Lens = RSS ENT ieee ee SO EE I LATTES E CIO ve RENTE i aana star nes Manet nee : : ORAE OE: COD ga + À P. "3 3 La ER Price " a ^ < ` aet n trt Uc > LIE 2d = s; DO Rae Ne SUCCEED EL a EOD eI IR PETITS, E - ^ omen x p A Ty TAE V4 E ° ; E PY nt Ve Se 2 b UD PEE ae ep OS gs ARAE T N, | SNS ae ir es on PT dig’ NE rae be ” E E vg «n us ze RS: . >. DN a m AN AM rrr FRI LO Le om Y. A ame rA EIN moe y ’ ar oe in Rips Gier eR OME IN ee AMIE Sl tine tim e wea mma mee RER CE ue TONNES | + ve.“ [| k K acces « : MC CCC CE « €4 V V A \ AA AAA A A AAA à a A AAA | | I | í "f A | A CA 7 Y f \ [ ( A e V m V a NV ya A A | A A IA 3 | AL , T^Y | TRW A A | | j FAY NN A Y AY AA \ | e [CC € Ca iC € ice 6 UC € A RARA NAA AAAS AA AAA a "A! | | b Y AAA anal Gil |! AA AAAA AAA AA AAA YVAN Y VAA j À ARR ARR AAA TT PAPA AAA AAA | | } N Y ^A | ll | | FL WW Jai AAA | m ma IN IA AA IA | NAA AE ARENA à x AAA jay AA Alala An ^ ^| AP) A AA NA A Wrenn. C aAA aAA A A AAA AA AAA AS AA AAA AAA A AA’ 222 APART. A AAAAA AN A AAA AAA A AAA" AAAARRA NAG Ye rr ATA AA A A^ f laa A AAA AAA À AAA À ^A AAA ANAN R ^ Af AA A iA AAA) í ARA ^ AA^ AAA A’ | AS VA AA AAA ^ A MA NN ^ ay P A AAA A! | T oq AA AARAA | Al VV aA | AAA AA AAA ll ARARA ARAARA YY 2222 f MAMAN EA A ^ ^ Ala AA A AAAA AR ARA RASA A AW. AAWARARRAARAAAAY ny aa Al) AVA a, Aj 2 A AAA RA AA AAA ana ARAARA A | | | la a Aa AR f CIS ^^ A/A M res An y | Mo TAA An AA Aa AN YN A f | ^^ RAM TE vue Ies IPS A A À ^ f A j AA A AAA A ARRAS f ARRA v m / y AAA AA a PAP ASAP S ARA A AAA gaan A AA A MA RAP NA Aaa MATE Y P AAA PUR PESI AR aAA AAAA RAAKA MARRARA aa ARAA | VA IN AARAAR ANAA hannan MAARAMA AA APR 1 | ! Il ZA y AAA AAA WA AA AVA AA | mma AAAG AAA AVY AAAAAAAAAAA ^ A AINA AP | la | J, D A a À AAA ARS IAA RAA Ga AA ! AA 3435 RAA CRAP A AAA AAA PY Y Y AAA À à À À Aj AMA ANA P Y | eens ANANA NAA VA AAA AV y NOA AR ARC if V la A A lal AMA TTA TITTEN RAA "S V W a! Ma la Y NY N | i AAA annee A y y í V ’ RAR (NC ÁO \ AA AAA AA! | AAVAA AAA | ^ AAA NE AARAAANAI AAA. | ARAA MA A a ENA ea a | MA AA AN ! A AAA NAAA | AAA! aA AAA A AA A À A (| | A A 2 BA Y. AA A^ | A A | | V AR Y AU / AI) ^ Y Y RARAAAA AAA ARAINA AAAAAY AAAF AARAA ^C e An AAR NAA (= SAN NA AA AINI A \ CEN Y LES Ao |! y 4 | | Y. A^ | \ À Cam a A ^ \ | APN if Ar PA ania AANA | eau ARE PARAT DRM ^ i AAA AAA AAA ala aaa AAA IN Va AAA RAA PAR PRA |. AR Val AAA AA AAA ARR) mene 222 panda RARE EEE EEE Ba AR T TAAR ARJAAN NIIN AAY ! LA Vat : NAINA ^^ AA A APR A ARR S AAAA NAAR à AAAARA aaa ^^^ ^aa AAA, a AR fo AA y VW M AIN AAA Y YS AAAAY a em AAA | y MN RAA ARR RAR RARE Aa DAE ! PNPN AA NAN ARR G AARNA | AN | VN} Ji SA T | ^ » ») D ) DB DP » B») > D Es D. SS D A AAAA DOIRA AA A | AAAA AAA AAA AAA AY A A AAA ala AA AAA VA AI AARAARE A ARARES Af! ANA ARADI Ala \ AR VAAN ANA ARR aff aa A m A UNA |, A JR I Jann) |] M | A ^ f meg m Y Y £A ARA \ AAA i [3 | ‘AAA A | ARN | | | y RA > AAAAALI AR A A A AAA AA. AAP aana AA AA A AA AARIA NATA A SALIS AAT laco AA AAAA FAC Ye fai ele eee LY 8T YE d y | AY il | | Le | | PY AAA VA fil. mam:mama 4 a8. AAA A ua TANT S i mr u n n r . 1 Tunt NOVA ACTA REGIAE SOCIETATIS SCIENTIARUM | UPSALIENSIS Ji Y v SUA ut \ o ait) h j LS TL Spun i f ( » Im 5 l à = TNT] " BAS] TUUM e = À A SERIEI TERTIAE VOL. I. DESALIAE EXCUDIT C. A. LEFFLER REG. ACAD. TYPOGRAPHUS. MDCCCLV. AAC M apn ie | Wi REGIA SOCIETAS SCIENTIARUM UPSALIENSIS. PRAESES ILLUSTRIS SERENISSIMUS PRINCEPS AC DOMINUS OSCAR FREDERICUS SVECIAE ET NORVEGIAE PRINCEPS HAEREDITARIUS OSTROGOTHIAE DUX. MEMBRUM HONORARIUM PRIMARIUM SERENISSIMUS PRINCEPS AC DOMINUS NICOLAUS AUGUSTUS SVECIAE ET NORVEGIAE PRINCEPS HAEREDITARIUS DALEKARLIAE DUX. Membra Honoraria. TROLLE WACHTMEISTER (Hans Gabriel), Comes, e Regni Proceribus unus, Justitie quondam Cancellarius, Regiorum Ordinum Eques et Com- mendator. LÓWENHJELM (Gustavus), Comes, e Regni Proceribus unus, Legatus Sa- cre Regie Majest. Extraordinarius, Dux Generalis, Regiorum Ordinum Eques et Commendator, Reg. Ord. Ensiferor. in CL IL Eques nec non de S. Olavo, cum grandiori Crucis insigni, Commendator, Ordd. Imper. S. Ame in Cl L et S. Wladimiri in Cl. IL. Ord. Reg. de Aquila Rubra in Cl. L Eques, cet. | VI IHRE (Albertus Elavus), Lib. Baro, e Regni Proceribus unus, Rerum exter- narum a. h. Minister Status supremus, Regiorum Ordinum Eques et Com- mendator, Reg. Ord. de S. Olavo, cum grandiori Crucis insigni, Rege. Ordd. Danebrog., Isabelle Catholicæ, S. Mauritii et Lazari, S. Stanislai, Leopoldi Belgici, Grec. de S. Salvatore, cum grandiori Crucis insigni, Commendator. l FÂHRÆUS (Olavus Immanuel), Status a. h. Consiliarius, Præfecturæ Gotho- burgensis et Bahusiæ Gubernator, Reg. Ord. de Stella Polari, cum gran- diori Crucis insigni, Commendator. AGARDH (Car. Adolphus), S. Theol. Doctor, Dioeceseos Carolstadiensis Or- dinumque Regiorum Episcopus, Reg. Ord. de Stella Polari, cum grandio- ri Crucis insigni, nec non Reg. Ord. Danebrog. Commendator, Academiæ Svecanæ Octodecimvir. STIERNELD (Gust. Nic. Algernon Ad.), Lib. Baro, e Regni Proceribus unus, Rerum externarum Minister Status supremus, Regiorum Ordinum Eques et Commendator, Reg. Ord. de S. Olavo cum grandiori Crucis insigni nec non Reg. Ord. Elephantini Eques cet. SPARRE (Gust. Ad), Comes, e Regni Proceribus unus, Rei Judiciariæ Mi- nister Status supremus, Regior. Ordinum Eques et Commendator, Reg. Ord: de S. Olavo, cum grandioris Crucis insigni, Commendator. BESKOW (Bernhard. von), Lib. Baro, Philos. Doctor, Regiæ Aulæ Marechal- lus, Academiæ Octodecimvir et Secretarius, Regg. Ordd. de Stella Po- lari, cum grandiori Crucis insigni, nec non Danebrog. Commendator, Le- gionis Honoris Eques. TAMM (Petrus Adolphus), Lib. Baro, Officinze ferrariæ Possessor, Reg. Ord. de Wasa, cum grandiori Crucis insigni, Commendator, et de Stella Polari Eques. REUTERDAHL (Henricus), S. Theol. Doctor, a. h. Consiliarius Status, E- piscopus Dioeceseos Lundensis, Academizque Procancellarius, Reg. Ord. de Stella Polari Commendator. MANDERSTROM (Ludovieus), Lib. Baro, Cubicularius Regius, ad aulam Cæ- sar. Austriacam Legatus E. O., Regg. Ordd. de Stella Polari et de S. O- lavo Commendator, Regg. Ordd. de S. Salvatore, de Danebrog. cum gran- diori Crucis insigni Commendator cet. - KR ÆMER (Robertus Fredericus), Lib. Baro, Gubernator Uplandiarum, Reg. Ord. de Stella Polari, cum grandiori Crucis insigni, Commendator nec non Ord. Ensiferor. Eques. Vil Membra Ordinaria. BREDMAN (Johannes), Astronomiæ Professor Upsaliensis emeritus, Eques Reg. Ord. de Stella Polari. LAGERHJELM (Petrus), Regii Collegii Metallici Assessor, Eques Reg. Ord. de Stella Polar. HANSTEEN (Christoph.), Matheseos Professor Christianiensis, Eques Reg. Ord. de Stella Polari, Regg. Ordd. de S. Olavo, cum grandiori Crucis insigni, nec non de Danebrog. Commendator, Legionis Honoris Eques. WALMSTEDT (Laur. Petr), Chemiæ Professor Upsaliensis, Eques Reg. Ord. de Stella Polari. SCHRÓDER (Joh. Henr), S. Theol. et Philos. Doctor, Historie et Archæo- logiæ Professor Upsaliensis, Bibliothecarius Academiæ, Præfectus Nummo- phylacü, Regg. Ordd. a. h. Historiographus, de Stella Polari et Danebrog. nec non de S. Salvatore Grac. cum aurea Cruce, Eques. HWASSER (Israël), Med. et Philos. Doctor, Medicine Professor Upsaliensis emeritus, Reg. Ord. de Stella Polari et de S. Wladimiro in Cl. IV. Eques, Academie Svecane Octodecimvir. FRIES (Elias), Oeconomiæ practice Professor Upsaliensis, Reg. Ord. de Stella Polari Commendator, Ord. Danebrog. Eques, Academie Svecane Octo- decimvir, Reg. Societatis Secretarius. EKSTROM (Car. Udalr.), Pastor et Præpositus Tjórnensis in Dioecesi Gotho- burgensi, Reg. Ord. de Stella Polari Membrum. SVANBERG (Adolphus Ferdinand.), Physices Professor Upsaliensis, Reg. Ord. de Stella Polari Eques. RETZIUS (Andr. Adolph.), Med. Doctor, Anatomie Professor Holmiensis, Regg. Ordd. de Stella Polari et Danebrog. Eques. HEDENBORG (Joh), Med. Doctor et Professor, Consulatus Svec. et Nor- veg. in Alexandria Secretarius, Regg. Ordd. de Stella Polari et de Wasa Eques. NILSSON (Sveno), Hist. Nat. Professor Lundensis, Membrum Heg. Ord. de Stella Polari nec non Regg. Ordd. de Wasa et Danebrog. Commendator. GYLLENSTJERNA (Nic. Christoph.), Lib. Baro, Cubicularius Regius, Reg. Ord. Ensiferor. Eques. LÆSTADIUS (Laur. Levi), Pastor Ecclesie Karasuando Lapponiæ. TORNBERG (Car. Joh), LL. OO. Professor Lundensis. SVANBERG (Gust), Astronomiæ Professor Upsaliensis. VIII MALMSTEN (Car. Joh.), Matheseos Professor Upsaliensis, Reg. Societatis Questor. WREDE (Fabian. Jacob.), Lib. Baro, Rei Tormentariæ Præfectus Generalis, Regg. Ordd. Ensiferor., Danebrog., Legionis Honoris, S. Joh. Hierosol. cet. Eques. SELANDER (Nic. Haqu.), Reg. Acad. Scientiar. Holmiensis Astronomus et Professor, Reg Ord. de Stella Polari nec non de S. Anna in CI. II. Eques. BJORLING (Immanuel Gabr.), Matheseos Lector Reg. Gymnasii Arosiensis. MOSANDER (Car. Gust.), Pharmac. et Chem. Professor Holmiensis, Reg. Ord. de Stella Polari Eques. SUNDEWALL (Fredericus), Med. Doctor, Anatomie et Physiologie Profes- sor Upsaliensis. GLAS (Olavus), Med. Doctor, Medicine Professor Upsaliensis. WALLQUIST (Elavus), Med. et Philos. Doctor, Chemiæ Professor Upsali- ensis, Reg. Ord. de Wasa Eques. WAHLBERG (Petr. Fred.), Med. et Philos. Doctor, Hist. Nat. Professor Holmiensis, Reg. Acad. Scientiar. Holm. Secretarius, Reg. Ord. de Stella Polari Eques. ARESCHOUG (Joh. Erhard.), Oecon. pract. Adjunctus Upsaliensis. NORDSTROM (Joh. Jac.), Jur. Utr. et Philos. Doctor, Professor, Regni Archivarius, Reg. Ord. de Stella Polari nec non de S. Wladimiro in Cl. IV. Eques. CARLSON, (Fred. Ferd.), Histor. Professor Upsaliensis. SVANBERG (Laur. Fred.), Philos. Doctor, Chemiæ Professor Upsaliensis, Reg. Ord. de Stella Polari Eques. HUSS (Magnus), Med. Doctor, Med. Professor Holmiensis, Reg. Ord. de Stella Polari Commendator, Ord. Reg. Caroli XIII. et Danebrog. Eques. HILL (Car. Joh.) Matheseos Professor Lundensis. ANGSTRÓM (Andr. Joh.), Astronomiae Observator Upsaliensis. SUNDEWALL (Car. Joh.) Musei Zoologici Holmiensis Praefectus, Reg. Ord. de Stella Polari Eques. KNOS (Andr. Er.), Theol. Doctor, Primar. Theol. Professor et Archipraeposi- tus Üpsaliensis, Reg. Ord. de Stella Polari Membrum. BÔTTIGER (Car. Wilb.), Litterar. Recentior. Professor E. O. Upsaliensis, Reg. Ord. de Stella Polari et de Danebrog. Eques, Academiae Svecanae Octodecimvir. | UPPSTRÓM (Andr.), Lingu. Goth. Docens, Scholae Cathedralis Upsaliensis Adjunctus. IX Adjunctus. MARKLIN (Gabriel), Reg. Societ. Bibliothecarius et Musei Praefectus. Amanwuensts. THENGBERG (Petr. Adrian.), Philos. Magister. Socii Exteri. FABRE (M. C), pontibus aggeribusque publicis in Gallia Praefectus. HUMBOLDT (Alexander von), Lib. Baro, Regi Boruss. a Consiliis intimis, Rege. Ordd. de Stella Polari nec non de S. Olavo, cum grandiori Crucis. insigni, Commendator, Regg. Ordd. de Aquila Nigra, Legionis Honoris, Ord. Imper. S. Annae in Cl. I. Eques cet. BIOT (J. B.), Instituti Paris. Membrum. BROWN (Robert), Juris Utr. Doctor, Reg. Societ. Scientiar. Londinens. Socius. KRUKENBERG (Petr.), Medicinae Professor Halensis. GRIMM (Jacob.), Professor Berolinensis, Reg. Ord. de Stella Polari Eques. WERLAUFF, (Eric. Christian.), Regi Dan. a consiliis Conferent., Histor. Pro- fessor Hafniensis, Bibliothecae Regiae Praefectus, Regg. Ordd. de Stella Polari et Danebrog. Commendator, Legionis Honoris Eques. MÜLLER (Joh.), Anatomiae Professor Berolinensis. BONAPARTE (Carolus Lucian.), Princeps de Canino et Musignano. SCHULTÉN (Nathan. Gerhard A), Mathem. Professor Helsingforsiensis emeri- tus, Ordd. Imper. S. Stanislai Cl. IL et S. Wladimiri Cl. IV. Eques. ENCKE (J. F.), Astronomiae Professor Berolinensis, Reg. Acad. Scientiar. ib. in Classe Physico-Mathem. Secretarius, Reg. Ord. de Aquila Rubra in Cl. IV. Eques. TEMMINCK (C. J.), Musei Zoologici Leidensis Director. BOECKH (Aug), Graec. Litt. Professor Berolinensis, Reg. Acad. Scientiar. ib. in Classe Histor. Secretarius, Reg. Ord. de Aquila Rubrain Cl. IV. Eques et de S. Salvatore Graec. Commendator. QUATREMERE (Stephan.), LL. OO. Professor Parisiensis, Instituti Paris. Membrum, Ord. Legionis Honoris Eques. . ANDRAL, (G. Junior), Medicinae Professor Parisiensis, Membrum Instituti Paris., Ord. Leg. Honor. Eques. X ESCHRICHT (Daniel Frederic), Anatomiae Professor Hafniensis, Regg. Ordd. de Stella Polari nec non Danebrog. Eques. HANSEN (A. P.), Observatorii Astronomici Gothani Praefectus. HAUSMANN (Joh. Fred. Ludov.), Mineralogiae Professor Géttingensis et Reg. Societatis Scientiarum ib. Secretarius. HOOKER (Wilhelm. J.), Horti Botanici Kewensis Director. COPLAND (Jacobus), Med. Doctor, Regiae Societatis Scientiar. Londinensis Membrum. GRAY (Asa), Botan. Professor Bostoniensis, Societatis Scientiar. Americanae Secretarius. LENORMANT (Carolus), Bibliothecae Imperialis Parisiensis Praefectus, Insti- tuti Paris. Membrum. AIRY (Geo. Biddel), Astronomus Regius Londinensis. STRUWE (Fred. W. Geo.) Director Observatorii Astronomici Pulkovensis, Status Consiliarius, Reg. Ord. de Stella Polari Commendator, Ordd. plur. Eques. FARADAY (Michael), Professor Londinensis. REGNAULT (Victor), Membrum Instituti Parisiensis. OWEN (Richard.), Musei Hunteriani Londinensis Praefectus. RANKE (Leopold.), Histor. Professor Berolinensis. NORDENSKOLD (Nic), supremus rei Metallicae per Finlandiam Director, Ordd. plur. Eques. LYELL (Car), Societatis Regiae Scientiarum Londinensis Socius. FORCHHAMMER (Georg.), Mineralogiae Professor Hafniensis, Regg. Ordd. de Stella Polari Commendator et de Danebrog. Eques. MAURY (M. F.), Director Observatorii Astronomici in Washington. ILMONI (Immanuel), Med. Doctor et Professor Helsingforsiensis, Ord. S. Wladimiri IV. Cl. Eques. LIEBMAN (Fred. Mich.), Botanices Professor Hafniensis, Reg. Ord. de Stella Polar Eques. HAMMER-PURGSTALL (Joseph. von), Lib. Baro, Acad. Caesar. Scientiar. Vindobonens. Praeses, Reg. Ord de Stella Polari cet. Eques. THIERRY (Augustin.), Instituti Paris. Membrum. XI Socii Litterarum Commercio conjuncti. RAFN (Car. Christian), Reg. Dan. a Consiliis Status, Professor, Reg. Societ. Antiquariorum Hafniensis Secretarius, Regg. Ordd. de Wasa Commenda- tor, de Stella Polari, Danebrog. cet. Eques. GRETSCH (Nicol), Imp. Ross. a Consiliis Status, Academiae Scientiar. Pe- tropolitanae Bibliothecarius, Ord. S. Annae Cl. II. Eques. MAINARDI (Caspar.), Mathes. Professor Universitatis Patavinae. LITTROW (Car. Ludov. von), Astron. Professor Vindobonensis. POGGENDORFF (J. C.), Phys. Professor Berolinensis. WEBER (Wilh.), Phys. Professor Güttingensis. HAESER (Henr.), Med. Professor Jenensis. SOMMER (Andr. G.), Med. Doctor et Professor Hafniensis. BLYTT (Matth. N.), Botan. Professor Christianensis. KRÓIJER (Henr.), Zool. et Physiol. Professor Hafniensis. SCHLECHTENDAHL (F. L. von), Botan. Professor Halensis. HOLMBOE (Christoph. Andr.), LL. OO. Professor Christianensis, Numophy- lacii Praefectus, Reg. Ord. de Stella Polari et de S. Olavo Eques. LASSEN (Christian.), LL. OO. Professor Bonnensis. GRUNERT (F. A.), Mathem. Professor Gryphiswaldensis. KEYSER (Rudolph.), Histor. Professor Christianensis. HOLBROOK (L), Hist. Nat. Professor, Charlestovniensis in America Sep- tentrionali. THOMSON (W.), Professor Glasguensis. SCHEERER (Th.), Metallurgiae Professor Freybergensis. ROKITANSKY (Car.), Anat. Pathol. Professor Vindobonensis. BERKELEY (I. M.), Botanicus Anglus. MOLBECH (Christian.), Consiliarius Status, Hist. Litt. Professor Hafniensis , Reg. Ord. de Stella Polari Eques et Danebrog. Commendator. PERTZ (Geo. Henr.), Bibliothecae Regiae Berolinensis Praefectus. INDEX ACTORUM. I. Sur les conditions d'intégrabilité de l'équation différentielle du second ordre TORTO T$(27)—0 $n(r) désignant une fonction entière de z du degré z, par Ap. FERD. SVANBERG IL. Novae Symbolae Mycologicae in peregrinis terris a Botanicis Danicis collectae. Recensuit ELIAS FRIES III. De functione quadam transcendente. Auctore Cur. FREDER. LINDMAN . IV. Mémoire sur la température de Ja terre, à différentes profon- deurs, à Upsal, par ANDR. J. guess V. Novarum- Symbolarum Mycologicarum Mantissa. Auctore Evia FRIES VI. Symbolae ad rem Numariam Muhammedanorum, ex Museo Regio Holmiensi edidit Carozus Jom, TORNRERG VII. Sur l'intégration des équations différentielles de second ordre, par Ap. Bray: SVANBERG VIII, Saxorum characteres ex praesenti Mineralogiae statu bed exponendi periculum. Auctore Jac, HENR. A FORSELLES IX. Recherches rélatives a l'influence de la température sur le Ma- gnétisme, par CHARLES Ars. HOLMGREN X. Phyceae novae et minus cognitae in maribus extraeuropaels collectae, quas descriptionibus observationibusque illustravit Jon. ERHARD. ARESCHOUG à HU nc NE XI. De disciplina et studio Litterarum Latinarum. Scripsit CARO- LUSAEBSSVAIEDRITZS. Je. 2. E RS pag. 261. 329. 373. SUR LES CONDITIONS D'INTÉGRABILITÉ DE L'EQUATION DIFFERENTIELLE DU SECOND ORDRE d? dy E 1) 75 ae PQ) + o$(2)—o p,(r) DÉSIGNANT UNE FONCTION ENTIERE DE z DU DEGRÉ 7 PAR A. F. SVANBERG. I. Si pour briéveté on écrit $, au lieu de $,(z) et qu'on emploie la nota- tion de LAGRANGE, l'équation proposée pourra sécrire comme suit UE CRUEL LN OE MUT E TELE as (A) Si $, n'est qu'une fonction du second, ¢, du premier dégré et qu'en meme tems on a $4, = Constante, l'équation précédente coincidera avec celle, qui a été traitée par Mr Liouvizre* et sera intégrable par les mé- thodes quil a donnés. Ce cas suppose quon a Ps = $;— Pi = 0; je ne traiteral par conséquent ici ce cas exceptionel aux procédés, que jirai employer pour lintégration de l'équation (1). En différentiant (1) s fois et egalant à zéro le coéfficient du dernier terme 7-1), on obtient pour la determination de e e-1 :—2 z- 5 Le ; Ce UE PUE M Md et apres la division par e eA -2 e-1 f — s. —-. = — — zc LE - . 4 - e . . . . . 2 mia e Re (2) * Journal de l'école polytechnique. Tome. XIII. xv. 1. 2 Je nommerai dans la suite cette équation (2) la caractéristique de (1), parceque elle jouit des proprietés remarquables pour determiner ses cas d'intégrabilité. | II. L'équation (1) peut être transformée de différentes manières sans chan- ger de forme. Puisque toutes ces transformées seront extrêmement utiles pour la recherche présente, nous commencerons par les étudier spéciale- ment. Faisons pour cet effet ce qui donne "pda y - (y -+ TA Ps 1 fe ol e Í œ 1 p pe, QR cH Ns pedes (HET) P La substitution effectuée on obtient aprés avoir divisé par à *: FERES, oe ARG Pas" + (2 p + $2) “+{p+ pı + Pour que cette équation soit de la même forme que (1), il est néces- saire que p soit une fonction entière de x du second dégré et que p(p—gp, +p) soit divisible par $4 . . . . . . . . . (& Cela peut se faire de différentes manières, entre lesquelles la suivante est la plus simple P = Ps — $23 elle donne far TPS CAEN VIE T D E VS MERECE a > paz T ps = p) s --(9;— D, -$))g—o . . - . . . ©) Il. On peut encore satisfaire à la condition (4) en fésant treten niue, e s PRSE RO ND LC G ? 2». (7) æ étant une des racines de l'équation Par) = 9 et À une constante, qui devra être déterminée de manière que p — p, +9, soit divisible par z—« Par conséquent APS ETES TY- sévanouira avec z =; ce qui donne pun e REOR ON ANRT | HO) K 0 et la transformée meted +o, Em NM E uc (9) Ps a Par Ps(e)(r-a) ^ spa) | a4 faf) E. (z-a)? aA Gr mA z-4 ! ou pour brievete on à fait B. _ 27) © eee) IV. Une derniere maniere a remplir la condition (4) consiste a faire pP—%tm=— A. A 27 la constante 4 devant être determinée de manière que 95 / eie EL CIE T-A sévanouisse avec z =e. Cela donne Po Q) =1 — b(a) pa(c) p= — p — 4.7 D sy a et la transformée o= 95%" + (29,9, — 24 7) Timer MM MA (11) ous. 9; ai ness As =) JO [MEAT VE ro — ati nu stia. 2y V. Dans le cas spécial où l'équation y,(x)—o a deux racines égales et A — 4 , qui soit encore une racine de ¢,(7) =o on aura identiquement / 95 (2) — o ; p,a =0 5 p(2)= 0 La supposition de pak. qui donne PP — % +92) =F. Ge Iy gu CUT: fait donc voir, que la condition (3) sera remplie it même , quel que soit k, parceque 9 dors — p T Fa sevanouit avec z=«, La substitution dans (3) donne eos (EP En )s + NON MD UCM S. (t 95 V 9 ko; p h(s A y = X-0 (z-a) Y-a T-u Puisque 7 peut ètre quelconque, on peut le déterminer de manière, que le coéfficient de + devienne divisible par z—«. Il devra par consequent s'évanouir avec z= a«a; ce qui donne * es) + (2 a0) o5) ) + 2e (2) = 0 L'équation "i divisée par le facteur commun z-a pourra ensuite être intégrée d'après la méthode de Mr Lriovvirrx. Le cas d'intégrabilité, que je viens d'analyser, est le méme, que ce- lui qui a été traité deja par Eurer qui s'en est occupé dans plusieurs mé- moires. VI. Si quelqu'une des équations (1), (6), (9) ou (11) est divisible par z-« , elle coincidera aprés la division par ce facteur avec l'équation traitée par Mr. Liouvizze. Dela on tire les conditions dintégrabilite NA; pale) = o et g,(«)—o AG 2; : 2 pla) — p(u) —o ese) — ge) + 43(4) = o Il est à remarquer que dans le premier cas les équations (1) et (11) et dans le second les équations (6) et (9) seront divisibles par z —«. VII. Les équations différentielles du second ordre sont encore intégrables, si le coëfficient du dernier terme est identiquement égal à zéro; mais les conditions, qu'on en tire, ne sont que des cas spéciaux d'autres cas beau- coup plus généraux, que je vais maintenant considérer. La forme de ces équations laisse prévoir, quil suffira de connaitre une valeur spéciale, excepté zéro, qui leur satisfait pour en déduire l'intégrale complete. Si p. ex. P est une telle valeur spéciale de y, qui satisfait à léquation (1), la substitution de y= P/udx donnera une transformée li- néaire du premier ordre en v, qui sera integrable par les méthodes connues. Toute la difficulté étant ainsi réduite à chercher des intégrales particulières, nous irons nous en occuper maintenant et chercherons à déterminer les con- ditions, qui doivent exister pour que cette intégrale soit une fonction algé- brique et entière de x. Faisons pour cela dans (1) i E A oz me ND na a ee cone VAUX Comme la substitution doit donner un résultat identiquement =o, on en ürera un nombre m +2 d'équations entre les m, A,, 4, .... A, dont le nombre est m--1. Le coéfficient de 2"*' égalé à zéro donne pour dé- / terminer m m m-i m j : * À TO dn cod TS a QS 9 3 3 9 Pa | Pi ( ) En comparant cette équation avec (2) on voit que iR g-— | Il suffit évidemment pour que la substitution proposée réussisse, que » soit un nombre entier positif et de plus que l'équation de conditition, qu'on obtient après l'élimination des m quantités 4,,.... A, entre les m+1 équations restantes, soit identiquement nulle. Essayons mainténant dans (6) la substitution CD AR Rte Te D, on trouvera pour déterminer z n+3 n+2 m n+2 ? l iur c ata (peccet edt eps =O Lcd GRO e ES (14) 9 3 3 9 95 iis Pi et delà n= — Å — cz 6 Ici aussi il y a deux équations de condition, qui doivent être rem- plies pour que la substitution proposée reusissira, dont l'une est n= nombre entier positif ; l'autre s'obtient par l'élimination. Les conditons trouvées, à savoir m ou 2 entiers et positifs, peuvent être exprimées uniquement par s = nombre entier positif ou négatif, excepté — o. Il séroit à désirer qu'on pourroit expruner l'autre condition dans des termes également généraux, mais je n'y entrevois pas de moyen. VIII. Faisons maintenant dans (9) pw rr p Sau kek: + Car + C, il viendra pour déterminer p pr4 prat M L Qn sa Ve CONS 2 3 2 Cette équation comparée avec (2) donne e—1 = p + À ou bien à cause de (8) p=e—2 + l(a) En fésant dans (11) z A E D Ea o o o SE Int e D on trouve de même pour déterminer g a qoe Eg to. + a x delà î e—1—=—qg—2+ A ce qui donne enfin gs (2) p où q doivent ètre des nombres entiers et positifs. On voit que cela ar- rivera toutes les fois que s -- 4(«) est un nombre entier positif ou négatif, excepté = +1. Soient «, B et y les racines de l'équation p,(x) =o, on aura en de- composant la fraction me) 3 aula) Ke) | B) | D CN CE NCA CC" an @ La première condition d'intégrabilite trouvée dans ce numéro-ci pourra être exprimée comme suit. Une quelconque des numérateurs Ila), 0() ou Oy) jointe à une quelconque des racines de la caractéristique doit étre un nom- bre entier positif. ou négati if (seulement excepté —+1). Il est à regretter qu'on ne saurait exprimer l'autre équation de condition, résultante de l'éli- mation, dans des termes également généraux. IX. Les cas d'intégrabilité, que nous avons analysés jusq'ici, supposent tous, comme vous venons de voir, deux conditions nécessaires, pour que l'intégration réussira. Nous allons maintenant discuter d'autres cas, qui n'entrent pas dans les précédents, quoique ils supposent en effet quatre conditions. Mais comme cela ne les empeche pas de jouir d'une certaine simplicité, ils semblent mériter toute attention possible. Désignons en général une quélconque des équations (1), (6), (9) et (11) par i JA QURE GE E E E A E et faisons la transformation Ga ADAE Op dr, ¢ étant la nouvelle variable indépendante, P et 7 des fontions inconnues de x, quil sagit de déterminer de manière, que l'équation résultante entre u et £ devienne intégrable. Soit de plus P’ = i et 7 = a d'après la no- tation de LAGRANGE; la différentiation donnera R - i JL ye = £ 2 + x P me PS nx pu Aprés avoir fait la substitution dans (17) on obtient la transformée fP 2+ lg PA PA —APLYS Mis Co =a d 8 Déterminons maintenant P et n de manière qu'on ait CERT yey aio ey — Oh oe) i s (cs fst fal fab) = REP . . . . D EEEUED A étant une constante quelconque; on aura LE NE L'équation (18) donne et Jio E ?] Jf d'ou l'on tire par jS d dx log n = 2 log P+ Jeu g PE et delà enfin fa 0 il qo PLEO Ooo ee au moyen de quoi l'équation (19) deviendra *fodx 72 / VERS : ts (P +foP CD M s 3 Cette derniére équation differentée donne ensuite o— JERNE SPP") + Bf, f, (EP P?) + UC EAP) Qf - £2) PP + fit RA fif) P dou en fésant 2 MEE EU. TER il viendra i F3 WA fs f, Q" + UC kf) Qf. - f£) AEWA 519. qo x D OE Il suffit évidemment de connaitre une intégrale particulière de cette e- quation; car (21) et (22) donneront des valeurs correspondantes de P et de », lesquelles on pourra employer dans la substitution, qui donnera en- suite la transformée (20). X. Considerons d'abord le cas suivant crue o MH piv Dans ce cas là l'équation (23) séra divisible par f, et deviendra F OFS AF ETOR +2f0 ao... ss (5) 9 Or on satisfait à cette equation en prenant QU zu mN t tr n PER a Ed et déterminant u, E, ..... E, convenablement; car la substitution dans (25) devant être identiquement = o donnera m +1 équations, qui suffisent pour les déterminer complétement. Le coëflicient de x" égalé à zéro donne n E į Ee J” tèn. Kal 3^ + ce HAF) utH2f =o 2 3 2 2 ou bien fa". (Ew Han) +24. (eg) = 0 Puisque p doit être un nombre entier et positif, l'équation précédente pourra être débarrassée de son facteur 4 + +; d'où il résulte BE... ee @ mm 3 L'équation (24) devant être identiquement satisfaite suppose tacitement, puisque elle est du second dégré en x, trois relations entre les coéfficients de la proposée. La quatriéme condition est plus générale et suppose seu- lement que u dans l'équation (26) soit un nombre entier et positif quelconque. XI. En fesant coincider l'équation (17) successivement avec chacune des (1), (6), (9) et (14) on obtient ces nouveaux cas d'intégrabilité 1. Pa = 3$; MILD = 0 s DM z E A ps à 239,224. s u. pH F4(4—0 4124 E poti = 0 Comme on a par (8) Pac) up p Pa(æ) la première équation donnera en y fésant x = z 1— 4A=1—9 4 2 XY. 1 d MNT. U 10 d'ou l'on tire a il | w| et delà p? x-4 pi A, Pz $,-—39;-- Mei 36 T + 2h 3 Mais on obtient par differentiation ul. 4+2 494 71 = À 4 Pr = 3 p, — 2A Ps. v= pT +E (2-4) 0-4) +12. (4-9) B EUR en 3 3 En fésant v — « dans la première de ces équations il vient jum 4 390€ 4 ce qui donne A1 2 De plus on trouve par differentation PE em dou il resultera enfin, toute substitution faite, 4 P; X-0 / 249i p m 3 Pour tous les quatre cas, que-nous avons considérés dans ce para- H-2. u+3 + graphe, on a de plus E PINNAE" Ez .::T.. mE DIEM i | n= (rp Er . + EL TEE y o ^ XII. Considérons maintenant le cas suivant PAT OPM 006 ute ao Urdu CT où l'on pourra prendre Q LI P == 1 Puisque f, Ja et fı sont des fonctions entières, l'équation précé- dente ne sauroit être satisfaite à moins qu'on ait T Ces cc cue Mn e EG) Après la substitution de cette valeur dans l'équation (27) on obtient jo eic PAR taa M din un gei (00) v- Dela on voit que l'équation (27) entraine nécessairement les deux sui- vantes fil=o et AeA et que ce cas-ci rentre dans celui, que nous avons considére dans le para- graphe VI. Nil. Faisons dans l'équation (23) E D = fir. ron : Td Gs 4 Xn) RN pe He RENE R) il viendra indes rho RR / NC SS Q "n ce qui donne la transformée d dU RAN du su cour | QU) (Gf E 3 QE? RS) ANGES HP) +h Ch FR po we LP 2f. 2/2) + f+ JV VE ©) 2) | `A V GU AL HS) +28 Si v TG -65) Comme ^ reste arbitraire on pourra prendre ou moyen de quoi l'équation (30) deviendra 12 SER! F 3P Pe R FIRES 2Sa ASD TAO S R CR SI T S a a Sig dS RE 0 - SD On satisféra à cette équation par R—1, si l'on a OT + RAS Eas J) PME ou ce qui est la méme chose DO) a fis: =o) NUI a) (Uo eU SEN Cette équation étant une différentielle complette donne par l'intégration 9 f. (fa za 2h) = Ss =S) AE en designant par B? la constante arbitraire. Puisque f, est une fonction du troisième, f; — /;--2/, du premier et f| — f,--.B du second dégre en x léquation précédente ne saurait étre satisfaite à moins qu'on ait yo SO TCR NN NR dec C. (fs — fi B) CS —fitb8fy(z—o) .... QU C étant constante et a une racine quelconque de l'équation f(x) =o En différentiant (33) et (34) deux fois on obtient RACER... EM e nenen TD E See C (S-S) =C -Fl -Sa FEIXES A Sa + BF... CD "p ELLE ee Si l'on fait z — « dans les six équations précédentes, on voit qu elles suffisent pour déterminer B, C et les quatre relations qui doivent e- xister, pour que l'équation (32) soit identiquement satisfaite. On trouve ensuite f2 QU m M nde ^f =f; . XIV. En fésant coincider (17) avec (1) ou (6) l'équation (32) ne donnera que 13 le seul cas d'intégrabilite, que nous allons considérer maintenant. Pour cela soit Sis = 9$ , SP, , Jr =O et faisons + = « —« dans les équations (33), (34), (35), (36), (37) et (38). ll en résultera = ey(2) E p, (2) mh o e is g(a) 4 ot he pee (a) * ZO (60-7 93 AN EAL (CR $3(2)-9;(2) HMM EU 95-95 Les. différentes valeurs de C égalées entre elles donnent les quatre conditions d'intégrabilité pour le cas, que nous venons de considérer. XV. Si (17) désigne une quelconque des équations (9) ou (14), l'équation (32) donnera les mêmes conditions dintégrabilité. La comparaison de (17) avec (9) donne Ss = 9 Ja = 9, +24 te T-d Y 4L p fedi). a PrP) | 4 by) WC NE CS Il faut ici distinguer les deux cas différents où æ soit égal à a ou à une autre p. ex. £ des racines de léquàtion $,(7) = o Soit d'abord Alors on a nett fa) FF 2(4) + 2 4 g5(x) = 2 g(a) — p2(%) J2) = 92(4) + 4 y, (a) JE = 0; 2-407 bes | AG) m t0) +490 +4. Da) XV. 14 2 , A A Ji =%1 dro — pe + = D et en général en ve r--a dans les équations (33), (34), (35), (36), (37) et (38) Pa fe) — fie) — B=? “Ge RO D A) a yu 0 NS MD P sco (it, (CDS ec DN EL MCN NUMEN. s (Hj JEN MES M S US. ZO ecos (2 € (fsla) — fia @) = i) -ko i 2 fi(0) C o CREE (43) Des équations (39) et (40) on tire PI P D MP UE cs (HS (gt osos oae rais ME et par la combinaison de (41) et (43) He (ay Dae NND. et ensuite par (42) et (44) ue AM uU E. . En fesant dans (46) æ — on trouve OAD) ns qur oy © die) au moyen de quoi les équations (41), (42), (47) et (48) donnent HO EC uL ter Pa pe) = o ? pi = 0 Cela donne en général Pie) = 0 d'où lon voit, qu'on n'obtiendra point quelque nouveau cas d'integrabilité en prénant a —=%. XVI Soit maintenant a = Ê ; puisque on a PAR) = p) fb) — 4100) +2 ADO 75 = $ T 15 + AO = HE + 4 #0 A(A-A) 7 UO ET ps 6 p on obtiendra par les équations (41), (42), (45), (46), (47) et (48) pr m ENTRE eru yer, PRU DENEN Lc cw WMEA ^... .. 0e $59) F i 4 e£ — — C) e) —2 480 TR la ht ay ETT Hi, ds Wo nU n E MARI M s eris 8) 29 = — D = ie UE 10904 2/93. 103) "m uid E P wu NNI sk Des équations (51) et (52) on pourroit sans difficulté obtenir les rela- tions, qu'elles supposent entre les coéfficients de #,; mais la longueur des calculs fait quil est plus commode de les employer sans développement . uitérieur. 9 XVII. Si dans l'équation (30) on prend i A Uf) on obtient la transformée o = f? R" +3f,0f;—f,) R + p: AEA ET) E Che = 8 9f = Eg R’ + DM SUR = je + f) e (yis ec DGSE +f,)}R En fesant l'équation (17) coincider avec (6) c. à d. em fésant ve a Me 4 Ja S 29; pie Pa Ji = OF + P 9 R" "NEUE Po À" + {ploa + £ p1) + Gy pou n9 "s iv; Gy 1 +9,(2¢%2,—93)} R =o c. à d. la mème équation, qu'on obtient en fésant dans (23) VOTE > S2= 9: > Ja = On voit par cela, que cette transformation ne pourra jamais faire connaitre quelque nouveau cas dintégrabilité. il viendra 16 Quoique il ne séroit pas impossible de satisfaire aux équations (23) et (31) dans d'autres cas que ceux, que nous avons considéres jusquà pré- sent, il faut pourtant renoncer à l'idée de les énumérer tous. On doit se contenter d'en avoir fait connaitre ceux, qui par leur simplicité sont les plus remarquables. C'est pourquoi nous ne nous en occuperons point d'a- vantage, ne connaissant pas d'autres cas simples, dans lesquels ces équa- tions sont traitables. XVIII. La dépendance mutuelle des équations (17) et (23) peut encore se faire voir d'une autre manière, qu'il n'est pas sans interét de connaitre. Supposons en ef- fet, que (17) devienne integrable par un facteur, qui donne l'intégrale suivante sy? + My y + Ny? = Constante , M et N étant des fonctions inconnues de x, ve sagit de déterminer. differentiation donne J'Qsy My) E y^ GE M) yy (M +2 N) + Ny? =o Puisque l'équation (17) multipliée avec son facteur doit coincider avec cette équation-ci, on doit commencer par leur donner le méme coëfficient de y’. Cela fait voir que le facteur cherché doit être Qsy+ My 3 ' En effectuant la multiplication on obtient ysy My) 4- — 2s fs fe cg AVIS pee Oe Le, TE J Ja Cette équation devant être identique avec la précédente donne les éga- lites suivantes Ja / 25 f, Wo M+9N= M wee N 3 L' elimination de M et N donne ensuite 0 = fs ST 3 fs fas" zm Uf US) HAOS + 2) T ; ACT) LPL AL) Fm Iu f) BERI, dou en fesant T) E 2 dx on obtient l'équation (23). MÀ — e$ om ie REQ OB ——— — NOVAE SYMBOLAE MYCOLOGICAE, IN PEREGRINIS TERRIS A BOTANICIS DANICIS COLLECTAE. RECENSUIT ELIAS FRIES. Per terras Extra-europaeas peregrinantes eximias fungorum collectiones repor- tarunt multi cell. Botanici Danorum. Ut taceam divi Kornien collectionem, in Musaeo Britannico nunc servatam et a Rev. Berkeley descriptam, jam pri- dem in variis scriptis recensui Cell WonwscHorpm e Kamtschatka, RABENI e Grónlandia, Luxpnu e Brasilia, BENZONI ex Antilis. Ultimis annis accesse- runt novae et maxime spectabiles collectiones, Cell. LIEBMANXNI e regno Me- xicano, OERSTEDI e Costa Rica et India occidental, DipgicusENm et divi _ KawPHOVENERI, sub expeditione speculatoria navis Galatheae in Nikobaricis -variisque Oceaniae insulis conquisita. Hae tres eximiae collectiones, quae meae determination: amice demandatae sunt, hujus commentarii praebuere materiem, quibus addidi paucas species nondum publicatas in eisdem terris ab aliis lectas. Aptius mihi visum est has symbolas conjunctas recensere, quam singulas, cum eaedem species saepe in pluribus adsint vel affines, se invicem illustrantes. Etiam hoc loco inserui descriptiones adhuc desideratas (diagnoses dedi in Synopsi Hy- menomycetum) fungorum in Guinea a divo AFZELIO collectorum, quorum ico- nes aéri incidi jussit inventor, sed tam plurima harum exemplaria (vix ultra 3 su- persunt), quam ipsae tabulae aëneae post obitum viri, nescio qua infelici negli- gentia, dissipatae sunt. In collectionibus praesentibus Fungi Agaricini minorem, Polyporei vero pro more longe majorem numerum praebent. Illos, exceptis paucis Marasmiüs et m 18 Lentinis, solus collegit Cel. OERSTED, ad viva specimina depinxit, simulque in spiritu vini servavit. 'Tam ob genera et subgenera perennatura, inter illos felici- ter stabilita, quam characteres magis constantes Agaricinos rite determinare, prae- sentibus completis exemplaribus, facilius est, quam Polyporeos, longe magis mu- tabiles, quorum dispositio ad pileum centralem, lateralem, sessilem et resupina- tum maxime fallax est. Eadem enim species v. c. Polyporus versicolor sub o- mnibus his formis occurrit Cum plurimae definitiones ad specimina singularia Musaeorum propositae sint, facile intelligitur, quam parum ad specierum deter- minationem et specificam differentiam dijudicandam sufficiant sine amplissima ex- perientia variationis legum inter indigenos. Ex his rationibus ex magna parte pendere fingimus immensum novarum specierum numerum ultimis lustris propo- sitarum, quarum dimiduum saltim numerum vel synonyma vel jam descriptarum sistere lusus, sine temeritate enuntiare ausim, quamvis multae, quarum locus et affinitas in genere tam vasto haud indicata sunt, sine ectyporum comparatione numquam determinare liceat. Minus igitur studui novas proponere species (quis- que alius ad specimina praesentia plures facile determinasset; at omnes minus claros tacite seponendos judico), quam affinitatem propositarum explorare, nam, bene observante jam Caesalpino, »ignoto loco proprio omnis descriptio, etiam accuratissima, fallit». Non satis est speciem ignotam sub nomine novo describere, sed hanc tamdiu in animo volutare, donec nexus cum omnibus jam rite cognitis plene elucet. Praecipuum laborem in stirpibus naturalibus figendis hinc. deposui. Gravissimas ad Polyporeorum gregem symbolas, ut fungorum in genere, ultimis lustris proposuit Rever. BERKELEY, quare maximi momenti censui, ut hujus species cum meis componerentur. Hime ab amicissimo Viro rogavi, ut in- tegram suam novorum Polyporeorum collectionem mitteret, qui precibus ra- ra liberalitate adnuit. Multiplicem inde hane disciplinam hausisse fructum spera- mus; primo omnium ab utroque nostrum propositarum specierum differentia est comprobata in futurae generis expositionis fundamentum; porro viginti circiter species, quas pro indescriptis habui, in hac collectione cum voluptate recognovi una cum quibusdam priscarum synonymis; tandemque omnes ejus species in ac- curatius nunc limitatis stirpibus inserere licuit. 19 In geographicam fungorum distributionem hoc loco observationes quasdam praemittere liceat: I. II. III. IV v. VE Vegetatio fungosa in diversis terris multo magis conformis videtur quam alia- rum plantarum. Vastiora genera et multae species vere cosmopolitae sunt. Quo magis autem genus in alis plantis parasitatur, eo magis species e di- versa matre mutantur. Hine terrestres Agarici et Boleti in diversis terris magis congruunt, quam epixyli Polypori et Lentini; hi magis quam e cor- tice erumpentes Pyrenomycetes. Maxime innati, Entophyti, quoad species aeque varii sunt, ac plantae, quibus innaseuntur. lllorum natura igitur manifeste magis autonoma est; harum species secundariae. Duae tamen sunt vegetationis fungosae regiones, quae plurimis rationibus oppositae ita differunt, ut hae saltim pro diversis censendae sint, nempe Zonae calidae et temperatae. Zona frigida ab hac non magnopere differt, vix ullos privos typos offert; multi vero regionum temperatarum typi ibi- dem deficiunt, v. c. brumales et subterranei Tuberacei, ob terram magna anni parte congelatam. Haec vero differentia inter perfectiores et libere evolutos praecipue obser- vatur, Gasteromycetes maxime, quorum plurima nobilissima genera in terris calidis. gignuntur, et Hymenomycetes, cum Pyrenomycetes et omnes fungi elementares, licet hi e terris calidis parum cogniti sint, eosdem typos offerunt, quamvis specierum varietas major. Zona calida longe plures paradoxas et inter se discrepantes alit formas, quam regio temperata. Cum tropici fungi perfectiores facile et quasi sponte in multa genera solvuntur, regionum temperatarum ita conformes, ut genera vastissima indivisa servare cogamur. Sparassis nobilissimum sistit regionum temperatarum genus. Utra harum regionum specierum numero ditior sit, in praesente enuntiare haud licet. Monet tamen Cel. Junghuhn in tropicis terris v. c. in Java fungos praecipue incolere regiones temperatas ab altitudine 3000 usque ad 5000 pedum; ultra hanc altitudinem iterum rarescunt. Eadem ratio in India orientali, in cujus planitiebus fungi admodum rarescunt, sed in altioribus regionibus, v. c. Sikkim Himalayae, 7— 8000 ped. altid., ex Hookero filio, et specierum numero et individuorum copia maxime luxuriant lta quoque regio montium temperata in America centrali fungorum feracissima est. Quoad individuorum copia regio temperata excellit et nullibi in calida ter- ram paene obtegunt, ut sub nostro autumno pluvioso. In terris calidis de- finito anni spatio non adscripti, sed per omnes anni partes aequaliter distri- buti, sparsim et solitarii obvii, nec catervati et raro caespitosi. 20 VIL In tropicis terris praepollent fungi lenti, lignos et persistentes; in tempera- tis et adhuc magis in frigidis regnant carnosi, succosi, fugaces. In frigidis lenti, tarde increscentes ob aestatem brevem vulgo desunt; magis suc- cosi et fugaces in alpes adscendunt, ut Coprini, Boletus scaber. Fungi perennes et lignosi, quorum tanta copia in calidis regionibus, arboribus, etiam iisdem regionibus praepollentibus, quoddammodo respondent. Ge- nera Agaricorum lenta, Marasmii, Lentini, Xeroti, Lenzites e. s. p. maxi- mum habent specierum numerum in regionibus calidioribus; paene deesse videntur Corfinarii, qui in silvis montanis septentrionalibus tres quartas par- tes individuorum autumno offerunt (Unicam speciem e Ceylonia attulit Berkeley.) Nullum vero genus perfectiorum fungorum in tropicis ita luxuriat ac Polypororum ; ut Agaricini in nostris terris specierum numero excellunt, Polypori forsan in tropicis. At e carnosis Polyporis, tam mesopodibus (P. subsquamoso, ovino, melaleuco etc.), quam Merismaticis et Apodibus, qui silvas nostras ornant, nullus adest e terris calidis, sed e Sikkim Hima- layae duos insignes dedit Berkeley. Plurima quoque Hymenomycetum ge- nera, tropicis terris priva, sunt e Polyporeorum grege v. c. Cyclomyces, (nobilissima species tamen ex Ohio Amer. borealis) Hexagona, Favolus, Laschia. Hydna in tropicis terris mire rarescunt et adhuc nulla regio Hyd- norum adeo ferax cognita ac Suecia nostra, in qua post editam Synopsin Hymenomycetum ulterius tres novas Mesopodes, unam nulli affinem Pleu- ropodem, detegere nobis contigit Auricularini, Polyporis eximie analogi, in terris calidis praepollent. VIII. Intra regionem temperatam eaedem species ex maxima parte sunt commu- IX. nes v. c. in Europa et America boreali, sed multae Europae orientalis fun- gi, clima maritimum forsan fugientes, in Europa occidentali desunt, cum multae Europae occidentalis nobilissimi v. c. Boletus parasiticus, Hydnum Caput Medusae, H. adustum etc. in Americam borealem transeunt. — Ea- dem ratio videtur plurimarum specierum tropicarum, tam in India. orientali, quam America obviarum. Plurima Sterea, Trametes Hydnoides, Polyporus xanthopus, sanguineus et multi ali omnibus terris calidis communes sunt. At non modo genera, sed etiam permultae species cosmopolitae sunt, in tropicis et temperatis regionibus aeque frequentes v. c. plures Agarici, prae- cipue fimicolae, Schizophyllum commune, Lenzites betulina, Polyporus ver- sicolor, igniarius, lucidus etc., Thelephora hirsuta ete. In ommibus tropi- cis collectionibus multas species Europaeas inveni; tantum in Afzeli e Gui- nea inter XL species nulla adest Europaea, at forsan vulgatiores Europaeas colligere neglexit; nullus enim adest Agaricus. XI. XII. 21 Cavendum vero, ne fingamus, limites existere acutos inter vegetationem tro- picam et temperatam; limites in regionibus intermediis et praecipue in Ame- rica boreali prorsus confluunt. Jam in regione mediterranea tam inter Liche- nes, quam Fungos adsunt indicia generum regionum calidiorum v. c. Gyro- phragmium, Secotium, Xerotus, Favolus, etc. De plerisque tamen per- fectioribus generibus facile est dictu, utrum centro gaudeant tropico an tem- perato. Quoad stationes Fungi perfectiores tropici magis epixyli, regionum tempera- tarum frequentius videntur terrestres. Non tamen desunt in tropicis fungi terrestres, sed in plerisque formatur e mycelio luxuriante, insigniter con- densato et saepe limitato, systema vegetativum longe insignius, ut in Scle- romatibus terrestribus infra descriptis videre licet. Fungis obiter avulsis in terra manet, quare in Mycophylaciis vulgo deest. Tale mycelium in nullo fungo indigeno vidimus, nam s. d. radix Agarici radicati est prolongatio stipitis, radicibus arborum subterraneis affixi, sed in Italico Polyporo tubera- stere idem videre licet. Ejusmodi mycelia perennia sunt, singulis annis novos fungos enitentes, vulgo e floccis nudis mucosis terram et glaream arcte con- globantibus facta; at quando stipes crusta laccata obductus, haec radix, a stipite licet heterogenea, etiam incrustata est et definita intusque mere spon- giosa floccosa, quare cum Pachymate confusa fuit Mycelium ita bene elformatum m climate sicco necessarium videtur ad fungi lenti evolutionem. In plerisque generibus alius est specierum typus in tropicis, alius in re- sionibus temperatis. Sic in plerisque speciebus epixylis v. c. Lentinorum, Polypororum, Trametum, Favolorum, Stereorum e. s. p. adest basis pecu- liari ratione scutato-dilatata, qualis in indigenis simpliciter sessilibus deest. (Inter Agaricos adest modo remotior analogia) Typus ille singularis um- bonato-sessilis Stereorum etiam in multis Polyporis etc. tropicis redit. Spe- cies pileo setis ramosis horrido, pileo stipiteque laccatis nitentibus e. s. p. in tropicis longe vulgatiores. Omnes Agaricini phosphorea luce renidentes, unica excepta specie mediterranea, in terris calidioribus habitant. Plures singulares de specierum distributione et stationibus observationes attulimus in Summa Vegetabilium Scandinaviae. Fungorum diversis locis varie- fas magis vulgo e physica regionis indole, quam e climate pendet. 22 HYMENOMYCETES. AGARICUS. L. — Epicr. p. 2. Agaricinorum species carnosae, utpote conservatu difficiles, parum a pere- grinatoribus colliguntur. Quamvis in hoc ordine species longe magis sint defini- tae et strictius limitatae, quam im reliquis, (terrestres enim sunt, quarum species nobiliores semper magis autonomae; quo magis enim parasitantur, eo magis a matrice, ut Entophyti ab hac unice, pendeant, et in diversis terris mutantur), ad accuratam specierum determinationem necessariae sunt non modo icones, vi- vis coloribus fucatae, sed etiam specimina in spiritu vini conservata. Tala prae- bet Cel. OxnsTEDi collectio, cui debentur species fere omnes infra recensitae , additis modo quibusdam selectis a Cel. BENZON collectis et spiritu vini optime conservatis. Aliae hoc loco omissae sunt vulgatissimae Europeae et vere cos- mopolitae v. c. À. procerus, mutabilis , campestris et arvensis, praecox, semi- globatus etc., vel tam leviter differunt, ut vix distinguantur. 4. A. (LEPIOTA) rxcomRiATUs. Schaeff. — Fr. Epicr. p. 13. Ad Naranjo in Costa Rica, Majo. Orst. ic. 26. Europaeo minor, cute fusca squamaceo-secedente. — A. molybdites Mey. — Epicr. l. c., e Brasilia a Lundio missus, manifeste differt stipite laevi nigricante, pilei superficie farinosa nec floccosa, lamellis coerulescentibus. NO A. (LEPIOTA) CEPAESTIPES. Sow. — Fr. Epicr. p. 17. var. lutea. Berk. Ad ligna putrida in Granada, Nicaragua, Junio. Orst. ic. n. 9. Pulcherrima forma, apud nos haud observata, et ab Europaeo simul re- cedens velo oblitterato, squamulis granulosis, ceterum Boltonii iconi bene respondens. * A. aspratus. Berk. Dec. n. 143 (e Ceylonia) exactissime sistit A. muricatum Fr. Obs. 2., cujus vero status typicus est ochrosporus (ad analogiam A. echinati) et hinc, confirmante affinitate Æ. curvipedis et limulati (ille lamellis, hic pilei indumento simillimus), inter Pholiotas receptus. Cfr. Icon. im Mus. Ac. Scient. Holm. 3. A. (TRICHOLOMA) DICHROPUS, pileo carnoso explanato obtuso laevi glabrato (lilacino-purpurascente), stipite solido sursum attenuato conco- lori, sursum abrupte albo, lamellis adnexis subdistantibus albis. Ad terram Insulae St. Thomae, Novembri Orst. ic. n. 19. Cum A. jonide comparandus, at stipes abrupte bicolor veli obsoleti prae- bet indicium. Stipes 2 unc. |. paulo ultra longus, basi 3 — apice 2 lin. crassus, ad 2 lilacino-purpurascens, supra quem argute limitatum colorem Qu M 9. 23 stipes definite albus. Pileus sat firmus, at non crassus, explanatus, obtu- sus, immo depressus, 2 unc. et ultra latus, marginem versus dilutior. U- trum primitus udus, an sericellus sit non liquet; adultus siccus glaber. La- mellae ut supra, immutabiles; sporae albae. A. (TRICHOLOMA) SORDIDUS. Epicr. p. 53. Cum praecedente. A. (CrrrocvsE) rivutosus. P. — Fr. Epicr. p. 61. Juxta vias in Antillis. Benzon. Vulgatissima haec et cosmopolita species mycologis paene incognita videtur, quare facile fingerem sub novis nominibus venditari. A. (Corrvsii) ramosus. Bull — Epicr. p. 86. In truncis Indiae occidentalis! — Inter icones Orstedii (n. 15) exstat individuum simplex, pusillum (Paul. t. IL f. 3) e truncis Insulae St Thomae, vix distinguendum. Vellem enim Mycologi tenerent legem, species non esse distinguendas, quum nescimus, quorsum pertineant: sed eas modo, quarum affinitates et differentias simul clare perspi- cimus. A. (Cortypra) Micnezranus. Fr. — Ep. p. 94. Ad radices graminum Indiae occidentalis, crescendi modo A. C. cau- ticinalem revocans, sed glaber et mollior, stipite albo; in utroque lamel- lae veri Agarici, nec Marasmii, cui generi ille ceterum prope accedit. — An ab 4. Micheliano separandus Orst. ic. n. 29, duplo major, pileo hemisphaerico umbonato, in terra humida ad Naranjo in Costa Rica Majo — non liquet. A. (OMPHALIA) CARNEOLUS, pileo carnosulo e convexo explanato de- pressoque, demum revoluto rimoso-lacerato carneo, stipite cartilagineo nitido aequali saturate rubro, lamellis adnato-decurrentibus crassis di- stantibus pallidioribus. In terra humida ad Naranjo in Costa Rica. Majo. Orst. ic. n. 50. Proximus videtur 4. murali, nec A. demisso absimilis. Stipes vero fere corneus, farctus, aequalis, uncialis circiter, lineam crassus, rectus l. curva- tus, laevis, glaber. Pileus uncialis, primo plano-convexus, margine involu- to, dein explanatus, subrepandus, demum revolutus ad medium rimose fis- sus et laceratus, quo a Marasmiis subsimilibus recedit. A. (PLEuROTUsS) LrwPrIDUs. Epicr. 135, (pileo reniformi.) Ad truncos in Costa-Rica. Je. n. 59. 10. 12. 13. 14. 24 Ac. (Frammuta) Ricensis, pileo carnoso convexo laevi (pruinoso?) fulvo-ferrugineo, margine arcte involuto, stipite cavo brevi nudo pal- lido, basi inflato, lamellis adnatis confertis tenuibus fulvo-cinnamomeis. Ad terram in Costa Rica, copiose. Hic non depictus, sed copiosa adsunt specimina bene conservata, ut fa- cile determinare liceat hanc e stirpe A. peregrini speciem trivialem, olim e Brasilia quoque receptam. Velum nullum. Stipes unciam vix attingens, minorum a basi ad apicem attenuatus, majorum basi inflatus, inferne 3—4 lin. crassus, pallescens, glaber, haud cartilagmeus. Pileus convexus, obtu- sus, siccus, absque floccis squamisve, at impolitus. Caro tenuis, fulvella. Lamellae lineam latae, haud decolorantes l. pulveraceae ut in Cortinariis. Ac. (FLAMMULA) PEREGRINUS. Fr. El p. 31. In truncis Insulae St. Crucis. Benzon. Ac. (NAvcORIA) PEDIADES. Epicr. p. 197. Ad Morningstar in Ins. St. Crucis, Octobri. Jc. n. 25. AG. (NAUCORIA) ARENICOLA. Berk. Fung. Zeyh. n. 6. Ad terram in Vulcano lrasa. Ze. n. 46. Ac. (NAUCORIA) SEMIORBICULARIS. Bull. — Ep. p. 177. Ad terram prope Naranjo, mense Majo. Ic. n. 17. Hic sat conspicue ab Europaeo differt, lamellis magis distantibus fusce- scentibus, sed specim. in spic. vini servata mutata videntur. AG. (GALERA) FLOCCULENTUS? Ep. p. 209. Ad terram fimetosam prope Naranjo, Costa-Rica, mense Majo. Orst. ic. n. 6. Exacte refert varietatem pallidiorem 4. teneri, juxta vias prope Upsa- liam obviam, at inventor in sched. pileum subsquamulosum describit, quod ad A. flocculentum propius accedit. Dubius tamen! AG. (PSALLIOTA) JEJUNUS, pileo carnoso tenui e campanulato expan- so, disco gibbo laevi umbrino, ceterum in squamas pilosas adpressas rufofuscas secedente, stipite cavo a basi incrassata aequaliter attenuato, annulo lacero evanescente, lamellis liberis confertissimis demum nigris. In Antilis una cum A. campestri et arvensi. A. silvaticum primo obtutu in memoriam revocat, at stipite pileique indole potius ad Proceros v. c. A. mastoideum (multo tenuiorem tamen) accedit. Stipes 3 unc. usque lon- eus, a basi bulbosa aequaliter attenuatus, ut apice vix 2 lin. crassus, imma- 18. 25 culatus, albidus. Pileus tenuis, mollis, 24 unc. et ultra latus, demum pla- nus. Lamellae plane liberae, at nullo collario remotae, multo magis nu- merosae et confertae, quam in Campestribus Europaeis, in siccis aridae et atrae. Annulus completus in nostris specc. deest. Plures novos affines extraeuropaeos descripsit Berkeley. PiLosAcE, n. subg. e serie Pratellorum. Hymenophorum a stipite discretum. Lamellae liberae et in prima saltim specie collario, instar A. proceri, a stipite remotae. Velum nullum. Sporidia fusca. Proximum Psalliotis, at annulus nullus, ut Plutei Volvariis. Ad hoc subgenus insuper pertinent Æ. Phoenix Epicr. p. 225, A. exaltatus Berk. Cent. MI. 291. AG. (PILOSACE) TRICHOLEPIS, pileo carnoso convexo-expanso obtuso, cute in squamas pilosas confertas fuscescentes secedente, stipite firmo nudo rufescente apice dilatato, lamellis liberis collario remotis confertis fuligineis. In terra fimetosa Ins. St. Thomae. Je. n. 20. Speciosus fungus, Psalliotis affinis, sed absque veli vestigio. Stipes 5—6 unc. longus, 3—4 lin. crassus, aequalis, fissilis, nudus, gilvo-rufescens, api- ce in orbem, a carne pilei secedentem et collarium praebentem, dilatatus. Pileus firmus, at non compactus, molliter convexus, obtusus, 4 unc. latus, albidus, squamis pilosis nigricanti-variegatus, ut in Lentino tigrino. Lamel- lae angustae, ex icone olivaceo-fuligineae. Ac. (PILOSACE) HOLOLEPIS, pileo carnoso convexo obtuso albido, cute in squamas sparsas adpressas glabras concolores secedente, stipite e basi bulbosa aequali nudo albido, lamellis liberis fuscis. In Costa Rica ad terram. Je. n. 28. Stipes aequalis, at basi in bulbum inflatus, 2 unc. longus, 2—3 lin. cras- sus, candidus. ileus firmus, 2 unc. et ultra latus, cute in vertice granu- losa, ceterum in squamas adpressas laceratus. Lamellas rite examinare non licuit, hinc nescimus an collario a stipite remotae sint ut in praecedente, cui manifeste affinis. AG. (Psmocyse) ANTILLARUM. Epicr. p. 225. Var. praelonga, pileo laevi. Ad terram insulae St. Crucis. Orst. ic. n. 22. Statura A. radicati gracilescentis et elongati. Stipes ultra spithamam longus, basi 3—4, apice 2 lin. crassus, attenuatus, striatus. Pileus carno- 4 20. 21. 22: 23. 26 sus, sat firmus, obtusus, laevis, glaber, griseus, pallescens. Nobilis et facile recognita species. Ac. (PsILOCYBE) FOENISECH. Epicr. p. 227. Ad Descansadero in Costa Rica. AG. (PSATHYRA) PSEUDOTENER, pileo carnosulo campanulato glabro laevi helvolo-pallescente, stipite fistuloso aequali nudo deorsum ferru- ginascente, lamellis adscendentibus confertis fuscis. . Ad Naranjo, mense Majo. Jc. n. 44. Habitus A. teneri aut potius A. siliginei, at sat firmus et lamellae fuscae. Stipes 2 unc. et ultra longus, lineam crassus, aequalis, apice albidus. Pi- leus unciam fere altus et latus, omnino exstrius, margine recto subrepando. Cum hoc conferendus est Æ. tener (supra n. 44, b.) valde similis et sporidiis ignotis e lamellarum colore tantum ad Derminos relatus. — Hie et duo se- quentes, bene diversi, peculiarem stirpem inter Galeras exhibent. AG. (PSATHYRA) BULBILLOSUS, pileo carnosulo elongato-conico laevi glabro helvolo-fuscescente, margine recto, stipite fistuloso laevi glabro lutescente, basi bulbilloso, lamellis adscendentibus linearibus fuscis. Ad terram prope Cartago, Costa-Rica, Majo. Jc. n. 43. Agaricum callosum in memoriam revocat, at firmior. Stirpes uncialis, lineam et ultra crassus, bulbillo ad basin excepto aequalis, pallide luteus. Pileus carnosulus et omnino exstrius, glaber, 6—8 lin. altus (numquam ex- pansus visus), sordide luteus, opacus. Lamellae in coni fundo adscenden- tes, fere perpendiculares, lineares, e fusco nigricantes. Colores ex icone indicavi; specimina in spir. vini servata tota fuscescunt. Ac. (PSATHYRA) EPIBATES, pileo membranaceo parabolico glabro luteo, circa marginem rectum striato, stipite fistuloso concolor subfiliformi, basi orbiculari inserto, lamellis adscendentibus fuscis. In ligno putrido ad Naranjo, Costa Rica, Majo. Jc. n. 40. Dispersus nascitur, pusillus, prioribus manifeste affinis, sed statura et basis omnino 4. ( Mycenue) stylobatis. Stipes fere capillaris, basi orbicu- lari matrici applanata excepta omnino aequalis, vix unciam longus, laevis, glaber, luteus. Pileus membranaceus, sed sat tenax, parabolicus (altior, quam latus), 2—3 lin., saturate luteus. Agarici echinulati, ceterum distin- ctissimi, icon a Berkeleyo data hunc, demtis pilis, exactissime refert. A. (PANAEOLUS) PHALENARUM. Epicr. p. 325. In insula St. Thomae, Novembri. Orst. ic. n. 25. 27 Stipes albidus, deorsum lutescens. Pileus fere parabolicus, obtusus, albidus, areolato-maculatus, non rimoso-diffractus ut in À. papilionaceo et sepulchrali. A. (PANAEOLUS) CAMPANULATUS. L. — Epicr. p. 236. Ad terram in Costa Rica! — Var. colore pallido, albido-gilvo, stipite dilute rufescente. Orst. ic. n. 24. A. (PSATHYRELLA) HIASCENS. Épicr. p. 238. Ad terram in Costa Rica, catervatim, Novembri. Orst. ic. n. 5. Hia- tulis non absimilis, at melanosporus. HiarUra. Nov. subgenus. Pileus tenuissimus, epelliculosus, e dorsis lamellarum junctis forma- tus, expansus veliformi-fissus, ut in tenerrimis Coprinis, at non diffluens et sporidia alba! Novum crederem genus, nisi inter Coprinos eadem differentia rediret. Pertinet enim ad Leucospororum seriem, sed inter illos insertum hanc in- terrumperet, licet habitus Mycenae. Inter Europaeos hic typus desidera- tur. Ab Heliomycete, mihi ad genuinas species ignoto (vidi modo Berke- leyi, Marasmiis nimis vicinas) manifeste differunt: stipite cartilagineo albo, lamellis nullo modo gelatinosis. A. (HrATULA) DISCRETA. Epicr. p. 104. El. p. 20. In insula St. Crucis. Benzon. A. (HrATULA) Benzont, ll. cc. Cum praecedente. A. (HrATULA) CILIATULA, pileo tenerrimo campanulato-convexo obtuso pellucido radiato-plicato cinereo, margine ciliatulo, stipite aequali gla- bro lamellisque attingentibus distantibus albis. In ligno putrido ad Naranjo, Costa Rica, Majo. Orst. ic. n. 4, 2. Habitus Mycenae. Stipes fistulosus, unciam longus, lineam crassus, ae- qualis, laevis, glaber, albus, basi fuscescens. Pileus membranaceus, cam- panulato-convexus, obtusus, unciam hane attingens, radiato-sulcatus plicatus- que, margine primo incurvo, dein patente ciliatulo; ciliis oculo armato con- spiciendis. Lamellae albae immutabiles, distantes, alternae breviores, lon- giores flexuosae. | A. (HrATULA) CRENULATA, pileo tenerrimo pellucido, explanato radiato sulcato plicatoque livido, margine crenulato, stipite aequali glabro can- dido, lamellis adnexis planis distantibus albis. 28 In insula S. Lucae ad oras occidentales Costa-Ricae, Augusto. Ürst. iC. n. Be Stipes fistulosus, basi bulbillosus, ceterum aequalis, 2—3 unc. longus, lineam crassus, omnino candidus. Pileus tenuissimus, omnino excarnis, de- licatus, explanatus 14 unc. latus, utpote hiascens late et profunde radiato- sulcatus plicatusque, lividus, vertice 2 lin. lato laevi fuscescente, at non umbonato; margine secus plicas pilei crenulatus. Lamellae ut supra. Spo- ridia alba. Habitus Coprini ephemeri, at multo major. 30. AGaARicus incertae affinitatis, at nobilissimus. Ad Puntarenam in Costa Rica, Junio. Orst. ic. m. 21. Stipes validus, 4—5 unc. longus, ad basin incrassatus, sursum aequaliter attenuatus, 3—4 lin. crassus, albidus, dilute rufescens, infra medium squa- marum adpressarum corona cinctus. Pileus videtur carnosulus, exquisite globosus, margine stipitem arcte amplectens, glaber, ad latera remote sul" catus, diametro 11 unc. Lamellae in icone non conspiciuntur, sed ad basin pilei observatur limbus regularis, qui primitus videtur fuisse contiguus cum ca- lyptra verticem tegente? ideoque praebuisse velum pilei universale, a sti- pite discretum. Nullum adest specimen, quare fungum admodum singularem non intelligo. Borgrrius. Epicr. p. 253. |. Boxsrrius viLLIPES, pileo submembranaceo e glandiformi explanato sul- cato sulfureo nitido, disco fulvo laevi, stipite fistuloso aequali undique piloso-villoso, lamellis luteis. Ad terram fimetosam ad Naranjo, Majo. Orsted. ic. m. 18. Pulchra, splendida species. Stipes 2 unc. longus, ultra lineam crassus, rectus vel e pilei pondere titubans, pileo saturatius coloratus, helvolus, un- dique pilis brevibus confertis vestitus. Pileus 12 unc. latus, in ambitu radiato- striatus. Speciebus europaeis maxime affinis, colore et vestitu stipitis mox distinctus. 9. B. rRAGILIs Epicr. L c. — Ex Antillis. | | | Coprinus. Epicr. p. 241. E regionibus calidioribus reportantur saepe vulgatae nostrae species: C. comatus, atramentarius etc. 4. CoPRINUS ARMILLARIS, pileo tenuissimo pellucido, primo conico, de- mum expanso plano veliformi radiato-sulcato albido, stipite fistuloso a basi ventricosa attenuato subsquamuloso, annulo medio integro, lamel- lis primo albis. | — cimen in spir. vini bene conservatum cum Europaeo exacte congruit. 29 In insula St. Thomae, Novembri Örsted. ic. 7, 8. Est e stirpe Cyclodeorum, omnium pulcherrimus. Stipes e basi longe (nec crasse) ventricosa sensim attenuatus (inferne 3, apice À lin. crassus), subulatus, 2—3 unc. longus, primo flocculoso-squamosus, dein nudus, albi- dus, inferne saepe coloratus, rubescens l. lusescens. Annulus exiguus, sed integer, exacte medius et persistens. Pileus excarnis et fragillimus, expan- sus uncialis et ultra, albidus, vertice cinerascens. 2. COPRINUS EPHEMERUS. Epicr. p. 952. In insula St. Thomae, Ind. occid. Nov. 3. Coprinus PLICATILIS. Epicr. p. 252. Ad Morningstar insulae St. Crucis. Oct. Icon Orst. n. 4 stipite longiori et pilei habitu a nostro recedit, at spe- 4. Coprinus . . . . .., pileo submembranaceo cylindrico-oblongo laevi cinereo, vertice albo, stipite solido? brevi albido, lamellis aequalibus coerulescentibus. Ad truncos Naranjo, Majo. Orsé. ic. n. 12. Sat insignis, at nondum rite evolutus, hinc non definiendus. Hyeropnorvs. Epicr. p. 320. 1. H.? vARIOLOSUS, pileo carnoso convexo laevi glabro griseo, margine involuto, dein fusco maculis farinosis albis variegato, stipite solido gla- bro albo, lamellis adnatis distantibus ramosis alboglaucescentibus. Ad Quebradahonda in Costa Rica, ad terram. Órsz. ic. n. 27. Nullus adest, cum quo comparetur; neque ex icone, nec ad optima spe- cimina, in sp. vini servata, plene genus eruere licet. Habitu et lamellis ad H. wnguinosum, murinaceum quidem accedit, sed pileus vix viscidus — et quid sint soredia alba maculaeformia, squamis Amanitarum similia, in pi- leo efflorescentia (non Mucedo parasitica!) et e cute quasi relaxata forma- ta, non capio. Stipes solidus, e basi incrassata leviter attenuatus, 13 unc. longus, 2 lin. circiter crassus, curvulus, glaber. Pileus vere carnosus, at non compactus, unciam |. parum ultra latus, bullato-convexus, margine in- flexo; primo laevis, glaber, griseus; dein fuscus albo-maculatus. Lamellae ex icone ramosae et divergentes. SrvLosATEs. Epicr. p. 310. Montagn. ic. ined. j JR l. S. PARADOXUS, l. c. ubi speciei descr. Y + 30 In Guinea ad ligna sub terra putrescentia locis arenosis. Afxelius. Marasmius. Epicr. p. 373. Heliomycetes Lev., quatenus »/amellae gelatinosae«, omnino genere mo- vendi sunt; at in omnibus speciebus mihi cognitis (Heliomyc. Leveilliano Berk.!, H. caryotae Berk.! H. brevipede Mont. etc.) lamellae molliores quidem sunt, ut in M. chordali et fere etiam M. oreadi, at hi affinitate proximis intime conjuncti. A. M. (corrvs.) AREcARIUS. Epicr. p. 386. A. parvulus. i. non obstat. — Var. tenella, stipite tenello fuscescente. In ligno putrido ad Morningstar Insulae St. Crucis, Oct. Orst. ic. n. 3. Species tenella, stipite siccitate flexuoso et incurvato. In icone vivi fungi stipes ex magna parte fuscescens, apice modo albus et pileus omnino ex- strius, 3 lin. circiter latus, disco obseuriori pallescens. — Frustra apud Auctores recentiores quaesivi: M. opacus Berk. et Curt! in Sill. Journ. 4850 Mars p. 173. stipite multo firmiori, Oreadium instar villoso-corticato , M. scorteo simillimus, modo minor et loco diversus. * M. Spitgerberi Montagn. Cent. II. n. 41, sub Agarico, nostro similli- mus est, at stipite bulboso fusco-violaceo certe diversus. 2. M. (Corrvse.) HyYPERELLUS, pileo tenuissimo membranaceo plano umbi- licato dense sulcato albido, stipite fistuloso filiformi glabro fusco, la- mellis subdecurrentibus distantibus tenellis albidis. Ad stipulas. Orsted. n. 25 sine icone et loco speciali. Specimina in spir. vini bene conservata; affinis M. Vaillantii, at minor. Stipes insititius, basi orbiculari cinctus, 41 unc. longus, aequalis, fusco- nigricans. Pileus pellucidus, admodum tenuis, sed aridus, orbicularis, 6 lin.» latus, lineato-striatus, vix plicatus, siccus rugulosus. ^ Lamellae distinctae (i. e. venis haud connexae). — Primo obtutu pro M. mitiusculo Berkel. Bras. n. 5 (sub Agar.) habui, at stipite glabro distinctus. 3. M. (cozrvs.) Konmrnarsu, pileo membranaceo e convexo plano obtuso striato velutino fulvo, stipite fistuloso setaceo glabro fusco, tuberculo albo villoso innato, lamellis adnatis distantibus, alternis brevioribus, pallidis. A. tenuipes. Lev. in Ann. Sc. Nat. 184%. IL. p. 170 non Ejusd. 1846. p. 444. In insula Nikobar ad ramenta.. | Kemphèvener Statura subsequentis. Color siccitate obscurior, 31 * Mar. xerophyllum Berk. Mag. Hist. Nat. X. t. 44 (sub Agar.) — pileo reticulato rugoso, stipite velutino, lamellisque ramosis — distinctissimus est. M. (Myc.) HAEMATOCEPHALUS. Epicr. p. 382. Mont. Cub. t. 47. f. 4 Ag. haematocephalus. Montagne in Ann. Sc. Nat. et Crypt. Bras. In regionibus calidioribus vulgaris. A sequente, cum quo definitio l. c. data etiam convenit, differt statura duplo majori, colore sicci atropurpureo, stipite basi dilatata adfixo, pilei (expansi 6 lin. lati) margine crenato-dentato, lamellis eximie venoso-connexis. M. (MYcEx.) RHODOCEPHALUS, pileo membranaceo convexo plano sul- cato persistenter roseo-rubro, margine integro, stipite setiformi glabro nitido fuscopallido basi simplici insititio, lamellis adnatis aequalibus paucis valde distantibus pallidis. Ad ramos radicesque emortuos ad Mirador, regni Mexicani. Liebman. Proximis intermedius, colore pilei elegantissimo roseo-rubro persistente (nec expallente, nec in siccis obscurato), praecipue diversus, forte varietas! Stipes uncialis |. parum ultra, omnino setae forma et substantia, fusce- scens, sed micore argenteo vibrans; basis primo albido-villosa, mox nuda, haud dilatata. Pileus 2—3 lin. latus, secus lamellas profunde sulcatus, ce- terum laevis et glaber. Lamellae venis haud connexae, sed postice junctae. M. pyrrhocephalus Berk: Dec. n. 448 mycelio albo et stipite piloso longius recedit. M. (Mycen.) smits. Berk. et Curt.! in Sill. Journ. 1850 Mars p. 173. Ag. tenuipes. Leveill. in Ann. Sc. Nat. 1846 p. 114 non obstat nec l. c. ABLL p. 170. Ad stipulas ad Mirador, regni Mexicani. Liebman. M. androsaceum maxime refert, pileo albido, in siccis fuscescente. M. (Mycen.) Bampusinus. Epicr. p. 46. M. stipulicola. Cesati! — Ra- benh. H. Myc. 1402 exactissime! Ad culmos dejectos Sacchari in Antillis. Benzon. Vulgata species! * M. graminum Berk., secundum specimina a Rev. Curtisio missa, ab hoc varietatis instar discernere tantum valeo. — M. trichophorus. Zipp. (sub Agar.) differt pileo setoso. M. (Mycen.) GLEBIGENUS, pileo tenerrimo membranaceo e campanulato convexo umbilicatoque rare et profunde pauciplicato, albido, stipite gracillimo glabro fusco-nigro, »ulbillo. menos innato, lamellis paucis aequalibus liberis. bus Ad Morningstar, in ins. St. Crucis, ad terram, quam conglobat: Orsted. ic. n. 42. Specimina in spir. vini bene conservata singularem in hoc genere prae- bent characterem; non, ut vicini, epiphytus est, sed glehis variae formae, nunc globularibus, nunc rhizomorphis, innascitur; hae vero glebae facillime friabiles sunt et sine dubio e terra myceli ope conglobata. Fungus ipse M. rotulum satis refert, fascicularis, tenellus, sed aridus et stipites fere capillares, tenaces, 2— 3 unc. longi, fusco-nigri. Pileus tenerrimus, pro- funde pauciplicatus, hine margine quasi crenatus, 2—3 lin. latus, primo campanulatus, dein expansus et umbilicatus, omnino ad typum M. Rotulae. Lamellae paucae, sat latae, valde distantes, omnes aequales et postice col- lario destitutae. * M. SCLEROPHORUS Korth. (sub Agarico) a priori luculenter differt pileo lamellisque fulvis. M.? prurnosus, candidus, pileo membranaceo campanulato-cucullato ob- tuso farinoso nutante, stipite filiformi aequali glabro, lamellis? Ad ligna putrida ad Naranjo, Costa Rica. Orst. ic. n, MU. Dubia species, cujus nulla adsunt specimina, modo icon, in qua lamellae haud distincte expositae sunt. In schedula persistens dicitur, ceterum Aga- rico capillari similis, at stipes brevior firmiorque et »pileo farinoso« mani- feste differt. Lentinus. Epicr. p. 387. Genus vastissimum in regionibus calidioribus, sed species epixylae infini- te ludunt quoad staturam, magnitudinem et colores, ut indigenae vulgatis- simae v, e. Z. lepideus clare testantur; hic nunc mesopus, nunc pleuropus apusve, stipite nunc brevi simplici, nunc elongato connato-ramoso; pileus nunc cucullato-campanulatus, nunc convexus |. depressus, nune dimidiato- linguaeformis, ut in icone Buxhaumii; pileus vulgo squamoso-maculatus et lutescens, sed etiam variat sericeus, candidus e. s. p. Quoad formam ad- hue magis proteus est Z. cochleatus, cujus duo similia vix legere licet im- dividua. Hine non dubito inter numerosas recentius distinctas species, utpote ad individua in herbariis propositas, plures esse varietates l. jam cognitarum synonyma; haec vero frustaneum esset opus siné comparatione speciminum ectyporum citare. Hinc plurimas mihi recentius allatas ad spe- cies jam descriptas retuli et magis priscas plenius exponere, quam novas proponere, studui. | L. (CRINITI) NIGRIPES. Syn. Lent. p. 4. Epicr. p. 387. Berk. in Transact. Linn. Soc. XVIII t. 9. f 4. 33 In ligno putrido montis Aguacate in Costa Rica. Orsted. Specimina, loco citato lecta, optime respondent iconi Berkeleyi, at triplo fere minora sunt, quam a me in Sy». Lentin. descripta. Stipes lignosus, tener, aequalis l. basi bulbosa adnatus, 2 lin. crassus, fusco-niger, impoli- tus, apice pallidior furfurellus. Pileus coriaceus, tenuis, profunde umbilica- tus, fere infundibuliformis, at marginem versus convexus et involutus, 1! unc. latus, umbrinus, piloso-crinitus. Lamellae subferrugineae, parum inaequales, glandulosae. L. (Cumrrr) Bertierr. Epicr. p. 387. Ad San Joce in Costa Rica. Orsted. Bene convenit cum fungo ex Antilis olim recepto et in Syn. Lent. de- scripto. Dignoscitur stipite pallido, furfure detersili consperso nec innato- villoso. 3. L. (CRTI) Lecomrer. Epicr. p. 388. Mont. Cub. p. 417. A. macrospo- ex rus. Mont. Cent. 1. Ad hanc late dispersam speciem referam specimen ad Mirador, regni Mexicani, a Cel. Liebmanno lectum, vetustum, pileo exoleto canescente! Indumentum stipitis densum setoso-velutinum etiam postice in lamellas ad- scendens, ut in L. fulvo Berk. Mag. Nat. Hist. X. t. 9, cui specimen prae- sens potius forsan referendum, licet colores differant. L. (Ceiri) vittosus. Syn. Lent. p. 5. Epier. p. 388. Berk. l. c. n. 8. Lent. stuppeus Klotzsch in Linn. X. E Costa Rica ad San Ioce. Órsted. Commutationem nominum Lentini villosi et stuppei, jam in Epicrisi odo- ratam, tam inter se, quam cum L. nigripede exposuit Cel. Berkeley, quare Synopsis Lentinorum tamquam omnium fons definitus citanda. L. (Cniwrrr) crggHOsus. Epicr. p. 388. Ad terram glareosam in Guinea. Afsz. ic. 21. Proximus Z. stuppeo, fibrillis vero pilei laxis, lamellis dichotomis, prae- cipue vero radice et stipitis indumento insigniter differt. ^ Parvus, una cum radice 2 unc. longus, fusco-murinus. Radix fere uncialis, stipite duplo l. tri- plo crassior, clavata, intus cum stipite similaris, sed ejus pubes sub terra in floccos excrescit et glaream secum conglutinat indeque incrassatur. Sti- pes (supra terram) fistulosus, vix uncialis, lineam crassus, sursum in pileum ampliatus, velutinus, tactu mollis; tomentum vero sub fortioribus vitris re- 5. 3 fert aculeos tenuissimos strictos simplices stipatos aequales fulventes. Pi- leus membranaceus, tenuis, 5— 8 lin. latus, orbicularis, disco depresso ni- gricante, margine arcte involuto; undique pilis laxis flexuoso-cirrhosis, in margine rigidioribus, vestitus. ^ Lamellae decurrentes, arcuatae, distantes (haud numerosae), angustae, tenues, semel bisve dichotomae (nullae dimi- diatae), repando-denticulatae. L. (Cemitt) Swartz. Berk. Z. crinitus. Swartz. — Berk. in Ann. Nat. hist. 1843. t. 9. f. 2. In Antllis. Swartz., Benzon. Hic est Ag. Essequeboensis Mey. — Syst. Myc. 4. p. 175, quem tum rite distinguebam a Z. crinito L. S. M. l. c., cujus specimen a Rolandro lectum Lundae vidi — Serius Upsaliam nactus et Herb. Swartzii lustrans mox perspexi identitatem Lentini essequeboensis cum A. crinito Sw., et hujus fide L. crinito in Epicr. subjungebam. A J. crinito igitur haec synonyma excludenda. L. (CRINITI) CHAETOLOMA, pileo coriaceo-membranaceo infundibulifor- mi a centro glabrato radiante fulvo-ferrugineo, margine laevi setoso- ciliato, stipite solido aequali leproso brunneo, lamellis decurrentibus simplicibus aequalibus confertis integerrimis pallidis. Ad ligna putrida ad San Ioce in Costa Rica. Örsted. Prioribus tenuior, siccus flaccidus, nec ligneo-rigens. Stipes vero ligno- sus, teres, unciam longus, lineam crassus, floccis leproso-velatus (nec gla- ber, nec setoso-hispidus). Pileus centralis, tenuis, totus profunde infundi- buliformis, margine quoque erecto, glaber quidem, sed, quasi e fibris inna- tis, a disco versus ambitum radiato-virgatus, circa marginem setoso-pilosus et ipso margine pulchre ciliato-setosus, sesquiuncialis. Lamellae ut supra. Proximus Z. zenero, qui in his collectionibus deest. A reliquis ciliatis (L. ciliato Zev., setigero Lev., L. glabrato Mont. etc.) pluribus notis recedit. * L. (Lepiper) sITANEUS. Epicr. p. 390. L. tigrini status degener Berk. Dec. post. ». 77 hunc, lamellis frequen- ter anastomosantibus, potissimum spectat. L. (LEPIDET) SUFFRUTESCENS. Epicr. p. 393. Hujus australioris speciei statum deformem, potius quam borealis Z. lepidei, sistit Ürst. ic. n. 42. Ad Quebradahonda in Costa Rica. L. suffrutescens vegetationis rationibus (formis ilis pileo destitutis, vulgo Ramaria Ceratoides dictis et jam a Battara in L. tigrino pictis), stru- 39 ctura, stipite squamoso subvelato et lamellis, ita intime cognatus est cum Lepideis Epicr. n. 43—17, ut ad eandem tribum referatur. — Statura, ut in L. lepideo, infinite varia, lamellis vero pallide cinnamomeis distinctus. Re- cedit quidem pileo laevi et glabro, sed etiam in JL. /epideo observatur va- rietas laevis et in L. suffrutescente tessulato-squamosus. Statum juniorem et magis normalem hujus speciei sistit Lent. Monnardianus Mont. in Exped. Reale: 4:99. f. 2. * L. (DEeRMoODEI) HORNOTINUS. Epicr. p. 319. Pileus vetustior in colorem alutaceum abit. Lamellae saepe postice ana- stomosantes, hinc affinis est Z. revelatus Berk. Dec. n. 160, pilei colore modo recedens. Obs. L. resinaceum Trog. amicissimus inventor a L. pulverulento Epicr. |. c. haud differre per litteras monet. 9. L. (DeRMopE!) FuRFUROSUS. Epicr. l c. In Costa Rica, ad terram. Species bene diversa, cum Ag. omphalomorpho Bert. (Cfr. Mont. Cent. l|. n. 59) facile congrua; at mutato genere etiam speciei nomen, in hoc ge- nere vagum, mutare necesse duxi. * L. (DERMODEI) ALOPECINUS. Epicr. p. 392. Ut Lent. badius Berk. ad Scleromata, hic ad Cornucopioideos transitum praebet. JL. polychrous Lev. L. alopecino accedit, ut n. 15 infra L. teneri. i ScLEROMA. Tribus nova. Lignoso-indurati; stipite absque velo, sed vellere velutino primitus obducto, in plerisque (forsan omnibus, licet in speciminibus avulsis ba- sis in Mycophylaciis desit) mycelio terram in massam informem con- globante. Pileus glaber, laevis l. squamato-maculatus (non pilosus 1. diffracto-squamosus) Lamellae tenues, aequales, simplices l. dichoto- mae. Regionibus calidis privi; Cornucopioidei, maxime affines, stipite glabro et pileo tenuiori recedunt. H. |. ZL. giganteus, maculatus, obnu- bilus, stenophyllus Berk., L. javanicus Lev., at lamellae dicuntur poly- dynamae? 10. L. (SctEROMA) nESCENDENs. Epicr. p. 390. In terra glareosa Guineae. Afzelius. Ic. 22. Radix e mycelio albo floccoso terram arcte et definite conglobante, nunc longa (3 pollices) fusiformis, nunc tuberosa fere lapidea. Stipes cum ra- dice contiguus, solidus, ligneo-durissimus, pollicem crassus, longitudine va- Date ff. ai cud A. 36 rius (nunc 1, nunc 2 unc. longus), obductus cuticula flocculosa fuscescente, passim squamulosa, sed hac detersa stipes laevis, glaber, ligneo-pallescens. Pileus stipiti contiguus, disco compactus, versus marginem repandum te- nuis, valde rigidus, primo omnino erectus subclavatus (instar Craterelli cla- vati), 1; unc. latus, superne scyphiformi-excavatus, dein ad 4—6 unc. am- pliatus, late infundibuliformis, margine revoluto fissili. Superficies alutacea, glabra quidem; sed squamulis parvis, maculaeformibus, in disco confertiori- bus, versus marginem evanescentibus, adspersus. Lamellae decurrentes, in junioribus basi anastomosantes, numerosissimae, confertissimae, admodum tenues (minime venosae) À lin. latae, repetito-dichotomae, at nullae abbre- viatae intermixtae, acie acutissimae, at integerrimae; albidae, in siccis ful- ventes. — Ad hanc nobilissimam speciem, novum typum et Russulam qua- si lignosam praebentem, plures accedunt novae a Cel. Berkeley e Ceylonia descriptae. Icon Lentini stenophylli nostrum perbene refert. L. giganteus lamellis latioribus, minus confertis longius distat. L. (SczERoMA) PmiwcEPs. Epicr. p. 392. In Guinea in terra nuda (Afzelius); plures gregari et interdum con- crescentes, e mycelio terram in massam informem induratam conglo- bante. Hic, priori minor et magis mutabilis, forma, pileo immaculato et lamel- lis simplicibus mox distinctus. Stipes lignoso-durissimus, 4} unc. longus, digitis crassitie, interdum concrescendo divisus, laevis, primitus vellere vil- loso obductus, demum glabratus, alutaceus, intus albus. Pileus quoque lignosus, disco compactus (carne alutacea) versus marginem tenuis, plano- infundibuliformis, prioris magis patens, regularis, 3 unc. latus, laevis, gla- ber, semper immaculatus, dilute alutaceus. Lamellae decurrentes, numero- sissimae, confertissimae, aequales, simplices, integerrimae, prioris latiores, stramineo-albae. L. (ScLEROMA) Tusrn-REGIUM, pileo coriaceo-lento tenui infundibuli- formi aequali squamoso-maculato e pallido fusco, margine primo re- flexo, dein undulato fissili, stipite elongato gracili primitus velutino, la- mellis decurrentibus confertissimis aequalibus e pallido fulventibus. — Epicr. p. 592. Ad terram in insulis Archipelagi indici, sat frequens. Descr. ampla, a Rumphio data, fungum juniorem spectat (e qua primo carnoso-lentus, quod ipse in vicinis non observavi!) quare pleniorem addere necesse est. Priorum more terram conglobat, sed hoc mycelium (mere glebosum) plane diversum est a Pachymate Tubere regio, cum quo 13. 34 commutabat Rumphius. Stipes ut priorum solidus et lignosus, sed valde gracilis et elongatus (ut in Z. obnubilo Berk., stipite valido, lamellisque magis distantibus clare diverso), subaequalis, primitus certe velamine reli- quorum obductus, licet obiter inspectus appareat nudus, pallidus. Pileus Cornucopioideorum, admodum tenuis, nec priorum disco compactus , neque primitus clavaeformis, sed profunde umbilicatus, regularis, margine dellexo, adultior magis expansus 3—4 unc., margine erecto undulato-lobato facile fissili, squamoso-maculatus, glaber, e colore pallido per cinereum in fuscum transiens. Lamellae ut in L. Sajor-caju, cui facile proprior. — L. javanicus Lev. stipite hirto, lamellis rutilis (polydynamis?) omnino diversus apparet. L. (CoRNUCOPIOID.) PERGAMENUS * leucochrous, caespitosus, albus, pileo coriaceo-membranaceo infundibuliformi laevi, margine brevi reflexo, stipiteque solido glabris, lamellis longe decurrentibus tenuibus confer- tissimis integerrimis. L. leucochrous et L. Cladopus. Zev. Bonit. p. 172, 175. * ochroleucus, lamellis fulventibus. Z. Pergamenus Ann. Sc. Nat. 1846. p. 177 e defini. (L. Miguelü l. c. 4844. p. 173 pileo carnosiori recedit.) Ad truncos — Mea spec. lamellis siccitate fulventibus e loco Leveillei, Pulo Pinang. Praeter colorem sequ. maxime affinis et Z. inocephalus Lev. Voy. Bon. p. 171, ad hune se habet ut Z. tener ad L. Sajor-Caju. — L. dactylo- phorus Lev. Bon. p. 168 annulo (in Crinitis et Lepideis modo observatus) clare differt. L. (Cornuc.) Sasor-Casu. Epicr. p. 393. Jungh. Jav. p. 83. In insula Nikobar minori, copiose, Didrichs. n. 11. Haec in Archipelago indico vulgata et cum P. xanthopode analoga spe- cies, a pluribus quidem recognita, sed plenior descriptio desideratur. Sti- pes lignosus, e basi orbiculari peltata adscendens, brevis, 3—5 lin. longus, 1—2 lin. crassus, aequalis l. deorsum attenuatus , laevis, glaber, pallescens, albus, in pileum diffusus. Pileus coriaceo-lentus, tenuis, convexus, profun- de umbilicatus |. infundibuliformis, margine reflexo, in siccis infracto et in luxuriantibus fimbriato-lobato, 1— 3 unc. latus, omnino laevis et glaber. Lamellae in conum obversum decurrentes, arcuatae, albidae, ligneo-palle- scentes. Color pilei normaliter e gilvo pallescens, immo albicans, at variat fulvescens, cinerascens etc. ut species in hoc genere e colore pilei caute distingendae. L. (ComwucoP.) TENER. Klotzsch. — Epicr. l. c. * sciophyllus, lamellis obconicis confertissimis integerrimis fuscis. 16. 18. 