LA 


NATURAL 
T 


CAROLI DRELINCURTII 
Viri hnge Celeberrimi , Regii in Galliis Me- 
dici , in Academia Batava, que Leide eft, 
ZAnatomes (8 Medicine | Profefforzs 
Clar ifii , 


DDUSCIULA 


QUJE REPERIRI POTUERÉ 


bM CINOT. A. 


ANwuc primo [mmul edita. 


E 


aA wCmd 
à. [ ENG e] 
UL SED 


f c QU zs - 
x xx e^ Tf v? i THffi iun - Eu $25 , 
c. . Ae Dm e (S 
rw CP. (diy FE - y. cs 
Li 3 * vem an " J SS Wi / x : c 
(C : E I " - NW 
] E 


HAG/UE COMITUM. 
cd 


Apud ALBERTS &vaw ns& KLOOT, 1727. 


Digitized by the Internet Archive 
in 2011 with funding from 
University of Illinois Urbana-Champaign 


p 


http;//www.archive.org/details/opusculamedicaquO0drel 


Y 


AUDITORIBUS 


at. SC CE a5 


H BOERITAAN.E 


Sf uge: Exfpectati tandem libelli pro- 
deunt , quos Canorus DazriNcun- 
rius, vir longe Clarifümus, con- 
E E fcripfit, utque Ejus erat mos mo- 
le exiguos fingulatim edidit. uo colle&i fi- 
mul omnes, atque in unum reda&i corpus- 
culum, vefílros in ufus hi: poflent comparari, 
fícdulo operam dedi, poftquam deprchende- 


ram, cxempla deficere talium. rerum ftudiofis, 


- intereaque pulchre Ícirem ea his contineri, & 


plurima quidem, quz ad difciplinz medicz 


- commoda promovenda facerent quam pluri- 


mum. Quin & ideo potiffimum ita facere 
geltiebam, quoniam multa ex illis olim didi- 


^ ciffe, grata equidem recordadone latus fz- 
- penumero reminifcor. Neque vel dubitare fas 


eft, quin placitura fint inprimis opüfcula hec 
clegantibus au&orum fÍpectatoribus. | Quum 
pt gra- 


4. 
craviffimarum | rerum pondera — pauciffimis, 
iifque ledtiffimis undique, verbis complectan- 
tur, ut & acerbam artis feverioris culturam 
amoeniflimis interfperfis emolliant, atque mi- 
tificent. Floículis, fabulis, fabellis, hiftorio- 
lis, leporibus, falibus, jocis , dum condiun- 
wur faftidiofa exfe, fallitur dulcedine, interim 
vera docetur animus legentis. Sua quippe tem- 
peftate alium. haud temere auctor hic invenis- 
fet, qui de peritia Latini, Grzcique, fermo- 
nis, de rerum Medicarum cognitione, de 
Ícientia Antiquitatum & Hiftoriarum, jure cum 
co contendifler. Omnia vera hzc íuavi adeo 
confüfione fapienter llle mifcere fuetus, ut 
omne tuliffe pun&um videretur, utile fcilicet 
& dulce plena manu offerens. Neque tamen 
mirum videri queat, emicuiífe adeo inter alios 
Medicos Dnzrmcunrziuw. Patre namque crat 
creatus Cagoto Dnzricunrio, infigni illo, & 
Chriftiano vere, Theologo.  Lutetizx Parifio- 
rum primo Februarii anno millefimo, fexcen- 
tefimo, trigefimo & tertio nafcentem excepe- 
re, Quare, ut à ftirpe, ita & ipfo natali lo- 
co, fclix. Pater enim & mente crat praeditus 

omn 


j 
omni doctrinz genere inftrutiffima, filiifque 
fuis ad optima quaque educandis apullima, 
tum & animum gercbat hifce negodis curan- 
dis deditifümum. Scd &, eximia temporum 
felicitate, Parifiis ea atate precipue florebat 
quidquid ad excolendam bonam mentem re- 
quiri poffe. Dum itaque pronum Ípontc na- 
turz & promptum ad pulcherrima quaque 
gnatum  praceptis, &  exempio , urgeret 
Genitor , atque à tencris ita formaret ungui- 
culis , przclaros fimul docendi magiftros 
adhibuit, quo acutiffimam à natura aciem 
mentis expoliret , ornaretque omnibus re- 
bus, quz ingenii fclicitatem perficere. pos- 
fent. Et patri quidem & filio una mens, uc 
facris dicaretureruditum pectus. Unde pater- 
nis confiliis, fuopte impetu, fratrumque bi- 
norum natu majorum exemplo, mentem im- 
buerat iis, qua in oratore Chriftiano, opti- 
mus ut laudetur, neceffaria. uum vero 
ombihzc cura agitans, & profequens, inte- 
rim morbo ipfe obnoxium haberet & valeta- 
dinarium, corpus, circumípicere incepit ad 
remedia huic curando apta, & de ftudio igi- 

29 tur 


6 


tur medico cogitare, ca modo gratia , fibi ut 
confuleret, neque animum inducens haé&te- 
nus, ut aliis medicinam faceret. — Penetrabile 
juvenis ingenium labore improbo, praéeunri- 
bus ipfi fummis Viris, ocyus fibi legit, quid- 
quid in Grajorum monumentis, fcriptis Ro- 
manorum , vel inter przclariffima Recentiorum 
inventa, haberetur przcipui. Dumque fum- 
mos in arte viros Lutetiis, Salmurii, & Mon-, 
fpclii frequens coleret, veram animo fuo Me- 
dicz rei fcientiam conciliavit. Poftquam ve- 
ro fapiens recte viderat, corporis mala curare 
Medicos, hujus fabricam accuratiffime cogni- . 
tam habere prz caeteris omnium maxime ne- 
ceffarium habuit, ut quid in illo boni, mali 
quid, adeflet, perfpiceretur, atque ex com- 
paratione fani cum zgro intelligeretur liquido, 
uznam forct in uno quoque morbo zgritu- 
dinis indoles; quxnam, ut in integrum refti- 
tueretur corpus, requifita conditio. Totum 
itaque magno fub Riolano contemplationibus 
Anaromicis fe dedit; evolvit fimul Antiquos, 
Recenteíque ; atque aflidua ipfe exercitatione 
artis in. cadaveribus incidendis femet occupa- 
V1t; 


7 
vit; tripilicato dein hocce inftrumento fretus 
Anatomes conítruxit fyntaxin , quam dum 
fermone elegantillimo ,  demonfítratione. ex- 
quifitiffuia, publice poítea, tanto cum ap- 
plaufu felix oftendebat, aures, animos, ocu- 
los, omnium in fe convertebat. Anno igitur 
1650, Septembris 24. Salmurii Magifter Arti- 
cum Liberalium, atque Philofophiz do&or 
creatus ; dein 28. Augufti anno 1654. Monfpe- 
lienfi in Academia , fumma cum folemnitate 
Medica fapientia titulis publice decoratus fuic. 
Sed vel & tum inclinabat animus facris docen- 
dis fe tradere: verum fpectata viri in arte me- 
dendi peritia, mox coé&git huic exercendz ut 
fc dederet, interim anatomicis perpetuo in- 
haerens. Adeo itaque inclaruit viri famá, ut 
Cel(if(imus Turennz Princeps Illum fibi Medi- 
cum domefticum legerit; quin & ftatim ex- 
cercitui fuo inFlandria, cunctifque nofocomiis 
ibidem, Rex Galliarum eundem  przfecerit; 
quod Ille munus tanta cum Laude anno 1656, 
1657, 1658, donec pax conjugio Regis fancita, 
obivit, ut lautiffíma fuper hifce rcbus praclare 
geftis Principis manu tcftimonia data ipfe le- 

Sc- 


ó , 
gcrim. [mo vero Nobilif(imus Vir, D. Vartor- 
Archiatrorum Regiorum Comes, petfunctum 
feliciter hoc munere, Regiis ia Gallia Medi- 
cis infcripíit. Integro Ille decennio deinceps 
Parifis egit; ftudendo atque artem exercendo, 
ut affiduus, ita clarus. Donec Ampliffimus Vir, 
CouRADus VAN DEUNINGEN, Rcip. no- 
ftrz ad Lupovicu« xiv. Legatus, Academix 
hujas cam cura Curator , cognitum fibi CAno- 
;uM DasgriNcugriuuin hanc Academiam vocan- 
dum curaret: ut Medicinam doceret publice 
& privatim, titulo ordinarii Profe(foris. Bi- 
enhio vero poftea & Anatomen docendi, & 
pramonftrandi munus addidere Curatores. 
Atque ira quidem llle utramque hanc orna- 
viz llluftri in Academia fpartam, ut fupra nihil 
vel defiderari queat. Donec, feneícentibus 
ipfi, atque zgris; oculis, Clariffimus. ANro-- 
uius Nucquius Anatomes Profeffor adjunc&tus, 
ex votis DarriNcug TiANIS, lpíe dein pracep- 
tis Medicis tradendis incubuit ad. vite finem 
afque. Anatomica fic excoluit , decebat ita, ut 
res ipfas in corpore humano rite 'prius per- 
fpe&tas, repetito dein fuccefluum concentu pe- 
nitus 


2 
nitus firmatas, conferret femper cum iis, que 
Veteres Recentiorefve fuper his commentati 
fuerant, ut & apertam rem coram oftenderet, 
defcriberetque, atque fimul fuam cuique In- 
ventori laudem tribueret. Neque ullum un- 
quam fuper his Autorem neglexit, quin anxia 
cum follicitudine fcripta ejufdem | confuleret 
diligenter, & intenta cum cura excuteret, In- 
comparabili ad hzc diligentia, perfpicientia, 
atque candore, quam rcligiofifiime, ubique 
utebatur, adeo ut ad expofitionem partis cu- 
jufque in corpore cffunderet pleno pectore, 
quidquid unquam de illa humana iuduftria 
repererat, conícripferatve. Quoties definivit 
partium indolem , mirareris pene nimiam vel 
minutiffíimorunm in his annotationem, intc- 
rim in tota deícriptione vix literulam füuperva- 
cancam reperires. Neque, qui fibi parcebat 
nunquam, aliorum füpinam ad hac negli- 
gentiam aquo ferre animo poterat, fed acri- 
ter fxpe notabat vitia auctorum, falfisque fx- 
pc deridebat jocis. hinc acerba quandoque jur- 
gia paffus. Quorum & exempla una cum his 
edenda putavi ea inprimis gratia, quod aliter 


at | haud 


10 

haud facile propria Viri (cripta intelligi queant. 
In Medicis fan&e fe & fapienter geflit, qui ve- 
ram & maículam Grzcorum difciplinam fe- 
quutus, nil temere, nil negle&im. — ld ex his 
perfpicere poteris. Tanta & inde Viri in Arte 
fama, ut Celfiflimus Araufionenfis Princeps 
Gur:igtMus Tenrius, Magna Brittanniz Rex, 
HuncSibi, Reginz Manus, Medicum in difh- 
cilioribus voluerit; ipfumque, íi fplendidior 
forte Perfona graviore cum morbo conflictare- 
cur, femper confuluerit. lta tandem immo- 
riens ftudiis, annis & diuturno morbo con- 
fe&us, trigefimo primo Maji anno Millcfimo, 
fexcentefimo , nonagefimo & feptimo mortuus, 
cara hzc nobis monumenta reliquit. 


INDEX TRACTATUUM 
in hoc 


Volumine contentorum. 


Q vas T'herapeuca. an omnibus putridis Febribus 


Venz fectio & Purgatio? Pag.3 
Quaftiones quatuor Cardinales. I9 
I. an Arthritidi Thermz? 24. 

II. an Apoplexiz Ranularum Sectio? 30 


III. an in Febre bilofus humor expurgandus aliquan- 

do ante zezaeyuov? 33 

IV. an Affectioni Hypochondriacz chalybis ufus. 35 
Quibus Quzftionibus annectuntur Affertiones, Problemata, 
& Paradoxa, cum carminibus in Laudem Drelincur- 

tii Variis. 

Oratio Doctoralis Monfpeffula. HIDE y 
Diatriba de Partu Octimeftri Vivaci. p 
Quzflio Phifiologica an Partus O&imeflris Vitalis: — 88 
La Legende du Gafcon, ou la Lettre de Charles Drelincourt , 
à Monfieur Porreé, fur la Méthode, pretendiie nouvel- 


le, de tailler de la gierre. 129 
Deux autres. Lettres. fur. la mefme matiere à. Monfeur Fal- 
lot. rj 


Oratio fuper civitatis & Academia calamitatibus & fuper 
Clarisf. Viri Joh. van Horne natalibus, vitz inftitu- 


to, & e vivis exceffu habita. I6y 
Praludium Anatomicum. 167 
Libitinz ''ropxa Pag. 201. cum Appendice ad Glaudulofos 
Do&ores. 267 
Limatulum atque Politulum Or4igis Elepbantini de Drelin- 
curtianis Libitinze Trophzis Indicium. 298 
FY?HMIXMOT Cardiaci contra Viperinos Calumniatorum 
morfus, x 202 


Rce( 


Pag. 


Refponüio Lepidi Pacifici Saxoferratenfis ad Epiftolam Bi- 
bliopola Leidenfis Greco-Latini de Exilio Medico- 
rum Romanorum & de abíurdis Libellis Drelincur- 


tianis Pag. 31g 
Alithophili obfervationes extemporanez ad Drelincurtii Li- 
bitinz, nec non famz fuz 'T'rophaza. &c. 3j 
Apologia Medica , quà depellitur illa calumnia, Medicos 
fexcentis Annis Roma exulaffe. 393 

De Conceptione Adveríarià. 417 
Hypomnemata de Humani Foetus membranis. 4$I 
Meletemata de 'T'unicá Foetus Allantoide. 473 
Animadverfiones de Tunicà Chorio. 483 
Caftigationes de Membranà Foctus Agninà. 493 
Emendationes de Foetuum Pileolo five Galeá. $907 


Meditationes Elen&icz fuper Humani Foetus Umbilico. $16 
De Conceptu, formatione, nutritionc atque partione Fce- 


tus Humani. j41 
Lucubrationes Hiftorica atque Phyficz de Feoeminarum 

OVISsi (os $83 
Curz fecundz de Fzminarum ovis. 619 
Appendix de Utero. 626 
Diflertatio de Variolis atque Morbillis. 643 
De Divinis apud Hippocratem dogmatis fermo. 667 


Experimenta Anatomicaex Vivorum fectionibus petita. 677 
Differtatio Anatomico-Pra&ica de Lienofis. "17 


Clariffumum 
Monfpelienfis. Apollinis 


BILADIUM.s 


CO RqGESTE 
CAROLO DRELINCURTIO, 


CAROLI FILIO , Zar;/go, 
ET 


Liberalium Artium. eMagiftvo , 
*"Do(foratum Ambiente 


Anno Salutis w. n. c. 11$. 


QVra. TpEyeTé Ve, xaTa Xdrre. 
Ita currite ut comprehendaris. 


QUESTIO 


THERAPEUTICA 
PRO 
Trina Zpollinari Laurea. conféquenda , 


propofíta ab. Liluftri fima 
ÉFIR.O 


D. D. LAZARO RIVERIO, 


Regis Confiliario & Medico, 
NEC-NON 


Ip Alma Mon[pelienfrum Medicorum 
eAcademia Profe[fore digui(fimo , 


Sub hac verborum ferie, 
A N 


Omnibus putridis Febribus Ven 
Sectio & Purgatio? 


Corollariums Y. 


