n9 
TTRUR 


"7 


14, 
IUS ex 
PIN ce 


a ^ 
- . 


ra mti e oni o Man Ria Mte m ea 


63. M $213 


MD EAR 


FROM THE 


DONATION FUND 


t 


im ^ eM L4 LIPRASY 
^ HARVARD UNIVERSITY 
: (CAMBRI 


DGE. MA USA 


Eu Et 


^ 


NOVAE OBSERVATIONES 


DE 


fV 


ENTOZOIS. 


AUCTORE 


Ds. FRID. CHRIST. HENR. CREPLIN, 


MEDICO PRACTICO WOLGASTIENSI, SOCIETATIS NATURAE SCRUTATORUM 
BEROLINENSIS MEMBRb. 


Cum IL TABULIS AERI INCISIS. 


- 


Ue RPM pci a À À—— 


BEROLINI, 
. APUD FERDINANDUM DUMMLERUMN. 


MDCCCXXIX. 


ON y d ur" 
X MEUM KI 
qub 


LowgeAV) T Pr UR z 
, mene CI. 


fcit Tp 


I2 E 9 aret 
deut : PN Leg Ww 
; i 
* 
À : 
1 M 
ff "y 'Ü 


d 


VIRO 
ILLUSTBRISSIMO, CELEBERRIMO, 


CAROLO ASMUNDO RUDOLPHI, . 


HELMINTHOLOGORUM PRINCIPI, 


PRAECEPTORI SUO VENERATISSIMO, 
DILECTISSIMO, 


HOC OPUSCULUM QUALECUNQUE 
. IN ANIMI. GRATISSIMI TESSERAM 


D. D. E D. 


AUCTOR. 


» 
-—e 


Jogoaoiméar gam 


D 


Fg 03e. nto 
.( OMteeT IO IN C 


Prooemium. 


Novum hic trado Helminthologis de Entozois 
quas feci observationum fasciculum. Suscipiant 
eum aeque benevole ac prius opusculum susce- 
perunt, et, si quae inveniant scientiae utilia, 
ignoscant vitia, quae aut incuria fuderit, aut hu- 
mana parum caverit natura; optimum licet vo- 


lens enm timeo, haud pauca horum ne subrep- 


serint. Condonent etiam, nisi omnia, quae de 
helminthibus nuper scripta sint, legere ac meum 
in opusculum, ubi necesse et utile fuisset, con- 
ferre valuerim. Nam quantam illorum legendo- 


rum gessi curam, non omnia, quae scripta fue- 


rint, comperero, nec, si compereram, semper 
potui subministrare mihi. 
Amici Gryphiswaldenses non cessarunt, stu- 


dium helminthologicum meum transmissis Entozois 


in Museis Academiae servatis promovere. Dar- 
kowii nunc Breslaviae Professoris loco Lau- 
rerus, Vir, aeque ac ille, solertissimus, diligen- 
üssimus, Prosector Gryphiae et mihi amicissimus 
factus est. Ejus dilisentiae debeo aliquot hel- 
minthes maxime notabiles, ejus benevolentiae 
delineationes egregias huic libello additas, et 


alias, quae tractatui meo,  Volumini XIV. 


Actorum Academiae Nat. Cur. Leop. Caes. in- 
serendo, de helminthibus quibusdam Gryphiae 


IV 


in DBalaena rostrata repertis, decori erunt. 


Ei, uü Dominis Zosenthal, Hornschuch 


et Sehilling, semper mihi amicis, et genera- - 


üm omnibus, qui prolixe ullo modo studio meo 
faverunt, gratias quam maximas ago. ; 
'Theoriam, quam in meis Obss. de Entoz. 
Gryph. 1825. p. 62. sq. de natura feminea cir- 
rhorum Trematodum et Cestoideorum proposui, 
nunc, postquam cl. /MeA/is in opere omni ge- 
nere laudis excellenti, ,,de Distomate hepatica 


et lanceolato", prioris horum cirrhum esse penem : 


verum extra dubitationis aleam posuit, ac vulvam 


juxta basin penis sitam monstravit, lubenter sal- . 


tem respectu Trematodum deleo. Et in Cestoi- 
deis partes genitales eodem modo comparatae esse 
videntur, cities observationem, quam Z. T. .S. 
SSchultze in'Taenia quadam e Falcone pygargo 
lecta (a T. globifera et perlata diversa) factam in 


»Hecker, Annalen der gesammten Heilkunde. | 


May y. 1895." descripsit. 

Nonnullis Entozoorum MER oes aliam ter- 
minationem dedi, quia alias usitata cum regulis 
Grammatices nou convenit. Sic Dzstoma mutavi 
in Distomum, Trichosoma in. Trichosomum. etc. 
Cl. JVitzschius hujus rei ansam praebuit. 


55 


P 


Iconum explicatio. 


, 


Physaloptera megalostoma. mascula maguitudine na- 
turali. a. caput. b. cauda. 
Eadem femina: a. caput. b. cauda. 


Ejusdem finis corporis antica magnitudine aucta. 


. Cauda maris a parte abdominali. 


Eadem a latere. a. Penis duplex. 


dr p $trongy li Ly postomi caput et para corporis ante- 


rior, magn. aucta. 

Ejusdem maris cauda cum bursa et pene duplici, 
magn. aucta. 

Penes ambo magnitudine adhuc magis aucta, ut va- 
gina supra descripta distincta evaderet. 

7Monostomum  microstomum (e Grue cinerea) magn. 
nat. 

Idem magn. aucta. a. os. b. porus genitalis. 
c. c, intestinum. d. ovaria. 

Bothriocephadus plicatus magn. nat. 

Ejusdem caput et pars corp. anterior magn. aucta. 

Ejusdem caput a margine, ut forma sagittata in ocu- 


los cadat. Magn. aucta. 


— 16. 
— 17. 
— 18. 
— 19. 
— 90. 


Taenia megalops magn. nat. 

Eadem magn. aucta. , 

Ejusdem caput auctum ab apice. / 

Ejusdem articulorum series cum lemmiscis propen- 
dentibus, magn. aucta. 


Taeniae monstrum p. 191. descriptum, magn. nat. 


Idem auctum. 


buds e. X 


OBSERVATIONES DE NEMATOIDEIS. 
Trichosomum. Species nova. 
- Spiroptera 
— -—— crassicauda rm. 
.o— — obvelata zn. Obss. nova 
Physaloptera 
...—— — megalostoma rm. 
— — bilabiata zn. 
Strongylus 
— — cernuus 7m. 
— — hypostomus £i. 
— — inflexus A. 
Ascaris 
— — heteroiira zm. 
— — dubia Anatis cygnoideae 
— — spiculigera et variegata Zi. 
— — Lavareti 
Nematoidea quoad genus dubia. 
— —- Hirundinis apodis 
— —  Haematopodis ostralegi 
— — Lari ridibundi 
p" — — Caprimulgi europaei 
OBSERVATIONES DE ACANTHOCEPHALIS. 


Echinorhynchus inflatus zn. 
— —- globicollis. zz. 
ee c AL ons! JA 
— —- tereticollis FR. 
— — globocaudatus Z i 
— — polyacanthoides zx. 


OBSERVATIONES DE TREMATODIBUS. 


Monostomum 


— —  qgnicrostomum m. ^" 


OM mSe£9: 


Lolli o NN 
S Ste 


t2 
ew 


C2 rn 
BESENS 


C2 Co 
$88 


&- Q2 
— 


42. 


pe 
MS 


rS 
» 


49. 
49. 


Holostomi species nova (Holostomum Spa- 
thula m.) a Bremsero perperam cum 


Holostomo variabili JVitzschii (Amphist. 


macroceph. £F.) confusa 


Distomum 


— — brevicolle zn. 


—  dimidiatum zn. 


— — leptosomum m. 


— variegatum RH. 


— elegans 


R. 


— isostomum £i. 


— alatum 


R. 


— — nodulosum Zed. 
— — lüima RA. 
— — hispidum Abi ld g. et ejusut nlio- 


rum Distomorum aculei decidui 


Pentastomum 


— — Fera m. 


OBSERVATIONES DE CESTOIDEIS. 


De Triaenophori foraminibus genitalibus 


Bothriocephalus 


— — fissiceps m. 


- — ditremus 7n. Obss. novae. 


— — plicatus KR. 
De Bothriocephalis solido et nodoso R. in 


genus novum 
Taenia 


uniendis 


— — tenuis m. 


— — brachycephala rm. 


— — qmicrosoma 7n. 
» 


f 


—- -— (COronata 7 . 


— — qmultifo 
— — perlata 


— — globifera Batschit 
— — megalops JVitzschié 


rmis 7n. 
Goezií 


— — interrupta HR 
'llaeniae monstrum rarum 


LO 


— RN ER a 


ded 


s 


Pag. 


ee 


OBSERVATIONES 


DE 


NEMATOIDETS. 


———— 


TRICHOSOMUM. 


H E 


aon: saepius reperi 1n variis animalibus, mam- 
malibus et avibus, semper autem feminea, et, quo- 
. eunque in animali reperta, tam similia sibi, ut charac- 
teres bonos specificos eruere non valuerim, tota di- 
versitate paulo majore vel minore longitudine et cras- 
sitie constare visa. Num mares nimia subtilitate tan- 
tum oculo scrulatoris detrahuntur? Feminae Tricho- 
 somorum, cum summae sint tenuilatis, jam difficile 
detegendae sunt, mares autem, ut omnium Nematoide- 
orum, a feminis etiam in hoc genere, granditale su- 
perari, ill. Zudolphii descriptiones Trichosomi ob- 
iusi, cujus marem femina duplo breviorem ?) et 7T. 
inflexi, cujus marem eliam minorem feminis inve- 
nit ?), probant, idemque de iconibus, quas beatus 


1) Rudolphi Entozool. II. 1. p. 87 — 88. Ejusd. Sy- 
nops. p. 220. ! 


2) Synops. p. 221. 
| À 


m m ih 
. 
Br emser de "Triehosomorum. horum secundo fieri 
jussit '), depromere tibi poteris. he 

Triehosomum sequens ea sola ralione hic de- 
scribo, quod in pisce repertum est, dum omnia, a 
Rudolphio, Viro illustrissimo, in Synopsi allata, 
in mammalibus et avibus, unicum solum, adhuc du- 
bium, in amphibio (Crotalo. Durisso) obvenerunt. 

Illius complura specimina die. 18. Januarii 1826. 
offendi in inferiore dimidio intestini Cyprini dubii 
cujusdam. *?) Longitudo eorum diversa, sed adeo 
maximorum pollicem certo non allingens. Color can- 
didus. Os non dijudicabile, nudum. Corpus te- 
nuissimuni more "Trichosomorum ab ore ad caud PO 
sensim crassilie augetur, cauda est obtusa, o obliqua, 
brevissima. | Canalis cibarius iotum corpus recle 
percurrere inque caudae apice terminari, circum. eum 


autem ovaria, uli in TTrichocephalis, voluta esse vi- 


hd M 


1) Icon. Helm. Tab. Í. Fig. 12 — 15. 


2) Non inveni in operibus zoologicis, quae ipse possideo, 
hunc piscem descriptum, nec in magno B/ochiano opere ich- 
thyologico ejus speciem exhibitam esse, amici gryphici retule- 
ruut. Longitudo totius aequabat ultra duodecim pollices, /ati- 
tudo summa a dorso ad abdomen fére tres et dimidium.  Ca- 
put parvulum, obtusum, parte superiore, quam dorsum piscis, 
inferius. Color dorsi obscure cineraceus cum viridiusculo mix- 
tus, laterum. abdominis albidus et infimi abdominis rubellus, 
pinnarum abdominalium et analis rubello-nigrescens, caetera- 
rum magis mere nigrescens. Pznna dorsodis | angusta, paululum - 
poue pinnas abdoifinales posita, decem, et pinna analis satis 
lata sedecim radiis compositae erant. Squamae satis magnae 
facile e cute solvebantur. 

Gryphiam misi hunc piscem, postquam interamea perscru- 
tatus eram, ubi in regio Musco zoologico asservatur. - 


m AM MEM 


dentur. Omnia specimima feminea sunt. | Cum unius 
corpus perscidissem, massae grumosae inhaerentia 
ova (haud multa) subelliptica provenerunt. 

"Haee '"frichosoma in aqua frigidá se. movebant 


el contorquebant vario modo, non autem valde vivide. 


SPIROPTERAE SPECIES NOVA. . 


Spiroptera erassicauda mihi. 

Sp. ore papilloso, corpore retrorsum auclo, cauda 
mfris attenuata, simpliciter curvala, alis latis 
ulira caudam progredientibus, cauda. feminae 
obtusa. 

Hab. Inter tunicas ventriculi CoZymbi rufogula- 
ris primo d. 1. Maji 1823., postea ibidem Januario. 
Novembri et Decembri, et inter tunicas ventriculi 
Anatis glacialis Januario, Februario, Martio. et De- 
cembri. inveni. 

Descr. Longitudo specimimum  masculorum a 
duabus ad quinque lineas, feminarum a tribus lineis 
cum quarta hujus parte ad novem cum dimidia ae- 
qual. Co/or albus. y. j 

Caput obtusum, ore papilloso. Corpus. in utro- 
que sexu, sed in feminis multo magis, à capile us- 
que ad caudam sensim erassilie auctum ; cauda ma- 
rium. attenuala, angulo simpliciter flexa et alis dua- 
bus instructa satis latis ad finem angustatis et ultra 
caudae apicem progredienlibus, inter quas semel pe- 
nem simplicem exsertum vidi; cauda feminarum ob- 
tusa, parum alilenuato fine. Nec in feminis, ovorum 
summa copia farclis, zulvam, nec i utroque sexu 

A. 2 


iu. HR om 

| j | 

anum conspexi. Canalis alimentarius 3n. maribus 
interdum colore sanguineo translucet. 

Ill. Zudolphi ?) et cl. JF estrumb ?) Spiropte- 
ram allegant Viennae inter Anatis glacialis tunicas 
ventriculi semel repertam, quae hujus speciei for- 
san. est. 

His conseriptis cl. Zosenthal adhuc mecum 
communicavit complura specimina inter tunicas ven- 
triculi 4natis clangulae Februario. et Mergi Serra- 
toris Martio 1827 in theatro anatomico gryphico re-. 
perta. Omnia erant feminea, excepto singulo singu- 
lae iurbae mari. Mediocris magnitudinis erant. In 
compluribus, praesertim junioribus e Mergo, corpus, 
licet postice incrassatum, hoc minus erat, ac in alas 
observatis, etiam majoribus ejusdem turbae, et cauda 
paulo magis attenuata et minus rotundato fine, quam 
in caeleris, Marium cauda etiam hic simpliciter fle- 


xa, alis ad apicem usque progredienübus. —— 


Observationes novae de Spiroptera. obvelata m. ?) 


. D. 20. Febr. 1827 dissecui Larum, minoribus - 
sui generis adnumerandum, de cujus specie autem 
non bene judicare valeo, cum vellicatus essel, ante- 
quam hoc respeciu eum potui examinare. In hujus 
oesophago reperi unam, in proventriculo complures 
i:Spiropteras obvelatas, egregie pellucidas, decem et 
novem feminas, tres mares. Quoniam hucusque hane 


1) Synops. p. 29. 2) De Helm. acanthoceph. p. 76. 
J) Vid. Obss. mearum de Entoz. P. L p. 10. 


MM WENT 


speciem nonnisi in spiritu vini per tempus servatam 
observaveram, excepio illo specimine, quod Novem- 
bri 1822 offenderam nec tum quidem accurate inspe- 


xeram, ista specimina recentia ad examinandum qmihi 


obvia avide contemplatus sum, et praesertim de znem- 
brana caput eorum obvelante nova et memoratu dig- 
nissima didici. Non est enim illa membrana pror- 
sus simplex et inflata, sed sustentatur //zeis circum- 
circa subtilibus, filiformibus , ordine regulari positis, 
superficiem bullae superantibus. Microscopium eorum 
dispositionem haud exacte docuit, melius lens sim- 
plex forts, sed tantum in vermibus aqua exemtis et 
perfecte siccis; cum ita autem vermes mox collabe- 
rentur, membrana illa corrugaretur, observatio diffi 
culter perficienda, verus slalus vix dignoscendus fuit. 
Res interim sequenti modo se habere videtur: Ante- 
rior sola pars obtusissima capitis a membrana libera 
est. Lineae, aut, si mavis, chordac, modo omnino 
aequali et regulari circum circa bullam suffulcientes 
ductae sunt, et ita nimirum, ut talis linea in ante- 
riore fine membranae, ibi, ubi haec affigitur. capiü 
vermis, incipiat, recla via decurrat ad finem mem- 
branae posticam, ibi arcu facto iterum  adscendat, 
marginem vero anteriorem membranae non atlingal, 
sed infra eum iterum arcum faciende (in latere op- 
posito arcui priori) denuo usque ad finem posticam 
membranae descendat, et tertio arcu. hic facto (iterum 
opposito antecedenti) ad marginem demum anterio- 
vem membranae adscendat el in ipso iste margine 
ierminetur. Quot iales lineae in ambitu bullae exi- 


- 


M. d vim 


stant, corrugatió hujus nimis celeris me impedivit 
conspicere. - Fibras transversales in toto bullae am- 
bitu microscopii ope facile distinxi. Os. prominebat, 
apertura ejus autem non dijudicabihs fuit. Iu apice 
caudae feminae obtuso microscopium monstravit ca- 
pitulum | quasi, minimum, rotundatum, pellucidum. 
Omnia specnnima libera jacebant in uw: supra 
nominatis, ab iis habitatis- 

:- Am: Schilling specimina feminea duo hujus Spi- 
roplerae d. 18. Aug. 1827 etiam reperit in oesophago 
Totani maculati Bechst. (T. fusci Leisl.) e 


unicum pariter femineum in oes. j$fernae risoriae 


DBrehm d..9. Jun. anni ejusdem. 


PHYSALOPTERAE SPECIES NOVAE... 


1) Physaloptera megalostoma mihi. : 
Tab P Fi 15.05 2 2 


Ph. capitis nudi ore magno simplici, cauda 
NUT maris alis inflatis ad. apicem. usque. decur- 
renUbus, feminae rectuiscula, obtusa. 

Hab. Yn proventriculo Falconis Visi Gryphiae 
anno 1826 a Z«rkhow reperü sunt mas et femina. 

Descr. Specimina ambo, a cl. &osenthal mihi 

. benevole communicata, curvata, masculum 1oto cor- 

pore, femineum parte posteriore, ut ca non. bene me- 

tiri potuerim. - Longitudo uWiusque interim. pollicem 

non attingit ; crassities mediocris, feminae quam ma- 

ris paulo major cst. Color flaviusculus. Mas op- 


lime conservatus, femina minus bene, ut rugae cor- 


' B d ii 


LI 


poris atque culis hic et illic paululum. elevatae inde 
. apparerent. 

Caput utriusque ultra corpus circum circa pro- 
minens os magnum et hians, circulare, nudum, mar- 
gime tumidissimo cingit. Corpus antrorsum, quam 
retrorsum, (cauda non simul sumta) paulo magis at- 
tenuatum, nudum. Cauda maris simpliciter et for- 
Uler incurvata, e/is inflalis antice in latere abdomi- 
mali late confluentibus ad caudae sensim altenuatae 
apicem obtusiusculum angustalis, nec ultra hunc pro- 
sredientibus. . Inter alas emergit penis salis brevis, 
sed aperte duplex. Cauda feminae est finem versus 
allenuata, recliuscula et obtusa. 

OQós. A Physaloptera alata V. quae alias in 
Faleonibus invenitur, haec diversissima est, conve- 
nire autem videtar cum Nematoideo, quod cl. Praun 
quondam in thorace Fulconis J'lvi reperit, cujusque 
iconem ill. Ziudolp io misit, qui secundum istam 
vermem (femineum) m. Entozoologia (M. 2. p. 375.) 
descripsit, in Synopsi (p. 186.) inter dubia entozoa 

. posuit, locoque posteriore ipse, illum esse Physalop- 
ieram, suspicatus est. 


; |. .9) Physaloptera bilabiata mihi. 


Ph. ore bilabiato, cauda feminae depressius- 
cula, subconica, maris utrinque ala. tumida, 
costala, apicem non attingente, 

IIab. Specimina tria masculina et duo feminea 
a Schillingio iu inlesüno, et unicum. femmeum 


ab eodem externe ad intestinum Zazz minoris d. 18. 


—- 9 — 


Maj 1827 reperta benevolentia cl. Hornschuehii 
mihi transmissa sunt. | 

D^scr. Longitudo feminarum in intestino reper- 
tarum pollicem certo non attüngebat, marium etiam 
minor erat. Cum priores spiraliter involutae, mares 
simpliciter curvati, omnes vero rigidi essent, accurate 
eos emetiri non valui. Ratione longitudinis hae Phy- 
salopterae valde crassae, feminae adeo semilineam 
diametro tenebant. Color albus. 

Corpus ad caput quam ad caudam magis atte- 
nuatum, nudum. Erat transverse valde rugosum, num 
a spirilu vini? Os bilabiatum, labiis sat magnis, pro- 
minentibus, obiusis, cum corpore conünuis. Jeminae 
habebant caudam brevem, paululum. depressam, sub- 
conicam, obtusiusculam, et ante apicem ejus enum. 
JMares gaudebant cauda adhuc breviore, paulum re- 
iroflexa, inque ejus latere utroque inferne erat cutis 
elevata, tumida, subelliptica, et in hac microscopium 
monstrabat qualuor costas satis fortes, rectas. Inter 
utramque alam emergebat in duobus speciminibus 
spiculum subtile, simplex, (uti in Ascaride spiculi- 
gera est, de qua observationes secuturas conferas, 
eliam hic vaginatum visum) in altero sat lenire, 
in altero brevius. | 

Specimen femineum externe ad intestinum Lanii 
memorati repertum cum aliis conveniens, sed tunica. 
involulum erat, e qua facili negotio id liberavi. 


un MATS 


STRONGYLI SPECIES NOVA. 


Strongylus cernuus mihi. 


Str. capitis subcernui gibbosi ore infero, inae- 
quali, nudo, corpore utrinque attenuato, 
bursa maris biloba, lobis aequalibus, cauda 
feminae conica, obtusiuscula. 

Hab. In int. tenui Ovis Zdrietis hispanici aegroti 
d. 13. Octobris 1826 duas feminas, in ejusdem int. 
crasso duos mares reperit Laurer. 

Degcr. JMares octo lineas circiter longi, tenues, 
albi. Corpus utrinque, sed ad finem posticum paulo 
minus attenuatum,  Capu£ subcernuum, corporis an- 
leriore fine perparum crassius, gibbum, bul/a cornea, 
uti illud Strongyli hypostomi, instructum esse vide- 
Aur, et habet os magnum inaequale, in latere abdo- 
minah. Caudae bursa in altero specimine ab illa 
allerius diversa. In priori enim in formam infundi- 
buli sensim a caudae fine dilatatur, ut in fine suo 
late hiet, in. ultroque latere vero magis elongatur, 
quam a parte dorsali et abdominali, quo oriuntur 
duo lobi laterales insignes, rotundati, qui in fine sub. 
incurvati sunt, Costae fortissimae, quarum laterales 
se in aliqnot ramos dividunt, fulcimento bursae in- 
serviunt. ;Spiculum genitale nec in hoc, nec in al. 
lero specimine apparuit. Hujus 6ursa incisuris illis, 
quibus lobi prioris efficiuntur, caret, praeterea autem 
satis cum illa convenit, latius aperta tamen est et 
formae magis irregularis. 


Feminarum altera decem, altera undecim lineas 


| -- X0 


longa, mediocris crassiüei; paululum sordidi coloris. 
Caput et attenuatio corporis uli in maribus. Cauda 
brevis, conica, fere recta, nde aulici Ova con- 
spicere nequivi. | 

Tubus intestinalis utroque in. sexu satis amplus 
est. Jartes genitales 1ternae translucent. 

Obs. Sirongylo hypostomo species affinis. Quan- 
Aum autem differat, J2udo/p hii descriptio *), Zrem- 
seri delineatio illius ?), et sequentes de eo observa- 
liones meae propriae doceant, si placeat has omnes 
cum descriptione Strongyli cernui comparare. Hic 
adducere solummodo congruens esse censeo, cernui 
capul ralione longitudinis et crassitiei corporis ha- 
bita minus. esse, quam hyposlomi, istamque solam 
differentiam prinio me induxisse ad accuratius examen. 


prioris. 


Observationes de Strongylo hypostomo Iud. Tab. £F. 
Fig. 6 — 9. 

Hujus speciei maxime memorabilis in. Ziupica-. 
prae iniestino  coeco ab Helminthologis Viennensibus 
delectae specimina nonnulla in Ovis Zfrietis intestinis 
crassis d. 7. Novbr. 1893 et d. 1. Jan. 1924 inveni, 
postea etiam multa, pari loco (int. crass. Ovis hi- 
spanicae aegrotac) d. 13. Octobris 1826 a Laurero 
inventa, mascula et feminea benevolentia cl. Zosen- 
thal mihi transmissa sint. 5 7 


1) Synops. p. 93 et 262. / DOM T TE 
,Q) eb Hein. "Taboo IV; 0d — A070. covers 


— 11 — 


. "Strongylos Rupicaprae quidem non vidi, nec 
aliunde novi nisi ex descriptione et delineationibus. 
modo citalis, ex his utrisque autem convenientia eorum 
€um Strongylis ovinis meis tanta elucet, ut, unius 
ejusdemque speciei quin ambo sint, non dubitandum 
,esse censeam. 

Longitudo .a me conservatorum marium a sex 
cum dimidia usque ad novem lineas circiter, femi- 
narum non disruptarum (id, quod perpaucae sunl) 
maximae novem lineas aut perparum magis aequat. 
* — Caput dicit Ziudolphi, Vir illustrissimus ,,sub- 
globosum, gibbum, sive parte muchali exstante.* 
Porro dicit: ,,Capitis bulla, qualis Strongylo armato, 
huic speciei pariter concessa esse videtur, sed den. 
uum vestigium in nullo specimine invenire licuit.* 
Haec effata in observationes meas optime quadrant. 
Bulla capitis vere cornea, uti in i$/r. armato, adest 
in nostro !), sed, uti Vir egregius memorat, alio qui- 
dem modo comparata. In Str. armato nempe bulla 
antice truncata, os terminale est, et hujus margo ante 
versum directus in dentieulos minimos circumcirca 
abit. In Str. hypostomo autem bulla obliqua dire- 
clione a latere anteriore ad ventrale ct posticum late 
iruncata oris hie siti, (ergo semi-inferi) circularis, 
valde magni, marginem non habet extrorsum dire- 


e ] j s 


1) Hoc ut extra omnis dubitationis aleam ponerem, aliquot 
specimina aéri exponendo penitus exsiccavi, quo facto totum - 
corpus flaccidum et deforme redditum est, ista bulla autem for- 
mam suam globosam prorsus servavit, et 05, uti antea, circulare 
€t integerrimum mansit. 


" 


clum et prostantem, sed penilus contrarie margo oris 
introrsum depressus hic format planum annulare, (ho- 


rizontale, si velis margimmem oris Str. armati nomi- 


nare perpendiculariter erectum) quod circumcirca me- 
dio percurrit circulus tenuis, quasi chorda subtilis et 
pellucida. Dentes in margine nulli adsunt, sed hic 
perfecte nudus et integerrimus est. Pars nuchalis 
exstans, de qua Vir optimus modo nominatus loqui- 
iur, ex eo ipso apparet, quod bulla inferne truncata 
est, hic ergo curvamine caret, quod in latere dorsali, 
servavit, ubi perfecte globosa est, uti in omni reli- 
quo latere. Strias (fibras) longitudinales, dense po- 


- 


sitas, microscopium in tolo bullae ambitu monstrat, - 


uirum hae autem bullae ipsi an cuti corporis eam 
obducenti sint, exiricare mihi non licuit. . Vero si- 
mile iamen est, eas culi esse el ampliandae et con- 
irahendae bullae inservire. "Vidi etiam in specimini- 
bus, ubi bulla prae alus pellucida erat, quasi pro- 
cessus culis breves, regulariter positos in anteriore 
ambitu bullae, marginem oris petentes, fibris magis 
cumulatis, uti credo, conflatos, qui illam opinionem 
confirmare videntur. 


Bursa caudae masculae semper rxeclimatae in 


plurimis speciminibus late aperta caudae fini ita ap- 


posita est, ut pars sua dorsalis aut recla via excur- 
rai, aut. cum latere caudae dorsali angulum tantum 
obtusissimum, latus bursae ventrale autem cum cau- 
dae latere ventrali angulum paulum acutum faciat. 
Praeterea in latere priori bursa longior el magis pro- 
iracta est, quam in posteriore, atque sensim ab illo 


—" EA. 


ad istud breviatur. (Ubi margines contracti eránt, fi- 
guras PDremserianae [Tab. IV. Fig. 2.] similes 
passim conspexi.) Costae forlissimae bursam omni 
latere. fuleiunt.— Spiculum | genitale. duplex est, ct 
uterque quidem penis vagina pellucidissima inclusus, 
e qua apice suo solo prominet, quaeque ipsum am- 
plitudine multum superat. Hanc organisationem ma- 
xime memorabilem, quam in pluribus Nematoideis 
jam observavi, amplius explicabo in descriptione se- 
cutura Ascaridis spiculigerae, quia in hujus maribus 
structuram penis et ejus vaginae perfeclius vidi, quam 
in alis vermibus.  Fissura, quae illic memorabitur, 
vaginae mihi in Strongylo hypostomo ante oculos 
quidem non venit, sed eam hic, uti ibi, adesse, to- 
tius habitus comparatio dubium mihi haud relinquit. 
Cauda feminae est obtusa, cum acumine bre- 
vissimo, haud valde tenui, obtusiuscule terminato. 
Omnium feminarum fere, quas vidi, cauda obducta 
erat materie brunnea. membranae aemula, quae inte- 
rim non lam firme adhaerebat, quin cultelli aut. alius 
instrumenli ope  abstergeri potuisset. — Organicam 
strucluram haec sub microscopio nullam monstrabat, 
Cauda marium iali sorditie inquinata non aut per- 
raro erat. 
Ova non inveni globosa, sed elliptica. 


Observationes de Strongylo inflexo fud. 