38 Hawaii in silva Crateri Kiladae proxima. Didrichs. n. 55. Priori maxime affinis structura, magnitudine, forma; hic vero non expan- sus, sed obconicus et margo breve modo reflexus; pileus glaber quidem, at discus sub lente radiato-virgatus obscurior. Lamellae longe decurrentes, tenuissimae, confertissimae, omnes fere aequales, at saepe divisae, fuscae, acie quoque nigrescentes ut in L. polychroo. Lev. j L. (CORNUCOP.) MOLLICEPS, pileo membranaceo molli convexo umbili- cato stipiteque lignoso gracili glabris pallidis, lamellis striato-decurren- tibus integerrimis aequalibus mollibus albidis. In insula Nikobar minori, cum penultimo. Kamphévener sub n. 11-13. E priorum stirpe, Z. Scleropodem aemulans; inter Leveilleanos et Berke- leyanos non reperi Stipes solidus, durissimus, unciam circiter longus, li- neam crassus, adscendens, glaber, apicem versus incrassatus et e lamellis lineato-decurrentibus striatus. Pileus tenuissimus aridus, sed mollis instar Marasmii et subfragilis, siccatus totus lentiformi-involutus, profunde umbili- catus, 4 unc. latus et infra, glaber, albidus. Lamellae priorum conspicue latiores, molles nec in conum obversum decurrentes. * L. Azgipus Berk. Bras. n. 14 (cujus ex analogia adultior status Z. sub- membranaceus lc. n. 15) cum L. leucochroo vulgo comparatus, eisdem vero magis analogus, quam affinis videtur et e stirpe Z. Cochleati. L. (CocHLEATI) DETONSUS, pileo carnoso-coriaceo subexcentrico in- aequali plano-depresso glabro alutaceo-fuscescente, margine repando involuto, stipite inaequali pallido sursum fibroso strigoso, lamellis rotun- dato-sinuatis confertis sublaceris albidis. In truncis in Costa Rica. Orsted. Hic typum ab omnibus a me visis diversum praebet. Crinitis quidem affinis, sed pileo prorsus glabro lamellisque haud decurrentibus, a£ sinuatis L. lepidei instar eximie distinctus. Stipes lignosus, sed rigido-fragihs, 47 unc. longus, ? lin. et ultra crassus, curvato-adscendens, inaequalis, saepe tortus, sursum fibrosus. Pileus subrotundus oblongusve, subexcentricus, planiusculus l. medio depressus (non umbilicatus), glaber, laeviusculus l. impolitus, 11—9 unc. latus, margine repando-involutus. Lamellae in siccis a stipite fere divulsae, confertae, tenues, acie inaequali sublacera, albidae, in sicco pallescentes. — Proximus e descriptione Lentin. gymnocephalus Leveill. in Ann. Sc. Nat. 1844. p. 173, sed stipite et patria recedit. L. (RESUPINATUS) PROBOSCIDEUS, pileo lento vertice proboscideo-porre- 2. 39 cto stipitato lateraliter producto laevi glabro; lamellis e puncto excen- trico radiantibus confertis inaequalibus lacero-dentatis albis. Ad Costa Rica. Orsted. n. 59. Species nobilissima, 3 unc. usque longa, sed haud compacta, cum nulla descripta comparanda. Sed nulla adest icon, specimen in spiritu vini cete- rum optime conservatum totum atrum, e schedula inventoris lamellae al- bidae. Quoad structuram et lamellas ceterum cum Z. castoreo convenit. Panus. Epicr. p. 397. Hoe genus a Lentinis luculenter differt contextu et substantia pilei haud lignescente, sed coriaceo-lenta molli persistente (P. pycnoticus suae indolis est), praecipue vero lamellis inaequalibus et integerrimis, siccitate modo crispis, omnino Agaricinis, in duas laminas scissilibus, ¿rama floccosa, in sporophora radiante — numquam ut in Lentinis membranaceis (haud scissi- libus) lacero-dentatis |. in Scleromatibus aequalibus integerrimis. ^ Praesen- tibus speciminibus completis numquam de genere dubia restant; Pani reipsa Agaricis magis affines et sub Agaricis adhuc frequenter confunduntur. — At e descriptionibus datis genus aegre determinatur; Lentini quidam in Syn. Hymen. e descriptionibus Auctorum ad Lentinorum genus relati, re ipsa Pani species, nempe L. eugrammus, ringens, tenuissimus. P. carsPrrOSUS. Berk. Dec. n. 120 sub Lentino. Ad truncos in Orizaba, regni Mexicani Liebman. Stipite rigente, floccoso-villoso et passim velato, pileo floccoso squamu- loso etc. primo obtutu pro Lentino e tribu Lepideorum sumi potest; sed substantia, (in sicco uda!) lamellis (latis, inaequalibus, siccatis crispis) exa- minatis verum esse Panum, nisi Agaricum!, elucet. Stipites 00, in fascicu- lum densum juncti, cavi, varie torti, flexuosi, 2—3 unc. longi, 2 lin. cras- si, aequales, striati, in siccis subsulcati, flocculoso-fibrillosi (indeque passim velati), in vivo pallidi, in siccis fuscescentes. Pileus carnoso-lentus, sub- coriaceus, at non lignescens, exquisite orbicularis et planus, margine invo- luto, 4—2 unc. lato, demum umbilicatus, fulvorufescens, floccis sparsis ob- scurioribus secedentibus squamulosus. Lamellae adnatae, postice dente attenuato decurrentes, pro ratione latae, subconfertae, fulventes. P. ILLUDENS, croceus, pileo carnoso lento applanato-umbonato inaequali virgato, stipite lignoso solido elongato deorsum attenuato, lamellis sub- decurrentibus ramosis pallidioribus. Ag. illudens. Schw. Car. n. 604. Caespitosus ad basin truncorum Carolinae. Curtis! ex AQ E speciminibus a Rev. Curtis missis hunc fungum, diu ut dubium sepo- situm, recognovi, nam Schweinizii descriptio multum recedit. In specimini- bus enim praesentibus lamellae neque tenerrimae, neque confertissimae, sed illius Pani conchati similes. Proximus est Pano mauritiano, qui idem vide- tur cum Ag. mauritiano Leveill. in Ann. Sc. Nat. 1844. P. xyropopius. Lentinus xylopodius. Lev. Ann. Sc. Nat. 1846. IL p. 119 plene convenit. In Ins. St. Crucis. Benzon. Specimen praesens minus perfectum, sed lamellae Panum esse probant. Ad hoc genus porro referam: * P. picnotomus = A. dichotomus. Lev. Am. Sc. Nat 1844 IL p. 172. * P. ANTHOCEPHALUS = A. anthoc. Lev. l. c. 1846. I. p. 145. P. FOETENS. Epicr. p. 399. In Mexico! E Carolina una cum P. dorsali, cui affinis, misit Curtis varietatem pileo omnino sessili. »Odor recentis fortis, alliaceus.« Ha- bitus Pazilli Panuoidis, qui A. croceolamellatus. Leveill. P. rucrammus. Mont. Cub. p. 414. t. 17. f£ 2. sub Lentino. In Domingo. Pulchrum hunc fungum e diagnosi A. ewgrammi Mont. missa sub Lentino recepi in Epicr.; at visis speciminibus Panum video. XEROTUS. Epicr. p. 400. X. ArER. Epicr. l. c. p. 401. Ad ligna putrida in Guinea. Afs. ic. 24. Stipes primo farctus, mox cavus aut potius fistulosus, brevis, 3 lin. cras- sus, aequalis, glaber, sub lente pulchre striato-rugosus, rigido-fragilis, ni- ger, apice dilatatus in pileum subcentralem. ileus orbicularis, fere mem- branaceus, sed aridus et rigidus, primo planoinfundibuliformis, dein planiu- sculus, centro depressus et laevigatus, ceterum undique sulcis secus lamel- las repetito-dichotomis radiantibus exaratus, 3—4 unc. latus, exsiccatus spa- diceo-pallens; margine recto patente acuto. Contextus tenuis, floccosus, di- lute ferrugineus. Lamellae adnatae, e pilei forma plano-decurrentes, plicae- formes, sed latae (ultra lin.) distantes, strictae, regulariter et repetito-dicho- tomae, basi neutiquam anastomosantes, spadiceo-nigricantes, ad latera griseo- pruinosae. Descr. in Elencho data ad specimen compressum minus com- pleta. * X. PULCHER ( Canthar. pulcher Lev. l. c. 1844. IL p. 179) priori affinis, 2 41 at lamellis angustis plicaeformibus pallidioribus et pileo minori conspicue differt. X. partitus. Berkel. in Lond. Bot. Journ. 4. t. 45. In insula Nikobar minori. Kamphöv. Hujus porro generis ob lamellas rigidas, dichotomas etc. fingimus Pa- num areolatum Berk. in Mag. of Nat. Hist. X. p. 370. t.9.f.3. Si vero no- bis datum specimen verum? X. nigrita Lev. cum Pano melanophyllo Fung. Natal. collideret. SCHIZOPHYLLUM. Epicr. p. 402. S. FLABELLARE, l. c. p. 403. Ad truncos arborum in Guinea. 4fx. ic. 25. Nobilissima generis species. Pileus rigidus, cartilagineo-coriaceus, utrin- que applanatus, flabelliformis, 3—4 unc. longus latusque, superne vellere crasso dense tomentoso albo obductus, margine plus minus porrecto stipita- tus; interdum adsunt stipites plures, pileus enim e pluribus lobis elongatis, sed valde angustatis compositus (quorum plures breviores a longioribus obtecti in pagina inferiori solvuntur); indeque in ambitu lobatus; margines vero singulorum integri (nec sequentis more partiti) et incurvi. — Lamellae strictae, parallelae, simplices, inaequales, confertae, ligneo-pallidae l. gri- seae, glabrae, omnes acie longitudinaliter fissae, margine vero non revolu- tae sed vel erectae omnino vel patulae modo. S. RADIATUM, pileo margine porrecto leproso-incrustato glabro in ra- mos flabelliformes multipartitos diviso albo, lamellis villosis griseis. A. radiatus. Swartz. Prodr. p. 148. i Ad truncos ad Mirador in regno Mexicano copiose. Liebman. S. communi hactenus subsumtum, sed ingens speciminum copia differen- tiam probare videtur. Pileus reniformis, ipso margine linea recta in stipi- tem, lineam longum, porrectus, absque indumento tomentoso, cujus loco cru- sta rigida glabra, at impolita et inaequabili obductus, sed cum haec saepe, praecipue versus marginem, non cohaeret, pileus ad medium et ultra multi- fido-incisus ob lamellas radiato-ramosas discretas excurrentes. S. commune. Epicr. L c. In Mexico ad Mirador etc. (Liebman) Costa Rica (' Orsted.), Tahiti (Didrichsen ), Pulo Milu (Kamphévener ). 42 Lexzrres. Epicr. p 403. * L. (SUBEROSAE) APPLANATA. Fr. Epicr. p. 404 Daed. laevis. Hook. in Kunth. Syn. p. 9. In America calidiori passim. Species quinque priores l. c. valde inter se affines et aegre discernendae. Statura admodum variat; pileus junior flocculoso-laevigatus, adultior poli- tas, glabratus, lamellae strictae l. varie anastomosantes in eadem specie, ut rite sub Daed. indica notavit Junghuhn. Potius igitur quam novas admitte- rem, jam descriptas ad tres species reducerem. Sed praesentibus omnium speciminibus l c. receptas plenius exponam, cum synonyma recentius varie commutata. Lenz. applanata mea primaria, ad specimina Humboldiana de- terminata, sine dubio D. laevis. Hook. Dignoscitur stipite valido, verticali (laterali, excentrico, centrali), pileo suberoso, at tenui, reniformi, laevi et azono, lamellis sequentium latioribus, tenuioribus acie acutis. — Hine L. repandae proxima, ad quam referenda Daed. applanata major Klotzsch, Berkel. in Annal. of Natur. Hist. 1839. p. 381. ' L. (SUBEROSAE) DEPLANATA. Fr. Epicr. p. 404. Lenz. platypoda Lev. Bon. p. 184. In Guinea ad ligna adusta (CAfxelivs) rarior species. Ut prior ad Z. repandam, haec ad Z. Palisotii accedit, at certe di- stincta, teste quoque Afzelio, qui utramque vivam comparavit. Pileus su- berosus quidem, sed admodum tenuis, reniformis aut late cuneato-flabelh- formis, 3 unc. circiter latus, postice linea recta in stipitem brevissimum exquisite lateralem (subhorizontalem), basi scutato-dilatatum, productus, ap- planatus, sed postice depressus, azonus, in superficie passim nodulosus, opacus. Margo acutissimus, antice vulgo deflexus, undulatus. Contextus reliquorum tenuis, floccosus; totus pileus cum lamellis vix ultra lineam cras- sus. Lamellae confertae, angustae, repetito-dichotomae, strictae, ad latera venosae, acie obtusa integerrima ligneo-pallidae, in vetustis fuscescentes, in basin decurrentes porosae. Color hujus speciei magis sordidus, in pileo ex albido isabellinus, lamellae obscuriores. L. (SuBEROsAE) POLITA. Epicr. l c. Ex Anitillis. Pileo sessili, vix stipitato, valde tenui flabelliformi laevigato azono, la- mellis dichotomis strictis anastomosantibus, acie acutis integerrimis, haec si- stit speciem tam a L. applanata, quam L. repanda clare diversam. Variat E 43 vero, ut omnes affines, pilei margine integro et repando: et L. tenuis Leveill. Ann. Sc. Nat. 1846 sistit varietatem margine lobato, saepe prolifero. L. (Superosa£) Parrorr Fr. l c. Pal FL Ovar. t. 25. Ad truncos in Guinea. 4f. ic. 25. Proxima L. deplanatae, a qua differt: pileo rigidiori, glabrato, in basi dilatata subsessili, versus marginem concentrice sulcato, lamellis firmioribus siccitate ochraceis fere, nec fuscescentibns, ad latera non venosis, sed fre- quenter poroso-anastomosantibus aut potius acies lamellarum ipsa frequen- ter in poros seriatos dehiscit. Color non nitidus, sed magis lutescens. Ce- terum ut affines variat convexa et depressa, integra vel repanda etc. Reli- quae acie acuta clare diversae. L. (SUBEROSAE) REPANDA. Fr. l c. Mont. Cub. p. 384. Daed. candida Klotzsch in Herb. Hook. s. D. applanata major. Kl. in Linn. VII, p. #81. D. indica. Jungh. Jav. p. 74. Haec, quam e Java habeo, ad Lenzitem applanatam accedit, ut prior ad L. deplanatam. Dignoscitur pileo basi incrassato (basi 1 unc. cras- so) glabro albido: lamellis tenuibus, frequenter anastomosantibus, sae- pe labyrinthicis, acie acutis subdentatis. L. (SUBEROSAE) BICOLOR, pileo suberoso-coriaceo rigido applanato gla- berrimo dense concentrice zonato pallido, margine tenui undulato, la- mellis tenuibus confertis acutis inaequalibus umbrino-fuscis. In regno Mexicano. Scheide. Etiam e Carolina sub nomine D. ¢r- coloris misit Curtis. Pileus reniformis, sessilis, (umbone vulgo obsoleto, sed hic non praebet notam essentialem primae sectionis, sed pileus suberosus rigidus anoder- meus), tenuis, rigidus, 2 unc. circiter latus, glaberrimus, dense concentrice zonatus, at sulcis profundis non exaratus, sub lente unicolor albidus, ut zonae e lucis tantum vibratione oriantur alternae, albidae et ligneo-pallidae. Contextus floccosus, albidus. Lamellae tenues, strictae, admodum confer- tae, breviores longioribus mixtae, postice dichotomae, basi venis connexae, at numquam anastomosantes, acie acuta integra, umbrinae l. nigrofuscae, ad latera pallidiores. L. furcata et interrupta ab hac distinctissimae sunt. — Proxima forsan L. Crataegi Berk. et L. discolor (Daed. discolor Klotzsch! non Schwein.) Cfr. Ep. p. 49%); haec vero minor, haud nitida et regulariter zonata, lamellae distantes simplices. 6. 9. 44 L. pattmwa. Berk. in Lond. Bot Journ. 4. p. 146? In regno Mexicano, cum praecedente, sed specim. ambiguum. L. (SUBEROSAE) UMBRINA. Epicr. p. 405. V. glabrata, peltato-adnata, suberoso-coriacea, glaberrima, circa margines concentrice, sulcata pallide umbrina, contextu floccoso pallidiori, lamellis strictis latis simplicibus fusco-umbrinis, alternis dimidiatis. In Mexico ad truncos. More stirpis basi angustata peltato-adnata, at vix stipitata, lamellae enim usque ad basin linea recta porrectam decurrentes. ileus reliquarum Su- berosarum mollior, 2—3 une. latus, superficie glabra, sed opaca, inaequa- tilis, margine acuto. Lamellae Coriacearum magis similes, latae, subsim- plices, immixtis multis dimidiatis, acutae, ad latera pallidiores. A forma in Epicrisi descripta multum differre videtur, at non dubito ejusdem formam sistere adultiorem indeque glabratam. — Z. mexicana Mont. Cent. IV. n. 78 concolor quidem, at pluribus notis: stipite verticali, pileo integro umbilicato striguloso-zonato, lamellis anastomosantibus dentato-laceris abunde diversa. L. (ComrACEAE) ASPERA. Epicr. p. 480. Daedalea aspera. Klotzsch. Berk. in Ann. Nat. Hist 4859. p. 581. In insulis Nikobariensibus. Spec. a tineis misere infestata. Pileo spongioso-suberoso, nunc sessili, nunc in basin peltatam producto, ab omnibus valde differt et peculiarem stirpem praebet. Est porro ita pro- tea, ut plures colligere species facile fingas (Lenz. platyphylla Leveill. |. c. p. 179 nulla nota recedit), sed substantia, pileo obsolete zonato, lamellis- que latissimis semper facile dignoscitur. Alia forma magis D. betulinam, alia D. quercinam refert. Illa tenuior, tota alba, lamellis simplicibus dicho- tomisque, immixtis brevioribus; haec major, alutaceo-pallescens, distincte concentrice sulcata magisque floccoso-scabrida foveolataque, lamellis in si- nus elongatos poriformesque anastomosantibus. L. (CORIACEAE) GUINEENSIS, pileo sessili coriaceo plano semicirculari concentrice sulcato tomentoso (fulvo) olivaceo-fuscescente, lamellis re- ctis simplicibus, alternis dimidiatis, acie acutis cinereofuscis. Daedalea. Afx. fung. Guin. f. 26. Cfr. Epicr. p. 408 sub D. betulina. Ad truncos vetustos Guineae. Afzelius. Statura et contextu Z. betulinam refert, at facile distincta pileo tenuiori (12 une. lato) et applanato, lamellis omnibus simplicibus dimidiatisque omni- umque partium colore. Lamellae ad latera pallidiores. Æ schedulis inven- toris pilei tomentum in vivo fulvescit. Non igitur dubitamus esse Z. Jung- 12. 45 huhnii Lev. l. c. p. 180, quam Cel. Junghuhn ipse pro L. betulina gui- neensi habuit, quae lamellis acie subvelutinis modo recedit. L. (Corrac.) BEnkELEvr. Lev. l. c. 1846. p. 122. Ad truncos Indiae occidentalis. Benzon. Alia a Z. betulina (L.betulina v. velutina. Berk. in Ann. of Nat. Hist. . 4843. p. 181) remota species, sed zonis admodum angustis, confertis et ele- vatis facile distincta. Adhuc nobilior, Z. verrucosae Kickx accedens spe- cies, a L. betulina segregata, est Suecica L. cinnamomea Fr. Ic. in Mus. Holm. Vera Z. betulina autem, ut etiam ZL. versicolor, etiam in terris calidis occurrunt. L. (Corrac.) STRIATA. Epicr. p. 406. Berk. l c. 1845. I. p. 571. In truncis Indiae occid. c. priori. Species minor inter D. bicolorem et D. sepiariam quoddammodo media. Pileus quam prioris longe minor et mollior, sulcis concentricis profundis exaratis, lateraliter adnatus, sed etiam reniformi-dilatatus, fibris adpressis versus marginem radiantibus rugoso-striatus, unde nomen. Lamellae tenues, etiam proprie ferrugineac, sed e pruina glaucescentes. Contextus floccosus, ferrugineus. L. (CorrAc.) PROTRACTA, effuso-reflexa, seriato-protracta, pileo coria- ceo-molli angusto cano-villoso fusco-zonato, lamellis latis simplicibus nudis umbrinis, alternis dimidiatis. In lignis putridis in Mexico. Högberg. Minima generis species, forma et fere coloribus Z. abietinae (aut potius Polyp. venusti Berk), in series lineares elongatas protracta, sed vix 1 unc. lata. Tam hac forma, quam substantia molliori, sicca subfragili, a Z. wm- brina et L. acuta. Berk. distincta. | Boretus. (L. pr. p) Æpicr. p. 408. Hymenophorum est ea pars pilei, cui hymenium impositum, quae sae- pe discolor, scrobiculata, sulcata (v. c. in Paxillis). Non igitur est pi- lei synonymon, ut varii fingunt, sed a pileo diversum ut ab involucro re- ceptacula inter Synanthereas. In Boletis et Polyporis sensu strictiori stra- tum porosum, margine saepe prominulo limitatum, oritur a tubulis stipatis et prorsus heterogeneis, quamvis in Polyporis inter se et cum matrice ar- cte connatis *). Horum pori insuper praeformati, licet primitus minimi et *) In variis Polyporis genuinis, tam carnosis l. spongiosis, quam Fomitibus stratum porosum in tubu- los solvere contigit; in aliis Polyporis stratum porosum linea obscuriori (V. €. in P. saligno!) ab hymenophoro limitatum. AG clausi s. obturati, sensim aperti et dilatati v. c. in P. squamoso alique platyporis, cum Favolis non confundendis. In his absolute deest #rama, et linea discolor inter poros passim observanda non sistit tramam, sed zuóu- lorum parietes! Plurima hujus facile praebeam exempla, v. c. in P. cocci- neo, in quo contextus pilei floccosus pallidus, linea vero inter poros, pro trama primo obtutu facile sumenda, saturate rubra ^ Hinc in multis non modo carnosis v. c. P. hispido, P. citrino etc., sed etiam suberosis (P. betulino) et lignescentibus pororum stratum ab hymenophoro integrum se- parari potest; in Fomitibus pariter strata sibi invicem superimposita; quod fieri non posset, si pori ex punctis in hymenophoro successive evolutis ejus- que trama modo distincti essent. His rite perspectis clara fit typica diffe- rentia Polystictorum, Trametum etc., licet de singulis individuis dubius sis: hae vero difficultates tolluntur si ad pororum genesin attendimus. B. ROBUSTUS, pileo pulvinato sicco glabro sordide alutaceo, stipite solido crasso subbulboso laevi albido, poris elongatis liberis rotundis. Ad terram in Vulcano Irasi in Costa Rica, Februario. Orsz. ic. 55. Specimina in spiritu vini ab icone maxime differunt. Ad illa descriptio- nem confeci, sed ob colorem totum atrum hunc ex icone indicavi. Species major, valde robusta, bene respondens iconi Clus. pernic. gen. XIX spec. 7. Stipes obclavatus, subbulbosus, 3 unc. longus, ultra unciam crassus, fere B. luridi (est vero ex edulium stirpe), unicolor, haud manifeste reticulatus, albidus. Pileus admodum carnosus, regularis, 3 unc. latus, margine haud infractus. Pori convexi, regulares, a stipite omnino discreti, luteoli, sed nigricantes? Proximus B. impolito (qui B. suspectus. Krombh. t. 74. f. 8—11) Reliqui quoque novi Boleti, in decima post obitum Auctoris edito fasci- culo Operis Krombholziani spectant ad species jam cognitas: Boletus seri- ceus t. 76. f. 6—9 = B. appendiculatus. Schaeff. B. xanthoporus t. 75. f. 45—19 = B. fragrans Vittad. B. inunctus = B. collinitus. — B. leoni- nus — B. obsonium Paul. B. strobiloides t. A4. f. 19, 43 — B. strobilifor- mis Scop. — Si divo Auctori concessum fuisset ultimorum fasciculorum textum redigere, tam inconditus haud prodisset! — Bol. lacteus Leveill. in Ann. Se. Nat. 1848. I. p. 424. t. 9. f. 1. omnino B. cyanescens adultior! PorvPORUS. Epicr. p. 427, incluso Polysticto. Hymenium determinatum, praeformatum, heterogeneum, tubuloso- porosum, formatum a tubulis primitus clausis, dein apertis dilatatisque, inter se et cum hymenophoro heterogeneo arcte connatis, absque tra- ma ab hymenophoro formato. Contextus uniformis. Sporophora tetra- 49 spora. Fungi e carnoso indurati l. lignosi, vegetatione centrifuga, quare pileus non zonatus, tantum in induratis, accremento interrupto, concen- trice sulcatus *). De nexu hujus generis cum Boletis supra disserui; Polysticti et seqq. genera pororum morphosi plane differunt. In permultis Polyporis pori pri- mitus omnino obturati, ut pagina inferior laevis et contigua appareat, dis- secta vero intus monstrat tubulos elongatos eorumque stratum primitus de- terminatum nec e centro successive evolutum, quibus rationibus a Polysti- ctis maxime recedunt. Abeunt vero Polypori in duas series l. subgenera; multis formis mediis juncta: Eurozyporus. Pileus carnoso-lentus, dein induratus (raro e caseoso- floccoso fragilis), extus absque sulcis et zonis, sed contextus radians fibrosus (intus) saepe zonatus. Pori numquam stratosi. Fungi annui, haud reviviscentes, in regionibus minus calidis praepollentes. Fomes. Pileus primitus lignoso-induratus (raro molles, plorantes), con- textu floccoso intertexto, crusta rigida obductus, azonus, sed demum concentrice sulcatus. Fungi perennes, (vulgo stratose) reviviscentes, sed stratum annuum vegetum tantum est. Quam maximum tulit hoc genus per ultima lustra augmentum, at tantum specierum numero aucto. Neglecto vero saepe critico studio et definito affinitatis indicio his ipsis copiis ita intricatum factum est, ut nemo inter has dispersas symbolas sine ectyporum comparatione expedire se valeat; funestissimus sane scientiae status, praecipue inter fungos, inter quos colle- ctiones per longum tempus aegre servantur. Magis necesse est, ut jam descriptae critice comparentur et in definitas greges (altius petitas quam e pileo centrali, laterali, sessili), integrentur, quam ut novae proponantur. For- ma et colores ad fidam determinationem parum juvant. Omnes formae de- formes et atypicae ut singulares lusus omittendae; habeo varias maxime re- cedentes, quas ignoto statu typico ineptum censeam describere. Color maxime et variabilis et ex aetate mutabilis; multi, qui ad specimina sicca et exoleta, frequentius obvia, aéré describuntur, vivi in statu vegeto albi sunt v. c. P. obliquus, Daedalea mollis (= Polyporus cervinus. Pers.) Quam plurima vero synonyma, quae ex intensissimo litterarum tantum stu- dio ad typos suos reduxi, hoc loco citare non ausus sum. *) Sulcos dico lineas depressas concentricas, omnino ceterum homogeneas, e incremento abrupto ortas. Polypori perennes sitanei omnino laeves sunt, et annosi tantum concentrice sulcati. Zonas dico juga elevata, heterogenea, vulgo discoloria et peculiari indumento obducta. Zonae jam in primario statu Polystictorum definitae. Sulci interdum e lucis vibratione zonas referunt, sed lente lustrati color uniformis patet. 48 Stipes A. PorvPoRI ovint. Mesopodes, carnosi, terrestres. Spec. 1—10 in Syn. Hymen. Ex hac stirpe nulli allati sunt e regionibus calidis; duas vero e Sikkim Himalayae dedit BERKELEY, P. Campbelli Berk., qui insignis nova species, et P. fuliginei var. majorem. Duas hoc loco inseram e Carolina a Rev. Curtis missas. P. (Oviwr) sPEcrABILIS, fulvo-cinnamomeus, pileo carnoso fragili umbi- licato tomentoso-velutino, contextu floccoso concolori, stipite curto, po- ris stipatis minutis fuscobrunneis. Habitat ad terram in Carolina austral. Curtis. Substantia spongioso-carnosa l. potius caseosa, sicca mollis fragilis, non lignescens (pileus siccitate valde incurvatur), contextu floccoso cinnamomeo. Stipes curtus, obesus, unciam crassus at vix longus, pileo concolor. Pi- leus vere carnosus, haud admodum crassus, explanatus, profunde umbilica- tus, orbicularis, 4 unc. circiter latus et ultra, azonus nec concentrice sul- catus, sed versus marginem quasi undulatus undique tomento denso persi- stente subvelutino vestitus. Pori decurrentes, minuti, stipati, lineam l. pa- rum ultra longi, absque tramae vestigio, acuti, fusco-brunnei. Species no- bilissima, nulli nisi forsan P. cinnamomeo Jacq. (poris amplis tamen mox distincto) affinis; novae stirpis prodromus. Habitus quidem P. circinati, Fung. Natal, sed substantia diversissima. P. Schweinizii, sub quo nomine accepi, quam maxime recedit et substantia compacta, primitus quidem un- ctuoso-spongiosa, sed adulta suberosa fibrosa, poris amplis trama crassa ferruginea distinctis et genesi diversissima, quere genere moveantur. P. (Ovrwr) PonrPES, pileo carnoso lento sinuato-repando glabro cine- reo-fusco, stipite firmulo glabro e poris decurrentibus punctato poris- que mediis curtis acutis albidis. Ad terram in montosis Carolinae. Curtis n. 552. Stipes centralis l. excentricus, firmulus, subaequalis, 4—14 unc. longus, 3 lin. crassus, glaber, e poris decurrentibus punctatus, albido-griseus. Pi- leus carnosus, siccus lentus, tenuis, planiusculus, inaequalis, sinuato-repan- dus, laevis, glaber, azonus, cinereo-fuscus , 11— 3 unc. latus. Pori medio- cres, admodum curti, subrotundi l. angulati, albidi, ore acuto nec lacerato. Medium tenet locum inter P. politum et P. fuligineum, cujus coloribus tin- ctus, at stipite poroso ab utroque recedit. Strps B. PorvPoRi LENTI. Mesopodes, e carnoso lenti indurati epixyli, stipitis basi concolori, nec - 4. 49 nigra! Typus gregis, inter platyporos et microporos exacte medius, est P. brumalis, sed nomen sumsi a P. lento, cum hoc in omnes quadrat. Spec. 11—20 in Syn. Hymen. P. (LentI) ARCULARIUs. Epicr. p. 430. Berk. Cent. JI. p. 18. Pol. um- bilicatus. Jungh. Jav. p. 72. f. 37. P. Agariceus. Berk.! Mus. Brit. in Ann. Mag. Nat. Hist. X. p. 371. Favolus Agaric. Leveill. Ann. Sc. Nat. 1844. IL p. 201. Mont. ibid. 1847. I. p. 172. F. ciliaris Mont. Cent. IV. n. 82. var. minor. Ex variis Americae borealis plagis, etiam ex India Orientali, Capite B. S., facile ubique in terris calidioribus. Ut omnes vicini admodum proteus et indumento pile! secedente etiam glabratus. Pori variant rhombei! et magis elongati hexagoni: illam formam omnes veteres indicarunt et ipse vidi! — nec tantum ab aliis, ut saepe in- juste fingitur, exscripsi, licet ingenue fatear mihi ex uno alterove specimine sicco ab antecessoribus et Autoptis discedere vix aptum saepe mihi visum esse. Quoad genus jam pilei structura et substantia indurata a Favolis re- cedit, et clare pororum genesi et sporidiis: mediante vero P. drumali cum reliquis suae stirpis manifeste jungitur. In P. Zento Berk.! in Engl. Fl. p. 134, habitu facile, at charactere essentiali aegre distinguendo, vidimus poros primitus clausos, mox apertos rotundos, dein tetragonos, tandemque hexa- sonos. In omnibus Favolis genuinis alveoli primitus reticulati, sed aeque ampli ac in adultis. * P. LEPIDEUS Epicr. p. 430 ab omnibus h. l. recensitis valde diversus et P. squamoso Vicinior, cum P. maculato Berk.! ined. (minori, pileo excen- trico obliquo), potissimum comparandus. Nisi hujus stipes basi niger utrumque ex eadem specie enatum fingerem. P. (LENTI) ALVEOLARIUS. Epicr. p. 431. Ad truncos San Joce, Costa Rica. Örsted. Priori cognatus, at certe diversus pileo primitus glabro. Stipes gra- cilis, 2—3 unc. longus, lineam |. paulo ultra crassus, basi subtuberosa ligno putrido adnatus, saepe adscendens l. flexuosus, glaber, fusce- scens, in sicco longitudinaliter striatus. — Pi/evs tenuis, infundibulifor- mis l. profunde umbilicatus, limbo patente, 1— 2 unc. latus, azonus, laevis, glaber, brunneus, intus albus. Pori decurrentes, majusculi, ob- longi, hexagoni, in sicco griseo-fuscescentes. Post Boscium hactenus a nemine collectus videtur, quare descripsi. - - 50 P. (LENTI) FAVULARIS, luteus, pileo e carnoso lento regulari convexo plano glabro, stipite adscendente aequali villoso, poris majusculis subro- tundo-angulatis radiantibus tenellis. Fav. nummularius. Berk. Mag. Nat. Hist. LX. t. 45. videtur junior status. Ad ligna putrida in ins. Sambelang. Krüger. Species inter priorem et P. leptocephalum exacte media; ad hunc se habet ut P. brumalis ad P. ciliatum. Specimen unicum, quod vidi, ve- tustum videtur indeque pendere differentias a descr. Berkeleyi, nempe pileo indurato obtuso sordide luteo, poris oblongis subangulatis, omni bus tenellis, absque dissepimentis crassis, ut in icone citata apparent. * P. (LENTI) FLEXIPES. — Epicr. 432. Pileus videtur primitus ciliatus, nam hac nota tantum differt simillimus P. apalus Berkel.! in Lond. Bot. Journ. II. p. 631. Tamquam varietatem ad eundem jam pridem retuli P. gracilem Klotzsch! (Cfr. Berk. in Mag. Nat. Hist. 1839. p. 384) indeque a Klotzschzio in Linnaea omissum. An hae tres species differant in omnium communi patria, Brasilia, ulterius est explorandum. — Ex eorum foedere et patria quoque est P. similis Berk.! l c. n. 18, hic vero habitu, stipite firmiori brevi et primitus velutino (adul- tus vero etiam hic totus glabrescit) evidentius discrepat. C. E Stirpe SPONGIOSA, nulla genuina species adest i collectionibus nunc recensendis, nisi huc du- ceres P. spectabilem n. 1, qui vero contextu floccoso-molli fragili CASEo- SIS potius respondet. Plurimae quoque species Epicriseos ob hymenii mor- phosin diversissimam genere movendae sunt, nec genuinam hujus stirpis spe- ciem sistit P. tabulaeformis Berk. Cent. 1. n. 78; ex ipso P. Schweinizü? Stirps D. PorvPonr MELANOPODIS. Meso-aut saepius pleuropodes, stipite toto aut basi nigricante, pileo e carnoso lento induratoque. Spee. 44—50. Epicr. S. M. — Facile in duas stirpes dispescitur, alteram pileo magis lento, poris demum majoribus angulatis s. platyporos (P. squamosus, Boucheanus cfr. Favol., Micheli, Philipinensis Berk.! in Lond., Journ. 4. p. 148, P. maculatus Berk.! ined.); alteram, pileo lignoso-rigente, poris mediis (P. radicatus Schwein.! P. rubricus Berk.! ined.) |. minutis (P. Trogi Fr. ined. s. rugosus Trog., P. melanopus, dictyopus, picipes, infernalis B., varius, elegans, fissilis B. At in vicinis familiis limites inter platyporos et microporos evanescunt. (P. Blanchetianus Mont. Cent. VI. n. 64 mihi ignotus, at videtur e stirpe P. rugosi. 91 6. P. (MELAN.) MELANOPUS. Epicr. p. 439. In regno Mexicano. Species late dispersa et mire varia, mesopus et pleuropus, infundibuli- formis et planus, integer l. lobatus, rugosus, impolitus etc., sed dignosci- tur stipite verticali, pileo tenui demum rigido fuligineo, stipite incrustato atro opaco. * P. iNrEnNALIS. Berk! Fung. Brasil. |. c. n. 20. Specimina nostra e Guiana e descr. hene congrua pro P. nephelode Lev. l. c. 1846. I. p. 125 habui; in Mycoph. Berkeleyi certius inveni nomen. Stipes abbreviatus, poroso-punctatus, totus ater. Pileus spathulato-flabelli- formis, planus, tenuis, dimidiatus, sed postice marginatus, laevis, glaberri- mus, margine tenui sterili acuto. Pori minuti, brevissimi, obtusi, e pallido fulventes. 7. P. (Meran.) PrcrPEs. Epicr. 440. In India orientali et aliis regionibus passim. Praecedente robustior, saepe curtus, pileo saepius integro, subtiliter ra- diato-striato, poris vicinorum tenuioribus. 8. P. (Merax.) rissus. Berk.! Cent. 123. Ad ligna putrida Costa Rica inter n. M. Valde affinis P. vario, at statura minuta, pilei virgati tenuitate porisque minimis dignoscenda; forma varia, interdum major, subrotunda, ut cum 7. Gayano Lev. l. c. comparetur. Stirps E. P. PETALOIDIS. Pileus e carnoso lentus, exacte lateralis (postice non marginatus); stipite toto pallido, vulgo brevissimo (tantum in P. dilatato Berk.! Cent. IL. p. 444 ad 2 unc. elongato), basi scutata lignis putridis adnato, in linea recta cum pileo, priorum more, vulgo striato-virgato, ut in omnibus vicinis azono. Typus est europaeus P. petaloides (cui nimis fere affinis P. anisoporus Mont. Cent. V. n. 86); priorum instar abit in duas series, alteram poris ma- joribus (P. putidus, trigonus Lev.); alteram poris minutis (P. udus. Jungh. in Hoev. an Vries. Tidskr. VII. p. 285, P. vibecinus Fr. Natal., P. miniatus et obovatus Jungh. Jav. p. 65, 68, P. liturarius Curt. in Sill. Journ. 1850. p. 94. et sqq. P. tephromelas. Mont. Cent. TI. p. 12. incertae affinitatis. 9. P. (Peraromet) PUTIDUS, pileo carnoso lento reniformi glabro azono fuscescente in stipitem brevissimum supra depresso-canaliculatum attenua- I NN 2 to, poris majusculis curtis angulatis tenellis fuscis ad basin usque de- currentibus. Ad truncos prope S. Joce in Costa Rica. Örsted. Ob substantiam in vegeto carnosam sub exsiccatione admodum mutatur, odore putido. Forma potissimum P. flabelliformis, hic vero e coriacea et zonata serie. Stipes brevissimus, constanter marginalis, horizontalis, ad ty- pum Ag. petaloidis supra canaliculatus, basi pallidus, subdilatatus. — Pileus 2—3 unc. latus, a flabelliformi in’ reniformem figuram abit, non virgatus. Pori et reliqua ut supra. Ab omnibus suae stirpis recedit poris majuscu- lis angulatis et substantia molliori, siccata haud rigente. P. (PETAL.) GRAMMOCEPHALUS. Berk. in Lond. Journ. I. p. 147. In insulis Archipelagi indici et in Philipinis. Cuming. Proximus P. vibecino, poris conspicue diverso, et P. petaloidi. Stipes definite lateralis, basi praemorsa at vix scutata, 2 lin. circiter longus, linea recta porrectus in pileum primo cuneato-obovatum, dein magis reniformem, utrinque applanatum, 4;—3 unc. latum, lineam crassum, lineis strictis. ele- vatis paulo obscurioribus pulchre radiato-virgatus. Margo acutissimus, pa- tens, subinde nigrescens. Contextus tenuis, e carnoso lento-fragilis, dilutior. Pori curti, carne pilei breviores, minuti, süpati, absque trama, at nudo ocu- lo facile discernendi, ore acuto, umbrini Specimina nostra cum Cuming.! exsicc. n. 1991. optime conveniunt. Alia ab Auctore ipso missa conspicue recedunt pileo rigido testaceo-rufescente, margine undulato-crispo, poris pallidioribus. P. (PETAL.) PELTATUS, pileo e carnoso rigido glabro e basi spadicea radiato-rugoso testaceo, postice porrecto in stipitem lateralem subtus canaliculatum basique orbiculari peltatum, poris minutis rotundis obtu- sis pallidis. : Promiscue cum P. fisso (n. 8) ad S. Joce, Costa Rica. Orsted. Habitus P. varii aut potius fissi, at notis evidentibus diversus. Stipes exacte lateralis, 2 lin. fere longus, compressus, utrinque a pileo decurrente marginatus, marginibus deflexis, unde subtus canaliculatus evadit, nullo mo- do nigrescens. Pileus subrotundus l. oblongus, 2 unc. circiter latus, tenuis instar P. fissi, siccus durus sed valde contractus et involutus, ut recens sine dubio mollis, non fibrillosus, ut JP. vibecinus, grammocephalus etc. Hy- menium in pagina inferiori stipitis marginati usque ad basin decurrens, palli- dum, primitus aporum, papillosum; dein vero pori aperti. Contextus albus. * P. (PETAL) ANNULARIS. P. annulatus Jungh. Jav. p. 53. f. 28. Nomen incongruum et fallax leviter mutandum. 12. 93 P. (PETAL.) DENDRITICUS, caespitoso-imbricatus, lacteus, pileo carnoso- lento spathulato fibrilloso-virgato basi stipitiformi-porrecto, contextu fi- brilloso, poris minutis subrotundis acutis. Ad truncos in regno Mexicano. Liebman (Eandem speciem, minus evolutam, ad caudices Taxodii e Carolina sub n. 1481 misit Curtis.) A reliquis differt vegetatione caespitosa, pileis imbricatis concrescentibus- 2 postice stipitiformi-porrecti, a basi ad marginem fibrillis radiantibus adpres- que, at singuli parum ultra J unc. longi latique, horizontales, spathulati, sis dense striato-virgati, albidi |. pallescentes, margine perpendiculariter de- llexo, interdum fusco-variegato. Contextus carnoso-lentus, fibrillosus, albus Pori sat profundi, vix lacero-dentati. Stirps F. P. rronpost. Epicr. 71— 76. Hi, ut analogi P. ovini, ut maxime carnosi desunt in regionibus cali- dioribus. Sürps G. P. rosati. Epicr. n. 77—82. P. (LOBATI) sEcERNIBiLIs. Berk.! Cent. 171. Ad ligna putrida in Guinea, Afzelius. Hic et P. armoracius Berk.! Ined. hujus stirpis esse concludo ex hujus manifesta analogia cum P. candido, non nisi tomento albo diverso. Speci- men Afzelii caespitosum, undique expansum, ceterum ambiguum est olim- que sepositum, sed cum Berkeleyano proxime congruit. Sürps H. Poryport mercati. Epicr. 83— 88. Tam in frigidis, quam calidis terris; at in his collect. desunt. Stirps I. Potyport morris. Epicr. 95—106. H. L P. hispidans Berk.!, simillimus P. epileuco, sed structura fibrosa diversus, P. microscopicus Jungh. Jav. p. 52. P. (Morris) Tricnocoma, pileo carnoso-lento resupinato cupulari-inte- gro, extus albo laevigato, disco convexo e poris elongatis subtilissimis, in fibrillas solvendis, stipato. Ad ligna putrida. Tahiti Didrichs. n. 7. Unicum modo adest specimen, quare silentio praetermitterem , nisi fa- cies et characteres maxime peculiares, ut exoletum pro Trichocomatis specie depressa facile sumeretur. Pileus orbicularis, integer, dorso adnatus et omnino sessilis, adpressus, sed in ambitu liber, 1—3 unc. latus, laevigatus (haud conspicue villosus, licet anodermeus sit) haud marginatus. Pagina 51 fertilis enim convexa est, extus haud porosa, sed ex aculeis capillaceis |. fibris stipatissimis quasi formata et in fibrillas facile solvitur; integer trans- versim vero sectus, intus monstrant strias longitudinales obscuriores, ut in variis Polyporis tenuissimis videre licet. Sürps L. Poryponrt picuror — Epicr. n. 107—120. Terris calidis et frigidis communes. Abeunt facile in duas sectiones, alteram contextu colorato, alteram albo. 15. P. (Dicugor) ENDOZONUS, pileo e carnoso lignoso pulvinato villoso- scruposo umbrino, intus eximie fibroso-radiante zonatoque alutaceo- fuscescente, poris minutis curtis rotundis obtusis nigricante-umbrinis. Ad truncos insulae S. Jan Indiae occidentalis. Örsted. Secundum specimina praesentia ad minores pertinet species, at distinctis- sima et exsiccata valde indurata, intus vero eximie et grosse fibrosa, co- lore admodum peculiari. Pileus fere crassior, quam latus, 4—2 unc., sub- difformis, azonus. Pori minimi, brevissimi, stipatissimi, 4 lin. profundi, ae- quales, opaci. P. (Dicunor) scruposus. Epicr. p. 473. P. crocatus Klotzsch.! pr. p. Berk.! in Ann. Nat. Hist. III. p. 589. In America boreali videtur frequens. E pororüm structura et affinitate cum P. gilvo (P. calvescente Berk. 7. e.) ad Subcarnosos refero, licet pileus in specc. siccis induratis stuppeo-subero- sus appareat. A P. gilvo et pruinato differt pileo convexo, scruposo, exasperato, fere fibroso, sed fibrae adnatae, ex umbrino canescente. Cum Polystictis confundi nequeunt ob poros stipatos, absque trama. P. gum et scruposum (quem ad spec. Klotzschii sub P. gilvi nomine una cum genuino descripsi) sine dubio confudit d. Schweiniz; genuinum et primarium in Syn. Car. descriptum ad ipsius spece. in Elencho proposui, serius dein in boreales provincias translatus sub hoc nomine distribuit P. scruposum. P. (Drcuror) prarePTUS. Epicr. p. 456. Ad truncos in Guinea. Afzelius Ic. 46. Species nobilissima, pilei tenui et molli persistente, vix cum alia com- paranda, nisi P. secermibili. Substantia tenuis, e carnoso coriacea, fibroso- floccosa, helvolo-pallida. — Pileus effusoreflexus, aut potius basi sterili sti- pitiformi-decurrens, conchiformis, 2 unc. latus, molliter tomentosus e pilis erectis brevibus densissimis, longioribus brevioribusque mixtis, helvolo- luscescentibus. Subtus planus est, luteolo-pallidus in spec. siec. (e sche- 18. 20. 21. 55 dula inventoris pallide brunneus), marginem versus sterilis dilutior, poris curtis tenuibus rotundis l. parum angulatis. P. (Drcuror) prrrusus, pileo e carnoso lignescente effuso reflexo varie concrescente villoso laevigato albo, intus fibroso concolori, poris mini- mis stipatissimis extus intusque fulvo-cinnamomeis, ore nudo. Ad truncos insulae Oahu. Didr. n. 29. Est omnino e stirpe P. adusti, at minus peritus examinator ob substan- tiam exsiccati lignoso-induratam ad Lignosos potius referret. ^ Contextus autem fibrosus et pileus siccitate valde incurvato-contractus in vivo fuisse carnosum facile docent. Pori quoque eximie Eupolypori, stipatissimi, abs- que tramae vestigio, cum fibris pilei contigui nec separabiles. Pilei imbri- cati et lateraliter varie concrescentes, supra plani, azoni sed versus margi- nem saepe sulcis concentricis obsoletis notati, subtus declives, hinc forma triquetra et basis effusa. Pori nudo oculi vix conspicui, lineam longi, ro- tundi, subaequales, in vivo forte fulvi, sicci dilute cinnamomei. P. (Drcmror) apustus. Epicr. p. 456. P. subcinereus Berk. in Ann. Nat. Hist. IM. p. 391 ex ipso. Ad truncos in frigidioribus regionibus regni Mexicani- et ins. Sand- wichensibus. P. demissus Berk.! Cent I. n. 37, huic et dickroo maxime affinis, pileo conchato (subtus concavo), albidiori »postice fulvo« dignoscitur. P. (Drcmmor) picHmoUs. Epicr. p. 457. P. nigropurpurascens Schwein.! Syn. Am. p. 456, non Syn. Car.!, qui varietas P. isabellini. In America boreali frequens. A nostro, colore pororum plus minus obscurato vario, haud separandus; et P. isabellinus ia affinis, ut P. carpineus P. adusto, ut etiam hune lu- bentius subjungerem. Stirps M. Potyporr mspipr. Epicr. 121—124, 127—132. Accessere ad hanc stirpem plures nobilissimae species: P. corruscans Fr. Vet. Ac. Fórh. 1851, P. fusco-albus (= P. spumeus Sc/w.), P. endo- crocinus Berkel.! Cent. IL. n. 127, P. galactinus Berk.! n. 128, P. fissilis Berk.! I. c. 221. P. (HisPrpr) nvPococcmus. Berk.! Cent. IL n. 125. P. Aaematodes. Fries in litt. Sub nomine P. Pilotae Schwein. nobilissimum fungum recepi; an Syn. Am. p. 156! a 22; 96 * P. (Hisperpr) Juscnunwn, pileo spongioso-carnoso pulvinato inaequabili hispido sublateritio, sicco suberoso molli, margine, contextu porisque rotundis minimis secedentibus albis. P. fusco-albus. Jungh. Jav. p. 52 (non Fr.) nomen incongruum. Ad truncos Javae. Descriptio Junghuhnii, ut omnes ab eodem datae, clara. Fibrae tenuio- res, quam reliquorum, indeque exsiccatus fragilis. Hae fibrae in hac stirpe cum poris, ceterum heterogeneis, continuae sunt, quare tubulosi absque tramae vestigio, adulti vero in plerisque secedentes, in hoc non lacerati ut in P. labyrinthico Fr. El. p. 83 s. Ststotremate spongioso Schwein. P. (Hiseror) SvwuPnvrow. El. p. 132. Siüstotrema. Schwein.! Car. n. 954. In regno Mexicano. Högberg. Stirps N. SusrEnosr Epicr. 133—143. P. (SusER.) BERKELEYI, latissimus, pileo suberoso tenui utrinque appla- nato longitudinaliter rugoso glabro alutaceo, margine acuto undulato- lobato, contextu porisque tenellis mollibus inaequalibus pallidioribus. Ex Herb. Berkeleyano, sine nomine cum inscriptione: E Carolina | superiori 547. Nobilissimus inter omnes mihi cognitos Polyporos, quem vero a Berke- leyo non descriptum inveni, quare provisorie h. l. inseram speciem hanc stirpem eximie illustrantem. Segmentum diametrale pilei, quod adest, fere pedale, ubique aequaliter (1 unc.) crassum, utrimque planissimum, margine in lobos breves inciso. Superficies cuticula tenui, arcte adnata et persi- stente tecta, longitudinaliter et abrupte radiato-rugosa, saepe quoque minute ruguloso-scabrosa, ceterum glabra, obscure alutacea. ^ Substantia tenax, recens mollis videtur, sicca vero suberosa, nec lignosa, contextu longi- tudinaliter fibrilloso, indeque poris opposito. Pori 2—3 lin. et ultra pro- fandi, angulati, inaequales, subdentati, trama a pileo heterogenea. Vegeta- tionis rationes e specimine non satis liquent, forte imbricato-caespitosus. P. (Suger.) Corossus, pileo floccoso-suberoso molli crasso pulvinato, margine tumido obtusissimo, primitus cuticula tenella laevi vernicea sul- furea tecto, eaque secedente scabroso, contextu stuppeo mollissimo alutaceo-pallescente, poris minutis elongatis mollibus, intus fuscescentibus. Ad caudices Cedrelae odoratae ad Puntarenam in Costa Rica. Orsted. Portentum mirabile et magnitudine et ponderis levitate. Fungus dimidia- tus, sessilis, reniformis sed undulatus, crassissimus (3— unc.) etiam in mar- gine obtusissimo, contextu stuppeo-fomentario (nullo modo fibroso ut in 25. 26. 9€ Spongiosis), mollissima, alutaceo-pallida |. isabellina. Pileus extus quoque mollissimus, ut digito pressus foveas relinquat persistentes, undulatus, more P betulini tectus cuticula laevi vernicea arcte adnata citrma, et in hoc sta- tu pileus politus apparet, at cuticula secedente scabrosus evadit et deco- lorans. Pori valde longi et densi, absque trama discolori et a pileo sepa- rabiles, ore minuto, exsiccati nigrescentes, intus fuscescentes; in vivo enim admodum molles et hinc in exsiccatis confluunt in callum nigricantem abs- que poris extus conspicuis. Ad truncos ins. Sax Jan Indiae occid. lectus est fungus aeque giganteus, textura eadem, modo obscurior et pondere gra- vior; sed pileus epelliculosus , scabrosus, nigrescens. Pro forma prioris exoleta habeo. P. portentosus Berk. Cent. I. n. 5. plurimis notis congruens ob pilei mar- ginem tenuem et acutum et poros breves distinguendus. Magis videtur, ipse Auctore observante, affinis P. Eucalyptorum Pl. Preiss., sed hic cu- ticula obscura jam distinctus. Hi omnes, ut Europaeus P. soloniensis Epier. fomitem nativum praebent. P. (SusER.) Arzetu. Epicr. p. 461. In medio truncorum adhuc stantium in Guinea. Afzelius ic. 5. . Pileus dimidiatus, sessilis, semiorbicularis, conchatus i. e. supra convexus, subtus concavus, basi truncatus, e carnoso suberosus, mollis, laevigatus, glaber, 2—3-unc. latus, albescens, nitidulus, margine acuto subrepando. Contextus non elasticus, licet floccosus, mollis, P. officinalis similis, sed gilvo-pallidus, cuticula tenui adnata. Pororum stratum omnino hujus gene- ris et margine proprio vulgo cinctum; pori elongati, tenuissimi, absque tra- ma, intus albidi, sed ore grisei. Fungus ab omnibus descriptis magnopere diversus, at manifeste e Suberosorum stirpe. P. (SUBEROSI) NaucINUs, pileo e carnoso suberoso-indurato postice gibbo versus marginem acutum attenuato, cuticula furfuraceo-secedente fuscescente, intus albo, poris rotundis curtis perexiguis cinereo-fuscis. Ad truncos juxta Mirador in Mexico. Liebman. Alia pernobilis species, licet facies squalida. —Pileus dimidiato-sessilis , nec decurrens, 3 unc. circiter latus, postice sat crassus et gibbus, versus marginem acutum declivis et attenuatus, impolitus, cuticula fatiscente quasi pruinatus, opacus, sordide fuscus, absque omnibus zonis et sulcis. Siccus valde induratur, contextu firmo farinoso-floccoso azono albo. Subtus pla- nus est et cinereofuscus, poris tenellis valde stipatis, absque trama pilei, i= 8 " 28. 58 aegre conspicuis et vix 1 lin. profundis, ore regulari rotundo. Quoad tex- turam P. betulino aut potius P. officinali (= P. palustri Berk.! et Curt. Cent. III. n. 215 ipso monente) affinis. P. oppuctus Berk.! Cent. I. n. 80 quoddammodo praecedentibus affinis, sed potius novae stirpis rudimentum. P. szrumosus Epicr. p. 462. habitu hujus stirpis |. potius P. dichroi e pororum morphosi referatur ad Polystictos. Stirps O. POLYPORI LIGNESCENTIS. Haec nova stirps, typo P. saligno Europaeo (Epicr. p. 452), colligit in- signem numerum specierum exoticarum v. c. P. lignescentem KL.!, P. Cu- bensem Mont.! P. contractum Berk.!, P. anebium Berk.! P. durum Jungh. Jav. p. 62 aliosque. Medium exacte tenent locum inter Æwgolyporos et Fomites, Suberosos et Lignosos. Ab ommibus praecedentibus recedunt pi- leo plus minus concentrice sulcato |. striato et substantia vegeta quidem molli et succosa, tamen coriacea simul, unde siccitate contracti et vulgo in- curvati. A Fomitibus recedunt vegetatione annua, substantia, primitus molli, subfibrosa, poris numquam stratosis. P. (Licnesc.) sALIGNUS. Epicr. p. 452. Icon in Mus. Ac. Sc. Holm. Ad Salices vetustas prope Holmiam. Autumno. Ad tribum illustrandam addere necesse duco insignis speciei descriptio- nem. Pilei caespitosi, imbricati, concrescentes, ad typum (Merismatum) Caseosorum, magnitudine varii, plures uncias transversim lati, coriaceo-molles, siccitate leviter contracti eximie lignoso-suberosi, adpresse villosi, omnino azoni nec concentrice sulcati (quo a sequ. differt) } unc. et ultra crassi, po- stice vulgo gibbi. Contextus dense fibrillosus, pallescenti(ligneo-)albus in siccis. Pori omnino heterogenei, in siccis linea obscuriori ab hymenophoro limitata, minuti, stipati, 2 unc. usque longi, tenelli, acuti, in vivo molles, quare sicci contrahuntur, lacerantur, hinc inde lacunas linquentes. An Daedalea saligna S. M., olim ad basin salicum Lundae lecta, omnino eadem non satis liquet. In praesente distinguere non ausus sum, licet et vegetatione et pororum forma recedat. | P. niGNEsCENS. Klotzsch. — Epicr. p. 471. Ad truncos ins. Oahu. Kamphévener. Typum hujus tribus offert et pori exacte Polypori Sequens fungus eidem adeo affinis, ut hoc loco potius inseram, quam inter Dichroos: P. (Lienesc.) rwPOLITUS, pileo effuso-reflexo e carnoso suberoso- lignoso triquetro scruposo inaequabili azono albo, contextu fibroso can- 29. 30. 59 dido, poris stipatis tenuissimis elongatis, versus basin albis, apicem versus fuscis, ore acuto. Ad truncos in Costa Rica. Örsted. Fungus in spiritu vini servatus molliusculus erat, exsiccatus vero durissi- mus, contractus duplo minor, 2—4 unc. transverse latus. Forma triquetra, basi decurrente, hine latissima, truncis adnata, at facile secedens et, quod singulare, in hac plaga obsolete poroso-reticulatus. Pileus anodermeus, val- de declivis, postice gibbus, valde inaequabilis, hine inde quoque poroso- reticulatus; substantia crassa, tenuiter fibrosa, tenax, azona, candida. Pori us P. lignescentis similes. Forte tamen juxta P. diffusum, ob pileum ano- dermeum azonum et effuso-reflexum potius inserendus. P. (Licnesc.) ANEBIUs. Berk. Cent. IL 177. Specimen adest absque loco definito. (E Ceylonia. Berkeley.) In specimine praesente pileus semicircularis laevigatus polito-nitens, cuti- cula adnata fere tectus, ut ad Suberosos referres, at pileus concentrice sulcatus et siccitate contractus. Substantia fulvo-pallida porisque minutis aequalibus obtusis gilvogriseis (structura ceterum tribus) a proximis facile dignoscitur. — P. supinus his videtur valde affinis, at semper lignosus. P. (Lienesc.) Lrepmannt, pileo e carnoso lignoso-indurato obovato sessili glaberrimo obsolete concentrice striato badio, contextu tenui fi- broso porisque elongatis stipatis minimis pallidis ore rotundo regulari. Variis locis in regno Mexicano, at parce, utad Mirador, Totatla etc. Liebman. Minima, at distinctissima suae gregis species, P. castaneo similis, simpli- citer puncto laterali sessilis, nec latere diagonali basive effusa. Pileus obo- vatus, dein reniformi-dilatatus, unciam l parum ultra latus, 4—3 lin. cras- sus, ex maxima vero parte e poris elongatis formatus, cute haud discreta, sed rigidula, glaberrima, leviter concentrice striata, opaca, badia tectus. Contextus fibrosus, albus, 4 lin. crassus, ob substantiam vegeti mollem cir- cumcirca contrahitur et margo obtusus incurvatur. Hymenium pileo oppo- situm et omnino heterogeneum, e tubulis longis et subtilibus constipatum ore rotundo, primitus obturato facie Sterei, sed intus monstrat strias (poro- rum incunabula). Series altera: FOMES. Trib. P. MrsoPoprs. Epicr. Haec et sq. tribus artificiales sunt et provisoriae (stipes enim laterales 31. 60 et centralis in eadem specie saepe variat); sed ob species quasdam non visas in stirpes naturales solvere non licuit. P. (Fowrs) INCRUSTATUS, pileo suberoso-lignoso subdepresso rugoso glabro umbrino, versus marginem inflexum concentrice sulcato, stipite- que toruloso firmo crustato-laccatis opacis, contextu porisque exiguis subrotundis pallidis. Ad San Joce in Costa Rica. Örsted. Medius quasi inter P. umbraculum et lucidum. Stipes centralis, 2—3 unc. longus, crassus, inaequalis, medio vulgo rami rudimento. Pileus cras- sus, planiusculus, medio depressus, 2—3 unc. latus, inaequabilis, rugosus, glaber, sordide umbrinus, centro laevis, circa marginem sulcis concentricis notatus, margine rotundato et inflexo ut pileus subtus in ambitn sterilis et paginae superiori similis. Pileus et stipes crustato-laccati, sed opaci, quod ex aetate forsan pendet. P. (Fomes) nucosus. Nees. — Epicr. 435. In Guinea. Afzelius. A fungo javanico non distinguendum censeo, licet differat forma regulari, stipitis apice dilatato, unde pori a stipite remoti, pileo concavo evidentius zonato. Stipes 2 unc. longus, penna anserina paulo crassior, flexuoso- erectus, inaequabilis (basi demum cavus? vix normale) cinereo-fuscus, extus pruinosus. Pileus lignoso-coriaceus, 4 unc. usque latus, sed vix lineam crassus, inaequaliter deflexus et margine sinuosus erosusque; superne sulcis concentricis strüsque a centro radiantibns inaequabilis, unicolor, opacus, murinus. Contextus cinnamomeus. Pori minimi, non nisi oculo armato con- spiciendi, punctiformes, acuti, tenelli, admodum curti, sed prorsus hetero- genei, fusco-nigri, in stratum subsecernibile stipati et primitus flocculoso- velati. Hine clare genere diversus a subsimilibus Polystictis. — Affinis dicitur, mihi non obvius, P. rudis Berk. in Ann. Hist. Nat. II. p. 323. * P. (Fomes) ScnomBurGr. Berk.! Cent. I. 12. Cum praecedente, cum quo juuctus fuit, sed diversus videtur stipite gra- cili incrustato atro, pileo (tenui) orbiculari profundius sulcato glaberrimo dilute spadiceo. Pori minuti, nigricantes, prorsus generis. P. guianensis Mont. Cent. IL. 112 poris amplis jam longe distat. | P.? cArcrGENUS. Berk.! Bras. n. 49. Quoad staturam et habitum ex hac regione est; stipes fere idem, pileus badius et obsolete sulcatus, margine refracto inflexoque (fere P. nutantis infra), sed pororum fabrica a genere omnibusque mihi cognitis deflectit. 33. 34. 61 Sunt nempe praelongi, magni, nullo modo tubulosi, sed dissepimenta pileo homogenea membranacea mollia, ut in segmento transversim crispata pallida. Suae stirpis, nisi generis! species. Trib. Q. PrrunoPopEs. Epicr. Cfr. antec. P. (Fomes) tucipus. Epicr. p. 442. Stipite centrali! In insula San Jan, Indiae occidentalis. Orsted. Ambigit specimen praesens inter P. lucidum et Curtisii, sed pileo et stipite laccatis fusco-atris ad illum referendum. P. (Fomes) Currisn. Berk.! Cent. HI. n. 215. In Mexico ad Xalappa. Specimen parvum, pileo luteolo, stipite laterali. Praecedenti nimis affinis et cum japonico lere collidens: sed spec. ectypa Berkeleyi speciosissima. Quam plurimas formas misit Curtis, inter quas una pileo exoleto dealbato subsericeo; hac morphosi ab omni P. lucido clare differt. P. (Fomes) nutans, pileo (perexiguo) suberoso tenui orbiculari con- vexo abrupte concentrice sulcato et a stipite, vertici pilei adnato, ra- diato-rugoso e pallido badio-nigro, stipite procero gracili crustato-laccato apice recurvo, poris longissimis minutis rotundis e pallido brunneis. Ad San Joce in Costa Rica. Örsted. Singulare naturae artificium, e stirpe P. amboinensis. Stipes spithamam usque longus, sed 2—3 lin. tantum crassus, basi tuberosa excepta aequalis, sed flexuosus et tortus, quasi volubilis, at omnino simplex, glaber, crustato- laccatus, junior pallens, vetustus castaneo-nitens. Apex stipitis recurvatur etin verticem excentricum pilei pendulini continuatur; pileus igitur est integer, superne, nec inferne, stipitatus. Pileus pro ratione minimus, glaber, i — vix | unc. latus, habitu Hydni Auriscalpii, orbicularis, in disco planiuscu- lus, sed ad latera omnino perpendicularis, hinc margo truncatus. Duplex adest forma, altera junior pileo pallidiori, circa marginem obsolete concen- trice suleato, subtus concavo cochleariformi; altera vetusta pileo a vertice (insertione stipitis) radioso-rugoso badio-nigro, subtus e poris maxime elon- gatis plano. Utraque forma statura et magnitudine prorsus congruit; pileus e successivo incremento non dilatatur, sed poris elongatis crassior fit, unde margo perpendicularis etc. Substantia propria tenuissima est et floccosa, dura tamen; primo albida, dein pallide ferruginea: pileus vetustus totus fere e poris elongatis formatus est. Pori minuti, rotundi, obtusi, primo clausi albidi, dein aperti brunnei, intus ferruginei. Magna adest affinitas cum P. 62 (Fomentar.) nitente, in quo pileus multiplo major et e vertice porrecto tantum pendulus. Porvr. (Fomes) tonerprs. Lev.! l. c. 4846. L p. 124. Descriptio multis rationibus recedit, at quoad habitum et formam cum praecedente prorsus convenit. Stipes v. c. non »lateralis« ut ab Auctore describitur, sed pileus integer, stipite a vertice porrecto e. s. p. Primo igitur utrumque prorsus identicum habui, ex utriusque vero speciminibus accuratius comparatis P. /ongipes differt non modo pileo majori, repando etc., sed essentialiter poris duplo majoribus pallidis. His rationibus cum P. Rhizomorpho Mont. Cent. IL n. 41 convenit, alia manifeste analoga spe- cies, quae vero mesopus, stipite infra, nec supra pileum inserto et hinc hymenium subinde in stipitem decurrit. Eadem ratio videtur P. Auriscalpii. Trib. R. MeErismMorpet. Nulla in his collectionibus adest species. H. |. P. crassus, Fomentariis maxime affinis, P. graveolens, P. senex Mont., P. furcatus Jungh. Jav. etc. Sürps S. P. FOMENTARIL. Sessiles, pileo suberoso-fomentario, crusta cornea rigida incrustato. Tri- bus vastssima, et in diversis terris, ad diversas arbores, mire mutabilis. In speciebus distinguendis igitur cauti simus, cum leve capit scientia incrementum ex una alterave specie exotica distincta. Praecipue forma mire ludunt, a formis resupinatis ad caulescentes et stipitatos, ut fieri possit, quam paradoxum videatur, P. nutantem a P. nitente natum esse. Nec minus fallaces sunt formae sitaneae et annosae, et inter hos emortuae et revive- scentes. Hi tres status v. c. P. pinicolae pro totidem speciebus vulgo su- muntur. P. (FowENTAR.) PEDIFORMIS. Epicr. p. 463. In Guinea ad truncos. ; : | eodem primo obtutu habuerim; sed contextus papyro fere tenuior, fer- | rugineus. Pileus umbonato-sessilis, hinc integer, sed margine postico | brevissimo tenuissimo inflexo sterili, antice porrectus et expansus in formam flabelli obovatusve, 3 unc. et ultra longus, a basi concentrice zonatus, at | n D . D D i non sulcatus; zonae confertae, obscuriores, umbrino-nigrae oriuntur e setis T fibrosis- concentrice dispositis antrorsum decumbentibus, apice adscendenti- | bus; versus basin vero setae demum detersae; sed ex illarum basi pileus il | zonatus persistit. Pori ultra lineam longi, conferti, dissepimentis tenuibus, | trama manifesta; reliqua ut supra. Ob affinitatem P. scytini Berk. in Ann. | Hist. Nat. III. p. 376 (haec species in meo exempl. Coll Cuming. deest) 1 cum P. caperato, cum illo comparandus, qui vero colore pilei pallide ba- il | dio-fusco spongioso-tomentoso conspicue differt. li * P. Licnoides Mont. Cent. IL n. 414. | Minima hujus stirpis proles, affinis P. tabacino, ad sq. stirpem trans- iens. P. meandricus Mont. Cent. IV mihi prorsus dubius. d. Subtr. P. caperati, contextu fusco, vulgo tenui submem- Ji branaceo, sed in P. captioso Mont. Ann. Sc. Nat. 1847. I. p. 170 suberoso-coriaceus. 54. P. ( Corrac.) vERsATILIS. Berk.! in Hook. Lond. Journ. I. p. 450. Leveill. Voy. Bon. p. 182 t. 138. f. 1. In Insul. Philippinis! et America boreali! Fungus quoad genus ambiguus; in speciminibus nostris hymenium fere lamellosum, radians (lamellis tenuibus, 2 lin. latis, acie repandis), postice poroso-anastomans, ut Lenzitem potius fiugerem. In L. sepiaria, betulina hymenium aeque poroso-anastomosans vidimus. Pileus ceterum coriaceus, tenuis, obsolete (praecipue marginem. versus) fibris adpressis striguloso inaequabilis, umbrinus, versus marginem pallidor. Forsan P. venusto pro- prior vel ad novum genus Porodon (typo P. Acanthoide) referendus. 55. P. (Corrac.) caperatus. Berk. in Ann. Hist. Nat. HI. p. 391. Cum pracedente. Cum.! Phil. 2024. A simillimo P. comato (n. 53) dignoscitur contextu fusco, pileo umbrino B leproso-tomentoso postice glabrato, poris minutis rotundis pallidis, trama tenui fusca. In collectione Berkel. vidimus formam totam resupinatam, ` extus offerens modo hymenium pallidum. T 56. P. (Corrac.) crcmorraceus. Berk.! P. intybaceus. Berk. in Hook. Lond. Bi Journ. I. p. 149. 57. 58. 93 In Philippinis. Cuming.! Exs. n. 1987. Simillimi sunt et hujus stirps P. setiporus Berk.! Cent. IL n. 179, P. tabacinus Mont. Epicr. P. iodinvs Mont. Cent. IL. n. 181. P. spadiceus Berk! Ann. Hist. Nat. IIT. p. 388, ad speciminulum a me visum, videtur Fomes, plane diversus ab homonymo Jungh. — P. palmatus Berk. (Hyd- num Hook. et Epicr. quoad locum in dispositione systematica dubius est. H. Strps Mempranacea. Epicr. p. 480. Species hujus stirpis a Coriaceis submembranaceis recedunt defectu strati intermedii, in poros resorbti; hinc pori priorum strato inodermeo modo cohaerent. Hoc in variis speciebus, quoad locum mihi dubiis, ulterius obser- vandum. P. thelephoroides Epicr. ad hanc stirpem referatur. P. (MEwER.) MEMBRANACEUS. Epicr. p. 240. Berk.! Ann. Hist. Nat. X. Est 10 f. 7. In truncis putridis ad Mirador, Mexico. Liebman. Species pulcherrima, tenuissima, flaccida, sed ad 2—3 unc. expansa, lobata, utrinqne applanata, superne glabra, at colore albo sericeo-nitens, a basi radians et circa marginem, in siccis fissum et involutum, saepe con- centrice zonatus. Pori minimi, aequales, acuti, albi, vetusti a membrana tenerrima pilei secedentes, intermedio in poros mutato. P. (MEMBRAN.) AZUREUS, pileo membranaceo tenerrimo flabelliformi- expanso undulato lobatoque velutino duplicatozonato azureo, poris mi- nutis subrotundis albis. chalybaeus, pileo chalybaeo. Cum praecedente ad Mirador. Liebman. Statura et habitus omnino praecedentis; pilei e simili membrana, papyro tenuiori, formati, a quo pororum stratum demum secedit; vulgo imbricati, multiplices, lobati, 3 unc. circiter lati. Pagina superior undulata, aliis zo- nis remotis profunde depressis, aliis confertis angustis elevatis villosis varie- gata, azureo |. chalybaeo-coerulei. Omnes hae species esca Tinearum. P. (MEMBRAN.) PLUMBOSUS, pileo membranaceo reniformi utrinque ap- planato zonato, postice glabrato radiato atrofusco, versus marginem velutino olivaceo-griseo, poris minutis rotundis integris ligneo-pallidis. In Mexico, absque loco speciali. Liebman. Aliaa priorum stirpe species (pileo tenuissimo, pororum strato secedente) pulchella et distinctissima. Forma magis regularis, basi angustata, renifor- mis, laevigata, margine patente integro, 2—3 lin. lata. Zonae uniformes, 60. 94 elevatae, primo villosae et fulvae, demum totus pileus glabratus et atrofu- scus. Pori priorum firmiores nec candicantes. P. striatus Berk! Ann. Hist. Nat. X. p. 392 differt pileo obscuriori, radiato-striato, poris fuscis. P. (MEMBRAN.) CERVINO-GILVUS. Jungh. Jav. p. 49. f. 24. In Insula Nikobar. Kamphivener. Pileo lateritio hymenioque stramineo illico distinctus. I. Stirps RESUPINATA. In collectionibus nunc recensendis deest. Item iterumque observem ad hanc stirpem non referendas esse frequentes formas pileo resupinato, qua- les singula fere species pileo sessili offert, sed pileo tantum destitutas. Ty- pum quasi hujus gregis offert P. tardus Berk.! Subg. Pracoperma. Fung. Nat. p. 44. crusta laccata; reliqua Polysticü. Ad Polystictos genuinos accedit ut Fomes ad Polyporos. Nec hujus adest species in collectionibus praesentibus; at praeter tres species l. c. descriptas hujus loci sunt: P. ostus Berk.! Cent.4. P. órunneoalbus Berk.! Cent. IL n. 107. TRAMETES. Epicr. p. 492. Pileus suberosus, anodermeus, azonus, extus intusque similaris, sub- tus poris discretis successive evolutis at longitudine inaequalibus, nec in stratum contiguum aequale stipatis; contextu floccoso intertexto, nec longitudinaliter fibrilloso, inter poros in tramam descendente, quare pori pileo contigui, nec ejus contextui oppositi ut in Polystictis, obtu- si, integri, numquam lacerati. Trametes pro subgenere Polystictorum hactenus habui, sed seriem pror- sus diversam sistunt, habitu, contextu et poris huic contiguis, nec instar Polysticti oppositis, facile distinguuntur. Magis re ipsa Lenzitibus et Dae- daleis affines; cum illis tanta affinitas adest, ut singula fere species cuidam analogae Lenzitum respondeat. Aptius igitur visum fuit in tanta specierum copia distinguere. — Sectiones Lenzitum in hoc quoque genere redeunt. Stipes verus deest. Stirps A. SCUTATAE. Perennes, postice saepe stipitiformes ut in Lenzitibus analogis, basi scutata, regionibus calidioribus privae, cum Polypor. petaloideis et Poly- stict. discipedibus comparandue. 95 T. (ScurATAE) ELEGANS. Epicr. p. 492. Tram. incana Berk. Cent. I. n. 82? non vidi. Ad truncos Indiae occidentalis in Costa Rica ad San Joce. Orsted. In regno Mexicano ad Mirador. Liebman. Species valde mutabilis, ut e longa formarum serie patet. Specimina perfectissima, horizontalia, integra, subsessilia in basi orbiculari peltata, ul- tra pollicem lata, stipitis speciem praebente. Alia specimina reniformia, po- stice emarginata, stipite brevi laterali. Tota ceterum structura et facies Lenzitis applanatae |. Palisotü, lignoso-suberosa, dura, rigida; sed con- textus floccosus tenuis (1— 2 lin. crassus) albus. Pileus glaber, politus (at non incrustatus), sulcis quibusdam obsoletis concentricis notatus, 3—4 unc. latus, alutaceo-albus, margine acuto patente. Pori obtusi, nunc omnes mi- nuti rotundi haud admodum obtusi, nunc longioribus linearibus mixti. Ex- stat porro var. minor, pileo obovato, postice gibbo, poris tenuioribus, plu- rimis linearibus, ore fuscescente. T. (ScurATAE) CENTRALIS, pileo suberoso-lignoso tenui orbiculari con- centrice sulcato glabrato albido, disco umbilicato tuberculoso, subtus centro sessili, poris curtis oblongis linearibus ligneo-pallescentibus. Eisdem cum praecedente regionibus. Praecedenti valde affinis, sed diversa forma (2 unc. tantum lata) margine deflexo, substantia tenui ligneo-coriacea, minus rigida, poris linearibus, primo acutis, demum subobtusis. Subtus in centro adnatus et scutatus est, sed pori undique usque ad basin decurrentes. T. (ScurATAE) EXPALLENS, pileo suberoso-lignoso tenui laterali laevi- gato e griseo albicante, postice stipitiformi porrecto basique scutato- dilatato, poris curtis e subrotundo elongatis linearibusque ligneo- pallidis. Ad truncos in Guinea. Afxelius. A praecedentibus clare diversa. Pileus horizontalis, reniformis l. semi- circularis, postice in basin stipitformem lateralem et scutato-adnatam por- rectus, suberoso-lignescens, minus famen quam vicinarum rigidus, parum Hexilis, tenuis, utrinque applanatus, 2 unc. latus, laevigato-glaber, azonus, sed circa marginem uno alterove sulco, parum depresso, notatus, junior gri- seus |. fuscus, vetustate vero plus minus albescens. Substantia tenax, floc- cosa, alba. Pori curti, conferti, obtusi, dein elongati et interdum longis- simi, trama manifesta alba. T. (ScurarTar) MancHrowicA, pileo suberoso reniformi vage concen- trice sulcato flocculoso-laevato sordide albo, postice in basin stipitifor- 96 | mem peltato-adnatam porrecto, contextu albo, poris! subexiguis angu- | lato-rotundatis aequalibus obtusis glabris. Polypor. Marchionicus. Leveill.! | in Ann. Sc. Nat. 1845. | In insulis maris pacifici; in ins. Mascarenis! Praecedentibus valde affinis, conspicue tamen distinctus basi stipitiformi | distincta verticali, pileo praecipue marginem versus suleato, poris haud de- | currentibus et multo minoribus, nudo oculo tamen conspicuis. Hujus tribus porro sunt: * T. SacnAEANA. Mont.! Cub. p. 409. t. 16. £ &. sub Polyporo. * T. GLABRESCENS. Berk.! in Ann. Hist. IM. p. 391. sub Polyp. Haec species a reliquis recedit pileo postice in stipitem horizontalem | quamquam brevissimum, nec scutato-dilatatum, porrecto porisque exiguis |l fere T. comtuli. Structura manifeste Trametis. Pileus alutaceo-helvolus i | flocculosus, leviter concentrice sulcatus. | ii | * T. atypus. Leveill.! Ann. Sc. Nat. 1844. IL p. 184. | Inter priores et 7. comtulam quasi medius, haud distincte stipitatus, po- M stice tamen porrectus et angustatus. Pileus priorum tenuior, applanatus. i Pori subexigui, sed contextu longiores. i Stirps B. SESSILEs. il * Contextu albo, n. 15—19. Epicr. — H. l. Polyp. ( Tr.) obtusa Berk. | Ann. Hist. Nat. IL p. 390 etc. i 5. T. LACTEA, pileo suberoso pulvinato duro laevi azono e floccoso- l glabrato lacteo, contextu niveo, poris rotundis aequalibus obtusis albis. | : } À 1 a i | Ad truncos in America boreali. E Carolina misit Curtis. || Pulcherrima species, T. gibéosae proxima, sed substantia durior, persi- stens (Tr. gibbosa hieme emoritur), color laetior omnino albus et pori il omnes rotundi, regulares. Pileus basi lata simpliciter sessilis, suberosus , | durus, reniformis, 3—4 unc. latus, laevis, azonus, opacus, margine patente Tm regulari obtuso. Pori omnino generis, obtusi, lineam tantum profundi, pri- | mitus punctiformes. Odor nullus. Daed. glaberrima Berk. eadem ex tota facie species, sed nostra haud glaberrima et pori nullo modo Daedaleae. 4 6. T, AMBIGUA. Daedalea ambigua Berk.! Dec. n. 83. i In Antillis. Guadeloupe. Forsström. Pileo gibboso habituque proprio facile distincta. Contextus et pori regulares, obtusi, integri nec sinuosi ad hoc maxime naturale genus tra- hunt. 97 ™ Contertu pallido. Nobilissimarum specierum serie hanc sectionem auxit Berkeley, quas omnes mihi rara liberalitate largitus est. H. 1. Tr. dactina, laeticolor , collicu- losa, laevis, stuppea etc. Tr. sepium Berk. ad calcem hujus seriei in prae- sente inseratur, at inventis pluribus speciebus affinibus suae sectionis (Co- RIACEARUM) typum praebeat. T. PALEACEA. Epicr. p. 471, sub Polyp. Ad truncos in Guinea. fx. ic. n. 48. Pileus dimidiato-sessilis, suberoso-lignosus, reniformis, applanatus (prae- cipue subtus) superne versus marginem obtusiusculum declivis, 3—4 lin. crassus, sulcis concentricis omnino homogeneis exaratus, 2 unc. et trans- versim 3 unc. et ultra latus, primo pruinato-pubescens, dein glabratus niti- dus, crustallino-lutescens. Contextus mere floccosus et cum poris conti- guus, alutaceus (Tr. laeticoloris omnino similis), in omni aetate aridus et rigidus. Pori in stratum contiguum stipati, trama tenuissima, rotundi, aequa- les, mediocres, 14 unc. usque longi, ligneo colore, nunc pallidiori, nunc saturatiori. Quoad poros stipatos Polyporum refert, sed structura omnino generis. T. comTULA Berk.! ined. (sub Polyp.) alia valde insignis species, pileo applanato, poris valde exiguis (subrotundis maequalibus, À lin. vix profun- dis), recedens, sed e contextu suberoso-floccoso (hinc inde poroso D cum poris contiguo et pileo anodermeo certe hujus generis. Color isabellinus. Superficies colliculosa, impolita, opaca absque sulcis et zonis In Guiana Schomé. T. zEBRINA, pileo suberoso-coriaceo rigido glabro pallide cervino fusco, versus marginem sulcato et brunneo-zonato, contextu tenui alutaceo pallido, poris profundis stipatis oblongis rotundisque obtusis dilute cin- namomeis. Ex America boreah. Curtis. Est e pulcherrimis. Pileus dimidiato-sessilis, basi decurrens, suberoso- coriaceus, rigidus, semicircularis, transversim 1—2 unc. et ultra latus, pla- niusculus (at subtus declivis, ut forma triquetra) postice inaequabilis, pallide cervino-fuscus, suleatus et discolori-zonatus, at omnino homogenus et gla- berrimus. Contextus admodum parcus, pallescens (lignicolor); pileus enim ex maxima parte formatus e poris valde elongatis et in hoc genere solito Pori majusculi, oblongi, 19 magis confertis, trama pilei, sed angustissima. 2 | | 98 immixtis subrotundis, obtusi, nudi, dilute cinnamomei, juniores vero et in- tus pallidiores. Pori marginales primitus aeque lati, foveolares, hiantes. JH ; Mur: : à Ig Haec species a typo admodum recedit pileo tenui zonatoque; proxima n est Tr. pavonia Berk.! sub Daedal. — At habitu Daedalearum, quo omnes | Trametes facile a prioribus generibus dignoscuntur, ad hoc genus re- ! | ferantur. fi | "* Contextu fulvo ferrugineove. H. 1. Tr. n. 2, 3, 0—9 £picr., et plures accesserunt novae v. c. Trametes au- rea Berk., T. conglobata Berk. Dec. n. 79. An vero Tr. gallica h.l. sit, non satis liquet, forsan eadem est ac Tr. Trogii Berk. cujus contextus vulgo ER albus, sed alia simul specimina adsunt vetusta contextu cinnamomeo-pallido | vix a Tr. gallica diversa. Affinis est T. protea. 9. T. Hypnomes. Epicr. p. 490. ng In regno Mexicano ad »Totaksa« Liebman, India Occidentali. Örsted. T. fibrosa l. c. est species vere diversa, in America meridionali prae- ‘a | cipue obvia. Utraque haud parum ad Polystictos revergit. Contextus sub- fibrillosus in poros descendit. ER ccm | 10. T. rxcoNDITA. Epicr. p. 490. i Ad truncos in Guinea. Afzel. ic. 16. i Statura et forma mutabilis, absque sulcis, colore undique fulvo mox recognita. ""* Contextu rubro. 11. T. punicea, pileo suberoso convexo-gibbo azono inaequabili miniato- rubro, intus concolori poris majusculis ore inaequabili obtuso floccu- loso obscurioribus. In Pulo Pinang ad truncos. Didrichs. m. 25. || Magnifica species, textura et forma, etiam pororum, 77. suaveolentem referens, sed colore saturate ruberrimo distinctissima. Pileus suberosus, E dimidiato-sessilis et longitudinaliter adnatus, superne convexo-declivis, po- q stice gibbosus, azonus, floccoso-glabratus, passim nodulosus l. scruposus, 2h) | opacus, subtus planus hinc triqueter, 2—3 unc. transversim latus, basi ultra unciam crassus. Contextus floccosus, concolor, non lignescens, sed E molli-compactus. Pori magni, inaequales, postice 3—4 lin. profundi, ver- Ji | sus marginem sensim breviores. 4 19. T. CINNABARRINA. Epicr. p. 473. = > PESO a AS Am | Ad San Joce in Costa Rica. A priori mox differt, facilius confunditur cum Pol. coccineo, cujus vero b. AN x H DÉS Les | -— i£ 99 contextus albus est, et Polyst. sanguineo, a quo differt pileo crassiori, opa- co e superficie flocculoso-laevigata (anodermea), poris obtusis. Tr. cinna- barrina ad Polystictos accedit. Monstrum adest hujus speciei tuberculosum, aporum, intus cavernosum, scrobibus farinaceis. Eximie illustrat CERATOPHORAM Humb., quam Tra- metis odoratae sistere anamorphosin nullum dubium restat, licet negaverit Corda, morphologiam fungorum prorsus negligens. Eadem ratio CELLU- LARIAE Bull., a Bulliardo ipso reductum, sed a Corda restitutum genus. Aliud flagrantius exemplum praebet PTYCHOGASTER Cord., inter Aethali- nos receptus, qui nil nisi Polypori borealis anamorphosis, quotannis in- ter vulgarem obvia in Kungsparken Upsaliae. DAEDALEA. Pers. — Epicr. p. 492. Genus limitatu difficillimum et a Tramete vix diversum. Morphosis sinu- lorum alia, praecipue in typica Daedalea quercina. In pagina inferiori, pri- mitus apora, primo observantur pori sparsi, sensim in sinulos elongatos intrieatosque dilatati, demumque lamellosi. E speciebus typicis nulla adest species in his collectionibus, sed duae valde recedentes et insignes. D. STEREOIDES, pileo coriaceo flexili umbonato-adnato utrinque appla- nato concentrice sulcato glabro albido, hymenio intricatissimo daeda- leo obscuriori. Ad truncos prope San Joce in Costa Rica. Örsted. Minima et tenuissima hactenus cognita species, vix uncialis, vegetatione Stereorum tropicorum, umbonatosessilis et postice breviter porrecta, sed quoad hymenium pro generis typo ideali proponerem, si morphosis plene cognita esset. Nulli enim adsunt pori!, tantum sinuli ramosi et intricati, ab uno ad alterum marginem porrecti, unde dissepimenta in lamellulas denti- formes abrupta, nullo modo tamen hydnoidea. Pileus reniformis, tenuis, obsolete et dense concentrice sulcatus, sed unicolor (colore ligneo), margine acutissimo recto, subtus sterili pallidiori. D. morris. Sommerf! — Epicr. p. 495. Pol. cervinus. Pers. Myc. Eur. IL p. 87. ex Berk. In Mexico ad Huatano. Liebman. Fungus, nullibi vulgatus, proventu in remotissimis terris memorabilis. A matrice discretus et separabilis, licet totus resupinatus, margine vero undique libero et saepe involuto. Junior mollior est, exsiccatus vere rigescit. Sub- tus semper umbrinus est; hymenium in vegeto album, in exoleto umbri- num. Nova vidi individua supra exoleta reviviscere, sed stratosus non legi- 100 tur. Pori majusculi, variant subrotundi (Trametis) et elongati sinuosi (Dae- daleae); in Mexicano vero elongati recti. Priori analoga est, at admodum distincta, D. serpens (utriusque icon adest in Mus. Holmiensi). Ad hane pertinet P. Stephensii Berk.! Hujus forma per cortices erumpens, primo nodulosa, dein expansa marginata; in | ramis decorticatis obvia effusa, immarginata, arcte adnata. Illius pori Dae- il daleo-sinuosi, hujus subrotundi Trametis. Haec tota albido-pallens, nec co- | lorem mutat. uM Hexacona. Epicr. p. 496. E Habitu facillime recognitum genus, sed pororum forma variat etiam subro- | tunda. Dignoscitur igitur potissimum alveolis jam primitus aeque amplis, I j sub genesi reticulato-contiguis, apertis. Ob specierum numerum admodum 1 auctum, sectiones Epicriseos tamquam tribus proponere necesse est. i LM à : um Trib. I. H. nr&TAE, pileo setoso-fibroso. H. l. Epicr. n. 1—4, H. aculeata Mont., H. setigera Fr. ined. etc. ' 1. H. Wicermm. (Klotsch.) Epicr. p. 469. (non Wrightii.) Ex India orientali a varüs reportata. | Alveolis intus setosis haec et H. Kénigii Berk. ab omnibus sequentibus | distinctissimae, sed ad hoc genus quoque referatur: * H. Sinensis. Epicr. p. 489 sub Tram. Habitus prorsus prioris (setae vero desunt), nec ob alveolos magis ro- tundatos genere moveatur, ut plures recentius detectae species docent. 2. H. crinicera. Epicr. p. 496. Tr. crassa. Leveill.! Ann. Sc. Nat. 1845. I. varietas. ; In Guinea (4fzel. ic. f. 10), ad portum Natal copiose (Fung. Nat.) in Madagascar (Mus. Par.) Pileus sessilis, postice scutato-adnatus, semicircularis, suberoso-lignosus, ` 1 1 = Ws "0 haud admodum crassus (vix 4 unc.), utrinque planiusculus, marginem (saepe undulato-lobulatum) versus attenuatus, fusco-niger l. omnino ater, azonus, setis admodum rigidis, ultra lineam longis (aculeiformibus) antrorsum decum- |A bentibus adscendentibusque, passim ramosis, exasperatus. Contextus floc- y cosus, compactus, obscure ferrugineus. Alveoli ampli, e subrotundo 4—6- | goni, 2—3 lin. profundi, intus ad latera cinnamomeo-pallidi, pruma quasi glaucescentes, dissepimentis crassis, ore nudo nigricantes. — T7. crassa M Lev.! nostro, ut ovum ovo, simillima, at valde singularis alveolis saepe in Y lacunas lineareas elongatis, immo sublamellosis, protractis. 3. * = e 101 Trib. III. H. raEeviGATAE. Epicr. 5—8 etc. H. teprosa, pileo suberoso crasso pulvinato laevigato leproso-pruinoso umbrino, alveolis profundis amplis acutis fusco-umbrinis, intus nudis. In Insula San Jan, Indiae occidentalis. Örsted. Novum facile hujus generis typum offerens, ab ommibus eximie distincta. Pileus dimidiatus, sessilis, semiorbicularis, pulvinatus, 2—4 unc. latus, basi D ? » P ? 9 unc. et ultra crassus, absque zonis, sulcis et pilis, sed superficies undi- 2 5 que flocculoso-leprosa, «quasi pruinosa, ceterum laevigata et demum denu- data; margo declivis, acutus. Substantia ipsius fungi tenuissima est, palli- do-umbrina; intus enim totus fungus basi excepta ex maxima parte factus 5 P est ex alveolis ultra unciam profundis, amplis, at solito tenuioribus, subro- tundo-aneulatis, ore acutis umbrinis, demum Daedaleo-laceratis; intus vero 8 , > pallidiores, fere ligneo colore, nudi, glabri nec pruina glaucescentes. Trib IT H. suncatrar. Epicr. n. 9—12 et plurimae recentius distinctae species. * Alveolis ligneo-pallidis l. cinnamomeis. H. Gunnii s. P. vesparius. Berk. in Ann. Hist. Nat. III. p. 323. H. sutcata. Berk.! Dec. n. 183. t. 20. f. 1. Hujus sectionis typus, crassa et pulvinata, sed in speciminibus nostris pileus (glaber, fusco-niger) crebrius et multo levius sulcatus, quam in icone Berkeleyana. Alveoli admodum firmi, primitus (aperti) foveolares et distan- tes! demum ad basin ultra unciam profundi, parum angulati vel etiam breve sinulosi, semper obtusi, colore fere Daedaleae quercinae. H. glabra. Leveill. Ann. Sc. Nat. 1846. L p. 143 inter hanc et sequen- tem medium tenet locum. H. MACROTREMA. Jungh. in litt., pileo suberoso-lignoso ungulato con- centrice sulcato velutino ochraceo, contextu tenui alveolisque profun- dis amplis regulariter hexagonis pallidioribus, ore acuto. H. Molken- boerii Lev. in Ann. Sc. Nat. 1844. II. p. 200. quoad syn. Junghuhnii. In Java variisque Ind. orientalis locis. Ampla species, in spec. viso applanata, quae ut plurimae crassiores Hexa- gonae inius ex maxima parte ex alveolis profunde excavatis formata est. Quoad alveolarum formam haec species generis typum optime exhibet. H. vuwicorom, dilute ferruginea, pileo coriaceo rigido subflexili appla- nato concentrice sulcato glabro, alveolis mediis vadosis angulatis. In America calidiori. 102 | Pileus dimidiatus, sessilis, peltato-adnatus, reniformis, 2 unc. circiter transversim latus, passim plures imbricati, dilute ferrugineus, non priorum instar incrassatus, sed tenuis applanatus subflexilis, rigescens tamen, sulcis concentricis concoloribus exaratus (nec a basi radiato-rugosus), glaber. Margo acutus, passim incisus, concolor. Contextus floccosus, dilute ferru- l | gineus. Pori medii, regulares, 4—-6-goni, obtusiusculi, dilute cinnamomei. D — Inter fungos Americanos inveni, sed locum specialem ignoro. Proxima est H. fasciatae Berk. Ann. Hist. Nat. LX. p. 444. t. 9. f. 2. hujus quo- que gregis. ! H. papyracea. Berk. in Ann. Hist. Nat. X. p. 379 est longe tenuior species. XX alveolis profundis, umbrinis, fusconigris nudis; acie vulgo tenuibus acutis. Typum hujus sectionis sistit nobilissima 77. speciosa Fr. Fung. Nat. p. 17.! Ceterum h. l. H. decipiens Berk. Dec. n. 44., H. umbrinella Fung. Nat. l. c., H. discolor Fr. in Plant. Preiss. IL p 136 etc. 6. H. onBICULATA. Epicr. p. 497. Ad truncos in Guinea (Afzelius ic. n. 9.), ad Port Natal copiose. Wahlberg. Polymorpha haec species; nunc pileo vertice adnato undique expansa et integra, orbicularis, nunc lateralis, 2—3 unc. lata. Habitu, pileo dense con- centrice sulcato villoque adpresso canescente et alveolis firmis subrotundo- hexagonis regularibus, ore obtusis, proxime accedit ad sequentem s. H. te- nuis stirpem; pileus tamen crassior, suberoso-coriaceus, supra planus subtus convexus et alveoli sat profundi, haud glaucopruimosi. Basis subpeltata. ** Alveolis firmis, vadosis, e pruina glaucescentibus, ore obtuso. Ex hac grege ingentem formarum numerum e plerisque terris tropicis reportatam habeo et h. l., praeter sequentes, H. peltata Fung. Nat. p. 16, pileo crassiori insignis, et reliquae numerosae species recentius propositae. Facile tamen largior mihi hactenus nondum successisse limites definitos plurimarum reperire, colore mutabili. Cfr. Mung. Nat. p. 17. 