5582€ 48 uamdiu Microcofmi partes folis fui benignis ra- 
IEAWR diis colluftrantur, tamdiu viget illarum &«ez- 

D cío m G émpmyía, laudanda temperies £3 alie 
| Zona. Sed ubi primüm in illas beneficum iftud 
dw vitz fidus, de fuo finu, depafcentes flammas 
eru&at dvrkeag(ay Tt qu) woxomqaryiow y ini mpe- 
POLUN 0 rien 


& JSuefito 

vien £2. afionedh tulgaudam , ipfisimmittit; Itthoc enim ca- 
lore immoderatiori, ace proim extranmeó, perfufz partes folita 
fibi munia rité obire detre&tant. Ignis autem ille e cordis 
laribus in £AcpcA (av umiver/am auenibrorum compagem diffufus, 
febris eff , quae Latià lingaà id nominis accommodate fibi af- 
fumíit ab obfoleto verbo Fzbrse, quod idem eft ac. ferveo - 
hinc quoque gens Graca «vv zuperiv sod. m mupémov 39m 33 mo- 
eic febrem C9. lebriculam ab igne apté congruentérque deflexit. 
Cordis ergo Febrilis aeftus zgseu$ eft atque adeo partibusho- 
filis, utpote exuberans: Incendium enim iftud a&ualem at- 
que vegetum , & veré fpirituofurn, ormniümque functionum 
opificem fimilarium partium calorem immutat GC gradu in- 
tendit, atque ita natura: taedium affert, inque cauffa cft ho- 
flilitate fua, cur fuas anima functiones turbulenter exerceat. 
Juré igitur meritóque Febris defcribenda venit ;nfemferies ca- 
lida univer[alis , ex naturali £2 preter-naturali caliditate ortum 
ducens, propter. comver[um mativum calorem in igneum ; primas 
quidem im corde, im. unrverío deinceps corpore íecundarias fedes 
baleus. 'Vantà profe&o deícriptioné cuivis obvium eft Fe- 
bris illam ideam maximé nobis arridére, qua& noftrz menti 
febrem exhibet nomine caloris preter naturam in corde quidem 
primüm accenfi, fed mediantibus fanguine atque fpiritibus 
effervefcentibus, ac etiam ardore deflagrantibus, per arterias 
atque venas in membrorum fyftema totale disjecti, particu- 
lí(que fuis aeftuofis, efferis atque petulcis animalem ceconc- 
miam omnem conturbanus. 


| Corollavium | YI. 


H* itidem cuilibet'in propatulo eft «' £pQvrov ve Seeucr 
calorem innatum ad Febrem fuccendendam malé affici. 
Qui etenim nobis priüs inerat ex traduce calor amicus ,utpo- 
te blandus, halituofus & mitis, a£que adeb partibus uativus 


«tque [ocialis 1s idem , mehercle , poft illud incendium effer- 
; | à yendo 


"De Febribus. $ 


vendo conceptum, nobis inimicatur; tunc quippe fit rior- 
dax, fumofus & acer, ac. proinde toto coelo alienus ab illo 
calore, qui nobis £&Qvréc s «aj 6o mesctvrO" velut izfitus C8 
facile coalefcens efl. Fervor autem & zftus ille, atque ita fe- 
brium integra cohors, cordi, ilhque annexis arterüs tunc 
incubat, quum fanguinez particulz , potiffimüm biliofz at- 
que fulphurez, vel motu, vel purredize,! vel adbefa caloris 
alterius , vel detento calido effluxu , velpermifiione calide fubflan- 
?ie quodax veluti ex fonte ebullientis, ignem concipiunt; uti 
verax Pergamenus docet. Qiuinariam enim febrilem illam 
incenfionem 7» 24g xémav, 94. 2Ja cnr, q di opiAiay. £vépag 
Oisnévus Qs, 2 di ÜIiartaw 3ompjoie Segui j n 02 Qonputiav $cíag 
Deeuac dario yc Co mcWwyxe mwO- ava(csewe, lib: Y. de diff. Febr. 
commemorat. |. Quintuplici fiquidem illà cauffa «x «8 eiua- 
TÓ" uieim fanguinis particule bulliunt atque flammefcunt. 
Haud fecus ac enim vel oleum in íartagine flamma lambente 
fervet atque flammat; vel rota celeri circum axem affrictu 
fervidae fiunt; vel pyrites pyritze commiffus, aut etiam fer- 
ro illifus ftricturas emittit; vel foenum recens, fed conge- 
ftum & arctius conclufum ardet; vel fulphur denique pra- 
nis inje&tum ardore deflagrat; ita profecto quiuque commemo- 
ratorum occurfa languinis exiles, (praefertim biliofe uec-non ful- 
phburis emule) poriunculz efferantur primüm, ac fubinde 
Íícífe commovent & exagitant incondité, atque adeo tumul- 
tuantur & zvperedás febriliter demum accenduntur. "'amdiu 
autem efferz , tumultuariz & acceníx febriles illas cient 
turbas, quamdiu tenuiores illa fulphurezque fanguinis par- 
ticula, febrilis ignis fomites atque pabula, vel concremanda 
fuperfunt; vel jam quidem conflagrantes , fed A«Evpércic fe- 
brem veprimentibus nondum reftnétz. Protinus enim atque 
fulphur febrile vel flammis febrilibus voratum , vel Artis Me- 
dica praefidiis extinctum eft, fedatur fpirituum turbor atque 
tumultus, humores defervent, & primzva partium omnium 
temperies blanda, pri(ináque pax alta membris tous infi- 


det, 
Á 5 Prout 


6 JD ueftto 


Prout autem illa ew 78 Meyas "Iz5oxegirge Gycop v TE , Ya/0g« 
qd « Q Gugoptva cupmre Magni Hipp. (Epid: v1. Sed. 8) 
que impetf corpora moventur , queve continent ,aut continentur, 
varié atque varié afficiuntur, ita etiam multae intra viícera fe» 
ditiones commoventur & ardent, quibus comprimendis atque 
reftinguendis intenti Medici Duces atavi, multifaria nomina 
ilis indiderunt. Ex illarum autem multiplici divifione qua 
circunfertur, feletiffimam illam amplectimur, qua febres par- 
tiuntur in Zpbemeras ex Ípiritibus ardefcentibus; Heíficas ex 
efferveícentia partium folidarum , & Z7worales demum , qua 
fi à fanguine folüm fervido & qaóyoav levius incendium pa- 
tiente fuccenduntur , Synocbi imputres paffim vocitanturs fi 
veró putrefcente humorum illuvie microcofmici tra&tus con- 
flagrant, febres putride Medicos inter infamantur; Hoc po- 
ftremum febrium difcrimen elucidaturi , putredinis definitio- 
nem ex cap. 1?. lib: 4. Meteorologicor. huc transferendam effe 
cenfemus ,e5/ícée: 9oedl vier ixoisa ved dietas C xada Qunv 
OsauórutO- 4 Aum cmorgíag OegóruT Os" dua d £ew 9X 38 aXat- 
«ovi» , putredo ef? corruptio caloris domeflici C9. naturalis in 
unoquoque bumido, à calore extrario: bic autem ambientis eff. 


Corollarium. Y1I. 


uoniam autem putrentis humoris lacuna varia atque varia 

eft, ideo & multiplices febrium putridarum emergunt 

differentiz , quas omnes & fingulas cogtinuarum e in- 
termittestium ambitu concludunt. 

Continue porro, vel funt Zu/oxo, vel Eweyéc: & pri- 
müm quidem Xvvoyo) Continentes dicuntur, & íuam à fan- 
guine intra majora vaía computrefcente repetunt originem , 
atque ideo jugem in cor mephitin exhalant, atque etiam im- 
portant, qua laceflitum affidué , quos arteriarum modulos 
moderatur, vel przccipitanter accelerat, & febres nobis re- 
nuntiat érax««oxac; vel cádem propemodum inftantia illa- 

rum 


De Febribus. 


rum motus urget, atque fic óporóvss nobis difcriminat 
exDxxuesxaisy quz vel grallatorio veluti paffu fuum ftadium 
emetiuntur, velà prima fua, «£ i£2 dicam, infantia oj gm 
zgutws TÀe dcGoNis , C9. à primo fui ortu atque primo fui infultu 
fuum ad occafum ftatim perveniunt ; vel ut aliter id prote- 
ram, a carceribus emiíIas illas efle vix dixeris, quin conci- 
tatiori fuo curíu metas protinus contigerint. Zwexes autem, 
five Coutinue periodice , indefinenter quidem affligunt, íed 
impetu diffimili; prout quippe ílatis periodis incandefcunt 
& majoribus flammis exardent, diebus fcilicet vel fingulis, 
vel alternis, vel quarto quoque die, inde etiam varia nomi- 
»a fortiuntur, atque vel gauotidiame , vel tertiaue , vel quar- 
tane continue nominantur. Singula autem in Effe fuo pen- 
dent ab efferveícentia calida, quam referunt acceptam pu- 
trentibus variz indolis humoribus pituitofis, biliofis & me- 
lancholicis hoftiliter commiftis , € quorum lu&a confeftim 
fuboritur particularum im fanguine motus iuconditus C9. ebullitio 
anordiuata , five & «àv «8 aia Q- pogkov xivucís re € (enc aux 
1€», à quibus vera, genuináque fePris continue vraetue effen- 
44 repetenda venit. Hac enim fuas habet avadaAascds re- 
duplicatioues , exacerbationes & excandefcentias , prout ila xés- 
eic € Qeme TH0li0 atque fermentatie ahàs major, aliàás vero 
minor concietur. 

Jutermittentes autem. ad omnimodam quidem Zzvps£íaw fz- 
érís abfentiam] vulgó perveniunt, fed periodicé recurrunt , 
atque illius interdum fui recurfüs fpatia ufque có ftata nan- 
ciícuntur, ut cum ipfo fole de reverfionis temporibus decer- 
tent. Sive enim guotidiaue, five fertiane , five demum quar- 
tane fint, (uii tres ille vulgatiores perbibentur ,) ex condi&to 
veluti revertuntur; quaque per amica paroxyfmorum filen- 
tia fepultz credebantur, poftliminio refurgunt , & novis 
Íymptomatis fzyiunt majoribus, minoribuíve, prout pravi 
illarum fucci in prima corporis regione congeíti atque com- 
putrefcentes, ab uligine fua putri, vel multam & craffam, 
vcl parcam & tenuem ecvaporationem emittunt. Etenim, 

pro- 


g^ €) 


g JO ueflio 


protinus ac illarum fermentum atque ow7:2oa2& «à uíaspa ine 
quinamtentum putre uo in foco (ubicunque Diis placuerit illum 
effe , partim intra, partim circum vifcera aria , jecur , lienem, 
gautreas, venues fuccenturiatos ,. aliafve glandulas, cim mefen- 
fericas, tum cpiploicas) eva Cuusmu fermente/cit & effervet , ili- 
Co etiam per vafa, uti etiam per caca partium fpiramina, 
in cordis thalamos e£zluíCemu vaporat , exhalat, expirat atque 
fumat, flatim autem atque cor taliter «09cm &tetrà hàc 
atque fzvà evaSvvaded expiratione fuffumigatur , paroxyímum 
febrilem, five pralium naturz cum morbo ciet, eümque 
2aforem, inorémwve, vatione vel denfioris & acrioris, vel 
rarioris & mitioris fuffumigationis; uti etiam ratione putridi 
fegmenti, multi vel pauci, fortis vel debilis, quod ab illa 
febrili maffa, tali vel tali in foco fermentante, ifthoc inte- 
ftino fermentantium particularum tumultu defe&um compel- 
litur atque etiam vaforum ductu convehitur in cordis ven- 
triculos: & ratione demum folis microcofmici, vel nebulas 
illas vivaciüs, languidiufve difcutientis; vel putridum illud 
10 Somarecuamov quod defectum ef? , atque revulfum ferius aut 
citiüs fuperantis. Prout autem ufu venit febrilem illum in- 
tra focum varia atque varia congeri, computreícere & con- 
flagrare, ita etiam febres multiformes exardeícunt, quas 
Practici Compofitas nuncupant, & in quarum natales inqui- 
rere, tum inftituti mei ratio refugit, tum unius corollarii 
limites angufti detre&ant. | Hic enim rerum duntaxat apices 
delibamus. 


Corollarium. YN. 


B - porró ubi dant clara incendia lucem, fuo fulgore 
micanti fefe patefaciunt: ficut enim flammiferze faces ne- 
queunt fub modio latitare, nam aZ» funt per/picue , adeo- 
que acrem movent & colluftrant pofteffate per/picuum s ita cer- 
t€ & Febris omnis, fed putride precfertim continue incendium 

Li 


- 


De Febribus. $ 


fi.-oculos non ferit, fuo tamen calore manum admotam pun- 
git & vellicat & acrimoniz quodam fenfu veluti fodicat, 
atque eatenus fefe prodit; per-rarz enim funt Febres vu- 
Goss latentes C9. altum demer/2, quarum fulgor nec explen- 
deícit, nec acrem , mordacemque, arteriá contretlatá , fen- 
fationem creat. FPebres deinde, fed putres imprimis pul- 
fuum rhythmos atque concentus adeó perturbant, ut pa//us 
inzequalis , diffonus & inordinatus fub digitorum pulpamen- 
to trepidet atque fubfiliat. Nihilofecius, tantus ardor, flam- 
máque tanta coctibiles non protinus coquit srizas, fed illas 
initio vel crudas, vel leve duntaxat co&tionis rudimentum 
exhibentes , oculis speexózos urinam infpicieutibus (ubjicit. 
His accedit, putridas coutinuas à procatarticis caufis haud 
immediate fufcitari, ied poft clandeftinum apparatum, five 
materiam morbificam pedetentim atque clanculum conge- 
ftam, confeítim effulgefícere, ceu fulguris more fubito pro- 
rumpcrent in atum. — Znfermitteutes quod attinet, invafio- 
nes illae & infultus habent, atque poft inducias perbrevesna- 
tura datas, in illam denuo hoftiliter invadunt , idque impe- 
tu tanto, ut univerfam Microcofími machinam fuis infulti- 
bus illis perinde contutiant, atque Jupiter altitonans fuis 
fulminibus quatit Olympum: Illinc rigor occupat artus, quos 
interdum adeó impellit atque fuccuffat, ut genua genibus 
collidantur, & dentes dentibus pugnà conferantur. Si por- 
ro natura, novercaus licót , in 2egrotantem minüs fzvit, mi- 
nitatur duntaxat, fed non ferit ; tuncque fumma corporis vel 
inalgefcunt vel exborrent. Illis quidem tribus afperis atque no- 
civis febrium anteambulonibus atque renuntiis, rigore, frigo- 
re C9 borrore (quorum medius medium noxá tenet) quamlibet 
Febrem, períonatam licét & alteri affinem internoíces; fed 
non. propterea vel continuarum vel intermittentium de ne- 
quitià certior fies, ni confulas Oracula Coa. Medicinz igi- 
tur orgüs fi modó initiatus es, veridicum atque fatidicum 
fan&tioris Artis Medicz facrarium adito, & adytis hzc tri- 
ftia dicta reportato, ói eusxéce 2Jg reírue Donmirorree , Oonxiv- 

B duoi, 


1o SCuefito 

Juvoi "quee perfeverant febres €9. tertio quoque die intenduntur , 
ac invalefcunt, periculofe faut. Adefdum: rur(us, &' has mi- 
nas intonantem ZEfculapium audis, ec 3e é£/cwoi pie sod ue 
yison wo) oen o wu Vloti wa] D'ivavedenum , C» v Euvexd mue 
eexó , funt enim 69. acutiffrun , C9 maximi C9. difficillimi t maximà 
letbales in. febribus continuis morbi. Laboriofiffimz funt ergo 
atque periculo pleniffimze vulgares continuz: At profecto, 
vis & pernicies illarum oppido major eft, fi funt mali mo- 
iis atque perverfze indolis & à vulgari Febrium genio dege- 
neres, tunc quippe zaxoc9e 4o) Qovixdawmi , yRalipie G per- 
niciofi[/;t& habentur ; atque adeo dirà fymptomatum myria- 
de furunt in zgros, zaxouS'éguro 33 € O00] (uev Deor Tuy 
S/AVGXAEYSA y TE TDEp'T ol C XTÉfVSGiV , Y) GYEUOO EV maligne euim fupra 
nodum. C9. fignis. formidolofiffnis | flipate . quatriduos "vel amte 
quatriduum , perimunt. Sed illas tamen advertere eft aperto 
Marte 1n nos non femper graffari, fed clam & veluti cuni- 
culis actis, arcis noftrae vitalis fundamenta fuffodere: Vitze 
enim prafidiis dum inimicantur, cuítodes corporis vires füt- 
tim atque fubdolé dejiciunt ; vel ut aliter eloquar, períona- 
tz funt febres illa truces atque manfuetarum larváà rudiores 
& incautos illudunt; licet enim prima fronte videantur 
sunOéexloi wo) On exjeiev &oaesarov, optimi muris, benuiguis- 
fme, manufuetifrme C9. fignis fecuri[f/imé , clanculum tamen ju- 
cula petunt, fuas quafi poft fiparia trageedias agerent.  Fe- 
bres 1gitur4 qua pro auctario & veluti fuperpondio x«xc- 
594a» aalignitatez adjunctam. habent, prafagii funt infidi: 
Aliàs enim Qua/auaiz uev Qoviid meros f/peció quidem truculenti[f- 
a, cumque fymptomatum pernicialium comitatu ingruunt, 
decumbentium tamen vitz parcunt; Aliàs vero, mites qui- 
dem atque placidz prima facie vifuntur, fed reapía feroces 
& implacidz funt, aczgrotantes incautos & nimiüm fui fe- 
curos improvifó. atque veluti ex infidiis opprimunt. 

