi. Preterea exveliquit -. . Ahicenna iam adducti locis manifeflum eft, quàm fitipa- ^ rum conilet , vt (acile binciudicari poft , euin Zurumtt. bifforiam plane ignorafe. ." SsRAPIONIES autemlegitimi acces additam expo[itionem Zerumbet, id eff , Zedoaria , fei - énterpreteinfertam verifimile eft , qui d fra E intet - Zedoaria & Zerumbaignorabat . 1d ex fequentibus facil — Gndwe — deprebenditur,cim ait, E Chinarum regione conuebi. Cer- : sped Chi tum enim efe, Zcdoariam non na[ci apud Indos, fed 2 Chi ns narum regione adueli, raramá, pud Indosimutiti, me E UN rumba ver) abunde in India nafcitur. | Now defuerit,qui crediderint Arnabo,* deque Pat lus ib. 7.€ap. 3 fcribit idem effe cum Zerumbet.V eriun ex vtriu(que bifloria, fatis manifeftum e[F diuer[as effe plat- tas. Siquidem Arnabo Pauli, arbor eft procera. (uauiodott - fragrans: Zerumba vero graminea est pianta , y mid E C eT rn vnioio funt uliz, qui aut Den al Cr rubrum aut Carpefium effe volunt:quoma boc vtrum" —— que medicamentum buc non fine qufIu comnebitur . Zt (ooo o fumba verb bincin exteras vcgiones exportaiur. Praten * longi diner a eff vivinfque facies à Zerumba. E , S2eraba Gue 2erumba forfan ericea radix de te de * tamen maiorem, & incus Suse : ad c Quislarade boe opintonerequirer, 1 &ifsimi rene 4 commentarios in Dio'coridem , & aliorum receniiorum ; baria lucubrationes, - - Deligno Colubrino. CAP. "t1 "Now modà aduer[(us animalium viru morfus ictáfee efficax eff hoé ignum, [iue poi etiam eius puluis lumbricos setttieule. sexith "at, — € impetigines pleri voc. .— paftonem(imole Mordexi dicunt) fanare , Similuer ef wedsementum]ereni uev fus febrit vM HI i | £ 1 1 1A 4 : PENA. am * * (Lufitani Colrai de capdló, pem Duded z Xauemdeneiefenajmctin oxium . Efl item ani- capcio.- mum, 2uil, A ini. Quark deinde reli quum corpus fibi demulcet : dx ferpenié ed e greditar nec eum dimittit, donec occiderit. Quod fiillo c0 greffu ferpentem vincere no poteft , denuo ad d reditem (on- fugit.ad quam fe ficat , deinde in prelium redit , atq. ita. - a -— morfu ferpentem necat. Hoc Jpectaculo edocli Ching als (ij chile, funt Zeilan incola ) bancradu£ venenis refifleve didicevitt, — Hv 1 VsMODI ptignzrum fpectatores pleriq dene — vunt Lufitani Nz folent domialere Junilia animalenlaium —— ad muresextirpandos,quos acerrime perequuntur tum vt —— eum (erpentibus regulis preclientur quos circumferre folent. Circumfaanci quidam Yogues appellant f'ipem em c cates, C cimeribus fe a(bergentes,vt bac ratione Venetan-. Xe dos [e[e [anctimouia titulo vulgo prebeant.Cireumeunt iff - - emnes regiones , € noonulliexiis Circulatorum munere —— funguntur, gef antd, ferpentes reg ul s,quos demulcere fe - lent,c» collo aptare(prius tamenexemptis dentibus )vulgo perjuadentes eos feimcantafe, ne nocere poffint. Interdum. .— vero ferpentes , quos etiam babent integros , quibus, non. (— funt exemptidentes, acceptopremio,cum ri quas dixi, v - - Linee nalculo commirtere folent, — CJ — AROÓMATYM HIST. - — guitudine affurgit paucis virgulu , quatuor aut quinq -di- paxat tenuibus : radix qué maxinie in vum vent , veli genuiorum noffrarum vitium radices , muliis capinibus , modi fe prapagans iita vt femper radix aliqua. extr a folum fe éxerat,ev radice vnaexempta,aliein cius locum [ucct" dant . Radix bac ex candido cenare eft, folida admodum. amaro gv[Iu:folia Perfica mali magis tamen virentia longé a foliu vacematim cobaret , pulcherrimo colore ra Vs Fruclus fambuci fed rubzs Cx durus,racematim echa — 16, velutiin Periclymeno.Teritur primi bac radixse viro Aut aqua cordiali propimatur à ferpete percuffuztet eii ad cot£ S antali modo, C vulneribté inpevguur.H multis aliis regeonibus , cj in Goa continenti naci tradun wg- SECVNDVM gemaveluti primum aduerfus v See ma coinmendatur , eodemá, modo quo (uperius v[urpat —— Arbor efl (ciim fola prouemt nullis vicinis arboribus ) ; punica fimilis piis breuibus cf firmis horrida, corte c4 dido, den[o,rimo[o,c* (olido , € amaro, non tamen ve o prioru cortex:foliis e(Huteis , afpetu pul berrimn . H: . autem, fi iuxta alia quampia arborem proneniat per [n (c BIDS Eius ramos ferpete , atque ('ucurbite modo ampledi oos ferunt. Solgt ipfum lignum cum radice € cortice permix 0 Uum exbibere. Prafertur tamen radix , Hoc etiem inttji ——— Ja Goa naf ferunt: (ed numquam id videre mibi contigit tudine aiino (a utis 1564. oftendit mi Salmanticzzornatifsim . Auguftinus Va(evus, dono olim e Lufitania miffum D, Ioanni J viio ccm ited ape , cum vafculo à Cocco de Maldiua c D uerfart venenis credancur. Secundi auiem generis (nifi fallor) fragmentum quinque vnciarum - longitudinis quodque, vt coni:cere licebat , duarum vnciarum crafsi- *m zq'"arat,aihi non modó oftend.r Lond. ni anno 1551. C. V. D, Hec&or Nonez Medieas Lofitanus,, 'ed etiam dimid.a etus patte libe raliter donauit, Eas porró materies firma eft , candida , venis quibutz diftin&a, non difsimilis frzxini ligno; cortex autem, qui eam ín- Vg t, can dicam, & qua(i cinereus, Vtzaque veró fi quis deguftet,ama- 1o (aporeprz !i:a efT- d-prehendunrur. Bius , quale accepi, fi2g menti . koaem lc&ori; oculi: fu»:ecimus, MUR gni, & vaículs teftudinei: quz omnia micificd: NT ERANT medica aé« B. ss X. — 400 - . AROMKXTYVM BIST. i: (0. ginta quatuor Lufitanici: aureis [ ij Hungaticis equis - . . pellét]vénit,cims tamé aliquato pluris bíc emptus fuiffet. . Hvsc verblapidem ea ratione generari quam tod, — o metulimu tum bis oculis ob(eruaui/lapidem emm comitum. — s buiufmoditenuem paleam in sueditullio coptinereinueni) — oo dum virisfide dignis accepi, omnes im Per(ia natos fimili X . moda circum paleolam * efformatosinueniri. —— 00 — lapsBezw — CETERVM non (olii zeneratur bic lapi in Poft, mutlocs fed etiam nonnullis Malaca locis, cr in infvla qua à Vae nomen fumpfit,baud procul à promótorio Comorim, Nam . cimin exercitus annona mattarentur iflic multi pragrate | des hirci , in eoriü ventriculis magna ex parte bi lapidesté- perti funt, Hinc faüefl, vt quotquot ab eo iépore in hant- LL Anjula appellunt hircos obtruncent Japidesá, ex iis toliant. I OEC VIRVM mulli Perficis bonitate comparari po[u quosante- - Dextri aut adeb [unt Mauritani, vt facile, qna in regiont Delcdusra. ?4fi fint finguli Lapides difcernere c» diudicare pofint. Ut to, — — yeroaduiterinos alegitirhit dignofcant , manibus compri 2o LL Wsnt, deinde forituinflant Nam fi a£r aliquis permeats adulteriniindicium est, —— I P. , Voca Tvn autem bic lapis Pazar,à Dazan,idef^, - birco , cum Arabibus , tum Perfis &* Corafoneincolis: nt ... €orrupto nomine Bezar, atque Indi magis covrupte Bazat suas PM nguaforameft. CQu- Uu OE Lrdkhés Ito vtuntur Indi nes fecuri, aluerfus delteriafto ws, CCHltatis medicamenta. Ormuz verb Cerafont incelá (o tmnmedb aduerfus viruletorum animalium mor fus v fut- — Pt fed etiam aduer[us omnes meldcbolicos morbos. Oh anre b e furgant fingulis annis , Martio videlieet 8 Trtputiebe: quinqua ei fegupn p. : faeuaein e Renee c lapis tutior tatnen eff eius deploratos, atq. à mediis derelictos, buius lapidis »ju, "ri- : Cr Pee fina fanitativeflitutosfuiffemeligo. 7000007 0. | inde baberi po [fant - Namtametfi nullas noxius. m i d i dic E mala le ra prem petii. ratione quartani conuentre poffe arbitror Viros (and p Q vop fibi Matthioluib. 5 .cap.7 ; Conus in Dic. adaligatum , ta vt nudam [imffri lateris carnem €ontingat , omnia venena [uperare, experiri uunquam vi- di,nec bic famili modo vtuntur. lud autem verum fcimus, quid eins puluis vulneri impofuus,à mortiferi avimalibus idos liberet. Difdem viribus pollet, apertis carbunculisi in zd ffe impofitus:etenim venenum exugit.— / Q vo NIAM verà exantbemata fiue pu, "T dp Bom berpetes,i in bac regione admodum mid $ A ETT err : «gros necant , folemus egris per fimgulosdies puluerem la- pidis Bezar ex aqua rofacea propinare 4d vnum alte- i. sp : Tumgranum,magno cum (ucceffa. ——— n C os P1T autem fucceffa temporis 71 Lapis maiori inpretio bsberi.Nam neceffe eff nunc omnes ad eiw vegi m nis,in qua generantur, Regem disci ^ d ; 3 Jnncnizarimecdam Viyfipone vendi ie cbe stia e : E ent inéséoses ea condis. 2 m tametfi unten a lg nr PU. ^ Hager. Bezaat. Bezar, - Belzaar, C cc ERONGXITVM* BIsT., — — |. * Meminitetiam huius lapidis clarifimus Med:cus Hifpa!