7. H. porveraMMa. Epicr. p. 497. Mont. Cub. p. 379. t. 14. f. 3. Poly- porus. Ejusd. in Ann. Sc. Nat. VIM. p. 369. In terris tropicis frequens, tam antiqui, quam novi orbis. Quamvis haec a sequ. bene diversa videatur, formis medis tamen cum eadem paene jungitur. Sic H. tenuis e terra Natal (Fung. Nat. p. 17) strictius huc referenda, bene per litteras monente amic. Berkeley. 103 8. H. renuis. Epicr. p. 498. Cum praecedente, etiam vulgaris et protea. Formam typicam e Co- sta Rica, San Joce, reportavit Orsted. 9. H. Tricotor. Epicr. p. 498. Ad truncos in Guinea. Afze/ ic. 8. Haec est species ab ommibus praecedentibus clare diversa, alveolisque minutis, fusco-cinereis potius quam pruinosis, ad Polyst. tostum Berk. qua- si revergens, sed pileus tenuissimus, rigidus, subfragilis, nitidus et glaber- rimus, 2—3 unc. latus, rugosus et versus marginem tantum dense concen- trice sulcatus. Postice umbrinus est, antice fuscus. Favozus. Epicr. p. 498. Genus quam maxime naturale; et substantia molli et lenta, alveolis, sporis acute limitatum, exclusis nempe Polyp. quibusdam platyporis recentius huc translatis v. c. P. arculario, alveolario, favulari s. Fav. agariceo et ar- culario Lev., Guadelupensi Lev., nummulari Berk., ciliari Mont. ete. Sed etiam his missis pluribus eximiis speciebus recentius est auctum (praecipue e mihi cognitis eminent F. pelliculosus Berk. ined., F. natalensis Fung. Nat. p. 18); specierum limitatio saepe difficillima est, non modo ob varie- tatem, saepe singulari ratione luxuriantem, sed adhuc magis ipsarum muta- tione sub exsiccatione. Sic collatis iconibus optimis Orstedii, ad vivum factis, cum ipsarum archetypis exsiccatis plane diversas facile fingeres spe- cies; non modo color albidus in subochraceum e. s. p. mutatur, sed multi characteres essentiales in pilei superficie, margine ciliato denticulatove eva- nescunt. Hinc admodum cauti simus in novis speciebus ad specimina Mu- saeorum sicca admittendis. 1. F. Europaeus. Epicr. p. 498. In Carolina, Americae borealis. Curtis. Cel. inventor hanc pro varietate Polyp. Boucheani dealbata, pileoque omnino immaculato (neque squamoso) habet et manifeste alius est status Polypori citati, qualis in America boreali legitur, licet hujus pileus ochra- ceus, squamoso-maculatus; sed meus P. Boucheanus, qui B. platyporus f. À. S. omnino diversa est species. An vero hie F. Boucheanus Klotzsch non liquet; valde autem dubitem genuinum Favolum in Europa boreali nasci. 2. F. sunparcus, pileo molli cuneato-reniformi glabro alutaceo undique marginante stipitem sublateralem brevissimum, alveolis oblongis decur- rentibus pallescentibus, acie acutis glandulosis. 10% In Pulo Milu. Didrichs. n. 95. Forte mera F. Brasiliensis var. (hunc enim genuinum e Sikkim Hima- layae misit Berk.), stipite ejusdem more undique a pileo marginato, cete- rum laterali Stipes lineam vix excedens, glaber. Pileus lentus, mollis (Polypori analogi siccitate ligneo-rigentes), transversim dilatatus, ultra un- ciam latus, postice angustatus, alutaceus, opacus; nullo modoradioso-virga- tus, ut in subsimih F. Moluccensi Mont., sed potius transverse corrugatus et versus marginem scruposus secus alveolos paginae inferioris. Alveoli in stipitem decurrentes, oblongi, dissepimentis tenuibus et acutis, acie glandu- lis stipitatis albis tenuissime ciliata. | i 3. F. rraccipus. Epicr. p. 499. | | Ad San Joce, Costa Rica. Orsted. ic. n. 54. i Species polymorpha. Ex icone éotus albidus, pileus integer, sed excen- i | tricus, umbilicatus, lacero-lobatus, laevis, glaber, prope marginem subtiliter I | denticulatum squamulosus. In sicco tam squamae quam ciliae disparent et || color ochraceo-lutescens, quare primo obtutu pro nova specie (F. lacero) | habui; utriusque vero speciminibus cum icone comparatis nullas detegere potui differentias. Favoli tessulati Mont. descriptio saltim a meo recedit. 4. F. vetutrees, pileo submembranaceo flabelliformi laevi glabro (fulvo- " ferrugineo), margine ciliato, stipite laterali brevissimo hirto-pubescen- | . . . . | te, alveolis decurrentibus elongatis denticulatis pallidis. | | Cum praecedente ad S. Joce, Costa Rica. Orsted ic. n. 55. || Species perquam nobilis, priori minor, manifeste stipitata. Stipes pileo | concolor, 3 unc. l. parum ultra longus, deorsum attenuatus, transverse com- pressus, hirtulo-pubescens et subtus ex alveolis decurrentibus saepe reticu- | latus; apice in pileum spathulatum aut vulgo oblique reniformem |. flabella- || rem, exacte lateralem, dilatatus. Pileus tenuis, in linea recta a stipite por- || rectus, recens carnoso-lentus, siccus fragilis, 1— 2 unc. latus (at cum vici- 1 nis concrescens adhuc latior) laevis, glaber, sed cirea marginem incurvum virgatus. Ex icone fungi vivi patet colorem in fungo recenti esse pallidio- rem et fibrillas marginales innatas in cilias esse porrectas. Alveoli elon- gati, vix angulati!, subtus praecipue decurrentes, in vivo albidi, in sicco r fulventes, dissepimentis tenuibus, acie sub lente denticulata et in siccis | lacera. Restat adhuc una altera species bujus generis, at cum icon vivi fungi desideratur nec a jam descriptis tate licet distinguere, candidius est sepo- nere, quam novis speciebus dubiarum struem augere. 105 Lascara. Epicr. p. 499. L. DELICATA. l. c. L. tremellosa. Summ. Veg. Sc.! Ad truncos in Guinea /sert; in regno Mexicano ad Zacuapa. Liebman. Specimina Mexicana simpliciter exsiccata ita habitu recedunt a Gui- neensibus compressis, ut diversas fingas species. llla vero descripturus utrius- que spec. in aqua maceravi (reviscunt enim Laschiae ut Exidiae!) et absolu- tam inveni identitatem, ut ne quidem ut formae distingui possint. — Reni- lormis, conchata, subdimidiata, sed undique marginata, postice umbone bre- vissimo porrecto stipitata, pendula, unciam vix attingens, gelatinoso-membra- nacea, flaccida, fusca, facie glabra, sicca contrahitur opaca nigrescens, in aqua facile reviviscens subpellucida. Hymenium definite terram spectat (hinc ad Tremellinos, structura proximos, non referatur), e costis anastomosanti- bus profunde areolatum, dissepimentis obtusis homogeneis, alveolis amplis irregularibus. L. velutina Lev. etiam maxime affinis videtur; pubis velutini vestigium subtilissimum subinde etiam in hac vidi. — Nobilissimi Hymeno- mycetum generis speciem typicam et primariam iterum lectam esse magno- pere gaudemus. MrnuLivs. Epicr. p. 300. M. INGARNATUS. Schwein. — Epicr. p. 500. E Texas. Dedit Tuckerman. Specimina Texana plicas gerunt reticulato-porosas omnino generis, in quo utique abnormis est species, sed ad Cantharellos vix referatur. Hypnum. Epicr. p. 505. H. (Mesopus) PROLIFERUM. Epicr. p. 509. Ad ligna putrida in Guinea. Afzel. f. 28. Unicum hactenus cognitum Hydnum Mesopus e regionibus tropicis et a reliquis maxime recedens vegetatione epixyla, basi scutato-dilatata, fungis epixylis tropicis communi. Stipes nil aliud est, quam basis centri tubercu- losa, subtiliter pubescens, lignis adfixa. Pileus coriaceus, orbicularis, cyathi- lormis, dein magis explanatus, 1 unc. latus, azonus, laevis, tomento molli velutinus, subnitidus, ligneo-pallescens; in disco depresso tuberculosus. Haec tubercula sunt novorum pileorum rudimenta, quae subinde in perfecta individua excrescunt, ut videre licet m Cladoniis a diaphragmate proliferis. Aculei conferti, graciles, subulati, l. rarius compressi, ad basin decurrentes, versus marginem decrescentes et pallidiores, primo cinnamomei, sed in spec. siccis fusci. 14 106 Quattuor nova Hydna Mesopodia unumque Pleuropus, nulli affine, in Vet. Ac. Fórh. 1851. Febr. descripsimus. Haec in Suecia, Hydnorum feraci, detecta sunt. 2. H. (PLEUROPUS) FLABELLIFORME. Berk.! Ad truncos Quercuum Americae borealis. | | Nulli suae sectionis rite affine, pilei vero forma et structura H. conchato | proximum. Differt vero pileo flabelliformi, stipite distincte laterali, jugis inter sulcos elevatis aculeisque multo brevioribus albidis. JM 3. H. (Arus) FRIABILE, pileo sessili carnoso fragili applanato floccoso- 1 scabro albido, aculeis subulatis longis inaequalibus subdistantibus i | ochraceis. | Hl | Ad truncos Americae borealis. Curtis! Pileus dimidiatus, transversim ad plures uncias dilatatus, planus, e to- mento confluente in superficie scabrosus et maxime inaequabilis, nodulosus, scrobiculatus etc. unciam et ultra latus, azonus, albus, siccus alutaceus, margine stricto acuto. Contextus carnosus, at siccus lento-fragilis, flocco- i | sus, saepe a larvis corrosus. Aculei subulati, interdum compressi, ad 3—5 i lin. elongati, acuti, solito magis inter se distantes, at basi nullo modo con- nexi, ochracei, siccitate mellei. H. pulcherrimum Berk. et Curt.! aculeis multisque notis conspicue differt. q 4. H. (Arus) concuatum, pileo sessili coriaceo subrotundo concentrice i sulcato floccoso-laevigato albo, aculeis subulatis gracillimis aequalibus fuscis. In truncis ins. Oahu. Didrichs. n. 56. Pilei dimidiati, imbricati, coriacei, tenues, sat molles (substantia Sterei), obovato-subrotundi l. semicirculares, sulcis concentricis minus profundis exa- rati, sed absque zonis discoloribus, toti albicantes, villo vix perceptibili ad- | presso; villo deterso juga interdum abeunt in zonas fulvello-fuscescentes. HA Margo regularis, tenuissimus, hymenium excedens. Aculei gracillimi, con- [ fertissimi, eximie regulares, subulati, pallide fusci. | 5. H. (Resup.) squazINuM. Epicr. p. 515. In America boreali. Ravenal; dedit Tuckerman. Inpex. Epicr. p. 521. 1. Inprx TABACINUS. Berk. et Curt.! spadiceus, pileo coriaceo tenui effuso breviter reflexo, superne scruposo-tomentoso, dentibus compressis ob- tusis irregulariter seriatis. 107 Ad cortices Carolinae Berk.! Curt.! Pulcherrima species, colore ab omnibus eximie distans. E Costa Rica adest fungus nondum explicatus, quem huc referam. I. PArrEscENs. Epicr. p. 522. Ad ramos dejectos Liriodendri, Mexico et Carolina. Curt. n. 170. Ab I. Tulipiferae longe distat. ileus effusus, sed superne semper marginatus. Dentes omnes compressi, connexi, valde difformes. RapuLUM. Epicr. p. 524. R. rowENTOSUM. Epicr. p. 525. In America boreali. Misit Tuckerman. Singularis est ratio de ommibus generibus vere naturalibus indeque per- ennaturis, qualia omnia Hydnea, primitus dubia moveri, at artificialia, e charactere quodam subtili pendentia, agnosci. Qui vero v. c. Radulum cum Hydno jungere malunt, neutrius sane perceperunt verum nexum. Radulum Corticio tantum affine. CLADODERRIS. Pers. — Fung. Nat. p. 20. C. crassa. Fung. Nat. p. 22. Thelephora. Kunze.! Klotsch in N. Act. Wats Cur. Supl Lp: 237- e. 1c. E Surinamo accepi. THELEPHORA. Ehrh. — Epicr. p. 534. T. (Mesopus) Cornucoriomes, pileo e lento rigido profunde infundi- buliformi radiato-rugoso glabro fusco, stipite" glabriusculo pallido, hy- menio subrugoso nudo griseo. Ad terram prope San Joce in Costa Rica. Orsted. Singulari naturae lusu Craterellum Cornucopioidem ita refert, ut ex ico- nibus haud distinguas! Hujus vero stipes solidus, substantia in vivo carnoso- lenta, sicca fere lapideo-lignosa; pileus radiato-rugosus margine subfimbriato ! Stipes 2—3 unc. longus, 2—3 lin. crassus, aequalis l. basi attenuatus, compressus, glabriusculus, tenacissimus, pallidus. Pileus membranaceo- cartilagineus, siccus admodum rigescens, profunde infundibuliformis, 2—3 unc. latus, glaber quidem, sed jugis elevatis versus marginem undulatum primitusque fimbriatum radiato-rugosus, nec Stereorum more zonatus. Hy- menium inferum, induratum aut rugosum. Affine Cladoderri! \ TH. ANTHOCEPHALA. Epicr. p. 555. Raram hanc speciem e Carolina misit Rev. Curtis, Europaeae mino- rem minusque divisam. | 108 | 2. Tu. (PLEUROPUS) AURANTIACA. Pers. — Mont. Cub. t. 14. f. 4. Epicr | p. 936. n Pulchra species, pileo integro dimidiatoque varia, pileo fibroso-radiato , || ut in reliquis genuinis speciebus. Color e cinnamomeo-expallens, potius I | quam aurantiacus. 3. Tu. (MERISMA) CRASPEDIA, erecta, caespitosa, membranaceo-mollis, | sicca fragilis, palmato-ramosa, ramis complanatis costatis sursum dila- tatis, apice lacerofimbriatis, hymenio definite infero pallide gilvo. In pinetis in Pico de Orizaba, 10,000' alüt. Liebman. | Eximia species, Zh. tuberosae l. pallidae similis, sed substantia tenui i submembranacea, sicca fragili (membranacea), pileoque foliaceo-complanato i | costato (costa vulgo simplici ut in Alaria!) valde distincta. Ultra unciam alta. Hymenium paginam exteriorem (inferiorem) tantum occupans, sporo- | phoris evidenter tetrasporis, demum floccoso-collabens et saepe foveolatum, i quasi porosum. Sporae albae. i 4. "Tm. (Merisma) ANGUSTATA, erecta, cinereo-fusca, e lento rigida, sub- I lignescens, stipite elongato radicato rugoso glabro compresso, sursum ! ^ irregulariter diviso in ramos inaequales fastigiatos compressos, extus | hymenio vestitos. Merisma angustatum. Leveill. in Ann. Sc. Nat. 1846. p. 194. e descr. Ad ligna! putrida in Costa Rica. Orsted. Substantia, color, hymenium exacte Th. Cornucopioidis, modo forma diversissima (Clavariae rugosae) recedens, formas quasdam magis ramo- sas referens. Stipes 2 unc. longus. Color fuligineus. Quamvis recens carnoso-lenta, sicca multo magis induratur, quam Sterea. 9. Tu. (MERISMA) CORBIFORMIS, sessilis, cinereofusca, rigens, lobis cae- spitosis, exterioribus adscendentibus, in pileum circinatum cupulae- formem hinc inde lacunoso-pervium coalescentibus, interioribus discre- tis stipatis erectis angustis, hymenio infero inaequabili albido. Ad terram ad San Joce, Costa Rica. Orsted. Quoad substantiam, texturam, colorem etc. etiam haec cum n. 1 et n. 4 y iij i . D 5 . . . M - prorsus convenit, sed quoad formam exhibet typum, cui simile inter Hyme- iu | M nomycetes hactenus non vidimus. Caespites regulariter cércinati, densissi- mi, ad basin usque divisi in lobos innumeros, quorum interiores liberi et erecti, ramis praecedentis similes; exteriores vero regulariter adscendentes, latiores, compressi, subtus modo hymenio vestiti, et singulari artificio con- 19 109 crescunt in cupulam, hinc inde lacunoso-perviam, apice undulatocrispae fimbriatae. Refert haec cupula pileum integrum concavum sessilem, hymeuio infero, cujus pagina sterilis undique prolifero-ramosa. ^ Certe flagrantius exemplum identitatis Merismatum et Thelephorarum excogitari nequit. Plura specimina eximie conformia accidentalem non esse lusum testantur! Tu. (Merisma) Parra. Schwein.! Syn. Am. In Mexico: Trap. de la Conception. Liebman. Copiose in Carolina. Curtis. Erecta, coriacea (nec membranacea ut Th. craspedia), ramis erectis sur- sum attenuatis acutis, hinc a Th. candida Epicr. p. 938. bene diversa. Forma Th. clavulari proxima, sed colore conspicue differt. STEREUM. Epicr. p. 545. S. (Mesopus) Junenumni, coriaceum, concrescens, pileo plano-infun- dibuliformi fibroso-striato integro alutaceo, stipite centrali aequali hy- menioque laevi glabro pallide cinerascentibus. Theleph. striata Jungh. Jav. p. 40 non St. striatum Fr. In Java circa Bataviam. Junghuhn aliique. Crescendi modus et statura Hydni tomentosi. Proximum Sz. infundi- buliformi. S. Damarcorne. Link. Color junioris est fulvo-ferrugineus, indeque vix differt Hymenochaete formosa Leveil. Ann. Sc. Nat. 1846. I. p. 151. Haec species est, sec. Link, generis Sterei typus, quare hoc genus exacte Linkii sensu restituens et nomen necesse servasset Cel. Leveille. S. (PLEUROPUS) RENIFORME. Epicr. p. 546. Berk. in Ann. Hist Nat. IT NE E11. In Brasilia. Lund Icon Berkeleyi, nostram speciem procul dubio sistens, recedit a meo stipite breviori, pileo minori bilobo, qui in meo latior, integer, reniformis. S. (MERISMA) FASCIATUM. Epicr. p. 546. In Mexico. Liebman. S. (Arus) Ostrea. Epicr. p. 547. Theleph. Nees l. c. t. 2. Forma major (Th. Ostrea Jungh. Jav.) in Pulo Pinang, Didrichs. n. 20; forma minor (TA. concolor Jungh. L c.)in Pulo Milu. Didrichs. n. 18. Exstat quoque similis species minor, pileo azono undique griseo-tomen- toso, hymenio cinereo-pallido, sed inter multas peraffines nolui novas ad- dere et, ni fallor, cum aliis hujus gregis formis jam descripta. | i 110 5. S. (Apus) LOBATUM. Epicr. p. 547. Plures hujus e Mexico (Liebman) et Costa Rica (Orsted) adsunt formae. Duae formae sat notabiles, seorsim notandae; altera e Mexico, coriaceo- rigida, integra, supra azona obsolete concentrice sulcata glabra brunneo- grisea, subtus glabra fuscescens, videtur exoleta — altera e Costa Rica, pileo lobato dense radiato-striato pallide brunneo, ex maxima parte glabro, zonis paucis distantibus, peculiari ratione ad normam loborum pilei flexuo- sis, hymenio fere albo. Pauca specimina, quare nolui separare. | 6. S. (Apus) versicotor. Epicr. p. 547. | In Costa Rica. Orsted etc., cosmopolita. Pileo tenui submembranaceo a prioribus differt. Colores non constantes, | indeque species caute distinguendae! 7. S. (Apus) striatum. Epicr. p. 548. In regno Mexicano. Scheide. 8. S. (Arvus) RADIANS, umbonato-sessile, coriaceo-rigidum, utrinque applana- tum, glabratum, nitidum, a basi dense fibris innatis radians, zonis ba- diis variegatum, hymenio laevi pallescente. ll In Mexico: Trap. de la Conception. Liebman. n Medium inter Sz. striatum et complicatum, ab utroque bene diversum. | Admodum tenue, sed rigidum tamen, nec flexile, nec sequentis instar complicato-inflexum, sed plano-strictum. Pileus e basi angustata reniformi- | dilatatus, uncialis, quamvis fibrilis innatis radiato-virgatus glaber nitens, | pallidus, sed zonis admodum subtilibus et confertis variegatus. Hymenium | | nudum, glabrum. | 9. S. (Apus) cowPLICATUM. Epicr. p. 548. | Cum priori pulchra et copiosa specimina speciei elegantissimae: Liebman. I 10. S. (Apus) mmsurUM. Epicr. p. 549. Var. In Costa Rica ad S. Joce. Orsted. " Forma, l. c. lecta, strictius est Sz. molle Leveill. Ann. Sc. Nat. 1846. I. i p. 147. e spec. Curtis! Differt modo indumento pilei molli, intertexto. | 11. S. (Apus) nucosuw. Epicr. p. 552. i In Mexico. Högberg. | Strictius est S. swbpileatum Berk.!, quod formam expallentem censeo, 12. 13. 14. 15. 111 exacte respondens formae, 77. sinuans a Persoonio dictae, quae absolute est status exoletus et expallens S¢. frustulosi, ut inventor Mougeot clare demonstravit et saepissime in natura confirmatum vidi, quidquid ad speci- mina sicca judicetur. S. (APUS) ALBO-BADIUM. Epicr. p. 9951. In Mexico, Orizaba. Liebman. Non commutetur cum Sz. fuliginoso Ep. p. 553., quod late effusum et indeterminatum, hymenio setuloso coloreque obscuro diversum. Eximia hujus specimina a Berkeleyo Curtisio! etc. missa. S. (Arus) CRASSUM, resupinatum, effusum, secedens, coriaceum, sub- tus villosum nigrescens, ambitu determinato obtuso pallidiori, hymenio subglabrato umbrino-fusco. Th. crassa. Leveill. Voy. Bon. p. 190. teste Berkeley! In Mexico ad Mirador, copiose et speciosum. Liebman. Affine St. abietino et centrifugo, late expansum, latere sterili matrici arcte applanato, at non adnato; occurrit etiam margine reflexo. Hymenium m adulto glabratum. S. (RESUPINAT.) STRUMOSUM, resupinatum, durum, adnatum, ochraceum, primo tuberculiforme immarginatum, dein dilatatum confluens indeter- minatum, hymenio laevi pulverulento. Ad cortices arborum in Mexico. Liebman. Cum Sz. frustuloso unice comparandum, cum quo morphosi convenit, sed illud primitus cinnamomeo-pulverulentum, hoc luteo-pulverulentum, ut chartam colore luteo inquinet; nec, ut prius adultius, hactenus vidi denuda- tum. Substantia arida, dura, sublignosa, at singula areola tantum 1—3 lin. Ambitus in neutro statu, simplici et confluente, marginatus, sed interdum byssino-radians. Subg. nov. MALACHODERMUM. Pileus tenuissimus, papyraceo-membranaceus, mollis, flaccidus, totus e priorum strato intermedio quasi formatus. Typus: Stereum vitile Fr. Fung. Nat. p. 23. S. (Mar^cmop.) TENUISSIMUM. Berk.! In Mexico videtur admodum frequens et copiosum, e locis quam- plurimis adest in collectione Liebmanni v. c. Mirador, Christla etc. Duplex adest forma, altera ferruginea, altera obscure umbrina (ilam ve- getam, hanc exoletam fingo), utraque supra impolita sed glabra, concen- bu! i | hi | "1 112 16. trice sulcata, unicolor. Saepe longitudinaliter effusa. Hymenium tenuissi- mum, laeve, saturatius coloratum, versus marginem sterile pallidius; in for- ma umbrina vero concolor. Synonymo Berkeleyi non cognito sub S4. ma- lachodermo distribui. S. (MALACHOD.) ROSEOCARNEUM. Schwein. Car. p. 81. var. ramealis.! Corticium Leveilleanum Berk.? Adest in collectione (e Pulo Milu?) Didrichsenii, et per Americam videtur vulgare. Haec species a typo hujus subgeneris paululum recedit, sed ob hyme- nium in nulla aetate ceraceum, siccitate mec contractum, nec rimosum a Corticiis, meo sensu, omnino distinguendum. Forma resupinata, ex orbicu- lari confluens, longe effusa instar S¢. albobadii, ambitus determinatus, te- nuis et superne saepe pileato-reflexus, pileo leviter concentrice sulcato Ste- reorum!, adpresse sericeo, albo. Substantia non ita laxe contexta ac prio- rum, sed admodum mollis, arida. Hymenium laeve, carneo-roseum |. ru- bellum, canescenti-pruinosum potius quam pubescens. Fungus exoletus to- tus candidus est. Haec duplex aetatis status ad hoc subgenus maxime trahit. — Specimina, quae supra folia lecta misit Schwein., dubia sunt, mani- feste imperfecte evoluta; facile tamen analoga cum 77. dryina (St. disci- formis!) Athelia Taxi P. (Sterei areolati!) ete. — Habitus Sz. roseocarnei ad Hypochnos accedit et Schweinix juxta H. rubrocinctum (Th. coccineam Schw.!) collocavit. AURICULARIA. Epicr. p. 555. Hymenium in hoc genere varie effiguratum, sed species adeo intime connexae, ut genere aegre moveantur. À centrali Æ. mesenterica hinc per A. cucullatam S. V. Sc. et A. vespertilionem m A. venulosam, illinc per A. lobatam in A. reticulatæm Epicr. abit. Haec vero, sensu Cel. Mon- tagnei optima est G/oeopori species. Accedunt demum species hymenio prorsus laevi, v. c. A. lenta, A, minuta Berk. A. VESPERTILIO, resupinato-effusa, cartilagineo -gelatinosa, applanata, umbrino-nigra, hymenio venoso-costato umbrino-nigrescente. Ad truncos in Costa Rica. Orsted. Eximia species, pagina sterili undique matrici applanata, orbicularis, 3 unc. circiter lata, in ambitu sublobata, uda referens Collematis nigrescentis formas magis speciosas. Structura quidem generis, at cartilaginea, irrigata multo minus turgida et tremellosa, quam in speciebus Europaeis, quare nec sicca ita contracta, nec hymeni color vere immutatur. Costae hymenii e 19 9 =e 113 centro fere radiantes, contiguae, parce ramosae, aequales, venosae, nec adeo elevato plicatae, ut in tribus sp. Europaeis. Pagina inferior sterilis azona, in udis etiam nigra est, sed sicca sericeo-laevigata |. subglabra, isa- bellina, alutacea, versus marginem saltim fusco-zonata. A. VENULOSA, effuso-reflexa, cartilagineo-gelatinosa, extus flocculosa subzonata, hymenio nigricante, plicis brevibus interrupte venuloso. Phlebia. Berkel.! ined. In Sikkim Himalayae. Dedit Berkeley! Haec praecedenti adeo affinis, ut genere movere non liceat. Differt po- tissimum statura minori, pileo reflexo et praecipue plicis brevibus interruptis, nec instar praecedentis contiguis. E charactere potius pro Phlebia haberes. A. LENTA, pileo orbiculari peltato-resupinato molli lento, subtus velu- tino azono, hymenio sublaevi purpurascenti-umbrino, medio una alte- rave plica modo costato. Ad truncos ad Mirador, Brasiliae. Liebman. Generis more humectata reviviscit quidem at coriaceo-mollis, sed lenta s. cartilagineo-carnosa, nec tremellosa. Magnitudo ab ł- ad 2 unc., primo subrotunda, dein oblonga, tota peltato-adpressa, in ambitu soluta. Color humectatae utrinque purpurascenti-umbrinus, sed in siccis Æ. mesentericae, at absque zonis. — Hac tres pernobiles species peculiarem generis tribum constituunt. Cora. Epicr. p. 556. Cfr. Fung. Nat. p. 25. C. Œucora) Pavonia. Epicr. l. c. Theleph. Swartz. In India Occidentali (Benzon), inter Parmelias putridas S. Joce in Costa Rica (Orsted), in Mexico praecipue inter muscos in summo monte Orizaba. Liebman. Valde protea, sed omnia specimina videntur exoleta. Plures distingui possent formae v. c. #mbilicalis, pileo integro repando-lobato viridi ex- pallente, stipite centrali elongato, hymenio (soluto) flocculoso-furfuraceo. C. (Crcicra) sericEA. Fung. Nat. l. c. Theleph. Swartz. Cum praecedente. Corticium. Epicr. p. 556. Sporophora etiam hujus generis esse tetra-exospora, ut in reliquis, jam pridem exposui, ut etiam rationem erroris optici, quo endospora saepe apparent, sed morphosi et hymenii indole a praecedentibus natura ipsa clare 19 114 distinxit. Est quasi Radulum l. Merulius laevigatus, quare varii Merulii in statu primario confunduntur et Persoonius R. /aetum pro Thelephora habuit Expositio generis ARRHYTIDEAE Berk. in Corticia cupularia opti- me quadrat; hujus vero specimina sub microscopio lustrata longe aliam monstrarunt fabricam, nempe Dacrymycetis, floccis tenellis ramosis subcon- tiguis densissime intricatis, sporis im apice solitariis, demum nullis, quare ex Auricularinis excludo. FEMSJIONIA Summ. Veg. Scand., quamvis longe speciosior, fere eadem planta. In hac vero excipulum firmum persistens, cum in Arrhytidea vetusta, disco turgescente evanescat, ut in hoc statu aegre a Dacrymycete distinguatur. i. C. ocuroteucum. Epicr. p. 557. Late haec dispersa, at semper parcius obvia species, etiam ex Ame- rica boreali adest. | Medium inter Sterea et Corticia, pileus s. margo reflexus Stereorum; n hymenium vero tenue ceraceum, rimoso-fissum, quo ab ommibus utriusque Wi generis speciebus recedit. "M 2. (QC. CONTRACTUM, resupinatum, effusum, subrotundum, determinatum, M . ambitu siccitate soluto et contracto cupulare, hymenio ceraceo laevi glabro pallido (sicco contiguo). Ad terram in Mexico supra folia aliaque vegetabilia putrescentia. Liebman. Species nobilis, C. giganteo Fr.! (Theleph. pargamena P.) manifeste affi- nis. Ex omnium Corticiorum indole siccata contrahi, plurimae sp. hoc statu rimoso-incisae, sed illae, quae a matrice solvuntur, integrae persistunt sub- involutae. Ex harum numero sunt (C. contractum, giganteum etc.; etiam C. quercinum, quod in statu primario matrici adglutinatum instar C. incar- nati etc. et C. cinereum subinde C. quercimi more solvitur. C. contra- ctum, quod in statu vegeto matrici arcte applanatum est, siccum cupulam refert (v. c. Pezizam vesiculosam), unciam circiter latam. — Hymenium superum (quale numquam in Stereis), sporophoris manifeste tetrasporis, spo- ris subrotundis. 3. C. pannosum, late resupinato-expansum, adnatum, ramos ambiens, il cinereo-luridum, ambitu fibris stipatis erectis fuscis pannoso, hymenio inaequabili cinereo-lurido, siccitate rimosissimo. Ad ramos dejectos in Mexico. Liebman. à Alia distinctissima species, colore et habitu C. cimerez, sed crassius et speciosius, ambituque pannoso ab omnibus recedens. Ad plures uncias 115 elongatam vidi, in vivo contiguam et in superficie undulatam, siccitate vero rimosissimam. Fibrae ambitus tenues, admodum densae, obscuriores pan- num contiguum sistunt, quo undique limitata at non marginata, ut C. crinitum. Seorsim notare superfluum duco quasdam species cosmopolitas C. in- carnatum, C. cinereum — aliasque minus evolutas de industria transeo. GuEPINIA. Epicr. p. 566. G. SPATHULATA. Epicr. p. 566. In Mexico! et per omnem Americam boreal. frequens. Haec, cum G. Helvelloide comparata, pusilla species est et quasi mater multarum peraffinium recentius distinctarum, ad quas etiam accedunt sequen- tes, evidentiores. G. CANALICULATA, dense caespitosa, stipitibus elongatis teretibus sur- sum dilatatis in pileum lineari-spathulatum, supra canaliculatum, | sicci- tate albovelutinum, hymenio infero concolori, demum simpliciter plicato. Ad truncos in Costa Rica. Orsted. n. 58. Omnia, quae vidi, specimina in spiritu vini servata erant et tum fungus undique similaris videbatur et homogeneus, glaber, pallescens, mollis, at non gelatinosus. Semisiccatus colorem Clavariae ligulae obtulit siccusque demum pileus stipesque pro more tenuissime albo-pruinosi subvelutini, hy- menio glabro infero, primo laevi, demumque una alterave modo plica sim- plici recta longitudinali instructum. — Substantia vix gelatinosa, hymenio ce- raceo (nec laete colorato) potissimum dignoscitur. Statura in genere pri- oris, sed caespites majores, stipites J—4 lin. longi, subteretes, erecti; pilei canaliculati, passim bifidi, stipite breviores, erecto-obliqui; hymenium gilvo- opacum. G. siwmPLEX, subglabra, lutea, primo tereti-clavata, dein compressa, demumque lateraliter depressa obliqua, hymenio demum longitudinali- ter striato. Ad sarmenta lignosa (lianer) emortua, per cortices erumpens, in Costa Rica. — Orsted. Haec ad praecedentes accedit, ut Calocera glossoides ad C. corneam, et species clare distincta, licet generis minima. Individua in eodem sarmento numerosa, sed omnia inter se distantia; in spir. vini tota lutea et glabra,. iterum exsiccata colorem non mutat, partes vero steriles tenuissime albo- pruinatae, ut color luteus transluceat. Stipes clavula vulgo brevior, lineam longus, teres, erectus. Clavula primo verticalis, Pistillariam referens, mox compressa (altero latere sterilis), semper simplex, demum depressus semi- "1 116 infundibuliformis, sed haud ultra lineam latus. Hymenium in adultis plicis simplicibus subtilibus modo striatum. CvPHELLA. Epicr. p. 566. C. pendula (P. digitalis Schwein.) e genere naturalissimo deleatur (Cfr. Summ. Veg. Scand.); est nempe forma sterilis. Polyp. cupulaeformis. Berkel. et Curt.! HyvprocuwNus. Epicr. p. 569. H. nusROociNCTUS. Ehrenb. — Epicr. l c. cum syn.! In Costa Rica. Örsted. Triclinium Fee Crypt. exot. p. 147. t. 34, f. 1. est thallus Parmeliae cujusdam destructus. In Costa Rica quoque legit Orsted. Cravaria. Linn. — Epicr. 570. C. NIGRESCENS, ad basin usque divisa, glabra, cinnamomea, sicca lig- nosa sulcato-lacunosa nigrescens, ramis solidis crassis subramosis obtusis. In insula Maderae. Kamphévener. Species insignis, at ut varii fungi carnosi ad specimina sicca aegre de- scribitur. Sed plures adsunt species e terris calidioribus, in vivo laete co- loratae, siccae vero fuscae l. nigrae, peculiarem hujus generis facile stirpem exhibentes. Ad basin usque divisa praesens in ramos paucos adscendentes, inaequales, parum divisos et apice obtusiusculos. Substantia in vivo carnosa sed in siccis valde contrahitur et hinc tota longitudinaliter sulcata, color in vivo cinnamomeus. Sporae desunt. C. FUSCESCENS, a basi tenui ramosissima, glabra, pallida, sicca fusca, ramis teretibus solidis multifidis filiformibus laevibus apice subulatis. Ad Mirador regni Mexicani ad truncos putridos. Liebman. Juxta C. pyzidatam videtur inserenda, sed sporae ignotae. Admodum gracilis, 12 unc. alta, maxime et repetito-ramosa, sed omnes rami filifor- mes, undique glabri. Sicca mollis et flaccida. Similis species lecta (ad terram?) ad S. Bartolini, Trapede de la con- ception, colore non diversa, sed ramis intricatis crispulis, ceterum C. cri- spulae simillima. C. POLITA, a basi ramosa, glabra, albida, sicca rigido-fragilis, palle- scens, ramis fistulosis parce divisis inaequalibus acutis. In Mexico ad Zuacapa. Liebman. Habitus peculiaris, politus, fere Corallinae. Caulis a basi solutus in ra- 117 mos pauciores, parce subdichotomos, teretes l. in axillis compressos, longi- tudine inaequales. Sicca polita et nitida est, at colorem non mutat. PrERULA. Fries in Linn. 1830. Summ. Veg. Sc. p. 339.! Merisma (pr. p.) Leveill. in Ann. Sc. Nat. 1846. nec Alior. P. DENDROIDEA, ramosissima, pallescens, ramis teretibus patulis, hy- menio vestitis, apice compressis sterilibus rubellis. Clav. dendroidea. Jungh. Jav. p. 33. f. 20. In insula Java. Junghuhn. Species distinctissima, manifeste tamen simplicis et Europaeae Pterulae subulatae l.c. congener. Cum Merismatibus P. hae plantae neutiquam com- parandae. A Clavariis differunt non modo substantia et apicibus sterilibus, sed praecipue hymenio heterogeneo, ramos circumcirca vestiente, e sporo- phoris tetrasporis exsertis quasi villoso- | farinoso-corticatis. Reliquas ad hoc genus referendas species, quatenus mihi innotuerunt, in S. V. Sc. recensui; alias addidit Cel. Leveille. CALOGCERA. Epicr. p. 580. C. FLAMMEA, caespitosa, flammeo-rosea, clavulis simplicibus subulatis laevibus, basi pallidioribus glabris. Ad truncos in Costa Rica. Örsted. ic. 40. C. corneae aífinis, vix diversa misi colore pulcherrimo et clavulis longi- oribus ultra unciam longis, a basi in apicem acutum aequaliter attenuatis. Hirneota. Fung. Nat. p. 25. Hoe genus ab Exidiis genuinis et Europaeis, cum quibus numerosae hujus species terrarum calidiorum confusae sunt, plane est diversum sub- stantia, structura, hymenio numquam heterogeneo-papilloso! Multo magis mihi videntur affines Auricularüs, in quibus vero hymenium definite inferum (in Hirneolis et Exidiis definite superum), pileus coriaceus subzonatus etc. Hirneolae humectatae reviviscunt tremulae, sed non gelatina distentae uti Exidiae et plurimae Auriculariae. Discus insuper discretus et distincte mar- ginatus, ut tantum ascorum defecta separentur a Discomycetibus. — De FEmsionia, forma quoque simili, sed structura disci Dacrymycetis, confr. observationem sub Corticio. H. pozyrricHa. Fung. Nat. p. 26. Æxidia. Montagn. — Jungh. Jav. p- 25. f. 23. Ad San Joce in Costa Rica. Örsted. dM | A D . oe . . . D . | Specimina tis ex India orient. magis speciosa, extus pulcherrime et den- I se canovelutina (semper azona, ut reliquae, quo ut etiam forma Pezizoidea mi . oe . . . "M ommes ab Auriculariis primo obtutu differunt); disco adulto una alterave | ; Le. y Jn costa elata plicato, in sicco spadiceo nigro, humectato purpurasente. Val- M de elegans species! 19 | H. nigra l. c. Peziza. Swartz. » | In insula Oahu. Didrichs. n. 44. E larga speciminum copia maxime variabilis, etiam stipitata!, a priori tamen conspicue diversa et ab Æ. rufa indumento paginae sterilis velutino cano facile separatur. 3. H. tenuis l. c.? Exidia. Leveill. Ann. Sc. Nat. 1844. p. 199. Cum praecedente. Characteres hujus speciei, subtus glabratae, at ceterum parum a priori cosmopolita distincta, vix tenuior, hinc dubitamus an genuina sit planta. TREMELLA. Epicr. p. 588. E . T.? cropnma, foliacea, laciniata, crispotortuosa, rugosa, rubro-flava. i Ad terram in Guinea. Afs. ic. f. 29. il Nullo praesente specimine (tantum ic. et sched. Auct.), ut accurata ana- | lysi subjiceretur, omisi in Epicr., sed habitu prorsus congruo cum T. Berk. paucis notavi. 2, T. sarcoipes. Epicr. p. 589. E Mexico forma adultior foliacea (nec clavata!) pro Tr. foliacea facile sumenda. Corynes differentia nulla est (etiam CZ. mesenterica variat clavata et T. fimbriata est verticalis!); sed heterogenea ad Corynes recentius ducta. Obs. 4. Orstedii ic. n. 46 Dacrymycetem, colore sordide rubello, emni- no refert, at nullo praesente specimine genus certo eruere non licet. mail | Obs. 2. NAEMATELIA virescens Cord. ic. IIl. f. 90. in Suecia. num- 2 quam lecta est et plane diversa a Dacrym. virescente in asseribus putridis cum D. caesio, stillato etc. mixta ejusdemque structurae!; semper absque nucleo Sclerotioideo et sporidiis pedicello contiguis Naemateliae. * 119 DISCOMYCETES. Cfr. Summ. Veg. Scand. Missis quibusdam vulgatissimis speciebus, ut Pexixe scutellata e Mexico, Helotio virgultorum, Tubercularia vulgari ex India occid., quas singulatim non citem, paucae in his collectionibus exstant. MoncHELLA SEMILIBERA. Dec. — S. M. IL p. 10. In Mexico. E charactere hujus loci sit vel potius M. distans S. Veg. Sc., quae si- millima non differt nisi pileo ad basin adnato, at margine a stipite distante. Omnes Morchellae formis mediis mire junguntur, nec ulli stricti limites inter species pileo toto l. ad medium libero et adnato. — M. caroliniana vide- tur Gyromitrae species, quod genus Morchellis proprius est quam Helvellis. MrrRULA ELEGANS. Berk. Dec. 109. sub Leotia. Ad Ohio legit J. Lindblom. Valde affinis M. paludosae, cujus genuinam expositionem primus dedi in Liljebl. Sv. FI. 1815, ubi quoque genus limitatum. Sub Leotia valde di- versi confunduntur fungi. Âillius, Auctor, sub hoc nomine modo intellexit Tremellinam Zeoz. lubricam, cui nomen igitur necesse servandum. Z. cir- cinans, marcida etc. genus Cudoniarum sistunt, reliquae Mitrulae. E hac grege prorsus excludendae Helvella amara et H. nana With., ob paginam inferiorem saturatius coloratam, ne Helvellaceae quidem sunt, sed potissi- mum Hymenomycetes. H. infundibuliformis Schaef. ex Corda sit subtus ascigera! et novi generis typus (Cucullaria Cord. Anleit. p. 192), quale vero in rerum natura certe non existit! Mire vero habitu convenit, licet singulis partibus crassior, cum Discina scROBICULATA, excipulo peltiformi orbiculari, disco fuligineo depresso versus ambitum convexo-reflexo, subtus albo ad stipitem brevissimum scrobiculato. Ad terram silvarum circa Upsaliam aestate, in societate Helvellae pullae. Julio. Disc. perlatae minor et tenuior, ceterum ad eundem typum formata, pel- ta vero ejusdem more terrae non adpressa. Stipes farctus, 1—2 lin. lon- gus et aeque fere crassus, basi terram in bulbillum atrum conglobans, sur- sum in peltam orbicularem 11 unc. et ultra latam, omnino horizontalem et immarginatam, medio late et sat profunde depressam, versus ambitum vero deflexam (non vero involutam) dilatatus. Subtus, uti stipes, candida est, 120 sub lente tenue flocculosa et prope stipitem foveis subrotundis scrobiculata, quarum una alterave in stipitem descendit, at subtus non costato-venosa est. Discus supra scrobes bullatus est, ceterum laevis, e griseo fuligineus, siccus murinus. Asci elongati, ampli, sporis oblongis, exacte Helvella- rum. Substantia ceraceo-carnosa, fragilis, alba. 3. PEZIZA COSTATA, sessilis, subcontorta, e dilute griseo albescens, sub- tus alba, jugis a basi radiantibus elevatis ramosis costata. In Ohio Americae borealis (Lindblom 1) — etiam copiose in Horto Botanico Upsaliensi una cum Pez. Helvelloidis var. minori, P. sepulta (Cfr. Summ. Veg. Sc.) Augusto pluvio. EL Fries, filius. Ut prior ad Discinam perlatam, haec ad P. venosam accedit, at reipsa P. Acetabulo proxima, a qua tamen differt cupula sessili, demum valde ex- pansa (2—3 une. lata) undulata, difformis, interdum reversa et immarginata (junior tamen semper cupularis marginata), admodum fragili et colore e di- lute griseo albescente. Stipitis rudimentum costaeque semper solidae. P. venosa multo firmior est et crassior, discus saepe costatus; at in P. costata tenuiori discus semper laevis. Exsiccata valde diminuta, obscurata, aegre recognoscenda. Asci et sporidia omnino P. Acetabuli! Descripsi ad spe- cimina Upsaliensia viva, a quibus exsiccatis Fungus Ohioensis non di- sünguendus. P. MAJALIS, ceracea, urceolato-campanulata, regularis, extus nudiuscula subconcolor, stipite brevi albo, margine prominulo flocculoso-crenato, disco aurantiaco. Ad terram nudam juxta fossas, vere, circa Upsaliam. 77. Fries, fil. Inter multas nobiles Pezizas nuperius lectas hanc et sequentem hoc loco inseram utpote subsequenti (et P. cupulari L.) affines, sed haec coloribus ad Humarias accedit. Catervatim nascitur, et saepe stipata, 3—4 lin. alta lataque, sed siccitate contrahitur, et in hoc statu extus alba et stipes albo- villosus apparent. Cupula ceterum nudiuscula, laevis, forma urceolata in- signis, margineque discum excedente crenato pallidiori. Asci elongati, spo- rae simplices, laeves. * P. CONTIGUA, ceracea, elongato-turbinata, alutaceo-argillacea, extus nu- da deorsum contigue attenuata in stipitem firmum albidiorem, margine crenulato, disco urceolato concolori. Cum praecedente et P. tuberosa ad terram vere. Th. Fries. Praecedenti affinis, at praeter colorem diversissimum (quoddammodo C/a- variae ligulae) differt stipite 2—3 lin. longo (cupula longiori) sursum in- un du 121 t * * crassato et in cupulam vix ventricosam ampliato , glabro, laevi, pallido, ut otius fungi forma clavata, nec abrupte in cupulam ampliata. Margo junior crenulatus. Asci et sporae prioris. — Numerosas epiphytas et ignobiliores species novas hoc loco nimis deduceret notare. P. ArzeLu, ceraceo-membranacea, glabra, alutacea, ex urceolato calyciformis, in stipitem brevem aequalem attenuata, disco obscuriori, margine squamuloso-denticulato. Ad terram in Guinea. 4f. ic. f. 50. Proxima videtur P. Hindsii Berk. in Lond. Journ. I. t. 25. a, sed cu- pula forma et magnitudine (3—4 lin. lata) P. Ciborioidem aequat, at stipes brevissimus (1— 2 lin. tantum), color pallidus et margo ciliato-denticulatus; sed ciliae reipsa sunt squamulae triangulo-acuminatae, basi planae, tenuissi- mae, quare primo obtutu cilias referunt. Affinitas non satis liquet; sporae videntur oblongae, at nimis parca et incompleta adsunt exemplaria. P. MACROGHAETA, sessilis, ceraceo-membranacea, cupulari-hemisphae- rica, subtus venis anastomosantibus subtiliter reticulata setisque raris validis elongatis adspersa, disco laevi. Ad terram in Costa Rica. Örsted. n. 49. Specimen in spiritu vini servatum, extus intusque lividum, Pez. hemis- phaericae colore, forma et magnitudine simillimum, sed valde insignis setis validis et sparsis, sub microsc. admodum rudibus, opacis, non septa- tis, longitudinaliter striato-pellucidis. Asci manifesti, lineares; sporae rotun- datae, uniocellatae, sed inordinatae et quasi collapsae — ex aetate vel ma- ceratione in spir. vini. HEzoTIUM nHoporrucuw. Syst. Myc. IL p. 125. In Antilis (Benzon), Suecico exacte simile. Huic affine nostrum H. fimetarium, vere ascigerum, sed d. Persoon cum Stilbo quodam commutavit, ut in S. M. p. 157 jam observavimus. ANGELINIA CONGLOMERATA. Summ. Veg. Scand. p. 358. Ascobolus con- glomeratus. Schwein.! E Carolina. Schweiniz. Planta, sub hoc nomine a Rev. Curtis missa, externa facie quidem si- millima est, modo dense gregaria nec ita in acervulos collecta; sed etiam diutius madefacta non turget et gelatinoso-tremula fit, cum Angelinia hu- mectata gelatina maxime turget ut Exidia, et expanditur in formam subor- 16 122 bieularem. Curtisii planta est Hyst. rufescens Schwein., cujus nexus cum An- gelinia ulterius observandus est. In speciminibus hujus maceratis nullos ascos reperio, tantum texturam dense floccosam e paraphysibus tenuibus erectis stipatis. 8. Scamrrzomra pupula. El. 2. p. 25. In America boreali. Ob excipulum suberosum, disco pallidiori (si inter Sticteos adest excipuli rudimentum, hoc semper nigrescens v. c. in Xylographa, Propoli farinosa, Sticti atrocyanea) et praecipue disci morphosin hoc genus necesse a Sü- cteis excludatur et ad Dermateos referatur. Spec. Americana nostris simil- lima sunt et Lichenopsis Mont. Curt.! affinis species? 9. TUBERCULARIA PACHYPUS, stipite exserto lentiformi albo latiori, quam disco convexo laevi immaryinato coccineo. Ad ramos dejectos in Costa Rica. Örsted. Nimis affinis T. vulgari et forte varietas, sed stipitis forma notabilis. 10. URNULA MINOR, coriacea, subfasciculata, primo turbinato-clavata, extus albo-pruinosa, stipite brevi nigro; dein dehiscens, ore obliquo lacero- dentato, disco urceolato pallido. In Guinea ad terram. 4f. ic. n. 28. Gratissimum est addere alteram ratam speciem singularis hujus generis! Inventor in statu primario pro Clavaria habuit Ab U. Craterio differt sta- tura multiplo minori, cupula turbinata, extus e pruina albida et, quantum e paucis specim. videre licet, defectu insignis mycelii byssacei Stipes ad- modum tenuis, lineam |. paulo ultra longus et sensim (nec abrupte ut in U. Craterio) in clavam dilatato, nudus, niger; paucis basi junctis. Cupula membranaceo-coriacea, primo omnino clausa, dein ore indefinito lacero- hiascens, ore obliquo dentato-lacero, extus e pruina pallida. Asci et sporae nullae adsunt, sed floccorum s. paraphysium densa congeries, exacte simi- lis U. Craterii clausae ex Am. boreali. Sporidia illa seriata in Schwein. synopsi picta primitus intra ascum generata potius fingerem, quam ex ascis ipsis In sporas moniliformes constrictis. 11. HeTEROSPHAERIA PATELLA. Grevill. Cr. Scot. t. 103. In Mexico in Orizaba. Liebman. Magnopere insignis ob fructificationem duplicem, alteram sporophoris apice monosporis, sporis in guttulam secedentibus, alteram perfecte ascige- ram — nec aliter differunt Sphaeria punctiformis et Depazea punctiformis 12. 13. 14. 15. * s 123 etc. — et negari tamen nequit, illas eandem sistere speciem. Haec fre- quens est ratio inter Cryptomycetes (= Gymnomycetes et Haplomycetes, addita Pyrenomycetum serie inferiori) — et inter Lichenes et Phyceas notissi- mum est, in eadem specie duplicem vel triplicem existere fructificationem! Inter has vero thallo conformi facilius junguntur quam inter Cryptomycetes, inter quos tamquam autonomae plantae vulgo in diversos ordines et genera separantur. Hinc non sufficiunt vel accuratissimae analyses, sed magis ne- cessariae sunt observationes in vegetationis rationes et maxime plenum phy- siologicum studium, ut partium genesis rite percipiatur. Neurorcium Decuezrar. Kunze! in litt. S. V. Sc. p. 370. In foliis Degueliae scandentis in America calidiori. Kunze. Nobile hoc genus refert Hysterium maximum, innatum, sed in ambitu floccis brevibus, Lembosae instar, cingitur. In statu sicco perithecium late hiat, sed irrigatum claudit labia! Structuram aliter quam inventor obser- vavi. In thalamio crasso, fibroso-floccoso observantur sporae magnae, elli- pticae, continuae (nec septatae), succinel coloris, fasciculatim congestae et saepe in clavas dispositae, ut necesse mihi videatur eas primitus intra ascum amplum, at resorbtum, esse generatas. RnuvriswA vELATUM. S. M. IL p. 568. In llicibus Americani. Specimina in Z. opaca, a Rev. Curtis missa, Phacidium |. Hysterium, utriusque enim more dehiscunt, potius referunt. Asci, immixtis paraphysibus copiosis, iz foliis vivis! jam bene explicati. sporis subglobosis pellucidis. LEPTOSTROMA jsuncinum. S. M. IL. p. 598. Ex America boreali! Iterum iterumque observem, ex hoc genere exclu- dendas omnes maculas nigras steriles, quibus conspurcatum est; omnes no- strae disciferae, secedente integumento atro, visae sunt. Asci reducti, basi fixi, vulgo sporidia dicuntur; verae sporae raro obviae. Sricris Paacmiomes. Desmaz. in Ann. Sc. Nat. 1845. p. 369. sub Cryptodisco. In ramis Negundinis in America! Cryptodiscus Cord. est typica Stictis, nomenque, bene cognito Umbelliferarum generi jam impositum, est rejici- endum. Plures novas, iconibus illustrandas, ad fasc. sq. seposui. 124 ^ des A i ` We m PYRENOMYCETES. d | "eu ES Corpycers. Fr. — S. Veg. Sc. T ‘ 1. C. Roperrsu. Hook. — Berk. in Lond. Journ. IL sub Sphaer. S. Hu- gelii. Cord. Ic. IV. Ex India Orientali plura specimina dedit Cel. Professor Sundewall. | Nostra specimina fere spithamaea, ut C. Gunnii Berk. Dec. n. 199. il | t. 22. f. í., sed colore et sporis ad hane speciem spectant. * C. sinensis s. Sphaeria. Berk. in Hook. Lond. Journ. IL t. 8. £ 1. Antiquitus adest specimen in Mus. Holm. Haec et C. Taylori l. c. f. 2. peculiarem sectionem, apice sterili, inter Cordicipites Entomogeneos sistunt. Xvramia. S. Veg. Scand. Hujus generis jam innotuerunt 60 species, quare in quattuor tribus divi- dere necesse est, nempe A.) clava undique fertili a) stipite glabro (= Xy- loglossa ); b) stipite vestito (= Xylocoryne): B.) clava apice sterili a) sti- pite villoso (= Xylodactyla); b) stipite glabro (= Xylostyla). Hae se- ctiones variis aliis notis simul suffultae sunt, sed asci et sporae (simpliciter seriatae, oblongae, saepe curvatae, opacae, raro septatae) vix differentias praebent. In duobus tribusve ex infra descriptis ascos videre tantum con- tigit, in reliquis peritheciis evacuatis jam sine dubio resorbti sunt. 1. H. (xvrocLossA) EUGLOSSA, stromate clavato nudo sursum incrassato obtuso laevi argillaceo ex ostiolis subtilissimis nigro-punctato, intus cen- tro albido-cinereo, in ambitu nigricante, peritheciis totis immersis sub- globosis atris, stipite tenui elongato glabro nigricante. In Costa Rica. Orsted. Forma Geoglossi difformis, at major, 3 unc. et ultra alta; sicca saltim saepe arcuato-incurvata l. torta, durissima et fere lapidea ut sequens, longi- tudinaliter rugosa. Stipes ultra unciam longus, crassitie vero lineam parum excedens, aequalis, glaber, nigrescens, siccus longitudinaliter rugosus. Cla- va forma et colore, magis vero squalente-pallido, Clavar. ligulam refert, sursum incrassata et obtusa, proprie videtur atra sed colore alutaceo-argil- laceo quasi oblinita, a stipite subdiscreta. Asci tenues, lineares, vulgo re- sorbti; sporae uniseriales, oblongae, utrinque acutae, eseptatae, opacae, passim curvulae. 2. X. (XYLOGL.) TURGIDA, stromate suberoso indurato ovali sordide gilvo ex ostiolis prominulis nigro-punctato, ceterum laevi, intus cinereo, sti- * = - e C3 _.¥ 6. 4 M + | e A e At: $ : , y Pa m 1 é ' $ y 1 à ^ s ^ —12 CA oux 4 i d. ; 125 " a « A , r P LA Cr ré a : EM ja , "^e. A = Pi v | . P ex *5 z . s + = - pite tenui brevi glabro nitente, peritheciis immersis globosis peri- phericis. o M In insulis Nikobaricis. Didrichs. n. 22. n Praecedenti affinis, sed habitu et forma magnopere recedens. Stipes pro ^ LA "Td ratione admodum brevis et tenuis (2—3 lin. longus, vix 2 lin. crassus), torulosus, undique crusta vernicea tectus, contiguus cum clava maxima ova- li, 14—2 unc. longa, unciam et ultra crassa, in spece. praec. oblique de- flexa subhorizontalis et quasi collapsa (i. e. compressa et utroque latere concava). Substantia in siccis durissima, fere lapidea, intus sordide albida, in peripheria peritheciophora vero nigra. Superficies laevis est, colore pe- culiari gilvo-isabellino tincta, nigropunctata et e gelatina profluente per latas plagas nigrovariegata. Perithecia globosa, tota immersa absque collo, atra — in sp. praes. evacuata, ascis resorbtis. Sporae prioris, sed conspicue minores, nec septatae. — Xylaria Kegeliana s. Sphaeria Leveill. in Ann. Sc. Nat. 1846. L p. 256 videtur affinis. X. Portez Sphaeria. Leveil. |. c. 1845. I. p. 10. Ex ins. S. Crucis. Benzon. Tam loco, quam descriptione adaequatis de synonymo non dubitamus, sed nostra duplo fere minor. X. (Xvrocr.) PROTEA, stromate suberoso-indurato lanceolato obtuso corrugi nudo atro, intus albo, stipite tenui aequali glabro, peritheciis globosis subimmersis periphericis, ostiolis prominulis depresso-hemi- sphaericis. Ad truncos in Costa Rica. Örsted. X. corniformi El. 2. p. 57. similis, sed haec ob stipitem obsoletum ba- sinque villosam ad stirpem X. digitatae referatur. Stipes hujus, ut priorum, tenuis, glaberrimus, laccatus, fragilis, ut vix integer adsit, lin. crassus, in siccis longitudinaliter cavernoso-rugosus. Clava sesqui-unciam circiter lon- ga, 3 lin. crassa, obtusa, nuda, opaca, atra, primo obtutu (exsiccatione?) rimoso-corrugata sed superficies e peritheciis parum prominulis dense col- liculosa, qui colliculi cum papilla depressa mammas virgineas referunt. In- tus alba est. Perithecia majora, exacte globosa, peripherica, minus regu- lariter disposita, nucleo atro farcta. Asci et sporae fere primae speciel, et in genere hi in hoc genere naturalissimo vix alias, quam comparativas, diffe- rentias offerunt; nam utrum sporae uniseptatae an simplices e varie statu pendere videtur, quod singulare cum inter Cordicipites multiplex exstat varietas. t 126 Utrum haec nova sit, an multas affines colligat, nescimus. X. Geoglossa Schw. Am. p. 188 bene convenit, sed stipite squamuloso recedit. X. Cu- bensis Mont. Cub. t. 13. f. 1. habitu simillima, sed minor intus fistulosa, aliter colorata; perithecia longe minora. X. lingua Leveill. l. e. 1845. I p. 41. non nisi notis levioribus recedit, at vix eadem; et X. retipes Ejusd. 1846. I. p. 257 etiam affinis. Omnes sub Sphaeria Auctt. X. rISTULOSA. Leveill. l. c. p. 1845. I. p. 51. sub Sphaer. Haec est species stipite, crusta laccata, colore etc. clare diversa, in- ter priorem et sequ. media. gi X. (XYLOGL.) SIPHONIA, sessilis, verticalis, cylindrica, stromate cavo! aequali obtusiusculo laevi glaberrimo aeneo-fusco, ex ostiolis prominulis nigro-punctata, peritheciis periphericis globosis. Ad ligna muscosa in Pulo Milu. Didrichs. n. 52. Cum X. papyrifera Fr. in. Linn. 1830. p. 536. comparanda, sed sta- tura, substantia priorum rigido-indurata aliisque notis abunde diversa. Sti- pes plane nullus; basis quoque glabra est. Stroma vero verticali-elonga- tum, exacte cylindrieum, crassitie ubique aequali, 1— 13 unc. longum, 2 lin. crassum, undique usque ad basin peritheciis tectum; intus prorsus cavum est, restante tantum pariete tenui peritheciophoro atro, ad latus vero in- terius cano; singulare tamen, hanc exsiccatam neque collabi, neque corru- gari, neque supra perithecia collieulosam observari, sed superficies aeneo- fusca nuda ex ostiolis minutis et parum prominulis nigro-punctata. Asci resorbti, sporae oblongae, opacae, simplices. 6. X. (XYLOGL.) CURTA, subsessilis, verticalis, oblonga, solida, atra, stro- mate turgido obtuso papuloso-corrugato, intus solido albo, peritheciis globosis immersis periphericis, ostiolis papillaeformibus. Ad truncos in insula Oahu. Didrichs. n. 28. Ad X. polymorpham substantia et coloribus revergit, at re ipsa Hypo- xylo globoso proxima, quamvis forma manifeste alia, verticalis, ovato-elon- gata, sursum nempe attenuata, nec incrassata. Stipitis rudimentum nunc adest, nunc deest; basis semper glabra. Stroma 1—3 unc. altum, 3 lin. l. parum ultra crassum, e papulis supra singula perithecia corrugata, opaca. Ostiola in his papulis minutis, stipatis papillaeformia, sed perithecia majora irregulariter peripherica, nec in strato proprio immersa. Stroma fibrosum, album, firmum, at non carbonaceo-induratum. Nucleus atro-farctus, ascis et sporis X. polymorphae similibus, at minoribus. — .X. echinata Leveill. l. c. 1845. L p. 43. sat convenit, sed videtur diversa; nil enim echinati in tota planta adest. 9. 127 A Xylaria Gompho (El. 2. p. 54) ad X. curtam exstat longa et na- turalissima series specierum nobilissimarum; sed accuratior et comparativa omnium revisio necessaria est. Utile duco hoc loco recolligere species, sub Sphaeria admodum dispersas, ad Xyloglossa referendas. Sunt praeter supra descriptas |. indicatas saltim, X. gigantea Zippel., X. tabacina Kickx (aff. n. 1), X. Gardneri Berk. Dec. n. 190, X. allantodia, X. Telfairü, X. obovata, Berk. in Ann. Hist. Nat. IIL p. 397, X. guianensis Mont. Cent. IL n. 97, X. enterogenum |l. c. n. 25, X. rhizocola l. c. n. 28, ?X. ani- sopleurum l c. n. 32 etc. Tribum novam exhibere videntur species basi peltata adnatae, quarum h. |. citandae X. clavulata Schw. Am. p. 188. omnino mirabilis, X. platypoda Leveill. |. c. 1845. I. p. 40, X hyperythra Mont. Cent. IL n. 26. Cfr. Ceterum Rhizomorphas. X. (Xvrocon.) FASTIGIATA, dense caespitoso-connata, fistulosa!, atra, stipitibus elongatis compresso-inaequalibus e leproso glabratis, clavulis contiguis brevibus oblongis cylindricisve obtusis papilloso-scabris, peri- theciis immersis periphericis globosis, ostiolis papillaeformibus. Ad truncos in Costa Rica. Örsted. Manifeste affinis X. seruposae (El. p. 55) et X. multiplici (Lim. 1830. p. 936); plurimae hujus gregis dense caespitoso-fasciculatae, aliae vero v. c. X. corniformis El. simplices sunt. A priori stirpe fragilitate et jam habitu ceterum differunt, stipites per aetatem saepe glabrescunt, ut e nota artificiali facile confundantur. — Praesens admodum fragilis est, intus tota continue fistulosa. Stipites densissime stipati, basi conjuncti et saepe ramoso-con- crescentes ceterumque valde difformes: compressi, angulati, saepe torulosi et flexuosi, unciam et ultra longi, lin. circiter crassi, non quidem villosi, sed primitus velamine subleproso-adpresso fusco obducti. Clavulae a sti- pite, in quo perithecia sparsa descendunt, non discretae, pro ratione par- vae, parum turgidae, vix ultra 2 lin. crassae, inaequales nudae, fastigiatae, atrae. Perithecia iu strato tenui peripherico nigro minora, globosa, leviter prominula. Asci resorbti, sporae oblongae, curvulae, opacae. X. (Xvrocom.) MULTIPLEX. Fries in Linn. l. c. Sphaeria Kunz. in litt. In truncis in Mexico. Högberg. X. antilopem et X. retipes et stipite seruposo et vegetatione potissimum hujus gregis sunt. Leveill l. c. 1846. I. p. 256, 257 sub Sph. X. (Xvropacr.) picuotoma. Mont. Cub. p. 354. t. 13. f. 3. In Antilis. Persoon sub Rhizomorpha. Est e stirpe X. Aypozyli (L.), X. carpophila tenuior, et ramosa. — Ad 128 y. > S hanc stirpem insuper referendae: X. Guepini El. 2. p. 59 (nobilissima), X. mucronata et X. persicaria. Schwein. Car. et S. M., X. cornu Dama Schwein. Am. p. 189. X. flabelliformis l. c. X. polycladia P. X. fulvovelu- | tina Berk. Lond. Journ. L p. 154, X. feejeensis |. c., X. microceras Mont fe C. 2. n. 33, cui affinis videtur X. diceras P., omnes sub Sphaeria. `. " E | n 5 * (Xxzoc.) TENUISSIMA. Sphaeria Zippel. — Ann. Sc. Nat. 1845. I. p. 44. ' i Singularis species hujus gregis. ad Rhiz. hispidissimam accedens, at | praeter notas generis conspicue differt indumento stipitis non strigoso. 4 10. X. (Xvrosr.) TRICOLOR, simplicissima, tenax, subulata, gracilis, longitu- "| dinaliter rugosa, undique glabra, basi nigra, medio fertilis cinerea, api- i ce sterilis fulvella, peritheciis latentibus, ostiolis punctiformibus. J Ad truncos in insula Oahu. Didrichs. n. 43. Catervatim nascitur, at nec caespitosa, neque umquam ramosa, 1—2 une. et ultra longa, in longioribus flexuosa et sicca saepe torta, a basi ad api- cem acutissimum attenuata et longitudinaliter rugosa; versus basin, lineam vix crassam, glabra, nigra, in medio cinerea, apice subgilva, nec pruinosa. Perithecia nondum bene evoluta. — Haec cum X. filiformi S. M., X. su- bulari S. Veg. Sc., X. aciculari Berk. Lond. Journ. I. p. 141, X. gra- cillima Fr. Linn. 1830. p. 1830, X. furcata (Sph. dichotoma Leveill. |. e. - 1845. I. p. 45 nec Montagn.), X. scopiformi Kunz. alteram hujus tribus sectionem filiformem sistunt. X. adscendens Fr. Linn. 1830, X. multifida Kunz. etc. his quoque accedunt. Prior sectio colligit species firmiores subclavatasque. H. l. sunt X. bul- bosa P., S. M., X. grammica Mont. C. IL. n. 23, X. gracilis Berk. Ann. H. Nat. X. p. 398, X. escharoides et X. thyrsus Berk. l. c. p. 385. e. ic. — E Subgenere Fracidia, cujus species in S. Veg. Sc. indieatae, nulla in his collectionibus adest species. Haec obiter de generis vastissimi et nobi- lissimi dispositione, mox fusius tractanda. Omisi .X. portentosam Mont. Cent. L n. 33 et X. janthino-velutinam |. c. 9. n. 34, cum a typo ad Rhi- zomorphas transeant perithecis superficialibus. Hypoxylon Sagraeanum Mont. Cub. t. 12. f. 4 ex hac grege prorsus excludatur et ad Leveillineas (cum Leveillea nostra in multis convenit, forte Pipzostroma Lev.) referatur. RurowonPHA. Roth. Cfr. S. Veg. Sc. 1. Rm. Americana. Summ. Veg. Sc. p. 382. SpA. subterranea. Schwein.! Am. p. 189. Specimen sterile e Costa Rica indeque inter hanc et RA. guianensem (Hypox. Rhizomorpha Mont. C. 2. n. 24) ambiguum. 129 Ru. (CENOCARP.) HISPIDISSIMA, simplicissima, fragillima, usque ad peri- thecia depresso-globosa papillata strigoso-hispidissima, atra, apice te- nuissimo subulato concolori. In insula Nikobar majori Didrichs. n. 5. Singulis partibus mirabilis species, ad X. filiformes accedens, sed tex- tura, fragilitate, stromate basi repente, peritheciis superficialibus et exogenis vera Rhizomorpha, eximie fructifera. Catervatim nascitur, at non caespito- sa, adeo fragilis, ut integra aegre servetur, 2—3 unc. longa, a basi ser- pente adscendens, filiformis, sed ad medium e pilis stipatissimis elongatis strigosis rectangulo-patentibus hispidissima, undique aterrima. Perithecia optime evoluta, majora, sublibera, depresso-globosa, laevia, glabra, papil- lata. Asci elongati, sublineares, sporis seriatis octonis, oblongis, curvulis, eseptatis omnino Xylariarum, cum quibus hoc genus facile jungitur, sed ob habitum proprium et priscam auctoritatem servandum fingimus, — Tamno- myces sequitur in serie naturali, et huic Camillea v. c. C. Leprieuri, sed Hypox. poculiforme mihi anceps species, potius Leveillinea. Ponowra. Fr. Obs. et S. Veg. Sc. P. OzprPvus. Mont. Cub. p. 346. t. 13. f. 3. sub Sphaeria. SpA. incras- sata. Jungh. in Hoy. et Vries. Tidschr. VIII. p. 288. In fimo equino in Antillis. Benzon. Media inter P. punctatam et P. pileiformem Berk. sub Sph. Hypoxyton. (Bull) S. Veg. Sc. H. (PurvisATA) OBESUM, carbonaceo-durissimum, nudum, atrum, stro- mate pileato lentiformi immarginato parum excedente stipitem crassi- simum brevem, intus radiante cinereo-atro, peritheciis immersis periphe- ricis bullato-prominulis, ostiolis papillatis, area orbiculari elevato-margi- nata cinctis. Ad truncos in Costa Rica. Örsted. Unicum adest specimen, sed magnificum, nobilissimi fungi; ob areolam vero orbicularem marginatam circa ostiola H. annulato (El. 2. p. 64) aff- nis. Durissimum est, unciam altam, adultum saltim undique nudum, gla- brum, nitidum, atrum. Pars vero inferior sterilis s. stipes 4 unc. altus, sed i lin. crassus, extus rugulosus et deorsum attenuatus, in vertice obtegitur strato peritheciophoro, horizontali, leviter convexo, quasi pileato, immar- ginato tamen, unciam lato. Perithecia globosa, immersa, peripherica, levi- 17 130 ter bullato-prominula, at hae bullae cinguntur, margine prominente eximie orbiculari et in medio hujus areolae emergunt ostiola papillaeformia. Nud- cleus prorsus evacuatus erat, remanente tantum tapetio candido; irrigatus nullo modo reviviscebat, ut ne sporas quidem detegere licuerit. 2. H. (PULVINATA) coNcENTRICUM. (Bolt) S. M. IL p. 331. E Costa Rica (í Orsted.), Borabora et insulis Sandvichensibus maris pacifici (Didrichsen ). Hujus numerosae formae, omnes exoletae, undique fere terrarum repor- tatae, inter se utique nonnihil differunt, sed notis fidis hactenus distinguere non licuit. Specimina praesentia S. Eschholzii Hor. Phys. Ber. t. 18. f. 8. spectant — At S. concentrica Wahl! Fl. Lapp., etiam in Smolandia et Uplandia lecta, semper atra, rigido-durissima persistens nec demum fragi- lis, vere perennis, sporis foede atro-inquinans (ut miles hoc fungo ad my- staces atrandas saepius usus sit!), distinctam sistit speciem, JH. durissimum S. Veg. Scand. 3. H. (PuLvINATA) COMPUNCTUM, maximum, rotundatum, basi constrictum extus intusque albidum, stromate e »carnoso« suberoso a basi radiante, peritheciis immersis periphericis uniserialibus ovatis ostiolisque pun- ctiformi-prominulis nigris. Sphaeria. Jungh. Jav. p. 21. f. 12. In insulis Nikobaricis rarissime. Colore a priori longe distat, at structura fibroso-radiante hujus gregis. 4. H. (Puzvix.) croBosuw. S. M. IL p. 331. H. pilaeforme. Berk. et Curt. in Sill. Journ. 1850. p. 95. e descr. exacte. Inter alios fungos ex Oahu ( Didrichsen) hujus quoque adest indu- bium specimen. Priori longe minor extusque atra, sed stroma idem est. Subinde stipi-. tata — et transitum praebet ad Xylarias. 5. H. (PULVINATA) MARGINATUM f. depressum. El. 2. p. 64. In Mexico. Liebman. Hane formam a sua Sph. marginata distinxit Schweinis, at non differt nisi stromate effuso. 6. H. (ANTHRAC.) OBULARIUM, immersum, erumpens, demum late effusum, determinatum, applanatum, impolitum, stromate proprio atro, perithe- ciis immersis oblongis, ostiolis hemisphaerico-prominulis umbilicatis. Ad truncos arborum mortuos in Costa Rica. Örsted. Proximum 4. nummulario Bull., at diversum stromate cum matrice (etiam i. 1. 2, 131 in ambitu) connato, nec demum secedente, primo subrotundo, dein in pla- gas latas, vulgo elongatas, concrescente, superficie impolita opaca, perithe- ciis magis elongatis, ostiolis depressis. Specimina copiosa adsunt, at omnia evacuata, ut ne sporarum vestigia quidem detegere licuerit. Haec species cum H. nummulario, H. virgultorum alisque novam praebent tribum (An- thracinorum), quae a Glebosis differt, ut Effusae a pulvinatis. Ob vegeta- tionem immersam externa facie prope ad Diatrypes accedunt, sed indoles omnino Hypoxylorum, stroma omnino proprium carbonaceum nec a matrice formatum, sporae obscurae septatae pulveris atri instar explosae. Longa series specierum affinum tam hujus generis, quam Diatrypes, Valsae, Endothiae, Melogrammatis etc. in seq. fasc. describentur. In his vero collectionibus nullae adsunt. Nectria. S. Veg. Sc. N. corruscans, dense stipata in plagas late effusas superficiales, subi- culo nullo, peritheciis firmis globosis laevibus coccineis, ostiolo obso- leto, demum collapso umbilicato. Ad truncos putridos in Guinea 4fz. ic. 51. Dense congesta, more SpA. pulveris pyri l. pulveraceae, at in maculas magis regulares disposita, colore coccineo corruscans. Ceterum JN. Pezi- zae proxima, sed minor, firmior, basi omnino glabra. Ostiolum pallidum, passim globulo villoso albo instar JV. Pezizae villiferae coronatum. Asci et sporae simplices, globosae, pellucidae, Hypocreae gelatinosae similes. SPHAERIA. S. Veg. Sc. S. (ByssISED.) LEPRANTHA, peritheciis hemisphaerico-globosis congestis connatisque laevibus glabris atris, subiculo floccoso-leproso fusco-atro impositis, ostiolo papillaeformi in areola minuta submarginata prominulo. Ad cortices dejectos in insul. Nikobar. Didrichsen. Habitus Sp. aquilae aut potius SpA. mammaeformis, sed ob perithecia saepe acervatim connata cum S. éncrustante potissimum comparanda. Peri- thecia igitur inter majora generis et ab ommibus vicinis differunt areola in- ‘star H. obesi et annulati circa ostiolum; haec vero areola longa minor est margineque tenuiori minus prominulo cincta, quam in speciebus citatis. Su- biculum non byssino-expansum, sed floccoso-leprosum, interruptum, dispa- rens, primitus vero perithecia obtegens. Asci longe pedicellati, clavato- lineares; sporae ellipticae, simplices, obscurae. S. (PERTUS.) PERTUSAE (S. M. 2. p. 464) affinis. Mexico ad Mirador. Liebman. 1. 132 Nucleus evacuatus, ut ascos et sporas frustra quaesiverim, quare distin- guere noluerim, quamvis perithecia tenuiora magisque immersa. * S. (ImMERSA) INQUILINA. Fr. EL 2. p. 100. Hanc speciem inter alias indeterminatam misit Wadlroth; equidem primus determinavi, denominavi, descripsi. Fastidiens nisum, quamplurimis plantis suam adscribere siglam, hoc observare tamen cogor, ut sciant auctores me candide et fideliter indicare specierum auctoritatem. — Cfr. candiss. Mou- geot in Enum. pl Vosg., qui ipse observat me determinasse plantas, quas illi adscriptas maluerunt. DicHAENA. Fr. L c. D. srrumosa, peritheciis oblongo-rubrotundis dense stipatis demum corrugatis concrescentibus, in stromate corticali hemisphaerico-protu- berante innatis. Ad ramos Quercuum in Mexico. Liebman. In Quercu nigra Ca- rolinae. Curtis. Valde affinis D. rugosae ejusque more concrescens in maculas, in qui- bus sub microsc. massam grumoso-carbonaceam tantum videre licet, tuber- culo vero corticali protuberante mox diversa. Scorras. S. M. II p. 290. (char. emend. Montagne!) Perithecia fibroso-contexta, cornea, uda mollia gelatinosa, sicca rigi- da fragillima, in mycelio, e fibris muco involutis contexto, crasso spon- gioso, sicco corneo-rigido, sessilibus. Asci clavati, sporis quaternis fusiformibus septatis. Fungi nobilissimi, ad specimina incompleta hactenus tantum cogniti, cha- racterem egregie exposuit Cel. Montagne in Ann. Sc. Nat. 1849. I. p. 303, ex quo h. l. synopticum exscripsi. Manifestus est Pyrenomyces, ad quos olim sme dubio plures Hyphomycetes Dematei tamquam status incompleti transferendi v. c. Capnodium Mont., Oedemium S. M. non Corda!, My- xothecti sp., Ophiotrichum Kunz. etc. Cfr. S. Veg. Scand. p. 502, 503. Alii Pyrenomycetes typici in statu primario Dematieos referun i S. sponciosA l. c. Botrytis. Schwein.! statu exolet. In America boreali vulgare; vidi e Mexico, Texas, Carolina, etc. Zasmipium. S. V. Sc. — Antennariae sp. Auctt. — non Brown.! Z. (DrNpRoPocoN) Roziwsowm. Berk.! in Lond. Journ. IL t. 23. f. 2. In Costa Rica, in monte ignivomo lrasi ad ramos arborum copiose. 133 GASTEROMYCETES. Paucae ex familia in his collectionibus adsunt, quare species summatim tractem. Puarrus (Dicriopu.) speciosus. Klotzsch in Nov. Ac. Nat. Cur. Suppl. qve ic. Icon missa ex America centrali. ÜLATHRUS GUTTATUS, turbinatus, trabibus primariis quinis anastomo- santibus coccineis, extus albo-guttatis. In ins. St. Thomae. Örsted. ic. 44. Specimina in spir. vini quoque servata, at decolorata et fere soluta; ut iconis ad fungum exoletum evacuatumque pertinent. Volva alba, regu- lariter quinqueloba (an semper), pro ratione minor. Peridi rami minus dense anastomosantes in cancellum elongato-obovatum aut potius turbina- tum, color extrinsecus laete coccineus punctis majoribus albis pulcherrime guttatus, quo facile dignoscitur. Reliqua desunt. GaurrERA MomcmELLAEronwis. Vittad.! Tub. p. 25. t. 3. f. 6. In monte Orizaba in Mexico. Liebman. HYPERRHIZA VARIEGATA. Vittad.! l. c. p. 16. t. 3. f. 4. (Octaviana) H. Caroliniensis. Bosc.? certe generis! Cum praecedente. Liebman. Specimina hujus et prioris cum Europaeo prorsus convenire etiam judi- cat peritiss. harum stirpium scrutator Berkeley. Obs. Vitio typothetae in Summ. Veg. Scand. notula **, quae ad My- littam venosam spectat, ducitur ad Hydnangium- et * supra ad genus My- littae referatur. Cyatuus PLICATUS. Fries in Linn. 1830. p. 553. C. plicatulus. Póp- pig! C. Pôppigü. Tulasne. Ad Bahiam ad terram. Myriococci affinitatem cum Eurotio perhibitam non capio. Fructificans s. nucleum non vidit Corda. Cfr. Summ. Veg. Scand., ubi fida analysis. LYCOPERDON cEMMATUM. S. M. III. p. 36. Ad terram in Costa Rica. Örsted. 134 7. L. pyrirorme. S. M. MI. p. 38. In Mexico Liebman; Hawai. Didrichs. n. 58. 8. L. acuminatum. Bosc., peridio membranaceo persistente ovato-glo- boso furfuraceo, floccis parcis tenellis sporisque cinereis. Ad muscos in truncis in Costa Rica. Orsted.; in Carolina Curtis! Valde affine Z. Brasiliensi, sed adhuc minus, tenue et flaccidum, ovato- acutum, apice ore minuto dehiscens, colore subisabellino. ^ Capillitium ita tenellum et laxum, ut totum haud impleat peridium. —Floccorum et spora- rum color insolito pallidus. Synonymon Bosci me docuit amiciss. Curtis. 9. ARACHNION ALBUM. Schwein.! Car. t. 1. f. 2. In America boreali, Carolina. Curtis. Scoleciocarpus Berk.! ab hoc genere non differt (Cfr. Fung. Nat. p. 51) et jam 1842 4r. Zeyheri in litt. ad amic. Kunzeum dictus. 10. Xytopopium Detestrer Mont. Alg. t. 20. f. 1. Lycoperdon cavati- num. Afz. Ad terram in Guinea. Afzelius. Meo sensu hoc genus potius ad Sclerodermeos, quam Lycoperdineos re- feratur. 11. SCLERODERMA VULGARE. S. M. MI. p. 46. Ad terram in Mexico. 19. Scr. Bovisra. S. M. IM. p. 48. Ad S. Joce in Costa Rica. Örsted. Peridia magis rigida et fragilia, sed aeque tenuia ac in vulgari. Fibril- lae radicantes in stipitem coeunt; ceterum non diversum. 13. CAULOGLOSSUM TRANSVERSARIUM. S. M. IL. p. 61. In Carolina Curtis et in Mexico. Secundum haec specimina juvenilia a Secotio hoc genus tantum differt peridio clavato et stipite contiguo, observante jam Berkeleyo. Habitu et facie adeo exacte convenit cum C. elato, exoleto modo lecto, ut de gene- rica identitate non dubitem. 14. Onycena EQUINA. S. M. Ill. p. 207. In ungulis equinis, Guadeloupe. Forsström. Cellula sporarum matricalis in Zoogeneis speciebus hujus generis persi- stit, quae in plurimis Gasteromycetibus fugax. Ex hae nota distinguitur 15. 16. 135 Hyphoderma à Hyphelia, Enerthonema Berk. Suppl. n. 388. (cujus mani- festa species est Stemonites mammosa S. M. IL p. 161! cfr. descr.!! ), at cum baec cellula typice in omnibus adesse debeat, modo plus minus cito resorbi, omnino dubium est, an haec nota sufficiat ad genera distinguenda, si non aliis et habitualibus notis simul suffulciatur. Hine Eechynam s. Ony- genam fagineam (Cfr. S. Veg. Scand.!) tantum ut subgenus Onygenae proposui; a Pilacre, cui retulit amic. Berkeley, longius distat Kechynam fagineam tamquam peculiare genus utique proponere liceat; sed, pace alio- rum, mihi harmoniae naturae fidenti impossibile est magnam vim tribuere micrologicis notis, e morphologicis et physiologicis legibus facile interpre- tandis. Nullae differentiae, quantae sint, meo sensu, possunt v. c. Dothideam fulvam a D. rubra divellere, tantum probare naturam illas differentias vi- lipendere! ARCYRIA DENUDATA, peridiis cylindricis substipitatis totis evanescenti- bus, capillitio persistente sporisque lilacino-corneis. In insulis Nikobaricis. Didrichsen. Habitus omnino A. fuscae |. carneae, at insigniter diversa peridio toto evanescente, nullo remanente calyculo, capillitio compacto persistente, nec elastice expanso relaxato. Color peculiaris, opacus, rubellus in lilacinum obsolete vergens. PERICHAENA VAPORARIA. Schwein. Am. p. 258. P. depressa. Libert. Stegasma. Cord. V. f. 34. > In India occidentali. Stegasma optimum sistit generis typum, pro quo Corda proposuit Phe- lonitem strobilinam, semper pro atypica specie sumtam. — Lignyota a Li- ceis differt ut Enerthonema a Stemonite. E Cryptomycetibus perpaucae adsunt species in collectionibus nunc re- censitis nempe Séilbum cinnabarrinum Mont. (in Mexico copiose), Fusa- rium roseum Link., Mlosporii spec. in Parmelia, Costae Ricae, Sporidesmium Corae, Mexico, Polycystis parallela (Sow.) S. Veg. Sc. in Antillis. 136 ADDEND A: 1. Poryrorus (PETALOID.) RaipIDIUM. Berk.! Cent. IL n. 124. Ad specc. ab optimo Auctore missa verus est Polyporus — et de- lendus inter Polystictos discipedes. Poris haud decurrentibus valde insignis ! i 2. Poryporus cincrus. Berk.! in Ann. H. Nat. I. p. 43. t. 2. f. 3. Fungus nobilissimus; pilei indumentum ut in Polystictis funalibus, sed hymenium Polypori! 3. TRAMETES GLABERRIMA. Berk.! Cent. I. n. 83. A Tramete lactea differt pileo applanato porisque (multis linearibus) tenuioribus. 4. "TRAMETES PALLIDEFULVA. Berk.! Cent. I. Eximia haec species inseratur juxta 7. Zebrinam. Utraque transit ad sect. ** — Ad Trametes contextu pallido pertinet Tr. levissima Fr., sub Polyp., diversa a Tr. luevi Berk.! 9. THELEPHORA GALACTINA, resupinata, late effusa, incrustans, colliculosa glabra, lactea, ambitu indeterminato. Ad terram juxta fossas. Curtis n. 1601. Crustam sistit late et indeterminate effusam, cum arena omnino concre- scentem; in vivo mollem, in siccis induratam et contiguam more generis. Haec ad Th. pallidas Americanas v. c. Th. candidam, pallidam ete. acce- dit, ut 7%. crustacea et caesia ad Europaeas fuscas. =» SEETHER ee — — — DE FUNCTIONE QUADAM TRANSCENDENTE. ^ AUCTORE CHRISTIANO FRIDERICO LINDMAN, LECTORE STRENGNESENSI. Geometrae jam diu in functiones, quas vocant transcendentes, omni studio incubuerunt, in qua re, ut fere semper, praeivit viamque munivit EULERUS, primus theoriam analyticam functionum exponentialium cett. exposuit. Post Illum multi functionibus transcendentibus operam dederunt et valores aliquot harum functionum, a quibus aliae multae pendeant, in tabulas rede- gerunt. Si functio, de qua mentionem movere nunc volo, ob eandem ca- usam attentione digna sit, id judicio regiae Societatis subjicio. 8 14. Functio, de qua agitur, haec est: Ha) — fir Canaan 1AM) Re UE (4) Primo jam intuitu patet, constantem « omnium valorum capacem esse ab .4—0 usque ad a=+2, his limitibus exclusis, neque discontinuitati obno- _xiam esse, nisi est a=o vel +2. Praeterea sine ullo negotio perspicitur, has aequationes recte se habere Ha) = Hir) tto DER os e) f Cot bx de (Ey a (CR) ias ae u$ coy "ubi necesse est, sita sit constans a9 intra limites o et + 7. 18 138 Si in (1) per partes integraverimus, obtinebimus via 2,280) Um Co. . 5. NM Sin ?ax a 4a 2 fard sn aHa) ....) RR Ex aequatione (5) sequitur, ut sit H()sa42, . Wu 0 OE quia est*) Den der 0 Quum vero sit Cot1 x ? invenimus esse fee r z)— H obo la UL O Sue Ta HG) (a) . (6) Haec transcendens, postquam inventum est, quomodo cum H(a) con- juncta sit ab eaque pendeat, posthac brevitatis caussa per L(a) denotetur. Transformationibns quibusdam factis prodit pou 1Cot2 z (1 - ma NA- = LU) . MW. v Cosar Dy TX . Si in formula (6) posuerimus pro a, x resp. — B — et in formula T o, b. WE o 2 t ji, Sine ullo negotio inveniemus has formulas generales oL s fits ese sole [48 intra limites o et + 7], nc. es gg Oot — SE (E e IN (9) Cos£zx [48 intra limites o et + 7]. *) Vide Grunert, Archiv d. Math. Tom. IV pag. 120. 139 In formulis (6) et (7) nz pro z substituto, differentiatione respectu i- psius z facta et post differentiationem = 1 posito, inveniuntur formulae x -Cosar 2L(a) T? pA un e EXEC == D — : o o Eos TUA e oue 1 / Snax — «a ^ AeSnz (10), TT 4 j | /9-awN? Jes: m A Cots) 2 2 (2€ L(1-3)4-2 Z().. (14). ; Cos'ax 7 16aCos7 à a\ 2a TT TT 2 4 . . . o Quia integralia d. z2Cos??*lax dr, . f. z'Sin?'!gzdr*) semper inveniri pos- 0 0 sunt, formulae (10) et (11) semper dant integralia | Bn 2n41 is 2n+1 f OP a Je fesin aX d. T Sings: ^ Cosar in denominatoribus enim 1—Cos?az pro Sin?ez, 1-——Sin?ez pro Cos?ar positis et divisione facta, quoti evadunt hujus formae 3 ld 2 - à x xz Cosa eee 22 1 Cost ar +Cos”"Saz+ ... Cosar)— —À | mar : PLA c : z Smar — z? (Sin? tar + Sin” ar + Sin"*az-- .. . Sinar)— uo ostar Substituendo 2v pro z in formula (6) et per partes integrando habe- bimus ie T m 4 ‘ Me ee Ma) de 0 NT a9) y rose al EU AC a a Me o ou cts) Praeterea quum sit AME Uk ELT | x E Bi un d— 272 4:2 f ISinaxds-4-9 f'éGosax ax, o o 0 e formula (5) sequitur, ut sit Sn Sisin ax dx + ficos ax dx —zl í *) Cfr Minding, Integral-Tafeln pagg. 115 et 116. Berolini 1849. 140 Si huic formulae additur ab eaque subtrahitur formula (12), inveniuntur [Binaxde = giSinz 1—4(QL(a) + H(a)} .... . (44) Sivosaxdr—31Cos + {L(a) — H{e)} 4 2 SN quae deinceps per partes integrando dant Jstgasde — 10) — i) . . . . . . (6) s Cotasde— i HG) ML) 4-HQ)) + . . + (47) Praeter integralia, jam proposita, et quaedam alia, mox deducenda, omnia hujus formae V ad xdx J Sinite Cos?"*!x U per functionem La) exprimi possunt, si æ est intra o et +7 in priore et intra limites o et +7 in posteriore, quod elucet ex formulis *) AVENG 2-1 ei (n-3).. (2n-2v-1)xCosx + Sinx SG xdx [sm T M ` (2n-2y(2n-2»-1)Sin?-?'x Sinx ' p IPM wey T , (2n-2y-1)xSmx - Cosx UB DEDE cov er B n, (2n-2v)(2Qn-2v-1)Cos?"?’x Ten». ` [oy $02. Haec integralia, in quibus quaerendis multus forte jam fui, — id quod usu non venisset, nisi formulis deductis postea eguissem — fere protinus ex aequationibus fundamentalibus functionum H(a) et L(a) derivari pos- sunt. Nunc alia quaedam paucissimis verbis proponere mihi liceat, prae- sertim quum neque haec nec illa, quod equidem scio, antea fuerint pro- posita. Si igitur posuerimus x = tgo, habebimus d dx ai 5 dp fre — JV wits Arc Cost a Vet *) Minding, l. c. pag. 139. 144 quod, multiplicatione per dz facta et integratione intra limites «v = 1 et u = instituta, E "n iiem -= f e m Arc Cos ! (Lex Vas wya SV gat TE Ordine integrationum permutato, evadit E © dx fre Ds 7 TE UV a+ x?) eoe — fis UAV EES. Posito x — E. obtinebimus 1+ Cosi ns - LEVE = fai n 341242 fibosi bat — feos pitt. At vero quum sit 2 fivosr val = 4 fICossb = — 212 1() — HQ), fic Cos Val) = — H(A) = — 37 facile eruitur Bee * dx iE | my | fre ALT) = L(t), et db. pou g fers CCE Arc Cos 1. “Ponendo y = Arc Cos 1, habebimus ArcCos!£ dey Cosi = f ydy Vel 7 Cosy nde denique eae formulam (9) Pre — VY a? + x? a? + x?) =F l(a? = Wa: —1) Ld ELA LI LOS) dr (15) 142 Ab eadem functione quoque pendet * [x dx M em UE E Enimvero quum ponitur x= ;ígi/, invenitur " Arctg à To Aretg a z let db . ab be Hic posito 4, = yet T Arctg AVE ISI g ^R frat = TE: Joc tems Arc tga y dy s 7 = Arce] joe C MI Des y cujus substitutione eruitur y, obtmebimus secundum formulam (12) Sá ba me 2 2 Arctg \?, 74 Arctg s m I= — Arete la veu il. | ENTUM Quum est «=o, evadit 9 [y dx TA aq aira a Bo EY RO Etiamsi alia tirata, quae e functione H(«) deriventur, reperiri pos- sint, illa proposito meo sufficiunt et ad ea, quae jam sunt commemorata, mihi nunc subsistendum arbitror, quia nihil aliud volo, nisi rem attentio- ne, ut opinor, non prorsus indignam indicare. SNS Quia integrala non pauca a functione H(a) pendent, spero, fore, ut inutile quid fecisse non videar, qui tabellam computavi, e qua hauriri pos- sint valores numerici hujus functionis et functionis Z(z), quae aequatione L(a) = HG) — Ha) cum illa conjungitur. Haec computatio compluribus modis fieri potest, e quibus hic commodissimus videtur. E formulis (14) et (15) sequitur, ut sit T Pe A Zz L(a) + H(a) E " l Sinz us desi extis 143 T QT A ri L(a) — Ha) = — ps l vog a x Jii Cosaxdx . Si pro /Sinax, ¢/Cosax substituuntur series *) : Iu NON Ota = 28 0 cata & | Snax — l ax TOR Ott EOS 4 c. h EDB, adu qo NOSSA Baia xe n &c Nd ccce conii oy CE eg IN (nd : ubi B,, B,, &c. denotant numeros Bernoullianos, multiplicatione per dx et B à x — o usque ad x= z facta, eruitur B, B E noun Ge : Me - EE TURN edm PE UNT (2-1), GY at & VN NEM Moro 9:3 ona: E 2: e). Coéfficientibus uie n ipsius argumenti @ in serie priore per €,, C3, &c. et in genere o SE CD per €,,, designandis invenimus Lla) + H(a) — 7 (Sin 7 — 155 -E 14+ C+ Cat + &c. ).. Q0 L(a) - H(a) — - (1Cos © + (92-1) C,a? + (24-1) C,a*-- &c. 1 21502). quarum formularum additione et subtractione Z(a) et H(a) inveniri possunt. ` Hae series adhibendae sunt pro valoribus ipsius a, qui majores non sunt quam 2, quia non male convergunt tantisper dum sit « — 2. Pro valoribus ipsius « > 3 satius est alias formulas usurpare, quas nunc deducam, praesertim quum in iis ipsis per se vis non parva ad functionem (a) illustrandam inesse videatur. Si igitur in form. (1) 14-2 (5—1) pro a substituerimus, habebimus T i ` 2 " aUo. o oa (HD 74 *- (í--2)x — y. Ex theoremate vero notissimo colligitur esse Urb (4+b)7 Jy ony = d + n *) Vide ex. gr. Schlómilch, Differential-Rechnung pagg. 235, 233. Gryphiæ 1847. 