ΑἸΒΒΛΕΥ
γου ἐμυ θδροσ» ᾿ς
: ἐπ
τς. ὩΣ
᾿
ᾷ
ἈΑῶὼς «ὦ τὰν τοτνΣ στο τον τὶ σὰ γλυρσν πον» - ἍὦὉ- -»»-
᾿
Ε᾿
Ια ΠΖθα Ὀγ ἴπ6 ᾿πἰθυηθὶ Αγοῃϊνθ [η 2009 ννῃ πιπαϊπα ἱγο ΠῚ [)}ηἰνθιϑίίγ οἱ Τογοηΐο
᾿
Π|ρυνννννν. ον. ον μαθίϑιϑιλπηογ 8 ϑριαΐ
ἫΝ
ἘΓΟ τ τ» ἭῬΞκϑτουιΝ
ΡΙῸΣΤΑΒΟΗΙ ΟΠΑΒΒΟΝΕΝΝΙΝ
ΜΟΒΑΙΙ͂Α
ΒΕΟΟΘΝΟΥῚΤ
ΘΟσΕΕΟΘΟΒΙΌΞΚ Ν. ΒΕΒΝΑΒΌΑ ΚΙΊΙΚ.
ὙΠ ΉΙΝ:
ΤΙΡΡΒΙΑΤῚ ΙΝ ΔΕΡΙΒΌΒ Β. 6. ΤΕΌΒΝΕΕΙ.
ΜΌΟΟΟΧΟΙ.
ΤΙΡΒΙΛῈ; ΤΥΡῚΒ Β. α. ΤΕΌΒΝΈΕΕΙ.
ΗΛΙΑΙ Μ. ΜΑΛΙΑΚΑΙ
ΦΙΛΙΑΣ ἘΝΕΚΑ.
ΗΟΟ ΥΟΙΙΠΠΝΕ ΟΟΝΤΙΝΕΝΤΙΝ
Περὶ τοῦ Εἰ τοῦ ἐν “]ελφοῖς θ6 Εὶ ἀρυὰ Π6]Ρῃο5
Περὶ τοῦ μὴ χρᾶν ἔμμετρα νῦν τὴν ΕΣ
176 Ῥυίμιαθ οὐδοα]15 Περὶ τῶν ἐκλελοιπότων χρηστηρίων
6 ἀοέθοθα οὐδου]οσασ.. Εἰ διδακτὸν ἡ ἀρετή
Αἢ τσἱχύαβ ἀΟΟΘΥῚ ροβϑιὺ.. .. Περὶ τῆς ἠἡϑικῆς ἀρετῆς
16 νἱγύαϊθ τη Ὁ} 1 Περὶ ἀοργησίας
16. σομθοπαδ ἴνῶ. Περὶ εὐϑυμίας
1)6 ἐγαπαι]ῦαῦθ δΏΪΤΙ. .. Περὶ φιλαδελφίας
1)6 {ταΐθυπιο διηοῦθ..
αν οὐ ὌΝ ον
Περὶ τῆς εἰς τὰ ἔκγονα λό εξ γος
1)6 ΔΙΏΟΥΘ ῬΙΟΪΒ..
ΠῚ 3 , ς [, κ᾿ ἷ , ἐπε: ΕΠ αὐτάρχης ἣ κακία πρὸς κακοδαιμονίαν
Απ υῃθοβιύαβ δα τη ο]]οιθαύθτη ει ποῖαῦ.. Πότερον τὰ τῆς ψυχῆς ἢ τὰ τοῦ σώματος πάϑη χείρονα ΑΠΙΤΉΪΠΘ. 8) ΟΟΥ̓ΡΟΥΪΒ Ὁ δούοηθϑ βιηῦ ῬΘΊΟΥΘΒ5
Περὶ ἀδολεσχίας
ΠΟ σαν τΠπ 6. ᾿. τὸ τος Περὶ πολυπραγμοσύνης
ΕἸ: οὐτιοθιίαῦθε.. ᾿ς τ ν΄ς Περὶ φιλοπλουτίας
76 Θαρ αἰ αΐθ αἰνη γάτα
Ρδρ.
894
ϑ5ὅ
γι ΟΥΔΕ ΗΟ ΝΟΠΌΜΙΝΕ ΟΟΝΤΙΝΕΑΝΤΟΝΒ.
Περὶ δυσωπίας 1) 6 ποῦ ῥπῦτθ. , ἡ. Ὁ. τς Περὶ φϑόνου καὶ μίσους
θα ε Δ ΟῊ τΉ τπΔΨΠπὶἴ᾿ ὦ.
Περὶ τοῦ ἑαυτὸν ἐπαινεῖν ἀνεπιφϑόνως 6. 856 Ἰρβϑαμι οὔτω ᾿πν] τὴ απο Περὶ τῶν ὑπὸ τοῦ ϑείου βραδέως τιμωρουμένων
ὯΡ ΘΥ ΣΤ ΥΩΤΩΤΗΤΒ ὈἸΠΟΤΟΌΗ ρόπ'έόέόορρν ρον
Περὶ εἱμαρμένης
6 ἴαϊο.. ᾿ς ΑΣ. Περὶ τοῦ Σωκράτους δαιμονίου ͵ ΠΝ ΤΣ ΒΤ ΚΝ ΠΙΣ ἀν το ψἐψροὦὁᾶἂΨ)“ἔὁ“ι[οὁ[“Ψ«ειὁοΦτ:. Περὶ φυγῆς
Τὴ6 ΘΧῖΠο ΤΣ ΠΣ ΑΝ Παραμυϑητιχὸς εἰς τὴν γυναῖκα τὴν αὑτοῦ
Οὐ ΠΟΙ 10. Δ’ ΤΙΞΟΥΘΙΝ . . οὐ. οΠρΕΡὲ ΠΡ
πὰ Ὁ’ Ἢ
Ρᾶρ. 808
888
994
411
461
48ῦ
ὅδ0
ΧΡ]
ΠΟΥ ΧΑΤΡΟΝ ΘΣΥΣ
ΠΛΟΥΤΆΡΧΟΥ
ΤᾺ ΗΘΙΚΑ
ς "ἢ μ Γὲ Ἧς Ἐν , ὧε
ἐβατν ν᾽
»: ἜἾ ᾿ ΓΕ ᾷ ΡΣ Δ - ᾿ ὡὼ : ᾿ } Υχ δι. τν» γῶν αὐϑ τον ᾿ μΨ ἀρετδε Ὁ .; “ξὰ βδοξμς τς Εξαν Ἐν Ὁ Ι ὃ ; γ ς “ὟΝ ἊΝ ΨΤΗ͂, ΐ - ἣ κ- ὅν ᾿ ΤΥ ἮΝ Ἠ . ᾿ - 5) τς τῷ -"- ξ ᾿ Σ Ξ ς ν᾽ "
ἣ γ4} Π
ΣΧ ΘΑ ἂν νι -
οὗ Ν ΑΞ ἐπ
ΜΕΥ κά “Ψ΄' . π Ψ Ὗ ᾿ ᾿ ρι ΕΝ ἕν Σ. “ ᾿ ΕΣ »Ὲ - τς Α
ΠΠΠ ΕἼ ΤΟΤΕ ΤΟΥ ΝΎ ΔΊΧΑ ΦΌΟΙΣ.
Ἔ ΤΤΡΟΣΙΣ ΤΙ ΤΟΥ ΞΙΤΑΟΓΟΥ.
ΑΜΜΩΝΙΟΣ, ΛΑΜΠΡΙΑ͂Σ, ΠΛΟΥΤΆΑ͂ΡΧΟΣ, ΘΈΩΝ, ΕὙΥ̓ΣΤΡΟΦΟΣ, ΝΙΚΑΝΖΕΡΟΣ.
1. Στιχιδίοις τισὶν οὐ φαύλως ἔχουσιν. ὦ φίλε Σαραπίων. ἐνέτυχον πρῴην. ἃ Δικαίαρχος Εὐριπίδην οἴεται πρὸς ᾿“ρχέλαον εἰπεῖν"
“οὐ βούλομαι πλουτοῦντι δωρεῖσθαι πένης.
6. μή μ᾽ ἄφρονα κρίνῃς ἢ διδοὺς αἰτεῖν δοχῶ.᾽ χαρίζεται μὲν γὰρ οὐδὲν ὁ διδοὺς ἀπ᾽ ὀλίγων μικρὰ τοῖς πολλὰ κεχτημένοις. ἀπιστούμενος δ᾽ ἀντὶ μη- δενὸς διδόναι κακοηϑείας καὶ ἀνελευϑερίας προῦσ- λαμβάνει δόξαν. ὅρα. δὴ ὅσον ἐλευϑεριότητι καὶ
10 κάλλει τὰ χρηματικὰ δῶρα λείπεται τῶν ἀπὸ λόγου καὶ σοφίας, ἃ καὶ διδόναι καλόν ἐστι καὶ διδόντας ἀνταιτεῖν ὅμοια παρὰ τῶν λαμβανόντων. ἐγὼ γοῦν πρὸς σὲ καὶ διὰ σὲ τοῖς αὐτόϑι φίλοις τῶν Πυϑικῶν λόγων ἐνίους ὥσπερ ἀπαρχὰς ἀποστέλλων, ὁμολογῶ
ι προσδοχᾶν ἑτέρους καὶ πλείονας καὶ βελτίονας παρ᾽ ὑμῶν. ἅτε δὴ καὶ πόλει χρωμένων μεγάλῃ καὶ σχολῆς
ἘΞ 5ΟΥΡΒῚ 1η {{ὰ]0: ΕΠ ΤΆ ΠΡΟΣΩΠΑ -- -- Νἧ- ΚΑΝΔΡΟΣῚ οτα. τπϑὶ αυΐάθηι οοάϊοθβ 2 Εὐριπίδην] Νάυοκ. Ρ. 618 (εα. [Ὁ 11 ἃ Μεανρτι8 18 διὰ σὲ] διὰ σοῦ ἢ
Ῥιαίατοιὶ Νοτα!ῖα. Υ]. 1]. 1
Ὀ
Ε
2 ΠΕ Ἐ
Ε μᾶλλον ἐν βιβλίοις πολλοῖς καὶ παντοδαπαῖς διατρι- » 3 ΄ ς Ὺ) 3 ΄ 3 7 ᾿ βαῖς εὐπορούντων. ὃ δ΄ οὖν φίλος ᾿“πόλλων ἔοικε τὰς μὲν περὶ τὸν βίον ἀπορίας ἰᾶσϑαι καὶ διαλύειν ϑεμιστεύων τοῖς χρωμένοις, τὰς δὲ περὶ τὸν λόγον αὐτὸς ἐνιένανι καὶ προβάλλειν τῷ φύσει φιλοσόφῳ,
- - “ 2 - 3 , ᾿ ᾿Ὶ 2 ’
τῇ ψυχῇ ὕρεξιν ἐμποιῶν ἀγωγὸν ἐπὶ τὴν ἀλήϑειαν,
ὡς ἄλλοις τε πολλοῖς δῆλόν ἐστι καὶ τῇ τοῦ Εὶ ΄ “- " 5.3 3 Ν ΄ 3. 47
καϑιερώσει. τοῦτο γὰρ εἰκὸς οὐ χατὰ τύχην οὐδ
οἷον ἀπὸ κλήρου τῶν γραμμάτων μόνον ἐν προεδρίᾳ
ϑ8ῦ παρὰ τῷ ϑεῷ γενέσϑαι καὶ λαβεῖν ἀναϑήματος τάξυν
ἱεροῦ καὶ ϑεάματος᾽ ἀλλ᾽ ἢ δύναμιν αὐτοῦ κατιδόν- τας ἰδίαν καὶ περιττὴν ἢ συμβόλῳ χρωμένους πρὸς ἕτερόν τι τῶν ἀξίων σπουδῆς τοὺς ἐν ἀρχῇ περὶ τὸν ϑεὸν φιλοσοφήσαντας. οὕτω προσέσϑαι. πολ- λάκις οὖν ἄλλοτε τὸν λόγον ἐν τῇ σχολῇ προβαλ- λόμενον ἐκκλίνας ἀτρέμα καὶ παρελθών. ἔναγχος ς ΝΑ -» δ- 2 ΄ , Ν ΄ ὑπὸ τῶν υἱῶν ἐλήφϑην ἕένοις τισὶ συμφιλοτιμού- κι 5. Ἁ 2 “-» 9 ΄} ’
μενος. οὺς εὐθὺς ἐκ ΖΙελφῶν ἀπαίρειν μέλλοντας οὐκ ἦν εὐπρεπὲς παράγειν οὐδὲ παραιτεῖσθαι, πάν- Βτῶς ἀκοῦσαί τι προϑυμουμένους. ὡς δὲ χαϑίσας παρὰ τὸν νεὼν τὰ μὲν αὐτὸς ἠρξάμην ξητεῖν, τὰ δ᾽ ἐχείνους ἐρωτᾶν, ὑπὸ τοῦ τόπου καὶ τῶν λόγων αὐτῶν ὃ ἃ πάλαι ποτὲ καϑ'᾽ ὃν καιρὸν ἐπεδήμει Νέρων ἠκούσαμεν ᾿“μμωνίου καὶ τινῶν ἄλλων διεξιόντων, ἐνταῦϑα τῆς αὐτῆς ἀπορίας ὁμοίως ἐμ- πεσούσης.
ὅ τηδ]ῖτπι τῷ φύσει φιλοσόφῳ τῆς ψυχῆς. οἵ. 1, Ῥον. 0.1 τῇ ΚΒ: τῇ πεὶ Εὖ: ΕΙ 18 περὶ] τὰ περὶ Οοθούμβ
21 παρὰ Ὗἥ᾽ο.!: περὶ 228 ᾿Ἰδου8 1 βρη! ΠοαΥ. ἘἸΧΟΙ 1586 γἱὰ. ἀνεμνήσϑην Ὑ6] 511.}116 αὐἱᾶ
οι
"
ὅ
τῷ
Ὁ
25
ΑΡΌ ΘΕΙΡΗΟΞ. Φ
2. Ὅτι μὲν γὰρ οὐχ ἧττον ὃ ϑεὸς φιλόσοφος ἢ μάντις. ἐδόκει πᾶσιν ὀρϑῶς πρὸς τοῦτο τῶν ὀνο- μάτων ἕχαστον ᾿ἡμμώνιος τίϑεσϑαι καὶ διδάσκειν, ὡς Πύϑιος μέν ἐστι τοῖς ἀρχομένοις μανϑάνειν καὶ
ὅ διαπυνθάνεσθαι" 4΄ήλιος δὲ καὶ Φαναῖος οἷς ἤδη τι δηλοῦται καὶ ὑποφαίνεται τῆς ἀληϑείας" ᾿Ισμήνιος Ο δὲ τοῖς ἔχουσι τὴν ἐπιστήμην. κχαὶ “εσχηνόριος ὅταν ἐνεργῶσι καὶ ἀπολαύωσι χρώμενοι τῷ δια- λέγεσϑαι καὶ φιλοσοφεῖν πρὸς ἀλλήλους. “ἐπεὶ δὲ
10 τοῦ φιλοσοφεῖν᾽ ἔφη ἱτὸ ζητεῖν τὸ ϑαυμάξειν καὶ ἀπορεῖν, εἰκότως τὰ πολλὰ τῶν περὶ τὸν ϑεὸν ἔοικεν αἰνίγμασι κατακεκρύφϑαι. καὶ λόγον τινὰ ποϑοῦντα διὰ τί καὶ διδασκαλίαν τῆς αἰτίας" οἷον ἐπὶ τοῦ πυρὸς τοῦ ἀϑανάτου. τὸ κάεσϑαι μόνον αὐτόϑι τῶν
τὸ ξύλων ἐλάτην καὶ δάφνην ἐπιϑυμιᾶσϑαι. καὶ τὸ δύο Μοίρας ἱδρῦσϑαι πανταχοῦ τριῶν νομιζομένων, καὶ τὸ μηδεμιᾷ γυναικὶ πρὸς τὸ χρηστήριον εἶναι προσελϑεῖν" καὶ τὸ τοῦ τρίποδος. καὶ ὅσα τοιαῦτα, τοῖς μὴ παντάπασιν ἀλόγοις καὶ ἀψύχοις ὑφειμένα
0 δελεάξει καὶ παρακαλεῖ πρὸς τὸ σκοπεῖν τι καὶ ἀκούειν καὶ διαλέγεσθαι περὶ αὐτῶν. ὅρα δὲ καὶ ταυτὶ τὰ προγράμματα. τό ᾿γνῶϑι σαυτόν καὶ τό μηδὲν ἄγαν", ὅσας ζητήσεις κεκίνηκε φιλοσόφους καὶ ὅσον λόγων πλῆϑος ἀφ᾽ ἑχάστου χαϑάπερ ἀπὸ
95 σπέρματος ἀναπέφυκεν᾽ ὧν οὐδενὸς ἧττον οἶμαι γόνιμον λόγων εἶναι τὸ νῦν ξητούμενον."
9 ἐδόκει ΤΌΣΠΘΟυΒ: δοκεῖ 7 Δεσχηνόριος ΠΌΘΌΠΘΙΙΒ: λέσχην ὅριος 10 ἔφη] ἀρχὴ ἔξητεῖν] ζητεῖν ἢ οἵ. Ρ]αῦ. Τρ. Ρ. 1568 ἃ 12 οΥο γϑυθουμιμη οϑὺ ποϑοῦντα καὶ λό- γον --- καὶ διδασκαλίψν 20 λόγων Μδαγιρίαδβ: λόγον
᾿ 1
4 Ε Ε
ὃ. Εἰπόντος δὲ ταῦτα τοῦ ᾿ἀμμωνίου. “αμπρίας ὁ ἀδελφὸς εἶπε “καὶ μὴν ὃν ἡμεῖς ἀκηκόαμεν λόγον ἁπλοῦς τίς ἐστι χαὶ κομιδῇ βραχύς. λέγουσι γὰρ Ἐ ἐκείνους τοὺς σοφοὺς ὑπ᾽ ἐνίων δὲ σοφιστὰς προῦσ- αγορευϑέντας αὐτοὺς μὲν εἶναι πέντε. Χίλωνα καὶ Ὁ Θαλῆν καὶ Σόλωνα καὶ Βίαντα καὶ Πιττακόν" ἐπεὶ ὃξ Κλεόβουλος ὃ Δινδίων τύραννος. εἶτα Περίαν- δρος ὁ Κορίνϑιος, οὐδὲν αὐτοῖς ἀρετῆς μετὸν οὐδὲ σοφίας, ἀλλὰ δυνάμει καὶ φίλοις καὶ χάρισι κατα- βιαζόμενοι τὴν δόξαν, ἐνέβαλον εἰς τοὔνομα τῶν το σοφῶν καί τινας γνώμας καὶ λόγους ἐξέπεμπον καὶ διέσπειρον εἰς τὴν Ἡλλάδα τοῖς ὑπ᾽ ἐχείνων λεγο- μένοις ὁμοίους᾽ δυσχεράναντας ἄρα τοὺς ἄνδρας ἐξελέγχειν μὲν οὐκ ἐθέλειν τὴν ἀλαζονείαν οὐδὲ ΒΡ φανερῶς ὑπὲρ δόξης ἀπεχϑάνεσϑαι καὶ διαμάχεσθαι τὸ πρὸς ἀνθρώπους μέγα δυναμένους. ἐνταῦϑα δὲ συνελϑόντας αὐτοὺς καϑ' αὑτοὺς καὶ διαλεχϑέντας ἀλλήλοις, ἀναϑεῖναι τῶν γραμμάτων ὃ τῇ τε τάξει πέμπτον ἐστὶ καὶ τοῦ ἀριϑμοῦ τὰ πέντε δηλοῖ, μαρτυρομένους μὲν ὑπὲρ αὑτῶν πρὺς τὸν ϑεὸν ὅτι 50 πέντ᾽ εἰσί, τὸν δ᾽ ἕβδομον καὶ τὸν ἕκτον ἀποποιου- μένους καὶ ἀποβάλλοντας ὡς οὐ προσήκοντας αὐτοῖς ὅτι δ᾽ οὐκ ἀπὸ σκοποῦ ταῦτα λέγεται, γνοίη τις ἂν ἀκούσας τῶν χατὰ τὸ ἱερὸν τὸ μὲν χρυσοῦν Εὶ Διβίας τῆς Καίσαρος γυναικὸς ὀνομαξόντων, τὸ δὲ 550 8860 χαλκοῦν ᾿4ϑηναίων" τὸ δὲ πρῶτον καὶ παλαιότατον τῇ δ᾽ οὐσίᾳ ξύλινον ἔτι νῦν τῶν σοφῶν καλοῦσιν, ὡς οὐχ ἑνὺς ἀλλὰ κοινὸν ἀνάϑημα πάντων γενόμενον.
21 τὸν δὲ ἕχτον καὶ τὸν ἕβδομον Ἐ
ΑΡΌ ΘΕΙΡΗΟΞΚ. 5
4. Ὁ μὲν οὖν ᾿“μμώνιος ἡσυχῆ διεμειδίασεν,. ὑπονοήσας ἰδίᾳ τὸν Μαμπρίαν δόξῃ κεχρῆσϑαι., πλάττεσϑαι δ᾽ ἱστορίαν καὶ ἀκοὴν ἑτέρων πρὸς τὸ ἀνυπεύϑυνον. ἕτερος δέ τις ἔφη τῶν παρόντων. ὡς
5 ὅμοια ταῦτ᾽ ἐστὶν οἷς πρῴην ὃ Χαλδαῖος ἐφλυάρει ξένος, ἑπτὰ μὲν εἶναι τὰ φωνὴν ἰδίαν ἀφιέντα τῶν γραμμάτων, ἑἕπτὰ δὲ τοὺς κίνησιν αὐτοτελῆ καὶ ἀσύνδετον ἐν οὐρανῷ κινουμένους ἀστέρας" εἶναι ὃὲ τῇ τάξει δεύτερον τό τ᾿ Ε τῶν φωνηέντων
10 ἀπ᾿ ἀρχῆς καὶ τὸν ἥλιον ἀπὸ σελήνης τῶν πλανή- τῶν᾿ ἡλίῳ δ᾽ ᾿ἀπόλλωνα τὸν αὐτὸν ὡς ἔπος εἰπεῖν πάντας “Ἄλληνας νομίξειν. “ἀλλὰ ταυτὶ μέν᾽ ἔφη παντάπασιν ἐκ πίνακος καὶ πυλαίας. ὃ δὲ ΖΔαμ- πρίας ἔλαϑεν, ὡς ἔοικε. τοὺς ἀφ᾽ ἱεροῦ κινήσας ἐπὶ
ιό τὸν αὑτοῦ λόγον. ἃ μὲν γὰρ ἐκεῖνος εἶπεν, οὐδεὶς ἐγίγνωσκε Ζελφῶν" τὴν δὲ κοινὴν καὶ περιηγητικὴν δόξαν εἰς τὸ μέσον προῆγον, οὔτε τὴν ὄψιν ἀξιοῦντες οὔτε τὸν φϑόγγον ἀλλὰ τοὔνομα μόνον τοῦ γράμ- ματος ἔχειν τι σύμβολον.
, “Ἔστι γάρ᾽ ὡς ὑπολαμβάνουσι Ζ͵ελφοὶ καὶ τότε προηγορῶν ἔλεγε Νίκανδρος ὁ ἱερεύς “σχῆμα χαὶ μορφὴ τῆς πρὸς τὸν ϑεὸν ἐντεύξεως, καὶ τάξιν ἡγεμονικὴν ἐν τοῖς ἐρωτήμασιν ἔχει τῶν χρωμένων ἑχάστοτε καὶ διαπυνθανομένων. εἰ νικήσουσιν. εἰ
55 γαμήσουσιν. εἰ συμφέρει πλεῖν, εἰ γεωργεῖν. εἰ ἀπο- δημεῖν. τοῖς δὲ διαλεχτικοῖς χαίρειν ἔλεγε σοφὸς ὧν ὁ ϑεός, οὐδὲν οἰομένοις ἐκ τοῦ “εἰ μορίου καὶ
20 καὶ] 46]. ϑἰορυηδηθιβ. καὶ τότε ὟΝ : καί τε 91 σχῆμα Μ: ὄχημα
Β
0 θΕῈ
τοῦ μετ᾽ αὐτοῦ ἀξιώματος πρᾶγμα γίγνεσϑαι, πάσας τὰς ἐρωτήσεις ὑποτεταγμένας τούτῳ καὶ νοῶν ὡς πράγματα καὶ προσιέμενος. ἐπεὶ δ᾽ ἴδιον τὸ ἐρω- Ὁ τᾶν ὡς μάντιν ἐστὶν ἡμῖν καὶ τὸ εὔχεσϑαι κοινὸν ὡς πρὸς ϑεὸν, οὐχ ἧττον οἴονται τῆς πευστικῆς τὴν Ὁ εὐκτικὴν τὸ γράμμα περιέχειν δύναμιν" “εἰ γὰρ ὥφελον᾽ φησὶν ἕχαστος τῶν εὐχομένων. καὶ ᾿Ζρχί- λοχος “εἰ γὰρ ὃς ἐμοὶ γένοιτο χεῖρα Νεοβούλης ϑιγεῖν." καὶ τοῦ “εἴϑε᾽ τὴν δευτέραν συλλαβὴν παρέλκεσϑαί τὸ φασιν, οἷον τὸ Σώφρονος ἅμα τέκνων ϑὴν δευομένα" καὶ τὸ Ὁμηρικόν ὥς ϑὴν καὶ σὺν ἐγὼ λύσω μένος" ἐν δὲ τῷ “εἰ᾽ τὸ εὐκτικὸν καὶ ἀποχρώντως δηλοῦσϑαι.᾽ 1τ0 06. Ταῦτα τοῦ Νικάνδρου διελθόντος, οἶσϑα γὰρ Ἑ δὴ Θέωνα τὸν ἕταῖρον, ἤρετο τὸν ᾿Δμμώνιον. εἰ διαλεκτικῇ παρρησίας μέτεστιν οὕτω περιυβρισμένῃ ἀκηκουίᾳ᾽ τοῦ δ᾽ ᾿Δμμωνίου λέγειν παρακελευομένου καὶ βοηϑεῖν. “ἀλλ᾽ ὅτι μέν᾽ ἔφη ᾿διαλεκτικώτατος ὃ 30 ὃϑεός ἐστιν. οἵ πολλοὶ τῶν χρησμῶν δηλοῦσιν" τοῦ γὰρ αὐτοῦ δήπουϑέν ἐστι καὶ λύειν καὶ πο.εῖν ἀμ- φιβολίας. ἔτι δ᾽. ὥσπερ Πλάτων ἔλεγε, χρησμοῦ δοθέντος ὕπως τὸν ἐν Ζ΄ήλῳ βωμὸν διπλασιάσωσιν. ὃ τῆς ἄκρας ἕξεως περὶ γεωμετρίαν ἔργον ἐστίν, οὐ 95
τ ᾿Αρχίλοχος] ΒοΥΡΊΠυΒ 2 ». 402 9 ὥς : ὡς ϑίγειν
Τ6 1 οοαά. 10 βΒυρρίθπᾶάσπμι νυἱᾶ. τὴν δευτέραν συλλαβὴν ὥσπερ καὶ τὸ ᾿“ϑὴν᾽ 18 Ὁμηρικόν) Ρ 39 18 οὕτω περιυβρισμένῃ] αὑτῆς περιυβρισμένης ὃ 19 ἀκηκουίᾳ ἢ:
ἀκηκουῖα 28 Πλάτων) οἵ. Ρ». 5190
ΑΡΠ. ΘΕΙΡΗΟΞ. Υι
τοῦτο προστάττειν τὸν ϑεὸν ἀλλὰ χαὶ γεωμετρεῖν διακελεύεσθαι τοῖς “Ελλησιν᾽ οὕτως ἄρα χρησμοὺς ἀμφιβόλους ἐχφέρων ὁ ϑεὸς αὔξει καὶ συνίστησι διαλεκτικὴν ὡς ἀναγκαίαν τοῖς μέλλουσιν ὀρϑῶς ο αὐτοῦ συνήσειν. ἐν δὲ διαλεχτικῇ δήπου μεγίστην ἔχει δύναμιν ὃ συναπτικὸς οὑτοσὶ σύνδεσμος, ἅτε δὴ τὸ λογικώτατον σχηματίζων ἀξίωμα᾽ πῶς γὰρ οὐ τοιοῦτο τὸ συνημμένον, εἴ γε τῆς μὲν ὑπάρξεως τῶν πραγμάτων ἔχει καὶ τὰ ϑηρία γνῶσιν. ἀκο- το λούϑου δὲ ϑεωρίαν καὶ κρίσιν ἀνθρώπῳ μόνῳ παραδέδωκεν ἡ φύσις; ὅτι γάρ “ἡμέρα καὶ φῶς ἔστιν᾽ αἰσϑάνονται δήπου καὶ λύκοι καὶ κύνες καὶ ὔὕρνιϑες" ὅτι δ᾽ “εἰ ἡμέρα, φῶς ἔστιν οὐδὲν ἄλλο 8381 συνίησι πλὴν ἄνϑρωπος. ἡγουμένου καὶ λήγοντος ἐμῳφάσεώς τε καὶ συναρτήσεως τούτων πρὸς ἄλληλα χαὶ σχέσεως καὶ διαφορᾶς μόνος ἔχων ἔννοιαν, ἐξ ὧν αἱ ἀποδείξεις τὴν κυριωτάτην ἀρχὴν λαμβά- νουσιν. ἐπεὶ τοίνυν φιλοσοφία μέν ἐστι περὶ ἀλή- ϑειαν ἀληϑείας δὲ φῶς ἀπόδειξις ἀποδείξεως δ᾽ 50 ἀρχὴ τὸ συνημμένον. εἰκότως ἣ τοῦτο συνέχουσα χαὶ ποιοῦσα δύναμις ὑπὸ σοφῶν ἀνδρῶν τῷ μά- λιστα τὴν ἀλήϑειαν ἠγαπηκότι ϑεῷ καϑιερώϑη καὶ Β μάντις μὲν ὁ ϑεὸς μαντικὴ δὲ τέχνη περὶ τὸ μέλλον
μ᾿ οι
ἐκ τῶν παρόντων ἢ παρῳχημένων. οὐδενὸς γὰρ γι. 3 ’, ἰ ’ ΟΣ ΒΩ Ὁ ’ Ξ
ο οὔτ᾽ ἀναίτιος ἡ γένεσις οὔτ᾽ ἄλογος ἡ πρόγνωσις ἀλλ᾽ ἐπεὶ πάντα τοῖς γεγονόσι τὰ γιγνόμενα τά τε γενησόμενα τοῖς γιγνομένοις ἕπεται καὶ συνήρτηται
᾿ , 9 ᾿] ἢ -» Ρ ’ ; ,ὕ δ
κατὰ διέξοδον ἀπ᾽ ἀρχῆς εἰς τέλος περαίνουσαν. ὃ
1 καὶ] ἀθ] νυ θυῖμη Ἄ
8 ὈῈ Ε
τὰς αἰτίας εἰς ταὐτὸ συνδεῖν τε πρὸς ἄλληλα καὶ συμπλέχειν φυσικῶς ἐπιστάμενος οἷδε καὶ προλέγειν "τά τ᾽ ἐόντα τά τ᾽ ἐσσόμενα πρό τ᾽ ἐόντα." καὶ χαλῶς Ὅμηρος πρῶτον ἔταξε τὰ παρόντα εἶτα τὸ μέλλον καὶ τὸ παρῳχημένον᾽ ἀπὸ γὰρ τοῦ ὄντος δ ὁ συλλογισμὸς κατὰ τὴν τοῦ συνημμένου δύναμιν, ὡς “εἰ τόδ᾽ ἐστί, τόδε προηγεῖται᾽ καὶ πάλιν “εἰ τόδ᾽ ἐστί, τόδε γενήσεται. τὸ γὰρ τεχνικὸν καὶ λογικὸν ὥσπερ εἴρηται γνῶσις ἀκολουϑίας, τὴν δὲ πρόσληψιν ἡ αἴσθησις τῷ λόγῳ δίδωσιν. ὅϑεν, εἶ τὸ καὶ γλίσχρον εἰπεῖν, οὐκ ἀποστρέψομαι τοῦτον εἶναι τὸν τῆς ἀληϑείας τρίποδα τὸν λόγον, ὃς τὴν τοῦ λήγοντος πρὸς τὸ προηγούμενον ἀκολουϑίαν ϑέ- μενος εἶτα προσλαβὼν τὴν ὕπαρξιν ἐπάγει τὸ συμπέρασμα τῆς ἀποδείξεως. τὸν οὖν Πύϑιον,. εἰ τὸ Ὁ δὴ μουσικῇ 8᾽ ἥδεται καὶ κύκνων φωναῖς καὶ κιϑάρας ψόφοις, τί ϑαυμαστόν ἐστι διαλεκτικῆς φιλίᾳ τοῦτ᾽ ἀσπάξεσϑαι τοῦ λόγου τὸ μέρος καὶ ἀγαπᾶν. ᾧ μάλιστα καὶ πλείστῳ προσχρωμένους ὁρᾷ τοὺς φιλοσόφους; ὁ δ᾽ Ἡρακλῆς, οὔπω τὸν 30 Προμηϑέα λελυκὼς οὐδὲ τοῖς περὶ τὸν Χείρωνα καὶ Ἄτλαντα σοφισταῖς διειλεγμένος ἀλλὰ νέος ὧν καὶ κομιδῇ Βοιώτιος, ἀναιρῶν τὴν διαλεκτικὴν καὶ χαταγελῶν τοῦ “εἰ τὸ πρῶτον. τὸ δεύτερον ὑπο- σπᾶν ἔδοξε βίᾳ τὸν τρίποδα καὶ διαμάχεσθαι πρὸς 55 Ἑ τὸν ϑεὸν ὑπὲρ τῆς τέχνης" ἐπεὶ προϊών γὲ τῷ
΄
Ο
8 Ηομ. 4 10 τ᾽ ἐόντα Ἠοτϊμθητδ: τὲ ὄντα 11 γλίσχρον ὝΥ: αἰσχρὸν 24 εἰ τὸ πρῶτον, καὶ τὸ δεύτερον “81 Ργ]1- Τλ1η1, οδὺ οὖ βθουμαμυχη" ΕΣ ΡΘΥ 8
ΑΡΌ ΘΕΠΡΗΟΞ. 9
χρόνῳ καὶ οὗτος ἔοικε μαντικώτατος ὁμοῦ γενέσϑαι καὶ διαλεχτικώτατος."ἢ 1. Παυσαμένου δὲ τοῦ Θέωνος. Εὔστροφον ᾽4ϑη- ναῖον οἶμαι τὸν εἰπόντα εἶναι πρὸς ἡμᾶς δρᾷς. ὡς 5 ἀμύνει τῇ διαλεκτικῇ Θέων προϑύμως. μονονοὺ τὴν λεοντῆν ἐπενδυσάμενος; οὕτως οὐδ᾽ ὑμᾶς τοὺς πάντα συλλήβδην πράγματα καὶ φύσεις καὶ ἀρχὰς ϑείων ὁμοῦ καὶ ἀνθρωπείων ἐν ἀριϑμῷ τιϑεμένους. καὶ πολὺ μάλιστα τῶν καλῶν καὶ τιμίων τοῦτον ἦγε- 1 μόνα ποιουμένους καὶ κύριον, εἰκὸς ἡσυχίαν ἄγειν, .] 3 Ἂ , “" " -» ΄ -» ἀλλ᾽ ἀπάρξασθαι τῷ ϑεῷ τῆς. φίλης μαϑηματικῆς, Ε αὐτὸ μὲν ἐφ᾽ ἑαυτοῦ μήτε δυνάμει μήτε μορφῇ , “" ῬΙΞ »" - Ρ ΄ μήτε τῷ ῥήματι τὸ Εἰ τῶν ἄλλων στοιχείων δια- φέρειν ἡγουμένους, ὡς δὲ μεγάλου πρὸς τὰ ὅλα καὶ 5 κυρίου σημεῖον ἀριϑμοῦ τετιμῆσϑαι τῆς πεμπάδος, ἀφ᾽ οὗ τὸ ἀριϑμεῖν οἵ σοφοὶ πεμπάζειν ὠνόμαζον." ταῦτα δὲ πρὸς ἡμᾶς ἔλεγεν οὐ παίζων ὁ Εὔστροφος, ἀλλ᾽’ ἐπεὶ τηνικαῦτα προσεκείμην τοῖς μαϑήμασιν 3 »- , 2 2 ») ͵ ’ὔ ἐμπαϑῶς., τάχα δ᾽ ἔμελλον εἰς πάντα τιμήσειν τό ς ᾿ » ΘΚ 51 9 , ΄ ο0 “μηδὲν ἄγαν᾽ ἐν ᾿Ζκαδημείᾳ γενόμενος. 8. Εἶπον οὖν κάλλιστα τὸν Εὔστροφον τῷ ἀρι- - ΄ 3 ,ὔ ΕἾ Ἁ αν ε ς ᾽ ᾿ ϑμῷ λύειν τὴν ἀπορίαν. “ἐπεὶ γάρ’ ἔφην “εἰς τὸ , Χ - Χ ἄρτιον νενεμημένου παντὸς ἀριϑμοῦ χαὶ τὸ περιτ- 388 τὸν ἣ μὲν μονὰς ἀμφοτέρων ἐπίκοινός ἐστι τῇ 5 δυνάμει (διὸ χαὶ προστιϑεμένη τὸν μὲν περιττὸν ἀριϑμὸν ἄρτιον ποιεῖ τὸν δ᾽ ἄρτιον περιττόν)
6 οὕτως Υ: οπο ὑμᾶς ἢ: ἡμᾶδσ 10 εἰκὸς ἘΣΧΘΙΉΡ] 1 ΤΌΣΗΘΌΙ: εἰδὼς 19 δ᾽ ἔμελλον ἢ: δὲ μέλλων 20 ζζκα-
δημείᾳ ἢ: ἀκαδημίᾳ
10 ΕΒ
ἀρχὴν δὲ τοῦ μὲν ἀρτίου τὰ δύο τοῦ δὲ περιττοῦ τὰ τρία ποιοῦνται. τὰ δὲ πέντε γεννᾶται τούτων πρὺς ἀλλήλους μιγνυμένων εἰκότως ἔσχηχε τιμὴν πρῶτος ἐκ πρώτων ἀποτελούμενος, καὶ γάμος ἐπωνό- μασται τῇ τοῦ ἀρτίου πρὸς τὸ ϑῆλυ περιττοῦ δ᾽ αὖ πρὸς τὸ ἄρρεν ὁμοιότητι" ταῖς γὰρ εἰς ἴσα τομαῖς τῶν ἀριϑμῶν, ὁ μὲν ἄρτιος πάντῃ διιστάμενος ὑπο- λείπει τινὰ δεχτικὴν ἀρχὴν οἷον ἐν ἑαυτῷ καὶ χώραν, ἐν δὲ τῷ περιττῷ ταὐτὸ παϑόντι μέσον ἀεὶ περίεστι τῆς νεμήσεως γόνιμον" ἧ γονιμώτερός ἐστι τοῦ ἕτέ- ρου, καὶ μιγνύμενος ἀεὶ χρατεῖ κρατεῖται δ᾽ οὐδέ- ποτε γίγνεται γὰρ ἐξ ἀμφοῖν κατ᾽ οὐδεμίαν μῖξιν ἄρτιος ἀλλὰ κατὰ πάσας περιττός. ἔτι δὲ μᾶλλον αὐτὸς ἐπιβάλλων αὑτῷ καὶ συντιϑέμενος δείκνυσι τὴν διαφορὰν ἑκάτερος" ἄρτιος μὲν γὰρ οὐδεὶς ἀρ- τίῳ συνελθὼν περισσὸν παρέσχεν οὐδ᾽ ἐξέβη τὸ οἰκεῖον ὑπ᾽ ἀσϑενείας ἄγονος ὧν ἑτέρου καὶ ἀτελής" περισσοὶ ὃὲ μιγνύμενοι περισσοῖς ἀρτίους πολλοὺς διὰ τὸ πάντῃ γόνιμον ἀποτελοῦσι. τὰς δ᾽ ἄλλας οὐκ ἄν τις ἐν καιρῷ νῦν ἐπεξίοι δυνάμεις καὶ δια- φορὰς τῶν ἀριϑμῶν. ὡς οὖν ἄρρενός τε τοῦ πρώ- του καὶ ϑήλεος ὁμιλίᾳ τὰ πέντε γιγνόμενα γώμον οἵ Πυϑαγόρειοι προσεῖπον. ἔστι δ᾽ ἧ καὶ φύσις λέ- λεκται τῷ περὶ αὑτὸν πολυπλασιασμῷ πάλιν εἰς ἑαυτὸν περαίνων. ὡς γὰρ ἡ φύσις λαβοῦσα πυρὸν ἐν σπέρματι καὶ χεαμένη πολλὰ μὲν ἐν μέσῳ φύει
9. ταὐτὸ ἢ: τὸ αὐτὸ [10 γόνιμον] μόριον Ετηρουὶαβ 17
ἄγονος Χ: ἀπόγονος 22 ὁμιλία ΝΥ: ὃ μὴ διὰ 94 αὑτὸν ἕ: 3 υ 4“ αὐτὸν
το
1
30
5
10
1Ὁ
20
ΑΡΌΠΏ ΘΕΠΡΗΟΞ. 11
ὀχήματα καὶ εἴδη, δι’ ὧν ἐπὶ τέλος ἐξάγει τὸ ἔργον. ἐπὶ πᾶσι δὲ πυρὸν ἀνέδειξεν ἀποδοῦσα τὴν ἀρχὴν ἕν τῷ τέλει τοῦ παντός" οὕτω τῶν λοιπῶν ἀρυϑμῶν, ὅταν αὑτοὺς πολλαπλασιάσωσιν. εἰς ἑτέρους τελευ- τώντων τῇ αὐξήσει, μόνος ὃ τῶν πέντε καὶ ξξ γενό- μὠξνος τοσαυτάκις αὑτοὺς ἀναφέρουσι καὶ ἀνασῴ- ξουσιν. ἑξάκις γὰρ τὰ ἕξ τριακονταξξ, καὶ πεντάκις τὰ πέντε εἰκοσιπέντε γίγνεται. καὶ πάλιν ὃ μὲν τῶν ἕξ ἅπαξ τοῦτο ποιεῖ καὶ μοναχῶς αὐτὸς ἀφ᾽ ἑαυτοῦ τετράγωνος γιγνόμενος" τῇ δὲ πεμπάδι καὶ τοῦτο μὲν συμβέβηκε κατὰ πολυπλασιασμὸν, ἰδίως δὲ τὸ χατὰ σύνϑεσιν ἢ ἑαυτὴν ἢ τὴν δεκάδα ποιεῖν παρὰ μέρος ἐπιβάλλουσαν αὑτῇ. καὶ τοῦτο γίγνε- σϑαι μέχρι παντὸς, ἀπομιμουμένου τοῦ ἀριϑμοῦ ᾿᾽ Ἀ [κᾳ “ 3 » ς , 2 ,ὔ τὴν τὰ ὅλα διακοσμοῦσαν ἀρχήν. ὡς γὰρ ἐκείνην φυλάττουσαν ἐκ μὲν ἑαυτῆς τὸν κόσμον ἐκ δὲ τοῦ κόσμου πάλιν αὖ ἑαυτὴν ἀποτελεῖν πυρός τ᾽ ἀντα- μείβεσϑαι πάντα᾽ φησὶν ὁ Ἡράκλειτος καὶ πῦρ ἁπάντων. ὅκωσπερ χρυσοῦ χρήματα καὶ χρημάτων χρυσός" οὕτως ἡ τῆς πεμπάδος πρὸς ἑαυτὴν σύνοδος 2. Νὰ ὙΡ ΔΝ ΤΝᾺ Χ ϑλιε σον 9 ’ -" ,
οὐδὲν οὔτ ἀτελὲς οὔτ ἀλλότριον γεννᾶν πέφυκεν, ἀλλ᾽ ὡρισμένας ἔχει μεταβολάς" ἢ γὰρ αὑτὴν ἢ τὴν δεκάδα γεννᾷ, τουτέστιν ἢ τὸ οἰκεῖον ἢ τὸ τέλειον.᾽
9, “᾽Εὰν οὖν ἔρηταί τις. τί ταῦτα πρὸς τὸν
60 αὑτοὺς ἢ: αὐτοὺς 10 πεμπάδι ἢ: πεντάδι 12 ἣ δ ᾿ 4. "ὦ ι μι 51 ᾿ Ξ ς ἑαυτὴν ϑθρτηδπησβ: καϑ' ἑαυτὴν ἢ Μ: ἢ τὴν ὃ 18 ἐπιβάλλουσαν (ἐπιβαλλούσῃ Μαᾶνίσιι5) ΕτηρουϊαΒ: ἐπιβαλ- λούσης αὑτῇ ἢ: ἑαυτῇ 10 φυλάττουσαν)] πλάττουσαν Βϑυμδγβῖαβ. ἐναλλάττουσαν ΜϑανρΊτΒ 17 αὖ] 46]. 5έίοο-
τηθ πη ἰἰῳ ὟΥ: ἀνταμοίβηται 18 Ἡράκλειτος] Βγναΐου. Ῥ.10 19 ὕκωσπερ ἔ: ἕκ ὥσπερ 20 πεμπάδος ἢ: πεντάδος
12 ΠῈ Ἐ
᾿Απόλλωνα, φήσομεν οὐχὶ μόνον ἀλλὰ καὶ πρὸς Β τὸν “Διόνυσον, ᾧ τῶν 4)΄ελφῶν οὐδὲν ἧττον ἢ τῷ ᾿Ἵπόλλωνι μέτεστιν. ἀκούομεν οὖν τῶν ϑεολόγων τὰ μὲν ἐν ποιήμασι τὰ δ᾽ ἄνευ μέτρου λεγόντων
οι
καὶ ὑμνούντων, ὡς ἄφϑαρτος ὃ ϑεὸς καὶ ἀέδιος πε- φυκώς, ὑπὸ δή τινος εἱμαρμένης γνώμης καὶ λόγου μεταβολαῖς ἑαυτοῦ χρώμενος, ἄλλοτε μὲν εἰς πῦρ ἀνῆψε τὴν φύσιν πόνϑ᾽ ὁμοιώσας πᾶσιν, ἄλλοτε δὲ παντοδαπὸς ἔν τε μορφαῖς καὶ ἐν πάϑεσι καὶ δυνά- μὲεσι διαφόροις γιγνόμενος. ὡς γίγνεται νῦν. κό- τὸ σμος ὀνομάξεται δὲ τῷ γνωριμωτάτῳ τῶν ὀνομάτων. κρυπτόμενον δὲ τοὺς πολλοὺς οἵ σοφώτεροι τὴν μὲν εἰς πῦρ μεταβολὴν ᾿Δπόλλωνά τε τῇ μονώσει
889 Φοῖβόν τε τῷ καϑαρῷ καὶ ἀμιάντῳ καλοῦσι. τῆς δ᾽ εἰς πνεύματα καὶ ὕδωρ καὶ γῆν καὶ ἄστρα καὶ τὸ φυτῶν ζῴων τε γενέσεις τροπῆς αὐτοῦ χαὶ διακο- σμήδεως τὸ μὲν πάϑημα καὶ τὴν μεταβολὴν δια- σπασμόν τινα καὶ διαμελισμὸν αἰνίττονται" ΖΙιόνυσον ὁὲ χαὶ Ζαγρέα καὶ Νυκχτέλιον καὶ ᾿Ισοδαίτην αὐτὸν ὀνομάζουσι. καὶ φϑοράς τινας καὶ ἀφανισμοὺς οὗ 90 τὰς ἀποβιώδεις καὶ παλιγγενεσίας, οἰκεῖα ταῖς εἰρη- μέναις μεταβολαῖς αἰνίγματα καὶ μυϑεύματις περαί- νουσι᾿ καὶ ἄδουσι τῷ μὲν διϑυραμβικὰ μέλη παϑῶν μεστὰ καὶ μεταβολῆς πλάνην τινὰ καὶ διαφόρησιν ἐχούσης"
το ψι
8 τὴν φύσιν Ἐν: τῇ φύσει 10 ὡς γίγνεται νῦν] γίγνεται ὡς νῦν ὟΝ γίγνεται μὲν ἢ 11 δὲ] α6]. ἘΠ ΘΥΒ 1 πνεύματα] πνεῦμά τε Μ 30 ἐμφανισμοὺς Ηθτυνογθ πα. οἵ. Ρ. 811 20 οἷ τὰς] εἶτα δ᾽ ϑύθοτη ΠῚ 21 ἀνα- βιώσεις Ἰάρτι οὰπὶ Ατηγοῖο 60]]. Ρ. 864 ἢ,
ΑΡΌΏ ΘΕΙΡΗΟΞ. 19
“μιξοβόαν᾽ γὰρ Αἰσχύλος φησί ᾿πρέπει Β
β διϑύραμβον ὁμαρτεῖν
σύγκωμον Διονύσῳ." τῷ δὲ παιᾶνα. τεταγμένην καὶ σώφρονα μοῦσαν. 5 ἀγήρων τε τοῦτον ἀεὶ καὶ νέον ἐχεῖνον δὲ πολυ- εἰδῆ καὶ πολύμορφον ἐν γραφαῖς καὶ πλάσμασι δημι- ουργοῦσι" καὶ ὅλως τῷ μὲν ὁμοιότητα καὶ τάξιν καὶ σπουδὴν ἄκρατον. τῷ δὲ μεμιγμένην τινὰ παιδιᾷ καὶ ὕβοει καὶ σπουδῇ καὶ μανίᾳ προσφέροντες ἀψνω- τὼ μαλίαν, “εὔιον ὀρσιγύναικα μαινομέναις Ζιόνυσον ἀνθϑέοντα τιμαῖο᾽ ἀνακαλοῦσιν. οὐ φαύλως ἑκατέρας μεταβολῆς τὸ οἰκεῖον λαμβάνοντες. ἐπεὶ δ᾽ οὐκ ἴσος ὁ τῶν περιόδων ἐν ταῖς μεταβολαῖς χρόνος. ἀλλὰ
ἘΞ
μείζων ὃ τῆς ἑτέρας ἣν 'κόρον᾽ καλοῦσιν. ὁ δὲ τῆς 15 ᾿χρησμοσύνης᾽ ἐλάττων. τὸ κατὰ λόγον τηροῦντες ἐν- ταῦϑα τὸν μὲν ἄλλον ἐνιαυτὸν παιᾶνι χρῶνται περὶ τὰς ϑυσίας, ἀρχομένου δὲ χειμῶνος ἐπεγείραντες τὸν διϑύραμβον τὸν δὲ παιᾶνα καταπαύσαντες. τρεῖς υνῆνας ἀντ᾽ ἐκείνου τοῦτον κατακαλοῦνται τὸν ϑεόν᾽ 90 ὅπερ τρία πρὸς ἕν. τοῦτο τὴν διακόσμησιν οἰόμενοι, χρόνῳ πρὺς τὴν ἐκπύρωσιν εἶναι. 10. “᾿4λλὰ ταῦτα μὲν ἱκανοῦ καιροῦ μᾶλλον ἀπο- , Ξ - ον ΡΥ - 3 “" Ν μεμήκυνται" δῆλον δ᾽ ὅτι συνοικειοῦσιν αὐτῷ τὴν πεμπάδα, νῦν μὲν αὐτὴν ἑαυτὴν ὡς τὸ πῦρ αὖϑις 80 ὃὲ τὴν δεκάδα ποιοῦσαν ἐξ ἑαυτῆς ὡς τὸν χόσμον. Ὁ 1 Αἰσχύλος] Ναῦοῖ Ρ. 100 (64. Π Π1ο οὖ ἴῃ) 8. σύγ- κῶμον ΤΥ Ι {1π85: σύγκοινον 9. προφέροντες ἡ 10 εὔιον ὀρσιγύναικα Τ᾽: ἐυινόρει γυναῖκα. οἵ. ΒογρΚίαΒ 8 Ρ». 7380. 14
πόρον κὲ 1 οἵ. Βγναΐθι Ρ.ὄ 11 28 αὐτῷ Μ: αὐτὸν οἴ 94 πεμπάδα ἢ: πευτάδιαι αὐτὴν Ἐ-: αὐτῇ
14 ΠΕ Εὶ
τῆς δὲ δὴ μάλιστα χεχαρισμένης τῷ ϑεῷ μουσικῆς οὐκ οἰόμεϑα τούτῳ τῷ ἀριϑμῷ μετεῖναι; τὸ γὰρ πλεῖστον ὡς ἔνι εἰπεῖν ἔργον ἁρμονικῆς περὶ τὰς συμφωνίας ἐστίν. αὗται δ᾽ ὅτι πέντε καὶ οὐ πλείους. ὃ λόγος ἐξελέγχει τὸν ἐν χορδαῖς καὶ τρυ- πήμασι ταῦτα ϑηρᾶν ἀλόγως τῇ αἰσϑήσει βουλόμε- νον. πᾶσαι γὰρ ἐν λόγοις τὴν γένεσιν ἀριϑμῶν λαμ- βάνουσιν᾽ καὶ λόγος ἐστὶ τῆς μὲν διὰ τεσσάρων ἐπίτριτος. τῆς δὲ διὰ πένϑ'᾽ ἡμιόλιος, διπλάσιος δὲ τῆς διὰ πασῶν. τῆς δὲ διὰ πασῶν καὶ διὰ πέντε τριπλάσιος. τῆς δὲ δὶς διὰ πασῶν τετραπλάσιος. ἣν ΒΕ δὲ ταύταις ἐπεισάγουσιν οἵ ἁρμονικοὶ διὰ πασῶν καὶ διὰ τεσσάρων ὀνομάζοντες, ἔξω μέτρου βαίνου- σαν, οὐκ ἄξιόν ἐστι δέχεσϑαι., τῆς ἀκοῆς τῷ ἀλόγῳ παρὰ τὸν λόγον ὥσπερ νόμον χαριζομένους. ἵνα τοί- νυν ἀφῶ πέντε τετραχόρδων ϑέσεις, καὶ πέντε τοὺς πρώτους. εἴτε τόνους ἢ τρόπους εἴϑ'᾽ ἁρμονίας χρὴ καλεῖν, ὧν ἐπιτάσει καὶ ὑφέσει τρεπομένων κατὰ τὸ μᾶλλον καὶ ἧττον αἷ λοιπαὶ βαρύτητές εἰσι καὶ ὀξύ- τητες᾽ ἄρ᾽ οὐχὶ πολλῶν. μᾶλλον δ᾽ ἀπείρων δια- στημάτων ὄντων. τὰ μελῳδούμενα μόνα πέντ᾽ ἐστί, Ἐ δίεσις καὶ ἡμιτόνιον καὶ τόνος καὶ τριημιτύνιον καὶ δίτονον, ἄλλο δ᾽ οὐδὲν οὔτε μικρότερον οὔτε μεῖς ἕον ἐν φωναῖς χωρίον ὀξύτητι καὶ βαρύτητι περα- τούμενον μελῳδητόν ἐστι:
11. Πολλὰ δ᾽ ἄλλα τοιαῦτ᾽ ᾿ ἔφην ἐγώ 'παρ- ελϑθὼν τὸν Πλάτωνα προσάξομαι λέγοντα κόσμον
8 ἔνι] 46]. 5 Θρτηδππι8 δ οὗ. Ῥ]αὺ, ΒδΡ. Ῥ. 6810 18 ὧν Ὗ: ὡς 21 Πλάτωνα] ΤΊ). Ρ. 81 ἃ
οι
ΒΙῸΣ
ΒΝ
κοι «αὐ δος, δον δϑδο,
ὅ
10
- ι
ὃ
ΑΡΌΡ ΘΕΠΡΗΟΞ. ἡ
ἕνα. ὡς εἴπερ εἰσὶ παρὰ τοῦτον ἕτεροι χαὶ μὴ μόνος οὗτος εἷς, πέντε τοὺς πάντας ὄντας καὶ μὴ πλείονας. οὐ μὴν ἀλλὰ κἂν εἷς οὗτος ἦ μονογενής. ὡς οἴεται καὶ ᾿Δριστοτέλης, τρόπον τινὰ καὶ τοῦτον ἐκ πέντε συγκεί- μενον κόσμων καὶ συνηρμοσμένον εἶναι" ὧν ὃ μέν
ἐστι γῆς ὁ δ᾽ ὕδατος. τρίτος δὲ πυρὺς καὶ τέταρ- 390
τος ἀέρος τὸν δὲ πέμπτον οὐρανὸν οἵ δὲ φῶς οἵ δ᾽ αἰϑέρα καλοῦσιν, οἵ δ᾽ αὐτὸ τοῦτο πέμπτην οὐσίαν, ἧἣ τὸ κύκλῳ περιφέρεσϑαι μόνῃ τῶν σωμάτων κατὰ φύσιν ἔστιν. οὐκ ἐξ ἀνάγκης οὔτ᾽ ἄλλως συμβεβη- κός. διὸ δὴ καὶ τὰ πέντε καὶ κάλλιστα καὶ τελεώ- τατα σχήματα τῶν ἐν τῇ φύσει κατανοήσας. πυρα- μίδα καὶ κύβον καὶ ὀκτάεδρον καὶ εἰχοσάεδρον καὶ δωδεκάεδρον, ἕκαστον οἰχείως ἑκάστῳ προσένειμεν."
12. “Εἰσὶ δ᾽ οἱ καὶ τὰς τῶν αἰσϑήσεων δυνάμεις ἰσαρίϑμους οὔσας τοῖς πρώτοις ἐκείνοις συνοικειοῦσι. τὴν μὲν ἁφὴν ὁρῶντες ἀντίτυπον οὖσαν καὶ γεώδη. τὴν δὲ γεῦσιν ὑγρότητι τῶν γευστῶν τὰς ποιότητας προσιεμένην. ἀὴρ δὲ πληγεὶς ἐν ἀκοῇ γίγνεται φωνὴ χαὶ ψόφος. δυεῖν δὲ τῶν λοιπῶν ὀσμὴ μέν. ἣν ἡ ὄσφρησις εἴληχεν. ἀναϑυμίασις οὖσα καὶ γεννωμένη ϑερμότητι πυρῶδές ἐστιν αἰϑέρι δὲ καὶ φωτὶ διὰ συγγένειαν διαλαμπούδης τῆς ὄψεως γίγνεται χρᾶ- σις ἐξ ἀμφοῖν ὁμοιοπαϑὴς καὶ σύμπηξις. ἄλλην δ᾽ οὔτε τὸ ζῷον αἴσϑησιν οὔϑ᾽ ὁ κόσμος ἔχει φύσιν ἁπλῆν καὶ ἄμικτον. ἀλλὰ ϑαυμαστή τις. ὡς ἔοικε,
ῷ εἷς Ὗ: εἰς 4 ᾿Δἀριστοτέλης)] 46 Οὐδ6]ο0 1 89
1 οὐρανὸν] οἵ μὲν οὐρανὸν ὙὟΥ 10 συμβεβηκός Μ: συμ- βεβηκότος -.
Β
[Ὁ
10 ΕΚ
διανομὴ γέγονε τῶν πέντε πρὸς τὰ πέντε καὶ σύλληξις.᾽
15. “μα δέ πως ἐπιστήσας καὶ διαλιπών “οἷον᾽ εἶπον “ὦ Εὔστροφε. πεπόνϑαμεν. ὀλίγου παρελϑόν- τες τὸν Ὅμηρον, ὡς οὐχὶ πρῶτον εἰς πέντε νείμαντα μερίδας τὸν χόσμον, ὃς τὰς μὲν ἐν μέσῳ τρεῖς ἀπο- δέδωκε τοῖς τρισὶ ϑεοῖς, δύο δὲ τὰς ἄκρας ὄλυμπον καὶ γῆν. ὧν ἡ μέν ἐστι τῶν κάτω πέρας ἡ δὲ τῶν ἄνω. κοινὰς καὶ ἀνεμήτους ἀφῆκεν. “ἀλλ᾽ ἀνοιστέος᾽ ὁ ἱλόγος᾽ ὡς Εὐριπίδης φησίν. οἵ γὰρ τὴν τετράδα τὸ σεμνύναντες οὐ φαύλως διδάσκουσιν. ὅτι τῷ ταύ- της λόγῳ πᾶν σῶμα γένεσιν ἔσχηκεν. ἐπεὶ γὰρ ἐν μήκει καὶ πλάτει βάϑος λαβόντι πᾶν τὸ στερεόν ἐστι. καὶ μήκους μὲν προὐφίσταται στιγμὴ κατὰ μο- νάδα ταττομόνη, μῆκος δ᾽ ἀπλατὲς ἡ γραμμὴ καλεῖ- τὸ ται καὶ μῆκός ἐστιν. ἡ δ᾽ ἐπὶ πλάτος γραμμῆς κίνη- σις ἐπιφανείας γένεσιν ἐν τριάδι παρέσχε, βάϑους δὲ τούτοις προσγενομένου διὰ τεττάρων εἰς στερεὸν ἡ αὔξησις προβαίνει" παντὶ δῆλον, ὅτε μέχρι δεῦρο τὴν φύσιν ἡ τετρὰς προαγαγοῦσα. μέχρι τοῦ σῶμα 30 τελειῶσαι καὶ παρασχεῖν ἁπτὸν ὕγκον καὶ ἀντίτυ- πον. εἶτ᾽ ἀπολέλοιπεν ἐνδεᾶ τοῦ μεγίστου. τὸ γὰρ ἄψυχον ὡς ἁπλῶς εἰπεῖν ὀρφανὸν καὶ ἀτελὲς καὶ πρὸς οὐδ᾽ ὁτιοῦν. μὴ χρωμένης ψυχῆς. ἐπιτήδειον" ἡ δὲ τὴν ψυχὴν ἐμποιοῦσα κίνησις ἢ διάϑεσις, μετα- 95 βολὴ διὰ πέντε γιγνομένη. τῇ φύσει τὸ τέλειον ἀπο- δίδωσι. καὶ τοσούτῳ κυριώτερον ἔχει τῆς τετράδος
σι
δ Ὅμηρον] Ο 109 10 Εὐριπίδης) Νἄθοκ ν. θ14 11 σεμνύνοντες ΝΥ 10 μῆκος] δυάς π΄ 21 ἁπτὸν Ἰάθηγ: διττὸν
10
1ῦ
20
ΑΡΌΌ ΡῬΕΙΡΗΟΞΒ. 11
λόγον. ὅσῳ τιμῇ διαφέρει τοῦ ἀψύχου τὸ ζῷον. ἔτι δ᾽ ἰσχύσασα μᾶλλον ἡ τῶν πέντε συμμετρία καὶ δύ- ναμιρ οὐκ εἴασεν εἰς ἄπειρα γένη προελϑεῖν τὸ ἔμ- ψυχον., ἀλλὰ πέντε τῶν ζώντων ἁπάντων ἰδέας πα- ρέσχεν. εἰσὶ γὰρ ϑεοὶ δήπου καὶ δαίμονες καὶ ἥρωες καὶ μετὰ τούτους τὸ τέταρτον ἄνϑρωποι γένος, ἔσχα- τον δὲ χαὶ πέμπτον τὸ ἄλογον χαὶ ϑηριῶδες. ἔτι δ᾽ εἰ τὴν ψυχὴν αὐτὴν κατὰ φύσιν διαιροῖς, πρῶτον αὐτῆς καὶ ἀμαυρότατόν ἐστι τὸ ϑρεπτικὸν δεύτερον δὲ τὸ αἰσθητικόν, εἶτα τὸ ἐπιϑυμητικὸν εἶτ᾽ ἐπὶ τούτῳ τὸ ϑυμοειδές" εἰς δὲ τὴν τοῦ λογιστικοῦ δύ- ναμυν ἐξικομένη καὶ τελεώσασα τὴν φύσιν ὥσπερ ἐν ἄκρῳ τῷ πέμπτῳ καταπέπαυται.᾽
14. 'Τοσαύτας δὲ καὶ τηλικαύτας ἔχοντος τοῦ ἀριϑμοῦ δυνάμεις, χαλὴ καὶ ἡ γένεσίς ἐστιν, οὐχ ἣν ἤδη διήλθομεν, ἐκ δυάδος οὖσα καὶ τριάδος. ἀλλ᾽ ἣν ἡ ἀρχὴ τῷ πρώτῳ συνελθοῦσα τετραγώνῳ
παρέσχεν. ἀρχὴ μὲν γὰρ ἀριϑμοῦ παντὸς ἡ μονάς, 391
τετράγωνος δὲ πρῶτος ἡ τετράς᾽ ἐκ δὲ τούτων, ὥσπερ ἰδέας καὶ ὕλης πέρας ἐχούσης, ἣ πεμπάς. εἰ δὲ δὴ καὶ τὴν μονάδα τετράγωνον ὀρϑῶς ἔνιοι τίϑενται, δύ- ναμιν οὖσαν ἑξαυτῆς καὶ περαίνουσαν εἰς ἑαυτήν, ἐκ δυεῖν πεφυκυῖα τῶν πρώτων τετραγώνων ἡ πεμπὰς οὐκ ἀπολέλοιπεν ὑπερβολὴν εὐγενείας."
16. “Τὸ δὲ μέγιστον᾽ ἔφην “δέδια μὴ ῥηϑὲν πιέξῃ τὸν Πλάτων᾽ ἡμῶν, ὡς ἐκεῖνος ἔλεγε πιέξε- σϑαι τῷ τῆς σελήνης ὀνόματι τὸν ᾿ἀναξαγόραν, παμ- πάλαιον οὖσάν τινα τὴν περὶ τῶν φωτισμῶν δόξαν
11 ἡ ἀρχὴ ἢ: ἀρχὴ ῬΙαίαυ οὶ ΜοΥδ Ια. ΚΟ]. ΤΙ].
ΠΩΣ
Β
[Ὶ
18 θΕ Εὶ
αὑτοῦ ἰδίαν ποιούμενον. ἦ γὰρ οὐ ταῦτ᾽ εἴρηκεν ἐν Κρατύλῳ; ἱπάνυ μὲν οὖν᾽ ὁ Εὔστροφος ἔφη, τί δ᾽ ὕμοιον πέφυκεν οὐ συνορῶ. “καὶ μὴν οἶσϑα δή- πουϑὲν, ὅτι πέντε μὲν ἐν Σοφιστῇ τὰς κυριωτάτας ἀποδείκνυσιν ἀρχάς. τὸ ὃν τὸ ταὐτὸν τὸ ἕτερον. τέταρτον δὲ καὶ πέμπτον ἐπὶ τούτοις κίνησιν καὶ στάσιν. ἄλλῳ δ᾽ αὖ τρόπῳ διαιρέσεως ἐν Φιλήβῳ χρώμενος, ὃν μὲν εἶναί φησι τὸ ἄπειρον ἕτερον δὲ
ῦ
τὸ πέρας" τούτων δὲ μιγνυμένων πᾶσαν συνίστασθαι"
ΟΣ ΄ 7 ἰν 5. ὁ ’,ὔ , , γένεσιν. αἰτίαν δ᾽. ὑφ᾽ ἧς μίγνυται, τέταρτον γένος τίϑεται᾽ καὶ πέμπτον ἡμῖν ὑπονοεῖν ἀπολέλοιπεν, ᾧ τὰ μιχϑέντα πάλιν ἴσχει διάκρισιν καὶ διάστασιν. τεκμαίρομαι δὲ ταῦτ᾽ ἐχείνων ὥσπερ εἰκόνας λέγε- σϑαι, τοῦ μὲν ὄντος τὸ γιγνόμενον. κινήσεως δὲ τὸ ἄπειρον, τὸ δὲ πέρας τῆς στάσεως, ταὐτοῦ δὲ τὴν
͵ 9 Ἵ 9' " δὲ ᾿ ὃ ’ μιγνύουσαν ἀρχήν. ϑατέρου δὲ τὴν διακρίνουσαν. εἰ δ᾽ ἕτερα ταῦτ᾽ ἐστί. κἀκείνως ἂν εἴη καὶ οὕτως ἐν πέντε γένεσι καὶ διαφοραῖς. πυϑόμενος. φήσει δή τις. ταῦτα πρότερος συνιδὼν Πλάτωνος. δύο Ε καϑιέρωσε τῷ ϑεῷ, δήλωμα καὶ σύμβολον τοῦ ἀρι- ϑιμοῦ τῶν πάντων. ἀλλὰ μὴν καὶ τἀγαϑὸν ἐν πέντε γένεσι φανταζόμενον χατανοήσας. ὧν πρῶτόν ἐστι τὸ μέτριον δεύτερον δὲ τὸ σύμμετρον. καὶ τρίτον ὁ νοῦς καὶ τέταρτον αἵ περὶ ψυχὴν ἐπιστῆμαι καὶ τέχναι καὶ δόξαι ἀληϑεῖς, πέμπτον εἴ τις ἡδονὴ κα-
1 ἰδίαν αὑτοῦ .- 3 Κρατύλῳ)] ». 409 Ὁ 4 Σοφιστῇ] Ρ. 2δε 7 Φιλήβῳ] ν. 2 ς 9 τὸ" ὀἘἜ ἐἘή2Ἄ18 γένεσι ΤΌχΙΘ- Ῥυβ: γενέσεσι πυϑόμενος] αἷς πειϑόμενος 19 ἢ πρό-
τερος θυΘΌπθσΒ δύο] δοκεῖ τὸ ΝΘ 21 οἵ. Ρ]α. ῬὨΠΠΘΌ. Ρ. 60 ὁ ῶὅ πέμπτον δ᾽ ἃπι καὶ πέμπτον ὃ
Γ
0
1Ὁ
ΔΡΌ. ΘΕΠΙΡΗΟΞ. τ
ϑαρὰ καὶ πρὺς τὸ λυποῦν ἄκρατος. ἐνταῦϑα λήγει τὸ Ὀρφικὸν ὑπειπών ἱἔχτῃ δ᾽ ἐν γενεῇ καταπαύσατε ϑεσμὸν ἀοιδῆς." 10. “ Ἐπὶ τούτοις᾽ ἔφην “εἰρημένοις πρὸς ὑμᾶς 5 ὃν βραχύ᾽ τοῖς περὶ Νίκανδρον ᾿ἀείσω ξυνετοῖσι.᾽ τῇ γὰρ ἕχτῃ τοῦ νέου μηνὸς ὅταν κατάγῃ εἷς τὴν Πυϑίαν εἰς τὸ πρυτανεῖον. ὃ πρῶτος ὑμῖν γίγνεται τῶν τριῶν κλήρων εἷς, τὰ πέντε. πρὸς ἀλλήλους ἐκείνης τὰ τρία τοῦ δὲ τὰ δύο βάλλοντος. ἦ γὰρ οὐχ οὕτως ἔχει; 10 χαὶ ὃ Νίκανδρος “οὕτως εἶπεν. “ἡ δ᾽ αἰτία πρὸς Εὶ ἑτέρους ἄρρητός ἐστι. “οὐκοῦν᾽ ἔφην ἐγὼ μειδιά- σας ᾿ἄχρι οὗ τἀληϑὲς ἡμῖν ὃ ϑεὸς ἱεροῖς γενομένοις γνῶναι παράσχῃ. προσχείσεται καὶ τοῦτο τοῖς ὑπὲρ τῆς πεμπάδος λεγομένοις. τοιοῦτο μὲν καὶ ὃ τῶν ιὸ ἀριϑμητικῶν καὶ ὃ τῶν μαϑηματικῶν ἐγκωμίων τοῦ Ε λόγος. ὡς ἐγὼ μέμνημαι. πέρας ἔσχεν.
11. Ὁ δ᾽ ᾿Δμμώνιος. ἅτε δὴ καὶ αὐτὸς οὐ τὸ φαυλότατον ἐν μαϑηματικῇ φιλοσοφίας τιϑέμενος. ἤσϑη τε τοῖς λεγομένοις καὶ εἶπεν “οὐκ ἄξιον πρὸς
90. ταῦτα λίαν ἀκριβῶς ἀντιλέγειν τοῖς νέοις. πλὴν ὅτι τῶν ἀριϑμιῶν ἕκαστος οὐκ ὀλίγα βουλομένοις ἐπαι- Ἐ νεῖν καὶ ὑμνεῖν παρέξει. καὶ τί δεῖ περὶ τῶν ἄλλων λέγειν; ἡ γὰρ ἱερὰ τοῦ ᾿4πόλλωνος ἑβδομὰς ἀνα- λώσει τὴν ἡμέραν πρότερον ἢ λόγῳ τὰς δυνάμεις
50 αὐτῆς ἁπάσας ἐπεξελϑεῖν. εἶτα τῷ κοινῷ νόμῳ 'πολε-
8 ϑεσμὸν ΒαάΠδτημβ: ϑυμὸν (κόσμον Ῥ]αῖο) ὁ κατάγῃ εἷς ὃ: κατάγη εἰς 7 τὰ ΟΥ̓ : τὶ 8 εἷς τὰ πέντε -- βάλ- λοντος ἢ: εἰς τὰ πέντε πρὸς ἀλλήλους ἐκείνης τὰ τρία οὐδὲ τὰ δύο βάλλοντες ; ;
ξ Ο "-
20 ΠῈ Ε
μοῦντας᾽ ἅμα καὶ τῷ πολλῷ χρόνῳ᾽ τοὺς σοφοὺς ἀποφανοῦμεν ἄνδρας, εἰ τὴν ἑβδομάδα τῆς προ- ἑδρίας παρώσαντες τῷ ϑεῷ τὴν πεμπάδα καϑιέρω- σαν ὡς μᾶλλόν τι προσήκουσαν. οὔτ᾽ οὖν ἀρυϑμὸν οὔτε τάξιν οὔτε σύνδεσμον οὔτ᾽ ἄλλο τῶν ἐλλιπῶν 899 μορίων οὐδὲν οἶμαι τὸ γράμμα σημαίνειν" ἀλλ᾽ ἔστιν αὐτοτελὴς τοῦ ϑεοῦ προσαγόρευσις καὶ προσφώνη- σις. ἅμα τῷ ῥήματι τὸν φϑεγγόμενον εἰς ἔννοιαν καϑιστᾶσα τῆς τοῦ ϑεοῦ δυνάμεως. ὃ μὲν γὰρ ϑεὸς ἕκαστον ἡμῶν ἐνταῦϑα προσιόντα οἷον ἀσπαξόμενος τὸ προσαγορεύει τό Ῥ᾿γνῶϑι σαυτόν. ὃ δὴ τοῦ χαῖρε οὐδὲν μεῖόν ἐστιν. ἡμεῖς δὲ πάλιν ἀμειβόμενοι τὸν ϑεόν “εἶ φαμέν. ὡς ἀληϑῆ καὶ ἀψευδῆ καὶ μόνην μόνῳ προσήκουσαν τὴν τοῦ εἶναι προσαγόρευσιν ἀποδιδόντες." 1 18, Ἡμῖν μὲν γὰρ ὄντως τοῦ εἶναι μέτεστιν οὐδέν, ἀλλὰ πᾶσα ϑνητὴ φύσις ἐν μέσῳ γενέσεως καὶ φϑορᾶς γενομένη φάσμα παρέχει καὶ δόκησιν Β ἀμυδρὰν καὶ ἀβέβαιον αὑτῆς ἂν δὲ τὴν διάνοιαν ἐπερείσῃς λαβέσϑαι βουλόμενος, ὥσπερ ἡ σφοδρὰ 90 περίδραξις ὕδατος τῷ πιέξειν εἰς ταὐτὸ καὶ συνάγειν διαρρέον ἀπόλλυσι τὸ περιλαμβανόμενον, οὕτω τῶν παϑητῶν καὶ μεταβλητῶν ἑκάστου τὴν ἄγαν ἐνάρ- γειαν ὃ λόγος διώκων ἀποσφάλλεται τῇ μὲν εἰς τὸ γιγνόμενον αὐτοῦ τῇ δ᾽ εἰς τὸ φϑειρόμενον, οὐδὲε- 30 νὺς λαβέσϑαι μένοντος οὐδ᾽ ὄντος ὄντως δυνάμενος.
σι
1. τῷ πολλῷ χρόνῳ] οὗ. ». 889 ἴ. 8 καϑιέρωσαν Μ: καϑιερώσουσιν 14. .χΧ60] τῶ Μ' 8 παϑητῶν καὶ μεταβλη- τῶν ἘπιΒοΡ᾽π5 Ῥγᾶθρ. Εν. ΧΙ 11: παϑημάτων καὶ μεταβάντων
ϑΘι
ἣν
ς.
- ζι
20
ΑΡΌΏ ΘΕΙΡΗΟΞ. 21
ἱποταμῷ γὰρ οὐκ ἔστιν ἐμβῆναι δὶς τῷ αὐτῷ᾽ καϑ' Ἡράκλειτον οὐδὲ ϑνητῆς οὐσίας δὶς ἅὥψασϑαι κατὰ ἕξιν" ἀλλ᾽ ὀξύτητι καὶ τάχει μεταβολῆς ᾿σκίδνησι καὶ πάλιν συνάγει᾽, μᾶλλον δ᾽ οὐδὲ πάλιν οὐδ᾽ ὕστερον ἀλλ᾽ ἅμα συνίσταται καὶ ἀπολείπει καί πρόσεισι καὶ ἄπεισι. ὅϑεν οὐδ᾽ εἰς τὸ εἶναι περαίνει τὸ γιγνό- μενον αὐτῆς τῷ μηδέποτε λήγειν μηδ᾽ ἵστασθαι τὴν γένεσιν, ἀλλ᾽ ἀπὸ σπέρματος ἀεὶ μεταβάλλουσαν ἔωβουον ποιεῖν εἶτα βρέφος εἶτα παῖδα, μειράκιον ἐφεξῆς, νεανίσκον, εἶτ᾽ ἄνδρα, πρεσβύτην, γέροντα, τὰς πρώτας φϑείρουσαν γενέσεις καὶ ἡλικίας ταῖς ἐπιγιγνομέναις. ἀλλ᾽ ἡμεῖς ἕνα φοβούμεϑα γελοίως ϑάνατον, ἤδη τοσούτους τεϑνηκότες καὶ ϑνήσκοντες. οὐ γὰρ μόνον, ὡς ᾿Ηράκλειτος ἔλεγε, πυρὸς ϑάνατος ἀέρι γένεσις, καὶ ἀέρος ϑάνατος ὕδατι γένεσις.᾽ ἀλλ᾽
σ
ἔτι σαφέστερον ἐπ᾿ αὐτῶν ἡμῶν" φϑείρεται μὲν γὰρ Ὁ
ὁ ἀκμάζων γενομένου γέροντος, ἐφθάρη δ᾽ ὃ νέος εἰς τὸν ἀκμάζοντα, καὶ ὃ παῖς εἰς τὸν νέον, εἰς δὲ τὸν παῖδα τὸ νήπιον ὅ τ᾽ ἐχϑὲς εἰς τὸν σήμερον τέϑνη- κεν. ὃ δὲ σήμερον εἰς τὸν αὔριον ἀποϑνήσκει" μένξι δ᾽ οὐδείς οὐδ᾽ ἔστιν εἷς, ἀλλὰ γιγνόμεϑα πολλοὶ, περὶ ἕν τι φάντασμα καὶ κοινὸν ἐχμαγεῖον ὕλης περιελαυνομένης καὶ ὀλισϑανούσης. ἐπεὶ πῶς οἵ αὐτοὶ μένοντες ἑτέροις χαίρομεν νῦν, ἑτέροις πρότερον,
2 Ἡράκλειτον] Βυναΐου Ρ᾿. 160 8 οὗ γ». 447 ἃ σπίδ- νησι] ἀθϑϑῦ βαβθιθούστη (ϑεὸς ἢ) 4 μᾶλλον δὲ οὐδὲ -- ἀπο- λείπει ἘΠαΒΘΌΙΤΙΒ ἴστασϑαι άθτη: ἡττᾶσθαι 14 ἩἫρά- κλειτος) Βυναΐου Ρ. 11. Ὁ. 83 16 ἡμῶν Επβοθϊα5: ἢ δι᾿ ὧν
γὰρ Ηὶ 117 ὁ ἀκμάζων ἘπαΒοΌϊα5: ἀκμάζων 19:0 τ΄ ἐχϑὲς ὃ: ὁ᾽ τεχϑεὶς 22 τι ΒΕ ΒΘθα5Β 24 πρότερον Ἰάθγῃ
22 ΕΚ
τἀναντία φιλοῦμεν ἢ μισοῦμεν καὶ ϑαυμάξομεν καὶ
Β ψέγομεν, ἄλλοις δὲ χρώμεϑα λόγοις ἄλλοις πάϑεσιν, οὐκ εἶδος οὐ μορφὴν οὐ διάνοιαν ἔτι τὴν αὐτὴν ἔχοντες; οὔτε γὰρ ἄνευ μεταβολῆς ἕτερα πάσχειν εἰκός, οὔτε μεταβάλλων ὃ αὐτός ἐστιν" εἰ δ᾽ ὃ αὐτὸς ὅ οὐκ ἔστιν. οὐδ᾽ ἔστιν. ἀλλὰ τοῦτ᾽ αὐτὸ μεταβάλλει γιγνόμενος ἕτερος ἐξ ἑτέρου. ψεύδεται δ᾽ ἡ αἴσϑη- σις ἀγνοίᾳ τοῦ ὄντος εἶναι τὸ φαινόμενον."
19. “Τί οὖν ὄντως ὕν ἐστι; τὸ ἀίδιον καὶ ἀγές νῆτον καὶ ἄφϑαρτον, ᾧ χρόνος μεταβολὴν οὐδὲ εἷς τὸ ἐπάγει. κινητὸν γάρ τι καὶ κινουμένῃ συμφαντα- ξόμενον ὕλῃ καὶ δέον ἀεὶ καὶ μὴ στέγον, ὥσπερ ἀγγεῖον φϑορᾶς καὶ γενέσεως. ὃ χρόνος" οὗ γε δὴ
ΒΕ τὸ μέν ᾿ἔπειτα᾽ καὶ τό ἱπρότερον᾽ καὶ τό “ἔσται λεγόμενον καὶ τό ἱγέγονεν᾽, αὐτόϑεν ἐξομολόγησίς τ ἔστι τοῦ μὴ ὄντος" τὸ γὰρ ἐν τῷ εἶναι τὸ μηδέπω γεγονὸς ἢ πεπαυμένον ἤδη τοῦ εἶναι λέγειν ὡς ἔστιν, εὔηϑες καὶ ἄτοπον. ᾧ δὲ μάλιστα τὴν νόησιν ἐπε- ρείδοντες τοῦ χρόνου, τό “ἐνέστηκε᾽ καὶ τό ἱπάρεστι᾽ καὶ τό “νῦν᾽ φϑεγγόμεϑα, τοῦτ᾽ αὖ πάλιν ἅπαν 30 ἐχλυόμενος ὁ λόγος ἀπόλλυσιν. ἐχκϑλίβεται γὰρ εἰς τὸ μέλλον καὶ τὸ παρωχημένον ὥσπερ ἀκμὴ βουλο-
898 μένοις ἰδεῖν, ἐξ ἀνάγκης διιστάμενον. εἰ δὲ ταὐτὰ
τῷ μετροῦντι πέπονθεν ἣ μετρουμένη φύσις, οὐδὲν
΄
τω
αὐτῆς μένον οὐδ᾽ ὄν ἐστιν. ἀλλὰ γιγνόμενα πάντα 35
60 ἀλλὰ τοῦτ᾽ βουῖϊρδὶ οαπὶ Επηρθυῖο: ἅμα τοῦτο 12 στέ- γον ΒαβοΌϊυΒ: στερρὸν 18 ἐπερείδοντες Ἰάθιῃη: ὑπεριδόντες
20 ἅπαν Ἐ: ἄγαν (ἄγαν οοἄ. Π) 21 ἐκλυόμενος Επδ6- Ῥῖαβ: ἐχδυόμενος 22 βουλομένοις Ἰάοτη: βουλόμενος 34 ἣ μετρουμένη Ἰάδιη: ἢ μέτρον μὲν ἡ
10
20
τῷ οι
ΑΡΌ. ῬΕΠΡΗΟΞ. »Ἐ:
ΦὭ
καὶ φϑειρόμενα κατὰ τὴν πρὸς τὸν χρόνον συννέμη-
σιν. ὅϑεν οὐδ᾽ ὕσιόν ἐστιν οὐδ᾽ ἐπὶ τοῦ ὄντος
λέγειν, ὡς ἦν ἢ ἔσται᾽ ταῦτα γὰρ ἐγκλίδεις τινές
εἰσι καὶ μεταβάσεις καὶ παραλλάξεις τοῦ μένειν ἐν " 5 . ΄ 3
τῷ εἶναι μὴ πεφυκότος.
20. “᾽4λλ’ ἔστιν ὃ ϑεὸς, χρὴ φάναι, καὶ ἔστι χατ᾽ οὐδένα χρόνον ἀλλὰ κατὰ τὸν αἰῶνα τὸν ἀκί- νητον καὶ ἄχρονον καὶ ἀνέγκλιτον καὶ οὗ πρότερον οὐδέν ἐστιν οὐδ᾽ ὕστερον οὐδὲ μέλλον οὐδὲ παρῳχη- μένον οὐδὲ πρεσβύτερον οὐδὲ νεώτερον᾽ ἀλλ᾽ εἷς ὧν ἑνὶ τῷ νῦν τὸ ἀεὶ πεπλήρωκε, καὶ μόνον ἐστὶ τὸ κατὰ τοῦτον ὄντως ὃν. οὐ γεγονὸς οὐδ᾽ ἐσόμε-
3 ᾽ 3 ἤ 3 Χ ’ γ4 5 νον οὐδ᾽ ἀρξάμενον οὐδὲ παυσόμενον. οὕτως οὖν αὐτὸν δεῖ σεβομένους ἀσπάξεσϑαι καὶ προσαγορεύειν, τα Α ᾿ , ς Ἵ -» - ΕὝΥΥΡΡ 4. 2 Ἁ ἢ καὶ νὴ Δία, ὡς ἔνιοι τῶν παλαιῶν. “εἶ ἕν᾽. οὐ γὰρ πολλὰ τὸ ϑεῖόν ἐστιν, ὡς ἡμῶν ἕκαστος ἐκ μυρίων διαφορῶν ἐν πάϑεσι γιγνομένων, ἄϑροισμα παντο- δαπὸν χαὶ πανηγυρικῶς μεμιγμένον" ἀλλ᾽ ἕν εἶναι
"» δ ΡΒ. [ν4 4, ν δ ς ᾿] ΜΞ 7 Ἁ δεῖ τὸ ὄν, ὥσπερ ὃν τὸ ἕν. ἡ δ᾽ ἑτερότης, διαφορὰ
ΑΝ Ρ] , 3 ’ -Ὁ ΘΝ, ὁ Δ τοῦ ὄντος. εἰς γένεσιν ἐξίσταται τοῦ μὴ ὄντος. ὅϑεν εὖ χαὶ τὸ πρῶτον ἔχει τῷ ϑεῷ τῶν ὀνομάτων καὶ τὸ δεύτερον καὶ τὸ τρίτον. ᾿ἡπόλλων μὲν γὰρ οἷον ἀρνούμενος τὰ πολλὰ καὶ τὸ πλῆϑος ἀποφάσχων ἐστίν. ᾿Ιήιος δ᾽ ὡς εἷς καὶ μόνος" Φοῖβον δὲ δήπου τὸ καϑαρὸν καὶ ἁγνὸν οἵ παλαιοὶ πᾶν ὠνόμαξον. ὡς
1 συννέμησιν ἘΠ ΒΘΌΪαΒ5: συνεμίγη 242. οὐδ᾽ ὅσιον] οὐδὲν τοιοῦτον Ἰάθτη οὐδ᾽ ἐπὶ ὅ οὐδὲ (ἐπὶ ἘΠα5Θ 15) 9 οὐδὲ μέλλον --- πρεσβύτερον ἘΒΘΌΙαΒ 18. οὖν 1άθτη 14 αὐτὸν
ὟΥ: αὐτὸ προσαγορεύειν ἘπιΒΘΌϊπ8: προσεϑίζεν 24 ἸἸήιος Χ; ἴητος
24 ΡῈ Ε
ἔτι Θεσσαλοὶ τοὺς ἱερέας ἐν ταῖς ἀποφράσιν ἡμέ- ραις αὐτοὺς ἐφ᾽ ἑαυτῶν ἔξω διατρίβοντας. οἶμαι, ἱφοιβονομεϊῖσϑαι᾽ λέγουσι. τὸ δ᾽ ἕν εἰλικρινὲς καὶ καϑαρόν" ἑτέρου γὰρ μίξει πρὸς ἕτερον ὃ μιασμός. ὥς που καὶ Ὅμηρος “ἐλέφαντα᾽ τινὰ φοινισσόμενον ὅ βαφῇ “μιαίνεσθαι φησί" καὶ τὰ μιγνύμενα τῶν χρω- μάτων οἱ βαφεῖς ᾿φϑείρεσθϑαι᾽ καί ᾿φϑοράν᾽ τὴν μῖξιν
Ὁ ὀνομάζουσιν. οὐκοῦν ἕν τ᾽ εἶναι καὶ ἄκρατον ἀεὶ τῷ ἀφϑάρτῳ καὶ καϑαρῷ προσήκει.
21. Τοὺς δ᾽ ᾿“πόλλωνα καὶ ἥλιον ἡγουμένους τὸ τὸν αὐτὸν ἀσπάξεσϑαι μὲν ἄξιόν ἐστι καὶ φιλεῖν δι᾽ εὐφημίαν, ὃ μάλιστα τιμῶσιν ὧν ἴσασι καὶ ποϑοῦ- σιν, εἰς τοῦτο τιϑέντας τοῦ ϑεοῦ τὴν ἐπίνοιαν. ὡς δὲ νῦν ἐν τῷ καλλίστῳ τῶν ἐνυπνίων τὸν ϑεὸν ὀνειρο- πολοῦντας ἐγείρωμεν καὶ παρακαλῶμεν ἀνωτέρω προ- τὸ ἄγειν καὶ ϑεάσασϑαι τὸ ὕπαρ αὐτοῦ καὶ τὴν οὐσίαν" τιμᾶν δὲ καὶ τὴν εἰκόνα τήνδε καὶ σέβεσϑαι τὸ περὶ αὐτὴν γόνιμον, ὡς ἀνυστόν ἐστιν αἰσϑητῷ νοητοῦ
π καὶ φερομένῳ μένοντος, ἐμφάσεις τινὰς καὶ εἴδωλα διαλάμπουσαν ἁμωσγέπως τῆς περὶ ἐκεῖνον εὐμενείας 50 καὶ μακαριότητος. ἐχστάσεις δ᾽ αὐτοῦ καὶ μεταβο- λὰς πῦρ ἀφιέντος. αἱ αὐτὸν ἀνασπῶσιν ὡς λέγουσιν. αὖϑίς τε καταϑλίβοντος ἐνταῦϑα καὶ κατατείνοντος εἰς γῆν καὶ ϑάλασσαν καὶ ἀνέμους καὶ ξῷα, καὶ τὰ δεινὰ παϑήματα καὶ ξῴων καὶ φυτῶν. οὐδ᾽ ἀκούειν 95 ὅσιον" ἢ τοῦ ποιητικοῦ παιδὸς ἔσται φαυλότερος. ἣν
ὅ Ὅμηρος] 4 141 τινὰ] τινὶϑ 14 ὀνειροπολοῦντας Ἐν: ὀνειροπολοῦντες 10 ϑεᾶσϑαιΥ ὕπαρ : ὑπὲὸῤλ 232 αἱ αὐτὸν ἀνασπῶσιν ἧ: ἑαυτὸν ἅμα σπῶσιν 28 καὶ αὶ 34 εἰς γὴν] εἰσὶ γιϑὶ οοαά. 20 ποιητικοῦ) οἵ. ἤομι. Ο 802
ΑΡΌΡ θΕΙΡΗΟΞ. 20
»"͵ Ἵ , ᾿, ᾿ ', ἐκεῖνος ἔν τινι ψαμάϑῳ συντιϑεμένη καὶ διαχεομένῃ , δ τ {ν -» ΄, , ’ Ν ΚΝ αὔτ πάλιν ὑφ᾽ αὑτοῦ παίζει παιδιάν, ταύτῃ περι τὰ ὅλα χρώμενος ἀεί, καὶ τὸν κόσμον οὐκ ὕντα πλάττων εἶτ᾽ ἀπολλύων γενόμενον. τοὐναντίον γὰρ ὅσον ἁμωσ- Ἐ 6 γέπως ἐγγέγονε τῷ κόσμῳ, τοῦτο συνδεῖ τὴν οὐσίαν καὶ κρατεῖ τῆς περὶ τὸ σωματικὸν ἀσϑενείας ἐπὶ φϑορὰν φερομένης. χαί μοι δοχεῖ μάλιστα πρὸς τοῦτον τὸν λόγον ἀντιταττόμενον τὸ ῥῆμα καὶ μαρ- τυρόμενον “εἶ᾽ φάναι πρὸς τὸν ϑεόν, ὡς οὐδέποτε 10 γιγνομένης περὶ αὐτὸν ἐκστάσεως καὶ μεταβολῆς, ἀλλ᾽ ἑτέρῳ τινὶ ϑεῷ. μᾶλλον δὲ δαίμονι τεταγμένῳ 394 ΄ ͵ ΄ . περὶ τὴν ἐν φϑορᾷ καὶ γενέσει φύσιν. τοῦτο ποιεῖν καὶ πάσχειν προσῆκον᾽ ὡς δῆλόν ἐστιν ἀπὸ τῶν ὀνομάτων εὐθὺς οἷον ἐναντίων ὄντων καὶ ἀντιφώ- ιόνων. λέγεται γὰρ ὁ μὲν ᾿Ζπόλλων ὁ δὲ Πλούτων, καὶ ὃ μὲν Ζήλιος ὁ δ᾽ ᾿Διδωνεύς, καὶ ὃ μὲν Φοῖ- βος ὁ δὲ Σκότιος᾽ καὶ παρ᾽ ᾧ μὲν αἵ Μοῦσαι καὶ ἡ Μνημοσύνη. παρ᾽ ᾧ δ᾽ ἡ Ζ4ήϑη καὶ ἡ Σιωπή" καὶ ὃ μὲν Θεώριος καὶ Φαναῖος., ὁ δέ 0 ᾿Νυχτὸς ἀιδνᾶς ἀερμηλοῖό 8’ Ὕπνου κοίρανος" Ν ’ καὶ ὃ μέν “βροτοῖσι ϑεῶν ἔχϑιστος ἁπάντων. ἢ Β πρὸς ὃν δὲ Πίνδαρος εἴρηκεν οὐκ ἀηδῶς ς , Χ » ᾿ , " ΕἸ κατεκρίϑη δὲ ϑνατοῖς ἀγανώτατος ἔμμεν.
2 παίζει] οἵ. Βγναΐου Ρ. 88 18 προσῆκον ὃ: προσ- ἥκεν 20 Βοιρίυβ 8 ὑ. 1719 9᾿᾽ Ιᾶθῃ: τε 22 βροτοῖσι ϑεῶν] βροτοῖσιν ἐὼν ταοὶ] οοαα. οὗ οπι. 1168 28 Πίνδαρος] Βουρκιαβ 1 Ρ. 4838 24 δὲ ϑνατοῖς ἀγανώτατος ὟὟΥ οχΧ Ῥ. 418 ο. 1102 ἔ.: δερνατοῖς ἀγονώτατος
96 ΡῈ ΒΕ ΑΡΌΠ ΡΕΙΡΗΟΞ.
εἰκότως οὖν ὃ Εὐριπίδης εἶπε “λοιβαὶ νεκύων φϑιμένων ἀοιδαί, τὰς χρυσοκόμας ᾿“πόλλων οὐκ ἐνδέχεται" χαὶ πρότερος ἔτι τούτου ὁ Στησίχορος. “μάλα τοι μάλιστα παιγμοσύνας τὲ φιλεῖ μολπάς τ᾽ ᾿ἡ“πόλλων, κάδεα δὲ στοναχάς τ᾽ ᾿Αίδας ἔλαχε." : Σοφοκλῆς δὲ καὶ τῶν ὀργάνων ἑκατέρῳ προσνέμων ἑκάτερον δῆλός ἐστι διὰ τούτων, “οὐ νάβλα κωκυτοῖσιν οὐ λύρα φίλα". καὶ γὰρ ὃ αὐλὸς ὀψὲ καὶ πρώην ἐτόλμησε φωνήν “ἐφ᾽ ἱμερτοῖσιν᾽ ἀφιέναι" τὸν δὲ πρῶτον χρόνον εἵλκετο πρὸς τὰ πένϑη. καὶ τὴν περὶ ταῦτα λειτουργίαν οὐ μάλ᾽ ἔντιμον οὐδὲ φαιδρὰν εἶχεν, εἶτ᾽ ἐμίχϑη πάντα πᾶσι. μάλιστα δὲ τὰ ϑεῖα πρὸς τὰ δαιμόνια συγ- χέοντες εἰς ταραχὴν αὐτοὺς χατέστησαν. ἀλλά γε τῷ Εἰ τό ᾿γνῶϑι σαυτόν’ ἔοικέ πὼς ἀντικεῖσθαι καὶ τρόπον τινὰ πάλιν συνάδειν' τὸ μὲν γὰρ ἐκπλήξει καὶ σεβασμῷ πρὸς τὸν ϑεὸν ὡς ὄντα διὰ παντὸς 50 ἀναπεφώνηται,. τὸ δ᾽ ὑπόμνησίς ἐστι τῷ ϑνητῷ τῆς περὶ αὐτὸν φύσεως καὶ ἀσϑενείας.
1 Εὐριπίδης] ΞΌΡ}Ι. 9τῦ 2 οιθα λοιβαί τὲ Ἰυν]- ῬάθβΒ 8 τὰς ἰάθη: ἃς ὁ ὅ Στησχοηνει οὐ κὰδ ὃ Ρ: 394 θ μάλιστα] μελιστᾶν ΒοΥρΊαθ8Β {1 τὲ 1661} 8 κάδεα δὲ 1Ι4θπι: κήδεά τε 9 Σοφοκλῆς] ΝΌΟΙς Ρ. 811 11 οὐ νάβλα ΒΟΡΒΟΟΪ65: ἐν αὐλᾶ γ6] οὐ ναῦλαλ 132 αὐλός] αὐτὸς τη 6] σοπα. 618 ἐφ᾽ ἵμερτοῖσιν) ἐφινερϑίσιν τοὶ 14 λειτουρ- γίαν Ἐν: αὐτουργίαν 1ὔ πάντα πᾶσι ἘταρουῖαΒ: παντάπασι 11 αὑτοὺς Ὁ 18 σαυτόν ἕ: σεαυτόν
"
ΠΕΡῚ ΤΟΥ ΜῊ ΧΡΑΝ ἘΜΜΕΤΡΑ ν ΝΥ͂Ν ΤῊΝ ΠΥΘΙΑΝ.
ΤῊ ΠΡΟΣΩΠΑ͂ ΤΟΥ 414 2ΟΓΟΥ.
Πρῶτα, ΒΑΣΙΛΟΚΛΗΣ, ΦΙΛΙΝΟΣ.
5 Δεύτερα, ΦΙΛΙΝΟΣ, ΔΙΟΓΕΝΙΑ͂ΝΟΣ, ΘΕΩ͂Ν, ΣΑΡΑΠΙΩΝ, ΒΟΗΘΟΣ, ἘΞΗΓῊΉΤΑ͂Ι.
1. ΒΑΣΙΛΟΚΛΗΣ. Ἑσπέραν ἐποιήσατε βαϑεῖαν, ὦ Φιλῖνε, διὰ τῶν ἀναϑημάτων παραπέμποντες τὸν Ε ξένον" ἐγὼ γὰρ ὑμᾶς ἀναμένων ἀπηγόρευσα. ιὯ. ΦΙΛΙΝΟΣ. Βραδέως γὰρ ὡδεύομεν., ὦ Βασιλό- κλεις, σπείροντες λόγους καὶ ϑερίζοντες εὐθὺς μετὰ μάχης ὑπούλους καὶ πολεμικούς, ὥσπερ οἱ Σπαρτοί, βλαστάνοντας ἡμῖν καὶ ὑποφυομένους κατὰ τὴν ὁδόν. ΒΑΣ. Ἕτερον οὖν τινα δεήσει παρακαλεῖν τῶν τι παραγεγονότων, ἢ σὺ βούλει χαριζόμενος ἡμῖν διελ- Ἐ ϑεῖν, τίνες ἦσαν οἱ λόγοι καὶ τίνες οἵ λέγοντες; ΦΙΛ. Ἐμόν, ὡς ἔοικεν, ὦ Βασιλόκλεις, τὸ ἔργον. τῶν γὰρ ἄλλων οὐδενὶ ῥαδίως ἂν ἐντύχοις κατὰ πόλιν. τοὺς γὰρ πλείστους ἑώρων αὖϑις εἰς τὸ 8--Ἠὁώ ΤΆ ΠΡΟΣΩΠΑ -- - ἘΞΗΓΗΤΑΙΠ οτη. τηθὶ. Τύθηι
ΟΥ̓1588, βαὖ Η1ς οὐ 1ηΐγα ρουβοηδεαιῃ (ΒΑΣΙΛΟΚΛΗΣ, ΦΙΛΔ1- ΝΟΣ εθἴξ.) ποιηῖηἃ 1ὅ διελεῖν οοαα, τη]
28 ὨᾺ ΡΥΤΗΙΑΞΒ
Κωρύκιον τῷ ξένῳ καὶ τὴν “υκουρίαν συνανα- βαίνοντας.
ΒΑΣ. Ἦ φιλοϑεάμων τις ἡμῖν καὶ περιττῶς φιλήκοός ἐστιν ὃ ξένος.
ΦΙΛ. Φιλόλογός γε καὶ φιλομαϑής ἐστι μᾶλλον. οὐ μὴν ταῦτα μάλιστα ϑαυμάζειν ἄξιον, ἀλλὰ πρα-
9 ότης τὲ πολλὴν χάριν ἔχουσα, καὶ τὸ μάχιμον καὶ διαπορητικὸν ὑπὸ συνέσεως, οὔτε δύσκολον οὔτ᾽ ἀντίτυπον πρὸς τὰς ἀποχρίσεις᾽' ὥστε καὶ βραχὺ - συγγενόμενον εὐϑὺς εἰπεῖν τέκος ἀγαϑοῦ πατρός. οἶσϑα γὰρ 4Διογενιανὸν ἀνδρῶν ἄριστον.
ΒΑΣ. Αὐτὸς μὲν οὐκ εἶδον, ὦ Φιλῖνε, πολλοῖς δ᾽ ἐντετύχηκα καὶ τὸν λόγον χαὶ τὸ ἦϑος τάν- δρὸς ἰσχυρῶς ἀποδεχομένοις, ὅμοια δὲ τούτοις ἕτερα περὶ τοῦ νεανίσκου λέγουσιν. ἀλλὰ τίν᾽ ἀρχὴν τὉ ἔσχον οἵ λόγοι καὶ πρόφασιν;
2. ΦΙΔ. Ἐπέραινον οἵ περιηγηταὶ τὰ συντε- ταγμένα, μηδὲν ἡμῶν φροντίσαντες δεηϑέντων ἐπι- τεμεῖν τὰς δήσεις καὶ τὰ πολλὰ τῶν ἐπιγραμμάτων. τὸν δὲ ξένον ἡ μὲν ἰδέα καὶ τὸ τεχνικὸν τῶν ἀν- 90
Β δριάντων μετρίως προσήγετο, πολλῶν καὶ καλῶν ἔργων ὡς ἔοικε ϑεατὴν γεγενημένον" ἐθαύμαξε δὲ τοῦ χαλκοῦ τὸ ἀνθηρὸν ὡς οὐ πίνῳ προδεοικὸς οὐδ᾽ ἰῷ, βαφῇ δὲ χκυάνου στίλβοντος, ὥστε καὶ παῖξαί τι πρὸς τοὺς ναυάρχους (ἀπ᾽ ἐκείνων γὰρ 55
οι
"»
0
4 φιλήκοος Μ: φιλικός ὅ γε Ὗ: δὲ 7 τὸ] τη} 11}
τι 1ὅ ἀρχὴν : ἕτέραν ἀρχὴν 11 ἐπέραινον εἶπεν ὃ 29 ἐθαύμαξε ΒΕΒΠ]ΘΘμ515: ἐθαύμαζον 234 ἰῷ ἔ: ἴῶῷΏ κυάνου ιοστηδηαβ: κυανοῦ 2ὅ παϊξαί τι ὃ: πέωψαι τι ναυ-
ἄρχους Ατηγοίαβ; νεάρχους
ΟΠΑΟΌΠΙ5. 20
ἦρκται τῆς ϑέας) οἷον ἀτεχνῶς ϑαλαττίους τῇ χρόα καὶ βυϑίους ἑστῶτας. “ἄρ᾽ οὖν᾽ ἔφη “κρᾶσίς τις ἦν καὶ φόρμαξις τῶν πάλαι τεχνιτῶν περὶ τὸν χαλκόν, ὥσπερ ἡ λεγομένη τῶν ξιφῶν στόμωσις ἧς ἐκλι- 5 πούσης ἐκεχειρίαν ἔσχεν ἔργων πολεμικῶν ὁ χαλ- κός; τὸν μὲν γὰρ Κορίνϑιον οὐ τέχνῃ ἀλλὰ συν- τυχίᾳ τῆς χρόας λαβεῖν τὸ κάλλος, ἐπινειμαμένου πυρὺς οἰκίαν. ἔχουσάν τι χρυσοῦ καὶ ἀργύρου, πλεῖ- στον δὲ χαλκὸν ἀποκείμενον. ὧν συγχυϑέντων καὶ 10 συντακέντων, ὄνομα τοῦ χαλκοῦ τῷ μείζονι τὸ πλῆ- ϑος παρέσχεν. ὃ δὲ Θέων ὑπολαβών “ἄλλον ἔφη “λόγον ἡμεῖς ἀκηκόαμεν πανουργέστερον᾽ ὡς ἀνὴρ ἐν Κορίνϑῳ χαλκοτύπος, ἐπιτυχὼν ϑήκῃ χρυσίον ἐχούσῃ πολὺ καὶ δεδοικὼς φανερὸς γενέσϑαι, κατὰ 15 μικρὸν ἀποκόπτων καὶ ὑπομιγνὺς ἀτρέμα τῷ χαλκῷ, ϑαυμαστὴν λαμβάνοντι χρᾶσιν, ἐπίπρασκε πολλοῦ διὰ τὴν χρύαν καὶ τὸ κάλλος ἀγαπώμενον. ἀλλὰ καὶ ταῦτα κἀκεῖνα μωὖϑός ἐστιν ἦν δέ τις ὡς ἔοικε μῖξις καὶ ἄρτυσις, ὥς που καὶ νῦν ἀνακεραν- .ονύντες ἀργύρῳ χρυσὸν ἰδίαν τινὰ καὶ περιττὴν ἐμοὶ δὲ φαινομένην νοσώδη χλωρότητα καὶ φϑορὰν
ἀκαλλῇ παρέχουσι." ὃ. Τίν᾽ οὖν αἰτίαν᾽ ἔφη ὃ 4]ιογενιανός “οἴει
ς
τῆς ἐνταῦϑα τοῦ χαλκοῦ χρόας γεγονέναι: καὶ ὃ
4 ἴΐω ΑὈτγθβοδῖαβ: ἐκλειπούσης 60 οὐ τέχνη ἀλλὰ συν- τυχία (ἴϊὰ αὐἰᾶθπι ΒΕ) τῆς χρ. λαβεῖν τὸ κάλλος ἐποίησεν τ Ῥοϑὺ λαβεῖν ᾿πβουθπάστη φασιν ὃ 10 τὸ μεῖζον πλῆϑος Θὐθριηδηπαβ. 56 οὐο σγϑυθουιμ Υἱᾶ, 6586 τὸ πλῆϑος τοῦ χαλκοῦ παρέσχεν ὄνομα (τοῦ χαλκοῦ) τῷ μείζονι (80. μέρει τοῦ χαλκοῦ) ἀδ2χ2 4 χρόας θᾳΘΡΠΘνι5: χροιᾶς
Ὀ
90 θΕῈ ΡΥΤΗΙΑΒ
Θέων Ὅταν ἔφη τῶν πρώτων καὶ φυσικωτάτων καὶ ἐσομένων. καὶ ὄντων. πυρὸς καὶ γῆς καὶ ἀέρος χαὶ ὕδατος. μηδὲν ἄλλο τῷ χαλκῷ πλησιάξῃ μηδ᾽ ὁμιλῇ πλὴν μόνος ὁ ἀήρ, δῆλός ἐστιν ὑπὸ τούτου πεπονθὼς καὶ διὰ τοῦτον ἐσχηκὼς ἣν ἔχει διαφορὰν Ὁ ἀεὶ συνόντα καὶ προσχείμενον" ἢ
ἱτουτὶ μὲν ἤδεις πρὶν Θέογνιν γεγονέναι
κατὰ τὸν κωμιχκόν, ἣν δ᾽ ἔχων φύσιν ὁ ἀὴρ ἧ τε Ἑ χρώμενος δυνάμει χατὰ τὰς ἐπιψαύσεις ἐπικέχρωκε, τὸν χαλκὸν ἐπιϑυμεῖς μαϑεῖν;᾽ φήσαντος δὲ τοῦ τὸ Διογενιανοῦ, καὶ γὰρ ἐγώ᾽ εἶπεν “ὦ παῖ᾿ ζητῶμεν οὖν κοινῇ καὶ πρότερον. εἰ βούλει. δι᾽ ἣν αἰτίαν μάλιστα τῶν ὑγρῶν ἀναπίμπλησιν ἰοῦ τοὔλαιον᾽ οὐ γὰρ αὐτόν γε δήπου τῷ χαλκῷ προστρίβεσϑαι τὸν ἰόν. ἅτε δὴ καϑαρὸν αὐτῷ καὶ ἀμίαντον πλησιά- ιτ5 ξοντα. “οὐδαμῶς᾽ εἶπεν ὃ νεανίας “ἄλλο δ᾽ αὐτῷ μον δοχεῖ τούτου τὸ αἴτιον ὑπάρχειν᾽ λεπτῷ γὰρ ὄντι καὶ καϑαρῷ καὶ διαυγεῖ προσπίπτων ὃ ἰὺς Ἐ ἐχφανέστατός ἐστιν. ἐν δὲ τοῖς ἄλλοις ὑγροῖς ἀφανί- ξεται. καὶ ὃ Θέων “εὖγ᾽᾽ εἶπεν “ὦ παῖ, καὶ καλῶς" 50 σκόπει δ᾽ εἰ βούλει καὶ τὴν ὑπ᾽ ᾿Ζ4ριστοτέλους αἰτίαν λεγομένην. “ἀλλὰ βούλομαι εἶπε. φησὶ τοίνυν τῶν μὲν ἄλλων ὑγρῶν ἐπιόντα διέχειν ἀδή-
8 μηδὲν ΒαΒΙΠ]ΘοΩΒ15: χαὶ μηδὲν Τ τουτὶ Οοθροίαβ: τοῦτο. οἷ. Κοοκ. ΕΎάρτα. ουη. 8 Ρ. 49 ἤδεις ΤΌΣΠΘΌαΕ (ἤδειν γ». 111 ὁ). ΕΤὰ8 Ἰοοο 1846. ἴῃ οοαα, 11 Ὁ. Β ΒΒ 18 ἀναπέμπλησιν) 80. ὁ ἀὴρ 14 αὐτὸν ἢ: αὐτὸ 11 τούτου ΤΌΘ ΌυΒ: τοῦτο 20 καλῶς ΗΝ. Πδοῦηδ 7 1. (απ Ἐ) εἶπεν Χ; εἰπεῖν
ΟΗΑΟΌΙΠΞ. τ
ῷ9
λῶς καὶ διασπείρεσϑαι τὸν ἰόν. ἀνωμάλων τῶν
πόρων καὶ μανῶν ὄντων" τοῦ δ᾽ ἐλαίου τῇ πυκλνό- τητι στέγεσϑαι καὶ διαμένειν ἀϑροιξζόμενον. ἂν οὖν καὶ αὐτοί τι τοιοῦτον ὑποϑέσϑαι δυνηϑῶμεν,
5 οὐ παντάπασιν ἀπορήσομεν ἐπῳδῆς καὶ παραμυϑίας πρὸς τὴν ἀπορίαν."
4. Ὡς οὖν ἐχελεύομεν καὶ συνεχωροῦμεν. ἔφη 390 τὸν ἀέρα τὸν ἐν ΖΙελφοῖς, πυκνὸν ὄντα καὶ συνεχῆ χαὶ τόνον ἔχοντα διὰ τὴν ἀπὸ τῶν ὀρῶν ἀνάκλασιν
10 καὶ ἀντέρεισιν. ἔτι καὶ λεπτὸν εἶναι καὶ δηκτικόν. ὥς που μαρτυρεῖ καὶ τὰ περὶ τὰς πέψεις τῆς τρο- φῆς. ἐνδυόμενον οὖν ὑπὸ λεπτότητος καὶ τέμνοντα τὸν χαλκὸν ἀναχαράσσειν πολὺν ἰὸν ἐξ αὐτοῦ χαὶ γεώδη. στέγειν δὲ τοῦτον αὖ πάλιν καὶ πιέξειν. τῆς
ιὸ πυχνότητος διάχυσιν μὴ διδούσης. τὸν δ᾽ ὑφιστά- μενον αὐτοῦ διὰ πλῆϑος ἐξανϑεῖν καὶ λαμβάνειν αὐγὴν καὶ γάνωμα περὶ τὴν ἐπιφάνειαν. ἀποδεξα- Β μένων δ᾽ ἡμῶν. ὃ ξένος ἔφη τὴν ἑτέραν ἀρκεῖν ὑπό- ϑεσιν πρὸς τὸν λόγον. “ἡ δὲ λεπτότης᾽ ἔφη “δόξει
50 μὲν ὑπεναντιοῦσϑαι καὶ πρὸς τὴν λεγομένην πυκνό- τητα τοῦ ἀέρος. λαμβάνεται δ᾽ οὐκ ἀναγκαίως" αὐτὸς γὰρ ὑφ᾽ ἑαυτοῦ παλαιούμενος ὃ χαλκὸς ἀποπνεῖ καὶ μεϑίησι τὸν ἰόν. ὃν ἡ πυκνότης συνέχουσα καὶ πα- χνοῦσα ποιεῖ ἐκφανῆ διὰ τὸ πλῆϑος.᾽ ὑπολαβὼν δ᾽
55 ὁ Θέων. τί γάρ᾽ εἶπεν “ὦ ξένε, κωλύει ταὐτὸν εἶναι
1 τῶν πόρων ἢ. ἘΠπ5 ἸοοΟ Ἰδουπᾶ 1π οοαᾶ. 8. ᾿ξ. τὰ Εἰ
ῶ μανῶν ὄντων Ὑυϊοοῦϊαξ: μενόντων 15 διάχυσιν ἈΠΟ τηθ5. Γιδοῦπδ (9 [ἰ{{. ἴθ ΕΒ 16 αὐτοῦ ΝΗ: αὐτ᾽ οὕτὰ 146. 3 αἰ. 1π Εἰ 95 ταὐτὸν Ἔ: ταὐτὸ
ὦ
Ξ ΩΝ ΡῈ ΡΥΤΗΙΑΒ
καὶ λεπτὸν καὶ πυκνόν. ὥσπερ τὰ» σηρικὰ καὶ τὰ βύσσινα τῶν ὑφασμάτων. ἐφ᾽ ὧν καὶ Ὅμηρος εἶπε
ἑκαιροσέων δ᾽ ὀϑονῶν ἀπολείβεται ὑγρὸν ἔλαιον᾽.
ἐνδεικνύμενος τὴν ἀκχρίβειαν καὶ λεπτότητα τοῦ
Οὕφους τῷ μὴ προσμένειν τὸ ἔλαιον ἀλλ᾽ ἀπορρεῖν καὶ ἀπολισϑάνειν, τῆς λεπτότητος καὶ πυκνότητος οὐ διιείσδης; καὶ μὴν οὐ μόνον πρὸς τὴν ἀναχάραξιν τοῦ ἰοῦ χρήσαιτ᾽ ἄν τις τῇ λεπτότητι τοῦ ἀέροο. ἀλλὰ καὶ τὴν χρόαν αὐτὴν ποιεῖν ἔοικεν ἡδίονα᾽ καὶ γλαυκοτέραν, ἀναμιγνύουσα τῷ χκυάνῳ φῶς καὶ τὸ αὐγήν."
ὅ. Ἔκ τούτου γενομένης σιωπῆς, πάλιν οἱ περι- ηγηταὶ προεχειρίζοντο τὰς ῥήσεις. χρησμοῦ δέ τινος ἐμμέτρου λεχϑέντος, οἶμαι, περὶ τῆς Αϊἴγωνος τοῦ ᾿Δργείου βασιλείας. πολλάκις ἔφη ϑαυμάσαι τῶν ἐπῶν ιὉ ὁ Διογενιανός, ἐν οἷς οἵ χρησμοὶ λέγονται, τὴν φαυλότητα καὶ τὴν εὐτέλειαν. καίτοι μουσηγέτης ὃ ϑεός, καὶ τῆς λεγομένης λογιότητος οὐχ ἧττον αὐτῷ
Ὁ καλὸν ἢ τῆς περὶ μέλη καὶ ὠδὰς εὐφωνίας μετεῖναι, καὶ πολὺ τὸν Ἡσίοδον εὐεπείᾳ καὶ τὸν Ὅμηρον 90 ὑπερφϑέγγεσϑαι. ἱτοὺς δὲ πολλοὺς τῶν χρησμῶν ὁρῶμεν καὶ τοῖς μέτροις καὶ τοῖς ὀνόμασι πλημμε- λείας καὶ φαυλότητος ἀναπεπλησμένους.᾽ παρὼν οὖν
φὰι
2 Ὅμηρος] ἡ 107 8 καιροσέων] καὶ ὧν ᾿δουηᾶ Ἰηΐθυ- οοαραΐο ΒΕ. καιρουσσέων ΤΥ ΘΟ Ϊὰ8 ὀϑονέων ἨομΊΘΙτιΒ 1 διιείσης Ἐν: διίησι 8. τὶρ 9 αὐτὴν] αὕτη ἘΤΩΡΘΥΪτ5 Ῥυδϑῦθυ. πθοθϑϑιψαϊθηὶ 10 κυάνῳ ᾿ὐθρτηδηηιβ: κυανῷ 18 προυχειρίζοντοῦ . 19 καλὸν Ἀ: τὸ καλὸν εὐφωνίας Ἰᾶθπι: καὶ εὐφωνίας 22 ὁρῶμεν, εἶπεν ὃ
ΟΒΑΟΌΠΙΚ. 92
᾿ἀϑήνηϑεν ὃ ποιητὴς Σαραπίων “εἶτ᾽ ᾿ ἔφη ταῦτα
τὰ ἔπη τοῦ ϑεοῦ πιστεύοντες εἶναι. τολμῶμεν αὖ πάλιν, ὡς λείπεται κάλλει τῶν Ὁμήρου καὶ ᾿Ησιόδου. λέγειν, χαὶ οὐ χρησόμεθα τούτοις ὡς ἄριστα καὶ
5 κάλλιστα πεποιημένοις. ἐπανορϑούμενοι τὴν αὑτῶν
10
20
κρίσιν προκατειλημμένην ὑπὸ φαύλης συνηϑείας;" ὑπολαβὼν οὖν Βόηϑος ὃ γεωμέτρης (οἶσϑα γὰρ τὸν ἄνδρα μεταταττόμενον ἤδη πρὸς τὸν ᾿Επίκουρον), “ἄρ᾽ οὖν᾽ ἔφη τὸ τοῦ ξωγράφου Παύσωνος ἀκή- κοας; “οὐκ ἔγωγ᾽ εἶπεν ὁ Σαραπίων. “ἀλλὰ μὴν ἄξιον. ἐκλαβὼν γὰρ ὡς ἔοικεν ἵππον ἀλινδούμενον γράψαι τρέχοντ᾽ ἔγραψεν. ἀγανακτοῦντος δὲ τὰν- ϑρώπου. γελάσας ὃ Παύσων κατέστρεψε τὸν πί- νακα᾿ καὶ γενομένων ἄνω τῶν κάτω. πάλιν ὃ ἵππος οὐ τρέχων ἀλλ᾽ ἀλινδούμενος ἐφαίνετο. τοῦτό φη- σιν ὃ Βίων ἐνίους τῶν λόγων πάσχειν. ὅταν ἀνα- στρέφωσι. διὸ χαὶ τοὺς χρησμοὺς ἔνιοι φήσουσιν εὖ χαὶ καλῶς ἔχειν, ὅτι τοῦ ϑεοῦ εἰσιν ἄλλοι τοῦ ϑεοῦ μὴ εἶναι, ὅτι φαύλως ἔχουσιν. ἐχεῖνο μὲν γὰρ ἐν ἀδήλῳ᾽ τὸ δ᾽ οὐκ εὖ τὰ ἔπη πεποιῆσϑαι τὰ περὶ τοὺς χρησμοὺς χαὶ σοὶ χριτῇ δήπουθεν. ὦ φίλε Σαραπίων. εἶπεν. ἐναργές ἐστι. ποιήματα γὰρ γρά- φεις τοῖς μὲν πράγμασι φιλοσόφως καὶ αὐστηρῶς. δυνάμει δὲ καὶ χάριτι καὶ κατασχευῇ τῇ περὶ λέξιν
1 Σαραπίων ὅ πῖο οὐ τηΐνα: σεραπίών 22 τολμῶμεν Μ:
τὸ ἄμωμον 8 λείπεται ἢ: λέγεται 4 καὶ οὐ ΠυΘΡΠΘΙΒ: οὐ ὅ αὑτῶν ἧ: αὐτῶν 10 ἀναστραφῶσι ῬΘΥΖΟΙμΪΠΒ 18 εὖ καὶ καλῶς ἢ: οὐ καλῶς ἄλλοι Ῥουϊζομῖιβ: ἀλλὰ 90
οὐκ εὖ τὰ ἔπη ΒΆΡΡΙΘΥΙ οὐτὴ ὟΥ. [,86. ἴῃ οοαά. (18 11{{. ἴῃ. ἘΣ) πεποιῆσϑαι ΝΥ : πεπονῆσϑαι 22 γὰρ ἢ: μὲν γὰρ 324 τῇ Ῥεαίατομὶ ΜοτϑΙα. Ὑ]. 177. 9
84 ΠῈ ΡΥΤΗΙΑΒ
ἐοικότα τοῖς Ὁμήρου καὶ Ἡσιόδου μᾶλλον ἢ τοῖς ὑπὸ τῆς Πυϑίας ἐχφερομένοις.᾽ 0. Καὶ ὃ Σαραπίων “νοσοῦμεν γάρ᾽ εἶπεν “ὦ Βόηϑε. καὶ τὰ ὦτα καὶ τὰ ὄμματα, συνειϑισμένοι διὰ τρυφὴν καὶ μαλακίαν τὰ ἡδίω καλὰ νομίξευν ὁ 897 χαὶ ἀποφαίνεσϑαι. τάχα δὴ μεμψόμεϑα τὴν Πυϑίαν, ὅτι Γλαύκης οὐ φϑέγγεται τῆς κιϑαρῳδοῦ λιγυρώ- τερον, οὐδὲ χριομένη μύροις οὐδ᾽ ἁλουργίδας ἀμπε- χομένη κάτεισιν εἰς τὸ ἄδυτον, οὐδ᾽ ἐπιϑυμιᾷ κα- σίαν ἢ λήδανον ἢ λιβανωτὸν ἀλλὰ δάφνην καὶ τὸ κρίϑινον ἄλευρον. οὐχ ὁρᾷς, εἶπεν. ὅσην χάριν ἔχει τὰ Σαπφικὰ μέλη κηλοῦντα καὶ καταϑέλγοντα τοὺς ἀκροωμένους; ᾿ Σίβυλλα δὲ μαινομένῳ στόματι᾽ καϑ' “Ἡράκλειτον “ἀγέλαστα καὶ ἀκαλλώπιστα καὶ ἀμύριστα φϑεγγομένη, χιλίων ἑτῶν ἐξικνεῖται τῇ φωνῇ διὰ τὸ τὸν ϑεόν. ὁ δὲ Πίνδαρος “ἀκοῦσαι φησὶ τοῦ ϑεοῦ Ὲ τὸν Κάδμον μουσικὰν ὀρϑάν᾽ οὐχ ἡδεῖαν οὐδὲ τρυ- φερὰν οὐδ᾽ ἐπικεκλασμένην τοῖς μέλεσιν. ἡδονὴν γὰρ οὐ προσίεται τὸ ἀπαϑὲς καὶ ἁγνόν, ἀλλ᾽ ἐνταῦϑα μετὰ τῆς ΄άτης ἐρρίφη καὶ τὸ πλεῖστον αὐτῆς καὶ 30 ὡς ἔοικεν εἰς τὰ ὦτα τῶν ἀνθρώπων συνερρύηκεν.᾽ ἴ. Εἰπόντος δὲ ταῦτα τοῦ Σαραπίωνος. ὃ Θέων μειδιάσας “ὃ Σαραπίων μέν᾽ εἶπε 'τὸ εἰωϑὸς ἀπο-
8 εἶπεν ὦ ΒαΒΙΠΘομβὶβ: ἔν τὲ νῷ 8 χριομένη δυϊοο- ὈϊῸ8: χριομένην τὼ ᾿: ἀμπεχομένην 9 κάτεισιν εἰς τὸ ἄδυτον οὐδ᾽ Ἐν: καί τισιν εἰς τὸ οὐδῃ᾽ 9.ϑ κασίαν ὨυθῸ- ΠΟΥῸΒ: κασσίαν 14 Ἡράκλειτον] Βγμναΐου Ρ. ὅ 1 ἐτέων ἐξικνέεται ἰάθηι 16 Πίνδαρος] ΒοΥρκ. 1 ν». 880 16 ἀκού- σας οοαᾶ. τη81 (ΒΕ) μουσικὰν Ατηγοίιπβ: οὐ μουσικὰν 20 της δυ]οοθῖυβ (οἵ. Ηοχῃ. Τ' 126): αὐτῆς
ΟΠΑΟΌΠΙΝ. 95
δέδωκε τῷ τρόπῳ. λόγου περὶ ἴάτης καὶ ἡδονῆς παραπεσόντος ἀπολαύσας" ἡμεῖς δ᾽ ὦ Βόηϑε. κἂν ἢ φαυλότερα τῶν Ὁμήρου ταῦτα τὰ ἔπη. μὴ νομί- ζωμὲν αὐτὰ πεποιηκέναι τὸν ϑεόν., ἀλλ᾽ ἐκείνου τὴν
ὅ ἀρχὴν τῆς κινήσεως ἐνδιδόντος. ὡς ἑκάστη πέφυκε κινεῖσθαι τῶν προφητίδων. καὶ γὰρ εἰ γράφειν ἔδει μὴ λέγειν τοὺς χρησμούς. οὐκ ἂν οἶμαι τοῦ ϑεοῦ τὰ γράμματα νομίζοντες ἐψέγομεν. ὅτι λείπεται καλλι- γραφίᾳ τῶν βασιλικῶν. οὐ γὰρ ἔστι ϑεοῦ ἡ γῆρυς 10 οὐδ᾽ ὁ φϑόγγος οὐδ᾽ ἡ λέξις οὐδὲ τὸ μέτρον ἀλλὰ τῆς γυναικός" ἐκεῖνος δὲ μόνας τὰς φαντασίας παρ- ἔστησι καὶ φῶς ἐν τῇ ψυχῇ ποιεῖ πρὸς τὸ μέλλον" ὃ γὰρ ἐνθουσιασμὸς τοιοῦτόν ἐστι. χαϑόλου δ᾽ εἰ- πεῖν. ὑμᾶς τοὺς τοῦ ᾿Επικούρου προφήτας (δῆλος ιὸ γὰρ εἶ καὶ αὐτὸς ὑποφερόμενοςο) οὐκ ἔστι διαφυ- γεῖν, ἀλλὰ κἀκείνας αἰτιᾶσϑε τὰς πάλαι προφήτι- δας ὡς φαύλοις ποιήμασι χρωμένας, καὶ τὰς νῦν καταλογάδην καὶ διὰ τῶν ἐπιτυχόντων ὀνομάτων τοὺς χρησμοὺς λεγούσας. ὅπως ὑμῖν ἀκεφάλων καὶ 50 λαγαρῶν μέτρων καὶ μειούρων εὐθύνας μὴ ὑπέχωσι." καὶ ὃ Ζ]ιογενιανὸς “μὴ παῖζ᾽ ᾿ εἶπεν “ὦ πρὸς ϑεῶν, ἀλλὰ διάλυσον ἡμῖν ταύτην τὴν ἀπορίαν κοινὴν οὖ- σαν. οὐδεὶς γὰρ ἔστιν “Ελλήνων, ὃς οὐκ αἰτίαν ἐπι- ζητεῖ καὶ λόγον, πῶς πέπαυται τὸ μαντεῖον ἔπεσι 90 καὶ λόγοις χρώμενον. ὑπολαβὼν οὖν ὃ Θέων “ἀλλὰ 1 ἄτης καὶ θαθΘΌΠοΥαΒ: αὐτῆς τῆς 2 κἂν ἢ] κἂν ἢ
κἂν μὴ ἡ) 8 .1ΐω ΑΡγΘΒΟΒΙαΒ: καλλιγραφία 16 κἀκείνας ὟΥ : καπίας αἰτιᾶσϑε Τιδουοθδ: αἰτιᾶσϑαι 28 Ἑλλήνων δ6ς-
τη ηηπ85: ἀλλήλων 24 πῶς )ΘΌμοΥαβ: ὡς 28 καὶ λόγοις] καὶ ἄλλοις μέτροις ἢ οχ Ρ. 402 Ὁ
8 Ἔ
σ
1)
90 Ὲ ΡΥΤΗΙΑῚ
καὶ νῦν᾽ εἶπεν “ὦ παῖ, δοκοῦμεν ἐπηρείᾳ τινὶ τοὺς περιηγητὰς ἀφαιρεῖσϑαι τὸ οἰκεῖον ἔργον. ἔασον οὖν
Ἑ γενέσϑαι τὸ τούτων πρότερον. εἶτα περὶ ὧν βούλει καϑ' ἡσυχίαν διαπορήσεις."
8. Ἤδη δὲ προϊόντες ἦμεν κατὰ τὸν ᾿Ιέρωνος ἀν- 5 δριάντα τοῦ τυράννου" καὶ τῶν μὲν ἄλλων ὃ ξένος εἰδὼς ἅπαντα παρεῖχεν ὅμως ὑπ᾽ εὐκολίας ἀκροατὴν αὑτόν: ἀκούσας δ᾽ ὅτι κίων τις ἑστὼς ἄνω χαλκοῦς ᾿Ιέρωνος ἔπεσεν αὐτομάτως τῆς ἡμέρας ἐκείνης, ἧ τὸν ᾿Ιέρωνα συνέβαινεν ἐν Συρακούσαις τελευτᾶν, τὸ ἐθαύμασε. κἀγὼ τῶν ὁμοίων ὅμα συνανεμίμνησκον, οἷα δὴ τοῦ Ιέρωνος μὲν τοῦ Σπαρτιάτου. ὅτι πρὸ τῆς ἐν “εύκτροις αὐτῷ γενομένης τελευτῆς ἐξέπεσον οὗ
Β ὀφθαλμοὶ τοῦ ἀνδριάντος. οἵ δ᾽ ἀστέρες ἠφανίσϑη- σαν οὺς Μύσανδρος ἀνέϑηχεν ἀπὸ τῆς ἐν Αἰγὸς τὸ ποταμοῖς ναυμαχίας. ὃ δ᾽ αὐτοῦ τοῦ “υσάνδρου λίϑινος ἀνδριὰς ἐξήνϑησεν ἀγρίαν λόχμην καὶ πόαν τοσαύτην τὸ πλῆϑος. ὥστε κατακρύψαι τὸ πρόσ- ὥπον. ἐν δὲ τοῖς Σικελικοῖς τῶν ᾿4ϑηναίων ἀτυχή- μασιν αἵ τὲ χρυσαῖ τοῦ φοίνικος ἀπέρρεον βάλανοι. 30 καὶ τὴν ἀσπίδα τοῦ Παλλαδίου κόρακες περιέκοπτον.
ὁ δὲ Κνιδίων στέφανος. ὃν Φαρσαλίᾳ τῇ ὀρχηστρίδι Φιλόμηλος ὃ Φωκέων τύραννος ἐδωρήσατο. μετα- στᾶσαν αὐτὴν ἐκ τῆς Ἑλλάδος εἰς τὴν ᾿Ιταλίαν. ἀπώλεσεν ἐν Μεταποντίῳ παίζουσαν περὶ τὸν νεὼν 590
898 τοῦ ᾿“πόλλωνος" δρμήσαντες γὰρ ἐπὶ τὸν στέφανον
οἵ νεανίσκοι καὶ μαχόμενοι περὶ τοῦ χρυσίου πρὸς
12. “Ιέρωνος] οἵ. ΧοΠορΡἢ. Ηϊβὺ. αν. ΥἹ 4, 9 16 τοῦ] οἵη. ΒῈ οὖ ουιτον ροϊοϑὺ
ΟΒΑΟΘΌΠΙΝ. 9.7]
ἀλλήλους διέσπασαν τὴν ἄνϑρωπον. ᾿Δριστοτέλης μὲν οὖν μόνον Ὅμηρον ἔλεγε κινούμενα ποιεῖν ὀνό- ματα διὰ τὴν ἐνέργειαν" ἐγὼ δὲ φαίην ἂν καὶ τῶν ἀναϑημάτων τὰ ἐνταυϑοῖ μάλιστα συγκινεῖσϑαι καὶ 5 συνεπιδημαίνειν τῇ τοῦ ϑεοῦ προνοίᾳ" καὶ τούτων μέρος μηδὲν εἶναι κενὸν μηδ᾽ ἀναίσθητον, ἀλλὰ πεπλῆσϑαι πάντα ϑειότητος. καὶ ὃ Βόηϑος “ναί εἶπεν" “οὐ γὰρ ἀρχεῖ τὸν ϑεὸν εἰς σῶμα καϑειρ- γνύναι ϑνητὸν ἅπαξ ἑκάστου μηνός. ἀλλὰ καὶ λίϑῳ Β 10. παντὶ καὶ χαλκῷ συμφυράσομεν αὐτόν, ὥσπερ οὐκ ἔχοντες ἀξιόχρεων τῶν τοιούτων συμπτωμάτων τὴν τύχην δημιουργὸν καὶ ταὐτόματον. εἶτ᾽ ᾿ ἔφην ἐγώ “τύχη σοι δοκεῖ καὶ αὐτόματον τῶν τοιούτων ἕχαστον ἐοικέναι, καὶ πιϑανόν ἐστι τὰς ἀτόμους τι ἐξολισϑεῖν χαὶ διαλυϑῆναι καὶ παρεγκλῖναι μήτε πρότερον μήϑ᾽ ὕστερον, ἀλλὰ κατ᾽ ἐκεῖνον τὸν χρό- νον, ἐν ᾧ τῶν ἀναϑέντων ἕχαστος ἢ χεῖρον ἔμελλε πράξειν ἢ βέλτιον; καὶ σὲ μὲν ᾿Επίκουρος ὠφελεῖ νῦν ὡς ἔοικεν ἀφ᾽ ὧν εἶπεν ἢ ἔγραψε πρὸ ἐτῶν τρια- 0 χοσίων᾽ ὁ ϑεὸς δ΄. εἰ μὴ συνείρξειε φέρων ἑαυτὸν εἰς ἅπαντα μηδ᾽ ἀνακερασϑείη πᾶσιν. οὐκ ἄν σοι δοχοίη κινήσεως ἀρχὴν καὶ πάϑους αἰτίαν παρασχεῖν οὐδενὶ τῶν ὄντων; 9. Τοιαῦτα μὲν ἐγὼ πρὸς τὸν Βόηϑον ἀπεχρι- 55 νάμην, ὅμοια δὲ περὶ τῶν Σιβυλλείων. ἐπειδὴ γὰρ
1 ᾿Δἀριστοτέλης] Ἠποῦ. ΠΠ||11. οὗ ἘΎάρτη. 180 (6α. ΤΘΌΡΠοΥ.) 4 τἀνταυϑὶ ΑὈΤΘΒΟΒΙμΒ 12 ταὐτόματον ἧ: τὸ αὐτόματον 14 ἐοικέναι] πεποιηκέναιΞΨ 1 διαχυϑῆναι ΤὔβοπουιΒ 16 ἀλλὰ) ἀλλ᾿ ἢ 22 αἰτίαν ΤιδοπίοιδΒ: ἑστίαν
8 ΕῈ ΡΥΤΗΙΑΙ
ἔστημεν κατὰ τὴν πέτραν γενόμενοι τὴν κατὰ τὸ βουλευτήριον, ἐφ᾽ ἧς λέγεται καϑίξεσϑαι τὴν πρώ- τὴν Σίβυλλαν ἐκ τοῦ ᾿Ελικῶνος παραγενομένην ὑπὸ τῶν Μουσῶν τραφεῖσαν (ἔνιοι δέ φασιν ἐκ Μαλιέων ἀφικέσϑαι “αμίας οὖσαν ϑυγατέρα τῆς Ποσειδῶ- 5 νο6). ὁ μὲν Σαραπίων ἐμνήσϑη τῶν ἐπῶν, ἐν οἷς Ὦ ὕμνησεν ἑαυτήν, ὡς οὐδ᾽ ἀποθανοῦσα λήξει μαντι- κῆς" ἀλλ᾽ αὐτὴ μὲν ἐν τῇ σελήνῃ περίεισι τὸ κα- λούμενον φαινόμενον γενομένη πρόσωπον. τῷ δ᾽ ἀέρι τὸ πνεῦμα συγκραϑὲν ἐν φήμαις ἀεὶ φορήσεται 19 καὶ χληδόσιν" ἐκ δὲ τοῦ σώματος μεταβαλόντος ἐν τῇ γῆ πόας καὶ ὕλης ἀναφυομένης. βοσκήσεται ταύ- τὴν ἱερὰ ϑρέμματα. χρύας τε παντοδαπὰς ἴσχοντα καὶ μορφὰς καὶ ποιότητας ἐπὶ τῶν σπλάγχνων ἀφ᾽ ὧν αἵ προδηλώσεις ἀνθρώποις τοῦ μέλλοντος. ὃ δὲ τ Βόηϑος ἔτι μᾶλλον ἣν φανερὸς καταγελῶν" τοῦ δὲ Ἑ ξένου εἰπόντος. ὧς, εἰ καὶ ταῦτα μύϑοις ἔοικεν, ἀλλὰ ταῖς γε μαντείαις ἐπιμαρτυροῦσι πολλαὶ μὲν ἀναστάσεις καὶ μετοικισμοὶ πόλεων ᾿Ελληνίδων, πολ- λαὶ δὲ βαρβαρικῶν στρατιῶν ἐπιφάνειαι καὶ ἀναι- 50 θέσεις ἡγεμονιῶν" ἱταυτὶ δὲ τὰ πρόσφατα καὶ νέα πάϑη περί τε Κύμην καὶ Ζ]᾽ικαιάρχειαν οὐχ ὑμνού- μενα πάλαι καὶ ἀδόμενα διὰ τῶν Σιβυλλείων ὃ χρόνος ὥσπερ ὀφείλων ἀποδέδωκεν, ἐκρήξεις πυρὸς ὀρείου καὶ ξέσεις ϑαλασσίας. καὶ πετρῶν καὶ φλε- 35 γμονῶν ὑπὸ πνεύματος ἀναρρίψεις. καὶ φϑορὰς πό-
8 σιβύλλαν ΒῚῸ 4 ἐκ Μχαλιέων ἢ (ἐκ Μαλιαίων ΟἸδπι. ΑἸΙοχ. Ρ. 88 Ῥούξ. Ὁ] γγὸ Σιδῶνος 16σ. Ποσειδῶνος): εἰς ΜΜΗάαλεῶνα 8 αὐτὴ ἢ: αὕτη 10 πιλ]1πὶ τοῦ ξένου δ᾽ εἰπόν- τος 18 γε ἢ: τὲ 22 Δικαιάρχειαν ἢ: δικαιαρχίαν
ΟΠΑΟΌΠΙΞ. 99
λεὼν ἅμα τοσούτων καὶ τηλικούτων, ὡς μεϑ' ἡἧμέ- ραν ἐπελθοῦσιν ἄγνοιαν εἶναι καὶ ἀσάφειαν ὅπου κατῴώκηντο τῆς χώρας συγκεχυμένης; ταῦτα γὰρ εἰ γέγονε πιστεῦσαι χαλεπόν ἐστι. μή τί γε προειπεῖν 5 ἄνευ ϑειότητος.᾽ 10. Καὶ ὁ Βόηϑος 'ποῖον γάρ᾽ εἶπεν “ὦ δαιμόνιε, τῇ φύσει πάϑος ὁ χρόνος οὐκ ὀφείλει; τί δ᾽ ἔστι τῶν ἀτόπων καὶ ἀπροσδοκήτων περὶ γῆν ἢ ϑάλατταν ἢ πόλεις ἢ ἄνδρας. ὅ τις ἂν προειπὼν οὐ τύχοι τὸ γενομένου; καίτοι τοῦτό γε σχεδὸν οὐδὲ προειπεῖν ἔστιν ἀλλ᾽ εἰπεῖν, μᾶλλον δὲ ῥῖψαι καὶ διασπεῖραι λόγους οὐκ ἔχοντας ἀρχὴν εἰς τὸ ἄπειρον" οἷς πλα- νωμένοις ἀπήντησε πολλάκις ἡ τύχη καὶ συνέπεσεν αὐτομάτως. διαφέρει γὰρ οἶμαι γενέσϑαι τὸ ῥηϑὲν ἢ 16 ῥηϑῆναι τὸ γενησόμενον. ὃ γὰρ εἰπὼν τὰ μὴ ὑπάρ- χοντα λόγος ἐν ξαυτῷ τὸ ἡμαρτημένον ἔχων οὐ δικαίως ἀναμένει τὴν ἐκ ταὐτομάτου πίστιν οὐδ᾽ 899 ἀληϑεῖ τεκμηρίῳ χρῆται τοῦ προειπεῖν ἐπιστάμενος τῷ μετὰ τὸ εἰπεῖν γενομένῳ, πάντα τῆς ἀπειρίας 20 φερούσης" μᾶλλον δ᾽ ὃ μέν “εἰκάζων καλῶς", ὃν “ἄριστον μάντιν᾽ ἀνηγόρευκεν ἡ παροιμία, ἰχνοσκο- ποῦντι χαὶ στιβεύοντι διὰ τῶν εὐλόγων τὸ μέλλον ὅμοιός ἐστι. Σίβυλλαι δ᾽ αὗται καὶ Βάκιδες ὥσπερ εἰς πόντον ἀτεκμάρτως τὸν χρόνον κατέβαλον καὶ 95 διέσπειραν ὡς ἔτυχε παντοδαπῶν ὀνόματα καὶ ῥήματα παϑῶν καὶ συμπτωμάτων οἷς. γιγνομένων ἐνίων
11 ταὐτομάτου ἢ: τοῦ αὐτομάτου 19 τῷ ἘΤΏΡΘΥΤΒ γενομένῳ Ἰᾶθτη: γενομένου 20 μᾶλλον Ἐ: καλ οὐτῃ 180. 1---Ὦ 10. οἵ. Νὅῦοῖκ ρΡ. 614 20 οἷς] ᾿ὰπρὰβ απ ὁμοίως
40 ΒΡῈ ΡΥΤΗΙΑᾺ
3 »" ῇ ς , -» ΄ 2 ᾿ - ’ ἀπὸ τύχης, ὁμοίως ψεῦδός ἐστι τὸ νῦν λεγόμενον. κἂν ὕστερον ἀληϑῶς, εἰ τύχοι. γένηται.
Β 11. Τοιαῦτα τοῦ Βοήϑου διελθόντος. ὃ Σαρα- πίων “δίκαιον ἔφη 'τὸ ἀξίωμα περὶ τῶν οὕτως. ὡς λέγει Βόηϑος. ἀορίστως καὶ ἀνυποϑέτως λεγομέ- ὅ νῶν᾿ “εἰ νίκη στρατηγῷ προείρηται, νενίκηκεν" “εἶ πόλεως ἀναίρεσις. ἀπόλωλεν. ὕπου δ᾽ οὐ μόνον λέγεται τὸ γενησόμενον. ἀλλὰ καὶ πῶς καὶ πότε καὶ μετὰ τί καὶ μετὰ τίνος, οὐκ ἔστιν εἰκασμὸς τῶν τάχα “γενησομένων ἀλλὰ τῶν πάντως ἐσομένων προδήλω- τ σις. καὶ ταῦτ᾽ ἔστιν εἰς τὴν ᾿Δγησιλάου χωλότητα"
ἱφράξεο δή, Σπάρτη, καίπερ μεγάλαυχος ἐοῦσα. “ὴ σέϑεν ἀρτίποδος βλάψῃ χωλὴ βασιλεία. δηρὸν γὰρ μόχϑοι σὲ κατασχήσουσιν ἄελπτοι. Ο φϑισίβροτόν τ᾽ ἐπὶ κῦμα κυλινδομένου πολέμοιο. 15
καὶ τὰ περὶ τῆς νήσου πάλιν, ἣν ἀνῆκεν ἡ πρὸ Θήρας καὶ Θηρασίας ϑάλασσα᾽ καὶ περὶ τὸν Φιλίππου καὶ Ῥωμαίων πόλεμον"
“ἀλλ᾽ ὁπότε Τρώων γενεὰ καϑύπερϑε γένηται
Φοινίκων ἐν ἀγῶνι, τότ᾽ ἔσσεται ἔργα ἄπιστα 530
πόντος μὲν λάμψει πῦρ ἄσπετον. ἐκ δὲ κερυυνῶν
πρηστῆρες μὲν ἄνω διὰ κύματος ἀίξουσιν
ἄμμιγα σὺν πέτρᾳ, ἡ δὲ στηρίξεται αὐτοῦ
οὐ φατὸς ἀνθρώποις νῆσος᾽ καὶ χείρονες ἄνδρες
χερσὶ βιησάμενοι τὸν χρείσσονα νικήσουσι.᾽ 3 2 κἂν] καὶ πιϑὶ οοαά. ἀληϑὲς Ἐπ ρΡοΥϊαΒ 4 ὡς Χ
11 ταῦτα] τοιαῦτα Χ 12 φράξεο δή κέ] οἵ. Ῥαυ8. 8,8 18 βλάστῃ Ῥαυβαηϊὰβ 17 περί] τὰ περὶ 28 σὺν πέτραις ἢ
ΟΒΔΟΌΠΙΝ. 41
τὸ γὰρ ἕν ὀλίγῳ χρόνῳ Ῥωμαίους τε Καρχηδονίων περιγενέσϑαι καταπολεμήσαντας ᾿Αννίβαν, καὶ Φί. Ὁ λιππον Αἰτωλοῖς συμβαλόντα καὶ “Ρωμαίοις μάχῃ χρατηϑῆναι. καὶ τέλος ἐκ βυϑοῦ νῆσον ἀναδῦναι 5 μετὰ πυρὸς πολλοῦ καὶ κλύδωνος ἐπιζέσαντος, οὐκ ἂν εἴποι τις ὡς ἀπήντησεν ἅμα πάντα καὶ συνέπεσε κατὰ τύχην καὶ αὐτομάτως. ἀλλ᾽ ἡ τάξις ἐμφαίνει τὴν πρόγνωσιν" καὶ τὸ Ῥωμαίοις πρὸ ἑτῶν ὁμοῦ τι πεντακοσίων προειπεῖν τὸν χρόνον, ἐν ᾧ πρὸς ἅπαντα τὸ τὰ ἔϑνη πολεμήσοιεν ἅμα" τοῦτο δ᾽ ἦν τὸ πολεμῆ- σαι τοῖς οἰκέταις ἀποστᾶσιν. ἐν τούτοις γὰρ οὐδὲν ἀτέκμαρτον οὐδὲ τυφλὸν ἀμφί τε τύχην ζητεῖν ἐν ἀπειρίᾳ ὃ λόγος ἀλλὰ πολλὰ τῆς πείρας ἐνέχυρα Ἐ δίδωσι καὶ δείκνυσι τὴν ὁδόν, ἧ βαδίξει τὸ πεπρω- τὸ μένον. οὐ γὰρ οἶμαί τιν᾽ ἐρεῖν, ὅτι μετὰ τούτων ὡς προερρήϑη συνέπεσε κατὰ τύχην᾽ ἐπεὶ τί κωλύει λέγειν ἕτερον, ὡς οὐκ ἔγραψε τὰς Κυρίας ὑμῖν ᾿Επίκουρος. ὦ Βόηϑε, δόξας, ἀλλ᾽ ἀπὸ τύχης καὶ αὐτομάτως οὕτω πρὺς ἄλληλα τῶν γραμμάτων συν- 0 ἐμπεσόντων, ἀπετελέσϑη τὸ βιβλίον; 12. “μα δὲ τούτων λεγομένων προΐειμεν. ἐν δὲ τῷ Κορινϑίων οἴχῳ τὸν φοίνικα ϑεωμένοις τὸν χαλ- Ἐ' κοῦν. ὕσπερ ἔτι λοιπός ἐστι τῶν ἀναϑημάτων, οἵ περὶ τὴν ῥίζαν ἐντετορευμένον βάτραχοι καὶ ὕδροι ϑαῦμα τῷ 4Πιογενιανῷ παρεῖχον. ἀμέλει δὲ καὶ ἡμῖν. 1 τύχην καὶ ϑορτηδηπιβ: τύχην 12 ἀμφέτε --- πολλὰ] ἀφεῖται, ὥστε τύχην ξητεῖν ἐν ἀπειρία" ὁ δὲ λόγος ἄλλα τε πολλὰ 16 ὅτι] ὅτι τι 10 ὡς] ὧν προερρέϑη ΒΕ
11 ὑμῖν ὕβομουιβ (ν14. Εριοαγθῶ Ρ. 542): ἡμῖν (μὴν ΒῈΪ γγδθ- τηϊθβῶ Ἰδοπηῦ]ῶ 1 .--Ὁ 110.)
42 ΠΕ ΡΥΤΉΙΔΕ
» ᾿Ὶ ΄ ς δ᾽ ᾿ς - ἢ ᾽ οὔτε γὰρ φοίνιξ, ὡς ἕτερα δένδρα, λιμναῖόν ἐστι ᾿ ΄ ΄ "» ΄ 7, καὶ φίλυδρον φυτόν, οὔτε Κορινϑίοις τι βάτραχοι προσήκουσιν, ὥστε σύμβολον ἢ παράσημον εἶναι τῆς πόλεως ὥσπερ ἀμέλει Σελινούντιοί ποτὲ χρυ- σοῦν σέλινον ἀναϑεῖναι λέγονται, καὶ Τενέδιοι τὸν πέλεκυν ἀπὸ τῶν καρκίνων τῶν γιγνομένων περὶ 400 τὸ καλούμενον ᾿“στέριον παρ᾽ αὐτοῖς" μόνοι γὰρ ὡς ἔοικεν ἐν τῷ χελωνίῳ τύπον πελέκεως ἔχουσι. καὶ μὴν αὐτῷ γε τῷ ϑεῷ κόρακας καὶ κύκνους καὶ λύ- κους καὶ ἱέρακας καὶ πάντα μᾶλλον ἢ ταῦτ᾽ εἶναι τὸ προσφιλῆ τὰ ϑηρία νομίξομεν. εἰπόντος δὲ τοῦ Σαραπίωνος, ὅτι τὴν ἐξ ὑγρῶν ἠνίξατο τροφὴν τοῦ ς ΄ ᾿" ΄ " 3 , ς ΄ ἡλίου καὶ γένεσιν καὶ ἀναϑυμίασιν ὃ δημιουργός, εἶδ’ Ὁμήρου λέγοντος ἀκηκοώς
οι
“ἠέλιος δ᾽ ἀπόρουδε λιπὼν περικαλλέα λίμνην" τ εἶτ᾽ Αἰγυπτίους ἑωρακὼς ἀρχὴν ἀνατολῆς παιδίον νεογνὸν γράφοντας ἐπὶ λωτῷ καϑεζόμενον" γελάσας
Β ἐγώ ἱποῦ σὺ πάλιν εἶπον “ὦ χρηστέ, τὴν Στοὰν Ν » " ς , 3 , - ΄ δευοὶ παρωϑεῖς καὶ ὑποβάλλεις ἀτρέμα τῷ λόγῳ τὰς ἀνάψεις καὶ ἀναϑυμιάσεις, οὐχ ὥσπερ αἵ Θετ- 90 ταλαὶ κατάγων τὴν σελήνην καὶ τὸν ἥλιον. ὡς ἐντεῦϑεν ἀπὸ γῆς καὶ ὑδάτων βλαστάνοντας καὶ ἀρ- δομένους; ὃ μὲν γὰρ Πλάτων καὶ τὸν ἄνϑρωπον οὐράνιον ὠνόμασε φυτόν, ὥσπερ ἐκ ῥίζης ἄνω τῆς -» , δ » Ν -" ν 3 κεφαλῆς ὀρϑούμενον᾽ ὑμεῖς δὲ τοῦ μὲν ᾿Εμπεδο- 95
12 Σαραπίωνος] ἀαὺ ἴο οοὔ, Τὶ 14 Ὁμήρου) γ 1 18 ἀνόρουσε ἨογηθαΒ 106 ἀρχῆς ΒΕ 21 κατάγων] δα. ἀλλ᾽ ἀνάγων ἢ 22 ἀρδομένους ὟΥἥ : ἀρχομένους 38 Πλά- των) ΤΊ. Ρ. 90 ἃ 25 ᾿Εμπεδοκλέους) ΜΆΠΔΟΙ. 1 ν. Τ
ΟΠΑΟῦΤΠΠΒ. 43
κλέους καταγελᾶτε, φάσκοντος τὸν ἥλιον περὶ γῆν ἀνακλάσει φωτὸς οὐρανίου γενόμενον αὖϑις “ἀνταυγεῖν πρὸς ὕλυμπον ἀταρβήτοισι προσώποις" αὐτοὶ δὲ γηγενὲς ξῷον ἢ φυτὸν ἕλειον ἀποφαίνετε Ο υ τὸν ἥλιον, εἰς βατράχων πατρίδα ἢ ὕδρων ἐγγρά- φοντες. ἀλλὰ ταῦτα μὲν εἰς τὴν Στωικὴν ἀναϑώ- μεϑα τραγῳδίαν, τὰ ὃὲ τῶν χειροτεχνῶν πάρεργα παρέργως ἐξετάσωμεν. ἐν πολλοῖς γάρ εἰσι κομψοί, τὸ δὲ ψυχρὸν οὐ πανταχοῦ καὶ περίεργον ἐχπεφεύ- 1ογασιν. ὥσπερ οὖν ὃ τὸν ἀλεκτρυόνα ποιήσας ἐπὶ τῆς χειρὸς τοῦ 4πόλλωνος ἑωϑινὴν ὑπεδήλωσεν ὥραν καὶ καιρὸν ἐπιούσης ἀνατολῆς, οὕτως ἐνταῦϑα τοὺς βατράχους ἐαρινῆς ὥρας φαίη τις ἂν γεγονέναι σύμ- βολον ἐν ἧ κρατεῖν ἄρχεται τοῦ ἀέρος ὃ ἥλιος καὶ τὸ τὸν χειμῶνα διαλύειν. εἴ γε δεῖ καϑ' ὑμᾶς τὸν ᾿Ζπόλλωνα καὶ τὸν ἥλιον μὴ δύο ϑεοὺς ἀλλ᾽ ἕνα νομίξειν. καὶ ὃ Σαραπίων σὺ γάρ᾽ εἶπεν “οὐχ οὕτω νομίζεις ἀλλ᾽ οἴει τὸν ἥλιον διαφέρειν τοῦ ᾿4πόλλω- νος; “ἔγωγ᾽ ᾽ εἶπεν “ὡς τοῦ ἡλίου τὴν σελήνην" ἀλλ᾽ 90 αὕτη μὲν οὐ πολλάκις οὐδὲ πᾶσιν ἀποκρύπτει τὸν ἥλιον, ὃ δ᾽ ἥλιος ὁμοῦ τι πάντας ἀγνοεῖν τὸν ᾽4πόλ- λῶνα πεποίηκεν ἀποστρέφων τῇ αἰσϑήσει τὴν διά- νοιαν ἀπὸ τοῦ ὄντος ἐπὶ τὸ φαινόμενον. 18. Ἔκ τούτου τοὺς περιηγητὰς ὃ Σαραπίων εὅ ἤρετο τί δὴ τὸν οἶκον οὐ Κυψέλου τοῦ ἀναϑέντος ἀλλὰ Κορινθίων ὀνομάζουσιν. ἀπορίᾳ δ᾽ αἰτίας ἐμοὶ Ἐ' 1 περὶ γῆν] περιαυγῇ ΟΥ̓ 8 ἀταρβήτοισι ὟΝ : ἀταρβή-
τοις ἴ χειροτεχνῶν ἢ: χειροτέχνων 20 ἢ: αὐτὴ 2ὅ Κυψέλου Χ: κυψέλλου 26 ὡς ἐμοὶ γοῦν ἐδόκει ἢ
44 ΒΕ ΡΥΤΗΙΑΒ
γοῦν δοχεῖ σιωπώντων ἐχείνων, ἐπιγελάσας ἐγώ "τέ δ᾽ εἶπον “ἔτι τούτους οἰόμεϑα γιγνώσκειν ἢ μνημο- νεύειν ἐχπεπληγμένους παντάπασιν, ἡμῶν μετεωρο- λεσχούντων; ἐπεὶ πρότερόν γ᾽ αὐτῶν ἠκούομεν λε- γόντων. ὅτι τῆς τυραννίδος καταλυϑείδσης ἐβούλοντο Κορίνϑιοι καὶ τὸν ἐν Πίσῃ χρυσοῦν ἀνδριάντα καὶ τὸν ἐνταῦϑα τουτονὶ ϑησαυρὸν ἐπιγράψαι τῆς πό- λεῶς. Ζελφοὶ μὲν οὖν ἔδοσαν ὡς δίκαιον, καὶ συυρχύθησώνς ᾿Ηλείους δὲ φϑονήσαντας ἐψημρίσαντῃ (μὴ μετέχειν ᾿Ισϑμίων: ὅϑεν οὐδεὶς ἐξ ἐχείνου γέ- τὸ
Ρ γονὲν Ἰσθμίων ἀγωνιστὴς ᾿Ηλεῖος. ὃ δὲ Μολιονι- δῶν φόνος ὑφ᾽ Ηρακλέους περὶ Κλεωνὰς οὐδέν ἐστι μεταίτιος, ὡς ἔνιοι νομίζουσιν. ᾿Ηλείοις τοῦ εἴργε- σϑαι τοὐναντίον γὰρ ἦν αὐτοῖς προσῆκον εἴργειν, εἰ διὰ τοῦτο Κορινϑίοις προσεχεχρούχεσαν. ἐγὼ ιὅ μὲν οὗν ταῦτ᾽ εἶπον.
ϑΘι
14. ᾿Επεὶ δὲ τὸν ᾿Ακανϑίων καὶ Βρασίδου παρ- ελϑοῦσιν οἶκον ἡμῖν ἔδειξεν ὃ περιηγητὴς χωρίον, ἐν ᾧ Ῥοδώπιδος ἔχειντό ποτὲ τῆς ἑταίρας ὀβελίσκχοι σιδηροῖ, δυσχεράνας ὁ Ζ]ιογενιανός “ἣν ἄρα τῆς αὐτῆς 30 ἔφη 'πόλεως ᾿Ροδώπιδι μὲν χώραν παρασχεῖν, ὅπου
401 τὰς δεκάτας φέρουσα καταϑήσεται τῶν μισξ᾽ῶν, 41- σωπον δ᾽ ἀπολέσαι τὸν ὁμόδουλον αὐτῆς. καὶ ὃ Σαραπίων τί δὲ ταῦτ᾽ ἔφη ἱμακάριε. δυσχεραίνεις; ἐκεῖ βλέψον ἄνω καὶ τὴν χρυσῆν ἐν τοῖς στρατη- 3 γοῖς καὶ βασιλεῦσι ϑέασαι Μνησαρέτην, ἣν Κράτης εἶπε τῆς τῶν ᾿Ελλήνων ἀκρασίας ἀνακεῖσϑαι τρό-
8 ἡμῶν Ἐ-: ὑμῶν 0 πίσση ΒῈ
ΟΠΑΟΌΠΙΝ. 45
παιον. ἰδὼν οὖν ὃ νεανίας “εἶτ᾽ οὐ περὶ Φρύνης ἔφη ἱτοῦτ᾽ ἦν εἰρημένον τῷ Κράτητι; “ναί εἶπεν ὃ Σαραπίων᾽ ᾿Μνησαρέτη γὰρ ἐκαλεῖτο, τὴν δὲ Φρύ- νὴν ἐπίκλησιν ἔσχε διὰ τὴν ὠχρότητα. πολλὰ δ᾽ ὡς ὅ ἔοικε τῶν ὀνομάτων ἀποκρύπτουσιν αἵ παρωνυμίαι. τὴν γοῦν ᾿4λεξάνδρου μητέρα Πολυξένην εἶτα Μυρ- τάλην Ὀλυμπιάδα τε καὶ Στρατονίκην κληϑῆναι λέ- γουσι" τὴν δὲ Ροδίαν Εὔμητιν ἄχρι νῦν Κλεοβου- λίνην πατρόϑεν οἵ πλεῖστοι καλοῦσιν: "Ηροφίλην δὲ 10 τὴν ᾿Ερυϑραίαν μαντικὴν γενομένην Σίβυλλαν προῦσ- ἡγόρευσαν. τῶν δὲ γραμματικῶν ἀκούσῃ καὶ τὴν “ήδαν Μνησινόην. καὶ τὸν Ὀρέστην ᾿4χαιὸν ὁ“ ὠνο- ᾿μάσϑαι φασκόντων. ἀλλὰ πῶς. ἔφη, διανοῇ σύ (βλέ- ψας πρὸς τὸν Θέωνα) τουτὶ διαλῦσαι τὸ περὶ Φρύνης 15 αἰτίαμα:
10. Κἀκεῖνος ἡσυχῆ διαμειδιάσας “οὕτως εἶπεν “ὥστε καὶ σοὶ προσεγκχαλεῖν τὰ μικρότατα τῶν Ἑλλη- νικῶν πλημμελημάτων ἐλέγχοντι. καθάπερ γὰρ ὃ Σωκράτης ἑστιώμενος ἐν Καλλίου τῷ μύρῳ πολεμεῖ
50 μόνον, ὀρχήσεις δὲ παίδων καὶ κυβιστήσεις καὶ φι- λήματα καὶ γελωτοποιοὺς ὁρῶν ἀνέχεται" καὶ σύ μοι δοκεῖς ὁμοίως γύναιον εἴργειν τοῦ ἱεροῦ χρησάμε- νον ὥρᾳ δώματος οὐκ ἐλευϑερίως, φόνων δὲ καὶ πολέμων καὶ λεηλασιῶν ἀπαρχαῖς καὶ δεκάταις κύκλῳ
26 περιεχόμενον τὸν ϑεὸν ὁρῶν, καὶ τὸν νεὼν σκύλων
1 εἶτ᾽ οὐ ᾿ν: εἶτα 19. 136, 18 ἔρτθ, 110. 1π ΒΑ ἸΠ ὥστε Ἰὺ: ὥς γε 19 ἑστιώμενος ᾿ι: αἰτιώμενος Καλλίου 1άθτη: καλλία. οἵ. Χροῃ. ὅὄγιιρ. 2, 8 Βαα. πολεμεῖ Ἐ: πολεμεῖν
Β
40 ; ΠῈ ῬΥΤΉΙΑΝ
᾿“Ελληνικῶν ἀνάπλεων καὶ λαφύρων οὐ δυσχεραίνεις, οὐδ᾽ οἰχτίρεις τοὺς “Ἕλληνας ἐπὶ τῶν καλῶν ἀνα- Ὁ ϑημότων αἰσχίστας ἀναγιγνώσκων ἐπιγραφάς ᾿Βρα- σίδας καὶ ᾿ἀκάνϑιοι ἀπ᾽ ᾿4ϑηναίων᾽ καὶ “᾿4ϑηναῖοι ἀπὸ Κορινϑίων᾽ καὶ Φωκεῖς ἀπὸ Θεσσαλῶν᾽ “ Ὀρνεᾶ- Ὁ ται δ᾽ ἀπὸ Σικυωνίων" ᾿᾿ἀμφικτύονες δ᾽ ἀπὸ Φω- κέων. ἀλλὰ Πραξιτέλης ὡς ἔοικε μόνος ἠνίασε Κράτητα τῇ ἐρωμένῃ τυχὼν αὐτόϑι δωρεᾶς, ὃν ἐπαι- νεῖν ὥφειλε Κράτης. ὅτι τοῖς χρυσοῖς βασιλεῦσι τούτοις παρέστησε χρυσῆν ἑταίραν, ἐξονειδίζων τὸν πλοῦτον ὡς οὐδὲν ἔχοντα ϑαυμάσιον οὐδὲ σεμνόν. δικαιοσύνης γὰρ ἀναϑήματα χαὶ σωφροσύνης καὶ μεγαλονοίας καλῶς ἔχει τίϑεσϑαι παρὰ τῷ ϑεῶ τοὺς Ἑ βασιλεῖς καὶ τοὺς ἄρχοντας, οὐ χρυσῆς καὶ τρυφώ- σης εὐπορίας ἧς μέτεστι καὶ τοῖς αἴσχιστα βεβιω- 15 κόσιν.᾽ 16. “Ἐκεῖνο δ᾽ οὐ λέγεις᾽ εἶπεν ἅτερος τῶν περιηγητῶν “ὅτι Κροῖσος ἐνταῦϑα καὶ τῆς ἀρτοποιοῦ χρυσῆν εἰκόνα ποιησάμενος ἀνέϑηκε ὁ“ πλὴν οὐκ ἐντρυφῶν τῷ ἱερῷ, καλὴν δὲ λαβὼν αἰτίαν καὶ δὲε- 30 καίαν. λέγεται γὰρ ᾿Δλυάττην τὸν πατέρα τοῦ Κροίσου δευτέραν ἀγαγέσϑαι γυναῖκα καὶ παῖδας ἑτέρους τρέ- φειν᾽ ἐπιβουλεύουσαν οὖν τῷ Κροίσῳ τὴν ἄνϑρω- Ἐπον φάρμακον δοῦναι τῇ ἀρτοποιῷ, καὶ κελεῦσαι
0
"-
1 ἀνάπλεων Ἐ: ἀνάπλεω 8 δωρεᾶς} χώρας Ἐπ ΟΣ 8. ΟΥ, Χορ. στορ. ΙΝ 6, 1: καὶ ἐλπίδα τινὰ λάβοιμι τῷ φίλῳ παιδὲ τιμωρίας ἄν τινος μετὰ σοῦ τυχεῖν 18 ἔχειν ΒΈῈ 18 ἀρτοποιοῦ) τηδ]τη πὸ οὖ την ἀρτοπόπου αὰαὸ ἀποῖϊέ ἸδΘοίϊο ἀρτόπου 19 180. 138 11. 1ῃ ἘΠ. Εογῦ. ΒΌΡΡΙΘμάα: Ναΐ, τ. Θέων 24 ἀρτοποιῷ 1ἸιΘοπίοιβ: ἀρτόπῳ. [ἴθι Ὁ. 41 Ἰἴη.
ΟΠΝΑΟΌΤΗΝ. 41
διαπλάσασαν ἄρτον ἐξ αὐτοῦ τῷ Κροίσῳ παραϑεῖναι" τὴν δ᾽ ἀρτοποιὸν χρύφα τῷ Κροίσῳ φράσαι, παρα- ϑεῖναι δὲ τοῖς ἐχείνης παισὶ τὸν ἄρτον. ἀνθ᾽ ὧν βασιλεύσαντα τὸν Κροῖσον οἷον ἐπὶ μάρτυρι τῷ 5 ϑεῷ τὴν χάριν ἀμείψασθαι τῆς γυναικός, εὖ γε ποι- οὔντ᾽ ἐκεῖνον. ὅϑεν, εἶπεν, ἄξιον δὴ καὶ τῶν πό- λεῶν εἴ τι τοιοῦτον ἔστιν ἀνάϑημα τιμᾶν καὶ ἀγαπᾶν, οἷον τὸ Ὀπουντίων. ἐπεὶ γὰρ οἵ Φωκέων τύραννοι πολλὰ τῶν χρυσῶν καὶ ἀργυρῶν ἀναϑημάτων συγ- τὸ χέαντες ἔκοψαν νόμισμα καὶ διέσπειραν εἰς τὰς πό- λεις, Ὀπούντιοι συναγαγόντες ὅσον ἀργύριον, ὑδρίαν ἔπεμψαν ἐνθάδε τῷ ϑεῷ καὶ καϑιέρωσαν. ἐγὼ δὲ
καὶ Μυριναίους ἐπαινῶ καὶ ᾿4πολλωνιάτας ϑέρη 4023 χρυσᾶ δεῦρο πέμψαντας ἔτι δὲ μᾶλλον ᾿Ερετριεῖς τ καὶ Μάγνητας, ἀνθρώπων ἀπαρχαῖς δωρησαμένους τὸν ϑεόν. ὡς καρπῶν δοτῆρα καὶ πατρῷον καὶ γε- νέσιον καὶ φιλάνθρωπον" αἰτιῶμαι δὲ Μεγαρεῖς, ὅτι μόνοι σχεδὸν ἐνταῦϑα λόγχην ἔχοντα τὸν ϑεὸν ἔστη- σαν ἀπὸ τῆς μάχης, ἣν ᾿4ϑηναίους μετὰ τὰ Περσικὰ 90 τὴν πόλιν ἔχοντας αὐτῶν νικήσαντες ἐξέβαλον. ὕστε- ρον μέντοι πλῆκτρον ἀνέϑηκαν τῷ ϑεῷ χρυσοῦν ἐπι- στήσαντες ὡς ἔοικε Σκυϑίνῳ λέγοντι περὶ τῆς λύρας,
“ἣν ἁρμόξεται Ζηνὸς εὐειδὴς ᾿“πόλλων. πᾶσαν ἀρχὴν καὶ τέλος
5 συλλαβών᾽ ἔχει δὲ λαμπρὸν πλῆκτρον ἡλίου φάος. Β 1 παραϑεῖναι ἢ: παραδοῦναι 7 ἀγαπᾶν ΒΟΥΊΡΒΙῚ οὑτῃ ϑἰθριπθηπο: ἄγαν 11 ὅσον] ὅσιον Μαάανίρίαβ. ΜΆΠτη ὅσον ἦν ὅσιον ἀργυρίου ΒΕ ὑδρίαν Ἐν: ὑδρίον 12 ἔπεμ-
ψαν Οοροίαβ: ἀνέπεμψαν 18 Μυριναίους ἢ: μυρίνας 22 Σκυϑίνῳ ἘταΡοτῖαΒ: σκυϑινῷ. νἱὰ. ΒοΙΡΚ. 2 ν. ὅ07
48 ΕΚ ΡΥΤΗΙΑΒ
11. ᾿Επιβάλλοντος δὲ τοῦ Σαραπίωνος εἰπεῖν τι περὶ τούτων, ὃ ξένος ᾿ἡδὺ μέν᾽ ἔφη 'τὸ τοιούτων ἀκροᾶσϑαι λόγων. ἐμοὶ δ᾽ ἀναγκαῖόν ἐστι τὴν πρώ- την ὑπόσχεσιν ἀπαιτῆσαι περὶ τῆς αἰτίας, ἣ πέπαυκε τὴν Πυϑίαν ἐν ἔπεσι καὶ μέτροις ἄλλοις ϑεσπίζου- σαν" ὥστ᾽, εἰ δοκεῖ, τὰ λειπόμενα τῆς ϑέας ὑπερ- ϑέμενοι περὶ τούτων ἀκούσωμεν ἐνταῦϑα καϑίέσαν- τες. οὗτος γάρ ἐστιν ὃ μάλιστα πρὸς τὴν τοῦ χρηστηρίου πίστιν ἀντιβαίνων λόγος᾽ ὡς δυεῖν ὃά- τερον. ἢ τῆς Πυϑίας τῷ χωρίῳ μὴ πελαζούσης ἐν ᾧ τὸ ϑεῖον ἔστιν, ἢ τοῦ πνεύματος παντάπασιν ἀπεσβεσμένου καὶ τῆς δυνάμεως ἐκλελοιπυίας. περι- ελϑόντες οὖν ἐπὶ τῶν μεσημβρινῶν καϑεζόμεϑα κρη- πίδων τοῦ νεὼ πρὸς τὸ τῆς Γῆς ἱερὸν τό ὃ᾽ ὕδωρ ἘΠ᾿ ἀποβλέποντες" ὥστ᾽ εὐϑὺς εἰπεῖν τὸν Βόηϑον. ὅτι καὶ ὃ τόπος τῆς ἀπορίας συνεπιλαμβάνεται τῷ ξένῳς. Μουσῶν γὰρ ἦν ἱερὸν ἐνταῦϑα περὶ τὴν ἀναπνοὴν τοῦ νάματος. ὅϑεν ἐχρῶντο πρός τε τὰς λοιβὰς τῷ ὕδατι τούτῳ, ὥς φησι Σιμωνίδης
“ἔνϑα χερνίβεσσιν εἰρύεται τὸ Μοισᾶν καλλικόμων ὑπένερϑεν ἁγνὸν ὕδωρ." μικρῷ δὲ περιεργότερον αὖϑις ὁ Σιμωνίδης τὴν Κλειὼ προσειπών
᾿ἁγνὰν ἐπίσκοπο:;, χερνίβων᾽ φησί “πολύλιστον
14 τοῦ ΤΟΥ 8 156 180. 8 11{ὑ. ἴῃ ΕἸ 19 Σιμωνί- δὴης] Βουριειαβ 8. 09.409 20 ἀρύεται ΓΆΤΠΘι8Β τὸ ΒουρΚῖαΒ: τε Μοισᾶν ϑομποίονίπαβ: μουσν 38 Πἴπο ἁγνὰ ἐπί- σκοπὲ Κλειοὶ οἴΐδοιῦ Βουρὶς, 8 Ρ. 410
ϑι
10
- ι
Ὁ
20
ΟΠΝΑΟΌΠΙ5. 49
ἀραιόν τέ ἐστιν ἀχρυσόπεπλον ὃ
εὐῶδες ἀμβροσίων ἐκ μυχῶν ἐρανὸν ὕδωρ λαβόν.ἢ οὐκ ὀρϑῶς οὖν Εὔδοξος ἐπίστευσε τοῖς Στυγὸς ὕδωρ τοῦτο καλεῖσϑαν πεφήνασι. τὰς δὲ Μούσας ἵἴδού- σαντο παρέδρους τῆς μαντικῆς καὶ τ. Ὲ αὐτοῦ παρὰ τὸ νᾶμα καὶ τὸ τῆς ΓῚ ΓΌΟΝ Ἢ ἧς Ἴ τὸ μαντεῖον γενέσθαι διὰ τὴν ἐν μέτροις καὶ μέλεσι χρησμῳδίαν. ἔνιοι δὲ καὶ πρῶτον ἐνταῦϑά φασιν ἡρῷον μέτρον ἀκουσϑῆναι.,
᾿συμφέρετε πτερά, οἰωνοί, χηρόν τε, μέλισσαι" ὅτε τῷ ϑεῷ ἐπιδεᾶ γενομένην ἀποβαλεῖν τὸ σεμνόν."
18. Ὁ Σαραπίων ᾿ἐπιεικέστερα ταῦτ᾽ εἶπεν “ὦ Βόηϑε, καὶ μουσικώτερα᾽ δεῖ γὰρ μὴ μάχεσϑαι πρὸς τὸν ϑεὸν μηδ᾽ ἀναιρεῖν μετὰ τῆς μαντικῆς ὅμα τὴν πρόνοιαν καὶ τὸ ϑεῖον, ἀλλὰ τῶν ὑπεναντιοῦσϑαι δοκούντων λύσεις ἐπιζητεῖν τὴν δ᾽ εὐσεβῆ καὶ πά- τριον μὴ προΐεσϑαι πίστιν. ᾿ὀρϑῶς᾽ ἔφην ἐγώ ἱλέγεις, ἄριστε Σαραπίων: οὐδὲ γὰρ φιλοσοφίαν ἀπεγιγνώσχομεν ὧς ἀνῃρημένην παντάπασι καὶ διε- φϑορυῖαν, ὅτι πρότερον μὲν ἐν ποιήμασιν ἐξέφερον οἵ φιλόσοφον τὰ δόγματα καὶ τοὺς λόγους, ὥσπερ Ὀρφεὺς καὶ ᾿Ησίοδος καὶ Παρμενίδης καὶ Ξενοφά- νης καὶ ᾿Εμπεδοκλῆς καὶ Θαλῆς" ὕστερον δ᾽ ἐπαύ- σαντο καὶ πέπαυνται χρώμενοι μέτροις πλὴν σοῦ"
1 ἀραιόν τέ ἐστιν] ἀρυόντεσσιν ἘΉΡΘΥΙῸΒ Το. 18 11υὐ. 1η΄ Εἰ 2 ἐραννὸν ἘΠΊ ΒΘΗΤΩΣ 4 πεφήνασι (πεφύκασι Ε)] γε φήσασι πεπεικόσι 3 7 δι 10 πτερά τ᾽ Ἐπτη- Ῥουϊαϑ. πτερόν 3 11 ὅτε τῷ ϑεῷ]) ὉΠ τ] 18.015 ΘΟμ ΣΧ ]556 γἱᾷ, Απίθ ὅτε ἴθο. βὐαύι Ἢ. ὅτε τῶν ϑεῶν (80. Μουσῶν) ῬΘΏΒΘΙΘΙῚΒ 14 ϑεὸν Ατηγούπβ: ϑέωνα
ῬΙαύδγοΣ Μογδ]ΐα. ὙΟ]. 1Π1|. 4
δ0 Ὲ ῬΡΥΤΗΙΑΒ
διὰ σοῦ δ᾽ αὖϑις εἰς φιλοσοφίαν ποιητικὴ χάτεισιν, ὄρϑιον καὶ γενναῖον ἐγκελευομένη τοῖ: νέοις. οὐδ᾽ ἀστρολογίαν ἀδοξοτέραν ἐποίησαν οἷ περὶ ᾿Δρίσταρ- χον καὶ Τιμόχαριν καὶ ᾿Δρίστυλλον καὶ Ἵππαρχον καταλογάδην γράφοντες, ἐν μέτροις πρότερον Εὐ- δόξου καὶ ᾿Ησιόδου καὶ Θαλοῦ γραφόντων, εἴ γὲ 408 Θαλῆς ἐποίησεν, ὡς ἀληϑῶς εἰπεῖν. τὴν εἰς αὐτὸν ἀναφερομένην ᾿Α“στρολογίαν. Πίνδαρος δὲ καὶ περὶ
᾿ τρόπου μελῳδίας ἀμελουμένου καϑ' αὑτὸν ἀπορεῖν ὁμολογεῖ. καὶ ϑαυμάξειν ὅτι ὁ οὐδὲν γάρ ἐστι δει- νὸν οὐδ᾽ ἄτοπον αἰτίας ζητεῖν τῶν τοιούτων μετα- βολῶν: ἀναιρεῖν δὲ τὰς τέχνας καὶ τὰς δυνάμεις, ἄν τι κινηϑῇ καὶ παραλλάξῃ τῶν κατὰ ταύτας, οὐ
οι
"
0
δίκαιον. 190. Ὑκολαβὼν δ᾽ ὁ Θέων “ἀλλὰ ταῦτα μέν᾽ 1» εἶπε μεγάλας ἔσχηκε τῷ ὄντι παραλλαγὰς καὶ καινο- Β τομίας" τῶν δ᾽ ἐνταῦϑα πολλοὺς ἴσμεν χρησμοὺς καὶ τότε καταλογάδην ἐχφερομένους καὶ περὶ πρα- γμάτων οὐ τῶν τυχόντων" “ακεδαιμονίοις τε γάρ. ὡς Θουκυδίδης ἱστόρηκε, περὶ τοῦ πρὺς ᾿4ϑηναίους 50 πολέμου χρωμένοις ἀνεῖλε νίχην καὶ κράτος, καὶ βοηϑήσειν αὐτὸς καὶ παρακαλούμενος καὶ ἀπαράκλη- τος καὶ Παυσανίαν εἰ μὴ καταγάγοιεν “ἀργυρέᾳ εὐλάκᾳ εὐλάξειν᾽. ᾿4ϑηναίοις δὲ περὶ τῆς ἐν Σικελίᾳ
7 τὴν εἰς αὐτὸν Ἔ: εἰς αὐτὴν 10 ϑαυμάξειν Ἐ: ϑαυ- μάξει Τιᾶο. 18 ἴογθ 11ὖὉ.ὄ Β Ὲ 11 ἴσμεν χρησμοὺς "5' 20 Θουκυδίδης) 1,118 21 νίκην καὶ κράτος] ΒΙ. 116} Ρ᾿. 412 ὁ
22 ἄκλητος Τπυογ ἀ]ᾶθΒ. 2) Παυσανίαν] Πλειστοάναχτα ὟΝ οχ Τμυογχά. ὅ, 16 24 εὐλάκᾳ Ἀ οχ ΤΒυοχά. 1. 1. ἘΠῸ8Β Ἰοοο 186. 8 1. ὰ Ὁ εὐλάξειν 146η1: συλλέξειν
ΟΠΑΟΌΠΙΚ. 51
μαντευομένοις στρατιᾶς προσέταξε τὴν ἐξ ᾿Ερυϑρῶν ἱέρειαν ἀνάγειν τῆς ᾿4ϑηνᾶς" ἐκαλεῖτο δ᾽ ᾿Ησυχία τὸ γύναιον. Ζ]εινομένους δὲ τοῦ Σικελιώτου μαν- τευομένου περὶ τῶν υἱέων, ἀνεῖλεν ὡς οἵ τρεῖς τυραν- δ νήσοιεν᾽ ὑποτυχόντος δὲ τοῦ 4]εινομένους “οἰμωξό- μενοί γ᾽ ὦ δέσποτ᾽ "Ζπολλον᾽, καὶ τοῦϑ' οἱ ἔφη διδόναι καὶ προσαναιρεῖν. ἴστε τοίνυν. ὅτι Γέλων μὲν ὑδρωπιῶν Ἰέρων δὲ λιϑιῶν ἐτυράννησεν᾽ ὃ δὲ τρίτος Θρασύβουλος ἐν στάσεσι καὶ πολέμοις γενό- τὸ μενος χρόνον οὐ πολὺν ἐξέπεσε τῆς ἀρχῆς. Προκλῆς τοίνυν ὁ ᾿Επιδαύρου τύραννος ἄλλους τὲ πολλοὺς ὠμῶς καὶ παρανόμως ἀνεῖλε καὶ Τίμαρχον ἀπ᾽ ᾿ϑηνῶν παραγενόμενον μετὰ χρημάτων πρὺς αὐτὸν ὑποδεξάμενος καὶ φιλοφρονηϑεὶς ἀπέκτεινε. καὶ τὸ τι σῶμα κατεπόντισεν ἐμβαλὼν εἰς φορμόν᾽ ἔπραξε δὲ ταῦτα διὰ Κλεάνδρου τοῦ Αἰγινήτου. τῶν ἄλλων ἀγνοούντων. ὕστερον δὲ τῶν πραγμάτων αὐτῷ τα- ραττομένων, ἔπεμψεν ἐνταῦϑα Κλεότιμον τὸν ἀδελ- φὺν ἐν ἀπορρήτῳ μαντευσόμενον περὶ φυγῆς αὐτοῦ 0 χαὶ μεταστάσεως. ἀνεῖλεν οὖν ὃ ϑεὸς διδόναι Π|ρο- κλεῖ φυγὴν καὶ μετάστασιν, ὕπου τὸν φορμὸν ἐκέ- λευσε καταϑέσϑαι τὸν Αἰγινήτην ξένον ἢ ὕπου τὸ κέρας ἀποβάλλει ὁ ἔλαφος. συνεὶς οὖν ὁ τύραννος, ὅτι χελεύει καταποντίζειν αὑτὸν ἢ κατορύττειν ὁ "5 ϑεός (οἵ γὰρ ἔλαφοι κατορύττουσι καὶ ἀφανίζουσι κατὰ τῆς γῆς ὅταν ἐκπέσῃ τὸ κέραρ), ἐπέσχεν ὀλίγον χρόνον, εἶτα τῶν πραγμάτων παντάπασι μοχϑηρῶν
φ
0 οἵ ἘΠ: σοι 4 Ἔ
σ
52 ΕῈ ΡΥΤΗΙΑΒΝ
γενομένων. ἐξέπεσε. λαβόντες δ᾽ αὐτὸν οἷ τοῦ Τι- Ε μάρχου φίλοι καὶ διαφϑείραντες ἐξέβαλον τὸν νεκρὸν εἰς τὴν ϑάλασσαν. ὃ δ᾽ ἐστὶ μέγιστον, αἱ ῥῆτραι. δι’ ὧν ἐκόσμησε τὴν “ακεδαιμονίων πολιτείαν 4υ- κοῦργος, ἐδόϑησαν αὐτῷ καταλογάδην. ᾿Δλυρίου τοί- ὃ νυν καὶ ᾿Ηροδότου καὶ Φιλοχόρου καὶ Ἴστρου. τῶν μάλιστα τὰς ἐμμέτρους μαντείας φιλοτιμηϑέντων συν- αγαγεῖν. ἄνευ μέτρου χρησμοὺς γεγραφότων. Θεό- πομπὸς οὐδενὸς ἧττον ἀνθρώπων ἐσπουδακὼς περὶ. Ε τὸ χρηστήριον, ἰσχυρῶς ἐπιτετίμηκε τοῖς μὴ νομέ- τὸ ἕξουσι κατὰ τὸν τότε χρόνον ἔμμετρα τὴν Πυϑίέαν ϑεσπίζειν" εἶτα τοῦτο βουλόμενος ἀποδεῖξαι, παντά-. πασιν ὀλίγων χρησμῶν ηὐπόρηκεν, ὡς τῶν ἄλλων καὶ τότ᾽ ἤδη καταλογάδην ἐχφερομένων.ἢ 20. “Ἔνιοι δὲ καὶ νῦν μετὰ μέτρων ἐκτρέχου- ιὖ σιν, ὧν ἕνεκα καὶ πρᾶγμα περιβόητον πεποίηκε. μισογύνου γὰρ Ἡρακλέους ἱερόν ἐστιν ἐν τῇ Φω- κίδι. καὶ νομίζεται τὸν ἱερωμένον ἐν τῷ ἐνιαυτῷ γυναικὶ μὴ ὁμιλεῖν" διὸ καὶ πρεσβύτας ἐπιεικῶς ἱερεῖς ἀποδεικνύουσι. πλὴν ἔμπροσϑεν ὀλίγῳ χρόνῳ νεανίας 30 οὐ πονηρὸς ἀλλὰ φιλότιμος. ἐρῶν παιδίσκης. ἔλαβε 404 τὴν ἱερωσύνην. καὶ τὸ πρῶτον ἦν ἐγχρατὴς ἑαυτοῦ καὶ ἔφευγε τὴν ἄνϑρωπον: ἀναπαυομένῳ δ᾽ αὐτῷ ποτὲ μετὰ πότον καὶ χορείαν προσπεσοῦσαν διεπρά- ἕατο. φοβούμενος οὖν καὶ ταραττόμενος ἐπὶ τὸ μαν- 90 τεῖον κατέφυγε, καὶ περὶ τῆς ἁμαρτίας ἠρώτα τὸν ὅ ᾿δλυπίου αὶ 18 τῶν ἄλλων] τῶν πολλῶν θυ ΘΥ ΘΠ
10 ἕνεκα καὶ] ἕνα καὶ ὙΥ͂. Εονύ. ἕνα ἀναγκαῖόν (τ) 11 μι- συογύνου γὰρ Χ: μισοῦν γὰρ 28 ἔφευγε Ἐπηρουῖαβ: ἔφυγε
ΕῚ
10
ΟΠΝΑΟΘΌΠΙΞ. δ9
ϑεὸν εἴ τις εἴη παραίτησις ἢ λύσις" ἔλαβε δὲ τόνδε τὸν χρησμόν ΟΡ 3 " »" Υς 9 ἅπαντα τἀναγκαῖα συγχωρεῖ ϑεός.
οὐ μὴν ἀλλὰ δοὺς ἄν τις, ὡς οὐδὲν ἄνευ μέτρου ϑεσπίζεται καϑ' ἡμᾶς, μᾶλλον διαπορήσει περὶ τῶν παλαιῶν ποτὲ μὲν ἐν μέτροις ποτὲ δ᾽ ἄνευ μέτρων διδόντων τὰς ἀποχρίσεις. ἔστι δ᾽ οὐδέτερον, ὦ παῖ,
ἤ ᾿ ΄ μ᾿} »} ." ᾿] δε - παράλογον, μόνον ἂν ὀρϑὰς καὶ χαϑαρὰς περὶ τοῦ ϑεοῦ δόξας ἔχωμεν. καὶ μὴ νομίζωμεν αὐτὸν ἐκεῖς- νον εἶναι τὸν τὰ ἔπη συντιϑέντα πρότερον καὶ νῦν ὑποβάλλοντα τῇ Πυϑίᾳ τοὺς χρησμούς. ὥσπερ ἐκ προσωπείων φϑεγγόμενον.᾽
21. "᾽4λλ᾽ αὖϑις ἄξιον μέν ἐστι διὰ μακροτέρων εἰπεῖν τι καὶ πυϑέσϑαι περὶ τούτων. τὰ δὲ νῦν ἐν βραχεῖ μαϑόντες διαμνημονεύωμεν. ὡς σῶμα μὲν ὀργάνοις χρῆται πολλοῖς αὐτῷ δὲ σώματι ψυχὴ καὶ
, » ΄ Σ . 5. τσ, - , μέρεσι τοῖς σώματος" ψυχὴ δ᾽ ὄργανον ϑεοῦ γέγο- 3 , θὲ 9 Ἁ ͵ »" ᾿ ͵
νεν. ὀργάνου δ᾽ ἀρετὴ μάλιστα μιμεῖσϑαι τὸ χρώμε- νον ἧ πέφυχε δυνάμει καὶ παρέχειν τὸ ἔργον αὐτοῦ τοῦ νοήματος ἐν αὐτῷ δυναμένη. δεικνύναι δ᾽ οὐχ οἷον ἦν ἐν τῷ δημιουργῷ καϑαρὸν καὶ ἀπαϑὲς καὶ ἀναμάρτητον, ἀλλὰ μεμιγμένον πολλῷ τῷ ἀλλοτρίῳ"
᾽ τὶ Ἁ Ἁ » 6 “. [κι δ οἷ 9. [ς ’ κα ἑαυτὸ γὰρ ἄδηλον ἡμῖν. ἕτερον δὲ καὶ δι᾽ ἕτέ- ρου φαινόμενον ἀναπίμπλαται τῆς ἐκείνου φύσεως.
8 τἀναγκαῖα Ἀ!: ἀναγκαῖα 4 ἂν] αὖῬϑο ὅ διαπορήσει] διαπορήσειε ὶ 6 ἐν ΠυΘΌπθυιΒ 19 ἴοτὺ. Ἰοοβ Θπθπ δ τι5 οϑῦ τῶ: ἡ πέφυκε δυνάμει παρέχειν μὲν τὸ ἔργον --- δυνα- μένου (86. τοῦ ὀργάνου), δεικνύναι δ᾽ οὐχ οοἰΐ. αὐτοῦ τοῦ]
αὐτοῦ ἘΞ. αὖ τοῦ ΒΒ 22 πολλῷ τῷ ἀλλοτρίῳ ΑὟ. Ῥοτατα ἸοοῸ 140. 1ῃη οοαα. 9 ἔδγβ 11. τὴ Ε
δ4 ΠῈ ΡΥΤΗΙΔΕ
καὶ κηρὸν μὲν ἐῶ καὶ χρυσὸν ἄργυρόν τε καὶ χαλ- κόν, ὅσα τ᾿ ἄλλα πλαττομένης οὐσίας εἴδη δέχεται
34. ἢ ΄ , " ᾽ μὲν ἰδέαν μίαν ἐχτυπουμένης ὁμοιότητος, ἄλλο ὃ ἄλλην ἀφ᾽ ἑαυτοῦ τῷ μιμήματι διαφορὰν προστίϑησι" καὶ τὰς ἐν κατόπτροις ἐπιπέδοις τε καὶ κοίλοις καὶ περιηγέσι φασμάτων καὶ εἰδώλων ἀφ᾽ ἑνὸς εἴδους μυρίας παρατυπώσεις. καὶ γάρ εἰσι ὁ οὐδὲν οὔτε
. μᾶλλον τὴν ἰδέαν ἔοικεν οὔϑ᾽ ὡς ὄργανον χρῆσϑαι
10
φύσει γέγονεν εὐπειϑέστερον σελήνης λαμβάνουσα δὲ παρ᾽ ἡλίου τὸ λαμπρὸν καὶ πυρωπὸν οὐχ ὅμοιον ἀποπέμπει πρὸς ἡμᾶς, ἀλλὰ μιχϑὲν αὐτῇ καὶ χρόαν μετέβαλε χαὶ δύναμιν ἔσχεν ἑτέραν" ἡ δὲ ϑερμότης καὶ παντάπασιν ἐξοίχεται καὶ προλέλοιπε τὸ φῶς ὑπ᾽ ἀσϑενείας. οἶμαι δέ σε γιγνώσκειν τὸ παρ᾽ Ἣρα- κλείτῳ λεγόμενον ὡς “ὁ ἄναξ, οὗ τὸ μαντεῖόν ἐστι τὸ ἐν 4]ελφοῖς, οὔτε λέγει οὔτε χρύπτει ἀλλὰ ση- μαίνει.᾽ πρόσλαβε δὲ τούτοις εὖ λεγομένοις καὶ νόη- σον τὸν ἐνταῦϑα ϑεὸν χρώμενον τῇ Πυϑίᾳ πρὺς ἀκοήν, καϑὼς ἥλιος χρῆται σελήνῃ πρὸς ὄψιν" δείκνυσι μὲν γὰρ καὶ ἀναφαίνεν τὰς αὑτοῦ νοήσεις, μεμιγμένας δὲ δείκνυσι διὰ σώματος ϑνητοῦ καὶ ψυχῆς ἡσυ- χίαν ἄγειν μὴ δυναμένης μηδὲ τῷ κινοῦντι παρέχειν ἑαυτὴν ἀκίνητον ἐξ αὑτῆς καὶ καϑεστῶσαν, ἀλλ᾽
θ περιηγέσι Ἀ!: περιαυγέσι 1 ΙΔ6. 18 ἔδγσθ εὉ. 1π Ε,. “ΕἹ εἶσι τησΐθβ ἴῃ ἡλίῳ, Μ1] γθαυΐγοθ δα βϑηΐθπξϊαθ ἸηὐθΟ ἐαύουι᾽ ὟΥ 8 τὴν ἢἡὶ ὀργάνῳ 1άθπι 14 σε ῬΆΘΌΠΘΙΊΙΒ Ἡρακλείτῳ)] Βγνγαῖθι ". ὅ 1 ὡς ὁ ἢ: ὥσϑ᾽ 19 πρὸς ὄψιν] ροϑῦ Πυϑίέᾳ Ἰορτυιηῦαν ἴῃ οοαα, ΤΥ απβροβυ Ν᾽ 21 ρμοϑύ ψυχῆς ἴὰο. οβὺ (18 ἴδτθ 106. ἴῃ. Ἐ) αὐδ6 ΝΥ Ἰπάϊοθ πῈ}]ἃ ϑϑῦ 22 δυναμένης Ὗ : δυνάμενος μηδέ Ἰάφῃι: δὲ
οι
το
Ὁ
ΟἈΑΟΌΠ15. 315
ὥσπερ ἐν σάλῳ ψοφοῦσαν καὶ συμπλεκομένην τοῖς ἐν αὑτῇ κινήμασι καὶ πάϑεσιν ἐπιταράττουσιν αὐτήν. ὡς γὰρ οἵ δῖνοι τῶν ἅμα κύκλῳ καταφερομένων σωμάτων οὐκ ἐπικρατοῦσι βεβαίως. ἀλλὰ κύκλῳ μὲν 5 ὑπ᾿ ἀνάγκης φερομένων κάτω δὲ φύσει ῥεπόντων γίγνεταί τις ἐξ ἀμφοῖν ταραχώδης καὶ παράφορος ἑλιγμός. οὕτως ὃ χαλούμενος ἐνθουσιασμὸς ἔοικε μῖξις εἶναι κινήσεων δυεῖν, τὴν μὲν ὡς πέπονϑε τῆς ψυχῆς ἅμα τὴν δ᾽ ὡς πέφυχε κινουμένης. ὅπου 10 γὰρ ἀψύχοις σώμασι καὶ κατὰ ταὐτὰ μονίμοις οὐκ ἔστι χρήσασϑαι παρ᾽ ὃ πέφυκε βιαζόμενον, οὐδὲ κινῆσαι δφαιρικῶς κύλινδρον ἢ κυβικῶς ἢ λύραν αὐλητικῶς ἢ σάλπιγγα κιϑαριστικῶς" ἀλλ᾽ οὐχ ἔτε- ρον ὡς ἔοιχε τὸ τεχνικῶς ἕχάστῳ χρῆσθαι καὶ ὡς 1 πέφυχεν᾽ ἧπου τὸ ἔμψυχον καὶ αὐτοχίνητον δρμῆς τε χαὶ λόγου μετέχον ἄλλως ἄν τις ἢ κατὰ τὴν ἐν αὐτῷ προὐπάρχουσαν ἕξιν ἢ δύναμιν ἢ φύσιν μετα- 40 χειρίδαιτο, μουσικῶς κινῶν νοῦν ἄμουσον ἢ γραμ- ματικῶς τὸν ἀγράμματον ἢ λογίως τὸν ἐν λόγοις 50 ἀϑεώρητον καὶ ἀνάσκητον; οὐκ ἔστιν εἰπεῖν." 22, “Μαρτυρεῖ δέ μοι καὶ Ὅμηρος. αἰτίας μὲν ἄνευ ϑεοῦ᾽ οὐδὲν ὡς ἔπος εἰπεῖν ὑποτιϑέμενος πε- ραινόμενον. οὐ μὴν πᾶσι πρὸς πάντα χρώμενον ποιῶν τὸν ϑεόν. ἀλλ᾽ ἑκάστῳ καϑ' ἣν ἔχει τέχνην ἢ δύ- “5 ναμιν. ἢ γὰρ οὐχ ὁρᾷς, εἶπεν, ὦ φίλε Ζιογενιανέ,
ε
1 ψοφοῦσαν ἵν: “Ψαύουσαν αὐτὴν 2 αὑτῇ ἧ: αὐτῇ
ἐπιταράττουσιν αὐτὴν Ὑ : ἐπιταραττούσρηῆς 12 ἢ κυβι- κῶς] 1 ἢ σφαῖραν κυβικῶς ν΄. Π6]. ϑἰθθτηδηηθβ 18 ἕτερον Ὗ: ᾿ τπρὺν ἢ 106 ἐν αὐτῷ ΝΜ: ἑαυτῶν 18 κινῶν ὟΝ: κινοῦντι
1 Ὅμηρος) ΒΊ109 5Ξᾳ64φ.Ε1 ἄνευ ϑεοῦ] οἵ. Ηοπι. β 312. ο 551
0 ΡῈ ΡΥΤΉΙΑΙ
τὴν ᾿ΔΑϑηνᾶν, ὅτε πεῖσαι βούλεται τοὺς ᾿4χαιούς, τὸν Ὀδυσσέα παρακαλοῦσαν. ὅτε συγχέαι τὰ ὅρκια, τὸν Πάνδαρον ξητοῦσαν. ὕτε τρέψασϑαι τοὺς Τρῶας. Β ἐπὶ τὸν “Διομήδην βαδίζουσαν; ὃ μὲν γὰρ εὔρωστος καὶ μάχιμος ὃ δὲ τοξικὺς καὶ ἀνόητος ὃ δὲ δεινὸς εἰπεῖν καὶ φρόνιμος. οὐ γὰρ εἶχεν Ὅμηρος τὴν αὐτὴν Πινδάρῳ διάνοιαν, εἴ γε Πίνδαρος ἦν ὃ ποιήσας
ἱϑεοῦ ϑέλοντος. κἂν ἐπὶ ῥδιπὸς πλέοις""
ἀλλ᾽ ἐγίγνωσχλεν ἄλλας πρὸς ἄλλα δυνάμεις καὶ φύ- σεις γεγενημένας. ὧν ἑκάστη κινεῖται διαφόρως. κἂν ἕν ἢ τὸ κινοῦν ἁπάσας. ὥσπερ οὖν τὸ κινοῦν τὸ πεζὸν οὐ δύναται κινῆσαι πτητικῶς. οὐδὲ τορῶς τὸ τραυλὸν οὐδ᾽ εὐφώνως τὸ ἰσχνόφωνον᾽ ἀλλὰ καὶ τὸν Βάττον. οἶμαι. διὰ τοῦτ᾽ ἐπὶ τὴν φωνὴν παραγενό- μένον εἰς Διβύην ἔπεμψεν οἰκιστήν, ὅτι τραυλὸς μὲν τὸ Ο ἦν καὶ ἰσχνόφωνος βασιλικὸς δὲ καὶ πολιτικὸς καὶ φρόνιμος" οὕτως ἀδύνατον διαλέγεσϑαι ποιητικῶς τὸν ἀγράμματον καὶ ἀνήκοον ἐπῶν. ὥσπερ ἡ νῦν τῷ ϑεῷ λατρεύουσα γέγονε μὲν εἴ τις ἄλλος ἐνταῦϑα νομίμως καὶ καλῶς καὶ βεβίωκεν εὐτάκτως" τγαφεῖσα 30 δ᾽ ἐν οἰχία γεωργῶν πενήτων. οὔτ᾽ ἀπὸ τέχνης οὐ- δὲν οὔτ᾽ ἀπ᾽ ἄλλης τινὸς ἐμπειρίας καὶ δυνάμεως ἐπιφερομένη κάτεισιν εἰς τὸ χρηστήριον, ἀλλ᾽ ὥσπερ ὁ Ξενοφῶν οἴεται δεῖν ἐλάχιστα τὴν νύμφην ἰδοῦ-
"
0
τ᾿ Πανδάρω --- πάνδαρος ΒῊ Πίνδαρος] οἵ. ΝΆΌΟΚ Ρ. 482
8 ϑεοῦ πλέοντος κἂν ἐπιρρεπῶς ΒΕ 9 ἐγίνωσκεν Χ: γί- νωσλε 12 κινῆσαι ἢ 14 φωνὴν Ἦὶ ὁχ Ἠοχοί. 4, 188: ῥώμην 1 ἔπεμψεν Ἐ:: ἔπεμψαν 20 18 ΒΕΒΙ]ΘΘΙΒΙΒ:
γραφεῖσα 94 Ξενοφῶν) Οφοομ, 7,
ΟΒΑΟΌΠΙΝ. 51
σαν ἐλάχιστα δ᾽ ἀκχούσασαν εἰς ἀνδρὸς βαδίζειν, Ο 2 Ἁ 9 μι , »" ἐν , Ν οὕτως ἄπειρος καὶ ἀδαὴς ὀλίγου δεῖν ἁπάντων καὶ
παρϑένος ὡς ἀληϑῶς τὴν ψυχὴν τῷ ϑεῷ σύνεστιν. Ὁ
ἀλλ᾽ ἡμεῖς ἐρωδιοῖς οἰόμεϑα καὶ τροχίλοις καὶ κό-
ὅ ραξι χρῆσϑαι φϑεγγομένοις σημαίνοντα τὸν ϑεόν, καὶ οὐκ ἀξιοῦμεν, ἧ ϑεῶν ἄγγελοι καὶ κήρυκές εἶσι, λογικῶς ἕκαστα καὶ σαφῶς φράζειν" τὴν δὲ τῆς Πυ- ϑίας φωνὴν καὶ διάλεχτον ὥσπερ ὃ ἢ“ ἐκ ϑυμέλης, οὐκ ἀνήδυντον οὐδὲ λιτὴν ἀλλ᾽ ἐν μέτρῳ καὶ ὄγκῳ
10 καὶ πλάσματι καὶ μεταφοραῖς ὀνομάτων καὶ μετ᾽ αὐλοῦ φϑεγγομένην παρέχειν ἀξιοῦμεν.
20. “Τί οὖν φήσομεν περὶ τῶν παλαιῶν; οὐχ ἕν ἀλλὰ πλείονα, οἶμαι. πρῶτον μὲν γάρ, ὥσπερ εἴρη- ται. τὰ πλεῖστα κἀκεῖναι καταλογάδην ἀπεφϑέγγοντο.
ιό δεύτερον δὲ καὶ σωμάτων ἤνεγκε χράσεις καὶ φύ- ὅεις ὁ χρόνος ἔχεῖνος εὔρουν τι καὶ φορὸν ἐχούσας πρὸς ποίησιν. αἷς εὐθὺς ἐπεγίγνοντο προϑυμίαι καὶ ὁρμαὶ καὶ παρασκευαὶ ψυχῆς ἑτοιμότητα ποιοῦσαι μικρᾶς ἔξωϑεν ἀρχῆς καὶ παρατροπῆς τοῦ φανταστι- 80 χοῦ δεομένην, ὡς εὐθὺς ξλκεσϑαι πρὸς τὸ οἰκεῖον οὐ μόνον, ὡς λέγει Φιλῖνος, ἀστρολόγους καὶ φιλο- σόφους, ἀλλ᾽ ἐν οἴνῳ τὲ πολλῷ καὶ πάϑει γιγνο- μένων. οἴχτου τινὸς ὑπορρυέντος ἢ χαρᾶς προσπεσού- σης. ὠλίσϑανον εἰς “ἐνῳδὸν ἜἜ γῆρυν᾽ ἐρωτικῶν τε ε5 κατεπίμπλαντο μέτρων καὶ ἀσμάτων τὰ συμπόσια
1 σαφῶς Ἐ: σοφῶς 8. ἰΔ0. 8 1ὖὉ0. 1ὰθ ΒΕ. ΒαρρΙ]θη-
ἀυπηηθ γορευτῶν ὃ 11 παρέχειν] 507. νἱᾶ. παρηχεῖν 19 προτροπῆς ἢ 20 δεομένην 1άθ1η: δεομένης 22 πάϑει) πένϑει ἢ 34 ὠλίσϑανον τάθτη: ὠλέσϑανεν Τιϑοιηξ,
1 1υὐὐ. ἴθ ΒΕ), αὐδ8 π]18 οϑὺ ΒΚ οὐ ὙΥ ᾿ἱπαϊοῖρι5. ΟἿ, Ρ. 628 ἃ
10
"'
δ8 ὈῈ ΡΥΤΉΗΙΑΚΙ
καὶ τὰ βιβλία γραμμάτων. ὃ δ᾽ Εὐριπίδης εἰπὼν ὡς “Ἔρως ποιητὴν διδάσκει, κἂν ἄμουσος ἢ τὸ πρίν᾽ ἐνενόησεν, ὅτι ποιητικὴν καὶ μουσικὴν Ἔρως δύνα- μὺν οὐκ ἐντίϑησιν, ἐνυπάρχουσαν δὲ κινεῖ καὶ ἀνα- ϑερμαίνει λανθάνουσαν καὶ ἀργοῦσαν. ἢ μηδένα 5 νῦν ἐρᾶν, ὦ ξένε, λέγωμεν, ἀλλὰ φροῦδον οἴχεσϑαι τὸν ἔρωτα, ὅτι μέτροις οὐδεὶς οὐδ᾽ ὠδαῖς “ῥίμφα παιδείους᾽ ὡς Πίνδαρος ἔφη “τοξεύει μελιγάρεας ὕμ- ἀρ νους; ἀλλ᾽ ἄτοπον᾽ ἔρωτες γὰρ ἔτι πολλοὶ τῶν ἀνϑροώπων ἐπιστρέφονται, ψυχαῖς δ᾽ ὁμιλοῦντες οὐκ τὸ εὐφυῶς οὐδ᾽ ἑτοίμως πρὸς μουσικὴν ἐχούσαις, ἄναυ- λοι μὲν καὶ ἄλυροι λάλοι δ᾽ οὐδὲν ἧττόν εἰσι καὶ διάπυροι τῶν παλαιῶν" ὅτι οὐδ᾽ ὅσιον εἰπεῖν ἢ κα- λὸν ὡς ἀνέραστος ἦν ἡ ᾿Δχαδήμεια καὶ ὃ Σωκρά- τους καὶ Πλάτωνος χορός. ὧν λόγοις μὲν ἐρωτικοῖς τὸ ἐντυχεῖν ἔστι, ποιήματα δ᾽ οὐκ ἀπολελοίπασι. τί δ᾽ ἀπολείπει τοῦ λέγοντος ἐρωτικὴν μόνην γεγονέναι Σαπφὼ γυναικῶν ὃ μαντικὴν φάσχων μόνην γεγο- Β νέναι Σίβυλλαν καὶ ᾿Δριστονίκαν καὶ ὅσαι διὰ μέ- τρῶν ἐϑεμίστευσαν; Ὃδ᾽ μὲν γὰρ οἶνος᾽ ὡς ἔλεγε 30 Χαιρήμων “τοῖς τρόποις κεράννυται τῶν πινοντων᾽᾽"
"
ὃ δὲ μαντικὸς ἐνθουσιασμός, ὥσπερ ὁ ἐρωτικχός,
1 Εὐριπίδης] Νάποκ Ρ. ὅθ09 εἰπὼν ΒαΒβ᾽]θθῃβῖβ: ἐπιὼν 8 ἐνενόησεν ὟὟ : ἐννοῆσαι 8. παιδείους --- μελιγάρεας ΡΊη- ἄδγαβ βύμγη. 2, 8: παιδίοις --- μελιγηρέας 9 ἔτι Ἐ: ὅτι
τῶν ἀνϑρώπων 'Τατνπθριβ: τὸν ἄνϑρωπον 10 δ᾽ ἢ 18 ὅτι] ἔτι δ᾽ ἢ. ὅϑεν 14 ᾿Δκαδήμεια ἢ: ἀκαδημίά 11 ἀπολείπει. ΤΌΣΠΘΡιΒ: ἀπολιπεῖν 18 ὁ ἰἸᾶθι φάσχων μό- γὴν ΒΌΡΡΙδΥΙ οὑπὶ ΤΌΣΠΘΟ Ἰδοῦηᾶτῃ 117 110. ἴῃ Εἰ, 12 ἴῃ Β 21 Χαιρήμων) Ναυοῖϊκ. ». 787, 10
ΟἈΔΟΌΠΙΞ, 59
χρῆται τῇ ὑποκειμένῃ δυνάμει καὶ κινεῖ τῶν δεξα- μένων ἕκαστον καϑ' ὃ πέφυκεν.᾽ 24, “Οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τὸ τοῦ ϑεοῦ καὶ τῆς προ- νοίας σκοποῦντες. ὀψόμεϑα πρὸς τὸ βέλτιον γεγενη- ὅ μένην τὴν μεταβολήν. ἀμοιβῇ γὰρ ἔοικε νομίσματος ἡ τοῦ λόγου χρεία, καὶ δόκιμον καὶ αὐτοῦ τὸ σύ- νηϑές ἐστι καὶ γνώριμον, ἄλλην ἐν ἄλλοις χρόνοις ἰσχὺν λαμβάνοντος. ἦν οὖν ὅτε λόγου νομίσμασιν ἐχρῶντο μέτροις καὶ μέλεσι καὶ ὠδαῖς, πᾶσαν μὲν τὸ ἱστορίαν καὶ φιλοσοφίαν πᾶν ὃὲ πάϑος ὡς ἁπλῶς εἰπεῖν καὶ πρᾶγμα σεμνοτέρας φωνῆς δεόμενον εἰς ποιητικὴν καὶ μουσικὴν ἄγοντες. οὐ γὰρ μόνον νῦν ὀλίγοι μόλις ἐπαΐουσι, τότε ὃὲ πάντες ἠχροῶντο καὶ ἔχαιρον ἀδομένοις ἱμηλοβόται τ᾽ ἀρύόται τ᾽ ὀρνι- 1 χολόχοι τε᾽ κατὰ Πίνδαρον" ἀλλ᾽ ὑπὸ τῆς πρὸς ποιη- τικὴν ἐπιτηδειότητος οἵ πλεῖστοι διὰ λύρας καὶ ὠδῆς ἐνουϑέτουν ἐπαρρησιάζοντο παρεκελεύοντο, μύϑους καὶ παροιμίας ἐπέραινον, ἔτι δ᾽ ὕμνους ϑεῶν εὐ- χάς παιᾶνας ἐν μέτροις ἐποιοῦντο καὶ μέλεσιν οἵ 20 μὲν δι᾽ εὐφυΐαν οἱ δὲ διὰ συνήϑειαν. οὐκοῦν οὐδὲ μαντικῇ κόσμου καὶ χάριτος ἐφϑόνει ὃ ϑεὸς οὐδ᾽ ἀπήλαυνεν ἐνθένδε τιμωμένην μοῦσαν τοῦ τρίπο- δος, ἀλλ᾽ ἐπήγετο μᾶλλον ἐγείρων τὰς ποιητικὰς φύσεις καὶ ἀσπαζόμενος, αὐτός τε φαντασίας ἐνεδί- ς
26 δου χαὶ συνεξώρμα τὸ σοβαρὸν καὶ λόγιον ὡς ἁρ-
14 μηλοβόται τε Χ. Βογαμι Ἰοοο 1δο. (10 11. 1πη ἘΣ) ὀρνιχολόχοι ῬΙϊπᾶάδγιΒ ἰβύμτη. 1, 08: ὀρνιϑολόγοι 11 1, Ὕ; μύϑοις καὶ παροιμίαις 21 τῳ ΤΌΣΠΕΡιΒ: μαντικὴν
22 ἠτιμωμένην ΜαανρΒ τὴν μοῦσαν ᾿ὐὐΘΟΊΠΘΠΠΙΒ ῶ4 φύσεις καὶ ἀσπαζόμενος Ἡυΐζίοπιβ: ἀσπαζόμενος φύσεις
00 Ὲ ΡΥΤΗΙΑΕ
μόττον καὶ ϑαυμαζόμενον. ἐπεὶ δέ, τοῦ βίου μετα- βολὴν ἅμα ταῖς τύχαις καὶ ταῖς φύσεσι λαμβάνοντος, ἐξωϑοῦσα τὸ περιττὸν ἣ χρεία χρωβύλους τε χρυσοῦς ἀφήρει καὶ ξυστίδας μαλακὰς ἀπημφίαξε καί που καὶ κόμην σοβαρωτέραν ἀπέκειρε καὶ ὑπέλυσε κό- ϑόρνον, οὐ φαύλως ἐϑιζομένων ἀντικαλλωπίξζεσϑαι Ἑ πρὸς τὴν πολυτέλειαν εὐτελείᾳ καὶ τὸ ἀφελὲς καὶ
σι
λιτὸν ἐν χόσμῳ τίϑεσϑαι μᾶλλον ἢ τὸ σοβαρὸν καὶ περίεργον οὕτω τοῦ λόγου συμμεταβάλλοντος ἅμα καὶ συναπολυομένου. κατέβη μὲν ἀπὸ τῶν μέτρων τὸ ὥσπερ ὀχημάτων ἡ ἱστορία καὶ τῷ πεζῷ μάλιστα τοῦ μυϑώδους ἀπεχρίϑη τἀληϑές. φιλοσοφία δὲ τὸ σαφὲς καὶ διδασκαλικὺν ἀσπασαμένη μᾶλλον ἢ τὸ ἐχπλῆττον. διὰ λόγων ἐποιεῖτο τὴν ζήτησιν" ἀπέ- παυσὲ δὲ τὴν Πυϑίαν ὁ ϑεός πυρικάους᾽ μὲν ὀνο- 1 μάξουσαν τοὺς αὑτῆς πολίτας “ὀφιοβόρους᾽ δὲ τοὺς Ἐ Σπαρτιάτας “ὀρεᾶνας᾽ δὲ τοὺς ἄνδρας “ὀρεμπότας" δὲ τοὺς ποταμούς" ἀφελὼν δὲ τῶν χρησμῶν ἔπη καὶ γλώσσας καὶ περιφράσεις καὶ ἀσάφειαν. οὕτω διαλέγεσθαι παρεσκεύασε τοῖς χρωμένοις ὡς νόμοι 30 τε πόλεσι διαλέγονται καὶ βασιλεῖς ἐντυγχάνουσι δήμοις καὶ μαϑηταὶ διδασκάλων ἀκροῶνται, πρὸς τὸ συνετὸν καὶ πιϑανὸν ἁρμοξόμενος.ἢ 20. “Εὖ γὰρ εἰδέναι χρὴ τὸν ϑεόν, ὥς φησι Σο-
φοκλῆς, 3 9 τοῦ λόγου Ῥαβι]οοηβῖβ: τῶ λόγω 10 συναπολυομέ- νου ἢ: συναποδυομένου 11 καὶ] κἀν ὃ 12 τἀληϑὲς "ἢ:
τὸ ἀληϑές 14 διὰ Ἐ: τὴν διὰ τὴν ξήτησιν Ἰάριη: ξή- τὴῆσιν 22 μαϑηταὶ ἸιθΘοπῖοιδ: καϑηγηταὶ 24 Σοφοκλῆς] ΝΟ. Ρ. 298
ΟΒΔΟΙΙ5. ΘΙ
“σοφοῖς μὲν αἰνικτῆρα ϑεσφάτων ἀεί, σκαιοῖς δὲ φαῦλον χἀν βραχεῖ διδάσκαλον.᾽ μετὰ δὲ τῆς σαφηνείας καὶ ἡ πίστις οὕτως ἐστρέ- 407 φετο συμμεταβάλλουσα τοῖς ἄλλοις πράγμασιν, ὥστε ὁ πάλαι μὲν τὸ μὴ σύνηϑες μηδὲ κοινὸν ἀλλὰ λοξὸν ἀτεχνῶς καὶ περιπεφρασμένον εἰς ὑπόνοιαν ϑειότη- τος ἀνάγοντας ἐχπλήττεσϑαι καὶ σέβεσϑαι τοὺς πολ- λούς: ὕστερον δὲ τὸ σαφῶς καὶ ῥᾳδίως ἕκαστα καὶ μὴ σὺν ὄγκῳ μηδὲ πλάσματι μανθάνειν ἀγαπῶντες 1ὸ ἡτιῶντο τὴν περικειμένην τοῖς χρησμοῖς ποίησιν, οὐ μόνον ὡς ἀντιπράττουσαν τῇ νοήσει πρὸς τἀλη- ϑὲς ἀσάφειάν τε καὶ σκιὰν τῷ φραζομένῳ μιγνύου- Β σαν, ἀλλ᾽ ἤδη καὶ τὰς μεταφορὰς καὶ τὰ αἰνίγματα καὶ τὰς ἀμφιβολίας, ὥσπερ μυχοὺς καὶ καταφυγὰς
ι
τι ἐνδύεσϑαι καὶ ἀναχωρεῖν τῷ πταίοντι πεποιημένας τῆς μαντικῆς, ὑφεωρῶντο. πολλῶν δ᾽ ἦν ἀκούειν ὅτι ποιητικοί τινες ἄνδρες ἐκδεχόμενοι τὰς φωνὰς καὶ ὑπολαμβάνοντες ἐπικάϑηνται περὶ τὸ χρηστή- ριον, ἔπη καὶ μέτρα καὶ ῥυϑμοὺς οἷον ἀγγεῖα τοῖς 0 χρησμοῖς ἐκ τοῦ προστυχόντος περιπλέκοντες. Ὄνο- μάχριτοι δ᾽ ἐκεῖνοι καὶ Ἡρόδοτον καὶ Κιναίϑωνες ὅσην αἰτίαν ἠνέγκαντο τῶν χρησμῶν, ὡς τραγῳδίαν 2 χὰ Ν 5.φλ , ΄, “ΠΝ, αὐτοῖς καὶ ὄγκον οὐδὲν δεομένοις προσϑέντες, ἐῶ Ο λέγειν οὐδὲ προσίεμαι τὰς διαβολάς. πλείστης μέν- ὅ ἀλλὰ λοξὸν Τ᾿: ἀλλ᾽ ἄδοξον 0 ϑειότητος ὟὟΥ : ὁσιό- τητος 11 οὐ μόνον] ἃιηΐθ ἠτιῶντο οοἸ]οοαῦ ἢ τάλη- ϑές ἢ: τὸ ἀληϑὲς 156 τί ᾿: πεποιημένα 18 ἐπικάϑην- ται Ἐτηρουῖαβ: ἔτι κάϑηνταει 21 Ἡρόδοτοι Ἐ: προδόται
Κιναίϑωνες Οοοίαβ: κινέσωνες 234 προσίεμαι ὙΥ: προσεῖναι διαβολὰς Ἰᾶθιη: μεταβολὰς
09 Ὲ ΡΥΤΗΙΑΕ
τοι ποιητικὴν ἐνέπλησεν ἀδοξίας τὸ ἀγυρτικὸν καὶ ἀγοραῖον καὶ περὶ τὰ μητρῷα καὶ Σαραπεῖα βωμο- λοχοῦν καὶ πλανώμενον γένος, οἵ μὲν αὐτόϑεν οἵ ὃὲ κατὰ κλῆρον ἔκ τινῶν γραμματείων χρησμοὺς περαίνοντες οἰκέταις καὶ γυναίοις ὑπὸ τῶν μέτρων 5 ἀγομένοις μάλιστα καὶ τοῦ ποιητικοῦ τῶν ὀνομάτων᾽ ὅϑεν οὐχ ἥκισϑ᾽ ἣ ποιητικὴ δοκοῦσα κοινὴν ἐμπα- ρέχειν ἑαυτὴν ἀπατεῶσι καὶ γόησιν ἀνθρώποις καὶ ψευδομάντεσιν ἐξέπεσε τῆς ἀληϑείας καὶ τοῦ τρίποδος." 26. “Οὐ τοίνυν ϑαυμάσαιμ᾽ ἄν. εἰ διπλόης τινὸς τὸ ἔδει καὶ περιαγωγῆς καὶ ἀσαφείας ἔστιν ὅτε τοῖς παλαιοῖς. οὐ γὰρ ὃ δεῖνα μὰ 4ία κατέβαινε περὶ ὠνῆς ἀνδραπόδου χρησόμενος οὐδ᾽ ὁ δεῖνα περὶ ἐργασίας, ἀλλὰ πόλεις μέγα δυνάμεναι καὶ βασιλεῖς καὶ τύραννοι μέτριον οὐδὲν φρονοῦντες ἐνετύγχανον τὸ τῷ ϑεῷ περὶ πραγμάτων" οὺς ἀνιᾶν καὶ παροξύνειν ἀπεχϑείᾳ πολλὰ τῶν ἀβουλήτων ἀκούοντας οὐκ ἐλυσι- τέλει τοῖς περὶ τὸ χρηστήριον. οὐ πείϑεται γὰρ ὃ ϑεὸς τῷ Εὐριπίδῃ ὥσπερ νομοϑετοῦντι καὶ λέγοντι “Φοῖβον ἀνθρώποις μόνον 90 χρῆν ϑεσπιῳδεῖν." χρώμενος δὲ ϑνητοῖς ὑπηρέταις καὶ προφήταις, ὧν κήδεσθαι προσήκει καὶ φυλάττειν, ὅπως ὑπ᾽ ἀνϑρώ- πὼν οὐχ ἀπολοῦνται πονηρῶν ϑεῷ λατρεύοντες. ἀφανίξειν μὲν οὐ ϑέλει τἀληϑές. παρατρέπων δὲ 535
1 ποιητικὴν ΤαΣποριΒ: ποιητικῆς ῷ Σαραπεῖα ὃ: σε-
ράπεια 4 γραμματείων ἢ: γραμματίων τὴ δ, ἌΓ τῷ Εὐριπίδῃ ὥσπερ ΝΥ: ὥσπερ τῷ Εὐριπίδῃ. Οὗ, Ἐὰν, ῬΏοΘη. 9ὅ8 21 χρῆν Ευμ]ρΙᾶθ8: χρὴ 830 τἀληϑές ἣ: τὸ ἀληϑές
ΟΠΔΟΌΠΙ5. 63
τὴν δήλωσιν αὐτοῦ καϑάπερ αὐγὴν ἐν τῇ ποιητικῇ πολλὰς ἀνακλάσεις λαμβάνουσαν καὶ πολλαχοῦ περι- σχιζομένην, ἀφήρει τὸ ἀντίτυπον αὐτοῦ καὶ σκλη- ρόν. ἐχρῆν δ᾽ ἄρα καὶ τυράννους ἀγνοῆσαι καὶ 5 πολεμίους μὴ προαισϑέσϑαι. τούτοις οὖν περιέβα- λὲν ὑπονοίας καὶ ἀμφιλογίας. αἱ πρὸς ἑτέρους ἀπο- κρύπτουσαι τὸ φραζόμενον, οὐ διέφευγον αὐτοὺς οὐδὲ παρεχρούοντο τοὺς δεομένους καὶ προσέχοντας. ὅϑεν εὐηϑέστατός ἐστιν ὁ τῶν πραγμάτων ἑτέρων γε- 10 γονότων, εἰ μηκέτι τὸν αὐτὸν ἡμῖν τρόπον ἀλλ᾽ ἕτερον οἴεται δεῖν βοηϑεῖν ὃ ϑεός, ἐγκαλῶν καὶ συκοφαντῶν." 21. “Ἔτι τοίνυν οὐδὲν ἀπὸ ποιητικῆς λόγῳ χρη- σιμώτερον ὑπάρχει τοῦ δεθέντα μέτροις τὰ φραζό- μενα καὶ συμπλακέντα μᾶλλον μνημονεύεσϑαι καὶ ιὸ κρατεῖσθαι. τοῖς μὲν οὖν τότε πολλὴν ἔδει μνήμην παρεῖναι᾽ πολλὰ γὰρ ἐφράξετο καὶ τόπων σημεῖα καὶ πράξεων καιροὶ καὶ ϑεῶν ἱερὰ διαποντίων καὶ ἡρώων ἀπόρρητοι ϑῆκαι καὶ δυσεξεύρετοι μαχρὰν ἀπαίρουσι τῆς Ελλάδος. ἴστε γὰρ τὸν Χῖον καὶ 408 90 Κρήτινον καὶ ὃ" Νήσιχον καὶ Φάλανθον, ἄλλους τὲ πολλοὺς ἡγεμόνας στόλων ὅσοις ἔδει τεκμηρίοις ἀνευ- ρεῖν τὴν διδομένην ἑκάστῳ καὶ προσήκουσαν ἵδρυσιν" ὧν ἔνιοι καὶ διημάρτανον, ὥσπερ Βάττος. ἔδοξε γὰρ ἐχπεσεῖν οὐ καταλαβὼν ἐφ᾽ ὃν ἐπέμῳφϑη τόπον εἶθ᾽ 950 ἧκε δεύτερον ποτνιώμενος. ὑπειπὼν οὖν ὁ ϑεός 1 αὐτοῦ] 50. τοῦ ἀληϑοῦς 4 ἐχρῆν Ἐ: ἦν 1ὅ ἔδει Βα 5:16 η515: ἔν 13 χαὶ ἢ μακρὰν ἢ: μαχρὸν 19 ἴστε γὰρ τὸν Ἐ: εἰς γὰρ τὸ 20 Ἰδουπᾶ (Ἱ ---2 110. ἴθ Ἐ) Φά.-
λανϑὸν ΒΑΒ]]ΘΘη515: φάλαινϑον 28 Βάττος) οἵ. Ατὐϊϑιοῦ. Εγάστη. 611,16 ἔδοξε Ἀ: ἔλεξε
ρ4 θῈ ΡΥΤΗΙΛΔΕ
αἱ τὺ ἐμεῦ Διβύαν μαλοτρόφον οἶσϑας ἄρειον, μὴ ἐλϑὼν ἐλθόντος, ἄγαν ἄγαμαι σοφίην σεῦ"
οὕτω πάλιν αὐτὸν ἐξέπεμψε. “Πύσανδρος δὲ καὶ παντά- πασιν ἀγνοήσας τὸν Ὀρχαλίδην λόφον καὶ ᾿Δλώπεκον προσαγορευόμενον χαὶ τὸν Ὁπλίτην ποταμόν δ
“γῆς τε δράκονθ᾽ υἱὸν δόλιον κατόπισϑεν ἰόντα,"
Β μάχῃ κρατηϑεὶς ἔπεσεν ἐν τοῖς τόποις ἐκείνοις ὑπὸ Νεοχώρου ᾿4λιαρτίου ἀνδρὸς ἀσπίδα φοροῦντος ἐπί- σημον ὄφιν ἔχουσαν. ἄλλα δὲ τοιαῦτα πολλὰ δυσκχά- ϑεκτα καὶ δυσμνημόνευτα τῶν παλαιῶν διεξιέναι τὸ πρὸς ὑμᾶς εἰδότας οὐκ ἀναγκαῖόν ἐστι.ἢ
28. "Τὰ δὲ νῦν πράγματα καϑεστῶτα, περὶ ὧν ἐρωτῶσι τὸν ϑεόν, ἀγαπῶ μὲν ἔγωγε καὶ ἀσπάξο- μαι πολλὴ γὰρ εἰρήνη καὶ ἡσυχία, πέπαυται δὲ πό- λεμος, καὶ πλάναι καὶ στάσεις οὐκ εἰσὶν οὐδὲ τυραν- τ΄ὖ
Ονίδες, οὐδ᾽ ἄλλα νοσήματα χαὶ κακὰ τῆς ᾿Ελλάδος ὥσπερ πολυδυνάμων φαρμάκων χρήξζοντα καὶ περιτ- τῶν. ὕπου δὲ ποικίλον οὐδὲν οὐδ᾽ ἀπόρρητον οὐδὲ δεινόν, ἀλλ᾽ ἐπὶ πράγμασι μικροῖς καὶ δημοτικοῖς ἐρωτήσεις οἷον ἐν σχολῇ προτάσεις “εἰ γαμητέον᾽ “εἰ πλευστέον᾽ “εἰ δανειστέον.᾽ τὰ δὲ μέγιστα πόλεων μαντεύματα φορᾶς καρπῶν πέρι καὶ βοτῶν ἐπιγονῆς
τῷ Ξ
1 αἴ τυ ἐμεῦ Λιβύαν Ὗἥ οχ Ηρχοά. 4,157: μελιβύαν ρΡγᾶθ- τηῖϑϑῶ ἰδο. (1 11ὐ. τη ἘΣ Διβύην μηλοτρόφον οἶδας ἄμει- νον Πογοσούιϑ 4 Ὀρχαλίδην Υιῦ. Τωυβ. ὁ. 39: ἀρχελίδην
᾿Δλώπεκον Θλάριη: ἀλώπηκπον 6 δράκονϑ᾽ Ταθθηθ- γι: δράκοντα 1 ὑπὸ Νεοχώρου “λιαρτίου τ. 1ωγ3. 1. 1.: ὑφ᾽ ὧν ὁ χῶρος Ἁλιάρτου 11 πολυδυνάμων φαρμάκων Ἰ᾿: πολυφαρμάκων δυνάμεων
ϑι
15
20
ΟΒΑΟΘΌΠ5. [
καὶ σωμάτων ὑγιείας ἐνταῦϑα περιβάλλειν μέτρα καὶ πλάττειν περιφράσεις καὶ γλώσσας ἐπάγειν πύ- μασιν ἁπλῆς καὶ συντόμου δεομένοις ἀποκρίσεως. ἔργον ἐστὶ φιλοτίμου σοφιστοῦ καλλωπίζοντος ἐπὶ δόξῃ χρηστήριον. ἡ δὲ Πυϑία καὶ καϑ’ αὑτὴν μέν ἐστι γενναία τὸ ἦϑος, ὅταν δ᾽ ἐκεῖ κατέλθῃ καὶ
γένηται παρὰ τῷ ϑεῷ, πλέον ἀληϑείας ἢ δόξης Ὁ
ἐχείνῃ μέλει καὶ ἀνθρώπων ἐπαινούντων ἢ ψεγόντων.᾽
20, “Ἔδει δ᾽ ἴσως καὶ ἡμᾶς ἔχειν οὕτως" νῦν δ᾽ ὥσπερ ἀγωνιῶντες καὶ δεδιότες, μὴ τρισχιλίων ἐτῶν ἀποβάλῃ δόξαν ὃ τόπος καὶ τοῦ χρηστηρίου καϑάπερ σοφιστοῦ διατριβῆς ἀποφοιτήσωσιν ἕνιοι καταφρονήσαντες. ἀπολογούμεϑα καὶ πλάσσομεν αἱ- τίας καὶ λόγους ὑπὲρ ὧν οὔτ᾽ ἴσμεν οὔτ᾽ εἰδέναι προσῆκον ἡμῖν ἐστι᾿ παραμυϑούμενοι τὸν ἐγκαλοῦντα καὶ πείϑοντες, οὐ χαίρειν ἐῶντες"
ς μὰ » {πὶ - 3 , 2, ΡῚ αὐτῷ γάρ οἱ πρῶτον ἀνιηρώτερον ξσται
τοιαύτην ἔχοντι περὶ τοῦ ϑεοῦ δόξαν" ὥστε ταυτὶ μὲν τὰ προγεγραμμένα τῶν σοφῶν τό “γνῶϑι σαυ- τόν᾽ καὶ τό 'μηδὲν ἄγαν᾽ ἀποδέχεσϑε καὶ ϑαυμάζξετ᾽ 3 [4 Ν Ἁ ᾿ 8 Χ δ. οὐχ ἥκιστα διὰ τὴν βραχυλογίαν ὡς πυκνὸν καὶ ,ὕ “- 2 2 ΄ “ ᾿ σφυρήλατον νοῦν ἐν ὀλίγῳ περιέχουσαν ὄγκῳ. τοὺς Ν ͵ ΄ »-» .] δὲ χρησμοὺς ὅτι συντόμως καὶ ἁπλῶς καὶ δι εὐ-
1 ὑγιείας ἢ: ὑγείας 1 ἀληϑείας ἘκΘΙηΡ] τη ΤΣ 60]. Τὴ 066. ἴ660. 40... 1π| Β, 10 ἴθ Β ἢ δόξης ἐκείνῃ μέλει ἢ: ἢ ἐκείνῃ μέλει δόξης 10 τρισχιλίων ΒΕΒΙ]ΘΘΗΒΙΒ: τρισχισμὸν 11 γάρ] μέν ἨοτημθταΒβ ἀνιηρώτερον ἨΟΥΙΩΘΙῚΒ β 190: ἀνιηρότερον 20 ἀποδέχεσϑε καὶ ϑαυμάξετε ἵὺ: ἀποδέχεσϑαι καὶ ϑαυμάξειν
ῬΙπέατοὶ Μοτα]α. ὙΟΙ]. 111. ὃ
Ε
00 θῈ ΡΥΤΉΪΙΑΝ
ϑείας τὰ πλεῖστα φράζουσιν αἰτιᾶσϑε. καὶ τὰ τοι- αὔτα μὲν ἀποφϑέγματα τῶν σοφῶν ταὐτὸ τοῖς εἰς στενὸν συνϑλιβεῖσι πέπονθε ῥεύμασιν" οὐ γὰρ ἔχει τοῦ νοῦ δίοψιν οὐδὲ διαύγειαν, ἀλλ᾽ ἐὰν σκοπῇς τί γέγραπται καὶ λέλεκται περὶ αὐτῶν τοῖς ὅπως 5 ἕκαστον ἔχει βουλομένοις καταμαϑεῖν. οὐ ῥᾳδίως Ἐ τούτων λόγους ἑτέρους εὑρήσεις μακροτέρους. ἡ δὲ τῆς Πυϑίας διάλεκτος. ὥσπερ οἵ μαϑηματικοὶ γραμ- μὴν εὐθεῖαν καλοῦσι τὴν ἐλαχίστην τῶν ταὐτὰ πέρατ᾽ ἐχουσῶν, οὕτως οὐ ποιοῦσα καμπὴν οὐδὲ τὸ κύκλον οὐδὲ διπλόην οὐδ᾽ ἀμφιβολίαν ἀλλ᾽ εὐθεῖα πρὸς τὴν ἀλήϑειαν οὖσα πρὸς δὲ πίστιν ἐπισφαλὴς καὶ ὑπεύϑυνος οὐδένα καϑ' αὑτῆς ἔλεγχον ἄχρι νῦν παραδέδωκεν, ἀναϑημάτων δὲ καὶ δώρων ἐμπέπληκε 409 βαρβαρικῶν καὶ ᾿Ελληνικῶν τὸ χρηστήριον, οἰχοδο- τὸ μημάτων δ᾽ ἐκαλλώπισε κάλλεσι καὶ κατασκευαῖς ᾿μφικχτυονικαῖς. δρᾶτε δήπουθεν αὐτοὶ πολλὰ μὲν ἐπεχτισμένα τῶν πρότερον οὐκ ὄντων. πολλὰ δ᾽ ἀνειλημμένα τῶν συγκεχυμένων καὶ διεφϑαρμένων. ὡς δὲ τοῖς εὐθαλέσι τῶν δένδρων ἕτερα παραβλα- 30 στάνει. καὶ τοῖς Ζ᾽ελφοῖς ἣ Πυλαία συνηβᾷ καὶ συν- αναβόσκεται, διὰ τὰς ἐντεῦϑεν εὐπορίας σχῆμα λαμβάνουσα καὶ μορφὴν καὶ κόσμον ἱερῶν καὶ συν- εδρίων καὶ ὑδάτων οἷον ἐν χιλίοις ἔτεσι τοῖς πρό- Β τερον οὐκ ἔλαβεν. οἵ μὲν οὖν περὶ τὸ Γαλάξιον τῆς
το
Ὁ
4 διαύγειαν ΒΡ] ον ΤΌΣ Θθα5 Ἰαοῦπατα οοαᾶ. (11 110. ἴῃ Ε) 9 ταὐτὰ ἧ: τὰ αὐτὰ 12 ἀνεπισφαλὴς καὶ ἀνυπεύ- ϑυνος Μαάνϊρίαβ. ϑ56α οἵ, Ρ. 484 ὁ 10 δ᾽ ἐκαλλώπισε ὃ: δέ 117 ὁρᾶτε] γτηδ]ῖτι ὁρᾶτε δὲ (γ6] γὰρ) 21 συνανα- βιώσκεται ὃ
{τὶ
Ἢ
φ
μ᾿ [9
20
ΟΠΑΟΌΠΙΚ. ΟἹ
Βοιωτίας κατοικοῦντες ἤσϑοντο τοῦ ϑεοῦ τὴν ἐπι- φάνειαν ἀφϑονίᾳ καὶ περιουσίᾳ γάλακτοφ᾽
ἱπροβάτων γὰρ ἐκ πάντων χελάρυξεν,
ὡς ἀπὸ χρηνᾶν φέρτατον ὕδωρ,
ϑάλεον γάλα᾽ τοὶ δ᾽ ἐπίμπλων ἐσσύμενοι πίϑους"
ἀσκὸς δ᾽ οὐδέ τις ἀμφορεὺς ἐλίνυ᾿ ἐν δόμοις,
πέλλαι γὰρ ξύλινοί τε πίϑοι πλᾶσϑεν ἅπαντες." ἡμῖν δὲ λαμπρότερα καὶ χρείττονα καὶ σαφέστερα σημεῖα τούτων ἀναδίδωσιν. ὥσπερ ἐξ αὐχμοῦ τῆς πρόσϑεν ἐρημίας καὶ πενίας εὐπορίαν καὶ λαμπρό- τητα καὶ τιμὴν πεποιηκώς. καίτοι φιλῶ μὲν ἐμαυ- τὸν ἐφ᾽ οἷς ἐγενόμην εἰς τὰ πράγματα ταῦτα πρό- ϑυμος καὶ χρήσιμος μετὰ Πολυκράτους καὶ Πετραίου., φιλῶ δὲ τὸν χαϑηγεμόνα ταύτης τῆς πολιτείας γενό-
ἣν δ 5 Ν ν » , ᾽ , δ μενον ἡμῖν καὶ τὰ πλεῖστα τούτων ἑκφροντίξζοντα
καὶ παρασχευάξοντα ὃ ἀλλ᾽ οὐκ ἔστιν ἄλλως ὅτι τηλικαύτην καὶ τοσαύτην μεταβολὴν ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ γενέσϑαι δι᾽ ἀνθρωπίνης ἐπιμελείας, μὴ ϑεοῦ παρόν- τος ἐνταῦϑα καὶ συνεπιϑειάξοντος τὸ χρηστήριον.ἢ 80. “45λλ᾽ ὥσπερ ἐν τοῖς τότε χρόνοις ἦσαν οἵ τὴν λοξότητα τῶν χρησμῶν καὶ ἀσάφειαν αἰτιώμενοι, καὶ νῦν εἰσὶν οἵ τὸ λίαν ἁπλοῦν συκοφαντοῦντες. ὧν παιδικόν ἐστι κομιδῇ καὶ ἀβέλτερον τὸ πάϑοο᾽
8 προβάτων τιθβοῖο 418: προπάντων. Οἵ. ΒΕΡΡΈ. 8 Ῥ. 719 4 κρηνᾶν -- -- -- δόμοις Βουρκίαβ: κρηνάων -- ϑήλεον -- ἐνεπίμπλων --- οὔτε τις ἐλίννυε δόμοις Τ γὰρ Βειρκῖαβ: δὲ ξύλινοι] λέϑινοι ᾿άθηῃηι͵ τε Ἰάθῃ πσπλῆσϑεν ΒῚ [160 Ἰδοῦπῶ (20 ἴδθυθ 11ὐὑ. τὰ Ἐ) ἄλλως ὅτι] οογτιρία. ἀληϑῶς εἰπεῖν 28 παιδικὸν ὈαΘΌΠΘΥαΒ: καὶ ἄδικον
55
08 Ὲ ῬΡΥΤΉΙΛΕ ΟΒΑΟΌΠΙΒ.
ὡς γὰρ οἵ παῖδες ἴριδας μᾶλλον καὶ ἅλως καὶ κο- μήτας ἢ σελήνην καὶ ἥλιον ὁρῶντες γεγήϑασι καὶ
Ὁ ἀγαπῶσι, καὶ οὗτοι τὰ αἰνίγματα καὶ τὰς ἀλληγο- ρίας καὶ τὰς μεταφορὰς τῆς μαντικῆς ἀνακλάσεις οὔσας πρὸς τὸ ϑνητὸν καὶ φανταστικόν, ἐπιποϑθοῦσι" ὁ κἂν τὴν αἰτίαν μὴ ἱκανῶς πύϑωνται τῆς μεταβολῆς. ἀπίασι τοῦ ϑεοῦ καταγνόντες, οὐχ ἡμῶν οὐδ᾽ αὑτῶν ὡς ἀδυνάτων ὄντων ἐξικνεῖσϑαι τῷ λογισμῷ πρὸς τὴν τοῦ ϑεοῦ διάνοιαν.᾽
1 ὡς ἧ: καὶ 4 καὶ τὰς μεταφορὰς ὨθΘΒοΙΟ αα185: τῆς μεταφορςε {1 αὑτῶν ἧ: αὐτῶν
ΠΕΡῚ ΤΩΝ ΒΚΛΕΔΟΙΠΟΤΩΝ ΧΡΗΣΤΗΡΙΊΙΩΝ.
ΤΑῊΑ ΠΡΟΣΩΠΑ͂ ΤΟΥ ΖΠ4ΠΟΓΟΥ.
ΛΑΜΠΡΙΑΣ, ΚΛΕΟΜΒΡΟΤΟΣ, ΔΙΔΦΎΜΟΣ, ΦΙΛΙΠΠΟΣ, ὅ ΔΉΜΗΤΡΙΟΣ, ΑΜΜΩΝΙΟΣ, ἩΡΑΚΛΈΩΝ.
1. ᾿Ζετούς τινας ἢ κύκνους, ὦ Τερέντιε Πρίσκε. υϑολογοῦσιν ἀπὸ τῶν ἄκρων τῆς γῆς ἐπὶ τὸ μέ- Ε σον φερομένους εἰς ταὐτὸ συμπεσεῖν Πυϑοῖ περὶ τὸν καλούμενον ὀμφαλόν" ὕστερον δὲ χρόνῳ τὸν
ιτο Φαίστιον ᾿Επιμενίδην ἐλέγχοντα τὸν μῦϑον ἐπὶ τοῦ ϑεοῦ χαὶ λαβόντα χρησμὸν ἀσαφῆ καὶ ἀμφίβολον εἰπεῖν
“οὔτε γὰρ ἦν γαίης μέσος ὀμφαλὸς οὐδὲ ϑαλάσσης"
εἰ δέ τις ἔστι, ϑεοῖς δῆλος ϑνητοῖσι δ᾽ ἄφαντος.
ιό ἐκεῖνον μὲν οὖν εἰκότως ὁ ϑεὸς ἠμύνατο, μύϑου παλαιοῦ καϑάπερ ξζωγραφήματος ἁφῇ διαπειρώμενον. 410
2. Ὀλίγον δὲ πρὸ Πυϑίων τῶν ἐπὶ Καλλιστρά- του πρὸς ἡμᾶς ἀπὸ τῶν ἐναντίων τῆς οἰκουμένης περάτων ἔτυχον ἄνδρες ἱεροὶ δύο συνδραμόντες εἰς
90 Ζελφούς., Ζ}΄ημήτριος μὲν ὁ γραμματικὸς ἐκ Βρεττα- νίας εἰς Ταρσὸν ἀνακομιζόμενος οἴκαδε. Κλεόμβρο-
8 ΤΆ ΠΡΟΣΩΠΑ͂ --- ΠΡΑΚΛΕΩ ΝῚ] οτι. Ἵοοαά. οἵ Ρ. 3948 18 γαίης ὃ: γῆς
το ΡῈ ῬΕΕΈΟΤΟ
τος δ᾽ ὃ Λακεδαιμόνιος, πολλὰ μὲν ἐν Αἰγύπτῳ καὶ περὶ τὴν Τρωγλοδυτικὴν γῆν πεπλανημένος, πόρρω δὲ τῆς ᾿Ερυϑρᾶς ϑαλάσσης ἀναπεπλευκὼς οὐ κατ᾽ ἐμπορίαν, ἀλλ᾿ ἀνὴρ φιλοϑεάμων καὶ φιλομαϑὴς :] , ν3 2 δ ᾿ ᾿ " ΄, - ν - Β οὐσίαν δ᾽ ἔχων ἱκανὴν καὶ τὸ πλείονα τῶν ἱχανῶν ἔχειν οὐκ ἄξιον πολλοῦ ποιούμενος ἐχρῆτο τῇ σχολῇ πρὸς τὰ τοιαῦτα. καὶ συνῆγεν ἱστορίαν οἷον ὕλην φιλοσοφίας, ϑεολογίαν ὥσπερ αὐτὸς ἐκάλει τέλος, 3 ΄ Ν Χ ᾿ 32." Ἀ ᾿Ὶ ἐχούσης. νεωστὶ δὲ γεγονὼς παρ᾽ ἥμμωνα, τὰ μὲν ἄλλα τῶν ἐκεῖ δῆλος ἦν μὴ πάνυ τεϑαυμακώς, περὶ δὲ τοῦ λύχνου τοῦ ἀσβέστου διηγεῖτο λόγον ἄξιον σπουδής λεγόμενον ὑπὸ τῶν ἱερέων. ἀεὶ γὰρ ἔλατ- τον ἀναλίσκειν ἔλαιον ἔτους ἑχάστου, καὶ τοῦτο ποι- ος εἴσϑαι τεχμήριον ἐκείνους τῆς τῶν ἐνιαυτῶν ἀνῶω- , Ὗ [κ - [4 9 »" ΄ Ο μαλίας, τὸν ἕτερον τοῦ προάγοντος ἀεὶ τῷ χρόνῳ ιτ0 βραχύτερον ποιούσης" εἰκὸς γὰρ ἐν ἐλάττονι χρόνῳ τὸ δαπανώμενον ἔλαττον εἶναι.