Inter has porró atque vulgares intermittentes periculo 
ambigunt, quz funt utriufque nature confortes & dilucida 
quidem habent ee:dmupsE(os febris abfentis intervalla, fed E 

ll. 


De Febribus. IT 


hilofecius xaxon9e/z mequitió perimunt , atque mentitá probi- 
tate rudibus imponunt, dum paroxyímis confli&atos impro- 
vifé jugulant. Quod enim Di&atoris Edictum profertur, 
oia ay zoTe TupeTg 2jaA(imrw, dxivduvov, quos autem febris dimi- 
ferit , illos periculi dimittit expertes, unice intelligendum ve- 
nit, vel de contingentibusut plurimüm , vel de intermitten- 
tibus xaxox9«(as taalignitatis exortibus.  Vulgari enim tritum 
eft experientià, periculo vacare intermittentes & benigni[fr- 
1145 & &/n9sso9s effe : aliquando tamen obtingit, ut illarum 
curatione negle&a, nifi natura beneficio criticé folvantur, 
in multam provehantur ztatem , illóque atatis fuz flexu 
multiplices accerfant affectus vel acutos vel chronicos, qui- 
bus agrotantes vel celeri fato vivis exterminantur, vel len- 
ta tabitudine marceícunt. Dari autem zzergüttentes. maiz 
t10/i$ , auCtoritate , ratione & experientia comprobatur. Sum- 
mus quippe Hipp: EpiZ. 3. fe&. 3. morbos enarrans qui pefti- 
lenti ftatu in vulgus graffabantur, prater £uvsxyas continuas, 
TQiTUidy y TETwpTU/DV. T& xq) Tem ^avnutvov Zertianaruza € quar- 
tanarum atque errantium conceptis verbis meminit. Rationi 
enim confonum eft, veneni vim, fermentantibus particulis 
febrili in foco procul à corde incubantem, filente paroxys- 
mo inertem efle; at vero, tunc temporis exfuícitari & acti- 
vam fieri, febriles ubi particula fuo in foco tumultuant & 
petulanter in illos ferociunt. humores, in quos fermentatio- 
nis aeftu dele&ze & abrupte feruntur, vi fua venefica turgi- 
dz atque pollentes: tunc etiam , qui fumus, à febrili foco 
in cordis finus expirat, nequaquam profecto /izplex eft, (ed 
veneno delibutus atque perfufus , atque adeó vitae noftrae prin- 
cipem fuo perimit toxico. Illos igitur experientia fcutica 
dignos reputo , qui febres intermittentes smalignas inficiantur. 


B2 Go. 


I JSueffio 


Corollarium V. 


"Ag igitur finamus morbum ad fuperbiam, ferociamque 
& immodicum modum infolefcere, fed ne proterviac 
tyrannidémque fuam in nos exerceat, omnibus animi noftrz 
contentione atque viribus curationis aciem in id dirigamus, 
ut primo ratione virium habità, intemperiem calidam con- 
traris oppugnemus, humores putrentes. corrigamus & pu- 
trefactos foras propellamus. ' Hos certé falutiferos therapeiae 
ícopos attingemus, fi correptá pracipitis occafionis anfa, 
vena fectionem atque purgationem tempeftivas inftituimus, 
Sic enim opifer Apollo Chirurgià atque Pharmacia iftis , 
prompto fubfidio veniet. lfthzc quippe praefidia veré pal- 
maria atque xysuouxz. primaria habentur, febriles ad humo- 
res cüm alterandos, tum przíertim. educendos.  Venaíectio 
enim, non modo plenitudinem cvacuat five ad. vafa five ad 
vires; five in toto five in aliqua parte, fed & obftruentium 
humorum influxum atque faburram revellit, totum corpus 
refrigerat & perfpirabile reddit, putredinem arcet & putre- 
fcentium humorum concoctionem promovet. Purgatio au- 
tem, materix illius qua partibus inculcata naturam grava- 
bat, portione deducta, vias expedit , obfidione liberat & 
complanat, atque adeó, qui fuperfunt humores remora & 
ebítaculis liberi, &oíe fua, feu f/uxilitate 24g? và» £vuQsezv- 
zwy »mejev per loca convenientia fua in emiffaria confluunt, fic- 
que naturam onere levant, quz exinde vcgetior & alacrior, 
íuique juris aliquatenus facta , tota: deinceps morbificio hu- 
mori maturando atque ab aliis fecernendo incumbit. Illam 
autem maturationem & ab aliorum implicatione liberationem 
promovet natura, dum humorem craffum, partibufque non 
duntaxat fluidis implicitum & irretitum, fed etiam folidis 
incuffum & impa&tum attenuat & liquat, atque ita fluidum 


cffcit. Illà quippe extenuatione fua nec non igni 
; ua- 


De Febribus. m 


&uationem confequitur, quam ubi nactus eft coeteris cum 
humoribus communem, naturz haud magno deinceps mo- 
limine à reliquorum humorum coníortio atque contubernio 
fegregatur. Dum enim ita extenuatur & &«G ad fluxilita- 
dem pronus , & reapía fiuxilis redditur , fuis ille fibrillis,, qui- 
bus, ceu retinaculis, coharet partibus, privatur, atque fic 
partes extergentur, illo pris obducta, ac velut impicatz. 
Quem autem taliter intrufum, ac veluti cuneatum humorem 
natura expedit & extrahit, illum eundem fuz poteftati fub- 
jicit: In illum quippe, tanquam in captivum, quem € cu- 
ftodia eripuit, dominatur, eumque, ceu putredinofa ftagna- 
tione íua febrilis feditionis reum: ple&it, inque exilium e- 
jicit atque fuis finibus microcofmicis zternüm exterminat. 
Illius infuper zezacug co&ionis effe&rix eft natura, dum hu- 
morem impendió magis bullientem , cfferum, vagum, er- 
ronem, ultro citroque deportatum & eeyacuá e//ró percitum, 
quique tenuitate fua, naturz illum expellere geftientis & 
allaborantis conatus eludit , contemperat, mitigat, cogit, 
denfat, coercet, fiftit atque in compedibus veluti tenet , in- 
que tenebricofum atque fubterraneum illum fuo putore, fuo 
ve foricarum nomine notiflimum carcerem. contrudit atque 

compellit. | 
Cüm igitur veze fe£lio totam ventilet atque veluti flabel- 
let fanguinis matfam, confequens eft £ysuovihv illam. effe 4$ 
Aufemsperov , palmare prefidium febrem veoflinguens. | Aer enim 
per cuncta meabilis eft, atque adeó vena vulnus inflitum 
fubit, ficque aeftuofa & exaítuantia contenta afllat & per- 
fat, fucque afllatu atque perflatu refrigerat. Imo; veue 
fe&io vafa. deplet fpiritibus humoréque bullientibus turgida, 
inque caufa eft cur rigidae priis & intenta partes, utpote 
plene, conflacceícant , detumentibus fcilicet humorum un- 
dis, quibus furgentibus affurgebant tumidé. — At partibus ita 
laxatis atque depreffis, illarum fpiracula fpumanuum fucco- 
rum zítü priüs occluía recluduntur, atque fic priftina re- 
dintegratur Z2xAC- 2Jgzvor , hoc eft, Jibera toti corpori falubri- 
B 3 fer 


14 Oueflio de. Febribus. 


ter vefiituitur infenfilis traufpiratio. — Se&a igitur vena, refri- 
gerio duplici natura gaudet, ex una fiquidem parte penetra- 
lia fubit ambiens; ex altera veró fumantium przcordiorum 
zítus vaporat & fuis fefe fuliginibus emungit. Accedit & 
tertium iftud aperta vena juvamen, ubi nempe vel bafilica 
vel (aphaena tunditur, particula: tum putres, tum putrefcen- 
tes, quz fermentefcunt & cum tota fanguinis mole confun- 
duntur , atque fua lucta & fua conturbatione totam incendunt 
maífam, quadata porta ruunt. Non nifi autem fummafer- 
ventium fuccorum temperatione, calentes illz atque fervi- 
dz, imó &ignez naturz affines portiunculz, ceu ftrictura 
& fcintille emittuntur & evolant. Arillis igneis portiuncu- 
lis corpore fugientibus & avolantibus, fpiritus ipfi petulan- 
tiores complacantur atque conquiefcunt, ficque febrilis ar- 
dor pedetentim reftinguitur. Illam autem reítin&tionem ad- 
juvat etiam. tempeftivus purgationis effe&us, ubi enim op- 
portuné fubfidio venit aliquod sinorans dictum, fomitem il- 
lud febrilem per 92íxegav partitis vicibus igni febrili fubdu- 
cit, atque fic iteratis vicibus & repetitis detractionibus, pu- 
tridz febris pabulum, imó & incentivum atque incitabulum 
epicraticé, uti loquuntur, atque pedetentim toti febrili foco 
fubtrahitur: Febrem ergo alimenti atque fufcitabuli preffam 
cgeftate, neceffum eft extingui. Quoniam igitur vene /e&io 
atque purgatio ad zgrotantium afferendam falutem ufque-eó 
amicé conípirant, mutuafque conferunt operas tantas ut x- 
groto Domini deducant corpore febres, jure meritoque con- 
cludam, 

ERGO FEBRIBUS PUTRIDIS OMNIBUS VE- 
N/E SECTIO ET PURGATIO. 

; Hujus conclufionis veritas etfi validis rationum momen- 
LIS, veluti tot rupibus inconcu[fis , innitatur, quó tutius tamen 
allidentibus adverfariorum &u&tibus relu&etur, hoc infuper, 
barum lluffrium Scholarum torem. ut leneam , ratiocinii pon- 
dere fuffulcietur. 

Omas 


Conclufionis confirmatio. 1j 


Omne prefidium quod. putrentes bumores partim. educit, 69 
partim à putredine tutatur, omuibus putridis. febribus compe- 
Ht 5 

"ttqui in omnibus putridis febribus vene fettio-€9 purgatio pu- 
irentes bumores partim educuut, C9. partim à putrediue tutan- 
Is 

Ergo vene fettio C9 purgatio febribus putridis omnibus compe- 
tunt. 

Has pofitiones meas llluftriffimi Profeffores Regii fex, 
unà cum Aggregatis DoGtoribus uno & altero Clariffimis, 
multiplici ariete evertere conati funt, €9. Difputationis eus ab 
o£tava matutina in primam pomeridianam incaluit.. .Difceptatio- 
is fervore C9. animorum incenfione [cdatis , jurejurando publico 
zícademise Legibus memet obfirinxerunt. — Suggeffum fubinde con- 
Jcendi € allocutiome fextuplici , ad fingulos varia atque va- 
ria, JDeo priminm Umi-QHvimo Sacrofautto s;  dmpliffmo dein- 
ceps Cancellario y. tertii Decano. Reverendo ,' quartim Pro- 
fefforibus ceteris Hluffriff- quintirm Doctoribus ggregatis zmeri- 
tHffnis; fextó demum toti Clariff. Doctorum €9 IHluffrium Firím 
comventui gratias fimgulares fingulatim egis quibus attis, meí/que 
probatis C9. qmoribus C9. dottrina, in. Baccalaureorum Ordinem 
rite [oleunitérque fexto INonas Martias 1654 digeflus fui. 

Preclarum porrb morem à Majoribus acceptum ut folveret U- 
niverlitas, tibi Baccalaureo, cucullo feu quadrato galero & 
toga condecorato, injumxit, ut in Medicorum Scbolis à quinte 
INonas Martias, ad tertium Nonas Junii Y6g4, Hippocratis de 
Natura Humana libellum aureum , toti Studioforum corone , ad 
campane pulfum congregate , pro Curfibus quos vocitant ,2r«- 
legerem ac elucidarem. 

dyimefiri iflboc exatio, Examinibus quatuor publicis quae per 
Intentionem vocantur, fatis Julii diebus me fliti..— 4n Aula 
Regia magna, capite aperto, purpura (olim Francifci Rabelze- 
fii, nunc vero Francifci Ranchini) fogazus, de pulpito ad in- 
derrogata C9 objetla refpondebam. 

Quaternis. iflis meorum in. Medicina. profe&tuum. fpeciminibus 


pa- 


16 Baccalauteatus , 


publicó datis, em quinti protinus Examinis, quod Rigorofum 
habetur, coram uuiverlis C9 fiugulis Profefforibus Regiis atque 
Dottoribus Aggregatis acumina fenfi. Cufpides illas, vEmrseumamigi 
Przüde (2 Clypeo mibi Chriflo, ubi retudi , ampla mibi go- 
teflas efl data Licentie Gradum adipifcendi. 

Epiftopalis itaque Capituli (Sede Epifcopali vacante) 7zca- 
vium Generalem adivi, ut anibi diemad Licentiz confequendos bo- 
uores conllitueret. — Ad prellitutum oflavum decimum dugufls 
1654, Reverendus Vicarius ille Generalis , DHlufiviffmíque Pro- 
feffoves Regi, ME.4M LICEN1 I. AM, purpura fua re- 
dimiti, condecoratum venerunt. 

LICENTIA3O mibi creato integrum fuit ad excelfiora 
grovebis ac proin Difputationes , quas 'T'riduanas dictitant , zz- 
getravi. db udmpliffemo itaque Cancellario, uti €9 à Reverendo 
Decano, litigiofum mibà tbema quadruplex datum eff , Quacítio- 
nes vocant quatuor Cardinales, 4445 noz zeeo quidem arbitra- 
£u felegi, fed meo Marte compo(ui, atque etiam fuperiori de fug» 
gef/u, bis in die, tridui fpatio, togatus C2 galero quadrato te- 
&us4 meo periculo tuitus fuu. 

