07 264 772 “P U l\'5 D. B. OBSERVATIONES BOTANICO MEDICA au a s EX DECRETO AMPLISSIMI SENATUS ACADEMICI OCCASIONE VACANTIS CATHEDRAE ANATOMICO - BOTANTC M \ CLARISSIMORUM COMPETITORUM PUBLICO EXAMINI SUBMITTIT AVERNERUS de LA CHENAL rsr P ii. et M ed. Docto r* RESPONDENTE JUVENE FLORENTISSIMO DANIELE fOLLEB A. L. M. ET M E D. Stud. ad Diem 2 <5. Novemb. MDCCLXXVL H. L. Q. S. BASILICE Typis , Joh. Rudolphi Im-Hof et Filii, > i f v i/ cm/ v f i V '-V / i um nuper pulcherrimam Cei. Jacquin Fleram Auftriacam infpi- ciendi perluftrandique occafionem nactus fuerim , circa nonnul- las ftirpes helveticas ibi defcriptas depi&asque aliqua feftinante calamo adnotavi, qux, cum ad earum illuftrationem forfan nonnihil contribuere poifint, interfperfis nonnullis fed perpaucis aliis obfervationibus , fpe- ciminis botanici loco heic aequo Botanophilo dijudicanda propono. Lau- datum ceterum 111. J a c q.u i n i Opus veris rei herbarias cultoribus non fa- tis commendare polium , cujus an iconum elegantiam fidemque , an vero defcriptiones optimas & accuratiffimas magis mireris incertus haereas. I. Haud levi induftria opus eft ad feparandas Picrides 2* & 26. Halleri HiJL Stirp . helv, pag\ 11. & 12. f. Leontodon bijpidum & danubiale Linn. , (i quidem vere differunt; Notas certe diverfitatis a glabritie vel hirfutie calycis & foliorum defumtas minime fufficere exempla teftantur, qux poflideo , intermedia, foliis hirfutis & calyce glabro alia , alia vero glabris foliis & hirfuto calyce. Conftantiora igi- tur difcriminis figna quaerenda erunt , qualia quidem hactenus reperire haud potui. II. Manifeftius differt Leontodon ( Pyrenaicum ) fcapo levi , pedunculis tumi- dis JquamoJis , calycibus villojis, foliis ovato - lanceolatis petiolatis fub integerrimis Gouani lllufir . Botan . p. f f. Tab. XXII. fig. i. 2. , quod efi; varietas /3 Pi- cridis 2f . Hall. p. 12. Folia huic funt varix figurae & magnitudinis, ovata, ex ovatis oblonga, elliptica, lanceolata, femper tamen integra , fubdentata , fubhirfuta, fine obtufo vel acuto. Scapus femipedalis, pedalis, nudus ple- rumque, prxter fquamas fub flore fatis frequentes, quibus quandoque unum alterum ve foliolum vel ligula in medio fcapi accedit. Calyx fubhir- futus, ad bafin tomentofus, quod tamen tomentum adultior planta de- ponit. Poffet adpellari ; Picris fcapo nudo fquamofo} foliis ovato oblongis rari - ^ * 2, *e@a 4 ter dentatis . Legi in Vallis urfaria; pratis & prope Sandam Mariam ad mineras in fummo Alfatici montis Bloutberg cacumine. In horto ficco Bauhinuno adfervatur fub nomine Hieracii ri- gidiori folio a Bursero auf dem Raflxdter Tavvrero ledi. Etiam fequentia fynonima ad plantam noftram videntur fpedare: Hieracium ( incanum') foliis integris , fub denticulatis ^ lance olat is , fc abris 9 fcapo linifero LlNN. Spec. Picent. Ed. I. p. 799. n. 1. exclufo fyno- nimo Bauhiniano , Syf. Veget, p. f 97. n. f. In fecunda Specier. piant. editione pro varietate Leontodonis hifpidi habebat Hieracium incanum Jacquin flor . Auflr. VoL III, p. 47. Tab. 287; exclufo fynonimo C. B. Hieracium montanum VI. C L u s. Patmon, p. 6 4 5 & 4 6. , Hif. p. CXLL Hieracium montanum anguf folium II. Tabern. Icon. p. 147,, Apargia incana Scopoli flor. Carniol. T. II. p. 113, IIL- Crepidem calycibus muricatis Hall. Hif. Stirp. helv. pag. 1 4* n. 32. novam , ut tunc videbatur, plantam primum a me annVi766* menfibus Junio & Julio in nonnullis vinearum femitis extra por- tam Riehanam ad finiftram vias Crenzacenlis ledam, nunc a Crepi 23. Hall. loc. cit. non amplius feparo. Calycis foliola equidem & pe- dunculorum fuprema pars longiulculis & pallidis fpinulis muricata funfe peculiari facie ; reliqua tamen planta convenit radice annua , foliis variae figurae, radicalibus ovato - oblongis , varie dentatis, petiolatis , petio- lis dentatis, caulinis infimis radicalibus fimilibus, fuperioribus feffilibus, circa bafin caulem ampledentem acute & profundius dentatis, reliqua parte longe lanceolatis, fere integris, fubhirfutis, floribus pallide luteis, parvis. Sufpicionem auget meram efle varietatem , quod ab anno 1766. neque in praedicto loco neque alibi eam iterum detegere potuerim, quod- que omnes fere audores de ftirpe fileant , non in deferto aliquo vel pnveipiti & vix acceffibili loco , fed ad viam publicam leda. Adiunt ta- men duo ejus fpecimina in horto ficco C. B a u h. , unum fub nomine Hieracii minoris alterius , capitulo indinato Sporlini manu adferipto ; alterum ibi ipfo C. Bauli i no Hieracium chondrilla folio hirfutum foliis anguf ioribus audit An Crepis negletia LlNN, Mantiff. p. 107. f. tf. Syfl. Veget, p, 600. n. if. huc referenda? Defcriptio' certe con- venit VBSD f GSgft IV. Conjungunt II!. Viri Linnius & Hallerus duo Hier acia 9 quas ego, etfi vicinas efie fatear, tamen diftinctas puto. Loquor de Hieracio 48. Hall. ejufque varietate /3 Hijl. Stirp . helv . pag. 20 & 21. Primum nonnifi in alpinis proveniens inque glareofis alveis tor- rentium ex alpibus defcendentium , folia radicalia fubglauca habet , gla- bra plerumque, ex elliptico lanceolata , angufta, obtufa & fubacuta, dentata vel integra. Caulis ut plurimum praeter paucas ligulas & fqua- mulas nudus elt , femipedalis & pedalis, pauciflorus, imo fiepe uniflo- rus, glaber, ftriatus; rami, li qui adfunt, fupra medium caulis exo- riuntur , uniflori , fquamulis verfus florem adfperfi , fub flore tomen- toli. Flos fatis magnus, calycis foliolis anguftis, longe lanceolatis, fuhtomentofis. Flores hujus lub -exficcatione viridem colorem induunt* & ita manent , etiam in Bauhiniana colledtione. Certiora hujus fynonima funfc: Hieracium montanum angujlifolium nonnihil incanum C. B. Pin. p. 129. fide horti fiCci, non autem fynonima. Chondr illa folio non diJJiElo , caule nudo & foliato I. B. Hijl . Piant . T. II. p. 1041. c. 2. iconibus. Hieracium folio f at ices caule nudo ToURN. Injl , R . H. p. 47 1. caule foliato E j u s D. loc, cit. Hieracium alpinum foliis anguftis y raro dentatis , flore magno SEGUIER Piant . Veron . Vol. 1 1 1. p. 270. n. 4. c. bon. defcript. Hieracium foliis glaucis , linearibus , levijjime ftnuatis , caule pene nudo ramofo Hall. Emm . Stirp. Helv . p. 749. excepta variet, y. Hieracium caule nudo, brachiato , pauci foro , foliis linearibus , rariter dentatis EjUSD. Cata! . rarior, n. 966. HJl. Stirp. helv. p. 20. n. 48* excepta variet. /3. Alterum in alpibus ni fallor nondum ledum, montanarum rupium incola, mutabilis eli formas. In univerfum tamen folia ad radicem glauca habet, glaberrima, praster paucos prxlongos pilos qui fubinde ad eorum exortum & juxta nervum confpiciuntur , lanceolato- linearia acuminata, fubdentata vel integerrima; in caule fimilia, (altem minora. Caulis glaber, teres, varix altitudinis, a dimidio ad integrum & ad duos fubinde pedes exfurgens, rarius fimplex, plerumque plus minusve ramofus & foliofus , ramis brevioribus, quandoque iterum ramofis. Flos * 5 es?* unicus vel plures , quoad calicem & colorem procedentis fimilis, ex- ficcatus tamen minime virefcens. Huc refero fequentia fynonima: Hieraciwn Tragopogonis folio C. R. Pin. p. 1 29. , fide horti ficci. Specimen humilius paucifiorum , foliis anguftiffimis. Hier aciam alpinum angujlijfmo oblongoque folio C. B. Hort, fcc . Planta altior, cubitalis, valde ramofa, foliofa & multiflora. Hieraciwn montanum Afphodeli foliis acuminatis BoccoNE Mufeo Ai piante rare p. 147. Tab. 10 6. fatis bene pro planta ramofa. Hieraciwn ( porrifolium ) caule foliofo multiforo , foliis linearibus itu tegerrimis Jacquin Eniim. PL Vindob. p. J4? & 273. c. defcript. & icone Tab. V I. Altum , maxime