ARosenthalio nostro, cui tot Entozoa et de 
Entozois egregia ac nova, etiam observationes se- 
quentes de Strongylo debeo, cujus videndi occasio 


^s ^ 


VUE. EE. ' T" 


rarius. Hlelminthologis occurrit, qui autem respectu | 
organorum, quae habitat, inter maxime memorabiles . 
helminthes numerandus est. Amico aestimatissimo 
modo laudato enim contigit, Delphinum Phocaenam 
bis, Junio mense nimirum anni praeterlapsi, et eodem 
mense anni praesentis, dissecare, et in utroque .S/ron- 
gylos inflexos invenire. Vermes inventos mecum 
benevole communicavit, eorumque descriptionem hie 
exhibebo, postquam de habitaculo locutus fuero. — 

- Fossam temporalem, quae in Delphini eapitis 
utroque latere ab osse pelroso incipiens ad os ma-- 
xillare superius se extendit, plexus explet venosus, 
a vena jugulari oriens. Hanc utriusque lateris in - 
Delphino prius dissecto Strongylorum copia obsitam 
Anatomus gryphieus invenit. In tympani cavo, ubi, 
nullius alius loci eapitis mentione facta, istos vermes 
copiosos repererunt A7ein !), Camper?) et AL 
bers?), ne unicum specimen contra offendit." Cre- 
debat Vir celeberrimus igitur, illum venae plexum 
proprium vermium habitaculum esse, et, si in iym- 
pano occurrerent, illuc tantum, forsan inter ipsam 
Delphinorum dissectionem, locum natalem fugientes 
aberrasse, id quod ego amico concedere nolui, nixus. 


in observationibus Virorum modo citatorum, et im . 


1) Jac. Theod. Klein Historiae piscium naturalis Mis- 
sus L Gedan. 1740. » p. 27. secundum £u delphi Entozool. 
I. p. 86. et II. 1. P. | v. REEEA 


2) Camper, Yon Krankheiten. der '"Thiere. P. EM Ru- 
dolphi loco cit. posteriori. 


3) Rudolphi locis citatis. 


-— E am 


lanta copia vermium, quanta in tympano istis occur- 
rera. Sed examen Delphini hoc anno dissecti sen- 
tentiam illam prorsus confirmabat. llle anni prae- 
terili caelerum nimis putredine corruptus fuerat, quam 
ut ejus anatomia multum juvasset, et pulmones inde 
examinari non potuerant. ^ 

Satis bene conservatus fuerat contra Delphinus 
hujus anni. Denuo in Strongylos inquirens Vir lau- 
datus iterum in plexu venoso fossae temporalis dex- 
irae multitudinem eorum offendit, adeoque parte os- 
sis pelrosi, quae tympanum efficil, exsecta, pone hanc 
inveniebantur. Sinistri lateris fossam temporalem te- 
gentium mollium partem partium, ut rem ipse in- 
tuerer, integram, tympanumque suo statu benevole 
reliquerat, el me praesente cultro plexum totum nu- 
dum exhibens hunc Strongylis ubique repletum, pos- 
lea ilympanum cultro eüiam exsecans hoe pone et 
supra ns tectum monstravit. |Complura specimina, 
quorum aulem numerus anagnus non erat, in cavo 
tympani jacebant, alii in via a posteriore et externo 
latere tympani cavum hujus intrare conati. conspicie- 
bantur. Nullum dubium hic existere poterat de vero 
vermium nosirorum habitaculo, nullum, quin simili 
modo, quo in puellulis Ascarides vermiculares ex 
ano in vulvam quandoque transgrediuntur, e plexu 
venoso in tympani cavum aberrassent. Omnes fossae 
el excavationes cranii in tractu dicto Strongylorum 
plenae erant. 

Porro m ejusdem Delphini pulmonibus. et qui- 


(dem horum bronchiis non solum, sed in vasis san- 


LI 


«e 46 


! í 
guiferis etiam Vir. clarissimus multos Strongylos "Á 
fendit,. Credidi, vasa Strongylos foventia esse "venas, 
sed suspicans, arterias tamen eliam ab iis habitari 
forte, ab amico Laurero peti, ut rem accurale 
examinaret. Et hic reperit, arterias solas, neque ve- 
nas omnino, pulmonales eos fovere. Ipse ego vasa 
sanguifera pulmonum nonnulla forfice aperui, Stron- 
gylosque in iis reperi; in eorum truncis majoribus E 
mon solum, sed etiam 'in ramis minoribus, partim in 
glomera convolutos, partim extensos !). | 
Entozoa ergo in vasis sanguiferis non minus, 
quam in ullo alio animalium organo vivere possunt. 
Hic ea habemus e mammali, am. ZarEow osten-- 
dit?), Nematoidea in avis adeo corde obvenire. Cl. 
de Baer?) in molluscorum quorundam corde dete- 
xit Distomum novum. (JDistoma duplicatum sibi) 


1) Sero ad nos pervenit Áctorum dM Leop. Carol. Nat. 
Scrut. XIII. Voluminis secunda pars, tot tantaque nova de En- 
tozois a cl. de Baer conscripta continens, ut nondum haec le- 
gissem, cum Amicus gryphicus inventa sua mecum communica- 
bat. Cl. Vir ille autem ibi jam allegat, se in Delphini Pho- 
caenae (germ. nominat: Braunfisch) vasis sanguiferis etiam 
Strongylos invenisse, et quidem semel ex ejus vena azyga duos 
magnitudine insignes, quorum alter septem pollices longus fuis- 
set, eXtraxisse, porro in ejusdem arteria omm sex pelli 
longum reperisse. 

His lectis interrogavi Actosenthalium in litteris, annon 
ipse in aliis vasis, atque in Jam allegatis, vermes nostros repe- 
risset. Respondit, se adhuc reliqua cum visceribus conjuncta 
vasa curate examinasse,. Strongylos autem nullos offendisse; ve- 
nam azygam jum iu exsectione viscerum amotam esse, 


2) Obss. mear. P. I. p. 84. P. I 
3)l c. p. 988. Tab. XXIX. Fig. 1 — 15. 


— 417 — 

Utrum autem huc perüneant eliam, nec ne, vermi- 
culi illi, quos Z'ranc. Jos. Schmitz?) in Zlanae 
bombinae arteria mesenterica offendit, dubius adhuc 
sum. Forsan Entozois veris adnumerari non possunt, 
et infusoria potius sunt, quae, etiamsi in animalibus 
tantummodo occurrant, me quidem judice, Entozois 
accenseri non debent, licet auciores nonnulli. hoc 
merito fieri pulaverint. Videtur mihi enim notio En. 
iozoi nimis extendi, si e generibus vermiculorum, 
quorum aliae species extra corpora animalia. vivunt, 
alias, quae hucusque in animalibus solis repertae sint, 
ad illa trahere velimus. Entozoon verum non esse 
potest, nisi vermis, cujus genus totum, ad quod per- 
tinet, corpus animale habitat. Cercariae ad Entozoa 
. pertinere videntur. ?) | 

Descriptio Strongylorum. Yi prioris Delphini 
pàrum juvabant. Rupti, contracti, semi-dissoluti, ne 
unicum inter se specimen habebant, quod bonae de- 
scriptioni inservire potuisset. Minoribus omnes ad- 
numerandi erant, pollicem superasse nullum credo. 
Caput iruncatum, ore satis magno, orbiculari, nudo. . 
Caudae finis magis, quam capitis, attenuatus, illius 
apex non bene dijudicandus. Co/or fusco-sordidus. 

Strongylorum de posteriore Delphino exemtorum 
misit mihi cl. Zosenthal | | 

1) copiam e plexu venoso dicto, 


1) De vermibus inu circulatione viventibus. Diss. inaug. 


pliysiol. C. tab. lith. Berol. 1826, 8. 
2) CF. de Baer, l. c. p. 605 seq. " 


Me m 18- irme pd ^M 
2) complures e bronchiis lectos, | ^ 
3) nonnullos vasis sanguiferis "— frostli 

adhuc inhaerentes. lr e DN AA C 

1) li e plexu erant respectu eorum e pulmonibus | 
parvi — maximus, quem mensus sum, pollicem haud 
atüngebat — tenues, coloris sordide grisei ac lucide 
fusci; omnes caelerum plus vel minus corrupti, cute 
inflata, contracti rupüique. Caput satis attenuatum, 
truncatum, ore amplo, circulari, nudo. Cutis a ca- 
pite ut plurimum corruptione remota, quasi proiracta 
uli vagina, disünctissimas fibras longitudinales mon- 
strabat, circulares nullas. Inter multitudinem, quam d 
examini per mieroscopium subjeci, unum specimen 
solum habebat caput rotundato-obtusum, et os in- 
distinctum. Usque ad medium circiter eandem | cor- 
pus. xeünebat crassitiem, inde vero ad caudam sen- 
sim attenuabalur, et multo fortius quidem quam ad 
caput. Cauda ob malum statum non recte dijudi- 
cabilis, mox plane aitenuata, mox in fine incrassata, 
semper obtusa erat. .$exus discrimina nullo modo 
invenire valui; ova im aliquot speciminibus conspexi - 
summa copia accumulata, parva, irregularia. 

2) Strongyli e bronchus lecti jam multo majore 
magnitudine ab iis plexuum venosorum distincti erant. 
Sed aliae differentiae notabiles praeterea in  conspe- 
ctum veniebant. Status eorum aeque malus erat, ac 
modo descriptorum. | Longitudo semper plures pol- 
lices aequabat, maximi sex ct dimidium circiter. 
Crassilies ratione longitudinis habita exigua erat, ut 
Filarias potius, quam Strongylos examinare credi- 


— 19 — . 

dissem. - Color mediae partis brunneus, finis utrius- 
que lucidior, aut albidus. Antica pars erat crassior 
paululum reliquo corpore, interdum media mihi vi. 
debatur magis adeo, quam postica, attenuata, haec 
vero semper, quam caput, paulo tenuior manebat. 
In aliis fere eodem modo, uti in Strongylis e plexu 
venoso, corpus reirorsum — virum eliam a medio, 
an plus ultra, accurate dicere nequeo, cum vermes 
nimis corrupti essent — sensim ad caudae finem us- 
que, qui ipse vero iterum paululum crassior fiebat et 
obtusus, attenuabatur et valdopere quidem. | Ubi finis. 
postica crassior erat, vidi corpus obtuse quidem ter- 
minari sed a parle dorsali protrahebatur in caudam 
unciformem, incurvam, quae ex anteriore curvaturae 
parte emiltebat. processum ?) breviusculum, slylifor- 
mem, oblusum, et inter hunc et apicem caudae ob- 
tusum se aperiebat «7:5, prominens, labiis tumidis. 
Credidi primo, tali caudae forma instructa specimina 
esse mares, sed conspexi in unius corpore copiam 
corpusculorum (formae irregularis) quae pro ovis, et 
aliorum, magis elongatorum et tenuium, quae pro 
prole ovis jam exclusa habere debui. Sexus discri- 
men certum nullum obveniebat. Caput semper ob- 
tusum, ore, quod e medio apice prominere videba- 
iur, quod vero lente conspicere nequivi, nudo. 

3) Strongyli in vasis sanguiferis pulmonalibus 
ejusdem habitus, aeque magni et eodem modo colo. 
rati erant, ac ii e bronchiis, aeque corrupti eliam, ut 
.ommes reliqui. 


/* 1) C£. Rud. Entozool. II. 1. p. 228. 
| Dp 2 


: — 20 


ASCARIS. 
Species nova. . 


Ascaris heterotira mihi. — . 
A. capilis nudi, discreti, valvulis majusculis,- 
corpore poslice crassiore, cauda maris et 
feminae brevi, acutiuscula, hujus retractili. 
«Hab. Xn int. Charadrii pluvialis ipse d. 924. 
Octobris 1824 multa, ScAilling d. 4. et 5. ejusd. 
mensis 1826 ahquot specimina reperimus. 

Descr. Longitudo majorum pollicem et magis, 
speciminis unius a $chillingio reperti adeo ultra 
sesquipollicem aequat. Jnter specimina mea multa | 
mediocria et parva suni, quorum haec forsan semi- 
pollicem non superant. Cum vermes valde curvali | 
simulque valde elastci sint, exacle eos emetiri non 
valui. Crassities pro porüone longitudinis insignis 
est. Color recentium meorum erat sordidus, ovariis 
albis translucentibus; in spiritu vini omnia albida 
facta sunt. | 

Caput discretum, valvulis satis magnis, paten- 
tibus, obtusis. Corpus generatim antrorsum , quam 
reirorsum, magis attenuatum, plane nudum. Cauda 
marium. brévis, acutiuscula, feminarum fere eadem, 
sed retractilis, ubi tum corpus obtusissime termina- 
tum e medio fine emittebat acumen brevissimum. 
Num, et quo modo et gradu talis retractilitas caudae 
in maribus locum habeat, dicere nequeo, cum inter 
multitudinem unum specimen tantum invenerim, quod 
cerio affirmare possum esse marem, dum ante cau- 


A wr 


. dam exserta habet spicula duo, quae medioeris lon- 
gitudinis, valida autem sunt; hujus maris corpus pos- 
licum est etiam incurvatum. | Ova subovata, elliptica, 
aut formae irregularis tunica pellucida includunt nu. 
cleum multo minorem, opacum. 

Obs. M. Zudolphi *) e cl. Heus Dei 2 
nominant A4scaridem dubiam ab Helminthologis Vien- 
nensibus in Charadriis Himantopode , |. .-Horinello, 
Ocdicnemo et pluviali xepertam, quae nostra hete- 
roira forsan est. Nomen huic immputatum a cauda 
relracili desumsi, quae minimum paucis Ascaridum 
speciebus concessa esse videtur, nisi etiam sine pari 
sil, nam ipse tale quid vidi in Ascaridibus spiculigera 
el Serpentulo. Cum spiculigera in universum. valde 
convenit, et praecipue tantum mullo majoribus val- 
vulis oris ab ea diversa est. (Cf. sequentes de A. 
spicul. observationes.) 


Species dubia. 


À cl. Rosenthal mihi transmissa. est Ascarzs 
femiuea singula, quam ZarZomw anno 1826 repe- 
rera in oesopbago /featis cygnoideae, quaeque cir- 
ciler pollicem longa, mediocris crassiliei, antrorsum 
magis, quam retrorsum, attenuala est. Color sor- 
dide flavidus. —7aleulae oris magnae, exstanles. 


JMembrana wutinque infra valvulas incipiens, satis 


longa, haud valde lata, semilanceolata, corpus anti- 


1) Synops. p. 55, 
2) De Helm. acanthoceph. p. T0. 


6 wu 00. ua 


cum ornat. Reliqua corporis pars et cauda brevis, 
depressa, obtusa, nudae sunt. 


Haec - Ascaris speciei novae esse idet sed 
specimen unicum, femineum, speciei.condendae non 


sufficit. Praeterea hoc. specimen optimae indolis non 


est, ut, forsan etiam a corruptione, quam jam in in- 


teslino passum sit, aut a mala conservatione, aut ni- 
mis matura in spiritum vini immissione membrana 
lateralis bic illic constricta sit. Pro normali statu 


enim hae constrictiones nimis irregulares esse videntur. 


Observationes de Ascaridibus spiculigzera et va-: 


riegata fiud. 

Inter contenta proventriculi, forsan etiam ven- 
lriculi, JMMergi Serratoris, cujus intestina et viscera 
i492 "ys 4 MEN 
am. Schilling benevole mihi transmiserat, d. 26. 


Aug. 1823 reperi complures Zfscarides masculinas. 


el femininas, de quibus sequentia in Diarium notavi: 

;, Maximae ultra pollicem longae et satis crassae, 
mares interim maximis feminis, pro more Nematoi- 
deorum, minores erant. Color subfusco et albido va- 
riegatus (intestinis nimirum: albido colore pellucen- 
libus. Corpus caput versus magis, quam. reirorsum 


: ; i » 
attenuatum, nudum, mox post vermium ex avis pro- 


ventriculo remolioném centemplatum, crenatum, post. . 


quàm vermes autem per aliquod tempus in aqua ja- 
cuerant, laeve et. subtilissime: annulatum: se exhibe- 
bat. Caput. corpore tetiuifis, valvulis tribus exiguis 
et lentis ope tantum magnaque adhibita. opera, sed 
ium etiam dislincte conspicuis. Cauda marium om- | 


- 


wu — 290 — 
nium, feminarum interdum, incurva, aliarum subrecla, - 
ulrorumque apice brevissimo, acutiusculo gaudens. 
Marium spicula duo ante caudae apicem exserta, 
valde longa et subtilia, alterum interdum altero bre- 
vius, interdum alterum solum exsertum visum.  Znus 
ibidem se aperiebat.*t 

Cl. Hornschuch. postmodum specimina misit 
in JMergo Serratore a Schillingio d. 4. Jan. 1825 
xeperta feminea et mascula, ipseque adhuc inveneram in 
oesophago ejusdem avis d. 2. Febr. 1824 specimen 
femineum solitarium, de quibus omnibus similia ad- 
notavi. 

Nunc omnia, quae possideo, examinando video 
valvulas oris disünclissimas jam. lente debili, sub- 
discretas. 

Cum his conveniunt 4scarides, quas Schil- 
ling in oesophago et ventriculo /Mergi Merganseris 
lempore non nolato, in ventriculo /f/cae tordae d. 
24. Decbr. 1824 et in oesophago ct proventriculo 
Uriae  Troilis d. 17. Novbr. 1824 offendit, quas cun- 
clas examinavi, quarumque partem benignitate optimi 
Hornschuch dono accepi, aliaeque, quas idem Vir 
clarissimus mihi misit, sed, quod doleo, obliius sum 
adnolare, e qua ave sint; suspicor interim eas esse 
e Mergo JMergansere vel Serratore etiam. lierum 
aliae, quas ipse d. 1. Maji 1823 inveni in oesophago 
Colymbi. rufogularis, eliam conveniunt cum illis, 
cauda autem in ns longior, magis atlenuala, el acu- 
üor est. . Cum speciminà autem. a spiritu vini valde 
contracta sinl, hoc forsan inde venil. 


- 


- oi AR adn 


| 

In hac. Ascaridis specie nil magis attentionem 
movet, quam enormis longitudo et singularis structu- 
ra spiculorum duorum caudae masculae. Summae: 
lenuitatis sunt, elastica, curvata, pellucidissima. Post. 
quam in multis speciminibus. ea examinavi maxima 
diligentia, credo, me sequentia certo affirmare posse: 
Utrumque spiculum duabus partibus constat, pene 
proprio et vagina ejus. Haec, pellucidissima mem- 
brana ficta, inde a corpore vermis penem, apice ejus 
excepto, includit, altero in latere tota longitudine 
fissa est, et apertura gaudet terminali inaequali, obli 
que ad fissuram adscendente. Penis vaginae cana- 
lem longe non explet, sed in altero ejus latere sem- . 
per conspicitur uti canalis rectus, opacior, neque so- 
lum plus minusve, semper tamen haud multum ex 
apertura ejus terminali emergit, sed etiam interdum 
fissuram vaginae lateralem superans nudum suum ip- 
sius latus alterum revelat. 

Fissura vaginae lateralis primo mihi valde sin- 
gularis visa nunc necessaria videtur; nam mas coitum 
exercilurus necesse est ut penem in feminae vulvam 
immittat aut unà cum vagina, aut ut vagina sepona- 
^ tur aut replicetur, dum penis intrat. Priori modo 
marem agere non probabile est, cum vagina tanto- 
pere superet diametro penem, ut.obstaculum praebe. 
rel in coitu, si autem foris manere debet, anne ista 
canalis omnino rigida, simile aut adhuc majus oh-- 
staculum daret, nisi facili negotio a pene, salva forma 
sua, tota discedere posset? Hoc fissura possibile fii, 


/ 


| VE A 
cujus ope, dum penis vulvam intrat, sine difficultate 
ab hoc ad latus amovebitur ?). 

:Haec nunc Ascaris nostra cum /scaridibus spi. 
culigera unà et variegata, quas ill. ZJéudolphi de-- 
scripsit ?), convenire, omnesque tres unam eandem- 
que speciem constituere videntur. ln ommibus tri 
bus corpus nudum retrorsum crassescit; caput est 
lenue, in beati Dremserz iconibus Ascaridis spicu- 


ligerae ?), uti in meis, corporis fine antico ienuius. 


.) Eadem structura penis, credo, est omnibus in Nematoi- 
deis masculis, ubi sub microscopio spicula singula duabus lami- 
nis composita visa sunt, uti in Strongylo hypostomo (Cf. de- 
scriptionem p. 19.. CL JZVirzschii sententiam vero (vid. 
Allg. Encycl. von Ersch u. Gruber. rt. Ascaris) quod spi- 
cula (Ascaridum mascularum) duo sint laminae tantum, quae 
conjunctae penem forment simili modo, quo in locustarum fe- 
minearum ensi fiat, hac observatione perfecte refutari censeo. 
Spiculum utrumque re vera cylindricum esse videtur, sed pene 
per rigiditatem suam lateri vaginae uni se apprimente hoc la- 
tere ista prominet, quo cylindrica in magis irregularem aut 


quodammodo depressam formam transit, 


Ni omnia me fallunt, Vir optimus in Figurarum descri- 
ptioni suae Zscaridis reflexae sibi dictae (quam ctiam Scil 
lingius noster Majo 1824 in Caprimulgi europaei [punctati] 
intestinis offendit) adjectarum septima eandem structuram spi- 
culorum, quam supra ex Asc. spiculigera protuli, delineavit, 
ibique penes vaginis suis tantum longiores sunt, quam in Asca- 
ride nostra. Sed contra illam opinionem etiam loquuntur 4f- 
scaridis lumbricoidis spicula, quae teretia perfecte esse in duo- 
bus speciminibus egregiis colloctionis meae e Sue domestico mon- 
strare possum cuique. Cl. JuZ, Clequet (Anat. des Vers in- 
test. Asc. lombr. et Echin. Géant. p. 44.) se spiculum unicum 
semper in Áscaride lumbricoide tantum vidisse, dicit; sed duo 
habet, ut omnes Ascaridum reliquarum mares. 


2) Entozool. II. 1. p. 168 — 170. 
3) Icones Helminthum, Tab. V. F ig. 6. 8. 


dec DG, o 


Porro dicit Ziudolp Ai, valvulas capitis in Ascaride 


L| 


spiculigera tenui margine cinctas esse, talesque etiam 
sub microscopio in meis saepe vidi. Si Auctor lau. 
datus caput in Asc. spicul vocat discretum, in va- 
xiegata contra continuum, hae sunt differentiae, quae 
in speciminibus meis eliam observavi; ut plurimum "T 
conspexi valvulas plus minusve. discretas ; interdum 
.autem iam parum, ut continuum caput nominari po- 
iuisset.  Caudam. describit Vir illustrissimus in spi- 
culigera incurvam apice brevissimo, acuto, in varie- 
sala, cujus "unicum specimen et quidem femineum 
iantum invenit, obtusiusculam cum acumine brevi, 
acuto. AZremserus exhibuit caudam feminae spi- 
culigerae salis rectam, rectamque ipse inveni fere 
semper in feminis; sed etiam interdum paululum 
curvalam. Apex caudae in omnibus speciminibus 
meis subconicus est; tamen semel, et quidem in spe- 
cimine femineo, quod cum nonnullis alus utriusque | 
sexus in proventrieulo Alcae Picae repertum cl. Z2o- 
senthal mihi miserat, caudam prorsus uti in Fig. 8. 
Bremseri vidi, obtusissimam nimirum, et e medio. 
line proveniebat acumen conicum, breve, acutiuscu- . 
lum. Videtur ideo concessa esse huie speciei, et 
quidem ad minimum feminis, cauda retracüilis, quae 
aulem secundum observationes meas saliém raro re- 
trahi videtur, neque ill  ZudolpAi talem vidisse 
videlur. Si Vir optimus feminarum caudam minus. 
brevem, quam ilam marium dicit, hoe cum obser- 
vationibus meis omnino convenit. Marium porro me- 
.orum cauda, s. pars poslica corporis, semper forliter, 


saepe in annulum incurvala est, eodemque modo in 
Bremseri Fig. 6. exhibetur. ;Spicula genitalia ma- 
rum Zud olp hi nominat longissima, eorumque lon- 
giludinem duas tertias lineae partes aequare affert, 
sed in meis multo longiora sunt, certo aliquot li- 
neas longa. Vir illustrissimus porro dicit: ,,Quodvis 
(spiculum) parle quasi duplici sibi apposila, altera 
 tenuiore et parumper longiore, altera latiore et bre- 
viore conslat.^ |Partium autem harum ambarum al- 
lera brevior est vagina, cujus lateri alteri adjacet pe- 
nis, qui est pers illa longior, quia apice e vagina 
. prominet.  Zubum Asc. variegalae cibarium narrat 
Jiudolphi esse fuscum et oviductus albos circum 
eum esse volutos. ELEtiam in femineis meis ovaria 
isto colore translucentia observavi. Ova hucusque 
non mihi contigit videre. Quod demum ad magni- 
tudinem harum Ascaridum attinet, longitude maximi 
speciminis feminei, quod possideo, circiter seplende- 
cim lineas, maris maximi ultra pollicem aequat. — Zzu- 
* dolphi maximam spiculigerarum longitudinem duos 
pollices et longitudinem Asc. variegatae unicae a se 
repertae sesquipollicem aequare refert, Utramque no- 
minat crassiusculam. 
Helminthologos, quod scripsi leclo, meae assen- 
suros esse opinioni, quod dictae Ascarides conjungan- 
Aur, spero. Ascaridem spiculigeram Pelecanorum huc- 
usque non vidi, sed secundum descriptiones et ico- 
nes de hac dalas rem plausibilem habere debeo. 
Conveniunt omnes hae Ascarides eliam respectu or- 


T Y 


uU 


- 


ganorum a se habitatorum, quae sunt oesophagus, 
proventrieulus et ventriculus avium aqualilium. 
Incertus contra sum, utrum huc referam, nec 
ne, Ascarides alias, quas in int. Podicipedis?) mi- 
noris masculi juvenis Augusto 1826 am. Schilling 
invenit. Quae ex his mihi a el.. Zornschuch:o 
donatae sunt, denuo exacte examinavi. Specimina 
egregie conservata jam colore albo-se distinguunt ab 
Ascaridibus modo descriptis, quae omnes plus mi- 
. nusve subfusco.sordidae, et, si albidae etiam inter- 
dum, nunquam pure albae sunt. Losgitudinem haud 
bene emetiri valui, cum vermes vario modo curvati 
et rigidi simul sint. Tamen et majores (feminae). 
pollieem vix atüingant. Capu£ in iis paulo majus, 
corporis fine vix aut saltem perparum angustius, val. 
vulis rotundatis, epidermide etiam margiatis, jam 
lente debili facile conspicuis, discretis. Corpus po- 
slice crassius quam antice, inde a capile ad satis 
magnum spatium grosso modo annulatum, reliqua 
pars in maribus et minoribus feminis non, in femi- 
nis majoribus autem planius annulata est. Feminae 
adullae sunt crassiusculae, juniores et mares salis 
tenues.  Jarium cauda s. pars postica, eüam in- 
curva, sed interdum debiliter, nec unquam in circu- 
lum, uti saepe in Ascaride spiculigera mascula cur. 
vata est.  Caelerum cauda utriusque sexus uli in 
Asc. spic. descriptis se habet. .Spicula duo ommibus 


1) Nomen: Podiceps, quod significet germanicum: Steifs- 
fufs, pessimo modo contlatum cest, atque melius mutetur in Po- 
dicipes, edis. t 


e 


maribus exserla eliam longa, nunquam autem tanta, 
quam in Ascaridibus descriplis, licet adhue longiora 
videantur, quam illa in icone Premseriana (Fig. 
6.) et struclura conveniunt cum antea descriptis. 

Cum corporis anteriorem partem in prius dictis 
spiculigeris nusquam tali modo annulatam videam, 
caput etiam in his minus sit pro porlione corporis, 
quam in us e Podicipede minore, pro tempore sal. 
tem utrasque conjungere nollem. Differentia coloris 
etiam nolanda est; interim desideratissumus D rem- 
ser Asc. spiculigeras candidas exhibuit. Demum vero 
nec habitaeolo conveniunt, cum Ascaris Podicipe- 
dis sit intestinalis. !) 


De Ascaride Lavareti. 


Salmonem. Lavaretum aut totum, aut sola ejus 
— ventriculum et inteslina; primis anni iribus mensi- 
bus ter, secundo anni quadrante bis, tertio quater e&t 
quarto: demum  duodecies perscrutatus sum, et in eo 
quidem bis terlio quadrante et qualer quarto /sca- 
rides reperi 4scaridi obtusocaudatae Zederi ?) 


i 


1) In Museo Viennensi secundum ill. Rud olphi (Synops. 
p. 95. n. 97.) et cl. J£ estrumb (De Helm. acanth. p. 79) 
Jscarides (dubiae) conservantur in int. Podicipedum auriti, 
 cornuti, cristati, et minoris repertae, quae forsan huc pertineat. 
Cl. Na£terer etiam. in Podicipedis cujusdam Brasiliensis in- 
testinis offendit Ascaridem parvulam, quam AudolpAi (l. c. 
p. 664) dicit csse femineam, quinque lineas longam, crassiu- 
Sculam, valvulis distinctis, corpore retrorsum crassiore, caudae 
apice brevi, acuto, ante quem ano. Aliae Ascarides Podicipe- 
dum ex intestinis hucusque, quantum scio, memoratáe nom sunt. 


2) Vid. hujus: Erster Nachtrag. p. 98. seq. 


adc QU aa ht 


forsan adnumerandas. Earum unam in ventriculo, 
reliquas comiplures in intestino, interdum in appen- 
dicibus pyloricis, parte corporis haerentes detexi. 
Schilling praeterea solitariam in int. vel app. pyl. 
ejusdem piscis Aprili mense offendit. 

Hae Ascarides sunt parvae, haud ultra pollicem 
dimidium circiter longae, tenues, candidae. 