"ute fingulos autem illos animorum conflictus non tnodo sueortum 
dogmatum memorem explanatorem me gerebam, fed C9. Oratiuns 
cula incentiva €9 animofa snecum confli&turos incendebam. 

Zbefium autem earum univer [um textum , quod vario animi 
s)01u or[us fum atque contexui, in adver(/arios quoslibet obvios, 
neis de manibus in anteceffum. emifi, ut illud per otium vedordi- 
ventur atque vetexerent ,. Illis preterea, quó uberius foret ipfis 
mecum difceptandi thema, Z/ffertiones , Problemata atque Pa- 
vadoxa ad 9 befium calcem adjeci. 

Quid fi mea. iflbec Placita, que partim in fyflema coalue- 
runt, partim «ero foluta funt , tibi morofo Cenfori frontem cape- 
rant atque corrugaut , explica €9 excute. pettus tuum | &g meliora 
profer. Sed effe fugito de illorum grege, qui ad teuera germina 
€9 flores atque fructus flupent , uec mifi lappis Cg. tribulis atque 
Jentibus tanguntur. — Si enim. Vdrcadici pecoris palatum nattus es, 
in Hippocratis £9. Galeni bec ameniffma vireta , cave ue diver- 

t455 


Difputationes: 17 
(ass Hbi emim confultius erit iflbec inculta fe&ari , ubi (haud fe- 
cus ac in ipfis quibus grandia mandantur hordea fulcis) fre- 
quens nafcitur 

Carduus, & fpinis furgit paliurus acutis; 

Nam fimiles babent labra laftucas , nec per me. fl'abit unquam; 
quominus tibi foli [apias C9. Árcadicum germen aque corpus fi- 
ne pectore ze prodas. | Beotice quidem fuis e , nata fub aere 
craffo, fofi Triptolemi fergeutibus alatis fattaus [ementim glan- 
dibus ve[ci. Mee autem mentis eff , bis paíci, quibus pafcor. 
Heec me ztpolliuis Filium fcripfiffe oportuit , que fcripfi PraCtica 
9 puré Medica, /e4 iflbec alia, vera animi pabula, me. Pal- 
ladis Jdlummum , florentem juveuilibus annis , baud decuiffet omi- 
fff. Ta/vx 09d miiau ,- xexétya wi diQitvas. Haec oportuit fe- 
ciffe; & ifthzc omififfe nufquam. — Mibi quippe £9. flerendums 
eff , Cg ferende fruges; [ed fi tu infelix arbos es, nec unquam 
efflorefciss nec profecto fru&tus feres ullos, nam arbor floribus fle- 
riis, utique eft infratlaofa €2. exfcindenda atque F'ulcano devo- 
venda.  Sieteuim ceterae. F'eritatis-eff za9 vo 8ivdeov. ux mugv 
aapmiy xaAOv4 Cauxócleomu , x, eic zoe [Dc Aecot , arborem otnem, 
qua bonum fructum profert nullum exícindi & in ignem 
conjici, quanto potiori jure iniguem arbor illa conjicienda venit, 
que prorfus eff infecunda. — Exfciudarvis igitur tu, E2 flammis 
abfumitor , Deo interim benedicente florebo, atque letos € bu- 
deres diuturnó/gue fructus perferam. | Amen. 


[ 
zs dre 6 Qurbar tel c1, dre o mperiQuy, 
€ 5 
&AX 0 Qufayey Sis, 


Won igitur is qui plamtat efl aliquid , "ueque - 
i qui rigat, fed Deus qui 
dat crefcendi vim. 


1» Cor. Cap. ur verf. 7. 


QUZSTIONES 


QUATUOR CARDINALES 
PRO 


SUPREMA APOLLINARTI 


DAPHNE 
Coníequenda , propofitz 
A 


B 
llufirqf. Viris 
D. D. RICHERO p£ BELLEVAL, 
Regis Confiliarto C9. Medico , wtec-uon in Alina Mon- 
Jpelienfium Medicorum Academia Profeffore Regio 
"natomico , &9. Botanico , Cancellario. Ampliffmo 
£9 Tudice equiffimo ; 
E T 
D. D. SIMEONE CURTAUDO, 
Regis Confiliario 8 Medico, ejufdemque Acade- 
zuetDecauo venerando, 
Quarum veritatem , feriis cxadtis , triduum 
integrum mané & vefperi Des 
Prefido de) rueri conabitur, 


CAROLUS DRELINCURTIUS, 


Parifmus, Zdrtium Magiffer , nec tton 
Medicine Licentiatus . 


In inclyto Monfpelienfis Apollinis 
FAN. 


rdi TÀY d AUTAYy £z'yYoOtoQG QUTHS; 
A fu&ibus corum. agnofccetis eos, 


Mattb. VII. 16. 


NOBILIS$S$1M9, 
ET 
ILL'USTRISSIMO FIRO; 


D.ANTONIO VALLOTIO, 
DOMINO »* MAGNANT, 
I.N 


Omnibus Regis Confiftoriis Secretiori 
Confiliario, & Archiatren. Co- 
miti digniílimo , 


CAROLUS DRELINCURTIUS. 


S. P. D 


A. ugufiz Monfpelieufium Medicorum aperturatDe- 
A M. uir: (inftar alterius Jani) Myfzs pollnari- 
óus bellum indixit. Prior ego pofitus zm acie , acer- 
vUe puguae graves perpe[furus zufultus, ad Te (for- 
£5 Zircbiatron Comes) fupplex accedo, ut clypez tui 
umboue impenetrabili se tuteris. lih quippe, ceu 
zutiffmma Palladis Aygide tetfus, acutiora lerneóque 
vebore à validiffsmis Mgonotbetis im me contorta fpi- 
cula vetuudam.- | 

gam olim quidem, fmguir quibus fanguine. comun: 
Sor, aréiiore Tibi obféequu mexu aflritii, auimutus 
exoptabant, grati in Te animi fui fymbola tuis ap- 
peudere tbolis , fed occafto id expleudi ex aummi ve- 

| (63 £i. 


2,2. Epiftola 


tis, bacleuus fefe won obtulit. Qui dies bodiernus op- 
gportuué suibi vefulget , tanto gaudio petitus meum affr- 
cit, ut exultans moras omues abrumpam , quó, (re- 
boantis echüs adinftar) zzz» z//zs ex boc Galliarum 
confinio laudes vefletiam, que fuper Garamantas 8 
Ludos jam pridem zutonueruut. Sed 14e profectio tot 
(9 zaute funt , ut à quibus exordiar beream auceps. 
Qui etenim laudibus digniffmus es, mibil minüs amas 
quàm laudari. Em igitur tua imprimis modefüa, 
ot virtutum que feliciter zn Te concatenantur ftrmif- 
Jfnaum viuculum : In Te quippe 'Uno non malé moran- 
£ur , fed amicé coberent pietas 1n Deumatqueparen- 
Les, sHOT Um probitas, urbauitas in omnes , C9 buma- 
atas erga fiugulos : copulautur 9 eximius animi tui 
candor, tmurabilis ueyaXoluyin, folertia perfpicax, 
jrudens acyyirin, 7tdzczi vis iugeus, CO mentis acu- 
men null fecundum. — Quocumque ergo sueorum oculo- 
vum obtutus comverto z& admiratiouem traducor. Sed 
quid plura? Foutem euim Agauibpen exbaulfl, necud- 
Jus mibi fuperefl dicendi lepos, quó tuas zneffabiles 
Bredicem dotes. | .Etenim, dicamue balbutiens cete- 
vos ex Philofophie &9 Mediciue lacunis quidpiamtan- 
tm delibaffe, dum Tu, auimi füblimirizszmpulfi ad 
vera [cieutiarum fidera oculos erexifli , €9 longe Jate- 
gue expatiatus es 44 Coorum, Stagiritarum (6 Perga- 
menorum zunu//nsa vireta, ut iudà decerperes co- 
rollas, quibus caput tuum dotirina saadidum vedimi- 

"es. | | 
Iuter tot preclara doma, que füpremus boworum 
Largitor , in Te, adeà. liberali profudit vianu, ye 
"m 


Nuncupatoria, 22 


is vividids micat, ll'upenda tua Artis /Eftulapicg 
notitia, virtutum moralium corufcante fatellitzo [li- 
data, que Te , ad fupremum dpoliste Sacerdotii cal. 
aen feliciter evexit. Ex illo certe rerum apice fre 
ceteris nou minds fbleudide vefulges, proprio virta- 
fis C9 feientie nitore, quàm. Medice tDignitatis ex- 
celfiffimo Gradu , quem adeo bonorificé confequutus es, 
nom per ambitum aut per ium Priucipum favorem 
(qua via permulti fcandunt ad fupremum illud honoris 
faftigium , ad quod digniffimé graffatus es). /e7 per z7- 
lufiria, quibus fublimem tuam docirisam comprobafiz 
zefizmouia. | Ex illis tumumeris, bfc unicum, ut ce- 
ferorum exemplar , apponere lubet, cujus memoriam 
Gallorum animis adamantino [lylo intimis infculptam, 
ue Jetbeus quidem amnis delere potis eff. 

Dun Chrzflianiffimus Rex. uoffer Y.ud. XIV. £ra-- 
culentimorbi [zvitia ver[aretur i fümmo vite diftri- 
miue Tu vocatus in confiium, acutiffima tue meutis- 
acie im recondita quaeque peuetraus ,. delitefcentem 
morbi caufam: oppuguaftz €). anims fagacitate cantio 
grveftigaus, omues ipftus anfidias ufque adeó folerter 
detexiftz, ut iis declinatis, lóngà profligaveris infe- 
Jfiifftmum. boftem, atroci comitatum fymptomatum co- 
borte, ficque Regiam. Majefi. (Divini Numinis affla- 
tu) przf/tzuae fadutz refiztueris. | 

Hic voleus fübfiffo, e£ff eximiae quae te mobilitaut 
&otes , vix craffrort fiut adumbratae Minerva; fatiüs 
entm duco manum citó de tabella referre, quàm eniti 
ut patefiant , CO 1pfrs obtendere velum - Ipmnó fubftfte 
4oatfus, quia fulgidus quf fpleudor, osulorum weo- 

: "Um. 


2 Epiftola 
rum adem ita perfiringit, a£ mibi geniillum e qa- 
uibus excutiat. 

Iftbaec e fimcero corde fcaturiunt , nullo grorfaus 
adulterata fuco, mam genuius virtutis tuae nitor 
uon patitur fucum. Pale €9 laetabundus exulta zn 
Neftoris atinos. Datam Monfpelii, Idibus Decembris, 
Anno wypicoyoras M. DC..LIV. 


U^ 


z 


exu ACE HUI bri M o 
CoU ORUTIMCOXK I 


C ASROD OIL ON ALONE. 


An Arthritdi Tberma? 


(5 humana compages pacis arctiffima neGtitur catena, 
quz diffolvitur inteftino humorum diffidio & variisdo- 
lorum morfibus, pra: quibus atrocius favit ce9eins; o3uvgeg, 
dolor articularis quze multa fama promulgatur fub idea dolo- 
fis periodici, partium circa articulos, fuborti à defluxu hu- 
moris in eas fedes effufi. Hzc Difícordiz Dea. interdum 
ftri&tioribus cancellis ar&atur, interdum vero latius fefe dif- 
fundit & fui imperii fines propagat, ut liberius fuz tyran- 
nidis vexilla pandat. Pofterior, usiver/alis nomine venit; 
Prior autem particularis indigitatur, quam fan&ioris Medici- 
nz Porentes tripartito findunt, quoniam infenfa triade z24- 
y&o5 , laa zx3g- & x eiegyeasc articulos divulfione fejungit. INc- 
que nos latet perfonata reliquarum facies, quam Recentiorum 
Schola fi&o Graccorum velavitami&tu, fimulque Medica Ci- 
vitate donavit. Illarum autem primores funt, vzxiccyees 
TpoyuNyen , mvyovomyom , Tüxvrayem GC. pint, CVicis 
maxille, cubitíve captura. - | 

ic 


De «Artbritide, 25 

Sic infaufti morbi ftirps nefaria varié fobolefcit, etfi ab u- 
inico caudice pullulet, utpote ab unius illuviei fetzrá, ex 
capite aut ex precordiis in articulos illapía, ac faepius in extre- 
410$ artus irruente, ubi vix opplet offium aut yaxvlo aut xo- 
vuAlw cavitates fcilicet vel e/atiores vel depreffrores fed diften- 
dit & ferit fua fubitantia feroía GC tenui, faopé tamen tarta- 
rea, falfa, acri & ignita, partes quae articulos ambiunt vel 
nectentis fafcia ritu, vel tuentis fepimenti vice, aut qux 
quovis arctiori ipfis adnectuntur amicitia nexu. Nec mira- 
ri fubeat, fi partes infimze fortis & exangues, longiüfque /e- 
siot ab uberrimo nectaris vivifici fonte ,laxiori euvaypa come 
Tüf[urá compacte, fitu declives, & motu perenni defeffz , 
frequentiüs fufcipiant eC Teu religuias , inquinamenta, re- 
jettanea , füperflua ollae coquinariz & ipfius hepatis, aliorum- 
ve vifcerum, qua publico officii jure , toti mancipantur, & 
adventitiam , vel haereditariam arthritidis contraxcre labem. 
His accedit peculiaris humorum joz? inclinatio atque propenfro 
qua fponte confluunt in 27/45, quó etiam inviti feruntur per 
aov ipulfiouem. Dum etenim partes ponderofa humoris vi- 
tiofi farcina gravantur, vel pungente ejus acrimonia velat 
aculeis laceffuntur, valido molimine nituntur ut ferum cbul- 
liens & vorticofis fluCtuans undis, in mediis vaforum tubulis, 
rclegent (ui mare fpumans aquarum fordes ad vemotioves littoris 
5*4) in ultima microcofmi confinia, ubi in anguftioribus re- 
moratur f7e//s, & ad ícopulos allidens, fübfiftit irretitum 
multiplici vaforum implexü , qui aflueontem humoris turbam 
illaqueat atque remoratur. 

Scrutemur nunc abttrufiores Medicinz recefíus , ut dete- 
gamus ortum iftius furibundi Cereri, qui tot homines dente 
rabiofo fzvé dilaniat; & fingulis fedula mentis indagine ad 
veritatis lancem exactis; non aliam inveniemus caufam, quac 
ipfi ftri&iori vinculo copuletur, quàm unionis ftamina íau- 
ciata ab illo furente ZZercule , qui id fceleris flagitiofé patrat. 
Alios tamen complures , ejufdem criminis confcios , citabimus 
de Hippocrateo 7zi/uzal;, qui morbum remoté tantüm cffi- 

D ciunt, 


26 SJ uefhio 

ciunt. Eorum alii materix congeriem flabulantem in alveo- 
lis, de tuis fedibus dimovent ut concitatiori curfu & rapidiüs. 
feratur ad artus. ÍÉndé hoftis filet ad tempus, velut/ezbifero 
telo confoflus ;. fed elapfa temporis intercapedine refurgit e 
tümulo, accrbiuíque repungit ,. & qui delituerat fopitus, ex- 
cuffo veterno palàm graffatur, novóíque fufcitat 3omreoziac- 
usse recar[us, ob relictum fermentugs penitiffimé- medullis in- 
fixum. Hinc Arthritis veris & autumni foboles. eft foeta, & 
aéris uerwGoAcac T& (C kYmuaACus mutationibus. Eg. inconllantice 
fuccedanea, & coníeGaria vini Falerni, cibi acris & falfi 
infauftis avibus detrufi, ac- vigiliarum, laborum. & gravio-- 
rum animi za9«werev. aTetiuum: pedifequa; | Aii. di(ne&unt 
articulorum compagem, eorum v. g. humectatio, refrigera-- 
tio,. fractura. luxatio, labor irrequietus ,, & frequens. coi- 
tus. Alii fenfim congerunt morbofum apparatum atque bel. . 
lum & infidias parant. Hujusagminis fignifer eft Baccbu: 
lumbifragus, & folvilumba 7ezus, quz tentat greffus& vi- 
res enervat , AveuaeAz6 33 Bays E, Ava ueASc AjQeodirue, yyovóre 
quj Suydiue ^veiue? we ToÓx yos, Multi commilites fefe accin- 
gunt ad prelium fub Imperatriceintemperantia, morborum. 
procreatrice foecunda. 

