"'.'"'- ^':^ l--%. / ■*,€%:: "i*^- -v* .Ij * A Jfc; ■#^*wFi s ^ * — . . *■ . i'.Jfl W .^Jf-. 'X*è&'ï\ . m*&* ' *.-v ..■_.. ... .- • . - ■ •"£■ • TT. ♦'! - i,- ' ljW> *^£& -'T* ^ i% ^/\ «, i#i3 .5 r>H^ '• *t$ TH RSITY OF ILLINOIS LIBRARY OuZn \ f Digitized by the Internet Archive in 2011 with funding from University of Illinois Urbana-Champaign http://www.archive.org/details/neerlandsplanten02oude 1 I I 1 f I jl II 1 NEERLAND'S PLANTENTÜIN. NEEELAiWS P L A N T E N ï T I N. AFBEELDINGEN EN BESCHRIJVINGEN YAX E R F li A IM T E VOOR TUIN EN KAMER, (M'i.iimi *<-b:v aam il. mr. in uovivfhiv. ONDER REDACTIE VAN D'. C. A. J. A. OUDEMANS, 'Hoogleeraar in de Plantkunde aan het Alhenaeum lllnstre te Amsterdam. EX ONDER VASTE MEDEWERKING VAN DE IIEEREN : C. «LIJII, bloemist Ie Utrecht; J. li GR0ENEWE6EN , bloemist ie Amsterdam; J. II. KRELAGE , bloemist Ie Haarlem , en II. WITTE, bloernisl aan 's lands kruidluin Ie Leiden. TWEEDE DEEL GRONINGEN. — i. 13. WOLTERS. 1866. GEDRUKT BIJ GEBROEDERS KOITSEMA , TE GRONINGEN. 58 O BLADWIJZER. I. AFGEBEELDE EN BESCHREVEN PLANTEN. A. Blz Abronia fragrans Nutt. . 5 Acer campestre var. pul- verulentum 120 Negundo ibliis ar- genteo-variegatis . . .120 platanoid.es foliis ar- genteo-variegatis . . . 1 20 ■ ■ platanoides foliis au- reo-variegatis . . . .120 pseudoplatanus foliis variegatis 120 pseudoplatanus var. Leopoldii 121 pseudoplatanus var. tricolor 121 Acschynanthus Boschia- nus Bi 42 Acsculus Hippocastanum foliis argentco-variega- tis. . ' ; 121. Hippocastanum foliis aurco-variegatis . 121, rubicunda foliis marginatis 121. Agathea amelloïdes . . 42, Ailauthus glandulosa fo- liis variegatis . . . .122. Ajuga reptans .... 42. Aletris fragrans .... 45. Alnus glutinosa var. aurea 122. Amaryllis (in verscheiden- heden) ...... 30. Ataccia eristata Kunth. . . Aucuba japonica Thunb. var. grandidentata ma- culata Hort. v. Sieb. . . B. Batemannia grandiflora Reich. fil 90. Bauhinia tomentosa L. var. glabrata 71. Begonia baccata Hook. fil H. Pearcii Hook. fil. 8. — Rex J. Ptz. . . . 46. splendida . . l(j. PI. 33 30 Bk Berberis canadensis mar- ginata 122 vulgaris foliis au- reo-varicgatis . . . 122 Bromelia fastuosa Li.mil. var. Berginanni Regel 89. Broussonnetia papyrifera foliis variegatis . . . 122. Calathea tubispatha Hook. fil. . . Veitchiana J. Veitch Calceolaria Hyssopifolia HBK. ..*.... Calodracon Jaequini . . variegatum . Carpinus Betulus foliis argenteo-variegatis . Betulus foliis aureo-variegatis . . . Castanea vesca foliis ar- genteo-variegatis . . . vesca foliis au- reo-variegatis . . . . Ceropegia sororia Haryev Chamaeranthemum Beyri- cIiüNees. fol. variegatis Chamaerops humilis Cirrhopetalura Pahudii DE Vr Cleraatis Jaekmanni . . rubro-violacea 32 45 45 122 122. 123. 123. 87. 70. 45. C'lianthus Dampieri CüNN. var. floribus albis et var. flor. rubro-marginatis . Clintonia pulchella . . Coelogync eristata Lindl. Cordyline Cannaefolia Cornus sericea foliis varie- gatis Corysanthes piëta Lixdl. Craïaegus Oxyacantha fol. argenteo-variegatis Oxyacantha bil. 2:i 29. 30. 42. 44. 123. .11 -variegatis 123. 1 23. PI. IV. V (22,23) 32 25 • ' C ISLADVn.IZKR. Cureuligo reeurvata sumatrana Blz. 46. 46. Dendrobium dixanthuni Reich. fil 89. formosuni Roxb. var. gigantea . 34. ■ ■ Johannis Reich. fil 7. ■ ■ Tattonianum Reich. fil 6. Desmodium pendulitiorum Oud Dianella tasmanica Hook. 32. Dracaena australis . . . 44. ■ brasiliensis . . 45. congesta . 44. ■ ferrea .... 45. ■ fragrans ... 45. indivisa . . . 44. rubra .... 44. stricta. ... 44, — tcrminalis . . 45. E. Epidendnim myriacan- thum Lisdl. . . . . 33. Eriantkus Ravennae P. B. 11 EucodonopsisNaegelioides Hort. v. Houtte . . 34, Eulophia euglossa Reich. FIL 88. II (20) Fieus elastica .... 45. Suringarii Witte. . , Fragaria , Heus van Zuid- wijk indica .... 42, Fraxinus excelsior f'oliis argenteis 123, ■ Juglandifolia var. Aucubaefolia . .123, G. Gesneria sceptre cerise Hort. v. Houtte . . 31. Gladiolus Papilio Hook. fil "0. H. Habranthus fulgens Hook. fil. . . 89. PI. | Blz. Hibiseus syriaeus l'ol. va- riegatis 123. Hvophorbe Verschaffeltii H. Wendl 36. I. Iris Kaempferi VON Sieb. var. Alexander v. Hum- boldt — ■ var. Alcx- 111(21) 36 PI. ander von Sieboldt . . . — reticulata Bieb. . . 87. J. Juglans regia laciniata t'oliis variegatis . . . 123. K. Kerria japonïca i'oliis ar- genteo-variegatis . . . 123. Laelia grandis Lixdl. . Laniproeoceus Weilbachii Oud 35. Lantania Sellowiana . . Latania borbonica . . . Lilium Thunbergianum var. aureum nigrü-ma- culatum von Sieb. . . Liniaria Cyrabalaria . . Livistonia chinensis . . Liiisia Psyche Reich. fil. Lysimachia Xummularia . M. Manettia micans P. E. . Maranta zebrina . . . Mespilus gernianica i'oliis aureo-variegatis . . . Monstera deliciosa . . Lennea Musa Cavendishii paradisiaca rosacea . zebrina .... Myoporum parviibliuni . Myrsipbyllum asparagoi- des Mill N. Niphaea albo-lincata Hook 42. 45. 29. 42. 45. 71. 42. 46. 123. 46. 46. 46. 46. 46 46. 41. 35 34 26 24 BLADWIJZE!'.. O. Odontoglossum Bluntii Reich-fil Ophiopogon japonicus AlT. var. fo]iis argenteo- striatis Hort. v. Sieb. Oxolis rosacea. . . . Blz. 34. 42. Paehy podium succulen • turn A.DC 5. Palafoxia Hookeriana Torr. Grey .... 30. Palumbina candida Reich. fil 34, Pardanthus Sinensis Ker. 29. Pavetta Hookeri Oud. . . . Pelargonium lateripes . 41. Pelargonium s (aanbeve- lenswaardige) 100. Peristrophe lanceolaria Nees 90. Philadelphus coronarius foliis argenteo-variegatïs 123. foliis aureo-varie- gatis 123. Philodt'iidi'on pertusuni . 45. pinnatifldum . 45. Phoenix dactylifera . . 45. Pioenen (aanbevelens- waardige) 85. Platycodon autuninalis Decaisne Podophvllum Emodi Wall 29. Prunus Padus foliis aureo- variegatis 123. Q. Quereus Robur var. Con- cordia 121. ■ Robur foliis ar- jjenteo-varicaatis . . . 123. Keus van Zuidwijk . . . . Rhapis flabelliformis . . 45. Rhododendron Hodgsoni Hook. FIL . . . . . 32. Rhododendrons (aanbeve . lenswaardige) .... OS. PI. 31 28, 29 I (19) 36 Ribes nigrum foliis aureo- marginatis . . . Russelia iuncea . . Blz. 123. 42. S. Salix aurita foliis varie- gatis 123. ■ caprea . . . 123. Saribus Chineusis . . . 45. Sarmienta repens R. P. . 31. Saxifraga sarmentosa . . 41. Scilla Cooperi Hook . . 87, Sedura Sieboldii . . . . 41. Sollya hcterophylla . . 42. Sparaxis pulcherrima Hook. fil 33. Staehytarpheta bicolor Hook 7. Sympboricarpos orbieula- tus foliis aureo-varic- gatis 123. T. ïhibaudia eordifolia HBK 70. — coronaria Hook. fil 66. Jessicae Hook. fil 31. Tilia grandifolia foliis ar- genteo-variegatis . . 123. Tillandsia xiphoides Ker 88. Torenia asiatica .... 42, Trichopilia Turialvae Reich. fii 35, U. Ulmus campestris foliis ar- genteo-varicgatis . . 123, Ungnadia speeiosa Endl. 4, Vitis elegans . . Vittadinia triloba w. 42, 42 Wcigelia amabilis foliis argenteo-variegatis . .123, rosea naua foliis argenteo-variegatis . .123. PI. 1SLADWIJZKK. II. MEDEDEELINGEN VAN WETEXSCHAFPELIJKEX AARD. Blz. De opleiding- van tuinbouwers in België, door 0 1. Erianthus Ravennae , cenc als sierplant aanbevelenswaardige grassoort, door H. Witte . 11. Over het verplanten van oude boomen , door 0 19. Over het vermenigvuldigen van verscheidenheden onder de Va- rens , door 0 22. Middel om Violieren met dub- bele bloemen te verkrijgen , door O 27. Over eenige planten , die tot het vullen van bloemhangers die- nen kunnen, door O. . , . 41. Iets over sierlijke bladplanten voor kamers en salons , door O. 43. Iets over den klok van Munter, door 0 48. Iets betreffende het kweeke'n van Palmen, door II. Vitte . . 50. Iets over dokmiddelen voor lei- boomen , door 0 60. Iets over het vermenigvuldigen van overblijvende Papaversoor- tcn door wortclstckken , door 0 63. Eene zeer aanbevelenswaardige soort van naambordjes bij plan- ten , door de Jonge van El- lemeet en 0 64. Afbeelding van den klok van Munter 67. De algemeene tentoonstelling van tuinbouw te Londen (22 — 29 Mei 1866) door J. H. Krelage 72. Immortelles , door 0 94. Middel om Paeonia Moutan veer- tien dagen vroeger dan ge- woonlijk te doen bloeien , door 0 97. Erythrina Crus galli voor den vollen grond, door O. . . . 98. Nieuwste proeven over den in- vloed van het licht op het ver- mogen van stengels om zich om andere voorwerpen heen te slingeren, door O. . . . 108. Het bloeien van Dasylirion gra- cile in de open lucht, door O. 116. III. BOEKBESCHOUWINGEN. Manuel de 1' Amateur des Jar- dins. Traite général d' hor- ticulture, par M.M. J. De- CAiSNE et Ch. Naudin , Tomé II, Paris 1866. (fr. 7.50) . . Handboek voor den bloementuin, Blz. 90. met opmerkingen voor de be- handeling der planten in de koude en warme kas , door H. Witte, Hortulanus aan 'sRijks Academietuin te Leiden. — Groningen , J. B. Wolters , 1866. (f. 2.50) IV. GEMENGDE BERICHTEN. Blz. Dood van J. Lindley .... 8. » » J. F. C. Montagne . 28. » P. J. Lenné. ... 39. » R. K. Grevillc. . 107. » » K. Fintelmann . . 107. » G. H. Mettenius . . 119. » F. von Siebold . . 132. » » D. F. L. von Schlech- tendal. Handboek voor de Physiologie der planten van Hofmeister. Bloemen-tentoonstelling- in 't Pa- leis voor Volksvlijt te Amster- dam in 1866 10 Bloemen-tentoonstelling in 't Pa- leis voor Volksvlijt te Amster- dam in 1867 133 Internationale bloemen-tentoon- stelling te St. Petersburg in 133. 9. 93. 37. 1868 ......... Programma der internationale bloemen-tentoonstelling te Pa- rijs in 1867 103 Nader programma der internati- onale bloemen-tentoonstelling te Parijs in 1867 124. Vertrek van Dr. B. Seeman naar Amerika 37. Tijdschrift van het Antwerpsen kruidkundig genootschap . . 38, Camellia's uit beetwortel ge- sneden .40 Camellia's versierd met dia- manten 40 Middel tegen den meikever . . 46, Middel tegen de mieren . . . 107. tea 118. VOORBERICHT. Een enkel woord ga aan den tweeden Jaargang van » Neêr- lands Plantentuin" vooraf. Ik gevoel mij namelijk verplicht, aan de inteekenaren op dit Tijdschrift mee te deelen, dat de wijziging in den vorm, die de » Plantentuin" reeds bij de 5e aflevering des vorigen jaargangs onderging, hare oorzaak, had in eenige tot mij gekomen verzoeken , om meerdere verscheidenheid in den tekst te brengen, en daarin vooral eenige ruimte beschikbaar te stellen voor korte berichten, op fraaie planten betrekkelijk, die in andere tijdschriften mochten worden afgebeeld. Ik gevoelde de rechtmatigheid van dit verlangen , voerde de verandering in, en zal haar ook voor dezen jaargang in stand houden. Verder zijn alle maatregelen zoo getroffen , dat voortaan op den len van elke maand eene aflevering het licht zal zien. Om de andere, zullen die afleveringen 1 en 2 platen, doch altijd — op zijn minst 16 bladzijden dntks bevatten. Ik zul er mij op toeleggen, vooral nieuwe en fraaie planten te doen af- beelden. Het is mij gebleken , dat lang bekende niet met die onderscheiding ontvangen worden, welke aan hare jongere zusters ten deel valt. Eindelijk nog iets over het gebruik , dat ik bij de beschrij- ving van de twee thans afgebeelde planten gemaakt heb van de Latijn sche taal. Ik beschouw het namelijk als tot mijne roeping te behoo- ren , -nieuwe, zeldzame of minder goed bekende gewassen, en bovenal de zoodanig en, die het eerst uit Nederland in den, handel gebracht worden, ook bij den vreemdeling in te leiden , en de wetenschappelijke wereld ook buiten 's lands op de uit- komsten aandachtig te maken, welke het onderzoek dier planten hier te lande heeft opgeleverd. Geene taal is daartoe beter dan de Latijnsche geschikt. — Wat echter in die korte me- dedeelingen belangrijk is voor den Nederlandschen Lezer, wordt hem in zijne moedertaal meegedeeld. Dat eene algemeene belangstelling mijne pogingen , om ten nutte van den Tuinbouw werkzaam te wezen , blijve onder- steunen , hoop ik van harte. Amsterdam . December 186.5. 0. A. J. A. OUDEMANS. FICUS SURINGARII WITTE. lith i Morrién&Amand Amst Groningen J B W* PLATYCODON AUTUMNALIS DECNE I. BESCHRIJVINGEN VAN AFGEBEELDE PLANTEN. PLATYCOBON AUTUMNALIS decne PI. autumnalis Decne. (Revue Hortic. II, 2e Sér. , a° 1848, Fig. 19; Lemaire , Jardin fleuriste , a° 1852, t. 250. — PI. sinensü Lixdl. , Journ. of the Hort. Soc. I, a° 1851, p. 305, e. ie. (vaiietas fl. du- plici) ; Paxtox , Fl. Gard. II, t. 61. — PI. grandiflorus Lixdl. (non De C), Journ. of the Hort. Soc. a° 1846; Hance Diagn. pi. nov. Austr. Chin. ined. II, 12 in TValpees Ann. hot. Syst. II, p. 1040 (?). — Perennis. Caules herhacci , ad 3 ped. alti , ereeti , stricti , sursum ramosissimi , glabri , subteretes , glaueescentes. Folia hrevissime petio- lata , sparsa , inferiora elliptiea vel ovato-elliptica , superiora lanceolata , omnia aeuta , inaequaliter argute-serrata , subtus glauceseentia , glahra. Flores in cymas racemosas, ex axi centrali flore terminata progredien- tes , civmque ea paniculam quasi amplam formantes , dispositi , pedun- culati. Calyeis glaucescentis tuhus hemisphaericus , laciniis triangula- rihus vel deltoideis , aeutis. Corolla ampla , alha aut eoerulea , venis saturatiorihus retieulata , ex infundihuliformi eampanulato-expansa , laciniis ealycinis sextuplo longior, qxdnqueflda , mareescenti-persistens , laciniis late-triangularihus denique revolutis. Stamina 5, hasi in squa- mulam seniiorbieularem densissime eiliatam dilatatis , filamentis applana- tis, antheris ovato-lancoolatis dimidio brevioribus. Ovarium semi-inferum , apiee eonoideo supra lincam insertionis perianthemiorum exsertum , 5-loculare, locxdis multiovulatis. Stylus medium corollae attingons , cy- lindricus. Stigmata 5 , crassa , primo in clavum eoalita , demum lihera rerlinata. Folia inferiora 6 cent. longa , 3 cent. lata. Flores 5-6 cent. in dia- metro. Varictates 4 in tabula nostra depictas , corolla alha simplici et duplici et corolla eoerulea simplici et duplici ornatas , aecepimus e Horto SrEBOL- diano prope Lugd. Batavorum , uhi ex seminihus a" 1862 e Jedo allatis prodierunt. — PLATYCODÜN A.UTUMNALIS. I >e eerste berichten, welke van de fraaie plant , hiernevens afgebeeld, tot ons kwamen, dagteekenen van het jaar 1846. Wij zijn ze verschuldigd aan den onlangs overleden Hoog- leeraar Lindley , en vinden ze in het » Journal of the Hor- ticultural Society" van het genoemde jaar. De geleerde Schrijver, dit' destijds enkel over exemplaren met dubbelde witte kroonen te beschikken had , meende , in de plant in kwestie niet anders dan eene verscheidenheid van de reeds zeer lang bekende Platycodon g ramliflorus te mogen zien , en werkelijk vinden wij in den aangehaalden jaargang van het Engelsche tijdschrift . wat tegenwoordig met den naam van PI. auium- nalis bestempeld wordt , nog als PI. grandifhrus beschreven. Later zag Lindley zijne fout in , en trachtte hij haar te ver- beteren, door in den jaargang 1851 van hetzelfde » Journal" den nieuwen naam van PI. sinensis voor onze plant voor te stellen. Ongelukkig echter kwam deze verbetering in zoo verre te laat, als reeds Decaisne drie jaar vroeger, d. i. dus in 1848, het zelfde irewas, onder den titel van PI. aiitttm- nalis (d. i. herfst-Platklok) , in de «Revue Horticole1' beschre- ven en afgebeeld had. Daar er nu geen twijfel bestaat aangaande de identiteit der planten, door beide g-eleerden bedoeld, zoo vereischten het gebruik en de rechtvaardigheid , dat wij niet Lindley's (nieuweren), maar Decaisne's naam overnamen , zoo als wij dan ook gedaan hebben. PI. autwninalis is een langlevend gewas, waarvan dat gedeelte, 't welk 's winters in den grond verscholen blijft, telken jare een wassend aantal kruidachtige stengels naar boven zendt, die tot 3 voet hoog worden, een statig voor- komen hebben en in eene menigte bloeiende takken uitloopen. Zoowel de stengels als de bladen, wier vorm het meest met eene aan beide zijden puntig toeloopende ellips kan vergele- ken worden, en wier rand in fijne en scherpe tanden van i. PLATYCODON AUTUMNALIS. ongelijke grootte ingesneden is, hebben eene grijsgroene kleur, en dat wel niet ten gevolge van haartjes, die, over beider oppervlakte verspreid, de kracht van het oorspron- kelijke groen zouden temperen — want zoowel stengel als bladen zijn onbehaard — maar van dieper gelegen bijzon- derheden in hun bouw, welke het hier de plaats niet is te vermelden. Van onder naar boven nemen de bladen lang- zaam in uitgebreidheid af, en men ziet de bloemen dan ook uit de oksels van veel kleiner blaadjes oprijzen , dan die elkander lager aan den stengel opvolgen. Wat nu die bloemen zelven betreft , deze zijn gesteeld en op ongelijke hoogten langs de takken gezeten, waarbij echter valt op te merken , dat eene dier bloemen den tak altijd afsluit. Deze eindbloem ontluikt altijd het eerst ; op haar volgt de allerlaagste bloem , en eindelijk openen zich ook de tusschen die uitersten gezeten bloemen op min of meer regelmatige wijze. — Aan elke bloem onderscheidt men 5 kelkslippen ; eene groote wijde kroon ; 5 meeldraden , die eerst eene soort van knods vormen , doch later uiteen wijken , en een rolronden stijl , die zich naar boven in 5 stervormig uitgespreide stempels ver- deelt. Al die onderdeden rusten op een half-kogelrond groen lichaampje , waarin men , op eene horizontale doorsnede , een 5-hokkigen eierhouder met ontelbare eitjes herkent. — De top diens eierhouders steekt in de bloem zelve uit en vormt daar eene kegelvormige verhevenheid , die later in 5 tanden uiteensplijt , en zoo een doortocht aan de talrijke zaden ver- schaft. Juist door de wijze, waarop de zaaddoos openspringt, is Platycodon van de g'ewone Klokjes (Cainpanula) onderschei- den ; want bij deze laatsten ontsnappen de zaden door ronde openingen , welke daarenboven onder de bloemdeelen gelegen zijn. Ook bij Platijcodon vindt men de zamelharen , waarover wij in ons opstel over Roëlla ciliata (Jaargang I) gesproken hebben. I 3 PLATYCODON AUTUMNALIS. Platycodon grandifloms wijkt van PI. autumiialis af door een neêrliggenden tengeren stengel , waaraan daarenboven niet meer dan een of twee bloemen voorkomen. De exemplaren waarnaar onze platen genomen zijn, wer- den door den Heer von Siebold in zijne kweekerij bij Leiden geteeld uit zaad, in 1862 uit Jedo ontvangen. De dubbelde bloemkroon van twee der afgebeelde verscheidenheden toont duidelijk genoeg aan , dat dat zaad van lang gekweekte tuinplanten afkomstig moet zijn geweest. Wij zeg-gen met opzet «dubbelde bloemkroon" en niet «dubbelde bloemen", omdat wij hier noch met eene vermindering , noch met eene vermeerdering, en even min met een onnatuurlijken bouw dier meeldraden te doen hebben , en deze werktuigen der- balve — wat anders bij ware dubbelde bloemen regel is — in geen enkel opzicht door het ontstaan van de tweede kroon geleden hebben. Daar de gelegenheid om de bloemen met dubbelde kroonen te onderzoeken ons niet gegeven werd, kunnen wij aangaande haar verderen bouw geene volledige mededeeling'en doen. De naam Platycodon is van twee Grieksche woorden af- komstig , waarvan het eene (platus) plat en het andere (koo- doon) hlok beteekent. In onze taal zouden wij hem dus door »Platklok" kunnen vertolken. PI. aittumnalis behoort oor- spronkelijk in China te huis. \ olgens berichten , ingewonnen bij den tuinman van den Heer von Siebold, is Platycodon autumnalis geschikt voor den vollen grond , en houdt zij het onder eene lichte bedekking 's winters zeer goed bij ons uit. Men vermenigvuldigt haar uit zaad. In het aanstaande voorjaar zullen de thans afge- beelde verscheidenheden door den Heer von Siebold in den handel gebracht worden. O. I. 4 DESMODIUM PENDULIFLORUM OUD. DESMODIUM PENDULIFLORUM ou„ Desmodium petididijlorum Oud. Perennis, frutescens, 5-6 pedes altus. Ranii penduli , ad 3 pedes longi , adpresse-pilosi , subtriquetri , suleati. Folia trifoliolata , foliolis oblongis vel oblongo-laneeolatis , utrinque acutis, mueronatis , integerrimis , supra glaberrimis , subtas densissime adpresse-pilosis , terminali longius pcdieellato , eeteris paullo majus. Sti- pulae lanceolato-setaeeae , serieeae. Racenri axillares , longi , flacoidi , penduli , multiflori , rliaehide adpresse-pilosa. Flores puipurei , soli- tarii vel per paria juxta rliachidem dispositi , denique secundi , pedi- eellati , pedieellis nonnumquam bifureatis , adpresse-pilosis , basi braeteis 1 (in unifloris) vel 3 (in bifloris) laneeolatis seariosis pilosis sufful- tis. Calyx basi bracteolatus , dense-adpresse-pilosus , e basi attenuata sensim ampliatus , tandem in limbum quinquefissum abiens , laciniis lanceolato-acuminatis vel subulatis , eorolla quadruplo lirevioribus. Vexil- lum obovatum brevius, alae et petala carinalia oblonga , longius ungui- eulata , ultimis 4 basi (latere esterno) in auiiculam obtusam produetis. Alae vexillo dimidio breviores , basi sua earinae firmiter adhaeren- tes. Carina subineiu-va , obtusa , vexillum magnitudine aequans , usque ad ï altitudinis in partes suas constituentes , sursum denique in imam coalitas , soluta. Stamina diadelpha. Ovarium stipitatum , cum stylo arcuato sericeum. Differt species nostra ab affinibus Japonicis et Chinensibus ramis et racemis multifloris pendulis , caule et foliis subtus dense adpresse-pilosis , ab aliis insuper foliolorum et stipularum forma. Species japonica (?) a°. 1862 a cl. von Siebold in hortum suum prope Lugdunum-Batavorum e Jedo introducta. Onze afbeelding kan niet dan een onvolmaakt denkbeeld geven van de plant, welke wij hier als eene nieuwe aan- winst voor den vollen grond aan onze Lezers voorstellen, ii. i • DESMODIUM PENDULIFLOHUM. Wij konden over geene meerdere ruimte beschikken dan die slechts door den top eens taks werd ingenomen, en toch is Desmodïum pendtiliflorum eene 5 — 6 voet hooge plant, met afhangende takken van meer dan een meter lengte. Men stelle zich haar derhalve in hare natuurlijke uitgebreidheid voor , in den vorm eener piramide van meer dan manshoogte , van half Augustus tot half October met purperen bloemen overdekt , en men zal ons wel moeten toegeven dat wij recht hadden, eenige ruimte voor de nieuw aangekomene in ons Tijdschrift beschikbaar te stellen. Wij voegen hier ter meer- dere aanbeveling terstond bij , dat Desmo&ium penduliflorvm des winters op den vollen grond zonder bedekking overblijft. Het geslacht der Desmodiums omvat ca 125 soorten en is over de geheele Aarde verspreid. Het behoort tot de vlin- derbloemige planten (Papilionaceeën) en toont dit ook ten duidelijkst in den bouw zijner bloemen , die zijdelings-syrn- metriek zijn en uit een 5-slippigen kelk, 5 vrije kroonbla- den , 10 meeldraden en een enkelvoudigen stamper bestaan. Bij de ontleding der bloemen van deze of gene Papilionacee gebeurt het wel , en het zelfde geldt ook voor onze Desmo- dium, dat men niet meer dan 4 kroonbladen binnen den kelk besloten vindt. Een nauwkeuriger onderzoek leert dan echter, dat een dier 4 blaadjes uit twee aaneengegroeide stukken bestaat , zoodat de voltalligheid der bloemdeelen , ook in die gevallen , aan geen twijfel onderworpen kan wezen. Die twee ineengesmolten blaadjes nemen in elke vlinderbloem de laagste plaats in. omvatten de meeldraden, en dragen te samen , omdat zij eenige overeenkomst hebben met een schuitje, den naam van Kiel. Links en rechts van deze kiel vindt men een ander opstaand of naar buiten eenigszins uitwijkend blaadje, een zoogenaamden Vleugel, en eindelijk, aan de bovenzijde der bloem, een door zijne meerdere grootte 11. WETENSCHAPPELIJKE MEDEDEELIN< ! KN DE OPLEIDING VAN TUINBOUWERS IN BELGIË. Onlangs verscheen er te Parijs een werkje van den op hel gebied van den Tuinbouw met roem bekenden Charles Baltet in het licht, waarin, ondermeer, eenige bijzonderheden wer- den medegedeeld aangaande de gelegenheid , welke aan hen , die zich tot tuinbouwers en kweekers wenscben te bekwamen, in België gegeven wordt run dat doel te bereiken. Die bijzonderheden kwamen ons belangrijk genoeg voor om er de aandacht, ook bij ons te lande, op te vestigen. Want achtte Baltet liet raadzaam , den minister van landbouw in Frank- rijk oplettend te maken op den hoogen trap, waarop de tuinbouw in België staat , en op de oorzaken , die daartoe geleid hebben, ook bij ons kan liet zijn nut hebben , te doen uitkomen, welken weg onze zuidelijke naburen zijn ingesla- gen om aan den tuinbouw in hun land een hooger aanzien te verschaffen, en hem ten minste te doen deelen in de voorrechten . welke aan den landbouw worden toegekend. Eene der oorzaken van den bloeienden toestand , waarin de Tuinbouw in België- verkeert, is daarin te zoeken, dat er in dat land twee leerscholen voor tuinbouwers , eene te Vilvoorden en eene te Gend, bestaan, welke voor een deel door den Staat onderhouden worden en waarop de Regeering het oppertoezicht uitoefent. — Hij die , in België , lust en opwekking gevoelt, zich later als tuinbouwer neer te zetten , is niet, zoo als bij ons, genoodzaakt zich te bepalen bij het bezoeken van eene reeds gevestigde kweekerij , en daar alleen de handgrepen Ie leeren kennen, welke hem door den tijd i OPLEIDING VAN TUINBOUWERS. van dienst moeten wezen ; hij kan ook een anderen , en zeker beteren , weg inslaan , dien namelijk van zijne opleiding te zoeken aan eene der hier boven genoemde scholen , waar niet alleen praktisch , maar ook theoretisch onderwijs gege- ven wordt , en dat wel door mannen , wier namen op weten- schappelijk gebied een goeden klank hebben. Men is het tegenwoordig vrij wel eens omtrent de grondstelling, dat theorie en praktijk elkander de hand moeten geven , wil men op goede uitkomsten hopen ; en het is wel niet aan te ne- men , dat men den tuinbouw in dit opzicht met eene andere maat zou wenschen te meten, dan andere toegepaste weten- schappen. Met te meer vrijmoedigheid kan en mag men het derhalve uitspreken , dat het te betreuren is , dat bij ons de gelegenheid niet bestaat om toekomstige tuinbouwers eene wetenschappelijke opleiding te geven — wetenschappelijk , in zoo verre als zij niet alleen noodig hebben het hoe, maar ook het waarom te weten der handelingen , welke hun beroep medebrengen. De Leerschool voor Tuinbouw te Vilvoorden werd in der tijd, met behulp van 't Belgisch gouvernement , gesticht door L. de Bavais, in het afgeloopen jaar overleden, en in de betrekking', waarin hij tot die school stond, opgevolgd door den Heer Debrichy. Aan genoemde Inrichting wordt onder- wijs gegeven in de Botanie , de Bloemkweekerij , den Groente- en Ooftbouw, de Rekenkunde, het Fransch en het Vlaamsch; daarenboven — in het 2e studiejaar — in den aanleg van tuinen en het bouwen van kassen , en in het 3C en laatste jaar in de beginselen der natuur- en scheikunde en der geo- logie. Buitendien worden de kweekelin^en in de e-elewnheid gesteld, zich in elk opzicht praktisch te oefenen , en dat wrel op een terrein van 172 morgen groot. De Tuinbouwschool te Ml voorden staat onder bijzonder DESMODIUM PENDULIFLORUM. alles overschaduwend blaadje , dat met den naam van Vlag bestempeld wordt. De meeldraden , binnen de kiel besloten , zijn , zoo als wij mededeelden, 10 in getal. Hiervan is er slechts één vrij, terwijl de 9 anderen tot een bundel of liever tot een van voren gespleten cilinder vereenigd zijn , die den zachtharigen en gesteelden eierhouder omvat. — Van de peulen onzer plant kan ik niets mededeelen, omdat ik ze niet gezien heb. De fraaie , overhangende , rijke bloemtrossen komen uit de oksels van bladen voor den dag, die elk afzonderlijk uit 3 klei- nere blaadjes bestaan, welke nu eens meer tot den zuiver-, dan eens meer tot den uitgerekt-elliptisehen vorm naderen , spits toeloopen, gaaf van rand, en van onder, even als de takken waardoor zij gedragen worden , met dicht aaneenliggende zachte haren bedekt zijn. Aan den voet van eiken bladsteel vindt men twee lange smalle bruinachtige schubbetjes. Desmodïum penduliflorum ' t alleen in hare geheele houding', maar daarenboven in bijzonderheden af van D. ra- cemosum DC. . die ook wel in tuinen aangetroffen wordt en eveneens uit Japan tot ons gekomen is. Het zij hier genoeg- zaam er op te wijzen, dat zoowel de takken als de bloem- trossen bij laatstgenoemde soort rechtop staan; dat haar stengel en hare blaadjes onbehaard zijn , en dat aan laatstgenoemde organen daarenboven een eirond-langwerpige , in plaats van een zuiver- of uitgerekt-elliptische vorm wordt toegeschreven. Hoewel de stengel van onze Desmodium spoedig houterig wordt, zoo sterft hij toch jaarlijks tot op den grond af. Onze plant moge dus in vollen bloei een heesterachtig voorkomen hebben, tot de ware heesters behoort zij niet. ii. DESMODIUM PENDULIFLORUM. Zoo als reeds hier boven medegedeeld werd, is D. pendn- liflor%m eene volle-gronds-plant. Zij houdt liet 's winters zonder bedekking uit. De Heer von Siebold bracht baar in het najaar van 1864 in den handel, en levert haar thans af tegen /' 1,50 het stuk. O. OPLEIDING VAN TUINBOUWERS. toezicht van den Staat , d. i. van eene Kommissie van 3 personen , door den Koning benoemd , die de School jaarlijks ten minste tweemaal bezoeken en den betrokken Minister een verslag hunner bevindingen voorleggen. Buitendien beraad- slaagt die Kommissie telken jare in de maand Augustus met den Direkteur en de Leeraren der Instelling over hare belangen. De Tuinbouwschool te Gend komt , wat hare orgauizatie betreft, in de meeste opzichten met die van Vilvoorden overeen. Alleen schijnt de Direkteur, de Heer L. van Houtte, daar onafhankelijker te zijn. Als leeraren telt die School de Heeren Crépin, Pijnaert, Rodigas en Burvenich. Het verblijf der leerlingen duurt ook hier 3 jaar. Wekelijks wordt aan genoemde School 15 uur onderricht gegeven, en brengen de kweekelingen even zoo vele uren in afzonderlijke studie door. Onderwezen worden hier dezelfde vakken als aan de School te Vilvoorden ; daarenboven echter het teekenen en het boekhouden. Gedurende het zomer-halfjaar wordt wekelijks eene bota- nische exkursie gehouden. Het geheele schooljaar duurt van 1 Febr. tot 15 December, en de praktische oefeningen heli- ben plaats in het etablissement van den lieer van Houtte. Bovenstaande mededeelingen , die niets meer zijn dan eene schets , leeren ons toch , dat er in België jaarlijks 50 tuin- bouwers kunnen gevormd worden, aan wie het althans aan wetenschappelijke opleiding niet heefl behoeven te ontbreken, en die, na goed volbrachten studietijd , het voorrecht hebben, met een attest te worden begiftigd , 't welk hun overal ter aanbeveling strekken kan. Dat door maatregelen als de in dit opstel geschetste, allen gebaat worden, die de hulp van tuinbouwers in meerdere of mindere mate noodig hebben , Aalt niet te ontkennen. Doch het is even 'min twijfelachtig, dat s OPLEIDING VAN TUINBOUWERS. die maatregelen strekken kunnen om den tuinbouwersstand te verheffen en den tuinbouw te doen bloeien. Want de over- tuiging zal wel algemeen worden gedeeld , dat wie met rede handelt , grooter achting verdient dan de empiricus , en dat nieuwe ontdekkingen en toepassingen voornamelijk te ver- wachten zijn van hem , wiens handelingen door nog andere drijfveeren dan routine bestuurd worden. O. III. AANBEVELENSWAARDIGE PLANTEN UIT BINNEN- LANDSCHE TUINEN EN BUITENLANDSCHE TIJDSCHRIFTEN. A. VOOR DEN VOLLEN GROND. 1. Ungnadia speciosa Endl. (Revue Hortic. 1865, pi. 16). Een boom uit de onvruchtbare ravijnen van Texas en Nieuw-Mexico , die wel is waar niet eerst onlangs ontdekt is , maar toch in onze tuinen en parken minder gezien wordt dan hij wel verdient. Hij behoort tot dezelfde familie als de wilde Kastanje (Aesciilus Sipjpocastanum) , maar onder- scheidt zich van alle soorten van dit geslacht door zijne ge- vinde bladen , die elk uit 7 blaadjes bestaan. In Europa bereikt hij zijne natuurlijke hoogte niet , maar trekt hij toch de aandacht, even goed als in zijn vaderland, door zijne sierlijke houding en zijne groote bladen. Bloeien doet U. speciosa bij ons op den vollen grond niet gemakkelijk , wel echter in eene oranjerie. Men ziet het hare bloemen terstond aan , dat zij naar den typus van die van den wilden Kastanje 4 VOOR DE ORANJERIE EN KAAPSCHE KAS. B. VOOR DE ORANJERIE EN KAAPSCHE KAS. gebouwd zijn. Zij zijn lichter of donkerder rozerood , bevat- ten 4 bundels van eene g-ele franje (staminodiën) en 7 ver naar buiten uitstekende meeldraden met steenroode helm- knoppen. 2. Abronia fragrans Nutt. (Botan. Magaz. 1865, pi. 5544). — Deze nieuwe soort van het kleine geslacht Abronia , waarvan A. umbellata het meest bekend is , wordt door Hooker genoemd » a valuable addition to our garden flora," en in- derdaad, de plant is bijzonder fraai. Zij gelijkt, bij een oppervlakkigen blik , veel op eene Primula , maar behoort tot de Nyctagineeën. Men vond haar aan de oostelijke helling- der Rocky-mountains tusschen 403 en 45° N. Br. De meest kenmerkende eigenschappen dezer plant zijn , dat zij een neerlig-genden stengel , maar opgerichte takken voortbrengt ; dat zij kruiswijs staande eironde bladen heeft ; dat zij lang gesteelde , zeer dichte , bloemschermen draagt van 8 cent. in middellijn; eindelijk, dat hare trompetvormig-e , 2^- centiin. lange , bloemen eene porseleinwitte kleur hebben en uiterst aangenaam rieken. Elk bloemscherm is in een krans van bijna cirkelronde groene schubben gevat met een witten rand. Stengels en bladen zijn beiden vleezig. Des zomers kan Abronia fragans buiten doorbrengen. 3. Pachypodium succulentum A. de Cand. (Botan. Magaz. 1865, pi. 5543). Van deze plant, reeds van vroeger be- kend, en afgebeeld in het Bot. Reg. , pi. 1321 en in Lodd. Bot. Cab., pi. 1676, halen wij alleen de keurige plaat aan, onlangs in het Bot. Magaz. in 't licht verschenen. Men zal zich herinneren, dat de Pachypodiums Kaapsche planten VOOR DE WARME KAS. zijn uit de Orde der Apocynaceeën , met een knolvormigen stengelvoet , vleezige steng-els en dikke bladen , — planten , die terstond liet vermoeden opwekken, dat zij van drooge, heete streken afkomstig zijn. C. VOOR DE WARME KAS. 4. Calathea Veitchiana J. Veitch (Bot. Mag. 1865 pi. 5535). Onder de Maranthaceeën , zoo opmerkenswaardig ö wegens hare groote , fluweelzaclite , sterk genuanceerde bla- den , kunnen weinige of geene soorten met de hier aange- haalde wedijveren , die door Mr. Pearce uit het westen van tropisch Zuid-Amerika aan de Heeren Veitch werd toege- zonden. Elk blad is hier lichtgroen van grond, in een breeden donkergroenen rand gevat , en daarenboven aan weers- zijden van de middennerf met eene overlangs loopende rij van aaneengeschakelde donkergroene vlekken geteekend , in vorm overeenkomend met eene Avassende maan. — De bloemaar is 5£ — 8 cent. lang , p. m. 5^ cent. in middellijn , rust op een stengel van de dikte eener penneschacht , doch steekt niet boven de bladen uit. Zij bestaat uit dakpanswijs over elkaar gelegen groote lichtgroene schubben, die, met uitzondering- van de allerhoogsten , elk 3 — 6 bloemen dragen. Deze bloe- men zijn wit met eene rozerood gevlekte onderlip , en steken even buiten de groene schubben uit. J. Veitch noemde deze plant naar zijn vader. 5. Dendrobium Tattonianum Reich. fil. (Bot. Mag. 1865, pi. 5537). Door J. G. Veitch in Noord-Australië , niet ver van de kust , ontdekt , bloeide deze soort voor 't eerst te Chelsea in de lente van 1865. Zij werd door Reichenbach genoemd naar Lord Egerton of Tatton. Wij treffen hier C. VOOR DE WARME KAS. peervormige schijnknollen , smalle vleezige bladen , en middel- matig groote bloemen aan, waarvan er 12 — 15 stuks telkens tot een tros vereenigd zijn. De kelk- en bloembladen zijn balf wit half geel , en de lij) is donkerpaars gevlekt. De bloei duurt 2 maanden en valt in met Augustus. 6. Dendrobium Johannis Reich. fU. (Bot. Magaz. 1865, pi. 5540). Even als D. Tattonianum, afkomstig uit Noord- Australië , en ontdekt door John G. Veitch. Schijnknollen lang, rolrond. Bladen smal, vleezig, aan hun top in twee ongelijke tanden uitloopend. Bloemtrossen rijk. Bloemen wijd uit elkander gezeten , met spiraalswójs gewrongen bruin- paarse kelk- en kroonbladen en eene gele lip, iets grooter dan bij D. Tatlonianitm , d. i. 3^ cent. in middellijn. Rei- chenbach noemde deze soort naar haar ontdekker , maar be- diende zich daarbij niet van zijn geslachte- , maar wel van een zijner voornamen. 7. Stachytarpheta bicolor Hook. (Botan. Magaz. 1865, pi. 5538). Eene nieuwe Verbenacee uit Bahia , met eironde gezaagde bladen en slanke aren van ongesteelde , lange , half buis- half trechtervormige , lichtblauwe bloemen met eene witte keel. Opmerkelijk is bij deze soort de even onder haar midden bijna rechthoekig naar buiten gebogen kroonbuis , en de purperen kleur der bloemknoppen. 8. Calathea TUBisr-ATHA J. 1) . Hooit . (Bot. Mag. 1865, ■ pi. 5542). Deze soort van Calathea werd met en nevens de onder N". 4 aangehaalde C. VeitcMana , en ook door Pearce ontdekt. Zij wordt 1^ — 2 voet hoog en draagt elliptische, 14 — 22 cent. lange, bladen, die langs hun rand en vlak langs de middennerf donkerder van tint zijn dan op het tus- schen die strooken gelegen gedeelte , doch juist daar ter plaatse eene telkens afgebroken rij van langwerpig- vierkante, paarswijs bij elkander gezeten , donkerbruine vlekken vertoo- GEMENGDE BERICHTEN. nen. Tusschen die bladen rijst op zijn tijd een 3 decim. hooge bloemstengel naar boven , waarop eene 3 cent. lange , dunne , rolronde aar rust , aan welker samenstelling niet meer dan een drietal groene schubben en twee gele, even naar buiten stekende, bloemen deelnemen. 9. Begonia Pearcii /. D. Rook (Botan. Magaz. 