De .speciminibus primo omnium (d. 20. Julii 
1823) in intestino Lavareü reperüs sequentia adno- 
tavi in Diarium: ,,Ascarides valde parvae, nudae, an- 
trorsum tenuiores ac retrorsum, cauda attenuata acu- 
tiuscula.^ Novo examini in spiritu vini dudum as- 
servatas subjecturus inveni in lagenula specimina com- 
plura, /ongitudine a duabus cum dimidia usque ad. 
quinque lineas circiter longa, tenuia et alba. Corpus 
fere totum aequalis crassitiei, nonnisi anlico et po- 
stico fine attenuato, priori forsan paulo magis.  Ca- 
put fere truncatum, valvulis oris, reliquo corpore an- 
gustioribus, indisünctis, interdum antrorsum latitu- 
dine paulum auclis. Cauda sensim attenuata, obtu- 
siuscula vel obtusa. | JMemórana lateralis nulla. 
Partium internarum nunc ob opacitatem vermium 
praeter principium ubi cibariü nulla diihienniln. 
ZAnus ante finem caudae. "ONE , 

Secundo inveni d. 8. Octobris ejusdem anni in 
Lavareti intestino unam et in ventriculo pariter 
unam Ascaridem, quarum posterior minor quatuor . 
lineas, dum recens, parum superabat, prior haud 
multo major erat. Co/or albus. Corpus utrinque 
fere aequaliter , sed parum, altenuatum. Caput ob- 


UE Wm 


Mibi: J'alvulae oris speciminis minoris in- 
. distinctae, majoris distinctissimae, magnae. Infra has 
membrana lateralis, in specimine majore vero solo 

conspicua, exslans, sed tenuis, nec longa. Reliquum 

corpus erat nudum. Cauda apice brevi, obtuso ter- 
minata- Ab ore ad caudam decutrebat £ubus intesti- 
nalis rectus et-ante apicem. caudae az0 terminaba- 
tur. Partes genitales non discrevi. Haec de Asca- 
ridibus recentibus. Per aliquot annos nune in spi- 
rilu vini asservatas examinans inveni alteram (majo- 
rem) a spiritu aliquo modo contractam et deforma- 
tam,' inque hac partem posteriorem anteriore te- 
 nuiorem, dum in altera minus, licet etiam paululum, 
tenuior anteriore .poslerior esse videbatur.  JJem- 
branae lateralis capitis, quam tamen in vermiculo 
recenli conspexeram, ne vesligium quidem nunc in 
ulroque specimine animadverli. Corpus etiam plane 
nudum. 

Terüo inventarum in intestini Lavareti parte su- 
periore d. 24. Aug. 1825 recentium corpus, caput 
quam caudam versus magis, allenualum erat. Cauda 
.obtusa generatim cum mucrone perbrevi obtusiusculo. 

JMembranam corporis Jateralem microscopium qui- 

dem non monstravit, sed, dum vermiculi circumage- 
bantur, lentis opticae ope splendorem in latere cor- 
- poris utroque vidi, sine dubio ab illa membrana or- 

tum ducentem. Uno in specimine conspexi duo spi- 
cula brevissima ante caudae finem exserta. Ex par- 
übus internis nullam nisi canalem alimentarium sat 
amplum, recte descendentem, conspexi. Omnia spe- 


E 


ic MO C 


4 |d , 
.eimina candido colore gaudebant. Longitudo speci- 
minis maximi circa pollicem aequabat. — Etiam haee 
specimina novo examini haec scripturus submittendo 
omnia adhue candidissima et bene conservata offendo. 
Valde tenuia sunt. Attenuatio antrorsum quam re- 
irorsum paulo major. Jembranam corporis latera- 
lem uno in specimine e majoribus distinctissime | vi- 
deo, in alio, fere eadem magnitudine gaudente, mi- 
nime. lbi est subtilissima, jam caput etiam ornat; 
semper subülior facta caudam versus in utroque cor- 
poris latere descendit et ante finem caudae, usque 
ad quam progredi videtur, tandem evanescit. 

Quarto in intestinis Lavaretorum Octobri 1895 
reperla specimina singula neque in Diario aiit 
neque servavi. | 

Specimen contra a SSchillingio d. 7. Aprilis 
1825 in int. vel app. pyl. Lavareti repertum |exa- 
minavi. Habebat va/vulas capiüs satis magnas, et 
corpus infra eas ienuissima membrana utrinque or- 
natum. Quantum haec caudam versus procedat, non 
distnxi. Corpus antrorsum paulo magis attenuatum. 
Cauda, brevis, attenuata, obtusa. à 

Non vereor, ne nimis prolixus factus sim in de. - 
scribendis his singulis speciminibus Ascaridum in 
Lavaretis repertarum, cum tali modo Helminthologi - 
melius dijudicare possint, utrum ad speciem jam co- 
gnitam. referendae sint, an novam fortasse efficiant. 
Quod ad me atlinet, ad. Zscaridem obtusocaudatam 
pertinere mihi videntur. Nam corpus postice, licet 
parum, tamen generalim crassius est, quam antice, 


—— — -— 


cauda esl brevis, obtusa, el si mucro brevissimus, 
quem in speciminibus Augusto 1825 reperlis con- 
spexi, non seinper conspicitur, hoc a situ vermis sub 
microscopio, aut nimia interdum mucronis subtilitate 
forte pendet, aut demum retractilis est, nec Zudol. 
phi in specimine adeo decem et novem lineas longo 
(e Farione) eum offendisse videtur. Membrana late- 
ralis in paucis speciminibus meis quidem in conspec- 
tum venit, et contendere nequeo, num in cauda quam 
in capite magis coéat, sed primum aut ab acetate de- 
pendet, (Zedero ipso monenle, membranam in spe- 
ciminibus juvenibus vix conspicuam esse) aut a sub- 
ülitate membranae adeo in speciminibus jam magis 
adultis, qua subtrahatur visui microscopio eliam ad- 
juto, dum in moübus vermium tamen micando in 
utroque corporis latere sese prodit; et quoad secun- 
dum saltem ad caudam usque procedere membranam 
observavi. Canalem intestinadlem. Zederus. quidem 
in antico corporis dimidio rectum, in poslico contra 
fortiter tortum describit, sed sine dubio meritissimus 
Vir ovaria, quae ipse quidem nunquam, nisi forsan 
uno solo in specimine majore circum intestinum vo- 
luta conspexi, pro canali illo sumsit; talis enim for- 
ma intestini nullo in nematoideo unquam locum ha- 
bebit, nec me ipsum eam in quotquot horum exami- 
naüs unquam conspexisse memini?) His rebus me- 


1) Observationem tamen, contra hoc effatum quae videri 
posset repugnare, reticere nolo. Inu 4scaridis Galli inflexae ali- 
quot speciminibus Augusto 1822 repertis enim partem anticam 
tubi cibarii flexuose decurrentem conspexi. Hoc autem a ver- 


€ 


PEUT MEN: 


moratis demum argumentum minoris quidem pretii ad 
probandam Ascaridum Farzonis et Truttae atque La. 
vareti convenientiam adducere mihi permitto, quod ni- 
mirum generatim horum piscium entozoa magnam con- 
venientiam monstrent. Lavareto et l'arioni Spiroptera 
cystidicola (a me et Schillingio i prioris vesica 
natatoria reperta), illi et Truttae Zchmnorhynchus 


Proteus JV estrumb (a me?) in Lavareti intestino. 


inventus), omnibus tribus 7aenia longicollis commu- 


nes sunt. 


NEMATOIDEA QUOAD GENUS DUPIA. 
Hirundinis apodis. 


—. Intesüni recti. ZZrundinis apodis iunicae inte. 
riori d. 4. Junii 1824 reperi firmissime affixum. /Ve- 
matoideum solitarium, duas lineas et tres hujus quar- 
tas partes longum,, album, valde pellucidum, cras- 
siusculum, postice magis quam antüce allenualum 
visum, dum recens, in spiritu servatum autem. utrin- 
que aequaliter et parum attenualum, ore quam cor- 
pus angusüore prominente, obtuso, rima: sumplici, 
cujus finis uterque dilatatus, circumque quam mar- 
gines oris lorosi, cauda brevi, inferne obsolete con- 


mis cute externa aliquo modo contracta, quo canal's ille in se 
complicabatur, factum erat; nam speciminibus per quoddam 
tempus aquae immissis et sufficienter turgidis flexurae illae sol- 
vebantur et canalis omnino rectus evasit. "Talem habitum etiam 
xninime normalem in Asc. inflexa esse probafit specimina ejus 


loco indicato a me alio tempore reperta, quae intestinum recte 
descendens exhibebant. 


1) Forsan etiam a Koelreutero. (Vid. Nov. Comment. 
Petrop. T. XV. p. 513. secundum Rud. Entozool. II. 1. p. 213) 
. x 


—— UO 


cava, obtusa. nus ante finem caudae.  7ubus ali- 
mentarius salis crassus ab ore recte descendit. (e. 
nitalia non conspicua. à 

Cui generi hoc Nematoideum jungam, me nescire 


confiteor, Forma oris valde singularis est. 


Haematopodis ostralegi. 


D. 29. Septbr. 1825. postquam detraxeram 77ae- 
matopodis ostralegi internam ventriculi tunicam in- 
. veni in proventiriculo /Vematoideum solitarium, can- 
didum, duas lineas longum, fere recte extensum et 
satis tenue, formae auiem sane mirabilis. Corpus 
antrorsum parum, ad caudam salis attenuatum, — Finis 
anterior obtusus ore non disünguendo, a quo incipiebat 
membrana ienuis, sensim, pone caput utrinque de- 
currendo, crescens, aliqua distantia a capite derte 
fori, brevissimo, recurvo interrupta, tum eadem ]1a- 
üitudine, qua ante dentem cessaverat, pone hunc de- 
nuo incipiens, sed tum iterum decrescens, et mox, 
uü videbatur, evanescens. Reliquum corpus nudum. 
Cauda inferne excavata, brevis, obtusa, in ipso apice 
habebat papillam quadrigeminam, quam microscopii 
fortissima lens distinctissimo modo mihi monstravit, 
quaeque sane dignissima memoratu est, cum talis 
nusquam et nunquam in Nematoideo ullo observata 
et descripta sit. nus in initio caudae ex eoque 
paululum prolapsus erat. Znzestinum amplum recte 
descendebat. Aliae partes internae visui non se ex- 
hibebant. 

C 2 


— 96. — | 
Num haec est Spiroptera? "Tum Spiropterae bi- 
cuspidi affinis. est. 


Lari vidibundi. 


Am. Schilling Nematoideum femineum uni- 
cum in cavo nasi Lari ridibundi d. 7. Aug. 1826 
a se repertum benevole transmisit. [nter tres et 
quatuor limeas longum, crassissimum , utrinque, po- 
slice vero minus, allenuatum, ore gaudet circulari, 
margine tumido cincto, hiante, fine corporis postico 
obtuso, sed in caudam tenuem, conicam, acutam, 
brevem transeunte. "lotum corpus laeve, sine mem-- 
branis exstantibus; anterior ejus pars albida, caetera 
maximopere variegata, ovariorum et uleri amplioris 
gyris cum ovis albo, intestino fusco, in aliquot lo- 
cis sanguineo colore translucenlibus. nus ante ini- 
üum caudae. Jule inconspicua. 

Habitum, brevitatem et crassitiem insignem re- 
putando Physalopteram esse opinor. Locus, ubi 
Schilling eam reperit, insolitus est. Utrum pro- 
prius sit huic vermi, an hic casu tantum illuc dela- 
tus sit, tempus futurum fortasse docebit. 


. Caprimulgi europaei. 

Nematoideum singulum singulare reperit hujus 
anni Octobri mense am. ZLaurer in intestino. Ca- 
primulgi europaei, quod, in Museo zootomico Gry- 
phico servatum, examinandi copiam benigne mihi fe- 
cit cl. Zosenthal. | 


Qua cochlea septem spiris laxis torsi, satis crassi, 


— 39 — 


rigidissimi veram longitudinem. emetiri. non. valui; 
spiraruni nulla ratione habita. sesquipollicem circiter 
aequat. Color albidus; medii corporis pars dorsalis 
autem slria longitudinali sat lata. per medium hujus 
decurrente, lucidissime fusca, nolata est. Caput par- 
vum, subconicum, lateribus paulum excavaüs, ante 
apicem obtusissimum margine elevato cinctum, a fa- 
cie anlica spectatum telragonum est, angulis obtusis, 
ex quorum quovis su//cus duclus est recle supra su- 
perficiem apicis capitis in. et per angulum oppositum, 
Lerminatus in margine illo dicto elevato; vides 3a 
apicem capitis cruce impressa nolatum esse. Num 
in medio, ubi se decussant sulci, sit os, dicere ne- 
queo, licel hoe suspicer, nam nullo modo mihi pos- 
sibile fuit, os distinguere. À margme anlico usque 
ad basin suam caput obvelatum est memórana in- 
flata, bullam  oblongam referente, pellucida, angulo 
acuto a margine incipiente, postea paululum sensim 
ampliata, tum iterum sensim decrescente, et pone 
basin capitis novo angulo acuto se affigente corpori 
vermis. Ex interstiliis angulorum capitis Zizeae quat- 
tuor rectae, non elevatae descendunt per caput in 
corpus, earumque duae laterales saüs latae, albae, 
opacae, usque in apicem caudae ducuntur; debilior 
abdominalis est, debilissima dorsalis, qua stria tenuis, 
pellucidula tantum se exhibens.  Lineae laterales 
notabile discrimen faciunt inter latus vermis dorsale 
et abdominale, nam prius convexum est, et allerum 
fere planum; latus dorsale omnium spirarum inde 


euam externum, abdominale internum est. Corpus 


SPON MEAE 


antice et postice: subaequaliter attenuatum, per reli- 
quam (maximam) parlem fere unius ejusdemque cras- 
sitiei. Cauda perparum depressiuscula, obtusa, e 
eujus apicis medio azus paululum prominere videtur. 
Cutis fibris longitudinalibus, fortibus composita, tam 
Slricte iensa super corpus totum est, ut hoc quasi 
splendore tendinis micet. De partibus internis mil 
ccerli proferre valeo. — 

Femineum specimen esse videtur. Cujus gene- 
rs sit, dubium manebit, donec mares invenüi sint. 
Caput crueiferum, cuüs- fibris longitudinalibus con- 
flata et tantopere intenta, lineae quattuor corporis. 
eadem lege, uti videtur, exaratae, qua eae Ascaridum - 
quarundam, e. g. Asc. lumbricoidis, — omnia haec 
vermem istum maxime memorabilem reddunt. 


OBSERVATIONES 


DE 


ACANTIOCEPHALIS. 


Species novae. 


1) Echinorhynchus inflatus mihi. 

Ech. proboscide longissima, subclavata, unci- 
nis subtilibus dense armata, collo brevis- 
simo, corpore brevi, crassissimo, utrinque 


attenualo. 


Jab. ln. Haematopodis ostralegi intestino tenui 
a me d. 29. Septbr. 1825., a Laurero in int. Cha- 
radrii . Hiaticulae Junio 1827." complura specimina 
reperta sunt. 

Descr. Majorum meorum /ongitudo sesquilineam, 
latitudo medii corporis interdum lineam dimidiam 
aequat. Specimina ab amico modo laudato reperta 
a linea usque- ad tres cum dimidia lineas longa, ma- 
xima lineam cerle lata sunt. . Color omnium can- 
didus. 

Proboscis longissima, tenuis, a basi ad apicem 
crassilie. sensun, sed haud multum, crescens, uncinis 
minuus densissime obsita, generatim e latere antici 


JU 


RN CN 


corporis transversim egreditur, sed uno in specimine 
(e Charadr. Hiat.) vidi maxime porrectam, et ibi cor- 
pus erat in fine suo paulum incurvum, et ex hoc 


fine egrediebatur collum cum proboscide, parum in-- 


clinatum tantum ad latus. Quot uncinorum pro- 
boscidis series obtineant, afferre nequeo, cum nimia 
in distinguendis uncinulis singulis obveniat diffieul- 
tas. Collum brevissimum sensim in corpus abit. 
Hóc mox latitudine valdopere crescit, ut adeo supra 
allegatlam in nonnullis speciminibus assequalur, ad 
caudam ium iterum sensim decrescit; caudae apex 


plurimum satis crassus, truncatus, interdum obiter in- 


cisus. In duobus speciminibus caudae finis est ma-- 


gis attenuata, obtusa. Unico in specimine. e fissura 


caudae terminal emergit vesicula duplex; caeterum 


sexus distinguere haud valui. Ex partibus internis 
distinxi unico in specimine ex meis receptaculum 
proboscidis, quod parum aberat, quin medium cor- 
poris attigisset, et Jemniscum alterum perparum ul. 
tra finem posteriorem receptaculi illius descenden. 
tem. In speciminibus Gryphia missis conspexi 7e- 
mniscos proboscidis medium corporis haud aitingentes. 


.In horum corpore marium translucebant duo testi- 


culi, feminae includebant copiam: ovorum elongato- 
rum, tenuium, subellipticorum. 

Obs. Echinorhynchi mei intestino Haematopodis 
haud firme infixi erant, ut sine difficultate forcipis 
ope detrahendi essent. Motus eorum nec aquae te- 
pidae immissorum conspexi. 


Etiam plurima specimina Gryphica baud difficul- 


a-— Al. 


ter cum proboscide integra extraxi, quod vero in ma- 
ximis horum perficere non valui, nam firmissime in- 
fixa haec, vi adhibita, proboscidem abruptam tum re- 
linquebant. Multam operam igitur navavi, ut ope 
forcipis et scalpelli subtilium  proboscidem liberarem 
et ab adhaerentibus partibus mundarem. Sed — pro- 
boscidem nullam híc inveni, ejus loco contra nodu- 
lum collo brevissimo insidentem. Licet hunc a tu- 
nicarum intestini parliculis, quae firme cum eo con- 
creverant, purgare nequiverim, tamen certo affirmare 
possum, proboscidem híc non adfuisse, quam sine 
dubio instrumentorum dictorum adjumento nudavis- 
sem, et simili igitur metamorphosi ista Echinorhyn- 
chorum species subjecta esse videtur, cui Echinorh., 
polymorphus AJremseri subjectus est, quod nimi- 
rum provecta aetate proboscis sensim in bullam in- 
ermem transeat. laec opinio eo confirmatur, quod 
in omnibus nostris Echinorhynchis minoribus (juni- 
oribus) proboscis adesset, et in maximis (senilibus) 
solis nodulus loco proboscidis inveniretur. 

2) Echinorhynchus globicollis mihi. 

Ech. proboscide inaequali dense munita, collo 
longo antice subgloboso, corpore longis- 
simo tenui. | 

Hab. ln intesüno Lari maximi maris Schil. 
ling reperit specimen unicum d. 17. Decembr. 1825. 

Descr. Vermis duos pollices et quattuor lineas 
longus, gracilis. Color corporis subflavescens, colli 
et proboscidis albus. 


Proboscis uncinis subtilibus dense armata, lon- 


—- 42 — 


gitudine et crassitie. mediocribus, e duabus partibus 
consiat, terminah nimirum brevissima,  cylindrica, 
iruncata. (haud- plane exserta visa), el posteriore ad 
minimum ter longiore, etiam crassiore, quam ante- 
rior est, tereli, in medio debilissimo modo constricla, 
antrorsum parumper ad partem terminalem decre- 
scenle; e colli parüs anticae subglobosae latere an 
gulo recto prodit. | ( | 

Collum enim singulari forma. gaudet. | Ultra. ses- 
quilineam longi pars antica est subglobosa et quam 
reliqua. postca multo crassior. In hane aulem illa 
sensim abit et cum parlis poslerioris pars poslica 
iterum paululum crescat, medium inter partem sub- 
globosam et corpus vermis colli tenuissimum est. 
Uncinos in toto collo nullos vidi. 

Corpus gracile a parle anteriore collo proxima, 
:ad dimensionem. irium linearum circiter sensim, sed 
parum, latitudine crescit, inque hujus parüs medio 
satis profunde et late constrictum est, pone partem 
hanc crassiorem incipil. sensim. decrescere, majorque 
pars reliqua una tenuitale decurrit usque ad finem 
paululum auctum et obtusum. 

Obs. Maec Echinorhynchi species collo sane 
maxime singulari ab omnibus hucusque. cogniüs et 
deseripüs differt. Pars colli subglobosa cum bulla 
Ech. filicollis, tereticollis etc. confundi nequit. 

Y 


Observationes. de Echinorhyncho Acu. 


Reperi d. 1. Apr. 1824. complures Zchinorhyn- 
chos JÁcus in imlesünis Gadorum Callariarum duo- 


— 


rum, omnes candidos, paucis pallidissime carneis ex- 
ceplis. Feminarum cum il. Ziudolphii descn- 
plione convenientium majores duos pollices non attin- 
gunt. Jares feminis plerumque ultra duplum mino- 
res sunt et in fine caudali interdum gaudent vesi- 
cula genitali. Aliud discrimen inler mares et fe- 
minas haud inveni. — Corpus hujus Echinorhynchi 
ad finem anteriorem etiam paululum attenuatur et. 
in eo quidem magis minusve oblique iruncalum esl, 
quo emittit proboscidem, vix collo instructam, cor- 
poris truncato fine multo tenuiorem, linearem. | Quot 
uncinorum seriebus ipsa munita sit, observare ne- 
quivi. Complurium caudae finem vidi esse colore 
luteo tinctam. Num hie in coitu a semine virili ef- 
fectus? Postquam legi cl. Juli; Cloquetii obser- 
vationem de coitu Échinorhynchorum : Gigantium, 
hoc mihi valde probabile est. ") 


, 4 Cum haec observatio egregia coitum Echinorhynchorum 
verum (quem talem cl. IVitzsch quidem jam dudum suspica- 
tus erat) ") clarissime demonstret,  meritissimi Viri ipsius 
verba allego. Dicit: J'ai trouvé dans  l'intestin  gréle 
d'une truie, qui venoit d'étre éózorgée, deux échinorhynques ac- 
couplés. Leurs tétes étoient fixées dans les parois intestinales, 
à certaine distance l'une.de l'autre; la queue de la femelle était 
recue dans l'espéce de cupule de celle du mále, qui l'emboitait 
exactement et lui était assez adhérente, je pus observer ces 
vers ainsi accouplés pendant huit à dix minutes; je n'appercus 
aucun mouvement dans les organes génitaux, et lorsqu'ils se 
furent séparés spontanément, la quene de la femelle rc:ta cou- 
verte d'uue humeur blanchátre, épaisse, tenace, que je regrette 
de n'avoir pas examinée au microscope. L/'organe Pi du 
mále ne se retira pas dans le ventre aprés la séparation." (Vid. 


*) Vid. Allgem. Encycl. von Ersch und. Gruber. 'Th. I. 44r. 
Acanthocephala, € 


| — 44 — 


De Echinorhyncho tereticolli. 


Cl Jfestrumb in opere suo: ,,De. Helmin- 
thibus acanthocephalis" duas res contendit, quas 
observalionibus quibusdam in Zchinorhynchis tere- 
ticollibus e Salmone Lavareio d. 8. Octbr. 1893. 
facüs refutare possum. 

Primo dicit: (|l c. p. 58) ,se dubitare , num 
omnibus Echinorhynchis vis data sit, proboscidem 
pro lubitu retrahendi et emittendi, tales motus in 
ills, quorum proboscis insideat bullae sphaericae, 
aut semper, ut in Proteo sibi: dicto", (quo pertinet 
Ech. tereticollis Ziud.) ,,aut provecta aetate tantum, 
uli in Ech. polymorpho et sphaerocephalo Bremseri, 
vix admillendos esse. De his posterioribus Echi- 
norhynchis careo observationibus, in Echinorhyncho 
tereticolli vero retractionem et emissionem probosci- 
dis conspexi. Fiebat hoc, ut semper fit, cum pro- 
boscidis inversione, et tota proboscis iia intra bul. 
lam abscondebatur. Saepe etiam tum vermis col- 
. ]um brevius reddebat, sed bulla hoc minime intrabat, | 
licet alio tempore, verme collum maximopere exten- 
dente, illa tantopere angustaretur, ut collum. crassi- 
üe parum superaret. 

(Secundo contendere posse aluit Echinorhyn- 
chos, dum viverent, liquida per cutem absorbere haud 
posse, talemque absorptionem nonnisi post mortem 


Anatomie des Vers intestinaux, Ascaride lombricoide et Echi- 
norhynque Géant, par Jules Cloquet. p. 99) 


— 45 — 


fieri, quam rem confirmari eo opinatur, quod Echi- 
norhynchi in muco intestinali adeo liquidissimo sem- 
per flaccidi et rugosi reperiantur. In Ech. tereticolli 
eodem vero, in quo motus proboscidis, eliam obser- 
vavi, hos vermes vi praeditos esse, fluida pro lubitu 
per cutem suscipiendi et expellendi. Aquae enim 
immissus Echinorhynchus meus mox tumefiebat, mox 
corrugabatur et flaccescebat, talesque mutationes saepe 
repetebat. 5i nunc eliam concedere debeam, Echi- 
norhynchos vivos in inlestinis animalium raro (num 
nunquam?) tumidos reperiri, hoc forsan a liquidi in 
intestinis contenti semper minore, quam aquae purae, 
tenuitate dependet, et sine dubio, dum viget in in- 
testino, majore etiam, nimiam fluidi copiam a se ar- 
cendi, vi gaudebit, quam aquae fontanae purae, sibi 
infestae et mox lethiferae immissus retinere valeat, 
Observatione mea saltem probatur, non solum post 
mortem Echinorhynchorum cutem fluida absorbere. 
Ni valde fallor, ab aliis Echinorhynchis etiam. quam 
maxime iumidis et teretibus proboscidem per tem- 
pus quoddam retrahi et protrudi conspexi. 


De Echinorhyncho globocaudato Zederi et de 
convenientia ejus cum Echinorhyncho polyacan- 
thoide meo. ?) 


Echinorhynchos complures, quos d. 23. Januarii 
1527. in Strigis Aluconis intestino repereram, attente 
contemplando, haud parum gavisus sum, in iis om- 


1) Descr. in Obss. meis de Entoz. P. I. p. 24. 


, 
A | 


«—Á EB oo 


nes me notas Ec. polyacanthoidis m. invenisse, si 
autem. Echinorhynchum talem in sirige ulla invenis- 
sem, ante conscriptum et editum observationum meae 
rum fasciculum primum, novam illam Ech. polya- 
eanth. speciem in eo non offendisset benevolus lector, 
nam Zchinorhynchus Jive: meus, et globocauda- 
tus.Zederi vere unam eandemque speciem efficiunt. 
Non miror autem, me in talem errorem incidisse, 
postquam descriptiones Zc. g/obocaudati a Ze- 
dero?) Rudolphio?) et ZU estrumbio ?*) datas 
legi et cum Echinorhynchis a me in strige inventis - 
comparavi, nam omnes hae ires perfectam ideam 
vermis nostri non subministrant. Omnis error vero - 
a colli, quod Zudo/ph: et JY'estrumb probosci- 
dis posteriorem partem nuncupant, et a caudae sin- 
guláribus formis ortus est. Non capio, qui ill. Ziu- 
doiphi collum a proboseide non disünxerit, cum . 
haee tamen ab illo omnino diversa sit, tota longitu- 
dine crassior quam collum, et uncinis licet subtili- 
bus, tamen, quam ii colli sunt, multo majoribus ob. 
sita. Proboseidis uncini jam opüca lente debili con- 
spiciuntur, dum ii colli vix forti bene distingui pos-- 
sunt. Haec etiam fuit causa, cur Zederus, obser- 
vator quidem exactissimus, sed microscopio compo- 
silo raro usus, uncinos colli nullos descripserit. Porro 
caudae descriptiones me confuderunt. Zederi hic 


1) Erster Nachtr. p. 128. 
2) Entozool. 1I. 1. p. 264. Synops. p. 314. 
3) De Helminth. acanthoceph. p. 12. 


j — 41 — 


parum exacla etiam. optimum praeceptorem, meum ") 
credere fecit, illum verbis: ,corpore postice globoso" 
vesicam. genitalem masculam designasse, sed nonnisi 
finem corporis paulum ampliatam et rotundatam ab 
illo his verbis comprehensam fuisse, clarum mihi 
evasit, cum caudae subglobosae in latere Echinorhyn- 
chorum meorum illo, quod lateri corporis. concavo 
(nam semper plus minusve incurvi sunl) adjacet, ri- 
mam  disünclissimam | longitudinalem — conspexerim, 
quam Zederus etiam describit. Haec rima magnis 
et parvis aequali modo est. In uno ex speciminibus 
mediocribus vidi in hoc latere caudae subglobosae 
vesicam magnam, translucentem, et haec sine dubio 
est vesicula genitalis vera. 

Ut certus fierem, utrum Ecbh. polyacanthoides 
specie omnino conveniat cum globocaudato, nec ne, 
specimina quinque, quae ex illis a cl. ZarZos (uu 
l. c, indicavi) in Falcone Milvo reperüis cl. ZJosen- 
thal Museo meo benevole donaverat, denuo con- 
lemplatus sum, et non solum didici, ulrosque ex 
asse convenire, sed de rima caudae subglobosae me- 
lorem etiam notiüam acquisivi.. Hanc rimam nimi- 
rum in duobus tantum illorum speciminum offendi, 
et quidem eodem modo formalam et sitam, ac in 
Ech. globoeaudatis. Horum duorum Echinorhyncho- 
rum cauda, uti globocaudatorum omni latere rotun- 
data est. In reliquis tribus cauda, uü l. c. p. 95. 
descripsi, altero latere in apiculum proiracta est, ibi- 


1) Entozool. YI. 1. p. 263. ' 


ue ub 

que ne vestigium quidem rimae conspicitur. Hinc 
elucet, rimam illam nonnisi retractione apiculi illius 
oriri, nec esse fissuram, quae in corpus Echinorhyn- 
chi penetret, id quod e descriptione Zeder; con- 
cludi posset. Clarum etiam hine fit, tubulum .cur- 
vum, qui secundum ejusdem auctoris praeclari verba 
globulum caudae vasi retorto similem reddit, nil esse, 
nisi illum ipsum apiculum, qui autem, saltem in spe- 
ciminibus meis (e Milvo) nimis brevis est, quam ut 
tubuli pleno jure nomen mereatur. 


OBSERVATIONES | 


TREMATODIBUS 


MONOSTOMUM. 


Species nova. 


JMonostomum microstomum mihi. 


Tab. FK. Fig. 10. 11. 


L4 


M. elongatum, depressum, antice attenuatum, 
poro terminali exiguo, cauda obtusissima. 

Hab. 1n cavo thoracis et abdominis Zulicae 
atrae Barkow Gryphiae puitngprcnl quattuor speci- 
mina reperit. 