οι
-
0
ὃ. Θαυμασάντων δὲ τῶν παρόντων, τοῦ δὲ Ζ΄η-
μητρίου καὶ γελοῖον φήσαντος εἶναι ἀπὸ μικρῶν
πραγμάτων οὕτω μεγάλα ϑηρᾶν. οὐ κατ᾽ ᾽'4λκαῖον "ἐξ φαγμ μεγάλα ϑηρᾶν, οὐ ον “ἐξ 50 ὄνυχος τὸν λέοντα᾽ γράφοντας, ἀλλὰ ϑρυαλλύδι καὶ
’ὔ Ἂ 9. } “ 4 ,
λύχνῳ τὸν οὐρανὸν ὁμοῦ τι σύμπαντα μεϑιστάντας καὶ τὴν μαϑηματικὴν ἄρδην ἀναιροῦντας" ὁ Κλεόμβρο- τος “οὐδέν᾽ ἔφη ἱτούτων διαταράξει τοὺς ἄνδρας. ἀλλὰ τοῖς μαϑηματικοῖς οὐχ ὑφήσονται τῆς ἀκριβείας, ὡς μᾶλλον ἂν ἐχείνους διαφυγόντα τὸν χρόνον ἐν κινή- Ὁ σεσι καὶ περιόδοις οὕτω μακρὰν ἀφεστώσαις. ἢ τὸ
τῷ τι
-
9. γη8}1} παρ᾽ Ἄμμωνι 19 γελοῖον ἢ: γέλοιον
20 ᾿ἡλκαῖον] Βευροῖς. 8. Ῥ. 84
10
1
20
ΟΕΔΟΌΠΟΒΌΜ. ἴ
μέτρον αὐτοὺς τοῦ ἐλαίου προσέχοντας ἀεὶ διὰ τὴν ἀτοπίαν τῷ παραλόγῳ καὶ παραφυλάττοντας. τὸ δὲ μικρὰ μὴ διδόναι σημεῖα γίγνεσϑαι μεγάλων, ὦ 4η- μήτριε, πολλαῖς ἐστι τέχναις ἐμποδών" ἐπεὶ καὶ πολ- λῶν μὲν ἀποδείξεις παραιρεῖσϑαι συμβήσεται πολλῶν δὲ προαγορεύσεις. καίτοι καὶ ὑμεῖς οὐ μικρὸν ἀπο- δείκνυτε πρᾶγμα, λεαίνεσθαι ξυρῷ τὰ σώματα τοὺς ἥρωας, ἐντυχόντες παρ᾽ Ὁμήρῳ ξυρὸν ὀνομάσαντι" χαὶ δανείξειν ἐπὶ τόκοις. ὅτι που ἱχρέος ὀφέλλεσϑαι φησίν “οὔτι νέον οὐδ᾽ ὀλίγον. ὡς τοῦ ὀφέλλεσϑαι τὸ αὔξεσϑαι δηλοῦντος. αὖϑις δὲ τὴν νύκτα ᾿ϑοήν᾽ εἰπόντος, ἀγαπητῶς ἐμφύεσϑε τῷ ῥήματι" καὶ τοῦτ᾽ ἐκεῖνό φατε. φράξεσϑαι τὴν σκιὰν τῆς γῆς ὑπ᾽ αὐτοῦ κωνικήν. οὖσαν ἀπὸ σφαιροειδοῦς. ἰατρικὴν δὲ λοι- μῶδες ϑέρος ἀραχνίων πλήϑει προδηλοῦν. καὶ ϑρίοις ἐαρινοῖς ὅταν κορώνης ποδὶ εἴκελα γένηται. τίς ἐάσει τῶν ἀξιούντων μιχρὰ σημεῖα μὴ γίγνεσϑαι τῶν μεγάλων; τίς δ᾽ ἀνέξεται πρὸς χοῦν καὶ κοτύ- λην ὕδατος τὸ τοῦ ἡλίου μέγεϑος μετρούμενον. ἢ τῆς ἐνταῦϑα πλινϑίδος. ἣν ποιεῖ γωνίαν ὀξεῖαν κε- κλιμένην πρὺς τὸ ἐπίπεδον, μέτρον εἶναι λεγομένην τοῦ ἐξάρματος, ὃ ἐξῆρται τῶν πόλων ὃ ἀεὶ φανε- ρὸς ἀπὸ τοῦ ὁρίζοντος; ταῦτα γὰρ ἦν ἀκούειν τῶν ἐχεῖ προφητῶν. ὥστ᾽ ἄλλο τι λέγωμεν πρὸς αὐτούς.
ὅ συμβήσεται) οτη. οοαα. 161] 6 ὑμεῖς Μ: ἡμῖν. Ἐογί. ἡμῖν ὑμεῖς ἀποδείκνυτε τάθτη: ἀποδείκνυται 8 παρ᾽ Μαανιραβ: γὰρ Ὁμήρῳ] Καὶ 118 9. ὀφέλλεσϑαι Ἠοτηθγι γ 861: συμβάλλεσϑαι 10 τᾶθῃν: ὠφελεῖσϑαι 11 ϑοὴν] ἨΗοτϊηθτὰβ Καὶ 894. 408 Ρᾶββθηὴ 14 κωνικήν] 580. εἶναι 10 ποδὶ] ποσὶν ϑἰδρτπδθμμιβ 2324 λέγωμεν ΤΟΤΠΘΌΙΒ: λεγόντων
12 ΡῈ ΡΕΕΕΟΤΟ
εἰ βουλόμεϑα τῷ ἡλίῳ κατὰ τὰ πάτρια τὴν νενομι- σμένην τάξιν ἀπαράβατον ποιεῖν.᾽ 4. Παρὼν οὖν ἀνεφώνησεν ᾿“μμώνιος ὁ φιλό- σοφος “οὐ τῷ ἡλίῳ μόνον εἰπεῖν, ἀλλὰ τῷ οὐρανῷ παντί. συστέλλεσθαι γὰρ ἀνάγκη τὴν ἀπὸ τροπῶν 5 411 ἐπὶ τροπὰς πάροδον αὐτοῦ καὶ μὴ διαμένειν τηλᾶι- κοῦτο μέρος οὖσαν τοῦ ὁρίζοντος ἡλίκον οἵ μαϑη- ματικοὶ λέγουσιν, ἀλλ᾽ ἐλάττονα γίγνεσθαι, ἀεὶ πρὸς τὰ βόρεια τῶν νοτίων συναγωγὴν λαμβανόντων, καὶ τὸ ϑέρος ἡμῖν βραχύτερον καὶ ψυχροτέραν εἶναι τὸ τὴν χρᾶσιν, ἐνδοτέρω κάμπτοντος αὐτοῦ καὶ μει- ζόνων παραλλήλων ἐφαπτομένου τοῖς τροπικοῖς 6η- μξίοις᾽ ἔτι δὲ τοὺς μὲν ἐν Συήνῃ γνώμονας ἀσκίους μηκέτι φαίνεσϑαι περὶ τροπὰς ϑερινὰς πολλοὺς δὲ ὑποδεδραμηκέναι τῶν ἀπλανῶν ἀστέρων, ἐνίους δὲ τό ψαύειν καὶ συγκεχύσϑαι πρὸς ἀλλήλους. τοῦ δια- Β στήματος ἐκλελοιπότος. εἰ δ᾽ αὖ φήσουσι τῶν ἄλλων ὁμοίως ἐχόντων ἀταχτεῖν ταῖς κινήσεσι τὸν ἥλιον, οὔτε τὴν μόνον τοῦτον ἐκ τοσούτων ἐπιταχύνουσαν αἰτίαν εἰπεῖν ἕξουσι καὶ τὰ πολλὰ τῶν φαινομένων 30 συνταράξουσι. τὰ δὲ πρὸς σελήνην καὶ παντάπασιν, ὥστε μὴ δεῖσϑαι μέτρων ἐλαίου τὴν διαφορὰν ἐλεγ- χόντων. αἷ γὰρ ἐκλείψεις ἐλέγξουσιν αὐτοῦ τὲ τῇ σελήνῃ πλεονάκις ἐπιβάλλοντος καὶ τῆς σελήνης τῇ τῆς γῆς σκιᾷ, τὰ δ᾽ ἄλλα δῆλα καὶ οὐδὲν δεῖ πε- 50
ῷ ποιεῖν Τιθοπίοιβ: ποιοῦσι 4 εἰπεῖν χρὴν Ηουνου- ἄθμπβ; εὐκὸς εἰπεῖν ὃ 8. ἀεὶ] ἀ6]. Θἰθρυμδ 8 10 ψυ- χρότερον Ἰᾶάθγη 19 μόνον ΤΌΣΗΘΡαΒ: μονὴν 24 τῇ τῆς
γῆς ὁ: τῇ 53 τὰ δ᾽ ἄλλα δῆλα Ὑ: τὰ δ᾽ ἄλληλα
10
"- ι
9
20
ΟΠΑΟΌΠΟΒΌΜ. τ
ραιτέρω τὴν ἀλαζονείαν τοῦ λόγου διελίττειν.᾽ “ἀλλὰ μήν᾽ ὃ Κλεόμβροτος ἔφη “καὶ τὸ μέτρον αὐτὸς εἶδον" πολλὰ γὰρ ἐδείκνυσαν" τὸ δ᾽ ἐπέτειον ἀπέδει τῶν παλαιοτάτων οὐκ ὀλίγον. ὑπολαβὼν δ᾽ αὖϑις ὃ ᾿Δμμώνιος “εἶτα τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους εἶπεν ᾿ἔλαϑε παρ᾽ οἷς ἄσβεστα ϑεραπεύεται πυρὰ καὶ σῴξεται χρό- νον ἐτῶν ὡς ἔπος εἰπεῖν ἄπειρον; εἰ δ᾽ οὖν ὑπό- ϑοιτό τις ἀληϑὲς εἶναι τὸ λεγόμενον, οὐ βέλτιόν ἐστι ψυχρότητας αἰτιᾶσϑαί τινας καὶ ὑγρότητας ἀξ- ρῶν, ὑφ᾽ ὧν τὸ πῦρ μαραινόμενον εἰκός ἐστι μὴ κρατεῖν πολλῆς μηδὲ δεῖσϑαι τροφῆς. ἢ τοὐναντίον ξηρότητας καὶ ϑερμότητας; ἤδη γὰρ ἀκήκοα λεγόν- τῶν τινῶν περὶ τοῦ πυρός, ὡς ἐν χειμῶνι κάεται βέλτιον ὑπὸ δώμης εἰς αὑτὸ συστελλόμενον τῇ ψυ- χρότητι καὶ πυχνούμενον, ἐν δὲ τοῖς αὐχμοῖς ἐξα- σϑενεῖ καὶ γίγνεται μανὸν καὶ ἄτονον, κἂν ἐν ἡλίῳ κάηται. χεῖρον ἐργάξεται, καὶ τῆς ὕλης ἅπτεται μα- λακῶς καὶ καταναλίσκει βράδιον. μάλιστα δ᾽ ἄν τις εἰς αὐτὸ τὴν αἰτίαν ἐπανάγοι τοὔλαιον" οὐ γὰρ ἀπει- κός ἐστι πάλαι μὲν ἄτροφον καὶ ὑδατῶδες εἶναι, γεννώμενον ἐκ φυτάδος νέας. ὕστερον δὲ πεπτόμενον ἐν τελείοις καὶ συνιστάμενον ἀπὸ πλήϑους ἴσου μᾶλ- λον ἰσχύειν καὶ τρέφειν βέλτιον, εἰ δεῖ τοῖς ᾽'ἄμμω- νίοις ἀνασῴώξειν καίπερ ἄτοπον καὶ ἀλλόκοτον οὖσαν τὴν ὑπόϑεσιν.᾽
ὅ. Παυσαμένου δὲ τοῦ ᾿“μμωνίου ᾿μᾶλλον᾽ ἔφην
4
ἐγώ ἱπερὶ τοῦ μαντείου δίελϑ᾽ ἡμῖν, ὦ Κλεόμβροτε"
1 διελίττειν) διελέγχειν) ὅ εἶτα] εἶτα ταῦτα ἴ ὑπό- ὅοιτο ἢ: ὑποϑοῖτο 28 εἰ δεῖ Μ: ἔδει ᾿“μμωνείοις ὃ
14 Ὲ ΘΕΡΈΟΤΙ
μεγάλη γὰρ ἡ παλαιὰ δόξα τῆς ἐκεῖ ϑειότητος., τὰ δὲ νῦν ἔοικεν ὑπομαραίνεσϑαι. τοῦ δὲ Κλεομβρό- του σιωπῶντος καὶ κάτω βλέποντος, ὃ Ζ]ημήτριος “οὐδέν᾽ ἔφη “δεῖ περὶ τῶν ἐκεῖ πυνϑάνεσϑαι καὶ δια- πορεῖν τὴν ἐνταῦϑα τῶν χρηστηρίων ἀμαύρωσιν, μᾶλλον δὲ πλὴν ἑνὸς ἢ δυεῖν ἁπάντων ἔκλειψιν ὁρῶντας" ἀλλ᾽ ἐκεῖνο σκοπεῖν, δι᾽ ἣν αἰτίαν οὕτως ἐξησϑένηκε. τὰ γὰρ ἄλλα τί δεῖ λέγειν, ὅπου τὴν Βοιωτίαν ἕνεκα χρηστηρίων πολύφωνον οὖσαν ἐν τοῖς πρότερον χρόνοις νῦν ἐπιλέλοιπε κομιδῇ καϑά- τὸ ΒΕ περ νάματα. καὶ πολὺς ἐπέσχηκε μαντικῆς αὐχμὸς τὴν χώραν; οὐδαμοῦ γὰρ ἀλλαχόϑι νῦν ἢ περὶ “εβά- δειαν ἡ Βοιωτία παρέχει τοῖς χρήξουσιν ἀρύσασϑαι μαντικῆς, τῶν δ᾽ ἄλλων τὰ μὲν σιγὴ τὰ δὲ παν- τελὴς ἐρημία κατέσχηκε. καίτοι γε περὶ τὰ Μηδικὰ τὸ 419 μὲν εὐδοκίμησεν ὅἾ οὐχ ἧττον ἢ τὸ τοῦ ἀμφιάρεω καὶ ἀπεπειράϑη Μῦς ὡς ἔοικεν ἀμφοτέρων. ὃ μὲν οὖν τοῦ Πτῴου μαντείου προφήτης φωνῇ ἍΑἰολίδε χρώμενος ὃ τὸ πρὸ τοῦ τότε τῇ τῶν βαρβάρων χρησμὸν ἐξήνεγκεν, ὥστε μηδένα ξυνεῖναι ἁγίων τῶν 590 παρόντων δ ὃν ἐχεῖνον, ὡς ὁ“ τοῦ ἐνθουσιασμοῦ ἘΞ
οι
12 περὶ ΕαΒΘ 5 Ῥυ, ἔν. ὅ, 117 Δεβάδειαν ἢ: λεβαδέα 18 ἡ ΒαΒ]]ΘΘ 518: ἢ 15 ροβὺ Μηδικὰ δο. 6 110. ἴῃ ὑπὸ Ὑ3, ροβὺ εὐδοκίμησεν ᾷο. 8 1100. τὰ δοάθπι ([ογῦ. ΒΡ} ]θη- ἄστη τὸ Πτῷονὶ) 10 ᾿“μφιάρεω. καὶ ὟὟἥἧ΄᾿: ἀμφιάρεως 11 ἀπεπειράϑη Μῦς ἕ: ἀπεπειράϑημεν ὁ μὲν Ὗ: ὡς ὁ μὲν 18 Πτῴου ὟΝ 19 180. 8 1100. τπ δ" τὸ πρὸ τοῦ ὟΥ: τὸ πρὸς τοὺς τότε τῇ Μαανὶσὶαβ 20 χρησμὸν ΒΕΒΙ]ΘΘΏΒΙΒ: χρήσιμον τῶν Τα Θθ5 21 ρῥυῖτηδ ἴδο. 16 110. ἴῃ Ὑ" ἔογέ. ΒΌΡΡΙοπἄα: [αὐτὸν ἀλλ᾽ ἢ μόνον βθουηᾶδ 1Δ0. 12. 1100. ἴῃ ΥΣ, (ουῦία 11 11. Βονῦ. Βαρρ]οπάσμη: ὥσπερ τοῦ ϑεοῦ
ΟἈΑΟΌΠΟΒΌΜ. 9
τι τοῖς βαρβάροις οὐκ ἔστιν οὐδὲ δέδοται φωνὴν ᾿“Ελληνίδα λαβεῖν τὸ προσταττόμενον ὑπηρετοῦσαν. ὁ δὲ πεμφϑεὶς εἰς ᾿Αμφιάρεω δοῦλος ἔδοξε κατὰ τοὺς ὕπνους ὑπηρέτην τοῦ ϑεοῦ φανέντα, πρῶτον 5 μὲν ἀπὸ φωνῆς ἐχβάλλειν αὐτόν, ὡς τοῦ ϑεοῦ μὴ παριἕέντος, ἔπειτα ταῖς χερσὶν ὠϑεῖν" ἐπιμένοντος δέ, λίϑον εὐϊιεγέϑη λαβόντα τὴν κεφαλὴν πατάξαι. Β ταῦτα δ᾽ ἦν ὥσπερ ἀντίφωνα τῶν γενησομένων" ἡττήϑη γὰρ ὁ Μαρδόνιος, οὐ βασιλέως ἀλλ᾽ ἐπι- τρόπου καὶ διακόνου βασιλέως ἡγουμένου τῶν ᾿Ελλή- νῶν. καὶ λίϑῳ πληγεὶς ἔπεσεν, ὥσπερ ὁ Δυδὸς ἔδοξε πληγῆναι κατὰ τοὺς ὕπνους. ἤκμαξε δὲ τότε καὶ τὸ περὶ τὰς Τεγύρας χρηστήριον, ὅπου καὶ γενέσθαι τὸν ϑεὸν ἱστοροῦσι, καὶ ναμάτων δυεῖν παραρρεόν- τότωῶων τὸ μὲν Φοίνικα ϑάτερον δ᾽ ᾿Ελαίαν ἄχρι νῦν Ἔης ὡς ἔνιον λέγουσιν. ἐν μὲν οὖν τοῖς Μηδικοῖς ᾿Εχε- χράτους προφητεύοντος, ἀνεῖλε νίκην καὶ κράτος Ο πολέμου τοῖς “Ἑλλησιν ὃ ϑεός" ἐν δὲ τῷ Πελοποννη- σιακῷ πολέμῳ 4]ηλίοις ἐχπεσοῦσι τῆς νήσου φασὶ 50 χρησμὸν ἐκ Ζελφῶν κομισϑῆναι, προστάττοντα τὸν τόπον ἀνευρεῖν, ἐν ᾧ γέγονεν ὃ ᾽᾿Απόλλων, καὶ ϑυ- σίας τινὰς ἐκεῖ τελέσαι. ϑαυμαξόντων δὲ καὶ δια- πορούντων. εἰ μὴ παρ᾽ αὐτοῖς ὁ ϑεὸς ἀλλ᾽ ἑτέρωϑι γεγόνοι, τὴν Πυϑίαν προσανελεῖν., ὅτι κορώνη φρά- 80 ὅει τὸ χωρίον αὐτοῖς. ἀπιόντας οὖν ἐν Χαιρωνείᾳ γενέσθαι. καὶ τῆς πανδοκευτρίας ἀκοῦσαι πρός τινας
- -
διὰ (ααὐὖὸ ὥσπερ σαφέστατα) τοῦ ἐνθουσιασμοῦ δηλοῦντος ὅτι τοῖς βαρβάροις οοὐῦ. 1 οὐδὲ Β: οὐ 8 δοῦλος] Λυδὸς ΥΥ 6 παριέντος ἢ: παρόντος 10 146. 4 1100, ἴῃ Ν᾽" Τογὺ. βὺρ- ῬΙοηάδ: ἄχρι νῦν [οὔτ]ως ἔνιοι. ΟΥ, τύ. Ῥ6]. ο. 16
10 Ὲ ΘΕΕΒΈΟΤΙΕ
ξένους βαδίζοντας εἰς Τεγύρας περὶ τοῦ χρηστηρίου διαλεγομένης" τῶν δὲ ξένων. ὡς ἀπήεσαν., ἀσπαζο- μένων καὶ προσαγορευόντων τὴν ἄνϑρωπον, ὕπερ ὠνομάξετο, Κορώνην. συνεῖναι τὸ λόγιον, καὶ ϑύσαν-
Ὁ τὰς ἕν ταῖς Τεγύραις τυχεῖν καϑόδου μετ᾽ ὀλίγον χρό- 5 νον. γεγόνασι δὲ καὶ νεώτεραι τούτων ἐπιφάνειαι περὶ τὰ μαντεῖα ταῦτα, νῦν δ᾽ ἐκλέλοιζεν" ὥστε τὴν αἰτίαν ἄξιον εἶναι παρὰ τῷ Πυϑίῳ διαπορῆσαι τῆς μεταβολῆς."
0. Ἤδη δέ πως ἀπὸ τοῦ νεὼ προϊόντες ἐπὶ ταῖς τὸ ϑύραις τῆς Κνιδίων λέσχης ἐγεγόνειμεν᾽ παρελθόντες οὖν εἴσω, τοὺς φίλους πρὸς οὺς ἐβαδίξομεν ἕω- ρῶμεν καϑημένους καὶ περιμένοντας ἡμᾶς" ἦν δὲ τῶν ἄλλων ἡσυχία διὰ τὴν ὥραν, ἀλειφομένων ἢ ϑεωμένων τοὺς ἀϑλητάς. καὶ ὃ Ζημήτριος διαμει- τ
Β διάσας “᾿ ψεύσομαι᾽ εἶπεν “ἢ ἔτυμον ἐρέω"; δοκεῖτέ μοι μηδὲν ἄξιον σκέμμα διὰ χειρῶν ἔχειν" ὁρῶ γὰρ ὑμᾶς ἀνειμένως σφόδρα καϑημένους καὶ διακεχυμέ- νους τοῖς προσώποις. ὑπολαβὼν οὖν ὃ Μεγαρεὺς “Ηρακλέων “οὐ γὰρ ξζητοῦμεν᾽ ἔφη τὸ βάλλω ῥῆμα 90 πότερον λάμβδα κατὰ τὸν μέλλοντα χρόνον ἀπόλλυ- σιν. οὐδ᾽ ἀπὸ τίνων ἁπλῶν ὀνομάτων τὸ χεῖρον καὶ τὸ βέλτιον καὶ τὸ χείριστον καὶ τὸ βέλτιστον
Ε' ἐσχημάτισται. ταῦτα γὰρ ἴσως καὶ τὰ τοιαῦτα συν- τείνει καὶ συνίστησι τὸ πρόσωπον" τὰ δ᾽ ἄλλ᾽ ἔξεστι 55 τὰς ὀφρῦς κατὰ χώραν ἔχοντας φιλοσοφεῖν καὶ ξητεῖν, ἀτρέμα μὴ δεινὸν βλέποντας μηδὲ χαλεπαίνοντας
10 ψεύσομαι) Ηοπι. ὃ 140 21 πότερον ἢ: πότερον τῶν δύο τὸ ἕν
ΟἸΔΟΌΠΟΒΟΜΝ. ΤΠ
τοῖς παροῦσιν. ᾿δέξασϑ᾽ οὖν᾽ ὃ Ζ4ημήτριος “ἡμᾶς ἔφη “καὶ μεϑ’ ἡμῶν λόγον, ὃς δὴ προσπέπτωκεν ἡμῖν οἰκεῖος ὧν τοῦ τόπου καὶ διὰ τὸν ϑεὸν ἅπασι προσήκων" καὶ ὅπως οὐ συνάξετε τὰς ὀφρῦς ἐπι- 5 χειροῦντες.᾽ 1. Ὡς οὖν ἀνεμίχϑημεν διακαϑεζόμενοι καὶ πρού- βαλεν εἰς μέσον ὃ Ζημήτριος τὸν λόγον, εὐϑὺς 418 ἀναπηδήσας ὁ κυνικὸς Ζίίδυμος. ἐπίκλησιν Πλανη- τιάδης, καὶ τῇ βακτηρίᾳ δὶς ἢ τρὶς πατάξας ἀνε- βόησεν “ἰοὺ ἰού, δύσκριτον πρᾶγμα καὶ ξητήσεως δεόμενον πολλῆς ἥκετε κομίζοντες ἡμῖν. ϑαυμαστὸν γάρ ἐστιν, εἰ τοσαύτης κακίας ὑποκεχυμένης μὴ μό- νον, ὡς προεῖπεν Ησίοδος, Αἰδὼς καὶ Νέμεσις τὸν ἀνθρώπινον βίον ἀπολελοίπασιν, ἀλλὰ καὶ πρόνοια 5 ϑεῶν συσκευασαμένη τὰ χρηστήρια πανταχόϑεν οἴ- χεται. τοὐναντίον δ᾽ ὑμῖν ἐγὼ προβάλλω διαπορῆ- δαι, πῶς οὐχὶ καὶ τότ᾽ ἀπείρηκεν οὐδ᾽ ᾿Ηρακλῆς αὖϑις ἤ τις ἄλλος ϑεῶν ὑπέσπακε τὸν τρίποδα κατα- Β πιμπλάμενον αἰσχρῶν καὶ ἀϑέων ἐρωτημάτων, ἃ τῷ ϑεῷ προβάλλουσιν οἱ μὲν ὡς σοφιστοῦ διάπειραν λαμβάνοντες οἱ δὲ περὶ ϑησαυρῶν ἢ κληρονομιῶν ἢ γάμων παρανόμων διερωτῶντες" ὥστε κατὰ κρά- τος ἐξελέγχεσϑαι τὸν Πυϑαγόραν εἰπόντα βελτίστους ἑαυτῶν γίγνεσθαι τοὺς ἀνθρώπους. ὅταν πρὺς τοὺς 6 ϑεοὺς βαδίξζωσιν" οὕτως ἄρ᾽ ἃ καλῶς εἶχεν, ἀνθρώ- που πρεσβυτέρου παρόντος. ἀρνεῖσϑαι καὶ ἀποκρύ- πτειν νοσήματα τῆς ψυχῆς καὶ πάϑη. ταῦτα γυμνὰ
'
ς
2
ς
18 Ἡσίοδος] ΟὉ 199 17 τότ᾽] τόδε Μεαάν!ιρίυβ 2ὅ ας δ'.": ἄρα
")
“-- .-:
8 θῈ ΘΕΕΈΟΤΟ
καὶ περιφανῆ κομίζουσιν ἐπὶ τὸν ϑεόν.᾽ ἔτι δ᾿ αὐτοῦ βουλομένου λέγειν, ὅ ὃϑ᾽ Ἡρακλέων ἐπελάβετο τοῦ τρίβωνος, κἀγὼ σχεδὸν ἁπάντων αὐτῷ συνηϑέστα- τος ὥν ἱπαῦ᾽᾿ ἔφην “ὦ φίλε Πλανητιάδη. παροξύ- νῶν τὸν ϑεόν" εὐόργητος γάρ ἐστι καὶ πρᾶος
ἱκατεκρίϑη δὲ ϑνατοῖς ἀγανώτατος ἔμμεν᾽ ὥς φησιν ὃ Πίνδαρος. καὶ εἴϑ᾽ ἥλιός ἐστιν εἴτε κύριος ἡλίου καὶ πατὴρ καὶ ἐπέκεινα τοῦ ὁρατοῦ παντός, οὐκ εἰκὸς ἀπαξιοῦν φωνῆς τοὺς νῦν ἀνθρώ- πους, οἷς αἴτιός ἐστι γενέσεως καὶ τροφῆς καὶ τοῦ εἶναι καὶ φρονεῖν" οὐδ᾽ ἅμα τὴν πρόνοιαν, ὥσπερ εὐγνώμονα μητέρα καὶ χρηστήν, πάντα ποιοῦσαν ἡμῖν καὶ φυλάττουσαν ἐν μόνῃ μνησίκακον εἶναι τῇ μαντικῇ. καὶ ταύτην ἀφαιρεῖσϑαι δοῦσαν ἐξ ἀρχῆς" ὥσπερ οὐχὶ καὶ τότε πλειόνων ὄντων ἐν πλείοσιν ἀνθρώπων πονηρῶν, ὅτε πολλαχόϑεν τῆς οἰκουμέ- νης χρηστήρια καϑειστήκει. δεῦρο δὴ πάλιν καϑί- σας καὶ πρὸς τὴν κακίαν, ἣν εἴωϑας ἀεὶ τῷ λόγῳ κολάζειν, Πυϑικὰς ἐκεχειρίας σπεισάμενος, ἕτέραν τινὰ μεϑ’ ἡμῶν αἰτίαν ξήτει τῆς λεγομένης ἐκλεί- ψεως τῶν χρηστηρίων. τὸν δὲ ϑεὸν εὐμενῆ φύλαττε καὶ ἀμήνιτον. ἐγὼ μὲν οὖν ταῦτ᾽ εἰπὼν τοσοῦτο διεπραξάμην. ὅσον ἀπελϑεῖν διὰ ϑυρῶν σιωπῇ τὸν Πλανητιάδην.
8, Ἡσυχίας δὲ γενομένης ἐπ᾽ ὀλίγον, ὃ ᾿ζμμώ-
τ γιοῦ ἐμὲ προσαγορεύσας ὅρα τί ποιοῦμεν εἶπεν ᾿ὦ 5 ἐμ
“αμπρία. καὶ πρόσεχε τῷ λόγῳ τὴν διάνοιαν, ὕπως
μπριαᾶ: θοσέχξ τῷ 70 ᾽
μὴ τὸν ϑεὸν ἀναίτιον ποιῶμεν. ὁ γὰρ ἄλλῳ τινὶ 1 Πίνδαρος] Βουρκ. 1 ν». 438
ΟΝΑΟΌ ΠΟΒΌΜ. 19
καὶ μὴ ϑεοῦ γνώμῃ τὰ παυδσάμενα τῶν χρηστηρίων ἐκλιπεῖν ἡγούμενος, ὑπόνοιαν δίδωσι τοῦ μὴ γίγνε- σϑαι μηδ᾽ εἶναι διὰ τὸν ϑεὸν ἀλλ᾽ ἑτέρῳ τινὶ τρόπῳ νομίζειν. οὐ γὰρ ἄλλη γέ τις ἔστι μείζων οὐδὲ υ κρείττων δύναμις, ὥστ᾽ ἀναιρεῖν καὶ ἀφανίζειν ἔργον ϑεοῦ τὴν μαντικὴν οὖσαν. ὁ μὲν οὖν Πλανητιάδου λόγος οὐκ ἀρεστὸς ἐμοὶ διά τε τἄλλα καὶ τὴν ἀνω- μαλίαν, ἣν περὶ τὸν ϑεὸν ποιεῖ, πῆ μὲν ἀποστρε- φόμενον καὶ ἀπαξιοῦντα τὴν κακίαν πῆ δὲ πάλιν Β τὸ αὖ προσιέμενον. ὥσπερ βασιλεύς τις ἢ τύραννος ἑτέραις ἀποκλείων ϑύραις τοὺς πονηροὺς καϑ' ἕτέ- ρας εἰσδέχοιτο καὶ χρηματίζοι. τοῦ δὲ μετρίου καὶ ἱκανοῦ καὶ μηδαμοῦ περιττοῦ πανταχῆ δ᾽ αὐτάρκουο, μάλιστα τοῖς ϑεοῖς πρέποντος ἔργου. εἰ ταύτην ἀρ- τ χὴν λαβὼν φαίη τις. ὅτι τῆς κοινῆς ὀλιγανδρίας, ἣν αἵ πρύτεραι στάσεις καὶ οἵ πόλεμοι περὶ πᾶσαν ὁμοῦ τι τὴν οἰκουμένην ἀπειργάσαντο, πλεῖστον μέ- ρος ἡ Ἑλλὰς μετέσχηκε, καὶ μόλις ἂν νῦν ὅλη πα- 414 ράσχοι τρισχιλίους ὁπλίτας, ὅσους ἡ Μεγαρέων μία 90 πόλις ἐξέπεμψεν εἰς Πλαταιέας (οὐδὲν οὖν ἕτερον ἦν τὸ πολλὰ καταλιπεῖν χρηστήρια τὸν ϑεὸν ἢ τῆς Ἑλλάδος ἐλέγχειν τὴν ἐρημίαν), ἀκριβῶς ἂν αὐτῷ παράσχοιμι τῆς εὑρησιλογίας. τίνος γὰρ ἦν ἀγαϑόν, εἰ ἐν Ἰεγύραις ὡς πρότερον ἦν μαντεῖον, ἢ περὶ ε5 τὸ Πτῷον ὕπου μεϑ᾽ ἡμέρας ἐντυχεῖν ἔστιν ἀν-
12 μετρίου ΕπΙροΥαΒ: μεγίστου 14 τη8}1π| τοῖς ϑείοις πρέποντος ἔργοις (ἔργοις ἀαύ. οοα. Ε᾽ ταύτην ἀρχὴν ἢ: ταύτην 28 παράσχοιμι] μαρτυρίαν παράσχοιμι ὟΥ. μετά- σχοιμιῦ 34 εἰνΝ͵ 3 μεϑ' ἡμέρας ΤΌΤΠΘΡΙΒ: μέρος ἡμέρας
80΄. 9Ὲ ΘΕΕΈΟΤΟ
ϑρώπῳ νέμοντι; καὶ γὰρ τοῦτο δὴ τοὐνταῦϑα πρε- Β σβύτατον ὄν ἱχρόνῳ τὲ δόξῃ τε κλεινότατον ὑπὸ ϑηρίου χαλεποῦ δρακαίνης πολὺν χρόνον ἔρημον γε- νέσϑαι καὶ ἀπροσπέλαστον ἱστοροῦσιν, οὐκ ὀρϑῶς τὴν ἀργίαν ἀλλ᾽ ἀνάπαλιν λαμβάνοντες" ἡ γὰρ ἐρη- μία τὸ ϑηρίον ἐπηγάγετο μᾶλλον ἢ τὸ ϑηρίον ἐποίησε τὴν ἐρημίαν. ἐπεὶ δὲ τῷ ϑεῷ δόξαν οὕτως ἥ ϑ' ᾿Ελλὰς ἐρρώσϑη πόλεσι καὶ τὸ χωρίον ἀνθρώποις ἐπλήϑυνε, δυσὶν ἐχρῶντο προφήτισιν ἐν μέρει καϑιε- μέναις. καὶ τρίτη δ᾽ ἔφεδρος ἦν ἀποδεδειγμένη. νῦν τὸ δ᾽ ἔστι μία προφῆτις, καὶ οὐκ ἐγκαλοῦμεν" ἐξαρκεῖ γὰρ αὐτὴ τοῖς δεομένοις. οὐ τοίνυν αἰτιατέον οὐδὲ Ο τὸν ϑεόν" ἡ γὰρ οὖσα μαντικὴ καὶ διαμένουσα πᾶ- σίν ἐστιν ἱκανὴ καὶ πάντας ἀποπέμπει τυγχάνοντας ὧν χρήξουσιν. ὥσπερ οὖν ἐννέα κήρυξιν ὁ ᾽4γα- τ μέμνων ἐχρῆτο, καὶ μόλις κατεῖχε τὴν ἐκκλησίαν διὰ πλῆϑος. ἐνταῦϑα δ᾽ ὄψεσθε μεϑ᾽ ἡμέρας ὀλίγας ἐν τῷ ϑεάτρῳ μίαν φωνὴν ἐξικνουμένην εἰς πάντας" οὕτω τότε πλείοσιν ἐχρῆτο φωναῖς πρὸς πλείονας ἡ μαντική, νῦν δὲ τοὐναντίον ἔδει ϑαυμάξειν τὸν 30 ϑεόν, εἰ περιεώρα τὴν μαντικὴν ἀχρήστως δίκην ὕδατος ἀπορρέουσαν ἢ καϑάπερ αἱ πέτραι ποιμένων ἐν ἐρημίᾳ καὶ βοσκημάτων φωναῖς ἀντηχοῦσαν.᾽ 9, Εἰπόντος δὲ ταῦτα τοῦ ᾿ἀμμωνίου κἀμοῦ σιω- Ὁ πῶντος. ὁ Κλεόμβροτος ἐμὲ προσαγορεύσας ἤδη σὺ 95 τοῦτο δέδωκας᾽ ἔφη τὸ καὶ ποιεῖν ταυτὶ τὰ μαν-
Θι
τεῖα καὶ ἀναιρεῖν τὸν ϑεόν ; “οὐκ ἔγωγ᾽ ᾽ εἶπον" ᾿ἀναι-
1 δὴ τοὐνταῦϑα Ἠδυρίϊαβ: δήπου ἐνταῦϑα 9 καϑη- μέναις Χ 12 αὕτη ϑίθρημη ΔΉ Π8
ἵ
σι
Ὁ
οι
ΟΕΝΑΟΌΠΟΒΟΌΜΝ. 81
ρεῖσϑαν μὲν γὰρ οὐδὲν αἰτίᾳ ϑεοῦ φημι μαντεῖον οὐδὲ χρηστήριον" ἀλλ᾽ ὥσπερ ἄλλα πολλὰ ποιοῦντος ἡμῖν ἐκείνου καὶ παρασκχευάξοντος, ἐπάγει φϑορὰν ἐνίοις καὶ στέρησιν ἣ φύσις, μᾶλλον δ᾽ ἡ ὕλη στέ- ρησις οὖσα ἀναφεύγει πολλάκις καὶ ἀναλύει τὸ γιγνό- μενον ὑπὸ τῆς κρείττονος αἰτίας, οὕτω μαντικῶν οἶμαι δυνάμεων σκοτώσεις ἑτέρας καὶ ἀναιρέσεις εἶναι. πολλὰ καλὰ τοῦ ϑεοῦ διδόντος ἀνθρώποις ἀθάνατον δὲ μηδέν: ὥστε ϑνήσκειν καὶ τὰ ϑεῶν ϑεοὺς δ᾽ οὐ χατὰ τὸν Σοφοχλέα. τὴν δ᾽ οὐσίαν αὐτῶν καὶ δύναμιν ἐν τῇ φύσει καὶ τῇ ὕλῃ φασὶ δεῖν ζητεῖν, τῷ ϑεῷ τῆς ἀρχῆς ὥσπερ ἐστὶ δίκαιον φυλαττομένης. εὔηϑες γάρ ἐστι καὶ παιδικὸν κομιδῇ τὸ οἴεσϑαι τὸν ϑεὸν αὐτὸν ὥσπερ τοὺς ἐγγαστριμύ- ϑους, Εὐρυκλέας πάλαι νυνὶ δὲ Πύϑωνας προσαγο- ρευομένους, ἐνδυόμενον εἰς τὰ σώματα τῶν προφητῶν ὑποφϑέγγεσϑαι, τοῖς ἐχείνων στόμασι καὶ φωναῖς χρώμενον ὀργάνοις. ὁ γὰρ ϑεὸν ἐγκαταμιγνὺς ἀνϑρω- πίναις χρείαις οὐ φείδεται τῆς σεμνότητος οὐδὲ τηρεῖ
0 τὸ ἀξίωμα καὶ τὸ μέγεϑος αὐτῷ τῆς ἀρετῆς.
10. Καὶ ὁ Κλεόμβροτος “ὀρθῶς λέγεις" ἀλλ᾽ ἐπεὶ τὸ λαβεῖν καὶ διορίσαι, πῶς χρηστέον καὶ μέχρι τί- νῶν τῇ προνοίᾳ, χαλεπόν, οἵ μὲν οὐδενὸς ἁπλῶς τὸν ϑεὸν οἵ δ᾽ ὁμοῦ τι πάντων αἴτιον ποιοῦντες
4 στέρησιν --- στέρησις] ἑτεροίωσιν --- ἑτεροίωσις ὅ ἀνα- φεύγει] ἀνυφαίνει Χ 10 Σοφοκλέα] Νάυοῖ. ρΡ. 811 12 δεῖν ἧ: δεινοὺς ὀφείλειν. Τη οΥο]αὐ!ομθτη. ῬΘρουθυιῦ δεῖν ῬγῸ δεινοὺς ὩοοΘρΡύμΠ 14 τοὺς] εἰς τοὺς ἢ 18 ὁ γὰρ ϑεὸν ἐγκαταμιγνὺς ΤΌΣΠΘΡαΒ: καταμιγνὺς ῬγδΘΙηϊδδα ἰᾷο. 90 11. ἴη Ὗ", 48 ἴῃ Εἰ
ῬΙπίατομὶ Μουδ]α. ὙΟΪ. 177. θ
Η
᾿
82 ΡῈ ΘΕΕΈΟΘΤΤΙ
ἀστοχοῦσι τοῦ μετρίου καὶ πρέποντος. εὖ μὲν οὖν λέγουσι καὶ οἵ λέγοντες. ὅτι Πλάτων τὸ ταῖς γεν- νωμέναις ποιότησιν ὑποκείμενον στοιχεῖον ἐξευρών, ὃ νῦν ὕλην καὶ φύσιν καλοῦσιν, πολλῶν ἀπήλλαξε 41ὅ χαὶ μεγάλων ἀποριῶν τοὺς φιλοσόφους" ἐμοὶ δὲ δο- κοῦσι πλείονας λῦσαι καὶ μείζονας ἀπορίας οἵ τὸ τῶν δαιμόνων γένος ἐν μέσῳ ϑέντες ϑεῶν καὶ ἀν- ϑρώπων καὶ τρόπον τινὰ τὴν κοινωνίαν ἡμῶν συν- ᾿ ἄγον εἰς ταὐτὸ καὶ συνάπτον ἐξευρόντες" εἶτε μάγων τῶν περὶ Ζωροάστρην ὃ λόγος οὗτός ἐστιν. εἴτε τὸ Θράκιος ἀπ᾿ Ὀρφέως εἴτ᾽ Αἰγύπτιος ἢ Φρύγιος, ὡς Β τεχμαιρόμεϑα ταῖς ἑκατέρωϑι τελεταῖς ἀναμεμιγμένα πολλὰ ϑνητὰ χαὶ πένϑιμα τῶν ὀργιαξομένων καὶ δρωμένων ἱερῶν ὁρῶντες. “Ελλήνων δ᾽ Ὅμηρος μὲν ἔτι φαίνεται κοινῶς ἀμφοτέροις χρώμενος τοῖς ὀνό- τὸ μασι καὶ τοὺς ϑεοὺς ἔστιν ὅτε δαίμονας προσαγο- ρεύων᾽" ᾿Ησίοδος δὲ καϑαρῶς καὶ διωρισμένως πρῶτος ἐξέϑηκε τῶν λογικῶν τέσσαρα γένη. ϑεοὺς εἶτα δαί- μονας εἶϑ᾽ ἥρωας, τὸ δ᾽ ἐπὶ πᾶσιν ἀνθρώπους. ἐξ ὧν ἔοικε ποιεῖν τὴν μεταβολήν, τοῦ μὲν χρυσοῦ 30 γένους εἰς δαίμονας πολλοὺς κἀγαϑοὺς τῶν δ᾽ ἡμι- ϑέων εἰς ἥρωας ἀποκριϑέντων. ἕτεροι δὲ μεταβολὴν τοῖς τε σώμασιν ὁμοίως ποιοῦσι καὶ ταῖς ψυχαῖς" ὥσπερ γὰρ ἐκ γῆς ὕδωρ ἐκ δ᾽ ὕδατος ἀὴρ ἐκ δ᾽ ἀέρος πῦρ γεννώμενον ὁρᾶται. τῆς οὐσίας ἄνω φερομέ- 38 νῆς᾽ οὕτως ἐκ μὲν ἀνθρώπων εἰς ἥρωας ἐκ δ᾽ ἡρώων 1 ϑέντες " 18 πολλὰ Ἐπδοθῖαβ: πρὸς τὰ 19 εἶθ᾽
ἥρωας -- --- γένους εἰς δαίμονας ἘπΙΒΘΌϊαΒ; νἱᾶ. Ῥταθἔαξ. Ρ. ΧΧΥῚ 24 γὰρ ἢ
ΟΠΝΑΟΌΠΠΟΒΌΜ. 82
εἰς δαίμονας αἱ βελτίονες ψυχαὶ τὴν μεταβολὴν λαμ- βάνουσιν. ἐκ δὲ δαιμόνων ὀλίγαι μὲν ἐν χρόνῳ Ο πολλῷ δι᾽ ἀρετῆς καϑαρϑεῖσαι παντάπασι ϑειότητος μετέσχον" ἐνίαις δὲ συμβαίνει μὴ κρατεῖν ἑαυτῶν, 6 ἀλλ᾽ ὑφιεμέναις καὶ ἐνδυομέναις πάλιν σώμασι ϑνη- τοῖς ἀλαμπῆ καὶ ἀμυδρὰν ξωὴν ὥσπερ ἀναϑυμίασιν ἴσχειν." ᾿ 11. Ὁ δ᾽ Ησίοδος οἴεται καὶ περιόδος τισὶ χρό- , »" ΄ Ν , ᾿ Ν νῶν γίγνεσθαι τοῖς δαίμοσι τὰς τελευτάς᾽ λέγει γὰρ 10 ἐν τῷ τῆς Ναΐδος προσώπῳ καὶ τὸν χρόνον αἰνιττό- μξνος “ἐννέα τοι ζώει γενεὰς λακέρυξα κορώνη. ἀνδρῶν ἡβώντων" ἔλαφος δέ τε τετρακύρωνοσ᾽ » 3... 4 ἐν , 3 . ς , τρεῖς δ᾽ ἐλάφους ὁ κόραξ γηράσκεται" αὐτὰρ ὃ φοίνιξ ιό ἐννέα τοὺς κόρακας" δέκα δ᾽ ἡμεῖς τοὺς φοίνικας Ὁ - νύμφαι ἐυπλόκαμοι., κοῦραι Ζίιὸς αἰγιόχοιο." τοῦτον τὸν χρόνον εἰς πολὺ πλῆϑος ἀριϑμοῦ συν- ἄγουσιν οἵ μὴ καλῶς δεχόμενοι τὴν γενεάν. ἔστι γὰρ ἐνιαυτός" ὥστε γίγνεσθαι τὸ σύμπαν ἐννακισχίλια 20 ἔτη καὶ ἑπτακόσια καὶ εἴκοσι τῆς τῶν δαιμόνων ξωῆς. ἔλαττον μὲν οὖν νομίζουσιν οἵ πολλοὶ τῶν μαϑηματικῶν, πλέον δ᾽ οὐδὲ Πίνδαρος εἴρηκεν εἰπὼν τὰς νύμφας ζῆν ἰσοδένδρου τέχμαρ αἰῶνος λαχοίσας.᾽ ε5 διὸ καὶ καλεῖν αὐτὰς ἁμαδρυάδας. ἔτι δ᾽ αὐτοῦ ῶ ἐν Ἐ: ἔτι ὅ ἐνδυομέναις ΤΟγποΌυΒ: ἀναλυομέναις 12 ῬΖϑοι. ΒῪ. 188 18 ἡβώντων) γηράντων ΒοΥρκὰΒ 1 δ᾽ ἡμεῖς τοὺς φοίνικας] φοίνικας δέ τοι ἡμεῖς ἘΖΘΟΠΪΤΒ 22 δ᾽ οὐδὲ Τυτπορυβ: δὲ οὖν Πίνδαρος] ΒοΙρΚ. 1 τ. 487 24 τέχμαρ ΤυθθυΒ: τέημωρ λαχοίσας ἢ: λαχούσας ο᾽
84 Ὲ ΘΕΕΈΟΤΟ
Ἐ λέγοντος, ΖὨημήτριος ὑπολαβών 'πῶς᾽ ἔφη “λέγεις, ὦ Κλεόμβροτε, γενεὰν ἀνδρὸς εἰρῆσϑαι τὸν ἐνιαυ- τόν; οὔτε γάρ ᾿“ἡβῶντος᾽ οὔτε ἱγηρῶντος᾽. ὡς ἀναγι- γνώσκουσιν ἔνιοι. χρόνος ἀνθρωπίνου βίου τοσοῦτός ἐστιν. ἀλλ᾽ οἵ μέν “ἡβῶντος᾽ ἀναγιγνώσκοντες ἔτη 5 τριάκοντα ποιοῦσι τὴν γενεὰν καϑ' ᾿Ηράκλειτον. ἐν ᾧ χρόνῳ γεννῶντα παρέχει τὸν ἐξ αὑτοῦ γεγεννημέ-. νον ὃ γεννήσας. οἱ δέ ᾿γηρώντων᾽ πάλιν οὐχ “ἡβών- των᾽ γράφοντες ὀκτὼ καὶ ἕκατὸν ἔτη νέμουσι τῇ γενεᾷ τὰ γὰρ πεντήκοντα καὶ τέσσαρα μεσούσης ιτ0 ὅρον ἀνθρωπίνης ξωῆς εἶναι, συγκείμενον ἔκ τε τῆς
Ε ἀρχῆς καὶ τῶν πρώτων δυεῖν ἐπιπέδων καὶ δυεῖν τετραγώνων καὶ δυεῖν κύβων, οὺς καὶ Πλάτων ἀρι- ϑμοὺς ἔλαβεν ἐν τῇ ψυχογονίᾳ. καὶ ὃ λόγος ὅλως ἡνί- χϑαι δοκεῖ τῷ ᾿Ησιόδῳ πρὸς τὴν ἐκπύρωσιν. ὁπηνίκα τὸ συνεκλείπειν τοῖς ὑγροῖς εἰκός ἐστι τὰς Νύμφας,
αἵ τ᾽ ἄλσεα καλὰ νέμονται καὶ πηγὰς ποταμῶν καὶ πίδσεα ποιήεντα.
19. Καὶ ὃ Κλεόμβροτος “ἀκούω ταῦτ᾽ ᾽ ἔφη 'πολ- μρβ9 λῶν καὶ ὁρῶ τὴν Στωικὴν ἐκπύρωσιν ὥσπϑΞρ τὰ 90 9 υ ς ΄ Α 3, ἢ . , ΕΙ , Ἡρακλείτου καὶ Ὀρφέως ἐπινεμομένην ἔπη οὕτω 410 καὶ τὰ Ἡσιόδου καὶ συνεξάπτουσαν᾽ ἀλλ᾽ οὔτε τοῦ χόσμου τὴν φϑορὰν ἀνέχομαι λεγομένην. τά τ᾽ ἀμή-
8 ἡβώντων οὔτε γηρώντων Ατηγούτιβ ὅ ἡβῶντος] οἴ. ΚίηκοΙ. ἔριο. Ἐγαρτη. Ρ. 105. ἡβώντων ϑίοριυδηπαβ 8. Ἣρά- κλειτον) Βγναΐου Ὁ. 88 117 Ηοη. 78 18 πίσεα ἢ: πείσεα 22 συνεξάπτουσαν ὟὟ : συνεξαπατουσαν 28 τά τ᾽ ἀμήχανα κἕ] οουγαρία. Εογύ. τά τ᾽ ἄλλ᾽ ἀμήχανα καλῶν ὑπομνήσω σε τὰ τῶν νυμφῶν μάλιστα δὲ τὰ περὶ τὴν κορώνην καὶ τὴν ἔλ. ἐκλύεσϑαι κατ᾽ ἐνιαυτοὺς ὑπερβάλλοντας. ΑἸ1 ἃ]1ὰ
ΟΕΑΟΌΠΟΒΌΜ. 80
χανα “ἢ χαὶ ὧν ὑπόμνησις τῶν φωνῶν μάλιστα περὶ τὴν κορώνην καὶ τὴν ἔλαφον ἐχλύεσϑαι ἐπὶ τοὺς ὑπερβάλλοντας. οὐκ ἐνιαυτὸς ἀρχὴν ἐν αὑτῷ καὶ τελευτὴν ὁμοῦ τι πάντων ὧν φέρουσιν ὧὡραι᾽ γῆ δὲ δ φύει περιέχων, οὐδ᾽ ἀνθρώπων ἀπὸ τρόπου γενεὰ κέκληται. καὶ γὰρ ὑμεῖς ὁμολογεῖτε δήπου τὸν ᾿Ησίο- δον ἀνθρωπίνην ξωὴν τὴν γενεὰν λέγειν. ἢ γὰρ Β οὐχ οὕτως; συνέφησεν ὃ Ζ΄ημήτριος. ᾿ἀλλὰ μὴν κἀκεῖνο δῆλον᾽ ὃ Κλεόμβροτος εἶπε “τὸ πολλάκις 1ὼ τὸ μετροῦν καὶ τὰ μετρούμενα τοῖς αὐτοῖς ὀνόμασι προσαγορεύεσϑαι. κοτύλην καὶ χοίνικα καὶ ἀμφορέα καὶ μέδιμνον. ὃν τρόπον οὖν τοῦ παντὺς ἀριϑμοῦ τὴν μονάδα μέτρον οὖσαν ἐλάχιστον καὶ ἀρχὴν ἀρι- ϑμὸν καλοῦμεν" οὕτω τὸν ἐνιαυτόν, ᾧ πρώτῳ με- ι5 τροῦμεν ἀνθρώπου βίον. ὁμωνύμως τῷ μετρουμένῳ γενεὰν ὠνόμασεν. καὶ γὰρ οὺς μὲν ἐκεῖνοι ποιοῦ- σιν ἀριϑμοὺς οὐδὲν ἔχουσι τῶν νενομισμένων ἐπι- Ο φανῶν καὶ λαμπρῶν ὡς ἐν ἀριϑμοῖο: ὃ δὲ τῶν ἐννακισχιλίων ἑπτακοσίων εἴκοσι τὴν γένεσιν ἔσχηκε 99 συνθέσει μὲν ἐκ τῶν ἀπὸ μονάδος τεσσάρων ἐφεξῆς τετράκις γενομένων τεσδσάρων᾽ τεσσαράκοντα γὰρ ἑχατέρως γίγνεται. ταῦτα δὲ πεντάκις τριγωνισϑέντα τὸν ἐχκείμενον ἀριϑμὸν παρέσχεν. ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων οὐκ ἀναγκαῖον ἡμᾶς 4ημητρίῳ διαφέρεσϑαι. 95 χαὶ γὰρ ἂν πλείων ὃ χρόνος ἢ κἂν ἐλάττων κἂν 1 Ἰαοῦιπδπι ᾿παϊοανῦ ἢ 22. ἐκλύεσθαι ᾿: ἐκδύεσϑαι 8. οὐχ] οὐκοῦν αὶ αὑτῷ ἧ: αὐτῶὦωη ὀ 4 πάντων ὧν φέρουσιν ὧραι] Βγναΐου Ρρ. 14. 6 δήπου ΤυσπθΡυβ: μήπου 1 τὴν
ἀνϑρωπίνην ζωὴν γενεὰν ἢ [10 τὰ μετροῦντα ἢ 20 συν- ϑέσει μὲν] συντεϑειμένος ϑἰθρΊΠΘΔΠΠ15
80 θΕῈ ΘΕΕΈΟΤΟ
τεταγμένος κἂν ἄτακτος, ἐν ᾧ μεταλλάττει δαίμονος ψυχὴ καὶ ἥρωος βίος, οὐδὲν ἧττον ἐφ’ ᾧ βούλεται δεδείξεται μετὰ μαρτύρων σοφῶν καὶ παλαιῶν. ὅτι φύσεις εἰσί τινες ὥσπερ ἐν μεϑορίῳ ϑεῶν καὶ ἀν- ϑρώπων, δεχόμεναι πάϑη ϑνητὰ καὶ μεταβολὰς 5 ἀναγκαίας. οὺἣς δαίμονας ὀρϑῶς ἔχει κατὰ νόμον
πατέρων ἡγουμένους καὶ ὀνομάζοντας σέβεσϑαι.᾽
δ᾽ 138. 'Παράδειγμα δὲ τῷ λόγῳ Ξενοχράτης μὲν ὁ Πλάτωνος ἕταῖρος ἐποιήσατο τὸ τῶν τριγώνων. ϑείῳ μὲν ἀπεικάσας τὸ ἰσόπλευρον ϑνητῷ δὲ τὸ 10 σκαληνὸν τὸ δ᾽ ἰσοσκελὲς δαιμονίῳ: τὸ μὲν γὰρ ἴσον πάντῃ τὸ δ᾽ ἄνισον πάντῃ, τὸ δὲ πῆ μὲν ἴσον πῇ δ᾽ ἄνισον, ὥσπερ ἣ δαιμόνων φύσις ἔχουσα καὶ πάϑος ϑνητοῦ καὶ ϑεοῦ δύναμιν. ἡ δὲ φύσις αἰσϑη.- τὰς εἰκόνας ἐξέϑηκε καὶ ὁμοιότητας ὁρωμένας, ϑεῶν τὸ μὲν ἥλιον καὶ ἄστρα ϑνητῶν δὲ σέλα καὶ κομήτας
Ἐ καὶ διάττοντας, ὡς Εὐριπίδης εἴκασεν ἐν οἷς εἶπεν
ἡ δ᾽ ἄρτι ϑάλλων σάρκα, διοπετὴς ὕπως
ἀστὴρ ἀπέσβη. πνεῦμ᾽ ἀφεὶς ἐς αἰϑέρα.; μικτὸν δὲ σῶμα καὶ μίμημα δαιμόνιον ὄντως τὴν 30 σελήνην, τῷ τῇ τούτου τοῦ γένους συνάδειν περι- φορᾷ, φϑίσεις φαινομένας δεχομένην καὶ αὐξήσεις καὶ μεταβολὰς δρῶντες, οὗ μὲν ἄστρον γεῶδες οἵ δ᾽ ὀλυμπίαν γῆν οἵ δὲ χϑονίας ὁμοῦ καὶ οὐρανίας
2 ψυχὴ -- βίος Ἐπιβορίαβ: ψυχὴν --- βίον ἐφ᾽ ᾧ] 56. κριτῇ αὶ 10 ὁρωμένας ϑεῶν μὲν ΤσπΘθυΒ: ὁρωμένων ϑεῶν ὡς 10 σέλα] σελήνην Ἐ 11 Εὐριπίδης] Νάθοκ μ᾿. 614 18 σαρκὶ ν. 1090. 19 ἐς Νάυοϊ: εἰς 20 μικτὸν Ταχπο- Ῥυβ: μικρὸν
ΟΚΑΟΌΠΟΒΌΜ. 51
κλῆρον Ἑχάτης προσεῖπον. ὥσπερ οὖν εἰ τὸν ἀέρα τις ἀνέλοι καὶ ὑποσπάσειε τὸν μεταξὺ γῆς καὶ δε- λήνης, ἐν μέσῳ κενῆς καὶ ἀσυνδέτου χώρας γενο- μένης τὴν ἑνότητα διαλύσει καὶ τὴν κοινωνίαν τοῦ δ παντός, οὕτως οἵ δαιμόνων γένος μὴ ἀπολείποντες. ἀνεπίμικτα τὰ τῶν ϑεῶν καὶ ἀνθρώπων ποιοῦσι καὶ ἀσυνάλλακτα. τὴν ἑρμηνευτικήν, ὡς Πλάτων ἔλεγεν, καὶ διακονικὴν ἀναιροῦντες φύσιν. ἢ πάντα φύρειν ἅμα καὶ ταράττειν ἀναγκάζουσιν ἡμᾶς τοῖς ἀνθϑρω- 10 πένοις πάϑεσι καὶ πράγμασι τὸν ϑεὸν ἐμβιβάξοντας καὶ κατασπῶντας ἐπὶ τὰς χρείας, ὥσπερ αἱ Θετταλαὶ λέγονται τὴν σελήνην. ἀλλ᾽ ἐκείνων μὲν ἐν γυναιξὶ 411 τὸ πανοῦργον ἔσχε πίστιν, ᾿4γλαονίκης τῆς ᾿Ηγήτο- 006, ὥς φασιν, ἀστρολογικῆς γυναικός, ἐν ἐκλείψει τι σελήνης ἀεὶ προσποιουμένης γοητεύειν καὶ καϑαιρεῖν αὐτήν. ἡμεῖς δὲ μήτε μαντείας τινὰς ἀϑειάστους εἶναι λέγοντας ἢ τελετὰς καὶ ὀργιασμοὺς ἀμελουμέ- νους ὑπὸ ϑεῶν ἀκούωμεν" μήτ᾽ αὖ πάλιν τὸν ϑεὸν ἐν τούτοις ἀναστρέφεσϑαι καὶ παρεῖναι καὶ συμπρα- 50 γματεύεσϑαι δοξάζωμεν. ἀλλ᾽ οἷς δίκαιόν ἐστι ταῦτα λειτουργοῖς ϑεῶν ἀνατιϑέντες ὥσπερ ὑπηρέταις καὶ γραμματεῦσι, δαίμονας νομίζωμεν ἐπισκόπους ϑείων Β ἱερῶν καὶ μυστηρίων ὀργιαστάς᾽ ἄλλους δὲ τῶν ὑπερη- φάνων καὶ μεγάλων τιμωροὺς ἀδικιῶν περιπολεῖν. οὐ τοὺς δὲ πάνυ σεμνῶς ὁ Ἡσίοδος ᾿ἁγνούς᾽ προσεῖπε ἱπλουτοδότας, καὶ τοῦτο γέρας βασιλήιον ἔχοντας. ὡς βασιλικοῦ τοῦ εὖ ποιεῖν ὄντος. εἰσὶ γάρ, ὡς ἐν ἀνθρώποις. καὶ δαίμοσιν ἀρετῆς διαφοραὶ καὶ τοῦ 10 μήτε τοὺς μαντείας ἢ 26 Ἡσίοδος) ΟἿ 126
88 ΒΕ ΘΕΕΈΟΤΟ
παϑητιχοῦ καὶ ἀλόγου τοῖς μὲν ἀσϑενὲς καὶ ἀμαυ- ρὺν ἔτι λείψανον ὥσπερ περίττωμα. τοῖς δὲ πολὺ καὶ δυσκατάσβεστον ἔνεστιν, ὧν ἴχνη καὶ σύμβολα πολλαχοῦ ϑυσίαι καὶ τελεταὶ καὶ μυϑολογίαι σῴζουσι καὶ διαφυλάττουσιν ἐνδιεσπαρμένα.᾽
14. Περὶ μὲν οὖν τῶν μυστικῶν. ἐν οἷς τὰς με- γίστας ἐμφάσεις καὶ διαφάσεις λαβεῖν ἔστι τῆς περὶ δαιμόνων ἀληϑείας, “εὔστομά μοι κείσϑω᾽ καϑ'΄ Ἣρό- δοτον᾽ ἑορτὰς δὲ καὶ ϑυσίας, ὥσπερ ἡμέρας ἀπο- φράδας καὶ σκυϑρωπάς, ἐν αἷς ὠμοφαγίαι καὶ δια- σπασμοὶ νηστεῖαί τὲ καὶ κοπετοί, πολλαχοῦ δὲ πάλιν αἰσχρολογίαι πρὸς ἱεροῖς
“μανίαι τ᾽ ἀλαλαί τ᾽ ὀρινόμεναι διψαύχενι σὺν κλόνῳ᾽.
ϑεῶν μὲν οὐδενὶ δαιμόνων δὲ φαύλων ἀποτροπῆς ἕνεκα φήσαιμ᾽ ἂν τελεῖσϑαι μειλίχια καὶ παραμύϑια. καὶ τὰς πάλαι ποιουμένας ἀνθρωποϑυσίας οὔτε ϑεοὺς ἀπαιτεῖν ἢ προσδέχεσϑαι πιϑανόν ἐστιν. οὔτε μάτην ἂν ἐδέχοντο βασιλεῖς καὶ στρατηγοὶ παῖδας αὑτῶν ἐπιδιδόντες καὶ καταρχόμενοι καὶ σφάττοντες. ἀλλὰ χαλεπῶν καὶ δυστρόπων ὀργὰς καὶ βαρυϑυμίας ἀφο- σιούμενοι καὶ ἀποπιμπλάντες ἀλαστόρων" ἐνίων δὲ μανικοὺς καὶ τυραννικοὺς ἔρωτας. οὐ δυναμένων οὐδὲ βουλομένων σώμασι καὶ διὰ σωμάτων ὁμιλεῖν. ἀλλ᾽ ὥσπερ Ἡρακλῆς Οἰχαλίαν ἐπολιόρκει διὰ παρ-
8 Ἡρόδοτον] 2.,.111 18 ἀλαλαὶ ΤΌΣΠΘΡαΒ: ἄλλα. οἵ. Βουρκ. 1 Ρ. 480 18 τελεῖσθαι ἘΒΘΌΪΙΒ: τελεῶν 18 ἂν ἐδέχοντο Ἰᾶθηι: ἀνέχονται 19 καταρχόμενοι Ἰάθῃι: ἀρχόμενοι
σφάττοντες ἰάθη]: φυλάττοντες 20 ἀφοσιούμενοι ᾿άθπηι: ἀποσειόμενοι 321 ἐνίων) ἐνίοις ἢ 28 καὶ] 46]. ϑῥοργυηδημ8
10
15
20
ΟΒΑΟΌΠΟΚΌΝ. 80
ϑένον, οὕτως ἰσχυροὶ καὶ βίαιοι δαίμονες ἐξαιτού- μενοι ψυχὴν ἀνθρωπίνην περιεχομένην σώματι λοι- μούς τε πόλεσι καὶ γῆς ἀφορίας ἐπάγουσι καὶ πο- λέμους καὶ στάσεις ταράττουσιν, ἄχρι οὗ λάβωσι Ἐ
5 καὶ τύχωσιν οὗ ἐρῶσιν. ἔνιοι δὲ τοὐναντίον ἔπαϑον, δι ’ ’ Ἁ ᾽ἤ “ » ὥσπερ ἐν Κρήτῃ χρόνον συχνὸν διάγων ἔγνων ἄτο- πόν τινα τελουμένην ἑορτήν, ἐν ἧ καὶ εἴδωλον ἀν- δρὸς ἀκέφαλον ἀναδεικνύουσι καὶ λέγουσιν ὡς οὗτος ἣν Μόλος ὃ Μηριόνου πατήρ. νύμφῃ δὲ πρὸ βίαν
τὸ συγγενόμενος ἀκέφαλος εὑρεϑείη."
ς ᾿ ἊΝ ’ Ε ΄ δι δὲ , 15. “Καὶ μὴν ὅσας ἔν τε αὖϑοις καὶ ὕμνοις λέ- γουσι καὶ ἄδουσι. τοῦτο μὲν ἁρπαγὰς τοῦτο δὲ πλά- νας ϑεῶν κρύψεις τε καὶ φυγὰς καὶ λατρείας. οὐ Εὶ ϑεῶν εἰσιν ἀλλὰ δαιμόνων παϑήματα καὶ τύχαι 1τι5 μνημονευόμεναι δι᾿ ἀρετὴν καὶ δύναμιν αὐτῶν. καὶ οὔτ᾽ Αἰσχύλος εἶπεν ἁγνόν τ᾽ ᾿Δπόλλω φυγάδ᾽ ἀπ’ οὐρανοῦ ϑεύν᾽, οὔϑ᾽ ὁ Σοφοκλέους δμητος “οὑμὸς δ᾽ ἀλέχτωρ αὐτὸν ἦγε πρὸς μύλην.
30 πλεῖστον δὲ τῆς ἀληϑείας διαμαρτάνουσιν οἵ Ζελφῶν ϑεολόγοι, νομίξοντες ἐνταῦϑά ποτε πρὸς ὄφιν τῷ ϑεῷ περὶ τοῦ χρηστηρίου μάχην γενέσϑαι, καὶ ταῦτα
Ν " , 2 ’ 9 ’ ποιητὰς καὶ λογογράφους ἐν ϑεάτροις ἀγωνιζομένους λέγειν ἐῶντες, ὥσπερ ἐπίτηδες ἀντιμαρτυροῦντας ὧν 418
55 δρῶσιν ἱεροῖς τοῖς ἁγιωτάτοις. ϑαυμάσαντος δὲ τοῦ
2 σώματι ἘπΒΘΌΙαΒ: σώματι καὶ διὰ σωμάτων ὁμιλεῖν ὅ ἔπαϑον ϑίορτηδπμθιβ 16 “ἐσχύλος] ϑ.Ρρ]. 314. Αἀ4. ὁρ-
ϑῶς Χ 18 Σοφοκλέους) Νποκ. Ρ. 811 25 ἱεροῖς) ἱερῶν ΘΙ ΘΡΥΠΔΉΠτΙ5
Β
90 Ὲ ΘΕΕΈΟΤῦὺ
Φιλίππου (παρῆν γὰρ ὃ συγγραφεὺς) καὶ πυϑομέ- νου, τίσιν ἀντιμαρτυρεῖν ϑείοις οἴεται τοὺς ἀγωνι- ξομένους" ἱτούτοις᾽ ἔφη τοῖς περὶ τὸ χρηστήριον, οἷς ἄρτι τοὺς ἔξω Πυλῶν πάντας “Ἑλληνας ἡ πόλις κατοργιάξουσα μέχρι Τεμπῶν ἐλήλακεν. ἥ τὲ γὰρ ἱσταμένη καλιὰς ἐνταῦϑα περὶ τὴν ἅλω δι’ ἐννέα ἐτῶν οὐ φωλεώδης τοῦ δράκοντος χειά, ἀλλὰ μίμημα τυραννικῆς ἢ βασιλικῆς ἐστιν οἰχήσεως᾽ ἥ τὲ μετὰ σιγῆς ἐπ’ αὐτὴν διὰ τῆς ὀνομαζομένης Ζ]ολωνέας ἔφοδος. μὴ αἰόλα δὲ τὸν ἀμφιϑαλῆ κόρον ἡμμέναις δασὶν ἄγουσι, καὶ προσβαλόντες τὸ πῦρ τῇ καλιάδι καὶ τὴν τράπεξαν ἀνατρέψαντες ἀνεπιστρεπτὶ φεύ-
γουσι διὰ τῶν ϑυρῶν τοῦ ἱεροῦ" καὶ τελευταῖον αἵ
τε πλάναι “καὶ ἡ λατρεία τοῦ παιδὸς οἵ τὲ γιγνό- μενοι περὶ τὰ Τέμπη καϑαρμοὶ μεγάλου τινὸς ἄγους καὶ τολμήματος ὑποψίαν ἔχουσι. παγγέλοιον γάρ ἐστιν, ὦ ἑταῖρε, τὸν ᾿Ζπόλλωνα χτείναντα ϑηρίον φεύγειν ἐπὶ πέρατα τῆς Ελλάδος ἁγνισμοῦ δεόμε- ν »,.} 3 . “2 »" Ν - τ' -
ψον, εἶτ᾽ ἐχεῖ χοάς τινας χεῖσθαι καὶ δρᾶν ἃ δρῶ- σιν ἄνϑρωποι μηνίματα δαιμόνων ἀφοσιούμενοι καὶ πραὕὔνοντες, οὗς ἀλάστορας καὶ παλαμναίους ὀνομά-
ς 3 , - Ἀ - ’
ζουσιν, ὡς ἁλήστων τινῶν καὶ παλαιῶν μιασμάτων μνήμαις ἐπεξιόντας. ὃν δ᾽ ἤκουσα λόγον ἤδη περὶ τῆς φυγῆς ταύτης καὶ τῆς μεταστάσεως. ἄτοπος μέν ἐστι δεινῶς καὶ παράδοξος" εἰ δ᾽ ἀληϑείας τι μετέχει, 1 γὰρ Τασμοθυβ ὥ2 ϑείοις 1Ἰᾶθῃι: ϑεοῖς ἀγωνιξομέ- νους Ἡθυγου θη: ἀνταγωνιξομένους θ. τη] ἅλων 10 μὴ αἰόλα δὲ] ἣ Αἰολάδαι οὐτὰ Χ Ὁ οἔ. Ἠφϑγομῖυδ: Αἰόδα" παρὰ
“ελφοῖς γένος τι 1 προσβαλόντες ἣ' : προσβαλλόντες 47 τὸν ᾿ἡἀπόλλω οοὐᾶ, ΠΕ 28 ἐπεξιόντας Χ: ἐπεξιόντες
σι
τ
8
ΟἈΑΟΌΠΟΕΒΌΜ. 91
μὴ μικρὸν οἰώμεϑα μηδὲ κοινὸν εἶναι τὸ πραχϑὲν ἐν τοῖς τότε χρόνοις περὶ τὸ χρηστήριον. ἀλλ᾽ ἵνα μὴ τὸ ᾿Εμπεδόκλειον ποιεῖν δόξω
Ό Ἁ Γν , δ ; κορυφὰς ἕτέρας ἑτέρῃσι 5. προσάπτων μύϑων. μήτε λέγειν ἀτραπὸν μίαν᾽,
ἐάσατέ μὲ τοῖς πρώτοις τὸ προσῆκον ἐπιϑεῖναι τέλος" ἤδη γὰρ ἐπ᾽’ αὐτῷ γεγόναμεν" καὶ τετολμήσϑω μετὰ πολλοὺς εἰρῆσϑαι καὶ ἡμῖν, ὅτι τοῖς περὶ τὰ μαν- τεῖα καὶ χρηστήρια τεταγμένοις δαιμονίοις ἐκλεί-
τὼ πουσί τὲ κομιδῇ συνεκλείπει τὰ τοιαῦτα, καὶ φυ- γόντων ἢ μεταστάντων ἀποβάλλει τὴν δύναμιν, εἶτα παρόντων αὐτῶν διὰ χρόνου πολλοῦ καϑάπερ ὕρ- γανα φϑέγγεται τῶν χρωμένων ἐπιστάντων καὶ παρόντων.
1 10. Ταῦτα τοῦ Κλεομβρότου διελϑόντος., ὁ 'Πρα-᾿ κλέων “οὐδεὶς μέν᾽ ἔφη ἱτῶν βεβήλων καὶ ἀμηρήτονν καὶ περὶ ϑεῶν δόξας ἀσυγκράτους ἡμῖν ἐχόντων πάρεστιν. αὐτοὶ δὲ παραφυλάττωμεν αὐτοῦβ: ὦ Φίλιππε, μὴ λάϑωμεν ἀτόπους ὑποϑέσεις καὶ μεγά-
20 λας τῷ λόγῳ διδόντες. “εὖ λέγεις ὁ Φίλιππος εἶπεν “ἀλλὰ τί μάλιστά σε δυσωπεῖ τῶν ὑπὸ Κλεομβρότου τιϑεμένων ;᾽ καὶ ὁ ἩΗρακλέων ἱτὸ μὲν ἐφεστάναι τοῖς χρηστηρίοις᾽ “εἶπε “μὴ ϑεοὺς οἷς ἀπηλλάχϑαι τῶν περὶ γῆν προσῆκόν ἐστιν, ἀλλὰ δαίμονας ὑπηρέτας
ς5 ϑεῶν, οὐ δοκεῖ μοι κακῶς ἀξιοῦσθαι" τὸ δὲ τοῖς
8 ᾿Εμπεδόκλειον] Μυ]]ΔΟΗ. ἘΙΠΙΗΘ ποιεῖν ἘΤΏΡΘΥΙᾺΒ: εἰπεῖν 4Ἅ ἕτέρῃσι ΒΟ σΘΡαΒ: ἑτέραις ὅ μήτε λέγειν] μηδὲ λόγων ἘχηΡοΥΒ 18 καὶ παρόντων] 46]. ϑὐθοΥ ΘΠ Πτ5
92 ΠῈ ῬΕΕΈΟΤΟ
δαίμοσι τούτοις μονονουχὶ δράγδην λαμβάνοντας ἐκ τῶν ἐπῶν τῶν ᾿Εμπεδοκλέους ἁμαρτίας καὶ ἄτας καὶ πλάνας ϑεηλάτους ἐπιφέρειν, τελευτῶντας δὲ καὶ ϑανάτους ὥσπερ ἀνθρώπων ὑποτίϑεσϑαι, ϑρασύ- τερον ἡγοῦμαι καὶ βαρβαρικώτερον. ἠρώτησεν οὖν ὁ Κλεόμβροτος τὸν Φίλιππον. ὕστις εἴη καὶ ὃπό- ὃὲεν ὃ νεανίας᾽ πυϑόμενος δὲ τοὔνομα καὶ τὴν πόλιν οὐδ᾽ αὐτοὺς ἡμᾶς᾽ ἔφη ᾿λανθάνομεν. ὦ Ἡρακλέων, ἐν λόγοις ἀτόποις γεγονότες" ἀλλ᾽ οὐκ ἔστι περὶ πραγμάτων μεγάλων μὴ μεγάλαις προσχρησάμενον τὸ ἀρχαῖς ἐπὶ τὸ εἰκὸς τῇ δόξῃ προελϑεῖν. σὺ δὲ σεαυ- τὸν λέληθας ὃ δίδως ἀφαιρούμενος" ὁμολογεῖς γὰρ 419 εἶναι δαίμονας, τῷ δὲ μὴ φαύλους ἀξιοῦν εἶναι μηδὲ ϑνητοὺς οὐκέτι δαίμονας φυλάττεις" τίνι γὰρ τῶν ϑεῶν διαφέρουσιν, εἰ καὶ κατ᾽ οὐσίαν τὸ ἄφϑαρ- 15 τον καὶ κατ᾽ ἀρετὴν τὸ ἀπαϑὲς καὶ ἀναμάρτητον ἔχουσι:
11. Πρὸς ταῦτα τοῦ ἩΗρακλέωνος σιωπῇ διανο- ουμένου τι πρὸς αὑτόν “ἀλλὰ φαύλους μέν᾽ ἔφη δαίμονας οὐκ Ἐμπεδοκλῆς μόνον. ὦ Ηρακλέων. ἀπέ- 90 λιπεν. ἀλλὰ καὶ Πλάτων καὶ Ξενοκράτης και Χρύ- σιππος᾽ ἔτι δὲ Ζ;ημόκριτος. εὐχόμενος “εὐλόγχων εἰδώλων᾽ τυγχάνειν, δῆλος ἦν ἕτερα δυστράπελα καὶ μοχϑηρὰς γιγνώσκων ἔχοντα προαιρέδεις τινὰς καὶ ὁρμάς. περὶ δὲ ϑανάτου τῶν τοιούτων ἀκήκοα λό- 95
Β γον ἀνδρὸς οὐκ ἄφρονος οὐδ᾽ ἀλαζόνος. Αἰμιλιανοῦ
Ἐ
οι
1 δράγδην Ὗ: ῥάγδην 8 οὐδ᾽ ἡμᾶς αὐτοὺς ΕἸ αΒΘΌΪαΒ 922. Δημόκριτος] οὗ. ιὐὺ. ΤΊηΙΟ]. 6.1 28 δῆλος Ὗ : ἢ δῆλος 34 μοχϑηρὰς] ἴον. πονηρὰ μοχϑηρὰς
ΟΒΑΟΘΌΠΟΒΟΌΜ. 99
γὰρ τοῦ ῥήτορος, οὗ καὶ ὑμῶν ἔνιοι διακηκόασιν, ᾿Επιϑέρσης ἦν πατήρ. ἐμὸς πολίτης καὶ διδάσκαλος γραμματικῶν. οὗτος ἔφη ποτὲ πλέων εἰς Ἰταλίαν ἐπιβῆναι νεώς. ἐμπορικὰ χρήματα καὶ συχνοὺς ἐπι- βάτας ἀγούσης" ἑσπέρας δ᾽ ἤδη περὶ τὰς ᾿Εχινάδας νήσους ἀποσβῆναι τὸ πνεῦμα, καὶ τὴν ναῦν διαφε- ρομένην πλησίον γενέσϑαι Παξῶν" ἐγρηγορέναι δὲ τοὺς πλείστους. πολλοὺς δὲ καὶ πίνειν ἔτι δεδει- πνηκότας᾽ ἐξαίφνης δὲ φωνὴν ἀπὸ τῆς νήσου τῶν τ᾽ Παξῶν ἀκουσϑῆναι. Θαμοῦν τινος βοῇ καλοῦντος.
σι
ὥστε ϑαυμάζξειν. ὃ δὲ Θαμοῦς Αἰγύπτιος ἦν κυβερ- Ο νήτης οὐδὲ τῶν ἐμπλεόντων γνώριμος πολλοῖς ἀπ᾽ ὀνόματος. δὶς μὲν οὖν κληϑέντα σιωπῆσαι, τὸ δὲ τρίτον ὑπακοῦσαι τῷ καλοῦντι κἀκεῖνον ἐπιτείναντα ι τὴν φωνὴν εἰπεῖν “ὁπόταν γένῃ κατὰ τὸ Παλῶδεες. ἀπάγγειλον ὅτι Πὰν ὁ μέγας τέϑνηκε. τοῦτ᾽ ἀκού- σαντας, ὃ Ἐπιϑέρσης ἔφη, πάντας ἐχπλαγῆναι" καὶ διδόντας ἑαυτοῖς λόγον εἴτε ποιῆσαι βέλτιον εἴη τὸ προστεταγμένον εἴτε μὴ πολυπραγμονεῖν ἀλλ᾽ 90 ἐᾶν, οὕτω γνῶναι τὸν Θαμοῦν. εἰ μὲν εἴη πνεῦμα,
παραπλεῖν ἡσυχίαν ἔχοντα, νηνεμίας δὲ καὶ γαλήνης Ὁ περὶ τὸν τόπον γενομένης. ἀνειπεῖν ὃ ἤκουσεν. ὡς οὖν ἐγένετο κατὰ τὸ Παλῶδες. οὔτε πνεύματος ὄντος οὔτε κλύδωνος, ἔκ πρύμνης βλέποντα τὸν Θαμοῦν
οὐ πρὸς τὴν γῆν εἰπεῖν, ὥσπερ ἤκουσεν. ὅτι Πὰν ὃ
μέγας τέϑνηκεν᾽. οὐ φϑῆναι δὲ παυσάμενον αὐτόν.
8 ἔτι] τηδ]τη ἄρτε 1 ὁπόταν 50Υ1081 6χ ἘΒΘΌΙΟ: ὅτι
ὅταν 20 εἰ μὲν εἴη 6Χ Θοάθιη: ἐὰν μὲν ἦν 2 Πὰν ὁ μέγας ἘΒΘΌΪα5: ὁ μέγας Πὰν
Ε
904 ΠΕ ΘΕΕΕΟΤΌ
καὶ γενέσϑαι μέγαν οὐχ ἑνὸς ἀλλὰ πολλῶν στεναγμὸν ἅμα ϑαυμασμῷ μεμιγμένον. οἷα δὲ πολλῶν ἀνϑρώ- πὼν παρόντων, ταχὺ τὸν λόγον ἐν Ρώμῃ σκεδασϑῆ- ναι, καὶ τὸν Θαμοῦν γενέσϑαι μετάπεμπτον ὑπὸ Τιβερίου Καίσαρος. οὕτω δὲ πιστεῦσαι τῷ λόγῳ τὸν Τιβέριον, ὥστε διαπυνϑάνεσϑαι καὶ ζητεῖν περὶ τοῦ Πανός" εἰκάζειν δὲ τοὺς περὶ αὐτὸν φιλολό- γους συχνοὺς ὄντας τὸν ἐξ Ἑρμοῦ καὶ Πηνελόπης γεγενημένον. ὃ μὲν οὖν Φίλιππος εἶχε καὶ τῶν παρόντων ἐνίους μάρτυρας. Αἰμιλιανοῦ τοῦ γέροντος ἀκηκούτας.
18. Ὁ δὲ Ζημήτριος ἔφη τῶν περὶ τὴν Βρεττα- νίαν νήσων εἶναι πολλὰς ἐρήμους σποράδας, ὧν ἐνίας δαιμόνων καὶ ἡρώων ὀνομάξεσϑαι" πλεῦσαι δὲ αὐτὸς ἱστορίας καὶ ϑέας ἕνεκα πομπῇ τοῦ βασιλέως εἰς τὴν ἔγγιστα κειμένην τῶν ἐρήμων. ἔχουσαν οὐ πολλοὺς ἐποικοῦντας ἱεροὺς δὲ καὶ ἀσύλους πάντας ὑπὸ τῶν Βρεττανῶν ὄντας. ἀφικομένου δ᾽ αὐτοῦ νεωστί, σύγχυσιν μεγάλην περὶ τὸν ἀέρα καὶ διο-
οι
10
Ἐ σημίας πολλὰς γενέσϑαι καὶ πνεύματα καταρραγῆναι 90
καὶ πεσεῖν πρηστῆρας" ἐπεὶ δ᾽ ἐλώφησε. λέγειν τοὺς νησιώτας ὅτι τῶν κρεισσόνων τινὸς ἔκλειψις γέγονεν. ᾿ῶς γὰρ λύχνος ἀναπτόμενος᾽ φάναι “δεινὸν οὐδὲν ἔχει σβεννύμενος δὲ πολλοῖς λυπηρός ἐστιν. οὕτως δ ΄ Ἀ Ν Χ 3 ’ 3 " αἵ μεγάλαι ψυχαὶ τὰς μὲν ἀναλάμψεις εὐμενεῖς καὶ ἀλύπους ἔχουσιν. αἱ δὲ σβέσεις αὐτῶν καὶ φϑοραὶ πολλάκις μέν. ὡς νυνί. πνεύματα καὶ ξάλας τρέ-
19 διοσημίας ϊπαογῆπδ: διοσημείας 21 τρέφουσι Ἐπ- ΒΘΌΠΙΒ: τρέπουσι. Οὗ, Ῥγαρίαῦ. ». 7.11
38
10
15
20
ΟΝΑΟΌΠΟΒΟΌΜ. 90
φουσι, πολλάκις δὲ λοιμικοῖς πάϑεσι τὸν ἀέρα φαρ-
μάττουσιν.᾽ ἐχεῖ μέντοι μέαν εἶναι νῆσον, ἐν ἧ τὸν 490
Κρόνον καϑεῖρχϑαι φρουρούμενον ὑπὸ τοῦ Βριάρεω καϑεύδοντα᾽ δεσμὸν γὰρ αὐτῷ τὸν ὕπνον μεμηχα- νῆσϑαι. πολλοὺς δὲ περὶ αὐτὸν εἶναι δαίμονας ὀπα- δοὺς καὶ ϑεράποντας.
19. “γὙπολαβὼν δ᾽ ὁ Κλεόμβροτος “ἔχω μέν᾽ ἔφη ἱκαὶ ἐγὼ τοιαῦτα διελϑεῖν. ἀρκεῖ δὲ πρὸς τὴν ὑπό- ϑεσιν τὸ μηδὲν ἐναντιοῦσϑαι μηδὲ κωλύειν ἔχειν οὕτω ταῦτα. καίτοι τοὺς Στωικούς᾽ ἔφη ᾿γιγνώ- ὄκομὲν οὐ μόνον κατὰ δαιμόνων ἣν λέγω δόξαν ἔχοντας. ἀλλὰ καὶ ϑεῶν ὄντων τοσούτων τὸ πλῆϑος Β ἑνὶ χρωμένους ἀιδίῳ καὶ ἀφϑάρτῳ᾽ τοὺς δ᾽ ἄλλους καὶ γεγονέναι καὶ φϑαρήσεσϑαιν νομίζοντας. Ἔπι- κουρείων δὲ χλευασμοὺς καὶ γέλωτας οὔτι φοβητέον. οἷς τολμῶσι χρῆσϑαι καὶ κατὰ τῆς προνοίας μῦϑον αὐτὴν συναποκαλοῦντεςρ. ἡμεῖς δὲ τὴν ἀπειρίαν μῦϑον εἶναί φαμὲν ἐν κόσμοις τοσούτοις μηδένα λόγῳ ϑείῳ κυβερνώμενον ἔχουσαν. ἀλλὰ πάντας ἐκ ταὐτομάτου καὶ γεγονότας καὶ συνισταμένους. εἰ δὲ χρὴ γελᾶν ἐν φιλοσοφίᾳ. τὰ εἴδωλα γελαστέον τὰ κωφὰ καὶ τυφλὰ καὶ ἄψυχα, ἃ ποιμαίνουσιν ἀπλέτους ἐτῶν περιόδους ἐπιφαινόμενα καὶ περινοστοῦντα πάντῃ. τὰ μὲν ἔτι ξώντων τὰ δὲ πάλαι κατακαέντων ἢ κατα- σαπέντων ἀπορρυέντα, φλεδόνας καὶ σκιὰς ἕλκοντες
1 τὸν ἘΠαΒΘ 58 9 χωλύειν Χ: κώλυσιν 17 συναποκα- λοῦντες ὃ: οὐκ ἀποκαλοῦντες 21 τὰ] τοὺς τὰ ἢν, αὖ τοὺς δα ἕλκοντας τοαϊγού, οὐ ἀθίηαδ τοῖς μένουσιν “ἴῃ νἱΐα τηᾶπθη-
ὑῦπ5 οὐτὰ Ατηγοῖο 22 ἃ ποιμαίνουσιν ὟΝ : ποῖ μένουσιν - , μετ᾽ ἀπλέτους ἢ. Μα]ίτη ἐν ἀπλέτοις --- περιόδοις
")
Ε
90 ΡῈ ῬΕΡΈΟΤΟυ
εἰς φυσιολογίαν, ἂν δὲ φῇ τις εἶναι δαίμονας οὐ φύσει μόνον ἀλλὰ καὶ λόγοις καὶ τὸ σῴξεσϑαι καὶ διαμένειν πολὺν χρόνον ἔχοντας. δυσκολαίνοντες.ἢ 20. ῬΡηϑέντων δὲ τούτων “ὃ ᾿“μμώνιος ὀρϑῶς᾽ ἔφη ἵμοι δοκεῖ Θεόφραστος ἀποφήνασϑαι" τί γὰρ κωλύει φωνὴν δέξασϑαι σεμνὴν καὶ φιλοσοφωτάτην; καὶ γὰρ ἀϑετουμένη πολλὰ τῶν ἐνδεχομένων ἀπο- δειχϑῆναι δὲ μὴ δυναμένων ἀναιρεῖ. καὶ τυϑεμένη πολλὰ συνεφέλκεται τῶν ἀδυνάτων καὶ ἀνυπάρκχτων. ὃ μέντοι μόνον ἀκήκοα τῶν ᾿Επικουρείων λεγόντων Λ . :] , 6 ᾽ 2 ;ὔ , πρὸς τοὺς εἰσαγομένους ὑπ᾽ ᾿Εμπεδοκλέους δαίμο- νας, ὡς οὐ δυνατὸν εἶναι φαύλους καὶ ἁμαρτητικοὺς ὄντας μακαρίους καὶ μακραίωνας εἶναι, πολλὴν τυ- φλότητα τῆς κακίας ἐχούσης καὶ τὸ περιπτωτικὸν τοῖς " - “᾿ 3, 2 ΨΩ Ἂν 3 Ρ. ἀναιρετικοῖς. εὔηϑες ἐστιν. οὕτω γὰρ ᾿Επίκουρός τε χείρων Γοργίου φανεῖται τοῦ σοφιστοῦ καὶ Μητρό- 2 ’ - - [4 ΑΥ̓ δωρος ᾿4λέξιδος τοῦ κωμῳδιοποιοῦ. διπλάσιον γὰρ οὗτος ἔζησε τοῦ Μητροδώρου,. ᾿Επικούρου δ᾽ ἐκεῖ- , 4, ϑ. το » Ν ᾽ " 3 νος πλέον ἢ ἐπίτριτον. ἄλλως γὰρ ἰσχυρὸν ἀρετὴν καὶ κακίαν ἀσϑενὲς λέγομεν. οὐ πρὺς διαμονὴν καὶ διάλυσιν σώματος" ἐπεὶ καὶ τῶν ϑηρίων πολλὰ μὲν δυσκίνητα καὶ νωϑρὰ ταῖς ψυχαῖς ὄντα πολλὰ δ᾽ ἀκόλαστα καὶ ἄτακτα τῶν συνετῶν καὶ πανούργων χρόνους ζῇ μαχροτέρους. ὅϑεν οὐκ εὖ τῷ ϑεῷ τὴν ἀιδιότητα ποιοῦσιν ἐκ φυλακῆς καὶ διακρούσεως τῶν 2 λόγοις] λόγῳ ϑθρτηδηηιβ 8 .δυσκολαίνοντες Ἐπηρθ- γα: δυσκολαίνοντας 1 καὶ γὰρ ἀϑετουμένη --- ἀνυπάρ- χτων] “ΤΠΘορΡΒγ δ! ἀϊοῦπμι οθηβθη μι 12 ὡς ν6] γΡο-
ἐϊὰ5. εἶναι ἀΘΙ ον 117 κωμῳδιοποιοῦ ἢ: κωμῳδοποιοῦ 21 ϑηρίων ὟὟ: ϑείων μὲν ἢ
οι
10
1
30
ΟΕΔΟΌΠΟΒΌΝ. ΟΤ
ἀναιρετικῶν. ἔδει γὰρ ἐν τῇ φύσει τοῦ μακαρίου τὸ ἀπαϑὲς καὶ ἄφϑαρτον εἶναι, μηδεμιᾶς πραγματείας δεόμενον. ἀλλ᾽ ἴσως τὸ λέγειν πρὸς μὴ παρόντας οὐκ εὔγνωμον φαίνεται. πάλιν οὖν ὃ Κλεόμβροτος Εὶ ἡμῖν ὃν ἄρτι περὶ τῆς μεταστάσεως καὶ φυγῆς τῶν δαιμονίων ἀφῆκε λόγον ἀναλαβεῖν δίκαιός ἐστι.
21. Καὶ ὁ Κλεόμβροτος “ἀλλὰ ϑαυμάσαιμ᾽ ἂν εἶπεν ἱεἰ μὴ πολὺ φαίνεται τῶν εἰρημένων ἡμῖν ἀτοπώτερος. καίτοι δοκεῖ φυσιολογίας ἔχεσθαι. καὶ ι0 Πλάτων αὐτῷ παρέσχε τὸ ἐνδόσιμον οὐχ ἁπλῶς ἀποφηνάμενος ἐκ δόξης δ᾽ ἁμαυρᾶς καὶ ὑπόνοιαν ἐμβαλὼν αἰνιγματώδη μετ’ εὐλαβείας: ἀλλ᾽ ὕμως πολλὴ γέγονε κἀκείνου καταβόησις ὑπὸ τῶν ἄλλων φιλοσόφων. ἐπεὶ δὲ μύϑων καὶ λόγων ἀναμεμιγμέ- 451 νῶν κρατὴρ ἐν μέσῳ πρόκειται (καὶ ποῦ τις ἂν εὐμενεστέροις ἀκροαταῖς ἐπιτυχὼν ὥσπερ νομίσματα ξενικὰ τούτους δοκιμάσειε τοὺς λόγους:). οὐκ ὀκνῶ χαρίξεσϑαι βαρβάρου διήγησιν ἀνδρός. ὃν πλάναις πολλαῖς καὶ μήνυτρα τελέσας μεγάλα, περὶ τὴν Ἐρυ- ς. ϑρὰὼν ϑάλασσαν ἀνθρώποις ἀνὰ πᾶν ἔτος ἅπαξ ἐν-
τυγχάνοντα τἄλλα δὲ συνόντα νύμφαις νομάσι καὶ δαίμοσιν. ὡς ἔφασκε, μόλις ἐξανευρὼν ἔτυχον λό- γου καὶ φιλοφροσύνης. κάλλιστος μὲν ἦν ὧν εἶδον ἀνθρώπων ὀφϑῆναι νόσου τὲ πάσης ἀπαϑὴς διετέλει, Β 5 καρπόν τινὰ πόας φαρμακώδη καὶ πικρὸν ἑκάστου μηνὸς ἅπαξ προσφερόμενος" γλώσσαις δὲ πολλαῖς ἤσκητο χρῆσϑαι. πρὸς δ᾽ ἐμὲ τὸ πλεῖστον ἐδώριξζεν
σι
ἵ
σι
1ὅ ποῦ τις ἂν ΕΠ]ΗΡΘΥΙΒ: που τις ἐν 117 οὐκ ὀκνῶ] οὐχ ὁρῶ τιθ] οοὐά. 21 συνόντα ᾿: σὺν ταῖς ῬΙπίδτομὶ Μοταῖα. ὙΟ]. 111. τί
ο8 ΡῈ ΡΕΡΈΟΤΟ
οὐ πόρρω μελῶν. φϑεγγομένου δέ, τὸν τόπον εὖ- δία κατεῖχε. τοῦ στόματος ἥδιστον ἀποπνέοντος. ἡἧ μὲν οὖν ἄλλη μάϑησις καὶ ἱστορία συνῆν αὐτῷ τὸν πάντα χρόνον᾽ εἰς δὲ μαντικὴν ἐνεπνεῖτο μίαν ἡμέ- ραν ἔτους ἑκάστου καὶ προεϑέσπιξε κατιὼν ἐπὶ ϑά- λατταν. ἐπεφοίτων δὲ καὶ δυνάσται καὶ γραμματεῖς Ο βασιλέων εἶτ᾽ ἀπήεσαν. ἐκεῖνος οὖν τὴν μαντικὴν ἀνῆγεν εἰς δαίμονας" πλεῖστον δὲ ΖΙελρῶν λόγον εἶχε. καὶ τῶν λεγομένων περὶ τὸν Ζ΄όνυσον ἐνταῦϑα καὶ δρωμένων ἱερῶν οὐδενὸς ἀνήκοος ἦν, ἀλλὰ τὸ κἀκεῖνα δαιμόνων ἔφασκεν εἶναι πάϑη μεγάλα καὶ ταῦτα δὴ τὰ περὶ Πύϑωνα. “τῷ δ᾽ ἀποχτείναντι μήτ᾽ ἐννέα ἐτῶν μήτ᾽ εἰς τὰ Τέμπη γενέσϑαι τὴν φυγήν, ἀλλ᾽ ἐχπεσόντ᾽ ἐλϑεῖν εἰς ἕτερον κόσμον" ὕστερον δ᾽ ἐκεῖϑεν. ἐνιαυτῶν μεγάλων ἐννέα περιό- τ δοις ἁγνὸν γενόμενον χαὶ Φοῖβον ἀληϑῶς κατελ- ϑόντα τὸ χρηστήριον παραλαβεῖν. τέως ὑπὸ Θέμιδος φυλαττόμενον. οὕτω δ᾽ ἔχειν καὶ τὰ Τυφωνικὰ καὶ Ὁ τὰ Τιτανικά᾽ δαιμόνων μάχας γεγονέναι πρὸς δαί- μονας, εἶτα φυγὰς τῶν κρατηϑέντων ἢ δίκας ὑπὸ 50 ϑεοῦ τῶν ἐξαμαρτόντων. οἷα Τυφὼν λέγεται περὶ Ὅσιριν ἐξαμαρτεῖν καὶ Κρόνος περὶ Οὐρανόν, ὧν ἀμαυρότεραι γεγόνασιν αἷ τιμαὶ ἢ καὶ παντάπασιν ἐκλελοίπασι. μεταστάντων εἰς ἕτερον κόσμον. ἐπεὶ
ὅ προὐϑέσπιξε! 8 πλεῖστον ἘπιΒο ᾽π5: ἥδιστον 9 καὶ τῶν ἰάοιι: καὶ περὶ τῶν 12 τὰ Ἰάοῃ Πύϑωνα) τὴν Πυ- ϑίαν ἘαΒΘΌ 5 18 τὴν φυγὴν -- κόσμον Ἰάθῃι: μετὰ τοῦ φυγεῖν αὐτὸν ἐχπεσόντα κόσμον 106 ὡς ἀληϑῶς Ἰάθτη κατ- ελϑόντα ἰάοιτι: καὶ ἐλϑόντα 18 ἔχειν Ἰᾶθιι: ἔχει. 320 δέ- κας ἰάριη; δικώσεις 328 τιμαὶ] τιμαὶ παρ᾽ ἡμῖν Ἰάθτῃ
ΟΗΑΟΌΤΟΕΟΜ. 99
καὶ Σολύμους πυνϑάνομαι τοὺς Πυκίων προσοίχους ἐν τοῖς μάλιστα τιμᾶν τὸν Κρόνον" ἐπεὶ δ᾽ ἀπο- κτείνας τοὺς ἄρχοντας αὐτῶν. ΄ρσαλον καὶ ΖΔρύον καὶ Τρωσοβιόν., ἔφυγε καὶ μετεχώρησεν ὁποιδήποτε (τοῦτο γὰρ οὐκ ἔχουσιν εἰπεῖν). ἐκεῖνον μὲν ἀμελη- ϑῆναι. τοὺς δὲ περὶ τὸν άρσαλον σκληροὺς ϑεοὺς Εὶ προσαγορεύεσϑαι, καὶ τὰς κατάρας ἐπὶ τούτων ποι- εἴσϑαι δημοσίᾳ καὶ ἰδίᾳ “Πυκίους. τούτοις μὲν οὗν ὅμοια πολλὰ λαβεῖν ἔστιν ἐκ τῶν “ϑεολογουμένων. τὸ δ δὲ τοῖς νενομισμένοις τῶν ϑεῶν ὀνόμασι δαί- μονάς τινας καλοῦμεν. οὐ ϑαυμαστέον᾽ εἶπεν ὁ ξέ- γνος᾽ ᾿ᾧ γὰρ ἕκαστος ϑεῷ συντέτακται καὶ παρ᾽ οὗ δυνάμεως καὶ τιμῆς εἴληχεν. ἀπὸ τούτου φιλεῖ κα- λεῖσϑαι. καὶ γὰρ ἡμῶν ὃ μέν τίς ἐστι Ζέινος ὃ δ᾽ ᾿ἀϑηναῖος ὃ δ᾽ ᾿Ζπολλώνιος ἢ Διονύσιος ἢ Ἑ μαῖος" ἀλλ᾽ ἔνιοι μὲν ὀρϑῶς κατὰ τύχην ἐκλήϑησαν,. οἱ δὲ πολλοὶ μηδὲν προσηκούσας ἀλλ᾽ ἐνηλλαγμένας ἐκ- τήσαντο ϑεῶν παρωνυμίας.᾽ἢ
22, Σιωπήσαντος δὲ τοῦ Κλεομβρότου. πᾶσι μὲν ὁ λόγος ἐφάνη ϑαυμαστός." τοῦ δ᾽ ᾿Ἡρακλέωνος πυϑομένου πῆ ταῦτα προσήκει Πλάτωνι καὶ πῶς ἐκεῖνος τὸ ἐνδόσιμον τῷ λόγῳ τούτῳ παρέσχεν. ὃ Κλεόμβροτος “εὖ μνημονεύεις εἶπεν “ὅτι τὴν μὲν ἀπειρίαν αὐτόϑεν ἀπέγνω τῶν κόσμων, περὶ δὲ πλή- 429 9865 ϑοὺυς ὡρισμένου διηπόρησε. καὶ μέχρι τῶν πέντε
σι
1
οι
2
φ
8 Ζρύον] Ἄρυτον Βπξο 5 4 Τρωσοβιὸν] Τόσιβιν Ἰάθτη ὅ ἐκεῖνον Ἰάθγτη: ἐκείνους 1 τούτων Ἰάθῃη: τούύτῳὠ 14 εἴϊος 1ά 61 21 πῆ -- προσήκει ΤΟγΘῦυ5: μὴ -- προσήκειν Πλάτωνι) Τα. Ρ. 58 ο. ἃ. γῆς -
100 ΠΕ ΘΕΕΈΟΤΟΌ
τοῖς ὑποτιϑεμένοις κατὰ στοιχεῖον ἕνα κόσμον ἐπι- χωρήσας τὸ εἰκός, αὐτὸς ἑαυτὸν ἐφ᾽ ἑνὸς ἐτήρησεν. καὶ δοκεῖ τοῦτο Πλάτωνος ἴδιον εἶναι. τῶν ἄλλων σφόδρα φοβηϑέντων τὸ πλῆϑος. ὡς τοὺς ἕνὶ τὴν ὕλην μὴ ὁρίδαντας ἀλλ᾽ ἐκβάντας εὐθὺς ἀορίστου ὁ καὶ χαλεπῆς ἀπειρίας ὑπολαμβανούσης. “ὃ δὲ ξένος ἔφην ἐγώ περὶ πλήϑους κόσμων ὥριξεν ἣ Πλά- τῶν ἤ, ὅτε συνεγένου τἀνδρὶ τούτῳ, οὐδὲ. διε- πειράϑης;᾽ “ἀλλ᾽ οὐκ ἔμελλον εἶπεν ὃ Κλεόμβροτος Β εὐ μηδὲν ἄλλο, τῶν περὶ ταῦτα λιπαρὴς εἶναι καὶ τὸ πρόϑυμος ἀκροατής. ἐνδιδόντος ἑαυτὸν ἵλεων καὶ παρέχοντος; ἔλεγε δὲ μήτ᾽ ἀπείρους μήϑ᾽ ἕνα μήτε πέντε κόσμους. ἀλλὰ τρεῖς καὶ ὀγδοήκοντα καὶ ἕκα- τὸν εἶναι συντεταγμένους κατὰ σχῆμα τριγωνοει-- δές. οὗ πλευρὰν ἑκάστην ἑξήκοντα κόσμους ἔχειν" τὸ τριῶν δὲ τῶν λοιπῶν ἕκαστον ἵδρῦσϑαι κατὰ γω- νίαν, ἅπτεσϑαι δὲ τοὺς ἐφεξῆς ἀλλήλων ἀτρέμα περι- ἰόντας ὥσπερ ἐν χορείᾳ᾽ τὸ δ᾽ ἐντὸς ἐπίπεδον τοῦ τριγώνου κοινὴν ἑστίαν εἶναι πάντων, καλεῖσϑαι δὲ πεδίον ἀληϑείας, ἐν ᾧ τοὺς λόγους καὶ τὰ εἴδη καὶ τὰ 90 Ο παραδείγματα τῶν γεγονότων καὶ τῶν γενησομένων ἀκίνητα κεῖσϑαι. καὶ περὶ αὐτὰ τοῦ αἰῶνος ὄντος οἷον ἀπορροὴν ἐπὶ τοὺς κόσμους φέρεσϑαι τὸν χρόνον. ὄψιν δὲ τούτων καὶ ϑέαν ψυχαῖς ἀνθρωπίναις ἅπαξ ἐν ἔτεσι μυρίοις ὑπάρχειν. ἄν γ᾽ εὖ βιώσωσι" καὶ 35 τῶν ἐνταῦϑα τελετῶν τὰς ἀρίστας ἐχείνης ὄνειρον 4 ἕνὶ ὙὟ: ἐπὶ 1 ἦ Χ: 8 ἢ ὅτε συνεγένου ὙὟ:
ἣ ὅϑεν εὖ ἐγένυ 10 τῶν Μ: τῷ 11 ἵλεων ἢ: ἕλω 28 κόσμους ΤΟΣΠΘΡΙΒ: χρόνους
ΟΒΑΟΌΟΒΟΜ. 101
εἶναι τῆς ἐποπτείας καὶ τελετῆς καὶ τοὺς λόγους ἀναμνήσεως ἕνεκα τῶν ἐχεῖ φιλοσοφεῖσϑαι καλῶν ἢ μάτην περαίνεσϑαι. ταῦτ᾽ ἔφη ἱπερὶ τούτων μυϑο- λογοῦντος ἤκουον ἀτεχνῶς καϑάπερ ἐν τελετῇ καὶ 5 μυήσει. μηδεμίαν ἀπόδειξιν τοῦ λόγου μηδὲ πίστιν ἐπιφέροντος 20. Κἀγὼ τὸν Ζημήτριον προσαγορεύσας πῶς Ὁ ἔχει ἔφην τὰ τῶν μνηστήρων ἔπη. τὸν Ὀδυσσέα ϑαυμασάντων τὸ τόξον μεπαχειριξζόμενον;᾽ ὑπομνη- 10 σϑέντος δὲ τοῦ “Ζ]΄ημητρίου. ᾿ἱ ταῦτ᾽ ᾿ ἔφην “ἐπέρχεται κἀμοὶ περὶ τοῦ ξένου εἰπεῖν “ἦ τις ϑηητὴρ καὶ ἐπίκλοπος ἔπλετο δογμάτων τε καὶ λόγων παντοδαπῶν, καὶ πολυπλα- νὴς ἐν γράμμασι καὶ οὐ βάρβαρος ἀλλ᾽ Ἔλλην γένος τὸ ἦν. πολλῆς “Ελληνίδος μούσης ἀνάπλεως. ἐλέγχει δ᾽ αὐτὸν ὁ τῶν κόσμων ἀριϑμὸς οὐκ ὧν Αἰγύπτιος οὐδ᾽ ᾿Ινδὸς ἀλλὰ ΖΦωριεὺς ἀπὸ Σικελίας, ἀνδρὸς Ἱμεραίου τοὔνομα Πέτρωνος" αὐτοῦ μὲν ἐχείνου βιβλίδιον Ε οὐκ ἀνέγνων οὐδ᾽ οἶδα διασῳζόμενον. Ἵππυς δ᾽ ὃ 90 Ῥηγῖνος. οὗ μέμνηται Φανίας ὃ Ἐρέσιος. ἱστορεῖ δόξαν εἶναι ταύτην Πέτρωνος καὶ λόγον. ὡς ἑκατὸν χαὶ ὀγδοήκοντα καὶ τρεῖς κόσμους ὄντας ἁπτομένους δ᾽ ἀλλήλων κατὰ στοιχεῖον" ὅ τι τοῦτ᾽ ἐστί. κατὰ στοιχεῖον ἅπτεσϑαι. μὴ προσδιασαφῶν μηδ᾽ ἄλλην 5 τινὰ πιϑανότητα προσάπτων. ὑπολαβὼν δ᾽ ὁ Ζ4ημή- τριος τίς δ᾽ ἄν᾽ εἶπεν “ἐν τοιούτοις πράγμασιν εἴη 2 ἀναμνήσεως Ὗ : ἀνέμνησεν 8 ἔφη Αποηγτηαβ: ἔφην 12 ἦ Τυσπθρθυβ: ἢ ϑηητὴρ Χ οχ Ηογηθῖοὸ ᾧ 891: ϑηρητὴρ
18 αὐτοῦ] τηϑ]τηὴ καὶ αὐτοῦ 20 ᾿Ερέσιος Ἐ: αἰρέσιος Ὁ ὃ. Ὁ Ἐ: δὲ
102 ὉΕᾺ ὈΒΕΈΟΤΟ
Ε πιϑανότης. ὅπου καὶ Πλάτων οὐδὲν εἰπὼν εὔλογον οὐδ᾽ εἰκὸς οὕτω κατέβαλε τὸν λόγον; καὶ ὁ Ἣρα- κλέων “ἀλλὰ μὴν ὑμῶν᾽ ἔφη ᾿τῶν γραμματικῶν ἀκούομεν “εἰς Ὅμηρον ἀναγόντων τὴν δόξαν. ὡς ἐχείνου τὸ πᾶν εἰς πέντε κόσμους διανέμοντος, οὐ- δ ρανὸν ὕδωρ ἀέρα γῆν ὄλυμπον. ὧν τὰ μὲν δύο κοινὰ καταλείπει. γῆν μὲν τοῦ κάτω παντὸς οὖσαν Ὄλυμπον δὲ τοῦ ἄνω παντός" οἵ δ᾽ ἐν μέσῳ τρεῖς τοῖς τρισὶ ϑεοῖς ἀπεδόϑησαν. οὕτω δὲ καὶ Πλάτων ἔοικε τὰ κάλλιστα καὶ πρῶτα σωμάτων εἴδη καὶ σχή- τὸ
498 ματα συννέμων ταῖς τοῦ ὅλου διαφοραῖς πέντε κό- μους καλεῖν, τὸν γῆς τὸν ὕδατος τὸν ἀέρος τὸν πυρός" ἔσχατον δὲ τὸν περιέχοντα τούτους, τὸν τοῦ δωδεκαέδρου, πολύχυτον καὶ πολύτρεπτον, ᾧ μά- λιστα δὴ ταῖς ψυχικαῖς περιόδοις καὶ κινήσεσι πρέ- τὸ πον σχῆμα καὶ συναρμόττον ἀπέδωκε. καὶ ὃ Ζημή- τριος “Ὅμηρον᾽ ἔφη ἱτί κινοῦμεν ἐν τῷ παρόντι; υύϑων γὰρ ἅλις. Πλάτων δὲ πολλοῦ δεῖ τὰς πέντε τοῦ κόσμου διαφορὰς πέντε κόσμους προσαγορεύειν" ἐν οἷς τὲ μάχεται τοῖς ἀπείρους κόσμους ὑποτιϑε- 50 μένοις, αὑτῷ δή φησι δοκεῖν ἕνα τοῦτον εἶναι μονο-
Β γενῆ τῷ ϑεῷ καὶ ἀγαπητόν, ἐκ τοῦ σωματοειδοῦς παντὸς ὅλον καὶ τέλειον καὶ αὐτάρκη γεγενημένον. ὕϑεν ἄν τις καὶ ϑαυμάσειεν. ὅτι τἀληϑὲς εἰπὼν αὐτὸς ἑτέροις ἀπιϑάνου καὶ λόγον οὐκ ἐχούσης ἀρ- 35 χὴν παρέσχε δόξης. τὸ μὲν γὰρ ἕνα μὴ φυλάξαι
4 Ὅμηρον) Ο 187 ἀναγόντων ϑίορτηδηπαβ: ἀγόντων
9 Πλάτων] ΤΊπ. Ρ. 81 βαα. 21 αὑτῷ Μυ]οοῦαβ: αὕτη 26 δόξης ὃ: δι᾽ αὐτῆς
ΟΒΑΟΌΠΟΒΌΜ. 105
κόσμον εἶχεν ἁμωσγέπως ὑπόϑεσιν τὴν τοῦ παντὸς ἀπειρίαν. τὸ δ᾽ ἀφωρισμένως ποιῆσαι τοσούτους καὶ μήτε πλείους τῶν πέντε μήτ᾽ ἐλάττους κομιδῇ παρά- λογον καὶ πάσης πιϑανότητος ἀπηρτημένον, εἰ μή ὅτι σὺ λέγεις᾽ ἔφη 'πρὸς ἐμὲ βλέψας. κἀγώ “δοκεῖ γὰρ οὕτως᾽ ἔφην ᾿ἀφέντας ἤδη τὸν περὶ χρηστηρίων Ο λόγον ὡς τέλος ἔχοντα. μεταλαμβάνειν ἕτερον τοσοῦ- τον. “οὐκ ἀφέντας εἶπεν ὁ Δημήτριος “ἐκεῖνον, ἀλλὰ μὴ παρελϑόντας τοῦτον ἀντιλαμβανόμενον ἡμῶν. οὐ τὸ γὰρ ἐνδιατρίψομεν, ἀλλ᾽ ὅσον ἱστορῆσαι τὴν πιϑα- νότητα ϑιγόντες αὐτοῦ μέτιμεν ἐπὶ τὴν ἐξ ἀρχῆς ὑπόϑεσιν.᾽ 24, Πρῶτον τοίνυν᾽ ἔφην ἐγώ “τὰ κωλύοντα ποιεῖν κόσμους ἀπείρους οὐκ ἀπείργει πλείονας ἑνὸς τ ποιεῖν. καὶ γὰρ οἷόν τ᾽ ἐστὶν εἶναι καὶ μαντικὴν καὶ πρόνοιαν ἐν πλείοσι κόσμοις. καὶ τὸ μικροτά- τὴν τύχην παρεμπίπτειν, τὰ δὲ πλεῖστα καὶ μέγιστα τάξιν λαμβάνειν πρὺς γένεσιν καὶ μεταβολήν, ὧν Ὁ οὐδὲν ἡ ἀπειρία δέχεσϑαι πέφυκεν. ἔπειτα τῷ λόγῳ 0 μᾶλλον ἕπεται τὸ τῷ ϑεῷ μὴ μονογενῆ μηδ᾽ ἔρημον εἶναι τὸν κόσμον. ἀγαϑὺς γὰρ ὧν τελέως οὐδεμιᾶς ἀρετῆς ἐνδεής ἐστιν, ἥκιστα δὲ τῶν περὶ δικαιοσύ- νην καὶ φιλίαν" κάλλισται γὰρ αὗται καὶ ϑεοῖς πρέ- πουσαι. μάτην δ᾽ οὐδὲν ἔχειν οὐδ᾽ ἄχρηστον ϑεὸς 90 πέφυκεν. εἰσὶν οὖν ἐχτὸς ἕτερον ϑεοὶ καὶ χόσμοι, πρὸς οὺς χρῆται ταῖς κοινωνικαῖς ἀρεταῖς" οὐ γὰρ
1ὅ οἷόν τ᾽ Χ: ὅσον 10 τὸ μικρότατον τύχῃ ἘΠΏΡΘΙΙΙΒ:; 564 οὗ ν». 992 18 λαμβάνειν ΒΑΒΙΘΘ6Π515: λαμβάνεε. 20 τὸ τῷ ΑἸάϊπῶ: τῶ τῶ 22 τῶν : τῷ 28 αὗται Τὰς: πθθαϑ: αὐτῷ 26 οὺς ἰᾶθηη: οἷς
104 ΡῈ ὈΒΕΒΟΤΟΌ
πρὺς αὐτὸν οὐδὲ μέρος αὐτοῦ χρῆσίς ἐστι δικαιο- Ἑ σύνης ἢ χάριτος ἢ χρηστότητος ἀλλὰ πρὸς ἄλλους. [4 2 . " » 2. «9 3 ΄ ΄ 3 2. Φ) ὥστ᾽ οὐκ εἰκὸς ἄφιλον οὐδ᾽ ἀγείτονα τόνδ᾽ οὐδ ἄμικτον ἐν ἀπείρῳ κενῷ τὸν κόσμον σαλεύειν" ἐπεὶ καὶ τὴν φύσιν δρῶμεν τὰ καϑ' ἕχαστα γένεσιν καὶ δ εἴδεσιν οἷον ἀγγείοις ἢ περικαρπίοις σπέρματος περι- ἔχουσαν. οὐδὲν γὰρ ἐν ἀριϑμῷ τῶν ὄντων ἔστιν, οὗ γε μὴ λόγος ὑπάρχει κοινός. οὐδὲ τυγχάνει τῆς τοιᾶσδε προσηγορίας ὃ μὴ κοινῶς ποιὸν ἢ ἰδέως ἐστίν. ὃ δὲ κόσμος οὐ λέγεται κοινῶς εἶναι ποιός" τὸ ἰδίως τοίνυν ποιός ἐστιν ἐκ διαφορᾶς τῆς πρὸς ἄλλα συγγενῆ καὶ ὁμοειδῆ γεγονὼς τοιοῦτος. εὖ γὰρ οὔτ᾽ Ε ἄνϑρωπος εἷς οὔϑ᾽ ἵππος ἐν τῇ φύσει γέγονεν οὔτ᾽ ΒΕ 2 Χ ΄᾿ ΄ ΄, ΄ ν ΄ ἄστρον οὔτε ϑεὸς οὔτε δαίμων. τί κωλύει μηδὲ κό- εὔμον ἕνα τὴν φύσιν ἔχειν ἀλλ᾽ ἢ πλείονας; ὃ γὰρ τὸ λέγων. ὅτι καὶ γῆν μίαν ἔχει καὶ ϑάλατταν. ἐμφανές τι παρορᾷ τὸ τῶν ὁμοιομερῶν" τήν τὲ γὰρ γῆν εἰς ς , , ᾿ὶ , ς , “ ὁμώνυμα μέρη καὶ τὴν ϑάλατταν ὡσαύτως διαιροῦ- μεν τοῦ δὲ χόσμου μέρος οὐχέτι κόσμος ἀλλ᾽ ἐκ διαφόρων φύσεων συνέστηκε. 90 494. 20. “Καὶ μὴν ὅ γε μάλιστα φοβηϑέντες ἔνιοι καταναλίσκουσιν τὴν ὕλην εἰς τὸν κόσμον ἅπασαν. ὡς μηδὲν ὑπολειπόμενον ἐκτὸς ἐνστάσεσιν ἢ πλη- ὅ τὰ δᾶ, ὨΘΒΟΙΟ απ18 6 ἀγγείοις ὥσπερ καρποὺς σπέρ- ματι ΝΥ. ΜΊΒΙ βοϊαμι σπέρματος Β5αβρθοῦαμι 1 ἔστιν] οὔτε τί ἐστιν 8 οὗ γε μὴ ὟὟ᾽ : οὐδὲ μὴ 959 ποιὸν Ἐ:: ποῖον ἢ Μαανίριαβ 10 κοινῶς εἶναι ποιός" ἰδίως τοίνυν Ἐτα- Ῥουαβ: κοινὸς εἶναι" ποῖος δ᾽ ὡς 11 ποιός Μδαν!ριαβ: ποῖος ἄλλα συγγενῆ καὶ ὁμοειδῆ ὟΥ : ἄλλας συγγενοὺς καὶ
ὁμοειδὴς 22. εἰς τὸν] εἰς ἕνα τὸν Ἠογνογάθηαβ. εἰς τοῦ- τον τὸν 28 ὑπολειπόμενον ΤΟΣΠΘΌΙΒ: ὑπολειπομένην
ΟΕΑΟΌΟΒΌΜ. 10
γαῖς διαταράττοι τὴν τοῦδε σύστασιν. οὐκ ὀρϑῶς ἔδεισαν. πλειόνων γὰρ ὄντων κόσμων ἰδίᾳ δ᾽ ἕκά- στου συνειληχότος οὐσίᾳ καὶ ὕλῃ μέτρον ὡρισμένον ἐχούσῃ καὶ πέρας, οὐδὲν ἄτακτον οὐδ᾽ ἀκαταχόσμη- ὅ τὸν οἷον περίττωμα λειφϑήσεται προσπίπτον ἔξωϑεν. ὃ γὰρ περὶ ἕκαστον λόγος ἐγκρατὴς ὧν τῆς συννε- νεμημένης ὕλης οὐδὲν ἔκφορον ἐάσει καὶ πλανώμενον ἐμπεσεῖν εἰς ἄλλον οὐδ᾽ εἰς ἑαυτὸν ἐξ ἄλλου διὰ τὸ Β μήτε πλῆϑος ἀόριστον καὶ ἄπειρον τὴν φύσιν ἔχειν τὸ μήτε κίνησιν ἄλογον καὶ ἄτακτον. εἰ δὲ καί τις ἀπορ- ροὴ φέρεται πρὸς ἑτέρους ἀφ᾽ ἑτέρων, ὁμόφυλον εἶναι καὶ προσηνῆ καὶ πᾶσιν ἠπίως ἐπιμιγνυμένην ὥσπερ αἵ τῶν ἀστέρων αὐγαὶ καὶ συγχράσεις. αὐτούς τε τέρπεσϑαι καϑορῶντας ἀλλήλους εὐμενῶς. ϑεοῖς τε ιὸ πολλοῖς χαὶ ἀγαϑοῖς χκαϑ’ ἕχαστον οὖσι παρέχειν Ε) , Α ᾽Α 3. , Ἁ »} ’ ἐπιμιξίας καὶ φιλοφροσύνας. ἀδύνατον γὰρ οὐδέν ΠῚ ΄ “᾽ Ἔ ᾿" 7, ᾽ Η ἐστι τούτων οὔτε μυϑῶδες οὔτε παράλογον εἰ μὴ νὴ Δία τὰ τοῦ ᾿Αριστοτέλους ὑπόψονταί τινες ὡς φυσιχὰς αἰτίας ἔχοντα. τῶν γὰρ σωμάτων ἑκάστου Ο 50 τόπον οἰχεῖον ἔχοντος, ὥς φησιν. ἀνάγκη τὴν γῆν πανταχόϑεν ἐπὶ τὸ μέσον φέρεσϑαι χαὶ τὸ ὕδωρ ἐπ᾿ αὐτῆς διὰ βάρος ὑφιστάμενον τοῖς κουφοτέροις. ἂν οὖν πλείονες ὦσι κόσμοι, συμβήσεται τὴν γῆν -- πολλαχοῦ μὲν ἐπάνω τοῦ πυρὸς καὶ τοῦ ἀέρος κεῖ- ἔς -“ Ρ 6 [4 ΝῊ Ἁ 4, ο΄ Ἁ Χ 5 ὅϑαι πολλαχοῦ δ᾽ ὑποκάτω καὶ τὸν ἀέρα καὶ τὸ Ω ς , - Ἀ Ψ " Ἁ , - 2 2 ὕδωρ ὁμοίως. πῆ μὲν ἐν ταῖς κατὰ φύσιν πῆ δ᾽ ἐν ταῖς παρὰ φύσιν χώραις ὑπάρχειν. ὧν ἀδυνάτων
11 εἶναι] εἶναι δεῖ ᾿ν. Μα]τα εἰκὸς εἶναι 18 τὰ ΑἸάϊπα 19 αἰτίας] οτχ. οοαα. τη 26 πῆ δ᾽ ἐν -- φύσιν
1060 ΕῈ ΘΕΕΈΟΘΤΙ
ὄντων. ὡς οἴεται, μήτε δύο μήτε πλείονας εἶναι κό- ὅμους, ἀλλ᾽ ἕνα τοῦτον ἐκ τῆς οὐσίας ἁπάσης συγκεί μενον, ἱδρυμένον κατὰ φύσιν, ὡς προσήκει ταῖς τῶν σωμάτων διαφοραῖς" 20. “᾿“λλὰ καὶ ταῦτα πιϑανῶς μᾶλλον ἢ ἀληϑῶς υ εἴρηται" σκόπει δ᾽ οὕτως᾽ ἔφην “ὦ φίλε Ζημήτριε. ἢ τῶν γὰρ σωμάτων τὰ μὲν ἐπὶ τὸ μέσον καὶ κάτω κινεῖσθαι λέγων τὰ δ᾽ ἀπὸ τοῦ μέσου καὶ ἄνω τὰ δὲ περὶ τὸ μέσον καὶ κύκλῳ, πρὸς τί λαμβάνει τὸ μέσον; οὐ δήπου πρὸς τὸ κενόν" οὐ γὰρ ἔστι κατ᾽ τὸ αὐτόν. καϑ' οὺς δ᾽ ἔστιν, οὐκ ἔχει μέσον, ὥσπερ οὐδὲ πρῶτον οὐδ᾽ ἔσχατον. πέρατα γὰρ ταῦτα, τὸ δ᾽ ἄπειρον καὶ ἀπεράτωτον. εἰ δὲ καὶ βιάσαιτό τις αὑτὸν λόγου βίᾳ κενοῦ μέσον ἀπείρου νοῆσαί τι, τίς ἡ πρὸς τοῦτο γιγνομένη τῶν κινήσεων διαφορὰ τι τοῖς σώμασι; οὔτε γὰρ ἐν τῷ κενῷ δύναμις ἔστι τῶν σωμάτων οὔτε τὰ σώματα προαίρεσιν ἔχει καὶ ὁρμήν. ἣ τοῦ μέσου γλίχεται καὶ πρὸς τοῦτο συν- Ἐ τείνει πανταχόϑεν. ἀλλ᾽ ὁμοίως ἄπορόν ἐστιν ἀψύ- χὼν σωμάτων πρὸς ἀσώματον χώραν καὶ ἀδιάφορον 30 ἢ φορὰν ἐξ αὐτῶν ἢ ὁλκὴν ὑπ᾽ ἐκείνης γιγνομένην νοῆσαι. λείπεται τοίνυν τὸ μέσον οὐ τοπικῶς ἀλλὰ σωματικῶς λέγεσϑαι. τοῦδε γὰρ τοῦ κόσμου μίαν ἐκ πλειόνων σωμάτων καὶ ἀνομοίων ἑνότητα καὶ σύνταξιν ἔχοντος, αἱ διαφοραὶ τὰς κινήσεις ἄλλας 535
60 ἔφην Χ: ἔφη 14 λόγου ἘπηροΥβ: λόγῳ κενοῦ μέσον ὟΥ̓ἧ: κινούμενον ἀπείρου Ἐπηροιῖαβ: ἄπειρον νοῆ- σαι Χ: τολμῆσαι τι ὃ 19 ὁμοίως Μαάνϊρίαβ: ὅμως 20 χώραν Μ: χωρεῖν
ΟΝΑΟΌΠΟΒΌΜΝ. 101
πρὸς ἄλλα ποιοῦσιν ἐξ ἀνάγκης. δῆλον δὲ τῷ μετα- κοσμούμενα ταῖς οὐσίαις ἕκαστα καὶ τὰς χώρας ἅμα συμμεταβάλλειν: αἵ μὲν γὰρ διακρίσεις ἀπὸ τοῦ μέ- σου τὴν ὕλην αἰρομένην ἄνω κύκλῳ διανέμουσιν" 5 αἵ δὲ ταλρ μῆνα καὶ πυκνώσεις πιέζουσι κάτω πρὸς τὸ μέσον καὶ συνελαύνουσι.᾽ἢ 21. Περὶ ὧν οὐκ ἀναγκαῖον ἐνταῦϑα πλείοσι λόγοις χρῆσϑαι. ἣν γὰρ ἄν τις ὑπόϑηται τῶν πα- ϑῶν τούτων καὶ τῶν μεταβολῶν αἰτίαν εἶναι δημι- τὸ ουργόν., αὕτη συνέξει τῶν κόσμων ἕκαστον ἐν ἑαυτῷ. καὶ γὰρ γῆν καὶ ϑάλατταν ἕκαστος ἔχει κόσμος" 43 ἔχει γὰρ καὶ μέσον ἕκαστος ἴδιον, καὶ πάϑη σωμά- τῶν καὶ μεταβολὰς καὶ φύσιν καὶ δύναμιν, ἣ σῴώξει καὶ φυλάττει κατὰ χώραν ἕκαστον. τὸ μὲν γὰρ ἐκτός, τὸ εἴτ᾽ οὐδέν ἐστιν εἴτε κενὸν ἄπειρον, οὐ παρέχει μέσον. ὡς εἴρηται" πλειόνων δὲ κόσμων ὄντων, καϑ' ἕκαστον ἔστιν ἴδιον μέσον᾽ ὥστε κίνησις ἰδία τοῖς μὲν ἐπὶ τοῦτο τοῖς δ᾽ ἀπὸ τούτου τοῖς δὲ περὶ τοῦτο, καϑάπερ αὐτοὶ διαιροῦσιν. ὃ δ᾽ ἀξιῶν, πολλῶν μέ- οὺ σῶν ὄντων. ἐφ᾽ ἕν μόνον ὠϑεῖσϑαι τὰ βάρη παντα- χόϑεν. οὐδὲν διαφέρει τοῦ. πολλῶν ὄντων ἀνϑρώ- πων. ἀξιοῦντος εἰς μίαν φλέβα τὸ πανταχόϑεν αἷμα συρρεῖν καὶ μιᾷ μήνιγγι τοὺς πάντων ἐγχεφάλους περιέχεσϑαι, δεινὸν ἡγούμενος. εἰ τῶν φυσικῶν Β “5 θΘωμάτων οὐ μίαν ἅπαντα τὰ στερρὰ καὶ μίαν τὰ μανὰ χώραν' ἐφέξει. καὶ γὰρ οὗτος ἄτοπος ἔσται κἀκεῖνος ἀγανακτῶν, εἰ τὰ ὅλα τοῖς αὑτῶν μέρεσι
8 ὑπόϑηται ἢ: ὑποϑῆται 10 τῶν κόσμων 'ν: τὸν κόσμον 1. ἣ ΜΝ 14 τὸ Τυϊμορυβ: τοῦ 117 ὥστ᾽ ἔσται
108 θΕ ΘΕΕΈΟΤΟ
χρῆται, τὴν κατὰ φύσιν ϑέσιν ἔχουσιν ἐν ἑκάστῳ καὶ τάξιν. ἐκεῖνο γὰρ ἦν ἄτοπον. εἴ τις ἔλεγε κό- σμον εἶναι τὸν ἐν αὑτῷ σελήνην ἔχοντα καϑάπερ ἄνϑρωπον ἐν ταῖς πτέρναις τὸν ἐγκέφαλον φοροῦντα καὶ τὴν καρδίαν ἐν τοῖς κροτάφοις. τὸ δὲ πλείονας 5 ποιοῦντας χωρὶς ἀλλήλων κόσμους ἅμα τοῖς ὅλοις τὰ μέρη συναφορίξειν καὶ συνδιαιρεῖν οὐκ ἄτοπον"
Ο ἡ γὰρ ἐν ἑκάστῳ γῆ καὶ ϑάλασσα καὶ οὐρανὸς κεί- σεται κατὰ φύσιν ὡς προσήκει. τό τ᾽ ἄνω καὶ κάτω καὶ κύκλῳ καὶ μέσον οὐ πρὸς ἄλλον οὐδ᾽ ἐκτὸς τὸ ἀλλ᾽ ἐν ἑαυτῷ καὶ πρὸς ἑαυτὸν ἔχει τῶν κόσμων ἕκαστος."
28, “Ὃν μὲν γὰρ ἔξω τοῦ κόσμου λίϑον ὑποτί- ϑενταί τινες οὔτε μονῆς εὐπόρως παρέχει νόησιν οὔτε κινήσεως. πῶς γὰρ ἢ μενεῖ βάρος ἔχων ἢ τὸ κινήσεται πρὸς τὸν κόσμον, ὥσπερ τὰ λοιπὰ βάρη. μήτε μέρος ὧν αὐτοῦ μήτε συντεταγμένος εἰς τὴν οὐσίαν; γῆν δ᾽ ἐν ἑτέρῳ κόσμῳ περιεχομένην καὶ συνδεδεμένην οὐκ ἔδει διαπορεῖν ὅπως οὐκ ἐνταῦϑα
Ὁ μεταχωρεῖ διὰ βάρος ἀπορραγεῖσα τοῦ ὅλου, τὴν 30 φύσιν ὁρῶντας καὶ τὸν τόνον ὑφ᾽ οὗ συνέχεται τῶν μερῶν ἕκαστον. ἐπεὶ μὴ πρὸς τὸν κόσμον ἀλλ᾽ ἐχτὸς αὐτοῦ τὸ κάτω καὶ ἄνω λαμβάνοντες. ἐν ταῖς αὐταῖς ἀπορίαις ᾿Επικούρῳ γενησόμεϑα κινοῦντι τὰς ἀτόμους ἁπάδας εἰς τοὺς ὑπὸ πόδας τόπους, ὥσπερ 535 ἢ τοῦ κενοῦ πόδας ἔχοντος ἢ τῆς ἀπειρίας ἐν αὑτῇ
ῷ ἦν] ἦν ἂν 8. αὑτῷ] αὑτῷ κάτω) Ῥοβὺ ἔχοντα 1ὰ- οαπᾶμι βίαι ΝΘ 4 ἐν ταῖς πτέρναις κὲ] οἵ. [Π)ιηοβί}.] 1.465 ιϑγῆν Χ:ι τὴν 34 ᾿Επικούρῳ] νἱά, ἰβοηονῖ Ερῖου- γθῶ Ῥ. 212 26 αὑτῇ ": αὐτῇ
ΟΒΑΟΠΠΟΒΌΜ. 109
χάτω τε καὶ ἄνω νοῆσαι διδούσης. διὸ καὶ Χρύ- σιππον ἔστι ϑαυμάξειν. μᾶλλον δ᾽ ὅλως διαπορεῖν. ὅ τι δὴ παϑὼν τὸν κόσμον ἐν μέσῳ φησὶν ἱδροῦ- σϑαι. καὶ τὴν οὐσίαν αὐτοῦ τὸν μέσον τόπον ἀιδίως 5 κατειληφυῖαν. οὐχ ἥκιστα τούτῳ συνείργεσϑαι πρὸς τὴν διαμονὴν καὶ οἵἷονεὶ ἀφϑαρσίαν. ταυτὶ γὰρ ἐν Ἐὶ τῷ τετάρτῳ περὶ ΦΖυνατῶν λέγει. μέσον τὲ τοῦ ἀπείρου τόπον οὐκ ὀρϑῶς ὀνειρώττων ἀτοπωτέραν τε τῆς διαμονῆς τοῦ κόσμου τῷ ἀνυπάρκτῳ μέσῳ τὸ τὴν αἰτίαν ὑποτιϑείς᾽ καὶ ταῦτα πολλάκις εἰρηκὼς ἐν ἑτέροις. ὅτι ταῖς εἰς τὸ αὑτῆς μέσον ἡ οὐσία καὶ ταῖς ἀπὸ τοῦ αὑτῆς μέσου διοικεῖται καὶ συνέχεται κινήσεσι. 290. Καὶ μὴν τά γ᾽ ἄλλα τῶν Στωικῶν τίς ἂν ιὸ φοβηϑείη. πυνϑανομένων πῶς εἱμαρμένη μία μένει, χαὶ πρόνοια. καὶ οὐ πολλοὶ Ζέες καὶ Ζῆνες ἔσον- ται, πλειόνων ὄντων χόσμων; πρῶτον μὲν γὰρ εἰ τὸ πολλοὺς εἶναι 4ίας καὶ Ζῆνας ἄτοπόν ἐστι. πολλῷ Τὶ δήπουϑεν ἔσται τὰ ἐχείνων ἀτοπώτερα᾽ καὶ γὰρ 0 ἡλίους καὶ σελήνας καὶ ᾿Ζ“πόλλωνας καὶ ᾿ἀρτέμιδας καὶ Ποσειδῶνας ἐν ἀπείροις κόσμων περιόδοις ἀπεί- ρους ποιοῦσιν. ἔπειτα τίς ἀνάγκη πολλοὺς εἶναι Ζέας, ἂν πλείονες ὦσι κόσμοι. καὶ μὴ καϑ' ἕχαστον ἄρχοντα πρῶτον καὶ ἡγεμόνα τοῦ ὅλου ϑεὸν ἔχοντα 95 καὶ νοῦν καὶ λόγον, οἷος ὃ παρ᾽ ἡμῖν κύριος ἁπάν- 496 τῶν καὶ πατὴρ ἐπονομαζόμενος; ἢ τί κωλύσει τῆς
1 νοῆσαι ἧ: διανοῆσαι ἈὈ1 δια οχ διδούσης οΥΐεαι [που ὅ τούτῳ ΤΌΥΠΘΡαΒ: τοῦτον συνειργάσϑαι Ἦ.. συνεργεῖσϑαι Ὗ 12 αὑτῆς ἢ: αὐτῆς 1 τη] μενεῖ 28 καϑ'᾽ ἕκα- στον] καϑ' ἕνα τὸν ὙὟ. Ξ'6α Π1Π1] Ορτβ
110 ΡῈ ΘΕΕΈΟΤΟΌ
τοῦ “΄ιὸς εἱμαρμένης καὶ προνοίας ὑπηκόους πάντας εἶναι. καὶ τοῦτον ἐφορᾶν ἐν μέρει καὶ κατευϑύνειν, ἐνδιδόντα πᾶσιν ἀρχὰς καὶ σπέρματα καὶ λόγους τῶν περαινομένων; οὐ γὰρ ἐνταῦϑα μὲν ἕν συνί- σταται σῶμα πολλάκις ἐκ διεστώτων σωμάτων. οἷον ἐχκλησία καὶ στράτευμα καὶ χορός" ὧν ἑκάστῳ καὶ ζῆν καὶ φρονεῖν καὶ μανϑάνειν συμβέβηκεν. ὡς οἴεται Χρύσιππος" ἐν δὲ τῷ παντὶ δέκα κόσμους ἢ
Β πεντήκοντ᾽ ἢ ἑκατὸν ὄντας ἕνὶ χρῆσϑαι λόγῳ καὶ πρὺς ἀρχὴν συντετάχϑαι μίαν ἀδύνατόν ἐστιν. ἀλλὰ τὸ καὶ πάνυ πρέπει ϑεοῖς ἣ τοιαύτη διάταξις" οὐ γὰρ ὡς σμήνους ἡγεμόνας δεῖ ποιεῖν ἀνεξόδους οὐδὲ φρουρεῖν συγκχλείσαντας τῇ ὕλῃ μᾶλλον δὲ συμ- φράξαντας. ὥσπερ οὗτοι τοὺς ϑεοὺς ἀέρων ἕξεις ποιοῦντες καὶ ὑδάτων καὶ πυρὸς δυνάμεις ἐγκεκρα- τ μένας ἡγούμενοι συγγεννῶσι τῷ κόσμῳ καὶ πάλιν συγκατακάουσιν, οὐκ ἀπολύτους οὐδ᾽ ἐλευϑέρους οἷον ἡνιόχους ἢ κυβερνήτας ὄντας ἀλλ᾽, ὥσπερ ἀγάλματα προσηλοῦται καὶ συντήκεται βάσεσιν, οὕτως ἐγκε-
Ο χλειμένους εἰς τὸ σωματικὸν καὶ συγκαταγεγομφῶω- 30 μένους. κοινωνοῦντας αὐτῷ μέχρι φϑορᾶς καὶ δια- λύσεως ἁπάσης καὶ μεταβολῆς.
80. “ Ἐκεῖνος δ᾽ οἶμαι σεμνότερος ὁ λόγος καὶ μεγαλοπρεπέστερος, ἀδεσπότους καὶ αὐτοχρατεῖς τοὺς ϑεοὺς ὄντας, ὥσπερ οἱ Τυνδαρίδαι τοῖς χειμαζομέ- 55 νοις βοηϑοῦσιν
ϑι
4 ἕν συνίσταται] ἔνι συνίστασϑαι ῬΌΘΌΠΘΙΙΙΒ 9 ἢ ἑκατὸν Ὗ : καὶ ἑκατὸν 19 ἐγκεκλειμένους ἢ: ἐγκεκλει- σμένους
ΟἈΑΟΘΌΠΟΒΌΜ. Ἵ} 1
᾿ἐπερχόμενοί τε μαλάσσοντες βίᾳ τὸν πόντον ὠκείας τ᾽ ἀνέμων ῥιπάς᾽ οὐκ ἐμπλέοντες αὐτοὶ καὶ συγκινδυνεύοντες ἀλλ᾽ ἄνωϑεν ἐπιφαινόμενοι καὶ σῴζοντες" οὕτως ἐπιέναι τῶν κόσμων ἄλλοτ᾽ ἄλλον. ἡδονῇ τε τῆς ϑέας ἀγο- μένους καὶ τῇ φύσει συναπευϑύνοντας ἕκαστον. ὁ μὲν γὰρ Ὁμηρικὸς Ζεὺς οὐ πάνυ πρόσω μετέϑηκε Ὁ τὴν ὕψιν ἀπὸ Τροίας ἐπὶ τὰ Θράκια καὶ τοὺς περὶ τὸν Ἴστρον νομάδας. ὁ δ᾽ ἀληϑινὸς ἔχει καλὰς καὶ 10 πρεπούσας ἐν πλείοσι κόσμοις μεταβολάς. οὐχὶ κενὸν ἄπειρον ἔξω βλέπων οὐδ᾽ ἑαυτὸν ἄλλο δ᾽ οὐδὲν (ὡς φήϑησαν ἔνιοι) νοῶν. ἀλλ᾽ ἔργα τὲ ϑεῶν καὶ ἀνθρώπων πολλὰ κινήσεις τὲ καὶ φορὰς ἄστρων ἐν περιόδοις καταϑεώμενος. οὐ γὰρ ἀπεχϑάνεται μετα- τό βολαῖς ἀλλὰ καὶ πάνυ χαίρει τὸ ϑεῖον. εἰ δεῖ τῶν φαινομένων τεχμαίρεσϑαι ταῖς κατ᾽ οὐρανὸν ἐξαμεί- ψεσι καὶ περιόδοις. ἡ μὲν οὖν ἀπειρία παντάπασιν Ἐὶ ἀγνώμων καὶ ἄλογος καὶ μηδαμῇ προσιεμένη ϑεόν, ἀλλὰ χρωμένη πρὸς πάντα τῷ κατὰ τύχην καὶ αὐτο- 50 μάτωςφ᾽ ἡ δ᾽ ἐν ὡρισμένῳ πλήϑει καὶ ἀριϑμῷ κό- σμωῶν ἐπιμέλεια καὶ πρόνοια τῆς εἰς ἕν δεδυκυίας σῶμα καὶ προσηρτημένης ἑνὶ καὶ τοῦτο μετασχηματι- ζούσης καὶ ἀναπλαττούσης ἀπειράκις ἔμοιγε δοκεῖ μηδὲν ἔχειν ἀσεμνότερον μηδ᾽ ἐπιπονώτερον.᾽ ο΄ 81. Ἐγὼ μὲν οὖν τοσαῦτ᾽ εἰπὼν ἐπέσχον. ὁ δὲ Φίλιππος οὐ πολὺν χρόνον διαλιπών “τὸ μὲν ἀληϑές᾽ ἔφη 'περὶ τούτων οὕτως ἔχειν ἢ ἑτέρως οὐκ
1 ἐπερχόμενοι κ8] ΒΕΙΡΊΚ. 8 ». 1730. 4 ἐπιέναι ΤΌΣΠΘΌΙΒ: ὑπεῖναι 1 Ὁμηρικπὸς] οἵ. Ν 8 5.4. 24 μηδ᾽ ἧ: μήτ᾽
112 ΒΕ ΘΕΕΈΟΤΟ
Ε ἂν ἔγωγε διισχυρισαίμην" εἰ δὲ τὸν ϑεὸν ἐκβιβάξο- μὲν ἑνὸς κόσμου. διὰ τί πέντε μόνων οὐ πλειόνων ποιοῦμεν δημιουργόν, καὶ τίς ἔστι τοῦ ἀριϑμοῦ τού- του πρὸς τὸ πλῆϑος λόγος, ἥδιον ἄν μοι δοχῶ μαϑεῖν ἢ τῆς ἐνταῦϑα τοῦ Ε' καϑιερώσεως τὴν διά- νοιαν. οὔτε γὰρ τρίγωνος ἢ τετράγωνος οὔτε τέλειος ἢ κυβικὺς οὔτ᾽ ἄλλην τινὰ φαίνεται κομψότητα πα- ρθέχων τοῖς ἀγαπῶσι τὰ τοιαῦτα καὶ ϑαυμάζουσιν. ἡ δ᾽ ἀπὸ τῶν στοιχείων ἔφοδος. ἣν αὐτὸς ὑπῃνίξατο, πάντῃ δυσληπτός ἐστι καὶ μηδὲν ὑποφαίνουσα τῆς τ0
497 ἐκεῖνον ἐπεσπασμένης πιϑανότητος εἰπεῖν. ὡς εἰκός ἔστι πέντε σωμάτων ἰσογωνίων καὶ ἰσοπλεύρων καὶ περιεχομένων ἴσοις ἐπιπέδοις. ἐγγενομένων τῇ ὕλῃ. τοσούτους εὐθὺς ἐξ αὐτῶν ἀποτελεσϑῆναι κόσμους."
92, “Καὶ μήν᾽ ἔφην ἐγώ “δοκεῖ Θεόδωρος ὃ Ζο- ιὖ λεὺς οὐ φαύλως μετιέναι τὸν λόγον. ἐξηγούμενος τὰ μαϑηματικὰ τοῦ Πλάτωνος. μέτεισι δ᾽ οὕτως. πυραμὶς καὶ ὀχτάεδρον καὶ εἰκοσάεδρον καὶ δωδε- κάεδρον, ἃ πρῶτα τίϑεται Πλάτων. καλὰ μέν ἐστι πάντα συμμετρίαις λόγων καὶ ἰσότησι. καὶ κρεῖσσον 30
Β οὐδὲν αὐτῶν οὐδ᾽ ὅμοιον ἄλλο συνϑεῖναι τῇ φύσει καὶ συναρμόσαι λέλειπται. μιᾶς γε μὴν πάντα συστά- σεως οὐκ εἴληχεν οὐδ᾽ ὁμοίαν ἔχει τὴν γένεσιν. ἀλλὰ λεπτότατον μέν ἐστι καὶ μικρότατον ἣ πυραμίς. μέγιστον δὲ καὶ πολυμερέστατον τὸ δωδεκάεδρον" 35 τῶν δὲ λειπομένων δυεῖν τοῦ ὀχταέδρου μεῖξον ἢ διπλάσιον πλήϑει τριγώνων τὸ εἰκοσάεδρον. διὸ τὴν
11 ἐκεῖνον ΤΌΣΠΘΙΒ: ἐκείνων
ΟΒΑΟΌΨΟΕΟΌΜ. 118
γένεσιν ἅμα πάντα λαμβάνειν ἐκ μιᾶς ὕλης ἀδύνα- τόν ἐστι. τὰ γὰρ λεπτὰ καὶ μικρὰ καὶ ταῖς κατα- σχευαῖς ἁπλούστερα πρῶτα τῷ κινοῦντι καὶ διαπλάτ- τοντι τὴν ὕλην ὑπακούειν ἀνάγκη καὶ συντελεῖσθαι 5 καὶ προὐφίστασϑαι τῶν ἁδρομερῶν καὶ πολυσωμάτων καὶ τὴν σύστασιν ἐργωδεστέραν ἐχόντων. ἐξ ὧν τὸ δωδεκάεδρον. ἕπεται δὲ τούτῳ τὸ μόνον εἶναι σῶμα πρῶτον τὴν πυραμίδα. τῶν δ᾽ ἄλλων μηδέν. ἀπο- λειπομένων τῇ φύσει τῆς γενέσεως. ἔστιν οὖν ἴαμα τὺ χαὶ ταύτης τῆς ἀτοπίας ἡ τῆς ὕλης εἰς πέντε κόσμους διαίρεσις καὶ διάστασις. ὕπου μὲν γὰρ πυραμὶς (ὑπέστησε γὰρ πρῶτον), ὅπου δ᾽ ὀχτάεδρον. ὕπου δ᾽ εἰκοσάεδρον. ἐκ δὲ τοῦ προύποστάντος ἐν ἑκάστῳ τὰ λοιπὰ τὴν γένεσιν ἕξει. κατὰ σύγκρισιν καὶ διά- ιό κρισιν μερῶν εἰς πάντα γιγνομένης πᾶσι μεταβολῆς. ὡς αὐτὸς ὁ Πλάτων ὑποδείκνυσι διὰ πάντων 6χε- δὸν ἐπεξιών" ἡμῖν δὲ βραχέως ἀρκέσει μαϑεῖν. ἐπεὶ γὰρ ἀὴρ μὲν σβεννυμένου πυρὸς ὑφίσταται. καὶ λεπτυνόμενος αὖϑις ἐξ αὑτοῦ πῦρ ἀναδίδωσιν, ἐν 0 τοῖς ἑχατέροις σπέρμασι τὰ πάϑη δεῖ ϑεᾶσϑαι καὶ τὰς μεταβολάς. σπέρματα δὲ πυρὺς μὲν ἡ πυραμίς. ἐξ εἴκοσι καὶ τεσσάρων πρώτων τριγώνων τὸ δ᾽ ὀχτάεδρον ἀέρος ἐκ τεσσαράκοντα χαὶ ὀκτὼ τῶν αὐτῶν γίγνεται. γίγνεται τοίνυν ἀέρος μὲν ἕν στοι- 95 χεῖον, ἐκ δυεῖν πυρὸς ὁ“ συγκραϑέντων καὶ συστάν- τῶν. τὸ δ᾽ ἀέρος αὖ κερματιζόμενον εἰς δύο πυρὸς
12 ὑπέστησε] ὑφέστηκε ΕχαρουαΒ [ΐἔ8ὅ ἕκάστῳ Αποηγ- 1ηπ85: ἑκάστῃ 14 χαὶ διάκρισιν ΤΌΤΘΡαΒ ΤΤἐ6 Πλάτων] Τῆι. Ρ. ὅ6 Ξβ8ᾳααᾳ. 18 γὰρ ἀὴρ ἢ: γὰρ ἦν 19 αὑτοῦ ἡ: αὐτοῦ 20 ἑκατέρου 28 ὃν ἀέρος) 846 166. 1 10. ἴῃ Εὶ
ῬΙπίατομὶ Μοτα]ΐα. ΚΌ]. 111. 8
σ
114 ΕῈ ΘΕΕΈΟΤΟ
διακρίνεται σώματα. συνϑλιβόμενον δ᾽ αὖϑις αὑτῷ ΄ Ε χαὶ συμπίπτον εἰς ὕδατος ἰδέαν ἄπεισιν. ὥστε παν- ταχοῦ τὸ προὐφιστάμενον ἀεὶ πᾶσι τοῖς ἄλλοις εὐ- πόρως παρέχειν τὴν γένεσιν ἐκ τῆς μεταβολῆς" καὶ μὴ μόνον ἕν εἶναι πρῶτον, ἕτέρου δ᾽ ἐν ἑτέρῳ δ συστήματι κίνησιν ᾿ἀρχηγὸν καὶ προληπτικὴν ἐς γέ- νεσιν ἔχοντος πᾶσι τηρεῖσϑαι τὴν ὁμωνυμίαν.
99. Καὶ ὃ ᾿“μμώνιος ᾿ἀνδρικῶς μέν᾽ ἔφη 'ταῦτα
-" , Ν ,ὕ " ’ τῷ Θεοδώρῳ καὶ φιλοτίμως διαπεπόνηται" ϑαυμά- σαιμι δ᾽ ἄν. εἰ μὴ δόξειε χρῆσϑαι λήμμασιν ἀναι- τὸ
»" 3 7 3 " Ἁ Ω -" "Ὁ , ρετικοῖς ἀλλήλων. ἀξιοῖ γὰρ ἅμα πᾶσι τοῖς πέντε μὴ γίγνεσϑαι τὴν σύστασιν. ἀλλὰ τὸ λεπτότατον ἀεὶ Ἐ χαὶ δι’ ἐλάττονος πραγματείας συνιστάμενον προ-
, ᾽ , 5.6, Ὡ’ 3 ΄ 3 ἐκπίπτειν εἰς γένεσιν. εἰ ῶὡσπερ ἀκόλουθον οὐ μαχόμενον τούτῳ τίϑησι τὸ μὴ πᾶσαν ὕλην πρῶτον ι5 εἰσφέρειν τὸ λεπτότατον καὶ ἁπλούστατον, ἀλλ᾽ ἐνι-
-" Ν - οἷ -" ΔΛ , αχῆ τὰ ἐμβριϑῆ καὶ πολυμερῆ φϑάνειν προανίσχοντα ταῖς γενέσεσιν ἐκ τῆς ὕλης. ἄνευ δὲ τούτου. πέντε σωμάτων πρώτων ὑποκειμένων καὶ διὰ τοῦτο χύσμων λεγομένων εἶναι τοσούτων. πρὸς μόνα τὰ τέσσαρα 30 τῇ πιϑανότητι χρῆται. τὸν δὲ κύβον ὥσπερ ἐν παι- διᾷ ψήφων ὑφήρηται, μήτ᾽ αὐτὸν εἰς ἐκεῖνα μετα- βάλλειν πεφυκότα μήτ᾽ ἐκείνοις παρέχειν μεταβολὴν
428 εἰς ἑαυτόν. ἅτε δὴ τῶν τριγώνων οὐχ ὁμογενῶν ὄντων. ἐκείνοις μὲν γὰρ ὑπόκειται κοινὸν ἐν πᾶσι 55
δῪ ς , 2 ΔΛ 2 Ν 7 οἷ 3 τὸ ἡμιτρίγωνον, ἐν τούτῳ δ᾽ ἴδιον μόνῳ τὸ ἰσοσκε- λές. οὐ ποιοῦν πρὺς ἐκεῖνο σύννευσιν οὐδὲ σύγκρα-
19 λεπτότατον Χ: ἁπλότατον 21 οὐδὲ “ἡ: οὔτε
ΟΒΑΟ ΠΟΒΌΜ. 19
σιν ἑνωτικήν. εἴπερ οὖν πέντε σωμάτων ὄντων καὶ πέντε κόσμων, ἕν ἐν ἑἕχάστῳ τὴν ἡγεμονίαν ἔχει τῆς γενέσεως. ὕπου γέγονεν ὃ κύβος πρῶτος. οὐδὲν ἔσται τῶν ἄλλων εἰς οὐδὲν γὰρ ἐχείνων μεταβάλ- δ λεὶν πέφυκεν. ἐῶ γάρ, ὅτι καὶ τὸ τοῦ χαλουμένου δωδεκαέδρου στοιχεῖον ἄλλο ποιοῦσιν, οὐκ ἐκεῖνο τὸ σκαληνόν. ἐξ οὗ τὴν πυραμίδα καὶ τὸ ὀχτάεδρον
ἌΡ ΡΡ
καὶ τὸ εἰκοσάεδρον ὃ Πλάτων συνίστησιν. ὥσϑ' ᾿ ἅμα Β γελῶν ὃ ᾿Δμμώνιος εἶπεν “ἣ ταῦτά σοι διαλυτέον ἢ ιὸ ἴδιόν τι λεκτέον περὶ τῆς κοινῆς ἀπορίας."
854. Κἀγώ ᾿'πιϑανώτερον οὐδὲν ἔχω λέγειν ἔν γε τῷ παρόντι" βέλτιον δ᾽ ἴσως ἐστὶν ἰδίας εὐθύνας ὑπέχειν δόξης ἢ ἀλλοτρίας. λέγω τοίνυν αὖϑις ἐξ ἀρχῆς, ὅτι δυεῖν ὑποκειμένων φύσεων. τῆς μὲν
ι0 αἰσϑητῆς ἐν γενέσει καὶ φϑορᾷ μεταβόλου καὶ φο- ρητῆς ἄλλοτ᾽ ἄλλως. ἑτέρας δ᾽ ἐν οὐσίᾳ νοητῆς ἀεὶ κατὰ ταὐτὰ ὡσαύτως ἐχούσης, δεινόν ἐστιν. ὦ ἑταῖρε. τὴν μὲν νοητὴν διωρίσϑαι καὶ διαφορὰν ἔχειν ἐν ἑαυτῇ. τὴν δὲ σωματικὴν καὶ παϑητικὴν εἰ μὴ μίαν Ο
90 τις ἀπολείπει συμπεφυκυῖαν αὑτῇ καὶ συννεύουσαν ἀλλὰ χωρίζει καὶ διίστησιν, ἀγανακτεῖν καὶ δυσχε- ραίνειν. τὰ γὰρ μόνιμα καὶ ϑεῖα δήπου μᾶλλον αὑτῶν ἔχεσϑαι προσήκει καὶ φεύγειν ὡς ἀνυστόν ἐστι τομὴν ἅπασαν καὶ διάστασιν. ἀλλὰ καὶ τούτων
ο5 ἡ τοῦ ἑτέρου δύναμις ἁπτομένη μείξονας ἐνείργασται τῶν κατὰ τόπον διαστάσεων τοῖς νοητοῖς τὰς χατὰ λόγον καὶ ἰδέαν ἀνομοιότητας. ὅϑεν ἐνιστάμενος
Ἐςσέν 90 ἀπολείπει ἕ: ἀπολείποι
ΘῈ
ἕν ἐν
110 9Ὲ ΘΕΕΈΟΤΤΙ
τοῖς ἕν τὸ πᾶν ἀποφαίνουσιν ὁ Πλάτων, τό τ᾽ ὃν εἶναί φησι καὶ τὸ ταὐτὸν καὶ τὸ ἕτερον, ἐπὶ πᾶσι δὲ κίνησιν καὶ στάσιν. ὄντων οὖν πέντε τούτων, οὐ ϑαυμαστὸν ἦν, εἰ τῶν πέντε σωματικῶν στοιχείων ἐκείνων ἕκαστον ἑκάστου μίμημα τῇ φύσει καὶ εἴδω- λόν ἐστι γεγενημένον οὐκ ἄμικτον οὐδ᾽ εἰλικρινές, ἀλλὰ τῷ μάλιστα μετέχειν ἕκαστον ἑκάστης δυνά-
μξῶς. ὃ μέν γε κύβος ἐμφανῶς στάσεως οἰκεῖόν.
ἐστι σῶμα διὰ τὴν τῶν ἐπιπέδων ἀσφάλειαν καὶ βεβαιότητα" τῆς δὲ πυραμίδος πᾶς ἄν τις τὸ πυρο- εἰδὲς καὶ κινητικὸν ἐν τῇ λεπτότητι τῶν πλευρῶν καὶ τῇ τῶν γωνιῶν ὀξύτητι κατανοήσειεν" ἡ δὲ τοῦ δωδεκαξδρου φύσις. περιληπτικὴ τῶν ἄλλων σχημά- τῶν οὖσα τοῦ ὄντος εἰκὼν πρὸς πᾶν ἂν τὸ σωματι- κὺν γεγονέναι δόξειε: τῶν δὲ λοιπῶν δυεῖν τὸ μὲν εἰκοσάεδρον τῆς τοῦ ἑτέρου τὸ δ᾽ ὀχτάεδρον μά- λιστα τῆς ταὐτοῦ μετείληχεν ἰδέας. διὸ τοῦτο μὲν ἀέρα σχετικὸν οὐσίας πάσης ἐν μιᾷ μορφῇ. ϑάτερον δ᾽ ὕδωρ ἐπὶ πλεῖστα τῷ κεράννυσϑαι γένη ποιοτή-
τῶν τρεπόμενον παρεῖχεν. εἴπερ οὖν ἡ φύσις ἀπαιτεῖ
τὴν ἰσονομίαν ἐν πᾶσι. καὶ κόσμους εἰκός ἐστι μήτε πλείους γεγονέναι μήτ᾽ ἐλάττους τῶν παραϑδειγμά- τῶν, ὅπως ἕκαστον ἐν ἑκάστῳ τάξιν ἡγεμονικὴν ἔχῃ καὶ δύναμιν, ὥσπερ ἐν ταῖς συστάσεσι τῶν σωμά- τῶν ἔσχηκεν.
ὃ. “Οὐ μὴν ἀλλὰ τοῦτο μὲν ἔστω παραμυϑία
1 Πλάτων] ὥορῃ. ν. 349 "Ὁ 58αα. 9 σῶμα] σῆμα Χ. οἵ. 11η. 14 εἰκὼν 14 ἂν Ὁ΄ 20 τρεπόμενον ΤΌΣΠΘΟΙΒ: τρεπό- μένα 328 ἐν ψυ]οοῦϊαβ
10
20
ΟΠΑΟΌΠΟΒΌΜ. 111
τοῦ ϑαυμάζοντος, εἰ τὴν ἐν γενέσει καὶ μεταβολῇ Ε φύσιν εἰς γένη τοσαῦτα διαιροῦμεν. ἐκεῖνο δ᾽ ἤδη σκοπεῖτε κοινῇ προσέχοντες, ὅτε τῶν ἀνωτάτω ἀρ- χῶν. λέγω δὲ τοῦ ἑνὸς καὶ τῆς ἀορίστου δυάδος, ἡ ὁ μὲν ἀμορφίας πάσης στοιχεῖον οὖσα χαὶ ἀταξίας ἀπειρία κέκληται" ἡ δὲ τοῦ ἑνὸς φύσις δρίζουσα καὶ καταλαμβάνουσα τῆς ἀπειρίας τὸ κενὸν καὶ ἄλογον καὶ ἀόριστον ἔμμορφον παρέχεται. καὶ τὴν ἑπομένην περὶ τὰ αἰσϑητὰ δείξει καταγόρευσιν ἁμωσγέπως 4929 τὸ ὑπομένον καὶ δεχόμενον. αὗται δὲ πρῶτον αἵ ἀρχαὶ περὶ τὸν ἀριϑμὸν ἐπιφαίνονται, μᾶλλον δ᾽ ὅλως ἀρυϑμὸς οὐκ ἔστι τὸ πλῆϑος. ἂν μὴ καϑάπερ εἶδος ὕλης τὸ ἕν γενόμενον ἐκ τῆς ἀπειρίας τοῦ ἀορίστου πῇ μὲν πλεῖον πῆ δ᾽ ἔλαττον ἀποτέμνηται. τότε ὅ γὰρ ἀριϑμὸς γίγνεται τῶν πληϑῶν ἕκαστον ὑπὸ τοῦ ἑνὸς ὁριζόμενον" ἐὰν δ᾽ ἀναιρεϑῇ τὸ ἕν. πάλιν ἡ ἀόριστος δυὰς συγχέασα πᾶν ἄρρυϑμον καὶ ἄπειρον καὶ ἄμετρον ἐποίησεν. ἐπεὶ δὲ τὸ εἶδος οὐκ ἀναί- ρεσίς ἐστι τῆς ὕλης ἀλλὰ μορφὴ καὶ τάξις ὑποκει- 90 μένης. ἀνάγκη καὶ τῷ ἀριϑμῷ τὰς ἀρχὰς ἐνυπάρχειν Β ἀμφοτέρας. ὅϑεν ἡ πρώτη καὶ μεγίστη διαφορὰ καὶ ἀνομοιότης γέγονεν. ἔστι γὰρ ἡ μὲν ἀόριστος ἀρχὴ τοῦ ἀρτίου δημιουργὸς ἡ δὲ βελτίων τοῦ περιττοῦ" πρῶτος δὲ τῶν ἀρτίων τὰ δύο καὶ τὰ τρία τῶν οὕ περιττῶν. ἐξ ὧν τὰ πέντε τῇ μὲν συνϑέσει κοινὸς ὧν ἀμφοῖν ἀριϑμωὸς τῇ δὲ δυνάμει γεγονὼς περιτ-
μ᾿ οι
8 τῶν ἀνωτάτων ΒΘΗΒΘΙΘΥ5 1 κενὸν ΤΟΣΠΘΡΙΒ: στε- νὸν 18 ἕν γενόμενον ΕπροΥαΒ: ἐγγενόμενον 28 τοῦ περιττοῦ Ἰάθτη: ὥσπερ ἡ τούτου
118 θΕῈ ΘΕΕΈΟΤΟ
τός. ἔδει γάρ, εἰς πλείονα μέρη τοῦ αἰσϑητοῦ καὶ σωματικοῦ μεριζομένου διὰ τὴν σύμφυτον ἀνάγκην τῆς ἑτερότητος. μήτε τὸν πρῶτον ἄρτιον γενέσϑαι μήτε τὸν πρῶτον περιττόν, ἀλλὰ τὸν τρίτον ἐκ τού- τῶν ἀποτελούμενον. ὅπως ἀπ᾿ ἀμφοτέρων τῶν ἀρχῶν ὃ Ο γένηται, καὶ τῆς τὸ ἄρτιον δημιουργούσης καὶ τῆς τὸ περιττόν᾽ οὐ γὰρ ἦν οἷόν τε τῆς ἑτέρας ἀπαλλα- γῆναι τὴν ἑτέραν" ἑκατέρα γὰρ ἀρχῆς φύσιν ἔχει καὶ δύναμιν. ἀμφοτέρων οὖν συνδυαζομένων, ἡ βελ- τίων χρατήσασα τῆς ἀοριστίας διαιρούσης τὸ σωμα- τὸ τικὸν ἐνέστη, καὶ τῆς ὕλης ἐν ἀμφοτέροις διιστα- μένης μέσην τὴν μονάδα ϑεμένη δίχα νεμηϑῆναι τὸ πᾶν οὐκ εἴασεν, ἀλλὰ πλῆϑος μὲν γέγονε κόσμων ὑπὸ τῆς ἑτερότητος τοῦ ἀορίστου καὶ διαφορᾶς, περιττὸν δὲ πλῆϑος ἡ ταὐτοῦ χαὶ ὡρισμένου δύνα- ιτὉ μις ἀπείργασται. περιττὸν δὲ τοιοῦτον. ὅτι πορρω- τέρω τὴν φύσιν ἢ βέλτιον ἔχει προελϑεῖν οὐκ εἴασεν. Ὁ εἰ μὲν γὰρ ἀμιγὲς καὶ καϑαρὸν ἦν τὸ ἕν, οὐδ᾽ ἂν ὅλως εἶχεν ἡ ὕλη διάστασιν" ἐπεὶ δὲ τῷ διαιρετικῷ τῆς δυάδος μέμικται. τομὴν μὲν ἐδέξατο καὶ διαί- 30 ρεσιν, ἐνταῦϑα δ᾽ ἔστη τῷ περισσῷ τοῦ ἀρτίου χρα- τηϑέντος.᾽ἢ 80. “Ζιὸ καὶ πεμπάσασϑαι τὸ ἀριϑμῆσαι τοῖς παλαιοῖς ἔϑος ἦν καλεῖν. οἶμαι δὲ καὶ τὰ πάντα τῶν πέντε παρώνυμα γεγονέναι κατὰ λόγον, ἅτε δὴ 250 τῆς πεντάδος ἐκ τῶν πρώτων ἀριϑμῶν συνεστώσης. καὶ γὰρ οἵ μὲν ἄλλοι πολλαπλασιαζόμενοι πρὸς Ἐς
σύμφυτον ἀνάγκην ὟὟὟ): σύμφυσιν ἀνάγκη 8 μήτε μηδὲ 18 οὐδ᾽ ἂν ἢ: οὐδὲν 20 τηλ]ῖυ πεμπάδος 16 οὐ Ἰηΐγα
οι
10
30
ΟΕΑΟΌΠΟΒΌΜ. 110
ἄλλους εἰς ἕτερον αὑτῶν ἀριϑμὸν ἐκβαίνουσιν" ἡ δὲ πεντάς. ἂν μὲν ἀρτιάκις λαμβάνηται. τὸν δέκα ποιεῖ τέλειον" ἐὰν δὲ περισσάκις, ἑαυτὴν πάλιν ἀπο- δίδωσιν. ἐῶ δ᾽ ὅτι πρῶτον μὲν ἐκ πρώτων δυεῖν τετραγώνων συνέστηκε τῆς τε μονάδος καὶ τῆς τετρά- δος ἡ πεντάς,. πρώτη δ᾽ ἴσον δυναμένη τοῖς πρὸ αὑτῆς δυσὶ τὸ κάλλιστον τῶν ὀρϑογωνίων τριγώ- νῶν συνίστησι" πρώτη δὲ ποιεῖ τὸν ἡμιόλιον λόγον. οὐ γὰρ ἴσως οἰχεῖα ταῦτα τοῖς ὑποκειμένοις πρά- γμασιν᾽ ἀλλ᾽ ἐκεῖνο μᾶλλον. τὸ φύσει διαιρετικὸν τοῦ ἀριϑμοῦ καὶ τὸ πλεῖστα τούτῳ τὴν φύσιν δια- νέμειν. ἔνειμε γὰρ ἡμῖν αὐτοῖς αἰσϑήσεις πέντε καὶ μέρη ψυχῆς. φυτικὸν αἰσθητικὸν ἐπιϑυμητικὸν ϑυ- μοειδὲς λογιστικόν" καὶ δακτύλους ἑκατέρας χειρὸς τοσούτους. καὶ τὸ γονιμώτατον σπέρμα πενταχῆ σχι- ξόμενον. οὐ γὰρ ἱστόρηται γυνὴ πλείονα τεκοῦσ᾽ ἢ πέντε τέκνα ταῖς αὐταῖς ὠδῖσι. καὶ τὴν Ῥέαν “ἰγύπτιοι μυϑολογοῦσι πέντε ϑεοὺς τεκεῖν. αἰνιττό- μενοι τὴν ἐκ μιᾶς ὕλης τῶν πέντε κόσμων γένεσιν. ἐν δὲ τῷ παντὶ πέντε μὲν ξώναις ὃ περὶ γῆν τόπος. πέντε δὲ κύκλοις ὁ οὐρανὸς διώρισται. δυσὶν ἀρκτι- κοῖς καὶ δυσὶ τροπικοῖς καὶ μέσῳ τῷ ἰσημερινῷ᾽"
Ε
πέντε δ᾽ αἱ τῶν πλανωμένων ἄστρων περίοδοι γε- 480
γόνασιν. ἡλίου καὶ φωσφόρου χαὶ στίλβοντος ὁμο-
δρομούντων. ἐναρμόνιος δὲ καὶ ἡ τοῦ χόσμου σύν- [2 9 ,ὔ ᾿ » 2 δι δ. τς ς ,
ταξις. ὥσπερ ἀμέλει καὶ τὸ παρ᾽ ἡμῖν ἡρμοσμένον
8 ἑαυτὴν ὅ: ἑαυτὸν 4 πρῶτον] πρώτη ΤΌΣΠΘΌΙ5 τ
αὑτῆς ἢ: αὐτῆς 11 τούτῳ Υἥ΄: τούτων 12 ἔνειμε ἤ: ἐν “4ι .
μὲν 18 φυτικὸν ὟΥ: φυσικὸν 11 ἢ ἘΤΊΡΘΙῸ8Β τέχνα
Κα!υνγαββθυιβ: συχνὰ
120 Ὲ ΘΕΕΈΟΤΟ
ἐν πέντε τετραχόρδων ϑέσεσιν ὁρᾶται. τῶν ὑπάτων καὶ μέσων καὶ συνημμένων καὶ διεξευγμένων καὶ ὑπερβολαίων᾽ καὶ τὰ μελῳδούμενα διαστήματα πέντε, δίεσις καὶ ἡμιτόνιον καὶ τόνος καὶ τριημιτόνιον καὶ δίτονον. οὕτως ἣ φύσις ἔοικε τῷ πέντε ποιεῖν ἅπαντα χαίρειν μᾶλλον ἢ τῷ σφαιροειδῆ, καϑάπερ ᾿Δριστοτέλης ἔλεγε.
81. “Τί δῆτα, φήσαι τις ἄν, ὃ Πλάτων ἐπὶ τὰ
πέντε σχήματα τὸν τῶν πέντε κόσμων ἀριϑμὸν ἀνή- νεγκεν., εἰπὼν ὅτι τῇ πέμπτῃ συστάσει “ὁ ϑεὸς ἐπὶ τὸ πᾶν κατεχρήσατο ἐκεῖνο διαξωγραφῶν: εἶτα τὴν
Β περὶ τοῦ πλήϑους τῶν κόσμων ὑποϑεὶς ἀπορίαν,
)
3 “4.
πότερον ἕν᾽ ἢ πέντ᾽ αὐτοὺς ἀληϑείᾳ πεφυκότας λέ- γειν προσήκει, δῆλός ἐστιν ἐντεῦϑεν οἰόμενος ὧρ- μῆσϑαι τὴν ὑπόνοιαν. εἴπερ οὖν δεῖ πρὸς τὴν ἐκείνου διάνοιαν ἐπάγειν τὸ εἰκός. σκοπῶμεν ὅτι ταῖς τῶν σωμάτων καὶ σχημάτων ἐκείνων διαφοραῖς ἀνάγκη καὶ κινήσεων εὐϑὺς ἕπεσϑαι διαφοράς, ὥσπερ αὐτὸς διδάσκει. τὸ διακρινόμενον ἢ συγκχρινόμενον ἅμα τῆς οὐσίας τῇ ἑἕτεροιώσει καὶ τὸν τόπον μεταλ- λάττειν ἀποφαινόμενος. ἂν γὰρ ἐξ ἀέρος πῦρ γέ- νηται. λυϑέντος τοῦ ὀχταέδρου καὶ κερματισϑέντος εἰς πυραμίδας, ἢ πάλιν ἀὴρ ἐκ πυρός, συνωσϑέντος καὶ συνϑλιβέντος εἰς ὀκτάεδρον. οὐ δυνατὸν μένειν ὅπου πρότερον ἦν, ἀλλὰ φεύγει καὶ φέρεται πρὸς 6 σφαιροειδῆ Ταχποθιβ: σφαιροειδὲλ 1 ᾿Δριστοτέλης] Ὧθ οθ]ο 3, 4 8. Πλάτων] ΤΊηι. Ρ. δὅ ὁ 5866. 11 διαξω- γραφῶν Ῥαϊπαὶρίαβ ὁχ Ρ]αὐ. 1. 1. οὐ ». 1008 ο: διαγράφων
10 ἐπάγειν --- σκοπῶμεν Ὗ : ἀπάγειν --- σκοπῶν 20 ἅμα Τυσπθθι5: ὄνομα
σι
το
Ε
10
1ῦ
20
ΟΒΑΟΘΌΒΟΒΌΜ. 102}
ἑτέραν χώραν ἐχβιαζόμενον καὶ μαχόμενον τοῖς ἐνι- σταμένοις καὶ κατεπείγουσιν. ἔτι δὲ μᾶλλον εἰχόνι τὸ συμβαῖνον ἐνδείκνυται. 'τοῖς ὑπὸ τῶν πλοκάνων καὶ ὀργάνων τῶν περὶ τὴν τοῦ σίτου κάϑαρσιν σειο- μένοις καὶ ἀναλικμωμένοιο᾽ ὁμοίως λέγων τὰ στοι- χεῖα δείοντα τὴν ὕλην ὑπ᾽ ἐκείνης τε σειόμενα, προσχωρεῖν ἀεὶ τὰ ὕμοια τοῖς ὁμοίοις, ἄλλην τε χώραν ἄλλα ἴσχειν πρὶν ἐξ αὐτῶν γενέσϑαι τὸ πᾶν διακοσμηϑέν: οὕτως οὖν τῆς ὕλης ἐχούσης ὡς ἔχειν τὸ πᾶν εἰκός, οὗ ϑεὸς ἄπεστιν, εὐθὺς αἵ πρῶται πέντε ποιότητες ἰδίας ἔχουσαι δοπὰς ἐφέροντο χω- ρίς. οὐ παντάπασιν οὐδ᾽ εἰλικρινῶς ἀποκρινόμεναι., διὰ τὸ πάντων ἀναμεμιγμένων ἀεὶ τὰ κρατούμενα τοῖς ἐπικρατοῦσι παρὰ φύσιν ἕπεσϑαι. διὸ δὴ τοῖς τῶν σωμάτων γένεσιν ἄλλων ἀλλαχῆ φερομένων ἰσα- ρέύϑμους μερίδας καὶ διαστάσεις ἐποίησαν, τὴν μὲν οὐ καϑαροῦ πυρὸς ἀλλὰ πυροειδῆ, τὴν δ᾽ οὐχ ἀμι- γοῦς αἰϑέρος ἀλλ᾽ αἰϑεροειδή, τὴν δ᾽ οὐ γῆς αὐτῆς καϑ' ἑαυτὴν ἀλλὰ γεοειδῆ᾽ μάλιστα δὲ καὶ τὴν ἀέρος κοίνωσιν τὴν ὕδατος διὰ τὸ πολλῶν, ὥσπερ εἴρηται, τῶν ἄλλων φύλων ἀναπεπλησμέν᾽ ἀπελϑεῖν. οὐ γὰρ ὃ ϑεὺὸς διέστησεν οὐδὲ διώκισε τὴν οὐσίαν, ἀλλ᾽ ὑπ’ αὐτῆς διεστῶσαν αὐτὴν καὶ φερομένην χωρὶς ἐν ἀκοσμίαις τοσαύταις παραλαβών. ἔταξε καὶ συνήρ-
8 ἐνδείκνυται ΤΌΠΘΌαΒ: ἐκδεύκνυται ὑπὸ τῶν πλοκχά- νων Ῥ]αΐο Τίη. Ὁ. 82 6: ἐπὶ τῶν ἐπειγύντων 4 τῶν Ἰάθιη
σειομένοις 6Χ Θοαθιη ΤΌΣΠΘΡπΒ: ἐγκειμένοις 8 ἄλλα ἴσχειν 1άθιηι οχ θοᾶβθιι: ἄλλας οἵ οὖν] τοίνυν Τ᾽ ΘΌΠΘΙΒ 10 οὗ ϑεὸς ὟὟἧ οχ Ρ]αἴοπο: εὐθέως 14 παρὰ] κατὰ Χ 21 φύ-
λων Ηυϊίοπαβ: φύλλων ἀναπεπλησμένα ΤυσπθΡαβ: ἀναπε- πλησμένων
122 Ὲ ΘΕΕΈΟΤυ
μοσὲ δι’ ἀναλογίας καὶ μεσότητος" εἶϑ᾽ ἑχάστῃ λόγον Ἐ ἐγκαταστήσας ὥσπερ ἁρμοστὴν καὶ φύλακα, κόσμους ἐποίησε τοσούτους. ὅσα γένη τῶν πρώτων σωμάτων ὑπῆρχε. ταῦτα μὲν οὖν τῇ Πλάτωνος ἀνακείσϑω χάριτι δι᾿ ᾿Δμμώνιον᾽ ἐγὼ δὲ περὶ μὲν ἀριϑμοῦ κόσμων οὐκ ἄν ποτὲ διισχυρισαίμην ὅτι τοσοῦτοι, τὴν δὲ πλείονας μὲν ἑνὸς οὐ μὴν ἀπείρους ἀλλ᾽ ὡρισμένους πλήϑει τιϑεμένην δόξαν, οὐδετέρας ἐκεί- νῶν ἀλογωτέραν ἡγοῦμαι. τὸ φύσει τῆς ὕλης σκε- δαστὸν καὶ μεριστὸν ὁρῶν οὔτ᾽ ἐφ᾽ ἑνὸς μένον οὔτ᾽ τὸ 491 εἰς ἄπειρον ὑπὸ τοῦ λόγου βαδίξειν ἐώμενον. εἰ δ᾽ ἀλλαχόϑι που κἀνταῦϑα τῆς ᾿Δκαδημείας ὑπο- μιμνήσκοντες ἑαυτοὺς τὸ ἄγαν τῆς πίστεως ἀφαι- ρῶμεν, καὶ τὴν ἀσφάλειαν ὥσπερ ἐν χωρίῳ σφαλερῷ, τῷ περὶ τῆς ἀπειρίας λόγῳ, μόνον διασῴώξωμεν. τ6 ὅ8, Ἐμοῦ δὲ ταῦτ᾽ εἰπόντος, ὁ Ζημήτριος “ὁρ- ϑῶς᾽ ἔφη ᾿ αμπρίας παραινεῖ. “πολλαῖς γὰρ οἱ ϑεοὶ μορφαῖς᾽ οὐ ᾿σοφισμάτων᾽ ὡς Εὐριπίδης φησίν, ἀλλὰ πραγμάτων ᾿σφάλλουσιν ἡμᾶς", ὅταν ὡς ἐπιστάμενοι τολμῶμεν ἀποφαίνεσϑαι περὶ τηλικούτων. “ἀλλ᾽ ἀνοι- 20 Β στέος ὃ λόγος", ὡς ὃ αὐτὸς ἀνήρ φησιν. ἐπὶ τὴν ἐξ ἀρχῆς ὑπόϑεσιν. τὸ γὰρ ἀφισταμένων καὶ ἀπολει- πόντων τὰ χρηστήρια τῶν δαιμόνων ὥσπερ ὄργανα τεχνιτῶν ἀργὰ καὶ ἄναυδα κεῖσϑαι λεχϑέν. ἕτερον λόγον ἐγείρει τὸν περὶ τῆς αἰτίας μείζονα καὶ δυνά- 35 μὠξῶς. ἧ χρώμενοι ποιοῦσι κατόχους τοῖς ἐνθουσια-
οι
12 κἀνταῦϑα Χ: κἂν ᾿ἀκαδημείας ὃ: ἀκαδημίας 18 Εὐριπίδης] Νᾶποκ Ρ. 0614. 20 ἀνοιστέος] Νᾶυοῖκ Ρ. 674 21 ὁ Μ 426 ἡ Τυμθῦυβ: ᾧ
ΟΕΝΑΟ ΠΟΒΌΜ. 1925
σμοῖς καὶ φαντασιαστικοὺς τοὺς προφήτας καὶ τὰς προφήτιδας. οὐ γὰρ οἷόν τὲ τὴν ἔκλειψιν αἰτιᾶσϑαι τοῦ ἀπαυδᾶν τὰ μαντεῖα. μὴ πεισϑέντας ὃν τρόπον ἐφεστῶτες αὐτοῖς καὶ παρόντες ἐνεργὰ καὶ λόγια ποιοῦσιν οἵ δαίμονες. ὑπολαβὼν δ᾽ ὃ ᾿Δμμώνιος “οἴει γὰρ ἕτερόν τι τοὺς δαίμονας εἶπεν “ἢ ψυχὰς ὄντας περιπολεῖν καϑ’ Ἡσίοδον “ἠέρα ἑσσαμένους ἐμοὶ μὲν γάρ, ἣν ἄνθρωπος ἔχει διαφορὰν πρὸς Ο ἄνθρωπον ὑποχρινόμενον τραγῳδίαν ἢ κωμῳδίαν, τὸ ταύτην ἔχειν δοκεῖ ψυχὴ πρὸς ψυχὴν ἐνεσκευασμέ- νην σῶμα τῷ παρόντι βίῳ πρόσφορον. οὐδὲν οὖν ἄλογον οὐδὲ ϑαυμαστόν, εἰ ψυχαὶ ψυχαῖς ἐντυγχά- νουσαι φαντασίας ἐμποιοῦσι τοῦ μέλλοντος. ὥσπερ ἡμεῖς ἀλλήλοις οὐ πάντα διὰ φωνῆς ἀλλὰ καὶ γράμ- τὸ μασι καὶ ϑιγόντες μόνον καὶ προσβλέψαντες πολλὰ χαὶ μηνύομεν τῶν γεγονότων καὶ τῶν ἐσομένων" προσημαίνομεν. εἰ μή τι σὺ λέγεις ἕτερον, ὦ “αμ- πρία καὶ γὰρ ἔναγχος ἧκέ τις φωνὴ πρὸς ἡμᾶς. ὡς σοῦ πολλὰ περὶ τούτων ἐν “εβαδείᾳ ξένοις δια- Ὁ λεχϑέντος, ὧν οὐδὲν ὃ διηγούμενος ἀκριβῶς διεμνη- μόνευσε. “μὴ ϑαυμάσῃς᾽ ἔφην ἐγώ, “πολλαὶ γὰρ ἅμα πράξεις διὰ μέσου καὶ ἀσχολίαι συντυγχάνουσαι διὰ τὸ μαντεῖον εἶναι καὶ ϑυσίαν, τοὺς λόγους διε- σπαρμένους ἡμῖν καὶ σποράδας ἐποίησαν. “ἀλλὰ 5 νῦν᾽ ὃ ᾿ἀμμώνιος ἔφη καὶ σχολὴν ἄγοντας ἀκροατὰς ἔχεις καὶ προϑύμους τὰ μὲν ξητεῖν τὰ δὲ μανϑά-
6 εἶπεν Τυποῦαβ: εἰπεῖν 1 Ἡσίοδον] ΟὉ 125. 10 ψυχὴ πρὸ Χ 11 τῷ Ειηρουῖυβ πρόσφορον ἢ: προσφέ- ρεῖν 19 Μεβαδείᾳ ἧ: λεβαδίάῤ΄άὝές͵ 26 ἔχεις ΒΆΒ1]661515: ἔχεν
προϑύμους Ἐ: πρόϑυμοι
σι
2
ς
124 ᾺῈ ΘΕΕΈΟΤΟΌ
ψειν. ἔριδος ἐχποδὼν οὔσης καὶ φιλονεικίας ἁπάσης συγγνώμης δὲ παντὶ λόγῳ καὶ παρρησίας ὡς ὁρᾷς δεδομένης. ὅ9. Ταῦτα δὴ καὶ τῶν ἄλλων συμπαρακαλούν- Β τῶν, μικρὸν ἐγὼ σιωπήσας “καὶ μὴν ἀπὸ τύχης τινός. ὦ ᾿ΑΔμμώνιε, τοῖς τότε λόγοις αὐτὸς ἀρχήν τινα καὶ πάροδον ἐνδέδωκας. εἰ γὰρ αἵ διακρυϑεῖσαι σώματος ἢ μὴ μετασχοῦσαι τὸ παράπαν ψυχαὶ δαί- μονές εἰσι κατὰ σὲ καὶ τὸν ϑεῖον Ἡσίοδον
οι
“ἁγνοὶ ἐπιχϑόνιοι φύλακες ϑνητῶν ἀνθρώπων, τὸ
διὰ τί τὰς ἐν τοῖς σώμασι ψυχὰς ἐχείνης τῆς δυνά- μεῶς ἀποστεροῦμεν, ἧ τὰ μέλλοντα καὶ προγιγνώ- ὄκειν πεφύκασι καὶ προδηλοῦν οἵ δαίμονες; οὔτε γὰρ δύναμιν οὔτε μέρος οὐδὲν ἐπιγίψγνεσθϑαι ταῖς "' ψυχαῖς, ὅταν ἀπολίπωσι τὸ σῶμα, μὴ κεχτημέναις ι5 πρότερον εἰκός ἐστιν᾽ ἀλλ᾽ ἀεὶ μὲν ἔχειν ἔχειν δὲ φαυλότερα τῷ σώματι μεμιγμένας. καὶ τὰ μὲν ὅλως ἄδηλα καὶ κεχρυμμένα τὰ δ᾽ ἀσϑενῆ καὶ ἀμαυρὰ καὶ τοῖς δι᾿ ὁμίχλης ὁρῶσιν ἢ κινουμένοις ἐν ὑγρῷ παραπλησίως δύσεργα καὶ βραδέα. καὶ πολλὴν πο- 20 ϑοῦντα ϑεραπείαν τοῦ οἰχείου καὶ ἀνάληψιν ἀφαί- ρεσιν δὲ καὶ κάϑαρσιν τοῦ καλύπτοντος. ὥσπερ γὰρ ὁ ἥλιος οὐχ ὅταν διαφύγῃ τὰ νέφη γίγνεται λαμ- πρός. ἀλλ᾽ ἔστι μὲν ἀεὶ φαίνεται δ᾽ ἡμῖν ἐν ὁμίχλῃ 482 δυσφαὴς καὶ ἀμαυρός" οὕτως ἡ ψυχὴ τὴν μαντικὴν 90 οὐκ ἐπιχτᾶται δύναμιν ἐκβᾶσα τοῦ σώματος ὥσπερ
9 Ἡσίοδον] ΟἿ 138, αὶ ἐσϑλοὶ γγο ἁγνοὺὸ 11 τηδ] τα μεμιγμέναις 22 καλύπτοντος ΕΡΘΥΒ: κλέπτοντος
ΟΝΑΟΌΠΟΒΟΌΜΝ. 120
νέφους, ἀλλ᾽ ἔχουσα καὶ νῦν τυφλοῦται διὰ τὴν πρὸς τὸ ϑνητὸν ἀνάμιξιν αὐτῆς καὶ σύγχυσιν. οὐ δεῖ δὲ ϑαυμάζειν οὐδ᾽ ἀπιστεῖν δρῶντας. εἰ μηδὲν ἄλλο, τῆς ψυχῆς τὴν ἀντίστροφον τῇ μαντικῇ δύνα- δ μιν, ἣν μνήμην καλοῦμεν, ἡλίκον ἔργον ἀποδείκνυ- ται τῷ σῴξειν τὰ παρῳχημένα καὶ φυλάττειν, μᾶλλον δὲ τὰ μηδὲ ὄντα τῶν γὰρ γεγονότων οὐδὲν ἔστιν οὐδ᾽ ὑφέστηκεν, ἀλλ᾽ ἅμα γίγνεται πάντα καὶ φϑεί- θέται., «καὶ πράξεις καὶ λόγοι καὶ παϑήματα, τοῦ 1ὸ χρόνου καϑάπερ ῥεύματος ἕκαστα παραφέροντος᾽ αὕτη δὲ τῆς ψυχῆς ἡ δύναμις οὐκ οἶδ᾽ ὅντινα τρό- πον ἀντιλαμβανομένη τοῖς μὴ παροῦσι φαντασίαν καὶ οὐσίαν περιτίϑησιν. ὃ μὲν γὰρ Θεσσαλοῖς περὶ Γάρνης δοϑεὶς χρησμὸς ἐκέλευε φράξειν 1 ἱκωφοῦ τ᾽ ἀκοὴν τυφλοῖό τε δέρξιν ,᾽ ἡ δὲ μνήμη καὶ κωφῶν πραγμάτων ἀκοὴ καὶ τυφλῶν ὕψις ἡμῖν ἐστιν. ὅϑεν. ὡς ἔφην. οὐκ ἔστι ϑαυμα- στόν. εἰ κρατοῦσα τῶν μηκέτ᾽ ὄντων προλαμβάνει πολλὰ τῶν μηδέπω γεγονότων" ταῦτα γὰρ αὐτῇ μᾶλ- 0 λὸν προσήκει καὶ τούτοις συμπαϑής ἐστι καὶ γὰρ ἐπιβάλλεται καὶ προτίϑεται πρὸς τὰ μέλλοντα καὶ παρωχημένων καὶ τέλος ἐχόντων ἀπήλλακται πλὴν τοῦ μνημονεύειν.᾽ 40. Ταύτην οὖν ἔχουσαι τὴν δύναμιν αἵ ψυχαὶ οὉ σύμφυτον μὲν ἀλλ᾽ ἀμυδρὰν καὶ δυσφάνταστον, ὅμως θ τῷ ἢ: τό 1 δὲ τὰ μηδὲ ὄντα ἧ: δὲ ὄτα 14 ἄρνης Τυσποραβ: ἄννης 21 πρὸς τὰ] τὰ ϑύθριηδπθιβ καὶ τῶν παρῳχημένων Ἰάθτῃ 24 αἱ δ΄ 82 σύμφυρτον Ο. Ἐ΄. Ποι-
τηϑηηπ8. σύγχυτον ΜεανΙρσίιδ; 8504 οἵ, ». 461. ἀλλ᾽ ἀμυ- δρὰν ΕπηρουιαΒ: καὶ ἀμυδρὸν
Β
Ο
Ὠ
Ε
120 9ΕῈ ΕΒΕΕΈΟΤΟ
ἐξανϑοῦσι πολλάκις καὶ ἀναλαμβάνουσιν ἔν τὲ τοῖξ ἐνυπνίοις καὶ περὶ τὰς τελευτὰς ἔνιαι, καϑαροῦ γι- γνομένου τοῦ σώματος ἤ τινα κρᾶσιν οἰχείαν πρὸς τοῦτο λαμβάνοντος, ἢ τῷ τὸ λογιστικὸν καὶ φρον- τιστικὺν ἀνίεσϑαι καὶ ἀπολύεσϑαι τῶν παρόντων τῷ ἀλόγῳ καὶ φαντασιαστικῷ τοῦ μέλλοντος ἐπιστρε- 7 3 ’ [ν ς 3 , , φόμεναι. οὐ γάρ, ὡς ὃ Εὐριπίδης φησί, ἱμάντις δ᾽ ἄριστος ὅστις εἰχάξει καλῶς. ἀλλ᾽ οὗτος ἔμφρων μὲν ἀνὴρ καὶ τῷ νοῦν ἔχοντι - - Ὶ 3 ς , -} ΜῚ τῆς ψυχῆς καὶ μετ΄ εἰκότος ἡγουμένῳ καϑ'᾽ ὁδὸν ἑπόμενος. τὸ δὲ μαντικὸν ὥσπερ γραμματεῖον ἄγρα- φον καὶ ἄλογον καὶ ἀόριστον ἐξ αὑτοῦ, δεκχτικὸν ὃὲ φαντασιῶν πάϑεσι καὶ προαισϑήσεων, ἀσυλλο- , [2 - ’' 3. -" [4
γίστως ἅπτεται τοῦ μεξλλοντος. ὅταν ἕἑκστῇ μάλιστα τοῦ παρόντος. ἐξίσταται δὲ κράσει καὶ διαϑέσει τοῦ σώματος. ἐν μεταβολῇ γιγνόμενον, ὃν ἐνθουσιασμὸν καλοῦμεν. αὐτὸ μὲν οὖν ἐξ αὑτοῦ τὸ σῶμα τοιαύ- τὴν πολλάκις ἴσχει διάϑεσιν. ἡ δὲ γῆ πολλῶν μὲν ἄλλων δυνάμεων πηγὰς ἀνίησιν ἀνθρώποις. τὰς μὲν ἐχστατικὰς καὶ νοσώδεις καὶ ϑανατηφόρους τὰς δὲ χρηστὰς καὶ προσηνεῖς καὶ ὠφελίμους. ὡς δῆλαι γίγνονται πείρᾳ προστυγχάνουσι. τὸ δὲ μαντικὸν ῥεῦμα καὶ πνεῦμα ϑειότατόν ἐστι χαὶ ὁσιώτατον. » 3 δ " 2 4. »᾿ ᾽ ν - ’ ἄν τε καϑ' ἑαυτὸ δι΄ ἀέρος ἄν τε μεϑ' ὑγροῦ νά-
1 ἀναλαμβάνουσιν] ἀναλάμπουσιν ἘτηροΥΒ 2 τελευ- τὰς ": τελετὰξῤή 4 τῷ Εγηρουῖαβ θ τῷ ἰᾶθπηθ ἐπιστρεφόμεναι Ὑ7: ἐπιστρεφομένας 1 Εὐριπίδης] Νάυοῖκ Ρ. 614. 8 δ᾽ ΕΌΣΊΡΙ 468 9 ἔμφρων ὟΥ : ὁμόφρων 18 φαντασιῶν Ἐ: φανταστῶν 21 δῆλαι ΤυσμθΡυΒ: δῆλα
οι
ΟΒΑΟΘΌΠΟΙΒΟΜ. 1217
ματος ὑναφεσηται. καταμιγνύμενον ἼῈ εἰς τὸ σῶμα κρᾶσιν ἐμποιεῖ ταῖς ψυχαῖς ἀήϑη καὶ ἄτοπον, ἧς τὴν ἰδιότητα χαλεπὸν εἰπεῖν σαφῶς. εἰκάσαι δὲ πολ- λαχῶς ὃ λόγος δίδωσι. ϑερμότητι γὰρ καὶ διαχύσει πόρους τινὰς ἀνοίγειν φανταστικοὺς τοῦ μέλλοντος εἰκός ἐστιν, ὡς οἶνος ἀναϑυμιαϑεὶς ἕτερα πολλὰ κινήματα καὶ λόγους ἀποχειμένους καὶ λανϑάνοντας ἀποκαλύπτει"
οι
ἱτὸ γὰρ βακχεύσιμον
10 χαὶ τὸ μανιῶδες μαντικὴν πολλὴν ἔχει κατ᾿ Εὐριπίδην, ὅταν ἔνϑερμος ἡ ψυχὴ γενομένη καὶ πυρώδης ἀπώσηται τὴν εὐλάβειαν. ἣν ἡ ϑνητὴ φρόνησις ἐπάγουσα πολλάκις ἀποστρέφει καὶ κατα- σβέννυσι τὸν ἐνθουσιασμόν."
ι᾽ 41. “Ἅμα δ᾽ ἄν τις οὐκ ἀλόγως καὶ ξηρότητα φαίη μετὰ τῆς ϑερμότητος ἐγγιγνομένην λεπτύνειν τὸ πνεῦμα καὶ ποιεῖν αἰϑερῶδες καὶ καϑαρόν᾽ “αὕη᾽ γάρ ᾿ψυχή᾽ καϑ' ᾿Ηράκλειτον. ὑγρότης δ᾽ οὐ μόνον ὄψιν ἀμβλύνει καὶ ἀκοήν. ἀλλὰ καὶ κατόπτρων ϑι- 488
90 γοῦσα καὶ μιχϑεῖσα πρὸς ἀέρα ἀφαιρεῖ τὴν λαμπρό- τητῷ καὶ τὸ φέγγος. τοὐναντίον πάλιν αὖ περιψύξει τινὶ καὶ πυκνώσει τοῦ πνεύματος οἷον βαφῇ σιδήρου τὸ προγνωστικὸν μόριον ἐντείνεσϑαι καὶ στομοῦσϑαι τῆς ψυχῆς οὐκ ἀδύνατόν ἐστι. καὶ μὴν ὡς κασσί.
οὅ τερος μανὸν ὄντα καὶ πολύπορον τὸν χαλκὸν ἐντα-
Ἵ ἀναφέρηται Ἐς ἀφαιρῆταν 6 ἕτερα] ἐγείρει ἈΝ Ύ Π10
μαντικὴν ῬυΊΡΙ 468 (ΒδοΟΗ. ν. 298): μαντευτικὴν 17 αὔη
γὰρ Τ᾿: αὕτη γὰρ ξηρὰ 18 “Ἡράκλειτον Βγπαΐίοι Ρ. 80
19 ϑίγουσα οοαᾶ. Τη61 20 μιχϑεῖσα ΕΤΏΡΘΙΙ͂ΙΒ: μίχος καὶ ἀέρα ἰάθτα: ἀέρας 28 ἐντείνεσϑαι ὟΥ : ἐγγίνεσθαι
Β
Ο
128 θῈ ΘΕΕΈΟΤΟ
κεὶς ἅμα μὲν ἔσφιγξε καὶ κατεπύκνωσεν ἅμα δὲ λαμπρότερον ἀπέδειξε καὶ καϑαρώτερον, οὕτως οὐ- δὲν ἀπέχει τὴν μαντικὴν ἀναϑυμίασιν οἰκεῖόν τι ταῖς ψυχαῖς καὶ συγγενὲς ἔχουσαν ἀναπληροῦν τὰ μανὰ
καὶ συνέχειν ἐναρμόττουσαν. ἄλλα γὰρ ἄλλοις οἰκεῖα ὃ
καὶ πρόσφορα, καϑάπερ τῆς μὲν πορφύρας ὁ κύα- μος τῆς δὲ κρόκου τὸ νίτρον δοκεῖ τὴν βαφὴν ἄγειν ὠεμιγμένον᾽ : βύσσῳ δὲ γλαυχῇ κόκκου καταμίσγεται᾽
ὡς ᾿Εμπεδοκλῆς εἴρηκε. περὶ δὲ τοῦ Κύδνου καὶ τῆς ἱερᾶς τοῦ ᾿Ζπόλλωνος ἐν Ταρσῷ μαχαίρας, ὦ φίλε ΖΦημήτριε, σοῦ λέγοντος ἠκούομεν, ὡς ὁ Κύδνος μᾶλλον ἐκκαϑαίρει σίδηρον ἐκεῖνον οὔϑ᾽ ὕδωρ ἄλλο τὴν μάχαιραν ἢ ἐκεῖνο; καϑάπερ ἐν Ὀλυμπίᾳ τὴν τέφραν προσπλάττουσι τῷ βωμῷ καὶ περιπηγνύουσιν ἐκ τοῦ ᾿Δλφειοῦ παραχέοντες ὕδωρ. ἑτέρων δὲ πειρώ- μενον ποταμῶν οὐδενὶ δύνανται συναγαγεῖν οὐδὲ χολλῆσαι τὴν τέφραν.ἢ
42, “Οὐ ϑαυμαστέον οὖν. εἰ πολλὰ τῆς γῆς ἄνω ῥεύματα μεϑιείσης. ταῦτα μόνα τὰς ψυχὰς ἐνϑου- σιαστικῶς διατίϑησι καὶ φαντασιαστικῶς τγῦ μέλ- λοντος. ἀμέλει δὲ καὶ τὰ τῆς φήμης συνάδει τῷ λόγῳ" καὶ γὰρ ἐνταῦϑα τὴν περὶ τὸν τόπον δύναμιν
1 κρόκου ὟΥ : κόκκου ἄγειν] αὔξειν ἽὟ 9 γλαυκῇ
Κανβύθμπβ: γλαυκῆς κόκκου Χ: κρόκου καταμίσγεται) αἂᾷ, ἄνϑος Χ 10 ᾿Εμπεδοκλῆς) ΜΌΠΔΟΗ. 1 Ρ»Ρ.10 12 ὡς ὁ Κύδνος μᾶλλον -- --- ἢ ἐκεῖνο] οοντσοπᾶδ νἱᾶ. τα: ὡς οὐχ
ὕδωρ ἄλλο (-- ὁ Κύδνος) μᾶλλον ἐκκαϑαίρει σίδηρον ἐκεί- νου (-- τὴν μάχαιραν ἢ ἐκεῖνο), οοὕον]8β αὖ σ]οββθῃιαῦβ 46- 1ουϊ5 10 ἑτέρων --- ποταμῶν ϑο.6]]θηβῖαβ: ἑτέρῳ --- ποταμῷ 22. ἀμέλει Υ : ἀμαχεὶ
-"
τ.
υ
ἌΔΙΑ
ὃ
10
1
20
90
ΟΠΑΟΌΚΟΒΟΌΜ. 129
ἐμφανῆ γενέσθαι πρῶτον ἱστοροῦσιν. νομέως τινὺς ἐμπεσόντος κατά τινα τύχην, εἶτα φωνὰς ἀναφέ- ροντος ἐνθουσιώδεις. ὧν τὸ μὲν πρῶτον οἵ παρα- γενόμενοι κατεφρόνουν, ὕστερον δὲ γενομένων ὧν προεῖπεν ὃ ἄνϑρωπος., ἐθαύμασαν. οἵ δὲ λογιώτατοι Ζελφῶν καὶ τοὔνομα τοῦ ἀνθρώπου διαμνημονεύ- οντες Κορήταν λέγουσιν. ἐμοὶ δὲ δοχεῖ μάλιστα τοιαύτην πρὸς τὸ μαντικὸν πνεῦμα λαμβάνειν σύγ- χρασιν ψυχὴ καὶ σύμπηξιν, οἵαν πρὸς τὸ φῶς ἡ ὄψις ὁμοιοπαϑὲς γιγνόμενον" ὀφθαλμοῦ τε γὰρ ἔχον- τος τὴν ὁρατικὴν δύναμιν οὐδὲν ἄνευ φωτὸς ἔργον ἔστιν, ψυχῆς τὲ τὸ μαντικὸν ὥσπερ ὄμμα δεῖται τοῦ συνεξάπτοντος οἰκείου καὶ συνεπιϑήγοντος. ὅϑεν οὗ μὲν πολλοὶ τῶν προγενεστέρων ἕνα καὶ τὸν αὐτὸν ἡγοῦντο ϑεὸν ᾿Ζπόλλωνα καὶ ἥλιον" οἵ δὲ τὴν κα- λὴν καὶ σοφὴν ἐπιστάμενοι καὶ τιμῶντες ἀναλογίαν, ὅπερ σῶμα πρὸς ψυχὴν ὄψις δὲ πρὸς νοῦν φῶς δὲ πρὸς ἀλήϑειάν ἐστι. τοῦτο τὴν ἡλίου δύναμιν εἴκαξον εἶναι πρὸς τὴν ᾿Ζ“πόλλωνος φύσιν. ἔχγονον ἐκείνου καὶ τόκον ὄντως ἀεὶ γιγνόμενον ἀεὶ τοῦτον ἀπο- φαίνοντες. ἐξάπτει γὰρ καὶ προάγεται καὶ συνεξορμᾷ τῆς αἰσϑήσεως τὴν ὁρατικὴν δύναμιν οὗτος ὡς τῆς ψυχῆς τὴν μαντικὴν ἐκεῖνος.ἢ
48. Οἱ μέντοι δοξάξοντες ἕνα καὶ τὸν αὐτὸν ϑεὸν εἶναι, εἰκότως ᾿4πόλλωνι καὶ γῇ κοινῶς ἀνέϑε- σαν τὸ χρηστήριον, οἰόμενοι τὴν διάϑεσιν καὶ κρᾶ- σιν ἐμποιεῖν τῇ γῇ τὸν ἥλιον, ἀφ᾽ ἧς ἐχφέρεσϑαι
2 τινὰ ἢ: τὴν 20 ἀποφαίνοντες Μ: ἀποφαίνοντος 20 τὴν] ταύτην τὴν Ὁ ῬΙαίατομὶ Μοτα]α. Ο]. 111. 9
190 θΕῈ ΕΕΈΟΤΟ
Ῥ τὰς μαντικὰς ἀναϑυμιάσεις. αὐτὴν μὲν οὖν τὴν γῆν ὥσπερ Ἡσίοδος ἐνίων φιλοσόφων βέλτιον διανοη- ϑείς πάντων ἕδος ἀσφαλές" προσεῖπεν. οὕτω καὶ ἡμεῖς καὶ ἀΐδιον καὶ ἄφϑαρτον νομίζομεν" τῶν δὲ περὶ αὐτὴν δυνάμεων πῆ μὲν ἐκλείψεις πῆ δὲ γενέ- δεις ἀλλαχοῦ δὲ μεταστάσεις καὶ μεταρροίας ἀλλα- χόϑεν εἰκός ἐστι συμβαίνειν. καὶ κυκλεῖν ἐν αὐτῇ τὰς τοιαύτας ἐν τῷ χρόνῳ παντὶ πολλάκις περιόδους. ὡς ἔστι τεκμαίρεσϑαι τοῖς φαινομένοις. λιμνῶν τὲ γὰρ γεγόνασι καὶ ποταμῶν. ἔτι δὲ πλείονες ναμά- τὸ τῶν ϑερμῶν ὅπου μὲν ἐχλείψεις καὶ φϑοραὶ παντά-
ἀϑάπασιν, ὅπου δ᾽ οἷον ἀποδράσεις καὶ καταδύσεις" εἶτα πάλιν ἥκει διὰ χρόνων ἐπιφαινόμενα τοῖς αὖ- τοῖς τόποις ἢ πλησίον ὑπορρέοντα᾽ χαὶ μετάλλων ἴσμεν ἐξαμαυρώσεις γεγονέναι καινάς. ὡς τῶν περὶ τὴν ᾿Αττικὴν ἀργυρείων καὶ τῆς ἐν Εὐβοία χαλκί- τιδος ἐξ ἧς ἐδημιουργεῖτο τὰ ψυχρήλατα τῶν ξιφῶν, ὡς Αἰσχύλος εἴρηκε
“λαβὼν γὰρ αὐτόϑηκτον Εὐβοικὸν ξίφος"
νι
"
8
τῇ δ᾽ ἐν Καρύστῳ πέτρᾳ χρόνος οὐ πολὺς ἀφ᾽ οὗ 530 πέπαυται μηρύματα λίϑων μαλακὰ νηματώδη συν-
2 Ἡσίοδος] ΤΠπΘορ. 117 6 μεταρροὰς)ὺ 18 ἥκει Ἐπ- Ρδυΐαβ: ἐκεῖ διὰ χρόνου ΤΌΣΠΘΟυΒ ἐπιφαινόμενα Ἰᾶθμι: ἐπιφαινομένηῃ 14 τόποις ἢ"'͵ 1 ἴσμεν ΤΌΣΠΘΡαΒ: τὸ μὲν γεγονυίας καινὰς ΤΌΣΠΘΟαυΒ: κενὰς 18 Αἰσχύλος] Νἄθοκ. Ῥ. 101 19 αὐτόϑηνκτον Χ: αὐτόϑακχτον. ΟΥ̓ ΙΟΟΥΤη ΘΟΥ- τϑούϊομθϑ 84 ὑπ ΟἸΠΠΘ5. Οὐΐοβαθ βαθύ; ξίφος δῖ αὐτό- ὅϑηχτον Θβὺ τὸ οἴκοϑεν πο ἐκ πυρὸς ϑηχτόν; ἴα. ορὑϊπηθ 1086. Αϑβοθυ]αβ βδρὺ. ΤΡ. 942 Τηξουρυθίαϊαβ θϑὺ: ἐκ πυρὸς συϑεὶς ϑηχτὸς σίδαρος 20 τῇ -- πέτρᾳ ἥ: τῆς --- πείρας οὗ ν». δ] ἃ 21 καὶ νηματώδη ϑύθρτηδϑη ΠῈ8Β
ἜΩΝ
δ
10
[" ι
Ὁ
20
τ ι
Ὁ
ΟΕΑΟΌΤΟΒΌΜ. 181
εἑκφέρουσα. καὶ γὰρ ὑμῶν ἑωρακέναι τινὰς οἴομαι χειρόμακτρα καὶ δίχτυα καὶ κεκρυφάλους ἐκεῖϑεν Β οὔτι περικαομένους᾽ ἀλλ᾽ ὅσ᾽ ἂν ῥυπανϑῇ χρωμέ- ἐμβαλό ᾿ λό λ ᾿ ὶ ὃ ῆ νῶν. ἐμβαλόντες εἰς φλόγα λαμπρὰ καὶ διαφανῆ χομίξζονται" νῦν δ᾽ ἠφάνισται χαὶ μόλις οἷον ἶνες ἢ τρίχες ἀραιαὶ διατρέχουσιν ἐν τοῖς μετάλλοις."
44. "Καίτοι πάντων τούτων οἵ περὶ ᾿Δριστοτέλην δημιουργὸν ἐν τῇ γῇ τὴν ἀναϑυμίασιν ἀποφαίνουσιν, ἧ καὶ συνεκλείπειν καὶ συμμεϑίστασϑαι καὶ συνεξαν- ϑεῖν πάλιν τὰς τοιαύτας φύσεις ἀναγκαῖόν ἐστι. ταὐτὰ δὴ περὶ μαντικῶν πνευμάτων διανοητέον, ὡς
᾽ 2 3. ζ' ΞΘ ΟΣ 5 ΄ ᾿ ν 3 2 οὐκ ἐχόντων ἀΐδιον οὐδ᾽ ἀγήρων τὴν δύναμιν ἀλλ ἰν , » " . ΕΝ ς ’ ὑποκειμένην μεταβολαῖς. καὶ γὰρ ὄμβρους ὑπερβάλ- λοντας εἰκός ἐστι κατασβεννύναι καὶ κεραυνῶν ἐμπε- σόντων διαφορεῖσϑαι, μάλιστα δὲ τῆς γῆς ὑποσάλου
; Ἁ , τε 7 "] ’ γιγνομένης καὶ λαμβανούσης ἱζήματα καὶ σύγχωσιν ἐν βάϑει, μεϑίστασϑαι τὰς ἀναϑυμιάσεις ἢ τυφλοῦ- ὅϑαι τὸ παράπαν. ὥσπερ ἐνταῦϑά φασι παραμένειν τὰ περὶ τὸν μέγαν σεισμόν, ὃς καὶ τὴν πόλιν ἀνέ. Ε] Ὅν 3, " , -“ ᾽
τρεψεν. ἕν δ᾽ Ὀρχομενῷ λέγουσι λοιμοῦ γενομένου πολλοὺς μὲν ἀνθρώπους διαφϑαρῆναι τὸ ὃδὲ τοῦ Τειρεσίου χρηστήριον ἐκλιπεῖν παντάπασι καὶ μέχρι τοῦ νῦν ἀργὸν διαμένειν καὶ ἄναυδον. εἰ δὲ καὶ τοῖς περὶ Κιλικίαν ὅμοια συμβέβηκε παϑεῖν, ὡς ἀκούομεν. οὐδεὶς ἂν ἡμῖν, ὦ Ζημήτριε, σοῦ φρά- σειξὲ σαφέστερον.
8 οὔτι ἧ: οὔτε 1 καίτοι
: καὶ οἵ 11 ταὐτὰ Τυχπο- Ῥα5: ταῦτα 12 ἀγήρων ἢ: ἀγήρω 1ὅ ὑποσάλου Αποηγ-
ταὰβ: ὑπὸ σάλου 10 γιγνομένης) πινουμένης ΤαχτιΘθυΒ σύγ-
,χωσιν Ἀν: σύγχυσιν 18 παραμένειν] παρ᾽ ἡμῖν ἦν ΡαϊχιοΊαβ
ο
192 5ΕῈ ΡΕΕΕΟΤΟ
45. Καὶ ὃ Ζημήτριος “οὐκ οἶδ᾽ ἔγωγε τά γε νῦν"
Ὁ ἀποδημῶ γάρ, ὡς ἴστε. πάμπολυν ἤδη χρόνον" ἔτι
1
Ε
δ᾽ ἤκμαξεν ἐμοῦ παρόντος καὶ τὸ Μόψου καὶ τὸ ᾿“μφιλόχου μαντεῖον. ἔχω δ᾽ εἰπεῖν τῷ Μόψου παρα- γενόμενος πρᾶγμα ϑαυμασιώτατον. ὃ γὰρ ἡγεμὼν τῆς Κιλικίας αὐτὸς μὲν ἀμφίδοξος ὧν ἔτι πρὸς τὰ
ϑεῖα, δι’ ἀσϑένειαν ἀπιστίας οἶμαι" τἄλλα γὰρ ἦν.
ὑβριστὴς καὶ φαῦλος" ἔχων δὲ περὶ αὑτὸν ᾿Επικου- θείους τινὰς τῶν καλῶν δὴ καὶ φυσιολόγων ἐνυβρέ- ξοντας. ὡς αὐτοὶ λέγουσι. τοῖς τοιούτοις. εἰσέπεμψεν ἀπελεύϑερον οἷον εἰς πολεμίων κατάσκοπον ἐνσκευό- σας, ἔχοντα κατεσφραγισμένην δέλτον, ἐν ἧ τὸ ἐρώ- τημ᾽ ἦν ἐγγεγραμμένον, οὐδενὸς εἰδότος. ἐννυχεύσας οὖν ὁ ἄνθρωπος ὥσπερ ἔϑος ἔστι τῷ σηκῷ, καὶ κατακοιμηϑεὶς ἀπήγγειλε μεϑ' ἡμέραν ἐνύπνιον τοι- οὔτον. ἄνϑρωπον ἔδοξεν αὐτῷ καλὸν ἐπιστάντα φϑέγξασϑαι τοσοῦτο ἱμέλανα᾽ καὶ πλέον οὐδὲν ἀλλ᾽ εὐθὺς οἴχεσϑαι. τοῦϑ᾽ ἡμῖν μὲν ἄτοπον ἐφάνη καὶ πολλὴν ἀπορίαν παρέσχεν" ὁ δ᾽ ἡγεμὼν ἐκεῖνος ἐξ- ἑπλάγη καὶ προσεκύνησεν. καὶ τὴν δέλτον ἀνοίξας ἐπεδείκνυεν ἐρώτημα τοιοῦτο γεγραμμένον ἱπότερόν ὅοι λευκὸν ἢ μέλανα ϑύσω ταῦρον; ὥστε καὶ τοὺς ᾿Επικουρείους διατραπῆναι, κἀκεῖνον αὐτὸν τήν τὲ ϑυσίαν ἐπιτελεῖν καὶ σέβεσϑαι διὰ τέλους τὸν Μόψον."
40. Ὁ μὲν οὖν Ζημήτριος ταῦτ᾽ εἰπὼν ἐσιώπη-
Ἁ
σεν ἐγὼ δὲ βουλόμενος ὥσπερ τι. κεφάλαιον ἐπι-
1 τά γε ὟὟ΄ : τάδε 9 τῶν καλῶν δὴ καὶ φυσιολόγων ἢ: τὴν καλὴν δὴ καὶ φυσιολόγον 11 εἰς] 4Ἃ6]. ΞύθρτηδηηῈβ 0011, Ἐπὰν. Εμ68. 1285 πολεμίαν
-
0
ΟΒΑΟΌΠΟΒΟΌΜ. 195
ϑεῖναι τῷ λόγῳ, πρὸς τὸν Φίλιππον αὖϑις ἀπέβλεψα καὶ τὸν ᾿Δμμώνιον ὁμοῦ καϑημένους. ἔδοξαν οὖν μον βούλεσϑαί τι διαλεχϑῆνανι καὶ πάλιν ἐπέσχον. ὁ δ᾽ ᾿Δμμώνιος "ἔχει μέν᾽ ἔφη “καὶ Φίλιππος, ὦ ὅ Παμπρία. περὶ τῶν εἰρημένων εἰπεῖν" οἴεται γὰρ ὥσπερ οἷ πολλοὶ καὶ αὐτὸς οὐχ ἕτερον εἶναι τὸν ᾿“πόλλωνα ϑεὸν ἀλλὰ τῷ ἡλίῳ τὸν αὐτόν. ἡ δ᾽ ἐμὴ 48 μείζων ἀπορία καὶ περὶ μειζόνων: ἄρτι γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὅπως τῷ λόγῳ παρεχωρήσαμεν ἐκ τῶν ϑεῶν ιοὸ τὴν μαντικὴν ἐς δαίμονας ἀτεχνῶς ἀποδιοπομπου- μένῳ. νυνὶ δέ μοι δοκοῦμεν αὐτοὺς πάλιν ἐκείνους ἐξωϑεῖν καὶ ἀπελαύνειν ἐνθένδε τοῦ χρηστηρίου καὶ τοῦ τρίποδος. εἰς πνεύματα καὶ ἀτμοὺς καὶ ἀναϑυ- μιάσεις τὴν τῆς μαντικῆς ἀρχὴν μᾶλλον δὲ τὴν οὐ- ιὸ σίαν αὐτὴν καὶ τὴν δύναμιν ἀναλύοντες. αἵ γὰρ εἰρημέναι κράσεις καὶ ϑερμότητες αὗται καὶ στομώ- σεις, ὅσῳ μᾶλλον ἀπάγουσι τὴν δόξαν ἀπὸ τῶν Β, ϑεῶν καί τινα τοιοῦτον ἐπιβάλλουσι τῆς αἰτίας ἐπιλογισμόν, οἵῳ ποιεῖ τὸν Κύκλωπα χρώμενον 20 Εὐριπίδης. “ἡ γῆ δ᾽ ἀνάγκη, κἂν ϑέλῃ κἂν μὴ ϑέλῃ, τίχτουσα ποίαν τἀμὰ πιαίνει βοτά.᾽ πλὴν ἐχεῖνος μὲν οὔ φησι ϑύειν ϑεοῖς ἀλλ᾽ ἑαυτῷ καὶ τῇ μεγίστῃ γαστρὶ δαιμόνων.᾽ ἡμεῖς δὲ καὶ 95 ϑύομεν καὶ προσευχόμεϑα τί παϑόντες ἐπὶ τοῖς χρη- στηρίοις, εἰ δύναμιν μὲν ἐν ἑαυταῖς μαντικὴν αἱ
10 ἀποδιοπομπουμένῳ Ἐ: ἀποδιοπομπούμενοι 17 ὅσῳ] ἴσως 20 Εὐριπίδης) Ογο!]. 381
134 ' ΡῈ ῬΕΕΈΟΤΟ
ψυχαὶ κομίζουσιν, ἡ δὲ κινοῦσα ταύτην ἀέρος τίς ἐστι κρᾶσις ἢ πνεύματος; αἵ δὲ τῶν ἱερείων κατα- Ο σπείσεις τί βούλονται. καὶ τὸ μὴ ϑεμιστεύειν., ἐὰν μὴ τὸ ἱερεῖον ὅλον ἐξ ἄκρων σφυρῶν ὑπότρομον γένηται καὶ κραδανϑῇ κατασπενδόμενον; οὐ γὰρ " ἀρκεῖ τὸ διασεῖσαι τὴν κεφαλὴν ὥσπερ ἐν ταῖς ἄλλαις ϑυσίαις, ἀλλὰ πᾶσι δεῖ τοῖς μέρεσι τὸν σά- λον ὁμοῦ καὶ τὸν παλμὸν ἐγγενέσθαι μετὰ ψόφου. τρομώδους" ἐὰν γὰρ μὴ τοῦτο γένηται. τὸ μαντεῖον οὔ φασι χρηματίζειν οὐδ᾽ εἰσάγουσι τὴν Πυϑίαν. τὸ καίτοι ϑεῷ μὲν ἢ δαίμονι αἰτίαν τὴν πλείστην ἀνα- τιϑέντας εἰχός ἐστι ταῦτα ποιεῖν καὶ νομίζειν ὡς δὲ σὺ λέγεις, οὐκ εἰκός" ἡ γὰρ ἀναϑυμίασις, ἄν τε πτοῆται τὸ ἱερεῖον ἄν τὲ μή. παροῦσα ποιήσει τὸν ἐνθουσιασμὸν καὶ διαϑήσει τὴν ψυχὴν ὁμοίως οὐ τὉ τῆς Πυϑίας μόνον. ἀλλὰ κἂν τοῦ τυχόντος ἅψηται σώματος. ὅϑεν εὔηϑές ἔστι τὸ μιᾷ γυναικὶ πρὸς τὰ μαντεῖα χρῆσϑαι. καὶ ταύτῃ παρέχειν πράγματα φυ- λάττοντας ἁγνὴν διὰ βίου καὶ καϑαρεύουσαν. ὃ γὰρ Κορήτας ἐκεῖνος. ὃν Ζελφοὶ λέγουσι πρῶτον ἐμπε- 30 σόντα τῆς περὶ τὸν τόπον δυνάμεως αἴσϑησιν παρα- σχεῖν, οὐδὲν οἶμαι διέφερε τῶν ἄλλων αἰπόλων καὶ ποιμένων" εἴ γε δὴ τοῦτο μὴ μῦϑός ἐστι μηδὲ πλάσμα κενόν, ὡς ἔγωγ᾽ ἡγοῦμαι. καὶ λογιξόμενος πηλίκων ἀγαϑῶν τουτὶ τὸ μαντεῖον αἴτιον γέγονε τοῖς “Ελλη- Ἑ σιν ἔν τὲ πολέμοις καὶ κτίσεσι πόλεων ἔν τὲ λοιμοῖς
τῷ οι
2 αἵ δὲ τῶν ἱερείων κατασπείσεις Τ᾿": αἷ δὲ τῶν ἵερίδων καταστάσεις 8. ἐὰν ϑίορτηδμμιβ: εἰ 11 ϑεῷ μὲν ἢ δαί- μονι ΤΟΣΠΘΡαΒ: ϑεοῦ μὲν ἢ δαίμονος τὴν πλείστην αἰτίαν ὃ 14 πτοῆται Μ: ποιῆται
ΟΒΑΟΌΠΟΒΌΜ. 155
καὶ καρπῶν ἀφορίαις, δεινὸν ἡγοῦμαι μὴ ϑεῷ καὶ προνοίᾳ τὴν εὕρεσιν αὐτοῦ καὶ ἀρχὴν ἀλλὰ τῷ κατὰ τύχην καὶ αὐτομάτως ἀνατίϑεσϑαι. πρὸς δὴ ταῦτ᾽ ᾽ εἶπε τὸν “αμπρίαν βούλομαι διαλεχϑῆναι" περι- 5 μένεις δέ;᾽ ᾿πάνυ μὲν οὖν᾽ ὁ Φίλιππος ἔφη καὶ πάν- τες οὗτοι" πάντας γὰρ ἡμᾶς ὃ λόγος κεκίνηκε.᾽ 41. Κἀγὼ πρὸς αὐτόν “ἐμὲ δ᾽ εἶπον “οὐ κεκί- νηκὲν ὦ Φίλιππε μόνον ἀλλὰ καὶ συγκέχυκεν. εἰ ἐν τοσούτοις καὶ τηλικούτοις οὖσιν ὑμῖν δοκῶ παρ᾽ 10 ἡλικίαν τῷ πιϑανῷ τοῦ λόγου καλλωπιζόμενος ἀναι- ρεῖν τι καὶ κινεῖν τῶν ἀληϑῶς καὶ ὁσίως περὶ τοῦ Κ ϑείου νενομισμένων. ἀπολογήσομαι ὃὲ μάρτυρα καὶ σύνδικον ὁμοῦ Πλάτωνα παραστησάμενος. ἐκχεῖνος γὰρ ἁνὴρ ᾿ἀναξαγόραν μὲν ἐμέμψατο τὸν παλαιόν. τ ὅτι ταῖς φυσικαῖς ἄγαν ἐνδεδεμένος αἰτίαις καὶ τὸ κατ᾽ ἀνάγχην τοῖς τῶν σωμάτων ἀποτελούμενον πά- ϑεσι μετιὼν ἀεὶ καὶ διώκων. τὸ οὗ ἕνεχα καὶ ὑφ᾽ οὗ, βελτίονας αἰτίας οὔσας καὶ ἀρχάς. ἀφῆκεν" αὐτὸς δὲ πρῶτος ἢ μάλιστα τῶν φιλοσόφων ἀμφοτέρας 80 ἐπεξῆλθε, τῷ μὲν ϑεῷ τὴν ἀρχὴν ἀποδιδοὺς τῶν 486 κατὰ λόγον ἐχόντων. οὐκ ἀποστερῶν δὲ τὴν ὕλην τῶν ἀναγκαίων πρὸς τὸ γιγνόμενον αἰτιῶν. ἀλλὰ συνο- ρῶν, ὅτι τῇδέ πη καὶ τὸ πᾶν αἰσϑητὸν διακεκοσμημέ- νον οὐ καϑαρὸν δ᾽ οὐδ᾽ ἀμιγές ἐστιν, ἀλλὰ τῆς ὕλης ὁ συμπλεχκομένης τῷ λόγῳ λαμβάνει τὴν γένεσιν. ὅρα δὲ πρῶτον ἐπὶ τῶν τεχνιτῶν" οἷον εὐθὺς ἣ περι- Α τὸν Παμπρίαν : ὦ Λαμπρία στεριμένεις ἢ: περι-
μένοις 11 ὁσίως Ἠδγνοτάθμιβ: ϑείως 18 Πλάτωνα] ΡΒδ6- ἄοη. 97 ἃ 8). 14 ἁνὴρ ΕπηρουϊαβΒ: ἀνὴρ
196 θῈ ΘΕΒΈΘΤΟ
βόητος ἐνταῦϑα τοῦ κρατῆρος ἔδρα καὶ βάσις. ἣν ᾿Ηρόδοτος ὑποκρητηρίδιον ὠνόμασεν, αἰτίας μὲν ἔσχε, τὰς ὑλικάς, πῦρ καὶ σίδηρον καὶ μάλαξιν διὰ πυ- ρὸς καὶ δι’ ὕδατος βαφήν, ὧν ἄνευ γενέσϑαι τὸ Β ἔργον οὐδεμία μηχανή: τὴν δὲ κυριωτέραν ἀρχὴν 5 καὶ ταῦτα κινοῦσαν καὶ διὰ τούτων ἐνεργοῦσαν ἡ τέχνη καὶ ὃ λόγος τῷ ἔργῳ παρέσχε. καὶ μὴν τῶν γὲ μιμημάτων τούτων καὶ εἰδώλων ὃ ποιητὴς καὶ δημιουργὸς ἐπιγέγραπται"
ἱγράψε Πολύγνωτος, Θάσιος γένος. ᾿4γλαοφῶντος τὸ υἱὸς περϑομέναν ᾿Ιλίου ἀκρόπολιν"
ὡς δρᾶται γράψας" ἄνευ δὲ φαρμάχων συντριβέντων καὶ συμφϑαρέντων ἀλλήλοις οὐδὲν ἦν οἷόν τε τοιαύ- την διάϑεσιν λαβεῖν καὶ ὄψιν. ἄρ᾽ οὖν ὁ βουλό- μενος ἅπτεσθαι τῆς ὑλικῆς ἀρχῆς, ξητῶν δὲ καὶ 15 Ο διδάσκων τὰ παϑήματα καὶ τὰς μεταβολάς, ἃς ὥχρᾳ μιχϑεῖσα σινωπὶς ἴσχει καὶ μέλανι μηλιάς. ἀφαιρεῖται τὴν τοῦ τεχνίτου δόξαν" ὁ δὲ τοῦ σιδήρου τὴν στό- μῶσιν ἐπεξιὼν καὶ τὴν μάλαξιν, ὅτι τῷ μὲν πυρὶ χαλασϑεὶς ἐνδίδωσι καὶ ὑπείκει τοῖς ἐλαύνουσι καὶ 50 πλήττουσιν, ἐμπεσὼν δὲ πάλιν εἰς ὕδωρ ἀκραιφνὲς χαὶ τῇ ψυχρότητι διὰ τὴν ὑπὸ πυρὸς ἐγγενομένην ἁπαλότητα καὶ μανότητα πιληϑεὶς καὶ καταπυκχνω- ϑείς, εὐτονίαν ἴσχει καὶ πῆξιν, ἣν Ὅμηρος “σιδήρου
Ἡρόδοτος) 1, 28ὃἔ ὕὑποκρητηρίδιον ΤΟσπθθιΒ: ὑποκρι- τηρίδιν ἔσχε τὰς Μαᾶν!ρίαβ: ἔχοντας 4 δι᾿ αὶ 10 Βουρῖς. 8 Ρ. 802 12. ὡς ὁρᾶται] ὡς ἀρετῇ (. 6. δι᾽ οἰκείαν ἀρετήν) 18 τεχνίτου ΤΟΣΠΘΌυΒ: σιδήρου (ΘΧ ῬΥΟΧΙΤΩΟ οὐῦα) 20 ἐνδίδωσι ἰάθη: ἐπιδίδωσι 24 Ὅμηρος] ε 898
ΟΒΑΟ ΟΜ. 151
κράτος᾽ εἶπεν, ἧττόν τι τῷ τεχνίτῃ τηρεῖ τὴν αἰτίαν τῆς τοῦ ἔργου γενέσεως; ἐγὼ μὲν οὐκ οἴομαι" καὶ γὰρ τῶν ἰατρικῶν δυνάμεων ἔνιοι τὰς ποιότητας ἐλέγχουσι, τὴν δ᾽ ἰατρικὴν οὐκ ἀναιροῦσιν. ὥσπερ ὁ ἀμέλει καὶ Πλάτων ὁρᾶν μὲν ἡμᾶς τῇ παρὰ τῶν ὀφθαλμῶν αὐγῇ συγκεραννυμένῃ πρὸς τὸ τοῦ ἡλίου φῶς, ἀκούειν δὲ τῇ πληγῇ τοῦ ἀέρος ἀποφαινόμε- νος, οὐκ ἀνήρει τὸ κατὰ λόγον καὶ πρόνοιαν δρατι- χοὺς καὶ ἀκουστικοὺς γεγονέναι. ι΄. 48. ᾿Καϑόλου γάρ, ὥς φημι, δύο πάσης γενέσεως αἰτίας ἐχούσης. οἱ μὲν σφόδρα παλαιοὶ ϑεολόγοι χαὶ ποιηταὶ τῇ χρείττονι μόνῃ τὸν νοῦν προσέχειν εἵλοντο, τοῦτο δὴ τὸ κοινὸν ἐπιφϑεγγόμενοι πᾶθδι πράγμασι ιό 'Ζεὺς ἀρχὴ Ζεὺς μέσσα, Ζιὸς δ᾽ ἐκ πάντα πέλονται" ταῖς δ᾽ ἀναγκαίαις καὶ φυσικαῖς οὐκ ἔτι προσήεσαν αἰτίαις. οἱ δὲ νεώτεροι τούτων καὶ φυσικοὶ προῦσ- αγορευόμενοι τοὐναντίον ἐχείνοις τῆς καλῆς καὶ ϑείας ἀποπλανηϑέντες ἀρχῆς. ἐν σώμασι καὶ πάϑεσι σω- 50 μάτων πληγαῖς τε καὶ μεταβολαῖς καὶ κράσεσι τίϑεν- ται τὸ σύμπαν. ὅϑεν ἀμφοτέροις ὁ λόγος ἐνδεὴς τοῦ προσήκοντός ἐστι, τοῖς μὲν τὸ δι’ οὗ καὶ ὑφ᾽ οὗ τοῖς δὲ τὸ ἐξ ὧν καὶ δι’ ὧν ἀγνοοῦσιν ἢ παρα- λείπουσιν. ὃ δὲ πρῶτος ἐκφανῶς ἁψάμενος ἀμφοῖν 90 καὶ τῷ κατὰ λόγον ποιοῦντι καὶ κινοῦντι προσλαβὼν ἀναγκαίως τὸ ὑποκείμενον καὶ πάσχον, ἀπολύεται ὅ καὶ] οἵη. οοἀᾶ. τη Πλάτων] Ββρ. Ρ. ὅ07 παρὰ
ὈαΘΌΠπουτΒ: περὶ τῶν ὀφϑαλμῶν ΑἸαϊηπα: τὸν ὀφθαλμὸν 16 ΜυΠΔΟΝ. 1 Ῥ. 169, 11
"")
Ε
1898 ΕῈ ΘΕΕΕΟΤΟΌ
Ῥ χαὶ ὑπὲρ ἡμῶν πᾶσαν ὑποψίαν καὶ διαβολήν. οὐ γὰρ ἄϑεον ποιοῦμεν οὐδ᾽ ἄλογον τὴν μαντικήν, ὕλην μὲν αὐτῇ τὴν ψυχὴν τοῦ ἀνθρώπου τὸ δ᾽ ἐνϑου- σιαστικὸν πνεῦμα καὶ τὴν ἀναϑυμίασιν οἷον ὕργα- νον ἢ πλῆκτρον ἀποδιδόντες" πρῶτον μὲν γὰρ ἣ 5 γεννήσασα γῆ τὰς ἀναϑυμιάσεις ὅ τε πᾶσαν ἐνδιδοὺς κράσεως τῇ γῇ καὶ μεταβολῆς δύναμιν ἥλιος νόμῳ πατέρων ϑεός ἐστιν ἡμῖν" ἔπειτα δαίμονας ἐπιστά- τας καὶ περιπόλους καὶ φύλακας οἷον ἁρμονίας τῆς
481 χράσεως ταύτης τὰ μὲν ἀνιέντας ἐν καιρῷ τὰ δ᾽ τὸ ἐπιτείνοντας. καὶ τὸ ἄγαν ἐκστατικὸν αὐτῆς καὶ τα- ρακτικὸν ἀφαιροῦντας τὸ δὲ κινητικὸν ἀλύπως καὶ ἀβλαβῶς τοῖς χρωμένοις καταμιγνύντας ἀπολείπον- τες, οὐδὲν ἄλογον ποιεῖν οὐδ᾽ ἀδύνατον δόξομεν.
49. “Οὐδέ γε προϑυόμενοι καὶ καταστέφοντες τ ἱερεῖα καὶ κατασπένδοντες ἐναντία τῷ λόγῳ τούτῳ πράττομεν. οἵ γὰρ ἱερεῖς καὶ ὅσιοι ϑύειν φασὶ τὸ ἱερεῖον καὶ κατασπένδειν καὶ τὴν κίνησιν αὐτοῦ καὶ τὸν τρόμον ἀποϑεωρεῖν, ἑτέρου τίνος τοῦτο σημεῖον ἢ τοῦ ϑεμιστεύειν τὸν ϑεὸν λαμβάνοντες; δεῖ γὰρ 90
Βτὸ ϑύσιμον τῷ τὲ σώματι καὶ τῇ ψυχῇ καϑαρὸν εἶναι καὶ ἀσινὲς καὶ ἀδιάφϑορον. μήνυτρα μὲν οὖν τῶν περὶ τὸ σῶμα κατιδεῖν οὐ πάνυ χαλεπόν ἐστι" τὴν δὲ ψυχὴν δοκιμάζουσι, τοῖς μὲν ταύροις ἄλφιτα τοῖς δὲ κάπροις ἐρεβίνϑους παρατιϑέντες" τὸ γὰρ 90 νὴ γευσάμενον ὑγιαίνειν οὐκ οἴονται. τὴν δ᾽ αἶγα
60 ὅ τε Ἐπηρουῖια: ὁ δὲ 11 καὶ τὸ] καὶ τὸ μὲν Ἐ'
117 ὅσιοι ΤΣΠΘΡαΒ: ὅσοι φασι] εἰώϑασι ἢὰ 19 τοῦτο ση- μεῖον ἘτΩΡΘΙα5: τοῦϑ᾽ ἡμῖν 22 μήνυτρα ΤΊ ΠΘΡυ85: μέτρα
ΟΠΔΟΌΠΟΒΌΜΝ. 159
διελέγχειν τὸ ψυχρὸν ὕδωρ᾽ οὐ γὰρ εἶναι ψυχῆς κατὰ φύσιν ἐχούσης τὸ πρὸς τὴν κατάσπεισιν ἀπα- ϑὲς καὶ ἀκίνητον. ἐγὼ δέ, κἂν ἢ βέβαιον ὅτι ση- μεῖόν ἐστι τοῦ ϑεμιστεύειν τὸ σείσασϑαι καὶ τοῦ μὴ ὅ ϑεμιστεύειν τοὐναντίον, οὐχ ὁρῶ τί συμβαίνει δυσχε- ρὲς ἀπ᾽’ αὐτοῦ τοῖς εἰρημένοις. πᾶσα γὰρ δύναμις Ο ὃ πέφυκε σὺν καιρῷ βέλτιον ἢ χεῖρον ἀποδίδωσι" τοῦ δὲ χαιροῦ διαφεύγοντος ἡμᾶς. σημεῖα διδόναι τὸν ϑεὸν εἰκός ἐστιν.
ο 0. “Οἴομαι μὲν οὖν μήτε τὴν ἀναθυμίασιν ὡσαύ- τῶς ἔχειν ἀεὶ διὰ παντός. ἀνέσεις δέ τινας ἴσχειν καὶ πάλιν σφοδρότητας᾽ ᾧ δὲ τεκμηρίῳ χρῶμαι, μάρτυρας ἔχω καὶ ξένους πολλοὺς καὶ τοὺς ϑερα- πεύοντας τὸ ἱερὸν ἅπαντας. ὃ γὰρ οἶκος, ἐν ᾧ τοὺς
ὅ χρωμένους τῷ ϑεῷ καϑίζουσιν. οὔτε πολλάκις οὔτε
τεταγμένως ἀλλ᾽ ὡς ἔτυχε διὰ χρόνων εὐωδίας ἀνα-
πίμπλαται καὶ πνεύματος. οἵας ἂν τὰ ἥδιστα καὶ πο- λυτελέστατα τῶν μύρων ἀποφορὰς ὥσπερ ἔκ πηγῆς
τοῦ ἀδύτου προσβάλλοντος᾽ ἐξανϑεῖν γὰρ εἰκὸς ὑπὸ Ὁ
Ὁ ϑερμότητος ἤ τινος ἄλλης ἐγγιγνομένης δυνάμεως. εἰ δὲ τοῦτο μὴ δοκεῖ πιϑανόν, ἀλλά γε τὴν Πυϑίαν αὐτὴν ἐν πάϑεσι καὶ διαφοραῖς ἄλλοτ᾽ ἄλλαις ἐκεῖνο τὸ μέρος τῆς ψυχῆς ἴσχειν, ᾧ πλησιάξει τὸ πνεῦμα, καὶ μὴ μίαν ἀεὶ κρᾶσιν ὥσπερ ἁρμονίαν ἀμετάβολον
5 ἐν παντὶ καιρῷ διαφυλάττειν, ὁμολογήσετε. πολλαὶ
μὲν γὰρ αἰσϑομένης πλείονες δ᾽ ἄδηλοι τό τε σῶμα
1 ὃ Τυσμθρυβ: ᾧ 18 ἔχω] ἔχει οοἀᾶ,. τη] 17 πνεύ- ματος κξὲ] οΥἂο σϑυβθογαμ οϑῦ: πνεύματος προσβάλλοντος ἀπο-
φοράς, οἵας ἂν τὰ ἤδιστα καὶ πολυτ. τῶν μύρων (1π|6]]. προσβάλλοι) 26 αἰσϑομένης] 80. τῆς Πυϑίας
140 ΒΕ ῬΕΒΒΟΤΙ
καταλαμβάνουσι καὶ τὴν ψυχὴν ὑπορρέουσι δυσχέ- ρειαι καὶ κινήσεις ὧν ἀναπιμπλαμένην οὐκ ἄμεινον ἐκεῖ βαδίζειν οὐδὲ παρέχειν ἑαυτὴν τῷ ϑεῷ μὴ παν- τάπασι καϑαρὰν οὖσαν ὥσπερ ὄργανον ἐξηρτυμένον Ἐ καὶ εὐηχές, ἀλλ᾽ ἐμπαϑῆ καὶ ἀκατάστατον. οὔτε γὰρ 5 ὃ οἶνος ὡσαύτως ἀεὶ τὸν μεϑυστικὸν οὔϑ᾽ ὁ αὐλὸς τὸν ἐνθουσιαστικὸν ὁμοίως διατίϑησιν, ἀλλὰ νῦν μὲν ἧττον οἵ αὐτοὶ νῦν δὲ μᾶλλον ἐκβακχεύονται καὶ παροινοῦσι, τῆς κράσεως ἐν αὐτοῖς ἑτέρας γενο- μένης. μάλιστα δὲ τὸ φανταστικὸν ἔοικε τῆς ψυχῆς τὸ ὑπὸ τοῦ σώματος ἀλλοιουμένου κρατεῖσϑαι καὶ συμ- μεταβάλλειν, ὡς δῆλόν ἐστιν ἀπὸ τῶν ὀνείρων" ποτὲ μὲν γὰρ ἐν πολλαῖς γιγνόμεϑα καὶ παντοδαπαῖς ἐνυ- Ἐ πνίων ὄψεσι. ποτὲ δ᾽ αὖ πάλιν πᾶσα γίγνεται γα- λήνη καὶ ἡσυχία τῶν τοιούτων. καὶ Κλέωνα μὲν τ ἴσμεν αὐτοὶ τὸν ἐκ Ζ;Ὠαυλίας τοῦτον ἐν πολλοῖς ἔτεσιν οἷς βεβίωκε φάσκοντα μηδὲν ἰδεῖν πώποτ᾽ ἐνύπνιον" τῶν δὲ πρεσβυτέρων ταὐτὸ τοῦτο λέγεται περὶ Θρασυμήδους τοῦ ἩΗραιέως. αἰτία δ᾽ ἡ κρᾶσις τοῦ σώματος, ὥσπερ αὖ πάλιν ἡ τῶν μελαγχολικῶν 530 πολυόνειρος καὶ πολυφάνταστος, ἧ καὶ δοκεῖ τὸ εὐὖ- 488 ϑυόνειρον αὐτοῖς ὑπάρχειν ἐπ᾽ ἄλλα γὰρ ἄλλοτε τῷ φανταστικῷ τρεπόμενοι, καϑάπερ οὗ πολλὰ βάλλον- τὲς, ἐπιτυγχάνουσι πολλάκις." 1. “Ὅταν οὖν ἁρμοστῶς ἔχῃ πρὸς τὴν τοῦ πνεύ- 55 ματος ὥσπερ φαρμάκου κρᾶσιν ἣ φανταστικὴ καὶ μαντικὴ δύναμις. ἐν τοῖς προφητεύουσιν ἀνάγκη
10 Ζαυλίας Ἐταρουϊαβ: δαυλείαως 21 ἡ ἰᾶθπι: εἶ
ΟΒΑΟΌΠΟΒΌΜ. 141
γίγνεσϑαι τὸν ἐνθουσιασμόν" ὅταν δὲ μὴ οὕτως, μὴ γίγνεσϑαι, ἢ γίγνεσϑαι παράφορον καὶ οὐκ ἀκέραιον καὶ ταρακτικόν, ὥσπερ ἴσμεν ἐπὶ τῆς ἔναγχος ἀπο- ϑανούσης Πυϑίας. ϑεοπρόπων γὰρ ἀπὸ ξένης παρα- 5 γενομένων, λέγεται τὰς πρώτας κατασπείσεις ἀκίνητον ὑπομεῖναι καὶ ἀπαϑὲς τὸ ἱερεῖον. ὑπερβαλλομένων Β δὲ φιλοτιμίᾳ τῶν ἱερέων καὶ προσλιπαρούντων, μό- λις ὕπομβρον γενόμενον καὶ κατακλυσϑὲν ἐνδοῦναι. τί οὖν συνέβη περὶ τὴν Πυϑίαν; κατέβη μὲν εἰς τὸ τὸ μαντεῖον ὥς φασιν ἄκουσα καὶ ἀπρόϑυμος. εὐθὺς δὲ περὶ τὰς πρώτας ἀποκρίσεις ἦν καταφανὴς τῇ τραχύτητι τῆς φωνῆς οὐκ ἀναφέρουσα δίκην νεὼς ἐπειγομένης, ἀλάλου καὶ κακοῦ πνεύματος οὖσα πλή- ρης᾽ τέλος δὲ παντάπασιν ἐχταραχϑεῖσα καὶ μετὰ ιὸ κραυγῆς φοβερᾶς φερομένη πρὸς τὴν ἔξοδον ἔρριψεν ἑαυτήν, ὥστε φυγεῖν μὴ μόνον τοὺς ϑεοπρόπους ἀλλὰ καὶ τὸν προφήτην Νίκανδρον καὶ τοὺς παρόν- τας τῶν ὁσίων. ἀνείλοντο μέντοι μετὰ μικρὸν αὐτὴν εἰσελϑόντες ἔμφρονα καὶ διεβίωσεν ὀλίγας ἡμέρας. αὶ 20 τούτων ἕνεκα καὶ συνουσίας ἁγνὸν τὸ σῶμα καὶ τὸν βίον ὅλως ἀνεπίμικτον ἀλλοδαπαῖς ὁμιλίαις καὶ ἄϑι- τὸν φυλάττουσι τῆς Πυϑίας, καὶ πρὸ τοῦ χρηστη- ρίου τὰ σημεῖα λαμβάνουσιν, οἰόμενοι τῷ ϑεῷ κατά- δηλον εἶναι, πότε τὴν πρόσφορον ἔχουσα κρᾶσιν καὶ 6 διάϑεσιν ἀβλαβῶς ὑπομενεῖ τὸν ἐνθουσιασμόν. οὔτε
ὃ ταραχτικόν ΤΟΣΠΘΡιΒ: πρακχτικόν 4 Πυϑίας : πυϑιάδος 8. ὕπομβρον] ὑπότρομον Ἐν. ΝῚΠΙ] ορῦθ ἐνδοῦ- ναι ΤΌΣΠΘΡαΒ: ἔνδον ἦν 11 δὲ περὶ ἰάθη: δ᾽ ἐπὶ 18
ἀλάλου] ἀλλ᾽ ἀλαοῦ ἢ
142 θῈ ὈΕΡΈΟΤΌ ΟΒΑΟΌΤΟΒΌΜ.