1865, pi. 5545). Eene, wat hare botanische kenmerken betreft, aan B. cinnabarina verwante soort , uit La Paz , waar zij ont- dekt werd door Pearce, ingevoerd door de firma Veitch. Zij heeft een opgaanden zachtharigen stengel ; scheef-eironde , aan hun voet hartvormig ingesneden, fijn-puntig uitloopende, van boven donker fluweelgroene, van onder bleek-rozeroode bladen, en groote gele bloemen. Onder de laatsten hebben de mannelijke 4 vrije blaadjes , en de vrouwelijke een in 5 afgeronde slippen verdeeld, uit één stuk gevormd, bloemdek. IV. GEMENGDE BERICHTEN. Den len November 1.1. overleed te London Dr. John Lindley, een der Kruidkundigen , aan welke niet alleen de geheele kruidkundige wetenschap, maar vooral ook de tuinbouw de grootste verplichting had. Den 5en Februari 1799 te Catton bij Norwich geboren , mocht Lindley slechts een 66-jarigen ouderdom bereiken. Hij was jaren achtereen de ziel der » Horticultural Society" en doceerde de Kruidkunde aan » University-College " (van 1829—1861) en te Chelsea. GEMENGDE BERICHTEN. In het nummer van 4 Nov. 1.1. van den » Gardener's Chro- nicle" is bekend gemaakt, dat de internationale Tentoon- stelling van Tuinbouw te London plaats zal hebben van den 22en tot en met den 25en Mei e.k. Even als te Brussel en te Amsterdam , zal aan die Tentoonstelling een wetenschappelijk kongres worden verbonden. Secretarissen van het uitvoerend bewind zijn de Heeren Mr. Thomas Mooee, Dr. Robert Hogg en Dr. Berthold Seemann , en 2e Secretaris de Heer Mr. Richard Dean. Volgens latere berichten is de leiding van het kongres opgedragen aan den Hoogleeraar Alphonse De Candolle van Genève. Niet lang geleden werd de uitgave aangekondigd van een Handboek van de Physiologie der planten , te redigeeren door Prof. Hofmeister , en te schrijven door de Heeren Hofmeis- ter, A. de Bary, Th. Irmisch , N. Pringsheim en J. Sachs. Men stelde zich voor , dat Handboek in vier deelen het licht te doen zien , waarvan het eerste , in drie hoofdstukken , over het leven der plantencel en de vormleer van de vegetatieve organen der gewassen (door Hofmeister) ; over de wetten, waar- door de opeenvolging der knoppen beheerscht wordt (door Th. Irmisch), en over den inwendigen bouw der vegetatieve werk- tuigen bij de Vaatplanten (door A. de Bary) handelen zou; terwijl het tweede aan de Vorm- en Levensleer der Cham- pignons en Korstmossen (door de Bary), der Wieren (door Pringsheim), der Mossen (in uitgebreiden zin) en der Vaat- Cryptogamen (door Hofmeister) ; het derde aan de voorttee- ling der Phanerogamen (door Hofmeister), het vierde ein- delijk aan de experimentele Physiologie der planten (door Sachs) zou worden toegewijd. Dezer dagen nu verscheen het 4e deel van dezen veelom- vattenden arbeid , in den vorm van een lijvig 8" boekdeel GEMENGDE BERICHTEN. van 514 bladzijden (met 50 houtgravuren) in het licht. Over den inhoud van dit werk uit te wijden, zou hier misplaatst zijn. Men kan zich echter een denkbeeld vormen van de volledigheid en de nauwgezetheid, waarmee het werd ge- schreven, door de mededeeling, dat Sachs zes volle jaren besteedde om alles wat tot zijn onderwerp betrekking had , te verzamelen , ten einde eerst daarna aan den eigenlijken arbeid te gaan, d.w. z. onder bet kennis nemen van den inhoud zijner bouwstoffen , de belangrijke en onomstootelijke uitkomsten van de minder belangrijke en twijfelachtige af te zonderen : in één woord , het ontleedmes der kritiek aan te wenden , opdat bet beeld van den tegenwoordigen toestand van de Levens- leer der Gewassen zoo zuiver mogelijk uit zijne handen komen zou. De uitgever (W. Engelmann te Leipzig) heeft aange- kondigd, dat de verhandeling over de » Leer der plantencel " van Hofmeister , en die over de » Vorm- en Levensleer der Champignons en Korstmossen" van de Baby reeds ter perse liggen, en dat het gebeele werk in 1866 ten einde zal worden gevoerd. Van 14 — 19 April zal er in bet Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam eene tentoonstelling van bloemen gehouden wor- den . uitgeschreven door de Direktie van dat gebouw , en waarvan de organizatie is opgedragen aan de Heeren J. B. Gkoenewegen en J. C. Krook, beiden te Amsterdam. I. BESCHRIJVINGEN VAN AFGEBEELDE PLANTEN. FICUS SURINGARII e. witte. (IN HOKT. LT7GD. BAT.) Folia sparsa, longe-petiolata , juniora cordato-ovata , adulta cordato- suborbieularia , versus apiceni paullo contracta , omnia membranaeea , aequilatcra , inaequaliter dentato-serrata , basi luculenter obtuse-biloba , apice acute-aeuminatu , pagina superiore lucida , setulis remotis albis mido oculo distinguendis obsita , nervis primariis 5 , cum aliis pulchre roseis , percursa , subtus in scolcti ramificationibus tantum tenere pilosa , caetero glabra. Internodia et petioli juniora hirtella , adulta glabra. Stipulae virides cadueae glaberrimao. Nodi pulchre rosei. Petiolos vidi cent. 11 et laminas 17 cent. in diametro transversali , 21 cent. vero in diametro longitudinali metientes. Detexit hanc specicm in insula, Amboina eamque in Hortum Lugduno- Batavum introduxit expertissimus Tfa-sjiann. Differt ea ab affinibus F. sulraeemosd Bl. et F. variegatd Bl. textura foliorum semper mem- branaeea , numquam coriacea ; porro eorum forma, numquam oblonga ; denique nervis primariis 5 neque 3 , cum aliis pulchre roseis , et facie laminarum superiore sctulosa neque glabra. De plant, afgebeeld op PI. III, behoort tot de Vijgen, en werd door den Heer Teysmann, Hortulanus aan 's Lands Plantentuin te Buitenzorg , ontdekt op Amboina. Zij kwam , onder meer andere gewassen, zonder naam van Buitenzorg in den Leidschen akademietuin aan, en dit was oorzaak dal FICUS SURINGARII. de Heer M. Witte, EJortulanus aan dien tuin, hare ver- wantschap nader trachtend te bepalen, de overtuiging kreeg, dat hem eene nog onbeschreven Vijg was toegezonden, en dat hij daaraan turn den naam van den Leidschen Hoog- leeraar in de Kruidkunde, "YV. F. R. Suringar, verbond. Ficiis Sv/rvngarii heeft eenige verwantschap tot F. subra- semosa Bi., en F. variegata Dl. , maar wijkt toch van beiden af, door hare vliezige - - niet leerachtige — en daarenboven naar het cirkelronde — niet naar het langwerpige — over- hellende bladen. Buitendien is de bovenvlakte dier werktuigen bij F. Suriïiffar'ti met duidelijke, ook met het ongewapend oog zichtbare, witte borsteltjes bezet, bij de beide andere genoemde soorten daarentegen geheel kaal. Hun schoonste sieraad ontleenen de bladen onzer nieuwe Vijg aan het kontrast tusschen de glanzig groene bovenvlakte en de fraai-rozeroode nerven en aderen , die zich daarin naar alle zijden een weg banen. Uit den top des bladsteels ziet men 5 van die nerven, als staafjes van een waaier, zich naar buiten begeven, en, naar mate zij den omtrek naderen, al fijner en fijner takjes uitzenden, tot zij zelven eindelijk in allerfijnste aderen worden opgelost. Verbeeld u dit roode adernet uitgespreid op eene vlakte van het helderst , vrolijkst. glanzigst groen — op bepaalde plaatsen, d. i. in het midden van elke, tusschen twee steviger nerven besloten, ruimte, getemperd door een zilverwitten weerschijn, waarop de sneeuw- witte borsteltjes al weder sprekend te voorschijn komen — en Gij zult U een denkbeeld kunnen maken van den aangenamen indruk, dien Ficus Suringarii te weeg brengt. Daarbij komt dan nou', dat de bladen onzer Vijg, even als die van vele andere soorten, vrij groot zijn en iets statigs hebben, hoewel aan den anderen kant al weder de lange bladstelen aan het geheel eene zekere losheid mede- ui. FICXTS SI'llINGAUH. deelen, en maken dat de statigheid niet in stijfheid ontaardt. Het grootste blad, dat wij van F. Suringarü ter bezichti- ging kregen, had een bladsteel van 11 centim., en eene schijf waarvan de breedte 17 en de lengte 21 cent. bedroeg. Uit de afmetingen der schijf laat zich gemakkelijk afleiden , dat de volwassen bladen onzer plant ten naaste bij cirkelrond zullen wezen. Dit is dan ook inderdaad het geval , maar wij belmoren er dan toch bij te voegen, dat zij aan hun voet in twee afgeronde lobben , en , naar boven , min of meer onver- wacht in eene punt uitloopen , zoodat zij eigenlijk de gedaante van een cirkel zoowel als die van een harten-aas in zich vereenigen. De rand der bladen is oppervlakkig-ingesneden , d. w. z. draagt eene reeks van op elkander volgende, nu eens wat grootere, dan eens wat kleinere tanden , die van elkander veelal door bochtige inhammen gescheiden zijn. - Voegen wij bij deze beschrijving nu alleen nog , dat de vorm der jongere bladen van F. Suringarii dikwerf meer naar het eironde dan naar het hartvormige overhelt , dan hebben wij onze schets van die werktuigen voltooid. Hij , die zich nu een exemplaar van onze Vijg aanschaft , en dit dagelijks met eenige aandacht beschouwt, zal ontwa- V&n, dat elk nieuw blad, dat door de plant als ware het naar buiten wordt geschoven, aanvankelijk tusschen twee groene blaadjes van een geheel anderen vorm is ingesloten; dat die blaadjes echter later afvallen en een paai' dwarse litteekens op den bladsteel achterlaten. Het is misschien overbodig, onzen Lezers te herinneren, dat die beschuttende werktuigjes geheel overeenkomen met die, welkt- wij reeds in den eersten Jaargang van dit Tijdschrift voor Begonia Lapey- ronsü beschreven hebben, en dus den naam van steunhlaadjes belmoren te dragen. Misschien vraagt nu deze ui' gene belangstellende Lezer of IK. :i FICT8 SURINGARII. Lezeres: kan men l>ij de nieuwe Ficus met eenigen grond op bloemen hopen? Het is voor het oogenblik moeilijk daarop een ander dan het volgend antwoord te geven: Uw Vijg zal, als hij den bloeibaren ouderdom bereikt heeft, niet minder zeker bloeien dan zoo vele andere harer naaste verwanten, die bij ons in kassen gekweekt worden, maar stel U niet voor, dat hij daardoor in waarde voor U stijgen, of dat de sierlijkheid zijner bladen door zijne bloemen op den achtergrond zal worden geschoven. Tot hem , wien de zin dezer woorden niet terstond duidelijk is, vergunnen wij ons eenvoudig- de vraag te richten , of hij den g'ewonen Vijg onzer hoven of buitenplaatsen immer in bloemdosch heeft zien prijken; en luidt het antwoord daarop ontkennend, dan kunnen wij ook volstaan met de verklaring, dat Ficus Surivc/arii ten op- zichte van dien bloei volmaakt met Ficus Carica, d. i. den gewonen Vijg, overeenstemt. Men vindt namelijk, bij al wat Vijg heet, wel bloemen, maar deze zijn zóó opgesloten en zóó verborgen , dat men ze nooit te zien krijgt, tenzij men er opzettelijk naar zoeke. Wie bet niet weet, zal waarschijnlijk verwonderd opzien als wij hem zeggen, dat zij verscholen zitten in de vijgen zelven, waaruit dus voortvloeit dat de laatsten, hoe algemeen zij ook als zoodanig beschouwd worden , toch niet tot de ware vruchten kunnen belmoren , omdat door de na- tuur geene bloemen in vruchten worden voortgebracht. De kogelronde broze korreltjes, die de gedroogde Smyrnasche vijgen voor een groot deel opvullen, dat zijn de ware vruch- ten der ondenverpelijke plant ; en daar het nu eene bekende zaak is, dat elke vrucht door eene bloem wordt voorafge- gaan , zoo is bet duidelijk , dat men eenvoudig eene groene viji)- behoeft door te snijden om de bloemen van den Vijg te III. 4 < FICUS SURINGAIUI. vinden. — Zóó is het dan ook werkelijk. Elke groene vijg bevat duizenden bloempjes, maar deze zijn zóó klein, zóó nietig', dat zij niet dan door bet vergrootglas duidelijk gezien kunnen worden; en thans vragen wij, ook met het oog op de plaats, welke zij innemen, of men wel ooit vaneen Vijg zal kunnen beweeren, dat bij zich door zijne bloemen als sierplant aanbeveelt ? Uit al het vorenstaande volgt, dat datgene, wat wij van den gewonen Vijg als de vrucht beschouwen, omdat het eetbaar is, niets anders is dan een vleezig urnvormig werk- tuig , waaraan eenvoudig de rol van drager en beschutter der bloemen is toebedeeld. Neem eene zonnebloem ; beschouw die naauwkeurig, en Gij zult ontwaren dat gij eigenlijk niet ééne, maar bonderden kleine bloempjes voor U hebt, die, alleen doordien zij zoo dicht op elkander gezeten en daaren- boven — als moesten zij tot een ruiker dienen — door een krans van groene blaadjes naar buiten afgesloten zijn , het voorkomen hebben van een ondeelbaar geheel. Neem nu die bloempjes een voor een wreg, en Gij zult een vleezigen plat- ten koek overhouden , waarop de plaats , vroeger door elk bloempje ingenomen , nog door een kuiltje wordt aangeduid , en die derhalve zal kunnen vergeleken worden niet een in de breedte in plaats van in de lengte uitgezetten , en daarbij in dikte aanzienlijk toegenomen steel. Elke vijg nu is niets anders dan zulk een vlcezige koek; maar, bleef deze bij de zonnebloem vlak, bier is bij, door bet rijzen der randen, zak- of urnvormig geworden. Een bewijs te meer voor onze stelling, vinden wij nog in deze twee bijzonderheden: 1". dat elke vijg aan baar top eene fijne opening doet zien, en 2°. dat rondom die opening eenige schubbetjes gezeten zijn . die, wat baar aard betreft, geheel met de groene blaadjes aan den omtrek eener zonnebloem overeenkomen. ui. FICUS 3URINGABII. Mocht het dus gebeuren, dat F. Suringarii ook bij ons hare bloemen tot ontwikkeling' bracht, dan zouden wij , even als bij den gewonen Vijg", uit stam en takken eenvoudig- urnvormige werktuigen naar buiten zien komen, en zou het, met het ooi;- op de sierlijkheid , alleen de vraag kunnen wezen, of die organen hier met fraaie kleuren geteekend zijn. Voor het oogenblik nu weten wij daarvan niet^ te zeg; en, maar er bestaat veel kans voor het vermoeden , dat het niet zoo wezen zal. De Vijg, die het onderwerp van dit opstel uitmaakt, is niet de eenige, welke door de eilanden van den O. Indischen archipel of door het vaste land van Indië wordt opgeleverd. Alleen in de Flora van Xed. Indië en die van Sumatra toch van den Hoogleeraar Miquel, vinden wij niet minder dan "243 soorten van Vijgen (in den ruimen zin) beschreven. Daarenboven is de verspreiding der hier bedoelde planten zelfs niet eenmaal tot Azië bepaald , maar strekt zij zich ook over Afrika en Amerika uit. Ook in die werelddeelen be- loopt het getal soorten honderdtallen , en men kan dan ook met recht verzekeren , dat het geslacht der Vijgen tot een der uitgebreidste van het Plantenrijk behoort. De Vijgen tieren voornamelijk in heete gewesten , waar zij , in eeuwenheugende wouden , met andere planten de rol van lianen vervullen , of zich als alleenstaande zuilen voor- doen , wier uitgespreide kroon door tal van loodrecht neer- hangende en in den bodem doorgedrongen luchtwortels onder- steund wordt. Opmerkelijk zijn , in dit laatste opzicht, vooral Ficus Benjamina, indica en elastica, omtrent welke Junghxhn in zijn » Java" zich aldus uitlaat: «Onderscheiden zich an- dere boomen door de hoogte , welke zij bereiken of door de schoonheid hunner bloemen . de meeste Ficus-soorten daaren- tegen kenmerken zich, bij mindere hoogte, door den grooten III. n FICCJS SUMNGARII. omvang en de buitengewone digtheid van haar loofgewelf, en de schoone groene kleur harer bladeren , die den verkwik- kendsten lommer in liet rond verspreiden. Hunne kroon vormt als het ware een gewelf, dat verre in het rond neer- waarts hangt, ja, menigwerf in bogen tot nabij de aarde reikt; onder een dergelijk groen dak rust de reiziger het liefst uit om zijn maaltijd te doen met de spijzen , die hij heeft medegevoerd. Dan ontsteken de Javanen vuren of be- geven zij zich tusschen de luchtwortels , die afwaarts hangen van de lange horizontale takken, en bij honderden in den bodem zijn doorgedrongen, waar zij even zoo vele neven- stammen hebben gevormd. Die wortels strekken tot steun aan de takken en omgeven, als zuilen, den hoofdstam, die op zijne beurt uit niets anders bestaat dan uit verscheidene tientallen van dergelijke dooreengewarde en zaamge vlochten nevenstammen. — Op die wijze verkrijgt een Ficus-stam eeue middellijn van 20 , 50 , ja menigwerf van verscheidene hon- derd voet; hij vormt een vlecht-, een traliewerk, dat de onderste horizontaal uitgestrekte takken met den bodem ver- bindt ; in het midden openingen - - als het ware deuren en vensters — heeft, waardoor men kan heenkruipen, en dal in het rond met zuilengangen is versierd, waarin men zijn togt kan voortzetten." In Europa wordt, langs de boorden der Middellandsche Zee, alleen de gewone Vijg {Ficus Cariat), en dan nog wel in gekweekten staat gevonden. Over het nut der Nijgen zou zeer veel te zeggen vallen. Hier volsta de mededeeling, dat de meesten een wit melksap bevatten , 't welk , van sommigen verzameld en gedroogd, als kaoutchouc of gom-elas- tiek in den handel komt. O. ui. FICUS SURINGAKII. De Flens Suringarii laat zich , even als verreweg de meeste Ficus-soorten , zeer gemakkelijk vermenigvuldigen , zoo door het stekken van jonge koppen als door bet markotteeren van groote koppen of takken. De laatste wijze van handelen is vooral zeer aan te bevelen om fraai gevormde planten te erlangen , waarvan de stam geheel en al met bladen versierd is. Om de laatsten goed donkergroen te krijgen en zoo doende de sterk gekleurde nerven beter te doen uitkomen , moet men zijne planten niet al te zonnig plaatsen en tamelijk vochtig- houden. Het dikwijls doch luchtig verpotten in blad- aarde , met zand en koemest gemengd , levert wezenlijk voordeel op. Met April 1866 zullen wij deze plant, waarvan de editie zich in ons bezit bevindt , in den handel brengen , en zal ieder in de gelegenheid zijn, zijne verzamelingen daarmede te verrijken. Gr. in. II. WETENSCHAPPELIJKE MEDEDEELINGEN. ERIANTHÜS RAVENNAE pal. de beauv. EENE ALS SIERPLANT AANBEVELENSWAARDIGE GRAS-SOORT. Onder het vele goede , dat de tuinbouw in de laatste jaren heeft uitgewerkt, behoort ongetwijfeld, dat men, ter versie- ring van tuinen en buitenplaatsen , een aantal planten heeft leeren aanwenden , welke vroeger alleen in de kasten , en wel meestal in de warme kasten werden gekweekt. 't Was voornamelijk in Duitschland, waar de aestethische tuinbouw zeker wel zijne warmste voorstanders en kundigste beoefenaars heeft, zoo mede in Frankrijk, dat men op het denkbeeld kwam om sommige planten , die op hare oor- spronkelijke groeiplaatsen in korten tijd eene beduidende ont- wikkeling verkrijgen , en , 't zij door het sierlijke in haar geheelen groei en houding , 't zij door fraai gevormde of groote bladeren , hare Flora's ten sieraad verstrekken . maar daarente- gen in onze kasten, in enge bloempotten gekweekt, zich slechts armelijk ontwikkelen , gedurende de zomermaanden op eene vrije en zoo veel mogelijk aan hare natuurlijke eischen vol- doende standplaats in den open grond te kweeken. - - En de uitkomst bewees, dat men niet verkeerd had geoordeeld, toen men meende, langs dezen weg voor de grootere en kleinere tuinen eene nieuwe bron van luister te openen. Feu aantal planten toch, vroeger luttel geacht, achteraf gezet, ja zelfs weggeworpen, omdat ze in geenen deele aan de eischen \an ii ERIANTHUS RAVENNAE. het schooue konden beantwoorden, bleken nu, konden ze zich slechts bij benadering in haren oorspronkelijken vorm ont- wikkelen, planten te zijn van inderdaad groote waarde voor hem , die hecht aan grootsche of sierlijke vormen. Het ligt thans niet in ons plan, eene breede lijst van soortgelijke plan- ten te geven , welke tegenwoordig elders , en ook reeds meer en meer hier te lande , als zoodanig- worden aangewend , maar wij herinneren, als bewijs voor onze stelling, alleen aan het geslacht Solarium, dat, meer dan eenig ander plantengeslacht veronachtzaamd , een groot aantal soorten bevat , die , tijdelijk in den vrijen grond geplaatst , tot de prachtigste planten kunnen gerekend worden , en van welke vele reeds gretig worden gezocht en gaarne gezien. — Een aantal anderen , uit verschillende familiën en ver uiteenliggende hemelstreken , vormen tegenwoordig in sommige handelscatalogi eene geheel nieuwe rubriek : die namelijk van sierplanten voor ^azons en perken; en, moge de handelsgeest hier ook al wat onder mengen, wat er eigenlijk niet in t'huis behoort, toch bevat die rubriek vele gewasserf/ welke , doelmatig geplaatst , bij luttel zorgen, een waar genot opleveren, vooral gedurende de tweede helft van den zomer. — Het is hierbij over 't alge- meen niet te doen om de bloemen, maar schier uitsluitend om, door de vaak groote bladeren of de bevallige houding der geheele plant , hetzij 'zij geheel op zich zelve in een grasperk , of midden in grootere of kleinere bloemperken sta , het vaak stijve en daardoor eentoonige van deze laatsten weg te nemen, en, door 't krachtige groen, in 't kleurenspel der bloemen meer schakeerhnr te brengen. Op de vraag , wat de familie der Grassen voor dit doel te geven had, werd, nevens het Zuid-E uropesche Hengelriet [Arundo Donax), gewezen op een Gras uit de Pampas van Buenos Ayres, hetwelk duizenden jaren slechts den blik niogt ') Ter loops stippen we hier ook eene verscheidenheid : G. argenteum var. roseum aan. die mede aldaar I sterk ontwikkelde stengels droeg en door den niet te miskennen rooskleurigen gloed der bloempluimen zich zeer aan- beveelt. ERIANTHUS RAVENNAE. opvangen van den wilden bewoner van Zuid- Amerika, eer 't beschaafd Europa het aan zijne bedoelingen wist cijnsbaai' te maken. — De Gynerium argenteum kwam in onze tuinen om er, met de sierlijke hooide en door den wind zoo ligt bewogene bloempluimen, een geheel nieuw effect te weeg te brengen. Men moet deze plant in volle ontwikkeling ge- zien hebben om haar naar waarde te schatten. Zoo hadden wij, in de maand September j. 1. , hij een bezoek op het landgoed Overduin , van den Heer Mr. W. C. M. de Jonge van Ellemeet, te Üost-Kapelle bij Middelburg, het genoegen, eene plant van (fyneriwm argenteum te zien , welke niet min- der dan 42 sterk ontwikkelde bloemstengels droeg. Wij zullen niet ligt den schoonen herfstmorgen vergeten , toen wij , aan de andere zijde van eenen breeden vijver staande , dat tal van zilveren pluimen, tintelend van dei) daauw, dooi- de herfstzon beschenen, in stille eenzaamheid bewonderden, terwijl het bruin, rood en geel der herfstbladeren aan de omringende natuur reeds dat onbeschrijfelijk schoone en groot- sche karakter schonk, aan onze hemelstreek zoo bijzonder eigen ]). Dat de Europesche tuinbouw zich deze plant eerst zoo laat aantrok, vindt eene vrii irereede verklaring in de zeer ver afgelegen en niet zeer herbergzame streken waar ze gevonden wordt; maar vreemder inderdaad moet het schijnen, dateene andere Grassoort uit de Europesche Flora, niet minder sier- lijk in hare ontwikkeling en in de nabijheid van bewoonde streken voorkomende, nog zoo weinig bekend is. Wij bedoe- len de Erianthus Ravennae van de meeroevers der landen aan ERIANTHÜS RAVENNAE. de Middellandsche en Kaspische zeeën , op ong*eveer 40D N. Br. De inderdaad prachtige ontwikkeling" dezer plant gedurende den afgeloopen zomer in den Leidschen Akademietuin , noopte ons , hier dienaangaande 't een en ander mede te deelen. Eriantlms Ravennae Palissot de Beauvais , door Linnaeus in zijne Species Plantarum tot Andropoyon , en in zijn Systema Veyetabilium tot Saccharum (het geslacht waartoe , gelijk men weet , het Suikerriet behoort) gehragt , behoort tot eene afdeeling van planten , die zich door sterke ontwikkeling ken- merken, de Andropoyoneae namelijk. Het geslacht Eriantlms telt verscheidene soorten , welke vooral in Zuid- en Noord- Amerika , ook in Japan , Oost-Indië en Nieuw-Holland oor- spronkelijk voorkomen, doch waarvan slechts ééne enkele, de E. Ravennae, tot de flora van Europa behoort, alwaar zij, gelijk wij reeds opmerkten , voornamelijk in de landen aan de Middellandsche Zee voorkomt. Deze soort wordt volgen- derwijze beschreven : E. Ravennae: perennis; panicula ramosissima, foliis cari- natis , valvis spiculae sessilis glabris, spiculae pedicellatae basi pilosis , pilis spiculam ciugentibus eamque aecmantibus ; dat is: de bloempluim i.- sterk vertakt en wordt door gekielde .... bladeren omgeven ; de kleppen van het zittende aartje zijn kaal, die van het gesteelde daarentegen zitten in haartjes weggedoken, welke de leugte der aartjes zelven bereiken. De g-eheele plant sterft 's winters tot op den grond toe af, maar blijft daaronder leven. Maar het zij ons vergund, onze Lezers, in meer woorden, een beter denkbeeld te geven van de plant , waarvan sprake is. Vergelijkenderwijze kunnen wij haar plaatsen nevens Gy- nerium aryenteum , waarmede ze echter nog al eenig verschil oplevert. Even als deze, stoelt zij zich zeer uit, en verkrijgt zij, na twee of drie jaren, een beduidenden omvang, terwijl 14 EUIANTHUS RAVENNAE. - hare bladeren , die ongeveer van dezelfde lengte zijn als die van 6r., met bevallige bogten naar alle zijden overhangen. - De groeiwijze der bloemstengels verschilt echter, en hier is het voordeel aan de zijde der nieuw aanbevolene. Bij het Amerikaansche Pampas-gras toch , bestaat de geheele blader- massa schier uitsluitend uit eene wortel rozet , terwijl bij E. Ravennae de bloemstengels, die mede eene vrij aanmerkelijke hoogte bereiken , geheel , tot tegen de bloempluim aan , met bladeren bezet zijn , die op nog geen voet afstands van elk- ander staan , den stengel met haren voet als in kokers in- sluiten , en waarvan de hoogsten en laagsten weinig verschil in lengte opleveren. Hieruit volgt dat, terwijl eene goed ontwikkelde plant van üynermm eene digte bladermassa ver- toont, die zich echter, tijdens de ontwikkeling der bloem- stengels, niet meer verheft, en waaruit de naakte stengels naar boven schieten, het voorkomen van Erianthus , door de boven elkander geplaatste en dus vrijer ontwikkelde bladen, ligter en losser en derhalve veel bevalliger wezen zal. Voeg hier nog bij, dat de bloemstengels, vooral aan de zonzijde roodbruin, hier en daar niet groen afgezet, en over hare geheele lengte digt met grijsachtige haren bezel zijn; voorts, dat de bladeren ongeveer het dubbele der breedte hebben van die van Gi/nerittm en eene breede witte streep het blad in de geheele lengte doorloopt, dan volgt uit een en ander, dat Erianthus veel beeft, wat haar met het, omzijn sierlijken groei teregt zoo zeer gezochte, Pampas-gras kan doen wedijveren. - De bloempluimen van dit laatste schijnen liet echter op bare beurt te winnen. Deze zijn bij Gyneriwm meer gesloten, bij Erianthus daarentegen ijler en wijder; ook- zijn die der laatste meer of min rosachtig gekleurd , en vertoonen zij. ofschoon digt met zilverachtige haren bezet, toch dien fraaijen zilverglans niet, waaraan de eerste haar soortsnaam 13 ERIANTHUS RAVENNAE. verschuldigd is. Ook in grootte schijnen zij het te verliezen , hoewel takken , door Sputöerber nabij Napels verzameld , pluimen van 0.40 el lang" dragen, die eveneens met een zeer digt en zilveraehtig haarbekleedsel bezet zijn. Onze plant is op dit oogenblik nog niet volkomen genoeg ontwik- keld om bet laatste punt met juistheid te kunnen bepalen. Voor een viertal jaren ontvingen wij van den botaniseben tuin te Parijs bet zaad van deze ons toen nog onbekende plant, onder den naam van SaccAarum Bavennae Linn. In een warmen bak gezaaid , kwam het spoedig op , en , zouder verder naar den oorsprong der plant te vragen en alleen op den naam Saccharum. , welke aan eene soort van Suikerriet denken deed , afgaande , werden onze voorwerpen naar de warme kast gebragt. — Ze groeiden er, ja — maar 't was gras en 't bleef gras , dun en spichtig , zonder zich door iets bijzon- ders te onderscheiden, zoodat ze, luttel geacht, tegen den winter tusschen andere planten in, en uit het gezigt geraak- ten. — Dit » uit het gezigt geraken" nu is meestal even goed als een doodvonnis. Planten , die zwak of ziek zijn , worden daardoor aan de vergetelheid prijs gegeven; blijven onder den invloed , die haar achteruitgang misschien deed ontstaan, en worden ten slotte weggeworpen. Het is eene zeer verkeerde gewoonte, waaraan de meeste kweekers zich schuldig maken , de zieke planten — omdat men zich daar- voor schaamt — achteraf te zetten. Schaamt men zich dan voor zieke kinderen , of brengt men een zieken huisgenoot naar het slechtst voor zieken ingerigt vertrek , naar den kelder b. v. '7 Het ging er onze grasplanten dan ook naar. Eéne bleef er over, en die zag er, toen ze in 't voorjaar weer voor den dag kwam, dan ook zoo ongunstig uit, dat haar lot reeds was beslist, toen het ons — zeker wel wat laat — in de 16 ERIANTHUS RAVENNAE. gedachte kwam om toch eens na te zien , waar die plant eigenlijk t'huis behoorde, daar het vreemd scheen, dateene tropische grasplant, waarvoor we haar aanvankelijk hielden (dom, niet waar Lezer, maar toch eerlijk dat we het ver- tellen), in de wanne kast zoo zwak groeide. — Nu was het ons dan ook spoedig duidelijk: het woord SaccharttM, het- welk ons had misleid, veranderde in Erianthus, en de breedtegraad waarop ze oorspronkelijk groeide , helderde het ziekelijk voorkomen in de wanne kast gereedelijk op. - Er schuilen er nou- wel meer in de warme kasten, Lezer, waaraan ruimte , die we beter konden gebruiken , brandstof- fen en moeite besteed worden, om.... er zieke planten van te maken. Op eene warme standplaats in den open grond geplant, bleek het al spoedig dat de aanbeveling, die we later van ons Gras lazen, meer dan waarschijnlijk gegrond was; eerst nu weten we, dat die nog beneden de waarheid bleef. Dezen zomer ontwikkelde onze plant een aantal bloem- stengels, die opvolgend sterker en hooger werden, zoodat de krachtigsten eerst nu. medio October, de helft van haren wasdom hebben bereikt. Daar onze plant in het voorjaar ver- plaatst moest worden, en het daarop volgend aanhoudend drooge weder haar lang deed stilstaan, mogen deze oorzaken wel als de reden dier late ontwikkeling worden beschouwd. Hoewel Erianthus Ravennae niet bijzonder keurig schijnt op den grond, bonden we toch een lossen en voedzamen, maar tevens zandigen, grond voor baar voor 't best: vooral zal een Losse ondergrond, die 't water gemakkelijk doorlaat, nuttig zijn. Daar de plant oorspronkelijk dicht bij bet water gevonden wordt, ligt het voor de band, dat men de begieting er van niet altijd aan de natuur overlaten, maar daaraan in de meeste gevallen krachtig zal moeten te hulp komen. Hetzelfde is ir ERIANTHUS RAVENNAE. trouwens ook met Oynereum het geval. Laat men dit na, dan zullen de planten ook wel groeijen en bloeijen , maar bij goed en oordeelkundig verzorgde planten altijd achterstaan. JErianthus schijnt nog minder gevoelig voor onze winter- koude te zijn dan Gynerium , welke, ongedekt, veelal ge- deeltelijk bevriest. Voorzigtigheidshalve evenwel achten wij het raadzaam de , overigens zeer kleine , moeite te nemen , haar in 't najaar met eene rietmat te omwinden , en die tijdig in het voorjaar weder weg- te nemen , waarna de nieuwe bladeren spoedig met kracht te voorschijn komen. Eriantlms Ravennae kan , nevens het Amerikaansche Pam- pas-gras, het Hengelriet, enz., iederen liefhebber ten zeerste worden aanbevolen. Met meer andere alleenstaande planten van sterke ontwikkeling, zooals Ricinus , Wigandïa, enz. enz. , geven zij aan eiken tuin eene levendige en frissche bevalligheid , en verhoogen het effect der bloemperken in niet geringe mate. Ook onder de lager groeijende Grassen zijn er nog vele, welke door de liefhebbers wel verdienden gekend te worden , daar ze weinig opoffering vorderen en , met oordeel geplaatst , zeer voldoen. — Misschien komen wij hierop later nog wel eens terug. W. I. BESCHRIJVINGEN VAN AFGEBEELDE PLANTEN. CIRRIIOPETALUM PAHUDII de m. C. Pahudii de Vmese (Illustrations d'Orehidêes des Indcs Orientales Néerlandaises , a° 1854, t, III; Miq. El. Ind. Bat. III, p. 652. — BólbophyUwm Pahadi (Pahudii?) Rchb. hl. in "Walpees Anu. bot. syst. VI, p. 264. — ('irrhopetalum : flagrllifurme Teysmajoj et Binnen- dijk Mss. — Rhizoma repens squamis imbricatis amplexantibus obsi- turn. — Pseudobulbi compresso-cyHndracei , 10 — 13 cent. longi, 2.5 cent. lati, utrinque contracti, paullo curvati, laevi (non sulcatü), sin- guli squama ampla spathiformi satis longe acuminata emarcida pro majori parte involuti , unii'oliati. — Folia eUiptico-oblonga , acuminata, basi in petiolum contracta, in pseudobulborum apice solitaria , 36 cent. longa, 10 cent. lata. — Seapi radicales rubelli, ad 18 cent. longi, e basi pseudobulborum annosiorum defoliatorum curvatim emcrgentes, bracteis viridibus alternantibus amplexantibus sursum sibi magis approximatis et involucri speciem efformantibus obsiti. — Flores 8 — 12 maximi , ad scaporum apicem umbellatim eongesti , fusco-rubri , minutissime rubro punctati. Perianthii folia externa ad 8 cent. longa, apicem versus fili- lormia ; interna breviora angustiora ; label lum columnae basi dilatatae et productae mobilis articulationis ope affixum , primum carnosum cras- sum adscendens, deinde vero deorsum inflexum angustatum acutum. .... Columnae brevions latiorisque crassae apex fere truncatus, lateribus cornutus, medio apice mucronulatus. Cirrhopetaliim Pahudii, door wijlen den Hoogleeraar de Vriese geheeten naar den Heer Pahud, weleer Gouverneur- Generaal van Neêrlands-Indië , werd op den Javaanschen berg Salak ontdekt door den Heer Tetsmann , Hortulanus aan 's Lands Plantentuin te Buitenzorg , en van daar naar genoemden tuin overgebracht. Na de nieuw gevonden plant onder den naam van Cirrhoyetalum flageUiforme in zijne verzameling opgenomen te hebben , beijverde zich de Heer CIRRHOPETALUM PAHUDII. Teysmann allereerst, eene teekening daarvan te doen ver- vaardigen en die aan den Heer de Vkiese toe te zenden. Eerst later worden levende exemplaren van C. Pahiidii van Buitenzorg naar Leiden overgevoerd. De bedoelde teekening, alsnog in het archief van den Leidsehen Plantentuin aanwezig, nu is het, waarnaar de 3e plaat van de Vriese's Ilhistrations (T Orchidées des Indes Orientales Néerlandaises in 1854 vervaardigd werd; eene bijzonderheid, die het niet overbodig- is te kennen, dewijl sommige punten van de beschrijving, door de Vriese aan zijne afbeelding toegevoegd, en in andere werken, zoo als in Miqüel's Flora van. Ned. Indië en Reichenbach's Orchideeën in Walpers «Annales" (VI, p. 264) overgenomen, niet ge- heel in overeenstemming zijn met wat het onderzoek der levende plant ons heeft opgeleverd. Zoo worden o. a. de knollige stengels , uit wier voet de bloemdragende stelen te voorschijn komen . door de \ riese gesleufd geheeten . wat zij inderdaad niet zijn ; en wordt door hem met geen enkel woord melding gemaakt van de vliezige rokken, waarin die stengels aanvankelijk weggedoken en later nog voor een groot deel verborgen liggen, en die toch op den indruk, door de plant te weeg gebracht , van onmiskenbaren invloed zijn. — C. Pahudii is eene Orchidee, en groeit, even als vele andere tropische soorten der zelfde familie , in de bergwouden op oude stammen. Tusschen mos en de overblijfselen van de verweerde schors kruipt haar stengel, onder het vormen van telkens nieuwe, rechtopstaande, groene, vleezige scheu- ten, verder en verder, waarbij hij echter niet nalaat op den duur nieuwe wortelvezels voort te brengen, die als vasthou- dende en opslurpende werktuigen terzelfder tijd dienst doen. Op onze teekening onderscheidt men duidelijk twee soorten van knollen . namelijk de zoodanigen uit wier voet een bloem- IV. ■- CIKBHOPETALÜM PAHl'DII. stengel naar boven rijst, en weder anderen, die geen bloemen voortbrengen , maar door een groot fraai blad worden ge- kroond. Gene moeten als ouder, deze als jonger beschouwd worden; eene opvatting, voortgevloeid uit de waarneming, dat het blad hier altijd aan den bloemstengel voorafgaat , ja zelfs wordt afgeworpen alvorens zelfs de aanleg tot dien bloemstengel zichtbaar wordt. Van daar dan ook bet bleeke litteeken, dat aan den top van eiken ouderen knol wordt aan- getroffen; het is de plaats, vroeger door een blad ingenomen. Uit het vorenstaande nu vloeit van zelf voort , dat , op onze teekening, het jongste einde des kruipenden stengels naar links, het oudste naar rechts gekeerd is, en verder dat, terwijl de achterste of oudste der drie knollen met ontloken bloemen prijkt, de daarop volgende die bloemen nog slechts in den toestand van knop doet aanschouwen. Elke knol onzer Cirrliopdulum brengt nimmer meer dan één langwerpig-elliptiscb , leerachtig, in volwassen staat 36 cent. lang en 10 cent. breed, blad voort, en dit wordt dus , na afgeworpen te zijn , door geen ander vervangen. Juist gesproken , is dit blad reeds aanwezig- , lang- vóórdat de groene rolronde scheut, die het draagt, den vleezigen vorm van later heeft aangenomen, ja, men kan met volle recht aannemen, dat de bouwstoffen, waaruit die knollen langza- merhand ontstaan , door het blad geleverd , d. i. ten gevolge van het zoog-enaamde ademhalingsproces aan den dampkring onttrokken worden , altijd onder dien verstande , dat de anor- ganische elementen der luchtzee door bet blad tot organische verbindingen worden saamgevoegd. Wenden wij ons nu tot de bloemen onzer plant, dun zien wij, dat deze ten getale van acht of meer aan den top ih'us roodachtigen en van afstand tot afstand met kleine groene blaadjes bezetten steel schermswijs bij elkander zitten. Elke CIRRHOPETALUM PAHUDII. bloem bestaat uit (> blaadjes, in twee met elkander afwis- selende kransen geplaatst, cl. w. z. zou dat de blaadjes van den eenen tusschen en niet tegenover die van den anderen komen te liggen, en beslaat, zoo als de plaat zulks aanduidt, eene zeer aanzienlijke oppervlakte. Vijf van de zes blaadjes loopên in een rankvormig aanhangsel uit, en hieraan is onze plant haar geslachtsnaam van Cirrhopetalum, (d. i. Rankbloem) verschuldigd. Het Gf' blaadje , dat naar onder gekeerd is , draagt geene rank en is smal-hartvormig. Alle blaadjes zijn bruinrood , maar daarom niet allen even donker. Het hart- vormige blaadje of lipje en het vertikaal naar boven gerichte , winnen het in dit opzicht van de anderen. Het geslacht Cirrhopetalum is verwant aan de Megacllni- u ui s, de Sarcopodiims en de Bolbophyllums , en werd onlangs, met de beide voorlaatsten , door Prof. Reichenbach uit Ham- burg- weder met het geslacht Bólbophylliitn vereenigd (zie de Annales bot. syst. van Walpers, Deel VI, p. '243). Zulke verwisselingen van plaats , en das ook van naam , komen op systematisch-botanisch gebied niet zelden voor, en zijn een- voudig het gevolg van het verschil in opvatting omtrent de waarde en het gewicht der kenmerken , die ons het recht moeten geven , planten met min of meer ongelijkvormige bloemdeelen als soorten (in de menschelijke maatschappij zou- den wij zeggen: leden) van het zelfde geslacht te beschou- wen , of als eene afzonderlijke inroep aan te merken , en als een nieuw geslacht tegen andere reeds bestaande over te stellen. Het geslacht Cirrhopetalum werd in 1824 door Lindlev gegrondvest, en omvat de zelfde planten, die een jaar latei- door Reinwarot in de Regensburger Flora (Vol. II , p. 4) onder den titel Zygophyllum beschreven werden. Het recht der prioriteit besliste ook hier, dat aan Lindley's benaming CIRRHOPETALUM I'AHl'lilI. boven die van Reinwardt de voorkeur gegeven zou worden. Op dit oogenblik kent men ongeveer 30 soorten van Cirrho- petalum. Zij behooren allen tot de Oude Wereld , en komen vooral voor op het vaste land van Indië , de eilanden van den Oost-Indischen Archipel en die van den Stillen Oceaan, op Ceylon , Madagascar , enz. Een der meest verspreide soorten is C. Thouarsii, eene der meest bijzondere C. JJedusae, aldus geheeten naar de zeer lange rankvormige gekronkelde bloem- bladen , wel geschikt om de gedachte aan de schoonste der Gorgonen , en haar in slangen veranderd hoofdhaar te ver- levendigen. ... C. Pahudii is het naast verwant aan C. caudatum W al- lich [Icones plantarum Indiae Orieiitalts. Madras 1851, N". 1 658) , maar wijkt daar toch van af door hare houding , de groepeering harer bloemen , den bouw van het lipje , den niet gewimperden zoom der drie buitenste bloemblaadjes, enz. De afbeelding, die wij onzen Lezers hiernevens van C. Pahudii aanbieden , is de tweede , welke van die plant ge- leverd wordt. De eerste vindt men in het , wegens zijn hoogen prijs voor partikulieren minder toegankelijke , werk van wijlen den Hoogleeraar de Vriese , waarvan de titel hier boven reeds werd afgeschreven. Beide afbeeldingen hebben echter een verschillenden oorsprong. De onze werd naar een bloeiend exemplaar van den Leidschen Hortus in 1865 door den gunstig bekenden teekenaar Wendel vervaar- digd, terwijl die van de Vriese in den Buitenzorgschen tuin door de teekenstift van van Aken werd voortgebracht. O. De Cirrhopetalums zijn over 't algemeen epidendrische Orchideeën en uit dien hoofde voor potkultuur ongeschikt, terwijl ze daarentegen, tegen een stuk hout gehecht en in CIUUHOPKTALrM PAHUDII. de warme kast , op eene beschaduwde plaats , niet te ver van 't glas, opgehangen, zich t> - ll'ttt V teil . Hoc/f I ., ■ ,,■/,,„/., Ai /'/ .■/ /.niifai . I. BESCHRIJVINGEN VAN AFGEBEELDE PLANTEN. NIPHAEA ALBO-LINEATA „ook VAR. REÏICULATA PI,. ET LIND. W. alho-lineata Hook. var. reticulata 1'l. et Lnsro. (Hooker, Bot. Magaz. t. 4282 ; Lematre in Flore des Serres, III, t. 210 ; Hajststein in Linnaea, XXVII, p. 704 [quoad speciem] ; Planchon in Flore des Serres , VIII, t. 823, p. 201, et Huoker, Bot. Magaz., t. 5043 [quoad varietatem] ; C. Muller in Wilpeks Ann. bot. syst. V, p. 417). — Synonimae : Nvphaea a/rgyronewra Pl. et Likd. (Flore dis Serres , VIII , t. 823) et N. anoectochilifolia et discolor Waxsz. (in MSS. et hortis quibusdam). Caulis viridis , cum petiolis , pedunculis et ealyeibus rufeseenti-hir- sutus. Folia deeussata , petiolata , ovalia , obtusa , ba-si in petiolum subcontracta , crenato-serrata , albido-hirsuta , supra albo-nervosa , infra quoad juniora saltem rubieunda. Peduneuli ex axillis foliorum superio- rum dimensionibus suis abrupte reductorum subcorymbosi , satis longi , folio tamen breviores. Calyx semisuperus , aequalis , 5-partitus , laciniis rotundatis extus et intus birsutis. Corolla rotato-subinfunilibuliforniis , subaequalis. Stamina inelusa , libera , eonniventia ; 4 fertilia subaequa- lia, quintum sterile , earnosum , corollae dorso suo adnatum, difforme. Glandulae perigynae nullae. Ovarium uniloculare , placentis didymis polyspermis ; stigmate simpliei. Folia vidi 7 cent. longa, 4^ cent. lata ; pedimculos 3i cent. longos ; corollas 1| cent. in diametro metientes. Planta nostra floruit in Horto Lugduno-Batavo , ibidemque e semini- bus prodiit, quae anno 1865 promulgavit Hortus Cracovadensis. De plant , welke onze Lezers hiernevens afgebeeld vinden , draagt haar geslachtsnaam [Niphaea) naar het Grieksche »Niphas", dat sneeuw beteekent, en door Hooker gekozen werd om te zinspelen op het zuivere wit harer bloemen. De bij- of soortsnaam (alèo-lineata) heeft op de zilver- NIPHAEA ALBO-LINEATA VAfi. KETIOtïLATA. i witte .strepen betrekking-, die van de hoofdnerf der bla- den naar buiten loopen , terwijl eindelijk het bijvoeg-gel »reticulata" (van het Latijnsche »Rete" [een Net]) te ken- nen geeft , dat die zilverwitte strepen op hare beurt door even zoo gekleurde en tot een wijdmazig net samenkomende dwarsarmen (aderen) verbonden zijn. De ontdekking- van N. albo-liueala dag-teekent van het jaar 1845, toen Purdie, een der verzamelaars van den tuin te Kew, haar bij de stad Ücana, in Nieuw-Grenada , op voch- tige plekken tusschen de rotsen aantrof. Kew was dan ook de eerste plaats in Europa, waar onze Niphaea bloeiend ge- zien werd ; en dat Sir Hooker van die omstandigheid partij trok, om zijn «Botanical Magazine" met eene fraaie plaat op te luisteren , kan geene verwondering wekken. Werkelijk vinden wij op pi. 4282 van evengenoemd tijdschrift N. albo- lineata dan ook in bare oorspronkelijke gedaante , d. i. alleen met de zilverwitte hoofdstrepen , maar niet met het tusschen deze zich uitstrekkend aderliet afgebeeld. Dat echter ook dit meer eenvoudige kleed onzer Niphaea reeds indruk maakte, kan o. a. daaruit worden afgeleid, dat Ch. Lemaire, toen- maals redacteur van de » Flore des Serres", Hooker's plaat reeds in Maart 1847 (Deel III, pi. 210) in zijn tijdschrift overnam. Het schijnt niet dat Niphaea albo-lineata , in de eerste jaren na hare ontdekking . van Kew naar de tuinen van het vaste land overging , want anders is het moeilijk te verklaren , hoe Planohon, die Lemaire in 1849 als redacteur der «Flore des Serres" opvolgde, de zelfde plant, welke in het 3C deel onder bovengemelden naam was opgenomen , in het 8° deel (pi. 823) nog eens, maar nu als Niphaea nrgyroneura aan zijne Lezers voorstelde. De rechtvaardigheid eischt echter dat wij hier bijvoegen , dat de exemplaren , welke Planohon VI. 2 I. BESCHRIJVINGEN VAN AFGEBEELDE PLANTEN. CORYSANTHES PICTA um. Corymnthes piëta Lindl. (Gen. et Spec. Orehid. 394.7 ; Blumb, Flora Javae, nova Series I, p. 147, tab. 64, tig. 1 [mala!] — Cal- eearia piëta Bhme. Bijdr. p. 418, t. XNXIII. Plantiila socialis, tuberibus rbizogenis propogata. Tubera solitaria vel gernina, globosa , ut fibrae radicales filiformes simplices villosius- cula. Scapus brevis, in basi teretiuseula vagina acuta menibranacea arcte amplectente cinetus, superne altero latere canalioulatus. Folium cordato-ovatum , acuminatum, margine undulatum , textura tenuissima membranacea, reticulato-ncrvosum , lacvigatum , nitidiusculuni , nervis reticulatis'purpurasccntibus. Flos supra ad exortum basios folii , fere sessilis, satis magmis, atropurpureus. Bractea basin ovarii brevem sulcatam ampleetens, lineari-lanceolata , acuminatissima , longissima. Perigonii bilabiati phyllum postieum (s. galea) fornicato-adscendens , cuneatum , in apice condüplicato tridentatum , dente intermedio snbulato , lateribus obtusis ; labium inferius ad basin usque in laeinias quatuor elongato-angustissimas sububto-acuminatissinias flaeeidas partitum, qua- rum anteriores duae (s. phylla lateralia exteriora enb labello paten- tissimae v. dependentes, duae paulo breviores (s. phylla interiora basi eum illis connata) interdum ad labelli limbum antennarum quorundam insectorum instar arrectac. Labellum gynostemium ampleetens , ima Bcrotiformi-bicalcaratum , in fundo ante gynostemium eum gibbere, superne rceurvum et in limbum ascendentem ventrieosum rotundatum subbilobum in lobis erosulum dilatatum. Gynostemium brevissimum, rectum, erassum , obtusum. Anthera terminalis , margini androclinii pos- tico adnata, unilocularis , bivalvis, valvis marginibus ipsius antberae lateralibus membranaceis tandem dilatatis constitutis. Pollinia 2, ellip- soidea, bipartibilia , pulverea, denti obtuso androclinium antice termi- nanti agglutinata. Stigma magnum, cireulare, eoncavum, argute marginatum. (Bli me 1. c.) Plantulam elegantissimam mensc Octobri llurentem detexii beatus lli.r.Mi'. in uno eacuminum montis Salak Javae occidentaHs , tam in ;oló CORYSANTHES PICTA. levi humifero terrestrem , quam in vctustis nmscosisquc arborum truncis epiphyticam. Tabula nostra depicta ad cxemplum florentem in Horto academieo Lusduno-Batavo . die 11 m. Nov. a°. 