Descr. Horum Monostomorum a me examina- 
torum duo integra sunt, ierüi cauda et quar pars 
anterior desunt. | 

Longitudo utriusque integri septem lineas, /ati- 
iudo ante finem posticum circiter duas aequat. Spe- 
cimina laesa ejusdem magnitudinis fuisse videntur. 

Corpus fortiter depressum, excepto fine antico, 
qui pone porum (os) terminalem, exiguum, margine 
tumido instructum, in latere utroque convexus est, 
a poro sensim lalescit, tum aequali fere latitudine 
àd caudam obtusissimam decurrit. À poro ad utrum- 

: D 


que corporis marginem descelidi linea albida, inae- 
qualis usque ad caudae apicem, "ubi ambae se con- 
jungere videntur, sine dubio vasa nzutritia. Has in- 
ter lineas corpus gaudet colore fuscescente, margines 
,ejus sunt lucidiores, quasi lucide fusci (uno in spe- 
cimine adeo virescentes) et albido variegati , quod 
praesertim dicto in specimine valde distinctum est, 


in reliquis non ita. Nec cirrus, nec porus genitalis | 


conspicui sunt. 
His conscriptis am. Laurer Gryphia adhuc mi- 
hi attnlit quattuor hujus speciei Monostoma a se 


Martio 1828. reperla in Grue cinerea, cujus arteriae 


asperae in cavo sterni insederant. lorum maximi 
longitudo octo lineas et dimidiam, minimi septem et 


ejus quadrantem, maximorum /a/itudo summa medii 


corporis duas lineas aequat. Corpus planum, albidi- 


coloris. JPorus genitalis ore parvo multo minor in 


arcu anteriore canalis nutriüi situs est, non in o- 
 mnibus vero distinctus. Canales nutritii eam in. his 
ut in speciminibus e Fulica ad caudam arcu conjungi | 


videntur, et colore obscuro sunt, uti ovaria inter 
utrumque - € sita. 


HOLOSTOMI [^ " 


Species nova, a "Bremsero pe peram cum Holo- | 


Stomo variabili Nitzsc hi 1 i confusa. 


- 


Cl. J"Vitzsch in Tabulae éituicindilidi suae 
Holostomorum in Encyclopaedia generali saepius lau- 
dala adjeciae Figuris 11 — 16.  Holostomum varia- 


^ 


bile sibi. dictum (7?udo/ph:zo Amphistoma maero- 
cephalum) delineavit varias seeundum formas, quibus 
hoc entozoon sibi occurrisse narrat, . In Fig. 14 — 16. 
videmus parlem corporis anteriorem, quam ill. 7g- 
dolphi nuncupat caput, contractam, in Fig. 12. 13. 
expansam, in omnibus autem eam, quam posteriorem 
lerelem, multo breviorem, et bene nobis cogitare pos- 
sumus, vermiculum eundem, vario tantum statu, ex- 
libitum esse. Idem non valet de figuris, quas desi- 
deralissimus Zremser in leonum .Helminthum 'Ta- 
bula VIII exhibuit, Ego saltem non capio, qui Fi 
gurae 18. 19. 21. et 22., quibus IIol. variabile cum 
corporis antica parte delineatum est quam postica 
multo breviore, et contracta, (qua ipse semper adhue 
id reperi atque pariter omnes. adhue Helminthologi 
repererunt, excepto /Vi£zscAio solo, uti videtur) .et 
Figurae 17. et 20., in quibus vides corpus anlicum 
lantopere expansum, ut multum superel posterius 
teres, unum eundemque vermem sislere possint. Quae 
similitudo. est. figuris utrisque et. quomodo quispiam 
ibi imaginare poterit transitum inler tam diversas 
formas? Quam parum laütudo pars anticae. eam 
posticae. antecedit in. figuris D remseri prioribus? 
Et in. F. 20., ubi pars anterior. duplam longitudinem 
posticae tenet, laütudime dimidia posticam superat! 
Annon, tam elongata, eo tenuior, et tenuior quidem 
adeo, quam postica, fieri debuisset? Sed. — qüae 
crassilies parietum partis expansae? | | 

Fateor, meipsum quondam, scribendo de Amphi- 


D2 


A 


slomis quibusdam ), Zremseri Figuram 90. alle- 
gasse, ut demonstrarem convenientiam Holostomorum 
Nitzschii utriusque divisionis, sed re melius: per- 
pensa illas confirmandae isti convenientiae nequa- 
quam posse inservire, convictus sum. Beatus Vir, 
me judice, hic duos plane diversos vermes delineari 
curavit , quorum primum, Holostomum ' variabile. 
ANitzsch. s. Àmphistema macrocephalum Rud. si- 
stunt Figurae 18. 19. 91. 92;, secundum contra (Fig. - 
17. 90.) Holostomum primae est subdivisionis (JVi£z- 
sehii ) Holostomo excavato N. (Amphist. excav. 
AKud.) proximum. | T 
^^ lpse ego reperi in int. Falconis Buteonis. Ja- 
nuario 1826. et Falconis Nisi Novembri. 1827. ver-: 
miculos eosdem, quos Zremseri figurae 17. 90. 
exhibent, quorumque posteriores recentissimos exa- 
minatos hic describam. | | Pr 
Longitudo speciminum adeo maximorum lineam 
on atüngit. Co/or est candidus. 
^ Pars antica plana meorum Holostomorum "is 
Amphistomi Jremseri (Fig. 20.) posteriorem tere- 
tem semper plus minusve longitudine, et omnino 
expansa etiam latitudine superans spathulae formam 
habet antrorsum paulum angustatae, rotundatae, ex 
cüjus apicis medio prominet porus parvus, rotundus, 
- tumidulus (os). Per partem hanc decurrunt usque 
ad partem teretem aliquot lineae albae, opacae; si 
vermiculi microscopio inspiciuntur, apparet canalis 


1) Obs mear. P. I. p. 37. ' 


r4 


— 059 — 


 alimentarius parvo spatio pone os biparüitus et ita 
parlem corporis terelem adiens, ubi non magis trans- 
lucet. Z)uo tori, uü D remserus delineari jussit, 
unà formam elliptieam efficientes finem partis versus 
planae conspiciuntur. (Porus ventralis ud d. Pars 
haec saepe non expansa, sed magis- minusve a late- 
ribus concurvata se exhibebat; si ad maximum in. 
curvala erat, referebat tubum cylindricum, antice obli- 
qua aperlura hiantem. Nequaquam hoc statu vero 
abbreviata erat, et similitudo nulla cum. Amphistomi 
macrocephali capite (capitis voce sensu Rudolphiano 
adhibita). oriebatur. Pars corporis postica leres ma- 
xime varias formás monstrabat, tum magis extensa, 
elongata, tum magis abbreviata erat. Per cjus me- 
dium decurrebat intestinum quoddam, forsan ute- 
ris (). Aperturam posleriorem non vidi. Ova in- 
veni extra vermes magna, subovalia. 

Partim motus, sed valde debiles, aquae tepidae 
dàmmissi exercebant, | 

Specimina supra memorata e ZJa/cone Duteone 
ejusdem invenio circiler magnitudinis, parle anteriore 
plana utplurimum etiam longiore quam postica lereli, 
interdum huie subaequali, semper latere, caeterum 
convenientia cum illis e Niso. 

Am. Schilling adhuc mandavit specimina a 
se in int. Z'a/conis lagopodis Octobri 1826. reperta, 
quae dictis paulo majora sunt, ut maxima lineam. 
longitudine vel superent, et partem planam, in qua 
. ova dispersa esse videntur, ut illa e Niso semper te- 
reü longiorem tenent. Inter horum gregem video 


L4 
* 


a WE6 uc 


Holostomum variabile N. solitarium. |. Quantopere hoc 
in forma sua differt ab illis! Sane transitus hic im- 
possibilis. cogitatu. est. | BL 
Nomen et character Speciei: 
Holostomum Spathula mihi. 


H. parte corporis anteriore plana, ovali, a 
lateribus. infra curvabili, ore minimo termi- 
nali, prominenle, parte posteriore tereli fere 
semper breviore et tenuiore quam anteriore, 
apice postico obtuso. - 


DiSTOMUM. bus 
| um 
Species novae. * pe 
1) Distomum brevicolle mihi. 
D. depressiusculum, utrinque obtusum, po- 
rorum subaequalium antico semiinfero, sub- 
,Aiangulari, ventrali prominente, indistincto, 
collo brevi, dilatato, corpore elongato, sub- 
lineari. 2238008 
Hab. Yn int. ten. Zaematopodis ostralegi re- 
peri sex specimina d. 29. Septbr. 1825. TSIE en nat 
Descr. Longitudo vermiculorum parum depres- 
sorum, utrinque obtusorum a sesquilinea usque ad 
duas lineas cum dimidia aequat. Latitudo est exi- 
gua. Color albidus. | 
Pori videntur esse subaequales, anticus semi- 
inferus apertura subtriangulari, eenfralis summopere . 
prominens, apertura haud bene distinguenda. — Co/- 
jun corpore paulo latius, tam breve, ut vermis to- 


lius circiter quartam aut adeo quintam parlem tan- 
tum sibi sumat, subreclinatum, subincurvum. | Cor- 


us sublineare, ila nimirum, ut pars poro  ventrah | 
, , 


proxima paululum. attenuetur. - Latera. ejus ab ova- 


riis ibi sitis albo-opaca. Unico in specimine cirr/aes 
brevissimus et crassissimus ante porum ventralem est 
exsertus. E" 
Obs. Haec Distoma vivebant, cum ea reperi, 
et aquae tepidae immissa motus, licet debiles, 
agebant. 
2) Distomum dimidiatum mihi. 
D. teretiusculum, collo corpori subaequali, po- 
ris remolis globosis inferis, ventrali majore. 
lab. Yu oesophago vel ventriculo Zfcipenseris 
(Sfurionis duo specimina reperi d. 4. Maji 1820. 
Descr. Specimen majus duas lineas, minus ses- 
quilineam /onga. Latitudo 1n medio circiter lineam 
dimidiam in priori, in secundo lineae terhnam parlem 
aequat. ; 
Vermium teretiusculorum, antequam spiritui vini 


immittebantur, valde pellucidorum , pororum. subglo- 


bosorum, apertura circulari gaudentium, «7£cus. in- 
ferus, minor, ventralis in specimine majore paulu- 
lum ante medium corporis situs, in minore finem poste- 
riorem versus anlicae tertiae partis corporis totius, ma- 
jor et prominens. Specimen majus ad íimem. anle- 


riorem et posteriorem paulum atlenuatur et ad cau- 


dam quidem magis; finis anticus est obtusus, cauda 
vero fere truncata, media parte impressa. 1n speci- 
mine minore a parle poslica crassissima, recurvata, 


! p 


! — 56 — 


obtusissima, corpus usque ad porum anteriorem sen- 
sim altenualur; finis anticus pariter obtusus est. Col- 
lum inferne paululum excavatum, superne convexum, 
dorsi pars supra porum ventralem transversim im- 
pressa, corpus (proprie sic vocatum) in specimine 
majore superne. eliam convexum, infra fere rectum, . 
in minore primo pariter superne convexum, dum 
posterior pars recurva esl. Canalis alimentarius 
Distomorum solitus etiam híc adest et colore albo 


translucebat in vivis. Ovaria colore flavo insignia. 


In corporé speciminis majoris praeterea corpuscula 


elliptica ila duo, quae jam ex Distomis concavo m., 
ovato 7A, et Cono m. in Obss. mearum parte I. de- 
scripsi, híc inaequalis magnitudinis et irregularis for- | 
mae, albo-opacae inveniuntur. .4cu/le? nusquam ad- 
sunt. Etiam cirrhus deest. | 

- Obs. 1. In muco oesophagi vel ventriculi (nam 
haud satis scio, in quo horum organorum mihi obuii 
fuerint) Sturionis hi vermiculi vivaciter se movebant, 
in aqua frigida autem vita eorum haud diu duravit. 
^. Obs. 29. De specimine majore, quod per slri- 
cluram dorsi et porum ventralem prominentem quasi 
in duas partes. divisum -est, nomen desumsi; minus 
specimen nimia contracüone mihi aliquomodo defor- 
matum esse videtur. 

Obs. 3. Ill. Rudolphi Distoma Sturionis sola 

nominat D. appendiculàtum et E cum qui- 
bus autem nostrum confundi nequi: |. |. 


e 15:MInt113l 13941 A^ 


» 88 us 

TOT 3) Distomum leptosomum mihi. 
aueh depressum, tenue, capite subreniformi, 
echinis cinclo, collo antrorsum angustato. 
llab. Yn intestinis Tringae variabilis Schil. 
ling reperit complura specimina d. 31. Octbr. 1825. 
Descr. Vermiculorum valde tenuium depresso- 
.rum Zongitudo quattuor ad quinque lineas. aequat. 
Colorem speciminum in spiritu vini mihi transmis- - 
sorum et ab isto forsan corruptum inveni sordidum. 
Caput subreniforme, parte dorsali nimirum con- 
vexa, abdominali medio incisa, ut duo lobi laterales 
inde evadant; corona (ab incisura capitis interrupta) 
aculeorum brevium, rectorum, fortium, obtusorum 
cinctum, poro antico ex capiüs facie anlica promi- 
nente, apertura indisüncta. Co//um nunquam ultra 
lineam dimidiam longum, ratione ergo totius vermis 
longitudinis habita, brevissimum, antice tenuius ca- 
pile, a quo sensim porum versus ventralem, anlico 
- multo majorem, latitudine crescens, ut corporis parte 
pori ventrahs lateri postico adjacente paulo latius 
fiat. Corpus hinc enim ad certam usque distantiam 
sensim angusilalur, tum autem iterum sensim latitu- 
dine crescit, qua etiam demum collum valdopere su- 
perat, cauda autem iterum valde attenuata obtuse 
terminatur. Cirrhum nonnisi unico in specimine et 
quidem mox anie porum ventralem vidi exsertum, 
brevem. | Ex partibus internis sola illa corpora duo 
ovalia. secundum longitudinem corporis se invicem. 
sequentia in posteriore corporis parte sita conspexi. 
Obs. Dubio animo tantummodo hoc Distomum 


—- 


sb E us 


inter species novas enumero, cum nimiam forsan 
eum AJJistomo uncinato Zederi similitudinem ha- 
beat. Cum hoe vero ratione longitudinis latius esse - 
videatur, voceturque planum, et porus anticus prae- 
terea capitis faciei posticae insidere indicetur, diver- 
sitatem inler utrumque adesse possibile censens hanc 
speciem novam interim condidi, quam meliora for. 


san aliquando edoctus lubenter delebo. 


OBSERVATIONES 


de Distomo variegato ftud. 

Ill. Zudolp hi descriplioni Dzstomi variegati.?) 
aliqua, quae observationes meae me docuerunt, ad. 
dendo, haud incongruens opus me perfecturum esse 
spero, cum formationi hujus Disiomi pulcherrimi et 
a congeneribus distinctissimi melius cognoscendae in- 
servire possint. "l'ranseo mensurationes et reliqua a 
Viro laudato oculatissimo relata, refero aulem se- 
quenlia, qualia in vermibus recenlissimis et vivis 
aestate anni 1895. inveni. Es. 

In dorso ad latera conspiciebantur macularum 
candidarum in modum uvarum compositarum series 
duae, quae in collo et caudam versus magis sibi in- 
vicem appropinquaitae erant et vasculo s. canaliculo 
ab una in alteram tendente longitudinali, subüilissimo, 
aeque candido inter se conjungi videbantur. Ovario- 
rum canalis ad latera corporis simplex decurrebat et 
in fine caudae cum illo alterius lateris arcu c ibat, 


, 


.. D Synops. p. 378 " oi 


€ M. 
medio in corpore etiam conspiciebatur et demum 
simplex et tortuosus collum percurrebat ad porum 
genitalem usque, qui infra porum anticum situs est, 
el e quo semel vidi eirrhum 'exsertum, in fine atte- 
nuatum, brevem, rectum, antrorsum directum. Ova. 
ra fusco colore ab ovis, quae includebant, effecto 
insignita erant. Nam cum primo observarem, haec 
Disloma aquae commissa effundere fluidum fuscum, 
credidi hoc, uti a Distomo ovato saepe vidi ejectum, 
fuisse contentum vasis alimentari, sed microscopium 
alia me docuit, dum mihi monstrabat, illud nil esse 
nisi copiam incredibilem ovulorum minimorum, sub- 
ellipticorum, quibus Disloma mea scatuerant. Jas 
alimentarium Distomis alias commune hic conspicere 
non valui. 

Vermes ope pori ánlci, cujus margo superior 
s. anterior intus paululum protractus ita labium quasi 
peculiare format, firmissime inhaerent pulmonibus (7?a- 
nae esculentae); aquae frigidae immissi primo mo- 


tus fortes edunt, mox vero languescunt. 


. De Distomo eleganti R. 


D. 21. Juli 1825. in int. Fringillae domesticae 
junioris Zistoma. elegantia septem offendi, quae ex- 
acle contemplatus sum, et in quibus varia cum ill. 
JAtudolphii descriptione *). non omnino convenien- 
tia, atque nonnulla nova conspexi, qua causa de- 
scriptionem eorum accuralam proferam. 


1) Entozool. II. 1. p. 375. : » 


"— — m 


. Longitudo. plus minusve lineam cum dimidia 
ejus parte aequat, Jazitudo circiter lineam. dimidiam. 
Forma vermis depressi subovalis, parte anteriore ni. 
mirum. paulo magis, quam posterior est, attenuata; 
fine utroque obtuso. Porus anticus nequaquam ter- 
minalis esi, Sed plane inferus, longitudinalis, margi- 
nibus tumidis, post mortem, ventra/z, orbiculari, pa- 
riler margime tumido cincto, major. [In vita inter- 
dum aequales quoad magnuitudinem sunt, adeo ven. 
iralis mihi quandoque major visus est. Collum cir- 
citer parlem terham tolius vermis occupat. Pone 
porum anücum eidem annexum microscopium mihi 
monstravit porum parvum gezitalem, e quo cirrhum- 
exserlum autem nullo in specimine vidi. Durante 
vita vermiculi satis pellucidi sunt, et quod etiam 
Hudolphi dicit, adspeetum praebent amoenum, qua 
causa Vir merilissimus iis nomen D. elegantium im. 
putavit. Ad margines nimirum maculae albidae - 
confertim posilae, jam in collo. incipientes ad finem 
posticum usque, semper. magis accumulatae, decur- 
runt, in cauda autem media aut spatium liberum inter 
.se habent, quod plurimum aceidit, aut finem caudae 
omnino explent, quod rarius esse videtur. Hae sunt 
ovaria.*) Fas rubellum in posteriore dimidio corpo- 
ris ab ill. Zudo/p i observatum est u£erus, el €o-- 


3 


1) Vid. Observationes anatomücas dé Distohiate hepatico 
et lanceolato ad Entozoorum humani corporis historiam matu- 
ralem illustrandam» scripsit D. Ed. Mehlis. Acced. Tab. aenea. 
Fol. Gottingae. 1825. Opus egregium, quo structura Distomo- 


* 


rum in gencre Pus opere dilucidatur. Do RI CES 


l 


-: 03. — 


i 


lor ille rubellus ab ovis translucentibus ipso imbu- 
üs efficitur. Fimis hujus antrorsum ductus in speci- 
minibus descriplis antequam ad porum ventralem per- 
venerat, evanescebat. Aliud etiam vas in dorso in 
conspectum venit, haud interim omnibus in speci- 
minibus. Hoc est subtle et albidum, arcu incipit 
pone porum ventralem, utrinque decurrit. ad caudam 
versus et superne in utroque latere emittit ramulum, 
.et postea e ramis descendentibus ad margines cor- 
poris aliquot ramulos. Canalem alimentarium amphis- 
simum non in omnibus vidi; ubi autem in conspe- 
clum veniebat, ab initio duplex esse videbatur, ut ni- 
mirum utroque in latere formá cornu curvali pone 
porum anticeum inciperet, et ila ad latus pori ven-. 
tralis externum decurreret, quo loco autem uterque 
semper indistnctus fiebat. Nisi illusio. optica. causa 
est, qua arcus canalis cibari anlicus, alias in Di- 
stomis semper observatus, hic interruptus conspicia- 
tur, id quod mihi probabile est, discrimen memora: 
bile praeberet. Singulare inlerim est, jam in aliis 
speciminibus Distomi hujus d. 25. Jul. 1822. in int. 
Fringillae domesticae. repertis eundem illius canalis 
habitum mihi obviam venisse, secundum 1d, quod tum 
temporis in Diarium notavi. 

Descriptionem dedi de vermibus, antequam spi- 
ritui vini committebantur. Quietos in aqua frigidi- 
uscula jacentes mortuos credidi, sed affuso frumenu 
Bpume se curvabant et contrahebant. 

In Distomis anno 1822. repertis conspexi prae- 
ier uterum rubellum in posterioris corporis parlis 


- 


» i WM ee 
medio vas aliud, quod ante caudam simplex incipiens 
recie: adscendebat, mox. autem. in ramos. duos divi- 
debatur, qui pariler adscendentes' margines corporis 
versus progrediebantur, antequam autem hos atüin- 
gébant, obtuso fine terminabantur. Hoc vas, illo su- 
pra deseripto subtili; albido, amplius, in Distomis 


postea. offensis non observavi. *) 


, 4) Cl. de Baer in ephemeridibus: Zezschrift f. d. orga- 
nische Physik; herausgeg. v. Dr. C. F. Heusinger.  Bd.. M. 
H. II. Febr. 1828. p. 197 — 198. et prius in tractatu obser- 
vationibus novis de Entozois ditissimo: Beytráge zur Kennt- 
nifs d. niedern "iere dicto, Actorum phys. medicorum Aca- 
demiae Leop.- Carolinae naturae curiosorum Voluminis XIII. - 
sectioni TIÍdae inserto de azo Distomorum disseruit varia, quo- 
rum summam. allegandi déque. iis opinioném. meam proferendi 
hic locus est. ; 

Vir clarissimus contendit nimirum, forámen illud minimum, 
quod cl.-MeAlis (l c. p. 18. Fig. 4.) in fime vasis dorsalis 
Distomi hepatici detexit, esse anum verum, contemplationem 
aliorum Distomorum se convicisse, vas illud dorsale nomen in- 
testini mereri; istud esse im multis pro portione amplius, 
quam. in Dist. hepatico, ideoque in parvis et pellucidis facile 
microscopii ope conspici, facilius etiam aperturam externam, 
quam in speciebus majoribus, seque vidisse ex hac faeces ex- 
cerni; ordiri quidem ibi vas illud prope pone porum ventralem 
duobus brachiis amplis, quae in vas (intestinum) simplex, i in cau- 
dae finesitum, jungantur (modo, quem supra descripsi i in Disto- 
mi elegantis vase postico), sed, canalis nutritii portione an- 
teriore etiam in ramos duos partita, probabile esse, rete vascu- 
losum tenerum inter fines ramorum anteriorum et posteriorum 
existere, sic ut de Distomis optime diceretur: apparatum eorum 
concoctioni inseryientem esse cum systemate vasculoso conjun- 
ctum, tamen ita, ut principium ejusdem et finis magis charactere 
apparatus concoctionis, io dini magis systematis  vasculosi 
gaudeat. | 
Fateor, haec effata Viri clarissimi minime mihi, Ljsomis 
anum esse, probare.. Nam ani notio multo magis extendenda 
esset, quàm hucusque factum est, si foramen ullum e vase, aut 


2 


—- 639 — 


Tuberculum ante: porum ventralem aeque parum 
ac maculas pellucidas eodem loco, ill. ZZudolphio 


obvia, conspexi. 


systemate. vasorum quodam apertum (non loquor hic de vase 
nutritio illo notissimo 'Trematodum, quod ab ore simplex inci- 
piens postea in duos magnos ramos descendentes dividitur, nam 
hoc est verum intestinum) nomine isto insignire vellemus.  Fo- 
ramen illud dorsale a cl. MeA/is detectum autem apertura est 
vasis, quod intestinum vocare mihi plane incongruum esse vi- 
detur. Nam si vas, quod truncus tantum est, in quem con- 
jungitur vasorum numerosorum, aut cum aeque numcerosis in- 
testini ramusculis cohaerentium, aut ex iis ortum ducentium 
grex, intestinum nominare licet, tum sane ctiam vasa absorben- 
tia ex intestinis animalium superiorum classium in ductum tho- 
racicum abeuntia et hunc ipsum haud multo minore jure in- 
testinis adnumerare possumus. Etiam Dist. hepatici vascula in 
vas dorsale abeuntia non omnia cum ramusculis intestini. co- 
haerere, sed. magnam quidem quoad partem ex ipso corporis 
parenchymate oriri, MeAIisii constat observationibus egregiis. 
Porro nonnisi statu vermis abnormi systema Dist. hepatici wa- 
sculosum fluidum obscurum, quod continere solet intestinum, 
vehere, idem auctor tradit. Plane ut vasa absorbentia superio- 
rum animalium destinatum ergo erit, ut materias subtiles, chy- 
lum e chymo, fluida superflua aut nociva e corporc sugat. . Cum 
autem necesse est, ut et ex his, quae corporis nutritioni non 
idonea aut nimia sint, iterum secernantur, exitus unus aut plu- 
res pro hoc scopo aderunt, qualis foramen illud dorsale D. he- 
patici mihi esse videtur. $i Distomorum minorum vas illud 
posticum sursum bipartitum, quod ipse ego in Distomo ele- 
ganti solo hucusque vidi, cl. de Beer autem generatim in mi- 
nimis et pellucidis Distomorum speciebus, ut alldoe, observa- 
vit, vere convenit cum D. hepatici vase dorsali, vere cohaeret 
per rete vasculosum cum intestino (quod tamen nulla adhuc ob- 
servatione constat) id sane, quod auctor laudatus ex ejus aper- 
tura caudali provenire vidit, excretiones systematis vasculosi 
fuerunt.  Faeces intestinales alio nullo modo fuisse possunt, 
misi quum statu morboso forte talium pars in vascula transierit. 

Haec mea opinio de ano illo praesumto Distomorum est; 
deque eorum apparatu alimentario. Cl. J/eA/is in opere suo 
incomparabili (p. 19 — 21.) generatim prorsus eandem protu- 


D oM . 


De Distoro 150sLomo » 


p. 8. Septbr. 1826. 4stac diuviatilis x maris du. 
dil seminiferis adhaerentia Z7stoma 1isostoma octo 
reperi. Cerlo ea non reperissem, cum valde subtilia 
et pellucida simul fuerint, nisi colore roseo a ductu- 
um seminiferorum candido distingui potuissent. Aquae 
frigidae immissa lente se movebant, licet. Astacus 
por plures horas jam in spiritu frumenti jacuisset. 


! ECL ; ! 
lit, etiam collatione cum aliorum animalium inferiorum. appa- 
ratu alimentario arguit, anteque eum B o janus (vid. Isis. Ann. 
1821, Fasc. III. p. 307.), vas dorsale Dist. hepatici cum illo in-- 
sectorum comparando (— utrum hoc merito, nec ne, hic exa- 
minandi locus nec est, nec nostra refert —) ductum thoracicum 
esse putaverat. 

Cl. IVardo, Naturae scrutator (loui etiam (in. ephe- 
meridibus Heusingerianis supra citatis, Vol. I. Fasc. 1. p. 68.) 
. de ano loquitur, quem viderit in Distomo quodam enormi (5^ 
longo) a se in intestino piscis cujusdam , Proctostegi sibi, in- 
vento. (Dist. Gigas nominat) at cl. Heusinger eum merito 
ad. opus J7MeAlisii ablegat, quo nimirum, aperturam caudalem 
Distomorum haud in intestinum, sed in systema ducere vaso- 
rum, legeret. Optandum est, ut cl. Vir mox descriptione ex- 
acta et delineatione Distomi sui nos donet. Cum tantae istud 
magnitudinis sit, nova multa ad anatomen «et physiologiam 
Distomorum spectantia nos certo docebit. 

Ego ipse foramen caudale in Distomis, quorum tamen Pie 
tas species et summam indiv iduorum copiam lente et microsco- 
pio adjutus attente examinavi, nunquam .vidi, excepto solo 
Distomo pusillo Zed. de quo hoc etiam in Obss. mear. de En- 
toz. P. I. p. 56. allegavi. Scripsi in Diarium, me ibi, dum ver- - 
miculi vivebant et pellucidi erant, porum finem caudae versus: 
conspexisse; sed postea tamen dubitavi et antequam rem certis- 
simam proclamarem, novas observationes, quarum: postea occàsio 
nondum mihi data est, necessarias habui, cum in nihilo fere 
magis microscopium fallere possit, quam in monstrando porum, 
ubi non adesse iteratae contemplationes dccent. 


FUIS RUM 


Hi vermes omni respeciu pulcherrimi post immissio- 
nem in aquam pallidiores facli tamen tincturam de. 
bilissime roseam primo lempore in spiritu vini adeo 
reservarun!, quae nunc quidem in albam fere mutata 
est. ' Longitudo circiter. sesquilineam: referebat; /a- 
titudo vix lineae quartam .partem 'atüngat. — Porus 
anticus. haud terminalis est, sed tam exquisite infe- 
rus, ut ab apice capitis (sit venia. verbo!) obtuso 
paululum remotus sit, circularis, ventrali paulo ma. 
jor. Collum circiter dimidium totius vermis sibi su- 
mit, inque lota longitudine eandem latitudinem ser- 
vat. Jorus ventralis igitur in vermis medio situs, 
pariter circularis est, et arco/a  pellucidiore in recen- 
tibus circumdabatur. Dum Distoma in aqua jace- 
bant, porus ulerque eral maxime opertus, et margi- 
nes fere tubulum brevissimum, cum recte erecti es- 
sent, referebant. Spiritui vini autem immissa plura 
contraxerunt praesertim porum ventralem et hunc 
omnino clauserunt, ut forma hujus globosa inde eva- 
derel. A poro ventrali corpus.sensim ad finem po- 
.sticum usque decrescebat et obtuse terminabatur. Uno 
in specimine vidi porum genitalem (?) iufra porum 
anlicum et huic annexum, de parlibus internis non- 
nisi vas alimentarium, ut in Distomis generatim 
est, sub ore arcu incipiens et utrique decurrens 
usque ad finem corporis, ubi utrinque coece termina- 
batur. Nulla vasa genitalia nec ova conspexi. Forma 
corporis iotius maxime depressa erat. - Lincam me- 
diam pone porum ventralem, quam ill. Zudo/ph:i 
E 


— 060 — r 
describit"), in uno saltem specimine. me eliam vi- 
disse memini. ler « 
^ Quos gangliis-posterioribus Astaci fluviatilis ver- 
miculos inhaerentes reperit cl. Carzs?), hujus Di- 
slomi specimina certo: fuerunt, ; Cumque cl. 0770 in 
Astaci duclibus biliferis idem repereritj totum Astaci 
corpus eo perreptari fere videtur. . Ipse etiam in duo- 
bus aliis Astacis fluviatilibus masculis, d. 9. Septbr. 
1826. perscrutatis Distomum hoc solitarium, verum 
in utroque ad ductus seminiferos offendi. 