Homo pacatioris vitze delicias carperet, fi gale: abfligens , 
fi abflemius. & callitatis illibate ;. nam qui vitae fundamentum 
jecerit temperantiam, nulla premetur zrumna.. INunc mul-- 
t morboft, quia pauci temperantes.. Quot blandis volupta- 
tum illecebris pelle&i, dentibus, veluti cote, ancipitem gla- 
dium exacuunt, qui ipfis pracordia pungit ,. ilia transfigit 
& vitz filum refcindit, renuente Atropo? Complures frau- 
dulentis palati blanditiis illaqueati, acerbae & aerumnofz vi- 
tz: fibi tramitem adornant, ut mors immatura. celeriori fato 
ipfos fepeliat tenebricofo feretro , ornnium zerumnarum clau- 
fula. "Talesfunt, Buibus, zfumarus, riflippus (9. Idpicius,. 
bomines &duooyoi fugiter. edentes infaturabilis abdominis fervi- 
tuti mancipati, qui cumiinteftinislupi , plures habent Jria- 
reo. ventres, & magná. voluptate angoris poma. deglutiunt,. 

qua- 


De edrtbritide. 27 


quz ipfos fübindé torquent atroci cruciatu. Noti funtin- 
numeri lurcones, quales funt Prozeas & Cratigus, quipocu-, 
laexíiccant & vini amphoras abforbent, vinoque fepeliunt 
animum & corpus nimia ingluvie gravant. lNolim infamia 
notam inurere Zfgacreonti , Attyle , FHeliogabalo, Crobylo, De- 
madi, Demetrio & aliis, qui lafcivia effreni fibi corpusexol- 
vunt & toto vitz decurfu in morborum incurrunt lliada. 

Nunc Arthritis , prifcis temporibusinfrequens, paffim invo- 
lat in vulgus , auctis nimirum deliciis , luxuria , edacitate & cra- 
pula. Olim pepercit, pueris, eunucbis C9 enulieribus: fed experien- 
tic fide , puerorum & eunuchorum tantaeft inertia, tam inexple- 
bilis edacitas, & helluatio adeo enormis, ut citra Venerem poda- 
£4 corripiantur. Nec zulieres hujus evicapturam iam effugi- 
unt; non mutata natura, fed vita, nam ut diferté protulit Seneca, 
beneficium fexís fui vitiis perdiderunt , C9 quia feminam exuére, 
damnate [unt morbis virilibus. Kiszc non veneratur viros fe- 
neca canos, & fatali caíu, quandoque fit epdemiz & qui- 
bufdam accolis eft endemia. 1n eam lubricus eft trames, ar- 
thritica ftirpe fatis , qui , nifi cauté fibi profpiciant, priüsfient, 
morbomum quàm poffeffionum heredes. 

- Arthritis 3ez pacoz uox IDea eft quae pauperes odit, quac- 
que impura ab egeftatis fordibus, defpicit fortem vel Cuz 
vel Cratetis, inhiátque divitis Cre/fi, Demadis aut. Craffr. 
Plebeios fugit qAamvse laberis amantes atque. patientes qui 
inedia & pauperie fqualent. Nobiles fe&atur $i26isc. vo- 
luptatibus addi&/os Íomno & vino marcidos, ut lauté & opipa- 
ré vivat nulla rerum neceffitate preffa, fed ambrofa & neGa- 
ve íatura. Ipfam alliciunt Lacu//i delicia ,| Azfali vel Canopi 
luxuria; picturatz Srozcorum porticus , Epicureorum viridaria, 
hortuli Adozidis, Baiarum vel Tempe amoenitates. Hzc fa- 
ftu tumens fplendida pa/atia colit, fpernítque pauperum 1a- 
Permas && humilia zurguria. Principum manus & cervicem 
manicis & numellis preffiüs ftringit, & lepidos ac faltu velo- 
ces Aulicorum pedes compedibus vin&os, le&o affigit lácry- 
mis udo: immo clatiüs fuperbiens laca: Majeftatis rea fir, 

: D z & 


2$ 0 Susfh 

& Regios etiam pedes alligat folio triumphali. Strenui Duue- 
ces & potentes Dynaftz ipfius tyrannidi colla fubmittunt, 
Priamus v. g. Belleropbon, Oedipus, Achilles, Pliflbenes, Pro- 
iefilaus & Ulyfes. Hac Antiftitum flos purpureus emarcet,. 
unica fcilicet aque gutta, non ftilante 6 palude Stygia, 
quz intenfo frigore necat, fed ab aeftuante jecore, velut ab: 
JEtnzo monte, per venarum vavsieav nateam atque vomitum. 
in artus eructata, quos diris cruciatibus torquendo, ejulatus 
ex intimo pecore trahit, acerbiores mugitu Phalaridis aut: 
Perilli in eneo tauro incluforum; 

Quis peritus Apelles graphicé pinxerit tormina, quibus 

fzevus hic Regum fatelles, crudelis Magnatum affecla, trux: 
Principum comes, Imperatorum tortor acerbus , immane di- 
vitum ftipendium, atrox xgrorum geenna, & horrendum 
fcortatorum flagellum , membra diícerpit. In illam remci-. 
to quem fenfus experientiz pungit ; quis fenfit afperioresdo- 
lorum. morfus? Non Callifibenues abíciffis manibus,. labiis & 
nafo, cum rabido cane incavea. conclufus.ab Alexandro Ma- 
cedonum Rege ; nec. Zzaxarcbus, à Nicocreonte, malleis: 
ferreis in mortario faxeo. contufus; nec Zfrtayifes, à Xan-- 
thippo Athenienfium Duce, palo traje&us; nec Poly 
c'ate$ ,, ab Oronte Perfarum Satrapa, crucifixus; nec 
Callirrboss proci fimul in pyra combufti ; nec Catulus O-. 
rator pruna.toftus ;. nec falus in fella ferrea crematus. 
Mitto Pentbeum à Mznadibus, Pelopem à 'T'antalo, aut. in-. 
fontera- viatorem. à nefando Cercyose membratim. diícer- 
ptos. 
Sic dum aperto Marte graffatur, hoftiliter in. corpus in- 
vadit, ac febrem accerfit cum partis obíeffe rubore,. calore 
& tumore. Medici fagacis erit imminentes praccavere inful- 
tus, & przíentes internofcere à rheumatifmo .& doloribus: 
Venereis. 

Arthritis homines efficit uaxeoGievépse longeviores, fed eos- 
iniqua penfat mercede & mille implicat aerumnis : Indé quz- 


runt fabulofi Poétz, cur fi defunctos delictorum fequitur ul» 
tio,, 


De edrtbritide. 26 


tio hac odiofa liominibus A", Cocjti filia, ab /f/e£&fo nutri- 
ta in Tartari fornacibus cum 77//pboze & Megera, Acheron- 
tis laribus non praefit, P/stosis vice ut hominum nefaria íce- 
lera ple&at, non lL«iozez volubili verfando rota ;. non Zazta- 
Ium Exidani fluvii fugacibus aquis torquendo ; non cogendo 
Sifypbum, inítabile faxum | ad monts evehere cacumen; 
non Dazaidas adigendo ad pertufum dolium replendum la- 
bentibus aquis, fed fua: fzvitiei aculeos intimiüs defigendo 
in fceleratorum: penitiores artus. 

Hanc ferocem & fortem acdurianimi Deam , nec Macbao- 
sie tubz clangor, nec Podalirii bellica in morbos machi- 
nz, nec Jupiter altitonans fulmine perterret, nec ZE/culapius 
medicamine expugnat, nec telis fugat 777o//e. Nam firmis 
fedibus in pracordia femel defixis, & inquilinis intemperan- 
tiz hoftibus adjuta , cun&iorum Medieinz Atlantum conatus 
eludit. Remediis zocbiicis acerbius incandefícit, & immanes 
fufcitat cruciatus nullius Zflexicaci paregoricis placabiles, qui 
tanta tyrannide fzviunt, ut Chriftiani Philofophi frangant 
animi robur. Quis furentem valebit delinire podagram? A- 
damantinam habet mentem , quz nec placatur thuris thymia- 
mate, nec fanguine ad aras effufo. Quis feroces ipfius com- 
ponere motüs potis eft? An l/menias, Mar/yas aut. /fgatbo 
leni tibiarum cantu ?: OrpbeZ/ze citharam pulíans , aut dulci- 
fonus 4frí£os, aut blanda Sirezes? An ergo finemus morbum 
propria infoleícere protervia? Minime ,. fed fupplex fle&en- 
dus Zpollo, ut € penitioribus naturze arcanis falutiferos reclu- 
datlatices, fcaturientes in egrorum folamen... En. ''hermas 
detexit fulphureas, & nitrofas, quae vota mirifice adimple- 
bunt, modó vifcera uberiori faburra non fordefcant & victüs 
regimen fervetur ad unguem. — Nifi. enim priüs aliqua £za- 
Qounécd. detrattione , fubdutlione , evacuatione (ubtraxeris faedam 
humorum colluviem , caveto ne blando Thermarum tepore 
liquata, curfum infleCtat ad artus, quos 'Thermís dum ro- 
boras, natura fefe depuranti oftia occludis, & materiam fup- 
primis, quae 7evJpopsea recurrens, atque refluens, fympto- 

ma- 


38 JS uefito 
matum pernicie, lethale difcrimen invehet: fi verb tempez 
ftivé ufurpantur, fuperftitem morbi fentinam fudoribus exe 


haurient, debiles artus firmabunt, & calorem depellentex- 
traneum , atque nativum languentem cerigent, 


Ergo eArthbritidi Tberme. 


O U € S-T-0 
SECUNDA 


(ra AC esposo ode 


An. Apoplexie vanularum fettio, 


xivERsI Divinus Opifex, hominis formae omnium prze- 
ul ftantiffimz auguftiffimum domicilium erexit in fublimi 
& fplendido partium inftruxit apparatu, utanimze functioni- 
bus expromendis idoneum foret. Verum , proh dolor! dum 
hzc mentis arx, rationifque fedes, altiore fitu triumphat & 
rutilante fenfuum /atel/;itio fuperbit, multiplici quatitur ma- 
lorum infultu, quibus eoufque divexatur, quouíque morbo- 
rum vi labafcat atque corruat. Ipfi undique ftruuntur infi- 
diz. Corporis trunco arcta compage ne&titur, cujus defpon- 
det injurias, nec patitur caudex ,quin confortii lege condo- 
lefcat. Inquilinos finu fovet hoftes, qui infenía 7riade in eam 
infiliunt, & acri collu&tatione dimicant. "Turbulenta fym- 
ptomatum caterva ejus propugnacula demolitur. Immo, 
vel tumultuaria morborum cohors, fxviori clade, Palladis 
delubrum iftud funditus evertit ; vel furibunda acgritudinum 
surma commeatus faltem omnes obfidione tenet, ut artuum 
peramica dirimatur focietas, & fpirituum inopia pereat. UI- 
tima aciei caput eft Zpoplexia , five repentina omnis funttionis 


anis 


De. edpoplexia, 31 


animalis abolitio ,. propter interceptum | fpiritus animalis infla- 

De hujus exortu fumma diffenfione certant Artis Proceres. 
Ita ejus caufa (cut C9" epilepfie) imprimis czca & abítrufa 
demerfía latet tenebris offufa in veritatis puteo. — Vulgaris & 
iNeoterica Medicorum turba, «ius imitatioze, eadem omnes 
via in falebras incidére ,. dum hanc cauíam refundunt in uni- 
cam exuperantis pituita colluviem , quz& qualibet vi de ce- 
rebri latibulis excuffa, przcipiti curíu devolvitur in cerebel- 
li finus, quos fuo anguítat influxu. Sanctior Medicorum 
Schola pleniüs aeftimata rei veritate & preffis per recti tra- 
mitem Majorum veftigiss, hanc quidem caufam eft ample- 
xata, fed complures alias fcrutata eft. Eorum fententia fuf- 
fragatur ratio & adítipulatur experientia, coeteri. namque 
humores, c. immoderatiks excrefiumnt, perszque valent fua 
mole cerebri du&tus infercire. Haec accuratiüs expende ad 
veritatis.trutinam & comperies eos effe Apoplexize telis:ob- 
vios, quibus verz fanguine opima plethora turgefcunt; vel 
quibus QAeyuovodsse 2Jg3cas inflammatoria di/pofitio cerebri ve- 
nas diftendit, aut calva depreíffa coar&at, vel quivis humor 
de fuo loco depulíus in cerebri bafin. Hnc fzpius inflixit 
vebemens capitis concuffio , aut narcotica intulit aura, Hinc - 
Apoplexiz opportuna temperies pituitze ferax , focordize cra- - 
pulaque addicta; . praefertim f1 setas inclinat & in id confpi- 
rat inconcinna figuratio partium , caput fcilicet amplum, . 
brevis & angufta cervix, exiles vene &c.. Hujus -oesdjop OO" 
precurfor , vel anteambulo ett iucubus, linguae paralyfis & ver- 
7igo, quz ingravelcens faceffit in Apoplexiam:, qua homo, . 
derepenté perculfus , fabitó corruit attonitus & flipitis inftar 
fenfus expers, orbatüíque motu. Huic fatellites affiftunt 
&Quía oris privatio & anheloía refpiratio cum pulíu fere 
nativo. 

Ad hzc animum intendens, nullus Apoplexiz fnitimus 
affe&tus aliena te fpecie deludet. Non Comitialis morbus , nam 
cjus concuf&vi motus fatis detegent affc&tum: non Caras, 

nam 


D CQ uaflio 


nam in eo nulla premit fpirandi moleftia, nectantus fenfaum 
ftupor opprimit. Sed cave à /etbargos in illo tamen, mul 
cum febre , functiones otiantur fomno fepultz; at in Apo- 
plexia altior veternus obrepit, qui citra febrem animales fa- 
cultates ar&tiüs ligat. —.Syscope faciem gelidae mortis pallore 
fuffundit pulfumque fupprimit; fecüs in Apoplexia, nifi ex- 
trema arumnarum clauf(ula in ipfis faucibus angat &c. 

Terrificus Apoplexiz lapfus, //agitie ilufiris, metu per- 
terret adftantes & infontes gros miferé plectit. Quem enim 
Apoplexia fortis praecipiti cafu non obterit? aut quem levior 
Paralyíeos taedio non afficit. 