γὰρ πάντας οὔτε τοὺς αὐτοὺς ἀεὶ διατέϑησιν ὡσαύ- τως ἡ τοῦ πνεύματος δύναμις, ἀλλ᾽ ὑπέχκαυμα παρέ- Ὁ χει καὶ ἀρχὴν ὥσπερ εἴρηται τοῖς πρὸς τὸ παϑεῖν καὶ μεταβαλεῖν οἰκείως ἔχουσιν. ἔστι δὲ ϑεία μὲν ὄντως καὶ δαιμόνιος, οὐ μὴν ἀνέκλειπτος οὐδ᾽ ἄφϑαρ- Ὁ τος οὐδ᾽ ἀγήρως καὶ διαρκὴς εἰς τὸν ἄπειρον χρό- νον ὑφ᾽ οὗ πάντα χάμνει τὰ μεταξὺ γῆς καὶ σελή- νης κατὰ τὸν ἡμέτερον λόγον. εἰσὶ δ᾽ οἵ καὶ τὰ ἐπάνω φάσκοντες οὐχ ὑπομένειν, ἀλλ᾽ ἀπαυδῶντα πρὸς τὸ ἀΐδιον καὶ ἄπειρον ὀξέσι χρῆσϑαι μεταβο- τὸ λαῖς καὶ παλιγγενεσίαις.᾽ ὕῶ, “Ταῦτ᾽ ᾿ ἔφην ἐγώ 'πολλάκις ἀνασκέπτεσϑαι καὶ ὑμᾶς παρακαλῶ καὶ ἐμαυτόν, ὡς ἔχοντα πολλὰς ἀντιλήψεις καὶ ὑπονοίας πρὸς τοὐναντίον, ἃς ὁ και- Ἑ ρὸς οὐ παρέχει πάσας ἐπεξελθεῖν" ὥστε καὶ ταῦϑ' τὸ ὑπερκείσϑω καὶ ἃ Φίλιππος διαπορεῖ περὶ ἡλίου καὶ ᾿ἡπόλλωνοο.
10 ὀξέσι] ὀξείαις Ἐν. ἐξαισίοις
10
1ὅ
20
ἘΙ ΔΙΔΑΚΤΟΝ Η ΑΡΕΒΤΗ. 489
Περὶ τῆς ἀρετῆς βουλευόμεϑα καὶ διαποροῦμεν, εἰ διδακτόν ἐστι τὸ φρονεῖν τὸ δικαιοπραγεῖν τὸ εὖ ζῆν εἶτ᾽ οὐ ϑαυμάζξομεν, εἰ δητόρων μὲν ἔργα καὶ κυβερνητῶν καὶ ἁρμονικῶν καὶ οἰκοδόμων καὶ γεωρ- γῶν μυρία γ᾽ ἐστίν: ἀγαϑοὶ δ᾽ ἄνδρες ὀνομάζονται καὶ λέγονται μόνον, ὡς ἱπποκένταυροι καὶ γίγαντες καὶ κύκλωπες, ἔργον δ᾽ ἀμεμφὲς εἰς ἀρετὴν καὶ ἀκέραιον οὐκ ἔστιν εὑρεῖν οὐδὲ πάϑους ἀκέραιον ἦϑος καὶ ἄϑικτον αἰσχροῦ βίου" ἀλλ᾽ εἰ καί τι κα-
'λὸν ἡ φύσις αὐτομάτως ἐκφέρει. τοῦτο πολλῷ τῷ σι Ἵ Ἵ
ἀλλοτρίῳ, καϑάπερ ὕλῃ καρπὸς ἀγρία καὶ ἀκαϑάρτῳ μιγνύμενος, ἐξαμαυροῦται. ψάλλειν μανθάνουσιν οἱ » ᾿ 3 " " 2 ῇ ͵ ἄνθρωποι καὶ ὀρχεῖσθαι καὶ ἀναγιγνώσκειν γράμ- ματα καὶ γεωργεῖν καὶ ἱππεύειν. ὑποδεῖσϑαι μαν- ϑάνουσι περιβάλλεσϑανι καὶ ἀλείφεσθαι" οἰνοχοεῖν διδάσκουσιν ὀψοποιεῖν᾽ ταῦτ᾽ ἄνευ τοῦ μαϑεῖν οὐκ ἔστι χρησίμως ποιεῖν. δι’ ὃ δὲ ταῦτα πάντα, τὸ εὖ βιοῦν, ἀδίδακτον καὶ ἄλογον καὶ ἄτεχνον καὶ αὐτό- ματον.
ὃ, Ὦ, ἄνθρωποι, τί τὴν ἀρετὴν λέγοντες ἀδί-
8 εἶτ᾽ οὐ Ἐ: εἶτα ὅ μυρία γ᾽ ϑίορθαραδ: μυρία δ᾽ Τ καὶ
ἀκέραιον] 46]. ὦ 9. βώυ “: βίου καὶ ἀκέραιον 12 μι- γνύμενον
144 ΑΝ ΥἹΕΤῸΞ
δακτον εἶναι ποιοῦμεν ἀνύπαρκτον; εἰ γὰρ ἡ μάϑη- σις γένεσίς ἐστιν͵ ἣ τοῦ μαϑεῖν κώλυσις ἀναίρεσις. καίτοι γ᾽ ὥς φησιν ὃ Πλάτων διὰ τὴν τοῦ ποδὸς πρὸς τὴν λύραν καὶ ἀμετρίαν καὶ ἀναρμοστίαν οὔτ᾽ ἀδελφὸς ἀδελφῷ πολεμεῖ οὔτε φίλος φίλῳ διαφέρε- ται, οὔτε πόλεις πόλεσι δι’ ἀπεχϑείας γιγνόμεναι τὰ ἔσχατα δρῶσί τε καὶ πάσχουσιν ὑπ᾽’ ἀλλήλων" οὐδὲ περὶ προσῳδίας ἔχει τις εἰπεῖν στάσιν ἐν πόλει γενο-
Ὁ μένην, πότερον Τελχῖνας ἢ Τέλχινας ἀναγνωστέον" οὐδ᾽ ἐν οἰκίᾳ διαφορὰν ἀνδρὸς καὶ γυναικὸς ὑπὲρ τὸ κρόκης ἢ στήμονος. ἀλλ᾽ ὅμως οὔτ᾽ ἂν ἱστὸν οὔτε βιβλίον ἢ λύραν ὃ μὴ μαϑὼν μεταχειρίσαιτο, καίπερ εἰς οὐδὲν μέγα βλαβησόμενος, ἀλλ᾽ αἰδεῖται γενέσϑαι καταγέλαστος" ᾿ἀμαϑίέην᾽ γὰρ Ἡράκλειτός φησι ἱχρύ- πτεῖν ἄμεινον" οἶκον δὲ καὶ γάμον καὶ πολιτείαν τὸ καὶ ἀρχὴν οἷόν τε καλῶς μεταχειρίσασϑαι μὴ γυναικὶ μὴ ϑεράποντι μὴ πολίτῃ μὴ ἀρχομένῳ καὶ ἄρχοντι; παιδὸς ὀψοφαγοῦντος, ὁ Ζ4ηιογένης τῷ παιδαγωγῷ κόνδυλον ἔδωκεν. ὀρϑῶς οὐ τοῦ μὴ μαϑόντος ἀλλὰ τοῦ μὴ διδάξαντος τὸ ἁμάρτημα ποιήσας. εἶτα παρο- 30
Ἑ ψίδος μὲν ἢ κύλικος οὐκ ἔστι κοινωνεῖν ἐπιδεξίως, ἂν μὴ μάϑῃ τις εὐθὺς ἐκ παίδων ἀρξάμενος. ὡς ᾿Αριστοφάνης
σι
“μὴ κιχλίξειν μηδ᾽ ὀψοφαγεῖν μηδ᾽ ἴσχειν τὼ πόδ᾽ ἐπαλλαξ" 95
8 τοῦ ποδὸς] ἐν τῷ ποδὶ ΡΙαίο ΟἸϊοΡΗ. Ρ». 407 ὁ 1 ἔσχατα Ῥ]αἴο: ἔσχατα κακὰ 8 γενομένην ΕΤΩΡΘΙαΒ: γινο- μένην 9 ἢ Τέλχινας Χ 14 Ἡράκλειτος] Βγναίου 9. 42 10 οἷόν τε ἢ: οἴεται 28 ᾿ἀριστοφάνης)] Ναδ. 919. Ααὰα, φησὶ 8 ἐναλλάξ Αὐ]δίορμδμθ8
ΘΟΟΒΉΙ ῬΟΡΒΙΤ, 14ῦ
οἴχου δὲ καὶ πόλεως καὶ γάμου καὶ βίου καὶ ἀρχῆς κοινωνίαν ἀνέγκλητον ἐνδέχεται γενέσθαι, μὴ μα- ϑόντων ὕντινα χρὴ τρόπον ἀλλήλοις συμφέρεσϑαι; ὁ ᾿Ζρίστιππος ἐρωτηϑεὶς ὑπό τινος 'πανταχοῦ σὺ Ὁ ἄρ᾽ εἶ; γελάσας “οὐκοῦν᾽ ἔφη 'παραπόλλυμι τὸ ναῦ- λον, εἴ γε πανταχοῦ εἰμί". τί οὖν οὐκ ἂν εἴποις καὶ Κ αὐτός “εἰ μὴ γίγνονται μαϑήσει βελτίονες ἄνϑρωποι. παραπόλλυται ὁ μισϑὸς τῶν παιδαγωγῶν: πρῶτον γὰρ οὗτοι λαμβάνοντες ἐκ γάλακτος, ὥσπερ αἱ τίτϑαι τὺ ταῖς χερσὶ τὸ σῶμα πλάττουσιν, οὕτω τὸ ἦϑος ῥυϑμί ξουσι τοῖς ἔϑεσιν, εἰς ἴχνος τι πρῶτον ἀρετῆς καϑι- στάντες. καὶ ὃ “άκων ἐρωτηϑεὶς τί παρέχει παιδα- γωγῶν,. ἱτὰ καλά᾽ ἔφη τοῖς παισὶν ἡδέα ποιῶ. καίτοι διδάσκουσιν οἵ παιδαγωγοὶ κεκυφότας ἐν ταῖς ὁδοῖς τῷ περιπατεῖν, ἑνὶ δακτύλῳ τὸ τάριχος ἄρασϑαι, δυσὶ 440 τὸν ἰχϑὺν σῖτον κρέας" οὕτω καϑῆσϑαι, τὸ ἱμάτιον οὕτως ἀναλαβεῖν. ὃ. Τί οὖν; ὁ λέγων λειχῆνος ἰατρικὴν εἶναι καὶ παρωνυχίας, πλευρίτιδος δὲ καὶ πυρετοῦ καὶ φρενί- 90 τιδος μὴ εἶναι, τί διαφέρει τοῦ λέγοντος ὅτι τῶν μικρῶν καὶ παιδικῶν καϑηκόντων εἰσὶ διδασκαλεῖα καὶ λόγοι καὶ ὑποθϑῆκαι, τῶν δὲ μεγάλων καὶ τε- λείων ἄλογος τριβὴ καὶ περίπτωσις ἔστιν; ὡς γὰρ ὃ λέγων ὅτι δεῖ κώπην ἐλαύνειν μαϑόντα κυβερνᾶν 95 δὲ χαὶ μὴ μαϑόντα γελοῖός ἐστιν, οὕτως ὁ μὲν τῶν ἄλλων ἀπολείπων τεχνῶν μάϑησιν ἀρετῆς δ᾽ ἀναι-
18 καίτοι ἘτηρουαΒ: καὶ αὐτοὶ 16 ἄρασϑαι 1άθῃη: ἅψασϑαι 117 ἀναβαλεῖν ϑεϊτηαβῖθΒ 24 κυβερνᾶν δὲ καὶ μὴ μαϑόντα Ἰδηποῦμιβ
ῬΙαίατομὶ ΜουδΙα. Ὑο]. 111. 10
140 ΑΝ ΨΙΒΤΌΞΒΚ ΘΟΟΕΒῚΙ ῬΟΞΒΗΊΙΤ,
ρῶν τοὐναντίον ἔοικε τοῖς Σχύϑαις ποιεῖν" ἐκεῖνοι μὲν γάρ, ὥς φησιν ᾿Ηρόδοτος. τοὺς οἰκέτας ἐκτυφλοῦ- σιν ὅπως παραδῶσιν αὐτοῖς" οὗτος δὲ ταῖς δούλαις
Β καὶ ὑπηρέτισι τέχναις ὥσπερ ὄμμα τὸν λόγον ἐντι- ϑεὶς τῆς ἀρετῆς ἀφαιρεῖ. καίτοι γ᾽ ὃ στρατηγὸς Ἰφιχράτης πρὸς τὸν Χαβρίου Καλλίαν ἐρωτῶντα καὶ λέγοντα τίς εἶ; τοξότης; πελταστής; ἱππεύς; ὃπλί- της: “οὐδείς ἔφη 'ἱτούτων ἀλλ᾽ ὃ τούτοις πᾶσιν. ἐπιτάττων. γελοῖος οὖν ὃ λέγων, ὅτι τοξικὴ καὶ ὁπλιτικὴ καὶ τὸ σφενδονᾶν καὶ τὸ ἱππεύειν διδακτόν τὸ ἐστι. στρατηγία δὲ καὶ τὸ στρατηγεῖν ὡς ἔτυχε πα- ραγίγνεται καὶ οἷς ἔτυχε μὴ μαϑοῦσιν. οὐκοῦν ἔτι γελοιότερος ὃ μόνην τὴν φρόνησιν μὴ διδακτὴν ἀποφαίνων. ἧς ἄνευ τῶν ἄλλων τεχνῶν ὄφελος οὐ-
Ο δὲν οὐδ᾽ ὄνησις ἔστιν. εἰ δ᾽ ἡγεμὼν αὕτη καὶ κόσμος τὸ οὖσα πασῶν καὶ τάξις εἰς τὸ χρήσιμον ἕκαστον καϑί- στησιν, αὐτίκα τίς δείπνου χάρις. ἠσχημένων καὶ μεμαϑηκότων παίδων
σι
“δαιτρεῦσαί τε καὶ ὀπτῆσαι καὶ οἰνοχοῆσαι .᾽ εἰ μὴ διάϑεσις μηδὲ τάξις εἴη περὶ τοὺς διακο- 50 νοῦντας:
2 Ἡρόδοτος] 4, 3544. 8 παραδῶσιν] παραμένωσιν δαῦ γάλα δονῶσιν ΟδμύθγιΒ 6 πρὸς τὸν --- λέγοντα] πρὸς τὸν ὀχληρῶς ἐν ἐκχλησίᾳ ἐρωτῶντα ϑδΌΡΡΙ Ῥγουβαβ πηρτγοθᾶ- ὈΜ1ῶ βυαπῦ. οἵ. Ρ. 99 6. 187 Ὁ. 11 στρατηγία] στρατηγικὴ ἮΝ εἰ δ᾽} εἴ 78 5 19 δαιτρεῦσαι κὲ}] Ηοπι. ὁ 822
τε καὶ Ηοχηοταβ: καὶ 20 περὶ Ὗ : πρὸς
ἸΗΡΙ ΤΗΣ, ἩΘΙΚῊΗΣ ἈΡΕΤῊΉΣ:
Περὶ τῆς ἠϑικῆς λεγομένης ἀρετῆς καὶ δοκούσης, ᾧ δὴ μάλιστα τῆς ϑεωρητικῆς διαφέρει, τῷ τὸ μὲν πάϑος ὕλην ἔχειν τὸν δὲ λόγον εἶδος. εἰπεῖν πρό- κειται τίν᾽ οὐσίαν ἔχει καὶ πῶς ὑφίστασϑαι πέφυκε" 5 καὶ πότερον οἰκείῳ λόγῳ κεκόσμηται τὸ δεδεγμένον μόριον αὐτὴν τῆς ψυχῆς ἢ μετέσχηκεν ἀλλοτρίου" καὶ εἰ μετέσχηκξ. πότερον ὡς τὰ μεμιγμένα πρὸς τὸ βέλτιον ἢ μᾶλλον ὡς ἐπιστασίᾳ τινὶ χρώμενον καὶ ἀρχῇ μετέχειν λέγεται τῆς τοῦ ἄρχοντος δυνά- τὸ μξεῶφ. ὅτι μὲν γὰρ δυνατὸν καὶ ἀρετὴν γεγονέναι καὶ μένειν παντάπασιν ἄυλον χαὶ ἄκρατον, οἶμαι δῆλον εἶναι. βέλτιον δὲ βραχέως ἐπιδραμεῖν καὶ τὰ τῶν ἑτέρων. οὐχ ἱστορίας ἕνεκα μᾶλλον ἢ τοῦ σα- φέστερα γενέσϑαι τὰ οἰκεῖα καὶ βεβαιότερα. προ- τὸ ἑκτεϑέντων ἐκείνων.
2. Μενέδημος μὲν ὁ ἐξ ᾿Ερετρίας ἀνήρει τῶν ἀρε- τῶν καὶ τὸ πλῆϑος καὶ τὰς διαφοράς. ὡς μιᾶς οὔ- σης καὶ χρωμένης πολλοῖς ὀνόμασι τὸ γὰρ αὐτὸ σωφροσύνην καὶ ἀνδρείαν καὶ δικαιοσύνην λέγεσθαι,
"0 χαϑάπερ βροτὸν καὶ ἄνϑρωπον. ᾿Δρίστων δ᾽ ὁ Χῖος τῇ μὲν οὐσίᾳ μίαν καὶ αὐτὸς ἀρετὴν ἐποίει καὶ
10 δυνατὸν] δύναται τηρῖ οοἀά. ΤῸ
᾿
"
148 ΠΕ ΥΙΕΤΌΤΕ
ὑγίειαν ὠνόμαξε" τῷ δὲ πρός τί πὼς διαφόρους καὶ ’, ν , 2 ’ ᾿ ’ ς - - πλείονας. ὡς εἴ τις ἐϑέλοι τὴν ὅρασιν ἡμῶν λευκῶν Ἀ 5 ,ὔ ,ὔ “-ὡ“ ΄ ἈΝ μὲν ἀντιλαμβανομένην λευκοϑέξαν καλεῖν, μελάνων δὲ μελανϑέαν ἤ τι τοιοῦτον ἕτερον. χαὶ γὰρ ἡ ἀρετὴ ποιητέα μὲν ἐπισκοποῦσα καὶ μὴ ποιητέα κέκληται 441 φρόνησις, ἐπιϑυμίαν δὲ κοσμοῦσα καὶ τὸ μέτριον καὶ τὸ εὔκαιρον ἐν ἡδοναῖς ὁρίζουσα σωφροσύνη, κοινωνήμασι δὲ καὶ συμβολαίοις ὁμιλοῦσα τοῖς πρὸς. ἑτέρους δικαιοσύνη" χαϑάπερ τὸ μαχαίριον ἕν μέν ἐστιν ἄλλοτε δ᾽ ἄλλο διαιρεῖ, καὶ τὸ πῦρ ἐνεργεῖ περὶ ὕλας διαφόρους μιᾷ φύσει χρώμενον. ἔοικε δὲ χαὶ Ζήνων εἰς τοῦτό πως ὑποφέρεσϑαι ὃ Κιτιεύς, ὁριζόμενος τὴν φρόνησιν ἐν μὲν ἀπονεμητέοις δὲ- ΄ 2 3 ο , ΄ 3 ἄνδ δ, : καιοσύνην ἐν δ᾽ αἱρετέοις σωφροσύνην ἐν δ᾽ ὑπο- μενετέοις ἀνδρείαν. ἀπολογούμενοι δ᾽ ἀξιοῦσιν ἐν τ Β τούτοις τὴν ἐπιστήμην φρόνησιν ὑπὸ τοῦ Ζήνωνος ὠνομάσϑαι. Χρύσιππος δὲ κατὰ τὸ ποιὸν ἀρετὴν ἰδίαν ποιότητι συνίστασϑαι νομίζων. ἔλαϑεν ἑαυτὸν κατὰ τὸν Πλάτωνα σμῆνος ἀρετῶν οὐ σύνηϑες οὐδὲ γνώριμον ἐγείρας ὡς γὰρ παρὰ τὸν ἀνδρεῖον ἀν- 30 δρείαν καὶ παρὰ τὸν πρᾶον πραότητα καὶ δικαιο-
σι
"»ὦ
[Ὁ
σύνην παρὰ τὸν δίκαιον, οὕτω παρὰ τὸν χαρίεντα χαριεντότητας καὶ παρὰ τὸν ἐσϑλὸν ἐσϑλότητας καὶ παρὰ τὸν μέγαν μεγαλότητας καὶ παρὰ τὸν καλὸν καλότητας, ἑτέρας τὲ τοιαύτας ἐπιδεξιότητας εὐαπαν- 35 τησίας εὐτραπελίας ἀρετὰς τιϑέμενος, πολλῶν καὶ ἀτό-
Ο πὼν ὀνομάτων οὐδὲν δεομένην ἐμπέπληκε φιλοσοφίαν.
1 ὑγίειαν ἢ: ὑγείων 14 αἵρετέοις : διαιρετέοις 19 Πλάτωνα] Μριῃ. ν. 138 22. δίκαιον] ᾿π6}]. τυϑέμεϑα
ΜΟΆΑΤΙ. 149
ὃ. Κοινῶς δ᾽ ἅπαντες οὗτοι τὴν ἀρετὴν τοῦ ἣγε- μονικοῦ τῆς ψυχῆς διάϑεσίν τινα καὶ δύναμιν γε- γενημένην ὑπὸ λόγου. μᾶλλον δὲ λόγον οὖσαν αὐτὴν ὁμολογούμενον καὶ βέβαιον καὶ ἀμετάπτωτον ὑποτί-
5 ϑενται" καὶ νομίζουσιν οὐκ εἶναι τὸ παϑητικὸν καὶ ἄλογον διαφορᾷ τινι καὶ φύσει ψυχῆς τοῦ λογικοῦ διακεκριμένον, ἀλλὰ ταὐτὸ τῆς ψυχῆς μέρος. ὃ δὴ καλοῦσι διάνοιαν καὶ ἡγεμονικόν, δι᾿ ὅλου τρεπόμε- νον καὶ μεταβάλλον ἔν τε τοῖς πάϑεσι καὶ ταῖς καϑ'
τὸ ξξιν ἢ διάϑεσιν μεταβολαῖς κακίαν τὲ γίγνεσϑαι καὶ ἀρετήν, καὶ μηδὲν ἔχειν ἄλογον ἐν ἑαυτῷ" λέγεσϑαι δ᾽ ἄλογον, ὅταν τῷ πλεονάξοντι τῆς ὁρμῆς ἰσχυρῷ γενομένῳ καὶ κρατήσαντι πρός τι τῶν ἀτόπων παρὰ τὸν αἱροῦντα λόγον ἐκφέρηται᾽ καὶ γὰρ τὸ πάϑος
ι εἶναι λόγον πονηρὸν καὶ ἀκόλαστον ἔκ φαύλης καὶ διημαρτημένης κρίσεως σφοδρότητα καὶ δώμην προσ- λαβούσης. ἔοικε δὲ λαϑεῖν τούτους ἅπαντας, ἧ διτ- τὸς ἡμῶν ὡς ἀληϑῶς ἕχαστός ἔστι καὶ σύνϑετος" τὴν γὰρ ἕτέραν διπλόην οὐ κατεῖδον, ἀλλὰ τὴν
90 ψυχῆς καὶ σώματος μῖξιν ἐμφανεστέραν οὖσαν" ὅτι δ᾽ αὐτῆς ἔστι τῆς ψυχῆς ἐν ἑαυτῇ σύνϑετόν τι καὶ διφυὲς καὶ ἀνόμοιον, ὥσπερ ἑτέρου σώματος τοῦ ἀλόγου πρὸς τὸν λόγον ἀνάγκῃ τινὶ καὶ φύσει συμμι- γέντος καὶ συναρμοσϑέντος, εἰκὸς μέν ἐστι μηδὲ Πυ-
36 ϑαγόραν ἀγνοῆσαι. τεκμαιρομένοις τῇ περὶ μουσικὴν σπουδῇ τοῦ ἀνδρός, ἣν ἐπηγάγετο τῇ ψυχῇ κηλή- σεῶς ἕνεκα καὶ παραμυϑίας, ὡς οὐ πᾶν ἐχούσῃ δι- δασκαλίας καὶ μαϑήματος ὑπήκοον οὐδὲ λόγῳ μετα-
7 ταὐτὸ ἢ: τὸ αὐτὸ 19 ἀλλὰ] ἀλλ᾽ ἢ
180 ΕῈ ὙΙΒΤΌΤΕ
ἘἙ βλητὸν ἐκ κακίας, ἀλλά τινος ἕτέρας πειϑοῦς συν- εργοῦ καὶ πλάσεως καὶ τιϑασεύσεως δεόμενον, εἰ μὴ παντάπασι μέλλοι φιλοσοφίᾳ δυσμεταχείριστον εἶναι καὶ ἀπειϑές. ἐμφανῶς μέντοι καὶ βεβαίως καὶ ἀναμφιδόξως Πλάτων συνεῖδεν. ὅτι τούτου γὲ τοῦ 5 χόσμου τὸ ἔμψυχον οὐχ ἁπλοῦν οὐδ᾽ ἀσύνϑετον οὐδὲ μονοειδές ἐστιν, ἀλλ᾽ ἐξ τῆς ταὐτοῦ καὶ τῆς τοῦ ἑτέρου μεμιγμένον δυνάμεως πῆ μὲν ἀεὶ κατὰ - ταὐτὰ χοσμεῖται καὶ περιπολεῖ μιᾷ τάξει κράτος ἐχούσῃ χρώμενον. πῆ δ᾽ εἴς τε κινήσεις καὶ κύκλους τὸ σχιζόμενον ὑπεναντίους καὶ πλανητοὺς ἀρχὴν διαφο- ρᾶς καὶ μεταβολῆς καὶ ἀνομοιότητος ἐνδίδωσι ταῖς περὶ γῆν φϑοραῖς καὶ γενέσεσιν" ἥ τ᾽ ἀνθρώπου ψυχὴ μέρος ἤ τι μίμημα τῆς τοῦ παντὸς οὖσα καὶ συνηρ- μοσμένη κατὰ λόγους καὶ ἀριϑμοὺς ἐοικότας ἐκεί- τ5
ἀλονοις οὐχ ἁπλῆ τίς ἐστιν οὐδ᾽ ὁμοιοπαϑής. ἀλλ᾽ ἕτερον μὲν ἔχει τὸ νοερὸν καὶ λογιστικόν, ᾧ κρατεῖν τοῦ ἀνθρώπου κατὰ φύσιν καὶ ἄρχειν προσῆκόν ἐστιν" ἕτερον δὲ τὸ παϑητικὸν καὶ ἄλογον καὶ πολυ- πλανὲς καὶ ἄτακτον ἐξ ἑαυτοῦ δεόμενον. οὗ πάλιν 90 διχῆ μεριξομένου. τὸ μὲν ἀεὶ σώματι βουλόμενον συνεῖναι καὶ σῶμα ϑεραπεύειν πεφυκὸς ἐπιϑυμητικὸν κέκληται, τὸ δ᾽ ἔστι μὲν ἧ τούτῳ προστιϑέμενον, ἔστι δ᾽ ἣ τῷ λογισμῷ παρέχον ἰσχὺν ἐπὶ τοῦτο καὶ δύναμιν, ϑυμοειδές. ἀποδείχνυσι δὲ τὴν διαφορὰν 55 μάλιστα τῇ τοῦ λογιζομένου καὶ φρονοῦντος ἀντι-
Β βάσει πρὸς τὸ ἐπιϑυμοῦν καὶ ϑυμούμενον, ὡς τὸ ἕτε-
ὅ Πλάτων] οἴ. Τίμα. ». 86 βαᾳ. ΒΘΡ. Ρ. 4416 20 ἐξ ἑαυτοῦ] ἐξάρχου ἐξουσιαστοῦῦδ 21 βουλόμενον ἧ: βούλεσθαι
ΜΟΒΑΤΙ. 151
ρον εἶναι πολλάκις ἀπειϑοῦν τε καὶ δυσμαχοῦν πρὸς τὸ βέλτιστον. ταύταις ἐχρήσατο ταῖς ἀρχαῖς ἐπὶ πλέον ᾿Δριστοτέλης, ὡς δῆλόν ἐστιν ἐξ ὧν ἔγραψεν" “, ᾿ Χ Ν ν ἰδ ΔΑ » ὕστερον δὲ τὸ μὲν ϑυμοειδὲς τῷ ἐπιϑυμητικῷ προσ- 5 ἕνειμεν. ὡς ἐπιϑυμίαν τινὰ τὸν ϑυμὸν ὄντα καὶ “ἢ 2 7 -» , -“ ἣ, 3 7 ὄρεξιν ἀντιλυπήσεως. τῷ μέντοι παϑητικῷ καὶ ἀλόγῳ μέχρι παντὸς ὡς διαφέροντι τοῦ λογιστικοῦ χρώμε- νος διετέλεσεν, οὐχ ὅτι παντελῶς ἄλογόν ἐστιν ὥσπερ τὸ αἰσϑητικὸν ἢ τὸ ϑρεπτικὸν καὶ φυτικὸν τῆς ψυ- -“ ῃ Ὡ 9 ᾿ -: ᾿ Γ αν, ͵΄ ν 10 χῆς μερος᾽ ἀλλὰ ταῦτα μὲν ὅλως ἀνήκοα λόγου καὶ κωφὰ τρόπον τινὰ τῆς σαρκὸς ἐκβεβλάστηκε καὶ περὶ τὸ σῶμα παντελῶς καταπέφυκε" τὸ δὲ παϑητι- »" ᾽ , ΄ , ν » ΄ 2 "ἷ κὸν οἰκείου λόγου στέρεται καὶ ἄμοιρόν ἔστιν. ἄλλως δὲ τοῦ λογιξομένου καὶ φρονοῦντος εἰσακούειν καὶ 15 τρέπεσϑαι πρὸς ἐχεῖνο καὶ ὑπείκειν καὶ κατασχημα- τίζξεσϑαι πέφυκεν. ἐὰν μὴ τέλεον ἧ διεφϑαρμένον ὑφ᾽ ἡδονῆς ἀμαϑοῦς καὶ ἀκολάστου διαίτης. 4. Οἱ δὲ ϑαυμάξοντες ὅπως ἄλογον μέν ἐστι λόγῳ δ᾽ ὑπήκοον, οὔ μοι δοκοῦσι τοῦ ψόγου περι- 20 νοεῖν τὴν δύναμιν ὅση πέφυκε κἀφ᾽ ὅσον διέρχεται » . Α ΒΩ 3 »" 3 2 9 Ἶ τῷ κρατεῖν καὶ ἄγειν οὐ σκληραῖς οὐδ᾽ ἀντιτύποις ἀγωγαῖς ἀλλὰ τυπικαῖς καὶ τὸ ἐνδόσιμον καὶ πει- ϑήνιον ἁπάσης ἀνάγκης καὶ βίας ἐχούσαις ἀνυσι- οὐ μώτερον. ἐπεὶ καὶ πνεῦμα δήπου καὶ νεῦρα καὶ
1 ἀπειϑοῦν τε καὶ δυσμαχοῦν ὃ: ἀπειϑοῦντα καὶ δυσμα- χοῦντα 8 ΄Δριστοτέλης]) οἵ. 46 Απΐτηῶ 1 1. ΠἠΠΠ9 12 περὶ τὸ σῶμα --- καταπέφυκε) οἵ. ». ὅδϑι ἃ 21 κἀφ᾽ ΘυθΌπο αι: καὶ ἐφ᾽. οἵ. Νδυοκ. ρ. 648
152 ΕῈ ὙΙΒΤΌΤΕ
ὀστᾶ καὶ τὰ λοιπὰ μέρη τοῦ σώματος ἄλογ᾽ ἐστίν, ἀλλ᾽ ὅταν ὁρμὴ γένηται, σείσαντος ὥσπερ ἡνίας τοῦ λογισμοῦ, πάντα τέταται καὶ συνῆκται καὶ ὑπακούει" καὶ πόδες τε ϑεῖν διανοηϑέντος εὔτονοι καὶ χεῖρες εἰς ἔργον καϑίστανται βαλεῖν ἢ λαβεῖν δρμήσαντος. ὃ ἄριστα δ᾽ ὃ ποιητὴς τὸ συμπαϑοῦν καὶ συγκατα- σχηματιξόμενον τῷ λόγῳ τοῦ ἀλόγου παρίστησι διὰ τούτων
ς τι
ὡς τῆς τήκετο καλὰ παρήια δάκρυ χεούδης,
ΒΕ κλαιούσης ξὸν ἄνδρα παρήμενον᾽ αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς τὸ ϑυμῷ μὲν γοόωσαν ξὴν ἐλέαιρε γυναῖχα, ὀφθαλμοὶ δ᾽ ὡς εἰ κέρα ἕστασαν ἠὲ σίδηρος ἀτρέμας ἐν βλεφάροισι, δόλῳ δ᾽ ὅ γε δάκρυ᾽
ἔκευϑεν.᾽
οὕτω κατήκοον εἶχε τῆς κρίσεως καὶ τὸ πνεῦμα καὶ τ τὸ αἷμα καὶ τὸ δάκρυον. δηλοῦσι δὲ καὶ παρὰ κα- λαῖς καὶ καλοῖς, ὧν οὐκ ἐᾷ λόγος οὐδὲ νόμος ϑιγεῖν, αἰδοίων φυγαὶ καὶ ἀναχωρήσεις ἡσυχίαν ἀγόντων καὶ ἀτρεμούντων. ὃ μάλιστα συμβαίνει τοῖς ἐρῶσιν.
εἶτ᾽ ἀκούσασιν ὡς ἀδελφῆς ἐρῶντες ἢ ϑυγατρὸς 30 Ε' ἠἡγνοήκασιν" ἅμα γὰρ ἔπτηξε τὸ ἐπιϑυμοῦν ἁψεμένου τοῦ λόγου καὶ τὸ σῶμα τὰ μέρη συνευσχημονοῦντα τῇ κρίσει παρέσχε. σιτίοις γὲ μὴν πολλάκις καὶ ὄψοις μάλ᾽ ἡδέως προσενεχϑέντες ἂν αἴσϑωνται καὶ
μάϑωσιν αὑτοὺς τῶν μὴ καϑαρῶν τι μηδὲ νομέμων 55 ἐδηδοκότας. οὐ τῇ κρίσει μόνον ἐπιτίϑεται τὸ λυ- 9 Ήοῃ. τ 208 δάκρυ χεούσης ὃ: δακρυχεούσης 18
δ᾽ ὅ γε: δέ γε δάκρυ᾽ ἔκευϑεν ὃ: δάκρυα κεῦϑεν 21 ἅμα 2 Ν 2 ΕΝ: ἀλλὰ 292 τὰ μέλη! 20 ἐπιτίϑεται Ἐ-: ἐπιτίϑενται
10
μ- σι
20
2ῦ
ΜΟΒΑΤΙ. 159
ποῦν καὶ δάκνον. ἀλλὰ καὶ τὸ σῶμα τῇ δόξῃ συν- διατρεπόμενον καὶ ἀναπιμπλάμενον ἔμετοι καὶ ἀνα- τροπαὶ ναυτιώδεις ἴσχουσι. δέδοικα δὲ μὴ δόξαιμι παντάπασιν ἐπαγωγὰ καὶ νεαρὰ τῷ λόγῳ περαίνειν,
ψαλτήρια διεξιὼν καὶ λύρας καὶ πηκτίδας καὶ αὐ- 448
λούς, καὶ ὅσα μουσικῆς προσῳδὰ καὶ προσήγορα μηχανησαμένης ἀνθρωπίνοις πάϑεσιν ἄψυχα συνή- δέεται καὶ συνεπιϑρηνεῖ καὶ συνάδει καὶ συνακολα- σταίνει. τὰς κρίσεις ἀναφέροντα καὶ τὰ πάϑη καὶ τὰ ἔϑη τῶν χρωμένων. καίτοι καὶ Ζήνωνά φασιν εἰς ϑέατρον ἀνιόντα κυϑαρῳδοῦντος ᾿Ζ“μοιβέως πρὸς τοὺς μαϑητάς “ἴωμεν᾽ εἰπεῖν ᾿ὕὅὕπως καταμάϑωμεν οἵαν ἔντερα καὶ νεῦρα καὶ ξύλα καὶ ὀστᾶ λόγου καὶ ἀριϑμοῦ μετασχόντα καὶ τάξεως ἐμμέλειαν καὶ φω- νὴν ἀφίησιν. ἀλλὰ ταῦτ᾽ ἐάσας. ἡδέως ἂν αὐτῶν πυϑοίμην, εἰ κύνας καὶ ἵππους καὶ ὄρνιϑας οἰχου- ροὺς ὁρῶντες ἔϑει καὶ τροφῇ καὶ διδασκαλίᾳ φωνάς τε συνετὰς καὶ πρὸς λόγον ὑπηχόους κινήσεις καὶ σχέσεις ἀποδιδόντας καὶ πράξεις τὸ μέτριον καὶ τὸ χρήσιμον ἡμῖν ἐχούσας. Ὁμήρου τ᾽ ἀκούοντες τὸν ᾿Δἁχιλλέα λέγοντος “ὀτρύνειν ἵππους τὲ καὶ ἀνέρας ἐπὶ τὴν μάχην. ἔτι ϑαυμάζξουσι καὶ διαποροῦσιν εἰ τὸ ϑυμούμενον ἐν ἡμῖν καὶ ἐπιϑυμοῦν καὶ λυπού- μενον καὶ ἡδόμενον ὑπακούειν τὲ τῷ φρονοῦντι καὶ πάσχειν ὑπ’ αὐτοῦ καὶ συνδιατίϑεσϑαι πέφυκεν, οὐκ ἀποικοῦν οὐδ᾽ ἀπεσχοινισμένον οὐδὲ πλασσόμενον ἔξωϑεν οὐδὲ τυπούμενον ἀνάγκαις τισὶν ἢ πληγαῖς,
8 δόξαιμι] δόξω μοιϑ 1 συνήδεται ἢν: συνῆλϑε 20 Ὁμήρου] Π 161] τ᾽ Ἐ: δ᾽
1504 Ὲ ὙΙΕΙΤΕ
ἀλλὰ φύσει μὲν ἐξηρτημένον ἀεὶ δ᾽ ὁμιλοῦν καὶ συντρεφόμενον καὶ ἀναπιμπλάμενον ὑπὸ συνηϑείας. διὸ χαὶ καλῶς ὠνόμασται τὸ ἦϑος᾽ ἔστι μὲν γάρ, ὡς τύπῳ εἰπεῖν, ποιότης τοῦ ἀλόγου τὸ ἦϑος᾽ ὠνό- μασται δ᾽ ὅτι τὴν ποιότητα ταύτην καὶ τὴν διαφο- 5 ρὰν ἔϑει λαμβάνει τὸ ἄλογον ὑπὸ τοῦ λόγου πλατ- τόμενον. οὐ βουλομένου τὸ πάϑος ἐξαιρεῖν παντά- πασιν (οὔτε γὰρ δυνατὸν οὔτ᾽ ἄμεινον). ἀλλ᾽ ὅρον τινὰ χαὶ τάξιν ἐπιτιϑέντος αὐτῷ καὶ τὰς ἠθικὰς ἀρετάς, οὐκ ἀπαϑείας οὔσας ἀλλὰ συμμετρίας παϑῶν τὸ καὶ μεσότητας, ἐμποιοῦντος" ἐμποιεῖ δὲ τῇ φρονήσει
Ὁ τὴν τοῦ παϑητιχοῦ δύναμιν εἰς ἕξιν ἀστείαν καϑι- στάς. τρία γὰρ δὴ ταῦτά φασι περὶ τὴν ψυχὴν ὑπάρχειν, δύναμιν πάϑος ξξιν. ἡ μὲν οὖν δύναμις ἀρχὴ καὶ ὕλη τοῦ πάϑους, οἷον ὀργιλότης αἰσχυν- τὸ τηλία ϑαρραλεότης᾽ τὸ δὲ πάϑος κίνησίς τις ἤδη τῆς δυνάμεως, οἷον ὀργὴ αἰδὼς ϑάρσος" ἡ δ᾽ ἕξις ἰσχὺς καὶ κατασκευὴ τῆς περὶ τὸ ἄλογον δυνάμεως ἐξ ἔϑους ἐγγιγνομένη. κακία μὲν ἂν φαύλως ἀρετὴ δ᾽ ἂν καλῶς ὑπὸ τοῦ λόγου παιδαγωγηϑῇ τὸ πάϑος. 90
ὅ, ᾿Επεὶ δ᾽ οὐ πᾶσαν ἀρετὴν μεσότητα ποιοῦσιν οὐδ᾽ ἠϑικὴν καλοῦσι. λεκτέον ἂν εἴη περὶ τῆς δια- φορᾶς ἀρξαμένοις ἄνωϑεν. ἔστι τοίνυν τῶν πραγμά-
Ἑ των τὰ μὲν ἁπλῶς ἔχοντα τὰ δέ πῶς ἔχοντα πρὸς ἡμᾶς" ἁπλῶς μὲν οὖν ἔχοντα, γῆ οὐρανὸς ἄστρα 35 ϑάλασσα᾽ πῶς δ᾽ ἔχοντα πρὸς ἡμᾶς, ἀγαϑὸν κακόν, αἱρετὸν φευκτόν. ἡδὺ ἀλγεινόν" ἀμφοῖν δὲ τοῦ λό-
ὅ ὅτι] οὕτως ὅτι) 17 αἰδὼς ἢ: ϑράσος αἰδὼς 324 ἁπλῶς Βίοθαθαβ: ὕπως δέ πως ἢ: δέ πῶς 20 1η8}}πΔ πὼς
ΜΟΒΑΤΙ. 100
γου ϑεωρητικοῦ ὄντος, τὸ μὲν περὶ τὰ ἁπλῶς ἔχοντα μόνον ἐπιστημονικὸν καὶ ϑεωρητικόν ἐστι" τὸ δ᾽ ἐν τοῖς πῶς ἔχουσι πρὸς ἡμᾶς βουλευτικὸν καὶ πρακτι- κόν" ἀρετὴ δὲ τούτου μὲν ἡ φρόνησις ἐκείνου δ᾽ ἡ 5 σοφία. διαφέρει δὲ σοφίας φρόνησις. ἧ τοῦ ϑεω- ρητικοῦ πρὸς τὸ πρακτικὸν καὶ παϑητικὸν ὑποστρο- φῆς καὶ σχέσεώς τινος γενομένης ὑφίσταται κατὰ λόγον ἡ φρόνησις. διὸ φρόνησις μὲν τύχης δεῖται. ΄, ΩΣ] 3 ", ν᾿, Χ ᾿ » , ᾿Ξ δὲ σοφία δ᾽ οὐ δεῖται πρὺς τὸ οἰκεῖον τέλος οὐδὲ βου- ἀν ο Σ, ὅν ν Η ΓΟ ΠΡ ΤΑῚ τ 5... Ἃ 4 ὁ ΄ 10 λῆφ᾽ ἔστι γὰρ περὶ τὰ ἀεὶ κατὰ ταὐτὰ καὶ ὡσαύτως
ἔχοντα. καὶ καϑάπερ ὃ γεωμέτρης οὐ βουλεύεται 444
περὶ τοῦ τριγώνου, εἰ δυεῖν ὀρϑαῖς ἴσας ἔχει τὰς ἐντὸς γωνίας ἀλλ᾽ οἶδεν (αἴ γὰρ βουλαὶ περὶ τῶν ἄλλοτ᾽ ἄλλως ἐχόντων οὐ περὶ τῶν βεβαίων καὶ τ ἀμεταπτώτων) οὕτως ὁ ϑεωρητικὸς νοῦς περὶ τὰ πρῶτα καὶ μόνιμα καὶ μίαν ἀεὶ φύσιν ἔχοντα μὴ δεχομένην μεταβολὰς ἐνεργῶν, ἀπήλλακται τοῦ βου- λεύεσϑαι. τὴν δὲ φρόνησιν εἰς πράγματα πλάνης μεστὰ χαὶ ταραχῆς καϑιεῖσαν ἐπιμίγνυσϑαι τοῖς τυ- 90 χηροῖς πολλάκις ἀναγκαῖόν ἐστι καὶ τῷ βουλευτιχῷ χρῆσϑαι περὶ τῶν ἀδηλοτέρων, τῷ δὲ πρακτικῷ τὸ βουλευτικὸν ἐκδεχομένην ἐνεργεῖν ἤδη καὶ τοῦ ἀλό- γου συμπαρόντος καὶ συνεφελχομένου ταῖς κρίσεσιν" δρμῆς γὰρ δέονται. τὴν δ᾽ δρμὴν τῷ πάϑει ποιεῖ 25 τὸ ἦϑος, λόγου δεομένην ὁρίζοντος. ὅπως μετρία παρῇ καὶ μήϑ᾽ ὑπερβάλλῃ μήτ᾽ ἐγκαταλείπῃ τὸν και-
1 ὄντος ϑεωρητικοῦ τοῦ λόγουδ ἁπλῶς ϑιορδριβ: πῶς
8 πως : πῶς 10 κατὰ ταὐτὰ Β0Υ051 οὑτη ὙΥ: καὶ τὰ 3 ᾿ ᾿ 9 -. αὐτὰ καὶ ὟὟ 12 ὀρϑαῖν ἢ
150 ΠΕ ὙΠΑΤΌΤΕ
ρόν. τὸ γὰρ δὴ παϑητικὸν καὶ ἄλογον κινήσεσι
χρῆται, ταῖς μὲν ἄγαν σφοδραῖς καὶ ὀξείαις ταῖς δὲ
μαλακωτέραις ἢ προσήκει καὶ ἀργοτέραις. ὅϑεν ἕκχα-
στον ὧν πράττομεν ἀεὶ μοναχῶς μὲν κατορϑοῦται
πλεοραχῶς δ᾽ ἁμαρτάνεται" τὸ γὰρ βαλεῖν τὸν σκο- Ν δ 2 ᾿ ς “- 3 -- 3.. "Ψ»,
πὸν ἕν ἔστι καὶ ἁπλοῦν. ἀστοχοῦσι
σι
ἄλλοτ᾽ ἄλλως, ὑπερβάλλοντες τὸ μέτριον ἢ ἀπολείποντες. τοῦτ᾽ οὖν τοῦ πρακτικοῦ λόγου κατὰ φύσιν ἔργον ἐστί, τὸ ἐξαιρεῖν τὰς ἀμετρίας τῶν παϑῶν καὶ πλημμελείας" ὕπου μὲν γὰρ ὑπ’ ἀρρωστίας καὶ μαλακίας ἢ δέους καὶ ὄκνου προενδίδωσιν ἡ δρμὴ καὶ προαπολείπει τὸ καλόν, ἐνταῦϑα πάρεστιν ἐξεγείρων καὶ ἀναρριπίζων" ὅπου δὲ πάλιν ἐχφέρεται ῥυεῖσα πολλὴ καὶ ἄτακτος͵ ἐκεῖ τὸ σφοδρὸν ἀφαιρεῖ καὶ ἵστησιν. οὕτω δ᾽ ὁρί- ἕξων τὴν παϑητικὴν κίνησιν, ἐμποιεῖ τὰς ἠϑικὰς ἀρε- τὸ τὰς περὶ τὸ ἄλογον, ἐλλείψεως καὶ ὑπερβολῆς με- σότητας οὔσας. οὐ γὰρ ἅπασαν ἀρετὴν μεσότητι γίγνεσθαι ῥητέον ἀλλ᾽ ἣ μὲν ἀπροσδεὴς τοῦ ἀλό- Ὁ γου καὶ περὶ τὸν εἰλικρινῆ καὶ ἀπαϑῆ νοῦν συνιστα- μένη σοφία καὶ φρόνησις αὐτοτελής τίς ἐστιν ἀκρότης 30 τοῦ λόγου καὶ δύναμις, ἣ τὸ ϑειότατον ἐγγγνεται τῆς ἐπιστήμης καὶ μακαριώτατον" ἡ δ᾽ ἀναγκαία διὰ τὸ σῶμα καὶ δεομένη νὴ 4΄ία τῆς παϑητικῆς ὥσπερ ὀργανικῆς ὑπηρεσίας ἐπὶ τὸ πρακτικόν, οὐκ οὖσα φϑορὰ τοῦ ἀλόγου τῆς ψυχῆς οὐδ᾽ ἀναίρεσις ἀλλὰ 535 τάξις καὶ διακόσμησις, ἀκρότης μέν ἐστι τῇ δυνάμει
Ω
0
"
ὅ ἁμαρτάνεται Εχηρουῖαβ: ἁμαρτάνει 11 προενδίδωσιν Τα Θθι5: προσενδίέδωσιν 19 νοῦν --- φρόνησις] συνιστα- μένη νοῦν οοίθη]8 ἀρ] οὐϊβ Ῥαϊχζισιαβ 28 νὴ Δία ἘἈ: διὰ
10
1ὅ
20
ΜΟΒΑΤΠΙ͂Ι. 191
καὶ τῇ ποιότητι, τῷ ποσῷ δὲ μεσότης γίγνεται τὸ ὑπερβάλλον ἐξαιροῦσα καὶ τὸ ἐλλεῖπον.
6. Ἐπεὶ δὲ πολλαχῶς τὸ μέσον (καὶ γὰρ τὸ χεκρα- μένον τῶν ἀκράτων μέσον. ὡς λευκοῦ καὶ μέλανος τὸ φαιόν" χαὶ τὸ περιέχον καὶ περιεχόμενον τοῦ περιεχομένου καὶ περιέχοντος. ὡς τῶν δώδεκα καὶ τεττάρων τὰ ὀκτώ᾽ χαὶ τὸ μηδετέρου τῶν ἄκρων μετέχον, ὡς ἀγαθοῦ καὶ κακοῦ τὸ ἀδιάφορον). τού- τῶν μὲν οὐδενὶ τῶν τρόπων ἣ ἀρετὴ προσρητέα μεσότης. οὔτε γὰρ μῖγμα τῶν κακιῶν ἐστιν οὔτ᾽ ἐμπεριέχουσα τοὔλαττον ἐμπεριέχεται τῷ πλεονάξοντι τοῦ προσήκοντος οὔτ᾽ ἀπήλλακται παντάπασι τῶν παϑητικῶν δρμῶν., ἐν αἷς τὸ μᾶλλον καὶ τὸ ἧττον ἔστι. γίγνεται δὲ μεσότης καὶ λέγεται μάλιστα τῇ περὶ φϑόγγους καὶ ἁρμονίας ὁμοίως" ἐκείνη τε γὰρ ἐμμελὴς οὖσα φωνὴ καϑάπερ ἡ νήτη καὶ ὑπάτη. τῆς μὲν τὴν ὀξύτητα τῆς δὲ τὴν βαρύτητα τὴν ἄγαν διαπέφευγεν" αὕτη τὲ κίνησις οὖσα καὶ δύναμις περὶ τὸ ἄλογον, τὰς ἐκλύσεις καὶ τὰς ἐπιτάσεις καὶ ὅλως
τὸ μᾶλλον καὶ τὸ ἧττον ἐξαιρεῖ τῆς δομῆς. εἰς τὸ 440
μέτριον καὶ ἀναμάρτητον καϑιστᾶσα τῶν παϑῶν ἕκα- στον. αὐτίκα τὴν μὲν ἀνδρείαν μεσότητά φασιν εἶναι δειλίας καὶ ϑρασύτητος. ὧν ἡ μὲν ἔλλειψις ἡ δ᾽ ὑπερβολὴ τοῦ ϑυμοειδοῦς ἐστι τὴν δ᾽ ἐλευ- ϑεριότητα μικρολογίας καὶ ἀσωτίας. πραότητα δ᾽ ἀναλγησίας καὶ ὠμότητος" αὐτήν τε σωφροσύνην καὶ δικαιοσύνην, τὴν μὲν περὶ τὰ συμβόλαια μήτε πλέον νέμουσαν αὑτῇ τοῦ προσήκοντος μήτ᾽ ἔλαττον, τὴν 18 αὕτη ΕΗ: αὐτὴ
10
Β
σ
188 ὈῈ ΙΒΤΌΤΕ
δ᾽ εἰς τὸ μέσον ἀπαϑείας καὶ ἀναισϑησίας καὶ ἀκο- λασίας ἀεὶ τὰς ἐπιϑυμίας καϑιστᾶσαν. ἐν ᾧ δὴ καὶ μάλιστα δοκεῖ τὸ ἄλογον τῆς πρὸς τὸ λογικὸν δια- φορᾶς αὑτοῦ παρέχειν κατανόησιν, καὶ δεικνύειν τὸ
πάϑος ὡς ἕτερόν τι κομιδῇ τοῦ λόγου ἐστίν. οὐ γὰρ 5
ἂν διέφερε σωφροσύνης ἐγκράτεια, καὶ ἀκολασίας ἀκρασία περὶ τὰς ἡδονὰς καὶ τὰς ἐπυϑυμίας, εἰ ταὐ- τὸν ἦν τῆς ψυχῆς ᾧ ἐπιϑυμεῖν ᾧ τε κρίνειν πέφυχε. νῦν δὲ σωφροσύνη μέν ἐστιν, οὗ τὸ παϑητικὸν ὥσπερ εὐήνιον ϑρέμμα καὶ πρᾶον ὃ λογισμὸς ἡνιοχεῖ καὶ μεταχειρίζεται. περὶ τὰς ἐπιϑυμίας χρώμενος ὑπεί- κοντι καὶ δεχομένῳ τὸ μέτριον καὶ τὸ εὔσχημον ἑκουσίως" ὁ δ᾽ ἐγκρατὴς ἄγει μὲν ἐρρωμένῳ τῷ λο- γισμῷ καὶ κρατοῦντι τὴν ἐπιϑυμίαν, ἄγει δ᾽ οὐκ ἀλύπως οὐδὲ πειϑομένην ἀλλὰ πλαγίαν καὶ ἀντι- τείνουσαν, οἷον ὑπὸ πληγῆς καὶ χαλινοῦ καταβια- ζόμενος καὶ ἀνακρούων, ἀγῶνος ὧν ἐν ἑαυτῷ καὶ ϑορύβου μεστός" οἷον ὁ Πλάτων ἐξεικονίξει περὶ τὰ τῆς ψυχῆς ὑποζύγια. τοῦ χείρονος πρὸς τὸ βέλτιον ξυγομαχοῦντος ἅμα καὶ τὸν ἡνίοχον διαταράττοντος, ἀντέχειν ὀπίσω καὶ κατατείνειν ὑπὸ σπουδῆς ἀναγ- καζόμενον ἀεί “μὴ βάλῃ φοίνικας ἐκ χειρῶν ἱμάντας
κατὰ Σιμωνίδην. ὅϑεν οὐδ᾽ ἀρετὴν αὐτοτελῆ ἀξιοῦσι
30
τὴν ἐγκράτειαν ἀλλ᾽ ἔλαττον ἀρετῆς εἶναι" μεσότης 55
1 καὶ ρΡυΐὰβ Ιδπποῦϊιβ 4 αὑτοῦ ΠυΘΌΠποταβ: αὐτοῦ 11 χρώμενος κἕξ] νἱᾶ. Ῥγαρίαί. ν». ΧΧΧΙΥ͂ 18 Πλάτων») οἵ. Ῥμαρᾶν. ρ. ῶδὅ48αα. 2324 Σιμωνίδην] ΒεΥρκ. 8 Ρ. 894 οῦ ἔλαττόν τι ΕΔΘΠΒΙα5. 001]. Ρ. 169 11π. 12
ΜΟΆΑΤΗΙ. {9
γὰρ οὐ γέγονεν ἐκ συμφωνίας τοῦ χείρονος πρὸς τὸ βέλτιον οὐδ᾽ ἀνήρηται τοῦ πάϑους τὸ ὑπερβάλλον. 9 φλ ΄ δι ΘᾺ. Ὁ - " - - οὐδὲ πειϑόμενον οὐδ᾽ ὁμολογοῦν τῷ φρονοῦντι τῆς Ὁ ψυχῆς τὸ ἐπιϑυμοῦν ἀλλὰ λυποῦν καὶ λυπούμενον Ν 7 6 3 3 [4 ΡΟ’ ᾿ 4 καὶ χκαϑειργόμενον ὑπ᾽ ἀνάγκης ὥσπερ ἐν στάδει δυσμενὲς καὶ πολέμιον συνοικεῖ" ἱπόλις δ᾽ ὁμοῦ μὲν ϑυμιαμάτων γέμει Ξ μου μ μέσα γέμέξι". ὁμοῦ δὲ παιάνων τε καὶ στεναγμάτων᾽ ἡ τοῦ ἐγκρατοῦς ψυχὴ διὰ τὴν ἀνωμαλίαν καὶ τὴν
οι
10 διαφοράν. χατὰ ταὐτὰ δ᾽ οἴονται καὶ τὴν ἀκρασίαν ἔλαττόν τι κακίας εἶναι παντελῆ δὲ κακίαν τὴν ἀκο- λασίαν. αὕτη μὲν γὰρ ἔχουσα καὶ πάϑος φαῦλον καὶ λόγον, ὑφ᾽ οὗ μὲν ἐξάγεται τῷ ἐπιϑυμεῖν πρὸς τὸ αἰσχρόν. ὑφ᾽ οὗ δὲ τῷ κακῶς χρίνειν προστιϑε- Εὶ
τι μένου ταῖς ἐπιϑυμίαις καὶ τὴν αἴσϑησιν ἀποβάλλει τῶν ἁμαρτανομένων. ἡ δ᾽ ἀχρασία τῷ μὲν λόγῳ σῴξει τὴν κρίσιν ὀρϑὴν οὖσαν. τῷ δὲ πάϑει φέρεται παρὰ τὴν κρίσιν ἰσχύοντι τοῦ λόγου μᾶλλον. ὅϑεν διαφέρει τῆς ἀκολασίας ὅπου μὲν γὰρ ἡττᾶται τοῦ
0 πάϑους ὁ λογισμὸς ὅπου δ᾽ οὐδὲ μάχεται. καὶ ὅπου μὲν ἀντιλέγων ἕπεται ταῖς ἐπιϑυμίαις ὕπου δ᾽ ὑφη- γεῖται συναγορεύων. καὶ ὕπου μὲν ἡδομένῳ κοινω- νεῖν ὑπάρχει τῶν ἁμαρτανομένων ὅπου δ᾽ ἀχϑομένῳ. Β καὶ ὅπου μὲν ἕχὼν φέρεται πρὸς τὸ αἰσχρὸν ὅπου
5 δὲ προδίδωσιν ἄκων τὸ καλόν ὡς τοῖς πραττομέ- νοις ὑπ᾽ αὐτῶν οὐχ ἧττον δὲ καὶ τοῖς λεγομένοις ἔνεστιν ἡ διαφορὰ κατάδηλος" ἀκολάστων μὲν γὰρ αἵδε φωναί ,
πΠορα, ΟἿ ἢ 8
100 ὈῈ ΥΙΕΤΌΤΕ
“τίς δὲ χάρις, τί δὲ τερπνὸν ἄτερ χρυσῆς ᾿ἄφρο- δίτης; τεϑναίην., ὅτε μοι μηκέτι ταῦτα μέλοι." καὶ ἕτερος τὸ φαγεῖν τὸ πιεῖν τὸ τῆς ᾿“φροδίτης τυγχάνειν, 5 τὰ δ᾽ ἄλλα προσϑήκας ἅπαντ᾽ ἐγὼ καλῶ᾽ 440 φησίν, ὥσπερ ἐξ ὕλης τῆς ψυχῆς συνεπινεύων ταῖς ἡδοναῖς καὶ ὑπερειπόμενος. οὐχ ἧττον δὲ τούτων "τ Ὁ τροῦ ὁ εἰπών “ἔα μ᾽ ἀπολέσϑαι" τοῦτο γάρ μοι συμφέρει 10 τὴν κρίσιν ἔχει τῷ πάϑει συννοσοῦσαν. αἱ δὲ τῆς ἀκρασίας ἕτεραι καὶ διαφέρουσαι ἱγνώμην ἔχοντά μ᾽ ἡ φύσις βιάξεται"" ΚΑ ττὴ “αἰαῖ, τόδ᾽ ἤδη ϑεῖον ἀνθρώποις κακόν, 16 ὅταν τις εἰδῇ τἀγαϑὸν χρῆται δὲ μή"
,’
και
τ Ἀέν. ἢ 9
εἴκει γὰρ ἤδη ϑυμὸς οὐδ᾽ ἔτ᾽ ἀντέχει, ϑινῶδες ὡς ἄγκιστρον ἀγκύρας σάλῳ"
ϑινῶδες ἄγκιστρον οὐ φαύλως λέγων τὸ μὴ κάτο- 90
χον τοῦ λογισμοῦ μηδ᾽ ἀραρός, ἀλλὰ μανότητι τῆς
ψυχῆς καὶ μαλακίᾳ προϊέμενον τὴν κρίσιν. οὐ πόρρω Β δὲ τῆς εἰκόνος ταύτης κἀκεῖνα εἴρηται
1 ἄτερ ϑίοραθιιβ 608, 16: ἄνευ 8 μέλοι ἰάθη: μέλει 10 Κοοκ 8 ν. 40 18 Νδιυοϊ ρΡ. 840 158 Νβυοκ ρΡ. 688
τόδ᾽ ἤδη ν».88 6: τὸ δ 18 ΝἧΑιοὶ Ρ. 91 εἴκει Ε' α. ΒΒ Ὁ1ὰ85: ἕλκει. οἵ, Ρ». 182 ἃ
ΜΟΒΑΤΙΙ. 101
“ναῦς ὥς τις ἐκ μὲν γῆς ἀνήρτηται βρύχοις, πνεῖ δ᾽ οὖρος, ἡμῖν δ᾽ οὐ χρατεῖ τὰ πείσματα" πείσματα γὰρ λέγει τὰς ἀντεχούσας χρίσεις πρὸς τὸ αἰσχρόν, εἶϑ᾽ ὥσπερ ὑπὸ πνεύματος πολλοῦ ῥηγνυ-
δ μένας τοῦ πάϑους. τῷ γὰρ ὄντι πλησίστιος μὲν ἐπὶ τὰς ἡδονὰς ὁ ἀκόλαστος ὑπὸ τῶν ἐπιϑυμιῶν φέ- ρεται καὶ δίδωσιν ἑαυτὸν καὶ συγκατευϑύνει" πλά- γιος δ᾽ ὁ ἀκρατής, οἷον ἐξαναφέρειν γλιχόμενος καὶ διωθεῖσθαι τὸ πάϑος, ὑποσύρεται καὶ περιπίπτει περὶ
10 τὸ αἰσχρόν᾽ ὡς ᾿ἀνάξαρχον ἐσίλλαινε Τίμων
“ἐν δὲ τὸ ϑαρσαλέον τε καὶ ἐμμανὲς ὕππη ὀρούσαι φαίνετ᾽ ᾿Αναξάρχου κύνεον μένος᾽ ὅς ῥα καὶ εἰδώς, ὡς φάσαν, ἄϑλιος ἔσκε, φύσις δέ μιν ἔμπαλιν ἦγεν ἡδονοπλήξ, ἣν πλεῖστοι ὑποτρείουσι σοφιστῶν.
ι οὔτε γὰρ ὃ σοφὸς ἐγκρατὴς ἀλλὰ σώφρων, οὔϑ᾽ ὃ ἀμαϑὴς ἀκρατὴς ἀλλ᾽ ἀκόλαστος" ὁ μὲν γὰρ ἥδεται τοῖς καλοῖς ὁ δ᾽ οὐκ ἄχϑεται τοῖρ αἰσχροῖς. σοφι- στικῆς οὖν ψυχῆς ἡ ἀκρασία, λόγον ἐχούσης οἷς ἔγνωκεν ὀρϑῶς ἐμμένειν μὴ δυνάμενον.
8 1. Ἡ μὲν οὖν ἀκρασία τοιαύτας ἔχει διαφορὰς πρὸς τὴν ἀκολασίαν, ἡ δ᾽ ἐγκράτεια πρὸς τὴν σω- φροσύνην αὖϑις αὖ τὰς ἀντιστρόφους ἀναλόγως. τὸ γὰρ δάκνον καὶ τὸ λυποῦν καὶ τὸ ἀγανακτοῦν οὔπω τὴν ἐγκράτειαν ἀπολέλοιπε" τῆς δὲ σώφρονος ψυχῆς
ε5 τὸ πανταχόϑεν ὁμαλὲς καὶ ἄσφυκτον καὶ ὑγιαῖνον͵
ᾧ συνήρμοσται καὶ συγκέκραται τὸ ἄλογον πρὸς τὸν
1 Νάὅυοκ. Ρ. 1828 2. δ᾽ οὐ Τυχσηθῦαβ: δ᾽ εὖ 9. ὑποσύ-
ρέται ἢ: ὑποσύρει 12 ὃς Χ: ὃν 18 ὥς φασιν Μυ]]ΔοΗ. 1 Ῥ. 81
ῬΙαΐδτομὶ Μοτνα]α. ὙΟ]. 117. Ἴ|
Ο
ῃ
102 θΕ ὙΙΒΤΌΤΕ
λογισμὸν εὐπειϑείᾳ καὶ πραότητι ϑαυμαστῇ κεκο- σμημένον. εἴποις ἂν ἐπιβλέψας
δὴ τότ᾽ ἔπειτ᾽ ἄνεμος μὲν ἐπαύσατο, ἡ δὲ γαλήνη ἔπλετο νηνεμίη. κοίμισσε δὲ κύματα δαίμων"
οι
τὰ σφοδρὰ καὶ περιμανῆ καὶ οἰστρώδη κινήματα τῶν ἐπιϑυμιῶν τοῦ λόγου κατασβέσαντος, ὧν δ᾽ ἣ φύσις ἀναγκαίως δεῖται, ταῦϑ'᾽ ὁμοιοπαϑῆ καὶ ὑπήκοα καὶ φίλα καὶ συνεργὰ πεποιημένου ταῖς πρακχτικαῖς προ- αιρέσεσιν' ὥστε μὴ προεχϑεῖν τοῦ λογισμοῦ μηδ᾽ Ἐ ὑπενδιδόναι μηδ᾽ ἀταχτεῖν μηδ᾽ ἀπειϑεῖν, ἀλλὰ πᾶ- τὸ σαν ὁρμὴν εὐάγωγον οὖσαν ᾿ἰἄϑηλον ἵππῳ πῶλον ὡς ἅμα τρέχειν ,᾽ἢ ἐπιβεβαιοῦσαν τὸν Ξενοχράτους λόγον, ὃν ἐκεῖνος εἶπε περὶ τῶν ἀληϑῶς φιλοσοφούντων, ὅτι μόνοι ποιοῦσιν ἑκουσίως ἃ ποιοῦσιν ἄκοντες οἵ λοιποὶ διὰ τὸν νόμον, ὥσπερ ὑπὸ πληγῆς κύνες ἢ γαλαῖ ψόφῳ τῶν ἡδονῶν ἀποτρεπόμενοι καὶ πρὺς τὸ δεινὸν ἀπο- Ἑ βλέποντες. ὅτι μὲν οὖν γίγνεταί τις ἐν τῇ ψυχῇ τοιαύτης ἑτερότητος αἴσϑησις καὶ διαφορᾶς περὶ τὰς ἐπιϑυμίας, ὥς τινος μαχομένου καὶ τἀναντία λέγον- 90 τος αὐταῖς. οὐκ ἄδηλόν ἐστιν. ἔνιοι δέ φασιν οὐχ ἕτερον εἶναι τοῦ λόγου τὸ πάϑος οὐδὲ δυεῖν δια- φορὰν καὶ στάσιν. ἀλλ᾽ ἑνὸς λόγου τροπὴν ἐπ᾽ ἀμ- 441 φότερα, λανθάνουσαν ἡμᾶς ὀξύτητι καὶ τάχει μετα- βολῆς. οὐ συνορῶντας ὅτι ταὐτόν ἐστι τῆς ψυχῆς
-
ε
το
Ὁ
8 Ηομι. μα 1038 δή τότ᾽] αὐτίκ᾽ ἨοτίθῦβΒ 4 κοέμησε Ἰά τη 12 Βουρ. ἃ ρ. 448 1 κύνες ἢ γαλαῖ ἢ: κυνὸς ἢ γαλῆς 19 ἑτερότητος ὟὟΥ : στερρότητυς διαφορᾶς Ἐ: διαφορὰ
10
20
ΜΟΒΑΤΙ. 100
ᾧ πέφυκεν ἐπιϑυμεῖν καὶ μετανοεῖν, ὀργίξεσϑαι καὶ δεδιέναι, φέρεσϑαι πρὸς τὸ αἰσχρὸν ὑφ᾽ ἡδονῆς καὶ φερομένης πάλιν αὐτῆς ἐπιλαμβάνεσϑαι" καὶ γὰρ ἐπιϑυμίαν καὶ ὀργὴν καὶ φόβον καὶ τὰ τοιαῦτα πάντα δόξας εἶναν καὶ κρίσεις πονηράς, οὐ περὶ ἕν τι γιγνομένας τῆς ψυχῆς μέρος, ἀλλ᾽ ὅλου τοῦ ἦγε- μονικοῦ ῥοπὰς καὶ εἴξεις καὶ συγκαταϑέσεις καὶ ὃρ- μάς, καὶ ὅλως ἐνεργείας τινὰς οὔσας ἐν ὀλίγῳ μετα- πτωτάς, ὥσπερ αἷ τῶν παίδων ἐπιδρομαὶ τὸ ῥαγδαῖον καὶ τὸ σφοδρὸν ἐπισφαλὲς ὑπ᾽ ἀσϑενείας καὶ ἀβέ- βαιον ἔχουσι. ταῦτα δὲ πρῶτον μὲν παρὰ τὴν ἐνάρ- γειάν ἐστι καὶ τὴν αἴσϑησιν" οὐδεὶς γὰρ ἐν ἑαυτῷ τοῦ ἐπιϑυμοῦντος αἰσϑάνεται μεταβολὴν εἰς τὸ κρῖ- νον οὐδὲ τοῦ χρίνοντος αὖ πάλιν εἰς τὸ ἐπιϑυμοῦν, οὐδὲ παύεται μὲν ἐρῶν ὅτε λογίζεται καϑεκχτέον εἶναι τὸν ἔρωτα καὶ διαμαχετέον πρὸς αὐτόν, ἐξίσταται δὲ πάλιν τοῦ λογίζεσθαι καὶ κρίνειν, ὅταν ἐνδιδῷ μαλασσόμενος ὑπὸ τῆς ἐπιϑυμίας. ἀλλὰ καὶ τῷ λόγῳ πρὸς τὸ πάϑος ἀντιβαίνων ἐν τῷ πάϑει ἐστὶν ἔτι. καὶ πάλιν κρατούμενος ὑπὸ τοῦ πάϑους διορᾷ τῷ λογισμῷ τὸ ἁμαρτανόμενον᾽ καὶ οὔτε τῷ πάϑει τὸν λόγον ἀνήρηκεν οὔτε τῷ λογίζεσϑαι τοῦ πάϑους Ο ἀπήλλακται. φερόμενος δ᾽ ἑκατέρωσε μέσος ἀμφοῖν καὶ κοινός ἐστιν. οἱ δὲ νῦν μὲν ἐπιϑυμίαν γίγνε- σϑαι τὸ ἡγεμονικόν, νῦν δὲ τὸν ἀντιταττόμενον τῇ ἐπιϑυμίᾳ λογισμὸν ὑπολαμβάνοντες, οὐδὲν ἀπέχουσι τῶν μὴ δύο τὸν κυνηγὸν εἶναι καὶ τὸ ϑηρίον ὑπο- λαμβανόντων, ἀλλὰ ταὐτὸ σῶμα χρώμενον μεταβολῇ νῦν μὲν εἶναι ϑηρίον νῦν δὲ γίγνεσϑαι κυνηγόν. 1ΠῈ
104 ΒΕ ὙΠΕΤΌΤΕ
ἐκεῖνοί τε γὰρ ἐμφανές τι παρορῶσιν οὗτοί τε πρὸς τὴν αἴσϑησιν ἀντιμαρτυροῦσιν, οὐχ ἕνός τινος μετα- βολῆς ἀλλὰ δυεῖν ἅμα μάχης καὶ διαφορᾶς ἐν ἕαυ- τοῖς αἰσϑανόμενοι. “τί οὖν; φασίν, “οὐχὶ καὶ τὸ Ὁ βουλευόμενον τοῦ ἀνθρώπου πολλάκις διχοφορεῖ καὶ 5 πρὸς ἐναντίας ἀνϑέλκεται δόξας περὶ τοῦ συμφέ- ροντος ἀλλ᾽ ἕν ἐστι; πόνυ μὲν οὖν᾽ φήσομεν, “ἀλλὰ τὸ συμβαῖνον οὐχ ὅμοιον οὐ γὰρ μάχεται πρὺς ἑαυτὸ τῆς ψυχῆς τὸ φρονοῦν, ἀλλὰ μιᾷ χρώ- μενον δυνάμει διαφόρων ἐφάπτεται λογισμῶν" μᾶλ- τὸ λον δ᾽ εἷς λογισμὸς ἔστιν ἐν πράγμασι γιγνόμενος ἕτέ- ροις ὥσπερ ὕλαις διαφερούσαις. ὅϑεν οὔτε λύπη τοῖς ἄνευ πάϑους λογισμοῖς ἔνεστιν, οὔϑ᾽ ὥσπερ ἐκβια- ζόμενονι παρὰ γνώμην αἱροῦνται ϑάτερον, ἂν μὴ νὴ 4ία λανϑάνῃ πάϑος τι προσηρτημένον ὥσπερ ἐπὶ ξυ- 15 Εὶ γοῦ. καὶ γὰρ τοῦτο συμβαίνει πολλάκις, οὐ λογισμοῦ τινος πρὸς λογισμὸν ἀλλὰ φιλοτιμίας ἢ φιλονεικίας ἢ χάριτος ἢ ζηλοτυπίας ἢ δέους ἀντιβαίνοντος, οἴε- σϑαι λόγων εἶναι δυεῖν διαφοράν" ὥσπερ ἐν τούτοις ᾿αἴδεσϑεν μὲν ἀνήνασϑαι, δεῖσαν δ᾽ ὑποδέχϑαι"" 90 καί
ἱτὸ μὲν σφαγῆναι δεινὸν εὔκλειαν δ᾽ ἔχει,
τὸ μὴ ϑανεῖν δὲ δειλὸν ἡδονὴ δ᾽ ἔνι." καὶ περὶ τὰς χρίσεις δὲ τῶν συμβολαίων ὑποτρέ- χοντα τὰ πάϑη τὴν πλείστην ἐμποιεῖ διατριβήν" καὶ 95 περὶ τὰ συμβούλια τῶν βασιλέων οἱ πρὸς χάριν
19 λόγων ἕ: διὰ (ὁχ αἰὐοσταρηῖδ, οὐδατη) λόγων 20 Ηομι. Η 98. 22 Νδῦοῖ. ρΡ. 688
ΜΟΒΑΤΙ. 10
λέγοντες οὐ δυεῖν κρίσεων τῇ ἑτέρᾳ συναγορεύου- Κ σιν, ἀλλὰ πάϑει τινὶ προστίϑενται παρὰ τὸν τοῦ συμφέροντος λογισμόν: διὸ τοὺς ῥήτορας ἐν ταῖς ἀριστοκρατίαις οἵ ἄρχοντες οὐκ ἐῶσι παϑαίνεσϑαι" 5 ῥέπει γὰρ εὐθεῖαν ῥοπὴν ὃ ἀπαϑὴς λογισμὸς ἐπὶ τὸ δίκαιον. ἂν δὲ πάϑος ἐγγένηται, μάχην ποιεῖ καὶ διαφορὰν τὸ ἡδόμενον καὶ τὸ ἀλγοῦν πρὸς τὸ κρῖ- νον καὶ τὸ βουλευόμενον. ἐπεὶ διὰ τί τοῖς ἐν φιλο- σοφίᾳ σκέμμασιν οὐ πρόσεστι τὸ μετὰ λύπης ὑπὸ τὸ τῶν ἑτέρων ἄγεσθαι καὶ μετατίϑεσϑαι πολλάκις, ἀλλ᾽ 448 αὐτός τ᾽ ᾿Δριστοτέλης Ζημόκριτός τε καὶ Χρύσιππος ἔνια τῶν πρόσϑεν αὐτοῖς ἀρεσκόντων ἀϑορύβως καὶ ἀδήχτως καὶ μεϑ' ἡδονῆς ἀφεῖσαν; ὅτι τῷ ϑεωρητικῷ καὶ μαϑηματικῷ τῆς ψυχῆς πάϑος οὐδὲν ἀνϑέστη- τό κεν ἀλλ᾽ ἀτρεμεῖ καὶ οὐ πολυπραγμονεῖ τὸ ἄλογον ἐν τούτοις. διὸ πρὸς τἀληϑὲς ὁ λογισμός, ὅταν φανῇ. προέμενος τὸ ψεῦδος ἀσμένως ἀπέκλινεν" ἕν αὐτῷ γὰρ ἔστιν οὐκ ἐν ἑτέρῳ τὸ πειϑόμενον καὶ μεταπειϑόμενον. αἷ δὲ πραγματικαὶ βουλαὶ καὶ κρί- 90 σεις καὶ δίαιται τῶν πολλῶν ἐμπαϑεῖς οὖσαι δυσο- δίαν τῷ λόγῳ παρέχουσι καὶ δυσκολίαν, ἐνισχομένῳ Β καὶ ταραττομένῳ περὶ τὸ ἄλογον, ἀνταῖρον αὐτῷ μεϑ’ ἡδονῆς τινος ἢ δέους ἢ λύπης ἢ ἐπιϑυμίας. καὶ τούτων κριτήριον ἡ αἴσϑησίς ἐστιν ἀμφοτέρων 25 ἐραπτομένη" καὶ γὰρ ἂν περιγένηται ϑάτερον, οὐκ ἀνήρηκε ϑάτερον, ἀλλ᾽ ἐφέλκεται καταβιαζόμενον καὶ ἀντιτεῖνον. ὃ γὰρ νουϑετῶν αὑτὸν ἐρῶντα χρῆ- ται τῷ λογισμῷ πρὸς τὸ πάϑος. ὡς ἀμφοτέρων ἐνόν-
160 τἀληϑές ἢ: τὸ ἀληϑὲς
100 ΠῈ ΥΙΒΤΌΤΕ
τῶν ἅμα τῇ ψυχῇ, καϑάπερ χειρὶ φλεγμαῖνον ἕτε- ρον μέρος πιέζων καὶ δυεῖν ὄντων καὶ διαφερόντων Ο ἐπαισϑανόμενος. ἐν μέντοι ταῖς ἀπαϑέσι βουλαῖς καὶ σκέψεσιν., οἵας ἔχει μάλιστα τὸ ϑεωρητικόν, ἂν μὲν ἴσαν μένωσιν, οὐ γέγονε κρίσις ἀλλ᾽ ἀπορία, 5 στάσις οὖσα καὶ μονὴ διανοίας ὑπ᾽ ἐναντίων λ6- γων" ἂν δὲ ῥοπὴ γένηται πρὸς ϑάτερον. ἡ κρατή- σασα τὴν ἑτέραν λέλυκεν, ὥστε μὴ λυπεῖν μηδ᾽ ὑπεναντιοῦσϑαι πρὸς τὴν δόξαν. ὅλως δὲ λογισμοῦ μὲν ἀντικεῖσϑαι λογισμῷ δοχοῦντος, οὐ γίγνεται τὸ δυεῖν καὶ ἑτέρων αἴσϑησις ἀλλ᾽ ἕνός τινος ἐν δια- φόροις γιγνομένου φαντασίαις" ὅταν δὲ τὸ ἄλογον Ὁ μάχηται τῷ λογισμῷ. μήτε κρατεῖν ἀλύπως μήτε κρατεῖσθαι πεφυκὸς εὐθὺς εἰς δύο διίστησι τῇ μάχῃ τὴν ψυχὴν καὶ ποιεῖ τὴν διαφορὰν πρόδηλον. 15 8. Οὐ μόνον τοίνυν ἀπὸ τῆς μάχης ἀλλ᾽ οὐδὲν ἧττον ἀπὸ τῆς ἀκολουϑίας κατίδοι τις ἂν τὴν παϑη- τικὴν ἀρχὴν τῆς λογικῆς οὖσαν ἑτέραν. ἐπεὶ γὰρ ἔστι μὲν ἐρᾶν εὐφυοῦς πρὺς ἀρετὴν καὶ γενναίου παιδὸς ἔστι δὲ φαύλου καὶ ἀκολάστου, συμβαίνει δὲ 30 ϑυμῷ χρῆσϑαι μὲν ἀλόγως πρὸς παῖδας αὑτοῦ καὶ γονεῖς χρῆσϑαι δ᾽ ὑπὲρ γονέων καὶ παίδων δικαίως πρὸς πολεμίους καὶ τυράννους ὥσπερ ἐκεῖ μάχης καὶ διαφορᾶς τοῦ πάϑους πρὸς τὸν λογισμὸν αἴσϑη- σις ἔστιν, οὕτως ἐνταῦϑα πειϑοῦς καὶ ἀκολουϑίας. 90 Ἑ οἷον ἐπιρρέποντος καὶ συνεπιδιδόντος. ἔτι τοίνυν
6 μονὴ ΒαΒΙ]Θοηβῖθ: μόνη λόγων Απομγτηιβ: παϑῶν 14 εἰς δύο Τ᾿: ὡς δύο 18 ἐπεὶ κε] οἵ. Ῥγδοζαθ. ν. ΕΥἹ 20 ἐπιρρέποντος ὟὟΥ : ἐπιρρέοντος ἔτι Ἐ': ἐπεὶ
ΜΟΒΑΤΙ. 101
καὶ γυναῖκα γήμας κατὰ νόμους ἀνὴρ ἐπιεικὴς δια- νοεῖται περιέπειν καὶ συνεῖναι δικαίως καὶ σωφρόνως. χρόνῳ δὲ τῆς συνηϑείας ἐντεκούσης πάϑος αἰσϑάνεται τῷ λογισμῷ τὸ φιλεῖν καὶ τὸ ἀγαπᾶν ἐπιτευνόμενον᾽" 5 ὥσπερ αὖ καὶ νέοι διδασκάλοις ἐπιτυχόντες ἀστείοις ὑπὸ χρείας τὸ πρῶτον ἕπονται καὶ ζηλοῦσιν, ὕστε- ρον δὲ καὶ φιλοῦσιν ἀντὴὲ γνωρίμων καὶ μαϑητῶν ἐρασταὶ καλούμενοι καὶ ὄντες. τὸ δ᾽ αὐτὸ συμβαίνει καὶ πρὸς ἄρχοντας ἐν πόλεσι χρηστοὺς καὶ γείτονας τὸ καὶ κηδεστάς᾽ ἀρξάμενοι γὰρ ὑπὸ χρείας τινὸς καϑη- κόντως ἀλλήλοις ὁμιλεῖν, ἔπειτα λανθάνουσιν εἰς τὸ φιλεῖν ὑποφερόμενοι. συνεπισπασαμένου τοῦ λογι- σμοῦ καὶ συναναπείσαντος τὸ παϑητικόν. ὁ δ᾽ εἰπών “αἰδώς τε δισσαὶ δ᾽ εἰσίν, ἡ μὲν οὐ κακὴ ιὸ ἡ δ᾽ ἄχϑος οἴκων"" ἄρ᾽ οὐ δῆλός ἐστι συνῃσϑημένος ἐν ἑαυτῷ τοῦτο τὸ πάϑος πολλάκις μὲν ἀκολουθοῦν τῷ λόγῳ καὶ συγ- χατακοσμούμενον. πολλάκις δὲ παρὰ τὸν λόγον ὄκνοις 449 καὶ μελλήσεσι καιροὺς καὶ πράγματα λυμαινόμενον: 2. 9. Οἷς καὶ αὐτοὶ τρόπον τινὰ διὰ τὴν ἐνάργειαν ὑπείκοντες, αἰδεῖσθαι τὸ αἰσχύνεσθαι καλοῦσι καὶ τὸ ἥδεσϑαι χαίρειν καὶ τοὺς φόβους εὐλαβείας" ταύ- την μὲν οὐδενὸς ἂν αἰτιασαμένου τὴν εὐφημίαν. εἰ ταὐτὰ πάϑη προστιϑέμενα μὲν τῷ λογισμῷ τού- εὖ τοις χαλοῦσι τοῖς ὀνόμασι, μαχόμενα δὲ καὶ βιαξό- μενα τὸν λογισμὸν ἐκείνοις. ὅταν δὲ δακρύοις ἐλεγ- 14 Ἐππ]ρ. ΗΙΡΡ. 8384 117 ἀκολουϑοῦν ἕ: ἀκολουϑεῖ
20 οἷς καὶ αὐτοὶ ΤΟΣΘΌυΒ: οἱ καὶ αὐτοῖς 24 ταὐτὰ τὰ αὐτὰ
Ἐς,
108 θῈ ὙΙΑΤΌΤΕ
χόμενοι καὶ τρόμοις καὶ χρόας μεταβολαῖς, ἀντὶ λύπης καὶ φόβου δηγμούς τινας καὶ συνϑροήσεις λέγωσι καὶ προϑυμίας τὰς ἐπιϑυμίας ὑποκορίξωνται, σοφιστικὰς δοκοῦσιν οὐ φιλοσόφους δικαιώσεις καὶ ἀποδράσεις ἐκ τῶν πραγμάτων μηχανᾶσϑαι διὰ τῶν ὀνομάτων. καίτοι πάλιν αὐτοὶ τάς τε χαρὰς ἐκχεί- νας καὶ τὰς βουλήσεις καὶ τὰς εὐλαβείας εὐπαϑείας καλοῦσιν οὐκ ἀπαϑείας. ὀρϑῶς ἐνταῦϑα χρώμενον τοῖς ὀνόμασι" γίγνεται γὰρ εὐπάϑεια τοῦ λογισμοῦ τὸ πάϑος οὐκ ἀναιροῦντος ἀλλὰ κοσμοῦντος καὶ τὸ τάττοντος ἐν τοῖς σωφρονοῦσιν. οἵ δὲ φαῦλοι καὶ ἀκρατεῖς τί πάσχουσιν, ὅταν τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα χρίναντες φιλεῖν ἀντὶ τοῦ ἐρωμένου καὶ τῆς ἐρωμένης μὴ δύνωνται, τὴν δ᾽ ἑταίραν καὶ τὸν κό- λακα κρίναντες, εὐθὺς καὶ φιλῶσιν; εἰ γὰρ τὸ πά- τὸ Ο ϑὸς ἦν κρίσις, ἔδει τῇ τοῦ φιλεῖν χρῆναι καὶ μισεῖν κρίσει τὸ φιλεῖν ἕπεσϑαι καὶ τὸ μισεῖν" νυνὶ δὲ συμβαίνει τἀναντία, ταῖς μὲν προστιϑεμένου τοῦ πάϑους κρίσεσι ταῖς δ᾽ ἀπειϑοῦντος. ἧ καί φασιν αὐτοί, τῶν πραγμάτων ἐκβιαζομένων, οὐ πᾶσαν εἶναι 30 χρίσιν πάϑος ἀλλὰ τὴν κινητικὴν ὁρμῆς βιαίου καὶ πλεοναζούσης. ὁμολογοῦντες ἕτερον εἶναι τὸ κρῖνον καὶ τὸ πάσχον ἐν ἡμῖν ὥσπερ τὸ κινοῦν καὶ τὸ κινούμενον. αὐτός τὲ Χρύσιππος ἐν πολλοῖς δριζό- ὠξνος τὴν καρτερίαν καὶ τὴν ἐγχράτειαν ἕξεις ἀκο- 95 λουϑητικὰς τῷ αἱροῦντι λόγῳ, δῆλός ἐστιν ὑπὸ τῶν Ὁ πραγμάτων ὁμολογεῖν ἀναγκαζόμενος, ὡς ἕτερόν ἐστι
-- .Μᾳῃ
συνϑροήσεις ΒΟΥΡΒῚ οὕτηὴ Ηδαρίϊο: συνεόρσεις ἀ δὲ- καιώσεις Χ: διακαύσεις 1 κρίναντες] 1η{6]]. φιλεῖν
ΜΟΒΑΤΙ. 169
τὸ ἀκολουϑοῦν ἐν ἡμῖν τοῦ ᾧ ἀκολουϑεῖ πειϑόμε- νον ἢ πάλιν μάχεται μὴ πειϑόμενον. 10. Ἴσα τοίνυν τὰ ἁμαρτήματα πάντα καὶ πά- σας τιϑέμενοι τὰς ἁμαρτίας, εἰ μὲν ἄλλῃ πη παρο- δ ρῶσι τἀληϑές, οὐκ ἔστι καιρὸς ἐν τῷ παρόντι διε- λέγχειν" ἐν δὲ τοῖς πάϑεσι φαίνονται κομιδῇ παρὰ τὴν ἐνάργειαν ἐνιστάμενοι τῷ λόγῳ. πᾶν μὲν γὰρ πάϑος ἁμαρτία κατ᾽ αὐτούς ἐστι. καὶ πᾶς ὁ λυπού- μενος ἢ φοβούμενος ἢ ἐπιϑυμῶν ἁμαρτάνει. μεγάλαι 10 δὲ τῶν παϑῶν διαφοραὶ κατὰ τὸ μᾶλλον καὶ τὸ ἧττον ὁρῶνται" τίς γὰρ ἂν φαίη τὸν Ζ4όλωνος φό- βον ἴσον εἶναι τῷ Αἴαντος “ ἐντροπαλιζομένου᾽ καὶ βάδην ἀπιόντος ἐκ τῶν πολεμίων “ὀλίγον γόνυ γου- νὸς ἀμείβοντος: ἢ τῇ Πλάτωνος ἐπὶ Σωκράτει τελευ- τὸ τήσαντι λύπῃ τὴν ᾿4λεξάνδρου διὰ Κλεῖτον, αὑτὸν ἀνελεῖν δρομήσαντος; ἐπιτείνονται γὰρ οὐ μετρίως καὶ τῷ παρὰ λόγον αἱ λῦπαι, καὶ τὸ παρ᾽ ἐλπίδα σύμπτωμα τοῦ χατὰ λόγον ὀδυνηρότερον᾽ εἰ προσ- δοκῶν εὐημεροῦντα καὶ ϑαυμαζόμενον ὄψεσϑαι πύ- 30 ϑοίτο χατεστρεβλωμένον, ὡς Φιλώταν Παρμενίων. ϑυμῷ δὲ τίς ἂν εἴποι πρὸς ᾿ἀνάξαρχον ἴσῳ κεχρῆ- σϑαι Νικοκρέοντα καὶ πρὸς Φιλήμονα Μάγαν, ἀμ- φοτέρους λοιδορηϑέντας ὑπ᾽ αὐτῶν; ὃ μὲν γὰρ ὑπέ- ροις σιδηροῖς χατέπτισσε καὶ κατέχοπτεν ἐκεῖνον" 95 ὁ δὲ τῷ Φιλήμονι τὸν δήμιον ἐκέλευσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον ἐπιϑεῖναι γυμνὴν τὴν μάχαιραν εἶτ᾽ ἀφεῖ- 2 ἢ] εἰν 5 τἀληϑές ἔ: τὸ ἀληϑές 60 πάϑεσι Ἐ:
πλείοσι. 12 ἐντροπαλιζομένου] οἵ. Ηοτη. 4 δ47 19 καὶ] τὸν παῖδα καὶ πύϑοιο Μεαγν!ραβ
110 ὈΒᾺ ὙΙΒΤΌΤΕ
ναι. διὸ καὶ νεῦρα τῆς ψυχῆς τὸν ϑυμὸν ὁ Πλάτων προσεῖπεν ὡς ἐπιτεινόμενόν τὲ πικρίᾳ καὶ πραύτητι χαλώμενον. ταῦτα τοίνυν χαὶ τὰ τοιαῦτα διαχρουό- μενοι τὰς ἐπιτάσεις τῶν παϑῶν καὶ τὰς σφοδρότητας 450 οὔ φασι γίγνεσθαι κατὰ τὴν χρίσιν ἐν ἧ τὸ ἁμαρ- τητικόν, ἀλλὰ τὰς δήξεις καὶ τὰς συστολὰς καὶ τὰς διαχύσεις εἶναι τὰς τὸ μᾶλλον καὶ τὸ ἧττον τῷ ἀλόγῳ δεχομένας. καίτοι καὶ περὶ τὰς κρίσεις φαί-: γνονται γιγμόμεναι διαφοραί, τήν τὲ γὰρ πενίαν οἵ μὲν οὐ κακὸν οἵ δὲ καὶ μέγα κρίνουσι κακόν, οἷ τὸ δέ γε καὶ μέγιστον. ὥστε καὶ κατὰ τῶν πετρῶν καὶ κατὰ τῆς ϑαλάττης ὠϑεῖν ἑαυτούς τόν τε ϑάνατον οἵ μὲν ἀγαϑῶν στερήσει μόνον οἱ δὲ καὶ τιμωρίαις αἰωνίοις ὑπὸ γῆν καὶ κολασμοῖς φρικώδεσι καχὸν εἶναι νομίξουσιν" ἥ τε τοῦ σώματος ὑγίξια τοῖς μὲν τὸ Β ὡς κατὰ φύσιν καὶ χρήσιμον ἀγαπᾶται, τοῖς δὲ τῶν ὄντων δοκεῖ μέγιστον ἀγαϑόν᾽ οὔτε γάρ πλούτου χάριν ἢ τεχέων᾽ οὔτε τᾶς ἰσοδαίμονος ἀνθρώποις βασιληίδος ἀρχᾶς", 90 τελευτῶντες δὲ καὶ τὴν ἀρετὴν ἀνωφελῆ καὶ ἀνό- νητον ἡγοῦνται, τοῦ ὑγιαίνειν μὴ παρόντος" ὥστε φαίνεσϑαι καὶ περὶ τὰς κρίσεις αὐτὰς τοὺς μὲν μᾶλ- λον τοὺς δ᾽ ἧττον ἁμαρτάνοντας. ἀλλ᾽ οὐ τοῦτο νῦν διελεγκτέον, ἐκεῖνο δ᾽ ἐκ τούτου ληπτέον, ὅτι 95 1 Πλάτων] Ἦθρ. Ρ. 411} 6 δήξεις Ατηγούαδ: λήξεις 8 ἀλόγῳ Μ: λόγῳ 11 χτηϑ] τη κατὰ πετρῶν καὶ κατὰ ϑα-
λάττης. οἷ. ἡ. 106 ἃ 16 ὑγίεια Ἔ: ὑγεία 18 πλούτου κἕ] Βορκ. 8 Ρ. ὅ97 20 τᾶς --- ἀρχᾶς ΑἸάϊπδ: τὰς --- ἀρχάς
ΜΟΆΒΑΤΙ, ἩΥ̓ΩῚ
συγχωροῦσι καὶ αὐτοὶ τῆς κρίσεως ἕτερον εἶναι τὸ ἄλογον, καϑ'’ ὅ φασι γίγνεσϑαι τὸ πάϑος σφοδρό- τερον καὶ μεῖξον, ἐρίζοντες πρὸς τοὔνομα καὶ τὸ ῥῆμα, τὰ δὲ πράγματα διδόντες τοῖς διαφέρειν τὸ Ο 5 παϑητικὸν καὶ ἄλογον τοῦ λογιζομένου χαὶ κρίένον- τος ἀποφαινομένοις. ἐν δὲ τοῖς περὶ ᾿ἀνωμαλίας ὃ Χρύσιππος εἰπών. ὅτι τυφλόν ἐστιν ἣ ὀργὴ καὶ πολ- λάκις μὲν οὐκ ἐᾷ δρᾶν τὰ ἐχφανῆ πολλάκις δὲ τοῖς χαταλαμβανομένοις ἐπιπροσϑεῖ, μικρὸν προελϑών 10 τὰ γὰρ ἐπιγιγνόμενα᾽ φησί ᾿πάϑη ἐκκρούει τοὺς λογισμούς, καὶ τὰ ὡς ἑτέρως φαινόμενα βιαίως προω- ϑοῦντα ἐπὶ τὰς ἐναντίας πράξεις" εἶτα χρῆται μάρ- τυρι τῷ Μενάνδρῳ λέγοντι “οἴμοι τάλας ἔγωγε, ποῦ ποτὲ φρένες 1 ἡμῶν ἐκεῖνον ἦσαν ἐν τῷ σώματι τὸν χρόνον, ὅτ᾽ οὐ ταῦτ᾽ ἀλλ᾽ ἐκεῖν᾽ ἡρούμεϑα;᾽ Ὁ χαὶ πάλιν ὃ Χρύσιππος προελθών “τοῦ λογικοῦ φησί ᾿ξζῴου φύσιν ἔχοντος προσχρῆσϑαι εἰς ἕκαστα τῷ λόγῳ καὶ ὑπὸ τούτου κυβερνᾶσϑαι, πολλάκις ἀπο- 90 στρέφεσϑαι αὐτὸν ἡμᾶς ἄλλῃ βιαιοτέρᾳ φορᾷ χρω- μένους ᾽ ὁμολογῶν τὸ συμβαῖνον ἔκ τῆς πρὸς τὸν λόγον τοῦ πάϑους διαφορᾶς. ἐπεὶ καὶ γελοῖόν ἐστιν, ἣ φησι Πλάτων, αὑτόν τινα λέγειν αὑτοῦ κρείττονα χαὶ πάλιν χείρονα, καὶ τὸν μὲν κρατοῦνϑ'᾽ ἑαυτοῦ ς5 τὸν δὲ μὴ χρατοῦντα. 11. Πῶς γὰρ οἷόν τε τὸν αὐτὸν αὑτοῦ κρείττον᾽ 6 ἀνωμαλίας ᾿!: ἀνομολογίας 18 Μενάνδρῳ) ΚοΟΚ. 8 Ρ. 115 16 ὅτ᾽ Χ ἐκεῖν᾽ ἡρούμεϑα Χ: ἐκεῖνα αἱρούμεθα
28 Πλάτων] Ἦθρ. Ρ. 4806 αὑτόν ὅ: αὐτόν λλ 24. 2ὅ τὸν] τὸν αὐτὸν Ὁ
112 ΠΕ ὙΙΕΤΌΤΕ
εἶναι χαὶ χείρονα ἢ κρατεῖν ἅμα καὶ κρατεῖσθαι, Ἑ μὴ τρόπον τινὰ διττοῦ πεφυκότος ἑκάστου καὶ τὸ μὲν χεῖρον ἐν ἑαυτῷ τὸ δὲ βέλτιον ἔχοντος; οὕτω γὰρ ὁ μὲν τοῦ βελτίονος ὑπηκόῳ τῷ χείρονι χρώμενος ἐγκρατὴς ἑαυτοῦ χαὶ κρείττων ἐστίν, ὁ δὲ τῷ ἀκο- λάστῳ καὶ ἀλόγῳ τῆς ψυχῆς ἑπόμενον περιορῶν καὶ ὑπηρετοῦν τὸ κρεῖττον ἥττων ἑαυτοῦ καὶ ἀκρατὴς λέγεται καὶ παρὰ φύσιν διακείμενος. φύσει γὰρ προσήκει ϑεῖον ὄντα τὸν λογισμὸν ἡγεῖσϑαι καὶ ἄρ- χειν τοῦ ἀλόγου, τοῦ τὴν γένεσιν αὐτόϑεν ἔχοντος τὸ Ε ἐκ τοῦ σώματος" ᾧ καὶ συνεξομοιοῦσϑαι καὶ κοινω- νεῖν παϑῶν καὶ ἀναπέίμπλασϑαι πέφυκεν, ἐνδεδυκὸς αὐτῷ καὶ καταμεμιγμένον, ὡς δηλοῦσιν αἵ ὁρμαὶ πρὸς τὰ σωματικὰ κινούμεναι καὶ ἱστάμεναι καὶ σφο- δρότητας ἐν ταῖς τοῦ σώματος μεταβολαῖς καὶ ἀνέ- τὸ σεις λαμβάνουσαι. διὸ νέοι μὲν καὶ ὀξεῖς καὶ ἰταμοὶ περί τε τὰς ὀρέξεις διάπυροι καὶ οἰστρώδεις αἵματος πλήϑει καὶ ϑερμότητι, τῶν δὲ πρεσβυτῶν ἡ περὶ τὸ ἧπαρ ἀρχὴ τοῦ ἐπιϑυμητικοῦ κατασβέννυται καὶ γίγνεται μικρὰ καὶ ἀσϑενής" ἰσχύει δὲ μᾶλλον ὃ λό6- 30 γος τοῦ παϑητικοῦ τῷ σώματι συναπομαραινομένου. τοῦτο δ᾽ ἀμέλει καὶ τὰς τῶν ϑηρίων ἠϑοποιεῖ πρὸς 451 τὰ πάϑη φύσεις" οὐ γὰρ ὀρϑότητι δοξῶν οὐδὲ φαυλό- τήτι δήπου τοῖς μὲν ἀλκαὶ καὶ δρμαὶ πρὸς τὰ φαι- νόμενα δεινὰ παρίστανται. τοῖς δ᾽ ἀμήχανοι πτοῖαι 95 καὶ φόβοι τῆς ψυχῆς" ἀλλ᾽ αἱ περὶ τὸ αἷμα καὶ τὸ πνεῦμα καὶ τὸ σῶμα δυνάμεις τὰς τῶν παϑῶν δια- φορὰς ποιοῦσιν, ὥσπερ .ἐκ ῥίζης τοῦ παϑητικοῦ τῆς
12 ἐνδεδυκός] 850. τὸ ἄλογον
ΜΟΒΆΑΤΙ. 119
σαρκὸς ἀναβλαστάνοντος καὶ συναναφέροντος τὴν ποιότητα καὶ τὴν χρᾶσιν. τοῦ δ᾽ ἀνθρώπου ταῖς μὲν παϑητικαῖς δρμαῖς τὸ σῶμα συμπαϑοῦν καὶ συγ- κινούμενον ἐλέγχουσιν ὠχρότητες ἐρυϑήματα τρόμοι 5 πηδήσεις καρδίας, διαχύσεις αὖ πάλιν ἐν ἐλπίσιν ἡδονῶν καὶ προσδοκίαις᾽ ὅταν δὲ μὴ μετὰ πάϑους ἀλλ᾽ αὐτὸ καϑ' αὑτὸ κινῆται τὸ διανοητικόν., ἧσυ- χίαν ἄγει τὸ σῶμα καὶ καϑέστηκεν οὔτε κοινωνοῦν οὔτε μετέχον αὐτὸ τῆς ἐνεργείας τοῦ φρονοῦντος. 10 δἰ τοῦ παϑητικοῦ μὴ συνεφάπτοιτο μηδὲ συμπαρα- λαμβάνοι τὸ ἄλογον" ὥστε καὶ τούτῳ δύ᾽ ὄντα καὶ διαφέροντα δηλοῦσϑαι ταῖς δυνάμεσιν ἀλλήλων. 12. Καϑόλου δὲ τῶν ὄντων αὐτοί τέ φασι καὶ δῆλόν ἐστιν, ὅτι τὰ μὲν ἕξει διοικεῖται τὰ δὲ φύσει τ τὰ δ᾽ ἀλόγῳ ψυχῆ, τὰ δὲ καὶ λόγον ἐχούσῃ καὶ διάνοιαν" ὧν ὁμοῦ τι πάντων ὃ ἄνϑρωπος μετέσχηκχε καὶ γέγονεν ἐν πάσαις ταῖς εἰρημέναις διαφοραῖς" καὶ γὰρ ἕξει συνέχεται καὶ φύσει τρέφεται καὶ λόγῳ χρῆται καὶ διανοίᾳ. μέτεστιν οὖν αὐτῷ καὶ τοῦ 0 ἀλόγου, καὶ σύμφυτον ἔχει τὴν τοῦ πάϑους ἀρχήν. οὐκ ἐπεισόδιον ἀλλ᾽ ἀναγκαίαν οὖσαν, οὐδ᾽ ἀναιρε- τέαν παντάπασιν ἀλλὰ ϑεραπείας καὶ παιδαγωγίας δεομένην. ὅϑεν οὐ Θράκιον οὐδὲ “υκούργειον τοῦ λόγου τὸ ἔργον ἐστί, συνεκκόπτειν καὶ συνδιαφϑεί- 95 ρξὺν τὰ ὠφέλιμα τοῖς βλαβεροῖς τοῦ πάϑους, ἀλλ᾽ ἧπερ ὃ φυτάλμιος ϑεὸς χαὶ ἡμερίδης, τὸ ἄγριον κολοῦσαι καὶ ἀφελεῖν τὴν ἀμετρίαν, εἶτα τιϑασεύειν
τϑ
2 κρᾶσιν ΟδΔΠΘΥ ΔΤ: κρίσιν
114 Ὲ ὙΙΕΤΌΤΕ
Ὁ καὶ περιίστασϑαι τὸ χρήσιμον. οὔτε γὰρ οἶνον οἵ φοβούμενοι τὸ μεϑύειν ἐκχέουσιν οὔτε πάϑος οἵ δὲε- διότες τὸ ταραχτικὸν ἀναιροῦσιν ἀλλὰ κεραννύουσι. καὶ γὰρ καὶ βοῶν καὶ ἵππων τὰ πηδήματα καὶ τοὺς ἀφηνιασμοὺς οὐ τὰς κινήσεις οὐδὲ τὰς ἐνεργείας ὃ ἀφαιροῦσι" καὶ τοῖς πάϑεσι δεδαμασμένοις χρῆται καὶ χειροήϑεσιν ὃ λογισμός, οὐκ ἐχνευρίσας οὐδ᾽ ἐχτεμὼν παντάπασι τῆς ψυχῆς τὸ ὑπηρετικόν᾽" ΐ
“ὑφ᾽ ἅρμασι γὰρ ἵππος" ὥς φησι Πίνδαρος 10 ἐέν δ᾽ ἀρότρῳ βοῦς"
ΒΕ κάπρῳ δὲ βουλεύοντα φόνον κύνα χρὴ τλάϑυμον
ἐξευρεῖν." ὧν πολὺ χρησιμώτερα τὰ τῶν παϑῶν ϑρέμματα τῷ λογισμῷ συμπαρόντα καὶ συνεπιτείνοντα ταῖς ἀρε- τὸ ᾿ ταῖφ᾽ ὃ ϑυμὸς τῇ ἀνδρείᾳ μέτριος ὥν, ἡ μισοπονηρία τῇ δικαιοσύνῃ, καὶ ἡ νέμεσις ἐπὶ τοὺς παρ᾽ ἀξίαν εὐτυχοῦντας, ὅταν ἅμ᾽ ἀνοίᾳ καὶ ὕβρει φλεγόμενοι τὴν ψυχὴν ἐπισχέσεως δέωνται. φιλίας δὲ φιλοστορ- γίαν ἢ φιλανθρωπίας ἔλεον ἢ τὸ συγχαίρειν καὶ 50 συναλγεῖν εὐνοίας ἀληϑινῆς οὐδὲ βουλόμενος ἄν τις
Ε ἀποσπάσειεν οὐδ᾽ ἀποτήξειεν. εἰ δ᾽ οἵ τὸν ἔρωτα τῇ ἐρωτομανίᾳ συνεκβάλλοντες ἁμαρτάνουσιν, οὐδ᾽ οὗ τὴν ἐπιϑυμίαν διὰ τὴν φιλαργυρίαν ψέγοντες κατορϑοῦσιν" ἀλλ᾽ ὅμοιόν τι πράττουσι τοῖς τὸ τρέ- 35 χειν διὰ τὸ προσπταίειν καὶ τὸ βάλλειν διὰ τὸ ὑπερ-
1 περιίστασϑαι) βαμπαπι νἀθα 10 Πίνδαρος] ΒοΙρκ. 1
Ῥ. 451 18 ἅμ᾽ ἀνοίᾳ κξ] οἵ, Ρ]αύ. 6 Τιορρ. Ρ, 1168 22 ἀποτήξειεν] ἀπορρήξειεν Ὁ ΠΟΙ ΟΡῈΒ
ΜΟΝΑΠΙ. 1τῦ
βάλλειν ἀναιροῦσι, καὶ πρὸς τὸ ἄδειν τὸ παράπαν διὰ τὸ ἀπάδειν ἀπεχϑῶς ἔχουσιν. οἷον γὰρ ἐν φϑόγ- γοις μουσικὴ τὸ ἐμμελὲς οὐκ ἀναιρέσει βαρύτητος καὶ ὀξύτητος, ἐν δὲ σώμασιν ἰατρικὴ τὸ ὑγιεινὸν δ οὐ φϑορᾷ ϑερμότητος καὶ ψυχρότητος, ἀλλὰ συμμε- τρίαις καὶ ποσότησι κραϑεισῶν ἀπεργάζεται, τοιοῦ- τον ἐν ψυχῇ τὸ νικῶν, ἐγγενομένης ὑπὸ λόγου ταῖς παϑητικαῖς δυνάμεσι καὶ κινήσεσιν ἐπιεικείας καὶ μετριότητος. οἰδοῦντι γὰρ ἔοικε καὶ φλεγμαίνοντι 482 1. σώματι τὸ περιαλγοῦν καὶ περιχαρὲς καὶ περίφοβον τῆς ψυχῆς. οὐ τὸ χαῖρον οὐδὲ τὸ λυπούμενον οὐδὲ τὸ φοβούμενον. καὶ καλῶς Ὅμηρος εἰπών ἱτοῦ δ᾽ ἀγαϑοῦ οὔτ᾽ ἂρ τρέπεται χρὼς οὔτε τι λίην ταρβεῖ᾽ ιό τὸν φόβον οὐκ ἀφεῖλεν ἀλλὰ τὸν ἄγαν φόβον, ὅπως ἀνδρεία μὴ ἀπόνοια καὶ ϑαρραλεότης μὴ ϑρασύτης γένηται. διὸ καὶ περὶ τὰς ἡδονὰς τὴν ἄγαν ἀφαι- ρετέον ἐπιϑυμίαν καὶ περὶ τὰς ἀμύνας τὴν ἄγαν μισοπονηρίαν" οὕτω γὰρ ὁ μὲν οὐκ ἀνάλγητος ἀλλὰ 90 σώφρων, ὁ δὲ δίκαιος οὐκ ὠμὸς οὐδὲ πιχρὸς ἔσται. Β τῶν δὲ παϑῶν παντάπασιν ἀναιρεϑέντων, εἰ καὶ δυνατόν ἐστιν, ἐν πολλοῖς ἀργότερος ὁ λόγος καὶ ἀμβλύτερος. ὥσπερ κυβερνήτης, πνεύματος ἐπιλι- πόντος. ταῦτα δ᾽ ἀμέλει καὶ οἵ νομοϑέται συνι-
1 τὸ νικῶν] τὸ οἰκεῖον ὟὟ. 564 οἵ. »ν. 8860 9 οἰδοῦντι ἕ: οἰδῶντι. νἱὰ. Ῥγαρίαί. Ρ. ΟΠΥΧΧΤΙῚῚ 10 περίφοβον ΤΌΣΠΘΡΙΕ: περίλοιπον 12 Ὅμηρος] Ν 284 18 οὔτε Ἠοιϊηθτιβ: οὐδέ 20 οὐκ] ἀλλ᾽ οὐκ αὶ 21 εἴ γε δυνατόν, ἔσται ἐν πολλοῖς ὟΝ. 504 γοῦθα Βιαπὺ
1τ0 Ὲ ὙΙΑΤΌΤΕ
δόντες ἐμβάλλουσιν εἰς τὰς πολιτείας καὶ φιλοτιμίαν καὶ ζῆλον πρὸς ἀλλήλους" πρὸς δὲ τοὺς πολεμίους καὶ σάλπιγξι καὶ αὐλοῖς ἐπεγείρουσι καὶ αὔξουσι τὸ ϑυμοειδὲς καὶ μάχιμον. οὐ γὰρ μόνον ἐν ποιήμα- σιν, ἧ φησιν ὁ Πλάτων. τὸν τεχνίτην καὶ διηκρι- 5 βωμένον ὃ μουσόληπτος καὶ κατάσχετος ἀποδείχνυσι Ο γελοῖον, ἀλλὰ καὶ περὶ τὰς μάχας τὸ παϑητικὸν καὶ τὸ ἐνθουσιῶδες ἀνυπόστατόν ἐστι καὶ ἀήττητον" ὃ καὶ τοὺς ϑεοὺς Ὅμηρος ἐμποιεῖν φησι τοῖς ἀνθρώποις, “ὃς εἰπὼν ἔμπνευσε μένος μέγα ποιμένι λαῶν" τὸ καί οὐχ ὅ γ᾽ ἄνευϑε ϑεοῦ τάδε μαίνεται" καϑάπερ ὅρμημα τῷ λογισμῷ καὶ ὄχημα τὸ πάϑος προστιϑέντας. αὐτούς γὲ μὴν τούτους ὁρᾶν ἔστι πολλάκις μὲν ἐπαίνοις τοὺς νέους παρορμῶντας πολ- λάκις δὲ νουϑεσίαις κολάξοντας᾽ ὧν τῷ μὲν ἕπεται τὸ ἥδεσϑαι τῷ δὲ τὸ λυπεῖσϑαι" καὶ γὰρ ἡ νουϑε- σία καὶ ὃ ψόγος ἐμποιεῖ μετάνοιαν καὶ αἰσχύνην, ὧν τὸ μὲν λύπη τῷ γένει τὸ δὲ φόβος ἐστί" καὶ Ὁ τούτοις μάλιστα χρῶνται πρὸς τὰς ἐπανορϑώσεις. ἣ 30 καὶ Διογένης, ἐπαινουμένου Πλάτωνος, ὑτί δ᾽ ἐκεῖ- νος᾽ εἶπεν ᾿ἔχει σεμνόν, ὃς τοσοῦτον χρόνον φιλο- σοφῶν οὐδένα λελύπηκεν ;᾽ οὐ γὰρ οὕτω τὰ μαϑήματα φαίη τις ἄν, ὡς ἔλεγε Ξενοκράτης, λαβὰς εἶναι φιλο- σοφίας, ὡς τὰ πάϑη τῶν νέων. αἰσχύνην ἐπιϑυμίαν 95 μετάνοιαν ἡδονὴν λύπην φιλοτιμίαν" ὧν ἐμμελῆ καὶ
"
ε
ὅ Πλάτων] ἴο. Ρ. ὅ88 ἃ βααβ. 9 Ὅμηρος] Ο2Θθ2 12 Ια. Ἑ 18ὅ
ΜΟΒΑΤΙ͂Ι. ΠΥ
΄, ς Α ς Ά Ζ ΔΝ - ΄ : σωτήριον ἁφὴν ἁπτόμενος ὁ λόγος καὶ ὃ νόμος εἰς τὴν προσήκουσαν ὁδὸν ἀνυσίμως καϑίστησι τὸν νέον. ο’ "- Ρ] " }Ὶ , Ο’ ὥστε μὴ κακῶς εἰπεῖν τὸν “άκωνα παιδαγωγόν. ὅτι ποιήσει τὸν παῖδα τοῖς καλοῖς ἥδεσϑαι καὶ ἄχϑεσϑαι
ὅ τοῖς αἰσχροῖς. οὗ μεῖζον οὐδέν ἐστιν οὐδὲ χάλλιον ἀποφῆναι τέλος ἐλευϑέρῳ προσηκούσης παιδείας. ΕΚ
ῬΙαίατομὶ Μονδ]1α. ΚΟ]. 111. 19
ΠΕΡῚ ΛΟΡΓΗΣΊΑΣ.
ΤΑ ΠΡΟΣΩΠᾺ ΤΟΥ 4Ι4ΖΟΓΟΥ͂. ΣΎΛΛΑΣ, ΦΟΥΝΖΑΝΟΣ.
ΣΎΛΛΑΣ. Καλῶς μοι δοκοῦσιν, ὦ Φουνδᾶνε, ποιεῖν οἵ ξωγράφοι διὰ χρόνου τὰ ἔργα πρὶν ἢ συντελεῖν ἐπισκοποῦντες" ὅτι τὴν ὄψιν αὐτῶν ἀφι- στάντες τῇ πολλάκις κρίσει ποιοῦσι καινὴν καὶ μᾶλ- λον ἁπτομένην τῆς παρὰ μικρὸν διαφορᾶς. ἣν ἀπο- 5.
458 κρύπτει τὸ συνεχὲς καὶ τὸ σύνηϑες. ἐπεὶ τοίνυν οὐκ ἔστιν αὐτὸν αὑτῷ διὰ χρόνου προσελϑεῖν χωρὶς γενόμενον καὶ διαστήσαντα τῆς συνεχείας τὴν αἴσϑη- σιν, ἀλλὰ τοῦτ᾽ ἐστὶ τὸ μάλιστα ποιοῦν ἕκαστον αὑτοῦ φαυλότερον κριτὴν ἢ ἑτέρων᾽ δεύτερον ἂν τὸ εἴη τὸ τοὺς φίλους ἐφορᾶν διὰ χρόνου καὶ παρέχειν ὁμοίως ἐκείνοις ἑαυτόν. οὐκ εἰ γέρων γέγονε ταχὺ καὶ τὸ σῶμα βέλτιον ἢ χεῖρον ἔσχηκεν, ἀλλὰ καὶ τὸν τρόπον καὶ τὸ ἦϑος ἐπισκοπεῖν, εἴ τι χρηστὸν ὃ χρόνος προστέϑεικεν ἢ τῶν φαύλων ἀφῇρηκεν. ἐγὼ γοῦν ἐνιαυτῷ μὲν ἀφιγμένος εἰς Ῥώμην δευ-
Β τέρῳ, συνὼν δέ σοι μῆνα τουτονὶ πέμπτον, τὸ μὲν ἐξ ὑπαρχόντων δι᾿ εὐφυΐαν ἀγαϑῶν ἐπίδοσιν γεγο- νέναι τοσαύτην καὶ αὔξησιν οὐ πάνυ ϑαυμαστὸν
"
ΕΗ]
ἡγοῦμαι" τὸ δὲ σφοδρὸν ἐκεῖνο καὶ διάπυρον πρὸς 90
9. Τά ΠΡΟΣΩΠΑ -- ΦΟΥΝΖΔΑΝΟΣῚ οἵα. τμϑὶ οοἀᾶ.
οι
10
- [
τῷ [:]
Ὲ ΟΟΗΙΒΕΝΘΌΑ ΒΑ. 9
ὀργὴν ὁρῶντί μοι πρᾶον οὕτω καὶ χειρόηϑες τῷ λο- γισμῷ γεγενημένον ἐπέρχεται πρὸς τὸν ϑυμὸν εἰπεῖν “ὦ πόποι. ἦ μάλα δὴ μαλακώτερος." αὕτη δ᾽ ἡ μαλακότης οὐκ ἀργίαν οὐδ᾽ ἔκλυσιν, ἀλλ᾽ ὥσπερ ἡ κατειῤργασμένη γῆ λειότητα καὶ βάϑος ἐνερ- γὸν ἐπὶ τὰς πράξεις ἔσχηκεν ἀντὶ τῆς φορᾶς ἐκείνης καὶ τῆς ὀξύτητος. διὸ καὶ δῆλόν ἐστιν οὐ παραχμῇ τινι δι᾿ ἡλικίαν τὸ ϑυμοειδὲς οὐδ᾽ αὐτομάτως ἀπο- μαραινόμενον, ἀλλ᾽ ὑπὸ λόγων τινῶν χρηστῶν ϑερα- πευόμενον. καίτοι (τὸ γὰρ ἀληϑὲς εἰρήσεται πρὸς σέ) ταῦϑ᾽ ἡμῖν Ἔρως ὃ ἑταῖρος ἀπαγγέλλων ὕπο- πτος ἦν τὰ μὴ προσόντα πρέποντα δὲ προσεῖναι τοῖς καλοῖς κἀγαϑοῖς δι᾽ εὔνοιαν ἐπιμαρτυρεῖν καί- περ. ὡς οἶσϑα, οὐδαμῇ πιϑανὸς ὧν τῷ πρὸς χάριν
ὅ ὑφίξσϑαι τοῦ δοκοῦντος. ἀλλὰ νῦν ἐκεῖνός τὲ τῶν
ψευδομαρτυριῶν ἀφεῖται. καὶ σύ, τῆς ὁδοιπορίας σχολὴν διδούσης. δίελϑ᾽ ἡμῖν ὥσπερ ἰατρείαν τινὰ σεαυτοῦ. ἣἧ χρησάμενος οὕτως εὐήνιον χαὶ ἁπλοῦν καὶ τῷ λόγῳ πρᾶον καὶ ὑπήκοον ἐποιήσω τὸν ϑυμόν.
ΦΟΎΝΔΑΝΟΣ. εἴτ᾽ οὐ σκοπεῖς, ὦ προϑυμότατε Ζιύλλα. μὴ καὶ αὐτὸς εὐνοίᾳ καὶ φιλίᾳ τῇ πρὸς ἡμᾶς παρορᾷς τι τῶν ἡμετέρων; Ἔρωτι μὲν γὰρ οὐδ᾽ αὐτῷ
πολλάκις ἔχοντι κατὰ χώραν ἐν τῇ Ὁμηρικῇ πείσῃ Ὁ
μένοντα τὸν ϑυμόν. ἀλλὰ τραχύτερον ὑπὸ μισοπονη-
ὅ ρίας. εἰκός ἔστι πραοτέρους ἡμᾶς φανῆναι, καϑάπερ
ἐν διαγραμμάτων μεταβολαῖς νῆταί τινες πρὸς ἕτέ- ρας νήτας τάξιν ὑπάτων λαμβάνουσιν.
8 οῃῃ. Χὶ 8:8 28 κατὰ χώραν] 46]. Ἠαξξοηθβ ὋὉμη- ρικῇ] οὗ Ἤομι. υ 28 ΡΝ
180 ΕΚ ΟΟΗΙΒΕΝΘΌΑ
ΣΥΛΛ. Οὐδέτερα τούτων ἔστιν, ὦ Φουνδᾶνε" ποίει δ᾽ ὡς λέγω, χαριζόμενος ἡμῖν.
2, ΦΟΥ͂ΝΔ. Καὶ μὴν ὧν γε μεμνήμεϑα Μουσω- νίου καλῶν ἕν ἐστιν, ὦ Σύλλα. τὸ δεῖν ἀεὶ ϑερα- πευομένους βιοῦν τοὺς σῴξεσϑαι μέλλοντας. οὐ γὰρ ὡς ἐλλέβορον. οἶμαι, δεῖ ϑεραπεύσαντα συνεχφέρειν. τῷ νοσήματι τὸν λόγον, ἀλλ᾽ ἐμμένοντα τῇ ψυχῇ συνέχειν τὰς κρίσεις καὶ φυλάσσειν. φαρμάκοις γὰρ οὐκ ἔοικεν ἀλλὰ σιτίοις ὑγιεινοῖς ἡ δύναμις αὐτοῦ, μεϑ'᾽ ὑγιείας ἕξιν ἐμποιοῦσα χρηστὴν οἷς ἂν γένηται τὸ συνήϑης" αἷ δὲ πρὸς ἀκμάζοντα τὰ πάϑη καὶ οἰδοῦντα παραινέσεις καὶ νουϑεσίαι σχολῇ μὲν ἀνύτουσι καὶ μόλις, οὐδὲν δὲ τῶν ὀσφραντῶν διαφέρουσιν, ἃ τοὺς ἐπιληπτικοὺς ἐγείροντα καταπίπτοντας οὐχ ἀπαλ- λάττει τοῦ νοσήματος. ὅμως δὲ τὰ μὲν ἄλλα καὶ τὸ παρ᾽ ὃν ἀκμάζει καιρὸν ἁμωσγέπως ὑπείκει καὶ πα- Ἐ ρίησι βοηϑοῦντα λόγον ἔξωϑεν εἰς τὴν ψυχήν. ὁ δὲ
ϑυμὸς οὐχ ἣ φησιν ὃ Μελάνϑιος
σι
1
-
“τὰ δεινὰ πράσσει τὰς φρένας μετοικίσας ,᾽ ἀλλ᾽ ἐξοικίσας τελείως καὶ ἀποκλείσας. ὥσπερ οἵ συν- 30 εμπιπράντες ἑαυτοὺς ταῖς οἰκίαις, πάντα ταραχῆς καὶ καπνοῦ καὶ ψόφου μεστὰ ποιεῖ τὰ ἐντός, ὥστε μήτ᾽ ἰδεῖν μήτ᾽ ἀκοῦσαι τῶν ὠφελούντων. διὸ καὶ μᾶλλον ἐν χειμῶνι καὶ πελάγει ναῦς ἔρημος ἀναλή- ἀδά ψεται κυβερνήτην ἔξωϑεν ἢ προσδέξεται λόγον ἀλ- 95 λότριον ἄνϑρωπος ἐν ϑυμῷ καὶ ὀργῇ σαλεύων, ἂν Ἁ , " " :} » 9 ᾽ μὴ παρεσκευασμένον ἔχῃ τὸν οἰκεῖον λογισμόν. ἀλλ
10 μεϑ' ὑγιείας ἢ: μετ᾽ εὐνοίας 19 Νυοκ. Ρ. 1600 μ γ μ ᾿
10
το 9:
ΒΑ. 181
ὥσπερ οἱ πολιορκίαν προσδεχόμενοι συνάγουσι καὶ παρατίϑενται τἀπιτήδεια τὰς ἔξωϑεν ἐλπίδας ἀπε- γνωκχότες, οὕτω μάλιστα δεῖ τὰ πρὸς τὸν ϑυμὸν βοηϑήματα πόρρωϑεν λαμβάνοντας ἐκ φιλοσοφίας καταχομίζειν εἰς τὴν ψυχήν. ὡς, ὅταν ὁ τῆς χρείας ἀφίκηται καιρός, μὴ ῥαδίως παρεισάγειν δυνησομέ- νους οὐδὲ γὰρ ἀκούει τῶν ἐχτὸς ἡ ψυχὴ διὰ τὸν ϑόρυβον. ἐὰν μὴ καϑάπερ κελευστὴν ἔνδοϑεν ἔχῃ Β τὸν αὑτῆς λόγον ὀξέως δεχόμενον καὶ συνιέντα τῶν
, [ 3 ΄ δὶ -» τὶ παραγγελλομένων ἕκαστον᾽ ἀκούσασα δὲ τῶν μὲν ἠρέμα καὶ πράως λεγομένων καταφρονεῖ, πρὸς δὲ τοὺς ἐνισταμένους τραχύτερον ἐρεϑίξζεται. καὶ γὰρ δ ΄ κ 3 [ά Α Ω’ ς 2 δ , ς ὑπερήφανος καὶ αὐϑάδης καὶ ὅλως ὑφ᾽ ἑτέρου ὃ ϑυμὸς δυσκίνητος ὥν, ὥσπερ ὀχυρὰ τυραννὶς ἐξ
5 ἑαυτῆς ἔχειν ὀφείλει σύνοικον χαὶ συγγενὲς τὸ
καταλῦον.
ὃ. Ἢ μὲν οὖν συνέχεια τῆς ὀργῆς καὶ τὸ προσ- κρούειν πολλάκις ἕξιν ἐμποιεῖ πονηρὰν τῇ ψυχῇ. ἣν ὀργιλότητα καλοῦσιν, εἰς ἀχραχολίαν χαὶ πικρίαν καὶ δυσκολίαν τελευτῶσαν, ὅταν ἑλκώδης καὶ μικρό- λυπος ὁ ϑυμὺς γένηται καὶ φιλαίτιος ὑπὸ τῶν τυ- χόντων ὡς σίδηρος ἀσϑενὴς καὶ λεπτὸς ἀναχαρασ- σόμενοο᾽ ἡ δὲ παραχρῆμα ταῖς ὀργαῖς ἐνισταμένη χαὶ πιέζουσα κρίσις οὐ τὸ παρὸν ἰᾶται μόνον, ἀλλὰ καὶ πρὸς τὸ λοιπὸν εὔτονον ποιεῖ καὶ δυσπαϑῆ τὴν ψυχήν. ἐμοὶ γοῦν συνέβη δὶς ἢ τρὶς ἐνστάντι πρὸς ὀργὴν τὸ τῶν Θηβαίων παϑεῖν, οἱ τὸ πρῶτον ὠσά-
18 ἑτέρου] ἑτέρων ΞΟ. ΘΙΠ]ΘῊ 515
182 Ὲ ΟΟΗΙΒΕΝΌΑ
μένοι “ακεδαιμονίους ἀηττήτους εἶναι δοκοῦντας, οὐδεμίαν ὕστερον ἡττήϑησαν ὑπ᾽ αὐτῶν μάχην" φρό-
Ὅ νημα γὰρ ἔσχον ὡς κρατεῖν ἔστι τῷ λογισμῷ. ἑώρων δ᾽ οὐ μόνον ψυχροῦ κατασκεδαννυμένου λήγουσαν ὀργὴν ὡς ᾿“ριστοτέλης ἱστόρησεν, ἀλλὰ καὶ φόβου Ὁ προσαχϑέντος ἀποσβεννυμένην" καὶ νή Ζία χαρᾶς. ἐπιγενομένης ἄφνω καϑ'᾿ Ὅμηρον “ἰάνϑη᾽ καὶ διε- χύϑη πολλοῖς ὃ ϑυμός. ὥστε μοι παρίστατο μὴ παντελῶς ἀβοήϑητον εἶναι τοῖς γε βουλομένοις τὸ πάϑος. οὐδὲ γὰρ ἀρχὰς ἔχει μεγάλας ἀεὶ καὶ ἰσχυ- τὸ ράς, ἀλλὰ καὶ σκῶμμα καὶ παιδιὰ καὶ τὸ γελάσαι τινὰ καὶ τὸ διανεῦσαι καὶ πολλὰ τοιαῦτα πολλοὺς εἰς ὀργὴν καϑίστησιν. ὥσπερ ἡ ᾿Ελένη τὴν ἀδελφι- δῆν προσαγορεύσασα
Β παρϑένε μακρὸν δὴ μῆκος ᾿Ηλέκτρα χρόνου. ι15 παρώξυνεν εἰπεῖν
ὀψέ γε φρονεῖς εὖ, τότε λιποῦσ᾽ αἰσχρῶς δόμους" καὶ τὸν ᾿'4λέξανδρον ὁ Καλλισϑένης εἰπών, τῆς με- γάλης κύλικος περιφερομένης. “οὐ βούλομαι πιὼν ᾿“λεξάνδρου ᾿4σκληπιοῦ δεῖσθαι." 90 4, Καϑάπερ οὖν τὴν φλόγα ϑριξὶ λαγῴαις ἀνα- πτομένην καὶ ϑρυαλλίσι καὶ συρφετῷ ῥάδιόν ἐστιν ἐπισχεῖν" ἐὰν δ᾽ ἐπιλάβηται τῶν στερεῶν καὶ βάϑος ἐχόντων. ταχὺ διέφϑειρε καὶ συνεῖλεν “ὑψηλὸν ἡβά- σασα τεχτόνων πόνον᾽ ὥς φησιν Αἰσχύλος" οὕτως 50 δ ᾿Δριστοτέλης) 6 Ῥαγύ. Απϊτηδ]. 3, 4. ῬΥΟΌΙΘμα. 10, 600. 21, 1 ἱστόρηκεν ἴ Ὅμηρον] Ψ ὕ98 158. 11 Ευρ. Οὐ.
12. 9) 234 ἡβάσασα] ἡβήσασα Ῥϑαϊτηδδῖαβ. ΒΘηρ Παθοῦ. οἵ, Νδπος, Ὁ. 101
ΒΑ. 189
ξ -- - Ἂ ᾽ 2 - ᾿ ν ᾿ “ ὁ τῷ ϑυμῷ προσέχων ἐν ἀρχῇ καὶ κατὰ μικρὸν ἔκ τινος λαλιᾶς καὶ βωμολοχίας συρφετώδους ὁρῶν καπνίζοντα καὶ διακαόμενον οὐ μεγάλης δεῖται πρα-
ΠΣῚ :}
γματξείας, ἀλλὰ πολλάκις αὐτῷ τῷ σιωπῆσαι καὶ κατα- 5 μελῆσαι κατέπαυσε. καὶ γὰρ τὸ πῦρ ὃ μὴ παρασχὼν ὕλην ἔσβεσε. καὶ ὀργὴν ὁ μὴ ϑρέψας ἐν ἀρχῇ καὶ μὴ φυσήσας ἑαυτὸν ἐφυλάξατο καὶ καϑεῖλεν. οὐκ ἤρεσκεν οὖν μοι, καίπερ ἄλλα χρήσιμα λέγων καὶ παραινῶν ὃ ἹΙερώνυμος. ἐν οἷς οὔ φησι γιγνομένης 10 ἀλλὰ γεγενημένης καὶ οὔσης αἴσϑησιν ὀργῆς εἶναι διὰ τὸ τάχος. οὐδὲν γὰρ οὕτω τῶν παϑῶν συλλε- γόμενον καὶ διακινούμενον ἔχει τὴν γένεσιν ἐμφανῆ καὶ τὴν αὔξησιν: ὡς δὴ καὶ Ὅμηρος ἐμπείρως δι- 45 δάσχει, λυπηϑέντα μὲν εὐϑὺς ἐξαίφνης ποιῶν τὸν τι ᾿Δχιλλέα τοῦ λόγου προσπεσόντος. ἐν οἷς λέγει “ὃς φάτο᾽ τὸν δ᾽ ἄχεος νεφέλη ἐκάλυψε μέλαινα" ϑυμούμενον δὲ βραδέως τῷ ᾿4γαμέμνονι καὶ διὰ λόγων πολλῶν ἐκκαόμενον᾽" ος εἴ τις ὑφεῖλεν αὐτῶν ἐν ἀρχῇ καὶ διεκώλυσεν, οὐκ ἂν ἔσχεν αὔξησιν ἡ 50 διαφορὰ τηλικαύτην καὶ μέγεϑος. ὅϑεν ὁ Σωκράτης ὁσάκις αἴσϑοιτο κινουμένου τραχύτερον αὑτοῦ πρύς τινα τῶν φίλων, πρὸ χείματος ὥστ᾽ ἀνὰ ποντίαν ἄκραν στελλό- Β μενος 20 ἐνεδίδου τε τῇ φωνῇ καὶ διεμειδία τῷ προσώπῳ καὶ 18 “Ὅμηρος] ΣΙ 22 18 αὐτῶν] 1. 6. ΑρΘΙΠΠΘΙΠΠΟῺ15 οὗ
ἈΘΒ1]]115 29 ΒΕΟΙΡῚ. 8 Ρ. 121 χείματος Ῥ. 129 ἃ. δ08 ἃ: κύματος ὥστ᾽ ἀνὰ ρΡδρΊπεθ θϑθᾶθυη: ὥς τινὰ
184 θῈ ΟΟΗΙΒΕΝΌΑ
τὸ βλέμμα πραότερον παρεῖχε, τῷ ῥέπειν ἐπὶ ϑάτερα καὶ πρὸς τοὐναντίον ἀντικινεῖσϑαι τῷ πάϑει διαφυ- λάττων ἑαυτὸν ἀπτῶτα καὶ ἀήττητον.
ὃ, Ἔστι γάρ τις, ὦ ἕταῖρε, πρώτη καϑάπερ τυ- ράννου χατάλυσις τοῦ ϑυμοῦ, μὴ πείϑεσϑαι μηδ᾽ 5 ὑπακούειν προστάττοντος αὐτοῦ μέγα βοᾶν καὶ δει- νὸν βλέπειν καὶ κόπτειν ἑαυτόν, ἀλλ᾽ ἡσυχάξειν καὶ μὴ συνεπιτείνειν ὥσπερ νόσημα διπτασμῷ καὶ δια- βοήσει τὸ πάϑος. αἵ μὲν γὰρ ἐρωτικαὶ πράξεις, οἷον
Ο ἐπικωμάσαι καὶ σαι καὶ στεφανῶσαι ϑύραν, ἔχου- τὸ σιν ἁμωσγέπως κουφισμὸν οὐκ ἄχαριν οὐδ᾽ ἄμουσον" “ἐλθὼν δ᾽ οὐκ ἐβόησα τίς ἢ τίνος, ἀλλ᾽ ἐφίλησα τὴν φλιήν. εἰ τοῦτ᾽ ἔστ᾽ ἀδίκημ᾽, ἀδικῶ. αἵ τὲ τοῖς πενϑοῦσιν ἐφέσεις τοῦ ἀποκλαῦσαι καὶ ἀποδύρασϑαι πολύ τι τῆς λύπης ἅμα τῷ δακρύῷῳ ι5 συνεξάγουσιν. ὃ δὲ ϑυμὸς ἐκριπίξεται μᾶλλον οἷς πράττουσι καὶ λέγουσιν οἵ ἐν αὐτῷ καϑεστῶτες. ἀτρεμεῖν οὖν χράτιστον ἢ φεύγειν καὶ ἀποκρύπτειν καὶ καϑορμίξειν ἑαυτὸν εἰς ἡσυχίαν, ὥσπερ ἐπιλη- ψίας ἀρχομένης συναισϑανομένους, ἵνα μὴ πέσωμεν 530
1) μᾶλλον δ᾽ ἐπιπέσωμεν" ἐπιπίπτομεν δέ γε τοῖς φί- λοις μάλιστά τε καὶ πλειστάκις. οὐ γὰρ πάντων ἐρῶμεν οὐδὲ πᾶσι φϑονοῦμεν οὐδὲ πάντας φοβού- μεϑα, ϑυμῷ δ᾽ ἄϑικτον οὐδὲν οὐδ᾽ ἀνεπιχείρητον᾽ ἀλλ᾽ ὀργιξζόμεϑα καὶ πολεμίοις καὶ φίλοις καὶ τέκνοις 25 καὶ γονεῦσι καὶ ϑεοῖς νὴ 4]΄α καὶ ϑηρίοις καὶ ἀψύ- χοις σχεύεσιν. ὡς ὃ Θάμυρις
12. ΟΠ]. Ερὶρυ. 48 19 ἑαυτὸν] ἑαυτοὺς ὃ
10
20
ΒΑ. 185
ἱῥηγνὺς χρυσόδετον κέρας,
ῥηγνὺς ἁρμονίαν χορδοτόνου λύρας" καὶ ὃ Πάνδαρος αὑτῷ καταρώμενος, εἰ μὴ τὰ τόξα καταπρήσειξ ἱχερσὶ διακλάσσας᾽. ὁ δὲ Ξέρξης καὶ τῇ ϑαλάττῃ στίγματα καὶ πληγὰς ἐνέβαλλε καὶ πρὸς τὸ ὄρος ἐξέπεμπεν ἐπιστολάς “4ϑω δαιμόνιε οὐρανό- μήκες, μὴ ποιεῖν ἐν ἐμοῖς ἔργοις λέϑους μεγάλους καὶ δυσκατεργάστους᾽" εἰ δὲ μή, τεμὼν ῥίψω σ᾽ εἰς ϑάλασσαν. πολλὰ γάρ ἐστι τοῦ ϑυμοῦ φοβερά, πολλὰ δὲ καὶ γελοῖα" διὸ καὶ μισεῖται καὶ καταφρο- νεῖται μάλιστα τῶν παϑῶν. ἀμφότερα δ᾽ ἐσκέφϑαι χρήσιμον.
0. ᾿Εγὼ γοῦν, εἰ μὲν ὀρϑῶς οὐκ οἶδα, ταύτην
δὲ τῆς ἰατρείας ἀρχὴν ποιησάμενος, ὥσπερ οἱ 46-
᾿ “ὦ ", ᾿ ΄ὔ τ, ᾽ ὅ κῶνξο ἕν τοῖς εἰλῶσιν τὸ μεϑύειν οἷόν ἔστι. κατε-
μάνϑανον τὴν ὀργὴν ἐν ἑτέροις. καὶ πρῶτον μέν, ἧ φησιν ᾿Ἱπποχράτης χαλεπωτάτην εἶναι νόσον ἐν ἧ τοῦ νοσοῦντος ἀνομοιότατον αὑτῷ γίνεται τὸ πρόσ- [γ4 ς »", ν 2 3 - 2 , γᾺ πον, οὕτως ὁρῶν ὑπ᾽ ὀργῆς ἐξισταμένους μάλιστα καὶ μεταβάλλοντας ὄψιν χρόαν βάδισμα φωνήν, οἷον ᾽ ᾿ς - 4 9 φᾷ 2 “" , εἰχόνα τοῦ πάϑους ἀπεματτόμην ἐμαυτῷ πάνυ δυσχε- ραίνων, εἰ φοβερὸς οὕτω καὶ παρακεχινηκὼς ὁρῶ- μαί ποτὲ τοῖς φίλοις καὶ τῇ γυναικὶ καὶ τοῖς ϑυγα- τ ίοι 3 ΄ δ » Ψὕ᾿ τ ᾿ γσ ή9. ξ ἡλλὸ οίοις, οὐ μόνον ἰδεῖν ἄγριος καὶ ἀσυνήϑης ἀλλὰ
5 ᾿ 3 - ΑἿ - 3 ΤΑΝ ἘΡ δὲ. ἃ καὶ φωνὴν ἀπηνῆ καὶ τραχεῖαν ἀφιείς ὥσπερ ἕτέ-
ροις τῶν συνήϑων ἐνετύγχανον, οὐκ ἦϑος οὐ μορφὴν
1 Νδυοϊο. Ρ. 188 2 ῥηγνὺς})] ῥηγνὺς δ᾽ ΗογσοΙάθητιβ 4 οἵ, Ἤοχη. Εὶ 216 6 οὐρανόμηκες ἘηροΥαΒ: οὐρανομήκη 14 τῆς ἰατρείας ἢ: τὴν ἰατρεία᾿ᾷν 26 ἕτέροις] ἐνίοις Ὗ
180 θὲ ΟΟΗΙΒΕΝΌΑ
οὐ λόγου χάριν οὐ τὸ πιϑανὸν καὶ προσηνὲς ἐν ὃμι- 4δ0 λίᾳ δυναμένοις ὑπ᾽ ὀργῆς διαφυλάττειν. Γαΐῳ μὲν οὖν Γράκχῳ τῷ ῥήτορι καὶ τὸν τρόπον ὔντι χαλεπῷ καὶ περιπαϑέστερον λέγοντι διηρμοσμένον ἦν συρίγ- γιον, ᾧ τὴν φωνὴν οἵ ἁρμονικοὶ σχέδην ἐπ᾽ ἀμφό- 9 τερα διὰ τῶν τόνων ἄγουσι" καὶ τοῦτ᾽ ἔχων οἰκέτης. αὐτοῦ λέγοντος ὕπισϑεν ἑστὼς ἐνεδίδου τόνον ἐπι- εἰκῆ καὶ πρᾶον, ᾧ τὴν χραυγὴν ἀνεκαλεῖτο καὶ τὸ τραχὺ καὶ τὸ ϑυμικὸν ἀφήρει τῆς φωνῆς, ὥσπερ ὃ τῶν βουκόλων 10 ἑκηρόπλαστος ὀτοβεῖ δόναξ ἀχέτας ὑπνοδόταν νόμον᾽ ἐπιϑέλγων καὶ καϑιστὰς τὴν ὀργὴν τοῦ ῥήτορος. ἐμοὶ δ᾽ εἴ τις ἐμμελὴς καὶ κομψὸς ἀκόλουθος ἦν, οὐχ ἂν ἠχϑόμην αὐτοῦ προσφέροντος ἐπὶ ταῖς ὀργαῖς τῦ Β ἔσοπτρον. ὥσπερ ἐνίοις προσφέρουσι λουσαμένοις ἐπ᾿ οὐδενὶ χρησίμῳ. τὸ δ᾽ αὑτὸν ἰδεῖν παρὰ φύσιν ἔχοντα καὶ συντεταραγμένον οὐ μικρόν ἔστιν εἰς διαβολὴν τοῦ πάϑους. χαὶ γὰρ καὶ τὴν ᾿“ϑηνᾶν λέγουσιν οἱ παίζοντες αὐλοῦσαν ὑπὸ τοῦ σατύρου : νουϑετεῖσϑαι καὶ μὴ προσέχειν"
τῷ Φ
“οὔ τοι πρέπει τὸ σχῆμα τοὺς αὐλοὺς μέϑες χαὶ ϑῶπλα λάξευ καὶ γνάϑους εὐθημόνει"" ϑεασαμένην δὲ τοῦ προσώπου τὴν ὄψιν ἐν ποταμῷ τινι δυσχερᾶναι καὶ προέσϑαι τοὺς αὐλούς καίτοι 95» ὅδ σχέδην Οδμπίογαβ: σχολὴν 11 Αθβ0ῃ. Ῥγόμῃ. 815 20
οἵ] οἵ ποιηταὶ ἢὰ ᾿ τοῦ] τοῦῦ 22 Νδιοῖ. Ρ. 91 28 καὶ ἡ ΄ὦπλα Μοίποκίαβ: καί ὃ ὅπλα
ΒΑ. 181
παραμυϑίαν ἡ τέχνη τῆς ἀμορφίας ἔχει τὴν εὐμέ- λειαν. καὶ ὁ Μαρσύας, ὡς ἔοικε, φορβειᾷ τινι καὶ περιστομίοις τοῦ πνεύματος τὸ ῥαγδαῖον ἐγχκαϑεῖρξε καὶ τοῦ προσώπου κατεκόσμησε καὶ ἀπέκρυψε τὴν 5 ἀνωμαλίαν. ἱχρυσῷ δ᾽ αἰγλήεντι συνήρμοσεν ἀμφιδασείας κόρσας, καὶ στόμα λάβρον ὀπισϑοδέτοισιν ἱμᾶσιν." ἡ δ᾽ ὀργὴ φυσῶσα καὶ διατείνουσα τὸ πρόσωπον ἀπρεπῶς, ἔτι μᾶλλον αἰσχρὰν ἀφίησι καὶ ἀτερπῆ 10 φωνήν ἑκινοῦσα χορδὰς τὰς ἀκινήτους φρενῶν. τὴν μὲν γὰρ ϑάλασσαν, ὅταν ἐχταραχϑεῖσα τοῖς πνεύμασι τὰ βρύα καὶ τὸ φῦκος ἀναβάλλῃ. καϑαί- ρεσϑαι λέγουσιν" ἃ δ᾽ ὃ ϑυμὸς ἐχβράσσει τῆς ψυχῆς
ι6 περιτρεπομένης ἀκόλαστα καὶ πικρὰ καὶ σπερμολόγα ἢ
ῥήματα. τοὺς λέγοντας πρώτους καταρρυπαίνει καὶ
καταπίμπλησιν ἀδοξίας, ὡς ἀεὶ μὲν ἔχοντας ἐν αὐτοῖς
ταῦτα καὶ πλήρεις ὄντας ὑπὸ δὲ τῆς ὀργῆς ἀνακα-
λυπτομένους. διὸ κουφοτάτου πράγματος, ὥς φησιν 0 ὁ Πλάτων. λόγου βαρυτάτην ζημίαν τίνουσιν, ἐχϑροὶ , καὶ κακολόγοι καὶ κακοήϑεις δοχοῦντες εἶναι.
1. Ταῦτ᾽ οὖν δρῶντί μοι καὶ παραφυλάττοντι συμβαίνει τίϑεσθϑαι καὶ διαμνημονεύειν ἐπιεικῶς πρὸς ἐμαυτόν, ὡς ἀγαϑὸν μέν ἐστιν ἐν πυρετῷ
οὉ χρεῖττον δ᾽ ἐν ὀργῇ τὴν γλῶτταν ἁπαλὴν ἔχειν καὶ
8 τοῦ ΒΟΙΙ͂ΡΒΙ οὑπὶ ΠΌΘΌΠΘΙΟ: βίᾳ (οΥῦαμι οχ φορβειᾷ)
τοῦ 6 Βιτηοη]α! {ρυῦ γϑυβιι8 Τχοίσζθα 11 Νᾷθοκ. Ρ. 901 20 Πλάτων) Τιοσο, Ρ. 117 ἃ
188 θΕῈ ΟΟΗΙΒΕΝΌΑ
Ε λείαν. ἡ μὲν γὰρ τῶν πυρεττόντων ἐὰν μὴ κατὰ ΄ " . ᾽ " 3 " ᾿- ς φύσιν ἔχῃ. σημεῖόν ἐστι πονηφὸν οὐχ αἴτιον᾽ ἡ δὲ τῶν ϑυμουμένων τραχεῖα καὶ ῥυπαρὰ γενομένη καὶ ῥυεῖσα πρὸς λόγους ἀτόπους ἔχϑρας ἀνηκέστου δη-
Ἀ Ω " , ’, ς , μιουργὸν ὕβριν ἐχφέρει καὶ δυσμενείας ὑπούλου κατήγορον. οὐδὲν γὰρ ὃ ἄκρατος ἀκόλαστον οὕτω καὶ δυσχερές, ὡς ὃ ϑυμός. ἀναδείκνυσι" κἀκεῖνα μὲν γέλωτι καὶ παιδιᾷ μέλει, ταῦτα δὲ χολῆ κέκραται"
Ἁ Ὶ ΄ Ἀ “- 3 ᾿ - -" χαὶ παρὰ πότον μὲν ὃ σιωπῶν ἐπαχϑὴς τοῖς συνοῦσι καὶ φορτικός, ἐν ὀργῇ δὲ σεμνότερον οὐδὲν ἡσυ- χίας, ὃς ἡ Σαπφὼ παραινεῖ
οι
"
0
“σκιδναμένας ἐν στήϑεσιν ὔὕργας πεφύλαχϑαι γλῶσσαν μαψυλάκαν.ἢ
Ιῃ 8, Οὐ ταῦτα δὲ μόνον ἐπιλογίζεσϑαι δίδωσι τὸ προσέχειν αὑτοῖς ἁλισκομένοις ὑπ᾽ ὀργῆς, ἀλλὰ καὶ τὸ τὴν ἄλλην τοῦ ϑυμοῦ κατανοεῖν φύσιν, ὡς οὐκ εὐγε- νὴς οὐδ᾽ ἀνδρώδης οὐδ᾽ ἔχουσα φρόνημα καὶ μέγε- ὃός ἐστιν. ἀλλὰ δοχεῖ τοῖς πολλοῖς τὸ ταραχτικὸν αὐτοῦ πρακτικὸν καὶ τὸ ἀπειλητικὸν εὐθαρσὲς εἶναι καὶ τὸ ἀπειϑὲς ἰσχυρόν. ἔνιοι δὲ καὶ τὴν ὠμότητα 30 μεγαλουργίαν καὶ τὸ δυσπαραίτητον εὐτονίαν καὶ μισοπονηρίαν τὸ δύσκολον οὐκ ὀρϑῶς τίϑενται" τὰ
451 γὰρ ἔργα καὶ τὰ κινήματα καὶ τὰ σχήματα μικρό- τητα πολλὴν καὶ ἀσϑένειαν κατηγορεῖ, οὐ μόνον ἐν
8 παιδιᾷ μέλει] παιδιᾷ καὶ μέλει Μαανρίαβ. παιδιαῖς ἀμέλει εἴ. Ῥ. δ84 ἃ 12 σκιδναμένας --- ὄργας ΒοΙρῖτ, 8 Ῥ. 98: σκιδναμένης --- ὀργῆς 18 μαψυλάχκαν γλῶσσαν πε- φύλαχϑαι ἄρῃ, 804 αὖ ρορίχτα πεφύλαχϑε ἀυῦ πεφύλαχϑιε Βορβουῦ 24 οὐ] οὐ γὰρ ἢ
ΒΑ. 189
οἷς παιδάρια σπαράττουσι χαὶ πρὺς γύναια διαπι- χραίνονται καὶ κύνας καὶ ἵππους καὶ ἡμιόνους οἷον- ται δεῖν κολάζειν, ὡς Κτησιφῶν ὃ παγκρατιαστὴς ἀντιλακτίσαι τὴν ἡμίονον ἀξιῶν, ἀλλὰ καὶ περὶ τὰς
5 τυραννικὰς μιαιφονίας τῷ πικρῶ τὸ μικρόψυχον αὖ- τῶν καὶ τῷ δρῶντι τὸ πεπονϑὺς ἐνορώμενον ἔοικε τοῖς δήγμασι τῶν ἑρπετῶν. ὅταν διακαῆ καὶ περιώ- δυνα γένηται, τὴν φλεγμονὴν ἀπερειδομένων σφο- δρὰν τοῖς λελυπηκόσιν. ὡς γὰρ οἴδημα μεγάλης 10 ἐστὲν ἐν σαρκὶ πληγῆς πάϑος. οὕτως ἐν ταῖς μαλα- κωτάταις ψυχαῖς ἡ πρὸς τὸ λυπῆσαι ἔνδοσις ἐκφέρει μείζονα ϑυμὸν ἀπὸ μείζονος ἀσϑενείας. διὸ καὶ γυ-. ναῖχες ἀνδρῶν ὀργιλώτεραι. καὶ νοσοῦντες ὑγιαι- νόντων καὶ γέροντες ἀκμαζόντων καὶ κακῶς πράτ- τὸ τοντὲς εὐτυχούντων᾽ ὀργιλώτατος γὰρ ὃ φιλάργυρος πρὺς τὸν οἰκονόμον, ὁ γαστρίμαργος πρὸς τὸν ὀψο- ποιὸν ὁ ζηλότυπος πρὸς τὸ γύναιον ὃ κενόδοξος κακῶς ἀκούσας" χαλεπώτατοι δ᾽ “ἄγαν φιλοτιμίαν μνώμενοι ἐν πόλεσιν ἄνδρες ἢ στάσιν, ἄλγος ἐμ- 20 φανές᾽ κατὰ Πίνδαρον. οὕτως ἐκ τοῦ λυπουμένου μάλιστα τῆς ψυχῆς καὶ πάσχοντος ἀνίσταται μάλιστα δι’ ἀσϑένειαν ὃ ϑυμός. οὐχὶ νεύροις. ὥς τις εἶπε, τῆς ψυχῆς ἐοικώς, ἀλλ᾽ ἐπιτάμασι καὶ σπάσμασιν ἐν ταῖς ἀμυντικαῖς ὁρμαῖς σφοδρότερον ἐξανισταμένης. 85 9. Τὰ μὲν οὖν φαῦλα παραδείγματα τὴν ϑέαν ᾿ς οὐκ εὔχαριν ἀλλ᾽ ἀναγκαίαν μόνον εἶχε᾽ τοὺς δ᾽ 8 σφοδρὰν] σφόδρ᾽ ἐν Ἀὶ 19 πόλεσιν] πολίεσσιν
ΑΒ ΘΗΒ1Ὸ85 ἢ στάσιν) ἔστασαν ΟΠ ΘΙ ΘΙ ΠτΒ 20 Πίν- δαρον)] ΒΕοιρΊ. 1 Ρ. 481
Π
-
Ε
190 Ὲ ΟΟΗΙΒΕΝΌΑ
ἠπίως καὶ λείως ὁμιλοῦνταξ ὀργαῖς κάλλιστα μὲν ἀκούσματα κάλλιστα δὲ ϑεάματα ποιούμενος, ἄρχομαι καταφρονεῖν τῶν λεγόντων"
ς-»
ἄνδρ᾽ ἠδίκησας᾽ ἄνδρ᾽ ἀνεχτέον τόδε:
΄
και
βαῖνε λάξ, ἐπὶ τραχήλου βαῖνε, καὶ πέλα χϑονί,᾽
καὶ τἄλλα παροξυντικά, δι’ ὧν ἔνιοι τὸν ϑυμὸν ἐκ
τῆς γυναικωνίτιδος εἰς τὴν ἀνδρωνῖτιν οὐκ εὖ μετοι- κίζουσιν. ἣ γὰρ ἀνδρεία κατὰ τἄλλα τῇ δικαιοσύνῃ συμφερομένη περὶ μόνης μοι δοχεῖ διαμάχεσθαι τῆς πραότητος, ὡς αὐτῇ μᾶλλον προσηκούσης. ἀνθρώπων μὲν γὰρ κρατῆσαι καὶ χείροσι βελτιόνων ὑπῆρξε, τὸ δ᾽ ἐν ψυχῇ στῆσαι κατὰ ϑυμοῦ τρόπαιον (᾿ᾧ χα- λεπὸν. εἶναι διαμάχεσϑαι᾽ φησὶν ᾿Ηράκλειτος" “ὅ τι γὰρ ἂν ϑέλῃ, ψυχῆς ὠνεῖται) μεγάλης ἐστὶ καὶ νι- κητικῆς ἰσχύος, ὥσπερ νεῦρα καὶ τόνους ἀληϑῶς ἐπὶ τὰ πάϑη τὰς κρίσεις ἐχούσης. διὸ καὶ συνάγειν ἀεὶ πειρῶμαι καὶ ἀναγιγνώσκειν οὐ ταῦτα δὴ μόνον τὰ τῶν φιλοσόφων. οὕς φασι χολὴν οὐκ ἔχειν οὗ νοῦν οὐκ ἔχοντες, ἀλλὰ μᾶλλον τὰ τῶν βασιλέων καὶ τυράννων οἷον ᾿Αντιγόνου τὸ πρὸς τοὺς στρα- τιώτας τοὺς παρὰ τὴν σκηνὴν λοιδοροῦντας αὐτὸν ὡς οὐκ ἀκούοντα" τὴν βακτηρίαν γὰρ ὑποβαλὼν ἔξω ᾿παπαί᾽ εἶπεν ᾿οὐ πορρωτέρω ποι τραπύμενοι κακῶς ἐρεῖϑ᾽ ἡμᾶς: ᾿ἀρκαδίωνος δὲ τοῦ ᾿“χαιοῦ τὸν Φίλιπ- πον ἀεὶ κακῶς λέγοντος καὶ φεύγειν παραινοῦντος
4 Ναυοῖς. Ρ. 912 0 Βειρᾷκ. 8 γ. 094 πέλα)] πίλνα
Το θΘοκῖαΒ 9 γὰρ ἢ: μὲν 14 Ἡράκλειτος] Βγνναΐθυ. Ρ. 41 20 οὐκ ἢ
10
10
20
25
ΤΑ. 191
εἰσόκε τοὺς ἀφίκηται οἱ οὐκ ἴσασι Φίλιππον᾽ εἶτά πως ἐν Μακεδονίᾳ φανέντος, ὥοντο δεῖν οἵ φίλοι κολάσαι καὶ μὴ περιιδεῖν" ὁ δὲ Φιλίππος ἐν- Ἐ τυχὼν αὐτῷ φιλανθρώπως καὶ ξένια καὶ δῶρα πέμ- ὅὄψας ἐκέλευσεν ὕστερον πυνϑάνεσϑαι, τίνας λόγους ἀπαγγέλλοι πρὸς τοὺς “Ἑλληνας" ὡς δὲ πάντες ἐμαρ- τύρουν ἐπαινέτην αὐτοῦ γεγονέναι τὸν ἄνδοα ϑαυ- μάσιον, “ἐγὼ τοίνυν᾽ ἔφη “βελτίων ἰατρὸς ὑμῶν. ἐν Ὀλυμπίοις δὲ βλασφημίας περὶ αὐτοῦ γενομένης το καί τινῶν λεγόντων, ὡς οἰμῶξαι προσήκει τοὺς “Ἕλληνας, ὅτι εὖ πάσχοντες ὑπὸ τοῦ Φιλίππου κα- κῶς αὐτὸν λέγουσι" “τί οὖν᾽ ἔφη “ποιήσουσιν. ἂν χαχῶς πάϑωσι;᾽ καλὰ δὲ καὶ Πεισιστράτου τὰ πρὸς Θρασύβουλον καὶ Πορσήνα τὰ πρὸς Μούκιον καὶ 458 ι Μάγα τὰ πρὸς Φιλήμονα" δημοσίᾳ γὰρ ὑπ’ αὐτοῦ κωμῳδηϑεὶς ἐν ϑεάτρῳ ἱπαρὰ τοῦ βασιλέως γράμμαϑ' ἥκει σοι, Μάγα.; ᾿Μάγα κακόδαιμον, γράμματ᾽ οὐκ ἐπίστασαι"
λαβὼν ὑπὸ χειμῶνος εἰς Παραιτόνιον ἐξενεχϑέντα. 0 στρατιώτην μὲν ἐκέλευσε γυμνῇ τῇ μαχαίρᾳ ϑιγεῖν τοῦ τραχήλου μόνον εἶτα κοσμίως ἀπελϑεῖν" ἀστρα- γάλους δὲ καὶ σφαῖραν ὡς παιδαρίῳ νοῦν οὐκ ἔχοντι προσπέμψας ἀφῆκε. Πτολεμαῖος δὲ γραμματικὸν εἰς ἀμαϑίαν ἐπισκώπτων ἠρώτησε τίς ὃ τοῦ Πηλέως
5 πατὴρ ἦν᾽ κἀκεῖνος “ἂν σὺ πρότερον εἴπῃς ἔφη “τίς Β 1 οἵ. ομι. 1 12. 18 καὶ Πεισιστράτου --- ῆΊούκιον]
461. ϑθρταδηπαβ 11 Κοοῖς. 2 ρ. ὅ22. 18 Μαογας --- ἐπί- σταται ΟἸογοῦβ 20 στρατιώτην ῬἰθΟΊΠΔΉΠΕΒ: στρατιώτῃ
199 ΡῈ ΘΟΗΙΒΕΝΘΌΑ
ὁ τοῦ “ἄγου τὸ δὲ σχῶμμα τῆς δυσγενείας ἥπτετο. τοῦ βασιλέως, καὶ πάντες ἠγανάχτησαν ὡς οὐκ ἐπι- τήδειον ὄντα φέρειν᾽ καὶ ὁ Πτολεμαῖος “εἰ μὴ τὸ φέρειν ἔφη ᾿σκωπτόμενον, οὐδὲ τὸ σκώπτειν βασι- λικόν ἐστιν. ᾿4λέξανδρος δὲ πικρότερος αὑτοῦ γέ- γονὲν ἐν τοῖς περὶ Καλλισϑένη καὶ Κλεῖτον. ἧ καὶ Πῶρος ἁλοὺς παρεχάλει χρήσασϑαι βασιλικῶς αὐτῷ" καὶ πυϑομένου ἱμή τι πλέον; “ἐν τῷ βασιλικῶς ἔφη 'πάντ᾽ ἔνεστι. διὸ καὶ τῶν ϑεῶν τὸν βασιλέα
Ο ἱμειλίχιον᾽ ᾿4ϑηναῖοι δέ ᾿μαιμάκτην᾽ οἶμαι καλοῦσι" τὸ δὲ κολαστικὸν ἐρινυῶδες καὶ δαιμονικόν, οὐ ϑεῖον οὐδ᾽ ὀλύμπιον. ,
10. “ὥσπερ οὖν ἐπὶ τοῦ Φιλίππου τις εἶπε κατα- σκάψαντος Ὄλυνϑον “ἀλλ᾽ οὐκ ἂν ἀνοικίσαι γε πόλιν ἐχεῖνος δύναιτο τηλικαύτην." οὕτως ἔστιν εἰπεῖν πρὸς τὸν ϑυμόν “ἀνατρέψαι μὲν δύνασαι καὶ δια- φϑεῖραι καὶ καταβαλεῖν, ἀναστῆσαι δὲ καὶ σῶσαι καὶ φείσασϑαι καὶ καρτερῆσαι πραύτητός ἐστι καὶ συγ- γνώμης καὶ μετριοπαϑείας. καὶ Καμίλλου καὶ Με- τέλλου καὶ ᾿Δριστείδου καὶ Σωκράτους" τὸ δ᾽ ἐμφῦναι καὶ δακεῖν μυρμηκῶδες καὶ μυῶδες. οὐ μὴν ἀλλὰ
Ὁ χαὶ πρὸς. ἄμυναν ἅμα σκοπῶν τὸν δι᾽ ὀργῆς τρόπον ἄπραχτον εὑρίσκω τὰ πολλά, δήγμασι χειλῶν καὶ πρίσεσιν ὀδόντων καὶ κεναῖς ἐπιδρομαῖς καὶ βλασφη- μίαις ἀπειλὰς ἀνοήτους ἐχούσαις καταναλισκόμενον, εἶϑ᾽ ὥσπερ ἐν τοῖς δρόμοις τὰ παιδία τῷ μὴ κρα- τεῖν ἑαυτῶν προκαταπίπτοντα τοῦ τέλους ἐφ᾽ ὃ σπεύδει γελοίως. ὅϑεν οὐ φαύλως ὃ Ῥύδιος πρὸς
14 ἀνοικίσαι Ἐ: οἰκίσαι
ΒΑ. 198
ὑπηρέτην τοῦ Ρωμαίων στρατηγοῦ βοῶντα καὶ ϑρα- συνόμενον “οὐ μέλει μοι τί σὺ λέγεις ἀλλὰ τί τῆ- ψος σιγῇ. καὶ τὸν Νεοπτόλεμον ὃ Σοφοκλῆς καὶ τὸν Εὐρύπυλον ὁπλίσας ὕ “ἐκόμπασ᾽ ἀλοιδόρητα᾽ φησίν “ἐρρηξάτην ἐς κύκλα χαλκέων ὕπλων.᾽ τὸν μὲν γὰρ σίδηρον ἔνιοι τῶν βαρβάρων φαρμάσ- σουσιν, ἡ δ᾽ ἀνδρεία χολῆς οὐ δεῖται" βέβαπται γὰρ τὸ ὑπὸ τοῦ λόγου" τὸ δὲ ϑυμικὸν καὶ μανικὸν εὐπερί- ϑραυστόν ἐστι καὶ σαϑρόν. ἀφαιροῦσι γοῦν αὐλοῖς τὸν ϑυμὸν οἱ “ακεδαιμόνιοι τῶν μαχομένων, καὶ “Μούσαις πρὸ πολέμου ϑύουσιν ὕπως ὁ λόγος ἐμμένῃ" καὶ τρεψάμενοι τοὺς πολεμίους οὐ διώκουσιν, ἀλλ᾽ ι5 ἀνακαλοῦνται τὸν ϑυμόν, ὥσπερ τὰ σύμμετρα τῶν ἐγχειριδίων εὐανακόμιστον ὄντα καὶ ῥάδιον. ὀργὴ δὲ μυρίους προανεῖλε τῆς ἀμύνης, ὡς Κῦρον καὶ Πελοπίδαν τὸν Θηβαῖον. ᾿“γαϑοκλῆς δὲ πράως ἔφερε λοιδορούμενος ὑπὸ τῶν πολιορχουμένων" καί τινος 90 εἰπόντος “κεραμεῦ, πόϑεν ἀποδώσεις τοῖς ξένοις τὸν μισϑόν ; ἐπιγελάσας“ αἴκα ταύταν ἐξέλω.᾽ καὶ τὸν ἀντί- γονον ἀπὸ τοῦ τείχους τινὲς εἰς ἀμορφίαν ἔσκωπτον" ὁ δὲ πρὸς αὐτούς 'χαὶ μὴν ἐδόκουν εὐπρόσωπος εἶναι. λαβὼν δὲ τὴν πόλιν ἐπίπρασκε τοὺς σκώ- οὐ πτοντας, μαρτυράμενος ὅτι πρὸς τοὺς δεσπότας ἕξει τὸν λόγον, ἂν πάλιν αὐτὸν λοιδορῶσιν. ὁρῶ δὲ ὅ Ναυοκ. Ρ. 811 ἐκόμπασ᾽ ἀλοιδόρητα) ἄκομπ᾽ ἀλοι- δόρητά τε ΒΑΟΘΠΕΠητΒ 20 ὁρῶ δὲ --- ῥήτορας) οἴῃ. Πᾳθ6}- ὨΘΙΒ οατὴ οοα. ἘΣ, ἔογίαββθ γθοῖθ ῬΙαίατοΙΐ ΜΟτα]α ΥῸΙ. ΤΙΤ. 18
Ε
ἢ
194 Ὲ ΟΟΗΙΒΕΝΘΌΑ
καὶ κυνηγοὺς σφαλλομένους ὑπ᾽ ὀργῆς μεγάλα καὶ ῥήτορας. ᾿“ριστοτέλης δ᾽ ἱστορεῖ Σατύρου τοὺς φί- 4δϑ λους ἐμφράξαι τὰ ὦτα κηρῷ δίκην ἔχοντος, ὕπως μὴ συγχέῃ τὸ πρᾶγμα διὰ ϑυμὸν ὑπὸ τῶν ἐχϑρῶν λοιδορούμενος. αὐτοὺς δ᾽ ἡμᾶς οὐ πολλάκις ἐχφεύγει 5 τὸ κολάσαι πλημμελήσαντα δοῦλον; ἀποδιδράσκουσι γὰρ τὰς ἀπειλὰς καὶ τοὺς λόγους δείσαντες. ὅπερ᾽ οὖν αἱ τίτϑαι πρὸς τὰ παιδία λέγουσι μὴ κλαῖε καὶ λήψῃ. τοῦτο πρὸς τὸν ϑυμὸν οὐχ ἀχρήστως λεκτέον ᾿μὴ σπεῦδε μηδὲ βόα μηδ᾽ ἐπείγου, καὶ μᾶλ- τὸ λον ἃ ϑέλεις γενήσεται καὶ βέλτιον. καὶ γὰρ παῖδ᾽ ἰδὼν πατὴρ ἐπιχειροῦντά τι σιδηρίῳ διελεῖν ἢ τε- μεῖν, αὐτὸς λαβὼν τὸ σιδήριον ἐποίησε' καὶ τοῦ ᾿Βιϑυμοῦ τὴν τιμωρίαν παρελόμενος αὐτὸς ἀσφαλῶς καὶ ἀβλαβῶς καὶ ὠφελίμως ἐκόλασε τὸν ἄξιον οὐχ ἑαυτὸν ὥσπερ ὃ ϑυμούμενος ἀντ᾽ ἐχείνου πολλάκις. 11. Πάντων δὲ τῶν παϑῶν ἐϑισμοῦ δεομένων. οἷον δαμάξοντος καὶ καταϑλοῦντος ἀσκήσει τὸ ἄλο- γον καὶ δυσπειϑές, οὐ πρὸς ἄλλο μᾶλλον ἔστιν ἐγ- γυμνάσασϑαι τοῖς οἰκέταις ἢ πρὸς τὸν ϑυμόν. οὔτε 50 γὰρ φϑόνος οὔτε φόβος οὔτε φιλοτιμία τις ἐγγίγνε- ται πρὸς αὐτούς" ὀργαὶ δὲ συνεχεῖς πολλὰ ποιοῦσαι προσχρούματα καὶ σφάλματα διὰ τὴν ἐξουσίαν ὥσπερ ἐν ὀλισϑηρῷ χωρίῳ. μηδενὸς ἐνισταμένου μηδὲ κω- Ο λύοντος, ὑποφέρουσιν. οὐ γὰρ ἔστιν ἀναμάρτητον 530
-"
8
1 κυνηγοὺς] συνηγόρους Κα] νγαβδογιβ. τα Ἰα θοῦ 2 ᾿Δριστοτέλης] ῬΥΟΌ]. 8,323] Σατύρου) Σατύρου τοῦ Σαμίου που. 20, ὅ8 6 πλημμελήσαντας δούλους ἢ 14 παρελό- μενος] 844. ὁ λόγος ϑὐδρτηδημαβ. ᾿ΐδαθθ Αὐηγοίῦβ 268 ὑπο- φέρουσιν Ἐ: ὑποφέρουσαι
ΒΑ. 19
ἐν πάϑει τὸ ἀνυπεύϑυνον κατασχεῖν, μὴ πολλῇ τὴν ἐξουσίαν ἐμπεριλαβόντα πραότητι μηδὲ πολλὰς ὑπο- μείναντα φωνὰς γυναικὸς καὶ φίλων ἐγχαλούντων ἀτονίαν καὶ ῥδαϑυμίαν. οἷς μάλιστα παρωξυνόμην 5 χαὶ αὐτὸς ἐπὶ τοὺς οἰκέτας ὡς τῷ μὴ κολάξεσϑαι διαφϑειρομένους. ὀψὲ μέντοι συνεῖδον, ὅτι πρῶτον μὲν ἐχείνους ἀνεξικακίᾳ χείρονας ποιεῖν βέλτιόν ἐστιν ἢ πικρίᾳ καὶ ϑυμῷ διαστρέφειν ἑαυτὸν εἰς ἑτέρων ἐπανόρϑωσιν᾽ ἔπειτα πολλοὺς ὁρῶν αὐτῷ τῷ μὴ 1ὼ χολάξεσϑαι πολλάκις αἰδουμένους κακοὺς εἶναι καὶ μεταβολῆς ἀρχὴν τὴν συγγνώμην μᾶλλον ἢ τὴν τι- μωρίαν λαμβάνοντας. καὶ νὴ 4ία δουλεύοντας ἕτέ- ροις ἀπὸ νεύματος καὶ σιωπῇ καὶ προϑυμότερον ἢ μετὰ πληγῶν καὶ στιγμάτων ἑτέροις. ἐπειϑόμην ἣγε- τῷ μονικώτερον εἶναι τοῦ ϑυμοῦ τὸν λογισμόν. οὐ γάρ, ὡς ὃ ποιητὴς εἶπεν “ἵνα γὰρ δέος, ἔνϑα καὶ αἰδώς" ἀλλὰ τοὐναντίον αἰδουμένοις ὁ σωφρονίξων ἐγγίγνε- ται φόβος. ἡ δὲ συνεχὴς πληγὴ καὶ ἀπαραίτητος 30 οὐ μετάνοιαν ἐμποιεῖ τοῦ κακουργεῖν ἀλλὰ τοῦ λαν- ϑάνειν πρόνοιαν μᾶλλον. τρίτον ἀεὶ μνημονεύων χαὶ διανοούμενος πρὸς ἐμαυτόν, ὡς οὔϑ'᾽ ὁ τοξεύειν ἡμᾶς διδάξας ἐκώλυσε βάλλειν ἀλλὰ μὴ διαμαρτά- νειν, οὔτε τῷ κολάζειν ἐμποδὼν ἔσται τὸ διδάσκειν 5 εὐχαίρως τοῦτο ποιεῖν καὶ μετρίως καὶ ὠφελίμως καὶ πρεπόντως" πειρῶμαι τὴν ὀργὴν ἀφαιρεῖν μά-
τ φϑι
11 οὗ. Τιουθηζ. ΕΡΊΟμ. ἔν. ὅ8 28 ἐκώλυσε] ἐκέλευσε 20 πρεπόντως πειρῶμαι, τὴν ὀργὴν ἀφαιρῶν Μϑαγν!ρῚα8 [5
190 ΠῈ ΟΟΗΙΒΕΝΌΑ
λιστα τῷ μὴ παραιρεῖσϑαι τῶν κολαζομένων τὴν δικαιολογίαν ἀλλ᾽ ἀκούειν. ὅ τὲ γὰρ χρόνος ἐμποιεῖ τῷ πάϑει διατριβὴν καὶ μέλλησιν ἐκλύουσαν ἥ τὲ κρίσις εὑρίσκει καὶ τρόπον πρέποντα καὶ μέγεϑος ἁρμόττον κολάσεως" ἔτι δ᾽ οὐχ ὑπολείπεται πρόφα- 5 σις τῷ διδόντι δίκην ἀντιτείνειν πρὸς τὴν ἐπανόρ- ϑῶώσιν., ἂν μὴ κατ᾽ ὀργὴν ἀλλ᾽ ἐξελεγχϑεὶς κολάξηται" ὁ τό τ᾽ αἴσχιστον οὐ πρόσεστι. φαίνεσθαι δικαιότερα τοῦ δεσπότου λέγοντα τὸν οἰκέτην. ὥσπερ οὖν ὃ ΒΡ Φωκίων μετὰ τὴν ᾿“λεξάνδρου τελευτὴν οὐκ ἐῶν τὺ προεξανίστασϑαι τοὺς ᾿“ϑηναίους οὐδὲ ταχὺ πιστεύ- εἰν. “εἰ σήμερον᾽ εἶπεν ᾿ἄνδρες ᾿Αϑηναῖοι τέϑνηκε. καὶ αὔριον ἔσται καὶ εἰς τρίτην τεϑνηκώς"᾽ οὕτως οἶμαι δεῖν ὑποβάλλειν ἑαυτῷ τὸν σπεύδοντα δι᾿ ὁρ- γὴν ἐπὶ τὴν τιμωρίαν. “εἰ σήμερον οὗτος ἠδίέκηκε, τὸ καὶ αὔριον ἔσται καὶ εἰς τρίτην ἠδικηκώς"" καὶ δει- νὸν οὐδέν, εἰ δώσει δίκην βράδιον, ἀλλ᾽ εἰ ταχὺ παϑὼν ἀεὶ φανεῖται μὴ ἀδικῶν" ὅπερ ἤδη συμβέβηκε πολλάκις. τίς γὰρ ἡμῶν οὕτω δεινός ἐστιν, ὥστε 460 μαστιγοῦν καὶ χολάξειν δοῦλον, ὅτι πέμπτην ἢ δε- 30 κάτην ἡμέραν προσέκαυσε τοὖψον ἢ κατέβαλε τὴν τράπεζαν ἢ βράδιον ὑπήκουσε; καὶ μὴν ταῦτ᾽ ἐστὶν ἐφ᾽ οἷς εὐθὺς γενομένοις καὶ προσφάτοις οὖσι ταρατ- τόμεϑα καὶ πικρῶς καὶ ἀπαραιτήτως ἔχομεν. ὡς γὰρ δι’ ὁμίχλης τὰ σώματα. καὶ δι᾿ ὀργῆς τὰ πράγματα 50 μείζονα φαίνεται. διὸ δεῖ ταχὺ συμμνημονεύειν τῶν ὁμοίων, καὶ τοῦ πάϑους ἔξωϑεν ὄντας ἀνυπόπτως.
18 ἀεὶ φανεῖται] ἀναφανεῖται Μαάαν]ρίαβ. εἶτα φανεῖς- ται 21 ὄντας ΒΘηΒΟΙοτιΒ: ὄντα
ΤΒΑ. ΠΟ
ἂν καϑαρῷῶ τῷ λογισμῷ καὶ καϑεστῶτι φαίνηται μο- ΄ὔ 2 - Ἁ Ἁ , ΄ 7 χϑηρόν. ἐπιστραφῆναι. καὶ μὴ προέσϑαι τότε μηδ᾽ Β ἀφεῖναι τὴν κόλασιν ὥσπερ σιτίον ἀνορέκτους γεγο- νότας. οὐδὲν γὰρ οὕτως αἴτιόν ἐστι τοῦ παρούσης 5 ὀργῆς κολάζειν, ὡς τὸ παυσαμένης μὴ κολάζειν ἀλλ᾽ ἐκλελύσϑαι. καὶ ταὐτὸ πεπονθέναι τοῖς ἀργοῖς κω- πηλάταις. οἱ γαλήνης δρμοῦσιν εἶτα κινδυνεύουσιν 9 Ψ , " Ἁ [π " - -“ ἀνέμῳ πλέοντες. καὶ γὰρ ἡμεῖς τοῦ λογισμοῦ κατε- γνωκότες ἀτονίαν καὶ μαλακίαν ἐν τῷ κολάζειν, 10 σπεύδομεν παρόντι τῷ ϑυμῷ καϑάπερ πνεύματι παραβόλως. τροφῇ μὲν γὰρ ὁ πεινῶν κατὰ φύσιν χρῆται τιμωρίᾳ δ᾽ ὃ μὴ πεινῶν μηδὲ διψῶν αὐτῆς, μηδ᾽ ὥσπερ ὄψου πρὸς τὸ κολάσαι τοῦ ϑυμοῦ δεό- 3 3 ΟΡ’ ’ “ 3 ; ’ὔ μενος. ἀλλ ὅταν πορρωτάτω τοῦ ὀρέγεσϑαι γενη- Ο ιό ται προσάγων τὸν λογισμὸν ἀναγκαίως. οὐ γάρ, ὡς ᾿Δριστοτέλης ἱστορεῖ κατ᾽ αὐτὸν ἐν Τυρρηνία μαστι- γοῦσϑαι τοὺς οἰκέτας πρὸς αὐλόν, οὕτω πρὸς ἧδο- Ἁ " Ψ 3 , 3 , - ΄ νὴν δεῖ καϑάπερ ἀπολαύσματος ὀρέξει τῆς τιμωρίας ἐμφορεῖσϑαι καὶ χαίρειν κολάζοντας εἶτα μετανοεῖν" τ " "" », ᾿ ᾿" -" Ε 3 Ν " 90 ὧν τὸ μὲν ϑηριῶδες τὸ δὲ γυναικῶδες" ἀλλὰ καὶ , ς “ Ν 2 “" - - ΄ λύπης καὶ ἡδονῆς χωρὶς ἐν τῷ τοῦ λογισμοῦ χρόνῳ τὴν δίκην κομίζεσϑαι μὴ ὑπολείποντας τῷ ϑυμῷ πρόφασιν. 12. Αὕτη μὲν οὖν ἴσως οὐκ ὀργῆς ἰατρεία φα- νεῖται, διάχρουσις δὲ καὶ φυλακὴ τῶν ἐν ὀργῇ τινος ο5 ἁμαρτημάτων. καίτοι καὶ σπληνὸς οἴδημα σύμπτωμα Ὁ μέν ἐστι πυρετοῦ πραὐνόμενον δὲ κουφίζει τὸν
16 ᾿Δριστοτέλης] ΕὙαρστα. 0608 22 κομίζεσϑαι Ἐν: κολά- ξεσϑαι ὕὅἧ-πολείποντας ὃ: ὑπολείποντα
198 Ὲ ΟΟΗΙΒΕΝΌΑ
πυρετόν, ὥς φησιν ᾿Ιερώνυμος. ἀλλ᾽ αὐτῆς γε τῆς ὀργῆς ἀναϑεωρῶν τὴν γένεσιν ἄλλους ὑπ᾽ ἄλλων αἰτιῶν ἐμπίπτοντας εἰς αὐτὴν ἑώρων, οἷς ἐπιεικῶς ὅπασι δόξα τοῦ καταφρονεῖσϑαι καὶ ἀμελεῖσϑαι παρα- γίγνεται. διὸ καὶ τοῖς παραιτουμένοις ὀργὴν δεῖ βοηϑεῖν πορρωτάτω τὴν πρᾶξιν ὀλιγωρίας ἀπάγοντας καὶ ϑρασύτητος, εἰς ἄγνοιαν ἢ ἀνάγκην ἢ πάϑος ἢ δυστυχίαν τυϑεμένους᾽ ὡς Σοφοκλῆς
ϑι
Ἑ “ἀλλ᾽ οὐ γάρ, ὦ "ναξ, οὐδ᾽ ὃς ἂν βλάστῃ μένει νοῦς τοῖς κακῶς πράξασιν, ἀλλ᾽ ἐξίσταται." 10 καὶ τῆς Βρισηΐδος τὴν ἀφαίρεσιν εἰς τὴν [ἄτην ἀνα- φέρων ὃ ᾿Δγαμέωνων. ὅμως “ἂψ ἐϑέλει ἀρέσαι. δόμεναί τ᾿ ἀπερείσι ἄποινα." καὶ γὰρ τὸ δεῖσϑαι τοῦ μὴ καταφρονοῦντός ἐστι, καὶ ταπεινὸς φανεὶς ὁ ἀδικήσας ἔλυσε τὴν τῆς ὀλι- τὸ γωρίας δόξαν. οὐ δεῖ δὲ ταῦτα περιμένειν τὸν ὁργι- ξόμενον, ἀλλὰ τὸ τοῦ 4Διογένους “οὗτοί σου κατα- γελῶσιν ὦ Διόγενες" “ἐγὼ δ᾽ οὐ καταγελῶμαι᾽ λαμ- Ἐ βάνειν ἐν ἑαυτῷ. καὶ καταφρονεῖσϑαι μὴ νομίζειν ἀλλὰ μᾶλλον ἐκείνου καταφρονεῖν. ὡς δι᾿ ἀσϑένειαν 30 ἢ πλημμέλειαν ἢ προπέτειαν ἢ ῥαϑυμίαν ἢ ἀνελευ- ϑερίαν ἢ γῆρας ἢ νεότητα πλημμελοῦντος. οἰκέταις δὲ καὶ φίλοις ἀφετέον τὸ τοιοῦτο παντάπασιν. οὐ γὰρ ὡς ἀδυνάτων οὐδ᾽ ὡς ἀπράκτων, ἀλλὰ δι᾽ ἐπιεί- κειαν ἢ δι᾽ εὔνοιαν οἵ μὲν ὡς χρηστῶν οἱ δ᾽ ὡς 30 φιλούντων καταφρονοῦσι" νυνὶ δ᾽ οὐ μόνον πρὸς
1 ἄγνοιαν Ἀ: ἄνοιαν 8 Σοφοκλῆς) Απύρ. ὅ08 18 Ηομι. ΤΊ188 21 ἢ πλημμέλειαν] 46]. ϑορτῃηϑπηι8
ΙΠΑ, 409
γυναῖκα καὶ δούλους καὶ φίλους ὡς καταφρονού- μενον τραχέως ἔχομεν, ἀλλὰ καὶ πανδοκεῦσι καὶ ναύταις καὶ ὀρεωχόμοις μεϑύουσι πολλάκις ὑπ᾽ ὁρ- γῆς συμπίπτομεν οἰόμενοι καταφρονεῖσϑαι. καὶ κυ-
5 σὴν ὑλακτοῦσι καὶ ὄνοις ἐμβάλλουσι χαλεπαίνομεν᾽ 461 ὡς ἐκεῖνος ὃ βουλόμενος τύπτειν τὸν ὀνηλάτην, εἶτ᾽ ἀνακραγόντος ὅτι “᾿4ϑηναῖός εἰμι. σὺ δὲ μὲν οὐκ εἶ ᾿Αϑηναῖος᾽ τὸν ὄνον λέγων ἔτυπτε καὶ πολλὰς ἑἐνεφόρει πληγάς.
10 18. Καὶ μὴν τάς γε συνεχεῖς καὶ πυκνὰς καὶ κατὰ μικρὸν ἐν τῇ ψυχῇ συλλεγομένας ὀργὰς μάλιστα φιλαυτία καὶ δυσκολία μετὰ τρυφῆς καὶ μαλακίας οἷον σμῆνος ἢ σφηκιὰν ἡμῖν ἐντίκτουσι. διὸ μεῖξον οὐδὲν εὐχολίας καὶ ἀφελείας ἐφόδιον εἰς πραότητα
ιῦ πρὸς οἰχέτας καὶ γυναῖκα καὶ φίλους τῷ δυναμένῳ συμφέρεσϑαι τοῖς παροῦσι καὶ μὴ δεομένῳ πολλῶν καὶ περιττῶν"
ὁ δ᾽ οὔτ᾽ ἄγαν ὀπτοῖσιν οὔϑ᾽ ἑφϑοῖς ἄγαν, ΒΕ οὔϑ᾽ ἧττον οὔτε μᾶλλον οὔτε διὰ μέσου
Ὁ. Οἠρτυμένοισι χαίρων ὥστ᾽ ἐπαινέσαι ,ἢ χιόνος δὲ μὴ παρούσης οὐκ ἂν πιών. οὐδ᾽ ἄρτον ἐξ ἀγορᾶς φαγὼν οὐδ᾽ ὄψου γευσάμενος ἐν λιτοῖς ἢ κεραμεοῖς σκεύεσιν, οὐδὲ χοιμηϑεὶς ἐπὶ στρωμνῆς μὴ οἰδούσης μηδ᾽ ὥσπερ ϑαλάττης διὰ βάϑους κεκι-
85 νημένης, ῥάβδοις δὲ καὶ πληγαῖς τοὺς περὶ τράπε- ξαν ὑπηρέτας ἐπιταχύνων μετὰ δρόμου καὶ βοῆς καὶ
ἴ δὲ μὲν] γε μὴν 18 ΚΟΟΙΚ. 8 ». 412 19 οὔτε διὰ]
οὐδὲ διὰ 21 οὐδ᾽ ϑίθριηδημαβ: οὔτε ῶ4 διὰ) ἐκ ΑΡΥΘΒΟΠ8
200 ΠΕ ΟΟΗΙΒΕΝΘΌΑ
ἱδρῶτος. ὥσπερ φλεγμοναῖς καταπλάσματα κομίξον- Ο τας, ἀσϑενεῖ καὶ φιλαιτίῳ καὶ μεμψιμοίρῳ δουλεύων διαίτῃ. καϑάπερ ὑπὸ βηχὸς ἐνδελεχοῦς προσκρου- μάτων πολλῶν ἔλαϑεν ἑλκώδη καὶ καταρροϊκὴν διά- θϑεσιν περὶ τὸ ϑυμοειδὲς ἀπεργασάμενος. ἐϑιστέον Ὁ οὖν τὸ σῶμα δι᾽ εὐτελείας πρὸς εὐκολίαν αὔταρκες ἑαυτῷ γιγνόμενον" οἵ γὰρ ὀλίγων δεόμενοι πολλῶν οὐκ ἀποτυγχάνουσι. καὶ δεινὸν οὐδὲν ἀρξαμένους ἀπὸ τῆς τροφῆς σιωπῇ χρήσασϑαι τοῖς παρατυγχά- νουσι. καὶ μὴ πολλὰ χολουμένους καὶ δυσκολαένον- τὸ τας ἀτερπέστατον ὄψον ἐμβαλεῖν ἑαυτοῖς καὶ φίλοις τὴν ὀργήν" ἱδόρπου δ᾽ οὐκ ἄν πὼς ἀχαρίστερον ἄλλο γένοιτο" " διὰ πρόσκαυσιν ἢ καπνὸν ἢ ἁλῶν ἔνδειαν ἢ ψυχρό- Ὀ τερον ἄρτον οἰκετῶν τυπτομένων καὶ λοιδορουμένης γυναικός. ᾿Αρκεσιλάου δὲ μετὰ ξένων τινῶν ἑἕστιῶν- τος τοὺς φίλους παρετέϑη τὸ δεῖπνον. ἄρτοι δ᾽ οὐκ
.
ὃ
ἦσαν ἀμελησάντων πρίασϑαι τῶν παίδων. ἐφ᾽ ᾧ τίς οὐκ ἂν ἡμῶν διέστησε τοὺς τοίχους κεκραγώς; ὃ δὲ μειδιάσας “οἷόν ἐστιν᾽ ἔφη ᾿τὸ συμποτικὸν εἶναι τὸν 90 σοφόν. τοῦ δὲ Σωκχράτους ἐκ παλαίστρας παραλα- βόντος τὸν Εὐθύδημον, ἡ Ξανϑίππη μετ᾽ ὀργῆς ἐπιστᾶσα καὶ λοιδορηϑεῖσα τέλος ἀνέτρεψε τὴν τρά- Ἑ πεζαν, ὁ δ᾽ Εὐϑύδημος ἐξαναστὰς ἀπῇει περίλυ- πος γενόμενος" καὶ ὃ Σωκράτης ἱπαρὰ σοὶ δ᾽ εἶπεν 95
8 προσκρουμάτων ϑεϊ]πιαβίιδ: ἢ προσχρουσμάτων 8 ἀρ- ξαμένους Τ᾿ : ἀρξάμενον 10 πολλὰ χολουμένους) πόλλ᾽ ἀχϑομένους Ὁ οἵ. ν». 408 6; 564 πᾶπο ρυδϑίθσο να]ραΐδηι 18 Ἠοχυ. νυ 8392
σι
1
Ξ-ς
ΓΝ ι
Ὁ
τῷ ι
Ὁ
ΙΒΑ. 201
“οὐ πρῴην ὄρνις τις εἰσπτᾶσα ταὐτὸ τοῦτ᾽ ἐποίησεν, ἡμεῖς δ᾽ οὐκ ἠγαναχτήσαμεν᾽; δεῖ γὰρ σὺν εὐχολίᾳ καὶ γέλωτι καὶ φιλοφροσύνῃ τοὺς φίλους δέχεσθαι, μὴ τὰς ὀφρῦς συνάγοντας μηδὲ φρίκην καὶ τρόμον ἐμβάλλοντας τοῖς ὑπηρετοῦσιν. ἐϑιστέον δὲ καὶ σκεύεσιν εὐκόλως ὁμιλεῖν ἅπασι καὶ μὴ τῷδε μᾶλ- λον ἢ τῷδε χρῆσϑαι᾽ καϑάπερ ἔνιοι πολλῶν παρόν- τῶν ἕν ἐξελόμενοι κανϑάριον. ὡς Μάριον ἱστοροῦ- σιν, ἢ δυτὸν οὐκ ἂν ἑτέρῳ πίοιεν. οὕτω δὲ καὶ πρὸς ληκύϑους ἔχουσιν καὶ πρὸς στλεγγίδας. ἀγαπῶντες 2 - ΄, ᾿ ΡΥ ον» -» ΄ μ᾽ ἐκ πασῶν μίαν" εἶθ᾽ ὅταν συντριβῇ τι τούτων ἢ 3 ῇ , , Ἁ Γ 3 ’ ἀπόληται, βαρέως φέρουσι καὶ κολάζουσι. ἀφεχτξον 5 " " 3 Χ ΄ " -» ΄, οὖν τῷ πρὸς ὀργὴν φαύλως ἔχοντι τῶν σπανίων - “' ’ ᾿ καὶ περιττῶν, οἷον ἐκπωμάτων καὶ σφραγίδων καὶ λίϑων πολυτελῶν᾽ ἐξίστησι γὰρ ἀπολλύμενα μᾶλλον τῶν εὐπορίστων καὶ συνήϑων. διὸ καὶ τοῦ Νέρωνος ὀκτάγωνόν τινα σκηνὴν ὑπερφυὲς χάλλει καὶ πολυ- τελείᾳ ϑέαμα κατασκευάσαντος, “ἤλεγξας᾽ ἔφη ὃ Σε- νέκας πένητα σεαυτόν" ἐὰν γὰρ ταύτην ἀπολέσῃς,
ἑτέραν οὐ χτήσῃ τοιαύτην. καὶ μέντοι καὶ συνέ- 402
πεῦε τοῦ πλοίου καταδύντος ἀπολέσϑαι τὴν σκηνήν" ὁ δὲ Νέρων ἀναμνησϑεὶς τοῦ Σενέκα μετριώτερον ἤνεγκεν. ἡ δὲ πρὸς τὰ πράγματ᾽ εὐχολία καὶ πρὸς οἰκέτας εὔκολον ποιεῖ καὶ πρᾶον᾽ εἰ δὲ πρὸς οἰκέ- τας, δῆλον ὅτι καὶ πρὸς φίλους καὶ πρὸς ἀρχομέ- νους. ὁρῶμεν ὃὲ καὶ δούλους νεωνήτους περὶ τοῦ πριαμένου πυνθανομένους, οὐχ εἰ δεισιδαίμων οὐδ᾽ εἰ φϑονερὸς ἀλλ᾽ εἰ ϑυμώδης" καὶ ὅλως σὺν ὀργῇ μηδὲ σωφροσύνην ἄνδρας γυναικῶν μηδ᾽ ἔρωτα γυ-
202 ὈΒῈ ΟΟΗΙΒΕΝΌΑ
Β ναῖχας ἀνδρῶν ὑπομένειν δυναμένας μηδὲ συνή- ϑειαν ἀλλήλων φίλους. οὕτως οὔτε γάμος οὔτε φιλία μετ᾽ ὀργῆς ἀνεχτόν, ἀλλὰ χωρὶς ὀργῆς καὶ μέϑη χοῦφόν ἐστιν ὃ γὰρ τοῦ ϑεοῦ νάρϑηξ ἱχανὸς κο- λαστὴς τοῦ μεϑύοντος, ἂν μὴ προσγενόμενος ὁ ϑυ- μὸς ὠμηστὴν καὶ μαινόλην ἀντὶ λυαίου καὶ χορείου ποιήσῃ τὸν ἄκρατον. καὶ τὴν μανίαν αὐτὴν καϑ'᾽. αὑτὴν ἡ ᾿Δντίκυρα ϑεραπεύει, μιχϑεῖσα δ᾽ ὀργῇ τρα- γῳδίας ποιεῖ καὶ μύϑους.
14. Ζ:εῖ δὲ μήτε παίζοντας αὐτῇ διδόναι τόπον. ἔχϑραν γὰρ ἐπάγει τῇ φιλοφροσύνῃ" μήτε κοινολο- γουμένους, φιλονεικίαν γὰρ ἐκ φιλολογίας ἀπεργά- ζεται" μήτε δικάξοντας, ὕβριν γὰρ τῇ ἐξουσίᾳ προσ-
. Ὁ τώϑησι" μήτε παιδεύοντας. ἀϑυμίαν γὰρ ἐμποιεῖ καὶ
μισολογίαν᾽ μήτ᾽ εὐτυχοῦντας. αὔξει γὰρ τὸν φϑό- τὸ
νον᾽ μήτε δυστυχοῦντας, ἀφαιρεῖ γὰρ τὸν ἔλεον, ὅταν δυσκολαίνωσι καὶ μάχωνται τοῖς συναχϑομένοις" ὡς ὃ Πρίαμος
τος
"
0
“ἔρρετε, λωβητῆρες, ἐλεγχέες" οὔ νυ καὶ ὑμῖν ἔστι γόος. ὅτι μ᾽ ἤλθετε κηδήσοντες::" 20 ἡ δ᾽ εὐκολία τοῖς μὲν βοηϑεῖ τὰ δ᾽ ἐπικοσμεῖ τὰ δὲ συνηδύνει. περιγίγνεται δὲ τῇ πραότητι καὶ ϑυμοῦ καὶ δυσκολίας ἁπάσης" ὥσπερ Εὐκλείδης. τοῦ ἀδελ- φοῦ πρὸς αὐτὸν ἐκ διαφορᾶς εἰπόντος “ἀπολοίμην, εἰ μή σε τιμωρησαίμην"᾽ “ἐγὼ δέ᾽ φήσας ᾿“ἀπολοί- 35 Ὁ μην, εἰ μή σὲ πείσαιμι᾽ διέτρεψε παραχρῆμα καὶ μετέϑηκε. Πολέμων δέ, λοιδοροῦντος αὐτὸν ἀνϑρώ-
19 Ηομι. ὃ. 339 20 ἔστι] οἴκοι ἔνεστι ἨΟΙΙΘΙῚΒ
10
ΙΒΑ. 208
που φιλολίϑου καὶ περὶ σφραγίδια πολυτελῆ νο- σοῦντος. ἀπεχρίνατο μὲν οὐδὲν τῶν σφραγιδίων δ᾽ ἑνὶ προσεῖχε τὸν νοῦν καὶ κατεμάνϑανεν᾽ ἡσϑεὶς οὖν ὃ ἄνθρωπος 'μὴ οὕτως᾽ εἶπεν “ὦ Πολέμων, ἀλλ᾽ ὑπ᾽ αὐγὰς ϑεῶ, καὶ πολύ σοι βέλτιον φανεῖται. ὃ δ᾽ ᾿Δρίστιππος. ὀργῆς αὐτῷ πρὸς Αἰσχίνην γενομένης καί τινος εἰπόντος ᾿ὦ ᾿Δρίστιππε, ποῦ ὑμῶν ἡ φιλία; “καϑεύδει᾽ φησίν ᾿ἐγὼ δ᾽ αὐτὴν ἐγερῶ"᾽ καὶ τῷ “ἰσχίνῃ προσελϑὼν εἶπεν “οὕτω δοι δοκῶ παντά- πασιν ἀτυχής τις εἶναι καὶ ἀνήκεστος. ὥστε μὴ νουϑεσίας τυχεῖν; ὁ δ᾽ Αἰσχίνης “οὐδέν᾽ ἔφη ϑαυ- μαστόν. εἰ πρὸς πάντα μου τῇ φύσει διαφέρων κἀν- ταῦϑα τὸ δέον πρότερος συνεῖδες.ἢ
“καὶ γὰρ κάπρον φριξαύχεν᾽ οὐ μόνον γυνή,
παῖς δ᾽ ἂν νεογνὺς χειρὶ προσκνήϑων νέᾳ
κλίναι παλαιστοῦ παντὸς εὐμαρέστερον. ἀλλ᾽ ἡμεῖς ἀγριαίνοντα τιϑασεύομεν ξῷα καὶ πραῦύ- ψομεν., λυκιδεῖς καὶ σκύμνους λεόντων ἐν ταῖς ἀγκά- λαις περιφέροντες, εἶτα τέκνα καὶ φίλους καὶ συνή- ϑεις ἐκβάλλομεν ὑπ᾽ ὀργῆς οἰχέταις δὲ καὶ πολίταις τὸν ϑυμὸν ὥσπερ ϑηρίον ἐφίεμεν" οὐ καλῶς ὑπο- κοριξόμενοι μισοπονηρίαν. ἀλλ᾽ ὥσπερ, οἶμαι, τῶν ἄλλων παϑῶν τῆς ψυχῆς καὶ νοσημάτων τὸ μὲν πρόνοιαν τὸ δ᾽ ἐλευϑεριότητα τὸ δ᾽ εὐσέβειαν κα-
26 λοῦντες οὐδενὸς ἀπαλλαγῆναι δυνάμεϑα.
10. Καίτοι. καϑάπερ ὃ Ζήνων ἔλεγε τὸ σπέρμα σύμμιγμα καὶ κέρασμα τῶν τῆς ψυχῆς δυνάμεων
14 Ναυοῖς. Ρ. 912 16 κλένοι ΊάῃἨ 2422 ἀλλ᾽] 46]. Ηὶ
904 ΠῈ ΟΟΗΙΒΕΝΌΑ
ὑπάρχειν ἀπεσπασμένον. οὕτως ἔοικε τῶν παϑῶν. 408 πανσπερμία τις ὃ ϑυμὸς εἶναι" καὶ γὰρ λύπης ἀπέ- σπασται καὶ ἡδονῆς καὶ ὕβρεως καὶ φϑόνου μὲν ἔχει τὴν ἐπιχαιρεκακίαν, φϑόνου δὲ καὶ χείρων ἐστίν" ἀγωνίζεται γὰρ οὐχὶ μὴ παϑεῖν αὐτὸς ἀλλὰ παϑεῖν 5 κακῶς ἐπιτρίψας ἕτερον ἐπιϑυμίας δ᾽ αὐτῷ τὸ ἀτερ- πέστατον ἐμπέφυκεν, εἴ γε δὴ τοῦ λυπεῖν ἕτερον ὄρεξίς ἐστι. διὸ τῶν μὲν ἀσώτων ταῖς οἰκίαις προῦσ- ἐόντες αὐλητρίδος ἀκούομεν ἑωϑινῆς, καί ᾿πηλόν᾽ ὥς τις εἶπεν “οἴνου καὶ σπαράγματα στεφάνων᾽ καὶ κραι- τὸ παλῶντας ὁρῶμεν ἐπὶ ϑύραις ἀκολούϑους" τὰ δὲ τῶν πιχρῶν ἐκκαλύμματα καὶ δυσκόλων ἐν τοῖς Β προσώποις τῶν οἰκετῶν ὄψει καὶ τοῖς στίγμασι καὶ ταῖο πέδαις" ᾿ “ἀεὶ δ᾽ ἀοιδῶν μοῦνος ἐν στέγαις 15 ὀργίλου ἀνδρός “κωκυτὸς ἐμπέπτωκε.᾽
μαστιγουμένων ἔνδον οἰχονόμων καὶ στρεβλουμένων ϑεραπαινίδων. ὥστε τοῦ ϑυμοῦ τὰς λύπας ἐν ταῖς ἐπιϑυμίαις καὶ ταῖς ἡδοναῖς οἰκτίρειν δρῶντας. 90 10. Οὐ μὴν ἀλλ᾽ ὅσοις γε συμβαίνει διὰ μισο- πονηρίαν ἀληϑῶς ἁλίσκεσϑαι πολλάκις ὑπ᾽ ὀργῆς. τὸ ἄγαν ἀφαιρετέον αὐτῆς καὶ τὸ ἄκρατον ἅμα τῇ σφοδρᾷ πίστει περὶ τῶν συνόντων. αὕτη γὰρ αὔξει μάλιστα τῶν αἰτιῶν τὸν ϑυμόν. ὅταν ἢ χρηστὸς 535 ὑποληφϑεὶς ἀναφανῇ μοχϑηρὸς ἢ φιλεῖν δόξας ἐν
2 τη 8}1τὼ ἀπέσπασταίτι 1 Νδαοῖϊς, υ. 918 16 ἀνδρὸς ὀργίλου ΒΘηΒΘΙΘΒ 26 ὑποληφϑείς τις
[ὃ
0
2
ΤΒΑ. 20Ὁ
διαφορᾷ τινι καὶ μέμψει γένηται. τὸ δ᾽ ἐμὸν ἦϑος οἶσϑα δήπουϑεν ἡλίκαις δοπαῖς φέρεται πρὸς εὔνοιαν ἀνθρώπων καὶ πίστιν: ὥσπερ οὖν οἵ κατὰ κενοῦ βαίνοντες, ὅσῳ μᾶλλον ἐπερείδω τῷ φιλεῖν ἐμαυτόν. ἁμαρτάνω μᾶλλον καὶ σφαλλόμενος ἀνιῶμαι" καὶ τοῦ μὲν φιλεῖν ἀπαρύσαι τὸ ἐμπαϑὲς ἄγαν καὶ πρόϑυ- μον οὐκ ἂν ἔτι δυνηϑείην᾽ τοῦ δὲ πιστεύειν σφόδρα χρησαίμην ἂν ἴσως χαλινῷ τῇ Πλάτωνος εὐλαβείᾳ. καὶ γὰρ ᾿Βλίκωνα τὸν μαϑηματικὸν οὕτως ἐπαινεῖν φησιν, ὡς φύσει εὐμετάβολον ζῷον, καὶ τοὺς τεϑραμ- μένους ἕν τῇ πόλει καλῶς δεδιέναι. μὴ ἄνϑρωποι καὶ σπέρματα ἀνθρώπων ὄντες ἐχφήνωσί που τῆς φύσεως τὴν ἀσϑένειαν. ὃ δὲ Σοφοκλῆς λέγων ὅτι ἱτὰ πλεῖστα φωρῶν αἰσχρὰ φωράσεις βροτῶν᾽
ἄγαν ἔοικεν ἡμῖν ἐπεμβαίνειν καὶ κολούειν. οὐ μὴν ἀλλὰ τὸ δύσκολον τοῦτο τῆς κρίσεως καὶ φιλαίτιον εὐκολωτέρους ποιεῖ ταῖς ὀργαῖς" ἐκστατικὸν γάρ ἐστι τὸ ἄφνω καὶ ἀπροσδόκητον᾽ δεῖ δ΄, ὥς που καὶ Πα- ναΐτιος ἔφη; χρῆσϑαι τῷ ᾿Δἀναξαγόρᾳ, καὶ καϑάπερ ἐκεῖνος ἐπὶ τῇ τελευτῇ τοῦ παιδὸς εἶπεν ᾿ἤδειν ὅτι ϑνητὸν ἐγέννησα,᾽ τοῦτο τοῖς παροξύνουσιν ἕκαστον ἐπιφωνεῖν ἁμαρτήμασιν “ἤδειν ὅτι σοφὸν οὐκ ἐπριά- μὴν δοῦλον᾽ ᾿ἤδειν ὅτι ἀπαϑῆ τὸν φίλον οὐκ ἐχτη- σάμην᾽ ᾿ἤδειν ὅτι τὴν γυναῖκα γυναῖχ᾽ εἶχον. ἂν δὲ κἀκεῖνό τις ἐπιφϑεγγόμενος ἀεὶ τὸ τοῦ Πλάτωνος ᾿ωήπου ἄρ᾽ ἐγὼ τοιοῦτος: ἔξωϑεν εἴσω τὸν λογι-
4 ὅσῳ Ἐ: ὅπου 8 Πλάτωνος] Ερϊδύ. 18 ». 808 18 Σο-
φοκλῆς] ΝΆΌΟΚ. Ῥ. 811 21 ἕκαστον) ἕκάστοτ᾽ ΘὐθρΊΠΔΠΠΤΙ5 20 μήπου ἧ: που
200 Ὲ ΟΟΗΙΒΕΝΡΌΑ
σμὸν ἀναστρέφῃ καὶ παρεμβάλλῃ ταῖς μέμψεσι τὴν εὐλάβειαν, οὐ πολλῇ χρήσεται μιδοπονηρίᾳ πρὸς ἑτέρους πολλῆς ὁρῶν ἑαυτὸν συγγνώμης δεόμενον. νῦν δ᾽ ἕκαστος ἡμῶν ὀργιζόμενος καὶ κολάξων ᾽Ζ4ρι- στείδου φωνὰς ἐπιφέρει καὶ Κάτωνος μὴ κλέπτε᾽ ὅ “μὴ ψεύδου,᾽ “διὰ τί ῥαϑυμεῖς," καὶ ὃ δὴ πάντων Ρ αἴσχιστόν ἐστιν, ὀργιξομένοις ἐπιτιμῶμεν μετ᾽ ὀργῆς καὶ τὰ διὰ ϑυμὸν ἡμαρτημένα ϑυμῷ κολάζομεν, οὐχ ὥσπερ οἵ ἰατροί ἱπιχρῷ πικρὰν κλύζουσι φαρμάκῳ χολήν᾽, 10 ἀλλὰ μᾶλλον ἐπιτείνοντες καὶ προδεχταράττοντες. 4604 ὅταν οὖν ἐν τούτοις γένωμαι τοῖς ἐπιλογισμοῖς, ἅμα τι πειρῶμαι καὶ τοῦ πολυπράγμονος ἀφαιρεῖν. τὸ γὰρ ἐξακριβοῦν ἅπαντα καὶ φωρᾶν καὶ πᾶσαν ἕλκειν εἰς μέσον ἀσχολίαν οἰκέτου καὶ πρᾶξιν φίλου καὶ τ διατριβὴν υἱοῦ καὶ ψιϑυρισμὸν γυναικός. ὀργὰς φέρει πολλὰς καὶ συνεχεῖς καὶ καϑημερινάς. ὧν δυσ- κολία τρόπου καὶ χαλεπότης τὸ κεφάλαιόν ἔστι. ὃ μὲν οὖν ϑεός, ὡς Εὐριπίδης φησί, “τῶν ἄγαν ἅπτεται. 30 τὰ μικρὰ δ᾽ εἰς τύχην ἀφεὶς ἐᾷ" ἐγὼ δὲ τῇ τύχῃ μὲν οὐδὲν οἶμαι δεῖν ἐπιτρέπειν οὐδὲ παρορᾶν τὸν νοῦν ἔχοντα, πιστεύειν δὲ καὶ χρῆσϑαι τὰ μὲν γυναικὶ τὰ δ᾽ οἰχέταις τὰ δὲ φί- Β λοις οἷον ἄρχοντ᾽ ἐπιτρόποις τισὶ καὶ λογισταῖς καὶ 35 διοικηταῖς. αὐτὸν ἐπὶ τῶν κυριωτάτων ὄντα τῷ λο- 10 Ναυοῖκ ν. 3812 πικρὰν πικρῷ ἰάθη Θχ Ρ. 9938 ἢ.
19 Εὐριπίδης) Νᾶυοῖ. ρΡ. θ1ὅ 21 ἀφεὶς] ἀνεὶς ν». 811 ἃ Ωῦ ἄρχοντα Ἐπηρθυϊαβ: ἄρχοντα ἀρχόντων
10
15
20
ΒΑ. 201
-» ᾿Ὶ ΄, ΄: Ν ΑΥ . ͵ γισμῷ καὶ μεγίστων. ὡς γὰρ τὰ λεπτὰ γράμματα τὴν ὄψιν. οὕτω τὰ μικρὰ πράγματα μᾶλλον ἐντεί- γνοντα νύττει καὶ ταράττει τὴν ὀργήν, ἔϑος πονηρὸν ἐπὶ τὰ μείζονα λαμβάνουσαν. ἐπὶ πᾶσι τοίνυν τὸ
αἶ - 3 ΄ ΄ Ν » 6 ΄ ᾿ μὲν τοῦ ᾿Εμπεδοκλέους μέγα καὶ ϑεῖον ἡγούμην, τὸ “νηστεῦσαι κακότητος᾽ " ἐπήνουν δὲ κἀκείνας ὡς οὐκ 9 ΄, 2 2 2 ΄ Ἀ 2 3 »" ς ἀχαρίστους οὐδ΄ ἀφιλοσόφους τὰς ἐν εὐχαῖς ὁμολο- γίας. ὁμιλίας ἀφροδισίων ἐνιαυτὸν ἁγνεῦσαι καὶ οἴνου, τιμῶντας ἐγκρατείᾳ τὸν ϑεόν᾽ ἢ ψευδολογίας πάλιν ἀπέχεσθαι χρόνον ὡρισμένον. αὑτοῖς προσέ- χοντας πῶς ἀληϑεύσομεν ἔν τὲ παιδιᾷ καὶ μετὰ σπουδῆς ἁπάσης. εἶτα ταύταις τὴν ἐμαυτοῦ παρέβαλ- λον εὐχὴν ὡς οὐχ ἧττον ϑεοφιλῆ καὶ ἱεράν᾽ ἡμέρας πρῶτον ὀλίγας ἀοργήτους ἔγνων οἱἷἱον ἀμεϑύστους Ἐό σ ὁ» » Ὁ ᾿ ΄ καὶ ἀοίνους διαγαγεῖν ὥσπερ νηφάλια καὶ μελίσπονδα ϑύων" εἶτα μῆν᾽ ἕνα καὶ δύο πειρώμενος ἐμαυτοῦ κατὰ μικρόν, οὕτω τῷ χρόνῳ προύβαινον εἰς τὸ πρόσϑεν τῆς ἀνεξικακίας, ἐγκρατῶς προσέχων καὶ , 3 2 ΄, δ ἘΠΕ ΟΣ ,ὕ ᾽ διαφυλάττων μετ᾽ εὐφημίας ἵλεων καὶ ἀμήνιτον ἐμαυ- τόν, ἁγνεύοντα καὶ λόγων πονηρῶν καὶ πράξεων ἀτόπων καὶ πάϑους ἐφ᾽ ἡδονῇ μικρᾷ καὶ ἀχαρίστῳ ταραχάς τε μεγάλας καὶ μεταμέλειαν αἰσχίστην φέ- ροντος. ὅϑεν, οἶμαι. καὶ ϑεοῦ τι συλλαμβάνοντος. ᾽ ,΄ ς » Χ , ᾿ ,ὔ Ο’ ΜΠ ἐσαφήνιξεν ἡ πεῖρα τὴν χρίσιν ἐκείνην. ὅτι τὸ ἵλεων τοῦτο καὶ πρᾶον καὶ φιλάνϑρωπον οὐδενὶ τῶν συν- όντων εὐμενές ἐστιν οὕτω καὶ φίλον καὶ ἄλυπον ὡς αὐτοῖς τοῖς ἔχουσιν.
ὅ ᾿Εμπεδοκλέους)] ΜΠΠΔΟΗ. 1 Ρ. 18 τνϑβ. 464 18 εὐχὴν ὙΥ: ψυχὴν 16 ἕνα Ἠδυνογάθμιβ
Ε ΠΕΡῚ ΕΥ̓ΘΥΜΙΑΣ.
Πλούταρχος Πακκίῳ εὖ πράττειν.
Ὀψέ σου τὴν ἐπιστολὴν ἐκομισάμην, ἐν ἧ παρε- Ε χάλεις περὶ εὐθυμία: σοί τι γραφῆναι καὶ περὶ τῶν ἐν Τιμαίῳ δεομένων ἐπιμελεστέρας ἐξηγήσεως. ἅμα δέ πὼς τὸν ἑταῖρον ἡμῶν Ἔρωτα κατελάμβανεν αἰτία 5 τοῦ πλεῖν εὐθὺς εἰς Ρώμην. παρὰ Φουνδάνου τοῦ κρατίστου γράμματα δεδεγμένον, οἷος ἐκεῖνος, ἐπι- ταχύνοντα. μήτε δὲ χρόνον ἔχων. ὡς προῃρούμην: γενέσϑαι πρὸς οἷς ἐβούλου μήϑ᾽ ὑπομένων κεναῖς παντάπασι τὸν ἄνδρα χερσὶν ὀφϑῆναί σοι παρ᾽ ἡμῶν τὸ ἀφιγμένον, ἀνελεξάμην περὶ εὐθυμίας ἐκ τῶν ὑπο- μνημάτων ὧν ἐμαυτῷ πεποιημένος ἐτύγχανον" ἡγού- μενος χαὶ σὲ τὸν λόγον τοῦτον οὐκ ἀκροάσεως 40ρῦ ἕνεκα ϑηρωμένης καλλιγραφίαν ἀλλὰ χρείας βιωτι- κῆς ἐπιζητεῖν. καὶ συνηδόμενος. ὅτι καὶ φιλίας ἔχων ιτὉ ἡγεμονικὰς καὶ δόξαν οὐδενὸς ἐλάττονα τῶν ἐν ἀγορᾷ λεγόντων τὸ τοῦ τραγικοῦ Μέροπος οὐ πέπονθϑας, οὐδ᾽ ὡς ἐκεῖνον εὐδαιμονίζων ὄχλος ἐξέπληξέ δὲ τῶν φυσικῶν παϑῶν:" ἀλλὰ πολλάκις ἀκηκοὼς μνη- 30 μονεύεις ὡς οὔτε ποδάγρας ἀπαλλάττει πατρίκιος
19 νϑύβυῃ οἴθοιῦ ΜΙ μΘ ΒΒ ὄχλος ἰάθη: ὁ ὄχλος. οἵ. Ναοῖς, Ρ. 06 21 πατρίκιος] κάλτιος Χ
ΠΕ ΤΕΑΝΟΥΤΑΤΕ ΑΝΙΜΙ. 209
οὔτε δακτύλιος πολυτελὴς παρωνυχίας οὔτε διάδημα κεφαλαλγίας. πόϑεν γε δὴ πρὸς ἀλυπίαν ψυχῆς καὶ βίον ἀκύμονα χρημάτων ὔὄφελος ἢ δόξης ἢ δυνά- μεῶς ἐν αὐλαῖς, ἂν μὴ τὸ χρώμενον εὐχάριστον ἢ ὃ τοῖς ἔχουσι καὶ τὸ τῶν ἀπόντων μὴ δεόμενον ἀεὶ παρακολουϑῇ; τί δὲ τοῦτ᾽ ἐστὶν ἄλλο ἢ λόγος εἶϑι- σμένος καὶ μεμελετηκὼς τοῦ παϑητικοῦ καὶ ἀλόγου τῆς ψυχῆς ἐξισταμένου πολλάκις ἐπιλαμβάνεσϑαι ταχὺ καὶ μὴ περιορᾶν ἀπορρέον καὶ καταφερόμενον 10 ὑπὸ τῶν παρόντων; ὥσπερ οὖν ὃ Ξενοφῶν παρήνει τῶν ϑεῶν εὐτυχοῦντας μάλιστα μεμνῆσϑαι καὶ τιμᾶν, ὅπως, ὅταν ἕν χρείᾳ γενώμεθα, ϑαρροῦντες αὐτοὺς παρακαλῶμεν ὡς εὐμενεῖς ὄντας ἤδη καὶ φίλους" οὕτω καὶ τῶν λόγων, ὅσοι πρὸς τὰ πάϑη βοηϑοῦσι, δεῖ πρὸ τῶν παϑῶν ἐπιμέλεσθαι τοὺς νοῦν ἔχοντας. ἵν᾽ ἐκ πολλοῦ παρεσκευασμένοι μᾶλλον ὠφελῶσιν" ὡς γὰρ οἵ χαλεποὶ κύνες πρὸς πᾶσαν ἐχταραττόμενοι βοὴν ὑπὸ μόνης καταπραὕὔνονται τῆς συνήϑους, οὕτω καὶ τὰ πάϑη τὰ τῆς ψυχῆς διαγριαινόμενα καταπαῦ- 20 σαν ῥαδίως οὐκ ἔστιν, ἂν μὴ λόγοι παρόντες οἰκεῖοι καὶ συνήϑεις ἐπιλαμβάνωνται τῶν ταραττομένων. 2. Ὁ μὲν οὖν εἰπὼν ὅτι δεῖ τὸν εὐθυμεῖσϑαι μέλλοντα μὴ πολλὰ πρήσσειν μήτε ἰδίῃ μήτε ξυνῇ᾽, πρῶτον μὲν ἡμῖν πολυτελῆ τὴν εὐθυμίαν καϑίστησι, 25 γιγνομένην ὥνιον ἀπραξίας" οἷον ἀρρώστῳ παραι- νῶν ἑκάστῳ
1
σι
1 οὔτε (ροβίθυϊα8) ἧ: οὐδὲῪ: 4 εὐχάριστον ἢ] 58πδ, Ξυιηΐ. για. ϑγυη. τηθα8 10 Ξενοφῶν) Ογτορ. 1, 6,8 18 ἐπι- μέλεσϑαι ἔ: ἐπιμελεῖσϑαι 238 δεῖ κε] ΜΆΠΔΟΗ. 1 ρΡ. 846
ῬΙαίδτομὶ Μοταῖα. ΥΟ]. Τ11. 14
Β
Ο
1)
[Ὁ
ἘπῸ
210 ΠΕ ΤᾺΑΝΟΌΙΤΑΤΕ
5
“μέν᾽, ὦ ταλαίπωρ᾽, ἀτρέμα σοῖς ἐν δεμνίοις.᾽ἢ καίτοι κακὸν μὲν ἀναισϑησίας σώματι φάρμακον ἀπονία" οὐδὲν δὲ βελτίων ψυχῆς ἰατρὸς ὃ ῥᾳϑυμίᾳ καὶ μαλακίᾳ καὶ προδοσίᾳ φίλων καὶ οἰκείων καὶ πατρίδος ἐξαιρῶν τὸ ταραχῶδες αὐτῆς καὶ λυπηρόν. ἔπειτα καὶ ψεῦδός ἐστι τὸ εὐθυμεῖν τοὺς μὴ πολλὰ πράσσοντας" ἔδει γὰρ εὐθυμοτέρας εἶναι γυναῖκας ἀνδρῶν οἰκουρίᾳ τὰ πολλὰ συνούσας" νυνὶ δ᾽ ὃ μὲν βορέας
“διὰ παρϑενικῆς ἁπαλόχροος οὐ διάησιν᾽ ὥς φησιν Ἡσίοδος. λῦπαι δὲ καὶ ταραχαὶ καὶ κακο- ϑυμίαι διὰ ξηλοτυπίας καὶ δεισιδαιμονίας καὶ φιλο- τιμίας καὶ κενῶν δοξῶν. ὅσας οὐκ ἂν εἴποι τις, εἰς
οι
10
τὴν γυναικωνῖτιν ὑπορρέουσιν" ὃ ὃὲ “αέρτης εἴκο-᾿
συν ἔτη καϑ' αὑτὸν ἐν ἀγρῷ διαιτώμενος “γρηὶ σὺν ἀμφιπόλῳ, ἥ οἵ βρῶσίν τε πόσιν τε παρετίϑει. τὴν μὲν πατρίδα καὶ τὸν οἶκον καὶ τὴν , ἢ ΟῚ Χ ΄ 2 ε ΄ βασιλείαν ἔφυγε. τὴν δὲ λύπην μετ᾽ ἀπραξίας καὶ κατηφείας ἀεὶ συνοικοῦσαν εἶχεν. ἐνίους δὲ καὶ τὸ ᾿ ΄ 5.Ἃ , Υ 3 , , μὴ πράσσειν αὐτὸ πολλάκις εἰς ἀϑυμίαν καϑίστη- σιν. ὡς τοῦτον" “αὐτὰρ ὃ μήνιε νηυσὶ παρήμενος ὠκυπόροισι ΖΙιογενὴς Πηλέως υἱός, πόδας ὠκὺς ᾿Αχιλλεύς" οὔτε ποτ᾽ εἰς ἀγορὴν πωλέσκετο κυδιάνειραν. οὔτε ποτ᾽ ἐς πόλεμον. ἀλλὰ φϑινύϑεσκχε φίλον κῆρ αὖϑι μένων, ποϑέεσχε δ᾽ ἀυτήν τὲ πτόλεμόν τε."
1 Ἐπηιρ. Οτοϑύ. 288. 11 Ἡσίοδος] ΟἿ ὅϊ]ϊ9 106 οι. α 1917 11 παρτίϑει ΟονούαΒ 22 Ηορῃϊ. 4 488
1
ΑΝΙΜΝΙ. 25]
χαὶ λέγει περιπαϑῶν ἐπὶ τούτῳ καὶ ἀσχάλλων αὐτός “ἀλλ᾽ ἧμαι παρὰ νηυσὶν ἐτώσιον ἄχϑος ἀρούρης."
ὅϑεν οὐδ᾽ ᾿Επίκουρος οἴεται δεῖν ἡσυχάζειν, ἀλλὰ
τῇ φύσει χρῆσϑαι πολιτευομένους καὶ πράσσοντας
τὰ κοινὰ τοὺς φιλοτίμους καὶ φιλοδόξους, ὡς μᾶλλον
ὑπ’ ἀπραγμοσύνης ταράττεσϑαι καὶ κακοῦσϑαι πε- 466
φυκότας, ἂν ὧν ὀρέγονται μὴ τυγχάνωσιν. ἀλλ᾽
ἐκεῖνος μὲν ἄτοπος οὐ τοὺς δυναμένους τὰ κοινὰ
πράσσειν προτρεπόμενος ἀλλὰ τοὺς ἡσυχίαν ἄγειν
το μὴ δυναμένους. δεῖ δὲ μὴ πλήϑει μηδ᾽ ὀλιγότητι πραγμάτων, ἀλλὰ τῷ καλῷ καὶ τῷ αἰσχρῷ τὸ εὔϑυμον ὁρίζειν καὶ τὸ δύσϑυμον᾽ τῶν γὰρ καλῶν ἡ παρά- λειψις οὐχ ἧττον ἢ τῶν φαύλων ἡ πρᾶξις ἀνιαρόν ἐστι καὶ ταραχῶδες. ὡς εἴρηται.
ι 9. Τοὺς μὲν γὰρ ἀφωρισμένως ἕνα βίον ἄλυ- πον νομίζοντας, ὡς ἔνιοι τὸν τῶν γεωργῶν ἢ τὸν τῶν ἠιϑέων ἢ τὸν τῶν βασιλέων, ἱκανῶς ὁ Μέναν- δρος ὑπομιμνήσκει λέγων
σι
ς-»
ὥμην ἐγὼ τοὺς πλουσίους, ὦ Φανία, Β 50 οἷς μὴ τὸ δανείξεσϑαι πρόσεστιν, οὐ στένειν τὰς νύχτας οὐδὲ στρεφομένους ἄνω κάτω οἴμοι λέγειν. ἡδὺν δὲ καὶ πρᾶόν τινα ὕπνον καϑεύδειν"᾽ εἶτα προσδιελϑών, ὡς καὶ τοὺς πλουσίους ἑώρα ταὐτὰ οὉ πάσχοντας τοῖς πένησιν, 2 οπ. Σ' 104 8 ᾿Επίκουρος]) [ἴβθπου. ἡ. 828 18 φαύλων) βλαβερῶν ϑίο!». 29, 73. 11 Μένανδρος) ΚοΟΚ. ὃ
Ρ. 79 145
212 θΕῈ ΤᾺΑΝΟΌΠΙΤΑΤΕ
“ἀρ᾽ ἐστί᾽ φησί 'συγγενές τι λύπη καὶ βίος: τρυφερῷ βίῳ σύνεστιν, ἐνδόξῳ βίῳ πάρεστιν, ἀπόρῳ συγκαταγηράσκει βίφ.᾽ ἀλλ᾽ ὥσπερ οἱ δειλοὶ καὶ ναυτιῶντες ἐν τῷ πλεῖν, Ο εἶτα ῥᾷον οἰόμενοι διάξειν, ἐὰν εἰς γαῦλον ἐξ ἀκά- του καὶ πάλιν ἐὰν εἰς τριήρη μεταβῶσιν, οὐδὲν
οι
περαίνουσι. τὴν χολὴν καὶ τὴν δειλίαν συμμετα- φέροντες ἑαυτοῖς" οὕτως αἵ τῶν βίων ἀντιμεταλήψεις οὐκ ἐξαιροῦσι τῆς ψυχῆς τὰ λυποῦντα καὶ ταράτ- τοντα᾽ ταῦτα δ᾽ ἐστὶν ἀπειρία πραγμάτων, ἀλογιστία, τὸ μὴ δύνασθαι μηδ᾽ ἐπίστασϑαι χρῆσϑαι τοῖς πα- ροῦσιν ὀρϑῶς" ταῦτα καὶ πλουσίους χειμάξει καὶ πέ- νητας, ταῦτα καὶ γεγαμηκότας ἀνιᾷ καὶ ἀγάμους" διὰ ταῦτα φεύγουσι τὴν ἀγορὰν εἶτα τὴν ἡσυχίαν οὐ φέρουσι, διὰ ταῦτα προαγωγὰς ἐν αὐλαῖς διώκουσι, τὸ καὶ παρελθόντες εὐϑὺς βαρύνονται.
-"
0
“δυσάρεστον οὗ νοσοῦντες ἀπορίας ὕπο" ἢ Ἁ ς " } ν 3 - καὶ γὰρ ἡ γυνὴ λυπεῖ καὶ τὸν ἰατρὸν αἰτιῶνται καὶ δυσχεραίνουσι τὸ κλινίδιον,
[κς
Ὁ φίλων δ᾽ ὅ τ᾽ ἐλϑὼν λυπρὸς ὅ τ᾽ ἀπιὼν βαρύς 530 ὡς ὁ Ἴων φησίν. εἶτα τῆς νόσου διαλυϑείσης καὶ κράσεως ἑτέρας ἐγγενομένης, ἦλϑεν ἡ ὑγίεια φίλα
ἤ -“ Α - Ἁ 3 Ἁ ΘΝ πάντα ποιοῦσα καὶ προσηνῆ. ὃ γὰρ ἐχϑὲς ὠὰ καὶ ἀμύλια καὶ σητάνειον ἄρτον διαπτύων, τήμερον αὐτό- πυρὸν ἐπ᾽ ἐλαίαις ἢ καρδαμίδι σιτεῖται προσφιλῶς 35 καὶ προϑύμως.
117 Ἐπυρ. Οὐ. 333. 20 Νδυοκ. Ρ. 118 λυπρός ατο- ὑϊὰ5: λυπηρός 422 ὑγίεια ἢ: ὑγεία
σι
10
- οι
20
ΑΝΙΜΙ. 215
ς
4, Τοιαύτην ὁ λογισμὸς εὐκολίαν καὶ μεταβολὴν ἐγγενόμενος ποιεῖ πρὸς ἕκαστον βίον. ᾿4λέξανδρος ᾿Δναξάρχου περὶ κόσμων ἀπειρίας ἀκούων ἐδάκρυε, καὶ τῶν φίλων ἐρωτώντων ὅ τι πέπονθεν, “οὐκ ἄξιον᾽ ἔφη δακρύειν. εἰ κόσμων ὄντων ἀπείρων ἑνὸς οὐ- δέπω κύριοι γεγόναμεν; Κράτης δὲ πήραν ἔχων καὶ Ἐὶ τρίβωνα παίζων καὶ γελῶν ὥσπερ ἐν ἑορτῇ τὸν βίον διετέλεσε. καὶ μὴν καὶ τὸν ᾿4γαμέμνονα τὸ πολλῶν βασιλεύειν ἐλύπει,
“γνώσεαι ᾿Δτρείδην ᾿“γαμέμνονα, τὸν περὶ πάντων Ζεὺς ἐνέηκε πόνοισι διαμπερές.
ΖΙιογένης δὲ πωλούμενος ἔσκωπτε τὸν κήρυκα κατα- κείμενος᾽ ἀναστῆναι δ᾽ οὐκ ἐβούλετο κελεύοντος, ἀλλὰ παίζων καὶ καταγελῶν ἔλεγεν “εἰ δ᾽ ἰχϑῦν ἐπίπρα. σχες;᾽ καὶ Σωκράτης μὲν ἐν δεσμωτηρίῳ φιλοσοφῶν διελέγετο τοῖς ἑταίροις" ὁ δὲ Φαέϑων ἀναβὰς εἰς τὸν οὐρανὸν ἔκλαιεν. εἰ μηδεὶς αὐτῷ τοὺς τοῦ πα- τρὺς ἵππους καὶ τὸ ἅὥρμα παραδίδωσιν. ὥσπερ οὖν τὸ ὑπόδημα τῷ ποδὶ συνδιαστρέφεται καὶ οὐ τοὐ- ναντίον, οὕτω τοὺς βίους αἵ διαϑέσεις συνεξομοιοῦ- σιν αὑταῖς. οὐ γὰρ ἡ συνήϑεια ποιεῖ τοῖς ἑλομένοις τὸν ἄριστον βίον ἡδὺν ὥς τις εἶπεν, ἀλλὰ τὸ φρο- νεῖν ἅμα τὸν αὐτὸν βίον ποιεῖ καὶ ἄριστον καὶ
ἥδιστον. διὸ τὴν πηγὴν τῆς εὐθυμίας ἐν αὐτοῖς 401
53 δ -“ 2 , [κι ᾿ ἣν: 2 }: ς »} »"» οὖσαν ἡμῖν ἐκκαϑαίρωμεν, ἵνα καὶ τὰ ἐκτὸς ὡς οἰκεῖα καὶ φίλα μὴ χαλεπῶς χρωμένοις συμφέρηται"
2 ποιεῖ ύθρυηδηπιβ: μεταποιεῖ 10 ἤομῃ. Καὶ 88 18 τὸ ἅρμα ΤυθΌμθυιΒ: τὰ ὥρματα 22 οἵ, ρΡ. 002 Ὁ
σ
214 θΕῈ ΤᾺἈΑΝΟΌΠΠΤΑΤΕ
“τοῖς πράγμασιν γὰρ οὐχὶ ϑυμοῦσϑαι χρεών"
μέλει γὰρ αὐτοῖς οὐδέν" ἀλλ᾽ οὐντυγχάνων
τὰ πράγματ᾽ ὀρϑῶς ἂν τιϑῇ, πράσσει καλῶς.
ὅ. Κυβείᾳ γὰρ ὃ Πλάτων τὸν βίον ἀπείχασεν, ἐν ᾧ καὶ βάλλειν δεῖ τὰ πρόσφορα, καὶ βαλόντα
σι
χρῆσϑαι καλῶς τοῖς πεσοῦσι. τούτων δὲ τὸ μὲν. Β βάλλειν οὐκ ἐφ᾽ ἡμῖν, τὸ δὲ προσηκόντως δέχεσθαι
τὰ γιγνόμενα παρὰ τῆς τύχης καὶ νέμειν ἑκάστῳ τόπον, ἐν ᾧ καὶ τὸ οἰκεῖον ὠφελήσει μάλιστα καὶ τὸ ἀβούλητον ἥκιστα λυπήσει τοὺς ἐπιτυγχάνοντας, ἡμέτερον ἔργον ἐστίν. ἂν εὖ φρονῶμεν. τοὺς μὲν γὰρ ἀτέχνους καὶ ἀνοήτους περὶ τὸν βίον, ὥσπερ τοὺς νοσώδεις τοῖς σώμασι μήτε καῦμα φέρειν μήτε χρύος δυναμένους ἐξίστησι μὲν εὐτυχία συστέλλει δὲ δυστυχία: ταράττονται δ᾽ ὑπ᾽ ἀμφοτέρων, μᾶλλον δ᾽ ὑφ᾽ αὑτῶν ἐν ἀμφοτέροις καὶ οὐχ ἧττον ἐν τοῖς λεγομένοις ἀγαϑοῖς. Θεόδωρος μὲν γὰρ ὁ χληϑεὶς ἄϑεος ἔλεγε. τῇ δεξιᾷ τοὺς λόγους ὀρέγοντος αὐτοῦ, τῇ ἀριστερᾷ δέχεσϑαι τοὺς ἀκροωμένους᾽ οἱ δ᾽ ἀπαί- δευτοι πολλάκις τὴν τύχην δεξιὰν παρισταμένην ἐπα- ριστέρως λαμβάνοντες ἀσχημονοῦσιν᾽" οὗ δὲ φρόνιμοι. καϑάπερ ταῖς μελίτταις φέρει μέλι τὸ δριμύτατον καὶ ξηρότατον ὁ ϑύμος, οὕτως ἀπὸ τῶν δυσχερε- στάτων πολλάκις πραγμάτων οἰκεῖόν τι καὶ χρήσι- μον αὑτοῖς λαμβάνουσι.
06. Τοῦτ᾽ οὖν δεῖ πρῶτον ἀσκεῖν καὶ μελετᾶν.
1. Νάυοκ. ν. 440 2. οὐντυγχάνων ]ΟΙΚΘΠΔΥαΒ: ὃ τυγ-
χάνων 8 ἂν] ἣν Ξο!. δ4, 14 πράσσει ἰάθη): πράξει 4 Πλάτων] Ἐθρ. Ῥ. 004 ὁ
ΡΣ
ΑΝΙΜΙ. 21
ὥσπερ ὁ τῆς κυνὸς ἁμαρτὼν τῷ λίϑῳ καὶ τὴν μη- τρυιὰν πατάξας “οὐδ᾽ οὕτως᾽ ἔφη ᾿κακῶς"᾿ ἔξεστι γὰρ μεϑιστάναι τὴν τύχην ἐκ τῶν ἀβουλήτων. ἐφυ- γαδεύϑη Διογένης. οὐδ᾽ οὕτω κακῶς" ἤρξατο γὰρ 5 φιλοσοφεῖν μετὰ τὴν φυγήν. Ζήνωνι τῷ Κιτιεῖ μία ναῦς περιῆν φορτηγός᾽ πυϑόμενος δὲ ταύτην αὐτό- φορτον ἀπολωλέναι συγκλυσϑεῖσαν “εὖγ᾽᾽ εἶπεν “ὦ τύχη ποιεῖς. εἰ τὸν τρίβωνα καὶ τὴν στοὰν συνε- λαύνουσ᾽ ἡμᾶς. τί οὖν κωλύει μιμεῖσθαι τούτους. 10 ἀρχὴν παραγγέλλων διήμαρτες; ἐν ἀγρῶ διάξεις ἐπι- μελόμενος τῶν ἰδίων. ἀλλὰ φιλίαν μνώμενος ἡἦγε- μόνος ἀπώσϑης; ἀκινδύνως καὶ ἀπραγμόνως βιώσῃ. πάλιν ἐν πράγμασιν ἀσχολίας ἔχουσι καὶ φροντίδας γέγονας; τό οὐδὲ ϑερμὸν ὕδωρ τοσόνδε τέγξει μαλϑακὰ γυῖα κατὰ Πίνδαρον, ὡς δόξα ποιεῖ καὶ τὸ τιμᾶσϑαι μετά σίνος δυνάμεως πόνον ἡδὺν κάματόν τ᾽ εὐ- κάματον." 20 ἀλλά τις ἀπήντησεν ἐκ διαβολῆς ἢ φϑόνου δυσημερία καὶ σχορακισμός; ἐπὶ τὰς Μούσας οὔριον τὸ πνεῦμα καὶ τὴν ᾿Δχαδήμειαν. ὥσπερ Πλάτωνι χειμασϑέντι περὶ τὴν Διονυσίου φιλίαν. διὸ χαὶ τοῦτο πρὸς εὐθυμίαν μέγα. τὸ τοὺς ἐνδόξους ἀποθεωρεῖν. εἰ μηδὲν ὑπὸ τῶν αὐτῶν πεπόνϑασιν. οἷον ἀπαιδία τὸ λυποῦν ἐστι; τοὺς Ῥωμαίων ὅρα βασιλεῖς. ὧν οὐδεὶς
σι
0 δὲ] δὲ καὶ αὶ 10 παραγγέλλων Ἐ;: τινα τελῶν 1 τό- σον γε μαλϑακὰ τεύχει γυῖα Ῥιπάδτιβ Νοιη. 4,6 18 Ἐπ. Βδοοῃ. 66 232 ᾿ἀκαδήμειαν ἧ: ἀκαδημίαν
.:
10
210 9Ὲ ΤΕἈΑΝΟΟΙΜΕΤΑΤΕ
υἱῷ τὴν ἀρχὴν ἀπέλιπε. πενίᾳ δυσφορεῖς παρούσῃ;
Ἐ καὶ τίς ἂν ἐβούλου μᾶλλον εἶναι Βοιωτῶν ἢ Ἔπα-
μεινώνδας; τίς δὲ Ρωμαίων ἢ Φαβρίκιος; ἀλλὰ διέ- φϑαρταί σου τὸ γύναιον; οὐκ ἀνέγνωκας οὖν τού- πίγραμμα τὸ ἐν 4ΖΙελφοῖς
“ὑγρᾶς καὶ τραφερᾶς βασιλεὺς ᾿4γίς μ᾽ ἀνέϑηκεν"" οὐδ᾽ ἀκήκοας, ὅτι τούτου τὴν γυναῖκα Τιμαίαν ᾽4λ- κιβιάδης διέφϑειρε, καὶ τὸ γεννηϑὲν ᾿4λκιβιάδην ἐκάλει ψιϑυρίξζουσα πρὸς τὰς ϑεραπαινίδας; ἀλλὰ τοῦτ᾽ ἴἅγιν οὐκ ἐκώλυσεν ἐνδοξότατον Ἑλλήνων εἶναι
408 χαὶ μέγιστον" ὥσπερ οὐδὲ Στίλπωνα τῶν κατ᾽ αὐτὸν
Β
φιλοσόφων ἵλαρώτατα ζῆν ἀκόλαστος οὖσ᾽ ἡ ϑυγά- τηρ᾽ ἀλλὰ καὶ Μητροκλέους ὀνειδίσαντος “ἐμὸν οὖν᾽ ἔφη ᾿ἁμάρτημα τοῦτ᾽ ἐστὶν ἢ ἐκείνης: εἰπόντος δὲ τοῦ Μητροκλέους “ἐκείνης μὲν ἁμάρτημα σὸν δ᾽ ἀτύ- χημα" ἱπῶς λέγεις; εἶπεν “οὐχὶ τὰ ἁμαρτήματα καὶ διαπτώματ᾽ ἐστί;" πάνυ μὲν οὖν᾽ ἔφη. “τὰ δὲ δια- πτώματ᾽ οὐχ ὧν διαπτώματα καὶ ἀποτεύγματα: συνωμολόγησε καὶ ὃ Μητροκλῆς. τὰ δ᾽ ἀποτεύγματ᾽ οὐχ ὧν ἀποτεύγματα καὶ ἀτυχήματα; πράῳ λόγῳ καὶ φιλοσόφῳ κενὸν ἀποδείξας ὕλαγμα τὴν τοῦ κυ- νικοῦ βλασφημίαν.
1. Τοὺς δὲ πολλοὺς οὐ μόνον τὰ τῶν φίλων καὶ οἰχείων ἀλλὰ καὶ τὰ τῶν ἐχϑρῶν ἀνιᾷ καὶ παροξύ- νει κακά. βλασφημίαι γὰρ καὶ ὀργαὶ καὶ φϑόνοι καὶ κακοήϑειαι καὶ ζηλοτυπίαν μετὰ δυσμενείας αὐτῶν μέν εἰσι τῶν ἐχόντων κῆρες, ἐνοχλοῦσι δὲ καὶ παρο-
ῷ μᾶλλον εἶναι ΒομΒΟΙΘγαΒ: εἶναι μᾶλλον
ι
15
25
ΑΝΙΜΙ. ΣΕΥ!
ξύνουσι τοὺς ἀνοήτους" ὥσπερ ἀμέλει καὶ γειτόνων ἀκραχολίαι καὶ συνήϑων δυσκολίαν καὶ τῶν περὶ τὰς πράξεις ὑπουργῶν μοχϑηρίαι τινές. ὑφ᾽ ὧν οὐχ ἥκιστά μοι δοκεῖς καὶ αὐτὸς ἐπιταραττόμενος. ὥσπερ
5 οὗ Σοφοκλέους ἰατροί
πικρὰν χολὴν κλύξουσι φαρμάκῳ πικρῷ.