De Distomo alato 3i. (Holost. alat. Nitzsch.). 


Cl Jitzsch in egregia sua de 4mphistomis 
commentatione ?) Distomum alatum Zed., quod sila 
Holostomum merito audit), carere dicit poro ven- 
trali. his verbis: | » Nicht weit hinter dem Maule hat 
es einen dunkeln Punkt, den man mit Unrecht. für 
eine Óffaung (porus ventralis) gehalten hat, und wel- 
cher noch weniger eine Sauggrube seyn kann, was 
der sogenannte Porus ventr. jedes echten Distomum 
nolhwendig seyn mufs." Sed hic porus ab » bild. 
85 58its Zedero et Rudolphio observatus 


E SA p. 393, 
9) Lehrb. d. Zoot. Lpzg. 1818, P. 91. secundum Rudol. 
dii 1c 


.3) In: Allgem. Encycl d. Wiss. u. VPE Yv. Ersch u u. 
iint E. m Lips. 1819. 


4) Inimerito. contra ad Holostoma trahit Diss re 
tum HR., quod secundum Fig. 15. 16. Tab. IX. iconum Brem- 
serianarum verum Distomum est. 


. eam mihi distinctissime se obtult. Est poro ter- 
minali subaequalis, orbicularis, margine tumidulo cin- 
clus, et toris abdominalibus propinquior, quam poro 
antico. Confiteri autem debeo, me haud omnibus in 
speciminibus Dist. alati e Vulpe lectis, et in nullo 
e Cane, in cujus inlestino duodeno complura eorum, 
majori iantum gracilitate ab illis Vulpis diversa, Ju- 
lio 1822. inveni, istum porum offendisse, quo casu 
autem cerlo contractus et clausus fuit. Licet autem 
existentia hujus pori non neganda sit, tamen mihi 
ejus habitus et situs in acetabulum suclorium (sit 
venia verbo!) quadrare non videtur, quod Distomo- 
rum verorum, uti cl /Vi/zscAÀ recte monet, porus 
ventral semper esse debet, jamque hac ex causa a 
Distomis separandum esse nostrum Auctor iste exi- 
mius jure docuit. Caeterum idem porus forsan omni- 
bus Holostomis concessus est, aut saliem Holosto- 
mis primae subdivisionis; ipse enim in Distomis spa- 
ihaceo et excavato R. non minus distincte, quam 
in alato, eum observavi: 
De Distomo noduloso Zed eri. 

 Zederi descriplionem. pori antici et nodulorum 
^hujus Distomi, tam frequentis, quam memorabilis, in 
speciminibus compluribus Februario 1823 in intestino 
-Esocis Lucii, ubi rarissime quidem occurrere viden- 
Aur, repertis magnis, eonfirmatam vidi. Nam porus 
anticus minime terminalis est, sed extremae finis 
colli lateri abdominali angulo recto insculptus, nodul 
aulem porum nequaquam, sed, ante porum, vermis 


R92 


608 — 


finem (apicem) anticum, cum cujus lateribus angu- 
lum. rectum pariter efficiunt, cingunt. Quando ani-. 
malculorum meorum, dum vivebant, motibus noduli 
maxime deprimebantur (plana fiebant), finis colli pi- 
lei complanati, eujus margines in istos nodulos pro- 
longarentur, specie tectus esse videbatur. Hoc prae- 
sertim uno in specimine observavi, quod collum sum- 
mopere extendebat et iterum tantopere retrahebat, ut 
pori fere contigui fierent. Sub extensione colli lon- 
gissimi faeli apex planus (truncatus) nodulis cinctus 
optime conspiciebatur. Haee seripturas vermiculos 
istos e Lucio novo examini subjeci, simul autem cum 
specimimibus ante aliquot annos e ZLucioperca lectis 
et optime conservalis comparavi, lenteque optica ad- 
julus statum pori antici eandem. — in omnibus 
his speciminibus inveni. t APRES UII 
Tl. Zudolphi porum anticum dicit?) termina- 
lem, qualis sane non est, ut contra, si modo relatas 
observationes cum vermibus ipsis conferre velis, ex- 
quisilissime inferum eum vocaturus sis. Eliam Ze- 
derus, qui iamen optimam pori antici inferi et no- . 
dulorum positionis descriptionem exhibuit, in opere 
suo priori ?) definit Distomum nostrum : ,,D. lagenae- 
forme; sphinetere terminali nodulis sex inaequalibus 
circumsepto" etc., cum tamen neque porus ille ter- 
minalis sit, neque nodulis illis. sex. circumsepiatur. 
Hudolphi quodammodo quidem. verum istius: pori 
j AMOTS. 
1) Entozool. II. 1. p. 412. 
2) Erster Nachtr. p. 190. 


— 609 — 


-statum vidit, quod verba ejus '): ;j1n animaleulis mor- 

luis porus dictus, nodulis sex obtusiusculis et inae- 
qualibus cinctus, saepius parl anlicae angulo recto 
insculptus videlur," indicant, simul autem, rem illi 
claram non factam esse, testantur. À delineatore de- 
mum lIconum Bremserianarum alias egregiarum forma 
illarum parium hujus vermiculi tantopere a forma 
vera abhorret, ut nemo bonam earum ideam inde 
"acquirere possit. Porus enim anticus ibi prorsus de- 
est, noduli autem antrorsum directi planum paulu. 
lum. excavatum ierminale circumdant, quod ab im- 
perio. pro pori specie sumi polerit. Talem nodulo- 
rum directionem nullo in specimine meorum conspi. 
cio, neque cliam planum terminale excavatum, sed 
potius finem. vermiculi inter nodulos convexum. 

O. PF. Müller Distomum uciopercae etiam 
falso cum poro antico in apice terminali delineavit ?) 
et sine nodulis quidem; icon ejus contra Distomi 
DPercae cernuae?) (in cujus int. ego etiam Februario 
mense id reperi) pori antici statum nisi prorsus bene, 
tamen melius exhibet, inferum nimirum, et apicem 
vermiculi nodulis cinctum. | Sed oculaütissimus | alias 
Vir erravil,/ si porum in uno nodulorum esse con- 
tendit, -el hoc a Zedero *) jam refutatum est. | 

ABraunii icones, quas citati Z'udo/phi, mihi 


ad manum non. sunt. 


1) Il. c. 
2) Zoolog. Dan. Vol. Y. Tab. XXX. Fig 2. 
3) Ibid. F. 2. - 4) l. c. p. 191. 


"- oom 


De Distomo dinis. R. gro 


D. 1t. Apr. anni praeterlapsi dissecui 7"esper- 
lilionem serotinum , in cujus intestino reperi com- 
plura Jistoma Limas, mediocria et valde magna 
(maximi longitudo circ. quatuor lineas aequabat) , 
omnia, aculeis corporis antici plane expertia, caete- 
rum cum Z?udolp hii descriptione ?) satis convenien- 
ta. Aliqua tamen sunt, quae addam. id 

Corpus utrinque attenuatum et obtusum in vivis - 
el recenler inleslino exemtis maxime depressumi erat, 
in mortuis vero et aquae per tenipus jam commissis 
magis iumidum et quasi teretiuseulum factum est. 
Jas, quod illustris ille Helminthologus dicit. spirale 
rubrum, ego inveni subbrunneum, et hoc est u£erus, 
in quo, praesertim luce solari collustrato, lens optica 
fortior monstrat ov nitida, subfusca, microscopium 
valde. pellucentia, subelliptica s. subovata, minima, 
quae in illo fere usque ad porum ventralem conspi- 
ciuntur. .S/riam pellucidissimam, quae ultra istum 
porum adscendere videbatur, credo finem anteriorem 
canalis uteri sistere, et istum terminari juxta foramen 
cirrhi, quod idem JMeAlis de Distomo hepatico de- 
scripsit et. delineavit.?) Cirrhus omnium pro se qua 
canalis albus, opacus, conspicuus per cutem vermicu- 
lorum translucens et saepe slatim ante porum ven- 
tralem 'exsertus erat. Extra corpus erat pellucidus. 


1) Entozool. IT. 1, p. 428. - 
2) l. c. p. 34. Fig. 8, 


—. m 


Veniebat e corporis parte infra porum ventralem, 
sed nusquam videre potui, num cum parte interna 
aliqua cohareret; cum utero certe non. Corporis 
per latus utrumque a. poro ventral usque ad cau. 
dam pellucebant ova«rie glomeratim coacervata et. 
filis subülibus, ut videbatur, inter se conjunclá, alba. 
In collo vidi utrinque decurrere canalem. cibarium 
albo colore, ulira autem eum persequi nequivi. 

—»Goezii (Naturgesch. d. Eingew. w.) Fig. 1. 
Tab. XIV. quodammodo convenit cum vermibus meis; 
Fig. 9. autem vermem nimis elongatum sistere vi- 
delur. Caeterum per se patei, vas, medium, quod 
auctor laudaius (p. 172.) nominat canalem intestina- 
lem, esse uterum, et quàe nominat ova, esse ova- 
riorum acervos. Canalis alimentarius etiam ibi in 
collo formà siriarum duarum indicatus est, 

His modo consceripüs nova adhuc se mihi obtu- 
lerunt in Distomis novem maguis im Z'esp. serotini 
ilerum intestino d. 20 Maji ejusd, anni repertis me- 
moratu dignissima, ' 

.In uno horum specimine jam per noctem cum 
caeleris in aqua servalo vidi totum. collum ei ma- 
gnam corporis partem transversim subtilissime striata 
s. rugata el crenulata, quod adspectum scabrosi prae- 
bebat. Hoc in recentissimis fortasse semper est 
(nam aqua vermicules tumefaciendo illas debiles 
. rugas facile deleal) et Praeceptori meo veneratissimo 
polest ut pro aculeorum  seriebus se vendiderit. 
Ipse sallem hos nusquam in hoc Distomo conspi 


des NR IM 


cio !). (Sed m conferas, quaeso, observationes no- 
stras secuturas de aculeis deciduis quorundam Disto- 
morum.) 

Haec specimina, postquam supra 20 horas jam 
in aqua frigidiuscula jacuerant, adhuc vivebant. Mo- 
tus quidem intacta non exercebant, sed ope penicilli 
ex altero in alterum vas translata lente se curvabant. 
Unum ex iis habebat cirrhum exsertum et simul pe- 
perit ova, nullo modo autem per viam cirrhi, sed e 
foramine juxta cirrhum aperto (vulva), quod, sine 
ulla illusione, distinctissime vidi. Lubentissime ha- 
bitum hujus ipsius foraminis observassem, sed im- 
possibile mihi fuit, vermem maximopere incurvatum 
subito situm ponere in talem, ut foramen oculo meo 
adversum venisset. ^ Haec observatio interim egregie: 
inservit confirmandae cl. MeAisi; de vulva- Disto- 
mi hepatici datae descriptioni et delineationi. 


1) Neque Goeze nec O. F. Müller aculeos. conspexisse 
videntur. Prior enim (l. c.) totum corpus quidem punctatum 
exhibuit; sed puncta aculeos non repraesentant ; alias Distoma 
tereticolle et echinatum, quorum partes in eadem tabula auctor 
laudatus fere eodem modo punctatas delineari jussit, aculeis pa- 
riter obsita putares, etiam aculeorum mentionem nullam fecit; 
posterior autem (Zool dan. Vol. II. p. 44) dicit: ,,Maxima 
amplificatione MOS corpus extus punctis minimis transversim 
striatum apparet." Aculeos aeque parum memorat. Judolphi 
vel ipse in Obss. circa vermes intestinales. P. I. p. 27. ubi 
describit D. Limam magna — sibi allatum ab amico, nihil 
effatur de aculeis. 1 


KTUAE | ue 
Je Distomo. hispido A bildgaardii, deque ejus 
uli nonnullorum aliorum. Distomorum aculeis 


deciduis. 


Li 


Inveni d. 3. Junii 1827. in Acipenseris Sturionis 
inlesino crasso complura Z:;stoma. hispida, quorum 
minimum inter qualtuor et quinque, maximum mno- 
vem lineas longum erat. "Tenuia, depressiuscula, can- 
dida habebant ov« subflava et subbadia in corporis 
(proprie sic dicli), majore parte, anteriore et poste- 
riore exceplis, translucentia.  Porus anticus semiter- 
minalis, semiinferus, parvus, irregularis visus, ven- 
tralis subglobosus, generatim paulo major. Collum 
brevissimum in specimine maximo vix lineam supe- 
rabat, et forma maxime singular erat. Anterior ni-. 
mirum pars subconica, obtuso apice, ante medium 
utrinque transibat imn. processum | alaeformem | satis 
exilensum, margine rotundato, ad inferiora et exte- 
rra direclum, qui tum ilerum in posteriorem colli 
partem etiam subconicam descendebat. In parte nu- 
chali ibi, ubi postice incipiebant alae, visui se exhi. 
bebat Zub erculum. Porus anticus aculeis minime 
cinctus erat, sed aculei parvi, retrorsum directi, recli 
el. valde conferli totum. collum obsidebant ; quo m;a- 
gis collum ad corpus tendebat, eo magis paulum acu- 
lei elongabantur et paulo. majora spalia inter se ha- 
bebant. "Tuberculum | et. alarum: rotundati margines 
aculeis eliam, sed longe alis, gaudebant. Multo ma- 
jores enim et. crassiores erant, caeterum pariter recti 


alque relrorsum versi Corpus a poro ventrali sen- 


» 


—-— 1 o. 


sim paululum inerassabatur ad apicem obtusum, sub- 
Jineare interim bene nuncupandum. Etiam obsitum 
erat aculeis, qui a poro antico, quo magis progre- 
diebantur per collum et corpus, semper magis elon. 


gabantur, fortiores fiebant et a se invicem remoliores 
stabant. Omnes retrorsum versi, acuti et recti. Fi- 


nis corporis postica semper ab ns libera erat. Ex 
partibus internis vidi canalem alimentarium. subti- 
lissimum in collo utrinque. descendere et magis ma- 
gisque ad caudam ampliri, ul demum amplissimus 
in bac utrinque coeco fine terminaretur; in corpore 
se sub ovariis occultabat. Overia alba jacebant in 


lateribus corporis, uferus ovis repletus in medio, se-. 


que prolongabat ad porum ventralem. usque... vd 
rhum ejusque foramen non conspexi ^: - 
Singularis forma horum Distomorum me movit 


ad contemplanda ea recentissima adhuc vespera diei, 


quo repereram, et quo tempore adhuc qua partem 
vivebant. Nisi hoc fecissem, aculeorum status pror- 
sus alius apparuissel, el nunc adeo rem non omnino 
confeci. Nam sole jam ad occasum vergente, melius 
credidi fore, ut ad diem sequentem differrem obser- 
vationem. Sed quantopere res tum mutatae erant! 
Omnes illi magni aculei tuberculi et alarum colli 
delapsi erant, et margines alarum processibus bre- 
vissimis, satis latis, obtusissimis, quorum cuique an- 


"tea aculeus insederat, crenati erant. Num eliam jam 


reliquorum aculeorum pars decidisset, nescio. certo; 
sed poslquam penicillo molli absterseram vermes, 
etiam aculeos colli corporisque uná cum muco ver- 


v 


"- 4» 


mibus antea adhaerente abstersos inveni. Jacebant 
hi aculei, basi truncata gaudentes, in fundo aquae, 
qua vermes absterseram. . Summopere admiratus sum 
hanc laxam compagem aculeorum et cutis, cui simile 
quid mihi tune temporis nondum obvenerat. 

Sed mox in affini vermiculo idem phaenomenon 
se mihi obtulit, in. Distomis ferocibus videlicet, e 
Ciconia. alba! Augusto mense anni praeterlapsi le- 
ctis compluribus. Horum, dum modo cavis, in qui- 
bus degebant, exemta contemplabar, collum *), non 
autem corpus, aculeis brevibus, fortissimis, retrorsum 
directis, obsitum inveni, postridie, quam inveneram, 
contra pars horum aculeorum deciderant sponte, pars 
reliqua. penicillo abstergeri potuit. Corona aulem 
os cingens manebat. 

Ni graviter fallor, etiam in 2istomo quodam 
armato (Echinostomo) e Colymbo rufogulari, quod 
aut eum Zepfosomo m: prorsus convenit, aut saltein 
ei valde affine est, aculeos deciduos observavi. Inter 
specimina complura scilicet vidi aliquot, quae col. 
lum, et unum, quod adeo corporis anteriorem parlem 
echinis habebant obsita. Memini eliam, me, cum 
postridie aliquando, quam repereram, Distoma in. 
quibus aculeos colli et corporis videram, denuo con- 


1) Bremserus (Icon. Tab. X. Fig. 9) hujus Distomi 
aculeos etiam, sed in colli parte | anteriore tek sola delineari 
jussit. Ego totum collum usque 'ad porum ventralem iis obsi- 
tum vidi. Il. Rudolphi eorum mentionem non facit, nec 
ego in prius inventis his Distomis, ne vestigium quidem eorum, 
animadverteram, ut ctiam semper de veritate iconum Bremse- 
rianarum hoc respectu dubitassem. 


UAE EU 


74 


templarer, hos fruslra quaesivisse, el. tum temporis 
credidisse, priori observatione falsum esse. ^ : 

. De Distomi cincti AR. talibus. vutelai ddiben 
non es. Nam .iü istius speciei compluribus indivi- 
duis Julio mense. 1825. in. anelli cristati intestino 
. tenui offensis. dum recentissima intuebar, collum etiam- - 
que corpus aculeorum seriebus armata vidi, quas. die 
sequente denuo detegere non valui. 

Possibile esset, etiam. |.Distomum Linde acu- 
leis deciduis imstructum. esse. Ego doleo, specimina 
a me offensa non stalim, poslquam intestino. exeme- 
ram Vespertilionum, examinasse; in futurum ad istud 


E 


maxima cura spectabo. 


PENTASTOMUM. 

Species nova. 
Pentastomum. Fera mihi. 
P. depressum, oblongum, retrorsum. decre- 
scens, utrinque obtusum, transverse plica- 
ium, marginibus lateralibus serratis, ha- 
ups cujusvis pori lateralis binis. j 
Hab. Cum hepar Fe/is domesticae. d. 5. Apr. 
1824. perseinderem reperi. (unde, provenisset. nescio) 
specimen unicum, posiea d. 18. Febr. 1825. iterum 
Felis hepar perscrutando in hujus superficie conspexi 
eminentiam. minimam, . albam, e qua, cultro nimis 
incaute aperta, extraxi Pentastomum tale medio per- j 
scissum. | | | 
Descr. Quoniam specimen secundum nimis male 


lractatum eral, primum solum describere possum. 


»- Eu 


s Longitudo hujus vermis duas lineas circiter, 7a- 
litudo 'axtice circa lineam. dimidiam aequat. Ab 
apice antico obtuso corpus reirorsum sensim attenua- 
tur ad apicem caudalem obtusissimum, uli etiam re- 
irorsum magis magisque deprimitur, anteriore parte 
quasi tumida. Corpus, praeterea supra convexum, abdo- . 
mine ad longitudinem excavato, regularissime trans- 
versim plicatum, quo margines laterales aculissime 
serrati redduntur. Infra et pone finem anteriorem, 
uli in Pentastomis reliquis, utrinque wncini duo for- 
les, recurvi, conspiciuntur, qui nosiro in vermieulo, 
caeterum candido, colore lucide fusco gaudent, et 
mox supra se habent singuhn singulum multo mino- 
rem et magis rectum hamulum. ' Hi uneini omnes in 
modum unguium felis retracüiles sunt. (Vid. Obs. 9.) 
Porum medium inter uncinos nec, neque poros, qui 
hos emittant, lens optica nec microscopium sufficien- 
ter distincte mihi monstravere. Contra haec alios 
poros duos distinctissimos detexi, quorum uterque 
- in eminenliae brevissimae, sed satis latae, truncatae, 
e fine anteriore corporis egredientis angulo laterali 
utroque situs est et inferiora versus speclat. Caput 
(Finem anteriorem) inde a poris quinque semiluna- 
tim positis percurrere videntur quinque canales lon- 
gitudinales retrorsum convergentes et pone caput for- 
san in unum solum collecti medium corpus ad finem 
caudae percurrere visum. Aliae parles internae in 
verme recenti, salis pellucido licet, nullae conspici 
poterant. ; 


7 Obs. 1. Uncinis duplicibus cujusvis foraminum 


y 


lateralium. nostrum Pentastomum a reliquis praeser- 
lim diversum est, sed etiam poris illis :duobus in 
fine capitis se distinguit. Horum usum explicare non 
valeo. Nisi hamulorum praesentia tali rei coniradi- 
cere, putarem esse mera acelabula vermiculo ad 
affigendum sese inservientia, nam, canalibus nullis 
ab iis exeuntibus conspicuis coeco utique: uti. vi- 
dentur fundo. : cilor eniaday 

Obs. 9. Aquae tepidae vivum immissum speci- 
men descriptum vivacissime se inflexit et iterum. éx- 


lendit, mox in dorso jacuil, mox in abdomine, qui- 


bus in motibus eliam hamuli pororum tum retrahe- 


bantur, tum exserebantur. Haec. retraclilitas hamu- 


lorum, primo visu inducens in simihtudinem eorum 
cum unguibus Felis retraclilibus me permovit ad dan- 
dum Peniastomo, meo. nomen Z'rae, ab ordine Mam- 
malum, in. cujus. fronte stat Felium genus, ' reprae- 
sentator summus sui ordinis, dentium et unguium 
acie. commilitium suum antecellens. : | 


OBSERVATIONES 


CESTOIDEIS. 


—— 


DE TRIAENOPHORI FORAMINIBUS | 
GENITALIBUS. T 


... lll. Zudolph: 'Triaenophori. foramina. margina- 
lia sibi non visa, a Pa/lassio?), Goezio?) et 
Zedero?) autem observata, in descriptione hujus 
vermis ^) prorsus rejecit, quod vero immerito factum 
esse, observationes meae me docuerunt. Ea enim 
saepissime conspexi, el semper adeo, si specimina 
nimis juvenia excipiam, adesse credo. Sita sunt, 
ut Goezius (l c.) recte delineavit, serie vage al. 
terna, in magno vel maximo tractu postico; saepe 
prominent et margine tumido instructa sunt. Ab iis 
ductus abit sat amplus, paululum curvatus, qui in 
medio lateris vermis terminatur. Quicunque videre 
vult haec foramina et eorum ductus, lenüs ope in- 
spiciat vermes recentes aquae frigidae per aliquod 


1) Elench. Zoophyt. p. 413. (secundum Goeze et Rudol- 
phi) 

2) Naturgesch. p. 423. Tab. XXXIV. Fig. 3. 1 

3) Erst. Nachtr. p. 217. 

4) Entozool. II. 2. p. 34. 36. 


HMM RENS 


tempus commissos eaque pellucidiores faetos, neque 
spiritu vini contractos et opacos redditos, nam hic 
difficilius illa aut prorsus non deteguntur. 2n 
Foramina lateralia Triaenophori secundum ill. Ziu- 
dolphii measque observationes nonnisi ovariis ru- 
püs originem debent, cum, forma eorum irregularis, 
margines saepe sint quasi fissi. Si Goezius haec. 
delineat serie secunda non interrupta in maxima parte 
corporis vermis se sequentia et ex ijs ortum ducen- 
ies canales transversos in foramina marginalia abeun- 
iles, unum allerumque omnino falsum est. Nec or- 
dinata serie decurrunt, nec cum ductibus transversis 
ulla eommunicatione gaudent. Falsus est etiam in. 
hujus Aucloris figura citala margo horum foraminum- 
semper tumidus, qui sane nunquam iis est. 
^ Ovorum Triaenophori formam ego, ut ill. Zu- 
dolphi, ovalem inveni, Goezius contra ea silu 
tantum diverso adspecla partim — delineavit. 


BOTHRIOCEPHALUS. 
Species nova. 


i orici ra Jfissiceps mihi l. 


y ETÀ 


B. capite bothrusque marginalibus duobus an- 
 guslis, elongatis, collo nello, arliculis primis | 


1) Bremsenrus foramina marginalia mon observasse vide- 
tur, nam in Iconum Helm. "Tab. XII. Fig. 14. corporis vermis 
postici partem magnitudine valde auctam sistente ne vestigium 
quidem eorum nec i NES exhibitum reperimus, in figura ejus- - 
dem tabulae vero quarta "Iriaenophorum magnitudine maturali 
exhibente ductus expressi sunt. 


[4 


— 81 — 


rugaeformibus, sequentibus brevissimis, ob- 
tusis, tum brevibus, subcuneaiis, demum 
subrectis, elongatis, omnibus margine po- 
stico tumidulo. 

Hab. In int. Sternae Hirundinis -Giypláde Se- 
ptembri 1826. invenit Burmeister, Medicinae Stu- 
.diosus, aliquot specimina. 

Descr. Omnia a cl. Hornschuchio mecum 
communicata sunt specimina iria capile gaudentia, 
sine arliculo autem terminali, et duo fragmenta arti- 
culis mediis tantum composita. — 

& Longitudo. speciminis | 

Primi quinque pollices et ires lineas aequat, 
latitudo 1n. anleriore corporis dimidio lineam paulu- 
lum superat, in fime postico lineam dimidiam circi- 
ler aequat. 

(Secundi longitudo. iium pollicum et qualtuor 
linearum, /a£i£udo. postice. duarum. et dimidiae. li- 
nearum. 

Terlii longitudo circiter. pollicem. et hujus ter- 
tiam parlem, /azitudo poslice duas lineas aequat. 

Fragmentum. primum duos pollices /orgum, an- 
tice duas, poslice duas el dimidiam lineas /e/um. 

Fragmentum secundum. seplem | et. dimidiam h- 
neas Jongum, eadem latitudine, ac prioris fragment. 

Color albus aut albidus, haud candidus. 

Caput longum, ienue, obtusum, ^oftLriis duobus 
marginalibus. totius illius. fere longitudinem. sibi. su- - 
mentibus, fissurarum aemulis, antice paulum hianti- 
bus. | Collum nullum, nec. sirictura inter caput et 


F 


corpus. iriiculi antici rugaeformes, sequentes in di- 
versis speciminibus paululum | diversi, In. specimine 


primo nimirum eorum omnium, quotquot sint, mar- 


sine postico tumido, aut tumidulo, articuli sequentis. 


partem anteriorem valde tegente inslructorum, prio- 


res brevissimi, obiusi, sequentes breves, subcuneali, - 


iransversim .rugosi, angulis obtusissimis; hos exci- 
piunt fere recli, aut antrorsum parum angustati, us- 
que ad finem, cui vero ierminalis deest.  À primis 
brevissimis semper magis sensim elongantur, ut ulti- 
morum. longitudo latitudinem vel quater superet. Si- 
mul ultimi. sensim tam angusli facti sunt, ut vix di- 
midiam latitudinem articulorum in medio dimidii an- 
terioris retinuerint. In posücorum medio zodulus aut 
noduli duo debiles, quorum alter supra alterum si- 


tus, conspicui In specimine secundo arüculi illi 


qui rugaeformes sequuntur, margine. postico eodem, 


quo ii speciminis prioris, gaudent, subeuneati, .valde 
breves sunt, marginibus lateralibus fere semper plus 
minusve convexis. Per partem posticam corporis de- 
currit in altero. vermis latere Jinea mediana. elevata, 


in altero latere plerumque impressa, àliquot in arli- 


. culis tamen pariter elevata. | Ovaria mon distincle . 


conspicua. In specimine tertio arüculi dieti cum iis 


secundi conveniunt, linea autem mediana nec, nec 


ovaria distinguenda sunt. Jragmentorum amborum 


articuli cum speciminis secundi posterioribus conve- 


niunt, nisi quod marginis postici tumiditas vix aut 


perparum tantum conspicua sit, et in fragmenti prió- - 
ris latere altero memorabili modo duae lineae sibi | 


i 


-- B8 


parallelae medium corpus totam per longitudinem 
pereurrant, inter quas quovis in articulo jacel ova- 
rium, sed debiliter tantum expressum. In altero op- 
posito autem corporis latere ovarium disüncte in 


medio cujusvis arliculi antrorsum situm est, perpa- 


" 


Lari cani inlesün 


rum elevatum quidem, sed paulo opacius, quam areola 
se circumdans, inque medio habet foraminulum ge- 
nitale disüncüssimum. | Fragmenti secundi articuli 
ejusdem formae; lineae vero et ovaria non bene di- 
stinguenda. | Aruculos posticos longos nonnisi speci- 
men primum habet. 
Obs. In specimine primo capilis bothria re vera 
non exacte marginalia, sed potius oblique lateralia 


(magis lateralia, quam marginalia) sunt. ^ Hic status 


.autem naturalis esse nequit, et forlasse a vermis 


morle convulsiva ortus esl. 
JVovae Observationes .de. Bothriocephalo 
ditremo m.?) 


Cel. Jioseuthal benevole mecum communica- 
vit aliquot. ZozAriocephalos ab am. Laurero in 


clobri 1827 repertos, quibus 


visis et cum modo descriptis Sternae collatis dubius 
faclus sum, uirum Bothriocephali fissicipitis speciem 
bene: stabilitam censeam, an potius cum B. ditremo 
conjumngam. Nam vermes Lari poslerioris quin sint 
non quidem dubiiandum est; a priore eos collum, 


quod in illius speciminibus a me examinatis saltem 


——— - 


ri 


1) Vid. Obss. de Entoz. P. IL P. 65 sq. 
rF29 


/ 


— 84 — 


non adest, et foramina genitalia bina articulorum, 
quibus illa pariter carent, dunlaxat distinguunt. Le- 
ctores Helminthologi judicent, quid de re habendum 
| | Fgo pro mea parte casu dubio melius habeo, 
species discernere, quam conjungere, observationes 
enim novae falso eonjunctas- difficilius solvent, quam 
discretas uniant. | 

Duo specimina et fragmentum € Laro cano Ami- 
cus supra laudatus legerat. 