£fis Ni- colau: de Monardis, inco libello quem deco & Scuizonera pecc rem fecit , fed legitimos & minir E adultetatos in medicullio cott - *esefdeval, — 27705 ME d F4 ... Lapis, inquit , Bezaar multis nominibus donatur : nam Arabibus Hager, Qetfis Boz aa», Indis Bezar, Hehras Bel zaar, dicitut, quafi Do- minus veneni,a Bel Dominus, & zasrverenum. E EC Eft ve;ó ciusforma varia, nam al;j rotundi funr,alij oblorgi da&y- loram cfficulis (iniles , a!ij palumb: ouis , alij capreclorzm renibüsy alij caítanca: zmulantur ,omnestamen obtufi , non in cufpidcm de- Ó -ximitur hielapis ex animali cerui fer magnitudine & 8g lisate, (cd cornibus in dotíum reflexis, & corporis forma , capreis? ficmili,, quam ob caufam ab incolis Capra montana vocatur, tam mco iudicio Ceruicapra poti: dicidebeat. Inuenitur veró hoc: ..— malin India (pra Gangem montibus Chinarum rcgioni finitimi lo brcui,& colorc vt plutimum cinereg & zufo, —- "Delapide Malacenfi. * - c p. x LY * : | Haermvs 4 nmibi n d clariffimus vir C infignis Meduus Dimas Bofque Dalentimu ilas experimento. comproba[je ig duobus viris, qui i venenum bauferant,nibi afirmaun. V'ulgariautem— aqaa ( « cim cordial deeffet. € periculum ejjer in mera) bunc la macerauit : quam deinde, pregicisitmstilum puff amayam inuenerunt ; attamen eorum fLomacbus roboratus etd venentum nibilobfuir. (op de. Mvurvn certe buic viro debentomnesIndiimes dici,quod buius lapidw facult ates nobis aperuerit. Nam me- — ce[faria admodum [nt bac in regione medicamenta , qua: yeneau refitunt, Alexipharmaca Graci appellant. * Ferdinandus Lop-2,ib, 1. HiftorizIndicz, meminir lapidis cuiuf- dam quem non minore facultate przdium efi affeiit, quiva fic lapis Bezac , aut Malaceí fi: , quippe qui mitifice omnibus venenis refitat, | Ei veró is lapis mag icadine auellanz, ratus admodum, vt quie ca» pite animalis quod Indi Bulgoídalf. appelianr,eximatur, ; Ds- és bS$ - ee Assorvra Aromatum bifloria , son inurl fore x duxi,[i nonnulla de gemmis (ubicerem ,pre[ertim cmi —— lapidum m£tionem yam inciderimws. Initium igitur facie- mus ab Adamante , quoniam reliquas omnes excellere , quodammodo rex Gemmarum e[[e, ob (abstatia lurtiem, ——— ereditur. Nam omnium Genmmariorum iudicio fi omnibus. qua requirütur (uis dotibus matiuod, colere ac quali ma — gnitudine pradite [int ba tres gemma , primarium locum. obiinebit Smaragdus, deinde Carbunculus,tertilá Adamas, —— S &p Gemmarum pretium,aut ex earum. raritate, aut E ex bominum affectibus c? cupiditate, int . Maiori ^ xr busenim facultatibus, iisq, longoexperimétocomprobati, pes efl Magnes , tum etiam lapis qui fanguinem vn-. decumque fluentem fiffir. feeit iir manuá, Manus. in Camba sme etuntur | AR ABE s,qtospleriq.omnes Mauritati fecuti) ; 0o dÉean — Adamanutem appellant Almaz, tametfi Serapio lib. fim CWaytam, 64p.391.alio vocet nomine. Ab indigenis vbinafcitur,iraat in Malas, vbietiam inuenitur itam. CerERVvM tribu aut quatuor locis. $ MM Admantes videlicet in Bifnacer prouincia duabus vel n r (0o duerupibus . Magnum quafIum adferunt. he fadma ili (00 prouinde Regismagna 6, fumt eius itira, Nam quema: , C damin Hifpanis Rex in T bynnorii captura fua habet. . Tas ita vt jt vnicus T bynnus capiatur , Regi cedat, oportet 007 fin hisfodina magni funt Regis reditus . Num quotqtut *hoeet, — Zdditmante: inueniuntur triginta* Magelis excedétes, Ref wddue. CEAumt. Praterea diligentifitme oberuantur opera : quo : dre. niam [i quis Moeiititubiiae fufFulhffe deprebzdatat, OETAURO shcaipfecum omnibu facultatibus Regi fifco addicitur. n — ALT Aefirupesiu Decan, no procul àditione Unde Gn fin aigu pod fester en funt véditorib.quaemptoribus, ————0— AU VELO dut? ex predicis loco Cryflallus | dmüenitur, Nulla Cre e odum nec per vuiuer(am Indiam .. Amat eig ftalusinia- — Coilalus loca frigida , qualia funt 24lpes Germaniam ab Italia feparantes. Y N ow negauerim in India Beryllum inueniri qui Cn. E ff alla fiuiliseft, c quidem magnis fragmentinex quibusér c vitra C va(a fabricari.[olent pretiofa .. Sed in Bifnager moninuenitur , fifi locis proctlab Adamantum fodmis dif pies fii. Plurin; s. autem eff Beryllus in("ambaya, Martauan, Berylimatad . €& Pegnregionibus, vbt nullus Adamas nifi qimportanus *—— fuerir. Inuenitur c in Zelanin[ula vbi nullus Adamas, ———— |Rasean Plinli.37.cap « Cr in Arabianafá.Ve-— vüm id nec videre , nec audive ábilicuit : quemadmodum. necin Cypro ,necin Macedonia. Nam fiiflic nafcerentur Adamates, $j qui bic nafiitur adez io expeterétur a Tur-.— tis, qui potifiumam 4Adamamtum partem ad fuos euebunt.— Scninvr Frzáfiusde Tamara, in Peru Adam ates yiancifens veperiri, Sed buic auctori exiguam fidz adlibeo ; qubd yi. ds Tamatts deam va indicorii Adamamuextradlione 14 itneptas com-.— cd entum effe fabulas ; veluti pihtvipiad eo qua «ddamantes tentur : eosá, non poffe inde auf € prits obiectis carnibus certa quadam | ratione. Àsd sind M" verandi dum Mire cá 0 wWÓÀS ^ — AROMATVM HIST. is c weniri Adamatem AAuellanenucleo maiorem. In que fa (o mn ej reprebendendus: má fibi comperta fcribit. in (oo 0 Wiltur bicinterdü maiores quataor Auellani . Maximm Magus — famenanz vidi centu quadragiuta mangelis "^ pendebat — Proximus buic centum e vigini pendebat. Untellexi apud — qutdam negotiator efe vnum,qui ducentos quinquagint. mangelis podere equet tametfi is fErenu2 neget talz apud fe effe Accepiire à viro fide digno, qus affirmaret fe Adam : tem vidiffein Bifnager magnitudine exiguiout gallmattie S E p miraculim[Tar id mili videtur, bui [modi getm- mas,qua alriffime in terre vi[ceribus multu, annis perfi o ebebantjim fummo feré (alo generaric duorü aut t o mnorum (patioperfici . Nam fiim ipfa fodima boc anno . €uliti altitudinem fodias, Adamantes reperies. Poft li o0 BIUm s rurfus illic excanato ibidem inuenies Adamantis, oc Srdcertum eff azandes wm nifi jub infima rupe naf. lí o c eps Adamantis nitor vinax C vobuflus ,. Ct falli verb non nifi elanguidw : qua nota, tum etiam Adamátum fuia g:uce- tied Gemmariis digno[citgg. Adms —— CeTERVM tantum al, Jf! vt. mallei ictum ve[pia : | Adamás, vt etia in [cobe malleolo redigatur Facile vet piflillo ferreoin mortario cófngi & atteri folet,vt eius 000 beali Adamantesexpoliamur. —000— T i Adams — FaArso igirur creditum efl à Veteribus; A enantet -imoiiar CryfHalloinnafci,ci- malleiictu nd frangi, [ed bircina dr 3 taxat (anguine maceratiivumpi: pra [ertum [i (ex quorá - o dam fententia ) hircuspriüs apium aliará, dreticas pl — Adamasma- tu depa(.atur * vinumq, libat. Sed nec Magnetem i n Edi dit quin ferrum trabat , Nam fapius id experiri volui, [et CAU fimentum ejedeprebendi: quemadmodum cili de Adamunt capri mulier ifa mfcia fuppofio ferum in amplexus viri dovmentem suere , f fles pun fresa : m— nt ; p! .€ommixtsonem. Nati quema Imoüum reliqua metalla;fic eriam pi ibm, £4 Pratquanapum. 00000000 liivp vero faepius expertus quifitos, mutus attritu fic glutinari ,vt facile f : Hrs eriam Adamantem vidi vbi incalta drabere non [ecus ac electvum. ' ONvursravs autemefb in medicina vas, —À in- Aden uenerim niedicos indigenas, qui eum per (yringam in rvefi- 3 X cam imniiciebant ad covffingidun: calculi. Per os veró atn- M ra E plius non exbibent , quoniam erronea quedam perfuafi 10H laeietacule — Vulgus peruafit , deleterie facultati effe ,fimtrà Jumatur ssnonett, ^ Adamas ob [uam tenuitatem Cv penetvandi vin , qua in^ teffina perforaret f. licet: cuin opinienis eriam video efe aliquot é recentioribus medi. — — S Ep, vi dixi, vana eft perfuafio NÀ Jubii Gewi- guarierum feruos noui , quà Ad amantes deglutierint ; quo ' €um requiverent domin , tandem verberibus egregi? cef, fe deglutiiffe faf i funt : eosá, deinde cum recrementiseie-— erunt. fine aliqu nocumento, Id ego teflari poffum. A x in fcobem tritus , mquies , venenum eft , quonian eer : é flomachum Cr inteflina perforat . Immo nequaquam fcobe:ccle- Jcobem atttabet ad fe [lomachus,qua. fua grauitate celeri- tau non 1t. ter ad inferiora de[cendet. Et mulierem quandam fcioqua——— marito antiqua d 4y[entcria laboranti, Adamatü febem per. — multos dies Jriicatt [ine vlla noxa , donec medicamento: taties reiterato laffus abfuit. pati cim eius vxo : : Ei edo Reti fruffra dices vupoff | 2 H4 ——— AROMATYVM SPIST, — » —. Maiorem veróà 8damantem in Belgio confpe&tü haud puto, qua P mes Philippus Hifpaniarum Rex,duéterus Elizabethá Hérici I1. Gal. , larum tegis rnalorem natu filiam emit de Carolo & ffetatj Antuerpi, auno r$:59. O&oypi:s milleniscoronatis : pendebat auiem ceratos: : c prem & cuadiazinta cum femiff-. hoceft,150.grana, RE e- Tiibu: fupra Briftolium miliaribus, Ducatu Somerfetenfi , ad $4- A damas Ap. brinam flumen , folo rubro & tenacieruitur Adamantis genus — EE T tzexpolitum, formanunc plana, nüc trigona pentagonáve aut. o ".