144 ubi est secundum (5*) JyCotydy = H(A) = 2/2 et CES: e a [osa =—7 et — lg dz, o 2 si z+ pro y substituitur. Quia cognitum est br 2 fet = — Í Cos} 0 et secundum form. (16) habemus 2 J: ztgzdz = & [L(20) — H(26)}, 0 valoribus inventis rite substituendis invenimus H(1+0) = dt dx Ë 12 Cos? — PL — HHN wea C Si — b pro +å hic substituitur, beneficio aequationum Wi 2) E20 et use TET) prodit H(1—2) = a y ti 12 Cos® + 6 [L(20) — HEHN - T (DADI Eliminatione ipsius [Z(26) — H(2b)] facta, hanc simplicem invenimus rela- tionem (1+8) H(14-2) + (1—6 H(1—2) = m l2 Cosy . . . (25). Ejusmodi fere inter Z(1--7) et Z(1—4) intercedit relatio. Enimvero quum sinistrum membrum formulae (7) non mutetur ponendo —a pro +a, ne- cesse est, sit ga Cotz(-9 + (5 paN i t 5,3! Coty 2449) + (EN pas). Jam quia est [Cotz(14-2) — /Cotz (1-7) = 7 Cot (2) Cotz(1 - 2) —9 lige —2 multiplicatione per 4a? facta, obtinemus 145 (2-a) L(1 -2) — 2 +a} L(4 +3) = 4vitgz(1-2), vel 95 (5— 1) pro a substituendo, (4-5 L(4 -£) — (A - £* L(+) = Itgz(4 -6) (26). Ad tabellam construendam nunc revertamur. Quia est 1— = 25 pro 6=1, e formula (24) sequitur, ut Z(1—2) pro 6<} inveniri possit, simul- atque inventae sunt H(27) et L(27) pro 2— i, quamobrem L(a) et Hla) pro omnibus ipsius æ valoribus usque ad 24 —? per formulas (21) et (22) computandae sunt. Si igitur differentia valorum insequentium ipsius & po- natur — 0,05, H(a) et L(a) per form. (21) et (22) computandae sunt us- que ad æ — 0,65. Praeterea quaerendae sunt (0,375), H(0,425), H(0,475), ut (0,75), (0,85), L(0,95) per formulam (6) inveniantur. computatis, formulae (24), (23), (6) H(«) et Lía) dabunt In numeris in- ventis recognoscendis formula (26) usui esse potest. In tabula insequente computanda quattuordecim decimales adhibui, e quibus decem tantum reti- nui, ne errores, qui vitari nequeant, numeros introductos incertos redderent. His omnibus L(a) 7,8973456554 6,33760357385 5,3016053896 456498369505 40155725879 3,591 0748741 33541992310 2.98097742085 27551981928 2.56765672235 24087618200 997342074765 215738653615 2.0574363208 1,9710910221 5 1 8964245080 183193118835 Ha) | a 31,394389084254 ,05 15,66485642055i1 10 10,4072351414 |1,15 7,7675107652 |1,20 6,1748534675 {1,25 5,10562972173]1,30 4, 3354038712 |1,35 3,75193817725\1 ,40 3,2928592322511,45 29207219335 M,50 26116871611 |1,55 2,31983152892]|1,60 9.42111811425]1.65 1,9266120512011,70 17515827028 |1;75 1,5915516411 1,4521666462511,85 1,3217682101 1,2012243945 |1,95 1,80 1,90 L(a) 1,7290131509 1,6889707131 1,65578826685 1,6291126056 1,6087452748 1,59464336775 1,5869317533 1,58592991335 1,5921 995976 1,60662485585 1,7764329160 | 0,9830218910 - H(a) 0,8826740102 0,7866703190 0,6940432621 0,60389737295 0,5153731390 0,4276108024 0,33971029795 0,25068234355 0,1593831 0525 0,06441990195 1,6305462876 |-0,0359946465 1,66599265525|-0 1 442837393 1,71610102385|-0,2639343776 1,7859362161 |-0,4003233346 1,88425955735|-0,56249134725 2,0887619109 |-0,8283807355 22558193810 |-1,0545949865 2,6948636253 |-1,5507723762 19 Toar A (t y Nu COMME: At Y T dui Ld pii y M IE ay À I ASH MT p "UB if ET "t 408 ph a l4 ve M Fr on n nf ini wt pt + 1 ‘ ! DNUS M À NY. PAL ^E api gah T ws pu et 9 1 ESSE eee À MEMOIRE SUR LA TEMPERATURE DE LA TERRE, A DIFFERENTES PROFONDEURS, A UPSAL, PAR A. J. ANGSTROM. Les recherches sur l'échanche annuel de la température dans l'ecorce de la terre ont été, dans les derniers temps, de plus en plus multipliées. Pour prouver cela je me borne à citer les observations les plus récentes, à sa- voir celles de M. Querecer à Bruxelles dés l'année 1835, celles de M. For- BES à Edingbourg 1837—42 et celles de M. CArpkEcorr à Trevandrum 1842 —45. Aussi est il évident, que non seulement la Géographie physique et végétale mais encore la Géologie et le Magnétisme terrestre en sont égale- ment intéressés. Quant à la Météorologie, la connaissance de la tempéra- "ture du sol en est nécessairement la base, et si actuellement on commence par l'exposition des températures de l'air et de ses extremes sous différen- tes latitudes, et qu'ainsi on commence par un phénomène secondaire, c'est quil nous manque encore des dates quant aux prémières. Les questions les plus importantes d'étre resolues par des observations géothermomé- triques se pourront résumer brièvement: 1) quelle est, sous diverses lati- tudes, la température propre, apartenante aux différentes couches du sol, depuis la surface jusqu'à la limite vers laquelle s'étend l'influence du so- leil; 2) quelle est la quantité de chaleur qu'envoie le soleil à la terre dans le cours de l'année et de quelle maniére, cette quantité, est elle distribuée dans les différentes saisons; enfin 3) d'aprés quelles lois, la chaleur que nous envoie le Soleil, se propage-t-elle dans les couches inférieures de lecorce de la terre, jusqu'à la limite, vers laquelle s'étendent les varia- tions annuelles? 148 La Société Royale des Sciences à Upsal, désirant à contribuer sa part à la résolution de ces questions, embrassa avec faveur la proposition de son membre illustre, le feu Ruppere, de faire des observations géo- thermométriques à Upsal, dans quel but elle lui commit les soins de tous les arrangemens nécessaires pour l'entreprise des observations. Cela étant, Rupsrne fit constuire, aux dépenses de la Societé, 9 géothermomètres des longueurs respetives de 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 10 & 15 pieds Suédois, quil enfonça dans le sol au jardin du laboratoire chimique, situé sur la limite li du territoire austral de la ville et qui d’après des observations barometriques | doit être 50" au dessus du niveau de la mer. Les observations commen- Il cerent avec Dec. 1837 et furent continuées, avec peu d'interruptions, jusqu'au I commencement de 1846, embrassant ainsi une période de Awit années. | Malheureusement, la mort de Mr. Rupsere, au Juin 1839, a anéantie les || espérances que se fit la Société d'une discussion de ces observations par lui- | méme. Cependant une rédaction en était devenue nécessaire, au profit de |! la science; et de plus c'était une obligation qu'on se sentit avoir à la me- moire du défunt. J'ai essayé de remplir cette double tâche, en profitant pour cela des annotations sur les thermometres laissées par RupBere. Je souhaite, enfin, que le travail que j'ai eu avec les réductions de ces ob- il servations aura donné quelques resultats dignes de l'attention de la Société À des Sciences sur la munificence de laquelle cette entreprise a principale- | ment été fondée. Première Partie. Resume des Observations. 1. Construction des thermométres. Puisque les couches diversement profondes de la terre ont un échauffe- ment inégal et que l'indication d'un thermomètre dépend non seulement de la température de la boule mais aussi de celle de la colonne liquide, con- tenue dans le tube, lindication d'un thermométre ordinaire à long tube serait bien fautive. Pour obvier autant que possible à cet inconvénient il ny à pas d'autre moyen que de faire faire la boule d'autant plus grande | que la profondeur à laquelle elle doit étre enfoncée, est plus considérable, AW d'y souder un tube de calibre trés capillaire, auquel on soudera ensuite un autre tube d'un calibre plus grand, qui formera la partie sortante de l'in- i strument hors de la surface du sol et qui portera l'échelle des degrès. La | nécessité de donner a ce tube un calibre plus grand est au reste claire, | i parceque les degrés deviendraient sans cela trop grands. T Ce qui précède contient l'essentiel de la construction des géothermométres, fabriqués ici par M. Certi. Quant aux liquides, ceux de 1, 2, & 3 pieds - 4 , 149 sont remplis avec du mercure, mais tous les autres avec de l'alcohol coloré, ce qui était nécessaire à cause de la grande pression qu'aurait exercée sur les parois de la boule une colonne de mercure, qui aurait eu des hauteurs depuis 4 jusquà 15 pieds. | Les thermometres à l'esprit du vin furent construits au commencement du Février 1836, celui de 6 pieds excepté, et leurs points de zéro dé- terminés avec tout le soin possible, en couvrant la boule et tout la longueur du tuyau capillaire avec de la neige fondante. Les degrés audessus du zé- ro furent déterminés d'après le thermométre-étalon de RupBere, qui répond environ d'une cinquantieme partie d'un degré. Les échelles furent tracées sur du papier et enfermées dans des tubes de verre, soudés aux tubes des thermométres. * - Les thermomètres à mercure furent soufflés dans le mois du Juillet mais pas gradués avant le mois du Novembre. Au reste, les thermométres furent verifies à différentes époques jusqu'au commencement du mois d'Aoüt, non seulement par rapport au lieu du zéro mais aussi à plusieurs autres degrés de l'échelle thermométrique. — Les thermomètres étant ainsi construits et vérifiés, il sagissait de trou- ver un endroit convenable pour ces observations. Il devait, selon Rup- BERG”), remplir les trois conditions suivantes: 1) “d'être situé sur un terrain i. assez étendu et ni limité par des hautes montagnes ni par des préci- pices profondes, 2) de ne pas être trop eloigne de la ville, pour que les observations pourraient se faire, sans trop de géne, chaque jour et à toute saison, et 3) d'avoir une telle composition dans le sol méme qu'on pourrait y forer des trous, nécessaires pour la mise des thermométres, sans que la erforation menerait à de trop grands frais. La première condition était ais pensable pour que la température sérait aussi prés que possible égale- ment distribuée dans le sol tout entour de l'endroit, ou les thermométres furent déposés. Cela ne pourrait p. ex. avoir lieu pour une colline, où né- cessairement la partie, située vers le sud, sérait considérablement plus e- chauffée par le soleil que ne serait la partie du nord. Un endroit, quoique pas tout à fait conforme aux conditions précédentes fut cependant choisi ur la limite du territoire austral de la ville, dans le jardin du laboratoi- "i chi ique. Il ne remplit pas entièrement la première condition, quoique les deux autres soient satisfaites, parceque la plaine, oü il se trouve, est * Parmi ses papiers il-y-a aussi 3 feuilles détachées, écrites en francais, avec une description des géo- thermométres et qui j'ai reproduites presque entierement dans le texte. 150 dominée vers l’ouest par la colline sur la quelle est bâti le Château; mais cette colline étant à une très grande distance, l'influence qu'elle pourrait avoir sur la marche de la température dans le sol devrait être très peu considérable". En mettant les thermométres dans le sol, des precautions étaient ne- cessaires pour que la pression de la terre ni briserait le tuyau, ni change- rai les valeurs des degrés en agissant sur la boule. Le soin minutieux qu'a déployé le feu Rupsere pour obtenir ce but, se fera voir le mieux par la description en esquisse quil en a donné lui-méme et que je reproduirai en entier. "Pour préserver le tuyau, ou BD Fig. (1), il fut placé dans l'axe d'un cylindre abcd en verre et d'un diamètre d'environ 2 pouces et 1 et d'une épaisseur d'une ligne et demi, ce qui m'a paru étre assez pour donner de résistance à la pression extérieure. Ce cylindre était compose de plusieurs cylindres plus courts m'm"n"», m"m"n"n" &c., combines l'un à l'autre au moyen d'un petit cylindre en plomb, comme 2/82», &c., lequel fut attaché au verre au moyen d'un mastic fort. Le cylindre en plombe n'était pas partout d'un méme diamètre intérieur, mais avait au milieu un rétrécissement, de sorte quil se formait ici un cylindre plus épais, qui fut perforé en deux sens perpendiculaires, pour laisser librement entrer l'eau de dehors. Les quatres trous formés de cette maniére prétaient aussi un moyen de fixer le tuyau dans laxe par un fil en laiton, comme le montre la Fig. (2), où zz", n”n”, n'n", n"n"" sont ces fils, tramés tout autour du tuyau «ab. Plus le tuyau était long, plus le nombre des cylindres était grand, et par suite aussi le nombre des fixations du tuyau. Comme il était nécessaire d'avoir le tuyau BD, Fig. (1), entouré de tous les cotés par la méme terre, qui formait les couches extérieures, et qui était de l'argile sablonneuce, le cylindre «cd devait aussi en être rem- pli; mais de cette manière la boule D, si elle avait été laissé tout nue, aurait nécessairement été exposée à une forte pression par le poids de l'argile contenue dans le cylindre. Pour prévenir à cette inconvénient, je faisait faire pour les thermométres de 4, 5, 6, 8 et 10 pieds de longeur, une excavation cylindrique zéd£, Fig. (3, et en bas une excavation hémi- sphérique voo d'un diamètre plus grand que celui de la boule, mais plus petit que celui de l'excavation cylindrique, de sorte qu'il se forma autour de l'hémisphère un anneau circulaire, dont la largeur était 6» et od, sur le- quel pouvait reposer non seulement le cylindre en verre aécd, mais en- 151 core l'hémisphère creux mn#v. Cet hémisphère était composé de deux moitiés dont chacune avait en haut une partie demi-cylindrique sm ou rv: d'un rayon un peu plus grand que celui du tuyau, ainsi que, les deux moitiés étant composées, le tuyau fut entouré de sm et rv, le reste formant une cavité sphérique mzvoczv autour de la boule. . Pour le thermométre de 15 pieds j'étais obligé de faire construire la piece de plomb d'une manière un peu différente, comme le montre Fig. (4). Le diamètre plus grand de ce thermomètre rendait ce changement nécessaire, puisque je n'avais à ma disposition que des cylindres en verre d'un dia- métre intérieur donné. La différence consiste au reste tout simplement en cela que le cylindre ade repose sur le couvercle méme vod de sorte que le diamètre vo de la sphère creuse pouvoit être rendu plus grand. Le grand poids des cylindres avec leurs montures en plomb, et de plus le grand poids de l'argile sablonneuse, dont ils étaient remplis, faisait encore une précaution nécessaire, pour que le thermométre, garni de toutes ces pendices pesantes, ne serait brisé pendant le transport à l'endroit, où il desi être déposé, et méme pendant labaissement dans le trou fore. Pour onner une solidité suffisante au système, je laissais tout le poids reposer sur une plaque en fer MN, dans laquelle étaient visées trois barres en fer, dont deux MP, NQ, se voient dans la Fig. (3. Ces barres passaient par les trois trous faits dans une plaque supérieure, PQ, laquelle fut ensuite attachée à ces barres au moyen des vis P, Q, de sorte que le systéme obtenait une consistance parfaite. Lorsque le thermomètre, étant ainsi à l'abri des forces extérieures, fut enfoncé dans le sol, je remplissais l'intervalle entre les parois du trou fo- ré et les parois extérieures des cylindres en verre avec de largile sablon- neuse, et je laissais le thermomètre ainsi rester, avec sa monture de barres, pendant le cours de presquun mois, pour que la terre en dedans et en dehors des cylindres pourraient prendre un état de repos. Après ce temps les barres furent soulevées, en les dévissant de la plaque MN, la plaque PQ étant ótée, de manière que tout le poids du géothermomètre reposait sur la plaque MN, qui resta dans la terre. La place, oü furent placés les thermométres, était couverte d'une seule pléce en pierre de 4 pieds de coté et de 2 pouces d'épaisseur." Enfin pour garantir les parties des thermométres qui sortent hors de la surface du sol contre des forces externes, le tout fut entouré d'une erille | 152 en fil de fer, ayant la hauteur de 2 pieds environ et la même largeur que celle du carreau auquel elle était attachée. Malheureusement et malgré toutes ces précautions le thermomètre de 15 pieds fut brisé par la pression des couches de la terre déjà après trois mois d'observation; la méme sort frappa depuis deux ans celui d'un pied de longueur; les thermométres (5) et (8) furent aussi brisés, presqu’a la méme époque, mais hors de la surface du sol et, enfin, le thermomètre de | mercure à trois pieds déposa de loxide qui faisait les indications incer- | taines; de sorte que les thermométres de 2, 4, 6 & 10 pieds sont les | seules qui ont constamment été empolyés jusqu'à la fin de cette period de sept à huit ans, que les observations embrassent. i 2. Correction des Thermométres. a) L’examen des points de zéro et des échelles. Le point de zéro fut déterminé non seulement en couvrant la boule et tout la lon- gueur du tuyau capillaire avec de la neige fondante, mais aussi en en cou- (| vrant la boule seule et laissant le tuyau à la température de la chambre, | pour voir quelle serait l'influence d'une inégalité de température de la boule et du tuyau sur lindication du thermométre. En nommant la différence des deux indications z et la température de la chambre 7' l'on aura l'exposé suivant des résultats: i T? mm T—r Corr. à 1°C. | Th. (4) i665 0948. = 4/508 db cc 120,82 . . . 0,0148 | Th. (5) oh 09494 ot eus 12°,88 .. . 0,0097 | AD. do; DT. (6) Oro UN 170,60 . . . 00213 i The. oaot L iD 120,60 . . . 0,0817 i Th. (40)... 0°,323-2,75 ..... 19568 . . . 0,0254 | Vern: 155i, Oust Ia NON Vee) 14993 . . . 0,0247 hi Q ° , , ° D E | Pour décider si les points de zéro étaient parvenus à une position station- fi ; naire, les boules des thermomètres furent couvertes avec de la neige fondante i à deux différentes époques et les indications annotées, a savoir Therm. de lair Th(i) Th(5) | TA(8) TA(4) — Th.(15) Avril 25... +4494... + 0%00..+09,06..+02,00..+0°,00 .. +0°,25 Juli 25 ... --1450 . .. +0,05 .. +0°08..+0°06..+0,05 . . +0,25 Mais puisque les observations précédentes se rapportent à des, points de zéro, marqués avec de diamant, quand la température du tuyau était 153 13°,0 pour les thermomètres (4), (5), (8) et (10), et 159,3 pour le therm. (15), — voyez la Tab. I. — les deux séries deviennent: Th.(4) Th.(5) Th.(8) Th.(10) Th.(15) Avril 25 . . . +0,03... +0,07... +0,03 . . . +0,08... + 0,98, Juill. 25 . . . +0,03 . .. +0,07 . .. + 0,04. . . +0,04... + 0,23; dou résulte que les points de zéro se soient maintenus constants pendant “ces trois mois. Le thern:omètre de 6 pieds fut construit de nouveau (le premier étant brisé) le 24 Sept. et son point de zéro, marqué avec du diamant, vérifié le 25 Oct.; la correction était alors + 0,05. Les corrections des points de zéro, celles des thermométres à mercure étant précises, deviennent ainsi: NLA—3) That) Th) © Th(8) Th) TA() Th(is) 050 .. — 0503.. — 0°,07.. --0505.. —0°,03.. — 00,03... — 02,25. Pour déterminer les corrections des autres points de l'échelle, Rup- BERG avait fait les comparaisons suivantes avec son thermomètre-étalon, dont les indications nous marquerons par T. Tab. IL Comparaisons des thermométres. E a (an TES aad uas Tm de l'air 6,0 | 5°14 5708 | 5*12 5908| 5500 5900 5000 50,00! 5941 4995 995 6977 6*77 60,45 6°,50| 7900 7940| 7949 7945| 6°94 6980 8*0 |855& 8565 70,92 8*05| 70,44 70,60 6°65 6970! 8966 8955 430,0 119,30 41°,40/120,08 12°20} 82,42 8°45] 7°92 79.90 1024 11932 119,4511*,44 1192511975 11*,98109,97 109,38 7^0 14010 149,35]139,63 43°,78/140,05 am 109,50 " 7^0 |15°,00 15°,30|12°,90 13°10|14°,52 149,85 | Temp. Temp. 4 Ee ee T. uela: | o duco (3) 80 |677 70| 1250 |9*00 9%6 | 996 906 ORA 120,651 17929 199540 19°40; 199,96 199,43 manque Vhooroq2oss| 4799 — |19530 490,30] 19020 19033 Les observations précédentes étant calculées, nous aurons, en résu- mant, les corrections suivantes des Thermomètres (2), (4), (6) et (10). 20 t S ze wn — m — À EC 154 Th. (4) 0° — 0°03 Th. (40) 0° — 0*03 5544... — 0504 500 + 00,04 6°77. 25,0995 6565 + 09,08 8554 + 0°10 7942 + 00,09 11930 — +. 0012 7°91 + 02,11 114932 + 0011 10927 + 0911 14940 — -L 0914 1055 0507 159,0 + 00,18 Th. (6) 0° + 0005 Th. (2) 0° + 0900 60,70 + 00,32 906 +4 O0! 12927 + 09,38 19°93 4 0*1 12249 +4. 039 Pour faciliter l'application des nombres précédents je les ai représen- tés par des courbes oscillantes; mais préalablement les corrections pour le Th. à 6 p. sont tous diminuées avec 0°10; cela étant indiqué par les ob- servations de l'année 1839 il se confirme aussi de-là que le point de zéro de l'échelle se trouve 09,08 au-dessus du point de zéro, marqué avec du diamant. b) Les corrections nécessaires qui résultent de la tem- perature inégale de la boule et du tuyau. Si, en laissant la tem- perature 7? de la boule constante, on fait varier celle de la tige de sorte qu'elle devient 7° pour la partie la plus large du tuyau, qui portait l'échelle, la moyenne du tuyau capillaire étant 7^; le poids du liquide contenu dans la tige totale doit, dans tout cas, être le même, ce qui donnera l'équation suivante entre les quantités y, H, «c, A, T°, #9, 7? et z^, en regardant comme unité de poids celle de la colonne liquide qui à 0° remplit l'unité — de l'échelle, et posant, pour abrégér, y — le rapport entre les diamètres des deux parties de la tige, le plus grand étant pris pour unité, H = la longueur du tuyau capillaire, exprimée en degrés, s — la distance entre le point du zéro et le tuyau capillaire, A= la dilatation apparente du liquide, ;"—l'indication du thermomètre, (y? H-- e-- £^) (K— A £9) = y?H (V — AZ9)2-(e4-z) (1— AT), ou à peu prés (a)... E — r = — \{(e + 1°) (T? — 1°) +Y? H (t° — 19). Fo © r # e va à * UTE » 155 L'équation (z) pourra aussi sécrire un peu autrement, si l'on nomme 4° la température moyenne de la partie du tuyau capillaire qui se trouve plongée dans la terre et e, la longueur de celle qui se trouve au-dessus: () ... e — A (Ge Y! +2) T1 — e) +? (He) (5 —2)}. Les quantités « ou s,, n'étant pas données par RUDBERG, jen ai fait les déterminations nécessaires, dont voici la table. La premiére et la seconde colonne contiennent les profondeurs précises des thermomètres en pieds Suédois et Français, la troisième la grandeur d'un degré de l'échelle, expri- mée en millimétres*). Pieds Sued. Par | a | a ; Lois —— 10 | 09110 | 6»^39 | 119m4 | 18960 | 17277 2,1 19195 | 5,0 81,3 159% | 1727 Tab. IL | 335 | 3063 | 479 54,4 141,35 | 1930 40 3573 | 83% 50,8 609 | 452,4 50 | 4466 *| 40:06 27,9 277 | 1270 6,0 5,484 | 7,98 33,0 454 | 4234 100 | 9139 | 8507 ?76 | 32% | 1997 Maintenant, au moyen des données qui nous sont fournies par les Tableaux I et III, les constantes des formules (a) et (4) pourront être de- terminées, ce qui donne d'après (a): pourle Th. (4) . . . . £-:° = - 0,0011 [z? + 65,09] (7*-:*) - 0,0079 (7?- 19), a Th. (6)... . 8-20 =- 0,0011 [ro + 2577] (79-29) - 0,0075 (¢°-2°), Th. (6)... . 2-:* = - 06,0011 [2° + 4°,54] (7*- 2°) - 0,0159 (¢°-2°), 6) Th.(10). . . . #-10—- 0,0011 [2° + 30,24] (70-10) - 0,0215 (42-70). | d'après (4): pourle Th. (4) . . . . 40-10 = - 0,0011 [z? + 65,91] (T°-2°) - 0,0070 (z^ -:9), Th. (5)... . 40-20 — - 0,0011 [2° + 35,32] (7% -2°) - 0,0069(z,°-2°),f , Th. (6). . . . £-:* =- 060011 [r° + 50,47] (T? -2°) - 0,0149 E=) Th.(10) . . . . £-:* —- 0,0011 [2° + 49,02] (79-29) - 0,0206 (£, - 1°). *) Le calcul donne, d’après les dates de la Table III, y—0, 246 pour le therm. à 10 p.; une détermination directe donna y—0, 266 pour la partie de la tige qui se trouve audessus du sol; ce qui pourra contribuer à prouver l’uniformité du tuyau capillaire. 156 ^ Pour les thermometres à mercure (1), (2) et (3) l'on a: £9 — 1°— — 0,000 1573 (eo + voy yw : : . (y). Pour les premiers cinq ans les formules (8) et (y) sont constamment employées à corriger les observations; pour les trois derniers, au contraire, un autre procédé était nécessaire, parceque l'argument le plus important, celui de la température de l'air, y manque entièrement. Jai, à savoir, calculé les corrections des thermomètres pour chaque mois des cinq pre- miers ans, et, prenant les moyennes, je les ai depuis appliquées à la correc- tion des observations pour les trois derniers. Tab. IV. Corrections du therm. à 4 pieds. Jan. Févr. Mars Avr. Mai Juin Juill. Août Sept. Oct. Nov. Déc. 1859|.0,105 0,000 0,02 -0,005 -0,155 -0,16 -0,187 -0,05 -0,03 +0,04 +0,08 0,06 4859110,053 0,045 0,04 -0,09 -0,16 -0,20 -0,24 -0,02 +0.06 0,10 0,06 1840|+0,07 0,06 — 0,04 -0,077 -0,02 -0,15 -0,08 -0,06 10,05 +0,40 0,06 0,04 1841/4-0,08 0,08 0,04 -0,09 -0,16 -0,15 -0,08 -0,96 +0,05 +0,05 0,10 0,04 1842|+0,08 0,04 -0,04 -0,44 -0,16 -0,15 -0,15 +0.06 +0,08 0,44 0,06 Corr. du th. à 6 pieds. 49358|40,144 0,44 0,06 0,00 -0,42 -0,21 -0,24 -0,12 -0,07 +0,10 +0,13 +0,12 1859) -0.11 0,08 0,08 0,02 -0,15 -0,24 -0,30 -0,09 +0,07 +0,15 +0,14 1840.-0,10 0,08 0,07 -0,06 -0,09 -0,91 -0,14 -0,12 +0,05 +0,13 +0,07 +0,08 148411+0,15 0,08 0,03 -0,06 -0,17 -0,20 -0,15 -0,11 +0,04 +0,05 +0,13 +0,08 1842|+0,15 0,06 0,04 -0,09 -0,18 -0,19 -0,90 +0,03 +0,07 +0,16 +0,07 Corr. du th. à 10 pieds. | 1858/4018 +0,21 +0,11 +0,01 -0,07 -0.20 -0,16 -0,16 -0,12 +0,06 10,17 4047 Ù 1839 +0,15 40,16 +0,13 -0,03 -0,42 -0,24 -0,52 -0,08 +0,04 +0,16 +0,4 1840|+0,15 +0,43 +0,10 -0.02 -0,10 -0,20 -0,16 -0,16 -0,06 +0,14 +0,14 +0,18 1844+0,18 +0,16 +0,08 -0,04 -0,46 -0,22 -0,17 -0,01 +0,06 +0,18 +0,12 1842|+0,16 40,10 +0,05 -0,05 -0,17 -0,24 -0,20 -0,17 -0,03 +0,08 +0,19 +0,13 Moy.+0,16 +0,15 +0,10 -0,02 -0,12 -0,241 -0,20 -0,16 -0,06 +0,07 +0,16 +0,15 — Les corrections du th. à 2 pieds, étant presque insensibles, je me. dispense de faire connaitre ici que les moyennes, y renfermant aussi celles — - de l'échelle: Moy.+0,02 40,04 +0,04 -0,02 -0,02 +0,04 +0,04 +0,04 +0,04 +0,02 +0,01 19,04. _ D >» 157 C'est en partant des moyennes que je viens d'indiquer, que j'ai déter- miné les corrections totales du th. (2) et les corrections partielles des trois autres; et quoique ce procédé ne soit pas exempt de toute objection, je crois que les erreurs commises soient peu considérables et nullement sur- passent celles des moyennes elles-mémes, surtout pour les deux derniers - ans, où les observations sont faites chaque dixième jour seulement. Pour compléter les renseignements qui précédent, sur les instruments qui ont servi aux observations, il faut ajouter quelques renseignements aussi sur les heures et les jours d'observation et sur les observateurs; jai essaye de renfermer tout cela dans la petite table suivante: À y Tab. V. Al 5 Année l Heure dobs. Jour dobs. Observateur n ————— —€—Ó———M— ro [NA à 1^ pendant la première pu) M 1838 |/moitié d'année; depuis à chaque jour. RUDBERG " í 4 heures environ, u$ wo E RSC CT 1839 là 4 heures env., |— — — —|Backman a 1840 — — — —| ÅNGSTRÖM 1j 1841 [jà 6'—7' en été, etch. deuxième jour ÅNGSTRÖM iy 1842 |]environ 4* en hiver, — — — — | ANGSTR OM à G. SVANBERG 1843 haque cinquië . SVANBERG ] li fa R E NR Cl S “ih 1844-45 ch. dixième jour. [LINDHAGEN Enfin, quoique il doit résulter de ce qui est dit auparavant, il faut s expressément que le lieu, où sont déposés les thermomètres, est parfaitement accessible au rayons du soleil, parceque cela est une chose de la plus grande importance, quand on veut déterminer la température de la = terre, à l'état ordinaire du sol Car c'est naturel de supposer que la température annuelle d'un lieu, qui soit exempt de toute action directe du soleil, doit s'approcher beaucoup plus de celle de l'air qu'il y aurait lieu autrement; d'où aussi les résultats qu'a obtenus M. BoussiNGAULT, pour la température de la terre à l'équateur, ne doivent pas étonner, en consi- dérant que toutes ses observations ont été faites dans des lieux abrités du soleil. D’ ailleurs, si la chaleur terrestre est plus grande pour des lieux ex- posés à l'action du soleil, on ne pourra pas empècher, en placant les ther- 158 mometres à l'ombre, quà une profondeur plus grande les couches envi- ronnantes exercissent une influence étrangère sur la marche des thermo- mètres; ce qui doit produire, entre autres choses, un accroissement de la température annuelle plus rapide que d'ordinaire, plus on penètre au-dessous de la surface du sol. Re 5. Variations annuelles des températures de la terre. Après avoir, dans ce qui précède, fait connaitre toutes les corrections préalables, qu'exigeaient les indications des thermomètres pour être exactes, je présenterai dans les tableaux suivantes un résumé des observations ainsi réduites 4) pour chaque dixaine de jours, et depuis B) pour chaque mois, pour les huit ans 1838—45; cependant pour le thermométre à 2 pieds les observations n'embrassent que sept ans. Au reste je me propose de discuter successivement les résultats qu'on pourra déduire de ces mêmes observations. 159 A) Températures réduites pour chaque dixaine de jours. Tab. VI. TEMPÉRATURE DE LA TERRE à 2,! PIEDS AU-DESSOUS DU SOL. PERIODE MOYENNES ve a ee DES 1838 | 1839 1840 1841 |1842 |1843 |1844 11838—41|1842—44] 7 ANNÉES Jan. 1-—10] 1,12) 0,29 | 1,25] 0,88] 1,77) 4,56] 1,33 0,89 1,55 1,17 11—20 0,54| -0,02 | 1,11| 0,82| 1,27| 1,31| 1,09 0,61 1,22 0,87 21— 30} -0,47| -0,43 | 1,08} 0,53| 1,17| 1,33| 0,66! + 0,18 1,05 0,56 Févr. 31—9 |-1,72| -1,30 | 0,97| 0,14| 1,01] 1,27) 0,36] -0,48 0,88 |+0,10 10—19]|-3,62|-0,68 | 0,88|.0,91| 0,90| 0,53} 0,05] -1,08 0,49 | -0,41 20—1 |-4,54|-1,27 | 0,70 -0,07| 0,95] 0,20/|-0,47| -1,30 | 40,23 | -0,65 Mars 2—41|-3,52|-1,73 | 0,33/.0,16| 0,94|-0,35| -0,72| -1,27 -0,04 | -0,75 12—21]|-1,93/-1,70 | 0,37| 0,03, 0,94|-0,16|-0,66| -0,81 40,04 | -0,47 22—31|-1,53| -1,16 | 0,40| 0,17| 1,09,-0,02/-0,43| -0,53 0,21 | -0,21 — Avr. 4—410|-1,411|-0,73 | 0,37| 0,21| 1,80| 0,16| 0,06| -0,39 0,67 |+0,07 11-——20]|-0,74| -0,11 | 1,49| 0,74| 4,01| 0,17| 1,63| +0,35 1,50 1,07 21—30 -0,20] -0,03 | 6,25| 5,38| 7,37| 2,12] 5,03 2,85 4,84 3,70 Mai 1—10} 0,46) 0,73 | 8,53| 8,13110,20| 2,93, 8,87 4,44 1:43 5,69 11-—20| 1,54] 4,02 | 8,42110,03/10,20| 8,41/10,66 6,00 9,76 7,61 21—31| 5,34/10,05 | 9,69/16,08/12,99) 8.92/11,24] 10,29 | 11,05 | 10,08 Juin 1—10] 9,85|11,85 |13,33|15,92|14,70] 9,72|11,72| 12,74 12,07 | 12,46 41—20]13,35/13,94 |14,97/14,65/15,14/13,51/12,31] 14,22 | 13,05 | 13,98 21—30|13,99/15,05 |14,15 15,29 14,7914,30|12,19| 14,85 | 13,76 | 14,38 Juill. 1—10|16,43 10,15 |14,70]15,30/15,0"/16,16)11,95} 15,65 | 14,37 | 15,10 11—20/16,24118,50 |15,00115,11115,6*/18,99112,861 10,26 | 15,78 | 16,20 21—31|15,61118,24 106,20 15,25 106,0*|15,31|13,51| 16,34 | 14,94 | 15,86 Août 1—10/16,02/18,32 |15,13/15,48/10,4*10,71/13,52| 16,24 | 15,55 | 15,95 d 11—20]|15.00|17,23*/12,53|15,58/17,1*|18,08|14,29| 15,84 | 16,69 | 16,21 21—31|13,84/16,14*/10,13.15,09/16,5*|19,81 14,94] 1545 | 17,08 | 16,16 Sept. 1—10|13,43|15,05 115,53/14,36/16,04/16,416 15,20| 14,59 | 15,93 | 15,17 11—20|13,12/13,28 |12,28]13,81/13,04/14,69/14,91] 13,12 | 1421 | 13,59 231—30|12,90/11,94 11,433/10,29/11,11|11,38 11,02] 11,64 | 11,37 j 11,52 Oct. 1—410|10,59 10,19 | 9.77] 9,58, 8,09| 8.49] 8,75| 10,03 844 | 935 11—20| 7,58| 9,53 | 7,03| 8,05, 7,63| 5,59 7,10| 805 | 679 | 751 31—31| 5,47| 7,51 | 495| 5,95| 621| 426| 646| 597 | 5.64 | 5.83 Nov. 1—10| 6,10| 4,10 | 5,60! 4,35| 4.51] 5,70| 456| 5.05 494 | 5,00 . 11—20| 4,84] 4,04 | 2.61] 329| 3.79] 4/33] 321| 419 3.78 | 4.02 21—30| 2.04] 3,34 | 2.87) 237| 2,17, 291) 2441 2765 251 | 2,59 .Dée. 1—10! 1,03, 2,10 | 2,41] 2,81) 1:81] 241] 188] 2/09 203 | 2,06 ‘ =] 0,81 sel 1:90) 2,84| 2,19) 1,60| 1.47] 179 177 | 1,78 231—31| 0.51| 1,42 | 1.29] 2,77 2,10| 1,32, 1,19] 1:50 156 | 1,53 Note. Les nombres marqués avec de l'astérisque sont interpolés; pour les mois Juillet et Août, pendant l'année 1842, cette interpolation se faisait d'aprés les moyennes mensuelles dont les valeurs corrigées j'avais préalablement calculées, en employant les formules usitées de Sinus et Cosinus. Cependent, en considérant la sérénité extraordinaire du ciel et la température élevée de l'air pendant le mois Août, je crois que les nom- bres trouvés soient un peu trop grands pour le premier et un peu trop petit pour le dernier des deux mois; mais l'influence qui en peut résulter sur les moyennes générales doit étre insensible. 4) i cmm e — ÁÁ M — A—— PEE SCENE C 7 Sen 160 Tab. VIL Janvier .. Février .. Mars Avril Mai .... AHH SB gS Juillet . . . ATOUT A es Septembre . Octobre . . Novembre . Décembre . 1838| 1839 |1840 |1841 5,88| 8,17 8,75| 9,77 10,27|11,51 11,98112,37 12.90/13,90 13.18/14,71 13,5415,13 13 12.80/14,40*13,75]13,85|14 12,53/13,53 12,15/12,89 12,10/11,90 9 9 , , 2 e) b) 55/15,02*|13,51|13,73|14,13*|1 4,74 3,57| 3,16| 4,49 | 1,06 6,15| 5,72| 6,55 | 3,58 6,47| 7,02] 7,68 | 5,16 7,59| 9,04| 8,80 | 6,41 9,01/11,39]10,51 | 8,05 11,14/11,75]12,04 | 9,69 11,61/12,51|12,09 10,87 12,05|12,73]12,96*|1 2,03 12,69/12,81113,65*/13,19 13,22113,12|13,76*|13,00 13,4113,54]|13,90* 13,34 60*|15,54 13,56/13,56|15,00 |14,84 12,52/12,97|13,03 113,74 11,36/11,55|12,11 |12,41 10,64/10,39]10,34 10,38 < = um E) >» v - v RJ i 9,09| 9,43| 9,11 | 8,41 7,85| 8,02| 8,10 | 6,63 6,54| 6,58| 6,67 | 6,85 6,41| 5,67| 5,80 | 6,61 5,08| 4,69] 4,84 | 5,08 4,35| 4,23] 414 | 434 3,80| 4,19] 3,67 | 3.86 3,321 3,92] 3,45 | 3,50 Voyez la note de la Tab. VI. 3,02] 2,76 2,93| 2,53 2,53| 2,35 2,21| 2,15 2,03| 1,90 1,70| 1,72 1,25| 1,56 1,14] 1,46 0,90! 1,35 0,88| 1,19 1,94| 1,17 3,23| 2,19 5,34] 3,44 7,30] 5,01 7,91| 6,97 8,58| 8,88 9,84|10,42 10,90/11,34 11,50/11,90 12,13112,53 12,46/13.01 12,86/13,56 13,33]13,72 13,55/13,38 13,63/12,63 13,12/11,90 11,55/11,26 10,07|10,06 9,01] 8,70 8,31| 7,47 6,95| 6,17 5,64] 5,30 464) 4,77 3,94| 4,30 3,37| 3,63 2,99! 3,07 PERIODE QUADR. TEMPERATURE DE LA TERRE A 4 PIEDS AU-DESSOUS DU SOL. MOYENNES DES 1842 1843 1844/1845[|1838—41|1842— 45| 8 ANNÉES 161 Tab. VIII. TEMPÉRATURE DE LA TERRE à 6 PIEDS AU-DESSOUS DU SOL. PÉRIODE QUADR, MOYENNES Eee DES 1845]1838—41|/1842—45]/8 ANNÉES 1838 | 1839 | 1840 |1841 Janvier . .| 4,43) 3,95 | 4,56| 4,32 4,07] 4,48 4,04] 3,47 | 4,16| 3,95 3,81] 4,14 3,62} 3,20 | 3,72] 3,78 3,46] 3,81 Février . .| 3,05| 2,90 | 3,63| 3,51 3,19| 3,52 2,58| 2,58 | 3,45| 3,13 2,93| 3,20 2,11| 2,38 | 3,22| 2,74 2,77| 3,03 Mars . . .| 1,71] 2,19 | 3,01| 2,59 2,62] 2,81 1,49] 1,98 | 2,79) 2,47 2,30| 2,58 1,35| 1,74 | 2,00| 2,34 2,24] 2,46 Avril . ..]| 1,26) 1,61 | 2,51| 2,23 2,03] 2,30 1,20} 1,50 | 2,38| 2,21 1,96] 2,32 à 1,16] 1,46 | 3,02] 2,77 H 5 62574 Mai .. ..]| 1,12] 1,46 | 4,53| 4,27 2.99| 3,80 1.17| 1,65 | 5,47] 5,49 4,17] 5,09 [ 1,59| 3,52 | 6,18| 7,89 5,58| 6,12 Jun. . . -| 3,82| 577 | 7,03| 8,67 3:01] 302527 5,97| 7,24 573 9,72 8,35] 8,45 7,64| 8,67 | 9,46,10,37 9,86] _9,53 Juillet . . .| 8,87) 9,74 |10,09/10,96]10,9 7 510,01] 10,11 10,07/10,84 |10,62/11,24 10,64] 10,85 : 10,83,11,74 |10,97/11,52]12,10*|11,27/10,90/11,26| 11,38 Août. . . .|11,31/112,40 |11,62/11,95|12,36*|11,52/11,37|11,83| 11,77 11,72112,45*|11,79/12,16|12,68*|12,306/11,77]12,10| 12,27 £z 11,5612 38*|12,03/12,42]13,10*13,14/12,08/12,15| 12,62 Septembre . |11,43/12,32. |12,19/12,46]13,32 |13,33/12,25|11,83] 12,68 11,30/12,26 |11,89/12,13]12,62 |12,84/12,20/11,44] 12,28 11,19/11,76 |11,21/11,57/11,92 12,11/11,51|11,10| 11,66 Octobre . -|10,99/11 12 |10,94]10,68]10,96 |11,09/10,5510,50| 10,79 10,240,435 | 9,87| 9,43| 9.99 | 9,82) 9,65| 963] 9,77 8,99| 9,87 | 8,79| 9,06| 9,12 | 8,42} 9.00] 8,69| 8,81 Novembre .| 7,95| 8,96 | 7,76| 8,06| 8,44 | 7,80| $,10| 7.47] 7,97 7,01| 7,83 | 7,38| 7,20| 8,02 | 7,39| 7,14| 6.67] 7,31 ‘ 6,74] 7,03 | 6,59) 6,43) 6,58 | 6,61) 5,86| 612] 6,30 Décembre .| 5,74] 623 | 5,91| 5,73] 5,85 | 5,82| 5,48| 5.62] 4,69 5,01) 5,51 | 5,34) 5,40) 5,17 | 5.32) 485| 503] 509 4,43| 5,01 | 4,79) 5,07] 4,80 | 4,90! 4,40] 451] 4,65 Voyez la note de la Tab. VI. 21 162 Tab. IX. TEMPÉRATURE DE LA TEBRE à 10 PIEDS AU-DESSOUS DU SOL. 1841 1842 1843 ————— ee Ee | EEE ||" À? | Oe Janvier . .| 6,38 Février . .| 5,33 Mars ...| 4,29 Avril ...| 9,99 Mayo nue 173,16 Juin... .| 3,37 Juillet . . .| 5,81 Août ...| 8,05 Septembre .| 9 28 Octobre . .| 9 64110,12 Novembre . | 8 92 Décembre . | 7 63 658 Voyez la note de 9,76*| 9,48 9 95 | 9,79 9 71 | 9,45 42 | 9,03 9 09 | 8,43 8,47 | 8,06 7.88 | 7,72 7,39 | 7,27 6,93 | 6,78 la Tab. VI. 9,44 9,77 9.96 | 9,79/10,12 10,02/10,23 10,08/10,30 9,92 10.15 PÉRIODE MOYENNES 1] ee DES 1844] 1845 ]1838-—41|1842—45] 8 ANNÉES 6,57| 6,31 6,34 6,51 6,43 6,22) 6,00] 5,93 6,22 6,08 5,86| 5,63 5,62 5,88 5,75 5,55 5,35] 5,32 5,58 5,45 5,23] 9,06 5,04 5,24 5.14 4,95| 4,82 4,75 5,06 4,90 4,75| 4,08 AT 4,88 4,68 4,60] 4,51 4,23 4,70 4,46 4,43| 4,35] 4,06 4,48 4,27 4,19) 4,11 3,88 4,26 4,07 4,03| 3,89 3,75 4,10 3,93 3,94! 3,74] 3,62 4,03 3,63 4,17| 3,77] 3,67 AAD 3,89 4,56| 3,99 3,83 4,42 4,13 4,99| 4,43 4,10 4,85 4 AT 5,57| 5,02) 4,61 5,40 5,00 6,16| 5,67 5,33 5,99 5,66 6,65| 6,40 6,11 6,62 6,36 7,26| 7,06 6,82 7,26 7,04 7,88| 7,68| 7,53 7,88 7,71 8,38| 8,51 8,14 8,43 8,29 8,86| 8,89 8,70 8,97 8,84 9,27 9,33 9,13 9,40 9,27 9,65 9,67 9,50 9,80 9,65 9,93 9,93 9,79 10,09 9.94 10,17/10,04 9,95 10,38 10,66 10,22110,07| 10,02 10,42 10,22 10,13 9 82 9,96 10,26 10,11 9.92 9,53 9,83 9,94 9,88 9,58] 932] 9,55 9,60 9,58 9,21 8,91 9,16 9,21 9,19 8,78 8,19 8,71 8,78 8,74 8,26| 8.02 8,27 8,27 8,27 7,04 751] 7,78 nae. 7,76 7,08] 7,06] 7,29 7,25 7,27 6,65) 6,64 6,82 6,83 6,82 163 Le premier usage que jai fait des observations précédentes consiste à déterminer les époques et les grandeurs des Maxima et Minima de la température annuelle à différentes profondeurs, et jai suivi, à cet égard, la méthode adoptée par M. QUETELET dans son mémoire intéressant sur la température terrestre. Ce qui se réduit à faire passer un arc de parabole par les trois hauteurs thermométriques, considerées comme ordinates, entre lesquelles doit tomber une valeur de Maximum ou de Minimum. Comme aussi la marche analytique comporte plus d'exactitude, elle a été enployée en déterminant les nombres en question pour chacune des périodes qua- driennales; pour les ans séparés, au contraire, les mémes nombres sont déduits par construction et depuis appliqués à la détermination d'erreurs moyennes, données par la table XII. Tab. X. GRANDEURS DES MaxiMA ET MINIMA DE LA TEMPERATURE DU SOL. DIFFÉRENCE DES MAX. ET ! Maxima Minima MINIMA. RS ÉRIODE PÉRIODE 1838-41/1842—45 P * [1838-41 /1842-45| movenne |1838-41|18429—45 ENTIÈRE ENTIÈRE 91 .. .|169348| . . . . |16,°220 |-1,°318| . . . . |-0,°774 [17,658 . [16,991 40 ...|139,969/14,269 |14,013| 0,873 | 1,2325 | 1,2099 113,°096 |12,°944 12,0914 6,0 . . .|42,°109 [42,0744 12,°412 | 4,909 | 2,°284 | 9,097 10,9200 |10,°430 1102315 40,0 .. . (10,7020 10,429 | 10,222 3,7616 | 4,9030 | 3,9894 6,9404 | 6,399 | 6.398 Tab. XL EpPoques pes Maxima ET MINIMA DE LA TEMPERATURE DU SOL. Époque pu Maximum | Erogue pu Minimum PROFONDEUR 1838-41 | 1949-45 | MODE | gs 44 | 44e 45 | PÉRIODE ENTIÈRE ENTIÈRE EF ERIS 3 OVE -«-Jullet 25A. 3. Août 18 Février 278/15 59. Mars 3,6 &o ...lAoût AllAoût 25,5lAoût 18,5lAvril 2,8Mars 274| — 305 60 ...| — 300 — 31,9 — 31,0] — 129|vrl 89lAvril 105 100 ...iSept. 25,4/Sept. 924|Sep. 935| — 272 — 244| — 25,9] En nommant l'erreur moyenne, correspondante à une seule année, 4 ct celle de la période entière ò, l'on a*), comme on sait, en posant >, Am 218 T,0— 300,047 + 19,973 sin (n 30° + 430 44’) + 19,458 sin (n 60? --308* 54) — + 00,298 sin (n 90? -|- 158° 297) Les deux formules étant comparées entre elles, on voit d'abord que la température du sol surpasse celle de l'air de non moins que 20 872; ce qui est tout contraire à l'opinion adoptée auparavant: que les deux tem- pératures doivent être égales. On voit aussi que les inégalités de la surface surpassent celles de l'air, et que cela arrive sourtout pour le second terme, pendant qu'à Upsal ce sont les troisièmes termes qui diffèrent le plus l'un de l'autre. Les amplitudes du second terme étant déterminées par la formule (46) . . . . . log 2z— 0,59616 — 0,051660. x on aura 2a = 09,01 pour 50,2 pie ds, résultat qui répugne essentiellement à celui de M. Boussingault, qui a ob- servé qu'à l'équateur la température de la terre, à de trés petites distances de la surface, telles qu'à un quart ou à un tiers de métre, est sensiblement la méme aux différents jours de l’année. Toutefois ses observations ont été faites dans des lieux abrités du soleil; mais aussi, si lon suppose que les variations de la température du sol et celles de l'air soient identiques, il sensuit que les inégalités annuelles ne doivent pas étre insensibles qu'aux profondeurs de 40 pieds. D, Température de la surface terrestre. La température extérieure se compose de trois sources différentes que nous assignons, d'après Poisson, comme suit: 1:0 la chaleur solaire, y compris la partie dispersée par l'atmosphère, 2:0 la chaleur atmosphèrique agissant par rayonnement ou par contact immédiat, et 3:0 la chaleur stellaire. Tous ces éléments entrent diversement dans l'équation de la surface et compliquent à un tel degré son application que la solution compléte du probléme, dans létat actuel de la science, surpasse les forces de l'analyse. Maintenant, nous examinerons successivement les diverses parties dont se compose l'équation de la surface. Ainsi en désignant par ^ le pouvoir rayonnant de la surface, par £ la température moyenne de l'atmosphère et de l'espace céleste, par 219 À, le pouvoir refroidissant et la température de l'air en contact avec le sol, par e le pouvoir absorbant de la surface pour la chaleur solaire, et enfin par II l'intensité de cette chaleur aprés avoir traversé l'atmosphére, on aura d'aprés Poisson: I — (u8) + X (u-1) — en A Nie aint Tate oe Cr es RU ME AU (17) Pour simplifier le problème, Poisson a supposé que le rapport Ex A Soit assez petit pour qu'on puisse négliger le terme I4 qui en dépend; il suppose de plus que la température £ soit constante et qu'elle ne doive différer sensiblement de celle de l'espace céleste. Voyons jusqu'où ces suppositions soient permises. Pour que l'expression A (w-£) soit valable, il est nécessaire que le pouvoir rayonnant de l'atmosphère et de l'éspace céleste approche de celui du noir de fumée, car autrement celui - ci entrerait aussi dans l'expression mentionnée. Mais ainsi que l'absorption de la chaleur terrestre, à travers l'atmosphère, doit varier dans de trés grands rapports avec l'état de l'atnosphére plus ou moins sereine, de la méme manière doit aussi le pouvoir rayonnant de l'at- mosphére se changer continüment. Maintenant, il est toujours possible de substituer au lieu des deux sources, la chaleur atmosphérique et la chaleur stellaire, une seule enceinte fermée douée du maximum de pouvoir rayonnant mais d'une température variable. Sa température variera non senlement avec la température moyenne de la colonne atmosphérique, mais aussi avec son pouvoir rayonnant, et cette dernière cause peut méme occasionner de plus grandes variations dans la température de l'enceinte que la première. Nous avons vu qu'à Upsal l'état du ciel est assujetti à des variations annuelles très remarquables, mais il resulte de la considération de la formule (3) que ces variations doivent plus oü moins tendre à compenser celles de la co- lonne atmosphérique. Il peut méme arriver que la température & de l'en- ceinte peut, à cause du pouvoir rayonnant plus grand d'un ciel couvert, surpasser en hiver celle quia lieu pendant l'été. Comme le pouvoir refroidissant X del'air est peu considérable, à raison du peu de densité de ce fluide, on pourait dans une premiére approximation négliger le terme qui en dépend, du moins pour des lieux situés à l'abri des vents rasants; mais il y a une autre cause qui occasionne une perte de | 220 chaleur très sensible, à savoir l'évaporation de la surface, et qui peut se lier naturellement à la perte de chaleur qui provient du pouvoir refroidissant de l'air. Maintenant, quoique les lois de toutes ces inégalités soient inconnues, il est clair qu'on pourra mettre AE À v mm + p sin (Zrt) + &c. ALAS mais aussi quil ne sera pas permis de supposer £, égal à la température de l'espace celeste. Il reste à considérer la partie de la température extérieure dont la chaleur solaire est la source. On a II _Scosh Scos? Et ne (1 — 2a sin 21), r et 0 étant le rayon vecteur et la distance zénithale du soleil, a et a le demi-grand axe et l’excentricité de son orbite, ¢ le temps à partir de l'équinoxe du printemps boréal, et, enfin S la quantité de chaleur solaire qui apres avoir traversé l'atmosphère tombe sur l'unité de la surface pendant l'unité du temps. Or, cette quantité S variera non seulement avec l’état plus ou moins serein de l'atmosphère, mais aussi avec la longueur du trajet des rayons lumineux dans l'air, et l'on ne peut pas, avec Poisson, supposer que ces variations solent peu considérables *). Quant à la loi suivant laquelle la chaleur solaire est absorbée à travers l'atmosphére, nous avons déjà remarqué que celle de Bouguer ne parait pas suffisamment exacte et, au reste, son introduction dans le calcul ferait la formule (17) trop compliquée. Mainte- nant, si l'on désigne par S, la quantité de chaleur solaire qui sous un ciel serein et dans la direction normale traverse l'atmosphère, j'ai trouvé que les observations de M. Quetelet sur le rayonnement solaire se laissent repré- senter par la formule trés-simple S, (A+B cos 9), ou, les constantes A et B étant déterminées **), par *) Forbes: On the temperature of the earth. Ed. Ph. Fr. Tom. XV, p. 221. Yet of these elements — the imperfect transparency of the air and its varying thickness — theory has hitherho taken no account and con- sequently the expression for the quantity of sunshine, obtained in terms of the astronomical constants with so mouch labour, we must hold to be nearly useless as a physieal datum. It is vain to say, with Poisson "Les lois d'absorption de la chaleur solaire à travers l'atmosphére sont également inconnues et l'on peut seule- ment supposer qu'elles sont peu considérables". **) Pour faire voir l'exactitude avec laquelle la formule adoptée se laisse appliquer aux observations acti- nométriques, j'ai formé, en partant des observations faites par M. Quetelet le 4 et le 5 d'Aoüt 1842, 6 dé- terminations fondamentales qui, étant comparées avec la formule 221 SACS 0 756 cas 0) S ENG bn 8: Cette formule se réfère à l'état serein de l'air; mais il est probable qu'on puisse, sans diminuer sensiblement son exactitude, introduire au lieu de S, la quantité S qui représente l'état vrai de l'atmosphère. On aura ainsi, en posant RC A= eS DIN” (AN )a? ? T = À cos 0 (09438 + 0/7563 cos 0) 14-2 sin rA . . . . (19) pendant que d'aprés Poisson on a seulement T= À cos 0 (1-2 æ sin zt) La quantité cos Ü peut s'exprimer en série de cosinus des multiples de Tangle W, qui est relatif au mouvement apparent du soleil parallèlement à l'équateur, et l'on peut écrire cos Î =+ {V+V, cos + V,,cos2 + &c) . . . (21) ou, en ne considérant que les variations annuelles, cos 0 = V; cos? 0 (V*1V. &c) Or on a, d'après Poisson, V=Q +17 sin u sin y Sinv+ Q, Cos9v +Q, cos ku+ &c. en désignant par u et y la latitude du lieu et l'obliquité de l'écliptique, par Q, Q,, Q, des constantes qui se laissent déterminer par des fonctions ellip- tiques, et par v la longitude vraie du soleil. En substituant dans cette formule y= 939981, 2-000168, u=5951,8, Q=0,5478, Q =-0,04924 on aura pour Upsal: V =0,5478 +0,5410 sin v - 0,04924 cos 2 v + &c. V? =0,4585 + 0,5927 sin v - 0,2003 cos 2 v - 0,0266 sin 3 v - 0,0121 sin 4v, et, en posant | yViQ t Q' sin v + Q” cos 2 v + Ke. 35°,57 (0,2438 + 0,7563 cos 9), et avec celle de Quetelet 51°,7 X 0,6465, donnent les différences suivantes: 9 Actinomètre Formule prés. Form. de Quet. 35° 4' 31°,11 30°,68 A=+0°,43 3054 A=+0°71 43 18 27 ,76 28 ,24 — 0 ,48 28 ,5 —0 ,74 53 29 24 ,56 24 ,68 0T 24 ,8 —0 ,24 65 23 20 ,50 19 ,87 + 0 ,63 18,15 — 40,35 75 12 15 ,15 15 ,24 —0 ,39 9,3 +5 ,85 86 56 5 ,60 8 ,82 23522 0,07 +5,53 On voit que les observations sont mieux représentées par notre formule que par celle de M. Quetelet. Toute- fois la différence à la derniére ligne est considérable; mais il est probable que les indications de l'actinométre prés de l'horizon sont trop petites, faute de pureté de l'air. PE 222 j'ai aussi trouvé *) Q°=07563, Q’ = 0,6256, Q’=0 &c.; d'ou Ly? = 0,2838 + 0,4728 sin v - 0,0978 cos v La formule (19) peut s'écrire sans erreur sensible (94) . . . T-202193 {V+ V: 1V341V?). (1-20 sin 972); en substituant les valeurs précédentes et en se souvenant qu'on a, à peu près, v = Irt + 2a cos Qt , il en résulte définitivement (25) . T-2103368.-03781 sin 2t - 007148 cos 4rt - 0,052 sin 6rz + Ec.} Maintenant, la formule obtenue se réfère à l’état vrai du ciel, mais celui- ci étant assujetti à des périodicités annuelles, il faut y avoir égard. La for- mule (4), pr. p., peut s'écrire (26) S — 0,171 (1-109031 sin (217: - 3* 27')4-0,0981 cos (Ame - 1" 21^) 0,0359 cos (67t-13^39^ si l'on compte le temps, à partir de l'équinoxe du printemps boréal *). Cela etant, si l'on pose & — &, (oS+0, S?+&) où simplement $-6$, S, et si l'on substitue la valeur de S dans la formule (25), on aura (297) . T= {0,3692 +0,4351 sin (274-117) - 0,0762 cos (krz- &^ 39^) + &e.} _ 08,5, , 9 jc D'aprés les formules (20) et (22) on aurait, au contraire, (28 . . . T= {05478 + 6226 sin 2t - 0,0386 cos Art + &c.) ; expression, qui diffère sensiblement de la précédente. = et E , la premiére sera sensiblement con- + stante, mais non pas la seconde, qui doit s'augmenter avec la température et, - Quant aux quantités à *) On a, d’après la troisième formule de Poisson à la pag. 488 — il faut y mettre cos? au lieu de cos u — Equateur Paris Upsal Cercle polaire Q,= + 0,04132 + 0,00253 — 0,04924 — 0,0864; d’où la constante Q, change de signe entre l'équateur et le cercle polaire. Pour les constantes Q? et Q' jai trouvé: ° = eosu E (sin y); 4.4 fsin tang m si . . a Vainy FG) Ete) —75 cos P + (1—4 sin ty + vs sin ty) P . š 5 2c?—1 1—ec: n + (1—isin?y) R + rto sin y sin u eos p ( = El) + st F().)} En posant ES, p=3 - 4; 8 D=F(c) Ep) — E(c) Fip); F=tang u siny F(c) — coty D; 81n u COS A sin y Ete) + T P **) Pendant les années 1838—44 l'équinoxe du printemps est arrivé 79,94 jours=780 47/4, à partir du com- mencement de l’année. tang m : x Q=- iasin y (4y + 2cos u) Fee) + ¢(2 + sin2y) tangy D+: 233 de plus, être diminuée pendant l'hiver à raison de la couverture du sol par la neige. Ainsi l'on pourra mettre au lieu de AS Sa uie cour yis nns 1G. 400 nio» (29) En substituant cette valeur et celles obtenues précédamment dans la formule de la surface, il en résulte, si l'on désigne = par 6 el £, +p sin (art +) &c.)+-T}(1+fa) . . (29) Maintenant, on pourra, dans une première approximation, mettre f=p=0 et l'on aura tout simplement, en désignant les nombres de la formule (25) par ERSTE du i À : i Fei 4, =b{u- o=2[9+9 sin (@ré-e)-g"cos(kmt-e\]} . . . (30) équation qu'on satisfiera par la formule (4) en posant m=, +49, a-ygd : b=59" Se. b+ V =D cos (a-s), V= D sin (&-s) , 6+V 2 =D cos (8 - €) &c. En passant aux nombres parla formule (25) et par la formule (11), qui peut s'écrire T? = 6,975 +10,°550 sin (274-300 29) - 2,836 cos (&zrt- 409 40") - 0,975 cos (6t - 4M) on aura P = cos 30018 -sin 30°18 203589, 109,550 — 5-g'. 0,3589; E g=24,95 ; et la température moyenne de l'enceinte fermée, qui par son effet équivaudrait à la chaleur stellaire et à la chaleur atmosphèrique, deviendra £, = 6,75 - 240,95 = 187,20 Cette valeur répond à l'état moyen du ciel représenté par S,=0,471 et ne doit pas étre sensiblement alterée par les quantités que nous avons négligées. Car fu tend à augmenter un peu ; — avec, f- mais na pas d'influence sensible sur g’, qui sera, au contraire, un peu diminué par le terme p si» (27¢+W); d'ou il resulte que les deux causes agissent en sens opposé et qu'elles doivent plus ou moins s’anéantir. Si dans l'expression -ESS _ anne I? ~~ Ec Kd m 224 on pose e=4, on aura une limite supérieure de la grandeur de /°, parce que l'intensité de la chaleur solaire directe et dispersée décroit plus lente- ment que S et ne devient pas zéro pour S=o. Cela posé, on aura pour un ciel serein £0 2939,4 — 65,75 = 169,65 et si l'on se souvient que ? seulement de la chaleur solaire traverse l'at- mosphére normalement dans son état serein, on aura définitivement la temperature de l'enceinte stellaire = 80°,1 -6°,75 = 73*,35; en supposant que la température moyenne du sol ne saltere pas par lab- sence de l'atmosphère. Bien que cette supposition ne peut avoir lieu à la rigueur, néanmoins le nombre obtenu -73°1 peut être considéré comme la limite inférieure que ne dépassera pas la température de l'espace céleste. Ce résultat s'accorde bien avec les nombres qu'ont obtenus les physiciens par des considérations toutes différentes. Ainsi Fourier a trouve pour la température en question -50° à -60°, J. SVANBERG -53°, ARAGO -56°,7, PECLET -60°, SAIGEY -65° et -77". D'un autre cote Porssow a trouvé -13° et M. POULET -442°. Mais il faut bien se souvenir que /e nombre de POISSON se réfère à la température que nous avons désigné par £, et quil n'équivaut pas à la température de l'espace qu'en posant la partie de la chaleur qui provient de l'atmosphère égale à zéro, ce qui n'est pas admissible. Quant à la détermi- nation de M. Pouzer, elle est fondue principalement sur la loi de Dulong; mais il est facile de démontrer que l'équation fondamentale, VU. a? = bat + b'a”, qui lie la température zenithale à la température de l'espace et à la tempe- rature moyenne de la colonne d'air, n'est pas correcte *). *) Si, par exemple, l'on suppose £2 — 20°, t’/=+ 20°, b=b’=1, il est facile de voir, sans aucun calcul, que z doit être environ 0°, mais la formule donne plus de 20°. Aussi si l'on suppose que b’< b — 1 et, de- plus, que b s'augmente, il faut nécessairement que la température de l'enceinte z diminue, pendant que d’après la formule citée elle sera augmentée. "Voyez les Comptes Rendus Tom. VII. =» GIDE — — NOVARUM SYMBOLARUM MYCOLOGICARUM MANTISSA, AUCTORE E. FRIES. Absoluta et typis jam exscripta priore dissertatione, e Musaeis propriis et Hafniensibus novam fungorum messem obtulerunt viri amicissimi Lieé- mann et Orsted, partim in America continentali a se ipsis, partim in insula S:t Thomae a Krebs collectam, additis quibusdam e Guinea reportatis. Me- lior pars ad species jam recensitas pertinet, praecipue ex iis, qui ex ins. S:t Thomae reportatae sunt, v. c. Hiatula discreta, H. Benzoni, Agaricus An- tillarum, Coprini etc. Clathrus cancellatus in insula citata vulgaris et diver- sus a L. guttato. Inter Liebmannianos accedunt ad Floram Mexicanam Polystictus barbatulus (supra p. 71) et P. pinsitus. (El. p. 479.) Corae sericeae adsunt specimina pulcherrima fructifera! Ex insula S:t Crucis porro re- portavit Marasmium Oreadem, Coprinum plicatilem et Schizophylli communis var. resupinatam, orbiculari-applanatam. E Guinea, cujus fungi a nostris maxime recedere solent, adest Agaricus, singulis notis in 4. wmbelliferum quadrans. Haec statio eo magis memorabilis, cum haec species in Europa boreali praecipue luxuriat. Omnia specimina in spiritu Vini optime conser- vata erant (Hiatulae utriusque speciosissima, antea descriptis longe majora et-insigniora) sed eo ipso de coloribus nativis saepe dubii sumus. Qua de caussa omisimus species quasdam sat insignes, sed notis evidentissimis a jam descriptis haud distinguendas, v. c. Lentinum aterrimum, pileo infundi- buliformi dense setoso, stipite hirto, facile status Z. Lecomtei e Mexico, A- garicum A. leonino simillimum, pileo gilvo, sporis vero ignotis, e ins. S. Thomae, e. sp. His missis restant sequentes nobiles, omnino novae vel minus cognitae. 1. Acanicus (NAUCORIA) PAPULARIS, pileo carnoso plano obtuso albido, papulis innatis stipatis persistentibus concoloribus asperato, stipite fistu- 29 Wl UN | I 2206 | loso aequali pallido, lamellis adnatis dente decurrentibus distantibus e pallido cinnamomis. In insula St. Thomae. Krebs. Species pileo undique et dense papilloso, papillis cum pileo omnino ho- mogeneis, typum praebet ab omnibus clare diversum. Gregarius, immo caespitosus, habitu ad Marasmium Oreadem et A. pediadem accedens, la- mellis vero distantibus nec fuscescentibus insuper longe diversus. Stipes 11-2 unc. longus, 1-2 lin. crassus, tenax, subfibrosus extusque fibrillosus, pallidus. Pileus etiam junior videtur planus, disco carnosus, versus margi- nem vero membranaceus demumque striatulus, 1-2 unc. latus, obtusissimus, albus. Lamellae horizontales, totae adnatae, latae, admodum distantes, juniores pallidae, dein cinnamomeae. — Multum variat, ut duae facile distinguantur varietates, altera diminuta statura A. myosuri; altera pileo convexo irregu- lari, sed coloribus et pilei indumento ad hane speciem certe referendae. AGARICUS (GALERA) MACROMASTES, pileo membranaceo e cylindrico coriaceo, umbone centrali obtuso orbiculari prominente, stipiteque cavo conico-attenuato glabris pallidis, lamellis liberis sublinearibus, primitus cohaerentibus. In insula St. Thomae. Krebs. Etiam haec species typum omnino novum praebet, lamellis primitus more Coprinorum stipato-cohaerentibus et crispatis a genere deflectens. Stipes cavus, firmus, primo curtus conicus, dein elongatus sesquiuncialis, basi 3-5 lin., apice 2 lin. crassus, glaber, pallidus. Stipitis apex excurrit in pilei mammam orbicularem definitam et vulgo admodum prominentem, eujus marginibus adfixus pileus omnino membranaceus, primo cylindricus, dein conicus, 3-13 unc. altus, laevis, glaberrimus, pallidus, margine recto stipiti adpressus. Lamellae liberae et a stipite prorsus discretae, adscendentes, stipatissimae, crispae, perangustae sed utrinque acuminatae. Sporae ochreo- ferrugineae. Lentinus (ConmNucoPrOrp.) FLACCIDUS, pileo submembranaceo flaccido profunde umbilicato subinfundibuliformi laevi glabro pallescente, mar- gine reflexo integro, stipite curto adscendente subexcentrico, lamellis obconico-decurrentibus inaequalibus distantibus subintegerrimis. In insula St. Thomae ad truncos. Krebs. Habitus omnino L. Sajor-Caju, sed lamellis valde inaequalibus et di- stantibus abude diversus. Stipes solidus, lignosus, 4-4 unc. longus, 2 lin. crassus, aequalis, adscendenti-incurvus, subexcentricus, glaber, pallidus et 224 flaccidus, 2-3 unc. latus, laevis, glaberrimus, alutaceo-pallescens, margine in- tegro deflexo, at non involuto. Lamellae valde inaequales, latae, valde di- stantes, eglandulosae, sed tenuissimae, membranaceae, quo a Panis differt. Reliqua ut supra. | LENTINUS COCHLEATUS. Epicr. p. 294? v. occidentalis. Ex insula St. Thomae adsunt specimina copiosa, pileo submembra- naceo lamellisque integerrimis satis diversa, sed in immensa specierum copia praestat omnes typos manifestos haud praebentes vicinis subjun- gere, quam novas proponere. Panus TROGLODYTES, pileo carnoso convexo eumorpho squamis floc- cosis adpressis dense vestito pallescente, stipite solido squamis concen- tricis patulis squarroso, lamellis adnatis confertis crispis dilute cinna- momeis. Ad truncos insulae St. Thomae. Krebs. Species quoad affinitatem dubia, stipite Æ. radicosum Bull. in memoriam revocans, at nulli rite affinis. Pileus quidem Lentinum sitaneum refert, la- melle vero Pani stiptici. Substantia quidem compacta et firma, praecipue ut in variis Panis stipes induratur, sed pileus carnosus nec lignescens. Sti- pes radice fusiformi truncos intrat, curtus, unciam raro superans, sursum leviter attenuatus, in squamas pluriseriales concentricas patulo-reflexas dif- Íractus, sursum pulverulentus, inferne simul nigricanti-squamosus (hae squa- mae propriae, nec a stipite diffracto ortae, adpressae), ceterum pallidus. Pileus firmus, carnosus, obtusus, regularis, uncialis et ultra, undique squamis confertis adpressis floccosis imbricatus, alutaceo-pallescens. Lamellae ad- natae, dente decurrente, horizontales, confertae, angustissimae, inaequales, crispae, ditute cinnamomeae, margine integerrimo. PANUS PTERYGODES, pileo membranaceo sessili a cupulari reflexo ra- diato-sulcato pallido, lamellis distantibus distinctis latis fulvis, acie dilu- tioribus. Ad truncos in Guinea. Forma et substantia P. melanophyllo Fung. Natal. simillimus, sed colori- bus diversissimus, mox distinctus. Pileus tenuissimus, e sulcis subcrispus, 3 lin. tantum latus, sub lente flocculosus. CANTHARELLUS MEXICANUS, pileo carnoso turbinato-infundibuliformi gla- bro griseofusco, margine tenui undulato-crispo, stipite solido deorsum attenuato subfusiformi, lamellis augustissimis longe decurrentibus strictis dichotomis venoso-connexis. TE 2 I = Et — = — [v à | 228 Ad terram juxta Mirador, Mexico. Liebmann. Cantharello cibario affinis, sed tam coloribus, quam lamellis angustiori- bus, strictioribus, quam omnium partium colore distinctissimus. Hie ad | Cantharellum clavatum proxime accedit, praecipue hymenium utriusque con- | color est, sed lamellis praeformatis, strictis, trama manifesta heterogenea, certissime distinctus, nec non margine pilei tenui, acuto, ut nullo modo cla- 1 vatus dici potest. Stipes 11 unc. longus, firmus. Pileus 14 unc. latus. 8. PoLvPORUS (MELANOP.) ATRATUS, pileo lento tenui reniformi sublaterali glabro aterrimo, versus marginem acutum fibrilloso-virgato, stipite curto tenui excentrico punctulato, poris minimis stipatis obtusis aequalibus umbrinis. R | Ad Mirador im truncis. Liebmann. Forte mera varietas P. infernalis B. Stipes 4 lin. longus, 12 lin. cras- i sus, aequalis, udus niger, siccus cano-irroratus, a poris ad dimidium decur- jJ rentibus subtus apicem versus gibbus. Pileus tenacissimus, applanatus, su- pra stipitis msertionem (1-2 lin. a margine distantem) umbilicatus. Pori pro | ratione profundi, admodum stipati, nudo oculo non conspicui. Contextus quoque affinium obscurior, ferrugineo-umbrinus. 9. PorvsrICTUS PINSITUS. Epicr. p. 479. j Ex ins. St. Thomae adest varietas minor, forte junior, pileo effuso-re- flexo, habitu Szerei hirsuti et ad P. zonatum accedens, sed diversa pilei flaccidi tenuitate, poris majusculis inaequalibus albis, fere ochraceis. 10. FAvOLUS MURICELLUS, pileo coriaceo tenacissimo uniformi depresso subtiliter spinuloso-hirto, versus marginem pulchre fimbriatum den- | ticulatumque rugoso glabro, stipite laterali brevissimo hirto, alveolis \ elongatis rectis profundis. In Guinea ad truncos. Mus. Ha fn. Novum omnino typum in eximio hoc genere praebet! Statura admodum varius; specimina minora, unguicularia tantum, pileo tantum ad insertionem i stipitis muricato, ceterum vero glabro. Specimina perfecta 2 unc. et ultra | lata, reniformia. Stipes 2 lin. longus, adscendens, exacte lateralis (postice non marginatus), pilis densis erectis hirtus. Pileus insolito tenuis, at tena- cissimus, flaccidus, at non tactu mollis, versus ambitum radiato-rugosus, sed i ad medium saltim spinulis subtilissimis (efflorescentüs isidioideis Lichenum haud absimilibus) obtectus, ut nudo oculo hirtus appareat. Raro et spar- sim observantur simul cristulae majores incisae. Margo elegantissime fim- 11. 12. 13. 14. 229 briato-lacerus. Alveoli magni, valde elongati, in sicco fulvi, sed fungus ve- getus videtur albidus. THELEPHORA (PLEUROPUS) FLABELLIFORMIS, pileo dimidiato membranaceo flabelliformi laevi sublititer fibrilloso-radiato, margine fimbriato, stipite verticali gracillimo, hymenio laevi substriato fuscescente. Ad truncos putridos e Guinea. Mus. Hafn. Est e pulcherrimis, affinis Th. aurantiacae, gregaria, interdum caespitosa. Substantia admodum tenuis, membranacea, flaccida, sed tenax et lenta; ver- sus marginem tamen facile in fibrillas rasilis. Color totius dilute spadiceus. Stipes 2-4 lin. longus, gracilis, in siccis velutinus, sursum dilatatus in pileum exacte lateralem, flabelliformem, i'unc. et ultra latum, haud manifeste fibril- losum, sed tantum subtiliter fibrilloso-striatum. TREMELLA INFLATA, maxima, caespitosa, lobis turgidis inflatis obtusis contorüs, pallide brunneis ("in vivo lutescentibus") postice in corpus so- lidum concrescentibus, sporis ellipticis. Ad ligna putrida ad Mirador regni Mexicani Liebmann. Fungus mirabilis, reliquis (excepta forsan T. frondosa) major, sed lobis crassis obtusis intus inanibus maximeque intestinorum more contorto-gyrosis insignis. Caespites 4 unc. lati et ultra, in basin contiguam amorpham con- nati. Contextus subtiliter fibrillosus immixtis conidiis. Sporae conidiis du- plo majores, ellipticae. — In sicco glabra videtur fuisse ut reliquae, sed sicca velutina apparet; sed sub microscopio non pilosa est, sed dentato-verrucosa, verrucis e pluribus fibris junctis, ortis, ut videtur, e cuticula sub exsiccatione contracta. PEZIZA (COCHLEATAE) RETIRUGIS, ceracea, sessilis, oblongo-subrotunda, applanata, subtus radiculosa venoso-reticulata, margine libero incurvo, disco laevi alutaceo-gilvo, sicco laete citrino. Supra folia Pini in silvarum penetralibus circa Upsaliam. Ob ascos et sporas P. leporinae similes inter Cochleatas collocanda, quamvis integra nec auriculato-producta l. contorta. Cupula unciam et ultra lata, plerumque oblonga, tota plana, excepto margine elevato et incurvo. Colore hygrophano, in vivis opaco sordide ochraceo l. gilvoalutaceo, in siccis nitido laete sulphureo-citrino, et pagina inferiori Merulii instar mani- feste et dense venoso-reticulata valde insignis. Hanc et sequentes ob nexum cum Pezizis supra descriptas hoc loco insero. Peziza (CUPULARIS) CRUCIATA, ceracea, turbinato-pyriformis, in stipitem brevissimum albo-pubescentem protracta, carneola, junior carinato-clau- ii 230 sa, dein labiato-dehiscens, demumque cruciatim fissa, disco intense coccineo. Ad terram in montibus. Gottsundae; aestatis: fine. Th: Fries. Multis rationibus insignis, dense gregaria, 1 unc. alta, junior arcte clausa et caria secus totam latitudinem prominente insignis. Secus hanc carinam tota longitudinaliter fissa, sed mox accedit rima transversalis, unde cru- ciatim dehiscit. Extus subnuda, laevis. Discus urceolatus. Color omnium I partium: cum Pexiza coccinea convenit. | 14. P. (Macror.) PROTRACTA, cupula turbinato-urceolata laevi, inferne sti- | = piteque elongato flexuoso alte radicato albofloccosis, ceterum glabra, 1 disco laevi coccineo. | Ad terram in rupibus Gottsundae, primo vere. Æ. Fries, fil. Est e pulcherrimis, praecedenti concolor, sed distinctissima, e stirpe P. tuberosae et forma P. globosam aemulans. Radix, quamvis abrupta, ultra unciam longa, deorsum vix attenuata, crassitie stipitis, flexuosa; an e tubere, alte in terram demerso, enitatur non liquet. Stipes sesquiuncialis, lineam fere crassus, aequalis, sed superficie inaequabilis, in siccis albicans et undi- (| que albo-floccoso-corticatus. Idem vestitus in cupulae basin adscendit; ce- terum cupula glabra, in siccis laete gilva, 4 lin. circiter alta et lata. Di- | scus urceolatus, laevis, ore constricto orbiculari integro. Ambigit inter Macropodes et P. coccineam, sed vegetatio et sporae priorum. Mira copia Pezizarum nobilissimarum, terrestrium, ex magna parte ver- nalium, in regione Upsaliensi luxuriat, quales in provincias nostris macris v. c. Smolandia occidentali, exceptis P. nigrella et P. melaena, paene de- siderantur. Loco supra indicato etiam nascitur species P. melastomati pro- xima, vix diversa nisi defectu indumenti rubiginosi. 15. PEZIZA (cuPULARIS) SEPULTA, hypogaea, globosa, diu clausa, dein ore constricto dehiscens, demumque in lacinias plures inaequales fissa, disco urceolato e brunneo livido, sporis laevissimis. In arena ambulacrorum Horti Upsaliensis post largas pluvias autumna- | les, copiosissime. Species summopere insignis, primitus tota terrae immersa, tuberiformis, globosa, cava, uncialis, valde gregaria et interdum plagas latas confluens; dein emergens, in ipsius terrae superficie ore constricto aperta, demumque semiemersa et lacero-fissa. Extus cum terrae gleba adeo connata, ut pa- gina exterior discerni nequeat; substantia carnoso-ceracea, fragilis, intus li- 16. 17. 18. 19. 234 vida vel corneo-alba. Discus laevis, udus brunneus, siccus lividus. Sporae laevissimae, quo a P. Radula Berkl. distinguitur. Mipotis PATELLA, cupularis, sessilis, postice oblique adnata, supra gla- berrima cervina, hymenio concavo brunneo. Ad truncos prostatos in Mexico. Liebmann. Cupula coriacea, in spiritu vini mollior lenta Auriculariae instar, uncialis, postice excentrice et oblique adfixa, ut varia Sterea. Pagina superior con- vexa, laevis, glabra, cervina. Discus resupinatus, terram fere spectans, laevis, glaberrimus, in adultis facillime a cupula secedens. Asci exacte lineares, octospori. Sporae ellipticae, utplurimum biocellatae. Mire jungit Sterea et Pezizas. HYPOXYLON PAPYRIFERUM. Fr. Linn. V. p. Ad Mirador regni Mexicani Liebmann. E schedula inventoris cavitas interna in statu vegeto liquore aqueo re- pleta! Ostiola latent. Hypoxyiton (Xvroor.) LEPropus, suberoso-lignosum, clava obtusa lae- vi atra, velo contiguo tenuissimo glabro innato aerugineo-griseo pri- mo obducta, intus solida fibroso-radiosa alba, stipite discreto glabro gracili basi scutato, peritheciis immersis, ostiolis minutis papillaefor- mibus. Ex India occidentali Krebs. Habitus H. polymorphi, sed integumento tenerrimo glabro aerugineo- griseo, quo junius collinitum, et stipite gracili mox distinctum; 2—3 unc. altum (stipes 3 unc. et ultra), cylindrieum, sursum incrassatum, sed variat turgidum ovali-oblongum et interdum duo quasi concrescunt, tum stipes latior et clava compressa. Sporae generis, curvulae. Hypoxyton (XYLODACT.) coRNIFORMIS. Fr. Elench. Cum praecedente, a typo Europaeo vix diversa. Pacavma Tuser REGIUM. S. M. IL p. In terra Sumatrae! Plane diversum a Mycelio Lentini Tuber. regii, cum quo commutavit Rumphius, ut ex ipsius verbis de usu patet, Mylittae australi Berk. bene respondens. — Temere quoque Cel. Tulasne dubitat de autonomia Rhizxo- morphae fragilis. Perithecia hujus conico-ovata, papillata, superficialia ; asci sporis octonis curvulis Hypoxylorum. tm ee ee a » Fen NH PS ee a AR i t K ` va 2 ^ ve i LA AE QU ^. ut " EL t f : à 4 et pe t j D i s ENT LEES $ g (M D De eres ERA $ "Te j 1 t 4 E 3 t i # à iux AU YE B 1 ^ * i - " j \ A v * b d PS REG ER E (de À — — SYMBOLA AD REM NUMARIAM MUHAMMEDANORUM. EX MUSEO REGIO HOLMIENSI EDIDIT CAROLUS JOHANNES TORNBERG.: Quam in prima hujus scriptionis parte spem ostenderam, mox fore ut thes- auros regii numophylacii holmiensis cuficos in lucem ederem, eam citius etiam quam exspectaveram ad exitum perductam vidi'. Verumenimvero quemad- modum in alis, quae mari baltico adjacent, terris, sic in Suecia moneta Ara- bum, quatuor Hidjrae seculis primis procusa, continue invenitur, et quo magis pretium ejus et vis ad historiam medii aevi illustrandam numismaticis indies illucescunt, eo majore ardore atque diligentia haec antiquitatis monumenta sacrilegis eripiuntur manibus, quae antea immensam eorum mulütudinem, cum magno scientiae detrimento, igni et fornaci damnabant. Quo factum est, ut vix quatuor anni praeterierint post editam a me numorum musei regii holmien- sis cuficorum recensionem, quum hanc collectionem splendidam adeo auctam viderem, ut operae pretium me facturum esse crederem, si incrementa ejus novissima rei numariae orientalis amatoribus impertirem. E variis enim pa- triae regionibus plus MDCC dirhemi allati et coémti in museum regium ve- nerunt, quos inter multi rarissimi et haud pauci inediti intererant sane dignissimi, qui ab harum rerum curiosis cognoscerentur. 1) Numi eufici regii numophylacii holmiensis, quos omnes in terra Succiae repertos digessit et inter- pretatus est C. J. TonwbEnc. Upsaliac 1848. Qu. 30 —À m er we z Mx YI. ETS 234 Ne vero eandem, quam in priore harum symbolarum sectione secutus sum rationem, qua ductus singulos simul inventos thesauros seorsim descripsi, in hac etiam persequerer, vetabant et limites huic opusculo constituti et prae- cipue abundantia dirhemorum inventorum, quae tanta est, ut liber ad id factus accuratam eorum omnium explicationem comprehendat necesse sit, si quis autumaverit, tali enumeratione perpetua et continua scientiae magnopere ad- juvari, id quod valde dubitamus. Magis eorum nobis adridet sententia, qui contendunt, in re numaria Muhammedanorum, sicut in ceteris numismatices partibus, maxime interesse cognoscere, quo modo hujus scientiae quasi po- moeria quotidie proferantur. Quam ob rem jam satius duxi, numismata nova, quibus museum regium his annis postremis auctum est, secundum classes dynastiarum distributa, in medio proponere. Ne vero moles eorum nimia fieret, omnia ea excepi exemplaria, haud pauca, quae leviter modo differrent ab iis, quae ad numophylacium regium antea delata et mea recensione descripta essent. Monetam hujus aetatis arabicam, inprimis Samanidarum, non in litteris solum inscriptionum, sed in ornamentis, siglis cet. etiam mirum in modum variare, satis constat. Quae variatio unde exstiterit, quum modus horum temporum cudendi nondum nobis innotuerit, nos nescire ingenue fatemur, neque eam tanti habemus momenti, ut in hujusmodi commentario diligentius respiciatur. Centuriae dirhemorum, quam e museo regio profectam legentibus jam in medio proponam, aliquot addidi in Suecia adhuc incognitos, e col- lectionibus tam privatis quam publicis desumtos. Quum novum laetus video ardorem, quo antiquitatum septentrionalium scrutatores feruntur ad haec quo- que vetustatis monumenta colligenda, non possum non quin exoptem, ut mihi liceat ea confestim conspicere, et conspectis harum symbolarum tertium edere fasciculum. Ne vero harum rerum curiosi ignorent, quibus locis haec monetae Muhammedanorum incrementa sint eruta, tum demum ad rem transibo agen- dam, quum indicem dedero brevissimum horum locorum patriae, e quibus his annis postremis dirhemi collecti sunt. Talis enim notitia, si non aliud valet, certe demonstrat, hos numos, quos per magnam Sueciae partem disper- sos reperiunt, medio aevo pro pecunia fuisse habitos, dum moneta Sueciae propria eos antiquaret. Eundem locorum ordinem observabo, quem in cata- logo illo adhibui, et a septentrione exorsus et ad meridiem deinde progre- diens, in insulis Gotlandiae et Oelandiae subsistam. 235 GESTRICIA. 1. Hiécklinge paroeciae Wahllo (a. 1850). Dirhemi 292 integri et 112 plus minusve fracti e terra hic simul collecti sunt. Magna eorum pars enumis constabant Khalifarum tam wmajjadicae quam abbasidicae gentis, tres Idrisidis et ceteri Tahiridis originem debuerunt, omnes intra an- nos Hidjrae 80—243 (699—858 p. Chr. nat) procusi, quorum bene multi rarissimi et aliquot nondum editi in sequentibus commemorati sunt. Obser- vatu dignum mihi videtur, hanc paroeciam, prope fines septentrionales ejus regionis, intra quam numi cufici in Suecia sese offerunt, sitam, jam antea dirhemos in lucem edidisse eximios. Upranpra. 2. Hofgärden pagus, ad praedium Séensby pertinens, paroeciae Adelsö (a. 1844). Dirhem abbasidicus, a. 196 in Urbe salutis cu- sus, in agro effossus est, etin collectione D:i Pezzerssonii Holmiae adservatur. OsTROGOTIA. 3. Paroecia Ed territorii Tjust. Decem fere abhinc annis dirhem ablasidicus e moneta quoque Urbis salutis a. 323 profectus, inventus est, qui e bibliotheca lincopensi in museum regium transiit. BLEkINGIA. 4. Skällenäs paroeciae Thorhamn (circ. a. 1850). Numus tahiridicus, a. 245 el-Muhammediae signatus, hic lectus est. Scania. 5. Hammarlüf paroecia territorii Skytts (a. 1849). Ad tu- mulum antiquum juxta templum D. Nic. Bruzelius philos. Magister dirhemum reperit samanidicum, qui e moneta nisaburensi a. 295 prodierat. 6. Hammarlunda paroecia territorii Frosta (circ. a. 1849). Dirhem samanidicus, a. 295 in el-Schasch fabricatus, prope templum effossus est. OxzraNpra. 7. Paroecia Smedby (circ. a. 1848). Dirhem samani- dicus, a. 338 Bukharae cusus, in lucem editus est. GOTLANDIA. 8. Hemmors paroeciae Näkrs (a. 1850). Una cum armilla patente et annulo in spiram contorto, utroque ex argento, 150 integri et 151 fracti dirhemi ex agro protracti sunt, quorum plurimi abbasidici, tres umajjadici, reliqui, ut in variis hujus generis thesauris, ¢ahiridici erant; omnes annis Hidjrae 126—253 (743—867 p. Chr. nat.) signati. Multi ine- rant nondum in Suecia visi. ^ ^ ST EE — a EP SE 236 9. JVestre paroeciae Tingstäde (a. 1850). Dirhem samanidicus, a. 291 in el-Schasch cusus, repertus est. 10. Burge paroeciae Levede (a. 1850). Iterum dirhem samanidicus, eodem anno Samerqandae signatus, effossus est. 11. Utija paroeciae Fleringe (a. 1851). Vis magna dirhemorum in agro exhumata est, quibus hae antiquioris aevi reliquiae cupreae erant ad- junctae: lancis fragmentum, fibula et cuneus minor. Si aliquot exceperis numos abbasidicue ac tahiridicae originis, intra annos 149—251 (766—806 p. Chr. nat) cusos, duosque soffaridicos, reliqui omnes samanidicae erant monetae, inde ab anno 280 usque ad 331 (893—943 p. Chr. nat.) continua serie signati. Quemadmodum in quocumque fere majoris ponderis thesauro invento, sic etiam in hoc novum aliquid non omnino defuit. 12. Rums paroeciae Grôtlingbo (a. 1852). Alia dirhemorum magna multitudo, plus D numorum Summam aequans, in terra inventa est, quorum di- midia fere pars illaesa manserat, ceteri autem humiditate adeo erant affecti et fragiles, ut m manibus in partes dilaberentur. Samanidici numero 406, annis 280—350 (893—961 p. Chr. nat) cusi, praecipuam thesauri constituebant partem, quibus admixti erant: wmajjadicus, 19 abbasidici, intra annos 236— 334 (850—946 p. Chr. nat.) signati, 12 zaAiridici, 1 soffaridicus, 2 bulgharici, 3 buvejhidici et 2 hamdanidici. Si haec loca jam cognitis adjeceris, summa eorum, in quibus numi cufici intra Sueciae fines adhuc inventi sunt, CXLVIII efficietur. His breviter praemissis CXIX dirhemos in Suecia novos legentibus offeram. Numerus uncinis inclusus thesauros supra allatos, et asteriscus nu- mos, qui, quoad scio, nondum publici juris facti sunt, indicabit. 234 CLASSIS I. UMAJJADICI. VELID BEN- ABD- ALLAH. 10. Cusus (x3 Xi. (à Luis in Vasit anno nonagesimo (= 708, 9 p. Chr. nat). Rarior quidem dirhem inter vasitenses, at Fraehnio jam notus. Cfr. Mémoires de l Acad. impér. de St. Pétersb. T. IV, a. 1840, p. 312. > 2. (1). Numus rarissimus cusus (yemi, sro! Kw à sax) elTejmerae anno nonagesimo primo (= 709, 10). Moneta e/-Tejmerae, quae pagus erat antiquus in ditione Ispahanensi Persidis situs, adeo apud nos infrequens occurrit, ut duo modo dirhemi ibi procusi inventi sint, ambo Fraehnio bene cogniti, qui tres alios quoque notavit. Praesentem numum e museo Roseni tiflensi ille l. l. p. 285 descripsit, ne- que iis, quae deloco cudendi diligenter, ut mos ejus erat, disseruit, aliquid novi addere possum. Id modo observatum volo, verba de pago Tejmerae, quae ibi e Jakuto desumta leguntur, etiam in ZLerico geographico £353 nets inscripto, editionis Juynboll. vol. I, pag. '*, ex eodem fonte sine dubio derivata, exstare. *3 845: Cusus ;.99 ze in Sug-elAhvax eodem anno 91. D P2 - Duobus dirhemis, a. 90 et 94 hic signatis et a Fraehnio I. l. allatis, hunc novum et unicnm addere gaudeo. Sug-el-Ahvuxz i e. forum provinciae el-Ahvaz, ab Edrisio (versionis JausEn TI T. I. pag. 385) cled sew 1. e. fo- rum diei Mercurii appellata, quondam urbs regionis Khuzistanae primaria, teste eodem Edrisio pulchra fuit, nundinas diebus fixis habuit et magnum exercuit commercium. In numis posterioribus, a Khalifis abbasidicis signa- tis, modo provinciae nomen ; 95! e/-4hvaz solum, modo cum +5 Tuster s. US Tuschter urbe, quae tunc caput ditionis facta est, addita occurrit. Conferas praeterea Fraehnium ll. pag. 291. 238 4 (A). Cusus sl» sis in Djundi Sabur eodem anno 91. Haec urbs Khuzistanae non admodum magna, quae unius diei iter a Tuster distabat, hortis atque arboretis cannae sacchariferae dactylorumque fuit circumdata, ut refert Edrisi Ll. pag. 383. Eundem dirhemum, una cum duobus aliis, a. 80 et 96 fabricatis, Fraehnius ille in libro jam saepius lau- dato memoravit. In Suecia haec urbs nunc primum inter locos Arabum monetales sese offert. *5 (1). Cusus (jz-3. Qe Rin 2 lpia Destuvae anno nonagesimo quinto (= 713, 14). Ex hoc loco jam duos numos possidet unicos museum regium, alte- rum hunc, alterum anno sequente excusum. Tertium aeque rarum anni 93 charkoviensem Fraehnius ll. pag. 287 protulit De urbe Destwvae nihil fere innotuit, nisi quod in regione Khuzistanae jacebat. In versione Edrisii Jau- bertiana, T. |. pag. 364 et 389, ea etiam nunc 14» s. 1:5 Deira, Dhejra male audit, in quo nomine misere distorto Fraehnius felice qua erat acuminis sa- gacitate Destuvam agnovit. In Lezico geographico nuper citato, T. I. pag. f. dicitur, hanc urbem ab aliis Persidi, ab aliis el-Ahvazae adnumerari. OMAR BEN-ABD-EL-A7Z17. 6. (In collectione D: Perterssonii Holmiae exstat). Cusus X44 Ex ia Damasci anno centesimo (= 708, 9). Idem est ac N. 47 in Recensione FRAEBNI pag. 11. In tanta dirhe- morum damascenorum, regnantibus Umajjadis cusorum, copia, quae in aliis servantur collectionibus, penuria eorum apud nos sane mira videretur, nisi constaret, urbes Syriae monetales in thesauris e terra Sueciae erutis raris- simas apparere. Id quod facillime explicari mihi videtur, si autumare licet, dirhemos maximam partem ex oris maris Caspici ad nos advectos fuisse, unde factum est, ut pecunia e terris dissitis raro iis in itinere admisceretur et rarius etiam usque ad mare balticum perveniret. 239 JEZID SECUNDUS s. HISCHAM. TO. Cusus X44 (ee Siw bules in Vasit anno centesimo quinto (= 723, 4). Est N. 53 in Recensione FRAEHNII pag. 12. HISCHAM. “8 (12). Cusus žarg cru Xim IL iz. el-Andelus anno centesimo sexto (= 724, 5). El-Andelus i. e. Hispania pro Corduba, quae tunc erat sedes praefec- torum umajjadicorum, hic exstat Ex eadem ratione, quae dirhemos Syriae apud nos efficiebat rarissimos, moneta hujus aevi Hispaniae non nisi bis aut ter in terra Sueciae reperta est. HiscHAM S. VELID SECUNDUS. *9 (1). Cusus xx CRÉES Qee Baw QUAS Damasci anno centesimo vicesimo quinto (= 742, 3. Numus rarissimus, nisi unicus, sicut proxime praecedens Fraehnio nondum cognitus. MERVAN SECUNDUS. * 10 (1). > LJ è AS eee U t In margine exteriori haec leguntur: jL o Xie o Ge o M e ue e Ras e Cdp o o Nomine Dei. Cusus est in Djej anno centesimo vicesimo octavo © 745, 6). In margine autem interiori: 3E! à sot M Tot sale pal Y JS Dic: non peto a vobis ullum hujus facli mercedem, misi amorem n propnguos (Cor. 42, 22). Rev. omnino cum aliis Ümajjadarum numis conspirat. i 240 Et inscriptionum forma et dispositio insolita satis superque demonstrat, hunc dirhemum nobilissimum, aeque ac multos alios post annum 127 procusos, non e moneta Umajjadarum esse profectos. Veri igitur simillimum Fraehnius ille jam statuit, Ll. pag. 310 sq., eos abbasidicis esse adnumerandos, seu potius classem propriam constituere, quae eos annos complecteretur, quibus Abbasidi in provincis khalifatüs citerioribus nondum summam adepti erant potestatem, at potentia tamen eorum, agitante prae ceteris Abu-Muslimo, adeo jam valebat, ut a maxima regni orientalis parte khalifatu digni haberentur, ideoque monetam in his regionibus cudere non dubitarent. Praeterea con- stat, id quod inscriptione secunda bene confirmatur, illos novarum rerum mo- litores jus suum khalifatüs occupandi propinquitate, qua cum Muham- mede propheta erant conjuncti, praetexebant. Praeter eos, quos LL jam notavit Fraehnius ille, numos, fere simi- lem a. 131 in el-Rej cusum numophylacium regium hauniense servare, hic monere lubet. Djej, quod vetus erat urbis Ipahanae nomen, duo fere milliaria a nova urbe distabat (cfr. Lex. geograph. ed. JuywBorr. T. I. p. 5^4). In numis infrequens est. 241 CLASSIS IL ABBASIDICL ABU-L-ABBAS. SAN): Dimidia pars numi rarissimi, cusi — (là, piles Ki» XixLpb el-Haschi- mijae anno centesimo érigesimo tertio (—755, 6). Ar. II inscriptionem gerit communem: Muhammed |est Apostolus| Dei. Urbs e/-Haschimija in moneta Arabum hic primum sese conspiciendam offert. Ex historia scimus, primos Abbasidarum khalifas, variis de caussis, motibus vero populi, sive rerum novarum cupidi, sive ab instigatoribus ad aliorum partes inclinati, saepissime commotos, novas urbes condidisse et conditas sedes ipsorum regni elegisse. Ejusmodi urbes, cito scilicet et pro tempore fragiliter exaedificatae, mox inruinas sunt collapsae, postquam kha- lifae in alia loca domicilium transtulerant, quare e memoria hominum paene exciderunt. Sic princeps Abbasidarum gentisque conditor, quum Kufa, quam caput regni fecerat, semper seditiosa et infida domum regnanti parum gra- tam praeberet, in vicinia ejus urbem exstruxit novam eamque nomine gen- tis suae ornavit Ad annum usque 146 ejus successor el-Mansur ibi habi- tavit, tum vero Baghdadum aulam regnumque migravit. Hinc facillime caussa elucet, cur el-Haschimija in numis tam raro appareat. In chronicis Arabum locus Haschimijat-el-Kufa etiam appellatur. Cfr Geogr. d'Aboulféda, ed. REmaAUD et DE SLANE, pag. "v, Abulfedae annales, Vol. Il, pagg. 14 et 20. ErL-MaANsUR. 12 (8). Cusus Xa», (xil. CAS Eus S2aeJb el Basrae anno centesimo quadragesimo tertio (— 760, 1). Est N. 20 in FRAEHNIT Recensione pag. 21. | 13 (1). Cusus kiss orale gj) ee RL el-Kufae anno centesimo quadragesimo quarto (— 761, 2). 