Age itaque haud cunctanter, praceps cafus urget: 'T'ru- 
culentum hoftem agnofce, ut ftrenué pralieris. Is repenté 
emergit, fed fenfim cuniculos agit, quó mentis tuz delu- 
brum íubdola captione diruat. Exorienti viam ipfi preclu- 
de, & pullulantem morbi ttirpem radicitus evelle , cacochy- 
mia nimirum atque plethorzx extirpando germina. Quod 
fi ipfius ortui nequeas obfiflere & conferendz fint manus; 
ftrenué fuftinebis infültum, fi venz fectione morbi fentinam 
vel exhauris, vel alió derivas. Caíà igitur alterutrius hu- 
meri cephalicá, tundito audacter deinceps venas, qua fub 
lingua deliteícunt immeríz: lllis enim reclufis fpiraculis, 
partes humorum multitudine defeffz, in decliviores & va- 
. cuatione inanes, per vaforum «ovevíac communitates fuum onus 
excutient, folvéntque paroxyímum, atque fic agrum cri- 
pient € faucibus Orci, 


Ergo Apoplexie rauularum | feítio. 


QUE. 


3) 


pu. dS UTE SO 
TERTIA 


m cT INALZI.:, 


Au im Febre. biliofas. bumor. expurzandus 
aliquando aute «exacuóy? 


Er » Que undas complexu fuo coercet , Princeps homo 
difcordibus unitur elementorum telis & varias fubit mu- 
tationis vices. "T'umultuariis jaCctatur humorum undis, qui- 
bus veluti turbulentis procellarum fluctibus affiduó laceffitur: 
modo fzeviente immani frigore gelidus torpet ; modó fervido 
extorretur zílu; modo profufiori humiditate perfufus dif- 
fuit; modo intenfiori ficcitate fqualidus emarcet. In hac 
humanz vitz tragoedia (/Jcepius luttuofa cataflrophbe terminan- 
da) (inguli humores fuam perfonam agunt; S$azguineus uber- 
tate luxuriat & vitz noflra fuffocat lampada, quam Pizuito- 
fus undans fuis vorticibus abforbet : Melancbolicus fpe&riste- 
nebricofis mentem obnubilat, ipfique, //ze zo&fe , lucem eri- 
pit: Biliofus tandem, fulphureo effervefcens z:ftu membro- 
rum compagem febrilis incendii fervore perurit. Hic fiqui- 
dem humor, 4zamvvis ceterorum condimentum, ftimulus C9. cal- 
car , nequit foveri femper immunis ab omni labe , ut id lucu- 
lenter commonfítrat rerum eventus. Ubi quippe fanguinis 
Biliofa portio , angufto nimis coercetur conclavi, nec libe- 
rüs ventilatur, concipit putredinem, fervidamque ava3v- 
pian fuffumigationem in. cordis arcem expirat, é qua multo 
cum foenore refunditur in corporis &'AoueA/aw s univerfum /y- 
fieimma , ubi fuis fyptomatis, quafi fideliffrmis internuntiis , nobis 
renuntiat materiz morbificz ftatum. Ex iis profe&tó quam- 

; E diu 


34 Quefiio 

diu innotefcet putredinem fen(im íerpere in humores, 
tamdiu arguenda materiz cruditas; qua perfiftente, piacu- 
lum eft commovere humorum camarinam ; nam putredine 
demum repreífa, & materia fubacta , morbifentinam funditus. 
exhaurire licet. 

'His tamen femper affentiri nefas eft, nam fi materia fitin 
eyacua c/fro veluti veneris percita ,, non eft expe&tandus 
zez«cpoc, dum etenim ifthzec morbifici bumoris concottio atque 
suaturatio fperatur, vel'febrilis zeftus invaleícit, & cuftodes 
corporis vires vi morbi effoetae fatifcunt ; vel bilis effrzenis- 
& veluti furens, ac eftuans ut mare, inque vafis oberrans & 
ultró citroque impulía, infultu quodam in partes principes 
arrumpit & illas repentina:clade perimit. : 

Ad hzc pericula:non oícitanter mentis aciem contendens, 
fi bilis ferocia nequeat infrenari frequenti venae fectione & 
aliis prfidiis in id apparatis, arripe pracipitisoccafionisan- 
fam & catharfi cum humorem (func ultr). feguacem) dele&u 
prole&a, & in alvum deturba. Is fiquidem, zz eo cafu fua 
anflabilitate owmia conturbans , naturam ftimulat ad. fui excre- 
tionem, & quempiam follicitat , qui veluti manum ipfi por- 
rigat ut deducatur vias directas in alvum , ex Gal. Com. 4. in 
Zpbor. 1. Quid igitur verebimur, Peonie familie columini : 
354nixi, concludere, 


Ergo in febre biliofas humor expurgaudus 
aliquando aute «aacuár, 


QUAE- 


35 


D. Um ST o0 
QUARTA 


BA ONMODINALISe 
An affetliani bypocbondriaee chalybis ufus? 


AES Miracb,. five Abdomen, Athenienfium. eft Pzj- 
X. zaneum , Flippocratis l'xuaocov fons gratiofi bumoris , Poe- 
tarum Gazymedes &  Pinceraa, ac partium Genius & Promu- 
ftondus, qui de publico zrario caduca vitx primordia fovet. 
Sed, Iu&uofa catafiropbe, mutato fonte humoris gratiofi in 
lacunam fatentem , fix putida morborum cloaca & infamis ma- 
lorum lerna. Inter genus tam diffufum familiam ducit, 47ec- 
tio. bypocbondriaca , leu feda vitioforum bumorum colluvies , inz- 
granis suelancbolicorum in ramis vene Portarum, fplenico pre- 
fertim atque comitibus arteriis, propter lefum lienis munus inde- 
puranda, [anguinis amurca vinacee fcis emula. 
Sapiens corporis ArchiteGtus, praecordia locavit i? cá» 
a vdpuv fubter cartilagines , feu coftas cartilagineas atque men- 
dofas, & velut in antrum vallo & foffa munitum, ut fir- 
miüs fulcirentur & deforis. irruentes illifus tutiüs arcerent ; 
illa tamen aleam omnem extra minimé conftituit. En quippe 
gentilitia labe foedantur , turgent nimirum fordida fuccorum 
cluvie, cui ftabulanti hofpitium parant , furculi qui frutican- 
tur à Portarum caudice, vel à propagine arteriz cocliacz, 
nec-non mefentericz fuperioris, quó natura propellit, quae 
pedetentim congeruntur fupervacanea ut illa tempeftive 2/2 
dv fuuQepi]ow xmeiuy per loca conferentia excludat. | Hujus 
autem voti fi nequeat fieri compos , «aAAxeeas , five pancreas, 
mefarzon & omentum , //euí/gue viícus, «eaudv. 49), ore y dec 
7 uu 


36 D uefíto 

rarum Eg. fpongiofum levioris pumicis inftar & excipiendis £z- 
cibus opportunum, illa reftagnante materia infigniter extu- 
mefcir. 

Sic fatalis neceffitas vifcerum puritatem commifit Liezi, 
membro fervili, qui fi fit immemor emungendi fanguinis li- 
mofi, fit reus peculatás, partes fraudans fuo peculio, fangui- 
ne íc. puro atque defzccato; fuos interea proventus adauget, 
gracilefcente corporis mole, ficut ditefcente fiícoy populus 
depauperatur, ut non minüs faceté quàm docte Zrajanus di- 
xit Zzpperator. Hinc omne nutritium vifcus lutulenta collu- 
vie faburratum, fit ueréogoy xxm egeyov ,oervov, Turgefcit 21a- 
leficum & infirmum, undé conferta fuccrefcit fyrnptomatum 
farrago, quz corpus multiplici multat zrumna. Illorum 
autem parens eft vel uéncuva, xoX5 , fex fc. fanguis uffa , aut 
quivis humor torrefactus ab intemperie viícerum calidiori ;. 
vel ueAaxoNixóc x vos y. melancbolicus bumor , (ique prognatus 
vel à vifcerum evhzesZía attionis oppofitione atque contrarieta- 
?e, vel ab. intempeftiva dizeta, cibis craffis & terrenis, fale 
& fumo exficcatis; vel ab hazmorrhoidibus menfibüfve in- 
tempeftivé fuppreffis , idque maxime, fi vel corpus otiotor- 
pefcit, vel animus moerore fractus, aut jugi fpeculatione de- 
feffus eft, tunc enim fpiritus abfumuntur, remanente craffa- 
mento. 

Ducit fymptomatum agmen turbinofus flatuum Prefter, 
fufcitatus à retufo partium calore, ex infimi ventris fpe- 
cubus, ubi congeftz materie luxuriat & ebullit appara- 
tus. Ex illo namque, velut 2? fubterraneis antris , fuggeritur 
materia atibus, qui quoquoverfum impulfi, vel luctantur 
per membranarum interítitia , vel valvis interclufi tumultuan- 
tur, vel inteftinis coérciti acriter infolefcunt atque 2ee6o»- 
(sn ,. murmurant fcilicet in Maandris illorum, Dzdali more 
tortuofis, fingulatim autem in fornicatis atque flexuofis co- 
li cellulis altum tonant.  Quód fi hifce carceribus laxantur , 
vel per os acidi aut. nidorofi eru&tantur, vel per inferiora fi- 


Ventes aut fonori truduntur, vcl ftri£tioribus ambagibus uw 
, i clufi 


De Affcüt. Hypoch ; 5 


clufi infremunt intra clauítra atque lumbos diícerpunt, & 
immanes pariunt cruciatus nephriticorum «mulos, qui ru- 
dioribus imponunt. Infeftant quoque nefanda: flatuum pro- 
celle floridum hepar, hypochondria tendunt & przcordia 
divellunt. Ab eodem materix fomite volvit fefe fumidus 
vortex per vafa pérque caecos partium meatus, & furum ir- 
repens 1n fecretiora adyta, illa vel copia tendit, vel qualita- 
te lancinat. Sic profecto T'horacis alveum ingreffus dyfpnoe- 
am invehit, qua pulmo bronchiis ar&tatis anhelat, nitendo 
compreffas alas expandere. Ex eadem morbicloaca effuma- 
tio nebulofa in:cordis finuofos lares expirat. & facram pyra- 
midem illam: vehementi zapà palpitatione concutit, undé is 
faltuofus. & auritus arufpex vitae fatum audiens,  triplicatis 
pulfatilis malleoli i&ibus,. velociüs in capfula falit & fubíul- 
tat, ut dgris renuntiet mortem effe in procinctu & prz fo- 
ribus ftantem, ni remediorum ope repulfam patiatur. 
Nondum hic fubfiftit latuum furor, illi quippe altiüs e- 
vecti expatiantur per oris coelum & palati cameram, inibi- 
que, uti in oris toto circunjacente tra&u, ípongiofas glan- 
dulas falivofo humore madidas exficcant ; unde, areícentibus 
cifternis atque fontibus ipfis qui fauces fuo madore proluunt, , 
Latanutii cibaria fyringa , hoc eft e/opbagus, & iple fermonis 
nuntius, qui /ingua cít, rigari exoptant ut fitim:fuam.com- 
peícant. [Imo ulteriüs provehuntur & Regium confcendunt 
ou 4o ug fenfationis Tribunal, quod diris doloribus divulfione 
meningum.excruciant. Velctiam clanculum fele fubducunt 
in labyrintheos aurium fornices, & agros deludunt fibilo, 
tinnitu vel fragore, eóque vel illi intimo qui tonante ful- 
mine € nubis ventre prorumpit, vel illi affini qui editur à 
torrente dilabenti.ex.prarupto in declive, qua(íi eger citi- 
mus effet Nili cataractis. | Eadem veQeawdsye dàvaSuuíaas expi- 
ratio nebulofa (plendentes animi feneftras , oculos nempe, of- 
fufa caligine obumbrat, & ipfis adnatam fundam expandit 
atque folvendo dilacerat. Vel intimiüs fefe recondit in fle- 
xuofos cerebri finus,. ubi in turbinem acta divov 5 eos oov 
E 3 ver. - 


j8 Queftio | 
eertiginem vel fimplicem vel tenebricofam invehits vel aura fua 
fontica Herculeum morbum accerfit ; vel alia. infefta. quali- 
tate , 9 xepualO", 5 wXOgAurEMC, T" arucuS., t" vepwictue., 3 
SormAuE(ac vel comatis, vel paralyfeos , vel convulfionis , vel tor- 
poris, vel apoplexie metum incutit. Aliàs, vel turbulenta 
infomnia efficit & placidiffimam illam animi pacem intertur- 
bat , qua corpora duris feffa minifteriis refocillantur ; vel mul- 
cibres fenfuum ferias prorfus fuffuratur & íenfibus imperat 
ut excubent in fenfiterus. Immo ízxviori damno mentem 
folio fuo deturbar, & animal illud politicum, ratione duce 
cceteris imperaturum, fpoliat fuo jure, & reddit eX5a»oyo 
rationis exors, azque brutis ipfis animantibus compar. Hinc 
qui fapiebat fupra $zagi/asm, momento ducitur in Z/er/itis 
amentiam. Atque fic profedo vel una fuligine tetra mens 
Pbilofopbi & ruffici opacatur, ac variüs vifis mendacibus ja- 
&atur pro varia temperierum indole. Haud fecus ac enim nofter 
animus vaporofo vini zumaulo fepultus,deliriis pulfatur diverfis pro 
cujufque i&iorvyxoaais ; temperamentó peculiari , fic meherclé me- 
lancholicorum phantafia fpectris variis atque variis deluditur, 
prouta variis vario vivitur vitz genere. Exinde quidam wuecv- 
Deua O" bominum ofor aut horridas fpeluncas quzeritabat, aut cum 
feris degebat in fylvis, aut per deferta paffim oberrabat. A- 
lius vel Tantalica fiti, vcl Erifichthonia fame difperiens po- 
tum atque cibos refugicbat, reputans, fe, de vita migraffe. 
Alia vitrum & teítas pretiofé conclufit in arca, áiens effear- 
millas, uniones & gemmas, ac aurea monilia, fibi à fponfo 
donata. Aliz, fanaticz & &fsaacpó furoró divinó affllatze, 
fiunt eyyasp(uu0o: ventriloque aut ventré loquentes & futurorum 
prefagz, ut olim PyrZie & Sibylle fuerunt. Alius, fceptri 
fpecie delufus, in omnes fibi arrogabat imperium , & Afix 
Hierarcbam fefe gloriabatur. Silentio premo 2499:2A5zw 
famigeratiff imum Mud "T'hratylai, qui in omnes naves appel- 
lentes in Pyrzum jus fibi vindicabat. En homo, fors tua! 
Cur fuperbis? unicus vapor te dementat; Cacodamonem 
foves in precordus, qui tuz dementiz fautor ceít, nifi afie- 