οὕτως ἀντιχαλεπαίνειν καὶ συνεχπικραίνεσθαι τοῖς Ο ἐκείνων πάϑεσι καὶ νοσήμασιν, οὐκ εὐλόγως. ἃ γὰρ πράττεις πράγματα πεπιστευμένος, οὐχ ἁπλοῖς ἤϑε- τὸ σιν οὐδὲ χρηστοῖς ὥσπερ εὐφυέσιν ὀργάνοις ἀλλὰ καρχάροις τὰ πολλὰ καὶ σκολιοῖς διακονεῖται. τὸ μὲν οὖν ἀπευϑύνειν ταῦτα μὴ νόμιξε σὸν ἔργον εἶναι μηδ᾽ ἄλλως ῥάδιον" ἂν δ᾽ ὡς τοιούτοις αὐτοῖς πεφυχόσι χρώμενος, ὥσπερ ἰατρὸς ὀδοντάγραις καὶ 16 ἀγκτῆρσιν, ἤπιος φαίνῃ καὶ μέτριος ἔκ τῶν ἐνδε- χομένων, εὐφρανῇ τῇ σῇ διαϑέσει μᾶλλον ἢ λυπήσῃ ταῖς ἑτέρων ἀηδίαις καὶ μοχϑηρίαις᾽ καὶ ὥσπερ κύ- νας ἂν ὑλακτῶσι. τὸ προσῆκον αὐτοῖς ἐκείνους οἰὐό- μενος περαίνειν, ἐπιλήσῃ πολλὰ λυπηρὰ συνάγων, 50 ὥσπερ εἰς χωρίον κοῖλον καὶ ταπεινὸν ἐπιρρέοντα, τὴν μικροψυχίαν ταύτην καὶ τὴν ἀσϑένειαν, ἀλλο- τρίων ἀναπιμπλαμένην κακῶν. ὕπου γὰρ ἔνιοι τῶν φιλοσόφων καὶ τὸν ἔλεον ψέγουσι πρὸς ἀτυχοῦντας ἀνθρώπους γιγνόμενον. ὡς καλοῦ τοῦ βοηϑεῖν οὐ 9ο5 τοῦ συναλγεῖν καὶ συνενδιδόναι τοῖς πλησίον ὄντος" ὃ δὲ μεῖζόν ἐστιν, οὐδ᾽ αὑτῶν ἁμαρτανόντων καὶ θ οὗ, ν. 4065 10 εὐφρανεῖ ΘαΘΡπΘυΒ 117 κύνας ὃ:
κύνες 18 ἐκείνους ἢ: ἐκείνοις 19 τιηλ]ῖτι συνάγειν, «αὖ αὐἰάθιη Ἰθσδπάσπηι παύσῃ Ῥ1Ὸ ἐπιλήσῃ 26 αὑτῶν Ἰὺ: αὐτῶν
218 9Ὲ ΤΕΑΝΟΩΌΠΜΤΑΤΕ
Ε διακειμένων φαύλως τὸ ἦϑος αἰσϑανομένους ἀϑυμεῖν καὶ δυσφορεῖν ἐῶσιν, ἀλλὰ ϑεραπεύειν ἄνευ λύπης τὴν κακίαν ἧ δεῖ" σκόπει πῶς οὐκ ἄλογόν ἐστι περι- ορᾶν αὑτούς, ὅτι μὴ πάντες εἰσὶν οἵ χρώμενοι καὶ προσιόντες ἡμῖν ἐπιεικεῖς καὶ χαρίεντες, ἀχϑομένους ν καὶ δυσκολαίνοντας. ἀλλ᾽ ὅρα, φίλε Πάκχκιε, μὴ λαν-. ϑάνομεν ἑαυτοὺς οὐ τὸ καϑόλου τῆς μοχϑηρίας τῶν ἐντυγχανόντων ἀλλὰ τὸ πρὸς ἡμᾶς ὑπὸ φιλαυτίας τινὸς οὐ μισοπονηρίας προβαλλόμενοι καὶ δεδοικότες. αἱ γὰρ σφοδραὶ περὶ τὰ πράγματα πτοῖαι καὶ παρ᾽ τὸ ἀξίαν ἐφέσεις καὶ διώξεις ἢ πάλιν ἀποστροφαὶ καὶ
Ε διαβολαὶ τὰς πρὸς ἀνθρώπους ἐγγεννῶσιν ὑποψίας καὶ δυσκολίας, ὑφ᾽ ὧν τὰ μὲν ἀποστερεῖσθαι τοῖς δὲ περιπίπτειν δοχοῦμεν. ὁ δὲ τοῖς πράγμασιν ἐϑι- σϑεὶς ἐλαφρῶς συμπεριφέρεσθαι καὶ μετρίως εὐκο- τὸ λώτατος ἀνθρώποις ὁμιλεῖν γίγνεται καὶ πραότατος.
8, Ὅϑεν ἐχεῖνον αὖϑις τὸν περὶ τῶν πραγμάτων λόγον ἀναλάβωμεν. ὡς γὰρ ἐν τῷ πυρέττειν πικρὰ πάντα καὶ ἀηδῆ φαίνεται γευομένοις, ἀλλ᾽ ὅταν ἴδω- μὲν ἑτέρους ταὐτὰ προσφερομένους καὶ μὴ δυσχε- 90 ραίνοντας, οὐκέτι τὸ σιτίον οὐδὲ τὸ ποτὸν ἀλλ᾽
409 αὑτοὺς αἰτιώμεθα χαὶ τὴν νόσον" οὕτω καὶ τοῖς πράγμασι παυσόμεϑα μεμφόμενοι καὶ δυσχεραίνον- τες, ἂν ἑτέρους ταὐτὰ προσδεχομένους ἀλύπως καὶ ἱλαρῶς ὁρῶμεν. ἀγαϑὺν τοίνυν ἐν τοῖς ἀβουλήτοις 90 συμπτώμασι πρὺς εὐθυμίαν καὶ τὸ μὴ παρορᾶν ὅσα προσφιλῆ καὶ ἀστεῖα πάρεστιν ἡμῖν. ἀλλὰ μιγνύντας
ω
ὁ λανϑάνομεν λανϑιάνωμεν 9. προβαλλόμενοι κὲ) νἱὰ, Ῥγδοίαϊ. Ρ. 171 20. 34 ταὐτὰ ": τὰ αὐτὰ
ΑΝΙΜΙ. 219
ἐξαμαυροῦν τὰ χείρονα τοῖς βελτίοσι. νῦν δὲ τὰς μὲν ὄψεις ὑπὸ τῶν ἄγαν λαμπρῶν τιτρωσχομένας ἀποστρέφοντες. ταῖς ἀνθηραῖς καὶ ποώδεσι χρόαις παρηγοροῦμεν" τὴν δὲ διάνοιαν ἐντείνομεν εἰς τὰ
5 λυπηρὰ καὶ προσβιαξζόμεϑα τοῖς τῶν ἀνιαρῶν ἐνδια-
0
20
τρίβειν ἀναλογισμοῖς. μονονοὺ βία τῶν βελτιόνων ἀποσπάσαντες. καίτοι τό γε πρὸς τὸν πολυπράγμονα λελεγμένον οὐκ ἀηδῶς δεῦρ᾽ ἔστι μετενεγκεῖν
“τί τἀλλότριον. ἄνϑρωπε βασκανώτατε., κακὸν ὀξυδορκεῖς. τὸ δ᾽ ἴδιον παραβλέπεις:᾽
τί τὸ σεαυτοῦ κακόν. ὦ μακάριε. λίαν καταβλέπεις καὶ ποιεῖς ἐναργὲς ἀεὶ καὶ πρόσφατον ἀγαϑοῖς δὲ παροῦσιν οὐ προσάγεις τὴν διάνοιαν, ἀλλ᾽ ὥσπερ αἱ σικύαι τὸ χείριστον ἐκ τῆς σαρκὸς ἕλκουσιν. οὕτω τὰ κάκιστα τῶν ἰδίων συνάγεις ἐπὶ σαυτόν. οὐδέν τι τοῦ Χίου βελτίων γενόμενος ὃς πολὺν καὶ χρη- στὸν οἶνον ἑτέροις πιπράσκων ἑαυτῷ πρὸς τὸ ἄριστον ὀξίνην ἐζήτει διαγευόμενος. οἰκέτης δέ τις ἐρωτη- ϑεὶς ὑφ᾽ ἑτέρου τί ποιοῦντα τὸν δεσπότην κατα- λέλοιπεν ᾿ἀγαϑῶν᾽ ἔφη 'παρόντων,. κακὸν ξητοῦντα;᾽ καὶ γὰρ οἵ πολλοὶ τὰ χρηστὰ καὶ πότιμα τῶν ἰδίων ὑπερβαίνοντες ἐπὶ τὰ μοχϑηρὰ καὶ δυσχερῆ τρέχου- σιν. ὁ δ᾽ ᾿Ζρίστιππος οὐ τοιοῦτος, ἀλλ᾽ ἀγαϑὺὸς ὥσπερ ἐπὶ ξυγοῦ πρὸς τὰ βελτίονα τῶν ὑποκειμένων ἐξαναφέρειν καὶ ἀνακουφίζειν αὑτόν" χωρίον γοῦν ἀπολέσας καλὸν ἠρώτησεν ἕνα τῶν πάνυ προσποιου-
8 χρόαις ἢ: χροιαῖς 9 ἸΚΟΌΙΕΣ 8᾽ ΡῈ 410 16 ἰδίων Μ: ἡδέων
σ
220 ΕΒ ΤΗΑΝΟΠΙΤΑΤΕ
ἢ μένων συνάχϑεσϑαι καὶ συναγανακτεῖν “οὐχὶ σοὶ μὲν χωρίδιον ὃν ἔστιν, ἐμοὶ δὲ τρεῖς ἀγροὶ καταλείπον- ται; συνομολογήσαντος δ᾽ ἐκείνου, τί οὖν᾽ εἶπεν “οὐ σοὶ μᾶλλον ἡμεῖς συναχϑόμεϑα;:᾽ μανικὸν γάρ ἐστι τοῖς ἀπολλυμένοις ἀνιᾶσϑαι μὴ χαίρειν δὲ τοῖς σωζομένοις, ἀλλ᾽ ὥσπερ τὰ μικρὰ παιδάρια, ἀπὸ πολ- λῶν παιγνίων ἂν ἕν τις ἀφέληταί τι, καὶ τὰ λοιπὰ πάντα προσρίψαντα κλαίει καὶ βοᾷ, τὸν αὐτὸν τρό- πον ἡμᾶς περὶ ἕν ὀχληϑέντας ὑπὸ τῆς τύχης, καὶ τἄλλα πάντα ποιεῖν ἀνόνητα ἑαυτοῖς ὀδυρομένους καὶ δυσφοροῦντας.
σι
-
0
Ἐ 59. Καὶ τί, φήσαι τις ἄν, ἔχομεν; τί δ᾽ οὐκ ἔχο- μὲν; ὃ μὲν δόξαν ὃ δ᾽ οἶκον ὁ δὲ γάμον, τῷ δὲ φί- λος ἀγαϑὺς ἔστιν. ᾿Αντίπατρος δ᾽ ὁ Ταρσεὺς πρὸς τῷ τελευτᾶν ἀναλογιζόμενος ὧν ἔτυχεν ἀγαϑῶν, τ οὐδὲ τὴν εὔπλοιαν παρέλιπε τὴν ἐκ Κιλικίας αὐτῷ γενομένην εἰς ᾿ἀϑήνας. δεῖ δὲ καὶ τὰ κοινὰ μὴ πα- ρορᾶν ἀλλ᾽ ἔν τινι λόγῳ τίϑεσϑαι καὶ χαίρειν, ὅτι ζῶμεν ὑγιαίνομεν τὸν ἥλιον ὁρῶμεν" οὔτε πόλεμος οὔτε στάσις ἔστιν" ἀλλὰ καὶ ἡ γῆ παρέχει γεωργεῖν 30 καὶ ϑάλασσα πλεῖν ἀδεῶς τοῖς βουλομένοις" καὶ λέ-
Β γειν ἔξεστι καὶ πράττειν καὶ σιωπᾶν καὶ σχολάζξειν. εὐθυμήσομεν δὲ τούτοις μᾶλλον παροῦσιν, ἂν μὴ παρόντων αὐτῶν φαντασίαν λαμβάνωμεν" ἀναμιμνή- ὄκοντες αὑτοὺς πολλάκις. ὡς ποϑεινόν ἐστιν ὑγίεια 90 ᾿ νοσοῦσι καὶ πολεμουμένοις εἰρήνη, καὶ χτήσασϑαι δόξαν ἐν πόλει τηλικαύτῃ καὶ φίλους ἀγνῶτι καὶ
8 προρρίψαντα Ἡρυνοτάθμιβ, 564. 181} ορὰΒ 21 καὶ ἡ ϑάλασσαϑ 25 ὑγίεια ἢ: ὑγεία 21 τηλικαύτῃ Ἐ-: τηλικαύτην
ΑΝΙΜΙ. 221
ξένῳ" καὶ τὸ στέρεσϑαι γενομένων ὡς ἀνιαρόν. οὐ γὰρ τότε γίγνεται μέγα καὶ τίμιον ἕκαστον ἡμῖν, ὅταν ἀπόληται, σῳζόμενον δὲ τὸ μηδέν ἐστιν᾽ οὐ- δενὶ γὰρ ἀξίαν τὸ μὴ εἶναι προστίϑησιν. οὐδὲ δεῖ 5 κτᾶσϑαι μὲν ὡς μεγάλα καὶ τρέμειν ἀεὶ δεδιότας ὡς ὑπὲρ μεγάλων μὴ στερηϑῶμεν, ἔχοντας δὲ παρο- 410 ρᾶν καὶ καταφρονεῖν ὡς μηδενὸς ἀξίων" ἀλλὰ χρῆ- σϑαι μάλιστα ἐπὶ τῷ χαίρειν καὶ ἀπολαύειν αὐτῶν. ἵνα καὶ τὰς ἀποβολάς, ἂν συντυγχάνωσι. πραότερον οφέρωμεν. οἵ δὲ πολλοὶ ποιήματα μέν, ὡς ἔλεγεν ᾿Δρκεσίλαος, ἀλλότρια καὶ γραφὰς καὶ ἀνδριάντας οἴονται δεῖν ἀκριβῶς καὶ κατὰ μέρος ἕχαστον ἐπι- πορευόμενοι τῇ διανοίᾳ καὶ τῇ ὄψει ϑεωρεῖν. τὸν δ᾽ ἑαυτῶν βίον ἔχοντα πολλὰς οὐκ ἀτερπεῖς ἀνα- 5 ϑεωρήσεις ἐῶσιν, ἔξω βλέποντες ἀεὶ καὶ ϑαυμάζοντες ἀλλοτρίας δόξας καὶ τύχας, ὥσπερ μοιχοὶ τὰς ἕτέ- ρῶν γυναῖκας αὑτῶν δὲ καὶ τῶν ἰδίων καταφρο- νοῦντεςο. 10. Καίτοι καὶ τοῦτο μέγα πρὸς εὐθυμίαν ἐστί, Ὁ τὸ μάλιστα μὲν αὑτὸν ἐπισκοπεῖν καὶ τὰ καϑ' αὑτόν, εἰ δὲ μή, τοὺς ὑποδεεστέρους ἀποϑεωρεῖν καὶ μή, καϑάπερ οἵ πολλοί, πρὸς τοὺς ὑπερέχοντας ἀντιπαρε- ξάγουσιν. οἷον εὐθύς, οἱ δεδεμένοι εὐδαιμονέξουσι τοὺς λελυμένους, ἐκεῖνοι δὲ τοὺς ἐλευϑέρους οἱ δ᾽ 5 ἐλεύϑεροι τοὺς πολίτας. οὗτοι δὲ πάλιν αὖ τοὺς πλουσίους. οἵ δὲ πλούσιοι τοὺς σατράπας οἱ δὲ σα- τράπαι τοὺς βασιλεῖς. οἱ δὲ βασιλεῖς τοὺς ϑεούς. μονονοὺ βροντᾶν χαὶ ἀστράπτειν ϑέλοντες. εἶθ᾽
11 καὶ] ἀο]οπάτϊπη νἱά. 22 ἀντιπαρεξάγειν Ὗ
222 Ὲ ΤΗΑΝΟΌΠΡΑΤΕ
οὕτως ἀεὶ τῶν ὑπὲρ ἑαυτοὺς ἐνδεεῖς ὄντες οὐδέποτε τοῖς καϑ' ἑαυτοὺς χάριν ἔχουσιν. Ο “οὔ μοι τὰ Γύγεω τοῦ πολυχρύσου μέλει" καί “οὐδ᾽ εἷλέ πώ με ξῆλος, οὐδ᾽ ἀγαίομαι ϑεῶν ἔργα, μεγάλης δ᾽ οὐκ ἐρέω τυραννίδος" ἀπόπροϑεν γάρ ἐστιν ὀφρϑαλμῶν ἐμῶν. Θάσιος γὰρ ἦν ἐκεῖνος" ἄλλος δέ τις Χῖος, ἄλλος ὃὲ Γαλάτης ἢ Βιϑυνὸς οὐκ ἀγαπῶν. εἴ τινος μερί- δος ἦν ἢ δόξαν ἢ δύναμιν ἐν τοῖς ἑαυτοῦ πολίταις τὸ εἴληχεν, ἀλλὰ κλαίων ὅτι μὴ φορεῖ πατρικίους" ἐὰν δὲ καὶ φορῇ, ὅτι μηδέπω στρατηγεῖ Ῥωμαίων" ἐὰν Ὁ δὲ καὶ στρατηγῇ. ὅτι μὴ ὑπατεύει" καὶ ὑπατεύων, ὅτι μὴ πρῶτος ἀλλ᾽ ὕστερος ἀνηγορεύϑη. τοῦτο δ᾽ ἐστὶ τί ἄλλο ἢ συλλέγοντα προφάσεις ἀχαριστίας τ ἐπὶ τὴν τύχην αὐτὸν ὑφ᾽ αὑτοῦ χολάξεσϑαι καὶ δι- δόναι δίκην; ἀλλ᾽ ὅ γε νοῦν ἔχων σωτήρια φρο- νοῦντα τοῦ ἡλίου μυριάδας ἀνθρώπων ἐφορῶντος
ἑεὐρυεδοῦς ὅσοι καρπὸν αἰνύμεϑα χϑονός.᾽ οὐκ εἴ τινῶν ἧττον ἔνδοξός ἐστι καὶ πλούσιος, ὀδυ- ρύμενος κάϑηται καὶ ταπεινούμενος. ἀλλ᾽ ὅτι μυρίων ΙΑ ᾽ , 3 , - ’ μυριάκις ἐν τοσούτοις εὐσχημονέστερον ξῇ καὶ βέλ- τιον, ὑμνῶν τὸν ἑαυτοῦ δαίμονα καὶ τὸν βίον ὁδῷ πρόεισιν. ἐν Ὀλυμπίᾳ μὲν γὰρ οὐκ ἔστι νικῶν ἐκ-
ΟΜ ΘΙ ἄθυνητιβ θ ἐρέω 3601. ΑΘβοι. Ῥγοια. 394: ἐρῶ
10 ἦν ἢ ᾿: ἢ 11 πατρικίους] καλτίους ΜαδνίσαΒ 19 εὖ- ρυεδοῦς Ρ]αΐο Ῥτοίεαρ. Ρ. 848 ο: εὐρυέδους 28 ὁδῷ Οοθεοίαδβ: ἐν ὁδῷ
ΑΝΙΜΙ. 225
λεγόμενον ἀντιπάλους" ἕν δὲ τῷ βίῳ τὰ πράγματα Ἐ δίδωσι περιόντα πολλῶν μέγα φρονεῖν. καὶ ξηλωτὸν εἶναν μᾶλλον ἢ ζηλοῦν ἑτέρους" ἄν γε δὴ μὴ τοῦ Βριάρεω μηδὲ τοῦ Ηρακλέους ποιήσῃς σεαυτὸν ἀν- ταγωνιστήν. ὅταν οὖν πάνυ ϑαυμάσῃς ὡς κρείττονα τὸν ἐν τῷ φορείῳ κομιξόμενον, ὑποχύψας ϑέασαι καὶ τοὺς βαστάξοντας᾽ καὶ ὅταν διαβαίνοντα τὴν σχεδίαν μακαρίσῃς τὸν Ξέρξην ἐκεῖνον, ὡς ὁ ᾿Ελλη- δπόντιος. ἴδε καὶ τοὺς ὑπὸ μάστιξι διορύττοντας τὸν Ἄϑω καὶ τοὺς περικοπτομένους ὦτα καὶ ῥῖνας ἐπὶ τῷ διαλυϑῆναι τὴν γέφυραν ὑπὸ τοῦ κλύδωνος, ἅμα καὶ τὴν ἐκείνων ἀποϑεωρῶν διάνοιαν ὅτι τὸν σὸν βίον καὶ τὰ σὰ πράγματα μακαρίζουσιν. ὃ Σω- Ἐ κράτης ἀκούσας τινὸς τῶν φίλων λέγοντος ὡς πολυ- τελὴς ἡ πόλις “μνᾶς ὁ Χῖος οἶνος, ἡ πορφύρα τριῶν μἱνῶν. τοῦ μέλιτος ἡ κοτύλη πέντε δραχμῶν" λαβὼν αὐτὸν προσήγαγε τοῖς ἀλφίτοις “ὀβολοῦ τὸ ἡμίξκτον, εὐτελὴς ἣ πόλις" εἶτα ταῖς ἐλαίαις “δυεῖν χαλκοῖν ἡ χοῖνιξ, εὐτελὴς ἡ πόλις" εἶτα ταῖς ἐξωμίσι ᾿ δέκα ο δραχμῶν. εὐτελὴς ἡ πόλις. οὐκοῦν καὶ ἡμεῖο, ὅταν ἀκούσωμεν ἑτέρου λέγοντος, ὡς μικρὰ τὰ καϑ᾽ ἡμᾶς πράγματα καὶ λυπρὰ δεινῶς, μὴ ὑπατευόντων μηδ᾽ 4171 ἐπιτροπευόντων, ἔξεστιν εἰπεῖν “λαμπρὰ τὰ καϑ' ἡμᾶς πράγματα καὶ ζηλωτὸς ἡμῶν ὁ βίος. οὐ προσ- ὅ αὐτοῦμεν οὐκ ἀχϑοφοροῦμεν οὐ κολακεύομεν.᾽ 11. Οὐ μὴν ἀλλ᾽ ἐπεὶ πρὸς ἑτέρους μᾶλλον ἢ πρὸς αὑτοὺς ὑπ᾽ ἀβελτερίας εἰϑίσμεϑα ξῆν, καὶ πολὺ τὸ δύσξηλον ἡ φύσις ἔχουσα καὶ τὸ βάσκανον, οὐ χαίρειν τοσοῦτον τοῖς ἰδίοις, ὅσον ἀνιᾶται τοῖς ἀλλο-
οι
.
οι
224 θῈ ΤΒΑΝΟΟΙΜΤΑΤΕ
τρίοις ἀγαϑοῖς" μὴ μόνον ὅρα τὰ λαμπρὰ καὶ τὰ περιβόητα τῶν ζξηλουμένων ὑπὸ σοῦ καὶ ϑαυμαζο- μένων. ἀλλ᾽ ἀνακαλύψας καὶ διαστείλας ὥσπερ ἀν- ϑηρὸν παραπέτασμα τὴν δόξαν αὐτῶν καὶ τὴν ἐπι-
Β φάνειαν. ἐντὸς γενοῦ καὶ κατόψει πολλὰ δυσχερῆ καὶ πολλὰς ἀηδίας ἐνούσας αὐτοῖς. ὃ γοῦν Πιττακὸς ἐχεῖνος. οὗ μέγα μὲν ἀνδρείας μέγα δὲ σοφίας καὶ δικαιοσύνης κλέος, εἱστία ξένους" ἐπελθοῦσα δ᾽ ἡ γυνὴ μετ᾽ ὀργῆς ἀνέτρεψε τὴν τράπεζαν τῶν δὲ ξένων διατραπέντων “ἕχάστῳ τι᾿ ἔφη “ἡμῶν κακὸν τὸ ἔστιν. ᾧ δὲ τοὐμόν, ἄριστα πράττει.᾽
φι
“οὗτος μακάριος ἐν ἀγορᾷ νομίζεται,
ἐπὰν δ᾽ ἀνοίξῃ τὴν ϑύραν, τρισάϑλιος"
γυνὴ κρατεῖ πάντων. ἐπιτάσσει. μάχετ᾽ ἀεί.
ἀπὸ πλειόνων ὀδυνᾶτ᾽, ἐγὼ δ᾽ ἀπ᾽ οὐδενός. 1 τοιαῦτα πολλὰ καὶ πλούτῳ καὶ δόξῃ καὶ βασιλείᾳ
Οπρόσεστιν ἄδηλα τοῖς πολλοῖς ἐπιπροσϑεῖ γὰρ ὃ τῦφος.
“ὦ μάκαρ ᾿᾽Δτρείδη. μοιρηγενές, ὀλβιόδαιμον" ἔξωϑεν οὗτος ὁ μακαρισμός, ὕπλων καὶ ἵππων καὶ 30 στρατιᾶς περικεχυμένης" αἱ δὲ τῶν παϑῶν φωναὶ πρὺς τὴν κενὴν δόξαν ἔνδοϑεν ἀντιμαρτυροῦσι
“Ζεύς μὲ μέγα Κρονίδης ἄτῃ ἐνέδησε βαρείῃ."
καί
11 τοὐμόν] Ὀδπθ παροὺ, νἱᾶ. ϑ'υμθο]α8 19 ΚΟΟΚ. 8 Ρ. 86 18 ἐπὰν Ρ. 1006: ὅταν τὴν ϑύραν] τὰς ϑύρας θϑᾶάθηη Ῥᾶρὶηδ, 14 ἐπιτάττει Θεαθηὶ 19 Ηοιη. Γ' 182 28 16,.118
ΑΝΙΜΙ. 220
“ξηλῶ σε, γέρον,
ζηλῶ δ᾽ ἀνδρῶν ὃς ἀκίνδυνον
βίον ἐξεπέρασ᾽ ἀγνώς, ἀκλεής. ἔξεστιν οὖν καὶ τούτοις τοῖς ἐπιλογισμοῖς ἀπαρύτειν 5 τοῦ πρὸς τὴν τύχην μεμψιμοίρου καὶ διὰ τὸ ϑαυ- μάξειν τὰ τῶν πλησίον ἐχταπεινοῦντος τὰ οἰκεῖα
καὶ καταβάλλοντος. 12. Οὐχ ἥκιστα τοίνυν εὐθυμίαν κολούει τὸ μὴ συμμέτροις χρῆσϑαι πρὸς τὴν ὑποχειμένην δύναμιν τὸ ὁρμαῖς ὥσπερ ἱστίοις. ἀλλὰ μειξόνων ἐφιεμένους ταῖς ἐλπίσιν εἶτ᾽ ἀποτυγχάνοντας αἰτιᾶσϑαι δαίμονα χαὶ τύχην ἀλλὰ μὴ τὴν αὑτῶν ἀβελτερίαν. οὐδὲ γὰρ ὁ τοξεύειν τῷ ἀρότρῳ βουλόμενος καὶ τῷ βοὶ τὸν λαγωὸν κυνηγετεῖν δυστυχής ἐστιν οὐδ᾽ ὃ γρί. 15 φοίς καὶ σαγήναις ἐλάφους μὴ λαμβάνων οὐδ᾽ οἷς δαίμων οὐκ ἐναντιοῦται μοχϑηρός. ἀλλ᾽ ἀβελτερία καὶ μωρία τοῖς ἀδυνάτοις ἐπιχειροῦσα. αἴτιον δ᾽ ἣ Ἑ φιλαυτία μάλιστα, φιλοπρώτους ποιοῦσα καὶ φιλονί- χους ἐν πᾶσι καὶ πάντων ἐπιδραττομένους ἀπλήστως. 80. οὐ γὰρ πλούσιοι μόνον ὁμοῦ καὶ λόγιοι καὶ ἰσχυροὶ καὶ συμποτικοὶ καὶ ἡδεῖς εἶναι καὶ φίλοι βασιλέων καὶ πόλεων ἄρχοντες ἀξιοῦσιν, ἀλλ᾽ εἰ μὴ καὶ κύ- νας ἕξουσι πρωτεύοντας ἀρετῇ καὶ ἵππους καὶ ὕρτυ- γας καὶ ἀλεκτρυόνας ἀϑυμοῦσι. Διονύσιος ὁ πρε- 95 σβύτερος οὐχ ἠγάπα μέγιστος ὧν τῶν τότε τυράννων. ἀλλ᾽ ὅτι Φιλοξένου τοῦ ποιητοῦ μὴ βέλτιον ἦδε 1 Επυρ. ΙΡμῖρ. 4.16 106 ἀβελτερέα “: ἀβελτερίᾳ
11 ἐπιχειροῦσα Ἀ-: ἐπιχειροῦσιν 18 φιλονίκους ΠΌΘΌΠΘΙΙΒ: φιλονείκους
ῬΙαίδτομΐ Μοτσα]ΐα. ὙΟ]. 111. τῦ
220 θῈ ΤᾺΑΝΟΌΠΜΤΑΤΕ
Ε' μηδὲ περιῆν ἐν τῷ διαλέγεσϑαι Πλάτωνος, ὀργισϑεὶς καὶ παροξυνϑεὶς τὸν μὲν εἰς. τὰς λατομίας ἐνέβαλε τὸν δ᾽ ἀπέδοτο πέμψας εἰς Αἴγιναν. οὐ τοιοῦτος δ᾽ ὁ ᾿Δλέξανδρος, ἀλλ᾽ ἐπεὶ Κρίσων ὃ σταδιοδρόμος ἁμιλλώμενος αὐτῷ περὶ τάχους ἔδοξεν ἕχὼν παρ- εἴναι. σφόδρα διηγανάχτησεν. εὖ δὲ καὶ ὃ ποιητι- κὸς ᾿Δχιλλεὺς ὑπειπών
οι
τοῖος ἐὼν οἷος οὔ τις ᾿ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων᾽ ἐπήνεγκεν “ἐν πολέμῳ" ἀγορῇ δέ τ᾽ ἀμείνονές εἰσι καὶ ἄλλοι. τὸ ΜΜεγάβυξον δὲ τὸν τον εἰς τὸ ζωγραφεῖον ἀνα- ἐΥΣ βῦντα τὸ ᾿Ζπελλοῦ καὶ λαλεῖν ἐπιχειρήσαντα περὶ τῆς τέχνης ἐπεστόμισεν ὃ ὁ ᾿Δπελλῆς εἰπών “ξως μὲν ἡσυχίαν ἦγες, ἐδόκεις τις εἶναι διὰ τὰ χρυσία καὶ τὴν πορφύραν, νυνὶ δὲ καὶ ταυτὶ τὰ τρίβοντα τὴν ὥχραν παιδάρια καταγελᾷ σου φλυαροῦντος.᾽ ἀλλ᾽ ἔνιοι τοὺς μὲν Στωικοὺς οἴονται παίζειν, ὅταν ἀκού- σωσι τὸν σοφὸν παρ᾽ αὐτοῖς μὴ μόνον φρόνιμον καὶ δίκαιον καὶ ἀνδρεῖον, ἀλλὰ καὶ ῥήτορα καὶ ποιη- τὴν καὶ στρατηγὸν καὶ πλούσιον καὶ βασιλέα προσ- 30 αγορευόμενον᾽ αὑτοὺς δὲ πάντων ἀξιοῦσι τούτων, Β χἂν μὴ τυγχάνωσιν, ἀνιῶνται. καίτοι καὶ τῶν ϑεῶν ἄλλος ἄλλην ἔχων δύναμιν, ὃ μὲν ἐννάλιος ὃ δὲ μαντεῖος ὃ δὲ περδῶος ἐπονομάξεται᾽ καὶ τὴν ᾿άφρο- δίτην ὁ Ζεύς, ὡς οὐ μετὸν αὐτῇ πολεμικῶν ἔργων, 535 ἐπὶ γάμους ἀποστέλλει καὺ ϑαλάμους.
"᾿
δ
"
8 οι. Σ᾽ 106. 1006. 11 τὸν Πέρσην] 46]. ἢ 86 Ηομχι. Ἑ 428 ΒβΒαα.
ΑΝΙΜΝΙ. 221
18. Τινὰ γὰρ οὐδὲ συνυπάρχειν ἀλλὰ μᾶλλον ὑπεναντιοῦσϑαι πέφυκεν ἀλλήλοις τῶν σπουδαζομέ- νῶν. οἷον ἄσκησις λόγων καὶ μαϑημάτων ἀνάληψις ἀπραγμοσύνης δεῖται καὶ σχολῆς" δυνάμεις δὲ πολι-
5 τικαὶ καὶ φιλίαι βασιλέων οὐκ ἄνευ πραγμάτων οὐδ᾽ ἀσχολιῶν περιγίγνονται. καὶ μήν “οἶνοί τε καὶ σαρ- χῶν ἐμφορήσεις σῶμα μὲν ἰσχυρὸν ποιοῦσι καὶ ῥω- μαλέον, ψυχὴν δ᾽ ἀσϑενῆ᾽ ᾿ καὶ χρημάτων ἐπιμέλεια Ο μὲν συνεχὴς καὶ τήρησις αὔξει πλοῦτον, ὑπεροψία
10 ὃὲ καὶ περιφρόνησις μέγα πρὸς φιλοσοφίαν ἐφόδιον. ὅϑεν οὐ πάντα πάντων ἐστίν, ἀλλὰ δεῖ τῷ Πυϑικῷ γράμματι πειϑόμενον αὑτὸν καταμαϑεῖν" εἶτα χρῆ- σϑαι πρὸς ἕν ὃ πέφυκε, καὶ μὴ πρὸς ἄλλον ἄλλοτε βίου ξῆλον ἕλκειν καὶ παραβιάζξεσϑαι τὴν φύσιν"
1 “ἐν ἅρμασιν ἵππος, ἕν δ᾽ ἀρότρῳ βοῦς,
παρὰ ναῦν δ᾽ ἰϑύει τάχιστα δελφίς,
κάπρῳ δὲ βουλεύοντα φόνον
κύνα χρὴ τλάϑυμον ἐξευρεῖν.᾽ ὁ δ᾽ ἀσχάλλων καὶ λυπούμενος ὅτι μὴ καὶ λέων ἐστίν
30 “ὀρεσίτροφος ἀλκὶ πεποιϑώς᾽ Ρ ἅμα καὶ κυνίδιον Μελιταῖον ἐν κόλπῳ χήρας γυναι- χὺὸς τιϑηνούμενον, ἀπόπληκτός ἐστι. τούτου δ᾽ οὐ- δὲν βελτίων ὃ βουλόμενος ἅμα μὲν ᾿Εμπεδοκλῆς ἢ Πλάτων ἢ 4]ημόκριτος εἶναι περὶ κόσμου γράφων
35 καὶ τῆς τῶν ὄντων ἀληϑείας, ἅμα δὲ πλουσίᾳ γραὶ
6 οἷνοί ---- ἐμφορήσεις ϑίοθαθαβ 21, 16: οἶνός --- ἐμφό- ρησις. οἵ. ΟἸοτα. ΑἸ6χ. Ρ. 860 Ῥοϊῦύ. 9. ὑπεροψία δὲ καὶ περι- φρόνησις] ἀνυπεροψία δὲ καὶ σωφροσύνη ϑίοθαθιΒ 16 νᾶ. Ῥ. 4814 20 Ποῃ. ξ 180
τ"
᾿
998 ΡῈ ΤΕΑΝΩΌΠΜΜΤΑΤΕ
συγκαϑεύδειν ὡς Εὐφορίων, ἢ ἰὼν ἐπὶ κῶμον ᾿4λε- ξάνδρῳ συμπίνειν ὡς Μήδιος" ἀγανακτῶν δὲ καὶ λυπούμενος. εἰ μὴ ϑαυμάξεται διὰ πλοῦτον ὡς ᾿Ισμη- νίας καὶ δι’ ἀρετὴν ὡς ᾿Επαμεινώνδας. οὐδὲ γὰρ οἵ δρομεῖς, ὅτι μὴ τοὺς τῶν παλαιστῶν φέρονται 5 στεφάνους, ἀϑυμοῦσιν ἀλλὰ τοῖς αὑτῶν ἀγάλλονται καὶ χαίρουσι “Σπάρταν ἔλαχες, ταύταν κόσμει. καὶ γὰρ ὃ Σόλων “ἀλλ᾽ ἡμεῖς αὐτοῖς οὐ διαμειψόμεϑα τῆς ἀρετῆς τὸν πλοῦτον ἐπεὶ τὸ μὲν ἔμπεδον αἰεί, τὸ χρήματα δ᾽ ἀνθρώπων ἄλλοτε ἄλλος ἔχει."
καὶ Στράτων ὁ φυσικός, ἀκούσας ὅτι πολλαπλασίους ἔχει Μενέδημος μαϑητάς, τί οὖν᾽ ἔφη ᾿ϑαυμαστόν, εἰ πλείονές εἰσιν οἵ λούεσϑαι ϑέλοντες τῶν ἀλεί- φεῦϑαι βουλομένων; ᾿ἀριστοτέλης δὲ πρὸς ᾿ἀντίπα- ιτὉ τρον γράφων “οὐκ ᾿4λεξάνδρῳ μόνον᾽ ἔφη ᾿ προσήκει, μέγα φρονεῖν. ὅτι κρατεῖ πολλῶν ἀνθρώπων. ἀλλ᾽ οὐχ ἧττον οἷς ὑπάρχει περὶ ϑεῶν ἃ δεῖ δοξάξειν.ἢ τοὺς γὰρ οὕτω τὰ οἰκεῖα σεμνύνοντας οὐκ ἐνοχλήσει τὰ τῶν πλησίον. νῦν δὲ τὴν ἄμπελον σῦχα φέρειν 530 οὐκ ἀξιοῦμεν οὐδὲ τὴν ἐλαίαν βότρυς" αὐτοὶ δ᾽ ἕαυ- τούς, ἐὰν μὴ καὶ τὰ τῶν πλουσίων ἅμα καὶ τὰ τῶν λογίων καὶ τὰ τῶν στρατευομένων καὶ τὰ τῶν φιλο- σοφούντων καὶ τὰ τῶν κολακευόντων καὶ τὰ τῶν παρ- ρησιαζομένων καὶ τὰ τῶν φειδομένων καὶ τὰ τῶν δα- 30 πανώντων ἔχωμεν προτερήματα, συκοφαντοῦμεν καὶ ἀχαριστοῦμεν αὑτοῖς καὶ χαταφρονοῦμεν ὡς ἐνδεῶς
1 ἰὼν ἢ: τῶν 1 Σπάρταν κἕξ] Τιουύβοι. ἃ Ρ. 112 9 ΒοΙρῖ,. 3 Ρ. 47 10 αἰεὶ Ρ». 186: ἐστι 21 αὑτοῖς ἧ: αὐτοῖς
ΑΝΠΠ. 229
καὶ εὐτελῶς βιούντων. πρὸς δὲ τούτῳ καὶ τὴν φύ- 418 σιν ὁρῶμεν ὑπομιμνήσκουσαν ἡμᾶς. ὡς γὰρ τῶν θηρίων ἑτέροις ἀφ᾽ ἑτέρων παρεσκεύασε τὴν τροφὴν εἶναι καὶ οὐ πάντα σαρκοφαγεῖν ἢ σπερμολογεῖν ἢ ῥιζωρυχεῖν ἐποίησεν, οὕτω τοῖς ἀνθρώποις ποικίλας πρὸς τὸν βίον ἀφορμὼς ἔδωκε.
ζςι
“μηλοβότᾳ τ᾽ ἀρότᾳ τ᾽ ὀρνιχολόχῳ τε καὶ ὃν πόντος τρέφει. δεῖ δὲ τὸ πρόσφορον ἑαυτοῖς ἑλομένους καὶ διαπονοῦντας ἐᾶν τὰ τῶν ἄλλων, καὶ τὸ μὴ τὸν «Ησίοδον ἐλέγχειν ἐνδεέστερον εἰπόντα “καὶ κεραμεὺς κεραμεῖ κοτέει καὶ τέκτονι τέχτων.ἢ οὐ γὰρ μόνον τοὺς ὁμοτέχνους καὶ τοὺς ὁμοτρόπους ζηλοῦντες, ἀλλὰ καὶ λογίους πλούσιοι καὶ πλουσίους Β ἔνδοξοι καὶ δικολόγοι σοφιστάς, καὶ ναὶ μὰ 4ία ιό κωμῳδοὺς εὐημεροῦντας ἐν ϑεάτροις καὶ ὀρχηστὰς καὶ ϑεράποντας ἐν αὐλαῖς βασιλέων ἐλεύϑεροι καὶ εὐπατρίδαι κατατεϑαμβημένοι καὶ μακαρίζοντες, οὐ μετρίως λυποῦσιν αὑτοὺς καὶ ταράττουσιν. 14. Ὅτι δ᾽ ἕκαστος ἐν ἑαυτῷ τὰ τῆς εὐθυμίας 90 καὶ τῆς δυσϑυμίας ἔχει ταμιεῖα. καὶ τοὺς τῶν ἀγα- ϑῶν καὶ κακῶν πίϑους οὐκ “ἐν ΖΙιὸς οὔδει κατακει- μένους ἀλλ᾽ ἐν τῇ ψυχῇ κειμένους, αἵ διαφοραὶ τῶν παϑῶν δηλοῦσιν. οἵ μὲν γὰρ ἀνόητοι καὶ παρόντα Ο τὰ χρηστὰ παρορῶσι καὶ ἀμελοῦσιν ὑπὸ τοῦ συντε- ο5 τάσϑαι πρὸς τὸ μέλλον ἀεὶ ταῖς φροντίσιν. οἵ δὲ φρόνιμοι καὶ τὰ μηκέτ᾽ ὄντα τῷ μνημονεύειν ἐναρ- 1 εὐτελῶς ἢ: ἀτελῶς 1 ὀρνιχολόχῳ Ῥιπάδτιβ ᾿βύμτη.
1, 48: ὀρνυϑολόχῳ 10 Ἡσίοδον] Ὁ) 2ὃὅ 22 πειμένους] 461]. Ἡογυνογάθμνβ. οἵ. Ήοτη. (ὃ 527
250 Ὲ ΤΒΑΝΟΌΙΜΤΑΤΕ
γῶς ὄντα ποιοῦσιν ἑαυτοῖς᾽ τὸ γὰρ παρὸν τῷ ἐλα- χίστῳ τοῦ χρόνου μορίῳ ϑιγεῖν παρασχὸν εἶτα τὴν αἴσϑησιν ἐκφυγόν., οὐκέτι δοχεῖ πρὸς ἡμᾶς οὐδ᾽ ἡμέτερον εἶναι τοῖς ἀνοήτοις" ἀλλ᾽ ὥσπερ ὃ ἐν “Ἥιδου ζωγφραφούμενος σχοινοστρόφος ὄνῳ τινὶ παρίησιν κ᾽ ἐπιβοσκομένῳ καταναλίσκειν «τὸ πλεκόμενον, οὕτω τῶν πολλῶν ἀναίσϑητος καὶ ἀχάριστος ὑπολαμβά- νουσα λήϑη καὶ κατανεμομένη πρᾶξίν τε πᾶσαν ἀφα-
Ὁ νίζουσα καὶ κατόρϑωμα καὶ σχολὴν ἐπίχαριν καὶ
Ἁ Ἀ ᾿ 3 » Ἀ ᾿ς [κᾺ συμπεριφορὰν καὶ ἀπόλαυσιν, οὐκ ἐᾷ τὸν βίον ἕνα τὸ γενέσϑαι, συμπλεκομένων τοῖς παροῦσι τῶν παρῶ- χημένων᾽ ἀλλ᾽ ὥσπερ ἕτερον τὸν ἐχϑὲς ὄντα τοῦ "
74 Ἁ }Ὶ 2 ,ὔ 3 Ἁ 5 ε -" σήμερον καὶ τὸν αὔριον ὁμοίως οὐ τὸν αὐτὸν τῷ σήμερον διαιροῦσα, πᾶν τὸ γιγνόμενον εὐθὺς εἰς τὸ
3 , τ ἢ , υ ᾿ Ν ἀγένητον τῷ ἀμνημονεύτῳ καϑίστησιν. οἵ μὲν γὰρ τὸ ἐν ταῖς σχολαῖς τὰς αὐξήσεις ἀναιροῦντες ὡς τῆς
3 ΄,΄ 3 “- δ 7 -“ ἐν “- [κ, οὐσίας ἐνδελεχῶς ῥεούσης, λόγῳ ποιοῦσιν ἡμῶν ἑκα-
[ω - » - στον ἄλλον ἑαυτοῦ καὶ ἄλλον" οἵ δὲ τῇ μνήμῃ τὰ πρότερον μὴ στέγοντες μηδ᾽ ἀναλαμβάνοντες ἀλλ᾽ ς »" ΡΞ ᾽ - [ κ ᾽ ,
Ἑ ὑπεκρεῖν ἐῶντες. ἔργῳ ποιοῦσιν ἑαυτοὺς καϑ' ἡἧἡμέ- 30 ραν ἀποδεεῖς καὶ κενοὺς καὶ τῆς αὔριον ἐκκρεμαμέ- νους, ὡς τῶν πέρυσι καὶ πρώην καὶ χϑὲς οὐ πρὸς αὐτοὺς ὄντων οὐδ᾽ ὅλως αὐτοῖς γενομένων.
10. Καὶ τοῦτ᾽ οὖν τὴν εὐθυμίαν ἐπιταράσσει" κἀκεῖνο μᾶλλον, ὅταν, ὥσπερ αἵ μυῖαι τῶν λείων 96 τόπων ἐν τοῖς κατόπτροις ἀπολισϑάνουσι ταῖς δὲ τραχύτησι προσέχονται καὶ ταῖς ἀμυχαῖς, οὕτως ἄν-
8 ὄνῳ τινὶ] νἱᾶ. Ῥτγαρίαῦ. ». ΧΧῚῚ δὸ Ῥαυβ. 10, 39 22 καὶ χϑὲς}] κἀχϑὲς 2428 αὐτοὺς Χ: αὐτῶν
ΑΝΙΜΠ. 291
ϑρωῶποι τῶν ἱλαρῶν καὶ προσηνῶν ἀπορρέοντες ἐμ- πλέκωνται ταῖς τῶν ἀηδῶν ἀναμνήσεσι᾽ μᾶλλον δ᾽ ὥσπερ ἐν Ὀλύνϑῳ τοὺς κανϑάρους λέγουσιν, εἴς τι χωρίον ἐμβάλλοντας ὃ καλεῖται ᾿χανϑαρώλεϑρον᾽. Ε 5 ἐκβῆναι μὴ δυναμένους ἀλλ᾽ ἐκεῖ στρεφομένους καὶ κυκλοῦντας ἐναποϑνήσκειν. οὕτως εἰς τὴν τῶν κα- κῶν μνήμην ὑπορρυέντες ἀνενεγχεῖν μὴ ϑέλωσι μηδ᾽ ἀναπνεῦσαι. δεῖ δ᾽ ὥσπερ ἐν πινακίῳ χρωμάτων ἐν τῇ ψυχῇ τῶν πραγμάτων τὰ φαιδρὰ καὶ λαμπρὰ προ- 10 βάλλοντας. ἀποχρύπτειν τὰ σχυϑρωπὰ καὶ πιέζειν" ἐξαλεῖψαι γὰρ οὐκ ἔστι παντάπασιν οὐδ᾽ ἀπαλλαγῆναι. “παλίντονος γὰρ ἁρμονίη κόσμου, ὅκωσπερ λύρης καὶ τόξου" ᾽ καὶ τῶν ἀνθρωπίνων καϑαρὸν οὐδὲν οὐδ᾽ 414 ἀμιγές. ἀλλ᾽ ὥσπερ ἐν μουσικῇ βαρεῖς φϑόγγοι καὶ 16 ὀξεῖς ἐν δὲ γραμματικῇ φωνήεντα καὶ ἄφωνα γράμματα, μουσικὸς δὲ καὶ γραμματικὸς οὐχ ὁ ϑάτερα δυσχεραί- νῶν καὶ ὑποφεύγων ἀλλ᾽ ὃ πᾶσι χρῆσϑαι καὶ μιγνύναι πρὸς τὸ οἰκεῖον ἐπιστάμενος" οὕτω καὶ τῶν πραγμά- τῶν ἀντιστοιχίας ἐχόντων (ἐπεὶ κατὰ τὸν Εὐριπίδην 802 οὐκ ἂν γένοιτο χωρὶς ἐσϑλὰ καὶ κακά, ἀλλ᾽ ἔστι τις σύγκρασις. ὥστ᾽ ἔχειν καλῶς), οὐ δεῖ τοῖς ἑτέροις ἐξαϑυμεῖν οὐδ᾽ ἀπαγορεύειν" ἀλλ᾽ Β ὥσπερ ἁρμονικοὺς ἀμβλύνοντας ἀεὶ τοῖς κρείττοσι τὰ φαῦλα καὶ τὰ χείρονα τοῖς χρηστοῖς ἐμπεριλαμ- 25 βάνοντας. ἐμμελὲς τὸ τοῦ βίου μῖγμα ποιεῖν καὶ οἰκεῖον αὑτοῖς. οὐ γάρ. ὡς ὁ Μένανδρός φησιν. 4 τη ]ῖτη ἐμβαλόντας 12 παλίντονος κὲ] Βγνγαΐον. Ρ. 22
19 Εὐριπίδην] Νάυοκ. Ρ. 809 26 αὑτοῖς ὅ: αὐτοῖς ΜΜέ- γανδρος] ΚΟΟΚ. 8 Ρ. 107, Ὁ] συμπαρίσταται
252 Ὲ ΤᾺΑΝΟΌΠΙΤΑΤΕ
ἅπαντι δαίμων ἀνδρὶ συμπαραστατεῖ εὐθὺς γενομένῳ. μυσταγωγὸς τοῦ βίου ἀγαϑός.ἢ ἀλλὰ μᾶλλον. ὡς ᾿Εμπεδοκλῆς, διτταί τινες ἕκαστον ἡμῶν γιγνόμενον παραλαμβάνουσι καὶ κατάρχονται ὅ μοῖραι καὶ δαίμονες" “ἔνϑ' ἦσαν Χϑονίη τε καὶ ᾿Ηλιόπη ταναῶπις. Ζηῆρίς 8’ αἵματόεσσα καὶ ᾿Φρμονίη ϑεμερῶπις, Ο Καλλιστώ τ᾽ Αϊσχρη τε Θόωσά τε Ζηναίη τε. Νημερτής τ᾽ ἐρόεσσα μελάγκαρπός τ᾽ ᾿Δ4σάφεια. τὸ 10. ὥστε τούτων ἑκάστου σπέρματα τῶν παϑῶν ἀνακεκραμένα δεδεγμένης ἡμῶν τῆς γενέσεως καὶ διὰ τοῦτο πολλὴν ἀνωμαλίαν ἐχούσης. εὔχεται μὲν ὃ νοῦν ἔχων τὰ βελτίονα προσδοχᾷ δὲ καὶ ϑάτερα, χρῆται δ᾽ ἀμφοτέροις τὸ ἄγαν ἀφαιρῶν. οὐ γὰρ μό- τὸ νον “ὃ τῆς αὔριον ἥκιστα δεόμενος" ὥς φησιν Ἐπί- κουρος ἥδιστα πρύσεισι πρὸς τὴν αὔριον"᾽ ἀλλὰ καὶ πλοῦτος εὐφραίνει καὶ δόξα καὶ δύναμις καὶ ἀρχή, καὶ μάλιστα τοὺς ἥκιστα τἀναντία ταρβοῦντας. ἡ Ὁ γὰρ σφοδρὰ περὶ ἕκαστον ἐπιϑυμία σφοδρότατον 30 φόβον ἐμποιοῦσα τοῦ μὴ παραμενεῖν,. ἀσϑενῆ τὴν χάριν ποιεῖ καὶ ἀβέβαιον ὥσπερ φλόγα καταπνεο- μένην. ᾧ δὲ δίδωσι πρὸς τὴν τύχην ἀδεῶς καὶ ἀτρόμως εἰπεῖν ὃ λογισμός
το
“ἡδὺ μὲν ἄν τι φέρῃς. ὀλίγον δ᾽ ἄχος ἂν ἀπολείπῃς.᾽ 35
δ κατάρχουσι Μυ]ΔΟμῖΒ 1 Ἰάθῃ 1 Ρ.ὄ 1 10 μελάγ- καρπός] μελάγκουρός ἩΖοίχεβο 11 ὥστε] ὡς δὲ 16 Ἔπέ- κουρος] ἴὔδθπου. Ρ. 801 26 ἀπολείπῃς] 1π06]]. με. (ΔΙ τη. ῃ 0 ἐγτθαϊῦ ΒΟΒποιάθυτιβ
ΑΝΙΜΙ. 295
τοῦτον ἥδιστα ποιεῖ χρῆσϑαι τοῖς παροῦσι τὸ ϑαρρα- λέον καὶ μὴ δεδιὸς αὐτῶν τὴν ἀποβολὴν ὡς ἀφό- ρητον. ἔξεστι γὰρ τὴν ᾿Δἀναξαγόρου διάϑεσιν, ἀφ᾽ ἧς ἐπὶ τῇ τελευτῇ τοῦ παιδὸς ἀνεφώνησεν “ἤδειν ϑνητὸν γεννήσας". μὴ ϑαυμάξοντας μόνον ἀλλὰ καὶ μιμουμένους ἐπιλέγειν ἑκάστῳ τῶν τυχηρῶν “οἶδα τὸν πλοῦτον ἐφήμερον ἔχων καὶ οὐ βέβαιον" “οἶδα τὴν ἀρχὴν ἀφελέσϑαι δυναμένους τοὺς δεδωκότας" “οἶδα τὴν γυναῖκα χρηστὴν γυναῖκα δ᾽ οὖσαν" καὶ τὸν φίλον ἄνϑρωπον ὄντα. φύσει εὐμετάβολον ζῷον᾽ ὡς ὁ Πλάτων εἶπεν. αἷ γὰρ τοιαῦται παρασκευαὶ καὶ διαϑέσεις, ἐάν τι συμβῆ τῶν ἀβουλήτων μὲν οὐκ ἀπροσδοκήτων δέ, μὴ δεχόμεναι τό “οὐκ ἂν ὥμην᾽ καὶ τό "ἄλλ᾽ ἤλπιξον᾽ καὶ τό 'ταῦτ᾽ οὐ προῦσ- τὸ ἑδόκων.᾽ οἷον πηδήματα καρδίας καὶ σφυγμοὺς ἀφαι- ροῦσι καὶ ταχὺ πάλιν τὸ μανιῶδες καὶ ταραττόμενον ἱδρύουσιν. ὃ μὲν οὖν Καρνεάδης ἐπὶ πραγμάτων μεγάλων ὑπεμίμνησκεν. ὅτι πᾶν καὶ ὅλον ἐστὶν εἰς λύπην καὶ ἀϑυμίαν τὸ ἀπροσδόκητον. ἡ γὰρ Μακε- "0 δόνων βασιλεία τῆς Ῥωμαίων ἡγεμονίας πολλοστη- μόριον ἦν" ἀλλὰ Περσεὺς μὲν ἀποβαλὼν Μακεδονίαν αὐτός τε κατεϑρήνει τὸν ἑαυτοῦ δαίμονα καὶ πᾶσιν ἐδόκει δυστυχέστατος ἀνθρώπων γεγονέναι καὶ βαρυ-
σι
1
[-}
ποτμότατος" ὁ δὲ τούτου κρατήσας Αἰμίλιος ἑτέρῳ 41ῦ
οὐ παραδιδοὺς τὴν ὁμοῦ τι γῆς καὶ ϑαλάττης ἄρχου- σαν δύναμιν ἐστεφανοῦτο καὶ ἔϑυεν, εὐδαιμονιξό- μενος εἰκότως. οὗτος μὲν γὰρ ἤδεν λαμβάνων ἀρχὴν
11 Πλάτων] ἘρΙδβύ. 18 ». 800 ἃ 14 τὸ ἄλλα Μ: πολλὰ 17 ἐνιδρύουσινὺ 26 καὶ ἔϑυεν) κἄϑυεν
10)
᾿"
294 θῈ ΤᾺΑΝΟΌΠΤΑΤΕ
ἀποδοϑησομένην, ἐκεῖνος δ᾽ ἀπέβαλε μὴ προσδοκή-
σας. εὖ δὲ καὶ ὃ ποιητὴς οἷόν ἐστι τὸ παρὰ προσ-
δοκίαν ἐδίδαξεν. ὃ γὰρ Ὀδυσσεὺς τοῦ μὲν κυνὸς
ϑανόντος ἐξεδάκρυσε, τῇ δὲ γυναικὶ κλαιούσῃ παρα-
καϑήμενος οὐδὲν ἔπαϑε τοιοῦτον" ἐνταῦϑα μὲν γὰρ 5 ἀφῖκτο τῷ λογισμῷ τὸ πάϑος ὑποχείριον ἔχων καὶ. προκατειλημμένον, εἰς δ᾽ ἐκεῖνο μὴ προσδοκήσας
ἀλλ᾽ ἐξαίφνης διὰ τὸ παράδοξον ἐνέπεσε.
Β 111. Καϑύόλου δ᾽ ἐπεὶ τῶν ἀβουλήτων τὰ μὲν φύσει τὸ λυποῦν καὶ βαρῦνον ἐπιφέρει, τὰ δὲ πλεῖστα τὸ δόξῃ δυσχεραίνειν ἐϑιζόμεϑα καὶ μανϑάνομεν., οὐκ ἄχρηστόν ἐστι πρὸς ταῦτα μὲν ἔχειν ἀεὶ τὸ τοῦ Μενάνδρου πρόχειρον
“οὐδὲν πέπονθας δεινὸν ἂν μὴ προσποιῇ"
τί γὰρ πρὸς σέ ἐστι, φησίν, ἂν μήτε σαρκὸς ἅπτηται ιτὖ μήτε ψυχῆς, οἷόν ἐστι δυσγένεια πατρὸς ἢ μοιχεία γυναικὸς ἢ στεφάνου τινὸς ἢ προεδρίας ἀφαίρεσις, ὧν οὐ κωλύεται καὶ μὴ παρόντων ἄνθρωπος καὶ τὸ σῶμα βέλτιστα διακείμενον ἔχειν καὶ τὴν ψυχήν; πρὸς δὲ τὰ φύσει δοκοῦντα λυπεῖν. οἷα νόσοι καὶ 30
Ο πόνοι καὶ ϑάνατοι φίλων καὶ τέκνων. ἐκχεῖνο τὸ Εὐριπίδειον
"οἴμοι" τί δ᾽ οἴμοι; ϑνητά τοι πεπόνϑαμεν.᾽
ῷ ὁ ποιητὴς] Ηοχι. ρ 804. τ 3090 71 ἐκεῖνο Β': ἐκεῖνον 8 διὰ τὸ παράδοξον] “αὖ υὖ ροοδδῶ ἀο]οπάσπι ἁαὖὺ Αἰϊυᾶ Ἰαύθὺ νἱϑυμα᾽ 11 οὐκ Ἠυϊζίοπαβ: καὶ οὐκΎ 18 Μενάν- δρου] Κοοῖκ, 8 ν. ὅ2 1ὅ φησίν] 86. Μεοπαπᾶον, βρᾶ Βτδρ- τηθηΐοσιιπὶ ΟΟ]]Θοὔουθθ θῸΠ οὐταηῦ 22 Εὐριπίδειον] Νῦοῖκ Ῥ. 449. ᾿ηἰ6}1. οὐχ ἄχρηστόν ἐστιν ἔχειν πρόχειρον
ΑΝΙΠΙ. 29ῦ
οὐδεὶς γὰρ οὕτω τοῦ παϑητικοῦ καταφερομένου καὶ ὀλισϑάνοντος ἀντιλαμβάνεται λόγος, ὡς ὃ τῆς κοινῆς καὶ φυσικῆς ἀνάμνησιν ποιῶν ἀνάγκης, ἧ διὰ τὸ σῶμα μεμιγμένος ὃ ἄνϑρωπος μόνην ταύτην τῇ τύχῃ 5 λαβὴν δίδωσιν. ἐν δὲ τοῖς κυριωτάτοις καὶ μεγίστοις ἀσφαλὴς ἕστηκεν. ὃ Ζημήτριος τὴν Μεγαρέων πόλιν καταλαβὼν ἠρώτησε τὸν Στίλπωνα. μή τι τῶν ἐκεί- νου διήρπασται᾽ καὶ ὃ Στίλπων ἔφη μηδέν᾽ ἰδεῖν “τἀμά᾽ φέροντα. καὶ τοίνυν τῆς τύχης πάντα τἄλλα ο λεηλατούσης καὶ περιαιρουμένης, ἔχομέν τι τοιοῦτον ἐν ἑαυτοῖς “οἷόν χ᾽ οὔτε φέροιεν ᾿᾽Δχαιοὶ οὔτ᾽ ἂν ἄγοιεν. ὅϑεν οὐ δεῖ παντάπασιν ἐκταπεινοῦν οὐδὲ καταβάλ- λειν τὴν φύσιν. ὡς μηδὲν ἰσχυρὸν μηδὲ μόνιμον 5 μηδ᾽ ὑπὲρ τὴν τύχην ἔχουσαν ἀλλὰ τοὐναντίον εἰδό- τας. ὅτι μικρόν ἐστι μέρος τοῦ ἀνθρώπου τὸ σαϑρὸν καὶ τὸ ἐπίκηρον, ὃ δέχεται τὴν τύχην, τῆς δὲ βελ- 'τίονος μερίδος αὐτοὶ κρατοῦμεν, ἐν ἣ τὰ μέγιστα τῶν ἀγαϑῶν ἵδρυϑέντα, δόξαι τε χρησταὶ καὶ μαϑή- ο ματα χαὶ λόγοι τελευτῶντες εἰς ἀρετήν, ἀναφαίρετον ἔχουσι τὴν οὐσίαν καὶ ἀδιάφϑορον, ἀηττήτους πρὸς τὸ μέλλον εἶναι καὶ ϑαρραλέους, πρὸς τὴν τύχην λέγοντας. ἃ Σωκράτης δοκῶν πρὸς τοὺς κατηγόρους
9 τἀμὰ] 8.. τὰν ἐμὰν ἐπιστάμαν. Ῥαθθποταβ ϑἐϊδτα ἐπι- στάμαν τϑροβιμῦ 12 Ηοῃμ. ΕΒ 484 κ᾽ οὔτε] κ᾽ ἠὲ ἨοτπθοΙβ οὔτ᾽ ἂν] ἤ κεν Ἰάᾶθ᾽ιν 18 ταπεινοῦν ϑίοραθαβ 6]. ΕἾΜ. 2 Ῥ. 161 64. Ο. ὙΥδομβυιαίῃ. οἴ, Ρ. 411 ἃ 160 τὸ σαϑρὸν καὶ] σαϑρόν τε καὶ ἰάθχη 11 ὃ Τιϑοπίουβ: ᾧ 19 ἱδρυνϑέντα οοαάα. 21 ἀηττήτους] ἀνεκπλήκχτους Βιίοθαθυδ. ἀπτοήτους 3 28 κατηγύρους ϑίοθαραθ: κατηγόρους ἄνυτον καὶ μέλητον
Ε
2890 θῈ ΤῊΑΝΟΌΠΜΊΤΑΤΕ
λέγειν πρὸς τοὺς δικαστὰς ἔλεγεν. ὡς ἀποκτεῖναι μὲν Γάνυτος καὶ Μέλητος δύνανται, βλάψαι δ᾽ οὐ δύνανται. καὶ γὰρ ἡ τύχη δύναται νόσῳ περιβαλεῖν, ἀφελέσϑαι χρήματα, διαβαλεῖν πρὸς δῆμον ἢ τύραν- νον κακὸν δὲ καὶ δειλὸν χαὶ ταπεινόφρονα καὶ ἀγεννῆ καὶ φϑονερὸν οὐ δύναται πότῆδαι τὸν ἀγα- Β ϑὸν καὶ ἀνδρώδη καὶ μεγαλόψυχον καὶ γενναῖον καὶ ἐλευϑέριον οὐδὲ παρελέσϑαι τὴν διάϑεσιν, ἧς ἀεὶ παρούσης. πλέον ἢ κυβερνήτου πρὸς ϑάλατταν ὕφε- λός ἐστι πρὸς τὸν βίον. κυβερνήτῃ γὰρ οὔτε κῦμα τὸ πραῦναι τραχὺ καὶ πνεῦμα δυνατόν ἐστιν, οὔϑ᾽ ὅποι βούλεται δεομένῳ λιμένος τυχεῖν οὔτε ϑαρραλέως καὶ ἀτρόμως ὑπομεῖναι τὸ συμβαῖνον" ἀλλ᾽ ἕως οὐκ ἀπέγνωκχε τῇ τέχνῃ χρώμενος φεύγει μέγα λαῖφος ὑποστολίσας.᾽ ἕως ᾿ἐνέρτερον ἱστὸν ἐρεβώδεος ἐκ ϑα- λάσσης ὑπέρσχῃ᾽, τρέμων κάϑηται καὶ παλλόμενος͵ 4τ0 ἡ δὲ τοῦ φρονίμου διάϑεσις τοῖς τε σωματικοῖς πα- ρέχει γαλήνην. ἐπὶ πλεῖστον ἐκλύουσα τὰς τῶν νό- σῶν κατασκευὰς ἐγχρατείᾳ καὶ διαίτῃ σώφρονι καὶ μετρίοις πόνοις" κἄν τις ἔξωϑεν ἀρχὴ πάϑους ὥσπερ ο΄ διαδρομὴ γένηται σπιλάδος", “εὐσταλεῖ καὶ κούρῃ κεραίᾳ παρήνεγκεν᾽ ὥς φησιν ᾿Δσκληπιάδης᾽ παρα- λόγου δέ τινος καὶ μεγάλου καταλαβόντος καὶ κρα- τήσαντος. ἐγγὺς ὁ λιμὴν καὶ πάρεστιν ἀπονήξασϑαι τοῦ σώματος ὥσπερ ἐφολκίου μὴ στέγοντοο. 95 18. Τὸν μὲν γὰρ ἀνόητον ὁ τοῦ ϑανάτου φόβος
οι
"
5
1 καὶ γενναῖον καὶ ἐλευϑέριον Ο. ὙΥ̓ΔοΒδιηυίη. οἷ, Ῥ. 4ϑῦόδν᾽ 14 Ναάμυοκ. Ρ. 911. Βοιρῖ. 8 Ρ. 780 18 ἕως] εὖτε δ᾽ Βουρκ. ἕως δ᾽ ἂν 22 ᾿ἡσχληπιάδης] ρορία Ἰρσποῦμβ ;
ΑΝΙΜΙ. ΒΝ
οὐχ ὃ τοῦ ζῆν πόϑος ἐχκκρέμασϑαι τοῦ σώματος ποιεῖ, Β περιπεπλεγμένον ὥσπερ τὸν Ὀδυσσέα τῷ ἐρινεῷ, δε- δοικότα τὴν Χάρυβδιν ὑποκειμένην “ἔνϑ᾽ οὔτε μίμνειν ἄνεμος οὔτε πλεῖν ἑἐᾷ,.᾽
5 καὶ πρὸς ταῦτα δυσαρέστως καὶ πρὸς ἐκεῖνα περι- δεῶς ἔχοντα. ὃ δὲ τὴν τῆς ψυχῆς φύσιν ἁμωσγέπως ἐπινοῶν καὶ τὴν εἰς τὸ βέλτιον αὐτῆς ἢ μηδὲν κάκιον ἐν τῇ τελευτῇ μεταβολὴν ἐπιλογιζόμενος, οὐ μικρὸν ἔχει τῆς πρὸς τὸν βίον εὐθυμίας ἐφόδιον
ο τὴν πρὸς τὸν ϑάνατον ἀφοβίαν. ᾧ γὰρ ἔξεστι τῆς μὲν ἀρεστῆς καὶ οἰκείας μερίδος ἐπικρατούσης ἡδέως ζῆν, τῶν δ᾽ ἀλλοτρίων καὶ παρὰ φύσιν ὑπερβαλλόν- Ο τῶν ἀδεῶς ἀπελϑεῖν εἰπόντα
“λύσει μ᾽’ ὁ δαίμων αὐτός. ὅταν ἐγὼ ϑέλω"᾽
δτί ἂν τούτῳ χαλεπὸν ἢ δύσκολον ἢ ταραχῶδες ἐμ- πίπτον ἐπινοήσαιμεν:; ὃ γὰρ εἰπών ᾿προκατείλημμαί σ᾽, ὦ τύχη. καὶ πᾶσαν τὴν σὴν ἀφήρημαι παρείσδυ- σιν οὐ μοχλοῖς οὐδὲ κχλεισὶν οὐδὲ τείχεσιν ἐθάρρυ- νεν ἑαυτόν. ἀλλὰ δόγμασι καὶ λόγοις ὧν πᾶσι μέτεστι,
Ὁ τοῖς βουλομένοις. καὶ δεῖ μηδὲν ἀπογιγνώσκειν μηδ᾽ ἀπιστεῖν τῶν οὕτω λεγομένων. ἀλλὰ ϑαυμάξοντα καὶ ζηλοῦντα καὶ συνενθουσιῶντα πεῖραν ἅμα λαμβά- νειν ἑαυτοῦ καὶ κατανόησιν ἐν τοῖς ἐλάττοσι πρὸς τὰ μείζονα, μὴ φεύγοντα μηδ᾽ ἀπωϑοῦντα τῆς ψυχῆς
5 τὴν ἐπιμέλειαν αὐτῶν μηδὲ διαδιδράσκοντ᾽ εἰς τό Ὁ “τάχα δ᾽ οὐδὲν ἔσται δυσχερέστερον. ἀτονίαν γὰρ
4 Νάὅυοῖκ Ρ.81 11 ἀρεστῆς ἢ: ἀρετῆς 14 Ἐπιγ. ΒΘΟΟΉ. 495 28 εἰς τὸ Μ 206 ἀτονίαν Ἡ: ἀνίαν. οἷ. ν. 4600
298 Ὲ ΤᾺΑΝΟΌΠΤΑΤΕ
ἐμποιεῖ καὶ μαλακίαν ἀγύμναστον ἡ περὶ τὸ ῥᾷστον ἀεὶ διατρίβουσα καὶ πρὸς τὸ ἥδιστον ἐκ τῶν ἀβου- λήτων ἀναχωροῦσα γλυκυϑυμία τῆς ψυχῆς. ἡ δὲ καὶ νόσου καὶ πόνου καὶ φυγῆς μελετῶσα φαντασίαν ὑφίστασϑαι καὶ προσβιαζομένη τῷ λογισμῷ πρὸς δ ἕκαστον εὑρήσει πολὺ τὸ κατεψευσμένον καὶ διάκενον χαὶ σαϑρὸν ἐν τοῖς δοκοῦσι χαλεποῖς καὶ φοβεροῖς, ὡς ὃ καϑ' ἕκαστον ἀποδείκνυσι λόγος.
19. Καίτοι πολλοὶ καὶ τὸ τοῦ Μενάνδρου πεφρί- κασιν 10.
“οὐκ ἔστιν εἰπεῖν ζῶντα Τοῦτ᾽ οὐ πείσομαι." ἀγνοοῦντες ὅσον ἐστὶ πρὸς ἀλυπίαν ἀγαϑὸν τὸ με-
Ἑ λετᾶν καὶ δύνασϑαι πρὸς τὴν τύχην ἀνεῳγόσι τοῖς
ὄμμασιν ἀντιβλέπειν. καὶ μὴ ποιεῖν ἐν αὑτῷ τὰς φαντασίας ἀτρίπτους καὶ ἁπαλὰς ὥσπερ ἐνσκιατρα- 15 φούμενον πολλαῖς ἐλπίσιν ὑπεικούσαις ἀεὶ καὶ πρὸ μηδὲν ἀντιτεινούσαις. ἐκεῖνο μέντοι καὶ πρὸς τὸν Μένανδρον ἔχομεν εἰπεῖν
“οὐκ ἔστιν εἰπεῖν ζῶντα Τοῦτ᾽ οὐ πείδομαι..᾽ ἀλλ᾽ ἔστιν εἰπεῖν ξῶντα ἱτοῦτ᾽ οὐ ποιήσω. οὐ ψεύσο- 59.
Ἐ μαι, οὐ ῥαδιουργήσω, οὐκ ἀποστερήσω, οὐκ ἐπιβου-
λεύσω.᾽ τοῦτο γὰρ ἐφ᾽ ἡμῖν κείμενον οὐ μικρὸν ἀλλὰ μέγα πρὸς εὐθυμίαν πάρεστιν. ὥσπερ αὖ τοὐναντίον
“ἡ σύνεσις. ὅτι σύνοιδα δείν᾽ εἰργασμένος .ἢ ' οἷον ἕλκος ἐν σαρκὶ τῇ ψυχῇ τὴν μεταμέλειαν αἵμάσ- 535 σουσαν ἀεὶ καὶ νύσσουσαν ἐναπολείπει. τὰς μὲν γὰρ ἄλλας ἀναιρεῖ λύπας ὁ λόγος. τὴν δὲ μετάνοιαν
9 Μενάνδρου] Κοοϊ. 8 ». 103. 24 Βαγ, Οὐ, 890
ΑΝΙΜΙ. 299
αὐτὸς ἐνεργάξεται δακνομένης σὺν αἰσχύνῃ τῆς ψυ- χῆς καὶ κολαξζομένης ὑφ᾽ αὑτῆς. ὡς γὰρ οἱ ῥιγοῦν- τες ἠπιάλοις καὶ πυρετοῖς διακαόμενοι τῶν ταὐτὰ 411 πασχόντων ἔξωϑεν ὑπὸ καύματος ἢ χρύους μᾶλλον 5 ἐνοχλοῦνται καὶ. κάκιον ἔχουσιν, οὕτως ἐλαφροτέρας ἔχει τὰ τυχηρὰ τὰς λύπας ὥσπερ ἔξωϑεν ἐπιφερο- μένας" τὸ δέ
“οὔ τις ἐμοὶ τῶν ἄλλος ἐπαίτιος, ἀλλ᾽ ἐγὼ αὐτός ἐπιϑρηνούμενον τοῖς ἁμαρτανομένοις ἔνδοϑεν ἐξ αὐ- τὸ τοῦ, βαρύτερον ποιεῖ τῷ αἰσχρῷ τὸ ἀλγεινόν. ὅϑεν οὔτ᾽ οἰκία πολυτελὴς οὔτε χρυσίου πλῆϑος οὔτ᾽ ἀξίωμα γένους οὔτε μέγεϑος ἀρχῆς οὐ λόγου χάρις οὐ δεινότης εὐδίαν παρέχει βίῳ καὶ γαλήνην τοσαύ- την, ὅσην ψυχὴ καϑαρεύουσα πραγμάτων καὶ βου- Β τ λευμάτων πονηρῶν χαὶ τὴν τοῦ βίου πηγὴν τὸ ἦϑος ἀτάραχον ἔχουσα καὶ ἀμίαντον" ἀφ᾽ ἧς αἱ καλαὶ πρά- ἕξεις ῥέουσαι καὶ τὴν ἐνέργειαν ἐνθουσιώδη καὶ ἵλα- ρὰν μετὰ τοῦ μέγα φρονεῖν ἔχουσι καὶ τὴν μνήμην ἡδίονα καὶ βεβαιοτέραν τῆς Πινδαρικῆς γηροτρόφου 90 ἐλπίδος. οὐ γάρ “αἵ μὲν λιβανωτρίδες᾽ ὡς ἔλεγε Καρνεάδης “κἂν ἀποκενωθῶσι., τὴν εὐωδίαν ἐπὶ πο- λὺν χρόνον ἀναφέρουσιν" ἐν ὃὲ τῇ ψυχῇ τοῦ νοῦν ἔχοντος αἱ καλαὶ πράξεις οὐκ ἀεὶ κεχαρισμένην καὶ πρόσφατον ἐναπολείπουσι τὴν ἐπίνοιαν, ὑφ᾽ ἧς τὸ 80 χαῖρον ἄρδεται καὶ τέϑηλε καὶ καταφρονεῖ τῶν ὀδυ-
1 ἐνεργάξεται Μααν!σίαβ: ἐργάζεται 8 ταὐτὰ ϑίοναριβ 2ὅ, 1ὅ: ταῦτα 8 οἵ. Ηομι. 4 8385. ὅορῃ. ΟΝ 819 τῶν] τῶνδ᾽ ϑοΒηθΙάθυιβ ΟΠ ΠΤ ΟἢΟ ὙΘΥΒΌΙ Ὑἱπ]οθηβ 19 Πιν- δαρικῆς) ΒΕΙΡΚ. 1 ν. 462
Ο
Ὁ
10
240 θῈ ΤΒΑΝΟΌΙΜΤΑΤΕ
ρομένων καὶ λοιδορούντων τὸν βίον, ὥς τινα κακῶν
χώραν ἢ φυγαδικὸν τόπον ἐνταῦϑα ταῖς ψυχαῖς ἀπο- δεδειγμένον.
20. “ἄγαμαι δὲ καὶ τοῦ Διογένους. ὃς τὸν ἐν “ακεδαίμονι ξένον ὁρῶν παρασκευαζόμενον εἰς ἕορ- τήν τινα καὶ φιλοτιμούμενον ᾿ ἀνὴρ δ᾽ εἶπεν ᾿“ ἀγα- ϑὸς οὐ πᾶσαν ἡμέραν ἑορτὴν ἡγεῖται; καὶ πάνυ γε λαμπράν, εἰ σωφρονοῦμεν. ἱερὸν γὰρ ἁγιώτατον ὃ κόσμος ἐστὶ καὶ ϑεοπρεπέστατον᾽ εἰς δὲ τοῦτον ὁ ἄνθρωπος εἰσάγεται διὰ τῆς γενέσεως οὐ χειροκμή- τῶν οὐδ᾽ ἀκινήτων ἀγαλμάτων ϑεατής, ἀλλ᾽ οἷα νοῦς ϑεῖος αἰσϑητὰ νοητῶν μιμήματα, φησὶν ὁ Πλά- τῶν, ἔμφυτον ἀρχὴν ζωῆς ἔχοντα καὶ κινήσεως ἔφη- νεν, ἥλιον καὶ σελήνην καὶ ἄστρα καὶ ποταμοὺς νέον ὕδωρ ἐξιέντας ἀεὶ καὶ γῆν φυτοῖς τε καὶ ξώοις τρο- φὰς ἀναπέμπουσαν. ὧν τὸν βίον μύησιν ὄντα καὶ τελετὴν τελειοτάτην εὐθυμίας δεῖ μεστὸν εἶναι καὶ γήϑους: οὐχ ὥσπερ οἵ πολλοὶ Κρόνια καὶ Ζ]ιάσια χαὶ Παναϑήναια καὶ τοιαύτας ἄλλας ἡμέρας περι- μένουσιν, ἵν᾽ ἡσϑῶσι καὶ ἀναπέμψωσιν ὠνητὸν γέ- λωτα, μίμοις καὶ ὀρχησταῖς μισϑοὺς τελέσαντες. εἶτ᾽ ἐχεῖ μὲν εὔφημοι καϑήμεϑα κοσμίως" οὐδεὶς γὰρ ὀδύρεται μυούμενος οὐδὲ ϑρηνεῖ Πύϑια ϑεώμενος ἢ πίνων ἐν Κρονίοις᾽ ἃς δ᾽ ὁ ϑεὸς ἡμῖν ἑορτὰς
ὃ
ορηγεῖ καὶ μυσταγωγεῖ καταισγύνουσιν. ἐν ὀδυρ- 9 χΟθΉ 7 μ γῶὼγ χ ἢ 9
μοῖς τὰ πολλὰ καὶ βαρυϑυμίαις καὶ μερίμναις ἐπι-
᾿ πόνοις διατρίβοντες. καὶ τῶν μὲν ὀργάνων χαίρουσι
4 τοῦ] τὸ Ἀ. τὸ τοῦῦ 12 Πλάτων] ἴοτί. γοβριοῖῦαν δα Τίπι. Ρ. 92 Ὁ
ΑΝΙΜΙ. 241
» ᾽ Ἁ 3 - ᾿ - 3 ᾿ -᾿ 2 τοῖς ἐπιτερπὲς ἠχοῦσι καὶ τῶν ὀρνέων τοῖς ἄδουσι. Ν Χ , νὴ », ». ’ δ , χαὶ τὰ παίζοντα καὶ σκιρτῶντα τῶν ζῴων ἡδέως δρῶσι. καὶ τοὐναντίον ὠρυομένοις καὶ βρυχομένοις χαὶ σκυϑρωπάζουσιν ἀνιῶνται" τὸν δ᾽ ἑαυτῶν βίον 5 ἀμειδῆ καὶ κατηφῆ καὶ τοῖς ἀτερπεστάτοις καὶ πά- ϑεσι καὶ πράγμασι καὶ φροντίσι μηδὲν πέρας ἐχού- σαις πιεζόμενον ἀεὶ καὶ συνϑλιβόμενον ὁρῶντες. οὐχ ὕπως αὐτοὶ μὲν ἑαυτοῖς ἀναπνοήν τινα καὶ δαστώνην πορίξζουσί ποϑεν, ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἑτέρων παρακαλούντων το προσδέχονται λόγον, ᾧ χρώμενοι καὶ τοῖς παροῦσιν ἀμέμπτως συνοίσονται καὶ τῶν γεγονότων εὐχαρίστως 4 ᾿ χ χ , [2 νὴ ᾽ μνημονεύσουσι., καὶ πρὸς τὸ λοιπὸν ἵλεων τὴν ελ- πίδα καὶ φαιδρὰν ἔχοντες ἀδεῶς καὶ ἀνυπόπτως ἤ προσάξουσιν.
9 ποϑεν ἢ: πόϑεν;
ῬΙαΐαγομὶ Μοταα. ὙῸ]. 111. 10
418 ΠΕΡῚ ΦΙΛΑΔΕΛΦΙΑΣ.
1, Τὰ παλαιὰ τῶν Ζιοσκόρων ἀφιδρύματα Σπαρ- τιᾶται ᾿δόκανα᾽ καλοῦσι" ἔστι δὲ δύο ξύλα παράλ- Β ληλα δυσὶ πλαγίοις ἐπεξευγμένα, καὶ δοκεῖ τῷ φιλα- δέλφῳ τῶν ϑεῶν οἰχεῖον εἶναι τοῦ ἀναθήματος τὸ κοινὸν χαὶ ριαίθΕτΟ,, οὕτω δὴ καὶ αὐτὸς ὑμῖν, ὦ δ Νιγρῖνε καὶ Κύντε, τὸ σύγγραμμα τοῦτο περὶ φιλα- δελφίας ἀνατίϑημι, κοινὸν ἀξίοις οὖσι δῶρον. ἐφ᾽ ἃ γὰρ προτρέπεται. ταῦτα πράττοντες ἤδη μαρτυ- ρεῖσϑαι μᾶλλον ἢ παρακαλεῖσϑαι δόξετε. καὶ τὸ χαῖ- ρον ὑμῶν ἐφ᾽ οἷς κατορϑοῦτε ποιήσει τῇ κρίσει τὴν ἐπιμονὴν βεβαιοτέραν, ὥσπερ ἐν χρηστοῖς καὶ φιλο- Ο κάλοις ϑεαταῖς εὐημερούντων. ᾿Δρίσταρχος μὲν οὖν ὁ Θεοδέκτου πατήρ, ἐπισκώπτων τὸ πλῆϑος τῶν σοφιστῶν, ἔλεγε πάλαι μὲν ἑπτὰ σοφοὺς μόλις γενέ- σϑαι, τότε δὲ μὴ ῥαδίως ἂν ἰδιώτας τοσούτους εὑρε- 1 ϑῆναι. ἐγὼ δ᾽ ὁρῶ καϑ᾽ ἡμᾶς τὴν φιλαδελφίαν οὕτω σπάνιον οὖσαν. ὡς τὴν μισαδελφίαν ἐπὶ τῶν παλαιῶν. ἧς γὲ τὰ φανέντα παραδείγματα τραγῳδίαις καὶ ϑεά- τροις ὃ βίος ἐξέδωκε διὰ τὸ παράδοξον" οἱ δὲ νῦν ἄνϑρωποι πάντες, ὅταν ἐντυγχάνωσι χρηστοῖς ἀδελ- 30 φοῖς, ϑαυμάζουσιν οὐδὲν ἧττον ἢ τοὺς Μολιονίδας ἐχείνους, συμφυεῖς τοῖς σώμασι γεγονέναι δοκοῦν- τας᾽ καὶ τὸ χρῆσϑαι κοινῶς τοῖς πατρῴοις χρήμασι
"
0
ἧς
1 “ιοσκόρων ἢ: διοσκούρων
10
16
20
ΠΕ ΒΕΑΤΕΕΝΟ ΑΜΟΒΈΕ. 248
καὶ φίλοις καὶ δούλοις οὕτως ἄπιστον ἡγοῦνται καὶ τερατῶδες. ὡς τὸ χρῆσϑαι μίαν ψυχὴν δυεῖν σω- μάτων χερσὶ καὶ ποσὶ καὶ ὀφϑαλμοῖς.
2, Καίτοι τὸ παράδειγμα τῆς χρήσεως τῶν ἀδελ- φῶν ἡ φύσις οὐ μακρὰν ἔϑηκεν, ἀλλ᾽ ἐν αὐτῷ τῷ σώματι τὰ πλεῖστα τῶν ἀναγκαίων διττὰ καὶ ἀδελφὰ καὶ δίδυμα μηχανησαμένη. χεῖρας πόδας ὕμματ᾽ ὦτα ῥῖνας. ἐδίδαξεν ὅτι ταῦτα πάντα σωτηρίας ἕνεκα καὶ συμπράξεως κοινῆς οὐ διαφορᾶς καὶ μάχης οὕτω διέστησεν᾽ αὐτάς τε τὰς χεῖρας εἰς πολλοὺς καὶ ἀνί- σους δαχτύλους σχίσασα πάντων ὀργάνων ἐμμελέ- στατα καὶ τεχνικώτατα παρέσχεν, ὥστ᾽ ᾿Δἀναξαγόραν τὸν παλαιὸν ἐν ταῖς χερσὶ τὴν αἰτίαν τίϑεσϑαι τῆς ἀνϑρωπίνης σοφίας καὶ συνέσεως. ἀλλὰ τούτου μὲν ἔοικεν ἀληϑὲς εἶναι τοὐναντίον οὐ γὰρ ὅτι χεῖρας ἔσχεν ἄνϑρωπος, σοφώτατον" ἀλλ᾽ ὅτι φύσει λογι- κὺν ἦν καὶ τεχνικόν. ὀργάνων φύσει τοιούτων ἔτυχεν. ἐκεῖνο δὲ παντὶ δῆλον, ὡς ἀπὸ σπέρματος ἕνὸς καὶ μιᾶς ἀρχῆς ἡ φύσις ἀδελφοὺς δύο καὶ τρεῖς καὶ πλείονας ἐποίησεν οὐ πρὸς διαφορὰν καὶ ἀντίταξιν, ἀλλ᾽ ὅπως χωρὶς ὄντες ἀλλήλοις μᾶλλον συνεργῶσιν. οἵ γὰρ δὴ τρισώματοι καὶ ἑκατόγχειρξο. εἴπερ ἐγέ- γνοντο, συμφυεῖς ὄντες πᾶσι τοῖς μέρεσιν, οὐδὲν ἐχτὸς αὑτῶν οὐδὲ χωρὶς ἐδύναντο ποιεῖν" ὃ τοῖς ἀδελφοῖς ὑπάρχει. καὶ μένειν καὶ ἀποδημεῖν ἅμα καὶ πολιτεύεσϑαι καὶ γεωργεῖν δυναμένοις δι᾽ ἀλλή- λων. ἄνπερ ἣν ἡ φύσις ἔδωκεν εὐνοίας καὶ συμφω- νίας ἀρχὴν φυλάττωσιν᾽ εἰ δὲ μή, ποδῶν οὐδέν.
11 φύσει] 46]. ϑἰορτμαθπυβ 24 αὑτῶν ἕ: αὐτῶν
ΤῈ:
Ε
Ε
244 ΕΒ ΒΒΑΤΕΕΝΟ
οἶμαι. διοίσουσιν ἀλλήλους ὑποσκελιξζόντων καὶ δα- χτύλων ἐμπλεκομένων καὶ διαστρεφομένων παρὰ φύ- σιν ὑπ᾽ ἀλλήλων. μᾶλλον δ᾽ ὥσπερ ἐν ταὐτῷ σώματι μιᾶς κοινωνοῦντα φύσεως καὶ τροφῆς τὰ ὑγρὰ καὶ
419 ξηρὰ καὶ ψυχρὰ καὶ ϑερμά. τῇ ὁμονοίᾳ καὶ συμ- φωνίᾳ τὴν ἀρίστην καὶ ἡδίστην χρᾶσιν ἐμποιεῖ καὶ ἁρμονίαν. ἧς χωρὶς οὔτε
οι
“πλούτου
φασὶν οὔτε
“τᾶς ἰσοδαίμονος ἀνϑρώποις βασιληίδος ἀρχᾶς" τὸ εἶναί τινα χάριν καὶ ὄνησιν: ἂν δὲ πλεονεξία καὶ στάσις αὐτοῖς ἐγγένηται. διέφϑειρεν αἴσχιστα καὶ συνέχεε τὸ ξῷον᾽ οὕτως ἀδελφῶν ὁμοφροσύνῃ καὶ γένος καὶ οἴκος ὑγιαίνει καὶ τέϑηλε, καὶ φίλοι καὶ συνήϑεις ὥσπερ ἐμμελὴς χορὸς οὐδὲν οὔτε πράσσου- ιτ0 σιν ἐναντίον οὔτε λέγουσιν οὔτε φρονοῦσιν"
“ἐν δὲ διχοστασίῃ καὶ ὁ πάγκακος ἔμμορε τιμῆς.ἢ οἰκέτης διάβολος ἢ κόλαξ παρενδὺς ϑυραῖος ἢ πολί-
Β της βάσκανος. ὡς γὰρ αἱ νόσοι τοῖς σώμωσι μὴ
προσιεμένοις τὸ οἰκεῖον πολλῶν ἐμποιοῦσιν ἀτόπων 50 καὶ βλαβερῶν ὀρέξεις, οὕτως ἣ πρὸς τὸ συγγενὲς διαβολὴ καὶ ὑφόρασις ὁμιλίας ἐπάγεται φαύλας καὶ πονηρὰς εἰς τὸ ἐλλιπὲς ἔξωϑεν ἐπιρρεούσας.
ὃ. Ὁ μὲν οὖν ᾿ἀρκαδικὸς μάντις ἀναγκαίως πόδα ξύλινον προσεποιήσατο καϑ' Ηρόδοτον. τοῦ οἰκείου 95 στερηϑείς᾽ ἀδελφὸς δὲ πολεμῶν ἀδελφῷ καὶ κτώμε-
8 ΒοΡρΡΚ. 8». 97 17 νϑυύϑιση ῬγΟυΘ Ὁ] ] 6 (Δ ]]ΠἸτηΒ ΟΠ Ὸ
ψιη]οαῦ ΟΠ ΘΙ 6.18 24. ἀναγκαίως) δικαίως ϑίοθαθιβ (ΥΟΙ. ΤΥ ν». 229 Μοῖ.) 258 Ἡρόδοτον] 9, 81
10
20
τὸ ι
Ὁ
ΑΜΟΒΕ. 240
νος ὀϑνεῖον ἐξ ἀγορᾶς ἢ παλαίστρας ἑταῖρον οὐδὲν ἔοικεν ἄλλο ποιεῖν ἢ σάρκινον καὶ συμφυὲς ἕκου- σίως ἀποχόψας μέλος ἀλλότριον προστρίβεσϑαι καὶ προσαρμόττειν. αὐτὴ γὰρ ἡ προσδεχομένη καὶ ζη- τοῦσα φιλίαν καὶ ὁμιλίαν χρεία διδάσκει τὸ συγγενὲς τιμᾶν καὶ περιέπειν καὶ διαφυλάττειν. ὡς ἀφίλους καὶ ἀμίκτους καὶ μονοτρόπους ζῆν μὴ δυναμένους μηδὲ πεφυκότας. ὅϑεν ὁ Μένανδρος ὀρϑῶς “οὐκ ἐκ πότων καὶ τῆς καϑ' ἡμέραν τρυφῆς -" τ Γ᾽ . - ΄, ΄ ζητοῦμεν ᾧ πιστεύσομεν τὰ τοῦ βίου (φησί), πάτερ; οὐ περιττὸν οἴετ᾽ ἐξευρηκέναι ἀγαϑὸν ἕκαστος, ἂν ἔχῃ φίλου σκιάν; σκιαὶ γάρ εἰσιν ὄντως αἱ πολλαὶ φιλίαι καὶ μιμή- ματα καὶ εἴδωλα τῆς πρώτης ἐχείνης. ἣν παισί τε πρὸς γονεῖς ἡ φύσις ἀδελφοῖς τε πρὸς ἀδελφοὺς ἐμπεποίηκε, κἀκείνην ὃ μὴ σεβόμενος μηδὲ τιμῶν ὧρά τινα πίστιν εὐνοίας τοῖς ἀλλοτρίοις δίδωσιν; ἢ ποῖός τίς ἐστιν ὁ τὸν ἑταῖρον ἐν φιλοφροσύναις καὶ γράμμασιν ἀδελφὸν προσαγορεύων, τῷ δ᾽ ἀδελφῷ μηδὲ τὴν αὐτὴν ὁδὸν οἰόμενος δεῖν βαδίζειν; ὡς ΑῚ ὅν ΟὟν » Ε - ᾿ Χ -», ΄ γὰρ εἰκόνα κοσμεῖν ἀδελφοῦ τὸ δὲ σῶμα τύπτειν ᾿ ᾽ ΄ Φ Ε ’, καὶ ἀχρωτηριάζειν μανικόν. οὕτω τοὔνομα δσέβεσϑαι καὶ τιμᾶν ἐν ἑτέροις αὐτὸν δὲ μισεῖν καὶ φεύγειν οὐχ ὑγιαίνοντός ἐστιν, οὐδ᾽ ἐν νῷ πώποτε τὴν φύ- ς ς , ν᾿ ἥ [ . ΄ σιν ὡς ἁγιώτατον καὶ μέγιστον ἱερὸν λαβόντος. 4. Οἷδα γοῦν ἐμαυτὸν ἐν Ρώμῃ δυεῖν ἀδελφῶν 8 προστρίβεσϑαι ϑίορεαθιβ: προστίϑεσθϑαι. 8. ΜΜέναν-
δρος} Κοοῖς. 8 ν. 109 11 πάτερ: Μαάνίσιαβ: πάτερ 12 σκιάν; ἰάθη: σκιάν 17 τινὰ ΠῈΘΌΠποΥιϑ: τίνα
246 θῈ ΕΒΑΤΕΕΝΟ
ἀναδεξάμενον δίαιταν. ὧν ἅτερος ἐδόκει φιλοσοφεῖν" ἦν δ᾽ ὡς ἔοικεν οὐ μόνον ἀδελφὸς ἀλλὰ καὶ φιλό- σοφος ψευδεπίγραφος καὶ ψευδώνυμος" ἐμοῦ γὰρ 3 -“ Ξ 3... Δ ς 3 -»Ἥ Ν ΄ 7 ἀξιοῦντος αὐτὸν ὡς ἀδελφῷ καὶ ἰδιώτῃ φιλόσοφον προσφέρεσϑαι, “ταῦτ᾽ ᾿ εἶπεν “ὡς πρὺς ἰδιώτην ἀλη- ϑῶς., ἐγὼ δ᾽ οὐ σεμνὸν οὐδὲ μέγα ποιοῦμαι τὸ ἐκ τῶν αὐτῶν μορίων γεγονέναι. σὺ μέν᾽ ἔφην ἐγώ Ε “δῆλος εἶ μηδὲ τὸ ἐκ μορίων γεγονέναι μέγα καὶ σεμνὸν ἡγούμενος. ἀλλ᾽ οἵ γε ἄλλοι πάντες, εἰ καὶ ἣν - [ν2 , -“ Ἀ »» ς μὴ φρονοῦσιν οὕτω. λέγουσι γοῦν καὶ ἄδουσιν, ὡς τὸ γονεῦσι τιμὴν μετὰ ϑεοὺς πρώτην καὶ μεγίστην ἥ ΄ [ἢ Ν ΄ ΄ ΄ 3 Ψ Ξ Ν τὲ φύσις ὅ τε τὴν φύσιν σώζων νόμος ἀπέδωκε" καὶ οὐκ ἔστιν ὅ τι μᾶλλον ἄνθρωποι κεχαρισμένον ϑεοῖς δρῶσιν. ἢ τοχεῦσιν αὑτῶν καὶ τροφεῦσι “παλαιὰς ἐπὶ νέαις δανεισϑείσας᾽ χάριτας εὐμενῶς καὶ προϑύ- τὸ μῶς ἐκτίνοντες. οὐδ᾽ αὖ πάλιν μείζων ἐπίδειξις ἀϑέου γέγονε τῆς περὶ γονεῖς ὀλιγωρίας καὶ πλημ- μελείας᾽ διὸ τοὺς μὲν ἄλλους κακῶς ποιεῖν ἀπεί- 480 ρηται, μητρὶ δ᾽ αὑτοῦ καὶ πατρὶ τὸ μὴ παρέχειν ἑαυτοὺς δρῶντας ἀεὶ καὶ λέγοντας ἀφ᾽ ὧν εὐφρα- 90 νοῦνται. κἂν μὴ προσῇ τὸ λυποῦν, ἀνόσιον ἡγοῦνται ἡ τ , 53 ΩΣ Ν ᾿ - κυ καὶ ἄϑεσμον. τίς οὖν ἐστι παρὰ παίδων γονεῦσιν ἢ πρᾶξις ἢ χάρις ἢ διάϑεσις μᾶλλον εὐφραίνειν δυνα μένη τῆς πρὸς ἀδελφὸν εὐνοίας βεβαίου καὶ φιλίας" ὅ., Ἦ τοῦτό γε ῥάδιόν ἐστιν ἀπὸ τῶν ἐναντίων 530 καταμαϑεῖν. ὅπου γὰρ οἰκότριβα τιμώμενον ὑπὸ 4 ἀδελφῷ] ἀδελφὸν ἀδελφῷ ΘΙ ΘΡΊΩ ΒΒ 16 ἐπὶ
νέαις] ἐπὶ νέοις ΜδανΙρταΒ 6011. ῬΙαῦ. ἄς Πρ. ΒΩ 19. αὑτοῦ] ἴονύ. αὑτοὺς, ἀο]οίο ρῥγοχίμιο ἑαυτοὺς
ΑΜΟΒΕ. 241
πατρὸς ἢ μητρὸς υἱοὶ προπηλακίζοντες καὶ φυτῶν καὶ χωρίων οἷς ἔχαιρον ἀμελοῦντες ἀνιῶσιν αὐτούς. καὶ κύων τις οἰκογενὴς παρορώμενος καὶ ἵππος ἅπτε- ται φιλοστόργων καὶ φιλοτίμων γερόντων, ἄχϑονται 5 δὲ χαὶ παισὶν ἀκροάματα καὶ ϑεάματα καὶ ἀϑλητάς, οὺς ἐθαύμαζον αὐτοί, διασύρουσι καὶ καταφρονοῦ- σιν ἧπου μετρίως ἔχουσιν υἱοῖς διαφερομένοις καὶ μισοῦσιν ἀλλήλους καὶ κακῶς λέγουσι καὶ πρὸς ἔργα καὶ πράξεις ἀντιταττομένοις ἀεὶ καὶ καταλυομένοις 10 ὑπ᾽ ἀλλήλων; οὐκ ἂν εἴποι τις᾽ οὐκοῦν τοὐναντίον ἐρῶντες ἀλλήλων καὶ φιλοῦντες ἀδελφοί, καὶ ὅσον ἣ φύσις τοῖς σώμασι διέστησεν. ἐπὶ ταὐτὸ τοῖς πά- ὥεσι καὶ τοῖς πράγμασιν ἀποδιδόντες. καὶ λόγους κοινοὺς καὶ διατριβὰς ἅμα καὶ παιδιὰς μετ᾽ ἀλλήλων ιὸ ἔχοντες. ἡδεῖαν καὶ μακαρίαν παρεσκευάκασι γηρο- τρύφον τοῖς γονεῦσι τὴν φιλαδελφίαν. οὔτε γὰρ φιλόλογος πατὴρ οὕτως οὔτε φιλότιμος οὔτε φιλο- χρήματος γέγονεν ὡς φιλότεκνος᾽ διὸ τοὺς υἱοὺς οὔτε λέγοντας οὔτε πλουτοῦντας οὔτ᾽ ἄρχοντας ἡδέως 80 οὕτως ὡς φιλοῦντας ἀλλήλους δρῶσιν. ᾿4πολλωνίδα γοῦν τὴν Κυζικηνήν, Εὐμένους δὲ τοῦ βασιλέως μητέρα καὶ τριῶν ἄλλων, ᾿Αττάλου καὶ Φιλεταίρου καὶ ᾿4ϑηναίου, λέγουσι μακαρίζειν ἑαυτὴν ἀεὶ καὶ τοῖς ϑεοῖς χάριν ἔχειν οὐ διὰ τὸν πλοῦτον οὐδὲ διὰ ε5 τὴν ἡγεμονίαν, ἀλλ᾽ ὅτι τοὺς τρεῖς υἱοὺς ἑώρα τὸν πρεσβύτατον δορυφοροῦντας κἀκεῖνον ἐν μέσοις αὐ- τοῖς δόρατα καὶ ξίφη φοροῦσιν ἀδεῶς διαιτώμενον.
6 οὺὃς ἢ: ὅσους 16 γηροτρόφον] οἵ. ΒοΙΡΚ. 1 ρΡ. 482 20 ᾿“πολλωνιάδα ῬΟΙΥΡ. 28, 18
Β
σ
"})
248 θῈ ΒΒΑΤΒΕΝΟ
ὥσπερ αὖ τοὐναντίον, ᾿Δἀρτοξέρξης αἰσϑόμενος Ὦχον τὸν υἱὸν ἐπιβεβουλευκότα τοῖς ἀδελφοῖς ἀϑυμήδσας ἀπέϑανε"
“χαλεποὶ πόλεμοι γὰρ ἀδελφῶν" ὡς Εὐριπίδης εἴρηκεν ὄντες, χαλεπώτατοι τοῖς γο- ὅ νεῦσιν αὐτοῖς εἰσιν ὃ γὰρ μισῶν τὸν ἀδελφὸν. αὑτοῦ χαὶ βαρυνόμενος οὐ δύναται μὴ τὸν γεννή- σαντα μέμφεσϑαι καὶ τὴν τεκοῦσαν.
0. Ὁ μὲν οὖν Πεισίστρατος ἐπιγαμῶν ἐνηλίχοις οὖσι τοῖς υἱοῖς, ἔφη. καλοὺς ἐκείνους κἀγαϑοὺς τὸ ἡγούμενος, ἔτι πλειόνων ἐϑέλειν τοιούτων πατὴρ
Ἑ γενέσϑαι. χρηστοὶ δὲ καὶ δίκαιοι παῖδες οὐ μόνον διὰ τοὺς γονεῖς ἀγαπήσουσι μᾶλλον ἀλλήλους, ἀλλὰ καὶ τοὺς γονεῖς δι’ ἀλλήλους" οὕτως ἀεὶ καὶ φρο- νοῦντες καὶ λέγοντες. ὅτι τοῖς γονεῦσιν ἀντὶ πολλῶν τι χάριν ὀφείλοντες μάλιστα διὰ τοὺς ἀδελφοὺς ὀφεί- λουσιν, ὡς τοῦτο δὴ κτημάτων ἁπάντων τιμιώτατον καὶ ἥδιστον ἔχοντες παρ᾽ αὐτῶν. εὖ γέ τοι καὶ Ὅμηρος πεποίηκε Τηλέμαχον ἐν συμφορᾷ τὸ ἀνά- δελφον τιϑέμενον" 30
“ὧδε γὰρ ἡμετέρην γενεὴν μούνωσε Κρονίων."
Ε ἡ δ᾽ Ἡσίοδος οὐκ εὖ παραινεῖ ᾿μουνογενῆ παῖδα" τῶν πατρῴων ἐπίκληρον εἶναι, καὶ ταῦτα τῶν Μουσῶν γεγονὼς μαϑητής, ἃς ὁμοῦ δι᾽ εὔνοιαν ἀεὶ καὶ φιλα- δελφίαν οὔσας οὕτως ὠνόμαζον. πρὸς μὲν οὖν γο- 36
1 ᾿ἀρτοξέρξης ΒΟΥΡΒῚ οὕχτη ῬΑ]μΘτο: ξέρξης ὅ Εὐρι- πίδης} Ναυοῖ. Ρ. 015 1 οὗ ἴον. 84, 1. 10 χκἀγαϑοὺς ῬοΘμμθσβ: καὶ ἀγαϑοὺς 12 οἵ, Ξίον. 84,11 19 Ὅμηρος]
πὶ 822 Ἡσίοδος] ΟἿ 870. 268 ὠνόμαξον ἨθΥνΘΥΘΠαΒ: ὠνόμαξον μούσας
ΑΜΟΒΕ, 249
νεῖς ἡ φιλαδελφία τοιοῦτόν ἐστιν, ὥστε τὸ φιλεῖν ἀδελφὸν εὐθὺς ἀπόδειξιν εἶναι τοῦ καὶ τὴν μητέρα φιλεῖν καὶ τὸν πατέρα᾽ πρὸς δὲ παῖδας αὑτοῦ δί- δαγμα καὶ παράδειγμα φιλαδελφίας, οἷον οὐδὲν ἄλλο" 5 καὶ τοὐναντίον. αὖ πονηρὸν ὥσπερ ἐξ ἀντιγράφου πατρῴου τὴν μισαδελφίαν ἀναλαμβάνουσιν. ὃ γὰρ 481 ἐν δίκαις καὶ στάσεσι καὶ ἀγῶσι πρὸς ἀδελφοὺς ἐγγεγηρακὼς εἶτα τοὺς υἱοὺς ὁμονοεῖν παρακαλῶν “ἄλλων ἰατρός. αὐτὸς ἕλκεσιν βρύων ..ἢ 10 ἀσϑενῆ ποιεῖ τοῖς ἔργοις τὸν λόγον. εἰ γοῦν ὁ Θη- βαῖος ᾿Ετεοχλῆς πρὸς τὸν ἀδελφὸν εἰρηκώς “ἄστρων ἂν ἔλθοιμ᾽ ἡλίου πρὸς ἀντολὰς καὶ γῆς ἔνερϑε δυνατὸς ὧν δρᾶσαι τάδε. τὴν ϑεῶν μεγίστην ὥστ᾽ ἔχειν τυραννίδα" ι τοῖς αὑτοῦ πάλιν παρεκελεύετο τέκνοις “ἰσότητα τιμᾶν. ἣ φίλους ἀεὶ φίλοις πόλεις τὲ πόλεσι συμμάχους τὲ συμμάχοις συνδεῖ" τὸ γὰρ ἴσον νόμιμον ἀνθρώποις ἔφυ. ες οὐκ ἂν αὐτοῦ χατεφρόνησε; ποῖος δ᾽ ἂν ἦν δὃΒ "0 Δτρεύς. εἰ τοιαῦτα δειπνίσας τὸν ἀδελφὸν ἐγνωμο- λόγει πρὸς τοὺς παῖδας “φίλων γε μέντοι χρῆσις ἡ πρὸς αἵματος μόνη κακοῦ ῥέοντος ὠφελεῖν φιλεῖ; {. Διὸ καὶ γονέων κακὴν γηροτρόφον οὖσαν καὶ 0 χαχκίονα παιδοτρόφον τέχνων ἐκκαϑαίρειν προσήζχει 9 Νὅῦυοκ τ. 108 ἕλκεσιν ἡ. 11 ἢ: ἕλκεσι 12 Ἐϊὰγ.
ῬΈοσϑη. 80 14 ϑεῶν Ἰᾶετη: τῶν. ϑεῶν 160 14, 1014. δ87 22 Νδυοῖ. Ρ. 912 28 ῥέοντος] παρόντος Ναποκίαβ
250 ΠΕ ῬΆΑΤΕΒΕΝΟ
τὴν μισαδελφίαν. ἔστι ὃὲ καὶ πρὺς πολίτας διάβο- λος καὶ κατήγοροςφ᾽ οἴονται γὰρ οὐκ ἂν ἐκ τοσῆσδε συντροφίας καὶ συνηϑείας καὶ οἰκειότητος ἐχϑροὺς καὶ πολεμίους γενέσϑαι, μὴ πολλὰ καὶ πονηρὰ συν- εἰδότας ἀλλήλοις. μεγάλαι γὰρ αἰτίαι μεγάλην δια- ὃ λύουσιν εὔνοιαν καὶ φιλίαν: ὅϑεν οὐδὲ ῥαδίως αὖϑις ἐνδέχονται διαλύσεις. ὥσπερ γὰρ τὰ συμπαγέντα, κἂν χαλάσῃ τὸ ἐχέκολλον, ἐνδέχεται πάλιν δεϑῆναι καὶ συνελθεῖν, συμφυοῦς δὲ σώματος ῥαγέντος ἢ σχι- σϑέντος ἔργον ἐστὶ κόλλησιν εὑρεῖν καὶ σύμφυσιν" τὸ οὕτως αἷ μὲν ὑπὸ χρείας συνημμέναι φιλίαι κἂν δια- στῶσιν οὐ χαλεπῶς αὖϑις ἀναλαμβάνουσιν" ἀδελφοὶ δὲ τοῦ κατὰ φύσιν ἐχπεσόντες οὔτε ῥαδίως συνέρχον- ται. κἂν συνέλθωσι, δυπαρὰν καὶ ὕποπτον οὐλὴν αἵ Ὁ διαλύσεις ἐφέλκονται. πᾶσα μὲν οὖν ἔχϑρα πρὸς τ ᾿ ἄνϑρωπον ἀνθρώπῳ μετὰ τῶν μάλιστα λυπούντων ἐνδυομένη παϑῶν, φιλονεικίας ὀργῆς φϑόνου μνησι- κακίας, ὀδυνηρόν ἐστι καὶ ταραχῶδες" ἡ δὲ πρὸς ἀδελ- φόν. ᾧ ϑυσιῶν τε κοινωνεῖν ἀνάγκη καὶ ἱερῶν πα- τρῴων ὁμόταφόν τε γενέσθαι καί που σύνοικον ἢ 50 γείτονα χωρίων. ἐν ὄμμασιν ἔχει τὸ λυπηρόν. ὑπο- μιμνήσκουσα καϑ' ἡμέραν τῆς ἀνοίας καὶ παραφρο- σύνης, δι᾽ ἣν τὸ ἥδιστον καὶ συγγενέστατον πρόσωπον Ἑ βλέπεται σχυϑρωπότατον, ἥ τὲ προσφιλὴς ἐκ νέων φωνὴ καὶ συνήϑης ἀκοῦσαι φοβερωτάτη γέγονε. πολ- : λοὺς δὲ τῶν ἄλλων ἀδελφῶν δρῶντες οἰκίᾳ τὲ μιᾷ χρωμένους καὶ τραπέζῃ καὶ χωρίοις ἀνεμήτοις καὶ ἀνδραπόδοις. αὐτοὶ καὶ φίλους διήρηνται καὶ ξένους. ἐχϑρὰ πάντα τὰ προσφιλῆ τοῖς ἀδελφοῖς νέμοντες"
Ω
το Θι
ΑΜΟΒῈΕ, 201
καὶ ταῦτα, πᾶσιν ἐν μέσῳ λογίζεσϑαι παρόντος, ὅτι “ληιστοί᾽ μέν τε φίλοι καὶ συμπόται “χκτητοί᾽ δὲ κη- δεσταὶ καὶ συνήϑεις, τῶν πρώτων ὥσπερ ὅπλων ἢ ὀργάνων διαφϑαρέντων᾽ ἀδελφοῦ δ᾽ ἀντίκτησις οὐκ
5 ἔστιν, ὥσπερ οὐδὲ χειρὸς ἀφαιρεϑείσης οὐδ᾽ ὄψεως ἐκκοπείσης᾽ ἀλλ᾽ ὀρϑῶς ἡ Περσὶς εἶπεν, ἀντὶ τῶν τέκνων ἑἕλομένη σῷσαι τὸν ἀδελφόν, ὅτι παῖδας μὲν Τ ἑτέρους κτήσασϑαι δύναιτ᾽ ἄν, ἀδελφὸς δ᾽ ἄλλος αὐτῇ, γονέων μὴ ὄντων. οὐκ ἂν γένοιτο.
,ὔ - Ἁ " , ΡὩ Ω’ “-“
10 ὃ, Τί δῆτα χρὴ ποιεῖν, φαίη τις ἄν, ὅτῳ φαῦ- λοὸς ἀδελφὸς γένοιτο; πρῶτον ἐκεῖνο μνημονεύειν, ὅτι παντὸς ἅπτεται γένους φιλίας ἡ φαυλότης, καὶ κατὰ τὸν Σοφοκλέα
“τὰ πλεῖδ ὧν αἰσχρὰ (σ ὥν.᾽ ἴστα φωρῶν αἰσχρὰ φωράσεις βροτῶν.
τὸ οὔτε γὰρ τὸ συγγενικὸν οὔτε τὸ ἑταιρικὸν οὔτε τὸ “ἢ δὴ 2 Ἁ Ν 2 Χ " ᾿ Ε ἐρωτικὸν εἰλικρινὲς καὶ ἀπαϑὲς καὶ καϑαρὸν ἔστιν εὑρεῖν χακίας. ὃ μὲν οὖν “άκων μικρὰν γυναῖκα 489 γήμας ἔφη τὰ ἐλάχιστα δεῖν αἵρεῖσϑαι τῶν κακῶν. ἀδελφῷ δὲ σωφρόνως παραινέσειεν ἄν τις τὰ οἰκειό-
΄
20 τατὰ τῶν κακῶν ὑπομένειν μᾶλλον ἢ πειρᾶσϑαι τῶν ἀλλοτρίων: τοῦτο γὰρ ἀνέγκλητον ὡς ἀναγκαῖον, ᾽ “" ᾿ ᾿ ς 3 ,ὔ 3 ἂν ς ἐκεῖνο δὲ ψεκτὸν ὡς αὐθαίρετον. οὐ γὰρ ὁ συμ- πότης οὐδ᾽ ὃ συνέφηβος οὐδ᾽ ὁ ξένος
“αἰδοῦς ἀχαλκεύτοισιν ἔξευκται πέδαις. 5 ἀλλ᾽ ὃ σύναιμος καὶ σύντροφος χαὶ ὁμοπάτωρ καὶ
2 ληιστοὶ] οἵ. Ηοτη. 1 4060 6 Περσὶς] Ηοτοά. 8, 119 18 Σοφοκλέα] Νδαοῖϊς. Ρ. 811. 14 φωρῶν] δ᾽ ἐφορῶν ταυΐ αἴσχρ᾽ ἐφευρήσεις Β΄. ας. ΒοΒιη!α 1π5 24 Νάυοκ. ρΡ. δ49
ἀχαλκεύτοισιν ἔξευκται)] τοοΐθ ΠΡΘΥΘ τηομτῦ 161
Ω
202 Ὲ ΕΕΒΑΤΕΒΝΟ
ς , (ἡ ᾿" -", ς ΄ Ε] ὁμομήτωρ. ᾧ καὶ τῶν ἁμαρτημάτων εἰκός ἐστιν ἐπι- χωρεῖν ἔνια, καὶ παρείκειν λέγοντα πρὸς ἀδελφὸν ἐξαμαρτάνοντα
“τοὔνεχά σ᾽ οὐ δύναμαι προλιπεῖν δύστηνον ἐόντα᾽
. - Ν 3 ΄ ᾿ αὖ ΄ - καὶ φαῦλον καὶ ἀνόητον, μὴ καὶ λάϑω τι πατρῷον
ἢ μητρῷον ἐνεσταγμένον ἀπὸ σπέρματος νόσημα χα- λεπῶς καὶ πικρῶς τῷ μισεῖν ἐν σοὶ κολάξων. τοὺς μὲν γὰρ ἀλλοτρίους, ὡς ἔλεγε Θεόφραστος, οὐ φι- λοῦντα δεῖ κρίνειν ἀλλὰ κρίναντα φιλεῖν" ὅπου δ᾽ ἡ φύσις ἡγεμονίαν τῇ κρίσει πρὸς εὔνοιαν οὐ δι- δωσιν οὐδ᾽ ἀναμένει τὸν ϑρυλούμενον τῶν ἁλῶν μέδιμνον ἀλλὰ συγγεγέννηκε τὴν ἀρχὴν τῆς φιλίας, ἐνταῦϑα δεῖ μὴ πικροὺς εἶναι μηδ᾽ ἀκχριβεῖς τῶν ἁμαρτημάτων ἐξεταστάς. νυνὶ δὲ τί ἂν λέγοις, εἰ ξένων ἀνθρώπων καὶ ἀλλοτρίων ἐκ πότου τινὸς ἢ παιδιᾶς ἢ παλαίστρας προσφϑαρέντων ἁμαρτήματα ῥαδίως ἔνιοι φέροντες καὶ ἡδόμενοι. δύσκολοι καὶ ἀπαραίτητοι πρὸς τοὺς ἀδελφούς εἰσιν; ὅπου καὶ κύνας χαλεποὺς καὶ ἵππους. πολλοὶ δὲ καὶ χύγκας αἰλούρους πιϑήκους λέοντας τρέφοντες καὶ ἀγαπῶν- τες. ἀδελφῶν οὐχ ὑπομένουσιν ὀργὰς ἢ ἀγνοίας ἢ φιλοτιμίας; ἕτεροι δὲ παλλακίσι καὶ πόρναις οἰκίας καὶ ἀγροὺς καταγράφοντες ὑπὲρ οἰκοπέδου χαὶ γω- νίας πρὺς ἀδελφοὺς διαμονομαχοῦσιν; εἶτα τῷ μισα- δέλφῳ μισοπονηρίαν ὄνομα ϑέμενοι, περινοστοῦσιν ἐν τοῖς ἀδελφοῖς τὴν κακίαν προβαλλόμενοι καὶ λοι-
ῷ πρὸς ἀδελφὸν ἐξαμαρτάνοντα] ἰπβιύϊοῖα νἱἀθαύαν ὙΥ
4 οι. ν 331 τοὔνεκά σ᾽) τῷ σὲ καὶ οὐ Ἠοπθιὰβ 19 λύγκας ἧ: λύγγας 26 ἐν] ἐν μὲν
Ε]
10
25
ΑΜΟΒΕ. 255
δοροῦντες. ἐν δὲ τοῖς ἄλλοις μὴ δυσχεραίνοντες 9 Ἂ; , -» Ν ΄ ἀλλὰ χρώμενοι πολλῇ καὶ συνόντες. 9. Ταυτὶ μὲν οὖν ἔστω προοίμια τοῦ λόγου παν- τός. ἀρχὴν δὲ τῆς διδασκαλίας μὴ τὴν νέμησιν τῶν " πατ ὅσ Ἔ ῳ λά γλλὰ Ἁ "ἢ ξώ “ ρῴων, ὥσπερ ἕτεροι. λάβωμεν, ἀλλὰ τὴν ἔτι ζών τῶν ἁμαρτανομένην τῶν γονέων ἅμιλλαν καὶ ζηλο- τυπίαν. οἵ μὲν γὰρ ἔφοροι, τοῦ ᾿4γησιλάου τῶν ἀποδειχνυμένων ἀεὶ γερόντων ἕκάστῳ βοῦν ἀριστεῖον πέμποντος. ἐζημίωσαν αὐτὸν αἰτίαν ὑπειπόντες, ὅτι 10 τοὺς χοινοὺς ἰδίους κτᾶται δημαγωγῶν καὶ χαριξό- τ δυ 2 ΒΩ “ Εἴ » " μξνος᾽ υἱῷ δ᾽ ἄν τις παραινέσειε ϑεραπξύειν γονεῖς μὴ χτώμενον ἑαυτῷ μόνῳ μηδ᾽ εἰς ἑαυτὸν ἀποστρέ- φοντὰα τὴν εὔνοιαν᾽ ᾧ τρόπῳ πολλοὶ καταδημαγω- γοῦσι τοὺς ἀδελφούς, εὐπρεπῆ πρόφασιν οὐ δικαίαν τό δὲ τῆς πλεονεξίας ταύτης ἔχοντες. τὸ γὰρ μέγιστον τῶν πατρῴων καὶ κάλλιστον ἀποστεροῦσιν αὐτούς. τὴν εὔνοιαν, ἀνελευϑέρως καὶ πανούργως ὑποτρέ- χοντὲς, ἐν καιρῷ ταῖς ἐκείνων ἀσχολίαις καὶ ἀγνοίαις ἐπιτιϑέμενοι καὶ μάλιστα παρέχοντες εὐτάκτους καὶ 80 χατηχόους αὑτοὺς χαὶ σώφρονας. ἐν οἷς ἐκείνους ς 4 “ - ς -" » ἈΝ 3 ἁμαρτάνοντας ἢ δοκοῦντας ὁρῶσι. δεῖ δὲ τούὐναν- τίον, ὅπου μὲν ὀργή, συνεκδέχεσϑαι καὶ συνυπο- δύεσϑαι καϑάπερ τῷ συνεργεῖν ποιοῦντα κουφοτέραν, ὑπουργίαις δὲ καὶ χάρισι συνεισποιεῦν ἁμωσγέπως 25 τὸν ἀδελφόν᾽ ἐλλείποντος δέ που, καιρὸν ἢ πρᾶξιν ἑτέραν ἢ τὴν φύσιν αἰτιᾶσϑαι, ὡς μᾶλλον πρὸς ἄλλα χρησιμωτέραν καὶ σεμνοτέραν οὖσαν. εὖ δ᾽ ἔχει καὶ τὸ τοῦ ᾿Ζγαμέωνονος. ὡς
ῶ20 ἢ Χ 27 σεμνοτέραν] ἀνυσιμωτέραν ὃ )] ! μ 0
254 ΠΕ ΕΉΑΤΕΕΝΟ
οὔτ᾽ ὄκνῳ εἴκων οὔτ᾽ ἀφραδίῃσι νόοιο, ἀλλ᾽ ἐμέ τ᾽ εἰσορόων καὶ ἐμὴν ποτιδέγμενος ὁρμήν 488 χἀμοὶ τοῦτο παραδοὺς τὸ καϑῆκον. ἡδέως δὲ καὶ τῶν ὀνομάτων τὰς μεταϑέσεις οἵ πατέρες προσδέ- χονται καὶ πιστεύουσι τοῖς υἱοῖς. ἁπλότητα μὲν τὴν 5 ῥαϑυμίαν τῶν ἀδελφῶν ὀνομάξουσιν ὀρϑότητα δὲ τὴν σκαιότητα, τὸ δὲ φιλόνεικον ἀκαταφρόνητον᾽" ὥστε τῷ διαλλάσσοντι περίεστι τὴν πρὸς τὸν ἀδελ.. φὸν ὀργὴν ἐλαττοῦν ἅμα καὶ τὴν πρὸς ἑαυτὸν εὔνοιαν αὔξειν τοῦ πατρός. 10 10. Οὔδω δ᾽ ἀπολογησάμενον ἤδη πρὸς ἐχεῖνον δεῖ τρέπεσϑαι καὶ καϑάπτεσϑαι σφοδρότερον, τὸ ἁμάρτημα καὶ τὸ ἔλλειμμα μετὰ παρρησίας ἐνδεικνύ- Β μένον. οὔτε γὰρ ἐφιέναι δεῖ τοῖς ἀδελφοῖς οὔτ᾽ αὖ πάλιν ἐπεμβαίνειν ἁμαρτάνουσιν αὐτοῖς (τὸ μὲν γὰρ τ ἐπιχαίροντός ἐστιν ἐχεῖνο ὃὲ συνεξαμαρτάνοντοςρ), ἀλλὰ κηδομένῳ καὶ συναχϑομένῳ χρῆσϑαι τῷ νου- ϑετοῦντι. γίγνεται δὲ κατήγορος ἀδελφοῦ σφοδρό- τατος πρὸς αὐτὸν ὃ προϑυμότατος ὑπὲρ αὐτοῦ συνή- γορος πρὸς τοὺς γονεῖς γενόμενος. ἂν δὲ μηδὲν 90 ἁμαρτάνων ἀδελφὸς ἐν αἰτίᾳ γένηται, τἄλλα μὲν ὑπουργεῖν γονεῦσι καὶ φέρειν ὀργήν τε πᾶσαν αὐτῶν καὶ δυσχέρειαν ἐπιεικές" αἱ δ᾽ ὑπὲρ ἀδελφοῦ παρ᾽ ἀξίαν κακῶς ἀκούοντος ἢ πάσχοντος ἀντιδικίαι καὶ δικαιολογίαι πρὸς αὐτοὺς ἄμεμπτοι καὶ καλαί" καὶ 55 οὐ φοβητέον ἀκοῦσαι τὸ Σοφόύκλειον
δ “ὦ παῖ κάκιστε. διὰ δίκης ἰὼν πατρί,
1 οι. Καὶ 122 26 Σοφόκλειον] Απίρ, 1412 27 παῖ κάκιστε] παγκάκιστε ϑΟΡΠΟΟΙΘ8
1
1
2
ϑΘι
0
ῦ
ς.
το σι
ΑΜΟΒΕ. 280
παρρησιαζόμενον ὑπὲρ ἀδελφοῦ δοκοῦντος ἀγνωμο- νεῖσϑαι" καὶ γὰρ αὐτοῖς ἡ τοιαύτη δίκη τοῖς ἐλεγ- χομένοις ποιεῖ τὴν ἧτταν ἡδίω τῆς νίκης.
11. ᾿“ποϑανόντος γε μὴν πατρὸς ἐμφύεσϑαι μᾶλ- λον ἢ πρότερον ὀρϑῶς ἔχει τῇ εὐνοίᾳ τοὺς ἀδελφούς, εὐθὺς μὲν ἐν τῷ συνδακρύειν καὶ συνάχϑεσϑαι κοι- νουμένους τὸ φιλόστοργον. ὑπονοίας δὲ ϑεραπόντων καὶ διαβολὰς ἑταίρων ἑτέροις αὑτοὺς προσνεμόντων ἀπωϑουμένους. καὶ πιστεύοντας τοῖς τ᾿ ἄλλοις ἃ ὠυϑολογοῦσι περὶ τῶν Ζ᾽ιοσκόρων τῆς φιλαδελφίας. χαὶ ὅτι ὃ Πολυδεύκης τὸν κχκαταψιϑυρίζοντα τά- δελφοῦ πρὺς αὐτὸν κονδύλῳ παίσας ἀπέκτεινεν. ἐπὶ δὲ τὴν νέμησιν τῶν πατρῴων, μὴ καταγγείλαν-. τας ἀλλήλοις πόλεμον ὥσπερ οἵ πολλοί
“χλῦϑ᾽, ᾿4λαλὰ Πολέμου ϑυύγατερ᾽. ἐκ παρασκευῆς ἀπαντᾶν" ἀλλὰ μάλιστα δεῖ τὴν ἡμέ- ραν ἐκείνην φυλαττομένους, ὡς τοῖς μὲν ἔχϑρας ἀνηκέστου καὶ διαφορᾶς τοῖς δὲ φιλίας καὶ ὁμονοίας οὖσαν ἀρχήν, μάλιστα μὲν αὐτοὺς καϑ' ἑαυτούς, εἰ δὲ μή, φίλου κοινοῦ παρόντος ἀμφοτέροις μάρτυρος εὐγνώμονος “δίκης κλήροις", ἧ φησιν ὃ Πλάτων. τὰ φίλα καὶ προσήκοντα λαμβάνοντας καὶ διδόντας οἴε- σϑαι τὴν ἐπιμέλειαν νέμεσϑαι καὶ τὴν οἰκονομίαν, χρῆσιν δὲ καὶ κτῆσιν ἐν μέσῳ κεῖσθαι κοινὴν καὶ ἀνέμητον ἁπάντων. οἵ δὲ καὶ τίτϑας ἀποσπῶντες ἀλλήλων καὶ συντρόφους καὶ συνήϑεις παῖδας ὑπερ- 8 ἑταίρων ἢ: ἑτέρων αὑτοὺς ἔ: αὐτοὺς 10 Ζιοσκό-
ρῶν ἢ: διοσκούρων 16 ΒοΙΡΚ. 1 ρὑ. 897 21 Πλάτων] Οὐ". ρΡ. 109 Ὁ
")
φῦ8 ῬῈ ΕΒΑΤΕΈΒΝΝΟ
βαλλόμενοι τοῖς διωγμοῖς, ἀπίασιν ἀνδραπόδου τιμὴν πλέον ἔχοντες, τὸ δὲ μέγιστον καὶ τιμιώτατον τῶν πατρῴων, φιλίαν ἀδελφοῦ καὶ πίστιν, ἀπολωλεκότες. ἐνίους δὲ καὶ ἀκερδῶς φιλονεικίας ἕνεκα χρησαμέ-
νους τοῖς πατρῴοις οὐδὲν ἐπιεικέστερον ἢ λαφύροις ὅ ἴσμεν. ὧν καὶ Χαρικλῆς καὶ ᾿Αντίοχος ἦσαν οἱ Ὀπούντιοι" καὶ γὰρ ἔχπωμα διακόψαντες ἀργυροῦν χαὶ ἱμάτιον διατεμόντες ἀπήεσαν. ὥσπερ ἐκ τραγι- κῆς τινος κατάρας
᾿ϑηχτῷ σιδήρῳ δῶμα διαλαχόντες." 10.
οἵ δὲ καὶ διηγοῦνται πρὸς ἑτέρους γαυριῶντες. ὅτι τῶν ἀδελφῶν πανουργίᾳ χαὶ δριμύτητι χαὶ παρ-. λογισμῷ πλέον ἔσχον ἐν τῷ νέμεσϑαι. δέον ἀγάλ- λεσϑαι καὶ μέγα φρονεῖν ἐπιεικείᾳ καὶ χάριτι καὶ 484 ὑπείξει περιγενομένους. ὅϑεν ἄξιον ᾿“ϑηνοδώρου ιτ0 μεμνῆσϑαι. καὶ μέμνηνταί γε πάντες παρ᾽ ἡμῖν. ἦν γὰρ ἀδελφὸς πρεσβύτερος αὐτῷ ὕνομα Ξένων, καὶ πολλὰ τῆς οὐσίας ἐπιτροπεύων διεφόρησε" τέλος δ᾽ ἁρπάσας γυναῖκα χαὶ χκαταδικασϑεὶς ἀπώλεσε τὴν οὐσίαν. εἰς τὸ Καίσαρος ταμιεῖον ἀναληφϑεῖσαν. ὃ 90 δ᾽ ᾿“ϑηνόδωρος ἦν μὲν ἔτι μειράκιον οὐδέπω γε- νειῶν' ἀποδοϑέντος δὲ τοῦ μέρους αὐτῷ τῶν χρη- μάτων. οὐ περιεῖδε τὸν ἀδελφὸν ἀλλ᾽ εἰς μέσον ἅπαντα καταϑεὶς ἐνείματο., καὶ πολλὰ περὶ τὴν νέμη- Β σιν ἀγνωμονούμενος οὐκ ἠγανάκτησεν οὐδὲ μετενόη- 96
1 διωγμοῖς] διαλογισμοῖς ἘΤΏΡΘΥ5. τηδ]ῖτη διωσμοῖς -εΞ διωϑισμοῖς 10 Τὰν. ΠΟΘ. 058 11 τοὔνομαϑ 28 ἀγνω- μονούμενος ΑὟΥ : ἀγνωμονευόμενος
1
1
2
[Ὁ ο
σι
.
8
Θ
ΑΜΟΒΕ, 25 1
σεν, ἀλλὰ πράως καὶ ἱλαρῶς ἤνεγκε τἀδελφοῦ τὴν ἄνοιαν. περιβόητον ἐν τῇ Ἑλλάδι γενομένην.
12. Ὁ μὲν οὖν Σόλων ἀποφηνάμενος περὶ πολι- τείας, ὡς ἰσότης στάσιν οὐ ποιεῖ, λίαν ἔδοξεν ὀχλικός, ἀριϑμητικὴν καὶ δημοκρατικὴν ἐπεισάγων ἀναλογίαν ἀντὶ τῆς καλῆς γεωμετρικῆς᾽ ὁ δ᾽ ἐν οἰκίᾳ παραι- νῶν ἀδελφοῖς μάλιστα μὲν ὡς ὃ Πλάτων παρήνει τοῖς πολίταις, τὸ ἐμόν᾽ ἐξαιρεῖν ᾿καὶ τὸ οὐκ ἐμόν. εἰ δὲ μή, τὴν ἴσην ἀγαπᾶν καὶ τῆς ἴσης περιέχεσϑαι, καλὴν χρηπῖδα καὶ μόνιμον ὁμονοίας καὶ εἰρήνης καταβαλλόμενός ἐστι. χρήσϑω δὲ καὶ παραδείγμα- σιν ἐνδόξοις οἷόν ἐστι χαὶ τὸ τοῦ Πιττακοῦ πρὸς τὸν βασιλέα “υδῶν πυνϑανόμενον εἰ χρήματ᾽ ἔστιν αὐτῷ, “διπλάσι᾽᾽ εἶπεν “ἡ τεϑνηκότος. ἐπεὶ δ᾽ οὐ μόνον ἐν χρημάτων κτήσει καὶ μειώσει τῷ πλείονι πολέμιον καϑίσταται τοῦ- λαῦσον ἀλλ᾽ ἁπλῶς. ἣ φησιν ὃ Πλάτων ἐν μὲν ἀνωμαλίᾳ κίνησιν ἐν δ᾽ ὁμαλότητι στάσιν ἐγγίγνε- σϑαι καὶ μονήν, οὕτω πᾶσα μὲν ἀνισότης ἐπισφαλής ἐστι πρὸς διαφορὰν ἀδελφῶν, ἐν πᾶσι δ᾽ ἴσους γε- νέσϑαι καὶ ὁμαλοὺς ἀδύνατον τὰ μὲν γὰρ αἱ φύ- σεις εὐθὺς ἀνίσως νέμουσι. τὰ δ᾽ ὕστερον αἵ τύχαι φϑόνους ἐμποιοῦσαι καὶ ζηλοτυπίας, αἴσχιστα νοσή- ματα καὶ κῆρας οὐκ οἰκίαις μόνον ἀλλὰ καὶ πόλεσιν
ἢ ἐβουλόμην, τἀδελφοῦ
5 ὀλεθϑρίους᾽ δεῖ καὶ ταῦτα φυλάττεσϑαι καὶ ϑερα-
πεύειν, ἂν ἐγγένηται. τῷ μὲν οὖν ὑπερέχοντι παραι-
᾿ς
1 ἱλαρῶς] ῥᾳδίως Ἐ᾿. Βομτη!α. Νοα ορβΒ τἀδελφοῦ μἷο οὐ ἱπέτα: τοῦ ἀδελφοῦ 1 Πλάτων] Πορ. Ῥ. 402. 14 ἢ Αιηγούιβ: εἰ 16 πλείονι ἢ: πλέονν 11 ἧ] 6]. ἢἃὰ Πλά- των] Βδρ. Ρ. ὅ47 ὃ
ῬΙπίδτομὶ Μοτυϑ]α. ὙΟΪ. 1Π|. 11
σ
9)
οὔ8 ῬῈ ΕΒΑΤΕΕΝΟ
νέσειεν ἄν τις, πρῶτον μὲν οἷς δοκεῖ διαφέρειν, ταῦτα κοινὰ ποιεῖν τοῖς ἀδελφοῖς, συνεπικοσμοῦντα τῇ δόξῃ καὶ συνεισποιοῦντα ταῖς φιλίαις" κἂν λέγειν δεινότερος ἧ, χρῆσϑαι παρέχοντα τὴν δύναμιν, ὡς ἐκείνου μηδὲν ἧττον οὖσαν" ἔπειτα μήτ᾽ ὄγκον ἐμ- φαίνειν τινὰ μήϑ'᾽ ὑπεροψίαν, ἀλλὰ μᾶλλον ἐνδιδόντα καὶ συγκαϑιέντα τῷ ἤϑει τὴν ὑπεροχὴν ἀνεπίφϑονον ποιεῖν, καὶ τὴν τῆς τύχης ἀνωμαλίαν ἐπανισοῦν, Ἢ ὡς ἀνυστόν ἔστι. τῇ μετριότητι τοῦ φρονήματος. ὁ γοῦν Λεύκολλος οὐκ ἠξίωσε πρότερος τἀδελφοῦ ιτ0 τὴν ἀρχὴν λαβεῖν πρεσβύτερος ὥν, ἀλλὰ τὸν αὑτοῦ παρεὶς καιρὸν τὸν ἐχείνου περιέμεινεν. ὃ δὲ Πο- λυδεύκης οὐδὲ ϑεὸς ἠθέλησε μόνος ἀλλὰ μᾶλλον ἡμίϑεος σὺν τἀδελφῷ γενέσϑαι καὶ τῆς ϑνητῶν μερίδος μετασχεῖν ἐπὶ τῷ μεταδοῦναι τῆς ἀϑανα- τ σίας ἐκείνῳ. σοὶ δέ, φαίη τις ἄν, ὦ μακάριε, μηδὲν ἐλαττοῦντι τῶν προσόντων ἀγαϑῶν ὑπάρχει συνεξο- μοιοῦν καὶ συνεπικοσμεῖν τὸν ἀδελφόν. ὥσπερ αὐγῆς ἀπολαύοντα τῆς περὶ σὲ δόξης ἢ ἀρετῆς ἢ εὐτυχίας" .Ἑ ὥσπερ Πλάτων τοὺς ἀδελφοὺς εἰς τὰ κάλλιστα τῶν 30 αὑτοῦ συγγραμμάτων ϑέμενος ὀνομαστοὺς ἐποίηδε, Γλαύκωνα μὲν καὶ ᾿4δείμαντον εἰς τὴν Πολιτείαν, ᾿Αντιφῶντα δὲ τὸν νεώτατον εἰς τὸν Παρμενίδην. 198. Ἔτι τοίνυν ὥσπερ ἐγγίγνονται ταῖς φύσεσι
τι
καὶ ταῖς τύχαις τῶν ἀδελφῶν ἀνισότητες. οὕτως ἐν 50 πᾶσι καὶ πάντως ὑπερέχειν τὸν ἕτερον ἀδύνατόν ἐστι. τὰ μὲν γὰρ στοιχεῖά φαῦιν ἐκ μιᾶς ὕλης γεγονέναι, δῦ τὰς ἐναντιωτάτας ἔχοντα δυνάμεις" δυεῖν δ᾽ ἀδελ- 14 τἀδελφῷ ": τῷ ἀδελφῷ 18 αὐγῆς Ετηροηίαβ: αὐτῆς
ἈΜΟΒΕ. ἘΝ 209
φῶν ἐκ μιᾶς μητρὸς καὶ πατρὸς ταὐτοῦ γεγονότων, οὐδεὶς ἑώρακε τὸν μὲν ὡς τὸν ἐκ τῆς Στοᾶς σοφόν, ὁμοῦ καλὸν εὔχαριν ἐλευϑέριον ἔντιμον πλούσιον δὲει- γὸν εἰπεῖν πολυμαϑῆ φιλάνθρωπον" τὸν δ᾽ ἕτερον 5 αἰσχρὸν ἄχαριν ἀνελεύϑερον ἄτιμον ἄπορον ἀσϑενῆ περὶ λόγον ἀμαϑῆ μισάνϑρωπον᾽ ἀλλ᾽ ἔνεστιν ἁμωσ- γέπως καὶ τοῖς ἀδοξοτέροις καὶ ταπεινοτέροις μοῖρά τις χάριτος ἢ δυνάμεως ἢ πρός τι καλὸν εὐφυΐας, ὡς ἀν᾽ ἐχινόποδας καὶ ἀνὰ τρηχεῖαν ὄνωνιν
10 φύονται μαλακῶν ἄνϑεα λευκοΐων.᾽ ταῦτα τοίνυν ὁ δοκῶν πλέον ἔχειν ἐν ἄλλοις. ἂν μὴ κολούῃ μηδ᾽ ἐπικρύπτῃ μηδὲ πάντων ὥσπερ ἐν Β ἀγῶνι τὸν ἀδελφὸν ἐξωϑῇ τῶν πρωτείων. ἀλλ᾽ ἀν- ϑυπείκῃ καὶ ἀποφαίνῃ πρὸς πολλὰ βελτίω καὶ χρη- 15 σιμώτερον ἐκεῖνον, ὑφαιρῶν ἀεὶ τοῦ φϑόνου τὴν πρόφασιν ομπτο ὕλην τοῦ πυρὺς ἀποσβέσει, μᾶλλον δ΄ ὅλως οὐκ ἐάσει λαβεῖν γένεσιν οὐδὲ σύστασιν. ὃ δὲ καὶ συνεργόν, ἐν οἷς δοκεῖ κρείττων αὐτὸς εἶναι. ποιούμενος τὸν ἀδελφὸν ἀεὶ καὶ σύμβουλον, οἷον ἐν 0 δίκαις ῥητορικὸς ὥν, ἐν ἀρχαῖς πολιτευόμενος. ἐν πράξεσι φιλικαῖς᾽ συνελόντι δ᾽ εἰπεῖν, μηδενὸς ἀξιο- λόγου καὶ τιμὴν φέροντος ἔργου περιορῶν ἀπολει- πόμενον, ἀλλὰ τῶν καλῶν πάντων κοινωνὸν ἀπο- ΠΩΣ καὶ χρώμενος παρόντι καὶ περ μεπον ἀπόντα, 35 χαὶ ὅλως συνεμφαίνων ὅτι πρακτικὸς μὲν οὐχ ἧττον αὐτοῦ παραχωρητικχὸς δὲ μᾶλλόν ἐστι δόξης καὶ 2 τὸν μὲν ὡς τὸν Ἐ: τὸν μὲν 4 πολυμαϑῆ ῬοΙὰΒ:
φιλομαϑῆ 9 Βορῖκ. 8 ρ. 689 21 φιλικαῖς) φιλικαῖς φιλιπός ὃ
ἘΞ
900 ΝΞ ΡῈ ΕΒΑΤΕΒΝΟ
δυνάμεως. οὐδὲν ἑαυτοῦ παραιρούμενος ἐκείνῳ με- γάλα προστίϑησι.
14. Τῷ μὲν οὖν ὑπερέχοντι τοιαῦτά τις ἂν παραι- νέσειε᾽ τῷ δὲ λειπομένῳ πάλιν ἐνθυμητέον, ὡς οὐχ εἷς οὐδὲ μόνος αὐτοῦ πλουσιώτερος ἢ λογιώτερος ἢ λαμπρότερος εἰς δόξαν ὃ ἀδελφός ἐστιν, ἀλλὰ πολ- λάκις πολλῶν ἀπολείπεται καὶ μυριάκις μυρίων
σι
ἑεὐρυεδοῦς ὅσοι καρπὸν αἰνύμεϑα χϑονός.᾽
Ὁ εἴτε δὲ πᾶσι περινοστεῖ φϑονῶν εἴτε μόνος αὐτὸν ἐν τοσούτοις εὐτυχοῦσιν ὃ φίλτατος ἀνιᾷ καὶ ὃ συγ- τὺ γενέστατος, ὑπερβολὴν ἑτέρῳ κακοδαιμονίας οὐ λέ- λοιπεν. ὡς οὖν ὃ Μέτελλος ὥετο δεῖν “Ρωμαίους τοῖς ϑεοῖς χάριν ἔχειν, ὅτι Σκιπίων ἐν ἑτέρᾳ πόλει τοιοῦτος ὧν οὐκ ἐγεννήϑη" οὕτως ἕκαστος εὐχέσϑω μάλιστα μὲν αὐτὸς εὐπραξίᾳ διαφέρειν, εἰ δὲ μή, τὸ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ τὴν ζηλουμένην ἔχειν ὑπεροχὴν καὶ δύναμιν. οἱ δ᾽ οὕτω πεφύκασιν ἀτυχεῖς πρὸς τὸ καλόν. ὥστε φίλοις μὲν ἐνδόξοις ἀγάλλεσϑαι καὶ
Ἑ μέγα φρονεῖν ἂν ξένους ἡγεμονικοὺς καὶ πλουσίους ἔχωσι, τὰς δὲ τῶν ἀδελφῶν λαμπρότητας αὑτῶν 50 ἀμαυρώσεις νομίζειν: καὶ πατέρων μὲν εὐτυχίαις ἐπαίρεσϑαι καὶ στρατηγίαις προπάππων λεγομέναις. ὧν οὐδὲν ἀπέλαυσαν οὐδὲ μετέσχον. ἀδελφῶν δὲ κληρονομίαις καὶ ἀρχαῖς καὶ γάμοις ἐνδόξοις ἀϑυ- μεῖν καὶ ταπεινοῦσϑαι. καίτοι μάλιστα μὲν ἔδει μηδ᾽ 35 ἄλλῳ φϑονεῖν. εἰ δὲ μή, τρέπειν ἔξω καὶ πρὸς ἕτέ-
8 εὐρυεδοῦς ΡΙ]αίο Ῥχγοΐ, ». 84δο: εὐρυόδους 11 οἵ δ᾽] ἔνιοι δ᾽ ὃ
ΑΜΟΒΕ. 201
ρους ἀποχετεύειν τὸ βάσκανον, ὥσπερ οἵ τὰς στά- σεις ϑύραξε τοῖς πολεμίοις περιιστάντες. πολλοὶ μὲν γὰρ ἐμοὶ Τρῶες κλειτοί τ᾽ ἐπίκουροι" πολλοὶ δ᾽ αὖ σοὶ ᾿᾽Ζχαιοί᾽ 5 φϑονεῖν πεφύκασι καὶ ξηλοτυπεῖν.
10. ᾿“δελφῷ δὲ χρὴ μὴ καϑάπερ πλάστιγγα ῥέ- πειν ἐπὶ τοὐναντίον, ὑψουμένου ταπεινούμενον αὐ- τόν, ἀλλ᾽ ὥσπερ τῶν ἀριϑμῶν οἵ ἐλάττονες τοὺς
᾿ μείζονας πολλαπλασιάζοντες καὶ πολλαπλασιαζόμενοι τὸ συναύξειν ἅμα καὶ συναύξεσϑαι τοῖς ἀγαϑοῖς. οὐδὲ γὰρ τῶν δακτύλων ἔλαττον ἔχει τοῦ γράφοντος ἢ ψάλλοντος ὃ μὴ δυνάμενος τοῦτο ποιεῖν μηδὲ πε- φυχώς. ἀλλὰ συγκινοῦνται καὶ συνεργοῦσιν ἅπαντες ἁμωσγέπως ἀλλήλοις, ὥσπερ ἐπίτηδες ἄνισοι γεγο- 486 νότες καὶ τὸ συλληπτικὸν ἐξ ἀντιϑέσεως πρὸς τὸν μέγιστον καὶ δωμαλεώτατον ἔχοντες. οὕτω καὶ Κρα- τερὸς ᾿Αντιγόνου βασιλεύοντος ἀδελφὸς ὧν καὶ Κα- σάνδρου Περίλαος ἐπὶ τὸ στρατηγεῖν καὶ οἰκουρεῖν ἔταττον αὑτούς" ᾿ἀντίοχοι δὲ καὶ Σέλευκοι καὶ πάλιν Γρυποὶ καὶ Κυξικηνοὶ τὰ δεύτερα φέρειν οὐ μαϑόντες ἀδελφοῖς ἀλλὰ πορφύρας καὶ διαδήματος ὀρεγόμενοι. πολλῶν μὲν αὑτοὺς κακῶν καὶ ἀλλήλους πολλῶν δὲ τὴν ᾿4σίαν ἐνέπλησαν. ἐπεὶ δὲ τοῖς φιλοτίμοις μα- Β λιστα τῶν ἠθῶν ἐμφύονται φϑόνοι καὶ ξηλοτυπίαι 506 πρὸς τοὺς πλέον ἔχοντας ἐν δόξῃ καὶ τιμῇ. χρησι-
“- οι
2
.
2 περιιστάντες ἢ: περιιστῶντες 8 Ηομῃ. Ζ 227. 229 1 ὑψουμένῳ 16 ῥωμαλεώτατον Ἐν: ῥωμαλεώτερον 17 ἄντι- γόνου] “Ογαύθυιιβ μὸν ΑΠΕΡΌΠΙ θα Απἰραΐ ἔταύθυ ἔα Ηὶ 18 στρατηγεῖν] οὐραγεῖν ὃ ;
202 ΡῈ ΒΒΑΤΕΒΝΟ
μώτατόν ἐστι πρὺς τοῦτο τοῖς ἀδελφοῖς τὸ μὴ κτᾶ- σϑαι μήτε τὰς τιμὰς μήτε τὰς δυνάμεις ἀπὸ τῶν αὐτῶν, ἀλλ᾽ ἕτερον ἀφ᾽ ἑτέρου. καὶ γὰρ τῶν ϑηρίων πόλεμός ἐστι πρὸς ἄλληλα τοῖς ἀπὸ τῶν αὐτῶν τρε- φομένοις. καὶ τῶν ἀϑλητῶν οἱ πρὸς ἕν ἄϑλημα 5 κάμνοντες ἀνταγωνισταί: πύκται δὲ παγκχρατιασταῖς᾽ φίλιοι καὶ δολιχοδρόμοι παλαισταῖς εὐμενεῖς εἰσι καὶ συναγωνιῶσι καὶ σπουδάξουσιν ὑπὲρ ἀλλήλων" διὸ καὶ τῶν Τυνδαριδῶν πὺξ μὲν ὁ Πολυδεύκης
Ο ἐνίκα δρόμῳ δ᾽ ὃ Κάστωρ. εὖ δὲ καὶ τὸν Τεῦκρον Ὅμηρος πεποίηκεν ἀπὸ τῆς τοξικῆς εὐδοκιμοῦντα, τἀδελφοῦ πρωτεύοντος ἐν τοῖς ὁπλίταις"
0
-
ὁ δέ μιν σάκεϊ κρύπτασκε φαεινῷ." καὶ τῶν πολιτευομένων οἱ στρατηγοῦντες τοῖς δημα- γωγοῦσιν οὐ πάνυ φϑονοῦσιν, οὐδέ γε τῶν ῥητόρων ιτ5 οἵ δικολόγοι τοῖς σοφιστεύουσιν οὐδὲ τῶν ἰατρῶν οὗ περὶ δίαιταν τοῖς χειρουργοῖς ἀλλὰ καὶ συμπαρα- λαμβάνουσι καὶ συνεπιμαρτυροῦσι. τὸ δ᾽ ἀπὸ τῆς αὐτῆς τέχνης ἢ δυνάμεως ξητεῖν ἔνδοξον εἶναι καὶ περίβλεπτον οὐδὲν ἐν φαύλοις διαφέρει τοῦ μιᾶς 90 ἐρῶντας ἀμφοτέρους βούλεσϑαι πλέον ἔχειν καὶ μᾶλ- Ὁ λον εὐδοκιμεῖν τοῦ ἑτέρου τὸν ἕτερον. οἵ μὲν οὖν καϑ' ἑτέρας ὁδοὺς βαδίξοντες οὐδὲν ἀλλήλους ὠφε- λοῦσιν, οἱ δὲ βίοις χρώμενοι διαφόροις τόν τε φϑύό- νον ἐχτρέπονται καὶ συνεργοῦσιν ἀλλήλοις μᾶλλον, 55 ὡς 4ημοσϑένης καὶ Χάρης καὶ πάλιν Αἰσχίνης καὶ Εὔβουλος καὶ “Ὑπερείδης καὶ “εωσϑένης. οἵ μὲν
11 Ὅμηρος] Θ 512
ΑΜΟΒΕ. 208 ᾽
λέγοντες ἐν τῷ δήμῳ καὶ γράφοντες οἱ δὲ στρατὴ γοῦντες καὶ πράττοντες. ὅϑεν ἀπωτάτω δεῖ ταῖς ἐπιϑυμίαις τρέπεσϑαι καὶ ταῖς φιλοτιμίαις τῶν ἀδελ- φῶν τοὺς ἀφϑόνως δόξης καὶ δυνάμεως κοινωνεῖν
5 μὴ πεφυκότας, ὕπως εὐφραίνωσιν εὐημεροῦντες ἀλλή- λους ἀλλὰ μὴ λυπῶσι.
10. Παρὰ πάντα δὲ ταῦτα φυλακτέον ἐστὶ κη- δεστῶν καὶ οἰκείων καὶ γυναικὸς ἔστιν ὅτε τῇ φιλο- Ε δοξίᾳ συνεπιτιϑεμένης λόγους πονηρούς, “ὁ ἀδελφὸς
τὼ ἄγει καὶ φέρει πάντα καὶ ϑαυμάζεται καὶ ϑεραπεύε- ται, σοὶ δ᾽ οὐδεὶς πρόσεισιν οὐδ᾽ ἔχεις σεμνὸν οὐδέν. “ἔχω μὲν οὖν᾽ ἂν φαίη τις εὖ φρονῶν ᾿ἀδελφὸν εὖ- δοχιμοῦντα καὶ μέτεστί μοι τῆς ἐκείνου δυνάμεως τὸ πλεῖστον. ὁ μὲν γὰρ Σωκράτης ἔλεγε βούλεσϑαι
15 Ζαρεῖον ἔχειν μᾶλλον φίλον ἢ τὸ δαρεικόν, ἀδελφῷ ὃὲ νοῦν ἔχοντι καὶ πλούτου καὶ ἀρχῆς καὶ λογιό- τητος οὐκ ἔλαττον ἀγαϑόν ἐστιν ἄρχων ἀδελφὸς ἢ πλουτῶν ἢ λόγου δυνάμει προήκων εἰς δόξαν. ἀλλὰ ταύτας μὲν οὕτω μάλιστα τὰς ἀνωμαλίας παρηγορη-
90 τέον᾽ ἕτεραι δ᾽ εὐθὺς ἐγγίγνονται διαφοραὶ περὶ τὰς ἡλικίας ἀπαιδεύτοις ἀδελφοῖς. ΄ ἐπιεικῶς γὰρ οἵ τε πρεσβύτεροι τῶν νεωτέρων ἄρχειν ἀξιοῦντες ἀεὶ καὶ προΐστασϑαι καὶ πλέον ἔχειν ἐν παντὶ δόξης καὶ δυνάμεως βαρεῖς εἰσι καὶ ἀηδεῖς" οἵ τὲ νεώτεροι
ο5 πάλιν ἀφηνιάζοντες καὶ ϑρασυνόμενοι καταφρονεῖν καὶ ὀλιγωρεῖν ἀσχοῦσιν. ἐκ δὲ τούτων οἵ μὲν ὡς φϑονούμενοι καὶ κολουόμενοι φεύγουσι καὶ δυσχε- 481
12 ἂν Μδανιρταβ 1ὅ τὸ δαρεικόν] τὸ δαρεικὸν χρυ- σίον ἃχι τὸν δαρεικόν ὃ
Β
(9
9ρ4 Ὲ ΕΝΒΑΤΕΕΝΟ
ραίνουσι τὰς νουϑεσίας᾽" οἵ δ᾽ ἀεὶ τῆς ὑπεροχῆς γλιχόμενοι φοβοῦνται τὴν ἐκείνων αὔξησιν ὡς αὑτῶν κατάλυσιν. ὥσπερ οὖν ἐπὶ τῆς χάριτος ἀξιοῦσι μεέί- ἕονα τοὺς λαμβάνοντας ἡγεῖσϑαι μικροτέραν δὲ τοὺς διδόντας" οὕτως ἄν τις, τὸν χρόνον παραινῶν τῷ
μὲν πρεσβυτέρῳ μὴ μέγα νομίζειν τῷ δὲ νεωτέρῳ
μὴ μικρόν, ὑπεροψίας καὶ ἀμελείας καὶ τοῦ κατα- φρονεῖσϑαι καὶ καταφρονεῖν ἀμφοτέρους ἀπαλλάξειεν. ἐπεὶ δὲ τῷ μὲν πρεσβυτέρῳ τὸ κήδεσϑαι καὶ καϑη- γεῖσϑαι καὶ νουϑετεῖν προσῆκόν ἐστι τῷ δὲ νεωτέρῳ τὸ τιμᾶν καὶ ζηλοῦν καὶ ἀκολουϑεῖν, ἡ μὲν ἐκείνου κηδεμονία τὸ ἑταιρικὸν μᾶλλον ἢ τὸ πατρικὸν ἐχέτω καὶ τὸ πεῖϑον ἢ τὸ ἐπιτάττον καὶ τὸ χαῖρον ἐπὶ τοῖς κατορϑώμασι καὶ κατευφημοῦν τοῦ ψέγοντος ἂν ἁμάρτῃ καὶ κολούοντος μὴ μόνον προϑυμότερον ἀλλὰ καὶ φιλανθρωπότερον. τῷ δὲ τοῦ νεωτέρου ζήλῳ τὸ μιμούμενον ἐνέστω μὴ τὸ ἁμιλλώμενον. ϑαυμάξοντος γὰρ ἣ μίμησις ἡ δ᾽ ἅμιλλα φϑονοῦν-
τός ἐστι. διὸ τοὺς μὲν ἐξομοιοῦσθαι βουλομένους ᾿
ἀγαπῶσι τοὺς δ᾽ ἐξισοῦσϑαι πιέξουσι καὶ χαλέπτου- σιν. ἐν πολλαῖς δὲ τιμαῖς ὃς πρέπει παρὰ τῶν νέων ἀποδέδοσϑαι τοῖς πρεσβυτέροις, τὸ πειϑαρχεῖν εὐδο- κιμεῖ μάλιστα καὶ κατεργάζεται μετ᾽ αἰδοῦς εὔνοιαν ἰσχυρὰν καὶ χάριν ἀνϑυπείκουσαν. ἧ καὶ Κάτων
τὸν Καιπίωνα πρεσβύτερον ὄντα ϑεραπεύων εὐθὺς 955.
ἐκ παίδων εὐπειϑείᾳ καὶ πραότητι καὶ σιωπῇ. τέλος οὕτως ἐπ᾽ ἀνδράσιν ἐχειρώσατο καὶ τοσαύτης ἐνέ- πλησὲεν αἰδοῦς πρὸς ἑαυτόν, ὡς μήτε πρᾶξαί τι μήτ᾽ εἰπεῖν ἀγνοοῦντος ἐκείνου. μνημονεύεται γοῦν, ὅτι
10
1ὅ
20
Ὁ
ΑΜΟΆΈΕ. 20ῦ
μαρτυρίας ποτὲ γραμματεῖον ἐπισφραγισαμένου τοῦ Καιπίωνος ὃ Κάτων ὕστερος ἐπελθὼν οὐκ ἠϑέλη- σεν ἐπισφραγίσασϑαι" καὶ ὃ Καιπίων ἀπαιτήσας τὸ γραμματεῖον ἀφεῖλε τὴν αὑτοῦ σφραγῖδα πρὶν ἢ πυ- ϑέσϑαι τί παϑὼν ὃ ἀδελφὸς οὐκ ἐπίστευσεν ἀλλ᾽ ὑπείδετο τὴν μαρτυρίαν. φαίνεται δὲ πολλὴ καὶ πρὸς ᾿Επίκουρον ἡ αἰδὼς τῶν ἀδελφῶν δι᾽ εὔνοιαν αὐτοῦ καὶ κηδεμονίαν, εἴς τε τἄλλα καὶ φιλοσο- φίαν τὴν ἐκείνου συνενθουσιώντων᾽ καὶ γὰρ εἰ διη- μάρτανον δόξης εὐθϑὺᾳ ἐκ παίδων πεπεισμένοι καὶ λέγοντες ὡς οὐδεὶς γέγονεν ᾿Επικούρου σοφώτερος, ἄξιόν ἐστι ϑαυμάξειν καὶ τοῦ διαϑέντος οὕτως καὶ τῶν διατεθέντων. οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τῶν νεωτέρων φιλοσόφων ᾿Ζπολλώνιος ὃ περιπατητικὸς ἤλεγξε τὸν εἰπόντα δόξαν ἀκοινώνητον εἶναι. Σωτίωνα νεώ- τερον ἀδελφὸν αὑτοῦ ποιήσας ἐνδοξότερον. ἐμοὶ μὲν γὰρ ὅτι πολλῶν ἀξίων χάριτος παρὰ τῆς τύ- χης γεγονότων, ἡ Τίμωνος εὔνοια τἀδελφοῦ πρὸς ἅπαντα τἄλλα καὶ γέγονε καὶ ἔστιν. οὐδεὶς ἀγνοεῖ τῶν ὁπωσοῦν ἐντετυχηκότων ἡμῖν, ἥκιστα δ᾽ οἵ συνήϑεις ὑμεῖς.
11. “Ἕτερα τοίνυν ταῖς παραλλήλοις καὶ σύνεγγυς ἡλικίαις τῶν ἀδελφῶν φυλακτέον ἐστὶ πάϑη, μικρὰ μὲν συνεχῆ δὲ καὶ πολλὰ καὶ πονηρὰν ποιοῦντα τοῦ λυπεῦν καὶ παροξύνειν ἑαυτοὺς ἐπὶ πᾶσι μελέτην. τελευτῶσαν εἰς ἀνήκεστα μίση καὶ κακοϑυμίας. ἀρξά-
Ὠ
μενον γὰρ ἐπὶ παιδιαῖς διαφέρεσθαι, περὶ τροφὰς Ε
Γ ϑὺ τέῳ τ 2 , μ᾽ Ε ΄ ζῴων καὶ ἀγῶνας οἷον ὀρτύγων ἢ ἀλεκτρυόνων,
ῷ Καιπίωνος ἢ: καπίωνος 8 Καιπίων ᾿τάρτη; καπίων
206 ΒᾺ ΕΒΑΤΕΗΝΟ
εἶτα παίδων ἐν. παλαίστραις καὶ κυνῶν ἐν ϑήραις καὶ ἵππων ἐν ἁμίλλαις, οὐκέτι κρατεῖν ἐν τοῖς μεί- ἕοσιν οὐδὲ καταπαύειν τὸ φιλόνικον δύνανται καὶ φιλότιμον. ὥσπερ Ελλήνων οἵ καϑ' ἡμᾶς δυνατώ- τατοι περὶ σπουδὰς ὀρχηστῶν εἶτα κιϑαρωδῶν δια- ναστάντες. ἐκ τούτου τὰς ἐν “ἰδηψῷ κολυμβήϑρας καὶ παστάδας καὶ ἀνδρῶνας ἀντιπαραβάλλοντες ἀεὶ καὶ τοπομαχοῦντες καὶ ἀποχόπτοντες ὀχετοὺς καὶ
488 ἀποστρέφοντες, οὕτως ἐξηγριώϑησαν καὶ διεφϑάρη-
σαν. ὥστε πάντων ἀφαιρεϑέντες ὑπὸ τοῦ τυράννου, καὶ φυγάδες καὶ πένητες καὶ (ὀλίγου δέω λέγειν) [κ, - ΄ ΄ ΄ , ἴω ἕτεροι τῶν πρότερον γενόμενοι. μόνῳ διέμειναν οἵ αὐτοὶ τῷ μισεῖν ἀλλήλους. ὅϑεν οὐχ ἥκιστα δεῖ περὶ τὰ μικρὰ καὶ πρῶτα παραδυομένῃ τῇ πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς φιλονικίᾳ καὶ ζηλοτυπίᾳ διαμάχεσθαι, μελε- τῶντας ἀνϑυπείκειν καὶ ἡττᾶσϑαι καὶ χαίρειν τῷ ᾿ , - 3 ἘΝ ἢ “» » 3 Ἀ ἌΝ, χαρίζεσϑαι μᾶλλον αὐτοῖς ἢ τῷ νικᾶν. οὐ γὰρ ἕτε- ραν οἱ παλαιοὶ Καδμείαν νίκην ἀλλὰ τὴν περὶ Θήβας τῶν ἀδελφῶν ὡς αἰσχίστην καὶ κακίστην προσηγό- ρευσαν. τί οὖν; οὐχὶ πολλὰς τὰ πράγματα καὶ τοῖς ἐπιεικῶς ἔχειν δοκοῦσι καὶ πράως φέρει προφάσεις " - ᾿ -" ᾿ , ἰ Ὁ ᾿ 4, ὅτ ἀντιλογιῶν καὶ διαφορῶν; καὶ μάλα ἀλλὰ κἀκεῖ φυλακτέον, ὅπως τὰ πράγματα μάχηται καϑ' αὑτὰ,
ν Ν 2 ΄ ν᾽ - ΄ ξ » μηδὲν ἐκ φιλονικίας μηδ᾽ ὀργῆς πάϑος οἷον ἄγκι- στρον προστιϑέντας, ἀλλ᾽ ὥσπερ ἐπὶ ξυγοῦ τοῦ δι- καίου τὴν ῥοπὴν κοινῶς ἀποϑεωροῦντας, καὶ τάχιστα 8 φιλόνικον ἢ: φιλόνεικον 06 Αἰδηψῷ Μ: αἰδιψῷ 1
φιλονικίᾳ ἢ: φιλονεικίᾳ ῶ8 μαχεῖται 8324 φιλονικίας ἢ: φιλονεικίας
ϑι
15
20
»2“-ὦ:
ΑΜΟΒΕ. 201
ταῖς κρίσεσι καὶ ταῖς διαίταις τὴν ἀμφιλογίαν παρα- διδόντας ἀποκαϑαίρειν, πρὶν ἐνδῦσαν ὥσπερ βαφὴν ἢ κηλῖδα δευσοποιὸν γενέσϑαι καὶ δυσέκπλυτον᾽ εἶτα μιμεῖσϑαι τοὺς Πυϑαγορικούς, οἱ γένει μηδὲν προσή-
5 κοντὲς ἀλλὰ κοινοῦ λόγου μετέχοντες, εἴ ποτε προα- χϑεῖεν εἰς λοιδορίαν ὑπ᾽ ὀργῆς, πρὶν ἢ τὸν ἥλιον δῦ- ναι, τὰς δεξιὰς ἐμβαλόντες ἀλλήλοις καὶ ἀσπασάμενοι διελύοντο. καϑάπερ γὰρ ἐπὶ βουβῶνι πυρετοῦ γενο- μένου, δεινὸν οὐδέν ἐστιν, ἂν δὲ παυσαμένου παρα-
10 μένῃ, νόσος εἶναι δοκεῖ καὶ βαϑυτέραν ἔχειν ἀρχήν" οὕτως ἀδελφῶν ἡ μετὰ τὸ πρᾶγμα παυομένη δια- φορὰ τοῦ πράγματός ἔστι, τῆς δ᾽ ἐπιμενούσης πρό- φασις ἦν τὸ πρᾶγμα μοχϑηράν τὲ χαὶ ὕπουλον αἰτίαν ἔχον.
1... 18. ἄξιον δὲ πυϑέσϑαι βαρβάρων ἀδελφῶν δια-
δικασίαν. οὐ περὶ γηδίου μερίδος οὐδ᾽ ἐπ᾽ ἀνδρα-
»"
")
πόδοις ἢ προβατίοις γενομένην ἀλλὰ περὶ τῆς
Περσῶν ἡγεμονίας. Ζαρείου γὰρ ἀποθανόντος, οἵ μὲν ἠξίουν ᾿4ριαμένη βασιλεύειν, πρεσβύτατον ὄντα 80 τῆς γενεᾶς. οἵ δὲ Ξέρξην. ᾿ἀτόσσης τε μητρὸς ὄντα τῆς Κύρου ϑυγατρὸς ἔκ τὲ Ζαρείου βασιλεύοντος ἤδη γεγενημένον. ᾿Δριαμένης μὲν οὖν κατέβαινεν ἐκ Μήδων οὐ πολεμικῶς ἀλλ᾽ ὡς ἐπὶ δίκην ἡσύχως. Ξέρξης δὲ παρὼν ἔπραττεν ἅπερ ἦν βασιλεῖ προσ- Ὁ ἤκοντα᾽ ἐλθόντος δὲ τἀδελφοῦ, ϑεὶς τὸ διάδημα καὶ καταβαλὼν τὴν τιάραν. ἣν φοροῦσιν ὀρϑὴν οἵ βασιλεύοντες, ἀπήντησεν αὐτῷ καὶ ἠσπάσατο, καὶ
4 προσήκοντες) Δα. ἀλλήλοις Ῥτγδοίοσ πθοθββιζα μι Θ ΘΡΎΠΔΠΠΤΙ5
208 Ὲ ἘΒΑΤΕΒΝΟ
δῶρα πέμπων ἐκέλευσεν εἰπεῖν τοὺς κομίζοντας ἱτού- τοις σὲ νῦν τιμᾷ Ξέρξης ὁ ἀδελφός" ἂν δὲ βασιλεὺς κρίσει καὶ ψήφῳ Περσῶν ἀναγορευϑῇ, δίδωσί σοι δευτέρῳ μεϑ' ἑαυτὸν εἶναι. καὶ ὃ ᾿Ζ4ριαμένης “ἐγὼ δ᾽ ἔφη 'τὰ μὲν δῶρα δέχομαι, βασιλείαν δὲ τὴν Περσῶν ἐμαυτῷ νομίζω προσήκειν" τιμὴν δὲ τὴν μετ᾽ ἐμὲ τοῖς ἀδελφοῖς φυλάξω, Ξέρξῃ δὲ πρώτῳ τῶν ἀδελφῶν. ἐπεὶ δ᾽ ἡ κρίσις ἐνέστη, Πέρσαι μὲν ᾿Αρτάβανον, ἀδελφὸν ὄντα ΖΙαρείου, δικαστὴν ἀπέ- φηναν δόξαν αὐτοῖς, Ξέρξης δ᾽ ἔφευγεν ἐπ᾽ ἐχείνου κριϑῆναι τῷ πλήϑει πεποιϑώς. ΄άτοσσα δ᾽ ἣ μήτηρ ἐπέπληξεν αὐτῷ, “τί φεύγεις ᾿ἀρτάβανον, ὦ παῖ, ϑεῖον ὄντα καὶ Περσῶν ἄριστον; τί δ᾽ οὕτω τὸν ἀγῶνα δέδοικας, ἐν ᾧ καλὰ καὶ τὰ δευτερεῖα, Περ- σῶν βασιλέως ἀδελφὸν κριϑῆναι;᾽ πεισϑέντος οὖν Ξέρξου καὶ γενομένων λόγων. ᾿Αρτάβανος μὲν ἀπε- φήνατο Ξέρξῃ τὴν βασιλείαν προσήκειν. ᾿Αριαμένης δ᾽ εὐθὺς ἀναπηδήσας προσεκύνησε τὸν ἀδελφὸν καὶ λαβόμενος τῆς δεξιᾶς εἰς τὸν ϑρόνον ἐκάϑισε τὸν βασίλειον. ἐκ τούτου μέγιστος ἦν παρ᾽ αὐτῷ καὶ παρεῖχεν εὔνουν ἑαυτόν. ὥστ᾽ ἀριστεύων ἐν τῇ περὶ Σαλαμῖνα ναυμαχίᾳ πεσεῖν ὑπὲρ τῆς ἐκείνου δόξης.
489 τοῦτο μὲν οὖν ὥσπερ ἀργέτυπον ἐκκείσϑω καϑαρὸν μ 09 ἄρχ 0
ΕΑ , 3 ΄ Ἀ , . 3 καὶ ἀμώμητον εὐμενείας καὶ μεγαλοφροσύνης. ᾿άντιό- Χ δ. »" , “ » [ὦ ᾽ 3 χου δὲ τὴν μὲν φιλαρχίαν ψέξειεν ἄν τις, ὅτι δ᾽ οὐ παντάπασιν αὐτῇ τὸ φιλάδελφον ἐνηφανίσϑη, ϑαυ- μάσειεν. ἐπολέμει μὲν γὰρ ὑπὲρ τῆς βασιλείας Σε- Ξ , ΗΝ 3 ὗγες ᾿ Ἀ γε Βὲ λεύκῳ νεώτερος ὧν ἀδελφὸς καὶ τὴν μητέρα συλ
Ξ Ν -"
λαμβάνουσαν εἶχεν" ἀκμάζοντος δὲ τοῦ πολέμου,
5
ΑΜΟΒΕ. 209
Γαλάταις μάχην ὃ Σέλευκος συνάψας καὶ ἡττηϑείς, οὐδαμοῦ φανερὸς ἦν ἀλλ᾽ ἔδοξε τεϑνάναι, πάσης ὁμοῦ τι τῆς στρατιᾶς ὑπὸ τῶν βαρβάρων κατακοπεί- δης. πυϑόμενος οὖν ὁ ᾿'ἀντίοχος τὴν πορφύραν ἔϑηκε 5 καὶ φαιὸν ἱμάτιον ἔλαβε, καὶ τὰ βασίλεια κλείσας ἐπένϑει τὸν ἀδελφόν ὀλίγῳ δ᾽ ὕστερον ἀκούσας, ὅτι σῴώξεται καὶ δύναμιν αὖϑις ἑτέραν ἀϑροίξει, τοῖς τε ϑεοῖς ἔϑυσε προελϑὼν καὶ ταῖς πόλεσιν ὧν ἦρχε ϑύειν καὶ στεφανηφορεῖν ἐπήγγειλεν. ᾿4ϑηναῖοι δὲ τὼ τὸν περὶ τῆς ἔριδος τῶν ϑεῶν μῦϑον ἀτόπως πλά- ὅαντες ἐπανόρϑωμα τῆς ἀτοπίας οὐ φαῦλον ἐνέμιξαν αὐτῷ τὴν γὰρ δευτέραν ἐξαιροῦσιν ἀεὶ τοῦ Βοη- δρομιῶνος, ὡς ἐν ἐκείνῃ τῷ Ποσειδῶνι πρὸς τὴν ᾿ϑηνᾶν γενομένης τῆς διαφορᾶς. τί οὖν κωλύει τ καὶ ἡμᾶς διαφορᾶς ποτὲ πρὸς οἰκείους καὶ συγγε- νεῖς γενομένης ἐν ἀμνηστίᾳ τὴν ἡμέραν ἐκείνην τίϑεσϑαι καὶ μίαν τῶν ἀποφράδων νομίζειν. ἀλλὰ μὴ πολλῶν καὶ ἀγαϑῶν ἐν αἷς συνετράφημεν καὶ συνεβιώσαμεν ἡμερῶν διὰ μίαν ἐπιλανϑάνεσϑαι; ἢ 90 γὰρ μάτην καὶ πρὸς οὐδὲν ἡ φύσις ἡμῖν ἔδωκε πραό- τητα καὶ μετριοπαϑείας ἔκγονον ἀνεξικακίαν, ἢ μά- λιστα χρηστέον τούτοις πρὸς συγγενεῖς καὶ οἰκείους. οὐχ ἧττον δὲ τοῦ διδόναι συγγνώμην ἁμαρτοῦσι τὸ αἰτεῖσϑαι καὶ λαμβάνειν αὐτοὺς ἁμαρτόντας εὔνοιαν 95 ἐμφαίνει καὶ φιλοστοργίαν. ὅϑεν ὀργιζομένων τὲ δεῖ μὴ ἀμελεῖν καὶ παραιτουμένοις μὴ ἀντιτείνειν, ἀλλὰ καὶ φϑάνειν πολλάκις ἁμαρτόντας αὐτοὺς τῇ παραιτήσει τὴν ὀργὴν ἀδικηϑέντας τε πάλιν αὖ τῇ συγγνώμῃ τὴν παραίτησιν. ὃ μὲν οὖν Σωκχρατιχὸς
"9)
Ε
9210 Ὲ ΒΒΑΤΕΒΕΝΟ
Εὐκλείδης ἐν ταῖς σχολαῖς περιβόητός ἐστιν, ὅτι φωνὴν ἀκούσας ἀγνώμονα καὶ ϑηριώδη τἀδελφοῦ πρὸς αὐτὸν εἰπόντος ᾿ἀπολοίμην. εἰ μή δὲ τιμωρη- σαίμην"᾽ “ἐγὼ δ᾽ εἶπεν “εἰ μή σε πείσαιμι παύσα- σϑαι τῆς ὀργῆς καὶ φιλεῖν ἡμᾶς ὡς πρότερον ἐφίλεις.᾽ τὸ δ᾽ Εὐμένους τοῦ βασιλέως ἔργον οὐ λόγος ὑπερ- βολὴν οὐδεμίαν πραότητος ἀπολέλοιπε. Περσεὺς γὰρ ὁ τῶν Μακεδόνων βασιλεὺς ἐχϑρὺς ὧν αὐτῷ παρε- σκεύασε τοὺς ἀποχτενοῦντας᾽ οἱ δὲ περὶ Ζ᾽ελφοὺς ἐνήδρευον αἰσϑόμενοι βαδίζοντα πρὸς τὸν ϑεὸν ἀπὸ ϑαλάσσης. γενόμενοι δ᾽ ὕπισϑεν αὐτοῦ λίϑους με- γάλους ἐμβάλλουσιν εἴς τε τὴν κεφαλὴν καὶ τὸν τράχηλον, ὑφ’ ὧν σκοτωϑεὶς καὶ πεσὼν ἔδοξε τε- ϑνάναι" καὶ περιῆλϑεν ἡ φήμη πανταχόσε, καὶ φίλοι τινὲς ἀφίκοντο καὶ ϑεράποντες εἰς Πέργαμον αὐτάγ- γελοι τοῦ πάϑους ἥκειν δοκοῦντες. άτταλος οὖν ὃ
πρεσβύτατος αὐτοῦ τῶν ἀδελφῶν. ἀνὴρ ἐπιεικὴς καὶ
περὶ τὸν Εὐμένη πάντων ἄριστος. οὐ μόνον βασι- λεὺς ἀνηγορεύϑη διαδησάμενος, ἀλλὰ καὶ τὴν γυ- ναῖχα τἀδελφοῦ Στρατονίκην ἔγημε καὶ συνῆρχεν" ἐπεὶ δ᾽ ἀπηγγέλη ξῶν ὃ Εὐμένης καὶ προσῇει, ϑεὶς τὸ διάδημα καὶ λαβὼν ὥσπερ εἰώϑει τὰ δοράτια μετὰ τῶν ἄλλων ἀπήντησεν αὐτῷ δορυφόρων. ὃ δὲ κἀκεῖνον εὐμενῶς ἐδεξιώσατο καὶ τὴν βασίλισσαν ἠσπάσατο μετὰ τιμῆς καὶ φιλοφροσύνης" καὶ χρόνον οὐκ ὀλίγον ἐπιβιώσας ἀμέμπτως καὶ ἀνυπόπτως ἀπέ-
0 Εὐμένους Ὠϊο οὐ ἰηΐτα ΤαΘΌΠΘΥαΒ: εὐμενοῦς ὑπερ-
βολὴν οὐδεμίαν άρτα : ὑπερβολὴν οὐδὲν οὐδὲ 20 συνῆρχεν ἣ: συνῆλϑεν
σι
30
ὃ
10
1
20
25
ΑΜΟΒΕ. 211
ϑανε, τῷ ᾿Δττάλῳ τήν τε βασιλείαν καὶ τὴν γυναῖχα παρεγγυήσας. τί οὖν ἐκεῖνος; ἀποθανόντος αὐτοῦ, παιδίον οὐδὲ ἕν ἠϑέλησεν ἐκ τῆς γυναικὸς ἀνελέσθαι τεχούσης πολλάκις, ἀλλὰ τὸν ἐκείνου παῖδα ϑρέψας 490 καὶ ἀνδρώσας ἔτι ξῶν ἐπέϑηκε τὸ διάδημα καὶ βασι- λέα προσηγόρευσεν. ἀλλὰ Καμβύσης ἐξ ἐνυπνίου φοβηϑεὶς ὡς βασιλεύσοντα τῆς ᾿Ασίας τὸν ἀδελφόν, οὐδεμίαν ἀπόδειξιν οὐδ᾽ ἔλεγχον ἀναμείνας ἀπέκτει- νεν. ὅϑεν ἐξέπεσε τῆς Κύρου διαδοχῆς ἡ ἀρχή, τελευ- τήσαντος αὐτοῦ. καὶ τὸ Ζ)΄αρείου γένος ἐβασίλευσεν, ἀνδρὸς οὐ μόνον ἀδελφοῖς ἀλλὰ καὶ φίλοις ἐπιστα- μένου κοινωνεῖν πραγμάτων καὶ δυνάμεως.
19. Ἔτι τοίνυν ἐχεῖνο δεῖ μνημονεύειν ἐν ταῖς πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς διαφοραῖς καὶ φυλάττειν. τὸ Β τοῖς φίλοις αὐτῶν ὁμιλεῖν καὶ πλησιάξειν τότε μά- λιστα᾿ φεύγειν δὲ τοὺς ἐχϑροὺς καὶ μὴ προσδέχεσϑαι, μιμούμενον αὐτὸ γοῦν τοῦτο τὸ Κρητῶν. οἱ πολλά- κις στασιάζοντες ἀλλήλοις καὶ πολεμοῦντες, ξξωϑεν ἐπιόντων πολεμίων διελύοντο καὶ συνίσταντο" καὶ τοῦτ᾽ ἦν ὃ καλούμενος. ὑπ᾽ αὐτῶν “συγκρητισμόο. ἔνιοι γὰρ ὥσπερ ὕδωρ τοῖς χαλῶσι καὶ διισταμένοις ὑπορρέοντες ἀνατρέπουσιν οἰκειότητας καὶ φιλίας, μισοῦντες μὲν ἀμφοτέρους ἐπιτιϑέμενοι δὲ τῷ μᾶλ- λον ὑπ᾽ ἀσϑενείας ἐνδιδόντι. τῷ μὲν γὰρ ἐρῶντι συνερῶσιν οἵ νξαροὶ" καὶ ἄκακοι τῶν φίλων, τῷ δ᾽ Ὁ ὀργιζομένῳ καὶ διαφερομένῳ πρὸς ἀδελφὸν οἵ κακοη- ϑέστατοι τῶν ἐχϑρῶν συναγανακτεῖν καὶ συνοργί- ξεσϑαι δοκοῦσι. καϑάπερ οὖν ἡ Αἰσώπειος ἀλεκτορὶς πρὸς τὴν αἴλουρον, ὡς δὴ κατ᾽ εὔνοιαν αὐτῆς νο-
212 θῈ ΒΈΑΤΕΕΝΟ
σούσης ὕπως ἔχει πυϑανομένην, ᾿καλῶς᾽ εἶπεν “ἂν σὺ ἀποστῇς" οὕτω καὶ πρὸς τοιοῦτον ἄνϑρωπον, ἐμβάλλοντα λόγον ὑπὲρ τῆς διαφορᾶς καὶ πυνϑανό- μένον καὶ ὑπορύττοντα τῶν ἀπορρήτων ἔνια. χρὴ λέγειν “ἀλλ᾽ ἔμοιγε πρᾶγμα πρὸς τὸν ἀδελφὸν οὐδὲν ἔστιν, ἂν μήτ᾽ ἐγὼ τοῖς διαβάλλουσι προσέχω μήτ᾽ ἐχεῖνος. νυνὶ δ᾽ οὐκ οἶδ᾽ ὕπως ὀφϑαλμιῶντες μὲν οἰόμεϑα δεῖν ἀποστρέφειν ἐπὶ τὰ μὴ ποιοῦντα πλη-
Ὁ γὴν μηδ᾽ ἀντιτυπίαν χρώματα καὶ σώματα τὴν ὄψιν, ἐν δὲ μέμψεσι καὶ ὀργαῖς καὶ ὑπονοίαις πρὸς ἀδελ- τὸ φοὺς γενόμενοι χαίρομεν καὶ προσαναχρωννύμεϑα τοῖς ἐχταράττουσιν. ὅτε καλῶς εἶχε τοὺς μὲν ἐχϑροὺς καὶ δυσμενεῖς ἀποδιδράσκειν καὶ λανθάνειν, συνεῖναι ὃξ καὶ συνδιημερεύειν μάλιστα κηδεσταῖς ἐκείνων καὶ οἰκείοις καὶ φίλοις. καὶ πρὸς γυναῖχας αὐτῶν τ εἰσιόντας αἰτιᾶσϑαι καὶ παρρησιάζεσϑαι. καίτοι λέ- ἅγον οὔ φασι χρῆναι μέσον ἀδελφοὺς λαμβάνειν ὁδὸν βαδίζοντας. ἄχϑονται δὲ καὶ κυνὸς διεκδρα-
Ἑ μόντος, καὶ πολλὰ τοιαῦτα δεδίασιν ὧν οὐδὲν ὁμό- νοιαν ἀδελφῶν διέστησεν. ἀνθρώπους δὲ κυνικοὺς 50 καὶ διαβόλους ἐν μέσῳ λαμβάνοντες αὑτῶν καὶ περι- πταίοντες οὐ συνορῶσι.
20. Ζιὸ τοῦ λόγου τὸ συνεχὲς ὑπαγορεύοντος. εὖ μὲν εἶπε Θεόφραστος ὡς “εἰ κοινὰ τὰ φίλων ἐστί, μάλιστα δεῖ κοινοὺς τῶν. φίλων εἶναι τοὺς φί- 35 λους οὐχ ἥκιστα δ᾽ ἄν τις ἀδελφοῖς τοῦτο παραι- νέσειεν. αἱ γὰρ ἰδίᾳ καὶ χωρὶς ὁμιλίαι καὶ συνήϑειαι πρὸς ἄλλους ἀποστρέφουσι καὶ ἀπάγουσιν ἀπ᾽ ἀλλή-
οι
2 τοιοῦτον] τὸν τοιοῦτον ΤῈ ΘΠ ΘΥΙΙΒ
ἌΜΟΒΕ, 21Ὁ
λων᾽ τῷ γὰρ φιλεῖν ἑτέρους εὐθὺς ἕπεται τὸ χαίρειν ἑτέροις καὶ ζηλοῦν ἑτέρους καὶ ἄγεσθαι ὑφ᾽ ἑτέρων. Κ ἠϑοποιοῦσι γὰρ αἱ φιλίαι, καὶ μεῖξον οὐδέν ἐστι διαφορᾶς ἠθῶν σημεῖον ἢ φίλων αἱρέσεις διαφερόν- στῶν. ὅϑεν οὔτε τὸ συνεσϑίειν ἀδελφοὺς καὶ συμ- πίνειν οὔτε τὸ συμπαίζειν καὶ συνδιημερεύειν οὕτω συνεχτικόν ἐστιν ὁμονοίας. ὡς τὸ συμφιλεῖν καὶ συνεχϑραίνειν ἥδεσϑαί τὲ τοῖς αὐτοῖς συνόντα καὶ τοὺς αὐτοὺς βδελύσσεσϑαι καὶ φεύγειν. οὐδὲ γὰρ 10 διαβολὰς αἵ κοιναὶ φιλίαι φέρουσιν οὐδὲ συγκρού- σεις᾽ ἀλλὰ κἂν γένηταί τις ὀργὴ καὶ μέμψις, ἐκλύεται διὰ μέσων τῶν φίλων. ἐκδεχομένων καὶ διασκεδαν- νύντων., ἄνπερ ἀμφοτέροις οἰχείως ἔχωσι καὶ πρὸς ἀμφοτέρους ὁμοῦ τῇ εὐνοίᾳ συννεύωσιν. ὡς γὰρ 491 ιὸ ὃ κασσίτερος ῥαγέντα τὸν χαλχὸν συναρμόττει καὶ συγκεράννυσι τῷ ψαύειν ἑἕχατέρου πέρατος οἰκείως ὁμοπαϑὴς γιγνόμενος. οὕτω δεῖ τὸν φίλον εὐάρμο- στον ὄντα καὶ κοινὸν ἀμφοτέροις τοῖς ἀδελφοῖς προσ- καταπυκνοῦν τὴν εὔνοιαν. οἵ δ᾽ ἄνισοι καὶ ἄμικτοι 90 καϑάπερ ἐν διαγράμματι μουσικῷ φϑόγγοι, διάξευξιν οὐ συναφὴν ποιοῦσιν. ἔστιν οὖν διαπορῆσαι πότε- ρον ὀρϑῶς ἢ τοὐναντίον ὁ Ἡσίοδος εἶπε μηδὲ κασιγνήτῳ ἴσον ποιεῖσϑαι ἑταῖρον"
ὃ μὲν γὰρ εὐγνώμων καὶ κοινός, ὥσπερ εἴρηται, 5 μᾶλλον ἐγχραϑεὶς δι᾿ ἀμφοτέρων σύνδεσμος ἔσται τῆς Β φιλαδελφίας" ὃ δ᾽ ἩΗσίοδος ὡς ἔοικεν ἐφοβήϑη τοὺς πολλοὺς καὶ φαύλους διὰ τὸ δύσξηλον καὶ φίλαυτον.
9 τοὺς αὐτοὺς ἢ: τοὺς αὐτὸν 22 Ἡσίοδος] ΟἿ) ΤΟΊ ῬΠαΐατοθὶ ΜΟοτσα]α. ΥΟ]. 111. 18
214 θῈ ΒΒΑΤΕΕΝΟ
ὃ δὴ καλῶς ἔχει φυλαττομένους. κἂν εὔνοιαν ἴσην φίλῳ νέμῃ τις. ἀεὶ τὰ πρωτεῖα τἀδελφῷ φυλάττειν ἐν ἀρχαῖς καὶ πολιτείαις ἐν κλήσεσι καὶ γνωρίσεσιν ἡγεμόνων καὶ ὅσα τοῖς πολλοῖς ἐπιφανῆ καὶ πρὸς δόξαν ἐστί, τὸ προσῆκον ἀξίωμα τῇ φύσει καὶ γέρας ὃ ἀποδιδόντας. οὐ γὰρ οὕτω τῷ φίλῳ τὸ πλέον ἐν τούτοις σεμνόν, ὡς ἀδελφῷ τοὔλαττον αἰσχρὸν γίγνε- ται καὶ ἄδοξον. ἀλλὰ περὶ ταύτης μὲν ἑτέρωϑι τῆς
Ο γνώμης γέγραπται τὰ δοκοῦντα διὰ πλειόνων. τὸ δὲ Μενάνδρειον ὀρϑῶς ἔχον. ὡς τὖ
“οὐδεὶς ἀγαπῶν αὐτὸς ἀμελεῖϑ᾽ ἡδέως." ὑπομιμνήσκει καὶ διδάσκει τῶν ἀδελφῶν ἐπιμελεῖ- σϑαι καὶ μὴ τῇ φύσει πιστεύοντας ὀλιγωρεῖν. καὶ γὰρ ἵππος τῇ φύσει φιλάνϑρωπον καὶ κύων φιλο- δέσποτον. ἀλλὰ μὴ τυγχάνοντα ϑεραπείας μηδ᾽ ἐπι- το μελείας ἀπόστοργα γίγνεται καὶ ἀλλότρια" καὶ τὸ σῶμα τῆς ψυχῆς συγγενέστατόν ἐστιν. ἀμελούμενον δὲ καὶ παρορώμενον ὑπ᾽ αὐτῆς οὐκ ἐϑέλει συνεργεῖν ἀλλὰ λυμαίνεται καὶ προλείπει τὰς πράξεις.
Ρ 21. ᾿Επιμέλεια δὲ καλὴ μὲν αὐτῶν τῶν ἀδελφῶν, 50 ἔτι δὲ καλλίων πενϑεροῖς καὶ γαμβροῖς τοῖς ἐκείνων εὔνουν ἀεὶ παρέχειν εἰς ἅπαντα καὶ πρόϑυμον ἕαυ- τόν, οἰκέτας τε φιλοδεσπότους ἀσπάξεσϑαι καὶ φιλο- φρονεῖσϑαι, καὶ χάριν ἔχειν ἰατροῖς ϑεραπεύσασιν αὐτοὺς χαὶ φίλοις πιστοῖς προϑύμως καὶ χρησίμως 530 συνδιενεγκοῦσιν ἀποδημίαν ἢ στρατείαν" γυναῖκα
3 94ς{Φ - Ἁ λιν ς ’ Ὁ - ς , ὁ ἀδελφοῦ γαμετὴν ὡς ἁπάντων ἱερῶν ἁγιώτατον
2 τἀδελφῷ ": τῷ ἀδελφῷ 11 ΚΟΟΙ. 8 Ρ. 318. οἔ, Ρ. 9δ ἃ
σι
10
95
ΑΜΟΒΕ. 210
προσορῶντα χαὶ σεβόμενον. τιμᾶν διὰ τὸν ἄνδρα καὶ εὐφημεῖν. ἀμελουμένῃ δὲ συναγανακτεῖν χαλε- παίνουσαν δὲ πραὔνειν: ἂν δ᾽ ἁμάρτῃ τι τῶν με- τρίων. συνδιαλλάττειν καὶ συμπαρακαλεῖν τὸν ἄνδρα" κἂν αὐτῷ τις ἰδίᾳ γένηται διαφορὰ πρὺς τὸν ἀδελ- φόν,. αἰτιᾶσϑαι παρ᾽ ἐκείνῃ καὶ διαλύεσϑαι τὴν μέμ- ψιν. ἀγαμίαν δ᾽ ἀδελφοῦ καὶ ἀπαιδίαν μάλιστα δυσχεραίνειν. καὶ παρακαλοῦντα καὶ λοιδοροῦντα συνελαύνειν πανταχύϑεν εἰς γάμον καὶ συνειργνύναι νομίμοις κηδεύμασι" χτησαμένου δὲ παῖδας. ἐμφα- νέστερον χρῆσϑαι τῇ τε πρὸς αὐτὸν εὐνοία καὶ τῇ πρὸς τὴν γυναῖχα τιμῇ. τοῖς δὲ παισὶν εὔνουν μὲν ὥσπερ ἰδίοις ἤπιον δὲ μᾶλλον εἶναι καὶ μειλίχιον, ὕπως ἁμαρτάνοντες οἷα νέοι μὴ δραπετεύωσι μηδὲ καταδύωνται διὰ φόβον πατρὸς ἢ μητρὸς εἰς ὃμι- λίας φαύλας καὶ ὀλιγώρους. ἀλλ᾽ ἀποστροφὴν καὶ καταφυγὴν ἅμα νουϑετοῦσαν εὐνοία καὶ παραιτου- μένην ἔχωσιν. οὕτω καὶ Πλάτων ἀδελφιδοῦν ὄντα Σπεύσιππον ἐκ πολλῆς ἀνέσεως καὶ ἀκολασίας ἐπέ- στρεψεν. οὐδὲν οὔτ᾽ εἰπὼν ἀνιαρὸν οὔτε ποιήσας πρὸς αὐτόν. ἀλλὰ φεύγοντι τοὺς γονεῖς ἐλέγχοντας
αὐτὸν ἀεὶ καὶ λοιδοροῦντας ἐνδιδοὺς ἑαυτὸν εὐμενῆ 499
καὶ ἀμήνιτον. αἰδῶ τε πολλὴν ἐνειργάσατο καὶ ζῆ- λον ἑαυτοῦ καὶ φιλοσοφίας. «καίτοι πολλοὶ τῶν φί- λῶν ἐνεχάλουν ὡς μὴ νουϑετοῦντι τὸ μειράκιον ὃ δὲ καὶ πάνυ νουϑετεῖν ἔλεγε, τῷ βίῳ καὶ τῇ διαίτῃ τῆς πρὸς τὰ αἰσχρὰ τῶν καλῶν διαφορᾶς παρέχων
1 τιμῶντα τὸν ἄνδρα κατευφημεῖν Μαανίσιὰβ διὰ] οτη. 1761 οοαα,
18"
»γ[} Ὲ ΕΒΑΤΕΒΝΟ
κατανόησιν. ᾿4λεύαν δὲ τὸν Θεσσαλὸν ὃ μὲν πατὴρ ἀγέρωχον ὄντα καὶ ὑβριστὴν ἐκόλουε καὶ χαλεπὸς ἣν. ὃ δὲ ϑεῖος ἀνελάμβανε καὶ προσήγετο" πεμπόν- τῶν δὲ τῶν Θεσσαλῶν φρυκτοὺς περὶ βασιλέως πρὸς τὸν ϑεὸν εἰς Ζελφούς., ἐνέβαλε κρύφα τοῦ πατρὸς ὅ Β ὃ ϑεῖος ὑπὲρ τοῦ ᾿“λεύα' καὶ τῆς Πυϑίας τοῦτον ᾿ἀνελούσης, ὅ τε πατὴρ ἀπέφησεν ἐμβεβληκέναι τὸν φρυχτὸν ὑπὲρ αὐτοῦ, καὶ πᾶσιν ἐδόκει πλάνη τις ἐν ταῖς καταγραφαῖς τῶν ὀνομάτων γεγονέναι. διὸ καὶ πέμψαντες αὖϑις ἐπανήροντο τὸν ϑεόν᾽ ἡ δὲ τὸ Πυϑία καϑάπερ ἐχβεβαιουμένη τὴν προτέραν ἀνα- γόρευσιν εἶπε τὸν Πυρρόν τοί φημι, τὸν ᾿4ρχεδίκη τέκε παῖδα." καὶ τοῦτον τὸν τρόπον ὁ ᾿Δλεύας ὑπὸ τοῦ ϑεοῦ βασιλεὺς διὰ τὸν τοῦ πατρὸς ἀδελφὸν ἀποδειχϑείς. τὸ αὐτός τὲ πολὺ πάντων ἐπρώτευσε τῶν πρὸ αὑτοῦ καὶ τὸ ἔϑνος εἰς δόξαν προήγαγε μεγάλην καὶ δύνα- Ο μιν. ἀλλὰ μὴν εὐπραξίαις τε καὶ τιμαῖς καὶ ἀρχαῖς παίδων ἀδελφοῦ χαίροντα καὶ σεμνυνόμενον αὔξειν προσήκει καὶ συνεξορμᾶν πρὸς τὰ καλὰ καὶ κατορ- 30 ϑοῦντας ἀφειδῶς ἐπαινεῖν" αὑτοῦ γὰρ υἱὸν ἐπαχϑὲς ἴσως ἐγκωμιάζειν, ἀδελφοῦ δὲ σεμνὸν καὶ οὐ φίλαυ- τον ἀλλὰ φιλόκαλον καὶ ϑεῖον ὡς ἀληϑῶς. δοκεῖ γάρ μοι καὶ τοὔνομα καλῶς ὑφηγεῖσϑαι πρὸς εὔνοιαν ἀδελφιδῶν καὶ ἀγάπησιν. δεῖ δὲ καὶ τὰ τῶν κρειτ- 30 τόνων ζηλοῦν" Ἡρακλῆς τε γὰρ δυεῖν δέοντας ἐβδο-
18 τὸν Πυρρόν] οοὐγροπάπμι νυἱᾶ. τὸν Πύρρου. οἵ, Ἠαδγροογαῦ. 8. ν. τετραρχία 10 αὑτοῦ ὅ: αὐτοῦ 28 ἀδελ- φιδῶν Αποηγταῖ5: ἀδελφῶν
ΑΜΟΗΒ. ΗΝ
μήκοντα γεννήσας παῖδας. οὐδενὸς ἧττον αὐτῶν τὸν ἀδελφιδοῦν ἠγάπησεν" ἀλλὰ καὶ νῦν πολλαχοῦ σύμ- Ὁ βωμός ἐστιν ᾿Ιόλαος αὐτῷ, καὶ συγκατεύχονται παρα- στάτην Ἡρακλέους ὀνομάζοντες. ᾿Ιφικλέους δὲ τοῦ
5 ἀδελφοῦ πεσόντος ἐν τῇ περὶ “ακεδαίμονα μάχῃ. περίλυπος γενόμενος πᾶσαν ἐξέλιπε Πελοπόννησον. ἡ δὲ “ευκοϑέα τῆς ἀδελφῆς ἀποθανούσης ἔϑρεψε τὸ βρέφος καὶ συνεξεϑείασεν" ὅϑεν αἵ Ρωμαίων γυ- ναῖκες ἐν ταῖς τῆς “ευκοϑέας ἑορταῖς. ἣν Ματοῦταν
το ὀνομάζουσιν. οὐ τοὺς ἑαυτῶν παῖδας ἀλλὰ τοὺς τῶν ἀδελφῶν ἐναγκαλίζονται καὶ τιμῶσιν.
1 ἡ δὲ] ἥ τεῦ
498 ΠΕΡῚ
Β
ΤῊΣ ΕἸΣ ΤΑ ἘΚΤΟΝΑ ΦΙΛΟΣΤΟΡΓῚΊΑΣ.
1. Ἔκκλητοι κρίσεις καὶ ξενικῶν δικαστηρίων ἀγωγαὶ τοῖς Ἕλλησι τὸ πρῶτον ἀπιστίᾳ τῇ πρὸς ἀλλήλους ἐπενοήϑησαν. ἀλλοτρίας δικαιοσύνης ὥσπερ ἑτέρου τινὸς τῶν ἀναγκαίων μὴ φυομένου παρ᾽ αὐὖ- τοῖς δεηϑεῖσιν. ἄρ᾽ οὖν καὶ οἱ φιλόσοφοι τῶν προ- βλημάτων ἔνια διὰ τὰς πρὸς ἀλλήλους διαφορὰς ἐπὶ τὴν τῶν ἀλόγων φύσιν ξῴων ὥσπερ ἀλλοδαπὴν πό- λιν ἐκκαλοῦνται. καὶ τοῖς ἐκείνων πάϑεσι καὶ ἤϑεσιν ὡς ἀνεντεύκτοις καὶ ἀδεκάστοις ἐφιᾶσι τὴν κρίσιν; ἢ καὶ τοῦτο τῆς ἀνθρωπίνης κακίας ἔγκλημα κοι- νόν ἐστι. τὸ περὶ τῶν ἀναγκαιοτάτων καὶ μεγίστων ἀμφιδοξοῦντας ἡμᾶς ξητεῖν ἐν ἵπποις καὶ κυσὶ καὶ ὄρνισι. πῶς γαμοῦμεν αὐτοὶ καὶ γεννῶμεν καὶ τεκνο- τροφοῦμεν. ὡς μηδὲν ἐν ἑαυτοῖς δήλωμα τῆς φύσεως ὃν τὰ τῶν ϑηρίων ἤϑη καὶ πάϑη προσαγορεῦσαι καὶ καταμαρτυρῆσαι τοῦ βίου ἡμῶν πολλὴν τοῦ κατὰ φύσιν ἐχδιαίτησιν καὶ παράβασιν, εὐθὺς ἐν ἀρχῇ χαὶ περὶ τὰ πρῶτα συγχεομένων καὶ ταραττομένων. ἄκρατον γὰρ ἐν ἐκείνοις ἡ φύσις καὶ ἀμιγὲς καὶ
ἁπλοῦν φυλάττει τὸ ἴδιον᾽ ἐν δ᾽ ἀνθρώποις ὑπὸ τοῦ .
λόγου καὶ τῆς συνηϑείας. ὃ τοὔλαιον ὑπὸ τῶν μυ- : ΐ
ῷ ἀγωγαὶ]) νἱᾶ. Ξϑ'γιμθ 0185 1 τὰ] καὶ τὰ
»
0
15
10
ΠΕ ΑΜΟΒῈ ῬΒΟΙΠΙΞ. 219
ρεψῶν πέπονϑε. πρὸς πολλὰ μιγνυμένη δόγματα καὶ ΄, 2 ’ , ’ Α , " ᾽ κρίσεις ἐπιϑέτους ποικίλη γέγονε χκαὶ ἰδία, τὸ ὃ
»" 3 Ζ ἢ ἤ Η ἥν ἰον
οἰκεῖον οὐ τετήρηκε. καὶ μὴ ϑαυμάξωμεν, εἰ τὰ ἄλογα
-» -", » -» κω - ΄ ᾿ ᾿ Ν ζῷα τῶν λογικῶν μᾶλλον ἕπεται τῇ φύσει" καὶ γὰρ τὰ φυτὰ τῶν ζῴων. οἷς οὔτε φαντασίαν οὔϑ᾽ ὁρμὴν ἔδωκεν ἑτέρων ὔὄρεξιν τοῦ κατὰ φύσιν ἀποσαλεύου- σαν. ἀλλ᾽ ὥσπερ ἐν δεσμῷ συνειργμένα μένει καὶ κεκράτηται. μίαν ἀεὶ πορείαν ἣν ἡ φύσις ἄγει πο- ρευόμενα. τοῖς δὲ ϑηρίοις τὸ μὲν πραὕὔτροπον τοῦ λόγου καὶ περιττὸν καὶ φιλελεύϑερον ἄγαν οὐκ ἔστιν. ἀλόγους δ᾽ ὁρμὰς καὶ ὀρέξεις ἔχοντα καὶ χρώμενα πλάναις καὶ περιδρομαῖς, πολλάκις οὐ μακρὰν ἀλλ᾽ ὡς ἐπ’ ἀγκύρας τῆς φύσεως σαλεύει" καϑάπερ οὖν ὁδὸν ὑφ᾽ ἡνία καὶ χαλινῷ βαδίζοντα δείκνυσιν εὐ- ϑεῖαν. ὃ δὲ δεσπότης ἐν ἀνθρώπῳ καὶ αὐτοχρατὴς
΄ ΡΒ. ΡΒ , Α ’, λόγος ἄλλας ἄλλοτε παρεκβάσεις καὶ καινοτομίας ἀνευρίσκων οὐδὲν ἴχνος ἐμφανὲς οὐδ᾽ ἐναργὲς ἀπο- λέλοιπε τῆς φύσεως.
2. Ὅρα περὶ τοὺς γάμους ὅσον ἐστὶν ἐν τοῖς ζῴοις τὸ κατὰ φύσιν. πρῶτον οὐκ ἀναμένει νόμους ἀγαμίου καὶ ὀψιγαμίου. καϑάπερ οἵ “Πυκούργου πο- λῖται καὶ Σόλωνος" οὐδ᾽ ἀτιμίας ἀτέκνων δέδοικεν, οὐδὲ τιμὰς διώκει τρίπαιδας, ὡς Ῥωμαίων πολλοὶ
Ὁ. ἰδέα] 1. 8. ἰδιάξουσα ἑκάστῳ ὄ τὰ φυτὰ τῶν ζώων] 1ηὖ6]1, μᾶλλον ἕπεται τῇ φύσει () θ ἑτέρων] ἐνεργὸν Ἐτη- Ῥθυῖαβ. τη] τη ἢ ἕτέρον 18 “καὶ καϑάπερ ὟΝ καϑάπερ κε] θουγαρία. Χ οχ οοᾶ. νϑύϑθυθ ΒΟΥΙ 1: καϑάπερ οὖν ὄνον ὑφ᾽ ἡνίᾳ καὶ χ. βαδ. δείκ. εὐθεῖαν ὁ δεσπότης ὁδόν" οὕτως ἐν ἀνθρώπῳ καὶ ὃ αὐτοχρατής σοί. 14 ὁδὸν) 46]. ϑύορ-
ΤΩ ΠΠ8 21 ἀγαμίου καὶ ὀψιγαμίου Τ)οΘΉπουιβ: ἀγάμου καὶ ὀψιγάμου 22 καὶ Σόλωνος] 46]. Ιάθρ᾽ηη 28 τριπαιδίας Ἰάθτη
280 ὈῈ ΑΜΟΒΕ
γαμοῦσι καὶ γεννῶσιν. οὐχ ἵνα κληρονόμους ἔχωσιν Ε ἀλλ᾽ ἵνα κληρονομεῖν δύνωνται. ἔπειτα μίγνυται τῷ ϑήλει τὸ ἄρρεν οὐχ ἅπαντα χρόνον" ἡδονὴν γὰρ οὐκ ἔχει τέλος ἀλλὰ γέννησιν καὶ τέκνωσιν. διὰ τοῦτ᾽ ἔτους ὥρᾳ, ἣ πνοάς τε γονίμους ἔχει καὶ πρόσ- φορον λοχευομένοις χρᾶσιν, συνῆλϑεν εἰς ταὐτὸ τῷ ἄρρενι τὸ ϑῆλυ χειρόηϑες καὶ ποϑεινόν. ἡδείᾳ μὲν ὀσμῇ χρωτὸς ἰδίῳ δὲ κόσμῳ σώματος ἀγαλλόμενον. δρόσου καὶ βοτάνης ἀνάπλεων καϑαρᾶς" αἰσϑόμενον 494 δ᾽ ὅτι κύει καὶ πεπλήρωται, κοσμίως ἄπεισι καὶ τὸ προνοεῖ περὶ τὴν κύησιν καὶ σωτηρίαν τοῦ ἀποτε- χϑέντος. ἀξίως δ᾽ οὐκ ἔστιν εἰπεῖν τὰ δρώμενα. πλὴν ὅτι γίγνεται ἕκαστον αὐτῶν ἐν τῷ φιλοστόργωῳ, ταῖς προνοίαις, ταῖς καρτερίαις, ταῖς ἐγκρατείαις. ἀλλὰ τὴν μέλιτταν ἡμεῖς σοφὴν καλοῦμεν καὶ νομίζομεν
σι
- [-Ἰ
“ξανϑὸν μέλι μηδομέναν᾽ κολακεύοντες τὸ ἡδὺ καὶ γαργαλίζον ἡμᾶς τῆς γλυ- κύτητος᾽ τὴν δὲ τῶν ἄλλων περὶ τὰς λοχείας καὶ τὰς ἀνατροφὰς σοφίαν καὶ τέχνην παρορῶμεν. οἷον εὐθύς, ἡ ἁλκυὼν κύουσα τὴν νεοττιὰν συντίϑησι. 520 συλλαμβάνουσα τὰς ἀκάνϑας τῆς ϑαλαττίας βελόνης καὶ ταύτας δι᾿ ἀλλήλων ἐγκαταπλέκουσα καὶ συνεί- Β ρουσα, τὸ μὲν σχῆμα περιαγὲς ὡς ἁλιευτικοῦ κύρτου καὶ πρόμηκες ἀπεργάξεται" τῇ δ᾽ ἁρμονίᾳ καὶ πυκνό- τητι συμφράξασα τὰς ἀκάνϑας ἀκριβῶς ὑπέϑηκε τῷ 50
6 συνῆλθεν εἰς ταὐτὸ ΠΟΘΏποΥιΒ: ἦλθεν εἰς τὸ αὐτὸ 18 ἐν] ἕν ΕἸΩΡΟΥ 5 10 Βεοιρῖ. 8 ρ. 411 294 τῇ] ἡ ῬοΘμηθΒ 8 τὰς ἀκάνϑας Ἐ: τῆς ἀπκάνϑης ἐπέϑηκπε ΠΟΘ Υτ5
10
1
20
ΡΕΟΙΠΚ. 281
κλύσματι τοῦ κύματος, ὡς τυπτόμενον ἡσυχῆ καὶ πηγνύμενον τὸ πίλημα τῆς ἐπιφανείας στεγανὸν γέ- νηται᾿ γίγνεται δὲ σιδήρῳ καὶ λίϑῳ δυσδιαίρετον. ὃ δ᾽ ἐστὶ ϑαυμασιώτερον, οὕτω τὸ στόμα τῆς νεοτ- τιᾶς συμμέτρως πέπλασται πρὸς τὸ μέγεϑος καὶ τὸ μέτρον τῆς ἁλκυόνος, ὥστε μήτε μεῖζον ἄλλο μήτε μικρότερον ἐνδύεσθαι ξῷον. ὡς δέ φασι, μηδὲ ϑά- λατταν παραδέχεσϑαι μηδὲ τὰ ἐλάχιστα. μάλιστα δ᾽ οἵ γαλεοὶ ξῳογονοῦσι μὲν ἐν ἑαυτοῖς. ἐκβαίνειν δὲ παρέχουσιν ἐκτὸς καὶ νέμεσϑαι τοῖς σκυμνίοις, εἶτα πάλιν ἀναλαμβάνουσι καὶ περιπτύσσουσιν ἐγ- κοιμώμενα τοῖς σπλάγχνοις. ἡ δ᾽ ἄρκτος. ἀγριώτα- τον καὶ σκυϑρωπότατον ϑηρίον, ἄμορφα καὶ ἄναρϑρα τίκτει" τῇ δὲ γλώττῃ καϑάπερ ἐργαλείῳ διατυποῦσα τοὺς ὑμένας οὐ δοκεῖ γεννᾶν μόνον ἀλλὰ καὶ δη- μιουργεῖν τὸ τέκνον. ὃ δ᾽ Ὁμηρικὸς λέων,
“ὦ ῥά τὲ νήπι᾽ ἄγοντι συναντήσωνται ἐν ὕλῃ
ἄνδρες ἐπακτῆρες, ὁ δέ τε σϑένεϊ βλεμεαίνει., - 2 , , πᾶν δέ τ᾽ ἐπισκύνιον κάτω ἕλκεται ὕσσε καλύπτων.
ἄρ᾽ οὐχ ὅμοιός ἐστι διανοουμένῳ πρὸς τοὺς κυνη- γοὺς σπένδεσθαι περὶ τῶν τέκνων; χαϑόλου γὰρ ἡ πρὸς τὰ ἔκγονα φιλοστοργία καὶ τολμηρὰ τὰ δειλὰ ποιεῖ. καὶ φιλόπονα τὰ ῥάϑυμα καὶ φειδωλὰ τὰ
1 ὡς] ὕπως αἃὰὶ ὅ πέπλασται Χ: πεπλάσϑαν 8. Ὑη8]}1}} παρεισδέχεσϑαι 16 ὑμένας) σκύμνους Π͵οθῆπθουαβ. οἵ. ΤΉΘοοΥ. ΧΙ, 4ΔἪ 11 ομῃ. Ρ 184 ᾧ ῥά τε νήπι᾽ ἄγοντι συναντήσωνται Ἠοτηθῦιδ: ὃν ῥά τε νήπια τέχνα ἄγοντα συναντήσονται 2422 ἔχγονα ἢ: ἔγγονα τολμηρὰ τὰ δειλὰ Ετηρουῖαβ: τὰ τολμηρὰ δειλὰ
282 ΡῈ ΑΜΟΒΕ
γαστρίμαργα. καὶ ὥσπερ ἡ Ὁμηρικὴ ὄρνις προσφέ- ρουσα τοῖς νεοττοῖς 'μάστακ᾽, ἐπεί κε λάβῃσι. κακῶς δέ τε οἵ πέλει αὐτῇ"
τῷ γὰρ αὑτῆς τρέφει λιμῷ τὰ ἔχγονα, καὶ τὴν τρο- 5 φὴν τῆς γαστρὸς ἁπτομένην ἀποχρατεῖ καὶ πιέξει τῷ στόματι. μὴ λάϑη καταπιοῦσα"
ἘῈ ὡς δὲ χύων ἀμαλῇσι περὶ σκυλάκεσσι βεβῶσα
ἄνδρ᾽ ἀγνοιήσασ᾽ ὑλάει μέμονέν τὲ μάχεσθαι
τὸν περὶ τῶν τέχνων φόβον ὡς δεύτερον προσλα- τὸ βοῦσα ϑυμόν. αἵ δὲ πέρδικες ὅταν διώκωνται μετὰ τῶν τέχνων. ἐκεῖνα μὲν ἐῶσι προπέτεσϑαι καὶ φεύ- γειν. αὑταῖς δὲ μηχανώμεναι προσέχειν τοὺς ϑηρεύ- οντας ἐγγὺς χυλινδούμεναι καὶ καταλαμβανύμεναι. μικρὸν ὑπεχϑέουσιν. εἶτα πάλιν ἵστανται καὶ παρέ- τὸ χουσιν ἐν ἐφικτῷ τῆς ἐλπίδος ἑαυτάς. ἄχρι ἂν οὕτω προκινδυνεύουσαι τῶν νεοττῶν τῆς ἀσφαλείας προα-
ΕΒ γάγωνται πόρρω τοὺς διώκοντας. τὰς δ᾽ ἐλεχτο- ρίδας ἐν τοῖς ὄμμασι καϑ' ἡμέραν ἔχομεν, ὃν τρόπον τὰ νεόττια περιέπουσι. τοῖς μὲν ἐνδῦναι χαλῶσαι 50 τὰς πτέρυγας. τὰ δ᾽ ἐπιβαίνοντα τῶν νώτων καὶ προσέρποντα πανταχόϑεν ἀναδεχόμεναι μετὰ τοῦ γε- γηϑός τι καὶ προσφιλὲς ἐπιφϑέγγεσϑαι" κύνας δὲ καὶ δράκοντας. ἂν περὶ αὑτῶν φοβηϑῶσι. φεύγουσιν.
1 χαὶ ὥσπερ] ὥσπερ ϑίθριηδημιβ αὖ οὐπὶ ρῬγδοθαθηΐὶ- Ῥὰβ ᾿υσησαΐ" 8. Ηομῃ. 1 8234 ὅ ἔχγονα : ἔγγονα 8.Ηομι. υ 14 29 προσέρποντα (προστρέχοντα ΠΟΘ ΠΘΡαῚ Ἂ; προσ- ἔρχονται 98 τι ΒΕ: ἣ κύνας δὲ καὶ δράκοντας Χ: χυ- νέας δὲ καὶ δραχκοντίας
ΡΒΟΙΙΒ, 289
[4]
ἂν δὲ περὶ τῶν τέκνων. ἀμύνονται καὶ διαμάχονται . ὝΣΙΑ 3 “ὦ.3 14 Ν , ῇ παρὰ δύναμιν. εἶτα ταῦτ᾽ οἰόμεϑα τὰ πάϑη τούτοις ᾽ ’ Α ῇ 3 ,ὔ 2 - Ἁ ἐνειργάσϑαι τὴν φύσιν. ἀλεκτορίδων ἐπιγονῆς καὶ χυνῶν καὶ ἄρκτων προνοοῦσαν, ἀλλ᾽ οὐχ ἡμᾶς δυσω- 5 ποῦσαν καὶ τιτρώσκουσαν ἐπιλογιξζομένους. ὅτι ταῦτα 4ϑῦ παραδείγματα τοῖς ἑπομένοις, τοῖς δ᾽ ἀναλγήτοις ὀνείδη περίεστι τῆς ἀπαϑείας., δι’ ὧν κατηγοροῦσι τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως μόνης “μὴ προῖκα τὸ στέρ- γειν ἐχούσης μηδ᾽ ἐπισταμένης φιλεῖν ἄνευ χρείας.᾽ 10 ϑαυμάξεται γὰρ ἐν τοῖς ϑεάτροις ὃ εἰπών “μισϑοῦ γὰρ ἀνθρώπων τις ἄνϑρωπον φιλεῖ. κατ᾽ ᾿Επίκουρον ὃ πατὴρ τὸν υἷόν, ἣ μήτηρ τὸ τέκ- νον, οἵ παῖδες τοὺς τεκόντας. ἀλλ᾽ εἰ λόγου γένοιτο τοῖς ϑηρίοις σύνεσις, καὶ τοῦτό τις εἰς κοινὸν ϑέα- ιότρον συναγαγὼν ἵππους καὶ βόας καὶ κύνας καὶ ὄὕρνιϑας ἀναφϑέγξαιτο μεταγράψας., ὡς οὔτε κύνες Β ἐπὶ μισϑῷ σκύλακας φιλοῦσιν οὔϑ'᾽ ἵπποι πώλους οὔτ᾽ ὕρνιϑες νεοττοὺς ἀλλὰ προῖκα καὶ φυσικῶς. ἐπιγνωσθήσεται τοῖς ἁπάντων πάϑεσιν ὡς εὖ καὶ 90 ἀληϑῶς λεγόμενον. αἰσχρὸν γάρ, ὦ Ζεῦ, τὰς ϑη- ρίων γενέσεις καὶ λοχείας καὶ ὠδῖνας καὶ τεκνοτρο- ΄ ΄ 5 ᾿ ΄ Ν ΝᾺ , Ν “ἢ φίας φύσιν εἶναι καὶ χάριν, τὰς ὃ ἀνθρώπων δάνεια Ἁ Ἀν, 5 -»" ΣΌΝ ΄ὕ , καὶ μισϑοὺς καὶ ἀρραβῶνας ἐπὶ χρείαις διδομένους. 5. ᾽4λλ᾽ οὔτ᾽ ἀληϑὴς ὃ λόγος οὔτ᾽ ἄξιος ἀκούειν. 25 ἡ γὰρ φύσις ὥσπερ ἐν φυτοῖς ἀγρίοις. οἷον οἶνάν- ϑαις ἐρινεοῖς κοτίνοις, ἀρχὰς ἀπέπτους καὶ ἀτελεῖς 2 τὰ οΘΠποσαβ 4 κυνῶν) ἁλκυόνων Ἰάθιη 11 ΚοΟΚ. 8
Ῥ.450 12 κατ᾽] καὶ κατ᾽ ὃ νᾶ. ὕὔβθμου. " 8322 ἡ δ 11πό- λους] δαᾷ. οὔτε βόες μόσχους Τ)οΟΘἤπουΒ 34 ἄξιος Ἐ: ἄξιον
284 θῈ ΑΜΟΒΕ
ἡμέρων καρπῶν ἐνέφυσεν: οὕτω τοῖς μὲν ἀλόγοις τὸ πρὺς τὰ ἔκγονα φιλόστοργον ἀτελὲς καὶ οὐ διαρ- κὲς πρὸς δικαιοσύνην οὐδὲ τῆς χρείας προσωτέρω προερχόμενον ἔδωκεν. ἄνϑρωπον δέ. λογικὸν καὶ
πολιτικὸν ξῷῶον. ἐπὶ δίκην καὶ νόμον εἰσάγουσα χαὶ (ον. μ Σ
ϑεῶν τιμὰς καὶ πόλεων ἱδρύσεις καὶ φιλοφροσύνην. γενναῖα καὶ καλὰ καὶ φερέκαρπα τούτων σπέρματα παρέσχε τὴν πρὸς τὰ ἔχγονα χάριν καὶ ἀγάπησιν, ἀκολουϑοῦσα ταῖς πρώταις ἀρχαῖς" αὗται δ᾽ ἦσαν ἐν ταῖς τῶν σωμάτων κατασκευαῖς. πανταχοῦ μὲν γὰρ ἡ φύσις ἀκριβὴς καὶ φιλότεχνος καὶ ἀνελλιπὴς καὶ ἀπερίτμητος “οὐδέν᾽ ὡς ἔφησεν ᾿Ερασίστρατος “ἔχουσα δωπικόν"᾽ τὰ δὲ περὶ τὴν γένεσιν ἀξίως οὐκ ἔστιν εἰπεῖν οὐδ᾽ εὐπρεπὲς ἴσως λίαν ἀκριβῶς τῶν ἀπορρήτων ἐφάπτεσϑαι τοῖς ὀνόμασι καὶ τοῖς δήμα- σιν, ἀλλ᾽ ἀποκειμένων καὶ κεκρυμμένων ἐπινοεῖν τὴν πρὸς τὸ γεννᾶν καὶ λοχεύεσϑαι τῶν μορίων ἐκείνων εὐφυΐαν. ἀρκεῖ δ᾽ ἡ τοῦ γάλακτος ἐργασία καὶ οἰκονομία τὴν πρόνοιαν αὐτῆς ἐμφῆναι καὶ ἐπι- μέλειαν. τοῦ γὰρ αἵματος ὅσον περίττωμα τῆς χρείας ἐν ταῖς γυναιξὶ δι’ ἀμβλύτητα καὶ μικρότητα τοῦ πνεύματος ἐπιπολάζον ἐμπλανᾶται καὶ βαρύνει. τὸν μὲν ἄλλον χρόνον εἴϑισται καὶ μεμελέτηκεν ἐμμή- νοις ἡμερῶν περιόδοις ὀχετοὺς καὶ πόρους αὐτῷ τῆς φύσεως ἀναστομούσης ἀποχεόμενον τὸ μὲν ἄλλο σῶμα κουφίζειν καὶ καϑαίρειν. τὴν δ᾽ ὑστέραν οἷον
1 ἐνέφυσεν Ἐ: εἶναι φύσιν 2. 8 ἔχγονα ἢ: ἔγγονα 11 φιλότεχνος Χ: φιλότεκνος 12 ἀπερίτμητος] ἀνεπιτίμη- τος 10 ἀλλ᾽ ἀποκειμένων καὶ κεχρυμμένων] καὶ ϑ8[8ν- ᾿ΘΠη8 28 ἐμμήνοις] δαἀᾷ. κη΄ ΠΟΘΙ μθτι5
10
1
30
2Ὁ
1
2
οι
ς.
φΘι
ς
ΡῬΒΟΠΙΞ. 280
ἀρότῳ καὶ σπόρῳ γῆν ἐν φυτοῖς ὀργῶσαν ἐν καιρῷ παρέχειν. ὅταν δὲ τὴν γονὴν ἀναλάβῃ προσπεσοῦ- σαν ἡ ὑστέρα καὶ περιστείλῃ ῥιζώσεως γενομένης" “ὃ γὰρ ὀμφαλὸς πρῶτον ἕν μήτρῃσιν᾽ ὥς φησι Ζ΄ημό- κριτος ᾿ἀγκυρηβόλιον σάλου καὶ πλάνης ἐμφύεται. πεῖσμα καὶ κλῆμα᾽ τῷ γεννωμένῳ καρπῷ καὶ μέλ- λοντι᾿ τοὺς μὲν ἐμμήνους καὶ καϑαρσίους ἔκλεισεν ὀχετοὺς ἡ φύσις, τοῦ δ᾽ αἵματος ἀντιλαμβανομένη φερομένου τροφῇ χρῆται καὶ κατάρδει τὸ βρέφος ἤδη συνιστάμενον καὶ διαπλαττόμενον. ἄχρι οὗ τοὺς προσήκοντας ἀριϑμοὺς τῇ ἐντὸς αὐξήσει κυηϑὲν ἕτέ- ρας ἀνατροφῆς καὶ χώρας δέηται. τότ᾽ οὖν τὸ αἷμα παντὸς ἐμμελέστερον φυτουργοῦ καὶ ὀχετηγοῦ πρὸς ἑτέραν ἀφ᾽ ἑτέρας ἐκτρέπουσα καὶ μεταλαμβάνουσα χρείαν, ἔχει παρεσκευασμένας οἷον ἐγγείους ἤ τινας
κρήνας νάματος ἐπιρρέοντος, οὐκ ἀργῶς οὐδ᾽ ἀπα- 490
-» ς ’ 2 . λ ΄ 3 ΄ δϑῶς ὑποδεχομένας ἀλλὰ καὶ πνεύματος ἠπίῳ ϑερ- ΄ Ἂ - Ζ 3 , Ἁ - ᾿ μότητι καὶ μαλακῇ ϑηλύτητι ἔκχπεψαι καὶ λεᾶναι καὶ μεταβαλεῖν δυναμένας" τοιαύτην γὰρ ὁ μαστὸς ἔχει ἐντὸς διάϑεσιν καὶ κρᾶσιν. ἐκροαὶ δὲ τοῦ γάλακτος οὐκ εἰσὶν οὐδὲ χρουνοὶ μεϑιέντες ἀϑρόως, εἰς δὲ σάρκα πιδακώδη καὶ πόροις ἀτρέμα λεπτοῖς διηϑοῦ- 3 7 3 Χ “" “-“ , ΄ ᾿ σαν ἀπολήγων, εὐμενὲς τῷ τοῦ νηπίου στόματι καὶ προσφιλὲς ψαῦσαι καὶ περιλαβεῖν ἐνδίδωσι ταμιεῖον.
1 ἀρότῳ Ἦν: ἀρότρῳ ἐν φυτοῖς] 1. 6. ἐπὶ τῶν φυτῶν. {ταδβίγα ὑθαίαθα 2. προσπεσοῦσαν ὟΥ : προσπεσοῦσα 4 Ζη- μόκριτος] Μυ]]Δοη. 1 τ. 889 1 τοὺς μὲν ΒΦΒΙ]ΘΘΗΒΙ1Β5: καὶ τοὺς μὲν 11 κυηϑὲν Χ: κινηϑὲν 1ὅ ἤ τινας] τινὰς ἢ ααἱ τοῦθ ΠΌΠΟ ΤΉ]Π1 ΘΙ Θ 8.588 νἱᾶ, οἵ, ὅγγα. τηθὰ5 20 ἐν- τὸς ἔχει ΒΘΟΠΒΘΙΘαΒ 24 ταμιεῖον ἕ: ταμεῖον
280 ὉΠ ΑΜΟΒΕ
ἀλλὰ τούτων γε τῶν τοσούτων ἐπὶ τὴν γένεσιν ἐργα- λείων καὶ τοιούτων οἰχονομιῶν καὶ φιλοτιμίας καὶ προνοίας οὐδὲν ἦν ὄφελος. εἰ μὴ τὸ φιλόστοργον ἡ φύσις καὶ κηδεμονικὸν ἐνειργάσατο ταῖς τεκούσαις.
Β “οὐ μὲν γάρ τί που ἐστιν ὀιζυρώτερον ἀνδρός. 5 πάντων ὅσσα τὲ γαῖαν ἔπι πνείει τε καὶ ἕρπει"
τοῦτ᾽ οὐ ψεύδεται ὃ λέγων ἐπὶ νηπίου καὶ ἀρτιγε- νοῦς. οὐδὲν γάρ ἐστιν οὕτως ἀτελὲς οὐδ᾽ ἄπορον οὐδὲ γυμνὸν οὐδ᾽ ἄμορφον οὐδὲ μιαρόν. ὡς ἄνϑρωπος ἐν γοναῖς ὁρώμενος" ᾧ μόνῳ σχεδὸν οὐδὲ χαϑαρὰν τὸ ἔδωκεν εἰς φῶς ὁδὸν ἡ φύσις, ἀλλ᾽ αἵματι πεφυρ- μένος καὶ λύϑρου περίπλεως καὶ φονευομένῳ μᾶλλον ἢ γεννωμένῳ ἐοικὼς οὐδενός ἐστιν ἅψασϑαι καὶ ἀνε-
Ο λέσϑαι καὶ ἀσπάσασϑαι καὶ περιλαβεῖν ἢ τοῦ φύσει φιλοῦντος. διὸ. τῶν μὲν ἄλλων ζῴων ὑπὸ τὴν γα- 15 στέρα τὰ οὔϑατα χαλᾷ τοὺς μαστοὺς, ταῖς δὲ γυναι- ξὴν ἄνω γεγόνασιν περὶ τὸ στέρνον ἐν ἐφιχτῷ τοῦ φιλῆσαι καὶ περιπτύξαι καὶ κατασπάσασϑαι τὸ νή- πίον, ὡς τοῦ τεχεῖν καὶ ϑρέψαι τέλος οὐ χρείαν ἀλλὰ φιλίαν ἔχοντοο. 30
4, ἘἘπὶ τοὺς παλαιοὺς ἀνάγαγε τὸν λόγον. ὧν ταῖς μὲν τεκεῖν πρώταις. τοῖς δ᾽ ἰδεῖν συνέβη τικτό- μὠέενον βρέφος" οὔτε νόμος ἦν ἐκείνοις τεκνοτροφεῖν προστάττων οὔτε προσδοκία χάριτος ἢ τροφείων "ἐπὶ
ὅ ομῃι. Ρ446 6 ἔπι πνείει Ἠογηθυιβ: ἐπιπνείει ἴ ὃ ᾿ καὶ] 46]. Ἰθοθηθσβ 14 περιλαβεῖν] περιβαλεῖν 16 χαλᾷ τοὺς μαστοὺς) χαλᾷ Ἠογυνεογάδπαβ. ἀθ νοοὰμι ἀϊβέϊπο- [οπθ οἵ. Βιδίβκίυβ 11 γεγόνασιν] 46]. ἰἸάθ᾽ιη 34 ἐπὶ νέοις δανειξζομένων]) οἷ. ». 419 ἴ.
10
1ὅ
20
20
ΡΗΟΠΙ5. 281
νέοις δανειζομένων. χαλεπὰς δὲ μᾶλλον εἴποιμ᾽ ἂν εἶναι καὶ μνησικάκους τὰς τεκούσας τοῖς βρέφεσι., κινδύνων τὲ μεγάλων καὶ πόνων αὐταῖς γιγνομένων᾽ ὡς δ᾽ ὅταν ὠδίνουσαν ἔχῃ βέλος ὀξὺ γυναῖκα Ὁ δριμύ, τό τὲ προϊεῖσι μογοστόκοι Εἰλείϑυιαι, Ἥρης ϑυγατέρες, πικρὰς ὠδῖνας ἔχουσαι. ταῦτ᾽ οὐχ Ὅμηρον αἱ γυναῖκες ἀλλ᾽ Ὁμηρίδα γρά- ψαι λέγουσι τεκοῦσαν ἢ τίκτουσαν ἔτι καὶ τὸ μῖγμα τῆς ἀλγηδόνος ὁμοῦ πικρὸν καὶ ὀξὺ γιγνόμενον ἕν τοῖς σπλάγχνοις ἔχουσαν. ἀλλὰ τὸ φύσει φιλόστορ- γον ἔκαμπτε καὶ ἦγεν" ἔτι ϑερμὴ καὶ διαλγὴς καὶ κραδαινομένη τοῖς πόνοις οὐχ ὑπερέβη τὸ νήπιον οὐδ᾽ ἔφυγεν. ἀλλ᾽ ἐπεστράφη καὶ προσεμειδίασε καὶ αὶ ἀνείλετο καὶ ἠσπάσατο, μηδὲν ἡδὺ χαρπουμένη μηδὲ χρήσιμον ἀλλ᾽ ἐπιπόνως καὶ ταλαιπώρως ἀναδεχο- μένη τῶν σπαργάνων ῖ . “ἐρειπίοις ϑάλπουσα καὶ ψύχουσα, καὶ πόνῳ πόνον ἐκ νυχτὸς ἀλλάσσουσα τὸν μεϑ' ἡμέραν. τίνων ταῦτα μισϑῶν ἢ χρειῶν ἐκείνοις; ἀλλ᾽ οὐδὲ τοῖς νῦν αἷ γὰρ ἐλπίδες ἄδηλοι καὶ μακραί. ἄμπε- λὸν ἰσημερίας ἐαρινῆς σκάψας μετοπωρινῆς ἐτρύγησε. πυρὸν ἔσπειρε δυομένης Πλειάδος εἶτ᾽ ἀνατελλούσης ϑερίξει. βόες καὶ ἵπποι καὶ ὄρνιϑες ἕτοιμα τίκτου- σιν ἐπὶ τὰς χρείας" ἀνθρώπου δ᾽ ἡ μὲν ἐχτροφὴ πολύπονος ἡ δ᾽ αὔξησις βραδεῖα, τῆς δ᾽ ἀρετῆς 4 ἤομη. 4 309 8 μῖγμα] νύγμα ἢ 11 ἦγεν] ἦγχεν
16 ἐπιπόνως καὶ ταλαιπώρως] ἔτι πόνους καὶ ταλαιπωρίας Θοθπθῦαβ 11 Νϑυοκ. Ρ. 899 19 μεϑ'᾽ Οοροίαβ: καϑ'
288 ΠΕ ΑΜΟΒΕ
μακρὰν οὔσης προαποϑνήσκουσιν οἵ πλεῖστοι πατέ- θὲς. οὐκ ἐπεῖδε τὴν Σαλαμῖνα Νεοκλῆς τὴν Θεμι- στοκλέους οὐδὲ τὸν Εὐρυμέδοντα Μιλτιάδης τὸν Κίμωνος οὐδ᾽ ἤκουσε Περικλέους Ξάνϑιππος δημη- γοροῦντος οὐδ᾽ ᾿Δἀρίστων Πλάτωνος φιλοσοφοῦντος, οὐδ᾽ Εὐριπίδου καὶ Σοφοκλέους νίκας οἵ πατέρες ἔγνωσαν" ψελλιζόντων καὶ συλλαβιζόντων ἠκροῶντο καὶ κώμους καὶ πότους καὶ ἔρωτας αὐτῶν οἷα νέοι
491 πλημμελούντων ἐπεῖδον" ὥστ᾽ ἐπαινεῖσϑαι καὶ μνη-
᾿
ΩΣ
μονεύεσϑαι τοῦ Εὐήνου τοῦτο μόνον. ὧν ἐπέγραψεν, “ἢ δέος ἢ λύπη παῖς πατρὶ πάντα χρόνον" " ἀλλ᾽ ὅμως οὐ παύονται παῖδας τρέφοντες μάλιστα δ᾽ οἵ παίδων ἥκιστα δεόμενοι. γελοῖον γάρ, εἴ τις οἴεται τοὺς πλουσίους ϑύειν καὶ χαίρειν γενομένων αὐτοῖς τέκνων. ὅτι τοὺς ϑρέψοντας ἕξουσι καὶ τοὺς ϑάψοντας" εἰ μὴ νὴ 4ία κληρονόμων ἀπορίᾳ παῖδας τρέφουσιν" οὐ γὰρ ἔστιν εὑρεῖν οὐδ᾽ ἐπιτυχεῖν τοῦ τἀλλότρια βουλομένου λαμβάνειν. “ψάμμος ἢ κόνις ἢ πτερὰ ποικιλοϑρόων οἰωνῶν ͵ 2 . 7 35 ΑΕ οῚ τόσσον οὐκ ἂν χεύαιτ ἀριϑμόν.
ς
ὕσος ἐστὶὴν ὃ τῶν κληρονομούντων.
““]Ιαναὺς ὁ πεντήκοντα ϑυγατέρων πατήρ᾽
4. ΤΥ) 3 , κ᾿ Ξ “- δεν αἀτεῖχνος ν. πλείονας ἂν εἰχε κληρονομοῦντα
Ν 3 ἊΣ Ἷ ; δ Ἀ ε Ἁ ζ δ Ἶ ΕἸ , Ξ καὶ οὐχ ὁμοίως. οἵ μὲν γὰρ παῖδες χάριν οὐδεμίαν 8 οἷα νέοι ἢ: οἵ ἄνϑρωποι. οἵ. ν». 491 {, 10 ὧν ἢ: ὡς 11 ἢ δέος ἢ Αὐϑομηϊάουιβ 1, 6: ἴδε ὅση. οἵ, Βουρκ. ῶ ν. ῶ1τῸ 19 Βουρῖ. 8 ρ. 119 20 ἂν χεύαιτ᾽ νῬ. 1001 ὁ: ἀχλευταὶ. οὗ, Ῥγαθίαῦ. ρ. ΧΙ 22 Νϑυοϊο. Ρ. 417 28 εἰ Ὀυθ"- ΠθΘττΒ: εἰ δὃΣτὲ 24 ὁμοίως] ὁμοίως ἀχαρίστους ἢ
οι
20
σι
10
1ὅ
20
ΡΒΟΙΙΒ - 289
ἔχουσιν οὐδ᾽ ἕνεκα τούτου ϑεραπεύουσιν οὐδὲ τιμῶ- σιν, ὡς ὀφείλημα τὸν κλῆρον ἐχκδεχόμενοι" τῶν δ᾽ ἀλλοτρίων περὶ τὸν ἄτεχνον φωνὰς ἀκούεις ταῖς κωμικαῖς ἐκείναις ὁμοίας,
“ὦ Ζῆμε. λοῦσαι πρῶτον ἐκδικάσας μίαν, ἔνϑου, ῥόφησον, ἔντραγ᾽ , ἔχε τριώβολον.᾽
τὸ δ᾽ ὑπὸ τοῦ Εὐριπίδου λεγόμενον ἱτὰ χρήματ᾽ ἀνϑρώποισιν εὑρίσκειν φίλους ἱδύναμίν τε πλείστην τῶν ἐν ἀϑρώποις ἔχειν. ἢ οὐχ ἁπλῶς ἀληϑές, ἀλλ᾽ ἐπὶ τῶν ἀτέχνων" τούτους Ο οἱ πλούσιοι δειπνίξζουσιν, οἵ ἡγεμόνες θεραπεύουσιν, οἱ ῥήτορες μόνοις τούτοις προῖκα συνηγοροῦσιν.
“ἰσγυρόν ἐστι πλούσιος ἀγνοούμενον χὺρ γ μ ἔχων κληρονόμον.
λ ηθονοι
πολλοὺς γοῦν πολυφίλους καὶ πολυτιμήτους ὄντας ἕν παιδίον γενόμενον ἀφίλους καὶ ἀδυνάτους ἐποίη- σεν. ὅϑεν οὐδὲ πρὸς δύναμιν οὐδέν ἐστιν ὠφέλιμον ἀπὸ τῶν τέχνων. ἀλλὰ τῆς φύσεως τὸ πᾶν κράτος οὐχ ἧττον ἐν ἀνθρώποις ἢ ϑηρίοις.
ὅ. ᾿Εξαμαυροῦται γὰρ καὶ ταῦτα καὶ πολλὰ τῶν ἄλλων ὑπὸ τῆς κακίας, ὥσπερ λόχμης ἡμέροις σπέρ- μασι παραβλαστανούσης. ἢ μηδ᾽ ἑαυτὸν φύσει στέρ-
ὅ Αὐϊβίορῃ. ξαα. 8ὺ ὦ Ζῆμε, λοῦσαι Τππῖὰ5: ὠδὴ μέ- λουσαι 6 ἔχε Ἰάριη: ἔχει. 8 .τυἱᾶ. Νδυοῖ. ρΡ. 149 δαποῦ. δὰ Βὰμο 1. οὐ πυγ. ῬΊοΘη. 489 εὑρίσκει ἢἡὶ 10. οοΥρΡΘηαδ, γᾷ. ἰΐω: τούτους, εἰ πλούσιοι, δειπν. οἵ ἡγεμόνες, ϑὲερ. οἵ δήτορες, μόνοις τούτοις οοἰϊ. 18 ΚΟΟΚ. 8 ». 4844 20 γὰρ] δὲ Ατηγούιμ5
Ῥιαΐασομὶ Μοτσα]ῖα. ΧΟ]. 117. 19
200 - θῈ ΑΜΟΒΕ ῬΕΟΙΙΞ.
Ὁ γειν τὸν ἄνθρωπον λέγωμεν. ὅτι πολλοὶ σφάττουσιν
ἑαυτοὺς καὶ καταχρημνίξζουσιν; ὃ δ᾽ Οἰδίπους ,
“ἤρασσ᾽ ἐπαίρων βλέφαρα᾽ φοίνιαι δ᾽ ὁμοῦ
γλῆναι γένει’ ἔτεγγον." Ἡγησίας δὲ διαλεγόμενος πολλοὺς ἔπεισεν ἀποχαρ- ὃ τερῆσαι τῶν ἀκροωμένων᾽
“πολλαὶ μορφαὶ τῶν δαιμονίων." ταῦτα δ᾽ ἐστὶν ὥσπερ ἐκεῖνα νοσήματα καὶ πάϑη ψυχῆς τοῦ κατὰ φύσιν ἐξιστάντα τὸν ἄνϑρωπον, ὡς αὐτοὶ καταμαρτυροῦσιν ἑαυτῶν" ἂν γὰρ ὗς τεκοῦσα τὸ δελφάκιον ἢ κύων διασπαράξῃ σκυλάκιον, ἀϑυμοῦσι καὶ ταράττονται, καὶ ϑεοῖς ἀποτρόπαια ϑύουσι καὶ τέρας νομίζουσιν, ὡς πᾶσι κατὰ φύσιν στέργειν τὰ
Ε τιχτόμενὰ καὶ τρέφειν οὐκ ἀναιρεῖν προσῆκον. οὐ
μὴν ἀλλ᾽ ὥσπερ ἐν τοῖς μετάλλοις πολλῇ συμπεφυρ- τὸ μένον γῇ καὶ κατακεχωσμένον ὅμως διαστίλβει τὸ χρυσίον, οὕτως ἡ φύσις ἐν αὐτοῖς τοῖς ἡμαρτημέ- νοις ἤϑεσι καὶ πάϑεσιν ἐκφαίνει τὸ πρὸς τὰ ἔχγονα φιλόστοργον. οἷ μὲν γὰρ πένητες οὐ τρέφουσι τέκνα, φοβούμενοι μὴ χεῖρον ἢ προσήκει τραφέντα δουλο- 50 πρεπῆ καὶ ἀπαίδευτα καὶ τῶν καλῶν πάντων ἐνδεᾶ γένηται" τὴν γὰρ πενίαν ἔσχατον ἡγούμενοι κακὸν οὐχ ὑπομένουσι μεταδοῦναι τέχνοις ὥσπερ τινὸς χα-
λεποῦ καὶ μεγάλου νοσήματος ὃ
1 λέγωμεν Μ: λέγομεν 8. βορῃ. ΟΝ 121 φοίνιαι --- ἔτεγγον ϑορμοοΐθβ: φοίναι δόμου αὑτὰ Ἰδοῦπα 18 ᾿10. Ὁ πὰ 8 ὅ δὲ ΤΌΘΌΠΘΙΙΒ 1 Ἐπ:. Α]ο. 1169. Ῥδββ1πι 18 κατὰ φύσιν Ἐ: καὶ κατὰ φύσιν 34 Ἰαοαπδμι ροβὺ νοσήματος δα. Χ
ῶ».«....σ.. τ...
ΟΒΕῚ ΑΥ̓ΤΑΡΚΗΣ 495 Η ΚΑΚΙᾺ ΠΡῸΣ ΚΑΚΟΔΑΙΜΟΝΙΑΝ,
ἘἜΠῸῸ ὑπομένει,
᾿πεπραμένον τὸ σῶμα τῆς φερνῆς ἔχων᾽ ὡς Εὐριπίδης φησίν. βραχέα δεδήλωται καὶ ἀβέβαια" τῷ δ᾽ οὐ πολλῆς διὰ τέφρας. ἀλλὰ πυρκαϊᾶς τινος 5 βασιλικῆς πορευομένῳ καὶ περιφλεγομένῳ, ἄσθματος Β καὶ φόβου μεστῷ καὶ ἱδρῶτος διαποντίου. πλοῦτόν τινα προσϑεῖσα Ταντάλειον ἀπολαῦσαι δι᾽ ἀσχολίαν οὐ δυναμένῳ. ὃ μὲν γὰρ Σικυώνιος ἐχεῖνος ἵππο- τρόφος εὖ φρονῶν ἔδωκε τῷ βασιλεῖ τῶν ᾿Δχαιῶν 1 ϑήλειαν ἵππον δρομάδα δῶρον. “ἵνα μή οἱ ἕποιϑ᾽ ὑπὸ Ἴλιον ἠνεμόεσσαν ἀλλ᾽ αὐτοῦ τέρποιτο μένων εἰς βαϑεῖαν εὐπορίαν καὶ σχολὴν ἄλυπον ἀνακλίνας ἑαυτόν: οἵ δὲ νῦν ἄλυποι καὶ πρακτικοὶ δοκοῦντες
οι
εἶναι. μηδενὸς καλοῦντος ὠϑοῦνται δι᾽ αὑτῶν ἐπὶ τράχηλον εἰς αὐλὰς καὶ προπομπὰς καὶ ϑυραυλίας Ο ἐπιπόνους, ἵν᾽ ἵππου τινὸς ἢ πόρπης ἢ τοιαύτης τινὸς εὐημερίας τύχωσι.
1. 1δ0. ἃπΐθ ὑπομένει βιριανιὺ Ατηγοῖβ 2. πεπραμένον τὸ σῶμα Νδιοκ, Ρ. 606: τὸ σῶμα πεπραμένον 1 προσϑεῖσα] προστίϑησι 8 Σικυώνιος] ἤοτη Ψ 2907 12 ἀλλ᾽ αὐτοῦ
Ηοιηθῦαβ: ἀλλὰ 14 ἄλυποι)] 6ΟΧ ῬΥΔΘΡΎΘΒΒΟ ἄλυπον οΥαπι; αὐ1α Ἰαὐθαῦ Ἰποθυύατα. αὐλικοὶ Ατγησν οὔτ
ΤΟΣ
292 ΑΝ ΥἹΤΙΟΒΙΤΑΒ
“τοῦ δὲ καὶ ἀμφιδρυφὴς ἄλοχος Φυλάκῃ ἐλέλειπτο,
καὶ δόμος ἡμιτελής "᾽ σύρεται δὲ καὶ πλανᾶται τριβόμενος ἔν τισιν ἐλπί- σιν καὶ προπηλακιζόμενος" ἂν δὲ καὶ τύχῃ τινὸς ὧν ποϑεῖ, περιενεχϑεὶς καὶ σχοτοδινιάσας πρὸς τὸν τῆς 5 τύχης πεταυρισμὸν ἀπόβασιν ζητεῖ καὶ μακαρίζει τοὺς ἀδόξους καὶ ἀσφαλῶς ξῶντας" οἵ δ᾽ ἐκεῖνον πάλιν ἄνω βλέποντες ὑπὲρ αὑτοὺς φερόμενον.