foliofum , foliis anguftiffimis* Hieraciwn ( porrifolium ) caide compofito , ramofjjimo , foliis lanceolato - linearibus integerrimis Linn. Spec. Piant. Ed. I. T. II. p. 802. n. 14. an & Royeni flor. Leyd. prodr. p. 125. n. 13? defcriptio brevis ad- dita non recedit. Hieraciwn ( porrifolium ) caule ramofo foliofo , foliis lanceolato •linea- ribus integerrimis L I N N. Spec . Piant. Ed. II. T. II* p. 1128» n. 16 fub integerrimis Syft. Veget . p. 598. n. 16. * Hieracii 48. H A L L E R i Hift . Stirp . helv . p. 20* varietas /3 foliis plerumque integerrimis acutis gramineis . Huc etiam pertinet exceptis fynonimis Hieracium folio fatices , caule foliato Se gui er Piant . Veron. Vol* II. p. 270. n* 5* c. bon. de fcript. etfi 111* Hallerus ad procedens retulerit* Incuria typographi videtur apud Ili* Hallerum ad noftram plantam icon Oederi flor . Dan. fafc* i* Tab* 27. citari, quo ad n* 49. pertineat. V. Ou a m Cei. J a c q.u 1 x fub nomine Hieracii pumili Linn. in for. AufrfVoL. II. p. 5 h defcribit & in Tab. 189* depingit Hieracii fpe- cies plane convenit cum planta in rupibus montis Dornacenfis a me lecta, & abunde differt ab Hieracio 42. Hale* Hifl. Stirp. helv. p, 17. uti cuivis plantas ipfas conferenti facile eft videre* An vero noftra planta, utut minima & primo intuitu diverfiffima , vere a Pulmonaria Gallorum differat nondum penitus adfirmaverim. V 7 vi. Huic proximum eft, fi non idem, Hieraeium it i muris Bruntru it inque valle Lepontia prope Zollbruck olim a rne repertum, caule altiore, vix tamen in iis , quas vidi, fpeciminibus pedem attingente , ramofiore, foliis amplioribus, minus hirfutis, mollibus, ceteris plane iisdem. H&c eft varietas y. Hieracii 4 6. Hal l. p. 20. Hieraeium mon- tanum , lanuginofum laciniatum parvo flore C. B. Prodr. p. 66* Pin* p, 12 9. tefte horto iicco. VII. Hieracii mollis Ja.cq.uin flor . Aufr, \;oI. II. pag. 12. Tab. II9* unicam ante aliquot annos accepi plantam in montofis circa arcem Ram- ite in pagi noftri le&am. Novum videtur efie ab omnibus Hieracii fpe- ciebus diverfum neminique ha&enus praeter Jacq_uinum diftum. Noix habeo quod ex unico fpecimine Ejus deferiptioni addam data que occa- fione ulterius in illud inquiram. VIII. Senecionem temiifolinm Cei. J a c q_u r n flor. Aufr. Vol. III. p. 42'». Tab. 278. pro nova fpecie ab eo habitum , dudum inter plantas meas liceas adfervo , vulgarem paffim in montofis noftris fylvis , & ha&enus pro mera Senecionis Jacobece varietate habeo. Maxime enim ludit hxs planta variasque induit formas, pro loci, quo provenit, indole & diver- fitate, ut quandoque foliis omnibus integris ovatis repedatur- Confi Hall. Hift . Stirp. helv. p. 2 6, ad n . 62. IX. Oneraria ab 111. J a c q_u i n in Vol. 1 1. flor. Aufr. Tab. 176. 177». 179. 180 & 1 8 1 • exhibita commode mihi videntur in duas fpecies con- jungi, unam nempe foliis ex cordato - oblongis , petiolatis, petiolis nu- dis; alteram foliis inferioribus ovato -oblongis petiolis quidem inftruftis,. fed membranaceis latiufculis , fuperionbus lanceolato - ellipticis vel figu- latis faltem , amplexicaulibus. Prior fpecies contineret Onerariam cor- difoliam , & cordifoliam auriculatam Jacq_uin. Tab. 176 & I77. Sene- cionem 63. Hall. Hif. Stirp. helv . p. 27. Altera vero fub fe com- prehenderet Onerarias 179, 1 80 , 1 8 1 5 J a c q_u i n i, Seneciones vero 67» & 68- Hall. p. 28. & 29. 111. Linnteus omnes fub nomine Ci- nerarie alpince conjungit. De Oneraria crijpa Jacq_uini Tab. 178. non vifa nihil certi pronuncio. Videtur tamen ad primam fpeciem per- tinere. • X. Clusius jam , uterque Bauhinus aliique ejus sevi Botanici duas Cacalia alpina fecerunt fpecies, eofque plerique recentiorum fecuti iunt. Conjundte poftea a Cei. Linneo & Hallero nunc iterum feparantur aCl. Gouan in llluflr. botan.p. 65. & ab 111. Jacquin in flor. Auflr. Vol. III. p. 20. Tab. 234 £? 