Primi speciminis longitudo pedem tribus lineis | 
superat, /atitudo in corpore medio pollicis quartam 
partem, in fine postico sesquilineam aequat. 

Secundum. sex pollices et novem lineas. Zongum, 
ante medium quatuor lineas /afum est. Ultimi arli- 
culi habent latitudinem tantum lineae el duarum ies 
dem terliarum partium. 

Fragmentum antice ires lineas /atum, posüce 
parum angustius, quinque pollices et quatuor lineas 
longum. Laütudo in medio minor dictis est, arlicu- 
lis ibi magis extensis, quam alibi. | 

Anterior vermium pars ad finem sensim et valde 


altenuata esl, tamen etiam | aliquam latitudi- 


nem retinuit, nec filiformis fit... 

Primi specimimis caput oblongum, ad utrumque 
finem attenuatum, apice paulum protracto, obtuso, e 
quo per totum caput canalis rectus descendere vide- 
tur; óothria marginalia, fissuraeformia. — Co/lum cum 
capite continuum et quam hoc longius sensim ad 
corpus latius fit. /rZicu/? primi. perbreves et sequen- - 
les breves subcuneati, tum breves marginibus latera- 


eim  MÉ e 

libus obtusis; hi, dum elongatio paulo major fit, in 
alios. abeunt, quorum marginum | lateralium. anterius 
. dimidium fere rectum, posterius valde convexum est, 
porro, elongalione semper crescenle (licet nunquam 
tantopere, ut longitudo latitudinem, superaret) pars 
marginum lateralium anterior subrecta semper lon. 
gior fit. respectu pesterieris eonvexi, simul autem 
margo posticus, qui omnibus in articulis, nullo ex. 
cepto, tumidus est, ad finem vermis posteriorem, 
crescente depressione et complanalione sua sensim 
tenuior 5i, ultimi fere. prorsns recti evadunt, ita vero, 
ul. margo. posticus semper adhuc tumidulus angulos 
prominentes efficiat, etiam pars antica poslicum an-- 
lecedentis: articuli. marginem. versus. latitudine. saepe 
crescal. — Omnes articuli, anticorum serie circiter pol- 
licari. excepta, ovario magno, medio, insignes sunt, 
quod in medio suo, aut ad posticam suam partem 
impressione lata gaudet, et in quo semper duo fo- 
raminula, quorum alterum majus supra alterum mi- 
nus (perraro alterum. juxta alterum), conspiciuntur; 
in superiore ultimorum articulorum /emniscus se vi-. 
dere sinit. In latere corporis, ubi haec foramina ad- 
sunt, ovaria protuberant, in opposito autem impres- 
sio s. foveola eorum loco conspicitur; in utroque co- 
lore nigrescente translucent. 

— Specininis secundi caput male tractatum et par- 
tim. disruptum erat, inde non bene describendum est. 
Collum ut in priore. Etiam articuli secundum schema 
idem, atque i1 prioris formati, sed omnium, cum ex- 


cepto ultimo, magis elongato et subreclo, licet. re- 


—— M 


trorsum atlenuato, valde breves sint, pars, anterior 
recla non lantum in conspectum venit; margo pósti- 
cus anteriorum parum, omnium reliquorum valde tu- 
midus est. Ovaria ut in priore. Impressio dicta 
in anüco dimidio corporis solum, non in postico 
hic est. ! 

Fragmenti arüculi inaequalis latitudinis sunt, 
ommes valde breves, excepto mediorum serie magis 
elongatorum, quamvis etiam latiorum, quam longo- 
rum; margo posticus semper tumidus. Generatim 
articuli conveniunt cum mediis et poslicis priorum 
speciminum, ii seriei mediae autem, cum caeteris 
longiores sint, cum primi posterioribus. Unus ex 
illis mediis fenestratus est. Ultimus hujus fragmenti 
antecedente arclior, ad finem excisum paulum angu- 
status.  Ovaria parum elevata, vix impressa; altero 
in latere corporis linea impressa nulla. E foramine 
superiore ovariorum hic interdum porrectus est le 
mniscus, haud longus, valde tenuis. 

Articulus vere terminalis omnibus tribus speci- 
minibus deest. ui, 


Color albus. 


Cum Bothriocephalo ditremo zm. fortasse conve- 
nit Bothriocephalus dendriticus Nitzschii, quem. 
celeberrimus hie Vir in int. Lari tridactyli Martio 
1817. et Lari ridibundi Majo ejusd. amni repertum 
in Encyclopaedia generali saepius memorata (P. XII. 
Art. Bothriocephalus.) descripsit. Caput bothris sul- 
ciformibus, antice convenientibus vero illi visum cum 


z 
-r 


ex HE 


specimina mea aeque parum habeànt, quam ovaria 
dendritiea, optimoque Viro de foraminibus binis 'ge- 
nitalibus mentionem haud faciente, incerlus sum, 
uirum species nostras conjungam, nec ne. Compa- 


ratio speciminum ulrorumque rem: mox illustraret. 


1 De Bothriocephalo plicato £i. 
Tab. H. Fig. 12 — 14. 

Hujus specimen a cl. Josentha! in intestino 
reclo Xiphiae Gladii ammo praelerlapso repertum 
am. Laurer mihi benevole delineavit. Iconem vero, 
: vermem. naturali. magnitudine exhibentem, cum alus 
duabus, caput et anteriorem corporis partem magni- 
tudine aucla sistentibus aer: incidi curavi, quod non 
superfluum esse pulo, quanquam Z2udolphi (Syn. 
ops. Tab. HI. Fig. 2.), Bremser (Icon. Helm. 
Tab. XIII. Fig. 1. 2.) et LeucEart (Zool. Bruchst. I. 
Tab. L Fig. 13), jam imagines illius parari curave- 
rnt. Nam Ziudolphi specimen exhibui notabile 
quidem ob constrielionem parts. medii corporis in- 
signem, et ob hujus ut anlicae partis cum arliculo- 
rum vesligia adeo deleta, tum formam Leretem : fa- 
clam, Dremserus specimen quidem non mutatum 
delineari jussit, eaputque magniludine auctum, L eu£- 
kart eleganü capis icone nos donavit, — sed 
nondum data est effigies speciminis tam  extensi, 
quam nostrum est, in qua omnium arliculorum figu- 
rae diversae tam bene distingui et dijudicari possent, 
porro capitis: a figuris quas Aremser et Leuckart 
dederunt, distincla forma, quae, unà cum parle cor- 


On 


— 88 — 


poris antica: caput proxime sequenti, tereti et crassa, 
arlculis experte, utraque inclusa fuisse, ut pars, 
multo major quidem, a JZiudo/phio exhibiti speci- 
minis, canaliculae, quam inter intestini tunicas pi- 
scis sibi paraverit vermis terebrando, arguit, indeque 
eliam praesertim, quae delinearetur, digna habita est. 
Cl. Zosenthal etiam benevole mihi monstra- 
vit canalem, quam ex inteslino recto Xiphiae in ova- 
rum abeuntem, hujus parietes. pereurrentem. et. in 
apice ejusdem cavo globoso terminatum, vidit el in 
opere: Abhandlungen aus dem Gebiete. der Anatomie, 
Physiologie: und. Pathologie, Berl. 1824. p. 81. de- 
seripsit, Tab. V. Fig.1. et 3. delineatum exhibuit. - 
Vir meritissimus dubium ibi se praebebat, quid de- 
hoe canali faciendum sibi sit, allegavit interim ill. 
Aiudolphii opmionem, a Bothriocephalo plicato eum 


esse effectum, et nunc ipse, alio canali simili in Xi- 


phiae masculi postmodum a se dissecli intestino re- 


cto, in quo vermis porlionem reconditam reperit, cum 
illo comparato, rem ita se habere credit. Dubia pro- 
lala, sit res quae velit, Viro accuralissimo, qui res 
obiter iraclare nunquam vult, decori esse, vir aeque 
accuratus quisque non negabit. Etiam haec res, fa- 
leor, mihi, qui illum canalem eum appendice sua 
curate contemplatus sum, absoluta nendum videtur. 


Uná cum Zosenthalio canalem aperui: non repe- 


? . , L] . . [2 . 
rimus aliud. contentum in illo, nisi maleriem mu- 


coso- membranaceam, cavum dictum terminale, glo- 
bosum, vacuum prorsus erat, hujusque tunica interna 
nigrescens plicata, plicis teneris longitudinalibus. 


pum We 


Putredo, nisi colorem forte effecerit nigrescentem, in 
hanc membranam non egerat. Plicae illae, si omnia 
alia quadrant in habitaculum vermis, si canalis prin- 
cipium liberum etiam bene explicare possumus eo 
effectum esse, quod Bothriocephalus, per conatus in- 
tesünum perforandi tunicas in canaliculum elevasset, 
qui perforatus postea cum foramine in ovario a verme 
facto, inflammatione levi orta, coaluerit, plicae illae, 
dico, dubium me quidem adhuc relinquunt. Creden- 
dum esset enim, tale cavum a verme factum plane 
laevibus parietibus et minus teneris simul gaudere 
debere, et nisi assumam, plicas post mortem et dis- 
soluuonem vermis ortas esse, nescio, quomodo ex- 
plicem, si verum esl, vermem ibi habitasse. 

Longe aliler se habebat euniculus, quem opti- 
mus Vir, uli supra dixi, inler tunicas inteslini recti 
Xiphiae masculi repererat.  Benevole et hujus videndi 
copiam mihi fecit. Anfracluose inter diclas tunicas 
exlerebratum hune demum vermis perforaveral, inque 
cavum abdominis penetraverat. Portio vermis adhuc 
in eo latebat, tam altenuala quidem et teres facta, 
ul Nemaloidei aemula esset. ') Extra cuniculum in 
cavo inlestini ilh adjacebat reliqua vermis pars po- 
slerior, lata et articulata, per putredinem autem cor- 
rupta el a tercti jam soluta. 


1) Cf. Rudolphi Synops. p. 471, 


—- *. 


iila Botlriocephalis solido et nodoso n. 77) | genus 
novum uniendis. ^ - 


/ Quanto magis et saepius occasio se mibi offert, 
Bothrioceplialum solidum. videndi et. contemplandi, 
eo magis incongruum sentio illi esse in systemate 
 Jiudolphiano assignatum locum. | Quomodo enim, 
quaeso, hic vermis inter Dothriocephalos stare. po- 
lest, cui cum isüs nil, nisi corpus articulatum com- 
mune sit, quem vero reliqua forma, habitaculum, vi- 
lae ratio et metamorphosis multo similtorem reddunt 
Ligulhs, quam ullo alio Cestoideo? Cum his eum 
conjungere haud dubitarem, nisi id ipsum, quod prae-. 
claros Auctores permovit, ut inter Taenias et Bothrio- 
cephalos eum ponerent, corpus, puto, perfecte arü- 
culatum, tah conjunctioni obstaret. Sic hic vermis, 
qui sui parem in tota Cestoideorum familia non "e 


scit, genus peculiare formare debet: 


Schistocephalum, "*) 


si Helminthologis placet, hoc genus nominabo 
et locabo inter Ligulas$ et Bothriocephalos, quia. tran- 
situm. vere ab illis ad hos facit. 

Cum Bothriocephalis, dixi, huie vermi nil, nisi 
veri articuli corporis, commune est; sed hos etiam 
cum Taeniis communes habet. Ab his eum discer- 
nit defectus osculorum, ab illis bothriorum- capitis. 


In capite Schistocephali nil vides, nisi impressiones 


1) À cXwz0c, fissus, et tar, caput. 


Doe 


làterales valde leves, quae cum Bothriocephalorum 
foveis, plus minusve profundis, non bene comparari 
queunt. Bothriocephali horum ope se affigunt orga- 
nis, in quibus degunt, hoc autem de Schistocephalo 
non valet, nec unquam capite affixum videbis, aeque 
parum ac Ligulam. [|n capitis apice obtuso porro 
videmus fissuram, quae in Bothriocephalis desidera- 
tur, in Ligulis?) autem adest.") Porro omnes Bo- 


1) Perbene Ziudolphius meus dudum similitudinem ca- 
pitis Ligulae et Schistocephali animadvertit, (quod teste LeuA- 
kartio [vid. hujus Zool. Bruchst. P. I. p. 47.] optimus Vir 
Bremsero quondam suo in litteris communicavit) et quomodo 
potuisset illa fugere eum? 

2) Sed non quovis in statu earum. In L/gula simplicissi- 
ma RH. enim haec fissura invenitur et os, sk licet ita nominare, 
bilabiatum inde oritur, quae forma ab Helminthologis dudum 
observata est. Sed ultro procedente evolutione corporis Ligulae 
in intestinis avium haec fissura sensim. abit in bothriorum. fis- 
surieformium speciem, quae utrumque capitis latus profunde 
findunt, apex vero capitis clauditur, ita, ut ore Ligulae simpli- 
cissimae: bilabiato in Lzsula c. g. sparsa HR. perfecte evoluta 
prorsus evanescente, caput apice simpliciter obtuso terminetur. 
Ligulam sparsam saepe in int. Colymbi rufogularis inveni et 
in éldipekious mea egregia specimina servo, quae contemplaudo 
didici, Ligulam, aptegmaps antici corporis articuli oxculti sint, 
os bilabiatum retinere, unà. cum illorum perfectione autem etiam 
bothria lateralia perfici et apicem capitis fissura privari. 1n 
Schistocephalo illa fissura apicis capitis autem quovis in evolu- 
tionis statu manet immutata. Caeterum simplicissima structura 
capitis est Ligulis uti Schistocephalo; re vera hoc caput nil est 
nisi articulus primus, qualis etiam clarissimo JVizzscA (l. c. 
ubi generatim egregia de Schistocephalo proferuntur) visus est, 
nec cum capite distincto et multo magis exculto Bothriocepha- 
lorum comparari potest. Videtur esse primum naturae pericu- 
lum, c caput in Cestoideo formandi, uti in Ligulis praeterea credi j 
possit primo expertam 'esse corpus articulatum fingere, quod au- 
tem in istis ad finem felicem perducere nondum valuerit. 


thriocephali vivunt in tubo intestinali animalium, plu- 
rimum. piscium; si alibi inveniuntur 3), illuc e man-- 
sione sua propria eos casu aul errore delatos esse, 
jure. censeas. Schistocephalus contra, sicuti Ligula, 
in abdomine piscium semper gignitur et adolescit. 
Bothriocephalus demum nunquam talem metamorpho-- 
sin subit, ac Schistocephalus,. qui nimirum. cum Ga- 
sterosteis ab avibus aquaticis devoratus in harum in- 
testinis elongatur, planior fit, et ovariis ova gerenti- 
bus instruitur quo statu cum auclores helmintholo- 
gici diversum a Bothriocephalo solido vermem opi- 
nali nomine Z7w«aeniae nodosae, Bothriocephali n0- 
dosi, alüsque insigniverunt. Sed esse hunc et B... 
solidum unum eundemque vermem,  distinclissime 
monstrant transitus, qui inter utrumque in avium 1n- 
lestinis reperiuntur. Similis metamorphosis, sed ad- 
huc major in Ligulis avium accidit, a Ligula simpli- 
cissima omnibus, ni fallor, ortum ducentüibus.  . 

' Hanc metamorphosin, unicam, quam ejus gene- 
ris novimus in Entozois, vere existere egregius Zu- 
dolphi ?) primus observationibus induclus conten- 
dit, nimis modesle facti sine ullo dubio verissimi 
prolationem. bypothelicam nuncupans. Nam nisi sin- 
gulas formas omnes, quas induunt Bothriocephali so- 
lidi individua, dum mutantur in avium intestinis, pro 


iot. Botbriocephali speciebus sumere volumus, quod 


1) Uti ill. Rudolphi invenit B. ie eU in Or- 
thragorisci Molae branchiis. — Si caeterum hic loquor de Bo- 
theiocepibdle semper volo Bothriocephalos Rud. 


2) Synops. p. 477, 489. 596 — 597. 


"d 


—- ww 


memini sane in mentem veniet, iransitum ilius in 


B. nodosum negare non possumus. Cl. Wizzsch, 


Naturae Scrutator summus, se istius mutationis ve- 


ritatem prorsus probatam habere (l. c.) palam protu- 
lit; nec sane beatus Zremser hujus rei adversa. 


rium ?) se erga Zudolphium declarasset, Si ipse 


transitus specierum vidisset. 

Ut veritas facti vero illis, qui occasione, Schisto- 
cephalum examinandi (taceam de Ligulis) formasque 
ejus diversas, stabiles et transitorias contemplandi, 
destituti sint, adhuc magis et clarius patefiat, status 
ejus diversos, uli in copia speciminum ab am: ScA;[- 
lingio Gryphiae in intestinis Lari capistrati in- 
venta et ab optimo /ornschuch benevole mihi 
transmissa observavi, hic allegabo. Erant nimirum. 

1) Vermes depressi, cum et sine sulco longitu- 
dinali medio et size foraminibus articulorum. 

2) Vermes plani cum. linea utrinque media lon- 
giludinali impressa cum. foraminibus in arlicu- 
lorum latere altero. 

23) V. plani cum linea mediana elevata, inter- 
dum, sed non semper, nigrescenle, foramini- 
bus in medio articulorum, et nonnullis in spe- 
ciminibus serie lemniscorum insigni. 

4) V. plani cum nzodulis debilibus in medio ar. 
üculorum el hic et ilic ex illis prominente 
lemnisco. 


Habemus hic in forma prima et secunda. Schisto- 


1) Rud. Synops. p. 459. 596. 


uo E un | í 


cephalum, qualis in Gasterosteis se. exhibet. . Forma 
secunda jam exhibet evolutionis gradum primum, quo 
foramina genilalia cohspicua fiunt. ^ Ultro non pro- 
cedit in piscibus diclis, ut nunquam linea mediana 
elevata, multo minus autem ovaria distincta et le- 
mmnisci in Schistocephalo Gasterostei conspiciantur. 
Formá ergo 3. et 4. in avium intestinis primum do- 
natur, et simul saepe magis elongatur, nane in 
. piscium abdomine fuit.") .— 


Character Schistocephali genericus sequens sit: 


Corpus elongatum, depressum, vel planum, 


A 


X 


1) In mammalibus pisces et cum iis Schistocephalum de- 
glutientibus lic etiam repertus quidem est, sed nullo modo. mu- 
tatus. Sic Rudolphi eum invenit in int. Pocae vitulinae, 
Schilling in Phoca foetida et ego ipse in Fele. (Ex amphi- 
biis in ftanae esculentae int. tenul et recto etiam immutatum 
anno 1895. offendi) In piscium aliorum Gasterosteis vescien- 
tium intestinis mutatio et evolutio aeque parum locum habet. 
Etiam Ligula piscium in avium tantum, minime in mammalium 
aut aliorum animalium intestinis evolvi videtur. Ligula crispa 
enim, quam ill. Rudolphi (Synops. p.467.) in int. ten. Pho- 
cae vitulinae offendit, nil nisi substantiam. mollem, homoge- 
neam monstravit, ut etiam Vir optimus ipse dubius sit, annon 
illa Ligula piscina (immutata) sit. Num in piscium quorun- 
dam abdomine vero (habitaculo natali suo) Ligula jam ovariis 
institui possit, alia quidem est quaestio. Si ill. $chrankii 
Ligulae (nodosae R.) in abd. cavo, Salmonis Truttae repertae 
puncta lineam corporis medianam ornantia ovaria fuerunt, illa 
quaestio affirmanda est; illud autem cum non certo écidmiinti, 
rem in dubio relinquamus necesse est. Alii auctores egregii 
seniper in abd. piscium Ligulam simplicissimam tantum inve- 
nerunt. lpse eam non inveni nisi in Cyprinorum rutilorum, . 
et quidem juvenium, nunquam in adultorum neque aliorum 
, prserum, quotquot eorum €t spécies variorum examinaverim, 
abdomine unquam hucusque offendi. 


e" em 


articulatum. | Caput subtriangulare, obtusum, 


LÁ 


- 


apice profunde fisso. 
Species unica hucusque cognita: 


Schistocephalus dimorphus mihi. 


Statu ante evolutionem: (Bothriocephalus soli- 
dus R.) Corpore planiusculo, linea mediana longitu. 
dinali impressa (saepissime) utrinque sulcato. 

Statu evoluto: (Bothr. nodosus R.) Corpore pla- 
no, ovaris in medio articulorum elevatis, lemniscis. 
brevissimis. 

Statu priori non solum, uti ill. Zudo/phi in- 
dicat, in*Gasterostei aculeati, sed multo saepius in 
Gasterostei pungitii abdomine habitat. Hos piscicu- 
lo$ tempore verno et aestivali fluvius, cujus accola 
ipse sum, e mari baltico summa copia accipit; quot- 
quot aulem eorum hucusque viderim ei ceperim, 
omnibus a Schistocephalo singulo, .aut aliquot ejus 
individuis, abdomen tumefactum erat, cum quibus 
tamen vivide natabant. Haec observatio fere credere 
facere posset, istos pisciculos Schistocephali causa 
lantum crealos esse, statumque abnormem esse, si 
hoc entozoon non foveant. In Gasterostei aculeati 
abdomine .etiam. ereberrime adest; et quis crederet, 
novem individua uno solo in Gasterosteo hujus spe- 
ciei adesse posse, quae tamen ipse Decembri mense 
anni 1826. ex eo liberavi. Ne credas vero, Sclisto- 
cephalos parvos fuisse et Gasterosteum magnum. . Hic 
contra magnis suae speciei non adnuinerandus, et 


Schistocephali satis magni erant. 


L4 


a M HÉn 


Schistocephalus evolutus hucusque in int. Cor- 
vi Coracis, Podicipedis subcristati ,, Colymbi. rufo- 
gularis, Anatis glacialis e JMergi Serratoris a me 
ipso, in int. Ciconiae nigrae, Lari capistrati, 
Sternae macroürae et nigrae, Podicipedis eristati, 
Colymbi baltici, Mergi Mergauseris et Alcae Picae 
a (Schillingio repertus est. 


T A E N LA 
Species novae. 
1) Taenia tenuis mihi. 

T. capite subgloboso, inermi, osculis. magnis, 
lateralibus, collo breviusculo, articulis an- 
ticis rugaeformibus, sequentibus rectis, *'ob- 

tusis, ium brevissimis, subcuneatis, reliquis 
brevibus, subcuneatis, obtusissimis. iud 

— Hab. ln Falconis Subbuieonis intestino tenui 
reperi specimen unicum mortuum d. 5. Septbr. 1822. 
Descr. Longitudo quinque ad sex pollices ae- 
quat, /atitfudo in posteriore corporis parle lineae 
quartam partem circiter. , Co/or paululum sordidus. : 
. Caput parvum, subglobosum, aut polius ab oscu- 

lis quatuor lateralibus, magnis, prominenübus, late 
hiantibus, antrorsum directis, subtetragonum, antice 
in colliculum elevatum, sine rostello. (CoZlum cum 
capite continuum, quam hoc tenuius, latiusculum, 
quattuor lineas circa longum, forüter depressum ?8. 
planiusculum, sensim, sed parum, ad primos usque 
artieulos latitudine crescens. riiculi a collo, quo 


— — 


primi haud latiores sunt, sensim sensim crescunt, et 
quidem tam parum, ut maxima vermis latitudo in cor- 
pore poslico lineae quartam partem vix superet.  /frti- 
culi primi fere rugaeformes, sequentes brevissimi, recti, 
obtusi, Zum brevissimi, subcuneiformes, omnes reZiquz 
breviores quam longi, subcuneati, margine postico sum- 
me tumido, angulis inde obtusissimis. Ultimus articulus 
specimini meo deest. Finis poslica perparum angusta- 
tur. Totum vermis corpus (proprie sic dictum) crassiu- 
sculum s. depressiusculum est. Jartes internae ae- 
que parum, ac foramina genitalia, nec adeo in 
verme recenii conspicua erant. | 

Obs. Valconum Taeniae tres iantum. hucusque 
erant cognitae, globifera sc., perlata et Flagellum, 
harumque duae posteriores nonnisi a Goezio re- 


 pertae et examinatae. Secundam me ipsum etiam 


nunc occasionem credo habuisse videndi, deque ea 
factas observationes benevoli lectores infra invenient. 
Cum. omnibus tribus modo descripta convenire non 
videtur !). 


1) T'heod. Ferd. Sigism. $chultze, uti in prooemio 
jam allegavi, quartam adhuc 7aeniam (in Falcone pygargo) 
invenit, quae ab omnibus his diversa esse videtur. Secundum 
Auctoris descriptionem illius caput est subrotundatum, rosteilo 
instructum brevi, obtuso, probabiliter armato; co//um lomgissi- 
mum; articuli primi sunt breves, rugaeformes, sequentes ob- 


longo-rotundati, transverse rugosi, in margine profunde crenu- 


lati, ultimi hoc minus et longissimi erant; canalis alimenta- 
rius simplex omnes articulos ad longitudinem percurrebat; ova- 
ria pellucida, foramina. opposita. Inventor haec Taenia no- 
mine crenulatae wt insigniatur proponit, cum. margines crenu- 
lati articulorum ei memorabiles videantur; sed sine dubio ru- 


G 


— Taenia brachycephala mihi. | (505 
co 00s capitis brevis, discreti, rostello NOU cla- 
s. vato, eollo brevissimo, articulis anticis bre-- 
oio 0 wissimis, reliquis brevibus, obtusis. 

Hab. ln intestinis Zringae pugnacis Schil- 
ling Augusto vel Septembri 1824. et ego Junio 
1825. et 1827. specimina complura reperimus. ^ 

"dDescr. Speciminum a me inventorum longitudo 
maxima tres pollices et lineam, 7atiludo summa in 
fragmento capile privato lineam aequat, dum antica 
finis in fili formam attenuata est. Color albus. Ca- 
put generalim latius, quam longum, rotundatum, 
 $nierdum antiee protractum, osculis lateralibus ma- 
gnis, indistinctis, ellipticis tamen visis, et rosfello 
€lavaeformi, quam caput paulo breviore. Collum a 
capite strictura (non semper adesse visa) discretum, 
capiti longitudine subaequale aut aliquoties longius, 
retrorsum decrescens. /frizculi primi per longam se- 
riem brevissimi, sequentes omnes breves, obtusi, 


gae et crenulae, uti saepe fit, ab ineunte corruptione vermium 
ortum duxerant, quod co magis credendum est, cum specimina 
sua auctor e Falcone ante pohzihisk diebus. mortuo et jam putre- 
dine correpto legisset. 

Observatio auctoris de coitu hujus Taeniae maxime — 
rabilis est. "Vidit praeter foramina marginalia nimirum etiam 
lemniscos NX plerumque exsertos, et im quocunque spe- 
^cimine seriem artiónlorum unam cum alia ejusdem firmiter con- 
jmnctam, lemniscosque partim alterius tantum marginis, partim 
utriusque in ovariorum foramina marginis sui immissos ; semel arti- 
-€uli étiam obiiqui jacebant, ut marginum partes genitales opposito- 
rHüm se conjühXissent. "Tertio aliquo loco plures articuli duorum 
speciminum utróque margine coiverant. Addit auctor, ill. Kiu- 
dolphium conjunctionem declarasse esse sexualem. 


— 99 — 


parte antica generatim contracta, interdum subcu- 
neati, interdum (posteriores) subeampanulati et sub- 
rectanguli fiunt. Zoramina articulorum nulla con- 
spexi. 

Specimina ab am. Schilling accepta (ex ave 
juniore lecta) erant omnia non ultra aliquot lineas 
longa, qua partem eapite carentia, maxima latitudine 
articulorum posticorum lineam dimidiam vix supe- 
rante. riiculi omnes breves, obtusi, ultimi magis, 
quam anteriores, elongati. In his ut in reliquis par- 
tibus cum speciminibus meis conveniebant. | 

3) Taenia microsoma mihi. 

T. capitis varii osculis magnis, rostello elon- 
gato subclavato, collo et articulis omnibus 
brevissimis, his obtusis, lemniscis margina- 
libus, unilateralibus. 

Hab. Am. Hornschuch copiam speciminum a 
Schillingio in intest. 4natis mollissimae anno 
1823. delectam et postmodum specimina iteruià multa 
ibidem ab eodem d. 16. Januarii 1826. inventa be- 
nevole transmisit. í 

Descr. Longitudo a quarta pollieís parte usque 
ad semipollicem circiter aequat.  Zafifudo exigua, 
ut vermiculi filis aemulentur. | Color albus. 

Caput subtüilissimum, ut nado oculo meo dis- 
cernere id non valerem, subcouicum, interdum etiam 
transverse ellipticum, osculis quatuor magnis, oblon- 
Bis. visis, lateralibus, et roszello quam caput lon- 
. Biore, tenuissimo, ad apieem crassum sensim aueto, 
G 2 


es $0 o —— | 


inermi, inslructum. ^ Col/um capite tenuius, eidem 
longitudine aequale, aut idem, sed vix bis superans. 
Ariiculi omnes iam subtiles, quos nec lente sim- 
plici, nec duplici usus distinguere potuerim, brevis- 
simi, obtusi; primi collo latitudine aequales, sensim 
increscunt, ultimus more solito est rotundatus, ob- 
iusus. Lemnisci marginales, cylindrici aut interdum 
subclavati, unilaterales, ordine incerto positi, magnam 
partem articulorum, anterioribus exceplis, ornant, non 
in omnibus vero speciminibus adsunt. 


4) Taenia coronata mihi. 

* capitis oblongi, depressi, rostelli brevis- 
simi uncinorum corona simplici, collo nullo, 
articulis prioribus brevissimis, acutis, se- 
quentübus brevibus margine postico protra- 
cto, foraminibus marginalibus vage alternis. 

Hab. Yn Charadrii Oedicnemi intestino ScAil- 
ling 4. 94. Maji 1895. quatuor fragmenta reperit, 
quorum unum solum capite instructum. 