&us 


| De Affect. Hypocb. 39 


&us /ympatbieus jam tranfierit in deuteropatbicum. 
Nondum calles omnia flratagemata quibus te vafra hzc & 
callida vulpes illudere contendit: Pyram & rogum, ícu 
QAiyuciy inflammatione in tuis vifceribus accendit , ubi qua- 
fi Sirius ardet, qui immodico zftu us vs dvezec dy aw- 
aíws bumane mature nature flumina, hoc eft venas & arte- 
rias, exficcat. Hinc pulfant arteri , sore fidium Iyre, & 
Beminato diaftoles atque fyítoles (vp concent? fuum celeri 
paffu iter emeriuntur, przefertim fi eger o£vbupiairacundia ve- 
bementi & acuta incandefcat, aut meri cyathis ftabulaps fi- 
metum exagitet. Interdum calidior fanguis ebullit in vafis, 
velut in lebete fuppofitis prunis, & inibi fefe impenfiüs ex- 
agitat, inque parietes arteriofos eoufque impetum facit & 
veluti arietat, donec illos longiüs femoverit, atque fic am- 
pliores fibi extruxerit sedes, ameurifmate imis in pracordiis 
facto, integra quandoque pugni magnitudine. Ipfe etiam 
venrriculus fucci aliàs purioris officina, nunc fordet & con- 
fors fit impuritatis; nam lien ipfi contiguus hofpes, in ejus 
fundum eru&tat voy ncvixoez ferum pravum atque laboriofum, 
quod vel vomitu propulfum in gulam prz faucibus angit & 
fuffocationem minitatur, atque dentibus eiue3 io» bebetattonem 
atque //uporem infert; vel reftagnando intra ventriculum, 
egovtoxau5Miyoy ipfius robur atterit, & omnes naturalis ceco- 
nomiz leges infringit, Interdum veró ab eodem fonte ema- 
nant aipxr(G- 9uoueo: fanguinis grumi , qui perinteftina devol- 
vuntur, aut per aefophagum viam capeffunt. Sapius com- 
pa&ior alvus nature negotium faceffit, propter materia mo- 
lem vel vifcofam atque tenacem, vel terrenam atque ftypti- 
cam, quz inteftinorum du&us vel infercit velaftringit. I. 
mo, tumentia hypochondria fiftulam illam inteftinalem fuo 
compreffu coarctant , & alvum aftrictiorem reddunt : Quan- 
doque tamen acrioris humoris appulíus inteftina ftimulat, 
tuncque fzces nulla cun&atione extrudunt. Urina autem, 
tenuis aut craffa profluit, prout craffior materia vel fubfiftit 
in viarum anfra&ibus, velalio deportatur; vel prout ctiam 
tota, 


40 Oueflto. 
tota, vcl multa, per rivorum ductus patentes, in urinarios 
angiportus compellitur. : 

Hic affectus pervicax eft atque rebellis & zgros faftidio- 
fa diuturnitate moleftiffimé fatigat , donec vel fanguis erum- 
pens per fedem, aut per uterum , cum urinis craffis & alvo 
liquida, mali fomitem extinguat: vel natura, arietino inful- 
tu ab imis ad verticem fuccuffata, fefe deditione reddat. Ad 
hujus belluz expugnationem fortiffimi quique Medicinz At- 
lantes varias machinas multoties ftruunt incaffum, nam fub- 
inde coguntur illi novercanti blandiri & fucum adhibere, ut 
fubdola captione ipfam irretiant atque trucident. Sed fzpius 
Hydra eft, nullà Herculis clavà debellanda: Uno ipfi capi- 
te excilo, duo Gorgonea renafcuntur. Quis Perfeus Palla- 
dis Ícuto & Mercurii enfe falcato hanc fopitam adorietur? 
Remediis acerbiüs efferatur ; fibi autem relicta fuperbius pro-, 
tervit & infolenter effertur. Proteus eft multiplici larva per- 
Ífonatus , qui fummos frangit fummatum Medicorum cona- 
tus, & Coam atque Mauritanam manum eludit. Sepia effu- 
fo humore atro feíe abícondit, ne à pifcatoribus irretiaturg 
ita etiam hic affectus numerofo fymptomate quod invehit, 
perfpicacioribus illudit. Uti enim Chamzleon colorem iden- 
tidem commutat, ita etiam hic larvatus tragoedus perfonam 
eandem vix fuftinet: Ubi enim perdiu fuas fub tyranni atque 
tortoris perfona poft fiparia tragoedias movit, homicidam de- 
mum fele prodit, erubeícente Medicorum familia. 

Nullus Averruncus hunc profligabit, nifi leonina indutus 
confugiat ad facram chalybis anchoram, qua, /upra Ho- 
mericum Nepentbes , pullulans morbi germen evellet, fulphu- 
rea portione referando obítru&a & humorum faburram eli- 
minando ; in quibus alteró atque alteró totus vertitur curationis 
cardo, craffis tamen priüs attenuatis, viícidisincifis . glutinofis 
deteríis , vifcerum intemperie mitificata, & eorum «viz rela- 
xatioue & infirmitate propulíata, ut nativus partium calor, 
Jugo obfiruentis materie de cervicibus excuffo, expeditus, blan- 


dus & vegetus fuo imperio fubmittat hoc Dioclis $vea2sc 
745" , 


De eAffzti,. Hiypocb. 4i 
"abO-., hanc fcilicet affe&tionem. flatulentam. atque gubilatz, 
& üne nube deinceps ac fine precella- toti [ leniter afful^ 
geat, s 


3Ergo eiffiilioni Hypochoudriace dub. 
bis ufus. 


N SS ERTIONE:S 


f. uteriores cerebri ventriculi eluende duntaxat 
pituitofe colduvsiez infervitunt. 

2. Cor imnatat undofo füblleruiculo ut. minis gra- 
vitet atque liberis in capfula faliat. 

3. F'enarum cum arteriis frequentes (9 irruptie 
dantur uon folüm cováQaa yj eu yia , contiguitas & 
combinatio , éd (9 QiAadA Qla. Té 3) o^ wyaula. fraterni- 
tas atque conjugium "multiplex, /2z ingreffus "8ULU, 
quos nofculatzones vocitant. — 

4. Fuetus bumanus, uteri tenebricofó carcere. con- 
clufus, urinam excludit non ourachó zz allantoidem, 
Jed ourethrá 77 amnion. 

5. Cibi uno pa[hu comeffi moras eafdem in ventricu- 
Jo trabuut nequaquam fed liguidiores &9 ice voi fa- 
cilis coCtionis, erz/f/orzbus (9 JuczézTws difficilibus 
concoctü zz zuteffzua citids compelluntar. 

6. Cecutiunt plures ; zn lacis fcaturigme rimanda, 
quam profitemur à cbylo vafis Peequetianis fue cla. 
ves effufo, repetendam. effe. 

7. Hydrops uon unius iutemperiei, mec umius vif- 
ceris nale morati foboles eff. F 


AL — AMlrtiones. 


8. Colio Pitionum blanda catbartica mochlicis po- 
tiora funt. 

9. Opbtbalmiczs atque. cephalalgicis arteriotomia 
£emporalts.. 

1o. Pulmomum valuera, ulcerave, falsó babentur 
aycura, fanari nefcia. 

11. Gravidis acuté decumbentibus , baud ceffat ve- 
ne feto palmare prelidium effe. 

12. Zfeutó maliguéque snorbo Conflitiatis iutds Be- 
moardica, extüs exmaqixa veficantia. — 


POROOSBCDGOERSMCOACSUITEO 


d A: eritice tempeflates Lunatice ? 
2s Anu climatiericus auuus iu loco €9. numero. ba- 
beudus ? 

3. dn philtris propiuetur amor ? 

4. dn nullis iu féroto pendulis teffsculis , fit mpo- 
tentie mas accufandus? 

s. dn fomno citior confummatiorque cbylofrs 9. 

6. Zn frigus à palm calorem "vegetum | denotet , 
qui extima deferat, ut im intima C9 in ollam coqui 
nariam fefe recipiat ? s "T 

7. 4n variole morbillique prifct fimt eva iuque 
unicum men[iruale iuquinamentum refundeuda ? 

8. 4n paralyft, artbritidi, cataratie , afciti, a- 
zafarce , ptyalifmus ? . 
9. Zu iftburie , ab iuflammato ouretbrae mufculo , 
vefice in periueo paracentefrs | 
yt io. 


Problemata. 43 


10, Znrenali calculozmmatszwopovouia renum incifio? 
1r. Zfg Dyfeuterie purgatio frequens? | 
12. In bydropz fudorifica 

13. «du cbolere morbo vena fetíu ? 

14. fc gravide picanti expetita concedenda ? 

1s. Zn Febri maligne erumpeutibus exautbematis 
vene fecín ? 

16. In bemorrbazie propter fangumem in varze- 
lis efluofum vene fetiiot du refrigerautia (9 repet- 
leutia naribus, fronti, collo, nucbe, dorfo, lumbis 
atque fcroto? dn intus contemperautia tucra(fantza- 
que? Zn verà calefacientza C9 attenuautia , que fale 

fübtili plurimo dotata [imt ? 
—. 17. Zn fluentibus meuflruis immodicis , feptume- 
Jiri , ottimeflri wel nonimefiri gravide ,. Chirurgie 
fütus extrabendus ? | 

18. Zn placenta inbereute pertinaciter i utero, 
Jfiuentibus ver lochiis fapra modum , veue feti m 
talo? Au balueum?. An vefrigerautia €9 ioa fan- 
guinem cohibentia; zz veró fecundinas exturbautia? 
Zu demum Y occeov fecundinarum zzduffria atque fà- 
Jers digitis amolitto? - 

19. Zn pleuriticae puerperae éafilica fecanda : 

20. 4n otalgiae , odontalgiae , fuffufroni CO. curvis 
vebellauti catarrbo vel fetaceumy, vel cauflicum po- 
teutiale $& 1G vio in: nuchà? : 

21. Zn Epilepticis trimis; quadrimis &9 füper i- 
Jam aetatem conftitutis byroticum bregmati /fve fon- 
tanellz ? 

21. /fu aurae fonticae articulari, caufiicum vei 
aiiuale vel potentiale laboranti inurendum articulo? 

F2 23. 


44 Problemata. 


23. Zdu vel Epilepticae , vel "Dyfentericae meliüs: 
degant menfiruis appetenttbus ,. flueutibufoe?.— 

24. Zn 1uclufis pectore flatibus, vel fero, X Syxa- 
TYGiS compundio vel perterebratio : ? Et rurfum, at 
1JIja fit velin fierno., vel n veftis, vel in mufculis ad- 
miuifirauda t 


PARADO XA 


Y. gnis refrigerat. 
Aqua calefacit. 


ss Morbus eff Sanitas. 

4. Morbus nullus, fymptomave nullum, affzétio- 
necp fuut praeter naturam. 

5. Morbum non curare fatiüs efl quam curare. 

6. Falfó perhibentur effe morborum. genera tria, 
anuicum ebunm revera datur. 

7. t Danutur filia aute Parentes. 

8. Nec folus oculus, nec aurzs fola, velvidet- vel 
audit. 

9. Duplex aliud praeter. linguam (9 jd na far- 
zes , gulHis organum datar. 

10. Qui multum. comedere babet in optatis, parum 
comedat oportet. 

rr. Pzrgiueus flos delibatus atque decerptus, £oft- 
Amiuio vedrorvus floret. 

JUd2; ZViftenuantia ineraffant Wüxionefque dames 

13. Nec fzuguis &xw(g» infipidus, infulfufve 
pituita dulcis, uec ec ferum Jfanfum, uec bilisamara Qu 
45. 


Paradoxa. 4j 


14. Cougeniti nobis infunt bumores, mullo unquam 
aevo ad fluendum nati aptique. 

1s. SDuorum aequalium eodem minuto nafceutium , 
alter altero, breves intra menfes , aetate proveciior 


evadere potis eft. 
16. Plures nufquam nati, funt. tamen. cages bis 


fepulti. 

17. Prae tumore abdominis , medius bomo C9. cre. 
pare (9 füperfles effe poteft. 

r8. Nec artbriticzs articuli, mec colicofts iutefii- 
"a, renes, ventriculus vel uterus, uec otalgicis. au- 
res, uec odoutalgicis dentes , dolent. 

19. Z/tero crure, altereve brachio mutil, artu 
deficiente, uentis licet perbelló compotes , Jaepuus 
dolent. i 
20. Quidam. doleut. 9 dolorem minim feutiunt ;. 
quidam -veró.uon dolemt C9 mibilo fecius dolore tan«- 
guntur. 

21. Lafhtudinem folo:t labor, uti diarrhea dian- 
vbwam fiftit, atque vomitus vomitum feédat, ambu- 
Jii0gque ambufizonem leuit atque perfauat. 

22. Cereórinn maximam fui partem, uon medulla- 
ris fed fibrofa cougerzes eft. Fibrarum autem illarum 
artfior cuuz ox implicatio Hzppocrateum T io con- 
Jiituits ab 1/ja quippe fibrarum compattioue filamen- 
£a nervorum (non veró medullare corpus, uti fertur) 
deducuntur 69 exporriguntur. 

21. Fal[o ferunt. unicum zz vitam zngreffum, fed 
vita egreffus mille dari: multifariam euum mafci- 
mur, C bifariam duntaxat morimur. Latum uafcen- 


E 3 d 


A6 Paradoxa. ! 


di geutis bis auguf?is fententiis baud capitur: *Ünam 
autem (9 alteram à vita migrat,wuem 15 tepet , qui 
smecum tenet nufquam effe mortalibus viam letbi cal- 
caudam nifi per aquam 69 ignem. 

24. lou folus /Efculapuus Hippolitum ab. inferis 
vevocare potis eft, fed 9 geuuimi quivis ac induftria 
oi T larcà; v«idzs Medicorum filii, zfrte /22 (que à 
quo omnis medcla) 4wo/fdam 4 orte «vindicare 
queunt. | 

liarum Pofitionum veritatem , fub Altiffrmi Prae- 
Jfidio , propuguare contendet CAROL'OS :DRELIN- 
C'ORTI'OS Medicinae Liceutiatus , «Difputantibus 
Cancellarzo Amplfjrmo , «Decano Venerando, tProfes- 
foribus Regus Ilufiviffrtmis, *Dottoribus 4^ggregatis 
SoLdi/ffmis , «Doctoribus ceteris. Clarzffrmis ,. Licen- 
atis Eradiiff. Scholarum  Confibariss. Pradentiff. 
Baccalaureis Meritiff. Qux vpois demum Ornatiffrmis, 
(9 quibuslibet aliis FOuzverfitatis. Almae Spetiatiff- 
gis Membriss 

In llluftri Monfpelienfium 
Medicorum Athenzo : 

Diebus proximis Lunae, Martis atque 

Mercurii; boris otfava atque fecunda, 

"matutinis atque pomeridianis. 


Ad 


47 
AD 


D,.C;A R O.L UM 
BRELINCURTIUM 


In ejus Paradoxum quartum 


vifcefimum. 


ri. mediis mortis, revocas e faucibus egros, 
Mortalem famam, non finis effe Tibi. 

Perge, agedum, pugna, expugna, penitüfque domandis; 
Natum T'e morbis, omnibus effe proba. 

Quid tamen edomitz, vincendum sorte fuperfit, 
Non video; nifi Ze, Tu /ZPerare queas. 


Hzc in amoris & obfervantiz tefferam appofuüi Can o- 
LUs BAnsEvRAC, Gallo-Provincialis, Doctor Medi- 
cus Monfpelienfis, nec-non pro Suggeftu Profcflora- 
li Medico infcriptus Agonifta. 


AD 


4t 
AD 


BE EI"NS.OD .E-COME 


In ejus Paradoxa, 


Qua nova pervigili quaeris aradoxz labore? 
Unum in Te, reliquis majus, incffe patet. 
Nam tua divinum, »4u4eztza mira féuzLzs, 


In juvene oftendit , poft fua fata/egem. 


Hoc pofüi in perpetuum 
amoris monumen- 
tum, 


D. GarrikR, Juris 
utriufqdue Doctor. 


AD 


43 
AU EUNDEM 


In ejus Epiftolam 


NUNCUPATORIAM. 


Pass à Medico, & Medicorum à Principe famam, 
Jure operis captas, prafidiumque Tui. 

Et meritó gaudes, illi confidere, cujus 
Pendet ab Arte falus, Regis & Imperii. 