23 f. Altior eft una , robuftior, caule fubhirfuto, purpurafcente , foliis multo amplioribus, inferne fubtomentofis , in medio caulis petiolatis quidem , fed ad exortum eorum auriculis fubrotundis caulem ample&en- tibus , iuperioribus lanceolatis perinde auriculatis , non petiolatis , fu- premis lanceolato- linearibus, auriculis deftitutis , floribus majoribus, numeroiioribus , flofculis minus patentibus &c. Haec eft Cacalia vulgaris incano folio Clus. Pannon. p. 500 & fOl. Hifl. p. CXV. cum icone, in qua auriculas defiderantur. Cac alite primum genus J 0 H. B A u H. Hifl . pl. T. III. p. f 69- Cacalia foliis crajfls , hirfntis C. B* Pin. p. 198. Baf. p. f8« Cacalia ( Alii ari te ) calycibus tr i flor is , foliis cordatis , petiolatis , dentato- an- gulatis , caulinis fubhaflatis , vaginis flipularibus cordato - amplexi cauli bus Gouan llluflr. botan. p. <5f. Cacalia tomentofa Jacquin flor. Auflr. Vol. III. p. 20. Tab. 235. Abunde provenit in altioribus pagi noftri fylvis abiegnis, locis umbrofis fubudis. Altera humilior eft , minus hirfuta, foliis potius denfioris feu magis coriaceas texturas , fubtus fubhirfutis, non tomentofis, neque auricula- tis, corymbis laxioribus , flofculis patentioribus. Huc referenda Cacalia glabro folio Clus. Pannon. p. fOI. Hifl , p* CXV. abfque icone. Cac alite alterum genus J. B. Hifl. ph T. III. p* f 69* Cacalia foliis cutaneis acutioribus & glabris C. B. Pin. p. 198» Cacalia alpina J A c o U I N flor. Auflr. Vol. III. p. 2o. Tab. 234« Fateor tamen, poft innumera utriufque fpeciei collata (petimina, etiam hortenfia, non fatis rationum me inveniffe ad eas feparandas. Vidi enim auriculas per gradus intermedios evanuilfe ; neque tomentum certiorem fuppeditat notam, minus adhuc calyx, in quo, omni licet adhibita attentione , vix ullam inveni differentiam , quidquid in contra- rium VS&> 9 CSSft rium adferat Cl. Gouan, ut nihil nunc dicam de hirfutie, foliorum dentibus &c. Maneant itaque conjuncte , donec oculatior aliquis cer- tiora & 'conftantiora differentiae figna detegat. XI. Circa Cirjium 164 Hall. hifl. Jlirp. p. 72. ab 111. Jacquin Tab. 89- egregie depictum, notandum, liepius foliis omnibus femipinna- tis occurrere, neque raro uniflorum effe , a qua varietate Carduus medius Go u an 1 lllujir ♦ botan ♦ p. 62. Tab. 14. tpro novo propofitus non differ- re videtur. XII. Carduus rivularis 111. Jacquin jl. Atflr. Tab. 91. cujus nullum fy- nonimon adducit, certiflime nihil aliud eft, quam Cirjii 175. Hall. varietas foliis infimis pinnatifidis , qualia exemplaria abunde olim legi in pratis circa Montbelgardenfem pagum montanum Montecherou. XIII. Cniciis oleraceus L I N N. , qui eft Cirjium 173. H A L L. fepius ili lylvis noftris ad rivulos ad humanam altitudinem adfurgit , foliis magis fpinofis , ramis in adulta ftirpe magis elongatis, aphyllis , fimillimus tunc Carduo tatarico ab 111. Jacquin in flor. Aujir . Tab. 90. depidto. An eadem planta? Ceterum Cirjium 175 Hall., cujus olim in Aciis helv . Tomo IV. iconem dedi, quodque hactenus non bene pro Carduo tatarico Ltnn. habui ( a fpecifica Ejus denominatione deceptus, quas plantae noftee perinde convenit ), a Jacquini ftirpe abunde diferepat foliis femper pinnatis vel femipinnatis , in fuperiore caulis parte nun- quam concavis , valde fpinofis , radicibus potius tuberofis quam fibrofis, caule etiam in altiffimis & hortenfibus fpeciminibus vix duos pedes ex- fuperante &c. XIV. Antirrhinum genflifolium Jacquin flor. Aujir. Tab. 244. omnino eft Antirrhinum 337. H A L L. hifl. Jlirp. helv. pag. 1 47. uti fpecimina ab ipfo fummo T iro accepta teltantur. Linaria lutea montana Genijlx tinBoria folio C. B. Pin. p. 213. & Linaria flore pallido , nBu aureo Ejusd. ibid. fide Horti flcci huc