1865. Corysanthes picta (woordelijk: fraai gekleurde Heliabloem) is eene Javaansche Orchidee , door Blume op een der toppen van den berg" Salak, in westelijk Java, ontdekt en aldaar in de maand October bloeiend gevonden. De eerste beschrij- ving van dit allerliefste plantje vindt men in de » Bijdragen tot de Flora van Nederlandsch-Indië" van genoemden ge- leerde, in 1825 te Batavia in het licht verschenen; eene la- tere , meer uitvoerige , in het kort vóór zijn dood ten einde gebrachte deel van de nieuwe serie der » Flora Javae" (bl. 147). In de zelfde » Flora Javae" vindt men ook eene ge- kleurde afbeelding van Corysanthes picta (pi. 04 fig. 1), die echter , wat nauwkeurigheid en waarheid van koloriet be- treft , voor de onze moet onderdoen. Onze teekening werd door den Heer Wendel vervaardigd naar een bloeiend exem- plaar uit den Leidschen plantentuin , op den Hde" Novem- ber 1865. Blume vond C. picta zoowel op den grond als op boomen groeien , maar altijd tusschen mos en vergane overblijfselen van plantaardigen oorsprong , zoodat men haar onder de epi- phytisehe of die Orchideeën rangschikken kan , welke niet zoo l zeer aan den vasten bodem als wel aan organischeu afval ! gebonden zijn , die in een staat van vermolming verkeert. De verborgen deelen onzer Orchidee bestaan uit een paar knolletjes en eenige vleezige vezeltjes ; gene vooral belangrijk omdat zij de plant in stand houden, en ook tot hare ver- menigvuldiging kunnen bijdragen ; deze , omdat zij aan het groeiend en bloeiend individu de sappen toevoeren , die het noodig" heeft om te blijven bestaan. — De voorbeelden van NIPHAEA ALBO-LINEATA VAR. KETICULATA. onder de oogen kreeg, in schooner dosch prijkten dan die van Hooker, va. a. w. dat het fijnere adernet, waarnaar bij de plant van laatstgenoemden vruchteloos gezocht wordt , zich bij die van den eersten in al zijne schoonheid vertoonde ; eene omstandigheid , die , ook in andere gevallen , al licht tot eene verg'issing aanleiding had kunnen geven. Nog- vóórdat de tekst voor pi. 823 was afgedrukt, werd het Planchon ech- ter duidelijk, dat zijne oorspronkelijke meening, als zou de wit-geaderde Nlphaea eene nog niet bekende soort van dit geslacht wezen, den toets eener nauwgezette kritiek niet kon doorstaan , en van daar , dat die tekst dan ook niet van JV. argyroneura , maar wel van N. alho-llneata var. reticulatd gewag- maakt. Het besluit , dat zich aan Planchon , na eene aandachtige vergelijking van Hooker's plaat met zijne levende voorwerpen opdrong, was dus, dat beiden de zelfde soort vertegenwoordigden , maar dat zijne planten , door hare wit- geaderde bladen , toch zoo zeer van die van Hookeu ver- schilden, dat zij als eene verscheidenheid der oorspronkelijke soort konden worden aangemerkt. — Omtrent de afkomst van de door Planchon bedoelde planten , wordt ons mede- gedeeld , dat zij als bij toeval uit aarde voor den dag kwa- men , die tot het verzenden van geheel andere gewassen , uit de zelfde streken waar Purdie gezameld had , naar de kweekerij des Heeren Linden te Brussel , gediend had. Onze plaat van Niphaea albo-lineata var. reticulata werd vervaardigd naar een bloeiend exemplaar uit den Leidschen Akademietuin , aldaar gewonnen uit zaad van den Hortus te Krakau. Zij stelt ous de plant met haar kruidachtigen stengel , hare kruiswijs geplaatste , ovale , gekartelde , bladen en hare melkwitte, trechtervormige , bloemen in natuurlijke grootte voor. De zilverglanzige , grovere en fijnere, nerven komen, zoodra de plaat slechts in eene gunstige richting VI. ■•< NIPHAEA ALBO-LINEATA VAR. RETICULATA. tegenover het licht gehouden wordt , terstond te voorschijn , en geven aan de bladen zoo iets schilderachtigs , dat deze de vergelijking met die van andere fraaie-bladplanten gerus- telijk kunnen doorstaan. De Ni'phaea's behooren tot de familie der Gesneriaceeën , en zijn het naast aan de Achimenessen , de Gesneria's en de Gloxinia's verwant. Zij behooren dan ook te huis in de warme kas , hoewel het vaststaat , dat men ze des zomers , onder een glazen stolpje , zeer goed in eene kamer ten toon kan stellen. Men vermenigvuldigt de Niphaea's 1° door zaad en 2° door aardknoppen , d. z. in de aarde verscholen , dicht met vlee- zige schubben overdekte , spillen , welke door middel van dunne draden aan de ondergedolven deelen der plant beves- tigd zijn. Het zijn deze zelfde geschubde voortbrengselen , die in eene pot, waarin eenmaal eene Niphaea bloeide, doch die later afstierf, tot het ontspruiten van nieuwe individuen aanleiding geven. Wil men de vermenigvuldiging door aard- knoppen bewerkstelligen , en spoedig- bloeibare planten heb- ben , dan moet men die knoppen in haar geheel overplanten ; want al heeft ook de ondervinding geleerd , dat elke schub van zulk een knop een nieuw individu kan leveren, zoo staat het toch tevens vast , dat de dus verkregen afstamme- lingen een zeer geruimen tijd noodig hebben om volwassen te worden. — Voor het overige komt de kuituur der < Niphaea's met die der Achimenessen overeen. Volledigheidshalve vermelden wij , dat ook Hooker op pi. 5043 van zijn «Botanical Magazine" eene afbeelding van N. albo-liiieata var. reticulata gegeven heeft. II. AANBEVELENSWAARDIGE PLANTEN UIT BINNEN- LANDSCHE TUINEN EN BUITENLANDS! ! II E TIJDSCHRIFTEN. A. VOOR DEN VOLLEN GROND 10. LlLIUM THUNBERGIANUM var. AUREUM NIGRO-MACULATUM 9. Sieb. (Flore des Serres, 1865, XVI, p. 1627). Eene zeer fraaie oranjegele Lelie , met zwarte vlekken aan de binnenzijde der blaadjes , ingevoerd door von Siebold uit Japan. 11. Twee purperen verscheidenheden van Clematis, bei- den hybriden , en wel de Cl. Jackmanni en Cl. rubro-violacea (Flore des Serres , 1365, XVI, pi. 1628—31). Men vindt hier bloemen van 12 centim. in middellijn. 12. Pardanthüs sinensis Tier. (Flore des Serres, 1865, XVI, pi. 1632). Eene zeer fraaie Iridacee, reeds sedert geruimen tijd bekend , maar wel der moeite waard om nog eens in het geheugen teruggeroepen te worden. De bloemen zijn scharlakenrood met donkerder vlekken , en hebbeu aan de plant den naam van tijger-Iris doen geven. Werkelijk heeft Pardanthüs in haar voorkomen dan ook veel van eene Iris. Elke plant draagt talrijke bloemen van 4 — 5 centim. middellijn. 13. Podophyllum Emodi Wall. (Flore des Serres, 1866, XVI, pi. 1659—60). Eene Berberidee van de 10—14000 voet hooge toppen van het Himalaya-gebergte , die zich vooral door groote, handvormig-ingesneden , aanvankelijk met don- kerbruine vlekken geteekende, bladen en door scharlakenroode bessen onderscheidt, die 7 cent. lang en 4 cent. breed wor- B. VOOR DE ORANJERIE EN KAAPSCHE KAS. den. De bloemen , die in April of Mei voor den dag komen , ziin wit en hebben niet veel aanbevelenswaardig*. De vruchten echter, een uitstekend sieraad, blijven, al rij- pend , den gansenen zomer aan de plant bevestigd. 14. Palafoxia Hookeriana Torr. et Graij (Bot. Magaz., 1865, pi. 5549). Eene kruidachtige Composita uit Nieuw- Mexico , Texas en Arkansas , die in Europa het eerst bloeide te Kew, in 1863. Het meest in het oog loopend zijn bij deze plant hare lancetvormige , 3-nervige , volmaakt gave bladen , en hare purperroode (soms ook wel vleeschkleurige of witte) bloemen. De straalbloempjes hebben eene in dncen gespleten plaat. P. Hookeriana wordt 2 — 4 voet hoog, ter- wijl hare bladen eene lengte van '3 p. dm. en hare bloem- hoofdjes eene middellijn van 1 p. dm. of meer bereiken. B. VOOR DE ORANJERIE EN KAAPSCHE KAS. 15. Zestien nieuwe en verschillende bastaarden van Ama- iivllis (afdeeling Hippe as tra) , prijkende met de vurigste kleu- ren , vinden de liefhebbers dezer planten afgebeeld in de » Flore des Serres", 1865, pi. 1610 — 1617, en verkrijgbaar gesteld bij L. van Houtte te Gend. 16. Clianthus Dampieri Cunii. var. floribus albis et var. fl. rubro-marginatis (Flore des Serres, 1865, XVI, pi. 1626). Van Cl. Dampieri, eene Australische Papilionacee , waarvan men tot kort geleden niet anders kende dan exemplaren met roode bloemen, werden onlangs, in Australië zelf, anderen met witte bloemen ontdekt, en dit gaf aanleiding tot het bewerkstelligen van eene kruising , waarvan de uitkomst was , B. VOOR DE ORANJERIE EN KAAPSCHE KAS. dat men individuen met witte doch rood gezoomde bloemen verkreeg'. Het is deze verscheidenheid , waarmede van Houtte ons op pi. 1626 zijner »Flore" doet kennis maken. Zij is merkwaardig en sierlijk genoeg' om met vertrouwen te kun- nen worden aanbevolen. 17. Gesneria (Nae&elia) sceptre cerise (Flore des Serres, 1865, XVI, pi. 1638, 39). Eene hybride uit de kweekerij des Heeren L. van Houtte te Gend, waarvan echter de stamplanten niet genoemd worden. Eene prachtige aanwinst voor de Kaapsche kas , zoowel om hare gebronsde bladen , als om de bijzonder rijke en kolossale pyramiden van half- kersenroode half-gele bloemen , die als klokjes van hare stelen naar beneden hangen. 18. Sarmienta repens R. P. (Flore des Serres, 1866, XVI, pi. 1646). Ook eene Gesneriacee, even als de vorige, maar nu geene bastaard , doch eene ware en daarbij tot heden onbekende soort. Uit Chili aangevoerd , waar zij op boomen en bemoste rotsen in kruipende houding werd aan- getroffen , verlangt deze plant echter geene hoogere warmte dan die eener Kaapsche kas. Hare bladen zijn kruiswijs geplaatst, klein, eirond, vleezig. gestippeld: hare bloemen oranjerood , klokvormig (met eene ingesnoerde keel) , van hare stelen loodrecht neerhangend en in haar geheele voor- komen overeenstemmend met kleine bloemen van Mitraria coccinea. 19. Thibaudia Jessicae J. D. Iloohcr (Bot. Magaz., 1865, pi. 5547). Een prachtige onbehaarde heester uit de familie der Vacciniaceeën , waarschijnlijk afkomstig van de bergen van Caracas, en door Linden onder den naam van Th. ma- crophylla H. B. K. ingevoerd. Wij vinden hier hangende takken; groote, kort-gesteelde , eironde bladen, en korte trossen van 10 — 12 rolronde, naar onder buikig-opgeblazen , I K. VOOR DE ORANJERIE EN KAAPSCHE KAS. bleek-kerseropde bloemen. Elk blad bereikt eene lengte van 10, en elke bloem eene lengte van | p. dm. 20. Calceolaria hyssopifolia H. B. K. (Bot. Magaz. , 1865, pi. 5548) Deze plant bloeide voor 't eerst in Au- gustus 1865 bij den Heer Henry te Edinburg , en dat wel in de open lucht , en uit zaad , van Quito afkomstig. Zij is eene bewoonster van de Andes en leeft 10 — 11000 voet boven de oppervlakte der zee. C. hyssopifolia is een heester van 2 — 4 p. voet, vrij sterk getakt, en zoo goed als onbehaard. Zij draagt ten deele lancet-, ten deele lijnvormige bladen van 1^ — 2^ p. duim lang , en bleek-zwavelgele bloemen. De bovenlip komt even boven den kelk uit, en is, even als de bijna cirkelronde onderlip, sterk opgeblazen. 21. Dianella tasmanica Hooit. (Bot. Magaz. , 1865, pi. 5551). Eene zeer te waardeeren oranjeiïeplant uit Tasma- nië, vooral opmerkelijk omdat zij, hoewel tot de Liliaceeën behoorend , echter eene bes tot vrucht heeft. Daarbij maken die bessen, blauw van kleur, van baardunne stelen afhau- gend en tot rijke trossen vereenigd, bet grootste sieraad der plant uit. — De bladen van dit merkwaardig gewas zijn lintvormig, fijn-gezaagd, 3—4 p. voet lang, en zijne bloe- men bleekblauw en | p. dm. in middellijn. De laatsten gelijken eerst veel op de bloemen eener blauw-bloeiende voorjaars-Scilla, maar hangen in plaats van rechtop te staan , en slaan hare blaadjes spoedig naar achter om. De waarde van D. tasmanica wordt daardoor verhoogd, dat de plant niet telken jare behoeft te worden uitgezaaid , maar in den grond met een wortelstok overblijft. 22. Rhododendron Hodgsoni ./. D. Hooker (Bot. Magaz. , 1866, pi. 5552). Eene der edelste soorten, die de oostelijke helling van den Himalaya-keten tot sieraad verstrekken. Eerst 32 B. VOOR DE ORANJERIE EN KAAPSCHE KAS. door Griffith in 1838 in Bhootan, en later door J. D. Hoo- ker in de valleien van Oost-Nepal en Sikkim op 10 — 12000 p. voet boven de oppervlakte der zee ontdekt, bloeide zij in April 1865 voor liet eerst te Kew. Als eene opmerkens- waardige bijzonderheid wordt vermeld , dat de bleekbruine bast van dezen heester in handbreede platen loslaat, en dat zijne bladen dikwerf 18 p. dm. lang worden. R. Hodgsoiii bereikt eene hoogte van 10 — 12 p. voet; heeft zeer leerachtige, langwerpige, stompe bladen, met een gaven rand en een zilverwit of roestkleurig vilt aan hunne ondervlakte; bloemschermen van 4 — 8 p. dm. in middellijn, en bleekpurperen , dicht op elkaar gezeten, bloemen met een 1^ — 2^ p. dm. wijden mond. De plant maakt eene aller- bekoorlijkste uitwerking. 23. Sparaxis pulcherrima J. D. Hooker (Bot. Magaz., 1866, pi. 5555). Eene zeer fraaie soort, met overhangende , 1^ p. dm. lange , donker-bloedroodpurperen , klokvormige bloemen. Zij is afkomstig' van de Kaap en gelijkt veel op S. pendula . maar is daarvan toch in meer dan één opzicht onderscheiden. Zij bloeide in October 1865 bij de Heeren Backhouse te York. 24. Epidexdroi myrianthtjm L'uidl. (Bot. Magaz., 1866, pi. 5556). Deze Epidendrum, door Skinneb ontdekt in de bergen van Guatemala , zeer hoog boven de zee , werd tot in 1865 nooit in bloei gezien, zonder twijfel, volgens Hoo- ker , omdat zij te warm werd gehouden. Het gelukte hem althans haar in bloei te brengen, eenvoudig' door haar naar de oranjerie te verplaatsen. De rozeroode bloemen zijn in honderden tot dichte trossen , en deze weder tot kolossale pluimen vereenigd, zoodat men uit de verte meenen zou, een bloeienden Sering in plaats van eene bloeiende Orchidee vóór zich te zien. VOOR DE WARME KAS. 25. Eucodonopsis Naegelioides Hort. v. Houtte (Fl. des Serres, 1865, pi. 1608). Eene door kruising van Eucodonia Ehrenbergii en Naegelia zebrina splendens verkregen ver- scheidenheid. De donkergroene fluweelachtige bladen , en de groote , overhangende , roode bloemen , met hare aan de bin- 1 nenzijde gele buis , en haar donker gespikkelden zoom , ma- ken deze plant tot een waar sieraad onder de Gesneriaceeën. In houding komt zij het meest met eene Gloxinia overeen. 26. Dendbobium formosüm Roxb. var. giganteum (Flore des Serres, 1865, pi. 1633 — 34). Eene verscheidenheid van de bekende Deudrobium formosüm uit Britsch-Indië , met tweemaal grootere bloemen. Eene uitmuntende aanwinst, die wij verschuldigd zijn aan de Heeren Low te London. 27. Odontoglossum Blunti A'chb. Jil. (Flore des Serres , 1866, pi. 1652). Eene allerprachtigste Orchidee, door de verzamelaars Weib en Blunt te gelijker tijd in de bosschen van Santo Fé de Bogota ontdekt. Door Reichenbach als eene van Odontoglossum Alexandrae (zie Deel I, blz. 34) onderscheidene soort beschreven, werd echter door Bateman de meening uitgedrukt, dat. O. Blunti slechts eene speling van deze laatste wezen zou. Hoe dit echter ook zij , wij hebben hier weder met eene dier aantrekkelijke gewassen te doen, waarin de natuur al hare middelen om te behagen schijnt te hebben uitgeput. Het doorschijnend wit der bloem- blaadjes is hier met een rozerood waas overtogen en op be- paalde plaatsen door rozeroode vlekjes gebroken. 28. Palumbina candida Rchb. Jil. (Bot. Magaz., 1865, pi. 5546). Deze Orchidee, die in 1843 door Lindley tot de Oncidiums gebracht en O. candidum geheeten werd, is eerst onlangs door Prof. Reichenbach jr. , op grond van een onderzoek op betere exemplaren dan waarover Lindley te 34 C. VOOR DE WARME KAS. beschikken had , van Oncidium afgescheiden en , tot een zelfstandig' geslacht verheven , onder den nieuwen , hierboven afgeschreven , naam in de wetenschap ingevoerd. Door Hart- weg in der tijd uit Mexico ingevoerd , ging- en bleef de plant , omdat men haar te warm gehouden had , verloren. Zij schijnt echter later op nieuw te zijn ingevoerd , daar Reichenbach's onderzoek op bloeiende exemplaren van den Heer Schiller te Hamburg volbracht werd , en de plaat van het Botanical Mag*azine naar een fraai individu van den Heer Day werd op steen gebracht. P. candida is een lage Orchidee met smalle platte sten- gels , die elk slechts één lintvormig blad van 6 p. dm. tot 1 p. voet voortbrengen. Hare bloemtrossen zijn ijl , opge- richt , slank , en dragen niet meer dan 4 of 5 witte bloemen op een purperen steel. Alleen de lip heeft aan haar voet eenige purperen stippen op een geel veld. Het verdient opmerking , dat men bij P. candida , in plaats van twee vrije , slechts één onderst kelkblad vindt. 29. Trichopilia Turialvae Rclib. Jil. (Bot. Magaz. , 1865, pi. 5550). Deze Orchidee werd genoemd naar den vulkaan \ Turialva (= witte toren , omdat zijne kruin door eeuwige sneeuw bedekt is) , behoorende tot den bergketen van "\ era- guas in Centraal-Amerika , tot welke groeiplaats zij bepaald schijnt te zijn. Zij komt in uiterlijk veel met T. picta Lem. overeen , en heeft bleekgele bloemen , die , volgens Beichen- bach , aanmerkelijk in grootte en diepte van kleur verschillen kunnen. De lip is voor de helft goudgeel met bloedroode spikkels. De bloemen komen aan korte stelen en van elkan- der afgezonderd voor den dag. De bladen zijn langwerpig. Deze soort werd door Hermann Wendland ontdekt. 30. Laelia grandis Lindl. (Bot. Magaz., 186G, pi. 5553). Deze Laelia. , welke in de zomermaanden bloeil , is afkom- C. VOOR DE WARME KAS. stig van Bahia en gelijkt sprekend op eene Cattleya. Zij heeft een knodsvormigen stengel van iets minder dan 1 p. voet hoog, en brengt nimmer meer dan één leerachtig lan- cetvormig blad en twee bloemen voort , die , aan een betrek- kelijk langen steel, boven elkander gezeten zijn. Groot is het kontrast in kleur tusschen de lip, die wit en purper-geaderd, en de overige 5 bladen der bloem , die nankingeel zijn. Daar de lengte der kelk- en kroonbladen ongeveer 2 p. dm. bedraagt , en die bladen daarbij wijduitgespreid zijn , is het wel na te gaan, dat de bloemen van L. grandïs voor die der Cattleya's niet behoeven onder te doen. Onze plant bloeide voor 't eerst bij den Heer Morel te Parijs in 1850; daarna in 1851 te London, en nu weer in 1864 te Kew. 31. Begonia baccata J. D. Hooier (Bot. Magaz., 1866, pi. 5554). Deze Begonia is vooral opmerkelijk door hare vruchten , die tot de bessen behooren , eene bijzonderheid , welke , onder de zeer talrijke soorten van het geslacht , tot hiertoe alleen voor B. Mannii bekend was. Zij werd op St. Thomas en in Fernando-Po door G. Mann ontdekt , en bloeide voor 't eerst in 1861 te Kew. De duimdikke sten- gels zijn met een roestkleurig vilt bedekt, en dragen 6 — 10 dm. lange, hartvormige, onbehaarde, glanzige bladen. De bloemen zijn melkwit en bestaan uit slechts twee blaadjes, die eene ruimte van 2^ p. dm. bespannen. 32. Hyophorbe Verschaffelti Herm. Wendl. en H. ama- \ ricaulis Mart. , beiden Palmen van de eilanden Mauritius en la Réunion , vindt men , ten voete uit , doch op zeer ver- kleinde schaal, afgebeeld op pi. 462 en 63 van Lemaire's Illustration Horticole (1866). Op de tentoonstellingen te Gend en te Brussel, in 1859 en 1864 gehouden, verwier- ven deze planten veel bijval. Zij werden door den kweeker Versch afpelt ingevoerd. III. GEMENGDE BE11ICHTEN. Dr. E. Regel , viee-presideiit der Maatschappij ter bevor- dering van den Tuinbouw in Rusland , heeft door middel eener circulaire bekend gemaakt , dat bij gezegde Maatschappij het voornemen bestaat om, tegen Pinksteren 1868, te St. Petersburg eene groote Tentoonstelling van voortbrengselen uit het Plantenrijk , benevens al zoodanige voorwerpen van kunst of industrie te openen , welke met de kweekkunst in eenige betrekking staan , of tot het versieren van tuinen dienen kunnen. Z. K. H. Grootvorst Nikolaas heeft het patronaat over die Tentoonstelling- wel willen aannemen. Even als te Brussel , Amsterdam en nu eerlang te London , zal ook te St. Petersburg een kongres van plantkundigen , kweekers en liefhebbers aan de Tentoonstelling verbonden worden. In zijne circulaire vraagt Dr. Regel al verder om al die inlichtingen en wenken , welke men zou meenen dat hem van nut konden wezen bij het vaststellen van regels omtrent 1° de beste orde van vervoer van voorwerpen , voor de Rus- sische Tentoonstelling bestemd, 2° het gemakkelijk en aan- genaam maken van de reis voor exposanten en leden van den jury, en 3" de keuze der voorwerpen, waaromtrent een wedstrijd zal worden uitgelokt. Dr. B. Seemann is , door eene plotseling opgekomen reis naar Centraal-Amerika , genoodzaakt geworden , zijne betrek- king van Secretaris der Londensche internationale Tentoon- stelling voor 1866 neder te leggen, en is daarin opgevolgd door den Heer Dr. Masters. GEMENGDE BERICHTEN. Het Antwerpsen Kruidkundig- Genootschap is sedert 15 Dec. 1865 begonnen, een Tijdschrift uit te g-even, aan «Land- en Tuinbouwkunde en verdere wetenschappen" ge- wijd , en geredigeerd door de Heeren de Beuceeb , de Smedt , Dillen , Edward Dujardin , Goossens , van Herendael en Hendricx. Men heeft de uitgebreidheid van dit tijdschrift op 12 vel druks in 8", en de prijs daarvan voor Nederland op f 2. — bepaald. Op het oogeublik liggen 3 afleve- ring-en van het Antwerpsche tijdschrift voor ons , waarin , behalve een » Voorwoord " van de Redactie , de volgende stukken worden aangetroffen : «Het planten der boomen" , door J. I. de Beucker. » Bescherm en verzorg uwe kinderen en huisdieren", door D.B. «De Scheikunde", door Is. de Smedt. » Landbouwelijke huishoudkunde", door P. Goossens. «Insecten-vernielende vogels". (Overgenomen uit eene re- devoering van Msgr. Donnet, Aartsbisschop van Bordeaux.) » Eenige middelen tot bescherming der bloemplanten en vruchtboomen tegen ziekten en insecten". «Voorzorgen bij het enten der vruchtboomen", door J. I. de Beucker. De strekking van het Tijdschrift wordt door deze opsomming- beter toegelicht dan wij in staat zouden wezen zulks met woor- den te doen. Den tuin- en landbouwer op te kweeken in de kennis van de elementen der natuurwetenschappen ; hem het hoe en het waarom zijner handelingen , als ware het , al spelend onder het oog te brengen , en hem een zékeren leiddraad te verschaffen in het uitoefenen van al die hand- grepen , welke te samen zijn beroep uitmaken — ziedaar , wat ik mij voorstel , dat het Antwerpsch Kruidkundig Genootschap met de uitgave van zijn tijdschrift zich heeft voorgesteld. Het is mij aangenaam te kunnen getuigen , dat ik de tot &EMENGDE BERICHTEN. heden geleverde opstellen met zeer veel genoegen gelezen heli, en dat zij geheel voldoen aan de beginselen, door welke , naar ik meen , de redactie , ter bereiking van hare taak , zich heeft laten leiden. Bij het vele , dat België reeds voor den tuinbouw en de tuinbouwers deed, verrast ons de verschijning van het Ant- werpsche tijdschrift niet. Het is én in taal , én in wijze van bewerking, én in strekking, én in prijs aanmerkelijk onderscheiden van alle andere periodieke geschriften van den zelfden aard , welke in voornoemd Koningrijk het licht zien. Hierin , en in de bekende virtuositeit in hun vak van vele mannen , die wij nu reeds als medewerkers hebben leeren kennen , ligt voor ons de voorspelling , dat het Antwerpsche tijdschrift eene gelukkige toekomst te gemoet gaat. Met deze weinige woorden wenschen wij het aan allen aan te bevelen , die , ook in Nederland , het schoone , het weldadige beroep van tuin- of landbouwer uitoefenen. Den 23en .Januari 1.1. overleed de Hoofd-Directeur der Koninklijke tuinen te Potsdam bij Berlijn, Dr. Peter Joseph Lenné , die zich vooral in het aanleggen van parken , uitge- strekte lusthoven, enz., een welverdienden naam had ver- worven. Hij was zoowel bij het Pruissische volk als diens Vorst geacht en bemind , en had , ook als wetenschappelijk man , beteekenis. Ten bewijze van een en ander halen wij aan , dat eene der straten van Berlijn naar hem genoemd ; dat de Koninklijke tuin van Sans-Souci in 1848 met zijn marmeren borstbeeld opgeluisterd, en dat aan een geslacht onder de Leguminosen (Lcmira) zijn naam gegeven werd. Lenné bereikte den ouderdom van 77 jaar. GEMENGDE BERICHTEN. Uit Parijs wordt geschreven (/' ' Horticulteur Francais , 1866, N°. 1), dat men, door de schaarschte van voorjaarsbloemen gedreven, aldaar begonnen is met Camellia's uit ronde ra- pen en beetwortels te snijden. Op een afstand maken deze nagemaakte bloemen eene verrassende uitwerking , zoo zelfs , \ zeg-t onze berichtgever , dat het : »De presser tendrement uu navet sur son coeur," van Alfred de Musset, van bittere ironie in waarheid dreigt over te gaan. De kweekers te Parijs hebben echter een te goeden dunk van de aristocratie, dan dat zij immer zouden vreezen, dat deze de bedoelde metamorphose onder hare bescherming nemen zou. » On peut , sans manquer aux convenances , remplacer , au jour de Tan , Ie bouquet de rosé par un cornet d'amandes pralinées ; mais s'entourer de fleurs en navets , pour recevoir ses amis , ce serait ou plutöt ce ne serait pas une preuve que 1'horticulture fait des progrès en France." Van geheel anderen aard dan het bovenstaande , is een bericht uit Weenen , 't welk ons meldt , dat de Keizerin van Oostenrijk , op eene der onlangs aan het Hof gegeven «Soirees", een bouquet in de hand hield, waarin de blaadjes der (wezenlijke) Camellia's elk versierd waren met een dia- mant, bij wijze van een dauwdrop. Beide berichten echter leeren ons hoe hoog de Camellia nog altijd onder de sier- planten staat aangeschreven. C i r ^1 SS I 's CORYSANTHES PK TA. ■ Orchideeën met eert paar in den grond verscholen k Hol- letjes , zijn niet zeldzaam ; zelfs bij ons te lande treft men ze — en dat nog wel in het wild — aan; en wij zijn juist aan het onderzoek naar het leven van die meer toe- gankelijke soorten [Orchis latifolia, O. Morio , O. mascula, enz.) de kennis verschuldigd, dat, van de twee knolletjes, er slechts ëén — het minst gerimpelde — tot de bloeiende plant behoort , terwijl dan het andere als eene nalatenschap van een ouder individu beschouwd moet worden, maar van te meer belang, omdat hij zich als eene voorraadschuur van verwerkt voedsel kennen doet , waaruit de jonge plant , ge- durende de eerste perioden van haar bestaan , slechts te putten heeft. Naar boven , gaan de beide knolletjes terstond over in een groenen , aan de eene zijde gesleufden stengel , die op zijne beurt een fraai geteekend blad draagt , doch aan zijn voet ook weder door een kleiner blaadje omgeven wordt. Reeds in niet bloeienden staat, maakt Corysanthes j)icta eene verrassende uitwerking door het fraai adernet, waar- mee het grootste harer beide bladen geteekend is. Verbeeld u een hartvormig groen veld , met een golfswijs op en neèr- gaanden rand , en een drietal , aan weerszijden van de hoofd- nerf , onder eene sierlijke kromming van onder naar boven loopende bleekpurperen aderen , die door dwars loopende staaf- jes met elkander en met de middelnerf verbonden zijn! Komt echter de bloem te voorschijn , dan kan de uitspraak omtrent ons plantje geene andere zijn , dan dat het met de sierlijkste onder hare verwanten kan wedijveren. Zoo als uit onze plaat kan worden gezien , bestaat elke bloem, om zoo te zeggen, uit twee helften of lippen , waar- van de eene of bovenste sterk gebogen en eenigszins toege- vouwen is, en hierdoor, zoowel als door haar opgerichten CORTSANTHES PICTA. stand , eenige overeenkomst met een kaske of helm vertoont (vanwaar dan ook de naam van Corysanthes of Helmbloem), de tweede echter meer den vorm heeft van een hellend, niet volkomen gesloten , bekken met een fijn gekartelden en gewimperden rand. Behalve deze twee helften, maken ech- ter ook nog vier van de vijf borstelvormige slippen, die aan den voet der onderlip in een krans gezeten zijn , deel van de bloem uit. Slechts die slip , die tegenover het hartvor- mig stengelblad en onder den eierstok der bloem gezeten is , behoort er niet toe , en wordt door Bltjme als een schutblad beschouwd. Tellen wij nu het getal der borstels, dat is 4, op bij dat der lippen , dat is 2 , dan verkrijgen wij het getal 6 of datgene , 't welk in de samenstelling van de bloem der Orchideeën altijd teruggevonden wordt. Botanisch ge- sproken , zouden wij derhalve zeggen : de bloem van Cory- santhes picia bestaat uit 6 onderdeden: één helm- en twee borstelvormige blaadjes, die tot een buitensten, en één bekken- en twee borstelvormige blaadjes , die tot een binnensten krans vereenigd zijn. Over de meer verborgen onderdeden der bloem spreken wij niet , omdat de daaromtrent mede te dee- len bijzonderheden, zonder schetsteekeningen, niet begrijpelijk zouden zijn. Alleen dit , dat Corry santlies picta tot de Or- chideeën met één helmknop en aaneengekleefde stuifmeel- korrels behoort. Het verdient wel eenige opmerking , dat de tijd , waarop Blume C. ficta op een der toppen van den Salak in bloei aantrof, ten naastebij overeenstemt met dien, waarop het plantje te Leiden bloeide. Het eerste had plaats in de maand October, het tweede in de maand November. Hieraan knoopt zich de opmerking , dat de bloemen dier Orchidee bijzonder lang stand houden. Die , welke den 6''en November voor 't eerst open gezien werden , vond men eerst den 17'lcn Ja- COKTSANTHES PICTA. nuari daaraanvolgend in verlepten staat terug- , en dan nog onder bet vermoeden , dat de plant gedurende de laatste twee dagen van haar bloei wat droog gestaan had. O. De ondervinding heeft mij geleerd , dat dit plantje geene te heete standplaats verdraagt. Herhaaldelijk toch ontvingen wij het in levenden toestand van Java en trachtten wij het . door het met en op dezelfde plaats van de Anoectochilus- soorten te kweeken , te behouden , maar te vergeefs , tot wij er eindelijk boven verwachting in slaagden , door den pot , waarin het van Java was aangevoerd , op de koudste plaats in de Orchideeënkas neer te zetten. Er was toen niets van de plant te zien , maar enkele zeer kleine ronde knolletjes overtuigden ons toch dat wij baar weder in bezit hadden. Wij hielden dien pot aanvankelijk slechts matig vochtig, met eene wijde lage stolp er over heen. Weldra groeiden de knolletjes uit en de hierbij gaande plaat vertoont ze , zooals zij zich in weinige maanden ontwikkeld hadden. Fijne vergane houtaarde , met wat droog" fijn gewreven Sphagnum , waarbij nog wat zuiver wit zand , is de beste grond voor C'. picta. Men drukt die aarde niet te vast aan, en plaatst eene stolp over den pot, om, zonder veel te gieten , toch de aarde voortdurend min of meer vochtig te houden. Eene beschaduwde standplaats is zeer noodza- kelijk en eene gemiddelde temperatuur van 65° Fahr. vol- doende. Men vermenigvuldigt dit plantje dom- de knolletjes, 2-i. 5 CORYSANTHES PICTA. die naauwclijks de grootte van eene kleine erwt hebben ; zoodat men , wanneer het plantje afgestorven is , en dus in tijdelijken toestand van rust verkeert , de aarde eerst moet laten opdroogen , om ze daarna zorgvuldig na te zien. Men plant de kuolletjes dan weder in versche aarde, en zorgt aanvankelijk alleen dat die niet kan uitdroogen , om , eerst wanneer de plantjes te voorschijn komen , wat meer , doch altijd zorgvuldig, te gieten. W. 20. LAMPROCOCCUS WEILBACHII OUD LAMPROGOCCUS WEILBAGll 1 1 (niiik) oud. • Aechmea Weilbaehii F. Didr. (Index Seminum in Horto botanico Hauniensi a°. 1854 collectoruni. — Lamprococcus Lawentianus K. Kocb , Wochenschrift , 1860, p. 73). Pseudoparasitica , stolonifera , glabra. Folia basi latissima , ventricoso- concava, marginibus spinosa, deinde multo angustiora, lingulata , inte- gerrima , acuta vel breviter aeuniinata , utrinque lepidibus obsoletissimis tenniter sparsis obsita , viridia. Scapus ereetue , pedalis , spathis steri- libus appressis induviatns. Infloreseentia paniculata, apice simplieiter spicata , 4 — 6 poll. longa : intemodiis raebeos subflexuosis , Loferioribus c. 1 poll. longis. Ranii 5 — 9 , sensim breviores , patentes , 4 — 6 flori , singuli spatha appressa , eoacava , ovato-lanceolata vel ovata , integerri- ma , acuta herbaeea , e. 2 poll. longa suftulti. Flores sessiles , dissitius- euli , in ramis subbiseriati , suberecti, 10 lin. longi , braetea appressa, cordato-ovata , aeuniinata , herbaeea , ovaiïo 3 — 4 plo breviori stipati. Alabastrum subovatum , pallide coeruleseens. Perigbnii superi laeiniae calycinae erectae , sinistrorsum imbricatae , dorso eearinatae , latiuseulae , altero latere supra apicem mucronulatum oblique dilatatae , peraeta. fructificatione apieibus circa lacinias petaloïdeas constrictae ; laeiniae 'interiores petaloïdeaé erectae dextrorsum imbricato-contiguae , obovato- oblongae , apice rotundato obtusae , fornicatae , eiliatae , pallide eaesio- roseae , supra ealyeem eito atrofïïscae , basi intus in utroque latere squama cuneato-flabellata , denticulato-ciliata , hyalina , incurva auctae. Stamina disei excavati margini inserta, alterna basi cum petalis connata ; filamenta robusta , marginibus contigua, seraiteretia , supra basin latiora, alba , apice sphacelato , trancato , brevissime producta ; antherae erectae , arcte conniventes , oblongae , utrinque aeutae , dorso supra medium affixae i mediante conneetivo a filamentis subdistantes ; granula polünis subglobosa. Ovula placentis 3 axillaribus supra medium loculamentorum multisrriatiin inserta, inieriora deflexa, reliijua horizontalia , anatropa, rapbe ad cbalazam in appendieem longiusculam curvatam producta, exostomio aperto, endostomio clauso retracto. Stylus semel spiraliter tortus , filamentis brevior. Lobi stigmatis subtorti intus villosuli. Bacca ....'.•" Semina . . . . ? Scapi pars superior, rachis inllorescentiae , spathae, bracteae ovaria- que punicea ; rachis ejusque rami , laeiniae calycinae extus ovariaque punetis elevatis alepidotis conspersa. LAMPROCOCCUS WEILBACHII. Detexit hanc plantam in monte Corcovado prope Rio de Janeiro ad altitudinem 2000' cl. F. Didkichsen , hoc tempore botanicen docene in Schola pharmaceutica Hauniensi, a". 18-17, eique nomen dedit in bono- rem expertissimi Weilbacii , Hortulani principis in horto botanico Hauniensi. Ipso dominus Dideichsex benevole nobis suppeditavit descrip- tionem quam supra dedimus, de cujus exaetitudine , comparatione eani inter et plantam vivam florentem instituta , judicium ferre nobis contigit. Lamprococcus Weilbac/tü, die men hiernevens vindt afge- beeld , behoort tot de g'roep der Ananasachtige planten of Bromeliaceeën , en werd door den heer F. Didrichsen , te- genwoordig bibliothecaris van de boekverzameling in den plantentuin te Kopenhagen en docent in de plantkunde aan de pharmaceutische school aldaar , ontdekt op den berg Cor- covado bij Rio de Janeiro , bij gelegenheid van zijne reis rondom de wereld, aan boord van het koninklijk vaartuig Galathea , in 1847. Naar den plantentuin te Kopenhagen overgebracht , bloeide onze plant daar echter niet vóór 1854, zoodat aan genoemden Heer Didrichsen toen eerst de gele- genheid gegeven werd, haar nauwkeurig" te onderzoehen. In de zaadlijst van genoemden tuin werd in dat zelfde jaar een zeer kort verslag van de uitkomst van dat onderzoek meegedeeld, waaruit althans zoo veel bleek, dat Aechmea Weilbachii , hoezeer ook verwant aan Aechmea discolor (Botan. Magaz. t. 4293) , echter als daarvan soortelijk onderscheiden behoorde aangemerkt te worden. In 1855 bezocht de Heer Hermann Wendland, Directeur van den koninklijken tnin te Herrenhausen bij Hannover, den Kopenhaagschen plantentuin , vond daar de nieuwe Aech- mea en kreeg- daarvan een exemplaar ten geschenke. A'an dit exemplaar nu schijnen de meeste , zoo niet alle anderen afkomstig te zijn, welke in de kweekerijen of tuinen van Nederland en België aanwezig zijn , want de Heer Wend- land verzekerde mij , bij een eigenhandig schrijven , dat hij LAMPROC'OCCUS WEILBAC'HII. althans tot de verspreiding dier nieuwe Bromeliacee in de genoemde landen zeer sterk heeft bijgedragen. Een bewij voor die bewering vinden wij ook hierin , dat het exemplaar van den Leidschen plantentuin , waarnaar onze teekening vervaardigd werd , eveneens van Herrenhausen afkomstig was. Lezen wij dus in het Wochenschrift für Gartnerei und Pflanzenkunde van Kael Koch (1860), dat de plant , welke hij aldaar op blz. 73 als Lamprococcus Laurentianus C. Koch beschrijft , hem door den rentenier Laurentius te Leipzig werd afgestaan , en dat deze haar uit de kweekerij van de Jonghe te Brussel had aangekocht , toen die werd opgehe- ven ; verder , dat de sterke overeenkomst tusschen die plant en Aechmea Weilbachii niet te loochenen was , en dat Koch het slechts betreurde geene uitvoeriger beschrijving te kun- nen raadplegen dan die hem in de zaadlijst van den Kopen- haagschen plantentuin van 1854 ten dienste stond, om die overeenkomst tot zekerheid te verheffen , en in dien twijfel- achtigen stand van zaken , het beter vond , de identiteit der beide planten niet aan te nemen ; dan kunnen wij , na het hierboven aangevoerde , wel niet anders dan het als onze overtuiging' uitspreken , dat Koch eene der afstammelingen van de ware Aechmea Weilbachii onder de oogen gehad heeft , en dat het dus beter ware geweest , indien hij niet zoo spoedig' met een nieuwen naam voor den dag ware ge- komen. — Het is echter niet alleen de overtuiging, uit de geschiedkundige feiten afgeleid , welke ons zoo doet spreken. Integendeel ; de vergelijking van Koch's beschrijving met de uitvoerige aanteekeningen van Didrichsen , die wij hierboven in het Latijn mededeelden , en die hij de goedheid had , ons , op ons verzoek , welwillend af te staan [in druk zijn die aanteekeningen tot op heden nooit verschenen] , voerde ons tot het zelfde besluit ; en wij verheugen er ons derhalve LA.MPBOCOCCUS WEILBACHII. in , weder iets ter vereenvoudiging in de nomenclatuur der Bromeliaceeën te hebben kunnen bijdragen. De reden, waarom wij den naam van Aechmea Weilbachii, welke onze plant oorspronkelijk droeg, in dien van Lum- prococcus Weilbachii veranderd hebben, ligt hierin, dat men tegenwoordig, onder den naam van Aechmea, Bromeliaceeën met eene zijdelingscbe bloempluim verstaat, en alle soorten, die , niettegenstaande het bezit eener eindelingsche pluim , vroeger met denzelfden geslachtsnaam bestempeld werden, tot eene afzonderlijke groep vêreenigd heeft , waaraan de naam van Lamprococcus (d. i. woordelijk vertaald , Schoon- vrucht) gegeven werd. Voor het overige werd onze plant , reeds door Didbichsen , naar den hortulanus van den plan- tentuin te Kopenhagen , Weilbach , genoemd. Aan Lamprococcus4 Weilbachii komt onder hare verwanten , d. i. L. ffïomcralus Beer, L. miniatv,s Beer, L. fiilgens Beer , L. corallinus Beer en L. ramosus Beer , de eere- plaats als sierplant toe. In volwassen staat hebben de bloei- ende exemplaren eene hoogte van § meter , en bestaan zij , zooals uit onze ongekleurde schets gezien wordt , uit een twintigtal bladen, die eene soort van bekervormig geheel vormen, uit welks midden de prachtig gekleurde bloemst en- gel oprijst. Aan elk blad onderscheidt men een zeer bree- den doornig-getanden voet of scheede , en eene lintvormige schijf, die eerst een weinig toegesnoerd is, weldra echter weder breeder wordt , en naar boven meer of minder plot- seling in eene scherpe punt uitloopt. De grootste bladen zijn c. 3 — 4 decimeters lang, en in hun midden 3 — 4 cen- tim. breed. Allen keeren zij zich, van af eene zekere hoogte, met een sierlijken bocht naar buiten , en zijn zij van onder een weinig bleeker dan van boven. De bloemstengel , scharlakenrood van kleur , is aan zijn LAMPROCOCCUS WEILBACHII. laagst gedeelte bijna geheel met groote , dicht daartegen aanliggende , schubben bezet , die den vorm van een schuitje hebben en waarvan de allerlaagsten groen , doch de hooge- ren roodachtig van kleur zijn. Ook hoogerop worden die schubben aangetroffen , maar daar staan zij wijder af en on- derscheiden zij zich door een schitterend scharlaken. In den oksel nu dier hoofere schubben vindt men de vleezig-e bloe- men , die , ten getale van 5—9 , om de andere aan vleezige roode spillen staan, en zoo goed als ongesteeld kunnen heeten. Elke bloem bestaat uit 3 violetblauwe kelk- , 3 bleekroode kroonslippen en 6 meeldraden, allen op den violetrooden eierstok gezeten , uit welks midden een stijl met 3 spiraalswijs in elkander gekronkelde stempels oprijst. Onze plant is afge- beeld op een oogenblik , dat hare kelkslippen zich nog niet geopend hadden , waaruit volgt , dat al die onderdeelen der bloem , welke wij in de laatste plaats genoemd hebben , op onze plaat niet gezien kunnen worden. Het is daarom niet overtollig , hierbij te voegen , dat de bleekroode kroonslippen den kelk tweemaal in grootte overtreffen , maar zeer spoedig zwart opdroogen , terwijl de kleur des kelks onveranderd blijft. De plant is inderdaad het fraaist , zoolang hare blauwe bloemknoppen met de roode schutbladen en bloemspil eene aangename tegenstelling vormen , en dit duurt een zeer ge- ruimen tijd. - Om onze beschrijving der plant volledig te maken , voegen wij hier nog bij , dat elke bloem afzonderlijk aan haar voet nog van een blauwachtig scbubbetje voorzien is, en dat aan de binnenzijde der kroonslippen, ter linker- en rechterzijde van elke slip, een wigvormig vliesje met een kort gewimperden rand gezeten is. De vruchten van Lamprococcus Weilbachii zijn tut nog toe onbekend. Diduichsen zelf zag ze niet, en geen ander na hem. Men mag" echter uit analogie besluiten , dat zij tut LAMPROCOC'CUS WEILBACHII. de bessen zullen behooren , en door eene fraaie kleur zullen uitmunten. O. Even als de meeste Bromeliaceeën , verlangt ook deze soort een ligten grond , d. i. bosebgrond met wit zand , waaron- der een weinig hout-aarde en fijn Sfliagnum. Vooral in de zomermaanden , hebben de Bromeliaceeën behoefte aan veel wa- ter , althans wanneer zij in eene warme kas aan eene hooge temperatuur zijn blootgesteld ; ook 's winters boude men ze voortdurend vochtig , maar zij men toch , wat trouwens voor de meeste planten geldt , met het gieten wat spaarzamer. De meeste Bromeliaceeën, en zoo ook deze, kunnen in elke warme kas gekweekt worden ; heeft men evenwel eene lage Orchideeën- of kweekkas , dan geve men daaraan , al- thans voor de lagere soorten , de voorkeur. Des winters kan men ze in de meer onmiddellijke nabijheid van de stook- plaats houden , waar de meeste andere planten bezwijken of te spichtig zouden opgroeijen. In dat geval hebben zij echter meer behoefte aan water. Alen vermenigvuldigt deze fraaije soort door de nitloopers, welke zich onder aan de plant ontwikkelen , kort nadat de bloei voorbij is ; ja , bij deze soort komt 't ook wel voor , dat die zich reeds vóór den bloei vertoonen. Men kan die nitloopers als stekken behandelen , maar beter en spoediger bereikt men zijn doel door ze aan de plant te laten tot zij zelven wortel geseboten hebben , wat gewoonlijk (daar zij altijd nabij of tegen de aarde ontstaan) , al vrij spoedig 't gc- 26. fi LAMPROCOCCUS WEILBACHII. val is. Nadat men die uitloopers in een kleinen pot heeft geplant , plaatst men dezen nog- eenige weken in de warme run, om den groei te bespoedigen. Zoo dezelfde plant niet twee , drie of vier uitloopers tegelijk maakt , komt , nadat de eene er is afgesneden , de tweede spoedig te voorschijn , zoodat men de oude plant niet te spoedig moet wegwerpen , want , al is het waar dat die , op zich zelve , na uitg-ebloeid te zijn , geene waarde meer heeft, kan zij toch alligt nog ter vermenigvuldiging dienen. II. WETENSCHAPPELIJKE MEDEDEEL!