— gona. Horum aliquot nobis dono dedit genero(us Eques Dn. Gol "d gius Northum, cuiusin ditione eruuntur , Sunt ver jj paulool e t ores, & marricefua velut ouo SE tenaci & a Ee innumeri, iique exigui & lerumque in ormes , nunc pauci , fed maio - tes écclakotit E Mess j M alae en nonnumquàm foluti, & in matrice(fi mozeatur )erepirantes,vt Z.citem lap dem cerfeas, Sia tificum induftia perpoliantur, orien:ales ita zmulantu , vtexiguum : difctimen fit fzd duiiie ab orier alibus fi 1E223- Smaapm ^ VvIGARE antep t filitias Smaragdos ex s. CrrrnewM plurimi g. Pre Dc Rabino. cAP. &1g, — 95 Mvrr a font Rubinorum genera . Nobilior Grecis dslpaZ, Latinis Carbuneulus vocati 220p quod in tenebris Mut fplendeat(fabulofa eft enim iffa per (uafio) fed quid eius mi- Carbuncaz - tor viuacur fit ceteri. Dicam tamen quod à Gewmaria T quodam audua .. Emerat tlle ah. quot nobittores Rubinos ex Zuelan in (ula delatos , fed wwinutioves , quales ij funt quos vulgo Rubiios de Corja vocatus , 1d efl , qui vieni fimul Rubinide. emuntur. Hoscum éen(a fuftnifer, Lanit vine in plica ffraguli quo men(a fIrata erat Nou in tenebris an E uertit quafi igno fcintillam quandam in menfa. Accedit ad men[am accen(a priis « adela;inuenit exiguum Rubin quo fublato nullam poftea in men(a fi mrillam vidit. C melatet , negotiatores plerumque beinímodi fabulas fuis dici admifceve[olerefedpeneseosfidessfto. ———— CansvNCVLY M igiturappellabimu.cui Medeepiitat Cerigumd C quientvicintiquatuor ——— quilatum (iue caratum, vt vulgo vocant. Einniedi ego d di Apud Magnatem quendz m Decan;qui cim mibi fami- T lieri effet offz dere tam. nolus , nifi pris data fide id clam. 5 (—forenec esus regioni Regi memdicamrum. Ere E Pr irq ir arpecas valere. [e tam£ ds i EIC A AROMATYM HIST. —— Spinellu. — Tr RTIVM genus eft, Melee i : — Jübet;fed tamen deve ceeets babet ) ege rum legitimi Rubin, — AME In vENIVNTYR( cendicantes- Sent dij tt. purpura candicates vel,vt veris dica, colore cerafum ma — turefcens veferentes. Sunt & qui media parte rubent, a: ra candicant. Alij media ex parte Sappliri, altera RM, — H v 1v s varietatis cau[am fieri puto ab ipfa. muliti erigine. Cim enim Rubimusin ua rupe atit fodina vete — generatus e[t , candicat y deinde mature[cens ruborem 4d quirit:qui rubor cim temporis diurarnitate conl f ! vt quiante maturitatem eruti (unt nunc candicantes, a —— do exvubrolanquefcentes con[piciantur, joe ed Rubinn: & "Qo-vownrA M verb Rubinus c Sappbirus in ead] ^v o i, dinanafai creditur , fit interdü vt aliera parte Sapphirun ^ dins gene-. Téprafentet, altera Rubinii:qui,cim elegans efl; caru "uut ^ (colore cii rubro equaliter permixtum n ieseder —— Nilacandi bufdamincolu Nilacádi,quaft dicas, Sapphiro- Rubin : iban. |» Ponno Arabibus c Perfs Rubimus nuncupat Yan. C Yacutibuius regionis incole manica appellant..—— Mania —— Fwtsbis Anibeqiü ii qigius decori. oc cit itte idgpaiinbcn opa am pecus prudom- ; d es S997 ^-peSspphiroe sca v go 0H pot $i - GeMM A eil Sapphiru que vili emitur: : cimtames — ébeimelegentem ceruleum colorem , cuius afpedtu 00s mrumin nodum reerdur, magnidelere eje re. LT tatar abintolis Nia. — "s Banus Acepto Vnum enim olcurianeft | Spp teri ves dens, quod genusvulgo Sa 4quew S PENCNEME Vartdon cotta nia s IBI A. jeu 177 Tapez Adde Ao TAN bec gemma, gulliustamen quautumuis magna , c € vinidi coloris apre tium mille Lufitanicos aureos fupeta[fe inuenietur. xi ad DeHyacintho& Granato.. carp. L1. — V i1LISSIM1 funt bic pteiij cim Byacintbus 15m Hyaciatkus, arrucurisr pair ex Rui a effe generi. 9rmatus Hyadntbum flauefcent£ Rubimum appellantes ; j Gra- natum vero nigricantem Rubinum. NascvwrTvh entem erin Calecut,e Code re Granati etiam toto regna Cambaya c Balaguate ; Hya- eintbi vero C quibu(da Lufitanielocu prouenire feruntur, yrin Belasnon procul Olyfipone C multis Hifpanie locis, Delafpide. cAP. r 11. Iu vrNuTvR Jafpidu genus viride , ex qua vafautois viridis, Murrbina fiunt (Porcellanas vocant.) adeo virentia, vt ex pesce Smaragdo conflata videantur. : E x boc fotté genere erit id quod Genue fadi, quodá, ex Smaragdo effe contendunt, variis videndupro- — ponentes,quo wiaiorem auctoritatem lapidi concilient, pd H vivsuopt vas Murrbinum. aliquando. pne | - propofitum fui venale ducttis pardaous fiue aureis Hifpa- piae DER nicis: cuius, fi ex Van MARIS gi cec e. partem eo pretio vix nancifci potui[fem.. . .. DeAlaqueca. cAP. Et T IuvrNiTVRinBalagate lapidis quoddam. € quod Alaqueca, Arabes Q uequi vocant,cuius libra pi. S373 nutis fragmentis expoliti regali Caftellano emi pote[Htzza. eii vitas. Huius tamen virtus lacur seme exupe- — : He pri feeuivl mie ilico iae d CAP. LIII 2 d. vu | LAvVDATISSIMI quus ia u rikeei e Fs Sia emi 3 - die iE cic Metrics - Ocili Catti faculia:es. Pfeudocpa- . lik | s ege ami Here te Arabibus i Hager armipi, ideft, Lapu 44rmt Ls Mo Me EU Magaet. — ex M Fen efhu Mores indeuinntin Want ciui a m AROMATVM HIST. — MvrTo maioris is eff. apud Indos pretij » quà n Lift Aide Memiti enim quendam eb mifi fje qui bic fexta dà Lufitanicis aures efhmabatur.. Sed &àm in L dumtaxat nonaginta aureos affimarent ; bucrelatus sth quod nunc dixi,pretio venditus eft. ; PsRSvADENT fibi Indi, eins qui hanc gemmut pofüdet , facultates non poffe imminui , fed fonte inerte mentum facere & augeti, E 6 o verb quodexpertus fum referam. Lncapett sta compre[fus y vt ipfius Gemma mediullum fete "^ 1angat,nulloigne vri potefl. $ . ^ Hunc Cardanui lib; 17. de Enbulie, -Pieudoopalums ' quo, um erism de ais gerimusilleibi multa, :Delipide Armeno. CAP. LYe- ; ET 1XTVs eff bic Lapis ex ceruleo (. diluto vi nus. Interrogatttamé Armeni, «n apud eos sei hic lapis, affirmare non potuerunt . Sed Turci cf Per (a media | dixerünt exigua quidem quantitate apud fe vide, veri | Agnorareynum ex Armenia adferretus , nec ne. Aiunt: tosinueniriin Cltabado vrbe celebrregni Balaguatt. 5H o c lapide melancholiam purgat Mauritani me - Sedtamen experiméeto didici. vfegnter admodum, , 7j: — BeMagseues ABI AYXRBL 6 -FABviOsvM eft quod nounulli de. Magnete fir dam, videlicet eas naues que. Calecut commeant «6 quentiam à vi D í EC: Judi dian arrinimditiinn d Cat T» Magnes deaf (eh ndi ralis de Ma- | A adem fodma naf, gueriu miae feiiones fint contigua , veluti quidám existimant Sguindiquidem | "Magnesinuenitur iia lacis vbi nullam ferr m efr. SvwT quiputeat Magnetem.ad fe ferrum. tbe, ob eam facultatem q quam ferro cémunicauit, qua ad Ma gnetem feratur: eamá, ob cau[am Magnetem mon maioris effe panderis, etiam fi mulium ferrumilliaddatur, quàm. — cum exigua ferr quantitate inbilancepofitum . Aimos — Ager plerumque experti fumus, . poco - S E D mec deleterins eit hic lapi , quod nonnulli nimi, s non runt. Nam tradit buius regionis incole, Magnetem pauca Genes ^ quantitate [umptum adolejcentiam con[eruare. Q ia de ve fertur fenor Rex Zeilanypatinas ex Maguete iufiffe con ficisim quibus cibus eius coquatur. Hoc Siem Menem Patinz 8 erat negotium mibi afirmauit.... niue PM se —, DeMargarita.. CAP. EVIL — EAT s ^Nvxc fupere[tvt de Matgaritis fcribammus, — guido ad decorem ; fed eriam ad medicamenta e expetunzur. L3 PncRnANDSss igitur Margarite, Vniones Lati-- Vno. nis dicuntur , quoniam vix due reperientur | magsuudme, —— 000 fitára rniore funes Minores 4ppedaquut etie Mat. "ES ud is garite fimpliciter. Arabibus e. Fafckalo mi. Motiyin Mos ds -Malauar Mutu, Lufitanis Aliofar,quad Arabice fonat de (ats, ^ ERE poriusin aj aime : x Margarita- fum origo, dme memini maris parte natant, grandiores Maygaritas gentrantz L "440 AROMATVM MIST. i Lufitatia eff) fed minutiores maxima ex parte ,ut.— um [uperioribu conferende(que magne funt commi di- : te abfolutifime) ideod, eriam vilioriemuntwr. — ! GENERANTYVAR(r minfula Burnto, quet fitis grandes forza tamen elegzitsa à fuperioribus vinam- tur. Sic & nottiullas Chnarum vegio mutit.fedviles.——— CrinTvMef[etiamtinnauo rieivisevi sedi : la vatione c Orientzlibus funt conferenda. Na aut obfewrà — funt, Co nubiltcoloris, aut nullo orbe lauoreá, com O n 160 atq. genitura efl éconcbis , baud s nliiab offrearum conchis difumilibu. Cücbe autem qua P. peri alto mari degunt ;minurores proferumt.