Descr. | Longitudo speciminis capite instructi 
pollicem cum dimidio, reliquorum fragmentorum primi 
ires pollices et sex lineas, secundi pollicem cum de- 
cem lineis, et erüi octo lineas cum dimidia: aequat. 
Latitudo summa lineam cum quarta ejus dy haud 
M33) Color albus. — i 

"Caput latitudine articulos anteriores superans, 
oblongum, depressum, osculis quattuor lateralibus, 
magnis, suborbicularibus, medium. caput circiter te- | 


nenüibus, et rosze//o valido, capituli modo capili in- 
" | 


— 101 — 


sidente, corona. simplici uzcinorum fortium et lon- 
gorum, anirorsum directorum, ornato.  Co//um nul- 
lum.  4dréculz omnes breves et lati: priores brevis- 
simi, acuti, inaequales; sensim paulo longiores fiunt, 
margine postico supra articulum sequentem valde 
prominente, irregulari, undulato, subreflexo, angulis 
lateralibus saepe acutissimis, marginibus lateralibus 
subconvexis aut excavats; articulorum  ultimorum, 
quos. vidi, reliquis longiorum, ut quartam vel ter- 
liam latitudinis partem longi sint, margines laterales 
subrecti vel subconvexi, poslicus incumbens, rectius. 
Foramina marginalia vage alterna, indisüncla, ar- 
liculorum mediorum et poslicorum, sine lemniscis. 


9) Taenia multiformis mihi. 

T. capitis depressi, brevis, rostello cylindrico, 
capitulo crassiore ierminalo cL corona un- 
cinorum simplici armato, collo brevissimo, 
obconico, articulis anterioribus rugaeformi- 
bus, sequenlibus subcuneatis, obtusis, irun- 

T calis, subinfundibuliformibus, subcampanu- 
; latis, ultimis sublinearibus. 

Hab. Complura specimina inveni d. 12. Septbr. 
1894. et majora d. 6. Aug. 1827. in intestinis Cico- 
niae albae. Praeterea cl. Z20senihal mihi trans- 
misit fragmenta multa ab 77o/2A0of f, Medicinae Stu- 
dioso, loco eodem Majo 1820. reperta. 

Descr. Longitudo maxima decem pollices ae- 
quat ei ires lineas cum lineae quarla parte, /atitudo 
maxima in parte postica corporis lineam raro su- 


perat, duin finis antica satis subtilis est. Color 
albus. | » imi un 
| Caput breve (latius quam longum), depressum, 
rotundatum, osculis quattuor lateralibus, mágnis, sub- 
'"Orbicularibus, tumido margine instructis et rostello 
haud valde tenui, longitudine capiti subaequali, cy- 
lindrico, apice subito in capitulum abeunte crassius. 
Hoc rostellum in speciminibus 1824. repertis, quae 
recentia examinavi, interdum vidi corona uncinorum 
simplici armatum, et in nonnullis, ubi rostellum in- 
tra caput reiracium erat, istam coronam per caput 
translucentem. Specimina 1827. reperta nonnisi post- 
quam per mensem jam in spiritu vini jacuerant, exa- 
minare potui accurate, et in his uncini, qui parum 
exstare videntur, rostello et capite opacis facüs, in 
conspectum non veniebant. Collum cum capite ple- 
rumque continuum, aut eodem paulo latius, aut per- 
parum tenuius, aut eidem aequale, brevissimum, ca- 
put tamen longitudine semper superans, planum, re- 
irorsum decrescens. friiculi primi paucissimi ru- 
gaeformes, sequentes valde varii sine ordine certo, 
brevissimi, obtusi aut iruncati, mox interdum jam 
longiores, quam lati, interdum breves, subcuneati, 
subcampanulati, subrecti, subinfundibuliformes, ultimi 
fere semper valde elongati et sublineares, omnes ge- 
neratim margine postico tumidulo. Joramiüna geni. 
talia indistincta quidem, sed vage alterna et in mar- 
ginum lateraliüm anteriore dimidio sita esse videntur. 
Specimen unicum, quod in pulli Ciconiae albac 
intestino reperi d. 13. Junii 1826. respectu capitis 


et coli paulum diversum est a modo descriptis. 
Prius enim est breve etiam, sed parie antica paulu- 
lum protracta conicum, et in-illo: apice. monstrabat, 
recens. examinatum , foramen rostelli .exitui procul 
dubio destinatum ; colum capile multó Aenuius et ab 
hoc strietura discretum; breve quidem pariter, ratione 
habita totius corporis, quod circiter quinque pollices 
aequat, latitudine in dimidio . eorporis. posteriore li- 
neam non atüngente, sed multo longius tamen collo 
caelerorum speciminum, cum tamen circiter duas li- 
neas teneat. 4rticuli conveniunt cum iis descripto- 
rum, et primi quidem sunt rugaeformes, sequentes 
 subcuneati, marginibus lateralibus interim plus vel 
minus convexis, breves, reliqui magis elongati, sed 
ita tantum, ut longitudo latitudinem parum superet, 
antice rotundati, marginem posticum recle truncatum 
versus paululum angustati,  oramina articulorum 
mediorum et posticorum, uti supra indicatum est. 
Obs. In Ciconia alba hucusque solummodo 
ab Helminthologis "Viennensibus 7aenia, quantum 
mihi quidem innotuit, reperta, et ejus fragmentum 
unicum tripollicare sine capite et collo ab ill. Atu- 
dolphi examinatum et descriptum est !). Hujus ar- 
liculi cum illis Taeniarum mearum satis convenire 
videntur, ut credam, utrasque unius ejusdemque spe- 
ciel esse; num vero eliam conveniant cum "Taenia 
à Braunio in drdea cinerea. xeperla et ab. eodem 


LJ 


; 


1) Synops. p. 534. 


hl 


— 104 — 


T. Unguicula. male nominata ?), alia; quidem quae- 
slio est, quam nec affirmare nec negare possum, cum 
meà spécies tantopere variet. Rudolphi caput 
Taeniae a Draunio sibi missae vocat ,obovatum;" 
et hoc convenire posset cum observationibus meis, 
si nimirum colli anteriorem partem capitis posterio- 
rem nominare velles. Fateor, me ipsum interdum 
partem colli osculorum capitis posteriori margini an- 
nexam paulo minus complanatam conspexisse, ac 
reliquam illius. posteriorem, in aliis hoc non ita se 
habebat, et in omnibus id, quod ipse caput nomi. 
navi, tantopere elevatum est supra partem colli a 
me dicti anteriorem, ut mihi incongruum esse vide-- 
retur, partem istam capiti adjicere. Collum sane 
dixisset ill. Vir brevissimum, si ita uti in plurimis 
meis speciminibus id vidisset, et nisi illud specimen 
supra descriptum in Ciconiae pullo reperissem, quod 
collo magis elongato gaudet, ex illis summi Helmin- 
thologi verbis differentiam "Taeniarum nostrarum col- 
legissem. lia res tantum dubia manet. rziculi con- 
venire videntur. 


Observationes de Taenia perlata. Goezii. 


Am. Schilling in int. Falconis fusco -atri 
anno 1824. offendit Zaeniam, quae mihi T. perlata 
.Goezii esse videtur, quamque, uti alias infra dicen- 


1) Rud. Entozool. IL 9. p. 207. Vocabulum: Unguicula 
pessimae indolis est et omni sensu carens, in aliud melius ita- 
que mutandum. - 


/ 


- 46 — 


das, exacle describendo me :arguturum esse spero, 
hane speciem distinctam aque 'l. globifera diver- 
sam esse. WIES 

Benevolentia cl. Zornschuch Junio mense 
anni 1824. istud accepi ScAillingii repertum, et 
inveni in lagenula sex fragmenta, quorum — 

Primum, anteriorem vermis finem sistens, ultra 
quatuor pollices longum et postice circa lineam 1a- 
tum erat. 

Secundum, primi, uti videbatur, continuatio, lon- 
gum circiter tres pollices, antice lineam latum, po- 
stice tantum non lineam octava ejus parle superans. 

Tertium fere septem pollices longum, antice ea- 
dem latitudine, qua secundum postice, gaudens, primo 
aequali latitudine decurrens, tum retrorsum magis ma- 
gisque decrescens, ut ultimus arliculus non ultra tres 
lineae quartas partes latus maneret. 

Quartum, quintum ct sextum dictis minora alius 
speciminis (ejusdem speciei) reliquiae esse videbantur. 

Color. candidus. 

Caput colum latitudine vix et ne vix quidem 
superans, valde breve, depressum, obtusum, osculis 
duobus superioribus, duobus inferioribus, oblongis, 
majusculis. Co//um cum capite continuum, puncta- 
tum, subtile, planum, latiusculum, et ultra pollicem 
longum, ad corpus sensim paulo latius evadens. Cor- 
poris maxime depressi arziculi anteriores rugaefor- 
mes, sequentes valde breves, recti, marginibus late- 
ralibus aut rectis, aut. convexiusculis, antica parte 
perparum contiracla. lia se habebant articuli usque 


—UuuC 


ad finem fragmenti primi, et articuli: primi fragmenti 
secundi. Hujus articulorum sequentium (posteriorum) 
pars anterior autem sensim magis contrahebatur, et 
anguli poslici acutiusculi et perparum protracti erant. 
In fragmento tertio primum haec articulorum forma 
manebat, anguli vero tum magis obtusi, tum iterum. 
acuüiusculi fiebant. os excipiebant subcuneati, et 
ultimi: erant subcampanulati. Quo magis ad finem 
perveniebant, eo magis elongabantur, ultimus autem 
adhuc latior, quam longus, manebàt.  Arüiculus ter- 
minahs vermis integri deerat. Margo posticus se- 
quentem articulum semper perparum tegens, aliorum 
articulorum paulum tumidulus, aliorum minime, istud- 


que sine ordime. Jas nutritium per ommes arücu- - 


los distincte , decurrebat utrinque, in articulis. solis 
anterioribus marginibus lateralibus propinquum, in 
caeteris valde ab iis remotum et ovariis propinquius - 
quam marginibus. 1n medio enim omnium articulo- 
rum, excepta anticorum serie exigua, ovarium supra 
superficiem articuli praesertim alteram valde eleva. 
ium, noduliforme, candidum, jacebat, et praeter hoc 
in complurium articulorum mediorum margine postico 
duo noduli conspiciebantur, ovario minores, spatio 
párvo a se invicem disjuncti, in quos semicirculus. 
opacus, ovarium utrinque ambiens, supra cutem vero 
articuli haud elevatus, transire videbatur. Has macu- 
las semicirculares praesertim in articulis pellucidiori- 
bus, quales omnes fragmenti unius, vix pollicem di- 
midium. longi et semilineam circiter lati, erant, di- 
stinete. vidi. Uti ovaria in altero. articulorum latere, 


x 


— 107 — 
ita pariter illi noduli in altero latere magis elevati 
conspiciebantur, adeo in altero ipsi plane non ade. 
rant. Foramina articulorum genitalia nusquam con- | 
spexi. 

Ipse harum Taeniarum inventor alio tempore 
etiam in J'alconibus naevio et cyaneo specimina huc 
perünentia reperit, et quidem in intestinis illius d. 
19. Junii 1826., hujus d. 24. Ocibr. 1823. Omnia 
benevole mecum communicata sunt. 

Illa e Falcone naevio non erant, nisi fragmenta 
quinque capile orba. 

Primum eorum pollicem et novem lineas lon- 
gum, antice valde tenue, postice, ubi abscissum erat, 
esesquilineam latum, album. Pars anterior late ru- 
gosa, reliqua multo longior composita arliculis bre- 
vissimis, obtusis, per ques decurrebat linea mediana 
albo - opaca. 

- (Secundum. octo leas longum, antice lineam 
tertia hujus parte latitudine superans, : postice perpa- 
rum latius, album, articulis brevissimis, quorum mar- 
gines laterales convexi, anguli subacuti, margo posti- 
cus arliculi sequentis partem obtegens. Linea me- 
diana paululum elevata, saüis lata, per totum  fra- 
-gmentum decurrebat. 

Teriium duos pollices et tres lineas longum, 
ubique circiter. sesquilineam latum, excepta media 
parte magis extensa, indeque tenuiore. Color albi- 
dus. Articuli etiam perbreves, marginibus laterali. - 
bus convexis, postico tumido supra sequentis parlem 


i wÉ d 


protenso. etin insigne medium vina arlicu- 
Jóréindses sex is | ta leuecioiass 
Quartum dullicem leniibuliit cunpilitento la- 
titudine aequans, arüculis illis tertii similibus, verum 
xnargine postico minus tumido.  Ovaria media saepe 
in modum noduli valde elevata. . Pnnil 
Quintum policem et duas lineas longum, SOr- 
didi coloris, articulos exhibebat diversissimos. Pla- 
rimi erant ad minimum quater latiores quam longi, 
lineam usque ad sesquilineam lati, marginibus late- 
ralibus convexis, angulis generatim acutiusculis, licet 
haud exstantibus, margine postico tumidiusculo, pa- 
rum supra articulum. sequentem progrediente. — Ali- 
quot artieulorum anteriorum erant ultra naturam ex- 
tensi, ideoque minus lali respectu longitudinis. Qua- 
tuor articuli ultimi prorsus alienam a reliquis figu- 
ram habebant: primus lineam vix longus, parum lon- 
gior quam latus, referebat figuram ellipseos, cujus 
finis alter sit truncatus, qui hujus articuli anterior 
erat. 'Pres reliqui, lineam longitudine. superantes et 
dimidium longitudinis suae lati, erant fere parabolici. 
Ovarium etiam horum articulorum medium. ornabat. 
In Falcone cyaneo inler complures 'Taenias glo- 
biferas Schillingius Taeniae margaritiferae?) spe- 
cimen unicum capite gaudens et fragmentum sine 


capite repererat. 


1) Nomen substantivum: Perla, ct Adjectivum ab eo deri- 
vatum: Perlatus, a, um, bonae latinitatis non sunt, mallemque 
ideo nostram '"Taeniam vocari margaritiferam, quod epitheton 
in eam quidem bene competit. 


A Me 

Illud fere sesquipollicem longum et tenuissimum 
erat. Caput depressum, minus breve, quam Taeniae 
e Falcone fusco- atro, antice impressum, osculis ob- 
longis, majusculis, co//um continuum, a capite de. 
crescens, antice late transversim rugosum, reliqua 
parte rugis experte, valde elongatum; ar£iculi ante- 
riores rugaeformes, indislüincti, sequentes perbreves; 
obtusi, aut marginibus lateralibus fere rectis, antico 
fine contracto, angulis obtusis, reliqui usque ad finem 
sensim magis elongati, ut ultimorum latitudinem lon- 
gitudo -superaret, marginibus lateralibus fere rectis, 
aut subcampanulati, margine postico interim nun- 
quam tumido, angulis etiam hic semper obtusis, haud 
vero protractis. Ovaria in antico corpore indistincta, 
in reliquo distinctissima, elevata, alba, opaca, quod- 
vis eorum in medio articuli hujusque finem posticum 
dimidii anterioris versus situm. 

Fragmentum sesquipollhcem etiam longum, nec 
minus tenue, praesertim in medio suo, arliculis an- 
licis, minus posticis, brevibus, dum medii usque-ad 
posticos paucos elongati erant, omnibus subcampanu- 
latis, et ovariis descripto modo insignibus. 

Comparemus nunc nostra specimina cum Goe- 
zii descriptione et delineationibus 'T. perlatae. Hic 
auctor vocat !) 

1) Caput illius ;,quadrangulare," quam formam 
capitis ab osculis sat magnis sane habent etiam no- 
stra, si ab antica facie inspiciuntur — porro ,ap- 
: 


1) Naturgesch. p. 403. 


— 110 — 
parenter inerme,' qualia etiam capita nostrorum sunt, 
et sine vesügio quidem rosielli, taceam de uncinis. 
In figura adjecta ') etiam breve sistitur, et osculis 
oblongis insigne, quod utrumque in speciminibus no- 
siris pariter inventum descripsi; et si caput a Goe- 
z10 antice impressum delineatur, hoc in altero spe- 
cimine nosiro saltem eliam inveni. "3 
2) Collum Goezius dicit longum, punctatum;" 
hoc ipse in priore specimine etiam observavi; illud 
est vox relativa, quam in: elongatum (aut longiu- 
sculum, uti Ziudolphi fecit) mallem mutare. Col- 
lum cum capite continuum meis uti Go ezii speci- 
minibus est. 
3) In articulis differentia esse videtur, nam, si 
Goezius dicit: ,Die Ghneder kurz, jedes mit zwei 
hakenfórmig gebogenen Randecken," hoc ultimum in 
speciminibus a me descriptis non inveni, nisi pro- 
irachonem angulorum in compluribus articulis, quae 
quidem minime iam insignis erat, ut formam unci- 
norum exhibuisset, ita vocare vellem. Sed Goezius 
sui ipsius dicto se opponit figuris 17. et 18. tabulae 
memoratae, articulos exhibenübus sine vestigio ullo 
modo adeo protraclorum angulorum, quale quid ne 
quidem insigni modo instrumenti pressori vis effi. 
cere potuit, quod Fig. 19. docet. "Tam orbiculares, - 
ut in Fig. 17. articuli apparent, eos etiam non vidi, 
verum ii figurae 18. satis conveniunt cum mulüs e - 
mediis fragmentorum nostrorum, licet tamen genera- 


1) l. c. Tab. XXXII. B. Fig. 21. 


- Hi - | 
tim, et semper posteriorum anguli magis exstent sü 
per angusiatam partem sequentis articuli anticam.. 
Hoe respectu Fig. 23., delineatio a Comite. de 
DBorcke data, meliorem et bonam ideam articulo- 
rum supra descriptorum subcuneatorum subministrat, 
licet alio respectu, nimirum ovaria quasi foramina, 
et vasa nutritia utrinque bina monstrando evidenter 
falsa edoceat. — — Goezii dictum de 'Taenia sua: 
,,;Man kónnte sie, wie Andry die vulgarem und latam 
hominis genannt hat: 7énmia à épine, mit dem 
Rückgrat, nennen, weil vom Hinterende an, làngs 
hinauf bis etwas über die Mitte, eia knotiger Ka- 
nal, wie em Rückgrat, geht;" in nostram pari modo 
quadrat; apparens autem canalis ab ovariorum serie 
efficitur et in. fragmentis nostris e Falcone fusco- atro 
usque in arüculos anterioribus proximos adscendit. 
In articulis posticis etiam similitudo canalis non ob- 
ünet, cum hi magis elongati sint, et ovarium in me- 
dio eorum aut paulum ante hoc disünclum, qua mar- 
Barita rotunda, promineat, quod etiam Goeze his 
ipsis verbis exprimit: ,.In der Mitte der hintersten 
Gheder, oben auf der Flàüche, in jedem eine weifse 
Perl" Si autem porro formam pyri his margaritis 
adscribit, talem ego me invenisse haud recordor. | 
Ova ex uno ovario, quod acu aperueram, non 
provenerunt. | " 
Differentia hujus speciei a T. eglobifera nimia 
est, quae negari possit, Caput globiferae subglobo. 
sum, aut plus minusve elongatum, quo variae formae 
oriuntur, rostello crasso instructum, collum brevissi- 


M 


—- 112 — 


mum, articuli posteriores maxime elongati, et fora- 
mina marginalia vage alterna, dum oyaria nusquam 
eminent, omnia haec arguunt diversitatem maximam 
alterius. ab altera. (Conferantur observationes nunc 
secuturae de T. globifera.) 

Vellem eliam dare definitionem 7T. atari 
rae, cum ab ill. Zudolphi (in Synopsi p. 140.) 
data post meas observationes mutanda sit, sed hujus 
Taeniae capite bis tantum a me viso, nec articulis 
ierminalibus mihi oblaüs, senüo, si eam definirem, 
insufficiens me opus peracturum esse, qua causa post 
plura a fortuna concessa specimina rem mihi re- 
servo, aut, si non concéderentur, alis me feliciori- 
bus relinquo. 

De Taenia globifera Batschii. 


vedi. 

Taenia globifera licet a. 2Z7ochio et Goezio 
jam detecla et descripta, posteaque specimina a Gae- 
dio, Froelichio et Bremsero reperta ab ill. Zu- 
dolphio examinata sint, iamen species dubiis sem- 
per non caruit, quod, cum occasio multorum speci- 
minum ex variis Falconibus lectorum videndorum se 


inihi offerret, ad solers horum examen me instgavit. 


Rudolphi dicit, hanc speciem summopere variare. 
Goeze et Bloch mancas quidem. et quodammodo 
falsas descriptiones dederunt; hae interim cum veri- 
tate et observationibus meis tantum conveniunt, ut 
'laenia globifera in iis agnosci debeat. Quam abso- 
num forsan esse videatur contemplantibus et confe- 
rentibus illorum auctorum icones, tamen verum est, 


— 113 — 


L] 
Lj 


unam. eandemque ab utroque descriptam esse spe- 
ciem. Omnino haec vari, uti ill. [tudolphi con- 
lendit, valdopere, sed omnia, quae ego hucusque 
examinavi ejus specimina, in eo conveniunt, quod 
caput instruclum sit rostello — si exsertum est — 
crassissimo, brevi, collum valde breve, et articuli po- 
stci maxime elongati, aut sublineares, aut saepe sub- 
pyriformes, medii vero et postici (ii saepe distinctius) 
foraminibus genitalibus marginalibus vage alternis in- 
structi sint, dum ovaria fere nusquam in conspectum 
veniunt. 

Inveni ipse 'Taeniam globiferam in intestinis Fa7- 
conis aeruginosi d. 9S. Junu 1822. et F. Albicillae 
d. 12. Maji 1824. Praelerea examinavi specimina 
a Schillingio in intestinis. Fa/conis cvanei. d. 
24. Oectbr. 1823. Falconis Buteonis d. 22. Febr. et 
. 989. Apr. 1827. et Faleonis rufi d. 10. Maji ej. anni 
reperta. Singula describam: 

1) Specimina e Fa/cone aeruginoso. sunt com- 
plura, candidi coloris, quae, licel a me ipso inventa, 
tamen defectus temporis non mihi recenlia permise- 
rat examinare. 

Longitudo ab aliquot pollicibus usque ad quin- 
decim vel sedecim aequat. Antice filiformia sensim 
ad lineae Zatitudinem in fine postico crescunt 

Sex specimina capite gaudent, hujusque, semper 
exigui, forma diversa esl. 

.3) Caput cordatum, cum rostelli crassissimi ve- 
sügio emergente. 
b) Caput antrorsum attenuatum, rostello brevis- 
H 


— dá -— - 

simo, cra$sissimo, poslice nonnisi osculis, hic 
ut in quinque caeteris speciminibus tumido 
margine instruclis, supra collum prominens. 
.c) Cap. conicum, truncatum, postice late supra 

collum exstans. | iqho 
d) Cap. semiglobosum. s. antica facie rotundatum,. 

rostello vix conspicuo. | | gite 
e) f) Cap. subglobosum,: rostello. parum. emer- 

gente. 

Collum breve, capite iiterim multo longius, pa- | 

rum tenuius, continuum. T 

Articuli primi rugaeformes, collo latitudine ae- 
quales, brevissimi, sequentes sensim latiores longio- 
resque fiunt, horumque priores per longam seriem 
subcuneali, angulis obtusis, posteriores vero maxime 
elongati (ad duas lineas usque) marginibus laterali- 
bus fere rectis, parte antica sola parum contracta, 
fere lineares, raro, antica parie contracta et simul | 
postica rotundata, pyriformes. Uno in specimine vidi 
articulos posticos multo breviores et longitudinis ra- 
tione latiores marginibus lateralibus convexis, ut forma . 
esset ovalis aut subellhiptica. Margo .posticus fere 
nunquam iumidus est. Joramina marginalia vage 
alterna articulos medios disüncle ornant et semper 
ante medium arliculi jacent, in artieulis posticis au- 
tem aeque parum ac in anterioribus conspici pos- 
sunt. QOvcaria. nusquam vidi, quamvis maeulae et 
striae longitudinales (hae sine dubio vasa nutrilia) 
non desunt. 

.9) Fragmenta trix e Falcone Albicilla cum |xdo 


de WE e 


descriptis e F. aeruginoso ommino cornveniunt. Ca. 
pite et collo carent; Maximum ultra sex pollices 
longum est, et duo eorum tantur habent articulos 
anticis proximos, hos interdum valde elongatos, et 
margine postico tumido, qui in reliquis locum non 
habet. Foramina arüculorum mediorum iterum vage 
alterna, ovaria nulla. Finis anterior illorum fragmen- - 
torum duorum subtilissima. | | 
-8) Ex compluribus speciminibus dictis in al. 
cone cyaneo Gryphiae repertis am: Zornschuch 
Museo meo donavit duo capite instructa. Horum 
Primum pollicem et sex cum dimidia lineas lon. 
gum, anlice tenuissimum, postice circa lineam dimi- 
diam.-latum, capite exiguo, paululum oblongo, oscu- 
lis subellipticis, et ros?e/lo discreto, valido, verum 
brevissimo, truncato. Collum cum capite continuum, 
quam hoc tenuius et nonnihil longius capite, rostello 
simul sumto.  Zriiculi antici indistincti, obtusi, hos 
excipientium subcuneatorum, margine postico semper 
tumido instructorum, primi brevissimi, angulis late- 
ralibus valde prominentibus, sequentes saüis elongali, 
subcuneati et angulis valde protractis, retrorsum di- 
rectis, acutiusculis. "Tum veniunt breviores et mox 
longiores, nunquam tamen longiores, quam lali, aut 
etiam subcuneali, aut — et praesertim longiores — 
marginibus lateralibus fere rectis vel subconvexis, an- 
tice parumper coarctatis et profunde rugalis, margine 
postco subrecto et tumido, angulis generatim retror- 
sum protracis et acutiusculis. Articulus ulüimus prae- 
gredientibus angustior, obliquus et obtusus est. 
H 2 


— 116 — 


^ Specimen. alterum. duos. pollices :et. octo.lineás 
Jongum, ;aptiee. ipariter | valde. tenue; .onteómedium«tór-. 
peris cireiter. lineae. ires quartas. partes, in fine. po- 
slico quartam. ejusdem parlem.látum, capite pariter 
exiguo, minus. elongaló,..quam..in specimine priore, 
rostello. aeque crasso el brevi, obtusissimo; discretó. 
Collum: continuum, | tenuius |. et tolo; capite; vix.lon- 
gius. Articuli ab iis speciminis. prioris. pàrum. .di- 
versi, fere. omnes margine postico. tumido insignes et 
angulis. relrorsum. protractis, majores. forliler .rugati. 
Caeterum ordinalius; serisim. elongàntur, eliam adsunt 
hic longiores, | quam Jali,; in poslico tractu. subpyri- 
formes, cum articulis posticis Figurae 13. Tab. X XXII. 
A. operis Goeziani convenientes, et hos demum 
sequuntur pauci. valde, elongati, lineares. "l'erminalis 
deest. £F oramina articulorum. quantam illis. detegen- 
dis operam. navaverim; nulla conspicere 'valui, id 
quod: quidem: non miror, quoniam haec specimina ut. 
omnia reliqua. ejusdem "Taeniae in ave dicla reperta 
contractione tantopere deformata erant, ut arliculi : 
fere omnes rugosi ! et in marginibus lateralibus : ph- 
cati et quasi crenati facli essent, hoc: modo. aulem 
foramina oblitterata. visui se subduxissent. & ^ Vui 
,. Reliqua mihi haec scripturo .ab. amico inventore 
denuo transmissa specimina cum. modo descriptis 
comparando didiei, ea. cum his omnino corivenire; 
solum addam, partem poslicam valdopere, ut dem 
| eT T !odtaor 

4) Ista rugositate. jam primo intuitu hae "Taeniae, gc 


a 'Taeniis margaritiferis uná cum iis repertis et supra. des riptis, 
quarum euh prorsus . laeves erant, se distiuguebant. i "na 


/ B 


specimine secundo. adnotavi, interdum. decrescere, et. 
arliculos lineares elongatos et 'angustos. semper. se-: 
qui pyriformes, nunquam hos illos... Ma 
4) In intestinis ZaZconis Buteonis Schilling, 
r 'ebruario. 1827. repererat octo specimina cum capile. 
e nonnulla fragmenta... .. D | 

| Primum specimen fexe tres pollices longum, an- 
MUR capillare, postice circiter tertiam lineae partem, 
lain, albidum, capzte maxime depresso s. planiusculo,. 
vibes Huetilis sat magnis, magis Lofts quam 
anticis. ' Collum. capite. pluries. longius, tenuius et 
subdiscrctum, ralione totius vermis brevissimum, li- 
neam circiter longum, a capite ad corpus sensim de- 
crescens. paululum. — 4r/iculi primi perpauci colh 
postico fini laütudine aequales, brevissimi et breves,. 
obtusi, irregulares. Hine sensim ad caudam lalesce- 
bant... jSequentes nimirum omnes margine postico tu- 
mido, priores horum latiores semper, quam longi 
subcuneati, sensim magis elongabaniur, ut longitudo 
etiam latitudinem. multum. superaret, simul magis 
reci fiebant, saepe in utroque margine laterali con- 
vexiusculi, in fine corporis autem longitudo. denuo. 
decrescebat et. penultimi sex paulo latiores, quam. 
longi, subcampanulati et transversim rugosi, atque 
ultimus demum irregulariter. rotundatus in fine exci- 
sus.. Foramina : genitalia, vage alterna. in. postico- 
rum ' arliculorum marginum lateralium | anteriore. di- 
maidio exsiare videbantur. i | 

Secundum longitudine, duos. pollices vidkon Su- 


^e 4 X 


perans, antice capillare, ante finem posticum tertiam 
lineae partem circa latum, albidum, capite non bene 
dijudicabili , collo brevissimo, licet paulo longiore, 
quam in primo specimine, viso, articulis primis non 
dam brevibus, sequentibus iterum subcuneatis, valde 
brevibus, qui medium corpus non atüingebant, ommni- 
bus margine postico tumido et angulis acutiusculis, 
prominentibus, reliquis subcampanulatis, primo etiam 
perbrevibus, tum sensim longioribus, ut reliqui in- 
tercedentes lóngiores quam lati essent, fere omnibus 
his subeampanulatis transverse rugosis. De foramini- 
bus genitalibus cerüi quid proferre nequeo. — '- 

Tertium tres pollices et octo lineas longum, an- 
tice capillare, postice etiam ut priores exigua latitu- 
dine,- capite rotundato, sine rostello, fere ut in priori 
viso, articulis híc generatim magis elongatis, ut jam 
anticorum subcuneatorum plures longiores quam lati 
essent. Caeterum conveniebat cum aliis. Foramina 
articulorum hic vage alterna etiam aderant, quanivis 
non ubique conspicua, et — 1 ex iis —— 
lemniscus brevissimus. ; 

Quartum paulum ultra quinque poUsddd longum, 
antice capillare, postice circa tres lineae quartas par- 
les latum, albidum. | Caput fortiter depressum, ut 
primi quovis respectu. lia etiam collum cum illius 
.collo conveniebat, vix tamen érat discretum et re- 
trorsum decrescebat. Etiam articuli generatim cum - 
descriptis conveniebant. (Articuli subcampanulati hic 
ut in Ildo et IIItio subcuneatos sequebantur.) Arti- 
culi subcuneati erant. —— etiam primi subcam- 


: u- ÉS ux 


panulati, jam ante medium corporis vero hi elongari 
incipiebant et demum longissimi fiebant, fere praeter 
modum, ut adeo tum tumiditas marginis postici eva- 
nesceret et tota forma campanulata; licet autem haec 
in-ultimis, magis rotundatis rediret, tamen margo tu- 
midus denuo vix fiebat. Joramina genitalia non. 
bene distingui poterant. : 

Quintum duos pollices parum excedens, antice 
minus subtile, quam priora quatuor, pone medium - 
ultra semilineam latum, albidum. Caput non bene 
conservatum, fere conicum visum, osculis inconspi- 
cuis. Collum obsolete discretum, tenuius capite, eo- 
demque vix bis longius. Antica pars corporis statu 
multo magis contracto se exhibebat, quam aliis in 
speciminibus jam descriptis; primi articuli insigni 
iractu brevissimi paucorum subcuneatorum magis ex- 
iensorum, iamen etiam brevium, serie intercepti. 
Tum sequebantur subcuneati etiam valde breves, an- 
gulis generatim obtusis, tamen saepissime salis ex- 
siantibus, tum subcampanulati, qui semper breves 
manebant, usque ad ultimos paucos, quorum longi- 
iudo latitudinem plus minusve superabat. Inter sub- 
campanulatos illos unicus valde extensus erat et fere 
obeyathiformis, dum proxime antecedens subclavatus 
erat. '"lumiditas marginis postici omnium arliculo- 
rum haud magua, interdum nulla, interdum major. 
Foramina genitalia non dijudicanda. 