referendas. XV. Coronilla minima Ja c quini Jl. Aujir. Tab. 27 1. in fummo mon- tis Vogelberg dorfo vulgaris minime differt a Coronilla 390. Hall. ^ % pag. 170. uti planta ab Eo mifla docet. Non perinde pronum ciaverim de Cor on illa minima L I N N. cum brevis ejus defcriptio MantiJJ& plau- tarum alteri p. 444. inferta helveticas & auftriacse ftirpi non refpondeat* Dicit enim , foliola intima petiolorum cauli approxirnata ( uti Corouillat coronat ce f. varice) ftipularum inftar , patentia, in planam expanfa, re- liquis non minora; cum in noftra vera: adfint auriculae f. ftipulse a fo- liis colore, magnitudine & figura plane diverfe. Ipfe C. Bauhinus huic fpeciei in Horto Jicc% nomen Colutece fcorpioidis minoris coronatee ad- fcripfrt. Coronilla autem 388» Hall. f. coronata L 1 n n. ibi Coronill a Jiliquofa minor audit XVI. Arabim pendulam & Arahim Turritam L 1 n n. cum 111. Hallero pro una eademque planta habeo, licet prior in ultimo fuo opere , Syjlemate nimirum Vegetabilium a' Cl. Murray edito vere differre afferat. Innu- mera enim examini fubjeCla fpontanea seque ac hortenfia fpecimina do- cuerunt, floris colorem ex albo in ochroleucum ludere, calycem in noftra helvetka equidem utplurimum pilis raris effe adfperfum , non ta- men nunquam etiam rugis aliquot transverfis notatum , caulem vel ra- mofum effe bipedalem, vel fimplicem vix pedalem, etiam folia ra- tione dentium & hirfutiei variare & plus minusve amplexicaulia efle. Planta demum Ammaniana olim ab 111. Hallero ex horto Gottingenft accepta a noftris nullo modo differt, neque 111. J ac q_ uini icon in flor* Aujtr . Tab. XI. picta ab iis abludit XVII. 7 ' . . ^ / De Cerinthe minori Linn. in tranfitu moneo, civibus helveticis eam effe adnumerandam , quae in promontorio quodam Jura’ hand lon- ge ab Oppidulo Pfirt fponte proveniat. Pulcherrime ceterum depicta eft ab 111. Jacq.uino in toties jam laudati Operis Vol. II. Tab. 124. XVIII. Gentiana pannonica Cei. Jacq_uin flor. Aujtr , Vol. II. Tab. 136. a Gentiana 6 39 Hall. p. 284. qu* eft Gentiana purpurea Linn. calyce differt, qui in heivetica plurimum olim in Valle urfaria a me lecta, etiam in Bauhinianis exemplis , fpatham refert indivifam , florem ex parte amplectentem , in juniori flore integerrimam , dein flore fefe ex- pandente longitudinaliter fiflam; in aujlriaca vero teftibus Jaccluino & S c o p o r 1 campanulatus eft , obfolete hexagonus , circa medietatem in tot plerumque lacinias inaequales filius quot funt fegmenta floris, pnecife ergo talis, qualem in Gentiana 638 Hall. f. punBata Linn. um ii obfervavi. Ergo vel tres conflituendas erunt fpecies punttata , pamionl - & purpurea , vel omnes in unam conjungendas, qu& 111. Halleri elt lententia’, cui & ego iubenter adftipulor. XIX. Gtilium glaucum J a c Q.U ini flor . Auflr» Vol. T. p. Si. Tab. 8i« ex alTe relj)ondet planta in transalpina Helvetia circa Mendrifijum olim a me repertie , quam 111. Hallerus pro varietate Galli fui 712. f. Ga- lli fylv at ici Linn. habet. Sed puto polle diftinftum manere ob ftric- tiorem & rigidiorem habitum , folia duplo & triplo anguftiora , ora revoluta , fuperne fplendentia, caulem inferne manifefte angulatum &c. Calium glaucum Linn. non potell huc referri. XX. Aferula Levigata Linn. duas comprehendit plantas minime con- fundendas , Calium nimirum 727. Hall. a Cei. Jaccluin Fab. 94« optime depiftutn , in Helvetia vulgare , etiam in Monte AHatico Blout- berg a me le&um, caule inferne hirfuto, foliis quaternis , ovatis, tri- nerviis , margine longiufculis pilis ciliatis, ad nervos hirfutis , femini- bus albis hifpidis. Alteram ab amiciffimo Dickio ('praeterito anno magno rei herbariae damno e vivis erepto ) accepi caule glabro , foliis quaternis, ovato- oblongis , mollioribus, brevibus ad marginem ciliis ex- afperatis , nervis vix confpicuis, feminibus fubfcabris minime pilofis. Hanc 111. L iNNiEus fub priedicto nomine in Manti f piant. /. p. 38* & ait . p. 330. deferibit. XXI. Gallum aufriacum Jacquin. Tab. 80. etiam noftris in oris paflim in montohs hccis & lapidofis paffim provenit , ut nova fit civis helve- tica. An vere a Galio 71 s Hall. diftindla fit ulterius adhuc exami- nandum eft, cum fola hirfuties vel ejus defectus vix fufficientem diffe- rentiae notam largiatur. XXII. Scandix infejla .Ja cq.uin Tab. 46. omnino videtur effe Caucalis 742 H a l l. inter ftipulas apud nos vergente altate vulgaris. Aliam vero puto e fle & fa noltra diverfam, quam III. Linnjeus hoc no- mine infignivit & in Sjjkmate Vegetabil. defcripfit. V XXIII. Sefeli 762 Hall., cujus pulcherrima icon extat apud Jacquih jror. Aujtr . lab. n* nobis Alichelfelcte plurimum crefcit & in M. Cren- zach , ut ex loco natali pateat Sefeli majjilienfe fani culi folio , quod Dio - jco/ t-dis cenfetur C. B. huc potius pertinere quam ad fragofelinum 788« Hall. noftra in regione nondum repertum. XXIV. Quod olim in M. Generof Helvetice transalpinas pafcuis legi Lafler ~ pitium 79^. Hall, nunc omnibus computatis a Laferpitio 792. f. latifolio Linn. non feparo. Folia inferiora equidem triioba funt vel femitriloba, lobis obtufis , dentatis, fuperioribus angultis, longis, acuminatis , inte- gerrimis. Sed & in latifolio foliola inferiora fubinde in duos tresve [lobos finduntur , & in AI. Aluteto fpecimina legi foliis fuperioribus perinde valde anguftis, longis, linearibus, trifidis. Synonima autem ab III. Hallero noftra ftirpi adfcripta ad auftriacam plantam ableganda funt, vere diverfam teffibus Horto flcco C. B au hi ni & figuris Plukenetli , Rivini, J a c q_u ini Tab. 147. &c. XXV. In Auflria teffce Jacq_uino Papaver dubium Linn. tantum non femper flore albo occurrit, ut inter alia floris colorem pro difcrimine a Papavere rhoeade addiderit , cum noftra in regione conftanter flore rubro confpiciatur. Ceterum in figura Cei. Jacquin fl- Auflr. Tab. 2f. pe- tala crenata apparent , qualia quidem in noflris nunquam obfervavi. An diverfe ftirpes ? XXVI. Cratagus monogyna Cei. Jacquin for. Aufr ♦ Vol. III. Tab. 292. fig. I. quam a Cratcego Oxyacantha ibid. fig. 2. fpecie diftinguit, cum paffim noftris in oris abunde in dumetis & fepibus fponte crefcit , ftir- pibus helveticis adnumerari debet. An autem’ vere ab altera differat , ulterius inquirendum erit. XXVIL Aquilegia montana flore parvo Th ali Ari folio C. B. Prodr ♦ p. 7f, Pin. p. 144. quam ex Alpibus helveticis habuit, Ilh Hallero & Linnjeo incognita fuiffe videtur , cum prior ad Tflopyra eam in Hifl. Stirp . helv. U. II. p. 83* n. 1190. retulerit, pofterior vero duas inde non fpecie folum fed & genere difcrepantes plantas fecerit. Vera elt Aqui- legi# fpecies uti planta ficca eique adjecda pulchra calamo exarata icon 13 cea* teftantur , & quidem Aqitilegia hir fluta flore vifcofo Magnol Botaru Monfp. p. 2 6. Hort . Moujp. p. 2 I . Tournef. L R * H. p. a2S* Aqui- legi a ( vifcofa ) caule fubuudo fibunifloro , foliis ternatis , foliolis fitbtrilobis petiolatis G o u a. n. jf/or. Monfp . p. 2-67* n. 2. Illujir * bot. p. 32. Tab. XIX* Aquilegia ( -vifcofa ) neSariis . . . caule fubuudo fibunifloro vifco- fo -piloflo , foliolis Jitbtrilobis Linn. MautiJJ. piant. p. 77. *%/?. edit. XII. T. II. p. 372. n. 4. %/?. Veget ab. p. 420. n. 4. An Aquilegia foliis Th ali Ari , flo f eidis minutifflmis albis Menzel. P#*- gill. rarior. Tab. 8? flores quidem, licet perexiguos, aquilegiae floribus fimiles ait , fed de mala icone floribus infuper deftituta vix judicium ferri poteft. An Ifopyrum aquilegioides L 1 n n m 1 etiam huc referendum ? Citat utrumque Bauhinum, Rajum, Morisonum, qui omnes ex C. Bauhino deferiptionem fuam mutuarunt. Quare, fi