——— -H 4 concbe aeriexpofite ficantur, e Mert quarum carne Wüeniuntur Margarita nunc paucaspro concbarum magnitude. ee INveNIVNTVYR GC in vorab. eftreifve, fed mmis nobiles, - in On uivM aut£praflantifima ad gmerenda Mur E garitas cenfentur es concba leues (7 candide,quac emi tt^— fwniricele Magen sd ct oi — peer Votant,ex qno videlicet v» C ule, [bharula precarta bricatur : EET frc inp tum interna tame leuifim iei, c afpettu pulcberrm rcd dalle retineri ket gratia , ele oit d mirpdtrinim ciens sat ro oml£ S dev P ET i xx. as i [E Masters dE buius. egioni euprea qUi£- 1nürumenta dam inflrumenta multis fenis. perufa, quibu pre. p uceode tia Margarituimponere olent. . Reiqdxpitio iris iiste,. meridie pereufum An(cunt Mee. : n maiora paulum | mina babens maieri pe Lipi pe vraminum, quibus infru- menta pradita funt, quibwd, Margarita tran(mituntur, magnitudine.pretia mtendentes . P. qua adeb (unt minu. te,vt perforari non poffint(arte enim perforantur, nonma- fura,vt fabulantur quidam) cedunt officinis ; qua de caufa in Europam exportantur , Harum vucia duobus forte afi. bu Gallicis venit. .— —Maàxina quae ad promontorium Comorim gene- Voionum gantur Margarita, pendebat centum frumenti grana.Ta. "enirado. liam pretium , mille quingentorum -aureoram in fingulas effe folet Multo máiores ego vidi, quas ininfala Burme — — captas a [ferebant : (ed. non erant eius elegantia cius (fupe, ferc riores. V idi aliam bic. captam que centum fexaginta gt t ta tritici penderet. »^ LR «os $swzcTVTIE reccm eue. is gantía immutari creditur . Diu MÜtuka 7 - fracta e (ale ver[atas , priftnum. ne diem Tecuper are,expertus fum. EN UE GsaTvM eff, Margarita poll ! | Cum tempore mimà cr derrefiere. Quare enepenia. : Mem cepisiunn bug vitieb udqu. rfuntobnoxis. — perm ERVM seria ése fmt Marge- lower : mo oet - we wteeom Rer : R6 " » ^ UN DI CAR v M- fini STARVM- |-HISTORLE, LIBER. GSECVNDYS. "bekitióie trifti, CA. $u deme: AN miedicamentis é firihw "--—— y ^m eiii abs re fore düxi , initium facer h Y abarbore quadam , qua novi 4 i folis i eft 2o Pecusl NUM dvd frr inim Aboiuie ARBOR Olee magnittidine, eap uoce flere moétu(dim foiicer foren) oderatifimmo; nulbu, Mee vfus proptey tentritate:mifi quod flora gediculis u tei funt buius vibi incole vruntar cibi tinvendu, quin" Croci modo ificiunt Et volunt etiam honrtll aqua fll tiri fora; tulis vtl£ effe admotd lineo pane baci tint. | Mxsefes Pscvriramis effber arbor Goz; quam ? Malirà 'Allaum. afferant. Fat !Jané nufquam 4libiper — | Parizatiid" ' Hac Goe Parizaràs oin Ma Lryo Sibgadi yocant. 4rht- Arn ^ Wibelede Á FasvraNTYVR autem indigens Satrapa : — dp tad moniime Parizataco elégantem fuiffe filiam , quà S o Been abili fuerit; Cümvero poft E , atiaris impatientia fibiüpfi mortem confiiwerit Exo | | remate ceribus (nam adbuc vrunturin bacregin CO e: z PLA NTARVM. ans. L1B3 A ILo 38g 9 LL syquori flllatitius liquor eund£apudiflos — vfum obtiriuit , qu£ apud Hifpanos flori ii mali aurea 204. 0 A L11 florer(quorum bic magnus eft v[us ) dicuntur — Champe,odore gavieriquam, Lilum album. es Pon Ro (quandoquidz in odorame orü mestionem Indiodora- incidemus)adaribus aded dedni (unt buins regie T isincola. vt Sere. : plerüq. cibo abfhineat,quo babeat vnde odores fibi ciparave DONAR pofiit ,ideod, na immerito promores m vener£effecfontur,— -— MvntnA que apenuorbus offerri[olent Repibu, | ^ predich (un: flores, C rofa noffates, quibw. felent cubiu- — la Regu tnflernere ,.C coris floribus variu depiclisornare, — NanmaAnywT mibiquidam tantam effe buius gentu in odores amentiam, vt iributa ex odoribus c5 flori busin fingulos annos Regi Bifnaguer foluta Ad quinq mil den Hipanicorum aureorum (unam fere accedant. woe DelNidbo: 64 2.11... * 2 C B. orbtibis buiu Indie incl Nimbo Veil nra dr. Nimbobi-: F5 3 jua addens Fraxini a agnitudine folio Olea acutiere i t. a Eu Amen,pes ambitum (errato, vtraque parte nidi, nonne. E. 30 Aut villofa. Multis luxuriat folia sflost náidi fuh exiguis olus [mili ^ xen d » Vriras ef bas arbor in v[a medico. NA filia Aaalumibuckn ioivinnmm, n jum Aimnonum(mali Affyrij genu eft. ilit me 5 fanant « Foliorum fuccum vilem effe f. erunt Himbrtce Wi iH i s trem arii ul, n mer à eee eene sf aiuti A 0 PLANTARVM HIST. A14 cifi frequentiores latioresá; vena[cuntur foliis Sambudif .. Wülimodo per ambitum ferratis e aliquantulum biffidi: flos ex cinereo candidis fructus niger, Piperis magnitudint, aut paulo maior . Malauar incola eum fuis edulis Carl. nuncupatis t[bereunt. pesemt CO uoa RR Nemd ^ vyrcamRg nomen eft Negundo , nonnulli in Bac —. Noche. — lagate Sambali appellant:m Malauar Noche. . VTixEM perbibent efevaires «d nale ceptum : eius enim fucéo ata decodioepoto ,vteres ad cave | ranimesifimemedusmicum.Mofficatafele - litum commendant. Acrimonia vero cuiu [dam partu (—— elati Nafturtiumvnde masifeftum eff calidam effe (5 plantam. spen funt namili ener mul d pt - aexmonem, P4ldeefrant. Nam Vitex multum ab hac arbore differt« co yuhue 9o o c Deleg pA 3ExIEFGECeORA OD bif "S ÁAkro Ld GOINSEÉEG. . ——— ut fe Áificilma concaionis , nempe quiplerumque foleat,. tta vt affumitur excerni. Nutes i yero mtus nate torremtur. aut elixantur,abiecboá, putamine(quinullius efl víus) ca-— — | flanearum modoyquibw [unt pefmiles eduntur, "n E. |, VOCAIVR bic fructus in Malauar Yacain Canarátacs, € GuzaratePanaz., Najcitur aute dutaxat i in maritimis, Pana, ExPERTVS fum ciinme,tiplerifq, alis, bafce caffaneas fime nuces alui profluuia wir in modum fiflere. —— * Hancatborem defcribit Lud; Róman.lib,s cap. 1 «. fuarum naui- - 2 gationum , hísverbis;In Calecutreperiuntur nonpullifru&us, quos — 5 cultores laczres appellant, Caudicieius atboris amplitudo Py rief; fes- Tacerus; VS &ui magnítudo bini ac medi) palmi , craGirudinis veró humanz co- - xz.Gighitur fru&tus in caudice átboris fübtas frondes alij circiter me- dium caudicé. Colos eft viridis,cerera nuci Pinez haud ab(imilis , vi nacceis tam é minuuotibus, Càm manureícere incipit,obducit nigric£- tem coloré ,marceréq. vide:ur, Legitur is tutus menfe Decembri: (2» poris (icut -tme Peponis mofchü tedolentis, parümque,fi fapor£ que- * 1a5,abeít à cotonco Perfico,codémq,mitiore. Varià in cibátu volupra- té parit. Videberis modó edere fauuni mellis,modó fuaue medicá ma- Jum comedete.Incrà,mébranas habet vr malum punicum,inq. eis dé- - ; ES fraü&us nefcio qui maus Pon: difsiailes marec .Si enim x ; totrentur faporem caftaneze rep tant . Propterea MAE tbe aH . mon effe adinim —B indripeltho xol Fndnnige iride p lamgomas. T M Acc t dfe dignis piri , opti | - nem effe, fi fructus, poft qua eta alan cis i nsu mmu ira ucc Fadlisemmbac — ed me Annee vus ci agni | utem virens magnitudine eii nuci pontica ai foo fitu —— Wüneymterdü matr; accum nonnumquam exftlias vifds fcido & glucaofo abundet, IR £ft quiin cubus immetaus: : : UPEé PLANTARVM BIST. dum e$ ladeum . Editur à nonnullis fructus watarus cum fale.Solet tamen cim viridi eff muria ant aceto códiris ita a[feruari, ad excitandam elanguefcenteux appitüiate NasciTVvR bwidensiéutis np ip Bot vocaturá, Carandas; 55 ei:Aa43A * Hueteré ivilem déferibitOdieuslib. Y hiftor | hunc modum: In Hifpaniola infula vata eftarbor pulcbráque ton | tic firma & vli, duz;sba nomine; fiu&u quidem longe iwauift funt pyra apiana, inufcatellina vocant , ied qui la&tco fucco eóque €o it olcítus his qui co vcfeuncur , oifi priüs. fru&um in gi ceni tdem fuccum exprimant,qui in aqua - De Cora." CEL VIN E fo vo ORv eui qr frutex dia ! ria, x Herba Ma Lufitani Indiam incolentes: Herbam Malanaric ims alitudinem affargens,aut paulo minor foli mali Perjicts floribus candidis, Periclymeniodorem «mulantibus- Hun arat te ui eius v(um primi - docutrt ^ | fi Malauarenfes for. "t pue ntn SM Faser Formas stom ce Lm vehi triam regio calidaeff - sf Quid fime fieseem bec Afer eta dE Papia otim facceffa : Jet figit, quo- amus, Masc videlicet rera to a 4 ctrati;pro virium egrirobire cibum fubminiftrantes. Cer-. t? vino omnino ab[Hn eius y mifi v vrgente adwiodum uecef- fitate in inueteratis dyfenteria étus nece[fartus (it vfus. SsD tanet[i mibi femper beue fucce[ferit buius aqua — vfus;cogor tame t fateri Malauaricam berbam ab ipfis Ma- lauaren(ibus preparata, mags pre(entamez opem adferre, Kaverb paratur ex tüfllem, e sofira aquayrebus te- — "(C ; € fero y ait suftulotria pbbeodema- —— ceratis. Sunt qui füccabi ex blantavirenteexprimant,cu- —— ius feptem vncias mani ebibentSePtetidem fub veperem, meridie bora fecunila. Quies oria ferolitfmacerata, — pem : e plli gallinacei in 241 vrica, quam Canje vocaryma- ecd is -- f neceffitas Vygeat. Scd quoniz atarm eft (uccus e in a 4B tus,ab eius potu RE spam abe ln, temi fompe from SatvtAREe[ item boc medica onm fi elati nw etiam vomitus comp. fir, cm 4 "sEvrwasiobe RARE AM Yaior tiu ica - wa àmenpre[lat fruclus quidam apud ilos nafcems quem ipj ; X aeg: MM - Tantae[t emm eius fnauitas, vr cmt foro praflat,Ormisz. incola, apud quosfrequens