Ὁ 23. Παντοίως ἡ κακία διατίϑησι πάντας ἀνθρώ- πους. αὐτοτελής τις οὖσα τῆς κακοδαιμονίας δημι- τὸ ουργός: οὔτε γὰρ ὀργάνων οὔϑ'᾽ ὑπηρετῶν ἔχει χρείαν. ἄλλοι δὲ τύραννοι σπουδάζοντες οὺς ἂν κολάξωσιν ἀϑλίους ποιεῖν δημίους τρέφουσι καὶ βασανιστάς. ἢ καυτήρια καὶ σφῆνας ἐπιμηχανῶνται, ἀλόγου ψυχῆς" ἡ δὲ κακία δίχα πάσης παρασκευῆς τῇ ψυχῆ συνελ- ϑοῦσα συνέτριψε καὶ κατέβαλε, λύπης ἐνέπλησε ϑρήνων βαρυϑυμίας μεταμελείας τὸν ἄνϑρωπον. τεχμήριον δέ" τεμνόμενοι πολλοὶ σιωπῶσι καὶ μαστι-
Ἐ γούμενον καρτεροῦσι, καὶ σφηνούμενοι ὑπὸ δεσπο- τῶν ἢ τυράννων φωνὴν οὐκ ἀφῆκαν, ὅταν ἣ ψυχὴ 90 μύσασα τῷ λόγῳ τὸν πόνον ὥσπερ χειρὶ πιέσῃ καὶ κατάσχῃ" ϑυμῷ δ᾽ οὐκ ἂν ἐπιτάξειας ἡσυχίαν οὐδὲ πένϑει σιωπήν" οὔτε φοβούμενον στῆναι πείσειας, οὔτε δυσφοροῦντα μετανοίᾳ μὴ βοῆσαι μηδὲ τῶν τριχῶν λαβέσϑαι ἢ τὸν μηρὸν κροῦσαι. οὕτω καὶ 55 πυρός ἐστιν ἣ κακία καὶ σιδήρου βιαιοτέρα.
1 ομι. Β 100 8 ἔν τισιν] ἔντευξιν ἐλπίσιν Ἐ: ἐλπίζων 9. παντοίως : πάντως 12 ἄλλοι δὲ] ἀλλ᾽ οἵ γε Ὕ 14 ἀλόγου ψυχῆς] ᾿Ἰμδιύοῖα, τ} νἱἀθηθα 21 πόνον Ἐ: τόνον
--
Ε]
σι
«
ΑὉ ἹΝΡΕΙΠΟΙΤΑΤΕΝ ΒΟΡΕΙΟΙΑΊΤ. 2099
ὃ. 41 πόλεις δήπουϑεν., ὅταν ἔχδοσιν ναῶν ἢ χολοσσῶν προγράφωσιν, ἀκροῶνται τῶν τεχνιτῶν ἁμιλλωμένων περὶ τῆς ἐργολαβίας καὶ λόγους καὶ παραδείγματα κομιζόντων εἶϑ᾽ αἱροῦνται τὸν ἀπ᾽ ἐλάττονος δαπάνης ταὐτὸ ποιοῦντα καὶ βέλτιον καὶ τάχιον. φέρε δὴ καὶ ἡμᾶς ἔκδοσίν τινα βίου καὶ ἀνϑρώπου κακοδαίμονος προκηρύσσειν, εἶτα προσιέ- ναι τῇ ἐργολαβίᾳ τὴν Τύχην καὶ τὴν Κακίαν διαφερο- μένας" τὴν μὲν ὀργάνων τὲ παντοδαπῶν κατάπλεων καὶ παρασκευῆς πολυτελοῦς εἰς ἀπεργασίαν κακο- δαίμονος ζωῆς καὶ οἰχτρᾶς. λῃστήριά τινα καὶ πο- λέμου ς καὶ τυράννων μιαιφονίας καὶ χειμῶνας ἐκ ϑαλάττης καὶ κεραυνὸν ἐξ ἀέρος ἐφελκομένην καὶ κώνεια τρίβουσαν καὶ ξίφη φέρουσαν καὶ συκοφάν- 499 τας ξενολογοῦσαν καὶ πυρετοὺς ἐξάπτουσαν καὶ πέ- δας περικρούουσαν καὶ περιοιχοδομοῦσαν εἴρκτάς" καίτοι τούτων τὰ πλεῖστα τῆς Κακίας μᾶλλον ἢ τῆς Τύχης ἐστίν" ἀλλὰ πάντ᾽ ἔστω τῆς Τύχης. ἡ δὲ Κακία παρεστῶσα γυμνὴ καὶ μηδενὸς δεομένη τῶν ἔξωϑεν ἐπὶ τὸν ἄνϑρωπον ἐρωτάτω καὶ τὴν Τύχην, πῶς ποιήσει κακοδαίμονα καὶ ἄϑυμον τὸν ἄνϑρωπον. “Τύχη. πενίαν ἀπειλεῖο; καταγελᾷ σου Μητροκλῆς, ὃς χειμῶνος ἐν τοῖς προβάτοις καϑεύδων καὶ ϑέρους ἐν τοῖς προπυλαίοις τῶν ἱερῶν τὸν ἕν Βαβυλῶνι χειμάζοντα καὶ περὶ Μηδίαν ϑερίζοντα Περσῶν βα- Β σιλέα περὶ εὐδαιμονίας εἰς ἀγῶνα προυκαλεῖτο. δου- λείαν καὶ δεσμὰ καὶ πρᾶσιν ἐπάγεις; καταφρονεῖ σου
8 λόγους] λογισμοὺς Ἠθυογάθηθβ ὅ ταὐτὸ ": τὸ αὐτὸ 28 ἐν τοῖς πριβάτοις 1. 6. ἴῃ ὈΔ]Π615 ρυϊναίβ ὈΠΒΘΗΘΙῚΒ
294 ΑΝ ΥἹΤΙΟΒΙΤΑΞ
“Ιιογένης, ὃς ὑπὺ τῶν λῃστῶν πωλούμενος ἐκήρυττε “τίς ὠνήσασϑαι βούλεται κύριον κύλικα φαρμάκου ταράττεις; οὐχὶ καὶ Σωκράτει ταύτην προύπιες, ὃ δ᾽ ἵλεως καὶ πρᾶος, οὐ τρέσας οὐδὲ διαφϑείρας οὔτε χρώματος οὐδὲν οὔτε σχήματος μάλ᾽ εὐκόλως 5 ἐξέπιεν; ἀποϑνήσκοντα δ᾽ αὐτὸν ἐμακάριξον οἱ ξῶν. τες. ὡς οὐδ᾽ ἐν “Ἥιδου ϑείας ἄνευ μοίρας ἐσόμενον. καὶ μὴν τὸ πῦρ σου 4 έκιος ὃ Ρωμαίων στρατηγὸς προέλαβεν, ὅτε τῶν στρατοπέδων ἐν μέσῳ πυρὰν νήσας τῷ Κρόνῳ κατ᾽ εὐχὴν αὐτὸς ἑαυτὸν ἐκαλλιέ- τὸ ρησεν ὑπὲρ τῆς ἡγεμονίας. ᾿Ινδῶν δὲ φίλανδροι καὶ σώφρονες γυναῖκες ὑπὲρ τοῦ πυρὸς ἐρίξουσι καὶ μάχονται πρὸς ἀλλήλας, τὴν δὲ νικήσασαν τεϑνηκότι τῷ ἀνδρὶ συγκαταφλεγῆναι μακαρίαν ἄδουσιν αἵ λοιπαί. τῶν δ᾽ ἐκεῖ σοφῶν οὐδεὶς ξηλωτὸς οὐδὲ τιὉ μακαριστός ἐστιν, ἂν μὴ ζῶν ἔτι καὶ φρονῶν καὶ ὑγιαίνων τοῦ σώματος τὴν ψυχὴν πυρὶ διαστήσῃ, καὶ καϑαρὸς ἐχβῇ τῆς σαρκὸς ἐκνιψάμενος τὸ ϑνη- τόν. ἀλλ᾽ ἐξ οὐσίας λαμπρᾶς καὶ οἴκου καὶ τρα- πέξζης καὶ πολυτελείας εἰς τρίβωνα καὶ πήραν καὶ προσαίτησιν ἐφημέρου τροφῆς κατάξεις; ταῦτ᾽ εὐδαι- μονίας ἀρχαὶ Ζιογένει, ταῦτ᾽ ἐλευϑερίας Κράτητι καὶ δόξης. ἀλλ᾽ εἰς σταυρὸν καϑηλώσεις ἢ δκόλοπι πήξεις; καὶ τί Θεοδώρῳ μέλει, πότερον ὑπὲρ γῆς ἢ ὑπὸ γῆς σήπεται; Σχυϑῶν εὐδαίμονες ταφαὶ αὗται" 55 ἱψρχανῶν δὲ κύνες Βακτριανῶν δ᾽ ὄρνιϑες νεκροὺς
τῷ
Ὁ
2 κύριον ΘρῸ Δα] αὐοᾶ Θχοϊουιὺ ρυορίθυ κύλικα 9 προύλαβεν)ὺ πυρὰν νήσας Χ: τυραννήσας 18 ἐκχτριψά- μενος ὃ
ΑὉ ἹΝΕΡΕΙΙΟΙΤΑΤΕΜ ΒΟΒΕΙΟΙΑΊΤ. 200
ἐσθίουσι κατὰ νόμους, ὅταν μακαρίου τέλους τυγ- χάνωσιν.᾽
4. Τίνας οὖν ταῦτα κακοδαίμονας ποιεῖ; τοὺς ἀνάνδρους καὶ ἀλογίστους. τοὺς ἀτρίπτους καὶ ἀγυ-
δ μνάστους. τοὺς ἐκ νηπίων ἃς ἔχουσι δόξας φυλάτ- τοντας. οὐχοῦν οὐκ ἔστιν ἡ τύχη κακοδαιμονίας τελεσιουργός, ἂν μὴ κακίαν ἔχῃ συνεργοῦσαν. ὡς Εὶ γὰρ ἡ κρόκη τὸ ὀστέον πρίει τέφρᾳ καὶ ὄξει διά- βροχον γενόμενον, καὶ τὸν ἐλέφαντα τῷ ζύϑει μα-
τὸ λαχὸν γενόμενον καὶ χαλῶντα κάμπτουσι καὶ δια- σχηματίζουσιν, ἄλλως δ᾽ οὐ δύνανται" οὕτως ἡ τύχη τὸ πεπονϑὺς ἐξ αὑτοῦ καὶ μαλακὸν ὑπὸ κακίας προσ- πεσοῦσα κοιλαίνει καὶ τιτρώσκει. καὶ καϑάπερ ὃ παρϑικὸς ὀπὸς τῶν ἄλλων οὐδενὶ βλαβερὸς ὧν οὐδὲ ιό λυπῶν ἁπτομένους καὶ περιφέροντας, ἐὰν τετρωμέ- νοις ἐπεισενεχϑῇ μόνον. εὐθὺς ἀπόλλυσι τῷ προσ- πεπονϑότι καὶ τὴν ἀπορροὴν δεχομένῳ᾽ οὕτω τὸν ὑπὸ τῆς τύχης συντριβήσεσϑαι μέλλοντα τὴν ψυχὴν ἴδιον ἕλκος ἐν ἑαυτῷ καὶ κακὸν ἔχειν δεῖ ἐντὸς
90 σαρχός, ὕπως τὰ προσπίπτοντα ἔξωϑεν οἰκτρὰ καὶ ὀδυρτὰ ποιήσῃ.
ὅ. ἾΑρ᾽ οὖν ἡ κακία τοιοῦτον ὥστε τῆς τύχης δεῖσϑαι πρὸς χκαχοδαιμονίας ἀπεργασίαν; πόϑεν; οὐ τραχὺ καὶ δυσχείμερον ἐπαίρεται πέλαγος, οὐ λῃστῶν
25 ἐνοδίοις διαζώννυσιν ἐνέδραις ἐρήμους ὑπωρείας, οὐ νέφη χαλαζοβόλα πεδίοις περιρρήγνυσι καρπο-
4 ἀτρίπτους : ἀϑρέπτους 12 ὑπὸ Ὁ 14 παρϑικὸς
ὀπὸς ᾿αβου]ι5: πάροικος 1ὅ τετρωμένοις ἢ: τετρωμένος 19 ἐντὸς σαρκὸς} σ1ο588, νἱά. δὰ ἐν ἑαυτῷ Ξ
500 ΑΝ ΥἹΙΤΙΟΞΙΤΑΒΚ ΑὉ ἹΝΕΈΠΙΟΙΤΑΤΕῈΜ ΒΟΕΒΕΊΟΙΑΊΤ...
"
φόροις, οὐ Μέλητον οὐδ᾽ άνυτον οὐδὲ Καλλίξενον
ὅ00 ἐπείγει συκοφάντην. οὐκ ἀφαιρεῖται πλοῦτον, οὐκ ἀπείργει στρατηγίας. ἵνα ποιήσῃ κακοδαίμονας" ἀλλὰ ποιεῖ πλουτοῦντας, εὐφοροῦντας. κληρονομοῦντας ἐν γῇ, διὰ ϑαλάττης ἐνδέδυκε, προσπέφυκεν, ἐκ- τήκουσα ταῖς ἐπιϑυμίαις, διακάουσα τοῖς ϑυμοῖς, συντρίβουσα ταῖς δεισιδαιμονίαις, διασύρουσα τοῖς ὀφϑαλμοῖς.
2 ἐπείγει ἢ: ἐπεί τι 4 ποιεῖ] πτοεῖ Χ εὐφοροῦντας] οουσαρύαθ) 8. ὀφϑαλμοῖς) φϑόνοις Μ
ΠΌΤΕΡΟΝ ΤΑ ΤῊΣ ΦΥΧΗΣ Η ΤΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤῸΣ ΠΑΘΗ ΧΕΊΡΟΝΑ.
Ὅμηρος μὲν ἐπιβλέψας τὰ ϑνητὰ τῶν ζῴων γένη καὶ πρὸς ἄλληλα συγκρίνας κατὰ τοὺς βίους καὶ τὰς διαιτήσεις, ἐξερφώνησεν ὡς οὐδέν ἐστιν
“ὀιξυρώτερον ἀνδρός,
ὅ πάντων ὕδδα τὲ γαῖαν ἔπι πνείει τε καὶ ἕρπει" πρωτεῖον οὐκ εὐτυχὲς εἰς κακῶν ὑπεροχὴν ἀποδι- Ο δοὺς τῷ ἀνθρώπῳ. ἡμεῖς δ᾽ ὥσπερ ἤδη νικῶντα κακοδαιμονίᾳ τὸν ἄνθρωπον καὶ τῶν ἄλλων ἀϑλιώ- τατον ζῴων ἀνηγορευμένον., αὐτὸν αὑτῷ συγκχρίνω-
τὸ μὲν. εἰς ἰδίων κακῶν ἀγῶνα σῶμα καὶ ψυχὴν διαι- ροῦντες οὐκ ἀχρήστως ἀλλὰ καὶ πάνυ δεόντως. ἵνα μάϑωμεν πότερον διὰ τὴν τύχην ἢ δι᾽ ἑἕξαυτοὺς ἀϑλιώτερον ζῶμεν. νόσος μὲν γὰρ ἐν σώματι φύεται διὰ φύσιν, κακία δὲ καὶ μοχϑηρία περὶ ψυχὴν ἔργον
ιὸ ἐστὶ πρῶτον εἶτα πάϑος αὐτῆς. οὐ μικρὸν δὲ πρὸς εὐθυμίαν ὄφελος, ἂν ἰάσιμον ἢ τὸ χεῖρον καὶ κου- φότερον καὶ ἄσφυκτον.
2, Ἢ μὲν οὖν Αἰσώπειος ἀλώπηξ περὶ ποικιλίας δικαξομένη πρὸς τὴν πάρδαλιν. ὡς ἐχείνη τὸ σῶμα
0 καὶ τὴν ἐπιφάνειαν εὐανϑῆ καὶ κατάστικτον ἐπεδεί- Ὁ
1 Ὅμηρος] Ῥ 446 9 συγηρίνωμεν Τ᾿: συγκρίνομεν 1ὅ αὐτῆς ἢν: αὐτῇ
Ε
298 ΑΝΙΜΙΝῈ ΑΝ ΟΟΚΡΟΗῚΙΝ
ἕατο, τῇ δ᾽ ἦν τὸ ξανϑὸν αὐχμηρὸν καὶ οὐχ ἡδὺ προσιδεῖν" “ἀλλ᾽ ἐμοῦ τοι τὸ ἐντός᾽ ἔφη ᾿σχοπῶν. ὦ δικαστά, ποικιλωτέραν μὲ τῆσδ᾽ ὄψει᾽ δηλοῦσα τὴν περὶ τὸ ἦϑος εὐτροπίαν ἐπὶ πολλὰ ταῖς χρείαις ἀμειβομένην. λέγωμεν οὖν ἐν ἡμῖν, ὅτι πολλὰ μέν. ὦ ἄνθρωπε, σοὶ καὶ τὸ σῶμα νοσήματα χαὶ πάϑη φύσει τ᾽ ἀνίησιν ἐξ ἑαυτοῦ καὶ προσπίπτοντα δέ- χεται ϑύραϑεν" ἂν δὲ σαυτὸν ἔνδοϑεν ἀνοίξῃς, ποι- κίλον τι καὶ πολυπαϑὲς χαχῶν ταμιεῖον εὑρήσεις καὶ ϑησαύρισμα. ὥς φησι Ζημόκριτος, οὐκ ἔξωϑεν ἐπιρρεόντων, ἀλλ᾽ ὥσπερ ἐγγείους καὶ αὐτόχϑονας πηγὰς ἐχόντων, ἃς ἀνίησιν ἣ κακία πολύχυτος καὶ δαψιλὴς οὖσα τοῖς πάϑεσιν. εἰ δὲ τὰ μὲν ἐν σαρκὶ νοσήματα σφυγμοῖς καὶ ὥχραις ἐρυϑαινόμενα φωρᾶ- ται, καὶ ϑερμότητες αὐτὰ καὶ πόνοι προπετεῖς ἐλέγ- χουσι. τὰ δ᾽ ἐν ψυχῇ λανϑάνει τοὺς πολλοὺς κακὰ ὄντα. διὰ τοῦτ᾽ ἐστι κακίω. προσαφαιρούμενα τὴν ἐπ᾽ αὐτοῖς τοῦ πάσχοντος αἴσϑησιν. τῶν μὲν γὰρ περὶ τὸ σῶμα νοσημάτων ἐρρωμένος ὃ λυγισμὸς αἰσϑάνεται" τοῖς δὲ τῆς ψυχῆς συννοσῶν αὐτὸς οὐκ ἔχει κρίσιν ἐν οἷς πάσχει, πάσχει γὰρ ᾧ κρίνει" καὶ δεῖ τῶν ψυχικῶν πρῶτον καὶ μέγιστον ἀριϑμεῖν τὴν ἄνοιαν. δι᾽ ἧς ἀνήκεστος ἡ κακία τοῖς πολλοῖς συν- οἰκεῖ καὶ συγκαταβιοῖ καὶ συναποϑνήσκει. ἀρχὴ γὰρ ἀπαλλαγῆς νόσου μὲν αἴσϑησις εἰς χρείαν ἄγουσα τοῦ βοηϑοῦντος τὸ πάσχον᾽ ὃ δ᾽ ἀπιστίᾳ τοῦ νοσεῖν οὐκ εἰδὼς ὧν δεῖται. κἂν παρῇ τὸ ϑεραπεῦον,. ἀρ-
4 εὐστροφίαν ἢ 10 “ημόκριτος] Μυ]Ί]ΔΟΗ. 1 Ρ. 846 14 ὥχραις] χρόαις 28 ἄνοιαν) ἄγνοιαν ΝΥ
5
10
30
σι
1
Φ
15
2
φ
2ὅ
ΔΑΕΕΕΟΤΙΟΝΕΝ ΒΙΝΤ ΡΕΙΟΒΈΕΈΞΝ. 299
νεῖται. χαὶ γὰρ τῶν περὶ τὸ σῶμα νοσημάτων τὰ ὅ01
μετ᾽ ἀναισϑησίας χείρονα, λήϑαργοι κεφαλαλγίαι ἐπιληψίαι ἀποπληξίαι" αὐτοί τε πυρετοὶ συντείναντες εἰς παρακοπὴν τὸ φλεγμαῖνον καὶ τὴν αἴσϑησιν ὥσπερ ἕν ὀργάνῳ διαταράξαντες
“κινοῦσι χορδὰς τὰς ἀκινήτους φρενῶν."
ὃ. ΖΙιὸ παῖδες ἰατρῶν βούλονται μὲν μὴ νοσεῖν
" 2 “-“ "" ἊΝ 3 » δ » τὸν ἄνϑρωπον, νοσοῦντα δὲ μὴ ἀγνοεῖν ὅτι νοσεῖ" ὃ τοῖς ψυχικοῖς πάϑεσι πᾶσι συμβέβηκεν. οὔτε γὰρ ἀφραίνοντες οὔτ᾽ ἀσελγαίνοντες οὔτ᾽ ἀδικοπραγοῦν- τες ἁμαρτάνειν δοκοῦσιν, ἀλλ᾽ ἔνιοι καὶ κατορϑοῦν.
Χ ᾿ Ν 2 ᾿ - ΄ 3 ΄ 2 ΦΧ ΄ πυρετὸν μὲν γὰρ οὐδεὶς ὑγίξιαν ὠνόμασεν οὐδὲ φϑί- Β σιν εὐεξίαν οὐδὲ ποδάγραν ποδώκειαν οὐδ᾽ ὠχρίασιν ἐρύϑημα, ϑυμὸν δὲ πολλοὶ καλοῦσιν ἀνδρείαν καὶ ἔρωτα φιλίαν καὶ φϑόνον ἅμιλλαν καὶ δειλίαν ἀσφά- λειαν. εἶθ᾽ οἵ μὲν καλοῦσι τοὺς ἰατρούς, αἰσϑάνονται γὰρ ὧν δέονται πρὸς ἃ νοσοῦσιν" οἵ δὲ φεύγουσι τοὺς φιλοσόφους. οἴονται γὰρ ἐπιτυγχάνειν ἐν οἷς Ἄ ᾽ Ἀ “2 "» ἵν Ἂ διαμαρτάνουσιν. ἐπεὶ τούτῳ γε τῷ λόγῳ χρώμενοι λέγομεν. ὅτι κουφότερόν ἔστιν ὀρϑαλμία μανίας καὶ Ν-ἤἢ ΄, ς ᾿ Ν ᾽ ( αὶ » ποδάγρα φρενίτιδος. ὃ μὲν γὰρ αἰσϑάνεται καὶ καλεῖ τὸν ἰατρὸν κεκραγώς" καὶ παρόντι τὴν ὄψιν ἀλεῖψαι παρέχει. τὴν φλέβα τεμεῖν, τὴν κεφαλὴν ϑεραπεῦσαι ᾿ 5 - ΜΝ , 2 ΄ 5 ͵ παραδίδωσιν᾽ τῆς δὲ μαινομένης ᾿Ζγαύης ἀκούεις Ο ὑπὸ τοῦ πάϑους τὰ φίλτατ᾽ ἠγνοηκυίας. ς»
ἄγομεν ἐξ ὄρεος
ὁ Νάὅυοκ. Ρ. 907 19 ἐπεὶ Χ: ἐπὶ 26 Ευτίρ. ΒΒΟΟΗ. 1109 ἄγομεν) φέρομεν ΕυτρΙθ5 ἐξ ὀρέων ἸᾺ61ὴ
900 ἈΑΝΙΜΙΝΕ ΑΝ ΟΟΠΡΟΒΙΞ
ἕλικα νεότομον ἐπὶ μέλαϑρα.
μακάριον ϑήραμα. καὶ γὰρ ὁ μὲν τῷ σώματι νοσῶν εὐϑὺς ἐνδοὺς καὶ καϑεὶς εἰς τὸ κλινίδιον ἑαυτὸν ἡσυχίαν ἄγει ϑερα- πευόμενος᾽ ἂν δέ που μικρὸν ἐξάξῃ καὶ διασκιρ- τήσῃ τὸ σῶμα φλεγμονῆς προσπεσούσης. εἰπών τις τῶν παρακαϑημένων πράως
οι
ἑμέν᾽, ὦ ταλαίπωρ᾽. ἀτρέμα σοῖς ἐν δεμνίοις᾽
ἐπέστησε καὶ κατέσχεν. οἱ δ᾽ ἐν τοῖς ψυχικοῖς πά- ϑεσιν ὄντες, τότε μάλιστα πράττουσι, τόϑ᾽ ἥκιστα τὸ ἡσυχάζουσιν" αἷ γὰρ δρμαὶ τῶν πράξεων ἀρχή. τὰ Ὁ δὲ πάϑη σφοδρότητες ὁρμῶν. διὸ τὴν ψυχὴν ἦρε- μεῖν οὐκ ἐῶσιν, ἀλλ᾽ ὅτε μάλιστα δεῖται μονῆς καὶ σιωπῆς καὶ ὑποστολῆς ὃ ἄνϑρωπος. τότ᾽ αὐτὸν εἰς ὕπαιϑρον ἕλκουσι, τότ᾽ ἀποκαλύπτουσιν οἱ ϑυμοὶ τ5 αἱ φιλονεικίαι οἵ ἔρωτες αἷ λῦπαι, πολλὰ καὶ δρᾶν ἄνομα καὶ λαλεῖν ἀνάρμοστα τοῖς καιροῖς ἀναγκα- ζόμενον. 4. “Ὥσπερ γὰρ ἐπισφαλέστερος χειμὼν τοῦ πλεῖν οὐκ ἐῶντος ὃ κωλύων καϑορμίσασθϑαι" οὕτως οὗ κατὰ 90 ψυχὴν χειμῶνες βαρύτεροι στείλασϑαι τὸν ἄνϑρω- πον οὐκ ἐῶντες οὐδ᾽ ἐπιστῆσαι τεταραγμένον τὸν λογισμόν: ἀλλ᾽ ἀκυβέρνητος καὶ ἀνερμάτιστος ἐν ταραχῇ καὶ πλάνῃ δρόμοις ὀλεϑρίοις καὶ παραφόροις ἢ διατραχηλιξόμενος εἴς τι ναυάγιον φοβερὸν ἐξέπεσε 35
5:
2. μακαρίαν ϑήραν Ὑιΐα Οτᾶβ8. ὁ. 88 οὐ ἘΜ ΡΙα68 8 ἐξάξῃ ΘαθΌμπουιβ: ἐξάξῃρ 8. Επν. ΟΥ. 288 10 τότε] ὅτε 21 οἵ στείλασθαι ἢ 834 ὀλεϑρίοις] ἐναντίοις ΤΟ ΘΌΠΘΙῈΒ
1
2
σι
[-
σι
ςφ
ἈΞΕΕΟΤΙΟΝΕΝ ΒΙΝΊ ΡΕΙΟΒῈΕΞ. 901
καὶ συνέτριψε τὸν ἑαυτοῦ βίον. ὥστε καὶ διὰ ταῦτα καὶ τούτοις χεῖρον νοσεῖν ταῖς ψυχαῖς ἢ τοῖς σώ- μασιν᾽ τοῖς μὲν γὰρ πάσχειν μόνον τοῖς δὲ καὶ πάσχειν καὶ ποιεῖν κακῶς συμβέβηκε. καὶ τί δεῖ τὰ πολλὰ λέγειν τῶν παϑῶν. ὧν αὐτὸς ὃ καιρὸς ὑπό- μνησίς ἐστιν; δρᾶτε τὸν πολὺν καὶ παμμιγῆ τοῦτον τὸν ἐνταῦϑα συνηραγμένον καὶ κυκώμενον ὄχλον περὶ τὸ βῆμα καὶ τὴν ἀγοράν; οὐ ϑύσοντες οὗτοι ἊΝ - " ’, συνεληλύϑασι πατρίοις ϑεοῖς οὐδ᾽ ὁμογνίων μεϑέ- ἕξοντες ἱερῶν ἀλλήλοις. οὐκ ᾿Δἀσκραίῳ 4ιὶ “υδίων “- 3 Ἁ ’ 9 Ἧ Α καρπῶν ἀπαρχὰς φέροντες οὐδὲ Ζιονύσῳ βεβακχευ- ,ὔ ͵ δ " Ἁ Ἁ "» 3 ᾿4 μένον ϑύσϑλον ἱεραῖς νυξὶ καὶ κοινοῖς ὀργιάσοντες κώμοις" ἀλλ᾽ ὥσπερ ἐτησίοις περιόδοις ἀκμὴ νοσή- 2 Ἶ, Ἁ 2 , δι ον. , ΝΎ 5 πκὰ ματος ἐκτραχύνασα τὴν ᾿Δσίαν ἐπὶ δίκας καὶ ἀγῶνας
ἐμπροϑέσμως ἥκουσαν ἐνταῦϑα συμβάλλει" καὶ πλῆ- ὅ03
ὃος ὥσπερ ῥευμάτων ἀϑρόων εἰς μίαν ἐμπέπτωκεν ἀγορὼν καὶ φλεγμαίνει καὶ συνέρρωγεν “ὀλλύντων τὲ χαὶ ὀλλυμένων. ποίων ταῦτα πυρετῶν ἔργα ποίων δ᾽ ἠπιάλων; τίνες ἐνστάσεις ἢ παρεμπτώσεις
"ἢ δυσκρασία ϑερμῶν ἢ ὑπέρχυσις ὑγρῶν; ἂν ἕχά-
στην δίκην ὥσπερ ἄνθρωπον ἀνακρίνῃς πόϑεν πέ- ΄ Ω Ἁ Ὶ Ἁ 5 ΞΖ , φυκὲ πόϑεν ἥκει. τὴν μὲν ϑυμὸς αὐθάδης γεγέν- δ ᾿ ," ΄ ᾿ Ἄν νηχὲ τὴν δὲ μανιώδης φιλονεικία τὴν δ᾽ ἄδικος ἐπιϑυμία δἶ 1 καὶ διὰ ταῦτα] ἀπθιῖο ἃ πομ ο]οββθιηδ δἰὺ βῖνθ Ποὺ Βῖγθ καὶ τούτοις. 12 ὀργιάσοντες ἢ: ὁργιάσοντες 1 5ὺ}-
ῬΙθπάσηημθ καὶ πραγμάτων πλῆϑος ἂπι ἀϑρόων πραγμάτων} αἀαθίαη 117 Ηοῃ. 2] 4581
ΠΕΡῚ ΑΔΟΛΈΣΧΙΑΣ.
1. ΖΔύσκολον μὲν ἀναλαμβάνει ϑεράπευμα καὶ χαλεπὸν ἡ φιλοσοφία τὴν ἀδολεσχίαν. τὸ γὰρ φάρ- μακον αὐτῆς. ὃ λόγος. ἀκουόντων ἐστίν" οἱ δ᾽ ἀδό-
Ο λεῦχοι οὐδενὸς ἀκούουσιν. ἀεὶ γὰρ λαλοῦσι. καὶ τοῦτ᾽ ἔχει πρῶτον κακὸν ἣ ἀσιγησία. τὴν ἀνηκοΐαν. κω- φότης γὰρ αὐϑαίρετός ἐστιν, ἀνθρώπων οἶμαι μεμ- φομένων τὴν φύσιν. ὅτι μίαν μὲν γλῶτταν δύο δ᾽ ὦτ᾽ ἔχουσιν. εἴπερ οὖν ὁ Εὐριπίδης καλῶς εἶπε πρὸς τὸν ἀσύνετον ἀκροατήν
“οὐκ ἂν δυναίμην μὴ στέγοντα πιμπλάναι., το
σοφοὺς ἐπαντλῶν ἀνδρὶ μὴ σοφῷ λόγους" δικαιότερον ἄν τις εἴποι πρὸς τὸν ἀδόλεσχον
“οὐκ ἂν δυναίμην μὴ δεχόμενον πιμπλάναι,
σοφοὺς ἐπαντλῶν ἀνδρὶ μὴ σοφῷ λόγους" μᾶλλον δὲ περιαντλῶν λόγους ἀνθρώπῳ λαλοῦντι τὸ
Ὁ μὲν πρὸς τοὺς οὐκ ἀκούοντας. μὴ ἀκούοντι δὲ τῶν
λαλούντων. καὶ γὰρ ἂν ἀκούσῃ τι βραχύ, τῆς ἀδο- λεσχίας ὥσπερ ἄμπωτιν λαβούσης. τοῦτο παραχρῆμα πολλαπλάσιον ἀνταποδίδωσι. τὴν μὲν γὰρ ἐν Ὀλυμ- πίᾳ στοὰν ἀπὸ μιᾶς φωνῆς πολλὰς ἀντανακλάδεις 50
8 Εὐριπίδης} Νάποκ. Ρ. 049 12 ἀδόλεσχον ϑῥορτηδπηα8: ἀδόλεσχον μᾶλλον δὲ περὶ τοῦ ἀδολέσχου
1
1
σι
.
οι
τῷ .
2
ὨΝΥ
ΠῈ ΘΑΒΕΟΠΠΤΑΤΕ. 805
ποιοῦσαν ἕπτάφωνον καλοῦσι" τῆς δ᾽ ἀδολεσχίας ἂν ἐλάχιστος ἅψηται λόγος, εὐθὺς ἀντιπεριηχεῖ
“κινοῦσα χορδὰς τὰς ἀκινήτους φρενῶν. μήποτε γὰρ αὐτοῖς οὐκ εἰς τὴν ψυχὴν ἀλλ᾽ εἰς τὴν γλῶτταν ἡ ἀκοὴ συντέτρηται. διὸ τοῖς μὲν ἄλλοις ἐμμένουσιν οἵ λόγοι, τῶν δ᾽ ἀδολέσχων διαρρέου- συν" εἶθ᾽ ὥσπερ ἀγγεῖα κενοὶ φρενῶν ἤχου δὲ μεστοὶ περιίασιν.
ὥ, Εἰ δ᾽ οὖν δοκεῖ πείρας μηδὲν ἐλλελεῖφϑαι, εἴπωμεν πρὸς τὸν ἀδόλεσχον
“ὦ παῖ, σιώπα' πόλλ᾽ ἔχει σιγὴ καλά" δύο δὲ τὰ πρῶτα καὶ μέγιστα. τὸ ἀκοῦσαι καὶ ἀκου- σϑῆναι" ὧν οὐδ᾽ ἑτέρου τυχεῖν ἐγγίγνεται τοῖς ἀδο- λέσχοις, ἀλλὰ καὶ περὶ αὐτὴν τὴν ἐπιϑυμίαν ἀπο- δυσπετοῦσι. τοῖς μὲν γὰρ ἄλλοις νοσήμασι τῆς ψυχῆς. οἷον φιλαργυρίᾳ φιλοδοξίᾳ φιληδονίᾳ. τὸ γοῦν τυγ- χάνειν ὧν ἐφίενται περίεστι" τοῖς δ᾽ ἀδολέσχοις τοῦτο συμβαίνει χαλεπώτατον. ἐπιϑυμοῦντες γὰρ ἀκροατῶν οὐ τυγχάνουσιν, ἀλλὰ πᾶς φεύγει προτροπάδην᾽ κἂν ἐν ἡμικυκλίῳ τινὶ καϑεζόμενοι, κἂν περιπατοῦν- τὲς ἐν ταὐτῷ ϑεάσωνται προσφοιτῶντα. ταχέως ἀνά- ζευξιν αὑτοῖς παρεγγυῶσι. καὶ καϑάπερ ὅταν ἐν συλλόγῳ τινὶ σιωπὴ γένηται, τὸν ᾿Βρμῆν ἐπεισελη- λυϑέναι λέγουσιν, οὕτως ὅταν εἰς συμπόσιον ἢ συν-
ἕδριον γνωρίμων λάλος εἰσέλϑῃ, πάντες ἀποσιωπῶσι δ08
μὴ βουλόμενοι λαβὴν παρασχεῖν" ἂν δ᾽ αὐτὸς ἄρξηται διαίρειν τὸ στόμα
8 Νδυοῖ. Ρ 907 [11 ἰά. ». 147 21 προσφοιτῶντας Κὶ
Ε
Ε'
804 9Ὲ ΘΑΒΕΌΠΙΤΑΤΈ.
ς " ,ὔ [ν 2 3 ᾿} Ἁ , » πρὸ χείματος ὥστ᾽ ἀνὰ ποντίαν ἄκραν βορέου πνέοντος
ὑφορώμενοι σάλον καὶ ναυτίαν ἐξανέστησαν. ὅϑεν αὐτοῖς συμβαίνει μήτε παρὰ δεῖπνον συγκλιτῶν μήτε συσκήνων τυγχάνειν προϑύμων. ὅταν ὃδοιπο- ρῶσιν ἢ πλέωσιν, ἀλλ᾽ ἀναγκαστῶν᾽" πρόσκειται γὰρ ἁπανταχοῦ. τῶν ἱματίων ἀντιλαμβανόμενος, τοῦ γενείου, τὴν πλευρὰν ϑυροκοπῶν τῇ χειρί"
“πόδες δὴ κεῖθι τιμιώτατοι..ἢ
κατὰ τὸν ᾿Αρχίλοχον, καὶ νὴ 4έα κατὰ τὸν σοφὸν ᾿Δριστοτέλην. καὶ γὰρ αὐτὺς ἐνοχλούμενος ὑπ᾽ ἀδο-
Β λέσχου καὶ κοπτόμενος ἀτόποις τισὶ διηγήμασι, πολ- λάκις αὐτοῦ λέγοντος “οὐ ϑαυμαστόν. ᾿Αριστότελες:" οὐ τοῦτο᾽ φησί ᾿ϑαυμαστόν, ἀλλ᾽ εἴ τις πόδας ἔχων σὲ ὑπομένει. ἑτέρῳ δέ τινι τοιούτῳ μετὰ πολλοὺς λόγους εἰπόντι ᾿κατηδολέσχηκά σου, φιλόσοφε" “μὰ 44 εἶπεν “οὐ γὰρ προσεῖχον. καὶ γὰρ ἂν βιά- σωῶνται λαλεῖν οἵ ἀδόλεσχοι. παρέδωκεν αὐτοῖς ἡ ψυχὴ τὰ ὦτα περιαντλεῖν ἔξωϑεν. αὐτὴ δ᾽ ἐντὸς ἑτέρας τινὰς ἀναπτύσσει καὶ διέξεισι πρὸς αὑτὴν
ο φροντέδας᾽ ὅϑεν οὔτε προσεχόντων οὔτε πιστευόν- τῶν ἀκροατῶν εὐποροῦσι. τῶν μὲν γὰρ πρὸς τὰς συνουσίας εὐκαταφόρων ἄγονον εἶναι τὸ σπέρμα λέγουσι, τῶν δ᾽ ἀδολέσχων ὃ λόγος ἀτελὴς καὶ ἄκαρπός ἐστι.
1 Βουρὶς. 8 ». 721 2. βορέου] βορέα Βουρκὶαβὀἠ 4 συγ- κχλιτῶν Ηαυΐίθπιβ: συγκλίτων 1 τοῦ γενείου] ἁπτόμενος τοῦ γενείου ϑιθρηηαπηιβ 9. Βρουρῖκ, 3 γ. 428
ὉῈ ΟΘΑΒΕΌΠΤΑΤΈ. 905
5. Καίτοι γ᾽ οὐδὲν οὕτως ἡ φύσις εὐερκῶς κεχα- ράχωκε τῶν ἐν ἡμῖν ὡς τὴν γλῶτταν, βαλομένη φοουρὰν πρὸ αὐτῆς τοὺς ὀδόντας, ἵν᾽, ἐὰν ἐντὸς κατατείνοντος “ἡνία σιγαλόεντα᾽ τοῦ λογισμοῦ μὴ
5 ὑπακούῃ μηδ᾽ ἀνειλῆται, δήγμασιν αὐτῆς κατέχωμεν τὴν ἀχρασίαν αἵμάττοντες. ᾿ἀχαλίνων᾽ γὰρ οὐ τα- ὠιείων οὐδ᾽ οἰκημάτων ἀλλά “στομάτων τὸ τέλος δυστυχίαν᾽ ὁ Εὐριπίδης φησίν. οἵ δ᾽ οἰκημάτων μὲν ἀϑύρων καὶ βαλλαντίων ἀδέσμων μηδὲν ὄφε-
ιὸ λὸς οἰόμενοι τοῖς κεκτημένοις εἶναι. στόμασι δ᾽ ἀκλείστοις καὶ ἀϑύροις ὥσπερ τὸ τοῦ Πόντου διὰ παντὸς ἔξω ῥέουσι χρώμενοι, πάντων ἀτιμότατον ἡγεῖσθαι τὸν λόγον ἐοίκασιν. ὅϑεν οὐδὲ πίστιν ἔχουσιν ἧς πᾶς λόγος ἐφίεται" τὸ γὰρ οἰκεῖον αὐ- τό τοῦ τέλος τοῦτ᾽ ἐστί. πίστιν ἐνεργάσασϑαι τοῖς ἀκούουσιν" ἀπιστοῦνται δ᾽ οἵ λάλοι. κἂν ἀληϑεύω- σιν. ὥσπερ γὰρ ὁ πυρὸς εἰς ἀγγεῖον κατακλεισϑεὶς τῷ μὲν μέτρῳ πλείων εὑρίσκεται τῇ δὲ χρείᾳ μοχϑη- ρύότερος, οὕτω λόγος εἰς ἀδόλεσχον ἐμπεσὼν ἄνϑρω-
50 πὸν πολὺ ποιεῖ τοῦ ψεύδους ἐπίμετρον. ᾧ διαφϑείρει τὴν πίστιν.
4, Ἔτι τοίνυν τὸ μεϑύειν πᾶς ἄνϑρωπος αἰδή- μῶν καὶ κόσμιος φυλάξαιτ᾽ ἄν" μανίᾳ γὰρ ὁμότοι- χος μὲν ἣ ὀργὴ κατ᾽ ἐνίους ἡ δὲ μέϑη σύνοικος"
95 μᾶλλον δὲ μανία τῷ μὲν χρόνῳ ἥττων, τῇ δ᾽ αἰτίᾳ μείζων. ὅτι τὸ αὐθαίρετον αὐτῇ πρόσεστι. τῆς δὲ
4 Ἠομ. Εὶ 226. 828 Ῥϑβδιη 8. Εὐριπίδης} ΒδρΟΙ. 386 11 ὥσπερ] καὶ ὥσπερ ἰθριπδμμβ 28 ὁμύότοιχος ϑοθαθιβ 99, 27: ὁμόστοιχος. ΤιοοιΒ Θοϑὺ βᾶπιβ. οἵ. Κοοκ. 2 Ρ. 128 2ὅ μανία] 1. 6. ἡ μέϑη ἐστὶ μανία
ῬΙυΐΑτοηὶ ΜΟοτσα α. ΚΟ]. 117. 20
906 ΠΕ ΘΑΒΕΓΙΙΤΑΤΈ.
μέϑης οὐδὲν οὕτω κατηγοροῦσιν ὡς τὸ περὶ τοὺς λόγους ἀκρατὲς καὶ ἀόριστον"
“οἶνος γάρ τ᾽ ἐφέηκε πολύφρονά περ μάλ᾽ ἀεῖσαι, καί ϑ᾽ ἁπαλὸν γελάσαι καί τ᾿ ὀρχήσασϑαι ἀνῆκε. καίτοι τὸ δεινότατον. ὠδὴ καὶ γέλως καὶ ὄρχησις. 5
οὐδὲν ἄχρι τούτων.
ΕΒ καί τι ἔπος προέηκεν. ὅπερ τ᾽ ἄρρητον ἄμεινον.᾽ τοῦτ᾽ ἤδη δεινὸν καὶ ἐπικίνδυνον᾽ καὶ μή ποτὲ τὸ ζητούμενον παρὰ τοῖς φιλοσόφοις λύων ὃ ποιητὴς οἰνώσεως καὶ μέϑης διαφορὰν εἴρηκεν. οἰνώσεως τὸ μὲν ἄνεσιν μέϑης δὲ φλυαρίαν. τὸ γὰρ ἐν τῇ καρ- δίᾳ τοῦ νήφοντος ἐπὶ τῆς γλώττης ἐστὶ τοῦ μεϑύον- τος, ὡς οἱ παροιμιαζόμενοί φασιν. ὅϑεν ὁ μὲν Βίας ἔν τινι πότῳ σιωπῶν καὶ σκωπτόμενος εἰς ἀβελτερίαν ὑπό τινος ἀδολέσχου. ᾿ καὶ τίς ἄν᾽ ἔφη ᾿δύναιτο μω- τ
δθρέρὸς ὧν ἐν οἴνῳ σιωπᾶν; ᾿4ϑήνησι δέ τις ἑστιῶν πρέσβεις βασιλικοὺς ἐφιλοτιμήϑη σπουδάζουσιν αὖ- τοῖς συναγαγεῖν εἰς ταὐτὸ τοὺς φιλοσόφους" χρωμέ- νῶν δὲ τῶν ἄλλων κοινολογίᾳ χαὶ τὰς συμβολὰς ἀποδιδόντων. τοῦ δὲ Ζήνωνος ἡσυχίαν ἄγοντος. 30 φιλοφρονησάμενοι χαὶ προπιόντες οἵ ξένοι “περὶ σοῦ δὲ τί χρὴ λέγειν ἔφασαν “ὦ Ζήνων τῷ βα- σιλεῖ,᾽ κἀκεῖνος ᾿ἄλλο μηδέν᾽ εἶπεν “ἢ ὅτι πρεσβύ- της ἐστὶν ἐν ᾿Αϑήναις παρὰ πότον σιωπᾶν δυνά- μενος. οὕτω τι βαϑὺ καὶ μυστηριῶδες ἣ σιγὴ καὶ νη-
Β φάλιον. ἡ δὲ μέϑη λάλον ἄνουν γὰρ καὶ ὀλιγόφρον,
8 Ηομι. ξ 405 οἶνος γάρ τ᾽] οἷνος γὰρ ἀνώγει | ἠλεός ὅς τ᾽ Ηοϊπθυβ ὄ καίτοι] καὶ τί τηθὶ οο4 4, καὶ τέ τὸ δει- νὸν ὟΝ. ΝΙΒΙ ορὰβ 6 οὐδὲν ἄχρι τούτων] 1. 6. οὐδέν ἐστι παραβαλλόμενον τοῖς ἐφεξῆς
το
ὃ
ΠῈ ΘΑΒΕΗΌΠΠΙΤΑΤΕ. ΘΟΥ
διὰ τοῦτο καὶ πολύφωνον. οἵ δὲ φιλόσοφοι καὶ ὁριζόμενοι τὴν μέϑην λέγουσιν εἶναι λήρησιν πάρ- οὐνον" οὕτως οὐ ψέγεται τὸ πίνειν. εἰ προσείη τῷ πίνειν τὸ σιωπᾶν: ἀλλ᾽ ἡ μωρολογία μέϑην ποιεῖ ο τὴν οἴνωσιν. ὃ μὲν οὖν μεϑύων ληρεῖ παρ᾽ οἶνον, ὁ δ᾽ ἀδόλεσχος πανταχοῦ ληρεῖ. ἐν ἀγορᾷ ἐν ϑεάτρῳ ἐν περιπάτῳ ἐν μέϑῃ μεϑ᾽ ἡμέραν νύκτωρ᾽ ἔστι δὲ ϑεραπεύων τῆς νόσου βαρύτερος. συμπλέων τῆς ναυ- τίας ἀηδέστερος. ἐπαινῶν τοῦ ψέγοντος ἐπαχϑέστε- 10 ρος. ἥδιον γέ τοι πονηροῖς ὁμιλοῦσιν ἐπιδεξίοις ἢ χρηστοῖς ἀδολέσχαις. ὁ μὲν γὰρ Σοφοκλέους Νέστωρ τὸν Αἴαντα τραχυνόμενον τῷ λόγῳ πραὔνων ἠϑικῶς Ο τοῦτ᾽ εἴρηκεν οὐ μέμφομαί σε δρῶν γὰρ εὖ κακῶς λέγεις" ιὸ πρὸς δὲ τὸν ἀδολέσχην οὐχ οὕτως ἔχομεν, ἀλλὰ πᾶ- σαν ἔργου χάριν ἡ τῶν λόγων ἀκαιρία διαφϑείρει καὶ ἀπόλλυσι. Ὁ. Ζυσίας τινὶ δίκην ἔχοντι λόγον συγγράψας ἔδωκεν ὃ δὲ πολλάκις ἀναγνοὺς ἧκε πρὸς τὸν Τυσίαν 50. ἀϑυμῶν καὶ λέγων τὸ μὲν πρῶτον αὐτῷ διεξιόντι ϑαυμαστὸν φανῆναι τὸν λόγον. αὖϑις δὲ καὶ τρίτον ἀναλαμβάνοντι παντελῶς ἀμβλὺν καὶ ἄπρακτον" ὃ δὲ “υσίας γελάσας τί οὖν᾽ εἶπεν “οὐχ ἅπαξ μέλ- λεις λέγειν αὐτὸν ἐπὶ τῶν δικαστῶν; καὶ σκόπει Ὁ οὅ τὴν Πυσίου πειϑὼ καὶ χάριν᾽ κἀκεῖνον γάρ “ἐγώ φαμι ἰοπλοκάμων Μοισᾶν εὖ λαχεῖν. 14 Νδυοκ. Ρ. 812 26 ΒουρΡκ. 8 Ρ. 708 αὖἱ ΞΔΡΡῬΒΟΠΙ γουῦα ἐγ θαθηβ οοπϊοῖῦ: ἔγω φᾶμι ἰοπλόκων Μοισᾶν εὖ λα-
χέμεν. οἵ. Ῥιπᾶαν. Ῥγίμ. 1, 1
203
808 ΠΕ ΘΑΒΕΙΠΖΤΑΤΈ.
τῶν δὲ περὶ τοῦ ποιητοῦ λεγομένων ἀληϑέστατόν ἐστ δ᾽ ΄ Ὅ - - 3 9 “ ς ιν, ὅτι μόνος Ὅμηρος τῆς τῶν ἀνθρώπων ἁψι- κορίας περιγέγονεν. ἀεὶ καινὸς ὧν καὶ πρὸς χάριν τ ξ΄ " 2 2 Ω’᾽ " εἶ 3. 7 2 ἀκμάξων᾽ ἀλλ᾽ ὕμως εἰπὼν καὶ ἀναφωνήσας ἐκεῖνο περὶ αὑτοῦ, τό 8 ᾿ἐχϑρὸν δέ μοι ἐστιν 3 3 ,ὕ 3 ,, ΄ 3 αὐτις ἀριζήλως εἰρημένα μυϑολογεύειν., φεύγει καὶ φοβεῖται τὸν ἐφεδρεύοντα παντὶ λόγῳ κόρον. εἰς ἄλλα ἐξ ἄλλων διηγήματα τὴν ἀκοὴν ἄγων καὶ τῇ καινότητι τὴν πλησμονὴν αὐτῆς παρα- τὸ υυϑούμενος. οἵ δ᾽ ἀποκναίουσι δήπου τὰ ὦτα ταῖς ταὐτολογίαις ὥσπερ παλίμψηστα διαμολύνοντες.
Ε 06. Τοῦτο τοίνυν πρῶτον ὑπομιμνήδσκωμεν αὐ- τούς, ὅτι, καϑάπερ τὸν οἶνον ἡδονῆς ἕνεκα καὶ φιλο- φροσύνης εὑρημένον οἱ προσβιαζόμενοι πολὺν πίνειν τὸ καὶ ἄκρατον ἐνίους εἰς ἀηδίαν καὶ παροινίαν τρέ-
ἴγι »" ΄ Ὡ “ἢ Ν πουσιν, οὕτω τὸν λόγον ἥδιστον ὄντα καὶ φιλαν- ϑοωπότατον συμβόλαιον οἵ χρώμενοι κακῶς καὶ προχείρως ἀπάνθρωπον ποιοῦσι καὶ ἄμικτον, οἷς οἴονται χαρίξεσϑαι λυποῦντες καὶ ἀφ᾽ ὧν ϑαυμά- 0 ξεσϑαι καταγελώμενοι καὶ δι’ ὧν φιλεῖσθαι δυσχε-
Ε ραινόμενοι. ὥσπερ οὖν ὃ τῷ χεστῷ τοὺς ὁμιλοῦντας ἀποστρέφων καὶ ἀπελαύνων ἀναφρόδιτος, οὕτως ὃ τῷ λόγῳ λυπῶν καὶ ἀπεχϑανόμενος ἄμουσός τις καὶ ἄτεχνός ἐστι. 3
ἵ. Τῶν δ᾽ ἄλλων παϑῶν καὶ νοσημάτων τὰ μέν ἐστιν ἐπικίνδυνα τὰ δὲ μισητὰ τὰ δὲ καταγέλαστα,
4 εἰπὼν καὶ] ἀ6]. Βίορτηδϑηπαβ 6 Ηομ μ 452 1 αὖ- τις ἰᾶθῃι: αὖϑις 20 ἀφ᾽ ὧν] οἵ. Ξ'γηαθο]8 8 πιθὰβ
1
2
τὸ οι
ϑι
0
φϑι
Ὁ
ΠῈ ΟΑΒΕΙΠΠΤΑΤΕ. 909
τῇ δ᾽ ἀδολεσχίᾳ πάντα συμβέβηκε. χλευάξονται μὲν
᾽ - » ΄ - Ἀ Ν γὰρ ἐν ταῖς κοιναῖς διηγήδσεσι. μισοῦνται δὲ διὰ τὰς τῶν κακῶν προσαγγελίας. κινδυνεύουσι δὲ τῶν
ἀπορρήτων μὴ χρατοῦντες. ὅϑεν ᾿ἀνάχαρσις ἕστια. ὅθῦ
ϑεὶς παρὰ Σόλωνι καὶ κοιμώμενος, ὥφϑη τὴν μὲν ἀριστερὰν χεῖρα τοῖς μορίοις τὴν δὲ δεξιὰν τῷ στό- ματι προσκειμένην ἔχων" ἐγχρατεστέρου γὰρ ὥετο χαλινοῦ δεῖσϑαι τὴν γλῶτταν. ὀρϑῶς οἰόμενος. οὐ γὰρ ἄν τις ἐξαριϑμήσαιτο ῥαδίως ἄνδρας τοσούτους ἀφροδισίων ἀκρασίᾳ πεπτωκότας, ὅσας πόλεις καὶ ἡγεμονίας λόγος ἐξενεχϑεὶς ἀπόρρητος ἀναστάτους ἐποίησε. Σύλλας ἐπολιόρκει τὰς ᾿4ϑήνας, οὐκ ἔχων σχολὴν ἐνδιατρῖψαι χρόνον πολύν “ἐπεὶ πόνος ἄλλος ἔπειγεν.᾽ ἡρπακότος μὲν ᾿Ασίαν Μιϑριδάτου τῶν δὲ περὶ Μάριον αὖϑις ἐν Ῥώμῃ κρατούντων ἀλλὰ πρεσβυτῶν τινῶν ἐπὶ κουρείου διαλεγομένων ὡς οὐ φυλάττεται τὸ ᾿Επτάχαλκον καὶ κινδυνεύει τὸ ἄστυ κατ᾽ ἐχεῖνο ληφϑῆναι τὸ μέρος, ἀκούσαντες οἵ κατά- ὄχοποι πρὸς τὸν Σύλλαν ἐξήγγειλαν. ὃ δ᾽ εὐϑὺς τὴν δύναμιν προσαγαγὼν περὶ μέσας νύκτας εἰσή- γαγε τὸ στράτευμα. καὶ μικροῦ μὲν κατέσκαψε τὴν πόλιν ἐνέπλησε δὲ φόνου καὶ νεχρῶν. ὥστε τὸν Κεραμεικὸν αἵματι ῥυῆναι. χαλεπῶς δὲ πρὸς τοὺς ᾿Αϑηναίους ἔσχε διὰ τοὺς λόγους μᾶλλον ἢ τὰ ἔργα" καχῶς γὰρ αὐτὸν ἔλεγον καὶ τὴν Μετέλλαν. ἀνα- πηδῶντες ἐπὶ τὰ τείχη καὶ σκώπτοντες
ἱσυκάμινον ἔσϑ᾽ ὁ Σύλλας ἀλφίτῳ πεπασμένον .᾽
18 Ηοῃ. 1 ὅά 21 τὴν πόλιν] ογη. 116] οὐ. 2427 οἵ. γι. 501]. ὁ. 2
Β
σ
910 Ὲ ΟΑΒΗΑΌΠΜΙΤΑΤΈΕ.
καὶ τοιαῦτα πολλὰ φλυαροῦντες ἐπεσπάσαντο κχκου- , ᾿, Ὁ Ι 5 Ὁ Γι , φοτάτου πράγματος ᾿λόγων΄ ὥς φησιν ὁ Πλάτων “βαρυτάτην ζημίαν. τὴν δὲ Ρωμαίων πόλιν ἐκώλυ- σεν ἐλευϑέραν γενέσϑαι, Νέρωνος ἀπαλλαγεῖσαν, ἑνὸς ἀνδρὸς ἀδολεσχία. μία γὰρ ἦν νύξ, μεϑ᾽ ἣν. ἔδει τὸν τύραννον ἀπολωλέναι, παρεσκευασμένων ἁπάντων᾽ ὃ δὲ μέλλων αὐτὸν ἀποκτιννύναι, πορευό- 2 ΄ 2 , “- Υ , Α μένος εἰς ϑέατρον ἰδών τινα τῶν δεδεμένων ἐπὶ ΄ , , “" , . ϑύραις μέλλοντα προσάγεσϑαι τῷ Νέρωνι καὶ τὴν ν “" ῇ 3 Υ 7 2 ᾿ - 3 ΝΝ αὑτοῦ τύχην ἀποδυρόμενον, ἐγγὺς προσῆλθεν αὐτῷ καὶ προσψιϑυρίσας “εὔχου φησίν “ὦ ἄνϑρωπε, τὴν σήμερον ἡμέραν παρελθεῖν μόνον, αὔριον δέ μοι 3 , 2 ς , 53 χ ᾽ Χ ᾽. ΣᾺ εὐχαριστήσεις. ἁρπάσας οὖν τὸ αἰνιχϑὲν ἐχεῖνος
οι
"-
0
καὶ νοήσας. οἶμαι. ὅτι “νήπιος. ὃς τὰ ἕτοιμα λιπὼν ἀνέτοιμα διώκει. τ τὴν βεβαιοτέραν εἵλετο σωτηρίαν πρὸ τῆς δικαιοτέ- ρας. ἐμήνυσε γὰρ τῷ Νέρωνι τὴν φωνὴν τἀνϑρώ- που κἀκεῖνος εὐθὺς ἀνήρπαστο, καὶ βάσανοι καὶ πῦρ καὶ μάστιγες ἐπ᾿ αὐτόν, ἀρνούμενον πρὸς τὴν ἀνάγκην ἃ χωρὶς ἀνάγκης ἐμήνυσε. 30 8. Ζήνων δ᾽ ὁ φιλόσοφος. ἵνα μηδ᾽ ἄκοντος αὐτοῦ πρόηταί τι τῶν ἀπορρήτων ἐκβιαξζόμενον τὸ σῶμα ταῖς ἀνάγκαις, διαφαγὼν τὴν γλῶτταν προσέπτυσε τῷ τυράννῳ. καλὸν δὲ καὶ “έαινα τῆς ἐγκρατείας ἔχει γέρας᾽ ἑταίρα τῶν περὶ “Αρμόδιον ἣν καὶ ᾿Ζρι- 35 στογείτονα καὶ τῆς ἐπὶ τοὺς τυράννους συνωμοσίας ῶ Πλάτων] ἀθ Τιρρρ. γ᾿. 117 6ὸ 18 Ἡρβιοᾶο ὑχθαϊΐαν;
οἵ. ἢν. 246 οἃ. Ζϑοι. 11 τἀνϑρώπου ἢ: τοῦ ἀνθρώπου 22 σῶμα] στόμα Ῥ. ῬαρδρθοΥρῖα
δΕ σΟΔΒΕΠΜΤΑΤῈ. 511
ἐχοινώνει ταῖς ἐλπίσιν ὡς γυνή" καὶ γὰρ αὕτη περὶ τὸν χαλὸν ἐκεῖνον ἐβάκχευσε κρατῆρα τοῦ ἔρωτος, καὶ κατωργίαστο διὰ τοῦ ϑεοῦ τοῖς ἀπορρήτοις. ὡς οὖν ἐχεῖνοι πταίσαντες ἀνῃρέϑησαν., ἀνακρινομένη καὶ κελευομένη φράσαι τοὺς ἔτι λανθάνοντας οὐκ ἔφρασεν, ἀλλ᾽ ἐνεκαρτέρησεν, ἐπιδείξασα τοὺς ἄν- Κὶ δρας οὐδὲν ἀνάξιον ἑαυτῶν παϑόντας. εἰ τοιαύτην ἠγάπησαν. ᾿Αϑηναῖοι δὲ χαλκῆν ποιησάμενοι λέαιναν ἄγλωσσον ἐν πύλαις τῆς ἀκροπόλεως ἀνέϑηκαν, τῷ μὲν ϑυμοειδεῖ τοῦ ξῴώου τὸ ἀήττητον αὐτῆς τῷ δ᾽ ἀγλώσσῳ τὸ σιωπηρὸν καὶ μυστηριῶδες ἐμφαίνοντες. οὐδεὶς γὰρ οὕτω λόγος ὠφέλησε ῥηϑεὶς ὡς πολλοὶ σιωπηϑέντες" ἔστι γὰρ εἰπεῖν ποτε τὸ σιγηϑέν. οὐ μὴν σιωπῆσαί γε τὸ λεχϑέν, ἀλλ᾽ ἐκκέχυται καὶ δια- ιὸ πεφοίτηκεν. ὅϑεν οἶμαι τοῦ μὲν λέγειν ἀνθρώπους τοῦ δὲ σιωπᾶν ϑεοὺς διδασκάλους ἔχομεν, ἐν τελε- ταῖς καὶ μυστηρίοις σιωπὴν παραλαμβάνοντες. ὁ δὲ ὅ06 ποιητὴς τὸν λογιώτατον Ὀδυσσέα σιωπηλότατον πε- ποίηκε. καὶ τὸν υἱὸν αὐτοῦ καὶ τὴν γυναῖκα καὶ 80 τὴν τροφόν᾽ ἀκούεις γὰρ λεγούσης
σι
1
[--
ἑξξω δ᾽ ἠύτε περ κρατερὴ δρῦς ἠὲ σίδηρος." αὐτὸς δὲ τῇ Πηνελόπῃ παρακαϑήμενος ᾿ϑυμῷ μὲν γοόωσαν ξὴν ἐλέαιρε γυναῖχα,. ὀφθαλμοὶ δ᾽ ὡς εἰ κέρα ἕστασαν ἠὲ σίδηρος. ἀτρέμας ἐν βλεφάροισιν. οὕτω τὸ σῶμα μεστὸν ἦν αὐτῷ πανταχόϑεν ἐγκρα-
2
σι
ὅ κελευομένη] κολαξομένη οοὔδχ Ὁ 21 Ἠογη. τ 494 ἦὐύτε --- δρῦς) ὡς ὅτε τις στερεὴ λίϑος ἨοΟΙΊΘγΒ 28 Ιάθιη τ 210
912 ΡῈ ΟΑΝΆΙΠΜΤΑΤΕ.
Β τείας, καὶ πάντ᾽ ἔχων ὃ λόγος εὐπειϑῆ καὶ ὑποχεί- ριαὰ προσέταττε τοῖς ὄμμασι μὴ δακρύειν, τῇ γλώττῃ ψὴ φϑέγγεσϑαι, τῇ καρδίᾳ μὴ τρέμειν μηδ᾽ ὑλακτεῖν.
ἱτῷ δ᾽ αὖτ᾽ ἐν πείσῃ κραδίη μένε τετληυῖα᾽ μέχρι τῶν ἀλόγων κινημάτων διήκοντος τοῦ λογι- σμοῦ καὶ τὸ πνεῦμα καὶ τὸ αἷμα πεποιημένου κατή-
κοον ἑαυτῷ καὶ χειρόηϑες. τοιοῦτοι δὲ καὶ οἵ πολλοὶ τῶν ἑταίρων" τὸ γὰρ ἑλκομένους καὶ προσουδιζομέ- νους ὑπὸ τοῦ Κύκλωπος μὴ κατειπεῖν τοῦ Ὀδυσσέως μηδὲ δεῖξαι τὸ πεπυρακτωμένον ἐκεῖνο καὶ παρεδ- τὸ κευασμένον ὄργανον ἐπὶ τὸν ὀφθαλμόν, ἀλλ᾽ ὠμοὺς ἐσθίεσϑαι μᾶλλον ἢ φράσαι τι τῶν ἀπορρήτων, ὑπερβολὴν ἐγχρατείας καὶ πίστεως οὐκ ἀπολέλοιπεν. ὅϑεν ὁ Πιττακὸς οὐ κακῶς. τοῦ “4ἰγυπτίων βασι- λέως πέμψαντος ἱερεῖον αὐτῷ καὶ κελεύσαντος τὸ τι κάλλιστον καὶ χείριστον ἐξελεῖν κρέας, ἐξέπεμψεν ἐξελὼν τὴν γλῶτταν ὡς ὄργανον μὲν ἀγαϑῶν ὄὕργα-
69
νον δὲ κακῶν τῶν μεγίστων οὖσαν. 9. Ἢ δ᾽ Εὐριπίδειος ᾿Ινὼ παρρησίαν ἄγουσα περὶ αὑτῆς εἰδέναι φησί 90 σιγᾶν 8’ ὅπου δεῖ καὶ λέγειν ἵν᾽ ἀσφαλές." οὗ γὰρ εὐγενοῦς καὶ βασιλικῆς τῷ ὄντι παιδείας τυχόντες πρῶτον σιγᾶν εἶτα λαλεῖν μανϑάνουσιν. Ὁ ᾿ἀντίγονος γοῦν ὁ βασιλεὺς ἐκεῖνος. ἐρωτήσαντος αὐτὸν τοῦ υἱοῦ πηνίκα μέλλουσιν ἀναξευγνύειν,. τί 36 δέδοικας; εἶπε ᾿ωὴ μόνος οὐκ ἀκούσῃς τῆς σάλπιγ-
4 ἤομῃη. υ 328 δ᾽ αὖτ᾽] δὲ μάλ᾽ Ἰᾶθπι 18 ἀπολέλοι- πεν Ἐν: ἐκλέλοιπεν 21 Νϑαοὶς, Ρ. 486 ὕπου ϑίοθαθαβ 89, 9: ὅποι
Ὸ ΘΑΒΑΌΠΜΤΑΤΈ. 918
γος; οὐκ ἄρα φωνὴν ἐπίστευεν ἀπόρρητον ᾧ τὴν βασιλείαν ἀπολείπειν ἔμελλεν; ἐδίδασκε μὲν οὖν αὐτὸν ἐγκρατῶς ἔχειν πρὸς τὰ τοιαῦτα καὶ πεφυ- λαγμένως. Μέτελλος δ᾽ ὃ γέρων ἕτερόν τι τοιοῦτον
ὅ ἐπερωτώμενος ἐπὶ στρατείας “εἰ φησίν “ὥμην τὸν χιτῶνά μοι συνειδέναι τοῦτο τἀπόρρητον, ἀποδυσά- μενος ἂν αὐτὸν ἐπὶ τὸ πῦρ ἔϑηκα. Εὐμένης δ᾽ ἀκού- σας ἐπέρχεσϑαι Κρατερὸν οὐδενὶ τῶν φίλων ἔφρασεν, ἀλλ᾽ ἐψεύσατο Νεοπτόλεμον εἶναι" τούτου γὰρ οἵ
10 στρατιῶται κατεφρόνουν, ἐκείνου δὲ καὶ τὴν δόξαν ἐθαύμαζον καὶ τὴν ἀρετὴν ἠγάπων. ἔγνω δ᾽ οὐδεὶς ἄλλος, ἀλλὰ συμβαλόντες ἐκράτησαν καὶ ἀπέκτει- ναν αὐτὸν ἀγνοοῦντες καὶ νεχρὸν ἐπέγνωσαν. οὕτως ἐστρατήγησεν ἡ σιωπὴ τὸν ἀγῶνα καὶ τηλικοῦτον
ι5 ἀνταγωνιστὴν ἀπέκρυψεν" ὥστ᾽ αὐτὸν τοὺς φίλους μὴ προειπόντα ϑαυμάξειν μᾶλλον ἢ μέμφεσϑαι" κἂν μέμφηται δέ τις, ἐγκαλεῖσθϑαι βέλτιόν ἐστι σω- ϑέντα δι᾽ ἀπιστίαν ἢ κατηγορεῖν ἀπολλύμενον διὰ τὸ πιστεῦσαι.
30 10. Τίς δ᾽ ὅλως ἑαυτῷ παρρησίαν ἀπολέλοιπε κατὰ τοῦ μὴ σιωπήσαντος; εἰ γὰρ ἀγνοεῖσϑαι τὸν λόγον ἔδει. κακῶς ἐλέχϑη πρὸς ἄλλον" εἰ δ᾽ ἀφεὶς ἐκ σεαυτοῦ κατέχεις ἐν ἑτέρῳ τἀπόρρητον, εἰς ἀλ- λοτρίαν πίστιν καταπέφευγας τὴν σεαυτοῦ προέμε-
ο85 νορ. κἂν μὲν ἐχεῖνος ὅμοιός σοι γένηται. δικαίως ἀπόλωλας" ἂν δὲ βελτίων, σῴζῃ παραλόγως ἕτερον εὑρὼν ὑπὲρ σεαυτὸν πιστότερον. “ἀλλὰ φίλος οὗτος
4 τοιοῦτον ἢ: τοιοῦτο θ6 τἀπόρρητον ἢ ΠΙο οὐ ἰηΐᾶ: τὸ ἀπόρρητον 7 τὸ Ρ. 202 ἃ
914 ΠΕ ΔΑΒ ΠΜΤΑΤΕ.
΄ ͵ τ ἐμοί. τούτῳ δ᾽ ἕτερός τις, ᾧ πιστεύσει καὶ οὗτος
ὡς ἐγὼ τούτῳ κἀκεῖνος ἄλλῳ πάλιν" εἶϑ᾽ οὕτως ἐπιγονὴν λαμβάνει καὶ πολλαπλασιασμόν, εἰρομέ- νη! τῆς ἀκρασίας, ὃ λόγος. ὡς γὰρ ἡ μονὰς οὐκ ὅ017 ἐκβαίνει τὸν ἑαυτῆς ὕρον ἀλλ᾽ ἅπαξ τὸ ἕν μένει, διὸ κέκληται μονάς" ἡ δὲ δυὰς ἀρχὴ διαφορᾶς ἀόρι- στος᾽ εὐθὺς γὰρ ἑξαυτὴν ἐξίστησι τῷ διπλασιασμῷ εἰς τὸ πλῆϑος τρεπομένη" οὕτω λόγος ἐν τῷ πρώτῳ καταμένων ἀπόρρητος ὡς ἀληϑῶς ἐστιν ἂν δ᾽ εἰς ἕτερον ἐκβῇ φήμης ἔσχε τάξιν. ᾿ἔπεα᾽ γάρ ἱπτερό- ι΄ὸ ἐντα᾽ φησὶν ὃ ποιητής" οὔτε γὰρ πτηνὸν ἐκ τῶν χειρῶν ἀφέντα ῥάδιόν ἐστιν αὖϑις κατασχεῖν, οὔτε λόγον ἐκ τοῦ στόματος προέμενον κχρατῆσαι καὶ συλλαβεῖν δυνατόν. ἀλλὰ φέρεται “λαιψηρὰ κυκλώσας πτερά 1 δι’ ἄλλων ἐπ᾽ ἄλλους σκιδνάμενος. νεὼς μὲν γὰρ ἁρπαγείσης ὑπὸ πνεύματος ἐπιλαμβάνονται, σπείραις Β καὶ ἀγκύραις τὸ τάχος ἀμβλύνοντες" τοῦ λόγου δ᾽ ὥσπερ ἐκ λιμένων ἐκδραμόντος οὐχ ἔστιν ὅρμος οὐδ᾽ ἀγκυροβόλιον, ἀλλὰ ψόφῳ πολλῷ καὶ ἤχῳ φερόμενος 30. προσέρρηξε καὶ κατέδυσεν εἰς μέγαν τινὰ καὶ δεινὸν τὸν φϑεγξάμενον κίνδυνον. “μικροῦ γὰρ ἐκ λαμπτῆρος ᾿Ιδαῖον λέπας πρήσειεν ἄν τις᾽ καὶ πρὸς ἄνδρ᾽ εἰπὼν ἕνα. πύϑοιντ᾽ ἂν ἀστοὶ πάντες 90 11. Ἢ Ῥωμαίων σύγκλητος ἀπόρρητόν τινα βου-
φι
10 Ηοῃι. Β 1. Φ 18. ραβϑίιθιθ)ἡὁἙ 11 οὔτε γὰρ πτηνὸν πὲ] οἵ, Νὅυοκ. Ρ. 090Τ᾽ 18 οὗ ». 1760 106 δι᾽ ἄλλων] δι᾽ ἄμε- νων οοὗθχ ἢ, πὑπᾶρ ἔονέ. δι᾽ ἀνέμων ΟΟΥΤΊ ΘΠ ΔΊΙΠῚ 28 ΝϑποΙς, Ρ. 480
θ9Ὲ ΘΑΒΑΌΜΤΑΤΕ. Ὁ
λὴν ἐβουλεύετο καϑ’ αὑτὴν ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας" ἀσάφειαν δὲ πολλὴν καὶ ὑπόνοιαν ἔχοντος τοῦ πρά- Ὁ γματος, γυνὴ τἄλλα σώφρων. γυνὴ δέ, προσέκειτο τῷ ἑαυτῆς ἀνδρί, λιπαρῶς δεομένη πυϑέσϑαι τά- 5 πόρρητον᾽ ὕρκοι δὲ καὶ κατάραι περὶ σιωπῆς ἐγί- γνοντο καὶ δάκρυα ποτνιωμένης αὐτῆς, ὡς πίστιν οὐκ ἐχούσης. ὁ δὲ Ῥωμαῖος ἐξελέγξαι βουλόμενος αὐτῆς τὴν ἀβελτερίαν “νικᾷς, ὦ γύναι᾽ εἶπεν “ἀλλ᾽ ἄκουε φοβερὸν πρᾶγμα καὶ τεράστιον᾽ προσήγγελται το γὰρ ἡμῖν ὑπὸ τῶν ἱερέων κόρυδον ὦφϑαι πετόμενον κράνος ἔχοντα χρυσοῦν καὶ δόρυ" σκεπτόμεϑα δὴ τὸ τέρας εἶτε χρηστὸν εἶτε φαῦλόν ἐστι, καὶ συνδια- ποροῦμεν τοῖς μάντεσιν" ἀλλὰ σιώπα. ταῦτ᾽ εἰπὼν ὥχετ᾽ εἰς τὴν ἀγοράν᾽ ἡ δὲ τῶν ϑεραπαινίδων εὐϑὺς Ὁ 10 ἐρφελχυσαμένη τὴν πρώτην εἰσελθοῦσαν, ἔπαιε τὸ στῆϑος αὑτῆς καὶ τὰς τρίχας ἑσπάραττεν “οἴμοι λέγουσα τἀνδρὸς καὶ τῆς πατρίδος᾽ τί πεισόμεθα; βουλομένη καὶ διδάσκουσα τὴν ϑεράπαιναν εἰπεῖν “τί γὰρ γέγονεν; ὡς δ᾽ οὖν πυϑομένης διηγήσατο 90 καὶ προσέϑηκε τὸν κοινὸν ἁπάσης ἀδολεσχίας ἐπῳ- δόν, τό ἱ'ταῦτα μηδενὶ φράσῃς ἀλλὰ σιώπα᾽, οὐ φϑάνει τὸ ϑεραπαινίδιον ἀποχωρῆσαν αὐτῆς. καὶ τῶν ὁμοδούλων εὐϑὺς ἣν μάλιστ᾽ εἶδε σχολάξουσαν Ἱ ἐμβάλλει τὸν λόγον" ἐκείνη δὲ τῷ ἐραστῇ παραγενο- 85 μένῳ πρὸς αὐτὴν ἔφρασεν. οὕτω δ᾽ εἰς ἀγορὰν τοῦ διηγήματος ἐκκυλισϑέντος ὥστε προλαβεῖν τὸν πλα- σάμενον τὴν φήμην, ἀπαντήσας τις αὐτῷ τῶν γνωρί- μῶν “ἀρτίως᾽ εἶπεν “οἴκοϑεν εἰς ἀγορὰν καταβαίνεις :᾽
11 τἀνδρὸς ἡ: τοῦ ἀνδρὸς
816 ΕῈ ΟΑΒΕΠΙΙΤΑΤΈ.
“ἀρτίως ἔφη ἐκεῖνος. “οὐκοῦν οὐδὲν ἀκήκοας: ᾿γέ- γονὲ γάρ τι καινόν; “ἀλλὰ κόρυδος ὦπται πετόμενος κράνος ἔχων χρυσοῦν καὶ δόρυ, καὶ μέλλουσι περὶ τούτου σύγκλητον ἔχειν οἱ ἄρχοντες. κἀκεῖνος γε- λάδας 'φεῦ τοῦ τάχους᾽ εἶπεν “ὦ γύναι, τὸ καὶ 5 φϑάσαι μὲ τὸν λόγον εἰς ἀγορὰν προελϑόντα. τοὺς μὲν οὖν ἄρχοντας ἐντυχὼν ἀπήλλαξε τῆς ταραχῆς" Ε τὴν δὲ γυναῖκα τιμωρούμενος. ὡς οἴκαδ᾽ εἰσῆλϑεν, ᾿ἀπώλεσάς μ᾿ εἶπεν “ὦ γύναι" τὸ γὰρ ἀπόρρητον ἐκ τῆς ἐμῆς οἰκίας πεφώραται δεδημοσιωμένον ὥστε τὸ μοι φευκτέον ἐστὶ τὴν πατρίδα διὰ τὴν σὴν ἀκρα- σίαν. τρεπομένης δὲ πρὸς ἄρνησιν αὐτῆς καὶ λε- γούσης “οὐ γὰρ ταῦτα μετὰ τριακοσίων ἤκουσας; ᾿ποίων᾽ ἔφη τριακοσίων; σοῦ βιασαμένης. ἐπλασά- ἱὴν ἀποπειρώμενος. οὗτος μὲν οὖν ἀσφαλῶς πάνυ τι καὶ μετ᾽ εὐλαβείας, ὥσπερ εἰς ἀγγεῖον σαϑρὸν οὐκ ὅ08 οἶνον οὐκ ἔλαιον ἀλλ᾽ ὕδωρ ἐγχέας. ἐπείρασε τὴν γυναῖκα. Φούλβιος δ᾽ ὃ Καίσαρος ἑταῖρος τοῦ Σε- βαστοῦ, γέροντος ἤδη γεγονότος ἀκούσας ὀδυρομέ- νου τὴν περὶ τὸν οἶκον ἐρημίαν. καὶ ὅτι. τῶν μὲν 30 δυεῖν αὐτῷ ϑυγατριδῶν ἀπολωλότων Ποστουμίου δ᾽ ὃς ἔτι λοιπός ἐστιν ἐκ διαβολῆς τινος ἐν φυγῇ ὄντος, ἀναγκάξεται τὸν τῆς γυναικὸς υἱὸν ἐπεισά- γειν τῇ διαδοχῇ τῆς ἡγεμονίας. καίπερ οἰκτίρων καὶ βουλευόμενος ἐκ τῆς ὑπερορίας ἀνακαλεῖσϑαι τὸν 535 ϑυγατριδοῦν" ταῦτ᾽ ὁ Φούλβιος ἀκούσας ἐξήνεγκε
2 καινόν; ἀλλὰ Ἐν: καινὸν ἄλλο ὅ φεῦ Οοθροίαβ: εὖ 11 ἐπείρασε] ἐφώρασε ϑύθρτηδμπβ 18 Φούλβιος] Φάβιος Μ 22 ἐν φυγῇ ὄντος] γεῦρὰ ἀπᾶτα πούϊομπθιῃ οὐβοϊαμπὶ
θῈ ΔΑΒ ΠΜΤΑΤΕ. ΘΗ
πρὸς τὴν γυναῖκα, πρὸς δὲ Διβίαν ἐκείνη, Διβία δὲ καϑήψατο πικρῶς Καίσαρος, εἰ πάλαι ταῦτ᾽ ἐγνω- κὼς οὐ μεταπέμπεται τὸν ϑυγατριδοῦν. ἀλλ᾽ εἰς Β ἔχϑραν καὶ πόλεμον αὐτὴν τῷ διαδόχῳ τῆς ἀρχῆς
5 καϑίστησιν. ἐλθόντος οὖν ξἕωϑεν., ὡς εἰώϑει, τοῦ Φουλβίου πρὸς αὐτὸν χαὶ εἰπόντος ἱχαῖρε, Καῖσαρ᾽ ὑγίαιν᾽ ᾿ εἶπε ᾿Φούλβιε. κἀκεῖνος νοήσας ὥὦχετ᾽ εὐθὺς ἀπιὼν οἴκαδε. καὶ τὴν γυναῖκα μεταπεμψά- μενος “ἔγνωκεν. ἔφη ᾿ Καῖσαρ. ὅτι τἀπόρρητον οὐκ
10 ἐσιώπησα᾽ καὶ διὰ τοῦτο μέλλω ἀναιρεῖν ἐμαυτόν" ᾽ ἡ δὲ γυνή δικαίως" εἶπεν “ὅτι μοι τοσοῦτον συν- οὐκῶν χρόνον οὐκ ἔγνως οὐδ᾽ ἐφυλάξω τὴν ἀκρα- Ο σίαν" ἀλλ᾽ ἔασον ἐμὲ προτέραν. καὶ λαβοῦσα τὸ ξίφος ἑαυτὴν προανεῖλε τἀνδρός.
ι 12. Ὀρϑῶς οὖν Φιλιππίδης ὁ κωμῳδιοποιὺὸς φι- λοφρονουμένου τοῦ βασιλέως αὐτὸν Μυσιμάχου καὶ λέγοντος τίνος ὅσοι μεταδῶ τῶν ἐμῶν; “οὗ βούλει᾽ φησί “βασιλεῦ. πλὴν τῶν ἀπορρήτων. τῇ δ᾽ ἀδο- λεσχίᾳ καὶ ἡ περιεργία κακὸν οὐκ ἔλαττον πρόσεστι"
90 πολλὰ γὰρ ἀκούειν ϑέλουσιν, ἵνα πολλὰ λέγειν ἔχωσι: καὶ μάλιστα τοὺς ἀπορρήτους καὶ κεχρυμμένους τῶν λόγων περιιόντες ἐξιχνεύουσι καὶ ἀνερευνῶσιν, ὥσπερ ὕλην πυλαίαν τινα φορυτῶν τῇ φλυαρίᾳ παρατιϑέ-. μενοι, εἶϑ᾽ ὥσπερ οἱ παῖδες τὸν κρύσταλλον οὔτε Ὁ
εὖ κατέχειν οὔτ᾽ ἀφιέναι ϑέλουσι" μᾶλλον δ᾽ ὥσπερ ἑρπετὰ τοὺς ἀπορρήτους λόγους ἐγκολπισάμενοι καὶ
14 τἀνδρός ἢ: τοῦ ἀνδρός 1 κωμῳδιοποιὸς ὅ: κωμῳ- δοποιὸς 28 πυλαίαν ἢ: παλαιάν φορυτῶν ὟΝ : φορτίων 20 κατέχειν] δα. δύνανται ἢ ἀφιέναι ἕ: ἀφεῖναι
918 ΠῈ ΟΘΑΒΕΑ ΠΤΑΤΕ.
συλλαβόντες οὐ συγκρατοῦσιν ἀλλὰ διαβιβρώσκονται ὑπ᾿ αὐτῶν. τὰς μὲν γὰρ βελόνας φασὶ ῥήγνυσϑαι τικτούσας καὶ τὰς ἐχίδνας, οἵ δ᾽ ἀπόρρητοι λόγοι τοὺς μὴ στέγοντας ἐχπίπτοντες ἀπολλύουσι καὶ δια-
φϑείρουσι. Σέλευκος ὁ Καλλίνικος ἐν τῇ πρὸς Γα- 5
λάτας μάχῃ πᾶν ἀποβαλὼν τὸ στράτευμα καὶ τὴν δύναμιν. αὐτὸς περισπάσας τὸ διάδημα καὶ φυγὼν “ Ν -" “ , 3 ΄ " ’
ἵππῳ μετὰ τριῶν ἢ τεττάρων ἀνοδίαις καὶ πλάναις πολὺν δρόμον, ἤδη δι᾽ ἔνδειαν ἀπαγορεύων ἐπαυλίῳ
Ἐ τινὶ προσῆλϑε, καὶ τὸν δεσπότην αὐτὸν εὑρὼν κατὰ
Ὡ
Ἐ
τύχην ἄρτον καὶ ὕδωρ ἤτησεν. ὁ δὲ καὶ ταῦτα καὶ τῶν ἄλλων ὅσα παρῆν ἐν τῷ ἀγρῷ δαψιλῶς ἐπιδὶ- δοὺς καὶ φιλοφρονούμενος ἐγνώρισε τὸ πρόσωπον τοῦ βασιλέως. καὶ περιχαρὴς γενόμενος τῇ συντυχίᾳ τῆς χρείας οὐ κατέσχεν οὐδὲ συνεψεύσατο βουλομένῳ λανϑάνειν, ἀλλ᾽ ἄχρι τῆς ὁδοῦ προπέμψας καὶ ἀπο- λυόμενος ᾿ὑγίαιν᾽" εἶπεν ᾿ὦ βασιλεῦ Σέλευκε. κἀκεῖ- νος ἐχτείνας τὴν δεξιὰν αὐτῷ καὶ προσελκόμενος ὡς φιλήσων, ἔνευσεν ἑνὶ τῶν μετ᾽ αὐτοῦ ξίφει τὸν τράχηλον ἀποκόψαι τοῦ ἀνθρώπου"
᾿φϑεγγομένου δ᾽ ἄρα τοῦ γε κάρη κονίῃσιν ἐμίχϑη. εἰ δ᾽ ἐσίγησε τότε καρτερήσας ὀλίγον χρόνον, εὐτυχή- σαντος ὕστερον τοῦ βασιλέως καὶ μεγάλου γενομένου μείξονας ἂν οἶμαι χάριτας ἐκομίσατο ἀντὶ τῆς σιω- πῆς ἢ τῆς φιλοξενίας. οὗτος μὲν οὖν ἁμωσγέπως ἔσχε πρόφασιν τῆς ἀκρασίας τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν φιλοφροσύνην.
21 Ηομι. Καὶ 467
»:
0
"
ΕΙ
20
Ὁ
ΠΕ ΠΘΑΒΗΌ ΠΤΑΤΕ. 9.10
18. Οἱ δὲ πλεῖστοι τῶν ἀδολέσχων οὐδ᾽ αἰτίαν ἔχοντες ἀπολλύουσιν αὑτούς. οἷον ἐν κουρείῳ τινὶ λόγων γιγνομένων περὶ τῆς Φϊιονυσίου τυραννέδος, ὡς ἀδαμαντίνη. καὶ ἄρρηκτός ἐστι, γελάσας ὃ κου- ρεύς 'ταῦϑ' ὑμᾶς᾽ ἔφη ἱ περὶ Ζιονυσίου δεῖ λέγειν, οὗ ἐγὼ παρ᾽ ἡμέρας ὀλίγας ἐπὶ τοῦ τραχήλου τὸ ξυρὸν ἔχω; ταῦτ᾽ ἀκούσας ὁ Ζονύσιος ἀνεσταύρωσεν αὐ- ὅ09 τόν. ἐπιεικῶς δὲ λάλον ἐστὶ τὸ τῶν κουρέων γένος" οὗ γὰρ ἀδολεσχότατοι προσρέουσι καὶ προσκαϑίζου- το σιν, ὥστ᾽ αὐτοὺς ἀναπίμπλασϑαι τῆς συνηϑείας.
χαριέντως γοῦν ὁ βασιλεὺς ᾿Αρχέλαος, ἀδολέσχου κουρέως περιβαλόντος αὐτῷ τὸ ὠμόλινον καὶ πυϑο- μένου 'πῶς σὲ κείρω, βασιλεῦ: ᾿ σιωπῶν᾽ ἔφη. κου- ρεὺς δὲ χαὶ τὴν ἐν Σικελίᾳ τῶν ᾿4ϑηναίων μεγάλην 15 κχαχοπραγίαν ἀπήγγειλε. πρῶτος ἐν Πειραιεῖ πυϑό- μένος οἰκέτου τινὸς τῶν ἀποδεδρακότων ἐκεῖϑεν. εἶτ᾽ Β ἀφεὶς τὸ ἐργαστήριον εἰς ἄστυ συνέτεινε δρόμῳ
οι
μή τις κῦδος ἄροιτο
τὸν λόγον εἰς τὴν πόλιν ἐμβαλών.
90 “ὁ δὲ δεύτερος ἔλϑοι. γενομένης δὲ ταραχῆς οἷον εἰκός. εἰς ἐκκλησίαν ἀϑροισϑεὶς ὁ δῆμος ἐπὶ τὴν ἀρχὴν ἐβάδιξε τῆς φή- μης. ἤγετ᾽ οὖν ὃ κουρεὺς καὶ ἀνεκχρίνετο, μηδὲ τοὔνομα. τοῦ φράσαντος εἰδὼς ἀλλ᾽ εἰς ἀνώνυμον 95 χαὶ ἄγνωστον ἀναφέρων τὴν ἀρχὴν πρόσωπον. ὀργὴ δ᾽ οὖν καὶ βοὴ τοῦ ϑεάτρου" ᾿βασάνιξε καὶ στρέβλου τὸν ἀλάστορα᾽ πέπλασται ταῦτα καὶ συντέϑειται᾽ τίς
18. 980 Ηομι. Χὶ 380] 2926 δ᾽ οὖν ἢ: οὖν
520 ΠῈ ΔΑΒΆΌΠΤΑΤΕ.
δ᾽ ἄλλος ἤκουσε; τίς δ᾽ ἐπίστευσεν; ἐκομίσϑη τρο- Ο χός, κατετάϑη ὃ ἄνϑρωπος. ἐν τούτῳ παρῆσαν οἵ τὴν συμφορὰν ἀπαγγέλλοντες, ἐξ αὐτοῦ τοῦ ἔργου διαπεφευγότες. ἐσκεδάσϑησαν οὖν πάντες ἐπὶ τὰ οἰκεῖα πένϑη. καταλιπόντες ἐν τῷ τροχῷ τὸν ἄϑλιον ἐνδεδεμένον. ὀψὲ δὲ λυϑεὶς ἤδη πρὸς ἑσπέραν ἠρώτα τὸν δημύσιον., εἰ καὶ περὶ Νικίου τοῦ στρατηγοῦ, ὃν τρόπον ἀπόλωλεν, ἀκηκόασιν. οὕτως ἄμαχόν τι κακὸν καὶ ἀνουϑέτητον ἡ συνήϑεια ποιεῖ τὴν ἀδο- λεσχίαν.
14. Καίτοι γ᾽ ὥσπερ οἱ τὰ πικρὰ καὶ τὰ δυσώδη φάρμακα πιόντες δυσχεραίνουσι καὶ τὰς κύλικας, οὕτως οἷ τὰ κακὰ προσαγγέλλοντες ὑπὸ τῶν ἀκουόν- τῶν δυσχεραίνονται καὶ μισοῦνται. ὅϑεν χαριέντως ὃ Σιοφοχλῆς διηπόρηκεν.
“ἐν τοῖσιν ὠσὶν ἢ ᾽πὶ τῇ ψυχῇ δάκνῃ
“τί δὲ δυϑμίζεις τὴν ἐμὴν λύπην ὅπου;
ὃ δρῶν σ᾽ ἀνιᾷ τὰς φρένας. τὰ δ᾽ ὦτ᾽ ἐγώ. λυποῦσι δ᾽ οὖν ὥσπερ οἱ δρῶντες καὶ οἵ λέγοντες, ἀλλ᾽ ὅμως οὐκ ἔστι γλώσσης δεούσης ἐπίσχεσις οὐδὲ κολασμός. ἐν “ακεδαίμονι τῆς Χαλκιοίκου τὸ ἱερὸν ὥφϑη σεσυλημένον. καὶ κειμένη ἔνδον κενὴ λάγυ- νος. ἦν οὖν ἀπορία πολλῶν συνδεδραμηκότων. καί τις τῶν παρόντων “εἰ βούλεσϑ᾽ ᾿ εἶπεν “ἐγὼ φράσω ὑμῖν ὅ μοι παρίσταται περὶ τῆς λαγύνου" νομίζω γάρ᾽ ἔφη ἱ'τοὺς ἱεροσύλους ἐπὶ τηλικοῦτον ἐλϑεῖν κίνδυνον, κώνειον ἐμπιόντας καὶ κομίζοντας οἶνον"
10 Σοφοκλῆς] Απέὶρ. 817 11 ὅπου ϑΟΡΠΟΟΙΘΒ: ὅτι
10
15
“ 2 ᾽ ν 3 » -" ᾽ , ΠΤ ΒΤ , ΗΞ ἵν εἰ μὲν αὐτοῖς λαϑεῖν ἐγγένοιτο. τῷ ἀκράτῳ πο- Τὶ
10
τὸ
20
- ΡΒ ΔΑΒΒΌΠΙΤΑΤΕ. 521
ϑέντι σβέσαντες καὶ διαλύσαντες τὸ φάρμακον ἀπέλ- ϑοιεν ἀσφαλῶς" εἰ δ᾽ ἁλίσκοιντο, πρὸ τῶν βασάνων ὑπὸ τοῦ φαρμάκου ῥαδίως καὶ ἀνωδύνως ἀποϑά- νοιδν. ταῦτ᾽ εἰπόντος αὐτοῦ, τὸ πρᾶγμα πλοκὴν ἔχον καὶ περινόησιν τοσαύτην οὐχ ὑπονοοῦντος ἀλλ᾽ εἰδότος ἐφαίνετο. καὶ περιστάντες αὐτὸν ἀνέκριναν ἄλλοϑεν ἄλλος “τίς εἶ; καί τίς σ᾽ οἶδε; καί ᾿πόϑεν ἐπίστασαι ταῦτα; καὶ τὸ πέρας ἐλεγχόμενος οὕτως ὡμολόγησεν εἷς εἶναι τῶν ἱεροσύλων. οἱ δ᾽ Ἴβυκον ἀποκτείναντες οὐχ οὕτως ἑάλωσαν ἐν ϑεάτρῳ καϑήμε- νον, καὶ γεράνων παραφανεισῶν πρὸς ἀλλήλους ἅμα γέλωτι ψιϑυρίζοντες, ὡς αἱ ᾿Ιβύκου ἔκδικοι πάρει- σιν; ἀκούσαντες γὰρ οἵ καϑεζόμενοι πλησίον. ἤδη πολὺν χρόνον τοῦ ᾿Ιβύκου ὄντος ἀφανοῦς καὶ ξητου- μένου. ἐπελάβοντο τῆς φωνῆς καὶ προσήγγειλαν τοῖς ἄρχουσιν. ἐλεγχϑέντες δ᾽ οὕτως ἀπήχϑησαν. οὐχ ὑπὸ τῶν γεράνων κολασϑέντες ἀλλ᾽ ὑπὸ τῆς αὑτῶν
-
γλωσσαλγίας ὥσπερ ἐρινύος ἢ ποινῆς βιασϑέντες 510
ἐξαγορεῦσαι τὸν φόνον. ὡς γὰρ ἐν τῷ σώματι πρὸς τὰ πεπονϑότα μέρη καὶ ἀλγοῦντα γίγνεται φορὰ καὶ ὁλκὴ τῶν πλησίον, οὕτως ἡ γλῶττα τῶν ἀδολέσχων ἀεὶ φλεγμονὴν ἔχουσα καὶ σφυγμὸν ἕλκει τι καὶ συνάγει τῶν ἀπορρήτων καὶ κεκρυμμένων ἐφ᾽ ἕαυ- τήν. διὸ δεῖ πεφράχϑαι, καὶ τὸν λογισμὸν ὡς πρό- βολον ἐμποδὼν ἀεὶ τῇ γλώττῃ κείμενον ἐπέχειν τὸ ῥεῦμα καὶ τὸν ὄλισϑον αὐτῆς, ἵνα μὴ τῶν χηνῶν
ἀφρονέστεροι εἶναι δοκῶμεν, οὔς φασιν, ὅταν ὑπερ- Β
28 ἕλκει] οἵ. Κοοκ. ρΡ. 612 ῬΙπίαγομὶ ΜοΥδ]ϊα. ὍΟ]. Τ1Τ. 91
922 ΡῈ ΘΑΒΕΠΙΜΤΑΤΕ.
βάλλωσιν ἐκ Κιλικίας τὸν Ταῦρον ἀετῶν ὄντα με-.
στόν, εἰς τὸ στόμα λαμβάνειν εὐμεγέϑη λίϑον ὥσπερ κλεῖϑρον ἢ χαλινὸν ἐμβάλλοντας τῇ φωνῇ, καὶ νυκτὸς οὕτως ὑπερφέρεσϑαι λανϑάνοντας.
10. Εἰ τοίνυν ἔροιτό τις : “τὸν κάκιστον ὅστις ἐστὶ καὶ τὸν ἐξωλέστατον᾽. οὐδεὶς ἂν ἄλλον εἴποι τὸν προδότην παρελϑών. Εὐϑυ- κράτης μὲν οὖν “ἤρεψε τὴν οἰκίαν τοῖς ἐκ Μακεδο- νίας ξύλοις᾽ ὥς φησι Ζ;ημοσϑένης" Φιλοκράτης δὲ χουσίον πολὺ λαβών ἱπόρνας καὶ ἰχϑῦς ἠγόραζεν"" Εὐφόρβῳ δὲ καὶ Φιλάγρῳ τοῖς ᾿Ερέτριαν προδοῦσι χώραν ὁ βασιλεὺς ἔδωκεν. ὃ δ᾽ ἀδόλεσχος ἄμισϑός ἐστι προδότης καὶ αὐτεπάγγελτος. οὐχ ἵππους οὐδὲ τείχη προδιδούς. ἀλλὰ λόγους ἐκφέρων ἀπορρήτους ἐν δίκαις ἐν στάσεσιν ἐν διαπολιτείαις. μηδενὸς αὐτῷ χάριν ἔχοντος" ἀλλ᾽ ἂν αὐτὸς ἀκούηται, προσ- οφείλων χάριν. ὥστε τὸ λελεγμένον πρὸς τὸν εἰκῆ καὶ ἀκρίτως ἐχχέοντα τὰ ἑαυτοῦ καὶ καταχαριξόμενον
“οὐ φιλάνϑρωπος σύ γ᾽ ἐσσ᾽ ἔχεις νόσον, χαίρεις
διδούς"
ἐναρμόττει καὶ πρὸς τὸν φλύαρον" οὐ φίλος εἶ σὺ ταῦτα μηνύων οὐδ᾽ εὔνους" ἔχεις νόσον. χαίρεις λαλῶν καὶ φλυαρῶν.
16. Ταῦτα δ᾽ οὐ χατηγορίαν ἡγητέον ἀλλ᾽ ἰα- τρείαν τῆς ἀδολεσχίας" τῶν γὰρ παϑῶν κρίσει καὶ ἀσκήσει περιγιγνόμεϑα., προτέρα δ᾽ ἡ χρίσις ἐστίν.
0 Κοοκ. 85. 844 1 Εὐϑυκράτης)] “Μασϑένης Ποιποβίῃ. 19, 20ὅ. οὗ, Ρ. 9718 9. 1ἄθῃ 1. 229 19 Μυ]]8 0}. 1 ν᾿. 144. Τιογθηζ. Ρ. 308 σύ γ]) τύ γ᾽ ιν. ῬᾺὈ]. ο. 1 ἐσσ᾽ Ἰδῃ- πούϊαΒ: ἔοι
"»
Ε]
ΡῈ ΔΘΑΒΕ ΠΤΑΤΕ. 9290
οὐδεὶς γὰρ ἐϑίζεται φεύγειν καὶ ἀποτρίβεσϑαι τῆς ψυχῆς ὃ μὴ δυσχεραίνει. δυσχεραίνομεν δὲ τὰ πάϑη, ὅταν τὰς βλάβας καὶ τὰς αἰσχύνας τὰς ἀπ᾽ αὐτῶν τῷ λόγῳ κατανοήσωμεν᾽ ὥσπερ νῦν κχατανοοῦμεν ἐπὶ τῶν ἀδολέσχων, ὅτι φιλεῖσϑαι βουλόμενοι μισοῦν - ται, χαρίζξεσϑαι ϑέλοντες ἐνοχλοῦσι. ϑαυμάξεσϑαι δοκοῦντες καταγελῶνται. κερδαίνοντες οὐδὲν ἀνα- λίσκουσιν. ἀδικοῦσι τοὺς φίλους. ὠφελοῦσι τοὺς Ε ἐχϑρούς, ἑαυτοὺς ἀπολλύουσιν. ὥστε τοῦτο πρῶτον το ἴαμα καὶ φάρμακόν ἐστι τοῦ πάϑους. ὁ τῶν ἀπ᾽ αὐτοῦ γιγνομένων αἰσχρῶν καὶ ὀδυνηρῶν ἐπιλογισμός. 11. ΖΔευτέρῳ δὲ χρηστέον ἐπιλογισμῷ τῷ τῶν ἐναντίων, ἀκούοντας ἀεὶ καὶ μεμνημένους καὶ πρό- χειρ᾽ ἔχοντας τὰ τῆς ἐχεμυϑίας ἐγκώμια, καὶ τὸ σε- ι μνὸν καὶ τὸ ἅγιον καὶ τὸ μυστηριῶδες τῆς σιωπῆς, καὶ ὅτι ϑαυμάξονται μᾶλλον καὶ ἀγαπῶνται καὶ σδο- φώτεροι δοκοῦσι τῶν ἐξηνίων τούτων καὶ φερομένων οὗ στρογγύλοι καὶ βραχυλόγοι, καὶ ὧν πολὺς νοῦς ἐν ὀλίγῃ λέξει συνέσταλται. καὶ γὰρ Πλάτων τοὺς 90 τοιούτους ἐπαινεῖ. δεινοῖς ἀκοντισταῖς ἐοικέναι λέ- Ἐ γῶν, οὖλα καὶ πυκνὰ καὶ συνεστραμμένα φϑεγγομέ- νους. καὶ ὃ “υκοῦργος εἰς ταύτην τὴν δεινότητα τοὺς πολίτας εὐθὺς ἐκ παίδων τῇ σιωπῇ πιέξων συνῆγε καὶ κατεπύκνου. χαϑάπερ γὰρ οἵ Κελτί- 90 βηρες ἐκ τοῦ σιδήρου τὸ στόμωμα ποιοῦσιν, ὕταν χατορύξαντες εἰς τὴν γῆν τὸ πολὺ καὶ γεῶδες ἀπο- χκαϑήρωσιν, οὕτως ὁ “ακωνικὸς λόγος οὐκ ἔχει
σι
19 Πλάτων] Ῥτοίδρ. ». 3426 86 ἐκ] 46]. 26 ἀπο- χαϑήρωσιν ὃ: ἀποκαϑάρωσιν
21 Ὁ
924 ὈῈᾺῈ ΔΟΑΒΗΠΏΠΤΑΤΕ.
φλοιόν, ἀλλ᾽ εἰς αὐτὸ τὸ δραστήριον ἀφαιρέσει τοῦ περιττοῦ διωκόμενος στομοῦται" τὸ γὰρ ἀποφϑεγμα- τικὸν αὐτοῖς τοῦτο καὶ τὸ μετ᾽ εὐστροφίας ὀξὺ πρὸς ὅ11 τὰς ἀπαντήσεις ἐκ τῆς πολλῆς περιγίγνεται σιωπῆς. καὶ δεῖ τὰ τοιαῦτα μάλιστα τοῖς ἀδολέσχοις προ- βάλλειν ὅσην χάριν ἔχει καὶ δύναμιν, οἷόν ἐστι τό ““ακεδαιμόνιοι Φιλίππῳ᾽ “Διονύσιος ἐν Κορίνϑῳ᾽. καὶ πάλιν γράψαντος αὐτοῖς τοῦ Φιλίππου "ἂν ἐμ- βάλω εἰς τὴν ακωνικήν., ἀναστάτους ὑμᾶς ποιήσω, ἀντέγραψαν “αἴχα.᾽ ΖΙημητρίου δὲ τοῦ βασιλέως ἀγα ναχτοῦντος καὶ βοῶντος “ἕνα πρὸς ἐμὲ Ζακεδαιμό- νιον πρεσβευτὴν ἔπεμψαν. οὐ καταπλαγεὶς ὃ πρεδ- βευτής “ἕν᾽ εἶπε ᾿ποτὶ ἕνα ϑαυμάζονται δὲ καὶ Β τῶν παλαιῶν οἵ βραχυλόγοι. καὶ τῷ ἱερῷ τοῦ Πυϑίου ᾿πόλλωνος οὐ τὴν Ἰλιάδα καὶ τὴν Ὀδύσσειαν οὐδὲ ιὉ τοὺς Πινδάρου παιᾶνας ἐπέγραψαν οἵ ᾿φἀμφικτύονες, ἀλλὰ τό ᾿γνῶϑι σαυτόν᾽ καὶ τό 'μηδὲν ἄγαν᾽ καὶ τό “ἐγγύα πάρα δ᾽ ἄτα,.᾽ ϑαυμάσαντες τῆς λέξεως τὸ εὔογκον καὶ τὸ λιτόν, ἐν βραχεῖ σφυρήλατον νοῦν περιεχούσης. αὐτὸς δ᾽ ὁ ϑεὸς οὐ φιλοσύντομός ἐστι 30 καὶ βραχυλόγος ἐν τοῖς χρησμοῖς. καὶ “οξίας κα- λεῖται διὰ τὸ φεύγειν τὴν ἀδολεσχίαν μᾶλλον ἢ τὴν ἀσάφειαν; οἱ δὲ συμβολικῶς ἄνευ φωνῆς ἃ δεῖ φρά- ζοντες οὐκ ἐπαινοῦνται καὶ ϑαυμάξονται διαφερόν- Οατῶως; ὡς Ἡράκλειτος. ἀξιούντων αὐτὸν τῶν πολιτῶν 30 γνώμην τιν᾽ εἰπεῖν περὶ ὁμονοίας, ἀναβὰς ἐπὶ τὸ βῆμα καὶ λαβὼν ψυχροῦ κύλικα καὶ τῶν ἀλφίτων ἐπιπάσας καὶ τῷ γλήχωνι κινήσας, ἐχπιὼν ἀπῆλϑεν" ἐπιδειξάμενος αὐτοῖς, ὅτι τὸ τοῖς τυχοῦσιν ἀρκεῖσϑαι
ζι
-"
10
15
20
2ὅ
ΡῈ ΟΑΛΒΕΠΠΙΤΑΤΕ. 925
χαὶ μὴ δεῖσϑαι τῶν πολυτελῶν ἐν εἰρήνῃ καὶ ὃμο- νοίᾳ διατηρεῖ τὰς πόλεις. Σκχίλουρος δὲ καταλιπὼν ὀγδοήκοντα παῖδας, ὃ Σχυϑῶν βασιλεύς, ἤτησε δέσμην δορατίων. ὅτ᾽ ἀπέϑνησκε. καὶ λαβόντας ἐκέ- λευσε καταϑραῦσαι καὶ κατεάξαι συνδεδεμένην καὶ ἀθρόαν. ὡς δ᾽ ἀπεῖπον. αὐτὸς ἕν καϑ' ἕν ἕλκων πάντα ῥαδίως διέκλασε" τὴν συμφωνίαν αὐτῶν καὶ τὴν ὁμόνοιαν ἰσχυρὸν ἀποφαίνων καὶ δυσκαϑαίρε- τον, ἀσϑενὲς δὲ τὴν διάλυσιν καὶ οὐ μόνιμον.
18. Εἰ δὴ ταῦτα καὶ τὰ τοιαῦτα συνεχῶς τις σχοποῖ καὶ ἀναλαμβάνοι, παύσαιτ᾽ ἂν ἴσως ἡδόμενος τῷ φλυαρεῖν. ἐμὲ δὲ κἀκεῖνος ὁ οἰκέτης εὖ μάλα δυσωπεῖ. τὸ προσέχειν τῷ λόγῳ καὶ κρατεῖν προαι- ρέσεως ἡλίκον ἐστὶν ἐνθυμούμενον. Πούπιος Πείσων ὃ ῥήτωρ μὴ βουλόμενος ἐνοχλεῖσϑαι προσέταξε τοῖς οἰκέταις πρὸς τὰ ἐρωτώμενα λαλεῖν καὶ μηδὲν πλέον. εἶτα Κλώδιον ἄρχοντα δεξιώσασϑαι βουλόμενος ἐχέ- λευόε κληϑῆναι, καὶ παρεσκευάσατο λαμπρὰν ὡς εἰχὸς ἑστίασιν. ἐνστάσης δὲ τῆς ὥρας, οἱ μὲν ἄλλοι παρῆσαν ὁ δὲ Κλώδιος προσεδοκᾶτο᾽ καὶ πολλάκις ἔπεμψε τὸν εἰωϑότα καλεῖν οἰκέτην. ἐποψόμενον εἰ πρόσεισιν. ὡς δ᾽ ἦν ἑσπέρα καὶ ἀπέγνωστο “τί δ᾽; ἔφη πρὸς τὸν οἰκέτην “ἐκάλεσας αὐτόν; "Ὡἔγωγ᾽᾽ εἶπε. “διὰ τί οὖν οὐκ ἀφῖκται; κἀκεῖνος “ὅτι ἠρνή- σατο. [πῶς οὖν οὐκ εὐθὺς ἔφρασας; “ὅτι τοῦτό αὐ οὐκ ἠρώτησας. οὕτω μὲν Ῥωμαϊκὸς οἰκέτης, ὃ δ᾽ ᾿Δττικὸς ἐρεῖ τῷ δεσπότῃ σκάπτων
“ἐφ᾽ οἷς γεγόνασιν αἱ διαλύσεις. 11 σκοποῖ “: σκοπεὶ 28 ΚΟΟΙ. 8 ». 418. οὗ ν». δὅ18 ἢ.
926 ΠῈ ΟΑΒΕΗΌΠΙΤΑΤΕ.
οὕτω μέγα πρὸς πάνϑ᾽ ὁ ἐϑισμός ἐστι, καὶ περὶ τούτου γ᾽ ἤδη λέγωμεν.
Ε΄ 19. Οὐ γὰρ ἔστιν ὡς χαλινῶν ἐφαψαμένους ἐπι- σχεῖν τὸν ἀδολέσχην, ἀλλ᾽ ἔϑει δεῖ κρατῆσαι τοῦ νοσήματος. πρῶτον μὲν οὖν ἐν ταῖς τῶν πέλας 5 ᾿ ΄ὔ " Ἵ - ’ “ , ἐρωτήσεσι σαυτὸν ἔϑιξε σιωπᾶν, μέχρι οὗ πάντες ἀπείπωνται τὴν ἀπόκρισιν"
“οὐ γάρ τι βουλῆς ταὐτὸ καὶ δρόμου τέλθεν
ὥς φησι Σοφοκλῆς, οὐδέ γε φωνῆς καὶ ἀποκρίσεως" ἀλλ᾽ ἐκεῖ μὲν ἡ νίκη τοῦ φϑάσαντός ἐστιν, ἐνταῦϑα τὸ δέ, ἐὰν μὲν ἱκανῶς ἕτερος ἀποκρίνηται, καλῶς ἔχει συνεπαινέσαντα᾽ καὶ συνεπιφήσαντα δόξαν εὐμενοῦς ὅ12 ἀνθρώπου λαβεῖν" ἐὰν δὲ μή, τότε καὶ διδάξαι τὸ ἠγνοημένον καὶ ἀναπληρῶσαι τὸ ἐλλεῖπον, ἀνεπίφϑο- νον καὶ οὐκ ἄκαιρόν ἐστι. μάλιστα δὲ φυλάττωμεν ἑαυτούς, ὅπως μὴ ἑτέρου τινὸς ἐρωτηϑέντος αὐτοὶ προλαμβάνωμεν ὑποφϑάνοντες τὴν ἀπόκρισιν. ἴσως μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἄλλο τι καλῶς ἔχον ἐστίν, αἰτηϑέντος ἑτέρου. παρωσαμένους ἐκεῖνον αὐτοὺς ἐπαγγέλλε- σϑαι" δόξομεν γὰρ ἅμα καὶ τοῦτον ὡς παρασχεῖν 50 ὃ αἰτεῖται μὴ δυνάμενον, κἀκεῖνον ὡς αἰτεῖν παρ
.,
8
ὧν δύναται λαβεῖν οὐκ ἐπιστάμενον, ὀνειδίζειν" μά- λιστα δ᾽ ὕβοιν φέρει περὶ τὰς ἀποκρίσεις ἣ τοιαύτη Β προπέτεια καὶ ϑρασύτης" συνεμφαίνει γὰρ ὃ φϑάνων ἐν τῷ ἀποκρίνεσϑαι τὸν ἐρωτώμενον τό “τί τούτου 95 δέῃ; καί τί οὗτος οἶδε; “κἀμοῦ παρόντος. περὶ τούτων οὐδένα δεῖ ἄλλον ἐρωτᾶν. καίτοι πολλάκις
8 Νδυοκ, Ρ. 812 18 ἄλλο τι] ἄλλοϑι αΘΌΠΘΙΙΒ
ΠΕ ΔΑΒ ΤΑΤΈΕ. 921
τινὰς ἐρωτῶμεν οὐ τοῦ λόγου δεόμενοι, φωνὴν δέ τινα καὶ φιλοφροσύνην ἐχκαλούμενοι παρ᾽ αὐτῶν, καὶ προαγαγεῖν εἰς ὁμιλίαν ἐθέλοντες, ὡς Σωκράτης , ΄ [ὦ 3. -" ᾿" τ 2 Θεαίτητον καὶ Χαρμίδην. ὅμοιον οὖν τῷ τὸν ὑφ - , - Ζ »"͵ Ὁ ἑτέρου βουλόμενον φιληϑῆναι προδραμόντα φιλεῖν ΡΩΝ μι ᾿" Θὲ Δ ,ὔ , 2 αὐτὸν ἢ τὸν ἑτέρῳ προσβλέποντα μεταστρέφειν εἰς ἑαυτὸν τὸ προλαμβάνειν τὰς ἀποχρίσεις καὶ τὰ ὦτα μετάγειν, καὶ τὴν διάνοιαν ἕλκειν καὶ ἀποστρέφειν πρὺς ἑαυτόν" ὅπου, κἂν ἀπείπηται τὸν λόγον ὁ αἰτη- 10 ϑείς, ἐπισχόντα καλῶς ἔχει καὶ πρὸς τὸ βουλόμενον “-“ 2 - ς , ς 8. Ἂ - 3 τοῦ ἐρωτῶντος ἁρμοσάμενον ὡς ἐπὶ κλῆσιν ἀλλο- τρίαν τὴν ἀπόκρισιν, αἰδημόνως καὶ κοσμίως ἀπαν- » Ἀ . {τ 2 , μ᾿ -" 2 τᾶν. καὶ γὰρ οἱ μὲν ἐρωτηϑέντες, ἂν σφαλῶσιν ἐν τῷ ἀποκρίνεσϑαι, συγγνώμης δικαίας τυγχάνουσιν' τὸ ὃ δ᾽ αὐθαιρέτως ὑφιστάμενος καὶ προλαμβάνων τὸν λόγον ἀηδὴς μέν ἐστι καὶ κατορϑῶν, διαμαρτάνων δὲ παντάπασιν ἐπίχαρτος γίγνεται καὶ καταγέλαστος. 90. Ζ4εύτερον τοίνυν ἄσκημα πρὸς τὰς ἰδίας ἀπο- κρίσεις ἔστιν, αἷς οὐχ ἥκιστα δεῖ προσέχειν τὸν ἀδό- 80 λεσχον᾽ πρῶτον μέν, ἵνα μὴ λάϑῃ τοῖς ἐπὶ γέλωτι καὶ ὕβρει προκαλουμένοις εἰς λόγους αὐτὸν ἀποκρι- νόμενος μετὰ σπουδῆς. ἔνιοι γὰρ οὐδὲν δεόμενοι διατριβῆς δὲ καὶ παιδιᾶς ἕνεκα συνϑέντες τινὰς ἐρωτήσεις προβάλλουσι τοῖς τοιούτοις καὶ ἀνακινοῦ- 8ὅ σιν αὐτῶν τὸν λῆρον ὃ δεῖ φυλάττεσθαι, καὶ μὴ ταχὺ τῷ λόγῳ μηδ᾽ ὥσπερ χάριν ἔχοντας ἐπιπηδᾶν. 3 Ν " »" ΄ - , »" Ν ἀλλὰ καὶ τὸν τρόπον τοῦ πυνϑανομένου σκχοπεῖν καὶ τὴν χρείαν. ὅταν δὲ φαίνηται τῷ ὄντι βουλόμενος
5 προσδραμόντα Ἐ ργαρίοι πθοθββιθαῦθιι
928 θῈ ΘΑΒΕΠΙΙΤΑΤΕ.
μαϑεῖν, ἐθιστέον ἐφιστάναι καὶ ποιεῖν τι διάλειμμα μεταξὺ τῆς ἐρωτήσεως καὶ τῆς ἀποχρίσεως" ἐν ᾧ προσϑεῖναι μὲν ὃ ἐρωτῶν, εἴ τι βούλεται, δύναται, Ἑ σκέψασθαι δ᾽ αὐτὸς περὶ ὧν ἀποκρινεῖται. καὶ μὴ κατατρέχειν μηδὲ χαταχωννύναι τὴν ἐρώτησιν, ἔτι πυνϑανομένοις πολλάκις ὑπὸ σπουδῆς ἄλλας ἀντ᾽ ἄλλων ἀποχρίσεις διδόντα. ἣ μὲν γὰρ Πυϑία καὶ πρὸ ἐρωτήσεως αὐϑωρὶ χρησμοὺς εἴωϑέ τινας ἐκφέ- οειν" ὃ γὰρ ϑεός, ᾧ λατρεύει,
“καὶ κωφοῦ ξυνίησι καὶ οὐ λαλέοντος ἀκούει. τὸν δὲ βουλόμενον ἐμμελῶς ἀποχρίνασϑαι δεῖ τὴν διάνοιαν ἀναμεῖναι καὶ τὴν προαίρεσιν ἀκριβῶς κατα- μαϑεῖν τοῦ πυνθανομένου, μὴ γένηται τὸ κατὰ τὴν παροιμίαν
“ἄμας ἀπήτουν, οἱ δ᾽ ἀπηρνοῦντο σκάφας." ἄλλως δὲ τὸ λάβρον τοῦτο καὶ πρὸς τοὺς λόγους ὀξύπεινον ἀνακρουστέον. ἵνα μὴ δοκῇ καϑάπερ ῥεῦμα τῇ γλώττῃ πάλαι προσιστάμενον ἀσμένως" ὑπὸ τῆς ἐρωτήσεως ἐξερᾶσϑαι. καὶ γὰρ ὁ Σωκράτης οὕτως ἐκόλουε τὴν δίψαν. οὐκ ἐφιεὶς ἑαυτῷ πιεῖν μετὰ γυ- ὠνάσιον, εἰ μὴ τὸν πρῶτον ἐχχέοι κάδον ἀνιμήσας. ὕπως ἐθίζηται τὸν τοῦ λόγου καιρὸν ἀναμένειν τὸ ἄλογον.
ὅ19 21. Ἔστι τοίνυν τρία γένη τῶν πρὸς τὰς ἐρω-
τήσεις ἀποκρίσεων, τὸ μὲν ἀναγκαῖον τὸ δὲ φιλάν-
σι
15
30
ϑρωπον τὸ δὲ περισσόν. οἷον πυϑομένου τινὸς εἶ᾽
1 διδόντα ἢ: διδόντας 10 λαλέοντος)] φωνεῦντος Ηδτο- ἀοΐαβ 1,417 1 Κοοῖκ 8 ». 494 19 ἐξερᾶσϑαι Ἐταρουϊαβ: ἐξορᾶσϑαι
σι
10
1ὅ
2
ς.
20
θΕῈ ΟΑΒΕΌΠΙΤΑΤΕ. 929
Σωκράτης ἔνδον. ὁ μὲν ἀπροϑύμως καὶ ὥσπερ ἄκων ἀποκρίνεται τό “οὐκ ἔνδον" ἐὰν δὲ βούληται λακω- νίξειν, καὶ τό ᾿ἔνδον᾽ ἀφελὼν αὐτὴν μόνην φϑέγξεται τὴν ἀπόφασιν: ὡς ἐκεῖνοι, Φιλίππου γράψαντος εἰ δέχονται τῇ πόλει αὐτόν, εἰς χάρτην ΟὟ μέγα γρά- ψαντες ἀπέστειλαν. ὃ δὲ φιλανθρωπότερον ἀποκρί- νεται “οὐκ ἔνδον ἀλλ᾽ ἐπὶ ταῖς τραπέζαις. κἂν βούληται προδεπιμετρῆσαι. “ξένους τινὰς ἐκεῖ περι- μένων. ὁὃ δὲ περιττὸς καὶ ἀδολέσχης, ἄν γε δὴ τύχῃ καὶ τὸν Κολοφώνιον ἀνεγνωκὼς ᾿Αντίμαχον, “οὐκ ἔνδον᾽ φησίν “ἀλλ᾽ ἐπὶ ταῖς τραπέξαις. ξένους ἀναμένων Ἴωνας, ὑπὲρ ὧν αὐτῷ γέγραφεν ᾿Δλκι- βιάδης περὶ Μίλητον ὥν, καὶ παρὰ Τισδαφέονει διατρίβων, τῷ τοῦ μεγάλου σατράπῃ βασιλέως. ὃς πάλαι μὲν ἐβοήϑει “ακεδαιμονίοις, νῦν δὲ προστί- ϑεται δι᾽ ᾿Αλκιβιάδην ᾿4ϑηναίοις᾽" ὃ γὰρ ᾿4λκιβιάδης ἐπιϑυμῶν κατελθεῖν εἰς τὴν πατρίδα τὸν Τισσαφέρ- νὴν μετατίϑησι. καὶ ὅλως τὴν ὀγδόην Θουκυδίδου κατατεινάμενος ἐρεῖ καὶ καταχλύσει τὸν ἄνθρωπον, ξως φϑάσῃ καὶ Μίλητος ἐχπολεμωϑεῖσα καὶ φυγα- δευϑεὶς τὸ δεύτερον ᾿Ζ4λκιβιάδης. μάλιστα δὴ περὶ τοῦτο δεῖ τὴν ἀδολεσχίαν συνέχειν ὥσπερ εἰς ἴχνος ἐμβιβάζοντα τὴν ἐρώτησιν καὶ ὡς κέντρῳ καὶ διαστή- ματι τῇ χρείᾳ τοῦ πυνϑανομένου περιγράφοντα τὴν ἀπόκρισιν. Καρνεάδην μὲν γὰρ οὔπω μεγάλην ἔχοντα δόξαν, ἐν τῷ γυμνασίῳ διαλεγόμενον πέμψας ὁ γυμνασίαρχος ἐκέλευσεν ὑφεῖναι τὸ μέγεϑος τῆς φω- νῆς (ἦν γὰρ μεγαλοφωνότατος) εἰπόντος δ᾽ ἐκείνου
1 χαὶ ὥσπερ ἧ: ὥσπερ καὶ 21 τοῦ μεγέϑους ἢ
3890 ὉῈ ΘΑΒΕΟΠΠΤΑΤΕ.
“δός μοι μέτρον φωνῆς. οὐ φαύλως ὑπέτυχε "δί- Ὁ δωμι τὸν προσδιαλεγόμενον. τῷ δ᾽ ἀποχρινομένῳ μέτρον ἔστω ἣ τοῦ ἐρωτῶντος βούλησις.
22, Καὶ μὴν ὥσπερ ὃ Σωκράτης ἐκέλευε φυλάτ- τεῦϑαι τῶν σιτίων ὅσα μὴ πεινῶντας ἐσϑίειν ἀνα- πείϑει καὶ τῶν πωμάτων ὅσα πίνειν μὴ διψῶντας,
. ᾿ " - ΄ " " , 4. γὸ οὕτω χρὴ καὶ τῶν λόγων τὸν ἀδολέσχην. οἷς ἥδεται μάλιστα καὶ κέχρηται κατακόρως, τούτους φοβεῖσθαι καὶ πρὺς τούτους ἐπιρρέοντας ἀντιβαίνειν. οἷον οἵ
στρατιωτικοὶ πολέμων εἰσὶ δὲ ατικοί, καὶ τὸν ω
Νέστορα τοιοῦτον ὁ ποιητὴς εἰσάγει. τὰς αὑτοῦ πολλάκις ἀριστείας καὶ πράξεις διηγούμενον. ἐπιεικῶς δὲ χαὶ τοῖς περὶ δίκας εὐστοχήσασιν ἢ παρ᾽ ἡγεμόσι καὶ βασιλεῦσιν ἀπροσδοκήτως εὐημερήσασιν ὥσπερ νόσημά τι προσπίπτει καὶ παρακολουϑεῖ τὸ μεμνῆ- σϑαι καὶ διηγεῖσϑαι πολλάκις, ὃν τρόπον εἰσῆλθον προσήχϑησαν ἠγωνίσαντο διελέχϑησαν, ἐξήλεγξαν ἀντιδίκους τινὰς ἢ κατηγόρους, ἐπῃνέϑησαν. πολλῷ γάρ ἐστιν ἡ χαρὰ τῆς κωμικῆς ἐκείνης ἀγρυπνίας λαλίστερον, ἀναρριπίξζουσα πολλάκις ἑαυτὴν καὶ πρόσ- φατον ποιοῦσα τοῖς διηγήμασιν. ὅϑεν ὀλισϑηροὶ πρὸς τοὺς τοιούτους τῶν λόγων εἰσὶν ἐκ πάσης προφά- σεως" οὐ γὰρ μόνον ὅπου τις ἀλγεῖ, κεῖϑι καὶ τὴν χεῖρ᾽ ἔχει. ἢ
ἀλλὰ καὶ τὸ ἡδόμενον ἕλκει τὴν φωνὴν ἐφ᾽ ἑαυτὸ καὶ περιάγει τὴν γλῶτταν, ἐπερείδειν ἀεὶ τῇ μνήμῃ
1 δίδωμί σοι ὅ Ρ. ὅ231 ἢ 6601 ἢ: ἀναπείϑει ἐσϑίέειν 0 πωμάτων ἢ: πομάτων 19 κωμικῆς ἐκείνης ἀγρυπνίας οἵ. Κοοῖς, 8 ν. 48 20 ἕλκει] οἵ, Κοοκ. 8 ν. 612 κῶν π]Δ πὴ αὑτὸ
σι
τ φΘι
πα ἰνσ δδὝνννννον συν τὰῦν ὐὐνϑ συν" νυν
ὯΕ, ΘΑ ΒΌΠΙΤΑΤΈΕ. 991
βουλόμενον. οὕτω καὶ τοῖς ἐρωτικοῖς ἡ πλείστη διατριβὴ περὶ λόγους μνήμην τινὰ τῶν ἐρωμένων ἀναδιδόντας᾽ οἵ γε κἂν μὴ πρὸς ἀνθρώπους, πρὸς ἄψυχα περὶ αὐτῶν διαλέγονται δι αὐ “ὦ φιλτάτη κλίνη" καὶ “Βαχχὶς ϑεόν σ᾽ ἐνόμισεν, εὔδαιμον λύχνε᾽" καὶ τῶν ϑεῶν μέγιστος ἐν ταύτῃ δοκεῖς." ἔστι μὲν οὖν ἀτεχνῶς ἡ λευκὴ στάϑμη πρὸς τοὺς τὸ λόγους ὃ ἀδόλεσχος" οὐ μὴν ἀλλ᾽ ὃ μᾶλλον ἑτέρων ὅ14 ἑτέροις προσπεπονϑὼς ὀφείλει τούτους φυλάττεσϑαι καὶ ἀνέχειν ἑαυτὸν ἀπὸ τούτων καὶ ἀνακρούειν, ὡς πορρωτάτω προάγειν καὶ ἀπομηκύνειν ἀεὶ δι’ ἡδονὴν δυναμένων. τὸ δ᾽ αὐτὸ τοῦτο καὶ πρὸς τοὺς λόγους 18 ἐκείνους πεπόνϑασιν, ἐν οἷς κατ᾽ ἐμπειρίαν ἢ ἕξιν τινὰ τῶν ἄλλων διαφέρειν νομίζουσι. φίλαυτος γὰρ ὧν καὶ φιλόδοξος ὁ τοιοῦτος “νέμει τὸ πλεῖστον ἡμέρας τούτῳ μέρος. ἵν᾽ αὐτὸς αὑτοῦ τυγχάνει κράτιστος ὥν.᾽ 0 ἐν ἱστορίαις ὁ ἀναγνωστικός, ἐν τεχνολογίαις ὁ γραμ- ματικός, ἐν διηγήμασι ξενικοῖς ὃ πολλὴν χώραν ἐπε- Β ληλυϑὼς καὶ πεπλανημένος. ὥστε χαὶ ταῦτα δεῖ φυλάττεσϑαι᾽ δελεαζομένη γὰρ ὑπ᾽ αὐτῶν ἡ ἀδολε- σχία καϑάπερ ζῶον ἐπὶ νομὰς συνήϑεις πρόεισι. 95 ϑαυμαστὸς δ᾽ ὁ Κῦρος, ὅτι καὶ τὰς ἁμίλλας ἐποιεῖτο 5 Κοοκ. 8 Ρ.4388 7 εὔδαιμον Ἰάριη: εὐδαῖμον 8 ἐν : εἰ, οἵ βορῃ. ΑἹ. 1186. Απέϊσ. 926. ΟΟ 1214, Επιν. ΗΠΡΡ. 1820.
Κοοῖ.. 2 Ρ. 2342 10 ἀλλ᾽ ὁ Ἐ-: ἀλλὰ 18 Νδποκ. ρΡ. 418 26 Κῦρος] Χροη. Ογτορ. 1, 4, 4
952 θῈ ΟΘΑΝΕΌΠΜΤΑΤΕ.
πρὺς τοὺς ἥλικας, οὐκ ἐν οἷς κρείττων ἀλλ᾽ ἐν οἷς ἀπειρότερος ἦν ἐκείνων, εἰς ταῦτα προκαλούμενορ" ἵνα μήτε λυπῇ παρευδοκιμῶν καὶ μανϑάνων ὠφε- λῆται. ὃ δ᾽ ἀδολέσχης τοὐναντίον, ἂν μέν τις ἐμ- πέσῃ λόγος, ἐξ οὗ μαϑεῖν τι δύναται καὶ πυϑέσϑαι ὃ
Ο τῶν ἀγνοουμένων, τοῦτον ἐξωϑεῖ καὶ ἐκχκρούει, μι- σϑὸν οὕτω δοῦναι βραχὺν τῷ σιωπῆσαι μὴ δυνάμε- νος᾽ εἰς δὲ τὰς ἑώλους καὶ πολυπατήτους κύκλῳ περιιὼν εἰσελαύνεν ῥαψῳδίας τὸν λόγον" ὡς τῶν παρ᾽ ἡμῖν τις κατὰ τύχην ἀνεγνωκὼς δύο τῶν Ἐφό- τὸ ρου βιβλίων ἢ τρία. πάντας ἀνθρώπους κατέτριβε καὶ πᾶν ἀνάστατον ἐποίει συμπόσιον, ἀεὶ τὴν ἐν “εύκτροις μάχην καὶ τὰ συνεχῆ διηγούμενος" ὅϑεν ᾿Επαμεινώνδας παρωνύμιον ἔσχεν.
28. Οὐ μὴν ἀλλὰ τοῦτό γε τῶν κακῶν ἐλάχιστόν τῦ ἐστι, καὶ δεῖ παρατρέπειν εἰς ταῦτα τὴν ἀδολεσχίαν"
Ὁ ἧττον γὰρ ἀηδὲς ἔσται τὸ λάλον ἐν τῷ φιλολόγῳ πλεονάζον. ἐϑιστέον δὲ καὶ γράφειν τι τοὺς τοιού- τους καὶ διαλέγεσθαι κατ᾽ ἰδίαν. ὃ μὲν γὰρ Στωικὸς ᾿Αντίπατρος. ὡς ἔοικε, ψὴ δυνάμενος μηδὲ βουλό- 90 μενος ὁμόδε χωρεῖν τῷ Καρνεάδῃ μετὰ πολλοῦ ῥεύ- ματος εἰς τὴν Στοὰν φερομένῳ, γράφων δὲ καὶ πληρῶν τὰ βιβλία τῶν πρὸς αὐτὸν ἀντιλογιῶν ἵκα- λαμοβόας᾽ ἐπεκλήϑη" τὸν δ᾽ ἀδολέσχην ἴσως ἂν ἡ πρὺς τὸ γράφειν σκιαμαχία καὶ ἡ βοὴ τοῦ πλήϑους ἀπερύκουσα καϑ' ἡμέραν ἐλαφρότερον παρασκχευάσειε τοῖς συνοῦσιν, ὥσπερ οἱ κύνες εἰς λέϑους καὶ ξύλα
ΕΒ τὸν ϑυμὸν ἀφέντες ἧττόν εἰσι χαλεποὶ τοῖς ἀνθρώ-
το
δ
1 τῷ] τὸ Ἐτηρουῖαβ. τοῦ
ΠῈ ΔΑΒΕΌΠΤΑΤΕ. 899
ποις. ἁρμόσει δ᾽ αὐτοῖς σφόδρα καὶ τὸ μετὰ κρειτ- τόνων ἀεὶ καὶ πρεσβυτέρων ὁμιλεῖν" αἰσχυνόμενοι γὰρ αὐτῶν τὴν δόξαν ἐν ἔϑει γενήσονται τοῦ σιω- πᾶν. τούτοις “δ᾽ ἀεὶ δεῖ καταμεμῖχϑαι καὶ συμπεπλέ- 5. χϑαι τοῖς ἐθισμοῖς τὴν προσοχὴν ἐκείνην καὶ τὸν ἐπιλογισμόν, ὅταν τι μέλλωμεν λαλεῖν καὶ τὰ δήματα τῷ στόματι προστρέχῃ, ᾿ τίς οὗτος ὁ λόγος ὁ ἐφεστὼς καὶ καταβιαζόμενος; ἐπὶ τί δ᾽ ἡ γλῶσσ᾽ ἀσπαίρει; τί δ᾽ εἰπόντι περιγίγνεται καλὸν ἢ τί σιωπήσαντι δυσ- τὺ χερές:᾽ οὐ γὰρ ὡς βάρος τι δεῖ πιέζοντ᾽ ἀποθέσθαι τὸν λόγον, ἐπεὶ παραμένει γε καὶ ῥηϑεὶς ὁμοίως" ἀλλ᾽ ἢ δι᾿ αὑτοὺς ἄνϑρωποι δεόμενοί τινος λαλοῦ- σιν ἢ τοὺς ἀκούοντας ὠφελοῦντες ἢ χάριν τινὰ παρασχευάξοντες ἀλλήλοις ὥσπερ ἁλσὶ τοῖς λόγοις ιό ἐφηδύνουσι τὴν διατριβὴν καὶ τὴν πρᾶξιν, ἐν ἧ τυγχάνουσιν ὄντες. εἰ δὲ μήτε τῷ λέγοντι χρήσιμον μήτ᾿ ἀναγκαῖον τοῖς ἀκούουσι τὸ λεγόμενον ἡδονή τε καὶ χάρις οὐ πρόσεστι, διὰ τί λέγεται; τὸ γὰρ μάτην καὶ διακενῆς οὐχ ἧττον ἐν τοῖς λόγοις ἢ τοῖς 0 ἔργοις ἔστιν. ἐπὶ πᾶσι δὲ καὶ παρὰ ταῦτα πάντα δεῖ πρόχειρον ἔχειν καὶ μνημονεύειν τὸ Σιμωνίδειον ὅτι λαλήσας μὲν πολλάκις μετενόησε, σιωπήσας δ᾽ 51ῦ οὐδέποτε" καὶ τὴν ἄσχησιν. ὅτι πάντων ἐπικρατεῖ καὶ ἰσχυρόν ἐστιν᾽ ὅπου καὶ λυγμὸν καὶ βῆχ᾽ ἄν- 95 ϑρῶποι τῷ προσέχειν ἀποβιαξόμενοι, μετὰ πόνου καὶ ἀλγηδόνος ἐξεκρούσαντο. σιγὴ δ᾽ οὐ μόνον ἄδιψον. ὥς φησιν Ἱπποκράτης, ἀλλὰ καὶ ἄλυπον καὶ ἀνώ- δυνον. 10 πιέξον ἢ 106 μήτε ἢ: οὔτε 47 οἵ, Ρ. 90 ἃ
ΠΕΡῚ ΠΟΛΥΠΡΑΓΜΟΣΥΝΕΣ.
[ἄπνουν ἢ σκοτεινὴν ἢ δυσχείμερον οἰκίαν ἢ νοσώδη φυγεῖν μὲν ἴσως ἄριστον: ἂν δὲ φιλοχωρῇ τις ὑπὸ συνηϑείας. ἔστι καὶ φῶτα μεταϑέντα καὶ κλίμακα μεταβαλόντα καὶ ϑύρας τινὰς ἀνοίξαντα τὰς ὃὲ κλείσαντα, λαμπροτέραν εὐπνουστέραν ὑγιεινο-
Ο τέραν ἐργάσασϑαι. καὶ πόλεις τινὲς οὕτω μεταϑέντες ὠφέλησαν. ὥσπερ τὴν ἐμὴν πατρίδα πρὸς ζέφυρον ἄνεμον κεκλιμένην, καὶ τὸν ἥλιον ἐρείδοντα δείλης
- ἀπὸ τοῦ Παρνασοῦ δεχομένην ἐπὶ τὰς ἀνατολὰς τρα- πῆναι λέγουσιν ὑπὸ τοῦ Χαίρωνος. ὃ ὃὲ φυσικὸς ᾿Εμπεδοκλῆς ὄρους τινὰ διασφάγα βαρὺν καὶ νοσώδη κατὰ τῶν πεδίων τὸν νότον ἐμπνέουσαν ἐμφράξας, λοιμὸν ἔδοξεν ἐκκλεῖσαι τῆς χώρας. ἐπεὶ τοίνυν ἔστι τινα πάϑη νοσώδη καὶ βλαβερὰ καὶ χειμῶνα παρέχοντα τῇ ψυχῇ καὶ σκότος, ἄριστον μὲν ἐξω- ιτὖ ϑεῖν ταῦτα καὶ καταλύειν εἰς ἔδαφος. αἰϑρίαν καὶ
Ὁ φῶς καὶ πνεῦμα καϑαρὸν διδόντας ἑαυτοῖς" εἰ δὲ μή, μεταλαμβάνειν γε καὶ μεϑαρμόττειν ἁμωσγέπως περιάγοντας ἢ στρέφοντας. οἷον εὐθὺς ἡ πολυ- πραγμοσύνη φιλομάϑειά τίς ἐστιν ἀλλοτρίων κα- 30 κῶν. οὔτε φϑόνου δοχοῦσα χαϑαρεύειν νόσος οὔτε κακοηϑείας.
οι
“"
0
15 ἐχπνέουσαν ἢ 18 ἁμωσγέπως Ἐ: ἄλλως γέ πως
Ὲ; ΟΥΒΙΟΒΙΤΑΤΈ. 999
“τί τἀλλότριον. ἄνθρωπε βασκανώτατε.
κακὸν ὀξυδορκεῖς τὸ δ᾽ ἴδιον παραβλέπεις: μετάϑες ἔξωϑεν καὶ μετάστρεψον εἴσω τὴν πολυ- πραγμοσύνην᾽ εἰ χαίρεις κακῶν μεταχειριζόμενος
5 ἱστορίαν, ἔχεις οἴκοι πολλὴν διατριβήν"
“ὅσσον ὕδωρ κατ᾽ ᾿Δ4λιξόνος ἢ δρυὸς ἀμφὶ πέτηλα. τοσοῦτον πλῆϑος εὑρήσεις ἁμαρτημάτων ἐν τῷ βίῳ καὶ παϑῶν ἐν τῇ ψυχῇ καὶ παροραμάτων ἐν τοῖς χαϑήκουσιν. ὡς γὰρ ὃ Ξενοφῶν λέγει τοῖς οἶίκονο-
10 μικοῖς ἴδιον εἶναι τῶν ἀμφὶ ϑυσίαν σκευῶν. ἴδιον τῶν ἀμφὶ δεῖπνα τόπον. ἀλλαχοῦ κχκεῖσϑαι τὰ γεωρ- γικά, χωρὶς τὰ πρὸς πόλεμον" οὕτω σοι τὰ μέν ἐστιν ἀπὸ φϑόνου κακὰ κείμενα τὰ δ᾽ ἀπὸ ζηλοτυπίας τὰ δ᾽ ἀπὸ δειλίας τὰ δ᾽ ἀπὸ μικρολογίας᾽ ταῦτ᾽ ἔπελϑε.
τό ταῦτ᾽ ἀναϑεώρησον᾽ τὰς εἰς γειτόνων ϑυρίδας καὶ τὰς παρόδους τῆς πολυπραγμοσύνης ἔμφραξον. ἕτέ- ρας δ᾽ ἄνοιξον εἰς τὴν ἀνδρωνῖτιν τὴν σεαυτοῦ φερούσας. εἰς τὴν γυναικωνῖτιν. εἰς τὰς τῶν ϑερα- πόντων διαίτας" ἐνταῦϑ᾽ ἔχει διατριβὰς οὐκ ἀχρή-
0 στους οὐδὲ καχοήϑεις ἀλλ᾽ ὠφελίμους καὶ σωτηρίους τὸ φιλοπευϑὲς τοῦτο καὶ φιλόπραγμον, ἑκάστου πρὸς ἑαυτὸν λέγοντος
“πῆ παρέβην; τί δ᾽ ἔρεξα; τί μοι δέον οὐκ ἔτε-
: λέσϑη;: 8. 2. Νῦν δ᾽ ὥσπερ ἐν τῷ μύϑῳ τὴν Δάμιαν λέ- 1 ΚοΟΚ. 8 Ρ». 416 6 τϑύβιιβ Ἰσποῦϊ ροοΐδαι ὅσσος ὕδωρ χαϑ'᾽ ἁλὸς στόνος ἢ δρ. ἀμφὶ πέτ. Μααν!ρΊαβ ἐν τῷ σὼ
βῴ Ὁ 9. Ξενοφῶν) Οδοοπ. 6.8 28 παρέβην) τραπόμην 1161 οοαά. οὗ ν. 168 Ὁ
Ε
Ε
880 θῈ ΟΥΒΙΟΞΙΤΑΤΕ.
γουσιν οἴκοι μὲν εὔδειν τυφλήν, ἐν ἀγγείῳ τινὶ ὅ16 τοὺς ὀφϑαλμοὺς ἔχουσαν ἀποκειμένους, ἔξω δὲ προΐ- οὖσαν ἐπιτίϑεσθϑαι καὶ βλέπειν" οὕτως ἡμῶν ἕκαστος ἔξω χαὶ πρὸς ἑτέρους τῇ κακονοίᾳ τὴν περιεργίαν ὥσπερ ὀφθαλμὸν ἐντίϑησι᾽ τοῖς δ᾽ ἑαυτῶν ἁμαρτή- μασι καὶ κακοῖς πολλάκις περιπταίομεν ὑπ᾽ ἀγνοίας, ὄψιν ἐπ᾽ αὐτὰ καὶ φῶς οὐ ποριζόμενοι. διὸ καὶ τοῖς ἐχϑροῖς ὠφελιμώτερός ἐστιν ὃ πολυπράγμων" τὰ γὰρ ἐχείνων ἐλέγχει καὶ προφέρεται καὶ δείκνυσιν αὐτοῖς
οι
ἃ δεῖ φυλάξασϑαι καὶ διορϑῶσαι, τῶν δ᾽ οἴκοι τὰ τὸ πλεῖστα παρορᾷ διὰ τὴν περὶ τὰ ἔξω πτόησιν. ὁ μὲν. γὰρ Ὀδυσσεὺς οὐδὲ τῇ μητρὶ διαλεχϑῆναι πρότερον Β ὑπέμεινεν ἢ πυϑέσϑαι παρὰ τοῦ μάντεως, ὧν ἕνεκ᾽ ἦλϑεν εἰς “Διδου" πυϑόμενος δὲ τοῦτο πρός τε ταύ- την ἔτρεψεν αὑτόν, καὶ τὰς ἄλλας γυναῖκας ἀνέχρινε, τὸ τίς ἡ Τυρὼ καὶ τίς ἣ καλὴ Χλωρὶς καὶ διὰ τί ᾽Ἔπι- χάστη ἀπέϑανεν “ἁψαμένη βρόχον αἰπὺν ἀφ᾽ ὑψηλοῖο μελύϑρου᾽. ἡμεῖς δὲ τὰ καϑ' αὑτοὺς ἐν πολλῇ ῥᾳϑυμίᾳ καὶ ἀγνοίᾳ ϑέμενοι καὶ ἀμελήσαντες ἑτέρους γενεαλο- 30 γοῦμεν, ὅτι τοῦ γείτονος ὁ πάππος ἦν Σύρος, Θρᾶττα δ᾽ ἡ τήϑη" ὃ δεῖνα δ᾽ ὀφείλει τάλαντα τρία καὶ τοὺς τόκους οὐκ ἀπέδωκεν. ἐξετάζομεν δὲ καὶ τὰ τοιαῦτα, πόϑεν ἣ γυνὴ τοῦ δεῖνος ἐπανήρχετο. τί δ᾽ ὃ δεῖνα Ο καὶ ὁ δεῖνα καϑ' ἑαυτοὺς ἐν τῇ γωνίᾳ διελέγοντο. 35 Σωκράτης δὲ περιήει διαπορῶν, τί Πυϑαγόρας λέ- 1 εὔδειν Χ: ἄδειν 12 Ὀδυσσεὺς} Ηοπι. 1 88. 188 Βαα.
288. 281 160 Χλωρὶς] Χλῶριν νοοαὺ Ἠομιθβ 18 Ἠομχῃ, λ 218 2 καϑ᾽ αὑτοὺς
85 ΟΥΒΙΟΒΙΤΑΤᾺ, 991
γὼν ἔπειϑε" καὶ ᾿Ζρίστιππος Ὀλυμπίασιν ᾿Ισχομάχῳ συμβαλὼν ἠρώτα τί Σωκράτης διαλεγόμενος οὕτω τοὺς ᾿4ϑηναίους διατίϑησι" καὶ μίκρ᾽ ἄττα τῶν λό- γῶν αὐτοῦ σπέρματα καὶ δείγματα λαβὼν οὕτως 5 ἐμπαϑῶς ἔσχεν, ὥστε τῷ σώματι συμπεσεῖν καὶ γε- νέσϑαι παντάπασιν ὠχρὸς καὶ ἰσχνός" ἄχρι οὗ πλεύ- σας ᾿Δϑήναζξε διψῶν καὶ διακεκαυμένος ἠρύσατο τῆς πηγῆς, καὶ τὸν ἄνδρα καὶ τοὺς λόγους αὐτοῦ καὶ σὴν φιλοσοφίαν ἱστόρησεν, ἧς ἦν τέλος ἐπιγνῶναι 1 τὰ ἑαυτοῦ κακὰ καὶ ἀπαλλαγῆναι.
ὃ. ᾽4λλ᾽ ἔνιοι τὸν ἴδιον βίον ὡς ἀτερπέστατον ϑέαμα προσιδεῖν οὐχ ὑπομένουσιν οὐδ᾽ ἀνακλάσαι τὸν λογισμὸν ὡς φῶς ἐφ᾽ ἑαυτοὺς καὶ περιαγαγεῖν, ἀλλ᾽ ἡ ψυχὴ γέμουσα κακῶν παντοδαπῶν καὶ φρίτ-
τό τουσα καὶ φοβουμένη τὰ ἔνδον ἐκπηδᾷ ϑύραζε καὶ πλανᾶται περὶ τἀλλότρια, βόσκουσα καὶ πιαίνουσα τὸ κακόηϑες. ὡς γὰρ ὕρνις ἐν οἰκίᾳ πολλάκις τρο- φῆς πολλῆς παρακειμένης, εἰς γωνίᾷν καταδῦσα σκαλεύει
9 ΟΞ ΨΔ
“2 ᾿ἔνϑα γέ που διαφαίνεϑ' ἅτ᾽ ἐν κοπρίῃ μία κριϑή"" παραπλησίως οὗ πολυπράγμονες, ὑπερβάντες τοὺς ἐν μέσῳ λόγους καὶ ἱστορίας καὶ ἃ μηδεὶς κωλύει πυν- ϑάνεσθαι μηδ᾽ ἄχϑεται πυνϑανομένοις, τὰ κρυπτό- μενα καὶ λανϑάνοντα κακὰ πάσης οἰκίας ἐκλέγουσι.
26 καίτοι γε τὸ τοῦ “Αἰγυπτίου χάριεν πρὸς τὸν ἐρω- τῶντα τί φέρει συγκεκαλυμμένον, “διὰ τοῦτο συγ-
117 οἰκίᾳ οἰκίσκῳ Ὑ ΔΙΟἸτομαυαΒ πολλάλις τροφῆς πολ- λῆς Ἔ: πολλάκις τροφῆς δυῦ τροφῆς πολλῆς 20 γνρΥβυϊῃ
ΟΔΙΠτλδομο ὑσιθυϊῦ ΒΟ πθίάθυαβ κοπρίῃ Ἰάθτῃ: κοπρέᾳ ῬΙΠαίδτομὶ Μοτδ]ῖδ. ὙΟ]. ΤΙΙ. 22
1)
Η
998 θῈ ΟΥΒΙΟΞΊΤΑΤΕ.
κεχάλυπται. καὶ σὺ δὴ τί πολυπραγμονεῖς τὸ ἀπο- κρυπτόμενον; εἰ μή τι κακὺν ἦν, οὐκ ἂν ἀπεκρύ- πτέτο. καίτοι μὴ κόψαντά γὲ ϑύραν εἰς οἰκίαν ἀλλοτρίαν οὐ νομίζεται παρελθεῖν. ἀλλὰ νῦν μὲν εἰσὶ ϑυρωροί, πάλαι δὲ ῥόπτρα κρουόμενα πρὸς ταῖς 5 ϑύραις αἴσϑησιν παρεῖχεν, ἵνα μὴ τὴν οἰκοδέσποι- ναν ἐν μέσῳ καταλάβῃ ὃ ἀλλότριος ἢ τὴν παρϑένον ΕΒ ἢ κολαζόμενον οἰκέτην ἢ κεκραγυίας τὰς ϑεραπαι- νίδας: ὃ δὲ πολυπράγμων ἐπ’ αὐτὰ ταῦτα παρα- δύεται. σώφρονος μὲν οἰκίας καὶ καϑεστώσης οὐδ᾽ τὸ ἂν παρακαλῇ τις ἡδέως γιγνόμενος ϑεατής᾽ ὧν δ᾽ ἕνεκα κλεὶς καὶ μοχλὸς καὶ αὔλειος, ταῦτ᾽ ἀνακα- λύπτων καὶ φέρων εἰς τὸ μέσον ἑτέροις. καίτοι καὶ “τῶν ἀνέμων μάλιστα δυσχεραίνομεν᾽ ὡς ᾿Δρίστων φησίν “ὅσοι τὰς περιβολὰς ἀναστέλλουσιν ἡμῶν" ὃ τὸ δὲ πολυπράγμων οὐ τὰ ἱμάτια τῶν πέλας οὐδὲ τοὺς χιτῶνας, ἀλλὰ τοὺς τοίχους ἀπαμφιέννυσι. τὰς ϑύρας '
ἀναπετάννυσι. καὶ ᾿ διὰ παρϑενικῆς ἁπαλόχροος᾽ δ11 πνεῦμα διαδύεται καὶ διέρπει, βακχχεῖα καὶ χοροὺς
καὶ παννυχίδας ἐξετάζων καὶ συκοφαντῶν. (4) καὶ 30
καϑάπερ τοῦ κωμῳδουμένου Κλέωνος
“τὼ χεῖρ᾽ ἐν Αἰτωλοῖς, ὁ νοῦς δ᾽ ἐν Κλωπιδῶν""
οὕτω τοῦ πολυπράγμονος ὃ νοῦς ἅμ᾽ ἐν πλουσίων
οἴκοις ἐστὶν ἐν δωματίοις πενήτων ἐν αὐλαῖς βασι-
λέων ἐν ϑαλάμοις νεογάμων᾽ πάντα πράγματα ξητεῖ, 35
τὰ ξένων τὰ ἡγεμόνων" οὐδ᾽ ἀκινδύνως ταῦτα ξη-
18 Η65. ΟἿ δ19 292. Αὐἱβῦ. Εαὰ. 79 νρφροῦς δ᾽ Ἰάθχηῃ: δὲ νοῦς 20 πάντα) παντοῖα Τὰ
Η
1
.
1
οι
2
ςφ
20
ΡΒ ΟΥΒΙΟΒΙΤΑΤΈ, 999
τς 5 ᾽ ζ΄ ᾿ τι ΄, ΄ τῶν᾽ ἀλλ᾽ οἷον, εἴ τις ἀκονίτου γεύοιτο πολυπραγμο-
νῶν τὴν ποιότητα, φϑάσει τῆς αἰσϑήσεως προανελὼν Β
τὸν προαισϑανόμενον᾽ οὕτως οἵ τὰ τῶν μειζόνων κακὰ ξητοῦντες προαναλίσκουσι τῆς γνώσεως ἕαυ- τούς. καὶ γὰρ οἱ τοῦ ἡλίου τὴν ἄφϑονόν γε ταύτην καὶ καταχεχυμένην ἅπασιν ἀκτῖνα παρορῶντες. αὐτὸν δὲ τὸν κύκλον ἀναιδῶς καταβλέπειν καὶ διαστέλλειν τὸ φῶς εἴσω βιαζόμενοι καὶ τολμῶντες, ἀποτυφλοῦν- ται. διὸ καλῶς Φιλιππίδης ὃ κωμῳδιοποιός, εἰπόντος αὐτῷ ποτὲ Πυσιμάχου τοῦ βασιλέως “τίνος ὅσοι τῶν ἐμῶν μεταδῶ; ᾿μόνον᾽ εἶπεν “ὦ βασιλεῦ, μὴ τῶν ἀπορρήτων. τὰ γὰρ ἥδιστα καὶ κάλλιστα τῶν βασι- λέων ἔξω πρόκειται. τὰ δεῖπνα, οἵ πλοῦτοι, αἷ πανη- γύρεις. αἵ χάριτες" εἰ δέ τι ἀπόρρητον ἔστι, μὴ προσέλϑῃς μηδὲ κινήσῃς. οὐ κρύπτεται χαρὰ βασι- λέως εὐτυχοῦντος οὐδὲ γέλως παίζοντος οὐδὲ φιλαν- ϑρωπίας παρασκευὴ καὶ χάριτος᾽ φοβερόν ἐστι τὸ κρυπτόμενον, σκυϑρωπὸν ἀγέλαστον δυσπρόσιτον. ὀργῆς τινος ὑπούλου ϑησαυρὸς ἢ τιμωρίας βαρυ- ϑύμου σκέψις ἢ ζηλοτυπία γυναικὸς ἢ πρὸς υἱὸν ὑποψία τις ἢ πρὸς φίλον ἀπιστία. φεῦγε τὸ μελαῖ- γον τοῦτο καὶ συνιστάμενον νέφος᾽ οὐ λήσεταί δὲ βροντῆσαν οὐδ᾽ ἀστράψαν, ὅταν ἐκραγῇ τὸ νῦν κρυπτόμενον. !
ὅ. Τίς οὖν ἡ φυγή; περισπασμός, ὡς εἴρηται, καὶ μεϑολκὴ τῆς πολυπραγμοσύνης μάλιστα μὲν ἐπὶ τὰ βελτίω καὶ τὰ ἡδίω τρέψαντι τὴν ψυχήν. τὰ ἐν οὐ-
1 γεύοιτο] δαατατηθηύατη 1 ὈΥΔ 11 να. 8. τη] τη τό προ- αισϑανόμενον (Ε) 206 μὲν] ορροπῖνυν ἀλλ᾽ εἰ δεῖ κὲ Ῥ. 840,21
22"
σ
340 Ὲ; ΟΥΒΙΟΞΊΤΑΤΕ.
ρανῷ πολυπραγμόνει τὰ ἐν γῇ τὰ ἐν ἀέρι τὰ ἐν ϑαλάττῃ. μικρῶν πέφυκας ἢ μεγάλων φιλοϑεάμων᾽ εἰ μεγάλων, ἥλιον πολυπραγμόνει ποῦ κάτεισι καὶ πόϑεν ἄνεισι" ξήτει τὰς ἐν σελήνῃ καϑάπερ ἐν ἀν- ϑρώπῳ μεταβολάς, ποῦ τοσοῦτον κατανάλωδσε φῶς 5 ᾿πόϑεν αὖϑις ἐκτήσατο. πῶς
"ἐξ ἀδήλου πρῶτον ἔρχεται νέα
πρόσωπα καλλύνουσα καὶ πληρουμένη"
χῶὥταν περ αὑτῆς εὐπρεπεστάτη φανῇ.
πάλιν διαρρεῖ κἀπὶ μηδὲν ἔρχεται.᾽ἢ 10 καὶ ταῦτ᾽ ἀπόρρητ᾽ ἐστὶ φύσεως, ἀλλ᾽ οὐκ ἄχϑεται
Ἐπ τοῖς ἐλέγχουσιν. ἀλλὰ τῶν μεγάλων ἀπέγνωκας: πολυπραγμόνει τὰ μικρότερα. πῶς τῶν φυτῶν τὰ μὲν ἀεὶ τέϑηλε καὶ χλοάζει καὶ ἀγάλλεται παντὶ καιρῷ τὸν ἑαυτῶν ἐπιδεικνύμενα πλοῦτον, τὰ δὲ νῦν ιὖ μέν ἐστιν ὅμοια τούτοις, νῦν δ᾽ ὥσπερ ἀνοικονόμητος ἄνθρωπος ἐκχέαντ᾽ ἀϑρόως τὴν περιουσίαν γυμνὰ καὶ πτωχὰ καταλείπεται" διὰ τί δὲ τὰ μὲν προμήκεις τὰ δὲ γωνιώδεις τὰ δὲ στρογγύλους καὶ περιφερεῖς ἐκδίδωσι καρπούς. ἴσως δὲ ταῦτ᾽ οὐ πολυπραγμονή- 90 σεις, ὅτι τούτοις οὐδὲν κακὸν ἔστιν. ἀλλ᾽ εἰ δεῖ τ πάντως τὸ περίεργον ἐν φαύλοις τισὺν ὥσπερ ἕρπε-
τὸν ἐν ϑανασίμοις ὕλαις ἀεὶ νέμεσϑαι καὶ διατρίβειν, ἐπὶ τὰς ἱστορίας ἀγάγωμεν αὐτὸ καὶ παραβάλωμεν ἀφϑονίαν κακῶν καὶ περιουσίαν" ἐνταῦϑα γὰρ ἔνεισι 90
“πεσήματ᾽ ἀνδρῶν κἀπολακτισμοὶ βίων"
2. μικρῶν] τηδ]ῖη ἢ μικρῶν 8.ποῦ] ποῖ 1 Νδυοκ. Ρ. 815 260 Αθβοῃ. ΒΌΡΡΙ. 981 πεσήματ᾽ -- κἀπολακχτισμοὶ Πυθθπουιβ: πεσήματα --- καὶ ἀπολαχτισμοὺ βέου ΑΘΒΟΙΥ]ῈΒ
σι
.
1
15
20
25
Ὲ ΟΥΒΙΟΒΙΤΑΤΕ. 941
φϑοραὶ γυναικῶν, ἐπιϑέσεις οἰκετῶν. διαβολαὶ φίλων, παρασκευαὶ φαρμάκων, φϑόνοι, ζηλοτυπίαι, ναυάγι᾽ οἴκων, ἐκπτώσεις ἡγεμονιῶν" ἐμπίπλασο καὶ τέρπε σαυτόν, ἐνοχλῶν μηδενὶ τῶν συνόντων μηδὲ λυπῶν.
0. ᾽4λλ᾽ ἔοικεν ἡ πολυπραγμοσύνη μὴ χαίρειν ἑώλοις κακοῖς ἀλλὰ ϑερμοῖς καὶ προσφάτοις" καὶ και-
νὰς τραγῳδίας ἡδέως ϑεᾶσϑαι. τοῖς δὲ κωμικοῖς ὅ18
καὶ ἱλαρωτέροις πράγμασιν οὐ μάλα προϑύμως ὃμι- λεῖν. διὸ γάμον μέν τινος ἢ ϑυσίαν ἢ προπομπὴν διεξιόντος ἀμελὴς ὃ πολυπράγμων καὶ ῥάϑυμος ἀκροατής ἐστι, καὶ προακηκοέναι τὰ πλεῖστά φησι καὶ κελεύει ταῦτα συντέμνειν καὶ παρέρχεσϑαι τὸν διη- γούμενον᾽ ἂν δ᾽ ἢ φϑοράν τις παρϑένου παρακα- ϑήμενος ἢ μοιχείαν γυναικὸς ἢ δίκης παρασκευὴν ἢ στάσιν ἀδελφῶν διηγῆται, οὔτε νυστάξει οὔτ᾽ ἀσχολεῖται.
“ἄλλα τε δίζηται ἐπέων παρά τ᾽ οὔατα βάλλει. καὶ τό
“οἴμοι, τὸ κακὸν τῆς εὐτυχίας
ὡς μᾶλλον ἐς οὖς φέρεται ϑνητῶν᾽ ἐπὶ τῶν πολυπραγμόνων ἐστὶν ἀληϑῶς εἰρημένον. ὡς γὰρ αἱ σικύαι τὸ χείριστον ἐκ τῆς σαρκὺς ἕξλκου- σιν, οὕτω τὰ τῶν πολυπραγμόνων ὦτα τοὺς φαυλο- τάτους λόγους ἐπισπᾶται" μᾶλλον δ᾽, ὥσπερ αἵ πό- λεις ἔχουσί τινας πύλας ἀποφράδας καὶ σκυϑρωπάς, δι’ ὧν ἐξάγουσι τοὺς ϑανατουμένους καὶ τὰ λύματα
ῷ ναυάγι᾽ οἴκων αἰδύϊηχιῦ ΠΌΘΌΠΘσΒ 17 τε] δὲ ϑομποι- ἄδγαβ, ααἱ γϑύβατη ΟΔΠΠ]ΠἸτηϑοηο νἱπάϊοαῦ 19 Νδυοκ. ρΡ. 918
Β
σ
"9)
942 9Ὲ ΟΥΒΙΟΞΙΤΑΤΕ.
καὶ τοὺς καϑαρμοὺς ἐκβάλλουσιν, εὐαγὲς δ᾽ οὐδὲν οὐδ᾽ ἱερὸν εἴσεισι οὐδ᾽ ἔξεισι δι’ αὐτῶν" οὕτω καὶ τὰ τῶν πολυπραγμόνων ὦτα χρηστὸν οὐδὲν οὐδ᾽ ἀστεῖον ἀλλ᾽ οἵ φονικοὶ λόγοι διέρχονται καὶ τρίβου-
σιν, ἐκϑύσιμα καὶ μιαρὰ διηγήματα παρακομίζοντες"
“ἀεὶ δ᾽ ἀοιδῶν μοῦνος ἐν στέγαις ἐμαῖς
κωκυτὸς ἐμπέπτωκεν "" αὕτη τοῖς πολυπράγμοσι μοῦσα καὶ σειρὴν μία, τοῦϑ᾽ ἥδιστον ἀκουσμάτων αὐτοῖς. ἔστι γὰρ ἡ πολυπρα- γμοσύνη φιλοπευστία τῶν ἐν ἀποκρύψει καὶ λανϑα- νόντων" οὐδεὶς δ᾽ ἀγαϑὸν ἀποχρύπτει κεκτημένος, ὕπου καὶ τὰ μὴ ὄντα προσποιοῦνται. κακῶν οὖν ἱστορίας ὃ πολυπράγμων ὀρεγόμενος, ἐπιχαιρεκακίας συνέχεται πάϑει. φϑόνου καὶ βασκανίας ἀδελφῷ. φϑόνος μὲν γάρ ἐστι λύπη ἐπ᾽ ἀλλοτρίοις ἀγαϑοῖς, ἐπιχαιρεκακία δ᾽ ἡδονὴ ἐπ’ ἀλλοτρίοις κακοῖς" ἀμ- φότερα δ᾽ ἐκ πάϑους ἀνημέρου καὶ ϑηριώδους γε- γένηται, τῆς κακοηϑείας.
1. Οὕτω δ᾽ ἑκάστῳ λυπηρόν ἐστιν ἡ τῶν περὶ αὑτὸν κακῶν ἀνακάλυψις, ὥστε πολλοὺς ἀποϑανεῖν ἂν πρότερον ἢ δεῖξαί τι τῶν ἀπορρήτων νοσημάτων ἰατροῖς. φέρε γὰρ ἩΗρόφιλον ἢ ᾿Ερασίστρατον ἢ τὸν ᾿Δσκληπιὸν αὐτόν, ὅτ᾽ ἦν ἄνϑρωπος, ἔχοντα τὰ φάρ- μακαὰ καὶ τὰ ὄργανα, κατ᾽ οἰκίαν παριστάμενον ἀνα- Ἀρίνειν, μή τις ἔχει σύριγγα περὶ δακτύλιον ἢ γυνὴ καρκίνον ἐν ὑστέρα᾽ καίτοι σωτήριόν ἔστι τῆς τέχνης ταύτης τὸ πολύπραγμον" ἀλλὰ πᾶς ἄν τις, οἶμαι,
60 Ναμυοῖϊς. Ρ. 918
σι
" οι
ΕΒ ΟΒΙΟΡΒΙΤΑΤΈ. 545
τὸν τοιοῦτον ἀπήλασεν. ὅτι τὴν χρείαν οὐ περιμέ- νῶν ἄκλητος ἐπ᾽ ἀλλοτρίων κακῶν ἔρχεται κατανόη- Ἐὶ σιν. οἱ δὲ πολυπράγμονες αὐτὰ ταῦτα καὶ τὰ τού- τῶν ἔτι χείρονα ξητοῦσιν, οὐ ϑεραπεύοντες ἀλλὰ 6 μόνον ἀνακαλύπτοντες" ὕϑεν μισοῦνται δικαίως. καὶ γὰρ τοὺς τελώνας βαρυνόμεϑα καὶ δυσχεραίνομεν, οὐχ ὅταν τὰ ἐμφανῆ τῶν εἰσαγομένων ἐκλέγωσιν, ἀλλ᾽ ὅταν τὰ κεκρυμμένα ξητοῦντες ἐν ἀλλοτρίοις σκεύεσι καὶ φορτίοις ἀναστρέφωνται" καίτοι τοῦτο τὸ ποιεῖν ὃ νόμος δίδωσιν αὐτοῖς. καὶ βλάπτονται μὴ ποιοῦντες. οὗ δὲ πολυπράγμονες ἀπολλύουσι καὶ Εὶ προΐενται τὰ αὑτῶν ἀσχολούμενοι περὶ τἀλλότρια καὶ σπανίως μὲν εἰς ἀγρὸν βαδίζουσι, τὸ ἥσυχον καὶ σιωπηρὸν τῆς ἐρημίας οὐ φέροντες" ἐὰν δὲ καὶ τ παραβάλωσι διὰ χρόνου, ταῖς τῶν γειτόνων ἀμπέλοις ἐμβλέπουσι μᾶλλον ἢ ταῖς ἰδίαις" καὶ πυνϑάνονται πόσοι βόες τοῦ γείτονος ἀποτεϑνήκασιν ἢ πόσος οἶνος ὀξίνης γέγονε" ταχὺ δὲ τούτων ἐμπλησϑέντες ἀποτρέχουσιν. ὁ μὲν γὰρ ἀληϑινὸς ἐκεῖνος γεωργὸς 90 οὐδὲ τὸν αὐτομάτως ἐρχόμενον ἐκ πόλεως λόγον ἡδέως προσδέχεται, λέγων “εἶτά μοι σκάπτων ἐρεῖ, ἐφ᾽ οἷς γεγόνασιν αἱ διαλύσεις" ταῦτα γὰρ 519 πολυπραγμονῶν νῦν ὁ κατάρατος περιπατεῖ." 85. 8. Οἱ δὲ πολυπράγμονες ὡς ξωλόν τι πρᾶγμα καὶ ψυχρὺν καὶ ἀτράγῳδον φεύγοντες τὴν ἀγροι-
12 τἀλλότρια ἢ: τὰ ἀλλότρια 22 ΚοοΙ. 8 Ρ. 418 24 πολυπραγμονῶν νῦν ἘτηροΥαΒ: νῦν πολυπραγμονῶν
944 θῈ ΟΥΒΙΟΒΙΤΑΤΈ.
κίαν, εἰς τὸ δεῖγμα καὶ τὴν ἀγορὰν καὶ τοὺς λιμέ- 3 γ8 709 98. Δυμ, νας ὠϑοῦνται" “μή τι καινόν; “οὐ γὰρ ἧς πρωΐ κατ᾽ ἀγοράν; “τί οὖν; ἐν ὥραις τρισὶν οἴει τὴν πόλιν - 9 2 Ἁ 9 9. ’ ᾿ μετακεκοσμῆσϑαι;᾽ οὐ μὴν ἀλλ᾽ ἂν μέν τις ἔχῃ τι τοι-
οὔτον εἰπεῖν, καταβὰς ἀπὸ τοῦ ἵππου δεξιωσάμενος 5
καὶ καταφιλήσας ἕστηκεν ἀκροώμενος. ἐὰν δ᾽ ἀπαν- τήσας εἴπῃ τις ὅτι οὐδὲν χαινόν, ὥσπερ ἀχϑόμε- νος τί λέγεις; φησίν “οὐ γέγονας κατ᾽ ἀγοράν; οὐ παρελήλυϑας τὸ στρατήγιον; οὐδὲ τοῖς ἐξ ᾿Ιταλίας ἥχουσιν ἐντετύχηκας;᾽ διὸ καλῶς οὗ τῶν Δοκρῶν ἄρχοντες, ἐπεί τις ἐξ ἀποδημίας προσιὼν ἠρώτησε μή τι καινόν", ἐξημίωσαν αὐτόν. ὡς γὰρ οἵ μάγειροι φορὰν εὔχονται βοσκημάτων οἱ δ᾽ ἁλιεῖς ἰχϑύων, οὕτως οἵ πολυπράγμονες εὔχονται φορὰν κακῶν καὶ πλῆϑος πραγμάτων καὶ καινότητας καὶ μεταβολάς, ἵν᾽ ἀεί τι ϑηρεύειν καὶ κατακόπτειν ἔχωσιν. εὖ δὲ καὶ ὃ τῶν Θουρίων νομοϑέτης" κωμῳδεῖσϑαι γὰρ ἐχώλυσε τοὺς πολίτας πλὴν μοιχοὺς καὶ τολυπρά- Ογμονας. ἔοικε γάρ ἥ τε μοιχεία πολυπραγμοσύνη τις ἀλλοτρίας ἡδονῆς εἶναι καὶ ζήτησις καὶ ἔρευνα τῶν φυλαττομένων καὶ λανϑανόντων τοὺς πολλούς" ἥ τε πολυπραγμοσύνη παράλυσίς ἐστι καὶ φϑορὰ καὶ ἀπογύμνωσις τῶν ἀπορρήτων.
9. Τῇ μὲν οὖν πολυμαϑείᾳ τὴν πολυλογίαν ἕπε- σϑαι συμβαίνει" διὸ καὶ Πυϑαγόρας ἔταξε τοῖς νέοις πενταέτιδα σιωπήν. ἐχεμυϑίαν προσαγορεύσας: τῇ δὲ περιεργίᾳ τὴν κακολογίαν ἀνάγκη συνακολουϑεῖν"
0 καὶ] οἵη. οοαᾷ, γιὸ 22 φϑορὰ] φώρασις Ἐ.. Ἰαῦθγθ ταϊηὶ νἱὰ, νὸχ φώρα, αὰδ8 ἨθΒΥΟΏΙΟ ἰθβίθ ἔρευνα Θϑβὺ
20
1
Ἔ
φι
Ὲ ΟΥΒΙΟΞΙΤΑΤΕ. 9545
κι
ἃ γὰρ ἡδέως ἀκούουσιν ἡδέως λαλοῦσι. καὶ ἃ παρ᾽ ἄλλων σπουδῇ συλλέγουσι πρὸς ἑτέρους μετὰ χαρᾶς ἐχφέρουσιν. ὅϑεν αὐτοῖς μετὰ τῶν ἄλλων κακῶν τὸ νόσημα καὶ πρὸς τὴν ἐπιϑυμίαν ἐμποδών ἐστι" πάν- τες γὰρ αὐτοὺς φυλάττονται καὶ ἀποκρύπτονται. καὶ οὔτε πρᾶξαί τι πολυπράγμονος ὁρῶντος οὔτ᾽ εἰπεῖν ἀκούοντος ἡδέως ἔχουσιν" ἀλλὰ καὶ βουλὰς ἀνατί- ϑένται καὶ σκέψεις πραγμάτων ὑπερβάλλονται. μέχρι
ΚΟΥ, 3 Ἁ ς “- , μὴ κ᾿} ΄ κ ἂν ἐκποδὼν ὃ τοιοῦτος γένηται" κἂν ἢ λόγου τινὸς
[-
ὃ
Θ᾽ ς
το σι
ἀπορρήτου παρόντος ἢ πράξεως σπουδαίας περαινο- μένης ἀνὴρ πολυπράγμων ἐπιφανῇ, καϑάπερ ὄὕψον γαλῆς παραδραμούσης αἴρουσιν ἐκ μέσου καὶ ἀπο- χρύπτουσιν᾽ ὥστε πολλάκις τὰ τοῖς ἄλλοις δητὰ καὶ ϑεατὰ τούτοις μόνοις ἄρρητα καὶ ἀϑέατα γίγνεσϑαι. διὸ καὶ πίστεως ἁπάσης ἔρημος ὁ πολυπράγμων ἐστίν" οἰκέταις γοῦν καὶ ξένοις πιστεύομεν μᾶλλον ἐπιστολὰς καὶ γράμματα καὶ σφραγῖδας ἢ φίλοις καὶ οἰχείοις πολυπράγμοσιν. ὃ δὲ Βελλεροφόντης ἐκεῖ- νος οὐδὲ χαϑ'᾽ ἑαυτοῦ γράμματα κομίζων ἔλυσεν, ἀλλ᾽ ἀπέσχετο τῆς ἐπιστολῆς τοῦ βασιλέως ὡς τῆς γυναικὸς διὰ τὴν αὐτὴν ἐγκράτειαν. ἀκρασίας γὰρ τὸ πολυπραγμονεῖν ὡς καὶ τὸ μοιχεύειν, καὶ πρὸς τῇ ἀκρασίᾳ δεινῆς ἀνοίας καὶ ἀφροσύνης" τὸ γὰρ τοσαύτας παρελθόντα κοινὰς καὶ δεδημοσιωμένας γυναῖκας ἐπὶ τὴν κατάκλειστον ὠϑεῖσϑαι καὶ πολυ- τελῆ, πολλάκις ἂν οὕτω τύχῃ καὶ ἄμορφον οὖσαν, ὑπερβολὴ μανίας καὶ παραφροσύνης. ταὐτὸ δ᾽ οἵ
18 Βελλεροφόντης] οἵ, Ηοπι. Ζ 166 5Ξ8αα. 26 ἂν] δ᾽ ἂν
Ε
846 Ὲ; ΟΥΒΙΟΒΙΤΑΤΈ.
πολυπράγμονες ποιοῦσι" πολλὰ καὶ καλὰ ϑεάματα καὶ ἀκούσματα καὶ σχολὰς καὶ διατριβὰς παρελϑόντες, ἐπιστόλια διορύττουσιν ἀλλότρια καὶ παραβάλλουσι γειτόνων τοίχοις τὰ ὦτα καὶ συμψυϑυρίζουσιν οἰὐκέ- ταις καὶ γυναίοις, πολλάκις μὲν οὐδ᾽ ἀκινδύνως ἀεὶ 5 δ᾽ ἀδόξως. . 10. Ζιὸ καὶ χρήσιμον ὡς ἔνι μάλιστα πρὸς τὴν ὅ20 ἀποτροπὴν τοῖς πολυπράγμοσιν ἣ τῶν προεγνωσμέ- νῶν ἀνάμνησις. ἂν γάρ, ὥσπερ ὃ Σιμωνίδης ἔλεγε τὰς κιβωτοὺς ἀνοίγων διὰ χρόνου τὴν μὲν τῶν μι- τὸ σϑῶν ἀεὶ μεστὴν τὴν δὲ τῶν χαρίτων εὑρίσκειν ἀεὶ κενήν, οὕτως ἄν τις τῆς πολυπραγμοσύνης τὴν ἀπο- ϑήκην ἀνοίγῃ διὰ χρόνου καὶ κατασκέπτηται πολλῶν ἀχρήστων καὶ ματαίων καὶ ἀτερπῶν γέμουσαν, ἴσως ἂν αὐτῷ τὸ πρᾶγμα προσσταίη. φανὲν ἀηδὲς παντά- πασι καὶ φλυαρῶδες. φέρε γάρ, εἴ τις ἐπιὼν τὰ συγ- γράμματα τῶν παλαιῶν ἐκλαμβάνοι τὰ κάκιστα τῶν ἐν αὐτοῖς, καὶ βιβλίον ἔχοι συντεταγμένον, οἷον Ὁμη- Β ρικῶν στίχων ἀκεφάλων καὶ τραγικῶν σολοικισμῶν καὶ τῶν ὑπ᾽ ᾿4ρχιλόχου πρὸς τὰς γυναῖκας ἀπρεπῶς 30 καὶ ἀκολάστως εἰρημένων, ἑαυτὸν παραδειγματίξον- τος ἄρ᾽ οὐκ ἔστι τῆς τραγικῆς κατάρας ἄξιος,
»
8
“ὄλοιο ϑνητῶν ἐκλέγων τὰς συμφοράς; καὶ ἄνευ δὲ τῆς κατάρας ἀπρεπὴς καὶ ἀνωφελὴς ὃ ϑησαυρὺὸς αὐτοῦ γέμων ἀλλοτρίων ἁμαρτημάτων" 55 ὥσπερ ἡ πόλις, ἣν ἐκ τῶν κακίστων καὶ ἀναγωγο-
1 πολλὰ] πολλὰ γὰρ ϑίορτηδπμιβ 7: τὴν] τὴν τοῦ πά-
ὅους Ἦν. τηδ]ῖπὶ τὴν ἀπὸ τοῦ πάϑους 12 τις Ηαυϊίθηυβ 28 Νάυοκ. Ρ. 918
θῈ ΟΥΒΙΟΞΊΤΑΤΕ. 941
τάτων οἰκίσας ὁ Φίλιππος Πονηρόπολιν προδηγό- ρευσεν. οὗ τοίνυν πολυπράγμονες οὐ στίχων οὐδὲ ποιημάτων, ἀλλὰ βίων ἀστοχήματα καὶ πλημμελή- ματα καὶ σολοικισμοὺς ἀναλεγόμενοι καὶ συνάγοντες,
5 ἀμουσότατον καὶ ἀτερπέστατον κακῶν γραμματοφυ- λακεῖον τὴν ἑαυτῶν μνήμην περιφέρουσιν. ὥσπερ οὖν ἐν Ῥώμῃ τινὲς τὰς γραφὰς καὶ τοὺς ἀνδριάντας καὶ νὴ Ζ]έα τὰ κάλλη τῶν ὠνίων παίδων καὶ γυ- ναικῶν ἐν μηδενὶ λόγῳ τιϑέμενοι, περὶ τὴν τῶν
10 τεράτων ἀγορὰν. ἀναστρέφονται, τοὺς ἀχνήμους καὶ τοὺς γαλεάγκωνας καὶ τοὺς τριοφϑάλμους καὶ τοὺς στρουϑοκεφάλους καταμανθϑάνοντες καὶ ζητοῦντες εἴ τι γεγένηται
“σύμμικτον εἶδος κἀποφώλιον τέρας"
15 ἀλλ᾽ ἐὰν συνεχῶς τις ἐπάγῃ τοῖς τοιούτοις αὐτοὺς ϑεάμασι, ταχὺ πλησμονὴν καὶ ναυτίαν τὸ πρᾶγμα παρέξει" οὕτως οἵ τὰ περὶ τὸν βίον ἀστοχήματα καὶ γενῶν αἴσχη καὶ διαστροφάς τινας ἐν οἴκοις ἀλλο- τρίοις καὶ πλημμελείας πολυπραγμονοῦντες, τῶν
20. πρώτων ἀναμιμνησκέτωσαν ἑαυτοὺς ὅτι χάριν καὶ ὄνησιν οὐδεμίαν ἤνεγκε.
11. Μέγιστον μέντοι πρὸς τὴν τοῦ πάϑους ἀπο- τροπὴν ὁ ἐϑισμός, ἐὰν πόρρωϑεν ἀρξάμενοι γυμνά- ξωμεν ἑαυτοὺς καὶ διδάσκωμεν ἐπὶ ταύτην τὴν ἐγκρά-
3 τειαν" καὶ γὰρ ἡ αὔξησις ἔϑει γέγονε, τοῦ νοσήματος κατὰ μικρὸν εἰς τὸ πρόσω χωροῦντος" ὃν δὲ τρόπον,
14 Νὅυοκ. Ρ. 08ὺ καὶ ἀποφώλιον οοαά. 61] τέρας]
τρέφος Ναυοκίαβ. οἵ, γι. ΤΊΘΒ. ὁ. 18 24 διδάσκωμεν] διασκῶμεν ὃ
10)
848 ΡῈ ΟΥΒΙΟΒΙΤΑΤΕ.
εἰσόμεϑα περὶ τῆς ἀσκήσεως ὁμοῦ διαλεγόμενοι. πρῶ- τον μὲν οὖν ἀπὸ τῶν βραχυτάτων καὶ φαυλοτάτων ἀρξώμεϑα. τί γὰρ χαλεπόν ἐστιν ἐν ταῖς ὁδοῖς τὰς ἐπὶ τῶν τάφων ἐπιγραφὰς μὴ ἀναγιγνώσκειν, ἢ τί Ε δυσχερὲς ἐν τοῖς περιπάτοις τὰ κατὰ τῶν τοίχων Ὁ γράμματα τῇ ὄψει παρατρέχειν, ὑποβάλλοντας αὗ- τοῖς ὅτι χρήσιμον οὐδὲν οὐδ᾽ ἐπιτερπὲς ἐν τούτοις γέγραπται ἀλλ᾽ ᾿ἐμνήσϑη᾽ ὁ δεῖνα τοῦ δεῖνος ἐπ᾽ ἀγαϑῷ καί 'φίλων ἄριστος᾽ ὅδε τις, καὶ πολλὰ τοι- αύτης γέμοντα φλυαρίας" ἃ δοκεῖ μὲν οὐ βλάπτειν τὸ ἀναγιγνωσκόμενα, βλάπτει δὲ λεληϑότως τῷ μελέ- τὴν παρεμποιεῖν τοῦ ξητεῖν τὰ μὴ προσήκοντα; καὶ χαϑάπερ οἱ κυνηγοὶ τοὺς σκύλακας οὐκ ἐῶσιν ἐκ- τρέπεσϑαι καὶ διώκειν πᾶσαν ὀδμήν, ἀλλὰ τοῖς ῥυ- τῆρσιν ἕλκουσι καὶ ἀναχρούουσι, καϑαρὸν αὐτῶν ι5 φυλάττοντες καὶ ἄκρατον τὸ αἰσϑητήριον ἐπὶ τὸ οἱ- κεῖον ἔργον, ἵν᾽ εὐτονώτερον ἐμφύηται τοῖς ἴχνεσι
Ἐ
“πέλματα ϑηρείων μελέων μυχτῆρσιν ἐρεινῶν"" οὕτω δεῖ τὰς ἐπὶ πᾶν ϑέαμα καὶ πᾶν ἄκουσμα τοῦ πολυπράγμονος ἐκδρομὰς καὶ περιπλανήσεις ἀφαιρεῖν 30 καὶ ἀντισπᾶν ἐπὶ τὰ χρήσιμα φυλάττοντας. ὥσπερ γὰρ οἵ ἀετοὶ καὶ οἵ λέοντες ἐν τῷ περιπατεῖν συ- στρέφουσιν εἴσω τοὺς ὄνυχας. ἵνα μὴ τὴν ἀκμὴν
521 αὐτῶν καὶ τὴν ὀξύτητα κατατρίβωσιν, οὕτω τὸ πολύ- πραγμον τοῦ φιλομαϑοῦς ἀχμήν τινα καὶ στόμωμα 55 νομίζοντες ἔχειν μὴ καταναλίσκωμεν ἐν τοῖς ἀχρή- στοις μηδ᾽ ἀπαμβλύνωμεν.
60 γράμματα] ἐπιγράμματα αῷ'Ὗὁ 18 πέλματα ἘτηροΥαδ: τέρματα
ΠΕ; ΟΥΒΙΟΡΙΤΑΤῈΕ. 949
12, Ζεύτερον τοίνυν ἐϑιξζώμεϑα ϑύραν παριόντες ἀλλοτρίαν μὴ βλέπειν εἴσω μηδὲ τῶν ἐντὸς ἐπιδράτ- τεσϑαν τῇ ὕψει καϑάπερ χειρὶ τῇ περιεργίᾳα, ἀλλὰ τὸ τοῦ Ξενοκράτους ἔχωμεν πρόχειρον, ὃς ἔφη μηδὲν
5 διαφέρειν τοὺς πόδας ἢ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς ἀλλο- τρίαν οἰκίαν τιυϑέναι" οὔτε γὰρ δίκαιον οὔτε καλόν, ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἡδὺ τὸ ϑέαμα.
“δύσμορφα μέντοι τἄνδον εἰσιδεῖν. ξένε"
τὰ γὰρ πολλὰ τοιαῦτα τῶν ἐν ταῖς οἰκίαις. σκευά- τὸ ρίαὰ κείμενα καὶ ϑεραπαινίδια καϑεζόμενα καὶ σπου- Β δαῖον οὐδὲν οὐδ᾽ ἐπιτερπές. ἡ δὲ συνδιαστρέφουσα τὴν ψυχὴν παράβλεψις αὕτη καὶ παρατόξευσις αἰσχρὰ καὶ τὸ ἔϑος μοχϑηρόν᾽ ὃ μὲν γὰρ Ζιογένης ϑεα- σάμενος εἰσελαύνοντα τὸν ὀλυμπιονίκην Ζιώξιππον ιό ἐφ᾽ ἅρματος. καὶ γυναικὸς εὐμόρφου ϑεωμένης τὴν πομπὴν ἀποσπάσαι τὰς ὄψεις μὴ δυνάμενον ἀλλ᾽ ὑποβλέποντα καὶ παρεπιστρεφόμενον, “ὁρᾶτ᾽ εἶπε “τὸν ἀϑλητὴν ὑπὸ παιδισκαρίου τραχηλιζόμενον ;" τοὺς δὲ πολυπράγμονας ἴδοις ἂν ὑπὸ παντὸς ὁμοίως 20 ϑεάματος τραχηλιζομένους καὶ περιαγομένους. ὅταν ἔϑος καὶ μελέτη γένηται τῆς ὄψεως αὐτοῖς παντα- χοῦ διαφορουμένης. δεῖ δ᾽, ὡς οἶμαι, μὴ καϑάπερ Ο ϑεράπαιναν ἀνάγωγον ἔξω ῥέμωμβεσϑαι τὴν αἴσϑη- σιν, ἀλλ᾽ ἀποπεμπομένην ὑπὸ τῆς ψυχῆς ἐπὶ τὰ 985 πράγματα συντυγχάνειν αὐτοῖς ταχὺ καὶ διαγγέλ- λειν᾽ εἶτα πάλιν κοσμίως ἐντὸς εἶναι τοῦ λογισμοῦ
ὃ τῇ ὄψει) 46]. ἢ 8 Νάδυοκ. Ρ. 6117. Κοοῖκ. 8 νη. 618 21 τηϑ]ῖτι πανταχοῖ
860 ΡῈ ΟΥΒΙΟΒΙΤΑΤΕ,
καὶ προσέχειν αὐτῷ. νῦν ὃὲ συμβαίνει τὸ τοῦ Σοφοκλέους “ἔπειτα δ᾽ Αἰνιᾶνος ἀνδρὸς ἄστομοι πῶλοι βίᾳ φοροῦσιν ..᾽
αἷ μὴ τυχοῦσαι παιδαγωγίας ὥσπερ ἐλέγομεν ὀρϑῆς 5 μηδ᾽ ἀσκήσεως αἰσϑήσεις προεκτρεχουσαι καὶ συν- ἐφελκόμεναι πολλάκις εἰς ἃ μὴ δεῖ καταβάλλουσι τὴν διάνοιαν. ὅϑεν ἐκεῖνο μὲν ψεῦδός ἐστι, τὸ Ζ΄η- μόχριτον ἑκουσίως σβέσαι τὰς ὄψεις ἀπερεισάμενον εἰς ἔσοπτρον πυρωϑέν, καὶ τὴν ἀπ᾿ αὐτοῦ ἀνάκλα- τὸ σιν δεξάμενον, ὅπως μὴ παρέχωσι ϑόρυβον τὴν διάνοιαν ἔξω καλοῦσαι πολλάκις. ἀλλ᾽ ἐῶσιν ἔνδον οἰκουρεῖν καὶ διατρίβειν πρὸς τοῖς νοητοῖς. ὥσπερ παρόδιοι ϑυρίδες ἐμφραγεῖσαι" τοῦτο μέντοι παν- τὸς μᾶλλον ἀληϑές ἐστιν, ὅτι τὴν αἴσϑησιν ὀλίγα τ κινοῦσιν οἱ πλεῖστα τῇ διανοίᾳ χρώμενοι. καὶ γὰρ τὰ μουσεῖα πορρωτάτω τῶν πόλεων ἱδρύσαντο. καὶ τὴν νύκτα προσεῖπον ᾿εὐφρόνην᾽ μέγα πρὸς εὕρεσιν τῶν ζητουμένων καὶ σκέψιν ἡγούμενοι τὴν ἡσυχίαν καὶ τὸ ἀπερίσπαστον. 30
18. ᾿“λλὰ μὴν οὐδ᾽ ἐκεῖνο χαλεπὸν καὶ δύσκο- λον, ἀνθρώπων λοιδορουμένων ἐν ἀγορᾷ καὶ κακῶς λεγόντων ἀλλήλους μὴ προσελϑεῖν" ἢ συνδρομῆς ἐπί τι πλειόνων γενομένης μεῖναι καϑήμενον" ἐὰν δ᾽ ἀκρατῶς ἔχῃς. ἀπελθεῖν ἀναστάντα. χρηστοῦ μὲν 365 γὰρ οὐδενὸς τοῖς πολυπραγμονοῦσιν ἀναμίξας δεαυ- τὸν ἀπολαύσεις, μεγάλα δ᾽ ὠφεληϑήσῃ τὸ πολύ-
2 Σοφοκλέους] ΕἸοοίν. 124 4 φέρουσιν ΞΟΡΠΟΟΙΘ6Β ὅ ἐλέγομεν Ἐ: λέγομεν 11 τηλ]ῖτι δεξάμενον ἀνάκλασιν
θῈ ΟΥΒΙΟΞΊΙΤΑΤΕ. 501
πραγμον ἀποστρέψας βίᾳ καὶ κολούσας ὑπακούειν τῷ λογισμῷ συνεϑιξζόμενον. ἐκ δὲ τούτου μᾶλλον Ε' ἐπιτείνοντα τὴν ἄσκησιν ὀρϑῶς ἔχει καὶ ϑέατρον ἀκροάματος εὐημεροῦντος παρελϑεῖν. καὶ φίλους ἐπ᾽ 5 ὀρχηστοῦ τινος ἢ κωμῳδοῦ ϑέαν παραλαμβάνοντας διώσασϑαι. καὶ βοῆς ἐν σταδίῳ γενομένης ἢ ἵππο- δρόμῳ μὴ ἐπιστραφῆναι. καϑάπερ γὰρ ὁ Σωκράτης παρήνει φυλάττεσϑαι τῶν βρωμάτων ὅσα μὴ πει- νῶντας ἐσϑίειν ἀναπείϑει, καὶ τῶν πωμάτων ὅσα 10 πίνειν μὴ διψῶντας" οὕτω χρὴ καὶ ἡμᾶς τῶν ϑεα- μάτων καὶ ἀκουσμάτων φυλάττεσϑαι καὶ φεύγειν ὅσα χρατεῖ καὶ προσάγεται τοὺς μηδὲν δεομένους. ὁ δὲ Κῦρος οὐκ ἐβούλετο τὴν Πάνϑειαν ἰδεῖν, ἀλλὰ τοῦ ᾿ἀράσπου λέγοντος ὡς ἄξιον ϑέας εἴη τὸ τῆς ιὸ γυναικὸς εἶδος, “οὐκοῦν ἔφη “διὰ τοῦτο μᾶλλον 5322 αὐτῆς ἀφεκτέον" εἰ γὰρ ὑπὸ σοῦ πεισϑεὶς ἀφικοί- μὴν πρὸς αὐτήν, ἴσως ἄν μὲ πάλιν ἀναπείδειεν αὕτη καὶ μὴ σχολάζοντα φοιτᾶν ϑεᾶσϑαί τε καὶ παρακα- ϑῆσϑαι προέμενον πολλὰ τῶν σπουδῆς ἀξίων. ὁμοίως 30 οὐδ᾽ ᾿4λέξανδρος εἰς ὄψιν ἦλϑε τῆς Δαρείου γυναι- κὸς ἐκπρεπεστάτης εἶναι λεγομένης" ἀλλὰ πρὸς τὴν. μητέρα φοιτῶν αὐτῆς πρεσβῦτιν οὖσαν, οὐχ ὑπέ- μεινὲ τὴν νέαν καὶ καλὴν ἰδεῖν. ἡμεῖς δὲ τοῖς φο- θείοις τῶν γυναικῶν ὑποβάλλοντες τοὺς ὀφθαλμοὺς 55 καὶ τῶν ϑυρίδων ἐκχρεμαννύντες, οὐδὲν ἁμαρτάνειν Β δοκοῦμεν οὕτως ὀλισϑηρὰν καὶ ῥευστὴν εἰς ἅπαντα τὴν πολυπραγμοσύνην ποιοῦντες.
9 πωμάτων ἕ: πομάτων 18 Κῦρος κέ] Χοπ. Ογτορ. ΤΊ ΠΤ 11 αὕτη ἧ: αὐτὴ
902 ᾿ Ὲ ΟΥΒΙΟΞΙΤΑΤΕ.
14. Ἔστι τοίνυν καὶ πρὺς δικαιοσύνην ἄσκησις, ὑπερβῆναί ποτε λῆμμα δίκαιον, ἵνα πόρρω τῶν ἀδίέ- κῶν ἐϑίσῃς σεαυτὸν εἶναι" καὶ πρὺς σωφροσύνην ὁμοίως. ἀποσχέσϑαι ποτὲ γυναικὸς ἰδίας. ἵνα μηδέ- ποτὲ κινηϑῆῇς ὑπ’ ἀλλοτρίας. τοῦτο δὴ τὸ ἔϑος ἐπά- γῶν τῇ πολυπραγμοσύνῃ πειρῶ καὶ τῶν ἰδίων ἔνια παρακοῦσαί ποτὲ καὶ παριδεῖν καί, βουλομένου τινὸς ἀγγεῖλαί τι τῶν ἐπὶ τῆς οἰκίας, ὑπερβαλέσϑαι, καὶ λόγους περὶ σοῦ λελέχϑαι δοχοῦντας ἀπώσασθαι. καὶ γὰρ τὸν Οἰδίποδα τοῖς μεγίστοις κακοῖς ἡ περι- εργία περιέβαλε᾽ ξητῶν γὰρ ἑἕξαυτὸν ὡς οὐκ ὄντα Κορίνϑιον ἀλλὰ ξένον, ἀπήντησε τῷ Δαΐῳ. καὶ τοῦ- τον ἀνελὼν καὶ τὴν μητέρα λαβὼν ἐπὶ τῇ βασιλείᾳ γυναῖκα καὶ δοκῶν εἶναι μακάριος πάλιν ἑαυτὸν ἐζήτει. καὶ τῆς γυναικὸς οὐκ ἐώσης, ἔτι μᾶλλον ἤλεγχε τὸν συνειδότα γέροντα. πᾶσαν προσφέρων ἀνάγκην. τέλος δὲ τοῦ πράγματος ἤδη περιφέροντος αὐτὸν τῇ ὑπονοίᾳ καὶ τοῦ γέροντος ἀναβοήσαντος
“οἴμοι πρὸς αὐτῷ γ᾽ εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν. ἢ
οι
ὅμως ἐξημμένος ὑπὸ τοῦ πάϑους χαὶ σφαδάξων. 30
ἀποκρίνεται
“κἄγωγ᾽ ἀκούειν" ἀλλ᾽ ὅμως ἀκουστέον." οὕτω τίς ἐστι γλυκύπικρος καὶ ἀκατάσχετος ὃ τῆς πολυπραγμοσύνης γαργαλισμός, ὥσπερ ἕλκος αἷμάσ- σων ἑαυτόν, ὅταν ἀμύσσηται. ὃ δ᾽ ἀπηλλαγμένος
1 δικαιοσύνην Μεανὶρίαβ: δικαιοσύνης 19. 22 ΒΟΡΆ. ΟἿΝ 1109. 11τὸ
8ῦ
ΡῈ ΟΥΒΙΟΞΙΤΑΤΈ. ϑὺ9
- 7 , ᾿ , -" 9 [2 τῆς νόσου ταύτης καὶ φύσει πρᾶος, ἀγνοήσας τι τῶν δυσχερῶν εἴποι ἄν “ὦ πότνια λήϑη τῶν κακῶν, ὡς εἶ σοφή. 15. Ζιὸ καὶ πρὸς ταῦτα συνεϑιστέον αὑτούς. ᾽ αὐ -" Χ . ν , Ὁ ἐπιστολὴν χομισϑεῖσαν μὴ ταχὺ μηδὲ κατεσπευσμέ- νῶς λῦσαι, καϑάπερ οἵ πολλοὶ ποιοῦσιν, ἂν αἱ χεῖ- ρὲες βραδύνωσι, τοῖς ὀδοῦσι τοὺς δεσμοὺς διαβιβρώ- ὅκοντες᾽ ἀγγέλου ποϑὲν ἥ ὴ προσδραμεῖ 4᾽ ἀγγέλου ποϑὲν ἥκοντος, μὴ προσδραμεῖν μηδ᾽ ἐξαναστῆναι" φίλου τινὸς εἰπόντος "ἔχω σοί τι τὸ καινὸν εἰπεῖν πρᾶγμα" ᾿ μᾶλλον, εἴ τι χρήσιμον ἔχεις Τὶ Ὰ 3 ,ὔ 3 2 - φυ 1553, 1: , ἢ ὠφέλιμον. ἐμοῦ ποτ᾽ ἐν Ῥώμῃ διαλεγομένου. ῬΡι ᾿, »} »"Ὺ «ει Ο 3 ; Ἁ υύστικος ἐκεῖνος, ὃν ὕστερον ἀπέκτεινε Ζ᾽ομετιανὸς τῇ δόξῃ φϑονήσας. ἠκροᾶτο, καὶ διὰ μέσου στρατιώ- τῆς παρελθὼν ἐπιστολὴν αὐτῷ Καίσαρος ἐπέδωκε" 15 γενομένης δὲ σιωπῆς κἀμοῦ διαλιπόντος. ὅπως ἄνα- γνῷ τὴν ἐπιστολήν, οὐκ ἠθέλησεν οὐδ᾽ ἔλυσε πρό- τερον ἢ διεξελθεῖν ἐμὲ τὸν λόγον καὶ διαλυϑῆναι τὸ ἀκροατήριον᾽ ἐφ᾽ ᾧ πάντες ἐθαύμασαν τὸ βάρος τἀνδρός. ὅταν δέ τις οἷς ἔξεστι τρέφων τὸ πολύ- Χ 3 ’ " , 9 ΄ 80 πραγμον. ἰσχυρὸν ἀπεργάσηται καὶ βίαιον. οὐκέτι δ ΄ ᾿" [᾿ , , . ΄ ᾿- ῥαδίως. πρὸς ἃ κεκώλυται φερομένου διὰ συνήθειαν. Ὁ χρατεῖν δυνατός ἐστιν" ἀλλ᾽ ἐπιστόλια παραλύουσιν οὗτοι φίλων. συνεδρίοις ἀπορρήτοις ἑαυτοὺς παρεμ- βάλλουσιν. ἱερῶν, ἃ μὴ ϑέμις δρᾶν. γίγνονται ϑεα- εὅ ταί, τόπους ἀβάτους πατοῦσι. πράγματα καὶ λόγους βασιλικοὺς ἀνερευνῶσι. 10. Καίτοι γε τοὺς τυράννους. οἷς ἀνάγκη πάντα 3
2 ἄν] νὴ Δί᾽ ἄνλ 8 Ἐπγ. ΟΥ. 2818 110 εἴ τι] εἰπεῦν εἴ τιϑ 19 τἀνδρός ἢ: τοῦ ἀνδρός ῬΙπίατομὶ ΜΟΥΑ]α. Ὑ͵ο071. 111. - 28
904 Ὲ ΟΥΒΙΟΞΊΤΑΤΕ.
γιγνώσκειν. ἐπαχϑεστάτους ποιεῖ τὸ τῶν λεγομένων ὥτων καὶ προσαγωγέων γένος. ὠταχουστὰς μὲν οὖν πρῶτος ἔσχεν ὃ νέος Ζαρεῖος ἀπιστῶν ἑαυτῷ καὶ πάν- δ98 τὰς ὑφορώμενος καὶ δεδοικώς" τοὺς δὲ προσαγωγί- δας οἱ Διονύσιοι τοῖς Συρακοσίοις κατέμιξαν" ὅϑεν δ ἐν τῇ μεταβολῇ τῶν πραγμάτων τούτους πρώτους οὗ Συρακόσιοι συλλαμβάνοντες ἀπετυμπάνιξζον. καὶ γὰρ τὸ τῶν συκοφαντῶν γένος ἐκ τῆς τῶν πολυπραγμό- νῶν φρατρίας καὶ ἑστίας ἐστίν. ἀλλ᾽ οἵ μὲν συκο- φάνται ξητοῦσιν, εἴ τις ἢ βεβούλευται κακὸν ἢ πε- τ ποίηκεν᾽ οἵ δὲ πολυπράγμονες καὶ τὰς ἀβουλήτους ἀτυχίας τῶν πέλας ἐλέγχοντες εἰς μέσον ἐχφέρουσι. λέγεται δὲ καὶ τὸν ἀλιτήριον ἐκ φιλοπραγμοσύνης κατονομασϑῆναι τὸ πρῶτον" λιμοῦ γὰρ ὡς ἔοικεν ᾿Αϑηναίοις ἰσχυροῦ γενομένου, καὶ τῶν ἐχόντων πῦυ- τὸ Β ρὸν εἰς μέσον οὐ φερόντων ἀλλὰ κρύφα καὶ νύκτωρ ἐν ταῖς οἰκίαις ἀλούντων. περιιόντες ἐτήρουν τῶν ὐύλων τὸν ψόφον εἶτ᾽ ἡ ἀλιτήριοι᾽ προσηγορεύϑησαν. ὁμοίως δὲ καὶ τῷ συκοφάντῃ τοὔνομα γεγενῆσϑαι" κεχωλυμένου γὰρ ἐχφέρειν τὰ σῦκα. μηνύοντες καὶ 30 φαίνοντες τοὺς ἐξάγοντας ἐκλήϑησαν ᾿συχοφάνται.᾽ καὶ τοῦτ᾽ οὖν οὐκ ἄχρηστόν ἐστιν ἐννοεῖν τοὺς πολυ- πράγμονας, ὅπως αἰσχύνωνται τὴν πρὸς τοὺς μισου- μένους μάλιστα καὶ δυσχεραινομένους ὁμοιότητα καὶ συγγένειαν τοῦ ἐπιτηδεύματος. 36
ὅ Συρακοσίοις Ὠϊὸ οὐ Ἰηΐγα ἢ
τί τις
: συρακουσίοις 10 τις]
ΠΕΡῚ ΦΙΛΟΠΛΟΥΤΊΑΣ.
1. Ἱππόμαχος ὃ ἀλείπτης, ἐπαινούντων τινῶν ἄνϑρωπον εὐμήκη καὶ μακρὰς ἔχοντα χεῖρας ὡς Ὁ πυχτικόν, “εἴπερ᾽ ἔφη ᾿καϑελεῖν ἔδει τὸν στέφανον κρεμάμενον. τοῦτ᾽ ἔστιν εἰπεῖν πρὸς τοὺς τὰ καλὰ χωρία καὶ τὰς μεγάλας οἰκίας καὶ τὸ πολὺ ἀργύριον ὑπερεκπεπληγμένους καὶ μακαρίζοντας, “εἴ γ᾽ ἔδει πωλουμένην πρίασϑαι τὴν εὐδαιμονίαν. καίτοι πολ- λοὺς ἂν εἴποι τις. ὅτι μᾶλλον ἐθέλουσι πλουτεῖν καὶ καχοδαιμονοῦντες ἢ μακάριοι γενέσθαι δόντες 10 ἀργύριον. ἀλλ᾽ οὐκ ἔστι γε χρημάτων ὥνιον ἀλυ- πία, μεγαλοφροσύνη, εὐστάϑεια, ϑαρραλεότης, αὐτάρ- κεια᾿ τῷ πλουτεῖν οὐκ ἔνεστι τὸ πλούτου καταφρονεῖν οὐδὲ τῷ τὰ περιττὰ κεχτῆσϑαι τὸ μὴ δεῖσϑαι τῶν περιττῶν. "
1ὅ 2, Τίνος οὖν ἀπαλλάττει τῶν ἄλλων κακῶν ὃ πλοῦτος, εἰ μηδὲ φιλοπλουτίας; ἀλλὰ ποτῷ μὲν ἔσβε- σαν τὴν τοῦ ποτοῦ ὄρεξιν καὶ τροφῇ τὴν τῆς τρο- φῆς ἐπιϑυμίαν ἠκέσαντο᾽ κἀκεῖνος ὁ λέγων
σι
“δὸς χλαῖναν Ἱππώνακτι, κάρτα γὰρ ῥιγῶ. 50 πλειόνων ἐπιφερομένων δυσανασχετεῖ καὶ διωϑεῖται" φιλαργυρίαν δ᾽ οὐ σβέννυσιν ἀργύριον οὐδὲ χρυ-
19 οἵ Βουρᾷκ. 2 ρ. 469
28"
900 Ὲ ΟΥὔΡΙΘΙΤΑΤῈ
σίον, οὐδὲ πλεονεξία παύεται κτωμένη τὸ πλέον. ἀλλ᾽ ἔστιν εἰπεῖν πρὸς τὸν πλοῦτον ὥσπερ ἰατρὸν 3, ἀλαζόνα ΓΕ Ἷ ΄ ᾿ ΄, ΓΝ τὸ φάρμακόν σου τὴν νόσον μείξω ποιεῖ Ε ἄρτου δεομένους καὶ οἴκου καὶ σκέπης μετρίας καὶ ὃ τοῦ τυχόντος ὄψου παραλαβὼν ἐμπέπληκεν ἐπιϑυ- μίας χρυσοῦ καὶ ἀργύρου καὶ ἐλέφαντος καὶ σμα- ράγδων καὶ κυνῶν καὶ ἵππων, εἰς χαλεπὰ καὶ σπάνια καὶ δυσπόριστα καὶ ἄχρηστα μεταϑεὶς ἐκ τῶν ἀναγ- καίων τὴν ὄρεξιν. ἐπεὶ τῶν γ᾽ ἀρκούντων οὐδεὶς το πένης ἐστίν: οὐδὲ δεδάνεισται πώποτ᾽ ἄνϑρωπος ἢ ΄ δ 8... 9. , μ᾽ » Ἃ ἡ» ἀργύριον, ἵν᾽ ἄλφιτα πρίηται ἢ τυρὸν ἢ ἄρτον ἢ 3 ᾿ »} αὶ »" ᾿ , Ἁ , ἐλαίας" ἀλλὰ τὸν μὲν οἰκία πολυτελὴς χρεωφειλέτην ὅ94 πεποίηκε, τὸν δ᾽ ὁμοροῦν ἐλαιόφυτον, τὸν δὲ σι- τῶνες ἀμπελῶνες, ἄλλον ἡμίονοι Γαλατικαί, ἄλλον τὸ ἵπποι ζυγοφόροι ς γα, ΦᾺ , 3 κείν᾽ ὄχεα κροτέοντες ἐνσεσείκασιν εἰς βάραϑρον συμβολαίων καὶ τόκων καὶ ὑποθϑηκῶν. εἶϑ'᾽ ὥσπερ οἵ πίνοντες μετὰ τὸ μὴ διψῆν ἢ ἐσθίοντες μετὰ τὸ μὴ πεινῆν καὶ ὅσα δὲ- 50 - Ἵ “-- μέ -“ [2 ψῶντες ἢ πεινῶντες ἔλαβον προσδεξεμοῦσιν, οὕτως οἵ τῶν ἀχρήστων ἐφιέμενοι καὶ περιττῶν οὐδὲ τῶν ἀναγκαίων κρατοῦσιν. οὗτοι μὲν οὖν τοιοῦτοι. 8, Τοὺς δὲ μηδὲν ἀποβάλλοντας ἔχοντας δὲ πολλὰ πλειόνων δ᾽ ἀεὶ δεομένους ἔτι μᾶλλον ϑαυμάσειεν 50 ἄν τις τοῦ ᾿Δριστίππου μεμνημένος. ἐκεῖνος γὰρ
2 ὥσπερ] 1. 6. ὥσπερ πρὸς 4 ΚοΟΟΚ. 8 ν. 494 11 Ἠομὰ. Ο 488
ὈΙΥΙΤΙΑΕΌΜ. 901
εἰώϑει λέγειν, ὅτι πολλὰ μέν τις ἐσθίων πολλὰ δὲ Β πίνων πληρούμενος δὲ μηδέποτε. πρὸς τοὺς ἰατροὺς βαδίζει καὶ πυνϑάνεται τί τὸ πάϑος καὶ τίς ἡ διά- ϑεσις καὶ πῶς ἂν ἀπαλλαγείη᾽ εἰ δέ τις ἔχων πέντε
5 κλίνας δέκα ζητεῖ, καὶ κεχτημένος δέκα τραπέζας ἑτέρας συνωνεῖται τοσαύτας. καὶ χωρίων πολλῶν παρόντων καὶ ἀργυρίου, οὐ γίγνεται μεστὸς ἀλλ᾽ ἐπ’ ἄλλα συντέταται καὶ ἀγρυπνεῖ καὶ ἀπλήρωτός ἐστι πάντων. οὗτος οὐκ οἴεται δεῖσϑαι τοῦ ϑερα- 10 πεύσοντος καὶ δείξοντος ἀφ᾽ ἧς αἰτίας τοῦτο πέ- πονϑε. καίτοι τῶν διψώντων τὸν μὲν οὐ πεπωκότα προσδοκήσειεν ἄν τις ἀπαλλαγήσεσθαι πιόντα τοῦ διψῆν, τὸν δὲ πίνοντα συνεχῶς καὶ μὴ παυόμενον οὐ πληρώσεως ἀλλὰ καϑάρσεως οἰόμεϑα δεῖσθαι" ιὸ χαὶ κελεύομεν ἐμεῖν, ὡς οὐχ ὑπ᾽ ἐνδείας ὀχλούμενον ἀλλά τινος δριμύτητος ἢ ϑερμότητος αὐτῷ παρὰ φύσιν ἐνούσης" οὐκοῦν χαὶ τῶν ποριξζόντων ὃ μὲν ἐνδεὴς καὶ ἄπορος παύσεται ἴσως ἑστίαν κτησάμενος ἢ ϑησαυρὸν εὑρών. ἢ φίλου βοηϑήσαντος ἐκτίσας 30 χαὶ ἀπαλλαγεὶς τοῦ δανειστοῦ" τὸν δὲ πλείω τῶν ἱκανῶν ἔχοντα καὶ πλειόνων ὀρεγόμενον οὐ χρυσίον ἐστὶν οὐδ᾽ ἀργύριον τὸ ϑεραπεῦον οὐδ᾽ ἵπποι καὶ πρόβατα καὶ βόες, ἀλλ᾽ ἐκβολῆς δεῖται καὶ καϑαρ- μοῦ. πενία γὰρ οὐκ ἔστιν ἀλλ᾽ ἀπληστία τὸ πάϑος 36 αὐτοῦ καὶ φιλοπλουτία, διὰ κρίσιν φαύλην καὶ ἀλό- γιστον ἐνοῦσα᾽ ἣν ἂν μή τις ἐξέληται τῆς ψυχῆς 17 ποριζόντων] ποριζομένων Ἐ.. Ῥᾷμ]ο ροβὺ Ρ. 888 11η. 7
γεοίθ αἰοιίαν τῷ πορισμῷ προστετηκύτα 18 ἴσως παύσ. χτησ. ἑστίαν 24 οἵ. ΚΟΟΙ. 8 ν᾿. 494
ΗΕ
08 θῈ ΟΥὔΡΙΒΙΤΑΤΕ
ὥσπερ ἕλμιγγα πλατεῖαν. οὐ παύσονται δεόμενοι τῶν περιττῶν, τουτέστιν ἐπιϑυμοῦντες ὧν οὐ δέονται. 4. Ὅταν ἰατρὺς πρὸς ἄνϑρωπον εἰσελϑὼν ἐρριμ- μένον ἐν τῷ κλινιδίῳ καὶ στένοντα καὶ μὴ βουλό- μένον τροφὴν λαβεῖν. ἅψηται καὶ ἀνακρίνῃ καὶ εὕρῃ μὴ πυρέττοντα, “ψυχικὴ νόσος᾽ ἔφη καὶ ἀπῆλϑεν" οὐκοῦν χαὶ ἡμεῖς ὅταν ἴδωμεν ἄνδρα τῷ πορισμῷ προστετηκότα καὶ τοῖς ἀναλώμασιν ἐπιστένοντα καὶ μηδενὸς εἰς χρηματισμὸν συντελοῦντος αἰσχροῦ μηδ᾽ ἀνιαροῦ φειδόμενον, οἰκίας δ᾽ ἔχοντα καὶ χώρας καὶ ἀγέλας καὶ ἀνδράποδα σὺν ἱματίοις. τί φήσομεν τὸ πάϑος εἶναι τἀνθρώπου ἢ πενίαν ψυχικήν; ἐπεὶ τήν γὲ χρηματικήν, ὥς φησιν ὃ Μένανδρος, εἷς ἂν φίλος ἀπαλλάξειεν εὐεργετήσας" τὴν δὲ ψυχικὴν ἐκείνην οὐκ ἂν ἐμπλήσειαν ἅπαντες οὔτε ζῶντες οὔτ᾽ ἀποθανόντες. ὅϑεν εὖ πρὸς τούτους λέλεκται ὑπὸ τοῦ Σόλωνος “πλούτου δ᾽ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνθρώποισιν." ἐπεὶ τοῖς γε νοῦν ἔχουσιν ὃ τῆς φύσεως πλοῦτος ὥρισται καὶ τὸ τέρμα πάρεστι τῆς χρείας καϑάπερ κέντρῳ καὶ διαστήματι περιγραφόμενον. ἀλλὰ καὶ τοῦτο τῆς φιλαργυρίας ἴδιον ἐπιϑυμία γάρ ἐστι μαχομένη πρὸς τὴν αὑτῆς πλήρωσιν" αἱ δ᾽ ἄλλαι καὶ συνεργοῦσιν" οὐδεὶς γοῦν ἀπέχεται χρήσεως ὄψου διὰ φιλοψίαν οὐδ᾽ οἴνου δι᾿ οἰνοφλυγίαν, ὡς χρη- μάτων ἀπέχονται διὰ φιλοχρηματίαν. καίτοι πῶς 1 ἕλμιγγα πλατεῖαν (ἕλμινϑια πλατεῖαν ἨδΡ 5) ΒΟΥ Ρ51:
ἕλιγμα πλάγιον 18 Μένανδρος] Κοοϊ. 8 Ρ». 208. 18 Βουρῖ, ν.46 284 χρήσεως Μ: χρηστὸς
σι
"-
0
15
30
35
ὈΙΨΙΤΙΑΈΉΟΜΝ. 859
οὐ μανικὸν οὐδ᾽ οἰχτρὸν τὸ πάϑος, εἴ τις ἱματίῳ (μὴ χρῆται διὰ τὸ ῥιγοῦν μηδ᾽ ἄρτῳ διὰ τὸ πεινῆν μηδὲ πλούτῳ διὰ τὸ φιλοπλουτεῖν; ἀλλ᾽ ἐν τοῖς Θρασωνίδου κακοῖς ἐστιν" δ. παρ᾽ ἐμοὶ γὰρ ἔστιν ἔνδον, ἔξεστιν δέ μον ὄὅ9ῦ καὶ βούλομαι τοῦϑ' ὡς ἂν ἐμμανέστατα ἐρῶν τις, οὐ ποιῶ δέ"" κατακλείσας δὲ πάντα καὶ κατασφραγισάμενος, καὶ παραριϑμήσας τοκισταῖς καὶ πραγματευταῖς, ἄλλα 10 συνάγω καὶ διώκω" καὶ ξζυγομαχῶ πρὸς τοὺς οἰκέ- τας πρὸς τοὺς γεωργοὺς πρὸς τοὺς χρεώστας᾽ “Ἄπολλον, ἀνθρώπων τίν᾽ ἀϑλιώτερον ἑόρακας ἢ ἐρῶντα δυσποτμώτερον;᾽ ὃ. Ὁ Σοφοκλῆς ἐρωτηϑείς, εἰ δύναται γυναικὶ τι πλησιάζειν, “εὐφήμει, ἄνϑρωπε᾽ εἶπεν ᾿ ἐλεύϑερος γέ- γονα, λυττῶντας καὶ ἀγρίους δεσπότας διὰ τὸ γῆρας ἀποφυγών. χάριεν γὰρ ἅμα ταῖς ἡδοναῖς συνεκλι- πεῖν τὰς ἐπιϑυμίας, ἃς μήτε ἄνδρα φησὶν ᾿4λκαῖος Β διαφυγεῖν μήτε γυναῖκα. τοῦτο δ᾽ οὐκ ἔστιν ἐπὶ 0 τῆς φιλοπλουτίας᾽ ἀλλ᾽ ὥσπερ βαρεῖα καὶ πικρὰ δέ- σποινα κτᾶσϑαι μὲν ἀναγκάζει χρῆσϑαι δὲ κωλύει, καὶ τὴν μὲν ἐπιϑυμίαν ἐγείρει τὴν δ᾽ ἡδονὴν ἀφαι- ρεῖται. τοὺς μὲν οὖν Ῥοδίους ὁ Στρατόνικος ἐπέ- σκωπτεν εἰς πολυτέλειαν, οἰκοδομεῖν μὲν ὡς ἀϑα- 9ὅ νάτους λέγων ὀψωνεῖν δ᾽ ὡς ὀλιγοχρονίους᾽ οἵ δὲ ὃ ΚΟΟΙ, ὃ Ρ. 98. ἐξεστιν δὲ ὟὟ : ἔξεστι 12. ΚΟοΟΙ͂, 8 Ῥ.98 ἄνϑρωπόν τιν᾽ ΝάθοΥ5 14: εἰ] εἰ ἔτι Ἡθυυσθυ θη,
60]], Ῥ]αὖ. ῬΘΡ. Ρ. 8290 [18 ᾿ἡλκαῖος] Βουρῖς. 8 ρ. 188 19 τα] ἔστιν εἰπεῖν .
Ὁ
300 Ὲ ΟΥΡΙΒΙΤΑΤΕ
φιλάργυροι κτῶνται μὲν ὡς πολυτελεῖς χρῶνται δ᾽ ὡς ἀνελεύϑεροι, καὶ τοὺς μὲν πόνους ὑπομένουσι τὰς δ᾽ ἡδονὰς οὐκ ἔχουσιν. ὁ γοῦν ΖΙημάδης ἐπι-
; στὰς ἀριστῶντί ποτε Φωκίωνι καὶ ϑεασάμενος αὐτοῦ
τὴν τράπεξαν αὐστηρὰν καὶ λιτήν, ᾿ϑαυμάξω σ᾽ ὦ Φωκίων᾽ εἶπεν ὅτι οὕτως ἀριστᾶν δυνάμενος πολι- τεύῃ. αὐτὸς γὰρ εἰς τὴν γαστέρα ἐδημαγώγει, καὶ Ά, 3 7 εἶ ς [4 - ν ΄ 3 ΄ τὰς ᾿ϑήνας μικρὸν ἡγούμενος τῆς ἀσωτίας ἐφόδιον ἐκ τῆς Μακεδονίας ἐπεσιτίζετο" καὶ διὰ τοῦτ᾽ ᾿ᾶντί- Ξ , Ὡ εἴν ᾽ὔ ς ΄ πατρὸς εἶπε ϑεασάμενος αὐτὸν γέροντα ᾿καϑάπερ ἱερείου διαπεπραγμένου μηδὲν ἔτι λοιπὸν ἢ τὴν γλῶσσαν εἶναι καὶ τὴν κοιλίαν. σὲ δ᾽ οὐκ ἄν τις, ἘΣ ΟΖ ΄ Ἷ [ν - ὦ χαχόδαιμον., ϑαυμάσειεν, εἰ δυνάμενος οὕτω ζῆν ΩΣ “ Α 3 , Ἁ 3 ΄ ἀνελευϑέρως καὶ ἀπανϑρώπως καὶ ἀμεταδότως καὶ πρὸς φίλους ἀπηνῶς καὶ πρὸς πολίτας ἀφιλοτίμως, κακοπαϑεῖς καὶ ἀγρυπνεῖς καὶ ἐργολαβεῖς καὶ κληρο- νομεῖς καὶ ὑποπίπτεις τηλικοῦτον ἔχων τῆς ἀπραγ- μοσύνης ἐφόδιον, τὴν ἀνελευϑερίαν; Βυξάντιόν τινὰ λέγουσιν ἐπὶ δυσμόρφῳ γυναικὶ μοιχὸν εὑρόντ᾽ εἰ- ἤρῦτι μορφῷ γ μουχ ῳ : πεῖν, “ὦ ταλαίπωρε, τίς ἀνάγκη; σαπραγόρα προῖξ.᾽ ἄγε σὺ κυκᾷς ὑφάπτεις, ὦ πόνηρε, τοὺς βασιλεῖς πορίζεσθαι δεῖ τοὺς ἐπιτρόπους τῶν βασιλέων τοὺς ἐν ταῖς πόλεσι πρωτεύειν καὶ ἄρχειν ἐϑέλοντας" ἐχείνοις ἀνάγκη διὰ τὴν φιλοτιμίαν καὶ ἀλαζονείαν ἦ Χ ᾿ ᾿ ἰμ -» ’, καὶ τὴν χενὴν δόξαν ἕστιῶσιν χαριξομένοις δορυ-
ὃ φοροῦσι δῶρα πέμπουσι, στρατεύματα τρέφουσι μονο-
20 τίς ἀνάγκη -- -- ὑφάπτεις) ἴῃ ΞΥΠΙΌΟ]1Β οομπΐθοθ- γῶτη: τίς ἀνάγκα σά; παραγόρα προῖξ ἐμά γε. ἃ δὲ σὺ κλείσας φυλάττεις 25 δορυφοροῦσι] δορυφόρους ἔχουσι ΜδαγνρΊαΒ
10 "
15
25
1
ο:
Θι
[-
Θ
ὮΝ
ῬΙΥΙΤΊΙΑΕΟΜ. 561
ὠάχους ὠνουμένοις" σὺ δὲ τοσαῦτα πράγματα συγχεῖς χαὶ ταράττεις καὶ ᾿στροβεῖς σεαυτόν. κοχλίου βίον ζῶν᾽
διὰ τὴν μικρολογίαν, καὶ τὰ δυσχερῆ πάνϑ' ὑπο- μένεις οὐδὲν εὖ πάσχων, ὥσπερ ὄνος βαλανέως ξύλα καὶ φρύγανα καταχομίζων, ἀεὶ καπνοῦ τε καὶ τέφρας ἀναπιμπλάμενος λουτροῦ δὲ μὴ μετέχων μηδ᾽ ἀλέας μηδὲ καϑαριότητος.
0. Καὶ ταῦτα πρὸς τὴν ὀνώδη καὶ μυρμηκώδη λέγω ταύτην φιλοπλουτίαν. ἕτέρα δ᾽ ἐστὶν ἡ ϑηριώ- δης, συκοφαντοῦσα καὶ κληρονομοῦσα καὶ παραλογι- ξομένη καὶ πολυπραγμονοῦσα καὶ φροντίζουσα καὶ ἀριϑμοῦσα τῶν φίλων ἔτι πόσοι ζῶσιν. εἶτα πρὸς μηδὲν ἀπολαύουσα τῶν πανταχόϑεν προσποριζομέ- νῶν. ὥσπερ οὖν ἐχίδνας καὶ κανθϑαρίδας καὶ φα- λάγγια μᾶλλον προβαλλόμεϑα καὶ δυσχεραίνομεν ἄρ- κτῶν καὶ λεόντων, ὅτι χτείνει καὶ ἀπόλλυσιν ἀνθρώ- πους μηδὲν χρώμενα τοῖς ἀπολλυμένοις ὑπ᾽ αὐτῶν" οὕτω δεῖ μᾶλλον δυσχεραίνειν τῶν δι᾽ ἀσωτίαν τοὺς διὰ μικρολογίαν καὶ ἀνελευϑερίαν πονηρούς᾽ ἀφαι- ροῦνται γὰρ ἄλλων, οἷς αὐτοὶ χρῆσϑαι μὴ δύνανται
μηδὲ πεφύκασιν. ὅϑεν ἐχεῖνοι μὲν ἐκεχειρίαν ἄγου- ὅ90
σιν. ἐν ἀφϑόνοις γενόμενοι καὶ χορηγίαν ἔχοντες" ὥσπερ ὁ Ζ]΄ημοσϑένης ἔλεγε πρὸς τοὺς νομίζοντας τῆς πονηρίας τὸν ΖΙημάδην πεπαῦσϑαι, “νῦν. γὰρ᾽ ἔφη Ἱμεστὸν ὁρᾶτε, καϑάπερ τοὺς λέοντας" τοῖς δ᾽ εἰς μηδὲν ἡδὺ μηδὲ χρήσιμον πολιτευομένοις οὐκ
8 ΚΟοΟΚ. 8 Ρ. 460. ζῶν κοχ. βίον (τινός) ᾿Ιᾶθπιι 18 πρὸς] 461]. Ἡδυ σου ἄθμ5
"
902 ΡῈ ΟΥΡΙΒΙΤΑΤΕ
ἔστιν ἀνακωχὴ τοῦ πλεονεκτεῖν οὐδ᾽ ἀσχολία κενοῖς οὖσιν ἀεὶ καὶ προσδεομένοις ἁπάντων. . ᾿4λλὰ νὴ Δία. φήσει τις. ὅτι παισὶν οὗτοι καὶ ῆ 9 Φ 5 κληρονόμοις φυλάττουσι καὶ ϑησαυρίξζουσι. πῶς; Β οἷς ζῶντες οὐδὲν μεταδιδόασιν, ἀλλ᾽ ὥσπερ τῶν ὅ μυῶν τῶν ἐν τοῖς μετάλλοις τὴν χρυσῖτιν ἐσθιόντων οὐκ ἔσται τοῦ χρυσίου μεταλαβεῖν. εἰ μὴ νεχρῶν γενομένων καὶ ἀνατμηϑέντων. παισὶ δὲ καὶ κληρο- νόμοις διὰ τί βούλονται πολλὰ χρήματα καὶ μεγάλην οὐσίαν ἀπολιπεῖν; ἵνα δηλονότι καὶ οὗτοι φυλάτ- τὸ τῶσιν ἕτέροις, κἀκεῖνοι πάλιν παισίν" ὥσπερ οἱ κε- » - 2. ΦΧ 3 ΄ δ . ραμξοῖ σωλῆνες οὐδὲν ἀναλαμβάνοντες εἰς ἑαυτοὺς ᾽ Γτ ᾽ [} 2 δ Ξ ΄ 2 » ἀλλ᾽ ἕχαστος εἰς ἕτερον ἐξ ἑαυτοῦ μεϑιείς, ἄχρι ἄν 2), μ᾿} ᾽ “1 [4 .) Ἶ,. Α τις ἔξωϑεν ἢ συκοφάντης ἢ τύραννος ἐκκόψας τὸν φυλάττοντα καὶ κατεάξας ἀλλαχόσε παρατρέψῃ καὶ τὸ Ο παροχετεύσῃ τὸν πλοῦτον ἤ, καϑάπερ λέγουσιν, εἷς ὁ πονηρότατος ἐν τῷ γένει γενόμενος, καταφάγῃ τὰ πάντων" οὐ γὰρ μόνον γίγνεται δούλων τέτνα᾽
“ἀκόλασϑ'᾽ ὁμιλεῖν γίνεται δούλων τέκνα ἀλλὰ καὶ μικρολόγων᾽ ὥς που καὶ Ζ]ιογένης ἐπέσχω- 30 ψεν εἰπών Μεγαρέως ἀνδρὸς βέλτιον εἶναι κριὸν ἢ υἱὸν γενέσϑαι. καὶ γὰρ οὺς δοχοῦσι παιδεύειν ἀπολλύουσι καὶ προσδιαστρέφουσιν ἐμφυτεύοντες τὴν αὑτῶν φιλαργυρίαν καὶ τὴν μικρολογίαν, ὥσπερ φρούριον τῆς κληρονομίας ἐνοικοδομοῦντες τοῖς κλη- 30
8 ὅτι] 46]. ῥδρυηδημθιιβ ἀ4 πῶς: οἷς ἢ: πῶς οἷ ἴ οὐκ ἔστι ἢἡ 11 πάλιν "' 19 Ναμοϊς. Ρ. 016 ἀκόλασϑ᾽ ὁμι- λεῖν ὨΙΟσΘΠΘ5. ΠΟΥ 18 4, 85: ἀκόλαστα μὲν 320 ἀλλὰ] οἵη. οοαᾷ. 6] 21 ἀνδρὸς ἢ: ἂν ἀνδρὸς 22 οὺἣς Η: οἷς
ΘΙΥΙΤΙΑΗΌΜ. 9609
ρονόμοις. ταῦτα γάρ ἐστιν ἃ παραινοῦσι καὶ διδά- σκουσι “κέρδαινε καὶ φείδου, καὶ τοσούτου νόμιζε σαυτὸν ἄξιον ὅσον ἂν ἔχῃς. τοῦτο. δ᾽ οὐχ ἔστι παιδεύειν. ἀλλὰ συστέλλειν καὶ ἀπορράπτειν ὥσπερ Ὁ 5 βαλλάντιον, ἵνα στέγειν καὶ φυλάττειν τὸ εἰσβληϑὲν δύνηται. καίτοι τὸ μὲν βαλλάντιον ἐμβληϑέντος τοῦ ἀργυρίου γίγνεται ῥυπαρὸν καὶ δυσῶδες οἱ δὲ τῶν φιλαργύρων παῖδες πρὶν ἢ παραλαμβάνειν τὸν πλοῦ- τον ἀναπίμπλανται τῆς φιλοπλουτίας ἀπ᾽ αὐτῶν τῶν 10 πατέρων. καὶ μέντοι τῆς διδασκαλίας καὶ μισϑοὺς ἀξίους ἀποτίνουσιν αὐτοῖς, οὐ φιλοῦντες ὅτι πολλὰ λήψονται, ἀλλὰ μισοῦντες ὅτι μήπω λαμβάνουσι" μηδὲν γὰρ ἄλλο ϑαυμάξειν ἢ τὸν πλοῦτον μαϑόντες μηδ᾽ ἐπ’ ἄλλῳ τινὶ ζῆν ἢ τῷ πολλὰ κεκτῆσϑαι, κώ- τι λυσιν τοῦ ἰδίου βίου τὸν ἐκείνων ποιοῦνται. καὶ νομίζουσιν αὑτῶν ἀφαιρεῖσϑαι τὸν χρόνον, ὅσον ἐχείνοις προστίϑησι. διὸ καὶ ζώντων μὲν ἔτι τῶν πατέρων λανθάνοντες ἁμωσγέπως παρακλέπτουσι τῆς Ἐ ἡδονῆς καὶ ἀπολαύουσιν ὥσπερ ἀλλοτρίων μεταδι- 20 δόντες φίλοις, ἀναλίσκοντες εἰς ἐπιϑυμίας ἔτι ἀκού- οντὲς ἔτι μανθάνοντες. ὅταν δ᾽ ἀποθανόντων τὰς κλεῖς παραλάβωσι καὶ τὰς σφραγῖδας, ἕτερον βίου σχῆμα αὐτοῖς ἔστι καὶ πρόσωπον ἀγέλαστον αὐστη- ρὸν ἀνέντευχτον᾽ οὐ κολοφὼν οὐ σφαῖρα οὐ τραχη- 95 λισμὸς οὐκ ᾿Δκαδήμεια οὐ “ύκειον, ἀλλ᾽ οἰκετῶν Ε ἀνάχρισις καὶ γραμματείων ἐπίσκεψις καὶ πρὸς οἰκο- νόμους ἢ χρεώστας διαλογισμὸς καὶ ἀσχολία καὶ
τοσούτου νόμιζε] οἵ. ΝΠΟΪς, Ρ. 929 (ἔτ. 461, 4 20 ἔτι Μϑανιριαβ: ὅτε 21 ἔτι θη: τ. 2ὅ ᾿ἀκαδήμεια ἧ: ἀκαδημία
964 ΤῈ ΟΥΡΙΡΙΤΑΤῈ
φροντὶς ἀφαιρουμένη τὸ ἄριστον καὶ συνελαύνουσα νυχτὺς εἰς τὸ βαλανεῖον" “γυμνάσια δ᾽ οἷσιν ἐνετράφη 4ίρκης ὃ’ ὕδωρ παρώδευται"᾽
κἂν εἴπῃ τις “οὐκ ἀκούσῃ τοῦ φιλοσόφου; ᾿πόϑεν δ ἐμοί; φησίν" “οὐ σχολάξω τοῦ πατρὸς τεϑνηκότος.᾽ ὦ ταλαίπωρε, τί σοι τοιοῦτο καταλέλοιπεν οἷον ἀφή- ρηται, τὴν σχολὴν καὶ τὴν ἐλευϑερίαν; μᾶλλον δ᾽ οὐκ ἐκεῖνος ἀλλ᾽ ὃ πλοῦτος περιχυϑεὶς καὶ κρατή- σας, ὥσπερ ἡ παρ᾽ Ἡσιόδῳ γυνή 16. ἢ
ὅ97) ᾿εὔει ἄτερ δαλοῦ καὶ ἐν ὠμῷ γήραϊ ϑῆκεν.ἢ ᾿ 7 3
ὥσπερ ῥυτίδας ἀώρους ἢ πολιὰς ἐπαγαγὼν τῇ ψυχῇ
τὰς φροντίδας ἐκ τῆς φιλαργυρίας καὶ τῆς ἀσχολίας,
ὑφ᾽ ὧν μαραίνεται τὸ γαῦρον καὶ τὸ φιλότιμον καὶ
τὸ φιλάνϑρωπον. τό 8, Τί οὖν; φήσει τις. οὐχ ὁρᾷς καὶ χρωμένους
ΘΟ Α - » , . ν3 3 2 ἦ
ἐνίους δαψιλῶς τοῖς χρήμασι; σὺ ὃ οὐχ ἀκχούειρ,
, 3 , , [ δ ἈΝ 3 φήσομεν, “Αριστοτέλους λέγοντος. ὃτε οἱ μὲν οὗ χρῶνται οἵ δὲ παραχρῶνται, καϑάπερ οὐδ᾽ ἑτέρου προσήκοντος; ἀλλ᾽ ἐχείνους μὲν οὐκ ὠφελεῖ τὸ οὐ- 30
» 9 4 » ΄ Ν " "] κεῖον οὐδὲ κοσμεῖ, τούτους δὲ καὶ βλάπτει καὶ καται- σχύνει. φέρε δὴ σκεψώμεθα τὸ πρῶτον. τίνων τίᾳ ἡ χρῆσις αὕτη, δι᾿ ἣν ϑαυμάξεται ὁ πλοῦτος; πότε-
1
8.
ρον τῶν ἀρχούντων ἢ τῶν περιττῶν; εἰ γὰρ τῶν
ἀρκούντων., οὐδὲν πλέον ἔχουσιν οἱ πλούσιοι τῶν 36 60 οὗ Κοοῖ. 8 ν. 4417 [10 Ἡσιόδῳ] Ο τὸ6 11 δαλοῦ
καὶ ἐν ὡμῷ] δαλοῖο καὶ ὠμῷ Ηρδβιοάθβ 16 φήσει Ἀ!: φησέ
δ᾽ ἢ" ῶ4 ἢ τῶν περιττῶν; εἰ γὰρ τῶν ἀρκούντων ϑῖορ-
Π 8 8
ὦ Αδαδ νονασνυπονννο ὦ, «συμ...
ῦ
10
29
ΡῸ)
ΘΙΥΙΤΙΑΉΌΜ. 90Ὁ
μέτρια κεχτημένων" ἀλλά τυφλὸς καὶ ἄπλουτος ὁ. πλοῦτός ἐστιν᾽ ὥς φησι Θεόφραστος, καὶ ἄζηλος ἄλη- ϑῶς, εἰ Καλλίας ὃ πλουσιώτατος ᾿4“ϑηναίων καὶ ᾿Ισμη- νίας ὃ Θηβαίων εὐπορώτατος ἐχρῶντο τούτοις. οἷς Σωκράτης καὶ ᾿Επαμεινώνδας. ὡς γὰρ ᾿4γάϑων τὸν αὐλὸν ἀπέπεμψεν ἐκ τοῦ συμποσίου πρὺς τὰς γυναῖς κας, οἰόμενος ἀρκεῖν τοὺς λόγους τῶν παρόντων" οὕτως ἀποπέμψειας ἂν καὶ στρωμνὰς ἁλουργεῖς καὶ τραπέξας πολυτελεῖς καὶ τὰ περιττὰ πάντα, τοὺς πλουσίους ὁρῶν χρωμένους οἷς οἱ πένητες" οὐκ αἶψά κε πηδάλιον μὲν ὑπὲρ καπνοῦ χαταϑεῖο, ἔργα βοῶν δ᾽ ἀπόλοιτο καὶ ἡμιόνων ταλαεργῶν .᾽ ἀλλὰ χρυσοχόων καὶ τορευτῶν καὶ μυρεψῶν καὶ μα- γείρων. καλῆς καὶ σώφρονος γενομένης ξενηλασίας τῶν ἀχρήστων. εἰ δὲ τὰ μὲν ἀρκοῦντα κοινὰ καὶ τῶν μὴ πλουσίων καὶ τῶν πλουσίων ἐστί, σεμνύνεται δ᾽ ὁ πλοῦτος ἐπὶ τοῖς περισσοῖς" καὶ τὸν Σκόπαν τὸν Θεσσαλὸν ἐπαινεῖς. ὃς αἰτηϑείς τι τῶν κατὰ τὴν οἰκίαν ὡς περιττὸν αὐτῷ καὶ ἄχρηστον “ἀλλὰ μήν᾽ ἔφη ᾿τούτοις ἐσμὲν ἡμεῖς εὐδαίμονες καὶ μα- κάριοι τοῖς περιττοῖς, ἀλλ᾽ οὐκ ἐκείνοις τοῖς ἀναγ- καίοις᾽᾿ ὅρα μὴ πομπὴν ἐπαινοῦντι καὶ πανήγυριν μᾶλλον ἢ βίον ἔοικας. ἡ πάτριος τῶν Διονυσίων ἑορτὴ τὸ παλαιὸν ἐπέμπετο δημοτικῶς καὶ ἱλαρῶο. ἀμφορεὺς οἴνου καὶ κληματίς, εἶτα τράγον τις εἷλ- 1 τυφλὸς καὶ ἄπλουτος ἧ: τυφλὸς δαὖὺ ἄπλουτος 8 ὁ ΘΟ ΘΡΎΠΔΉΤΤΙΒ 9 πολυτελεῖς) οἵ. ἽΚοΟΙς. ὃ Ρν. 494 11] Ηδβ ΟἹ 460 [106 τῶν μὴ πλουσίων καὶ τῶν πλουσίων ἕ: τῶν μὴ
πλουσίων «τὖ τῶν πλουσίων 19 αὐτῷ Βυγᾶπιβ: οὕτω 2 κληματίς] Δα4α. ἤγετο τὸ πρῶτον ῬΘΘΡΎΠΔ 18
5606 Ὲ ΟὔΡΙΘΙΤΑΤΕῈ
κεν, ἄλλος ἰσχάδων ἄρριχον ἠκολούϑει κομίζων, ἐπὶ πᾶσι δ᾽ ὃ φαλλός" ἀλλὰ νῦν ταῦτα παρεώραται καὶ ἠφάνισται. χρυσωμάτων περιφερομένων καὶ ἱματίων πολυτελῶν καὶ ζευγῶν ἐλαυνομένων καὶ προσωπείων. οὕτω τἀναγκαῖα τοῦ πλούτου καὶ χρήσιμα τοῖς ἀχρή- 5 στοις καταχέχωσται καὶ τοῖς περιττοῖς.
9. Οἱ δὲ πολλοὶ τὸ τοῦ Τηλεμάχου πάσχομεν" καὶ γὰρ ἐκεῖνος ὑπ᾽ ἀπειρίας μᾶλλον δ᾽ ἀπειροκα- λίας τὴν μὲν Νέστορος ἰδὼν οἰκίαν κλίνας ἔχουσαν τραπέζας ἱμάτια στρώματα οἷνον ἡδύν, οὐκ ἐμακά- τὸ ριξε τὸν εὐποροῦντα τῶν ἀναγκαίων ἢ καὶ τῶν χρη- σίμων" παρὰ δὲ τῷ Μενελάῳ ϑεασάμενος ἐλέφαντα καὶ χρυσὸν καὶ ἤλεκτρον ἐξεπλάγη καὶ εἶπε
“Ζηνός που τοιήδε γ᾽ Ὀλυμπίου ἔνδοϑεν αὐλή; ὕσσα τάδ᾽ ἄσπετα πολλά᾽ σέβας μ᾽ ἔχει εἰσορόωντα.ἢ 18
"
Σωκχράτης δ᾽ ἂν εἶπεν ἢ καὶ Ζιογένης
ΕΝ
ὕσσα τάδ᾽ ἄϑλια πολλά᾽ β
μΝ " Ἀ ἤ [4 καὶ ἄχρηστα καὶ μάταια
“γέλως μ᾽ ἔχει εἰσορόωντα."
τί λέγεις, ἀβέλτερ᾽, ὃς τῆς γυναικὸς ὀφείλων παρε- 59 λεῖν τὴν πορφύραν καὶ τὸν κόσμον, ἵνα παύσηται τρυφῶσα καὶ ξενομανοῦσα. τὴν οἰκίαν πάλιν καλλω- πίζεις ὡς ϑέατρον ἢ ϑυμέλην τοῖς εἰσιοῦσι;
10. Τοιαύτην ὃ πλοῦτος εὐδαιμονίαν ἔχει ϑεα- τῶν δεομένην καὶ μαρτύρων, οἷς δεῖ πᾶσιν ἐμπομ- 90 πεύειν αὐτόν, ἢ τὸ μηδέν ἐστιν. ἀλλ᾽ οὐχ ὅμοιόν
ὅ τἀναγκαῖα ἢ: τὰ ἀναγκαῖα 11 ἢ] ἀθ]θυθυΐτη 14 οι. ὃ 74 20 ἀβέλτερ᾽ ὃς ἢ: ἀβέλτερος
ΒΙΨΙΤΙΑΒΌΜ. 901
γε τὸ σωφρονεῖν τὸ φιλοσοφεῖν τὸ γιγνώσκειν ἃ δεῖ περὶ ϑεῶν᾽ ἀλλὰ κἂν λανθάνῃ πάντας ἀνϑρώ- πους, ἴδιον σέλας ἔχει χαὶ φέγγος ἐν τῇ ψυχῆ μέγα ὅ98 χαὶ χαρὰν ποιεῖ σύνοικον αὐτῇ ἐν ἑαυτῇ ἀντιλαμ- 5 βανομένῃ τἀγαϑοῦ, ἄν τ᾽ εἰδῇ τις ἄν τε λανϑάνῃ χαὶ ϑεοὺς καὶ ἀνθρώπους ἅπαντας. τοιοῦτόν ἐστιν ἀρετὴ ἀλήϑεια μαϑημάτων τε κάλλος γεωμετρικῶν ἀστρολογικῶν᾽ οἷς πάντα τὰ τοῦ πλούτου φάλαρα ταῦτα καὶ περιδέραια καὶ ϑεάματα κορασιώδη παρα- 10 βαλεῖν ἄξιον, ἃ μηδενὸς ὁρῶντος μηδὲ προσβλέπον- τος ὄντως τυφλὺς γίγνεται καὶ ἀφεγγὴς ὁ πλοῦτος; μόνος γὰρ ὁ πλούσιος δειπνῶν μετὰ τῆς γυναικὸς ἢ τῶν συνήϑων οὔτε ταῖς χρυσαῖς παρέχει πράγματα Β τραπέζαις οὔτε τοῖς χρυσοῖς ἐκπώμασιν ἀλλὰ χρῆται Ὁ τοῖς προστυχοῦσι. καὶ ἡ γυνὴ ἄχρυσος καὶ ἀπόρφυ- ρος καὶ ἀφελὴς πάρεστιν" ὅταν δὲ σύνδειπνον, του- τέστι πομπὴ καὶ ϑέατρον, συγκχροτῆται καὶ δρᾶμα πλουσιακὸν εἰσάγηται. νηῶν δ᾽ ἔχφερε λέβητάς τε
- σι
τρίποδάς τε ᾽ τῶν τε λύχνων ἀντέχονται καὶ περι-
0 σπῶνται περὶ τὰς κύλικας, ἀλλάσσουσι τοὺς οἰνοχό-
ους, μεταμφιεννύουσι πάντα, πάντα κινοῦσι, χρυσόν,
ἄργυρον, λιϑοκόλλητα., ἁπλῶς πλουτεῖν ὁμολογοῦντες.
ἀλλὰ σωφροσύνης γε, κἂν μόνος δειπνῇ. δεῖται καὶ δικαιοσύνης.