^ i E. V OVER EENIGE PLANTEN , DIE TOT HET VULLEN VAN BLOEMHANGERS KUNNEN DIENEN. Ofschoon in 't algemeen alle gewassen met een kruipenden stengel tot het vullen van bloemhangers gebruikt kunnen worden , zoo heeft men toch , door ondervinding en smaak geleid, slechts weinigen daaronder als sierplanten uitverko- ren. — Naar het ons voorkomt , is men echter bij die keuze wel wat te uitsluitend te werk gegaan; of, wil men liever, de verscheidenheid onder de hangplanten laat , althans bij ons te lande , inderdaad wel wat te wenschen over. Het is daarom , dat wij het niet overtollig rekenen , hier een enkel woord ter aanbeveling van sommige , minder gebruikelijke , maar toch aanbevelenswaardige soorten onder die rubriek van gewassen in het midden te brengen. Behalve het Moederplantje {Saxïfraga sarmentosa), het Klimop , de Maagdepalm en Sedum Sieboldi , die vrij veel bij ons gezien worden, voldoen derhalve als hangplanten zeer goed : 1 . Pelargonium lateripes , met glanzige , heldergroene , vleezige stengels en bladen, en purperen bloemen. Men kent van deze plant ook eene verscheidenheid met witte (rood gestreepte) bloemen , en een paar anderen , met bruin gevlekte en wit-geboorde bladeren. 2. Myoporum parvifoliiim, met kleine smalle blaadjes en duizenden van kleine witte bloempjes. OVER EENIGE PLANTEN VOOR BLOEMHANGERS. 3. Sollya heterophylla , met blauwe klokjes, en later met blauwe bessen. 4. Qxalis rosacea (ook wel bekend als O. arborea) , met rozeroode bloemen en omgekeerd-hartvormige blaadjes , die drie aan drie bij elkander zitten. Bij deze plant moeten echter de bloemen door de zon beschenen worden , zoo zij zich zullen openen. 5. Clintonia pulchella, eene soort van Lobelia, met tee- der-blauwe, aan losse trossen neerhangende, bloemen. 6. Fragaria iiidica, eene soort van Aardbezie , maar met gele bloemen. Elke bloem laat eene roode , sprekend op eene kleine aardbezie gelijkende, vrucht achter. 7. Vitis elegans , vooral merkwaardig om hare violette en blauwe bessen. De hier genoemde planten nu zijn allen vrij hard ; onder de teerdere zouden wij ook nog Rnsselia jimcea met schar- lakenroode bloemen en priemvormige bladen ; Toreuia asiatica met half paarse, half witte, en Aeschynantltas Boschiamis met vuurroode bloemen en dikke donker-groene bladen kun- nen noemen. Ook de Kaapsche Aster [Agathea amettoides) , met blauwe , Vittadinia triloba , met rozeroode en witte, en Lantania Sellowiana , met donker violette en lilakleurige bloemen , verdienen volgens velen aanbeveling , om van de Nierember- gia's en Nolana's niet te gewagen. Onder de wilde planten van ons vaderland kunnen , wegens hare hangende houding, ter versiering' worden aanbevolen: Lysimachia nummuhiria, Zinaria, Cymbalaria, Ajuga reptans. O. IETS OVER SIERLIJKE BLADPLANTEN VOOR KAMERS EN SALONS. In een der laatste nummers van de » Deutsche Garten- zeitung" komt eene bijdrage voor van den Heer Heinemann, een der voornaamste kweekers te Erfurt , over het houden van Dracaena's in kamers of salons. Nu men er zich hoe langs zoo meer op beg-int toe te leg'g-en, de vertrekken niet alleen met bloemen , maar met zoodanige planten op te luis- teren , wier bladen door hunne grootte , hunne sierlijke hou- ding , hunne kleur , niet kunnen nalaten de aandacht te trekken — met planten in één woord , die men met den algemeenen naam van dekoratieve planten zou kunnen be- stempelen , komt het ons niet ongepast voor , in het kort op die bijdrage te wijzen. Onder de dekoratieve planten voor kamers en salons , be- kleeden de Dracaena's daarom zulk eene voorname plaats , omdat zij aan het bezit van veel wat het oog bekooren kan , eene soort van onverschilligheid paren voor schadelijke in- vloeden van buiten. Zij weerstaan droogte en stof, groote afwisselingen van temperatuur, en kunnen ook niet gezegd worden spoedig te worden aangedaan , als men ze wat ver van het licht verwijderd houdt. Hiermede is natuurlijk niet gezegd , dat exemplaren , die men dicht bij het licht plaatst ; van tijd- tot tijd reinigt van het daarop gevallen stof (wat door middel eener vochtige spons in weinige oogenblikken geschieden kan) , en op den duur aan den zelfden warmte- g-raad blootstelt, er niet beter zouden uitzien dan dezulken, waaraan men al die zorgen niet heeft kunnen besteden ; maar dat is hier de vraag niet. Wat wij van de Dracaena's verzekeren kunnen, is dit, dat zij, ook zonder dat men ze IETS OVER SIERLIJKE BLADPLANTEN VOOR KAMERS EN SALONS. zorgvuldig oppast , een zeer geruinien tijd tot opluistering van vertrekken dienen kunnen. Éoolang eene Dracaena voortgaat met nieuwe bladen te maken , kan men haar gerustelijk matig vochtig houden ; houdt dat verschijnsel echter op , dan is het een teeken , dat de groei begint stil te staan , dat de plant rust noodig heeft , en dat men het begieten moet beginnen na te laten. Eerst in vervolg van tijd , zoodra de plant hare werkzaamheid lier- vat, kan haar op nieuws eenig water, liefst met afschrapsel van hoorn vermengd , worden toegediend ; maar, tusschen die beide uitersten van stilstand en ontwaking , behooren de wor- tels alleen voor volledige uitdrooging behoed te worden. Men doet wel , zijne planten , zoodra men bespeurt dat zij op nieuw beginnen uit te loopen , te verpotten; dat is, ze in een verschen grond over te zetten , die men uit 2 deelen bladaarde , 2 deelen heigrond en 1 deel klei , met wat af- schrapsel van hoorn, bereidt. Kwaad kan het daarbij niet, de meest oppervlakkige laag der oude kluit met een houten werktuig- wat weg te schrappen ; de grootste armen of takken van den onderaardschen knolachtigen stam weg te snijden , en den bodem van den pot of bak met potscherven te bedek- ken , om den afvoer van overtollig water te begunstigen. De weggenomen vleezige takken kan men voor de vermenigvul- diging der plant gebruiken. Daartoe verdeelt men ze in stukken van 6 of 7 centimeters lengte, en legt men deze eenvoudig op een platten , met heigrond of zaagsel gevulden , schotel. Weldra komen er nu jonge spruiten te voorschijn , en begint men met deze in afzonderlijke potten over te zet- ten, zoodra zij goed wortel geschoten hebben. De Dracaena 's , die het best tegen het verblijf in kamers bestand zijn, heeten: Dracaena congesta , Dr. rtibra,, Dr. stricta , Dr. ansirafis, Dr. indivisa en Cordyline cannaefolia , IETS OVER SIEKLIJKE BLADPLANTEN VOOK KAMERS EN SALONS. waarbij echter valt op te merken , dat voor den naam Dra- caena wel eens die van Cordyline of Charlwoodia gebruikt wordt. Schroeler , die , niet lang- geleden , in de » Hamburg-er BI amen- und Gartenzeitung" eveneens eenige opmerkingen over kamerplanten ten beste gaf, beveelt, uit een dekoratief oogpunt , behalve de hier boven opgesomde gewassen , nog- aan: Dracaena brasiliensis , Dracaena of Aletris fragrans, Dr. ferrea (ook wel Calodracon Jacquinü var. atrosanguinea geheeten), Dr. terminalis var. purpur ea (= Calodracon varie- gata), Livistona chinensis (= Latania lorbonica of Saribus chinensis), Phoenix dactylifera, Rhapis flabAliformis en Cha- maerops humilis. Van deze planten belmoren de laatste vier tot de Palmen met waaiervormige bladen. Zij brengen eene ■ zeer aangename afwisseling onder de Dracaena' 's te weeg, en ofschoon zij werkelijk eenige meerdere zorg dan deze ver- eischen , zoo is het er toch verre van af, dat ze zich alleen in eene warme kas op hare plaats zouden gevoelen. De tem- peratuur , die zij noodig hebben , behoeft niet hooger te zijn dan die , waarop onze kamers des winters gestookt worden. Het onmiddellijke zonlicht bekomt alle hierboven genoemde planten alleen des winters goed. Des zomers behoort men ze vooral voor de middagzon te vrijwaren , en dat wel om reden de vensterruiten min of meer als brandglazen werken , en daardoor de groene kleur der bladen in eene gele veran- dert, en de gezondheid der planten op de zwaarste proef wordt gesteld. Voor het overige gedrage men zich naar de welbekende voorschriften , om met het begieten eer te karig dan te rijkelijk te zijn , en , zoo mogelijk , bij warm weder de versche lucht tot de planten toe te laten. Ook Ficus elastica (de wel bekende gomelastiek-plant) , Philodendron pinnatijidum en Phlhdendrum pertusum (ook IETS OVER SIERLIJKE BLADPLANTEN VOOR KAMERS EN SALONS. wel Monstera deliciosa en Monstera Leimea geheeten) bevelen zich door den sierlijken vorm harer bladen ten zeerste als de- koratieve planten aan. Vooral geldt zulks voor Philoden- drum pertusum , welker bladen overal groote regelmatige ope- ningen vertoonen , die men al licht gelooven zou dat door kunst waren voortgebracht. Daarenboven hebben laatstge- noemde planten nog iets wat hare bevalligheid en losheid ' verhoogt , en dat zijn hare luchtwortels , die als koorden uit den stam naar buiten dringen , en onder allerhande kronke- lingen den grond trachten te bereiken. Schroeler vestigt eindelijk ook nog de aandacht op ver- schillende soorten van jllusa (Pisangs of Bananen) als ter opluistering van groote salons geschikt, en wel in het bij- zonder op 31. paradisiaca, 31. rosacea, 31. zebrina en M. Cavendisliii ; verder op 3/aranta zebrina, Curculigo sumatrana en C'. rccnrvata; en ten slotte op de BegonicCs. Onder de laatsten verdienen B. Bex, B. Rex var. magnifixa en B. splendida de voorkeur. O. III. GEMENGDE BERICHTEN. Onlangs werd ons eene brochure van 13 bladzijden toe- gezonden , met den titel : » Engrais insecticide destructif du Ver blanc (larve du Hanneton)", en geschreven door den uitvinder van het middel, den Heer Baron-Chartier , grond- eigenaar te Antony (Depart. van de Seine in Frankrijk). — Genoemde Heer vestigt daarin de aandacht van landbouwers . GEMENGDE BERICHTEN. tuinbouwers , particulieren , enz. op deze bijzonderheid , dat zijn «Engrais insecticide" niet alleen de larven of rupsen van den meikever doodt , maar tegelijker tijd eene uitmun- tende meststof is , die gemakkelijk en zonder veel kosten te bereiden is. De brochure bevat eene kopij van een verslag, uitgebracht door eene commissie uit de » Société impériale et centrale d' Horticulture de Paris," en opgemaakt door den Heer' Durand jeune , waarin over de insekten-doodende mest van Baron-Chartier een allergunstigst oordeel geveld wordt. Ge- noemde commissie nam hare proeven op velerhande wijzen en met planten , waarop de meikever-larven bijzonder gesteld zijn , zoo als aardbeziën en sla , maar moest altijd erkennen , dat het » engrais insecticide" de wormen óf doodde , óf ver- joeg. Zoo werden b. v. op den 4don Mei 1865 3 dozen, lang 0.66, breed 0.28, en diep 0.55 meters gevuld: de eerste met een mengsel van aarde en de meststof : de tweede met aarde , waarop eene 2 millim. dikke laag mest werd uitgestrooid ; de derde met zuivere aarde. Daarna werden in elk der doozen 16 paar meikevers (8 mannetjes en 8 wijfjes) binnengelaten , en het geheel met metaalgaas geslo- ten. Twintig dagen later had de opening plaats, en uu zag men , dat in de ls,e en 2de doos al de meikevers tegen het gaas zaten , en dat geen enkel ei gelegd was ; terwijl in de derde 5 meikevers 20 — 25 centimeters diep naar be- neden gedrongen, en 29 hoopjes, elk van 5 — 7 eieren, ge- legd waren. Het kwam ons niet overbodig voor , hier op de brochure en het middel van den Heer Baron-Chartier beiden te wijzen. MANETTIA MICANS HOOK. MANETTIA MICANS pöpp. et endl. Manettia micuns Pöpp. et Endl. (Nov. Gen. et Spec. Chili III, 24. — Bot, Magaz. 1865, t. 5495). Glaberrima , volubilis , foliis ovatis vel ovato-lanceolatis aeuminatis ; ramulis floriferis (rel panieulis foliosis) elongatis ; pedunculis bracteatis 1 — 3 floris ; stipulis latis brevibus minute-ciliatis ; calycibus laevibus ; laciniis lineari-subulatis ; corolla biuneiali ; tubo clavato cylindraceo ; limbi laciniis triangularibüs patentibus ("W. J. Hookee 1. e.). Deze zeer fraaie plant werd door Pöppig ontdekt in de bosschen van Peru , in de omstreken van Mayna , en later , bij Tarapota , door de Heeren Mc Lean en Matthews terug- gevonden. De verzamelaar der Heeren Veitch , de Heer Pearce, zond levende exemplaren van het zelfde gewas, in de omstreken van Mouna , 3 — 4000 voet boven de opper- vlakte van den stillen Oceaan aangetroffen , naar Londen , en het was dan ook uit de kweekerij der Heeren Veitch , dat Manettia miccms in den handel kwam. Volgens Hooker, is M. micans de fraaiste soort van haar geslacht. Onze plant is volmaakt onbehaard en behoort tot de zoo- genoemde slingerplanten — gewassen , die , te zwak om zich staande te houden , langs of om andere voorwerpen opklim- men onder het beschrijven van eene spiraal. Zij verheft zich , volgens Pöppig, tot op eene hoogte van 20 Par. voet. Aan de oudere deelen der plant bereiken de bladen , die eirond MANETTIA MICANS. of eirond-lancetvormig , en, even als bij al hare verwanten, aan elkander bij paren tegenovergesteld zijn, eene lengte van 3 — 4j Par. duim , waarbij valt op te merken , dat zij zeer kort of bijna ongesteeld, en dikwerf in eene tamelijk lange smalle punt zijn uitgetrokken. In de oksels der bladen zijn de langgesteelde bloemen gezeten , die , hoewel meestal van elkander gescheiden , echter . ten gevolge harer talrijkheid , aan de toppen der jongere takken eene soort van neerhan- gende pluimen vormen. Zoo als uit onze plaat g'ezien kan worden , hebben die bloemen eene half rolronde half knods- vormige gedaante , of zijn zij , met andere woorden , aan haar voet sterk samengetrokken , terwijl zij naar boven langzamer- hand wijder worden , en dat wel zóó , dat hare boven- of rugzijde daarbij eene sterkere welving ondervindt dan de onderzijde. De mond der bloemen is in vier of vijf terug- geslagen afgeronde lobben gevat , en , in overeenstemming met dat getal , vindt men die bloemen dan ook in een vier- of vijfslippigen kelk gevat , en elk afzonderlijk van vier of vijf meeldraden voorzien , waarvan alleen de helmknoppen even boven den mond der kroon uitsteken. De lengte der bloemen bedraagt c" 5 centim. , en hare breedte, op de hoogte der meest opgeblazene plaats , ongeveer 1 cent. Het is bijna overtollig er op te wijzen, dat de kleur der bloemen het meest overeenstemt met die van menie , maar meer nog dan deze verwstof schittert. Manettia micans behoort tot de familie der Cinchonaceeën en draagt haar geslachtsnaam naar zekeren Manetti, Schrij- ver van eënige kleine werkjes over Plantkunde, liet woord micans beteekent » schitterend ", en heeft betrekking op de kleur der bloemen. De soort van Manettia , welke wij thans bij onze Lezers inleiden, is de derde van haai' geslacht, die in Europa ■J7. L' MANETTIA MICANS. levend gezien werd. De oudst bekende der drie is M. bicolor Paxt., afgebeeld in Paxton's Magazine of Botany , X, t. 27, a° 1843, en van Houtte's Flore des Serres et des Jardins de V Ewrojpe , II, t. \I, a° 1846, en, onder bijvoeging van eenige analytische figuren , beschreven door Lemaire in een zeer weinig bekend werkje, getiteld Hortus tan Ilontteamts , waarvan slechts twee afleveringen [eene in Nov. 1845 en eene tweede in April 1846] te Gend het licht zagen. — De tweede soort vindt men , onder den naam van Maneltia miniata Ch. Lem. beschreven en afgebeeld in de Flore des Serres, VI, t. 317. — M. bicolor heeft half scharlakenroode . half goudgele, M. miniata licht karmozijnroode bloemen. Beide soorten zijn echter reeds sedert geruimen tijd uit de tuinen verdwenen. Manettia micans is wel is waar eene kasplant, maar kan toch , in overeenstemming met de temperatuur harer vrij hoog boven de oppervlakte der zee verheven standplaats, vrij wat minder warmte verdragen dan andere gewassen uit de keer- kringsgewesten. Eene Kaapsche kas is zekerlijk voor bare kuituur voldoende. — Des winters vooral houde men de plant niet te warm , begiete men haar weinig , en plaatse men haar op eene goed verlichte plek. De zorgen , des zomers aan te wenden , zijn niet van bijzonderen aard. Alleen zij men er op bedacht, dat onze plant altijd een steunsel vinden moet om tegen op te klimmen. Men kan daartoe al zoodanige toestellen aanwenden als voor Tropaeolums gebruikelijk zijn. De vermenigvuldiging geschiedt door middel van stekken of zaden. O. II. WETENSCHAPPELIJKE MEDEDEELINGEN. IETS OVER DEN KLOK VAN MUNTER. Op de tentoonstelling' van 1865 te Erfurt was men in de gelegenheid met een toestel kennis te maken , geheel daarop ingericht , om fraaie doch teedere planten , zooals teêre Varens , Selaginella's en dergelijken , een geruimen tijd , zon- der gevaar van terug- of achteruitgang , in de kamer ten toon te kunnen stellen. Professor Munter te Greifswald was er de uitvinder van , en van hier dan ook , dat zijn naam aan dien toestel verhouden werd. De bedoelde toestel, geheel uit dik glas vervaardigd , was ongeveer 3 decimeters breed en 4 decim. hoog, en bestond uit twee stukken, waar- van wij het eene met den naam van voetstuk , het andere met dien van klok willen bestempelen. Het voetstuk had geheel den vorm van eene cirkelronde glazen plaat , waarop , even binnen den omtrek, zich een rand verhief, die echter met de plaat uit één stuk geblazen was , en tot bergplaats strekte voor de aarde, waarin de planten geplaatst waren. De klok had de gedaante van een halven kogel , en liep naar onder in eene soort van hals uit , die juist zoo wijd was , dat hij in den opstaanden rand van het voetstuk gescho- ven kon worden. De buitenzijde van dien hals eu de bin- nenzijde van den rand waren beiden mat geslepen , opdat de aantrekking tusschen beide stukken zoo groot mogelijk en de sluiting derhalve volkomen zoude zijn. Wij moeten er nog bijvoegen, dat de klok niet onder een hoek, maar 48 IETS OVER DEN KLOK VAN MUNTEK. met eene zachte bocht of helling in zijn hak overging, en dat met het doel om te zorgen, dat het water, 't welk na het in werking .stellen van den toestel , zich tes'en den bin- nenwand des kloks zou kunnen verzamelen , niet op een ho- rizontalen wand zou blijven staan , maar geleg-enheid zou vinden, onmiddellijk naar de aarde, in het voetstuk vervat, terug te vloeien. Bij het in werking stellen van dezen toe- stel wordt eerst het voetstuk met aarde gevuld , vervolgens de gekozen plant of planten daarin g'ezet, en eindelijk de klok over alles heengeschoven en de toestel aan zich zelven overgelaten. Alleen heeft men daarvoor te zorgen , dat de laatste niet aan den onmiddellijken invloed der zonnestralen worde blootgesteld. Plet is duidelijk , dat de klok van Munter op de zelfde grondslagen berust als de zoogenoemde klokken van Liebig , welke daarop ingericht zijn , dieren of planten , die in water tieren , een onbepaalden tijd , zonder er naar om te zien , in het leven te houden. In den toestel van Munter zijn geene openingen , zoodat daaruit zoo goed als geen waterdamp ontsnappen kan. En hierop berust dan ook zijne bruikbaarheid. Ware toch het omgekeerde het geval , dan zou men den klok te dikwerf moeten oplichten, iets, wat nu, volgens de daarmee in het werk gestelde proeven , slechts een paar maal 's jaars noodig is. Het is duidelijk dat het voordeel, 't welk de klok van Munter oplevert, hierin bestaat, dat de planten, daarin ge- plaatst, gevrijwaard worden voor stof; niet zooveel te lijden hebbeu van afwisselingen in de temperatuur , en ook niet zijn blootgesteld aan de twee uitersten van te veel of te wei- nig begoten te worden. Het spreekt aan den anderen kant van zelf, dat de bedoelde toestel wel geschikt is om sommige planten, die men, wegens hare teêrheid, anders in kamers niet ten toon zon kunnen stellen, gedurende een geruimen is 5 IETS OVER DEN KLOK VAN MUNTER. tijd frisch en gezond te bewaren , maar niet om ze tot eene weelderige ontwikkeling te brengen. De planten-physiologie toch leert, dat een gedeelte van het voedsel der gewassen hun uit de lucht wordt toegevoerd , waaruit voortvloeit , dat het afsluiten van de lucht nimmer voordeelig op den groei kan werken. Daarenboven mogen de planten in den klok van Munter niet aan den onmiddellijken invloed der zonne- stralen worden blootgesteld, altijd al weder omdat er vrees bestaat, dat de klok als een brandglas werken zou. terwijl toch de planten-physiologie de bewijzen geleverd heeft . dat de groene kleurstof der gewassen zich nimmer krachtiger ontwikkelt dan waar het loof door de zonnestralen getroffen wordt, en de vorming van zetmeel en andere koolhydraten, die bij de ontwikkeling' van nieuwe cellen zulk eene belang- rijke rol te vervullen hebben , in hooge mate van de ont- wikkeling van het bladgroen afhankelijk is. O. IETS BETREFFENDE HET KWEEKEN VAN PALMEN Bij het kweeken van planten , vooral van potgewassen , moet , zal men zich van goede uitkomsten verzekerd kunnen houden , en men alzoo op eene aangename voldoening voor aangewenden tijd, moeite en geldelijke opofferingen kunnen rekenen, veel worden in acht genomen. Dat men hieraan niet altijd denkt , is bekend ; maar evenzeer ook , dat men maar al te vaak ontmoedigende uitkomsten verkrijgt, terwijl men tot zijn leedwezen ziet, dat anderen, met dezelfde soorten van planten, wonderen doen. IETS BETREFFENDE HET KWEEKEN VAN PALMEN. Dikwerf bepaalt zich al wat men ten opzigte van eene nieuwe , en dus ook in hare eischen onbekende , plant meent te moeten weten , tot de vraag : is het eene plant voor de warme of de koude kas , of voor den vrijen grond ? — Vanwaar zij herkomstig is; of zij in digte bosschen of op hooge bergen, in droogen of steeds van water verzadigden grond oorspron- kelijk groeit ; of zij zelfstandig in de aarde of half parasi- tisch op boomen voorkomt; of zij periodiek rust of altijd in opgewekten groei blijft , — dit zijn zaken , waaraan veelal niet gedacht wordt , en ziedaar juist het eerste wat men noodig' heeft te weten , wil men de planten goed , d. i. zoo na mogelijk aan haren natuurstaat , zich zien ontwikkelen. — Ook wij Hollanders vergeten vaak ons die 'vragen te stellen , en , zon- der nu hiermede te kennen te willen geven , dat men ze bij ons overal en in alle gevallen voorbijziet, is het toch maar al te waar , dat men over 't algemeen in Engeland en Duitschland bij het kweeken van planten rationeler te werk gaat dan hier te lande. — Intusschen heeft er , ook bij ons , in de laatste jaren in dit opzigt wel wat verandering ten goede plaats gehad. Vroeger toch kende men alleen warme en koude kassen , en werd daarin alles met gelijke middelen gekweekt, terwijl men die bewaarplaatsen teg-enwoordig in verscheidene onderdeelen splitst , en aan afzonderlijke plan- tengroepen geheel bijzondere en aan hare natuur geëvenre- digde zorgen wijdt. Wie , die de grootere plantenfamiliën van tropischen oorsprong , zooals de Varens , Aroïdeeën , Palmen , Orchideeën , Pandaneeën , Cycadeeën , Bromeliaceeën , Cacteeën , enz. , eenigzins van naderbij kent , weet niet tevens , dat enkele daarvan eene geheel afzonderlijke behandeling vereischen ? Maar ook dit is nog niet voldoende — de ondervinding heeft het geleerd - om alle planten uit de- zelfde groep goed te doen gedijen. - • Nu doen zich weder IETS BETREFFENDE HET KWEEKEN VAN PALMEN. andere vragen op. Hoe komt het, dat sommige Varens in een van vocht verzadigden dampkring hunne meeste kracht ontwikkelen , terwijl andere onder denzelfden invloed verrot- ten en sterven? — Hoe komt het, dat sommige Orchideeën, in potten in lossen boschgrond , goede en gezonde wortels maken , terwijl de wortels van andere in die aarde spoedig sterven , en enkele , die een uitweg- naar hoven wTisten te vinden , langs den buitenwand van den pot voortkruipen en gezond blijven ? Hoe , dat de eene plant , van dezelfde fa- milie , ja soms van hetzelfde geslacht , in het half-duister hare schitterendste kleuren ontwikkelt en de andere bleek en kleurloos wordt? Deze en nog veel meer vragen doen zich in de praktijk voor , en die te beantwoorden , grondig te beantwoorden , is het doel der hortikultuur van on- zen tijd. Hiertoe nu heeft men vooreerst zijn blik te wenden naai- de landstreek , vanwaar deze of gene plant tot ons kwam , en met de meeste naauwkeurigbeid juiste berigten in te win- nen omtrent hare standplaats. Men trachte te weten te komen of ze op gebergten , en hoe hoog , of in de vlakten groeit ; in digte bosschen of op sterk door de zon beschenen plaatsen ; op drooge of moerassige gronden, enz. enz. Jaren achtereen werden b. v. in de warme kassen planten gekweekt , waarvan men alleen bij overlevering wist dat ze daarin behoorden ; velen daaronder zijn , inzonderheid in den laatsten tijd , van daar naar de gematigde of koude kassen overgegaan, en beantwoorden er veel beter aan de verwachting , want men leerde , bij toeval of door onderzoek , dat ze vroeger onder eene aanhoudend hoogere temperatuur werden gehouden , dan waarin ze oorspronkelijk te buis behoorden. Zouden wij te veel zeggen , als we beweren , dat het in- ternationaal verkeer van de laatste iaren daartoe wel wat IETS BETliEFFENDE HET KWEEKEN VAN PALMEN. heeft bijgedragen. Het volgende althans was er een on- middellijk uitvloeisel van. Onder de Palmen der warme kas komen er enkele voor, welke , ondanks de meeste oplettendheid en zorg , altijd na verloop van eeuige jaren ziekelijk worden , het dan nog een jaar of wat uithouden , maar eindelijk sterven ; en dit juist dan , als men ze sterk genoeg meende om zich van haar behoud verzekerd te kunnen gelooven. Wij herinneren hier b. v. aan den Cocospalm , eene plant , die men in elke ver- zameling zoo gaarne ziet , omdat zij door geheel Indië van onberekenbaar nut is ; den Oliepalm (Elaeis guineënsis) , de Corypha Gebatiga , Borassus flabelliforniis , sommige Areca- soorten , Phytehfhas macrocarpa , welke laatste wel is waar niet tot de Palmen behoort, maar er toch oppervlakkig zoo veel op gelijkt , dat wij ze hier wel bij kunnen noemen , Licuala- soorten , enz. enz. Deze en andere komen , wanneer men versche zaden zaait , veelal zeer goed op , en groeijen aan- vankelijk zelfs vrij sterk ; dat gaat zoo eenige jaren voort , en het uiterlijk der planten laat evenmin als hare ontwik- keling het minste te wenschen over ; maar eindelijk gaan ze geregeld, deze wat vroeger, gene wat later , trager groeijen, staan stil , en 't einde is de dood. Hoe komt dat , en wat moet er aan worden gedaan? Wij meenen , althans voor vele , en waarschijnlijk geldt het voor de meeste , zoo niet voor alle , beide vragen thans te kunnen beantwoorden. Willen we echter niet schijnbaar met eens anders veeren pronken , dan is het noodig , tevens te vermelden hoe we zoo wijs zijn geworden. Hebben we boven op de noodzakelijkheid gewezen , zich voor de kuituur , vooral van tropische planten , wel te ver- gewissen aangaande de verschillende voorwaarden , waaraan op hare natuurlijke standplaatsen voldaan wordt , zeker kan • IETS BETREFFENDE HET KWEEKEN VAN PALMEN. dit niet beter in de Europesche kuituur worden toegepast dan door hen , die het voorregt hadden ze daar zelven te zien. Onder diegenen, die zich in Europa, juist om de goede uitkomsten , door hen verkregen , veel verdienste ver- worven hebben , zijn mannen , die , in het belang van den tuinbouw , niet schuw zijn geweest de planten te zoeken , waar ze , onder een' tropischen hemel nog in de maagdelijke bosschen verscholen, of in deels nog onbezochte streken ver- borgen waren. Wij noemen hier b. v. een' van Houtte , een' Linden , een' Wendland , een' Veitch. Ze bragten de kennis van het tropische plantenleven , op de standplaatsen der planten zelven opgedaan , naar Europa mede , om ze op die of dergelijke planten in hunne kassen zeer nuttig aan te wenden. Vooral aan zulke mannen is de tuinbouw veel , zeer veel praktische kennis verschuldigd. Zoo ging- het ook in het geval , hetwelk ons nu bezig houdt. Een der zoo even genoemde mannen , de heer Herm. Wendland , chef van den koninklijken tuin, te Herrenhausen, bij Hannover, bezocht in het voorjaar van 1864, bij herhaling den Leid- scheu Akademietuin. Hij verwijlde dan het langst bij de Palmen, en daaronder ontging- geene enkele plant, zelfs niet - de kleinste, zijn scherpen en geoefenden blik. Zoo viel dan ook zijn oog op een paar planten , die in achterlijken toe- stand verkeerden, en bet zien dier planten gaf hem gereede aanleiding tot de opmerking, welke hij ongeveer op de vol- gende wijze maakte : «Dat deze, en meer andere soorten van Palmen , op zeke- ren leeftijd gekomen, bij ons achteruitgaan , verwonderde mij niet meer , toen ik vele daarvan in tropisch-Ameiïka op de plaats zelve zag, en kennis genomen had van den toestand des bodems, 't Komt eenvoudig daar van (laan, dat wij in bare jeug-d aan hare natuurlijke eischen voldoen , maar later TETS BETREFFENDE HET KWEEKEN VAN PALMEN. niet meer. Dit moge vreemd klinken , daar men steeds de- zelfde zorgen aan zijne planten blijft besteden , dezelfde aarde gebruikt, enz., maar dit vreemde vervalt, wanneer men weet, dat vele Palmen op een grond voorkomen, welke aan de oppervlakte wel is waar vast , echter op eenige diepte moe- rassig of minstens van water verzadigd is. Wat volgt hier- uit nu , met betrekking tot haar groei ? Als ze pas kiemen , vinden ze een wel is waar niet droogen , maar toch slechts matig vochtigen bovengrond , gemeenlijk eene humus-laag, door afval van het gebladerte van andere boomen of struiken ontstaan. In dezen bovengrond groeijen de wortels aanvan- kelijk door, en men geeft ze dan ook in de Europesche kassen juist wat ze op dien leeftijd van de natuur ontvan- gen; weldra echter komen zij in den van water gedrenkten benedengrond en worden dan , al schijnt het oppervlakkig niet zoo , in den waren zin moeraspalmen. Dit wetende , paste ik zulks , onmiddellijk na mijne terugkomst in Europa , toe , niet alleen op West-Indische , maar ook op sommige Oost-Indische soorten , welker slechte groei mij deed vermoe- den , dat ze in hetzelfde geval verkeerden ; in één woord , ik plaatste ze met de potten in water, en had, na verloop van eenigen tijd , alleszins reden om over dezen , voorloopig bij wijze van proef genomen , maatregel tevreden te zijn." De heer Wendland eindigde met te zeggen : » ik raad u deze handelwijze ten zeerste aan, en, waar ge niet altijd juist met de oorspronkelijke standplaats uwer Palmen bekend zijt, ga daar gerustelijk af op het uiterlijk voorkomen der planten, ze zullen 't u zelven wel zeggen." Op deze redenering , die trouwens op waarneming en eigen ondervinding gegrond was , viel natuurlijk niets af te dingen ; toch kwam zij ons bij eene oppervlakkige beschouwing vreemd , ja zeer vreemd voor. Dat geel worden en kwijnen van IETS BETREFFENDE HET KWEEKEN VAN PALMEN. sommige planten, 'twelk wij zoo gewoon waren juist aan liet tegenovergestelde, aan te veel water, toe te schrijven, was dan het gevolg van gebrek aan water, en wel aan veel water. We vertrouwden de mededeelingen van hem die ze ons ten beste gaf ten volle, maar we vertrouwden ons zelven bijna niet , en twijfelden goed gehoord en wèl begrepen te hebben. Wij aarzelden intusschen niet lang met zelven de proef te nemen. Hiertoe werden besteld verglaasde potten , aan de binnenzijde wijd 0.30 en diep 0.12 el, welke wij tot aan den rand in de run deden graven, waarin ook de andere Palmen stonden. Hierin werden eenige dier verschillende , deels goed gezonde , deels kwijnende Palmen gezet , met dien verstande , dat we de meeste vooraf deden verplanten , ten einde ons van den toestand der wortels te vergewissen. Bij de kwijnende waren de uiteinden der wortels meestal dood. De planten werden geplant in gemengden grond , bestaande uit 2 deelen bladgrond , 2 deelen Javasche aarde , en 1 deel wit zand. Nu werden de planten met pot en al in de ver- glaasde potten geplaatst , waarin nu nog eene ruimte van 1 a 2 duim in de rondte vrij bleef, en deze laatste hierna tot aan den rand met water gevuld. En wat was, denkt ge, Lezer, na verloop van een jaar de uitkomst onzer proef? Dat onze zieke planten dood waren , meent g-e ? Neen , en niet alleen waren ze niet dood, maar er was geen ziekte of zwakte meer te bespeuren , en niet ééne was onder de proef bezweken. Wij doen hier eene opgave volgen van die soorten , welke wij aan deze proef onderworpen hebben, waaraan wij nog eenige opmerkingen zullen toevoegen. Wij hadden twee planten van den Oliepalm van de kust van Guinea (Elaeis guineënsis), de eene goed gezond, de 58 IETS BETREFFENDE HET KWEEKEN VAN P.\LMEN. andere stilstaande. De laatste werd in water gezet , de eerste bleef in den gewonen toestand. En nu? De gezonde plant is nog , ja we zouden zeggen gezond , als we niets beters voor oogen hadden; zij heeft 3 bladeren, elk gemiddeld 1.15 el lang; die welke stilstond, in 't voorjaar van 1864 kwij- nende was, en in water geplaatst werd, heeft nu zeven bla- deren van 1.60 el lang! en er ligt een waas van gezondheid over. Beide planten stonden digt bij elkander , en waren dus overigens geheel onder dezelfde behandeling. Twee planten van Martinezia caryotaefolia leverden hetzelfde verschijnsel, alleen met dit verschil , dat beide gezond en in groei waren. De bladeren van die, met welke de proef genomen werd, zijn be- duidend langer, de zijblaadjes veel grooter en breeder, zelfs de doornen zijn sterker ontwikkeld en het stamgedeelte heeft meer in lengte gewonnen. Deze twee vergelijkende proeven hebben natuurlijk als zoodanig de meeste waarde ; wij konden er echter toen niet meer nemen , aangezien daarvoor twee planten van gelijke sterkte noodig zijn. Eene Calamus oblongus van p. m. 2 el hoog, was geel- achtig- en blijkbaar niet gezond ; ze is nu donker groen en groeit sterk. Hetzelfde was het geval met eene jonge Livi- stona Hogendorpii , welke niet dan zieke bladeren ontwik- kelde. Die er nu uitkomen zijn goed gezond. Thrinax parvijiora ging het evenzoo; trouwens, deze plant treft men over 't algemeen meer geelachtig- dan groen aan. Eene Acrocomia guianensis groeide yroeger vrij goed ; hare bladeren waren echter niet langer dan hoogstens 1.30 el. Nu zijn er nieuwe aan van 2 el en dan , welk eene vrolijke krach- tige ontwikkeling ! Ook voor deze geldt de opmerking ,van het sterker ontwikkelen der doornen. Vervolgens werd , in gezonden toestand, de proef genomen met: Thrinax longifolia, Thr. barbadensis, Thr. elegans , Jubaea spectabilis (welke in .IETS BETREFFENDE HET KWEEKEN VAN PALMEN. 4 of 5 jaren niets was gegroeid , nu groeit zij) en Corypha Ouanacoa. Wij herhalen het , onder deze alle is er niet ééne die lijdt , integendeel , allen groeijen veel beter dan anders het geval is. Zelfs gedurende de wintermaanden zijn ze met den voet in het water blijven staan , even goed als in den zomer. Er is echter ééne zaak , waarop wij hierbij de aandacht vestigen, namelijk deze, dat de verglaasde potten, waarin het water is , tot aan den rand in run gegraven waren , waardoor het water natuurlijk altijd beduidend warmer was dan dat, waarmede de potten anders werden begoten, 't Kan dus zeer wel zijn dat hier , voor een gedeelte althans , on- geveer hetzelfde wordt bevorderd, wat men anders door het begieten met warmer water verkrijgt. Buiten de run hebben wij geen proeven genomen , wat wij echter eerstdaags voor- nemens zijn te doen. Eigenaardig , en zeker zeer in het belang- van den gezonden groei der planten , is ook nog het verschijnsel , dat bij enkele soorten de wortels , die zich nooit anders dan in het onderste gedeelte van den pot bevonden , terwijl ze dan de plant op- hieven en uit den pot deden rijzen , zich nu zoo gelijkma- tig door den pot verdeelen , dat ze 'zelfs naar zijne oppervlakte komen ; ook ziet men aanhoudend nieuwe wortels uit het onderste gedeelte van den stam , 't welk nu natuurlijk steeds vochtig blijft , te voorschijn komen en in de aarde dringen. Hier houd onze ervaring op. Hoe 't verder zal gaan , blijft gissing. Intusschen gelooven wij wel , dat , wanneer de plan- ten zóó sterk geworden zijn , dat ze in tobben moeten overge- plant worden , wanneer men ze niet gemakkelijk meer op die wijze kan behandelen , juist die meer gelijkmatige verdeelinu' der wortels, waardoor de plant zich al de voedingsstoffen uit de aarde zal kunnen toeëigenen , oorzaak zal wezen dat eene IETS BETREFFENDE HET KWEEKEN VAN PALMEN. ruime begieting voldoende zal zijn. Voorshands komt het ons, voor onze meerdere kennis aangaande de kuituur van de edele Palmen , wel van eenig belang voor , dat ook andere liefhebbers en kweekers dezer planten soortgelijke proeven nemen , die dan te harer tijd wel tot de kennis zullen komen van hen , die er belang in stellen. W. 59 ■ ■ •■ faoeit* Ho ma htdcwta/w. ■ I. BESCHRIJVINGEN VAN AFGEBEELDE PLANTEN. PAVETTA HOOKERI oudemans. Paoetta Ilookeri Oud. (Ixora odorata Hook. , Bot. Mag. t. 4191; Flore des Serres II, Junio, t. I et II). — Frutex glaberrimus ramis decus- satis. Folia decussata, ampla, breviter et crasse petiolata, plerumcrue oblonga (intermixtis quibusdam justo angustioribus, aliisqne sursum vel deorsum latioribus) , aeuta, mueronata, basi in petiolum angustata, iute- gerrima, supra lueida, omnia coriacea. Stipulae parvue, intrapetiolares, basibus suis late ovatis conflueiites , acuminatae, longe niueronatae. Inflorescentia paniculata, ampla. Axin primariam ex internodiis 4 for- niatam vidi, articulo ultimo in flores 2 abeunte. Bami infloresoentiae primarii 8 deeussati; inferiores ramulos seeundarios 4 decussatos, supe- riores ramulos 2 oppositos, supremi ramos nullos emittentes, omnes cymula, 3-flora terminati. Bami tertiarii rari, ad unum alterumve ra- morum seeundariorum inflmoruni geminati, floiibusque 2 vel 3 terminati. Bracteae ad basin ramulorum e basi dilatata lanceolato-subulatae ; ad basin rlorum vero ovatae. Aestivatio contorta. Calyeis limbus vulgo 4-dentatus , superus, dentibus ovatis, obtusis, integerrimis , roseis. Corolla hypocra- terimorpha ; tubo graeili , cyKndrico , deorsum rubeilo , sursum stramineo vel albicante; limbo 4-partito, laciniis ovali-oblongis, primo albis, infra roseo-striatis , denique stramineis, luteis, varie eontortis. Stamina 4, cum laciniis corollae alternantia ejusque fauci inserta ; filamentis bre- vissimis subalatis, antheris lincaribus, basifixis, basi sagittatis, apice appendiculo ligulato auetis. Ovarium inferum , 2-loeulai'c, 2-ovulatum. Stylus longïtudinem tubi corollae aequans, albus, capillaris, sursum parum incrassatus. Stigmata 2, antberas parum superantes , primo sibi facie interna applicata, denique apice revoluta, oblonga. Folia vidi 22 cent. longa,. 8 cent. lata. Tubus corollae vulgo longus 7i cent.; laeiniae corollae i cent. longae, 7 millim. latae. Odor lloruni sua- vissimus. Floruit planta nostra in caldario Horti Lugduno-Batavi m. Aug. a°. 