f pai ox c/u tati enumeratis reliquis neglectis bunc fibi — Mangssau- ^ Cortiss pi tépus efl in ve í us calidioribus. . Wetoho, tamen OGober( quz ipfi Rodolho vocant) c Noutm o 1j5t29 89 ABD EA 5 3H Coron eff ifrudu exviridirubefcente,Cr odore granffimo- Exempto cortice editur aut fine vino,aut gene- rofo aliquo yino maceratui veluti per[ica duracina- Condi- tur etiam (accbaro intetdum vero C ateto,€ oleo, c7 [a- le, in(perfis in eius meditullio gingibete c allis. ntesdum editur cum fale, £y nonnumquam elixus . Frigidus vevb eft C bumidus, quemadmodum perfiea. Huins ofieuli a d« wings fac tis, aluiprofluuia [iti awmt , quod verum e(fe deprehendi: carases. nam deguflata,[uberimas glandes [apicbant .. Nuclei verb : gece»tes,lumbricos €$ ventris tineas necare dicitur : quod rationi con(onum eje puto,cb amarorem., : . * Hicfrü&usin memoriam mihi reuocat laiama O uiedi, quem fe- bo 5e fuz Hiftoriz lib.cap. 1 3.deícribit, tametfi plus fimilitudinis ha- eré videamr cum eiue z4nor , de quo lib, 8, cap.18. Vtriu(que igicug hiftotiàm bíc ad'ciibam , vt vtza huic fru&ui magis quadtet , leáori diiudicandur rcinguamus, ANON igítur arbor eft cuius frm&us magnam cum Guanabano Anon; fimil.cudicem habet cüm forma, iG carne & femine.Sed & ipfa Ano* i nisarbor Guanabani arbori fimillimaeft cün: magoitadine,tum for. ma & foho.Duabo: veró in rebus differunr; primüm,quód huius fru- &usminor fit Guanabano, ccréeQquecolor luteus ,quiin Giianabano. viridis ef; dcinde , quód meo quidem iudicio gratior fir palato Anon, quàm Guanghanus , vcpote firmziore carne. Virumque magno in pte-- to babent Indi Americi , & diliecnter infuis. przdiüs colunt. Hzc Oviedus de Anonc:Nuncadlaiamahiftoriam accedamus, — Nascitya in Hifpaniola ; rchquisQue vicinis infofia frn&us quidam , quem noftri à Strobili fuc .Pinez nucis fimilimudine Fifias appellant, non q»ó4 eiufmodi lignofas (quzmzs habeat, (ed quód eius eorex fimili modo dif'in&us videatür, tametíi non fquamarim , fed Peponi; modo culrello intrger auferatur. Vtautem facei bonitate & uauitate refiqnos fru&us bic antecellit ; ita colorilli pulcherrimus ex tco vírefcens, paulatim per matur:taxem virore euanefcente. Odor, lucüdidimus, quali: ferd in eo PexGcotum genere quod à malis & co- ton-is nomen apud Italos & Hifpanos inuerit; magnitudoil'i vulga- fis Melonis.Naícuntorveró ingulifradasex Catdv: genere a(pero &t fp'nofo. oblongis przdito folus, quorum medio piofiircanlis fotun- dus vnicG ferer.s fru&um, qui pcft 10, ayt 12. c'enferm demum ma- Uurtfcit, Eo fublato, nullas pratzrea ini planta rafcirur fru&us , idc ó- que ea velut inatilis abi.c:iur, I3 extremo fruétu, inzerdü veró eid in extremo caule fab fruétu enafcuntu; velurigermina & rariores quim — E dan qui fru&ui magnu adduncormarenran. H; (unt'aquam fe- : fen: panguntur enu tribos fub :ecra digitis , fic vt media wzionum pats excrafolum exftet, atque radie-s ag»nr, Éacámque iuo ire cud perficiant, Varia fant eius genera, quat | arum varictatediuere fa hominibus nyncupátus:ites veró difliadz fpecies notantur pror. Iaiamas *- E ger 'nitz » carne fuluefcente, dulci & ITA » Peromnium tamen carnem | fpatíz func veluti fibrz quzdam te- , RuiGimz, quz tametfi palarum inter edendum noh offendanr;gingi- . Wastamen lzdont, fi ciebriáüs quis eis ve(catur Nrwnr uec fcuntur etiam hzc genera d Siri T2 accceísit, lopgc En compennr. pj n$art?W, ain T L WM — ipee Wc 1 ; E. vocati Rus. i gnam me-hüie fiz Mee E ess : | : ER sciTy , Kj8 Coldra, Dn DT : Sene galazvocaturá, ilis Quelli. Najitur etizin Malaust, V Palai * c in Malayo, vhi Pican dicitur. Pi E: n pd irn Phy gp qi dier : Ad». "aae i mu Chincapalones diti, (aaues & palato grati, pleni,colore Cami | | lé eun peccin procrir gri ene DK rm pev jefes rii ue iic E m dus Seniatr Auc£ualib.2.cap.eg t. pauci prabere ali. Ms : | amentié alem generare c pituitzz prodeffe tamenadwer(a ^9 getor & pulmonum incendia, flomacbum aute offendere. * circo biliofisab buius efu,ox ymel v femimbw proptam- ; 9 dum effe; pituitofis vero mel.Viilu efl renibu,Cvunzciet, 077070 Scais vr Rbafeshb.dere med.3 ad Alma[.cap.zo. noxium efe fLomacho,appetentiam deiicere; VAMMETEMA ordnen" gutturis exa[peratiwnes lene. - | |o SsR A10 autenilibfimp.cap.8 a. ex aliori auffo- vitate Mu[amin fine primi cálf.ciéium e bumectanum ordinis efe afferat , e vtilem effe aduerfus ^x aisi endi A monum ardores, eij, qui liberalis bac vejcunt Lo ien : cbum pragrauari : augere tamen [etum invtero, p» | epitulari,vrinas ciere Cy venerem exitimulare Nes PnAscRIBVNT medii Indi bui Eon DICvLV M auti £f qii ft quidz Fr "n je ndum i d jinquit, Mna quid s, zi pra i (S quod eati fit che. addu praterea A E qué € iguRanerit 445i P^ qid Eod Figuera Ba- nana, Poma Para- difi. Pacona. Paquouere. * 0 PLANTARVM HIST. : accedit , quàd in prouincia Malauar, quz fopra Indum flumen eff it tra veró Gangem , Palan nomen adhucretincat, à quo Launifoum | Pala mutua: videntur. : : 6 Vlyfipone vbi aliquot plantas vidi, minime tamien fru&iferas,no- raen hoc retinet; vocant enim etiamnum Figuera Bahana,id eít,ficum. Bapana:s fereniem,. Eius iconem facis affabre pi&am inuenies aput Matthiolum commentarii: in bb.:. Diofcoridiseap.de Palma. CzriAvM meminit buius fru&us Lud. Rom. lib nauigationit fuarum 5.cap.1 5. ac tia eiusgenera conftituit, Meminit irem F, Bro- cardus qui Texram fan&tam defcripfit,/ub nomine Pomorum para quem p-r omnia fecutus eft Cardan lib. efubrilitatibus. Sed & The uetus lib.Singularium Americz cap. 3 1. eundem defcribit , atque P4- «na, 2tboré veró Paquisere Americis vocari tradit, Lerius vero A fuz Hiftoriz fru&um Pac, athorero Pato aire nominat. Ouiedus vef nomíne improprio Platanum appellat lib. Hiftoriz Indica 8, cp. :- * : euius defcriptionem tamquam pleniorem omiffis ceteris ( ne toties * Platanus,. petita lc&orifaftidium pariant)hicfubiungemus. —— ix v E " I T v R ,inquit, dai ed Poo ME , que a:bor dici poffit,neque vera fix Plaranus: fed planta : Indiz baudqaaquam sociis , & alinnderranflara fab Platani n0* mne,Interdum autem hzc improprie di&a Platanus in arboris ce tudiné excreícit, & hominiscrafritiem intumefcir; alids vcró coX£ manz crafiirie confpicitur, pro foli narura & vbertateaugcfcebs. infimo ad fummum folia fert amplifsima , interdum duodecim n mos longa,tetnos aut quaternos lata,plerumque minora. Hzc Ye. rum flatibus facilé multifariam diffecantur , & excofta illa Pra. op gitudinem excurrente pendere (pe&antur eum in modum diffe: Tota planta velutigermen eft ave furculus , in cuius fummoen27- tametfi ne [M Ó—— € d lucit; p«diculas aut malicolus bracbiali crafsitudine, qui js palmari longi" Masdmodu ifle (unt, idcóqua luca hia iio €cnos tricenos , interdum centenos & plures fru&us pa dine brachialique cra(situdine fuffinentem , nonnumquam 9n orte 2o. etiam ampliores,pro planiz ipfius & foli fenilitate, € dit- uic atis crafus, (ed qui facile eximatur , continens pulpam 19^ rt nem bubulz meduilz perfimilem , Integra vua ante matutiraitTà m ligenda cft , cà videlicec aliquis fructus flaueícere incipit ; deinde zdibus fufpendenda,illicenim plenam maturitatem conftquitür c fra&us in duas pattes per longitudinem apertus. & vtrimque fagt- deinde infolatus , gratifsimi eft (aporis,& caricas fucci boni Tat, Tegulz item impofitus, & in chbano co&us,cor reficit, & us eft. Sunt quicum carnibuselixent, cortice exem pto o nentes cüm carnes fere co&z (unt, diutinam enim co&ionem D^. fcd neque maturus nimium , neque omnino acerbus deigende t Sunt qui crudum edant, at maturum , fine pane alióvealiquo cm mento grati(simi ecenim eft aporis,nec minds falubris, & facis ja co&ioni; »Caudex qui vuam profzrtannuuseft , & femel aot pli vita fru&u; gignit: verdm ad radices confurgunt quinqué (Eam fe z65 (u£culi, qui parentem renouant , & fnbíequente anno frudum P t.Exempta vua abiicitur planta, vtpote inuxilis, Adeó vero fe, da cft hzc planta , vt numquam intercidar , fed (ubinde noun p gignat, vt fru&us roto anno vberrim? legere liceat.Formice | dining: d t cpu UMCSENTMPTN — ex magna Canari Pisis acier an *Qudf Pei n gumias seni Dy ci talem M te aic fimile pennii ü opm Te 2 vx ener. CAT XE ee 005 ^T NTER celeberrimos Indie fructus puce 4 Dodiones. plerique Dorionesin Malaca vocitati ; fructus Melope- ponis magnitudine, den[o corticezoffratud, tuberculis plu- rimis obduchus , veluti is quem laca Goe vocant , de qua éap. 4. diximus,foru virefcens , intus. vero concameratus, um de feminad, exigui oui gallinacei magnitudine in fingulis ca- uc aeri continens coloris & (aporis