4 αὐτῇ ἐν ἑαυτῇ] αὐτῆς ϑίθρτηδπμιθ ἀντιλαμβανομέ-
5 Ἰἀστὐθ τὰ τ΄. 9.0} ΚΌΘΙ 5 θ.457. ΟΣ τ ὦ -:18 Ήοι. Ψ 2ῦ9 21 πάντα] ρΥ1π8 46]. Π]ΘΌΠΘΙΙΙΒ
ΠΕΡῚ ΔΥΣΩΤΙΑΣ:
1. Ἔνια τῶν ἐκ τῆς γῆς φυομένων αὐτὰ μέν ἐστιν ἄγρια τῇ φύσει καὶ ἄκαρπα καὶ βλαβερὰν τοῖς ἡμέροις σπέρμασι καὶ φυτοῖς τὴν αὔξησιν ἔχοντα, σημεῖα δ᾽ αὐτὰ ποιοῦνται χώρας οἱ γεωργοῦντες οὐ πονηρᾶς ἀλλὰ γενναίας καὶ πίονος᾽ οὕτω δὴ καὶ πάϑη ψυχῆς ἔστιν οὐ χρηστά. χρηστῆς δὲ φύσεως οἷον ἐξανϑήματα καὶ λόγῳ παρασχεῖν ἐργάσιμον ἕαυ- τὴν ἐπιεικῶς δυναμένης. ἐν τούτοις τίϑεμαι καὶ τὴν λεγομένην δυσωπίαν. σημεῖον μὲν οὐ φαῦλον αἰτίαν δὲ μοχϑηρίας οὖσαν. τὰ γὰρ αὐτὰ τοῖς ἀναι- σχύντοις οὗ αἰσχυνόμενοι πολλάκις ἁμαρτάνουσι. πλὴν ὅτι τὸ λυπεῖσϑαι καὶ ἀλγεῖν ἐφ᾽ οἷς διαμαρ- τάνουσι τούτοις πρόσεστιν οὐχ ὡς ἐκείνοις τὸ ἥδε- σϑαι. ἀναλγὴς μὲν γὰρ ὁ ἀναιδὴς πρὸς τὸ αἰσχρόν. εὐπαϑὴς δὲ καὶ πρὸς τὸ φαινόμενον αἰσχρὸν ὃ εὐ- δυσώπητος. ὑπερβολὴ γὰρ τοῦ αἰσχύνεσϑαι τὸ δυσω- πεῖσϑαι. διὸ καὶ οὕτω κέκληται. τρόπον τινὰ τοῦ προσώπου τῇ ψυχῇ συνδιατρεπομένου καὶ συνεξατο- νοῦντος. ὡς γὰρ τὴν κατήφειαν ὁρίζονται λύπην κάτω βλέπειν ποιοῦσαν. οὕτω τὴν αἰσχυντηλίαν μέχρι τοῦ μηδ᾽ ἀντιβλέπειν τοῖς δεομένοις ὑπείκουσαν δυ- σωπίαν ὠνόμασαν. ὅϑεν ὃ μὲν ῥήτωρ τὸν ἀναίσχυν- Β τον οὐκ ἔφη κόρας ἐν τοῖς ὄμμασιν ἔχειν ἀλλὰ πόρ- 7 οἷ, Κοοῖς. 8. Ὁ... 494
10
1Ὁ
90
ΡῈ ὙΙΠΙΟΘΟ ῬΌΒΘΟΒΕ. 9609
γναφ᾽ ὃ δ᾽ εὐδυσώπητος αὖ πάλιν ἄγαν τὸ ϑῆλυ τῆς ψυχῆς καὶ τρυφερὸν ἐμφαίνει διὰ τῆς ὄψεως, τὴν ὑπὸ τῶν ἀναισχύντων ὄψιν αἰσχύνην ὑποκοριζόμενος. ὃ μὲν οὖν Κάτων ἔλεγε τῶν νέων μᾶλλον ἀγαπᾶν δ τοὺς ἐρυϑριῶντας ἢ τοὺς ὠχριῶντας, ὀρϑῶς ἐϑίζων καὶ διδάσκων τὸν ψόγον μᾶλλον ἢ τὸν ἔλεγχον δε- διέναι καὶ τὴν ὑποψίαν μᾶλλον ἢ τὸν κίνδυνον. οὐ ὠὴν ἀλλὰ καὶ τοῦ πρὸς τὸν ψόγον ὑπόπτου καὶ ὅ ψοφοδεοῦς τὸ ἄγαν ἀφαιρετέον. ὡς οὐχ ἧττον ἔνιοι τὸ πολλάκις ἀκοῦσαι κακῶς ἢ παϑεῖν δείσαντες ἀπεδει- λίασαν, καὶ προήκαντο τὸ καλὸν οὐ δυνηϑέντες ὑπο- μεῖναι τὸ ἄδοξον. 2, Οὔτε δὴ τούτους περιοπτέον οὕτως ἀσϑενῶς ἔχοντας οὔτ᾽ αὖ πάλιν ἐκείνην ἐπαινετέον τὴν ἄτρε- τό πτον καὶ ἀτενῆ διάϑεσιν, “ἐν δὲ τὸ ϑαρσαλέον τε καὶ ἐμμανὲς ὕὅππη ὀρούσαι φαίνετ’ ᾿Δἀναξάρχου κύνεον μένος" ἀλλ᾽ ἐμμελῆ τινα μηχανητέον σύγκρασιν ἀμφοῖν, τοῦ μὲν ἀτενοῦς ἄγαν τὴν ἀναίδειαν τοῦ δ᾽ ἐπιεικοῦς 80 σφόδρα τὴν ἀσϑένειαν ἀφαιροῦσαν. ἧ καὶ τὸ ϑερά-
9
ἐπὶ
πευμα δυσχερὲς καὶ οὐκ ἀκίνδυνος ἣ τῶν τοιούτων Β
πλεονασμῶν κόλουσιο᾽ ὡς γὰρ ὃ γεωργὸς ἄγριον μὲν ἐκκόπτων βλάστημα καὶ ἀγεννές, αὐτόϑεν ἀφει- δῶς ἐμβαλὼν τὸ σκαφεῖον ἀνέτρεψε τὴν δίξαν ἢ πῦρ 85 προσαγαγὼν ἐπέχαυσεν᾽ ἀμπέλῳ δὲ προσιὼν τομῆς δεομένῃ καὶ μηλέας ἤ τινος ἐλαίας ἁπτόμενος, εὐλα- βῶς ἐπιφέρει τὴν χεῖρα, δεδιὼς μή τι τοῦ ὑγιαί-
1 ἄγαν τὸ] τὸ ἄγαν Μαεαϊίπαθιβ 106 ἐμμανὲς --- ὀρούσαι Ῥ. 446 Ὁ: ἐμμενὲς --- ὀροῦσα: ῬΙαΐατοιὶ ΜοτυϑΙῖα. Ὑ]. 111. 24
9
510 ὈῈ ΥἹΤΊΟΒΟ
νοντος ἀποτυφλώσῃ᾽ οὕτως ὃ φιλόσοφος φϑόνον μὲν ἐξαιρῶν νέου ψυχῆς, ἀγεννὲς βλάστημα καὶ δυστι- ϑάσευτον, ἢ φιλαργυρίαν ἄωρον. ἢ φιληδονίαν ἐπι- κόπτων ἀκόλαστον αἵμάσσει καὶ πιέξει καὶ τομὴν ποιεῖ καὶ οὐλὴν βαϑεῖαν" ὅταν δὲ τρυφερῷ μέρει ψυχῆς καὶ ἁπαλῷ κολούοντα προσαγάγῃ λόγον, οἷόν ἐστι τὸ δυσωπούμενον καὶ διατρεπόμενον,. εὐλαβεῖται (μὴ λάϑῃ τούτοις συναποκόψας τὸ αἰδούμενον. καὶ γὰρ αἵ τίτϑαι τῶν βρεφῶν ἐχτρίβουσανι πολλάκις τὸν ῥύπον ἑλκοῦσιν ἐνίοτε τὴν σάρκα καὶ βασανί- ἕξουσιν. ὅϑεν οὐ δεῖ τῶν νέων παντάπασιν ἐν χρῶ τὴν δυσωπίαν ἐκτρίβοντας ὀλιγώρους ποιεῖν καὶ λίαν ἀτρέπτους᾽ ἀλλ᾽ ὥσπερ οἵ καταλύοντες οἰκίας ἱεροῖς γειτνιώσας τά γε συνεχῆ καὶ πλησίον ἐῶσι καὶ διε- ρείδουσιν, οὕτω δεῖ τὴν δυσωπίαν κινεῖν δεδιότας συνεφελκύσασϑαι τὰ ὁδμοροῦντα τῆς αἰδοῦς καὶ τῆς ἐπιεικείας καὶ τῆς ἡμερότητος. οἷς ὑποδέδυκε καὶ προσπλέκεται κολακεύουσα τὸν εὐδυσώπητον ὡς φι- λάνϑρωπον καὶ πολιτικὸν καὶ κοινὸν ἔχοντα νοῦν καὶ οὐκ ἄτεγκτον οὐδ᾽ αὐϑέχαστον. ὅϑεν εὐθὺς οἵ Στωικοὶ καὶ τῷ ῥήματι τὸ αἰσχύνεσϑαι καὶ δυσω- πεῖσϑαι τοῦ αἰδεῖσϑαι διέστησαν. ἵνα μηδὲ τὴν ὁμω- νυμίαν τῷ πάϑει πρόφασιν τοῦ βλάπτειν ἀπολίπωσιν. ἀλλ᾽ ἡμῖν χρῆσϑαι τοῖς ὀνόμασιν ἀσυκοφαντήτως δό- τωσαν, μᾶλλον δ᾽ Ὁμηρικῶς" καὶ γὰρ ἐκεῖνος εἶπεν “αἰδώς. ἥτ᾽ ἄνδρας μέγα σίνεται ἠδ᾽ ὀνίνησι"" χαὶ οὐ κακῶς τὸ βλάπτον αὐτῆς πρότερον εἶπε. γίγ-
20 Ηοτῃ. 4 αἰδώς} αἰδώς | γίγνεται ἥτ᾽ ἄνδρας οοὐξ, ἨοΠΊΘΥ 8
ὅ
10
15
30
35
ῬΌΒΟΒΕ. 911
νεται γὰρ ὠφέλιμος ὑπὸ λόγου τὸ πλεονάζον ἀφε- λόντος καὶ τὸ μέτριον ἀπολιπόντος. ὃ. Πρῶτον οὖν τοῦτο δεῖ πείϑεσϑαι τὸν ὑπὸ Ἐ
πολλῆς δυσωπίας βιαζόμενον. ὅτι πάϑει βλαβερῷ ὅ συνέχεται" καλὸν δὲ τῶν βλαβερῶν οὐδέν᾽ οὐδὲ δεῖ
τοῖς ἐπαίνοις κηλούμενον ἥδεσϑαι κομψὸν καὶ ἵλα-
ρὸν ἀντὶ σεμνοῦ καὶ μεγάλου καὶ δικαίου προσαγο-
ρευόμενον μηδ᾽, ὥσπερ ὁ Εὐριπίδου Πήγασος
“ἔπτησσ᾽ ὑπείκων μᾶλλον εἰ μᾶλλον ϑέλοι᾽
το τῷ Βελλεροφόντῃ. τοῖς δεομένοις ἑαυτὸν ἐκδιδόναι χαὶ συνεκταπεινοῦν, φοβούμενον ἀκοῦσαι τὸ ἱσκλη- Εὶ ρός γε καὶ ἀπηνής: τῷ μὲν γὰρ Αἰγυπτίῳ Βοκχχόριδι φύσει χαλεπῷ γενομένῳ τὴν ἀσπίδα λέγουσιν ὑπὸ τῆς Ἴσιδος ἐπιπεμῳφϑεῖσαν καὶ τῇ κεφαλῇ περιελι-
τὸ χϑεῖσαν ἄνωϑεν ἐπισκιάξειν, ἵνα κρίνῃ δικαίως" ἡ δέ γε δυσωπία τοῖς ἀτόνοις καὶ ἀνάνδροις ἐπικει-
, ᾿ Ἀ ᾿ 3 -Ὁ 2 3 " ;} Δ μένη καὶ πρὸς μηδὲν ἀνανεῦσαι μηδ᾽ ἀντειπεῖν ἰσχύ- ουσα. καὶ δικάζοντας ἀποτρέπει τοῦ δικαίου καὶ συμβουλεύοντας ἐπιστομίζειν καὶ λέγειν πολλὰ καὶ
0 πράττειν ἀναγκάζει τῶν ἀβουλήτων ὁ δ᾽ ἀγνωμο- ὅ80 νέστατος ἀεὶ τοῦ τοιούτου δεσπότης ἐστὶ καὶ κρατεῖ, τῷ μὴ αἰδεῖσϑαι τὸ αἰδούμενον ἐχβιαζόμενος. ὅϑεν Φ ΄ ἰκ4 Ν Χ ς , ὥσπερ χωρίον ὕπτιον καὶ μαλακὸν ἡ δυσωπία μη- δεμίαν ἔντευξιν ἐξῶσαι μηδ᾽ ἀποστρέψαι δυναμένη
οὗ τοῖς αἰσχίστοις βάσιμός ἔστι πάϑεσι καὶ πράγμασι" κακὴ μὲν γὰρ αὕτη παιδικῆς φρουρὸς ἡλικίας. ὡς
8 Εὐριπίδου] Νάιοκ. Ρ. 481 9 μᾶλλον εἰ μᾶλλον Ῥ. 801: μᾶλλον ἢ 12 γε] τε ἢ 94
Φ
912 ΒΕ ὙἹΤΠΙΟΘΟ
ἔλεγε Βροῦτος οὐ δοκεῖν αὐτῷ καλῶς τὴν ὥραν δια- τεϑεῖσϑαι τὸν πρὸς μηδὲν ἀρνούμενον᾽ κακὴ δὲ ϑα- λάμου καὶ γυναικωνίτιδος ἐπίτροπος. ὥς φησιν ἡ παρὰ τῷ Σοφοκλεῖ μετανοοῦσα πρὸς τὸν μοιχόν “ἔπεισας, ἐξέϑωψας." "
Β ὥστ᾽ ἡ δυσωπία προσδιαφϑείρουσα τὸ ἀκόλαστον ἀνώχυρα πάντα καὶ ἄχλειστα καὶ κατάντη προδίδωσι
» , Ν ΄ Χ ο - Ν τοῖς ἐπιτιϑεμένοις. καὶ διδόντες μὲν αἱροῦσι τὰς βδελυρωτάτας τῶν φύσεων, τῷ δὲ πείϑειν καὶ δυσω- πεῖν πολλάκις κατεργάζονται καὶ τὰς ἐπιεικεῖς. ἐῶ τὸ δὲ τὰς εἰς τὰ χρήματα βλάβας ὑπὸ τοῦ δυσωπεῖσϑαι. δανειξζόντων οἷς ἀπιστοῦσιν ἐγγυωμένων οἷς οὐκ ἐϑὲε- λουσιν, ἐπαινούντων μὲν τό “ἐγγύα πάρα δ᾽ ἄτα᾽
- ᾽ 3 » Ν Ν “ ’ χρῆσϑαι δ᾽ αὐτῷ παρὰ τὰ πράγματα μὴ δυναμένων.
4. Ὅσους δ᾽ ἀνήρηκε τοῦτο τὸ πάϑος., οὐκ ἄν τὸ 2 ἤ δ ΄ Ν Ν ς , ᾿" τις ἐξαριϑμήσαιτο ῥαδίως. καὶ γὰρ ὃ Κρέων πρὸς αἵ ΄ὔ 2 , τὴν Μήδειαν εἰπών Ο κρεῖσσον δέ μοι νῦν πρός σ᾽ ἀπέχϑεσϑαι, γύναι,
ἢ μαλϑακισϑένϑ᾽ ὕστερον μέγα στένειν ; ἄλλοις ἐγνωμολόγησεν. αὐτὺς δὲ τῆς δυσωπίας ἥττων 30 γενόμενος καὶ μίαν ἡμέραν αἰτουμένῃ δοὺς ἀπώλεσε τὸν οἶκον. ἔνιοι δὲ καὶ σφαγὰς ὑφορώμενοι καὶ φαρμακείας. διετράπησαν. οὕτω παραπώλετο “͵έων, οὐκ ἀγνοήσας ἐπιβουλεύοντα Κάλλιππον ἀλλ᾽ αἰσχυν- ϑεὶς φυλάττεσϑαι φίλον ὄντα καὶ ξένον. οὕτως ᾿άντί- 95
4 Σοφοκλεῖ) Νααοῖς. Ρ. 812 0 προδιαφϑείρασα (τιᾶ-
111 προδιαφϑείρουσα) τοῦ ἀκολάστου Μίαανγιρυβ 9. δὲ ἔτη- ῬουαβΒ: δὺ 14 παρὰ Ἐ: περὶ 18 Ἐπ᾿. Μροα, 290
ῬΡΌΟΏΟΒΕ. 919
πατρος ὃ Κασάνδρου Ζημήτριον καλέσας ἐπὶ δεῖπνον εἶτα κληϑεὶς τῇ ὑστεραίᾳ πρὸς αὐτὸν ἠδέσϑη πεπι- στευμένος ἀπιστεῖν. καὶ πορευϑεὶς ἐσφάγη μετὰ τὸ δεῖπνον. Ἡρακλέα δὲ τὸν ᾿4λεξάνδρῳ γενόμενον ἐχ 5 Βαρσίνης ὡμολόγησε μὲν Κασάνδρῳ Πολυσπέρχων ἀναιρήσειν ἐπὶ ταλάντοις ἑκατὸν εἶτ᾽ ἐπὶ δεῖπνον ἐκάλει" τοῦ δὲ μειρακίου τὴν κλῆσιν ὑφορωμένου καὶ δεδοικότος ἄλλως δὲ προφασιξζομένου μαλακώ- τερον ἔχειν, ἐλθὼν ὁ Πολυσπέρχων 'ἱπρῶτον᾽ εἶπεν το “ὦ παῖ. μιμοῦ τοῦ πατρὸς τὸ εὔχολον καὶ φιλέται- ρον, εἰ μὴ νὴ Δία δέδοικας ἡμᾶς ὡς ἐπιβουλεύοντας." αἰδεσϑεὶς οὖν ἠκολούϑησεν ὁ νεανίσκος. οἵ δὲ δει- πνίσαντες αὐτὸν ἐστραγγάλισαν. οὐ γελοῖον οὖν, ὥς φασί τινες, οὐδ᾽ ἀβέλτερον ἀλλὰ σοφὸν τὸ τοῦ 15 Ησιόδου “τὸν φιλέοντ᾽ ἐπὶ δαῖτα καλεῖν τὸν δ᾽ ἐχϑρὸν ἐᾶσαι. μὴ δυσωποῦ τὸν μισοῦντα μηδ᾽ ὑπαίκαλλε πιστεύειν δοκοῦντα᾽ κληϑήσῃ γὰρ καλέσας καὶ δειπνήσεις, ἂν δειπνίσῃς. ὥσπερ βαφὴν τὴν φυλάττουσαν ἀπιστίαν 50 μαλαχϑεῖσαν αἰσχύνῃ προέμενος.
ὅ. Ὡς οὖν πολλῶν κακῶν αἴτιον τὸ νόσημα τοῦτ᾽ ὃν πειρατέον ἀποβιάζεσϑαι τῇ ἀσκήσει. πρῶτον ἀρ- ξαμένους ὥσπερ οἵ τἄλλα μελετῶντες ἀπὸ τῶν μικρῶν καὶ μὴ σφόδρα δυσαντιβλέπτων᾽ οἷον ἐν δείπνῳ προ-
Ὁ πίνει τις ἄδην ἔχοντι. μὴ δυσωπηϑῇς μηδὲ προσ- βιάσῃ σαυτόν, ἀλλὰ κατάϑου τὸ ποτήριον. αὖϑις
9 πρῶτον] πρὸς αὐτὸν “ἰορτηδηπαβ 18 Ἡσιόδου] Ο) 842 11 ὑπαίκαλλε ὃ: ὑπέκβαλε
Ε
514 . ὙΙΤΠΙΟΞΟ
ἕτερος παρακαλεῖ κυβεύειν παρὰ πότον" μὴ δυσω- πηϑῆς μηδὲ δείσῃς σκωπτόμενος" ἀλλ᾽ ὥσπερ Ξενο- φάνης. “άσου τοῦ “Ερμιονέως μὴ βουλόμενον αὐτῷ συγκυβεύειν δειλὸν ἀποκαλοῦντος. ὡμολόγει καὶ πάνυ δειλὸς εἶναι πρὸς τὰ αἰσχρὰ καὶ ἄτολμος. πόλιν ἀδολέσχῳ συνήντηκας ἐπιλαμβανομένῳ καὶ περιπλε- κομένῳ" μὴ δυσωπηϑῆῇς ἀλλὰ διακόψας ἐπείγου καὶ
ὅ81 πέραινε τὸ προχείμενον. αἷ γὰρ τοιαῦται φυγαὶ καὶ
διαχρούσεις, ἐν ἐλαφραῖς μέμψεσι τὴν μελέτην ἔγου- σαι τοῦ ἀδυσωπήτου, προεϑίζουσιν ἡμᾶς ἐπὶ τὰ μεί- ξονα. καὶ τὸ τοῦ Ζ4ημοσϑένους ἐνταῦϑα καλῶς ἔχει διαμνημονεύειν: τῶν γὰρ ᾿ϑηναίων ὡρμημένων “Δρπάλῳ βοηϑεῖν καὶ κορυσσομένων ἐπὶ τὸν ᾽4λέ- ξανδρον. ἐξαίφνης ἐπεφάνη Φιλόξενος ὃ τῶν ἐπὶ ϑαλάττῃ πραγμάτων ᾿Δ4λεξάνδρου στρατηγός. ἐχπλα- γέντος δὲ τοῦ δήμου καὶ σιωπῶντος διὰ τὸν φόβον, ὃ Ζημοσϑένης “τί ποιήσουσιν᾽ ἔφη ᾿ τὸν ἥλιον ἐἰδόν- τὲς οἱ μὴ δυνάμενοι πρὸς τὸν λύχνον ἀντιβλέπειν; τί γὰρ ποιήσεις ἐν πράγμασι μεγάλοις, βασιλέως ἐντυγχάνοντος ἢ δήμου δυσωποῦντος. εἰ ποτήριον Β ἀπώσασϑαι μὴ δύνασαι προπίνοντος συνήϑους μηδ᾽ ἀδολέσχου λαβὴν διαφυγεῖν. ἀλλὰ παρέχεις ἐμπερι- πατεῖν φλυάρῳ σαυτόν, οὐκ εὐτονῶν εἰπεῖν “ὄψομαί σ᾽ αὖϑις. νῦν δ᾽ οὐ σχολάξω᾽;
0. Καὶ μὴν οὐδ᾽ ἡ πρὸς τοὺς ἐπαίνους τοῦ ἀδυ- σωπήτου μελέτη καὶ ἄσκησις ἐν μικροῖς καὶ ἐλαφροῖς ἄχρηστός ἐστιν. οἷον ἐν συμποσίῳ φίλου κιϑαρῳδὸς ἄδει κακῶς ἢ πολλοῦ κωμῳδὸς ἐωνημένος ἐπιτρίβει Μένανδρον. οἱ δὲ πολλοὶ χροτοῦσι καὶ ϑαυμάξου-
ϑι
ΡΟΘΟΒΕ. τ
σιν᾽ οὐδὲν οἶμαι χαλεπὸν οὐδὲ δύσκολον ἀκούειν Ο σιωπῇ χαὶ μὴ παρὰ τὸ φαινόμενον ἀνελευϑέρως ἐπαι- νεῖν. ἔαν γὰρ ἐν τούτοις μὴ κρατῇς σαυτοῦ. τί ποιήσεις φίλου ποίημα φαῦλον ἀναγιγνώσκχοντος ἢ 5 λόγον ἐπιδεικνυμένου γεγραμμένον ἀβελτέρως καὶ γελοίως; ἐπαινέσεις δηλονότι καὶ συνεπιϑορυβήσεις τοῖς κολακεύουσι. πῶς οὖν ἐν πράγμασιν ἁμαρτάνον- τος ἐπιλήψῃ; πῶς δὲ περὶ ἀρχὴν ἢ γάμον ἢ πολι- τείαν ἀγνωμονοῦντα νουϑετήσειο; ἐγὼ μὲν γὰρ οὐδὲ τὸ τὸ τοῦ Περικλέους ἀποδέχομαι, πρὸς τὸν ἀξιοῦντα μαρτυρίαν ψευδῆ μαρτυρῆσαι φίλον, ἧ προσῆν καὶ ὅρκος, εἰπόντος ᾿ μέχρι τοῦ βωμοῦ φίλος εἰμί" λίαν γὰρ ἐγγὺς ἦλθεν. ὁ δὲ πόρρωθεν ἑαυτὸν ἐϑίσας μήτε λέγοντος ἐπαινεῖν παρὰ γνώμην μήτ᾽ ἄδοντος ι κροτεῖν μήτε σκώπτοντος ἀφυῶς ἐπιγελᾶν, οὐκ ἐάσει μέχρι τούτου προελθεῖν οὐδ᾽ εἰπεῖν πρὸς τὸν ἐν ἐχείνοις ἀδυσώπητον ᾿ ὄμοσον ὑπὲρ ἐμοῦ καὶ τὰ ψευδῆ μαρτύρησον καὶ ἀπόφηναι παρὰ τὸ δίκαιον. {. Οὕτω δὲ δεῖ καὶ πρὸς τοὺς αἰτοῦντας ἀργύ- 30 ρίον ἀνταίρειν, προεϑιξόμενον ἐν τοῖς μήτε μεγά- λοις μήτε δυσπαραιτήτοις. ᾿ρχέλαος μὲν γὰρ ὃ τῶν “Μακεδόνων βασιλεὺς παρὰ δεῖπνον αἰτηϑεὶς ἔκπωμα χρυσοῦν ὑπ’ ἀνθρώπου μηδὲν ἡγουμένου καλὸν ἢ τὸ λαμβάνειν, ἐκέλευσεν Εὐριπίδῃ τὸν παῖδα δοῦ- οὅ ναι. καὶ πρὺς τὸν ἄνϑρωπον ἐκεῖνον ἀποβλέψας σὺ μέν᾽ εἶπεν “αἰτεῖν ἐπιτήδειος εἶ καὶ μὴ λαμβάνων, οὗτος δὲ λαμβάνειν καὶ μὴ αἰτῶν" ἄριστα τοῦ δι- Ε
20 λαμβάνων ἔ: λαμβάνειν
Ἐ
910 Ὰ ΙΤΙΟΞΟ
δόναι καὶ χαρίζεσθαι κύριον ποιῶν τὸ κρῖνον ἀλλὰ μὴ τὸ δυσωπούμενον. ἡμεῖς δὲ πολλάκις ἀνϑρώπους ἐπιεικεῖς καὶ οἰκείους καὶ δεομένους περιορῶντες ἕτέ- ροις αἰτοῦσιν ἐνδελεχῶς καὶ ἰταμῶς ἐδώκαμεν, οὐ δοῦναι ϑελήσαντες ἀλλ᾽ ἀρνήσασϑαι μὴ δυνηϑέντες. ὥσπερ ᾿Δντίγονος ὃ γέρων ὑπὸ Βίαντος ἐνοχληϑεὶς πολλάκις ᾿δότ᾽ καίτοι μάλιστα τῶν βασιλέων ἐμμελὴς ἦν καὶ πιϑα- νὸς ἀποτρίβεσθαι τὰ τοιαῦτα. κυνικοῦ γάρ ποτε δοαχμὴν αἰτήσαντος αὐτόν “ἀλλ᾽ οὐ βασιλικόν᾽ ἔφη “τὸ δόμα᾽᾽ τοῦ δ᾽ ὑποτυχόντος 'δὸς οὖν μοι τάλαν- τον ἀπήντησεν “ἀλλ᾽ οὐ χυνικὸν τὸ λῆμμα΄. 41ιο- γένης μὲν οὖν τοὺς ἀνδριάντας ἤτει περιιὼν ἐν Κεραμεικῷ καὶ πρὸς τοὺς ϑαυμάξοντας ἔλεγεν ἀπο- τυγχάνειν μελετᾶν: ἡμῖν δὲ πρῶτον ἐμμελετητέον ἐστὶ τοῖς φαύλοις καὶ γυμναστέον περὶ τὰ μικρά; πρὸς τὸ ἀρνεῖσϑαι τοῖς αἰτοῦσιν οὐ προσηκόντως
εἶπε ᾿Βίαντι τάλαντον καὶ ἀνάγκῃ"
589 ληψομένοις" ὡς ἂν μείζοσιν ἀποτεύξεσιν ἐπικουρεῖν
ἔχωμεν. “οὐδεὶς γάρ᾽ ὡς ὁ 4]ημοσϑένης φησίν “εἰς ἃ μὴ δεῖ καταναλώσας τὰ παρόντα τῶν μὴ παρόν- τῶν εὐπορήσει πρὸς ἃ δεῖ. γίγνεται δ᾽ ἡμῖν πολλα- πλάσιον τὸ αἰσχρόν. ὅταν ἐλλίπωμεν πρὸς τὰ καλά, πλεονάσαντες τοῖς περιττοῖς.
8. Ἐπεὶ δ᾽ οὐ χρημάτων μόνον ἡ δυσωπία κακὴ καὶ ἀγνώμων οἰκονόμος ἐστίν, ἀλλὰ καὶ περὶ τὰ
6 Βίαντος -- Βίαντι] Βίωνος --- Βίωνι ΟἈΒΔῸ ΟΠ Β 17 πρὸς τὸ ἀρνεῖσϑαι περὶ τὰ μικρὰ 1ΘρἼ556. νἱᾶ, ΑἸτηγοῦαβ
τοῖς] τοῖς ἃ Μαανὶρίὶυβ οὐ προσηκόντως δὲ ἃῃῃ!: καὶ οὐ
προσηκόντως ὃ 564 [ονίαπδο σοῦρα ληψομένοις --- ἔχωμεν ομλῖῦ- ἰοπᾶα βαπῦ οαπὶ ορύϊπιο οοἄϊοθ Ὁ 19 “]ημοσϑένης) 8, 19
οι
"
8
1
1
2
σι
0
ϑι
Θ
τ σι
ΡΌΒΟΒΕ. ὉΠ
μείζονα παραιρεῖται τὸ συμφέρον τοῦ λογισμοῦ" καὶ γὰρ ἰατρὸν νοσοῦντες οὐ παρακαλοῦμεν τὸν ἔμπει- ρον αἰσχυνόμενοι τὸν συνήϑη, καὶ παισὶ διδασκάλους ἀντὶ τῶν χρηστῶν τοὺς παρακαλοῦντας αἱρούμεϑα, καὶ δίκην ἔχοντες πολλάκις οὐκ ἐῶμεν εἰπεῖν τὸν ὠφέλιμον καὶ ἀγοραῖον, ἀλλ᾽ οἰκείου τιμὸς ἢ συγ- γενοῦς υἱῷ χαριζόμενοι παρεδώκαμεν ἐμπανηγυρίσαι" τέλος δὲ πολλοὺς ἔστιν ἰδεῖν καὶ τῶν φιλοσοφεῖν λεγομένων. ᾿Επικουρείους καὶ Στωικοὺς ὄντας, οὐχ ἑλομένους οὐδὲ χρίναντας ἀλλὰ προσϑεμένους δυσω- ποῦσιν οἰχείοις καὶ φίλοις" φέρε δὴ καὶ πρὸς ταῦτα πόρρωϑεν ἐν τοῖς ἐπιτυχοῦσι καὶ μικροῖς γυμνάξω- ὠὲν ἑαυτούς. ἐθϑίζοντες μήτε κουρεῖ μήτε γναφεῖ κατὰ δυσωπίαν χρῆσϑαι μηδὲ καταλύειν ἐν φαύλῳ πανδοκείῳ, βελτίονος παρόντος, ὅτι πολλάκις ὃ παν- δοκεὺς ἠσπάσαϑ'᾽ ἡμᾶς" ἀλλ᾽ ἔϑους ἕνεκα, κἂν ἢ παρὰ μικρόν, αἱρεῖσθαι τὸ βέλτιον᾽ ὥσπερ οἵ Πυϑα- γορικοὶ παρεφύλαττον ἀεὶ μηδέποτε τῷ δεξιῷ μηρῷ τὸν εὐώνυμον ἐπιτιϑέναι. μηδὲ τὸν ἄρτιον ἀντὶ τοῦ περιττοῦ λαβεῖν, τῶν ἄλλων ἐπ᾽ ἴσης ἐχόντων. ἐϑι- στέον δέ, καὶ ϑυσίαν ποιούμενον ἢ γάμον ἤ τινα ἄλλην τοιαύτην ὑποδοχὴν μὴ τὸν ἀσπασάμενον κα- λεῖν ἢ προσδραμόντα μᾶλλον ἢ τὸν εὔνουν καὶ χρη- στόν: ὃ γὰρ οὕτως ἐϑισϑεὶς καὶ ἀσκήσας δυσά- λωτος ἔσται. μᾶλλον δ᾽ ὅλως ἀνεπιχείρητος ἐν τοῖς μείζοσι.
9, Περὶ μὲν οὖν ἀσκήσεως ἱχανὰ καὶ ταῦτα᾽ τῶν ὃὲ χρησίμων ἐπιλογισμῶν πρῶτός ἐστιν ὃ διδάσκων
1 τοῦ λογισμοῦ] τὸν λογισμόν ἢὰἅ 14 μηδὲ ἢ: μήτε
Β
918 Ὲ ὙΓΓΠΙΟΒΟ
καὶ ὑπομιμνήσκων, ὅτι πᾶσι μὲν τοῖς πάϑεσιν ἄκο- λουϑεῖ χαὶ τοῖς νοσήμασιν ἃ φεύγειν δι᾿ αὐτῶν δοχοῦμεν. ἀδοξίαν φιλοδοξίαις καὶ λῦπαι φιληδονίαις καὶ πόνοι μαλακίαις καὶ φιλονικίαις ἧτται καὶ κατα- δίκαι" τῇ δὲ δυσωπίᾳ συμβέβηκεν ἀτεχνῶς φευγούσῃ 5 καπνὸν ἀδοξίας εἰς πῦρ ἐμβάλλειν ἑαυτήν. αἰσχυνό- μενοι γὰρ ἀντιλέγειν τοῖς ἀγνωμόνως δυσωποῦσιν ὕστερον δυσωποῦνται τοὺς δικαίως ἐγκαλοῦντας, καὶ Ε δεδιότες μέμψιν ἐλαφρὰν πολλάκις αἰσχύνην ὁὃμολο- γουμένην ὑπομένουσι. καὶ γὰρ αἰτοῦντος ἀργύριον τὸ φίλου δυσωπηϑέντες ἀντειπεῖν οὐκ ἔχοντες, ἀσχη- μονοῦσι μετ᾽ ὀλίγον ἐξελεγχόμενοι" καὶ βοηϑήσειν ὁμολογήσαντες ἐνίοις δίκην ἔχουσιν. εἶτα τοὺς ἕτέ- ρους διατραπέντες ἀποχρύπτονται καὶ δραπετεύουσι. πολλοὺς δὲ καὶ περὶ γάμου ϑυγατρὸς ἢ ἀδελφῆς εἰς 15 ὁμολογίαν ἀλυσιτελῆ κατακλείσασα δυσωπία ψεύδε- σϑαι πάλιν ἀναγχάζει μετατιϑεμένους. 10. Ὁ μὲν γὰρ εἰπών, ὅτι πάντες οἱ τὴν ᾿4σίαν κατοικοῦντες ἕνὶ δουλεύουσιν ἀνθρώπῳ διὰ τὸ μὴ Ε δύνασϑαι μίαν εἰπεῖν τήν “οὐ συλλαβήν. οὐκ ἐσπού- δασεν ἀλλ᾽ ἔσκωψε" τοῖς δὲ δυσωπουμένοις. κἂν μη- δὲν εἴπωσιν. ἔξεστιν ὀφρῦν ἐπάρασι μόνον ἢ κάτω κύψασι πολλὰς ἀβουλήτους καὶ ἀτόπους ὑπουργίας διαφυγεῖν. “τὴν γὰρ σιωπήν᾽ ὃ μὲν Εὐριπίδης φησί τοῖς σοφοῖς ἀπόχρισιν᾽ εἷναι" κινδυνεύομεν δὲ μᾶλ- 30
"“ ο
τ ς
ΠΌΡΟΝ ΘΝ
λον αὐτῆς δεῖσϑαι πρὸς τοὺς ἀγνώμονας" ἐπεὶ τοὺς
Ξὲ:
4 φιλονικίαις ἢ: φιλονεικίαις 0 ἀδοξίας) 46]. 5ίορ-
ΤΊ ΠΏ1Ι8 16 ϑυγατρὸς ἧ: καὶ ϑυγατρὸὺς 24. Εὐριπίδης] Ναιοῖκ. γΡ. 0Τῦ
ΡΌΒΘΟΒΕ. 919
χαρίεντας ἔστι καὶ παρηγορῆδσαι" καὶ πρόχειρά γε δεῖ καὶ συχνὰ τῶν ἐπιφανῶν καὶ ἀγαϑῶν ἀνδρῶν ἔχειν ἀποφϑέγματα καὶ μνημονεύειν πρὸς τοὺς δυσω- ποῦντας᾽ οἷον τὸ Φωκίωνος πρὸς ᾿Δἀντίπατρον “οὐ 588 5 δύνασαί μοι καὶ φίλῳ χρῆσϑαι καὶ κόλακι.᾽ καὶ πρὸς τοὺς ᾿4“ϑηναίους ἐπιδοῦναι κελεύοντας αὐτὸν ἐν ἑορτῇ καὶ κροτοῦντας “αἰσχύνομαι᾽ εἶπεν “ὑμῖν μὲν ἐπι- διδοὺς τούτῳ δὲ μὴ ἀποδιδούς᾽ Καλλικλέα δείξας τὸν δανειστήν᾽" “πενίαν γὰρ οὐχ ὁμολογεῖν αἰσχρόν" ι᾽ ὧς Θουκυδίδης φησίν “ἀλλ᾽ ἔργῳ μὴ διαφεύγειν αἴσχιον. ὃ δ᾽ ἀβελτερίᾳ καὶ μαλακίᾳ πρὸς τὸν αἱ- τοῦντα δυσωπούμενος εἰπεῖν “οὐκ ἔστ᾽ ἐν ἄντροις λευκός, ὦ ξέν᾽, ἄργυρος" εἰϑ᾽ ὥσπερ ἐνέχυρον προέμενος τὴν ἐπαγγελίαν. ιὸ “αἰδοῦς ἀχαλκεύτοισιν ἔξευχται πέδαις." ὁ δὲ Περσαῖος ἀργύριον τινὶ τῶν γνωρίμων δανείξων Β δι’ ἀγορᾶς καὶ τραπέζης ἐποιεῖτο τὸ συμβόλαιον με- μνημένος δηλονότι τοῦ ᾿Ησιόδου λέγοντος “καί τε κασιγνήτῳ γελάσας ἐπὶ μάρτυρα ϑέσϑαι.᾽ 50 ϑαυμάσαντος δ᾽ ἐκείνου καὶ εἰπόντος “οὕτως. ὦ Περ- σαῖε. νομικῶς;᾽ “ναί᾽ εἶπεν “ἵνα φιλικῶς ἀπολάβω καὶ μὴ νομικῶς ἀπαιτήσω. πολλοὶ γὰρ ἐν ἀρχῇ διὰ δυσωπίαν προέμενοι τὸ πιστόν, ὕστερον ἐχρήσαντο τοῖς νομίμοις μετ᾽ ἔχϑρας. ΡῚ 11. Πάλιν ὃ Πλάτων ᾿Ελίκωνι τῷ Κυξικηνῷ δι- δοὺς πρὸς Ζιονύσιον ἐπιστολὴν ἐπήνεσεν αὐτὸν ὡς
10 Θουκυδίδης} 2, 40 15. ΝδῦΟΘΚ. Ὁ. 913. ΚοοΙ. 8 Ῥ. 618 15 Νάυοκ. Ρ. ὅ49 18 Ἡσιόδου] ΟὉ 8511 25 Πλά- των] Ἐρϊβῦ. 18, 800 ἃ
(ὃ
980 θῈ ΨΙΤΙΟΒΟ
ἐπιεικῆ καὶ μέτριον, εἶτα προσέγραψε τῇ ἐπιστολῇ τελευτώσῃ Ἱγράφω δέ σοι ταῦτα περὶ ἀνθρώπου, ζῴου φύσει εὐμεταβόλου. Ξενοχράτης δὲ καίπερ αὐστη- ρὺὸς ὧν τὸν τρόπον ὅμως ὑπὸ δυσωπίας ἐκάμφϑη, καὶ συνέστησε Πολυσπέρχοντι δι᾽ ἐπιστολῆς ἄνθϑρω- 5 πον οὐ χρηστόν, ὡς τὸ ἔργον ἔδειξε" δεξιωσαμένου δ᾽ αὐτὸν τοῦ Μακεδόνος καὶ πυϑομένου μή τινος ἔχοι χρείαν, ἤτησε τάλαντον" ὁ δ᾽ ἐκείνῳ μὲν ἔδωκε Ξενοκράτει δ᾽ ἔγραψε, παραινῶν ἐπιμελέστερον τὸ λοιπὸν ἐξετάζειν οὺς συνίστησιν. ὃ μὲν οὖν Ξξενο- τὸ κράτης ἠγνόησεν. ἡμεῖς δὲ καὶ πάνυ πολλάκις ἐπι- στάμενοι τοὺς πονηροὺς χαὶ γράμματα καὶ χρήματα προϊέμεθα, βλάπτοντες ἑαυτούς, οὐ μεϑ' ἡδονῆς ὥσπερ οἷ ταῖς ἑταίραις χαριζόμενοι καὶ τοῖς κόλαξιν, ἀλλὰ δυσχεραίνοντες καὶ βαρυνόμενοι τὴν ἀναίδειαν τὸ ἀνατρέπουσαν ἡμῶν καὶ καταβιαξζομένην τὸν λογι- σμόν. εἰ γὰρ πρὸς ἄλλο τι καὶ πρὸς τοὺς δυσω- ποῦντας ἐξεστιν εἰπεῖν τό
᾿μανϑάνω μὲν οἷα δρᾶν μέλλω κακά᾽ τὰ ψευδῆ μαρτυρῶν ἢ τὰ μὴ δίκαια κρίνων ἢ τὰ 530 μὴ συμφέροντα χειροτονῶν ἢ δανειζόμενος ὑπὲρ τοῦ ἡ ἀποδώσοντοο.
12. Ζιὸ τῶν παϑῶν μάλιστα τῷ δυσωπεῖσθαι τὸ μετανοεῖν οὐχ ὕστερον, ἀλλ᾽ εὐθὺς ἐν οἷς πράττει πάρεστι" χαὶ γὰρ διδόντες ἀχϑόμεϑα καὶ μαρτυ- 3 ροῦντες αἰσχυνόμεϑα καὶ συνηγοροῦντες ἀδοξοῦμεν καὶ μὴ παρέχοντες ἐλεγχόμεϑα. πολλὰ γὰρ ὑπ᾽ ἀσϑε-
19 Επι. Μορα, 1078 ῶ6 συνηγοροῦντες ΝὟΥἧ: συνερ- γοῦντες
ΒΨ ΨΝΝΝΝΝΝΗΝ
ΡΌΘΟΒΕ. 9581
νείας τοῦ ἀντιλέγειν καὶ τῶν ἀδυνάτων ἡμῖν ὑπι- σχνούμεϑα τοῖς λιπαροῦσιν ὡς συστάσεις ἐν αὐλαῖς καὶ πρὸς ἡγεμόνας ἐντεύξεις, μὴ βουλόμενοι μηδ᾽ εὐτονοῦντες εἰπεῖν “οὐκ οἶδεν ἡμᾶς ὃ βασιλεύς. ἀλλ᾽
5 ἑτέρους ὅρα μᾶλλον᾽, ὡς “ύσανδρος ᾿4γησιλάῳ προσ- κεχρουκὼς ἀξιούμενος δὲ μέγιστον δύνασθαι παρ᾽ Ε αὐτῷ διὰ τὴν δόξαν, οὐκ ἠσχύνετο παραιτεῖσϑαι τοὺς ἐντυγχάνοντας. ἀπιέναι πρὸς ἑτέρους κελεύων χαὶ πειρᾶσϑαι τῶν μᾶλλον αὐτοῦ παρὰ τῷ βασιλεῖ
ὁ δυναμένων. οὐ γὰρ αἰσχρὸν τὸ μὴ πάντα δύνασϑαι" τὸ δὲ μὴ δυναμένους ἢ μὴ πεφυκότας ἀναδέχεσθαι τὰ τοιαῦτα καὶ παραβιάξεσϑαι, πρὸς τῷ αἰσχρῷ καὶ λυπηρότατόν ἐστιν.
18. ᾿4π’ ἄλλης δ᾽ ἀρχῆς" τὰ μὲν μέτρια καὶ πρέ- δποντα δεῖ προϑύμως ὑπουργεῖν τοῖς ἀξιοῦσι. μὴ 584 δυσωπουμένους ἀλλ᾽ ἑχόντας᾽ ἐν δὲ τοῖς βλαβεροῖς καὶ ἀτόποις τὸ τοῦ Ζήνωνος ἀεὶ πρόχειρον ἔχειν, ὃς ἀπαντήσας τινὶ νεανίσκῳ τῶν συνήϑων παρὰ τὸ τεῖχος ἡσυχῆ βαδίζοντι. καὶ πυϑόμενος ὅτι φεύγει Ὁ φίλον ἀξιοῦντα μαρτυρεῖν αὐτῷ τὰ ψευδῆ “τί λέ- γεις’ φησίν ᾿ἀβέλτερε; σὲ μὲν ἐκεῖνος ἀγνωμονῶν καὶ ἀδικῶν οὐ δέδιεν οὐδ᾽ αἰσχύνεται, σὺ δ᾽ ἐκεῖνον ὑπὲρ τῶν δικαίων οὐ ϑαρρεῖς ὑποστῆναι; ὃ μὲν
γὰρ εἰπών 5 ποτὶ πονηρὸν οὐκ ἄχρηστον ὅπλον ἃ πονηρία" κακῶς ἐθίζει μιμούμενον ἀμύνεσϑαι τὴν κακίαν" τὸ Β
2 λιπαροῦσιν Ν: ἀεὶ παροῦσιν 4 οἵ, ΚοΟΟΙΚ. 8 γΡ. 447 ὅ ὅρα Μααν!ρίυβ: ὁρᾷἄ: 10 ἕκόντας Μ: εἴκοντας 26 ΤιΟΥΘΏΖ. Ρ. 802
589 ῬῈ ΨΙΤΙΟΒΟ
δὲ τοὺς ἀναιδῶς καὶ ἀδυσωπήτως ἐνοχλοῦντας ἀπο- τρίβεσϑαι τῷ ἀδυσωπήτῳ καὶ μὴ χαρίξεσϑαι τὰ αἰσχρὰ τοῖς ἀναισχύντοις αἰσχυνόμενον. ὀρϑῶς καὶ δικαίως γιγνόμενόν ἐστιν ὑπὸ τῶν νοῦν ἐχόντων. ι 14. Ἔτι τοίνυν τῶν δυσωπούντων τοῖς μὲν ἀδό- 5 ξοις χαὶ ταπεινοῖς καὶ μηδενὸς ἀξίοις οὐ μέγ᾽ ἔργον 2 »͵ 3 Ν ᾿ ν , ,Ἅ ΝΥ , ἀντισχεῖν, ἀλλὰ καὶ μετὰ γέλωτος ἔνιοι καὶ σκώμ- ματος ἐχχλίνουσι τοὺς τοιούτους ὡς Θεόκριτος, δυεῖν παρ᾽ αὐτοῦ ἐν βαλανείῳ στλεγγίδα κιχραμέ- 9 ; 77 χραμ - Χ , - ἈΝ , ’ νῶν. τοῦ μὲν ξένου τοῦ δὲ γνωρίμου κλέπτου. μετὰ τὸ » 3 , ͵ 3 ᾽ “ ς Ἁ 9 Ὶ παιδιᾶς ἀμφοτέρους διεκρούσατ᾽ εἰπών “σὲ μὲν οὐκ οἶδα σὲ δ᾽ οἶδα. Μυσιμάχη δ᾽ ᾿ἀϑήνησιν, ἡ τε Πολιάδος ἱέρεια, τῶν τὰ ἱερὰ προσαγαγόντων ὀρεω- κόμων ἐγχέαι κελευόντων, “ἀλλ᾽ ὀκνῶ᾽ εἶπε “μὴ καὶ τοῦτο πάτριον γένηται. καὶ ᾿Αντίγονος πρός τινα τ νεανίσκον. γεγονότα μὲν ἐκ λοχαγοῦ χαρίεντος αὐτὸν
᾿ϑυνω δα δυδιονκοννμμννὲ κὰν. «
δ᾽ ἄτολμον ὄντα καὶ μαλακὸν ἀξιοῦντα δὲ προαχϑῆ- ναι, ἱπαρ᾽ ἐμοί" φησίν “ὦ μειράκιον, ἀνσραγαϑίας εἰσὺν οὐ πατραγαϑίας τιμαί.
10. Καὶ μὴν ἐάνπερ ὁ δυσωπῶν ἔνδοξος ἧ καὶ 90 δυνατός (οἱ δὴ μάλιστα δυσπαραίτητοι καὶ δυσαπό- τριπτοι περὶ τὰς κρίδεις καὶ τὰς χειροτονίας ἐντυγ- χάνοντές εἰσιν). ὃ μὲν ἔπραξεν ὃ Κάτων νέος ὧν ἔτι πρὸς Κάτλον, οὐκ ἄν τινι φανείη ῥάδιον ἴσως οὐδ᾽ ἀναγκαῖον. ὁ γὰρ Κάτλος ἣν μὲν ἐν ἀξιώματι 595 τῶν Ῥωμαίων μεγίστῳ καὶ τότε τὴν τιμητικὴν ἀρχὴν εἶχεν. ἀνέβη δὲ πρὸς τὸν Κάτωνα τεταγμένον ἐπὶ τοῦ δημοσίου ταμιείου παραιτησόμενός τινὰ τῶν
21 δυσαπότριπτοι Ἐν: δυσαπότρεπτοι
ΡΟΘΟΒΕ. 989
ἐξημιωμένων ὑπ᾽ αὐτοῦ, καὶ λιπαρὴς ἐγίγνετο ταῖς δεήσεσι προσβιαζόμενος" ἄχρι οὗ δυσανασχετήσας ἐχεῖνος “αἰσχρόν ἐστιν᾽ ἔφη ᾿ Κάτλε, σὲ τὸν τιμητὴν ἀπαλλαγῆναι μὴ βουλόμενον ἐντεῦϑεν ὑπὸ τῶν ἐμῶν ὑπηρετῶν ξλκεσϑαι"᾽ καὶ ὁ Κάτλος αἰσχυνϑείς, πρὸς ὀργὴν ἀπῆλϑε. σκόπει δὲ μὴ τὸ τοῦ ᾿4“γησιλάου καὶ τὸ τοῦ Θεμιστοκλέους ἐπιεικέστερόν ἐστι καὶ μετριώ- Εὶ τερον. ὃ μὲν γὰρ ᾿᾽4γησίλαος ὑπὸ τοῦ πατρὸς κελευό- ἱξνος χρῖναί τινα δίκην παρὰ τὸν νόμον, “ἀλλ᾽ ὑπὸ τὸ σοῦ᾽ ἔφη ἱπάτερ. πείϑεσϑαι τοῖς νόμοις ἐδιδασκό- μὴν ἀπ᾽ ἀρχῆς" διὸ καὶ νῦν σοι πείϑομαι μηδὲν ποιεῖν παράνομον. ὁ δὲ Θεμιστοκλῆς πρὸς τὸν Σι- μωνίδην ἀξιοῦντά τι τῶν μὴ δικαίων “οὔτ᾽ ἂν σὺ ποιητὴς ἀγαϑὸς εἴης᾽ ἔφη ἱπαρὰ μέλος ἄδων, οὔτ᾽ ἂν ἐγὼ χρηστὸς ἄρχων παρὰ νόμον κρίνων.
10. Καίτοι οὐ διὰ τὴν τοῦ ποδὸς πρὸς τὴν λύ- ραν ἀμετρίαν, ὡς Πλάτων ἔλεγε. καὶ πόλεις πόλεσι καὶ φίλοι φίλοις διαφερόμενοι τὰ κάκιστα δρῶσί τὲ Ε καὶ πάσχουσιν ἀλλὰ διὰ τὴν περὶ τὰ νόμιμα καὶ δίκαια πλημμέλειαν. ἀλλ᾽ ὅμως ἔνιοι τὴν ἐν μέλεσι καὶ γράμμασι καὶ μέτροις ἀκρίβειαν αὐτοὶ φυλάτ- τοντες ἑτέρους ἐν ἀρχαῖς καὶ κρίσεσι καὶ πράξεσιν ἀξιοῦσιν ὀλιγωρεῖν τοῦ καλῶς ἔχοντος. διὸ καὶ τούτῳ μάλιστα χρηστέον πρὸς αὐτούς. ἐντυγχάνει σοι δι- κάξοντι ῥήτωρ ἢ βουλεύοντι δημαγωγός" ὁμολόγησον. ἐὰν ἐχεῖνος σολοικίσῃ προοιμιαζόμενος ἢ βαρβαρίσῃ διηγούμενος" οὐ γὰρ ἐθελήσει διὰ τὸ φαινόμενον
σι
"- οι
2
φ
το σι
αἰσχρόν" ἐνίους γοῦν ὁρῶμεν οὐδὲ φωνήεντι συγ- 12 ποιῶν Μαϊϊπαρθιβ 10 τοῦ ποδὸς --- ἀμετρίαν] νἱά. Ὁ. 4896
ὅ84 ΡῈ ὙΠἹΠΟΞΟ ΝΣ
ὅϑῦ κροῦσαι φωνῆεν ἐν τῷ λέγειν ὑπομένοντας. ἕτερον πάλιν δυσωποῦντα τῶν ἐπιφανῶν καὶ ἐνδόξων κέ- λευσον ὀρχούμενον δι᾽ ἀγορᾶς ἐξελϑεῖν ἢ διαστρέ- ψαντα τὸ πρόσωπον" ἐὰν δ᾽ ἀρνῆται., σός ἐστιν ὃ καιρὸς εἰπεῖν καὶ πυϑέσϑαι, τί αἴσχιόν ἐστι τὸ σο- 5 λοικέσαι καὶ διαστρέψαι τὸ πρόσωπον ἢ τὸ λῦσαι τὸν νόμον καὶ παραβῆναι τὸν ὅρκον καὶ πλέον νεῖς- μαι τῷ πονηρῷ τοῦ ἀγαϑοῦ παρὰ τὸ δίκαιον. ἔτι τοίνυν, ὥσπερ Νικόστρατος ὁ ᾿Δργεῖος. ᾿ἀρχιδάμου παρακαλοῦντος αὐτὸν ἐπὶ χρήμασι πολλοῖς καὶ γάμῳ τὸ γυναικὸς ἧς βούλεται “ακαίνης προδοῦναι Κρῶμνον, οὐκ ἔφη γεγονέναι τὸν ᾿Αρχίδαμον ἀφ᾽ ἩΗρακλέους"
Β ἐχεῖνον μὲν γὰρ ἀποχτιννύναι περιιόντα τοὺς πο- νηρούς, τοῦτον δὲ τοὺς χρηστοὺς ποιεῖν πονηρούς οὕτω καὶ ἡμῖν πρὸς ἄνϑρωπον ἀξιοῦντα καλὸν κἀ- τὸ γαϑὸν λέγεσϑαι ῥητέον, ἂν βιάζηται καὶ δυσωπῆ., μὴ πρέποντα ποιεῖν μηδ᾽ ἄξια τῆς περὶ αὐτὸν εὐγε- ψείας τὲ καὶ ἀρετῆς.
11. Ἐπὶ δὲ τῶν φαύλων ὁρᾶν χρὴ καὶ διανοεῖ- σϑαι. τὸν φιλάργυρον εἰ δυσωπήσεις ἄνευ συμβο- 350. λαίου δανεῖσαι τάλαντον ἢ τὸν φιλότιμον ἐχστῆναι τῆς προεδρίας. ἢ τὸν φίλαρχον τῆς παραγγελίας ἐπέ- δοξον ὄντα κρατήσειν. δεινὸν γὰρ ἂν ἀληϑῶς φανείη
Ο τούτους μὲν ἐν νοσήμασι καὶ παϑήμασιν ἀκάμπτους διαμένειν καὶ ἐχυροὺς καὶ δυσμεταϑέτους, ἡμᾶς δὲ 36 βουλομένους καὶ φάσκοντας εἶναι φιλοκάλους καὶ φιλοδικαίους μὴ κρατεῖν ἑαυτῶν ἀλλ᾽ ἀνατρέπεσϑαι καὶ προΐεσϑαι τὴν ἀρετήν. καὶ γάρ, εἰ μὲν οἵ δυ- σωποῦντες ἐπὶ δόξῃ καὶ δυνάμει τοῦτο ποιοῦσιν,
οι
10
20
25
ΡΌΒΟΒΕ. 985
ἄτοπόν ἐστι κοσμοῦντας ἑτέρους καὶ αὔξοντας ἀσχη- μονεῖν αὐτοὺς καὶ κακῶς ἀκούειν ὥσπερ οἱ παρα- βροαβεύοντες ἐν τοῖς ἀγῶσι καὶ χαριζόμενοι περὶ τὰς χειροτονίας. ἐξ οὐ προσηκόντων ἀρχεῖα καὶ στεφά- νους ἄλλοις διδόντες καὶ δόξαν. ἀφαιροῦνται τὸ ἔνδοξον αὑτῶν καὶ τὸ καλόν" εἰ δὲ χρημάτων ἕνεκα προσχείμενον ὁρῶμεν τὸν δυσωποῦντα, πῶς οὐ παρί- σταται δεινὸν εἶναι τὸ τῆς ἰδίας δόξης καὶ ἀρετῆς ἀφειδεῖν, ἵνα τὸ τοῦ δεῖνος βαλλάντιον βαρύτερον γένηται; καίτοι παρίσταταί γε τοῖς πολλοῖς τὰ τοι- αὔτα καὶ οὐ λανϑάνουσιν ἑαυτοὺς ἐξαμαρτάνοντες" ὥσπερ οἵ τὰς μεγάλας κύλικας ἐκπιεῖν ἀναγκαζόμενοι. μόλις καὶ στένοντες καὶ τὰ πρόσωπα διαστρέφοντες ἐχτελοῦσι τὸ προσταττόμενον.
18. ᾽΄4λλ᾽ ἔοικεν ἡ τῆς ψυχῆς ἀτονία σώματος κράσει καὶ πρὸς ἀλέαν κακῶς πεφυκυίᾳ καὶ πρὸς κρύος" ἐπαινούμενοί τε γὰρ ὑπὸ τῶν δυσωπούντων παντάπασι ϑρύπτονται χαὶ χαλῶνται. πρός τε τὰς μέμψεις καὶ ὑφοράσεις τῶν ἀποτυγχανόντων ψοφο- δεῶς καὶ δειλῶς ἔχουσι. δεῖ δ᾽ ἀντισχυρίζεσϑαι πρὸς Ἐ ἀμφότερα, μήτε τοῖς δεδιττομένοις μήτε τοῖς κολα- χεύουσιν ἐνδιδόντας. ὁ μὲν οὖν Θουκυδίδης, ὡς ἀναγκαίως ἑπομένου τῷ δύνασϑαι τοῦ φϑονεῖσϑαι. ᾿χαλῶς᾽ φησί ᾿βουλεύεσϑαι τὸν ἐπὶ μεγίστοις λαμβά- νοντα τὸ ἐπίφϑονον""᾽ ἡμεῖς δὲ τὸν μὲν φϑόνον δια- φεύγειν οὐ χαλεπὸν ἡγούμενοι, τὸ δὲ μέμψει μὴ περιπεσεῖν μηδὲ λυπηρόν τινι γενέσϑαι τῶν χρω-
ὅ διδόντες δ 141 οαὦὰ ἢ 22 Θουκυδίδης} 2, 6Ξ4. 26 οὐ) 61. Ῥυϊτηιβ ΕΥΆΒΠΊΙ8, τη8]6
ῬΙΠΐΆγ ἢ Μοτγὰ]ῖα. ΥΟἹ. 111. »"
986 ΡῈ ΨΙΤΙΟΒΟ
Ἐ μένων ἀδύνατον παντάπασιν δρῶντες, ὀρϑῶς βου- λευσόμεϑα τὰς τῶν ἀγνωμόνων ἀπεχϑείας ἐκδεχό- μενοι μᾶλλον ἢ τὰς τῶν δικαίως ἐγκαλούντων. ἐὰν ἐκείνοις μὴ δικαίως ὑπουργῶμεν. καὶ μὴν ἔπαινόν γε τὸν παρὰ τῶν δυσωπούντων κίβδηλον ὄντα παντά- ὃ πασι δεῖ φυλάττεσϑαι. καὶ μὴ πάϑος πάσχειν ὑῶδες, ὑπὸ κνησμοῦ καὶ γαργαλισμοῦ παρέχοντα χρῆσϑαι ῥᾷστα τῷ δεομένῳ καὶ καταβάλλειν ἑαυτὸν ὑποκατα- κλινόμενον. οὐδὲν γὰρ διαφέρουσι τῶν τὰ σχέλη τοῖς ὑποσπῶσι παρεχόντων οἷ τὰ ὦτα τοῖς κολακεύ- 10
ὅ80 ουσι παραδιδόντες. ἀλλ᾽ αἴσχιον ἀνατρέπονται καὶ πίπτουσιν. οὗ μὲν ἔχϑρας καὶ κολάσεις ἀνιέντες ἀν- ϑρώποις πονηροῖς. ἵν᾽ ἐλεήμονες καὶ φιλάνϑρωποι καὶ συμπαϑεῖς κληϑῶσιν" οἵ δὲ τοὐναντίον ἀπεχϑείας καὶ κατηγορίας οὐκ ἀναγκαίας οὐδ᾽ ἀκινδύνους ἀνα- τὸ δέξασϑαι πεισϑέντες ὑπὸ τῶν ἐπαινούντων ὡς μό- νους ἄνδρας καὶ μόνους ἀκολακεύτους καὶ νὴ 4]ία στόματα καὶ φωνὰς προσαγορευόντων. διὸ καὶ Βίων ἀπείκαξε τοὺς τοιούτους ἀμφορεῦσιν, ἀπὸ τῶν ὥτων ῥαδίως μεταφερομένοις. ὥσπερ ᾿4λεξῖνον ἱστοροῦσι 50 τὸν σοφιστὴν πολλὰ φαῦλα λέγειν ἐν τῷ περιπάτῳ
Β περὶ Στίλπωνος τοῦ Μεγαρέως" εἰπόντος δέ τινος τῶν παρόντων “ἀλλὰ μὴν ἐκεῖνός σὲ πρῴην ἐπήνει.᾽ “νὴ 4Ζία᾽ φάναι" ᾿βέλτιστος γὰρ ἀνδρῶν ἐστι καὶ γενναιότατος. ἀλλὰ Μενέδημος τοὐναντίον. ἀκού- 55 δας ὡς ᾿Αλεξῖνος αὐτὸν ἐπαινεῖ πολλάκις “ἐγὼ δ᾽ εἶπεν ᾿ἀεὶ ψέγω ᾿Δ4λεξῖνον: ὥστε κακός ἐστιν ἄνϑρω- πος ἢ κακὸν ἐπαινῶν ἢ ὑπὸ χρηστοῦ ψεγόμενος.᾽ οὕτως ἄτρεπτος ἣν καὶ ἀνάλωτος ὑπὸ τῶν τοιούτων
οι
10
1
20
ΡΌΘΟΒΕ. 981
καὶ κρατῶν ἐκείνης τῆς παραινέσεως. ἣν ὃ ᾿άντι- σϑένειος ᾿Ηρακλῆς παρήνει, τοῖς παισὶ διακελευόμε- νος μηδενὶ χάριν ἔχειν ἐπαινοῦντι αὐτούς᾽ τοῦτο δ᾽ ἦν οὐδὲν ἄλλο ἢ μὴ δυσωπεῖσϑαι μηδ᾽ ἀντικολα- κεύειν τοὺς ἐπαινοῦντας. ἀρκεῖ γὰρ οἶμαι τὸ τοῦ Πινδάρου, πρὸς τὸν λέγοντα πανταχοῦ καὶ πρὸς πάν- τας ἐπαινεῖν αὐτὸν εἰπόντος “κἀγώ σοι χάριν ἀπο- δίδωμι" ποιῶ γάρ σ᾽ ἀληϑεύειν.᾽
19. Ὃ τοίνυν πρὸς πάντα τὰ πάϑη χρήσιμόν ἐστι, τούτου δεῖ μάλιστα τοῖς εὐδυσωπήτοις. ὅταν ἐκβια- σϑέντες ὑπὸ τοῦ πάϑους παρὰ γνώμην ἁμάρτωσι καὶ διατραπῶσιν. ἰσχυρῶς μνημονεύειν. καὶ τὰ σημεῖα τοῦ δηγμοῦ καὶ τῆς μεταμελείας ϑεμένους ἐν ἑαυτοῖς ἀναλαμβάνειν καὶ φυλάττειν ἐπὶ πλεῖστον χρόνον. ὡς γὰρ οἱ λίϑῳ προσπταίσαντες ὁδοιπόροι ἢ περὶ ἄκραν ἀνατραπέντες κυβερνῆται. ἂν μνημονεύωσιν. οὐκ ἐκεῖνα μόνον ἀλλὰ καὶ τὰ προσόμοια φρίττοντες χαὶ φυλαττόμενοι διατελοῦσιν" οὕτως οἱ τὰ τῆς δυσω- πίας αἰσχρὰ καὶ βλαβερὰ συνεχῶς τῷ μετανοοῦντι καὶ δακνομένῳ προβάλλοντες ἀντιλήψονται πάλιν ἑαυτῶν ἐν τοῖς ὁμοίοις καὶ οὐ προήσονται ῥαδίως ὑποφερομένους.
8 αὐτοὺς ἐπαινοῦντι ΒΘΗΒΘΙΟΥαΒ; ἀρ] νθυίση αὐτούς ὃ Πινδάρου] σπινδάρου οοαθχ ), ἀπᾶθ ἔοτί. Σπινϑάρου
τῷ σι
ΠΕΡῚ ΦΘΟΝΟΥ͂ ΚΑΙ ΜΙΣΟΥ͂Σ.
1. Οὕτω δὴ καὶ δοκεῖ μηδὲν τοῦ μίσους διαφέ- ρειν ὃ φϑόνος ἀλλ᾽ ὃ αὐτὸς εἶναι. καϑόλου μὲν γὰρ ὥσπερ πολυάγκιστρον ἡ κακία τοῖς ἐξηρτημένοις αὐτῆς πάϑεσι κινουμένη δεῦρο κἀκεῖσε πολλὰς πρὸς ἄλληλα συναφὰς καὶ περιπλοκὰς ἐνδίδωσι" ταῦτα δ᾽ 5
Ε ὥσπερ νοσήματα συμπαϑεῖ ταῖς ἀλλήλων φλεγμο- ναῖς. ὃ γὰρ εὐτυχῶν ὁμοίως καὶ τὸν μισοῦντα λυπεῖ καὶ τὸν φϑονοῦντα. διὸ καὶ τὴν εὔνοιαν ἀμφοτέ- ροις νομίζομεν ἀντικεῖσϑαι, βούλησιν οὖσαν ἀγαϑῶν τοῖς πλησίον" καὶ τῷ μισεῖν τὸ φϑονεῦν ταὐτὸν εἶναι: τὸ ὅτι τὴν ἐναντίαν τῷ φιλεῖν ἔχει προαίρεσιν. ἐπεὶ δ᾽ οὐχ οὕτω ταὐτὸν αἵ ὁμοιότητες ὡς ἕτερον αἱ δια- φοραὶ ποιοῦσι. κατὰ ταύτας ζητοῦμεν ἐὰν μεταδιώ- ξωμεν. ἀπὸ τῆς γενέσεως ἀρξάμενοι τῶν παϑῶν.
2, ΓΕεννᾶται τοίνυν τὸ μῖσος ἕκ φαντασίας τοῦ τι
ὅ87 ὅτε πονηρὸς ἢ κοινῶς ἢ πρὸς αὐτόν ἐστιν ὁ μισού- μενος" καὶ γὰρ ἀδικεῖσϑαι δόξαντες αὐτοὶ πεφύκασι μισεῖν, καὶ τοὺς ἄλλως ἀδικητικοὺς ἢ πονηροὺς προ- βάλλονται καὶ δυσχεραίνουσι. φϑονοῦσι δ᾽ ἁπλῶς τοῖς εὖ πράττειν δοκοῦσιν. ὅϑεν ἔοικεν ὃ μὲν φϑόνος 50
1 ΤΠ] αἀποαῖθ Ἰηλύαχη 1106}}1 ἄθθββο νἀθα: 8. πολυάγ- κιστρον]} βυρβύαδηςνὰθ 10 ταὐτὸν ἢ: ταὐτὸ 18 κατὰ ταύ- τας ζητοῦμεν (αὖ ξητῶμεν) --- μεταδιώξωμεν)] οονγαρίδ. κατὰ ταύτας τὰ ξητούμενα μεταδιώξωμεν Μδαγν]ρτιβ 11 γὰρ] γὰρ οἵ ἢ αὐτοί τε ἢ 20 μὲν] οτμ. οοὐά. χηρὶ
υι
10
1Ὁ
20
920
Ὲ ΙΝΙΠΙΑ ἘΤ ΟΌΙΟ. 989
ἀόριστος εἶναι. καϑάπερ ὀφθαλμία πρὸς ἅπαν τὸ λαμπρὸν ἐκταρασσόμενος" τὸ δὲ μῖσος ὥρισται καϑ' ὑποκειμένων ἀεί τινῶν ἀπερειδόμενον πρὸς αὐτόν.
ὃ. Δεύτερον δὲ τὸ μισεῖν γίγνεται καὶ πρὸς ἄλογα ξῷα" καὶ γὰρ γαλᾶς καὶ κανθαρίδας ἔνιοι μισοῦσι καὶ φρύνους καὶ ὕφεις᾽ Γερμανικὸς δ᾽ ἀλεκτρυόνος οὔτε φωνὴν οὔτ᾽ ὄψιν ὑπέμενεν" οἵ δὲ Περσῶν μά- γοι τοὺς μῦς ἀπεχτίννυσαν. ὡς αὐτοί τε μισοῦντες καὶ τοῦ ϑεοῦ δυσχεραίνοντος τὸ ζῷον ὁμοῦ τι γὰρ πάντες [ἄραβες καὶ Αἰϑίοπες μυσάττονται. τὸ μέντοι φϑονεῖν πρὸς μόνον ἄνϑρωπον ἀνθρώπῳ γίγνεται.
4. Κἀν τοῖς ϑηρίοις δὲ φϑόνον μὲν οὐκ εἰκὸς ἐγγίγνεσθαι πρὸς ἄλληλα᾽ τοῦ γὰρ εὖ πράττειν ἢ
3 Ἂν ὑπ
κακῶς ἕτερον φαντασίαν οὐ λαμβάνουσιν. οὐδ᾽ ἅπτε- ται τὸ ἔνδοξον ἢ ἄδοξον αὐτῶν. οἷς ὃ φϑόνος ἐκτραχύνεται. μάλιστα. μισοῦσι δ᾽ ἄλληλα καὶ ἀπε- χϑάνονται καὶ πολεμοῦσιν ὥσπερ ἀσπείστους τινὰς πολέμους ἀετοὶ καὶ δράκοντες. κορῶναι καὶ γλαῦκες, αἰγιϑαλλοὶ καὶ ἀκανϑυλλίδες" ὥστε τούτων γέ φασι Χ " Ω ΄ , 5 . μ᾿ μηδὲ τὸ αἷμα κίρνασϑαι σφαττομένων, ἀλλὰ χἂν μίξης. ἰδίᾳ πάλιν ἀπορρεῖν διακρινόμενον. εἰκότως δ᾽ ἔχει τῷ λέοντι πρὸς τὸν ἀλεχτρυόνα καὶ τῷ ἐλέ- φαντι πρὺς τὴν ὗν μῖσος ἰσχυρὸν γεγεννηκέναι τὸν φόβον" ὃ γὰρ δεδίασι, καὶ μισεῖν πεφύκασιν" ὥστε καὶ ταύτῃ φαίνεσϑαι διαφέροντα τοῦ μίσους τὸν 2 μῖσος] μεῖζον οοα. τ:61 8 πρὸς αὐτόν] προσαντῶν ἢ ἢ ὑπέμενεν ἢ: ὑπέμεινεν 9 τι Ἐ: τὲ 12 κἀν ἢ: κἂν 11 ἀσπείστους ᾿!: ἀπίστους 18 πολέμους Βτηρογὶαβ: πολε-
μοῦσι δ᾽ 21 ἀπορρεῖν ὟΝ: ἀπορρεῖ 22 δ᾽ ἔχει ἘΠΗΡΘΥᾺΒ: δὲ καὶ 28 ἐγγεγεννηπέναι
890 ΡῈ ΙΝΥΤΡΙᾺ
φϑόνον. τὸ μὲν δεχομένης τῆς τῶν ϑηρίων φύσεως τὸν δὲ μὴ δεχομένης.
ὅ. Ἔτι τοίνυν τὸ μὲν φϑονεῖν πρὸς οὐδένα γί- γνεται δικαίως" οὐδεὶς γὰρ ἀδικεῖ τῷ εὐτυχεῖν, ἐπὶ τούτῳ δὲ φϑονοῦνται" μισοῦνται δὲ πολλοὶ δικαίως, ὡς οὺς ἀξιομισήτους καλοῦμεν. ἂν μὴ φεύγωσι τοὺς τοιούτους μηδὲ βδελύττωνται καὶ δυσχεραίνωσι. μέγα δὲ τούτου τεχμήριον., ὅτι μισεῖν μὲν πολλοὺς ὃμο- λογοῦσιν ἔνιοι φϑονεῖν δ᾽ οὐδενὶ λέγουσι. καὶ γὰρ ἡ μισοπονηρία τῶν ἐπαινουμένων ἐστί" καὶ τὸν ἀδελ- φιδοῦν τοῦ “υκούργου Χάριλλον, βασιλεύοντα τῆς Σπάρτης ἐπιεικῆ δ᾽ ὄντα καὶ πρᾶον ἐπαινούντων τινῶν. ὃ συνάρχων ἱκαὶ πῶς᾽ ἔφη χρηστός ἐστι Χάριλλος. ὃς οὐδὲ τοῖς πονηροῖς χαλεπός ἐστι; καὶ τοῦ Θερσίτου ὃ ποιητὴς τὴν μὲν τοῦ σώματος κα- κίαν πολυμερῶς καὶ περιωδευμένως ἐξεμόρφωσε, τὴν δὲ τοῦ ἤϑους μοχϑηρίαν συντομώτατα καὶ δι᾽ ἑνὸς ἔφρασεν,
᾿ἔχϑιστος δ᾽ ᾿άχιλῆι μάλιστ᾽ ἦν ἠδ᾽ Ὀδυσῆι᾽. ὑπερβολὴ γάρ τις φαυλότητος τὸ τοῖς κρατίστοις ἐχϑρὸν εἶναι. καὶ φϑονεῖν δ᾽ ἀρνοῦνται" κἂν ἐλεγ- χῶνται, μυρίας σκήψεις προΐσχονται, ὀργίξεσϑαι λέ- γοντες ἢ φοβεῖσϑαι τὸν ἄνϑρωπον ἢ μισεῖν ἢ ὅ τι ἂν τύχωσιν ἄλλο τῷ φϑόνῳ τοῦ πάϑους ὄνομα περι-
60 ὡς οὺἣς) οὺὃς ἢ. ὥστε καὶ ἄλλους Ὗ. ὥστ᾽ ΕτηροΥὰ5 οὐ ἀοῖπαθ οὗ ἂν Ργὸ ἂν καλοῦμεν) δαα, καὶ τοῖς αὐτῶν γνωρίμοις δυσχεραίνομεν ἢ 11 δι᾽ ἑνὸς) δι᾽ ἑνὸς ἔπους 564 51 1}116 ΘΧΘΙΏΌ] απ ἱπνθὴὶ ἴῃ 5680]. ὅοόρη. δᾷ Αἴδο. νβ. 138: ὁ δὲ Ὅμηρος δι᾿ ἑνὸς αὐτάρκως τοῦτο δεδήλωκεν. οἵ, Ξ΄0}0). αα Αμὐρ. νβ8. 107 19 Ηοιη. Β 320 21 καὶ) 46]. ἮΝ 24 τοῦ] Ἃ6]. ΠΟ ΌΠΘΙΙΙΒ
σι
10
10
10
ΒΤ ΟΡΙΟ. 591
βάλλοντες καὶ καλύπτοντες. ὡς μόνον τοῦτο τῶν ψυχῆς νοσημάτων ἀπόρρητον.
6. ᾿ἀνάγκη τοίνυν τὰ πάϑη ταῦτα τοῖς αὐτοῖς ὥσπερ τὰ φυτὰ καὶ τρέφεσϑαι καὶ αὔξεσϑαι καὶ ἐπι- γίγνεσθαι πέφυκεν ἀλλήλοις. μισοῦμέν γε μᾶλλον τοὺς μᾶλλον εἰς πονηρίαν ἐπιδιδόντας, φϑονοῦσι δὲ μᾶλλον τοῖς μᾶλλον ἐπ᾽ ἀρετῇ προϊέναι δοκοῦσι. διὸ καὶ Θεμιστοκλῆς ἔτι μειράκιον ὧν οὐδὲν ἔφη πράτ- τευν λαμπρόν᾽ οὔπω γὰρ φϑονεῖσϑαι. καϑάπερ γὰρ αἱ κανθαρίδες ἐμφύονται μάλιστα τῷ ἀκμάζοντι σίτῳ καὶ τοῖς εὐθαλέσι Οὐ ϑαιξο οὕτως ὁ φϑόνος ἅπτεται ἐμδβνρίκο τῶν ἀρ στῶν καὶ δ μημέηοιν πρὸς ἀρετὴν καὶ δόξαν ἡδῶν καὶ προσώπων. καὶ τοὐναντίον αὖ πάλιν αἱ μὲν ἄχρατοι πονηρίαι συνεπιτείνουσι τὸ
υἵσος. τοὺς γοῦν Σωκράτη συκοφαντήσαντας ὡς εἰς ὅ88
ἔσχατον. κακίας ἐληλακότας οὕτως ἐμίσησαν οἱ πο- λῖται καὶ ἀπεστράφησαν, ὡς μήτε πῦρ αὔειν μήτ᾽ ἀποχρίνεσϑαι πυνϑανομένοις μήτε λουομένοις κοινω- νεῦν ὕδατος. ἀλλ᾽ ἀναγκάξειν ἐκχεῖν ἐκεῖνο τοὺς παραχύτας ὡς μεμιασμένον. ἕως ἀπήγξαντο μὴ φέ- ροντὲς τὸ μῖσος. αἵ δὲ τῶν εὐτυχημάτων ὑπεροχαὶ καὶ λαμπρότητες πολλάκις τὸν φϑόνον κατασβεννύ- ουσιν. οὐ γὰρ εἰχὸς ᾿4λεξάνδρῳ τινὰ φϑονεῖν οὐδὲ Κύρῳ. κρατήσασι καὶ γενομένοις κυρίοις ἁπάντων. ὑλλ᾽ ὥσπερ ὃ ἥλιος. ὧν ἂν ὑπὲρ κορυφῆς γέν' ἀλλ᾽ ὥσπερ ὁ ἥλιος, ἂν ὑπὲρ κορυφῆς γένηται. 1 τῶν τῆς θα ΡΏΘσαΒ 8. ἀνάγκῃ ὃ ταῦτα] ταῦτ᾽ οὐ Β. ἴογτι. ἀνάγκη --- ταῦτα τοῖς αὐτοῖς --- αὔξεσϑαι" καὶ γὰρ καὶ ἐπιγίγνεσϑαι πέφυκεν ἀλλήλοις ὅ μισοῦσι μέντοιϑ 18 προσ-
ὠπων] 864. κεκτημένων ῬαϊΖΙρΊ 8 -- Μᾶχιηο Ρ. 901 ἃ 11 αὔειν] ἐναύειν Ἡθυνογάθπιβ 18 μήτε ἢ: μὴ
892 θῈ ΙΝΥΊΌΙΑ
Β καταχεόμενος τὸ φῶς ἢ παντάπασι τὴν σκιὰν ἀνεῖλεν ἢ μικρὰν ἐποίησεν, οὕτω πολὺ τῶν εὐτυχημάτων ὕψος λαβόντων καὶ γενομένων κατὰ κεφαλῆς τοῦ φϑόνου. συστέλλεται καὶ ἀναχωρεῖ καταλαμπόμενος. τὸ μέντοι μῖσος οὐκ ἀνέησιν ἡ τῶν ἐχϑρῶν ὑπεροχὴ Ὁ καὶ δύναμις. ὃ γοῦν ᾿4λέξανδρος φϑονοῦντα μὲν οὐδέν᾽ εἶγε, μισοῦντας δὲ πολλοὺς ὑφ᾽ ὧν τέλος ἐπι- βουλευϑεὶς ἀπέϑανεν. ὁμοίως τοίνυν καὶ τὰ δυστυ- χήματα τοὺς μὲν φϑονοῦντας παύει τὰς δ᾽ αὖ ἔχϑρας οὐκ ἀναιρεῖ" μισοῦσι γὰρ καὶ ταπεινοὺς τοὺς ἐχϑροὺς τὸ γενομένους, φϑονεῖ δ᾽ οὐδεὶς τῷ δυστυχοῦντι. ἀλλὰ
Ο καὶ τὸ ῥηϑὲν ὑπό τινος τῶν καϑ᾽ ἡμᾶς σοφιστῶν. ὅτι ἥδισϑ᾽ οἵ φϑονοῦντες ἐλεοῦσιν. ἀληϑές ἐστιν" ὥστε καὶ ταύτῃ μεγάλην εἶναι τῶν παϑῶν διαφοράν. ὡς τὸ μὲν μῖσος οὔτ᾽ εὐτυχούντων οὔτε δυστυχούν- ιτ5 τῶν ἀφίστασϑαι πέφυκεν. ὁ δὲ φϑόνος πρὸς τὴν ἀμφοῖν ὑπερβολὴν ἀπαγορέξύει.
4. Ἔτι τοίνυν καὶ μᾶλλον οὕτως ἀπὸ τῶν ἐναν- τίων ταὐτὸ σκοπῶμεν. λύουσι γὰρ ἔχϑρας καὶ μῖ- σος ἢ πεισϑέντες μηδὲν ἀδικεῖσθαι. ἢ δόξαν ὡς 530 χρηστῶν. οὺὃς ἐμίσουν ὡς πονηρούς. λαβόντες" ἢ τρί- τον εὖ παϑόντες" “ἡ γὰρ τελευταία χάρις᾽ ὡς Θου- κυδίδης φησί ᾿κἂν ἐλάττων ἧ. καιρὸν ἔχουσα δύναται
Ὁ μεῖζον ἔγκλημα λῦσαι. τούτων δὲ τὸ μὲν πρῶτον οὐ λύει τὸν φϑόνον᾽ πεπεισμένοι γὰρ ἐξ ἀρχῆς μη- 95 δὲν ἀδικεῖσθαι φϑονοῦσι" τὰ δὲ λοιπὰ καὶ παροξύνει" τοῖς τὲ γὰρ δοκοῦσι χρηστοῖς βασκαίνουσι μᾶλλον.
14 ταύτῃ Ἀ: ταύτην 19 ταὐτὸ ἧ: τὸ αὐτὸ 223 Θου-
κυδίδης] 1, 42 28. ἐλάσσων Ἰᾶθη
οι
10
ΒΤ ΟΌΙΟ. 995
ὡς δὴ τὸ μέγιστον ἀγαϑὺὸν τὴν ἀρετὴν ἔχουσι" κἂν εὖ πάσχωσιν ὑπὸ τῶν εὐτυχούντων, ἀνιῶνται, φϑο- νοῦντες αὐτοῖς καὶ τῆς προαιρέσεως καὶ τῆς δυνά- μεῶφ᾽ τὸ μὲν γὰρ ἀρετῆς ἐστι τὸ δ᾽ εὐτυχίας, ἀγαϑὰ δ᾽ ἀμφότερα. διὸ παντελῶς ἕτερόν ἐστι τοῦ μίσους πάϑος ὃ φϑόνος, εἰ, δι’ ὧν ἐκεῖνο πραὔνεται, τοῦτο λυπεῖται καὶ παροξύνεται.
8, Ἤδη τοίνυν καὶ τὴν προαίρεσιν αὐτὴν ἕχα- τέρου πάϑους σχοπῶμεν. ἔστι δὲ μισοῦντος μὲν προαίρεσις κακῶς ποιῆσαι κατὰ δύναμιν" ἧ καὶ οὕτως Εὶ ὁρίζονται. διάϑεσίν τινα καὶ προαίρεσιν ἐπιτηρητι- κὴν τοῦ κακῶς ποιῆσαι. τῷ φϑόνῳ δὲ τοῦτο γοῦν ἄπεστι πολλοὺς γὰρ οἱ φϑονοῦντες τῶν συνήϑων καὶ οἰκείων ἀπολέσϑαι μὲν οὐκ ἂν ἐϑέλοιεν οὐδὲ
» δυστυγῆσαι. βαρύνονται δ᾽ εὐτυγοῦνταο᾽ καὶ κωλύ- ἢ χ
ουσι μέν, εἰ δύνανται. τὴν δόξαν αὐτῶν καὶ λαμ- πρότητα, συμφορὰς δ᾽ ἀνηκέστους οὐκ ἂν προσβά- λοιεν" ἀλλ᾽ ὥσπερ οἰκίας ὑπερεχούσης τὸ ἐπισκοτοῦν αὐτοῖς καϑελόντες ἀρκοῦνται.
10 κατὰ ὃ: καὶ τὴν ἡἧ καὶ αὰ ’ ο 18 κωλύουσι] τηΔ]1τὴ κολούουσι
ὅ89 ΠΡΟΣ ΕΑΥ͂ΤΟΝ ΒΕΠΑΙΝΕΙ͂Ν ΑΝΕΠΙΦΘΟΝΩ͂Σ,
1. Τὺ περὶ ἑαυτοῦ λέγειν ὥς τι ὄντος ἢ δυνα-
Β μένου πρὸς ἑτέρους. ὦ Ἥρκλανε, λόγῳ μὲν ἐπαχϑὲς ἀποφαίνουσι πάντες καὶ ἀνελεύϑερον, ἔργῳ δ᾽ οὐ πολλοὶ τὴν ἀηδίαν αὐτοῦ διαπεφεύγασιν οὐδὲ τῶν ψεγόντων. ὃ γοῦν Εὐριπίδης εἰπών
εἰ δ᾽ ἦσαν ἀνθρώποισιν ὠνητοὶ λόγοι, οὐδεὶς ἂν αὑτὸν εὖ λέγειν ἐβούλετο"
νῦν δ᾽. ἐκ βαϑείας γὰρ πάρεστιν αἰϑέρος λαβεῖν ἀμισϑί, πᾶς τις ἥδεται λέγων
τά τ᾽ ὄντα καὶ μή᾽ ζημίαν γὰρ οὐκ ἔχοι"
Ο φορτικωτάτῃ κέχρηται μεγαλαυχίᾳ συγκαταπλέκων τοῖς τραγῳδουμένοις πάϑεσι καὶ πράγμασι μηδὲν προσήκοντα τὸν περὶ αὑτοῦ λόγον. ὁμοίως ὃ Πίν- δαρος φήσας
“καὶ τὸ καυχᾶσϑαι παρὰ καιρὸν μανίαισιν ὑποκρέκει᾽ οὐ παύεται μεγαληγορῶν περὶ τῆς ἑαυτοῦ δυνάμεως ἀξίας μὲν ἐγκωμίων οὔσης" τίς γὰρ οὔ φησιν; ἀλλὰ ὅ Εὐριπίδης) Νιοῖ. Ρ. 0615 9. ἀμισϑὶ] ἀμοχϑεὶ ῬὨ1]|ο-
ἀθμλ 8 18 Πίνδαρος] ΟἸγρ. 9, 38 10 μανίαισιν ὑπο- κρέκει ΡΙπάαγαβ: μανέαις ὑποκρέκειν
ΕῚ
10
ΠῈ ΒῈ ΙΡΒΌΜ ΟἸΤΒΑ ΙΝΥΙΌΙΑΜ ΤΑ ΡΑΝΌΟ. 8595
καὶ τοὺς στεφανουμένους ἐν τοῖς ἀγῶσιν ἕτεροι νι- κῶντας ἀναγορεύουσι. τὴν ἀηδίαν τῆς περιαυτολο- γίας ἀφαιροῦντες. ἧ καὶ Τιμόϑεον ἐπὶ τῇ κατὰ Φρύνιδος νίκῃ γράφοντα δ ἱἽμακάριος ἦσϑα. Τιμόϑεε., κάρυξ ὅτ᾽ εἶπεν" Νικᾷ Τιμόϑεος Μιλήσιος τὸν Κάμωνος τὸν ἰωνοκάμπταν᾽ εἰκότως δυσχεραίνομεν ὡς ἀμούσως καὶ παρανόμως ἀνακηρύττοντα τὴν ἑαυτοῦ νίκην. αὑτῷ μὲν γὰρ ὃ τὸ παρ᾿ ἄλλων ἔπαινος ἥδιστον ἀκουσμάτων ἐστίν. ὥσπερ ὁ Ξενοφῶν εἴρηκεν" ἑτέροις δ᾽ ὁ περὶ αὑτοῦ λυπηρότατον. πρῶτον μὲν γὰρ ἀναισχύντους ἡγού- μεϑα τοὺς ἑαυτοὺς ἐπαινοῦντας, αἰδεῖσϑαι προσῆκον αὐτοῖς κἂν ὑπ᾽ ἄλλων ἐπαινῶνται" δεύτερον δ᾽ ἀδί-. τό κους. ἃ λαμβάνειν ἔδει παρ᾽ ἑτέρων αὑτοῖς διδόντας" τρίτον ἢ σιωπῶντες ἄχϑεσϑαι καὶ φϑονεῖν δοκοῦ- μεν, ἢ τοῦτο δεδοικότες ἀναγκαζόμεϑα συνεφάπτε- σϑαι παρὰ γνώμην τῶν ἐπαίνων καὶ συνεπιμαρτυρεῖν, πρᾶγμα κολακείᾳ μᾶλλον ἀνελευϑέρῳ προσῆκον ἢ Εὶ 0 τιμῇ. τὸ ἐπαινεῖν παρόντας ὑπομένοντες.
. Οὐ μὴν ἀλλὰ καίπερ οὕτω τούτων ἐχόντων. ἔστιν ἧ παρακινδυνεύσειεν ἂν ὃ πολιτικὸς ἀνὴρ ἅψασϑαι τῆς καλουμένης περιαυτολογίας πρὸς οὐδε- μίαν αὑτοῦ δόξαν ἢ χάριν. ἀλλὰ καιροῦ καὶ πράξεως
5 ἀπαιτούσης, ὡς περὶ ἄλλου λεχϑῆναι καὶ περὶ αὑτοῦ
ὃ Τιμόϑεον) ΒεΥρκ. 8 ». 0238:: ὅ κᾶἄρυξ ὅτ᾽ Ἰᾶθη1: ὅτε κᾶρυξσ ἀξ 6 Μιλήσιος ἰάθη: ὁ Μελήσιος 1 Κάμωνος Ἰάθτηῃ (Θχ ῬοΊ]αοθ 4, 00): κάρωνος δυὖὺ κάρβωνος ἰωνοκάμπταν] φωνοκάμπταν 11 Ξενοφῶν) Οοτητηθηῦ. 3, 1, 8Ὶ 98 ὡς περὶ ἄλλου ἘπαροΥα5: ὥσπερ ἄλλο τι
ἢ
996 ὨᾺ 5Ε ἸΡΘῸΜ ΟἸΤΉΑ
τι τῶν ἀληϑινῶν" μάλιστα δ᾽ ὅταν ἧ, τὰ πεπραγμένα καὶ προσόντα χρηστὰ αὑτῷ μὴ φεισάμενον εἰπεῖν, διαπράξασϑαί τι τῶν ὁμοίων. καλὸν γὰρ ὃ τοιοῦτος ἔπαινος ἐκφέρει καρπόν. ὥσπερ ἀπὸ σπέρματος πλει- όνων ἑτέρων ἀπ᾽ αὐτοῦ καὶ κρειττόνων φυομένων ἐπαίνων. καὶ γὰρ τὴν δόξαν ὃ πολιτικὸς ἀνὴρ οὐχ ὥς τινα μισϑὸν ἢ παραμυϑίαν τῆς ἀρετῆς ἀπαιτεῖ καὶ ἀγαπᾷ ταῖς πράξεσι παροῦσαν" ἀλλ᾽ ὅτι τὸ πι- στεύεσϑαι καὶ δοκεῖν χρηστὸν εἶναι πλειόνων καὶ καλλιόνων πράξεων ἀφορμὰς δίδωσι. πειϑομένους γὰρ ἅμα καὶ φιλοῦντας ἡδὺ χαὶ ῥάδιον ὠφελεῖν" πρὸς δ᾽ ὑποψίαν καὶ διαβολὴν οὐκ ἔστι χρήσασϑαι τῇ ἀρετῇ. φεύγοντας εὖ παϑεῖν προσβιαζόμενον. εἰ δὲ καὶ δι’ ἑτέρας αἰτίας τινὰς ὃ πολιτικὸς αὑτὸν
ὅ40 ἐπαινέσειε. σκεπτέον τίνες εἰσὶν αὗται. ὕπως ἐξευ-
μι ν.-
λαβούμενοι τὸ κενὸν καὶ δυσχεραινόμενον, εἴ τι χρή- σιμον ἔχει. μὴ παραλείπωμεν.
ὃ. Ἔστιν οὖν κενὸς ἔπαινος ὃ τῶν ἑαυτοὺς ἐπαι- νεῖν. ὕπως ἐπαινεϑῶσι, δοκούντων" καὶ καταφρονεῖς ται μάλιστα, φιλοτιμίας ἕνεκα γίγνεσϑαι καὶ δόξης ἀκαίρου φαινόμενος. ὡς γὰρ οἵ τροφῆς ἀποροῦντες ἐξ αὐτοῦ τοῦ σώματος ἀναγκάζονται παρὰ φύσιν τρέφεσϑαι. καὶ τοῦτο τοῦ λιμοῦ τέλος ἐστίν" οὕτως οὗ πεινῶντες ἐπαίνων. ἂν μὴ τυγχάνωσιν ἑτέρων ἐπαινούντων. αὐτοὶ τῇ φιλοδοξίᾳ παρ᾽ αὑτῶν ἐπαρ- κεῖν τι βούλεσϑαι καὶ συνεισφέρειν δοκοῦντες, ἀσχη- μονοῦσιν. ὅταν δὲ μηδ᾽ ἁπλῶς καὶ καϑ᾽ ἑαυτοὺς ἐπαινεῖσθαι ξητῶσιν. ἀλλ᾽ ἁμιλλώμενοι πρὸς ἀλλο-
2. χρηστὰ] χρήσϑ᾽΄ Ὁ αὑτῷ Μαάνὶρίαβ: τῷ
ΒΡ υσσ ὔμμ Νδηι
" φι
20
ΙΝΥΙΌΙΑΜ ΤΑΘΑΝΘΌΟ. 591
τρίους ἐπαίνους ἔργα καὶ πράξεις ἀντιπαραβάλλωσιν αὑτῶν ὡς ἀμαυρώσοντες ἑτέρους, πρὸς τῷ κενῷ βάσκανον πρᾶγμα καὶ κακόηϑες ποιοῦσι. τὸν μὲν γὰρ ἐν ἀλλοτρίῳ χορῷ πόδα τιϑέντα, περίεργον ἡ παροιμία καὶ γελοῖον ἀποδείκνυσι" τὴν δ᾽ ἐν ἀλλο- τρίοις ἐπαίνοις εἰς μέσον ὑπὸ φϑόνου καὶ ζηλο- τυπίας ἐξωθουμένην περιαυτολογίαν εὖ μάλα δεῖ φυλάττεσϑαι, καὶ μηδ᾽ ἑτέρων ἐπαινούντων αὐτὸν ὑπομένειν. ἀλλὰ παραχωρεῖν τοῖς τιμωμένοις, ἀξίοις ιο οὖσιν. ἂν δ᾽ ἀνάξιοι χαὶ φαῦλοι δόξωσιν εἶναι, μὴ τοῖς ἰδίοις ἐπαίνοις ἀφαιρώμεϑα τοὺς ἐκείνων. ἀλλ᾽ ἄντικρυς ἐλέγχοντες καὶ δεικνύντες οὐ προῦσ- ηκόντως εὐδοκιμοῦντας. ταῦτα μὲν οὖν δῆλον ὅτι φυλακτέον.
σι
ι 4. Αὑτὸν δ᾽ ἐπαινεῖν ἀμέμπτως ἔστι πρῶτον μέν. ἂν ἀπολογούμενος τοῦτο ποιῇς πρὸς διαβολὴν ἢ κα- τηγορίαν. ὡς ὃ Περικλῆς" “καίτοι ἐμοὶ τοιούτῳ ἀνδρὶ ὀργίζεσϑε, ὃς οὐδενὸς ἥσσων οἴομαι εἶναι γνῶναί τε τὰ δέοντα καὶ ἑρμηνεῦσαι ταῦτα. φιλόπολίς τε
20 καὶ χρημάτων κρείσσων. οὐ γὰρ μόνον ἀλαζονείαν καὶ κενότητα καὶ φιλοτιμίαν ἐκπέφευγε τῷ λέγειν τηνικαῦτα περὶ αὑτοῦ τι σεμνόν. ἀλλὰ καὶ φρόνημα καὶ μέγεϑος ἀρετῆς διαδείκνυσι. τῷ μὴ ταπεινοῦσϑαι ταπεινούσης καὶ χειρουμένης τὸν φϑόνον. οὐδὲ γὰρ
95 Ἀρίνευν ἔτι τοὺς τοιούτους ἀξιοῦσιν, ἀλλ᾽ ἐπαίρονται καὶ γάνυνται καὶ συνενϑουσιῶσι ταῖς μεγαλαυχίαις, ἄνπερ ὧσι βέβαιοι καὶ ἀληϑεῖς" ὥσπερ ἐπιμαρτυ- θεῖ τὰ γενόμενα. Θηβαῖοι γοῦν, ἐγκαλουμένων τῶν
11 Τπυογα. 2, 060 26 γάνυνται ἕ: γάννυνται
598 θῈ ΒΕ ΤΡΡΌΜ ΟἸΤΉΑ
στρατηγῶν ὅτι τοῦ χρόνου τῆς βοιωταρχίας ἐξήκον- τος αὐτοῖς οὐκ εὐθὺς ἐπανῆλθον ἀλλ᾽ εἰς τὴν 4α-
Β κωνικὴν ἐνέβαλον καὶ τὰ περὶ Μεσσήνην διώκησαν, Πελοπίδαν μὲν ὑποπίπτοντα καὶ δεόμενον μόλις β ἀπέλυσαν" ᾿Επαμεινώνδου δὲ πολλὰ περὶ τῶν πεπρα- γμένων μεγαληγορήσαντος. τέλος δὲ φήσαντος ὡς ἕτοιμός ἐστιν ἀποϑνήσκχειν. ἂν ὁμολογήσωσιν, ὅτι τὴν Μεσσήνην ᾧκισε καὶ τὴν “ακωνικὴν διεπόρ- ὅϑησε καὶ συνέστησεν ᾿Δρκαδίαν. ἀκόντων ἐκείνων" οὐδὲ τὰς ψήφους ἀναλαβεῖν ἐπ᾽ αὐτὸν ὑπέμειναν. τὸ ἀλλὰ ϑαυμάξοντες τὸν ἄνδρα καὶ χαίροντες ἅμα καὶ γελῶντες ἀπηλλάγησαν. ὅϑεν οὐδὲ τοῦ Ὁμηρικοῦ Σϑενέλου παντάπασιν αἰτιατέον τό
-Φ.“«-ὐΔἰνωΝ αν»... εὐ
ϑι
δ " , , 3 “" ΄ ϑ, ᾽ 5 9
ἡμεῖς τοι πατέρων μέγ᾽ ἀμείνονες εὐχόμεϑ᾽ εἶναι, μεμνημένους τοῦ 15
“ὦ μοι. Τυδέος υἱξ δαΐφρονος ἱπποδάμοιο,
΄ὕ ῇ , 3 ΄ ’ 9
τί πτώσσδεις;: τί δ᾽ ὀπιπεύεις πολέμοιο γεφύρας; οὐδὲ γὰρ αὐτὸς ἀκούσας κακῶς ἀλλ᾽ ὑπὲρ τοῦ φίλου λοιδορηϑέντος ἠμύνατο. τῇ περιαυτολογία παρρησίαν συγγνώμονα τῆς αἰτίας διδούσης. ἀλλὰ μὴν καὶ ἱῬω- 30 μαῖοι Κικέρωνι μὲν ἐδυσχέραινον ἐγκωμιάζοντι πολ- λάκις ἑαυτοῦ τὰς περὶ Κατιλίναν πράξεις, Σκιπίωνι δ᾽ εἰπόντι μὴ πρέπειν αὐτοῖς χρίνειν περὶ Σκιπίω- νος. δι᾿ ὃν ἔχουσι τὸ κρίνειν πᾶσιν ἀνθρώποις, στεφανωσάμενοι συνανέβησαν εἰς τὸ Καπετώλιον 35 54] καὶ συνέϑυσαν. ὃ μὲν γὰρ οὐκ ἀναγκαίως ἀλλ᾽
14 οι. “4 408 16 ἸΙάθρὴ “Ζὶ 8320. 328 Καπετώλιον ἢ: καπιτώλιον
ΙΝΥΙΘΙΑΜ ΠΑΌΘΑΝΡΟ. 999
ὑπὲρ δόξης ἐχρῆτο τοῖς ἐπαίνοις, τοῦ δ᾽ ἀφήρει τὸν φϑόνον ὁ κίνδυνος. ὃ. Οὐ μόνον δὲ κρινομένοις καὶ κινδυνεύουσιν. ἀλλὰ καὶ δυστυχοῦσι μᾶλλον ἁρμόξει μεγαλαυχία καὶ κόμπος ἢ εὐτυχοῦσιν. οἵ μὲν γὰρ οἷον ἐπιδράττε- σϑαι τῆς δόξης καὶ ἀπολαύειν χαριζόμενοι τῷ φιλο- τίμῳ δοχοῦσιν, οἵ δὲ πόρρω φιλοτιμίας διὰ τὸν καιρὸν ὄντες ἐξαναφέρειν πρὸς τὴν τύχην καὶ ὑπερ- είδειν τὸ φρόνημα καὶ φεύγειν ὅλως τὸ ἐλεεινὸν 10 χαὶ συνεπιϑρηνοῦν τοῖς ἀβουλήτοις καὶ ταπεινού- μενον. ὥσπερ οὖν τοὺς ἐν τῷ περιπατεῖν ἐπαιρο- Β μένους καὶ ὑψαυχενοῦντας ἀνοήτους ἡγούμεϑα καὶ κενούς᾽ ἂν δὲ πυχτεύοντες ἢ μαχόμενοι διεγείρωσι καὶ ἀνάγωσιν ἑαυτούς, ἐπαινοῦμεν" οὕτως ἀνὴρ ὑπὸ
τὸ τύχης σφαλλόμενος ἑαυτὸν εἰς ὀρϑὺν καϑιστὰς καὶ ἀντίπαλον
σι
᾿πύκτης ὕπως εἰς χεῖρας.ἢ ἐκ τοῦ ταπεινοῦ καὶ οἰκτροῦ τῇ μεγαλαυχίᾳ μετα- φέρων εἰς τὸ γαῦρον καὶ ὑψηλόν, οὐκ ἐπαχϑὴς οὐδὲ 0. ϑρασὺς ἀλλὰ μέγας εἶναι δοκεῖ καὶ ἀήττητος" ὥς που χαὶ τὸν Πάτροκλον ὁ ποιητὴς μέτριον καὶ ἀνε- πίφϑονον ἐν τῷ κατορϑοῦν ἐν δὲ τῷ τελευτᾶν με- γαλήγορον πεποίηκε λέγοντα
“τοιοῦτοι δ᾽ εἴπερ μοι ἐείκοσιν ἀντεβόλησαν.᾽
[ ζι
καὶ Φωκίων τἄλλα πρᾶος ἦν" μετὰ δὲ τὴν καταδίκην ἄλλοις τὲ πολλοῖς διεδείκνυε τὴν μεγαλοφροσύνην, καὶ πρὸς ἕνα τῶν συναποϑνησκόντων ὀδυρόμενον
11 ὅόορῃ. Τύϑοῃ. 442 εἰς] ἐς Ἰᾶθῃηι 24 Ηομῃ. Π 841
400 ὨᾺ ΒῈ ΙΡΡΌΜ ΟΙΤΤΑ
καὶ δυσανασχετοῦντα τί λέγεις᾽ εἶπεν “οὗτος; οὐκ ἀγαπᾷς ἀποϑνήσκων μετὰ Φωκίωνος
60. Ἔτι τοίνυν οὐχ ἧττον ἀλλὰ καὶ μᾶλλον ἀδι- κουμένῳ τῷ πολιτικῷ δέδοται τὸ λέγειν τι περὶ αὑτοῦ πρὸς τοὺς ἀγνωμονοῦντας᾽ ὥσπερ ὃ ᾿“χιλλεὺς »Ψὕ ᾿ ἰν ΄, " , - ΄ " , ἄλλως μὲν ὑφίετο τῷ ϑείῳ τῆς δόξης καὶ μέτριος ἦν λέγων
“αἴ κέ ποϑι Ζεὺς -" ΄ ΄ 3 ΄, ΕΣ ,ὔ ς᾽ δῶσι πόλιν Τροίην εὐτείχεον ἐξαλαπάξαι
ὑβοισϑεὶς δὲ παρ᾽ ἀξίαν καὶ προπηλακισϑεὶς ἐφίησι τὴν μεγαλαυχίαν τῇ ὀργῇ"
“δώδεκα γὰρ σὺν νηυσὶ πόλεις ἀλάπαξ᾽ ἀνθρώπων, καί
“οὐ γὰρ ἐμῆς κόρυϑος λεύσσουσι μέτωπον
ἐγγύϑι λαμπομένης.ἢ δέχεται γὰρ ἡ παρρησία, μέρος οὖσα τῆς δικαιολο- γίας, τὴν μεγαληγορίαν. ἀμέλει δὲ καὶ Θεμιστοκλῆς οὐδὲν ἐπὶ τῶν πράξεων εἰπὼν οὐδὲ ποιήσας ἐπαχϑές. ὁπηνίκα τοὺς ᾿4ϑηναίους ἑώρα μεστοὺς ὄντας αὐτοῦ καὶ περιορῶντας. οὐκ ἐφείδετο λέγειν “τί, ὦ μακά- Ἐ ρίοι, κοπιᾶτε, πολλάκις ὑπὸ τῶν αὐτῶν εὖ πάσχον- τες; καὶ ἔτι ᾿ χειμαζόμενοι μὲν ὥσπερ ὑπὸ δένδρον ὑποφεύγετε, γενομένης δ᾽ εὐδίας τίλλετε παρεξιόντες."
1. Οὗτοι μὲν οὖν ἄλλως ἀδικούμενοι τῶν κατωρ-
δϑωμένων ἐμέμνηντο πρὸς τοὺς ἀγνωμονοῦντας. ὃ
1 ὦ οὗτος Ἐ. βοᾷ οὗ, γ». 568 ἃ. Θούδιππεν , 8 .Ήομι. Α 128 12 γὰρ] δὴ Ιάθιῃ 1 828 14 Ἰὰ ΤΠ Ὁ 45 ἔξὶ τ: ὅτι 24 κατωρϑωμένων ἢ: κατορϑωμένων
ϑι
ΙΝΥΙΘΙΑΜ ΤΑΌΘΑΝΘΡΟ. 401
δ᾽ ἐπ᾽ αὐτοῖς ψεγόμενος οἷς κατώρϑωκε παντάπασι συγγνωστός ἐστι καὶ ἄμεμπτος, ἐγκωμιάζων τὰ πε- πραγμένα᾽ δοκεῖ γὰρ οὐχ ὀνειδίζειν ἀλλ᾽ ἀπολογεῖς-- σϑαι. τοῦτο γοῦν λομσθον τῷ 4ημοσϑένει παρρησίαν 5 ἐδίδου καὶ τὸν κόρον ἀφῇρει τῶν ἐσαύνον, οἷς παρὰ πόντα τὸν λόγον ὁμοῦ τι τὸν ὑπὲρ τοῦ στεφάνου κέχρηται, σεμνυνόμενος οἷς ἐνεκαλεῖτο περὶ τοῦ πο- Β' λέμου πρεσβεύμασι καὶ ψηφίσμασιν. 8, Οὐ πόρρω δὲ τούτου τεταγμένον ἔχει τινὰ χάριν τὸ τὸ τῆς ἀντιϑέσεως, ὅταν, ἐφ᾽ ᾧ τις ἐγκαλεῖται, τούτου τοὐναντίον αἰσχρὸν ἀποδεικνύῃ καὶ φαῦλον. ὡς ὃ 4υ- κοῦργος ἐν ᾿άϑήναις ἐπὶ τῷ πεπεικέναι τὸν συκοφάν- τὴν ἀργυρίου λοιδορούμενος, "εἶτ᾽ ᾿ ἔφη ᾿ ποῖός τις ὑμῖν δοκῶ εἶναι πολίτης. ὃς τοσοῦτον χρόνον τὰ δη- ς πόμόύόσια πράττων παρ᾽ ὑμῖν, διδοὺς μᾶλλον ἀδίκως ἢ λαμβάνων εἴλημμαι;" καὶ ὃ Κικέρων, τοῦ Μετέλλου ὅ42 Ι πρὸς αὐτὸν εἰπόντος ὅτι πλείονας ἀνήρηκε καταμαρ- ; τυρήσας ἢ συνηγορήσας σέσωκε, τίς δ᾽ ᾽ εἶπεν “ οὔ φη- σιν ἐν ἐμοὶ πλέον εἶναι πίστεως ἢ δεινότητος: καὶ τὰ 30 Ζημοσϑένους τοιαῦτα᾽ “τίς δ᾽ οὐκ ἂν ἀπέκτεινέ μὲ δικαίως, εἴ τι τῶν τῇ πόλει καλῶν ὑπαρχόντων λόγῳ μόνον αἰσχύνευιν ἐπεχείρησα; καί τί ὃν οἴεσϑε λέγειν τοὺς μιαροὺς τούτους ἀνθρώπους, εἰ τότ᾽ ἐμοῦ περὶ τούτων ἀκριβολογουμένου ἀπῆλθον αἵ πόλεις: καὶ 95 ὕλως ὁ περὶ τοῦ στεφάνου λόγος εὐφυέστατα ταῖς ἀντι- ϑέσεσι καὶ λύσεσι τῶν αἰτιῶν ἐπεισάγει τοὺς ἐπαίνους.
19 τὰ] τὰ τοῦ 20 καὶ τίς οὐκ ἂν Τοηηοβύμθη 85 18, 101 21 τῶν ὑπαρχόντων τῇ πόλε! καλῶν Ἰάθτῃ 22 καταισχύνειν 1ᾷᾶθῃ) τί ἂν κξ] 10. 240 28 τότ᾽ ἐμοῦ Ἰᾶάθῃη: τότεμου (510)
ῬΙαίατομὶ Μοτα]α. ὙΟ]. ΤΙ. 20
402 θῈ 8Ε ΙΡΒῸΌΜ ΟἸΤΒΑ
ὁ λυ ἀμ μδθιίαν.... «νὰ
Β 9. Οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τοῦτο χρήσιμόν ἐστιν ἐν ἐκείνω τῷ λόγῳ καταμαϑεῖν, ὅτι μιγνύων ἐμμελέ- στατὰ τῷ περὶ αὑτοῦ λόγῳ τὸν περὶ τῶν ἀκουόντων ἔπαινον ἀνεπίφϑονον ἐποίει καὶ ἀφίλαυτον" οἵους μὲν Εὐβοεῦσιν οἱ ᾿Αϑηναῖοι παρέσχον αὑτοὺς οἵους 5 ὃὲ Θηβαίοις, ὅσα δὲ Βυξαντίους ἀγαϑὰ καὶ Χερρο- νησίτας ἐποίησαν: αὑτῷ δὲ τῆς διακονίας μετεῖναι φάσκων. λανϑάνει γὰρ οὕτω τὸν ἀκροατὴν τοῖς ἰδίοις ἐπαίνοις συνυποδυόμενος ὃς τοῖς ὑπὲρ αὑτοῦ λεγομένοις ἥδεται" καὶ χάριν μὲν ἐφ᾽ οἷς κατώρϑω- τὸ σεν ἔχει, τῷ δὲ χαίρειν εὐθὺς ἕπεται τὸ ϑαυμάζξειν καὶ ἀγαπᾶν δι᾽ ὃν κατώρϑωσεν. ὅϑεν καὶ ᾿Ἑπαμει- νώνδας. Μενεκλείδου ποτὲ χλευάξοντος αὐτὸν ὡς
Ο μεῖξον τοῦ ᾿4γαμέμνονος φρονοῦντα, “δι᾿ ὑμᾶς γ᾽ εἶπεν “ὦ ἄνδρες Θηβαῖοι. μεϑ᾽ ὧν μόνον ἐν ἡμέρᾳ ιὉ μιᾷ κατέλυσα τὴν “ακεδαιμονίων ἀρχήν.
10. Ἐπεὶ δὲ τῷ μὲν ἑαυτὸν ἐπαινοῦντι πολε- μοῦσιν οἵ πολλοὶ σφόδρα καὶ ἄχϑονται. τῷ δ᾽ ἕτέ- ρους οὐχ ὁμοίως, ἀλλὰ καὶ χαίρουσι πολλάκις καὶ συνεπιμαρτυροῦσι προϑύμως" εἰώϑασιν ἔνιοι τοὺς 90 ταὐτὰ προαιρουμένους καὶ πράττοντας αὐτοῖς καὶ ὅλως ὁμοιοτρόπους. ἐπαινοῦντες ἐν καιρῷ σύυνοι- κειοῦν καὶ συνεπιστρέφειν πρὸς ἑαυτοὺς τὸν ἀκροα- τήν᾽ ἐπιγιγνώσκει γὰρ εὐθὺς ἐν τῷ λέγοντι, κἂν
Ὁ περὶ ἄλλου λέγηται. τὴν ὁμοιότητα τῆς ἀρετῆς τῶν 35 αὐτῶν ἀξίαν ἐπαίνων οὖσαν. ὡς γὰρ ὃ λοιδορῶν ἕτερον ἐφ᾽ οἷς αὐτὸς ἔνοχός ἐστιν, λανθάνει λοιδο- ρῶν μᾶλλον ἑαυτὸν ἢ ἐκεῖνον. οὕτως οἱ ἀγαϑοὶ τοὺς
9 συνυποδυύμενος ἢ: συναποδυόμενος 21 αὑτοῖς
φι
10.
15
20
το 3]
ΙΝΥΊΌΙΑΜ ΤΑ ΘΑΝΘΌΟ. 408
ἀγαϑοὺς τιμῶντες ἀναμιμνήσκουσιν αὑτῶν τοὺς συν- εἰδότας" ὥστ᾽ εὐθὺς ἐπιφωνεῖν σὺ γὰρ οὐ τοιοῦτος ἢ ᾿ἡλέξανδρος μὲν οὖν «Πρακλέα τιμῶν καὶ πάλιν ᾽4λέ- ξανδρον ᾿ἀνδρόκοττος. ἑαυτοὺς εἰς τὸ τιμᾶσϑαι προῆ- γον ἀπὸ τῶν ὁμοίων. Διονύσιος δὲ τὸν Γέλωνα διασύρων καὶ γέλωτα τῆς Σικελίας ἀποκαλῶν. ἐλάν- ϑανεν ὑπὸ φϑόνου καϑαιρῶν τὸ μέγεϑος καὶ τὸ ἀξίωμα τῆς περὶ αὑτὸν δυνάμεως.
11. Ταῦτα μὲν οὖν καὶ ἄλλως ἐπίστασϑαι καὶ παραφυλάττειν τῷ πολιτικῷ προσήκει. τοὺς δ᾽ ἀναγ- κασϑέντας ἐπαινεῖν αὑτοὺς ἐλαφροτέρους παρέχει καὶ τὸ μὴ πάντα προσποιεῖν ἑαυτοῖς. ἀλλ᾽ ὥσπερ φορ- τίου τῆς δόξης τὸ μὲν εἰς τὴν τύχην τὸ δ᾽ εἰς τὸν ϑεὸν ἀποτίϑεσϑαι. διὸ καλῶς μὲν ὃ ᾽Δχιλλεύς
ἐπεὶ δὴ τόνδ᾽ ἄνδρα ϑεοὶ δαμάσασϑαι ἔδωκαν" καλῶς δὲ Τιμολέων, ἐν Συρακούσαις Αὐτοματίας βωμὸν ἵδρυσάμενος ἐπὶ ταῖς πράξεσι καὶ τὴν οἰκίαν ᾿“γαθῷ 4Ιαίμονι καϑιερώσας᾽ ἄριστα δὲ Πύϑων ὃ Δϊνιος. ἐπειδὴ Κότυν ἀποκτείνας ἧκεν εἰς ᾿άϑήνας καὶ τῶν δημαγωγῶν διαμιλλωμένων τοῖς ἐγκωμίοις 1" αὐτοῦ, πρὸς τὸν δῆμον ἤσϑετο βασχαίνοντας ἐνίους καὶ βαρυνομένους, παρελθών “ταῦτ᾽ ᾿ εἶπεν ᾿ἄνδρες ᾿“ϑηναῖοι, ϑεός τις ἔπραξεν, ἡμεῖς δὲ τὰς χεῖρας ἐχρήσαμεν. ἀφήρει δὲ καὶ Σύλλας τὸν φϑόνον ἀεὶ τὴν τύχην ἐπαινῶν, καὶ τέλος ᾿Επαφρόδιτον ἑαυτὸν προσανηγόρευσε. μᾶλλον γὰρ εὐτυχίας ἢ ἀρετῆς ἡττᾶσϑαι βούλονται τὸ μὲν ἀλλότριον ἀγαϑὸν ἡγού-
μένοι, τὸ δ᾽ οἰκεῖον ἔλλειμμα καὶ παρ᾽ αὑτοὺς γενό- 543
4 Χ: ἀνδρόκοπος 1 Ηοπι. αὶ 879 οδἕ
Β
404 θῈ 88 ΙΡΒΌΝ ΟἸΤΒΑ
μενον. οὐχ ἥκιστα γοῦν λέγουσιν ἀρέσαι “οκχροῖς τὴν Ζαλεύκου νομοϑεσίαν, ὅτι τὴν ᾿4“ϑηνᾶν ἔφασκεν αὐτῷ φοιτῶσαν εἰς ὄψιν ἑκάστοτε τοὺς νόμους ὑὕφη- γεῖσϑαι καὶ διδάσκειν αὐτοῦ δὲ μηδὲν εἶναι δια- νόημα μηδὲ βούλευμα τῶν εἰσφερομένων.
12, ᾿Αλλὰ ταῦτα μὲν ἴσως πρὸς τοὺς παντάπασι χαλεποὺς καὶ βασκάνους ἀνάγκη τὰ φάρμακα καὶ τὰ παρηγορήματα μηχανᾶσϑαι" πρὸς δὲ τοὺς μετρίους οὐκ ἄτοπόν ἐστι χρῆσϑαι καὶ ταῖς ἐπανορϑώσεσι τῶν ἐπαίνων᾽ εἴ τις ὡς λόγιον ἢ πλούσιον ἢ δυνατὸν ἐπαινοίη, κελεύοντα μὴ ταῦτα περὶ αὐτοῦ λέγειν, ἀλλὰ μᾶλλον. εἰ χρηστὸς καὶ ἀβλαβὴς καὶ ὠφέλιμος. οὐ γὰρ εἰσφέρει τὸν ἔπαινον ὃ τοῦτο ποιῶν ἀλλὰ μετατίϑησιν" οὐδὲ χαίρειν δοκεῖ τοῖς ἐγκωμιάζουσιν αὐτὸν ἀλλὰ μᾶλλον. ὅτι μὴ προσηκόντως μηδ᾽ ἐφ᾽ οἷς δεῖ, δυσχεραίνειν καὶ ἀποκρύπτειν τὰ φαυλότερα τοῖς βελτίοσιν, οὐκ ἐπαινεῖσϑαι βουλόμενος ἀλλ᾽ ἐπαινεῖν ὡς χρὴ διδάσκων. τὸ γάρ “οὐ λίϑοις ἐτεί- χισα τὴν πόλιν οὐδὲ πλίνϑοις ἐγώ" ἀλλ᾽ ἐὰν τὸν ἐμὸν τειχισμὸν βούλῃ σκοπεῖν, εὑρήσεις καὶ ὅπλα καὶ ἵππους καὶ συμμάχους τοιούτου τινὸς. ἔοικεν ἅπτεσϑαι. καὶ τὸ τοῦ Περικλέους ἔτι μᾶλλον" ὀὁλο-
Ο φυρόμενοι γάρ, ὡς ἔοικεν, ἤδη καταστρέφοντος αὐ-
τοῦ, καὶ δυσφοροῦντες οἵ ἐπιτήδειοι τῶν στρατηγιῶν ἐμέμνηντο καὶ τῆς δυνάμεως, καὶ ὅσα δὴ τρόπαια καὶ νίκας καὶ πόλεις ᾿Αϑηναίοις κτησάμενος ἀπολέ-
Ἴ καὶ τὰ] καὶ ϑίθρτηδημαβ 18 οὐ λέϑοις κξ] Πομιοβίῃ.
18, 399 αὐἱ ροβὺ ὅπλα δᾶ. καὶ πόλεις καὶ τόπους καὶ λιμέ- νας καὶ ναῦς
ΙΝΥΙΘΙΑΜ ΤΑΌΘΑΝΡΟ. 405
λοιπεν" ὃ δὲ μικρὸν ἐπαναστὰς ἐμέμψατ᾽ αὐτούς, ὡς κοινὰ πολλῶν καὶ τῆς τύχης ἔνια μᾶλλον ἢ τῆς ἀρετῆς ἐγκώμια λέγοντας" τὸ δὲ κάλλιστον καὶ μέ- γιστον καὶ ἴδιον αὐτοῦ παραλείποντας. ὅτι δι᾿ αὐτὸν 5 οὐδεὶς ᾿“ϑηναίων μέλαν ἱμάτιον ἀνείληφε. τοῦτο δὴ τὸ παράδειγμα καὶ δήτορι δίδωσιν. ἄνπερ ἢ χρηστός. ἐπαινουμένῳ περὶ λόγου δεινότητα, μεταϑεῖναι τὸν ἔπαινον ἐπὶ τὸν βίον καὶ τὸ ἦϑος᾽ καὶ στρατηγῷ ϑαυμαζομένῳ δι᾿ ἐμπειρίαν πολεμικὴν ἢ εὐτυχίαν, 10 περὶ πραότητός τε καὶ δικαιοσύνης αὑτοῦ παρρησιά- σασϑαι" καὶ τοὐναντίον αὖ πάλιν, ὑπερφυῶν τινῶν λεγομένων ἐπαίνων. οἷα πολλοὶ κολακεύοντες ἐπί- φϑονα λέγουσιν. εἰπεῖν “οὔ τίς τοι θεός εἰμι" τί μ᾽ ἀϑανάτοισιν ἐίδσκεις ἢ 158 ἀλλ᾽ εἴ μὲ γιγνώσκεις ἀληϑῶς, ἐπαίνει τὸ ἀδωρο- δόκητον ἢ τὸ σῶφρον ἢ τὸ εὔγνωμον ἢ τὸ φιλάν- ϑοῶπον. ὃ γὰρ φϑόνος οὐκ ἀηδῶς τῷ τὰ μείζονα παραιτουμένῳ τὰ μετριώτερα δίδωσι. καὶ τἀληϑὲς ἐγκώμιον οὐκ ἀφαιρεῖται τῶν τὰ ψευδῆ καὶ κενὰ 30 μὴ προσδεχομένων. διὸ καὶ τῶν βασιλέων τοὺς μὴ ϑεοὺς μηδὲ παῖδας ϑεῶν ἀναγορεύεσϑαι ϑέλοντας ἀλλὰ φιλαδέλφους ἢ φιλομήτορας ἢ εὐεργέτας ἢ ϑεο- φιλεῖς, οὐκ ἤχϑοντο ταῖς καλαῖς μὲν ἀνθρωπικαῖς δὲ ταύταις προσηγορίαις τιμῶντες. ὥσπερ αὖἦ καὶ 30 τῶν γραφόντων καὶ λεγόντων βαρυνόμενοι τοὺς τὸ τῆς σοφίας ἐπιγραφομένους ὄνομα. χαίρουσι τοῖς φιλοσοφεῖν ἢ προκόπτειν ἤ τι τοιοῦτο περὶ αὑτῶν
10 αὑτοῦ ὅ: αὐτοῦ 14 ορμῃ. π 1872 18 τἀληϑὲς ἕ: τὸ ἀληϑὲὲξ 19 κενὰ καὶ ψευδῆ ΟΘΌΠΘΥΙΒ
400 θῈ ΒΕ ΙΡΒΌΜ ΟἸΤΒΑ
ἀνεπίφϑονον καὶ μέτριον λέγουσιν. οἱ δὲ ῥήτορες ᾿ καὶ σοφισταὶ τό ᾿ϑείως᾽ καὶ τό “δαιμονίως᾽ καὶ τό ΒΕ “μεγάλως᾽ ἐν ταῖς ἐπιδείξεσι προσδεχόμενοι, καὶ τό “μετρίως᾽ καὶ τό ᾿ἀνθρωπίνως᾽ προδαπολλύουσ͵ 198. Καὶ μὴν ὥσπερ οἱ τοὺς ὀφϑαλμιῶντας ἕνο- χλεῖν φυλαττόμενοι τοῖς ἄγαν λαμπροῖς σκιάν τινὰ παραμιγνύουσιν. οὕτως ἔνιοι τοὺς αὑτῶν ἐπαίνους μὴ παντελῶς λαμπροὺς μηδ᾽ ἀκράτους προσφέρον- τες. ἀλλά τινας ἐλλείψεις ἢ ἀποτεύξεις ἢ ἁμαρτίας ἐλαφρὰς ἐμβάλλοντες, ἀφαιροῦσι τὸ ἐπαχϑὲς αὐτῶν τὸ καὶ νεμεσητόν᾽ ὥσπερ ὁ ᾿Επειός, οὐ μέτρια περὶ τῆς πυχτικῆς εἰπὼν καὶ ϑρασυνάμενος ὡς
ς
ϑι
ἀντικρὺ χρόα τε ῥήξει σύν τ᾽ ὀστέ᾽ ἀράξει." “ἦ οὐχ ἅλις (φησίν) ὅττι μάχης ἐπιδεύομαι; Ι ῦ44 ἀλλ᾽ οὗτος μὲν ἴσως γελοῖος, ἀϑλητικὴν ἀλαξονείαν Ὁ δειλίας καὶ ἀνανδρίας ἐξομολογήσει παραμυϑούμε- νος ἐμμελὴς δὲ καὶ χαρίεις ὃ λήϑην τινὰ καϑ'᾿ αὗ- τοῦ λέγων ἢ ἄγνοιαν ἢ φιλονεικίαν, ἢ πρός τινα μαϑήματα καὶ λόγων ἀκρόασιν ὀλιγωρίαν ὡς ὃ Ὀδυσσεύς 90 “αὐτὰρ ἐμὸν κῆρ ἤϑελ᾽ ἀκουέμεναι. λῦσαι δ᾽ ἐκέλευον ἑταίρους ὀφρύσι νευστάζων.᾽ καὶ πάλιν Β “ἀλλ᾽ ἐγὼ οὐ πιϑόμην" ἦ τ᾽ ἂν πολὺ κέρδιον ἦεν, 530 ὄφρ᾽ αὐτόν τὲ ἴδοιμι. καὶ εἴ μοι ξείνια δοίη.
1 ῥήτορες καὶ : ῥητορικοὶ 18 Πομνι. Ψ 6018 ὀὁστέ᾽
ἀράξει Ἐ: ὀστέα ῥδάξει 14 0. 60 ἦὖ ": ἢ 21 1ἅ. μ 192 25 10. ε 328
ΙΝΥΙΘΙΑΜ ΠΑΌΘΑΝΘΌΟ. 401
καὶ ὅλως ὅσαι μὴ παντάπασιν αἰσχραὶ μηδ᾽ ἀγεννεῖς ἁμαρτίαι. παρατιϑέμεναι τοῖς ἐπαίνοις τὸν φϑόνον ἀφαιροῦσι. πολλοὶ δὲ καὶ πενίας καὶ ἀπορίας καὶ νὴ 4ία δυσγενείας ἐξομολόγησιν ἔστιν ὅτε τοῖς ἐγκω- ὅ μίοις παρεμβάλλοντες. ἀμβλυτέρῳ τῷ φϑόνῳ χρῶν- ται" καϑάπερ ᾿4γαϑοκλῆς χρυσᾶ ποτήρια καὶ τορευτὰ τοῖς νέοις προπίνων ἐκέλευσε καὶ κεραμεᾶ κομισϑῆ- ναι" καί τοιοῦτόν ἐστιν᾽ ἔφη ᾿ τὸ ἐνδελεχὲς καὶ φιλό- πονον καὶ ἀνδρεῖον. ἡμεῖς πάλαι ταῦτα. νῦν δ᾽ 10 ἐκεῖνα ποιοῦμεν. ἐδόκει γὰρ ἐν κεραμείῳ τεϑράφϑαι διὰ δυσγένειαν καὶ πενίαν ὃ ᾿Ζ4γαϑοκλῆς, εἶτα συμ- πάσης ὀλίγου δεῖν ἐβασίλευσε Σικελίας. 14. Καὶ ταῦτα μὲν ἔξωϑεν ἔστιν ἐπεισάγεσϑαι φάρμακα τῆς περιαυτολογίας. ἕτερα δ᾽ αὐτοῖς τρό- τὸ πον τινὰ τοῖς ἐπαινουμένοις ἔνεστιν" οἷς καὶ Κάτων ἐχρῆτο φϑονεῖσϑαι λέγων, ὅτι τῶν ἰδίων ἀμελεῖ καὶ τὰς νύχτας ἀγρυπνεῖ διὰ τὴν πατρίδα" καὶ τό
Ἑ
ἱπῶς δ᾽ ἂν φρονοίην, ᾧ παρῆν ἀπραγμόνως 2 » » 3 ’ -“ ἕν τοῖσι πολλοῖς ἠριϑμημένῳ στρατοῦ 0. ἴσον μετασχεῖν τῷ σοφωτάτῳ τύχης: Ἁ ΄ καὶ τό “ὀκνῶν δὲ μόχϑων τῶν πρὶν ἐκχέαι χάριν, καὶ τοὺς παρόντας οὐκ ἀπωϑοῦμαι πόνους. ὡς γὰρ οἰκίαν καὶ χωρίον, οὕτω καὶ δόξαν οἵ πολλοὶ 5 χαὶ ἀρετὴν τοῖς προῖχα καὶ ῥαδίως ἔχειν δοκοῦσιν 8 ἀπορίας Ὗ : ἀπειρίας 9. ἡμεῖς πάλαι ταῦτα ἐποι-
οὔμεν, νῦν δ᾽ ἐκεῖνα ἔχομεν ΟοὈούαβ 18 ΝὍΌΟΚ. ρΡ. 616 22 1ᾶ. ». 611 ὀκνῶν Οορρίυβ; ὀκνῶ
")
408 ὈῈ 5Ε ΙΡΒΌΜ ΟΙΤΉΑ
οὐ τοῖς πριαμένοις πόνων πολλῶν καὶ κινδύνων φϑονοῦσιν.
10. Ἐπεὶ δ᾽ οὐ μόνον ἀλύπως καὶ ἀνεπιφϑόνως ἀλλὰ καὶ χρησίμως καὶ ὠφελίμως προσοιστέον ἐστὶ τοὺς ἐπαίνους. ἵνα μὴ τοῦτο πράττειν ἀλλ᾽ ἕτερόν 5 τι διὰ τούτου δοκῶμεν" ὅρα πρῶτον. εἰ προτροπῆς ἕνεχα καὶ ζήλου καὶ φιλοτιμίας τῶν ἀκουόντων αὑτὸν ἄν τις ἐπαινέσειεν. ὥσπερ ὁ Νέστωρ τὰς ἑαυτοῦ διηγούμενος ἀριστείας καὶ μάχας τόν τε Πάτροκλον παρώρμησε καὶ τοὺς ἐννέα πρὸς τὴν μονομαχίαν τὸ ἀνέστησεν. ἣ γὰρ ἔργον ὁμοῦ καὶ λόγον ἔχουσα προ- τροπὴ καὶ παράδειγμα καὶ ξῆλον οἰχεῖον ἔμψυχός ἐστι καὶ κινεῖ καὶ παροξύνει. καὶ μεϑ’ ὁρμῆς καὶ προαιρέσεως ἐλπίδας ὡς ἐφικτῶν καὶ οὐκ ἀδυνάτων παρίστησι. διὸ καὶ τῶν ἐν “ακεδαίμονε χορῶν ιὅ ἄδουσιν οἱ μὲν τῶν γερόντων
“ἄμμες ποτ᾽ ἦμες ἄλκιμοι νεανίαι"
;Σ
οἵ δὲ τῶν παίδων
“ἄμμες δέ γ᾽ ἐσσόμεϑα πολλῷ κάρρονες" οἵ δὲ τῶν νεανίσκων 30
“ἄμμες δέ γ᾽ εἰμές" αἱ δὲ λῇς. αὐγάσδεο"" καλῶς καὶ πολιτικῶς τοῦ νομοϑέτου τὰ πλησίον καὶ οἰκεῖα παραδείγματα τοῖς νέοις δι᾿ αὐτῶν τῶν εἰργα- σμένων ἐπιϑέντος.
106. Οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ καταπλήξεως ἐνιαχοῦ καὶ 3
συστολῆς ἕνεκα καὶ τοῦ ταπεινῶσαι καὶ λαβεῖν ὑπο-
9 οὗ Ηοιη. 4 θὅδ 5.αα. [10 1. Η 12945464ᾳ. 16 οἵ μὲν -- οἵ δὲ -- οἵ δὲ] οοΥν. νἱα. ὁ μὲν --- ὁ δὲ --- ὁ δὲ 11 ποτ᾽] πον Οοθούμβ
“αὐ λα...
5
10
1
20
20
ΙΝΥΙΌΙΑΜ ΤΑ ΏΌΏΑΛΝΘΌΟ. 409
χείριον τὸν αὐθάδη καὶ ἰταμὸν οὐ χεῖρόν ἐστι κομ- πάσαι τι περὶ αὑτοῦ καὶ μεγαληγορῆσαι. καϑάπερ αὖ πάλιν ὃ Νέστωρ
“ἤδη γάρ ποτ᾽ ἐγὼ καὶ ἀρείοσιν ἠέπερ ὑμῖν
ἀνδράσιν ὡμίλησα, καὶ οὔ ποτέ μ᾽ οἵ γ᾽ ἀϑέριξον.ἢ οὕτω δὴ καὶ πρὸς ᾿4λέξανδρον ᾿Ζριστοτέλης οὐ μό- δ4ῦ νον ἔφη τοῖς πολλῶν κρατοῦσιν ἐξεῖναι μέγα φρο- νεῖν. ἀλλὰ καὶ τοῖς περὶ ϑεῶν δόξας ἀληϑεῖς ἔχουσι. χρήσιμα δὲ καὶ πρὸς πολεμίους καὶ πρὸς ἐχϑροοὺς τὰ τοιαῦτα.
ἱδυστήνων δέ τε παῖδες ἐμῷ μένει ἀντιόωσι.᾽ καὶ περὶ τοῦ Περσῶν βασιλέως μεγάλου καλουμέ- νου ὁ ᾿Αγησίλαος τέ δ᾽ ἐμοῦ γε μείζων ἐκεῖνος, εἰ μὴ καὶ δικαιότερος: καὶ πρὸς τοὺς “ακεδαιμο- νίους τῶν Θηβαίων κατηγοροῦντας ὃ ᾿Επαμεινώνδας “ἡμεῖς μέν γ᾽ ὑμᾶς βοαχυλογοῦντας ἐπαύσαμεν. ἀλλὰ ταῦτα μὲν πρὸς ἐχϑροὺς καὶ πολεμίους" τῶν δὲ φί- Β λῶν καὶ πολιτῶν οὐ μόνον ἔστι τοὺς ϑρασυνομέ- νους καταστορέσαι καὶ ποιῆσαι ταπεινοτέρους. ἀλλὰ καὶ τοὺς περιφόβους καὶ καταπλῆγας ἐξᾶραι πάλιν καὶ παρορμῆσαι. χρησάμενον ἐν δέοντι μεγαλαυχίᾳ. καὶ γὰρ ὃ Κῦρος παρὰ τὰ δεινὰ καὶ τὰς μάχας "ἐμε- γαληγόρει ἄλλοτε δ᾽ οὐ μεγαλήγορος ἦν. καὶ ᾿άντί- γονος ὃ δεύτερος τἄλλα μὲν ἦν ἄτυφος καὶ μέτριος, ἐν δὲ τῇ περὶ Κῶν ναυμαχίᾳ τῶν φίλων τινὸς εἰπόν- τος “οὐχ ὁρᾷς, ὅσῳ πλείους εἰσὶν αἵ πολέμιαι νῆες: “ἐμὲ δέ γ᾽ αὐτόν᾽ εἶπε ᾿πρὸς πόσας ἀντιτάττετε;᾽ καὶ Ο
4 Ηοχ. 4.200 6 ᾿Δἀριστοτέλης] ΕἾ. 664 11 14. Ζ2 127
22 Κῦρος] Χροη. Ογτορ. ἴ, 1, 117
410 Ὲ ΒΕ ΙΡΒΌΜ ΟΙΤΒΑ
τοῦτο δ᾽ ἔοικε συνιδεῖν Ὅμηρος" τὸν γὰρ Ὀδυσσέα πεποίηκεν, ἀποδειλιώντων τῶν ἑταίρων πρὺς τὸν ψόφον καὶ κλύδωνα τὸν περὶ τὴν Χάρυβδιν, ἀνα- μιμνήσκοντα τῆς αὑτοῦ δεινότητος καὶ ἀνδρείας" “οὐ μὲν δὴ τόδε μεῖξον ἔπι κακόν, ἢ ὅτε Κύκλωψ εἴλει ἐνὶ σπῆι γλαφυρῷ κρατερῇ γε βίῃφι" ἀλλὰ καὶ ἔνϑεν ἐμῇ ἀρετῇ βουλῇ τὲ νόῳ τε ἐχφύγομεν.᾽ οὐ γάρ ἐστι δημαγωγοῦντος οὐδὲ σοφιστιῶντος ὃ τοιοῦτος ἔπαινος οὐδὲ κρότον οὐδὲ ποππυσμὸν αἱἰ- τοῦντος, ἀλλὰ τὴν ἀρετὴν καὶ τὴν ἐπιστήμην ἐνέχυ- Ὁ ρὸν τοῦ ϑαρρεῖν τοῖς φίλοις διδόντος. μέγα γὰρ ἐν καιροῖς ἐπισφαλέσι πρὸς σωτηρίαν δόξα καὶ πίστις ἀνδρὸς ἡγεμονικὴν ἐμπειρίαν καὶ δύναμιν ἔχοντος. 11. Ὅτι μὲν οὖν τὸ πρὸς ἔπαινον ἀλλότριον καὶ δόξαν ἀντιπαραβάλλειν ἑαυτὸν ἥκιστα πολιτικόν, εἴρηται πρότερον᾽ οὐ μὴν ἀλλ᾽ ὅπου βλάπτει καὶ διαφϑείρει ζῆλον ἐμποιῶν πρὸς τὰ φαῦλα καὶ προ- αίρεσιν πονηρὰν ἐν πράγμασι μεγάλοις ἡμαρτημένος ἔπαινος. οὐκ ἄχρηστόν ἐστιν ἐκκροῦδσαι μᾶλλον δ᾽ ἀποστρέψαι τὸν ἀκροατὴν ἐπὶ τὰ κρείττω, τὴν δια- φορὰν ἐνδεικνύμενον. ἀγαπήσεις γὰρ ἄν τις οἶμαι Ἑ λοιδορουμένης κακίας καὶ ψεγομένης ἐϑέλοντας ἀπέ- χεσϑαι τοὺς πολλοὺς ὁρῶν εἰ δὲ προσλάβοι δόξαν ἡ κακία, καὶ τῷ καϑ' ἡδονὰς αὐτῆς καὶ πλεονεξίας ἄγοντι προσγένοιτο τιμὴ καὶ τὸ εὐδοκιμεῖν, οὐκ ἔστιν οὕτως εὐτυχὴς οὐδ᾽ ἰσχυρὰ φύσις. ἧς οὐκ ἂν κρα- τήσειε. διὸ δεῖ μὴ τοῖς τῶν ἀνθρώπων ἐπαίνοις, ὅ ἤομῃ. μα 209 ὃ κπρατερῇφι βέηφιν Ἠοτχηθυι8
Ε]
10
τῷ
ὃ
ς νὰν»
ΑΙ δΝὰ.. κ χὰ. κα, μὰ -.. «ἀ,..»»...
ΙΝΨΙΡΙΑΜ ΤΑ ΌΑΝΘΌΟ. 411
ἀλλὰ τοῖς τῶν πραγμάτων, ἄν ἢ φαῦλα. πολεμεῖν τὸν πολιτικόν" οὗτοι γὰρ διαστρέφουσι καὶ τούτοις τὸ μιμεῖσθαι τὰ αἰσχρὰ καὶ ζηλοῦν ὡς καλὰ συν- εἰσέρχεται. μάλιστα δ᾽ ἐξελέγχονται τοῖς ἀληϑινοῖς 5 παρατιϑεμένοις᾽" οἷον ὃ τῶν τραγῳδιῶν ὑποχριτὴς Θεόδωρος εἰπεῖν ποτὲ πρὸς τὸν χωμικὸν λέγεται Σάτυρον, ὡς οὐ ϑαυμαστόν ἐστι τὸ γελᾶν ποιεῖν τοὺς ϑεατὰς ἀλλὰ τὸ δακρύειν καὶ κλαίειν. ἄμεινον δ᾽ ἂν οἶμαι πρὸς τοῦτον αὐτὸν εἴποι φιλόσοφος ἀνήρ τὸ ἀλλ᾽ οὐ τὸ ποιεῖν, ὦ βέλτιστε, κλαίειν καὶ δακρύειν. τὸ δὲ παύειν λυπουμένους καὶ κλαίοντας σεμνόν ἐστιν. ἐπαινῶν γὰρ ἑαυτὸν ὠφελεῖ τὸν ἀκούοντα καὶ μετατίϑησι τὴν κρίσιν. οὕτω καὶ ὃ Ζήνων πρὸς τὸ πλῆϑος τῶν Θεοφράστου μαϑητῶν “ὁ ᾽κείνου χο- 1 ρός᾽ ἔφη ᾿'μείξων, οὑμὸς δὲ συμφωνότερος.᾽ καὶ ὁ 540 Φωκίων. ἔτι τοῦ “εωσϑένους εὐημεροῦντος, ὑπὸ τῶν ῥητόρων ἐρωτώμενος τί τὴν πόλιν αὐτὸς ἀγαϑὸν πεποίηκεν. “οὐδέν᾽ εἶπεν “ἀλλ᾽ ἢ ὑμᾶς. ἐμοῦ στρα τηγοῦντος, ἐπιτάφιον λόγον μὴ εἰπεῖν ἀλλὰ πάντας 90 ἐν τοῖς πατρῴοις μνήμασι ϑάπτεσϑαι τοὺς ἀποϑνή- σκοντας. πάνυ δὲ χαριέντως καὶ ὃ Κράτης πρὸς τό ταῦτ᾽ ἔχω. ὅσσ᾽ ἔφαγον καὶ ἐφύβρισα ἠδὲ μετ᾽ τέρφϑην᾽ [ἔρωτος ἀντέγραψε τό 5. ταῦτ᾽ ἔχω. ὅσσ᾽ ἔμαϑον καὶ ἐφρόντισα καὶ μετὰ σέμν᾽ ἐδάην. Μουσῶν Β
9 δ᾽ ἂν οἶμαι ἔ: δ᾽ οἶμαι ἂν εἴποι ΘαΘΌΠΘΙιΒ: εἴπ ᾿ στ ΘΟ Ἶ 14 ’κείνου Ῥ. 786: ἐκείνου 22 οἵ, Ρ. 880 ἢ.
412 ΠῈ ΒΕ ΤΙΡΌΜ ΟἸΤΒΑ
καλὸς γὰρ ὃ τοιοῦτος ἔπαινος καὶ ὠφέλιμος καὶ δὲε- δάσκων τὰ χρήσιμα καὶ τὰ συμφέροντα ϑαυμάζξειν καὶ ἀγαπᾶν ἀντὶ τῶν κενῶν καὶ περιττῶν. διὸ τοῦτο μὲν συγκχατατετάχϑω τοῖς εἰρημένοις εἰς τὸ πρύβλημα. 18. Δείπεται δ᾽ ἡμῖν, τοῦ λόγου τὸ ἐφεξῆς ἀπαι- ῦ τοῦντος καὶ παρακαλοῦντος, εἰπεῖν ὅπως ἂν ἕκαστος ἐκφύγοι τὸ ἐπαινεῖν ἀκαίρως ἑαυτόν. μέγα γὰρ ἡ περιαυτολογία τὴν φιλαυτίαν ὁρμητήριον ἔχουσα, καὶ τοῖς πάνυ δοχοῦσι μετρίως ἔχευν πρὸς δόξαν ἐμφύεται πολλάκις ἐπιτιϑεμένη. καϑάπερ γὰρ τῶν το Ο ὑγιεινῶν ἕν ἐστι παραγγελμάτων τὸ τὰ νοσώδη χωρία φυλάττεσϑαι παντάπασιν ἢ προσέχειν μᾶλλον αὑτῷ γιγνόμενον ἐν αὐτοῖς, οὕτως ἔχει τινὰς ἣ περιαυτο- λογία καιροὺς καὶ τόπους ὀλισϑηροὺς καὶ περιφέ- ροντας εἰς αὐτὴν ἐκ πάσης προφάσεως. πρῶτον μὲν 15 γὰρ ἐν τοῖς ἀλλοτρίοις ἐπαίνοις. ὥσπερ εἴρηται, τὸ φιλότιμον ἐξανϑεῖ τὴν περιαυτολογίαν" καί τις αὐτὸ καταλαμβάνει δακνόμενον καὶ γαργαλιξόμενον οἷον ὑπὸ χνησμοῦ δυσκαρτέρητος ἐπιϑυμία καὶ δρμὴ πρὸς δόξαν. ἄλλως τε κἂν ἐπὶ τοῖς ἴδοις ἕτερος ἢ τοῖς 90 ἐλάττοσιν ἐπαινῆται. καϑάπερ γὰρ οἵ πεινῶντες ἕτέ- Ὁ ρων ἐσϑιόντων ἐν ὄψει μᾶλλον ἐρεϑέζονται καὶ παρο- ξύνονται τὴν ὄρεξιν. οὕτως ὃ τῶν πλησίον ἔπαι- νος ἐκκάει τῇ ξηλοτυπίᾳ τοὺς πρὸς δόξαν ἀκρατῶς ἔχοντας. (19) δεύτερον αἱ τῶν εὐτυχῶς καὶ κατὰ νοῦν 90 πεπραγμένων διηγήσεις λανθάνουσι πολλοὺς εἰς με- γαλαυχίαν ὑπὸ χαρᾶς ἐχφέρουσαι χαὶ κόμπον" ἐμπε-
14 τόπους Ἀ: λόγους 2 αἴ) δ᾽ αἵ
»-
ΙΝΥΙΌΙΑΜ ΤΑΌΘΑΝΡΟ. 413
δόντες γὰρ εἰς τὸ λέγειν νίκας τινὰς ἑαυτῶν ἢ κατορ- ϑώσεις ἐν πολιτεύμασιν ἢ παρ᾽ ἡγεμόσι πράξεις καὶ λόγους εὐδοκιμήσαντας, οὐ κρατοῦσιν οὐδὲ μετριά- ξ , Ἷ - ΄ " ζουσιν. ᾧ γένει μάλιστα τῆς περιαυτολογίας τὸ 5 ναυτικὸν ἰδεῖν ἔστι καὶ στρατιωτικὸν ἁλισκόμενον͵ συμβαίνει δὲ καὶ τοῖς ἐκ πότων ἡγεμονικῶν καὶ πραγμάτων μεγάλων ἐπανήκουσι τοῦτο πάσχειν ἐπι- εὐκῶς᾽ μεμνημένοι γὰρ ἀνδρῶν ἐπιφανῶν καὶ βασι- λικῶν συγκαταπλέκουσι περὶ αὑτῶν εὐφημίας τινὰς 10 ὑπ᾽ ἐχείνων εἰρημένας, καὶ νομίζουσιν οὐχ αὑτοὺς ἐπαινεῖν ἀλλ᾽ ἑτέρων ἐπαίνους διηγεῖσϑαι περὶ αὑτῶν , [ν - ΟὦὋ 2 ͵ Ἁ 3 , γενομένους. οἵ δ᾽ ὅλως οἴονται λανϑάνειν τοὺς ἀκού-
Ο’ ᾽ὔ ΝῚ τι Ἂ δ οντας, ὅταν βασιλέων καὶ αὐτοκρατόρων δεξιώσεις καὶ προσαγορ εύσεις καὶ φιλοφροσύνας ἀπαγγέλλωσιν. ιό ὡς οὐχ αὑτῶν ἐπαίνους ἀποδείξεις δὲ τῆς ἐκείνων ἐπιεικείας καὶ φιλανθρωπίας διεξιόντες. ὅϑεν εὖ μάλα δεῖ προσέχειν ἑαυτοῖς περὶ τοὺς ἑτέρων ἐπαί- νους, ὕπως καϑαροὶ χἄὶ ἀνύποπτοι φιλαυτίας καὶ
΄ 53 Αγ Ἁ - ς ,
περιαυτολογίας ὦσι. καὶ μὴ δοκῶμεν “Πάτροκλον
30 πρόφασιν᾽ σφᾶς δ᾽ αὐτοὺς δι᾽ ἐκείνων ἐπαινεῖν. 20. ᾿4λλὰ μὴν καὶ τὸ περὶ τοὺς ψόγους καὶ τὰς καταιτιάσεις γένος ἐπισφαλές ἐστι καὶ παρέχον ἐκ- τροπὰς τοῖς περὶ δόξαν νοσοῦσιν. ᾧ μάλιστα περι- πίπτουσιν οἱ γέροντες, ὅταν εἰς τὸ νουϑετεῖν ἑτέρους 96 καὶ κακίζειν ἔϑη φαῦλα καὶ πράξεις ἡμαρτημένας
προαχϑῶσι, μεγαλύνοντες αὑτοὺς ὡς περὶ ταῦτα 47
ϑαυμασίους δή τινας γενομένους. τούτοις μὲν οὖν,
19 Πάτροκλον πρόφασιν] ῬγογοΙθΙαμι βατηρίμστη 6χ Ηοτη. Τ' 802
ὧν
414 ΡῈ ΒΕ ΙΡΒΌΜ ΟΙΤΒᾺ
ἂν μὴ μόνον ἔχωσιν ἡλικίαν ἀλλὰ καὶ δόξαν καὶ ἀρετήν. δοτέον" οὐ γὰρ ἀνωφελές, ἀλλὰ μέγα ξῆλον ἐμποιοῦν ἅμα καὶ φιλοτιμίαν τινὰ τοῖς οὕτω κολα- ζομένοις. οἱ δ᾽ ἄλλοι σφόδρα φυλάττεσθαι καὶ δε- διέναι τὴν ἐκτροπὴν ταύτην ὀφείλομεν. ἀνιαροῦ γὰρ ὄντος ἄλλως καὶ μόλις ἀνεχτοῦ τοῦ τῶν πλησίον ἐλέγχου καὶ δεομένου πολλῆς εὐλαβείας. ὃ μιγνύων ἔπαινον ἴδιον ἀλλοτρίῳ ψόγῳ καὶ δι’ ἀδοξίας ἑτέρου δόξαν αὑτῷ θηρώμενος. ἐπαχϑὴς παντάπασι καὶ φορ- τικός ἐστιν, ὡς ἐνευδοχιμεῖν ἀσχημονοῦσιν ἄλλοις βουλόμενος.
21. Ἔτι τοίνυν τοῖς μὲν πρὸς τοὺς γέλωτας εὐ- καταφόροις φύσει καὶ προχείροις μάλιστα φεύγειν προσήκει καὶ φυλάττεσθαι τοὺς γαργαλισμοὺς καὶ τὰς ψηλαφήσεις, ἐν αἷς τὰ λειότατα τοῦ σώματος
ὀλισϑάνοντα καὶ συρρέοντα κινεῖ καὶ συνεξορμᾷ τὸ
πόάϑος" ὅσοι δὲ πρὸς δόξαν ἐμπαϑέστερον ἐφρυήκασι., τούτοις ἄν τις οὐχ ἥκιστα παραινέσειεν ἀπέχεσθαι τοῦ σφᾶς αὐτοὺς ἐπαινεῖν, ὅταν ὑπ᾽ ἄλλων ἐπαι- νῶνται. δεῖ γὰρ ἐρυϑριᾶν ἐπαινούμενον οὐκ ἀπερυ- ϑριᾶν., καὶ καταστέλλειν τοὺς μέγα τι περὶ αὑτῶν λέγοντας, οὐκ ἐλέγχειν ὡς ἐνδεέστερον ἐπαινοῦντας" ὕπερ οἵ πολλοὶ ποιοῦσιν, ὑπομιμνήσκοντες αὐτοὶ καὶ προσεμφοροῦντες ἄλλας τινὰς πράξεις καὶ ἀνδραγα- ϑίας, ἄχρι ἂν τῷ περὶ αὑτῶν καὶ τὸν παρ᾽ ἑτέρων ἔπαινον διαφϑείρωσιν. ἔνιοι μὲν οὖν κολακεύοντες αὑτοὺς ὥσπερ γαργαλίζουσι καὶ φυσῶσιν᾽ ἔνιοι δὲ κακοήϑως οἷόν τι δέλεαρ μικρὸν εὐλογίας ὑποβάλ-
2 ΒΟΙΙθομάσχμη νυἱᾶ. ἀλλ᾽ ἅμιλλαν καὶ ξῆλον. οἵ, ». 196 ἃ
σι
οι
1
ς.
1
σι
2
ς.
2ῦ
ΙΝΥΙΘΙΑΜ ΤΑΌΘΑΝΌΟ. 410
λοντες ἐκκαλοῦνται τὴν περιαυτολογίαν᾽ οἵ δὲ προσ- πυνϑάνονται καὶ διερωτῶσιν, ὡς παρὰ τῷ Μενάνδρῳ τὸν στρατιώτην. ἵνα γελάσωσι. πῶς δὴ τὸ τραῦμα τοῦτ᾽ ἔχεις; “μεσαγκύλῳ. “πῶς πρὸς ϑεῶν᾽;: ᾿ἐπὶ κλίμακα πρὺς τεῖχος ἀναβαίνων. “ἐγὼ μὲν δεικνύω ἐσπουδακώς, οἱ δὲ πάλιν ἐπεμυχτήρισαν.
22, Ἐν ἅπασιν οὖν τούτοις εὐλαβητέον ὡς ἔνι Ὁ μάλιστα, μήτε συνεκπίπτοντα τοῖς ἐπαίνοις μήτε ταῖς ἐρωτήσεσιν ἑαυτὸν προϊέμενον. ἐντελεστάτη δὲ τού- τῶν εὐλάβεια καὶ φυλακὴ τὸ προσέχειν ἑτέροις ἕαυ- τοὺς ἐπαινοῦσι καὶ μνημονεύειν. ὡς ἀηδὲς τὸ πρᾶγμα καὶ λυπηρὸν ἅπασι, καὶ λόγος ἄλλος οὐδεὶς οὕτως ἐπαχϑὴς οὐδὲ βαρύς. οὐδὲ γὰρ ἔχοντες εἰπεῖν ὅτι πάσχομεν ἄλλο κακὸν ὑπὸ τῶν αὑτοὺς ἐπαινούντων. ὥσπερ φύσει βαρυνόμενοι τὸ πρᾶγμα καὶ φεύγοντες ἀπαλλαγῆναι καὶ ἀναπνεῦσαι σπεύδομεν᾽ ὅπου καὶ κόλακι καὶ παρασίτῳ καὶ δεομένῳ δύσοιστον ἐν χρείᾳ Ἐὶ καὶ δυσκαρτέρητον ἑαυτὸν ἐγκωμιάξων πλούσιος τις ἢ σατράπης ἢ βασιλεύς" καὶ “συμβολὰς ταύτας ἀπο- τίνειν μεγίστας᾽ λέγουσιν, ὡς ὁ παρὰ Μενάνδρῳ
ἱσφάττει μὲ. λεπτὸς γίνομ᾽ εὐωχούμενος, τὰ σκώμμαϑ' οἷα τὰ σοφὰ καὶ στρατηγικά, οἷος δ᾽ ἀλαξών ἐστιν ἁλιτήριος.᾽ ταῦτα γὰρ οὐ πρὸς στρατιώτας μόνον οὐδὲ νεοπλού- τους εὐπάρυφα καὶ σοβαρὰ διηγήματα περαίνοντας, 4 ΚοΟΙ. 8 Ρ. 172 21 Μενάνδρῳ) 1α. 10. 28 σκώμ-
μαϑ' οἷα] σκωμμάτια Μοίποκιαβ 24 ἁλιτήριος Π)᾽ΘΌΠΘΙΙΒ: ἁλιτήριος
416 ὉῈ ΡῈ ἸΡΡΌΝ ΟἸΤΒΑ ΙΝΥΙΡΙΑΜ ΤΑΌΘΑΝΌΟ.
ἀλλὰ καὶ πρὸς σοφιστὰς καὶ φιλοσόφους καὶ στρα- τηγοὺς ὀγκουμένους ἐφ᾽ ἑαυτοῖς καὶ μεγαληγοροῦν- τας, εἰωϑότες πάσχειν καὶ λέγειν, ἂν μνημονεύωμεν͵ Β ὅτι τοῖρ ἰδίοις ἐπαίνοις ἀλλότριος ἕπεται ψόγος ἀεὶ καὶ γίγνεται τέλος ἀδοξία τῆς κενοδοξίας ταύτης, καὶ 5 τὸ λυπεῖν τοὺς ἀκούοντας. ὡς ὁ Ζημοσϑένης φησί, περίεστιν οὐ τὸ δοκεῖν εἶναι τοιούτους. ἀφεξόμεϑα τοῦ λέγειν περὶ αὑτῶν. ἂν μή τινα μεγάλα μέλλωμεν
Ἁ 3 Ἴ
ὠφελεῖν ἑαυτοὺς ἢ τοὺς ἀκούοντας.
8 πάσχειν ὟΥ: φάσκειν
-»»ν--
ΠΕΡῚ ΤΩΝ ΥὙΠ0Ὸ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ ΒΡΑΔΈΩΣ δ48 ΤΙΜΩΡΟΥΜΈΝΩΝ.
ΤΑῊΑ ΠΡΟΣΩΠΑἅΑ͂ ΤΟΥ 4ΠΙΆ4ΔΟΓΟΥ. ΠΑΤΡΟΚΛΕΗ͂Σ, ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, ΤΊΜΩΝ, ΟΛΥΜΠΙΧΟΣ.
1. Τοιαῦτα μὲν ὁ ᾿Επίκουρος εἰπών, ὦ Κύντε, καὶ πρὶν ἀποκρίνασθαί τινα πρὸς τῷ πέρατι τῆς Β στοᾶς γενομένων ἡμῶν, ὥχετ᾽ ἀπιών" ἡμεῖς δ᾽ ὅσον τι ϑαυμάσαι τοῦ ἀνθρώπου τὴν ἀτοπίαν, ἐπιστάντες 5 σιωπῇ καὶ πρὸς ἀλλήλους διαβλέψαντες, ἀνεστρέφο- μὲν πάλιν ὥσπερ ἐτυγχάνομεν περιπατοῦντες. εἶτα πρῶτος ὁ Πατροκλέας “τί οὖν; εἶπεν “ἐᾶν δοκεῖ τὴν ζήτησιν, ἢ τῷ λόγῳ καϑάπερ παρόντος καὶ μὴ παρόν- τος ἀποκρινώμεϑα τοῦ εἰπόντος: ὑπολαβὼν δ᾽ ὃ 10 Τίμων “ἀλλ᾽ οὐδ᾽ εἰ βαλών᾽ εἶπεν ᾿ἀπηλλάγη. καλῶς εἶχε περιορᾶν τὸ βέλος ἐγκείμενον" ὃ μὲν γὰρ Βρασί- δας ὡς ἔοικεν ἐξελκύσας τὸ δόρυ τοῦ σώματος, αὐτῷ τούτῳ τὸν βαλόντα πατάξας ἀνεῖλεν" ἡμῖν δ᾽ ἀμύ- νασϑαι μὲν οὐδὲν ἔργον ἐστὶ δήπου τοὺς ἄτοπον ἢ ιό ψευδῆ λόγον εἰς ἡμᾶς ἀφέντας. ἀρκεῖ δ᾽ ἂν αὐτοί, Τά ΠΡΟΣΩΠΑ -- -- ΟΛΥ̓ΜΠΙΧΟΣῚ οἵα. τηϑὶ οοἀᾶ. ΟΔΥΜΠΙΧΟΣ γτο ΟΛΥΜΠΙΚΟΣῚ ερὸ 8ΟΥΊΡ051 (6χ Ρ. 684 Ὁ) Ἠϊο οὗ θῶ 1 Κύντε ἢ: κύνιε 8 καὶ μὴ παρόντος] 46]. ἘπηροαΒ 18 ἡμῖν Μααγίρίαβ: ἡμῶν 1 δ᾽ ἂν αὐτοί ὅ: δὲ αὐτοῖς ῬΠαΐαγοηΣ Μοτγα]α. Ὑ]. ΤΙ]. 21
418 θῈ ΒΕΒΑ ΝΌΜΙΝΙΒ
πρὶν ἅψασϑαι τὴν δόξαν, ἐκβάλωμεν. “τί οὖν᾽ ἔφην ἐγώ 'μάλιστα κεκίνηκεν ὑμᾶς τῶν εἰρημένων; ἀϑροόα γὰρ πολλὰ καὶ κατὰ τάξιν οὐδέν, ἄλλο δ᾽ ἀλλαχόϑεν ὁ ἄνθρωπος ὥσπερ ὀργῇ τινι καὶ λοιδορίᾳ σπαράτ- τῶν ἅμα κατεφόρει τῆς προνοίας. δ
ὃ, Καὶ ὁ Πατροκλέας "ἡ περὶ τὰς τιμωρίας᾽ εἶπε “τῶν πονηρῶν βραδυτὴς τοῦ δαιμονίου καὶ μέλλησις ἐμοὶ δοκεῖ μάλιστα δεινὸν εἶναι" καὶ νῦν ὑπὸ τῶν λόγων τούτων ὥσπερ πρόσφατος γέγονα τῇ δόξῃ καὶ καινός, ἔκπαλαι δ᾽ ἠγανάκτουν ἀκούων Εὐριπίδου λέγοντος
»"»
0
ἱμέλλει. τὸ ϑεῖον δ᾽ ἐστὶ τοιοῦτον φύσει."
΄, ᾿ 3 ᾿ Ω’, Ἁ , ἈΝ ᾿ καίτοι πρὸς οὐδὲν ἥκιστα δὲ πρέπει πρὸς τοὺς πονη- ροὺς ῥάϑυμον εἶναι τὸν ϑεόν, οὐ ῥαϑύμους ὄντας αὐτοὺς οὐδ᾽ ἀμβολιεργοὺς τοῦ κακῶς ποιεῖν, ἀλλ᾽ τὸ ὀξυτάταις ὁρμαῖς ὑπὸ τῶν παϑῶν φερομένους πρὸὺς
Ν᾽ 9 , ᾿ 7 Φ ν 3 , " »,.9 ς τὰς ἀδικίας. καὶ μήν ἱτὸ ἀμύνασϑαι τῷ παϑεῖν ὡς " Θουχυδίδης φησίν “ὅτι ἐγγυτάτω κείμενον᾽ εὐθὺς ἀντιφράττει τὴν ὁδὸν τοῖς ἐπὶ πλεῖστον εὐροούσῃ τῇ κακίᾳ χρωμένοις. οὐδὲν γὰρ οὕτω χρέος ὡς τὸ τῆς δίκης ὑπερήμερον γιγνόμενον ἀσϑενῆ μὲν ταῖς ἐλπίσι ποιεῖ καὶ ταπεινὸν τὸν ἀδικούμενον, αὔξει δὲ ϑρασύτητι καὶ τόλμῃ τὸν μοχϑηρόν" αἱ δ᾽ ὑπὸ χεῖρα τοῖς τολμωμένοις ἀπαντῶσαι τιμωρίαι καὶ τῶν μελ-
το
Ὁ
λόντων εἰσὶν ἐπισχέσεις ἀδικημάτων. καὶ μάλιστα τὸ 55 παρηγοροῦν τοὺς πεπονθότας ἔνεστιν αὐταῖς. ὡς 1 δόξαν Ἐπηρογίαβ: δόξαν ἂν ἐκβάλωμεν ΠΌΘΌΠΘΙΙΒ:
ἐκβάλλωμεν 4 ἄνθρωπος ΠαΘΌηθαΒ 12 Ευρ. Οὐ, 420 18 Θουκυδίδης} 8, 88
ΨΙΝΒΙΟΤΑ. 419
ἔμοιγε καὶ τὸ τοῦ Βίαντος ἐνοχλεῖ πολλάκις ἀνα- λαμβάνοντι τὸν λόγον ἔφη γάρ, ὡς ἔοικε, πρός τινα πονηρόν, ὡς οὐ δέδιε μὴ οὐ δῷ δίκην, ἀλλὰ μὴ οὐκ αὐτὸς ἐπίδῃ. τί γὰρ Μεσσηνίοις ὄφελος τοῖς προ- αναιρεϑεῖσι τῆς ᾿“ριστοκράτους τιμωρίας, ὃς προδοὺς τὴν ἐπὶ Τάφρῳ μάχην καὶ λαϑὼν ὑπὲρ εἴκοσιν ἔτη καὶ πάντα ταῦτα βασιλεύσας ᾿ρκάδων. ὕστερον ἔδωκε δίκην φωραϑείς" οἵ δ᾽ οὐκέτ᾽ ἦσαν; ἢ τίν᾽ Ὀρχο- μενίων τοῖς ἀποβαλοῦσι παῖδας καὶ φίλους καὶ οἱ- κείους ὑπὸ “υκίσκου προδοϑέντας ἤνεγκε παραμυ- ϑίαν ἣ χρόνοις ὕστερον πολλοῖς ἁψαμένη νόσος καὶ κατανεμηϑεῖσα τοῦ σώματος ὅσον ἀεὶ βάπτων καὶ ὅ49 βρέχων εἰς τὸν ποταμὸν ὥμοσε καὶ κατηράσατο σα- πῆναι. προδόντος αὐτοῦ καὶ ἀδικήσαντος; τὰς μὲν γὰρ ᾿4ϑήνησι τῶν ἐναγῶν σωμάτων ῥίψεις καὶ νε- κρῶν ἐξορισμοὺς οὐδὲ παίδων παισὶν ἐπιδεῖν ὑπῆρξε τῶν ἀποσφαγέντων ἐκείνων. ὅϑεν Εὐριπίδης ἄτο- πος. εἰς ἀποτροπὴν κακίας τούτοις χρώμενος.
σι
1
[--
"» οι
ἘΞῚῈ σ»
οὔτοι προσελϑοῦσ᾽ ἡ Ζίκη δε. μὴ τρέσῃς.
0. παίσει πρὸς ἧπαρ οὐδὲ τῶν ἄλλων βροτῶν τὸν ἄδικον, ἀλλὰ σῖγα καὶ βραδεῖ ποδὶ στείχουσα μάρψει τοὺς κακούς, ὅταν τύχῃ Β
οὐ γὰρ ἄλλα δήπου, ταῦτα δ᾽ αὐτὰ τοὺς κακοὺς εἰκός ἐστιν ἑαυτοῖς διακελευομένους καὶ παρεγγυῶν. 9.5 τας ἐπιχαίρειν τοῖς παρανομήμασιν., ὡς τῆς ἀδικίας τὸν μὲν καρπὸν εὐθὺς ὡραῖον καὶ προῦπτον ἀπο-
0 Τάφρῳ Μ: κύπρῳ 19 Ναυοκ. ρΡ. 6176 21 σῖγα Μ: σιγὰ 21 Ἐ
420 ΠΕ ΒΈΒΑ ΝΟΌΜΙΝΙΞ
διδούσης, τὴν δὲ τιμωρίαν ὀψὲ καὶ πολὺ τῆς ἀπο- λαύσεως καϑυστεροῦσαν."
ὃ. Ταῦτα τοῦ Πατροκλέου διελϑόντος. ὑπολαβὼν ὁ Ὀλύμπιχος ᾿ ἐκεῖνο δ᾽ εἶπεν “ὦ Πατροκλέα, πηλί-
κὸν αἷ περὶ ταῦτα τοῦ ϑείου διατριβαὶ καὶ μελλή- Ὁ
σεις ἄτοπον ἔχουσιν, ὅτι τὴν πίστιν ἡ βραδυτὴς ἀφαιρεῖται τῆς προνοίας, καὶ τὸ μὴ παρ᾽ ἕκαστον ἀδίκημα τοῖς πονηροῖς ἐπακολουϑοῦν κακὸν ἀλλ᾽ ὕστερον εἰς ἀτυχήματος χώραν τιϑέμενοι. καὶ συμ- φορὼν οὐ τιμωρίαν ὀνομάζοντες. οὐδὲν ὠφελοῦνται. τοῖς μὲν συμβαίνουσιν ἀχϑόμενοι τοῖς δὲ πεπραγμέ- ψοῖς μὴ μεταμελόμενοι; καϑάπερ γὰρ ἵππον ἡ παρα- χρῆμα τὸ πταῖσμα καὶ τὴν ἁμαρτίαν διώκουσα πληγὴ καὶ νύξις ἐπανορϑοῖ καὶ μετάγει πρὸς τὸ δέον. οἵ δ᾽ ὕστερον καὶ μετὰ χρόνον σπαραγμοὶ καὶ ἀνα- κρούσεις καὶ περιψοφήσεις ἑτέρου τινὸς ἕνεκα μᾶλ- λον δοκοῦσι γίγνεσϑαι ἢ διδασκαλίας. διὸ τὸ λυποῦν ἄνευ τοῦ παιδεύειν ἔχουσιν" οὕτως ἡ καϑ' ἕκαστον ὧν πταίει καὶ προσπίπτει ῥαπιζομένη καὶ ἀνακρουο- μένη τῷ κολάζεσϑαι κακία μάλιστ᾽ ἂν γένοιτο σύννους καὶ ταπεινὴ καὶ κατάφοβος πρὸς τὸν ϑεόν, ὡς ἐφε- στῶτα τοῖς ἀνθρωπίνοις πράγμασι καὶ πάϑεσιν οὐχ ὑπερήμερον δικαιωτήν᾽ ἡ δ᾽ ἀτρέμα καί 'βραδεῖ ποδί κατ᾽ Εὐριπίδην καὶ ὡς ἔτυχεν ἐπιπίπτουσα 4 ίκη τοῖς
πονηροῖς ταὐτομάτῳ μᾶλλον ἢ τῷ κατὰ πρόνοιαν 5
ὅμοιον ἔχει τὸ πεπλανημένον καὶ ὑπερήμερον καὶ
12 ἵππον ἡ Ἐ: ἣ ποινὴ ἣ 10 μᾶλλον] ροϑβὺ γίγνεσϑαι ὑγδηβροβαϊῦ ΒΘΗΒΘΙΘΙῚΒ 20 μάλιστ᾽ Ὗ : μόλις 34 Εὐρι- πίδην] Νάιοῖκ, ἡ θὁ16 28 ταὐτομάτῳ ἧ: τῷ αὐτομάτῳ
1ὅ
Ν
20
δ
10
20
20
ΥΙΝΌΙΟΤΑ. 421
ἄτακτον. ὥστ᾽ οὐχ ὁρῶ, τί χρήσιμον ἔνεστι τοῖς ὀψὲ δὴ τούτοις ἀλεῖν λεγομένοις μύλοις τῶν ϑεῶν καὶ ποιοῦσι τὴν δίκην ἀμαυρὰν καὶ τὸν φόβον ἐξί- τηλον τῆς κακίας."
4. Ῥηϑέντων οὖν τούτων κἀμοῦ πρὸς αὑτὸν ὄν- τος, ὁ Τίμων ἱπότερον᾽ εἶπεν ᾿ ἐπιϑῶ καὶ αὐτὸς ἤδη τῷ λόγῳ τὸν κολοφῶνα τῆς ἀπορίας. ἢ πρὸς ταῦτ᾽ ἐάσω πρότερον αὐτὸν διαγωνίσασϑαι:᾽ “τί γάρ᾽ ἔφην ἐγώ ὑ᾿δεῖ τὸ τρίτον ἐπενεγκεῖν κῦμα καὶ προσκατα- χλύσαι τὸν λόγον. εἰ τὰ πρῶτα μὴ δυνατὸς ἔσται διώσασϑαι μηδ᾽ ἀποφυγεῖν ἐγκλήματα; πρῶτον οὖν ὥσπερ ἀφ᾽ ἑστίας ἀρχόμενοι πατρῴας, τῆς πρὸς τὸ ϑεῖον εὐλαβείας τῶν ἐν ᾿Δκαδημείᾳ φιλοσόφων. τὸ μὲν ὡς εἰδότες τι περὶ τούτων λέγειν ἀφοσιωσόμεϑα. πλέον γάρ ἐστι τοῦ περὶ μουσικῶν ἀμούσους καὶ πολεμικῶν ἀστρατεύτους διαλέγεσϑαι τὸ τὰ ϑεῖα καὶ τὰ δαιμόνια πράγματα διασκοπεῖν, ἀνθρώπους ὄντας. οἷον ἀτέχνους τεχνιτῶν διάνοιαν ἀπὸ δόξης καὶ ὑπο- νοίας κατὰ τὸ εἰκὸς μετιόντας. οὐ γὰρ ἰατροῦ μὲν ἰδιώτην ὄντα συμβαλεῖν λογισμόν. ὡς πρότερον οὐκ ἔτεμεν ἀλλ᾽ ὕστερον οὐδ᾽ ἐχϑὲς ἔλουσεν ἀλλὰ σήμερον. ἔργον ἐστί" περὶ ϑεῶν δὲ ϑνητὸν ῥάδιον βέβαιον εἰπεῖν ἄλλο, πλὴν ὅτι τὸν καιρὸν εἰδὼς
ἄριστα τῆς περὶ τὴν κακίαν ἰατρείας ὡς φάρμακον δῦ0
ἑκάστῳ προσφέρει τὴν κόλασιν, οὔτε μεγέϑους μέ-
2 ὀψὲ -- -ϑεῶν] ἴῃ Ῥγουθυθίατη Δ Ὀ110 Ἰρποῦ! ροθίδθ Ὑθ 818. οὗ βοχύ. Εταρ. δᾶν. αυδγήτη. 1 ρ. 279. Τιθυΐβοῃ. 2 ρ. 199 11 οὖν] μὲν οὖ. 18 ᾿Δἀκαδημείᾳ ὃ: ἀκαδημίά 18 ὑπο- νοίας Μ: διανοίας 21 οὐδ᾽ ἐχϑὲς ἢ: οὐδὲ χϑὲὲξ 22 ῥᾷ- διον ἢ: ῥάδιον ἢ
422 θΕῈΕ 5ΕΒΑ ΝΌΜΙΝΙΞ
τρον κοινὸν οὔτε χρόνον ἕνα καὶ τὸν αὐτὸν ἐπὶ πάν- τῶν ἔχουσαν. ὅτι γὰρ ἣ περὶ τὴν ψυχὴν ἰατρεία, δίκη δὲ καὶ δικαιοσύνη προσαγορευομένη, πασῶν ἔστι τεχνῶν μεγίστη. πρὸς μυρίοις ἑτέροις καὶ Πίνδαρος ἐμαρτύρησεν, ᾿ἀριστοτέχναν᾽ ἀνακαλούμενος τὸν ἄρ-
ϑι
χοντα καὶ κύριον ἁπάντων ϑεόν, ὡς δὴ δίκης ὄντα δημιουργόν, ἣ προσήκει τὸ πότε καὶ πῶς καὶ μέχρι πόσου κολαστέον ἕκαστον τῶν πονηρῶν ὁρίζειν. καὶ ταύτης φησὶ τῆς τέχνης ὃ Πλάτων υἱὸν ὄντα τοῦ
"
Β Ζίιὸς γεγονέναι τὸν Μίνω μαϑητήν, ὡς οὐ δυνατὸν ἐν τοῖς δικαίοις κατορϑοῦν οὐδ᾽ αἰσϑάνεσϑαι τοῦ κατορϑοῦντος τὸν μὴ μαϑόντα μηδὲ κτησάμενον τὴν ἐπιστήμην. οὐδὲ γὰρ οὺς ἄνϑρωποι νόμους τίϑενται τὸ εὔλογον ἁπλῶς ἔχουσι καὶ πάντοτε φαινόμενον, ἀλλ᾽ ἔνια καὶ δοκεῖ κομιδῇ γελοῖα τῶν προσταγμά- τ τῶν᾿ οἷον ἐν “ακεδαίμονι κηρύττουσιν οἱ ἔφοροι παριόντες εὐθὺς εἰς τὴν ἀρχὴν μὴ τρέφειν μύστακα, καὶ πείϑεσϑαι τοῖς νόμοις ὡς μὴ χαλεποὶ ὦσιν αὐ- τοῖς᾽ Ῥωμαῖοι δέ, οὺς ἂν εἰς ἐλευϑερίαν ἀφαιρῶνται, κάρφος αὐτῶν λεπτὸν ἐπιβάλλουσι τοῖς σώμασιν" 90 ὅταν δὲ διαϑήκας γράφωσιν, ἑτέρους μὲν ἀπολεί-
Ο πουσι κληρονόμους ἑτέροις δὲ πωλοῦσι τὰς οὐσίας"
ὃ δοκεῖ παράλογον εἶναι. παραλογώτατον δὲ τὸ τοῦ Σόλωνος, ἄτιμον εἶναι τὸν ἐν στάσει πόλεως μηδὲε- τέρα μερίδι προσϑέμενον μηδὲ συστασιάσαντα. καὶ 35 ὅλως πολλὰς ἄν τις ἐξείποι νόμων ἀτοπίας μήτε τὸν
0
λόγον ἔχων τοῦ νομοϑέτου μήτε τὴν αἰτίαν συνιεὶς
4 Πίνδαρος) Βουρ κ. 1 Ρ». 888 9 Πλάτων] Μῖῃη. Ρ. 819 86. ἄρ Τιοσσ.Ρ 0340 14 πάντοσε, 22 ἕτέροις ΑἸηγούαβ: ἕτεροι
σι
10
" ϑι
2
2
[--
ϑι
ΥΙΝΘΌΙΟΤΑ. 428
ἑχάστου τῶν γ ΐ ΄ δὴ ὃ στόν, εἰ, τῶ
γραφομένων. τί δὴ ϑαυμαστόν, εἰ, τῶν 3 ,ὕ [γ2 -: » ) 7 3 ἀνθρωπίνων οὕτως ἡμῖν ὄντων δυσϑεωρήτων, οὐκ εὔπορόν ἐστι τὸ περὶ τῶν ϑεῶν εἰπεῖν, ᾧτινι λόγῳ τοὺς μὲν ὕστερον τοὺς δὲ πρότερον τῶν ἁμαρτανόν- τῶν κολάζουσιν ;
ὅ. Ταῦτα δ᾽ οὐκ ἀποδράσεως πρόφασίς ἐστιν ἀλλὰ συγγνώμης αἴτησις. ὕπως ὃ λόγος, οἷον εἰς λι- μένα καὶ καταφυγὴν ἀποβλέπων, εὐθδαρσέστερον ἐξ- αναφέρῃ τῷ πιϑανῷ πρὸς τὴν ἀπορίαν. ἀλλὰ σκοπεῖτε πρῶτον, ὅτι κατὰ Πλάτωνα πάντων καλῶν ὃ ϑεὸς Ὁ δ Ἀ 2 » ἤ ,.: ἈΝ »} ἑαυτὸν ἐν μέσῳ παράδειγμα ϑέμενος, τὴν ἀνϑρω- πίνην ἀρετήν, ἐξομοίωσιν οὖσαν ἁμωσγέπως πρὸς αὑτόν, ἐνδίδωσι τοῖς ἔἕπεσϑαι ϑεῷ δυναμένοις. καὶ γὰρ ἡ πάντων φύσις ἄτακτος οὖσα ταύτην ἔσχεν ἀρχὴν τοῦ μεταβαλεῖν καὶ γενέσϑαι κόσμος. ὁμοιό-
Ἁ ’ - Ἀ ᾿ “ , ᾿ τήτι καὶ μεϑέξει τινὶ τῆς περὶ τὸ ϑεῖον ἰδέας καὶ 3 - Ν ᾿ Ἵ) ἌροῖΝ Ἐς Τῶν 3 ΄ Ν ἀρετῆς. καὶ τὴν ψιν αὕτος οὗτος ἀνὴρ ἄναψαι φησὶ τὴν φύσιν ἐν ἡμῖν, ὅπως ὑπὸ ϑέας τῶν ἐν οὐρανῷ φερομένων καὶ ϑαύματος ἀσπάξεσϑαι καὶ ἀγαπᾶν 2 , " .᾿ ς Ἁ ᾿ ; »} ἐθιζομένη τὸ εὔσχημον ἡ ψυχὴ καὶ τεταγμένον ἀπε- χϑάνηται τοῖς ἀναρμόστοις καὶ πλανητοῖς πάϑεσι καὶ Εὶ φεύγῃ τὸ εἰκῆ καὶ ὡς ἔτυχεν, ὡς κακίας καὶ πλημ- μελείας ἁπάσης γένεσιν. οὐ γὰρ ἔστιν ὅ τι μεῖξον ἄνϑρωπος ἀπολαύειν ϑεοῦ πέφυκεν ἢ τὸ μιμήσει καὶ διώξει τῶν ἐν ἐκείνῳ καλῶν καὶ ἀγαϑῶν εἰς ἀρε- τὴν καϑίστασϑαι. διὸ καὶ τοῖς πονηροῖς ἐν χρόνῳ καὶ σχολαίως τὴν δίκην ἐπιτίϑησιν, οὐκ αὐτός τινὰ
10 Πλάτωνα] οἵ. 46 Τιοσρ. ». 1166 17 αὐτὸς] ὁ αὐτὸς Ὕ ἁνὴρ ὈυθΌμουιβ: ἀνὴρ. οὗ, Ῥ]αῦ. ΤΊμη. Τοογ. Ὁ. 100 ο
1
424 ΠῈ ΈΒΑ ΝΌΜΙΝΙΒ
τοῦ ταχὺ χολάξειν ἁμαρτίαν δεδιὼς ἢ μετάνοιαν, ἀλλ᾽ ἡμῶν τὸ περὶ τὰς τιμωρίας ϑηριῶδες καὶ λά- βρον ἀφαιρῶν καὶ διδάσκων μὴ σὺν ὀργῇ μηδ᾽ ὅτε μάλιστα φλέγεται καὶ σφαδάζξει πηδῶν ὃ ϑυμὸς τῶν φρενῶν ἀνωτέρω ..ἢ
καϑάπερ δίψαν ἢ πεῖναν ἀποπιμπλάντας ἐπιπηδᾶν τοῖς λελυπηκόσιν, ἀλλὰ μιμουμένους τὴν ἐκείνου πραότητα καὶ τὴν μέλλησιν, ἐν τάξει καὶ ἐμμελείᾳ τὸν ἥκιστα μετανοίᾳ προσοισόμενον χρόνον ἔχοντας σύμβουλον, ἅπτεσϑαι τῆς δίκης. ὕδατι γὰρ τεταρα- γμένῳ προσπεσόντα χρῆσϑαι δι᾿ ἀκρασίαν ἧττόν ἐστι
ὅδ] κακόν, ὡς Σωκράτης ἔλεγεν, ἢ ϑολερὸν ὄντα καὶ
μ᾿
διάπλεων τὸν λογισμὸν ὀργῆς καὶ μανίας. πρὶν ἢ καταστῆναι καὶ γενέσϑαι καϑαρὺν ἐμφορεῖσϑαι τιμω- ρίας συγγενοῦς καὶ ὁμοφύλου σώματος. οὐ γᾶρ "ἐγ- γυτάτω τὸ ἀμύνασϑαι τῷ παϑεῖν᾽ ὡς Θουκυδίδης ἔλεγεν, ἀλλὰ μᾶλλον ἀπωτάτω κείμενον ἀπολαμβάνει τὸ προσῆκον. ὡς γὰρ ὁ ϑυμὺς κατὰ τὸν Μελάνϑιον “τὰ δεινὰ πράσδει τὰς φρένας μετοικίσας᾽ οὕτω καὶ ὁ λογισμὸς τὰ δίκαια πράττει καὶ μέτρια, τὴν ὀργὴν καὶ τὸν ϑυμὸν ἐκποδὼν ϑέμενος. ὅϑεν ἡμεροῦνται καὶ τοῖς ἀνθρωπίνοις παραδείγμασιν. ἀκούοντες ὡς Πλάτων τε τὴν βακτηρίαν ἀνατεινά- μενος τῷ παιδὶ πολὺν ἔστη χρόνον, ὡς αὐτὸς ἔφη. τὸν ϑυμὸν κολάξων᾽ καὶ ᾿ρχύτας οἰκετῶν τινα πλημ- μέλειαν ἐν ἀγρῷ καὶ ἀταξίαν καταμαϑών, εἶϑ᾽ ἑαυτοῦ συναισϑανόμενος ἐμπαϑέστερον ἔχοντος καὶ τραχύ-
6 Ναυοῖκο. γΡ. 918 10 Θουκυδίδης} 8, 838 19. 161} Ῥ. 700 πράσσει Ῥ. 4838 ἴ.: πράττει
αυαμδι, ἔδυ» μδνας τος. τς, κα. Ὁ ὦ. Ὡς.
ΨΙΝΡΘΙΟΤΑ. 420
τερον πρὺς αὐτούς, οὐδὲν ἐποίησεν ἀλλ᾽ ἢ τοσοῦτον ἀπιών “εὐτυχεῖτ᾽ ᾿ εἶπεν ὅτι ὀργίζομαι ὑμῖν. εἴπερ οὖν ἀνδρῶν λόγοι μνημονευόμενοι καὶ πράξεις λεγό- μεναι τὸ τραχὺ καὶ σφοδρὸν ἀπαρύτουσι τῆς ὀργῆς. 5 πολὺ μᾶλλον εἰκὸς ἡμᾶς τὸν ϑεὸν ὁρῶντας, ᾧ δέος οὐδὲν οὐδὲ μετάνοια πράγματος οὐδενός. ὅμως ἐν τῷ μέλλοντι τὴν τιμωρίαν κατατιϑέμενον καὶ περι- μένοντα τὸν χρόνον, εὐλαβεῖς περὶ τὰ τοιαῦτα γίγνε- Ο σϑαι καὶ ϑεῖον ἡγεῖσθαι μόριον ἀρετῆς τὴν πραότητα τὸ καὶ τὴν μετριοπάϑειαν, ἣν ὁ ϑεὸς ἐνδείκνυται τῷ μὲν κολάξειν ὀλίγους ἐπανορϑοῦσαν, τῷ δὲ βραδέως πολλοὺς ὠφελοῦσαν καὶ νουϑετοῦσαν.᾽ 0. ᾿Ζεύτερον τοίνυν τοῦτο διανοηϑῶμεν. ὡς αἱ μὲν δικαιώσεις αἱ παρ᾽ ἀνθρώπων μόνον ἔχουσαι τό τὸ ἀντιλυπεῖν ἔργον ἐν τῷ κακῶς τὸν δεδρακότα παϑεῖν ἵστανται. περαιτέρω δ᾽ οὐκ ἐξικνοῦνται" διὸ τοῖς ἁμαρτήμασι κυνὸς δίκην ἐφυλακτοῦσαι κατακο- λουϑοῦσι καὶ τὰς πράξεις ἐκ ποδὺς ἐπιδιώκουσι᾽ τὸν ϑεὸν δ᾽ εἰκός, ἧς ἂν ἐφάπτηται τῇ δίκῃ ψυχῆς νο- 80 δούσης. τά τε πάϑη διορᾶν. εἴ πή τι καμπτόμενα πρὸς μετάνοιαν ἐνδίδωσι. καὶ χρόνον διδόναι οἷς Ὁ οὐκ ἄκρατος οὐδ᾽ ἄτρεπτος ἣ κακία πέφυκε προσι- ξάνειν. ἅτε γὰρ εἰδώς, ὅσην μοῖραν ἀρετῆς ἀπ’ αὐτοῦ φερόμεναι πρὸς γένεσιν αἷ ψυχαὶ βαδίζουσι. 36 καὶ τὸ γενναῖον ὡς ἰσχυρὸν αὐταῖς καὶ οὐκ ἐξίτη- λον ἐμπέφυκεν. ἐξανϑεῖ δὲ τὴν κακίαν παρὰ φύσιν ὑπὸ τροφῆς καὶ ὁμιλίας φαύλης φϑειρόμενον εἶτα
10 μετριοπάϑειαν Ῥαΐχιρίαβ: μεγαλοπάϑειαν τῷ μὲν] τῷ μὲν ταχέως (τλλ] τη ταχὺ νἱᾶ. Ρ. ὅδ0 6) Βὶ
420 Ε ΒΕ ΝᾺ ΝΌΜΙΝΙΒ
ΒΕ ϑεραπευϑὲν ἐνίοις καλῶς ἀπολαμβάνει τὴν προσήκου- σαν ἕξιν. οὐ πᾶσι κατεπείγει τὴν τιμωρίαν ὁμοίως" ἀλλὰ τὸ μὲν ἀνήκεστον εὐθὺς ἐξεῖλε τοῦ βίου καὶ 3 , τ δ ,ὔ ᾿. ἰν -"
ἀπέχοψεν, ὡς ἑτέροις γὲ πάντως βλαβερὸν αὑτῷ τε βλαβερώτατον ἀεὶ συνεῖναι μετὰ πονηρίας" οἷς δ᾽ ὑπ᾽ ἀγνοίας τοῦ καλοῦ μᾶλλον ἢ προαιρέσει τοῦ αἰσχροῦ τὸ ἁμαρτητικὸν εἰκὸς ἐγγεγονέναι, δίδωσι μεταβαλέσϑαι χρόνον. ἐὰν δ᾽ ἐπιμένωσι. καὶ τού- τοις ἀπέδωκε τὴν δίκην" οὐ γάρ που δέδιε. μὴ δια- φύγωσι. σκόπει δ᾽ ὅσαι μεταβολαὶ γεγόνασιν εἰς ἦϑος ἀνδρῶν καὶ βίον" ἢ καὶ τρόπος ὠνομάσϑη τὸ Ῥ' μεταβάλλον αὐτοῦ καὶ ἦϑος. ὡς πλεῖστον αὐτοῦ ἐν- δύεται τὸ ἔϑος καὶ κρατεῖ μάλιστα καϑαπτόμενον. οἶμαι μὲν οὖν καὶ τὸν Κέκροπα διφυᾶ προσαγορεῦ- σαι τοὺς παλαιούς, οὐχ ὡς ἔνιοι λέγουσιν ἐκ χρη- στοῦ βασιλέως ἄγφιον καὶ δρακοντώδη γενόμενον
Ἷ 9 Ἁ 3 ,ὔ "ἢ 3 “- Ἀ ᾿ τύραννον. ἀλλὰ τοὐναντίον ἐν ἀρχῇ σκολιὸν ὄντα 7 5 3 δ᾽ »ἤ [4
καὶ φοβερόν. εἶϑ᾽ ὕστερον ἄρξαντα πράως καὶ φι- λανϑρώπως. εἰ δὲ τοῦτ᾽ ἄδηλον, ἀλλὰ Γέλωνά γ᾽ ἴσμεν καὶ Ἱέρωνα τοὺς Σικελιώτας καὶ Πεισίστρατον τὸν ᾿πποχράτους, ὅτι πονηρίᾳ κτησάμενοι τυραννί-
ὅδ δας ἐχρήσαντο πρὸς ἀρετὴν αὐταῖς, καὶ παρανόμως
ἐπὶ τὸ ἄρχειν ἐλϑόντες ἐγένοντο μέτριοι καὶ δημω- φελεῖς ἄρχοντες, οἱ μὲν εὐνομίαν τὲ πολλὴν καὶ γῆς ἐπιμέλειαν παρασχόντες αὐτούς τὲ σώφρονας τοὺς πολίτας καὶ φιλεργοὺς ἐκ πολυτελῶν καὶ λάλων κατα-
4 βλαβερὸν ὃν ἢ. ΝΊΒΠ] ορὰβ 12 ὡς πλεῖστον αὐτῷ] Βου]θοπάσπι υἱᾷ. ᾧ πλεῖστον. οἵ. ». 836 Ὁ 830 πολυτελῶν
Οοροϑίυβ: πολυγέλων
σι
τῷ
ὅ
»ᾧ δν μὰ
-νσσυννναν “σαν πα σοι ὙΨΟΨΙΝ φφψοον ψν
ΨΙΝΌΙΟΤΑ. 421
σκευάσαντες᾽ Γέλων δὲ καὶ προπολεμήσας ἄριστα καὶ κρατήσας μάχῃ μεγάλῃ Καρχηδονίων οὐ πρότερον εἰρήνην ἐποιήσατο πρὸς αὐτοὺς δεομένους ἢ καὶ τοῦτο ταῖς συνθήκαις περιλαβεῖν, ὅτι παύσονται τὰ
5 τέκνα τῷ Κρόνῳ καταϑύοντες. ἐν δὲ Μεγαλοπόλει Δυδιάδας ἦν τύραννος, εἶτ᾽ ἐν αὐτῷ τῷ τυραννεῖν μεταβαλόμενος καὶ δυσχεράνας τὴν ἀδικίαν ἀπέδωκε μὲν τοὺς νόμους τοῖς πολίταις, μαχόμενος ὃὲ πρὸς τοὺς πολεμίους ὑπὲρ τῆς πατρίδος ἐπιφανῶς ἔπε-
10 σεν. εἰ δέ τις ἢ τύραννον ἀπέκτεινε Μιλτιάδην ἐν Χερρονήσῳ πρότερον, ἢ Κίμωνα συνόντα τῇ ἀδελφῇ διώξας εἷλεν, ἢ Θεμιστοκλέους ἐφ᾽ οἷς ἀσελγαίνων ἐκώμαξε καὶ ὕβριζε δι’ ἀγορᾶς ἀφείλετο τὴν πόλιν, ὡς ὕστερον ᾿Αλκιβιάδου. γραψάμενος, ἄρ᾽ οὐκ ἂν
τὸ ἀπωλώλεσαν ἡμῖν οὗ Μαραϑῶνες οἵ Εὐρυμέδοντες τὸ καλὸν ᾿Αρτεμίσιον
ὅϑι παῖδες ᾿“ϑηναίων ἐβάλοντο φαεννὰν κρηπῖδ᾽ ἐλευϑερίας;"
οὐδὲν γὰρ αἵ μεγάλαι φύσεις μικρὸν ἐκφέρουσιν οὐδ᾽ 90 ἀργεῖ δι’ ὀξύτητα τὸ σφοδρὸν ἐν αὐταῖς καὶ δρα- στήριον, ἀλλ᾽ ἐν σάλῳ διαφέρονται. πρὶν εἰς τὸ μόνιμον καὶ καϑεστηκὸς ἦϑος ἐλθεῖν. ὥσπερ οὖν ὃ γεωργίας ἄπειρος οὐκ ἂν ἀσπάσαιτο χώραν ἰδὼν λόχμης ἔμπλεων δασείας καὶ φυτῶν ἀγρίων καὶ ϑη- 20 ρία πολλὰ καὶ ῥεύματα καὶ πολὺν ἔχουσαν πηλόν, ., ἀλλὰ τῷ μεμαϑηκότι διαισϑάνεσϑαι καὶ κρίνειν, αὐτὰ
1ὅ ἀπωλώλεσαν ὃ: ἀπωλώλεισαν 11 ΒοΙρκ. 1 ρΡ. 891
᾿Αϑαναίων ΒοΘΟΚΉΙυ5
Β
"9
10
428 θῈ Κ΄ΈΒΑ ΝΌΜΙΝΙΞ
ταῦτα τὴν ἰσχὺν καὶ πάνϑ' ὅσ᾽ ὑποδείκνυσι καὶ τὴν μαλακότητα τῆς γῆς" οὕτως ἄτοπα πολλὰ καὶ φαῦλα προεξανϑοῦσιν αἵ μεγάλαι φύσεις. ὧν ἡμεῖς μὲν εὐθὺς τὸ τραχὺ καὶ νύττον οὐ φέροντες ἀποχόπτειν
οἰόμεϑα δεῖν καὶ κολούειν᾽ ὃ δὲ βελτίων κριτὴς καὶ Ὁ
ἀπὸ τούτων ἐνορῶν τὸ χρηστὸν καὶ γενναῖον. περι- μένει λόγου καὶ ἀρετῆς συνεργὸν ἡλικίαν καὶ ὥραν,
»
ε
ἡ τὸν οἰκεῖον ἣ φύσις καρπὸν ἀποδίδωσι."
1. Ταῦτα μὲν οὖν ταύτῃ τὸν δ᾽ ἐν Αἰγύπτῳ νόμον ἀρ’ οὐκ εἰχότως ὑμῖν ἀπογράψασϑαι δοκοῦ- σιν ἔνιοι τῶν ᾿Ελλήνων, ὃς κελεύει τὴν ἔγκυον. ἂν ἁλῷ ϑανάτου., μέχρι τέκῃ, φυλάττειν; ἱπάνυ μὲν οὖν᾽ ἔφασαν" εἶπον οὖν ἐγώ “ἐὰν δὲ παιδία μὴ κύῃ τις, ἀλλὰ πρᾶξιν ἢ βουλὴν ἀπόρρητον εἰς φῶς ἡλίου δυνατὸς ἢ προαγαγεῖν χρόνῳ καὶ ἀναδεῖξαι, χακόν τι μηνύσας λανθάνον ἢ σωτηρίου γνώμης γενό- μενος σύμβουλος ἢ χρείας εὑρετὴς ἀναγκαίας. οὐκ ἀμείνων ὁ περιμείνας τῆς τιμωρίας τὸ χρήσιμον τοῦ προανελόντος; ἐμοὶ μὲν γάρ᾽ ἔφην “δοκεῖ. ᾿χαὶ ἡμῖν ὃ Πατροκλέας εἶπεν. “ὀρϑῶς᾽ ἔφην. “ἡ σκόπει γάρ, εἰ Διονύσιος ἐν ἀρχῇ τῆς τυραννίδος ἔδωκε δίκην, ὡς οὐδεὶς ἂν Ελλήνων ὥὦκει Σικελίαν ἀνά- στατον ὑπὸ Καρχηδονίων γενομένην. ὥσπερ οὐδ᾽ ᾿“πολλωνίαν οὐδ᾽ ᾿άἀνακτόριον οὐδὲ τὴν “ευχαδίων χερρόνησον ὥκουν ἂν “Ἕλληνες. εἰ μὴ Περίανδρος ἐκολάσϑη μετὰ πολὺν χρόνον. οἶμαι δὲ καὶ Κασάν- 1 τὴν ἰσχὺν καὶ πάνϑ'᾽ ὕσα)] καὶ πάνϑ᾽ ὅσα τὴν ἰσχὺν
τὰς
δίθριηδημβ 18 ἐὰν ἢ; εἰ 18 περιμείνας] δα, καὶ προ- τιμήσας Τὰ
10
20 Ἐς
ΥΙΝΌΙΟΤΑ. 429
δρῷ γενέσϑαι τῆς δίκης ἀναβολήν, ὅπως αἵ Θῆβαι συνοικῶνται πάλιν. τῶν δὲ τουτὶ τὸ ἱερὸν συγκατα- λαβόντων ξένων οἱ πολλοὶ Τιμολέοντι συνδιαβάντες εἰς Σικελίαν, ὅτε Καρχηδονίους ἐνίκησαν καὶ κατέ- λυσαν τὰς τυραννίδας, ἐξώλοντο καὶ αὐτοὶ κακοὶ κακῶς ὕστερον. ἐνίοις γὰρ ἀμέλει καὶ κολασταῖς ἑτέρων πονηρῶν οἷον δημοχοίνοις ἀπεχρήσατο τὸ δαιμόνιον, εἶτ᾽ ἐπέτριψε, καϑάπερ οἶμαι τοὺς πλεί- στους τυράννους. ὥσπερ γὰρ ὑαίνης χολὴ καὶ φώ- ὅδ8 κης πυτία. ϑηρίων τἄλλα μιαρῶν. ἔχουσί τι πρὸς τὰς νόσους χρήσιμον, οὕτως ἐνίοις δηγμοῦ δεομένοις " 4 2 ἈΝ ς ν ΄, Ἁ 4 καὶ κολάσεως ἐμβαλὼν ὃ ϑεὸς πικρίαν τινὰ τυράννου δυσμείλικτον καὶ τραχύτητα χαλεπὴν ἄρχοντος. οὐ πρότερον ἐξεῖλε τὸ λυποῦν καὶ ταράττον ἢ τὸ νο- σοῦν ἀπαλλάξαι καὶ καϑῆραι. τοιοῦτο καὶ Φάλαρις 5 3 ΄, , δι κα Ψ ἦν ᾿Ακραγαντίνοις φάρμακον καὶ Ῥωμαίοις Μάριος. Σικυωνίοις δὲ καὶ διαρρήδην ὁ ϑεὸς προεῖπε μαστι- γονόμων δεῖσϑαι τὴν πόλιν, ὅτι Τελητίαν παῖδα , 3 ΄ 3 4 ΄, στεφανούμενον ἐν Πυϑίοις ἀφαιρούμενοι Κλεωναΐίων, ὡς ἴδιον πολίτην διέσπασαν. ἀλλὰ Σικυωνίοις μὲν Β Ὀρϑαγόρας γενόμενος τύραννος καὶ μετ᾽ ἐχεῖνον οἵ περὶ Μύρωνα καὶ Κλεισϑένη τὴν ἀκολασίαν ἔπαυ- σαν Κλεωναῖοι δὲ τῆς αὐτῆς οὐ τυχόντες ἰατρείας 2 }: Χ Ὡ Ὰ ἌΡ δ ,ὔ , ᾽, εἰς τὸ μηδὲν ἥκουσι. καὶ Ὁμήρου δὲ που λέγοντος ἀκούετε “τοῦ γένετ᾽ ἐκ πατρὺς πολὺ χείρονος υἱὸς ἀμείνων παντοίην ἀρετήν"
1ὅ καϑῆραι ὅ: καϑᾶραι 26 ἤομῃ. Ο 641 21 παντοίας ἀρετὰς Ἠοχηθηῖβ
480 ΒΕ 5ΕΒΗΑ ΝΌΜΙΝΙΞ
καίτοι λαμπρὸν οὐδὲν οὐδ᾽ ἐχπρεπὲς ἔργον ἐκεῖνος ὃ τοῦ Κοπρέως παρέσχεν" ἀλλὰ τὸ Σισύφου καὶ τὸ Αὐτολύκου καὶ τὸ Φλεγύου γένος ἤνϑησεν ἐν δόξαις καὶ ἀρεταῖς μεγάλων βασιλέων. γέγονε δὲ καὶ Περι- κλῆς ᾿ϑήνησιν ἐναγοῦς οἰκίας" καὶ Πομπήιος Μάγνος ἐν Ῥώμῃ Στράβωνος ἦν υἱός, οὗ τὸν νεκρὸν ὃ 'Ῥω- μαίων δῆμος ὑπὸ μέσους ἐξέβαλε καὶ κατεπάτηδε. τί οὖν ἄτοπον. εἰ, καϑάπερ γεωργὸς οὐκ ἐκκόπτει τὴν ἄκανθαν ἂν μὴ λάβῃ τὸν ἀσπάραγον οὐδ᾽ οἵ “ίβυες τὸ φρύγανον ἐπικάουσι πρότερον ἢ τὸ λή- δανον ἀπ᾽ αὐτοῦ συναγαγεῖν, οὕτως ὃ ϑεὸς ἐνδόξου καὶ βασιλικοῦ γένους ῥίζαν πονηρὰν καὶ τραχεῖαν οὐκ ἀναιρεῖ πρότερον ἢ φῦναι τὸν προσήκοντα καρ- πὸν ἀπ᾽ αὐτῆς; μυρίας γὰρ ᾿Ιφίτου βοῦς καὶ ἵππους ἀπολέσθαι κρεῖττον ἦν Φωκεῦσι καὶ πλείονα χρυσὸν ἐκ Ζελφῶν οἴχεσϑαι καὶ ἄργυρον, ἢ μήτ᾽ Ὀδυσσέα (μήτ᾽ ᾿Ασκληπιὸν φῦναι μήτε τοὺς ἄλλους ἐκ κακῶν χαὶ πονηρῶν ἄνδρας ἀγαϑοὺς καὶ μεγαλωφελεῖς γενομένους.
8. “Τὸ δ᾽ ἐν καιρῷ καὶ τρόπῳ τῷ προσήκοντι γενέσϑαι τὰς τιμωρίας οὐ βέλτιον εἶναι νομίξεις τοῦ ταχὺ καὶ παραχρῆμα; οἷόν ἐστι τὸ κατὰ Κάλλιππον, ᾧ ξιφιδίῳ φίλος εἶναι δοκῶν ἀπέκτεινε Ζίωνα, τούτῳ πάλιν αὐτὸν ὑπὸ τῶν φίλων ἀποθανεῖν" καὶ τό, Μάίτυος τοῦ ᾿ἀργείου κατὰ στάσιν ἀναιρεϑέντος. ἀν- δριάντα χαλκοῦν ἐν ἀγορᾷ ϑέας οὔσης ἐμπεσεῖν τῷ
1 ἐκπρεπὲς ὟὟἥ) : εὐπρεπὲς 10 Ὀδυσσέα] Ἡρακλέα ὙὟ 21 νομίζεις ἢ: νομίξειν. οἵ, »ὶ ὅ51 ἢ, 8600 Ὁ. 5΄τη116. υἱδίαμι Ρ. ὅϑϑ8 ι 25) Μίτυος Αὐϊδίοίθ 168 Ῥοθῦ. ο. 9: μίέτιος
οι
10
ΨΙΝΌΙΟΤΑ. 451
κτείναντι τὸν Μίτυν καὶ ἀνελεῖν. καὶ τὰ περὶ τὸν Βέσσον τὸν Παίονα καὶ ᾿“ρίστωνα τὸν Οἰταῖον ἕε- ναγὸν οἶσϑα δήπουθεν, ὦ Πατροκλέα. “μὰ ΖΊ(᾽᾽Ε εἶπεν ᾿ἀλλὰ δέομαι μαϑεῖν. “ὃ μὲν ᾿Δρίστων᾽ ἔφην
5 “τὸν ᾿Εριφύλης κόσμον ἐνταῦϑα χείμενον χαϑελὼν τῶν τυράννων διδόντων ἐκόμισε τῇ γυναικὶ δῶρον᾽ ὁ δ᾽ υἱὸς αὐτοῦ πρὸς τὴν μητέρα διοργισϑεὶς ἔκ τινος αἰτίας ὑφῆψε τὴν οἰκίαν καὶ πάντας ἐν ταὐτῷ κατέκαυσεν. ὃ δὲ Βέσσος, ὡς ἔοικεν, ἀπεκτονὼς τὸν
10 πατέρα τὸν ἑαυτοῦ πολὺν χρόνον ἐλάνθανεν, ὕστε- ρον δὲ πρὸς ξένους ἐπὶ δεῖπνον ἐλθών, χελιδόνων τινὰ νεοσσιὰν τῇ λόγχῃ νύξας κατέβαλε καὶ τοὺς νεοσ- σοὺς διέφϑειρε. λεγόντων δ᾽ οἷον εἰχὺς τῶν παρόν- Β τῶν ᾿ἄνθϑρωπε, τί παϑὼν ἔργον οὕτως ἀλλόκοτον
15 ἔπραξας: “οὐ γάρ᾽ ἔφη μου πάλαι καταμαρτυροῦ- σιν αὗται ψευδῶς καὶ καταβοῶσιν ὡς ἀπεκχτονότος τὸν πατέρα; ϑαυμάσαντες δ᾽ οἵ παρόντες τὸν λό- γον ἐμήνυσαν τῷ βασιλεῖ, καὶ τοῦ πράγματος ἐξελεγ- χϑέντος ἔτισεν ὁ Βέσσος τὴν δίκην."
8 9. “᾿4Ζλλὰ ταῦτα μέν᾽ ἔφην “ἡμεῖς λέγομεν, ὥσπερ ἠξίωται. γίγνεσθαί τινα τῆς τιμωρίας ἀναβολὴν ὑπο- ϑέμενοι τοῖς πονηροῖρ᾽ τὰ λοιπὰ δ᾽ Ἡσιόδου χρὴ νομίζειν ἀκροᾶσθαι, λέγοντος οὐχ ἣ Πλάτων ᾿ἀκό- λουϑοὸν εἶναι τιμωρίαν ἀδικίας πάϑην᾽ ἀλλ᾽ ἡλι- ὅδ4
εὖ κιῶτιν ἐκ τῆς αὐτῆς ὁμόϑεν χώρας καὶ ῥίξης συν- υποφυομένην" “ἡ γὰρ κακή᾽ φησί
1. Μίτυν ἧ: μίτιον 8 ταὐτῷ ἧ: τῷ αὐτῷ 28 Πλάτων) ἂθ Τιορρ. Ρ. 128 ο
4532 Ὲ ΚΕΝᾺ ΝΌΜΙΝΙΒ
ς ᾿ “ , , ἘῚ βουλὴ τῷ βουλεύσαντι κακίστη καί
ὃ ᾽ ὃς δ᾽ ἄλλῳ κακὰ τεύχει, ἑῷ κακὸν ἥπατι τεύχει.
ἡ μὲν γὰρ κανϑαρὶς ἐν αὑτῇ λέγεται τὸ βοηϑητικὸν
ἔκ τινος ἀντιπαϑείας ἔχειν συγκεκραμένον" ἡ δὲ πο- 5
νηρία συγγεννῶσα τὸ λυποῦν ἑαυτῇ καὶ κολάξον. οὐχ ὕστερον ἀλλ᾽ ἐν αὐτῇ τῇ ὕβρει τὴν δίκην τοῦ ἀδικεῖν δίδωσι" καὶ τῷ μὲν σώματι τῶν κολαζομένων ἕχαστος κακούργων ἐκφέρει τὸν αὑτοῦ σταυρόν" ἡ δὲ χακία τῶν κολαστηρίων ἐφ᾽ ἑαυτὴν ἕχαστον ἐξ αὑτῆς τεκταίνεται. δεινοῦ τις οὖσα βίου δημιουργὸς οἴχτους σὺν αἰσχύνῃ φόβους τὲ πολλοὺς χαὶ πάϑη χαλεπὰ καὶ μεταμελείας καὶ ταραχὰς ἀπαύστους ἔχον- τος. ἀλλ᾽ οὐδὲν ἔνιοι διαφέρουσι παιδαρίων, ἃ τοὺς κακούργους ἐν τοῖς θεάτροις ϑεώμενα πολλάκις ἐν χιτῶσι διαχουδοις καὶ χλαμυδίοις ἄλουο να, ἐστε- Τα ΟΣ καὶ πυρριχίξοντας ἄγαται καὶ τέϑηπεν ὡς μυσαριοῦρ. ἄχφι οὗ κεντούμενοι καὶ μασυθτ μένοι καὶ πῦρ ἀνιέντες ἐκ τῆς ἀνϑινῆς ἐκείνης καὶ πολυτελοῦς ἐσθῆτος ὀφϑῶσιν. οὗ γὰρ πολλοὶ τῶν πονηρῶν οἰκίας περιβεβλημένοι μεγάλας καὶ ἀρχὰς καὶ δυνάμεις περιφανεῖς. λανϑάνουσιν ὅτι κολάξον- ται πρὶν ἂν φϑάσωσιν ἀποσφαγέντες ἢ καταχρημνι- σϑέντες" ἅπερ ἄν τις οὐ τιμωρίαν εἴποι πέρας δὲ τιμωρίας καὶ συντέλειαν. ὥσπερ γὰρ ᾿Ηρόδικον τὸν Σηλυμβροιανὸν εἰς φϑίσιν. ἀνήκεστον πάϑος. ἐμπε-
1. 8 Η65. ΟὮ 20. 2660 8 ὃς --- τεύχει] οἷ τ᾽ αὐτῷ
κακὰ τεύχει ἀνὴρ ἄλλῳ κακὰ τεύχων Ἠθβίοαθβ 12 οἴκτους] οἰκτροῦ καὶ ὃ
20
20
ΥΙΝΘΙΟΤΑ. 458
δόντα καὶ μίξαντα πρῶτον ἀνθρώπων γυμναστικὴν ἰατρικῇ φησὶν ὃ Πλάτων μακρὸν ποιῆσαι τὸν ϑάνα- τον αὑτῷ καὶ τοῖς ὁμοίως νοσοῦσιν: οὕτω καὶ τῶν πονηρῶν ὅσοι τὴν παραυτίκα πληγὴν ἐκφυγεῖν ἔδο- ὅξαν, οὐ μετὰ πλείονα χρόνον ἀλλ᾽ ἐν πλείονι χρόνῳ τιμωρίαν μακροτέραν οὐ βραδυτέραν τίνουσιν᾽ οὐδὲ γηράσαντες ἐκολάσϑησαν ἀλλ᾽ ἐγήρασαν κολαζόμενοι. λέγω δὲ πρὸς ἡμᾶς τὸν πολὺν χρόνον ἐπεὶ τοῖς γε ϑεοῖς πᾶν ἀνθρωπίνου βίου διάστημα τὸ μηδέν ἐστι" 10 καὶ τὸ νῦν ἀλλὰ μὴ πρὸ ἐτῶν τριάκοντα τοιοῦτόν ἐστιν, οἷον τὸ δείλης ἀλλὰ μὴ πρωὶ στρεβλοῦν ἢ χρεμαννύναι τὸν πονηρόν, ἄλλως τε καὶ φρουρού- μένον ἕν τῷ βίῳ καϑάπερ εἱρκτῇ μηδεμίαν μετανά- στασιν ἐχούσῃ μηδὲ διάφευξιν. εὐωχίας δὲ πολλὰς τ διὰ μέσου καὶ πραγματείας καὶ δόσεις καὶ χάριτας ἀμέλει καὶ παιδιάς, ὥσπερ ἐν δεσμωτηρίῳ κυβευόν- τῶν ἢ πεττευόντων, ὑπὲρ κεφαλῆς τοῦ σχοινίου χρεμαμένου. 10. Καίτοι τί κωλύει μηδὲ τοὺς ἐπὶ ϑανάτῳ κα- 50 ϑειργνυμένους φάναι κολάξεσϑαι. μέχρι οὗ τις ἀπο- κόψῃ τὸν τράχηλον, μηδὲ τὸν πεπωκότα τὸ κώνειον εἶτα περιιόντα καὶ προσμένοντα βάρος ἐγγενέσϑαι τοῖς σχέλεσιν αὑτοῦ πρὶν ἢ τὴν συνάπτουσαν ἀναι- σϑησίᾳ σβέσιν καὶ πῆξιν καταλαβεῖν, εἰ τὸν ἔσχατον εὅ τῆς τιμωρίας καιρὸν ἡγούμεϑα τιμωρίαν τὰ δ᾽ ἐν μέσῳ παϑήματα καὶ φόβους καὶ προσδοκίας καὶ μετα- μελείας, οἷς ἀδικήσας ἕκαστος ἐνέχεται τῶν πονηρῶν.
Νουα"
ῶ ἦ φησινὴδ Πλάτων] Ῥτοίΐαρ. Ρ. 816 6. ΕΒρ. ρΡ. 406 ἃ 16 δόσεις] διαδόσεις ἢ
ῬΙπέαγοηΐ. Μοτα]α. ὙῸ]. 111. 28
ἘΕ'
484 ΒΕ ΒΈΒΑ ΝΌΜΙΝΙΚ
παραλείπομεν" ὥσπερ ἰχϑὺν καταπεπωκότα τὸ ἄγκι- ὄτρον οὐ φάσκοντες ἑαλωκέναι πρὶν ὑπὸ τῶν μα- γείρων ὀπτώμενον ἴδωμεν ἢ κατατεμνόμενον ; ἔχεται γὰρ ἕκαστος ἀδικήσας τῇ δίκῃ καὶ τὸ γλυκὺ τῆς ἀδικίας ὥσπερ δέλεαρ εὐθὺς ἐξεδήδοκε, τὸ δὲ συν- ειδὸς ἐγκείμενον ἔχων καὶ ἀποτῖνον ᾿ϑύννος βολαῖος πέλαγος ὡς διαστροβεῖ.᾽ ἡἧ γὰρ ἰταμότης ἐκείνη καὶ τὸ ϑρασὺ τῆς κακίας ἄχρι ὅδύ τῶν ἀδικημάτων ἰσχυρόν ἐστι καὶ πρόχειρον, εἶτα τοῦ πάϑους ὥσπερ πνεύματος ὑπολείποντος, ἀσϑε- τὸ νὲς καὶ ταπεινὸν ὑποπίπτει τοῖς φόβοις καὶ ταῖς δεισιδαιμονίαις" ὥστε πρὸς τὰ γιγνόμενα καὶ πρὸς τὴν ἀλήϑειαν ἀποπλάττεσϑαι τὸ τῆς Κλυταιμνήστρας ἐνύπνιον τὸν Στησίχορον. οὑτωσί πὼς λέγοντα τᾷ δὲ δράκων ἐδόχησεν μολεῖν κάρα βεβροτω- τὸ [μένος ἄκρον. ἐκ δ᾽ ἄρα τοῦ βασιλεὺς Πλεισϑενίδας ἐφάνη." καὶ γὰρ ὄψεις ἐνυπνίων καὶ φάσματα μεϑημερινὰ καὶ χρησμοὶ καὶ καταιβασίαι, καὶ ὅ τι δόξαν ἔσχεν αἰτίᾳ ϑεοῦ περαίνεσθαι. χειμῶνας ἐπάγει καὶ φό- 50 Β βους τοῖς οὕτω διακειμένοις. οἷόν φασιν ᾿άπολλό- δωρόν ποτε χατὰ τοὺς ὕπνους ὁρᾶν ἐχδερόμενον ἑαυτὸν ὑπὸ Σχυϑῶν εἶτα καϑεψόμενον, τὴν δὲ καρ- δίαν ἐκ τοῦ λέβητος ὑποφϑεγγομένην καὶ λέγουσαν “ἐγώ σοι τούτων αἰτία" καὶ πάλιν τὰς ϑυγατέρας 90
0 ἀποτῖνον ὔ βου] θη πη νἱ, παρατεῖνον; ἀπὸ οὑπὶ παρὰ 5860 6 οοπξαμαϊ"» {1 Νδυοϊς. Ρ. 914 18 ΒοΙρΡΚ. 8 Ρ. 322
τᾷ δὲ ᾿-: τάδε ἐδόχησεν Βουρκῖπβ: ἐδόκησε 19 ὅ τι Χ: ὅτι
ΥΙΝΘΙΟΤΑ. 480
’ Ν ’ » ΄ ΄ διαπύρους καὶ φλεγομένας τοῖς σώμασι κύκλῳ περὶ ᾿ χ ΝΑ »" αὐτὸν περιτρεχούσας. Ἵππαρχον δὲ τὸν Πεισιστράτου, μικρὸν ἔμπροσϑεν τῆς τελευτῆς αἷμα προσβαλοῦσαν μ “" ᾿ 2 ΄, Ψ Ἷ Χ Χ ΄ αὐτῷ τὴν ““φροδίτην ἔκ τινος φιάλης πρὸς τὸ πρόσ- πον οἱ δὲ Πτολεμαίου τοῦ Κεραυνοῦ φίλοι καλού- μενον αὐτὸν ἑώρων ἐπὶ δίκην ὑπὸ Σελεύκου, γυπῶν καὶ λύκων δικαζόντων. καὶ κρέα πολλὰ τοῖς πολε- μίοις διανέμοντα. Παυσανίας δὲ Κλεονίκην ἐν Βυ- ξαντίῳ παρϑένον ἐλευϑέραν ὕβρει μεταπεμψάμενος ἵ 53 " ὡς ἕξων διὰ νυκτός. εἶτα προσιοῦσαν ἔκ τινος ταρα- - Ν ν ΄ 3 , δὰ, , 2 » χῆς καὶ ὑποψίας ἀνελών, εώρα πολλάκις ἕν τοῖς ὕπνοις λέγουσαν αὐτῷ
σι
εἰ
-.-
βαῖνε δίκης ἄσσον" μάλα τοι κακὸν ἀνδράσιν ὕβρις." οὐ παυομένου δὲ τοῦ φάσματος. ὡς ἔοικε. πλεύσας ἐπὶ τὸ ψυχοπομπεῖον εἰς ᾿Ηράκλειαν ἵλασμοῖς τισι καὶ χοαῖς ἀνεκαλεῖτο τὴν ψυχὴν τῆς κόρης" ἐλϑοῦσα δ᾽ εἰς ὕψιν εἶπεν. ὅτι παύσεται τῶν κακῶν. ὅταν 2 , , Ἔ ΄ 3 2 ν 5.
ἐν “ακεδαίμονι γένηται" γενόμενος δ᾽ εὐϑὺς ἐτε-
1
σι
λεύτηδσεν.
[1]. “Ὥστ᾽. εἰ μηδὲν ἔστι τῇ ψυχῇ μετὰ τὴν τελευ- τὴν ἀλλὰ καὶ χάριτος πέρας ἁπάσης καὶ τιμωρίας ὁ ϑάνατος. μᾶλλον ἄν τις εἴποι τοῖς ταχὺ κολαζο- μένοις τῶν πονηρῶν καὶ ἀποθνήσκουσι μαλακῶς καὶ ῥαθύμως χρῆσϑαι τὸ δαιμόνιον. καὶ γὰρ εἰ
5 μηδὲν ἄλλο φαίη τις ἂν τῷ βίῳ καὶ τῷ χρόνῳ τῶν πονηρῶν ὑπάρχειν κακόν, ἀλλ᾽ ἐξελεγχομένης που
8 προσβάλλουσαν ϑίθρτηδππιβ 8 διανεμόντων ἢ 9 ἐφ᾽
ὕβρει Ἰάθτη 18 οὗ γι. Ο. θ. 6 26 ὑπάρχειν ἈπΠη- Κοηῖμβ: παρέχειν
28
480 ΠΕ ΒΈΒΑ ΝΌΜΙΝΙΒ
τῆς ἀδικίας, πράγματος ἀκάρπου καὶ ἀχαρίστον, καὶ χρηστὸν οὐδὲν οὐδ᾽ ἄξιον σπουδῆς ἀναφέροντος ἐκ πολλῶν χαὶ μεγάλων ἀγώνων, ἡ αἴσϑησις αὐτῶν ἀνατρέπει τὴν ψυχήν. οἷον ἱστοροῦσι δήπου “υσί- μαχον ὑπὸ δίψης ἐχβιασϑέντα καὶ παραδόντα τοῖς Ἑ Γέταις τὸ σῶμα καὶ τὴν δύναμιν, ὡς ἔπιεν ὑπο- χείριος γενόμενος. εἰπεῖν “φεῦ τῆς ἐμῆς κακίας. ὃς δι᾿ ἡδονὴν οὕτω βραχεῖαν ἐστέρημαι βασιλείας τηλι- καύτης.᾽ καίτοι γε πρὸς φυσικὴν πάϑους ἀνάγκην ἀντιβῆναι παγχάλεπόν ἐστιν ὅταν δ᾽ ἄνθρωπος ἢ χοημάτων ἕνεκα πλεονεξίας ἢ φϑόνῳ πολιτικῆς δόξης καὶ δυνάμεως ἢ δι᾽ ἡδονήν τινα συνουσίας ἄνομον ἔργον ἐργασάμενος καὶ δεινόν. εἶτα τοῦ πάϑους ἀφιεὶς τὸ διψῶδες καὶ μανικὸν ἐν χρόνῳ καϑορᾷ τὰ αἰσχρὰ καὶ φοβερὰ τῆς ἀδικίας πάϑη παραμένοντα. χρήσιμον δὲ μηδὲν μηδ᾽ ἀναγκαῖον μηδ᾽ ὀνησιφό- ρον. ὧρ᾽ οὐκ εἰκὸς ἐμπίπτειν αὐτῷ πολλάκις λογι- μόν, ὡς ὑπὸ κενῆς δόξης ἢ δι᾿ ἡδονὴν ἀνελεύϑερον καὶ ἀχάριστον ἀνατρέψας τὰ κάλλιστα καὶ μέγιστα τῶν ἐν ἀνϑρώποις δικαίων ἐμπέπληκεν αἰσχύνης καὶ ταραχῆς τὸν βίον; ὥσπερ γὰρ ὃ Σιμωνίδης ἔλεγε παίξων τὴν τοῦ ἀργυρίου κιβωτὸν εὑρίσκειν ἀεὶ πλήρη τὴν δὲ τῶν χαρίτων κενήν, οὕτως οἵ πονη- ροὶ τὴν κακίαν ἐν ἑαυτοῖς διορῶντες ἡδονῆς μὲν εὐθὺς κενὴν χάριν ἐχούσης καὶ ἐλπίδος χρηστῆς
ὅδ0 ἔρημον εὑρίσκουσι, φόβων δὲ καὶ λυπῶν καὶ μνήμης
ἀτερποῦς καὶ πρὸς τὸ μέλλον μὲν ὑποψίας ἀπιστίας ὃὲ πρὸς τὸ παρὸν ἀεὶ γέμουσαν. ὥσπερ τῆς ᾿Ινοῦς 28 ὥσπερ) ὡς γὰρ ᾿ὰ. χγηδ]ῖὴ ἅπερ γὰρ, 8568 οὗ Ρ. 408 ἃ
σι
το ψι
1
1
2
2
ς.
σι
Ὁ
σι
ΨΙΝΘΙΟΤΑ. 451
ἐν τοῖς ϑεάτροις λεγούσης ἀκούομεν, ἐφ᾽ οἷς ἔδρασε μεταμελομένης
“φίλαι γυναῖχες, πῶς ἂν ἐξ ἀρχῆς δόμους
᾿ϑάμαντος οἰκήσαιμι τῶν πεπραγμένων
δράσασα μηδέν; ταῦϑ' ἑκάστου τῶν πονηρῶν εἰκὸς τὴν ψυχὴν ἀνα- πολεῖν ἐν αὑτῇ καὶ διαλογίξεσϑαι πῶς ἂν ἐχβᾶσα τῆς μνήμης τῶν ἀδικημάτων καὶ τὸ συνειδὸς ἐξ ἕξαυ- τῆς ἐκβαλοῦσα καὶ καϑαρὰ γενομένη, βίον ἄλλον ἐξ ἀρχῆς βιώσειεν. οὐ γάρ ἐστι ϑαρραλέον οὐδ᾽ ἄτυφον οὐδὲ μόνιμον καὶ βέβαιον ἐν οἷς προαιρεῖται τὸ πονηρόν, εἰ μὴ νὴ 4ία σοφούς τινας εἶναι φή- σομεν τοὺς ἀδικοῦντας" ἀλλ᾽ ὅπου φιλοπλουτία καὶ φιληδονία περιμάχητος καὶ φϑόνος ἄκρατος ἐνοικί- ζεται μετὰ δυσμενείας ἢ κακοηθείας, ἐνταῦϑα καὶ δεισιδαιμονίαν σκοπῶν ἀνευρήσεις ὑποκαϑημένην καὶ μαλακίαν πρὸς πόνον καὶ δειλίαν πρὸς ϑάνατον καὶ μετάπτωσιν ὀξεῖαν δομῶν καὶ χαυνότητα πρὸς δόξαν ὑπ᾽ ἀλαζονείας" καὶ τοὺς ψέγοντας φοβοῦνται. καὶ τοὺς ἐπαινοῦντας δεδίασιν ὡς ἀδικουμένους τῇ ἀπάτῃ. καὶ μάλιστα τοῖς κακοῖς πολεμοῦντας ὅτι τοὺς δοχοῦντας ἀγαϑοὺς ἐπαινοῦσι προϑύμως. τὸ γὰρ σκληρὸν ἐν κακίᾳ καϑάπερ ἐν φαύλῳ σιδήρῳ σαϑρόν ἐστι καὶ τὸ ἀντίτυπον εὔϑραυστον. ὅϑεν ἐν χρόνῳ πολλῷ μᾶλλον ὡς ἔχουσιν αὑτοὺς καταμαν- ϑάνοντες ἄχϑονται καὶ δυσκχολαίνουσι καὶ προβάλ-
8 Νδὅυοκ. Ρ. 488 6. εἰκὸς] οἸΙβϑαση ἃ οΟαα. τηθ15 δηΐθ ἑκάστου ἰγδηβροβιι Ἴ ἢ 14 περιμάχητος] περιμανὴς γ6]
3
ἀπαραμύδϑητος Τὐγη ΡΥ 18
Β
σ
10
Ε
488 Ὰ ΒΕΒΑ ΝΌΜΙΝΙΒ
λονται τὸν ἑαυτῶν βίον. οὐ γὰρ δήπου παρακατα- ϑήκην μὲν ἀποδοὺς καὶ γνώριμον ἐγγυησάμενος καὶ πατρίδι μετὰ δόξης καὶ φιλοτιμίας ἐπιδοὺς καὶ συν- ειἰσενεγκὼν ὃ φαῦλος, εὐθύς ἐστιν ἐν μεταμελείᾳ καὶ τοῖς πεπραγμένοις ἀνιᾶται διὰ τὸ πάντῃ μετα- πτωτὸν αὐτοῦ καὶ πλανώμενον τῆς γνώμης. καὶ κρο- τούμενοί τινες ἐν τοῖς ϑεάτροις εὐθὺς στένουσιν, ὑπονοστούσης τῆς φιλοδοξίας εἰς τὴν φιλαργυρίαν" οἵ δὲ καταϑύοντες ἀνθρώπους ἐπὶ τυραννίσι καὶ συν- ὡμοσίαις ὡς ᾿“πολλόδωρος, καὶ χρήματα φίλων ἀπο- στεροῦντες ὡς Γλαῦκος ὁ ᾿Επικύδους. οὐ μετενόουν οὐδ᾽ ἐμίσουν ἑαυτοὺς οὐδ᾽ ἠνιῶντο τοῖς γεγενημέ- νοις. ἐγὼ μὲν γάρ, εἰ ϑέμις ἐστὶν εἰπεῖν, οὔτε τινὸς ϑεῶν οὔτ᾽ ἀνθρώπων δεῖσϑαι κολαστοῦ νομίζω τοὺς ἀνοσιουργοῦντας, ἀλλὰ τὸν βίον αὐτῶν ἐξαρ- κεῖν ὑπὸ τῆς κακίας διεφρϑαρμένον ὅλον καὶ συν- τεταραγμένον.ἢ
12, “᾿Αλλὰ σκοπεῖτε τὸν λόγον᾽ ἔφην “μὴ τοῦ καιροῦ πορρωτέρω πρόεισι. καὶ ὃ Τίμων “τυχόν᾽ ἔφη ἱπρὺς τὸ μέλλον καὶ τὸ λειπόμενον αὐτῷ μῆκος. ἤδη γὰρ ὥσπερ ἔφεδρον ἀνίστημι τὴν τελευταίαν ἀπορίαν, ἐπεὶ ταῖς πρώταις διηγώνισται μετρίως. ἃ γὰρ Εὐριπίδης ἐγκαλεῖ καὶ παρρησιάξεται πρὸς τοὺς ϑεούς,
“τὰ τῶν τεκόντων σφάλματ᾽ εἰς τοὺς ἐχγόνους᾽ τρέποντας. αἰτιᾶσϑαι νόμιξε καὶ τοὺς σιωπῶντας ἡμῶν. εἴτε γὰρ οἵ δράσαντες αὐτοὶ δίκην ἔδοσαν,
20
6 καὶ κροτούμενοι --- φιλαργυρίαν] ἀ6]. Ξέθρτη Δ Π 5
28 Εὐριπίδης] Νάυοκ, ν». 610
ΥΙΝΘΙΟΤΑ. 459
οὐδὲν ἔτι δεῖ κολάξειν τοὺς μὴ ἀδικήσαντας, ὅπου δὶς ἐπὶ τοῖς αὐτοῖς οὐδὲ τοὺς δράσαντας δίκαιον" εἴτε ῥαϑυμίᾳ καταπροέμενοι τὴν τιμωρίαν ἐν τοῖς πονηροῖς ὀψὲ παρὰ τῶν ἀναιτίων εἰσπράττουσιν., οὐκ Ξ . 3 ΄ - , ᾽ 7 . εὖ τὸ ἀδίκως τοῦ βραδέως ἀντιλαμβάνουσιν. οἷον ἐνταῦϑα δήπουϑεν λέγεται ἐλϑεῖν Αἴσωπον. ἔχοντα παρὰ Κροίσου χρυσίον ὅπως ϑύσῃ τε τῷ ϑεῷῶ μεγαλο- - Α - " “ ,ὕ - ’ - πρεπῶς καὶ Ζελφῶν ἑκάστῳ διανείμῃ μνᾶς τέσσαρας ὀργῆς δέ τινος. ὡς ἔοικε. καὶ διαφορᾶς αὐτῷ γενο- 10 μένης πρὸς τοὺς αὐτόϑι. τὴν μὲν ϑυσίαν ἐποιήσατο. φ᾿ πᾳ Ζ 3 9 ,ὔ ᾽ , ς 9 9 ,ὕ "»"» τὰ δὲ χρήματ᾽ ἀνέπεμψεν εἰς Σάρδεις, ὡς οὐκ ἀξίων 551 “ 2 - - 3 ΄ ᾿ οι ον , ὄντων ὠφεληϑῆναι τῶν ἀνθρώπων᾽ οἱ δὲ συνϑέντες αἰτίαν ἐπ᾿ αὐτὸν ἱεροσυλίας ἀπέκτειναν, ὥσαντες ἀπὸ τῆς πέτρας ἐχείνης ἣν .γάμπειαν καλοῦσιν. ἐκ 15 δὲ τούτου λέγεται μηνῖσαν τὸ ϑεῖον αὐτοῖς ἀφορίαν τε γῆς ἐπαγαγεῖν καὶ νόσων ἀτόπων ἰδέαν πᾶσαν. ὥστε περιιόντας ἐν ταῖς ᾿Ελληνικαῖς πανηγύρεσι κη- ρύσσειν καὶ καλεῖν ἀεὶ τὸν βουλόμενον ὑπὲρ 4ἰσώ- που δίκην λαμβάνειν παρ᾽ αὐτῶν. τρίτῃ δὲ γενεᾷ 30 Σάμιος ᾿Ιάδμων ἀφίκετο. γένει μὲν οὐδὲν 4ἰσώπῳ προσήχων ἀπόγονος δὲ τῶν πριαμένων αὐτὸν ἐν , γι τος Η ΄ Ἢ ΄ ΄ ο Σάμῳ γεγονώς" καὶ τούτῳ τινὰς δίκας δόντες οἱ Β Ζελφοὶ τῶν κακῶν ἀπηλλάγησαν. ἐξ ἐκείνου δέ φασι Ἁ Ἁ φ' - Ὁ ,ὔ 3 ᾿Ὶ Ἁ Ὗ' ΄ καὶ τὴν τιμωρίαν τῶν ἱεροσύλων ἐπὶ τὴν Ναυπλίαν 55 ἀπὸ τῆς ᾿Γαμπείας μετατεθῆναι. καὶ τὸν ᾿᾽Δ4λέξαν- ὅρον οὐδ᾽ οἱ πάνυ φιλοῦντες, ὧν ἐσμὲν καὶ ἡμεῖς.
ἐπ
6 λέγεται δήπουθεν ΒΘΠΒΘΙΘΙΒ; τηϑ] τη λέγουσιν ἥ ἁύσῃ τε Ἔ: τε ϑύσηται 1 μηνῖσαν Ἐ: μηνῖσαι 20 ἸΙἀδ- μων. (οἵ, Αὐἱδβῦ. ΕὙ. 481) οομβέαπέοσ Ηδγοάοίαβ: ἔδμων
440 ΒΕ ΒΈΒΑ ΝΌΜΙΝΙΒ
ἐπαινοῦσι, τὸ Βραγχιδῶν ἄστυ συγχέαντα καὶ δια- φϑείραντα πᾶσαν ἡλικίαν διὰ τὴν γενομένην τοῦ περὶ Μίλητον ἱεροῦ προδοσίαν ὑπὸ τῶν προπάππων αὐτῶν. ᾿Δ4γαϑοκλῆς δ᾽ ὃ Συρακοσίων τύραννος, καὶ σὺν γέλωτι χλευάξων Κερκυραίους ἐρωτῶντας διὰ τέ 5 πορϑοίη τὴν νῆσον αὐτῶν. “ὅτι νὴ 4 ἐΐπεν "ἣ οἵ Ο πατέρες ὑμῶν ὑπεδέξαντο τὸν Ὀδυσσέα. καὶ τῶν ᾿Ιϑακησίων ὁμοίως ἐγκαλούντων ὅτι πρόβατα λαμ- βάνουσιν αὐτῶν οἷ στρατιῶται. “ὃ δ᾽ ὑμέτερος" ἔφη “βασιλεὺς ἐλϑὼν πρὸς ἡμᾶς καὶ τὸν ποιμένα προσ- τὸ εξετύφλωσεν. ἄρ᾽ οὖν οὐκ ἀτοπώτερος τούτων ὃ ᾿Ἵπόλλων, εἰ Φενεάτας ἀπόλλυσι τοὺς νῦν, ἐμφράξας τὸ βάραϑρον καὶ κατακλύσας τὴν χώραν ἅπασαν αὐτῶν, ὅτι πρὸ χιλίων ἐτῶν, ὥς φασιν. ὁ ἩΗρακλῆς ἀνασπάσας τὸν τρίποδα τὸν μαντικὸν εἰς Φενεὸν τι ἀπήνεγκε. Συβαρίταις δὲ φράζων ἀπόλυσιν τῶν χακῶν. ὅταν τρισὶν ὀλέϑροις ἱλάσωνται τὸ μήνιμα Ὁ τῆς Δευκαδίας Ἥρας; καὶ μὴν οὐ πολὺς χρόνος, ἀφ᾽ οὗ “οκροὶ πέμποντες εἰς Τροίαν πέπαυνται τὰς παρϑένους. 80
“αἱ καὶ ἀναμπέχονοι γυμνοῖς ποσὶν ἠύτε δοῦλαι ἠοῖαι σαίρεσκον ᾿4ϑηναίης περὶ βωμόν. νόσφι χρηδέμνοιο, καὶ εἰ βαρὺ γῆρας ἱκάνοι.ἢ διὰ τὴν Αἴαντος ἀκολασίαν. ποῦ δὴ ταῦτα τὸ εὔλο- , εὖ , ᾽ ᾿ Ἀ »" 2 - γον ἴσχει καὶ δίκαιον; οὐδὲ γὰρ Θρᾷκας ἐπαινοῦμεν, 3ὅ ὅτι στίζουσιν ἄχρι νῦν, τιμωροῦντες Ὀρφεῖ, τὰς 1 βραγχίδων γ6] βραχίδων οοαᾷ. τ] 4 καὶ σὺν] τηὰ-
Ἰπὴ σὺν 21 {γ68 γΘυβι5 ΘΧχ ΑΥΟΙΩΙ ΠῚὰ Ῥουβιθ βασηῦοβ 6856 Βαβρϊοαῦαν ΕΘ Υ ΘΠῚΙΒ 22 ἠοῖαι Χ: ἢ οἷαι
ΥΙΝΘΙΟΤΑ. 441
αὑτῶν γυναῖκας" οὐδὲ τοὺς περὶ ᾿Ηριδανὸν βαρβά-
ρους, μελανοφοροῦντας ἐπὶ πένϑει τοῦ Φαέϑοντος, ὥσπερ λέγουσιν. ἔτι δ᾽ ἂν οἶμαι γελοιότερον ἦν εἰ, Εἰ
τῶν τότ᾽ ἀνθρώπων. ὅτε διερϑάρη Φαέϑων, παρα-
ὅ μελησάντων, οἵ πέντε γενεαῖς ἢ δέκα τοῦ πάϑους
ὕστερον γεγονότες ἤρξαντο τὴν ἐσϑῆτα μεταβάλλειν
ἐπ᾿ αὐτῷ καὶ πενϑεῖν. καίτοι τοῦτ᾽ ἀβελτερίαν μὲν
ἔχει μόνον οὐδὲν δὲ δεινὸν οὐδ᾽ ἀνήκεστον" αἵ δὲ
τῶν ϑεῶν ὀργαὶ τίνι λόγῳ παραχρῆμα δυόμεναι καϑά-
10 περ ἔνιοι τῶν ποταμῶν, εἶϑ' ὕστερον ἐπ᾽ ἄλλους ἀνα-
φερόμεναι πρὸς ἐσχάτας συμφορὰς τελευτῶσιν :
19. Ὡς δὲ πρῶτον ἐπέσχε, δείσας ἐγὼ μὴ πάλιν
ΐ ἐξ ὑπαρχῆς ἐπαγάγῃ πλείονας καὶ μείξονας ἀτοπίας, εὐθὺς ἠρόμην αὐτόν “εἶεν ἔφην. ἱταῦτα γὰρ πάντα ΕΚ
ιό ἀληϑινὰ ἡγῇ; κἀκεῖνος “εἰ δὲ μὴ πάντ᾽ ᾽ εἶπεν “ἀλλ᾽
ἔνια. τὴν αὐτὴν ἀπορίαν ἔχειν οὐ νομίζεις τὸν λό-
᾿ γον; “ἴσως ἔφην ἐγώ “καὶ τοῖς σφόδρα πυρέττου-
ἱ σιν, ἐάν 8’ ἕν ἱμάτιον ἐάν τε πολλὰ περιβεβλημένοι
τυχχάνωσι, ταὐτὸ καῦμα καὶ παραπλήσιον, ὕμως δ᾽
᾿ς 90 εἰς παραμυϑίαν ἀφελεῖν τὸ πλῆϑος᾽ εἰ δὲ μὴ βού-
λει. τοῦτο μὲν ἔασον" καίτοι τὰ πλεῖστα μύϑοις
ἔοικε καὶ πλάσμασιν: ἀναμνήσθητι δὲ τῶν ἔναγχος
ϑεοξενίων καὶ τῆς καλῆς ἐκείνης μερίδος. ἣν ἀφαι- ροῦντες τοὺς Πινδάρου κηρύττουσι λαμβάνειν ἀπο- δῦ8
5ῦ γόνους. ὥς σοι τὸ πρᾶγμα σεμνὸν ἐφάνη καὶ ἡδύ᾽.
“τίς δ᾽ οὐκ ἄν᾽ εἶπεν ᾿ἡσϑείη τῇ χάριτι τῆς τιμῆς
οὕτως ᾿Ελληνικῶς καὶ ἀφελῶς ἀρχαϊζούσης, εἰ μὴ
19 δ᾽ εἰς] δέον εἰς ἂχ δ᾽ εἰκὸς εἰς 28 ἐξαι- ροῦντες ὟὟ
Β
σ
442 θῈ ΒΈΒΝΑ ΝΌΜΙΝΙΒ
“μέλαιναν καρδίαν κεχάλκευται ψυχρᾷ φλογί᾽ κατ᾽ αὐτὸν τὸν Πίνδαρον; “ ἐῶ τοίνυν ἔφην “ὅμοιον ἐν Σπάρτῃ κήρυγμα τούτῳ τὸ ἱμετὰ “έσβιον ὠδόν᾽ ἐπὶ τιμῇ καὶ μνήμῃ Τερπάνδρου τοῦ παλαιοῦ κηρυττό- μενον ὁ γὰρ αὐτός ἐστι λόγος. ἀλλ᾽ ὑμεῖς γε δή- που πλέον ἔχειν ἑτέρων ἔν τὲ Βοιωτοῖς Ὀφελτιάδαι γένος ὄντες ἀξιοῦτε καὶ παρὰ Φωκεῦσι διὰ Ζαΐφαν- τον, ἐμοὶ δὲ καὶ παρῆτε καὶ συνελαμβάνεσϑε πρῶ- τον, ὅτε “υκόρμαις καὶ Σατιλαίοις τὴν πάτριον ἩΗρακλειδῶν μετιοῦσι τιμὴν καὶ στεφανηφορίαν συν- ανασῴώξων ἔλεγον, ὅτι δεῖ μάλιστα τοῖς ἀφ᾽ Ἥρα- κλέους γεγονόσι τὰς τιμὰς ὑπάρχειν βεβαίους καὶ τὰς χάριτας, ὧν τοὺς “Ἕλληνας εὐεργετήσας οὐκ ἔτυχεν αὐτὺς ἀξίας χάριτος οὐδ᾽ ἀμοιβῆς. “καλοῦ γ᾽ εἶπεν “ἡμᾶς ἀγῶνος καὶ φιλοσοφίᾳ μάλα πρέποντος ἀνέ- ὠνησας. "ἄφες οὖν᾽ εἶπον “ὦ τᾶν, τὸ σφοδρὸν τοῦτο τῆς κατηγορίας, καὶ μὴ φέρε πιχρῶς εἰ κολάξονταί τινες ἐκ κακῶν γεγονότες ἢ πονηρῶν, ἢ μὴ χαῖρε μηδ᾽ ἐπαίνει τιμωμένης εὐγενείας. δεῖ γάρ, εἰ τὴν χάριν ἐν τῷ γένει τῆς ἀρετῆς ἀνασῴώξομεν, εὐλόγως μηδὲ τὴν κόλασιν οἴεσθαι δεῖν ἀπαυδᾶν καὶ προαπο- λείπειν ἐπὶ ταῖς ἀδικίαις ἀλλὰ συνεχτρέχειν ἐκείνῃ τὸ κατ᾽ ἀξίαν ἀντιστρόφως ἀποδιδούσῃ. ὃ δὲ τοὺς ἀπὸ Κίμωνος ἡδέως ὁρῶν ᾿ἡϑήνησι τιμωμένους, τῶν δὲ “αχάρους ἢ ᾿“ρίστωνος ἐχγόνων ἐλαυνομένων ἀχϑόμενος καὶ ἀγανακτῶν. ὑγρός ἐστι λίαν καὶ δά-
ῷ Πίνδαρον] ΒοΙρκ. 1 ». 41. 8 μετὰ Λέσβιον ὠδόν] Τιϑαύβοῃ. ὃ ρ. 823 6. Ὀφελτιάδαι Χ: ὦ φιλτιάδαι 1 Ζιαὶ- φάνην γοοαὺ Ῥαιξαπῖαᾶβ 8. πρῶτον] πρῴην ἢ 9. υχόρ- μαις ὨΌΘΘΌΠΘΥΒ: λυχύρμαι 830 ᾿Δριστίωνος Ἐ
σι
"᾿
ὃ
το
Ὁ
10
μ- ι
9
20
2ῦ
ΥΕΝΘΙΟΤΑ. 448
ϑυμος μᾶλλον δὲ φιλαίτιος ὅλως καὶ δύσκολος, πρὸς τὸ ϑεῖον" ἐγκαλῶν μέν, ἂν ἀνδρὸς ἀδίκου καὶ πονη- ροῦ παῖδες ἐκ παίδων εὐτυχεῖν δοκῶσιν, ἐγκαλῶν δὲ πάλιν, ἂν τὰ γένη κολούηται καὶ ἀφανίζηται τῶν φαύλων" αἰτιώμενος δὲ τὸν ϑεὸν ὁμοίως μέν, ἂν χρηστοῦ πατρὸς τέκνα πράττῃ κακῶς. ὁμοίως δέ, ἂν πονηροῦ.