31 ibakan 0 RA m 242 Numum 24 hujus classis in meo catalogo pag. 15 exstantem hic bene implet. Eundem habes in Frarunm Recensione N. 23. *14. (8). Pars numi, cusi —: ostis em Exe Xaian im Armenia anno cente- simo guadragesimo sexto (= 763, 4). Ar. II congruit cum N. 11. Ut mos saepius apud Arabas tulit, sic provinciae nomen pro urbe ejus primaria s. sede praefecti, ubi etiam officina erat principalis monetaria, hic iterum offendimus. Deġil (sic enim cum Jakuto, Abulfeda, lexici geo- graphici saepius allati compilatore aliisque pronuntiandum puto) s. Dowin, ut Armeni ipsi dicebant, tunc temporis Armeniae propriae caput fuit, de quo adeas Ædrisium, Tom. II, pag. 324. 15 (1). Cusus Kaa, (gem. Quad Xx» Xeebalb el-Abbasijae anno centesimo quin- quagesimo quinto (= 772). Ar. II p. p. = Omar. Numum 55 catalogi mei hic exhibet integrum. Fraehnius, qui in Recensione pag. 25, N. 57, dirhemum descripsit eo- dem anno locoque cusum, in ejus Ar. M „= Amrum legit. Quis ille Amr fuerit, haud equidem scio; fortasse error in nomine legendo latet. Notissi- mum autem est, Omarum Hafsi filium, >; ,;° Hezar Merd, i. e. mille viri s. mille virorum viribus et virtute praeditus, cognominatum, usque ad annum 154 exeuntem provinciam Africanam rexisse. Etiam si Amr quidam Omaro illi vere fuerit suffectus, nihil impedit, quominus nomen praefecti abeuntis sub spatium temporis brevius, dum novus adveniret, in moneta retineretur, vel si id minus placebit, nihil saepius accidisse scias necesse est, quam ut vetus forma sive Reversae sive Aversae in novis dirhemis, incuria, credo, monetae cudendae praefecti, usurparetur. De lectione in hoc numo locum dubitationis non video. Quae urbs Africae in e/-Ablasija lateat, nondum ad liquidum est perductum. Fieri potuit, ut antiquam loci cujusdam appellationem ab el- Mansuro, ut in alis oppidis diversis aetatibus factum esse vidimus, ad gen- tilitium suum ipsius nomen transformatam, homines tanta tenacitate retinerent, ut illa paullatim ex usu evanesceret. Eodem fere modo nomen e/-Muham- medijae e numis nuncupationem vulgarem Rej mox ejecit. 243 Er-Mrnpni. 16 (1). Cusus ža, (uXe. GAS! Kin Kamel in Armenia (i. e. Debil) anno cente- simo sexagesimo primo (= 777, 8). Adest in Fini Recensione, pag. 33, N. 79. *17 (In collectione Pezri Nicolai in Dalby Scaniae). CUSUS Xa, (Xe. Qe XX XAR. p im Afriqija anno centesimo sexagesimo quinto (— 781, 2). Ar. IE inf: è & bonus! bonus! Ou Jezid. Africa hic, ut ab aliis jam bene probatum est, urbem regionis capi- talem Qairewanam designat, ubi Jexid ben-Hatim, e gente Muhallebidarum clarissima, ab anno Hidjrae 150 usque ad 170 rebus gerendis praefuit. 748. (1). Cusus 5,24b e/-Basrae anno eodem 165. P Ar. Il: TOU Khalifa el-Mehdi. a sal Lex Ex iis (numis) guos cudi jussit do Cena Musa, praefectus pee Dee foederi fidelium. Infra œw est. Huic valde similis ibidem, at anno 168, excusus, est Fmenuwu N. 112 in Recensionis pag. 5*, qui in infima Ar. II nomen . Nasr habet. Conjectura facili in eam opinionem induci hic possumus, in nostro o» compendium inesse ejusdem, nominis. Potius vero crediderim, siglum hac litera contineri ejusdem ferme significationis atque illa saepius occurrentia Er un» p cet. Ad manum est vox eve i. e. integer, non vitia- tus numus. Musa, qui in praesenti dirhemo commemoratus est, filius fuit el- Mehdii natu major, qui postea anno 169 patri mortuo, nomine el-Hadi in- signitus, in khalifatu successit. Numus est valde notabilis. Ez-Hapr. 19 (8). Cusus ar, gras Exe Awd) Ride in Urbe salutis (i. e. Baghdad) anno centesimo septuagesimo (— 786). p Ë "i 09v Repas 00 244 Ar. Il: Jeu, des Muhammed est legatus XU) do sil Dei. Deus benedicat ees kde ei et salutem praestet. colle!) xls Khalifa el-Hadi. Supra .! infra «4 exstat, quae conjuncta legenda nomen efficiunt Ibrahimum, qui fortasse fuit filius el-Mehdii natu minor et frater khalifae imperantis. Cfr. A. STICKEL, Handbuch zur Morgenlind. Münzkunde, I, p. 84 sq. et Frænnnr Recensionis pag. 8*, N. 124. Harun EL-RESCHID. 20 (1). Cusus Kary (sies CA Ei pU. in Sedjestan anno centesimo se- ptuagesimo secundo (= 788, 9). Ar. IL ut in proxime praecedenti, usque ad Khalifae nomen, pro quo hic est: o»? REREN Khalifa Harun. bonus! A e bonus! $2112. 95] Est Fmuggwu N. 135 in Recensione, pag. 14*. Sedjestan est pro capite provinciae Zerendj, de cujus numis explicatius mox loquar. *21 (1). Cusus Kary cor cli Xu. QU ibidem anno centesimo septuage- simo tertio (— 789, 90). Ar. Il: jew do Muhammed est legatus bale XJ) ue a Dei. Deus benedicat ei OP RAD lus et salutem praestet. Khalifa Harun. Supra: e> (y) lbn-Khuzein, infra & bonus! exstat. Quis ille J6n-Khuzeim, sine dubio provinciae Sedjestanensis guberna- tor, fuerit, historia Arabum nondum docuit. Duo huic omnino cogruntes dirhemi innotuerunt, quorum alterum a. 172 cusum cl. Sricker ll. pag. 92, alterum anni 174 FRa&anius in Recensione, pag. 13* N. 145, descripsit. 22 (E collectione Scharpii mercatoris jam mortui holmiensis). Cusus E44, (gae caw XXe KA db in Afrigija (i. e. Qairewan) anno centesimo septuagesimo sexto (= 742, 3). 245 Ar. Il: jeey Das Muhammed est legatus uem alll Deir aE ET), c eI Supra: & & onus! bonus! infra: = Nasr legitur. Hic fuit Nasr ben Habib, qui annis 174—177 rebus Africae propriae erat praefectus. Idem adest in Frugmwn Recensione, pag. 15* N. 154. 33 (1). Exemplar integrum Numi 150 catalogi mei pag. 41. In Ar. II infima >% Daud evidenter legitur. Historia provinciae Sedjestanae adeo obscura adhuc manet, ut no- mina propria virorum, sive gubernatorum sive monetae praefectorum, quae in dirhemis ibi signatis occurrunt, plerumque magna laborent difficultate. De illo Daudo, provinciae sine dubio praefecto, nihil statuere possum. *24 (1). Cusus Ed crew gh Rin 235 Ku in urbe Zerendj anno centesimo septuagesimo octavo (= 794, 5). Ari IE: Li uu Due Muhammed est legatus Dei. lus xe alll duo Deus ei benedicat et salutem praestet. dati Ji ARE Khalifa el-Reschid. Infra 22> Djafar est, qui fuit celeber ille Haruni el-Reschidi Vezi- rus, Djafar ben-Jahja Bermekida, cujus nomen in numis intra annos 177— 186 cusis frequenter conspicitur. Hoc tempore monetae totius imperii praefuit. * 20 (1). Margo: ue gue» gmi Exe CAE qp Oe Xj Suit pe Ai £e Nomine Dei. Cusus est in el-Rej sub praefectura Muhammedis, filii Jahjae anno centesimo septuagesimo nono (— 795, 6). Ar. Il: 3 jou, Duc Muhammed est legatus Dei. i, 443 x) jai Les Ex iis, quos cudi jussit princeps, praefectus eel pelt age foederi fidelium, princeps Gant xsl y; Oe Muhammed, filius principis fidelium, Infra: += Djafar. Muhammed ben Jahja filius fuit Jahjae Bermekidae et tunc temporis provinciae ).3 s. Iracae persicae praefectus. In dirhemis, a. 180 (FRÆHNII Recens. p. 20* N. 178 et Holm. pag. 44, N. 163) el-Muhammediae Gi. e. el- Rej) excusis, ejusdem nomen, at in Ar. IL apparet. Muhammed, filius el- n 246 Reschidi minor natu, qui khalifa el-Amin appellatus est, jam anno 175 suc- cessor constitutus est. Vid. WEIL, Gesch. d. Khalifen, Il, pag. 163. *26 (1). Cusus Kray qu. mn! Riu pull Kide in Urbe salutis anno centesimo octo- gesimo quarto (— 800, 1). Ar. Il: A. Jon, Des Muhammed est legatus Dei. SAT saad! as sai Len Ex iis, quos cudi jussit princeps el-Amin Uid paal yo Xo Muhammed, filius principis fidelium. Infra: j$— Djafar. í “27 (A), Pars fracti numi rarissimi, cusi — L3, gb Mew ul el Muhamme- diae anno centesimo octogesimo vel nonagesimo quarto. Ar. II ut in proxime praecedenti Numo, at supra: >> Daud, infra autem: -~ (i. e. ope) Sard exstat. In illo nomine praefectum provinciae, in hoc, monetae moderatorem agnoscimus, at utrumque incognitum. Videas praeterea de voce 5. aliam opinionem apud cl. SrickELIrUM, ll. pag. 96. 28 (1). Cusus X44, guai, c Ku» eij Ku im urbe Zerendj anno centesimo octogesimo sexto. (— 802). Ar. Il: NT uu, Des Muhammed est legatus Dei. plos» sale sll duo Deus benedicat ei et salutem praestet. Dai ki Khalifa el-Reschid. KE. cy? Ben-Bereka. e Bonus! Supra: d= Áli. Idem est ac Frænnir N. 205, Recens. pag. 27*. *29 (1). Cusus Xas, ysig emy Xu R&D el-Rafigae anno centesimo octogesimo nono (= 804, 5). » Ar. Il: Muhammed |est legatus| Dei. *30 (8). Cusus X44 (xe. QA Xue gög Rae in urbe Aberschehr anno cen- fesimo nonagesimo secundo (= 807, 8). 247 Ar. II p. p., ut in N. 29, ox. . 233 Nasr ben Sa’ad; supra ,»L«4 Nisabur, quod erat nomen recentius urbis Aberschehri antiquissimae. Idem Nasr, Khorasanae, ni fallor, subpraefectus s. monetae praeses, iterum in numo sequenti legitur. mot (4): Cusus sl: in Herat anno eodem 192. Ar. II cum N. praecedenti conspirat, at supra si> Herat urbis nomen repetitum est. * 92, (1). Cusus 23; £o in urbe Zerendj anno eodem 192. Ar. Il: A jou, des Muhammed est legatus Dei, dus le sill bo cui Deus benedicat et salutem praestet. Dus) RMS Khalifa el- Reschid. Supra: x33 Horthuma, qui est Horthuma ibn Ajan, anno 189 provin- ciae Khorasanae ab el-Reschido praefectus. Infra: <>) Ahhkam(?), fortasse numorum signandorum moderator. Quum nuper mentio de dirhemis in urbe Zerendj cusis frequens in diario, Zeitschrift d. deutschen Morgenlind. Gesellschaft inscripto, facta sit, e re habui, omnes ejusmodi mihi notos brevissime recensere, ut, si fieri licet, ex inscriptionibus se inter comparatis, judicetur, qui nostrae cognitionis de his antiquitatis monumentis status sit. Antiquissimi eorum, ut constat, fere omnes monetae locum Sedjestan habent; qui sunt: 1) a. 90, (Zeitschr. d. D. M. G. VI pag. 116). 2) a. 172; Fa uwit Recens. N. 135, pag. 11* et hic N. 19. 3) e. a., atin Ar. II supr. nomen eA sg Tbn Khuzeim, in inf. e? adest Fmnwn Rec. N. 136. pag. 11*. 4) a. 173 praecedenti ommino similis; hic N. 20. 5) a. 174, praecedenti etiam congruit; FRÆHNIT Recens. pag. 13*, N. 145. Sequentes urbem Ze- rend; prae se ferunt. 6) a. 102, Frmnuwn Mémoires de [ Acad. impériale de St. Petersb. Tom. IV. 7) a. 176, Holm. N. 150 pag. 41 et hic N. 93, in cujus ar. Il. inf Daud legitur. 8) a. 177 cum nomine Djafar eodem loco, Holm. N. 151 pag. 41, Fmnwnu Recens. pag. 16* N. 158 et 159. 9) a. 178 etiam cum Djafar, hic N. 24. 10) a. 179 in Ar. II supr. Dja- Jur, inf. Jezid. Zeitschr. d. D. M. G. ll pag. 402. 11) a. 180 cum no- mine Djafari in Ar. Il inf, Holm. N. 165 pag. 45, Fg nsu Rec. pag. 19* N. 170. 12) a. 181, supra AZ, infra Jezid cum & subscripto apparet. Holm. N. 169 pag. 46 et Freunu Rec. pag. 21* N. 179 (legit vero Fraehnius ee | à | ; 248 oup oS). Aliud ejusdem anni exemplar, Holm. 170, infra Djafar habet, et aliud ibidem x£5, | gerit, teste cl. SonET, Zeitschr. d. D. M. G. ll pag. 401. 13) a. 102, supra 4%, infra p, 5'i vel forsan K> cum $e suppo- sito, Zeitschr.. 1. saepius. Cl. Dorn in exemplari Musei Asiatici hic pt? (?) invenit. 14) a. 183 fragm., Holm. 183 pag. 50. 15) a. 184, supra in Ar. II adest Ali, infra Ben-Bereka cum æ subscripto, FRæunnir Rec. pag. 24* N. 196; Soret, Zeitschr. ll. 16) a. 185. Supra Ali; Holm. 189 pag. 51. 17) a. 186 omnino cum N. 15 congruit; Framann Rec. pag. 27* N. 205 et hic N. 28. 18) a. 187 supra Ad, infra (5,53 o c4» Seif ben el-Tarai, Fraun ll pag. 28*, N. 214. 19) a. 189, supra Ali infra e/-Qusi, Holm. 2162 pag. 307. 20) a. 192, supra Horthuma infra .X—', hic N. 32 Aliud ejusdem anni infra habet e/-Qusi, "TvcnsEN de defectibus, pag. 81. 21) a. 193, supra Horthuma ben Ajan, infra ben Bekr (= .3 ?) cum & subposito, cl Dorn, Zeitschr. ll. Fraehnius in indice Recensionis hunc quidem annum in serie dirhemorum hujus urbis refert, at in ipsa descriptione eum omisit. 22) a. 194, infra Zuheir, Frmunn Rec. pag. 5**, N. 263. 23) a. ejusdem, at infra e/-Fadhl exstat, Holm. N. 244. pag. 64, N. 243 ibidem nomine caret. 24) a. 196, infra e/-Fadhl, Holm. N. 265 pag. 70. 25) a. 201 in Ar. I inf. Qszeb Jt 93 possessor utriusque imperii i. e. el-Fadhl ben Sahl: Holm. N. 299 p. 77. 26) a. 204, supra Hassdn, infra e/-Leith, Holm. 311 pag. 79. En seriem numorum Abbasidarum notabilium haud spernendam! In tanta nominum, quae hic obvenit, varietate, id imprimis mihi tenendum vi- detur, si unum modo nomen proprium in dirhemo adest, id significare aut provinciae praefectum, aut monetae praesidem, si duo autem exstant, alterum, quod supra est, esse gubernatoris, alterum, ininfima ar. II positum, monetae moderatorem, quamquam in re tam obscura, quum ab historia saepissime de- stituimur, exceptiones non valde offendant oportet, sicut in N. 12, ubi Dja- far, monetae imperii praefectus, locum tenet praesidis provinciae et infra legitur Jezid sive quaestor (-' Cte) sive numis cudendis custos sub- praefectus. Quod si recte statuero, non caussa erit, cur duo nomina, ut saepe factum esse vidimus, in unum conjungamus, sed potius, ut in N. 165, 17, 18, 19 optime elucebit, ea sejungamus. In his enim 4% fuit 44 ibn Isa ben Mahan, Khorasanae praeses, cui provincia Sedjestana saepe subjecta fuisse videtur. /én-Bereka autem, Seif el-Turai et el-Qusi monetae cudendae praepositi, vel, si mavis, regionis quaestores supremi fuerunt. De vocibus vero ,,€ in N. 13 et í>) in N. 20 difficillima oritur quaestio, utrum cum cl. STICKELIO, in Zeitschr. ll eas valorem argenti optimum, an nomina vi- rorum propria notare habeas. In posteriorem opinionem ideo inclino, quod in Ar. II inf. horum dirhemorum viri nomen plerumque conspicimus, neque 249 aliam valoris significationem, si numum 2 exceperis, quam vocem & in iis invenimus. Qui autem illi homines vere fuerint, sane ignoro. 33 (1). Cusus E», (x3. cA Xue A Ko in urbe Samerqand anno cen- tesimo nonagesimo tertio (— 808, 9). Ar. II p. p. 57 Hamuja, de quo cfr. cl. Srickeym Handb., p. 101. Idem exstat in Freann Recens. pag. 2**, N. 250. *34 (1). Cusus ig in Herat anno eodem 193. Ar. II: Wi eu, Das Muhammed est legatus Dei. XJ due x al Les Ex idis, quos cudi jussit servus Dei UAR al cys 2 Harun, princeps fidelium. Infra s7 Hamuja legitur. Er-Anurs. 35 (in numophyl. lundensi). Cusus ses (xe. Qe Ex Ila Ride in urbe Bukharae anno cen- tesimo nonagesimo quinto (= 810, 1). Ar. Il: AM dem, des Muhammed est legatus Dei. Gt pu az pal Lea Ex dis, quos cudi jussit antistes el-Mamun crowd! des de praefectus foederi Muslimorum QS. sai csp ali Que Abd-Allah filius principis fidelium. Infra: jali e/-FadAL supra: 4) Deo! Est N. 269 in Frænni Recensione, pag. 7". Er-MaAnuse. *36 (8). Cusus kar, (Reig ceu Riw Mo Rie dm urbe Samerqand anno cen- tesimo nonagesimo sexto (= 811, 2). Ar. Il: Muhammed |est legatus| Dei. Infra: XL) sò Possessor utriusque imperii, quo honoris titulo ille el-Fadhl ben-Sahl, el-Mamuni vezirus, hoc ipso anno insignitus est. Cfr. Abulfedae annales, T. IL, pag. 100. Supra est J Deo! 3 250 37 (1). Cusus Ex (Axel, gud Exe Xem el-Muhammediae anno centesimo nonagesimo nono (— 814, 5). Ar. II ut in proxime praecedenti. In Frænni Recensione est N. 288, pag. 11**. *38 (1). Pars numi fracti, cusi (Xie, cB Ku pad) Rue in Urbe salutis anno ducentesimo tertio (= 818, 19). In Ar. II inf: le>, quod vocabulum lim i e. cum veritate s. numum ad justam stateram excusum esse significans, lectum voluerim. Alias cum N. 302 Holm. catalogi mei pag. 78 conspirat. *39 (1). Cusus (xi, c Kiw XXL el-Kufae anno ducentesimo sexto (= 821, 2). Ar. II supra di Deo! exstat, et inscriptio solita marginis exterioris hic adest. *40 (Numophyl. upsal.). Cusus ux. Be (gc Riu Léa Damasci anno ducentesimo unde- cimo (— 826, 7). Ar. II N. 39 consimilis, id quod de duobus sequentibus etiam valet. *41 (1). Cusus ph, ie et Kin Qj Rue in Urbe salutis anno ducentesi- mo decimo quinto (— 829, 30). *42 (8). Cusus (5X3. 5j AR Que Riu piled! xis ibidem anno ducentesimo decimo quinto (— 830, 1). *43 (8). Cusus uL. Be c Siw oh) Rigne in urbe Arran anno ducentesimo decimo sexto (— 831, 2). Ar. II supra: >s; g: Wl Khalid ben Jezid, provinciae praeses, cujus patrem Jezidum ben-Mezid ben-Zajada Scheibanidam Harun el-Reschid anno 184 praefecturae Mosulensi praefecerat Vid. ABULFEDÆ, annales, T. IL pag. 78. Arran hic est pro urbe capitali Berdaa. 251 *44 (8). Cusus ox. tic GUS xL. pes, in Misr anno ducentesimo decimo octavo (= 833, 4). Cum N. 42 omnino congruit. Misr, Eegypti nomen antiquissimum, hic pro regionis capite, quod tunc temporis adhuc erat Fostat, hodie Cahira vetus appellata, videmus. Ez-MUTASIM-BILLAH. *45 (E collectione L. B. Lagerfelti). Cusus pu!) Xo in Urbe salutis anno eodem 248. Ar. ll p. p. si (exa el- Mutasim-billah; supra: x3 Deo! *46 (8). Cusus (x). ciso mud Exe cst) we sms in Surr men raa anno ducen- tesimo vicesimo quarto (= 838, 9). Ar. II ut N. proxime praecedentis. Antiquissimus aetate est dirhem, qui e moneta Surr men raa, s. Samirrae est profectus. Hanc urbem el-Mutasim anno 220 reaedificavit, et nomen ejus vetus in illam arabicam appellationem transformavit, quae: qui cumque viderit laetabitur, significat. Plus centum annos deinde sedes mansit Abbasidarum. Cfr. Rirter, Erdkunde, Vol. X, pag. 209 sqq. Er-MUuTEVEKEIL ALA-L-LAH. a (d: Cusus (jx, Gui, me Exe $aodb el-Basrae anno ducentesimo trigesimo nono (— 853, À). Ar. II p. p. W de Sex el-Mutevekkil ala-lah. *48 (1). Cusus qx. cart XXe Soul ibidem anno ducentesimo quadragesimo (= 854, 5). Ar. II inf. ai ps el-Mutezz-billak. Ar. II ut in N. 47. Abu-Abd-allah Muhammed, filius el-Mutevekkili ordine secundus, jam a patre e/-Mutexz-billa& nominatus et anno demum 252 khalifa consti- — ! He Om E] —— xum ecc Foe ST Ew VAT ux —— —— M —À 252 tutus, hoc ipso anno 240 omnibus regni thesauris publicis et pecuniae si- gnandae locis praefectus est. Simul khalifa jussit, nomen ejus in numis ex- cudi. Cfr. Wem, Geschichte der Khalifen, Vol. Il, pag. 355. *49 (8). Cusus (Xs, qux» SÄÄ XXe pull Xue in Urbe salutis anno ducente- simo quadragesimo secundo (— 856, 7). Cum N. proxime praecedenti congruit, sicut etiam duo sequentes. *50 (8). Cusus uibs, quil, cali ziw 8pa4b el-Basrae anno ducentesimo quadra- gesimo tertio (= 857, 8). *541 (8). Cusus xx, gems, oe XXe Mad! Xie in Urbe salutis anno ducen- tesimo quadragesimo quinto (= 859, 60). Er-MusTmAIN-BILLAH. *02 (8). Cusus (ib, gel» qoi RU 82) el-Basrae anno ducentesimo quadra- gesimo octavo (— 802, 3). Ar. II p. p. db (xx el- Mustain-billah. Er-MuTEZZz-BILLAH. “63 (E collectione Christiani Naumann. professoris in museum regium cessit). Cusus jx. comes, gyl Siw (ol, we pma in Surr man raa anno ducen- tesimo quinquagesimo quarto (= 866, 7). Ar. I p. p. cp x due Abd-allah filius insli nal principis fidelium. Ar. II p. p. sb ial El Mutezz-billaA Urinal ani princeps fidelium. Er-MuTAMID ALA-L-LAH. *54 (8). Cusus ji. qne. g- E bone ibidem anno ducentesimo quin- quagesimo septimo (— 870, 1). Ar. II p. p. 49 de ouxe! eZ Mutamid ala-l-lak. 253 *55 (12). Cusus (qb. uw (€ Kim Gilitl in el-Schasch anno ducentesimo sexagesimo quinto (= 878, 9). Ar. D' p. p. ab Cas, el-Muvaffiq-billah. Ar. II p. p. 33 de decal el-Mutamid ala-l-lah. Abu-Ahmed Talha el-Muvaffig-billah, frater el-Mutamidi Khalifae et suc- cessor in imperio constitutus, omnem potestatem, dum vixit, usque ad annum 278, exercuit. Cfr. Wem, Gesch. d. Khalifen, Vol. IL pag. 425 et sqq. Er-MurAnpHID-BILLAH. *66 (11). Cusus (X. vais Gros XX trot el-Basrae anno ducentesimo octo- gesimo primo (— 834, 5). Ar. Il p. p. wh zasai) el-Mutadhid-billah. DH). Cusus (X5. QM, caw Kim eX šus in Urbe salutis anno ducente- simo octogesimo sexto (— 899, 90). Ar. II ut in N. proxime praecedenti. *58 (12). Cusus (x. uwis gS Exe Eaux dm Armenia (i. e. Debil aut Berdaa) anno ducentesimo octogesimo octavo (—. 900, 1). Ar. II praecedenti consimilis, at intra g est. EL-MUQTEDIR-BILLAH. *59 (E collectione D:i Petterssonii Holmiae). Cusus criss semis gmi XA» Lol) ga ms in Surr men raa anno ducen- & tesimo nonagesimo nono (= 911, 2). Eu IM p p. b QR el-Mugtedir-billah. *60 (12). gemi Kine e Xo Kms in Asker Mukrem anno eodem 299. Ar I p. p: Qo? cb» us Abu-l-Abbas filius creed aal principis fidelium. Ar. II ut in N. praecedenti. Cusus — (x3. meses zo. D. CT WIAREEPACT ke - Poly. ox SE DER Jud Eom cud "ns wA ^ w- a a a a ea 29^ Asher Mukrem, i. e. castra Mukremi urbs pulchra Khuzistanae ad fluvium Muschirqan sita; nomen a Mukrem ben-Fuzer, duce Hedjdjadi no- tissimi, duxit, qui aliquamdiu hic castra habuerat, et e castris, ut saepe fa- ctum est, postea urbs magna exstitit. Unius diei iter a Tuster distabat. Vid. Geogr. d Aboulféda, ed. REINAUD et DE SLANE pag. FM, Edrisi, Tom. I, pag. 381 et RrrrER, Erdkunde, Vol IX, pag. 182 seq. Nondum inter urbes Abbasidarum monetales, quantum scio, apparuit, quare inter rarissimos dirhe- mos hic est collocandus. Aéu-/-Abbas Ahmed est filius el-Muqtediri, postea khalifa nomine el-Radhi cognitus. *61 (e collectione Scharpii mercatoris holmiensis). Cusus x: Lis, pe RR Re el-Kufae anno trecentesimo nono (— 921, 2). Inscriptiones Ar. I et Ar. II eaedem sunt ac Numi 60 praecedentis. *62 (ex eadem collectione). Cusus ;!.9»b im el-Ahvax (i. e. Tuster) anno eodem 309. Praecedenti similis, at in Ar. II infima «s habet. *63 (e collectione D: Perterssonii Holmiae). Cusus xalil šie (AS Rin Sech el--Muhammediae anno trecentesimo duodecimo (— 924, 5). Quemadmodum duo sequentes, sic hic cum N. 60 conspirat. *64 (12). Cusus HU, 5e me Riu aci el-Basrae anno trecentesimo decimo nono (— 991, 2). *65 (e thesauro numorum ad Skäggs in Gotlandiae insula a. 1848 invento, de quo videas catal. meum p. LXXXVII. Cusus RS, she gmi Riu Lu, in Kinkiver (?) anno eodem 319. Jakut in Moschtarek ed. WiistenreLpu pag. Mol et f?" de arce ,! RER = 2 RE JA ANE — ^ wd 254 Ar. II ut in N. 92. Observes velim, ex numerali centenario L» solum exstare. Cfr. Fnnuwm, Rec. pag. 94, N. 72. 94 (11). Cusus (Xe. quexeS3. qui! Exe in Samergandae anno ducentesimo nonagesimo secundo (— 904, 5). Ar. II ut in N. 92. *95 (11). Cusus pires Curie get Ex Ril XSL Enderabae anno ducentesimo nona- gesimo quinto (— 907, 8). Ar. lI p. p. sly Adel! El-Mugqtedir-billah. dazed cso dee! Ahmed ben-Ismail. Infra siglum = exstat. *96 (11). i Cusus X4 Xu» šob Ibidem anno trecentesimo (= 919: 3). Ar. I inf. 23 os Abdu-Nasr. Ar. II ut in N. 95, at loco sigli legitur. 3,54)! potentia. Cfr. FRÆHNII Recensionis N. 118, pag. 64. Abu-Nasr praenomen erat, ut videtur, Ahmedis ben-Muhammed ben Jahja, qui in numis balkhensibus a. 296—297 cusis exstans, sine dubio huic regioni fuit praefectus. NASR BEN-AHMED. *97 (12). Cusus eyla (gue. Rud XX. Odio Samergandae anno ducentesimo nonagesimo nono (911, 2). Ar. IL p. p. alb xig ET-Mugtedir-billah. Avi se es Nasr ben-Ahmed. Cfr. Frænni Recens. N. 138 pag. 69. *98 (11). Cusus E4X3 xiw xt Mb Enderabae anno trecentesimo. Ar. I inf. zs Nuh (i. e. filius Ahmedis). Ar. II ut in proxime praecedenti, 255 *99 (11). Cusus xa» Gui Xi im Sumergandae anno trecentesimo secundo (— 914, 5). : Ar. II p. p., neglecto khalifae nomine, 7! ¿y p23 Nasr ben-Ahmed. Inferius punctum majus (.) est. *100 (e collectione Christiani Naumann professoris). Cusus kil, m! Xi» Gil Enderabae anno trecentesimo quarto (= 916, 7). Ar. Il ut in N. 97, at dynastae nomini siglum o suppositum est. Litterae utriusque areae confluentes et grossiores sunt. *101 (numophyl. upsal.). Cusus Xo, (e Kim ) lant: JVisaburme anno trecentesimo quinto E17, 8). Ar. Il ut in N. 97, quod etiam de duobus sequentibus valet. *102 (11). Pars numi fracti, cusi X&B, „Że Xi e — Nisaburae anno trecente- simo decimo (= 922, 3). *103 (12) Cusus šili, à gg in Ma den anno trecentesimo decimo septimo (= 929, 30). *104 (11). Cusus Xt, (pe Exe ee in Balkh anno trecentesimo vicesimo (= 932, 3). In Ar. I inf. siglum 4, adest. Ar. II cum praecedentibus congruit, at infra o exstat. *105 (12). Cusus - -- Lie Bim Kb Enderabae eodem anno 320. Ar. I inf. + Ar. IL p. p. Jb Odd el-Mugtedir-billah. OF! y pai Nasr ben-Ahmed. *106 (11). Cusus ibidem eodem anno. = "DEI —_ 3 pO — < ^L S x a =e VEN AU — —— = = STE See a eA D MH — = 256 Ar. I inf. aus: Jusuf. Ar. II ut in praecedenti. Cfr. N. 410 holm. catal. mei pag. 213. *107 (12). Cusus ---5 4:59. CA im Gil Hnderabao anno trecentesimo vi- cesimo tertio (— 934, 5). Ar. ll p. p. «it (ol St El-Radhi-billah. OXF) y se Nasr ben-Ahmed. Litterae confluentes sunt. *108 (11). Cusus X4, pysy pme Rin ghe in Balkh anno trecentesimo vicesimo quinto (= 936, 7). In Ar. I inf. idem siglum adest ac in N. 104. Ar. II ut in N. 107 at inferius $;2J gloria conspicitur. *109 (11). Cusus Xe, (spe. gles XR aly ibidem anno trecentesimo vicesimo octavo (— 939, 40). Ar. I p. p. 29 op oss Nuh ben-Nasr. Bawa Jusuf. Ar. II ut in N. 107. Inferius vestigia litterarum deletarum adsunt. Nun BEN-NASR. *110 (12). Cusus x26, oseyi iiw MUR Bukharae anno trecentesimo quadragesimo (= 951, 2). Ar. lI p. p. all | mal El-Mustekfi-billah. PS op oo Nuh ben-Nasr. Cfr. N. 529 holm. catal. mei pag. 232. Aspp-EL-MELIK BEN-Nun. | 111 (12). Cusus X;LXbB, quA Sim óló im el-Schasch anno trecentesimo quin- quagesimo (= 961, 2). 254 ^g | In Ar. I supr. ^, inf. duo > sunt. iil Ar. IE ps p. AU exalt El- Mutia-lillah. T AU oue. Abd-el-Melik | cH oF ben-Nuh. H Idem est ac Frænni N. 273 b., in Recens. pag. 577. nh Mansur BEN-Nun. *112 (numophyl. upsal.). Cusus silis (gu. Qi Xin Lis Bukkarae anno trecentesimo quin- quagesimo octavo (— 968, 8). In Ar. I supr. ,», inf. oo Ar. II p. p. MU ail El-Mutia-lillah. aka Mansur Do cH og ben-Nuh. *113 (e collectione D: Petterssonii Holmiae). li Cusus Xaliliy cames Rd XXn AA cons Samerqandae anno trecentesimo 4 quinquagesimo nono (= 969, 70). b, In Ar. I suprema: Jae justus (i. e. justi ponderis numus). | Ar. Il: JM vst wt Deus est unus, Deus s AL à wall aeternus, neque genuit, ne- ul J 5X2 De Mes À que genitus est, neque est ei gab dot Las aequalis ullus. El-Mutia- un Q3 peda al! lillah. Mansur ben- l | cH) Nuh. J i ij M i 258 CLASSIS XIV. BUVEJHIDICUS BUKN-EL-DAULA. *114 (e collectione D:i Petterssonii Holmiae). Cusus XL, (ying mi Xe dae. in Vasit anno trecentesimo sexage- simo quarto (= 974, 5). Ar. I: alt St at 3 Non est Deus misi Allah À hat 3 X. unicus, cui nullus est socius. RoI} xa Muizz-el-daula Quee ot Abu-l-Husein | &3 9 (filius) Buvejhi. | Supra c exstat. le Ar. Il: a) Jon, Duc Muhammed est legatus Dei. (| hwo sale alll doo Deus benedicat ei et salutem praestet. al x) Æ7-Mutia-lillah. j| Kort um, Rukn-el-daula de SN) Abu-Ali #2 93 (filius) Buvejhi. Supra: 4! Deo! est. -r -—— ee ee o ————— ———— eS es = TE E + 259 CL ASSIS XV. HAMDANIDICL SEIF-EL-DAULA et NASIR-EL-DAULA. 115 (e collectione Scharpii). Cusus S05, comes mi Rin queam dn Nisibin anno trecentesimo quin- quagesimo quarto (— 9695, 6). Quum in ceteris cum N. 5 holm., catal. mei pag. 259, omnino con- gruat, hunc eundem habeo. *116 (numophyl. lundens.). Cusus — «3 Xi« Mosab im el-Mavsil anno trecentesimo quinquage- simo ¢ertio S. sexto. I Ip. p. HAN ciue Ac if p. p. ut in N. 114: a) gahi MS £j Supra: 3) Deo! Seif-el-daula Abu-l-Hasan. El-Mutia-lillah. Nasir-el-daula Abu-Muhammed. *117 (Skäggs Gottlandiae, vid. ad num. 64). Cusus 2405 — — ma in Duneiser anno trecentesimo — Ar. I ut in proxime praecedenti. Ar. Il: Ji Jom) Duc sale alll uo ges all (les XJ gabe) Ao ga! Muhammed est legatus Dei. Deus benedicat ei ejusque familiae et salutem praestet. El-Mutia-lillah. Nasir el-daula Abu-Muhammed. Dunejser, urbs Mesopotamiae ad pedes montis Maredini sita (vid. Le- icon geogr. ed. JUYNBOLL, Vol. I pag. fit), hic inter urbes Arabum mone- tales antiquioris aetatis primum sese offert. | i f CLASSIS XIX. MERVANIDICI. ABU-ALI EL-HASAN. *118 (numophyl. upsal.). Cusus Gui, (jGU3. Quad XL ile in Mejjafaregin anno trecente- Ar. I: x Si a S a OS Y sS SX Les Mall kit Als G3 ry) Infra + > Ar. Liss Don, Das we sale XN «Mo abu SE die l 0) ON^ o! o Supra: aU) Deo! simo octogesimo quinto (= 995, 6). Non est Deus nisi Allah unicus, cui nullus est socius. Rex Beha-el-daula. Fidei polus Abu Nasr. Muhammed est legatus: Dei. Deus benedicat ei et salutem praestet. El-Qahir-billah. Princeps. Abu-Ali El-Hasan ben-Mervan. “119 (e collectione D: Petterssonii Holmiae). Margines praecisi sunt. Ar. I ut in proxime praecedenti, at pro 423 mi hic est jsuis Mansur. Ar. If: Ui Jem, ou M xale al} Quo de qum gah alll ola! (SA sed anl Supra: x Deo! Muhammed est legatus Dei. Deus benedicat ei ejusque familiae. El-Qadir-billah. Abu-l-Hasan Ali. Princeps fidelium. == DS ee RER eee —— SUR L'INTÉGRATION DES ÉQUATIONS DIFFÉRENTIELLES DU SECOND ORDRE. Sut: Soit proposée l'équation différentielle du second ordre EE d S (1) où f désigne une pat queleonque, je commencerai par faire voir la possibilité de réduire cette équation au premiér ordre. Pour cela je fais E LEE ce qui donne DUO E 197: dx dx dy dE d RS EDU US au moyen de quoi l'équation (1) se transforme en d?z d ( dz 2 DE e. ez as nois m f dorm Cette dernière équation étant homogène par rapport à x et dz, en la supposant satisfaite par l'équation également homogène l 5 dz p dr zr’ on doit pouvoir éliminer z et dz en méme tems. Or on trouve par diffe- rentiation ig ANO yd di? zdr PE ou bien, en substituant la valeur de dr — TE | 35 ; |/ y i y L| ye a aa a 262 dea p Os fo 72 —1). Lo 2 Ces valeurs de a et s substituées dans l'équation précédente du À L * second ordre donnent d, pe +3p+2z=f (z, p +22) Cette dernière équation peut encore être simplifiée, en fésant Din 2) et devient alors d (p—2:) += E, GQ) sie et s REED g 2. Le méme résultat peut encore être obtenu d'une autre maniere, que je crois utile d'indiquer ici. Pour transformer la variable indépendante il faut commencer par mettre dx Py — dy dx ax L’équation (4) devient alors E E. -— P ? xdx au lieu de d d. 2 où nous férons la transformation c= t. et ; y PUE A e2" et prendrons « pour la nouvelle variable indépendante. Or on trouve par differentiation dx =e" (dt + tdu) da =e" (Pt +- 2 dt. du + tdu?) dy = e (dt +2 tdu) dy = e (d£ + À dé. du + Atdu?) dx dy — dy dx = — e" (tdt — 2 d? — 3tdtdu — 2 du?) au moyen de quoi l'équation transformée devient at dt ~\? 3 1 A QE ciu» oy 3 — D 2 — — t i | du? du du G+ ) £0. t (dt+tdu) Pour réduire cette équation au premier ordre nous férons ; dt j MESME du ce qui donne k d^ dt d b du du du bé n . dt # ou bien, en mettant au lieu de du sa valeur — * A 2 Ces valeurs de 2 et de £x substituées dans l'équation précédente donnent a A u p — Q2 = — oy £o EE) CZ) En fésant ici " Z == 1 ? pc? E g. » Z + Z | H ce qui donne i 22-9 Hh A iq Ta iu dp _ qdz-zdq f UP ar Di z? 4 et mettant l'équation précédente sous la forme il; popa A 0 e à, i (p +1} De t Wey a, f p pour faciliter la substitution, on trouve | (g-2 7) dq + gdz = dz f (z, q) 1 ji " qui coincide avec l'équation (2). § 3. j Considérons maintenant rr | WU mE +2 CRAN See Cae NL en Cs ii = GE a+ (9) "jJ qui dans le cas de m = — 2» n'est qu'un cas particulier de l'équation (1), À mais que nous préférons de considérer ici dans sa plus grande généralité. | En fesant up —— ER me. Si — : 264 on obtient l'équation transformée PE har fawkes = quA E ~ -F as) 4 P + az )| =l- Cymne z" laquelle devient MR par rapport à z et dz en prenant m+ na = g — 2 ce qui donne pl me V. n et AU C dz Set A dz Von 215 oua Feu xf par) + BE fa: = )+ Cs Soit de plus Re 2—1) La substitution de ces valeurs dans l'équation précédente donne d, c EM A n p Lp J-2ap--a.a-1z-— — (p+az) + B(p+az) + Cz ou bien, en fésant pour plus de brievete xA ae ae T a os PCS k=a*.(A-1)+a(B+1) zpdp— Ap ds=sdz(hp+ks+ Cz") Soit encore pH on aura l'équation transformee qdq — ha + + G+ Cz) r: d'ou, en fésant on obtient gdq = (hg + hu + Cu). MANN O 265 où pour brievete nous avons fait A US CANC) Les cas d'intégrabilite de l'équation (6) sont I. (= ce qui donne pi fo CET) 2 (m + Dae et l'intégrale 1 202 5 no liq erp ) + Const II. Ze Alors l'équation (6) devient, à cause de u =o, gdq= (hg thu 4 C) -nu En y fésant ku--C--—q.r on obtiendra à; lj dg — — (A4 r)dr n g r-thr+(n-1)k WA ou bien, en substituant les valeurs (5) de 4 et 7 et y mettant 4 — et au le lieu de æ sa valeur (4) dg (2m--3— B—r)dr j 1 mD En) | c. à d. b. dg_m+1-B dr m +2 dr i g [LS i IPL, aa ae | Faisons dans l'équation (6) | ip itr 4 if I 266 y étant une constante arbitraire, que nous déterminerons toute à l'heure; nous anrons A ME Or du | d udu+tyudr | Cu“du MO us (v y’ CA-1) - y Ak 7 A—1 Prenons y de manière qu'on ait y’ (4-1) + yh+tk=o ou bien, en mettant pour / et 4 leurs valeurs données par les formules (6) (y+ alya. d- BHi . . . . . DeL. Alors l'équation précédente deviendra Cu“du h d Eee 0) lp — rdr + Fel tr 4A) u+tyudr=o et si l'on fait z ntl ru? $ à cause de PUP = — pog C E a " +1 Cudu _1, 9 Cu ) 1e Ne an ere on obtiendra 1 ( 2C 2.92 4 D2. es — = 2 l 1 OUT ) 3 h BAL n8 EE (Ev EA s.u dau-—yu? .ds Cette équation est intégrable dans le cas de DM AR Bu. « a PE heat (9) pour cela il suffit de la multiplier par le facteur E (+ E Gas A-1.u+1 et déterminer Æ de manière, que le second membre ne contienne point la variable v. Cela donne 267 E.(& 4-1) - a Or y ayant par l'équation (8) deux valeurs différentes, nous obtien- drons par substitution dans (9) ces deux autres cas dintegrabilité lI Soit y = — a X L'équation (9) donnera à cause de (4) et (5) et (7) m es IV. En prenant (-2) (4—1)+B+1—0 ce qui donne et substituant cette valeur dans (8), à cause de (4), (5) et (7) on obtiendra ce dernier cas d'intégrabilité de l'équation (6), qu'il m'a réussi de de- couvrir 4 L0) GH-1) ont tag m + 4 § 4. L'équation (6) est encore integrable dans le cas de u= 1, parce que alors elle est homogène. Mais comme u = 1 donne n —1 et «=, nous voyons que notre méthode d'intégration séroit en defaut et quil faut alors intégrer l'équation (3) d'une autre manière. Or dans le cas de n=1 lé- quation (3) devient dy «e MEER C i == — = — —— La . = c - > . . 0 D^ o NEX a uid d e En y fésant 4 oy, ce qui donne Tum TUNE à Do qu — y dius A T E mE "à Le a= eS SSS “2 268 et substituant ces valeurs de 2 et de ae on obtiendra apres avoir divisé x X pato, Lens (1— 4)z* — Zl CE dx x Faisons maintenant Ve, zy a et Ê étant deux constantes arbitraires, on obtiendra l'équation transformée dv 2 DU QT g UP d) —a(D. B-1 + P os e Ct ———— a) m+ 2 [2-2 Pour faire coincider cette équation avec celle de RrccATI nous prendrons | aB(1-4) =1, B(B-1)+1=0o ce qui donne 1 BA eum P UNE A dv 5 m+2B een FSI ape age qui est intégrable, quand on a B-i(n42)—5 i designant un nombre quelconque entier positif ou négatif. 8 5. Soit dans l'équation (2) Fe, g) qf (9) t 46-0)0 0, elle deviendra (g-2z) d q + dz Zz z MIS 3 i otet. dl FO +(Z—5) 9) qui en posant se transforme en dr—rd$(z)dz = f(s) dz _f pdz En multipliant par e cette équation devient intégrable et donne 269 ()dz -f $(2)dz PS à (Const. + /'4:F (ye QN m OP eae ad ee) Mais on a Baie Se TU ES p-—34—?s, dr dz, wi D d'où l'on tire _-1+V4+47z EFECTO _ -4-4rs4V144rz Lo 2r En mettant au lieu de 7 sa valeur (11) et remettant aussi après l'inté- gration au lieu de z sa valeur A on aura l'intégrale complette de l'équation ze si FOR x -G (4) . 2202) § 6. Si dans l'équation (2) on a FG 0) — 4 (—22)f (2) 9 (Q) elle donnera après la division par ; —2z —.—dz z joe Ae) oü les variables sont séparées. a correspondante intégrable est CA INO. A IS TN y 13 dx? nop zdr 2G Ve GE AS D 36 A s ae a” ar co year i y T » "n , iu 7 5 a duco ad Eh 3 ww MV HP Xe a rs = ME Dvd ETUR L ie ea ae 240 § 7. Considérons enfin le cas de 2 4971-95 L izg" c ÿ + go OT E H+ 129") au moyen de quoi l'équation (2) devient 9 inum c CNE dz f (z)9(ng*! —2. PTT» zg") En y fésant pg — e a a a aa ce qui donne i 2 : P dr g'dg — = (ps g^ !dg + g'dz) = ——, H hot on obtient = WE. ds f(s) L'équation correspondante intégrable est dy __H+2 dy dz? m xdx XQ Cote Sy -29«02(2)] . . a» L'expression (14) fait voir, que quoique l'équation (15) est générale- ment intégrable par la transformation, dont nous avons fait usage, le seul cas de u = — 1 en fait exception; mais ce cas exceptionel est complété en quelque sorte par le cas de 2 FE == tPS Eper + Alors l'équation (2) donne dg ,2(gdz — =dq) _ dmm geo de duf Ge (Pg + =) qui par la supposition de 2% log q + — =r g 271 se transforme en dr = df (39 (7) et donne = fdzf (2) + Const. T ; L'équation bos intégrable est dey _ l 2 2y dx 16 guis at DUOL Ces + x) duis ON (0 D § 7. Considérons maintenant eg très générale d'y tdz 3" mena SHB) OD ou pour briéveté nous avons fait ay — CT =z T ND TUS cort OM CAS de Prenons z et ¢ pour les nouvelles variables et 7 pour la variable inde- pendante dans l'équation (17); on sait qu'il faut alors mettre dx dy —dyd*x dx? dans cette équation, au moyen de quoi elle se change en dx d'y — a ae z" zdt P au lieu de dy dx? Les équations (18) rae nee 3+cé # i oü pour briéveté nous avons désigné par UEM ACE ee eue ei) (AD) On aura donc y dxd^y — dyd*x 4 d?z d t | +de et 212 de A! dr n ou, si l'on fait gm f uU, du An dt n n-m t du n 72 mee Que exi — } pre de? m a uy re Vie Comme cette équation est homogène par rapport à ¢ et dz, elle se réduira au premier ordre en posant ce qui donne d'u pfdp ius 502 ST] di? t? Ndu ) et, toute substitution effectuée, mM dp 2 n-m n n-m D a t AA il EXT SR e =$ “ih i m Pere as Done m k uf (E42, u) Cette équation se simplifie encore en posant r=) et devient u (4 — =) dg + q(g—1) du = kdu f (g, u”) et en fesant v(mg—n)dg + g(g—1)dv = kdv f (Qq, v) . § 8. (20) Le méme résultat pourroit encore s'obtenir d'une autre manière et qui mérite d'étre mentionnée ici. Pour cela faisons dans léquation (17) zc-r(ae"-Fóe") y = y (ce™ + ge") 273 et prenons s pour la nouvelle variable indépendante. La differentiation donne dx d? y — dy Lx = m-nke"*"*.ds {r dr — dr? — m E nrdrds—mn PAS), k ayant la même valeur (19) comme dans le paragraphe précédent. De plus on a ay —Cx=2=hkre™ gx—by=t=kre™ dz=ke™ (dr +urds) dt = ke" (dr +mrds) et par conséquent après avoir effectué la substitution T D d — mnr? — mnr? = dr+mrds z Á m- m-n T Em 2 ap nrds' (4) Faisons maintenant dr = 22 ds À ce qui donne QE s dp vou Ca B et P précedente deviendra rp (ptm (pn) = 2p em EE, an ou, ce qui est la méme chose, DO oe NE AGO ae (ptm)? p-Em m-n" \p+m Pour simplifier cette équation, prenons Dr, (ym =v ce qui donre _mq—n _m—n P i—g RETIRE 1 — yq ii 40 iit ri u^ 1 l i , #4) D Et FR posx mmc Si c x jocis À 244 dp _ 44 (ptm) m-n dr 1 dv et l'équation précédente deviendra AGE L MG O A 00) qui coincide avec l'équation (20). La méthode, que nous avons employée dans le paragraphe précédent pour réduire l'équation (17) à dépendre de (20), est préferable à celle dont nous avons fait usage dans ce paragraphe-ci dans cela, qu'on peut l'appli- - quer méme dans le cas de m=z, quand la dernière méthode sèroit en défaut. So) Soit par ex. Lf (q, y= 9499 — )A OTA l'équation (20) donnera sea Gr) + (rip = 2 (i — 258) dv, 9) - 4v f v) qui, en posant 2 Ne ae aN devient Hea ae (a _ df, €) _ 2 def, (v) m v v m Y Cette équation devient intégrable en la multipliant par le facteur 2 12 fa Z7" .e ES v Ainsi en prenant b—c=0, DA on aura l'équation intégrable 245 d'y 2n—m dy 4E dv — m zdr dy rdy Ma 92 y" y” eA AE). . ae § 10. Faisons maintenant 2» —m n? n k De see ERA M LN c FG: v) — 9 +9 (7 =) au moyen de quoi l'équation (20) deviendra m nN? n N2 n — vd. ee eel — — PEN meer) 22.0) d'où en fésant E n Ig g actum on obtient QOO Om SEO: VIE NC ton NOON tel we ths te ee) f(D) Cette équation est intégrable quand ¢(7, v) est une fonction homogène du second degré de r et v, dot l'on obtient une classe très étendue d'é- quations differentielles du second ordre, qui sont intégrables. 2 - Si l'on multiplie l'équation (22) par le facteur v” *, on pourra lui don- ner la forme 2 2 3 5 4 GED) = gf” du(r, DES RO ET 20) Cette équation est intégrable dans le cas de 1 o(r, o) =F Qe) d'où l'on obtient une autre classe trés étendue d'équations différentielles intégrables du second ordre. Si l'on a $(r, v) =r he) tA) l'équation (23) donnera 2 2 2 94 (Fr) =r Ado $e" f, Odo Fi EP uy vue dPw— x o a E x N, “> Poe Sat ^. ARR RT TES SE rl da e TE = Den RTE SOS 216 d'ou, si l'on fait on obtient 2 (Ir D SY ds — 259 Jh QUIT =m St, (o) dv Le facteur, qui rend cette équation intégrable, est ED dy 3 Sen. d S 11. Considérons enfin l'équation suivante = iS) RCE R) ... ANNEES où pour briéveté nous avons désigné par dS =v dy? —9a Coss.dydz + a? dx? R = vy*—2aCoss.y x Eo x? Faisons maintenant dans (24) z:—zSinu, y = az Sin(u +e) et soit w la nouvelle variable indépendante. Cela donne dzd’y — dyd’ x = a Sine. du(zd?z — 2 dz? — z?du?) dS = a Sine.V dè + z du? R = aSine.z zdy — ydr = — a Sins. zdu et l'équation transformée d'z dzw? Amy =) whe PTF € i dz? N? —z du | a? Since (C + 2 À F GC a Sine.z) Faisons ici dz … om e ce qui donne LOS 247 et l'équation précédente deviendra d, pt pi Sins d pF E, qui peut encore être simplifiée en fésant La differentiation donne zpdp dz "(pe Vip” au moyen de quoi nous aurons dq-—a? Sins*.zdz F (g, e Sins.z) d et en fésant æ Sins.z—t | CELUI GE) ENS NE EN DT) Si p. ex. a—1, «=90° et F(q, 7) est fonction de ¢ seul, l'équation (24) devient Le (e D e m O0) Cette équation détermine la courbe plane, donnée parla condition, que Je rayon de courbure soit une fonction donnée du rayon vecteur. L'équation (26) est, comme nous voyons, intégrable, quelle que soit cette fonction"), puisque l'équation (25) donnera alors q= Const -f/ tdt F(ë) mais ce n'est pas le seul cas d'intégrabilité de cette équation. *) Ce résultat a été obtinue par mon ami M:r MarwsrEN avant moi; mais je ne connais pas, si sa solution coincide avec la mienne, ou non. Je ne veux pourtant pas déroger à la priorité, qui lui ap- partient dans ce cas là. 37 gener CRÉES NA c Op LCR E REG ae ——35 v Y = = Me — xm pS A reer verre eS ME i ij HAS 7 " EX TP REG EE Re — — — ) SAXORUM CHARACTERES EX PRAESENTI MINERALOGIAE STATU BREVITER EXPONENDI PERICULUM. AUCTORE J. H. a FORSSELLES. Jure postulant, ut Geologia sit ad veram montium naturam plane conve- niens vel ad Geognosiam veram et bene pertractatam accommodata et apta. Quum autem haec, sicut omnes aliae doctrinae, non possit citius, quam scien- tie illae auxiliares, quas nature investigator in subsidium adhibeat necesse est, ad perfectionem pervenire, in his rebus non desiderandi sunt, nisi suc- cessivi, qui dicuntur, progressus, quibus propius propiusque ad finem lon- ginquum certae cognitionis accedamus. Ad successum igitur Geologiae erit necessarium hos progressus identidem recognoscere et ad observationes nostras ad rerum naturam pertinentes applicare. In his recognitionibus magni interest, ne pro certis habeamus ea, qua confirmatione egeant; hoc enim nos potest ut ad veritatem admovere, ita depellere ab illa. Si quid igitur in natura examinanda erraverit Geognosiae cultor, id non solum ipsum de recta via deducet sed etiam perturbabit omnes conclusiones, quae fiunt ex lis, quae ab eo sunt allata, quin etiam possumus dicere nullam rationalem Geologiam fieri posse, sine Geognosia certa et confirmata; ex quo sequitur, quum in hac a perfectione adhuc longe absimus, praesentia Geologorum praecepta paene pro hypothesibus esse habenda. Ingeniis autem præclaris praediti homines in omnibus scientiae suae partibus versari volunt; fitque. inde profectus, quum alia sententia aliam quasi generet nutriatque. Itaque Geo- enosiae cultori cavendum est, ne quid, quod confirmatum non sit, in adum- brandis depingendisque phaenomenis adhibeat, sed id summopere enitendum, ut unaquaeque nota, qualis re vera sit, in phaenomeno et separato et cum aliis conjuncto fideliter exprimatur. Ut exhibeatur tale adumbrationis specimen, primum distinguenda sunt similia et dissimilia, et ante omnia sunt saxa nominibus et characteribus ita de- finienda, ut aliud pro alio non possit haberi, neque phaenomena aliis propria in alia transferantur perturbenturque notiones de ordine stratorum, quae- que ad illum pertinent. a ie in mr RE EARN tt 280 Sunt fortasse, qui putent, huic desiderio jam ante multum tempus esse satisfactum; sed aliter rem se habere in notionibus praesentibus ad re- rum naturam applicandis apparet. Putarunt v. c. grana crystallina juxta posita Feldspathi, Quarzi et Micae speciem constituere, quam vocamus Graniten; sed suntne haec fossilia Feldspathi, Quarzi et Micae semper ejusdem mineralogicae speciei? In natura Granitas invenimus aetatis diversae, qui diversarum formationum sint partes. Suntne hi omnes- inter se prorsus similes an diversas exhibent notas, licet omnes adhuc tantum Granitae vocentur? Quaedam species saxa arenacea appellantur, dum modo sint e granis minerarum conjunctae, sed etiamsi illae e Quarzo vel alia minera constant, tamen saxa arenacea quocunque casu vocantur, itaque nomen est vagum; et, quia ea, quae sub hoc nomine occur- runt, sunt inter se diversa et diverso modo orta, accuratius definienda sunt. Quaedam saxa arenacea ex. gr. antiquius et recens rubrum, quod dicitur, sunt re vera formata e pluribus orologice diversis speciebus, quamquam est ten- tatum iisdem notis ea comprehendere, quare descriptio characterum eorum intelligi non potest. Eadem fere est ratio Syenitae, quem ferunt constare e crystallis agglutinatis Feldspathi, Quarzi et Amphiboli, sed quaedam Syenitae Species constant ex Orthoclase et Oligoclase, dum aliae e Labradore constant, quæ omnia vocabulo Feldspathi comprehenduntur. Hoc in multo pluribus speciebus ostendere possumus, sed quia haec res infra per se patebit, satis jam videtur dictum, ut probemus necessariam esse recognitionem, quam supra memoravimus. Oportet tamen afferre aliquod documentum, quod probet re vera phaenomenorum descriptione homines in errorem posse in- duci quod ex praesenti scientiae statu consequens est. Inter talia documenta nulum videtur potius afferendum, quam descriptio a Leop. v. Buch propo- sita stratorum circa Christianiam Norvegiae, in qua olim Geognosiae cultores multum hærebant. Auctor, postquam quaedam ad naturam regionis pertinen- tia commemoravit, ex his omnibus concludit Syeniten zirconicum heic esse saxum recentissimum, subterque eo esse Graniten supra saxum calcarium transitionis petraefacta ferens positum, subter eo Schistum siliceum, sub eo Schistum argillaceum Wackae griseae similem, sub eo Schistum argillaceum cum calce nigra Orthoceratitarum alternantem, denique sub eo rursus Gra- niten. Subter hoc Granite L. v. Buch putat denuo latere Schistum argilla- ceum et saxum calcarium hisque transitionis formationem finire, ea enim excipere Gneissum, quod putat esse substratum commune sedimentorum in Septentrione*). Auctor tamen ad hsc omnia dubitationem quandam inter- posuit de characteribus specierum saxi, estque illud præsertim magni momenti, *) Reise dureh Norwegen und Lappland von Leop. v. Buch 1 Th. p. 141. 281 quod de saxo calcario ad Giellebück dubitat?) sed qui conclusionem solam respexerunt, has quasi exceptiones neglexerunt, quumque hac conclusione ' perturbetur ordo, quo stratae inter se sunt species, ante observatus, necesse est aut credere, ea, quae ante allata sunt, ad strata, quorum ordo fortuito sit perversus, pertinere, aut errasse Leopoldum v. Buch suspicari, quod con- tendit Graniten aliosque montes primitivos azoicos, sicut crystallinos neozoicos super sedimenta esse stratos. Geologi igitur rationem circumspiciebant, qua possent haec indicia bona fide accepta explicare. primumque crystallinam to- tam montium formationem a 4z0rm em dixerunt, contra normalem formationem stratorum (7 /à£z). Tum nonnulli Geologi ut originem montium crystallinorum explicarent, ut scimus, opinionem illam jam oblivione paene obrutam proba- runt, esse in visceribus terre nucleum liquefactum et fluidum, unde pro re nata massae liquefactae possent per canales vel rimas in lucem pressione co- gi quae postea in montes primitivos crystallinos fingerentur. Haec hypothesis, quam Prof. Bischoff postea in libro suo, qui inscribitur Lehrbuch der Che- mischen und Physikalischen Geologie, Ultravulcanisticam vocavit, pervulgata est in libris illis, qui ad popularem captum vocantur accomodati, in quibus hzc miracula certe aptum habent locum. Sed potissima eorum phaenomeno- rum, quibus defensores hypotheseos utuntur ad probandas cruste terrenae ex illa sequentes passim allevationes et depressiones, ab alis causis esse profecta aut ab errore aliquo pendere apparuit. Pro argumento utebantur opinione illa, quz apud nos invaluit, diminui maris aquam et contendebant terram Suecanam in litoribus meridionalibus magis magisque ex aqua ex- stare, quae opinio jam est refutata, quum indices altitudinis aquae ad Kalmar et ad Stafsten juxta Trelleborg probent nullam mutationem apertam his cen- ium annis esse factam. Quod ad mutationem in sinubus magnis maris Bal- tici attinet, ea res examinatur hoc ipso tempore. Tum allate sunt ruinæ templi Jovis Serapidis, quod putarunt fuisse ad Puzzuoli in Neapoli, ad pro- bandas allevationes et depressiones terre æquatori propioris. Observarunt enim reliquas templi columnas hoc tempore a Pholadibus esse arrosas ad 'tres fere et viginti pedes supra superficiem maris, integris, quae supra sunt, partibus, quod nullo alio modo explicari posse putarunt, nisi crederent templum aliquantum temporis infra superficiem maris tam alte stetisse, nt possent Pholades partes arrosas attingere, unde rursus in praesentem statum elatum (est nunc limen templi pede inferius media aquae altitudine). Diligen- tiores investigationes proximis annis facte ostenderunt, hoc ædificium fuisse balneum juxta aquae superficiem constructum, quod procedente tempore ob- rutum esse magis magisque increscente limo alluviali ad eam usque altitudi- Tr cwWdE A — wo AU e — ") Ibid. pag. 126 sqq. 282 nem, ad quam columnae sunt arrosae, et quum anno 1749 hic limus fodiendo tolleretur, ut examinaretur aedificium, lacunam aquae (lagu n) circa columnas fuisse, in qua Pholades versarentur; ex eo tempore ruinae eodem manserunt loco, quod probat his centum annis terram ad mare nihil esse mutatam; at quid posset, etiamsi facta esset, probare mutatio in regione Vulcania, ubi insulae interdum surgant, interdum rursus evanescant. Quod attulit L. v. Buch de regione circa Christianam licuit nobis ipsis examinare tempore conventus naturae scrutatorum anno 1844, quum illo ipso duce in hac regione excursiones faceremus. Errasse Leopoldum v. Buch, quod jam ipse est suspicatus, tum pro certo comperimus, quum videremus formationem calcariam in infimo colle Paradisiaco (Paradisbacken) . e saxo calcario primitivo constare supra Graniten antiquissimum rubrum posito, passim autem calce transitionis cum petraefactis tecto. Error alter ad Tyveholmen observatus est; ibi enim formatio transitionis manifeste Porphy- rite Euritico est superstrata; itaque res est contra atque narravit v. Buch. His observatis et correctis opinio ejus, formationem crystallmam supra trans- jtionis formationem esse stratam, vana fit. Restat tamen, ut animum adver- tamus ad ordinem saxorum crystallinorum inter se perversum, jam indicatum. Quae tamen nihil a solita discrepare reperitur, dummodo diligentius spe- cies habeamus definitas, sciamusque, si exceperimus Graniten antiquissi- mum rubrum in colle Paradisiaco et fortasse ad Hurum, Strómsó et Eger, cetera, quae a Leop. v. Buch vocantur Granites, Syenites et saxum arena- ceum, ad formationem Porphyritae Euritici pertinere, inque ea has species, quae manifeste ab aliis Granitae, Syenitae et saxi arenacei speciebus sunt diversae, inter se vulgo alternare. Formatio Euritica Gneisso est superstrata tali, quale in regionibus litoralibus Septentrionis commune est, quod nos vocavimus Gneissum ferreum. Quod L. v. Buch putavit Syeniten Zirconi- cum heic esse recentissimum omnium, quamquam vulgo Gneisso ferreo admodum est affinis, id potest intelligi ex iis, quae narrat Keilhau in Gaea Norvegica, Syeniten zirconicum vulgo heic esse stratum in regionibus Gneissi, etiam iis, in quibus formationes Euriticae incipiant oriri. ltaque his correctis ordo stratorum in regione circa Christianiam fere conveniens erit ordini in alis orbis partibus observato; sed nihilo minus ex hoc sequitur Orologiam emendatam esse hoc tempore ad progressus Geologiæ necessariam. Hoc adeo necessarium nobis visum est naturam locorum eo consilio perscrutantibus, ut Geognosticam mappam Sueciae perficere possemus, nunc sumtu Societatis fabricatorum ferri (Bruks-Societeten) edendam, ut jam tum recognitionem, quam nunc peregimus, ad rem praeparandam, necesse esset facere; ut species ad naturam convenienter definire conaremur praesertim 283 quoad montes crystallinos, qui apud nos tam aperti sunt et faciles ad exami- nandum. Postquam hoc est perfectum, tempus putavimus esse periculum nostrum publico examini subjicere. Hoc tempus videtur nostro conamini eo esse aptum, quod doctrina de chemicis certa et definita proportione conjunctionibus corporum simplicium praebuit viam antea ignotam non solum ad judicium de identitate et diversi- tate Minerarum, quod saxa composita qualia sint constituit, sed etiam ad statuendum, quatenus liceat invenire saxa simplicia tam pura, ut justae analysi possint esse apta. Postea nonnulli Chemici id egerunt, ut in hac re conarentur naturam investigare, quoru operam in Repertorio illo Rammels- bergii reperiuntur, idque profecerunt, ut possimus species multas diversas, quae ante pro iisdem habitae sunt, distinguere. Micae nunc distinguimus has species: Micam magnesicam, Micam Ka- licam et Micam Lithionicam et harum varietates alias Ferri, alia Magnesiae divites. Feldspathum antiquum divisum est in Orthoclas, Albiten, Albiten vi- treum, Oligoclas, Oligoclas vitreum, Andesinum et Labrador. Tum species Feldspathi (Fe/zites) a Svanberg aliisque examinatae dividi possunt in eas, quas nos nominavimus, Pife/ziten conjunctionis mineralogicae Es Ka = A Si?-L3 Al Si?, Quadrifelziten = Na] Si*--5 Al Sit a). et Hyperfelziten =: YE a Al SS quum zv significatrationem variabilem inter bases unius atomi et trium atomorum oxygeni. Prima est massa fundamentalis Petrosilicis nostri, altera Euritae porphyritici et Trachytae vitrei, tertia Porphyritae saxi cornei. Opera Professoris L. Svanberg speciem minerae novimus, quae habeat characteres specierum nonnullarum, quae antehac vocatae sunt nomine Schisti micacei, nempe Schisti micacei magnesici aliorumque saxorum, quae suae propriae formationis sunt quaeque nos vocavimus Hydrobifelziten, quia aquam chemico modo conjunctam continet. Haec minerae species, quae partes magnas montium crystallinorum orbis constituit, aqua, quam continet, facit, ut ultravulcanistica Geologorum hypothesis dubia videatur. Dividitur in Pilbolithum, quem vocavimus, = [Msg + Aq) Si?, + Na S? ] + x Al Si?, qui ut minera praecipua occurrit in certis Granitae et Gneissi et Protogyni aliisque similibus Schisti speciebus, quas infra describemus, Zeptiniten, jam antea examinatum et notum, = [Mg + Ag.) Si + Ca S ?] + x ASi? LO ox MR. Se Fa FE + pe 28^. Ka et Argilliten = [(Mg + Ag) Si + Na» Si ?] + Al Si ?, Ca qui constituit Schistum argillaceum primitivum, ex quo ductum est nomen.*) Examinatis a Chemicis Schisti argillacei speciebus compertum est massas eorum fundamentales esse diversae Chemicae conjunctionis, quarum Ka vocamus eam, quae estin Schisto bituminoso Orthofelziten = Mg NSi? 5 ALSI?, Ca quia est densum et plane schistosum Orthoclas, eamque, quae constituit Schistum argillaceum ferro tinctum non bituminosum, Thoniten — Mg Si + x Al Si + Ag. Hae Chemicae originis deductiones sine dubio una cum notis ex- ternis specierum nobis erunt magnae utilitati conantibus diligentius characteres specierum definire, in quo conamine omnino non tam agitur de novis spe- ciebus creandis, quam de iis, quae nobis notae sunt, accurate percensendis. Unusquisque enim peritus Geognosiae cultor jam diu notas sibi habuit Gra- nitas diversae formationis diversaeque aetatis, sed quamdiu erat ei necesse concedere, esse eos e mineris, quae pro iisdem haberentur, conjunctos, non poterat eos distinguere, sed eodem semper nomine appellabat. Certe quidem potuerant distingui in libris epitheto aliquo adjecto, quod significaret forma- tionem, in qua occurreret species; ita non tanta confusio fuisset. Multi quoque hoc fecerunt ideoque opera sua in omne tempus utilia reddiderunt, ali vero omiserunt. 1 Animadvertendum est illud, quod species complures, quae characte- ribus possunt distingui, eodem nomine potuerunt comprehendi, ex quo patet esse aliquam notam, quae ad totum genus pertineat; quae res in id adhi- benda est, ut in Orologia, sicut in aliis naturae scientiis sectiones vel classes et genera fiant, ut facilius examinandis notis propriis possit saxi cujusque locus in systemate reperiri; praeterea quia similitudo aliis in rebus nexum in aliis efficit, talis distributio ad rem universam uno intuitu conspiciendam conferet plurimum. Patet esse necesse characteres communes, qui possint ad talem classium descriptionem adhiberi, constantes esse quumque funda- mentalis materiae similitudo talis sit, haec ad classes constituendas valet; ita fiunt saxa Feldspathi, Calcis vel Quarzi ete; haec autem diversis inter se speciebus Feldspathi, Calcis etc. constant, ex quibus genera constituuntur, et *) Nonnullae Analyses L. Svanbergii in actis Academiae scientiae publieatae sunt, aliae autem ineditae. Sunt autem hae ab illo benigne nobis communicatae jam tum, quum adhue in sua uterque scientia materiam mappae Geognosticae, quae mox in vulgus prodibit, tractaremus. 285 ad characteres proprios definiendos ceterae dissimilitudines, ut mixtio, textura etc. quas Mineralogia distinguit, sunt aptae. Si haec praecepta applicaverimus, efficietur haec Saxorum Characte- rum brevis expositio. A. Conspectus Classium et Generum. Crassis I.. Sara feldspathica. Massa praevalens Orthoclas et Oligoclas in crystallis. Textura gra- nosa vel schistosa. Genus 1. Granites micaceus. Orthoclas (cui adesse potest Oligoclas) cum granis Quarzi et Micae. Gen. 2. Granites vel Gneissum pilbolithicum. Orthoclas et Oligoclas cum granis Quarzi et Pilbolithi. Gen. 3. Granites trachyticus. Feldspathum vitreum et Quarzum. Gen. 4. Syenites. Feldspathum (nullum Labrador) grana Quarzi et Amphiboli. CLassis IL Sara calcaria. Massa praevalens Calx. Admixta sunt alia corpora. Gen. 5. Caír granosa, primitiva. Carbonas calcicum, interdum cum carbonate magnesico. Textura crystallina. Gen. 6. Calx stratorum (Flétzkalk). Carbonas calcicum e sedimentis constans; raro sine Petraefactis. Gen. 7. Caír Tophus (Tuffkalk). Carbonas calcicum cellulosum e sedimentis constans, raro sine Petraefactis. Gen. 8. Gypsum. Sulphas calcicum. Crassis LIL Sara felzitica. Massa praevalens solida e siliciate quodam aluminico, crystallino, (nullo Labradore,) crystallos minerarum sparsas interdum includens. Gen. 9. Bifelzites. Massa praevalens Bifelzites purus vel mineras alias includens. Hydrobifelzites schistosus vide sis saxa Schisti micacei. Gen. 10. Eurites. Massa praevalens Quadrifelzites crystallinus, in- terdum crystallos minerarum vel conglomerata includens. Gen. 11. Trachytes euriticus. Massa praevalens Quadrifelzites, cujus textura magis minusve vitrea, cum Feldspatho vitreo innato. Gen. 12. Sarum corneum. Massa praevalens Hyperfelzites, aut purus, aut crystallis innatis praeditus. a | 286 Crassis IV. Sara quarzosa et hydrobifelzitica schistosa. Mica magnesica l. Hydrobifelzites, interdum utraque species, schistosa, aut solitaria, aut cum Quarzo commixta. Gen. 13. Schistus micaceus. Quarzum schistosum Micam magnesicam aut in poris aut intra lamellas includens. Gen. 14. Quarzum pilbolithicum. Mica et Pilbolithus cum Quarzo. Textura lamellosa, schistosa. Gen. 15. Hydrobifelzites schistosus. Massa fundamentalis Hydrobifel- zites schistosus interdum cum Quarzo. CLassis V. Sara magnesica. Massa praevalens Silicias magnesicum. Gen. 16. Schistus chloriticus. Chlorites schistosus cum Quarzo vel Mica ferrea. Gen. 17. Serpentinus. Serpentinus communis, magis minusve purus. Gen. 18. Schistus magnesicus. Silicias magnesicum, raro purum, quod cultro fingi potest. CLAssis VL Sara quarzosa. Massa praevalens Quarzum. Quarzum pilbolithicum vide saxa Schisti micacei. Quarzum chloriticum vide Schistum chloriticum. Gen. 19. Quarzum turmalinicum. Quarzum festucaeforme, fere schisto- sum cum Turmalino. Gen. 20. Sarum siliceum. Massa fundamentalis solida e sedimentis silicae satis purae. Gen. 21. Quarzum granosum. Massa fundamentalis Quarzum solidum, fere festucaeforme, includens grana et interdum crystallos Quarzi, fere modo schisti agglutinatas. Gen. 22. Sarum arenaceum. Quarzum e granis fere crystallinis constans aut per se aut ab alienis materiis instillatis agglutmatum. Adsunt interdum Petraefacta. Gen. 23. Quarzum tophosum (Quarztuffi. Sedimenta Quarzi tophosi, interdum cum Chalcedone, saepius cum Petraefactis commixti. Crassis VIL Sara labradorica. Massa fundamentalis Labrador, Saussurites vel aliud Silicias alumini- cum, crystallinum, simplex. Haud raro praevalent minerae innatae. 287 Gen. 24. Amphibolithus. Labrador vel Saussurites cum Amphibolo vel Uralitho. Gen. 25. Augitolithus. Labrador, Saussurites etc. cum innatis Augi- tae speciebus. Crassis VIIL Sara Schisti argillacei. Massa fundamentalis Felzites schistosus in sedimentis. Gen. 26. Schistus orthofelziticus. (Schistus argillaceus bituminosus). Massa fundamentalis Orthofelzites, intime commixtus cum bitumine, par- tim carbonescente, unde schistus est nigro colore tinctus. Gen. 27. Schistus thoniticus. (Schistus argillaceus transitionis). Tho- nites schistosus sine bitumine, ferro tinctus, saepe cum calce commixtus. Gen. 28. Argilla indurata. (Schiferthon) Massa argillae induratae e se- dimentis schistosis compositae. Crassis IX. Strata Carbonum. Carbo varius seu vegetabilia in carbonem mutata. Gen. 29. Lithanthrax. Carbo fere purus, bituminosus e stratis vel sedimentis schistosis constans. Gen. 30. Carbo fuscus Braunkohle Germ>. Carbo, qui est vegeta- bilis, id, quod e Carbonis structura magis minusve patet. Crassis X. Sara salis nativi. Saxa vel massae e salis varietatibus. Gen. 31. Sal montium. Chloretum natricum. Crassis XL Reliquiae saxorum destructionis. Gen. 32. Producta vulcania. Materiae e montibus vulcaniis ejectae, magis minusve mutatae. Gen. 33. Materiae conglomeratae. Fragmenta agglutinata in massam compactam ope fossilium recentiorum vel alius caementi. Gen. 34. Fragmenta avulsa. Saxa detrita, nondum in massam com- pactam agglutinata. B. Conspectus specierum. Gen. 1. Granites micaceus. 1. Granites antiquissimus ruber. Orthoclas in crystallis, in quod Quarzi erana et folia Micae magnesicae penetrarunt. a. textura granosa. Granites. ANUS Wd. ^w zi \ ANE EDIT wA. MEGA . 46. 07 288 b. textura imperfecte schistosa. Geissum. Frequens in altioribus montium jugis et dorsis Sueciae mediae ex. gr. in Norberg aliisque locis Westmanniae, itemque in montibus Romme Scaniae. 2. Granites antiquissimus griseus. Orthoclas griseo-album cum Oligo- clase albo, granis Quarsi sparsis et Mica magnesica. a. textura granosa. (Granites. b, textura imperfecte schistosa. ^ Gmeisswm. Depositus post antecedentem; communis in valle lacus Maeleri, in Jemtia et in Helsingia. 3. Granites ferreus. Orthoclas rubrum et album cum Ofigoclase, gra- nis Quarzi, Mica magnesica et parvis granis minerae ferri aut Granati innatis. a. Granites ferreus ruber. Continet Feldspathum rubrum. Textura granosa. i b. Gneissum ferreum rubrum. Continet Feldspathum rubrum. Textu- ra schistosa. c. Granites ferreus griseus. Continet Feldspathum griseum. Textu- ra granosa. d. Gneissum ferreum griseum. Continet Feldspathum griseum. Textu- ra schistosa. e. Gneissum ferreum variegatum. Continet Feldspathum rubrum et griseum. f. Gneissum granatiferum. Gneissum cum granatis minoribus aut majoribus. g. Gneissum syeniticum. (Hornblende). Gneiss Amphibolus est cum Mica commixtus. Granites est late dispersus m Dalia, in Westrogothia limites Hallandiae versus, in Medelpadia. Gneissum occupat litora Suecana a Torne usque ad praefecturam Calmariensem, itemque ad Kattegatt. In Europa meridionali constituit antiquissimos montes notos. Varietates praecedentes pertinent ad antiquissimam Granitae formationem. 4. Granites albiticus. Albites cum Quarzo et Mica kalica. Textura gra- noso-crystallina. a. albus ex Albite albo, interdum etiam cum Orthoclase. b. ruber ex Albite rubro. C. Gneissum albiticum. Textura schistosa. Intra Sueciam occurrunt formationes minores; in crassis crystallis ad Helgbo in paroecia Ahl Dalecarliae. In aliis regionibus Europae montanis interdum late expansus format Bructerum (Brocken), montem Hercyniae (Harz) et plures Scotiae montes. Ejusdem aetatis ac Schistus micaceus. 289 Pertinet ad recentiorem Granitae formationem. 9. Granites lithionicus (Graissen). Ex Albite albo vel rubro, Quarzo limpido et Mica lithionica. Textura crystallina. a. Granites. b. Gneissum. Occurrit in Cornubia (Cornwallis) et montibus Saxoniae metallicis. Pertinet ad recentissimam Granitae formationem vulgoque continet mi- neram Stanni. Gen. 2. Gneissum pilbolithicum. 1. Gneissum pilbolithicum. Orthoclas in crystallis (raro Oligoclas) gra- na Quarzi et Pilbolithus. — Adest interdum Mica magnesica. Textura schistosa. a. Granites. Textura granoso-crystallina. Constituit membrum antiquissimum formationis pilbolithicae. Gen. 3. Granites trachyticus. 1. Granites trachyticus. Albites vitreus, cui adesse potest Oligoclas vitreum et sparsim Mica hexagonalis, Augites et Ferrum titanicum. a. Domites. Ex Albite vitreo. b. Andesites. Ex Oligoclase vitreo, raro cum Albite vitreo. Late expansus in montibus Andium, minus in Europa meridionali, ut in Siebengebirge, Bohemia et Neapoli. Deest omnino in Suecia. Pertinet ad neozoicam formationem trachyticam. 2. Trachytes conglomeratus. Massae Trachyticae rudes, angulatae vel frictione rotundatae, quibus adesse possunt Pumicis et varia fragmenta ag- glutinata materiis recentioribus trachyticis. Gen. 4. Syenites. Hoc nomine antea variae species fuerunt comprehensae, quae Amphi- bolum continent. Quum illae, quae Labrador continent, ad saxa labradorica (Hypersthen Trapp) erunt relatae, restant solummodo: 1. Granites syeniticus. Orthoclas lamellosum in crystallis mixtum cum Oligoclase, granis Quarzi et crystallis Amphiboli quibus adesse potest Mica magnesica. ; a. griseus. Feldspatho griseo-albo. b. ruber. Feldspatho rubro. c. Syenites schistosus. Textura granosa, schistosa. d. Syenites xirconicus. Feldspatho et rubro, etgriseo, quod interdum lusum colorum praebet labradoricum; cum crystallis Zirconi vel Spheni. Li A. ECS -— Bo x cogi gt J —— Gee aua -— E MESI 290 Ocurrit in formatione antiquissima granitica Septentrionis. Syenites zir- conicus praesertim in valle Christianiae. 2. Eurites syeniticus. (Syenit Porphyr) Mixtura granoso-crystallina ex Orthoclase et Andesino, cum granis Quarzi et Amphiboli, interdum etiam cum Mica. a. porphyruceus. Variegatus maculis utriusque Feldspathi speciei. b. arenaceus. Crystalli feldspathicae sunt separatae Quarzo incre- scente. Evanescit facies porphyracea. Antiquissimum membrum formationis euriticae. In Suecia in Elfdalen et Herjedalen. Gen. 5. Calz primitiva. 1. Saxum calcarium primitivum. Carbonas calcicum granosum vel in lamellosis crystallis, interdum cum alienis mineris. a. Marmor viride. Color ex Ophite. b. Cipollino. Mixtum cum Pilbolitho, colorem viridem efficiente. (Pertinet ad formationem pilbolithicam). c. Salino. Crystalli solae, quae fortiter cohaerent. (Pertinet ad for- mationem pilbolithicam). d. arenaceum. Grana crystallina, quae parum cohaerent et facile in arenam dilabuntur. (Pertinet ad strata intermedia). Haud raro per se occurrit intra Sueciam in Dalecarlia, Westman- nia, Nericia etc. De cetero in Europa tegitur montibus recentioribus. 9. Dolomites. Carbonas calcicum et magnesicum, quorum crystalli coa- luerunt. a. Dolomites primitivus. Conjunctio crystallina. b. Dolomites stratiformis. Sedimenta crystallina cum poris et locis vacuis. Vulgo desunt Petraefacta. Dolomites primitivus occurrit praesertim in Alpibus. Intra Sueciam in- ter lacus Wikern et Rossvaln in praefectura Orebrogiensi, in Herjedalen ad Tunnelsdal in Quarzo pilbolithico. Dolomites stratiformis occurrit in montibus Palaeozoicis. Gen. 6. Calx stratiformis. 4. Saxum calcarium bituminosum. Carbonas calcicum in sedimentis, in- terdum in crystallis cum bitumine. a. Saxum foetidum densum. Fractura solida vel festucosa vel conchae- formis vel terrea. Continet multa Petraefacta. 291 b. Saxum suillum. Crystallis lamellosis vel prismaticis. €. Sarum crudum. (Rasten). Plus minusve compactum e silica, gri- seum, fractura festucosa in terream transeunte, diversum in diversis striis. d. Terra saxi foetidi. Fusca vel grisea, fractura minutim granosa, quia partes terreae vel arenaceae sunt. Oritur dilapsu varietatum praeceden- tium. e. Breccia sari foetidi. Fragmenta angulata saxi foetidi, quae saepe continentur Wacka fumosa, friabili aut Argilla. Occurrit in laminis bituminosis ex. gr. Schisti aluminici in montibus Westrogothiae. 2. Saxum calcarium densum. Carbonas calcicum in sedimentis sine bi. tumine, fractura solida et fere festucosa. Continet plerumque Petraefacta. a. Sarum calcarium cum Orthoceratite communi. b. Saxum calcarium cum Encrinitis. c. Sarum tenar. (Zechstein). Saxum calcarium odore argillae, Mar- gam et Petraefacta Producti et Orbiculae continens. d. Calx conchifera. (Muschelkalk). Saxum calcarium argillaceum, granosum ex innato Spatho calcario, distinctum Ammonite nodoso, Myacite musculoide et Gryphite cymbio. e. Sarum calcarium Lias. Distmctum Petraefactis: Plagiostomis laevi, gigantea, et Hermanni itemque Bilemnitibus. f. Sarum calcarium Juvassicum. Massa calcaria subflava, parum nitens et mollis, fractura conchaeformi vel festucosa. Distinguitur Ammo- nite triplicato, Pectine inaequicostato, Ostrea duriuscula etc. Saxum calcarium densum constituit partem praevalentem fere omnium sedimentorum. 3. Sarum calcarium oolithicum. Carbonas calcicum in sedimentis glo- bosis concentricis (Oo/ith) partim plenis, partim cavis. Globuli continentur massa calcaria compacta, vel terrea vel porosa. 4. Saxum calcarium cretaceum. Massa calcaria pulverulenta, in quibus- dam stratis adhuc mollis, quae tamen partim in aere indurescit, partim mol- litiem retinet nec inquinat. Est alba et in quibusdam stratis adsunt grana Terrae viridis. Continet praeterea multa Petraefacta originis animalis et glandulas Silicis. a. Creta chloritica. Continet grana Terrae viridis. b. Calx cretacea. (Grâkrita). Aut compacta ita, ut in aére siccata sonet dum pulsetur, aut terrea, mollis et inquinans. 292 c. Creta scriptoria. Alba. mollis, cultro secabilis et inquinans, frac- tura tenui, terrea. d. Creta Brigantü. (Briangon-krita). Mollis et crassa. plerumque inquinans. Continet crystallos Spathi calcarii et innumera conferta parva Coralla, itemque multa alia Petraefacta. e. Calx planorum. (Plänerkalk). Creta argillacea, interdum inclu- dens impressa vegetabilium vestigia et truncos arborum Dicotyledonum. f. Calx Purbechensis. Calx terrea, arenacea, fractura conchaeformi. Admixta sunt Calx oolithica et Petraefacta, inter quae eminent Crocodilus et Testudo. Saxum calcarium cretaceum occurrit in Suecia ad litora praefecturae Malmogiae, sed praesertim in insulis Danicis. 5. Marga. (Mergel). Sedimenta pulveris carbonatis calcici intime com- mixti cum particulis argillaceis vel siliceis. Fractura terrea, confragosa fere festucosa, prout calcem continet. Vel dura, vel terrea, grisea, flava, viri- dis, fusca vel rubra vel striata vel unicolor, ergo maxime variabilis. Gen. 7. Calc Tophus. 1. Calx confragosa. (Grobkalk) Magis minusve tenax, quando sic- cata est, partim in crystallis, semper porosa et fragilis. subflava l. fusca ex ochra ferrea, mollis, quando manet in monte. Continet multa Petraefacta Con- charum aquae tum marinae, tum dulcis. Expansus in vallibus Sequanae (Seize) et Danubii (Donaw). 2. Calx aquae dulcis. Massa densa, interdum schistosa, fractura festu- cosa, inaequali duritie. Alba, grisea et fusca, interdum inquinans, praedita poris ab imo sursum versus directis. Latera eorum vestita sunt ochra, quae nonnullos explet poros. Continet calx conchas aquae dulcis. a. Calc silicea. Omnis massa Silica est imbuta. Pori sunt vestiti Stalactitibus Chalcedonicis vel parvis Quarzi crystallis. 3. Travertino. Massa calcaria densa, fractura festucosa vel conchae- formi vel minutim granosa vel terrea. Subflava vel brunnea vel cinerea. Pori conferti, crusta crystallina intus vestiti. Continet calx conchas aquae dulcis et Petraefacta vegetabilium. a. Lapis scatebrarum. (Sprudelstein). Deponitur circa venas et ra- dios aquarum calidarum. 4. Calc Tophus communis. Massa calcaria plus minusve spongiosa, utricularis vel tubulata, cellulosa et stalactiformis. Deponitur ad fragmenta vegetabilium et includit folia specierum adhuc viventium, itemque conchas aquae dulcis. Alba, grisea, interdum ochracea. 7 = 4 293 Adhuc formatur. Intra Sueciam occurrunt insignia strata in Jemtia, Westrogothia et Scania. Gen. 8. Gypsum. 1. Gypsum granosum primitivum. Textura granosa, crystallina. Folia Hydrobifelzitae penetrarunt Gypsum, quod Petraefactorum expers est et plerumque niveum. In formatione Hydrobifelzitica Alpium. Deest omnino in Suecia. 2. Gypsum stratiforme. Massa fundamentalis minutim granosa, fere soli- da, quam Spathum Gypsi plus minusve penetravit. Album, griseum, flavum, rubrum, parum transparens, interdum commixtum cum Argilla, venis varie- gata et opaca. 3. Gypsum argillaceum. Molle et friabile. Griseum, album vel rubrum. Mixtura intima Gypsi granosi, spathiformis et fibrosi cum Anhydrite et Ar- gilla. Continet ossa animalium terrestrium et truncos arborum terra silicea petraefactos. 4. Gypsum aquae dulcis. Gypsum granosum, tertiae, quae dicitur, for- mationis, lamellis tenuibus, cui alternis vicibus Marga succedit. Gen. 9. Bifelzites. 1. Petrosilev. (Hälleflinta). Massa fundamentalis est Bifelzites, fractu- ra solida, conchaeformi vel festucosa, nitore aut nullo aut pingui, durus et in margine transparens, partim purus, partim includens mineras, praecipue Quarzum et Chloriten. Colore prasino, olivaceo, rubro, griseo, nigro vel brunneo. Quando est Quarzi expers, scintillas non excutit a chalybe. Pertinet ad formationem Calcis primitivae. Consequitur strata Calcis. a. Petrosilex porphyraceus. Massa fundamentalis continet crystallos Oligoclasis rubri vel albi. 2. Schistus siliceus. (Kiselskiffer Massa fundamentalis est Bifelzites solidus, nitore aut nullo aut pingui. Fractura transversalis conchaeformis, longitudinalis recta. Durus, in marginibus paullum transparens, partim pu- rus, partim cum sedimentis et bitumine commixtus. Niger vel viridis va- riis modis. Format montes et congeries in formationibus sedimentorum. 3. Phonolithus. (Klingstein) Massa fundamentalis est Bifelzites, inclu- dens Feldspathum plus minusve vitreum. Viridis, cinereus. Fractura festu- cosa, fere plano-conchaeformis. Occurrit in formatione trachytica. Omnino deest in Suecia. a. Phonolithus tophosus. Massa fundamentalis friabilis, fractura inae- quali, terrea. 39 294 Gen. 10. Zurites. 1. Kurites porphyriticus. Massa fundamentalis e Quadrifelzite, crystalli- na, solida. Fractura nitoris expers, inaequaliter festucosa in quacunque di- rectione. Brunneo-ruber, viridis vel lavendulo-coeruleus; aut atrofuscus, al- bus vel griseus, plerumque unicolor. In massa fundamentali adsunt crystalli sparsae Oligoclasis vel Andesini, brunneae velalbae. Durus ita, utnec cul- tro scalpatur nec a chalybe scintillas excutiat, quando est purus. Constituit montes et congeries in formatione euritica. Intra Sueciam in Elfdaln, aliisque locis. 2. Eurites arenaceus. Massa fundamentalis Euritica vel pura, vel cum Quarzo commixta. Textura plus minusve granosa vel cellulosa. Includit fragmenta euritica et interdum aliena saxa conglomerata. a. Eurites conglomeratus. (Fjallsandsten Hising.) Fragmenta vel fricti- one rotundata vel angulata, commixta fragmentis Quarzi pilbolithici, Euritae porphyritici, Saxi cornei et aliorum saxorum, quae a vicinis montibus pro- venerunt. Agglutinata sunt Eurite vel puro vel cum Quarzo commixto. b. Eurites arenaceus minutim granosus. Massa fundamentalis cellulo- sa, e parvis granis constans, quae hic et illic continet syeniticas (Oligocla- sis et Andesini) partes fulvas, quae cum fusca massa fundamentali parum conveniunt. Scalpitur cultro, fissura est grisea, itemque pulvis. Quando Quarzi est expers, a chalybe scintillas non excutit. c. Eurites arenaceus granosus. (Grofkornig Grawacke). Fragmenta angulata vel frictione rotundata varii generis, praesertim saxorum euri- ticorum et sedimentorum depositorum, agglutinata ope Quarzi et Euritae. Caesius, impure fuscus vel ruber. Fractura festucosa, plerumque valde densa. Desunt Petraefacta. d. Wacka grisea granosa. (Finkornig Gráwacke) Massa euritica cellulosa, cujus textura plus minusve granosa continet partes arenaceas eorundem saxorum ac praecedentis. Raro desunt grana rotunda, pellucida Quarzi. e. Saxum arenaceum antiquissimum rubrum. Wacka grisea cum por- tiuncula Caleis, forma spathi aut sediment. f. Saxum arenaceum recens rubrum. Occurrit in formatione, quae Rothes liegende dicitur, Pertinet ad formationem euriticam recentiorem. Intra Sueciam late expan- sus in Elfdaln et Herjedaln. Ut Wacka grisea pertinet ad omnes formatio- nes Palaeozoicas. 295 3. Saxum argillaceum. (Thonstein). Massa fundamentalis euritica mi- nutissime granosa, feresolida. Fractura transversalis inaequalis, terrea. Fusca ab oxido ferrico, maculis lucidis ex Andesino mutato, qui adhuc dignosci potest. 4. Schistus saxi arenacei. Saxum argillaceum latericium vel fuscum, variegatum, quod adflatu odorem argillae praebet; textura schistosa; lamel- lae vestitae sunt Mica tenui, candida. Fractura lamellosa, minutim granosa et terrea. 9. Porphyrites trachyticus euriticus (Thonsteinsporphyr ex parte). Massa fundamentalis euritica, porosa. Pori investiti sunt materia dilapsa albo- grisea (Wunder-Erde). In massa fundamentali praeterea adsunt in crystallis Andesinus et Feldspathum vitreum. Locum tenet medium inter formationem euriticam et Trachytas vitreos. Deest in Suecia. Gen. 11. Trachytes euriticus. 1. Lapis margaritaceus (Perlstein). Massa euritica lamellosa vel gra- nosa, aliquantum porosa, tamen cohaerens, cum sparsis tenuibus crystallis Feldspathi vitrei. Transit per strias et lineas in massam vitream coloris alius, quae in massa granosa forma granorum, foliorum vel glandularum includi- tur; interdum praevalet Lapis margaritaceus vitreus. Pertinet ad formationem Trachytae vitrei. Intra Europam occurrere dicitur in Bohemia et Saxoniae montibus metallicis. Deest in Septentrione. 2. Lapis pissodes (Pechstein). Massa fundamentalis est Quadrifelzites, cum aqua chemico modo conjunctus et ita mutatus, ut textura vitrea sit. Fractura plus minusve plana, conchaeformis vel festucosa, paullum transpa- rens vel opaca. Fractura longitudinalis nitoris pinguis. Color viridis, griseus, ruber, fuscus, saepe niger. Adsunt Feldspathum vitreum et folia Micae. Stratus per vices cum antecedente. 3. Obsidianus. Massa vitrea e Quadrifelzite sine aqua chemico modo conjuncta. Fractura conchaeformis, nitoris vitrei, interdum porosa et in foliis tenuibus fere transparens. Color niger, fuscus, viridis, griseus, raro flavus, violaceus, albus vel varie striatus. Scintillas excutit a Chalybe et radit vitrum. Stratus per vices cum Trachytis. 4. Pumex. Massa e Quadrifelzite, vitrea. Textura fibrosa et spongiosa Pori includunt varias materias, praecipue Feldspathum vitreum. Color albus, flavus, fuscus vel, quando inclusus est Amphibolus aut Augites, niger. m Ee... due 296 a. Breccia Pumicis. Fragmenta Pumicis angulati vel frictione rotun- dati, Trachytae et Jaspopali congesta sunt sine glutine aut sunt agglutinata Obsidiano vel Pumice. Interdum inclusa sunt ligni fragmenta Opalo petrae- facta vel in carbonem fuscum mutata. b. Tophus de Posilippo. Tophus flavus vel rutilus, pallidus, terreus, mollis, friabilis et limosus. c. Trass. Praecipue limus Pumicis. Pumex consequitur plerumque praecedentem, cum quo alternat tenui- bus stratis. Gen. 19. Saxum corneum. 1. Porphyrites saxi cornei. Massa ex Hyperfelzite, solida. Fractura omnis conchaeformis vel festucosa, palfida, nitoris pinguis, in laminis tenui- bus plus minusve transparens. Dura ita, ut scintillas a chalybe excutiat. Color ruber, fuscus, griseus vel niger, interdum lineis variegatis. Haec species vel in stratis alternat cum Porphyrite euritico vel per se constituit montes intra eandem formationem. Gen. 13. Schistus micaceus. Hoc nomine antea comprehensa fuerunt varia saxa, quae continent Quar- zum schistosum cum Mica vel mineris Micae similibus vel etiam Gneissum cum lineis Micae. Quando separantur saxa ex Hydrobifelzite, restant so- lummodo conjunctiones Quarzi cum Mica vera. 1. Schistus micaceus magnesicus. Quarzum schistosum cum diversis va- rietatibus Micae magnesicae, quae minerae aut separatae sunt, aut commixtae; ita, ut una earum praevaleat. a. Schistus micaceus niger. Mica est fuliginea et in frustis nigra, in- terdum commixta cum Mica coloris experte, unde grisea certo lumine ap- paret. Interdum Mica est quam minutissime dispersa. b. Schistus micaceus albus. Mica est alba, folus rectis. c. Schistus micaceus chloriticus. Mica est chloritica, grisea, ochracea, viridis vel fere nigrescens, foliis crassis vel tenuibus, squamosis, vel vario modo curvis. Continet glandulas Quarzi. Diversae varietates per se occurrunt. Intra Sueciam est Sechistus mica- ceus niger praesertim expansus intra Westmanniam in paroeciis Kila, Fernebo occidentali, Karbenning, Norberg etc. Schistus mic. albus occurrit ad Fo- gelhyttan in Nora; Schistus mic. choloriticus ad Marshyttan in Nora. Gen. 14. Quarzum pilbolithicum. 4 Quarzum pilbolithicum. Quarzum schistosum cum Mica et folis te- nuibus Pilbolithi. 29% Membrum antiquum seriei formationis hydrobifelziticae. Huc pertinet pars quaedam Protogyni Alpium. In Septentrione format montes niviferos Jemtiae et Norvegiae; occurrit etiam in regionibus metallicis Nericiae. Gen. 15. Schistus hydrobifelziticus. (Hydrobifelzites schistosus). 1. Schistus pilbolithicus. Pilbolithus lamellis plus minusve curvis, nito- ris aut argentei aut pallidi, et coloris vel grisei vel virescentis vel fere nigri. Purus semper transparens. Pertinet ad eandem formationem ac praecedens. 2. Leptinites. Leptinites, cujus color albus transit in griseum, flavum vel rubrum. Fractura minutim festucosa vel granosa vel lamellosa. Recens du- rus, cultro non raditur, nec a chalybe scintillas excutit, si abest Quarzum. Quando in aére dilabi coepit, appellatur Glazursten; tunc albus et fria- bilis est. a. Granulithus. Textura granosa; attamen schistosa apparet, quia certa directione adsunt membranae tenues Leptinitae aut Pilbolithi. b. Schistus leptiniticus. Leptinites, cujus textura lamellosa vel schi- stosa, saepe in lineis intra Leptiniten solidum Granata parva dispersa sunt in massa. Leptinites occurrit cum praecedente. Utraque varietas late expansa est in montibus niviferis Jemtiae, intra paroeciam Are, itemque in paroecia Hjulsjó praefecturae Orebrogiensis. 