eitis condimenti quod ex amyndalis contufis lacte, farinayaquarofacea, C faccharo fit, Manger blanc Gallivecantnontamenitamolefren- — tiaant glutinofa : in nonnullis verb noncandida funt fed — gallidi coloris. Officulum bec in fe continent mali perfici of ficulis per[irmile, fed rotundum, Folia buius planta médium. — palmum oblonga acuta, fal[o guftu , colore viridi dilutiore. — : parte auer (a interna vero parte adinodum vire[centia:flos. E € candido fl ase]tens . Arborem Ingandbmule egent AliDodo: I — dem effe aiunt.folis laurinis, T E Sv wx alij qui bunc in modam d ribus: weil : Strolili fiue nuc S pmue wapstudn teri mit ma r rs Hdsseaeeteimru ema | Guanaba- Lus. , Guanaba. nus, E ' Cydoni),digialis crafsisu 194 PLANTARVM HIST. — — — élum edere ;alij vero post quartum annum. feuctiferam — e[fe. Fructus maturi viridis eft quidem coloris, fed diluti &elangue[centis. T dM T . *Qum hoc fiu&to: lane conuenit Guanabanus Ouiedi,quemlib.J,. : fuz hiítorie cap 17 deferibu quemQueper vniuerfam feré Amtriam — nouum ortemhnafciwadunt, ^ — 5^ 0o fatto el GYANABANYS igitor pfocera arboreft; X formofa,fo io à Medici mali, quam Limoneram appellant, virente :fru&u pulcherd- ^, 0, mediocris Melonis Pegnitudine »quitamen interd um in capitis puerieratficudinem exerefcac. Correx haie fni&uivindis, & quiceris — qu:buídá (quámis dittin&ws videatuc, vtStrobüvs,lenroriburrameD; ncqveita tumentibus , quandoquidem totuscottex tcauis fit , apes i eraf' ipt quàm in pytis Caro cáidifsima, faporisque delicarifsimi,q T le.ciemoris lactis inflar, in Crc difloluiur .. Per cius carnemfp unt fcmina magna, Cuctibitarít feminibus aliqudco ma;ora pe | caniiá.Frigidus eff hicféu&us,& per zítus vcilis. Namtamcetfi quisi" — tegrum Guanabánum deuoret,nullum inde fentietnocu: NS fi:tuacfl ligni materies, HzcOuiedus, — ^. gt i JCETI VM hicGaanabánusdiuerfuseftab eo euius Cafar$ete — liges, lib. de Subüiatadueríns Catdanü exercitatione 281. parue mewiniiahunc modum: ^ — — PU o». -'GvaAWABSANY Ss arboreft Pint Viaglaicias pmo ehe longóue,fructus Melonis ia nitudine: corticicolor viridisiplebae : hir intus candida, dulcedine attis eod» Qieminaconnaerphafiolacta, ^ vécu OMM OS CH Seiiperi Guanabano magnam affnicatemn babet, quifapec rioribus annis ex A&xhiopiz Mozanibique Anruerp'am allarus : me &us craffus,fefqui «dali longitudine,cur den(üs durü;que cortex wit mollíque,vt in cydoniis, fed viridi lanugine obdu&tus, aliquot perle" . Kitudinem excurrennbus venis,fiue potius fulcis,vtin M- nibus E trema parte in ruacronem definit: fuperiori veró , qua vidzl eere ti mi: dependet, pediculo inhztet firmo,duro, & fibro(o « Coni? fractus pulpam candicanté,qua Athiopes in febrium ardoribus vipn^ tut fidis fedandz gratia, tácurida etetini aciditare p*zdita ef- — cata friabilis eft , fic vt digüis trita in pollinem seioluavus , rema pee tà'i Éperpetuó aciditare. Per bác (paría unt femina renibus,aut. " Eyridis legitimz fru&ui finitima, bigro tamen colore nitentia , ac vmbilico fibrisquibufdam (ufpenía,vtin eius icone sóipisent el terrz commiffa , plantulas folo Lautipis noii prozulerunt, fed qu fi lente hieme pericolo noo RO is ot 1vIc etiam fimillimum foliis tamen shoe diverfis deeribit. i Theuctuscap.1 0.lib.Sibgularium Americz,F iv verbi :TresfuntPer — fperidum infulz ad £thiopum promontotium ,' Caputviride vu'8 appellant , In hatum vnaarbor inuenitux , folio nofh atis fici , fru : duorum fere pedum longitudine, cra(fo, magni: ob'opgíique e cucarbitis haud abmili. Nonmullico mu dd í "€ ;contipet ver femi 1 z " : di ds 'orinis fe nit Dep Dre pem - p fe £ r1 s binos aut ternos in. fingulis tv. Tus Qhe apud cos moriseft. Exítimanr ism [s aka, Tamaraka ab ipfis nuncupatum) manibus ntémque ob Mayzi grana iniecta audianr, cum fuo fe To: pr Deo fermones conterre aeree abeo quadam [ Vedere fic à fuis Par ( Diuinatorü genuseft,qui (uffica herba Petun,de qua | nosiliis , & quibu(dam obmurmurarioiibus illorum Tamaraka di- -Winam facultatem tribuere perhibeni)petfuafi. OvitxzDvs libindicz hiftoriz 8.cap.4. (aum Hignero tetrafyl- abum defcribit in hunc modum: Hiruéro ar D veluti Higuero. Morus nigra: Fru&um fert Cucarbicz , interdum veró ob- longz (imilem.Sed qui rotundus e(t, imma totanditate fpe&atur.Ex o pateras & alterius generis vafa conficiunt, Materie eft robufta,; a t apta (edibus, fübíellüs , ephippiis, X Voir hy rs m e , bratac. rim e fto, mess Ll m Folio eft oblongo,an tensa i | quo [pi | dicalum víque paulari. a efie Ld am aos rum frü&uum penuria hoc veícuntur (ovdi adhac yiret, Ee re * Maximuseius M D e E a z » e *« D» * ho Li [2 $CALIGBAI TORTE, GYAWRANANYS MM Ye LI [1A Miltmromeua LUPO AA. 3v virvayt VM UIS SYM & A x hunc. TIRY *-»*9 Im i - nm n d , A "wn TERIS v pneu - : Ii] f SS S ANS - MSN s RAMS à a: alia Iisdter attis eicit iu .. Bibusquiba e. d Conftant veró fingula "a6 | tem binae frasta quodam. (— i pedi | : Wi iuci e em -. modo. His Cauibales ita alligaus u H3 '([gFR —— PLAWNTARYM HIST, | f : dum apud Mauritanos acque etiam Hifpanos nolarum tiniianabalotum víus eft: mirum Rt quantum hi fru&us ex mul. twm collifione fonitum edant . Pofterio;is m * 2 L4 [4 L4 í ; ; P inf:nfs, aut cóvrd vxotes viris indignatz dare (ol&, Peregrini; nc nul-- 'conta&tu toco anno virens: cortex lignocandicans, Abfeiffi rati accum emirrür | inde naliurett vta icio nc igurquidem Bracdo dose ES 299. De Mangoflan. .CAP.XII. |... S £ p (iuter celeberrimos buius Indie frutlus vectn- | fent quendam Mangoftans incolis nuncupatum , gustus Mangoftás, fuauitate commendabilem, Eum exigui mali aurei magni- Hueaerur tudine effe fevant , cortice cinereo (alij 2 viridi nigricante) ^" "07 pulpa qua malorum aureoriü pulpa fimilis fit, fed quacor- tici non adbaveat, QYAR RSS LR Ó Nascirv n bicfrafwinpuflaanore,Maloul- — .— gari fimili. Foliis eft laurinis floribus luteis.Huncfrnétum ——— tpa e[fe perhibent non tamen adeo ,vt [uadulce- — Gne nau[eam moueat, — ! " Delambos. car.xitr . Mae apud Indos in eftimatione eff inf umo plurimus na[citur)paucos ante anttos huctralatus E sT autem is fruchu oui anferim - 200 PLANTARVM .HIST.. 2 Iambos pot bus bec arbor, quoniam. ! feriiliseft. Poff quartum. — * — CoupiIvNTYR $t afferuantur. | * Nifi nofter au&or Gallas illas ry serie Lufitaniam nafcun dc Bengala. ti buius prouincia inueniri, js CrrERVM. ifole Beli. i5 Benea[a tup im. 5 nfole dr Belissirfale quidem *w ^10 EIBER Y&c- zs — dnleminas feham [accbaro condunt. Aut tetier adbuc c — eimmaturus muriaa[fernaturinv[um, —— ^ SorrENT Gazaratenfes- edicimus bc fruBu tene. 3e Gent ro adbuc C immaturo,aceto vel faccharo condito, inue-^* S — reratis ali proftuii filendu : m enim lam P femper conferuant ametfi matura, ydonia. RxTVLrTDiilarifinus vir Dymas c.c NE lentinus medicus,rei berbaria peritus, e mene medii. Weed : mam faciens, fe, cinn ca[tra Iluftri fimi Principis Domim . Con([Hantiniin India pro Rege fequeretur in Iafanapatan, magno C admirabil (ucce|Juy [um ee in Pénti 4y- feuteria, que vniuer(um eiu exercituafflgebat,cii ad ma- Bum yon effent v stata remedia. Etenim nunc ex buius fru- — Eus ficco y (accbaro mimam parabit, quam egris daret: . muncpulpam eius emplaftri modoventriculo &r.aluoap- — v splicabatymodà pulpa (accharo excepta, vt in tydoniis folet, áo. " ebrei d interdit eren affum ineo P cs Citamibo-, 7! Malatar Carambolas vocatur , in Su d Dean. las j Balumb Dimobun febribus quotidianis exbibetur , C ex eius facto , eum ali md "Bor. Ber, a facultaiiy retinet , quoniam numquam ita at ^ —— PLANTARVM- BIST. -DeCarombolas.: cà p; xv, E RYCTY s eff in Gra wapiindineminonéas tiatei.inquatuor ,vt videtur partes dif metus. flauefces, /Camariz i» Malayo Balimba. | ANvzrrvs eim in medicinav[us preterqians | idonei, fiunt collyria ed oculorum lippitudimes vtilia.- -— PrisRisQvE bene fait bic fructus , prefertim qui : eras eft. Saccharo CU E gti nicer dm *&P.ryr 26 —E snas v v bicfru&win Canara Borm Dec le | in Malo Vidaras ,preffantir quidem nofirate , f quiin Balaguatena[citur bomtatecedens,. en Arr vs sir ciieehe gi fri p^ sanas mm toram, spun i Gu EXPER pho SEE. Vilis Foot it, cm iam funt abfoluri. C àm mature tiuídémq. frlendends colotiseft, A oiecod oeculta:ur ftu&us,vc , amygdalz aridz. Vo ea V] OR ene MO a MR le cadis,vc aud nos oliuz,fed funtlongé meliores, ET . Delambolones. cAP. xvi1 "4 NascrrvR fonte uci api. apri effigie , fed foliis Arbuti. Fert fru&um sicco perfimilem , fed guftu admodum adflringentem ; incola — lambolonés vocant. Maria conditur oliarum mode. — ——€— M: Cerremv M neque bic fructu , neque Tàca admo- dum (alnbres ab buius regionis incolis eflimantur. DeBrindones. cAP. xix. -— TN bacregione eft fructus quidam Brindonesi yoz4- Bíndones T2 ; tu. Is oris aliquantuldm. ulicat iniu i fiepisika mo- — dorubetzeuftu admodum acido, : INvENITYR interdum feri rigricans (qui calor 5 maturitate conciliatur) nec adeo acidas vti Hes qu : | . Vamos minis quámilleintus rubeat. $3 — Mvrironava palato fapidus eft bic fractis meo. E GM minime ob nimiam aciditatem. Eo Spi Pei E — .