diverfutfi eft, expungenda erunt lynonima. Cum icon CI. Gouani plantam jam valde adultam , ramofam & floribus deftitutam fillat , iconem Bauhinianam xri incifam heic ad- jungere non inutile fore duxi , ut inde floris hadenus ignoti figura pateat* XXVIII. Novi aliquid neminique hadenus, ni fallor, didi Argentorati olins obfervare licuit in cadavere virili publicae celeberrimi olim in ea Uni- verfitate Anatomes Profeflbris Boecleri demonftrationi fubjedo , veram nimirum in brachio dextro patellam , qux quidem primo intuitu pro olecrani fradura habebatur, donec ulterior difquifitio integrum hoc folitaque forma gaudens patefecerit* Hujus autem olecrani fummitati adhaerebat os noftrum , veram rotulae in inferioribus extremitatibus oc- currentis formam referens , & perinde , ficut vera genu rotula propriis ligamentis tendinibus nempe mufculorum redorum &c* firmatur, etiam infolita hcecce brachii rotula mufculorum anconeorum tendinibus fuper- gredientibus ita firmabatur ut motus ipfi fupereflet vere patella: aemulus- XXIX. Flexor brevis communis digitorum pedis, perforatus didus, fitu na- turali locatus fed tribus tantum , cum vulgo quatuor fint , tendinibus confpicuus apparebat in cadavere virginis. Tres hi tendines primos tres poli: pollicem digitos adibant , minimus autem digitus fuum tendinem a carne quadrata habebat* * * 3 XXX. Bicipitis brachii tendinem , qui alias a concurfu duorum ejus muf- culi capitum heri folet , tribus diftinclis capitibus originem debuifte in annofa muliere obfervavi. Tertium illud praternaturale bicipitis caput oriebatur ex ollis humeri media parte fupra brachiaum- Winslovit. Pollice latior erat hujus tertii capitis origo & mu [culus fenfim graciles- cens tendinem dabat paulo poft cum tendine bicipitis in unum coeun- tem , ut jure hicce mufculus , vulgo biceps audiens , triceps dicendus fuerit. XXXI. Eadem fere in virili cadavere obfervabantur, nifi quod tertium ca- put ex eodem brachii loco oriundum tenuioris fuerit carnis & nullum edidepit tendinem , fed carneum locum ccncurfus duorum reliquorum capitum adierit , ibique fuas cum eorum fibris commifcuerit XXXII. In cadavere fenis fubfatui angiologica demonftrationi dicato he- par infignis voluminis fed coloris & confidentias naturalis apparebat; in arterias autem cyfticas hepatica*, propagines inquirenti neque eafdeni neque veficulam fellis neque minimum ejus veftigium vel alius noduli, quod quandoque contingit, reperire datum fuit, fed tantummodo ali- quid membranofi in depreffione quadam ibi loci , ubi vulgo veficula fel- lea eft, aderat, cujus exigua portio ad porum ufque biliarium exten- debatur, flatui & Itylo impervia* Neque colon neque adjacentes par- tes flavo colore erant tincta , uti quidem folent, quando veficula fel- lea adeft. An defeftus veficula fellis arteriarumque cyfticarum in hepatis au- gmentum ceflit ? An major hepatis moles ad majorem bilis hepatica copiam parandam neceflaria erat, qua quantitate fua cyftica bilis quali- tatem in digellione quodammodo compenfaret? An fatuitas hujus fenis a vappidiore chylo minufqne elaboratis humoribus?^ cum hepatica bilis inertior cyftica vices in digeftione gerere haud poflit. X X X 1 1 L Dextram venarum emulgentium , qua , antequam hilum renis at- tingant , vulgo in tres ramos dividuntur , duabus tantum ibi Joci divi- fionibus confpicuam vidi. In tertia fupplementum aderat vena infolens in infima renis parte fub quadam ibi loci vifenda praternaturali arteria locata, qua in cavam paulo fupra iliacas, arteria vero intortam inter 9dSD 1 ? CSSfi mefentericam inferiorem & iliacas inferebatur. Siniflri lateris vena tri- bus equidem ramis erat inftructa, fed eorum infimus inferiora verfus curvabatur & fub aorta cavam petebat vena aliqua ex lumbaribus auclus. XXXIV. Venas jugulares