3. Schistus argillaceus primitivus. Massa fundamentalis est Argillites schistosus. Color griseus, nigrescens. Fractura longitudinalis parum nitens, transversalis nitoris expers, lamellosa. Cultro secabilis est. Pulvis rasurae griseus. a. Schistus argillaceus primitivus griseus. Griseus transiens in coeru- leum et viride. b. Schistus argillaceus primitivus niger. Fuscus vel niger. Lamellae separatae nitent. c. Schistus tabularis. Niger et in lamellas tenues maxime fissilis. d. Schistus Cos. Quadratim striatus, griseo-viridis, fractura styloide. e. Novaculites. Schistus tenuissimus, flavo-viridis, planis lamellis. In- tra laminas. Schisti nigri. f£ Schistus schematicus. Striatus in quadrata parva et normalia. Fla- vus in viride vel rubrum vergens. Includit Schistum leptiniticum, cui af- finis est. Schistus arg. prim. in Suecia extensus est praesertim in Dalia et in valle Horsjó Jemtiae, in paroecia Alsheda Smolandiae. 298 4. Schistus e Wacka grisea. (Grawacke-Skiffer). Schistus argillaceus primitivus, qui agglutinat partes angulatas antiquioris Schisti arg. primitivi et fragmenta Quarzi atque Schisti silicei provenientia e formatione transitionis. In formatione transitionis montium Wackae griseae. Deest in Suecia. Gen. 16. Schistus chloriticus. 1. Schistus chloriticus. Chlorites, cujus cunei et laminae continentur ita, ut textura schistosa evadat. Color viridis, raro caesius vel niger. Per se potissimum invenitur in vicinio sequentis. 9. Itacolumites. Quarzum in granis et lamellis, contentum Chlorite ita, ut textura sit granosa vel schistosa, Occurrit fere solummodo in Brasilia. a. Quarzum chloriticum. Quarzum in superficie nitens, solidum, fe. stucosum, interdum schistosum e Chlorit e intime innato, unde Quarzum colo- ratur viride. In eo sunt secundum saxi directionem loca vacua, quorum pa- rietes teguntur Quarzi crystallis pellucidis. (Offerdals Diamanter). Pertinet ad eandem formationem atque Itacolumites. In Suecia occurrit in Offerdal et pluribus Jemtiae locis. De cetero in Europa ignotum. 3. Schistus Micae ferreae. Itacolumites cum glandulis Micae ferreae. Pertinet ad eandem formationem atque Itacolumites. Occurrit ad Rönö in Offerdal Jemtiae. a. Itarbirites. Quarzum Chloriticum cum Mica ferrea. Textura schi- stosa, interdum solida et compacta. Gen. 17. Serpentinus. 1. Serpentinus communis. (Species mineralogica). Gen. 18. Schistus magnesicus. 1. Schistus magnesicus. Silicias magnesicum anhydricum, vulgo mixtum cum Chlorite. Textura schistosa. Color albidus in viride vergens, inter- dum ochraceus, Fissilis et tactu pinguis. Parvae massae occurrunt in Dalia, Wermelandia et ad Handöl Jemtiae. Gen. 19. Quarzum turmalinicum. 4. Schistus turmalinicus. Quarzum cum Turmalino. Textura granosa vel schistosa. Pertinet potissimum ad formationem Granitae lithionici. a. Sarum topazicum. Topazus flavus in granis et crystallis atque Lithomarga ejusdem coloris tegunt parietes locorum vacuorum. Hae minerae alternant in lineis cum Quarzo albido. 299 Gen. 20. Sarum siliceum. 4. Saxum lydicum. (Lydit). Silica fere pura. Color atro-viridis vel niger. A Chalybe excutit scintillas, non nitet. Solidum vel festucosum, fractura inaequali et conchaeformi. In formationibus antiquis sedimentorum. 2. Silex. Quarzum solidum in sedimentis. Fractura conchaeformis et festucosa. A Chalybe excutit scintillas. Color flavus, griseus vel niger, in- terdum variegatus. Frustula paullum nitent. Depositae sunt informes silicis massae in stratis recentioribus Calcis et vestitae Calce cretacea. Forma glandularum in stratis recentioribus, praesertim in Calce cretacea. Gen. 91. Quarzum granosum. 4. Quarzum granosum. Quarzum granosum, festucosum, opacum, soli- dum et schistosum, quod grana rotunda continet Quarzi Purum albidum, griseum sed vulgo lineis immixto Eurite rubris. Ultimum membrum formationis euriticae. In Europa rarum et in frag- mentis, si exceperis montes niviferos Sueciae ab oriente lacus Faemund, ubi late extensum est, ut etiam in montibus Cordillericis. 2. Quarzum granosum conglomeratum: Quarzum, quod multa continet Quarzi grana, fragmenta et crystallos, quod praeterea agelutinat conglome- rata angulata vel frictione rotundata fragmenta Quarzi granosi, Euritae, Saxi argillacei. a. Quarzum Wackae griseae. Granosum vel solidum cum inclusis fragmentis conglomeratis. b. Quarzum primitivum conglomeratum. Invenitur in formatione an- tiquissima saxi arenacei rubri. c. Weiss liegende. Conglomeratum Quarzum, parum mutatum, quod partes calcarias continet. Invenitur in formatione, quae Rothe todt liegende dicitur, et transit in sequentem speciem. 3. Quarzum schistosum. Massa fundamentalis est Quarzum granosum, plus minusve separatum Mica alba, ut sit textura schistosa. Gen. 22. Saxum arenaceum. 1. Saxum arenaceum granosum. Saxum arenaceum Quarzi minutimgra — nosum, fere solidum, numquam in crystallis. Album, griseum, flavum, sibi dissimile in stratis diversis. Folia parva Micae in eo sunt dispersa. a. Saxum arenaceum transitionis. Granosum, Margae expers, Al- bum, ochraceum, sparsis foliis Micae. (Pertinet ad systema Siluricum in- ferius). lg WA E 300 b. Sarum arenaceum transitionis Margam ferens. Continet partes Mar- gae et Micae, unde mollior. (Primum apparet in systemate Silurico superiore). c. Sarum arenaceum quarxosum Keuperianum. Album et purum ejus- dem compositionis ac varietas prima, sed magis porosum est et continet parvas Quarzi crystallos, quare affine est Saxo arenaceo in crystallis. (Pertinet ad formationem superiorem Keuperianam). d. Sarum arenaceum carboniferum Triadis. Saxum quarzosum, mi- nutim granosum, cui admixta sunt grana Quarzi rotunda. Variegatum ma- culis, folis et lineis Argillae schistosae, fuscae. Molle et friabile, griseum, flavum vel rubrum. C quae solummodo microscopio discerni possunt, inter se inuncatis. Saxum paullum porosum, griseum vel album. a. Saxum arenaceum carboniferum antiquissimum. Parvae crystalli Quar- zi et grana Euritae, saepe Andesini dilapsi. Continet interdum corpora conglomerata. b. Saxum arenaceum quadratum. (Quader-Sandstein). Grana crystal- lina inter se aequalia, crassa vel tenuia, quibus admixtae sunt glandes Ar- gillae. Fert saepe corpora conglomerata. Griseum vel ochraceum, molle in monte, indurescit in aére. 3. Arena viridis. Grana Quarzi arenacea, rotunda vel angulata cum fragmentis Quarzi et Calcis, agglutinata Calce cretacea ita, ut inde sit factum Saxum arenaceum compactum, interdum tamen friabile, quod continet Pe- traefacta et grana parva Terrae viridis, a, Sarum arenaceum viride. Compactum, fere granosum, versicolor ob gluten calcis. Griseo-viride, albidum aut ochraceum, Intertextum gra- nis Terrae viridis. b. Saxum arenaceum Curpathorum, Arena viridis agglutinata Calce vel potius Argilla. Textura granosa vel crasse schistosa, quando adsunt fo- lia Micae certo modo disposita. c. Molassus. Praecipue Arena viridis, quae marga agglutinatur. Mol- lis et dilabens. Gen. 23. Quarzum tophosum. 1. Quarzum aquae salinae. Silica in aqua salina deposita ita, ut sit Quar- zum in crystallis, purum et transparens. Massa agglutinata constat saepe e granis angulatis pellucidis. a. Arena aquae salinae, (Sable de Fontainebleau). b. Quarzum aquae salinae. (Grès de Fontainebleau). 2. Saxum arenaceum in crystallis. Constat fere Quarzi crystallis parvis, - 301 c. Saxum arenaceum maritimum recentissimum. (Gres marin superieur, ex parte). 2. Quarzum aquae dulcis. Quarzum minutim granosum, fere solidum, fractura inaequali, haud nitente, porosa. Album et quasi mutatum. Non ra- dit vitrum, sed cultro non raditur. 3. Silica tophosa. Quarzum inpurum, tophosum, superficie aspera spe- ciem coralli ferente. Textura fibrosa, fractura conchaeformis vel terrea. Alba, grisea, maculis vel venis rubris. a. Silica concreta et conglomerata. Arena crassa agglutinata ope Sili- cae concretae (Kiselsinter) et Quarzi porosi. (Arcose Brongniart). 4. Schistus sugens (Saugschiefer). Silicae limus induratus lamellis rectis, tenuibus. Fractura terrea, lamellosa. Griseus. Linguae humidae fortiter ad- haeret. Gen. 24. Amphibolithus. 1. Amphibolithus schistosus. Amphibolus cum portiuncula Labradoris. Textura schistosa. Saepe subordinatus. Per se in paroecia Grangärdet Dalecarliae etc. 2, Diorites, Amphibolus et Labrador in granis crystallinis. Textura gra- nosa, Haro desunt Ferrum magneticum et Mica nigra. a. Lapis amphibolus, Crystalli magnae nigrae Amphiboli, fere sine Labradore, b. Diorites porphyriticus. Diorites homogeneus et minutim grano- sus cum crystallis Labradoris distinctis. Diorites format colles insignes, praesertim supra formationem hydro- bifelziticam, ut in Aspeboda Dalecarliae et pluribus locis Sueciae mediae. 3. Diorites schistosus. (Grünstensskiffer) Massa fundamentalis Saussu- rites, raro albus et purus, saepe coloratus ex Amphibolo intime commixto. Griseus, viridis, fere niger, maculosus ita, ut tum unus, tum alius praeva- leat color. Solidus nec nitens. In montibus metallicis Saxoniae. 4. Diabas. Massa fundamentalis solida e Labradore et Terra viridi, qua quovis colore viridi tingitur. Adsunt sparsae Amphiboli crystalli et aliae minerae forte occurrunt. a. Diabas porphyriticum. Yn massa fundamentali distinguuntur cry- stalli Labradoris, Uralithi vel Oligoclasis. b. Lapis viridis transitionis. Massa fundamentalis Terra viridis fere schistosa. Pulvis rasurae griseo-viridis. Fractura transversalis inaequalis, 40 Fo LS LA rm REA 302 fere lamellosa, longitudinalis plana. ^ Continet saepe lapides amygdalifor- mes. c. Diabas amygdalinum. Massa fundamentalis porosa, fere utricularis ; utriculi sunt repleti minera amygdaliformi. d. Diabas sphaericum. (Kugel Diorit) In Diabase inveniuntur cry- stalli Amphiboli, quarum diameter aequat 1 — III pollices, quaeque circum- dantur stratis concentricis Actinoti, Labradoris etc. e. Aphanites. Massa fundamentalis ex Amphibolo, solida, nigra vel atro-viridis, fractura non nitente et festucosa. Interdum est porphyriticus includens crystallos, interdum utricularis et amygdala lapidum incladens. Diabas vulgo occurrit juxta formationem euriticam. Intra Sueciam in paroeciis Elfdaln, Lima, Transtrand Dalecarliae. Insigne in valle Ger- manica fluminis Rheni. Gen. 25. Augitolithus. 1. Gabbro. Labrador vel Saussurites, Diallagus et Bronzites mixti cum Hypersteno, Augite nigro et pluribus mineris, ut sit massa granosa vel cry- stallina. i a. Gabbro smaragditicus. Albidus, flavo-viridis, crasse festucosus, raro minutim granosus. b. Gabbro diallagicus. Textura crasse crystallina. c. Eclogites. Smaragdites et Granatum. Textura granosa, crystallina. d. Gabbro bronziticus. Bronzites interdum cum Diallago. e. Gabbro diallagicus versicolor. (Schillerspath-Gabbro). Massa prae- valens Diallagus versicolor, partim compactus, partim in crystallis cum La- bradore. Fuscus et vulgo ater. Superficies fracturae versicolor. Fractura, inaequalis. f. Lherzolithus. Augites, Talcum, Amphibolus et Turmalinus niger mixta, ut sit massa granosa. Colores virides, fusci, ochracei, raro grisei. g. Gabbro anorthiticus. (Anorthit-Diorit. 4. Erdmann). Anorthites in crystallis praevalet; adsunt etiam Amphibolus, Serpentinus et Ferrum tita- nicum. Griseo-fuscus. Raro simul occurrunt diversae varietates. Gubbro smaragditicus insignis in Alpibus, Æclogites in Norvegia, Bronzites in promotorio Ocrino (Cap Li- zard) Angliae, Lherzolithus in Apennino. In Suecia parum extensae sunt antecedentes sed Gabbro versicolor insignis est in Smolandia. Gabbro anor- thiticus est nuper ab A. Erdmann repertus in paroecia Radmansé et aliis locis Roslagiae. 305 2. Hypersthenus scalaris. (Hypersthen Trapp). Labrador, Hypersthe- nus, Ferrum titanicum, Olivinus et Apatites mixta, ita ut sit massa grano- sa, crystallina. Minores constituit formationes in pluribus locis Sueciae mediae; pulcher- rimus in Elfdaln supra formationem euriticam et ad Fahlun supra formatio- nem pilbolithicam. 3. Dolerites. Massa fundamentalis Labrador, sedimento consimile, tamen crystallinum, minutissime granosum et Augites viridis vel niger, intime com- mixta cum minera quadam Zeolithica, id quod apparet, quando tractatur saxum acido hydrochlorico calido, siquidem silica fit gelatinosa. Colores virides. In massa fundamentali occurrunt crystalli sparsae Augitae. a. Basaltes. Massa fundamentalis Dolerites, cujus grana solum mi- croscopio discerni possunt, itaque fere terrea. Niger in caesium vel gri- seum vergens. Fractura imperfecte conchaeformis, fere inaequalis aut plana aut festucosa, parum nitens. In massa fundamentali adsunt sparsa folia Micae hexagonalis nigrae nitentis, rarae Augitae crystalli et Feldspathum vitreum. b. Dolerites amygdaloides. Dolerites vel Basaltes utriculis rotundis, interdum ita confertis, ut saxum videatur spongiosum. Pori sunt vel vacui, tecti Stalactite ochraceo, limo calcis, Chalcedonibus etc., vel repleti Stilbite, Mesotypo, Harmotomo, Chabasio, Spatho calcario, Quarzo pellucido in crystallis etc., vel continent aquam. c. Basaltes scoriae similis. Massa fundamentalis solida, fere vitrea, in qua Basaltes tophosus, porosus et spongiosus. Pori repleti sunt parvis cry- stallis pellucidis minerarum Zeolithicarum. Color viridis, fuscus vel niger, interdum maculatus. Vel compacta vel mollis et friabilis. d. Basaltes conglomeratus. Fragmenta angulata vel volutatione rotun- data et glarea saxorum agglutinata vicino Basalte dilapso et carbonate cal- cico, quod massam penetravit. Vulgo Dolerites est positus supra montes sedimentorum. In Suecia so- lum occurrit in Scania. Basaltes est insignis in insulis Orcadibus (Orkney), Islandia etc. 4. Wacka. Massa fundamentalis specie homogenea, fere terrea, sedi- menti cujusdam modo conferta, tactu mollis, fractura conchaeformi, nitoris experte. Colores virides, caesii vel fusci. Saepe utricularis, interdum fere spongiosa. Adsunt folia Micae nigrae hexagonalis et sparsa grana crystal- lina Augitae, Pertinet ad formationem basalticam. ae CA AGER. - i e H 304 Gen. 26. Schistus orthofelziticus. (Schistus argillaceus bituminosus). 1. Schistus aluminicus. In sedimentis, lamellis planis, fractura longitu- dinali plana vel conchaeformi, parum vel pingue nitente, transversali festu- cosa, schistosa vel terrea. Lineae rasurae pingues et nigrae. Maxime bi- tuminosus, Colores nigri in fuscum vel caesium vergentes. Odor argillae vix sentiri potest. Schistus aluminicus maxime notabilis pertinet ad montes transitionis Si- luricos. In Suecia inter saxum arenaceum et saxum calcarium densum in montibus Westrogothiae, in Nericia et Olandia. 2. Creta nigra. Schistus niger carbonem continens, terreus, mollis et inquinans. Cultro secari potest. 3. Schistus cupreus. Lamellis planis, fractura inaequali, conchaeformi, festucosa vel terrea. Caesio-fuscus vel niger variis modis. Orthofelzites purus cum bitumine vel margae consimilis ob calcem admixtam. Continet plerumque cuprum. Propria formatio in sylva Thuringiaca (Thüringerwald) pluribusque Ger- maniae locis et in Perm Russiae. Gen 27. Schistus thoniticus. 1. Schistus argillaceus. Thonites ferro tinctus, griseus, badius vel ru- ber, interdum striatus, laminis planis et crassis, nitore exiguo, fractura la- mellosa et terrea, Pulvis rasurae griseus. Communis in montibus Palaeozoicis. In Suecia in Kinnekulle etc. Gen. 28. Argilla indurata. 1. Schistus carbonifer. (Schieferthon). Argilla indurata bituminosa, fra- ctura plana, terrea, textura lamellosa, schistosa. Coeruleus, badius vel ni- ger. Mollescit lente in aqua ita, ut fingi possit. a. Schistus carbonifer ustus. Ustus, non liquefactus igne terreno. b. Scoriae terrenae. Schistus carbonifer fere liquefactus et concretus. c. Zaspis porcellanea. Schistus carbonifer plus minusve liquefactus et fissus. Schistus carbonifer alternat cum stratis congestis Lithanthracis huc per- tinentibus. Dividunt illum strata tenuia lapidis argillacei ferrei. Intra Sueciam solum ad Hôganäs Scaniae. 2. Schistus ustus. (Brandskiffer). Argilla indurata, bituminosa, carbo- nifera, laminis tenuibus et rectis, nigra ut pix; pulvis rasurae pinguis, ni- 305 ger et nitens; accendi potest et flagrat inter carbones candescentes flam- ma coerulea et odore sulphureo bituminoso. Quando desiit ignis, albescit saxum. Pertinet ad formationem Lithanthracis. 3. Argilla salina. Argilla carbonifera bituminosa, mixta particulis salis, fractura aequali, terrea, grisea et nigra, raro rubra, micans particulis salis. Occurrit cum Sale montium in sedimentis. 4. Terra aluminosa. Compacta, interdum imperfecte schistosa. Fractura non nitens, linea rasurae paullulum nitens. Fusca et nigra, ut bituminosa. Perünet ad Systema, quod tertium est appellatum. 9. Argilla Lias. Argilla bituminosa mixta cum marga, grisea, fere ni- gra; textura schistosa. 6. Argilla Keuperiana. Argilla schistosa, paullulum arenacea, inter- textis foliolis Micae et saepe particulis carbonaceis sparsis. Grisea, fusca vel nigra. 7. Argilla Oxoniensis. Argilla atro-coerulea et tenax. Includit Sulphu- retum ferri et Gypsi spathum. 8. Argilla Kimeridgensis. Coerulea, grisea, flava et schistosa, Gypsi spatho dives. 9. Argilla plastica. (Tegel). Argilla tenax, fictilis, nitoris expers, pin- guis et indurata, varie grisea et commixta alienis materiis, inter quas silica. Venis variegata. a. Argilla fistularis. Alba, ferri et arenae expers. b. Argilla sylvestris. (Wälderthon) fusca, schistosa, tenax, interdum paullum bituminosa. c. Argilla Londinensis. Atra, mixta vel marga, vel arena. Continet saepe grana Terrae viridis. Gen. 29. Lithanthrar. 1. Lithanthrax niger. Carbo cum bitumine, textura varie schistosa. Substantiae vegetabiles immixtae observari non posunt. Carbo antiquissimus bituminosus occurrit sub nomine Ko/m in schisto alu- minico etiam apud nos in stratis parvis tenuibus et in globulis. Zithanthrax niger extensus est in antiquiore serie carbonum et in Triade. Carbo fuscus perünet praesertim ad Systema, quod tertium est dictum. In Septentrione solum ut Carbo terreus et Turfa (Torf) occurrit. 306 Gen 30. Carbo fuscus. 1. Carbo pissodes. Fractura conchaeformis, color sericeo-niger, nitor valde pinguis intermixtis lineis schistosis parum nitentibus. 2. Carbo fuscus communis. Compactus, fractura terrea, fere conchae- formi, fuscus vel niger, nitore nullo vel pingui. a. Carbo uliginosus. (Moorkol). Compactus, plerumque rimis disruptus, textura aliquando imperfecte schistosa, fractura aequali ad conchaeformem accedente, micans vel nitore pingui. Color inter fuscum et piceum. b. Carbo terreus. Massa vegetabilium commutatorum, quorum textura terrea et mollis. Badius in griseum et flavum vergens vel fuscus et nitoris expers. c. Lignites. Massa in commutando, cujus textura fibrosa indicat cor- ticem et annulos ligni cum fragmentis trunci. Flavus velfuscus. Levis, ni- toris expers sed micans in superficie rasurae vel quando politur. Gen. 31. Sal montium. 1. Sal montium. Chloretum natricum. Ger. 32. Producta vulcania. 1. Lava vitrea. Scoria homogenea, vitrea, quae facile liquescit. 2. Lava vulgaris. Scoria, que fluxit e montibus ignivomis et includit mineras non satis liquefactas. Eorum grana aut micant ut puncta alba, quae texturam indicant crystalinam, aut nigra sunt ex Augite. . Massa ex illis fit granosa et difficulter liquatur. Plerumque est grisea, aliquando fusca vel nigra. Fractura inaequalis, plana, porosa. Tactu est aspera et multas habet varietates. a. Lava densa. b. Lava leucitica. c. Lava de Viterbo. d. Lava Aperistica. e. Lava punctata. f. Lava augitica. g. Lava crypto-Leucitica. 3. Lava scorime similis. Lava vitrea et vulgaris conjungunt fragmenta Augitolithi, saxorum trachyticornm, alius Lavae, crystallorum Augitae etc., quae delapsa de parietibus montium, non liquata, ceteroquin mutata, natant in torrente Lavae et similia sunt Scoriae vulgari, unde nomen. 4. Rapilli. Lava et Pumicis fragmenta, quae parum cohaerent. Ba- dii vel ochracei Interdum fortius concreti ope Sulphuris. 307 9. Arena vulcania. Plerumque nigra, gravis et nitens. E granis Lavae, crystallorum Augitae, Feldspathi, Leucitae, Ferri magneticl etc. 6. Cineres vulcanii. Pulvis tenuissimus, levis, griseus vel albus. Spe- ciem fert pulveris ferrei candefacti cum calce tenuissima commixti. 7. Tophus vulcanius. Massa, quae homogenea videtur, mollis et fria- bilis, flava, fusca, cinerea vel rubra, fractura vel inaequali, minutim grano- sa, vel terrea. Immixta sunt Mica, Feldspathum, Leucites, Augites et frag- menta volutata variorum saxorum. Gen. 33. Strata saxorum conglomeratorum. Saxa quaedam conglomerata jam descripta sunt una cum saxo agglu- tinante. Restant solummodo; 1. Saxum clavorum. (Nagelflue). Fragmenta varia montium calcari- orum et his vicinorum conjuncta glutine ferreo, arenaceo et calcario. 2. Breccia ossium. Fragmenta ossium variorum animalium et Calcis strati- formis conjuncta ope Argillae ochraceae et calcariae. 3. Tapanhoacanga. (Caput Aethiopis). Breccia, quae continet frag- menta parva, angulata, frictione raro rotundata minerarum Ferri etinterdum Itacolumitae, agglutinata Ochra flava vel fusca ferrea, quae interdum prae- valet, unde oriuntur laminae intermediae Ferri oxidi rubri. 4. Viride Aegyptiacum. Fragmenta Serpentini, Feldspathi, Saxi cornei, Quarzi, Terrae viridis conjuncta glutine tenui. Gen. 34. Fragmenta montium avulsa. Nil fere ad hoc opus pertinent ideoque relinquuntur. Haec brevis adumbratio sufficere videtur ad rationes eas explicandas, quas putamus et posse et deberi servariin saxo unoquo que, prout tempus po- stulat, describendo; res ipsa declarat, si futurum sit, ut tale inceptum pera- gatur, ad hanc adumbrationem adjicienda esse cetera, quae ad rem perti- neant, inter quae specierum Synonymia et transitiones in alias species, corpora forte commixta, aetas relativa variaque successio maxima sunt, quae tamen omnia hic praetermissa sunt, quia ea hoc opus ultra propositos fines nimis extenderent allata, PAP ORY CNRS TOR AO NAE br cards Lai PIE = >») eR EDS ee —— — RECHERCHES RELATIVES A L'INFLUENCE DE LA TEMPERA- TURE SUR LE MAGNETISME. PAR K. A. HOLMGREN. Biusieurs savants distingués ont étudié le rapport entre le magnétisme et la température. Nonobstant cela, bien loin de connaître la loi qui lie entre elles ces forces, on ne sait même déterminer exactement, tant que je connaisse, ni les phénomènes magnétiques” provenant de l'influence de la température, ni non plus si les pertes de magnétisme, qu'on sait que la chaleur cause dans les corps magnétiques, sont un effet direct de la chaleur comme force répul- sive du magnétisme ou en résultent indirectement de ce que la chaleur a la vertu de diminuer la dureté du corps magnétique et d'aider ainsi aux efforts des particules à rentrer de l'état forcé que leur a donné, comme on croit la trempe plus ou moins forte. En effet, la cause de l'imperfection de notre savoir sur ce point reste surtout dans la difficulté du sujet; mais aussi la plu- part des expériences ci-dessus établies ont eu pour leur but principal de satis- faire à quelque besoin pratique; et voilà que la question n'en a été que très- peu avancée au point de vue théorique. De plus, ces recherches ayant pres- que exclusivement porté sur la diminution momentanée** du magnétisme par la chaleur, il n'y a guère que quelques indications éparses sur la perte per- manente à diverses températures. On pourrait donc prétendre que l'influence de la température sur le magnétisme et la force magnétique coércitive, qui sy attache, font un point des plus obscurs de la physique, bien qu'on ait reconnu depuis longtemps et qu'on éprouve encore un besoin de clairté sur * Voyez par exemple Riess et Moser, Pogg. Ann. XVII, 407. 409 * Die Wirkung der Wärme auf die magnetische Intensität spricht sich auf doppelte Weise aus, einmal durch ihre momentane, dann aber durch ihre zurückbleibende Schwächung, die sie bedingt. Ries et Moser, oeuvre cité, pag. 408. 41 310 cette matière. Ainsi quiconque s'est occupé à des recherches sur qui la pro- priété magnétique en fer ou en acier ait pu influer est sans doute resté plus ou moins embarrassé de l'obscurité, qui couvre nos lumières dansles dites questions. Dans cet état de choses chaque observation tant soit peu importante ne laisse probablement pas d'étre intéressante. Je vais donc donner ici les ré- sultats de quelques recherches établies préliminairement à une autre plus étendue sur la perte magnétique permanente à des températures ascendantes. Cepen- dant dès le commencement de cette recherche je fus arrêté par la question, si le magnétisme dans un barreau magnétique trempé puisse atteindre par l'influence de la chaleur à une intensité, qui ne soit plus changée par un degré de chaleur n'excédant pas la température appliquée, et si la chaleur, de quelle manière qu'elle soit employée au-dessous d'un certain degré de tem- pérature, améne une méme perte de magnétisme. Les résultats de ces re- cherches formeront l'objet du traité présent. Pour les expériences suivantes je me suis toujours servi de barreaux en acier factice de bonne qualité en forme d'un paralléli pipéde rectangle de 140 à 140,5" de longueur, 12,:"" largeur, de 3,8™ à 4"" d'épais- seur et de 4,6% de poids. J'ai trempé ces barreaux en les chauffant au rouge et puis les plongeant dans une cuvette d'eau froide; ensuite ils ont été nettoyés sans être polis. L'aimantation a été effectuée a l'aide d'un grand électro-aimant, sur qui agissait un courant trés-fort. Je me suis convaincu, tant que cela est possible, de la juste distribution du mag- nétisme, en tamisant de la limaille trés-fine sur une feuille de papier placée au-dessus de laimant. Avant de plus opérer les aimants ont été abandonnés pendant quelques jours à linfluence du temps. A. Je savais par recherches de MM. Riess et Moser,* Kupfier** et Lamont*** qu'un aimant ayant été chauffé plusieurs fois à un méme degré de température perd encore d'intensité, de sorte qu'il n'atteigne qu'après un nombre plus ou moins grand d'échauffements repétés à un état stable, qui ne puisse ensuite étre altére par un degré de chaleur en dedans des limites de la température appliquée. Mais MM. Riess et Moser affirmant en outre que l'influence diminuante de la chaleur sur le magnétisme d'un barreau d'acier * Pogg. Ann. XVII, p. 403. * Annales de Chémie et de Physique, vol. XXX, p. 113, ** Handbuch der Erdmagn.; Pogg. Ann. LX XXII. 311 doux soit instantanée* et que l'approchement à l'état stable soit accéléré ou retardé, selon que le refroidissement se fasse plus ou moins vite, cela restait encore à examiner rélativement à des barreaux trempés. Certaines obser- vations durant une recherche précédente (dont je ferai mention plus bas sous le titre B) m'avaient fait douter, que pour ces sortes de barreaux la propo- sition de MM. Riess et Moser sur l'influence instantanée de la température se verifiat encore. L'aimant fut chauffé pour cet expériment par étre introduit dans un ré- cipient à goulot étroit jusqu'à s'approcher de la surface de l'eau bouillante, dont la vapeur servait à le chauffer. Un thermométre à mercure plongé de la méme manière marquait quà chaque expérience l'eau était arrivée au point d'ébullition. La force de l'aimant fut mesurée d'aprés la méthode d'oscillation,** en faisant osciller 100 fois sous l'influence du barreau magnétique une aiguille aimantée suspendue à un fil de cocon et enfermée dans un cage en bois à couvercle de verre. Pour fixer exactement le commencement et la fin de loscillation une lunette à deux fils croisés sur l'axe optique fut dirigée vers une petite pointe perpendiculaire, dont laiguille etait munie et qui était ob- servable par deux fenétres sur les pans opposes du cage. Dés que pour chaque fois jeus trouvé approximativement (à une seconde prés) ** la durée de 100 oscillations, puis alors laiguille fut mise à osciller et actuellement jai noté environ 5 termes successifs, où la pointe est arrivée à coincider avec lun des fils croisés précisément quand le chronométre marquait une seconde ou demi-seconde. Enfin j'ai attendu et remarqué avec la plus grande préci- sion possible le temps qu'il fallait à l'aiguille pour achever les 100 oscilla- tions. Chaque annotation, dont les 5 observations ne saccordaient pas parfai- tement, fut rejetée et renouvelée jusquà ce que cette condition se remplit; dou il suit que chaque annotation peut être regardée comme constatée par environ cinq observations accordantes. L'intensité du magnétisme terrestre fut toujours**** annotée immédiatement après et de la même manière. L'am- plitude initiale n'étant que de 5 à 6 degrés, quelque petite différence en cela * Uebrigens ist die Wirkung der Wärme instantan, denn selbst ein Stunden lang erhaltener Siedpunkt ist nicht im Stande den Magnetismus stärker zu afficiren, als ein kurzes Eintauchen der Na- del, noch kann er dem successiven Eintauchen als Aequivalent substituirt werden. Oeuv. cit. p. 410. * En regrettant de n'avoir pu me servir des méthodes beaucoup plus simples et plns süres que donne M. Lamont pour ces sortes de recherches, j'espére d'en profiter le plus possible dans le cours de mes recherches, telles qu'elles viennent d'étre indiquées ci-dessus. ** Pour fixer le temps je me suis servi d'un chronomètre, fabriqué par M. V. Söderberg à Stockholm et dont le cours uniforme a été contrôlé en le comparant à celui del'observatoire astronomique d'Upsal. ^" Dans les deux expériences ici bas où elles ont été établies simultanément avec 5 aimants, la durée des oscillations, qu'a faites l'aiguille sous linfluence de magnétisme terrestre, fut déterminée 2 — yp | 1 ' | y 312 ne saurait guère sensiblement influer sur la durée des oscillations. Des re- cherches directes sur l'influence d'amplitudes évidemment inégales ne don- naient non plus quelque différence observable de durée. Je me suis assuré aussi que la déviation du méridien magnétique ainsi que la variation dans la distance de l'aiguille, qui malgré les précautions qu'à cet égard j'avais prises, pourraient provenir des suspensions nombreuses des barreaux magnétiques, ne pourraient nuire à la süreté des résultats obtenus. Je peux donc admettre avec certitude que l'erreur commise à l'annotation n'a pas été d'un quart d'une seconde et, une méme durée donnée par environ 5 annotations, je crois certainement ne point devoir évaluer l'erreur à plus d'un huitième d'une se- conde. Aux recherches directes qu'à plusieurs réprises j'ai faites, en repé- tant de la méme manière les determinations pour l'intensité d'un aimant, un résultat plus favorable encore a suivi; mais le degré cité de précision satis- fait parfaitement aux recherches que je me suis proposées. * Quant à la température de la chambre pendant les observations j'aurais du peut-être la donner; mais durant la serie d'expériences, qui sera men- tionnée plus bas sous le titre B, je lui trouvais si peu d'importance, que dans ces recherches j'ai cru pouvoir l'omettre, d'autant plus que d'une observa- tion à l'autre la température de la chambre n'a päs certainement plus varié uqe quelques degrés de Celsius. Par exemple, les circonstances étant d'ail- leurs égales, pour trois observations d'un méme aimant, dont la premiére se faisait à 17° C., la deuxième à 17°75 et la troisième à 19° j'ai trouvé pour nombres d'intensité respectivement 131,46, 191,50 et 131,50. Plus il importait d'examiner combien de temps les barreaux magnétiques devaient étre exposés à la température en question pour qu'on püt supposer qu'ils en fussent entièrement pénétrés, d'autant plus que les barreaux, que j'avais employés, étaient de dimensions assez grandes. Pour ce but un thermo- métre fut déposé dansle creux d'un cylindre de fer, fermé dans l'un de ses bouts et dont les parois étaient d'une épaisseur beaucoup plus grande que la moitié de celle des aimants employés. Le creux autour du thermométre ayant été rempli de limaille, il en resultait qu'après environ deux minutes le thermomètre montait déjà à une hauteur, qui restait stable durant les 45 minutes qua duré l'expérience. Je n'ai paslieu de soupconner quelque er- reur dans ce résultat, parce qu'à l'aide d'un cathétométre je prenais toute sorte fois, savoir immédiatement après la détermination de la durée des oscillations pour ces aimants, qui dans les annotations étaient marqués par les numéros l et 4. Si ces annotations donnaient des résul- tats divers ce qui n'arrivait que rarement la durée des oscillations fut déterminée pour la 3:éme fois après l'annotation du cinquième aimant et la moyenne se calculait d’après les trois durces ainsi obtenues. * En supposant qu'un concours de toutes les circonstances à cet égard les plus défavorables ajou- tat à l'erreur du résultat, la correction du nombre, qui marque la perte, ne s’élèverait pas à 0,005. 313 possible de soin à cette determination et qu'en outre j'étais fortifié dans ma confiance en la justesse de l'observation par le témoignage unanime de deux personnes y accoutumées, dont chacune assistait à une des deux expériences que pour cela j'avais établies. Supposons cependant que la température des couches extérieures du barreau ait surpassé celle des couches intérieures par un ou méme plusieurs dixièmes de 1°C.; l'épreuve suivante sur l'effet d'une température plus basse (90-95°), mais d'une durée plus longue, après une température plus haute (100"C.), fera voir facilement que l'influence de celle- là est assez considérable et qu'ainsi l'effet plus petit, que dans la suite on verra résulter d'une influence plus courte de la chaleur auprés d'une autre plus longue, ne peut provenir d'une pénétration moins parfaite de la cha- leur. Cela peut étre regardé aussi comme une correction pour la variation de l'échelle barométrique, parce que, comme il sera montré plus bas, le maximum de cette variation d'une expérience à lautre séléve seulement à 0,3 lign. par., à quoi correspond une variation d'environ !/; °C. pour le terme de lébullition de l'eau. Au reste les tableaux suivants vont montrer que cette variation ne peut exercer aucune influence perceptible sur les résul- tats donnés. Conférez sur ce point p. ex. les expériences 6, 7, 8 et 9 dans le tab. XI. En foi de quoi jai cependant donné les hauteurs du baromètre. La nature polymorphe de l'acier, qui exerce sur le magnétisme tant d'in- fluence, défendait naturellement d'appliquer à un barreau la chaleur d'une certaine maniére et de comparer ensuite le résultat par rapport au magné- tisme à celui provenant de linfluence d'une méthode différente sur un autre barreau magnétique, pour baser enfin sur cette comparaison des conclusions sur l'effet des méthodes différentes d'échauffement. C’est pourquoi, pour ré- pondre aux questions ici appartenantes, à chaque série d'expériences jai pris l'expédient de soumettre alternativement un méme aimant à des circon- stances, qui, suivant les cas, en établissaient les états maxima et minima. Cela fait, jai comparé entre eux les résultats en provenants. Mais pour étre encore mieux guidé dans le jugement de ces résultats, le plus souvent pour chaque serie d'expériences j'ai établi une autre y correspondante avec un autre barraeu, qui fut soumis de tour à autre aux mémes circonstances répétées. La première question que je me suis proposée était celle, si l'influence de la chaleur sur le magnétisme dans des barreaux d'acier trempé soit instantanée ou que la perte magnétique dépende du temps qu'a duré l'influence de la tempé- rature. Qu'on désigne ici, comme partout dans le suivant, par « la durée * de l'échauffement au plus haut de la température employée, par 4 la durée * exprimée en minutes. 314 de l'exposition à cette méme température et par c le temps du refroidisse- ment de celle-ci jusqu'à la température de l'air ambiant; que » désigne en outre le nombre d'oscillations qu'a fait l'aiguille dans une minute sous l'action si- multanée du barreau magnétique et de l'aimant terrestre, x’ le nombre d'os- cillations sous l'influence de celui-ci seul et qu'enfin f désigne les rapports des pertes successives aux forces, qui les précèdent immédiatement; on aura les résultats suivants: Tab. I. Intensité initiale 2. 233,36. Aimant M 1. DRE stc NT b. c. n. n. n? n?. I: 1, | 2741273. | 0.** | 10. | 0. | 18,874. | 12,409. | 202,24. | 0,13336. 2 | 27.10,955, | 27, | 0, 8 18,868. | 12,422 | 201,70. | 0,00267. 3. 27.9,876. 39. 60. 0. 18,223. 12,397. 178,38. 0,11562. 4.| 27.9876. | 39. | 0. | 0. | 18,195. | 12,422. | 176,76. | 0,00908. 5. 27.9,505. 40. 60. | 0 18,018. | 12,409. | 170,67. 0,03446. 6. 27.9,505. 30. 0. | 0 17,991. | 12,397. | 169,99. | 0,00399. Le barreau magnétique ayant successivement passé par toutes les tem- peratures précédentes, il n'est guère à craindre qu'il n'ait pas recu d'outre en outre la température de la vapeur environnante. Mais quand méme cette épreuve ne serait pas tout-à-fait convaincante de ce que l'échauffement n'aurait pas peut-étre été entier dans les cas qui amenaient les pertes les plus petites, elle m'a fait présumer pourtant que la perte de magnétisme dépende directe- ment du temps plus ou moins long qua duré lexposition de laimant au plus haut de la température employée. Ensuite jai procédé à examiner, si une température plus basse puisse encore faire perdre du magnétisme à un barreau aimanté, qui ait déjà été exposé à une température plus haute. Cela était facile à décider. Mais pour faire paraitre le résultat autant que possible, à cause des expériences précé- dentes le barreau ne fut sujet qu'un assez petit temps à la température plus haute, plus longtemps au contraire à la plus basse. Sous l'influence à la fois de l'aimant terrestre et d'un aimant poli en acier trempe l'aiguille faisait 100 oscillations en 57”; sous celle de l'aimant terrestre seul 50 7 » 42"; après qu'elle avait été exposée pendant 6 minutes à 100 degrés, les durées de loscillation devenaient........ l nl ges et aprés exposition pendent 30° à 90* , ............... E s | ^. dB * Réduit à 0°C. * a=0 signifie que l'aimant a été introduit dans l'appareil , quand l'eau était deja toute bouillante; c=0, que laimant en a été retiré et abandonné á se refroidir dans l'air ambiant. 315 L'aimant ayant été trempé de nouveau et aimanté sans être poli donnait EXembres de duree . . . , .. » » à ei sapie a Bene 41 75 apres avoir été exposé a 100° pendant 5 .... ..... H iio E ee gae e DSTI NP MD MEN y ce rv UM D ING Le Donc un barreau aimanté en acier trempé peut encore perdre de linten- sité à cause d'une température plus basse, quoiqu il ait été exposé auparavant à une température plus haute (a). Cela s'accorde avec ce que MM. Riess et Moser* ont déjà trouvé. Or, si d'un côté la perte magnétique dépendait du temps plus ou moins long qu'a duré l'influence de la température et que de l'autre côté il y ait perte de magnétisme, quoique l'acier aimanté ait été exposé auparavant à un température plus haute, je fus naturellement conduit à supposer qu'un refroi- dissement lent aussi bien qu'un échauffement lent dut amener une perte de magnétisme plus grande que si ces variations de température se faisaient plus rapidement, l'aimant ayant été exposé dans le premier cas plus longtemps à chaque température plus basse, Les épreuves sur l'effet d'un échauffement plus lent donnaient les résultats suivants: Tab. II. Intensité initiale 995,26. M 2. M qm oq. ye 1. | 2741273. | 16. | 0. | 0. | 19,011. | 12,409. | 207,44. | 0,0789. 2 | 27.10,955. | 0. | 10. 18,765. | 12,422. | 197,83. | 0,0463. 3 4 5 6 Hauteurs baromé- e Gl" eet te. 0 27.10,955. | 39. | 10. | 0. | 18,462. | 12,397. | 187,16. | 0,0539. 27.9,876. 0 | 10. | 0. | 18,377. | 12,422. | 183,38. | 0,0203. 27.9,630. | 71. | 10. | 0. | 18,237. | 12,409. | 178,61. | 0,0261. 27.9,505. 0. | 10. | 0. | 18,154. | 12,397. || 175,88. | 0,0153. Iciles différences dans les résultats numériques sont si grandes qu'on ne saurait certainement les attribuer aux défauts, qui affectent la méthode employée; mais tant qu'on puisse conclure d'un nombre si petit de recher- ches, il faut plutôt supposer qu'un échauffement plus lent amène une perte plus grande de magnétisme qu'un échauffement plus rapide. Enfin, quant à l'effet dun refroidissement lent auprès d'un plus rapide le tableau suivant * Pogg. Ann XVII, p. 419. Que l'on compare au reste ces expériences avec l'exposé des mê- mes auteurs sur l'effet de la polissure sur l'aimant par rapport à la chaleur. Oeuv. cité p. 419. E a PE ie Le a Ree hi BEER dum 316 donne une décision définitive, surtout auprès du tableau quatrième, où les opérations successives d'échauffement se faisaient uniformément et à la méme fois que chacune des expériences dans le tableau suivant: Tab. III. Intensité initiale 933,6. M 3. MN Hauteur baromé- a. | b. C. n. FS n. n&n'?. We. 1. | 27.10,988. | 0. | 5 0. | 19,169. | 12,392. | 213,89. | 0,0854. 2. | 27.11,640. | 0. | 5. | 40. | 18,898. | 12,422. | 202,83. | 0,0517. 9 28.0,022. 0 5 0. | 18,782. | 12,397. | 199,07. | 0,0185. 4 27.11,830. | 0. | 5. 50. 18,524. | 12,397. | 189,15. | 0,0483. 5. | 27.11,429. | 0 5 0. 18,476. | 12,422. | 187,06. 0,0126. 6. | 27.11,429. | 0. | 5. | 80. | 18,299. | 12,397. | 181,16. | 0,0315. 7. | 27.11,523. | 0. | 5. | 0. | 18,265. | 12,397. | 179,92. | 0,0068. 8 | 28.0,282. | 0. | 5. | 105.* | 18,045. | 12,409. | 171,64. | 0,0460. Les expériences, qui dans ce tableau et le suivant ont des numéros cor- réspondants, furent faites deux à deux, les unes immédiatement aprés les autres et ainsi sous des circonstances à peu prés egales. Tab. IV. Intensité initiale — 916,15. JM 4. | se el MC: n. n. nena aye 1. | 27.10,988. | 0. | 5. | o. | 18,750. | 12,392. | 198,00. | 0,0839. 2. | 27.11,640. | 0. | 5. | 0. | 18,634. | 12,422. | 192,93. | 0,0256. 3. | 28.0022. 7 0. | 5. | 0. | 18,490. | 12,397. | 188,19 | 0,0248. 4. | 27.11,830. | 0. | 5. | 0, | 18,405. | 12,397. | 185,05. | 0,0167. 5. | 27.11,429. | 0. | 5. | o. | 18,349. | 12,422. | 182,39. | 0,0144. 6. | 27.11,429. | 0. 5. | 0. | 18,293. | 12,397. | 180,95. | 0,0080. 7. | 27.11,523. | 0: | 5: | 0. | 18237. | 12,397. | 178,90. | 0,0113. 8. | 28.0,282. | Q5 | 5. | 0. | 18,182. | 12,409. | 176,61. | 0,0128. Ces observations peuvent s'exprimer à trés-peu près au moyen de la formule: T=e 5,3167869—0,0293212r+0,0014652r° où je désigne par T les valeurs de #2»? dans le tableau, par 7 les nu- méros d'ordre successifs des échauffements corréspondants et par e la base du système hyperbolique de logarithmes. Ces séries d'expériences semblent donc démontrer suffisamment, qu'un refroidissement lent exerce sur lintensité magnétique une influence fort plus diminuante qu'un refroidissement plus rapide. " Done les 60 premières minutes furent consumées au passage de 100" à 80°. 317 L'intensité des aimants ayant été abaissée de cette manière par l'influence de la chaleur, les aimants furent magnétisés de nouveau sans avoir été trempés auparavant. J'en augmentai le nombre d'un cinquième, préparé de la même manière. Avec ces 5 aimants je renouvelai les expériences, qui viennent d'être décrites plus haut, mais simultanément, de la sorte que les expé- riences qui dans les 5 tableaux suivants ont le méme numéro d'ordre, furent faites immédiatement les unes après les autres. Voici les résultats, qui me semblent fort remarquables tant au point de vue théorique que pratique: Tab. V. Intensité initiale - 225,82. M 5. Eve aaaea a. ése n. w. n2n'? f 1. | 28.1,179. | 0. 5 0. 19,215. 122199 214,92. 0,0482. 2. | 28.0,538. | 0. 5. 0. 19,154. 12,397. 213,18. 0,0081. 3. | 28.0,404. | O. 5. 0 19,154. 12,417. 212,70. 0,0023. 2. | 28.0605. | 0. | 5. | 0. | 19,133. | 12,397. | 212,37. | 0,0016. 5. | 28.0,448. | 0. | 5. | 0. | 19,139. | 12,422. | 212,00. | 0,0017 Formule d'observation: T: 5,9781147— 0,00873497--0,00088587^ EC Tab. VI. Intensité initiale 2951,69. M 3. AB. | EN) ue | b. | c. VOS e mI os n2 a". y 1. | 381,179. | 0. | 5. | 0. | 19,891. | 12,422. | 221,31 0,0412 2. | 28.0,538. | 0. | 5. 0. | 19,858. 12,397. 240,67 7 3. | 28.0,404. | 0. | 5. | 0. | 19,835. | 12,410. | 239,27 4. | 28.0,605. | 0. | 5. | o. | 19,807. | 12,397 | 238,62 5 28.0,448. | 0 5. 0 19,802. 12,422. 297,82 Formule d'observation: GLA EOD 0 005163 1r+0,0002298r° Tab. VII. Intensité initiale — 237 ,12. M 1 D OR ee ee en de | fr Lo ee c. n. n. nèn? Va 1. | 28.1,179.] 0. | 5. | 0. | 19,544. | 12,422. | 227,66. | 0,0399. 2. | 28.0538. | 55. | 5. | 0. | 19,512. | 12,397. | 227,03. | 0,0028 3. | 28.0404. | 0. | 5. | 0. | 19512. | 12,417. | 226,54. | 0,0022. a. | 28.0,605. | 60. | 5. | 0. | 19,481. | 12,397. | 225,80. | 0,0033. 1 5. | 280,248. | 0. | 5. | 0. | 19,481. | 12,422. | 225,19. | 0,0027. | LS PROMESSE ignem Pl 42 318 Tab. VIII. Intensité initiale 2935,23. M 9. auteur - "WM 2 5,2 M|” PUE a. b d € dL ae ee 1. | 28.1,179. | 0. 10. | 0. | 19,544. | 12,422. | 227,66. 2. | 28.0,538. | 0. | 100. | 0. | 19,293. | 12,397. | 218,53. 3. | 28.0,404. | 0. 10. | 0 19,286. | 12,417. | 217,77. 4. | 28.0,605 | 0. | 100. | 0. | 19,169. | 12,397. | 213,76. 5. | 28.0,448. | 0. | 10. | 0. | 19,139. | 12,422. | 212,00. Tab. IX. Intensité initiale 2931,41. M 4. MeN ERE Re NO NRC: n. n. nn ?, f- la EEE DEA D NES 0. 19,449. | 12,422. | 223,96 | 0,0322. 2. | 280,538. | 0. | 5. | 90.* | 19,322. | 12,397. | 219,72. | 0,0189: 3. | 28.0,404. | 0. | 5. | 0. | 19,293. | 12,415. | 218,09. | 0,0074. 4. | 28.0,605. | 0. | 5. | 90.** | 19,194. | 12,397. | 214,72. | 0,0152. 5. | 28.0,448. | 0. | 5.) 0. 1019515353: 12,422. | 212,48. | 0,0104. En comparant les tableaux I — IV avec les tableaux VI — IX on trouve d'abord que ces quatre aimants ont reçu par la deuxième aiman- tation une intensité, qui surpasse celle qu'ils recevaient apres la pre- mière *** et cela quoique l'aimantation ait été faite toutes les deux fois de la même manière et avec le même appareil. De plus: les cing échauffements qui suivaient de près la deuxième aimantation n'ont même pu abaisser l'in- tensité magnétique à ce que celle-ci est devenue par un seul échauffement après la première; — méme l'aimant n:o 3 a encore retenu après cinq echauffements une intensité plus grande quil n'avait immédiatement après la première aimantation. Si l'on cherche enfin le rapport entre la perte. magnétique, causée par les cinq échauffements après la deuxième aimanta- tion, et celle, qui avant cette aimantation a été amenée par la chaleur, il ce presente cette remarquable rélation que plus l'aimant a souffert de perte mag- nétique par les échauffements, qui ont précédé la deuxième aimantation, mieux il résiste après cette opération à l'influence de la chaleur. Car on peut se convaincre facilement que /es nombres, qui expriment le rapport entre la perte magnétique et l'intensité initiale avant la deuxième aimantation, sont presque * 60 minutes de ces 90 furent consumces en passant de 100° à 80°. " Tout ce temps fut employé pour l’abaissement de 100° à 80°. ““ Comparez sur cela M. Hansteen: "De mutationibus, quas subit momentum virgae magneticae partim ob temporis, partim ob temperaturae mutationes;" p. 25. 319 en raison inverse aux nombres, qui expriment le méme rapport aprés celle-ci. Ces nombres sont: Avant la 2% aimantation. Apres la 2° aimantation. Pour M 1.. 0,2716 0,0503 $482,232. 0,2193 0,0988 2 45.3... . 0,2661 0,0551 2 2424... 0,1529 0,0818 Il y a bien exception pour n:o 2 en ce que la perte après la deuxième aimantation est trop grande pour convenir à cette loi; mais aussi, rélative- ment aux autres, cet aimant a été exposé aprés la deuxiéme aimantation à des échauffements, qui ont exercé sur le magnétisme une influence bien plus forte. Cependant la tenacite, avec la quelle le magnétisme semble s'attacher aux barreaux d'acier à cause du dit traitement précédent, doit étre regarde à bon titre comme la cause du peu de différence, que montrent dans leur influence les différentes méthodes d'échauffement dans lestableaux VII et IX. A présent jai trempé et aimanté les 5 aimants pour la troisième fois. Ils furent exposées de nouveau aux mémes expériences que celles qui vien- nent d'être mentionnées, et donnèrent les résultats suivants: abe. X. Intensité initiale= 214,63. M io oe e d a b. c n | n’ 1. | 23.0234. | 0.| 55. | g, | 18,838. | 12,410. | 200,86. 2. | 2711,61. | 0 | 5. 9, | 18692. | 12,410. | 195,38. 3. | 27.11,461. | 0. | 5. | g, | 18,590. | 12,397. | 191,90 4.| 28.2319. | 0. | 5. | 9 | 18,519. | 12,397. | 189,26. 5. | 28.0,816. 0. | 5. | o. | 18,462. | 12,410. | 186,84. | 0,0128. 6. | 28.1,124. | 0. | 5. | 9, | 18,363. | 12,422. | 182,90. | 0,0211. 7.| 27 11,539. | 0. | 5. | 9, | 18321. | 12,410. | 181,65. | 0,0068. Sp eres 9715-10 18,293. | 12,417. | 180,45. | 0,0070. Formule d'observation: T —e 5,3220815—0,02363117r+0.9009237r° Fab. XE Intensité initiale— _Intensité initiale--292,s. — M 4 M 4. Np cca Pas lib. x cpu pee] X e| xo mw. | mam] 7. 1. | 280,234 | 0.| 5. | 0. | 19,737. | 12,410. | 235,54. | 0,0633. "LE AeA Oth Onna: | Ob 49:520. | 12,410. | 229,21. , 0,0269. | 3] 27141,4601. |. 0 5. | 0. | 19,528. | 12,397. | 227,65. | 9,0068. 421/98.2:349— 1:01 5. |-0. | 19,481- | 12,397. | 225,82. | 0,0080. 5. 28.0816. | 0. | 5. | 0- | 19,517. | 12,410. | 223,01. | 0,0124, 6| 284124. 10 5. | 0. | 48,355. | 12,422. | 220,32. | 0, uie 7. | 27.11,539. | 0. | 30. | 0. | 19,162. | 12,410. | 213,21. | 0,032: 8. | 27.6928. | 0 5. |. 0. | 19,139. | 12,416. | 212,12. | 0 ‘0051. 9. | 27.6926. | 0. | 30. | 0. | 19,002. | 12,397. | 207 39. 0,0223. 320 Ces tableaux avertissent tous les deux que le premier échauffement a sur la perte magnétique une influence beaucoup plus grande qu'aucun des antres De plus f, (en désignant par f, f, . . . . les valeurs successives de f, cor- réspondantes aux numéros d'ordre des expériences) est fort plus grand que les suivants. Cependant on remarque que les pertes successives tendent de plus en plus à être égales. Il en est de méme des tableaux IV, V et VI, qui traitent le méme sujet. Les exceptions de cette marche des pertes suc- cessives, comparées entre elles, ne sont pas trop grandes pour qu'elles ne puissent être regardées dépendant de limperfecüon qui s'attache à la méthode d'expérience employée. La seule exception plus considérable se fait par le nombre /, dans le tableaux X, lequel présente une irrégularité trop grande pour qu'on puisse la dériver de lerreur commise peut-étre à la détermina- tion de la durée des oscillations. Je ne saurais dire, si cette irrégularité provienne de quelque faute dans une des opérations, dont est composée l'expé- rience méme, ou de quelque autre circonstance, qui ait échappé à mon atten- tion. Du reste on doit y mettre peu d'importance, cette exception étant parfaitement isolée. Donc on peut admettre, qu'à des échauffements unifor- mes et successifs d'un aimant en acier trempé les premiers échauffements sont suivis d'une perte magnétique comparativement plus grande, mais que la diffé- rence entre l'effet de deux autres échauffements consécutifs s'approche jusqu'à étre imperceptible (B). Les expériences sur l'effet d'une exposition plus longue au maximum de la température donnaient les résultats suivants. Tab. XII. Intensité initiale - 929,21. M Í. PLEBE ven pem; b. c n. n'. n2 a?, WE 1. | 28.0234. | 0. | 10. | 0. | 18,868. | 12.410 | 201,99. | 0,1188. 2. | 27.11,461. | 0. | 100. | 0. | 18,100. | 12,410. | 173,60. | 0,1406. 3. | 27.11,461.] 0. | 10. | 0. | 18,067. | 12,397. | 172,73. | 0,0050. a. | 28.2319. | 0. | 120. | 0. | 17,817. | 12,397. | 163,76. | 0,0519. | 5. | 28.0,816. 0 10. 0 17,451. 12,410 161,09 0,0166. 6. | 28.1,124. | 0. | 150. | 0. | 17,073. | 12,422. | 158,03. | 0,0190. 7. | 27.11,539. | 0. | 10. | 0- | 17,634. | 12,410. | 156,95. | 0,0008. 8 | 27.6,928. | 0 | 75. | 0. | 17,564. | 12,417. | 154,31. | 0,0168. Ici il se présente une variation si régulière de pertes magnétiques plus ou moins grandes que de toutes les huit expériences il n'y a pas même une seule exception. Bien que /,, comme "il a été remarqué en haut, soit plus petit quon nattendrait en égard aux précédents /,, f,, il surpasse cependant, 321 quoique de très-peu, f;, qui lui précède, et f,, qui le suit immédiatement. Du reste on pourra remarquer à bon droit que f, étant trop grand en com- paraison avec f, et f}, qui proviennent d'opérations uniformes à celles dont il a éte lui-même produit, il ait besoin sans doute d'une correction. Or, le cas, oü cette correction serait permise, donnerait naturellement aussi une valeur de /, plus grande quil n'en aà présent. De plus, il parait dans cette série d'expériences, ainsi que dans le tableau VIII, que f, est déjà plus grand que /,, quand au contraire dans les tableaux IV, V, VI, X et XI f, va en augmentant du double jusqu'à être à peu prés 20 fois plus grand que f, Ces épreuves confirment donc de la manière la plus évidente les résultats donnés par les expériences des tableaux I et VIM. — D'accord avec cela sont enfin les dernières expériences du tableau XI, qui ont été faites de la mème manière. Il ne peut pas être du pur hasard que les nombres qui expri- ment les pertes magnétiques, en commencant de se succéder avec de peti- tes différences, croissent tout-à-coup alors justement, quand l'aimant vient d'être exposé assez longtemps à la température centigrade. Vu tout cela jose donc prétendre qu'un barreau aimanté en acier trempé ayant été exposé durant un certain temps à l'influence d'une certaine température, il en éprouve une perte de magnétisme plus grande que ne lui cause l'exposition à la même température pendant un temps plus court (y). Si les résultats d'un échauffement lent du barreau n:o 1 (le tableau VII) à la plus haute température auprès d'un plus rapide étaient vagues, il n'en est point ainsi de ceux, dérivés de la série suivante d'expériences sur le méme sujet. Tab. XIII. Intensité initiale - 945,99. M 29. Sven nc facer. | Dae: n. n HER NN aer 1. | 28.0234. 0. | 5. | 0. | 19,443. | 12,410. | 224,02. | 0,0893. 2, | 27.11,461. | 68. | 5. | 0. | 19,002. | 12,410. | 207,07. | 0,0757. 3. | 27.11,461. 0 | 5.! 0. | 18,913. | 12,397. | 204,01. | 0,0148. a. | 28.2319. | 130. | 5. | 0. | 18,677. | 12,397. | 195,14. | 0,0136. 5. | 28.0816. o. | 5. | 0. | 18,642. | 12,410. | 193,52. | 0,0083. 6 | 281,124. | 180. | 5. | 0. | 18,462. | 12,422. | 186,55. | 0,0361. 1251273552891. 0.101 | 5. | 0. | 18,533. | 12,410. | 185,77. | 0,0042. 8. | 276,928. | 150. | 5. | 0. | 18,307. | 12,417. | 180,97. | 0,0259. Quand méme f, n'est pas plus grand que /,, il est cependant assez grand qu'en comparaison avec f, on ne puisse le faire accorder avec les résultats, obtenus des opérations simultanées avec les aimants n:o 5 et 4 322 (les tableaux X et XI). Au reste on voit que dans ce tableau une perte plus grande de magnétisme corréspond si parfaitement à un échauffement lent par toute la série, qu'on ne saurait avec raison demander une confor- mité plus exacte. A cause de ces expériences donc je crois devoir admet- tre quà Zéchauffement d'un barreau aimanté en acier trempé jusquà une cer- taine température il y a une perte de magnétisme plus grande, en le faisant passer lentement par les températures inférieures, que si l'on le fasse les par- courir plus rapidement (ô). Les recherches sur l'effet d'un refroidissement lent n'ont pas laissé de donner des résultats également décisifs. Les voici! Tab. XIV. Intensité initiale = 250,04. M 3. CA MER ce P IU c. n. n'. nn, bes 1. | 28.0234. | 0 | 5 0. | 19,763. | 12,410. | 236,57. | 0,0539. 2 | 27.11,461 | 0. | 5. | 100. | 19,308. | 12,410. | 218,79. | 0,0752. 8. | 27.11,461. | 0. | 5 0. | 19,231. | 12,397. | 216,14. | 0,0121. 4. | 282,319. | 0. | 5. | 240 | 18,838. | 12,397. | 201,18. | 0,0692 5. | 28.0816. |0.|5 0. | 18,773. | 12,410. | 198,42. | 0,0137. 6. | 28.1124 | 0. | 5. | 180. | 18,605. | 12,522. | 191,85. | 0,0331 Jai méme cru pouvoir me dispenser de pousser plus loin cette série, les résultats déjà obtenus saccordant si évidemment avec ceux, montrés dans la série plus étendue sur le même sujet, qui se trouve plus haut (le ta- bleau HI. Conformément à la dernière proposition il parait done valoir aussi quau refroidissement d'une certaine température un barreau aimanté en acier trempé éprouve une perte de magnétisme plus grande en passant lentement par les températures inférieures quen les parcourant plus rapidement (e). Jai fait observer deja que ces derniers rapports 5 et s devaient avoir lieu à cause des précédents « et y. Les résultats, auxquels jai cru arriver dans le précédent, se trouvent admirablement confirmés de ce que le coéfficient des pertes qu'on obtient en exprimant le total de la perte magnétique aprés certains échauffements en l'intensité initiale de l'aimant, est tant plus petit pour les aimants (les ta- bleaux X et XD, qui viennent d'étre soumis à des échauffements d'une durée plus courte, que pour ceux, sur qui la température a exercé d'une ma- nière quelconque une influence plus longue. Que par exemple, si l'on " 323 désigne par F le coéficient ainsi déterminé de la, perte totale pour six échauffements, on aura pour le Tab. X .... Fy = 0,1479. XI tes 0,1959. lucus: webs. se, = 1.0: 4106. CNIL aah 0024.17. Esau hed Va aps ues 0/2328. Chacun de Fx et Fune surpasse donc pas beaucoup la moitié de chacun de Fy, et F4, et le quart de Fy, Il ne faut pas oublier que l'intensité initiale est plus grande dans le tableau XI et plus petite dans le tableau X qu'elle n'est dans aucune des quatre autres tableaux et que par conséquent les coéfficients des pertes totales ne sont pas proportionnels aux intensites initiales. Enfin jai établi une serie plus petite d'expériences pour examiner quelle influence les températures plus hautes exercent dans des echauffe- ments et des refroidissements en comparaison avec les plus basses. Tab. XV. Intensité initiale -198,67 M. 6. 2 n. n. n2-g *. F 1. | 18,576. | 12,397. | 191,38. | 0,0307. 2. | 18,419. | 12,397. | 185,57 | 0,0305. 3. | 18,307. | 12,397. | 181,40. | 0,0222. 4. | 18,200. | 12,422. | 176,76. | 0,0259. Dans les expériences 1 et 3 les échauffements se faisaient de la manière que l'aimant était introduit dans l'appareil, quand le thermomètre y enfermé marquait 100°. Cette température ayant été conservée durant 4 minutes, la flamme de la lampe à alcohol fut diminuée afin de faire descendre le plus tót possible la temperature à prés de 90*. Des lors la flamme fut augmentée de sorte que le thermomètre s'élevait presque dans un moment à 100°, où je l'ai fait rester encore 4 minutes et ainsi de suite. Le thermomètre ayant resté pour la cinquième fois pendant les 4 minutes à 100°, l'aimant fut retiré et mis à se refroidir parfaitement. Dans chacune des expériences 2 et 4 les échauffements étaient uniformes et d'un nombre égal à ceux des n:o 1 et 3; avec cette différence seulement que chaque refroidissement se faisait enti- èrement en sortant l'aimant de l'appareil. Cependant, s'il faut évaluer quel- que différence, dans l'effet des différentes méthodes d'échauffement, les ex- pressions pour cette perte de magnétisme, qui été amenée par des échauf- ants 324 a fements et des refroidissements complets, sont plus grandes que pour celle, qui correspond à l'échauffement incomplet. Cela est d'accord avec ce qui précède. B. Est-ce qu'on peut obtenir un aimant d'une intensité constante? Voilà une question, dont la grande importance pratique l'a faite l'objet de bien des recherches. Mais en ayant égard seulement à l'influence affaiblissante de la chaleur, ces recherches mêmes ont conduit à des opinions très-diffé- rentes sur ce point. Ainsi, tant que je sache, M. Lamont* est le seul, qui se soit prononcé en faveur de cette opinion que non seulement il n'y ait pas pour le magnétisme dans un barreau d'acier trempé une limite corrés- pondante à chaque température, mais qu'au contraire chaque élevation répe-. tee de la température améne constamment une perte permanent, qui y corréspond. - Par rapport à cela j'ai établi aussi des expériences avec quelques ai- mants des mêmes dimensions et de la même qualité que les précedents, Jy ai adopté aussi les mêmes méthodes qui étaient employées à ceux-ci, seulement avec une précision plus grande encore à cause des petites varia- tions, qui devaient ici être évaluées. Le barreau aimante fut chauffé, suspendu librement dans le branche d'un tuyau de cuivre recourbé, dans l’autre branche duquel était luté her- métiquement un long tube de verre. J'enfermai dans cette branche plus lon- gue du tuyau un thermométre gradué, passé par un bouchon, qui fermait le bout supérieur du tube. La branche, oü était suspendu le barreau, fut fermé aussi d'un bouchon, par qui passait l'une des branches d'un tuyau de verre recourbé. Tout cet appareil plongé dans un vase de cuivre, rem- pli d'huile et employé pour les échauffements, le bout libre du tube re- courbé s'enfoncait dans l'huile et servait par cela comme tube de surete. * Construit de cette manière l'appareil devait s'employer pour toutes les tem- pératures en dedans des limites, auxquelles je comptais étendre mes études sur l'influence de la chaleur sur le magnétisme, * Handbuch der Erdmagn. $. 101; Pogg. Ann. LXXXII, p. 440. * A l'aide de ce tube je pouvais examiner en outre si toutes les parties de l'appareil étaient hermétiquement fermées, comme cela devait étre; puisque dans ce cas l'huile devait dans le refroidis- sement monter dans cette branche du tube, qui y était plongée. 329 L'intensité de l'aimant fut déterminée de la même manière que dans les recherches précédentes; mais la précision fut augmentée en ce que dans cette occasion le temps était déterminé pour 300 oscillations. De plus j'ai répété le méme procédé immédiatement aprés la détermination de l'inten- sité de l'aimant terrestre. De cette manière jai détermine 23 fois l'intensité de l'aimant. Mais au lieu de donner ici le tableau complet de cette recherche, je me borne à éclaircir les résultats par une courbe, en y ajoutant quelques remarques que je crois nécessaires. Les ordonnées désignent les nombres d'intensité (x2 n°?) après certains échauffements, dont les numéros d'ordre corréspon- dants sont pris pour abscisses.* Tracée de cette manière la courbe pré- sente une figure assez régulière, excepté cependant quelques anomalies re- marquables. Je crois pourtant que ces anomalies s'expliquent facilement de ce qui va suivre: de la.3^"* jusqu'à la 10?"* les opérations se faisaient de telle sorte qu'après avoir été chauffé dans le bain jusqu'à 100°, l'aimant en fut retiré et couvert de neige. Cependant le bain fut maintenu à prés de 90°, aprés quoi l'aimant, plongé et chauffé jusqu'à 100°, y fut exposé pen- dant une ou deux minutes. Puis il en fut retiré de nouveau et couvert de neige; ainsi de suite. La onzième opération consistait en un échauffement (a), ** qui durait une heure entière, et un refroidissement (c) qui prenait ` 50° pour l'abaissement de 100° à 80°. Les operations 12*"* — 17" étaient semblables aux susdites 3*" — 10*", avec cette différence seulement, que dans ceux-là laimant fut exposé un peu plus longtemps à 100° que dans ceux-ci; les operations 18^" — 21*" se composaient d'échauffements et de refroidissements trés-lents. Or, si l'on compare ces données avec les résultats, auxquels je suis arrivé dans la partie antérieure (4) de cet exposé, il me semble que les dites anomalies soient explicables et que par suite les inflexions brusques de la courbe doivent disparaitre. La courbe s'abaisse donc rapidement dans le commencement (de l'intensité initiale jusque au onzieme échauffement environ) va en décroissant lente- ment jusqu'à ce qu'elle parait être arrivée (dans l'échauffement 188*"* envi- ron)*** à un terme, après lequel on ne saurait plus apprécier quelque * Les chiffres placés à plus haute des lignes verticales désignent le jour de l'observation. ' Les lettres a, b, c ont la méme signification que dans les tableaux plus haut, ** [/intensité dans le 188:me échauffement = 130,17. = , 19ème i = 130,23. 3 204:eme n — 130,38. 3: 208:eme " = AA ; 5 2] 1:ème 2 = ASO. 5 213:ème 5 — 130,00. 326 décroissement avec les moyens, dont je pouvais disposer. Les opérations 184** — 204*" se faisaient de la sorte que a, & et c étaient tous les trois d'une courte durée; dans les opérations 205*"* — 208""* l'aimant avait été ex- posé à la température centigrade pendant 255' en tout; dans les échauffement (a) des opération 209°" — 211*"* il fallait 8 minutes pour la crue d'un degré. Les nombres d'intensité dans les résultats dernièrement spécifiés sont les moyennes de plusieurs annotations répétées, p. ex. de 4 annotations pour l'opération 208*", de 2 pour la 211*"° et de suite. J'ai établi les mémes expériences avec un autre aimant des mémes dimensions, qui était arrivé dans le cours du temps près de la limite appré- ciable d'intensité constante. Voici les résultats: 1) 2) 3) a. 0 a. 0 1 ja à r d 3 12 Intens.— 142,28; 2. 60 Int. — 141,74. Eo Int. = 141,77. 0 0 c. 0 4) 5) 6) a. 9 a. 0 a. 0 = .—141,74, rA. AU Int. — 441,58. A 12 Int T 3 Int. — 141,74 c. 0 c. 0 c. 66 Les derniers échauffements, du 188:"* jusqu'au 213*", étaient donc de cette espèce qu'on a vu exerce dans le précédent sur le magnétisme dans des barreaux d'acier trempés une influence particulièrement affaiblissante. Cependant ces 25 échauffements n'ont pu amener un décroissement sensible de l'intensité du magnétisme. Si donc en effet cette intensité allait encore en décroissant, cela se faisait si insensiblement qu'on ne saurait plus en cela attendre pour l'observation des résultats sürs. Pour cette méthode donc le magnétisme dans ces expériences parait au moins tendre d'une manière continue à une limite constante d'intensité. Ici mes recherches finissent. Les résultat, auxquels je les crois conduire bien loin de contredire à aucune des lois qu'admet la physique, en sont au contraire souvent confirmés. On sait par exemple que la force magnétique coércitive de l'acier trempé se diminue avec le décroissement de sa trempe Chaque refroidissement doit être consideré comme une trempe: plus impar- faite à mesure que le refroidissement se fait plus lentement. Donc la force coërcitive et par conséquent le magnétisme d'un aimant d'acier trempé éprouve un décroissement plus grand par un refroidissement plus lent que par un 327 plus rapide. — Je crois devoir mentionner aussi une autre circonstance. Quand on dit, comme on le fait généralement, «que la perte d'intensité dé- pend du temps,» on désigne naturellement par cette expression l'ensemble des forces, qui dans le cours du temps exercent sur l'aimant une influence di- minuante, en laissant de cóté de quelle nature sont ces forces. Cependant la chaleur doit, selon cet exposé, étre du nombre de celles-ci. Car il est difficile de produire d'un côté un échauffement et refroidissement plus lents que ceux, qui ont lieu pendant que lair atmosphérique passe de la tempé- rature moyenne de l'hiver à celle de lété et quil retourne de celle-ci à celle de l'hiver, et de l'autre cóté une plus longue durée d'une température plus haute que celle qui dure comme température moyenne par toute la belle saison; — sans parler des échauffements et des refroidissements in- nombrables, qui dans le cours du temps sont amenés par la variation pério- dique de la température dans jour et nuit, dans les heures, les secondes mémes de la journée. ll est vrai que les hauteurs et les variations des températures sont fort petites dans ces cas et qu'on ne peut guère apprécier l'effet de chaque échauffement et refroidissement isolé, vu l'état actuel de la science, mais pourtant il n'est pas impossible que la somme dune infi- nité de tels termes puisse tomber en dedans des limites appréciables par nos méthodes d'observation. Je ne veux pas nier par cela que d'autres forces* ne puissent contribuer au méme résultat; mais puisque la chaleur, surtout en exercant une influence plus longue, améne une perte magnétique dans les aimants. qui y sont exposés, je trouve évident que la chaleur doit étre considérée comme entrant aussi pour beaucoup dans les pertes, qu'éprou- vent dans le temps des aimants exposés à la température ordinaire de l'air. Je me permets de citer comme soutien de cela que quand le celèbre Hansteen avait trouvé dans ces recherches sur la perte d'intensité, qu'éprouve un aimant par l'influence du temps, une formule d'observation, dans laquelle le temps seul entrait comme variable indépendente, et qu'il avait calculé d'après cette formule le force des aimants employés pour des temps divers, il se présen- fait deux anomalies assez considérables, qu'il expliquait lui-même comme provenant des températures extraordinairement hautes auxquelles venaient d'être exposés les aimants.** Cette opinion reçoit un soutien plus grave * Comme des secousses et en général tout ce qui puisse aider à ramener dans leur état norma- les partienles de l'acier. * "Etiamsi non minuatur induratio chalybis, videtur tamen q (une constante) crescere, quamdiu acus majori temperaturae obnoxia est. Hujus rei exemplum obvium est in acu n:o 4, quae inter 12:mum Martii et 10:mum Decembr. 1824 in usum vocata erat in itinere per Germaniam facto, quo tempore solita majori temperaturae exposita fuit; item in acu n:o 7, quae inter 23:mum Maji et 15mum Septbr. ad insulas Azo- ricas adducta fuerat." Oeuvre cité, p. 26. Pourquoi donc l'été du nord n’exercerait-il pas auprès de l'hiver une méme influence, quoique plus petite? Pourquoi pas le moment plus chaud de la journée? Mais je le répète — la différence est trop petite pour que nous puissions l'apprécier chaque effet isolé de cette espèce. 328 encore par les observations qu'a faites M. Lamont*** sur les pertes succes- sives des aimants. «Pour corriger l'opinion générale que la perte d'inten- sité ne depende que du temps,» il donne plusieurs séries d'observations, qui montrent que la perte d'intensité des aimants est plus grande dans la belle saison que dans la froide. ** Pogg. Ann. LXXXII, p. 441. A cause de ce traité je dois avertir que j'ai toujours fait l'an- notation de l'intensité magnétique déjà quelques heures aprés les échauffements. TD RIED ROH qe — — —— PHYCE E NOVÆ ET MINUS COGNIT E IN MARIBUS EXTRAEUROP EIS COLLECT.E QUAS DESCRIPTIONIBUS OBSERVATIONIBUSQUE ILLUSTRAVIT JOHN ERH. ARESCHOUG. Phycearum species, quarum descriptiones hic traduntur, per decem anno- rum spatium ab amicis e maribus hemisphaerii australis reportatae, maxima pro parte ad oram Africae meridionalis et ad littora Novae Hollandiae au- stralis sunt collectae; paucae tantummodo ex America meridionali l. aliarum terrarum maribus suam originem ducunt. Ipsas species plantarum non mi- nus quam internam earum naturam, physiologicam dico atque anatomicam, cum perquirere oporteat botanicum omnisque vera cognitio, ut bene dicitur, cognitioni speciali innitatur, novarum specierum descriptiones neque inutiles haberi debent neque botanicis ingratae; hinc illas Phyceas describendi consi- lium. Quanta autem difficultate sit ei laborandum, qui plantas e remotis regionibus allatas ita descriptionibus illustrare cupiat, ut e datis characteribus tute agnosci possint, neminem certe fugit, qui, quam parum hac in re, ipsas plantas Eu- ropaeas criticas si respicimus, revera profecerimus, sit expertus. Sed pro eo, quod evitari nequeat, non est lugendum. Raro unum I. pauca, sed saepis- sime numerosa uniuscujusque fere speciei specimina cum videre et con- ferre licuerit, ipsas species longe magis, quam plerumque licet, nobis familiares reddere potuimus, ut si in iisdem limitandis atque describendis graviter erraverimus, tardo nostro ingenio potius quam rebus incommodis tribuendum sit Ex hoc majori formarum atque speciminum numero fluunt longiores 330 nostrae de Durvillaea utili, Sarcophyco Potatorum aliisque Phyceis obser- vationes, quae, ut fas est sperare, plantas has parum cognitas fusius illu- strabunt. Novas Phyceas describere minusque rite cognitas illustare, cum nobis proposuerimus, ipsam systematicam harum plantarum dispositionem, propter parvam materiem, in hujus generis dissertatione fusius pertractare non licet; in speciebus itaque ordinandis illam secuti sumus ordinem, quem in Phyc Scand. marin. adhibuimus, admissis tantum mutationibus, quas necessarias reddidit longior Phycologorum experientia. Nam post editum illud opus, de organis fructificationis Phycearum duae prodierunt dissertationes *), quae ad systema Phycearum reformandum comparatae videantur. — Cladostephum, Sphacelariam atque Ectocarpum a Fucaceis Ag. remotos, in illo nostro opere, Phycologis non probantibus, Ulvaceis adnumeravimus. E classe Fucacearum Ag. duas formavimus cohortes, Cyclosporeas scilicet (hic Fuceas nominatas), sporocarpiis immersis poroque pertusis insignes, et Episporeas (— Sporoch- noideas, Dictyoteas, Chordarieas, Laminarieas etc.), sporocarpiis superficia- libus transmutatione strati corticalis exortis (— thalamiis soriformibus) or- natas, quarum illas inter Phyceas supremas, has post Florideas prope Ul- vaceas collocavinus, omnes tres cohortes, nempe Cyclosporeas, Florideas et Episporeas, nomine Fucacearum (sensu latissimo) comprehendentes. Epi- sporeas a Cyclosporeis summo jure segregatas fuisse, nunc patet ex eximiis observationibus Cell. virorum Thuret, Derbès et Solier, qui Episporearum spo- ridia, veluti Confervarum, se movere confirmarunt, ut illo loco has a Fuca- ceis Ag. non tantum sejungere sed etiam Ulvaceis, quod hic primum faci- mus, adnumerare debuissemus, Paucas igitur, quas hic fecimus, disposi- tionis mutationes, his debemus viris, quorum praeclara ingenia et observandi facultas ad adyta naturae tendunt. *) Recherches sur les Zoospores des Algues et les Anthéridies des Cryptogames, par Gustave Thuret. Paris 1851, et Memoire sur quelques Points de la physiologie des Algues, par A. Derbés et A. J. J. Solier (Supplem. aux Compt. rend. d. seanc. de l'Academie d. Sciences, tom. I). 331 I. FUCACEAE. I. FUCEAE. IL CARPOPHYLLUM Gre. 1. CARPOPHYLLUM SCALARE v. Suhr. — J. Ag. gen. sp. 4. p. 265. In sinu Port Natal species non infrequens. Fragmenta plante sola in herbariis; que possidemus longitudine usque pedalia, callo radicali subhemisphærico ramis inferne incrassatis compactis con- structo. Phylla receptaculifera in pinnarum axilla, pinnis plerumque breviora semperque angustiora, lineam pro more, raro duas, longitudine æquantia; rece- ptacula nunc simplicia, nunc ramosa, in fasciculos lineam l. semilineam circiter altos, utrinque in margine phyllorum, seriatos collecta. Scaphidia nudo oculo incon- spieua in receptaculorum apicibus capitato-inflatis verruculosa poroque pertusa, ascos paucos filis paraphysoideis simplicibus |. subsimplicibus circumdatos inclu- dentia. Antheridia, si verum videam, in diversis ejusdem plantæ scaphidiis, unde planta monoica, ovato-elongata et ad fila paraphysoidea lateralia l. apicalia. IL. SCABERIA Grev. 1. ScanERIA AGARDHII Grev. — J. Ag. l c. p. 252. Planta ad totam Novae Hollandiae oram meridionalem certe frequens, frequentissima videtur in sinu Port Adelaide, unde saepius nobis allata fuit. Callus radicalis Auctoribus, ut videtur, ignotus, est disciformis, fere mem- branaceo-coriaceus per matricem expansus; ex hoc exsurgit caulis primitus simplex, at mox, i. e. semiunciam l. unciam circiter supra callum, fit fasciculatim ramosis- simus, ramis scilicet elongatis inferne nudis iterum iterumque dichotomo- (at non fasciculato-) ramosis, quo planta denique pluripedalis. II. PHYLLOTRICHA Aresch. Frons ut folium pinnatifidum exoriens denique in caulem, e callo radicali solido hemisphaerico exsurgentem, et folia discreta. Caulis inferne compressus (— rachis folii pinnatifidi primarii, e margine ramos distichos emittens. Rami elongati tereti-angulati, undique ramulis obsessi. Foha in- feriora pinnatifida l. simplicia, linearia, costata, demum decidua; superiora fih- formia pinnato-dichotoma, persistentia. Vesiculae e transmutatione pin- narum ultimarum exorta, ovato-sphaerica. Receptacula eodem modo for- mata filiformi-moniliformia l. ovato-elongata, tuberculata; seaphidia in re- ceptaculis prominentia, poro pertusa; asci membrana crassissima constructa, 332 ovato-elliptica, in scaphidiis dense compacta, filis paraphysoideis paucioribus parceque ramosis circumdati; antheridia cum filis paraphysoideis inter ascos compacta, hos quasi in loculis includentia. Differt hoc genus, typo Cystophoræ Sonderi J. Ag. fundatum, a Blosse- villea ceterisque affinibus evolutione systematis vegetativi morphologica. Est sci- licet sua origine planta folium plano-membranaceum pinnatifidum rachide laciniis- que costatis. Hoc folium eo transmutatur modo, ut ipsa rachis inferne incrasse- tur et superne eximie extenuetur atque prolongetur et apice denique folis l., si mavis, ramulis filiformibus dichotomo-pinnatis ornetur; lacini: laterales folii pinna- tifidi primarii aut eodem modo in ramos, folia filiformia gerentes, prolongantur, aut, rachide in ipsum caulem transmutata, in hoc veluti folia simplicia oblonga et costata pro tempore quodam remanent, denique dejiciendæ. Has autem notas ad genus condendum non sufficere putabit forsan quispiam, qui numerum generum non auctum cupiverit; at multa alia genera principiis firmioribus haud nituntur, v. c. Postelsia, Lessonia, Fucodium, Fucus multaque alia, et de cetero non minus in generibus distinguendis quam in speciebus limitandis ipsi rei con- suli nobis est persuasum. 1. PnvrrorRicHA SONDERI J. Ag. l c. p. 247. Caule basi lato compresso e margine ramos elongatos emittente, ra- mis tereti-angulatis basi nudiusculis l. muricatis superne undique ramulosis, ramulis elongatis undique iterum per totam longitudinem ramellosis, ramellis filiformibus dichotomo-pinnatis, receptaculis minutis ovatis l. ovato-oblongis, vesiculis elliptico-subsphaericis apiculatis, utrisque ad ramellos pedicellatis. Ad littora sinus Port Phillip non infrequens et plerisque affinibus speciebus fere frequentior. Mirabilis sane planta et in diversis evolutionis stadiis forme tam varie tamque decipientis, ut vix nisi summo studio summaque difficultate recte intelligi possit Forme, quas habeo, seorsim hoc loco describere in animo est, quo cla- rior sit ipsius plante morphologica evolutio. Forma a, junior: e callo radicali exsurgunt: 1:mo folium pinnatifidum, rachide lineari et laciniis oblongis membranaceo-coriaceis costatis; 2:do folium ejus- dem formæ, inferne scilicet laciniis illis simplicibus l. divisis ornatum, superne vero rachide apice elongata et attenuata, utrinque ramis filiformibus multifidis in margine ornata (cfr: Fuc. decipiens, Turn. Hist. Fuc. t. 166 fig. b. superne ad sinistram); 3:tio frons S-pollicaris, cujus caulis primarius inferne complanato- foliaceus costatus, 2-3 lineas latus (= rachis igitur folii pinnatifidi primarii), mar- gine dentatus (scilicet propter lacinias folii pinnatifidi primarii dejectas), superne sensim teres. evadens ibidemque ramis undique vestitus. Rami 1-3-pollicares, m 333 semilineam |. duas lineas distantes, ramulis vestiti. Ramuli dichotomo-pinnati, filiformes. Vesiculæ semine Sinapis vix majores, apiculatæ |. muticæ. Forma b: caulis basi compressus 12 lineam circiter latus, nunc margine nudo dentatus (ob folia dejecta), nunc ex eodem folia pinnatifida, ut supra de- scripta, rachide in ramum extenuata, nunc ramos distichos emittens. Rami angulato-teretes, basi folis lineari-oblongis costatis circiter pollicaribus (= laci- nis foli primarii pinnatifidi nunc in ramum mutati) obsessi, superne ramulis dichotomo-pinnatis filiformibus ornati. — Fragmentum hujus plantæ solum mihi adest. Forma evoluta: planta 2-3-pedalis. Callus radicalis hemisphæricus, solidus, uni-multicaulis. Caulis primarius compressus, ecostatus (propter cras- sitiem costa rachidis folii primarii evanescente), 1-2 lineas latus et semilineam circiter crassus, simplex l. ramosus (i. e. ramis compressis), e margine ramos (neque folia plana) distichos emittens. Rami 2-3-pedales angulato-teretes, basi penna columbina vix crassiores et plerumque muricati, superne ramulis undique egredientibus obsessi, circumscriptione oblongi. Ramuli 4-7-pollicares elongati, ramellis (sive ramis tertii ordinis) plus minus dense obsessi. Ramelli pollicarés |. semipollicares subeompresso-filiformes, dichotomo-pinnati |. forsan potius multifidi, tuberculis verrucaeformibus intus fila confervoidea foventibus poroque pertusis et valde distantibus adspersi, receptaculis vesiculisque ornati. Receptacula pedi- cellata, pedicello eadem subzequantibus, nunc solitaria nunc, ramellorum laciniis in receptacula longius transmutatis, frequentiora, tuncque non raro fasciculatim con- gesta, lineam circiter vix longa, ovata l. ovato-oblonga, extus insigniter tuberculata , intus scaphidiis dense compactis repleta; scaphidia ascos pauciores magnos, non raro 0,45"" longa, densissime aggregatos includentia; asci membrana crassissima, sepe 0,11?" crassa, constructi, plures divisione (quali?) exortas sporas inclu dentes; vesiculæ pedicellatæ, pedicello easdem longitudine duplo excedente, sub- ellipticæ, apiculate l. interdum muticæ, lineam circiter longæ. Cystophora Sonderi J. Ag. gen. et sp. p. 247, quoad meum ibi citatum herbarium, ad hanc formam omnino pertinet. — Quid vero sit Sargassum flacci- dum Sond. Alg. Preiss. p. 47, ab Cel. Agardh Cystoph. Sonderi et mea planta habitum, dictu videtur difficile, si nempe conferimus verba Sonderi l, c. «Folia... subsetacea, pollicem longa l. breviora, dichotome divisa, ætate juniori levissima, postea tuberculis obsita minutis, sparsis, poris pertusis, conceptacula includenti- bus.» Que fructificatio cum a nostra planta sit omnino aliena et species Sonderi vix alia esse possit, auctoritate Agardhii non minus quam notis congruentibus suf- fulti, rem alio forsan modo illustrare possumus. — Tubercula illa in ramellis, que 44 see ~ 33% supra in descriptione commemoravimus, cum de conceptaculorum sporis nil dicat Sonder, pro conceptaculis sev seaphidis habuisse videtur, unde magna illa in mea et Sonderi planta fructificationis discrepantia. Fucus decipiens Turn. Hist. t. 166 omnibus fere auctoribus ignota species, quid sit re vera, parum constat Eam cum H. Sonderi quandam prodere ana- logiam jam suspicatus est J. Ag. l. c. Descriptio Turneri in nostram plantam non male cadit in essentialibus. Sed planta Turneri vesiculis caret et receptacula axillaria describuntur. Si autem, ut in Cystophora monilifera multisque aliis spe- ciebus, vesiculæ et adesse et desiderari possunt, idem et in hac specie accidere potest; immo coram oculis habeo Cystoph. Sonderi J. Ag. specimen, in quo nulla adest vesicula, ut hac in re nulla difficultas. Turnerum denique, cum in- terdum dormitet summus Homerus, receptacula sæpe congesta axillaria habuisse — quamquam et ea sparsa describit — vix impedire potest, quominus sit planta illa Turneri, sive Fucus decipiens, eadem species ac Cystophora Sonderi J. Ag. Quod si verum sit (nec dubitemus), hujus plantae synonymia hec est: Fucus decipiens Brown. Sargassum flaccidum Sond. Alg. Preiss. p. 47. Cystophora Sonderi J. Ag. gen. et sp. p. 247. Ne nimis in augurando circumvagari videar, de Cystophora flaccida (Labill), o C. verruculosa (Mert) et Sargasso capillaceo Hook et Harv et J. Ag. l c. o p. 247-49, omnibus, si quid video, ad nostrum genus pertinentibus et speciei supra descripte forsan proximis, nil dicam, unam |. alteram ad non optime di- stinctas species esse referendam, suspicione ductus. 