^. SSextum fere duos pollices et oclo lineas lon- 
gum, antice capillare, ante finem posticum circa se- 
milineam latum. "Caput longius quam latum, obtu- 


| ud 200 UM C 


sissimum , 'rostel/o: re tracto , osculis posticis, oblon- 
gis, lumido margine. :/Co//um temuius, obsolete. dis- 
crelum , capite aliquoties longius, ad articulos. in- 
signi modo angustatum. Habebat híc et illic; lineam 
transversam | pellucidiorem, | debilem, quod. fere. ad- 


spectum arüiculationis. obsoleiae praebebat. Etiam 


aliquot lineae longitudinales decurrebant in eo. .4r- 
ticuli anteriores valde. distensi, iride obtusissimi, 5e- - 
quentes subcuneali eliam. plus minusve exiensi, ut. 
interdum longiores quam lati evaderent, omnes mar- 
sine postico tumido, angulis brevibus, obtusis. Hi 
sensim in subcampanulatos, generatim breves, trans- 
ibant. Ulümi pauci magis elongati, aliquot horum - 
lagenaeformes, sive parte postica rotundata antror- 
sum in multo angusiiorem (collum lagenae) transeunte. 

Septimum pollicem et. decem lineas longum, an- 
lice capillare, postice circa semilineam latum. | Ca- 
put subconicum, .obtusissimum, osculis magnis posti- 
cis. .Collum. hic iterum. obsolete. articulatum. appare- 
bat, erat capite aliquoties longius, eodem tenuius. et 
ad corpus allenuatum. — Zr?iculi primi obtusi, irre- 
gulares, sequentes subcuneali, plus minusve breves, 
angulis exslantibus, margine. postico tumido, sensim 
transibant in subcampanulatos, breves. E foramini- 
bus genitalibus articulorum posticorum satis tumidis 
interdum exsertus erat Jemniscus: brevis. Uis 

Üctavum magis quam quatuor pollices longum; 
antice capillare, latitudine maxima in media et po- 
stica corporis parle tres octavas lineae partes aequante. 
Color anüce albidus, postea subcroceo. sordidus. ... Ca- 


-— As 


put rotundatum; anticé in medio protractum, 'osc&is 
magnis posticis hic, ut in reliquis speciminibus , tu: 
mido margine: cinctis. | Co/]um. paulo tenuius ,; conti: 
nuum, num.:ád corpus etiam .decrescens, cerlo dicere 
nequeo, cum:;aliquét locis iorsum :esset.. Zrficulos 
primos irregulares. iterum. sequebantur | subcüneati; 
primo. brevissimi, tum magis extensi, et hi sensim 
abibant in-.subcampanulatos, quorum maxima pars 
aulem usque ad finem tantopere extensi erant, üt 
longitudo latitudinem | pluries superaret, iidem: subli. 
neares fierent et margo poslicus tumidüs evanesceret. 
Foramina. genitalia in margine nonnullorum tantum 
arliculorum. vidi, qua tubercula parva prominentia. - 

In fragmentis formae articulorum descriptae etiam 
occurrebant, eodemque ordine se sequebantur. . Unius 
valde rugati et subcroceo-sordidi, plus quam duos 
pollices longi et circ. quinque octavas parles lineae 
lati, articuli omnes (posticos solos habebat) fere recti, 
nisi corrüplione irregulares facli, sine tumiditàte mar- 
ginis poslici. erant. 

Quae àn. Zufeonis intestinis (Schilling Aprih 
1327. repererat, erant solummodo duo fragmenta, 
quorum 
Alterum duos. pollices et undecim lineas lon- 
gum, antice capillare, ante medium fere tres quartas 
lineae. partes, et in fine postico circ. semilineam la- 
lum. | Zriiculi primi valde extensi, margine postico 
iumido,. sequentes. subcuneati, breviusculi, margine 
 pestico eliam, tumido, angulis obtusis; Zum sequentes 
brevissimi, obiusi, margine postico semper tumido, . 


.o-« rseonicum, tum. magis rotundatum. |.-.- 


— 199 — 
si hi autem paulo magis extensi erant, apparebat 
forma .subeuneata, tum veniebant. subcampanulati, 
qui, semper magis elongati, demum fere lineares fie- 


bant. Zoramina genitalia non distincta. ^ — 


Fragmentum | alterum |. pollicem. paulum | supe- 


rans, lineam dimidiam usque ad quinque ejus partes 


octavas latum, articulos omnes elongatos, sublineares 


habebat, valde corrugatos. Color — fragmenti 
: audes. 


-S$i nunc brevibus verbis ex his descriptionibus 


'aeniarum Falconis Butéonis globiferarum: summam 


d 


contrahimus, elucet: 
29) Caput esse. Perd osculis. satis magnis, 
iumido margine cinctis, plus minusve posücis, 
secundum diversam elongationem tum magis 

- b) Collum. semper 'capite ienuius. ad. corpns de. - 
crescere. Species articulationis, quam interdum 
debili modo: exhibebat, me credere facere po- 
tuisset, collum nullum adesse et articulos ca- 

. "4 piti annexos nimia extensione, quae in vermis 
^: forsan ex intestino exemtione orla fuisset, fere 
deletos esse, nisi in alus speciminibus ex aliis 

' -Faleonibus colleetis rem ; aliter; colfum nimi- 
^ rum talibus articulalionis vestigiis expers, vi- 
dissem. Goezius interim in "Taenia Bu- 
eonis simile quid conspexisse videtur, et 
adeo veram colli mihi dieti articulationem, 'si- 
"figurae suae 14. Tab. XXXII. A. fides haben- 
^ da est. Si minus distincte, ae in hae figura, 


oU i-o dd ume | 


arliculi expressi essent, fere plane cum mea 
observatione convenirent, nam eodem modo 
elongatos ipse illos articulos obsoletos pariter 
vidi, et hos postea veri articuli. breves se- 
"^  :quebantur, quos supra descripsi. | 

c) Articulos primos colli posticae fini latitudine 
aequales, obtusos et irregulares excipere sem- 
per subcuneatos margine postico tumido, hos 
subcampanulatos, qui aulem, si summe elon- 
gantur, sublineares fiunt. 
d) Foramina genitalia arüculorum posticorum 
in marginis lateralis anteriore dimidio mes 
esse vage alterna. | | Pe 

9) Ex int. Falconis rufi Schillingius com- 
plura fragmenta desumserat, quae easdem, .ac Tae- 
niae e Duteone, formas articulorum, subcuneatos, 
subcampanulatos et sublineares hos, sed etiam sub- 
quadratos (posticos) exhibebant. Fragmentum unum 
articulis. posticis conflatum hos habebat primo mar- 
ginibus lateralibus convexiusculis, ad finem rectiu- 
sculis, tum antice rolundalis, postice parum excava- 
" tis, tum antice insigni; modo contractos marginibus 
in medio dilatatis utrinque convexis et ad finem po- 
sücum rectiusculis aut subconcavis, et minus quam 
antrorsum angustatos, qui demum in sublineares trans- 
ibant. Quo magis ad finem corporis, eo magis elon- 
gabantur ; primus omnium erat latior quam longus, 
in ultimis autem longitudo latitudinem pluries supe- 
rabat. Ultimus quidem proxime antecedente brevior 
eral. Omnium margo posticus plus minus profunde 


LH 


Deo. excisus: Color candidus. . . JForamina 
genitalia. an. hujus ranitvii pane; arliculis con- . 
spicua. - Sia cedo soliti Iti ddisoriut 

— TTaeniae gahiferhasa nunc imrailato. ;speciminibus). 
quae vidi, descriptis, superest, ut demonsirem con- 
 venientiam. Taeniatum. 2 7ochii et Goezii inler se | 
el. cum meis, . atque demum bonum hujus | speciei 
characterem defimnam. . . Va eso 49 

1; Uti; jam. supra. dixi, : incredibile. fii videretur, 
DBlochium?!) et Goezium ?) unius ejusdemque spe- 
| cie. vermem, ille nomine. 7aeniae cylindraceae, hic 
Tuaeniae JBrachii. globulosi descripsisse et delineasse.- 
Sed observationes meae rem explicant et conve- 
nientiam ' arguunt. -Blochius specimen salis ex. 
iensum, Goezius contra a se reperlum. maxima 
parte. valde. contractum exhibuit. |Hinc figura arlicu- 
lorum. posticorum. iam diversa, sed cum natura ta- 
men. fere prorsus conveniens, septem posteriorum in 
Goczii Vig. 13. 'el decem in JlocAii Fig.:5. 
Reliquorum articulorum |delineationes in. hujus iam 
rudi,. et mediorum seriei tolius in figura illius, ele- 
gantiore PM 9», non kino in meas Taenias, 


l^ 


1 Abb. v. d. Erzeug. d. Eingeweidew. ete. p- 14. "Tab. IL. 
Fig. 5 — 7. 


2 Naturgesch, P 401. 'Tab. XXXII. A. Tig 13 — 16. 


3) Semper credidissem , illos articulos in hac figura, qui 
contra natüralem ordinem prorsus subversi monstrantur, ita, ut. 
margo. alias postenior, hic anterior sit, anguli. exstantes non in: 
Dostedese, sed in anteriore articuli parte. conspiciantur,, male. 
depictos. esse, nisi aestate 'anui praeterlapsi ' rem illi 'Sipoi n 
in Tàáenmia quadam.in Scolopacis Gallinulae: intestinis. a ScAÀil-. 


— 425 — i i 

et. de ipsis: posticis a Goezio exhibitis adnotare. de- 
beo, eos nimis teretes piclos esse, cum re vera qui. 
dem valde convexi, attamen depressi sint,. Totum 
lalem articülum non esse, nisi ovarium, cum. verilate 
non congruit, nec sane JJochius viderit ovà in 
arliculis ita. dispersa, uti in Fig. 7. monstravit, .Ha- 
jusmodi errores, quibus pàriter. foramina articülorum 
opposita... adnumeranda sunt, in operibus utriusque 
auctoris innumeri prostant. Series «cuneatorum et 
subcuneatorum articulorum in (Goezii figura. fere 
prorsus conveniret cum observationibus meis, si illa 
dispositio abnormis in órdineni normalen) mularetur. 
Figura hujus auctoris decima quarta parlem vermis 
anteriorem sisüt. et quidem iterum aperte falso fere 
terelem monstrat. Co//um ibi fere nullum est, quod 
fortasse saepius locum habere potest, nec articulo- 
rum anteriorum valde elongatorum, paucis brevissi- 
mis inlercurrentibus, figuras. reprehendam, cum talis 
elongatio abnormis aut a nimia partis anticae exten- 
sione, dum. Helminthologus ille celeberrimus vermem 
ex intestino extrahere conatus sit, orla esse possit, 
aut res forsan ita se habuerit, uti supra p. 122. de 


- 


lingio Aprili reperta (forsan T. Filo) iuvenissem. Hujus enim 
articuli omnes valde breves margine postico semper tumido, an- 
gulis exstantibus, postico tractu eodem modo inversi erant, ac 
illi medii in .icoue Goeziana.  Fueritne hoc illusio, ego nullo 
modo aliud quid videre valui. Quod interim mavis fere mi- 
ror, quam tam abnormem articulorum dispositionem, est, Goe- 
zium nullo verbo commemorate in descriptione sua istam, quae 
suam tamen haud secus, quam nostram admirationem movisse 
debeat. Si autem contra delineatio a vero dirae quomodo 
hijus correctionem non jussisset ? iL T 


«- dd 

collo "Taeniarum in F. Buteone repertarum  memo- 
ravi. Caput 'laenjae nostrae nec in Fig. 6. JJ lo- 
chii,nec in Fig. 14. Goezii non cognoscendum 
est, licet auctor prior oscula immersa s. sine margine 
. tumido, quo semper gaudent, et alter nimis exstan- 
tia praetereaque prodigiosa visu exhibuerit. 

Characterem, quem ill. Zudo/pAi huic speciei 
(Synops. p. 158.) tribuit, in sequentem nunc mutare 
mihi permitto : | | 

JT. capite depresso, exiguo, osculis posticis tu- 
midis, rostello brevi, obtusissimo, inermi, collo bre- 
vissimo, articulis primis brevissimis, obtusis, sequen- - 
tibus subeuneatis , reliquis. subcampanulatis, subla- 
genaeformibus, sublinearibus, foraminibus margina- 
libus vage alternis. 


Taenia, megalops Nitzschii. 
Tab. II. Fig. 15 — 18. 


Quam Taeniam in Observationum mearum de 
Entozois P. LI. p. 72. nomine 7eeniae Znatis Ma- . 
rilae descripsi, illam jam ante plures annos se in 
ZAnatibus Boschade et acuta reperisse, et ejus spe-- 
cimen unicum illustrissimo Zudo/p i nomine Tae- 
niae megalopis misisse, optimus JVitzsch, Naturae 
Scrutatorum decus, in litteris mihi communicavit, Si- 
mul addendo, se non minus, quam me, enormem ; 
granditatem et rotundato - quadratam figuram capitis 
hujus Taeniae miratum esse; rostellum se mon vi- 
disse. Ipse, posiquam quinque specimina d. 17. Mar- 


tii 1897. in intestino recto 4natis Marilae denuo 
inveni et recentia contemplatus sum, nunc speciem 
recte definire valeo, novasque simul observationes 
addere. Characterem autem sequentem propono: 

T. capitis grandissimi,, brevis, osculis maxi. 
mis lateralibus, antrorsum aperlis, subte- 
tragoni, rostello brevissiino, obtuso; collo 
et articulis anticis brevissimis, his irregu. 
laribus, reliquis brevibus, subcuneatis, an- 
gulis acutiusculis, foraminibus marginalibus 
unilateralibus secundis.  . KA 

Specimina dicto anno reperta, illo:l. c. jam de- 
scripto minora sunt, duo majora nimirum circ. de- 
cem lineas longa, reliquis tribus minoribus. | Caput 
omnium circ. duas lineae tertias partes latum, latius 
quam. longum, ab osculis maximis re vera lateralibus, 
sed ante versum aperüs, subletragonum. In antica 
facie ad medium. se elevat superficies capitis, quod 
quidem magis conspiciendum erat in vermibus modo - 
exemtis intestino, (nam aquae immissorum caput ma- 
gis complanabatur) tum autem — quod saltem de 
uno memini — valdopere, et e medio apex brevis- 
simus obiusus praeterea eminebat, quem rostellum 
nominavi, licet brevissimus sit. | Collum vix tertiam 
capitis partem latum in vermibus magis extensis hoc 
longitudine superare. non videtur, in maxime con- 
traclis nonnisi uti -Strictura sese exhibet, generatim. 
non bene dijudicandum, ut utrum pars poslica ru- 
gosa illi sit, an hoc jam initium articulorum corpo-: 
ris. faciat, nesciam. À capite caelerum latius inci 


iX x 


E hi 


pits sensim attenualur et corpus versus magis crescit, 

quam . anhce.. Gorpus depressum arliculis laxe co. . 
haerentibus, anticis. brevissimis, obtusis, his ut. omni- 
bus. reliquis valde irregularibus, his semper brevibus 


ei-breviusculis, subcuneatis, angulis valde prominen- 
tibus acutiusculis, saepe reflexis, margine postico 


A tumidiusculo. .Licet. longiores tamen: adspectum fere 
praebént articulorum; "aeniae Equi perfoliatae. In 
Speciminis unius (ex minoribus) articulis posticis, a 


» medio inde corpore, vidi, microscopii ope, foramina 


genitalia, maxima, in' margine alterius laleris supra 
angulum posita secunda, e. quorum nonnullis por- 


rectus erat /emmiscus brevior aut longior, cylindri- - 


eus, obtusus. ..Color :capitis (et colli?) erat in recen- 
tibus albidus, eorporis totius luteus... 00 

. Species distinelissima tolo. habitu, | praesertim 
autem capite enormi, et habitaculo, intestino recto 


puto, maxime memorabilis. "l'aeniae, quam Abild- 
gaa rd olim in inlestino 4natis Tadornae xeperit."), 


valde affinis. esse videlur. 


2 T : Je. Taenia. interrupta E. : —M—— 


wl 


1 Schilling in itesunis Scolopacis Galli 
sioe d. 29. Septbr. 1826. repererat complures "'Tae- 


ias hujus speciei tam parvas, ut nudo oculo tan- 


tum non se subtraherenti, tamen partim integras, num 


Vk 


-1) Zool. Dam. Vol. IV. p. 31. Tub. 148. b B. 1. 2. 
Rud. wen P. 534. 


"d 


vero adultas? Vermiculus maxime depressus. . Caput 


(3 


pro illius exigua magnitudine satis magnum, osculis 
etiam magnis instructum, subcordiforme, roszello 
magno, nisi capite duplo longiore, tamen id magni. 
tudine superante, fere cylindrico, apice autem multo 
crassiore , globóso, basi vaginae specie circumdato 
viso, sed indistincte. Collum capite paulo angustius, 
sed latum et capite brevius. Articuli primi paucis- 
'$imi brevissimi, tum longiores subcuneati, et, uli 
primi, obtusi, irregulares. A collo primo decrescebant 
latitudine, tum iterum sensim usque ad ultimum ro- 
tundatum, maximum, semper latiores fiebant. Erant 
articulorum omnium vero semper pauci; numeravi 
octo ad quatuordecim. 
Ejusdem Taeniae ipse postmodum d. 1. Septbr. 
1827. iii intestinis Charadrii pluvialis: complura spe- 
cimina reperi, quae recentia examinavi. Color horum 
candidus. JLongitudo' majorum duas lineas et tres 
lineae octavas partes non superabat. Caput vix quar- 
tam, ultimus articulus eirciter dimidiam lineae partem 
lata. lllud fere seniper breve, sed variae formae, 
transverse ellipticum , aut postice rectum, antice ro- 
itundatum, aut cordatum, aut antice truncatum, 
adeo excisum, in uno specimine antice iruncatum, 
reirorsum ita elongatum, ut forma obconica inde orire- 
tur, osculis semper magnis in angulis positis caput a. 
facie terminali spectatum tetragonum reddentibus, et 
rostello e media facie antica proveniente, subcylin- 
drico, apice in nodulum aucto, quam caput breviore 
.et ab hoc in basi sua modo vaginae cireumdato, fere 
semper exserto. Collum mullum. friiculi semper 
b [| 


—— 130 — 


pauci, a. decem. ad. sedecim ; dni aut capiti latitu- 
dine aequales, ; aut paulo tenuiores, brevissimi, obtusi, 
irregulares; sensim .a capite, nisi antica parte magis: con- 
Aracia, corpus usque ad finem. crescebat ; articulos illos 
brevissimos excipiebant aut:breves. obiusi aut stalim 
"subeuneati, qui postea semper aderant, marginibus 
lateralibus: generatim. magis minusve convexis, angu- 
lis obtusis; tum, sequebantur ;pauci in-variis varii ;spe- 
ciminibus, 'aut. subinftndibuliformes, . aut: subrecti,.. aut 
obtusi, et demum ierminalis semper. rotundatus et 
. irregularis, in fine saepe paululum incisus. Longitudo 
a primis brevissimis sensim crescebat, sed. ultimi ut. 
plurimum tamen paulo latiores quam longi manebant. 
—. Intestno modo. exemtae, aliquot adhuc debiliter 
se movebant. aquae frigidae. immissae, licet intestina 
jam die antecedente ex ave soluta. et per noctem. in 
aqua frigida servata essent; motus s suiem .post. ali- 
quot horas cessabant. 4^ di éiomil 
. . Jam antea (d. 4. Ocibr. 4826). Schilling i in 
Charadrii. pluvialis int. pariter. has. Taenias repe- 
rerat,. quarum . examinandaruur copia | mihi . faeta 
est, quaeque, partim aclione spirilus vini, paulum 
diversas .à meis. se. monstrabant.. Integram. nullam 
inter eas -offendi. | Maxima, anteriorem finem sistens, 
lineam vix atüngebat, reliqua. fragmenta adhue mi- 
nora erant. Color. fuscus. - Caput breve, fere trunca- 
' tum, e media facie. antica: emittens rostellum. capite 
breyius; cylindrieum , obtusum, osculis. magnis, glo- 
bosis, lateralibus. Collum. capite brevius et angustius; 
retrorsum. adhuc magis angustatum. . Collum .seque- 


, 
/ 


--— ME 
bantur articuli septem, posteriora versus crescentes. 
latitudine, omnes breves, marginibus lateralibus obli- 
que truncatis, perparum' convexiusculis. Reliqua fra- 
ementa articulos exhibebant marginibus. lateralibus 
wuncalis, breves, duo eorum habebant arüculüm ter- 


minalem, qui antecedentes magnitudine dr ue su- 


 perabat, atque rotundatus erat. 


Dedi has descriptiones praeserüm, quia eredo,. 
eas collatas cum | Ziudolphii de T. paradoxa: et. 
interrupta in. Entozoologia, 1T. 2. p. 155. 156. datis 
evicluras esse, utramque speciem esse conjungendam. 
Forsan autem ambae proles tantum sunt l'aeniae ter- 


liae. eujusdam, quod exiguus numerus articulorum eb 


horum postici làm magni indicare videntur. 


Taeniae | monstrum | rarum. 
C Ta6. PE. Pio.19. 20. 
Inter fragmenta multa Taeniae mulliformis m. 
p. 101. sq. deseriptae a. cl. ZosentAal mili missa. 
reperi unum, quod forma monsirosa insit»: et valde 
memorabili se distinguebat. 

Constabat nimirum articulorum posticorum serie, 
totumque longitudine pollicem non attingebat. | Arüi- 
culi anteriores quindecim. valde elongati: et. tenues; 
margineque postico tumido instructi erant, quae forma 
in descriplione "f. multiformis a^me supra allegata 
est. Articulus autem decimus sextus in dimidio suo 
posteriore fere subito latescebat inque. margine po- 
stico habebat duo cava (loco unius reliquorum) gle- 
noidea (sit venia verbo!) in altero articuli latere co- 
alita, in altero aulem impressione profunda longitu- 


12 


Sf 


— 14032 — 


dinali a se invicem separata. Ex utroque incipiebat 
nova series articulorum, et ex altero quidem series 
trium antecedentibus simplicibus aequalium, quos se- 
quebantur duo magis abbreviati, sed tamen longitu- 
dine laütudinem adhuc superante, subelliptici. Ex. 
altero eavo autem egrediebantur articuli octo, quorum 
primus magis elongatus, quam reliqui, hi autem tam 
. abbreviaü, ut circiter aeque lat ac longi fierent, et 
subeampanulati erant. Caeterum ambo cava sibi erant 
oblique apposita. Foramina genitalha in toto hoc 
fragmento haud bene dijudicabilia. i 

Haec formalio abnormis vere congenita esse vi- 
detur, nec cum ial convenit, qualem Bremserus. 
in opere immortali !) de Bothriocephalo lato deli- 
neari curavit, ubi nimirum arüculorum series duae . 
juxta se invicem decurrunt, quae autem non dubitari. 
potest quin ex articulis simplicibus primo fenestratis, 
lum magis megisque ad longitudinem perruptis or- 
» tum duxerit, Nolo illius rei argumentum allegare 
artieulationis cava in articulo illo, e quo series du- 
plex in specimine nostro incipit, tam exculta esse, 
uti ea descripsi, nam talia ipsi arüculi primi seriei 
utriusque, postquam fissi fuerint, sibi efficere poluis- 
sent; sed optime sententiam meam arguere mihi vi- 
detur diversitas inter articulos utriusque seriei, cum 
ii alterius antecedentibus seriei normalis sint aequa- 
les, alterius vero tam breves, ut eorum tres circiter 
longitudine tantum aequent illorum singulum, latitu- 
dine utrorumque simul fere aequali. 


1) Ueb. leb. VV. im leb. M. Tab. II. Fig. 11. 


— 133 — 


: ADDITAMENTUM. / 
Ad pag. 112. | 
Dum opusculum sub. prelo jam sudat, am. 
Hornschuch adhue mittit multitudinem | Taenia- 
rum margaritiferarum a Schillingio nostro d. 
6. Junii 1828. in mt. Jaí/comis cyanei feminei re- 
pertam excellenter conservatarum, .quae aptum me 
reddunt, ut el descriptionem hujus speciei distinctis- 
simae perficere, et characterem illius bene definire 
possim. b |! 

Omnia specimina candida sunt ac pellucidula, 
Longitudo etiam maximi, quod inveni, tres pollices 
non aut vix superat. ALattudo et in poslica corpo- 
ris parte semilineam nusquam adeo atüngit. Caput 
ab antica facie spectatum ab oscuZis quattuor magnis, 
Aumidis, lateralibus, ellipticis, tetragonum, a latere 
spectatum, ob eadem oscula tantopere elevata antice 
impressum apparet, caeterum rotundatum, parvulum, 
breviusculum, postice decrescens paululum, sensim 
in collum abit. Zoste//i in omnibus speciminibus ne 
vestigium quidem. Co//um.ad semipollicis longitudi- 
nem circiter se extendens capite parum angustius, et 
nequaquam filiforme, sed semper latiusculum est. 
Antica ejus pars capili proxima saepe quasi obsolete 
arliculata esse videlur, sed hoc nil, nisi rugas esse, 
contemplatio sequentis, posterioris, paris mox docet, 
quae omnino laevis se exhibet. Latitudo vermiculo- 
rum a collo per corpus sensim crescit, in ultima ar- 
lieulorum serie interdum iterum paulum imminuitur. 
Articuli primi brevissimi, obtusi sunt; mox vero an. 
tica eorum pars paululum contrahitur. Sequentium 
. pars anterior semper attenuata est, margines latera- 
les generatim convexi, saepe valde, sunt, interdum 


EU ut 


subrecli et recti, ut forma subcumeata aut perfecte 
cuneata oriatur, anguli saepissime acutiusculi, - licet 
non, aut parum, exstantes, interdum etiam obtusiu- 


sculi. 'lumiditas marginis postici non adest, aut si, 


interdum, perexigua tamen. Generatim latitudo lon- 
giludimem superat, quo magis ad finem posticam 
vero magis elongantur, et saepe ibi etiam longiores 


quam lati adsunt, interdum tales brevioribus- inter-- 


mixti. Pars singulorum arliculorum antecedenti in- 
fixa quam pars libera multo tenulor est. Ovaria in 
medio articulorum mediorum et posticorum aut no- 
duliformia, aut, uti Goez:ius delineari curavit, sub- 
pyriformia interdum; in nonnullis speciminibus aut 
valde ineonspicua aut plane non conspicua sunt. .Fo- 
ramina articulorum nulla videre poum 


Omnes formas artüculornum, quas Goezius. 


Tab. XXXH. B. delineatas protulit, in his specimi- 
nibus vidi. Capitis figuram a latere Fig. 21., si 
oscula tantummodo magis elevata übi cogitas, bene 
exhibet, et Fig. 22. colli anteriorem partem ita ru- 
gosam monstrat, uti saepe conspicitur. 


Character. speciei: 


T. capite exiguo, ab osculis maguis, feeibus 


ellipticis, tetragono, antice impresso, collo longiu- ' 
sculo, latiusculo, continuo, articulis anticis brevissi- 
mis, obtusis, reliquis brevioribus aut longioribus, 


aut marginibus lateralibus convexis, aut cunealis - 


el subcuneatis, plurimis ovario medio noduliformi 


insignibus. 


TYPIS TROWITZCHII ET FILII. 


^ 


Pun drm 


Tr 


Ue 


-ocn MC LIERARY 
HARVARD UNIVERSITY 
"CAMBRIDGE. 


MA USA. P 


P 
OE ^ 
b 
" 
^ " ; 
US 


£X 
" « 
^ ] À 
MI ; 
E j| 
Iu 314053 
$, ES 1 


MCZ LIERARY 
HARVARD UNIVERSITY 
CAMERIDGE..MA USA 


DN ———— 
^; . 


-r 
X. 


- a "D 
Ft 


m e Eri ; 
e t Pli LR dT Kap A dece T 


——Á—— e———— € T 


MEME UPS 


No hen v 


wart 
METAL 


v 
MM 
VM