— fedfejein altum attollit. 204 — OPLANTARYM- HIST. e | nas cetzfolentó, [anieum fguétum edere , quatuor b Aentaculo,quontam tum tnaximé fit infeffus calor. temen mibifacere viderentur , fi ab e fas menjan 2 carentur. ^ n Hvivs femina(que dst meturitdteu. cidida fun pe maturitatein verb nigra) omnum prougcants ead, liquis feminibus frigditanaheb sencm ce fiorasslmamus,. es RErFERVNT dba. e Per[a prini ex India ,. frudumad fe delatum , eémque ob june; Batiec. inc ep. de Tertiana Buceo "m PvrAn v ur 0nullid Melonis genus quad [pania Caflcllt nafcitur , q quodque Budiecas vocant si buuc Melonem indicum , c depráuato à Batiec mom Budiecás appellatum. Sed valde falluntur, Nam mam ab boc differt cium foliis tum planta ota, qua. sumindicorum modo per dans ms citis [2 : A vi ariamin Africa dica fmmilen v i. tiem non viderim,afirmare non anf. - IewonABaANT erudi buius. rimi s s iur m vns Roman. ih RUE eribicio 9 LISEIR TR 20$ DeMungo.- CAP. XXb- FX $T ye? Mungo femen viride, quodper matarita- danfit nigrum, Coriandri fici magnuudine, Pabulum efl Mungo. - equorumynterdum tame etiam ab bominibus editur. Gu- &arate G- Decanincolain febribus boc modo vtuntur. — FssniciT ANS ciboabilint per decem,nonnum- - Mango vs: quá per. quindecim dies ; po[! quos buius f[ru&dus decoctum. Mi propinatur , i quo nonvibil pulpa veman[erit: deiude corticedelibratum Mügo Crinflar Oriz acatium febricie | Vatt exhibent: Panem verü triticeum non mifi poft multos dias:uon quid frumenta caveam ba prouincieyiam etfi non. - ferarentur e colantut agfí , quemadmodum apud nos, fed faperficie tenus dumtaxat arentur, natiua fua pingue» — dme Cr vbertate etiam interdum [ine plutia frumemum. Nouembrimenfe fibi commiJum , sede Lait olligene. : En T i | | yer ina ac Ma, . L : ium xe :- EU EE T E : Met. | pP sd romnder frs "dui Codaudii ret | ar 2v c dpiaifapin —— MÀ gior plerumque, colore ex cinereo nigricante, cortice tenui .& fulcum quendampeclongitudirem vcrimque habere , d &iléin duas zquales partes diuiditur, qoz fingula grana continel longa,altera parte plana, fuluefcentia, guftu acido, Aiuntin Al . dtiaporionem quandam ex ea fieri , vim refcgerandir non obtinenrem . -Huncfructum deftribere videtur Rauwolfusin: . mine Buwnu , quod ex he xeu forma, & bus, Bande Auiccnna , ;« v IETepUe ad Almanforem : s X ies oe ppt AGAR Ade dd 207 .. Habelculcul* corrupto vocabulo, citt Hab-alculculHabeculeut. — dixiffe deberet , quod Curcas fignificat (nifi nos ipfi forté |. Curcascorrupté vocemus) Hab emm magnum feme fo- natal articulus efl genitiui,quemadmadum aliquando di- seittius. Scribit autem Sevapio.cims frequetem v(um (feminis quidein copiam facere (ed cholericam quam vocant paftas Bei excitare; que omnia Malattates buie frnclui tribut. A lvSs eiint Rbajess defe ned. lib.3 P (Ap« 22. yo- : sai, Kilkil,fed forfan corrupto... — co Küb S ED. quoniam in Cholerice pafüionis mention£ inddi- Bi eius cauías s (imas C» cupsadi v ationg bie: fubiictemus. 2: ,. 2eMpa Graci, Cholera -Latinis(vulgus medtcerii Cbo-.—, A Lo, serica paffomem nominat) Indis Mérxi; id eff, malum ob. ioxxi, imiam dbiingurgitationem contractum , Lufitavis Yoca.- (Redit, Nom plerumquzintravigimquanuer interdum. - yero decem, . 2of PLANTARYM HIST. : - €ocfoyoleo rofarum c&- melle rofaceo colato eluatur : corp vniuer [um pannis ajperis c calefaclis fricetur collum dor« fum , € erura calidis oleis inungamtur , Tunt caiten- num c rutaceum. j , V B1 exaifa apparuerit concaclio , dar agro fili ; tius liquor perdicis, aut gallina — ? qua pinguedo ex- : empta fit ; deinde cum pauxilla aqua Canelle C. rofatt snomentod, car allij c auri ,iniecla cydonia: fruftulanm — concifayqua fi recentia noninaenistur muria ondita.riüs : tam albo vino diluta, Aqua nulla propinetur, aut fi omni- moopus eft, pauxillum detur, in qua auri iguimum exffin- dum fit; mterdum vinnm cum Canella , tametfi in vic. - ratione buiufmodi calida var) pra[iribam fed feris dum taxat admoueam (roborandovidelicet ventriculo)inm meex oleo maflichiuo é» nardino, deinde Canelle fatta. Psóévrianiavern-fantremedia Tberiaca vint. &nt aqua vo[acea, aut ftillaritio Canelle liquore macetatt, pro necefitatis ratione, vnicormu, liemum colubvimum, t. dix Malacen[is de quibus libro primo , Prefentins veri rt- sedium non ueni tribus evanis lapidis Bezzar , cuis fupra memini:ibirum enim inmodum cordis viresreficit: ——— E Abdo iC iij Pew oocsdieCáceras CAP XXAklh iau IuvrwiTYR bícradixTrafium modoinip[is ter- Caceras de- té vifceribus náfcens, qua deinde per iccitates cauliculum Pio emittit drodrantalZ,folia fimul implicatasvirttia, Iridilu- tee aquáticesfiue Gladiolo fimilia, Debifcette per ficcitates Piaw-dA juam uiu regionis incole Datuta 5. endide quam buiw re faipud. ' fieribus tamen , per extrema Cr in ambitu acuminatis feu — | ic | PLANTARVM His$T. X PRoPiNATYR Aplerifq. boc medicamentum fi dendi telegandianimi gratia cim vidé Ereos,quiid fum" — | | pferuntvelut amentes C ebrios ferri 2dttamen nmpe | et bic ludus, c ne im feruis quidem experirivelim. ——— Y DeBangue, cab». xxv. E Q v 1 A nonnulliin ea opinione fuerunt, viputart | Bee. . BangueZndi diclum ab Opio,qued illis corrupt Ofium— vocari dixi , non differre non abs. ve fore duxi pausadt Bangue diferere. Bángeed. — Es rigitur Bangueplatita Comiali baud abfimiliat | — fuo. — buius femen Catinabino minus eff, necita candicanssdeite — | de flolones lienofi nullo fer cortice vefliütur,cottàquam — | dn Cannali. Posiremó Indi buius s femen & foliaedumvt | fiant in veneretn procliniores ,* cim 24u&orescontrarió — | facultates Cannabino femititribuant , videlicet, qmi. jd : nitale emen exficcet..— -— À4 Eméwfe | Coscicvm autem bicfucue foliiscontufs int $5 i - 0 duin ex femine,cui nonnulliadmifcet faufelvirem(ntB — V inebriant, C quodammodofenf[us cerebri ledunt) au h^ — | cem mo[cbatam,c» macim interdum garyopbyllosinter 1l dm caphuram de Burneocognominaten ali ambarum €» mofcbum.pleriq, opium,vt potztiores Mauritani.Nul^ —Clamverb ex eoaliam vtilitatem capiunt, Weisen : t — fnquetammslorintu, iier pd icitudme noto ow "CErER vM vafe pietm cong i (ice suadeo exercituum (£e militares bomines qui Loa Livin boc asa iid : Éort3iden ande e ird s E Arabiam , vel Per fram pauxillum Banguedumtaxat fa-—— mebat,quod (accbaro conditum; é* snas fimpii- bns ibus permisium, Maja vocant, — ps a *Huiustei caufa füfpicatur Fragofus, an herba illa (ic ab Indo al- lata,cuius meminit Tuo $9. cap. zo.Plant.Hift. —— .£ DeAnih ca». xxvt. Ani efrabibus, Turcis, omnibwd, iis nationibus Abi. um ,vocatu in Guz.arate vbi fit, Gali; nume verüple- cu. ifie Nil. pOCUNEO | H&RBA eff que feritur fingulis annis, Oogmo*(- E- ilis teodem enim medo coll:guur , C ficcata fnaceratur. (Hasc deinde prohà contu[am, (rin pales coatlam per ali- — — QN lies ficcandam exponiit, € ficcata, viridi colere pra- dita videtur: quáque magi ex[iccatur , eo magit ad ceru— — eum tendit , donec tandem v emi nain rne clrem enadat, rn pd | 1D Zfnilpfobatur , quod tpnaxim — quadó, Asi T— Qfhtim areva madowan remanet, [lin temuifinam fari 5 HART a unditur, Alij id pteferunt quoditraquem conie | im ps tat. Lene igitur effe debet, C bene coloratum, | Angiciquam habet Au&tor quod vocabulum, iore M Magd: -— for teme Rem ep erp 312 PLANTARVM HIST —— — : ^ New $iioa. * - Plítain pe- -. unaícens, - tis hiemisafperitasíuftuli. —— XCoD opu fpani Retama vocant) ompino fimiles profercent » quas fubfeáuet. - . DeAnonymo. carP.xxvit -— Nascirvnin Malauar planta mire nature:nam fi quis manum admoueat jilico contrabitgr. Folia Polypo-- dij , flores verb luteos babet . Nullus veterum buius, quod. fciam mentionem fecit . Eam verb intelligere videtur, qui. "Americam deferipfit", quoniam in Peru prouincia plat- tam naci afferit,cuius folia folo contactu (iccantur. -— 4 Huic ramé nonadmodum abíimili: videwut Z(chynomene, tt^ — ius Theoph Hift. plant lib.4 cap. 5. meminit. Nafcitor, inquir, pt£ue — liaris quzdam artor circa Memphim.nó foliis vel ramis, vel tota fot ma peculiare quid fortita, fed euentu:facies enim