14. “Καὶ ταῦτα μέν᾽ ἔφην ᾿ὥσπερ ἀντιφράγματά σοι κείσθω πρὸς τοὺς ἄγαν πικροὺς καὶ κατηγορι- κοὺς ἐκείνους. ἀναλαβόντες δ᾽ αὖϑις ὥσπερ ἀρχὴν χλωστῆρος ἐν σκοτεινῷ καὶ πολλοὺς ἑλιγμοὺς καὶ πλάνας ἔχοντι τῷ περὶ τοῦ ϑεοῦ λόγῳ, καϑοδηγῶμεν αὑτοὺς μετ᾽ εὐλαβείας ἀτρέμα πρὸς τὸ εἰκὸς καὶ πιϑανόν, ὡς τό γε σαφὲς καὶ τὴν ἀλήϑειαν οὐδ᾽ ἐν οἷς αὐτοὶ πράττομεν ἀσφαλῶς εἰπεῖν ἔχομεν οἷον, διὰ τί τῶν ὑπὸ φϑίσεως ἢ ὑδέρου διαφϑαρέντων τοὺς παῖδας εἰς ὕδωρ τὼ πόδε βρέχοντας καϑίζεσϑαι κελεύομεν. ἕως ἂν ὃ νεχρὺὸς χατακαῇ; δοκεῖ γὰρ οὕτω τὸ νόσημα μὴ μεϑίστασϑαι μηδὲ προσπελάζειν αὐτοῖς. ἢ πάλιν, δι ἣν αἰτίαν, αἰγὸς τὸν ἠρυγγί- την λαβούσης εἰς τὸ στόμα, ὅλον ἐφίσταται τὸ αἰπό- λιον, ἄχρι ἂν ἐξέλῃ προσελϑὼν ὃ αἰπόλος; ἄλλαι τε δυνάμεις ἁφὰς ἔχουσαι καὶ διαδόσεις ἀπίστους ὀξύτησι καὶ μήκεσι δι᾿ ἑτέρων εἰς ἕτερα περαίνου- σιν. ἀλλ᾽ ἡμεῖς τὰ κατὰ τοὺς χρόνους διαλείμματα ϑαυμάξομεν οὐ τὰ κατὰ τοὺς τύπους. καίτοι ϑαυ- μασιώτερον εἰ, πάϑους ἐν Αἰϑιοπίᾳ λαβόντος ἀρχήν,
80 τὸ ἠρύγγιον ». 700 ἃ. 7760 ὃὉ 2428 ἀπίστοις Χ 20
. καίτοι τί ϑαυμασιώτερον Ἀ
,0
Ε
44. ΡῈ ΒΈΠΑ ΝΌΜΙΝΙΞΒ
ἀνεπλήσϑησαν αἱ ᾿4ϑῆναι καὶ Περικλῆς ἀπέϑανε καὶ Θουκυδίδης ἐνόσησεν, ἢ εἰ. Ζελφῶν καὶ Συβαριτῶν γενομένων πονηρῶν. ἡ δίκη φερομένη περιῆλϑεν εἰς τοὺς παῖδας. ἔχουσι γάρ τινας αἷ δυνάμεις ἀναφο- ρὰς ἀπὸ τῶν ἐσχάτων ἐπὶ τὰ πρῶτα καὶ συνάψεις" ὧν ἡ αἰτία, κἂν ὑφ᾽ ἡμῶν ἀγνοῆται, σιωπῇ περαίνει τὸ οἰκεῖον.᾽
15. “Οὐ μὴν ἀλλά γε τὰ δημόσια τῶν πόλεων μηνίματα τὸν τοῦ δικαίου λόγον ἔχει πρόχειρον.
δὅ9 ἕν γάρ τι πρᾶγμα καὶ συνεχὲς ἡ πόλις ὥσπερ ζῷον
Β
οὐκ ἐξιστάμενον αὑτοῦ ταῖς καϑ' ἡλικίαν μεταβολαῖς οὐδ᾽ ἕτερον ἐξ ἑτέρου τῷ χρόνῳ γιγνόμενον. ἀλλὰ συμπαϑὲς ἀεὶ καὶ οἰκεῖον αὑτῷ, καὶ πᾶσαν ὧν πράττει κατὰ τὸ κοινὸν ἢ ἔπραξεν αἰτίαν καὶ χάριν ἀναδε-
΄ ,ὔ “1 ς - , ΡΞ" χόμενον, μέχρι ἂν ἣ ποιοῦσα καὶ συνδέουσα ταῖς ἐπιπλοκαῖς κοινωνία τὴν ἑνότητα διαφυλάττῃ. τὸ δὲ πολλὰς πόλεις διαιροῦντα τῷ χρόνῳ ποιεῖν μᾶλλον δ᾽ ἀπείρους, ὅμοιόν ἐστι τῷ πολλοὺς τὸν ἕνα ποιεῖν ἄνϑρωπον. ὅτι νῦν πρεσβύτερός ἐστι πρότερον δὲ
, 2 , Χ ΄ 4 - 3. ο᾽
νεώτερος ἀνωτέρω δὲ μειράκιον ἣν. μᾶλλον δ᾽ ὅλως ταῦτά γε τοῖς ᾿Επιχαρμείοις ἔοικεν, ἐξ ὧν ὃ αὐξόμενος ἀνέφυ τοῖς σοφισταῖς λόγος" ὁ γὰρ λαβὼν πάλαι τὸ χρέος, νῦν οὐκ ὀφείλει γεγονὼς ἕτερος" ὁ δὲ κλη- ϑεὶς ἐπὶ δεῖπνον ἐχϑὲς ἄκλητος ἥκει τήμερον" ἄλλος γάρ ἐστι. καίτοι μείζονάς γε παραλλαγὰς αἵ ἡλικίαι περὶ ἕκαστον ἡμῶν ποιοῦσιν ἢ κοινῇ περὶ τὰς πόλεις" γνοίη γὰρ ἄν τις ἰδὼν τὰς ᾿ϑήνας ἔτει τριακοστῷ.
11 αὑτοῦ Χ: αὐτῆς 16 ἡ ἑἕνοποιοῦσα ἘΠ ΚΟΠὶ5 21 ᾿Επιχαρμείοις) οἵ, ΤιογθηΖ. Ρ. 368 γβ. 13 βαᾷ.
σι
ΥΙΝΘΙΟΤΑ. 440
καὶ τὰ νῦν ἤϑη καὶ κινήματα παιδιαί τε καὶ σπου- δαὶ καὶ χάριτες καὶ ὀργαὶ τοῦ δήμου πάνυ γε τοῖς παλαιοῖς ἐοίκασι ἀνθρώπου δὲ μόλις ἄν τις οἰκεῖος ἢ φίλος ἐντυχὼν διὰ χρόνου μορφὴν γνωρίσειεν" αἱ 5 δὲ τῶν ἠθῶν μεταβολαὶ παντὶ λόγῳ καὶ πόνῳ καὶ πάϑει χαὶ νόμῳ ῥαδίως τρεπόμεναι καὶ πρὸς τὸν ἀεὶ συνόντα τὴν ἀτοπίαν καὶ τὴν καινότητα ϑαυ- μαστὴν ἔχουσιν. ἀλλ᾽ ἄνϑρωπός τε λέγεται μέχρι τέλους εἷς ἀπὸ γενέσεως. πόλιν τε τὴν αὐτὴν ὡσαύ- τοτῶς διαμένουσαν ἐνέχεσθαι τοῖς ὀνείδεσι τῶν προ- γόνων ἀξιοῦμεν, ᾧ δικαίῳ μέτεστιν αὐτῇ δόξης τε τῆς ἐκείνων καὶ δυνάμεως" ἢ λήσομεν εἰς τὸν “Ηρα- χλείτειον ἅπαντα πράγματα ποταμὸν ἐμβαλόντες, εἰς ὃν οὔ φησι δὶς ἐμβῆναι τῷ πάντα κινεῖν καὶ ἕτέ- τ ροιοῦν τὴν φύσιν μεταβάλλουσαν.ἢ 16. “Εὖ δ᾽ ἐστὶ πόλις ἕν πρᾶγμα καὶ συνεχές, ἔστι δήπου καὶ γένος ἐξηρτημένον ἀρχῆς μιᾶς καὶ δύναμίν τινα καὶ κοινωνίαν διαπεφυκυῖαν ἀναφε- ρούσης᾽ καὶ τὸ γεννηϑὲν οὐχ ὥς τι δημιούργημα 0 πεποιημένον ἀπήλλακται τοῦ γεννήσαντος" ἐξ αὐτοῦ γὰρ οὐχ ὑπ’ αὐτοῦ γέγονεν" ὥστ᾽ ἔχει τι καὶ φέ- ρέται τῶν ἐκείνου μέρος ἐν ἑαυτῷ καὶ κολαζόμενον προσηκόντως καὶ τιμώμενον. εἰ δὲ μὴ δόξαιμι παί- ξειν, ἐγὼ φαίην ἂν ἀνδριάντα Κασάνδρου καταχαλ- 80 κευόμενον ὑπ᾽ ᾿4ϑηναίων πάσχειν ἀδικώτερα καὶ τὸ Ζιονυσίου σῶμα μετὰ τὴν τελευτὴν ἐξοριζόμενον
0. καὶ πρὸς] πρὸ αὶ 12 Ἡρακλείτειον] Βυναίου. Ρ. 16 14 δὶς] δὶς ἄν σ᾽ 10 ἔστι ἢ: ἔστι τι καὶ ἐς δύναμιν ᾿ὺ 34 καταχαλκευόμενον) χαλκοῦν καταχωνευόμενον Ἦὶ
“. δε Ν᾿ Ξ ,
440 ΒΕ ΒΈΒΝΑ ΝΌΜΙΝΙΞ
ὑπὸ Συρακοσίων ἢ τοὺς ἐχγόνους αὐτῶν δίκην τέίνον-
Ε τας. τῷ μὲν γὰρ ἀνδριάντι τῆς Κασάνδρου φύσεως οὐδὲν ἔνεστι. καὶ τὸν νεχρὸν ἡ Διονυσίου ψυχὴ προλέλοιπε' Νυσαίῳ δὲ καὶ ᾿4πολλοκχράτει καὶ ᾽άντι- πάτρῳ καὶ Φιλίππῳ καὶ τοῖς ἄλλοις ὁμοίως παισὶ 5 τῶν πονηρῶν τὸ κυριώτατον ἐμπέφυκε καὶ πάρεστι μέρος, οὐχ ἡσυχαῖον οὐδ᾽ ἀργόν, ἀλλὰ ξῶσιν αὐτῷ καὶ τρέφονται καὶ διοικοῦνται καὶ φρονοῦσι. καὶ οὐδὲν δεινὸν οὐδ᾽ ἄτοπον. ἂν ἐχείνων ὄντες ἔχωσι τὰ ἐκείνων καϑόλου δ᾽ εἰπεῖν, ὥσπερ ἐν ἰατρικῇ τὸ τὸ χρήσιμον καὶ δίκαιόν ἐστι, καὶ γελοῖος ὃ φάσκων
Ε' ἄδικον εἶναι τῶν ἰσχίον πονούντων κάειν τὸν ἀντί- χειρα, καὶ τοῦ ἥπατος ὑπούλου γεγονότος ἀμύσσειν τὸ ἐπιγάστριον, καὶ τῶν βοῶν, ἂν εἰς τὰς χηλὰς μαλακιῶσι, προσαλείφειν τὰ ἄκρα τῶν κεράτων᾽ ιτὉ οὕτως ὃ περὶ τὰς κολάσεις ἄλλο τι δίκαιον ἢ τὸ ϑεραπεῦον τὴν κακίαν ἡγούμενος. καὶ ἀγανχκτῶν ἐάν τις δι᾿ ἑτέρων ἐφ᾽ ἑτέρους ἀναφέρῃ τὴν ἰατρείαν, ὥσπερ οἵ τὴν φλέβα διαιροῦντες ἵνα τὴν ὀφϑαλμίαν κουφίσωσιν, οὐδὲν ἔοικε περαιτέρω τῆς αἰσϑήσεως 30 ἐφορᾶν" οὐδὲ μνημονεύειν, ὅτι καὶ διδάσκαλος παί-
ὅ00 δων ἑνὸς καϑικόμενος ἑτέρους ἐνουϑέτησε. καὶ στρα- τηγὺς ἐκ δεκάδος ἀνελὼν ἕνα. πάντας ἐνέτρεψε. καὶ οὕτως οὐ μέρει διὰ μέρους ἑτέρου μόνον, ἀλλὰ καὶ ψυχῇ διὰ ψυχῆς γίγνονταί τινες διαϑέσεις καὶ κακώ- 30 σεις καὶ ἐπανορϑώσεις μᾶλλον ἢ σώματι διὰ σώμα-
1 Συρακοσίων ᾿: συρακουσίων ὃ ἔνεστι Ἐ: ἐστι 18
τη} 11 μαλκίωσι 11 ϑεραπεῦον ᾿: ϑεραπεύειν 21 μνημο-
νεύειν Ὁ: μνημονεύει. 428 ἐνέτρεψε Ἰάριη: ἀνέστρεφε 934
μέλει διὰ μέλους ΝΥ
ΥΙΝΘΙΟΤΑ. 441
τος ἐκεῖ μὲν γάρ. ὡς ἔοικε, ταὐτὸ δεῖ πάϑος ἐγ- γίγνεσθαι καὶ τὴν αὐτὴν μεταβολήν: ἐνταῦϑα δ᾽ ἡ ψυχὴ ταῖς φαντασίαις ἀγομένη κατὰ τὸ ϑαρρεῖν καὶ δεδιέναι χεῖρον ἢ βέλτιον διαγίγνεσϑαι πέφυκεν.᾽ ὕὅ 11. Ἔτι δ᾽ ἐμοῦ λέγοντος, ὑπολαβὼν ὃ Ὀλύμ- πιχος ᾿ ἔοικας ΤῊΣ τῷ λόγῳ μεγάλην ὑπόϑεσιν ὑπο- τίϑεσϑαι, τὴν ἐπιμονὴν τῆς ψυχῆς. “καὶ ὑμῶν γ᾽ εἶπον ἐγώ διδόντων μᾶλλον δὲ δεδωκότων ὡς γὰρ τοῦ ϑεοῦ τὸ κατ᾽ ἀξίαν νέμοντος ἡμῖν, ὃ λόγος ἐξ 10 ἀρχῆς δεῦρο προελήλυϑε.᾽ κἀκεῖνος “εἶτα δ᾽ ἔφη “νομίζεις ἕπεσϑαι τῷ τοὺς ϑεοὺς ἐπιβλέπειν καὶ νέ- ἕξιν ἕκαστα τῶν καϑ' ἡμᾶς τὸ τὰς ψυχὰς ὑπάρχειν ἢ πάμπαν ἀφϑάρτους ἢ χοόνον τινὰ μετὰ τὴν τελευ- τὴν ἐπιμενούσας;: “οὔκ, ὦ ᾽γαϑέ᾽ εἶπον ᾿ἀλλὰ μικρὸς ιό οὕτω καὶ κενόσπουδος ὁ ϑεός ἐστιν, ὥστε μηδὲν ἡμῶν ἐχόντων ϑεῖον ἐν αὑτοῖς μηδὲ προσόμοιον ἁμωσγέπως ἐκείνῳ καὶ διαρκὲς καὶ βέβαιον, ἀλλὰ φύλλοις. ὡς Ὅμηρος ἔφη. παραπλησίως ἀπομαραι- νομένων παντάπασι καὶ φϑινόντων ἐν ὀλίγῳ. ποι- 90 εἴσθαι λόγον τοσοῦτον, ὥσπερ αἵ τοὺς ᾿“δώνιδος κήπους ἐπ᾽ ὀστράκοις τισὶ τιϑηνούμενανι καὶ ϑερα- πεύουσαι γυναῖκες. ἐφημέρους ψυχὰς ἐν σαρκὶ τρυ- φερᾷ καὶ βίου ῥίζαν ἰσχυρὰν οὐ δεχομένῃ βλαστα- νούσας, εἶτ᾽ ἀποσβεννυμένας εὐθὺς ὑπὸ τῆς τυχούσης 80 προφάσεως. εἰ δὲ βούλει. τοὺς ἄλλους ϑεοὺς ἐάσας σκόπει τουτονὶ τὸν ἐνταυϑοῖ τὸν ἡμέτερον. εἴ σοι
1 ταὐτὸ “: τὸ αὐτὸ ὅ δ᾽ ἐμοῦ Ἔ: δέ μου 14 ἀλλὰ) ἅμα ἢ. ΝΙΠΠ ορὰβ 18 Ὅμηρος] Ζ 146 922 ἐφημέρου
ψυχῆς -- { ππτονούσηξ; εἶτα ἀποσβεννυμένης ἢ
σ
10
᾿
448 θΕῈ 5ΕΈΒΑ ΝΌΜΙΝΙῚΞ
δοκεῖ, τὰς ψυχὰς τῶν τελευτώντων ἀπολλυμένας ἐπι- στάμενος εὐϑύς, ὥσπερ ὁμίχλας ἢ καπνοὺς ἀποπνεού- σας τῶν σωμάτων. ἵλασμούς τε πολλοὺς προσφέρειν τῶν κατοιχομένων καὶ γέρα μεγάλα καὶ τιμὰς ἀπαι- τεῖν τοῖς τεϑνηκόσιν, ἐξαπατῶν καὶ φενακίζων τοὺς ὁ πιστεύοντας. ἐγὼ μὲν γὰρ οὐκ ἂν προείμην τῆς ψυχῆς τὴν διαμονήν, εἰ μή τις. ὥσπερ ὁ “Ηρακλῆς, ὑφελὼν τὺν τρίποδα τῆς Πυϑίας ἀναιρήσει καὶ δια- φϑερεῖ τὸ χρηστήριον. ἄχρι δὲ τοῦ πολλὰ τοιαῦτα προϑεσπίξεσϑαι καὶ καϑ᾽ ἡμᾶς. οἷα καὶ Κόρακι τῷ τὸ Ναξίῳ χρησϑῆναι λέγουσιν, οὐχ ὅσιόν ἐστι τῆς ψυχῆς καταγνῶναι ϑάνατον. καὶ ὁ Πατροκλέας ἣτί δ᾽ ἦν᾽ ἔφη 'τὸ χρησϑὲν ἢ τίς ὃ Κόραξ οὗτος; ὡς ἐμοὶ καὶ τὸ πρᾶγμα καὶ τοὔνομα ξένον. “οὐδαμῶς εἶπον, “ἀλλ᾽ αἴτιος ἐγὼ παρωνύμῳ χρησάμενος ἀντὶ τοῦ ι5 ὀνόματος. ὃ γὰρ ἀποχτείνας ἐν τῇ μάχῃ τὸν ᾿άρχί- λοχον ἐχαλεῖτο Καλλώνδης, ὡς ἔοικεν, ἦν δ᾽ αὐτῷ Κύραξ ἐπωνύμιον. ἐκβληϑεὶς δὲ τὸ πρῶτον ὑπὸ τῆς Πυϑίας ὡς ἱερὸν ἄνδρα τῶν Μουσῶν ἀνῃρηκώς, εἶτα χρησάμενος λιταῖς τισι καὶ προστροπαῖς μετὰ δικαιο- 30 λογίας ἐκελεύσϑη πορευϑεὶς ἐπὶ τὴν τοῦ Τέττιγος οἴκησιν ἱλάσασϑαι τὴν τοῦ ᾿Αρχιλόχου ψυχήν. τοῦτο δ᾽ ἦν ὃ Ταίναρος᾽ ἐκεῖ γάρ φασιν ἐλϑόντα μετὰ στόλου Τέττιγα τὸν Κρῆτα πόλιν χτίσαι καὶ κατοι- κῆσαι παρὰ τὸ ψυχοπομπεῖον. ὁμοίως δὲ καὶ Σπαρ- 35 τιάταις χρησϑὲν ἱλάσασϑαι τὴν Παυσανίου ψυχήν. 8 προσφέρειν κἕ] οἵ, ϑγταῦ. ηθὰ8Β 9 δὲΜ 14 τοὔνομα
ΒΟΥΡΒῚ οὐτη Χ: τὸ ὀνομαζόμενον 20 προστροπαῖς Ἐτηρδ- γ8: προτροπαῖς
ΨΙΝΘΙΟΤΑ. 449
ἐξ ᾿Ιταλίας μεταπεμφϑέντες οἵ ψυχαγωγοὶ καὶ ϑύ- σαντὲς ἀπεσπάσαντο τοῦ ἵεροῦ τὸ εἴδωλον.᾽ 18. “Εἷς οὖν ἐστιν᾽ ἔφην “λόγος ὃ τοῦ ϑεοῦ τὴν πρόνοιαν ἅμα καὶ τὴν διαμονὴν τῆς ἀνϑρωπίνης δ ψυχῆς βεβαιῶν, καὶ ϑάτερον οὐκ ἔστιν ἀπολιπεῖν ἀναιροῦντα ϑάτερον. οὔσῃ δὲ τῇ ψυχῇ μετὰ τὴν τελευτὴν μᾶλλον εἰκός ἐστι καὶ τιμὰς ἀποδίδοσϑαι καὶ τιμωρίας ἀγωνίζεται γὰρ ὥσπερ ἀϑλητὴς κατὰ ὅ61 τὸν βίον" ὅταν δὲ διαγωνίσηται. τότε τυγχάνει τῶν 10 προσηκόντων. ἀλλ᾽ ἃς μὲν ἐκεῖ καϑ’ ἑαυτὴν οὖσα κομίζεται τῶν προβεβιωμένων χάριτας ἤ τινας κολά- σεις, οὐδέν εἰσι πρὸς ἡμᾶς τοὺς ζῶντας, ἀλλ᾽ ἀπι- στοῦνται καὶ λανθάνουσιν: αἵ δὲ διὰ τῶν παίδων ἰοῦσαι καὶ διὰ γένους. ἐμφανεῖς τοῖς δεῦρο γενό- τό μεναι. πολλοὺς ἀποτρέπουσι καὶ συστέλλουσι τῶν πονηρῶν. ὅτι δ᾽ οὐκ ἔστιν αἰσχίων καὶ λυποῦσα μᾶλλον ἑτέρα κόλασις ἢ τοὺς ἐξ ἑαυτῶν κακὰ πά- ὄχοντας δι᾽ αὑτοὺς ὁρᾶν, καὶ ὅτι ψυχὴν ἀνδρὸς ἀσε- βοῦς καὶ παρανόμου μετὰ ϑάνατον ἐφορῶσαν οὐκ Β 0 ἀνδριάντας οὐδὲ τιμάς τινας ἀνατρεπομένας ἀλλὰ παῖδας ἢ φίλους ἢ γένος οἰκεῖον αὑτῆς ἀτυχήμασι χρωμένους μεγάλοις δι᾽ αὑτὴν καὶ δίκην τίνοντας, οὐδεὶς ἂν ἀναπείσειεν αὖϑις ἐπὶ ταῖς τοῦ Διὸς τιμαῖς ἄδικον γενέσϑαι καὶ ἀκόλαστον, ἔχω μέν τινα καὶ 5 λόγον εἰπεῖν ἔναγχος ἀκηκοώς, ὀχνῶ δὲ μὴ φανῇ ὖϑος ὑμῖν: μόνῳ οὖν χρῶμαι τῷ εἰκότι. “μηδα-
11 ἢ τιμὰς (τ]ὰ ἢ τιμάς τινας) καὶ κολάσεις ὟὟ Ἅ ’, , τ ’ 21 ἢἣ οἰκείους ἢ 28 ἀναπείσειεν ἘΤΉΡΘΥ 5: ἀγαπήσειεν 36 128]1πη|ὶ μόνον ῬΙαίΔΥΟΗΙ ΜΟΥ ]α. ὙΟ]. 171. 20
᾿
ω2
400 ΠΕ Κ3ΕΈΒΑ ΝΌΜΙΝΙΒΞ
μῶς εἶπεν ὃ Ὀλύμπιχος “ἀλλὰ δίελϑε κἀκεῖνον. τὰ δ᾽ αὐτὰ χαὶ τῶν ἄλλων δεομένων, “ἐάσατ᾽ ᾿ εἶπον “ἀποδοῦναί μὲ τῷ λόγῳ τὸ εἰκός᾽ ὕστερον δὲ τὸν αὖϑον, ἐὰν δόξῃ. κινήσομεν, εἴ γε δὴ μῦϑός ἐστιν."
19. “Ὁ γὰρ Βίων τὸν ϑεὸν κολάζοντα τοὺς παῖ- δας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ. διὰ νόσον πάππου καὶ πατρὺς ἔκγονον ἢ παῖδα φαρ- μακεύοντος. ἔστι ὃὲ πῆ μὲν ἀνόμοια τὰ πράγματα πῆ δ᾽ ἐοικότα καὶ ὅμοια. νόσου μὲν γὰρ ἄλλος ἄλλον οὐ παύει ϑεραπευόμενος. οὐδὲ βέλτιόν τις ἔσχε τῶν ὀφϑαλμιώντων ἢ πυρεττόντων ἰδὼν ἄλλον ὑπαλειφόμενον ἢ καταπλαττόμενον᾽ αἷ δὲ τιμωρίαι τῶν πονηρῶν διὰ τοῦτο δείκνυνται πᾶσιν. ὅτι δίκης κατὰ λόγον περαινομένης ἔργον ἐστὶν ἑτέρους δι᾽ ἑτέρων κολαζομένων ἐπισχεῖν. ἧ δὲ προσέοικε τῷ ξητουμένῳ τὸ παραβαλλόμενον ὑπὸ τοῦ Βίωνος ἔλα ὃὲν αὐτόν᾽ ἤδη γὰρ ἀνδρὸς εἰς νόσημα μοχϑηρὸν οὐ μὴν ἀνίατον ἐμπεσόντος. εἶτ᾽ ἀκρασίᾳ καὶ μαλα- κίᾳ προεμένου τῷ πάϑει τὸ σῶμα καὶ διαφϑαρέντος͵ υἱὸν οὐ δοκοῦντα νοσεῖν, ἀλλὰ μόνον ἐπιτηδείως ἔχοντα πρὸς τὴν αὐτὴν νόσον ἰατρὸς ἢ οἰκεῖος ἢ ἀλείπτης καταμαϑὼν ἢ δεσπότης χρηστός, ἐμβαλὼν εἰς δίαιταν αὐστηρὰν καὶ ἀφελὼν ὄψα καὶ πέμματα καὶ πότους καὶ γύναια. φαρμακείαις δὲ χρησάμενος ἐνδελεχέσι καὶ διαπονήσας τὸ σῶμα γυμνασίοις, ἐσκέ- δασε χαὶ ἀπέπεμψε. μεγάλου πάϑους σπέρμα μικρὸν οὐκ ἐάσας εἰς μέγεϑος προελϑεῖν. ἢ γὰρ οὐχ οὕτω παρακχελευόμεϑα. προσέχειν ἀξιοῦντες ἑαυτοῖς καὶ
Ω" ΄ ἿΝ Γ μ. ᾿Ὰ “ῸἘὮ γὰρ : ἢ γὰρ
1
1
2
τῷ
[“
0
Ὁ
ΥΙΝΟΙΟΤΑ. 401
παραφυλάττεσϑαι καὶ μὴ παραμελεῖν ὅσοι γεγόνασιν ἐκ πατέρων ἢ μητέρων νοσηματικῶν, ἀλλ᾽ εὐϑὺς ἐξωϑεῖν τὴν ἐγκεχραμένην ἀρχὴν εὐκίνητον οὖσαν καὶ ἀκροσφαλῆ προκαταλαμβάνοντας;᾽ ἱπάνυ μὲν οὖν᾽ ἔφασαν. “οὐ τοίνυν ἄτοπον᾽ εἶπον “ἀλλ᾽ ἀναγκαῖον, οὐδὲ γελοῖον ἀλλ᾽ ὠφέλ ᾶ ῦ ἐπι- γ φέλιμον πρᾶγμα ποιοῦμεν, ἐπι ληπτικῶν παισὶ καὶ μελαγχολικῶν καὶ ποδαγρικῶν γυμνάσια καὶ διαίτας καὶ φάρμακα προσάγοντες οὐ -“ 3 2. οἱἹ - ᾿ - τα δὸς ν 2 νοσοῦσιν ἀλλ᾽ ἕνεκα τοῦ μὴ νοσῆσαι" τὸ γὰρ ξκ πονη- ροῦ σώματος γιγνόμενον σῶμα τιμωρίας μὲν οὐδεμιᾶς ἰατρείας δὲ καὶ φυλακῆς ἄξιόν ἐστιν ἣν εἴ τις. ὅτι τὰς ἡδονὰς ἀφαιρεῖ καὶ δηγμὸν ἐπάγει καὶ πόνον, τι- μωρίαν ὑπὸ δειλίας καὶ μαλακίας ἀποκαλεῖ. χαίρειν ἐατέον. ἄρ᾽ οὖν σῶμα μὲν ἔκγονον φαύλου σώματος » ΄ 2 ’ Ν ΄ ΄ Χ ἄξιόν ἐστι ϑεραπεύειν χαὶ φυλάττειν, κακίας δὲ ὁμοιότητα συγγενικὴν ἐν νέῳ βλαστάνουσαν ἤϑει καὶ δ ἀναφυομένην ἐᾶν δεῖ καὶ περιμένειν καὶ μέλλειν, ἄχρι ἂν ἐκχυϑεῖσα τοῖς πάϑεσιν ἐμφανὴς γένηται “κακόφρονά τ᾽ ἀμφάνῃ πραπίδων καρπόν᾽ ὥς φησι Πίνδαρος ;᾽ 20. “Ἢ κατὰ τοῦτο μὲν ὃ ϑεὸς οὐδὲν τοῦ ᾿Ησιόδου σοφώτερος διακελευομένου καὶ παρεγγυῶντος “μηδ᾽ ἀπὸ δυστήνοιο τάφου ἀπονοστήσαντα ΄ ΄ 9 3 3 , 3 Νὴ ΄ὔ 5 σπερμαίνειν γενεήν, ἀλλ᾽ ἀϑανάτων ἀπὸ δαιτός., ὡς οὐ κακίαν μόνον οὐδ᾽ ἀρετὴν ἀλλὰ καὶ λύπην 19 τ᾽ ἀμφάνῃ Πυπηκθηΐαβ: τὸ ἀμφανΊ 21 Πίνδαρος] ΒουρΡκ. 1 γΡ. 481 92) Ἡσιόδου] Ο) τ8ὃ 24 δυστήνοιο] δυσφήμοιο ἨδβΙοατβ 99"
"
402 θῈ ΒΈΒΑ ΝΌΜΙΝΙΒ
καὶ χαρὰν καὶ πάνϑ' ὅσ᾽ ἀναδεχομένης τῆς γενέ- σεως, ἱλαροὺς καὶ ἡδεῖς καὶ διακεχυμένους ἄγευν πρὺς τὴν τέκνωσιν; ἐχεῖνο δ᾽ οὐκ ἔστι καϑ' ᾿Ησίοδον οὐδ᾽ ἀνθρωπίνης ἔργον σοφίας ἀλλὰ ϑεοῦ, τὸ διο- ρᾶν καὶ διαισϑάνεσθϑαι τὰς ὁμοιοπαϑείας καὶ τὰς διαφοράς, πρὶν εἰς μεγάλα τοῖς πάϑεσιν ἐμπεσούσας ἀδικήματα γενέσϑαι καταφανεῖς. ἄρχτων μὲν γὰρ ἔτι νήπια καὶ λύκων τέκνα καὶ πιϑήκων εὐθὺς ἐμ- φαίνει τὸ συγγενὲς ἦϑος, ὑπὸ μηδενὸς ὑπαμπεχό- ὠξνον μηδὲ καταπλαττόμενον" ἡ δ᾽ ἀνθρώπου φύσις εἰς ἔϑη καὶ δόγματα καὶ νόμους ἑαυτὴν ἐμβαλοῦσα, κρύπτει τὰ φαῦλα καὶ τὰ καλὰ μιμεῖται πολλάκις, ὥστ᾽ ἢ παντάπασιν ἐξαλεῖψαι καὶ διαφυγεῖν ἐγγενῆ κηλῖδα τῆς κακίας. ἢ διαλαϑεῖν πολὺν χρόνον, οἷον ἔλυτρόν τι ἑαυτῇ τὴν πανουργίαν περιβαλοῦσα., δια- λαϑεῖν δ᾽ ἡμᾶς τοὺς ὥσπερ ὑπὸ πληγῆς ἢ δήγματος ἑχάστου τῶν ἀδικημάτων μόλις αἰσϑανομένους τῆς καχίας. μᾶλλον δ᾽ ὅλως τότε γίγνεσϑαι νομίζοντας ἀδίκους ὅτ᾽ ἀδικοῦσιν, ἀκολάστους ὅϑ᾽ ὑβρίξουσιν καὶ ἀνάνδρους ὅτε φεύγουσιν᾽ ὥσπερ εἴ τις οἴοιτο τοῖς σκορπίοις ἐμφύεσϑαι τὸ κέντρον ὅτε τύπτουσι. καὶ ταῖς ἐχίδναις τὸν ἰὸν ὅτε δάκνουσιν" εὐήϑως οἰόμενος" οὐ γὰρ ἅμα γίγνεται καὶ φαίνεται τῶν πονηρῶν ἕκαστος, ἀλλ᾽ ἔχει μὲν ἐξ ἀρχῆς τὴν κα- κίαν χρῆται δὲ καιροῦ καὶ δυνάμεως ἐπιλαβόμενος τῷ κλέπτειν ὃ κλέπτης καὶ τῷ παρανομεῖν ὃ τυραννι- κός. ἀλλ᾽ ὃ ϑεὺς οὔτ᾽ ἀγνοεῖ δήπου τὴν ἑκάστου διάϑεσιν καὶ φύσιν ἅτε δὴ ψυχῆς μᾶλλον ἢ σώμα-
0 ἐκπεσούσας αὶ 21 τοῖς] τότε τοῖς ἢ
10
15
25
ϑι
10
ὙΙΝΘΙΟΤΑ. 409
τος αἰσϑάνεσϑαι πεφυχώς. οὔτ᾽ ἀναμένει τὴν βίαν ἐν χερσὶ γενομένην καὶ τὴν ἀναίδειαν ἐν φωνῇ καὶ Ἀ ᾿ , 3 :] ΄ , 3 . 9 , τὴν ἀκολασίαν ἐν αἰδοίοις κολάξειν᾽ οὐ γὰρ ἀμύ- νεται τὸν ἀδικήσαντα καχῶς παϑὼν οὐδ᾽ ὀργίζεται τῷ ἁρπάσαντι βιασϑεὶς οὐδὲ μισεῖ τὸν μοιχὸν ὑβρι- σϑείς, ἀλλ᾽ ἰατρείας ἕνεκα τὸν μοιχικὸν καὶ τὸν πλεονεχτικὸν καὶ ἀδικητικὸν κολάζει πολλάκις. ὥσπερ ἐπιληψίαν τὴν κακίαν πρὶν ἢ καταλαβεῖν ἀναιρῶν." 21. “Ἡμεῖς δ᾽ ἀρτίως μὲν ἠγανακτοῦμεν ὡς ὀψὲ
᾽ -» », ’ ΄ -“ ᾽
καὶ βραδέως τῶν πονηρῶν δίκην διδόντων" νῦν ὃ
ὅτι καὶ πρὶν ἀδικεῖν ἐνίους τὴν ἕξιν αὐτῶν κολούει
καὶ τὴν διάϑεσιν, ἐγκαλοῦμεν, ἀγνοοῦντες ὅτι τοῦ γενομένου πολλάκις τὸ μέλλον καὶ τὸ λανϑάνον τοῦ προδήλου χεῖρόν ἐστι καὶ φοβερώτερον. οὐ δυνά- ὠενοι δὲ συλλογίζεσϑαι τὰς αἰτίας. δι’ ἃς ἐνίους μὲν καὶ ἀδικήσαντας ἐᾶν βέλτιόν ἐστιν ἐνίους δὲ καὶ διανοουμένους προκαταλαμβάνειν" ὥσπερ ἀμέλει χαὶ φάρμακα ἐνίοις μὲν οὐχ ἁρμόζει νοσοῦδιν, ἐνίοις δὲ λυσιτελεῖ καὶ μὴ νοσοῦσιν ἐπισφαλέστερον ἐκεί- νῶν ἔχουσιν. ὅϑεν οὐδὲ πάντα
ἱτὰ τῶν τεκόντων σφάλματ᾽ εἰς τοὺς ἐκγόνους
οἵ ϑεοὶ τρέπουσιν .ἢ ἀλλ᾽ ἐὰν μὲν ἐκ φαύλου γένηται χρηστός, ὥσπερ εὐεκτικὸς ἐκ νοσώδους, ἀφεῖται τῆς τοῦ γένους ποι-
ὅ νῆς. οἷον ἐχποίητος τῆς κακίας γενόμενος. νέῳ δ᾽
εἰς ὁμοιότητα μοχϑηροῦ γένους ἀναφερομένῳ προῦσ- ἤκει δήπουϑεν ὡς χρέα κληρονομίας διαδέχεσϑαι τῆς
21 τὰ τῶν τεκόντων κξ) Νάποκ. Ρ. 6716 ααἱ γούϑαβ οἰδοιξ ῶὅ ἐκποίητος Μ: ἐκ ποιότητος
454 .ΕῈ ΒΈΒΑ ΝΌΜΙΝΙΞ πονηρίας τὴν κόλασιν. οὐ γὰρ ᾿Αντίγονός γε διὰ Ζημήτριον οὐδὲ τῶν ποϑ᾽ ἡρώων Φυλεὺς δι᾿ Ζ“ὐγέαν ὅ68 οὐδὲ Νέστωρ διὰ Νηλέα δίκας ἔδωκαν" ἐκ κακῶν μὲν γὰρ ἀγαϑοὶ δ᾽ ἦσαν" ἀλλ᾽ ὅσων ἡ φύσις ἔστερξε καὶ προσήκατο τὸ συγγενές. τούτων ἡ δίκη διώ- κουσα τὴν ὁμοιότητα τῆς κακίας ἐπεξῆλϑεν. ὡς γὰρ ἀκροχορδόνες καὶ μελάσματα καὶ φακοὶ πατέρων ἐν παισὶν ἀφανισϑέντες ἀνέκυψαν ὕστερον ἐν υἱωνοῖς καὶ ϑυγατριδοῖς᾽ καὶ γυνή τις ᾿Ελληνὶς τεκοῦσα βρέφος μέλαν, εἶτα κρινομένη μοιχείας ἐξανεῦρεν τὸ αὑτὴν Αἰϑίοπος οὖσαν γενεὰν τετάρτην᾽ τῶν δὲ Πύϑωνος τοῦ Νισίβεως παίδων, ὃς ἔναγχος τέϑνηκε, λεγομένου τοῖς Σπαρτοῖς προσήκειν. εἷς ἐξανήνεγκε λόγχης τύπον ἐν τῷ σώματι. διὰ χρόνων τοσούτων Β ἀνασχούσης καὶ ἀναδύσης ὥσπερ ἐκ βυϑοῦ τῆς πρὸς ιτ5 τὸ γένος ὁμοιότητος" οὕτω πολλάκις ἤϑη καὶ πάϑη ψυχῆς αἱ πρῶται κρύπτουσι γενέσεις καὶ κοταδύου- σιν ὕστερον δέ ποτὲ καὶ δι᾽ ἑτέρων ἐξήνϑησε καὶ ἀπέδωκε τὸ οἰχεῖον εἰς κακίαν καὶ ἀρετὴν ἡ φύσις." 22, ᾿Επεὶ δὲ ταῦτ᾽ εἰπὼν ἐσιώπησα,. διαμειδιά- 90 σας ὃ Ὀλύμπιχος “οὐκ ἐπαινοῦμέν σ᾽ εἶπεν “ὕπως μὴ δόξωμεν ἀφιέναι τὸν μῦϑον, ὡς τοῦ λόγου πρὸς ἀπόδειξιν ἱκανῶς ἔχοντος, ἀλλὰ τότε δώσομεν τὴν ἀπόφασιν, ὅταν κἀκεῖνον ἀκούσωμεν. οὕτως οὖν ἔφην, ὅτι ὁ Σολεὺς Θεσπέσιος, ἀνὴρ ἐκείνου τοῦ 530 ( γενομένου καϑ' ἡμᾶς ἐνταῦϑα Πρωτογένους οἰκεῖος ῷ. ποϑ᾽ ἡρώων ἧ: πονηρῶν 06 ἐπεξῆλϑεν Ἐ-: διεξῆλθεν
13 εἷς ϑίορυαδπηθβ 2 ὁ Σολεὺς Μ: σολεὺς ὁ 20 καϑ᾽ Τυν- πΘΡαΒ: μεϑ'᾽
ὙΙΝΡΙΟΤΑ. 455
καὶ φίλος. ἐν πολλῇ βιώσας ἀκολασίᾳ τὸν πρῶτον ΄ 5 . 2 , Ω ’ ΕΣ ΄ χρόνον, εἶτα ταχὺ τὴν οὐσίαν ἀπολέσας, ἤδη χρό- γον τινὰ καὶ διὰ τὴν ἀνάγκην ἐγένετο πονηρός. καὶ τὸν πλοῦτον ἐκ μετανοίας διώκων ταὐτὸ τοῖς ἀκο- 5 λάστοις ἔπασχε πάϑος, οἱ τὰς γυναῖκας ἔχοντες μὲν οὐ φυλάττουσι, προέμενοι δὲ πειρῶσιν αὖϑις ἀδίκως ἐΥΑ͂ΒΝ) ὁ ΄ ᾽ " 3᾽ 3 ΄ 2 - ἑτέροις συνούσας. οὐδενὸς οὖν ἀπεχόμενος αἰσχροῦ φέροντος εἰς ἀπόλαυσιν ἢ κέρδος, οὐσίαν μὲν οὐ πολλὴν δόξαν δὲ πονηρίας ἐν ὀλίγῳ πλείστην συν- 10 ἤγαγε. μάλιστα δ᾽ αὐτὸν διέβαλεν ἀνενεχϑεῖσά τις ἐξ ᾿Δμφιλόχου μαντεία: πέμψας γὰρ ὡς ἔοικεν ἠρώτα τὸν ϑεόν. εἰ βέλτιον βιώσεται τὸν ἐπίλοιπον βίον" ὁ δ᾽ ἀνεῖλεν, ὅτι πράξει βέλτιον, ὅταν ἀποϑάνῃ. καὶ δὴ τρόπον τινὰ τοῦτο μετ᾽ οὐ πολὺν χρόνον Ξ᾿ Φ - ,ὔ Ὶ Ἄ, 2 [ν2 Ν ᾿Ξ ἜΣ, ι αὐτῷ συνέπεσε. κατενεχϑεὶς γὰρ ἐξ ὕψους τινὸς εἰς τράχηλον, οὐ γενομένου τραύματος ἀλλὰ πληγῆς ΄ θέσι Κ, Ν » Φ» δῚ Ν ν μόνον ἐξέϑανε. καὶ τριταῖος ἤδη περὶ τὰς ταφὰς δ᾽ Ἂ 3 ΄ δ Χ '' Ν } "] [ν -" αὐτὰς ἀνήνεγχε. ταχὺ δὲ ῥωσϑεὶς καὶ παρ᾽ αὑτῷ γενόμενος, ἄπιστόν τινα τοῦ βίου τὴν μεταβολὴν 90 ἐποίησεν οὔτε γὰρ δικαιότερον περὶ τὰ συμβόλαια γιγνώσκουσιν ἕτερον Κίλικες ἐν τοῖς τότε χρόνοις γενόμενον, οὔτε πρὺς τὸ ϑεῖον ὁσιώτερον οὔτε λυπη- ρθότερον ἐχϑροῖς ἢ βεβαιότερον φίλοις" ὥστε χαὶ πο- ϑεῖν τοὺς ἐντυγχάνοντας αὐτῷ τὴν αἰτίαν ἀκοῦσαι ο᾽ τῆς διαφορᾶς, οὐκ ἀπὸ τοῦ τυχόντος οἰομένους γε- , ΄ Ε 5 ΄ ’ 3 γονέναι διακόσμησιν εἰς ἦϑος τοσαύτην, ὅπερ ἦν 6 φυλάττουσι) 1. 6. βογναηῦ, ὑπθηύαν; Ομ γα] Θϑβὺ
προΐεσϑαι 1 συνούσας (Οδοίιπβ: συνούσας διαφϑείρειν 20 διακόσμησιν Ταμποίϊιβ: τῆς διαφορᾶς διακόσμησιν
400 ΠῈ 8 ΝΌΜΙΝΙΞ
ἀληϑές, ὡς αὐτὸς διηγεῖτο τῷ τε Πρωτογένει καὶ τοῖς ὁμοίως ἐπιεικέσι τῶν φίλων. ἐπεὶ γὰρ ἐξέπεσε τὸ φρονοῦν τοῦ σώματος. οἷον ἄν τις ἐκ πλοίου κυβερνήτης εἰς βυϑὸν ἀπορριφϑεὶς πάϑοι τὸ πρῶτον. οὕτως ὑπὸ τῆς μεταβολῆς ἔσχεν" εἶτα μικρὸν ἐξαρ- ὃ ϑεὶς ἔδοξεν ἀναπνεῖν ὅλος καὶ περιορᾶν πανταχόϑεν,
Ε ὥσπερ ἕνὸς ὄμματος ἀνοιχϑείσης τῆς ψυχῆς. ξώρα δὲ τῶν πρότερον οὐδὲν ἀλλ᾽ ἢ τὰ ἄστρα παμμεγέϑη καὶ ἀπέχοντα πλῆϑος ἀλλήλων ἄπλετον. αὐγήν τε τῇ χρόα ϑαυμαστὴν ἀφιέντα καὶ τόνον ἔχουσαν᾽ τὸ ὥστε τὴν ψυχὴν ἐποχουμένην λείως οἷον ὥσπερ ἐν γαλήνῃ τῷ φωτὶ ῥαδίως πάντῃ καὶ ταχὺ διαφέρε- σϑαι. τὰ δὲ πλεῖστα τῶν ϑεαμάτων παραλιπὼν ἔφη τὰς ψυχὰς τῶν τελευτώντων κάτωϑεν ἀνιούσας πομ-
ὅ604 φόλυγα φλογοειδῆ ποιεῖν ἐξισταμένου τοῦ ἀέρος, εἶτα τὸ
ῥηγνυμένης ἀτρέμα τῆς πομφόλυγος ἐχβαίνειν τύπον ἐχούσας ἀνθρωποειδῇ τὸν δ᾽ ὄγκον εὐσταλεῖς, κινου- μένας δ᾽ οὐχ ὁμοίως, ἀλλὰ τὰς μὲν ἐχπηδᾶν ἐλα- φρότητι ϑαυμαστῇ καὶ διόττειν ἐπ᾿ εὐθείας ἄνω. τὰς
δ᾽ ὥσπερ οἵ ἄτρακτοι περιστρεφομένας ἅμα κύκλφ»᾽" 50
καὶ τοτὲ μὲν κάτω τοτὲ δ᾽ ἄνω ῥεπούσας μικτήν
τινα φέρεσθαι καὶ τεταραγμένην κίνησιν καὶ πολλῷ πάνυ χρόνῳ καὶ μόλις ἀποκαϑισταμένην. τὰς μὲν οὖν πολλὰς ἠγνόει τίνες εἰσί δύο δ᾽ ἢ τρεῖς ἰδὼν
γνωρίμους ἐπειρᾶτο προσμῖξαι καὶ προσειπεῖν" αἱ δ᾽ 3
) οὔτ᾽ ἤκουον οὔτ᾽ ἦσαν παρ᾽ ἑαυταῖς. ἀλλ᾽ ἔκφρονες
οι
ψο
10 χρύᾳ ἢ: χροιά 11 οἷον ὥσπερ] Ῥ]ΘοΟΠαΒηυΒ ροβίθυ-
ΟΥ̓. πιϑι αῦαβ. νὰ, Ῥυαθίαῦ. ν. υΧ 22 τινὰ] ἴογῦ. τινὰ φορὰν ἀρ]οῖο ῥτοχίπιο κίνησιν
ΥΙΝΌΙΟΤΑ. 401
καὶ διεπτοημέναι, πᾶσαν ὄψιν ἀποφεύγουσαι καὶ ψαῦσιν. ἐρρέμβοντο πρῶτον αὐταὶ καϑ' ἑαυτάς, εἶτα πολλαῖς ὁμοίως διακειμέναις ἐντυγχάνουσαι καὶ περι- πλεχόμεναι φοράς τε πάσας πρὸς οὐδὲν ἀκρίτως ἐφέ- δ ροντο χαὶ φωνὰς ἵεσαν ἀσήμους, οἷον ἀλαλαγμοὺς ϑρήνῳ καὶ φόβῳ μεμιγμένας. ἄλλαι δ᾽ ἄνωϑεν ἐν ἄκρῳ τοῦ περιέχοντος ὀφϑῆναί τε φαιδραὶ καὶ πρὸς ἀλλήλας ὑπ᾽ εὐμενείας ϑαμὰ πελάξουσαι τὰς δὲ ϑορυ- βώδεις ἐκείνας ἐκτρεπόμεναι, διεσήμαινον ὡς ἔοικε ιὸ συστολῇ μὲν εἰς ἑαυτὰς τὸ δυσχεραῖνον, ἐχπετάσει Ο δὲ καὶ διαχύσει τὸ χαῖρον καὶ προσιέμενον. ἐνταῦϑα μίαν ἔφη συγγενοῦς τινος ἰδεῖν. οὐ μέντοι σαφῶς" ἀποϑανεῖν γάρ, ἔτι παιδὸς ὄντος" ἀλλ᾽ ἐκείνην προσ- αγαγοῦσαν ἐγγὺς εἰπεῖν ᾿ χαῖρε, Θεσπέσιε.. ϑαυμά- ιό σαντος δ᾽ αὐτοῦ χαὶ φήσαντος. ὡς οὐ Θεσπέσιος ἀλλ᾽ ᾿Δριδαῖός ἐστι" “πρότερόν γε᾽ φάναι τὸ δ᾽ ἀπὸ τοῦδε Θεσπέσιος. οὐδὲ γάρ τοι τέϑνηκας. ἀλλὰ μοίρᾳ τινὶ ϑεῶν ἥκεις δεῦρο τῷ φρονοῦντι" τὴν δ᾽ ἄλλην ψυχὴν ὥσπερ ἀγκύριον ἐν τῷ σώματι καταλέλοιπας" "0 σύμβολον δέ σοι χαὶ νῦν καὶ αὖϑις ἔστω τὸ τὰς Ὁ ψυχὰς τῶν τεϑνηκότων μήτε σκιὰν ποιεῖν μήτε σκαρ- δαμύττειν.᾽ ταῦτ᾽ ἀκούσας ὁ Θεσπέσιος ἤδη τε μᾶλ- λον ἑαυτὸν τῷ λογίζεσϑαι συνήγαγε. καὶ διαβλέψας εἶδεν ἑαυτῷ μέν τινα συναιωρουμένην ἀμυδρὰν καὶ 50 σκχιώδη γραμμήν. ἐκείνους δὲ περιλαμπομένους κύκλῳ καὶ διαφανεῖς ὄντας, οὐ μὴν ὁμοίως ἅπαντας" ἀλλὰ 10 ἐχπετάσει] ἐπεχτάσει ΤΌΤΠΘΡΙΒ, 56 οἵ, Ρ. ὅ90 ο
12 ἰδεῖν Ταπποίϊ8 [18 προσαγαγοῦσαν ἢ: προσανάγουσαν 18 ἄλλην] ἄλογον 'ὸ 26 ὄντας ὙΥ: ἐντός
48 ΠῈ ΒΕΈΒΑ ΝΌΜΙΝΙΞ
τοὺς μέν, ὥσπερ ἡ καϑαρωτάτη πανσέληνος, ἕν χρῶμα λεῖον καὶ συνεχὲς καὶ ὁμαλὲς ἱέντας" ἑτέρων δὲ φο- λίδας τινὰς διατρεχούσας ἢ μώλωπας ἀραιούς" ἄλλους δὲ χομιδῇ ποικίλους καὶ ἀτόπους τὴν ὄψιν, ὥσπερ οὗ ἔχεις μελάσμασι κατεστιγμένους᾽ ἄλλους δέ τινας ἀμβλείας ἀμυχὰς ἔχοντας. ἔλεγεν οὖν ἕχαστα φρά- ἕξων ὃ τοῦ Θεσπεσίου συγγενὴς (οὐδὲν γὰρ οὕτω κωλύει τὰς ψυχὰς ὀνόματι τῶν ἀνθρώπων προσαγο- ρεύειν) ὡς ᾿Αδράστεια μέν. ᾿άνάγκης καὶ Ζιὸς ϑυ- γάτηρ, ἐπὶ πᾶσι τιμωρὸς ἀνωτάτω τέτακται τοῖς ἀδι- κήμασι" καὶ τῶν πονηρῶν οὔτε μέγας οὐδεὶς οὕτως οὔτε μικρὸς γέγονεν, ὥστ᾽ ἢ λαϑὼν διαφυγεῖν ἢ βιασάμενος. ἄλλῃ δ᾽ ἄλλη τιμωρία τριῶν οὐσῶν φύ- λακι καὶ χειρουργῷ προσήκει" τοὺς μὲν γὰρ εὐθὺς ἐν σώματι χαὶ διὰ σωμάτων κολαζομένους μεταχει- ρίξεται Ποινὴ ταχεῖα, πράῳ τινὶ τρόπῳ καὶ παρα- λείποντι πολλὰ τῶν χαϑαρμοῦ δεομένων: ὧν δὲ μεῖζόν ἐστιν ἔργον ἡ περὶ τὴν κακίαν ἰατρεία, τού- τους Ζίκῃ μετὰ τὴν τελευτὴν ὃ δαίμων παραδίδωσι" τοὺς δὲ πάμπαν ἀνιάτους ἀπωσαμένης τῆς 4]ίκης. ἡ τρίτη καὶ ἀγριωτάτη τῶν ᾿Αἀδραστείας ὑπουργῶν Ἐρινύς, μεταϑέουσα πλανωμένους καὶ περιφεύγοντας ἄλλον ἄλλως. οἰκτρῶς τὲ καὶ χαλεπῶς ἅπαντας ἠφά-
ὅθ νισεὲ καὶ χατέδυσεν εἰς τὸ ἄρρητον χαὶ ἀόρατον.
τῶν δ᾽ ἄλλων᾽ ἔφη “δικαιώσεων ἣ μὲν ὑπὸ τῆς Ποινῆς ἐν τῷ βίῳ ταῖς βαρβαρικαῖς ἔοικεν. ὡς γὰρ 2 , -" , ᾿ ἊΨ ’ } . ἐν Πέρσαις τῶν κολαζομένων τὰ ἱμάτια καὶ τὰς
11 οὕτως Ἰ)ΘΡηοσυΒ 830 ἡ μὲν -- βίῳ] ἡ μὲν μετὰ τὴν ἐν τῷ βίῳ ποινὴν ὙΥ
10
ΡΣ
ΥΙΝΌΙΟΤΑ. 409
τιάρας ἀποτίλλουσι καὶ μαστιγοῦσιν, οἵ δὲ παύσα- σϑαι δακρύοντες ἀντιβολοῦσιν᾽ οὕτως αἵ διὰ χρη- μάτων καὶ διὰ σωμάτων κολάσεις ἁφὴν οὐκ ἔχουσι δριμεῖαν οὐδ᾽ αὐτῆς ἐπιλαμβάνονται τῆς κακίας. 5. ἀλλὰ πρὸς δόξαν αἱ πολλαὶ καὶ πρὸς αἴσϑησιν αὐτῶν εἰσιν. ὃς δ᾽ ἂν ἐκεῖϑεν ἀκόλαστος ἐνταῦϑα καὶ ἀκά- ἅγαρτος ἐξίκηται, τοῦτον ἡ 4έκη διαλαβοῦσα τῇ ψυχῇ καταφανῆ γυμνόν. εἰς οὐδὲν ἔχοντα καταδῦναι καὶ ἀποκρύψασθαι καὶ περιστεῖλαι τὴν μοχϑηρίαν ἀλλὰ τὼ πανταχόϑεν καὶ ὑπὸ πάντων καὶ πάντα καϑορώμε-
"μ-
5
νον, ἔδειξε πρῶτον ἀγαϑοῖς γονεῦσιν. ἄνπερ ὦσιν, ἢ προγόνοις αὐτοῦ πρόσπτυστον ὄντα καὶ ἀνάξιον᾽" ᾿)Δ: ᾿ “" ’ 2 ᾿Ὶ ΄ Ἁ ἐὰν δὲ φαῦλοι, κολαζομένους ἐπιδὼν ἐκείνους καὶ ὀφϑεὶς δικαιοῦται πολὺν χρόνον ἐξαιρούμενος ἕκχα- ιό στον τῶν παϑῶν ἀλγηδόσι καὶ πόνοις. οἱ τοσούτῳ μεγέϑει καὶ σφοδρότητι τοὺς διὰ σαρκὸς ὑπερβάλ- λουσιν. ὅσῳ τὸ ὕπαρ ἂν εἴη τοῦ ὀνείρατος ἐναρ- γέστερον. οὐλαὶ δὲ χαὶ μώλωπες ἐπὶ τῶν παϑῶν ἑχάστου τοῖς μὲν μᾶλλον ἐμμένουσι τοῖς δ᾽ ἧσσον. Ο .“ 5.5 3 ς:ν ΄ ᾿ς Ἀ ᾿ ΄ 80 ὅρα δ᾽ εἶπε ἱτὰ ποικίλα ταῦτα καὶ παντοδαπὰ χρώ- ματα τῶν ψυχῶν᾽ τὸ μὲν ὄὕρφνιον καὶ ῥυπαρόν, ἀνε- λευϑερίας ἀλοιφὴν καὶ πλεονεξίας, τὸ δ᾽ αἱματωπὸν καὶ διάπυρον, ὠμότητος καὶ πικρίας" ὅπου δὲ τὺ “4 ΄ 2 .) -»" - 9 , ἣν, ς . γλαύκινόν ἐστιν, ἐντεῦϑεν ἀκρασία τις περὶ ἡδονὰς 30 ἐχτέτριπται μόλις" κακόνοια δ᾽ ἐνοῦσα μετὰ φϑόνου τουτὶ τὸ ἰῶδες καὶ ὕπουλον. ὥσπερ αἵ σηπίαι τὺ ὅ αὐτῶν] ἃ πολλαὶ ρΡοπάᾶού. οἵ, ν». ὅ0 71 8. καταφανῆ
καὶ ΑΥ̓͂. τηλ]ηὶ καταφανεῖ [11 γονεῦσιν] 46]. ΜδανΙρῚα5 12 ἢ θυΘΌποσβ 2 δ᾽ ἐνοῦσα ᾿: δείνουσα
Ε
400 θῈ ΒΕΒΑ ΝΌΜΙΝΙΞ
μέλαν, ἀφίησιν. ἐχεῖ μὲν γὰρ ἡ κακία τῆς ψυχῆς τρεπομένης ὑπὸ τῶν παϑῶν καὶ τρεπούσης τὸ σῶμα τὰς χρόας ἀναδίδωσιν, ἐνταῦϑα δὲ καϑαρμοῦ καὶ κολάσεως πέρας ἐστί. τούτων ἐκλεανϑέντων, παντά- πασι τὴν ψυχὴν αὐγοειδῆ καὶ σύγχρουν γενέσϑαι. μέχρι δ᾽ οὗ ταῦτ᾽ ἔνεστι, γίγνονταί τινες ὑποτροπαὶ τῶν παϑῶν σφυγμοὺς ἔχουσαι καὶ πήδησιν. ἐνίαις μὲν ἀμυδρὰν καὶ ταχὺ κατασβεννυμένην ἐνίαις δὲ νεανικῶς ἐντείνουσαν. ὧν αἵ μὲν πάλιν καὶ πάλιν κολασϑεῖσαι τὴν προσήκουσαν ἕξιν καὶ διάϑεσιν ἀνα- λαμβάνουσι, τὰς δ᾽ αὖϑις εἰς σώματα ζῴων ἐξήνεγκε βιαιότης ἀμαϑίας καὶ φιληδονίας ἧλος ἡ μὲν γὰρ ἀσϑενείᾳ λόγου καὶ δι᾿ ἀργίαν τοῦ ϑεωρεῖν ἔρρεψε τῷ πραχτικῷ πρὸς γένεσιν" ἡ δ᾽ ὀργάνου τῷ ἀκο- λάστῳ δεομένη ποϑεῖ τὰς ἐπιϑυμίας συρράψαι ταῖς ἀπολαύσεσι καὶ συνεπαίρεσϑαι διὰ σώματος" ἐνταῦϑα γὰρ οὐδὲν ἢ σκιά τις ἀτελὴς καὶ ὄναρ ἡδονῆς πλή- ρῶσιν οὐκ ἐχούσης πάρεστι. ταῦτα δ᾽ εἰπὼν ἦγεν αὐτὸν ταχὺ μέν, ἄπλετον δέ τινα τόπον ὡς ἐφαί- νετο διεξιόντα ῥαδίως καὶ ἀπλανῶς. οἷον ὑπὸ πτερῶν τῶν τοῦ φωτὸς αὐγῶν ἀναφερόμενον᾽ μέχρι οὗ πρός τι χάσμα μέγα καὶ κάτω διῆκον ἀφικόμενος ὑπὸ τῆς ὀχούσης ἀπελείφϑη δυνάμεως" καὶ τὰς ἄλλας ψυχὰς ἑώρα ταὐτὸ πασχούσας ἐκεῖ" συστελλόμεναι γὰρ ὥσπερ αἱ ὕρνιϑες καὶ καταφερόμεναι κύκλῳ τὸ χάσμα περιή- εσαν (ἄντικρυς δὲ περᾶν οὐκ ἐτόλμων). εἴσω μὲν
1 μὲν γὰρ ἡ ἢ: γὰρ ἤἥ τε ὅ γενέσϑαι ἢ: γίνεσϑαι 12. ἧλος : εἶδος οἵ, ». 118 ἃ: ἡδονῆς -- ἧλος 14 τῷ ἀκο- λάστῳ Ἐν: τοῦ ἀκολάστου 10 συνεπαυρέσϑαι ΜαανρὶαΒ
28. ὀχούσης Ἰάθηι: ἐχούσης 21 ταὐτὸ ἰάθη: τοῦτο
10
20
ΡῊΣ
ὙΙΝΒΘΙΟΤΑ. 401
ὀφϑῆναι τοῖς βακχικοῖς ἄντροις ὁμοίως ὕλῃ καὶ χλω- ρότητι καὶ χλόαις ἀνθέων ἁπάσαις διαπεποικιλμένον᾽" ἐξέπνει δὲ μαλακὴν καὶ πραεῖαν αὔραν ὀσμὰς ἀνα- φέρουσαν ἡδονῆς τε ϑαυμασίας καὶ κρᾶσιν. οἵαν ὃ 5 οἶνος τοῖς μεϑυσκομένοις. ἐμποιοῦσαν᾽ εὐωχούμεναι γὰρ αἵ ψυχαὶ ταῖς εὐωδίαις διεχέοντό τε καὶ πρὸς ἀλλήλας ἐφιλοφρονοῦντο᾽ καὶ τὸν τόπον ἕν κύκλῳ κατεῖχε βαχχεία καὶ γέλως καὶ πᾶσα μοῦσα παιξζόν- τῶν καὶ τερπομένων. ἔλεγε δὲ ταύτῃ τὸν ΖΙιόνυσον ὅθ0 τὺ ἀνελθεῖν εἰς ϑεοὺς καὶ τὴν Σεμέλην ἀναγαγεῖν ὕστε- ρον᾽ καλεῖσθαι δὲ “ήϑης τὸν τόπον. ὅϑεν οὐδὲ δια- τρίβειν βουλόμενον εἴα τὸν Θεσπέσιον. ἀλλ᾽ ἀφεῖλκε βίᾳ, διδάσκων ὅμα καὶ λέγων ὡς ἐχτήκεται καὶ ἀνυ- γραίνεται τὸ φρονοῦν ὑπὸ τῆς ἡδονῆς, τὸ δ᾽ ἄλογον τ καὶ σωματοειδὲς ἀρδόμενον καὶ σαρκούμενον ἐμποιεῖ τοῦ σώματος μνήμην. ἐκ δὲ τῆς μνήμης ἵμερον καὶ πόϑον ἕλκοντα πρὸς γένεσιν. ἣν οὕτως ὠνομάσϑαι νεῦσιν ἐπὶ γῆν οὖσαν. ὑγρότητι βαρυνομένης τῆς ψυχῆς. ἄλλην οὖν τοσαύτην διελϑὼν ὁδὸν ἔδοξεν Β 50 ἀφορᾶν χρατῆρα μέγαν. εἰς δὲ τοῦτον ἐμβάλλοντα ῥεύματα. τὸ μὲν ἀφροῦ ϑαλάσσης ἢ χιόνων λευκό- τερον, τὺ δ᾽ ὁποῖον ἶρις ἐξανϑεῖ τὸ ἁλουργόν, ἄλλα δ᾽ ἄλλαις βαφαῖς κεχρωσμένα πρόσωϑεν ἴδιον ἐχού- σαις φέγγοο᾽ ὡς δὲ πλησίον ἦλθον, ὃ κρατὴρ ἐκεῖ- ϑῦ νο5, ἀφανισϑέντος μᾶλλον τοῦ περιέχοντος τῶν τε χρωμάτων ἀμαυρουμένων. τὸ ἀνϑηρότερον ἀπέλιπε
4 τε] δαὺ ἀοϊοπάππη αὖ ὑλα μΒΡΟΠΘμ τη “Ῥοϑβῦ ὀσμὰς θ τε] ἀθ]θυθυῖη 9. δὲ] ομ. οοαα. τη61 10 ἀναγαγεῖν ἢ ἀνάγειν 12 ἀφεῖλκε Ἡ: ἀφεῖλε 1 ναρχούμενον ΙΧ 18 ἐπὶ γῆν οὖσαν Μ: ἐπιτείνουσαν 22 ἡ ἴρις
402 θῈ ΒῈΠΑ ΝΌΜΙΝΙΒ
πλὴν τῆς λευκότητος. ἑώρα δὲ τρεῖς δαίμονας ὁμοῦ καϑημένους ἐν σχήματι τριγώνου πρὸς ἀλλήλους τὰ ῥεύματα μέτροις τισὶν ἀνακεραννύντας. ἔλεγεν οὖν Ο ὃ τοῦ Θεσπεσίου ψυχοπομπὺς ἄχρι τούτου τὸν Ὀρφέα προελϑεῖν. ὅτε τὴν ψυχὴν τῆς γυναικὸς μετήει, καὶ 5 ἡ καλῶς διαμνημονεύσαντα λόγον εἰς ἀνθρώπους
κίβδηλον ἐξενεγκεῖν, ὡς κοινὸν εἴη μαντεῖον ἔν “Ιελφοῖς ᾿ἀπόλλωνος καὶ Νυκτός" οὐδενὸς γὰρ ᾽4πόλ- λωνι Νύκτα κοινωνεῖν" "ἀλλὰ τοῦτο μέν᾽ ἔφη “Νυκτός ἐστι καὶ Σελήνης μαντεῖον κοινόν. οὐδαμοῦ τῆς γῆς ιτ0 περαῖνον οὐδ᾽ ἔχον ἕδραν μίαν. ἀλλὰ πάντῃ πλανη-
ἡ αϑεύι οι ᾿ 3 , :] ΄ Ν 3 , ᾿ τὸν ἐπὶ τοὺς ἀνθϑοώπους ἐνυπνίοις καὶ εἰδώλοις" ἐκ τούτου γὰρ οἵ ὄνειροι μιγνύμενοι. ὡς δρᾷς. τῷ ἀπα-
“.-
π'ῶδὶ, γω, Μ΄... πᾶς, Ἴθν,
τηλῷ καὶ ποικίλῳ τὸ ἁπλοῦν καὶ ἀληϑὲς παραλαμ- Ὁ βάνοντες διασπείρουσι. τὸ δ᾽ ᾿ἡπόλλωνος οὐ κατεῖ- ιῦ δεο᾽ εἶπεν “οὐδὲ κατιδεῖν ἔσῃ δυνατός" ἀνωτέρω γὰρ οὐκ ἐπιδίδωσιν οὐδὲ χαλᾷ τὸ τῆς ψυχῆ ἐπίγειον ἀλλὰ κατατείνει τῷ σώματι προσηρτημένον. ἅμα δ᾽ ἐπειρᾶτο προσάγων ἐπιδεικνύειν αὐτῷ τὸ φῶς ἐκ τοῦ τρίποδος. ὡς ἔλεγε, διὰ τῶν κόλπων τῆς Θέμιδος 30 ἀπερειδόμενον εἰς τὸν Παρνασόν. καὶ προϑυμούμε- νος ἰδεῖν οὐκ εἶδεν ὑπὸ λαμπρότητος. ἀλλ᾽ ἤκουε παριὼν φωνὴν ὀξεῖαν γυναικὸς ἐν μέτρῳ φράξουσαν ἄλλα τινὰ καὶ χρόνον. ὡς ἔοικε, τῆς ἐκείνου τελευ- τῆς. ἔλεγε δ᾽ ὃ δαίμων τὴν φωνὴν εἶναι Σιβύλλης" 35 ἄδειν γὰρ αὐτὴν περὶ τῶν μελλόντων ἐν τῷ προσ-Ὦ Ἐ ὦπῳ τῆς σελήνης περιφερομένην. βουλόμενος οὖν
ἢ προελϑεῖν Υ : προσελϑεῖν 14 συμπαραλαμβάνοντες Ἦ, 10 κατεῖδες ΟοὈνοίαβ: κάτοιδας
1
2,
0
ι
9
Ὁ
οι
ΨΙΝΡΙΟΤΑ. 405
ἀκροᾶσϑαι πλείονα, τῇ δύμῃ τῆς σελήνης εἰς τοὐ- ναντίον ὥσπερ ἐν ταῖς δίναις ἐξεώσϑη καὶ βραχέα κατήκουσεν᾽ ὧν ἦν καὶ τὸ περὶ τὸ Βέσβιον ὄρος καὶ τὴν 4Δικαιαρχείας ὑπὸ πυρὸς φϑορὰν γενησο- μένην. καί τι κομμάτιον περὶ τοῦ τότε ἡγεμόνος ὡς
᾿ἐσϑλὺς ἐὼν νούσῳ τυραννίδα λείψει.
μετὰ δὲ ταῦτα πρὺς τὴν ϑέαν τῶν κολαζομένων ἐτρέ- ποντο. καὶ τὰ μὲν πρῶτα δυσχερεῖς καὶ οἰχτρὰς εἶχον ὄψεις μόνον" ἐπεὶ δὲ καὶ φίλοις καὶ οἰκείοις καὶ συνήϑεσιν ὃ Θεσπέσιος οὐκ ἂν προσδοχήσας κολαξομένοις ἐνετύγχανεν, οἱ καὶ δεινὰ παϑήματα καὶ τιμωρίας ἀσχήμονας χαὶ ἀλγεινὰς ὑπομένοντες ὠκτίζοντο πρὸς ἐκεῖνον καὶ ἀνεκλαίοντο᾽ τέλος δὲ τὸν πατέρα τὸν ἑαυτοῦ κατεῖδεν ἔκ τινος βαράϑρου στιγμάτων καὶ οὐλῶν μεστὸν ἀναδυόμενον. ὀρέγοντα τὰς χεῖρας αὐτῷ καὶ σιωπᾶν οὐκ ἐώμενον. ἀλλ᾽ ὃμο- λογεῖν ἀναγκαζόμενον ὑπὸ τῶν ἐφεστώτων ταῖς τιμω- ρίαις, ὅτι περὶ ξένους τινὰς μιαρὸς γενόμενος χρυσίον ἔχοντας, φαρμάκοις διαφϑείρας καὶ ἐκεῖ διαλαϑὼν ἅπαντας, ἐνταῦϑ'᾽ ἐξελεγχϑείς, τὰ μὲν ἤδη πέπονϑε τὰ δ᾽ ἄγεται πεισόμενος" ἱκετεύειν μὲν ἢ παραιτεῖ- σϑαι περὶ τοῦ πατρὸς οὐκ ἐτόλμα δι᾽ ἔκπληξιν χαὶ δέος" ὑποστρέψαι δὲ καὶ φυγεῖν βουλόμενος οὐκέτι τὸν πρᾶον ἐκεῖνον ἑώρα καὶ οἰκεῖον ξεναγόν, ἀλλ᾽ ὑφ᾽ ἑτέρων τινῶν φοβερῶν τὴν ὄψιν εἰς τὸ πρόσϑεν ὠϑού- μενος ὡς ἀνάγκην οὖσαν οὕτω διεξελθεῖν, ἐθεᾶτο
4 Ζικαιαρχείας Ἐ: δικαιαρχείαν φϑορὰν Ἰάθῃι: φορᾷ 9. εἶχον] ΤΉ Π1πη εἶδον ἐπεὶ δὲ κέ] τᾷ. Ῥγαθίαξ. ρ. {ΥΊ
ἢ
6
4θ4 Ὲ ΒΈΒΑ ΝΌΜΙΝΙΒ
τῶν μὲν γνωρίμως πονηρῶν γενομένων καὶ κολα- σϑέντων αὐτόϑι τὴν σκιὰν οὐκέτ᾽ εἶναι χαλεπῶς οὐδ᾽ ὁμοίως τριβομένην. ἅτε δὴ περὶ τὸ ἄλογον καὶ παϑη- τικὸν ἐπίπονον οὖσαν᾽ ὅσοι δὲ πρόσχημα καὶ δόξαν Β ἀρετῆς περιβαλόμενοι διεβίωσαν κακίᾳ λανϑανούσῇῃ, 5 τούτους ἐπιπόνως καὶ ὀδυνηρῶς ἠνάγκαζον ἕτεροι περιεστῶτες ἐχτρέπεσϑαι τὰ ἐντὸς ἔξω τῆς ψυχῆς: ἰλυσπωμένους παρὰ φύσιν καὶ ἀνακαμπτομένους, ὥσπερ αἵ ϑαλάττιαι σκολόπενδραι καταπιοῦσαι τὸ ἄγκιστρον ἐκτρέπουσιν ἑαυτάς" ἐνίους δ᾽ ἀναδέροντες τὸ αὐτῶν καὶ ἀναπτύσσοντες ἀπεδείκνυσαν ὑπούλους καὶ ποικίλους, ἐν τῷ λογιστικῷ καὶ κυρίῳ τὴν μοχϑη- ρίαν ἔχοντας. ἄλλας δ᾽ ἔφη ψυχὰς ἰδεῖν, ὥσπερ τὰς ἐχίδνας περιπεπλεγμένας σύνδυο καὶ σύντρεις καὶ πλείονας, ἀλλήλας ἐσθιούσας ὑπὸ μνησικακίας καὶ τὸ Ο κακοϑυμίας ὧν ἔπαϑον ἐν τῷ ξῆν ἢ ἔδρασαν. εἶναι δὲ καὶ λίμνας παρ᾽ ἀλλήλας. τὴν μὲν χρυσοῦ περι- ξέοντος τὴν δὲ μολίβδου ψυχροτάτην ἄλλην δὲ τρα- χεῖαν σιδήρου" καί τινας ἐφεστάναι δαίμονας ὥσπερ οἵὗ χαλκεῖς ὀργάνοις ἀναλαμβάνοντας καὶ καϑιξντας 90 ἐν μέρει τὰς ψυχὰς τῶν δι’ ἀπληστίαν καὶ πλεονε- ξίαν πονηρῶν. ἐν μὲν γὰρ τῷ χρυσῷ διαπύρους καὶ διαφανεῖς ὑπὸ τοῦ φλέγεσϑαι γενομένας ἐνέβαλ- λον εἰς τὴν τοῦ μολίβδου βάπτοντες" ἐχπαγείσας δ᾽ αὐτόϑι καὶ γενομένας σχληρὰς ὥσπερ αἷ χάλαξαι, 95 1 γνωρίμως ἢ: γνωρίμων καὶ ἢ: ἢ 2 οὐκέτ᾽ -- ὁμοίως} οὐκέτι λίαν χαλεπῶς οὐδ᾽ ὠμῶς Μαανίσαβ 8 ἅτε δὴ} Ο. Β΄. Ἠοϑυηδημπαβ:; ἀτελῆ 6 ἐπίπονον οὖσαν] ἐπιπονή-
σασανὸ 8 ἀνακαμπτομένους Τυμπῖὰ5: ἅμα καμπτομένους ’ 17 περιξέουσαν Τὶ
ΥΙΝΌΙΟΤΑ. 400
πάλιν εἰς τὴν τοῦ διδήρου μεϑίστασαν: ἐνταῦϑα δὲ μέξλαιναί τε δεινῶς ἐγίγνοντο, καὶ περικλώμεναι διὰ σκληρότητα καὶ συντριβόμεναι τὰ εἴδη μετέβαλλον" εἶϑ' οὕτω πάλιν εἰς τὸν χρυσὸν ἐκομίζοντο, δεινάς, ὅ ὡς ἔλεγεν, ἐν ταῖς μεταβολαῖς ἀλγηδόνας ὑπομένου- σαι. πάντων δὲ πάσχειν ἔλεγεν οἰχτρότατα τὰς ἤδη δοκούσας ἀφεῖσϑαι τῆς Δίκης, εἶτ᾽ αὖϑις συλλαμ- βανομένας᾽ αὗται δ᾽ ἦσαν. ὧν εἴς τινας ἐχγόνου; ἢ παῖδας ἣ ποινὴ περιῆλϑεν. ὁπότε γάρ τις ἐκεί- τονῶν ἀφίκοιτο καὶ περιτύχοι, προσέπιπτεν ὀργῇ καὶ κατεβόα καὶ τὰ σημεῖα τῶν παϑῶν ἐδείκνυεν, ὀνει-- δίζουσα καὶ διώκουσα φεύγειν καὶ ἀποχρύπτεσϑαι βουλομένην οὐ δυναμένην δέ. ταχὺ γὰρ μετέϑεον οἵ κολασταὶ πρὸς τὴν Ζίκην. καὶ ἐξ ἀρχῆς ἤπειγον τι ὀλοφυρομένας τῷ προγιγνώσκειν τὴν τιμωρίαν. ἐνίαις δὲ χαὶ πολλὰς ἅμα τῶν ἐκγόνων ἔλεγε συνηρτῆσϑαι, καϑάπερ μελίττας ἢ νυκτερίδας ἀτεχνῶς ἐχομένας χαὶ τετριγυίας ὑπὸ μνήμης καὶ ὀργῆς ὧν ἔπαϑον δι’ αὐτάς. ἔσχατα δ᾽ δρῶντος αὐτοῦ τὰς ἐπὶ δευ- 80 τέραν γένεσιν τρεπομένας ψυχὰς εἴς τε ζῷα παντο- δαπὰ καμπτομένας βίᾳ καὶ μετασχηματιξομένας ὑπὸ τῶν ταῦτα δημιουργούντων ὀργάνοις τισὶ καὶ πλη- γαῖς. τῶν μὲν ὅλα τὰ μέρη συνελαυνόντων, τὰ δ᾽ ἀποστρεφόντων, ἔνια δ᾽ ἐκλεαινόντων καὶ ἀφανιξόν- βὅ τῶν παντάπασιν, ὕπως ἐφαρμόσειεν ἑτέροις ἤϑεσι καὶ βίοιφ᾽ ἐν ταύταις φανῆναι τὴν Νέρωνος ψυχὴν
12 διώκουσα ΤὌΣΠΘΡαΒ: δοκοῦσα 414 καὶ πρὸς τὴν ἐξ 3 “ , 3 “ Χο ἢ Ἂ κ 3 - ἀρχῆς δίκην ἀπῆγον 18 ἐνίαις ἢ: ἐνίξς 11 ἀτεχνῶς] ἀαα. ἑαυτῶν ἢ 28 τὰ δ᾽] τῶν δ᾽ ΤΌΣΠΘΡαΒ
ῬΙαύδτοΗ ΜΟΥδΙᾶ. ΥῸ]. 111. 90
ΕΗ
400 Ὲ ΒΕΠΝΑ ΝΌΜΙΝΙΚ ΥΙΝΘΙΟΤΑ.
τά τ’ ἄλλα κακῶς ἔχουσαν ἤδη καὶ διαπεπαρμένην ἥλοις διαπύροις. προκεχειρισμένων δὲ χαὶ ταύτῃ τῶν δημιουργῶν Πινδαρικῆς ἐχίδνης εἶδος, ἐν ᾧ κυηϑεῖσαν καὶ διαφαγοῦσαν τὴν μητέρα βιώσεσϑαι, φῶς ἔφασκεν ἐξαίφνης διαλάμψαι μέγα, καὶ φωνὴν 5 ἐκ τοῦ φωτὺς γενέσϑαι προστάττουσαν εἰς ἄλλο γένος ἡμερώτερον μεταβαλεῖν, ὠδικόν τι μηχανησαμένους περὶ ἕλη καὶ λίμνας ξῷον: ὧν μὲν γὰρ ἠδίκησε δὲ- δωκέναι δίκας" ὀφείλεσθαι δέ τι καὶ χρηστὸν αὐτῷ δΟδπαρὰ ϑεῶν, ὅτι τῶν ὑπηκόων τὸ βέλτιστον καὶ ϑεοφιλέστατον γένος ἠλευϑέρωσε. τὴν ᾿Ελλάδα. μέχρι μὲν οὖν τούτων εἶναι ϑεατής᾽ ὡς δ᾽ ἀναστρέφειν
“"
0
ἔμελλεν, ἐν παντὶ κακῷ γενέσϑαι διὰ φόβον. γυναῖκα γάρ τινα λαβομένην αὐτοῦ ϑαυμαστὴν τὸ εἶδος καὶ τὸ μέγεϑος., δεῦρο δή᾽ εἰπεῖν “οὗτος, ὅπως ἕχαστα τ
μὲγ 59 0 Ή ι 99 9 10 μᾶλλον μνημονεύσῃς. καί τι ῥαβδίον, ὥσπερ οἱ ξω- γράφοι. διάπυρον προσάγειν, ἑτέραν δὲ χωλύειν. αὐτὸν δ᾽ ὥσπερ ὑπὸ σύριγγος ἐξαίφνης σπασϑέντα
΄ " ΄ Ἂ , - ῇ πνεύματι νεανικῷ σφόδρα καὶ βιαίῳ τῷ σώματι
- ’ ᾿" 2 - -
προσπεσεῖν χαὶ ἀναβλέψαι σχεδὸν ὑπ᾽ αὐτοῦ τοῦ 90 μνήματος.
1 ἤδη καὶ] καὶ δὴ καὶ Ὗ 2. ταύτῃ (1. 6. τῇ Νέρωνος ψυχῇ) ἢ: ταύτην 8. δεδωκέναι Ἰᾶθιι: δέδωκε 18 διὰ φό- βον] ἁἀαϊξαγηρηύαμι ρυΐαῦ 18 ὑπὸ] διὰ ἃἩ σύριγγος} σμήριγγοςῦὺ 20 ὑπ᾽] ἐπ᾿ ἢ
ἘΠΕΡΙ ἙἹΜΑΡΜΕΝΗΣ.
Τὰ περὶ τῆς εἱμαρμένης δοκοῦνϑ᾽ ἡμῖν, ὡς οἷόν τὲ σαφῶς καὶ συντόμως πειράσομαι ἐπιστεῖλαί σοι, Ο φίλτατε Πείσων, ἐπειδὴ σὺ τοῦτ᾽ ἠξίωσας οὐκ ἀγνοῶν ἣν ἔχω πρὸς τὸ γράφειν εὐλάβειαν. ὅδ 1. Πρῶτον τοίνυν ἴσϑι, ὅτι εἱμαρμένη διχῶς καὶ λέγεται καὶ νοεῖται" ἣ μὲν γάρ ἐστιν ἐνέργεια ἡ δ᾽ οὐσία. πρῶτον μὲν οὖν ἐνέργειαν τύπῳ ὑπέ- γραψεν ὁ Πλάτων ἔν τὲ τῷ Φαίδρῳ λέγων “ϑεσμός τε ᾿ἀδραστείας ὅδε. ἥτις ἂν ψυχὴ ϑεῷ ξυνοπαδὸς 10 γενομένη" ἐν δὲ τῷ Τιμαίῳ ᾿νόμους᾽ οὃς ἐπὶ τῇ τοῦ παντὸς φύσει ὁ ϑεὸς εἶπε ταῖς ἀϑανάτοις ψυχαῖς" ἐν δὲ τῇ Πολιτείᾳ “᾿ἀνάγκης ϑυγατρὸς κόρης “αχέ- Ὁ σεῶς λόγον᾽ φησὶν εἶναι τὴν εἱμαρμένην, οὐ τραγι- κῶς ἀλλὰ ϑεολογικῶς τὸ ἀρέσκον αὑτῷ ἀποφαινό- τὸ μένος. εἰ δὲ κοινότερον ἐϑέλοι τις ταῦτα μεταλαβὼν ὑπογράψαι, ὡς μὲν ἐν Φαίδρῳ λέγοιτ᾽ ἂν ἡ εἴμαρ- μένη λόγος ϑεῖος ἀπαράβατος δι᾿ αἰτίαν ἀνεμπό- διστον᾽ ὡς δ᾽ ἐν τῷ Τιμαίῳ νόμος ἀκόλουθος τῇ τοῦ παντὺς φύσει, καϑ'’ ὃν διεξάγεται τὰ γιγνόμενα. 30 τοῦτο γὰρ ἐκεῖ ἡ “άχεσις ἐργάζεται. ἡ τῆς ᾿ἀνάγκης ἀληϑῶς ϑυγάτηρ, ὡς καὶ πρότερον παρελάβομεν καὶ 8 Φαίδρῳ] ». 2ἀ86 [10 Τιμαίῳ] Ῥ. 416 13 Πολιτείᾳ]
Ῥ. 11ἃ 20 ἐκεῖ ": ἔχει ν 805
408 θῈ ΒΑΤΟ. Ὰ
ὕστερον ἔτι μᾶλλον εἰσόμεϑ᾽ ἐν τοῖς κατὰ σχολὴν λόγοις. ἥδε μὲν οὖν ἡ κατ᾽ ἐνέργειαν εἱμαρμένη. Ἐ 2. Ἡ δὲ κατ᾽ οὐσίαν ἔοικεν εἶναι σύμπασ᾽ ἡ τοῦ κόσμου ψυχὴ τριχῇ διανεμηϑεῖσα, εἴς τε τὴν ἀπλανῆ μοῖραν καὶ εἰς τὴν πλανᾶσϑαι νομιζομένην, καὶ τρί- τὴν τὴν ὑπουράνιον τὴν περὶ γῆν ὑπάρχουσαν" ὧν ἡ μὲν ἀνωτάτω Κλωθὼ προσαγορεύεται, ἡ δὲ μετ’ αὐτὴν ᾿άτροπος, ἡ κατωτάτω δ᾽ αὖ Μάχεσις, δεχομένη μὲν τὰς οὐρανίας τῶν ἀδελφῶν ἐνεργείας, συμπλέκουσα δὲ καὶ διαδιδοῦσα ταύτας εἰς τὰ ἐπ᾽ τὸ αὐτῆς. τεταγμένα τὰ ἐπίγεια. δυνάμει μὲν οὖν εἴρη- ΕΒ ται, ὁποῖα χρὴ λέγεσϑαι περὶ τῆς κατ᾽ οὐσίαν εἷμαρ- μένης καὶ γὰρ ἥτις ἐστὶ καὶ πόση τις καὶ ὁποία καὶ ὕπως τέτακται καὶ ὕπως ἔχει αὐτή τε πρὸς ἕαυ- τὴν καὶ δὴ καὶ πρὸς ἡμᾶς, ὡς ἐν ἐπιτομῇ εἴρηται" 1τὉ τὰ δὲ καϑ'’ ἕκαστα περὶ τούτων ὃ ἕτερος μῦϑος ὃ ἐν τῇ Πολιτείᾳ μετρίως αἰνίττεται. καὶ ἡμεῖς εἰς δύναμίν σοι ταῦτ᾽ ἐπειράϑημεν ἐξηγήσασϑαι.
ὃ. Πάλιν γε μὴν τὴν κατ᾽ ἐνέργειαν εἱμαρμένην ἀναλαβόντες λέγωμεν᾽ περὶ γὰρ ταῦτα τὰ πολλὰ ξητή- ματα φυσικά τε καὶ ἠϑικὰ καὶ διαλεκτικὰ τυγχάνει
ὅ69 ὄντα. τίς μὲν οὖν ἐστιν, ἐπιεικῶς ἀφώρισται" ὁποία δ᾽ ἐστίν, ἕξῆς ῥητέον, εἰ καὶ πολλοῖς ἄτοπον φαί- νεται. ἀπείρων γὰρ ἐξ ἀπείρου καὶ εἰς ἄπειρον ὄντων τῶν γιγνομένων, τὰ πάντα περιβαλοῦσ᾽ ἐν κύκλῳ ἡ εἱμαρμένη οὐκ ἄπειρος ἀλλὰ πεπερασμένη ἐστίν' οὔτε γὰρ νόμος οὔτε λόγος οὔτε τι ϑεῖον
οι
το
Ὁ
το
ὃ
8 ἡ δὲ Ἀπομγτηιβ: τῇ ὅ τρίτην ΠΌΘΡΠΘΙαΒ: τρέτην εἰς 10. τη8]1}1 ἐπ᾿ αὐτό 20 Τυσποραβ: λέγομεν 20 ὄντων ὟὟΥ
10
1ὅ
20
Ὲ ΒΑΤΟ. 409
ἄπειρον ἂν εἴη. ἔτι δ᾽ ἂν μάϑοις τὸ λεγόμενον, νοήσας τὴν ὕλην περίοδον καὶ τὸν σύμπαντα χρό- νον, ὅταν τῶν ὀκτὼ περιόδων᾽ ὥς φησιν ὁ Τίμαιος “τὰ πρὸς ἄλληλα συμπερανϑέντα τάχη σχῇ κεφαλήν, τῷ τοῦ ταὐτοῦ καὶ ὁμοίως ἰόντος ἀναμετρηϑέντα κύ- κλῳ. ἐν γὰρ τούτῳ τῷ λόγῳ ὡρισμένῳ τ᾽ ὄντι καὶ ϑεωρουμένῳ πάνϑ' ὅσα τε κατ᾽ οὐρανὸν ἅ τ᾽ ἐπὶ τὴν
γῆν ἐξ ἀνάγκης ἄνωϑεν συνίσταται, πάλιν μὲν εἰς Β
ταὐτὸ καταστήσεται, πάλιν δ᾽ ἐξ ἀρχῆς ὅλα κατὰ ταὐτὰ ὡσαύτως ἀποδοϑήσεται. μόνη γοῦν ἡ κατ᾽ οὐρανὸν σχέσις αὐτή τε πρὸς ἑαυτὴν κατὰ πάντα τεταγμένη πρός τε τὴν γῆν καὶ πρὸς τὰ ἐπίγεια πάντα διὰ μακρῶν περιόδων πάλιν ἐπανήξει ποτέ" αἴ τὲ μετ᾽ αὐτὴν ἐφεξῆς καὶ ἐχόμεναι ἀλλήλαις ἐχο- μένως παρέσονται, ἑκάστη τὰ αὑτῆς ἐξ ἀνάγκης φέ- ρουσαι. ἔστω δὲ πρὸς τὸ σαφὲς τῶν περὶ ἡμᾶς νῦν ὄντων, ὅτι οὐ συμβαίνει ἀπὸ τῶν οὐρανίων. ὡς πάν- τῶν αἰτιῶν ὄντων, καὶ τὸ ἐμὲ γράφειν νυνὶ τάδε καὶ ὡδὶ σέ τε πράττειν ἅπερ καὶ ὅπως τυγχάνεις πράτ- τῶων᾿ πάλιν τοίνυν ἐπειδὰν ἡ αὐτὴ ἀφίκηται αἰτία, ταὐτὰ καὶ ὡσαύτως οἷ αὐτοὶ γενόμενοι πράξομεν. οὕτω δὲ καὶ πάντες ἄνϑρωποι καὶ τά γ᾽ ἑξῆς κατὰ τὴν ἑξῆς αἰτίαν γενήσεται καὶ πραχϑήσεται, καὶ πάνϑ᾽ ὅλα καὶ κατὰ μίαν τὴν ὅλην περίοδον καὶ καϑ' ἑκάστην
1 ἔτι δ᾽ ἂν] ἔτι δ᾽ ἂν μᾶλλον) 8. Τίμαιος ": τιμαῖος οἵ ν. 8ϑ88 4 τὰ Ρ]αΐο: προσάλληλα ὃ τοῦ 1ᾶἄθιῃ (ἢ τ᾽] ὅσα τ ὟὙὸ 9 ὅλα κατὰ ὟὟ᾽ : ὅσα κεῖται 9 ταὐτὸ ὅ: τὸ αὐτὸ 10. 21 ταὐτὰ ἧ: τὰ αὐτὰ 11 κατὰ Νυ]οοθιαβ: κεῖ- ται 18 παρέσονται Ν᾽Υἧ: παρέχονται αὑτῆς ἧ: αὐτῆς 28 ὅλα καὶ κατὰ ὟὟΥ: ὅσα κεῖται
410 ΕῈ ΒΑΤΟ.
τῶν ὅλων ὡσαύτως ἀποδοϑήσεται. φανερὸν τοίνυν ἤδη ὅ τι ἔφαμεν, τὴν εἱμαρμένην ἄπειρον τρύπον τινὰ οὖσαν μὴ ἄπειρον εἶναι, καὶ τό γε δηϑέν, ὅτι κύκλος τίς ἐστι. μετρίως που κατῶπται" ὡς γὰρ καὶ ἡ τοῦ κύκλου κίνησις ὅ τε ταύτην παραμετρῶν χρό- 5 νος κύκλος τίς ἐστιν, οὕτω καὶ τῶν κατὰ κύκλον γιγνομένων ὃ λόγος κύκλος ἂν νομισϑείη.
9 4. Σχεδὸν μὲν οὖν καὶ τοῦτο δηλοῖ. ὁποῖόν τι τυγχάνει ἣ εἱμαρμένη, πλὴν οὐχ ἥ γε κατὰ μέρος οὐδ᾽ ἡ καϑ᾽ ἕκαστα. ποία τις οὖν καὶ ἥδε κατ᾽ τὸ αὖ τόδε τὸ εἶδος τοῦ λόγου; ἔστι τοίνυν. ὡς ἄν τις εἰχάσαι, οἷος ὁ πολιτικὺς νόμος" ὃς πρῶτον μὲν τὰ πλεῖστα. εἰ καὶ μὴ πάντα. ἐξ ὑποϑέσεως προστάττει" ἔπειτα μὴν καϑόλου τὰ πόλει προσήκοντα εἰς δύνα- μὲν περιλαμβάνει. πάλιν δὲ τούτων ἑκάτερον ὁποῖόν 1 τί ἐστι, σκεπτέον. ἀκολούϑως τοίνυν ὃ πολιτικὸς νόμος περί τ᾽ ἀριστέως καὶ λιποτάχτου διαλέγεται καὶ περὶ τῶν ἄλλων ὡσαύτως" ἀλλ᾽ οὐ περὶ τοῦδ᾽ ἢ τοῦδ᾽ ἧ νόμιμόν ἐστιν, ἀλλὰ τὰ μὲν καϑόλου
Ἑ προηγουμένως, τὰ δ᾽ ὑποπίπτοντα τούτων ἑἕπομέ- 50 νῶς. καὶ γὰρ τὸ τιμῆσαι τόνδε τινὰ ἠριστευχότα καὶ τὸ κολάσαι τόνδε τινὰ λιποτακτήσαντα νόμιμον ἂν φήσαιμεν. ὡς δυνάμει καὶ περὶ τούτων διατε- ταγμένου τοῦ νόμου" ὃν τρόπον ὃ ἰατρικὺς καὶ ὃ γυμναστιχκὺς ὡς εἰπεῖν νόμος δυνάμει τὰ καϑ' ἕκαστα 30 τοῖς ὅλοις συμπεριλαμβάνει" οὕτω δὲ καὶ ὁ τῆς φύ-
ὅ χρόνος Ὗ : χρόνου 9 κατὰ ΤΌΣΠΘΡαΒ: κεῖται 10 κατ᾽
αὖ τόδε Ο. Ε΄. Ηδυηδηπιβ: κατ᾽ αὐτὸ δὲ 12 ὃς Ὗ 10 ἀκολούϑως} καϑόλου Τ 19 ἣ Ὗ
ΠΕ ΒΑΤΟ. 411
σεὼως νόμος τὰ μὲν καϑόλου προηγουμένως, τὰ δὲ καϑ' ἕκαστα ἑπομένως. ἔστι ὃ᾽ εἱμαρμένα τρόπον Τὶ τινὰ καὶ ταῦτα, ὄντ᾽ ἐκείνοις συνειμαρμένα. τάχα δ᾽ ἄν τις τῶν ἄγαν ἀκριβολογουμένων τὰ τοιαῦτα καὶ τοὐναντίον φαίη προηγούμενα συντετάχϑαι τὰ καϑ' ἕκαστα, εἶναί τε τούτων ἕνεκα καὶ τὸ καϑόλου., » » -" [ ΄ὔ ᾿" τ αδν ὅρος 3 . προηγεῖσϑαι δὲ τῶν ἕνεκά του τὸ οὗ ἕνεκα. ἄλλα
σι
περὶ μὲν τούτων ἐν ἄλλοις σκεπτέον. ὅτι δ᾽ οὐ πάντα καϑαρῶς οὐδὲ διαρρήδην ἡ εἱμαρμένη περιέχει ἀλλ᾽ 10 ὅσα καϑόλου, τοῦτο δὴ ἐν τῷ παρόντι ῥηϑὲν πρός τε τὸν ἑξῆς λόγον καὶ τὸν ὀλίγον ἔμπροσϑεν χώραν ἔχει. τὸ μὲν γὰρ ὡρισμένον οἶκεῖον τῇ ϑείᾳ φρο- ὅτθ ὔ ᾿) » 7 “ “ τα νήσει ἐν τῷ καϑόλου μᾶλλον ϑεωρεῖται" τοιοῦτος καὶ ὁ ϑεῖος νόμος, ὃ μέντοι γε πολιτικός, τὸ δ᾽ ι ἄπειρον ἐν τῷ καϑ' ἕκαστα. μετὰ δὴ ταῦτα, οἷον μέν ἐστιν ἐξ ὑποϑέσεως᾽ ὅτι δὲ τοιοῦτον καὶ ἡ εἵμαρ- μένη. οἰέσϑω. ἐξ ὑποθέσεως δὴ ἔφαμεν τὸ μὴ καϑ' δ " , 2 ΄ δα» " ἰς 3 -" ἑαυτὸ τιϑέμενον, ἀλλά πῶς ἑἕτερῷ τινὶ ὡς ἀἁληϑῶς ὑποτεϑέν. ὁπόσα ἀκολουϑίαν σημαίνει. “θεσμός τε 20 ᾿δραστείας ὅδε᾽ ἥτις ἂν ψυχὴ συνοπαδὸς γενομένη κατίδῃ τι τῶν ἀληϑῶν, μέχρι τῆς ἑτέρας περιόδου εἶναι ἀπήμονα" κἂν ἀεὶ δύνηται τοῦτο ποιεῖν, ἀεὶ ἀβλαβῆ εἶναι. τοιοῦτον μὲν δὴ τὸ ἐξ ὑποθέσεως Β “ ΄ Ο’ τ ὰλ ἂν στα δ ’ - ἅμα καὶ καϑόλου. ὅτι ὃὲ καὶ ἡ εἱμαρμένη τοιοῦτον
8 ὄντα : πάντα 6 εἶναί τε ὟὟὟ : ἔν τε Ἷ προη- γεῖσϑαι ΑΥ : προηγεῖται 18 τοιοῦτος μέντοι γε ὃ ϑεῖος νόμος καὶ ὁ πολιτικὸς ΝΥ 6Χ νο188. Τ' ἄτη. Χ 17 οἰέσϑω] γνοξίσϑω ὟΝ 18 πως Ὗ: πρὸς ἁληϑῶς) ἀληϑὲς 19 ὁπόσα] οοΥγαρύμπι 1 ἀληϑῶν ὙὟ οχ ΡῬ]αΐομθ: ἀληϑῶς
τῆς] τε τῆς ῬΙαῖο 22 ἀεὶ γοδύθυϊβ 1 θγῃ
412 ῬῈ ΒΑΤΟ.
τυγχάνει ὕν,. ἔκ τε τῆς οὐσίας αὐτῆς καὶ ἐκ τῆς προσ- ἡγορίας δῆλον. εἱμαρμένη τε γὰρ προσαγορεύεται ὡς ἂν εἰρομένη τις ϑεσμὸς δὲ καὶ νόμος ὑπάρχει τῷ τὰ ἀκόλουϑα τοῖς γιγνομένοις πολιτικῶς διατετάχϑαι. ὅ, Ἑξῆς δὲ σκεπτέον καὶ τὰ κατὰ τὸ πρός τι, πῶς μὲν πρὺς τὴν πρόνοιαν ἡ εἱμαρμένη ἔχει, πῶς δὲ πρὸς τὴν τύχην καὶ τό γ᾽ ἐφ᾽ ἡμῖν καὶ τὸ ἐνδὲε- χόμενον καὶ ὅσα τοιαῦτα᾽ πρὸς δὲ τούτῳ διωρίσϑω, πῆ μὲν ἀληϑὲς πῆ δὲ ψεῦδος τό 'πάντα καϑ' εἴμαρ- Ο μένην. εἰ μὲν οὖν τὸ ἐν τῇ εἱμαρμένῃ πάντα περι- τὸ ἔχεσϑαι δηλοῖ, συγχωρητέον εἶναι ἀληϑές" εἴϑ'᾽ ὅσα περὶ ἀνθρώπους εἴτε περὶ γῆν ἅπαντα εἴτε κατ᾽ οὐρανὸν γιγνόμενα, βούλεταί τις ἐν τῇ εἱμαρμένῃ τίϑεσϑαι, καὶ ταῦϑ' ὡς πρὸς τὸ παρὸν συγκεχω- ρήσϑω. εἰ δ᾽, ὅπερ καὶ μᾶλλον ἐμφαίνει. τὸ καϑ' 16 εἱμαρμένην οὐχ ἅπαντα, ἀλλ᾽ αὐτὸ μόνον τὸ ἕπό- μενον αὐτῷ σημαίνει. οὐ πάντα ῥητέον καϑ' εἵμαρ- μένην. οὐδὲ γὰρ νόμιμα οὐδὲ κατὰ νόμον πάνϑ᾽ ὁπόσα περιείληφεν ὃ νόμος" καὶ γὰρ προδοσίαν καὶ Ὁ λιποταξίαν καὶ μοιχείαν καὶ πολλὰ ἕτερα τοιαῦτα 50 περιλαμβάνει, ὧν οὐδὲν ἄν τις εἴποι νόμιμον᾽ ὁπότ᾽ οὐδὲ τὸ ἀριστεῦσαι ἢ τυραννοχτονῆσαι ἤ τι ἄλλο κατορϑῶσαι φαίην ἂν ἔγωγε νόμιμον. τὸ μὲν γὰρ δὴ νόμιμον πρόσταγμα νόμου ἐστί" τὸ δ᾽ εἴπερ ὃ νόμος προστάττει, πῶς οὐκ ἂν ἀπειϑοῖεν καὶ παρανομοῖεν 36 οἵ γε μὴ ἀριστεύοντες καὶ τυραννοχτονοῦντες καὶ
σι
10 εἱμαρμένην ὙΥ : εἱμαρμένην οὐδ᾽ εἰ καϑ' εἱμαρμένην πάντα 24 τὸ δ᾽ εἴπερ) τὸ δ᾽ ἀριστεύειν καὶ τυραννοχτο- νεῖν εἴπερ ΝΥ. γῃηδ] 1 τοῦτο δ᾽ εἴπερ
Ὲ ΒΑΤΟ. 4.15
ὅσοι τὰ τοιαῦτα μὴ κατορϑοῦσιν; ἢ πῶς. εἰ παρά- νομοι οἵδε, οὐ δίκαιον κολάξειν τοὺς τοιούτους; εἴ γε μὴν ταῦτα λόγον οὐκ ἔχει. μόνα ῥητέον νόμιμά τε καὶ κατὰ νόμον τὰ ὑπὸ τοῦ νόμου ὁρισϑέντ᾽ ἐπὶ 5 τοῖς ὁπωσοῦν πραττομένοις᾽ μόνα δ᾽ εἱμαρμένα καὶ Εὶ καϑ' εἱμαρμένην τὰ. ἀκόλουϑα τοῖς ἐν τῇ ϑείᾳ δια- τάξει προηγησαμένοις. ὥστε πάντα μὲν τὰ γιγνό- μεν᾿ ἡ εἱμαρμένη περιλαμβάνει, πολλὰ δὲ τῶν ἐν αὐτῇ καὶ σχεδὸν ὅσα προηγεῖται οὐκ ὀρϑὺν λέγειν 10 καϑ' εἱμαρμένην.
0. Τούτων δ᾽ οὕτως ἐχόντων, ἑξῆς ῥητέον. ὡς τό γ᾽ ἐφ᾽ ἡμῖν καὶ ἣ τύχη τό τε δυνατὸν καὶ τὸ ἐνδεχόμενον καὶ τὰ τούτων συγγενῆ ταχϑέντα ἐν τοῖς προηγουμένοις αὐτά τε σῴζοιτ᾽ ἂν καὶ τὴν εἴμαρ-
ιό μένην σῴζοι. ἣ μὲν γὰρ εἱμαρμένη πάντα περιέχει καϑάπερ καὶ δοκεῖ" τὰ δ᾽ οὐκ ἐξ ἀνάγκης γενήσεται, ἀλλ᾽ ἕκαστον αὐτῶν οἷον καὶ πέφυκεν εἶναι. πέφυκε Ἐ' δὲ τὸ δυνατὸν ὡς γένος προὐφεστάναι τοῦ ἐνδεχο- μένου" τὸ δ᾽ ἐνδεχόμενον ὡς ὕλη τῶν ἐφ᾽ ἡμῖν
0) προύποχεῖσϑαι᾽ τὸ δ᾽ ἐφ᾽ ἡμῖν ὡς κύριον χρῆσϑαι τῷ ἐνδεχομένῳ" ἡ δὲ τύχη παρεμπίπτει τῷ ἐφ᾽ ἡμῖν διὰ τὴν ἐφ᾽ ἑκάτερα ῥοπὴν τοῦ ἐνδεχομένου. μάϑοις δ᾽ ἂν τὸ λεγόμενον σαφῶς ἐννοήσας, ὡς τὸ γιγνό- μενον ἅπαν καὶ ἡ γένεσις αὐτὴ οὐ δίχα δυνάμεως,
95 ἡ δὲ δύναμις οὐκ ἄνευ οὐσίας. οἷον ἀνθρώπου εἴτε ὅ11 γένεσις εἴτε γενητὸν οὐκ ἄνευ τῆς δυνάμεως. αὕτη
9 προηγεῖται] προείρηται Οὐ. Ἐς. Ἡθηηδηπι8 ὀρϑὸν λέ-
γεν Αποηγηηιβ: ὀρϑολογεῖν 14 αὐτά ὟὟ΄ : ταῦτα 2 ἀν- ϑρώπου Χ: Ἰασαηδ 10 1100. ἴῃ Υ3
414 θῈ ΒΑΤΟ.
δὲ περὶ ἄνϑρωπον. οὐσία δ᾽ ὃ ἄνϑρωπος. ἀπὸ δὲ τῆς δυνάμεως μεταξὺ οὔσης. ἡ μὲν οὐσία δυνάμε- νον, ἡ δὲ γένεσις καὶ τὸ γιγνόμενον ἄμφω δυνατά. τριῶν τοίνυν τούτων, δυνάμεως καὶ δυναμένου καὶ δυνατοῦ, δυνάμεως μὲν ὡς τὸ εἶναι προὕπόκειται τὸ δυνάμενον, δυνατοῦ δ᾽ ἡ δύναμις προὐφίσταται.
Χ Χ 5 “ Χ δ. ς ΄ 3. ΥΑΆ σαφὲς μὲν οὖν καὶ οὕτω τὸ δυνατόν τύπῳ δ᾽ ἂν
φΘι
ἀφορισϑείη κοινότερον μὲν τὸ κατὰ δύναμιν πεφυ- κὸς γίγνεσθαι, κυριώτερον δὲ ταὐτὸ τοῦτο. ὁπόταν Β μηδὲν ἔξωϑεν ἔχῃ πρὸς τὸ γίγνεσϑαι ἐμποδών. τῶν τὸ. δὲ δυνατῶν τὰ μὲν οὐκ ἂν κωλυϑείη ποτέ, ὥσπερ τὰ κατ᾽ οὐρανόν, ἀνατολαὶ καὶ δύσεις καὶ τὰ τού- τοις παραπλήσια" τὰ δ᾽ οἷά τε κωλυϑῆναί ἐστιν, ὡς πολλὰ μὲν τῶν ἀνθρωπίνων πολλὰ δὲ χαὶ τῶν με- ταρσίων. τὰ μὲν οὖν πρότερ᾽ ὡς ἐξ ἀνάγκης γιγνό- τι6΄ μεν᾽ ἀναγκαῖα προσαγορεύεται, ἃ δέ πως τοὐναντίον ἐπιδέχεται ἐνδεχόμενα. ἀφορίξοιτο δ᾽ ἂν “αἱ ταῦτα" τὸ μὲν ἀναγκαῖον δυνατὸν τὸ ἀντικείμενον ἀδυνάτω, Ο τὸ δ᾽ ἐνδεχόμενον δυνατόν, οὗ καὶ τὸ ἀντικείμενον δυνατόν. τὸ μὲν γὰρ καταδῦναι τὸν ἥλιον ἀναγ- 30 καῖόν 9’ ἅμα καὶ δυνατόν, ἀντίκειται δ᾽ ἀδύνατον τὸ μὴ καταδῦναι" τὸ ὃὲ καταδύντος ἡλίου ὄμβρον γενέσθαι καὶ μὴ γενέσθαι, ἀμφότερα δυνατὰ καὶ ἐνδεχόμενα. πάλιν δὲ καὶ ἐπὶ τοῦ ἐνδεχομένου. τὸ μὲν ὡς ἐπὶ τὸ πολύ. τὸ δ᾽ ὡς ἐπ᾽ ἔλαττον. τὸ δ᾽ 36 ὡς ἐπίσης καὶ ὁπότερον ἔτυχεν" τοῦτο μὲν φανερὸν ὡς αὐτὸ αὑτῷ ἀντιτέτακται. τὸ δὲ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ
4 τούτων] τούτων ὄντων ὃ 10 ἃ αΘΡηθυΒ: τὰ δέ πῶρ “: δὲ πρὸὸ 321 δ᾽
Π ΒΑΤΟ. 41Ὁ καὶ ἐπ᾽ ἔλαττον ἀλλήλοις" καὶ ταῦτα μὲν ἐπὶ τῇ φύσει τὸ πλεῖστον, ἐφ᾽ ἡμῖν τε τὸ ἐπίσης. τὸ μὲν γὰρ ὑπὸ κύνα καῦμ᾽ ἢ ψῦχος. ὧν τὸ μὲν ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τὸ δ᾽ ὡς ἐπ᾽ ἔλαττον. τῇ φύσει ἄμφω ὑπο-
5 τέτακται" τὸ δὲ περιπατεῖν καὶ μὴ καὶ ὅσα τοιαῦτα, ὧν ἑκάτερον ἐπὶ τῇ ἀνθρωπίνῃ δρμῇ ὑποτέτακται. ὃ δὴ ἐφ᾽ ἡμῖν καὶ κατὰ προαίρεσιν λέγεται. γενικώ- τερον δὲ μᾶλλον τὸ ἐφ᾽ ἡμῖν: δύο γὰρ εἶναι εἴδη. τό τ᾽’ ἐκ πάϑους καὶ ϑυμοῦ ἢ ἐπιϑυμίας, τό τ᾽ ἐξ
10 ἐπιλογισμοῦ ἢ διανοίας, ὅπερ ἤδη κατὰ προαίρεσιν ἄν τις εἴποι. ἔχει δὲ λόγον μὴ τὸ δυνατὸν καὶ ἐνδε- χόμενον τοῦτο, ὅπερ καϑ' ὁρμὴν καὶ ἐφ᾽ ἡμῖν εἴρη- ται, μὴ ταὐτὸ κατ᾽ ἄλλο λέγεται. κατὰ μὲν γὰρ τὸ μᾶλλον δυνατόν τε καὶ ἐνδεχόμενον. κατὰ δὲ τὸ
τό παρὸν ἐφ᾽ ἡμῖν τε καὶ καϑ' ὁρμήν. ἀφορίζοιτο δ᾽ ἂν ὧδε" τὸ μὲν ἐνδεχόμενον ὅπερ αὐτό τε καὶ τὸ ἀντι- κείμενον, τὸ δ᾽ ἐφ᾽ ἡμῖν ϑάτερον μέρος τοῦ ἐνδεχο- μένου τὸ κατὰ τὴν ἡμετέραν δρμὴν ἤδη γιγνόμενον. ὅτι μὲν οὖν τὸ δυνατὸν τοῦ ἐνδεχομένου πρότερον τῇ
0 φύσει τὸ δ᾽ ἐνδεχόμενον τοῦ ἐφ᾽ ἡμῖν προὐφίσταται, καὶ οἷον αὐτῶν τυγχάνει ὃν ἕκαστον καὶ πόϑεν ὀνο- μάξεται καὶ τά γε παρακείμενα αὐτοῖς, σχεδὸν εἴρηται.
1. Περὶ δὲ τῆς τύχης καὶ τοῦ αὐτομάτου καὶ εἴ
τι παρὰ ταῦτα ϑεωρεῖται., νῦν ἡμῖν λεκτέον. αἴτιον
αὶ ᾿ ς ΄ -»" ) δι Ν ᾿ 3 ς ’
οὅ μὲν δή τι ἡ τύχη. τῶν δ᾽ αἰτίων τὰ μὲν καϑ' αὑτά, τὰ δὲ κατὰ συμβεβηκός" οἷον οἰκίας ἢ νεὼς καϑ'
2. τ8] το] δὲ 8 ὧν τὸ μὲν Τιδοηϊοῦ 6 ὧν ἊΝ ιν ᾿ Ἃ ἑκάτερον ἐπὶ] τῶν ἑκατέρων ἐστὶ ὙΥ 8 εἶναι) ἔχει Ν
11 ἂν "΄ μὴ] ἧ 18 ταὐτὸ ἥ: τὸ αὐτὸ
Ε
410 ΡῈ ΒΑΤΟ.
αὑτὸ μὲν αἴτιον τὸ οἰκοδομικὸν καὶ τὸ ναυπηγικόν, Ε χατὰ συμβεβηκὸς δὲ τὸ μουσικὸν ἢ γεωμετρικόν, καὶ πᾶν ὃ τι ἂν τῷ οἰκοδομικῷ ἢ ναυπηγικῷ εἴδει συμ- βεβήκῃ, εἴτε κατὰ σῶμα εἴτε κατὰ ψυχὴν εἴτε κατὰ τὰ ἐκτός. ὅϑεν καὶ δῆλον, ὡς τὸ καϑ’ αὑτὸ ὡρι- δ΄ σμένον καὶ ἕν, τὸ δὲ χατὰ συμβεβηκὸς οὐχ ἕν τε ὅ72 καὶ ἀόριστον᾽ πολλὰ γὰρ καὶ ἄπειρα τῷ ἑνὶ ὑπάρχει παντάπασιν ἀλλήλων διαφέροντα. τὸ μέντοι κατὰ συμβεβηκός. ὅταν μὴ μόνον ἐν τοῖς ἕνεκά του γίγνη- ται, ἀλλὰ καὶ ἐν οἷς ἡ προαίρεσις, τότε δὴ καὶ τὸ τὸ ἀπὸ τύχης προσαγορεύεται" οἷον τὸ εὑρεῖν χρυσίον σκάπτονϑ'᾽ ἵνα φυτεύσῃ, ἢ παϑεῖν τι ἢ δρᾶσαι τῶν παρὰ τὸ ἔϑος φεύγοντ᾽ ἢ διώκοντ᾽ ἢ ἄλλως βαδέ- ζοντ᾽ ἢ αὐτὸ μόνον ἐπιστραφέντ᾽ οὐ τούτου ἕνεχα. ὕπερ συνέπεσεν. ἀλλ᾽ ἕτέρου τινὸς χάριν. διὸ καὶ τὸ ἀπρονόητον αἰτίαν καὶ ἄδηλον ἀνθρωπίνῳ λογισμῷ τὴν τύχην ἀπέδοσαν τῶν παλαιῶν ἔνιοι. κατὰ δὲ Β τοὺς ἀπὸ Πλάτωνος ἔγγιον ἔτι προσιόντας αὐτῇ τῷ λόγῳ, οὕτως ἀφώρισται ἣ τύχη, αἰτία κατὰ συμ- βεβηκὸς τῶν ἕνεκά του ἐν τοῖς κατὰ προαίρεσιν" Ξ0 ἔπειτ᾽ ἤδη καὶ τὸ ἀπρονόητον καὶ τὸ ἄδηλον ἀνϑρω- πίνῳ λογισμῷ προστιϑέασι" καίτοι γε κατὰ ταὐτὰ καὶ τὸ σπάνιον καὶ παράλογον ἐμφαίνεται τῷ κατὰ συμβεβηκός" οἷον δ᾽ ἐστὶ τοῦτο, εἰ καὶ μὴ ἐκ τῶν ἄρτι ῥηϑέντων, ἀλλ᾽ ἔκ γε τῶν ἐν τῷ Φαίδωνι γε- 30 γραμμένων, σαφέστατα προσπίπτει. γέγραπται δ᾽ 8 8Βαα. οἵ, Αὐτδίοῦ, Ρ. 1060ῦ, 80 8αα. 18 αὐτῇ ἢ: αὐτῆς
22 ταὐτὰ ἕ: τὰ αὐτὰ 2Ὡὅ ἄρτι ῥηϑέντων ὟΥ : ἀντιρρηϑέ- ντῶν Φαίδωνι) γῬ. ὅ8 βαᾳ.
Ὰ ΒΑΤΟ. 41|
ὧδε" “οὐδὲ τὰ περὶ τῆς δίκης ἄρα ἐπύϑοντο ὃν τρό- πον ἐγένετο; Ναί; ταῦτα μὲν ἡμῖν ἤγγειλέ τιρ᾽ καὶ ἐθαυμάξζομέν γε. ὅτι πάλαι γενομένης αὐτῆς ὕστε- ρον φαίνεται ἀποϑανών" τί ἦν τοῦτο. ὦ Φαίδων; Ο 5. Τύχη τις αὐτῷ. ὦ ᾿Εχέκρατες, συνέβη" ἔτυχε γὰρ τῇ προτεραίᾳ τῆς δίκης ἡ πρύμνα ἐστεμμένη τοῦ πλοίου. ὃ εἰς Ζ4ῆλον ᾿4ϑηναῖοι πέμπουσιν. ἐν γὰρ τούτοις τό συνέβη οὐκ ἀντὶ τοῦ “ γέγονεν" ἀκουστέον, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον ἐκ συνδρομῆς τινος αἰτιῶν ἀπέβη, 10 ἄλλου πρὸς ἄλλο γεγονότος. ὃ μὲν γὰρ ἱερεὺς ἔστεφε τὸ πλοῖον ἄλλου χάριν ἀλλ᾽ οὐ Σωκράτους" οἵ δὲ δι᾿ ἕτερον κατεψηφίσαντ᾽ αὐτοῦ" αὐτὸ δὲ τὸ ἀποβὰν παράλογον καὶ τοιοῦτον ἀπέβη, οἷον κἂν ἐκ προ- νοίας ἐγεγόνει ἤτοι ἀνθρωπίνου τινὸς ἢ τῶν ἐτι τ κρειττόνων. καὶ περὶ μὲν τῆς τύχης ταῦϑ' ἱχανὰ ὁ ἢ ς ’ »] 2 ᾿" ν ΘΚ 3 -“ ὡς συνυφίστασϑαι ἀνάγκη. τὸ μὲν ἀπ᾿ αὐτοῦ παρω- , -“" ἐγ 2 ς " “: " 3 ,ὔ Χ νύμως καὶ τοῦ ἕφ᾽ ἡμῖν προὐποκεῖσϑαι ἐλέχϑη. τὸ δ᾽ αὐτόματον ἐπὶ πλεῖον τῆς τύχης" εἰ γὰρ καὶ αὐ- τὴν περιλαβὸν ἔχει καὶ πολλὰ τῶν ἄλλοτ᾽ ἄλλως 0 συμπίπτειν πεφυκότων. ἔστι δὲ κατ᾽ ὄνομα, ὅπερ αὐτόματον λέγεται τὸ πεφυκὸς ἄλλου ἕνεκα, ὅταν νὴ ἐκεῖνο παρ᾽ ὃ" ἐπεφύκει" οἷον δοκεῖ τὸ ὑπὸ κύνα ψῦχος. ποτὲ γὰρ ψῦχος οὐ μάτην, οὐδὲ ὁ τὸ δ᾽ Ε 1 ἐπύϑοντο] ἐπύϑεσϑε ΡΙαῖο 8 γενομένης αὐτῆς Ἰάθη:: αὐτῆς γενομένης 4 ἦν] οὖν ἦν ῬΊαῖΐο 18 τοιοῦτον ἢ: τοι- οὔτο 1 Ἰἰδουπδ 14 ἴδυϑ 1100. τὰ ΚΞ 106 ὡς συνυφίστασϑαι -- ἐλέχϑη)] οἷς τε συνυφίστασϑαι αὐτὴν ἀνάγκη καὶ τοῦ ἐφ᾽ ἡμῖν προὐύποκεϊῖσϑαι" τὸ δὲ ἀπ᾿ αὐτῆς παρωνύμως ἐλέχϑη 5αρρΙοὺ ὟΝ 118 εἰ] καὶ 22 180. 11 ἴδυθ 1ῦῦ. 2 28 1840. 24 ἔογβ 110. ΝΑ αὐγδιηαὰθ οχ Αὐϊβίοὺ. Ῥῆγβ, 2, 6 βιρριοῦ Υ ἤὰπο ἴῃ
κι ν Μ᾿ " [ἢ 9 ΕἾ , , Γ, τηοᾶπτη: ἔστε δὲ κατ᾽ ὄνομα ὕπερ αὐτὸ μάτην γένηται" ὅταν
418 ΠῈ ΒΑΤῸ.
ὅλον, ὡς τὸ ἐφ᾽ ἡμῖν μέρος τοῦ ἐνδεχομένου, οὕτως ἡ τύχη τοῦ αὐτομάτου. ἔστι δ᾽ ἑκατέρου ἑκάτερον σύμπτωμα, τὸ μὲν αὐτόματον τοῦ ἐνδεχομένου" ἡ δὲ τύχη τοῦ ἐφ᾽ ἡμῖν, καὶ τούτου οὐχ ἅπαντος. ἀλλ᾽ ὕπερ ἂν καὶ κατὰ προαίρεσιν ἢ, ὡς προείρηται. διὸ καὶ τὸ δ μὲν αὐτόματον κοινὸν ἐμψύχων τε καὶ ἀψύχων" ἡ ὃὲ τύχη ἀνθρώπου ἴδιον ἤδη πράττειν δυναμένου. τεκμήριον δέ, ὅτι τὸ εὐτυχεῖν καὶ εὐδαιμονεῖν ταὐτὰ εἶναι δοξάξεται" ἡ δὲ εὐδαιμονία εὐπραξία τις ἡ δ᾽ εὐπραξία περὶ μόνον καὶ τέλειον ἄνϑρωπον. 10. 8. Καὶ τὰ μὲν ἐντὸς τῆς εἱμαρμένης τοιαῦτα, τό τ᾽ ἐνδεχόμενον καὶ δυνατὸν, ἥ τε προαίρεσις καὶ τὸ ΡΒ ἐφ᾽ ἡμῖν, ἥ τε τύχη καὶ τὸ αὐτόματον. τά τὲ παρα- κείμεν᾽ αὐτοῖς ὧν καὶ τὸ τάχα καὶ τὸ ἴσως" ἃ δὴ πάντα περιέχει μὲν ἣ εἱμαρμένη. οὐδὲν δ᾽ αὐτῶν τὸ ἐστι καϑ' εἱμαρμένην. λοιπὸν δ᾽ ἂν εἴη καὶ περὶ προνοίας εἰπεῖν, ὡς αὐτή γε περιείληφε τὴν εἷμαρ- μένην.
9, Ἔστιν οὖν πρόνοια ἡ μὲν ἀνωτάτω καὶ πρώτη τοῦ πρώτου ϑεοῦ νόησις, εἴτε καὶ βούλησις οὖσα 90 εὐεργέτις ἁπάντων, καϑ' ἣν πρώτως ἕκαστα τῶν ϑείων διὰ παντὸς ἄριστά τε καὶ κάλλιστα κεκόσμηται. ἣ δὲ δευτέρα δευτέρων ϑεῶν τῶν κατ᾽ οὐρανὸν ἰόντων,
ὅτ καϑ' ἣν τά τε ϑνητὰ γίγνεται τεταγμένως καὶ ὅσα
τὸ πεφυκὸς ἄλλου ἕνεκα μὴ ἐκεῖνο “περαίνῃ, οὗ ἕνεκα ἦν καὶ ἐπεφύκει" οἷον δοχεὶ τὸ ὑπὸ κύνα ψῦχος τότε γὰρ τὸ ψῦχος μάτην οὐδὲ ὅτε πέφυκε γέγονεν. τὸ δὲ ὅλον οοὐ. Μα] πὶ ἔστι δὲ κατ᾽ ὄνομα, ὅταν αὐτὸ μάτην γένηται" ὕταν τὸ πεφυκχὺς ἄλλου ἕνεχα μὴ ἐκεῖνο περαίνῃ, οὗ ἕνεκα ἐπεφύκει οθίθσῳ αὖ ΝΥ
10
1ὅ
20
ΡῈ ΒΑΤΟ. 419
πρὺς διαμονὴν καὶ σωτηρίαν ἑκάστων τῶν γενῶν. , “ιν τ 8ὰ ͵ δ , 4 " 7. τρίτη δ᾽ ἂν εἰκότι ῥηϑείη πρόνοιά τὲ καὶ προμήϑεια τῶν ὅσοι περὶ γῆν δαίμονες τεταγμένοι τῶν ἀνϑρω- πίνων πράξεων φύλακές τὲ καὶ ἐπίσκοποί εἰσι. τριτ- τῆς τοίνυν τῆς προνοίας ϑεωρουμένης., κυριώτατα δὲ καὶ μάλιστα τῆς πρώτης λεγομένης, οὐκ ἂν ὀκνή- σαιμὲν εἰπεῖν, εἰ καὶ φιλοσόφοις ἀνδράσι τἀναντία λέγειν δόξαιμεν. ὡς πάντα μὲν καϑ' εἱμαρμένην καὶ κατὰ πρόνοιαν οὐ μὴν καὶ κατὰ φύσιν" ἀλλ᾽ ἔνια ἊΝ Ἂ ΄ Ν " Ἀλλ ν.5᾽ ᾿" μὲν κατὰ πρόνοιαν καὶ ἄλλα γὲ κατ ἄλλην, ἔνια δὲ χαϑ' εἱμαρμένην" καὶ ἡ μὲν εἱμαρμένη πάντως κατὰ πρόνοιαν, ἡ δὲ πρόνοια οὐδαμῶς καϑ' εἴμαρ- μένην. ἔστω δ᾽ ὁ λόγος τὰ νῦν περὶ τῆς πρώτης καὶ ἀνωτάτω. τὸ μὲν κατά τι ὕστερον ἐχείνου. καϑ' ὅ τι ἂν καὶ λέγηται" οἷον τὸ κατὰ νόμον τοῦ νόμου. 3, εἹ Ν [4 Ὁ Ζ " Ο ἈΝ ἡ Χ ᾽ καὶ τὸ κατὰ φύσιν τῆς φύσεως" οὕτω δὲ καὶ τὸ καϑ' εἱμαρμένην τῆς εἱμαρμένης νεώτερον ἂν εἴη. ἡ δ᾽ ἀνωτάτω πρόνοια πρεσβύτατον ἁπάντων. πλὴν οὗπέρ 3 " ΄ "» ΄ ἣ ᾿ τς Ἷ ἐστιν εἴτε βούλησις εἴτε νόησις εἴτε καὶ ξκάτερον. ἔστι δ᾽ ὡς πρότερον εἴρηται τοῦ πάντων πατρός τὲ καὶ δημιουργοῦ. “λέγωμεν γὰρ δή᾽ φησὶν ὃ Τίμαιος “ὃ 3 δ΄, 9. ’,ὔ ,ὔ Ἁ τὶ -" ᾽ ς ι ἥντινα αἰτίαν γένεσιν καὶ τὸ πᾶν τόδε ὁ ξυνι- στὰς ξυνέστησεν. ἀγαϑὸς ἦν ἀγαϑῷ δὲ οὐδεὶς περὶ οὐδενὸς οὐδέποτε ἐγγίγνεται φϑόνος᾽ τούτου δ᾽ ἐκτὸς ῷ. εἰκότως Τυσμοθυ 8 ὡς πάντα --- --- ἔνια δὲ καϑ' εἱμαρμένην] γΘΒ σα ὟΝ το: ὡς πάντα μὲν τὰ καϑ' εἷμαρ- μένην καὶ κατὰ πρόνοιαν" οὐ μὴν καὶ τὰ κατὰ φύσιν πάντα χαὶ καϑ' εἱμαρμένην᾽ ἀλλὰ πάντα μὲν κατὰ πρόνοιαν. καὶ ἄλλο γε κατ᾽ ἄλλην, ἔνια δὲ καϑ'᾽ εἴμαρμένην 21 Τίμαιος]
οἵ. ». 294 28 περὶ οὐδενὸς οὐδέποτε Ρ]αΐο: οὐδέποτε περὶ οὐδενὸς
480 ΡῈ ΒΆΤΟ.
ὧν πάντα ὅτι μάλιστα ἐβουλήϑη γενέσϑαι παραπλή- σια ἑαυτῷ. ταύτην δὴ γενέσεως καὶ κόσμου μάλιστ᾽ ἄν τις. ἀρχὴν κυριωτάτην παρ᾽ ἀνδρῶν φρονίμων ἀποδεχόμενος ὀρϑότατ᾽ ἀποδέχοιτ᾽ ἄν. βουληϑεὶς γὰρ ὃ ϑεὸς ἀγαϑὰ μὲν πάντα, φαῦλον δὲ μηδὲν εἶναι Ὁ χατὰ δύναμιν. οὕτω δὴ πᾶν ὕσον ἦν ὁρατὸν παρα- λαβών, οὐχ ἡσυχίαν ἄγον ἀλλὰ κινούμενον πλημμε- λῶς καὶ ἀτάκτως, εἰς τάξιν αὐτὸ ἦγεν ἐκ τῆς ἀτα- ξίας. ἡγησάμενος ἐκεῖνο τοῦδε πάντως ἄμεινον. ϑέμις δὲ οὔτ᾽ ἦν οὔτ᾽ ἔστι τῷ ἀρίστῳ δρᾶν ἄλλο πλὴν τὸ Ὁ τὸ χάλλιστον. ταῦτα μὲν οὖν καὶ τὰ τούτων ἐχό- ὠξνα μέχρι ψυχῶν ἀνθρωπίνων κατὰ πρόνοιαν νομι- στέον τήν γε πρώτην συνεστηκχέναι" τὰ δ᾽ ἐντεῦϑεν οὕτω λεγόμενα ᾿ξυστήσας δὲ τὸ πᾶν ἰσαρίϑμους τοῖς ἄστροις ἔταξε. “ διεῖλέ τε ψυχὰς ἑκάστην πρὸς ἕκα- στον. καὶ ἐμβιβάσας ὡς εἰς ὄχημα τὴν τοῦ παντὸς φύσιν ἔδειξε. νόμους τε τοὺς εἱμαρμένους εἶπεν αὐταῖς" ᾽ ταῦτα τίς οὐκ ἂν διαρρήδην καὶ σαφέστατ᾽ οἰηϑείη τὴν εἱμαρμένην δηλοῦν, ὥσπερ τινὰ βάσιν καὶ πολιτικὴν νομοϑεσίαν ταῖς ἀνθρωπίναις ψυχαῖς 50 προσήκουσαν, ἧς δὴ καὶ τὴν αἰτίαν ἑξῆς ἐπιφέρει; τὴν δὲ δευτέραν πρόνοιαν ὧδέ πὼς ἐπισημαίνεται ΒΕ λέγων ᾿διαϑεσμοθετήσας πάντα αὐτοῖς. ἵνα τοῖς ἔπειτα
1 γενέσϑαι ἐβουλήϑη ΡΙαίο 2. δὴ] δὲ Ιάθρ᾽ιῃ! ὅ φλαῦ-
ρον ᾿Ἰά 61) 8 ἦγεν] ἤγαγεν Ἰᾶθῃιθῃ 9 τοῦδε] τούτου ᾿ά6 1) 14 ἰσαρίϑμους --- ἀπ υε ἐν το διεῖλε ψυχὰς ἰσαρίϑμους τοῖς ἄστροις ἔνειμε ὃ. ἑκάστην ΡΙαῖο 18 18Δ0.12 1τὐῦ,05 16 εἰς]
ἐς ῬΙαῖο 11 εἶπεν αὐταὶς ἰάθη: 180. 15 3 18 ταῦτα ἣ: ταῦτα δὲ. ποροίαπίυν τὰ --- λεγόμενα (ἰπ. 183) 838 λέγων] Τα. Ρ. 42 ἃ αὐτοῖς} δαά. ταῦτα Ρ]Ίαίΐο τοῖς] τῆς Ρ]αίο; ἄρῃ Ῥᾷπ]ο ροβὺ (ἢ)
Ὲ ΒΑΤΟ, 481
εἴη κακίας ἑκάστων ἀναίτιος, ἔσπειρε τοὺς μὲν εἰς τὴν γῆν. τοὺς. δ᾽ εἰς τὴν σελήνην, τοὺς δ᾽ εἰς τἄλλα ὅσα ὄργανα χρόνου. τὸ δὲ μετὰ τὸν σπόρον τοῖς νέοις παρέδωκε ϑεοῖς σώματα πλάττειν ϑνητά, τό τ᾽ ἐπίλοι- πον, ὅσον ἐστὶ ψυχῆς ἀνθρωπίνης δέον προσγενέσϑαι. τοῦτο καὶ πάνϑ᾽ ὅσα ἀκόλουθα ἐκχείνοις ἀπεργασα- , ,Ψ " Ν ΄ ,’ ΄ ᾿ μένους ἄρχειν καὶ κατὰ δύναμιν ὅτι κάλλιστα καὶ ἄριστα τὸ ϑνητὸν διακυβερνᾶν ζῷον. ὅ τι μὴ κακῶν Τὶ 9 “ 9 ἀλλ φΣ μη
σι
αὐτὸ αὑτῷ γίγνοιτο αἴτιον. ἐν γὰρ τούτοις τὸ μέν 10 ἵνα τοῖς ἔπειτα εἴη κακίας ἀναίτιος ἑκάστῳ᾽ σαφεστά- τὴν αἰτίαν σημαίνει τῆς εἱμαρμένης" ἡ δὲ τῶν νέων ϑεῶν τάξις καὶ δημιουργία τὴν δευτέραν πρόνοιαν δηλοῖ" καί πως καὶ τρίτης παρεφάπτεσϑαι ἔοικεν, εἴ γε δὴ τούτου χάριν ἡ ϑεσμοϑεσία, “ἵνα τῆς ἔπειτα εἴη τ κακίας ἑκάστῳ ἀναίτιος" ϑεὸς δὲ κακίας ἄμοιρος οὔτε νόμων οὔϑ'᾽ εἱμαρμένης ἐπιδέοιτ᾽ ἄν. ἀλλὰ τῇ προ- νοίᾳ τοῦ γεννήσαντος συνεπισπώμενος ἕκαστος αὐτῶν πράττει τὰ αὑτοῦ" ταῦτα δ᾽ ἀληϑῆ καὶ ἀρέσκοντα ὅ14 τῷ Πλάτωνι φανερά μοι δοκεῖ μαρτύρια εἶναι τὰ 0. πρὸς τοῦ νομοϑέτου ἐν τοῖς Νόμοις οὕτω λεγόμενα" ᾿ ἐπεὶ ταῦτα εἴ ποτέ τις ἀνθρώπων φύσει ἵχανός, ϑείᾳ μοίρᾳ γεννηϑείς, παραλαβεῖν δυνατὸς εἴη. νόμων οὐ- δὲν ἂν δέοιτο αὑτοῦ ἀρξόντων᾽ ἐπιστήμης γὰρ οὔτε νόμος οὔτε τάξις οὐδεμία κρείττων. οὐδὲ ϑέμις ἐστὶ
1 ἑκάστων] ἕκάστῳ ὈΪδ ἸορΊθαγ Ῥαπ]ο ροοῦ εἰς γῆν, τοὺς δ᾽ εἰς σελήνην ΡΙαΐο ἢ τἄλλα ὅσα ἰάρτη: τὰ ἄλλα ὅ ἐστὶ] ἔτι ἦν ἰάθη) 17 συνεπισπόμενος ὃ 18 ταῦτα δ᾽] τη ]]τὴ ὅτι δὲ ταῦτα 19 Πλάτωνι] δα. εἶναι ὟΥ ἀο]οῖο γτο- ΧίηΟ εἶναι 21 ἐπεὶ ταῦτα εἴ ποτέ ΡΊ]αἴο 6 ΤἸιορρ. Ρ. 818 ο: ἔπη τοῦ τί ποτε 28 αὑτοῦ ἧ: αὐτοῦ τῶν ἀρξόντων ἑαυτοῦ ΡῬΙαίο 234 νόμος ἰάθη: νόμων ἐστὶ νοῦν ἰάθη: ἐστὶν
ῬΙπίαγοι. Μοτα]α. ὙΟ]. 111. 81
482 θῈ ΒΑΤΟ.
νοῦν οὐδενὸς ὑπήκοον οὐδὲ δοῦλον ἀλλὰ πάντων ἄρχοντα εἶναι. ἐάνπερ ἀληϑινὸς ἐλεύϑερός τε ὄντως ἢ κατὰ φύσιν.
10. ᾿Εγὼ μὲν οὖν τὰ πρὸς τοῦ Πλάτωνος ταύτῃ τῇ παροιμίᾳ λαμβάνω. τριττῆς γὰρ οὔσης τῆς προ- νοίας. ἡ μὲν ἅτε γεννήσασα τὴν εἱμαρμένην τρόπον τινὰ αὐτὴν περιλαμβάνει" ἡ δὲ συγγεννηϑεῖσα τῇ εἱμαρμένῃ πάντως αὐτῇ συμπεριλαμβάνεται" ἡ δ᾽ ὡς ὕστερον τῆς εἱμαρμένης γενομένη κατὰ ταὐτὰ δὴ ἐμπεριέχεται ὑπ᾽ αὐτῆς. καϑ' ἃ καὶ τὸ ἐφ᾽ ἡμῖν καὶ ἡ τύχη εἴρηται. “οἷς γὰρ ἂν συλλάβηται τῆς συνουσίας ἡ τοῦ δαιμονίου δύναμις᾽ ὥς φησι Σω- κράτης μονονουχὶ ϑεσμόν τινα καὶ τοιοῦτον ᾿4δρα- στείας διεξιὼν πρὸς τὸν Θεάγην “οὗτοί εἰσιν, ὧν καὶ σὺ ἤσϑησαι" ταχὺ γὰρ παραχρῆμα ἐπιδιδόασιν. οὐκοῦν ἐν τούτῳ τὸ μέν “συλλαμβάνειν τισὶ τὸ δαι- μόνιον᾽ κατὰ τὴν τρίτην πρόνοιαν ἀναϑευέον, τὸ δέ 'ταχὺ παραχρῆμα ἐπιδιδόναι᾽ καϑ' εἱμαρμένην, τὸ δ᾽ ὅλον οὐκ ἄδηλον, ὡς αὐτὸ τοῦϑ' εἱμαρμένη
οι
μ᾿
5
τίς ἐστιν. τάχα δ᾽ ἂν οὕτω πολὺ πιϑανώτερον δόξειε 30
καὶ τὴν δευτέραν πρόνοιαν ὑπὸ τῆς εἱμαρμένης περι-- ἔχεσϑαι καὶ πάνϑ'᾽ ἁπλῶς τὰ γιγνόμενα᾽ εἴ γὲ καὶ ἡ κατ᾽ οὐσίαν εἱμαρμένη ὀρϑῶς ἡμῖν εἰς τὰς τρεῖς μοίρας διανενέμηται, καὶ ὃ τῆς ἁλύσεως λόγος τὰς
περὶ οὐρανὸν περιόδους τοῖς ἐξ ὑποϑέσεως ἀποβαί- 36
1 πάντων Ῥϊαΐο: πάντα ἀΑ τὰ τοῦ Πλάτωνος Ὗ ὅ παρ- ουμίᾳ] τριμερείᾳ Ὁ οἵ, 11. 28 9. ταὐτὰ ἢ: τὰ αὐτὰ τῆς -- γενομένη ΤΌΣΠΘΡΙΒ: τὴν εἱμαρμένην γειναμένη 11 τῆς συν- ουσίας ἡ ΡΙαἴο Τῆς. ». 129 6: ἡ τῆς οὐσίας 18 τοιοῦτον] τοῦτον 14 Θεάγην Χ: ϑεατήν 11 ϑετέον Ὗ : ἀναϑετέον
ὅ
10
1
20
20
9Ὲ ΒΑΤΟ. 488
νουσι συγκαταλέγει. ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων οὐκ ἂν ἔγωγ᾽ ἐπὶ πλέον διενεχϑείην πρότερον ἐξ ὑποϑέσεως Ὁ λεγόμενα. ἢ ὡς μᾶλλον σὺν εἱμαρμένῃ προκατάρ- χοντος αὐτῆς τῆς εἱμαρμένης εἱμαρμένου.
11. Ὁ μὲν οὖν ἡμέτερος λόγος. ἐπὶ κεφαλαίων εἰπεῖν. τοιοῦτός τις ἂν εἴη" ὁ δὲ τούτων ἐναντίος οὐ μόνον ἐν εἱμαρμένῃ ἀλλὰ καὶ καϑ' εἱμαρμένην πάντα τίϑεται. πάντα δὲ ϑατέρῳ συνάδει᾽ τὰ δὲ τῷ ἑτέρω συνωδὰ δῆλον ὅτι καὶ ϑάτερον. κατὰ μὲν οὖν τόνδε τὸν λόγον τὸ ἐνδεχόμενον εἴρηται" καὶ τό γ᾽ ἐφ᾽ ἡμῖν δεύτερον καὶ τρίτον ἥ τὲ τύχη καὶ τὸ αὐτόματον καὶ ὅσα κατ᾽ αὐτά᾽ ἔπαινος δὲ καὶ ψόγος καὶ τὰ τούτων συγγενῆ τέταρτα πέμπτον δὲ καὶ ἐπὶ πᾶσιν εὐχαὶ ϑεῶν καὶ ϑεραπεῖαι λεγέσθω" ἀργοὶ δὲ καὶ ϑερίξοντες λόγοι χαὶ ὃ παρὰ τὴν εἱμαρμένην ὀνομαζόμενος σοφίσμαϑ' ὡς ἀληϑῶς κατὰ τοῦτον τὸν λόγον τυγχάνει ὄντα. κατὰ δὲ τὸν ἐναντίον μά- λιστα μὲν καὶ πρῶτον ἂν εἶναι δόξειε, τὸ μηδὲν ἀναι- τίως γίγνεσϑαι ἀλλὰ κατὰ προηγουμένας αἰτίας" δεύ- τερον δὲ τὸ φύσει διοικεῖσθαι τόνδε τὸν κόσμον σύμπνουν καὶ συμπαϑῆ αὐτὸν αὑτῷ ὄντα᾽ τρίτον δέ, ἃ πρὸς τούτοις μαρτύρια μᾶλλον ἔοικεν εἶναι, μαντικὴ μὲν ἅπασιν ἀνθρώποις εὐδόκιμος ὡς ἀλη- ϑῶς ϑεῶν ὑπάρχουσα" ἡ δὲ τῶν σοφῶν πρὸς τὰ συμβαίνοντα εὐαρέστησις. ὡς πάντα κατὰ μοῖραν
1 ἂν" 22. πρότερον -- αὐτῆς] πότερον τὰ ἐξ ὑποϑέ- σεως εἷμαρμένα ἢ μᾶλλον συνειμαρμένα ὡς προκατάρχγοντος αὐτῆς ὟὟ 18 ἂν 99 ἃ Ὕ: τὰ 28 ἅπασιν) πρῶτον
(Ξξ αἽ πᾶσιν Ῥαϊχισὶαβἠ ἠ 2Ξ421 ϑεῶν ὟΥ : ϑεῷ } 8318
4ἀδ4 ὈΕ ΒΆΑΤΟ.
γιγνόμενα δεύτερα. τρίτον δὲ τὸ πολυϑρύλητον τοῦτο, ὅτι πᾶν ἀξίωμα ἢ ἀληϑές ἐστιν ἢ ψευδές. τούτων γε μὴν ἐπὶ τοσοῦτον ἐμνήσϑημεν, ἵνα ὡς ἐπὶ βραχὺ τὰ τῆς εἱμαρμένης κεφάλαια δηλωϑείη" ἃ χρὴ διερευνήσασϑαι κατὰ τὴν ἀκριβῆ βάσανον 5 ἑχατέρου τῶν λόγων, τὰ ὃὲξ καϑ᾽ ἕχαστα τούτων ἐσαῦϑις μέτιμεν.
1 δεύτερα) δευτέρα Ῥαϊχὶσαβ 4 βραχὺ] βραχύτατον
κεφάλαια δηλωϑείη ὟΥ : 180. 1 2 18 Ε΄. κεφάλαια τη ϊ ΒΌΡΘΥἤ αθγη νἱαθίαν
ΠΕΡῚ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ ΔΑΙΜΟΝΙΟΥ͂. δτὅ
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ ΤΟΥ Ζ414Ζ2ΠΟΓΟΥ.
ΠΡΩΤᾺ Η ΖΔΙΗΓΗΤΙΚΑ.
ΚΑΦΕΙΣΙΑΣ, ΤΙΜΟΘΕΟΣ,, ΑΡΧΙΔΆΑΜΟΣ, ΑΡΧΙΝΟῪ ΠΑΙΔΈΣ, ΛΥΣΙΘΕΙΔΉΣ, 44ΛΟ1 ΕΤΑΙΡΟΙ.
5 ΖΔΕΥΤΕΡΑ Η ΔΡΑΜΑΤΙΚΑ. Θηβαίων φυγάδες καὶ φίλοι αὐτῶν.
ΚΑΦΕΙΣΙΑΣ, ΓΑΛΑΞΙΔΏΩΡΟΣ, ΣΙΜΜΙΑΣ, ΒΑΚΧΥΛΜΙ- 44Σ, ΘΕΑΝΩΡ, ΔΑ ΜΟΚΔΕΙΔΑΣ, ΔΙΟΤΟΝΟΣ, ΜΕΛΩ͂Ν, ΕὙΜΟΛΠΙΔΆΑΣ, ΧΆΡΩΝ, ΦΥΛΛΙΔΩΑΣ, ΠΟΛΎΜΝΙΣ, τὸ ΙΣΜΗΝΟΖΔΏΡΟΣ,. ἹΠΠΟΣΘΕΝΈΕΙΖΑΣ, ΠΕΛΟΠΙΔΑΣ, ΚΗΦΙΣΟΖΩΡΟΣ, ΣΑΜΙΔΑΣ, ΓΟΡΓΊΖΑΣ, ΘΕΟΚΡΙΤΟΣ, ΦΕΙΖΔΌΛΑΟΣ, ἘΠΑΜΕΙΝΩΝΖΔΑΣ, ΜΈΔΙΣΣΟΣ, ΧΑΙΔΩΝ, ΘΕΟΠΟΜΠΟΣ, ΛΥΣΙΘΈΟΣ, ΦΕΡΕΝΊΚΟΣ, ΔΜΦΙΘΈΕΟΣ.
Θηβαίων τύραννοι, Λακωνισταί. ιὸ ΑΡΧΙΑΣ, ΦΙΔΛΙΠΠΟΣ, ΛΕΟΝΤΊΔΗΣ, ὙΠΑΤΗΣ, ΚΑΒΙΡΙ- ΧΟΣ, ΛΥΣΑΝΟΡΙΔΑ͂Σ ΑΡΜΟΣΤΗΣ, ΕΠΡΚΤΟΦΥΔΛ4Ξ.
ο΄ 1. ἈΡΧΙΔΑΜΟΣ. Ζωγράφου τινός, ὦ Καφεισία, μέμνημαι περὶ τῶν ϑεωμένων τοὺς γεγραμμένους Β
πίνακας λόγον οὐ φαῦλον ἀκούσας ἐν εἰκόνι λελεγμέ-
50 γον. ἔφη γὰρ ἐοικέναι τοὺς μὲν ἰδιώτας καὶ ἀτέ.
χνους ϑεατὰς ὄχλον ὁμοῦ πολὺν ἀσπαξζομένοις, τοὺς
1 ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ Ζ“ΠΆΑΛΟΓΟΥ -- --- ΑΡΧΙΙΑΜΟΣ
(ἴμ. 117) οτὰ. οοὰα. ΒΕ; 18 μέμνημαι Χ: 1δ0. 1ὅ 1100, ἴῃ Ε,, 91 Β
486 θ9Ὲ ΟΕΝΙΟ
δὲ χομψοὺς καὶ φιλοτέχνους καϑ᾽ ἕκαστον ἰδίᾳ τῶν ἐντυγχανόντων προσαγορεύουσι. τοῖς μὲν γὰρ οὐκ ἀκριβὴς ἀλλὰ τύπῳ τινὶ γίγνεται μόνον ἡ τῶν ἀπο-
τελεσμάτων σύνοψις, τοὺς δὲ τῇ κρίσει κατὰ μέρος τὸ ἔργον διαλαμβάνοντας οὐδὲν ἀϑέατον οὐδ᾽ ἀπροσ- φώνητον ἐχφεύγει τῶν καλῶς ἢ τοὐναντίον γεγο- νότων. οἶμαι δὴ καὶ περὶ τὰς ἀληϑινὰς πράξεις
Ο ὁμοίως τῷ μὲν ἀργοτέρῳ τὴν διάνοιαν ἐξαρκεῖν πρὸς ἱστορίαν. εἰ τὸ κεφάλαιον αὐτὸ καὶ τὸ πέρας πύϑοιτο τοῦ πράγματος" τὸν δὲ φιλότιμον καὶ φιλό- τὸ καλον τῶν ὑπὲρ ἀρετῆς ὥσπερ τέχνης μεγάλης ἀπειρ- γασμένων ϑεατὴν τὰ καϑ' ἕκαστα μᾶλλον εὐφραίνειν" τῷ μὲν τοῦ τέλους πολλὰ κοινὰ πρὸς τὴν τύχην ἔχοντος, τὸν δ᾽ ἐν ταῖς αἰτίαις καὶ τοῖς ἐπὶ μέρους ἀγῶνας ἀρετῆς πρὸς τὰ συντυγχάνοντα καὶ τόλμας ι5 ἔμφρονας παρὰ τὰ δεινὰ καϑορῶντα καιρῷ καὶ πά- εν μεμιγμένου λογισμοῦ. τούτου δὴ τοῦ γένους
Ὁ τῶν ϑεατῶν καὶ ἡμᾶς ὑπολαμβάνων εἶναι δίελϑέ τὲ τὴν πρᾶξιν ἡμῖν ἀπ᾽ ἀρχῆς ὡς ἐπράχϑη καὶ τοὺς λόγους οὺς εἰκὸς γενέσϑαι σοῦ παρόντος, ὡς ἐμοῦ 90 μηδ᾽ ἂν εἰς Θήβας ἐπὶ τούτῳ κατοχνήσαντος ἐλϑεῖν, εἰ μὴ καὶ νῦν ᾿Αϑηναίοις πέρα τοῦ δέοντος ἐδόχουν βοιωτιάζξειν.
σι
8 τῷ μὲν ἀργοτέρῳ ὈπΘΌΠποΙαΒ: τῶν μὲν ἀργοτέρων 10 τὸν δὲ φιλότιμον --- ἀπειργασμένων Τὺ: τῶν δὲ φιλοτίμων καὶ φιλοκάλων τὸν ὑπὲρ -- ἀπειργασμένον 18 τῷ μὲν (8ο. ἐξαρκεῖν) τοῦ ἢ: τοῦ μὲν 14 τὸν δ᾽ ἐν Ἔ: τοῦ δὲ. 1π0θ 1160 Ὸ εὐφραίνειν ἐπὶ ": δο. 18 Εὶ 198Β 16 ἀρετῆς ἧ: ἀρετῇ 11 λογισμοῦ] ρΡομπαθὺ ἃ τόλμας 19 ἡμῖν ϑομαθίθσαβ: ἥτις
τοὺς λόγους οὺἣς εἰκὸς γενέσϑαι σοῦ ΝΥ : τοῦ λόγου 180. 18 Ε 19 Β γενέσϑαι ἴὰο. 14 ΒἘ 12 Β 28 βοιωτιάξειν ἢ: βοιωτίξειν
ΒΟΟΒΑΤΊΒ. 481
ΚΑΦΕΊΙΣΊΑΣ,. ᾿41λ᾽ ἔδει μέν, ὦ ᾿Δρχίδαμε. σοῦ δι’ εὔνοιαν οὕτω προϑύμως τὰ πεπραγμένα μαϑεῖν σπουδάζοντος, ἐμέ “καὶ ἀσχολίας ὑπέρτερον ϑέσϑαι᾽ κατὰ Πίνδαρον τὸ δεῦρ᾽ ἐλϑεῖν ἐπὶ τὴν διήγησιν"
5 τὸ δὲ πρεσβείας ἀφιγμένους ἕνεκα καὶ σχολὴν ἄγον-
10
"᾿ οι
2
[-᾿
τας, ἄχρι οὗ τὰς ἀποκρίσεις τοῦ δήμου λάβωμεν, ἀντιτείνειν καὶ ἀγροικίξεσϑαι πρὸς εὐγνώμονα καὶ φιλέταιρον, δόξειεν ἂν ἐγείρειν τὸ κατὰ Βοιωτῶν ἀρχαῖον εἰς μισολογίαν ὄνειδος ἤδη μαραινόμενον παρὰ Σωκράτη τὸν ὑμέτερον" ἡμεῖς δὲ παρὰ “ὔσιν τὸν ἱερὸν σπουδάζοντες οὕτω διεφάνημεν. ἀλλ᾽ ὅρα τοὺς παρόντας, εἰ πρὸς ἀχρόασιν ἅμα πράξεων καὶ λόγων τοσούτων εὐκαίρως ἔχουσιν" οὐ γὰρ βραχὺ ἦκός ἐστι τῆς διηγήσεως, ἐπεὶ σὺ καὶ τοὺς λόγους προσπαραβαλέσϑαι κελεύεις.
ΑΡΧΙΔ. ᾿Δγνοεῖς, ὦ Καφεισία, τοὺς ἄνδρας. ἦ μὴν ἄξιον εἰδέναι. πατέρων ὄντας ἀγαϑῶν καὶ πρὸς ὑμᾶς οἰκείως ἐχόντων. ὁδὶ μέν ἐστιν ἀδελφιδοῦς Θρασυβούλου, Δυσιϑείδης᾽ ὁδὲ δὲ Τιμόϑεος, Κόνω- νος υἱός" οὗτοι δ᾽ ᾿Δρχίνου παῖδες" οἱ δ᾽ ἄλλοι τῆς ἑταιρείας τῆς ἡμετέρας πάντες" ὥστε σοι ϑέατρον εὔνουν καὶ οἰκεῖον ἔχειν τὴν διήγησιν.
4 Πίνδαρον] ἸΒύπτα,, ΤΟ ΘΝ 8 φιλέταιρον ἀκροατὴν ν δόξειεν ἂν ἐγείρειν ἨοΙποιαᾶ: δοκεῖν ἀνεγείρειν 10 ἡμεῖς δὲ] ἴουῦ. ἣ (86. τῇ μισολογίᾳ) ἡμεῖς 7, αὖ ῬΥΥΠΔΡΌΥΘΟΥΙΙΠΙ βΒ᾽ ]Θηδατη ᾿πὐθ] ρα Μῦσιν τὸν ἱερὸν ΒΟΥΙΡΒΙ οατὰ Ο. Τὶ Ἠδϑιυτήϑημο: δυσὶ τῶν ἱερῶν 11 οὕτω] ὄντως ὦ 12 ἅμα πράξεων ΒΆΒΙ]ΘΘΗ515: ἀναπράξεων 1ὅ προσπαραβαλέσϑαι Ἠοϊνοτάδ: προσπεριβαλέσϑαι 21 ἑταιρείας ἢ: ἑταιρίας
τῆς ΘΌΘΌΠΘΥΙΒ: ἰ80. 11 Π 7 Β 22 οἰκεῖον ἔχειν Μεά- νἱρῖιβ: οὐκεέαν ἔχον
Ε
Ε
488 ΠΕ ΟΕΝΙΟ
ΚΑΦ. Εὖ λέγεις, ἀλλὰ τίς ἂν ὑμῖν μέτριος ἀρχὴ γένοιτο τῆς διηγήσεως πρὸς ἃς ἴστε πράξεις;
ΑΡΧΙΔ, Ἡμεῖς. ὦ Καφεισία, σχεδὸν ὡς εἶχον αἱ Θῆβαι πρὸ τῆς καϑόδου τῶν φυγάδων ἐπιστᾶ- μεϑα. καὶ γάρ, ὡς οἵ περὶ ᾿ρχίαν καὶ Δεοντίδην 5 Φοιβίδαν πείσαντες ἐν σπονδαῖς καταλαβεῖν τὴν
ὅτ6 Καδμείαν τοὺς μὲν ἐξέβαλον τῶν πολιτῶν τοὺς δὲ φόβῳ κατεῖργον ἄρχοντες αὐτοὶ παρανόμως καὶ βιαίως. ἔγνωμεν ἐνταῦϑα τῶν περὶ Μέλωνα καὶ Πελοπίδαν, ὡς οἶσϑα, ἰδιόξενοι γενόμενοι καὶ παρ᾽ 10 ὃν χρόνον ἔφευγον ἀεὶ συνδιατρίβοντες αὐτοῖς" καὶ πάλιν ὡς Λακεδαιμόνιοι Φοιβίδαν μὲν ἐξημίωσαν ἐπὶ τῷ τὴν Καδμείαν καταλαβεῖν καὶ τῆς εἰς Ὄλυν- ϑὸν στρατηγίας ἀπέστησαν. “υσανορίδαν δὲ τρίτον αὐτὸν ἀντ᾽ ἐκείνου πέμψαντες ἐγκρατέστερον ἐφρού- τ ρουν τὴν ἄκραν. ἠκούσαμεν" ἔγνωμεν δὲ καὶ τὸν Ἰσμηνίαν οὐ τοῦ βελτίστου ϑανάτου τυχόιτ᾽ εὐθὺς ἀπὸ τῆς δίκης τῆς περὶ αὐτοῦ γενομένης. Γοργέδου πάντα τοῖς φυγάσι δεῦρο διὰ γραμμάτων ἐξαγγεί-
Β λαντος᾽ ὥστε σοι λείπεται τὰ περὶ τὴν κάϑοδον 30 αὐτὴν τῶν φίλων καὶ τὴν ἅλωσιν τῶν τυράννων διηγεῖσθαι.
ὃ, ΚΑΦ. Καὶ μὴν ἐκείναις γε ταῖς ἡμέραις, ὦ ᾿Αρχίδαμε, πάντες οὗ τῶν πραττομένων μετέχοντες εἰώϑειμεν εἰς τὴν Σιμμίου συνιόντες οἰκίαν, ἔκ 30 τινος πληγῆς περί τὸ σκέλος ἀναλαμβάνοντος αὑτόν, ἐντυγχάνειν μὲν ἀλλήλοις εἴ του δεήσειε. φανερῶς
13 Καδμέαν Β ΤῈ μϊο οὗ ᾿ἴγὰ 21 αὐτὴν Ἐ: αὐτῶν ἄἅλω- σιν] ἀναίρεσιν ϑοπμαρίουιβ 908 Σιμίου Οὐ οἔπβ μ1ο οὖ ἰηΐγα
Ε]
ΞΟΟΒΑΤΙΞ. 489
δὲ διατρίβειν ἐπὶ λόγοις καὶ φιλοσοφία. πολλάκις ἐφελκόμενοι τὸν ᾿4ρχίαν καὶ τὸν “εοντίδην εἰς τὸ ἀνύποπτον, οὐκ ὕντας ἀλλοτρίους παντάπασι τῆς τοιαύτης διατριβῆς. καὶ γὰρ ὁ Σιμμίας πολὺν χρό- νον ἐπὶ τῆς ξένης γεγονὼς καὶ πεπλανημένος ἐν ἀλλοδαποῖς ἀνθρώποις. ὀλίγῳ πρόσϑεν εἰς Θήβας ἀφῖχτο μύϑων τε παντοδαπῶν καὶ λόγων βαρβαρι- κῶν ὑπόπλεως᾽ ὧν, ὁπότε τυγχάνοι σχολὴν ἄγων ὃ ᾿Αρχίας, ἡδέως ἠκροᾶτο συγκαϑεσϑεὶς μετὰ τῶν νέων
10 καὶ βουλόμενος ἡμᾶς ἐν λόγοις διάγειν μᾶλλον ἢ
20
προσέχειν τὸν νοῦν οἷς ἔπραττον ἐκχεῖνοι. τῆς δ᾽ ἡμέρας ἐκείνης, ἐν ἧ σκότους ἔδει γενομένου τοὺς φυγάδας ἥκειν κρύφα πρὺς τὸ τεῖχος. ἀφικνεῖταί τις ἐνθένδε. Φερενίχου πέμψαντος. ἄνθοωπος οὐδενὶ
ὅ ἢ Χάρωνι τῶν παρ᾽ ἡμῖν γνώριμος" ἐδήλου δὲ τῶν
φυγάδων ὄντας δώδεκα τοὺς νεωτάτους μετὰ κυνῶν περὶ τὸν Κιϑαιρῶνα ϑηρεῦσαι ὡς πρὸς ἑσπέραν ἀφιξομένους᾽ αὐτὸς δὲ πεμφϑῆναι ταῦτά τε προ- ερῶν, καὶ τὴν οἰκίαν, ἐν ἧ κρυβήσονται παρελϑόν- τες, ὃς παρέξει γνωσόμενος, ὡς ἂν εἰδότες εὐθὺς ἐκεῖ βαδίξζοιεν. ἀπορουμένων δ᾽ ἡμῶν καὶ σκοπούν- τῶν. αὐτὸς ὡμολόγησεν ὁ Χάρων παρέξειν. ὃ μὲν οὖν ἄνθρωπος ἔγνω πάλιν ἀπελϑεῖν σπουδῇ πρὸς τοὺς φυγάδας.
9. Ἐμοῦ δ᾽ ὃ μάντις Θεόκριτος τὴν χεῖρα πιέ- σας σφόδρα καὶ πρὸς τὸν Χάρωνα βλέψας προερχό-
1 τε] δὲ ΒῈ 9. συγκαϑεσϑεὶς Ὗ : συγκαϑεὶς 14 οὐ-
δενὶ τῶν παρ᾽ ἡμῖν ἢ ΧάρωνιΞ 18 ἀφιξομένους ΒΕ: ἀφι- κομένους 26 τηλ]ίτη προσερχόμενον
400 ΡῈ ΘΟΕΝΙΟ '
μενον “οὗτος᾽ εἶπεν ᾿ὦ Καφεισία, φιλόσοφος οὐκ ἔστιν οὐδὲ μετείληφε παιδείας διαφόρου καὶ περιτ- τῆς, ὥσπερ ᾿Επαμεινώνδας ὃ σὺς ἀδελφός" ἀλλ᾽ δρᾶς, Ἑ ὅτι φύσει πρὺς τὸ καλὸν ὑπὸ τῶν νόμων ἀγόμενος τὸν μέγιστον ὑποδύεται κίνδυνον ἑκουσίως ὑπὲρ τῆς πατρίδος. ᾿Επαμεινώνδας δὲ Βοιωτῶν ἁπάντων τῷ πεπαιδεῦσθαι πρὸς ἀρετὴν ἀξιῶν διαφέρειν, ἀμβλύς ἐστι καὶ ἀπρόϑυμος, Ἔ ἢ τοῦτον ἤ τινα βελτίονα και- ρὸν αὑτῷ πεφυκότι καὶ παρεσκευασμένῳ καλῶς οὕτω Β' χρησόμενος. κἀγὼ πρὸς αὐτόν “ὦ προϑυμότατε᾽ εἶπον ᾿Θεόκριτε, τὰ δεδογμένα πράττομεν ἡμεῖο" ᾿Επαμεινώνδας δὲ μὴ πείϑων. ὡς οἴεται βέλτιον εἶναι, ταῦτα μὴ πράσσειν, εἰκότως ἀντιτείνει πρὸς ἃ μὴ πέφυκε μηδὲ δοκιμάξει παρακαλούμενος. οὐδὲ γὰρ ἰατρόν, ἄνευ σιδήρου καὶ πυρὸς ὑπισχνούμενον τι τὸ νόσημα παύσειν. εὐγνωμονοίης ἄν, οἶμαι. τέμνειν ἢ ἀποκάειν βιαξόμενος ὃ οὐκ οὖν χαὶ οὗτος ὁ δή- που μηδένα τῶν πολιτῶν ὃ“ ἄκριτον. ἀλλὰ καὶ αἵμα- τος ἐμφυλίου καὶ σφαγῆς τὴν πόλιν ἐλευϑεροῦσι συναγωνιεῖσθαι προϑύμως. ἐπεὶ δ᾽ οὐ πείϑει τοὺς 90 πολλούς, ἀλλὰ ταύτην ὡρμήκαμεν τὴν ὁδόν, ἐᾶν
σι
-
0
4 ὑπὸ] οὐχ ὑπὸ Ἠοϊνογάδ 8 ΙΔ0. ὅ8 Ἐὶ ὅ0 Β. ἔογχί. ΒῸΡΡΙομάσπι βοηϑεῖν τοῖς ὑπὲρ τῆς πόλεως κινδυνεύουσιν, ὡς εἰ μὴ παρὰ τοῦτον παρὰ τίνα βελτίονα οεἰί. 9 αὑτῷ Ἠοϊνοτᾶα: αὐτῷ 17 ἐπικαίειν Ἄ,. καίειν ἨοΙ ποτα. Νρὰ- σὰ Ῥγοθαπμάστχῃ. οἵ, Οδῦ. τηδὶ. ο. 106 ἰδο. ρυίσπα 80 Εἰ 21 Β, βϑοουηήδ 18 Εὶ 14 Β, ἰογύϊα 45 ἘΞ 86 Β. Βογῦ. Βρρ] πάη: τὸ σῶμα. ἐκείνου δ᾽ ὁμολογήσαντος (γ6] εἶεν εἶπεν ἐκεῖνος), οὐ- κοῦν καὶ οὗτος, ἔφην ἐγώ, αὐτὸς μὲν δήπου μηδένα τῶν πολιτῶν φησιν ἄνευ μεγάλης ἀνάγκης ἀποχλτενεῖν ἄκριτον οοὐῦύ. 18 μηδένα ": μηδὲ διὰ
ὃ
1
[-
1ὅ
20
ΒΟΟΒΑΤΙΞ. 491
3 } 4 Ἕ ΨἍ; δ... , 3 αὐτὸν κελεύει φόνου καϑαρὸν ὄντα καὶ ἀναίτιον ἔφε-
’ »" »" . - , Ἁ - στάναι τοῖς καιροῖς, μετὰ τοῦ δικαίου καὶ τῷ συμ- 11
φέροντι προσοισόμενον. οὐδὲ γὰρ ὅρον ἕξειν τὸ ἔργον, ἀλλὰ Φερένικον μὲν ἴσως καὶ Πελοπίδαν ἐπὶ τοὺς αἰτίους μάλιστα τρέψεσϑαι καὶ πονηρούς" Εὐμολπίδαν δὲ καὶ Σαμίδαν, ἀνθρώπους διαπύρους πρὸς ὀργὴν καὶ ϑυμοειδεῖς, ἐν νυχτὶ λαβόντας ἐξ- ουσίαν οὐκ ἀποϑήσεσϑαι τὰ ξίφη, πρὶν ἐμπλῆσαι τὴν πόλιν ὅλην φόνων καὶ διαφϑεῖραι πολλοὺς τῶν ἰδίᾳ διαφόρων ὄντων.
4. Ταῦτά μου διαλεγομένου πρὸς τὸν Θεόκριτον. διέχρουεν ὁ Γαλαξίδωρος. ἐγγὺς γὰρ ᾿ἀρχίαν ἕξώρα καὶ “υσανορίδαν τὸν Σπαρτιάτην ἀπὸ τῆς Καδμείας ὥσπερ εἰς ταὐτὸν ἡμῖν σπεύδοντας. ἡμεῖς μὲν οὖν ἐπέσχομεν" ὁ δ᾽ ᾿Δρχίας καλέσας τὸν Θεόχριτον καὶ τῷ “υσανορίδᾳ προσαγαγὼν ἰδίᾳ λαλεῖ πολὺν χρό- νον ἐχνεύσας τῆς ὁδοῦ μικρὸν ὑπὸ τὸ “ἄμφιον" ὥσϑ᾽ ἡμᾶς ἀγωνιᾶν. μή τις ὑπόνοια προσπέπτωκεν ἢ μή- νυσις αὐτοῖς. περὶ ἧς ἀναχρίνουσι τὸν Θεόκριτον. ἐν τούτῳ δὲ Φυλλίδας, ὃν οἶσϑ᾽, ὦ ᾿Αἀρχίδαμε, τότε τοῖς περὶ τὸν ᾿4ρχίαν πολεμαρχοῦσι γραμματεύων Ἔ ἥξειν καὶ τῆς πράξεως μετέχων. λαβόμενός μου τῆς χειρὸς ὥσπερ εἰώϑει φανερῶς ἔσκωπτεν εἰς τὰ γυμνά- δια καὶ τὴν πάλην. εἶτα πόρρω τῶν ἄλλων ἀπα-
2 καὶ] 46]. 8 ἕξειν Β: ἕξεε 6 Σαμίδαν ΒΕ: σα- μιάδειν [10 διαφόρων ὄντων Οοθοίπβ: διαφερόντων 12 διέκρουεν ὁ Γαλαξίδωρος ὅ διακούων ὃ ᾿ἀναξίδωρος ᾿ἀρχίαν ἑώρα ἢ: 140. 14 ᾿ὶ 18 Β 11 Ἄμφιον) ᾿μφιόνειον ἢ, ᾿ῪΕ 30 οἶσϑα Ἐν: οἶσϑας 321 180. 231 Ε' 17 Β. ἔοτί. Θχοϊἀουϊηῦ γοῦθδ προσδοκῶν τοὺς φυγάδας
Β
Ο
"})
τ:
4902 ΡῈ ΟΕΝΙΟ
γαγὼν ἐπυνϑάνετο περὶ τῶν φυγάδων, εἰ τὴν ἡμέραν φυλάττουσιν. ἐμοῦ δὲ φήσαντος, ᾿οὐκοῦν᾽ εἶπεν “ὁρ- ϑῶς ἐγὼ τὴν ὑποδοχὴν ψροττῶ σήμερον, ὧς δεξόμενος ᾿Δρχίαν καὶ παρέξων ἐν οἴνῳ καὶ μέϑῃ τοῖς ἀνδράσιν εὐχείρωτον. “ἄριστα μὲν οὖν᾽ εἶπον “ὦ Φυλλίδα, καὶ πειράϑητι πάντας ἢ ὅτι πλείστους εἰς ταὐτὸ τῶν ἐχϑροῶν συναγαγεῖν. “ἀλλ᾽ οὐ ῥά- διον᾽ ἔφη ἱμᾶλλον δ᾽ ἀδύνατον" ὃ γὰρ ᾿Δρχίας ἐλπέ- ζων τινὰ τῶν ἐν ἀξιώματι γυναικῶν ἀφίξεσθαι τηνικαῦτα πρὸς αὐτόν, οὐ βούλεται παρεῖναι τὸν “εοντίδην. ὥσϑ᾽ ἡμῖν δίχα διαιρετέον αὐτοὺς ἐπὶ τὰς οἰκίας" ᾿άρχίου γὰρ ἅμα καὶ Δεοντίδου προκατα- ληφϑέντων,. οἶμαι τοὺς ἄλλους ἐκποδὼν ἔσεσϑαι φεύ- γοντας ἢ μενεῖν μεϑ' ἡσυχίας ἀγαπῶντας ἄν τις διδῷ
τὴν ἀσφάλειαν. “οὕτως᾽ ἔφην “ποιήσομεν. ἀλλὰ τί
πρᾶγμα τούτοις πρὸς Θεόκριτον ἔστιν, ὑπὲρ οὗ δια- λέγονται; καὶ ὁ Φυλλίδας οὐ σαφῶς εἶπεν οὐδ᾽ ὡς ἐπιστάμενος" ἤκουον δὲ σημεῖα καὶ μαντεύματα δυ- δχερῆ καὶ χαλεπὰ προστίϑεσϑαι τῇ Σπάρτῃ. ὁ“ Φει- δόλαος ὁ ᾿Ζ4λιάρτιος ἀπαντήσας ἱμικρὺν᾽ εἶπεν “ὑμᾶς ἐνταῦϑα περιμεῖναι Σιμμίας. ἐντυγχάνει γὰρ ἰδίᾳ “εοντίδῃ περὶ ᾿Δἀμφιϑέου παραιτούμενος μεῖναι τὸ διαπράξασϑαι φυγὴν ἀντὶ ϑανάτου τῷ ἀνθρώπῳ.
6 ὅτι πλείστους ἢ: πλείους 14 μένειν ΒΕ 11 οὐδ᾽] ἔχω εἰπεῖν οὐδ᾽ ὸ 19 προστίϑεσϑαι] προτεϑεσπίσϑαι Ἐτωα- ῬΘΥΪα5 180. 86 ἔθγθ Ἐὶ 12 Β. ΒΡ] θυ θυ Ἵτη οασὰ Αμηγοῦΐο ἰδ: ἐν τούτῳ δὲ τοῦ Θεοκρίτου πρὸς ἡμᾶς ἐπανελϑόντος, Φει- δόλαος ὁοἰὐ. 20 Ἁλιάρτιος Λιηγούμβ: τῆος 321 περιμεῖναι] περιμείνασι ΒῸ 21 ἰδίᾳ Λεοντίδῃ ᾿ὰ: διὰ Λεὸντίδην 22 μεῖναι τὸ] εἰ δύναιτο Μαάνρ᾽αΒ
Ε
ΒΟΟΒΑΤΊΒ, 498
ὅ. Καὶ ὃ Θεόκριτος “εἰς καιρόν᾽ ἔφη ᾿ καὶ ὥσπερ ἐπίτηδες" καὶ γὰρ ἐβουλόμην πυϑέσϑαι, τίν᾽ ἦν τὰ εὑρεϑέντα καὶ τίς ὅλως ἡ ὄψις τοῦ ᾿Δλχμήνης τάφου παρ᾽ ὑμῖν ἀνοιχϑέντος" εἰ δὴ παρεγένου καὶ αὐτός,
ὅ ὅτε πέμψας ᾿4γησίλαος εἰς Σπάρτην τὰ λείψανα μετε- κόμιζε. καὶ ὃ Φειδόλαος “οὐ γάρ᾽ ἔφη ᾿ παρέτυχον. καὶ πολλὰ δυσανασχετῶν καὶ ἀγανακτῶν πρὸς τοὺς πολίτας ἐγκατελείφϑην ὑπ᾽ αὐτῶν. εὑρέϑη δ᾽ οὖν Ἔ3 σώματος, ψέλλιον δὲ χαλκοῦν οὐ μέγα καὶ δύ᾽
10 ἀμφορεῖς. κεραμεοῖ γῆν ἔχοντες ἐντὸς ὑπὸ χρόνου λελιϑωμένην ἤδη καὶ συμπεπηγυῖαν ὁ τοῦ μνήμα- τος ὅἢ πίναξ χαλκοῦς ἔχων γράμματα πολλὰ ϑαυ- μαστὰ ὡς παμπάλαια᾽ γνῶναι γὰρ ἐξ αὑτῶν οὐδὲν παρεῖχε καίπερ ἐκφανέντα τοῦ χαλκοῦ καταπλυϑέν-
ιὅτορ. ἀλλ᾽ ἴδιός τις ὃ τύπος καὶ βαρβαρικὸς τῶν χαραχτήρων ἐμφερέστατος Αἰγυπτίοις" διὸ καὶ ᾿γη- σίλαος, ὡς ἔφασαν. ἐξέπεμψεν ἀντίγραφα τῷ βασιλεῖ δεόμενος δεῖξαι τοῖς ἱερεῦσιν, εἰ ξυνήσουσιν. ἀλλὰ περὶ τούτων μὲν ἴσως ἂν ἔχοι τι καὶ Σιμμίας ἡμῖν ὅ18
90 ἀπαγγεῖλαι. κατ᾽ ἐκεῖνον τὸν χρόνον ἐν Αἰγύπτῳ πολλὰ τοῖς ἱερεῦσι διὰ φιλοσοφίαν συγγενόμενος. “Δλιάρτιοι δὲ τὴν μεγάλην ἀφορίαν καὶ τὴν ἐπίβασιν τῆς λίμνης οὐκ ἀπὸ ταὐτομάτου γενέσϑαι νομίξου-
με ἊΝ
1 καιρόν] 884. ἥκεις ἢ 4 εἰ δὴ] ἤδη ΒῈ 9. 180. 88 ΒΕ 81 Β οχρὶοὺ Ατηγούμβ τῶ: μετὰ τῶν ὀστῶν καὶ τῶν λευψάνων τοῦ σώματος ψέλλιον χαλκοῦν οοὐὐ. 10 ἀμφορεῖς κεραμεοῖ ὃ: ἀμφορέες κεράμειον 11 ἴδο. 18 Ἐ 12 Β, 12 146. 8 Ε' 9 Β. ἴον. βυρριθμάστη ἐπάνω δὲ τοῦ μνήματος ἔκειτο πίναξ 12 χαλκοῦς ἢ: χάλκεος Δαυμαστὰ) 50Γ. γνἱὰ. ϑαυμαστὸν 18 αὑτῶν Ἠοϊπογάδ: αὐτῶν οὐδὲν [,60- πίουβ: οὐδὲ Λλτη ἀντίγραφα Ἐ: ἀντιγραφὰς
Β
494 ΡῈ ΟΕΝΙΟ
σιν, ἀλλὰ μήνιμα τοῦ τάφου τοῦτο περιελϑεῖν ἀνα- σχομένους ὀρυττόμενον. καὶ ὃ Θεόκριτος μικρὸν διαλιπών ἀλλ᾽ οὐδ᾽ αὐτοῖς" ἔφη ““ακεδαιμονίοις ἀμήνιτον ἔοικεν εἶναι τὸ δαιμόνιον, ὡς προδείκνυσι τὰ σημεῖα περὶ ὧν ἄρτι Πυσανορίδας ἡμῖν ἐκοι- νοῦτο᾽ χαὶ νῦν μὲν ἄπεισιν εἰς ᾿4λίαρτον ἐπιχώσῶν αὖϑις τὸ σῆμα καὶ χοὰς ποιησόμενος ᾿Δλχμήνῃ καὶ ᾿Δλέῳ κατὰ δή τινα χρησμόν, ἀγνοῶν τὸν "άλεον ὅστις ἦν" ἐπανελθὼν δ᾽ ἐκεῖθεν οἷός ἐστι τὸν ΖΊέρ- κης ἀναζητεῖν τάφον. ἄγνωστον ὄντα τοῖς. Θηβαίοις πλὴν τῶν ἱππαρχηκότων. ὃ γὰρ ἀπαλλαττόμενος τὸν παραλαμβάνοντα τὴν ἀρχὴν μόνος ἄγων μόνον ἔδειξε νύκτωρ. καί τινας ἐπ᾿ αὐτῷ δράσαντες ἀπύ- ρους ἱερουργίας. ὧν τὰ σημεῖα συγχέουσι καὶ ἀφανέ- ἕξουσιν. ὑπὸ σχότους ἀπέρχονται χωρισϑέντες. ἐγὼ δέτ" μέν, ὦ Φειδόλαε, ὁ καλῶς ἐξευρήσειν αὐτοὺς νομίζω. φεύγουσι γὰρ οἱ πλεῖστοι τῶν ἱπιταρχηκό- τῶν νομίμως. μᾶλλον δὲ πάντες πλὴν Γοργίδου καὶ Πλάτωνος. ὧν οὐδ᾽ ἂν ἐπιχειρήσειαν ἐκπυνϑάνεσϑαι δεδιότες τοὺς ἄνδρας᾽ οἵ ὃὲ νῦν ἄρχοντες ἐν τῇ Καδμείᾳ τὸ δόρυ καὶ τὴν σφραγῖδα παραλαμβάνου- σιν οὔτ᾽ εἰδότες οὐδὲν οὔτε ὃ Ἶ᾽
0. Ταῦτα τοῦ Θεοχρίτου λέγοντος. ὃ “εοντίδης
1 περιελϑεῖν κ(ῃ] οἵ, Βγηαθο]αΒ τηθᾶβ Ρ. 92 1 ᾿4λ.- μήνῃ καὶ ᾿Δἀλέῳ ῬυθΌπουαβ: ἀλκμήνης καὶ ἄλεον 8 τὸν Ἔλλεον) τὸ ἄλεον ΒῸῈ 18 τινας] τινες ΒῊῈ ἀπείρους ἰάθη 10 σκότους ἕ: σκότος. οἵ. Ῥτδεξαῦ. Ρ». ΟΧΧ 10 γοεὺ δέ τ᾽ πα}]ὰ ἴᾳο. οδὺ ἴθ ΒῈ Ῥονῦ. θχρίθπάυτη δὲ τὸ μνῆμα μὲν. 140. ροβύθιϊου 128 Εἰ 100 Β 32 ἴδο. 238 ἔοσθ Εὶ 10 Β. ϑυρ- Ῥ]θαὺ δεικνύντες Ατηγούυβ, πυϑόμενοι ᾿
δ
"»:
0
30
οι
1
ς
1
σι
2
[--
ΒΟΟΒΑΤῚΞ. 495
ἐξήει μετὰ τῶν φίλων" ἡμεῖς δ᾽ εἰσελϑόντες ἠσπα- ξόμεϑα τὸν Σιμμίαν ἐπὶ τῆς κλίνης χκαϑεξόμενον, οὐ κατατετευχότα τῆς δεήσεως, οἶμαι, μάλα σύννουν καὶ διαλελυπημένον᾽ ἀποβλέψας δὲ πρὸς ἅπαντας ἡμᾶς ᾿ὦ Ἡράκλεις εἶπεν “ἀγρίων καὶ βαρβάρων ἠθῶν" εἶτ᾽ οὐχ ὑπέρευ Θαλῆς ὁ παλαιὸς ἀπὸ ξένης ἐλθὼν διὰ χρόνου, τῶν φίλων ἐρωτώντων ὅ τι και- νότατον ἱστορήκοι. ᾿τύραννον᾽ ἔφη “γέροντα. καὶ γὰρ ᾧ μηδὲν ἰδίᾳ συμβέβηκεν ἀδικεῖσϑαι, τὸ βάρος αὐτὸ καὶ τὴν σκληρότητα τῆς ὁμιλίας δυσχεραίνων ἐχϑρός ἐστι τῶν ἀνόμων καὶ ἀνυπευϑύνων δυνα- στειῶν. ἀλλὰ ταῦτα μὲν ἴσως ϑεῷ μελήσει" τὸν δὲ ξένον ἴστε τὸν ἀφιγμένον, ὦ Καφεισία, πρὸς ὑμᾶς ὅστις ἐστίν; “οὐκ οἶδ᾽ ᾿ ἔφην ἐγώ “ τίνα λέγεις". ᾿ καὶ μήν᾽ ἔφη ᾿ “εοντίδης φησὶν ἄνϑρωπον ὦφϑαι παρὰ
"9)
τὸ “ύσιδος μνημεῖον ἐκ νυχτῶν ἀνιστάμενον. ἀκο-
λουϑίας πλήϑει καὶ χατασκευῇ σοβαρόν. αὐτόϑι χατηυλιόμένον ἐπὶ στιβάδων" φαίνεσϑαι γὰρ ἄγνου καὶ μυρίκης χαμεύνας ἔτι δ᾽ ἐμπύρων λείψανα καὶ χοὰς γάλακτος" ἕωϑεν δὲ πυνϑάνεσϑαι τῶν ἀπαντών- τῶν. εἰ τοὺς ΠΟολύμνιος παῖδας ἐνδημοῦντας εὑρή- σει. “καὶ τίς ἄν᾽ εἶπον “ὃ ξένος εἴη; περιττῷ γὰρ ἀφ᾽ ὧν λέγεις τινὶ καὶ οὐκ ἰδιώτῃ προσέοικεν."
1. “Οὐ γὰρ οὖν᾽ εἶπεν ὃ Φειδόλαος" “ἀλλὰ τοῦ- τον μέν. ὅταν ἥκῃ πρὸς ἡμᾶς, δεξόμεϑα᾽ νυνὶ δ᾽ ὑπὲρ ὧν ἀρτίως ἠποροῦμεν, ὦ Σιμμία. γραμμάτων, εἴ τι γιγνώσκεις πλεῖον ἐξάγγειλον ἡμῖν" λέγονται
4 διαλελυπημένον) ἴοτύ. λίαν (γ6] νὴ “]΄ἰα) λελυπημένον 156 φησὶν Ατηγούιβ; 566 Τ]8}1πὶ λέγει Μεοντίδης 21 πλέον ὃ
490 θΕῈ ΟΕΝΙΟ
Ἐ γὰρ οἱ κατ᾽ Αἴγυπτον ἱερεῖς τὰ γράμματα συμβαλεῖν τοῦ πίνακοξ. ἃ παρ᾽ ἡμῶν ἔλαβεν ᾿4γησίλαος τὸν ᾿λκμήνης τάφον ἀνασχευασάμενος. “καὶ ὃ Σιμμίας εὐθὺς ἀναμνησϑείς “οὐκ οἶδ᾽ ᾿ ἔφη ᾿ τὸν πίνακα τοῦ- τον, ὦ Φειδόλαε: γράμματα δὲ πολλὰ παρ᾽ ᾿᾽4γη-ῦ σιλάου κομίζων ᾿4γητορίδας ὃ Σπαρτιάτης ἧκεν εἰς Μέμφιν ὡς Χόνουφιν τὸν προφήτην. “ἢ ποτὲ συμ- φιλοσοφοῦντες διετρίβομεν ἐγὼ καὶ Πλάτων καὶ ᾿Ελλοπίων ὁ Πεπαρήϑιος. ἧκε δέ, πέμψαντος βασι- λέως καὶ κελεύσαντος τὸν Χόνουφιν,. εἴ τι συμβάλλοι τὸ τῶν γεγραμμένων. ἑρμηνεύσαντα ταχέως ἀποστεῖλαι" πρὺς ἑαυτὸν δὲ τρεῖς ἡμέρας ἀναλεξάμενος βιβλίων
ὅ79 τῶν παλαιῶν παντοδαποὺς χαρακτῆρας, ἀντέγραψε τῷ βασιλεῖ καὶ πρὸς ἡμᾶς ἔφρασεν, ὡς Μούσαις ἀγῶνα συντελεῖϊσθαΐ κελεύει τὰ γράμματα" τοὺς δὲ ιὉ τύπους εἶναι τῆς ἐπὶ Πρωτεῖ βασιλεύοντι γραμμα- τικῆς, ἣν Ηρακλέα τὸν ᾿ἀμφιτρύωνος ἐχμαϑεῖν" ὑφη- γεῖσϑαι μέντοι καὶ παραινεῖν τοῖς “Βλλησι διὰ τῶν γραμμάτων τὸν ϑεὸν ἄγειν σχολὴν καὶ εἰρήνην, διὰ φιλοσοφίας ἀγωνιζομένους ἀεί, Μούσαις καὶ λόγῳ 30 διακρινομένους περὶ τῶν δικαίων, τὰ ὅπλα κατα- ϑέντας. ἡμεῖς δὲ καὶ τότε λέγειν καλῶς ἡγούμεϑα τὸν Χόνουφιν., καὶ μᾶλλον ὁπηνίκα κομιζομένοις
Β ἡμῖν ἀπ’ Αἰγύπτου περὶ Καρίαν Ζ]ηλίων τινὲς ἀπήν- τησαν. δεόμενοι Πλάτωνος ὡς γεωμετρικοῦ λῦσαι 50 χρησμὸν αὐτοῖς ἄτοπον ὑπὸ τοῦ ϑεοῦ προβεβλημένον.
1 ἱερεῖς 'ΓΆΣΤΠΘΌαΒ: ἵερέες 2. ἃ] ὃν αὶ ὀ 4 οἶδα] εἶδον
Ατηγούυθβ 7180. 8 Ἰὐ{. παρ᾽ ὦ ποτε 18 τῶν] τινῶν 17 ἣν ΟοὈθῦιβ
ΒΟΟΒΑΤΊΒ. 491
ἦν δὲ χρησμός, 4΄ηλίοις καὶ τοῖς ἄλλοις Ἕλλησι παῦλαν τῶν παρόντων κακῶν ἔσεσϑαι διπλασιάσασι τὸν ἐν 4ήλω βωμόν. οὔτε δὲ τὴν διάνοιαν ἐκεῖνοι συμβάλλειν δυνάμενοι καὶ περὶ τὴν τοῦ βωμοῦ κατα- 5 σκευὴν γελοῖα πάσχοντες (ἑκάστης γὰρ τῶν τεσθά- ρῶν πλευρῶν διπλασιαξομένης. ἔλαϑον τῇ αὐξήσει τόπον στερεὸν ὀχταπλάσιον ἀπεργασάμενοι, δι᾿ ἀπει- ρίαν ἀναλογίας ἣ τῷ μήκει διπλάσιον παρέχεται), Πλάτωνα τῆς ἀπορίας ἐπεκαλοῦντο βοηϑόν. ὁ δὲ 10 τοῦ Αἰγυπτίου μνησϑεὶς προσπαίζειν ἔφη τὸν ϑεὸν “Ἕλλησιν ὀλιγωροῦσι παιδείας, οἷον ἐφυβρίξοντα τὴν ἀμαϑίαν ἡμῶν καὶ κελεύοντα γεωμετρίας ἅπτεσϑαι μὴ παρέργως" οὐ γάρ τοι φαύλης οὐδ᾽ ἀμβλὺ δια- νοίας ὁρώσης ἄκρως δὲ τὰς γραμμὰς ἠσκημένης ἔργον τὸ εἶναι δυεῖν μέσων ἀνάλογον λῆψιν: ἧ μόνῃ διπλα- σιάξεται σχῆμα κυβικοῦ σώματος ἐκ πάσης ὁμοίως αὐξόμενον διαστάσεως. τοῦτο μὲν οὖν Εὔδοξον αὐ- τοῖς τὸν Κνίδιον ἢ τὸν Κυξικηνὸν ᾿Ελίκωνα συν- τελέσειν᾽ μὴ τοῦτο δ᾽ οἴεσϑαι χρῆναι ποϑεῖν τὸν 20 ϑεὸν ἀλλὰ προστάσσειν “Ἕλλησι πᾶσι πολέμου καὶ κακῶν μεϑεμένους Μούσαις ὁμιλεῖν, καὶ διὰ λόγων καὶ μαϑημάτων τὰ πάϑη καταπραὔνοντας ἀβλαβῶς καὶ ὠφελίμως ἀλλήλοις συμφέρεσθαι." 8. Μεταξὺ ὃὲ τοῦ Σιμμίου λέγοντος, ὃ πατὴρ
1 δὲ] δὴ Τυγμθθιβ 8. ἣ -- παρέχεται] ἧ τὸ μήκει δὲ- πλάσιον ὀκταπλάσιον παρέχεται κατὰ τὸ στερεὸν Ηο] πογάδ 18 τοι] τι ΒῈῚ 14 τὰς] περὶ τὰς ΤΉ ΘΡτι8 158 εἶναι ὝΥ: εἶναι καὶ μέσων Τ,ΘοΠϊοι8: μέσον ἀνάλογον) ἀνὰ λόγον Ἠοϊνγεᾶα 18 Ἑλίκωνα Ῥ. 468 6: ἑλικῶνα 19 δ᾽ οἴεσθαι ᾿ὰ: δεῖσϑαι
ῬΙαϊατομὶ Μοτα]α. ΧΟ]. 1ΠΠ|. 82
[το
498 θῈ ΟΕΝΙΟ
ἡμῶν Πολύμνις ἐπεισῆλϑε, καὶ καϑίσας παρὰ τὸν Σιμμίαν “᾿Επαμεινώνδας ἔφη “καὶ σὲ καὶ τούτους παρακαλεῖ πάντας, εἰ μή τις ἀσχολία μείξων, ἐνταῦϑα περιμεῖναι" βουλόμενος ὑμῖν γνωρίσαι τὸν ἕένον, ἄνδρα γενναῖον μὲν αὐτὸν ὄντα μετὰ γενναίας δὲ 5 καὶ καλῆς ἀφιγμένον τῆς προαιρέσεως “ἢ ἐξ ᾿Ιταλίας τῶν Πυϑαγορικῶν: ἀφῖκται δὲ Μύσιδι τῷ γέροντι χοὰς χέασϑαι περὶ τὸν τάφον ἔκ τινῶν ἐνυπνίων ὥς φησι καὶ φασμάτων ἐναργῶν. συχνὸν δὲ χκομέ- ζων χρυσίον οἴεται δεῖν ᾿Επαμεινώνδᾳ τὰς “ύσιδος τὸ γηροτροφίας ἀποτίνειν. καὶ προϑυμότατός ἐστιν οὐ δεομένων οὐδὲ βουλομένων ἡμῶν τῇ πενίᾳ βοηϑεῖν." καὶ ὃ Σιμμίας ἡσϑείς πάνυ ϑαυμαστόν γε λέγεις εἶπεν “ἄνδρα καὶ φιλοσοφίας ἄξιον: ἀλλὰ τίς ἡ αἰτία. δι’ ἣν οὐκ εὐθὺς ἥκει πρὸς ἡμᾶς: ᾿ ἐκεῖνον ιτὖ ἔφη “νυχτερεύσαντα περὶ τὸν τάφον ἐμοὶ δοκεῖ τὸν “ύσιδος ἦγεν ᾿Επαμεινώνδας πρὸς τὸν ᾿Ισμηνὸν ἀπο- λουσόμενον, εἶτ᾽ ἀφίξονται δεῦρο πρὸς ἡμᾶς" πρὶν δ᾽ ἐντυχεῖν ἡμῖν ἐνηυλίσατο τῷ τάφῳ, διανοούμενος ἀνελέσϑαι τὰ λείψανα τοῦ σώματος καὶ κομίξειν εἰς 30 Ἰταλίαν, εἰ μή τι νύχτωρ ὑπεναντιωϑείη δαιμόνιον. ὃ μὲν οὖν πατὴρ ταῦτ᾽ εἰπὼν ἐσιώπησεν.
9, Ὁ δὲ Γαλαξίδωρος ᾿ὦ Ἡράκλεις᾽ εἶπεν “ὡς ἔργον ἐστὶν εὑρεῖν ἄνδρα καϑαρεύοντα τύφου καὶ δεισιδαιμονίας. οἵ μὲν γὰρ ἄκοντες ὑπὸ τῶν παϑῶν 35 τούτων ἁλίσκονται δι᾽ ἀπειρίαν ἢ δι᾿ ἀσϑένειαν" οἵ
ὅ ὅντα Ἐ: 1840. 7 ΒΕ ὅ--ὁ Β δὲ Χ 6,180. 7 Εὶ 11 Β.
ἔστι δέ τις ΒαρρΙοὺ Χ. Μαδπι πρὸς ἡμᾶς νο}] ἡμῦν 1 ἐκεῖ- νον] ἐκεῖ 10 περὶ) πιλ]ῖηὶ παρὰ
ϑι
10
- σι
2
ς
σι
ΞΟΟΒΑΤΙΒ, 499
δέ, ὡς ϑεοφιλεῖς καὶ περιττοί τινες εἶναι δοκοῖεν, ἐπιϑειάξουσι τὰς πράξεις, ὀνείρατα καὶ φάσματα καὶ τοιοῦτον ἄλλον ὄγκον προϊστάμενοι τῶν ἐπὶ νοῦν
ἰόντων. ὃ πολιτικοῖς μὲν ἀνδράσι καὶ πρὸς αὐϑάδη ὅ80
καὶ ἀκόλαστον ὄχλον ἠναγκασμένοις ζῆν οὐκ ἄχρη- στον ἴσως ἐστὴν ὥσπερ ἐκ χαλινοῦ τῆς δεισιδαιμο- νίας πρὸς τὸ συμφέρον ἀντισπάσαι καὶ μεταστῆσαι τοὺς πολλούς" φιλοσοφίᾳ δ᾽ οὐ μόνον ἔοικεν ἀδχή- μῶν ὁ τοιοῦτος εἶναι σχηματισμός, ἀλλὰ καὶ πρὸς τὴν ἐπαγγελίαν ἐναντίος, εἰ πᾶν ἐπαγγειλαμένη λόγῳ τἀγαϑὸν καὶ τὸ συμφέρον διδάσκειν, εἰς ϑεοὺς ἐπαναχωρεῖ τῆς τῶν πράξεων ἀρχῆς ὡς τοῦ λόγου καταφρονοῦσα, καὶ τὴν ἀπόδειξιν ἣ δοκεῖ διαφέρειν ἀτιμάσασα πρὸς μαντεύματα τρέπεται καὶ ὀνειράτων ὄψεις, ἐν οἷς ὃ φαυλότατος οὐχ ἧττον τῷ κατατυγ- χάνειν πολλάκις φέρεται τοῦ κρατίστου. διὸ καὶ Σω- κράτης ὁ ὑμέτερος, ὦ Σιμμία, δοκεῖ μοι φιλοσοφώ- τερον χαρακτῆρα παιδείας καὶ λόγου περιβαλέσϑαι, τὸ ἀφελὲς τοῦτο καὶ ἄπλαστον ὡς ἐλευϑέριον καὶ μάλιστα φίλον ἀληϑείας ἑλόμενος τὸν δὲ τῦφον ὥσπερ τινὰ καπνὸν φιλοσοφίας εἰς τοὺς σοφιστὰς ἀποσκεδάσας.. ὑπολαβὼν δ᾽ ὁ Θεόκριτος “τί γάρ᾽ εἶπεν “ὦ Γαλαξίδωρε; καὶ σὲ Μέλητος πέπεικεν, ὅτι Σωκράτης ὑπερεώρα τὰ ϑεῖα; τοῦτο γὰρ αὐτοῦ καὶ πρὸς ᾿4ϑηναίους κατηγόρησεν. “οὐδαμῶς᾽ ἔφη “τά γὲ ϑεῖα᾽ φασμάτων δὲ καὶ μύϑων καὶ δεισιδαιμο-
8 φιλοσοφίᾳ Π;: φιλοσοφίας 10 εὐ Χ: ἢ 11 εἰς ϑεοὺς ἐπαναφέρει τὰς τῶν πράξεων ἀρχὰς δι οΘουτσθπάπηι ὑπανα- χωρεῖ 18 περιβαλέσϑαι Β;: περιβάλλεσθαι ᾿ 85. Ὁ
Β
[᾿
800 θῈ ΟΕΝΙΟ
νίας ἀνάπλεων φιλοσοφίαν ἀπὸ Πυϑαγόρου ὁ" Ἐμπε- δοκλέους δεξάμενος εὖ μάλα βεβακχευμένην εἴϑισεν ὥσπερ πρὸς τὰ πράγματα πεπνῦσϑαι καὶ λόγῳ νή- φοντι μετιέναι τὴν ἀλήϑειαν.᾽ ' 10. “Εἴεν᾽ εἶπεν ὃ Θεόχριτος, “τὸ δὲ δαιμόνιον, ὦ βέλτιστε, τὸ Σωκράτους ψεῦδος ἢ τί φαμεν; ἐμοὶ γὰρ οὐδὲν οὕτω μέγα τῶν περὶ Πυϑαγόρου λεγο- μένων εἰς μαντικὴν ἔδοξε καὶ ϑιεῖον᾽ ἀτεχνῶς γὰρ οἷον Ὅμηρος Ὀδυσσεῖ πεποίηκε τὴν ᾿4ϑηνᾶν "ἐν πάντεσσι πόνοισι παρισταμένην.᾽ τοιαύτην ἔοικε Σὼ- χράτει τοῦ βίου προποδηγὸν ἐξ ἀρχῆς τινα συνάψαι Ὁ τὸ δαιμόνιον ὄψιν, “ἥ᾽ μόνη τοι πρόσϑεν ἰοῦσα τίϑει φάος᾽ ἐν πράγμασιν ἀδήλοις καὶ πρὸς ἀνϑρω- πίνην ἀσυλλογίστοις φρόνησιν, ἐν οἷς αὐτῷ συν- εφϑέγγετο πολλάκις τὸ δαιμόνιον ἐπιϑειάξον ταῖς ιτὖ αὐτοῦ προαιρέσεσι. τὰ μὲν οὖν πλείονα καὶ μείζονα Σιμμίου χρὴ καὶ τῶν ἄλλων ἐχπυνϑάνεσϑαι Σωκρά- τους ἑταίρων ἐμοῦ δὲ παρόντος. ὅτε πρὸς Εὐϑύ- φρονα τὸν μάντιν ἧκον, ἔτυχε μέν, ὦ Σιμμία, μέμνησαι γάρ, ἄνω πρὸς τὸ Σύμβολον Σωκράτης καὶ 30 τὴν οἰκίαν τὴν ᾿ἀνδοκίδου βαδίζων ἅμα τι διερωτῶν καὶ διασείων τὸν Εὐϑύφρονα μετὰ παιδιᾶς. ἄφνω ΒΕ δ᾽ ἐπιστὰς καὶ συμπείσας προσέσχεν αὑτῷ συχνὸν χρόνον" εἶτ᾽ ἀναστρέψας ἐπορεύετο τὴν διὰ τῶν κι-
1 ἀνάπλεων Ἐ: ἀνάπλεω 80. 80 ἴογα ἘΣ, 36 Β. Βοτέ. ΒΌΡΡΙ Θά υ1Ὲ: ἀπὸ Πυϑαγόρου καὶ “Ἀναξαγόρου, ᾿παρὰ δ᾽ Ἐμ- πεδοκλέους 8 ὥσπερ πρὸς τὰ] αὖ περὶ τὰ ὟΥ. ὥσπερ ἔρωτι πρὸς τὰ ἀἍ μετιέναι Τ᾽αΘΌΠΘΙαΒ: μετεῖναι 9. οἷον) οἵαν
οἵ. Ἠοτὰ. Καὶ 219. ν 802 ιό μ 12. Ηοσῃ. Ὑ᾽ 9 τοι] γ᾽ οἵ 14 ἐν Ἵ 28 συμπείσας]) σιωπήσας ὙΥ͂. συμμύσαςἡὉ αὑτῷ] οὕτω ΒΕ
σι
-
0
ὅ
10
2
.
τ οι
ΒΟΟΒΑΤΙΊΞ. 501
βωτοποιῶν, καὶ τοὺς προκεχωρηκότας ἤδη τῶν ἕταί- ρῶν ἀνεχαλεῖτο φάσκων αὑτῷ γεγονέναι τὸ δαιμό- νιον. οἵ μὲν οὖν πολλοὶ συνανέστρεφον, ἐν οἷς κἀγὼ τοῦ Εὐϑθϑύφρονος ἐχόμενος" νεανίσκοι δέ τινες τὴν εὐθεῖαν βαδίζοντες ὡς δὴ τὸ Σωκράτους ἐλέγξον- τες δαιμόνιον, ἐπεσπάσαντο Χάριλλον τὸν αὐλητὴν ἥκοντα καὶ αὐτὸν μετ᾽ ἐμοῦ εἰς ᾿ϑήνας πρὸς Κέ- βητα᾽ πορευομένοις δ᾽ αὐτοῖς διὰ τῶν ἑρμογλύφων παρὰ τὰ δικαστήρια σύες ἀπαντῶσιν ἀϑρόαι βορβό- ρου περίπλεοι καὶ κατ᾽ ἀλλήλων ὠϑούμεναι διὰ πλῆϑος" ἐκτροπῆς δὲ μὴ παρούσης, τοὺς μὲν ἀνέ- τρεψαν ἐμβαλοῦσαι τοὺς δ᾽ ἀνεμόλυναν. ἧκεν οὖν καὶ ὃ Χάριλλος οἴκαδε τά τε σκέλη καὶ τὰ ἱμάτια βορβόρου μεστός, ὥστ᾽ ἀεὶ τοῦ Σωκράτους δαιμο-
ὅ νίου μεμνῆσθαι μετὰ γέλωτος ὃ“ ϑαυμάζοντας, εἰ
μηδαμοῦ προλείπει τὸν ἄνδρα μηδ᾽ ἀμελεῖ τὸ ϑεῖον αὐτοῦ.᾽
11. Καὶ ὁ Γαλαξίδωρος “οἴει γάρ᾽ ἔφη “Θεό- χριτε. τὸ Σωκράτους δαιμόνιον ἰδίαν καὶ περιττὴν ἐσχηκέναι δύναμιν; οὐχὶ τῆς κοινῆς μόριόν τι μαν- τικῆς τὸν ἄνδρα πείρᾳ βεβαιωσάμενον. ἐν τοῖς ἀδή- λοις χαὺὶ ἀτεκμάρτοις τῷ λογισμῷ ῥοπὴν ἐπάγειν; ὡς γὰρ ὁλκὴ μία καϑ᾿ αὑτὴν οὐκ ἄγει τὸν ξυγόν,
ἰσορροποῦντι δὲ βάρει προστιϑεμένη κλίνει τὸ σύμ- ὅ81
“᾿ 3
ὅ παν ἐφ᾽ ἑαυτήν" οὕτω πταρμὸς ἢ κληδὼν ἤ τι τοι-
2 ἀνεκαλεῖτο φάσκων αὑτῷ ὟΥἧ οὐ ΑἸτηγοίο: 140. 38 ΒῈ 8 ἑρμογλύφων Ἐ-: ἕρμογλυφιῶν 9. ἀϑρόαι ἧ: ἀϑρόοι 1 1.6. 8 Ε 1 Β βυρριθὺ νϑυῦ]5 ἡμᾶς ἅμα καὶ ὟΥ 20 οὐχὶ] οὐχὶ δὲ ἃ μαντικῆς Ηοϊχοτᾶδ: ἀνάγκης 20 οὕτω πταρμὸς : οὕτως ἐφαρμόσει
"'
602 ΠΕ ΟΕΝΙΟ
οὔτον σύμβολον ὃ" χαὶ κοῦφον, ἐμβροιϑῆ διάνοιαν ἐπισπάσασϑαι πρὸς πρᾶξιν" δυεῖν δ᾽ ἐναντίων λο- γισμῶν ϑατέρῳ προσελϑὺν ἔλυσε τὴν ἀπορίαν. τῆς ἰσότητος ἀναιρεϑείσης, ὥστε κίνησιν γίγνεσθαι καὶ
ὁρμήν. ὑπολαβὼν δ᾽ ὃ πατήρ “ἀλλὰ μήν᾽ ἔφη καὶ ὃ
5
αὐτός. ὦ Γαλαξίδωρε. Μεγαρικοῦ τινος ἤκουσα, Τερψίωνος δὲ ἐχεῖνος, ὅτι τὸ Σωκχράτους δαιμόνιον πταρμὸς ἦν, ὅ τε παρ᾽ αὐτοῦ χαὶ ὃ παρ᾽ ἄλλων" ἑτέρου μὲν πταρόντος ἐκ δεξιᾶς εἴτ᾽ ὄὕπισϑεν εἴτ᾽ ἔμπροσθεν, ὁρμᾶν αὐτὸν ἐπὶ τὴν πρᾶξιν" εἰ δ᾽ ἐξ ἀριστερᾶς, ἀποτρέπεσϑαι" τῶν δ᾽ αὐτοῦ πταρμῶν τὸν μὲν ἔτι μέλλοντος βεβαιοῦν τὸν δ᾽ ἤδη πράσ- οντος ἐπέχειν καὶ κωλύειν τὴν δρμήν. ἀλλ᾽ ἐκεῖνό μοι δοκεῖ θαυμαστόν, εἰ πταρμῷ χρώμενος οὐ τοῦτο τοῖς ἑταίροις ἀλλὰ δαιμόνιον εἶναι τὸ κωλῦον ἢ κελεῦον ἔλεγε᾽ τύφου γὰρ ἂν ἦν τινος, ὦ φίλε, κε- νοῦ καὶ κόμπου τὸ τοιοῦτον, οὐκ ἀληϑείας καὶ ἁπλό- τητος οἷς τὸν ἄνδρα μέγαν ὡς ἀληϑῶς καὶ διαφέ- ροντα τῶν πολλῶν γεγονέναι δοκοῦμεν, ὑπὸ φωνῆς ἔξωϑεν ἢ πταρμοῦ τινος ὁπηνίκα τύχοι ϑορυβού- μενον ἐκ τῶν πράξεων ἀνατρέπεσϑαι καὶ προΐεσθαι τὸ δεδογμένον. αἵ δὲ Σωκράτους αὖ ὁρμαὶ τὸ βέ- βαιον ἔχουσαι καὶ σφοδρότητα φαίνονται πρὸς ἅπαν, ὡς ἂν ἐξ ὀρϑῆς καὶ ἰσχυρᾶς ἀφειμέναι κρίσεως καὶ ἀρχῆς. πενίᾳ γὰρ ἐμμεῖναι παρὰ πάντα τὸν βίον
1. ΙΔ6. 16 αὶ 14 Β. ἴοτί. δχοϊδουϊηῦ σοῦρα μικρόν ἐστι 8 προσελϑὸν Ἐπηροηῖια: προσελϑὼν 4 γ28}1}}] γενέσϑαι 14 τοῦτο] τοῦτον αὶ 10 ἂν ἦν Ἰάορῃη: αὖ 291 προΐεσϑαι Χ:
προσίεσϑαι 22 αὖ ὁρμαὶ Ἰάφῃι: ἀφορμαὶὺ βέβαιον Ταὰ- πΘΌυΒ: ἰΔ0. 18 Εἰ 10 Β
20
ΞΟΟΒΑΤΙΞ, 609
ἑχουσίως. σὺν ἡδονῇ καὶ χάριτι τῶν διδόντων ἔχειν δυνάμενον, καὶ φιλοσοφίας μὴ ἐκστῆναι πρὸς τοσαῦτα κωλύματα" καὶ τέλος εἰς σωτηρίαν καὶ φυγὴν αὐτῷ σπουδῆς ἑταίρων καὶ παρασχευῆς εὐμηχάνου γενο- 5 μένης, μήτε καμφϑῆναι λιπαροῦσι μήϑ'᾽ ὑποχωρῆσαι τῷ ϑανάτῳ πελάξοντι. χρῆσϑαι δ᾽ ἀτρέπτῳ τῷ λο- γισμῷ πρὸς τὸ δεινόν, οὐκ ἔστιν ἀνδρὸς ἐκ κληδό- νῶν ἢ πταρμῶν μεταβαλλομένην ὅτε τύχοι γνώμην ἔχοντος ἀλλ᾽ ὑπὸ μείξονος ἐπιστασίας καὶ ἀρχῆς 10 ἀγομένου πρὸς τὸ χαλόν. ἀχούω δὲ καὶ τὴν ἐν Σικελίᾳ τῆς ᾿“ϑηναίων δυνάμεως φϑορὰν προειπεῖν αὐτὸν ἐνίοις τῶν φίλων. καὶ πρότερον ἔτι τούτων Πυριλάμπης ὃ ᾿ἀντιφῶντος ἁλοὺς ἐν τῇ διώξει περὶ Ζήλιον ὑφ᾽ ἡμῶν δορατίῳ τετρωμένος, ὡς ἤκουσε τὸ τῶν ἐπὶ τὰς σπονδὰς ἀφικομένων ᾿Αϑήνηϑεν, ὅτι Σωκράτης μετ᾽ ᾿Αλκιβιάδου καὶ “άχητος ἐπὶ 'Ῥηγί- στης καταβὰς ἀπονενοστήκοι, πολλὰ μὲν τοῦτον ἀνεκαλέσατο. πολλὰ δὲ φίλους τινὰς καὶ λοχίτας οἷς συνέβη μετ’ αὐτοῦ παρὰ τὴν Πάρνηϑα φεύγουσιν 20 ὑπὸ τῶν ἡμετέρων ἱππέων ἀποθανεῖν. ὡς τοῦ Σω- κράτους δαιμονίου παρακούσαντας, ἑτέραν ὁδὸν οὐχ ἣν ἐκεῖνος ἦγε τραπομένους ἀπὸ τῆς μάχης. ταῦτα δ᾽ οἶμαι καὶ Σιμμίαν ἀκηκοέναι. ᾿πολλάκις᾽ ὃ Σιμ- μίας ἔφη “καὶ πολλῶν διεβοήϑη γὰρ οὐκ ἠρέμα τὸ ε6 Σωχράτους ᾿ἀϑήνησιν ἐκ τούτων δαιμόνιον.᾽
60 πελάζοντι Ἐτηρουῖπβ: παίξοντι 10 μάχητος Τυχηδ- Ῥὰ8: μάχητος ἐπὶ Ῥηγίστης)] ἐπὶ Ῥειτοὺς Ἡπίέθῃτιι5 60]]. Ἡθβυομῖο 5. υ. 19 πάρνητα ΒῈ 20 ἱππέων] ἵππων ΒΕ
Ὡ2 τραπομένους ἢ: τρεπομένους
δ04 Ὲ ΟΕΝΙΟ
12. “Τί οὖν᾽ ὃ Φειδόλαος εἶπεν “ὦ Σιμμία, Γα- λαξίδωρον ἐάσωμεν παίζοντα καταβάλλειν τοσοῦτο Ἐ μαντείας ἔργον εἰς πταρμοὺς καὶ κληδόνας, οἷς καὶ οἵ πολλοὶ καὶ ἰδιῶται περὶ μικρὰ προσχρῶνται καὶ παίξοντες" ὅταν δὲ κίνδυνοι βαρύτεροι καὶ μείζονες ὃ καταλάβωσι πράξεις, ἐκεῖνο γίγνεται τὸ Εὐριπίδειον “οὐδεὶς σιδήρου ταῦτα μωραίνει πέλας: καὶ ὁ Γαλαξίδωρος ᾿Σιμμίου μέν᾽ ἔφη ᾿Φειδόλαε, περὶ τούτων, εἴ τι Σωκράτους αὐτὸς λέγοντος ἤκου- σεν. ἕτοιμος ἀκροᾶσϑαι καὶ πείϑεσϑαι μεϑ᾽ ὑμῶν" τὸ τὰ δ᾽ ὑπὸ σοῦ λελεγμένα καὶ Πολύμνιος οὐ χαλεπὸν ἀνελεῖν. ὧς γὰρ ἐν ἰατρικῇ σφυγμὸς ἢ φλύκταινα μικρὸν οὐ μικροῦ δὲ σημεῖόν ἐστι, καὶ κυβερνήτῃ ὅ82 πελάγους φϑόγγος ὕὄρνιϑος ἢ διαδρομὴ κχνηκίδος ἀραιᾶς πνεῦμα σημαίνει καὶ κίνησιν τραχυτέραν ι5 ϑαλάσσης" οὕτω μαντικῇ ψυχῇ πταρμὸς ἢ κληδὼν οὐ μέγα καϑ᾽ αὑτὸ σύμβολον δὲ μεγάλου συμπτώ- ματος οὐδεμιᾶς γὰρ τέχνης καταφρονεῖται τὸ μι- κροῖς μεγάλα καὶ δι’ ὀλίγων πολλὰ προμηνύειν. ἀλλ᾽ ὥσπερ εἴ τις ἄπειρος γραμμάτων δυνάμεως 30 ὁρῶν ὀλίγα πλήϑει καὶ φαῦλα τὴν μορφὴν ἀπιστοίη ἄνδοα γραμματικὸν ἐκ τούτων ἀναλέγεσϑαι πολέμους μεγάλους, οἵ τοῖς πάλαι συνέτυχον,. καὶ κτίσεις πό- λεὼν πράξεις τὲ καὶ παϑήματα βασιλέων, εἶτα φαίη 1 Νάδυοϊ.. Ρ. 441 (ἔν. 282, 232) [10 πεύίϑεσϑαι Χ: φείέ- δεσϑαι 14 πελάγους] πελαγίας ὃ 11 σύμβολον δὲ μεγά- λου ἢ: 180. 87 Ἐ 25 ΒΒ 34 παϑήματα Ἰιθοπῖουβ: μαϑήματα φαίη φωνὴν ἢ ὕμοιόν τι : φανῆναι ὀμνύοντι. Οοπϊθοῦα-
γὰμι οομπῆντηαῦ 1ἃ απο ἴῃ οᾶπάθμῃ οὐϊδι Ῥ. Ῥαρδβθουρία 1ποιαιῦ
1
τ
οι
0
ΒΟΟΒΑΤΙΞ. δ0ῦ
᾿φωνὴν ἢ ὕμοιόν τι μηνύειν καὶ καταλέγειν ἐκείνῳ φῶνη μ μη γε» “20
τῶν ἱστορικῶν τούτων ἕκαστον, ἡδὺς ἄν, ὦ φίλε, γέλως δοι τοῦ ἀνθρώπου τῆς ἀπειρίας ἐπέλϑοι" οὕτω σκόπει, μὴ καὶ ἡμεῖς τῶν μαντικῶν ἑκάστου τὴν δύναμιν ἀγνοοῦντες, ἧ συμβάλλει πρὸς τὸ μέλλον, εὐήϑως ἀγανακτῶμεν, εἰ νοῦν ἔχων ἄνϑρωπος ἐκ τούτων ἀποφαίνεταί τι περὶ τῶν ἀδήλων, καὶ ταῦτα φάσκων αὐτὸς οὐ πταρμὸν οὐδὲ φωνὴν ἀλλὰ δαι- μόνιον αὐτῷ τῶν πράξεων ὑφηγεῖσθαι. μέτειμι γὰρ ἤδη πρὸς σέ, ὦ Πολύμνι., ϑαυμάξοντα Σωκράτους ἀνδρὺς ἀτυφίᾳ καὶ ἀφελείᾳ μάλιστα δὴ φιλοσοφίαν ἐξανϑρωπίσαντος, εἰ μὴ πταρμὸν μηδὲ κληδόνα τὸ σημεῖον ἀλλὰ τραγικῶς πάνυ τὸ δαιμόνιον ὠνόμαζεν. ἐγὼ γὰρ ἂν τοὐναντίον ἐθαύμαξον ἀνδρὸς ἄκρου διαλέγεσθαι καὶ κρατεῖν ὀνομάτων, ὥσπερ Σωκρά- τηβ. εἰ μὴ τὸ δαιμόνιον ἀλλὰ τὸν πταρμὸν αὑτῷ σημαίνειν ἔλεγεν" ὥσπερ εἴ τις ὑπὸ τοῦ βέλους φαίη τετρῶσϑαι μὴ τῷ βέλει ὑπὸ τοῦ βαλόντος, μεμε- τρῆσϑαι δ᾽ αὖ τὸ βάρος ὑπὸ τοῦ ξυγοῦ μὴ τῷ ξυγῷ ὑπὸ τοῦ ἱστάντος. οὐ γὰρ τοῦ ὀργάνου τὸ ἔργον, ἀλλ᾽ οὗ καὶ τὸ ὑαξυ κῃ ᾧὧ χρῆται πρὸς τὸ ἔργον" ὄργανον δέ τι καὶ τὸ σημεῖον ᾧ χρῆται τὸ σημαῖ- νον ἀλλ᾽ ὅπερ εἶπον, εἴ τι Σιμμίας ἔχοι λέγειν, ἀκουστέον, ὡς εἰδότος ἀκριβέστερον.
198. Καὶ ὃ Θεόκριτος 'πρότερόν γ᾽ ἔφη “τοὺς εἰσιόντας οἵτινές εἰσιν ἀποσκεψαμένοις, μᾶλλον δὲ
2 τῶν ἱστορικῶν ΝΥἥἧ’: τῷ ἱστορικῷ φίλε] Φειδόλαε ἢ Τ τούτων Π᾽ΘΌμΘΙαΒ: τούτων ἂν 18 τὸ] 46]. Ξὐθοτη 18,
τϑούθ αὖ νἱά. 16 εἰ μὴ τὸν πταρμὸν ἀλλὰ τὸ δαιμόνιον αὐτῷ ΒῈ 20 οἵτινες] εἴ τινες ΒΕ
800 ΡῈ ΟΕΝΙΟ
τὸν ξένον ὃν ἔοικεν ἡμῖν ᾿Επαμεινώνδας ὁδὺ κομί- ζειν. ἀποβλέψαντες οὖν πρὸς τὰς ϑύρας. ἑωρῶμεν ἡγούμενον μὲν τὸν ᾿Επαμεινώνδαν καὶ συνεστώτων φίλων ᾿Ισμηνόδωρον καὶ Βακχχυλίδαν καὶ Μέλισσον τὸν αὐλητήν, ἑπόμενον δὲ τὸν ξένον, οὐκ ἀγεννῆ τὸ εἶδος ἀλλὰ πραύτητα καὶ φιλοφροσύνην τοῦ ἤϑους ὑποφαίνοντα καὶ σεμνῶς ἀμπεχόμενον τὸ σῶμα. καϑίσαντος οὖν ἐκείνου μὲν αὐτοῦ παρὰ τὸν Σιμμίαν τοῦ δ᾽ ἀδελφοῦ παρ᾽ ἐμὲ τῶν δ᾽ ἄλλων ὡς ἕχαστος ἔτυχε καὶ γενομένης σιωπῆς, ὃ Σιμμίας τὸν ἀδελ- φὸν ἡμῶν καλέσας "εἶεν εἶπεν “ὦ ᾿Επαμεινώνδα. τίνα χρὴ τὸν ξένον καὶ πῶς καὶ πόϑεν προσαγο- ρεύειν; ἀρχὴ γάρ τις ἐντυχίας καὶ γνώσεως αὕτη συνήϑης. καὶ ὃ ᾿Επαμεινώνδας ᾿Θεάνωρ᾽ εἶπεν ἡ ὦ Σιμμία, ὄνομα μὲν τἀνδοί, γένος δὲ Κροτωνιάτης τῶν ἐκεῖ φιλοσόφων οὐ καταισχύνων τὸ μέγα Πυϑα- γόρου κλέος" ἀλλὰ καὶ νῦν ἥκει δεῦρο μακρὰν ὁδὸν ἐξ ᾿Ιταλίας ἔργοις καλοῖς καλὰ δόγματα βεβαιῶν." ὑπολαβὼν δ᾽ ὁ ἕένος “οὐχοῦν᾽ ἔφη σὺ κωλύεις. ὦ ᾿Ἐπαμεινώνδα, τῶν ἔργων τὸ κάλλιστον. εἰ γὰρ εὖ ποιεῖν φίλους καλόν, οὐκ αἰσχρὸν εὖ πάσχειν ὑπὸ φίλων: ἣ γὰρ χάρις οὐχ ἧττον δεομένη τοῦ
λαμβάνοντος ἢ τοῦ διδόντος ἐξ ἀμφοῖν τελειοῦται.
πρὺς τὸ καλόν" ὃ δὲ μὴ δεξάμενος ὥσπερ σφαῖραν εὖ φερομένην κατήσχυνεν ἀτελῆ πεσοῦσαν. ποίου γὰρ οὕτω σχοποῦ βάλλοντα καὶ τυχεῖν ἡδὺ καὶ δια- μαρτάνειν ἀνιαρὸν ὡς ἀνδρὸς εὖ παϑεῖν ἀξίου διὰ ΕΣ
8 συνεστώτων) σὺν αὐτῷ τῶν Ἐ.. τῶν συνεστώ- Ἐς; τῷ ἀνδρί
1 ὃν των ὟΝ 1 τἀνδρί
10
1ὅ
20
95
Ψ.» ἡ
ΒΟΟΒΑΤΙΝ, δ01
χάριτος ἐφιέμενον; ἀλλ᾽ ἐκεῖ μὲν ὃ τοῦ σχοποῦ μέ- γνοντὸος ἀτυχήσας σφάλλεται δι᾿ αὑτόν, ἐνταυϑοῖ δ᾽ ὃ παραιτούμενος καὶ ὑποφεύγων ἀδικεῖ τὴν χάριν εἰς ὃ ἔσπευκε μὴ περαίνουσαν. σοὶ μὲν οὖν τὰς ὅ88 5 αἰτίας ἤδη διῆλθον, ὕφ᾽ ὧν ἔπλευσα δεῦρο βού- λομαι δὲ καὶ τούτοις διελϑὼν χρήσασϑαν πρός σὲ δικασταῖς. ἐπεὶ γὰρ ἐξέπεσον αἵ κατὰ πόλεις ἕται- ρεῖαι τῶν Πυϑαγορικῶν στάσει χκρατηϑέντων. τοῖς δ᾽ ἔτι συνεστῶσιν ἐν Μεταποντίῳ συνεδρεύουσιν ἐν 10 οἰχίᾳ πῦρ οἵ Κυλώνειοι περιένησαν καὶ διέφϑειραν ἐν ταὐτῷ πάντας πλὴν Φιλολάου καὶ “ύσιδος, νέων ὄντων ἔτι ῥώμῃ καὶ κουφότητι διωσαμένων τὸ πῦρ. Φιλόλαος μὲν εἰς “ευκανοὺς φυγὼν ἐκεῖϑεν ἀνεσώϑη πρὸς τοὺς ἄλλους φίλους ἤδη πάλιν ἀϑροιξζομένους 1 καὶ κρατοῦντας τῶν Κυλωνείων" “ὔὕσις δ᾽ ὅπου γέ- γονὲν ἠγνοεῖτο πολὺν χρόνον" πλήν γε δὴ Γοργίας ὃ Δεοντῖνος ἐκ τῆς “Ελλάδος ἀναπλέων εἰς Σικελίαν Β ἀπήγγελλε τοῖς περὶ “ἄρκεσον βεβαίως Μύσιδι συγ- γεγονέναι διατρίβοντι περὶ Θήβας. ὥρμησε δ᾽ ὃ 90 ἄρχεσος πόϑῳ τἀνδρὸς αὐτὸς ὡς εἶχε πλεῦσαι, κομιδῇ δὲ διὰ γῆρας καὶ ἀσϑένειαν ἐλλείπων ἐπέ- σκηψε μάλιστα μὲν ξῶντα κομίσαι τὸν “ῦσιν εἰς Ἰταλίαν ἢ τὰ λείψανα τεϑνηκότος. οἱ δ᾽ ἐν μέσῳ πόλεμοι καὶ στάσεις καὶ τυραννίδες ἐκώλυσαν αὐτῷ .5 ζῶντι συντελέσαι τοὺς φίλους τὸν ἄϑλον. ἐπεὶ δ᾽ ἡμῖν τὸ “ύσιδος δαιμόνιον ἤδη τεϑνηκότος ἐναργῶς
0 τούτοις ΤΟΣΠΘΌυΒ;: τούτους ἴ ἕταιρεῖαι ἢ: ἕταιρίαι 11 ταὐτῷ ὟὟ : τούτῳ 12 ῥώμῃ] καὶ ῥώμῃ ῬίθργηΔΏ 18. ΝΙΠΙ] ορὰΒ 20 τἀνδρὸς ὅ Πῖο οὗ Ῥᾶᾷμ]ο ροβύ: τοῦ ἀνδρὸς
δ08 θῈ ΟΕΝΙΟ
“᾿ , Α , . ᾽ ς 5 προὐπέφαινε τὴν τελευτήν, καὶ τὰς παρ᾽ ὑμῖν, ὦ
Ο Πολύμνι, ϑεραπείας καὶ διαίτας τἀνδρὸς οἵ σαφῶς εἰδότες ἀπήγγελλον, ὅτι πλουσίας ἐν οἴκῳ πένητι γηροκομίας τυχὼν καὶ πατὴρ τῶν σῶν υἱέων ἐπι- γραφεὶς οἴχοιτο μακαριστός, ἀπεστάλην ἐγὼ νέος καὶ 5 εἷς ὑπὸ πολλῶν καὶ πρεσβυτέρων, ἐχόντων οὐκ ἔχουσι χρήματα διδόντων, πολλὴν χάριν καὶ φιλίαν ἀντι- λαμβανόντων. “ῦσις δὲ καὶ κεῖται καλῶς ὑφ᾽ ὑμῶν, καὶ τάφου καλοῦ κρείττων αὐτῷ χάρις ἐκτινομένη φίλοις ὑπὸ φίλων καὶ οἰκείων.᾽ 10
14. Ταῦτα τοῦ ξένου λέγοντος, ὃ μὲν πατὴρ ἐπε- δάκρυσε τῇ μνήμῃ τοῦ “ύσιδος πολὺν χρόνον. ὃ δ᾽
Ὁ ἀδελφὸς ὑπομειδιῶν ὥσπερ εἰώϑει πρὸς ἐμέ “πῶς ἔφη 'ποιοῦμεν, ὦ Καφεισία; προϊέμεϑα τὴν πενίαν τοῖς χρήμασι καὶ σιωπῶμεν;᾽ “ἥκιστ᾽ ἔφην ἐγώ ἱτὴν ι5 ὁ φίλην καί ᾿ἀγαϑὴν κουροτρόφον" ἀλλ᾽ ἄμυνε" σὸς γὰρ ὃ λόγος: “καὶ μὴν ἐγώ᾽ εἶπεν “ὦ πάτεῳ, ταύτῃ μόνον τὴν οἰκίαν ἐδεδίειν ἁλώσιμον ὑπὸ χρημάτων εἶναι, κατὰ τὸ Καφεισίου σῶμα, καλῆς μὲν ἐσθῆτος δεόμενον ἵνα τοῖς ἐρασταῖς ἐγκαλλωπίσηται τοσού- 30 τοις οὖσιν, ἀφϑόνου δὲ καὶ πολλῆς τροφῆς ἵν᾽ ἀν- τέχῃ πρὸς τὰ γυμνάσια καὶ πρὸς τοὺς ἐν ταῖς πα- λαίστραις ἀγῶνας" ὁπηνίκα δ᾽ οὗτος οὐ προδέδωσι τὴν πενίαν οὐδ᾽ ὡς βαφὴν ἀνίησι τὴν πάτριον πενίαν,
Ἑ ἀλλὰ καίπερ ὧν μειράκιον, εὐτελείᾳ καλλωπίζξεται 55 καὶ στέργει τὰ παρόντα, τίς ἂν ἡμῖν γένοιτο τῶν
1 προύφαινε ΟονοίΒ 7 πολλὴν] πολλὴν δὲ ἢ 8 καὶ κεῖται) κεκήδευται ΟοθοίαΒ 14 ποιῶμεν --- προϊώμεϑα (ὐΡούαβΒ. 10 Ηομῃ. ὁ 332 18 μόνον Ἠοϊποτᾶδ: μόνῃ
ΒΟΟΒΑΤΙΞ. 609
χρημάτων διάϑεσις καὶ χρῆσις; ἧπου καταχρυσώσο- μὲν τὰ ὅπλα, καὶ τὴν ἀσπίδα πορφύρᾳ συμμεμιγμένῃ πρὺς χρυσίον, ὥσπερ Νικίας ὃ ᾿4ϑηναῖος. διαποικι- λοῦμεν; σοὶ δ᾽, ὦ πάτερ, Μιλησίαν χλανίδα τῇ δὲ 5 μητρὶ παραλουργὸν ὠνησόμεϑα χιτώνιον; οὐ γὰρ εἰς γαστέρα δήπου χαταχρησόμεϑα τὴν δωρεόν. εὐω- χοῦντες αὑτοὺς πολυτελέστερον. ὥσπερ ξένον ὑπο- δεδεγμένον βαρύτερον τὸν πλοῦτον’ ᾿ὩΑἋἄπαγ᾽᾽ εἶπεν ὁ πατήρ “ὦ παῖ᾽ μηδέποτε τοιαύτην ἐπίδοιμι μετα- 10 χόύσμησιν τοῦ βίου ἡμῶν. “χαὶ μὴν οὐδ᾽ ἀργόν᾽ ἔφη ᾿καϑισόμεϑα φρουροῦντες οἴκοι τὸν πλοῦτον᾽ ἄχαρις γὰρ ἂν οὕτως ἣ χάρις καὶ ἄτιμος ἡ κτῆ- σις εἴη: “τί μήν; εἶπεν ὃ πατήρ. “οὐκοῦν᾽ ἔφη ὃ ᾿Επαμεινώνδας “ἸΙάσωνι μὲν τῷ Θετταλῶν ταγῷ πέμ- ιό ψαντι δεῦρο πολὺ χρυσίον ἔναγχος πρὸς ἡμᾶς καὶ δεομένῳ λαβεῖν ἀγροικότερος ἐφάνην ἀποχρινόμενος ἀδίκων χειρῶν αὐτὸν κατάρχειν, ὅτι μοναρχίας ὧν ἐραστὴς ἄνδρα δημότην ἐλευϑέρας καὶ αὐτονόμου πόλεως ἐπείρα διὰ χρημάτων. σοῦ δ᾽. ὦ ξένε, τὴν 84 0) μὲν προϑυμίαν (καλὴ γὰρ καὶ φιλόσοφος) δέχομαι καὶ ἀγαπῶ διαφερόντως" ἥκεις δὲ φάρμακα φίλοις μὴ νοσοῦσι κομίζων. ὥσπερ οὖν εἰ πολεμεῖσθαι πυ- ϑόμενος ἡμᾶς ἔπλευσας ὅπλοις καὶ βέλεσιν ἡμᾶς ὠφελήσων,. εἶτα φιλίαν καὶ εἰρήνην εὗρες, οὐκ ἂν 26 ὥου δεῖν ἐκεῖνα διδόναι καὶ ἀπολείπειν μὴ δεομέ- νοιφ᾽ οὕτω σύμμαχος μὲν ἀφῖξαι πρὸς πενίαν ὡς ἐνοχλουμένοις ὑπ’ αὐτῆς, ἡ δ᾽ ἐστὶ δάστη φέρειν
10 ἡμῶν) ἀεδ]ονουῖ 18 εἴη. τί μήν; ἘΠ: ἐπὶ τί μήν;
δ10 θῈ ΟΕΝΊΟ
ἡμῖν καὶ φίλη σύνοικος. οὔχουν δεῖ χρημάτων οὐδ᾽ ὕπλων ἐπ’ αὐτὴν μηδὲν ἀνιῶσαν: ἀλλ᾽ ἀπάγγελλε τοῖς ἐκεῖ γνωρίμοις, ὅτι κάλλιστα μὲν αὐτοὶ πλούτῳ χρῶνται καλῶς δὲ πενίᾳ χρωμένους αὐτόϑι φίλους ἔχουσι, τὰς δὲ “ύσιδος ἡμῖν τροφὰς καὶ ταφὰς αὐτὸς 5 ὑπὲρ αὑτοῦ “ὔῦσις ἀπέδωκε. τά τ᾽ ἄλλα καὶ πενίαν διδάξας μὴ δυσχεραίνειν."
1ὅ. Ὑπολαβὼν δ᾽ ὃ Θεάνωρ “ἄρ᾽ οὖν᾽ ἔφη “τὸ πενίαν δυσχεραίνειν ἀγεννές ἐστι τὸ δὲ πλοῦτον δε- διέναι καὶ φεύγειν οὐκ ἄτοπον ;᾽ “ἄτοπον, εἰ μὴ λόγῳ τις αὐτὸν ἀλλὰ σχηματιζόμενος ἢ δι᾽ ἀπειροκαλίαν ἢ τῦφόν τινα διωϑεῖται. “καὶ τίς ἄν᾽ ἔφη “λόγος ἀπείργοι τὴν ἐκ καλῶν καὶ δικαίων κτῆσιν, ὦ ᾽Ἔπα- μεινώνδα; μᾶλλον ὃὲ (πραότερον γὰρ ἡμῖν ἢ τῷ Θετταλῷ πρὺς τὰς ἀποκρίσεις ἐνδίδου σαυτὸν ὑπὲρ τὉ τούτων) εἰπέ μοι, πότερον ἡγῇ δόσιν μὲν εἶναί τινα χρημάτων ὀρϑὴν λῆψιν δὲ μηδεμίαν ἢ καὶ τοὺς διδόντας ἁμαρτάνειν πάντως καὶ τοὺς λαμβάνοντας" “οὐδαμῶς εἶπεν ὃ ᾿Επαμεινώνδας, “ἀλλ᾽ ὥσπερ ἄλλου τινὸς ἐγὼ καὶ πλούτου χάριν τε χαὶ κτῆσιν εἶναι 30 νομίζω, τὴν μὲν αἰσχρὰν τὴν δ᾽ ἀστείαν. “ἄρ᾽ οὖν᾽ ἔφη ὁ Θεάνωρ “ὃ ἃ ὀφείλει διδοὺς ἑκουσίως καὶ προ- ϑύμως οὐ καλῶς δίδωσιν; ὡμολόγησεν. “ὃ δ᾽ ἅ τις καλῶς δίδωσι δεξάμενος οὐ καλῶς εἴληφεν; ἢ γένοιτ᾽ ἂν δικαιοτέρα χρημάτων λῆψις τῆς παρὰ τοῦ δικαίως 35 διδόντος: “οὐκ ἄν᾽ ἔφη “γένοιτο. “δυεῖν ἄρα φίέ-
"
0
10 ἄτοπον φῬοβίθυϊαβ ὟὟ. ον. δαδοπάσμῃ οὐΐϊαι εἶπεν Ἐπαμεινώνδας 18 ὦ ᾿Επαμεινώνδα ὟὟΥ : ὡς ἐπαμεινώνδας 14 πραότερον Ἰάθιη: πρότερον 22 ἃ ὀφείλει ὃ: ἃ ὀφείλων
ΞΟΟΒΑΤΙΞ. ΠΗ’
λων᾽ εἶπεν “ὦ ᾿Επαμεινώνδα, εἰ ϑατέρῳ δοτέον, ϑα- τέρῳ δήπου ληπτέον᾽ ἐν μὲν γὰρ ταῖς μάχαις τὸν εὖ βάλλοντα τῶν πολεμίων ἐχκλιτέον, ἐν δὲ ταῖς χάρισι τὸν καλῶς διδόντα τῶν φίλων οὔτε φεύγειν ὃ οὔτ᾽ ἀπωϑεῖσϑαι δίκαιον" εἰ γὰρ ἡ πενία μὴ δυδσχε- ρὲς οὐδ᾽ αὖ πάλιν ὃ πλοῦτος οὕτως ἄτιμος καὶ ἀπο- βλητος. οὐ γὰρ οὖν᾽ εἶπεν ὃ ᾿Επαμεινώνδας “ἀλλ᾽ ἔστιν ὅτῳ μὴ λαβόντι τὸ καλῶς διδόμενον τιμιώ- τερον ὑπάρχει καὶ κάλλιον" οὑτωσὶ δ᾽ ἐπίσκεψαι μεϑ᾽ 10 ἡμῶν. εἰσὶ δήπουϑεν ἐπιϑυμίαι πολλαὶ καὶ πολλῶν, ἔνιαι μὲν ἔμφυτον λεγόμεναι καὶ περὶ τὸ σῶμα βλα- στάνουσαι, πρὸς τὰς ἀναγκαίας ἧδονάς" αἵ δ᾽ ἐπή- λυδες, αἱ ἕνεκα κενῶν δοξῶν, ἰσχὺν δὲ καὶ βίαν ὑπὸ χρόνου καὶ συνηϑείας ἐν τροφῇ μοχϑηρᾷ λα- ιὸ βοῦσαι. πολλάκις ἕλκουσι καὶ ταπεινοῦσι τὴν ψυ- χὴν ἐρρωμενέστερον τῶν ἀναγκαίων" ἔϑει δὲ καὶ μελέτῃ πολὺ μέν τις ἤδη καὶ τῶν ἐμφύτων ἀπα- ρούσαι παϑῶν τῷ λόγῳ παρέσχε: τὸ δὲ πᾶν τῆς ἀσκήσεως κράτος, ὦ φίλε, ταῖς ἐπεισοδίοις καὶ περιτ- 0 ταῖς προσαγαγόντας ἐπιϑυμίαις ἐχπονεῖν χρὴ καὶ ἀποχόπτειν αὐτὰς ἀνείρξεσι καὶ κατοχαῖς ὑπὸ τοῦ λόγου κολαζομένας. εἰ γὰρ δίψαν ἐχκβιάξεται καὶ πεῖναν ἡ πρὸς τροφὴν καὶ ποτὸν ἀντίβασις τοῦ λο- γισμοῦ. μακρῷ δήπου ῥᾷόν ἐστι φιλοπλουτίαν κο- λοῦσαν καὶ φιλοδοξίαν ἀποχαῖς ὧν ἐφίενται καὶ ἀνείρξεσιν εἰς τέλος καταλυϑείσας" ἢ οὐ δοκεῖ σοι; ὡμολόγησεν ὃ ξένος. “ἄρ᾽ οὖν᾽ ἔφη διαφορὰν ὁρᾷς
τ οι
1 ϑατέρῳ γμοϑίοταβ ΒΑΒΙ]ΘΘηβῖ5: ϑάτερον 8 λαβόντι ὙΥ: διδόντι 18 αὲ ὅ: αἴ ἕνεκα ἢ: ἕνεκεν
"
512 Ὲ ΟΕΝΙΟ
ἀσκήσεως καὶ τοῦ πρὸς ὃ ἡ ἄσκησις ἔργου, καὶ καϑάπερ ἀϑλητικῆς ἔργον μὲν ἂν εἴποις τὴν ὑπὲρ τοῦ στεφάνου πρὸς τὸν ἀντίπαλον ἅμιλλαν, ἄσκησιν δὲ τὴν ἐπὶ τοῦτο διὰ τῶν γυμνασίων παρασκευὴν τοῦ σώματος" οὕτω καὶ ἀρετῆς ὁμολογεῖς τὸ μὲν ἔργον εἶναι τὸ δ᾽ ἄσκησιν; ὁμολογήσαντος δὲ τοῦ ξένου, ἱφέρε τοίνυν πρῶτον᾽ εἶπε" τῆς ἐγκρατείας ὅδῦ τὸ τῶν αἰσχρῶν καὶ παρανόμων ἡδονῶν ἀπέχεσθαι πότερον ἄσκησιν ἢ μᾶλλον ἔργον καὶ ἀπόδειξιν ἀσχή- σεῶς εἶναι νομίζεις; “ἔργον᾽ εἶπεν ᾿ ἐγὼ καὶ ἀπό- τὸ δειξιν. “ἄσκησιν δὲ καὶ μελέτην ἐγκρατείας, οὐχ ἧπερ ἔτι νῦν ἐφείλκυσϑε πάντες ὑμεῖς, ὅταν γυμνα- ξζόμενοι καὶ κινήσαντες ὥσπερ ζῷα τὰς ὀρέξεις, ἐπι- στῆτε λαμπραῖς τραπέξαις καὶ ποικίλοις ἐδέσμασι πολὺν χρόνον. εἶτα ταῦτα τοῖς οἰκέταις ὑμῶν εὐω- ιτὉ
σι
χεῖσϑαι παραδόντες, αὐτοὶ τὰ λιτὰ καὶ ἁπλᾶ προσ- φέρησϑε κεκολασμέναις ἤδη ταῖς ἐπιϑυμίαιο; ἡ γὰρ ἐν οἷς ἔξεστιν ἀποχὴ τῶν ἡδονῶν ἄσκησίς ἐστι τῇ ψυχῇ πρὸς ἃ κεκώλυται. 'ἱπάνυ μὲν οὖν᾽ εἶπεν. “ἔστιν οὖν τις, ὦ φίλε, καὶ δικαιοσύνῃ πρὸς φιλο- 50 Β πλουτίαν καὶ φιλαργυρίαν ἄσκησις. οὐ τὸ μὴ κλέπτειν ἐπιόντα νύχτωρ τὰ τῶν πέλας μηδὲ λωποδυτεῖν" οὐδ᾽ εἰ μὴ προδίδωσί τις πατρίδα καὶ φίλους δι’ ἀργύ- οιον, οὗτος ἀσκεῖ πρὸς φιλαργυρίαν (καὶ γὰρ ὃ νόμος ἴσως ἐνταῦϑα καὶ ὃ φόβος ἀπείργει τὴν πλεονεξίαν 55 τοῦ ἀδικεῖν), ἀλλ᾽ ὃ τῶν δικαίων καὶ συγκεχωρημένων
1 εἶπε ὟῪ : εἶπέ 10 νομίζειν ΒῈ 11 μελέτην Ἐ: με- λέτην μετὰ 12 ἧπερ --- ἐφείλκυσϑε] ἧσπερ --- ἐφικνεῖσϑεῦ νἱὰ, ὅθ. γυμνασάμενοι Ἐ
σι
10
μ᾿ σι
20
ΒΟΟΒΑΤΙΞ. 6518
ὑπὸ τοῦ νόμου κερδῶν πολλάκις ἀφιστὰς ἑαυτὸν ἑχουσίως, ἀσκεῖ καὶ προεϑίξεται μακρὰν εἶναι παν- τὸς ἀδίκου καὶ παρανόμου λήμματος. οὔτε γὰρ ἐν ἡδοναῖς μεγάλαις μὲν ἀτόποις δὲ καὶ βλαβεραῖς οἷόν τε τὴν διόνοιαν ἠρεμεῖν μὴ πολλάκις ἐν ἐξουσίᾳ τοῦ ἀπολαύειν καταφρονήσασαν, οὔτε λήμματα μοχϑηρὰ καὶ πλεονεξίας μεγάλας εἰς ἐφικτὸν ἡκούσας ὑπερ- βῆναι ῥάδιον ᾧτινι μὴ πόρρωϑεν ἐνδέδεται καὶ κε- κόλασται τὸ φιλοκερδές, ἀλλ᾽ οἷς ἔξεστιν ἀνέδην εἰς τὸ κερδαίνειν ἀνατεϑραμμένον σπαργᾷ πρὸς τὰς ἀδικίας μάλα μόλις χαὶ χαλεπῶς τοῦ πλεονεχτεῖν ἀπεχόμενον. ἀνδρὶ δὲ μὴ φίλων ἀφριεμενω χάρισι μὴ βασιλέων δωρεαῖς αὑτόν, ἀλλὰ καὶ τύχης κλῆρον ἀπειπαμένῳ καὶ ϑησαυροῦ φανέντος ἐπιπηδῶσαν ἀποστήσαντι τὴν φιλοπλουτίαν, οὐκ ἐπανίσταται πρὸς τὰς ἀδικίας οὐδὲ θορυβεῖ τὴν διάνοιαν" ἀλλ᾽ εὐχό- λῶς χρῆται πρὸς τὸ καλὸν αὑτῷ μέγα φρονῶν καὶ τὰ κάλλιστα τῇ ψυχῇ συνειδώς. τούτων ἐγὼ καὶ Καφεισίας ἐρασταὶ τῶν ἀνθρώπων ὄντες. ὦ φίλε Σιμμία. παραιτούμεϑα τὸν ξένον ἐᾶν ἡμᾶς ἱκανῶς ἐγγυμνάσασϑαι τῇ πενίᾳ πρὸς τὴν ἀρετὴν ἐκείνην."