2. PHYLLOTRICHA SPARTIOIDES (Brown ). Ad littora sinus Port Phillip Novae Hollandiae, ceteris affinibus, ut videtur, rarior. Callus radicalis hemisphæricus, fulvus, unciam fere diametro æquans, ex quo plures caules egrediuntur. Caulis basi tereti-compressus mox omnino planus, usque 4 lineas latus et fere unam crassus, ramos utrique e margine emittens. Rami semiunciam distantes, basi margine utrinque ramuli defractis aculeato- verrucoso. Specimina, que mihi adsunt, non ita sunt completa, ut deseriptionem absolutam dare possim, et juniora cum desint, an hujus speciei prima evolutio sit omnino eadem, quam in priori specie descripsimus, dicere non licet. Propter caulem primarium, ut in priori specie, planum et e margine ramiferum, quin ad nostrum genus pertineat, non est dubitandum. IV. CAULOCYSTIS Aresch. Caulis primarius e callo radicali solido subhemisphaerico exsurgens 339 brevissimus, mox in ramos angulato-teretes elongatos subindivisos fasciculatim exeuntes divisus. Rami inferne nudi superne ramulis undique exeuntibus obsessi, circumscriptione oblongi. Ramuli filiformes pinnati. Vesiculae e ramulis transmutatis exortae cauli insidentes, elongatae |. sphaericae. Rece- ptacula transmutatione pinnarum ramulorum oriunda lineari-subulata, utrinque attenuata, verruculosa; scaphidia in receptaculis parum prominentia, poro pertusa; asci ovato-elliptici; antheridia in iisdem cum ascis scaphidiis copiosa; fila paraphysoidea subsimplicia et subclavata, cellulis diametrum subaequantibus. Sequentium, quae ad hoc genus relatae sunt, specierum habitus a Blos- sevillea et Phyllotricha non parum recedere videtur caule semper plus minus tereti l. tereti-angulato et vesiculis cauli normaliter insidentibus e. s. in cet. 1. CauLocvsrIs CEPHALORNITHOS (Labill) J. Ag. l. c. p. 246. De specie ab J. Ag. l. c. bene descripta pauca observanda habemus. Planta usque 3-14-pedalis. Callus radicalis hemisphaerico-scutatus, ex quo exsurgit caulis teres brevissimus, vix semiuncia longior, mox in ramos illos elongatos et fasciculatim exeuntes divisus, quem divisionis modum supra in Sca- beria Agardhii memoravimus. Asci et antheridia in iisdem scaphidiis, horum © parietibus fasciculatim adnexa. Asci 0,11"" circiter longi, non dense aggre- gati ut in Phyllotricha Sonderi, membrana tenui constructi; antheridia fre- quentissima; fila paraphysoidea ut supra descripta. 2. CAULOCYSTIS UVIFERA ( Ag.) J. Ag. L c. sp. p. 246. Ad oram Novae Hollandiae meridionalem in sinu Port Phillip, at priori, ut videtur, rarior. Habitu et facie cum antecedente omnino congruens, differt solummodo, quantum video, vesiculis sphaericis magnitudine semen Pisi sativi aequanti- bus et omnino muticis, saepissime ramis at nonnunquam etiam ramulis , ut m praecedente, insidentibus. Inter utriusque plantae formas evolutas praeclara differentia. Sed possideo hujus plantae specimina vesiculis oblongo-obovatis et nonnunquam apiculatis ornata, quae ad formam utriusque plantae intermediam per- tinere videntur. Quae cum ita sint, de specifica differentia saltim dubitare liceat. V. ACROCARPIA Aresch. Caulis e. callo radicali fibroso exsurgens teres, decomposito-ramosus. Rami sparsi basi horizontales, ramulosi. Ramuli filiformes divisi. Vesiculae nullae. Receptacula transformatione ramellorum apicalium oriunda fasciculata, tuberculata; scaphidia in receptaculis verrucaeformia poro pertusa; asci elli- ptici? antheridia in iisdem cum ascis scaphidiis, an in aliis ejusdem plantae? fila paraphysoidea subsimplicia aequalia, cellulis diametro longioribus. Fa sd Le pe TE S 336 Genus, typo Fuci paniculati Brown, Turn. Hist. fundatum, maximo jure a Blossevillea, cum qua majorem quam multae aliae Fucaceae affinitatem non habet, removendum est. Fronde tereti, radice fibrosa, receptaculorum formatione et situ non parum differre videtur. 1. ACROCARPIA PANICULATA (Brown) J. Ag. l. c. p. 248. Ad littora Novae Hollandiae meridionalia ex. gr. in sinu Port Phillip, frequentur. Ab auctoribus ita descripta, ut tantum pauca observanda babeamus. Callus radicalis plus minusve hemisphaericus unciam diametro fere aequans, e fibris di- sünctissimis conflatus, callo radicali Laminariearum omnino similis. Receptacula lineari-oblonga, semilineam, vix unquam lineam longitudine aequantia (apud J. Ag. l. c. lapsu quodam calami vix pollicem longa nuncupantur), scaphidiis 3-4, extus hemisphaerice prominentibus, gravida. Scaphidia in ommibus, quae mobis sunt, speciminibus nunc omnino vacua, nunc filis paraphysoideis nec non antheridiis intus ad parietem vestita, ut utrum asci atque antheridia, cum illos non viderim, in iisdcm pro more gignantur scaphidis, an in diversis, dijudicare non possim. VI. BLOSSEVILLEA Decaisne. In hoc genere omnes Cystophorae J. Ag. species, quae caule com- presso ramisque e latere plano caulis egredientibus et retrofractis calloque radicali hemisphaerico solido gaudent, ut credimus, solae sunt reservandae. Genus Platylobium a Kützingio, typo Cystophorae Platylobii fundatum, summo jure est segregandum. — Nomen Blossevilleae, licet junius sit, tamen no- mini Cystophorae anteferendum putamus, cum adsit inter Phocacea genus Cystophora, quod jam triginta annos inter zoologos duravit. 1. BLOSSEVILLEA POLYCYSTIDEA Aresch. — J. Ag. l. c. p. 240. Caule plano decomposito-pinnato, ramis basi nudis inter aculeos obtusos flexuosis superne pinnatis, pinnis in inferiori parte racemose vesiculiferis elon- gatis pinnulatis, pinnulis rachidi pinnarum patenti-adpressis dichotomo-pinnatis in receptacula filiformia verruculosa rostrata plus minus transmutatis, vesi- culis numerosis elongato-ellipticis l. oblongis submuticis. Ad littora meridionalia Novae Hollandiae prope sinum Port Phillip, ubi quam Blossevillea monilifera J. Æg. vix videtur rarior. Planta 3-4-pedalis, immo forsan longior. Callus radicalis subconico-he- misphaericus, semiunciam diametro aequans. Caulis compressus inferne lineam l. sesquilineam circiter latus l. interdum forsan altior, simplex l. divisus, basi residuis obtusis et retrofractis ramorum delapsorum, ut ajunt, articulatus, decomposito- pinnatus, i. e. tri-quadripinnatus. Rami, sensu strictiori pinnae nominandae, sed ob 397 insigniorem eorum m multis speciebus distantiam, praeeunte J. Ag., rami dicendi, inferiores 12-16-pollicares, superiores sursum longitudine sensim decrescentes, unciam fere |. saepissime semiunciam distantes, basi inter residua pinnarum ob- tusa et retroflexa flexuosi et nudi, superne pinnati. Pinnae 2-3-pollicares, circumscriptione (scilicet propter pinnulas adpressas) oblongae l. lineares, a basi usque in medium racemose vesiculiferae, vesiculis oblongo-ellipsoideis muticis |. rarius apiculatis lineam plerumque rarissime duas longis pedicello ipsis subbreviori suflultis, superne pinnulatae. Pinnulae semipollicares, interdum fere pollicares, ra- chidi pinnae patenti-adpressae, dense intricatae, setaceo-filiformes, dichotomo- pinnatae, in receptacula filiformia verruculosa et apiculata plus minus complete trans- mutatae |. steriles, evesiculosae. Scaphidia in receptaculis satis distincta sive minus adproximata. Asci elliptici |. obovati in scaphidio satis numerosa, 0,117 1. 1,14"" longitudine aequantes; fila paraphysoidea ramosa, cellulis diametro lon- gioribus. Antheridia, summa adhibita cura, quamquam distincta non vidi, in iisdem cum ascis scaphidiis obvenire suspicor. Species ex omnibus affinibus vesicularum forma nec non magnitudine op- time distincta speciebus dubiis, ut putat Kützing, nullo jure adnumeranda est. 2. BLOSSEVILLEA EXPANSA Aresch. Caule plano decomposito-pinnato, ramis basi nudis inter aculeos obtusos flexuosis superne pinnatis, pinnis evesiculosis circumscriptione lan- ceolato-elongatis a basi pinnulatis, pinnulis patentibus dichotomo-pinnatis in receptacula filiformia verruculosa apiculata transmutatis sparseque vesiculiferis, vesiculis numerosis elongato-ellipticis l. elongato-lanceolatis subapiculatis. Ad littora Novae Hollandiae meridionalis in sinu Port Phillip, in societate antecedentis, sed eadem, ut puto, rarior. Planta 2-3-pedalis et forsan longior. Callus radicalis subconico-hemi- sphaericus semiunciam diametro aequans. Caulis compressus inferne duas fere lineas latus, basi inter residua obtuse truncata ramorum delapsorum, et longe magis, quam in priori specie, approximatorum, obtusangule flexuosus i. e. articulatus, ut ajunt, decomposito-pinnatus, i. e. tri- l. quadripinnatus. Rami inferiores 12-16- pollicares, sursum in caule sensim longitudine decrescentes, semiunciam |. minus saepe distantes, basi inter residua pinnularum obtusa et retroflexa, quam in priori specie, longe magis approximata, subacutangule flexuosi et nudi, superne pinnati. Pinnae usque 6-8-pollicares circumscriptione (scilicet propter pinnulas patentes, nec adpressas) lanceolatae, usque a basi fere evesiculosae, pinnulatae. Pinnulae pollicares l. sesquipollicares e rachide pinnae patentes, inter se liberae, setaceo- filiformes, dichotomo-pinnatae, in receptacula filiformia verruculosa apiculata plus . JE. FR pr = - vL Enr X EDD r Ar ma = A = uw fs Dauer VL Wem Dewey Td s PP e S E aos 398 minus complete transmutatae, sparse vesiculiferae. Vesiculae in pinnulis sparsae nunc elongato-ellipsoidea, nunc oblongae, immo lanceolatae, linea saepe non lon- giores, sed nonnunquam — licet rarius — duas lineas longitudine aequantes, pe- dicello, ut in priori, suffultae. Asci ellipsoidei, 0,117" 1. 0,152" longi, cum antheridiis in iisdem scaphidüs: antheridia elongato-ellipsoidea ad fila paraphy- soidea, cellulis diametro 3-plo longioribus constructa, lateralia. Est species antecedenti certe valde affinis, ut utramque formam ejusdem speciei diu habuerim. Sed perpenso denique vesicularum situ, qui in altera alius est, nec ulla unquam, postquam utriusque plantae plura quam 50 specimina completa inspexeram, visa earum forma intermedia, easdem specifice diver- sas proponere cogor. Paucis: plane nulla alia mihi visa est differentia essentialis, quam quod in Blossevillea polycystidea pinnae (i. e. pinnae secundi ordinis) basi sunt racemose vesiculiferae, in Blossevillea expansa autem pinnulae (i. e. pinnae tertii ordinis) vesiculis sparsis sunt obsitae. — Alii experientia majori suffulti rem dijudicent. 3. DLOSSEVILLEA MYOSUROIDES Aresch. Caule plano incrassato pinnato-ramoso, ramis basi nudis inter aculeos obtusos flexuosis superne pinnatis, pinnis in inferiori parte racemose vesi- culiferis myosuroideo-elongatis superne ramentosis, ramentis undique egre- dientibus densis patenti-adpressis simplicissimis in receptacula lineari-oblonga rugoso-verruculosa transmutatis, vesiculis numerosis subgloboso-pyriformibus muticis. Ad littora Novae Hollandiae meridionalis in sinu Port Adelaide. Callus radicalis nostris speciminibus deest. Planta pluripedalis.. Caulis primarius lateribus quidem planis, sed ita crassus, ut interdum quadrangulus fere nominari possit, aculeis 3-5 lineas distantibus obsessus. Rami (ita nominati ob distantiam , quamquam pinnae re ipsa sunt distantes), inferne nudi et aculeati, su- perne pinnati; pinnae lineam l. sesquilineam immo duas lineas distantes, inferne vesiculis racemosis dense vestitae, superne ramentis (pinnellis, cum undique exeunt in rachide, non nominandis) densissimis obsitae, elongato-attenuatae, 2-4 pollices longae. lamenta semipollicem longa et semilineam vix unquam crassiora, simpli- cissima, raro usque in basin furcata, omnia in receptacula transmutata. Vesiculae pyriformes, rarius subglobosae, muticae, longitudine duas lineas circiter aequantes , pedicellatae, pedicello 4 |. 1 longitudinis vesiculae aequante. Receptacula rugoso- verruculosa, continua (in prioribus receptacula filis, in quibus nodi (= scaphidia) distantes observantur, non dissimilia sunt), plura scaphidia foventia. Ascos et antheridia in nostris speciminibus non invenimus. Cum prioribus non confundenda species, Blossevilleae moniliferae, B. retro- 339 flexae et affinibus certe proxima, a quibus tamen differre mihi videtur pinnarum forma elongata non minus quam ramentis ultimis simplicissimis et in receptacula continua (nec subdistanter nodoso-filiformia) transmutatis, ut de vesicularum situ nil dicam. VI. FUCODIUM J. Ag. 1. FucopiumM CAPENSE Aresch. Thallo tereti a basi attenuato et decomposito-dichotomo fastigiato evesiculoso, receptaculis terminalibus cylindraceis elongatis. Fucodium tuberculatum var. dumosa J. Ag. spec. et gen. 4, p 205. In sinu Tabulari Capitis bonae spei non infrequens. Callus radicalis sentato-conicus, 3 lineas et forsan interdum ultra diametro aequans. Thallus 5-6-pollicaris durissimus, exsiccatus saltim rigidissimus, corneus, immo madefactus difficillime flectitar, nigerrimus et quasi politus, teres, basi li- neam |. sesquilineam, forsan etiam duas lineas crassus, sursum insigniter attenuatus, basi minus, superne vero eximie regulariter dichotomus; dichotomiae inferiores saepe unum l. alterum pollicem distantes, quo vero superiores eo etiam magis approximatae; apices steriles elongati, simplices l. bifidi, saepe truncati. Re- ceptacula turgida terminalia, longissima, 2-3-pollicaria, tuberculosa, recta l. cur- vata, cylindracea, saepe tantum in inferiori parte scaphidiifera, superiori sterili atque tenuiori, indeque apice quasi corniculata. Scaphidia extus protuberantia plura in circuitu et confinia; asci obovato-oblongi in iisdem cum antheridiis scaphidiis: antheridia obovato-elliptica in filis paraphysoideis tenuissimis ramosis lateralia l. terminalia. Forma Fucodii tuberculati a Cel. J. Agardh habita haec planta videtur mihi species distinctissima et ita etiam notis optimis a F. tuberculato distincta, ut, illo e genere Fucodii excluso, sit tamen in hujus generis tribu Pelvetiae re- servanda. Notae, quibus a F. tuberculato removetur longe, sunt numerosae: Substantia durissima atque rigidissima nec, ut in illo, exsiccatione collabens, radix scutato-conica — nec fibrosa, thallus inferne crassus sursum sensim at- tenuatus dichotomus — nec pinnatus. Quamquam denique cum F. tuberculati tum F. capensis specimina eodem tempore, loco et modo exsiccata accepi numero- sissima, tamem ne unicum vidi specimen, quod formam intermediam proderet. Specimina Fuci capensis sterilia et incaute inspecta, radices intortae Laminariae cu- jusdam facile habentur. Paucis: in genere Pyenophyci, typo F. tuberculati fundato, militare non potest VII. HORMOSIRA Endl. 1. Hormosira Baxksir ( Turn.) -— J. Ag. l c. p. 191. USESC^ LR Ei B sce. * ER 340 Ad littora Novae Hollandiae meridionalis in sinibus Port Adelaide et Port Phillip vulgatissima, ut videtur, species. «We fear that authors make too many species in this genus» bene dicit Harvey (Alg. Tasm. p. 16). Receptacula in vera Hormosira Banksii normaliter elliptica, nonnunquam in sphaerica |. oviformia transeunt; normaliter nunquam sunt ex sphaerico depressa |. cupulaeformia, quae formae exsiccatione |. quadam degeneratione oriuntur. In speciminibus maxime evolutis receptacula 7 lineas cir- citer sunt longa et 5 lata; in speciminibus junioribus, quae ante oculos habemus, 3 lineas longa duasque lata; in maxime juvenilibus, quae vidimus, semine Sinapis interdum sunt parum majora; distantia receptaculorum parum constans. Tales formae ad H. Sieberi et H. Labillardieri nimis accedere videntur, quare et illas ab auctoribus distinctas species suspectas habeo. IX. CARPOGLOSSUM Kitz. 1. CARPOGLOSSUM CONFLUENS (Brown). J. Ag. l c. p. 195. Ad littora Novae Hollandiae in sinu Port Phillip prope Pharum, sed multis aliis speciebus, ni fallor, in his oris rarior. Callus radicalis pulvinato-hemisphaericus, ex quo planta exsurgit certe pluri- pedalis. Scaphidia in meis speciminibus vix in series (4-6, sec. J. Ag.) longi- tudinales perspicuas disposita, sed sine ordine per discum foliorum ita sparsa, ut margo utrinque nudus evadat. Cetera ut apud J. dg. l. c. X. DURVILLAEA Bory. Callus radicalis discoideus plano-convexus. Thallus explanatus sti- pitatus, stipite tereti solido in laminam primitus simplicem deinde in la- cinias e margine explicatas subpalmatifissam mox evanescente. — Scaphidia per totum thallum sparsa in strato corticali nidulantia, poro pertusa, (omnia in eodem individuo) aut ascos aut antheridia includentia, indeque dioica; asci, filis paraphysoideis subsimplicibus, obovati, utriculo primordiali in tres partes transversaliter diviso et harum intermedia verticaliter in duas par- tita, denique tetrasporiferi; antheridia obovata ad fila paraphysoidea ramosa. De structura thalli et cellis illis, quae in Durvillaea utili observantur, apium non dissimilibus, cfr. J. Ag. l. c. et ea, quae infra dicere nobis in animo est. De cellis vero id solam observandum est, vesiculis Fucacearum eas sine dubio analogas nunc adesse nunc desiderari eamque ab causam in diagnosi generis, ut putamus, non esse respiciendas. Morphologicam thalli evolutionem quod attinet, in prima infantia videtur omnino folium stipitatum indivisum, ut thallus Laminariae digitatae, e cujus apice et margine utrinque excrescunt laciiae plus minus elongatae, la- 341 cinias iterum iterumque vario modo explicantes. Haec evolutio, quam veris- simam et contestatam, si quid video, putare cogor, est itaque longe alia quam lias Laminariae, in qua laciniae quadam laceratione thalli formari videntur. An vero laciniae, hoc modo evolutae, sint organa vere discreta, i. e. appendi- cularia habenda, dicere non audemus. In Durvillaea utili apices laciniarum nun- quam detersi sunt (quamquam vi externa saepe abrupti), quare, cum in iisdem ipsa vegetatio posita videatur, eos habere crescendi naturam caulis, neque foliorum, facile putares. In Durvillaea Potatorum autem latissimae speciminum maximorum laciniae basi in petiolum teretem contrahuntur et sunt semper, ut mea fert obser- vatio, veluti laciniae Eckloniae buccinalis apice dissolutae. — Num sunt igitur laciniae Durvillae utilis magis thallinae (dicere vellem caulis) naturae, D. Pota- torum vero magis foli naturae? Multa de organis caulinis atque appendicularibus Phycearum observanda restant, observatione nostra dignissima, ut datas anno- tationes reprimere non debuerim. Quid caulis sit, quid folium, prima rei herbariae quaestio. Notiones |. definitiones abstractae, nisi observatione directae atque corroboratae, et observationum multitudo, nullis subjecta notionibus, sunt penitus ejusdem flocci. Ex eorum, quae observata sunt, et notionum perspecta congruentia omnis vera fluit scientia. 1. DüuRvILLAEA urinis Bory Flor. Mal. n. 27. — J. Ag. l. c. p. 188. Thallo (intus normaliter celloso-inflato) laciniato-palmatifisso, laciniis basi conformibus, filis strati corticalis subsimplicibus parallelis densissimis, eorum cellulis diametro sesquilongiôribus. Ad insulas Malouinas, ad terram del Fuego, in freto Magelhaenico et ab eo secus oram Americae meridionalis occidentalem usque ad Valparaiso. — Cfr. de cetero Hook. Fl. Antarct. et J. Ag. l. c. Haec species, ab omnibus tam bene diversa habita, Laminaria Potatorum Ag. sive Sarcophyco Potatorum a me rigidiori examini subjecto, visa est huic plantae tam affinis, ut de vera utriusque differentia magnam moveam dubitationem. Thallus cellis internis inflatus nota est vesicularum in Fuco vesiculoso praesentia l. absentia non gravior; nam in multis speciebus thallas omnino solidus est; inde forma laciniarum valde varia, laciniae scilicet modo sunt inflato-loriformes, modo solidae et planae. Sola, quam vidi, differentia in structura strati corticalis invenitur, quamquam eam constantem dicere non audeo. Sed plura hac de re infra. Formas hujus speciei perplurimas ab auctoribus species distinctas habitas fuisse atque discriptas, suadent eorum opera. D. Mastigem v. Suhr, Halymeniam incurvatam v. Sur, hujus plantae esse formas, jam in Vet. Acad. F'órhandl. 1847 demonstrare conatus sum; et Laminariam Caepaestipem Mont huc etiam pertinere, 49 TA. en IUE ER t x | i 342 nunc mihi est persuasissimum. Immo Durvillaea Harveyi Hook, cum nota illa, qua distinguitur, in veris D. utilis formis etiam inveniatur, distincta non apparet. Laminaria Potatorum Bory Voyage de la Coquille, Bot. Crypt. p. 100, quoad locum natalem, est certo certius D. utilis, thallo plano non celloso-inflato. Ne autem haec omnia a me temere dicta videantur et quo plantae variandi modus melius eluceat, formas omnes, quas habeo, insigniores paucis verbis describere juvat. a. Stipite 3-4 lineas alto et ? lineae crasso a basi attenuato apice paululum explanato ibidemque laciniis quinque planis coriaceo-submembranaceis sublinearibus l. basi attenuatis. 3-4 lineas longis semilineamque latis ornato. Ad Valparaiso, in callo radicali adultae plantae enata. b. Stipite circiter 5 lineas alto basi sesquilineam crasso superne attenuato et in laminam membranaceo-coriaceam oblongam margine laciniis sim- plicibus usque 5-pollicaribus membranaceis ornatam expanso. Cum priori forma. c. Callo radicali scutato sesquipollicem diametro aequante, stipite 3-polli- cari inferne compressiusculo superne compresso et in laminam 15-polli- carem apice tantum parce celloso-inflatam laciniatam expanso, laciniis lateralibus et terminalibus angustis in lacinulas angustissimas iterum fissis. Halymenia incurvata v. Suhr. Reg. Flora 4859 t:ster. Band, quae nostra fere est, in eo tantum diversa, quod nullibi est thallus celloso- inflatus. Laminaria Caepaestipes Mont Sert. Patag. p. M. (sec. J. Ag. l c.) — Descriptio apud Kitz Sp. p. 585 (Durv. Montagnei) in nostram formam perbene cadit. Ad littora prope Valparaiso. d. Callo radicali e fibris crassis centro confluentibus margine plus minus liberis conflato, stipite pollicari, thallo usque in basin planam laciniato 9-pedali, laciniis loriformibus simplicibus l. divisis compressis omnibus celloso-inflatis. Prope Valparaiso. Haec forma, quae propter thallum, infima tantum excepta basi, totum eleganter celloso-inflatum ex omnibus videtur mihi maxime characteristica et cum figura Boryana (Voy. de la Coquille, Bot. Crypt.) eximie congruens, habet cal- lum radicalem ei, quo dignoscitur Durvillaea Harveyi Hook. FI. Antarct. plane similis, unde haec calli diversitas ad speciem distinguendam parum sufficere videtur. 343 e. Usque 3-pedalis; stipite 3-pollicari tereti, thallo basi lato ovato subsolido apice laciniato, laciniis latitudine 2-5-pollicaribus multifissis, lacinulis angustissimis planis et solidis l. teretibus et celloso-inflatis. Cum prioribus. f. Usque 9-pedalis; thallo laciniis fere omnibus celloso-inflatis teretibus. Durvillaea Mastix v. Suhr. Act. Nat. Curios. XVII Suppl. p. 277. Cum prioribus. g. Usque 9-pedalis; stipite 3-pollicari tereti, thallo ubique subsolido laci- niato, laciniis longissimis planis apice tantum cellose inflato-teretibus. Quoad thallam subsolidum (nec nisi hie illic celloso-inflatum) haec forma eum D. Harveyi Hook. fil., i. e. sequente varietate, optime convenit, quamquam callus radicalis est ut in omnibus prioribus, excepta forma 4, vere scutatus nec fibris anastomosantibus crassis conflatus. A. Usque 9-pedalis et forsan ultra: callo radicali nunc compacto nunc fibris validis plus minus conspicuis conflato, thallo omnino solido l. hic illic celloso-inflato, laciniis plerumque latioribus. Durvillaea Harveyi Hook. Fl. Antarct. t. CLXV— VI. In freto Magelhaenico frequenter. Propositis insignioribus hujus plantae formis (50 circiter specimina e locis natalibus accepimus) facile, ut putamus, ommibus patebit: {:mo thallum celloso- inflatum aut solidum, notam esse mere accidentalem, qua specifica differentia niti non possit; 2:do callum radicalem compactum aut fibris anastomosantibus constru- ctum graviorem non praebere differentiam, cum utraque ejus forma in vera Dur- villaea utili adsit, quibus ex omnibus contendere volumus eas, quas descri- pserunt auctores, Durvillaeae species ad veram D. utilem esse referendas. 2. DURVILLAEA Poraronum (Labill. Pl. Nov. Holl. II. p. 112. t. 25.) Thallo solido laciniato-palmatifisso, laciniis primariis basi denique tereti- petiolatis, filis strati corticalis extus dichotomis distinctis intus remotissimis per trabeculas subreticulatim connexis, eorum cellulis diametro 3-pl. — 8-plo longioribus. Fucus Potatorum Labill. l. c. Laminaria Potatorum Ag. Spec. Algar. Sarcophycus Potatorum Kits Phyc. gen. — Aresch. in Vet. Akad. Fôrhandl. 1847. — J. Ag. gen. et sp. l. c. p. 190. Omnes, quas vidi, hujus speciei formae in sinu Port Phillip Novae Hollandiae sunt lectae. Ingenue fateor, me plurima hujus plantae specimina, nisi loco, in quo x SP Bug SERA +: ja SR > ie ac li: | dé is “ER + + fn uq CU DUT AC SS ing tele 344 f lecta fuissent, adscripto, a multis Durvillaeae utilis formis, quarum thallus solidus est sive non celloso-inflatus, habitu et forma distinguere non potuisse. Lacinias basi tereti-petiolatas, in omnibus formis non observatas, modo in forma maxime evoluta vidimus, unde an hic petioli vere normales sint, pro certo affirmare non pos- sumus, licet hoc probabile videtur. Quod ad structurae diversitatem pertinet, in sectione transversali thalli vidimus fila illa, quibus constituitur stratum corticale, versus superficiem plantae (i. e. extus) aperte dichotoma et inter se distincta (nec ut in antecedenti in telam cellulosam confluentia), intus vero (i. e. versus stratum thalli internum) simpliciora, inter se remotissima et per trabeculas transversaliter reticulatim connexa; articuli filorum diametro 3-plo — 8-plo longiores. Has notas satis constantes vidisse mihi ipse videor, an vero ad specificam diversitatem con- dendam suppetant, dicent ii, quibus plantae vivae examinandae data fuerit occasio. Fructificatio cum antecedentis, quantum equidem videre possum, omnino congruit. Ut vero ipsius plantae formis ludendi modum clarius percipiat lector, insigniores ejus, quas possideo, evolutionis formas seorsim describere nobis sit licitum a. Stipite 4-5-pollicari basi tereti superne paululum compresso et expanso in laminam basi ovatam 13-14-pollicarem inferne subcoriaceam sursum membranaceam ovato-oblongam ab apice usque in medium laciniatam, laciniis inaequalibus lacinulatis. E callo radicali adultae plantae enata. Haec omnino analoga est formae c, quam supra descripsimus, Durvillaeae utilis eique tam similis, ut si cum ea in freto Magelhaenico lecta fuisset, utram- que eandem habuissem. 6. Stipite 3-4-pollicari unciam et ultra diametro aequante inferne tereti superne compresso et expanso in laminam basi cuneatam 6-pedalem latitudineque 2-pedalem mox multo angustiorem apice margineque laciniatam, laciniis undulatis lateralibus basi semper angustioribus ibidem- que nunc planis nunc tereti-petiolatis usque 5-pedalibus fissis. c. Stipite 6-pollicari unciam et ultra diametro aequante inferne tereti superne compresso et expanso in laminam ovatam apice oblique an- gustatam 2-pedalem latitudineque pedalem margine laciniatam, laciniis undulatis omnibus tereti-petiolatis longissimis oblongis |. linearibus sim- plicibus L plus minus multifidis, lacinulis basi angustioribus ibidemque nunc planis nunc tereti-petiolatis. Hae formae, minime varietates dicendae, sunt modo individua, ut ipsa species melius intelligatur, a me cum diagnosc propositae. Ultima forma videtur planta in statu normali sive maxime evoluta, ut his formis suffulü nunc descrip- tionem ipsius speciei dare possimus. 345 Callus radicalis disciformis, planus |. convexus, usque 5 pollices diametro aequans et plus quam semiunciam crassus. Stipes plerumque, idque in speci- minibus maximis, longitudine 4-5-pollicaris et forsan ultra, solidus, inferne teres superne complanatus et in laminam expansus. Lamina basi cuneata |. ovata, in speciminibus junioribus oblonga |. linearis, in maximis in formam plus minus irre- gularem, indeterminatam et dimensionibus diminutam reducta, omnino coriacea 1 |. 1 unciam crassitie aequans, margine undulato-laciniata. Laciniae primo basi omnino planae, denique in petiolum teretem, quam ipsa earum lamina multo crassiorem attenuatae, foliformes, lineares, margine undulatae, 4-5 ulnas longae unamque l. dimiduam latae, nunc simplices, nunc apice margineve hic illic fissae sev iterum laciniatae; lacinulae sev laciniae secundi ordinis basi mox planae mox etiam tereti- petiolatae, omnes, ut tota planta, coriaceae, sed crassitiei, quam ipsa lamina primaria, tenuioris. Color olivaceo-nigrescens, siccatae plantae adultioris, ut in Durvillaea utili, omnino niger. Superficies laevis, scaphidia scilicet extus vix perspicue verruculose prominentia; nec pori eorum oculo inermi conspicui. Asci et antheridia, de quibus cfr. char. gen., semper in scaphidiis diversorum individuorum. Si characterem, quem in structura et praesentia petiolorum inveniri credi- mus, fallacem inveneris, nulla plane erit inter D. utilem et D. Potatorum dilferentia, sed utraque eadem species. Tunc erit D. Potatorum forma Durvillae utilis, quae ad littora Nov. Hollandiae nunquam fit celloso-inflata, veluti Fucus vesiculosus, alia exempla ut omittamus, in mari Mediterraneo est semper evesiculosus. Sed hoc satis superque de hac planta. Il. FLORIDEAE. XL POLYSIPHONIA Gre. 1. POLYSIPHONIA PECTEN Aresch. Minuta, thallo ecorticato tetrasiphoneo, primariis filis repentibus secun- dariis erectis pauciramosis, ramis ambitu linearibus pinnatis, pinnis distichis duos articulos distantibus horizontali-subrecurvatis latere superiori pectinato- pinnulatis, pinnulis simplicissimis subulatis stria longitudinali notatis, articulis omnibus diametro parum longioribus. Ad oram meridionalem Novae Hollandiae in sinu Port Adelaide, Flo- rideis tenuioribus innascens. Fila plantae primaria per matricem repentia eique arcte adhaerentia, secun- daria ex illis verticalia, vix 3-pollicis alta, saepe simplicia, sed nonnunquam ramo uno alterove instructa. Rami ambitu lineares, semilinea parum latiores, distiche 346 pinnati. Pinnae duos articulos distantes (i. e. inter duos articulos pinniferos inter- jectus est articulus non pinniferus), patenti-horizontales l. horizontales, saltim apice saepe subarcuatim recurvatae, latere tantum superiori pinnatae; pinnulae duos, ut pinnae, articulos distantes, numero raro 4, plerumque 5, quoad pinnam sub- patentes, subulatae, simplicissimae, stria longitudinali plus minus evidenti notatae. Articuli omnes diametro paulo longiores, filorum siphonibus tribus, pinnarum duobus tantum, cum in facie sub microscopio inspiciuntur, ornati. Sporocarpia atque Sphaerosporae a me non sunt inventa. Sectionem transversalem thalli primarii propter speciminum penuriam facere mihi non contigit, et tamen haud dubito, quin sit numerus siphonum vere quater- narius. Speciem de cetero distinctissimam et cum nulla alia facile confundendam ab auctoribus nullibi descriptam invenimus. XIL DELESSERIA Zamour. 1. DELESSERIA (HYPOGLOSSUM) IMBRICATA Aresch. Thallo costato aveniolineari e costa in utraque pagina opposito-proli- ficando denique subopposite pinnato-ramoso, ramis ramulisque primariis line- aribus margine undulato-crispis, prolificationibus ultimis cordato-reniformibus subpedicellatis soros ad utrumque costae latus singulos oblongo-ellipticos gerentibus. Ad oram Novae Hollandiae meridionalem, Cauliniae antarcticae et Coral- linis innascens, in sinu Port Phillip. Evolutio thalli haec est: Folium lineare in utraque pagina e costa explicat foliola subpedicellata, cordato-reniformia, alterius paginae foliola alterius foliolis opposita; haec foliola sensim in formam linearem extenduntur, et cum in eorum costis nova foliola emerguntur, pinnae fiunt sev rami, et sic in ceteris. Interdum vero hic, ut alibi, fieri potest, ut non omnia folia aequo passu in pinnas evol- vantur, unde thallus fit plus minus irregulariter pinnatus. — Thallus usque 3- pollicaris coloris coccineo-purpurascentis, basi forsan nonnunquam costa denudata subcaulescens, caespitosus, exsiccata planta magis quam specierum affinium ri- sidus, ut planta hoc respectu cum Suhria pristoide facile comparari possit, e costa repetite prolificando plus minus regulaliter opposite pinnato-ramosus. Rami ramulique lineares, lineam latitudine vix superantes, nunc valde approximati, nunc magis distantes. Prolificationes ultimae cordato-reniformes, subpedicellatae, im- bricatae, margine leviter undulatae. Sori oblongo-elliptici ad utrumque costae latus singuli. Sphaerosporae triangule divisae. Quamquam sporocarpia sunt mihi ignota, ad Delesseriam cum propter thalli formationem tum structuram bene congruentem eam referre non dübito. Quod ad structuram pertinet, e duobus cellularum stratis. confecta est planta, 347 corticali scilicet cellulis minutis rotundatis formato et interno cellulis subhexangulis composito: hae cellulae per stratum corticale facile videntur, unde oculo parum armato videtur thallus fere ut in Nitophyllo reticulatus. XII. PHACELOCARPUS End. PHACELOCARPUS DENSUS Aresch. Thallo tereti sursum attenuato decomposite subdisticho-ramoso, ramis et praesertim ramulis basi attenuatis. Ad oram meridionalem Novae Hollandiae, in sinu Port Adelaide. Callum radicalem non vidimus. "Thallus coloris badio-purpurascentis usque pedalis et forsan ultra, basi crassitie pennae corvinae, sursum attenuatus, ubique teres, subdistiche decomposito-ramosissimus. Rami plus minus approximati, in- ferne nudi |. ramentis filiformibus simplicibus l. furcatis obsessi, superne dense ramosi, ramis subcorymbosis; ramuli plerumque basi evidenter attenuati. Cum neque sporocarpia neque sphaerosporas viderimus, an ad hoc genus vere pertineat, incerti sumus. Solam propter structuram huc retulimus. Axin thalli percurrit nempe simplex cellularum majorum series, cujus cellulae cylin- draceae sunt, diametro 2-plo l. 3-plo longiores, utriculo primordiali in unaquaque cellula contracto flavescenti, ut in Axosiphone (cfr. infra). Stratum internum, seriem illam cellularum longitudinalem ambiens, e filis cum longitudinaliter tum horizontaliter dense intertextis compositum; stratum intermedium tenue, in thalli peripheria cellulis oblongo-ellipticis, granula densa includentibus formatum; stratum corticale e cellulis minutis verticaliter submoniliformiter radiantibus confectum. XIV. AXOSIPHON Aresch. Thallus filiformis ramosissimus, ramis ramulisque oppositis ternatim l. quaternatim verticillatis, solidus, serie cellularum majorum et cylindrace- arum centrali percursus, stratis duobus cellularum conflatus. Stratum inter- num filis cellularum tenuibus muco laxe cohibitis verticalibus l. ad stratum corticale oblique tendentibus formatum; stratum corticale cellulis rotundato- angulatis parvis constructum. Sporocarpia . .? Sphaerosporae . .? Structura quodammodo ad Phacelocarpum accedens. Axin thalli percurrit simplex cellularum majorum et cylindracearum series; quibus in cellulis utriculi primordiales ita sunt contracti, extremitatibus tantum dilatatis, ut filum continuum nodoso-articulatum fulvescens, illam cellularum seriem percurrens et quam ea magis perspicuum, formare videantur. Fila strati intermedii (i. e. inter seriem illam et stratum corticale siti) tenuia, cylindracea, cellulis diametro 4-6-plo lon- gioribus, maxima pro parte verticalia, parce ramosa, seriem illam cellularum cen- tralem dense et quasi volubiliter investientia ita, ut ejus cellulae vix nisi cultro === FFE 348 adhito conspici possint, extus in stratum corticale oblique desinentia. An haec fila ex geniculis seriei centralis suam ducant originem, dicere non audemus, quam- quam hoc verosimile videatur. Stratum corticale tenue cellulis angulato-rotundatis formatum, filorum verticalium diametrum parum excedentibus, materie granulosa farctis. Fructu ignoto, cui Floridearum ordini adnumeranda sit haec planta cum penitus ignorem, propter structuram tam eximiam, novum formare genus mihi concessum credidi. Hoc, duobus cellularum stratis et ramis verticillatis ab Pha- celocarpo distinctum, prope hunc saltim pro tempore collocandum esse videtur. 1. AXOSIPHON VERTICILLATUS Aresch. Ad oram Novae Hollandiae meridionalem, in sinu Port Adelaide. Callus radicalis deest. Specimina nostra semipedalia. Thallus ruber teres, crassitie fili validioris (Conf. Melagonio vix crassior), decomposito-ramosus, ad ortum ramorum ramulorumque (nec alibi) constrictus, sed nullis, quantum video, diaphragmatibus septatus; rami ramulique raro bini oppositi, plerumque terni 1. quaterni verticillati et e constrictionibus thalli egredientes, illi magis remoti, hi sesquilineam circiter distantes, 1-2 lineas longi, simplices, attenuato-subulati, basi saepe attenuati. XV. EUCHEUMA J. Ag. l. c. vol. 2. p. 624. 1. EucHEUMA NODULOSUM Aresch. Thallo primario ima basi tereti mox compresso decomposito-pinnato, pinnis elongatis ambitu lineari-lanceolatis oppositis distichis, pinnulis l. sub- filiformiter tereti-elongatis papillas subconicas verticillatas sparsasque gerenti- bus, l. brevissimis papillarum verticillo apice ornatis. Ad insulum Franciae. Thallus coloris coccinei usque 12-pollicaris, primarius ima tantum basi teres, superne compressus, sesquilineam |. forsan usque duas lineas latus et dimi- duam crassus, in utroque margine pinnis 1-3 lineas distantibus obsessus, quas inter pinnas adsunt ramenta 1-6 lineas longa, simplicia, l. brevissima et cum pinnulis supra descriptis omnino convenientia. Pinnae, quarum inferiores usque 5-6-pol- licares, sursum breviores, nunc piunati, nunc bipinnati. Papillae breviter conicae, raro solitariae, plerumque plures in pinnulis verticillatae ; verticilli in pinnulis elon- gatis plures lineas distantes, plus minus numerosi, in brevissimis unus solus ver- ticillus, qui nunc in ipso pinnae apice est situs — unde eum papillam compositam pedicellatam nominares — denti molari tuberculis conicis non dissimilis , nunc pau- lulum infra apicem, ut eum papillam compositam apiculatam nuncupares. Fructus a me non visi. 349 Species est Eucheumati Serrae J. Ag. l. c. p. 626 certe maxime affinis, cum qua tamen, propter papillas singulares, nostram conjungere non volumus. — E. Serrae spinae 1-4 lineas longae, a basi latiori acuminatae et subulatae, in nostra specie non observantur, ubi in earum locis papillae adsunt. 2. EUCHEUMA ECHINOCARPUM Aresch. Thallo plano sursum latiori reticulatim rugoso margine vage distiche decomposito-pinnato et interjectis ramentis spinaeformibus obsesso, sporo- carpiis transformatione ramentorum exortis 2-3-corniculatis. Ad oram Brasiliensem, prope Pernambuco. Thallus e callo radicali parvo usque 5-pollicaris, coloris badio-purpurascentis, utrinque reticulatim rugosus, basi interdum angustatus sev subtereti-compressus, mox vero omnino planus, margine vage et distiche pinnatus et ramentis spinae- formibus, vix lineam distantibus, nunc immutatis simplicibus nunc in pinnas pinnu- lasve plus minus evolutis, inter utrasque ornatus; primarius et pinnae elongatae, inter se magnitudine variantes sed superiores vulgo breviores, usque 4 lineas interdum lata. Ramenta spinaeformia, cum simplicia sunt, semilineam |. lineam, cum longiora sunt, plerumque spinosa |. ramosa, indeque pinnae |. pinnulae forsan potius nominanda. Sporocarpia marginalia, breviter pedicellata, subsphaerica, poro pertusa, transformatione ramentorum spinaeformium exorta, nunc unicorni- culata, ex ramentis simplicibus, nunc 2-3-corniculata, ex ramentis ramosis trans- mutata. Sporophorum permagnum, in ramos subglobosos densos sporigeros di- visum. Sporae obovatae in filis ramosis seriatae. Structura: Stratum centrale e filis tenuissimis longitudinalibus, inter- medium e cellulis maximis subangulato-ellipticis vacuis |. granula plus minus numerosa excipientibus, conflatum; stratum corticale e cellulis duplicis generis constructum, interioribus scilicet majoribus, granula excipientibus et rotundatis, et exterioribus minimis coloratis moniliformiter ordinatis. Fructus generis Eucheumatis quamquam mihi est ignotus, tamen cum pro- pter habitum tum ob structuram, ut haec apud Harv. in Ner. Am. bor. p. 118 describitur, nostram plantam ad illud genus referre non dubito. An vero jam antea sit descripta, alia est quaestio, nam Euch. Gelidium J. Ag. Sp. 2. p. 627 quoad descriptionem non male in nostram cadit; nostra autem differre videtur thallo omnino plano. Quam de cetero in Herbar. Aspegreni vidi plantam, Agardhianae speciei, ut opinor, typum, eam cum nostra conjungere nequeo. XVI ACROPELTIS Mont. — J. Az. 1. ACROPELTIS PROLIFERA Aresch. Thallo membranaceo sublineari repetite dichotomo et prolificante, A 46 WHFS se 390 prolificationibus inferioribus apice dilatatis sensim in basin angustiorem atte- nuatis subdichotomis margine superiori iterum proliferis, supremis late cunea- tis in medium bipartitis, partitionibus bilobis, lobis apice truncato-rotundatis. Ad oram meridionalem Novae Hollandiae, in sinu Port Phillip. Callus radicalis deest. Planta usque 15-pollicaris, membranacea, coloris dilute coccinei. "Thallus primarius 3-4-pollicaris duasque circiter lineas latus, bis dichotomus, ex apicibus truncatis proliferus. Prolificationes ejusdem formae atque magnitudinis, ut ille thallus, basi tantummodo attenuatae, iterum apice prolificationes 2-3 secundi ordinis proferentes, quae ejusdem sunt naturae ut priores, sed seg- mentis apice magis dilatatis, denuo eodem modo prolificantes; hae tertii ordinis ultimaeque (in nostris saltim speciminibus) prolificationes bipollicares, late cuneatae, basi abrupte tereti-attenuatae, in medium partitae etc., ut in diagnosi supra data. Sporocarpia et sphaerosporae mihi ignota. Structura: cellulae strati interioris in axi thalli subangulato-oblongae, endo- chromate granuloso parcius distentae, versus peripheriam sensim minores; cellulae strati corticalis minutissimae dupliciter ordinatae, in axi thalli elliptico-oblongae (in sectione transversali sphaericae). Hanc speciem pro Rhodomenia australi Sond. sev Acropelt. austr. J. Ag., struetura scilicet utriusque ita congruente, ut plane nullam aliam videam differen- tiam quam cellulas strati interioris Rhodomeniae australis largiori endochromatis copia repletas, diu habui; sed cum specimen a Sondero benevole communicatum, tum descriptio data, differentiam non parum palpabilem ostendere videntur, ut nostram plantam distinctam speciem proponere cogar. XVI. GRACILARIA J. Ag. 1. GRACILARIA CALOPHYLLIS Aresch. Thallo carnoso-coriaceo plano di-polychotomo flabellato-fastgiato, segmentis superioribus subcueneato-linearibus in lacinias lineares subsimplicer palmatisectis, sporocarpiis sphaericis in ipso margine sessilibus. Ad oram Novae Hollandiae meridionalem, in sinu Port Phillip. Callus radicalis perevidens scutatus, lapillis adnatus. "Thallus ima basi teres mox vero explanatus et omnino planus, purpureus, at siccitate plerumque plus minus expallens, usque pedalis et forsen interdum ultra, inferne eximie carnosus, superne et praecipue apice magis membranaceus, plus minus regulariter polycho- tomus. Segmenta basi attenuata unciam l. duos pollices lata; superiora in la- cinias palmatisectas lineares, simplices |. iterum divisas, partita. Sporocarpia omnia in ipso margine sita, nec unquam per discum sparsa, nec hemisphaerica, sed vere globosa, quamquam basi paululo latiori adnata, poro pertusa. Sporo- phorum in excipulo sporocarpi hemisphaerico-elevatum, parenchymaticum; fila 391 sporifera in sporophoro densissime stipata, elongata, cellulis submoniliformibus constructa, basi dichotome cohaerentia apiceque sporigera. Sporae obovatae. Specimina descripta diu ad Sarcodiam Montagneanam pertinere suspicatus sum, sed si quid valeat structura, ab ea vere sunt diversa. A Sarcodia enim, a me nunquam visa, cujus tamen figura exstat apud Harvey in Ner. australi, absentia strati interioris, cellulis filiformibus laxe intertextis conflat, et sporocarpiis hemi- sphaericis tantum marginem ipsum, nec discum, occupantibus satis superque differre videtur. Sed structura (cfr. J. Ag. gen. sp.) et fabrica sporocarpii omnino Gra- cilariae, ut, nondum detectis sphaerosporis, plantam ad illud genus summo jure mihi ipse videar retulisse. 2. GRACILARIA CUNEATA Aresch. Thallo basi tereti-caulescente superne membranaceo repetite dicho- tomo, laciniis primariis basi cuneatis superioribus sublinearibus margine undulato-crispis nudis, sporocarpiis eapiculatis in disco per totum thallum sparsis. _Ad oram Brasiliae prope Pernambuco. Planta usque 5-pollicaris coloris purpureo-rosei. "Thallus e callo radicali parvo subhemisphaerico exsurgens basi denique caulescens, caule tereti-compresso ramoso, superne membranaceus et repetite dichotomus Laciniae primariae in ramis caulis. cuneatim attenuatae, interdum pollicem fere latae, iterum iterumque dichotomae: laciniae superiores sublineares, margine undulato-crispae, apice saepe bipartitae, partitionibus divaricatis. Sporocarpia per totum thallum sparsa, in statu exsiccato apice refusa (at forsan in vivo, ut apud affines species, apiculata), bemisphaerica, poro pertusa. Sporophorum basale cum sporis totum sporocarpium non replens, vix ad medium elevatam, unde sporocarpia in planta exsiccata apice retusa. Sporae ut in affinibus. 3. GRACILARIA ORNATA Aresch. Thallo basi subcaulescente superne cartilagineo-membranaceo irre- gulariter dichotomo, laciniis primariis basi subcuneatis et superioribus utris- que linearibus margine denique sublacero-dentatis et ex eo et e disco prolificationes penicilliformes densas multifidas subtereti-ramosas et dentatas emittentibus, sporocarpiis semiglobosis eapiculatis per discum sparsis. Ad oram Brasiliae prope Pernambuco, in prioris speciei societate. Callus radicalis parvus, discoideus. Thallus usque 6-pollicaris intense coccineus, crassitiei, quam prior, firmioris, ut cum Calophylli laciniata I. discigera facillime comparari possit, revera dichotomus, sed saepe, praesertim adultior, fere dichotomo-pinnatus; laciniae primariae basi cuneatim attenuatae, plerumque 3 lineas a. 4E XM Amo oo L9. XN FER. 245 Wek ms > ir Fe Le LR X d cse RACES x 392 latae, sed saepe semipollicem latitudine aequantes, margine per longa spatia nunc integra, nunc lacero-dentatae |. fere regulariter dentatae, et cum in margine tum in ipso disco prolificationes, subpenicilliformiter congestas, gerentes; prolificationes lineam circiter altae, pinnatifido- l. multifido-ramosae, ramis lineari-teretibus sub- aculeolato-dentatis. ^ Sporocarpia denique poro pertusa semiglobosa, obtusa, per discum sparsa. Nucleus vere evolutus totum sporocarpium replens. 4. GRACILARIA ACULEOLATA Aresch. Thallo tereti carnoso-cartilagineo apicem versus sensim attenuato acu- leolis brevissimis acutissimis incurvatis sparsis undique obsesso ramoso, ra- mis decomposito-ramulosis, ramulis patenti-suberectis, superioribus filiformi- capillaribus. Ad oram Novae Hollandiae meridionalem, in sinu Port Adelaide. Callus radicalis in meis speciminibus deest. Planta 9-pollicaris et sine dubio longior, coloris badio-purpurei, apice dilutioris. Thallus teres, primarius basi fere lineam diametro aequans, sursum in apices filiformes subcapillares atte- nuatus, ubique superficie reticulatim sulcatus, sulcis maculas longitudinales lineares formantibus, aculeolatus,: aculeolis e marginibus sulcarum provenientibus, linea saepissime brevioribus, plerumque incurvatis, decomposito-ramosus. Rami ra- mulique undique egredientes, longe magis quam in Gracilaria coronopifolia aliis- que affinibus approximati, superiores saltim basi axillis rotundatis patentes, mox vero suberecti. Structura: stratum internum longe maximam thalli partem occupans, cellulis longitudinaliter angulato-ellipticis in ambitu minoribus confectum; stratum corti- cale cellulis minimis sphaericis in series in thallo verticales ordinatis constructum. Frucüficationem cum viderim nunquam, utrum ad Hypnaeam an ad Graci- lariam sit haec species referenda, plane nescio, nam differentiam structurae utri- usque generis video plane nullam, nisi nonnunquam mere accidentalem. Inde spe- ciem nostram prope Gracilariam coronopifoliam et ornatam melius collocandam putavi. i XVII. PEYSSONELIA Decaisne. 1. PEYSSONELIA AUSTRALIS 4rescA. Frondibus margine liberis membranaceo-subcoriaceis aggregatis im- bricato-superimpositis reniformibus medio tenui villo breviori affixis, verrucis fructus sparsis. x Ad oram Novae Hollandiae meridionalem, in sinu Port Adelaide fre- quenter. 393 Thalli seu frondes semper, quantum vidi, supra coloris vivide virescentis, in olivaceum plus minus mutati, nonnunquam rubri, subtus sordide-flavescentis I. albescentis, arctissime usque ad medium villo brevissimo adnatae, horizontaliter magna copia superimpositae et imbricatae, pollicem circiter latae et dimiduum |. 3 pollicis longae, supra zonatae, at modo valde irregulari. Verrucae fructus per paginam superiorem sparsae; fila paraphysoidea subclavata cellulis inferioribus lon- gioribus et superioribus longitudine diametrum aequante. Sporocarpia non vidimus. Si colorem viridem, qui forsan expallentia declarari potest, omittas, parum quidem differt haec species ab affinibus, quantum nota est, licet quin sit distincta vix dubitare possumus. XIX. CHAETANGIUM Kits. 1. CHAETANGIUM ORNATUM (L.) J. Ag. 1. c. p. 461. Secus totam oram Capensem, a sinu Tabulari usque ad Port Natal, frequenter. Ab hac specie Phycologi antea longe segregarunt G. saccatum J. Ag. l c. p. 499 (= Dumontiam ovalem v. SzA7.), quarum utramque in eodem genere deni- que conjunxit J. Agardh. Larga speciminum utriusque examinata copia, has ipsas plantas non modo ad idem pertinere genus, sed eandem plane esse speciem, certe comperimus. Chaetangium saccatum est omnino Chaet. ornatum in prima hujus infantia, fronde obovoideo-oblonga inflata, cujas stipes brevissimus sensim prolongatar et in frondem solitam Chaetangii ornati expanditur, quo facto frons illa inflata Chaet. saccati apici frondis Chaetang. ornati imposita pro certo tempore observatur. In speciminibus maxime evolutis Chaet. ornati desiderantur hae vesiculae, sed in spe- ciminibus 2-3-pollicaribus adsunt saepissime; immo in specimine, quod coram oculis habeo, 4-5-pollicari, nonnullae prolificationes marginales in vesiculas, frondibus Chae- tang. saccati omuino similes, sunt inflatae, unde de utriusque identitate nulla dubitatio. XX. PLOCAMIUM Lamour. 1. ProcaMiuM concinnum Aresch. Phyc. Extraeur. ers. n. 45. Thallo lineari tenuissime costato decomposito-pinnato, pinnis alterne ternis, inferiori laciniisque superiorum lanceolato-ovatis leviter arcuatis mar- gine toto inferiori serratis, sporophyllis pedicello brevissimo divaricato-ra- mosis apicibus acutiusculis sphaerosporas duplici serie gerentibus. In mari atlantico prope Insulas Capitis viridis, ubi ad insulam St. Vincent lectum est. Planta quoad habitum atque magnitudinem, si leviter inspicitur, Thamno- phoris quam Plocamiis veris affinior facile babetur. Callus radicalis sat magnus, fibrosus. Thallus usque 9-pollicaris, latitudine sesquilineam circiter aequans, in- buts ¥ Le - nem M — k= ) 394 ferne subcartilagineus et obsoletissime costatus, superne membranaceus, vix costa- tatus. Sporocarpia sparsa |. interdum gemina, sessilia, globosa. Sporophyllorum fasciculus quam in Pl. nobili multo brevius pedicellatus, de cetero vero, ut in illo, secundum descriptionem Subrii. XXL EUTHORA J. Ag. l c. p. 585. 1. EuTHORA MARGINIFERA Aresch. Thallo plano subcoriaceo lineari repetite subregulariter dichotomo axillis rotundatis, segmentis basi attenuatis apiceque rotundatis, prolificationi- bus e disco et margine obovatis sporocarpia extus intumescentia includentibus. Ad oram Novae Hollandiae meridionalem in sinu Port Phillip. Planta 2-3-pollicaris, exsiccata saltim et madefacta coloris fuscescenti-badii. Thallus omnino planus, membranaceo-coriaceus (consistentia scilicet, quam E. cri- stata, crassioris, normaliter dichotomus, quamquam interdum dichotomo-pinnatus jure dicendus, axillis saepe parum distantibus rotundatis. Segmenta basi attenuata. Prolificationes tum e disco tum e margine obovato-attenuatae, in medio sporo- carpium unicum, raro duo, includentes. Sporocarpia extus vix hemisphaerice pro- minentia, nucleum includentia multis nucleolis distinctis compositum; nucleoli e filis dichotomis brevioribus in cellulis superioribus sporas evolventibus formati. Sporae minutae subobovatae. Structura: Strata cellularum duo. Stratum internum cellulis angulato- subsphaericis, versus peripheriam minoribus; corticale cellulis coloratis minutissi- mis 4-5, in fila in thallo verticalia ordinatis costructum. Var. f. 'Thallo magis regulariter dichotomo, segmentis superioribus angustato-elongatis, prolificationibus in margine filiformibus. Est varietas, habitu fere Calliblepharidis ciliatae minoris. XXI. GYMNOGONGRUS Mart. 1. GYMNOGONGRUS FIRMUS 4resch. Thallo plano coriaceo repetite dichotomo, segmentis basi subcuneatis margine integerrimo undulato-crispatis terminalibus subcontorüs integris 1. emarginatis, nematheciis maculas in utraque pagina discolores vix elevatas formantibus, sphaerosporis zonatim secedentibus. Ad oram meridionalem Novae Hollandiae, in smu Port Philipp. Unicum tantummodo possidens hujus singularis plantae specimen, novam vix proposuissem speciem, nisi ejus fructificatio tam esset singularis, ut cum alia specie vix confundi possit. Callus radicalis deest. "Thallus circiter 3-pollicaris, substantiae ita firmae, ut merito coriaceus nominari possit, colorisque purpureo- nigrescentis, totus undulatus et vario modo tortus, sed vere dichotomns. Se- 399 gmenta basi subcuneata, ubi latissima 3-4 lineas latitudine aequantia. Nemathecia formant in thallo maculas coloris laetioris formaeque vix determinatae parum ele- vatas, quae sint vix quintam thalli crassitiei partem crassae, filis tenuissimis articulatis (basique ramosis) in thallo verticalibus et quasi muco circumfuso et velante cohi- bitis. constitutae; apices horum filorum in cellulam ellipticam sunt inflati, cujus (cellulae) contentum zonis transversalibus in quattuor partes dividitur, i. e. in sphaerosporas zonatim, ut dicitur, secedunt. Species non sine dubio et haesitatione ad Gymnogongrum a me relata est, quoniam hoc in genere, sec. J. Ag. l c. p. 515, sphaerosporae intra articulos florum nemathecii superiores serie longiori et cruciata divisione evolvuntur, dum in nostra planta sporae intra articulum superiorem filorum nemathecii zonata divi- sione gignuntur, quod genericam differentiam suadere videtur. Sed in Gymno- gongro dilatato, cui nostra planta habitu valde est similis et structura. omnino conveniens (cellulas strati corticalis si excipias, quae vix in series transversales sunt coordinatae), sphaerosporae non sunt inventae, indeque prope hunc collo- care satius duxi. XXII AHNFELTIA Fries. 1. AHNFELTIA POLYIDES Aresch. Phyc. extraeur. ers. n. 47. Thallo corneo tereti sterili subregulariter fertili irregulariter repetite di-trichotomo, sinibus acutis, apicibus simplicibus l. bifurcatis, sporocarpiis ad segmenta superiora adnexis approximatis hemisphaerice prominentibus. Ad littora Peruana, sine dubio frequenter. Planta coloris fusco-purpurascentis (fere omnino Furcellariae l. Polyidis), apicibus tantum laetioribus, usque pedalis et forsan ultra, densissime caespitosa et omnibus fere partibus Furcellariam nostram sterilem et paululo, quam esse solet, tenuiorem, in memoria optime revocans. Thallus inferne crassitie $ lineae |. forsan lineam aequans, superne parum attenuatus, sterilis normaliter dichotomus, sed non- nunquam trichotomus, fertilis irregulariter di-trichotomus, ramis ramulisque sparsis |. fasciculatim congestis |. interdum, quamquam rarius, subsecundatim exeuntibus. Dichotomiae plures, sursum magis magisque approximatae, sinibus acutis. Apices nunc simplices, nunc, quod saepius accidit in planta sterili, bifurcati et subobtusi, ut in Furcellaria sterili. Sporocarpia in speciminum quoad ramificationem magis irregularium et complicatorum segmentis superiobus hemisphaerice prominentia, interdum valde approximata et omnino, ut in Ahnfeltiae genere, constructa. Speciem in Phyc. ertraeur. ersicc. generi Gymnogongri adscriptam, structura iterum iterumque examinata, non possum non ad Ahnfeltiam referre. Thalli sectio transversalis ostendit stratum corticale coloratum, satis crassum atque compactum, cellulis minutis in series transversales ordinatis; intra hoc stratum | [ 356 adest internum fere isomorphum, cujus cellularum circuitus sunt fere orbiculares, et ipsae cellulae substantia intercellulari plus minus segregatae, l. forsan potius membrana crassiori constructae; in sectione longitudinali videntur hae cellulae longitudinaliter oblongae, in centro thalli diametro 2-plo l. 3-plo longiores, versus peripheriam sensim minores et, si verum video, in cellulas strati corticalis forma abeuntes. Utramque sectionem si igitur conferimus, videntur cellulae saltim centrales strati interni vere cylindraceae, nec, ut in illis, quas vidi, Gymnogongri speciebus, angulato-rotundatae, indeque nostram speciem ad Ahnfeltiam referre coactus fui eo magis, quod cum ea quoad structuram convenit omnino Ahnfeltia gigartinoides J. Ag. l. c. An sit autem jam antea descripta, quaestio est solutu difficilior. Ahnfeltia concinna J. Ag. l. c. quoad descriptionem non male congruit et differt forsan in eo tantum, quod segmenta superiora exsiccatione collabuntur, in nostra vero planta suut immutata et rigidissima. Vix vero haec esse potest, cum a Cel. Agardh ad quem meam misi plantam, haec pro illa non sit habita. Gymnogongrus im- plicatus Kütz. Phyc. gen. sev Ahnfeltia Durvillaei J. Ag. l. c. huc forsan pertinet, quod vero e descriptionibus incompletis vix enucleari potest. XXIV. HOLONEMA Aresch. Thallus purpureo-ruber spongiosus, ramosus, filis tenuibus cellulari- - bus inter se liberis densis dichotomo-ramosis longitudinalibus ramos undique ad thalli peripheriam mittentibus constructus. Cellulae filorum in peripheria thalli elliptico-subglobosae emittentes fila simplicia cellularia thallum extus villo densissimo investientia. Planta certe singularis structurae: in medio thallo fila adsunt longitudinalia, diametro 0,09 "m yix superantia, sed interdum infra, cellulis cylindraceis diametro 10-16-plo longioribus constructa, vario modo intorta, at nullo muco cohibita, dichotomo-ramosa, ramis ad peripheriam thalli abeuntibus; ramorum in thalli peripheria intortorum cellulae hoc loco in formam ovatam |. ovato-ellipticam, raro subsphaericam, intumescentes, diametro maximo, quem vidi, 0,082" aequante, intus granulis minutis at evidentibus farctae; ex singulis his cellulis singula exeunt fila, 0,02?" diametro aequantia, cellulis cylindraceis diameto usque 2-plo longiori- bus, intus endochromate colorato ornatis, simplicissima, parum attenuata totumque thallum extus villo denso investientia, unde habitus plantae spongiosus. Ubique, ut jam diximus, nullum observavimus mucum, fila thalli conglu- tinantem; si ea tali muco cohibita animo fingimus, habemus tria thalli strata, sci- licet: 1:mo centrale filis illis longitudinalibus, 2:do intermedium cellulis illis mtume- scentibus ramorum et 3:tio corticale filis thallum extus verticaliter impositis formatum. Hoc modo analogiam quandum, structuram cum respicimus, cum Chordaria m- 394 dicare esset forsan licitum. Minime autem, ut mea fert opinio, ad illam familiam pertinet, ad Ceramieas, ut credo, releganda, inter Hanowiam affinesque, quam- quam quam illae, inferiorem locum tenens. — Cum Thorea in variis quidem con- gruit, sed in hac fila thalli interiora muco cohibita sunt, nec observantur in thalli peripheria cellulae illae intumescentes, stratum quasi intermedium constituentes. Quod inter Conferveas Spongocladia, idem hoc genus inter Ceramieas esse videtur. 1. Hotonema LiEBMANNI Aresch. Ad oram Mexicanam prope Vera Cruz legit Cel. Liebmann, qui spe- cimen dedit. Thallus coloris rubri habituque spongiosus, in nostro saltim specimine, quod videtur majoris plantae pars, 3-pollicaris, diametro ? lineae circiter aequans, ubique ejusdem crassitiei, ramosus; rami sparsi, nunc ramulo uno alterove instructi, nunc bi- l. trichotomi. Planta Digeniae simplicis formae tenuiori non absimilis, ut ab incauto pro tali facile haberi possit; de cetero, ut in genere algae illae hirsutae, variis sordi- bus obducta, ut de Diatomaceis illam inhabitantibus nil dicam. IL ULVACEAE. IL PHAEOSPOREAE Thur. XXV. MACROCYSTIS Ag. Omnes hujus generis ab auctoribus descriptas species solas esse unius- ejusdemque speciei formas, nec specifice itaque diversas, cum contendat Cel. J. Hooker (Flor. antarct.), cui has plantas in vivo examinandi concessa fuit occasio, nobis, qui easdem inter chartam tantum perscrutemur, Phycologis sequenda esset gravis illa auctoritas, nisi quemcunque auctorem oporteret, quam e suis ob- servationibus assecutus sit opinionem, eam fideliter proponere. Quoniam igitur bujus generis multas species aére exsiccatas et ex iisdem locis iterum iterumque acceptas characteribus constantes inveni, ex. gr. M. pyriferam e Capite bonae spei, M. angustifoliam, caule semper complanato-compresso insiguem, M. Dübeni ve- siculis suis elongatis donatam semper, e. s. in ceteris, has species distinctas con- siderare cogor, ex eo minime tamen contendens Cel. Hookeri opinionem esse falsam 47 308 meamque verissimam; quae ne magnam illam auctoritatem parvi facere videar, praemonere volui. 1. Macrocystis Dümenr Aresch. Icon. Phyc. I. t. X. p. 5. Ex ora Novae Hollandiae meridionalis, in sinu Port Phillip lecta, iterum iterumque reportata. Specimina diversis anni temporibus collecta et a me recepta semper eundem habitam eosdemque characteres praebuerunt. In hac specie, ut etiam in M. pyri- fera Ag., pulvinus radicalis orbicularis, convexus, diametro usque 18-pollicaris, compositus est radicibus teretibus ramosissimis intricatis, sursum in caules teretes abeuntibus, qui character omnibus speciebus caule tereti communis videtur. 2. MACROCYSTIS PELAGICA Aresch. in J. Ag. sp. gen. I. p. 157. Ad littora insularum St. Pauli et Amsterlodami crescens, (saltim in earum vicinia mari innatans lecta) in oram Capensem undis forsan reportatur, quamquam ibidem, quantum scio, haud crescit. Pulvinum radicalem nunquam vidimus. Caulis longissimus , in nostris speci- minibus 2-orgyalis, omnino teres, inferne 12 lineam crassitie aequans, apicem versus, ut in omnibus generis speciebus, paululum attenuatus. Vesiculae inferiores circiter 4-pollices distantes, pedicello pollicari solido suffultae, subelliptico-sphaericae , basi in pedicellam brevissime attenuatae, plus quam pollicem longae novemque lineas longae; superiores basi in pedicellum longius et pyriformiter productae; supremae vix unciam distantes ideoque longe magis quam in M. pyrifera, cujus vesiculae supremae (in speciminibas scilicet majoribus) 2 pollices et ultra distant, approximatae. Folia basi lanceolato-ovata in isthmum vesicula 4-plo breviorem attenuata, longissima, usque 12 pollices lata, rugis anastomosantibus ornata, mar- gine dentibus linearibus, usque 2 lineas et ultra longis, plus minus dense obsessa. Apex ipse, ex quo rimis folia secedunt, e basi ovata obliqua subfalcatus. Quae species sit verus Fucus pyriferus Lion., dictu quidem est difficillimum. Sed si caulem, qui a Linnaeo compressus dicitur (quem autem compressioni inter chartam forsan adscribere possumus), non respicis, planta Linnaei nostra species esse videtur. Hoc est etiam illa Macrocystis, quae in Indiam et Chinam navi- gantibus, in mari inter Cap. b. spei illasque terras — ita retulerunt mihi nautae — «insulas formare» videtur. 3. MacnocvsTIS ANGUSTIFOLIA Bory. — J. Ag. l. c. p. 456. Ex oris Chilensibus prope Valparaiso lecta et iterum iterumque ad- portata semper eosdem praebuit characteres. Pulvinus radicalis ejusdem formae et, quantum potui experiri, ejusdem magnitudinis ut pulvini radicales M. pyriferae et M. Dübeni, sed longe alio modo ula 399 compositus, Formatus est nempe e laminis foliiformibus linearibus laciniatis semi- pollicem l. usque pollicem latis et lineam crassis horizontaliter intortis et radicibus teretibus ramosissimis utrinque e margine laminarum deorsum crescentibus; cum etiam caules e margine |. apice harum laminarum exeant, hac in planta pul- vinus longe aliam habet structuram quam in speciebus supra memoratis, in quibus, ut diximus, caules e radicibus teretibus immediate excrescunt. XXVI. ECKLONIA Hornem. 1. EckroNrA BucGINALIS (L.) Ne evolutionis formas, quas percurrit haec planta, habitu satis diversas, species distinctas habeat aliquis, insigniores seorsum exponere liceat. a. Stipite solido pollicari, diametro semilineam aequante aequali in laminam e basi lanceolata linearem ubique integerrimam apice vero detersam 6-8-pollicarem evanescente. à. Stipite solido 2-3-pollicari lineam diametro aequante inferne crassiori sursum attenuato in laminam e basi lanceolata linearem inferne margine utrinque undulato-dentatam superne integerrimam apice vero detersam 12-14-pollicarem evanescente. c. Stipite solido 2-3-pollicari lineam «diametro aequante inferne crassiori superne attenuato in laminam e basilanceolata linearem inferne margine utrinque dentibus (pinnarum primordiis) paucis 2 lineas longis unam- que latis obsessam superne integerrimam apice vero detersam 16-polli- carem evanescente. d. Stipite solido 4-5-pollicari inferne crassiori superne attenuato in laminam e basi lanceolata linearem inferne margine utrinque pinnis paucis (tribus) 9-6-pollicaribus obsessam superne integerrimam elongatam apice detersam evanescente. e. Stipite 19-pollicari basin et apicem versus attenuato utroque loco solido sed in media parte cavo in laminam a basi lanceolata linearem mar- gine utrinque pinnis numerosissimis 2-pedalibus obsessam longissimam evanescente. J. Stipite et ceteris ut in priori, lamina primaria 7-8-pollicari pinnis pauci- oribus ornata. g. Stipite basi solido et attenuato superne inflato in laminam 3-pollicarem margine utrinque pinnis longioribus nec non latioribus obsessam evanescente. h. Stipite 8-pedali basi attenuato et subsolido superne magis magisque cavo apiceque subclavato-inflato ibidemque in laminam 2-3-pollicarem pinnis 360 paucioribus longissimis et latissimis margine utrinque obsessam evane- scente. Seriem harum formarum consideranti patebit, ut credimus, unicuique esse ex omnibus nullam, quae distincta species haberi possit. Stipes initio aequalis, dein e basi crassiori apicem versus attenuatus, post in media parte inflatur l. cavus evadit, utrinque tamen attenuatas; demum apice etiam inflatur et fit hoc loco, in speci- minibus maxime evolutis, clavato-inflatus ita, ut sit denique fistulosus et ab apice clavata in basin attenuatus. Ut in plerisque Laminarieis, ita et in juvenilibus hujus plantae specimini- bus, laminae primariae apex dissolvitur continue, unde conjicere licet basin ejus esse juniorem, apicem vero aetate provectiorem. In planta adulta quo inferiores igitur pinnae eo etiam juniores, et quo superiores eo adultiores; inde pinnae in- fimae plus minus dentiformes |. harmato-dentiformes. Pinnae supremae, quae maximae sunt, cum apice laminae primariae sensim absolvuntur, quod si fit rapidius quam basis laminae explicatur, lamina illa primaria hoc modo abbreviatur ita, ut in speciminibus maximis (aetate provectissimis) sit saepe solummodo pollicaris, immo, ut putamus, ad nil denique reducatur, quo facto planta emoritur. An in hac, ut in multis Laminarieis, constrictione basali laminae primariae nova formetur lamina, veterem in apice gerens, dicere pro certo non audemus. Possidemus hujus plantae specimem, cujus lamina primaria basi est utrinque con- stricta, pars supra constrictionem est vetus lamina, pinnas maximas gerens; pars infra constrictionem evolvit utrinque pinnas cum dentiformes, quae inferiores sunt et brevissimae, cum hamato-acculeiformes, pollicares, quae superiores sunt. 2. ECKLONIA EXASPERATA J. Ag. l. c. p. 146. In sinu Tabulari omnino, quantum expertus sum, desiderata, in sinu Algoa copiose invenitur. Vix ullo alio charactere quam paginis spinuligeris a sequente specie di- AO . Vu . . . . . . . g versa: Stipes, ut in affinibus, ita et in hac longitudine varians, nune 3-pollicaris, nunc usque 15-pollicaris, modo teres, modo complanatus et tune snbfistulosus, i. e. intus substantiae minus solidae et compactae. 3. ECKLONIA RADIATA (Turn.) J. Ag. l. c. p. 146. Stipite solido 3-16-pollicari in laminam pinnatam expanso, pinnis subovato-linearibus apice obtusis simpliciusculis inaequaliter minute dentatis, superficie laevi l. rugoso-plicata. a. Stipite usque 7-pollicari, lamina primaria (rachide) latiori dissolutione apicis brevissima, pinnis sublatioribus densissimis arrectis marginibus in- cumbentibus. 361 Fucus radiatus Turn. Hist. Fucor. n. 154. Ecklonia radiata J. Ag. l c. 6. Stipite 3-16-pollicari, lamina primaria angustiori longissima, pinnis angu- stioribus magis remotis horizontalibus marginibus vix incumbentibus. Ecklonia Richardiana J. Ag. l. c. p. 147. Forma a. ad littora prope Sidney; 4. ad oram australem in sinu Port Phillip. Vix aliis notis differunt hae formae, quam quod in a. lamina primaria valde est brevis et praesertim in latitudinem expanditur, quo fit ut pinnae valde con- densentur et propter angustiam loci arrigantur, quo ipsa planta, laminae primariae vegetatione supressa, fere palmata videtur; est tamen re vera minime palmata, sed vere pinnata. Crescitsine dubio in similibus locis, in quibus apud nos Laminaria digitata in formam latifoliam abit — In forma 4. stipes teres sesquipedalis, immo forsan bipedalis, lamina primaria (sive rachide) continua vegetatione elongata, 1-3- pedalis, plerumque 11-3-pollicis lata; laciniae plus minus remotae, saltim basi marginibus nunquam incumbentibus. Superficies utriusque formae variat nunc laevis, nunc pulchre rugoso-plicata, omnino utin Macrocystidis genere; sed hac in re nulla specifica differentia. XXVIL LAMINARIA Zamour. 1. LAMINARIA PALLIDA Grev. — J. Ag. l c. p. 154. In sinu Tabulari Ecklonia buccinali vix rarior et copiose in littora ab undis ejecta. Laminariae digitatae omnium proxima et ab ea vix nisi maxime evoluta tute dignoscenda; hoc in statu differt stipite sursum attenuato et rugoso-sulcato. Ceterae notae, scilicet color laminae pallidus, margines nigrescentes atque puncta, quibus conspersa est saepe, sunt fere accidentales. In speciminibus junioribus, formae: oblongae apiceque fissis, stipes ubique aequalis, quare haec specimina juniora Laminariae digitatae (cfr. Laminar. pallidam Ars Sp. p. 574 et Halgygiam digi- tatam var. membranaceam Az l. c. p. 577, quarum haec est forma juvenilis illius speciei: duo igitur ejusdem plantae specimina diversis adnumerata generibus!) facile haberi possunt. — Specimina mediae magnitudinis, in quibus stipes apicem versus nondum insigniter est attenuatus et puncta illa et margines nigrescentes saepe minus sunt conspicua, vulgaris Laminariae digitatae formis tam similia sunt, ut in herbario vix, nisi loco natali adscripto, dignoscantur. Nullam autem Laminariam saccharinam aut Laminariam digitatam ad Caput bon. spei crescere, nobis per- suasissimum est. Omnes, quas harum nominibus signatas formas ex hoc loco vidimus, ad L. pallidam pertinent. 362 1. LAMINARIA JAPONICA Aresch. Phyc. cap. p. 29. Stipite compresso in laminam basilonge attenuatam lineari-lanceolatam integram fascia fusca latiori percursam mox evanescente. Fucus saccharinus Thunb. Flor. Jap. p. 546. In mari ad oras Japoniae: Herb. Thunb. Radix et forsan major stipitis pars in specimine Thunbergii deest. Stipes, qui adest, circiter pollicaris, evidenter compressus. Lamina colore Saccorhizae bulbosae, longitudine circiter 7-pedalis, 6-8 uncias lata, basi insigniter attenuata, margine, praesertim inferne, undulata, at integra. Fascia, quae basi evidentissima est, apicem versus minus fit perspicua, 2-3 pollices lata, castaneo-fusca, nulla costa, sed rugis longitudinalibus, quibus incrassatur lamina, effecta. Specimen, quod in Herb. Thunb. asservatur, licet incompletum sit, speciem tamen Phycologis plane ignotam prodere videtur; de cetero Fuc. saccharinum Thunb, Flor. Jap. illustrare debuimus. XXVIII HALISERIS Torg. 1. HariskRIs ARESCHOUGIA J. Ag. l c. p. 119. Prope Pernambuco, in littora frequenter ab undis ejecta. Species a Cel. Agardh secundum mea specimina meamque figuram (Iconogr. Phyc. L tab. IV) constituta et ab H. Justi, quam eam l. c. habui, testante J. Agardh l. c., fronde coriacea diversa. Haec vero nota non magni est momenti; accepimus nempe specimina fronde omnino membranacea insignia, quae, formis intermediis praesentibus, ad H. Areschougiam J. Ag. certe sunt referenda. Inde H. Justii et H, Areschougiam eandem esse speciem, nobis est persuasissimum. XXIX. ZONARIA J. Ag. 1. ZONARIA PLUMBEA Aresch. Phyc. Cap. p. 25. Thallo erectiusculo pagina inferiori usque in medium stuposa membra- naceo-pergamentaceo flabellato palmatifido et lobato, lobis basi longe et an- guste attenuatis elongatis linearibus apice laceratis l. rotundatis concentrice zonatis, soris sparsis |. in lineas concentricas subapproximatis. In sinu Natalensi, ut videtur, in Z. lobatae societatae, sed longe rarior. Utrum formam Zonariae lobatae, an distinctam speciem haberem, diu incertus fui; omnibus autem rite perpensis, specificam diversitatem suadere viden- tur sequentes notae: Callus radicalis magnus, insigniter lanosus, multiceps. Thallus 9-10-pollicaris, tenax, nec fragilis, indeque neque ut Zonaria lobata (— L. multi- partita v. Swhr.) sub praeparatione in aqua in frustula secedens, membranaceo- pergamentaceus, coloris plumbeo-virescentis sev stramineo-virescentis, in L. lobata 363 nunquam obvii, flagelliformis, usque in basin in lacinias divisus. Laciniae primi ordinis fere usque in mediam paginam inferiorem stuposae, basi insigniter attenuatae, superne nunc simplices elongato-lineares, semiunciam latae, nunc flabelliformes, ab apice in lacinias secundi ordinis lineares apice obtusas integerrimas |. lanceolatas divisae. Zonae concentricae, semiunciam plerumque distantes, nonnunquam vero valde approximatae, quam in Z. lobata minus evidentes. Sori, quos in una solum- modo lacinia in lineam concentricam ordinatos vidi, plerumque sparsi, cuticula, quasi indusio, ut hujus generis specierum mos est, tecti. — Differt itaque a Z. lobata consistentia tenacissima, colore omnino alio, lacinüs pagina inferiori us- que in medium stuposis, nec non forma earum, ut de specifica utriusque diversi- tate vix dubitare liceat. XXX. LOBOSPIRA Aresch. Thallus supra basin stuposus inferne subcompresso-teres, superne sen- sim planus, decomposite ramoso-pinnatus. Rami ramulique submembranacei lineares, distiche laciniati, spiraliter contorti. Laciniae simplices alternantes, duplicis formae. Sporae...? Hologonidia in laciniis earumque rachide sparsa. Thallus strato corticali cellulis apud Dictyoteas solitis minoribus, in facie sub- quadrato-rectangulis, in sectione transversali subquadratis constructo et interiori cel- lulis longitudinaliter elongatis, in facie rectangulis, in sectione vero transversali sub- quadrato-rotundato-sinuosis et in plana thalli parte in multa strata dispositis for- mato,interdum longe supra basin filis stupae ferrugineis, e transformatione strati corticalis exortis, brevibus, quorum cellulae diametro fere 2-plo sunt longiores. Thallus primarius basi teres, superne magis magisque compressus et denique planus. Rami ramulique, spiraliter sine dubio exeuntes, distiche laciniatae et contorti; laciniae approximatae, alternae, erecto-patentes, simplices, duplicis generis, scilieit 1:mo ad basin uniuscujusque cum rami superioris tum ramuli duae laciniae (an semper?) ad utrum- que latus lanceolato-acuminatae, subincurvatae et 2:do laciniae illas ordine sequentes obovato-cuneatae, apice dilatato rotundato-emarginato-bicuspidatae. Sporas nun- quam vidi. Hologonidia in ramulis, non tantum per lacinias verum etiam per rachidem sparsa, l. paululum aggregata, membrana crassa circumdata.« Contortio ipsius plantae l. saltim ramorum ramulorumque videtur mihi omnino normalis. Quod in thallo primario rami spiraliter exire videntur, quam- quam in ramis ramuli in genere distichi sunt, simplici modo mihi declarari videtur. Initio ipse primarius thallus erat sine dubio planus, linearis et tortus, dein vero, cum magis magisque in formam teretem transmutatus fuisset, ipsa contortio magis facta est inconspicua; hinc et in eo ramos revera solummodo tortione ejus esse spiraliter dispositos, fas est credere. Planta, qua hoc fundavi genus, mihi visa et tam singularis, ut dubitaverim 1 Ww os a oS _ > cx =a vn 364 sane utrum Florideam an Dictyoteam ante oculos haberem. Duplex ejus laciniarum genus speciem Plocamii potius, quam Dictyoteae cujusdam, in memoria revocat, sed colore plantae siccatae nigrescente et madifactae olivaceo, stupa in thallo pri- mario, quae Dictyoteas plane prodit, et hologonidiis inventis et consideratis, eam ad Dictyoteas non possum non referre. Kt inter has mihi videtur, morphologiam si respicis, prorsus singularis in eo, quod sola est, ut puto, cui sint non minus caulis quam organorum appendicularium quaedam similitudo, nam thallus primarius teres pro caule, laciniae pro organis foliaceis quodammodo sine dubio haberi possunt, 1. LOBOSPIRA BICUSPIDATA Aresch. Ad oram Novae Hollandiae meridionalem, in sinu Port Adelaide. Planta siccata coloris nigrescentis, madefacta vero olivacei, usque 6-polli- caris, ramosissima. Thallus primarius sev caulis teres l. leviter compressus, cel- lulis strati corticalis in fila simplicia extus prolongatis, inferne stuposus, ramis spiraliter dispositis; rami ceterum ramosi, cum ramulis semilineam distantibus sim- plicibus |. iterum. ramulosis ambitu lineares et lineam vix lati, rachide complanata et utrinqe distiche et alterne laciniati. Laciniae approximatae, linea vix longiores, ad ramulorum basin utrinque normaliter duae lineari-lanceolatae, sequentes vero ovato-cuneatae et emarginato-bicuspidatae. Hologonidia per lacinias earumque rachidem sparsa, nonnunquam aggregata. Laciniae videntur omnino, ut supra diximus, naturae foliorum, nam denique a rachide solvuntur et tunc remanet rachidis saltim pars inferior, e thallo sub- horizontaliter egrediens apiceque circinatim revoluta. XXXI. SPHACELARIA Zyngb. 1. SPHACELARIA (STYPOCAULON) GLOBIFERA Aresch. Phyc. Cap. p. 10. Thallo stuposo multicauli, filis inferne subnudis decomposito-ramosis, ramis ramulisque circumscriptione lineari-oblongis pinnas densissinas ge- rentibus, pinnis simplicibus l, subpinnulatis pinnulisque adpressis elongatis, geniculis obscuris, fructu in axilla pinnarum |. pinnularum glomerulum con- stituente, glomerulis fila ramosa hologonidiis onusta laxe stipata foventibus. In sinu Tabulari et Bay Falso Capitis bonae spei non infrequenter. Etiam ad littora Novae Zelandiae, sec. specimina ab Harveyo benevole com- municata. Planta usque 10-12-pollicaris, saltim exsiccata coloris olivaceo-nigrescentis, qua nota a sequente, quantum sum expertus, differt semper. Stupa magna, filis intertextis ramosis, mono- l. polysiphoneis, articulis plerumque diametro aequalibus l. eodem 2-plo brevioribus. Fila ex eadem stupa numerosissima, 5-6-pollicaria 365 plerumque in speciminibus capensibus et interdum fere 2-plo longiora (in planta Novo-Zelandica), inferne nuda l. solummodo residuis ramorum ramulorumque scabra, decomposito-ramosa. Rami ramulique basi plerumque nudi, superne cir- cumscriptione lineari-oblongi, ibidemque pinnis fere undique (nec ut in Sphace- laria scoparia omnino distichis indeque ramentis melius forsan appellandis) egredi- entibus, adpressis obsessi. Pinnae simplices l. nunc pinnula una alterave in- structae, nunc subpinnatae, cum pinnulis elongatae, apice subulato-attenuatae, su- periores sphacelatae, articulis diametro 2-plo brevioribus constructae — Fructi: Glomeruli e filis ramosis, cellulis diametrum longitudine subsuperantibus, ramis apice clavatis et falcatis, compactis constructi; hologonidia in filis lateralia |. in eorum apicibus, nunc sessilia, nunc pedicellata, elliptica l. sphaerica, diametro pinnae |. pinnulae 2-plo angustiora, intra perisporium hyalinum substantiam gra- nulosam foventia. A Sphacelaria scoparia, cum qua, nisi valde fallor, et saepe confusa fuit et facile confunditur, differt omnino ramificatione. Pinnae pinnulaeque in illa spinae- formes, patentes, distantes, distiche exeuntes; in hac contra sunt omnino adpressae, densissimae, undique potius quam distiche exeuntes, ut ramenta potius quam pinnae pinnulaeque sint nominandae, utraeque elongatae nec spinaeformes; inde in Sphac. scoparia plumosi sunt ramuli, in nostra autem, pinnis pinnulisque adpressis, teretes. — Sphacel. paniculatae v Suhr. (P?) J. Ag. spec. gen. 1. p. 56 longe quidem affinior est et sterile forsan distingui non potest. Fructus illius sec. J. Ag. 7. c. et specimen mancum, quod coram oculis habeo, «inter pinnas (sphacelatas) in axilla 3-4-aggregati, pedicello tenui ipsarum longitudine suffulti, sphaerici, dia- metro pinnam superante»...etc., cum fructibus nostrae plantae, fructificationem Cladostephi fere habentis, ne in minimo quidem comparari possunt. Specimina Novo-Zelandica, a Cel. Harvey nomine Sph. paniculatae benevole communicata, ad nostram plantam omnino pertinent. Quid sit Sphac. hordeacea Harv. in Hook. le. Plant. nescimus; Sph. paniculatae synonymon fecit J. Ag. l. c., quod verum est sine dubio, cum suspicari liceat, specimina illa Nov. Zeel, a Cel. Harvey nomine Sph. paniculatae data, esse antea ab eo dictam Sph. hordeaceam, si nempe ex loco conjicere par sit. 9. SPHACELARIA (STYPOCAULON) SPICIGERA Áresch. Thallo stuposo multicauli, filis inferne subnudis decomposito-ramosis, ramis ramulisque circumscriptione lanceolato-oblongis pinnis approximatas gerentibus, pinnis simplicibus l. pinnulatis pinnulisque subdistichis patentibus elongatis, geniculis obscuris, fructu in axilla pinnularum glomerulum sub- sphaericum constituente, glomerulis hologonidia oblongo-obovata e sporo- phoro erecta densissime stipata foventibus. 48 We SR l | 366 In sinu Port Adelaide Novae Hollandiae, frequenter. Planta usque 6-9-pollicaris, exsiccata colore olivaceo l. olivaceo-ferrugineo a priori, quantum vidimus, semper distincta. Stupa magna et omnino ut in illa. Fila ex eadem stupa numerosissima, inferne nunc nuda, nunc usque in basin ramulis pinnulisque vestita, semper fere usque in mediam partem fibrilloso-stuposa. Pinnae pinnulaeque magis quam in priori patentes, idque praecipue in specimini- bus fructiferis, nec rachidi tam arcte, ut in Sph. globifera, adpressae, unde rami ramulique, ut in Sph. scoparia, plus minus plumoso-plani, quamquam non vere distichi, articulis diametro sub2-plo brevioribus, apicem versus attenuatae. Fructus in axilla pinnularum, quae ejus praesentia oblique et subsecunde supra rachin pinnae flectuntur (quo pinna spicam gramineam longe aristatam non male refert), glomerulum sphaericum constituentes. Glomeruli constituuntur hologonidiis e sporophoro tenui plus minus evidenti erectis oblongo-obovatis densissime stipatis numerosissimis. Hologonidia materie granulosa repleta, perisporio hyalino solido circumdata et quoad diametrum pinnula 2-plo |. 