1 865. Autonomiam gencris Ixorae non admittens, nomen Hookerianum ser- vare non potui. Nomen specificum cferte intactum conservavissem, tsi a beato Blumio ad aliam prorsus Pavettae speciem distinguendam non adhiliitum fuisset. PAVETTA HOOKEKI. De Pavetta' s zijn planten uit de familie der Rubiaceeën en behooren voor liet meerendeel in Azië, voor een geringer gedeelte in Afrika te huis. De soort, welke wij thans aan onze Lezers voorstellen , is , volgens de meening van den onlangs ontslapen Hooker , afkomstig van Madagascar, en behoort dus ook in eene warme kas gekweekt te worden. De eerste afbeelding en beschrijving werd daarvan gegeven in het Botanical Magazine van 1846, terwijl eene kopij van die afbeelding in het zelfde jaar in de Flore des Serres het licht za^. Onze plaat werd vervaardigd naar een bloeiend individu uit den Leidsehen hortus, in Augustus 1865. Hooker zegt in zijne beschrijving van onze plant, dat zij hem onder den naam van Ixora Brunonis van het vaste land werd toegevoerd , zonder eenige vermelding aangaande haar vaderland. Uit zijn herbarium bemerkte hij echter spoedig-, dat Madagascar baar moest hebben opgeleverd. Hij bestem- pelde haar, wegens den alleraangenaamsten geur harer bloe- men , met den naam van Ixora odorata. Deze naam nu had kunnen blijven bestaan , als de zelf- standigheid van het geslacht Ixora, in den laatsten tijd niet bestreden geworden was en men het niet wensehelijk geacht had,' dit met het geslacht Pavetta te verbinden. Overtuigd van de juistheid der overwegingen , welke tot die vereeniging geleid hebben , zouden wij hebben kunnen volstaan met den naam Ixora odorata in dien van Pavetta odorata te verande- ren , doch hiertegen verzette zich de omstandigheid , dat Blume dezen laatsten naam reeds jaren geleden ter onderscheiding van eene geheel andere soort van Pavetta gebezigd had. Er bleef ons dus niet anders over dan Hooker's naam aan de thans afgebeelde plant te verbinden ; en wij deden dit met te meer welgevallen, daar Hooker de eerste geweest is, die ons de plant wetenschappelijk heeft leeren kennen. PAVETTA HOOKEIM. Pavetta Hookeri munt boven vele harer verwanten uit door de groote afmetingen van al hare onderdeden, de wijde vlucht harer sierlijk vertakte bloempluim en den alleraangenaamsten geur harer bloemen. Zij behoort tot de heesters, en bloeit reeds als zij 2 of 3 voet hoog is. Hare takken en bladen zijn kruiswijs geplaatst en onbehaard ; de laatsten daarenbo- ven glanzig en vrij leerachtig, ongeveer zooals de bladen van Ficus elastica. De grootste bladen, die ik zaïj-, waren 22 centim. lang en 8 cent. breed, gaaf van rand, en aan beide uiteinden spits. Tusschen de plaats van inhechting van elk paar bladen , vond ik aan weerszijden een breed-eirond steunblaadje , met eene lang uitgerekte naaldvormige punt. Juist onder de bloempluim , waren een paar eironde bladen van 5 centim. lengte ingeplant. Aan de bloempluim zelve nam ik waar eene centrale spil of as , en daarop vier paren van takken, van welke het volgend paar telkens over kruis stond met het voorgaand. Elk dier takken , met uitzondering van het hoogste paar , «-af dan weder aan één of twee andere paren het aanzijn , tot eindelijk de bloemen , meest drie aan drie bij elkander gezeten, het geheel afsloten. Aan die bloemen , welke , evenals de takken der bloempluim , door een paar kleine schutblaadjes gesteund werden , waren te onderscheiden : een rozeroode kelk met 4 kleine afgeronde slippen; eene trompetvormige" bloemkroon met eene 7^- cent. lange buis en 4 horizontaal uitstaande, meest eenigszins ge- draaide slippen : 4 meeldraden , op de bloemkroon vastgeze- ten, met zeer korte helmdraden en slechts even naar buiten uitstekende helmknoppen , en eindelijk een tweebeenige stem- pel, die, als men de kroonbuis opende, bleek over te gaan in een langen draadvormigen stijl, die op zijne beurt door een tweehokkigen eierstok werd gedragen. De kleur der bloemen was niet altijd de zelfde. Pas ont- 58. s PAVETTA HOOKERI. loken bloemen hadden eene half rozeroode half witte kroon- buis, en witte kroonslippen ; later echter werd het rood wat purperachtiger en ging het wit over in isahelgeel. Het sierlijk uiterlijk , de fraaie bladertooi , de talrijke tweekleurige en allerwelriekendste bloemen, maken Pavetta HooJieri tot eene plant , die , in welke uitgelezen verzameling ook , op hare plaats is , en de aandacht der liefhebbers ten zeerste verdient. O. Pavetta Hookeri wordt vermenigvuldigd door stekken , hoe- wel deze laatsten niet spoedig wortel schieten, wat zij trou- wens bij de soorten van dit geslacht , die groote bladen dragen , nimmer doen. Men kan echter de ontwikkeling dier wortels in de hand werken door de stekken in sphagnum in plaats van in aarde te steken , en den pot goed warm te zetten. — Dit sphagnum moet echter, wil men de wortels behouden , vooraf g-oed gedroogd , fijn gewreven , met wat zand vermeng'd, met water doorweekt en dan weder uitge- knepen zijn. Blijkt het dan later, dat de stekken bewrorteld zijn , dan legt men de geheele , uit den stekpot genomen , kluit even in water , en spoelt , zonder nadeel voor de wor- tels , bijna alle aauhang-ende deelen weg. Daar Pavetta Hookeri niet dikwerf nieuwe takken maakt, zoo komt de gelegenheid om stekken te verkrijgen niet dikwerf voor. Daarom marcotteert men haar ook wel , van hetzelfde meng'sel gebruik makend, dat w-ij zooeven hebben opgegeven. Nadat de kop der plant beworteld is , wordt hij weggenomen , en komen er uit de oksels der bladen zijspruiten voor den dag , die , als zij sterk genoeg- zijn , voor stekken dienen kunnen. — P. Uonkeri verlang-t voor bet oveiüge eene goede warme kas — bij voorkeur eene Orchideeënkas. W. II. WETENSCHAPPELIJKE MEDEDEELINGEN. IETS OVER DEKMIDDELEN VOOR LEIBOOMEN. Evenals onze huisdieren door den staat hunner dienst- baarheid en de zorgvuldige verpleging', welke zij dikwerf ondervinden , veredeld en verfijnd , maar omgekeerd ook voor uitwendige invloeden gevoeliger geworden zijn , zoo ook zijn die gewassen , welke hetzij op den akker , hetzij in den tuin of in kassen gekweekt worden , wel is waar in verschillende opzichten aanlokkelijker voor onze zintuigen geworden , maar tevens in een toestand overgebracht, die men met volle recht vertroeteld noemen mag. Dieren en planten gewennen zich langzamerhand aan de hun opgedrongen kunstmatige leef- wijze, maar hoe meer deze van de natuurlijke begint te verschillen , des te sterker ook worden beiden verwend , en des te minder kunnen zij zorgvuldige verpleging ontberen , als men ze niet wil zien te gronde g-aan. Zoo zijn bijna al onze soorten van ooft door eene jaren lang- voortgezette kui- tuur aan spalieren zóó verzwakt geworden , en hebbeu zij zich in zoo hooge mate gewend aan de beschutting en de groo- tere warmte , welke zij aan het latwerk ondervinden , dat zij , van dat steunsel beroofd, niet meer gedijen willen. Vrij aan zich zelven overgelaten , zijn zij tegen de wispelturigheden van het weder niet meer bestand ; hare bloemen zetten geene vrucht meer , en , mocht dit toch nog geschieden , dan blijven de vruchten klein of worden jiij onoogelijk , en kan men ze met die Engelsche volbloed-paarden vergelijken , die, oo IETS OVER DEKMIDDELEN VOOR LEIBOOMEN. verscheiden geslachten dóór , bestendig in den stal gehouden , geen gerekt oponthoud in de open lucht meer verdragen kunnen. De invloed eener jaren lang voortgezette kuituur aan spalieren is o. a. uiterst goed waar te nemen aan onze beste soorten vau Pitvruchten ; minder wel is waar bij de Steenvruchten , hoewel toch ook hier het bestaan eener ver- zwakking niet kan worden in twijfel getrokken. Ten bewijze van het laatste strekke dit feit , dat er in België eenige soorten van Perziken bestaan , die , op zeer gunstige stand- plaatsen , zich nog op stam laten kweeken , evenwel onder beding , dat zij uit pitten of uit stek van een veredeld hoog- stammig exemplaar werden voortgebracht; terwijl zij onbruik- bare vruchten opleveren , als men den stek aan een leiboom van de zelfde soort ontleende. Dit feit, dat nog met anderen zou kunnen vermeerderd worden , is een treffend bewijs voor de vertroeteling , die het kweeken aan spalieren te weeg brengt. Deze langzame, hoewel onophoudelijk voortgaande, verzwakking onzer beste en fijnste soorten van ooft, en dat juist van deze, omdat zij het meest gekoesterd worden , mag te betreuren zijn — het is de noodwendige schaduwzijde der hoogere volmaking, welke de wijze van kweeken bereikt heeft. Uit al het hierboven aangevoerde kan deze, voorde prak- tijk gewichtige, gevolgtrekking worden afgeleid, dat het gebruik van dekmiddelen voor leiboomen hoe langs zoo noodzakelijker wordt. Zeer vele Belgische eigenaars van tuinen, overtuigd van de wenschelijkheid , hunne Perziken en Druiven niet lan«-er bloot te stellen aan de onzekere beschut- ting, welke heiningen en staketsels, zonder meer, deze planten aanbieden, zijn dan ook reeds, in navolging der Engelschen, begonnen,, hunne spalieren met ramen te dekken, en dat niet alleen gedurende het kritisch tijdperk van den IETS OVER DEKMIDDELEN VUUK LEIBOOMEN. bloei en de vruchtzetting, maar gedurende het geheele tijds- bestek tusschen het uitloopen en het rijpen der vruchten. Deze handelwijze is uitmuntend en geeft ongeloofelijk gun- stige uitkomsten , maar is toch veel te kostbaar om immer algemeenen ingang te kunnen vinden. — Voor klimaten , zoo. als België , Nederland en Duitsehland die hebben , waar bloeiende leiboomen nog' door nachtvorsten getroffen worden , is eene beschutting der spalieren volstrekt onontbeerlijk, en gelukkig' is het , dat men deze op veel goedkooper en toch op even doeltreffende wijze als door middel van ramen in werking kan brengen. Bijzondere aanbeveling verdient in dit opzicht grof wijdmazig paklinnen , dat , bij wijze van een zonneblind , zóó voor de spalieren wordt uitgespannen , dat het van onder 3 voet van den muur en ongeveer 1 voet boven den grond staat. Kort vóór 't begin van den bloei- tijd, wordt deze beschutting aangebracht, en niet eer weg- genomen dan tegen het einde van Mei , en wel liefst bij een regenachtigen dag of bij een bewolkten hemel. Hoe weinig beteekenend zulk een scherm van doek ook schijnen muur, toch worden daardoor de hevigste nachtvorsten onschadelijk gemaakt. In plaats van doek , kan men ook stroomatten gebruiken, die op latten vastgenageld, en dan in eene hellende richting tegen den muur gezet, maar ook niet vóór het einde van Mei worden weggenomen. — Een voor- naam vereischte echter is, dat het schutmiddel niet te dicht tegen de planten aanligge, maar aan de lucht vrijen toegang verschafte. Door de aanhoudende ^schaduw, welke de leiboomen, op de zoo even geschilderde wijze beveiligd, ondervinden, wordt het ontluiken der bloemen tegengegaan, de bloeitijd verlengd en de vruchtzetting in geené geringe mate bevorderd, daar toch heldere zonneschijn liet stuifmeel te vroeg doet rijpen, althans vroeger dan de stempel de e m IETS OVER DEKMIDDELEN VOOR LEIBOOVEN. schiktheid heeft gekregen om het op te vangen (?). Men behoort daarom de schermen of matten overdag volstrekt niet weg te nemen, uit vrees dat de planten door gebrek aan licht en warmte lijden zouden ; wat zij toch in de weinige weken, die de bedekking- duurt, in groei achteruit mochten geraken , wordt later zeer spoedig weder ingehaald. Hoe dichter echter de beschutting- was , des te noodwendiger is het , een donkeren dag af te wachten om haar weg te nemen, opdat de planten, door den overgang van schaduw in licht, met te veel zouden lijden. (Flore des Serres). O. OVER HET VERMENIGVULDIGEN VAN OVERBLIJVENDE PAPAVER SOORTEN DOOR WORTELSTEKKEN. Volgens Carrière , laten de prachtige Papaver bracleatum en oriëntale zich even gemakkelijk als zeker door wortel- stekken vermenigvuldigen. Men neemt daartoe in September de oude stengels met hunne lange vleezige wortels behoed- zaam uit den u-rond , snijdt de krachtigste wortels af , en verdeelt ze in stukken van '2 P. duim , die in kleine , met zanderige aarde gevulde , potten gezet worden , maar zóó , dat een der beide uiteinden van het wortelstuk even boven den grond uitsteke. In den kouden kweekkast neergezet en matig vochtig gehouden , ziet men aan het naar buiten uit- stekend afgesneden worteleinde, binnen 4 weken, zjch een zeker aantal bijknoppen ontwikkelen, die weldra tot kleine plantjes opgroeien, en den kweeker in staat stellen, met minder moeite en sneller bloeibare exemplaren te verkrijgen dan door 03 VERMENIGVULDIGING DER PARAVKR-SOORTEN. zaad. Deze wijze van vermenigvuldiging is van hoog belang EENE ZEER AANBEVELENSWAARDIGE SOORT VAN NAAMBORDJES BIJ PLANTEN. Dat de liefhebberij voor bloementeelt in ons land jaarlijks aanwakkert, is een in vele opzigten verblijdend verschijnsel in gevallen , waarin men verscheidenheden wenscht voort te planten , omdat deze , zooals een ieder weet , alleen door zaad niet te honden zijn , maar verloopen. Zulk eene zeer be- langrijke verscheidenheid van Papaver bracteatum is P. brac- teatum monopetalum , en zij was het ook , die den heer Carrière op het denkbeeld bracht, hare vermenigvuldiging en die van andere overblijvende Papaversoorten door wortel- stekken te beproeven. Dat hem deze volkomen gelukte , hebben wij reeds gezegd. Het zij ons nog vergund , ter dezer plaatse een enkel woord ter aanbeveling van Papaver bracteatum monopetalum in het midden te brengen. Deze verscheidenheid deelt alle eigenschappen met hare stamsoort [P. bracteatum) , d. w. z. zij is overblijvend , heeft zeer diep ingesneden ruwharige bladen , en draagt prachtige donkerroode bloemen met groote purperen vlekken aan den voet harer blaadjes ; maar zij wijkt er van af, doordien die bloembladen niet vrij , maar zijdelings vereenigd zijn, en zoo doende eene soort van vaas of beker vormen van de verrassendste uitwerking. Het is wel waarschijnlijk , dat de bloemen der verscheidenheid » mo- nopetalum" van Pap. bracteatum langer stand zullen houden dan die dezer laatste zelve , omdat deze uit vrije onderdeden , gene uit één enkel stuk bestaan. (Flore des Serres, XV, p. 186). O. AANBEVELENSWAARDIGE SOORT VAN NAAMBORDJES. in onze dagen. Men legt zich echter niet alleen meer clan vroeger toe op het bijeenbrengen van sierlijke en kostbare gewassen , maar verlans't bovendien te weten , wat men ver- .. . zamelt en kweekt. Dit laatste getuigt voor den meer wetenschappelijken zin en het beter oordeel der liefhebbers. Velen ondervinden echter moeijelijkheden bij het etiqueteren hunner planten. Houten en zinken naambordjes blijken on- voldoende en porceleinen zijn vrij kostbaar. Het is mij bij ondervinding gebleken , dat zeker Fransch glasblazer, C. Seive (Rue neuve St. Merry, 21) te Parijs, er in geslaagd is , om de vorenstaande bezwaren te overwinnen. Uit dien hoofde meen ik den liefhebbers eene dienst te bewijzen , door hen met het fabrijkaat bekend te maken , waarvan ik trachten wil de nadere omschrijving te geven. Het zijn platte glazen buisjes , van twaalf verschillende dimensiën wat de breedte betreft , docli allen ongeveer 9 Ned. duimen lang. Men schuift daarin eene papieren of kartonnen strook , waarop de naam, des verkiezende beiderzijds, geschreven staat. Een me- talen hoedje sluit het papier op, en wordt boven aan het buisje, met ^-oinlak, boven eene kaars, of, wat het doelma- tigst is , boven een alcohollampje gesloten. De fabrijkant levert twaalf verschillende afmetingen, No. 1 — 12, doch ik oordeel, dat No. 5 voor kleine, No. 11 voor de grootste gewassen voldoende is. Deze naambordjes worden met koperdraad aan vruchtboomen (want ook hiertoe zijn zij bij uitstek geschikt) , of met een biesje aan pot- gewassen gehecht ; vermits het metalen hoedje of de capsule een oogje daartoe heeft. Voor bolvormige planten , gelijk bij mijne Cactussen , hangen deze etiquetten aan koperen stokjes , voorzien van een haakje. Uit Leiden ontving ik vroeger reeds glazen etiquetten; doch, behalve dat deze zwaar en duur (ƒ0,20) zijn, acht • AANBEVELENSWAARDIGE SOORT VAN NAAMBORDJES. ik ze minder aanbevelenswaardig, omdat men telkens den glasblazer behoort in den arm te neinen om de buizen te openen en te digten ; terwijl men de Franscbe etiquetten naar verkiezing- sluit of opent, door die louter boven de vlam te houden. Onlangs ontving ik het tweede duizendtal. De fabrijkant rigt de bezending op de meest keurige wijze , door kartonnen doozen , in. Met inbegrip van inkomende regten en transportkosten , komt el^e Parijsche etiquette mij op nog geen acht cents Nederl. te staan. Oostkapelle, Mei 1866. de Jonge van Ellemeet. Aan deze mededeeling van *en Heer de Jonge van Elle- meet voeg ik toe , dat ik van ZEd. eenige buisjes met de daartoe behoorende metalen hoedjes ontvangen heb, om hen, die zich nader met de nieuwe uitvinding bekend zouden wenschen te maken , daartoe in de gelegenheid te kunnen stellen. Ook mij komen de bedoelde buisjes doelmatiger voor dan al wat ik nog van etiquetten gezien heb. Het glas van de buisjes No. 11 is meer dan 1 Ned. streep dik , dus stevig genoeg. Ik wil hier nog bijvoegen, dat elk glazen buisje, op de plaats .waar het metalen hoedje overgeschoven moet wor- den, een ring van gomlak draagt, zoodat men voor dit laatste niet zelf behoeft te zorgeu. Men ver- warmt dat ringetje even en schuift er het hoedje over heen. Hiernevens wordt een der buisjes (No. 5) in houtsneê weergegeven. O. « QQ AFBEELDING VAN DEN KLOK VAN MUNTER, BESCHREVEN IN DE VORIGE AFLEVERING. V a. Het glazen voetstuk. a'. Opstaande rand van het voetstuk. b' . De hals van den glazen klok. h". c. d. Het hellend gedeelte van den klok , hetwelk belet , dat het afdruppelend wat?r ergens blijft stilstaan. Het bolvormig gedeelte van den glazen klok. De aarde. De plant. III. AANBEVELENSWAARDIGE PLANTEN UIT BINNKN- LANDSCHE TUINEN EN BUITENLANDSCHE TIJDSCHRIFTEN. AANBEVELENSWAARDIGE RHODODENDRUMS. De Heer K. J. W. Ottolander te Boskoop heeft de goed- heid gehad, ons de volgende lijst, ter hand te stellen van zeer aanbevelenswaardige verscheidenheden van ühododendruvi , welke, volgens zijne eigen ervaring, allen zonder bedekking tegen onze gewone winters bestand zijn. Ofschoon de hier vermelde verscheidenheden niet allen nieuw zijn , zoo vormen zij toch eene verzameling , die , vooral ten opzichte van de verscheidenheid der kleuren , de aandacht der liefhebbers ten zeerste verdient. Deze verscheidenheden dan zijn : Mr. John Waterer, — donker schar- laken-karmozijn ; alle bloembladen met bruinzwarte stippen ; kelk- vormige bloem ; groote tros ; mild. Bicolor (Trotwood), — lilawit , met rosélila omboord ; groote bloem ; fraaije houding. CüNlNGHAM's white, — wit met rosé nuance , zeer mild , vroeg bloeijend ; de plant blijft laag en zou'tot „hprdnres" om groote per- ken Rhod. kunnen dienen met de: C.utasktm flavescens (Verschaf- felt), — witgeel; zeer mild; blijft zeer laag. Album splendidum (Verschaffelt) , — wit met rosé nuance; groot er bloem dan de Cunigham's "White; groeit ook hooger; deze twee passen ech- ter niet in ééne collectie. MlSSTRESS JOHN Waterer, fraai kar- mozijnpaars, met ligtere nuance; groote bloem. Betsy Trotwood (Staudish) , — lila- rosé , met paars omboord , sterk ge- stipt (tigné, maculé) ; vormt een fraaijen tros; de zachte kleur der bloemen lijdt veel in de volle mid- dagzon ; men plante deze wat be- schaduwd. Bl.ANnYANiM (Standish) , — rood- purper ; zeer groote klokvormigc bloem; groote tros ; mild bloeijend ; groeit niet zeer hoog. CONCESSCM (Byls) , — helder rosé ; fraaije tros ; schoone bladeren ; vormt eene fraaije plant. Grand Arab , — levendig roodkar- mozijn ; groote klokvormigc bloe- men ; Bjne zwarte stippen ; fraaije tros; de plant groeit hoog en heeft groote bladeren. GaKüAVENSE (Byls). roodachtig licht- pa rs; zeer groote vlek op 'tbovensl bloemblad; sprekende bloem ; groote tro> VERSCHEIDENHEDEN VAN HH0D0DEND1UWIS. Goxtran (Byls), — helder; levendig rood ; matig groote bloem ; zeer mild; de plant blijft laag. Queen Victoria (Pince) , ■ — Victoria (Waterer) , — Atropurpureum novum (Verschaf- felt), — Prince Albert, — deze vier varië- teiten verschillen , indien al , zeer weinig in de bloemen ; ze zijn allen donkerpurper en eigenaardig met grijswitte meeldraden voorzien, bloeijen zeer mild en bijna gelijktij- dig, en vormen slechts matig groote planten. Een van de vier behoort in iedere verzameling. Bylsianum (Byls), — helder leven- dig rozerood, inwendig bijna wit; groote bouquet ; deze eu de : Madame Wagner (Verschaffelt) , — welke iets lichter van kleur schijnt , verschillen zoo weinig, dat ze in ééne verzameling niet behooren. Prince Camille de Rohan (Ver- schaffelt) , — ■ allerschoonste bloem , bij 't uitkomen ligt helder rosé , later bijna wit, sprekend, op de bovenbloembladen gevlekt ; de bloemen zijn op de randen gene- pen of gegolfd; fraaie tros; de plant groeit hoog en bloeit zeer mild ; deze var. mag in geene collectie ontbreken. Napoleon Baumann . — iets lichter dan de Prince Camille de Rohan , in elk opzigt even fraai ; kan echter niet in ééne verzameling voorkomen met de genoemde. Président van den Hecke (Ver- vaene) , — fraai levendig rood , sterk, zwaar getipt, schoon en uit- loopend. Brayanum (Waterer et Godfrey), — levendig scharlaken; van binnen is de zeer groote bloem iets lichter; zeer schoon. Blatteum . — Maculatum nigrum , — Dalhousianum , - Pardoloton , — alle vier soorten donkerpurper; bij 't uitkomen zwart- purper, met sprekende zwarte vlek- ken, en gestreept; ze gelijken zoo zeer op elkander, dat slechts ééne harcr in verzamelingen voorkomen mag. COMTE DE GOMER (Verschaffelt), — zeer zacht, bijna witrosé, omzoomd met levendig rosé; groote bloem; fraai bouquet ; zeer mild. Aurora (Nobel) , — helder liehtrosé met olijf kleurige stippen : zeer groote bloem; groot bouquet; fraaije plant. CYNTHIA (Nobel), — fraai rosé; le- vendig ; zeer groote bouquet. Lord C'lyde (Nobel) , — donker bloed- rood, met sprekende zwarte vlek en stippen; de bloem is, evenals het bouquet, matig groot; de kleur is echter eene der donkersten , tot he- den bekend ; mild hloeijend. Ophelia (Nobel) , — wit met olijf- kleurige en gele stippen ; fraaije tros ; groote bloem. Rosa mundi (Nobel) , — rozerood , bruin gestipt op de bovenbladen ; zeer fraai ; groot bouquet. Victorine (Byls) , — helder vrolijk rosé; fraai; levendig; schoon ge- vormde tros. l)uc Adolphe de Nassau (Verschaf- felt), — zeer schoon, donker rood- violet, met eene groote zwarte vlek op 't bovenbloemblad ; voorts zwart gestreept; groote bloem; fraai bou- quet; — een ware aanwinst onder dit schoon geslacht. Jean Stern , — zeer schoon , wit met lila nuance eu chocoladeklcu- rige stippen en vlekjes op de bovenbloembladen ; zeer groote bloe- men ; de grootste onder de geheele verzameling; uitmuntend, hoewel geen fraaijen tros vormend. AANBEVELENSWAARDIGE GEMENGDE PLANTEN. A. VOOR DE ORANJERIE EN KAAPSCHE KAS. 33. Thibaudia cordifolia H. B. A. (Bot. Magaz., 1866, pi. 5559). Deze fraaie Vacciniacee werd in December 1865 door den Heer Bateman in de Horticultural Society te Lon- den als TMb. ocanensls ter beschouwing aangeboden, doch door Hooker voor Th. cordifolia herkend. Th. cordifolia is eene plant van de alpstreken der Andes van N. Grenada en Ecuador, en behoort tot de lage heesters. Zij draagt \\ — 3 duim lange , leerachtige , eirond-langwerpige , kort-gesteelde bladen met een volmaakt gaven rand en 5— 7 krachtige nerven; en, aan de toppen der takken , overhangende hoofdjes van roode buisvormig-opgeblazen bloemen. De laatsten wor- den elk afzonderlijk door een groot schutblad gesteund. 34. Gladiolus papilio Flook. f.1. (Bot. Magaz. , 1866, pi. 5565). Deze nieuwe Gladiolus is afkomstig' van de Kaap en werd in 1861 te Kew ontvangen. Zij wordt 3 P. voet hoog- en heeft 2 — 3 voet lange, 1 of meer duim breede, zwaardvormige bladen , een ongeveer 1 voet langen bloem- tros , en bloemen van 1 — 2 duim wijdte. De laatsten zijn half buis- half klokvormig- , en loopen in het oog door de zonderlinge schakeering harer kleuren. De geheele bloem is van buiten lichtpaars , van binnen geelachtig met lichtpaarse randen ; doch nu is de keel weder purper , en vindt men ook twee donkerpurperen vlekken op de twee onderste kroon- slippen. B. VOOR DE WARME KAS. 35. Chamaeranthemum Beyrichii Nees. var. variegata (Bot. Magaz., 1866, pi. 5557). Eene Acanthacee uit Zuid-Bra- zilië , ontdekt door Beyrich. Zij is kruidachtig, wordt 3 1'. 7" AANBEVELENSWAARDIGE GEMENGDE PLANTEN. voet hoog, heeft vrij groote groene hladen met witte vlek- ken , en sterk getakte pluimen van vrij groote witte hloemen. De geheele plant is eenigszins ruw op 't gevoel. 36. Luisia Psyche Rclib.' Jil. (Bot. Magaz., 1866, pi. 5558). Deze Orchidee werd in Burmah door Paeisch ont- dekt, en bloeide in den zomer van 1865 het eerst in Europa bij de Heeren Hugh Low en C°. Zij onderscheidt zich door dikke , rolronde , priemvormige bladen van 6 P. duim lang , en door bloemen , welke , door de bijzondere teekening en de kleur harer lip, veel op een insekt gelijken. Zij zijn echter veel grooter dan die onzer Europeesche soorten van Ophrys , wier gelijkenis met vliegen , spinnen en andere dieren zoo treffend is. De 3 korte kelk- en 2 langere kroonbladen zijn geelgroen, de ovale lip echter, die de kroonbladen niet ge- heel in lengte evenaart, is violet-purper, maar door groene strepen , die zoowel overlangs als overdwars loopen , in vakjes van verschillende grootte verdeeld. De twee bloembladen hangen als de ooren van een konijn naar beneden , en zijn langer clan 1 P. duim. Luisia Psyche wordt ongeveer 1 P. voet hoog, en bloeit in 't voorjaar en in den zomer. 37. Bauhinia tomentosa L. var. glabeata (Bot. Magaz., 1866, pi. 5568). Deze verscheidenheid werd van Bembe, in Benguela, door Monteiro naar Kew gezonden, en bloeide aldaar in November 1865. Zij onderscheidt zich van de soort, die over de tropen der Oude en Nieuwe Wereld verspreid is, door de bijna geheele afwezigheid van vilt of haren. De bloemen zijn vrij groot , bleek-goudgeel , met eene donker- purperen vlek aan den voet van het hoogste kelkblad ; de bladen hartvormig, naar voren 2-lobbig. In de warme kas is deze, tot de Peulvruchten behoorende, plant een slanke heester met min of meer neerhangende takken. ."50. AUCUBA JAPONICA THUNB VAR GRANDIDENTATA MACULATA 0. I. BESCHRIJVINGEN VAN AFGEBEELDE PLANTEN. AÜCÜBA JAPONICA thunb. VAlt. GRANDIUENTATA MACULATA. uitdrukt, wijkt onze plant van andere, haar verwante, en reeds langer bekende verscheidenheden af door de sterk ont- wikkelde tanden en de groote gele vlekken harer bladen. Zij werd door den Heer von Siebold een paar jaar geleden uit Japau in Nederland ingevoerd , en behoort tot de » plan- tes a feuillage panache" zouden de Fransehen zeggen, d. w. z. tot die gewassen , bij welke de bonte kleur der bladen niet natuurlijk is, maar door kunst of toeval werd te voorschijn gebracht. De geschiedenis van Aucitbd japonica , een der heesters, die bij ons het meest bekend zijn , en dikwerf voor apothe- ken en droogerijwinkels in houten bakken of kuipen ten toon gesteld worden, levert meer dan eene wetenswaardige bijzonderheid op. Enkelen daarvan wenschen wij hier meè te deelen. De afbeelding dezer nieuwe verscheidenheid van Aucuba ja/ponica zijn wij verschuldigd aan de goedheid van den Heer Mater, tuinman van den Heer von Siebold, op zijn eta- blissement nabij Leiden. Zooals de Latijnsche naam zulks AUCUBA JAPONICA. De plant werd niet vóór 1783 in onze tuinen ingevoerd, en toen , zooals al wat in die dagen uit China of Japan kwam , in de warme kas opgenomen. Later waagde men het , haar aan de Kaapsche kas of zelfs aan de oranjerie toe te vertrouwen, en eindelijk ging men zelfs zoo ver, haar in den vollen grond te zetten. De ondervinding heeft geleerd, dat Aaruba japonica daar best tegen kan, en uit dit voor- beeld blijkt , zooals uit meer anderen , hoeveel kostbaren tijd de kweekers dikwerf laten verloren gaan, alvorens zij met hunne planten op dreef komen , enkel en alleen omdat zij zich niet toeleggen op het verkrijgen van al die aanduidin- gen , welke op de leefwijze hunner kweekelingen in haar oor- spronkelijk vaderland betrekking hebben. Er is geen twijfel aan, dat zeer vele Orchideeën, die jaar in jaar uit, zonder te bloeien, in de warme kas gehouden worden, ons weldra met hare bloemen zouden verrassen, als men haar eene koelere plaats aanwees , en , bij het uitspreken of hooren van den naam der bedoelde familie , maar niet altijd dacht aan een heet klimaat. Ook tusschen de keerkringen zijn bergen ; en men behoeft het Botanica! Magazine slechts van tijd tot tijd met aandacht na te slaan , om daaruit te leeren , hoe in den tuin te Kow menige zeldzame Orchidee eerst in den jongsten tijd tot bloeien gedreven werd, eenvoudig door haar eene koelere temperatuur te geven , in overeenstemming met de hoogte boven de oppervlakte der zee , waarop de plant door de reizigers in Britsch Indië of elders werd aange- troffen. Eene andere bijzonderheid van onze Aitcuba is deze , dat zij tweehuizig is, d. w. z. dat zij óf alleen mannelijke, of alleen vrouwelijke, nimmer tweeslachtige bloemen voort- brengt , en dat men derhalve altijd twee ongelijkslachtige planten bij elkander moet hebben om op vruchten en kiem- AUCÜBA JAPONICA. baar zaad te kunnen rekenen. Nu echter waren de exem- plaren , die het eerst , en ook alle anderen die later in Europa ingevoerd werden , uitsluitend vrouwelijk , waarvan dus ook het natuurlijk gevolg was, dat men, ja, de Aucuba van tijd tot tijd bloeien , maar toch nimmer versierd zag met de allerfraaiste glanzig-roode bessen , waarvan men een paar trossen op onze plaat ziet afgebeeld. Hoe men ook , bij eiken nieuwen aanvoer van individuen , hoopte , eindelijk eens een mannelijk exemplaar machtig te worden — het was al te vergeefs; en drie vierden eener eeuw moesten verstrijken , alvorens eindelijk aan den wensch van zoo velen voldaan konde worden. Indien onze Lezers soms mochten denken , dat de teleur- i stellingen , welke onze kweekers ten opzichte der mannelijke Aucuba herhaaldelijk moesten ondervinden , het gevolg waren eener speculatie of van bedrog, door de Japannezen ge- pleegd, dan zouden zij zich zeer vergissen. Dit toch is ten duidelijkste gebleken uit de berichten van Robert Fon- tune , die een groot deel van zijn leven in Japan door- bracht, en wien de eer toekomt, ons de mannelijke Aucuba verschaft te hebben. In Japan zelf zijn mannelijke Aucuba? s , zoo te zeggen , niet te vinden , en het exemplaar , dat For- tune naar Europa overmaakte, was dan ook, volgens zijn eigen verhaal, het eenige , dat hij op zijne reizen meester kon worden. Dat exemplaar werd het eigendom van den Heer Standish te Ascot, die zich terstond op zijne verme- nigvuldiging toelegde , en daarenboven , door het overbren- gen van het stuifmeel zijner mannelijke op de stempels zijner vrouwelijke exemplaren , in het bezit geraakte van de eerste vruchtdragende Aucuba 's, nimmer te voren in Europa gezien. Aan den met roem bekenden kweeker Ambroise \ er- AUCUBA JAPONICA. schaffei.t te Gend , werd door den Heer Standish het recht afgestaan, beide Auculas , de mannelijke zoowel als de vruchtdragende , in den handel te brengen , en van dat Huis uit kwamen dan ook andere kweekers in het bezit van beide planten, van welke de laatste, eerst op eene tentoonstelling te South-Kensington , later (in 1864) op de internationale bloemen-tentoonstelling te Brussel, en in 1865 ook te Am- sterdam , de bewondering van elkeen mocht wegdragen. Eene derde bijzonderheid van onze Aucula is deze , dat de oorspronkelijke zoowel als de later ing-evoerde exempla- ren altijd geel gevlekte bladen droegen , terwijl men toch vooronderstellen mocht , dat in Japan ook wel planten met effen groene bladen zouden schuilen. Dezelfde Eobert For- tune , die het geluk gehad had een mannelijk exemplaar te vinden , stelde Europa ook in het bezit van Aucuba's met effen groene bladen , maar niet eer dan omstreeks het jaar 1856, derhalve, nadat over den invoer van het eerste bonte exemplaar eveneens ongeveer 75 jaar waren heengegaan. Tegenwoordig zijn onze kweekerijen zoowel in het bezit van mannelijke en vrouwelijke Aucula' 's met effen groene , als met gevlekte bladen : en voegen wij hier nu bij , dat in de grootte dier vlekken , in het meer of minder iugesnedene dier bladen en de hoogte der individuen, vrij wat verschil bestaat , dan zal het niemand verwonderen , zoo Avij bewe- ren, dat de kuituur van Aiicaba japonica eene nieuwe toe- komst te gemoet gaat. In het Maart-uommer 1866 van de «Eevue horticole" van Barbal , vinden wij op blz. 88 en 89 eene lijst der verschei- denheden, die op dit oogenblik van Aucuba japonica in Europa bekend zijn. Zij zijn 14 in getal, en heeten : A. jap. latimaculata (vrouwelijk), A. Jap. bicolor (manne- lijk), A. jap. picta of limbata (vrouwel.), A. jap. viridis an. i AUC'ÜBA JAPONICA. Pygmaea (vrouwel.), A. jap. pygmaea (mannel.), A. jap. pictvr- rata (mannel.),' A. jap. macrophylla (?), A. jap. dentata of macrophylla dentata (?) , A. jap. ovata (mannel.), A. jap. macwlata (mannel.) , A. jap. longifolia (vrouwel.) , A. jap. anyustifolia (?) , A. hymalaica (vrouwel.), A. hymalaica ma- crophijlla (?). Auciiba hymalaica werd als eene nieuwe soort , afkomstig van den Himalaya, liet eerst beschreven door Hooker en Thomson in hunne » lllustrations of Hymalayan-plants" (PI. XII), en daaruit overgenomen in de » Flore des Serres", XIII, pi. 1271. Hoewel Hooker en Thomson haar als eene nieuwe soort aanmerkten, schijnt het toch meer en meer te blijken , dat zij zich niet boven den rang eener verscheidenheid van Aucuba japonica verheffen kan. De bessen der Aiicuba^s rijpen eerst in het tweede jaar na hare bevruchting-. Wij kunnen een ieder aanbevelen , den aanleg van perken met de nieuw gewonnen Aucuba's te beproeven. Het zijn planten met altijd groene bladen , die dus ook 's winters nog iets bekoorlijks overhouden , en die , vooral wanneer zij in vrucht staan , eene schitterende uitwerking te weeg bren- gen. Ook de talrijke kleurspelingen harer bladen maken de Aucuba' 's, in den tegenwoordigen tijd, tot modeplanten. De Aucubd's tieren het weligst op een lagen , vetten , met grof zand bedeelden bodem , en op eene liefst ten noor- den gelegen plaats. Een te lichte grond bekomt haar even slecht als een zoodanige die kalk bevat. Voor de onmid- AUCUBA JAPONICA. dellijke zonnestralen is Aucuèa zeer gevoelig, en in het voorjaar ziet men hare bladen dan ook dikwerf door de len- tezon aan hunne toppen verschrompelen. Men vermenigvul- digt zijne planten door afleg-gers of stekken. Van Houtte plant de nieuwe verscheidenheden door enten voort. 0. II. WETENSCHAPPELIJKE M EDEDEEL1 NGEN. DE ALGEMEENE TENTOONSTELLING VAN TUINBOUW TE LONDEN 22—29 Mei 1866. Toen, in het vorige jaar, de feestgenooten tijdens de Amsterdam- sche bloemententoonstelling 'aan het banket in de Parkzaal vereenigd waren, werd door Dr. Masters, den eersten afgevaardigde van het tuinbouwgenootschap te South-Kensington , medegedeeld, dat er plan bestond, in een volgend jaar te Londen eene internationale tentoon- stelling van tuinbouw, een internationaal congres van plantenkunde te houden. Er was reden, die mededeeling met luide toejuiching te ontvangen. Wanneer men de landen optelt, waar de tuinbouw in al zijne vertakkingen bloeit en als 't ware eene behoefte is geworden voor het volksbestaan, wordt bij ons Engeland steeds in de eerste plaats genoemd. Zij , die vroeger de eene of de andere der vele bloemen- tentoonstellingen, te Londen jaarlijks gehouden, hadden bezocht, hebben aan de inlandsche vrienden van Flora zonder opsmukking de schier ongeloofelijke verhalen kunnen doen van uitnemende kui- tuur, buitengewonen omvang, ongeëvenaarde zeldzaamheid der ten- toongestelde gewassen, van het tal van bezoekers, niettegenstaande een twintigmaal hooger entreegeld dan bij ons gebruikelijk, van de groote zaakkennis vooral bij de meer beschaafde standen, van het enthousiasme der dames, van de smaakvolle toiletten, en \\;it dies meer zij, waaruit blijken kon, dat zulk eene bloemententoon- stelling in Engeland, voor de nobility en gentrv vooral, is een dier uitstekende nationale feesten, minder luidruchtig, maar niet minder belangrijk dan de races, de regattas, de cricket-matches of andere sports. En nu mogt men eene expositie verwachten, merkwaardiger en uitgebreider dan ooit. België en Nederland waren voorgegaan:, Frankrijk en Rusland zouden volgen, en daartnsschen zou Engeland met zijne exhibition bewijzen, dat de roem, die het heinde en ver als tuiubouwende natie verkregen had, niet onverdiend was. I Lul- den de Brusselsche en Amsterdamsche tentoonstellingen op waardige wijze den roem der Belgische en Nederlandsche tuinbouwers ge handhaafd en de stoutste verwachtingen overtroffen, de bedaardheid TENTOONSTELLING VAN TUINBOUW TE LONDEN. waarmede door de te Amsterdam tegenwoordige Engelsehen van hunne aanstaande flowershow werd gesproken , bewees, dat men daar den uitslag van den wedstrijd op liet gebied der internationale ten- toonstellingen met zelfvertrouwen te gemoet zag. Mogt men dus van de reunie te Londen groote verwachtingen koesteren — dat die verwachtingen niet werden teleurgesteld, hopen wij in korte kakken in de volgende bladzijden aan te toonen. De ruimte, ons voor deze beschouwing in dit tijdschrift toegestaan , zal geene uitvoerige be- handeling gedoogen. W ij zullen ons dus tot de hoofdmomenten moeten bepalen. In December van het vorige jaar werden de eerste mededeelingen omtrent de Londensche tentoonstelling ontvangen , en aan enkele der meest bekende kruidkundigen en tuinbouwers uitnoodigingen gezonden, haar en het daaraan verbonden congres bij te wonen. Spoedig werd ook het Programma bekend, waarbij in 232 klassen voor een bedrag van £ 2550 (ƒ :J0U00) aan geldprijzen werd uit- geloofd. De onderneming was onder bescherming van Ii. M. de Koningin en andere leden van het vorstelijk huis gesteld; aan een groot aantal voorstanders van den tuinbouw, die materieele onder- steuning hadden verleend, werd de titel van Vicepresident toege- kend; een uitvoerend comité werd benoemd onder het voorzitterschap van Sir C. Wentworth Dilke , en het secretariaat verdeeld onder de Meeren Thomas Mooke (voor de tentoonstelling), Dr. Bertholü Seemann, later vervangen door Dr. Maxwell T. Masters (voor het congres) , en Dr. Robeut Hoog (algemeen.) De bekende kruidkundige Alphonse de Candolle van Genève werd uitgenoodigd het congres te presideeren. Door het bijeenverzamelen van giften en het vor- men van een waarborgfonds , werden de noodige finantiële voor- zorgen genomen. Als plaats voor de tentoonstelling werd de ruimte aangewezen, naast de tuinen van het genootschap te South-Kensing- ton, waar in 1S62 de wereldtentoonstelling was gehouden; de tuinen van het voornoemde genootschap werden voor de aanstaande bezoe- kers der tentoonstelling opengesteld. Voor het congres verkreeg men de beschikking over het South-Kensington museum, in de on- middellijke nabijheid der tentoonstelling gelegen. Ook voor eene feestelijke ontvangst der vreemdelingen werden de noodige maatre- gelen getroffen, /eer weinige dagen voor de opening der tentoon- stelling, werden de uitnoodigingen voor den Jury verzonden, en wel bijna uitsluitend aan Engelsehen; slechts een twaalftal buitenlanders werden nevens acht en negentig Engelschen gevraagd; Schrijver dezes had de eer in dien Jury Nederland te vertegenwoordigen. TENTOONSTELLING VAN TUINBOUW TE LONDEN. In den ochtend van den 22 Mei kwam die Jury in de gehoorzaal der South-Kensington. Royal Horticultural Society bijeen en werd hij in een aantal kleine comité's verdeeld, elk bestaande uit drie of vier leden; daar ieder comité slechts weinige nonmiers of klassen van het Programma te beoordeelen had, waren de werkzaamheden spoedig afgeloopen, zoodat men zich tegen een ure aan een dejeuner kon vereenigen. Ongeveer gelijktijdig werd de tentoonstelling ge- opend en door een zeer uitgelezen publiek bezocht, vooral tegen vier ure, toen de Prins en Prinses van Wales en andere leden der Koninklijke familie er een officieel bezoek bragten. Des avonds van denzelfden dag werd in Guildhall, onder het voorzitter- schap van den Lord-Major van Londen , een luisterrijk banket aan de leden van den Jury en de vreemdelingen , leden van het congres , aangeboden. Men verhaalde ons , dat het afstaan voor deze gelegen- heid van de Guildhall eene buitengewone gebeurtenis was; nooit was die voor een dergelijk corporation-dinner beschikbaar geweest, en men was er thans toe overgegaan om de beleefdheden, aan de Engelschen en andere vreemdelingen, te Amsterdam, ook door den Heer Burgemeester, voorzitter der commissie, aldaar in het vorige jaar bewezen , op waardige wijze te beantwoorden. Den 23 Mei, ten elf ure des morgens, werd het congres geopend. Te voren hadden de Heeren Veitch and Sons te Chelsea een hon- derdtal vreemdelingen en eenige Engelschen aan een uitmuntend ontbijt vereenigd. De openingsrede van het congres werd door Prof. de Candolle, den Voorzitter, gehouden over het verband van kruid- kunde en tuinbouw. Zij werd gedrukt in drie talen en rondgedeeld. Er was een talrijk publiek , vooral van dames , tegenwoordig , dat echter langzamerhand verminderde, toen later langere en kortere verhandelingen, dikwerf over zeer bijzondere onderwerpen, werden voorgelezen. Het congres heeft den volgenden dag nog een tweede zitting gehouden ; de werkzaamheden hebben bestaan in het voor- lezen of bij uittreksel mededeelen van te voren ingezonden stukken ; zeldzaam heeft er discussie plaats gehad. De lijst der buitenlandsche congresleden telt 135 namen , waar- van echter misschien slechts de helft te Londen is geweest. Velen hadden, door verschillende omstandigheden, hun plan, Londen te bezoeken, moeten opgeven; de Duitschers waren meestal door den dreigenden oorlog verhinderd geworden hunne haardsteden te ver- laten, liet was ons aangenaam onder de bezoekers van hel congres een aantal der Amsterdamsche gasten van hel vorige jaar te ont- moeten. Zonder van dr Engelschen te gewagen, die er allen tegen- TENTOONSTELLING VAN TUINBOUW TE LONDEN. woordig waren , willen wij slechts enkele namen noemen. Uit Frank- rijk vonden wij er : André , Barillet , Prof. Lecoq , Pépin , Simon- Lons , YiLMoia.x ; uit België: Ch. v. Geert, A. v. Geert, Ke- geljan, Linden, Prof. Morren, Baron Osy , J. Verschaffelt , A. YEiisciLvri'LLT; uit Duitschland : Prof. Caspary , Prof. Kaul Koch, Neubert, Prof. Eeichenb ach , ^VENnLAND ; uit Zwitserland Prof. Meissner ; uit Nieuw-Grenada ïriana , enz. Algemeen werd de afwezigheid betreurd van verscheiden Hollanders , die hun bezoek hadden aangekondigd , in het bijzonder van den geachten voorzitter van het Amsterdamsche congres , dien men bij voorraad tot Yice- president voor Nederland had aangewezen. Den avond van den 23 Mei werd een druk bezocht Conversazione in de schitterend verlichte zalen van het South-Kensington Museum gehouden. Kleine reunies hebben bij verschillende leden van het Bestuur der tentoonstelling of van het congres plaats gehad, o. a. bij den Yice-president Bla^dy , bij Dr. Hogg , bij Dr. Masters , bij Dr. Hooker, enz. Door de Engelsche bloemisten is op den £4 Mei een groot horticulturaldinner te St. Martenshall gehouden , terwijl de kruidkundigen zich dienzelfden dag vereenigd hebben op het jaarfeest van de Linean Society. Er is gelegenheid gegeven aan de vreemde bezoekers op gemakkelijke wijze de vorstelijke tuinen , de kruidkundige inrigtingen en bijzondere parks te bezoeken , en door iedereen , die daartoe eenigszins in de gelegenheid was , werd al wat in zijn vermogen was gedaan , het verblijf aan de vreemdelingen aangenaam te maken. Mogt dus het geheel als tuiubouw-feest alleszins als geslaagd be- schouwd kunnen worden, het meest belangrijk nas ongetwijfeld de tentoonstelling zelve, waarmede wij ons nu nog eenige oogenblik- ken zullen bezig houden. Op het ruime, ten dien einde beschikbaar gestelde, terrein was eene oppervlakte van ongeveer anderhalf bunder bedekt met eene mon- stertent, waarvan een gedeelte afgeschoten, beter gesloten en ver- warmd , en bestemd was voor warme en teére planten. De tentoon- gestelde gewassen waren op verhevene , met zoden gedekte , perken terraswijze geplaatst, en aan elke plant was die stand gegeven, soms ook door haar min of meer schuin te plaatsen , waardoor ze den be- zoekers het meest in 't oog moest vallen. Ofschoon men nergens de geheele tentoonstelling in eens kon overzien , zoo had men toch van de hoogere gedeelten van het terrein vaak treffende gezichten op enkele groepen. Het geheel voldeed aan het oogmerk in zoo verre, dat het een aangenaam ensemble vormde, en toch elke tentoongestelde plant ; TENTOONSTELLING VAN TUINBOUW TE LONDEN. in het bijzonder deed uitkomen. Volgens het Engelscke stelsel van exposeeren, mag nooit het individueel effect, door een voorwerp te weeg te brengen , worden opgeofferd aan de harmonie van het geheel ; en van daar , dat men hier de moeijelijke taak te ver- vullen had , niet tegen deze aan den Engelschman dierbaar geworden gewoonte te zondigen en toch een grootsch geheel zaam te stellen. Door ongeveer 400 inzenders werden bijdragen voor de tentoonstel- ling geleverd ; daaronder ook door eenige buitenlanders , vooral uit België , hoewel de inzendingen uit den vreemde in het algemeen niet zoo talrijk waren als te Amsterdam. De grootste inzenders waren: Veitch , Turner, Bull , Williams, Lee; van de buitenlan- ders : Linden , Mad. Legrelle d'Hanis , Ambroise en Jean Verschaf- felt. Het bezoek der tentoonstelling is buitengewoon talrijk geweest. Volgens het oorspronkelijk plan , zou de tentoonstelling slechts vier dagen (22 — 25 Mei) geopend zijn; de meeste inzenders hebben echter aan het algemeen geuit verlangen voldaan, en vele der inge- zonden planten nog langer laten staan, anderen door nieuwe inzen- dingen vervangen , zoodat men de expositie nog vier dagen (26 — 29 Mei) heeft kunnen verlengen. Toen vooral is het bezoek groot geweest, en heeft het op enkele shillingsdagen ongeveer 20,000 per- sonen bedragen. In het geheel is dan ook de finantieele uitslag der onderneming gunstig geweest. Het is niet noodig geweest het waar- borgfonds aan te spreken, en men heeft nog een batig saldo over- gehouden van £ 3,000 (ƒ 36,000) , waarvan een derde gedeelte aan de Gardeners Koyal Benevolent Institution (pensioenfonds voor oude tuinlieden) is geschonken. De kosten der geheele onderneming had men op £ 12,000 (ƒ 144,000) begroot. W anneer wij nu de tentoonstelling meer in bijzonderheden nagaan , volgens de orde van het Programma, dan hebben wij in de eerste plaats verslag te geven van de nieuwe planten , die belangrijkste groep onder allen voor den plantenhandel , gelijk onze geachte vriend Witte teregt in zijn verslag van de Amsterdamsche tentoonstelling aantoonde. In 6 klassen waren meer dan 100 exemplaren inge- zonden, vooral door Linden van Brussel (die zes prijzen , waarvan drie eersten, behaalde), Veitch te Chelsea (zeven prijzen, waarvan twee eersten), Bull te Chelsea, Standish te Ascot en Williams te Holloway (elk een prijs). Als nieuwste planten, door den inzender in 1866 in Europa ingevoerd, werden de volgenden van Linden met den eersten prijs bekroond : Anthurium regale , Cyanophyllum spectandum, Philodendrum Lindeni, Maranta Lindeni, Bignonia ornata en Dichorisandra Musaica. Van denzelfden inzender verkreeg TENTOONSTELLING VAN TUINBOUW TE LONDEN. Psychotria nivosa den eersten prijs als bloeijende nieuwste plant en de reeds genoemde Dichorisandra en Maranta de eerste prijzen als nietbloeijende nieuwste planten. Van warme en koude kasplanten in bloem , waren in zes klassen bijna 400 exemplaren ingezonden, uitmuntende door fraaije kweeking en bloemrijkheid, en zonder onderscheid van grootereu omvang; zoogenaamde tentoonstellingsplanten, gelijk men hier zoude zeggen. Intussclien kon het niet onopgemerkt blijven , dat in de verschillende verzamelingen telkens dezelfde plantensoorten teruggevonden werden > zoodat deze afdeeling niet geheel van eentoonigheid vrij te pleiten was. Om een paar voorbeelden te noemen , vond men in de 28 ingezonden verzamelingen minstens 16 Erica Cavendishi , 12 Bhyn- chospermum jasmiuoïdes, 8 Genethyllis tulipifera, 8 Pimelea Hen- dersonii, 8 Acropkyllum venosum , enz. Van blad- en bonte planten voor de koude en warme kas, waren, in 4 klassen en 29 verzamelingen, een 250tal meest fraaije en groote planten ingezonden. Ook daar vond men sommige lievelingen der Engel- sehen zeer dikwijls vertegenwoordigd, b. v. Croton variegatum 16 maal. Gebroeide bloeijende heesters , heesters met bont afvallend blad , klimheesters, waren in enkele verzamelingen vertegenwoordigd. Onder de nieuwe groenblijvende heesters werd de voornaamste plaats inge- nomen door de Japansche planten, in 't bijzonder door de nieuwe verscheidenheden van Aucuba. Onder de bloeijende collectie-planten nemen in het Programma de Orchideeën de eerste plaats in, en zij bekleedden die ook op de tentoonstelling. In 9 klassen waren 38 verzamelingen en meer dan 300 exemplaren ingezonden, allen fraai gekweekt en bloemrijk, velen zeldzaam, ofschoon wij op vroegere expositiën enkele planten , van grooter omvang dan hier te vinden waren, zagen tentoonge- steld. De Heer Warner, ook in 't buitenland bekend als liefheb- ber dezer specialiteit, verkreeg den prijs voor 50 stuks in bloem. Als nieuw e Orchideeën , voor 't eerst in bloem , werden bekroond : Aërides japonicum van Linden met den eersten en Angraecum citratum van Veitch met den daarop volgenden prijs. Van Palmen, Cycadeeën en Pandaneeën waren enkele fraaije ver- zamelingen voorhanden, echter niet grootscher dan men ze op de tentoonstellingen van het vasteland gewoon is te zien; daarentegen waren de Varens van allen aard zeer rijk vertegenwoordigd, en trokken deze niet het minst de aandacht ook der dames, die de alge- meene voorliefde deelen voor deze plantenfamilie, die thans in Enge- land in de mode is; wij zagen die dames dikwerf naauwkeurige aantee- TENTOONSTELLING VAN TUINBOUW TE LONDEN. keningen maken, en hoorden ze vaak met kennis van zaken spreken over de goede of minder goede eigenschappen van de eene of ander soort voor de Fernery. Een 400tal Varens van groote afmetingen of in zeldzame soorten waren voorhanden. Niet het minst trokken de aandacht de prachtige boomvarens , waaronder de reusachtige exem- plaren uit het Crystal Palace te Sydenham bovenal uitmuntten. Daaronder Dicksonia antaretica en (Vathea dealbata en medullaris van 25 voet hoogte, en zich ver uitspreidende bladerkroon. Enkele verzamelingen van Mossen, Aroïdeeën, Araliaceeën en Maranta's gaven eene aangename afwisseling. Ouder de weinige ingezonden Cacti vond men eenige goede soorten. Van Coniferen waren vele en goede verzamelingen ingezonden; hoe schoone exemplaren er ook gevonden werden, ze overtroffen niet wat men van dien aard thans op het vaste land heeft. Eene volgende afdeeling van het Programma bevatte prijzen voor verzamelingen uit enkele geslachten. Er waren inzendingen van Aucuba's met vracht, Musa's, Caladium's, Anthuriuin's (waaronder fraaije exemplaren van de zoo prachtig rood bloeijende Scherzerianum) , Nepenthessen van uitmuntende kuituur, in 't bijzonder door Veitch ingezonden, Sarracenia's, in buitengewoon goeden staat van kwee- king, Begonia's, Allamanda's, Croton's, Clerodendron's , Ixora's, Dipladenia's , enz. Van Erica's waren fraaije planten voorhanden, enkelen zelf van buitengewone verdiensten; intusschen waren de inzendingen van dit geslacht naar evenredigheid niet zoo talrijk en in 't oog loopend als wij ons herinneren ze op de Engelsche tentoonstellingen , welke wij ruim twintig jaar geleden bezochten, te hebben gezien. De inzendingen van Yucea, Dracaena, Agave en aanverwante ge- slachten, ofschoon zeer fraai en door bijdragen uit België zeer goed gesteund , bleven achter bij het beste wat men van dien aard op het vasteland heeft kunnen zien. Lilium auratum was in een paar verzamelingen in goede planten ingezonden, ofschoon niet zoo rijk bloeijend als wij wel verwacht hadden. Eene fraaije collectie Aman llissen, waarvan de bollen uit Nederland afkomstig waren, overtrof verre de anderen, die slechts middelmatig mogten ge- noemd worden. De ingezonden Oranjeboomen waren van weinig beteekenis. Rhododendron's waren niet talrijk voorhanden, daar de groote verzamelingen, dit' het voorwerp zijn van jaarlijksche afzonderlijke tentoonstellingen, nog niet in bloei waren. De ingezonden collec- tiën muntten echter uit dooi- keur van soorten. TENTOONSTELLING VAN TUINBOUW TE LONDEN. Eene belangrijker plaats bekleedden de Indische Azalea's, die, in 240 meest zeer kolossale pyramiden, veel er toe bijdroegen om, tus- schen de groepen door , schitterende perspectiven en kleureffecten te weeg te brengen. De kweekwijze van de Azalea's, door de Engelschen thans aangenomen, verschilt geheel en al van die, op het vaste- land in gebruik. Op een pyramidswijzen toestel van ijzerdraad worden de takken met veel zorg uitgehouden , 't geen voor groote planten , aan een geoefend arbeider , per exemplaar dikwijls een paar dagen werk geeft. Vooral bij den aanleg moet het snoeijeu en bin- den met veel zorg geschieden. Men verkrijgt op deze wijze zeer volkomen pvramidswijze gevormde planten, waar bloemen en bladen, dank zij de zorg van den binder, zeer juist verdeeld zijn, en zich wel niet onaangenaam verdringen , zooals bij de plantes d'exposition van het vasteland wel eens het geval is , maar toch den indruk van eene stijve 'eentoonigheid geven , die men slechts een oogenblik om hare al- les overmeesterende kleurenpracht vergeet. Aangenamer ongetwijfeld en blijvender was de indruk , door de inzendingen van Rozen te weeg gebragt. Er waren een paar honderd planten, meest in den lossen pyramidevorm voorhanden. Nooit zagen wij beter knltuur, en algemeen moest erkend worden , dat de Koningin der bloemen hier op eene wijze was vertegenwoordigd, die haar, ook onder hare zoo voortreffelijk getooide zusteren , de vorstelijke eerekroon moest waarborgen. Het was of eene tooverfee , door een enkelen wenk , die struiken met honderden geurige , bloeijende , gelijkmatig geopende bloemen , te midden van het zuiverste groen had doen ontstaan. Tur- ner en Paul waren van deze specialiteit de voornaamste inzenders. Een ander belangrijk deel der tentoonstelling vormden de Pelar- goniums van verschillenden aard. Steeds eene lievelingsbloem der Engelschen, vindt zij in al hare vormen, in eiken tijd, hare kundige en ijverige kweekers. De verzamelingen van grootbloeijende en fancy Pelargoniums van Turner en Eraser behoefden in niets onder te doen voor die prachtcollectiën , die wij, vroeger en later, telken- male op nieuw op de Regent' s Park, Chiswick of Crystal Palace flower- shows hebben bewonderd. Daarentegen was in de klasse der zonales ... > en bontbladerige Geraniums zooveel schoons en nieuws bijeengebragt, als misschien nooit te voren werd gezien. De liefde voor bedding- plants (planten voor bloemperken) van onze Engelsche naburen is genoeg bekend. Daaronder bekleeden deze Geraniums een eersten rang, en niets is sierlijker dan de randen van bontbladerige soorten , waarmede men in Engeland dikwerf de perken omgeeft. De mode heeft aan deze bonte Geraniums eene belangrijke plaats in den te- TENTOONSTELLING VAN TCINBOIW TK LONDEN. gcnwoordigen plantenhandel bezorgd; men vindt daarvan reeds 130 en meer soorten in de prijscouranten aangeboden, waaronder de nieuwsten niet minder dan 42 of 63 shillings ( /' 25 of ƒ 36) kosten ; en men vindt in Engeland liefhebbers en bloemisten genoeg, die dien prijs voor een klein jong Geraniumpj e gaarne beta- len, mits het slechts eene goed verschillende en fraaije afwijking is. Van Calceolaria's en Fuchsia's zagen wij fraaije planten. Onder de afgesneden bloemen muntte de Tulpencollectie van Turner uit door buitgewoon groote bakken (zoo noemt de tulipomaan de bloemen der late fijne tulpen) van uitstekeuden vorm. Van Hulsten en andere groene heesters was veel voorhanden, waaromtrent echter weinig bijzonders valt op te merken. Plaats- ruimte verbiedt ons bij de zaailingen van florists flowers en andere planten stil te staan, waarvan een overgroot aantal wasingezonden. De vruchten en groenten waren in een afzonderlijk afgeschoten gedeelte der tent geplaatst. Er was in vele opzichten veel uitste- kends voorhanden, hoewel in 't algemeen, wat de uitgebreidheid der tentoonstelling betreft, dit gedeelte der exhibition niet in even- redigheid stond tot het planten-departement. Enkele der voornaamste tentooiistellers van deze artikelen hadden hunne produkten reeds op vroegere expositiën verbruikt. De bouquetten en tafeldecoratiën vielen niet bijzonder in het oog; van plans, werktuigen en tuinamenblement was velerlei ingezonden, waarover wij echter meenen hier het stilzwijgen te mogen bewaren, als meer op nijverheidsgebied te huis bel rende. Deze voorwerpen waren in de galerijen der Horticultural Society Gardens geplaatst. Wij mogen niet onvermeld laten dat onder de prijzen voor voor- werpen van verschillenden aard eene bekrooning te beurt viel aan den Heer J. A. Willink te Amsterdam voor twee nieuwe Varens en eene Wolfsklaauw , te weten: Hemionitis Blumeana, Hemionitis semicostata en Lycopodium tetrastichum. Er was buitendien weinig of niets uit Nederland ingezonden. Wanneer wij nu in 't algemeen over deze grootsche tentoonstelling een oordeel moesten uitbrengen, zoo zou dit niet anders kunnen zijn dan de verklaring, dat nooit eene bloemenexpositie op grooter schaal heeft plaats gehad; dat op geene tentoonstelling aan de afzonderlijke planten meer en beter plaats werd gegeven , zoodal ze overal naauw- keurig in al hare bijzonderheden konden worden gezien en beoor- deeld. Wat de ingezonden voorwerpen betreft . zoo droegen die geheel het Engelse! karakter, daar de weinige buitenlandsche inzendingen onder die der Engelschen wegzonken. Me bloeijende TENTOONSTELLING VAN TUINBOUW TE LONDEN. planten van allen aard , altijd vroeger de uitsluitende sieraden der flowershows , vertoonden een rijkdom en pracht , waarnaar men , wat de daar vertegenwoordigde geslachten betreft, op het vaste land tot nu toe te vergeefs heeft gestreefd. Daarentegen moesten de nietbloei" jende sier- en bladplanten, op enkele uitzonderingen na, onderdoen voor 'tgeen het vaste land leveren kan. Eerst in lateren tijd is voor dezen dan ook de liefhebberij in Engeland opgewekt. Aan de Engelschen zal de tentoonstelling geleerd hebben , dat hun denkbeeld, dat oj) eene flowershow alleen bloemen te huis behooren, eene misvatting is geweest ; dat hunne meening , dat eene bloemententoonstelling voor het welzijn der planten niet langer dan een enkelen dag duren kan , een vooroordeel was. In Engeland zal de international Exhibition wellicht het begin zijn van een nieuw tijdperk voor de horticultuur. Ook de buitenlander kan er veel geleerd hebben ; hij heeft de buitengewone voortreffelijkheid van sommige kweekwijzen bewonderd ; het is zijne taak, zooveel mogelijk te trachten, gelijksoortige uitkomsten te ver- krijgen. Het is slechts te betreuren , dat zoo weinigen uit den vreemde in de mogelijkheid waren de tentoonstelling te bezoeken en daar die leeringen op te doen. Weldra echter zal eene nieuwe gelegenheid geopend worden, dit internationaal onderwijs voort te zetten. Te Parijs wordt een doorloopende tentoonstelling van tuinbouw voorbereid , welke met de wereldtentoonstelling van nijverheid gelijken tred zal houden, en waarvan de aanleg, op grootsche schaal, die colossale onderneming waardig ter zijde staat. Weldra zullen daaromtrent nadere bijzonderheden bekend worden. Mogten dan de zegeningen des vredes het mogelijk maken , in ongestoorde vreugde een tuinbouw- feest te vieren , diegenen evenarend , welke nu drie jaren achtereen de belangstelling in ruimer en ruimer kring op het edele vak van den tuinbouw hebben gevestigd. Gaarne zouden wij in deze schets uitvoeriger geweest zijn. Onze talrijke aanteekeningen zouden ons in staat hebben kunnen stellen in vele bijzonderheden te treden , welke misschien voor enkele lezers niet van belang ontbloot zouden geweest zijn ; wij mogten echter van het .geduld van zoo vele anderen , die aan een algemeen en kort overzicht de voorkeur geven , niet meer vergen. Wij stellen ons echter voor , de Meidagen te Londen op eene andere plaats uitvoeriger te bespreken, en meenen hen, die meer bijzonderheden wenschen te ver- nemen , daarheen te mogen verwijzen, Haarlem , 1 Julij 1S66. J. H. Krelage. . OPHIOPOGON JAPONICUS AIT. VAR ARGFNTEO-STRIATUS V.SIEB I. BESCHRIJVINGEN VAN AFGEBEELDE PLANTEN. OPHIOPOGON JAPONICUS ut. VAR. AROENTEO-STIUATUS HORT. VON S1EB Ophiopogon japonicus Ait. var. argenteo-striatus hort. v. Seeb. — Plant;) perennis , herbacea , foliis omnibus radicalibua , in rosulam congcstis , peduneulo coramuni sive seapo e ccntro rosulae assurgcnte. — Folia linearia vel lineari-laneeolata , aeuta, integerrima, glabra, ad margines punetulis minutissimis scabriuseula, basi alis mi-mbranaceis, subfugaci- bus, fere decoloribus, translueentibus aucta, vario modo striatim varie- gata, striis viridibus nunc regulariter eum luteis alternantibus, tune itenim juxta margines condensatie, itaque medio folio deficiënt ibus, nonnumquam etia'm juxta unicum niarginem tantum collocatis. — Pedun- culus communis s. scapus fructifer fere prostratus , basi compressus, ensiformis, sursum fere triqueter. — Pedieelli bini, terni, quaterni, juxta scapum fascieulatini sparei, singuli bracteola membranacea ovata fulti et cum flore suo artieulati. — Flores non vidi! — In plantil fructifera e quovis pedicello pendentia observavi semina 1 , 2 vel 3 baccata, profunde coenilea, capsula emarcida trivalvi , subin- conspieua, praeterea laciniis perigonialibus 6 (alternis utplurimum mino- ribus) deorsum in tubum coalitis suffulta. — Semina erecta, anatropa, raphide centrum capsulae spectante. — Spermodermis exterior spon- giosa; interior chalaza, magna orbiculari insignis. Folia ad 32 centim. longa, ad 13 millim. lata. Scapus 15 cent. altus. Florait planta in Horto Sieboldiano prope Lugd. Batavorum; fructus maturos tulit m. Martio (a°. 1866). NB. Semina baccata generis „Opbiopogon" ab Endlicheko (Gen. PI.), Miquelio (Fl. Ind. Bat., III, p. 568), forsitan aliis peipcram tamquam fructus (baccae) descripta. De hiernevens afgebeelde plant is van Japansehen oorsprong-, en werd ons in Maart dezes jaars, ter afbeelding in » Neèr- land's Planten tuin", toegezonden uit de kweekerij des Heeren von Siebold nabij Leiden. Zij behoort tot eene familie en een geslacht , waarvan slechts weinige soorten bekend zijn , doch die deze belangrijke eigenschap hebben, dat hare zaad- OPHIOrOGON JAPONIC'US. doozen zich reeds openen, lang voordat de daarin opgesloten zaden tot rijpheid gekomen zijn, waarvan dan ook het gevolg is, dat men, ten tijde dat deze laatsten hun vollen wasdom bereikt hebben , slechts weinig meer van de zaaddoos zelve bespeuren kan. Het is daarom niet te verwonderen, dat ver- schillende kruidkundigen de rijpe zaden der Ophiopogon's voor vruchten aangezien en beschreven hebben, te meer niet, daar die zaden eene sponzige, weeke, donkerblauwe zaadhuid heb- ben, en derhalve zeer veel op de bessen van andere planten gelijken. Behalve aan de aanwezigheid van de verschrom- pelde overblijfselen der zaaddoos aan den voet der blauwe zaden, herkent men den waren aard dezer laatsten nos: aan een paar belangrijke teekens — den navel nl. en de zaad- nerf — die nimmer aan de oppervlakte van ware zaaddoozen worden aangetroffen. De verscheidenheid met geel gestreepte bladen van Ophio- pogon japonicus, waarop deze regels betrekking hebben, werd eerst kortelings door den Heer von Siebold uit Japan inge- * voerd, en is dan ook nog nergens afgebeeld. De Heer Ambr. Verschaffelt te Gend is er door aankoop eig-enaar van ge- worden. De plant heeft een zeer eenvoudig uiterlijk, doch verdient, wegens hare bonte bladen, onder de modeplanten te worden opgenomen. Buitendien trekt zij de aandacht vooral door hare donkerblauwe zaden, die, ten getale van 15-20 of meer, tot een tros vereenigd, bij de geelgroene bladen aangenaam afsteken. Evenals vele andere Japansche planten, heeft zij slechts eene zeer matige temperatuur noo- dig, en kan zij derhalve mider de kamerplanten gerangschikt worden. Men vermenigvuldigt haar door jonge spruiten, die uit den wortelstok opslaan. ( COELOGYNE CRISTATA lindl. (KA5IDRAOENDE COELOGYNE OF HOLSTEMPEL). Deze Orchidee groeit wild in Engelsch-Indië — eu dat wel op bergen, 5—8000 voet boven de oppervlakte der zee. Zij werd tot nog toe slechts eenmaal afgebeeld : in het Bolanical Register, 1841, pi. 57. De Engelsche natuuronderzoekers, die haar op hare natuurlijke standplaats waarnamen , beschrij- ven haar als eene der indrukwekkendste onder de wit bloei- ende Orchideeën van Britsch-Indië. Tusschen mos en plantaardigen afval verscholen , kruipen de harde geschubde stengels onzer plant over eeuweu heu- gende stammen heen , hunne aanwezigheid verradend door de groene eironde knollen , welke zij van afstand tot afstand voortbrengen , en die zelven weder als de dragers van twee lintvormige bladen zich kennen doen. Tegen den bloeitijd komen uit den voet der knollen de bloemstengels voor den dag, elk met 3 — 5 knoppen bezwaard, en aan hun voet door eenige harde geelbruine schubben ingesloten. Eene bloeiende CoeJogyne cristata is inderdaad eene heer- lijke verschijning; want, wordt het oog daarbij ook al niet door eene mengeling van kleuren geboeid , toch staat men verbaasd over het boven verwachting zuivere melkwit , de teêrheid en de doorschijnendheid der blaadjes, die met hun zessen tot bloemen van circa 8 — 10 centim. in middellijn vereenigd zijn. Voeg daarbij , dat een der blaadjes de zoo- genoemde lip , aan hare bovenzijde vijf verheven kammen draagt, die elk weder met goudgele vleezi»-e tepeltjes bezet zijn , en ge zult moeten instemmen , dat onze Coelogi/ne aan- spraak kan maken op eene eereplaats onder hare zusteren. Volgens Plakchon leidt eene vergelijking tusschen de voor CO E LOG V N E C RIST AT A . kweeking geschikte epiphytische (d. i. op andere planten nestelende) Orchideeën van Azië en die van Amerika, tot deze gevolgtrekking , dat gene vooral door de bekoorlijkheid , deze door den wonderlijken vorm en de g-rootte harer bloe- nuii uitmunten; dat die bloemen bij genen teederheid van weefsel aau zoetheid van g-euren en zachtheid van kleuren — bij dezen statigheid in haar voorkomen aan schitterende tinten paren. » Dendrobiwms , Aëridesseri, Saccolabinms , Coeloyy- nen .... het zijn," zegt Plakchon, » dochteren der lucht met welriekende lippen; aardsche beeldtenissen der houris, die den Oosterlingen in hunne droomen verschijnen ; vleesehg-eworden gratiën uit de mythologische verhalen aan de boorden van den Ganges." »En welke mededingsters stelt Amerika daar- tegenover?" gaat hij voort. » Slanhopea 's , wie men. zeker geene grootschheid ontzeggen kan, maar die te weinig leven , te veel op modellen van was, op versierselen van candelabres gelijken; Lycastës, Cattleya's, Zaelia's, Mlltonïas — wel edel en "-root, en schitterend van kleuren, maar veeleer met majesteit dan met bevalligheid bedeeld; Odontoglossums , Cyrtochilums en Oncidiwms, treffend door bare overeenkomst met rijk getooide vlinders of wonderlijk gevormde insekten ; treffend ook door eene plaatsing en rangschikking, die zouden doen gelooven, dat zij de plant, welke haar draagt, wenschten te ontvluchten ; maar toch , door de grilligheid harer kleuren veel meer in overeenstemming met het beeld van den Arle- quin clan met dat van Adonis." Inderdaad , men moet Franschman wezen , om zulke gelij- kenissen te kunnen vinden , wier juistheid geëvenaard wordt door de zoetvloeiendheid der taal, waarin ze worden uitge- sproken. II. WETENSCHAPPELIJKE MEDEDEELINGEN. EEN ENKEL WOORD OVER HET KWEEKEN VAN RHODODENDRONS. Toen ons onlange, door een der Lezers van dit tijdschrift, de vraag gedaan werd, welke standplaats het best aan Rho- dodendrons passen zou , achtten wij liet raadzaam , ons tot een deskundige , een kweeker ex professo van die planten , te wenden , met verzoek om inlichting , welk antwoord op die vraag het best te geven ware. Wij bedrogen ons niet in de welwillendheid, waarmee wij verwacht hadden dat aan ons verzoek zou worden gehoor gegeven , en deelen hier — ook in 't belang van andere liefhebbers — mede , wat wij aangaande de onderwerpelijke zaak te weten kwamen. De Rhododendrons tieren het best op eene opene vrije standplaats ; in de volle schaduw of onder boomen brengen zij geene bloemknoppen voort. In alle weelderigheid ziet men ze daar bloeien , waar zij aan de volle middagzon zijn blootgesteld ; edoch , daar het een bloemenliefhebber niet al- leen om rijkdom van bloemen te doen is , maar hij tevens zoo lang mogelijk genot wenscht te hebben van wat hij met ERRATUM. In afl. 9 . blz. 84 , reg. 4 en 5 v. b. staat : „Daar echter de schoon, verscheidenheden der Rhododendrons doorgaans geen kiembaar zaad opleveren," - moet zijn: „Daar echter de schoone verseheukn- heden der Rhododendrons zich doorgaans door haar kxembaar zaad niet laten voorttelen." ,,„.™,.1.', Onder de boomachtige Pioenen, blz. 85, verdiende nog vermeld te ziin geworden: .. Rococo. Met sering- of lilaklenrige , geheel gevulde, te* groote, prachtige bloemen. COELOGYNE CRISTATA. kweeking geschikte epiphytische (d. i. op andere planten nestelende) Orchideeën van Azië en die van Amerika, tot deze gevolgtrekking, dat gene vooral door de bekoorlijkheid, deze door den wonderlijken vorm en de grootte harer bloe- tntii uitmunten; dat die bloemen bij genen teederheid van weefsel aan zoetheid van geuren en zachtheid van kleuren — bij dezen statigheid in haar voorkomen aan schitterende tinten ' paren. » Dendrobiwms , Aëridessen , Saccolabivms , Coelogy- nen .... het zijn," zegt Planchon, «dochteren der lucht met welriekende lippen; aardsehe beeldtehissen der houris, die den Oosterlingen in hunne droomen verschijnen ; vleeschgeworden gratiën uit de mythologische verhalen aan de boorden van den Ganges." »En welke mededingsters stelt Amerika daar- tegenover?" gaat hij voort. » Stanhopea 's , wie men zeker geene grootschheid fintzeggen kan , maar die te weinig- leven , te veel op modellen van was, op versierselen van candelabres gelijken; Lycastës, Cattleya's, Laelia's, Miltonias — wel edel en g-root , en schitterend van kleuren , maar veeleer met majesteit dan met bevalligheid bedeeld; Odontoghssums , Cyrtochilwms en Onciditms, treffend door hare overeenkomst met rijk getooide vlinders of wonderlijk gevormde insekten ; "l-.iat.sina- en rangschikking, die zouden II. WETENSCHAPPELIJKE MEDEDEELINUEN. EEN ENKEL WOORD OVER HET KWEEKEN VAN RHODODENDRONS. Toen ons onlangs, door een der Lezers van dit tijdschrift, de vraag' gedaan werd, welke standplaats het best aan Rho- dodendrons passen zou , achtten wij het raadzaam , ons tot een deskundige , een kweeker ex professo van die planten , te wenden, met verzoek om inlichting-, welk antwoord op die- vraag het best te geven ware. Wij bedrogen ons niet in de welwillendheid , waarmee wij verwacht hadden dat aan ons verzoek zou worden gehoor gegeven , en deelen hier — ook in 't belang van andere liefhebbers — mede , wat wij aangaande de onderwerpelijke zaak te weten kwamen. De Rhododendrons tieren het best op eene opene vrije standplaats ; in de volle schaduw of onder boomen brengen zij geene bloemknoppen voort. In alle weelderigheid ziet men ze daar bloeien , waar zij aan de volle middagzon zijn blootgesteld ; edoch , daar het een bloemenlief hebber niet al- leen om rijkdom van bloemen te doen is , maar hij tevens zoo lang mogelijk genot wenscht te hebben van wat hij met moeite en zorgen wist voort te brengen , is de raad wellicht niet overtollig , de perken met Rhododendrons zoodanig aan te leggen , dat de volle zuiderzon ze niet bereike , omdat daardoor het spoedig verwelken van de bloemen voorkomen wordt. — Voor het overige behooreu de Rhododendrons in boschgrond gekweekt te worden , waaronder men in alg-e- meenen zin bladaarde verstaat , uit loof hout-bosschen opge- zameld. Het belang van den houder van Rhododendrons brengt mede , dien grond jaarlijks te ververschen , hetzij door er wat nieuwe bij te voegen , hetzij door hem met 8Ü HET KWEEKEN VAN RHODODENDRONS. bladaarde, die kunstmatig bijeengebracht en opgetast werd, en wat verganen koemest, te vermengen. Het verplanten van de heesters om de 3 of 4 jaar, leidt tot uitstekende gevolgen. Rhododendrons , die gebloeid hebben , en waarvan men geen zaad wil winnen , behooren gesnoeid te worden , zoo- veel als voor hun vorm , of voor den vorm van het perk , waarin zij geplant zijn , noodig is. Men lette echter daarbij op de plaats der knoppen voor het volgend jaar, die men 1 — 2 Ned. duim onder den uitge bloeiden tros vinden zal. Oude Rhododendrons , die te hoog of van onder te kaal geworden zijn , laten zich , als ze gezond zijn , zeer goed verjong'en , door ze op 3 — 4 palm boven den grond af te zagen. Uit de achtergebleven stomp ontwikkelen zich dan al zeer spoedig nieuwe spruiten , die in het tweede jaar na de operatie, voor een deel althans, zich reeds weder met nieuwe bloemen tooien. Men vermenigvuldigt de Rhododendrons door zaad , door afleggers of door griffeling. Het zaad wordt in platte schotels met fijngemaakteu boschgrond , in 't begin van Mei , uitgestrooid , waarbij men te zorgen heeft , dat de korrels , die men met de hand of een daartoe geschikt werktuigje even vastdrukt, niet te dicht op elkander komen te liggen. Vervolgens zet men die scho- tels zeer warm , doch in de schaduw , dicht onder het glas , en besproeit ze dikwerf, met behulp van een fijnen strooi- gieter. De ontkieming volgt dan reeds den 6den , 7clen of gsten iag. — Zoodra de plantjes 4 — 5 blaadjes hebben , worden ze in andere platte schotels overgeplant , in dezelfde soort van aarde , en op dezelfde warme plaats in de scha- duw neergezet. Tegen den winter echter brengt men ze over naar de oranjerie , om ze dan , in 't eerstvolgend VOOr- B.-i HET KWEEKEN VAN UHODOÜENDRONS. jaar , in kleine potten of in den vollen g-rond , doch dan geheel in de schaduw, uit te pooten. Daar echter de schoone verscheidenheden der Rhododen- drons doorgaans geen kiembaar zaad opleveren , vermenig- vuldigt men deze door afleggers , of, om niet te lang op eene goede uitkomst te behoeven te wachten , en zich zoo min mogelijk aan mislukking bloot te stellen , door griffeling. Hieronder verstaat men die handelwijze , waarbij eene versch afgesneden entloot met hare wond vlakte tegen een even dik en op de zelfde wijze afgesneden wildstammetje aangelegd en bevestigd wordt. Rhododendrons , uit afleggers verkregen , zijn geschikter voor den vollen grond dan die door griffeling werden voort- gebracht , en dat wel eenvoudig om deze reden , dat het wildstammetje , waarop gegriffeld werd , bij of in den grond dikwerf nieuwe scheuten maakt , welke een zeer nadeeligen invloed op het edelrijs of de daaruit opgegroeide veredelde plant teweeg brengen. Plant men daarentegen zulke door griffeling verkregen individuen in potten uit , dan heeft men van die verderfelijke uitspruitsels weinig of geen last, al ware het alleen , omdat zulke pot-Rhododendrons niet oud worden. Daar nu het teelen van afleggers soms onmogelijk is en soms ook zeer veel tijd vordert, zoo is het duidelijk, dat hij die in het bezit van nieuw uitgekomen verscheidenheden van Rhododendrons komen wil , niet te lang nadat zij wer- den aangekondigd , zich met gegriffelde exemplaren zal moeten tevreden stellen. Mocht men echter enkel afgelegde planten verlangen , dan zou men meer geduld moeten oefenen om in haar bezit te komen , en zich in elk geval in zijne keuze beperkt zien. O. i ' III. AANBEVELENSWAARDIGE PLANTEN UIT BINNEN- LANDSCHE TUINEN EN BUITENLANDSCHE TIJDSCHRIFTEN. AANBEVELENSWAARDIGE PIOENEN. De volg'ende verscheidenheden van Pioenen worden door den Heer K. J. W. Ottolander te Boskoop ten zeerste aanbevolen : «. Onder de boomachtigen : Elisabeth (Casoretti). Helder vrolijk rozerood (» ponceau vii""), zeer gevuld. De goed ontwikkelde bloemen hebben eene middellijn van 20 — 23 Ned. duim. Deze verscheiden- heid is de prachtigste onder de ware boom-Pioenen. Kaiser Leopold en Karl V , die zeer weinig van elkan- der verschillen , en zeer gevulde melkwitte bloemen dragen, bijna zoo groot als die van de variëteit Elisabeth. Eegia. Met bloemen , welke in kleur met die der gewone boom-Pioenen overeenkomen , maar grooter en fraaier zijn. h. Onder die , welke het midden houden tusschen Paeouia arborea en Paeo/üa herbacea. Rubra odorata. Fraai, vrolijk, schitterend-lichtrood ; half dubbel ; aangenaam van reuk. Colonel Malcolm (Fortuue). Helder-purper , zeer gevuld. Groote bloem. Dr. Bowring (Fortune). Rozerood met lila nuance. De bloemen hebben den vorm van anemonen. Lord Macartney (Fortune). Zalmkleurig , met rozerood en scharlaken geschakeerd ; zeer fraai. Osiris (Fortune). Donkerrood (als van klaprozen); fraai. Pureurea (Fortune). Fraai purper-violet. Heldere kleur. AANBEVELENSWAARDIGE PIOENEN . Reevesiana (Fortune). Donker-rozerood met bloedrood ge- schakeerd. Geheel gevulde bloem. Robert Fortune (Fortune). Scharlakenrood met rozerood geschakeerd. Half gevulde , zeer schoone bloemen. Salmonea (Fortune). Half rosé , half zalmkleurig. Zeer fraaie, geheel gevulde bloemen. Eene der schoonste ver- scheidenheden. Vivid (Fortune). Donker-purper , later zwart-purper. Half gevuld. Uitloopende kleur. Zenobia (Fortune). Violet-purper , later bijna zwart, nog donkerder dan Vivid. Half gevuld. De bloemen van al deze door. Fortune ingevoerde Chine- sche Pioenen rieken liefelijk. AANBEVELENSWAARDIGE GEMENGDE PLANTEN. A. VOOR DE ORANJERIE EN KAAPSCHE KAS. 38. Thibaudia coronaria Ifook fil. (Bot. Magaz. , 18G6, pi. 5575). Deze plant , door Linden als Ceratostemma coro- naria in den handel gebracht , is afkomstig van den Andes- keten in Mexico , en doet zich voor als een kleine , zeer vertakte , stijve heester , met krachtige bleekgroene takken , die, evenals de bladen, bloemstelen en kelken, met ver- spreide , losse , zachte , uitstaande haren bezet zijn. Bladen talrijk, afstaand en neergebogen, ^ P. dm. lang, eirond, stomp, gaaf, aan de donker-glanziggroene bovenzijde meest onbehaard, aan de onderzijde bleeker, zeer kort gestoeld. Bloemstelen in de bladoksels gezeten, zoo lang als de bladen, 80 AANBEVELENSWAARDIGE GEMENGDE PLANTEN. wollig. Bloemen afzonderlijk of twee aan twee bij elkander ge- plaatst , knikkend of overhangend , ca. 1 P. dm. lang , met een bleekgroenen , vijfhoekigen , vijftandigen kelk en eene nauwe, kroes- of buisvormige, in 't midden opg'eblazen, stomp 5-hoekige , donkerroode , glanzige , gebeel onbebaarde kroon. Kroontanden teruggeslagen. 39. Iris reticulata Bieb. (Bot. Magaz., 1866, pi. 5577). Eene Iris met zeer welriekende purperen bloemen , goudgeel gevlekt op de buitenste slippen , die als voorjaarsplant zeer wordt aanbevolen. Te Kew bloeide zij in Maart. Opmer- kelijk zijn bij deze soort de zeegroene stomp-vierkante bladen. Iris reticulata groeit oorspronkelijk in G eorgië , Klein-Azië , Kurdistan, Syrië en Perzië, en blijft over met een knol. 40. Ceropegia sorcria Harvey (Bot. Magaz., 1866, pi. 5578). Deze Ceropegia behoort, evenals andere soorten van het zelfde geslacht , tot de slingerplanten , en is afkomstig van de Kaap. Zij heeft draderige stengels , lange , smalle , van onder zeegroene bladen, en bleekgroene bloemen met teruggeslagen lobben. Deze lobben zijn donkergroen aan de bovenzijde , doch geschakeerd met eene dubbele rij purperen strepen , en rozerood aan de onderzijde. 41. Scilla Cooperi Hooker (Bot. Magaz., 1866, pi. 5580). Eene Kaapsche Liliacee met een purperen bol van de • grootte eener kers ; smal-lancetvormige bladen , die aan hunne ondervlakte eenige purperen strepen , en aan hun voet daarenboven purperen vlekken doen zien , en een groenen bloemstengel , die korter is dan de bladen. De bloemen vor- men een 2 — 3 P. duim langen tros, ziju dicht opeengedron- gen, doukerrood-purper , en gesteeld. De bloeiende plant gelijkt veel op eene Drimas , maar wijkt van de typische soort van dit geslacht af door hare horizontaal uitstaande , niet teruggeslagen , bloemslippen en het getal eitjes , dat , in AANBEVELENSWAARDIGE GEMENGDE PLANTEN. elk der hokjes van den eierstok, niet meer dan 2 bedraagt. Sc. Cooperi is zeer verwant aan Sc. Berthelotii. 42. Myrsiphyllum asparagoides MUI. Deze plant , koe- zeer reeds in 1702 door de Hertog-in van Beaufort van de Kaap in Engeland ingevoerd , geraakte echter in later tijd verloren , en zoo doende in vergetelheid. Nu zij echter in Januari dezes jaars te Kew weder bloeide , achtte Dr. Hoo- ker het niet ongepast, het feit ter algemeene kennis te brengen , en de plant op nieuws als sierplant voor de oran- jerie aan te bevelen , en dat te meer , daar zij , in bloeienden staat , uitmuntend ter opluistering bij feestmalen dienen kan. De plant is eene klimplant met heen- en weêrgebogen tak- ken , bladen (eigenlijk bladachtige takken) in vorm gelijk aan die van Ruscus aculeatus , en welriekende , hangende , witte bloemen. — Redoute was de eenige, die er, in zijn werk over de Liliaceeën, eene afbeelding van gaf (pi. 442). • B. VOOR DE WARME KAS. 43. Eulophia euglossa Rckb . f.1. (Bot. Magaz. , 1866, pi. 5561). Eene Orchidee van de boorden der Old-Calabar- rivier , door Mann naar Kew gezonden , maar als sierplant , wegens hare bijna geheel groene kleine bloemen , niet aan te bevelen. Zeer opmerkelijk zijn bij deze plant hare meer dan spanlange knolvormige stengels , die veel op de fossile calamiten van den nieuwen rooden zandsteen gelijken. 44. Tillandsia xiphioides Ker (Bot. Magaz., 1866, pi. 5502). Reeds afgebeeld in het Botanical Register pi. 105. Eene kleine stijve Bromeliacee , geheel niet een zilvergrijs vilt bedekt , en gevormd uit eene rozet van smalle , naar S8 AANBEVELENSWAARDIGE GEMENGDE PLANTEK. voren priemvormige , ongewapende bladen en eene 2 — 4 P. duim lage aar van tweerijige , witte , zeer welriekende bloe- men , die elk uit den oksel van een smal lang schutblad te voorschijn komen , en wier bloembladen gekroesd zijn. Deze plant is afkomstig van den voet der Cordilleras bij Mendoza. 45. Bromelia fastuosa Lindl. , var. Bergemanni Regel (Gartenflora, 1866, pi. 493). Eene der prachtigste Bro- ■ meliaceeën uit de groep van Bromelia antiacantka Bertoloni, door Beer tot het geslacht A/jallostachys verheven. Uit het centrum der bladerrozet rijst eene pyramidale bloempluim op van bijna 1 P. voet hoog , wier centrale as en armen , even- als de eierstok , met een aschgrauw vilt bedekt zijn. De bloembladen zijn paars. De hoogste stengelbladen vuurrood, de lagere groen , allen omgekruld , smal en lang , sterk ge- wapend. De schutbladen nemen van onder naar boven in omvang af; de allerhoog'sten zijn ongewapend en vliezig. 46. Habranthus fülgexs Hook jil. (Bot. Magaz.^ 1866, pi. 5563). Deze nie'uwe Aniaryllidacee is het naast verwant aan II. pJujcelloides (Bot. Reg. pi. 1417), maar verschilt daarvan door tweemaal aanzienlijker hoogte, prachtiger kleur der bloemen , gele helmdraden , langere en breedere bloem- bladen , en een kraus van gevorkte schubben aan den voet der kroonbladen , in plaats van een vliezigen ring. De plant bloeit in April , en beveelt zich aan door hare groote schar- lakenroode bloemen, die, ten g'etale van 7, aan den top van den l;j P. voet hoogen vingerdikken bloemstengel in een scherm bij elkander zitten. Deze bloemstengel komt uit het midden van eene rozet van 10 — 12 P. dm. lange, ^ — f dm. breede , naar buiten omgekrulde , zeegroene bladen te voorschijn. 