eius fpinofa,foliem flic: fimile, vt Gaza vertit, vel pennis , vc Plinius : fed cüm ra quifpiam contigerit , folia veluti areícentiaac languefcentia co aiunt deinde paulo póft ad vitam redire, ticipoCE nt U $ Fráciícus Lopez de Gomara in Hiftoria generali cap. 134 € Dequibu(dam Indiz Regibus. " 2:GAÀP XXV LEM. [ Crirrfnva quoniam plerumque : Étefk- rn. 20$ jncurfionibu fe vedimant . Nec bakenus 2 vicinis Regibus domari potuerunt:nam ftrenui funt £ militares viri . Sed: etiam ipfi Reges, pecuntarutn auidi , Mlosimpune gva[Jari ;modàpradepartem auferamt. .. Esr verübocregnum Dely proculin continéti fitum vconura Septentrionem ver(us ,C* Catalone v(que extenditur.Fri- P^ gida admodum e[l vegio , niuibus C geluper biememmon —— minüsdiuexata,quammostra Europa, — fs Hoc regnum occuparunt , elapfi funt triginta am- : pliu anni , Mogores , quos Tattaros numcupamus (eius vnm Ver). Regu. Dely fratrem in aula Sultani Bhadur Re- ^^^ 85 Cambaya, magno bonore affe&um vidi) fed aliquanto e poiltempore Tartaris ademptum eft idem Regnum. ab. . Vno Equite,qsi infen(us Regi Bengala,quod ipfius fratrem; | scdiffet editionem aduerfus Regen mouit, eod, trucida- . tortgnum Dely aliad, multa regna occupauit, ita vtom- . Pium fui temporis potentiffimu Rex fuerit exifimatu. | Nem àviri fide diguis accepi , eius ditionem o&ingent,— Cdmsammwnpfe 0000000 — , ERAT hit eques initiódominus montium quorun- 00 damvicnorum regno Bégala, voratuid, fuit Xaholam; xisoism. — MibksprieE. c onu PEL e ee (C D* uim grfimaior ifriaconfriipsft qum ? Tamirthan, quem nos corrupto nomme e lam- : . ^ * ; lar em vocamus, nonnulli Tamit- langue,idG, m . WWquad Tamir proprium eius nomen fuerit, Lague* T eme 1 14 PLANTARYM "HIST. va[ones , quos nonnul'i c/frios putant, Cr Arabes, -—-— DrivistT aut£regnumin prouincias, quibus tte — feBlos dedit. Maritima eam region qua ab e^dugediuavf- — que ad Cifardam per fexaginta leucas extenditur , deinde interiori regione cum alia terminatur prouinciis guber- ; Adlham. 745dam dedit Adelham , qu£ nos Idalcam appellamus, Mec. Ebprouincis oue 3 Cifaydam v(quead. Negatana exito — ditur per vigintileucas, interiori vero regione alis promo — Muamalu- (js c» Cambaysiunewur,prafecit Nizamaluco. —— : Ei 1 folim duoprefecturam obtinuerunt in Cutncatts , Guate mós. oni tratus eff maritimus v(que ad mont£ Guate apptla- — (00 agum.Latépatet bic mons,C* multis locis praaltus eftilid d . utem mirum , eius faffigium in pulcberrimam planitith Bisfsie — qu nerc.Et quoniam lingsa Perfica Bala faffigium figtt- ficat, Guate verb montem , vaffailla vitra eum mem — prouincia, nomen Balaguate ingenit, quafi dicas, fupra" — xe snontanam vel vltramontanam,- dec que] duma- BALAGVATE igitur prouincia prafedti funt Ymad- ! . drematuco, tnaluco,quem nos Madremaluco appellamus, Co x eme: talmaluco,- Verido. 4o 000 7 — ERANTYerD omnes iffá Prafeci, peregrini uationts im preter Nizamalaco,qaé ex Decan oriundi pradicat,O" ue id fili effe vnius Toca Regis Daquem, cii cuius vxore ffh- os S c priconfuetudine babuerit Rex Daquem. Hinc fv Nt |... zamaluco exregia ffirpe e prognatum pradicet: reliqut — Yyerb Prafedos, Regis e[fe feruos cf vegia pecuuia empiot- LIBER II. oA videlicet Mohadum , vrbs Vifapor , que nunc eft regia - Idalcam,ce Solapor p "Paranda,quas po[tea illi ademit Nizamaluco . Veriche fuam prouinciam retinuit, qua (imbaya & Nizamaluco prouincia contermina eft. PRoAvv s eius Adelham, quinundviuit , vnus ? Adelham, — &üuratoribus fuit natione T urcus:morttuus eft anno quin- | cgentefimo tricefimo quinto fupra millefmum-Valde potens & femper fuit:ar ei bis ademerunt Lufitani ciuitatem Goa, Dibiseen, leucis ab ostiis fluminis Indi , quem incole — E vacant abeft. : Av vs eius Nizamaluco qai nune rerum j potitur, Nimm] pater ilius mei amici, quem aliquoties curaui ( à quo piu 4 uodecies njille pardaons accepi, C fi aliquot menfibus [in- Bulaamia apud eum barere vellem, in f'ipédium annuum, : 4t quadraginta millia , quod. accipere nolui ) obüt. | Ano nono fupra rnillefimum. Cr quingéeefimum. Hic erat, 23 "7 esu dixi,ex Decan. lwxapMarvco,ved Madendlacos nein edm * Circafs fuit initio Chriflianus: mortnus i ef anna mil. 7 fime quingentejfimo quadragefimo fexto. T 5 ONES. ide —Corarwarvca, natione Cora[ofte : marta colam merearis oélano fopra milium c Sec vM. ERID Osftatione Hangerms. cr initia, Chrifli, Vero, x3 monilia quingente fimo ( deiino mortuum eft. e ves (— CarT&nvM iem. uM ironic Acton impor Mete fn Mie : 2iÉÓ. | PLANTARVM HIST. .- s Si vero multo bonore, Rao vocabulum adicint,et. : ta-rao, quem ego nous: magnificum vero eff nomen, - Chita Lynce fonat: igitur Chita-rao, Rex Lyncit fett tudine . Sed Rao fimpliciter c fine additione prolatum, Be Bifaa- Regem Bifnager per excellentiam fignificat, quiolim cet- V^ —— réabAdel-ham multum diuexatus est: nunc verà, quis totius Decan regulis potentior eft , cr abri fdelta : zem accipit,vt omnium verum ef vicifitudo. ——— 4 S & n vtadrem redeamus . Adcl lingua Peicahu ftitiam fignificat : Ham verb apud Tartavos Regem fi pate quia eos quibus fauent, Ham vocant;hint «hut (0 AHbhm. Q0 vt Adel- ham, quafi Rex iulus diclus fit cim tpfe Er iden. eins fimiles iw [fiiam minim coluerint, Hume Bifpam Sa »— bayo appellant ,nam , vt intelligo , e/4ralica & Perfi "ingua Saibo Dominum fonat, quo noaine pet ina iet M tiam vocatur. : | Maluco, Marvco reni fonat , e Neza leet "(a : Net. *Per(icasbinc diu eft Nizamaluco,quafi á langea tt; n €ww. ^. $3 eQotaidem ef ralibus quod zirx Latini ine DL Cotalmalucojdeffarrv regni, -—-.— 0005 Iw AD eadem lingua Solium fà nat: hint Imadmae Um lucojdeft,Solium "S. cg ient Vren1b0 ceonferuationem feskcn nic drque - - vetido, ranquam Rex con[eruationis dictus . Vocati fum ; Melque. autem à nonnullis bi Prafe&i mon Maluci , fed Me! |. Qaes quafi Reguli . 4t nec Maluco proprie or -£nificat, fed regionem aut prowimciam. een Ponno quoniam Nizamaluco interdum 4 p Nizamoxa appellatur , buius veiabsh f fie ification gms mimi pretomitmdam fede. Xd : DDIIPBRR IIS 217. lus,que eius religionz excipere non vellzt,vuentum intulit belli. Huic (uccedés fiim Xa-tamas,idem mandati dedit — Regulis repionit Decan: C eos titulo Xa,quodRegE Perfi- Xa. . €alingua fonat, decorauit . Hinc facli efl vt munt Adel- Adel.xa,— . Xa,Nizamo-xa, Cotumi-xa appellzrur, TamVó, regii Cotmi xa, v faltéretineant:tamerfi moneta cudendi facultatZ mon ha. " — hestynifi arez. Huius religionz amplexui eff N. IZamO-Xa: - et reliqui Regali poft Lezatieius dlitum,eam reiecerunt,— - Hv n cXa Itmaéel appellarunt etiam Turci Sofy: Soy, — quoniam (ui exevcitus Unperatorem virum ffrenuumba-— butnomimeSufy. —— : S vu qui Xeque non xa dicendum putent : fed er- ete. | —OHnt.NZ tametfi X eque dignitatis fit nomz, quppXe- — .— . Que fenem firnificat ( vude dicuntur Xeques Zfrabes).— tamen Xa-lfímael dicendum jid eft , Rex Ifmail,. SP UD EE. 7a — X vocabulum meinuitat , vt aliquid de ludolatrun-. culorum bic addzi, qui admodum familiaris eft Perjis , cie Mauritania, tamet[i apud eos alia fit ludendi ratio. | ten. Gauora ,ideff, Equii: Turrim voor aai : | areaa ateca . atetca 1$ ee $9.18. Ip. 12. ariiqui axmenus armufel. "E - am MA din a ogg de SHIT | S cate Lycium 42. & fe. . coqug cate pond:tis genus 8 .€eato 43 Caxcax 11 x cebar 9 137 Lor gembul 128 soft: flori 137.158 €enalfl 49 T ; dy A216 Conimalueo HE Couchin fao s Du. ig. fe - hiton qo: gut gano - 67 garyophylli 83. & íe- quentib. : .geiduar. 1,8. & feq. gemmz 169 gengibil . gBingiber 154. & feq. gingiberis hiftoria ibid. gingiberfilueftré 149 E: Goa Indiz emporium ) 118 guaya« ignit Xd "ayacum [0014 Guanabanus 194. & ; | pec v | UIT laferis defcriptio ibid. manus 169 Nildiuzinflg y : lfrpicium Gallicum — manusauri eei Nana eed : 40. -— —. o Maraka .-— 195 nardus | (125. &íq. E: Men - 'u marazalquelbe - : nael — ^ . 10$ . AnfulaD,.Laurehtj 4 marparita : 175: Ma 4 to Mc Colubtini deferi- marn.elos de Benga-. ipla xxt : P z8- ras ci PEE iii. lüporemporium 179 melegueta —— 97.98 Nizamaluco — 314 — loe fümucri - 2rd milique , A Nizamoxz horti 7 lon — .. 18 meloIndicus 103 Nizamoxa rex iio Iguanisbor i6 Menxus - 131 - 3316 - & ic D oc c I4 Tuefiche $8 noche Xp. — 179 Mefeia - 1 "mecs myriea be^ : iftica hifoc si dece Moe i Peru nafrens rofaHierichütma 12: - ; i | - (^. gromontoriá Cori. 65 - . promontoriü de Cur- Bao arg ruis 'i6s — $€6 rtimoi 42. Reisbutos cum Rp. RexBifnagef ^ 216 Rex Daquem Rexfegu — Rex Sian 175.126 Rufi potio ume ue 1j 24 fandlü 6$ 69. feq, fanguis « & feq. 33 fapphiro rubinus 1376