externas , quas fuum fanguinem in fubclaviam alias effundunt , in eo variare vidi , quod dextra fanguinem fuum in cepha- licam brachii dextri venam, ubi mox in axillarem abit, finiftra vero in jugularem internam lateris finiftri infunderet. ' XXXV. Puer annorum novem ante fex & quod excurrit menfes ex mor- billis convalefcens tudi ficca adficiebatur , vehementi, fere convulfiva, cum fpirandi difficultate. Adhibitis ftatim pedoralibus, lubricantibus , demulcentibus , diluentibus tepide adfumtis morbus equidem parum diminuebatur , apparebant tamen fputa mere pituitofa tenacia cum mo- mentaneo levamine. Corpus interim , appetitu licet bono , fenfim ema- ciabatur praeter abdomen tumidum , tenfum & durum ; facies pallebat , pulfus erat febrilis , refpiratio brevis & anbelofa. Tandem pragreffis vehementiffima tuffi maximisque conatibus membranoli quid exfcreavit vas aliquod majus fanguiferum referens cum fuis ramificationibus , fi- mi Ili mimi iconi Tui pi anas infra citanda, quod poftea inaequalibus inter- vallis fimilia fed minora fragmenta fequebantur, morbo hactenus dimi- nuto , ut refpiratio liberior evaderet. Suadebatur tum ipfi ufus laftis Afinini cum aqua Valfenfi & conveniente diaeta, quam per -4. menfes continuavit, interpofitis lenioribus laxantibus. Quibus auxiliis fi non totum, maxima tamen ex parte, malum fuit debellatum, ut nunc, cum haec fcribo, praeter refpirationem nondum penitus liberam tuffim- que fed mitiorem per vices redeuntem , fatis bei^e habeat fpefque ad- fulgeat , brevi eum a pertinaci bocce morbo integre liberatum iri. Fragmenta ejecla accuratius examinata coloris erant extus carnei intus albi & truncum referebant folidum , teretem , pennae anferinas fere craffitiei, in multos ramos abfque ullo ordine divilum , ramis iterum varie ramofis fenfimque minoribus & tenuioribus, fubftantia membra- nacea: tenaciffima, ut ftatim pro muco bronchiarum condenfato habe- rem. Rariorem huncce morbum mibique antea non vifum, paffim in Obfervatorum fcriptis inveni , in Tulpii Obfervat. med . Lffir. II- Cap. j 2 & 1?. cum duabus perpuleris iconibus, in Bartholini EiJtor. Cent. III. Cap. 98. cum icone valde rudi , in AB. Eruditor. Lififi - t anno 1683« cum icone ligno incifa non mala, quae in Journal des Sa - vans A. 1684. menf. Februar. repetita extat, & inprimis in Memoires de PAcad . Roy. de Chir . Tome V. edit, in 4. pag. n9 & feqq. ubi oc- cafione fimilis corporis tuffi rejedi & a Chirurgo Bifuntino Le Boeuf ad Academiam mi (li , morbus nofter pluribus aliis , praeter didos , cafi- bus illuftratur & in naturam ejus ulterius inquiritur. Prioris quidem aevi medicorum, qui de hocce concreto vafculifor- mi fcripferunt , nonnulli pro vera id vena pulmonali parenchymate fuo nudata habuerunt , uti T u l p i u s , Bartholinus &c. ; alii pro ~ polypofa fubftantia in vafe aliquo fanguifero pulmonali exorta. Mihi vero omnino muco bronchiali videtur originem fuam debere, qui in ul- timis bronchiaruhi ramulis fenfim FpiHior evadit tandemque in mem- branae fpeciem condenfatur , & confentiunt mecum Cei. L 1 s t e r , Bussiere aliique in Atior. Acad. Reg . Chirurg . Tom. V". loco citato allegati. ADNEXA. 1. Quid eft febris? 2. An febris adelTe poteft abfque ulla in pulfu manifefta mutatione ? 3. An morbi exanthematici ab animalculis vivis fub cute latentibus, ut quidam recentiorum putant? non videtur. 4. Oryzae farina loco farinae Tritici ladi incoda optimum eft infan- tum tenellorum alimentum. y. SpermaCeti, Butyrum Cacao , Oleum Amygdalarum dulcium alia- que oleofa non acria in morbis pedoris etiam acutis optimum ftepius edunt effedum , licet a quamplurimis hodie reprobata. 6. An Purpura aM & rubra femper fymptomatica ? Minime. 7. Licetne Medico in homine fano morbum excitare , eo fine ut illum a morbo futuro praecaveat? ->