10. Ταῦτα τἀδελφοῦ διελϑόντος, ὁ Σιμμίας δὶς ἢ τρὶς ἐπινεύσας τῇ κεφαλῇ ᾿μέγας᾽ ἔφη “μέγας ἀνήρ ἐστιν ᾿Επαμεινώνδας" τούτου δ᾽ αἴτιος οὑτοσὶ
2 προεϑίξεται ἔ: προσεϑίξεται 88 ἐνδέδεται Ἐν: ἐνδέ- δοταιίι 9. ἀλλ᾽ οἷς ἔξεστιν ἘΤΏΡΘΥΙ͂ΙΒ: ἄλλαις ἕξεσιν ἀνέ- δην Ἐ: ἀναίδην. 10 σπαργᾷ 50Υῖρϑὶ οὕὑτὴ Ἠοϊπτογάδ: ὁ γὰρ σπαργᾷ ὉὈῚ ὁ γὰρ 6Χ Ῥιοσχ!ηδ 5.108 οὐὔατη οοὺ πρὸς γε ἀδικίας ᾿: περὶ τὰς ἀδίκους 21 ἐγγυμνάσασϑαι ἽΝΕΞΕ γυμνᾶσϑαι 22 τἀδελφοῦ ἧ: τοῦ ἀδελφοῦ ὁ Ἐ: ὅσον τ
ῬΙυΐΑΥΟΩΣ Μοτα]ῖα. Υ]. 111. 83
σ
1
δ14 θῈ ΟΕΝΙΟ
Πολύμνις., ἐξ ἀρχῆς τὴν ἀρίστην τροφὴν ἐν φιλο- σοφίᾳ τοῖς παισὶ παρασκευασάμενος. ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων αὐτοὶ διαλύεσϑε πρὸς αὑτούς, ὦ ξένε" τὸν Ἑ δὲ “ῦσιν ἡμῖν, εἰ ϑέμις ἀκοῦσαι. πότερον ἄρα κινεῖς ἐκ τοῦ τάφου καὶ μετοικίζεις εἰς ᾿Ιταλίαν ἢ κατα- ὃ μένειν ἐνταῦϑα παρ᾽ ἡμῖν ἐάσεις εὐμενέσι καὶ φί- λοις. ὅταν ἐκεῖ γενώμεϑα, συνοίκοις χρησόμενον ;᾽ καὶ ὃ Θεάνωρ ἐπιμειδιάσας " ἔοικεν᾽ ἔφη ᾿“ῦσις, ὦ Σιμμία, φιλοχωρεῖν. οὐδενὸς τῶν καλῶν ἐνδεὴς γε- γονὼς δι᾽ ᾿Επαμεινώνδαν. ἔστι γάρ τι γιγνόμενον τὸ ἰδίᾳ περὶ τὰς ταφὰς τῶν Πυϑαγορικῶν ὅσιον, οὗ ὴ τυχόντες οὐ δοκοῦμεν ἀπέχειν τὸ μακαριστὸν καὶ οἰχεῖον τέλος. ὡς οὖν ἔγνωμεν ἐκ τῶν ὀνείρων τὴν , ᾿Ὶ ’ Α ’, “ύσιδος τελευτὴν (διαγιγνώσκομεν δὲ σημείῳ τινὶ “ ει ΄ Β φαινομένῳ κατὰ τοὺς ὕπνους. εἴτε τεϑνηκότος εἴτε τ ζῶντος εἴδωλόν ἐστιν), ἔννοια πολλοῖς ἐπεισῆλϑεν. ὡς ἐπὶ ξένης ὃ “ῦσις ἄλλως κεκήδευται καὶ κινητέος ἐστὴν ἡμῖν ὅπως ἐχεῖ μεταλάχῃ τῶν νομιζομένων. τοιαύτῃ δὲ διανοίᾳ παραγενόμενος καὶ πρὸς τὸν τάφον εὐθὺς ὑπὸ τῶν ἐ ων ὁδηγηϑείς, ἑσπέρας φ ς ὑπὸ τῶν ἐγχωρίων ὁδηγηϑείς, ἑσπέρας 50 ἤδη χοὰς ἐχεόμην ἀνακαλούμενος τὴν “ύσιδος ψυχὴν κατελϑεῖν ἀποϑεσπίσουσαν ὡς χρὴ ταῦτα πράσσειν.
4.,, ,7 Ν " ΄ Ξ: ᾿ 3 «Ἀ 2 - προϊούσης δὲ τῆς νυχτός,. εἶδον μὲν οὐδὲν ἀκοῦσαι ὃὲ φωνῆς ἔδοξα τὰ ἀκίνητα μὴ κινεῖν. ὁσίως γὰρ ὑπὸ τῶν φίλων κεκηδεῦσϑαι τὸ “ύσιδος σῶμα, τὴν 30
1 ἐξ ἀρχῆς] ἀηΐθ οὑτοσὶ ΒῈ 8 αὐτοὶ διαλύεσϑε Ἐ: αὐτὸς διαλύεσϑαι αὑτούς ἰάθη: αὐτούς 10 γιγνόμενον ΒΟΙΊΡΒΙ οὐτὴ ϑἰθρτηδημο: γενόμενον 18 ἐκεῖ] οἴκοι Ηο]-
νοῦ 22 κατελϑεῖν] κάτωϑεν ἐλϑεῖν Ἡθυ τ γ ἀθμβ 24 τἀκίνητα Ὁ
ΒΟΟΒΑΤΙΒ, 515
δὲ ψυχὴν ἤδη κεχριμένην ἀφεῖσθαι πρὸς ἄλλην γέ- νεσιν, ἄλλῳ δαίμονι συλλαχοῦσαν. καὶ μέντοι καὶ ὅ80 συμβαλὼν ἕωϑεν ᾿Επαμεινώνδᾳ καὶ τὸν τρόπον ἀκού- σας ᾧ ϑάψειε ῦσιν, ἐπέγνων ὅτι καλῶς ἔχρι τῶν ἀπορρήτων πεπαιδευμένος ὑπ’ ἐκείνου τἀνδρὸς εἴη καὶ χρῶτο ταὐτῷ δαίμονι πρὸς τὸν βίον. εἰ μὴ κακὸς ἐγὼ τεχμήρασϑαι τῷ πλῷ τὸν κυβερνήτην. εὐρεῖαι μὲν γὰρ ἀτραποὶ βίων. ὀλίγαι δ᾽ ἃς δαίμονες ἀνϑρώ- πους ἄγουσιν. ὁ μὲν οὖν Θεάνωρ ταῦτ᾽ εἰπὼν τῷ 10 Ἐπαμεινώνδᾳ προσέβλεψεν, οἷον ἐξ ὑπαρχῆς ἀνα- ϑεώμενος αὐτοῦ τὴν φύσιν καὶ τὸ εἶδος.
11. Ἔν τούτῳ δ᾽ ὃ μὲν ἰατρὸς προσελϑὼν περι- ἕλυσε τοῦ Σιμμίου τὸν ἐπίδεσμον ὡς ϑεραπεύσων τὸ σῶμα: Φυλλίδας δ᾽ ἐπεισελϑθὼν μεϑ' Ἵπποσϑε- Β
1ιὅ νείδου καὶ κελεύσας ἐμὲ καὶ Χάρωνα καὶ Θεόκριτον ἐξαναστῆναι προσῆγεν εἴς τινα γωνίαν τοῦ περιστύ- λου, σφόδρα τεταραγμένος ὡς διεφαίνετο τῷ προσ- ὦώπῳ. κἀμοῦ ἱμή τι καινότερον, ὦ Φυλλίδα. προσ- πέπτωκεν᾽ εἰπόντος. “ἐμοὶ μὲν οὐδέν᾽ ἔφη ᾿ὑ κακόν,
80 ὦ Καφεισία᾽ καὶ γὰρ προήδειν καὶ προύλεγον ὑμῖν τὴν ᾿Ἱπποσϑενείδου μαλακίαν, δεόμενος μὴ ἀνακοι- νοῦσϑαι μηδὲ παραλαμβάνειν εἰς τὴν πρᾶξιν". ἐκπλα- γέντων δὲ τὸν λόγον ἡμῶν, ὃ ᾿Ἱπποσϑενείδας “μὴ λέγε πρὸς ϑεῶν᾽ ἔφη ᾿Φυλλίδα, ταῦτα μηδὲ τὴν
5 προπέτειαν εὐτολμίαν οἰόμενος ἀνατρέψῃς καὶ ἡμᾶς καὶ τὴν πόλιν" ἀλλ᾽ ἔασον ἀσφαλῶς, εἴπερ εἵμαρται, κατελθεῖν τοὺς ἄνδρας᾽. καὶ ὃ Φυλλίδας παροξυνό- Ο
Θι
8 ὀλίγαι] λιταί οἷ, ». 9ῶ64 6 10 ἀναϑέμενος ΒῈ 11 καὶ ΤιΘοηϊοα 14 σῶμα) τραῦμα ἢ 885
810 θῈ ΟΕΝΙΟ
μενος “εἰπέ μοι᾽ φησίν “ὦ ᾿ἹἹπποσθϑενείδα. πόσους
οἴει μετέχειν τῶν ἀπορρήτων εἰς τὴν πρᾶξιν ἡμῖν: “ἐγὼ μέν᾽ εἶπεν “οὐκ ἐλάσσους ἢ τριάκοντα γιγνώ- σχω. τί οὖν᾽ ἔφη 'ἱτοσούτων τὸ πλῆϑος ὄντων. τὰ πᾶσι δόξαντα μόνος ἀνήρηκας καὶ διακεκώλυχας ἐχπέμψας ἱππέα πρὸς τοὺς ἄνδρας ἤδη καϑ᾽ ὁδὸν ὕντας, ἀναστρέφειν κελεύσας καὶ μὴ κατατεῖναι σή- μέξρον. ὅτε τῶν πρὺς τὴν κάϑοδον αὐτοῖς τὰ πλεῖστα καὶ ταὐτόματον συμπαρεσκεύασεν.᾽ εἰπόντος δὲ ταῦτα τοῦ Φυλλίδου, πάντες μὲν διεταράχϑημεν" ὃ δὲ τὸ Ὁ Χάρων τῷ ᾿Ϊπποσϑενείδα πάνυ σχληρῶς τὴν ὄψιν ἐνερείσας “ὦ μοχϑηρέ᾽ εἶπεν ᾿ἄνϑρωπε,. τί δέδρακας ἡμᾶς; “οὐδέν᾽ ἔφη δεινόν ὃ ᾿Ιπποσϑενείδας "ἡ ἐὰν ἀνεὶς τὴν τραχύτητα τῆς φωνῆς, ἀνδρὸς ἡλικιώτου καὶ πολιὰς παραπλησίως ἔχοντος λογισμῶν μετάσχῃς. εἰ μὲν γὰρ εὐψυχίαν φιλοκίνδυνον ἀποδείξασϑαι τοῖς πολίταις καὶ ϑυμὸν ὀλιγωροῦντα τοῦ βίου προῃ- ρήμεϑα., Φυλλίδα, πολὺ τὸ τῆς ἡμέρας μῆκος ἔτι" καὶ τὴν ἑσπέραν μὴ περιμένωμεν ἀλλ᾽ ἤδη βαδίξωμεν ἐπὶ τοὺς τυράννους τὰ ξίφη λαβόντες" ἀποκτιννύω- 590 μὲν, ἀποϑνήσκωμεν, ἀφειδῶμεν ἑαυτῶν. εἰ δὲ ταῦτα Ἐ μὲν οὔτε δρᾶσαι χαλεπὸν οὔτε παϑεῖν, ἐξελέσϑαι δὲ τὰς Θήβας ὅπλων. τοσούτων πολεμίων περιεχόντων, καὶ τὴν Σπαρτιατῶν φρουρὰν ἀπώσασϑαι δυσὶ νε- κροῖς ἢ τρισὶν οὐ ῥάδιον (οὐδὲ γὰρ τοσοῦτον εἰς 56 τὰ συμπόσια καὶ τὰς ὑποδοχὰς παρεσκεύακε Φυλλί- δας ἄκρατον, ὥστε τοὺς χιλίους καὶ πεντακοσίους
σι
"
ὅ
1 κατιέναι ΑὟ φυδθίου. ἡθοθββιξαΐθοιη 9. καὶ] ἃΌ6886 τη 8] ταὐτόματον ἡ: τὸ αὐτόματον
ππνπ οσν
σι
10
μ οι
20
ΒΟΟΒΑΤΙΊΚ. 511
᾿ἀρχία μεϑυσϑῆναι δορυφόρους" ἀλλὰ κἂν ἐχεῖνον ἀνέλωμεν. ἐφεδρεύειν τῇ νυκτὶ νήφων ᾿Ηριππίδας καὶ ΄άρκεσος). τί σπεύδομεν κατάγειν φίλους καὶ οἰκείους ἄνδρας ἐπὶ προῦπτον ὕλεϑρον. καὶ τοῦτο μηδ᾽ ἀγνοούντων τῶν ἐχϑρῶν παντάπασι τὴν χάϑο- δον; διὰ τέ γὰρ Θεσπιεῦσι μὲν παρήγγελται τρίτην ἡμέραν ταύτην ἐν τοῖς ὅπλοις εἶναι καὶ προσέχειν, ὅταν οἵ Σπαρτιατῶν ἡγεμόνες καλῶσιν; ᾿Δμφίϑεον δὲ σήμερον, ὡς πυνϑάνομαι, μέλλουσιν ἀνακρίναν- τες, ὅταν ᾿Δρχίας ἐπανέλθῃ, διαφϑερεῖν. οὐ μεγάλα ταῦτα σημεῖα τοῦ μὴ λανθάνειν τὴν πρᾶξιν; οὐ κρά- τιστον ἐπισχεῖν χρόνον οὐχὶ πολὺν ἀλλ᾽ ὅσον ἐξο- σιώσασϑαι τὰ ϑεῖα; καὶ γὰρ οἱ μάντεις τῇ 4ήμητρι τὸν βοῦν ϑύοντες πολὺν ϑόρυβον καὶ κίνδυνον λέ- γουσι δημόσιον ἀποσημαίνειν τὰ ἔμπυρα. καὶ τὸ σοὶ πλείστης δεόμενον, ὦ Χάρων, εὐλαβείας, ἐχϑὲς ἐξ ἀγροῦ μοι συνοδεύων ὙὝπατόδωρος ὁ ᾿Εριάνϑους» χρηστὸς μὲν ἄλλως καὶ οἰκεῖος ἀνὴρ οὐδὲν δὲ τῶν
πρασσομένων συνειδώς,. “ἡ ἔστι σοι᾿ φησίν ᾿ὦ ῖἽππο- 81
σϑενείδα. Χάρων ἑταῖρος ἐμοὶ δ᾽ οὐ πάνυ συνήϑης" ἐὰν οὖν δοκῇ σοι. φράσον αὐτῷ φυλάττεσϑαί τινα κίνδυνον ἐξ ἐνυπνίου μάλα δυσχεροῦς καὶ ἀτόπου" τῆς γὰρ ἄλλης νυκτὸς ὥμην αὐτοῦ τὴν οἰκίαν ὠδί-
νεῖν ὥσπερ κύουσαν" αὐτὸν δὲ καὶ τοὺς φίλους
συναγωνιῶντας εὔχεσϑαι καὶ κύκλῳ παρεῖναι" τὴν δὲ μυχᾶσϑαι καὶ ἀφιέναι φωνάς τινας ἀνάρϑρους.
1 ᾿ἀρχίᾳ δὴ ᾿Δρχίου 2. τῇ νυκτὶ] πύχτης ΗθΥΘΓάθητ5 Ἡριππίδας Ἐ: κριππίδας. οἵ. τὰ. Ῥ6ΙοΡ. ὁ. 18 18 Ζ]΄ή- μητρι ὅ: δημήτρᾳ 19 πρασσομένων : προεσομένων
518 ΠῈ ΟΕΝΙΟ
τέλος δὲ πῦρ λάμψαι πολὺ καὶ δεινὸν ἐξ αὐτῆς ἔν- δοϑὲν, ὡς τὰ πλεῖστα τῆς πόλεως φλέγεσϑαι τὴν δὲ Καδμείαν καπνῷ μόνῳ περιέχεσθαι τὸ δὲ πῦρ ἄνω Β μὴ ἐπιπολάξειν. ἡ μὲν οὖν ὄψις. ὦ Χάρων. ἣν ὃ ἄνϑρωπος διεξῆλϑε, τοιαύτη τις ἦν" ἐγὼ δὲ καὶ παραχρῆμα κατέδεισα, καὶ πολὺ μᾶλλον ἀκούσας σή- μερον ὡς εἰς τὴν σὴν οἰκίαν οἵ φυγάδες καταίρειν μέλλουσιν. ἀγωνιῶ. μὴ μεγάλων κακῶν ἐμπλήσωμεν ἡμᾶς αὐτούς, οὐδὲν ἀξιόλογον τοὺς πολεμίους δρό- σαντὲς ἀλλ᾽ ὅσον διαταράξαντες. τὴν γὰρ πόλιν πρὸς ἡμῶν τίϑεμαι, τὴν δὲ Καδμείαν ὥσπερ ἔστι πρὸς ἐκείνων."
18, “Ὑπολαβὼν δ᾽ ὃ Θεόκριτος καὶ κατασχὼν τὸν Χάρωνα βουλόμενον εἰπεῖν τι πρὸς τὸν Ἵπποσϑε- νείδαν, “ἀλλ᾽ ἔμοιγ᾽ ᾿ εἶπεν ᾿ἀπ᾽ οὐδενὸς οὕτως οὐδέ- Ο ποτε ϑαρρῆσαι πρὸς τὴν πρᾶξιν, ὦ ᾿Ἱπποσϑενείδα. παρέστη, καίπερ ἱεροῖς ἀεὶ χρησαμένῳ καλοῖς ὑπὲρ τῶν φυγάδων, ὡς ἀπὸ τῆς ὄψεως ταύτης" εἴ γε φῶς μὲν πολὺ καὶ λαμπρὸν ἐν τῇ πόλει λέγεις ἐξ οἰκίας φίλης ἀνασχεῖν, καπνῷ δὲ συμμελανϑῆναι τὸ τῶν πολεμίων οἰκητήριον, οὐδὲν οὐδέποτε δαχρύων καὶ ταραχῆς φέροντι κρεῖττον. ἀσήμους δὲ φωνὰς ἐχφέ- ρεσϑαι παρ᾽ ἡμῶν, ὥστε κἂν εἴ τις ἐπιχειροίη κατη- γορεῖν, περιφώνησιν ἀσαφῆ καὶ τυφλὴν ὑπόνοιαν ἡ πρᾶξις λαβοῦσα μόνον ἅμα καὶ φανήσεται καὶ κρα- τήσει. δυσιερεῖν δέ γε ϑύοντας εἰκός" ἡ γὰρ ἀρχὴ
4 ἐπιπολάξειν 'ΤΣΠΘα5: περιπολάξειν 28 ἐπιχειροίη Ἐ:
ἐπιχειρῇ 24 περιφώνησιν ἢ: περὶ φωνῆς ἵν 865 κρατή- σει ἘΠΩΡΘΥαΒ: κρατήσῃ
σι
20
ΞΟΟΒΑΤΙΝ, 819
καὶ τὸ ἱερεῖον οὐ δημόσιον ἀλλὰ τῶν κρατούντων ἐστίν. ἔτι δὲ τοῦ Θεοχρίτου λέγοντος. λέγω πρὸς τὸν ᾿Ιπποσϑενείδαν “τίνα πρὸς τοὺς ἄνδρας ἐξαπέ- στειλας; εἰ γὰρ οὐ πολὺ προείληφας. διωξόμεϑα.᾽ 5 καὶ ᾿Ιπποσϑενείδας “οὐκ οἶδ᾽ ᾿ εἶπεν “ὦ Καφεισία (δεῖ γὰρ ὑμῖν τἀληϑῆ λέγειν), εἰ καταλάβοις ἂν τὸν ἄνθρωπον ἵππῳ χρώμενον τῶν ἐν Θήβαις κρατίστῳ" γνώριμος δ᾽ ὑμῖν ὃ ἄνϑρωπός ἐστι. τῶν Μέλωνος ἁρματηλατῶν ἐπιστάτης καὶ διὰ Μέλωνα τὴν πρᾶξιν 10 ἀπ᾿’ ἀρχῆς συνειδώς. κἀγὼ κατιδὼν τὸν ἄνθρωπον “ἄρ᾽ οὐ Χλίδωνα λέγεις" εἶπον “ὦ “Ἱπποσϑενείδα, τὸν κέλητι τὰ ᾿Ηραῖα νικῶντα πέρυσιν; "ἐκεῖνον μὲν οὖν αὐτόν" ἔφησε. “καὶ τίς οὗτος᾽ ἔφην “ἐστὶν ὃ πρὸς ταῖς αὐλείοις ϑύραις ἐφεστὼς πάλαι καὶ 15 προσβλέπων ἡμῖν; ἐπιστρέψας οὖν ὁ ᾿Ιπποσϑενείδας ᾿Χλίδων᾽ ἔφη “νὴ τὸν Ηρακλέα᾽ φεῦ, μή τι χαλε- πώτερον συμβέβηκε; κἀκεῖνος. ὡς εἶδεν ἡμᾶς προῦσ- ἔχοντας αὐτῷ, ἀπὸ τῆς ϑύρας ἡσυχῆ προσῆγε. τοῦ δ᾽ ᾿Ιπποσϑενείδου νεύσαντος αὐτῷ καὶ λέγειν κελεύ- 80 σαντος εἰς ἅπαντας, ἢ“ “οἶδ᾽ ᾽ ἔφη ᾿τοὺς ἄνδρας ἀκριβῶς, ᾿Ιπποσϑενείδα᾽ καί σε μήτε κατ᾽ οἶκον εὑ- ρὼν μήτ᾽ ἐπ᾽ ἀγορᾶς δεῦρο πρὸς τούτους ἐτεκμαι- ρόμην ἥκειν, καὶ συνέτεινον εὐϑύς,. ἵνα μηδὲν ἀγνο- ἥτε τῶν γεγονότων. ὡς γὰρ ἐκέλευσας τάχει παντὶ 85 χρησάμενον ἐπὶ τοῦ ὄρους ἀπαντῆσαι τοῖς ἀνδράσιν, εἰσῆλϑον οἴκαδε ληψόμενος τὸν ἵππον αἰτοῦντι δέ
8 ὁ ἄνϑρωπος] 46]. Ἠουνογάθηθβ 11 οὐ] ον ἢ ὦ
ἀντισϑενείδα ΒῈ 20 Δ. 86 Εἰ 27 Β. βυρρὶοῦ ὄντας κα- λοὺς κἀγαϑούς Ατηγοίαβἠ ΔΞΣ1 εὗρον ΒΕ
Ε
Ι᾿
520 ΡῈ ΟΕΝΙΟ
μον τὸν χαλινὸν οὐκ εἶχεν ἣ γυνὴ δοῦναι, ἀλλὰ διέτριβεν ἐν τῷ ταμιείῳ πολὺν χρόνον: ὡς δὲ ξη- τοῦσα καὶ σκευωρουμένη τὰ ἔνδον, ἱχανῶς ἀπολαύ- σασά μου, τέλος ὡμολόγησε κεχρηκέναι τῷ γείτον" τὸν χαλινὸν ἑσπέρας, αἰτησαμένης αὐτοῦ τῆς γυναι- ὃ κός᾽ ἀγανακτοῦντος ἐμοῦ καὶ κακῶς αὐτὴν λέγοντος, ὅ88 τρέπεται πρὸς δυσφημίας ἀποτροπαίους, ἐπαρωμένη κακὰς ὁδοὺς κακὰς δ᾽ ἐπανόδους᾽ ἃ νὴ Ζ4ία πάντα τρέψειαν εἰς αὐτὴν ἐχείνην οἱ ϑεοί. τέλος δὲ μέχρι πληγῶν προαχϑεὶς ὑπ᾽ ὀργῆς. εἶτ᾽ ὄχλου γειτόνων 10 καὶ γυναικῶν συνδραμόντος, αἴσχιστα ποιήσας καὶ παϑὼν μόλις ἀφῖγμαι πρὸς ὑμᾶς, ὅπως ἄλλον ἐκ- πέμπητε πρὸς τοὺς ἄνδρας. ὡς ἐμοῦ παντάπασιν ἐκστατικῶς ἐν τῷ παρόντι καὶ κακῶς ἔχοντος.
19. Ἡμᾶς δέ τις ἔσχεν ἄτοπος μεταβολὴ τοῦ 15 πάϑους. μικρὸν γὰρ ἔμπροσϑεν τῷ κεκωλῦσϑαι δυσχεραίνοντες. πάλιν διὰ τὴν ὀξύτητα τοῦ καιροῦ καὶ τὸ τάχος. ὡς οὐκ οὔσης ἀναβολῆς. εἰς ἀγωνίαν ὑπηγόμεϑα καὶ φόβον. οὐ μὴν ἀλλ᾽ ἐγὼ προσαγο-
Β ρεύσας τὸν ᾿Ιπποσϑενείδαν καὶ δεξιωσάμενος ἐθϑάρ- 30 ρυνον, ὡς χαὶ τῶν ϑεῶν παρακαλούντων ἐπὶ τὴν. πρᾶξιν. ἐκ δὲ τούτου Φυλλίδας μὲν ὥχετο τῆς ὑπο- δοχῆς ἐπιμελησόμενος, καὶ τὸν ᾿ἀρχίαν εὐθὺς ἐν- σείσων εἰς τὸν πότον: Χάρων δὲ τῆς οἰκίας ἘΞ, ἐγὼ δὲ καὶ Θεόκριτος πάλιν πρὸς τὸν Σιμμίαν 35
2 διέτριβεν Χ: διέτριβον ταμιείῳ ὃ: ταμείω 8. σχευω- ρουμένη Ἀ: σκαιωρουμένηῃ 6 ἐμοῦ ἢ: δ᾽ ἐμοῦ Τὸ δυσϑυ- μίας ΒῈ 24 Ἶδο. 41 Καὶ 17 Β βυρρΙομᾶδ νἱᾶ, οατὰ Ατηγοῖο ὙΘΥΌΙΒ ὡς δεξόμενος τοὺς φυγάδας
σι
10
ΓΞ ι
9
20
ΞΟΟΒΑΤΙΞ. 21
ἐπανήλθομεν, ὅπως τῷ ᾿Επαμεινώνδᾳ καιρὸν λαβόν- τες ἐντύχοιμεν.
20. Οἱ δ᾽ ἦσαν πρόσω ξητήσεως οὐκ ἀγεννοῦς νὴ 44 ἀλλ᾽ ἧς ὀλίγον ἔμπροσϑεν οἵ περὶ Γαλα- ξίδωρον καὶ Φειδόλαον ἥψαντο, διαποροῦντες τί- νος οὐσίας καὶ δυνάμεως εἴη τὸ «:ωχράτους λεγό- μενον δαιμόνιον. ἃ μὲν οὖν πρὸς τὸν Γαλαξιδώρου λόγον ἀντεῖπεν ὃ Σιμμίας οὐκ ἠκούσαμεν" αὐτὸς δὲ Σωκράτη μὲν ἔφη περὶ τούτων ἐρόμενός ποτε μὴ τυχεῖν ἀποκρίσεως, διὸ μηδ᾽ αὖϑις ἐρέσθαι" πολλά- κις δ᾽ αὐτῷ παραγενέσϑαι τοὺς μὲν δι’ ὄψεως ἐν- τυχεῖν ϑείῳ τινὶ λέγοντας ἀλαζόνας ἡγουμένῳ. τοῖς δ᾽ ἀκοῦσαί τινος φωνῆς φάσκουσι προσέχοντι τὸν νοῦν καὶ διαπυνθανομένῳ μετὰ σπουδῆς. ὅϑεν ἡμῖν παριστατο, σκοπουμένοις ἰδίᾳ πρὸς ἀλλήλους. ὑπο- νοεῖν μήποτε τὸ Σωκράτους δαιμόνιον οὐκ ὄψις ἀλλὰ φωνῆς τινος αἴσϑησις ἢ λόγου νόησις εἴη. συνάπτον- τος ἀτόπῳ τινὶ τρόπῳ πρὺς αὐτόν᾽ ὥσπερ καὶ καϑ' ὕπνον οὐκ ἔστι φωνή. λόγων δέ τινων δόξας καὶ νοήσεις λαμβάνοντες οἴονται φϑεγγομένων ἀκούειν͵ ἀλλὰ τοῖς μὲν ὡς ἀληϑῶς ὄναρ ἡ τοιαύτη σύνεσις γίγνεται, δι’ ἡσυχίαν καὶ γαλήνην τοῦ σώματος, ὅταν καϑεύδωσι ὁ“ μόλις ἐπήκοον ἔχουσι τὴν ψυχὴν τῶν χρειττόνων᾽ καὶ πεπνιγμένοι γὲ θορύβῳ τῶν παϑῶν καὶ περιαγωγῇ τῶν χρειῶν εἰσακοῦσαι καὶ
4 νὴ 4 Ἐ: ἤδη 60 τίνος οὐσίας ΤυτπθΌαΒ: τίς οὐσία 12 ἡγούμενον ΒΕ 18 φασκούσης ᾿ἰάθτη 11 ἢ λόγου] ἀλόγου ᾿ἰᾶθηὶ 28 180. 19 Εὶ 16 Β ΒΡ γὈ]6θο: ὅταν δ᾽ ἐγρηγο- ρότες ὦσιν 234 πεπνιγμένοι ἢ: πεπνυμένοι
22 ΡῈ ΘΟΕΝΙΟ
παρασχεῖν τὴν διάνοιαν οὐ δύνανται τοῖς δηλουμέ- νοι. Σωκράτει δ᾽ ὃ νοῦς καϑαρὺς ὧν καὶ ἀπαϑής. Ἑ τῷ σώματι μικρὰ τῶν ἀναγκαίων χάριν καταμιγνὺς αὑτόν, εὐαφὴς ἦν καὶ λεπτὸς ὑπὸ τοῦ προσπεσόντος ὀξέως μεταβαλεῖν. τὸ δὲ προσπίπτον οὐ φϑόγγον ὃ 3 ΒΩ 3 ἤ 4 ΒΩ - ἀλλὰ λόγον ἄν τις εἰκάσειε δαίμονος. ἄνευ φωνῆς 2 ΄ -} - - ᾿, - - ἐφαπτόμενον αὐτῷ τῷ δηλουμένῳ τοῦ νοοῦντος. πληγῇ γὰρ ἡ φωνὴ προσέοικε τῆς ψυχῆς. δι’ ὥτων βίᾳ τὸν λόγον εἰσδεχομένης, ὅταν ἀλλήλοις ἐντυγχά- νῶμὲν. ὃ δὲ τοῦ χρείττονος νοῦς ἄγει τὴν εὐφυᾶ τὸ ψυχὴν ἐπιϑιγγάνων τῷ νοηϑέντι πληγῆς μὴ δεομέ- ᾿ Ὁ "] "] , 3 » - οἾ , νην᾿ ἡ δ᾽ ἐνδίδωσιν αὐτῷ χαλῶντι καὶ συντείνοντι ΡΒ τὰς ὁρμάς, οὐ βιαίους ὑπὸ παϑῶν ἀντιτεινόντων. ἀλλ᾽ εὐστρόφους καὶ μαλακὰς ὥσπερ ἡνίας ἐνδού- 3 "»" Χ [4 ς - “ Ν ἶν " σας. οὐ δεῖ δὲ ϑαυμάζειν δρῶντας τοῦτο μὲν ὑπὸ τ μικροῖς οἴαξι μεγάλων περιαγωγὰς ὁλκάδων, τοῦτο δὲ τροχῶν κεραμεικῶν δίνησιν ἄκρας παραψαύσει " -" ’ ἘΠ ὩΝΣΖ Χ Ν 9 3 χειρὸς ὁμαλῶς περιφερομένων᾽ ἄψυχα μὲν γὰρ ἀλλ ὅμως τροχαλὰ ταῖς κατασκευαῖς ὑπὸ λειότητος ἐνδί- δωσι πρὸς τὸ κινοῦν ϑοπῆς γενομένης. ψυχὴ δ᾽ 530 ἀνθρώπου μυρίαις ὁρμαῖς οἷον ὕσπληξιν ἐντεταμένη, μακρῷ πάντων ὀργάνων εὐστροφώτατόν ἐστιν, ἄν τις κατὰ λόγον ἅπτηται, ῥοπὴν λαβοῦσα πρὸς τὸ 89 νοηϑὲν κινεῖσθαι" ἐνταῦϑα γὰρ εἰς τὸ νοοῦν αἷ τῶν παϑῶν καὶ ὁρμῶν κατατείνουσιν ἀρχαί" τούτου δὲ 530 σεισϑέντος, ἑλκόμεναι σπῶσι καὶ συντείνουσι τὸν ἄνϑοωπον. ἣ καὶ μάλιστα τὸ νοηϑὲν ἡλίκην ἔχει
8 μικρὰ ΒΑΒΙΠΘΘηΒΙβ: μὴ μικρὰ 18 βιαίους Ἐν: βιαίως 14 ἐνδούσαις ΒῈ. ἐνδόσειςῦ)ῦ 11 ἄκρας Ἠρυπογάθπαυβ: ἄκρᾳ
10
20
ΒΟΘΒΑΤΙΒ. 593
δώμην καταμαϑεῖν δίδωσιν" ὀστᾶ γὰρ ἀναίσϑητα καὶ νεῦρα καὶ σάρκες ὑγρῶν περίπλεαι, καὶ βαρὺς ὁ ἐκ τούτων ὕγκος ἡσυχάζων καὶ κείμενος, ἅμα τῷ τὴν ψυχὴν ἐν μνηστείᾳ βαλέσϑαι τι καὶ πρὸς αὐτὸ κινῆσαι τὴν ὁρμήν, ὅλος ἀναστὰς καὶ συνταϑείς, πᾶσι τοῖς μέρεσιν οἷον ἐπτερωμένος φέρεται πρὸς τὴν πρᾶξιν. 2 ᾽ ς “ ὔ Ἁ ἴά Ἁ ᾿ς εἰ δ᾽ ὁ τῆς κινήσεως καὶ συνεντάσεως καὶ παραστά- σεῶς τρόπος χαλεπὸς ἢ παντελῶς ἄπορος συνοφϑῆναι, 2.,),κ ς ,ὕ ᾽ , “- ς -»-" " χαϑ' ὃν ἡ ψυχὴ νοήσασα ἐφέλκεται ταῖς ὁρμαῖς τὸν “ 9 31 .5 [ὦ , , - ᾽ " » ὄγκον, ἀλλ᾽ ἐν ὅσῳ μάλα δίχα φωνῆς ἐννοηϑεὶς κινεῖ λόγος ἀπραγμόνως, οὕτως οὐκ ἂν οἶμαι δυσπείστως ἔχοιμεν ὑπὸ νοῦ χρείσσονος νοῦν καὶ ψυχῆς ϑειο- τέρας ἂν ἄγεσϑαι ϑύραϑεν ἐφαπτομένης ἣν πέφυκεν ἐπαφὴν λόγος ἴσχειν πρὸς λόγον ὥσπερ φῶς ἀνταύ- γειαν. τῷ γὰρ ὄντι τὰς μὲν ἀλλήλων νοήσεις οἷον ὑπὸ σκότῳ διὰ φωνῆς ψηλαφῶντες γνωρίζομεν᾽ αἱ δὲ τῶν δαιμόνων φέγγος ἔχουσαι τοῖς δυναμένοις 3 , 3 ΄ ( τὰ ω 3 3 3 , ἐλλάμπουσιν. οὐ δεόμεναι ῥημάτων οὐδ᾽ ὀνομάτων, οἷς χρώμενοι πρὸς ἀλλήλους οἵ ἄνθρωποι συμβόλοις εἴδωλα τῶν νοουμένων καὶ εἰκόνας δρῶσιν, αὐτὰ δ᾽ οὐ γιγνώσκουσι πλὴν οἷς ἔνεστιν ἴδιόν τι καὶ 8 ἅμα] ἀλλ᾽ ἅμαϑ ἀΑ ἐν μνηστείᾳ (1. 6. μνήμῃ) βαλέ- σϑαι τι ἢ: ἐν νηστείᾳ βαλέσϑαι. ΟΠ ΓΑΤΊΤΤη "Ν Ρ. 489 ο: ἐν ἀμνηστίᾳ -- τίϑεσϑαι. ΟἿ, ῬΙαύ. Μομοχ. 289 6: ἔτι τ᾽ ἐστὶν ἐν μνηστείᾳ [- μνήμῃ) 1 εἰ δ᾽ ὁ γ᾽: οὐδὲ ὁ. Αρο- (815 οϑῦ οὕτως οὐκ ἂν οἶμαι κὲ συντάσεως καὶ παρασπά- σεως ἡ [10 ἀλλ᾽ ἐν ὕσῳ μάλα] ΟΟΙΥ, νἱᾶ. μᾶλλον δ᾽ ἧ σῶμα
μάλα 11 οὕτως] ἱππροπάθπηι οαπὶ δυσπείστως 12 ἔχοι- μὲν Ὗ : ἔχει μὲν 18 “ἂν ἄγεσϑαι ὟὟ)" ᾿Ἠὁ͵ἐἀγαγέσϑθϑαι ἣν Ἐ:
ἧ 14 φῶς] φῶς πρὸς 11 δυναμένοις] δαιμονίοις Ἡθυνγου- ἀθηυβ. συνεῖναι δυναμένοις ! πὐθρυηθηη8 20 αὐτὰ] 1. 6. τὰ
νοούμενα 21 ἔνεστιν Ἀ!: ἔπεστιν
δ24 θῈ ΟΕΝΙΟ
δαιμόνιον ὥσπερ εἴρηται φέγγος. καίτοι τὸ περὶ τὴν φωνὴν γιγνόμενον ἔστιν ἧ παραμυϑεῖται τοὺς ἀπιστοῦντας᾽ ὃ γὰρ ἀὴρ φϑόγγοις ἐνάρϑροις τυπω- ϑεὶς καὶ γενόμενος δι’ ὅλου λόγος καὶ φωνὴ πρὸς τὴν ψυχὴν τοῦ ἀκροωμένου περαίνει τὴν νόησιν. ὥστε ϑαυμάξειν οὐκ ἄξιον, εἰ καὶ κατὰ τοῦτο τὸ νοηϑὲν ὑπὸ τῶν ἀμεινόνων ὁ ἀὴρ τρεπόμενος δι’ εὐπάϑειαν ἐνσημαίνεται τοῖς ϑείοις καὶ περιττοῖς ἀνδράσι τὸν τοῦ νοήσαντος λόγον. ὥσπερ γὰρ αἱ Ὁ πληγαὶ τῶν ἘΞ οντῶν ἀσπίσι χαλκαῖς ἁλίσκονται διὰ τὸ τὴν. ἀντήχησιν. ὅταν ἐκ βάϑους ἀναφερόμεναι προσ- πέσωσι, τῶν δ᾽ ἄλλων ἀδήλως διεκϑέουσαι λανϑά- νουσιν᾽ οὕτως οἵ τῶν δαιμόνων λόγοι διὰ πάντων φερόμενοι μόνοις ἐνηχοῦσι τοῖς ἀϑόρυβον ἦϑος καὶ νήνεμον ἔχουσι τὴν ψυχὴν, οὺς δὴ καὶ ἱεροὺς καὶ δαιμονίους ἀνθρώπους καλοῦμεν. οἵ δὲ πολλοὶ κατα- δαρϑοῦσιν οἴονται τὸ δαιμόνιον ἀνθρώποις ἐπιϑειά- ξειν" εἰ δ᾽ ἐγρηγορότας καὶ καϑεστῶτας ἐν τῷ φρονεῖν ὁμοίως κινοῦσι, ϑαυμαστὸν ἡγοῦνται καὶ ἄπιστον" ὥσπερ ἂν εἴ τις οἴοιτο, τὸν μουσικὸν ἀνειμένῃ τῇ 530 λύρᾳ χρώμενον, ὅταν συστῇ τοῖς τόνοις ἢ καϑαρ- Ἑ μοσϑῇ, μὴ ἅπτεσϑαι μηδὲ χρῆσϑαι. τὸ γὰρ αἴτιον οὐ συνορῶσι, τὴν ἐν αὑτοῖς ἀναρμοστίαν καὶ ταρα- χήν, ἧς ἀπήλλακτο Σωκράτης ὃ ἑταῖρος ἡμῶν" ὥσπερ ὁ δοϑεὶς ἔτι παιδὸς ὄντος αὐτοῦ τῷ πατρὶ χρησμὸὺς 30
σι
"
ὅ
6. οὐκ Ατηγοίιβ 1 ἀμεινόνων Ἠοϊνογᾶα: ἄμει. οὑπὶ Ιὰο, ὅ Ὲ 8 Β 10 Ἶδο. 6 Καὶ 8 Β. βυρριθυῦ μεταλλευόντων Τὶ. ὑπορυττόντων Ἠουνογάθηθβ 28 αὑτοὶς ἢ: αὐτοῖς 34 ἀπήλ- λακτο 'ὰ: ἀπήλλακται
ΒΟΟΒΑΤΙΚ. 20
ἀπεϑέσπισεν" ἐᾶν γὰρ αὐτὸν ἐκέλευσεν ὅ τι ἂν ἐπὶ νοῦν ἴῃ πράττειν. καὶ μὴ βιάξεσϑαι μηδὲ παράγειν ἀλλ᾽ ἐφιέναι τὴν δρμὴν τοῦ παιδός, εὐχόμενον ὑπὲρ αὐτοῦ 41΄τπηὶ ἀγοραίῳ καὶ Μούσαις, τὰ δ᾽ ἄλλα μὴ 5 πολυπραγμονεῖν περὶ Σωχράτους, ὡς κρείττονα δή- Ε πουϑὲν ἔχοντος ἐν αὑτῷ μυρίων διδασκάλων καὶ παιδαγωγῶν ἡγεμόνα πρὸς τὸν βίον. 21. “Ἡμῖν μέν, ὦ Φειδόλαε. καὶ ζῶντος Σω- κράτους χαὶ τεϑνηκότος. οὕτως ἐννοεῖν περὶ τοῦ 10 δαιμονίου παρίσταται, τῶν κληδόνας ἢ πταρμοὺς ἤ τι τοιοῦτον εἰρηκότων ἄλλο καταφρονοῦσιν" ἃ δὲ Τιμάρχου τοῦ Χαιρωνέως ἠκούσαμεν ὑπὲρ τούτου διεξιόντος, οὐκ οἶδα μὴ μύϑοις ὁμοιότερ᾽ ἢ λόγοις ὄντα σιωπᾶν ἄμεινον. “᾿μηδαμῶς᾽ εἶπεν ὁ Θεόκριτος 5 “ἀλλὰ δίελϑ᾽ αὐτά" καὶ γὰρ εἰ μὴ λίαν ἀκριβῶς. ἀλλ᾽ ἔστιν ὅπη ψαύει τῆς ἀληϑείας καὶ τὸ μυϑῶδες. πρότερον δὲ τίς ἦν οὗτος ὁ Τίμαρχος φράσον οὐ ὅ90 γὰρ ἔγνων τὸν ἄνϑρωπον. “εἰκότως γ᾽ ᾽ εἶπεν. ὃ Σιμμίας “ὦ Θεόκριτε' νέος γὰρ ὧν κομιδῇ ἐτελεύ- 20τῆσε, καὶ τοῦ Σωκράτους δεηϑεὶς ταφῆναι παρὰ “αμπροκλέα τὸν Σωκράτους υἱόν, ὀλίγαις πρότερον ἡμέραις αὐτοῦ τεϑνηκότα. φίλον καὶ ἡλικιώτην γενό- ὠξνον. οὗτος οὖν ποϑῶν γνῶναι τὸ Σωκράτους δαι- μόνιον ἣν ἔχει δύναμιν, ἅτε δὴ νέος οὐκ ἀγεννὴς 85 ἄρτι γεγευμένος φιλοσοφίας, ἐμοὶ καὶ Κέβητι κοινω-
"- ι
8 μὲν] μὲν οὖν) 11 εἰρηκότων ἄλλο ": ἄλλο εἰρηκότων ΠΪΒῚ αποα οτη. εἰρηκότων ΒῈ 18 μὴ] εἰ μὴ ἩθΥνογθμ8 ὁμοιότερα ἢ λόγοις ὄντα ἩοΥπογάθηπδβ: ἢ (21 ἘΠ 28 Β) λογέ- σονται 19. 118}1}} τετελεύτηκεῪ: 21 ὀλίγαις ΒΆΒΙ]ΘΘΗΒΙ5: αἷς
020 θῈ ΑΕΝΙΟ
σάμενος μόνοις εἰς Τροφωνίου κατῆλϑε. δράσας τὰ
Β νομιξόμενα περὶ τὸ μαντεῖον. ἐμμείνας δὲ δύο νύχτας κάτω καὶ μίαν ἡμέραν. τῶν πολλῶν ἀπεγνωκότων αὐτὸν ἤδη καὶ τῶν οἰκείων ὀδυρομένων. πρωὶ μάλα φαιδρὸς ἀνῆλϑε᾽ προσκυνήσας δὲ τὸν ϑεόν, ὡς πρῶ- τον διέφυγε τὸν ὄχλον, διηγεῖτο ἡμῖν ϑαυμάσια πολλὰ καὶ ἰδεῖν καὶ ἀκοῦσαι."
22, “Ἔφη δὲ καταβὰς εἰς τὸ μαντεῖον περιτυχεῖν σκότῳ πολλῷ τὸ πρῶτον, εἶτ᾽ ἐπευξάμενος κεῖσϑαι πολὺν χρόνον, οὐ μάλα συμφρονῶν ἐναργῶς εἴτ᾽ ἐγρήγορεν εἴτ᾽ ὠνειροπόλει" πλὴν δόξαι γε, τῆς κε- φαλῆς ἅμα ψόφῳ προσπεσόντι πληγείσης, τὰς δαφὰς διαστάσας μεϑιέναι τὴν ψυχήν. ὡς δ᾽ ἀναχωροῦσα κατεμίγνυτο πρὸς ἀέρα διαυγῆ καὶ καϑαρὸν ἀσμένη,
Ο πρῶτον μὲν ἀναπνεῦσαι τότε δοκεῖν διὰ χρόνου συχνοῦ στεινομένην τέως, καὶ πλείονα γίγνεσθαι τῆς πρότερον ὥσπερ ἱστίον ἐχπεταννύμενον" ἔπειτα κατακούειν ἀμαυρῶς ῥοίζου τινὸς ὑπὲρ κεφαλῆς περιελαυνομένου φωνὴν ἡδεῖαν ἱέντος. ἀναβλέψας δὲ τὴν μὲν γῆν οὐδαμοῦ χαϑορᾶν, νήσους δὲ λαμ- πομένας μαλακῷ πυρί, κατ᾽ ἀλλήλων ἐξαμειβούσας ἄλλην ἄλλοτε χρόαν, ὥσπερ βαφὴν ἄγειν τῷ φωτὶ ποικιλλομένῳ κατὰ τὰς μεταβολάς. φαίνεσθαι δὲ πλήϑει μὲν ἀναρίϑμους μεγέϑει δ᾽ ὑπερφυεῖς. οὐκ ἴσας δὲ πάσας ἀλλ᾽ ὁμοίως κυκλοτερεῖς" οἴεσθαι δὲ
᾿ς
0 διέφυγε ἢ: διέφευγε 11 ὀνειροπολεῖ ϑίορτη ΔΉ ΠῈΒ: Θ9Ὸ τηϑ]ῖπι ἐγρηγόρει γ6] ἐγρηγορὼς ἦν 11 ἐκπεταννύμενον Βα β᾽]θθηβὶβ: ἐκτεταννυμένον 22 ὥσπερ] ὥστε ὥσπερ Ηοτ- νγογάθηθβ προσάγειν [ὺ
1
1
2
υ΄
[-Ὁ}
ὃ
.
ΒΟΟΒΑΤΊΞ. 21
ταύταις τὸν αἰϑέρα κύκλῳ φερομέναις ὑπορροιζεῖν᾽ ἜΠ εἶναι γὰρ ὁμολογουμένην τῇ τῆς κινήσεως λειό- τητι τὴν πραότητα τῆς φωνῆς ἐκείνης ἔκ πασῶν συνηρμοσμένης. διὰ μέσου δ᾽ αὐτῶν ϑάλασσαν ἢ λίμνην ὑποκεχύσϑαι τοῖς χρώμασι διαλάμπουσαν διὰ τῆς γλαυχότητος ἐπιμιγνυμένοις᾽ καὶ τῶν νήσων ὀλί- γας μὲν ἐκπλεῖν κατὰ πόρον καὶ διακομίζεσθϑαι πέ- ραν τοῦ ῥεύματος, ἄλλας δὲ πολλὰς ὁ" ἐφέλκεσϑαι τῇ δ᾿ σχεδὺν ὑποφερομένας. εἶναι δὲ τῆς ϑαλάσσης πῆ μὲν πολὺ βάϑος κατὰ νότον, μάλιστα δ᾽ ἀραιὰ τενάγη καὶ βραχέα, πολλαχῆ δὲ καὶ ὑπερχεῖσϑαι καὶ ἀπολείπειν αὖϑις οὐ μεγάλας ἐκβολὰς λαμβάνουσαν,
Ἀ -" , ᾿" Ἀ ΖὩ ᾿Ὶ 7 κ ᾽ καὶ τῆς χρόας τὸ μὲν ἄκρατον καὶ πελάγιον, τὸ δ᾽ Εὶ
οὐ χαϑαρὸν ἀλλὰ συγκεχυμένον καὶ λιμνῶδες. τῶν δὲ ῥοθίων τὰς νήσους ἅμα περαινομένας ἐπανάγειν οὐδὲν εἰς ταὐτὸ τῇ ἀρχῇ συνάπτειν πέρας οὐδὲ ποιεῖν κύκλον, ἀλλ᾽ ἡσυχῆ παραλλάσσειν τὰς ἐπιβολὰς ἕλικα ποιούσας μίαν ἐν τῷ περιστρέφεσϑαι. τούτων δὲ πρὸς τὸ μέσον μάλιστα τοῦ περιέχοντος καὶ μέγιστον ἐγκεκλίσθαι τὴν ϑάλασσαν ὀλίγῳ τῶν ὀκτὼ μερῶν τοῦ παντὸς ἔλαττον, ὡς αὐτῷ κατεφαίνετο δύο δ᾽
2 ἴὰο, 6 8Β ὁμολογοῦσαν ἢ 8 Ϊ80. 8 Ε' 9 Β βΒυρρ!]οῦ γοῦ 15 ἀνίσως τε καὶ πλαγίως. Ατηγούαβ; Ῥοβύθυου 61. 806 Ε 22 Β υϑῦρο ῥύμῃ ᾿ 9 ὑποφερομένας ΗΕ: ὑποφερομένης 10 ἔογύ. ΟΟΥΤ. κατὰ νότον μάλιστα, πῇ δ᾽ ἀραιὰ (8] ρούϊαβ εὐρέα) τενάγη οοἰ. 12 ἀπολείπειν " : ἀπολιπεῖν αὖϑις] εὐθὺς ΗἨοΙνοτᾶθ 18 τῆς ἿΡ τὰς 16 ἅμα] Του. ἅμα τῷ, αὖ 810: οὐδὲν δὲ τῶν ῥοϑίων ἅμα τῷ περαιουμένας (ἴα Ὗ Ῥτὸ περαινομένας) τὰς ν. ἐπανάγειν, συνάπτειν (αὐτὰς) εἰς ταὐτὸ πέρας τῇ ἀρχῇ 19 τοῦ] οι. ΒῈ 21 αὐτῷ [,6ο0η]- οα8: αὐτὸ
"
Ὁ28 ΠΕ ΟΕΝΙΟ
αὐτὴν ἔχειν ἀναστομώσεις πυρὸς ἐμβάλλοντας ἐναν- τίους ποταμοὺς δεχομένας. ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἀνακο- πτομένην χοχλάξειν καὶ ἀπολευκαίνεσϑαι τὴν γλαυ- κότητα. ταῦτα μὲν οὖν ὁρᾶν τερπόμενος τῇ ϑέα"
ϑι
κάτω δ᾽ ἀπιδόντι φαίνεσϑαι χάσμα μέγα στρογγύ- λον οἷον ἐχτετμημένης σφαίρας, φοβερὸν ὃὲ δεινῶς καὶ βαϑύ, πολλοῦ σκότους πλῆρες οὐχ ἡσυχάξοντος ἀλλ᾽ ἐκταραττομένου καὶ ἀνακλύξοντος πολλάκιφ᾽ Ω᾽ ᾿ ΄ ΄, Χ 3 Ν εἶ ν᾿ ὅϑεν ἀκούεσϑαι μυρίας μὲν ὡρυγὰς καὶ στεναγμοὺς ΄ ,ὔ Χ " », ᾿ , ζῴων μυρίων δὲ χλαυϑμὸν βρεφῶν καὶ μεμιγμένους ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν ὀδυρμούς. ψόφους δὲ παντο- δαποὺς καὶ ϑορύβους ἐκ βάϑους πόρρωϑεν ἀμυδροὺς 591 ἀναπεμπομένους οἷς οὐ μετρίως αὐτὸς ἐχπεπλῆχϑαι. χρόνου δὲ προϊόντος, εἰπεῖν τινα πρὸς αὐτὸν οὐχ δοώμενον ὦ Τίμαργε. τί ποϑεῖς πυϑέσϑαι;: φράσαι ιτῦ Ν μ ω οχ 9 δ᾽ αὐτὸν ὅτι ἱπάντα. τί γὰρ οὐ ϑαυμάσιον:" “ἀλλ᾽ ΠΑΈΡΡΤΣ , - ᾽ , τὰν οὐ κῶν ᾿ ἡμῖν φάναι τῶν ἄνω μέτεστι μικρόν ἄϊλων γὰρ ϑεῶν ἐκεῖνα" τὴν δὲ Φερσεφόνης μοῖραν. ἣν ἡμεῖς διέπομεν. τῶν τεττάρων μίαν οὖσαν ὧν ἣ Στὺξ ὁρίζει, βουλομένῳ σοι σκοπεῖν πάρεστιν. ἐρομένου 50 δ᾽ αὐτοῦ τίς ἡ Στύξ ἐστιν; “ὁδὸς εἰς “Δινδου᾽ φάναι “καὶ πρόεισιν ἐξ ἐναντίας. αὐτῇ σχίξουσα τῇ κορυφῇ ᾿ »-» μ , 3 ς -" 3 -η-»ὉὋὉΩὉ τὸ φῶς" ἀνατείνουσα δ᾽, ὡς ὁρᾷς, ἐκ τοῦ “Αιδου Β κάτωϑεν ἧ ψαύει περιφερομένη καὶ τοῦ φωτός, ἀφο- ρίξει τὴν ἐσχάτην μερίδα τῶν ὅλων. τέσσαρες δ᾽ 50 εἰσὶν ἀρχαὶ πάντων, ζωῆς μὲν ἡ πρώτη κινήσεως
"-
0
1 ἐμβάλλοντας ": ἐμβαλόντος 2 ὡς] ταλ]ϊτ ὥστ᾽ 8 κοχ- λάξειν Ἔ: κολάζειν 19 ὧν ἢ: ὡς ο9 ἐξ αὐτῇ Ἐ’ αὐτὴ 241 ἴονί. κάτωϑεν ψαύει περιφερομένη τοῦ φωτός, καὶ ἀφορίξει οοιύ. 20 πάντων] πάσης ΒΕ
ΒΟΟΒΑΤΙΒ. 590
δ᾽ ἡ δευτέρα γενέσεως δ᾽ ἡ τρίτη φϑορᾶς δ᾽ ἡ τελευ- ταία᾽ συνδεῖ δὲ τῇ μὲν δευτέρᾳ τὴν πρώτην Μονὰς κατὰ τὸ ἀόρατον, τὴν δὲ δευτέραν τῇ τρίτῃ Νοῦς καϑ' ἥλιον, τὴν δὲ τρίτην πρὸς τετάρτην Φύσις δ κατὰ σελήνην. τῶν δὲ συνδέσμων ἑκάστου Μοῖρα κλειδοῦχος ἀνάγκης ϑυγάτηρ κάϑηται, τοῦ μὲν πρώ- του ἴάτροπος τοῦ δὲ δευτέρου Κλωθώ, τοῦ δὲ πρὸς σελήνην Αάχεσις, περὶ ἣν ἣ καμπὴ τῆς γενέσεως. αἱ μὲν γὰρ ἄλλαι νῆσοι ϑεοὺς ἔχουσι" σελήνη δὲ τὺ δαιμόνων ἐπιχϑονίων οὖσα φεύγει τὴν Στύγα μι- κρὸν ὑπερφέρουσα᾽ λαμβάνεται δ᾽ ἅπαξ ἐν μέτροις δευτέροις ἑχατὸν ἑβδομήκοντα ἑπτά" καὶ τῆς Στυγὸς ἐπιφερομένης αἵ ψυχαὶ βοῶσι δειμαίνουσαι" πολλὰς γὰρ ὁ “ἭἯἽιδης ἀφαρπάξει περιολισϑανούσας" ἄλλας δ᾽ 15 ἀνακομίξζξεται κάτωϑεν ἡ σελήνη προσνηχομένας, αἷς εἰς καιρὸν τῆς γενέσεως ἡ τελευτὴ συνέπεσε. πλὴν ὅσαι μιαραὶ καὶ ἀκάϑαρτοι" ταύτας δ᾽ ἀστράπτουσα καὶ μυκωμένη φοβερὸν οὐχ ἐᾷ πελάξειν, ἀλλὰ ϑρη- νοῦσαι τὸν ἑαυτῶν πότμον ἀποσφαλλόμεναι φέρονται 80 κάτω πάλιν ἐπ’ ἄλλην γένεσιν, ὡς ὁρᾷς. “ἀλλ᾽ οὐδὲν ὁρῶ᾽ τὸν Τίμαρχον εἰπεῖν “ἢ πολλοὺς ἀστέ- ρας περὶ τὸ χάσμα παλλομένους, ἕτέρους δὲ κατα- δυομένους εἰς αὐτό, τοὺς δ᾽ ἄττοντας αὖ κάτωϑεν.᾽ “αὐτοὺς ἄρα᾽ φόναι τοὺς δαίμονας ὁρῶν ἀγνοεῖς. 55 ἔχει γὰρ ὧδε" ψυχὴ πᾶσα νοῦ μετέσχεν, ἄλογος δὲ χαὶ ἄνους οὐκ ἔστιν, ἀλλ᾽ ὅσον ἂν αὐτῆς σαρκὶ μιχϑῇ καὶ πάϑεσιν, ἀλλοιούμενον τρέπεται καϑ' ἧδο-
106 τῆς γενέσεως ἡ ἢ: ἡ τῆς γενέσξως συνέπεσε ἢ: ἐνέ-
πεσε 21 οὐδὲν ἕτερονῦ 28 ἄττοντας Ἐ-: ἀπόντας ῬΙαΐατο οι Μογα]α. ὙΟ]. ΤΠ]. 84
δ80 ΡῈ ΟΕΝΙΟ
νὰς καὶ ἀλγηδόνας εἰς τὸ ἄλογον. μίγνυται δ᾽ οὐ πᾶσα τὸν αὐτὸν τρόπον" ἀλλ᾽ αἷ μὲν ὅλαι κατέδυσαν εἰς σῶμα, καὶ δι’ ὅλων ἀναταραχϑεῖσαι τὸ σύμπαν Ἑ ὑπὸ παϑῶν διαφέρονται χατὰ τὸν βίον" αἵ δὲ πῆ μὲν ἀνεχράϑησαν, πῆ δ᾽ ἔλιπον ἔξω τὸ καϑαρώτα- τον, οὐκ ἐπισπώμενον ἀλλ᾽ οἷον ἀκρόπλουν ἐπιψαῦον ἐκ κεφαλῆς τοῦ ἀνθρώπου καϑάπερ ἐν βυϑῷ δεδυ- κότος ἄρτημα κορυφαῖον, ὀρϑουμένης περὶ αὐτὸ τῆς ψυχῆς ἀνέχον ὅσον ὑπακούει καὶ οὐ κρατεῖται τοῖς πάϑεσιν. τὸ μὲν οὖν ὑποβρύχιον ἐν τῷ σώματι τὸ φερόμενον ψυχὴ λέγεται" τὸ δὲ φϑορᾶς λειφϑὲν οἵ πολλοὶ νοῦν χαλοῦντες ἐντὸς εἶναι νομίζουσιν αὑ- τῶν, ὥσπερ ἐν τοῖς ἐσόπτροις τὰ φαινόμενα κατ᾽ ἀνταύγειαν" οἵ δ᾽ ὀρϑῶς ὑπονοοῦντες. ὡς ἐχτὸς ὄντα Ζαίμονα προσαγορεύουσι. τοὺς μὲν οὖν ἀποσβέν- ιὉ
- 5
νυσϑαι δοκοῦντας ἀστέρας. ὦ Τίμαρχε᾽ φάναι “ τὰς Ε εἰς σῶμα καταδυομένας ὅλας ψυχὰς δρᾶν νόμιζε, τοὺς δ᾽ οἷον ἀναλάμποντας πάλιν καὶ ἀναφαινομέ- ᾿, 3 [4 ΄ ὦ’ Ἀ νους κάτωϑεν. ἀχλύν τινα καὶ ζόφον ὥσπερ πηλὸν ἀποσειομένους, τὰς ἐκ τῶν σωμάτων ἐπαναπλεούσας 30 μετὰ τὸν ϑάνατον᾽ οἵ δ᾽ ἄνω διαφερόμενοι δαίμονές εἰσι τῶν νοῦν ἔχειν λεγομένων ἀνθρώπων. πειρά- Χ »" ἘΣ " , τ - - ϑητι δὲ κατιδεῖν ἑκάστου τὸν σύνδεσμον. ᾧ τῇ ψυχῇ , 5 ΣΙ ΚΣ! , ΡΒ," τὴ 9 ’ συμπέφυκε.᾽ ταῦτ᾽ ἀκούσας αὐτὸς ἀκριβέστερον προσ- ἔχειν καὶ ϑεᾶσϑαι τῶν ἀστέρων ἀποσαλεύοντας τοὺς 535 ὅ959 μὲν ἧττον τοὺς δὲ μᾶλλον, ὥσπερ τοὺς τὰ δίκτυα διασημαίνοντας ἐν τῇ ϑαλάσσῃ φελλοὺς ὁρῶμεν ἐπι- -
8 ἀνακραϑεῖσαι 12 αὑτῶν ὙὟΥὟ΄ : αὐτῶν 28 ᾧ ": ἡ 24 αὐτὸς] Δα, ἔφη ἢ
ϑι
εἰ
[--}
1
οι
εΘ ς
τ οι
ΒΟΟΒΝΑΤΊΚΞ. 691
φερομένους" ἐνίους δὲ τοῖς χλωϑομένοις ἀτράκτοις ὁμοίως ἐγκατατεταραγμένην καὶ ἀνώμαλον ἕλκοντας, οὐ δυναμένους καταστῆσαι τὴν κίνησιν ἐπ᾽ εὐϑείας. λέγειν δὲ τὴν φωνὴν τοὺς μὲν εὐθεῖαν καὶ τεταγ- μένην κίνησιν ἔχοντας εὐηνίοις ψυχαῖς χρῆσϑαι διὰ τροφὴν καὶ παίδευσιν ἀστείαν. οὐκ ἄγαν σκληρὸν καὶ ἄγριον παρεχομέναις τὸ ἄλογον᾽ τοὺς δ᾽ ἄνω καὶ κάτω πολλάκις ἀνωμάλως καὶ τεταραγμένως ἐγ- κλίνοντας, οἷον ἐκ δεσμοῦ σπαραττομένους, δυσπει- ϑέσι καὶ ἀναγώγοις δι’ ἀπαιδευσίαν ξυγομαχεῖν ἤϑεσι, πῆ μὲν κρατοῦντας καὶ περιάγοντας ἐπὶ δε- ξιάν, πῆ δὲ καμπτομένους ὑπὸ τῶν παϑῶν καὶ συν- εφελχομένους τοῖς ἁμαρτήμασιν, εἶτα πάλυν ἀντιτεί- νοντας καὶ βιαξομένους.. τὸν μὲν γὰρ σύνδεσμον οἷα χαλινὸν τῷ ἀλόγῳ τῆς ψυχῆς ἐμβεβλημένον, ὅταν ἀντισπάσῃ. τὴν λεγομένην μεταμέλειαν ἐπάγειν ταῖς ἁμαρτίαις καὶ τὴν ἐπὶ ταῖς ἡδοναῖς, ὅσαι παράνοιιον καὶ ἀκρατεῖς, αἰσχύνην, ἀλγηδόνα καὶ πληγὴν οὖσαν ἐνθένδε τῆς ψυχῆς ὑπὸ τοῦ χρατοῦντος καὶ ἄρχον- τος ἐπιστομιζομένης" μέχρι ἂν οὕτω κολαζομένη πεί- ϑήνιος γένηται καὶ συνήϑης ὥσπερ ϑρέμμα πρᾶον ἄνευ πληγῆς καὶ ἀλγηδόνος ὑπὸ συμβόλων ὀξέως καὶ σημείων αἰσϑανομένη τοῦ δαίμονος. ᾿ αὗται μὲν οὖν ὀψέ ποτε καὶ βραδέως ἄγονται καὶ καϑίστανται πρὸς τὸ δέον. ἐκ δὲ τῶν εὐηνίων ἐκείνων καὶ κατη-
2. ὁμοίως ἔγκλισιν (ἄνω κάτω) τεταραγμένην καὶ ἀνώμ. ἔχοντας οἵ. ν. δθ64ἃ 6 οὐκ ἄγαν Τυγηθθυβ: οὐ κατὰ γαῖαν 10 ἀναγώγοις Ἰάθτα: ἀναλώτοις 19 ἐνθένδε] ἐνδόϑεν (]. ἔν- δοϑεν)ὴ Ηθυνογάθθβ 26 καὶ ΤΌΣΠΘΌΙΙΒ
845
Β
σ
592 θῈ ΟΕΝΙΟ
κόων εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς καὶ γενέσεως τοῦ οἰκείου δαί- μόνος καὶ τὸ μαντικόν ἐστι καὶ ϑεοκλυτούμενον γένος" ὧν τὴν Ἑρμοδώρου τοῦ Κλαξομενίου ψυχὴν ἀκήκοας δήπουϑεν, ὡς ἀπολείπουσα παντάπασι τὸ σῶμα νύκτωρ καὶ μεϑ' ἡμέραν ἐπλανᾶτο πολὺν τό- 5 Ὁ πον, εἶτ᾽ αὖϑις ἐπανῇει, πολλοῖς τῶν μακρὰν λεγομέ- νῶν καὶ πραττομένων ἐντυχοῦσα καὶ παραγενομένη" μέχρι οὗ τὸ σῶμα, τῆς γυναικὺς προδούσης, λαβόν- τὲς οἷ ἐχϑροὶ ψυχῆς ἔρημον οἴκοι κατέπρησαν. τοῦτο μὲν οὖν οὐκ ἀληϑές ἐστιν οὐ γὰρ ἐξέβαινεν ἡ ψυχὴ τὸ τοῦ σώματος, ὑπείκουσα δ᾽ ἀεὶ καὶ χαλῶσα τῷ δαί- μονι τὸν σύνδεσμον ἐδίδου περιδρομὴν καὶ περιφοί- τησιν, ὥστε πολλὰ συνορῶντα καὶ κατακούοντα τῶν ἐκτὸς εἰσαγγέλλειν. οἱ δ᾽ ἀφανίσαντες τὸ σῶμα κοι- Ἐ μωμένου μέχρι νῦν δίκην ἐν τῷ ταρτάρῳ τίνουσι. τὸ ταῦτα δ᾽ εἴσῃ᾽ φάναι ᾿ σαφέστερον, ὦ νεανία, τρίτῳ μηνί" νῦν δ᾽ ἄπιϑι. παυσαμένης δὲ τῆς φωνῆς, βούλεσϑαι μὲν αὐτὸν ὁ Τίμαρχος ἔφη ϑεάσασϑαι περιστρέφοντα. τίς ὃ φϑεγγόμενος εἴη" σφόδρα δὲ τὴν κεφαλὴν αὖϑις ἀλγήσας, καϑάπερ βίᾳ συμπιεσϑεῖ- 50 σαν, οὐδὲν ἔτι γιγνώσκειν οὐδ᾽ αἰσϑάνεσϑαι τῶν καϑ’ ἑαυτόν" εἶτα μέντοι μετὰ μικρὸν ἀνενεγκὼν. ὁρᾶν αὑτὸν ἐν Τροφωνίου παρὰ τὴν εἴσοδον, οὗπερ Ε' ἐξ ἀρχῆς κατεκλίϑη, κείμενον. 28. “Ὁ μὲν οὖν Τιμάρχου μῦϑος οὗτος. ἐπεὶ δ᾽ 35 ἐλϑὼν ᾿4ϑήναξε τρίτῳ μηνὶ μετὰ τὴν γενομένην φωνὴν ἐτελεύτησεν, ἡμεῖς δὲ Σωκράτει ϑαυμάξοντες
8 Ἑρμοδώρου] ᾿Ερμότιμος νοοαΐαν ἃ Τλιοίΐαπο 18 αὐτὸν] 1. 6. 88 2606 μετὰ Ηογνογάθπαβ: κατὰ
ΞΟΟΒΝΑΤΙΚ. 89
ἀπηγγέλλομεν, ἐμέμψατο Σωκράτης ἡμᾶς, ὅτι μὴ ζῶντος ἔτι τοῦ Τιμάρχου διήλθομεν" αὐτοῦ γὰρ ἂν ἡδέως ἐχείνου πυϑέσϑαι καὶ προσανακχρῖναι σαφέ- στερον. ἀπέχεις, ὦ Θεόκριτε, μετὰ τοῦ λόγου τὸν 5 μῦϑον᾽ ἀλλ᾽ ὅρα μὴ καὶ τὸν ξένον ἡμῖν παρακλη- τέον ἐπὶ τὴν ζήτησιν" οἰκεία γὰρ πάνυ καὶ προσή- κουσα ϑείοις ἀνδράσι. “τί δ᾽ ᾽ εἶπεν “᾿Επαμεινώνδας οὐ συμβάλλεται γνώμην ἀπὸ τῶν αὐτῶν ἀναγόμενος ἡμῖν; καὶ ὃ πατὴρ μειδιάσας ἱτοιοῦτον᾽ ἔφη ἱτὸ ἦϑος, 10 ὦ ξένε, τὸ τούτου, σιωπηλὸν καὶ πρὸς τοὺς λόγους εὐλαβές, ἄπληστον δὲ τοῦ μανϑάνειν καὶ ἀκροᾶσϑαι" διὸ καὶ Σπίνϑαρος ὃ Ταραντῖνος οὐκ ὀλίγον αὐτῷ συνδιατρίψας ἐνταῦϑα χρόνον ἀεὶ δήπου λέγει μη- δενί πη τῶν καϑ᾽ ἑαυτὸν ἀνθρώπων ἐντετυχηκέναι τὸ μήτε πλείονα γιγνώσκοντι μήτ᾽ ἐλάσσονα φϑεγγο- ὅ98 μένῳ. σὺ οὖν ἃ φρονεῖς αὐτὸς δίελϑε περὶ τῶν εἰρημένων. 24, “᾿Εγὼ τοίνυν᾽ ἔφη ᾿ τὸν μὲν Τιμάρχου λόγον ὥσπερ ἱερὸν καὶ ἄσυλον ἀνακεῖσϑαί φημι τῷ ϑεῷ 90 χρῆναι" ϑαυμάξω δ᾽ εἰ τοῖς ὑπὸ Σιμμίου λεγομέ- νοις περὶ αὐτοῦ δυσπιστήσουσί τινες. κύκνους μὲν ἱεροὺς καὶ δράκοντας καὶ κύνας καὶ ἵππους ὀνομά- ἕξοντες. ἀνθρώπους δὲ ϑείους εἶναι καὶ ϑεοφιλεῖς ἀπιστοῦντες, καὶ ταῦτα τὸν ϑεὸν οὐ φίλορνιν ἀλλὰ 55 φιλάνϑρωπον ἡγούμενοι. καϑάπερ οὖν ἀνὴρ φίλιππος οὐ πάντων ὁμοίως ἐπιμέλεται τῶν ὑπ᾽ αὐτὸ τὸ γέ- Β νος. ἀλλ᾽ ἀεί τιν᾽ ἄριστον ἐξαιρῶν καὶ ἀποκρίνων
21 περὶ αὶ μὲν Ἰάθτη: μὲν γὰρ 26 ἐπιμέλεται : ἐπι- μελεῖται αὐτὸ τὸ] ταὐτὸ"
84 θῈ ΘΟΕΝΙΟ
καϑ᾽ αὑτὸν ἀσχεῖ καὶ τρέφει καὶ ἀγαπᾷ διαφερόν- τως᾽ οὕτω καὶ ἡμῶν οἵ ὑπὲρ ἡμᾶς, τοὺς βελτίστους οἷον ἐξ ἀγέλης χαράξαντες, ἰδίας τινὸς καὶ περιττῆς παιδαγωγίας ἀξιοῦσι. οὐχ ὑφ᾽ ἡνίας οὐδὲ ῥυτήρων ἀλλὰ λόγῳ διὰ συμβόλων εὐθύνοντες" ὧν οἵ πολλοὶ ὅ καὶ ἀγελαῖον παντάπασιν ἀπείρως ἔχουσιν. οὐδὲ γὰρ οἵ πολλοὶ κύνες τῶν ϑηρατικῶν σημείων οὐδ᾽ οἵ πολλοὶ ἵπποι τῶν ἱππικῶν συνιᾶσιν" ἀλλ᾽ οἱ μεμα- ϑηκότες, εὐθὺς ἀπὸ σιγμοῦ τοῦ τυχόντος ἢ ποππυ- Ο σμοῦ τὸ προσταττόμενον αἰσϑανόμενοι, ῥᾳδίως εἰς τὸ ὃ δεῖ καϑίστανται. φαίνεται δὲ γιγνώσκων καὶ Ὅμη- φος ἣν λέγομεν διαφορὰν ἡμεῖς" τῶν γὰρ μάντεων οἰωνοπόλους τινὰς καλεῖ καὶ ἱερεῖς, ἑτέρους δὲ τῶν ϑεῶν αὐτῶν διαλεγομένων συνιέντας καὶ συμφρο- νοῦντας ἀποσημαίνειν οἴεται τὸ μέλλον, ἐν οἷς λέγει τὸ
“τῶν δ᾽ Ἕλενος, Πριάμοιο φίλος παῖς, ξύνϑετο ϑυμῷ βουλήν, ἥ ῥα ϑεοῖσιν ἐφήνδανε μητιόωσι" καί “ὃς γὰρ ἐγὼν ὄπ’ ἄκουσα ϑεῶν αἰειγενετάων" 90 ὥσπερ γὰρ τῶν βασιλέων καὶ τῶν στρατηγῶν τὴν διάνοιαν οἵ μὲν ἐχτὸς αἰσϑάνονται καὶ γιγνώσκουσι πυρσοῖς τισι καὶ κηρύγμασι καὶ ὑπὸ σαλπίγγων. τοῖς Ὦ δὲ πιστοῖς καὶ συνήϑεσιν αὐτοὶ φράξουσιν" οὕτω τὸ ϑεῖον ὀλίγοις ἐντυγχάνει δι’ αὑτοῦ καὶ σπανίως. 90
οὕτω δάᾷϊαϊ οατὴ ΑΠποηγηο 8 .συνιᾶσιν Θ[ΘΡΊΥΩΒΗΠΕΒ: συνίασιν 18 καὶ ἱερεῖς] 46]. Ἠο]τογάδ 10 σύνϑετο Ηομλοιβ Η 4 20 1ἅ. Η ὅ8 γενετάων ΒΕ
ΒΟΟΒΑΤΊῚΞ. 8}
τοῖς δὲ πολλοῖς σημεῖα δίδωσιν, ἐξ ὧν ἡ λεγομένη μαντικὴ συνέστηκε. ϑεοὶ μὲν γὰρ οὖν ὀλίγων ἀν- ϑρώπων κοσμοῦσι βίον, οὺς ἂν ἄκρως μακαρίους τε χαὶ ϑείους ὡς ἀληϑῶς ἀπεργάσασϑαι βουληϑῶ- ὅ σιν" αἱ δ᾽ ἀπηλλαγμέναι γενέσεως ψυχαὶ καὶ δσχο- λάζουσαι τὸ λοιπὸν ἀπὸ σώματος, οἷον ἐλεύϑεραι πάμπαν ἀφιέμεναι. δαίμονές εἰσιν ἀνθρώπων ἐπι- μελεῖς καϑ' Ἡσίοδον. ὡς γὰρ ἀϑλητὰς καταλύσαντας ἄσκησιν ὑπὸ γήρως οὐ τελέως ἀπολείπει τὸ φιλότι- τὸ μὸν καὶ φιλοσώματον, ἀλλ᾽ ἑτέρους ἀσκοῦντας ὁρῶν- τὲς ἥδονται καὶ παρακαλοῦσι καὶ συμπαραϑέουσιν᾽" οὕτως οἱ πεπαυμένοι τῶν περὶ τὸν βίον ἀγώνων δι’ ἀρετὴν ψυχῆς γενόμενοι δαίμονες οὐ παντε- λῶς ἀτιμάζουσι τἀνταῦϑα πράγματα καὶ λόγους καὶ τὸ σπουδάς, ἀλλὰ τοῖς ἐπὶ ταὐτὸ γυμναζομένοις τέλος εὐμενεῖς ὄντες καὶ συμφιλοτιμούμενοι πρὸς τὴν ἀρε- τήν, ἐγκελεύονται καὶ συνεξοομῶσιν. ὅταν ἐγγὺς ἤδη τῆς ἐλπίδος ἁμιλλωμένους καὶ ψαύοντας ὁρῶσιν. οὐ γὰρ οἷς ἔτυχε συμφέρεται τὸ δαιμόνιον" ἀλλ᾽ 90 οἷον ἐπὶ τῶν νηχομένων ἐν ϑαλάττῃ τοὺς μὲν πελα- γίους ἔτι καὶ πρόσω τῆς γῆς φερομένους οἱ ἐπὶ γῆς ἑστῶτες σιωπῇ ϑεῶνται μόνον. τοὺς δ᾽ ἐγγὺς ἤδη παραϑέοντες καὶ παρεμβαίνοντες ἅμα καὶ χειρὶ καὶ φωνῇ βοηϑοῦντες ἀνασῴξουσιν" οὕτως, ὦ ὁ" τοῦ δαι- 80 μονίου ὃ τρόπος ὅ“ ἡμᾶς βαπτιζομένους ὑπὸ τῶν 1 τοϑ]ῖτη ἀφειμένα 8.Ἡσίοδον] ΟἿ) 120 [10 φιλο- σώματον)] φιλάγωνον ἘΥΩΡΘΟΥΪΒ ῬΥδούθυ πθοθββιςα θη 14 τἀνταῦϑα": τὰ ἐνταῦϑα 94 180. 8 Ε Τ8Β 5υρρΙοῦ νϑυθο Σιμμία Ατηγούαβ; Ροβίθυοσθμι ὅ Εἰ 11 Β 18: ἐᾷ μὲν γὰρ ἡμᾶς: ταλ]ῖτη ἐᾷ γὰρ ἡμᾶς
΄΄
Ε
Ε
δ80 θῈ ΟΕΝΙΟ
πραγμάτων, καὶ σώματα πολλὰ χκαϑάπερ ὀχήματα μεταλαμβάνοντας, αὐτοὺς ἐξαμιλλᾶσϑαι καὶ μακροϑυ- μεῖν, δι᾿ οἰκείας πειρωμένους ἀρετῆς σῴώξεσϑαι καὶ τυγχάνειν λιμένος. ἥτις δ᾽ ἂν ἤδη διὰ μυρίων γενέ- σεῶν ἠγωνισμένη μακροὺς ἀγῶνας εὖ καὶ προϑύμως 5 . Ψυχή, τῆς περιόδου συ Ερ δε Ομ ΤΡ κινδυνεύουσα ὅ94 χαὶ φιλοτιμουμένη περὶ τὴν ἔκβασιν ἱδρῶτι πολλῷ ἄνω προσφέρηται, ταύτῃ τὸν οἰκεῖον οὐ νεμεσᾷ δαί- μονα βοηϑεῖν ὁ ϑεὸς ἀλλ᾽ ἀφίησι τῷ προϑυμουμένῳ" προϑυμεῖται δ᾽ ἄλλος ἄλλην ἀνασῴξειν ἐγκελευόμε- νορ᾽ ἡ δὲ συνακούει διὰ τὸ πλησιάζειν καὶ σῴξεται" μὴ πειϑομένη δέ, ἀπολιπόντος τοῦ δαίμονος, οὐκ εὐτυχῶς ἀπαλλάσσει.᾽ 20. Τούτων εἰρημένων, ὃ ᾿Επαμεινώνδας ἀπο- βλέψας εἰς ἐμέ “σοὶ μέν᾽ εἶπεν “ὦ Καφεισία. σχεδὸν ι5 ὥρα βαδίξειν εἰς τὸ γυμνάσιον ἤδη καὶ μὴ ἀπολεί- Β πειν τοὺς συνήϑεις" ἡμεῖς δὲ Θεάνορος ἐπιμελησό- μὠεϑα, διαλύσαντες ὅταν δοκῇ τὴν συνουσίαν. κἀγὼ “ταῦτ᾽ ἔφην πράττωμεν" ἀλλὰ μικρὸν οἶμαί τι μετ᾽ ἐμοῦ καὶ Γαλαξιδώρου βούλεταί σοι διαλεχϑῆναι 30 οὑτοσὶ Θεόκριτος. ᾿ἀγαϑῇ τύχῃ εἶπε ᾿διαλεγέσϑω"" καὶ προῆγεν ἀναστὰς εἰς τὸ ἐπικάμπειον τῆς στοᾶς. καὶ ἡμεῖς περισχόντες αὐτὸν ἐπεχειροῦμεν παρακα- λεῖν ἐπὶ τὴν πρᾶξιν. ὁ δὲ καὶ τὴν ἡμέραν ἔφη πάνυ σαφῶς εἰδέναι τῆς καϑόδου τῶν φυγάδων. καὶ συν- 96 τετάχϑαι μετὰ Γοργίδου τοῖς φίλοις πρὸς τὸν καὶι-
μ“
0
1 ὀχήματα) σχήματα Ἐϊ. Βομτηϊα ἶτ8 2 μαχροϑυμεῖ Ἡ 8 ἄνω προσφέρηται] πρὸς τἄνω φέρηται 21 οὑτοσὶ : οὑτοσὶ ὁ 20 τοῖς φίλοις ἢ: τοὺς φίλους
ΒΟΟΒΑΤΙΞ. ἜΘ
ρόν: ἀποχτενεῖν δὲ τῶν πολιτῶν ἄχριτον οὐδένα, ἡ μεγάλης ἀνάγκης γενομένης" ἄλλως δὲ καὶ πρὸς τὸ πλῆϑος ἁρμόζειν τὸ Θηβαίων εἶναί τινας ἀναι- τίους καὶ καϑαροὺς τῶν πεπραγμένων. οἱ μᾶλλον
ὅ ἕξουσιν ἀνυπόπτως πρὸς τὸν δῆμον ὡς ἀπὸ τοῦ βελτίστου παραινοῦντες. ἐδόκει ταῦϑ᾽ ἡμῖν. κἀκεῖ- νος μὲν ἀνεχώρησεν αὖϑις ὡς τοὺς περὶ Σιμμίαν" ἡμεῖς δὲ καταβάντες εἰς τὸ γυμνάσιον ἐνετυγχάνομεν τοῖς φίλοις, καὶ διαλαμβάνων ἄλλος ἄλλον ἐν τῷ
10 συμπαλαίειν τὰ μὲν ἐπυνθάνετο τὰ δ᾽ ἔφραξε καὶ συνετάττετο πρὸς τὴν πρᾶξιν. ἑωρῶμεν δὲ καὶ τοὺς περὶ ᾿4ρχίαν καὶ Φίλιππον ἀληλιμμένους ἀπιόντας ἐπὶ τὸ δεῖπνον. ὃ γὰρ Φυλλίδας, δεδιὼς μὴ τὸν ᾿Δμφίϑεον προανέλωσιν, εὐθὺς ἀπὸ τῆς Πυσανορίδου
ιὸ προπομπῆς τὸν ᾿Δρχίαν δεξάμενος καὶ περὶ τῆς ἢ“ γυναικός, ἧς ἐπιϑυμῶν ἐτύγχανεν, εἰς ἐλπίδας ἐμ- βαλών. ὡς ἀφιξομένης εἰς τὸν πότον. ἔπεισε πρὸς ῥαϑυμίαν καὶ ἄνεσιν τραπέσϑαι μετὰ τῶν εἰωϑό- τῶν αὐτῷ συνακολασταίνειν.
Ὁ 26. Ὀψὲ δ᾽ ἤδη τό τε ψῦχος ἐπέτεινε πνεύματος γενομένου. καὶ διὰ τοῦτο τῶν πολλῶν τάχιον εἰς τὰς οἰκίας ἀνακεχωρηκότων, ἡμεῖς μὲν τοὺς περὶ Ζαμο- κλείδαν καὶ Πελοπίδαν καὶ Θεόπομπον ἐντυχόντες ἀνελαμβάνομεν, ἄλλοι δ᾽ ἄλλους" ἐσχίσϑησαν γὰρ
5 εὐθὺς ὑπερβαλόντες τὸν Κιϑαιρῶνα, καὶ παρέσχεν
4 οἱ Ὗ ὅ πρὸς ἢ 16 δεξάμενος) δεξιωσάμενος Ἡδθυσθγάθμηιβ 140. 1 Ε. Ἑοσυύ. οχοϊαϊῦ: ὑπάνδρου. οἵ. ὙἹῦ. ἘΒΙΌΡΥ 6..9 17 πότον Ῥϑαϊτγηδβῖαβ: τόπον 20 τό τε Ἦ:
τότε. δε τηδ]η τὸ 3256 ὑπερβαλόντες Ἡργποτάθηυβ: ὑπερ- βάλλοντες
σ
")
ὃ98 Ὲ ΟΕΝΙΟ
αὐτοῖς ὁ χειμὼν τὰ πρόσωπα συγκεκαλυμμένοις ἀδεῶς διελϑεῖν τὴν πόλιν" ἐνίοις δ᾽ ἐπήστραψε δεξιὸν ἄνευ βροντῆς εἰσιοῦσι διὰ τῶν πυλῶν" καὶ τὸ ση- μεῖον ἐδόκει καλὸν πρὸς ἀσφάλειαν καὶ δόξαν, ὡς λαμπρῶν ἀκινδύνων δὲ τῶν πράξεων ἐσομένων. δ 21. Ὡς οὖν ἅπαντες ἔνδον ἦμεν, πεντήκοντα δυεῖν δέοντες, ἤδη τοῦ Θεοκρίτου καϑ΄ ἑαυτὸν ἐν οἰκίσκῳ τινὶ σφαγιαζομένου. πολὺς ἦν τῆς ϑύρας ἀραγμός" καὶ μετὰ μικρὸν ἧκέ τις ἀγγέλλων ὑπηρέ- ἴω, ΄, [4 ΄ Ἁ ,ὕ᾿ 9 τας τοῦ ᾿“ρχίου δύο. κόπτειν τὴν αὔλειον ἀπεσταλ- τὸ ΒΕ μένους σπουδῇ πρὸς Χάρωνα, καὶ κελεύειν ἀνοίγειν χαὶ ἀγανακτεῖν, βράδιον ὑπακουόντων. ϑορυβηϑεὶς ττ ς »» 2 ΄ Χ δ θΔ 3 ΄ οὖν ὁ Χάρων, ἐκείνοις μὲν εὐϑὺς ἀνοιγνύναι προσ- ἕταξεν, αὐτὸς δ᾽ ἀπαντήσας ἔχων στέφανον ὡς τε- ϑυκὼς καὶ πίνων, ἐπυνθάνετο τῶν ὑπηρετῶν ὅ τι ιτὖ βούλοιντο. λέγει δ᾽ ἅτερος “᾿ρχίας καὶ Φίλιππος ἔπεμψαν ἡμᾶς κελεύοντες ὡς τάχιστά σ᾽ ἥκειν πρὸς 3 ῇ 9 2 , ᾿ -»" ᾿Ὰ ,ὔ ς “ἡ αὐτούς. ἐρομένου δὲ τοῦ Χάρωνος. τίς ἡ σπουδὴ τῆς τηνικαῦτα μεταπέμψεως αὐτοῦ καὶ μή τι καινό- τερον, οὐδὲν ἴσμεν ὁ ὑπηρέτης ἔφη ᾿πλέον" ἀλλὰ 30 τί λέγωμεν αὐτοῖς: “ὅτι νὴ 410 εἶπεν ὃ Χάρων ᾿ϑεὶς τὸν στέφανον ἤδη καὶ λαβὼν τὸ ἱμάτιον ἕἔπο- ᾽ ς - Ν - ," μαι" μεϑ' ὑμῶν γὰρ τηνικαῦτα βαδίζων διαταράξω ὅ9ὅ τινὰς ὡς ἀγόμενος. “οὕτως᾽ ἔφησαν ᾿ποίει" καὶ γὰρ ἡμᾶς δεῖ τοῖς ὑπὸ πόλιν φρουροῖς κομίσαι τι πρόδσ- 30 ταγμα παρὰ τῶν ἀρχόντων. ἐχεῖνοι μὲν οὖν ὥχοντο. 11 σὲ Τα ΡΏΘΒ 21 εἶπεν) εἰπεῖν ΒῸᾺ 84 ὡς ἀπα-
γόμενος Ἡθυνοτάθηβ ἔφησαν] ἔφη ΒῊῚ 8 ὑπὸ πόλιν] ἴουῦ. ὑπὸ τὴν ἀκρόπολιν. οἵ, γ». 898 6
ΒΟΟΘΒΑΤΙΒ. 589
τοῦ δὲ Χάρωνος εἰσελθόντος πρὸς ἡμᾶς καὶ ταῦτα φράσαντος, ἔχπληξις ἅπαντας ἔσχεν οἰομένους με- μηνῦσϑαι" καὶ τὸν ᾿Ιπποσϑενείδαν ὑπενόουν οἱ πλεῖ- στοι, κωλῦσαι μὲν ἐπιχειρήσαντα τὴν κάϑοδον διὰ ὑτοῦ Χλίδωνος. ἐπεὶ δ᾽ ἀπέτυχε καὶ συνῆπται τῷ καιρῷ τὸ δεινόν, ἐξενηνοχέναι πιϑανὸν ὄντα τὴν πρᾶξιν ὑπὸ δέους" οὐ γὰρ ἀφίκετο μετὰ τῶν ἄλλων εἰς τὴν οἰκίαν, ἀλλ᾽ ὅλως ἐδόκει πονηρὸς γεγονέναι καὶ παλίμβολος. οὐ μὴν ἀλλὰ τόν γε Χάρωνα πάν- 10 τὲς ὠόμεϑα χρῆναι βαδίζειν καὶ ὑπακούειν τοῖς ἄρ- χουσι καλούμενον. ὃ δὲ κελεύσας τὸν υἱὸν ἐλϑεῖν κάλλιστον ὄντα Θηβαίων. ὦ ᾿Αρχίδαμε., παῖδα καὶ φιλοπονώτατον περὶ τὰ γυμνάσια, πεντεκαιδεκἕτη μὲν σχεδὸν πολὺ δὲ ῥώμῃ καὶ μεγέϑει διαφέροντα ι τῶν ὁμηλίκων. “οὗτος εἶπεν “ὦ ἄνδρες. ἐμοὶ μόνος ἐστὶ καὶ ἀγαπητός, ὥσπερ ἴστε" τοῦτον ὑμῖν παρα- δίδωμι πρὸς ϑεῶν ἅπασι πρὸς δαιμόνων ἐπισκή- πτων᾿ εἰ φανείην ἐγὼ πονηρὸς περὶ ὑμᾶς, ἀποκτεί- νατξ, μὴ φείσησϑ᾽ ἡμῶν" τὸ δὲ λοιπόν, ὦ ἄνδρες 90 ἀγαϑοί, πρὸς τὸ συμπεσὸν ἀντιτάξασϑε, μὴ πρόησϑε τὰ σώματα διαφϑεῖραι τοῖς αἰσχίστοις ἀνάνδρως καὶ ἀκλεῶς, ἀλλ᾽ ἀμύνασϑε τὰς ψυχὰς ἀηττήτους τῇ πατρίδι φυλάττοντες᾽ ταῦτα τοῦ Χάρωνος λέγοντος, τὸ μὲν φρόνημα καὶ τὴν καλοκἀγαϑίαν ἐθϑαυμάξο- οὐ μὲν, πρὺς δὲ τὴν ὑποψίαν ἠγαναχτοῦμεν καὶ ἀπά- γειν ἐχελεύομεν τὸν παῖδα. ἱτὸ δ᾽ ὅλον᾽ εἶπεν ὁ
Πελοπίδας “οὐδ᾽ εὖ βεβουλεῦσθαι δοκεῖς ἡμῖν, ὦ
12 ἀρχέδαμε ΒῈ Β΄ῖ᾽ο οὐ τὼ 117 πρὸς τε δαιμόνων 20 συμπεσὸν ἰάθη: συμπόσιον 21 τοῖς ἐχϑίστοις ΝΥ
19.)
δ40 θῈ ΟΕΝΙΟ
Χάρων, μὴ μεταστησάμενος εἰς οἰκίαν ἑτέραν τὸν υἷόν" τί γὰρ αὐτὸν δεῖ κινδυνεύειν μεϑ’ ἡμῶν ἐγ- καταλαμβανόμενον; καὶ νῦν ἐχκπεμπτέος. ἵν᾽ ἡμῖν, ἐάν τι πάσχωμεν, εὐγενὴς ὑποτρέφηται τιμωρὸς ἐπὶ
τοὺς τυράννους. “οὐχ ἔστιν᾽ εἶπεν ὁ Χάρων “ἀλλ᾽ 5
αὐτοῦ παραμενεῖ καὶ κινδυνεύσει μεϑ'᾽ ὑμῶν" οὐδὲ γὰρ τούτῳ καλὸν ὑποχείριον γενέσϑαι τοῖς ἐχϑροῖς" ἀλλὰ τόλμα παρ᾽ ἡλικίαν, ὦ παῖ. γευόμενος ἄϑλων ἀναγκαίων. καὶ κινδύνευε μετὰ πολλῶν καὶ ἀγα- ϑῶν πολιτῶν ὑπὲρ ἐλευϑερίας καὶ ἀρετῆς" πολλὴ δ᾽ ἐλπὶς ἔτι λείπεται" καί πού τις ἐφορᾷ ϑεῶν ἡμᾶς ἀγωνιξομένους περὶ τῶν δικαίων."
28, Ζάκρυα πολλοῖς ἐπῆλϑεν ἡμῶν, ὦ ᾿4ρχίδαμε, πρὸς τοὺς λόγους τἀνδρός" αὐτὸς δ᾽ ἄδακρυς καὶ ἄτεγκτος ἐγχειρίσας Πελοπίδᾳ τὸν υἱὸν ἐχώρει διὰ ϑυρῶν δεξιούμενος ἕκαστον ἡμῶν καὶ παραϑαρρύ- νῶν. ἔτι δὲ μᾶλλον ἂν ἠγάσω τοῦ παιδὸς αὐτοῦ τὴν φαιδρότητα χαὶ τὸ ἀδεὲς πρὸς τὸν κίνδυνον, ὥσπερ τοῦ Νεοπτολέμου, μήτ᾽ ὠχριάσαντος μήτ᾽ ἐκ- πλαγέντος, ἀλλ᾽ ἕλκοντος τὸ ξίφος τοῦ Πελοπίδου καὶ καταμανϑάνοντος. ἐν τούτῳ, Κηφισοδώρῳ 41ι6- τονος. εἷς τῶν φίλων, παρῆν πρὸς ἡμᾶς ξίφος ἔχων καὶ ϑώρακα σιδηροῦν ὑπενδεδυμένος᾽ καὶ πυϑόμενος τὴν Χάρωνος ὑπ᾽ ᾿Αρχίου μετάπεμψιν ἠτιᾶτο τὴν
Ἁ
μέλλησιν ἡμῶν, καὶ παρώξυνεν εὐϑὺς ἐπὶ τὰς οἰκίας
14 αὐτὸς Τὸ: οὗτος 18 ἀδεὲς ΒΑΒΙ]ΘΘηΒῖ8: ἀδαὲς 91 Διότονος εἷς τῶν Κηφισοδώρου φίλων ϑορτηδϑηηιιβ, ῬΟΒΒβῚ5 οὐϊδμὶ “ιότ. εἷς τῶν φίλων Κηφισοδώρου (οὶ Κηφισοδώρῳ οὗ. Ῥ. 6906) Διόγονος Ἡ
15
30
ΒΟΟΒΑΤΊΞ. 041
βαδίζειν. φϑήσεσθαι γὰρ ἐμπεσόντας αὐτοῖς" εἰ δὲ μή, βέλτιον εἶναι προελϑόντας ἐν ὑπαίϑρῳ συμ- το πρὺς ἀλλήλους ἀσυντάκτους καὶ σπορά- δας, ἢ μένευν ἐν οἰκίσκῳ καϑείρξαντας αὑτοὺς τ Ρ σμῆνος ἐξαιρεϑησομένους ὑπὸ τῶν πολεμίων. ἐνῆγε δὲ χαὶ ὁ μάντις Θεόχριτος, ὡς τῶν ἱερῶν σωτη- ρίων καὶ καλῶν καὶ πρὸς ἀσφάλειαν ἐχεγγύων αὐτῷ γεγονότων.
290. Ὁπλιζομένων δ᾽ ἡμῶν καὶ συνταττομένων. αὖϑις ἀφικνεῖται Χάρων ἱλαρῷ τῷ προσώπῳ" καὶ μειδιῶν καὶ προσβλέπων εἰς ἡμᾶς ϑαρρεῖν ἐκέλευεν, ὡς δεινοῦ μηδενὸς ὄντος ἀλλὰ τῆς πράξεως ὁδῷ βαδιζούσης. “δ᾽ γὰρ ᾿Αρχίας, ἔφη, καὶ ὃ Φίλιππος ὡς ἤχουσαν ἥκειν ἐμὲ κεκλημένον, ἤδη βαρεῖς ὑπὸ τῆς 596 τό μέϑης ὄντες καὶ συνεκλελυμένοι τοῖς σώμασι τὰς ψυχάς, μόλις διαναστάντες ἔξω προῆλϑον ἐπὶ τὰς ϑύρας. εἰπόντος δὲ τοῦ ᾽᾿ρχίου φυγάδας, ὦ Χάρων, ἀκούομεν ἐν τῇ πόλει κρύπτεσϑαι παρεισελϑόντας"" οὐ μετρίως ἐγὼ διαταραχϑείς ποῦ δ᾽ εἶπον “εἶναι λέγονται καὶ τίνες; ᾿ἀγνοοῦμεν᾽ ὃ ᾿Αρχίας εἶπε" ἑκαί σε τούτου χάριν ἐλϑεῖν ἐκελεύσαμεν. εἰ δή τι τυγχάνοις σαφέστερον ἀκηκοώς. κἀγὼ μικρὸν ὥσπερ ἐκ πληγῆς ἀναφέρων τὴν διάνοιαν ἐλογιξόμην λό- γον εἶναι τὴν μήνυσιν οὐ βέβαιον, οὐδ᾽ ὑπὸ τῶν Β συνειδότων ἐξενηνέχϑαι τὴν πρᾶξιν οὐδενός" οὐ γὰρ ἂν ἀγνοεῖν τὴν οἰκίαν αὐτούς, εἴ τις εἰδὼς ἀκρι-
φι
1
Ὁ
2
.
2
οι
8 πρὸς ἀλλήλους] πρὸς αὐτοὺς Χ αὖ οὔτὰ συμπλέκεσθαι Ἰαπραῦαν. ΕΡῸ ἴον αἰδύηχι 10 αὖϑις Τυσηθῦυβ: αὐτοῖς 28 ἐκ πληγῆς 1άθιη: ἐκπλαγεὶς 26 ἂν ὟὟ
042 θῈ ΟΕΝΙΟ
βῶς ἐμήνυεν" ἄλλως δ᾽ ὑποψίαν ἢ λόγον ἄσημον ἐν τῇ πόλει περιφερόμενον ἥκειν εἰς ἐχείνους. εἶπον οὖν πρὸς αὐτὸν ὅτι “ζῶντος μὲν ᾿ἀνδροκλείδου πολ- λάκις ἐπίσταμαι φήμας τοιαύτας δυείδας διακενῆς καὶ λόγους ψευδεῖς ἐνοχλήσαντας ἡμῖν: νυνὶ δ᾽᾽ ἔφην “οὐδὲν ἀκήκοα τοιοῦτον, ὦ ᾿4ρχία: σκέψομαι δὲ τὸν λόγον. εἰ κελεύεις" κἂν πύϑωμαί τι φροντί- δος ἄξιον, οὐ λήσεται ὑμᾶς. πάνυ μὲν οὖν᾽ ὃ Φυλλίδας εἶπε μηδέν, ὦ Χάρων, ἀδιερεύνητον (ηδ᾽ ἄπυστον ὑπὲρ τούτων ἀπολίπῃς" τέ γὰρ κωλύει μηδενὸς καταφρονεῖν ἀλλὰ πάντα φυλάττεσϑαι καὶ προσέχειν; καλὸν γὰρ ἡ πρόνοια καὶ τὸ ἀσφαλές. ἅμα δὲ τὸν ᾿Δἀρχίαν ὑπολαβὼν ἀπῆγεν εἰς τὸν οἶκον, ἐν ᾧ πίνοντες τυγχάνουσιν. ἀλλὰ μὴ μέλλωμεν, ἄνδρες" ἔφη. ἱπροσευξάμενοι δὲ τοῖς ϑεοῖς ἐξίωμεν.ἢ ταῦτα τοῦ Χάρωνος εἰπόντος, εὐχόμεϑα τοῖς ϑεοῖς καὶ παρεκαλοῦμεν ἀλλήλους.
80. “ὥρα μὲν οὖν ἦν καϑ' ἣν ἄνθρωποι μάλιστα περὶ δεῖπνόν εἰσι. τὸ δὲ πνεῦμα μᾶλλον ἐπιτεῖνον ἤδη νιφετὸν ὑπεκίνει ψεκάδι λεπτῇ μεμιγμένον" ὥστε πολλὴν ἐρημίαν εἶναι διὰ τῶν στενωπῶν διε- ξιοῦσιν. οἵ μὲν οὖν ἐπὶ τὸν “εοντίδην καὶ τὸν Ὑπάτην ταχϑέντες ἐγγὺς ἀλλήλων οἰκοῦντας, ἐν ἱματίοις ἐξήεσαν ἔχοντες οὐδὲν ἕτερον τῶν ὅπλων ἢ μάχαιραν ἕκαστος (ἐν δὲ τούτοις ἦν καὶ Πελο-
8 οὐχ ὑμᾶς λήσεται ΒΘηΒ6Ι. 12 τἀσφαλές) 14 τυγχά- νουσιν] ἐτύγχανον! 10 εὐχόμεϑα] ἱπιρογίθοούαμι. οἵ. Ρ. 18 ἃ 28 Ὑπάτην Χ οχ Υὐΐ. ΡΒ]. ὁ 11: ὑπάττην οἰκοῦντας ἰάθῃηι
οΧχ ϑαᾶάοριῃη: οἰκοῦντες 320 ἐν δὲ τούτοις -- Κηφισόδωρος] Ῥαγθηῦμ681 ᾿πο]αδ1ὺ Θύθρ πΠ118
σι
10
"
Ε]
20
Ὁ
ΒΟΟΒΑΤΊῚΒ, δ48
πίδας καὶ ΖΙαμοκλείδας καὶ Κηφισόδωρος) Χάρων δὲ καὶ Μέλων καὶ οὗ μετ᾽ αὐτῶν ἐπιτίϑεσθαι τοῖς περὶ ᾿Αρχίαν μέλλοντες, ἡμιϑωράκια ἐνδεδυμένοι καὶ στεφάνους δασεῖς ἔχοντες. οἵ μὲν ἐλάτης οἵ δὲ πεύ- δ κης ἔνιοι δὲ καὶ χιτώνια τῶν γυναικείων ἀμπεχό- ἱενοι, μεϑύοντας ἀπομιμούμενον κώμῳ χρωμένους μετὰ γυναικῶν. ἡ δὲ χείρων, ὦ ᾿Δρχίδαμε, τύχη καὶ τὰς τῶν πολεμίων μαλακίας καὶ ἀγνοίας ταῖς ἡμετέραις ἐπανισοῦσα τόλμαις καὶ παρασχευαῖς, καὶ 10 χαϑάπερ δρᾶμα τὴν πρᾶξιν ἡμῶν ἀπ᾽’ ἀρχῆς δια- ποικίλλουσα κινδυνώδεσιν ἐπεισοδίοις. εἰς αὐτὸ συν- ἔδραμε τὸ ἔργον, ὀξὺν ἐπιφέρουσα καὶ δεινὸν ἀν- ελπίστου περιπετείας ἀγῶνα. τοῦ γὰρ Χάρωνος ὡς ἀνέπεισε τοὺς περὶ ᾿4ρχίαν καὶ Φίλιππον ἀναχωρή- τό σαντος οἴκαδε καὶ διασκευάξζοντος ἡμᾶς ἐπὶ τὴν πρᾶ- ἕξιν, ἧκεν ἐνθένδε παρ᾽ ὑμῶν ἐπιστολὴ παρ᾽ ᾿Ζρχίου τοῦ ἱεροφάντου πρὸς ᾿Δρχίαν ἐκεῖνον, ὄντα φίλον αὐτῷ καὶ ξένον, ὡς ἔοικεν, ἐξαγγέλλουσα τὴν κά- ϑοδον καὶ τὴν ἐπιβουλὴν τῶν φυγάδων καὶ τὴν 90 οἰκίαν, εἰς ἣν παρεληλύϑεσαν, καὶ τοὺς συμπράττον- τας αὐτοῖς. ἤδη δὲ καὶ τῇ μέϑῃ κατακεκλυσμένος ὁ ᾿ἀρχίας καὶ τῇ προσδοκίᾳ τῶν γυναικῶν ἀνεπτοη- μένος, ἐδέξατο μὲν τὴν ἐπιστολήν, τοῦ δὲ γραμμα- τοφόρου φήσαντος ὑπέρ τινων σπουδαίων αὐτῷ 56 γεγράφϑαι' “τὰ σπουδαῖα τοίνυν εἰς αὔριον᾽ ἔφη.
ὅ γυναικείων Ἡθυογθηπ5: γυναικῶν 1 ἡ] ὃ ΒΒ 14 ἀνέπεισε τοὺς Τ᾿: ἐνέπεσε τοῖς 20 παρεληλύϑεσαν : παρε- ληλύϑεισαν 21 κατακεκλυσμένος ΟΟὈθίμΒ: κατακεχλασμένος 22 καὶ Τυσθῦιβ: κάν 24 τινων Ἠθυνογάθημυβ: τῶν
19)
1
44 θῈ ΟΕἜΝΙΟ
καὶ τὴν μὲν ἐπιστολὴν ὑπέϑηκεν ὑπὸ τὸ προσχεφά- λαιον, αἰτήσας δὲ ποτήριον ἐκέλευεν ἐγχεῖν, καὶ τὸν Φυλλίδαν ἐξέπεμπε συνεχῶς ἐπὶ ϑύρας σκεψόμεῦας εἰ τὰ γύναια πρόσδεισι.
81. Τοιαύτης δὲ τὸν πότον ἐλπίδος διαπαιδα-
γωγησάσης, προσμίξαντες ἡμεῖς καὶ διὰ τῶν οἰχετῶν
ὅ97 εὐθὺς ὠσάμενοι πρὸς τὸν ἀνδρῶνα, μιχρὸν ἐπὶ ταῖς
Β
ϑύραις ἔστημεν ἐφορῶντες τῶν κατακειμένων ἕκα- στον. ἣ μὲν οὖν τῶν στεφάνων καὶ τῆς ἐσϑῆτος ὄψις παραλογιζομένη τὴν ἐπιδημίαν ἡμῶν σιγὴν ἐποίη- δεν ἐπεὶ δὲ πρῶτος ὁ Μέλων ὥρμησε διὰ μέσου τὴν χεῖρα τῇ λαβῇ τοῦ ξίφους ἐπιβεβληκώς, Καβί- οίχος ὃ κυαμευτὸς ἄρχων τοῦ βραχίονος αὐτὸν παρα- πορευόμενον ἀντισπάσας, ἀνεβόησεν “οὐ Μέλων οὗ- τος, ὦ Φυλλίδα:᾽ τούτου μὲν οὖν ἐξέκρουσε τὴν ἐπιβολὴν ἅμα τὸ ξίφος ἀνέλκων, διανιστάμενον δὲ χαλεπῶς τὸν ᾿Δρχίαν ἐπιδραμὼν οὐκ ἀνῆγε παίων ἕως ἀπέκτεινε. τὸν δὲ Φίλιππον ἔτρωσε μὲν Χάρων παρὰ τὸν τράχηλον" ἀμυνόμενον δὲ τοῖς παρακειμέ- νοις ἐχπώμασιν, ὃ “υσίϑεος ἀπὸ τῆς κλίνης χαμαὶ καταβαλὼν ἀνεῖλε. τὸν δὲ Καβίριχον ἡμεῖς κατε- πραὔνομεν, ἀξιοῦντες μὴ τοῖς τυράννοις βοηϑεῖν ἀλλὰ τὴν πατρίδα συνελευϑεροῦν. ἱερὸν ὄντα καὶ τοῖς ϑεοῖς καϑωσιωμένον ὑπὲρ αὐτῆς. ὡς δὲ καὶ διὰ τὸν οἶνον οὐκ ἦν εὐπαρακόμιστος τῷ λογισμῷ πρὸς τὸ συμφέρον ἀλλὰ μετέωρος καὶ τεταραγμένος ἀνίστατο, καὶ τὸ δόρυ προεβάλλετο κατ᾽ αἰχμήν,
18 κυαμευτὸς Τπάογῆυϑ: κυαμιστὸς 10 ἐπιβολὴν Ἐ: ἐπιβουλὴν 19 παρὰ] κατὰ Ηφυνογάθηυθβ 27 προυβάλλετοῦ
-
1
1
2
2
σι
.
φι
0
φι
ΒΟΟΒΑΤῚΡ, 040
ὅπερ ἐξ ἔϑους ἀεὶ φοροῦσιν οἱ παρ᾽ ἡμῖν ἄρχοντες" ἐγὼ μὲν ἐκ μέσου διαλαβὼν τὸ δόρυ καὶ μετεωρί- σας ὑπὲρ κεφαλῆς, ἐβόων ἀφεῖναι καὶ σῴξειν ἕαυ- τόν. εἰ δὲ μή, πεπλήξεσϑαι. Θεόπομπος δὲ παραστὰς ἐκ δεξιῶν καὶ τῷ ξίφει πατάξας αὐτόν, “ἐνταῦθ᾽ " ἔφη ἱκεῖσο μετὰ τούτων, οὺὃς ἐχολάκευες᾽" μὴ γὰρ ἐν ἐλευϑέραις στεφανώσαιο ταῖς Θήβαις μηδὲ ϑύ- σειας ἔτι τοῖς ϑεοῖς, ἐφ’ ὧν κατηράσω πολλὰ τῇ πατρίδι πολλάκις ὑπὲρ τῶν πολεμίων εὐχόμενος. πεσόντος δὲ τοῦ Καβιρίχου, τὸ μὲν ἱερὸν δόρυ Θεόκριτος παρὼν ἀνήρπασεν ἐκ τοῦ φόνου, τῶν δὲ ϑεραπόντων ὀλίγους τολμήσαντας ἀμύνασϑαι διε- φϑείραμεν ἡμεῖς" τοὺς δ᾽ ἡσυχίαν ἄγοντας εἰς τὸν ἀνδρῶνα κατεκλείσαμεν, οὐ βουλόμενοι διαπεσόντας ἐξαγγεῖλαι τὰ πεπραγμένα, πρὶν εἰδέναι καὶ τὰ τῶν ἑταίρων εἰ καλῶς κεχώρηκεν.
82. ᾿Επράχϑη δὲ κἀκεῖνα τοῦτον τὸν τρύπον᾽ ἔκοψαν οἵ περὶ Πελοπίδαν τοῦ “εοντίδου τὴν αὖὔ- λειον ἡσυχῆ προσελθόντες, καὶ πρὸς τὸν ὑπακού- σαντα τῶν οἰκετῶν ἔφασαν ἥκειν ᾿4ϑήνηϑεν γρόάμ- ματα τῷ Δεοντίδῃ παρὰ Καλλιστράτου κομίζοντες. ὡς δ᾽ ἀπαγγείλας καὶ κελευσϑεὶς ἀνοῖξαι τὸν μοχλὸν ἀφεῖλε καὶ μικρὸν ἐνέδωκε τὴν ϑύραν. ἐμπεσόντες ἀϑρόοι καὶ ἀνατρέψαντες τὸν ἄνϑρωπον ἵεντο δρόμῳ διὰ τῆς αὐλῆς ἐπὶ τὸν ϑάλαμον. ὃ δ᾽ εὐθὺς ἐπὶ τὴν ἀλήϑειαν ἐξενεχϑεὶς τῇ ὑπονοίᾳ καὶ σπασάμενος
0
9)
τὸ ἐγχειρίδιον ὥρμησε πρὸς ἄμυναν, ἄδικος μὲν Ε
4 Θεόπομπος Ατηγοίτδ: Θέοπος 10 ἑταίρων ΤιΘοπΐοαβ: ι ΝΣ ᾿" ἑτέρων 26 καὶ] 46]. Ἡθυο θη 8
ῬΙαίΐδτοιὶ ΜΙουα]α. ὙΟ]. ΤΠ. 80
ὅ40 ΡῈ ΟΕΝΙΟ
ἀνὴρ καὶ τυραννικὸς εὔρωστος δὲ τῇ ψυχῇ καὶ κατὰ χεῖρα ῥωμαλέος᾽ οὐ μὴν ἔγνω γε τὸν λύχνον κατα- βαλεῖν καὶ διὰ σκότους συμμῖξαι τοῖς ἐπιφερομέ- νοις, ἀλλ᾽ ἐν φωτὶ καϑορώμενος ὑπὸ τούτων ἅμα τῆς ϑύρας ἀνοιγομένης παίει τὸν Κηφισόδωρον εἰς ὃ τὸν λαγόνα' καὶ δευτέρῳ τῷ Πελοπίδᾳ συμπεσὼν μέγα βοῶν ἀνεκαλεῖτο τοὺς ϑεράποντας. ἀλλ᾽ ἐκεί- νους μὲν οἱ περὶ τὸν Σαμίδαν ἀνεῖργον, οὐ παρα- κινδυνεύοντας εἰς χεῖρας ἐλϑεῖν ἀνδράσιν ἐπιφανε- στάτοις τῶν πολιτῶν καὶ κατ᾽ ἀλκὴν διαφέρουσιν.
Ε ἀγὼν δ᾽ ἦν τῷ Πελοπίδᾳ πρὸς τὸν “εοντίδην καὶ διαξιφισμὸς ἐν ταῖς ϑύραις τοῦ ϑαλάμου στεναῖς οὔσαις. καὶ τοῦ Κηφισοδώρου πεπτωκότος ἐν μέσαις αὐταῖς καὶ ϑνήσκοντος, ὥστε μὴ δύνασθαι τοὺς ἄλλους προσβοηϑεῖν. τέλος δ᾽ ὃ ἡμέτερος λαβὼν μὲν εἰς τὴν κεφαλὴν οὐ μέγα τραῦμα δοὺς δὲ πολλὰ καὶ καταβαλὼν τὸν “εοντίδην, ἐπέσφαξε ϑερμῷ τῷ Κηφισοδώρῳ. καὶ γὰρ εἶδε πίπτοντα τὸν ἐχϑρὸν ὃ ἀνὴρ καὶ τῷ Πελοπίδᾳ τὴν δεξιὰν ἐνέβαλε" καὶ τοὺς ἄλλους ἀσπασάμενος ἅμ᾽ ἵλεως ἐξέπνευσε. γενόμενοι 30 δ᾽ ἀπὸ τούτων ἐπὶ τὸν “ὑπάτην τρέπονται, καὶ τῶν ϑυρῶν ὁμοίως αὐτοῖς ἀνοιχϑεισῶν φεύγοντα τὸν “Ῥπάτην ὑπὲρ τέγους τινὸς εἰς τοὺς γείτονας ἀπο- σφάττουσιν.
ὅ9ϑ8ϑ 9898, ᾿Εχκεῖϑεν δὲ πρὸς ἡμᾶς ἠπείγοντο καὶ συμ- 36 βάλλουσιν ἡμῖν ἔξωϑεν παρὰ τὴν πολύστυλον. ἀσπα- σάμενοι δ᾽ ἀλλήλους καὶ συλλαλήσαντες ἐχωροῦμεν
0
"
δ
ΣΝ
18 μέσαις αὐταῖς Ἠοϊνογᾶδ: μέσοις αὐτοῖς 91. 238 Ὑπάτην Χ: ἵππάτην
ΞΟΟΒΑΤΙΞ. 41
ἐπὶ τὸ δεσμωτήριον. ἐκκαλέσας δὲ τὸν ἐπὶ τῆς εἱρκτῆς ὁ Φυλλίδας “᾿Ζρχίας᾽ ἔφη “καὶ Φίλιππος κελεύουσί δε ταχέως ἄγειν ἐπ᾽ αὐτοὺς ᾿ἀμφίϑεον. ὁ δ᾽ ὁρῶν καὶ τῆς ὥρας τὴν ἀτοπίαν καὶ τὸ μὴ καϑεστηκότα 5 λαλεῖν αὑτῷ τὸν Φυλλίδαν, ἀλλὰ ϑερμὸν ὄντα τῷ 5 - Ἀ ἢ δ ΄ὔ ᾿ Τὰ ς “5
ἀγῶνι καὶ μετέωρον, ὑπιδόμενος τὸ πλάσμα “πότ
" ς-53 ’ - , [. ἔλεγεν “ὦ Φυλλίδα, τηνικαῦτα μετεπέμψαντο δεσμώ- τὴν οἵ πολέμαρχοι; πότε δὲ διὰ σοῦ; τί δὲ κομίξεις παράσημον; ἅμα δὲ τῷ λόγῳ ξυστὸν ἱππικὸν ἔχων 10 διῆκε τῶν πλευρῶν καὶ κατέβαλε πονηρὸν ἄνϑρω- πον. ᾧ καὶ μεϑ’ ἡμέραν ἐπενέβησαν καὶ προσέπτυ- σαν οὐκ ὀλίγαι γυναῖκες. ἡμεῖς δὲ τὰς ϑύρας τῆς εἱρχτῆς κατασχίσαντες ἐκαλοῦμεν ὀνομαστὶ πρῶτον μὲν τὸν ᾿ἀμφίϑεον, εἶτα τῶν ἄλλων πρὸς ὃν ἕκαστος ἐπιτηδείως εἶχεν. οἵ δὲ τὴν φωνὴν γνωρίζοντες ἀν- ἐπήδων ἐκ τῶν χαμευνῶν ἄσμενοι τὰς ἁλύσεις ἐφέλ- Ἂ Χ Ἁ -» ῇ ’ Ἂ κοντερ᾽ οἵ δὲ τοὺς πόδας ἐν τῷ ξύλῳ δεδεμένοι τὰς χεῖρας ὀρέγοντες ἐβόων δεόμενον μὴ ἀπολειφϑῆναι. λυομένων δὲ τούτων. ἤδη πολλοὶ προσεφέροντο τῶν 2 . ᾽ ΄ ΄ δ " 90 ἐγγὺς οἰκούντων αἰσϑανόμενοι τὰ πραττόμενα καὶ χαίροντες. αἵ δὲ γυναῖκες, ὡς ἑκάστη περὶ τοῦ προσήκοντος ἤκουσεν, οὐκ ἐμμένουσαι τοῖς Βοιωτῶν ἔϑεσιν ἐξέτρεχον πρὸς ἀλλήλας καὶ διεπυνθάνοντο παρὰ τῶν ἀπαντώντων" αἱ δ᾽ ἀνευροῦσαι πατέρας
Ἢ
ἢ ἄνδρας αὑτῶν ἠκολούϑουν, οὐδεὶς δ᾽ ἐχώλυε"
οι
ἢ
οι
2
1 δὲ τὸν ἘΧΘΙηρ]υπὶ ΤΌΣΗΘΌΙ: ἰΔ0. 6 Ε 7 Β ὅ αὑτῷ Ἠοϊνογάς: αὐτῷ 6 ὑπιδόμενος ἢ ὑπειδόμενος 9. ἅμα δὲ] ὁ δ᾽ ἅμανϑ 1 ἀνεπήδων : ἀπεπήδων 248 ἔϑεσιν Ὗ: ἤϑεσιν 2 αὑτῶν ἢ: αὐτῶν
858
σ
548 θῈ ΘΟΕΝΙΟ
ῥοπὴ γὰρ ἦν μεγάλη πρὸς τοὺς ἐντυγχάνοντας ὃ παρ᾽ αὐτῶν ἔλεος καὶ δάχρυα καὶ δεήσεις σωφρό- νῶν γυναικῶν. 94. Ἔν δὲ τούτῳ τῶν πραγμάτων ὄντων, πυϑό- μενος τὸν ᾿Επαμεινώνδαν ἐγὼ καὶ τὸν Γοργίδαν ἤδη 5 Ὁ μετὰ τῶν φίλων συναϑροίξεσϑαι περὶ τὸ τῆς ᾿4ϑηνᾶς ἱερόν, ἐπορευόμην πρὸς αὐτούς" ἧκον δὲ πολλοὶ κἀ- γαϑοὶ τῶν πολιτῶν ὁμοῦ καὶ συνέρρεον ἀεὶ πλείο- νες. ὡς δ᾽ ἀπήγγειλα καϑ᾽ ἕκαστον αὐτοῖς τὰ πε- πραγμένα καὶ παρεχάλουν βοηϑεῖν ἐλθόντας εἰς τὴν τὸ ἀγοράν, ἅμα πάντες εὐϑὺς ἐπὶ τὴν ἐλευϑερίαν ἐχή- ρυττον τοὺς πολίτας. τοῖς δὲ τότ᾽ ὄχλοις τῶν συνι- σταμένων ὅπλα παρεῖχον αἵ τε στοαὶ πλήρεις οὖσαι παντοδαπῶν λαφύρων. καὶ τὰ τῶν ἐγγὺς οἰκούντων ἐργαστήρια μαχαιροποιῶν. ἧκε δὲ καὶ ἹἹπποσϑενεί- τὸ δας μετὰ τῶν φίλων καὶ οἰχετῶν τοὺς ἐπιδεδημη- κότας κατὰ τύχην πρὸς τὰ Ἡράκλεια σαλπικχτὰς Ε παραλαμβάνων. εὐθέως δ᾽ οἱ μὲν ἐπὶ τῆς ἀγορᾶς ἐσήμαινον οἵ δὲ κατ᾿ ἄλλους τόπους. πανταχόϑεν ἐκταράττοντες τοὺς ὑπεναντίους. ὡς πάντων ἀφε- 30 στώτων. οἵ μὲν καὶ καπνίζοντες ὃ τὴν Καδμείαν ἔφευγον ἐπισπασάμενοι καὶ τοὺς κρείττους λεγομέ- νους, εἰωϑότας δὲ περὶ τὴν ἄκραν κάτω νυχτε- ρεύειν" οἵ δ᾽ ἄνω, τούτων μὲν ἀτάκτως καὶ τεϑο- ρυβημένως ἐπιχεομένων, ἡμᾶς δὲ περὶ τὴν ἀγορὰν 95
18 αἵ' τε στοαὶ ΤΌΣΠΘΡΙΒ οχ ὙΠ. ΡΕ]. ο. 12: αὖ ϑ᾽ ἑστίαι 10 οἰκετῶν) οἰκείων Υ 21 180. 16 Εἰ 19 Β. ἔοτέ. καὶ οἵ μὲν λακωνίξοντες ἐκ τῆς πόλεως ἐπὶ τὴν Καδμείαν 28 κάτω ΤΌΣΟ α5: καὶ τῶ
β
ΞΟΟΒΑΤΙΝ. δὃ49
ἀφορῶντες, οὐδενὸς μέρους ἡσυχάξοντος, ἀλλὰ παντα- ΄ ᾿ ΄ , , , χόϑεν ψόφων καὶ ϑορύβων ἀναφερομένων, καταβαί- νεῖν μὲν οὐ διενοοῦντο, καίπερ περὶ πεντακισχιλίους τὸ πλῆϑος ὄὕντες" ἐκπεπληγμένοι δὲ τὸν κίνδυνον 5 ἄλλως προυφασίζοντο “υσανορίδαν. περιμένειν γὰρ ἘΠ ς - ς , 3 ’ ᾿ Α -» Ἁ Ὡ Ἐ ἡ τῆς ἡμέρας ἐχείνης. διὸ καὶ τοῦτον μὲν ὕστε- ρον, ὡς πυνθανόμεθα, χρήμασιν οὐκ ὀλίγοις ἐζη- ,ὔ - , δ , τἶδν , μίωσαν τῶν “ακεδαιμονίων οἵ γέροντες" ᾿Ηριππίδαν δὲ καὶ Γάρκεσον ἀπέχτειναν εὐϑὺς ἐν Κορίνϑῳ λα- 10 βόντες. τὴν δὲ Καδμείαν ὑπόσπονδον παραδόντες ἡμῖν ἀπήλλαττον μετὰ τῶν στρατιωτῶν.
ὅ περιμένειν ἢ: παραμένειν 06 Ἶδ80. 16 ΒΕ Ξυρροὺ γὰρ αὐτὸν ὀφείλοντα παραγενέσϑαι τῆς ἡμέρας ἐκείνης Ἐν. Εογύ. γὰρ αὐτὸν ἀπόντα τῆς ἣμ. ἐκείνης γ6] [816 αὐ 8. Ἡριππέ- δὰν ἢ: ἑρμιππίδαν 11 ἀπηλλάττοντο Ἐὰ
᾿
599 ΠΕΡῚ ΦΎΤΉΣΙ
1, Τῶν λόγων ἀρίστους καὶ βεβαιοτάτους ὥσπερ τῶν φίλων φασὶν εἶναι τοὺς ἐν ταῖς συμφοραῖς παρ- όντας ὠφελίμως καὶ βοηϑοῦντας᾽ ἐπεὶ πάρεισί γε
Β πολλοὶ καὶ προσδιαλέγονται τοῖς ἐπταικόσιν, ἀλλ᾽ ἀχρήστως μᾶλλον δὲ βλαβερῶς, καϑάπερ ἀκόλυμβοι πνιγομένοις ἐπιχειροῦντες βοηϑεῖν περιπλεκόμενοι καὶ συγκαταδύνοντες" δεῖ δὲ τὸν παρὰ τῶν φίλων χαὶ τῶν βοηϑούντων λόγον παρηγορίαν εἶναι μὴ συνηγορίαν τοῦ λυποῦντος. οὐ γὰρ συνδακρυόντων καὶ συνεπιϑρηνούντων ὥσπερ χορῶν τραγικῶν ἐν τὸ τοῖς ἀβουλήτοις χρείαν ἔχομεν, ἀλλὰ παρρησιαξομέ- νῶν καὶ διδασκόντων ὅτι τὸ λυπεῖσϑαι καὶ τὸ τα- πεινοῦν ἑαυτὸν ἐπὶ παντὶ μὲν ἄχρηστόν ἔστι καὶ
Ο γιγνόμενον κενῶς καὶ ἀνοήτως" ὅπου δ᾽ αὐτὰ τὰ πράγματα δίδωσιν ὑπὸ τοῦ λόγου ψηλαφηϑέντα καὶ τὸ ἀνακαλυφϑέντα πρὸς ἑαυτὸν εἰπεῖν
φι
“οὐδὲν πέπονθας δεινόν, ἂν μὴ προσποιῇ" κομιδῇ γελοῖόν ἐστι, μὴ τῆς σαρκὸς πυνϑάνεσϑαι τί πέπονθε, μηδὲ τῆς ψυχῆς εἰ διὰ τὸ σύμπτωμα τοῦτο χείρων γέγονεν, ἀλλὰ τοῖς ἔξωϑεν συναχϑο- 50 μένοις καὶ συναγανακτοῦσι διδασκάλοις χρῆσϑαι τῆς λύπης.
11 ΚοοΟκ. 8 γν. ὅ3
ΒΕ ΕΧΊΠ1Ο. 551
2, Ὅϑεν αὐτοὶ καϑ' αὑτοὺς γιγνόμενοι τῶν συμ- πτωμάτων ὥσπερ φορτίων ἑκάστου τὸν σταϑμὸν ἐξε- τάζωμεν. τὸ μὲν γὰρ σῶμα πιέξεται τῷ τοῦ βαρύ- νοντος ἄχϑει, ἡ δὲ ψυχὴ τοῖς πράγμασι πολλάκις Ὁ
ὅ τὸ βάρος ἐξ αὑτῆς προστίϑησιν. ὃ λίϑος φύσει σκληρός, ὃ κρύσταλλος φύσει ψυχρός ἐστιν, οὐκ ἔξωϑεν εἰκῆ ταύτας τὰς ἀντιτυπίας ἐπιφέροντες καὶ τὰς πήξειο" φυγὰς δὲ καὶ ἀδοξίας καὶ τιμῶν ἀπο- βολάς, ὥσπερ αὖ τἀναντία. στεφάνους καὶ ἀρχὰς
10 καὶ προεδρίας. οὐ τὴν αὑτῶν φύσιν ἀλλὰ τὴν ἡἧμε- τέραν χρίσιν μέτρον ἔχοντα τοῦ λυπεῖν καὶ εὐφραί- νειν, ἕχαστος ἑαυτῷ κοῦφα καὶ βαρέα καὶ ῥάδια φέρειν ποιεῖ, καὶ τοὐναντίον. ἔξεστι δ᾽ ἀκούειν τοῦ μὲν Πολυνείκους ἀποχρινομένου πρὸς τὸ ἐρώτημα
16 τοῦτο
“τί τὸ στέρεσϑαι πατρίδος; ἦ κακὸν μέγα; 10) μέγιστον" ἔργῳ δ᾽ ἐστὶ μεῖξον ἢ λόγῳ" " τοῦ δ᾽ ᾿Δλκμᾶνος. ὡς ὁ γράψας τοὐπιγραμμάτιον πεποίηκε, ὃ ἱΣάρδιες, ἀρχαῖος πατέρων νομός, εἰ μὲν ἐν ὑμῖν ἐτρεφόμην. κερνᾶς ἦν τις ἂν ἢ βακέλας χρυσοφόρος, ῥήσσων καλὰ τύμπανα᾽ νῦν δέ μοι - [4λχμὰν
σταϑμὸν Υ: ϑυμὸν ἐξετάξζωμεν ὙΥ: ἐξετάξομεν
12 καὶ βαρέα] 46]. Βίοστηδημπιβ. καὶ βαρέα καὶ χαλεπὰ ΒΔΌΡΡΙΒ 18 τοῦτο] τουτί Π)οΟΘΉ που 10 Επιν. ῬΏΟΘη. 8389 18 τοὐπιγραμμάτιον ἕ: τὸ ἐπιγραμμάτιον 20 νἱᾶ. ΑπἰΠΟ]. Ῥαϊαῦ. Ὑ1 109 ἀρχαῖαι ΑΜΥΒΠΟΙορΙα νομός Ὗ“ρ νόμος 21 κερνᾶς ΙΔΟΟΌΒΙαΒ: κέλσας (κέρνας ΔΗΓΠ0].) ἦν τις ἂν ἢ
ΤαΘΌπουιΒ: ἤ τις ἀνὴρ (ηστισαν ἢ Απΐῃ01)ὺ βακέλας ὕ18]- τ: μακέλας 22 καλὰ] λάλα ΜοΙπρΚῖαβ
δδ2 θῈ ΕΧΙΠ1Ο.
οὔνομα, καὶ Σπάρτας εἰμὶ πολυτρίποδος, καὶ Μούσας ἐδάην ᾿Ελικωνίδας. αἵ μὲ τυράννων ϑῆκαν ΖΙασκύλεω κρείσσονα καὶ Γύγεω.
Ρ τὸ γὰρ αὐτὸ πρᾶγμα τῷ μὲν εὔχρηστον ἡ δόξα κα- ϑάπερ νόμισμα δόκιμον, τῷ δὲ δύσχρηστον καὶ βλα- βερὸν ἐποίησεν.
ὃ. Ἔστω δὲ δεινόν, ὥσπερ οἱ πολλοὶ λέγουσι καὶ ἄδουσιν, ἡ φυγή. καὶ γὰρ τῶν βρωμάτων πικρὰ πολλὰ καὶ δριμέα καὶ δάκνοντα τὴν αἴσθησίν ἐστιν" ἀλλὰ μιγνύντες αὐτοῖς ἔνια τῶν γλυκέων καὶ προῦδ- τὸ ηνῶν τὴν ἀηδίαν ἀφαιροῦμεν. ἔστι δὲ καὶ χρώματα λυπηρὰ τῇ ὄψει. πρὸς ἃ γίγνεται τὸ συγχεῖσϑαι καὶ μαραυγεῖν διὰ σκληρότητα καὶ βίαν ἀνίατον.
600 εἰ τοίνυν ἴαμα τῆς δυσχρηστίας ἐχείνης ἐμίξαμεν τὴν σκιὰν αὐτοῖς, ἢ τὴν ὕψιν ἀπεστρέψαμεν ἐπί τι τὸ τῶν χλοερῶν καὶ προσηνῶν, τοῦτ᾽ ἔξεστι ποιεῖν καὶ πρὸς τὰ συμπτώματα, κεραννύντας αὐτοῖς τὰ χρήσιμα καὶ φιλάνϑρωπα τῶν νυνί σοι παρόντων, εὐπορίαν φίλους ἀπραγμοσύνην τὸ μηδὲν ἐνδεῖν τῶν ἀναγκαίων πρὸς τὸν βίον. οὐ γὰρ οἶμαι πολλοὺς εἶναι Σαρ- 30 διανῶν, οἱ μὴ τὰ σὰ πράγματα καὶ μετὰ φυγῆς μᾶλλον ἐθελήσουσιν αὑτοῖς ὑπάρχειν καὶ ἀγαπήσου- σιν ἐπὶ ξένης οὕτω διάγοντες, ἤ, καϑάπερ οὗ κοχλίαι
Β τοῖς ὀστράχοις συμφυεῖς ὄντες ἄλλο δὲ μηδὲν ἀγα- ϑὸν ἔχοντες, τῶν οἴχοι μετέχειν ἀλύπως. 9 ᾿
4, “Ὥσπερ οὖν ἐν κωμῳδίᾳ τις ἠτυχηκότα φίλον 3
οι
1 πολυτρίποδος Απίμοϊοσία: πολίτης ῷ Ἑλικωνίδας Σ Απἰμοϊορσία: ἑλληνίδας 8 κρείσσονα] μείζονα ΔΒ Βο]ορία, 18 ἀνίατον] τη] ἀνίκητον γν6] ἄμαχον
Ὲ ΕΧΠΠΟ. 558
ϑαρρεῖν καὶ τὴν τύχην ἀμύνεσθαι παρακαλῶν, ἐρο-
μένου ἱτίνα τρόπον᾽, ἀποκρίνεται ᾿φιλοσόφως"᾽ οὕτω
καὶ ἡμεῖς αὐτὴν ἀμυνώμεϑα φιλοσοφοῦντες ἀξίως" τὸν Ζία δὲ πῶς ὕοντα; τὸν βορέαν δὲ πῶς:
5 πῦρ ξητοῦμεν βαλανεῖον ἱμάτιον στέγην" καὶ γὰρ οὐχ ὑόμενοι καϑήμεϑ᾽ οὐδὲ κλαίομεν. καὶ σοὶ τοί- νυν παρ᾽ ὃντινοῦν ἔστι τὸ κατεψυγμένον τοῦτο τοῦ βίου μέρος ἀναξζωπυρεῖν καὶ ἀναϑάλπειν., ἑτέρων
, Ἁ ΄ 3 Ἀ , 3 Α͂ βοηϑημάτων μὴ δεόμενον ἀλλὰ χρώμενον εὐλογίστως
10 τοῖς παροῦσιν. αἵ μὲν γὰρ ἰατρικαὶ σικύαι τὸ φαυ- λότατον ἐκ τοῦ σώματος ἀναλαμβάνουσαι κουφίζουσι καὶ σῴζουσι τὸ λοιπόν, οἱ δὲ φιλόλυποι καὶ φιλαί-
- Ν , -" ’, ’ 3... τιον τῷ τὰ χείριστα τῶν ἰδίων συνάγειν ἀεὶ καὶ διαλογίζεσϑαι καὶ προστετηκέναι τοῖς ἀνιαροῖς ἄχρη- τό στα καὶ τὰ χρήσιμα ποιοῦσιν ἑαυτοῖς. ἐν ᾧ μάλιστα καιρῷ βοηϑεῖν πέφυκξΕ. τοὺς γὰρ δοιοὺς πίέϑους, ὦ φίλε, οὺς Ὅμηρος ἔφη κηρῶν ἐμπλείους ἐν οὐρανῷ
- " ᾿ 9 - ν Ἁ ’ 2 χεῖσθαι. τὸν μὲν ἀγαθῶν τὸν δὲ φαύλων, οὐχ ὃ Ζεὺς ταμιεύων κάϑηται, καὶ μεϑιεὶς τοῖς μὲν ἤπια
30 καὶ μεμιγμένα τοῖς δ᾽ ἄχρατα ῥεύματα τῶν κακῶν" ἀλλ᾽ ἡμῶν αὐτῶν οἱ μὲν νοῦν ἔχοντες ἐκ τῶν ἀγα- ϑῶν τοῖς κακοῖς ἐπαρυτόμενοι τὸν βίον ποιοῦσιν ἡδίω καὶ ποτιμώτερον, τοῖς δὲ πολλοῖς ὥσπερ ἠϑμοῖς ἐμμένει καὶ προσίδσχεται τὰ φαυλότατα, τῶν βελτιό-
8 νῶν ὑπεχρεόντων.
" μ᾽: 9 -»". “" Α »" ὕ. Διὸ κἂν ἀληϑῶς κακῷ τινι καὶ λυπηρῷ πέερι- ᾽ "- ἊΣ Α Ἁ πέσωμεν. ἐπάγεσθαι δεῖ τὸ ἱλαρὸν καὶ τὸ εὔϑυμον
4 ΚΟΟΚ. 8 ». 480 117 Ὅμηρος] οὗ. ῷ δ2ὅ
δ54 ΡῈ ΕΧΙΠ0Ο.
ἐκ τῶν ὑπαρχόντων καὶ ὑπολειπομένων ἀγαθῶν, τῷ οἰκείῳ τἀλλότριον ἐκλεαίνοντας. ὧν δ᾽ ἡ φύσις οὐδὲν ἔχει κακὸν ἀλλ᾽ ὅλον καὶ πᾶν τὸ λυποῦν ἐκ Ἑ κενῆς δόξης ἀναπέπλασται. ταῦτα δεῖ, καϑάπερ τοῖς δεδοικόσι τὰ προσωπεῖα παιδίοις ἐγγὺς καὶ ὑπὸ χεῖρα 5 ποιοῦντες καὶ ἀναστρέφοντες ἐϑίξομεν καταφρονεῖν, οὕτως ἐγγὺς ἁπτομένους καὶ συνερείδοντας τὸν λο- γισμὸν τὸ σαϑρὸν καὶ τὸ κενὸν καὶ τετραγῳδημένον ἀποκαλύπτειν. οἷόν ἐστιν ἡ νῦν σοι παροῦσα μετά- στασις ἐκ τῆς νομιζομένης πατρίδος. φύσει γὰρ οὐκι ἔστι πατρίς, ὥσπερ οὐδ᾽ οἶκος οὐδ᾽ ἀγρὸς οὐδὲ χαλ-᾿ κεῖον, ὡς ᾿Αρίστων ἔλεγεν. οὐδ᾽ ἰατρεῖον" ἀλλὰ γέ- Ἐ γνεται μᾶλλον δ᾽ ὀνομάξεται καὶ καλεῖται τούτων ἕκαστον ἀεὶ πρὸς τὸν οἰχοῦντα καὶ χρώμενον. ὃ γὰρ ἄνθρωπος, ἧ φησιν ὃ Πλάτων, 'φυτὸν οὐκ ἔγγειον᾽ οὐδ᾽ ἀκίνητον “ἀλλ᾽ οὐράνιόν᾽ ἐστιν, ὥσπερ ἐκ ῥίξης τὸ σῶμα τῆς κεφαλῆς ὀρϑὸν ἱστάσης. πρὸς τὸν οὐ- ρανὸν ἀνεστραμμένον. ὅϑεν εὖ μὲν ὁ Ἡρακϊῆς εἶπεν
“᾿Αργεῖος ἢ Θηβαῖος" οὐ γὰρ εὔχομαι μιᾶς" ἅπας μοι πύργος Ελλήνων πατρίς."
ὃ δὲ Σωχράτης βέλτιον, οὐκ ᾿4ϑηναῖος οὐδ᾽ Ἕλλην ἀλλὰ κόσμιος εἷναι φήσας, ὡς ἄν τις 'Ῥύδιος εἶπε Φ 601 ἢ Κορίνϑιος" ὅτι μηδὲ Σουνίῳ, μηδὲ Ταινάρῳ μηδὲ τοῖς Κεραυνίοις ἐνέκλεισεν ἑαυτόν.
ἢ τἀλλότριον ἢ: τὸ ἀλλότριον 9 μετάστασις Χ: κατάστα- σις 1 Πλάτων] Τίμα. ρ. 90} 17 ἵστάσης ὅ: ἱστώσης 18. εὖ μὲν ὁ ϑιοῦδθυβ 40, 8: ὁ μὲν 19 Νάὅυοκ. Ρ.914 22 ὡς ἄν τις"-- Κορίνϑιος) 46]. ϑἰορτηδμηιβ
ΡΒ ΕΧΠΠΟ. δδὅ
“ὁρᾷς τὸν ὑψοῦ τόνδ᾽ ἄπειρον αἰϑέρα,
καὶ γῆν πέριξ ἔχονθ᾽ ὑγραῖς ἐν ἀγκάλαις; οὗτοι τῆς πατρίδος ἡμῶν ὅροι εἰσί, καὶ οὐδεὶς οὔτε φυγὰς ἐν τούτοις οὔτε ξένος οὔτ᾽ ἀλλοδαπός, ὕπου
δ ταὐτὸ πῦρ ὕδωρ ἀήρ, ἄρχοντες οἷ αὐτοὶ καὶ διοι- κχηταὶ καὶ πρυτάνεις, ἥλιος σελήνη φωσφόρος" οἵ αὐτοὶ νόμοι πᾶσι, ὑφ᾽ ἑνὸς προστάγματος καὶ μιᾶς ἡγεμονίας τροπαὶ βόρειοι τροπαὶ νότιον ἰσημερίαι Πλειὰς ᾿Αἀρκτοῦρος, ὧραι σπόρων ὧραι φυτειῶν᾽ εἷς Β
τὸ ὃὲ βασιλεὺς καὶ ἄρχων ᾿ϑεὸς ἀρχήν τε καὶ μέσα καὶ τελευτὴν ἔχων τοῦ παντός, εὐθείᾳ περαίνει κατὰ φύσιν περιπορευόμενος" τῷ δ᾽ ἕπεται Ζίκη τῶν ἀπο- λειπομένων τοῦ ϑείου νόμου τιμωρός", ἧ χοώμεϑα πάντες ἄνϑρωποι φύσει πρὸς πάντας ἀνθρώπους τι ὥσπερ πολίτας.
6. Τὸ δέ σε μὴ κατοικεῖν Σάρδεις οὐδέν ἐστιν" οὐδὲ γὰρ ᾿4ϑηναῖοι πάντες κατοικοῦσι Κολλυτὸν οὐδὲ Κορίνϑιοι Κράνειον οὐδὲ Πιτάνην “άκωνες. ἄρ᾽ οὖν ξένοι καὶ ἀπόλιδές εἰσιν ᾿“ϑηναίων οἵ μετα-
0 στάντες ἐκ Μελίτης εἰς Διωμίδα, ὕπου καὶ μῆνα “Μεταγειτνιῶνα καὶ ϑυσίαν ἐπώνυμον ἄγουσι τοῦ μετοικισμοῦ τὰ Μεταγείτνια, τὴν πρὸς ἑτέρους γειτ- Ο νίασιν εὐκόλως καὶ ἱλαρῶς ἐχδεχόμενοι καὶ στέρ- γοντες; οὐκ ἂν εἴποις. τί οὖν τῆς οἰχουμένης μέρος
35 ἢ τῆς γῆς ἁπάσης ἕτερον ἑτέρου μακρόν ἐστιν, ἣν ὠἀπο-
1 Νδιςξ. Ρ. 668 2. ἐν Τυπῖπβ 3. εἰσί] 461, Β ΘΠ ΒΘΊΟΥαΒ, Μδ]ῖτη εἰσιν ὅροι ὅ ταὐτὸ ὅ: τὸ αὐτὸΓῤ 11 εὐθείᾳ περαίνει χξ ἐσ ΡΙδέ. ἀθ Τιεσρ. ν. 1166 117 Κολλυτὸν 1) 0ΟΌΠΡΥΙΒ: κολυττὸν 425 ἀποδεικνύουσιν Ἰάοτα: ὑποδεικνύουσιν
δ0 θῈ ἘΧΠΙΟ.
δειχνύουσιν οὗ μαϑηματικοὶ σημείου λόγον ἔχουσαν ἀδιαστάτου πρὸς τὸν οὐρανόν; ἀλλ᾽ ἡμεῖς ὥσπερ μύρμηκες ἢ μέλιτται μυρμηκιᾶς μιᾶς ἢ κυψέλης ἐκ- πεσόντες ἀδημονοῦμεν καὶ ξενοπαϑοῦμεν. οὐκ εἰδό- τὲς οὐδὲ μεμαϑηκχότες οἰχεῖα τὰ πάντα ποιεῖσϑαι καὶ δ νομίξειν ὥσπερ ἔστι. καίτοι γελῶμεν τὴν ἀβελτε- ρίαν τοῦ φάσκοντος ἐν ᾿άϑήναις βελτίονα σελήνην εἶναι τῆς ἐν Κορίνϑῳ" τρόπον τινὰ ταὐτὸ πάσχον- τες. ὅταν ἀμφιγνοῶμεν ἐπὶ ξένης γενόμενοι τὴν γῆν τὴν ϑάλατταν τὸν ἀέρα τὸν οὐρανόν, ὡς ἕτερα καὶ τὸ ἢ διαφέροντα τῶν συνήϑων. ἣ μὲν γὰρ φύσις ἐλευ- ϑέρους ἡμᾶς καὶ λελυμένους ἀφίησιν, ἡμεῖς δ᾽ αὐτοὶ συνδέομεν ἑαυτοὺς συστενοχωροῦμεν ἐγκατοικοδομοῦ- μὲν. εἰς μικρὰ καὶ γλίσχρα συνελαύνομεν. εἶτα τῶν μὲν Περσῶν βασιλέων καταγελῶμεν. εἴ γε δὴ ἀλη- τὉ ϑὲς ὅτι τὸ τοῦ Χοάσπου μόνον ὕδωρ πίνοντες ἄνυ- δρον αὑτοῖς τὴν ἄλλην ποιοῦσιν οἰκουμένην" ὅταν δὲ μεταστῶμεν εἰς ἕτερα χωρία, τοῦ Κηφισοῦ γλι- χόμενοι καὶ τὸν Εὐρώταν ἢ τὸν Ταὔγετον ἢ τὸν Παρνασὸν ἐπιποϑοῦντες, ἄπολιν καὶ ἀοίκητον αὑτοῖς 90 τὴν οἰκουμένην ποιοῦμεν. 1. Αἰγυπτίων μὲν οὖν οἵ δι’ ὀργήν τινα καὶ Ἐ χαλεπότητα τοῦ βασιλέως εἰς Αἰϑιοπίαν μετοικιξό- μένοι. πρὸς τοὺς δεομένους ἐπανελθεῖν ἐπὶ τέκνα καὶ γυναῖκας ἐπιδεικνύντες τὰ αἰδοῖα κυνικώτε- 36 ρον οὔτε γάμων ἔφασαν οὔτε παίδων ἀπορήσειν,
᾽
ὅ οὐδὲ μεμαϑηκότες) ἀοοοβδιῦ οχ ϑέοραθο τὰ οχ θοᾶθῃν 8 ταὐτὸ ἢ: τὸ αὐτὸ 18 στενοχωροῦμεν ϑίοραθιῃβ 106 ὅτι] οἵη. τιϑὶ οοαᾷ, τ] ὡς
ΒῈ ἘΧΠΊΟ. 501
ἄχρι οὗ ταῦτα μεϑ’ ἑαυτῶν ἔχωσιν" εὐπρεπέστερον δ᾽ ἐστὶ καὶ σεμνότερον εἰπεῖν ὡς, ὕπου καὶ ὅτῳ μετρίων πρὸς τὸν τ εὐπορεῖν συμβέβηκεν, ἐνταῦϑ' οὗτος οὔτ᾽ ἄπολις οὔτ᾽ ἀνέστιος οὔτε ξένος ἐστί"
δ μόνον ἔχειν δεῖ πρὸς τούτοις νοῦν καὶ λογισμὸν ὥσπερ ἄγκυραν κυβερνήτην, ἵνα παντὶ χρῆσϑαι λι- Ἐ μέν. προσορμισϑεὶς δύνηται. πλοῦτον μὲν γὰρ ἀπο- βαλόντα ῥαδίως οὐκ ἔστι καὶ ταχέως ἄλλον συναγα- γεῖν" πατρὶς δὲ γίγνεται πᾶσα πόλις εὐθὺς ἀνθρώπῳ
τὸ χρῆσϑαι μεμαϑηκότι καὶ ῥίζας ἔχοντι πανταχοῦ ζῆν τε χαὶ τρέφεσϑαι καὶ παντὶ τόπῳ προσφύεσϑαι δὺυ- ναμένας᾽" οἵας εἶχε Θεμιστοκλῆς οἵας Ζημήτριος ὃ Φαληρεύς. οὗτος μὲν γὰρ ἐν ᾿Δ4λεξανδρείᾳ μετὰ τὴν φυγὴν πρῶτος ὧν τῶν Πτολεμαίου φίλων. οὐ
τό μόνον αὐτὸς ἐν ἀφϑόνοις διῆγεν ἀλλὰ καὶ τοῖς ᾿Αϑηναίοις δωρεὰς ἔπεμπε. Θεμιστοκλῆς δὲ χορηγίᾳ 602 βασιλικῇ πρυτανευόμενος εἰπεῖν λέγεται πρὸς τὴν γυναῖκα καὶ τοὺς παῖδας ᾿ἀπωλόμεϑ'᾽ ἄν. εἰ μὴ ἀπω- λόμεϑα.᾽ διὸ καὶ ΖΙιογένης ὁ κύων πρὸς τὸν εἰπόντα,
κλο-
90 Σινωπεῖς σου φυγὴν ἐκ Πόντου κατέγνωσαν" “ἐγὼ δ᾽ εἶπεν ᾿“ἐχείνων ἐν Πόντῳ μονήν,
» “ὦν 8 " 9 , ΄ 9 ἄκραις ἐπὶ ῥηγμῖσιν ἀξένου πόρου.
δός ἢ Ἀγ , ΚΣ » 2 Στρατόνικος δὲ τὸν ἐν Σερίφῳ ξένον ἠρώτησεν. ἐφ Ο “- 9 [, , 3 .} -Ὁ ὅτῳ τῶν ἀδικημάτων φυγὴ τέτακται παρ᾽ αὐτοῖς ἐπι-
1 ἔχωσιν ΤλαΘΌΠΘΙτΙΒ: ἔχουσιν 6 ἄγκυραν καὶ ἢ 8 ῥα- δίως Θίοραθυβ: ῥᾷον. ὕπ46 ἔογῦ. ῥαδίως ἄλλον, οΥὐαῖβθο ρτο- χη ἄλλον απο δοοοδϑιῦ οχ ϑίοθαθο 22 ἀξένου Ἠοτ- ΟμΘΥ8 6χ παν, ΤΡ᾿. Τὶ, 268: εὐξείνου πόρου Ῥϑε!τη 815 6Χ Θοᾶθμῃυ: πόντου
δῦ8 θῈ ΕΧΠΠΙΟ.
τίμιον: ἀκούσας δ᾽ ὅτι τοὺς ῥαδιουργοὺς φυγα- δεύουσι, ἱτί οὖν᾽ εἶπεν “οὐκ ἐρρᾳδιούργησας, ὅπως ἐκ τῆς στενοχωρίας ταύτης μεταστῇς;᾽ ὅπου φησὶν Β ὃ κωμικὸς τὰ σῦκα ταῖς σφενδόναις τρυγᾶσϑαι, καὶ πάντ᾽ ἔχειν ὕσων δεῖ τὴν νῆσον. δ 8, Ἣν γὰρ σκοπῇς ἄνευ κενῆς δόξης τὴν ἀλή- ϑειαν, ὃ μίαν πόλιν ἔχων ξένος ἐστὶ τῶν ἄλλων ἁπασῶν καὶ ἀλλότριος. οὐ γὰρ δοχεῖ καλὸν οὐδὲ δίκαιον εἶναι καταλιπόντα τὴν ἑαυτοῦ νέμειν ἑτέραν. Σπάρταν ἔλαχες, ταύταν κόσμει .᾽ἢ 10 κἂν ἄδοξος ἦ κἂν νοσώδης κἂν ταράττηται στάσεσιν ὑφ᾽ ἑαυτῆς καὶ πράγμασι μὴ ὑγιαίνουσιν. οὗ δ᾽ ἡ τύχη τὴν ἰδίαν ἀφήρηται, τούτῳ δίδωσιν ἔχειν τὴν ἀρέσασαν. Ο τὸ γὰρ καλὸν ἐκεῖνο παράγγελμα τῶν Πυϑαγορείων “ἑλοῦ βίον ἄριστον, ἡδὺν δ᾽ αὐτὸν ἡ συνήϑεια ποιή- τ σει.᾽ κἀνταῦϑα σοφόν ἐστι καὶ χρήσιμον" “ἑλοῦ πό- λιν τὴν ἀρίστην καὶ ἡδίστην, πατρίδα δ᾽ αὐτὴν ὃ χρόνος ποιήσει, καὶ πατρίδα μὴ περισπῶσαν μὴ ἔνο- χλοῦσαν μὴ προστάττουσαν᾽ εἰσένεγκε, πρέσβευσον εἰς Ῥώμην, ὑπόδεξαι τὸν ἡγεμόνα, λειτούργησον." 30 ἂν γὰρ τούτων τις μνημονεύῃ φρένας ἔχων καὶ μὴ παντάπασι τετυφωμένος, αἱρήσεται καὶ νῆσον οἰκεῖν φυγὰς γενόμενος. Γύαρον ἢ Κίναρον σκληρὰν ἄκαρπον καὶ φυτεύεσϑαι κακήν.
ῷ ἐρρᾳδιούργησας ἔ: ἐρᾳδιούργησας 8. μετέστης (ο- Ῥούυβὀο 4 κωμικὸς] ΚοοΙ. 8 Ρ. ὅ81. οἴ 1 ». 19 καὶ] κοὐ ὅ πάντα] σπάνια Ἰ)αΘΡημοαΒ δεῖ] οὐ δεῖ Οονθθίαβὀ 10 Νάυοῖ, Ρ. ὅ88 19 εἰσένεγκε Οοθρίαβ: εἰσένεγκαι 34 Νδαοῖς. Ρ. 914. οοκ. 8 γ». 6183 κἀμφυτεύεσϑαι ΝΑΌΘΙΒ
Θι
10
2
τῷ Ό
οι
ς.
Ὲ ἘΧΠΠ1Ο. 999
οὐκ ἀϑυμῶν οὐδ᾽ ὀδυρόμενος οὐδὲ λέγων ἐκεῖνα τὰ τῶν παρὰ Σιμωνίδῃ γυναικῶν,
ἴσχει δέ μὲ πορφυρέας ἁλὸς ἀμφιταρασσομένας
[ὀρυμαγδός"
ἀλλὰ μᾶλλον τὸ τοῦ Φιλίππου λογιζόμενος" πεσὼν γὰρ ἐν παλαίστρᾳ καὶ μεταστραφείς, ὡς εἶδε τοῦ σώ- ματος τὸν τύπον, ᾿“ὧ ᾿Ηράκλεις᾽ εἶπεν “ὡς μικροῦ μέρους τῆς γῆς φύσει μετέχοντες. ὅλης ἐφιέμεϑα τῆς οἰκουμένης."
9, Οἴμαί σε τῆς Νάξου γεγονέναι ϑεατήν᾽ εἰ δὲ μή, τῆς γ᾽ ὋὙρίας ἐνταῦϑα πλησίον οὔσης" ἀλλ᾽ ἐκείνη μὲν ἐχώρει τὸν ᾿Εφιάλτην καὶ τὸν τον, αὕτη δὲ τοῦ Ἰρίωνος ἦν οἰκητήριον. ὃ δ᾽ ᾿Δλκμέων ἰλὺν νεοπαγῆ τοῦ ᾿4χελῴου προσχωννύντος ἐπῴκησεν ὑπο- φεύγων τὰς Εὐμενίδας. ὡς οἱ ποιηταὶ λέγουσι" ἐγὼ δὲ χἀκεῖνον εἰχάξω φεύγοντα πολιτικὰς ταραχὰς καὶ στάσεις καὶ συκοφαντίας ἐρινυώδεις ἑλέσϑαι βραχὺ χωρίον ἀπραγμόνως ἐν ἡσυχίᾳ κατοικεῖν. Τιβέριος δὲ Καῖσαρ ἐν Καπρέαις ἑπτὰ ἔτη διῃτήϑη μέχρι τῆς τελευτῆς᾽ καὶ τὸ τῆς οἰκουμένης ἡγεμονικὸν ἱερὸν ὥσπερ εἰς καρδίαν συνηγμένον οὐδαμοῦ μετ- ἔστη τοσοῦτον χρόνον. ἀλλ᾽ ἐκείνῳ μὲν αἱ τῆς ἡγεμονίας φροντίδες ἐπιχεόμεναι καὶ προσφερόμεναι πανταχόϑεν, οὐ καϑαρὰν παρεῖχον οὐδ᾽ ἀκύμονα
φ
Ἵ
2 Σιμωνίδῃ} ΒεουρῚ.. 8 ». 412 4 ὀρυμαγδός ΘαΘΌΠΘΙΒ: ὀρυγμαδός 11 γ᾽ Ὑρίας ἰάθη: Θουρίζς 18 ᾿Δλχαμέων ἢ: ἀλαμαίων 14 ᾿ἀχελῴώου ἢ: ἀχελώου 106 ταραχὰς ΕΠρΡΘΥΙαΒ: ἀρχάς
9)
Ε
ὅ τὴν νησιῶτιν ἡσυχίαν" ᾧ δ᾽ ἔξεστιν εἰς μικρὰν ἀπο-
ὅ60 θῈ ἘΧΙΠΙΟ.
βάντι νῆσον οὐ μικρῶν ἀπηλλάχϑαι κακῶν, οὗτος ἄϑλιός ἐστι μὴ προσλαλῶν ἕαυτῷ τὰ Πινδαρικὰ μηδ᾽ ἐπάδων πολλάκις
“ἐλαφρὰν κυπάρισσον φιλέειν,
ἐᾶν δὲ νομὸν Κρήτας περιδαῖον"
ἐμοὶ δ᾽ ὀλίγον μὲν γᾶς δέδοται, ὅϑεν ἄδρυς, πενϑέων δ᾽ οὐκ ἔλαχον οὐδὲ στασίων᾽
οὐδὲ προσταγμάτων ἡγεμονικῶν οὐδ᾽ ὑπουργιῶν ἐν πολιτικαῖς χρείαις καὶ λειτουργιῶν δυσπαραιτήτων. 10. Ὅπου γὰρ οὐ φαύλως δοκεῖ λέγειν ὁ Καλλί- μαχος τό “μὴ μετρεῖν σχοίνῳ Περσίδι τὴν σοφίην.ἢ ἥπου τὴν εὐδαιμονίαν σχοίνοις καὶ παρασάγγαις 608 μετροῦντες, ἐὰν νῆσον οἰκῶμεν διακοσίων σταδίων. ἀλλὰ μὴ τεσσάρων ἡμερῶν ὥσπερ ἡ Σικελία περί- πλουν ἔχουσαν, ὀδυνᾶν ἑαυτοὺς καὶ ϑρηνεῖν ὀφεί- λομεν ὡς κακοδαιμονοῦντες; τί γὰρ ἣ πλατεῖα χώρα πρὸς τὸν ἄλυπον βίον; οὐκ ἀκούεις τοῦ Ταντάλου λέγοντος ἐν τῇ τραγῳδίᾳ ἱσπείρω δ᾽ ἄρουραν δώδεχ᾽ ἡμερῶν ὁδόν, Βερέχυντα χῶρον. εἶτα μετ᾽ ὀλίγον λέγοντος
“οὑμὸς δὲ πότμος οὐρανῷ κυρῶν ἄνω,
4 ΒοΙρ. 1 γ. 484 ὅ περιδαῖον Ἡθριτηδηπηαβ: περι- δαίων 0. ὅϑεν) τόϑεν ΒουρίταΒ {1 οὐδὲ] οἴ. τη 10 Καλλίμαχος] ἴν. 481 6οα. Βομποίάθυιβ 12. μετρεῖν] Ομ. τηθὶ 20 Νᾷυοκ. Ρ. 582 21 Βερέκυντα ϑὐταθο Ῥ. 680: βερέκυνϑα 28 οὑμὸς δὲ πότμος Ῥογβομθδ: ϑυμὸς δέ ποϑ᾽ ἁμὸς
1
20
θῈ ΕΧΙΠΙΟ. 661
ἔραζε πίπτει, καί μὲ προσφωνεῖ τάδε; γίγνωσκε τἀνθρώπεια μὴ σέβειν ἄγαν; ὁ δὲ Ναυσίϑοος τὴν εὐρύχωρον ὕπέρειαν καταλιπὼν διὰ τὸ γειτνιᾶν τοὺς Κύκλωπας αὐτῇ, καὶ μεταστὰς 5 εἰς νῆσον “ἑκὰς ἀνδρῶν ἀλφηστάων᾽ καὶ κατοικῶν ἀνεπίμικτος ἀνθρώπων “ἀπάνευϑε, πολυκλύστῳ ἐνὶ πόντῳ ,᾽ τὸν ἥδιστον παρεσκεύασε βίον τοῖς ἑαυτοῦ πολίταις. 1. τὰς δὲ Κυχλάδας πρότερον μὲν οἵ Μίνω παῖδες. ὕστερον δ᾽ οἵ Κόδρου καὶ Νείλεω κατῴκησαν, ἐν αἷς τὰ νῦν οἵ ἀνόητοι φυγάδες οἴονται κολάξεσϑαι. καίτοι ποία φυγαδικὴ νῆσος οὐκ ἔστι πλατυτέρα τῆς Σκιλλουντίας χώρας, ἐν ἧ Ξενοφῶν μετὰ τὴν στρα- 18 τείαν τὸ λιπαρὸν εἶδε γῆρας; ἡ δ᾽ ᾿Δκαδήμεια, τρισ- χιλίων δραχμῶν χωρίδιον ἐωνημένον, οἰκητήριον ἦν Πλάτωνος καὶ ᾿Ξενοχράτους καὶ Πολέμωνος αὐ- τόϑι σχολαζόντων καὶ καταβιούντων τὸν ἅπαντα χρόνον, πλὴν μίαν ἡμέραν, ἐν ἧ Ξενοκράτης καϑ' 30 ἕχαστον ἔτος εἰς ἄστυ κατῇει Ζ΄ιονυσίων καινοῖς τρα- γῳδοῖς ἐπικοσμῶν., ὡς ἔφασαν, τὴν ἑορτήν. ᾽άριστο- τέλην δὲ καὶ λελοιδόρηκε Θεόχριτος ὃ Χῖος, ὅτι τὴν παρὰ Φιλίππῳ καὶ ᾿4λεξάνδρῳ δίαιταν ἀγαπήσας “εἵλετο ναίειν 36 ἀντ᾽ ᾿Δκαδημείας Βορβόρου ἐν προχοαῖς.ἢ ἔστι γὰρ ποταμὸς περὶ Πέλλην, ὃν Μακεδόνες Βόρ- 6 ἀνδρῶν Ἠοτηοτιβ ξ 8: ἄλλων 816, ξς 204. 18 ποία]
ΟἿ. Τη61 οοὐὰ, 1 ᾿καδήμεια ὅ: ἀκαδημία 22 Θεόκρι- τος] Μυ6]1]6υ. 2 Ρ. 86
ῬΙυΐατομὶ Μοχαϊία. ὙῸΟ]. 117. 906
᾿
το
502 ΠῈ ἘΧΠΟ.
βορον καλοῦσι. τὰς δὲ νήσους ὥσπερ ἐπίτηδες ὑμνῶν καὶ συνιστὰς ἡμῖν ὃ ποιητής.
᾿Δῆμνον δ᾽ εἰσαφίκανε, πόλιν ϑείοιο Θόαντος"᾽ καί ;
“ὅσσον “έσβος ἄνω, μακάρων ἕδος, ἐντὸς ἐέργει" δ καί
“Σκῦρον ἑλὼν αἰπεῖαν., ᾿Ενυῆος πτολίεϑρον"᾽ καί
“οὗ δ᾽ ἐκ Δουλιχίοιο ᾿Εχινάων ϑ8'᾽ ἱεράων
νήσων. αἵ ναίουσι πέρην ἁλός, Ἤλιδος ἄντα. τὸ καὶ τῶν ἐπιφανῶν ἀνδρῶν νῆσον οἰχεῖν φησι τὸν ϑεοφιλέστατον Αἴολον, τὸν σοφώτατον Ὀδυσσέα, τὸν ἀνδρειότατον Αἴαντα, τὸν φιλοξενώτατον ᾿4λκίνουν.
11. Ὁ μὲν οὖν Ζήνων, πυϑόμενος ἣν ἔτι λοι- πὴν εἶχε ναῦν μετὰ τῶν φορτίων καταπεπομένην ι5 ὑπὸ τῆς ϑαλάσσης, “εὖγ᾽ εἶπεν ᾿ ὦ τύχη. πο:"εῖς, εἰς τοίβωνα καὶ βίον φιλόσοφον συνελαύνουσ᾽ ἡμᾶς." ἀνὴρ δὲ μὴ τετυφωμένος παντάπασι μηδ᾽ ὀχλομα- νῶν οὐκ ἂν οἶμαι τὴν τύχην μέμψαιτο συνελαυνό- μενος εἰς νῆσον. ἀλλ᾽ ἐπαινέσειεν ὅτι τὸν πολὺν 90 ἄλυν καὶ δέωβον ξαυτοῦ καὶ πλάνας ἐν ἀποδημίαις καὶ κινδύνους ἐν ϑαλάσσῃ καὶ ϑορύβους ἐν ἀγορᾷ περιελοῦσα. μόνιμον καὶ σχολαῖον καὶ ἀπερίσπαστον καὶ ἴδιον βίον ὡς ἀληϑῶς δίδωσι. κέντρῳ καὶ δια- στήματι περιγράψασα τὴν τῶν ἀναγκαίων χρείαν. 35 8 οῃ. ΞΞ 280 ὅ 1ἅ. ῷ ὅ44 μακάρων] Μάκαρος Ηο-
γ0 5 1 ἃ, 1 6008 9 1ἅ. Β 026 92 καὶ κινδύνους ἐν
δ᾽ αλάσσῃ] οὐχ. τη] οοἂᾶ, 284 ἴδιον] Ὅθπθ μαρογΘ υἱὰ, 2ὅ τῇ τῶν ἀν. χρείᾳ Τὰ
10
20
25
Ὲ ΕΧΤΠ1Ο. δ09
ποία γὰρ νῆσος οἰκίαν οὐκ ἔχει περίπατον λουτρὸν ἰχϑῦς λαγωοὺς ἄγρᾳ καὶ παιδιᾷ χρῆσϑαι βουλομέ- νοις; τὸ μέγιστον, ἡσυχίας. ἧς διψῶσιν ἕτεροι, σοὶ πολλάκις τυχεῖν ἔνεστιν᾽ ἀλλὰ πεττεύοντας καὶ ἀπο- κρυπτομένους οἴκοι συχοφάνται καὶ πολυπράγμονες ἐξιχνεύοντες καὶ διώκοντες ἐκ τῶν προαστείων καὶ τῶν κήπων εἰς ἀγορὰν καὶ εἰς αὐλὴν βίᾳ κατάγου- σιν" εἰς δὲ νῆσον οὐκ ἐνοχλῶν τις οὐκ αἰτῶν οὐ δανειζόμενος οὐκ ἐγγυήσασϑαι παρακαλῶν οὐ συν-
αρχαιρεσιάσαι. δι’ εὔνοιαν δὲ καὶ πόϑον οἵ βέλ- 604
τιστοι τῶν ἀναγκαίων καὶ οἰκείων πλέουσιν" ὁ δ᾽ ἄλλος βίος ἄσυλος καὶ ἱερὸς ἀνεῖται τῷ βουλομένῳ καὶ μεμαϑηκότι σχολάξειν. ὁ δὲ τοὺς περιτρέχοντας ἔξω καὶ τοῦ βίου τὸ πλεῖστον ἐν πανδοκείοις καὶ πορϑμείοις ἀναλίσκοντας εὐδαιμονίζων. Ὅμοιός ἐστι τῷ τοὺς πλάνητας οἰομένῳ τῶν ἀπλανῶν ἀστέρων πράττειν ἄμεινον᾽ καίτοι τῶν πλανήτων ἕκαστος ἐν μιᾷ σφαίρᾳ καϑάπερ ἐν νήσῳ περιπολῶν διαφυλάττει, τὴν τάξιν. “ἥλιος γὰρ οὐχ ὑπερβήσεται τὰ μέτρα φησὶν ὁ ἩΗράκλειτος᾽ “εἰ δὲ μή, ᾿Ερινύες μιν ΖΙίκης ἐπίκουροι ἐξευρήσουσιν.᾽
12, ᾿Δλλὰ ταῦτα μέν, ὦ φίλε, καὶ τὰ τοιαῦτα πρὸς ἐκείνους λέγωμεν κἀκείνοις ἐπάδωμεν. οἷς εἰς νῆσον ἀπφῳκισμένοις ἀνεπίμικτα ποιεῖ τἄλλα
ἱπόντος ἁλός, ὃ πολεῖς ἀέχοντας ἐρύκει"
8 τὸ] τὸ δὲ δῃῃ καὶ τὸῦ 4 πολλάκις] ἰγαμβρομῖν ρμοβὺ ἕτεροι ἃὦ 1 πορϑμείοις ὃ: πορϑμίοις 19 τὰ αὶ 20 Ἣρά- μλειτος)] Βγναίθι. Ρ. 12 ἐριννύες τη 34 τἄλλα ἔ: τὰ ἄλλα 8 πόντος --- πολεῖς]) ἁλὸς πολιῆς ὃ πολέας Ηομι. Φ 89
805
Ι᾿
δ64 ΡῈ ἘΧΠΟ.
σοὶ δ᾽ οὐχ ἑνὸς δεδομένου μόνον. ἀλλ᾽ ἀπειρημένου τόπου. πασῶν ἐστιν ἐξουσία πόλεων ἡ μιᾶς κώλυσις. ἀλλὰ μὴν τῷ “οὐκ ἄρχομεν οὐδὲ βουλεύομεν οὐδ᾽ ἀγωνοθετοῦμεν᾽ ἀντίϑες τό “οὐ στασιάξομεν οὐδ᾽ ἀναλίσκομεν οὐδὲ προσηρτήμεϑα ϑύραις ἡγεμόνος" οὐδὲν οὖν μέλει ἡμῖν, ὅστις ὃ κεκληρωμένος τὴν ἐπαρχίαν ἐστίν. εἰ ἀκράχολος εἰ ἐπαχϑής. ἀλλ᾽ ἡμεῖς, καϑάπερ ᾿Δρχίλοχος τῆς Θάσου τὰ καρποφόρα καὶ οἰνόπεδα παρορῶν, διὰ τὸ τραχὺ καὶ ἀνώμαλον διέ- βαλε τὴν νῆσον εἰπών “ἥδε δ᾽ ὥστ᾽ ὄνου ῥάχις ἕστηκεν ὕλης ἀγρίας ἐπιστεφής..ἢ
οὕτω τῆς φυγῆς πρὸς ἕν μέρος τὸ ἄδοξον ἐντεινό- μενοι παρορῶμεν τὴν ἀπραγμοσύνην καὶ τὴν σχολὴν καὶ τὴν ἐλευϑερίαν. καίτοι τούς γε Περσῶν βασι- λέας ἐμακάριξον ἐν Βαβυλῶνι τὸν χειμῶνα διάγον- τας. ἐν δὲ Μηδίᾳ τὸ ϑέρος, ἐν δὲ Σούσοις τὸ ἥδι- στον τοῦ ἔαρος. ἔξεστι δήπου καὶ τῷ μεϑεστῶτι μυστηρίοις ἐν ᾿Ελευσῖνι διατρίβειν Διονυσίοις ἐν ᾿ϑήναις. Ὀλύμπι᾽ ἐν Πίσῃ Νέμε᾽ ἐν άργει πανη- γυρίξειν, Πυϑίων ἀγομένων εἰς Ζελφοὺς παρελϑεῖν, ᾿Ισϑμίων εἰς Κόρινϑον, ἄνπερ ἢ φιλοϑέωρος" εἰ δὲ μή, σχολὴ περίπατος ἀνάγνωσις ὕπνος ἀϑορύβητος" τὸ τοῦ “]Πιογένους “᾽Δριστοτέλης ἀριστᾷ, ὅταν δοκῇ
1 μόνον] μόνου Τ)ΘΌΠΘτιιΒ. ΠΘ]θυθυῖπὶ 4 ἀντίϑες 5Βουρβὶ οαπὶ Ἐπηρουῖο: ἂν ἀντυϑῇς οὐδ᾽ ϑίορστηδηηθπβ: οὐκ 6 οὐδὲν οὖν 'ὰ: οὐδὲ νῦν ἡμῖν μέλει ΒΘηΒΟΊοΘσΒ 1 ἀχράχολος ἢ: ἀκρόχολος ἀλλ᾽ ΒαΒΠρομβίβ: ἀλλ᾽ ὡς, ἀπᾶθ ἐπαχϑὴς ἄλλως,
ἀλλ ἢ 11 Βουσκ. ἃ Ρ. 389 18 δέ που Ἦ. τηδ]μ δὲ δήπου 20 ᾿ϑήναις, Ὀλύμπι᾽ ἐν Πίσῃ, Νέμε᾽ ἐν οσοὸ δαἀαϊάϊ
σι
10
8
10
20
ῬῈ ΕΧΠΠΠΟ. 56
Φιλίππῳ, Διογένης. ὅταν 4ιογένει.᾽ μήτε πραγμα- τείας μήτ᾽ ἄρχοντος μήϑ' ἡγεμόνος τὴν συνήϑη δίαι- ταν περισπῶντος.
19. Διὰ τοῦτο τῶν φρονιμωτάτων καὶ σοφωτά- τῶν ὀλίγους ἂν εὕροις ἐν ταῖς ἑαυτῶν πατρίσι κεκη- δευμένους, οὗ δὲ πλεῖστοι μηδενὸς ἀναγκχάξοντος αὐτοὶ τὸ ἀγκύριον ἀράμενοι μεϑωρμίσαντο τοὺς βίους καὶ μετέστησαν οἵ μὲν εἰς ᾿άϑήνας οἱ δ᾽ ἐξ ᾿4ϑηνῶν. τίς γὰρ εἴρηκε τῆς ἑαυτοῦ πατρίδος ἐγκώμιον του- οὔτον, οἷον Εὐριπίδης;
“ἧ πρῶτα μὲν λεὼς οὐκ ἐπακτὸς ἄλλοϑεν,
αὐτόχϑονες δ᾽ ἔφυμεν" αἱ δ᾽ ἄλλαι πόλεις
πεσσῶν ὁμοίως διαφορηϑεῖσαι βολαῖς,
ἄλλαι παρ᾽ ἄλλων εἰσὶν εἰσαγώγιμοι.᾽
“εὐ δὲ Πα ΘΕΌΝ χρή τι κομπάσαι. Δυοῖν
οὐ στὸν ὑπὲρ γῆς ἔχομεν εὖ κεκραμένον"
ἵν’ οὔτ᾽ ἄγαν πῦρ οὔτε χεῖμα συμπίτνει.
ἃ δ᾽ ᾿Ελλὰς ᾿4σία τ᾽ ἐκτρέφει κάλλιστα γῆς,
ἜΝ ἔχοντες τήνδε συνθηρεύομεν"᾽ ἀλλ᾽ ὃ ταῦτα γράψας εἰς Μακεδονίαν ᾧχετο καὶ παρ᾽ ᾿Αρχελάῳ κατεβίωσεν. ἀκήκοας δὲ δήπου καὶ τουτὶ τοὐπιγραμμάτιον
Αἰσχύλον Εὐφορίωνος ᾿4ϑηναῖον τόδε κεύϑει μνῆμα καταφϑίμενον πυροφόροιο Γέλας."
1 ἀγκύριον] ἀκάτιον ΟοὈοίαΒ 10 Εὐριπέδης)] Νδιοκ. ΡῬ. 407 14 εἰσαγώγιμοι ΤΠ ΟανΡᾺΒ 1 ἴῃ Τιροοραΐθα 8 100: ἀγώ- γιμονυ 1 Νάῶυοκ. Ρ. 617 εἰ δ᾽ ἐκ παρέργου Ἰάθτῃ γυ- ναῖκες ΤΏ61 οοὐ. 10 κεκραμένον Χ: συγπεχραμένον ΤΠ συμπίτνει Ναποκίαβ: συμπιτνεῖ 18 τ᾽ ἐκτρέφει Μυξργδν 8:
τε τρέφει γῆς, δέλεαρ ὃ : τῆς δὲ ἔλεαρ 19 τήνδε Τιοθθοκίας 21 δὲ δήπου Ὗ : δι᾽ ἐπῶν 22 τὸ ἐπιγραμμάτιον οοἀᾷ,
"
Ιη
600 θῈ ΕἘΧΠΠΟ.
καὶ γὰρ καὶ οὗτος εἰς Σικελίαν ἀπῆρε καὶ Σιμω- γνίδης πρότερον. τὸ δ᾽ “Ηροδότου “Ζ4λικαρνησέος ἱστορίης ἀπόδεξις ἥδε᾽ πολλοὶ μεταγράφουσιν “Ἣρο- δότου Θουρίου" μετῴκησε γὰρ εἰς Θουρίους καὶ
00 τῆς ἀποικίας ἐκείνης μετέσχε. τὸ δ᾽ ἱερὸν καὶ δαι- μόνιον
ϑι
“ἐν Μούσαις πνεῦμα, Φρυγίας κοσμήτορα μάχας Ὅμηρον, οὐ τοῦτο πεποίηκε πολλαῖς ἀμφισβητήσιμον πόλεσιν. ὅτι μὴ μιᾶς ἐστιν ἐγκωμιαστής; καὶ ἕξενίου Ζιὸς πολλαὶ τιμαὶ καὶ μεγάλαι. 10
14. Εἰ δὲ φήδει τις ὅτι δόξαν οὗτοι καὶ τιμὰς ἐθήρευον, ἐπὶ τοὺς σοφοὺς ἐλϑὲ καὶ τὰς σοφὰς ᾿ἀϑήνησι σχολὰς καὶ διατριβάς" ἀναπέμπασαι τὰς ἐν “Δυκείῳ τὰς ἐν ᾿Δἀκαδημείᾳ, τὴν Στοὰν τὸ Παλλά- διον τὸ Ἰὡδεῖον. εἰ τὴν Περιπατητικὴν ἀσπάξῃ μά- λιστα καὶ τεϑαύμακας. ᾿Δριστοτέλης ἦν ἐκ Σταγεί-
Β ρῶν, Θεόφραστος ἐξ ᾿Ερέσου, Στράτων ἐκ “αμψάκου, Γλύκων ἐκ Τρωάδος. ᾿Δρίστων ἐκ Κέω. Κριτόλαος Φασηλίτης" εἰ τὴν Στωικήν, Ζήνων Κιτιεύς, Κλεάν- ϑης Ἄσσιος, Χρύσιππος Σολεύς. 4]ιογένης Βαβυ- 30 λώνιος, ᾿Δντίπατρος Ταρσεύς" ὃ δ᾽ ᾿4ϑηναῖος ᾿4ρχέ- δημος εἰς τὴν Πάρϑων μεταστὰς ἐν Βαβυλῶνι Στωικὴν διαδοχὴν ἀπέλιπε. τίς οὖν τούτους ἐδίωξεν; οὐδείς" ἀλλ᾽ αὐτοὶ διώκοντες ἡσυχίαν, ἧς οὐ πάνυ μέτεστιν οἴκοι τοῖς ἡντινοῦν δόξαν ἢ δύναμιν ἔχουσι, 50
"
ὃ
ῷ Ἁλικαρνησέος ἔ: ἁλικαρνασίως 8. ἀπόδεξις ὃ: ἀπό- δειξις ἤδε] τόδε τηοὶ οοὐᾷὰ. 4 Θουρίους Χ: ϑούρους 14 ᾿ἀκαδημείᾳ ἢ: ἀκαδημίᾳ 11 ᾿ρέσου ΒαΒΙ]Θομβῖβ: ἐφέσου 19 εἰ] εἰς τοὶ οοάᾶ, 20 ἤἥσσιος ὃ: λύσιος
θῈ ΕΧΙΠ7Ο. 501
τὰ μὲν ἄλλα λόγοις τοῦτο δ᾽ ἔργοις ἡμᾶς διδάσκουσι. καὶ γὰρ νῦν οἵ δοκιμώτατοι χαὶ κράτιστοι ζῶσιν ἐπὶ ξένης, οὐ μετασταϑέντες ἀλλὰ μεταστάντες, οὐδὲ φυγαδευϑέντες ἀλλὰ φυγόντες αὐτοὶ πράγματα καὶ 5 περισπασμοὺς καὶ ἀσχολίας, ἃς αἷ πατρίδες φέρουσι. καὶ γὰρ τοῖς παλαιοῖς ὡς ἔοικεν αἵ Μοῦσαι τὰ κάλ- λιστα τῶν συνταγμάτων καὶ δοκιμώτατα φυγὴν λα- βοῦσαι συνεργὸν ἐπετέλεσαν. Θουκυδίδης ᾿4ϑηναῖος συνέγραψε τὸν πόλεμον τῶν Πελοποννησίων καὶ ᾿49η- 10 ναίων ἐν Θράκῃ περὶ τὴν Σχαπτὴν ὕλην" Ξενοφῶν ἐν Σκιλλοῦντι τῆς ᾿Ηλείας, Φίλιστος ἐν ᾿Ηπείρῳ, Τίμαιος ὁ Ταυρομενίτης ἐν ᾿ϑήναις. ᾿ἀνδροτίων ᾿4ϑηναῖος ἐν Μεγάροις, Βακχυλίδης ὁ ποιητὴς ἐν Πᾶελοπον- νήσῳ. πάντες οὗτοι καὶ πλείονες ἄλλοι τῶν πατρί- τό δὼν ἐκπεσόντες οὐκ ἀπέγνωσαν οὐδ᾽ ἔρριψαν ἕαυ- τούς, ἀλλ᾽ ἐχρήσαντο ταῖς εὐφυΐαις ἐφόδιον παρὰ τῆς τύχης τὴν φυγὴν λαβόντες, δι᾿ ἣν πανταχοῦ καὶ τεϑνηκότες μνημονεύονται" τῶν δ᾽ ἐχβαλόντων καὶ καταστασιασάντων οὐδὲ εἷς λόγος οὐδενὸς ἀπο- λέλειπται. 10. Ζιὸ καὶ γελοῖός ἐστιν ὁ νομίζων ἀδοξίαν τῇ φυγῇ προσεῖναι. τί λέγεις; ἄδοξός ἐστι Ζ΄ιογένης ὃν ἰδὼν ᾿4λέξανδρος ἐν. ἡλίῳ καϑήμενον ἐπιστὰς
2
.
μ᾿}
ἠρώτησεν. εἴ τινος δεῖται" τοῦ δὲ μηδὲν ἀλλ᾽ ἢ 2ὅ σμικρὸν ἀποσκοτίσαι κελεύσαντος, ἐκπλαγεὶς τὸ φρό- νήημα πρὸς τοὺς φίλους εἶπεν “εἰ μὴ ᾿4λέξανδρος ἤμην. 4ηιογένης ἂν ἤμην; ἠδόξει δὲ Κάμιλλος ἐκ
11 φίλιππος τηρῖ οοα. 18 ποιητὴς] ᾿Ιουλιήτης ΟοὈΘίτι5 19 καταστασιασάντων ἘτηρθοΥῖαΒ: στασιασάντων
σ
1)
ΗΕ
δ608 ΡῈ ΕΧΊΠ1Ο,
τῆς Ῥώμης ἐλαυνόμενος, ἧς δεύτερος χτίστης νῦν ἀναγορεύεται; καὶ μὴν Θεμιστοκλῆς οὐ τὴν ἐν τοῖς Ἕλλησι δόξαν φυγὼν ἀπέβαλεν ἀλλὰ τὴν ἐν τοῖς βαρβάροις προσέλαβε" καὶ οὐδείς ἐστιν οὕτως ἀφι- λότιμος οὐδ᾽ ἄγεν»: ὃς μᾶλλον ἂν ἐβούλετο “εω- 5 ᾿θότην ὁ γραψάμενος ἢ ἘΒΜΟΡΟΙΣ ὃ φυγαδευϑεὶς εἶναι, καὶ Κλώδιος ὃ ἐκβαλὼν ἢ Κικέρων ὁ ἐχβλη- ϑείς, καὶ ᾿Δριστοφῶν ὃ κατηγορήσας ἢ Τιμόϑεος ὃ μεταστὰς ἐκ τῆς πατρίδος.
10. ᾽4λλ᾽ ἐπεὶ πολλοὺς τὰ τοῦ Εὐριπίδου κινεῖ τὸ δυνατῶς τῆς φυγῆς κατηγορεῖν δοκοῦντος. ἴδωμεν ἃ λέγει καϑ'’ ἕχαστον ἐρωτῶν καὶ ἀποκρινόμενος"
“τί τὸ στέρεσϑαι πατρίδος; ἦ κακὸν μέγα; μέγιστον" ἔργῳ δ᾽ ἐστὶ μεῖζον ἢ λόγῳ."
“τίς ὃ τρόπος αὐτοῦ; τί φυγάσιν τὸ δυστυχές; ιτὃ “ὃν μὲν μέγιστον" οὐκ ἔχει παρρησίαν.
“δούλου τόδ᾽ εἶπας. μὴ λέγειν ἅ τις φρονεῖ.
006 τὴν τῶν χρατούντων ἀμαϑίαν φέρειν χρεών. ταῦτα πρώτως οὐκ ὀρϑῶς οὐδ᾽ ἀληϑῶς ἀξιοῦται. πρῶτον μὲν γὰρ οὐ δούλου τό ἱμὴ λέγειν ἅ τις φρο- 30 νεῖ᾽, ἀλλὰ νοῦν ἔχοντος ἀνδρὸς ἐν καιροῖς καὶ πρά- γμασιν ἐχεμυϑίας καὶ σιωπῆς δεομένοις, ὥσπερ αὐτὸς ἀλλαχόϑι βέλτιον εἴρηκε
“σιγᾶν ὃ’ ὕπου δεῖ καὶ λέγειν ἵν᾽ ἀσφαλές. ἔπειτα τὴν τῶν χρατούντων ἀμαϑίαν οὐχ ἧττον οἴκοι 35
18 Ἐυγ. ῬΏοθη. 8838 1 φυγάσιν Ἰάθῃι: φυγάσι δυστυ-
χές] δυσχερές ἘΡΙ 468 18 τὰς τῶν κρ. ἀμαϑίας ἰᾶθῃῃθ͵ 19
πρώτως] ὁρᾷς ὡς ᾿ὐ. ΒοπΘ μαθού. οἵ, ΤΠπθβδασῃβ ἴῃ γ. Ἐοσέ. δἰϊαπι γϑβριοῖδαν δὰ Ρ. ὅ70 Ἰἴπ. 6 τὰ δ᾽ ἕξῆς 34 Ναῦοῖ, ᾿. 486
Ὲ ἘΧΙΠΙΟ. δ09
μένοντας ἢ φεύγοντας ἀνάγκη φέρειν" ἀλλὰ καὶ μᾶλ- λον πολλάκις οἵ μένοντες τῶν ἀπαλλαγέντων τοὺς ἰσχύοντας ἐν πόλεσιν ἀδίκως τῷ συκοφαντεῖν ἢ βιά- ξεσϑαι δεδίασι. τὸ δὲ μέγιστον καὶ ἀτοπώτατον, εἰ ὅ παρρησίαν τῶν φυγάδων ἀφαιρεῖται. ϑαυμαστὸν γάρ, εἰ Θεόδωρος ἀπαρρησίαστος ἦν, ὅς, Πυσιμάχου τοῦ βασιλέως εἰπόντος πρὸς αὐτόν “ἡ πατρίς δὲ τοιοῦτον ὕντ᾽ ἐξέβαλε." “ναί εἶπε “μὴ δυναμένη φέρειν ὥσπερ ἡ Σεμέλη τὸν Ζιόνυσον. ἐπιδείξαντος 10 δ᾽ αὐτῷ Τελεσφόρον ἐν γαλεάγρᾳ τοὺς ὀφθαλμοὺς ἐξορωρυγμένον καὶ περικεχκομμένον τὴν ῥῖνα καὶ τὰ ὦτα χαὶ τὴν γλῶτταν ἐκτετμημένον., καὶ εἰπόντος “οὕτως ἐγὼ διατίϑημι τοὺς κακῶς μὲ ποιοῦντας ἡ ὃὲ Θεοδώρῳ μέλει. ἔφη. πότερον ὑπὲρ γῆς ἢ ὑπὸ τὸ γῆς σήπεται; τί δέ; Ζηιογένης οὐκ εἶχε παρρησίαν. ὃς εἰς τὸ τοῦ Φιλίππου στρατόπεδον παρελθών, ὁπηνίχα μαχούμενος ἐχώρει τοῖς Ἕλλησι. καὶ πρὸς αὐτὸν ἀναχϑεὶς ὡς κατάσκοπος. “ναί, κατάσκοπος ἔφη ἱτῆς ἀπληστίας ἀφῖχϑαι αὐτοῦ καὶ τῆς ἀφρο- 0 σύνης, ἥκοντος ἐν βραχεῖ καιρῷ διακυβεῦσαι περὶ τῆς ἡγεμονίας ἅμα καὶ τοῦ σώματος; τί δέ; ᾿άἀννίβας ὁ Καρχηδόνιος οὐκ ἐχρῆτο παρρησίᾳ πρὸς ᾿Αντίοχον βασιλέα ὄντα φυγὰς ὥν, ὁπηνίκα καιροῦ διδόντος ἐχέλευεν αὐτὸν ἐπιχειρεῖν τοῖς πολεμίοις" τοῦ δὲ 35 ϑυσαμένου καὶ τὰ σπλάγχνα κωλύειν φάσκοντος,
ἐπετίμησεν εἰπών “σὺ τί κρέας λέγει σκοπεῖς, οὐ τί
6 ὃς] ὁ 6] οοαα. 18 τί δὲ Θεοδώρῳ μέλει, ἔφη, πότερον ὑπὲρ γῆς ἢ ὑπὸ γῆς σήπεται; Ξ0ρρ]δνὶ οχ ῥ. 499 ἃ 28 ὄντα βασιλέα 20 σκοπεῖς ΜΑαγνΙρΊιΒ: ποιεῖς
Β
δτο Ὲ ἘΧΙΠΙΟ.
νοῦν ἔχων ἄνϑρωπος;:᾽ ἀλλ᾽ οὐδὲ γεωμετρῶν φυγὴ παρρησίαν οὐδὲ γραμμικῶν ἀφαιρεῖται, περὶ ὧν ἴσασι καὶ μεμαϑήκασι διαλεγομένων" πόϑεν γε δὴ καλῶν Ὁ κἀγαϑῶν ἀνθρώπων; ἀλλὰ τὸ ἀγεννὲς πανταχοῦ τὴν φωνήν “ἐμφράττει, τὴν γλῶσσαν ἀποστρέφει., ἄγχει, σιωπᾶν ποιεῖ. τὰ δ᾽ ἕξῆς τοῦ Εὐριπίδου ποῖά τιν᾽ ἐστίν; “αἴ δ᾽ ἐλπίδες βόσκουσι φυγάδας. ὡς λόγος. “χαλοῖς βλέπουσί γ᾽ ὄμμασιν, μέλλουσι δέν καὶ τοῦτο τῆς ἀβελτερίας ἔγκλημα μᾶλλον ἢ τῆς φυ- γῆς ἐστιν. οὐ γὰρ οἵ μαϑόντες οὐδ᾽ ἐπιστάμενοι χρῆσϑαι τοῖς παροῦσιν. ἀλλ᾽ οἵ ἀεὶ τοῦ μέλλοντος ἐχκρεμάμενοι καὶ γλιχόμενοι τῶν ἀπόντων ὡς ἐπὶ Ἑ σχεδίας διαφέρονται τῆς ἐλπίδος, κἂν μηδέποτε τοῦ τείχους ἐχτὸς προέλϑωσι. “φίλοι δὲ πατρὸς καὶ ξένοι σ᾽ οὐκ ὠφέϊουν;" εὖ πρᾶσσε" τὰ φίλων δ᾽ οὐδέν, ἤν τις δυστυχῇ. “οὐδ᾽ ηὑγένειά σ᾽ ἦρεν εἰς ὕψος μέγα; ἱκακὸν τὸ μὴ ἔχειν" τὸ γένος οὐκ ἔβοσκέ με. ταῦτ᾽ ἤδη καὶ ἀχάριστα τοῦ Πολυνείκους, ἀτιμίαν μὲν εὐγενείας ἀφιλίαν δὲ τῆς φυγῆς κατηγοροῦντος, ὃς διὰ τὴν εὐγένειαν ἠξιώϑη μὲν φυγὰς ὧν γάμων βασιλικῶν, φίλων δὲ συμμαχίᾳ καὶ δυνάμει τοσαύτῃ ᾿ πεφραγμένος ἐστράτευσεν. ὡς αὐτὸς μετὰ μιχρὸν ὁμολογεῖ" 4 κἀγαθῶν Ἔ: καὶ ἀγαϑῶν ὅ οχ Ῥϑιοβίῃ. 19, 208 8 Επτι ῬΏοθη. 896 9 βλέπουσαί γ᾽ Ἠφδυηδημπβ 10 ἀβεᾶλτε-
ρίας Ὠϊο οὔ Ἰηΐγῶ ΠΌΘΌπθυιβ: ἀβελτηρίας 16 Επτ, ῬΏοΘη, 409 11 ἤν τι δυστυχῇς Ἰ] 5] 6158 19 γένος θυ] ρΙᾶθβ:; γένος δ᾽
Ὲ ΕΧΙΠ7Ο. Ξ|7Π|
πολλοὶ δὲ Ζίαναῶν καὶ Μυκηναίων ἄκροι πάρεισι, λυπρὰν χάριν ἀναγκαίαν δ᾽ ἐμοὶ διδόντες. ὕμοια δὲ καὶ τὰ τῆς μητρὸς ὀλοφυρομένης" δ ἐγὼ δέ σοι οὔτε πῦρ ἀνῆψα γόνιμον ἐν γάμοις, ἀνυμέναια δ᾽ ᾿Ισμηνὸς ἐκηδεύϑη λουτροφόρου χλιδᾶς." ταύτην ἔδει χαίρειν καὶ ἀγαπᾶν πυνϑανομένην ναί- τοονταὰ βασίλεια τηλικαῦτα τὸν υἱόν. ἡ δὲ ϑρηνοῦσα τὴν οὐκ ἀναφϑεῖσαν λαμπάδα καὶ τὸν οὐ παρασχόντα λουτρὸν Ἰσμηνόν, ὡς ἐν ΄Ζργει μήϑ᾽ ὕδωρ τῶν 607 γαμούντων μήτε πῦρ ἐχόντων. τὰ τοῦ τύφου κακὰ χαὶ τῆς ἀβελτερίας τῇ φυγῇ περιτίϑησιν. ιό Ο11. ᾽4λλ᾽ ἐπονείδιστον ὁ φυγάς ἐστι; παρά γε τοῖς ἄφροσιν, οἱ χαὶ τὸν πτωχὸν λοιδόρημα ποι- οὔνται καὶ τὸν φαλακρὸν καὶ τὸν μικρόν, καὶ νὴ Ζία τὸν ξένον καὶ τὸν μέτοικον. ἀλλὰ μὴν οἵ μὴ τούτοις ὑποφερόμενοι θαυμάζουσι τοὺς ἀγαϑούς. κἂν 0 πένητες ὦσι κἂν ξένοι κἂν φυγάδες. ἀλλ᾽ οὐχ ὁρῶ- μὲν, ὥσπερ τὸν Παρϑενῶνα καὶ τὸ ᾿Ελευσίνιον, οὕτω καὶ τὸ Θησεῖον ἅπαντας προσκυνοῦντας; καὶ μὴν ἔφυγε Θησεὺς ἐξ ᾿“ϑηνῶν, δι ὃν ἥκουσι νῦν εἰς ᾿ϑήνας ἄνϑρωποι, καὶ πόλιν ἀπέβαλεν ἣν οὐκ 85 ἔσχεν ἀλλ᾽ αὐτὸς ἐποίησε. τῇ δ᾽ ᾿Ελευσῖνι τί λεί- Β 1 Ἐυν. Ῥῃοθη. 480 δὲ ἘΠυρΙ 65 ὅ 10. 82δὝὀ ἐγὼ δ᾽ οὔτε σοι πυρὸς ἀνῆψα φῶς ] νόμιμον ἐν γάμοις Ετ]ρΙ4 65
28 ἤκουσι ἢ: οἰχοῦσι. αὐδτηὴ οοπϊθοίύσσαιη πη σἱᾶθὸ ἃ ἘπηΡθυο οοοαραΐδχηῃ
Ω
δ12 Ὲ ἘΧΙΠΙΟ.
πεται καλόν, ἂν αἰσχυνώμεϑα τὸν Εὔμολπον, ὃς ἐκ Θράκης μεταστὰς ἐμύησε καὶ μυεῖ τοὺς Ἕλληνας; Κόδρος δὲ τίνος ὧν ἐβασίλευσεν; οὐ Μελάνϑου φυγάδος ἐκ Μεσσήνης; τὸ δὲ τοῦ ᾿ἀντισϑένους οὐκ ἐπαινεῖς πρὸς τὸν εἰπόντα ὅτι Φρυγία σού ἐστιν ἡ μήτηρ, ᾿καὶ γὰρ ἡ τῶν ϑεῶν; τί οὖν οὐ καὶ σὺ λοιδορούμενος φυγὰς ἀποκρένῃ “καὶ γὰρ ὁ τοῦ Ἥρα- κχλέους τοῦ χαλλινίχου πατὴρ φυγὰς ἦν. καὶ ὃ τοῦ ΖΙονύδσου πάππος, ὡς ἐξεπέμφϑη τὴν Εὐρώπην ἀνευ- ρεῖν, οὐδ᾽ αὐτὸς ἐπανῆλθε
“Φοίνιξ πεφυκώς. ἐκ δ᾽ ὁρίζεται γένος.
εἰς τὰς Θήβας παραγενόμενος, “εὔιον ὀρσιγύναικα ΖΙιόνυσον μαινομέναις ἀνϑέοντα τιμαῖς: καὶ περὶ μὲν ὧν Αἰσχύλος ἠνίξατο καὶ ὑπεδήλωσεν εἰπών
ἁγνόν τ᾽’ ᾿ἡπόλλω φυγάδ᾽ ἀπ’ οὐρανοῦ ϑεόν᾽
“εὔστομά μοι κείσϑω᾽ καϑ’ ᾿Ηρόδοτον" ὁ δ᾽ ᾿Εμπεδο- κλῆς ἐν ἀρχῇ τῆς φιλοσοφίας προαναφωνήσας
“ἔστιν ἀνάγκης χρῆμα, ϑεῶν ψήφισμα παλαιόν, εὖτέ τις ἀμπλακίῃσι φόνῳ φίλα γυῖα μιήνῃ, δαίμονες οἵ τὲ μαχραίωνος λελόγχασι βίοιο"
11 ἐκ δ᾽ ὁρίξεται οΧ ἐκ δ᾽ ἀμείβεται (νᾶ. Ναποῖκ, Ρ. 627) οομβαϊίο οἰΐθοιῦ Ῥ]αίαγομβ, αὖ δα γένος ἃρροβὶΐθ βυθίπη- ϑουοῦ: εὔιον ὀρσιγύναικα κἕ. οἵ. ῬαυμΒ. 8, 324, 8 18 εὐή- νορσι γυναῖκα --- ϑύοντα τὰ] οοαᾶ. σοΟΥΤΟΧὶ 6Χχ Ρ. 8389 Ὁ 14 Αἰσχύλος} βαρ]. 2314 1ὅ ᾿πόλλω Μ: ἀπόλλωνος 106 ᾿Ἐμπεδοκλῆς) ΜΆΠΔΟΗ. 1 ». 1 18 ἔστιν Ἀ: ἔστι ί 19 μιήνῃ} μιν οοὐὰ, τοὶ 20 δαίμονες κἕ] δαίμων οἵἴτε βίέοιο λελόγχασι μακραίωνος ΜΠ] Ομ8Β μακραέωνος Καγβίρηϊαβ: μακραίωνες
ΒΚ ἘΧΊΠΤΟ. δ18
τρίς μιν μυρίας ὥρας ἀπὸ μακάρων ἀλάλησϑαι. τὴν καὶ ἐγὼ νῦν εἶμι φυγὰς ϑεόϑεν καὶ ἀλήτης" Ὁ οὐχ ἑαυτόν, ἀλλ᾽ ἀφ᾽ ξἕξαυτοῦ πάντας ἀποδείκνυσι μετανάστας ἐνταῦϑα καὶ ξένους καὶ φυγάδας ἡμᾶς 5 ὄντας. οὐ γὰρ αἷμα. φησίν, ἡμῖν οὐδὲ πνεῦμα συγ- κραϑέν, ὦ ἄνϑρωποι. ψυχῆς οὐσίαν καὶ ἀρχὴν παρ- ἔσχεν. ἀλλ᾽ ἐκ τούτων τὸ σῶμα συμπέπλασται γη- γενὲς καὶ ϑνητόν" τῆς δὲ ψυχῆς ἀλλαχόϑεν ἡκούσης δεῦρο, τὴν γένεσιν ἀποδημίαν ὑποκορίζεται τῷ 10 ὌΠ οὐ τῶν ὀνομάτων" τὸ δ᾽ ΟΠ πτοτην. φεύγει καὶ πλανᾶται ϑείοις ἐλαυνομένη δόγμασι καὶ νόμοις" εἶθ᾽ Ως ἐν νήσῳ σάλον ἐχούσῃ ἐπολλμις καϑάπερ εν ὁ Πλάτων͵ “ὀστρέου τρόπον᾽ ἐνδεδεμένη τῷ Ε σώματι διὰ τὸ μὴ ἀναφέρειν μηδὲ μνημονεύειν τὸ ἐξ οἵης τιμῆς τε καὶ ὕσσου μήκεος ὔὕλβου᾽ μεθέστηκεν, οὐ Σάρδεων ᾿ϑήνας οὐδὲ Κορίνϑου “ῆμνον ἢ Σκῦρον ἀλλ᾽’ οὐρανοῦ καὶ σελήνης γῆν ἀμειψαμένη καὶ τὸν ἐπὶ γῆς βίον. ἐὰν μικρὸν ἐν- ταῦϑα τόπον ἔκ τόπου παραλλάξῃ,. δυσανασχετεῖ καὶ 30 ξενοπαϑεῖ, καϑάπερ φυτὸν ἀγεννὲς ἀπομαραινομένη. καίτοι φυτῷ μὲν ἔστι τις χώρα μᾶλλον ἑτέρας ἑτέρα πρόσφορος, ἐν ἧἣ τρέφεται καὶ βλαστάνει βέλτιον" ἀνθρώπου δ᾽ οὐδεὶς ἀφαιρεῖται τόπος εὐδαιμονίαν. τ ὥσπερ οὐδ᾽ ἀρετὴν οὐδὲ φρόνησιν. ἀλλ᾽ ᾿ἀναξαγόρας
2 τὴν] ἰηὐο]]οοὶὺ ὁδὸν Καγβύθημπιβ, ὡς ἀαὺ ῬΒΙΟΡΟΙΙΙΒ εἶμι ΡΙΠΙΟΡομτΒ: εἰμὶ 18 Πλάτων] ῬΠδθάν. Ἀ. 2600 14 μὴ͵ ἀναφέρειν μηδὲ μνημονεύειν ΘιτοΟΡαΘαΒ 40, δ: μὴ μνημο- νεύειν μηδὲ ἀναφέρειν 10 νἱᾶ. ΜΌΠΒΟΕ. 1. 1. ὅσσου 5ιο- Ῥαθαβ: ὅσου 18 ἐὰν Ἰάρια; ἕνα 20 ἀγεννὲς] εὐγενὲς ᾿ὶ
δ14 ΘῈ ἘΧΙΠ1.
μὲν ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ τὸν τοῦ κύκλου τετραγωνισμὸν. ἔγραφε, Σωκράτης δὲ φάρμακον πίνων ἐφιλοσόφει, χαὶ παρεχάλει φιλοσοφεῖν τοὺς συνήϑεις, εὐδαιμονι-
ζόμενος ὑπ᾽ αὐτῶν᾽ τὸν δὲ Φαέϑοντα καὶ τὸν Τάν-
ταλον εἰς τὸν οὐρανὸν ἀναβάντας οἵ ποιηταὶ λέ- 5 γουσι ταῖς μεγίσταις συμφοραῖς περιπεσεῖν διὰ τὴν
ἀφροσύνην.
ΠΑΡΑΜΥΘΗΤΙΚΟΣ Ἢ ΕῚΣ ΤῊΝ ΓΥΝΑΙ͂ΚΑ ΤῊΝ ΑΥ̓ΤΟΥ͂.
Πλούταρχος τῇ γυναικὶ εὖ πράττειν.
1. Ὃν ἔπεμψας ἀπαγγελοῦντα περὶ τῆς τοῦ παι- Β δίου τελευτῆς, ἔοικε διημαρτηκέναι καϑ' ὁδὺν εἰς ᾿ϑήνας πορευόμενος" ἐγὼ δ᾽ εἰς Τάναγραν ἐλθὼν ἐπυϑόμην παρὰ τῆς ϑυγατριδῆς. τὰ μὲν οὖν περὶ
ὅ τὴν ταφὴν ἤδη νομίζω γεγονέναι" γεγονότα δ᾽ ἐχέτω ὥς σοι μέλλει καὶ νῦν ἀλυπότατα καὶ πρὸς τὸ λοι- πὸν ἕξειν. εἰ δέ τι βουλομένη μὴ πεποίηκας ἀλλὰ μένεις τὴν ἐμὴν γνώμην. οἴει δὲ κουφότερον οἴσειν γενομένου" καὶ τοῦτ᾽ ἔσται δίχα πάσης περιεργίας
10 χαὶ δεισιδαιμονίας, ὧν ἥκιστά σοι μέτεστι.
2. Μόνον, ὦ γύναι, τήρει κἀμὲ τῷ πάϑει καὶ Ο σεαυτὴν ἐπὶ τοῦ καϑεστῶτος. ἐγὼ γὰρ αὐτὸς μὲν οἶδα καὶ ὁρίξω τὸ συμβεβηκὸς ἡλίκον ἐστίν: ἂν δέ σε τῷ δυσφορεῖν ὑπερβάλλουσαν εὕρω, τοῦτό μοι
τό μᾶλλον ἐνοχλήσει τοῦ γεγονότος. καίτοι οὐδ᾽ αὐτὸς “ἀπὸ δρυὸς οὐδ᾽ ἀπὸ πέτρης᾽ ἐγενόμην" οἶσϑα δὲ καὶ αὐτή, τοσούτων μοι παιδίων ἀνατροφῆς κοινωνήσασα, πάντων ἐχτεϑραμμένων οἴκοι δι᾽ αὐτῶν ἡμῶν" τού- του δέ, ὅτι καὶ σοὶ ποϑούσῃ ϑυγάτηρ μετὰ τέσσα-
11 καμὲ] κἄμ᾽ ἐνὺ 12 καϑεστῶτος] γεγονότος οοὔοχ Ο
1ὅ καίτοι γ᾽ [6 οἵ Ηομι. τ 103Ξ0 1717 παιδίων ἔ: παίδων. οὗ, Ῥᾷαϊο ροβὺ τὰ τηλικαῦτα 18 τούτου ἢ: τούτοις
δτ0 ΟΟΝΒΟΙΑΤΙΟ
ρας υἱοὺς ἐγεννήϑη κἀμοὶ τὸ σὸν ὄνομα ϑέσϑαι ποϑούμενον ἐν αὐτῇ παρέσχεν, ἀγαπητοῦ διαφερόν- τῶς μοι γενομένου. πρόσεστι δὲ καὶ δριμύτης ἰδία τις τῷ πρὸς τὰ τηλικαῦτα φιλοστόργῳ, καὶ τὸ εὐ- φραῖνον αὐτῶν καϑαρόν ἔστι καὶ πάσης ἀμιγὲς ὁρ- Ὁ γῆς καὶ μέμψεως. αὕτη δὲ καὶ φύσει ϑαυμαστὴν ἔσχεν εὐκολίαν καὶ πραότητα, καὶ τὸ ἀντιφιλοῦν καὶ χαριζόμενον αὐτῆς ἡδονὴν ἅμα καὶ κατανόησιν τοῦ φιλανϑρώπου παρεῖχεν" οὐ γὰρ μόνον βρέφεσιν ἄλλοις ἀλλὰ καὶ σκεύεσιν, οἷς ἐτέρπετο, καὶ παιγνίοις τὸ ἐχέλευε τὴν τίτϑην διδόναι καὶ προσφέρειν τὸν μα- στὸν καὶ προσεκαλεῖτο καϑάπερ πρὸς τράπεξαν ἰδίαν ὑπὸ φιλανθρωπίας. ὧνπερ ἐγίγνωσκε καὶ εἶχε τὰ ἥδιστα κοινουμένη τοῖς εὐφραίνουσιν αὐτήν. ὃ. ᾽4λλ᾽ οὐχ ὁρῶ, γύναι, διὰ τί ταῦτα καὶ τὰ τὸ
σι
τοιαῦτα ζώσης μὲν ἔτερπεν ἡμᾶς νυνὶ δ᾽ ἀνιάσει καὶ
συνταράξει. λαμβάνοντας ἐπίνοιαν αὐτῶν. ἀλλὰ καὶ
δέδια πάλιν, μὴ συνεκβάλωμεν τῷ λυποῦντι τὴν Ἑ μνήμην, ὥσπερ ἡ Κλυμένη λέγουσα
“μισῶ δ᾽ εὐάγκαλον 90
τόξον κρανείας, γυμνάσια δ᾽ οἴχετ᾽ ᾽
ἀεὶ φεύγουσα καὶ τρέμουσα τὴν ὑπόμνησιν τοῦ παι- δός, ὅτι συμπαροῦσαν λύπην εἶχεν" πᾶν γὰρ ἡ φύσις φεύγει τὸ δυσχεραινόμενον. δεῖ γάρ. ὥσπερ αὐτὴ 2 ποθούμενον ἢ: ποιούμενον ἐν αὐτῇ] τιλ!πι ἑαυτῇ ὅ αὐτῶν 8ογγ81 ὁχ αὐτὸν, ἰάθη γοϊαογαῦ Βίθριηδμηιβ 6 αὕτη ἰάθη: αὐτὴ 11 τίτϑην ἢ: τιτϑὴν 18 ὧνπερ ἢ: ὥσπερ 40 Νδιοκ. ρ. 6190 μισῶ δ᾽ δ ἢ ἀγκύλον ἰάθπι 421 δ᾽] τ᾽ ΚΘ] 8Β οἰχοίατο ΕϊηρουαΒ 28 λύπην Ἰάριη: αὐτὴν
ΑὉ ὕΧΟΒΕΜΝ. ὌΥ̓
πάντων ἥδιστον ἡμῖν ἄσπασμα καὶ ϑέαμα καὶ ἄκου- σμα παρεῖχεν ἑαυτήν, οὕτω καὶ τὴν ἐπίνοιαν αὐτῆς ἐνδιαιτᾶσϑαι καὶ συμβιοῦν ἡμῖν πλέον ἔχουσαν, μᾶλ- λον δὲ πολλαπλάσιον, τὸ εὐφραῖνον ἢ τὸ λυποῦν" ὅ εἴπερ ἄρα τι τῶν λόγων, οἣς πολλάκις εἰρήκαμεν πρὸς ἑτέρους, εἰκός ἐστι καὶ ἡμῖν ὄφελος ἐν καιρῷ γενέσϑαι, καὶ μὴ καϑῆσϑαι μηδ᾽ ἐγκεκλεῖσθϑαι πολλα- πλασίας ταῖς ἡδοναῖς ἐκείναις λύπας ἀντιδιδόντας. 4. Καὶ τοῦτο λέγουσιν οἵ παραγενόμενοι καὶ 10 ϑαυμάξοντες, ὡς οὐδ᾽ ἱμάτιον ἤλλαξας οὐδὲ σαυτῇ τινα προσήγαγες ἢ ϑεραπαινίσιν ἀτημέλειαν" οὐδ᾽ ἦν παρασκευὴ πολυτελείας πανηγυρικῆς περὶ τὴν ταφήν, ἀλλ᾽ ἐπράττετο κοσμίως πάντα καὶ σιωπῇ μετὰ τῶν ἀναγκαίων. ἐγὼ δὲ τοῦτο μὲν οὐκ ἐθαύ- 609 τό μαζον., εἰ μηδέποτε καλλωπισαμένη περὶ ϑέατρον ἢ πομπὴν ἀλλὰ καὶ πρὸς ἡδονὰς ἄχρηστον ἡγησαμένη τὴν πολυτέλειαν, ἐν τοῖς σκυϑρωποῖς διεφύλαξας τὸ ἀφελὲς καὶ λιτόν. οὐ γάρ “ἐν βακχεύμασι᾽ δεῖ μό- νον τὴν σώφρονα μένειν ἀδιάφϑορον, ἀλλὰ μηδὲν 90 οἴεσϑαι ἧττον τὸν ἐν πένϑεσι σάλον καὶ τὸ κίνημα τοῦ πάϑους ἐγκρατείας δεῖσθαι διαμαχομένης οὐ πρὺς τὸ φιλόστοργον, ὡς οἱ πολλοὶ νομίζουσιν, ἀλλὰ πρὺς τὸ ἀκόλαστον τῆς ψυχῆς. τῷ μὲν γὰρ φιλο- στόργῳ χαριζόμεϑα τὸ ποϑεῖν καὶ τὸ τιμᾶν καὶ τὸ Β εὅ μεμνῆσϑαι τῶν ἀπογενομένων, ἡ δὲ ϑρήνων ἄπλη- στος ἐπιϑυμία καὶ πρὸς ὀλοφύρσεις ἐξάγουσα καὶ χοπετοὺς αἰσχρὰ μὲν οὐχ ἧττον τῆς περὶ τὰς ἡδονὰς 11 ἀτημέλειαν ": ξ "τιμέλειαν 18 ἀφελὲς Β: ἀσφαλὲς βακ- χεύμασι] Εν. ΒΔΟΟΙ. 817 20 ἧττον οἴεσϑαι ΒΘΗΒΘΙΘΥῚ8 . ῬΙαίδτοιὶ Μοτα]α. ὙΟ]. 1171. ΟΧΙ
δ8 ΟΟΝΒΟΙΠΑΤΙΟ
ἀκρασίας, λόγῳ δὲ συγγνώμης ἔτυχεν, ὅτι τὸ λυ- πηρὺν αὐτῆς καὶ πικρὸν ἀντὶ τοῦ τερπνοῦ τῷ αἰσχρῷ πρόσεστι. τί γὰρ ἀλογώτερον ἢ τὸ γέλωτος μὲν ὑπερβολὰς καὶ περιχαρείας ἀφαιρεῖν, τοῖς ὃ κλαυ- ϑμῶν καὶ ὀδυρμῶν ῥεύμασιν ἐκ μιᾶς πηγῆς φερο- μένων εἰς ἅπαν ἐφιέναι; καὶ περὶ μύρου μὲν ἐνίους καὶ πορφύρας διαμάχεσθαι ταῖς γυναιξί, κουρὰς δὲ συγχωρεῖν πενθϑίμους καὶ βαφὰς ἐσϑῆτος μελαίνας καὶ καϑίσεις ἀμόρφους καὶ κατακλίσεις ἐπιπόνους: καί, ὃ δὴ πάντων ἐστὶ χαλεπώτατον. ἂν οἰκέτας ἢ ϑεραπαινίδας κολάξζωσιν ἀμέτρως καὶ ἀδίκως, ἐνί- στασϑαι καὶ κωλύειν αὐτάς, ὑφ᾽ ἑαυτῶν δ᾽ ὠμῶς κολαξομένας καὶ πικρῶς περιορᾶν ἐν πάϑεσι καὶ τύχαις ῥᾳστώνης καὶ φιλανϑρωπίας δεομέναις;
5. ᾽4λλ᾽ ἡμῖν γε, γύναι, πρὸς ἀλλήλους οὔτ᾽ ἐχεί- νης ἐδέησε τῆς μάχης οὔτε ταύτης οἶμαι δεήσειν. εὐτελείᾳ μὲν γὰρ τῇ περὶ τὸ σῶμα καὶ ἀϑρυψίᾳ τῇ περὶ δίαιταν οὐδείς ἐστι τῶν φιλοσόφων, ὃν οὐκ ἐξέπληξας ἐν ὁμιλίᾳ καὶ συνηϑείᾳ γενόμενον ἡμῖν" οὐδὲ τῶν πολιτῶν, ᾧ μὴ ϑέαμα παρέχεις ἐν ἱεροῖς χαὶ ϑυσίαις καὶ ϑεάτροις τὴν σεαυτῆς ἀφέλειαν. ἤδη δὲ καὶ περὶ τὰ τοιαῦτα πολλὴν εὐστάϑειαν ἐπε- δείξω, τὸ πρεσβύτατον τῶν τέκνων ἀποβαλοῦσα" καὶ πάλιν, ἐκείνου τοῦ καλοῦ Χαίρωνος ἡμᾶς προ- λιπόντος. μέμνημαι γὰρ ἀπὸ ϑαλάσσης ξένους μοι συνοδεύσαντας. ἀπηγγελμένης τῆς τοῦ παιδίου τελευ- τῆς, καὶ συνελθόντας ἅμα τοῖς ἄλλοις ἐς τὴν οἰκίαν"
1 λόγῳ] ἀλόγως ἢἡὀἼ 8 μελαίνας Ἐ: μελαίνης 30 οὐδὲ ΕἰοσΊ Δ ημι8: οὔτε παρέσχες 24 Χαίρωνος Χ: χάρωνος
οι
80
ΑὉ ὕΧΟΒΕΜ. 519
ἐπεὶ δὲ πολλὴν κατάστασιν ἑώρων καὶ ἡσυχίαν, ὡς
ὕστερον διηγοῦντο καὶ πρὸς ἑτέρους, ὥοντο μηδὲν
εἶναι δεινὸν ἀλλὰ κενὸν ἄλλως ἐξενηνέχϑαι λόγον"
οὕτω σωφρόνως κατεκόσμησας τὸν οἶκον ἐν καιρῷ 5 πολλὴν ἀκοσμίας ἐξουσίαν διδόντι. καίτοι τῷ σεαυ- τῆς ἐκεῖνον μαστῷ ἐξέϑρεψας καὶ τομῆς ἠνέσχου τῆς ϑηλῆς περίϑλασιν λαβούσης" γενναῖα γὰρ ταῦτα καὶ φιλόστοργα.
6. Τὰς δὲ πολλὰς δρῶμεν μητέρας, ὅταν ὑπ᾽ ἄλλων τὰ παιδία καϑαρϑῇ καὶ γανωθϑῇ. καϑάπερ παίγνια λαμβανούσας εἰς χεῖρας, εἶτ᾽ ἀποθανόντων ἐκχεομένας εἰς κενὸν χαὶ ἀχάριστον πένϑος, οὐχ ὑπ᾽ εὐνοίας (εὐλόγιστον γὰρ εὔνοια καὶ καλόν)" ἀλλὰ μικρῷ τῷ φυσικῷ πάϑει πολὺ συγκεραννύμενον τὸ ιὸ πρὸς κενὴν δόξαν ἄγρια ποιεῖ καὶ μανικὰ καὶ δυσ-
εξίλαστα τὰ πένϑη. καὶ τοῦτο φαίνεται μὴ λαϑεῖν “Αϊσωπον" ἔφη γὰρ οὗτος ὅτι, τοῦ Ζιὸς τὰς τιμὰς διανέμοντος τοῖς ϑεοῖς. ἤτει καὶ τὸ Πένϑος. ἔδωκεν οὖν αὐτῷ, παρὰ τοῖς αἱρουμένοις δὲ μόνοις καὶ ϑέ- 50 λουσιν. ἐν ἀρχῇ μὲν οὖν οὕτω τοῦτο γιγνόμενόν ἐστιν. αὐτὸς γὰρ ἕκαστος εἰδάγει τὸ πένϑος ἐφ᾽ ἑαυτόν. ὅταν δ᾽ ἴδρυϑῇ χρόνῳ καὶ γένηται σύντρο- φον καὶ σύνοικον, οὐδὲ πάνυ βουλομένων ἀπαλλάτ- τεται. διὸ δεῖ μάχεσθαι περὶ ϑύρας αὐτῷ καὶ μὴ προσίεσϑαι φρουρὰν δι’ ἐσϑῆτος ἢ κουρᾶς ἤ τινος
Ἵ
.
τ σι
ἄλλου τῶν τοιούτων, ἃ καϑ'΄ ἡμέραν ἀπαντῶντα 610
6. ἐξέϑρεψας μασϑῷ ἘΒΘΗΒΘΙΘΙΒ 18 ἀλλὰ] ἀλλ᾽ ὅτι 160 τὰ [17οἴ Ρ. 119 2422 ἔδρυϑῇ Ῥυθρθμθιυθβ: ἵδρυνϑῇ 244 περὶ] τηλ]τη παρὰ
931"
Η
1"
80 ΟΟΝΒΟΙΑΤΙΟ
καὶ δυσωποῦντα μικρὰν καὶ στενὴν καὶ ἀνέξοδον καὶ ἀμείλικτον καὶ ψοφοδεῆ ποιεῖ τὴν διάνοιαν, ὡς οὔτε γέλωτος αὐτῇ μετὸν οὔτε φωτὸς οὔτε φιλανϑρώπου τραπέζης, τοιαῦτα περικειμένῃ καὶ μεταχειριζομένῃ διὰ τὸ πένϑος. ἀμέλειαι δὲ σώματος ἕπονται τῷ 5 κακῷ τούτῳ καὶ διαβολαὶ πρὸς ἄλειμμα καὶ λουτρὸν καὶ τὴν ἄλλην δίαιταν" ὧν πᾶν τοὐναντίον ἔδει. τὴν ψυχὴν πονοῦσαν αὐτὴν βοηϑεῖσϑαι διὰ τοῦ σώμα- τος ἐρρωμένου. πολὺ γὰρ ἀμβλύνεται καὶ χαλᾶται τοῦ λυποῦντος, ὥσπερ ἐν εὐδίᾳ κῦμα, τῇ γαλήνῃ τὸ τοῦ σώματος διαχεομένου. ἐὰν δ᾽ αὐχμὸς ἐγγένηται καὶ τραχύτης ἐκ φαύλης διαίτης, καὶ μηδὲν εὐμενὲς μηδὲ χρηστὸν ἀναπέμπῃ τὸ σῶμα τῇ ψυχῆ πλὴν ὀδύ- νας καὶ λύπας, ὥσπερ τινὰς πικρὰς καὶ δυσχερεῖς ἀναϑυμιάσεις, οὐδὲ βουλομένοις ἔτει ῥαδίως ἀναλα- ιτ5 βεῖν ἔστι. τοιαῦτα λαμβάνει πάϑη τὴν ψυχὴν οὕτω κακωϑεῖσαν.
1. Καὶ μήν, ὅ γε μέγιστον ἐν τούτῳ καὶ φο- βερώτατόν ἐστιν, οὐκ ἂν φοβηϑείην “κακῶν γυναι- κῶν εἰσόδους᾽ καὶ φωνὰς καὶ συνεπιϑρηνήσεις. αἵ 50 ἐχτρίβουσι καὶ παραϑήγουσι τὴν λύπην. οὔϑ'᾽ ὑπ᾽ ἄλλων οὔτ᾽ αὐτὴν ἐφ᾽ ἑαυτῆς ἐῶσαι μαρανϑῆναι. γιγνώσκω γὰρ ποίους ἔναγχος ἀγῶνας ἠγωνίσω, τῇ Θέωνος ἀδελφῇ βοηϑοῦσα καὶ μαχομένη ταῖς μετ᾽ ὀλοφυρμῶν καὶ ἀλαλαγμῶν ἔξωϑεν ἐπιούσαις, ὥσπερ 95 ἀτεχνῶς πῦρ ἐπὶ πῦρ φερούσαις. τὰς μὲν γὰρ οὐ- κίας τῶν φίλων ὅταν καομένας ἴδωσι σβεννύουσιν
2 ἀμείλικτον] ἄμικτον Τ͵ΟΘΏμθγαΒ 19 κακῶν γυναιχῶν εἰσόδους} οἵ, Ἐπὰν, Απᾶν, 980
ΑὉ ὑχΧΌΒ ΕΜ. 581
ξ " Ἷ [} 4. ἊΝ »-"Ὕ Ν -“ὕἡ ὡς ἔχει τάχους ἕκαστος ἢ δυνάμεως. ταῖς δὲ ψυχαῖς φλεγομέναις αὐτοὶ προσφέρουσιν ὑπεχκαύματα. καὶ τῷ μὲν ὀφϑαλμιῶντι τὸς χεῖρας οὐκ ἐῶσι προσάγειν τὸν βουλόμενον οὐδ᾽ ἅπτονται τοῦ φλεγμαίνοντος" ὁ δὲ πενθῶν κάϑηται παντὶ τῷ προστυχόντι παρ- ἔχων ὥσπερ ῥεῦμα κινεῖν καὶ διαγριαίνειν τὸ πά- Ὁ ϑὃος, ἐκ μικροῦ τοῦ γαργαλίξοντος καὶ κινοῦντος εἰς πολλὴν καὶ δυσχερῆ κάκωσιν ἀναξαινόμενον. ταῦτα μὲν οὖν οἶδ᾽ ὅτι φυλάξῃ. -" Ν - 3 , , ᾿
10 ὃ, Πειρῶ δὲ τῇ ἐπινοίᾳ μεταφέρουσα σεαυτὴν
3
ἀποκαϑιστάναι πολλάκις εἰς ἐκεῖνον τὸν χρόνον, ἐν ᾧ., μηδέπω τοῦ παιδίου τούτου γεγονότος, μηδὲν ἔγκλημα πρὸς τὴν τύχην εἴχομεν" εἶτα τὸν νῦν και- ρὸν τοῦτον ἐκείνῳ συνάπτειν. ὡς ὁμοίων πάλιν τῶν ι περὶ ἡμᾶς γεγονότων. ἐπεὶ τὴν γένεσιν. ὦ γύναι, τοῦ τέκνου δυσχεραίνειν δόξομεν, ἀμεμπτότερα ποι- οὔντες αὑτοῖς τὰ πρὶν ἐκείνην γενέσϑαι πράγματα. τὴν δ᾽ ἐν μέσῳ διετίαν ἐξαιρεῖν μὲν οὐ δεῖ τῆς Ἵ
΄, »" ΄ -" μνήμης, ὡς δὲ χάριν καὶ ἀπόλαυσιν παρασχοῦσαν 20 ἐν ἡδονῇ τίϑεσϑαι" καὶ μὴ τὸ μικρὸν ἀγαϑὸν μέγα νομίζειν κακόν μηδ᾽ ὅτι τὸ ἐλπιξόμενον οὐ προσ- ἔϑηκεν ἡ τύχη. καὶ περὶ τοῦ δοϑέντος ἀχαριστεῖν. ἀεὶ μὲν γὰρ ἡ περὶ τὸ ϑεῖον εὐφημία καὶ τὸ πρὸς
, Ω Ν 9 Χ Χ ὌΝ ς . 3 τὴν τύχην ἵλεων καὶ ἀμεμφὲς καλὸν καὶ ἡδὺν ἀπο- 95 δίδωσι καρπόν" ἐν δὲ τοῖς τοιούτοις ὁ μάλιστα τῆς μνήμης τῶν ἀγαϑῶν ἀπαρυτόμενος καὶ τοῦ βίου
σι
1 ταῖς δὲ ψυχαῖς φλεγομέναις αὐτοὶ ἢ: τὰς δὲ ψυχὰς φλεγομένας αὐτοῖς 6 ῥεῦμα] τραῦμα Κα]ύνγαββογια 8. ἀνα- ξαινόμενον Ἀ: ἀναξηραινόμενον 38 τῇ μνήμῃ
082 ΟΟΝΒΟΙΑΤΙΟ
πρὸς τὰ φωτεινὰ καὶ λαμπρὰ μεταστρέφων καὶ μετα- φέρων ἐκ τῶν σκοτεινῶν καὶ ταρακτικῶν τὴν διά-
Β νοιαν, ἢ παντάπασιν ἔσβεσε τὸ λυποῦν ἢ τῇ πρὸς τοὐναντίον μίξει μιχρὸν καὶ ἀμαυρὸν ἐποίησεν. ὥσπερ γὰρ τὸ μύρον ἀεὶ μὲν εὐφραίνει τὴν ὄὕσφρη- σιν πρὺς δὲ τὰ δυσώδη φάρμακόν ἐστιν, οὕτως ἣ ἐπίνοια τῶν ἀγαϑῶν ἐν τοῖς κακοῖς καὶ βοηϑήματος ἀναγχαίου παρέχεται χρείαν τοῖς μὴ φεύγουσε τὸ μεμνῆσϑαι τῶν χρηστῶν μηδὲ πάντα καὶ πάντως μεμφομένοις τὴν τύχην. ὕπερ ἡμῖν παϑεῖν οὐ προσ- τὸ
611 ἥκει συχοφαντοῦσι τὸν ἑαυτῶν βίον, εἰ μίαν ἔσχη- κεν ὥσπερ βιβλίον ἀλοιφὴν ἐν πᾶσι καϑαροῖς καὶ ἀκεραίοις τοῖς ἄλλοις.
9, Ὅτι μὲν γὰρ ἐξ ὀρϑῶν ἐπιλογισμῶν εἰς εὐ- σταϑῆ διάϑεσιν τελευτώντων ἤρτηται τὸ μακάριον. 15 αἱ δ᾽ ἀπὸ τῆς τύχης τροπαὶ μεγάλας ἀποκλίσεις οὐ ποιοῦσιν οὐδ᾽ ἐπιφέρουσι συγχυτικὰς ὀλισϑήσεις τοῦ βίου. πολλάκις ἀκήκοας. εἰ δὲ δεῖ καὶ ἡμᾶς, καϑά- πὲρ οἱ πολλοί, τοῖς ἔξωϑεν κυβερνᾶσϑαι πράγμασι καὶ τὰ παρὰ τῆς τύχης ἀπαριϑμεῖν καὶ κριταῖς χρῆ- 30 σϑαι πρὸς εὐδαιμονίαν τοῖς ἐπιτυχοῦσιν ἀνθρώποις. μὴ σκόπει τὰ νῦν δάκρυα καὶ τὰς ἐπιϑρηνήσεις τῶν
Β εἰσιόντων, ἔϑει τινὶ φαύλῳ περαινομένας πρὸς ἕχα- στον. ἀλλ᾽ ἐννόει μᾶλλον ὡς ξηλουμένη διατελεῖς ὑπὸ τούτων ἐπὶ τέκνοις καὶ οἴκῳ καὶ βίῳ. καὶ δει- 80 νόν ἐστιν ἑτέρους μὲν ἡδέως ἂν ἑλέσϑαι τὴν σὴν τύχην καὶ τούτου προσόντος ἐφ᾽ ᾧ νῦν ἀνιώμεϑα,
΄
σι
1 καὶ] 46]. αὶ 117 συγχυτικὰς Ἐν: συντυχικὰς
ΑὉ ὕΧΟΒΕΝ. 582
σὲ δ᾽ ἐγκαλεῖν καὶ δυσφορεῖν παρούσης. καὶ μηδ᾽ ἀπ᾽ αὐτοῦ τοῦ δάκνοντος αἰσϑάνεσϑαι πηλίκας ἔχει τὰ σῳξζόμενα χάριτας ἡμῖν" ἀλλ᾽ ὥσπερ οἱ τοὺς ἀκε- φάλους καὶ μειούρους Ὁμήρου στίχους ἐκλέγοντες στὰ δὲ πολλὰ καὶ μεγάλα τῶν πεποιημένων ὑπέρευ παρορῶντες, οὕτως ἐξακριβοῦν καὶ συκοφαντεῖν τοῦ βίου τὰ φαῦλα, τοῖς δὲ χρηστοῖς ἀνάρϑρως καὶ συγ- κεχυμένως ἐπιβάλλουσαν ὅμοιόν τι τοῖς ἀνελευϑέ- Ο ροις καὶ φιλαργύροις πάσχειν. οἱ πολλὰ συνάγοντες 10 οὐ χρῶνται παροῦσιν ἀλλὰ ϑρηνοῦσι καὶ δυσφοροῦ- σιν ἀπολομένων. εἰ δ᾽ ἐχείνης ἔχεις οἶκτον ἀγάμου καὶ ἄπαιδος οἰχομένης. αὖϑις ἔχεις ἐπ’ ἄλλοις ἡδίω σεαυτὴν ποιεῖν. μηδενὸς τούτων ἀτελῆ μηδ᾽ ἄμοι- ρον γενομένην" οὐ γάρ ἐστι ταῦτα μεγάλα μὲν τοῖς ιὸ στερομένοις ἀγαθὰ μικρὰ δὲ τοῖς ἔχουσιν. ἐκείνη δ᾽ εἰς τὸ ἄλυπον ἥκουσα λυπεῖν ἡμᾶς οὐ δεῖται" τί γὰρ ἡμῦν ἀπ᾽ ἐκείνης κακόν, εἰ μηδὲν ἐκείνῃ νῦν ἔστι λυπηρόν; καὶ γὰρ αἱ τῶν μεγάλων στερήσεις Ὁ ἀποβάλλουσι τὸ λυποῦν εἰς τὸ μὴ δεῖσθαι περιγενό- 30 μεναι. Τιμοξένα δ᾽ ἣ σὴ μικρῶν μὲν ἐστέρηται, μι- κρὰ γὰρ ἔγνω καὶ μικροῖς ἔχαιρε: ὧν δ᾽ οὔτ᾽ αἴσϑη- σιν ἔσχεν οὔτ᾽ ἔλαβεν ἐπίνοιαν, πῶς ἂν στέρεσθαι λέγοιτο; 10. Καὶ μὴν ἃ τῶν ἄλλων ἀκούεις. οἱ πείϑουσι 55 πολλοὺς λέγοντες ὡς οὐδὲν οὐδαμῇ τῷ διαλυϑέντι κακὸν οὐδὲ λυπηρὸν ἔστιν, οἷδ᾽ ὅτε κωλύει σε πι- 18 ἀτελοῦς μηδ᾽ ἀμοίρου γενομένης ὦ 19 περιγενόμε-
ναι Ἐν: παραγενόμεναι. 22 οὔτ᾽ ἐλαβὲν ἐπίνοιαν ἢ: οὔτ᾽ εἰς 2 ,’ 53 »᾽ δι 7. Ξι ἐπίνοιαν ἦλϑεν οὔτ᾽ ἔλαβεν ἐπίνοιαν. οἵ, ». 608 ἃ
584 ΟΟΝΒΟΙΑΤΙΟ
στεύειν ὃ πάτριος λόγος καὶ τὰ μυστικὰ σύμβολα τῶν περὶ τὸν 4ιόνυσον ὀργιασμῶν, ἃ σύνισμεν 3 , δ “ ς - » 9 ἀλλήλοις οἱ χοινωνοῦντες. ὡς οὖν ἄφϑαρτον οὖσαν τὴν ψυχὴν διανοοῦ ταὐτὸ ταῖς ἁλισκομέναις ὄρνισι πάσχειν. ἂν μὲν γὰρ πολὺν ἐντραφῇ τῷ σώματι: χοόνον καὶ γένηται τῷ βίῳ τούτῳ τιϑασὸς ὑπὸ πρα- γμάτων πολλῶν καὶ μακρᾶς συνηϑείας, αὖϑις καταί- ρουσα πάλιν ἐνδύεται καὶ οὐκ ἀνίησιν οὐδὲ λήγει τοῖς ἐνταῦϑα συμπλεκομένη πάϑεσι καὶ τύχαις διὰ τῶν γενέσεων. μὴ γὰρ οἴου λοιδορεῖσθαι καὶ κακῶς ἀκούειν τὸ γῆρας διὰ τὴν δυσότητα καὶ τὴν πολιὰν καὶ τὴν ἀσϑένειαν τοῦ σώματος" ἀλλὰ τοῦτ᾽ αὐτοῦ τὸ χαλεπώτατόν ἐστιν, ὅτι τὴν ψυχὴν ξωλόν τε ποιεῖ ταῖς μνήμαις τῶν ἐκεῖ καὶ λιπαρῆ περὶ ταῦτα καὶ κάμπτει καὶ πιέξει. τὸν σχηματισμόν., ὃν ἔσχεν ὑπὸ τοῦ σώματος ἐν τῷ πεπονϑέναι, διαφυλάττουσαν. ἣ δὲ ληφϑεῖσα μὲν δ ὑπὸ χρειττόνων ἔχεται, καϑάπερ ἐκ καμπῆς ὑγρᾶς καὶ μαλϑακῆς ἀναχαιτίσασα πρὸς ὃ πέφυ- κεν. ὥσπερ γὰρ τὸ πῦρ, ἄν τις ἀποσβέσας εὐθὺς ἐξάπτῃ, ’ "" , Α 3 , , Γ-- πάλιν ἀναρριπίζεται καὶ ἀναλαμβάνει ταχέως “ὅπως ὥκιστα πύλας ᾿Δίδαο περῆσαι.
16 πεπονϑέναι] προσπεπονϑέναι ἢἃὰἮ Ε ὠδιαφυλάττουσαν 1ᾶριῃ: διαφυλάττουσα 17 Ἰοοῦτῃ Ἰφοσποβαμι (90 ἴδγθ 116, ΕΒ) τϑαϊηξθργανιῦ Υ τΐὰ: ἡ δὲ ληφϑεῖσα μέν, μένουσα δὲ βρα χὺν ἐν τῷ σώματι χρόνον ἐλευϑερωϑεῖσα ὑπὸ κρειττόνων ἔρχεται --- πρὸς ὃ πέφυκεν 18 ἀναχαιτίσασα ὟΥ : ἀναχαίτι- σμα 20 Ἰδο. 148 ἴδγϑ ἴῃ Εἰ ἔουῦ. βαρ ρίθπᾶδ πππὸ ἴῃ το 1}: καὶ ἀναλαμβάνει ταχέως" κατασβεσϑὲν δὲ καὶ ὑποψυχϑὲν οὐκ ἄν τις ἀναξωπυρήσειεν (γ6}] πάλιν ἐξάψειεν οἵ, ν». 181 8) ἀπραγμόνως" οὕτω καὶ τῶν ψυχῶν ἄριστα πράττουσιν, αἷς
συμβέβηκε κατὰ τὸν ποιητήν ὅπως ὥκιστα᾽ οοἰῦ. 21 ὅπως ὥκιστα] οἵ. ΒοΙρκ. 3. Ρ. 1δ0
ΕΗ
10
18
ΑΒ ὕὉΧΟΙΒΜΝ. [1.2]
πρὶν ἔρωτα πολὺν ἐγγενέσθαι τῶν αὐτόϑι πραγμά- τῶν καὶ μαλαχϑῆναι πρὸς τὸ σῶμα καὶ συντακῆναι καϑάπερ ὑπὸ φαρμάκων.
11. Τοῖς δὲ πατρίοις καὶ παλαιοῖς ἔϑεσι καὶ 612 νόμοις ἐμφαίνεται μᾶλλον ἡ περὶ τούτων ἀλήϑεια. τοῖς γὰρ αὐτῶν νηπίοις ἀποθανοῦσιν οὔτε χοὰς ἐπι- φέρουσιν. οὔτ᾽ ἄλλα δρῶσι περὶ αὐτὰ οἷ᾽ εἰχὺς ὑπὲρ ϑανόντων ποιεῖν τοὺς ἄλλους᾽ οὐ γὰρ μέτεστι γῆς οὐδὲν οὐδὲ τῶν περὶ γῆν αὐτοῖς. οὐδ᾽ αὐτοῦ περὶ ταφὰς χαὶ μνήματα καὶ προϑέσεις νεκρῶν φιλοχω- ροῦσι καὶ παρακάϑηνται τοῖς σώμασιν. οὐ γὰρ ἐῶσι ϑρηνεῖν οἵ νόμοι τοὺς τηλικούτους. ὡς οὐχ ὅσιον εἰς βελτίονα καὶ ϑειοτέραν μοῖραν ἅμα καὶ χώραν μεϑεστηχκότας ὅ“. ἐπεὶ δὲ τὸ ἀπιστεῖν χαλε- πώτερόν ἐστιν αὐτοῖς ἢ τὸ πιστεύειν, τὰ μὲν ἐκτὸς Β οὕτως ὡς οἱ νόμοι προστάττουσιν ἔχωμεν. τὰ δ᾽ ἐντὸς ἔτι μᾶλλον ἀμίαντα καὶ καϑαρὰ καὶ σώφρονα.
1 πρὶν ἢ: πλὴν τ εἰκὸς] ἔϑος Οοθούι5 8 ἄλλους] ἀνϑρώπους Ἐϊ. Βομτηϊαίαβ 9. οὐδὲ ϑίθρρτιηδηπιβ: οὔτε 12 ϑρηνεῖν ΔΑΑΙἋῚ οαὰ ἢ 14 180. δῶ ἔδγϑ ἴῃ Εὶ βιρρ]οὺ ὟΥ τὰ: καὶ οὐκ ἀγνοῶ μὲν ὅτι ταῦτα πολλὰς ἔχει ἀπορίας" ἐπεὶ δὲ οοὐῦ. 117 σώφρονα] ἱ᾿πί6]]. ἔχωμεν
ΑΡΡΕΝΡΑ ΕΤ ΟΟΒΒΙΘΈΝΡΑ
Ιη Λαποίεαὐομθ δὰ ρ. 2, ὅ δαά. οἷ, ῥ. 618 Ὁ Ῥ: 27, 17 τοὔργον δ11η1]. Ρ. ὅ48,12 Ρ 80,12 “Ἕρμωνος ὁοοΥγ. ΜΒ] 601}: ῬΒῬΆΌΒ. 10,.9..7 Ρ. 88, 4 οοουραγιὺ (οὈοίαβ. νἱα. “όγιος “Ἑρμῆς ν. ὅ04 Ῥ. 02, 4 οὐ 160, 21 δ οπιθπααξίοπθ πὰπὸ ἀπριΐο Ῥ. 79, 30 τηδ]τη Πλαταιάς Ῥ. 9ῦ, 14 ᾿Επικου- ρείων] ἴὔβομπου. Ρ. 360 Ῥ. 117ὅ, 21 τρδ]ΐτη εἴ γε δυν. ἐστιν, ἐν π. ἀργ. ὃ λόγος ἔσται καὶ ἀμβλ. Ρ. 280, 19 ἰδρυϑέντα ἀαὺ οοαθχ Εἰ Ῥ. 247, 11 οοΥν. νἱᾶ, οὐδεὶς οὕτως οἵ. Ρ». 416, 18. 458,11 Ρ. 861, 1 μαϑημάτων τε κάλλος] οἵ. Ῥ]αὖ, αοτρ. Ρ. 4146 Ῥ. 484, 8 ἐνέχεταιϑ Ρ. 440, 8 περὶ] παρὰ
Ρ. 444, 20 ἡμῶν] ἡμῶν ἰδίᾳ Ῥ. 460, 217 ἀ6]. παποί. οὐ ἴπ ἰθχύα 807. ἢ Ῥ. 491, 11 ταῦτ᾽ ἐμοῦ" Ρ. 601, 10 περίπλεαι᾽ οἵ, Ῥ. 628, 2 Ῥ. ὅ20, 16 στεινομένην Εἰ ρΡΘΥΪα8: τεινομένην Ῥ. 848, 1 ἔ: καὶ ἀγαϑοὶ Ῥ. ὅ08, 2ὅ Ῥγὸ πόντος 5801. ἁλὸς Ῥ. ὅθ65, 28 οἵ. ΒΕΙΡῚ. 2 Ῥ. 2341 Ῥ. ὅ10,5 γραμματικῶν ὃ Ρ. ὅ12, 10 Ἡρόδοτον] 2, 111
᾿ ᾧ Τὰ διδν αλ». Ἂν “ ΣΝ
»ὃι
{ΜΠΝΕΆΒΙΤΥ ΟΡ ΤΌΒΘΝΠ0} ΒΆΛΑΥ.
ΟΣ 95.
ο ποῖ
{ῃ6 ςαγὰ
ἾΣΟΝ Βογηδγασκο :
ΡοςκΚει.
Ασπις ἔἰἰδγασν αγά Ῥοσκεί ὕπάετν Ραὶ. “ Κεξ. ᾿πάθχ ΕἼ16.᾽} Μαᾶο ὃγΥ ΠΙΒΒΑΒῪ ΒύΒΕΑΌ
Τίες ΜΟΥΑΊΔα; οα
“.