3-plo angustiora. Quoad thallum haec species a Sph. globifera non in multis differt, sed fructificatio longe alia. Fila illa ramosa paraphysoidea Sph. globiferae, quibus adnexa sunt hologonidia, in hac specie omnino desiderantur. Quantum equidem observare potui, verum adest sporophorum, cui extremitate inferiori et angustiori adnexa sunt hologonidia. i Il. CHLOROSPOREAE Thur. XXXI. CAULERPA Ag. 1. CAULERPA (CHAUVINEA) ABIES Aresch. Caule repente squamoso frondes erectas gerente, frondibus elongatis circumscriptione subconicis ramentis spiraliter ordinatis dense vestitis, ra- mentis oblongis pinnatis, pinnis suboppositis simplicibus. Ad oram australem Novae Hollandiae, in smu Port Phillip. Caulis primarius repens, teres, lineam circiter diametro aequans, sine du- bio longissimus, ramosus, squamis teretibus adpressis (residuis ramentorum de- . jectorum?) undique obtectus, deorsum radices subdichotome ramosas, attenuatas, sursum frondes erectas plus minus distantes l. approximatas emittens. Frondes plerumque simplices, una l. altera rarissime in duos ramos divisa, (veluti truncus Abietis interdum), ima basi ramentis destitutae ibidemque squamis imbricatis vestitae, altius ramentis densissimis spiraliter exeuntibus obsessae, circumscriptione oblongo- subconicae, formam Abietis omnino referentes, 6-9 pollices longae et usque duas uncias diametro metientes. Ramenta pollicaria, subhorizontaliter egredientia, cir- 367 cumscriptione oblonga J. linearia, plano-pinnata; pinnae filiformes, subaequicrassae, lineam |. paululum ultra longae, versus apicem rachidis parum longitudine de- crescentes, 2?" circiter distantes, distichae, normaliter altenae, sed nonnunquam etiam oppositae. Color plantae intense viridis. Species ab omnibus certe distinctissima et cum nulla cognitarum facile confundenda. Forsan Caulerpae hypnoidi maxime affinis. Habitum formam Abietis excelsae in memoria cum perbene revocet, nomen, jam 1848 cum planta in litteris ad amicos datum, nunc retinere cogor. XXXII. CODIUM Ag. 1. Copium PLATYLOBIUM Aresch. Thallo plano dichotomo-palmatisecto, laciniis lanceolatis l. cuneatis dilatatis simplicibus l. fissis. Ad oram Africae australis in sinu Algoa prope Port Elisabeth, non infrequenter et forsan in societate Codii tomentosi, quod et ibidem copiose crescit. Thallus longitudine usque 2-pedalis, ab ima basi planus, semilineam cir- citer crassus, dichotomo-palmatisectus. Laciniae nunc lanceolatae, nunc sursum dilatatae apiceque fere truncatae, indeque late cuneatae, simplices l. iterum plus minus fissae l. lacinulatae, ubi latissimae 2-3 pollices latitudine aequantes. Struc- tura ut in Codio tomentoso. Fructns a me non inventus. Hae specie et Codio tomentoso (Huds.) e loco supra citato acceptis, inter utrumque ne minimum quidem inveni transitus vestigium. In maribus cum euro- paeis tum Europae propinquis obvenire formam Codii tomentosi, axillis dilatatis, nomine Codii elongati apud Kützing. in Spec. Alg. p. 501 allati, me quidem non fugit, an vero cum hujus formis comparari possit nostra species, magnopere dubito. Longius enim quam ex. gr. Dictyota Kunthii a Dictyota fasciola, nostra species revera a Codio tomentoso habitu distat. 9. CODIUM TOMENTOSUM @ Huds. ). Cosmopolitam speciem plures habitu parum recedentes, vere tamen diversas, saepe complecti species, non raro longa nos edocuit experientia. Miratus igitur, an Codium tomentosum, per totum fere orbem terrarum distribatum, plures forsan complecteretur species vere diversas, formas ommes, quas possideo, in dissitis maribus collectas rigidiori examini subjeci, quo facto formas satis singulares inveni. a. thallo usque pedali normaliter dichotomo l. dichotomo-ramoso, extus sublaevi, utriculis periphaericis ex apice rotundata cuneato-obovatis usque 2?" longis et plus quam 1% latis simplicibus. A REAL ER cR c ——— — —— di xci oi oe | 1 | f 1} É |l; 14 368 Ad littora Europaea, in mari rubro, ad oram Brasiliensem. Praesertim exsiccata tactu et visu sublaevis. Utriculi quam in sequenti- bus varietatibus minores, apice rotundati, nunquam septo transversal in cellulam apicalem lentiformem divisi, quamquam si incaute inter duas laminas vitreas com- primantur |. nondum aqua distenti observentur, existit plica membranae, quam sep- _ tum facile habeas. 6. capense: thallo usque pedali dichotomo, extus dense verruculoso, utri- culis periphaericis ex apice rotundato-obovatis usque 2"" longis et plus quam 1"" latis simpliibus. Ad Caput bonae spei, frequentissime. Cod. tomentosi a. magnitudine aequans, sed siccatum extus evidenter et densissime nudo oculo verruculosum. Utriculi membrana, quam in priori forma, longe crassiori constructi. y. australasiacum: thallo usque 2-3-pedali regulariter dichotomo, extus dense verruculoso, utriculis periphaericis apice mamillaeformiter con- tractis oblongo-cuneatis usque 2?" longis et plus quam 3,™ latis apice septo divisis. Ad oram Novae Hollandiae australem frequenter. Haec ex omnibus formis longissima. Thallus extus oculo nudo verru- culosus, quam notam cum proxime antecedente communem habet, semper, quan- tum vidi, regulariter dichotomus. Utriculi quam in antecedentibus longe majores, normaliter apice. submamillaeformes, mamilla est nempe apex ipsius utriculi, septo transversali ab utriculo seclusus, i. e. in apice utriculi divisione exorta est nova cellula lentiformis, intus granulis chlorophyllinis dense compactis telamque cellulis tenuissimis quasi constructam mentientibus vestita. Tale septum in apicibus utri- culorum periphaericorum in prioribus formis nunquam vidi. XXXIV. ULVA Z. Genera, species limitatu difficillimas complectentia, ab aliis auctoribus aliter exponi solent; ali enim formas etiam levissimas ad specierum dignitatem evehere conantur, alii contra species vere diversas in unam conjungunt. Utroque modo ipsi rei parum consulitur, et peccant utrique. Species saepe longe meliores sunt quam nostra de iis cognitio, quae, si levis sit, ad conjungendas formas semper est aptissima. Ulvae species in maribus Scandinavicis crescentes, certis characteribus e sectione transversali thalli ejusque crassitie depromtis, in Phyc. Scand. limitare sum conatus, quas etiam in natura denuo observatas semper constantes invenimus. — Ulva sordida Aresch., constans species, est omnino Ulva fusca Post. et Rupr. tunc temporis mihi incognita. Specimina hujus plantae e mari Ochotensi et Ba- 369 husiensi omnino congruunt, nec utraque quoad crassitiem thalli -L® differt. — Ulva latissima Phyc. Scand., et e mari mediterraneo et Britannico ad nos allata, est omnino verissima! Species itaque existere distinctissimas et limitatu non ita, ut vulgo creditur, difficiles, cum mihi persuasum sit, hoc loco nonnullas hujus generis species novas proponere conabor. In duas phalanges naturalissimas perbene dispertitar hoc genus, quarum nempe in altera est thallus unico, in altera duobus cellularum stratis formatus. Species illius phalangis hemisphaerio boreali privae videntur, nisi Ulva latissima KAuütz. huc vere pertineat. Species autem thallo duobus cellularum stratis confecto in maribus australibus sunt frequentes. Opinio illa, strata duo cellularum con- cretione utriusque lateris thalli primitus tubulosi l. cavi exstitisse, nullis est ob- servationibus confirmata. In sectione transversali thalli observatur inter utrumque cellularum stratum linea hyalina, in diversis speciebus diversae latitudinis, sub- stantiam, quae dicitur, intercellularem denotans. 1. Urva capensis Aresch. Phyc. Cap. p. 15. Thallo intense viridi e duobus cellularum stratis formato 0,07 1. 0,10" crasso primitus umbilicatim adnato undique expanso lobato varieque fisso denique elongato lineari stipitato elliptico integro l. lobato margine undulato- lacero basi in stipitem linearem attenuato, cellulis verticaliter linearibus den- sissimis. Ulva Lactuca Thunb. Fl. Cap. ed. Schult. p. 751. —— rigida dg. Spec. Alg. p. 410 (sec. loc. capens. ) —— Lactuca var. umbilicalis et var. simplex Rudolph. in Linnaea 1851 p. 179. —— uncialis von Suhr. — Drege Docum. p. M1. —— latissima Drège l. c. p. M. —— Lactuca £ latissima Krauss. Beiträge p. 211. Phycoseris lobata 8 africana Kitz. Spec. Alg. p. 24. A sinu Tabularr, in quo frequentissima, per totam oram Capitis b. spei meridionalem, saltim usque in sinum Algoa. Si synonymon Ærausi ad hanc vere pertineat, in sinu Natalensi etiam occurrit. Thallus junior circiter uncialis, umbilicatim rupibus adnatus et undique ex- pansus, lobatus et var'o modo fissus; haec forma est, saltim pro parte, Ulva uncias v. Suhr, diy rsarum de cetero specierum juniores formas complectens, magnitudine potius, quam alia quadam nota, distincta. Explicatus vero thallus elliptico-oblongus, simplex |. lobatus, margine undulatus ibidemque nunc integer, nunc ciliato-laceratus, pedalis l. usque 2-pedalis et 6-8 pollices latus, intense viridis, basi in stipitem linearem planum plus minus attenuatus, inferne crassior, 340 superne tenuior, rigidus firmusque, duobus cellularum stratis constructus, indeque ad genus Phycoseridis Az. pertinet planta. ^ Cellulis in sectione transversali verticaliter linearibus et ab Ulva latissima et ab Ulva stipitata facillime dignoscitur. Synonyma non sine dubitatione quadam atque incertitudine a nobis allata fuisse, fas est dicere. Nullam Ulvam latissimam aut Ulvam sordidam (cfr. Phyc. Scand. marin.), tam multis e Capite bonae spei acceptis Phycearum collectionibus, ibidem inveniri, nobis est persuasum. — Ulva rigida Ag. est europaea species, secundum specimina, quae nobis dedit J, Agardh, a nostra capensi specie omnino diversa. — Forma f africana Ulvae lobatae Kütz. Spec. l. c. nostra certe est species, sed forma primaria sive Ulva lobata, in oris Chilensibus inventa, secun- dum descriptionem huc vix potest pertinere, quam ab caussam novum dare nomen necessarium duximus. — Nomine Ulvae uncialis v. Suhr. multarum, ni valde falli- mur, distribuuntur specierum formae juniores. Quae e Capite bonae spei ab ipso auctore accepimus specimina, ea ad nostram pertinent speciem. Obs. Ulva latissima Thunb. Fl. Cap. ed. Schultes, p. 751 est, secundum descriptionem, nostra Ulva capensis, quamquam Iridaea orbitosa v. Suhr. sub hoc nomine in herbario Thunbergii asservatar. Ad species in Flora capensi descri- ptas cognoscendas non semper valet ejus herbarium. 9. ULVA AUSTRALIS Aresch, Thallo stramineo- l. flavescenti-viridi e duobus cellularum stratis for- mato 8,08 l. 0,09?" crasso primitus umbilicatim adnato undique expanso lobato varieque fisso, denique lato-reniformi eximie laciniato margine undu- lato lacero-crispo basi cordato-rotundato sessili, cellulis verticaliter lineari- bus densissimis. In caulibus Cauliniae antarcticae parasitica, ad oram Novae Hol- landiae australem in sinu Port Adelaide, A priori specie, quae vera videtur rupincola, differt non tantum statione — omnia nempe a me visa specimina parasitica sunt — verum etiam colore et forma thalli, ut non potuerim non distinctam habere speciem. Thallus usque 6- pollicaris, initio umbilicatim expansus, denique in frondes separatas fissus; fron- des cireumscriptione plus minus reniformes, basi cordato-rotundata et fere incrassata Cauliniae adnatae, undique margine usque in mediam partem laciniatae; laciniae, axillis rotundatis, iterum (immo dichotomo-) laciniatae, margine undulato-crispae et laceratae. Exsiccata substantiae subcorneae et Rhodymeniam quandam stramineo- virescentem fere aemulans. 3. ULVA LAETEVIRENS Aresch, Thallo laete viridi e duobus cellularum stratis formato 0,03 1. 0,05 »" crasso primitus umbilicatim adnato undique expanso lobato varioque modo 311 fisso, denique elongato-elliptico integro l. lobato, lobis lingulatis margine undulato-crispis, basi rotundato-sessili, cellulis in sectione transversali rotun- datis. Ad oram Novae Hollandiae australem in sinu Port Phillip, conchis lapidibusque adnata. Ab antecedente specie non solum colore verum etiam thallo multo tenuiori diversa. Planta usque pedalis. "Thallus in ellipticam formam |. reniformem plus minus abiens, basi paululum attenuatus |. rotundatus, nec, ut in priori, cor- datus, in lacinias sev lobos plus minus lanceolatas, ellipticas |. ovatas divisus. Planta exsiccata membranacea, nec ut prior, subcornea. Ex Europaeis speciebus Ulvae rigidae l. U. latissimae affinis. Species Ulvae mihi notae sequente modo disponendae videntur. Tiva. A. Thallo ex unico cellularum strato constructo. a) cellulis in sectione thalli transversali verticaliter elongatis. 1. Urva BrytTH Aresch. Phyc. Scand. p. 186. 4) cellulis in sectione thalli transversali subcubico-rotundatis. 2. Urva Lacruca ZL. thallo laete-viridi subumbilicatim expanso laciniato- multifido undulato 0,02™ crasso. — Aye. Scand. p. 188. In sinu Codano et forsan praecipue in mari baltico, nec aliunde a me accepta. 3. ULVA SORDIDA (Aresch, Phyc. Scand. p.187) thallo sordide viridi um- bilicatim expanso laciniato margine undulato 0,02 1. 0,0377 crasso. Ulva fusca Postels. et Ruper. Illustr. Als. (sec. specimina e Museo Petropolitano accepta). Ad oram Scandinaviae occidentalem a Bahusia usque in Caput maxime septentrionale peninsulae. In mari Ochotensi (sec. specimina Petropolitana). A priori specie praesertim colore et thallo magnopere distincta. An Ulva latissima .KZz Spec. p. 474 huc pertineat, nescio. Vix tamen crediderim! B. Thallo e duobus cellularum stratis constructo. a) cellulis verticaliter elongatis. 4. ULVA capensis Aresch. thallo intense viridi 0,07 1. 0,10?* crasso pri- mitus umbilicatim expanso denique elongato basi in stipitem linearem attenuato. 5. ULVA AUSTRALIS Aresch. thallo stramineo l. flavescenti-viridi 0,08 I. 0,097? crasso primitus umbilicatim expanso denique reniformi basique cordato. De utraque specie conferantur quae supra diximus. Iu VU E NE RET NE LL c——— > - © LN I SÉ — ees EU IEEE ou m o o. ee T LL LETT 312 4) cellulis subcubico-rotundatis. 6. ULVA STIPITATA Aresch. Phyc. Scand. p. 185. 7. —— NEMATOIDEA Bory. À 8. —— RIGIDA Ág. 9. —— LAETEVIRENS Aresch. — Cfr. supra. 10. —— tatissma L. 11. —— RETICULATA Forsk. 12. —— Linza ZL. 13. —— BrnrTorowm Ag. Ex hac dispositione cum veritate quadam mihi ipse videor augurari, in ipsa Natura existere Ulvae species vere diversas, nondum quamquam certis cha- racteribus ab Phycologis limitatas; quos ut inveniamus, interest Phycologos rite evolutas attendere formas earumque examinare structuram, nec levissimas varietates ex habitu determinare, unde maxima profluit confusio. Quod si aliter faciamus, tales existunt species ut ex. gr. Ulva uncialis v. Sur., cujus nomine in herbariis salutatur unaquaeque fere cujuslibet Ulvae forma, modo dilatata est et circiter pollicaris. sich EG: cee — DE DISCIPLINA ET STUDIO LITTERARUM LATINARU M. SCRIPSIT €. E. ZEDRITZ.* Quicumque publice docendi munus aditurus est, illius esse mihi quidem videtur sic scholas habendi facere initium, ut primum omnium declaret et ostendat, quam ipse artis ejus, in qua elaborabit, vim et naturam esse existimet, et quomodo tractare eam et tradere constituerit. Quod cum in quavis arte jure postuletur, tum vero in litteris Romanorum minime potest remitü: quarum studia et pristins temporibus non semper sunt eodem prorsus modo aut concepta aut instituta aut culta denique, et hac maxime aetate tanta opinionum varietate ac repugnantia eruditorum etiam hominum animos distrahunt Dum enim hinc docti homines antiquitatis admiratores veterem omnem dignitatem locumque pristinum litteris antiquis servatum vel potius restitutum volunt, illinc alii eorumque non pauci eruditi, quum vi- deantur sibi animadvertere litteris illis esse patronorum immoderatione ali- quantum laudis adfictum, elevare eas conantur iisque etiam illam abjudicatam cupiunt virtutem, quae non potest esse externa et adventicia, sed insita est atque innata nec umquam interitura. Quae cum ita sint, oportet eum, qui illarum disciplinam traditurus erit, in ipsis docendi initiis profiteri, ipse quid sentiat de variis illis opinionibus rationibusque diversis et illarum utras probet * Haec sunt ex oratione ea, qua Eloquentiae et Poésis Professoris munus die VI ante Calendas Novembres MDCCCLIII Upsaliae auspicatus est. 49 344 eligatque, aperte indicare et, quoniam non fere exsistunt sententiae inter se plane oppositae, nisi si qui utrinque inciderit aut error aut pervicacia, quonam medio quasi itinere et contrariarum reconciliatione opinionum aut alia quapiam sua via ad certam ac stabilem sententiam pervenerit. Nam jubet quemque officii religio, nisi recti conscium instituti, nihil quicquam suscipere. Tum suadet probi animi modestia ut, nisi sis in numerum eorum referendus, quos paucissimos ingenio excellere voluerit natura, diligentissime consideres, qua ratione et quibus muneris quasi regionibus circumscriptam operam tuam possis aliquo cum fructu navare, ne nimis multa aut nimis magna aut quae non maximi sint ponderis animo amplexus vires absumas ita, ut litterarum studiis parum consulas. Haec quum paucissimis, sicut postulabant temporis angustiae, de lin- guae litterarumque Latinarum indole atque usu dicere instituissem, illa duo mihi videbantur proponenda, unum ut perquirerem, quid illae hodie ad rationem doctrinae universae et vitae hominum communis haberent momenti ponderisque, alterum ut, hoc cognito et constituto, de singulis philologiae Latinae, quae dicitur, partibus et quasi muneribus dissererem. Quorum illud cum circumspicerem et reputarem, videbar mihi reperire, linguae litterarum- que illarum momentum hodie quoque esse maximum, nec absurde prorsus sperari olim futurum, ut nova quaedam illarum effloresceret quodam modo aetas aurea, non pristina illa quidem, sed alia, genere ipso non admodum diversa, at non prorsus eadem et huic aetati convenientior. Hoc autem vel ideo existimabam me recte judicare, quod studia illa et necessaria essent multis et perutilia etiam plurimis, vel propterea quod, quantumcumque jam operis ac laboris exanclatum esset, tamen mirum quantum restaret, in quo philologis, qui dicuntur, foret desudandum. — Sed litterae ipsae quid adferant vel utilitatis vel necessitatis et quantam praebeant laboris fructuossissimi sus- cipiendi copiam, id utrumque ex iis, quae sequentur, quodam modo appa- rebit. Litterae antiquae, quae classicarum nomine appellari solent, sunt maxime Graecorum et Romanorum, idque nomen in illis significandis usurpandum jam pridem censuerunt docti homines, vel propterea quod essent prae ceteris illorum temporum excultae, vel ideo quia contineretur ipsis maximarum rerum copia et varietas, aetatum illarum vis omnis doctrinae atque humanitatis. Ilidemque non minus recte judicarunt, litterarum antiquarum studia esse vel propter se colenda, quatenus esset doctrina per se ipsa amplectenda, eoque nomine illa studia iis modo, qui et ipsi elegantioris doctrinae studiosi 315 essent et aliis eam tradere cogitarent, proposita putarunt: vel propter insitam in illis vim cognati alicujus studii adjutricem, ut illis cognoscendis eru- ditionis ejus animique cultus, qui tum maxime vigeret, firmiora jacerentur fundamenta, sive litterarum recentiorum sive linguarum scientia quaereretur. Atque hanc quoque non temere existimarunt illorum studiorum aliquam esse laudem nec mediocrem sane utilitatem; prodesse enim illa recte videbant et prope necessaria esse quam plurimis, qui nec antiquae doctrinae elegantiam consectantes nec docendi munera ambientes, tamen ad cultum humanitatis studiosius incumberent. Nobis autem hoc loco de Romanorum modo litteris dicendum erit. Quarum quasi pars una ipsa lingua continetur, quam supra diximus iis, qui in arte ila philologorum versarentur quique aliis eam tradére cogitarent, propter ipsam esse propositam. Sed tamen non his solum, sed omnibus, qui- cumque vel alias artes eligunt ad pertractandum vel communis illius erudi- tionis humanitatisque expertes esse nolunt, utilis certe est et fructuosa ali- qua linguae Latinae cognitio, quum intelligendi dicendique effectrix sit omnino- que animi mentisque quaedam quasi palaestra, quoniam aciem ingenii acuit, judicium firmat, sermonis gignit elegantiam eaque ipsa virtute atque efficien- tia dialecticorum mathematicorumque artes illas propiore quadam cognatione attmgunt. Atque haec judicia sunt vetera illa quidem, sed quae nec usu nec argumentatione convelli tollive potuerint. Jam vero litterarum illarum altera quasi pars copia ipsa rerum est, quae iis continentur. Quae copia constat ex integra paene, at partibus tamen admodum inaequali et, ad rationem Graecarum quidem litterarum, parum locupleti artium omnium, ut ita dicam, supellectile. In his autem praecipua sunt philosophiae scriptiones, monumenta rerum gestarum, eloquentiae ar- tumque elegantium fetus varii et multiformes, leges et jura institutaque ci- vilia, quaeque in Medicorum arte versantur, itemque nonnulla, quae de ter- rarum locorumque situ ac natura sunt scripta, alia physica et mathematica, alia in rerum naturis, quaedam in re rustica, quaedam in re militari. sunt posita; quorum multa, id quod nemo miretur, ad rationem eorum, quae his proximis temporibus in artibus inventa sunt, nullius fere sunt aut certe per- exigui momenti. Non sunt igitur omnia illarum litterarum genera partesque tantidem aestimanda, alia quod non integra ad nos pervenerunt, alia quod nec rerum copia nec operis perfectione commendantur, alia quod in iis infantia quaedam et error et vero superstitio adolescentibus jam diu artibus ad usum et progressum nihil affert, quaedam denique, quod suapte natura, quum sint in singulari aliquo scientiae genere posita, ad paucos admodum pertinent. Quae veteres illi de studiis philosophandi, de rebus gestis, de "Em WM Xo mcm == 7 li 376 gubernanda republica, de legibus constituendis, de jure dicundo scripserunt , itemque quicquid in arte illa dicendi vel rhetores vel oratores, in carmini- bus effecerunt poétae, ea ad omnem posteritatem maximi erunt momenti. Quod idem non poterit satis scite ac prudenter dici in omnibus litterarum illarum partibus. Nec vero optima illa et magna sane litterarum illarum pars ab omni- bus potest tantidem aestimari. Neque enim copia illa rerum, quae litteris illis continentur, omnibus est, ut ita dicam, eodem loco ac nomine ad discen- dum proposita. Aliter videlicet in cognitione rerum antiquitatis versabitur is, qui in ilis summa omnia ducet posita nec majus quicquam quaeret, quam ut in illo genere scientiae excellat; aliter is, qui doctrinam quidem con- sectabitur, sed in alio quopiam artium litterarumque genere; aliter is, qui nihil aliud intuebitur, nisi ut in vita communi et vulgari hominum consuetudine non videatur eruditione carere. Quicumque litterarum antiquarum scientia excellere volet idque genus laudis persequetur, ei illarum omnium unum quoddam quasi corpus erit, cujus membra sive partes nequeant divelli et separari. Ei sunt litterarum illarum genera omnia partesque cognoscenda, eundemque oportet scire, quae sint optima in illis, quae minoris aestimanda; quae sint genera scriptionis, in quibus maxime suos esse contigerit Romanis, in quibus contra sese ad imitationem Graecorum prospere aut secus contulerint, in quibus denique, tirociniis male positis, nihil fere potuerint efficere. Itemque oportet eum, de quo loquimur, quem litteris Romanorum plane eruditum fingimus, non solum linguae ipsius scientia imbutum esse resque ipsas, quae litteris con- tinentur, comprehensas ac notas habere, sed veteris illius humanitatis vim om- nem populique indolem ac morem, instituta et studia, universam vitae con- suetudinem, omnia denique, quae civium hominumve fuerunt, comprehensa penitusque percepta tenere. Eique non magis ra classica illa, quam dicimus, dicendi forma quaeritur, quam aureae, quae vocatur, aetatis litterae pro- positae solae sunt: omnia literarum genera atque aetates ad eum pertinent: opera illa artis oratoriae non minus quam rerum gestarum monumenta, memoria rerum antiquarum pariter ac carmina poétarum, ut aetas illa aurea, ita tempora inferiora. In eadem illa rerum copia aliter versatur is, qui non in illis, sed in alio quopiam genere doctrinae laudem quaerit. Ei sunt ex litteris universis optima quaeque excerpenda et partium facienda electio pro indole et ratione artis ejus, quam sibi sumpserit, in qua elaboret. Hoc idem valet in illum, qui adhibendo litteris studio nihil aliud quae- rit, quam ut ne hebes sit rudisque rerum earum, quae in vita hominum com 377 muni versantur. Is quoque optima quaeque ex illis sibi sumat oportet, eaque vitae generi, quod elegerit, convenientissima; quamquam eorum facile acces- serim sententiae, qui statuunt, qui hoc solum studeat, ei non esse ad animum bonis artibus imbuendum erudiendumque ullam litterarum antiquarum partem prorsus necessariam, nedum ei, qui ad artem quampiam quaestuosam exer- cendam vel ad opificium aliquod factitandum praeparari se cupiat. Nam si quaeritur de rebus modo ipsis, quae litteris antiquis continentur, hae quidem duobus modis percipi cognoscique possunt, aut ex archetypis aut ex interpretatione. Qui linguas veteres studio patrocinioque amplexi sunt et qui contra rerum ipsarum, quae litteris continentur, et earum imprimis, quae ad vitae usum referuntur, scientiae exstiterunt propugnatores, inter se diu disceptarunt, num esset aliquid, necne esset, quod inter conversa et archetypa magnopere differret. Ad quod simpliciter, ut aut ajas aut neges, non possis respondere. Nam si in iis, quae translata sunt, nihil aliud requiras, nisi res ipsas per se, et earum magis, ut ita dicam, genera et notiones quam formas et quasi facies, fatear me sic sentire, veterum illorum scripta quaelibet posse in lin- guam quamvis, modo non incultam, transferri. Quamquam enim saepenumero usu venit, ut una lingua careat vocabulo, quod habeat altera, ut quum est ver- bum aliquod Latinum, cui Suecanum respondeat nullum et vicissim retrorsum, et unius alicujus linguae vocabulum non plane idem valeat atque in altera con- similis notionis verbum, ita ut subtilius disputans audeas contendere, voca- bula ejusdem significationis, ut perhibentur, linguarum diversarum non plane idem significare, sed potius habenda esse in synonymis linguae cujusdam uni- versae, quam fingas ex cunctis constare linguis — sed tamen haec tanta interpretandi difficultas ac prope impedimentum quodam modo superari potest; nam rerum si non facies et quasi vultus, tamen vis ipsa 1. e. notiones gene- rales quavis fere lingua exculta reddi exprimique possunt, et si quando acci- derit, ut lingua ejus, qui interpretabitur, proprio vocabulo aliquo, quod opus sit, careat, is tamen archetypo illo, tamquam termino technico, quem vocant, retinendo rem facile expediet. Contra ea, si quis in rebus cognoscendis cupiat versari ita, ut non solum res quasque generatim comprehendat ac percipiat, sed etiam, quiequid in illis proprium et singulare est, animadvertat et apprehendat, quo utroque servato cernat Romanorum gentis populique morem insitum, sensus, studia, quae sunt omnia litteris illis linguaque ipsa vere ac proprie expressa, tum vero archetypo opus est; quandoquidem orationis antiquae omnisque veterum humanitatis species et quasi color interpretando transferri non potest. AR ANI C cS Vue Re, Sue q————T 4m n 378 Et eo quidem nomine per me licet liberrime contendas, scripta veterum non posse in aliam linguam transferri. Sed talis rerum antiquarum ex ipsis archetypis tracta cognitio et acumen ingenii et naturalem quandam animi ad id genus studii propensionem et mul- tum operae laborisque requirit. Eumque laborem subeat nemo, nisi qui his studiis se totum dedat, aut si cui, ut in arte, quam elegerit, docte scienter- que versari possit, tum litterarum tum linguae Latinae aliqua opus sit cognitio. Sic judicantes hoc nobis videmur recte concludere, cum de rerum, quae in litteris Romanorum insunt, scientia quaeratur, illorum utrisque necessariam esse litterarum archetyparum cognitionem; hos autem, qui nihil nisi communem illam eruditionis humanitatisque commendationem consectentur, et commodius et magis utiliter bono aliquo uti interprete. Sed antequam hunc de interpretatione locum relinquam, apponendum mihi videtur statuendumque, ne recentioris quidem cultus atque humanitatis quemquam posse altiorem gradum ascendere sine aliqua linguae Latinae at- que adeo Graecae scientia. Tot enim vocabula tam Graeca quam Latina, quae jam non solum tamquam termini technici, sed paene pro doinesticis usur- pentur, in sermonem nostrum omninoque in linguas recentiores vel temeritas admisit vel arcessivit inopia, ut litterae, quaecumque erunt, in quibus insint illa — et insunt quidem ubique fere, etiam in «actis diurnis» — satis intelligi non possint, nisi praecedente aliqua Linguarum Graecae et Latinae notitia. Hoc ita esse non facile fatentur, qui inchoata quadam rerum notionumque com- munium intelligentia superbiunt — molestum enim est fateri — sed foeminae, eaeque ingenio et animi cultu excellentes, ingenue fatentur et de eo, quod desint ipsis illa doctrinae elegantioris fundamenta, queruntur etiam. Frustra est, quod quis dixerit, non interposita ulla litteras antiquas discendi mora et difficultate rem facile posse expediri eorum frequentiore usu instrumen- torum, quae jam ad omnia brevissime degustanda inventa sint; modo lexica realia, modo opera encyclopaedica appellarunt. Nam nec insunt omnia in o- peribus istiusmodi, neque his recte uti, cum opus est, satis sciunt, qui scien- tia usuque litterarum antiquarum omnino carent, et maturiore aetate hoc ne- gligunt fastidiose, quoniam ea aetate res ipsas cognoscendi studium vehemen- tius est, quam ut, qui rem ipsam quampiam quodam modo sibi percipere vi- deatur, quae vis sit propria vocabuli alicujus vel formulae loquendi, quae- rere curet aut pensi habeat in re non prorsus necessaria, ut judicat, tempus terere. Ex quo efficitur ut, qui nulla imbutus sit litterarum antiquarum scien- tia, legere non possit quicquam his ipsis temporibus scriptum, sive philo- sophiae aliqua scriptio sit, sive de rebus publicis civilibusque disputatio , sive poëma aliquod, sive fabula Romanensis, quae vocatur, quin crebro incidat 349 in vocabula, in formulas loquendi, in translationes verborum, in alia deni- que, quaecumque erunt, dicendi ornamenta, quae unde sumpta sint aut quo spectent valeantve, prorsus ignoret. His paucis allatis intelligere jam licet, quanam probabilitate nitatur judicium eorum, qui dictitarunt et etiamnum dictitant, litterarum Latinarum studia jam, ut ita dicam, partes suas transegisse. Sed qui hac fere voce utuntur, si idem dicunt omnes, tamen non idem prorsus sentiunt. Uni enim, quum non temere opinentur, linguam Latinam, olim quoddam cujusque di- sciplinae tractandae tradendaeque instrumentum, ad eam rem adhiberi jam dudum desitam esse, non dubitant postulare, ut litterarum Latinarum studia «paullulum recedant», id est, de possessione sua sive vetusto jure decedant; ali, qui longius sunt in alteram partem progressi, inconsulte ac temere cen- sent, studia illa jam quidem ex scholis rectius exsulare. Quae judicia inter se admodum diversa, qualia sint, non est ad disceptandum difficile. Illud enim, caute subducta ratione, probari potest, hoc nullo prorsus modo. Illud quo valeat, videre mihi videor, nec valde improbo. Quum enim sint digna illa studia, in quibus habitent omnique vita commorentur, qui illis natura sint apti deditique, quumque sint necessaria iis, quicumque vel disciplinam ali- quam tractare volent, cujus in illis nitantur primordia ac fundamenta, vel linguas recentiores perdiscere concupiscent aut hujus humanitatis vim penitus percipere studebunt, tamen illis studiis non debent, ceterorum damno, in scho- lis nimis longa addici discendi tempora — quod ipsum jam minus est neces- sarium, si quidem emendantur in dies libri illi, quibus tamquam docendi in- strumentis utantur praeceptores, et meliores multo, quam quae ante fuerunt, repertae sunt viae ac rationes instituendi — nec alii debent, nisi qui naturae quadam propensione ad illa studia feruntur, in iis elaborare. Quod si faciunt alii, hoc faciunt non suo commodo, sed paene dixi litterarum ipsarum de- trimento. Quod ipsum usu satis compertum est. Quam enim multi adole- scentuli ad subsellia Academica accesserunt, qui, decennio fere in schola con- sumpto, in qua meliorem ineuntis aetatis partem litterarum Latinarum studio dicatam transegerint, in cognitione earum tantulum assecuti essent, ut ipsorum scientia vix posset approbari? Esto, ut in quibusdam animadvertere licuerit, eos non bona institutos fuisse disciplina: tamen in aliis apparuit, eos litteris illis invita, ne dicam pingui Minerva, ut ajunt, operam dedisse. Nec quis- quam facile negaverit, quod tempus isti in illis studiis consumpsissent, id utilius potuisse eos adhibere in aliis fortasse litteris, certe in alio genere operae ac laboris, unde in omnem vitam, quae severa res est, aliquid boni ac frugiferi redundasset. Solent quidem, quibus ne talis quidem displicet studiorum eventus, in istis adolescentulis «non fautrices nactis Musas» id ge- 330 nus sive defensionis sive excusationis adhibere, ut asseverent, si careant schola egressi earum scientia rerum, quae ad usum vitae agendique prudentiam pertineant, hoc damnum compensari mentis illa celeritate, illa cogitandi exer- citatione atque adsuetudine, illa sentiendi judicandique quasi maturitate, quae discendis linguis antiquis comparetur. At frustra talia perhibentur. Est enim ad intelligendum difficile, qui fieri possit ut, quibus in rebus mens versetur sine studio et delectatione, sine attentione animi, sine intelligentia, ex iisdem rebus praeclarus aliquis laboris capiatur fructus, qui ita demum percipitur, si propria naturae bona doctrina fovet et in id potissimum ingenia, quo ten- dunt, adjuvantur*) Neque vero litteris Latinis solis potest acies ingenii acui: acuitur quolibet non illiberalis doctrinae genere, ita ut quis iisdem studiis et mentis exercitationem et rerum scientiam adipiscatur, id quod in omni in- stitutione, quantum judico, summum ac praestantissimum est. Sed numero eorum, qui ad illarum litterarum studia incumbent, paul- lulum imminuto, horum decus ac momentum non minuetur. Nec elevabitur eo, quod quidam opinionis errore capti dictitant, superiorum industria philologorum iis, qui nunc sint, propemodum jam praereptam esse potestatem aliquid navandi Hoc enim isti sibi persuaserunt, in litteris illis doctissimo cuique nihil fere esse relictum, in quo elaboret ac proficiat: illarum studiosis omnem discendi quasi campum jam esse pervestigatum et unum docendi opus restare. Sed cuicumque res ipsa notior est, quam non recte judicent isti, non ignorat. Nam pernotum est, artis vere criticae, quae dicitur, non ad- modum alte repetenda esse primordia, et exinde quamquam et in hac arte et in exploratione omni pervestigationeque litterarum linguaeque Romanorum multa praeclare effecta sint, tamen ita profectum esse, utin magno illo opere universo, quod instituerunt philologi, omnia fere inchoata, prope ad perfec- tionem adducta multa, nihil fere absolutum consummatumque reperias; id quod separatim in singulis fere philologiae partibus cernere licet. In scriptis veterum interpretandis — ut ordiamur ab eo, quod anti- quae omnis humanitatis studia et initium habent et finem — magna jam diu cernitur industria et incrementum. In qua parte philologiae quum antea docti homines operam navassent strenue illi quidem semper, sed liberius interdum et quodam modo separatim: ab iis, qui in aliis partibus versarentur, et magna saepenumero cum temeritate multa ac varia ausi essent, deinde insignem adhibere diligentiam ac cautionem et ceterorum studiose, criti- corum imprimis, prudentiam doctrinamque sibi adjungere coeperunt. Idque non minime curarunt, ut in sententiis veterum explicandis textu, qui dicitur, *) Conf. Quinct. Inst. Orat. 2. 8. 281 certo et explorato niterentur. - Quo studio etiam effetiam est, ut jam scripta Latina habeamus ab is interpretata, qui ipsi in verbis Koh ad fidem librorum .manu scriptorum restituendis inque novis: emendatisque librorum exemplaribus edendis elaborarint. Interpretandi autem labor ille tantum abest» ut absolatus-jam sit, ut contra diuturnus ne dicam infinitus fore videatur, id quod eo magis sumere licet, quod. vel in quavis fere librorum antiquorum pagina etiamnum haerent interpretes vel quod iis non semper contingit sen- tentiam suam, saepe conjectura magis non satis probabili quam certa ratione fultam, idoneis argumentis defendere. Huc autem si accesserit ea non iniqua quidem, at severissima acuminis et diligentiae postulatio, ut qui vertat, tenu- issima quaeque in verbis Sa donat discrimina animadvertat, observet, exprimat, quantulam librorum antiquorum partem adhue credideris vere esse interpretatam ? Criticorum autem, qui proprie dicuntur, hujusmodi munus esse, in quo labor ille numquam, aut certe sero sit desiturus, quum loci sint in lit- teris universis paene innumerabiles, apud singulos fere scriptores certe per- multi; in quibus verba archetypa. nondum constent, plerisque notissimum est. Neque enim novus solum labor usque emergit, sed exanclatus jam dudum . redintegrandus est. Nam illa in mutatione verborum ex vana conjectura emen- dandi temeritas, quae multa et varia opinionum commenta attulit ac stabi- livit, cedit jam illi scripturam immutandi prudentiae, quae librorum, quot- quot exstant, optimorum manu scriptorum justae aestimationi comparationique debetur. Quae jam pridem sunt.typis exscripta, summa cura et diligentia recognoscuntur, et ipsa manu scripta denuo examinantur accuratissime. Et magna illa industria Criticorum adjuv tur studio et sollertia eorum, qui in ceteris disciplinae partibus versantur, omnesque jam, in quamcumque partem suum quisque studium confert, probe Le au quam fructuosa sit et vero necessaria societas. communioque laboris. Deinde studium illud acerrimum Grammaticornm, qui jam in rebus vel maxime reconditis et abstrusis di- sciplinae suae ita subtiliter versantur; ut opera eorum latissime pateat et pro- sit in omnes paces! multum sane arti ctiticae adfert adjumenti, ita ut vicissim opitulando debitum solvat: sciunt enim. perbene Grammatici, se in arte sua ita demam posse aliquid proficere, si singulis veterum scriptorum vocabulis examinatis oratione certa et explorata nitantur. Atque, ut brevi praecidam, hoc vere:mihi videor contendere, nullüm:esse munus philologiae, quod ma- gis aut acumen ingenii aut doctrinam exquisitam requirat es illud criti- cum, et artem illam, in qua i illud versatur, quum nequaquam 'eo. nomine sui juris sit, ut ex ceteris universae disciplinae partibus nihil pendeat, ‘tamen i i , 90 =e ce y jilonad- ont Mi m vida n Nn as l o i * " il ^ a + ordine et. tempor ceto praecedere et, quamquam his plurimum debeat, x BU famén ipsam esse juodam modo priorem tantique momenti, ut, nisi ipsa sit, , neque. sint ne nedum satis: constent ac vigeant. Itaque ars illa critico- + +... © rum quasi primo [A suaque fide spondet, futurum esse aliquando, ut illam i da vere. usurpemus,pulcherrimam litterarum antiquarum hereditatem, quam hon- dum nobis licuerit.cunctam adire; quae; quidem hereditas ipso genere tam ki ; praecipua pars id universae doctrinae atque humanitatis, ut-illam "repudiare rý non possimus, quin exsistat lacuna; dus aliunde expleri nequeat. Et sunt A ‘quidem, quibus adducimur ut confidamus futürum esse, ut: laus illa etiam in dies magis invalescat et plus plusque proficiat: ingenii acumen eorum, qui in illa versantur, et doctrina et studinm et industria, et — stat nimirum apud gnaros et sapientes etiam huic sollertiae honos suus — parta jam dudum sts validissimum «illud in animis mortalium operae navandae incitamen- | tum; idque ipsum est: prosperi successus pignus certissimum, quod quo ma- , PN gis sui ipsi suique muneris conscii facti ‘sunt critici illi, quo clarius oculis mentis perlustrarunt longe lateque patentem Campum, in quo virtus ipsorum | excurrere deberet, quo. planius intellexerunt, quantum laboris reliquum esset, — i eo erectiore alacrioreque animo eoque. majore cum confidentia ad opus effici- ». endum accesserunt, facto jam virium suarum periculo spem laetam prae- gipienies futuri. . T Venimus: nunc. ad partem illam discilinae philologicae, quae gram- maticae nomine appellatur. w e dec à AT Grammaticae non unum genus, sed plura esse docent, qui subtilius s jg ` . de hoc genere disputant." Alla varie.;constituere licet, sed omnino tria ratio- > ne ponuntur, quorum primum re : : dicitur philosophicum. Idque genus reapse philosophiae "ipsius particula juaedam est, quam éandem grammati- cam generalem appellare. licet. Eaque speculativa est give. ere ipsa ad universae cujusdam linguae rationem revocata. Et quoniam in hoc genere artis grammaticae cetera omnia quasi sin fundamento suo nituntur, quum ad omnes id genus pertinet Grammäticos, “tum vero ad eos, qui Latini studiosi sermonis illam artem profitentur. ; Aliud grammaticae genus id est, quod comparatiyum ‘appellatur. Quod «cum: ‘habeat, permulta, quae anim n alli- ciant et dignissima sint, quae gognoscantur, de ep tamen sic sentio, etiamsi qui in hoc genere versentur, grammaticae Latinae non possint expertes esse coghitiónis ,. tamen Sl quis in sermone Latino tamquarh in re propria ac sua Apes laboremque ponat, eum “non posse magnopere inservire illi generi grammaticáe; quod comparativum € 'est: hoc enim existimes plus prodesse i lis, qui” in originibus cognationibusque linguarum litterarumque omnium, inque fortibus» ef in rivulis ipsis. cultus - humani. indagandis consectandisque »OCCU- . s r, b | bo. a8 “pentur quam iis, qui singulis litteris linguisque curam operamque tribuant. | 2 autem grammaticae genus id ponimus, quod dn linguis singulis, in 4 quis, maxime: versatur? in quo. de äis solum, quae in linguis illis i ipsis in- à sunt quaestio omnis . “disputatioque instituitur ita, ut fide historiae nitatur. -+ à è | Et quum sint omnes partes _grammaticae dignae, in quibus diligentissime - ps | versere, utpote quae-. cognatione quadam contineantur et conjunctim magis ri ee ; | sint“ quanī separatim tractandae, tum ea pars, quae posita est in illa^ verbo- Lx | rum consecutione, quam syntaxim alii. appellarunt, forsitan videatur tibi i i a omnium dignissima. Est illi quidem verborum nofationi, quam ety mologiam uh | Vocant, suum munus, sua laus, . .utque. habet ars illa artis | grammaticae veh” o . Lvl utilitatis plurimum vel necessitatis, ita multum proficere potest: sed ili qui 4 1 C» | stüdet, caveat oportet, ne ad spinosam atque inutilem disputandi subtilitatem "n 000 tementatemque delabatur. Recentiore quidem tempore in omnibus gramma- i _ ticae partibus, nec minime: in sy ntaxi illa, magni sunt facti progressus; quique i in illa felicissime elaborarunt, ii fere ad opus accesserunt philosophiae prae- e : ceptis imbuti et logicorum illa: arte instituti ad subtilitatem disserendi; quam- ". quam némo facile negaverit, his studiis philosophiae imbecilliora ingenia, ut j "m i fit» non tam adjuta esse, quam impedita et ad sterile et inane diu Eu b os in rebus grammaticis disserendi genus ‘pellecta atque indu- m. vero, universae arti Grammaticorum E tied licet alia T E genera philologici studii et -argumenti, quae tamen genera, si mayis, k : " sui juris esse, et eadem cum < gramatico illo genere conjuncta.. exist- - ,7 | mari possunt. Quorum in numérum referenda est lexicologia, quam dicunt FES il recentiores, illud Jexicographiae, * quam idem adpellant, quasi initum ac. - Tn ` fundamentum. od cum illius. studiosi, suo strenue fungentes munere, jam- " & — diu magno cum ingenio insienique « doctrinae scientia versarentur in origini- * ' « bus vocabulorum indagandis, in constituenda primitivorum derivatorumque p inter se ratione, in vocabulis Wia à in eorum denique vel singulorum el confociatorum, notionibus. significationibusque cognoscendis, haec quidem, antis adjuta adminiculis, recentiore. "maxime tempore celeriter haud exi- | guum cepit itrerentum: .in qua qui- superiorum vestigiis. insistentes illo- |o Lin ustriae : sum. operam adjungere volent, iis multum restabit laboris, cde ' eos E manebit. virtutis,edendae cópia, nec iis deerunt bona praeclari 1 studii subsidia, si “quidem ‘confecta jam sunt nonnulla: lexica minora sive verborum indices, qui sunt sitiguli singulorum scriptis ab -editoribus sub- juncti, cujusque g generis du fleo fn minores plures propediem, ut sperare licet, exspectari » possunt. , à " . EI K ` T7 Hue deinde, si placet, referre licet rationem illam Sy nonymorüm . sive . disciplinam eorum, qui vocabula idem significantia gregatim colligunt, quod x. 334 munus philologiae multum habet et momenti et delectamenti, eoque, recen- tiore maxime tempore, positis jam pridem initiis .fulti egregie functi sunt, qui hanc sibi partem disciplinae sumpserunt. Quae quidenr pars quum pos- sit quodam modo a ceteris disjungi et separatim tractari, tamen Lexicogra- phorum muneri rectius subjungitur, cui materiam suggerendo viam praemu- nit; nec vero quicquam efficiunt illi, qui Sando aii vocantur, quod non postremo in ditionem cadat illorum eorumque muneri olim profuturum: sit. Neque hoc loco praetereundi sunt ii, qui Antibarbari vocantur. Ho- .rum quidem non esse proprium ac suum quendam inter philologos ordinem locumve nec eos directo, ut ita dicam, antiquarum litterarum . studiis pro- desse, manifestum est: nam quod in Synonymicis recte, ut opinor, nuper contendi, idem in hos transferri potest, quidquid perficiant, id hujusmodi esse, quo maxime adjuvetur opera Lexicographorum. Horum enim est non solum singula colligere vocabula eaque interpretari, sed etiam exquirere ac demonstrare, quid in quaque re inter singulas linguae litterarumque aetates differat et quae fuerit temporibus alüs A sermonis ipsius forma et quasi facies. Et in hoc quidem genere multa sunt, quae Antibarbari iis offerant ac porrigant.. Sed tamen pars est aliqua eorum, in quibus illi versantur, ipso instituto supervacanea quaedam et nullius fere commodi: segregationem. dico expulsionemque eorum vel vocabulorum vel formularum. loquendi, quae, contra sermonis Latini usum ae consuetudinem, in libros optimorum etiam scriptorum recentioris aetatis irrepserint: qui scribendi festinatione celeritateque in loquendi pravitatem inciderunt, id quod fit fere in prae- lectione, in disputatione, in oratione, in animadversione, in commentario ejus generis, quas dicimus notulas, quae verbis scriptorum ad illustrandum subjunguntur. Talia segregandi laborem ideo putaveris supervacaneum esse quodam modo, quod si quis Latine dicere vel scribere velit, etiamsi nemo. moneat, tamen debeat intelligere, alia ipsi nulla arcessenda «esse subsidia, quibus utatur, quam quae in ipsa lingua litterisque Romanorum vere insint quaeque incorrupta sermonis integritas commendet. Bene enim scripta 1. e. vere Latina legendo, quae recta sunt, cognoscere ac percipere licet, nec qui prava non discit, ea dediscere cogitur. Sed tamen necessaria. quodam modo facta est antibarbarorum opera; quoniam leguntur multa et vero le- genda sunt, quae sint post aetatem Romanorum scripta. In quibus quo ingeniosius liberiusque versati sunt, qui scripserunt; hoc magis ab illa exem- plo comprobata Latini sermonis consuetudine discesserunt; neque id mirum. Taedium enim adferebat sollicite imitandi cura. Nam quae constant sola imita- tione, in iis minime locus est ingenio. Abducit autem ab ratione antiquitatis etiam res eas, quae veteribus fuerint ignotae, ipsorum sermone exprimendi * 385 | necessitas; quales res aut nequeunt exprimi, aut non satis Latine. Errasse | enim mihi videntur, qui statuerunt, sermonem Romanorum quasi no- vum usque ex se gigni ac propagari Nam ex stirpe jam non virenti nulli exsistunt surculi. Quare qui de propagatione sermonis dicunt, ii certe non proprie loquuntur. Nam, si verum quaeris, litterae illae veterum quasi re- fingi imitando possunt, juvenescere et succrescere non possunt. Nec vero in eo quicquam est, quod doleas. Sunt enim scripta illa non tam ad imitan- dum proposita, quam ad sciendum; nec tam manu et stilo, quam lectione et | memoria recolenda. Sed in hoc ipso sunt omnia: interest enim ad omnem | humanitatem plurimum cognosci illa et recoli, quae scripserunt veteres: quod. fieri non potest nisi adjutoribus Antibarbaris, quorum ob eam causam | latissime patere provinciam plurimumque praebere jucundi utilissimique ad | fructum laboris, consentaneum est. Jam vero ad grammaticum genus quodam modo referenda est vete- i) rum illa dicendi ratio prudentissimis artis praeceptis instructa, in qua illu- | stranda et'exponenda nec injucunde nec inutiliter versabuntur, qui huic J generi animum adjungent. Nam rhetorica illa etiamsi quibusdam forsitan i) videantur minus conducere iis, qui -hodie ad studium eloquentiae animum | 'adjiciant, nec admodum multum, quo ii utantur, oratorii adferre instrumenti, tamen. semper in. monumentis: antiquitatis suum locum obtinebunt. il Nec in metrica illa arte et in ea, quam prosodiam dicimus, nihil re- stare, quod quaeratur ef pervistigetur, quivis intelligit non ignorans, quanta 1 cum difficultate in vetustiorum poëtarum carminibus pronuntiandis recitan- | disque etiamnum vérsemur. Nam üt cetera taceamus, quis nescit nondum | satis constare, quid in Plautino illo textu, quem dicunt, verum sit et probe | efferri possit, quid contra adulterinum, quid denique verum quidem, sed | ' tex temeritate sean et infantia artis poéticae illorum temporum natum? | » j Postremo autem si quis consideraverit, quid iis restet laboris, qui in li historia litterarum Latinarum, in terrarum locorumque descriptione, in re | publica et civili, in antiquitatibus 1 iis, quae dicuntur. proprie, in mythologia, | in "artibus liberalibus, in ceteris denique, si quae sunt, litterarum illarum | ` generibus partibusque versentur, is profecto, si erit prudentior, non quae- | ‘ret, num sit etiamnum munus aliquod philologiae antiquae, aut num sit, cur speremus fore, ut illa pariter atque ceterae artes litteraeque vigeant usque | -et proficiant. 3 | Sed hoc utcumque judicamus, certe studia litterarum antiquarum his | proximis decenniis si non increbruerunt, tamen invaluerunt suntque magis fortasse quam antea probata acceptaque ingeniosissimis etiam hominibus Bb 386 No MG uu : ay ° iisque felicissime coluntur, quorum celebriora sunt nomina, quam quae appel- . lare attineat. His autem contrarii exstiterunt quidam, ferociores etiam quam alias unquam illorum obtrectatores: qui jam diu id student, ut illa non: so- lum iniqua aestimatione allevent et deprimant, verum etiam vituperatione ác calumnia funditus tollant. Verumtamen isti, numero quam causa valentiores * ) et.opinione magis quam judicio certantes, quum nullam habeant ab scientia ^ , auctoritatem, nihil fere studiis istis nocuerunt nec hocere poterunt. Nec quicquam est, quod timeas, quod inter sinceros quoque litterarum Latiharum auctores atque adeo patronos, apud quos studiorum ejus generis magna est _ auctoritas, orta de eo dissensio est, qui sit optimus illa colendi modus, quae tradendi disciplina praestantissima: quam quidem dissensionem consecuta est nova quaedam eaque severa admodum horum studiorum censura. Hos in- . ter quae exarsit pugna de eo, quomodo studia antiquitatis essent in Scho- lis ac Gymnasiis, quae dicuntur, inchoanda atque instituenda, est nondum illa quidem, nec videtur brevi fore ‘depugnata, sed quo tandem evasura sit, id nemo ambiget prudens et a studio partium alienus, nec dubitabit, quin futurum sit ut componatur sic, ut illis studiis nihil adferat detrimenti.. Sed haec hactenus. j d x T ‘ » à « Indicavimus jam, üt potuimus, quid’ sentiremus de praeclaro dfe k rarum Latinarum studio: si quid autem non indicavimts, - id ex lis, quae diximus, intelligitur facillime. - Hoc autem non dubitamus: aperte fateri, nos +" quidem sic sfatuere, nihil in ‘omni genere illius studii antiquius esse, nihil d majoris momenti, quam ipsam illam veterum scriptorum interpretationem : in hac demum essé omnia; qui enim interpretetur, eum gd agere, ut et quid dixerint veteres et quomodo, explanet et exponat: cetera WEE ne- : ra tanti esse momenti, quantum. ad interpretandi illam operam adferat sub sidi: et adjumenti. Sic sentientes idem libenter concedimus, singula on philologiae genera tam necessaria esse, ut illi ,géneri, quod Poe pape. . cipuum quoddàm, subjungantur necessario nec n sse possint. Ttaque etiam: + si posthac non erunt, qui dicantur «elegaiitiátum. scrutatores, collectores giorum, stilographi, polemici, apélogetici, paradoxologi, "miscellanei, micro- logi» et si qüi fuerunt alii alio nomine in sua quisque provinciae E appellat, tamen, dum omnes conjunctim in communi litterarum antiquarum stadio versabuntur, alius in alio genere artis universae excellet. Verum-* : tamen fieri potest, ut in MEAM CREE A generibus philologi ‘non idem prorsus atque superiores censeant sibi tamquam finem et extremum, quo tendant. .- propositum: fortasse Antibarbari illi non id maxime studebunt, ut, quidquid ~ apud Ciceronem Caesaremve non reperiatur, e sermone istae extrudant et ejiciant, sed id potius agent, ut; quae Latina non sint, resecent et expellant . : & w i 387 et hoc modo suo quodam opere industriam adjuvent Lexicographorum; nec, qui »palaestras Ciceronianas« conscribent, id maxime spectabunt, ut perfectos efficiant scribendi artifices, sed ut mentis aciem oculorumque acuant adole- scentium antiquae doctrinae studiosorum eosque ad scriptores veteres legen- # di: prudentiam, diligentiam, uicem Ws adducant atque instituant*). Ex ig Seripsit nuperrime in « Nordisk UniversitetsSkrift, hàft. 2 J. G. Ek, Eloquen- tiae et Poésis Professor Lundensis: «Ett votum i frágan om Classicitetens förfall. » yi Haec legens vehementer laetabar, quod plurima ex iis, quae jam dudum ipse senti- | . rem, illius Viri judicio, ut videbam, essent comprobata. ‘Sunt tamen loci duo, in | quibus ab illius sententia paullulum mea discedit opinio. í | de iis rebus disserens, in quibus etiamnum lingua Latina vel possimus uti vel debeamus, qüum alia, tum haec habet: «Följaktligen âterstär af samtliga philolo- giens hufvudrikthingar ingenting mer än blotta och bara hermeneutiken, som fullt | lämpar sig för en behandling på samma språk, hvarpä texten är affattad. Men äf- il ven der tvingas man, fór att góra sig fullt begriplig, ofta att fórklara sjelfva förkla- i ringen genom anfórande.af ett och annat mycket betecknande ord eller uttryckssätt | fran modersmalet. Och äfven for commentatorn kan utlàggningen af den antika tan- j ken i dess förhållande till nutidens vetenskapliga ståndpunkt (och sådana jemförel- T ser finnas naturligtvis många) blifva besvärlig nog, hvarfóre också i nyare tider en i | och ànnan mycket, fortjenstfull commentar DE pa bearbetarens modersmäl affattad. » : | — — «Vi medgifve likväl att, commentarier till latinska fürfattare ur mera àn ett I skäl helst dien vara på Latin, nemligen för det första i anseende till den brokighet, | som skulle uppkomma genom plandningen af textens Latin och bearbetarens Shon ska, Tyska o..s. v. for det andra i anseende till den- nyttiga tankeansträngning, som en pa Latin affattad commentar af larjungen krafver, och hvilken, om commentatorn l| gjort sin sak val, kan fór làrjungens utbildning till philolog vara tillochmed verk- | sammare än sjeltva texten. Den gamla ieee kommer oss nemligen vida närmare n och ülltalar oss mer, om också pa annat språk uttryckt, när den for oss reflecteras ; | af en till tiden närmare liggande uppfattning. Deremot ger den pa modersmålet affattade commentaren alltför liteianledning till eget arbetè och befordrar således | een forderflig lättja.r® * Ee igitur, ne hermeneuticis 'quidem, quos liceat appellare, linguam Latinam lí fat esse mom cui’ sententiae lubentissime aecedo idque pu mea certe parte | apposuerim, etiamsi lingua illa in opere. hermeneuticorum ad res ipsas, quae insunt | in scriptis veterum, declarandas et-illustrandas optime adhibeatur, eam tamen minus i valere ad explicanda vocabula eorumque vel similitudines vel dissimitudines consti- i tuendas, in quo opere diligentissime versari debent ii, qui sunt adpellati Diacritici. | Nam in una eademque Mac insunt quidem voces eae significatione consimiles, quae | synonyma appellant Grammatici: quae in magna’ “sane similitudine significationis ta- i j men aliquid habent dissimile. Sed vocabula, quae sint ejusdem inter se Mam et | "prorsus idem significent, quod alia vocabula unius alicujus linguae, ea non sunt in eadem M lingua dde sed arcessenda ex alia. Qua de causa non temere quis conten- | derit, Graeca scripta facilius factu esse Latine interpretari et commentario persequi, ll quam ipsa Latina. Sed quod infra de illa in contextu sermonis ex duarum conjun- il 388 his facile intelligitur, quid . .sentiam de exercitatione ista facultateque dicendi, quae non est in ullo. philologiae genere ponenda. ctione linguarum varii coloris turpitudine dicil me quidem non sane movet vehementer. Neque enim colorum illa quasi mixtura videtur aut quiequam habere, quod ad sum- mam rei pertineat, aut ullo modo posse prorsus evitari, quoniam ne Latinus quidem | commentarius potest esse ab omni admixtione purus, insertis tamen passim vocabu- lis linguae cujuspiam alienae. Et quod contendit, majorem fore mentis, incitationem, si commentarii fuerint Latino sermone confecti, et qui discant, eos commentariis saepe melius quam ipsius scriptoris verbis ad linguae litterarumque scientiam institui, sane metuo, ne commentariis istis nimium "eben neve satis tempestive. dicat aliquid, in quo pristini temporis docendi austeritatem tristitiamque odorari sibi videantur multi. qui veterum scripta magni faciant illi quidem, sed. tamen non solo unius antiquitatis amore capti teneantur. Hi, quos offendi minime attinet, quoniam minime sunt litteris antiquis iniqui et interdum ad. studia litterarum publice ordinanda non nihil | valent, audiuntur jamdudum conqueri, antiquitatis illud studium esse jam nimia disciplinae severitate importunum ceterisque studiis adversarium. Nec temere sentient, difficul- tatem veteris alicujus scriptoris librum convertendi ipsam per se esse, etiam ‘patrio sermone utenti, satis validum mentis incitamentum, quoniam satis accurata et plane pére fecta scriptorum antiquorum Versio adhuc sperari magis potest quam reapse uspiam reperitur. Atque etiamsi in una vel altera pagina aut libro aut etiam scriptore illa interpretandi cura parum operose versari videbitur, certe in litteris "universis satis in- tendetur animus; ac profecto concedendum est, quo minus interpretatio illa habeat difficultatis ab injuncto imperiosius officio scripta vetera cognoscendi ex commenta- rio Latino, qui deinceps ipse saepenumero, tironibus certe, interpretandus sit, hoc plus posse in ipsa linguae litterarumque cognitione profici, quae quidem cognitio, si verum quaeris, sermonis antiqui quaeque ex illo gignitur, scientiae omnis rerum anti- quarum verus ac solus fons est. Nam posita in circumscriptione quadam. verborum rerumve expositio ita latinitatis veterisque doctrinae speciem et quasi notam habet, si adhibita locorum eo pertimentium memoria et imitatione fida ac diligenti nixa sit. Sic in paranda omni sermonis rerumque scientia postremo ad ipsos auctores veteres revocamur, quorum scripta hoc jucundius arripient, qui discent, quo apertior planior- que ad illa cognoscenda aditus patebit. i | Quamobrem non diffiteor me sic sentire, commentarium, de quo agitur, patrio sermone confici aptius, quamquam minime negaverim, commentarium Latinum, si docte et eleganter sit scriptus — id quod haud sane semper usu venit — eruditioribus esse perjueundum et perutilem: tum sermone utendum esse Latino, si quis, quae ad scripta veterum illustranda confecerit, cum doctis hominibus exteris velit com- municata. Deinde quod idem ille Vir doctissimus alio loco dicit: »Deremot skulle jag ger- na, om författningen det tillät, vilja efterskänka äfven gradualskrifningen vid Maii sitetet, likasom exercitiiskrifningen redan är genom de nya statuterna borttagen; och” jag har för flera år sedan med min röst bidragit till philosophiska Facultetens för- slag i den riktningen«, equidem non sane idem sentio. Quamquam enim nequa- quam negaverim, scribendi illas, Latine praesertim, exercitationes, in quibus non es- 389 Sed utcumque haec erunt, mihi. quidem .persuasissimum est, studia illa et via ac ratione posse et prospere utiliterque suscipi atque coli idque ita, ut defendi queat iisque etiam; qui erudiendi istud negotium videlicet maturatum velint, si rem perpenderint, probari vel summa in his studiis tum docendi tum discendi diligentia. Sic ne maxima quidem intentissimaque in lit- teris antiquis docendi cura pro »quodam inani circa verba studio« habebi- tur, nisi si consumatur in. eo, quod aut plane assequi nemo possit, aut non ita possit, ut molestiam laboris studiorum fructus compenset; nec posita in eo, quod ad accuratam litterarum cognitionem ipsamque scientiam doctri- nae pertineat, contermnetur umquam aut irridebitur. tremum studiorum, sed .subsidiu pono, magis pertinere ad aetatem eorum, qui in Gymmasiüis exerceantur, quam ad eor im, qui ad subsellia Academica admissi ad per- fectionem scientiae incumbant, tamen, quoad exercitationes scribendi in curriculo Academico ipso, studia adjuvandi causa, maximo cum fructu si non adhibentur, at adhiberi possunt. si quidem illis vel mentis vel oculorum acies acuitur ad percipien- dum, quidquid est apud veteres scriptores in quovis genere cognitu difficile; scri- bendi illas exercitationes, sive in solo usu positae erunt sive in specimine edendo, quo, quasi supplemento cognitionis, discipulorum eruditio accuratius certiusque ex- quiritur, litterarum studiosis in Academia nequaquam remiserim. . dile autem, quum dicit se, si liceret, libenter remissurum, de seribendi periculis adolescentium nostrorum sie disserit: »Icke derfóre, som skulle i medeltal dictionen i dessa examenschrior vara just mycket sämre nu àn den var fór 50 ar sedan, men den bade var da och är ännu dålig nog — isynnerhet dá derjemte i betraktande - tages det triviala innehållet — för att icke fôrtjena att framläggas såsom ett offent- ligt prof med thy åtföljande anspråk på ett slags classicitet.« Intererat cognoscere, quo: factum. esse crederet, ut illa bene scribendi laus, si umquam. fuit, in disci- pulis jamdiu senesceret? eorumne ipsorum culpa, an aliorum? naturaene vitio, an institutionis? Ac licet quaerere, utrum enitendum censeat, ut, quae exercendi causa suscipiuntur ab adolescentibus scriptiones, méhus instituantur, an, quod fieri id non possit aut, si possit, nihil prosit, idcirco deserendas illas tollendasque? Sed haec hactenus. Is quidem locutus est de eo scriptionis genere, quod in sententia aliqua explicanda versatur; cui scribendi generi — ut, quod sentio, ingenue fatear — non soleo multum tribuere, quoniam chriam, quae dicitur, nec ad parandam sceri- bendi facultatem, nec ad. probandam, tam bonum inveni adjumentum, quam scripta " Suecana in Latinum sermonem vertendi operam; quo genere exercitationis vel solo, in omni discentium cujusvis aetatis quasi stadio, si per leges liceret, contentus ego essem. -` Siquidem chria illa maturioribus etiam nimis habet difficultatis, quum, qui scribent, non solum verba curare, sed euam, quid dicant, excogitare cogantur; in studio autem vertendi, quo firmantur vires animi, non franguntur, et mentis exercendae et indu- stria assuescendi satis amplus est locus, quoniam sine magna diligentia fieri non potest, ut quis, quae sint ad vertendum propositz, accurate, proprie, Latine verbis exprimat; et in hoc iis, qui in Latine scribendo exercentur, meo quidem judicio posita sunt omnia.- =. ^ A—Ó Colmen—E Um 390 Hoc modo litterarum illarum studia et sui juris exsistent et semper vigebunt. Damni,quidem id fortasse contrahent, ut, id quod supra exspe- ctandum magis quam dolendum indicavimus, minuatur nonnihil numerus eorum, qui ad scientiam illarum incumbant; sed contra id facient lucri, ut, explosa manium rerum sollicitudine studioque omni ad normam rectae ra- tionis revocato, in litterarum illarum ipsiusque linguae cognitione plus plus- que proficiatur et meliores etiam paullatim evadant ii, qui ad id genus do- ctrinae animum adjecerint. Ita de alieno jure nihil illa usurpabunt, de suo nihil remittent; atque erit in his etiam studiis probitas illa praeclara et ipsis quoque perutilis. Et hac quidem haud sane violenta studiorum quasi in- stauratione statuque mutato meliore jam loco erunt litterae ipsae: in quibus quamquam non omnes omnino doctrinae studiosi praecipuam ponent curam, tamen, quod majus est et ad studii universi fortunam valentius, illarum stu- diosi jam jamque erunt consci, quae in illis sit virtus, quae praestantia, qui locus earum, qui velut fines consecrati; quibus nequeant expelli; et quae olim litterae in levissimis quibusque rebus vilissimisque exornandis ac decorandis adhibebantur, posthac propter se ipsae et, ut rei gravitas di- gnitasque postulabit, ingenue et serio colentur. Sed forsitan quis quaesiverit, num sperare liceat apud nos quoque fore, qui ad scientiam antiquitatis veterumque doctrinae omnis aliquid de suo conferant? an nostri homines, de incremento philologiae antiquae se- curi, nihil aliud agent, quam ut, quae invenerint exteri aut inventa per- fecerint, assumant sibi atque annotatione quapiam persequantur? Et quum . apud vicinos, qui nobis sunt vel terrarum situ vel gentium cognatione fini- timi, Vir ille ingenio ac doctrina excellens et sui celebritate nominis et discipulorum nobilitate ostenderit, sub septentrionali etiam coeli plaga „nasci ingenia, quae in illo litterarum genere minime sint inferiora iis, quae pro- piore sole quasi nutriuntur, Suionumne gens sola careat hominibus, qui idoneis ad tantum decus aemulandum praediti sint animi ingeniique virtutibus, nec aliud opus nostratibus relictum, quam ut, quae peregrina atque aliena sint, faciant sua haereditatisque quodam jure vindicent? Idonea non defuisse nec defore ingenia, eo magis confidere licet, quod ex hoc populo fuerunt, qui praeclara industria et opere nonnullo edito, tanquam verecundo exemplo, fidem fecerint, nostrates etiam ut in iis disci- plinis, quae sunt in pervestigatione naturae positae, ita in studiis litterarum antiquarum posse cum exteris hominibus arte ingenioque quodam modo conten- dere. Sed talia non poterunt ingenia iis excoli temporibus, quibus qui ma- J = 391 xime litteris student studiisque praesident, tantis vel muneri ipsorum quodam- modo conjunctis vel iniquius injunctis distineantur officii munibus, ut ni- hil admodum ad artium incrementa conferre possint nec fere majus ali- quid ipsis contingat sperare aut intendere, quam ut probe sancteque docen- di partes sustineant. Sed mutabuntur paullatim rerum rationes, et his ali- quando mutatis antiquitatis illa studia apud nos quoque ommibus ingenii doctrinaeque laudibus laetissime efflorescent. wer Mo APPENDIX. ENUMERATIO LIBRORUM, Bibliothecæ Reg. Societatis Scientiar. Upsaliensis ann. 1852 et 1853 donatorum. Message from the President of the United Sta- tes, to the two Houses of Congress, at the commencement of the first Session of the 3i:st Congress. Part III. Ex Doc. N:o 4. Washington. 1848. O. Letter from the Secretary of the Treasury, communicating a Report of the computation of tables, to be used with the hydrome- ter recently adopted for use in the United States custom-houses, made by Prof. R. S. M Culloh. 31 Congr., 2:d Sess. Ex Doc. N:o 28. O. Report of the Secretary of War, communica- ting information in relation to the geology and topography of California. 31 Congr., 4:st Sess. Ex Doc. N:o 47. O. Reports of the Secretary of War. Washingt. 1850. O. Abstract ofthe seventh Census. (3 Edition.) Pagg. 8. F. Occultations of Planets and Stars by the Moon, during the year 1853. Washingt. 1853. Qu. Meteorological Register for twelve years, from 1831 to 1842 inclusive: compiled from Ob- servations made by the Officers of the me- dical Department of the Army at the mi- litary Posts of United States. Washingt. 1851. O. Schoolcraft H. R., Information respecting the History, Condition and Prospects of the Indian Tribes of the United States. Illustrated by S. Eastman. Published by authority of Congress. Part. I—II. Philadelph. 4851—1853. Qu. Owen D. D., Report ofa geological Survey of Wisconsin, lowa and Minnesota; and in- cidentally of a portion of Nebraska territo- ry. Philadelph. 1852. Qu. ———, Illustrations to the geological Re- port of Wisconsin, lowa and Minnesota. Philadelph. 1852. Qu. Foster J. W. & Whitney J. D., Report on the Geology and Topography of a portion of the Lake Superior Land District, in the State of Michigan. P. I. Copper Lands. — Washingt. 1830. O. ——— & ———, Report on the Geolo- gy of the Lake Superior Land District. — P. IL The Iron Region together with the general Geology. Washingt. 1851. O. With Maps. Map of that part of the Mineral Lands adja- cent to Lake Superior, ceded to the Uni- ted States by the Treaty of 1842 with the Chippewas. Stansbury How., Exploration and Survey of the great Salt Lake of Utab. Philadelph. 1852. O. With Maps. Ringgold Cadw., A Series of Charts, with 52 394 Sailing Directions, embracing surveys of the Farallones, entrance to the Bay of San Francisco &c., State of California. 4:th Edi- tion, with Additions. Washingt. 1852. Qu. Annual Report of the Superintendent of the Coast Survey, showing the progress of that work during the year ending November, 1851. Washingt. 1859. O. : Sketches accompanying the annual Report of the Superintendent of the United States’ Coast Survey, 1851. Washingt. 1852. Qu. Maurys Wind and Current Chart. Whale Sheet. Ser. F. N:o 2—4. Maury M. F., Explanations and Sailing Di- rections to accompany the Wind and Cur- rent Charts. Washingt. 1851. Qu. ———, Whale Chart of the World. Wa- shingt. 1852. Ser. F. N:o 4. i Lynch W. F., Official Report of the United States’ Expedition to explore the Dead Sea, and the river Jordan. Baltimore 1859. Qu. Smithsonian Contributions to Knowledge. Vol. I—IV. Washingt. 1851, 1852. Qu. Appendix I. to Volume III. of the Smithsonian Contributions to Knowledge; containing an Ephemeris of the planet Neptune for the year 1852. By Sears C. Walker. Wa- shingt. 1851. Qu. Annual Report (3— 6.) of the Board of Re- gents of the Smithsonian Institution, to the Senate and House of Representatives. Wa- shingt. 1849—52. O. Portraits of North American Indians, with Sketches of Scenery, &c. painted by J. M. Stanley. Deposited with the Smithson. In- stitution. Washingt. 1852. O. Guyot A., A Collection of meteorological Ta- bles useful in practical Meteorology. Pre- pared by order of the Smithson. Institution. Washingt. 1852. O. Gould B. A. J:r, Report to the Smithsonian Institution on the History of the Discovery of Neptune. Washingt. 1850. O. Booth J. C. & Morfit C., On recent Impro- vements in the chemical Arts. (Smithson. Report.) Washingt. 4851. O. Jewett C. C., Notices of public Libraries in the United States of America. (Smithson. Report.) Washingt. 1851. O. Girard Ch., American Zoological, Botanical and Geological Bibliography, for the year 1851. Pagg. 19. O. Baird S. F. & Girard C., Catalogue of North American Reptiles in the Museum of the Smithsonian Institution. Part I. Ser- pents. Washingt. 1853. O. Directions for collecting, preserving , and trans- porting Specimens of Natural History. Pre- pared for the use of the Smithson. Institu- tion. Washingt. 1859. O. Smithson. Instit., Registry of periodical Phe- nomena. | sheet. F. List of Works published by the Smithsonian Institution. Washingt. Pagg. 4. O. List of Foreign Institutions ia correspondence with the Smithsonian Institution. Pagg. 8. Qu. Memoirs of the American Academy of Arts and Sciences. New Ser. Vol. IV., Part. 2. Vol. V., Part. 4. Cambridge & Boston 1850, 53. Qu. Proceedings of the American Association for the Advancement of Science. Fourth Meeting, held at New Haven, Conn., August, 1850. Washingt. 1851. O. Proceedings of the American Philosophical So- ciety. Vol. V. N:o 45 —47. Apr. 1850— Febr. 1852. O. Proceedings Acad. Nat. Sci. of Philadelphia. Vol. VI. N:o 7. 1853. Pag. 223—302. O. Ruschenberger W. S. W., A Notice of the origin, progress, and present condition of the Academy of Natural Sciences of Phi- ladelphia. Philadelph. 1852. O. Warren J. C., Description of a Skeleton of the Mastodon Giganteus of North America. Boston 1852. Qu. Of the Conclusion arrived at by a Committee of the Academy of Sciences of France, agree- ably to which ‘Tornados are caused by Heat &c. By D:r Hare. Philadelph. 1852. O. De la Conclusion à laquelle est arrivé un Co- mité de l'Académie des Sciences de France qui prétend que les Ouragans sont causés par la Chaleur &c. Par le Docteur Hare. New- York 1853. D. Lustis H. L., Plan exhibiting the Ravages of the Tornado of August 22:d 1851. Norton's Literary Register and Book Buyers Almanac, for 1853. New-York 1853. O. Astronomical, Magnetical, and Meteorological Observations made at the Royal Observa- tory Greenwich, in the year 1850. Lond. 1859. Qu. Astronomical Observations made at the Roy. Observatory, Edinburgh, by the late Th. Henderson, reduced and edited by his suc- cessor C. P. Smyth. Vol. X. for 1844— 47. Edinb. 1852. Qu. Observations made at the Magnetical and Me- teorological Observatory at Hobarton, in van Diemens Island. Vol. II. Commencing with 1843. With Abstracts of the Observa- tions from 1843 to 1850 inclusive. Lond. 1859. Qu. Observations made at the Magnetical and Me- teorological Observatory at the Cape of Good Hope. ‘Vol. I. Magnet. Observations, 1841 to 1846. With Abstracts of the Observa- tions from 1841 to 1850 inclusive. Lond. 1851. Qu. Transactions of the Cambridge Philosophical Society. Vol.IX. P. 2. Cambridge 1851. Qu. Flora Batava. Aflevering 163, 167, 169. Qu. Fabre E., Traité élémentaire de l'art des ac— couchements à l'usage des élèves sage-fem- mes et des étudiants en médecine. Mar- seille 1850. O. Bulletins des Séances de la Société Vaudoise des Sciences Naturelles. Tome III. Année 1850— 52. N:o 22—26. O Catalogue des Ouvrages & Brochyres apparte- nant à la Société Vaudoise des Sciences Naturelles. Rédigé par Louis Rivier. Lau- sanne 1830. O. Observations météorologiques faites à Morges. 395 Nov. 1849—Sept. 1851. O. Atti della Società Pontaniana di Napoli. Vol I—IV. Napoli 1812—1847. Qu. Atti dell’ Accademia Pontaniana Vol. III. (No- tizia de’ Lavori della Accademia Pontan. per gli anni 1835 e seguenti fino al 1844, letta del Segretario C. F. Avellino). Napoli 1850. Qu. Atti dell’ Accademia Pontaniana. Fasc. 4. del Vol. III. Napoli 1833. Qu. Atti dell’ Accademia Pontaniana. Frontispizio e dedica da promettersi al Vol. IV. Nap. 1851. Qu. Atti dell’ Accademia Pontaniana. Fasc. 2— 5. del Vol V. Nap. 1847—1850. Qu. Agli Scienziati d'Italia del VII Congresso Dono dell' Accademia Pontaniana. Napoli 1845. Qu. Notizia de Lavori dell Accademia Pontaniana per gli anni 1845, 1846 e 1847, letta nelle tornate de 16 luglio e 27 agosto 1848 dal Segretario aggiunto G. Minervini. Napoli 1850. Qu. Elogio funebre e poetiche composizioni recitate il di 47 Marzo 1850 nell’ Accademia Ponta- niana in onore di F. M. Avellino. Napoli 1850. Qu. Canzone di Giuseppe Campagna sullai Psche svenuta , statua del Tenerani. Napoli 1851. Qu. Rendiconto delle Adunanze e de’ Lavori della R. Academia delle Scienze. Sezione della Società R. Borbonica. Nuov. Ser. N:o 4— 4. (Gennajo-Agosto 1852.) Napoli 4852. Qu. Della regione vulcanica del monte Vulture e del tremuoto ivi avvenuto nel dì 44 Agosto 1851. Relazione fatta per incarico della R. Accademia delle Scienze da Z. Palmieri ed A. Scacchi. Napoli 1852. Qu. Relazione sulla malattia della vite apparsa nei contorni di Napoli ed altri luoghi della pro- vincia, fatta da una Commissione apposita— mente nominata e presentata alla R. Accad. delle Scienze nella tornata del 42 Nov. 4851. Napoli 1852. Qu. Flauti V., Osservazioni su’ metodi proposti dall illustre Lagrange per le curve invi- luppi, con altre ricerche affini. — Inseri- 396 te nella parte 2 del Tomo XXIV delle Me- morie della Società Italiana delle Scienze residente in Modena. Modena 1848. Qu. (Pag. 1—16 incpl.) Flauti V., Su due libri di Apollonio Pergeo detti delle Inclinazioni e sulle diverse Re- stitutioni di essi Disquisizione. — Inserite nella parte 4 del Tomo XXV delle Memo- rie della Società Ital. delle Scienze resi- dente in Modena. Modena 1851. Qu. Annali delle Università Toscane. Parte I. Sci- enze Noologiche. Tomo II. Pisa 1851. Qu. Memorie della Reale Accademia delle Scienze di Torino. Serie II. Tom. I — XI. (Scienze fisiche e mathematiche.) Torino 1839-1851. Qu. Serie II. Tom. I-VIII. (Scienze morali, sto- riche e filologiche). Ib. 1839— 1846. Qu. Denkschriften der kaiserl. Akademie der Wis- senschaften. — Mathemat. Naturwissensch. Classe. B. IL. Lief. 4-3. B. IL. Lief. 1-3. B. IV. Lief. 4, 2. Wien 1851—4853. F. — B. V. Lief. 2. Ib. 1853. Qu. — Phi- los.-Histor. Classe. B. II. Abth. 2., B. III. Ib. 1852. Qu. Tafeln zur Abhandlung: Beitráge zur Natur- geschichte von Chile vom Freiherrn v. Bi- bra. (Beilage zu den Denkschriften der kais. Akademie d. Wissensch. Mathem.-Naturw. Classe, B. V. s. 73.) qu. F. Sitzungsberichte der kaiserl. Akademie der Wis- senschaften. — Mathem. Naturwissenschaftl. Classe. B. VI. Heft. 1-5., B. VII. Heft. 1-5. B. VIII. Heft. 1-5. B. IX. Heft. 4, 2. B. X. Heft. 4, 5. Wien 1851—1853. O. — Philos. Histor. Classe. B. VI. Heft. 4-5., B. VII. Heft. 4-5., B. VIII. Heft. 1—5., B. IX. Heft. 1, 2, 4. Ib. 1851—1853. O. Tafeln zu den Sitzungsberichten der Philos. Hi- stor. Classe. B. VI. Heft. 1-3. Jánner— Márz 1851. (Archæologische Analecten von Jos. Arneth.) Wien 1851. qu. F. Simony F., Die Alterthümer vom Hallstätter Salzberg und dessen Umgebung. (Beilage zu den Sitzungsberichten der Philos—Histor. Classe d. kais. Akad. d. Wissensch. B. IV. 1850. S. 338.) Wien 1851. qu. F. Die feierliche Sitzung der kaiserl. Akademie der Wissenschaften am 99 Mai 1859. Wien 1852. O. Verzeichniss der im Buchhandel befindlichen Druckschriften der kaiserl. Akademie der Wissenschaften. Wien 1859. O. Almanach der kaiserl. Akademie der Wissen- schaften. 2:ter Jahrg. Wien 1859. O. Pfismaier A., Kritische Durchsicht der von Dawidow verfassten Wôrtersammlung aus der Sprache der Ainos. (Als Beilage zu dem December-Hefte des Jahrg. 1851 der Sit- zungsberichte.) Wien 1851. O. Pohl J. J. & Schabus J., Tafeln zur Redu- ction der in Millimetern abgelesenen Ba- rometerstánde auf die Normaltemperatur von o° Celsius. (Aus dem Februar-Hefte des Jahrg. 1851 der Sitzungsberichte.) Wien 1859. O. ——— & ——, Tafeln zur Vergleichung und Reduction der in verschiedenen Lángen- massen abgelesenen Barometerstände. (Aus dem März-Hefte des Jahrg. 1852 der Sit- zungsberichte.) Wien 1852. O. Fritsch K., Kalender der Flora des Horizon- tes von Prag. (Anhang zum Jannerhefte.) Wien 1852. O. Abhandlungen der Mathemat. Physical. Classe der Künigl. Bayerischen Akademie der Wis- senschaften. B. I—V, VI. Abth. 4. Mün- chen 1832—51. Qu. Bulletin der Künigl. Akademie der Wissen- schaften zu München. N:o 1 — 34. (2 Jan. —4 Jul. 1851.) Qu. Martius C. F. P. von, Denkrede auf Heinr. Friedr. Link. München 1851. Qu. Roth J. R., Schilderung der Naturverhältnisse in Süd-Abyssinien. München 1851. Qu. Abhandlungen der naturforschenden Gesellschaft zu Halle. 4:sten Bandes f:stes Quartal. Halle 1853. Qu. Erste Sákularfeier der Kónigl. Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen am 29:sten November 1851. Gütt. 1822. Qu. Vendidadi Capita quinque, priora. Emend. Chr. Lassen. Bonnae 1852. O. Plass H. G., Die Tyrannis in ihren beiden Perioden bei den alten Griechen. Th. 4, 2. Bremen 1852. O. Abhandlungen der Künigl. Akademie der Wis- senschaften zu Berlin, 1849. Berl. 1851. Qu. Corpus Inscriptionum Graecarum. Auctoritate & impensis Academiae Litterar. R. Boruss. ex materia collecta ab A. Boeckio, ed. J. Fran- aus. Vol. III. Berol. 1853. F. Grunert J. A., Archiv der Mathematik und Physik. Th. 16, Heft. 4., Th. 17, Heft. 1—3., Th. 48, Heft. 4, Th. 19, Heft. 1. Greifsw. 1851, 52. O. Catalogue des Manuscrits & Xylographes Ori- entaux de la Bibliothèque impériale publ. de S:t Pétersbourg. S:t Pétersb. 1852. O. Det Kgl. Danske Videnskabernes Selskabs Skrif- ter. 5:e Række. Naturvidenskabl. og Mathem. Afdeling. B. 2. Kbh. 1851. Qu. — Histor. og Philos. Afdeling. B. 1. Ib. 1852. Qu. Orsted H. C., Oversigt over det Kgl. Danske Videnskabernes Selskabs Forhandlinger og dets Medlemmers Arbeider i Aaren 4849 og 1850. Kbh. 1849, 50. O. La Myriade, Système chronologique pour une période de dix mille ans par H. Brandel, exposé d'après les manuscrits inédits de l'au- teur par F. A. Ewerlöf. Copenh. 1853. Qu. 397 Acta Societatis Scientiar. Fennicæ. T. III. (Ta- ble «des articles contenus dans ce Tome.) Helsingf. 1852. Qu. Notiser ur Sállskapets Pro Fauna & Flora Fen- nica Förhandlingar. (Bih. t. Acta Soc. Scien- tiar. Fenn.) Haft. 2. Helsingf. 1859. Qu. Sveriges Rikes Landslag stadfástad af K. Chri- stopher 4442. Ofvers. pà Finska af Ljungo Thome; pa Finska Vet. Societetens bekostn. utgifven af W. G. Lagus. Helsingf. 1852. Qu. Sveriges Rikes Stadslag. Ofvers. pà Finska af Ljungo Thome; pa Finska Vet. Societe- tens bekostn. utgifven af W. G. Lagus. Helsinef. 1852. Qu. Ilmoni T., Bidrag till Nordens Sjukdoms-Hi- storia. Del. 3. Helsingf. 1853. ©. Kongl. Vetenskaps-Akademiens Handlingar för 4850. Afdeln. 4, 2. Sth. 1851. O. Samlingar utgifna af Svenska Fornskrift-Sáll- skapet. Del. 1, h. 4. Del. 3, b. 3. Del. 4, h. 1—-5. Del. 5, h. 4, 2. Del. 6, h. 4,2. Sth. 1847—50. O. Huss M., Alcoholismus Chronicus eller Chro- nisk Alcoholssjukdom. Afdeln. 4. Sth. 1849. O. ——, Chronische Alcoholskrankheit oder Al- coholismus Chronicus. Aus d. Schwed. ü- bers. von G. van dem Busch. Sth. & Lpz. 1852. O. Om Sveriges Endemiska Sjukdomar. Sth. 1852. O. Acta Societatis. Scientiarum Fennicæ. T. WI. Tornberg C. J., Ibn-el-Athirs Chrónika. D. Fasc. 1. Helsingf. 1852. Qu. IL, Häft. 2. Lund. 1853. O. —— ~ ^ - { q « A | A~ ANNA ^^ l ^ f “CG nex « «c «Ce (au e «c KG CL ON Cea — ——— ^ A y AAAAAL { { | C AA 2 ^| à EF «« «€ COCA ~ — CS Cece ac AA AAAARARA PAAAAAA A eanmaem | ^ aA AAARA | K A Ca NAN VA A | | aacaana a ahaa AA | | | A | eam a ««« (€ erc eb cx C qr ace t : | CC «C «€ 2 ^ RAA AA WI ah) peal ep aaRAaaAANAAA L | | | AA ^^ AA A i ^ AAA ANA Y = À, Y l Y K | ( (t ama «>> > DI D >>> > > T << - » Ne E ae : T — E» 3» P1 222 } >» >> D »» D) »» >. D ) >» RAR NN ANAA AAAA AA YT PA ARA BARRE WANA AA ANANYA ANNINA AAAA AA AAR AAA NANNA NAJA, AAA AAA AAAAARA NAAR AAARAA RAR RAR an 13-447 AA ans MA | YT Manaa AAA In D 2] >») DDI” I> eu yy 95 J D- D>) DDD D By: » >) DDJ M] | D) ) ) » » » » ^ AAA AAA RA JP ) D» DD) NEA ARR AA AAA TARA LA RAR ARR ARS PT A AA \ alg AAA à SMITHSONIAN INSTITUTION LIBRARIES HERE] 3 9088 01305 6080