47. Dendrobium dixanthum Rchb.jïl. (Bot. Magaz., 1866, pi. 5564). Deze Orchidee werd in 1864 in Moulmain ont- AANBEVELENSWAARDIGE GEMENGDE TLANTEN. dekt door Parish en bloeide in den voorzomer van 1865 bij de Heeren Low. Zij Leeft fraaie gele bloemen ; grasachtige , 3 — 4 P. duim lange, puntige bladen, en rolronde stammen van ^ meter hoog. 48. Peristrophe lanceolaria Nees (Bot. Magaz. , 1866, pi. 5566). Eene Acanthacee met groote paarse bloemen , uit Moulmain afkomstig en door Parish ontdekt. Zij bloeide in den afgeloopen winter te Kew. 49. Batemannia grandiflora Rchb. fil. (Bot. Magaz. , 1866, pi. 5567). Jaren geleden werd deze Orchidee door Linden ingevoerd uit N. Granada, waar zij op 4000 P. voet boven de zee voorkomt. Zij heeft eironde lobben , elk met twee leerachtige , breed-lancetvormige , bladen en bloem- trossen van 2-5 bloemen, die uit den voet der stengels oprijzen. Hare kelk- en bloembladen zijn laneetvormig , uit- gespreid, groenachtig met purperen strepen. De lip is drielob^ig' , witachtig met purperen strepen, en verheven ge- tande kammen. - Eene zeer fraaie mSar zeldzame plant. IV. ROEKAANKONDIGINIJKN. Manuel de l' amateur des Jardins. Traite général d' lior- ticulture, par MM. J. Decaisne et Cu. Naudin. - Tomé II. Paris 1866. (fr. 7.50.) Op blz. 40 van den vorigen jaargang van dit Tijdschrift werd het eerste deel van dit werk doof ons aangekondigd , weshalve het ons niet ongepast voorkomt, ook bet 'i . nu J PO BOEKAANKONDIGINGEN. onlangs in het licht verschenen , kortelijk bij onze Lezers in te leiden. Dit 2e deel , op de zelfde , uiterst nette , wijze als het lc uitgevoerd, telt 824 bladz., en bevat 214 voortreffelijke hout- gravuren, een klimatologisch kaartje van Frankrijk en een platten grond , waarop eene geschikte verdeeling van kleuren is aangegeven. Op 4 na, stellen de houtgravuren allen planten voor; eene uitzondering op dien regel maken slechts fig. 1 , waarop het plan voor een lusthof uit den tijd van Hendrik IV ; fig. 2 , waarop het plan van het park van St. Germain en Laye ; fig. 3 , waarop het plan voor een doolhof (in 1 G53 geteekend door Mollet) , en fig. 4 , waarop het plan voor eene nieuwerwetsche buitenplaats is afgebeeld. Op eene inleiding en een le Hoofdstuk, aan de klimato- logie van Frankrijk gewijd , volgt een 2e , waarin over den aanleg van bloemtuinen , parken , buitenplaatsen , enz. ; een 3e, waarin over de klassieke, minder aan mode onderhevige planten gehandeld wordt, welke op den vollen grond ter ver- siering gebezigd worden, nl. de Rozen ,. Anjelieren, Tulpen, Hyacinthen , Lelies , Hemerocallissen en andere Liliaceeën van den 2en rang , Aniaryllideeën , Irideeën , Primula's en Auri- cula's, Violen (Pensees), Anemonen en Ranonkels, Chrysan- themums , Madeliefjes en Dahlia's ; een 4e , gewijd aan de beschouwing der zoogenoemde fautaisie-planten voor den vollen grond en voor perken ; een 5e , waarin de klim- en slinger- planten ; een 6e , waarin de groote decoratieve g-ewassen ; een 7e, waarin de oever- en waterplanten en die voor aquaria; en eindelijk een 8% waarin de potplanten voor buiten, de kamer- en vensterplanten, de alpen- en rotsplanten, de Varens en Lycopodiums aan eene grondig-e beschouwing onderwor- pen worden. De fantaisie-planteii , wier aantal zoo ontzaggelijk groot I. BESCHRIJVINGEN VAN AFGEBEELDE PLANTEN. ATACCIA CRISTAÏA kunih. De zonderlinge plant , welke wij hiernevens aan onze Lezers voorstellen, is van Aziatisehen oorsprong-, en werd op Malacca en de Maleische eilanden in 1820 — 22 ontdekt door den Engelschen reiziger Jack. Haar invoer in Europa dagteekent van 1850. Zij werd in Engeland aanvankelijk als Tacca integrifolia beschreven . doch later , na een nauw- keuriger onderzoek , herkend voor Ataccia cristata. Afbeel- dingen van de plant vindt men in het Bot. Magazine (pi. 4859), in den Jardin fleuriste van Lemaire (II, pi. 186 — 187), in de Flore des Serres (IX, pi. 860—861) en in de Revue horticole (1866, N°. 3); die van laatstgenoemd tijd- schrift is echter beneden het middelmatige. Ataccia cristata behoort tot de familie der Taccaceeën, en is zoo nauw aan het geslacht Tacca verwant, dat meer clan eenmaal de vraag; geopperd werd , waarom men haar niet onder dit laatste eene plaats heeft aangewezen ? Zooals uit onze ongekleurde schets gezien kan worden , behoort Ataccia cristata tot de zoogenaamde overblijvende planten met eejie rozet van wortelbladen. Inderdaad vindt men van de laatsten een vier-, vijf- of zestal in eene zeer gedrongen spiraal op een vleezigen geringden knol gezeten. 38. I ATACTIA CKISTATA. en ziet men ze op gezette tijden verflensen en afvallen, om later weder door anderen vervangen te worden. Die bladen hebben een vrij langen gesleufden steel , en zijn voor het overige langwerpig , aan beide uiteinden spits , gaaf en gol- vend van rand , en , vooral aan de onderzijde , van sterk vooruitspringende nerven voorzien. Uit hun midden rijst een bloemstengel op , die de bladen in lengte nabij komt , en aan welks top men een scherm van donkerbruine , aan lange stelen naar ééne zijde neerhangende bloemen aantreft , afgewisseld met tal van lange bruine draden , en dat alles omgeven : eerst door twee lichtpurperen , beiden naar boven gerichte, en dan door twee bruingroene schutbladen, waar- van het eene naar boven , doch het andere naar onder ge- keerd is. De bloemen zelven bestaan uit een 6-slippig bloemdek , welks slippen in den knop tot een kegel vereenigd zijn (zie onze schetsteekening) , doch zich later geheel naar achter terugslaan; 6 meeldraden, en een bijkans zittenden zeslobbigen stempel. De eierstok , die onder de bloem gezeten is, is 1-hokkig en bevat talrijke eitjes aan drie peripherische zaadlijsten. — De lange draden tusschen d.e bloemen worden door den eenen Schrijver voor onvruchtbare bloemstelen , en door den anderen voor schutbladen gehouden. Men vermenigvuldigt deze plant , die in de warme kas te huis behoort, door uitspruitsels van den in den grond verborgen vleezigen knol. Onze afbeelding werd in Maart dezes jaars vervaardigd naar een exemplaar, toebehoorend aan den Heer Groexe- wegen alhier. O. B0EKAANK0ND1GIKGEN. is , volgen elkander in alphabetische orde op , maar komen slechts in zoo verre in dit werk voor, als zij werkelijk aan- spraak op onderscheiding kunnen maken ; in 1 64 artikelen vindt men ze hier opgesomd. Al wat van die planten we- tenswaardige gezegd kan worden , wordt in bondigen stijl meegedeeld. — Het hoofdstuk over de klim- en slingerplan- ten is in tweeën verdeeld , en handelt eerst over de soorten met een kruidachtigen , later over die met een houterigen stengel. — Evenzoo vindt men de groote , voor decoratie geschikte , gewassen in twee groepen saamgevat , waarvan de eerste over de éénlobbige (Araceeën , Gramineeën , enz.), de tweede over de tweelobbige soorten handelt. In heide ru- brieken worden de planten naar de natuurlijke familiën op- gesomd , waartoe zij behooren. Onder de oeverplanten , treffen wij ook eerst de één- , latei- de tweelobbige soorten aan. De eigenlijk gezegde waterplan- ten , waarop de aandacht gevestigd wordt , zijn : de Nym- phaea's, de Euryale's, Victoria regio,, de Nelumbiums, Lim- nocliaris JTumbohltii , Owoirandra fenestralis en Vallisneria spiralis. De afdeeling , aan de potplanten voor buiten , en aan de kamer- en vensterplanten gewijd, beslaat 76 bladzijden. Men vindt er de Fuchsia's, Pelargonium's, Calceolaria's , Violie- ren , Lobelia's , en eene menigte andere planten in vermeld , te veel om hier te noemen. -- In de afdeeling over de alpen- en rotsplanten, wordt over Gentiana's, Saxifraga's, Epime- diums, enz., gehandeld. — Ook de weinige bladzijden , aan de Varens gewijd, bevatten keur van opmerkingen over deze schoone plantengroep. Op het 2° deel van het » Mamiel" moeten nog twee ande- ren volgen, waarvan wij hopen, later verslag te kunnen uitbrengen. O. < BOEKAANKONDIGINGEN. Handboek voor den Bloementuin , met opmerkingen voor de behandeling der planten in de koude en warme kas, door H. Witte, Hortulanus aan 's Rijks Academie-tuin te Leiden. Groningen 1866. — ( f 2.50). — Ofschoon wij dit werk reeds in het Juli-nummer van » de Tijdspiegel" hebhen aan- gekondigd , zoo achten wij het toch van onzen plicht , daarop ook te dezer plaatse met een enkel woord de aandacht te vestigen. - - Dat woord is een woord van aanbeveling. Voor tuiniers en liefhebbers beiden kan dit handboek als eene vraagbaak beschouwd worden, zoowel om zijne volledigheid, als omdat de Schrijver, uit den aard zijner betrekking, in staat was , uit eigen ondervinding te spreken , en te gevoe- len , welke onderwerpen oppervlakkiger , welke anderen daar- entegen vollediger behoorden behandeld te worden. Het boek beslaat 338 bladzijden , en is in 5 afdeelingen verdeeld , die ten titel voeren : I. De Bloementuin («. Alge- meene beschouwingen ; b. Ligging ; c. Aanleg of indeeling en inrichting; d. Beplanting; e. Onderhoud); II. Bakken en Kassen («. Bakken; b. Kassen; c. Kweeking); III. Maande- lijksche werkzaamheden in den tuin , de bakken en de kas- sen; IV. De wetenschappelijke kunsttermen; V. Alphabeti- sche opgaven van eenige der meest aanbevelenswaardige planten (a. Voor den tuin ; b. Voor de koude kas ; c. Voor de warme kas). — Genoemde afdeelingen omvatten te samen 90 artikelen , die elk over een afzonderlijk onderwerp han- delen , zoodat de rijkdom van stof daaruit wel kan worden afgeleid. De uitvoering van het werk is zeer loffelijk , en den Uit- gever wordt dan ook een ruim debiet van dit Handboek toegewenscht. O. II. WETENSCHAPPELIJKE MEDEDEELINGEN. IMMORTELLE S. In de bloemenspraak worden onder den naam van » Im- mortelles" wel zeer verschillende planten saamgevat, maar dan toch altijd de zoodanigen , wier bloemen , in plaats van binnen weinige dagen te verleppen , jaren achtereen met hare kleuren blijven prijken ; jaren achtereen haar oorspron- kelijker! vorm behouden ; jaren achtereen het oog blijven boeien. Immortelles zijn het beeld eener nimmer verwel- kende jeugd — het beeld dus der onsterfelijkheid ; en hij , die zijne dooden liefheeft, legt een krans van die bloemen op de kille grafzerk neder , als wilde hij daarmede te kennen geven : eeuwig blijf ik aan u denken ; uw beeld is onveran- derlijk in mijn hart gegrift ; moge uw aardsche kleed zijn afgelegd , de eter van uw zijn , uwe ziel , leeft daarboven in eeuwigheid ! Maar wat zijn ju Immortelles? Botanisch gesproken , zou hierop kunnen geantwoord worden : soorten van de geslachten ZIelichri/sum , Onaphalium , Xeranthemum en Aphclexis ; vat men die vraag echter in anderen zin op, en wenscht men er meê uit te drukken , dat men gaarne iets meer omtrent de oorzaak van de duurzaamheid dier bloemen zou wenschen te weten , dan zou ook de te geven inlichting in een ander kleed behooren te worden gehuld. Wij willen trachten, aan de weetgierigheid onzer Lezers , voor zoo ver zij tot de laat- ste kategorie behooren , te hulp te komen. In de eerste plaats is het daartoe noodig, een blik te wer- pen op den bouw van zulk een bloempje , dat men » Im- mortelle" heet. Neemt men dit in de hand, en snijdt men het van boven naar onder midden door , dan zal men , in de eerste plaats, niet kunnen nalaten, de opmerking te maken , IMMORTELLE*. verloren gaat en door lucht wordt vervangen. Beide om- standigheden kunnen niet anders dan de duurzaamheid dier celletjes, en dus ook der schubhetjes ten zeerste bevorderen, want waar water ontbreekt, en de stofdeeltjes niet tot een ijl , maar tot een dicht geheel verbonden zijn , daar wordt dat zulk een geel bolletje eigenlijk niet ééne , maar eene verzameling van bloemen is ; bloemen echter , die klein en dicht op' elkander gezeten zijn, en die, naar buiten, door verscheiden kransen van droog-e schuimen omgeven en van de buitenwereld afgesloten zijn. Juist die kransen van drooge schubben echter zijn het, die voor ons het wezen der »Iru- mortelles" uitmaken, en daaruit vloeit derhalve voort, dat, wanneer men de » Immortelles" met den naam van bloemen hoort bestempelen , men die qualificatie in figuurlijken zin behoort op te vatten , in zoo verre althans het onverander- lijke , waarop men het oog heeft , niet door bloemen , maar door blaadjes wordt voortgebracht , welke rondom hoopjes van bloemen gezeten zijn , en , zonder tot deze laatsten te be- lmoren , ze echter koesterend omhullen. De werkelijke bloe- men der Immortelles zijn even vergankelijk als die van andere planten. Dat nu de schubachtige blaadjes , die aan de toppen der takken telkens een bekertje — de kruidkundigen zeggen : een omwindsel — vormen , waarin een zeker aantal ver- welkte bloempjes opg-esloten liggen , zooveel weerstand bieden aan uitwendige invloeden , die anders niet nalaten plantaar- dige voortbrengselen aan te tasten , ligt in hun stevigen bouw en hunne armoede aan water. Onder dien stevigen bouw verstaan wij , dat de mikroskopisch kleine kluisjes of celletjes, waaruit elk blaadje bestaat, zeer harde wanden hebben , en onder armoede aan water , dat de inhoud van . . ... . < die kluisjes, hoewel oorspronkelijk vloeibaar, echter spoedig IMMORTELLES. de verwoesting , zoo al niet onmogelijk gemaakt , dan toch in elk geval aanmerkelijk getemperd. Al is het echter waar, dat de gekleurde blaadjes der Immortelles van nature droog zijn, zoo verhindert zulks toch niet, dat zij waterdamp uit de lucht tot zich kunnen nemen. Zij geven dien echter ook weder even spoedig af als de lucht wat drooger wordt , en verdienen derhalve onder de hygroscopische voorwerpen gerangschikt te worden. Vochtige Immortelles zijn beter gesloten dan drooge. De Immortelle , waarvan gewoonlijk kransen en andere versierselen vervaardigd worden, heet Helichryswffl, oriëntale, en groeit oorspronkelijk op het eiland Candia in de Middel- landsche Zee. Hoewel zij in noordelijker landen wel als sierplant gezien wordt, zoo gaat toch hare kweekhig in het groot aldaar met tamelijk veel bezwaren verbonden. Zóó b. v. , dat, van geheel Frankrijk, alleen de zuid-oostpunt of' de provincie Provence , de geschiktheid schijnt te bezitten om die plant , zonder te veel opofferingen , voort te brengen. Andere soorten van Heüchrxjsmn , zooals II. bracteatum en macranthum, beiden van Nieuw-Holland, worden wel in tui- nen aangetroffen , maar niet om bare bloemhoofdjes verbouwd. De natuurlijke kleur der echte Immortelles is de gele. Andere kleuren komen wel bij andere soorten , maar niet bij Helichrysum. oriëntale voor. Tegenwoordig echter voorziet men in dit gemis aan verscheidenheid , door bloemhoofdjes van laatstgenoemde plant door kunst te verwen , zoodat men ze in allerhande tinten bestellen of bekomen kan. Ons vaderland levert ééne Immortelle in het wild op, n.1. HelicJtrysum arenarium , die men op de vestingwerken pm Nijmegen en verder bij Coevorden en bij Rozendaal gevon- den heeft. Ofschoon ook deze soort prachtige gele bloem- hoofdjes heeft, zoo wordt zij toch, evenmin als andere harer (1866, blz. 303), geeft Jacob Klier van Weeneu eene me- thode aan de hand om Paeonia Moutan 14 dagen vroeger dan gewoonlijk te doen bloeien. Deze methode bestaat hierin , dat men stekken van genoemde plant ente op de vleezige wortels van Paeonia arletina , anomala , corattina , davurica en dergelijken, doch niet op Paeonia edulis , enz. Daar eerstgenoemde vier soorten 30 dagen vroeger dan laatst- genoemde met hare talrijke verscheidenheden, en 14 dagen vroeger dan Paeonia Moutan bloeien , zoo is het zeer ver- klaarbaar , dat deze , onder den invloed dier soorten op- groeiend, ook tot een vroeger ontplooien harer knoppen gedreven wordt. Voor het overige verklaart Klier , dat zijne methode niet nit een theoretisch oogpunt, maar op g-rond eener 30-jarige ervaring, de krachtigste aanbeveling verdient. Binnen een paar jaar bereiken de geënte exemplaren een buitengewonen omvang, daargelaten dat hunne bloemen' veel grooter en weelderiger zijn dan die, welke door eene enting- op Paeonia edulis verkregen werden. q IMMORTELLE^ ; verwanten, in het groot gekweekt. Men is eeumaal aan den fraaien vorm , de gevuldheid en de grootte der klassieke Immortelles zoodanig gewoon geraakt, dat men hare plaats door anderen niet wil zien ingenomen. FTelichrysum oriëntale tiert van nature op rotsachtige gronden en weerstaat de brandendste zonnehitte. O. MIDDEL OM PAEONIA MOUTAN VEERTIEN DAGEN VROEGER DAN GEWOONLIJK TE DOEN BLOEIEN. In de Hamburg-er » Garten- und Blunienzeitun°' " van Otto * TURKSCHE TARWE (Z E A MAÏS) MET GESTREEPTE BLADEN. Deze verscheidenheid van Zea Maïs , die tegenwoordig druk besproken wordt, werd gewonnen in Japan, en van daar door den Heer Thomas Hogg overgezonden naar zijn broeder, bloewkweeker te New- York. De laatste zaaide er eene vrij groote oppervlakte lands meè uit , en bad het genoegen te bespeuren , dat niet eene der vele planten de strepen miste , welke baar tot eene nieuwe aanwinst onder de bontbladiee modeplanten moesten stempelen. Wel een bewijs, dat de Ja- pannezen er in geslaafd waren , de bijzondere eigenschap , waarvan wij gewaagden, stevig in de zaden vast te leggen. Opmerkelijk mag bet heeten , dat de strepen , in den be- ginne gedeeltelijk rozerood , gedeeltelijk wit zijn , doch dat eerstgenoemde kleur in later tijd eveneens in wit verandert. De Turksche Tarwe met gestreepte bladen wordt 5 — 6 voet hoog, en beeft 4 voet lange en 2 — 3 P. dm. breede bladen. Zij g-elijkt op de bontbladige Ariindo Donax , doch wordt als sierlijker en indrukwekkender aanbevolen. Ook is Arunclo Donax een overblijvend, en Zea Maïs een éénjarig gewas , dat zich echter zeer gemakkelijk laat voortkweeken. Sommige Schrijvers houden de Japansche verscheidenheid voor eene afstammeling van Zea curaguM. Wat hiervan zij , zal later moeten blijken. — Voor weinig geld, kan men zich de zaden der gestreepte Japansche Maïs bij onze bloe- misten aauschaffen. ERYTHRINA CRISTA GALLI VOOR DEN VOLLEN GROND. De Heer André Leroy deelt in de «Revue Horticole" van 186G, blz. 305, eene handelwijze mede, waardoor het hem gelukt is, Erythrina Crista galli , de wel bekende Papilio- nacee met bare groote trossen van prachtige roode bloemen , KRYTIIRINA CKISTA GALLI. in den vollen grond over te houden , en zoodoende tot een hoogeren trap van ontwikkeling te brengen dan waarvoor zij , in tobben bewaard , vatbaar is. Genoemde handelwijze bestaat hierin , dat de plant op eene zonnige en goed gedraineerde plaats in den grond gezet , en in het begin van November , tegen dat het vriezen een aanvang neemt , bij den «'rond wordt afgesneden. Hetgeen daarna overblijft , wordt met eene klok bedekt , waarbij men zorgt , dat deze voor het grootst ge- deelte, d. i. met uitzondering van haar top, met zand worde omjreven. In December, Januari en Februari, wanneer het zeer hard vriest , wordt de klok geheel en at met paarden- mest bedekt , maar altijd onder dien verstande , dat men , als het weder het toelaat , bij zonneschijn , haar bovenst gedeelte weder outbloote, opdat het licht tot de plant zou kunnen doordringen. In Maart neemt men den mest geheel weg, en eindelijk, in het laatst van April of het begin van Mei , zoodra de warmte toeneemt en men de plant ziet uit- loopen , ook het zand en de klok. — De nieuw gevormde knoppen groeien nu spoedig tot sterke loten uit , die somwij- len eene lengte van 2-| meter bereiken , en wier aantal , bij individuen van 5 of 6 jaar, niet zelden 25 — 30 bedraagt. Aan elk dier loten zag Leroy dikwerf 40 — 60 bloemen voor den dag komen , waarbij nog dient in het oog gehouden te worden, dat deze over eene ruimte van niet meer dan 15 — 25 centimeters geschaard stonden. Planten met 12 — 1500 bloe- men behoorden dan ook niet tot de zeldzaamheden. Gaat men na , dat Erythrina twee volle maanden bloeit , dan springt het in het oog, dat de moeite, aan de hier uiteengezette be- bandelingswijze te besteden , zeer zeker door de gevolgen daarvan wordt opgewogen. III. AANBEVELENSWAABDIGE PLANTEN UIT BINNEN- LANDSCHE TUINEN EN BUITENLANDSCHE TIJDSCHEIETEN. AANBEVELENSWAARDIGE PELARGONIUMS. Door Thibaut worden in de Revue Horticole de volgende Pelargoniums als bijzonder fraai aanbevolen : Onder de Fancy-Pelargoniums : Decision (Turner) ; twee bovenste bloembladen kastanje- bruin , met een witten rand ; de overigen purper , met eene witte vlek in het midden. Edgar (Turner); donker-kastanjebruin , met eene paarse vlek in bet midden. Eleanor (Turner), rosé-purper, met eene witte vlek in het midden. Cloth of silver (Henderson) ; zilverwit , met helder- rozeroode vlekken. Godfrey (Turner); fluweelachtig-purper , met eene witte vlek in 't midden. Lady Towers (Turner) ; rosé-karmijn , met eene witte vlek in 't midden. Lucy (Turner); twee bovenste bloembladen karmijn, met een witten rand ; de overigen wit , met stippen. Miss in her teens (Turner) ; twee bovenste bloembladen schitterend karmozijnrood; de overigen half wit half kar- mijnrood. Mistress Fokd (Turner); twee bovenste bloembladen roze- rood, de overigen wit, met rozeroode strepen. 'Mistress Reynolds (Turner), zuiver wit, met half rozeroode half paarse vlekken. AANBEVELENSWAARDIGE PELABGONIÜMS. Onder de Frahsche Pelargoniums : Atjgtjstine Richard (Duval) ; lialf roze- half karinijnrood, met eene witte vlek in 't midden. Célixe Malet ( Malet) ; schitterend rozerood , met witte randen en eene witte vlek in 't midden. Dtjchesse de Morny (Malet) ; helder rozerood , met flauwe stippen ; het midden wit. Egérie (Malet); half wit half lila; het midden met pur- peren strepen. General Fleury (Duval) ; half kastanjebruin half karmijn- rood , met eene witte vlek in 't midden. Gustave Malet (Malet) ; helder kastanjebruin , met eene zeer donker-kastanjebruine vlek in 't midden. Jupiter (Malet) ; fiuweelachtig' violet-purper , met eene witte vlek in 't midden. Louise Eouillard (Malet); helder rozerood, met eene kas- tanjebruine vlek in 't midden. Madame Alizet (Duval) ; helder rozerood , met eene witte vlek in 't midden. Madame Berger (Duval); rozerood, met kastanjebruine vlekken. Madame Bezaut (Duval) ; teeder lila , met eene witte vlek in 't midden. Madame Andbé Dreux (Duval) ; half lila half purper , met eene witte vlek in 't midden. Madame Ch. Keteleer (Malet); wit, met schitterend roze- roode vlekken. Madame Thibaut (Malet) ; half rozerood half zalmkleurig , met witte randen. Maréchal Yaillant (Duval) ; half scharlaken half zalm- kleurig-, met kastanjebruine vlekken. Mabquis de Toulongeon (Duval) ; half kerse- half karmijn- rood, met eene witte vlek in 't midden. AANBEVELENSWAARDIGE PELARGONIUMS. Mabquise de la Ferté (Malet); wit, met schitterend roze- roode vlekken. _ Monsieur Bouchardat (Duval) ; fluweelachtig-kastanjebruin , met eene violette vlek in 't midden. Monsieur Ch. Binder (Duval) ; schitterend kerserood ; het midden purper gestreept. Monsieur Dufoy (Malet) ; bovenste bloembladen half kastan- jebruin half violet ; de overigen met lila strepen. Monsieur Rouillard (Malet) ; half vermiljoen half roze- rood , met eene witte vlek in 't midden. Rubens (Duval); helder rood-oranje, ,met kastanjebruine vlekken. Victor Lemoine (Malet) ; half roze- half karmijnrood , met eene kastanjebruine vlek in 't midden. Victorine Pingnard (Malet) , helder wit , met karmijnroode vlekken. Onder de Engelsche verscheidenheden : Charles Turner (Hoyle); half roze- half karmijnrood; de twee bovenste bloembladen kastanjebruin gevlekt. Lady of quality (Hoyle) ; bovenste bloembladen zeer donker kastanjebruin; de overigen rozerood met een wit centrum. Marion (Foster) ; bovenste bloembladen donker-karmijnrood ; de overigen helder rozerood met een wit centrum. Progress (Hoyle); bovenste bloembladen kastanjebruin met een rozerooden rand ; de overigen karmijnrood. Purpurea (Foster); bovenste bloembladen purper; de overigen helder violet. William Hoyle (Hoyle); bovenste bloembladen purper; de overigen karmijnrood . IV. GEMENGDE BERICHTEN. gedurende den loop van den wedstrijd, dat is uiterlijk II dagen lang, te laten op de hun aangewezen plaats, en ze gedurende dien tijd te verzorgen. De transportkosten dier voorwerpen zijn voor rekening der inzenders. De directiën der spoorwegen binnen het Fransche Keizerrijk zullen echter slechts 50 percent van de gebruikelijke vracht voor die voorwerpen in rekening brengen. Art. 3. — De aanvragen van Fransche kweekers behooren ge- ') Deze commissie is samengesteld uit de Heeren Ad. Brooxiart, voorzitter; Au>ha:nd, onder-voorzitter; Barillet-Deschamps, secretaris; Decaisne, Bouchard- IIczard, IIardy, Rivière (Ai'g.), en Vilmorix (Henri). PROGRAMMA DER INTERNATIONALE TENTOONSTELLING VAN 1867 TE PARIJS. Het algemeen programma van de Internationale bloemententoon- stelling, die te Parijs in 1S67 gehouden zal worden, luidt als volgt : Art. 1. — Er zal te Tarijs , van den len April tot den 31eu Oc- tober 1867, eene internationale en doorloopende tentoonstelling van voortbrengselen van tuinbouw gehouden worden , en dat wel in een tuin van 50,000 ■□ meters oppervlakte, daartoe bepaaldelijk aangewezen , en gelegen binnen de grenzen van het terrein , gooi- de algemeene tentoonstelling afgestaan op het Champ de Mars. De ingezonden voorwerpen zullen, elk naar hun aard, in warme of gematigde kassen, onder tenten, op de galerijen, of in de open lucht geplaatst worden. Art. 2. — Er zullen, van den 1'" April tot den 31™ October, achtereenvolgens II internationale wedstrijden op het gebied van den tuinbouw plaats hebben. Elk inzender, die door de raadgevende commissie '), benoemd door de keizerlijke commissie, als mededinger zal zijn toegelaten, zal verplicht wezen, de door hem ten toon gestelde voorwerpen, ? TENTOONSTELLING TE PARIJS. richt te worden aan den Staatsraad, Commissaris-generaal der alge- meene tentoonstelling van 18(37, in liet „Palais de l'Industrie ", Champs Elysées, deur N°. IV, en wel ti\ee maanden vóór de opening van eiken wedstrijd. Zij, die aan de tentoonstelling ver- langen deel te nemen, zullen, ten minste ééne maand vóór de opening van eiken wedstrijd , verwittigd worden of zij toegela- ten zijn. Elke aanvraag zal, behalve den naam en de woonplaats van den adressant, behooren te bevatten eene aanduiding van de soort van voorwerpen, die hij wenscht in te zenden; van de wijze, waarop hij verlangt dat zij tentoongesteld zullen worden; van de ruimte, welke hij meent noodig te zullen hebben, en van het aantal mandjes, groepen, perken, welke hij denkt te zullen vullen. Bui- tendien zal elk candidaat-inzenden* vóór den 28™ Februari 1867, behooren op te geven, aan welke wedstrijden hij verlangt deel te nemen. De aanvragen van buitenlandsche kweekers behooren gericht te worden aan de respectieve commissiën, door de verschillende Gou- vernementen voor de tentoonstelling in het leven geroepen. De lijst der toegelaten inzenders zal door elke dier commissiën , eene maand vóór de opening van eiken wedstrijd, aan den Staatsraad, Commissaris-generaal der tentoonstelling, worden overgelegd. Evenals voor de Fransche kweckers, zal die lijst, behalve den naam van eiken inzender, behooren te bevatten eene opgave dei- voorwerpen, welke hij wenscht ten toon te stellen; de voorwaarden waaronder hij ze wenscht geplaatst te zien; de ruimte, welke zij zullen innemen; het getal mandjes, groepen of perken, die hij denkt te zullen vullen. Art. 4. — De veertien wedstrijden, vermeld in Art. 2, zijn de volgenden : Eerste wedstrijd, te openen den T" April 1867: Camellia's, Coniferen, houtige gewassen voor den vollen grond; Ericaceeën, vervroegde vruchten 'en groenten. Tweede wedstrijd, te openen den 15"' April: R/wdodendron arèoreum , vervroegde groenten ; Hyacinthen en planten voor de gematigde kas. 104 TENTOONSTELLING TE PARIJS. Derde wedstrijd , te openen den 1™ Mei : Orchideeën , Azalea hidica , Tulpen , sierplanten voor de gematigde kas. Vierde wedstrijd, te openen den 15™ Mei: Azalea indica en pon,tica, Rho'dodendrons , Orchideeën en sierplanten voor den vol-^ len grond. Vijfde wedstrtïd, te openen den 1'" Juni: Orchideeën, Eozen, Pelargonhims, sier- en moesplanten. Zesde wedstrijd, te openen den 15™ Juni: Pelargoniums , Ro- zen, Orchideeën, vruchten van het saizoen. Zevende wedstrijd, te openen den 1'° Juli: Palmen, warme- kas- en éénjarige planten; vruchten van het saizoen. Achtste wedstrijd, te openen den 15el1 Juli: Aroïdeeën, nieuwe en éénjarige planten, vruchten van het saizoen. Negende* wedstrijd, te ope»en den 1™ Augustus: planten met veelkleurige bladen, Gladiolussen, Fuchsia's, vruchten van het saisoen. Tiende wedstrijd, te openen den 15en Augustus: sier- en één- jarige planten, Varens en vruchten van het saizoen. Elfde wedstrijd, te openen den 1"° September: moes- en sier- planten, Dahlia's, vruchten van het saizoen. Twaalfde wedstrijd, te openen den 15°° September: Dahlia's, verschillende planten en vruchten van het saizoen. Dertiende wedstrijd, te openen den 1™ October: vruchten (algemeene wedstrijd) en verschillende planten. Veertiende wedstrijd, te openen den 15™ October: gefatsoe- neerde vruchtboonien (arbres fruitiers tormes) (algemeene wedstrijd). Vóór het einde van Juli 1866 zal een algemeen programma uit- gegeven worden, waarin het tegenwoordige uitvoeriger zal worden toegelicht. Art. 5. — De uitheemsche (exotische) gewassen zullen, gedurende de eerste twee dagen van eiken wedstrijd, in het glazen Paleis, midden in den tuin der internationale tentoonstelling voor tuin- bouw, geplaatst worden; daarna zullen zij naai' de bijzondere kassen worden overgebracht, waarin ze te huis behooren. Art. 6. — Door de Keizerlijke Commissie wordt, uit den inter- nationalen Jury voor de prijzen, eene bijzondere afdeeling van 24 105 TENTOONSTELLING TE PARIJS. . leden, waaronder 12 Franschen, ingesteld, onder den titel van: Jury voor de lerende voorwerpen en de voortbrengselen, afhomstig uit inrichtingen voor tuinbouw (Jury du groupe des produits vivants et specimens d'établissements de l'horticulture). Op voorstel van dezen Jury, zal de Keizerlijke Commissie, vijf dagen vóór de opening van eiken wedstrijd, 'een internationaal comité van beoordeelaren benoemen, gekozen uit de kundigste be- oefenaren van den tuinbouw, zoowel in als buiten Frankrijk. Aan deze beoordeelaren zal worden opgedragen : de beoordeeling der voorwerpen, beboorende tot den eersten wedstrijd, die na hunne benoeming geopend wordt, en het rangschikken daarvan , naar hunne waarde, in vier afdeelingen, onder den titel van: Eerde, Tweede, Berde Prijzen en Eervolle Vermeldingen. De werkzaamheden der beoordeelaren vangen op den dag zelven van de opening van den wedstrijd aan , en zullen in twee dagen moeten zijn afgeloopen. De toegekende prijzen en eervolle vermel- dingen zullen terstond na de uitspraak der beoordeelaren openbaar gemaakt, en de partijen, aan welke eeue bekrooning ten deel viel , van een bijzonder merkteeken voorzien worden. De bedoelde prijzen en eervolle vermeldingen zullen niet terstond na eiken wed- strijd worden uitgereikt, maar ten bate van den inzender worden aangeschreven, als even zoo vele aanspraken op het verkrijgen van eene der groote belooningen, welke, tegen de sluiting van de Tentoonstelling , op voorstel van den internationalen Jury , zullen wonlen tnegewezen en uitgereikt. Art. 7. — De prijzen, die, door den internationalen Jury voor de prijzen , aan de inzenders van voortbrengselen van landbouw , tuinbouw en nijverheid zullen worden uitgereikt, zullen, volgens een besluit der Keizerlijke Commissie voor de prijzen, vastgesteld op den 7™ Juni 1866, en goedgekeurd door den Keizer bij besluit van den 9C" Juni ls(if>, bestaan in: Groote prijzen en tegemoetkomingen in geld, tot ecu totaal be- drag van tweemaal honderd en vijftig duizend franc-. Honderd gouden medailles, elk ter waaide van duizend francs. Duizend zilveren medailles. Drie duizend bronzen medailles. TENTOONSTELLING TE PARIJS. Vijf duizend eervolle vermeldingen als maximum. Alle medailles worden op denzelfden stempel geslagen. Een opperste Raad van zeven en twintig leden, ingesteld bij het zelfde besluit, en waarin de voorzitter en ondervoorzitter van den Jury voor de voortbrengselen van tuinbouw zitting hebben, is be- last met de verdeeïing van de hier boven genoemde prijzen tusschen de verschillende groepen van tentoongestelde voorwerpen. De Baad zal derhalve het aandeel te bepalen hebben, dat de inzenders van levende en andere voorwerpen, tot het gebied van den tuinbouw behoorend, aan het totaal der hierboven opgesomde belooningen hebben zullen. Art. 8. — De Jury voor de voortbrengselen van tuinbouw zal op den 20e" October 1867 een algemeen register opmaken van de prijzen en eervolle vermeldingen, aan de mededingers bij de ver- schillende wedstrijden ten deel gevallen, en daarna, met inacht- neming van het aantal en het gehalte der prijzen of eervolle ver- meldingen, door een en denzelfden inzender verkregen, de groote prijzen, tegemoetkomingen in geld, gouden, zilveren of bronzen medailles toekennen,' die door den oppersten Raad ter zijner be- schikking gesteld zijn. De diplomata zullen melding maken van de prijzen en eervolle vermeldingen, door den bekroonden gedurende den loop der Ten- toonstelling behaald. JJe voorzitter der raadgevende Commissie: BROGNTART. De Secretaris : BARILLET-DESCHAMPS. Den 11"1 Juni overleed te Edinburg Dr. R. K. Greville, 72 jaar oud. Den 25'" Juni overleed in den slottuin te Charlottenburg bij Berlijn de Koninklijke Hofgrirtner Karl Ftotelmann. Als een middel om mieren te verdrijven, wordt door E. Hérincq (1'Horticulteur Francais, 1866, p. 190) terpentijnolie aanbevolen. 1 - /rrs Kaemp/èri ihw Afcxandrc twn Stfóold twi sïeó ' I. BESCHRIJVINGEN VAN AFGEBEELDE PLANTEN. IMS KAEMPFERI voa bieb. (vak. alexaudeb von siebold.) Op de 8U plaat van den vorigen jaargang' van dit Tijd- schrift , vindt men eene afbeelding- van Iris Kaempferi var. Ie Souvenir- thans zijn wij in de gelegenheid, nog eene verscheidenheid van de zelfde soort aan onze Lezers voor te stellen. Evenals vroeger, zijn wij ook nu weder de mede- t deeling dezer fraaie verscheidenheid aan den Heer Krelage verschuldigd. Van Japan afkomstig , werd zij ingevoerd door den Heer von Siebold, en aan de firma E. 11. Krelage en Zoon te Haarlem verkocht. Op dit oogenblik is de prijs van deze Iris f 3. Iris A'aempferi var. Alexander von Siebold is voor den vollen grond geschikt en doorstaat onze winters zonder, of, als zij zeer streng1 zijn , onder eene matige bedekking , vol- komen. Ook zij tiert , evenals de verscheidenheid Ie Sou- venir, op eiken bodem, hoewel bij voorkeur op een vochtigen, en kan met goed gevolg tot versiering van waterkanten gebezigd worden. Men vermenigvuldigt haar door scheuring. De buitenste bloembladen van onze plant zijn , vooral op het midden , donker- , naar den zoom echter iets lichter- purper. Aan hun voet dragen zij eene goudgele , naar buiten zich in eenige armen oplossende, vlek. De binnenste bloembladen zijn in kleur ongeveer aan de buitensten gelijk, 33. I IRIS KAEMPFERI. maar kleiner. Meer in het midden der bloem zit een grooter of geringer aantal blaadjes opeengehoopt , die meest wat lichter zijn, maar waarvan de kleur minder standvastig is. Opmerkelijk is het gekroesde of geplooide voorkomen der bloembladen , teweeggebracht door eene overvorming van teeder weefsel , die niet in evenredigheid stond tot de uit- eenwijking der aderen , en misschien ook niet tot de uitzet- baarheid der opperhuid. Meer bijzonderheden aangaande de Irissen in het alge- meen, vindt men in den tekst, behoorende bij de 8e Plaat van den lcn jaargang van dit Tijdschrift. De belangstel- lende Lezer wordt dus voor uitvoeriger berichten aangaande vele soorten, welke hem belang zouden kunnen inboezemen, naar dat eerste Deel verwezen. O. I i r //•/.i' Kaenipfèrt par A/c.rtiiitOv ii'li fflU/lÓo/dt .mi MM. IRIS KAEMPFEH1 VOX SIKB \ \l:. W.IA LSDEH VOS HUMBOLDT. j Deze verscheidenheid i.s de derde en laatste van die met dubbele bloemen , welke van Iris Kaempferi bij den Heer Krelage te verkrijgen zijn. Ofschoon zij het laatst door ons werd overgenomen, behoeft zij toch, wat iedereen gaarne zal toestemmen, geenszins voor de beide andere verscheiden- lieden onder te doen , en overtreft zij deze zelfs in de grootte harer bloemen. De kleur dezer laatsten is zuiver wit, hoewel wij ook hier weder eene goudgele vlek aan den voet van elk blaadje aantreffen, en zelfs de aderen, die zich van uit die vlek naar voren begeven, min of meer met die tint zijn bedeeld. Alles wat aangaande de beide vorige verscheidenheden gezegd is met betrekking tot hare afkomst, haar ' ontstaan en hare waarde; de plaats, waar zij het best kunnen vol- doen; den grond waarop zij tieren; de wijze waarop men ze vermenigvuldigt, geldt ook voor de Alexander von lliim- boldt. IRIS KAEMPFEIÏI. Ten slotte vermelden wij, dat de Heer Krelage den prijs dezer verscheidenheid op f 3.50 gesteld heeft, en dat de drie verscheidenheden gezamenlijk bij hem voor f 7.50 te verkrijgen zijn. \ O. II. WETENSCHAPPELIJKE MEDEDEELIXCKX. NIEUWSTE PROEVEN OVER DEN INVLOED VAN HET LICHT OP HET VERMOGEN VAN STENGELS OM ZICH OM ANDERE VOORWER- PEN HEEN TE SLINGEREN. Zooals elkeen weet, bestaan er vele planten, die het vermogen missen , om , aan zich zelven overgelaten , rechtop te groeien , en die , zonder steunsel , op den grond blijven liggen, en, in lengte toenemend, als ware het over den bodem heenkruipen. Even bekend is het wellicht, dat men deze planten in twee rubrieken verdeden kan , naar gelang zij n.1. , na een steunsel gevonden te hebben , eenvoudig daartegen opklimmen, zooals het Klimop, of zich daarom heenwentelen, zooals de Erwt, de Hop, de Winden (Convul- vulus) , enz. Het is over de gewassen der tweede rubriek, die men in wetenschappelijke taal gewoon is » Slingerplanten" te noemen , dat dit opstel handelt. Het is noodig , voor wij tot onze eigenlijke mededeeling overgaan , enkele punten aan te roeren , die op de slinger- planten in het algemeen betrekking hebbeu, en na te gaan, tot welk besluit vroegere proeven dan de thans bedoelde de geleerden omtrent den invloed van het zonlicht op win- dende planten gebracht hadden. Men verdeelt de slingerplanten in twee groepen , al naar mate zij zich van rechts naar links of van links uaar rechts winden , d. i. : wanneer men zich daarvóór plaatst , naar mate de stengel van de rechter- naar de linker-, of van de linker- naar de rechterhand opklimt. Als regel kan men stellen, dat geeue plantsoort immer van den altijd gevolgden regel bij het klimmen afwijkt , of m. a. w. dat alle indivi- duen, tot eene en de zelfde soort van klimplant behoorend, altijd in de zelfde richting klimmen , geklommen hebben en INVLOED VAN HET LICHT OP HET WINDEN DEK FLANTEX. klimmen zullen. — Wij zeggen: als regel, omdat er in elk geval drie uitzonderingen op liet feit bekend zijn ge- worden ; de eene met betrekking tot Sohnnau Dalen munt (liet gewone Bitterzoet langs onze slooten), welke plant dan alleen slingerend wordt , als zij met een steunsel in aanraking komt , maar anders rechtop groeit ; de tweede met betrek- king tot Mühlenbeckia varians, eene soort van Duizendkuoop [Pólygoneè) , die de richting, waarin zij opstijgt, van tijd tot tijd afbreekt , om in eene tegenovergestelde voort te gaan; en de derde met betrekking tot Loasa aurantiaca , van welke plant Üarwin 17 exemplaren waarnam, wTaaronder 8 zich van links naar rechts, 5 van rechts naar links wendden , terwijl de 4 overigen zich nu eens naar rechts en dan eens naar links keerden. Men heeft zich echter niet tevreden gesteld met alleenlijk op te merken hoe de planten zich wel om andere voorwerpen heenslingeren , maar tevens er naar gestreefd , tot de beant- woording der vraag te komen , welke wel de oorzaak van dat spiraalswijs klimmen wezen mocht. En onder de perso- nen , die het meest ter opheldering dezer zeer belangrijke , maar niet minder netelige, zaak hebben bijgedragen, verdienen in de allereerste plaats twee Duitschers genoemd te worden : L. H. Palm en H. von Mohl , die, onafhankelijk van elk- ander, in 1827 efene prijsvraag beantwoordden, in 1826 door de Hoogescliool te Tubingen over het winden der planten uitgeschreven , en beiden ook met de eerepenning werden bekroond. Het is wel bijna overbodig te zeggen , dat zoowel Palm als von Mohl , in hun antwoord , ook over den invloed van het licht op het winden der planten hunne meening te kennen hebben gegeven : hoewel het aan den anderen kant een vreemden indruk te weeg- moet brengen , te moeten hooren , INVLOED VAX HET LICHT OP HET WINDEN DER PLANTEN. dat beide proefnemers tot lijnrecht tegenovergestelde uitkom- sten gebracht werden. Een gedeelte der verhandeling van Palm strekte om te bewijzen, dat er, zonder zonlicht, geen winden mogelijk is, en dat men het dus in zijne hand heeft om, eenvoudig door het licht door duisternis te doen vervangen, het winden tegen te gaan , of het zelfs , bij pas gekiemde planten , ge- heel te onderdrukken of te voorkomen. Mohl daarentegen beweerde , dat gebrek , zelfs volslagen gebrek , aan licht geen invloed op het winden uitoefent; ja, ging zelfs nog verder, door te verzekeren, dat juist de windende stengels minder gevoelig zijn voor het zonlicht dan men gewoon is zulks bij niet windende op te merken. Bij het tegenwoordig geslacht van kruidkundigen, en ook bij vroegere beoefenaren der Botanie , werd aan de leer van von Mohl boven die van Palm de voorkeur gegeven ; en proeven, niet lang geleden door den Hoogleeraar Jülius Sachs, te Bonn, genomen met de gewone Snijboon (Phaseolus cowpressus) en Ipomoea purpurea , waarbij de nog groeiende uiteinden dier planten in volslagen duistere kasten werden geleid, met het gevolg, dat zij zich bleven rondslingeren om de steunsels, welke haar aldaar werden aangeboden, droegen er zeker niet weinig toe bij , om haar een langer bestaan te verzekeren. Nogtans, ook andere, en daaronder van de nieuws! e waarnemingen, waren niet geheel met de oude leer in over- eenstemming , zoodat ik meen te mogen aannemen , dat men zich door de autoriteit van von Mohl een weinig te ver heeft laten meeslepen, niet gedachtig aan de, voor de orga- nische wereld althans zoo algemeene wet, dat er geen regel is zonder uitzondering. De twee personen , die zich in den allerlaatsten tijd bij- na - > > INVLOED VAN HET LICHT OP HET WINDEN DER PLANTEN. zonder verdienstelijk gemaakt hebben ten opzichte van het op dit oogenblik bij ons aanhangig-e vraagstuk, zijn Darwin en Ducharthe, waarvan de eerste in een werkje, getiteld: On the movemenl and liabïts of climhing flanis (overgedrukt uit het Journal of the Linnean Society, IX, 1865, u°. 33 en 34) , en de tweede in een opstel , medegedeeld aan de » Société impériale et centrale d'Hortieultare" te Parijs, op den 14"" December 1865, en in de werken dier Maatschappij afgedrukt onder den titel van Expériences relatïves d Vinflu- ciice de la lumière sur l ' enroulement des tiges", hunne bevindingen medegedeeld en voor de nakomelingschap bewaard hebben. Een der voornaamste, door Darwin verkregen uitkomsten, ten bewijze dat het licht wél eenigen invloed op windende planten uitoefent , is deze , dat dusdanige gewassen , in een vertrek geplaatst , 't welk slechts aan eene zijde door een venster verlicht wordt, bij het volbrengen hunner omwentelingen rondom het steunsel , veel meer tijd behoeven om de halve omwenteling, die naar de duistere zijde, dan om die, welke naar de lichte zijde van het vertrek gekeerd is, af te leggen. Zoo zag Darwin , dat eene Ipomoea Jucunda , die 5 uur en 20 minuten noodig gehad had om , onder de hierboven be- schreven omstandigheden, eene geheele omwenteling te ma- ken, daarvan 4^- uur gebruikt had om den halven cirkel, die naar de duistere, en slechts 50 minuten om dien, welke naar de lichte zijde gekeerd was, te beschrijven. Wat Darwin hier gezien had , leidde hem tot de gevolgtrekking , dat, zoo het licht een versnellenden invloed op het winden uitoefent, de duisternis die beweging verlangzaamt, en er zal wel niemand wezen , die hiermede niet volkomen zal instemmen. De vraag, of de duisternis aan het slingerend vermogen INVLOED VAN HET LICHT OP HET WINDEN DER PLANTEN. "Vt^n der planten geheel paal en perk kan stellen , werd meer opzettelijk door Duchartre behandeld. Deze geleerde nam zijne voornaamste proeven dienaangaande met Dioscorea Ba- tatas , en wel om deze reden , dat gezegde plant een zeer vleezigen wortel heeft , waarin zeer veel voedende stoffen opgehoopt zijn, en die dus om zoo te zeggen te gemoet kon komen aan het gebrek aan organisch voedsel ., dat er bij planten , die in de duisternis overgeplaatst worden , altijd ontstaat tengevolge van de onderdrukking van het normale ademhalingsproces. Een zevental individuen" werden , onder afwisselende om- standigheden , eenige maanden achtereen waargenomen , en de verkregen uitkomsten nauwkeurig- opgeteekend. A. Een knol werd, in het voorjaar van 1864, eenvoudig op eene tafel, in een volmaakt donkeren kelder, neergelegd. In den herfst van het zelfde jaar had hij een stengel van 9 centim. gemaakt, maar die volkomen recht was en geen spoor cener wrong vertoonde. De bedoelde stengel had ver- scheiden leden , tusschen welke telkens twee zeer kleine blaadjes gezeten waren; hij lag horizontaal op de tafel uit- gespreid, en had geene gelegenheid gehad zich ergens om heen te woelen. Gedurende den winter van '64 op '65 nam die stengel niet in lengte toe, en in Mei '65 stierf hij. B. Tegen het einde van Mei '65 werd een Dioscorea- knol in een pot gezet in de open lucht , zoolang- tot er een klein uitspruitseltje boven de aarde zichtbaar werd (medio Juni). Toen werd die pot in een volmaakt donkeren kelder overgebracht en daar gelaten tot den 20n Augustus. Gedu- rende de 7 weken verblijf in den kelder, had er zich een stengel van 1,50 meter gevormd met talrijke leden, die van onder naar boven in lengte afnamen. Genoemde stengel was over zijne geheele lengte volkomen recht, en dat wel IIS INVLOED VAN HET LICHT OP HET WINDEN DER PLANTEN. niettegenstaande men een langen stok in zijne onmiddellijke nabijheid geplaatst en hem daaraan zelfs op enkele plaatsen vastgebonden had. Uit deze twee proeven leidt Duchartre af: ln dat de stengel van Dloscorea in de duisternis geene neiging vertoont om zich te winden , ook niet nadat er zich een genoegzaam aantal leden ontwikkeld hebben, om het winden zoo gemak- kelijk mogelijk te maken ; 2° dat de aanraking met een steunsel niet genoegzaam is om de plant tot eene slingerende beweging te nopen , niettegenstaande von Mohl en andere planten-physiologen aannemen , dat de prikkel , door het steunsel te weeg gebracht, eene der voornaamste oorzaken is , die tot het winden aanleiding geven. C. Bij een anderen pot met eene Dloscorea, geheel con- form aan B., zag Duchartre den hoofdstengel op 3 centim. boven het laagste blad ophouden met groeien , maar uit den oksel van dat blad een nieuwen tak oprijzen , die zich verder in alle opzichten zoo gedroeg als de stengel van B. Nadat deze tak, die eene lengte van 1,15 meters bereikt had, met pot en al naar eene lichte plaats in een tuin was overge- bracht, zag men hem weldra met het maken van omwente- lingen beginnen en zijn steunsel omslingeren. De verklaring van Palm , dat zulk een verbleekte stengel langzaam aan het licht gewend moet worden om hem tot winden te nopen, is dus onjuist. D. Deze proef had betrekking op een individu , dat , op den 23en Mei 'G5 geplant , den 15c" Juni begon uit te loopen , doch toen, met een stokje tot steun, zoolang buiten gelaten werd, tot de stengel zich tweemaal daarom heenge- slingerd had. Thans in den donkeren kelder overgebracht, beschreef die stengel nog ééne losse winding om zijn steunsel , doch groeide toen recht door. Den 7e" Juli was hij 1,20 INVLOED VAN HET LICHT OP HUT WINDEN DER PLANTEN. meters hoop-, waarvan 0,70 m. zonder wrong" of draai. Op den zelfden dag weder naar den tuin verplaatst , nam de stengel in 10 dagen tijds 0,35 meters in lengte toe, doch in dien zin, dat deze geheele aanwinst gestrekt had om •"> omwentelingen om het steunsel te maken. Ten tweeden male naar den kelder teruggebracht, bleef de stengel nog eenigen tijd doorgroeien , maar al weder zonder van de , • rechte lijn af te wijken. Toen de proef ten einde was, leverde dus deze plant L). het voorbeeld op van een stengel , die tweemaal afwisselend spiraalswijs opgerold en weder recht doorgegroeid was, al naai' gelang hij aan het licht of de duisternis was blootge- steld geweest. Het resultaat der proeven met de planten E , F en G , die bijna geheel als plant I) behandeld werden , was ook geheel aan dat van die plant gelijk, zoodat de gevolgtrek- king voor al deze 7 gevallen niet konde uitblijven , dat de invloed van het zonlicht op het winden van den stengel van Dioscorea Batatas niet is weg te cijferen. Van de tweede reeks van proeven, genomen met Mande- villea suaxeolens , wenschen wij alleen mede te deelen , dat deze plant zich niet in een kelder liet opsluiten zonder te sterven , zoodat de Heer Duchartre genoodzaakt was , ten einde den invloed der duisternis ook bij dit gewas na te gaan, zinken kokers te laten maken, waarin hij enkele harer takken opsloot en dat wel zóó, dat het zonlicht tot het in- wendige dier kokers geen toegang had. Met de opgesloten takken van Mandevillea gebeurde volkomen het zelfde als met de stengels van Dioscorea in den kelder. Zij hielden op niet zich om het hun aangeboden steunsel been te slingeren, zoodat, toen de lieer Duchartre 14 dagen na hel begin •der proefde kokers wegnam, hij den tak wel 0,11 meiers in INVLOED VAN HET LICHT OP HET WINDEN DER PLANTEN. ia lengte vond toegenomen , maar zonder dat het nieuwe stuk ook slechts eene poging had aangewend om van de rechte lijn af te wijken. Men moet hierbij in het oog- hou- den , dat die lengte van 14 centimeters voor takken , welke zich in het vrije zonlicht ontwikkeld hadden, genoegzaam was geweest om drie windingen rondom hun steunsel te volbrengen. Nadat de koker weggenomen was, groeide de tak, die daarin opgesloten geweest was , verder. In 8 dagen nam hij G centim. in lengte toe, maar beschreef hij te gelijkertijd ook weder 1^ windingen om het steunsel (natuurlijk zonder dat het recht uitgegroeide stuk daaraan deel nam), zoodat de gevolgtrekking, uit de proeven met Mandevillea te maken, geene anderen konden wezen dan die zich reeds uit de proeven met Dioscorea hadden laten afleiden. Er bestaan derhalve planten , dit is zeker , wier van nature tot winden geneig'de stengel door de duisternis in het uitoefenen zijner karakteristieke functie tegengegaan wordt ; waaruit volgt , dat het licht , tot het volbrengen van die functie , voor die planten noodzakelijk vereischt wordt. Hoe verkeerd men nu echter zoude doen om uit de ver- schijnselen, welke Dioscorea en Mandevillea opgeleverd hebben , te besluiten , dat die voor alle slingerplanten onder de zelfde omstandigheden zouden wederkeeren , blijkt uit eene derde en laatste reeks van proeven van Prof. Duchartre, genomen met Ipomoea purpurea. Juist zooals vox Mohl en Sachs het voor deze plant reeds hadden aang-egeven , vond ook Duchartre het bewaarheid , dat geene duisternis , hoe ook aangebracht , in staat is , den stengel dier plant de hem toekomende neiging te ontnemen, en van het beschrijven van spiralen rondom een steunend voorwerp terug te houden. Duchartre maakte , ook voor Ipomoea purpurea , weder ten deele van zinken kokers en teil deele van den donkeren INVLOED VAN HET LICHT OP HET WINDEN DER PLANTEN. kelder gebruik , maar in geen enkel geval moclit het hem gelukken een resultaat te verkrijgen , 't welk ook slechts in de verte aan dat van Dioscorea en Mand&oillea denken deed. Met Prof. Duchartre komen wij derhalve tot het volgende besluit : dat men de zoogenoemde slingerplanten , wat den invloed betreft, dien het zonlicht op het winden harcr stengels uitoefent, in twee categoriën verdeelen moet; eene, bij welke dat winden slechts zoo lang duurt als de stengel door het licht beschenen wordt, en eene andere, bij welke het zoowel onder als buiten den invloed van dat licht zich blijft ver- toonen. Tot de eerste rubriek behooren Dioscorea Batatas en Maudevillea suaveokns, tot de tweede Ipomoea purpurca en Phaseolus. Met andere slingerplanten dan de genoemde zijn nog geene afsluitingsproeven genomen geworden. O. HET BLOEIEN VAN EEN DASYLIRION GRACILE IN DE OPEN LUCHT. In de Revue Iwrtïcole van 16 Sept. 11. wordt eene mede- deeling gevonden van Prof. Ch. Martins te Montpellier , betreffende het bloeien van een Dasylirion (jracïlc in de open lucht aldaar. De plant, hier bedoeld, werd in 1861 in den vollen grond gezet, en vertoonde in Juni 11. de eerste kenteekenen dat haar bloei aanstaande was. Op dien datum had zich reeds , tusschen een bundel van lange en over elkaar gelegen bladen, een bloemstengel van 85 centimeters ontwikkeld, en nam men het besluit, het toenemen in leng-te van dien stengel nauwkeurig na te gaan, door hem dagelijks tweemaal, en wel des morgens en des avonds, telkens te 6 ure te meten. Tot op den 14cn Juni hield bet Langer worden van den bloemstengel met kracht aan ; toen echter verminderde die onstuimigheid , toLj er , den 23cn Juni HET BLOEIEN VAN EEN DASYLIRION GKACILE IN DE OPEN LUCHT. 's avonds , geen vooruitgang meer in den groei te bespeuren was. De bloemstengel had toen eene hoogte van 2,881 meters bereikt. Prof. Mautins berekende nu — terwijl hij daarbij aannam , dat de ontwikkeling van den bloemstengel den lün Juni aangevangen was — dat deze , gedurende 23 dagen , ge- middeld 125 millim. per dag -in lengte was toegenomen, doch deed tevens opmerken, dat men verkeerd zou doen, te meenen , dat de eene dag volkomen aan den anderen gelijk zou zijn geweest. Integendeel ; gedurende de eerste elf dagen was de groei veel onstuimiger, en bedroeg hij ongeveer 190 millim. per dag, terwijl hij gedurende de laatste twaalf, bij eene veel geringere krachtsuiting', op niet meer dan 66 millim. per dag' geschat kon worden. — Nog bleek het den zelfden waarnemer, dat de nacht gunstiger voor den groei geweest was dan de dag , en dat de bloemstengel vooral des morgens tusschen 3 en 6, en des avonds tusschen 9 en 12 uur in lengte vooruit was gegaan ; en verder , dat men de verhouding tusschen den naehtelijken en den dagelijkschen groei konde uitdrukken door te zeggen , dat gene stond tot deze als 1 tot 0,63. — Door een bijzonder toeval was Prof. Martins daarenboven in de gelegenheid om op te merken , dat (althans voor Dasylirion gracilè) de overmaat van groei bij nacht , boven dien bij dag , minder sterk was bij een exemplaar dat in eene tob, dan bij het hier boven bedoelde, 't welk in den vollen grond zijn bloemstengel tot ontwikke- ling- gebracht had. Bij eene Phormium tenax, die te Montpellier in 1854 (in een pot) gebloeid had, was aan Prof. Martins de zelfde overmaat van groei bij nacht reeds opgevallen , terwijl hein , omge- keerd, bij Agave americana meer dan eenmaal gebleken was, dat de dag gunstiger werkte op de ontwikkeling van een il? HET BLOEIEN VAN EEN DASYLIRION GRACILE IN DE OPEN LUCHT. III. GEMENGDE BERICHTEN. Op het botanisch Congres, dat nu onlangs te Londen plaats had , bij gelegenheid van de internationale bloemen- tentoonstelling , werd door Prof. Ai.ph. de Candolle eene papieren strook vertoond, die, niet lang geleden, den Heer de la Rue gediend had, om daarmede, in Californië, de middellijn te meten van een der grootste Wellingtonid 's , daar aanwezig, en bekend onder den naam van «the old maid". lis bloemstengel dan de nacht. Voegen wij hier nu bij , dat- wijlen de Hoogleeraar E. Meijer voor den bloemstengel van Amaryllis Belladonna de zelfde waarneming deed (ten voor- deele nl. van den dag), terwijl nu onlangs Prof. Duchartre in het » Journal de la Société Impériale et centrale d'Hor- ticulture" 186G, p. 212, zeer wetenswaardige mededee- lingen leverde aangaande G planten uit vijf verschillende natuurlijke familiën [Vilis vinifera, Althaea rosea , Fra- garia var. Marguerite, Humulus Zupulus en Gladiolus gandavensis in twee verscheidenheden), bij welke allen hij , omgekeerd , weder een overmaat van groei bij nacht had opgemerkt : dan is het duidelijk , dat wij hier staan vóór een dier wonderlijke gevallen op het gebied der orga- nische wereld, waarbij de natuur met zich zelve in tegen- spraak schijnt te wezen; gevallen, die, zoo zij voor verklaring vatbaar zijn , van de zijde der waarnemers eene onvermoeid- heid in het nasporen vereischen, gepaard met eene zekere mate van g-enialiteit, die het verband tusschen de verkregen uitkomsten weet op te sporen. Vooralsnog is de ontcijfering van het raadsel, dat hierboven werd opgegeven, niet opgelost. O. GEMENGDE BERICHTEN . De bedoelde boom was 350 Eng', voet hoog geweest, doch, bij een storm, op eene hoogte van 128 voet afgebroken. Op eene hoogte van 6 voet boven den beganen grond , had hij eene middellijn van 2G voet en 5 duim (Engelsche maat), en deed hij aan twee waarnemers, waarvan de eene van het middelpunt naar den omtrek, eii de andere van den omtrek naar het middelpunt telde , 1 245 en 1 223 jaarringen onder- scheiden, zoodat men den boom, zonder vrees voor overdrij- ving, een ouderdom van 1234 jaar kon toeschrijven. Uit de strook papier , die tevens gediend had om de jaarringen op af te teekenen, kou blijken, dat de Welling toni a's veel langer regelmatig in dikte toenemen dan bij boomen van ons klimaat. Want , terwijl bij laatstgenoemden de dikte der jaarringen met het 80e — 120c levensjaar reeds zichtbaar begint af te nemen , kon men op de strook papier nog- niet veel onderscheid bemerken tusschen de dikte van den lcn en den 500en ring. Op den 19cn Augustus jl. overleed, in den ouderdom van 43 jaar, aan cholera, Dr. Georg Heinrich Mettenius, ge- boren te Frankfort a/M. , Hoogleeraar in de Plantenkunde en Directeur van den botanischen tuin aan de Hoog-eschool te Leipzig. De overledene promoveerde in 1845, werd in 1848 privaat-docent in de plantenkunde te Heidelberg, in 1850 buitengewoon Hoogleeraar te Freiburg, en in 1852 Hoogleeraar te Leipzig. Hij onderscheidde zich door eene grondige kennis der Varens, en bewerkte die familie voor de «Annales" van Prof. Miquel. \ I. BESCHRIJVINGEN VAN AFGEBEELDE PLANTEN. DE REUS VAN ZUIDWIJK ca van de water) Deze aardbeziën-variëteit ontstond uit het zaad op de kwee- kerij van den te Boskoop wonenden boomkweeker C. van de Water. Voor zes jaren vond genoemde kweeker, in liet" midden van een bed peergezaai , een uit liet zaad ontsproten aardbeziënplantje , hetwelk al aanstonds door den bijzonderen bladerenvorm zijne belangstelling wekte. Het werd door hem verplant en gedurende zes jaren wijdde hij het zijne bijzon- dere aandacht. Spoedig ondervond hij , dat deze plant van de bestaande, hembekende, verscheidenheden verschilde , ook door de weinige voorttelingsranken , welke ze uitschoot , waardoor het hem niet gelukken mogt, gedurende al dien tijd, meer dan vijftien planten er van aan te kweeken. Ten einde de kracht der planten te bevorderen , onder- drukte hij het vruchtdragen , door er de bloemen van te ver- wijderen , totdat hij in dit jaar , zijne planten sterk genoeg oordeelende , de natuur haren vrijen loop liet. Spoedig meende hij reeds te kunnen ontdekken , dat zijne moeiten niet te verg-eefs zouden zijn geweest, en dat het verschil zich niet alléén tot de bladeren zoude bepalen , maar dat ook buiten- gewone vruchtbaarheid eene harer kenmerken zoude zijn. Hoe verbaasd was hij echter , toen de vruchten zich meer en meer ontwikkelden, en 't hem te aanschouwen gaven , dat eene geheel nieuwe variëteit het voorwerp zijner zorgen was geweest. Terstond was dan ook zijn besluit genomen , der Pomologische Vereeniging kennis te geven van zijne aanwinst. Een gevolg hiervan was, dat aan eene Commissie, be- staande uit de Heeren J. Hooftman, Pz. , A. Koster, Mz. , DE REUS VAN ZUIDWIJK. en ('. (i. Overeijnder werd opgedragen , de zaak te onderzoe- ken en de planton te gaan bezichtigen. En werkelijk , ook wij stonden verbaasd bij bet zien van deze, als door het toeval bewaard geblevene aadbeziënsoort , en volmondig erkenden wij bet', «nimmer iets scbooners van dien aard gezien te hebben." Zij onderscheidde zich van alle andere ons bekende variëteiten, door haar robusten groei, bij- zonderen bladvorm, en het weinig of niet uitschieten van ran- ken . maar bovenal ook door de buitengewone grootte der vruchten en alle verwachting overtreffende vruchtbaarheid , terwijl de late rijpwording de waarde- der soort aanmerkelijk verhoogt. Als de zoo gunstig bekende Lord Grey en andere tot de laatrijpende verscheidenheden behoorende Aardbeziën zoo ^'oed als gepasseerd zijn , dan beginnen de vruchten van den Reus van Zuid-wijk te rijpen , zoodat het vooruitzigt geopend is, den dunr van het aardbeziënsaizoen te verlengen: iets wat zeker eiken liefhebber van deze heerlijke fruit wel- kom zal wezen. Onze Yereeniging aarzelde dan ook niet aan dezen eerste- ling' van Boskoopschen oorsprong eene geldelijke premie met een getuigschrift toe te kennen , terwijl ze later door aan- koop eigenaresse werd van de geheele verzameling. Ze wordt thans door haar aangekweekt, en na 1 Augustus 1867 zullen er, uitsluitend bij hare leden, naar volgorde der opgaven, voor zoo ver de voorraad strekt , jonge plantjes verkrijgbaar zijn tegen ƒ 1,50 per stuk. De naam is ontleend aan de grootte der vruchten en aan de vroegere Heerlijkheid Zuidwijk nabij Boskoop, waar de kweekerij . waarop ze ontstond , is gelegen. Namens de Pomologische Vevceniging t< Boskoop: V. G. OVEREIJNDER. ,T. HOOFT.MAX. Pz. ARIE KOSTER, Mz. K. J. W. OTTOLANDER. REUS VAN ZUIDWIJK th.v.EmrikS II. AANBEVELENSWAARDIGE PLANTEN. KEUR VAN EENIGE ZEER SCHOONE , BONTBLADIGE . BOOMEN EN HEESTERS MET AFVALLEND BLAD. Acer campeslre var. puherulenUim . Een zeer schoone boom, met wit , groen en rood gestreepte bladen , die zeer stand- vastig is. Hij voldoet het best op grasperken , alleenstaand, zonder andere gewassen nevens hem. Nogtans kan hij , als heester gekweekt , ook eene zeer goede uitwerking doen , als men hem op den voorgrond tegen boschjes met donker loof plaatst. Men ent deze verscheidenheid op Acer campestre of monspessulanum. Acer psciuloplatanus foliis variegatis, met bleekgeel en donkergroen gevlamde bladen. Eene zeer schoone en stand- vastige verscheidenheid , die als hoogstammig exemplaar liet best voorkomt. Men kan haar, verspreid of tot kleine groe- pen vereenigd , op grasperken gebruiken , of ook tusschen andere boomen inplaatsen. Acer platanoides foliis aureo-varie- gatis en argenteo-variegatis (d. w. z. Acer -platanoides met goud en zilver gestreepte bladen) is, wegens de onbeduidendheid en de onbestendigheid der teekening, niet aan te bevelen. Acer N eg undo foliis argenteo-variegatis of de witbonte Esch- bladige Eschdoorn is de schoonste onder alle boomen met witbonte bladen — een ware prachtboom. In zijne jeugd is hij min of meer gevoelig , en verlangt dan eene beschutte , half beschaduwde standplaats. Zoowel in alleenstaande exem- plaren , op grasperken , als in groepjes , voldoet hij evenzeer. Men vermenigvuldigt hem door enting op de soort, of door stekken, daar deze gemakkelijk wortel schieten. Acer Ne- KI-IK VAN BOOMEN EN HEESTERS MET BONTE BLADEN. gundo met goudbont blad is ook aanbevelenswaard, en harder dan de vorige verscheidenheid. Acer psendoplatanus var. tricolor heeft geel, rood en groen gevlekte bladen en staat zeer fraai. Hij is echter niet zeer standvastii:' en gaat soms in den gewonen bontbladigen Acer pseudoplatanus over. Acer p&eudo platanus var. Leopoldii. Eene nieuwe en tot hiertoe zeldzame , doch zeer fraaie verscheidenheid , met pur- perrood , vleeschkleurig en groen gemarmerde bladen. Jammer slechts dat zij wat langzaam g-roeit en wat gevoelig- is. B' Quercus Robv.r var. Concordia. Deze prachtige verschei- denheid heeft zuiver lichtgele bladen en is, zoover de onder- vinding tot hiertoe strekt, zeer standvastig. Zij is echter, even als de bloed-Eik , langzaam in den groei. Zij laat zich niet anders dan door enting" op de soort zelve vermenigvuldigen. Aescultts Hippocastanum Jol. aureo-variegatis en argenteo- var. De paarden-Kastanje niet goud- en die met zilver- bont blad zijn beiden aanbevelenswaardig, maar hebben, om goed te gedijen, een min of meer vochtigen , vruchtbaren < f— J o bodem en halve schaduw noodig. Men plant deze verschei- denheden nimmer anders dan alleen, en vermenigvuldigt ze door oculeering op de soort zelve. Aesculns rubicanda var. folils marginatis. Deze verschei- denheid ? de roodbloemige Kastanje met bleekgeel gerande bladen, is zeer schoon en standvastig, en daardoor uiterst aanbevelenswaardig. Zij is minder keurig op den grond dan de beide vorige variëteiten , en wordt even als deze verme- nigvuldigd. Aikmthiis glandulosa foliis variegatis heeft roodachtig- wit en groen gestreepte bladen , en wordt niet anders dan in alleenstaande exemplaren gebruikt. Deze verscheidenheid is wel nog niet algemeen , maar toch aanbevelenswaardig, om- KEUR VAN BOOMEN 1CN HEESTERS MET BONïli BLAÜ1SN. dat zij ook zelfs op den slechtsten zandbodem tiert, indien zij in de diepte slechts geen gebrek aan vochtigheid 1 ft. .Men vermeerdert haar door enting op stukken wortel van de stamsoort. Alnus glutinosa var. aurea. Van dezen Els met goudgeel blad werd onlangs eene afbeelding gegeven in de Illustration korticole (1866, pi. 490). Ue plant werd gewonnen bij de weduwe Vervaene bij Grend en verkocht aan A. Verschaf- felt. Zij is volkomen voor den vollen grond geschikt. Op de plaat, die wij zagen, is slechts zeer weinig groen in de bladen te bespeuren. Bronssoiinctia papyrifera foliis variegatis. Deze plant heeft geelbonte bladen en is uitmuntend geschikt om op grasvel- den als alleenstaande exemplaren dienst te doen. Zij moet echter beschut staan, veel zon hebben, en 's winters drong gedekt worden. Men vermenigvuldigt haar door enting op de soort zelve of op Mortis all/a. Carpinus Belulus fol. aureo- et argenteo-variegatis of Haag- beuk met goud- en met zilverbont blad. Beiden schoon en standvastig. Voldoen zeer goed in gezelschap van den Bloed- beuk , en worden op de soort zelve door enting of copulee- • ring vermenigvuldigd. Berberis canadensis marginata (Canadasehe Berberis met geel gerande bladen) en B. vnlgaris foliis aureo-variegatis (gewone B. met goudbonte bladen) zijn eveneens schoon en standvastig , en doen , zoowel langs wegen als in kleine boschjes , op den voorgrond van grootere partijen , eene goede .uitwerking. Men vermenigvuldigt ze door afleggers of stek- ken en ook door enting- op B. vnlgaris. Castanea vesca fol. aureo- et argenteo-variegatis (Fransche Kastanje met goud- en zilverbont blad). Beiden zeer prach- tig, maar eenigszins gevoelig. Men plant ze alleen. Zij hebben een vruchtbaren en vochtigen grond noodig. KEUR VAN BOOMEN EN HEESTERS MET BONTE BLADEN. ('umus sericea foliis variegatis. Een middelmatig groote, zeer schoone, heester met wit en rozerood gevlamde bladen. .Men plant hem meest aan wegen, en vermenigvuldigt hem door stekken of afleggers. Grataegus Oxyacantha fol. aureo var. et argenteo-var. (Ge- meene Meidoorn met goud- en zilverbont blad). Vooral aan te bevelen voor slechte gronden , waar de plant toch nog goed voortkomt. Men vermenigvuldigt hem door enting op de soort. Fraosinus excelsior Jol. argenteis (de gewone Esch met zil- verbonte) en F. jitglandifolia var. aiicubaefolia (de nootbla- dige Esch met geelbonte bladen), Hïbiscus syriacus met goud- en zilverbont blad, Jitglans regia laciniaia fok variegatis, d. i. de gewone Okkernoot met ingesneden geelbont blad; Kerria jayonica met witbont blad; JUespiliis germanica of de gewone Mispel met geelbont blad; Philadelp/ms coronarius of de Boeren- Jasmijn met goud- en zilverbont blad; Prunus PtiJiis met geel gemarmerd blad ; Qaercits ltobur of de Eik met zilverbout blad ; Ribes nigrwm of de zwarte Aalbezie met geel gezoomd blad : Sallx aurita of de geoorde Wilg met wit , groen en geel gevlamd blad ; Salix Caprea of de ruig-e Wilg met wit , groen en rood gevlamd blad ; Sambu- cus iiigra of de gewone \ lier met witbont blad; Sgmphori- carpiis orbiculatus of de rondbladige Sneeuw-bessenstruik met geelbont blad; Tilia grandifolia of de grootbladige Linde met zilverbont blad ; Ulmus campestris of de gewone IJp met zilverwit gevlamd blad; Weigelia amabilis en Weigelia. rosea nana , beiden met zilverbont blad , verdienen ook allen zeer te worden aanbevolen. (Uit de lllustrivtc Gartenzeitung , (). 1866, p. 116.) ■ III. GEMENGDE BEMCHTEN. INTERNATIONALE TENTOONSTELLING VAN VOORTBRENGSELEN VAN TUINBOUW TE PARIJS (1 APRIL -1 OCT. 1807.) NADER PROGRAMMA. Eerste "Wedstrijd (1 April). Zal omvatten : 11 prijzen 4 2 3 4 4 4 6 6 2 3 4 2 4 2 3 1 5 4 3 3 1 4 1 1 i ï 3 prijs prijzen prijs prijzen prijs prijzen I voor Camcllia's in bloei. voor nieuw ingevoerde warme-kasplanten. voor warme-kasplanten, op het vaste land uit zaad verkregen. voor nieuw ingevoerde planten voor de gematigde kas. voor planten voor de gematigde kas, op het vaste land uit zaad verkregen, voor Orchideeën voor Bromcliaeeeën voor kruidachtige Varens voor bloeiende Erica's voor Acacia's en Mimosa's voor kruidachtige Varens voor Amaryllissen in bloei voor Cineraria's in bloei* voor Primula's sinensis in bloei voor bloeiende Daphne's voor bloeiende Cyclamens voor bloeiende Violieren ( Girofli 1 8 voor diverse planten voor Hulsten voor Magnolia's grandiflora voor Yucca's voor Klimop voor verschillende houtige gewassen voor vroege Tulpen in bloei voor bloeiende Crocussen voor bloeiende Seringen voor bloeiende Eozen voor verschillende bloeiende heesters bestemd voor de wanne-kas. bestemd voor de gematigde en de koude kas. s s voor den vollen grond. verkregen door geforceerde kuituur. • INTERNATIONALE TENTOONSTELLING TE PAUIJS. 2 prijzen voor •> n voor 4 ti voor 1 prijs voor 1 r, voor 1 M voor 1 ff voor 1 ff voor 2 prijzen voor 2 ff voor 2 ff voor 2 w voor 1 prijs voor 2 prijzen voor 2 w voor 1 l prijs voor ter voor verschillende nieuwe planten. Ananassen vruchtdragende vrnchtboomen Meloenen A ardbeziën Komkommers verschillende groenten overgehouden vruchten. Pereboomen Appel „ Perzik „ Kersc „ Wijnstokken Pruimeboomen Abrikozeboomen verschillende vrnchtboomen of hecs- s vrnchtboomen op stam gekweekt. verkregen door geforceerde kuituur. in gefatsoeneerde exemplaren. Tweede Wedsxeict (15 April). 12 >) prijzen voor •> ti voor ■i rt voor 1 prijs voor 0 prij zen voor •> ó ti voor 4 ff voor 2 tl voor 2 tt voor 1 prijs voor 2 prijzen voor 2 n voor 2 tt voor 1 prijs voor 2 prijzen voor 2 ti voor 2 n voor 1 prijs voor 3 prijzen voor 2 ti voor •» tl voor o 't voor 2 tt voor Coniferen ter versiering. Coniferen voor bosehbouw. planten met sierlijke bladen Orchideeën Cacteeën Selaginella's en Lyeopodiums Agave' s Aloë's Darylirions en Bonapartea's Yucca's Rhododendrons in bloei bloeiende Epacrissen bloeiende Erica's bloeiende Cineraria's overblijvende planten Hyacinthen driekleurige Violen {Pensees) Sleutelbloemen (Print uhi veris) gele Cheiranthussen (Muurbloemen) Magnolia's met afvallend blad bloeiende Stamrozen bloeiende Dwergrozen verschillende nieuwe planten. voor de warme kas. voor de gematig- de en koude kas. f beste r nul voor den Hen grond. bestemd voor den vollen grond. INTERNATIONALE TENTOONSTELLING TE PARIJS. prijs voor meloenen „ voor aardbeziën „ voor aspergies „ voor komkommers prijzen voor verschillende groenten s verkregen door geforceerde kuituur. 8 prijzen 8 ' „ 4 5 2 2 2 4 2 2 2 2 1 prijs 3 prijzen prijs prijzen prijs 2 prijzen 4 3 Derde Wedstrijd (1 Mei). voor Azalea's indica in bloei. voor Khododendrons arboreum in bloei. voor nieuwe planten van allerhanden aard. voor bloeiende planten van allerhanden aard. voor bloeiende Orchideeën voor de warme kas. voor planten , in 't bijzonder aanbevelenswaardig ter ver siering van vertrekken, voor Ixia's en Sparaxisscn in bloei, voor boom-Pioenen [Paeonia arborea) in bloei. voor kruid-Pioenen in bloei, voor bloeiende Stamrozen. voor bloeiende Dwergrozen, voor bloeiende Clematissen. voor hangers, gevuld met planten met neerhangende takken voor bloeiende Tulpen, voor bloeiende Viola's tricolor, voor bloeiende Auricula's. voor bloeiende Mathiola's annua. voor bloeiende Reseda's, voor dwerg-Gladiolussen in bloei, voor verschillende nieuwe planten, voor aspergies. voor champignons, voor verschillende groenten. voor meloenen voor verschillende groenten voor vruchtdragende vruchtboomen voor ananassen Vierde Wedstrijd (15 Mei). verkregen door geforceerde kuituur. 11 prijzen voor Palmen. pnjs voor Cyeadeeën. voor bloeiende Orchideeën. voor Ixora's. voor bloeiende Azalea's indica. voor bloeiende Calceolaria's. voor planten, bestemd om de markt te \oorzien. INTERNATIONALE TENTOONSTELLING Tl'. PARIJS. ■ - . 1 prijs voor 1 tl voor ï 7 prijzen voor 5 ti voor < 2 ti voor l 2 ti voor l 1 prijs voor l 1 tl voor l 2 prijzen voor 5 4 ti voor > 3 n voor l 2 it voor > 3 ii voor \ 1 prijs voor 1 ti voor i 1 n voor 1 it voor 2 prijzen voor 1 prijs voor 2 prijzen voor 3 ii voor Himalaya-Rhododendrons in bloei. bloeiende Aurieula's. bloeiende Rhododendrons voor den vollen grond. bloeiende Azalea's voor den vollen grond. bloeiende Kalmia's. bloeiende Clematissen. bloeiende Stamrozen. bloeiende Theerozen op stam. bloeiende Dwergrozen. verschillende houtige gewassen bloeiende overblijvende planten bloeiende éénjarige planten bloeiende kruid-Pioenen bloeiende boom-Pioenen bloeiende Ranonkels. bloeiende Anemonen. bloeiende Madelieven. verschillende nieuwe planten. geforceerde vruchten. geforceerde tafeldruiven. verschillende groenten. Vijfde Wedstrijd (1 Juni). s oor den vollen grond. 9 prijzen V 5 4 11 11 4 tl 5 tl 1 3 prijs prijzen 4 2 ti ti 2 ti 3 ii 1 prijs 2 prijzen 1 prijs .5 prijzen 4 ii 1 prijs 2 prijzen 4 ii voor bloeiende Orchideeën, voor bloeiende grootbloemige Pelargoniums. voor bloeiende fantaisie-Pelargoniums. voor verschillende planten voor de wanne kas. voor planten met sierlijke bladen, voor knoldragende Caladiums. voor verschillende planten voor de gematigde kas. voor bloeiende Calceolaria's. voor bloeiende Verbena's, voor bloeiende éénjarige planten. voor bloeiende overblijvende planten, voor Chinesche Pioenen in bloei, voor bloeiende Anjelieren, voor houtige gewassen voor verschillende planten, welke in hei- grond tieren voor Rhododendrons \ voor den vullen voor bloeiende Azalea's / grond, voor bloeiende Kalmia's voor bloeiende Stamrozen voor bloeiende Dwergrozen - INTERNATIONALE TENTOONSTELLING TE PARIJS. - 1 prijs voor bloeiende Klimrozen (Rosiers sur- i voor den vollen menteux et grimpants) j grond. 5 prijzen voor afgesneden rozen. 2 „ voor verschillende nieuwe planten. 1 prijs voor meloenen. 3 prijzen voor verschillende groenten. 3 „ voor vervroegde vruchten. Zesde Wedstrijd (15 Jnni). 4 prijzen voor bloeiende Stanirozen. 5 „ voor bloeiende Dwergrozen. 1 prijs voor bloeiende Klimrozen. 4 prijzen voor afgesneden rozen. 4 „ voor Pandaneeën. 4 „ voor bloeiende grootblocmige Pelargoniums. 3 „ voor bloeiende fantaisie-Pelargoniums. 3 „ voor bloeiende Pelargoniums zonale en inquinans. 4 „ voor bloeiende Orchideeën voor de warme kas. 3 „ voor Theophrasta's en Clavya's. 5 „ voor Maranta's, Calathea's en Phryniums. 3 „ voor Musa's. 3 „ voor Begonia's (typen). 3 „ voor Begonia's (variëteiten). 2 „ voor Oranje- en Citroenboomen , enz. 4 „ voor bloeiende Verbena's. 1 prijs voor bloeiende Calceolaria's. 1 „ voor bloeiende overblijvende planten. 1 „ voor bloeiende éénjarige planten. 2 prijzen voor bloeiende Delphiniums. 2 „ voor bloeiende Irissen. 2 „ voor bloeiende Mathiola's annua 1 prijs voor inlandsche Orchideeën. 2 prijzen voor Alpenplanten. 2 „ voor verschillende nieuwe planten. 3 „ voor kruid-Pioenen in bloei. 1 prijs voor boom-Pioenen in bloei. ;ï prijzen voor verschillende groenten. 1 prijs voor bananen. 2 prijzen voor kersen. 4 „ voor aardbeziën. Zevende Wedstrijd (] Juli). 7 prijzen voor bloeiende Pelargoniums zonale en inquinans. 1 „ voor Pelargoniums zonale niet bont blad. INTERNATIONALE TENTOONSTELLING TE PARIJS. 2 prijzen voor Pelargoniums (typen). 5 „ voor Boomvarens. 2 „ voor nuttige , offieinele planten uit de keerkringslanden. 2 „ voor bloeiende Orchideeën voor de warme kas. 2 „ voor Nepenthessen. 4 „ voor bloeiende Gloxinia's. 2 „ voor knoldragende Caladiums. 4 „ voor bloeiende Petunia's. 1 prijs voor bloeiende Rockea's. 1 „ voor bloeiende Crassula's. 1 „ voor Sarracenia's. 1 „ voor bloeiende Amaryllissen. 1 „ voor bloeiende Liliums auratum. 1 „ voor bloeiende overblijvende planten 1 „ voor bloeiende éénjarige planten 1 ,, voor overblijvende planten met bont blad I ,, , ., , .. •* \ voor den vollen 4 prijzen voor kruidachtige V arens > , 2 „ voor bloeiende Delphiniums 1 prijs voor bloeiende Reseda's 2 prijzen voor bloeiende Stokrozen 4 „ voor afgesneden rozen. 2 „ voor verschillende nieuwe planten. 3 „ voor verschillende groenten. 1 prijs voor champignons. 3 prijzen voor kersen. 3 „ voor aardbeziën. < Achtste "Wedsthud (15 Juli). * 4 prijzen voor bloeiende Vlaamsche, fantaisic- en andere Anjelieren. 2 „ voor doorbloeiende Anjelieren. 6 ,, voor planten voor de warme kas. 2 „ voor uitheemsche vruchtboomen. 3 „ voor bloeiende Gloxinia's. 4 „ voor bloeiende Lantana's. 4 „ voor bloeiende Petunia's. 1 prijs voor bloeiende overbhjvende planten ) voor den vollen 2 prijzen voor bloeiende éénjarige planten f grond. 2 „ voor bloeiende Phloxen. 3 „ voor bloeiende Pentstemons. 3 „ voor Canna's. 3 „ voor bloeiende Stokrozen. 3 „ voor bloeiende Gladiolussen. 2 „ voor bloeiende Delphiniums. 3 ,. voor bloeiende Thloxen Drummondi. INTERNATIONALE TENTOONSTELLING TE PAIUJS. 1 prijs voor Alströmeria's. 3 prijzen voor Hydrangea's on Hortensia's in bloei. 2 „ voor Verschillende nieuwe planten. 4 „ voor boomen uit de groep der Steenvruchten. 3 „ voor boomen en heesters , die bessen tot vruchten hebben. 3 „ voor meloenen. 3 „ voor verschillende groenten. Negende \\ edstrud ,1 Augustus). 6 prijzen voor bloeiende Fuchsia's. 4 „ voor bloeiende Grladiolussen. 3 „ voor uitheemsche klimplanten in ruimen zin 2 „ voor bloeiende Pnssiflora's. 4 „ voor bloeiende Heliotropen. 1 prijs voor Phyliea's ericoides. 3 prijzen voor bloeiende Dahlia's. 1 prijs voor bloeiende overblijvende planten. 2 prijzen voor bloeiende éénjarige planten. 3 „ voo)- verschillende bloeiende Anjelieren, ö „ voor bloeiende Stokrozen. 3 „ voor bloeiende Phloxen decussata. 2 „ voor bloeiende Leliën. 2 „ voor bloeiende Zinnia's met gevulde bloemen. 2 „ voor bloeiende Lobelia's. 2 „ voor bloeiende Tropaeolums. 3 „ voor bloeiende Hydrangea's en Hortensia's. 2 „ voor verschillende nieuwe plantin. 3 „ voor pitvruchten. 4 „ voor steenvruchten. 3 „ voor besvruehtcn. 2 „ voor vervroegde druiven. 1 prijs voor perziken. 3 prijzen voor verschillende groenten. Tiende Wedstrijd (15 Augustus 12 prijzen voor verschillende Aroïdeeën. 1 prijs voor Orchideeën voor de warme kas. 3 prijzen voor bloeiende Gesneria's. 3 „ voor bloeiende Achimenessen. 1 prijs voor bloeiende Naegelia's , enz. 4 prijzen voor bloeiende Fuchsia's. 3 „ voor bloeiende Krvthrina's. 2 „ voor bloeiende Pelargoniums zonali er mquinans. 2 „ voor hangplanten. 2 „ voor bloeiende overblijvende planten. ISO 2 2 3 prijzen f/ n 1 prijs 2 4 prijzen tt 3 n 3 t/ 2 >i 1 prijs 4 1 prijzen prijs 2 prijzen 1 prijs 2 prijzen 3 ti 1 prijs 3 3 3 2 prijzen ir tt tr 1 prijs INTERNATIONALE TENTOONSTELLING TE PABUS. voor bloeiende Dahlia's, voor bloeiende Stokrozen. voor bloeiende Pentstemons. voor bloeiende Phloxen. prijzen voor bloeiende doorbloeiende Anjelieren, voor bloeiende Chinescbe Asters. voor bloeiende Balseruienen. voor bloeiende Zinnia's met gevulde bloemen, voor verschillende bloeiende éénjarige planten, voor bloeiende Leliën, voor bloeiende Gladiolussen. voor bloeiende inlandsche Erica's, voor uitneemsche waterplanten, voor inlandsche waterplanten. voor verschillende nieuwe planten, voor verschillende groenten, voor meloenen, voor pitvruchten, voor steenvruchten, voor perziken, voor tafeldruiven, voor vijgen. Elfde Wedsikijd (1 September). 7 prijzen voor bloeiende Dahlia's. 4 „ voor Dracaena's en Cordyline's. 3 „ voor Croton's. 2 „ voor Allamanda's. 2 „ voor bloeiende Fuchsia's. 3 „ voor bloeiende Veronica's. 2 „ voor bloeiende Pelargoniums zonale en inquinans. 1 prijs voor bloeiende overblijvende planten voor den vollen grond. 1 „ voor bloeiende Dianthussen sinensis , Hedwigii , enz. 2 prijzen voor bloeiende éénjarige planten. 2 „ voor bloeiende Chinesehe Asters. 1 prijs voor bloeiende Balsemienen. 2 prijzen voor afgesneden rozen. 1 prijs voor bloeiende Theerozen. 1 „ voor bloeiende Gladiolussen. 2 prijzen voor verschillende nieuwe planten. 3 „ voor verschillende groenten. 3 „ voor pitvruchten. 3 „ voor steenvruchten. 1 prijs voor perziken. 131 INTERNATIONALE TENTOONSTELLING TE PARIJS. 3 prijzen voor tafeldruiven. 2 „ voor vijgen. 3 „ voor ananassen. 3 „ voor boomen met afvallend blad , geschikt voor bosebbouw. 3 „ voor heesters en lage boomen , geschikt om steile hellingen of naakte terreinen te bckleeden. Twaalfde Wedstkltd (15 September). 4 prijzen voor verschillende Araliacecën. 2 „ voor planten voor de warme kas met bladen van groote afmetingen. 4 „ voor Canna's. 4 „ voor Solariums. 4 „ voor Tijgeboomen en Artocarpeeën. 2 „ voor bloeiende Hibiseussen sinensis. 2 „ voor Musa's. 2 „ voor bloeiende Fuchsia's. 1 prijs voor bloeiende Pelargoniums zonale en inquinans. 1 „ voor bloeiende overblijvende planten. 1 „ voor Gramineeën , geschikt ter versiering. 3 prijzen voor afgesneden dahlia's. 1 prijs voor bloeiende vroege Chrysanthemums. 1 „ voor bloeiende Asters. 3 prijzen voor bloeiende Grladiolussen. 1 prijs voor afgesneden rozen. 2 prijzen voor verschillende soorten van Bamboes. 1 prijs voor bloeiende éénjarige planten. 2 prijzen voor verschillende nieuwe planten. . 3 „ voor velschillende groenten. 7 „ voor tafeldruiven. 2 „ voor pitvruchten. Tot ons leedwezen werd dezer dagen door de nieuwsbla- den het bericht medegedeeld van liet overlijden van Jhr. F. von Siebold , den welbekenden .lapanschen reiziger, gedu- rende eene reeks van jaren hoofd-officier bij het Nederland- sche leger. Het is te bekend wat von Siebold voor de kennis der Flora van Japan , en vooral van die planten ge- daan heeft, welke als sierplanten verdienen gekweekl te weiden, om daarbij uitvoerig stil te staan. Dit alleen zij GEMENGDE BERICHTEN. herinnerd, dat- hij met Zuccabini een gedeelte der Flora Japonica in het licht gaf, en in de nabijheid van Leiden eene kweekerij deed verrijzen , voor den invoer en de ver- menigvuldiging van Japansche planten bestemd. — Von Siebold overleed te Munchen aan eene typheuse koorts, in den ouderdom van 71 jaar. Den 12on October overleed te Halle, aan de gevolgen eener longontsteking , Dr. Diederich Franz Leonhard von Schi.echtendal , Hoogleeraar in de plantenkunde en Directeur van den plantentuin te Halle , oprichter en redacteur van de Linnaea en de Botanische Zeïtimg , van welk laatste tijd- schrift de overledene het 25-jarig bestaan, dat in 18G7 zou hebben plaats gehad, niet heeft mogen beleven. en 8 zilveren medailles ter beschikking eresteld van de Corn- et o missie ter beoordeeling. Van den 6cn tot en met den 11°" April 18G7 zal er in het Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam eene tentoonstelling van voortbrengselen van tuinbouw gehouden worden, waar- van de regeling is opgedragen aan de Heeren Groenewegen en C°. en J. C. Krook , bloemisten ter zelfder stede. Vol- gens het onlangs uitgegeven Programma dier Tentoonstelling- worden er door het Bestuur van het Paleis voor Volksvlijt voor 55 vragen uitgeloofd 37 gouden , 90 zilveren medailles en f 1105 in specie. Buitendien zijn er nog 2 gouden #•'. i*r- f.-rM'-- . Êty: hm ■m*W' i :;. s*: **%* *f ' ' *