Mttiri ex clypeo vires, fas effe putarem, 
Ni mihi nota foret, vis aliunde Tua, 

Conftat cnim zuZ/uz, ingenii Te robore & Attis 
Vincere, vix paucos, viribus effe pares. 


Hoc pofui zeternum amicitiz monumentum JouaNNrs 
GarLuanp, Fuxenfis, Doctor Medicus Monfpelien- 
fis, nec-non pro Medico Munere Profcfforio infcri- 
ptus Athleta. 


G PRO 


$9 
PRO 
D. CAROLO DRELINCURTIO, 


. ANafcente morborum Hercule. 


S uic vivificos, Mortales, fugite fuccos ,. 
Ubera dum vitz ftringit amica manus: 

Ponite jam curas, Medici, micat alter 720//o 
Terrigeuis, leges, fata fubire facit. 

Herculeis portenta cadunt, compreffa Zzcerzzs. 
Quz abftulerant toties corpora, quaffa ruunt. 

Surgit & opfazae, vix natus praemia vz£ae 
Largitur, crefícens, munera gzaz£2 dabit ? 

Hzc petiit veritas, hzc dedit finceritas , Nogwus 


VaLLANT, Baurgenfis, Monfpeflulanus Medicinz 
Dod&or. 


In 


3t 


In Ágonem | 
Plufquàm Capitolinum , pro Zfzonifzate 
"pollineo , 
"tgonalibus fübeundum , 
. à Clariffimo Philofopho ac Medico 
peritiffimo, 


CAROLO DRELINCURTIO, 


Parifino, 
Coryco invictiffimo, 
EPIGRAMMA cexrigar. 


AROLO Altipotens conceffit aurea dona, 
. Digna £Drelincurtio, quicquidin Orbe micat: 
In mundo mundus, quid te foclicius unquam, 
Sequana Gens genuit, publicus Orbis amor? . 


Juno, Minerva, Venus, Peitho, Pater, Hermes, ÀÁ- 
pollo , 


Jun&a manu genito? cafta Diana favet: 
Lata Venus, letum perfufum gau4;o valtum; 
Adjecit Zep;dos mellea Suada /onos. 


G z ALIUD, 


AL douhoD, 


Ejufdem im eundem , Sap- 


phicum . 


Mise: «Auc genitrix zzede/d , 


Virginum fárzzz; Juvenümque Mzrf£e 


Clara: cui Lz/ber favet, & relictis 
"Pallas Athenis. 


Ubi nunc Phoebe, Venus, & Diana 
Pulchra, tu polles £PoZyc/eze, Mopor, 
Carolo» tamen melius, quid unquam 
Pinxit Apelles ? 
T'u veró fplendes, £Parz/ma proles ; .. 
Lenis & conftans animo ; quod omnis ; 
léque jam, totus populíque coetus, 


JEquat Olympo. 
2; Js ALIUD, 


2) 
ALIUD, 


 Eju[dem in euudem 


EZA'ZTIKON ANAGRAMMA. 
CAROLUS DRELINCURTIUS, 


DULCIS ET CARIOR NULLUS, 


E "itor in vultu, geftu decor, ore venuflas, 
4rfgte manu, verbis grz£zz2, mente vigor : 
G/oria prima Patris, DuLCIsS NEC CARIoR Urrus, 

Neciariae Superüm, embrofiaegue Deüm. 
In quo refplendent 4ra£es, Grazique, Galenus; - 
Hippocrates, Artem diceret effe brevem. 
Hzc Tuis fa&is debuit, deditque 
Duw.zus, Scotus, GuriELMo gaudens, 
Ut tuum. nomen celebret per omnes 
Scoro-BRITANNOS. 
i3 CA. 


AU 


CAROLI DRELINCURTII - 


MECE DOE E VUL OM d 
LICENTIATI 


AG TIU S. IXN,A,UL,G.U RA LESS 
E'ày 5 9j aA Tis» 8 

zu DESC mU M UN ID UY T UK 
edy Uu» voulpes also. | 


Quod fi certet etiam aliquis, non ConoxATUR - 
nift legitimé certaverit. rr. Tim. i1. 5. 


"Ber "«Difputationibus defunctus vi» BgaGlvrw 
AÀ  /veLauream Apollinarem mihi donaturum Pa-- 
trem CZarzfmum Virum elegi 5D. 4D. Simeonem Cur- 
taudum , 'Ügzverfitatis Decanum. Reverendum, qui 
poft barmonicum iu ula Regia majore fidibus pre- 
Judium , maguo Coroue frequentis applaufa gravem 
(9 elaboratam Orationem babuit. 

I/]o peroraute , feienter rurfum pulfate fides cunctz 
conce(fs animos pris iuteutos laxaruut. | Pofl illam 
Jrelufouem alteram , PPareus meus Veuerandus 9Doc- 
forum infguia in me LICENTIAT'OM, (qui 
virilem togam in Capitolini Jovis templo Daccalangune 

us 


Kicoras ro NuA)U.G UiRjA:LoE $. 5j 


dus jam olim fumferam ) eoszuAt. | .:Byrretbo ffve ca- 
eullo quadrato, apice fórico jlamimeo rutilante , vwer- 
dicem meum exornavit 2 Lumbos meos aurea Zona 
jrecinxit , in Suggeftid «Doctoralt me locavit ;. Fati- 
dica, que tibi mod clauferat Oracula Coa , Pytbiis 
"Deiphicis lougé potiora , mibi pandit , IDextere mee 
Medicum , qui Medicinam fibi defpoudebat , aureo 1u- 
elufit anulo gemmatos foleunitatem clauferunt PAciS 
OscuLuM Er BrwEDICTIO Parenwa. aut Coro- 
"na, CO fidicines luferuut. — Fidium concentu mentibus 
recreatis , inibi «Docfori creato, tétque infignibus i- 
Jis redumito, incubuit Orandum. Iflam profecto meam 
Oratiouem timens CO blattis lubeus devovifem, uif 
4b Apoliimari Obftrvando Parente meo, nec-uon ab 
AInplifimo 'Üuzverfitatis Cancellario im imaudatis ba- 
&uiffem , illam ut eandem , quam fuis elogiis palàm pro-- 
equi dignabantur, emzrterem. — Fugifem alis faffz- 
diofó buzc feculo rez ade teuuis &9 inopis feriptioue ac 
editione faftidium vel suiumunm creaffe. |. Ne itaque 
7]e0s apud Colendzf[imos Preceptores. vefrattarins 69. 
idieyieuar propofiti tenax z24/?. audirem, iorum judi- 
ez0 fletz, ipfifque morem geffi.. Si pagina difplicet , 
znjuriam Tibi fatiam flammas ulcifcitor. 

Oratione claufá, 5Deo primiim Ter Opt. Max. €9 
tot; deituceps Celeberrimo Virorum Comveutuz gratias 
eg: quantas potui maximas , majores etiam babiturus. 
Coronanti "Patri, Laureatóque Filio plaufüs sulti- 
lex datus efl , fides ipfe fuo concentu plauférunt. 
Purpuratus furrexit Coufeffaus, méque honorifice , 
meum inter bonoraudum Lauráds «Datorem , dmpliffr- 

m ám- 


$66 Ácrus INAaucumAT ES 


mmimque Cancellarsum purpurzffatos, medium collo- 
catum, ad fidium barmoniam , Iluftri fubfeguente T5- 
riis togis amitiorum Profe(forum Collegio , frequenti- 
que Clariffrmorum qTogatorum , mec-mon. omnis generis 
atque ordinis Virtüm comitatu; Licentiatorum denique 
(8 Baccalaurgorum atque S1udiofórum magná comitan- 
te catervá , domum deduxerunt. 7frque fic tDocfo- 
vatis mei gloria tranfit. Vanitas, Vanitatum, omnia 
Vanitas, Zcc/effaffae c. x. verf. 2. 


CÁ- 


CAROLI DRELINCURTII 


ZG'"ATIO 
BROTCUTORATLIs 
Riso N'SUP E' S S U.Lb-A, 
QUA 


Medicos, jugi Dei Operum confide. 
ratione atque contemplatione 
permotos, caer 
Hominibus 


Religioni affritiiores effe demonftratur ; 


atque adeo, 


lmpietatis crimen in ipfos jafdazuns diluitur 


atque propulfazur. 


Nix vàp à Aue] TÀ 


/ 
«pe T T oy, 


Viuct enim femper Calumuia 


preflautiora. 


MENA ND E R. 


39 


" CAROLI DRELINCURTII 


DOCIORALIS 


Dn eI I.O, 
QUA 


Medicis, ex quotidianis Mirabilium Dei con- 
tuitu atquc ruminatione , prefius quam Ho- 
minibus alus pietatis. argumentum effe. luculenter 
eyincitur , femulque. gravis. Atbeifrai. contumelia, 


ipfis imponunt, 


Suobb DE. IINE EA OS 
RO E-CL ESGA T UH KR. 


| Is d Aydgec Tewvouómemi , qrovuetv à cuxoQaytue del y X, 
gavTWyo0ey irxavoy xad QiAeixiv , Malum, ó Viri Pre- 


clari atque. Generofiffrmi, malum /ycophanta femper €2. undique 
H z in- 


6o | C. D. Oratio 


invidiofum atque criminofum ,' inquit Demofthenes Oratione 

de coroná. Illi profectó fententiz Athenienfium Oratorum. 
Coryphzxi. Lucianus adftipulatur, dum calumniz : parentem 

effe profitetur livorem ipfum ,' qui maledico venenatoque 
dente viros infontes & probos atque honoratos, fibi paffim 

obvios, rabioíé atque furialiter profcindit.. Nec mirum 

tantam efle livoris atque calumnia nequitiam , à q9o»- yao 

£a xobxugev Invidentia quippe pe[Jmnum ef? , inquit. Epigramma- 

tum, auctor; a9] 57 2gSoAA xoxseyo repo oddév. éqy CO ipsá ca- 

Iumuid. gequius off nibil, ux. Menander habet. Calumnia. fi. 
quidem maligné mordet, morfufque gladio quovis ancipiti 

nocentiores, uf ai? 7 bearidas , fuis 1nvidiofis ac. odiofis infert. 

Imo tantà noxà funt illi rabidi venenatique calumnizx den- 

tes, utillorum plaga, J4riflopbamis caleuló , . cenfendze fint 

exitiales. Nec ab illa mente profana digitum traníverfum, aut 

unguem latumexcedit Sapientum Sapientiílimus Sacerque Pa-. 
roemiographus; Illi quippecalumnia , gladiusatque jaculum eft 

mortifere fauciantia. Ne igitur plagas ufqueadeo  luculentas ef- 

ferati inamus, V Eni1TATEM candidi providique veftros ante o- 

culos ftatuemus , & vulneribusilla, Medicorum Choro graviter in- 

fli&is, tutam, citam & jucundám curationem cft adhibitu- 

ra. Etenim, fi fecüs nobis ufu veniret, vulnera noftra tan- 

ta in ulcus tandem éesvem v v 2, xaxot9«ec ferpens atque malig- 

zum faci degenerarent. Palfum enim veneficumque pro- 

brum cito, diffunditur, citoque perimit, dum quippe ab 

alterius ore'in alius ora vagatur, virus acrius atque acrius; 

ac proin letbiferum, contrahit. 

Quum igitur candidi hujufce Diei celebritas Religiofo . 
Medicorum Corpori memet infeverit, civili actione & ho- 
norariá eniti atque contendere quàm maxime devincior, ut 
crimen illad zzpietatis €? Itbeifmi, quod in Medicos inten- 
dunt elevem atque diffolvam. Medicos igitur pofiturus fum. 
in medio ab illo crimine nefando tam alienos, quàm qui a-. 
lieniffimi funt, tantüm abeft ut, pietate vel Zltbeifmo fuis y. 

IPTE LL | iplo 


- 


cDotdoraüs.. 61 


ipfo Diabolo fint nequiores zw yze Seeyuim mieeé Rei dna cl 


Osce de d31 ,. wo) Qeiossci Deimonuio fiquidem Deum unum effe: 


credunt , atque contremifcunt. infandum ergo crimen, quod 
in tenebrarum Ángelos nequidem transferri poteft, nequa- 
quam profeétó Medicis inferendum eft; illorum enim, vel 
prz coeteris hominibus, re/igiofus cultus eff , purus Cg. fanttus 
coram Deo Patre... Mus ergo crimiuis, d/abolicó snaltam a- 
£rocioris, repulíorem me geram, & VEenrTATEM in apri- 
cum- proferam, quae execrandum probrum illud in Medi- 
cos jactatum cocrceat atque rcprimat: aliàs ferpentinz lin- 


gua, No£is Erebique genuina foboles, virus illud damnofius: 


atque: damnofius rabide atque furenter in facratum & ab ipfo 


Deo conftitutum Medicorum Ordinem jugiter. effunderent.. 


Scopum meum fi attigero , oderit deinceps profanum & im- 
pium vulgus, z//ius 4rtis, quam Aluffimus creavit, IDo&ze- 
ves , ceu-irreligiofos C9. Atbeos traducere... Medicorum ergo pie- 
zatem five juliitiam adverfus Deum ut fartam tectamque. con- 
fervemus, quz talo firmiffimo flet apud OwNris, Vobis 
(IMuditores Clarif/mi, atque rerum eflimatores equiffmi) non 


projiciemus ampullas & fefquipedalia verba ; : nec- futilem: 


Vobis cantiones: canemus. gatboniam, fed rerum ipfa gra- 
viora momenta fectabimur, ut fi qua credulitas, i5 Medicos 


njuriofa, veltras in. menteis obrepferit , illius.idea veftris ab: 


animis penitus obhteretur. 
QvaAwprcv: hifce corporis compagibus terrenis irretiti ani- 
malem trahimus auram , tamdiu Summi rerum omnium Crea- 


toris EssEN TIAM intueri noftrae mentis vetat denía caligo : - 


Deus enim, qui /uee omui luce clariorem incolit ,ad quam nul- 
lus patet aditus, nunquam per feipfum hominibus. fefe mani- 


* 


feftat ; dixit quippe Moti Exod. 339. son offes videre facien: 


9eam., propterea quód smortalium nullus sae poteft contueri € vi- 

vere. Uni igitur revelatione exceptà, omnis quz: de Deo 

habetur cognitio, non 2 priori ut loquuntur Scholz, fed à 

golleriori five ab. affettis petenda venit ; prout id ipfum eodem 

loci apud Mofem teftatum reliquit Jehova, videbis pofleriora 
H 


2 aea. 


62 C. D. Ovatio 


mea, facies autem mea videri non pote[] ; hoc eft, intueberis & 
contemplaberis opera mea, quibus innoteícam tibi , nam 
quod de Deo cognofci potefl , suanifeflum ell in ipfis: Deus enim 
ulis manifeftum fecit: uam invifibilia Dei jam indà à jastis mun- 
di fundamentis, ex is que fecit amente perpen[a videntur , eterna 
videlicet ejus tum poteutia tum Divinitas. Hinc Tullius Divi- 
no quafi fpiritu afflatus vere fcripfit , Deum etfi non videmus , 
famen agnofcimus ex operibus ejus: paffim enim Deum profite- 
tur mundum «dificaffe , & mundi vocat effectorem atque molito- 
re4, vel, ut cum Platone in Timzo loquatur, Deum nun- 
cupat opificez edificatorémque mundi. Quis eff autem , inquit 
alibi Oratorum ille fummus, £272 vecors qui. cium [ufpexerit in 
cvlos, Deum effe mon fentiat? Sic rurfum alibi Divinitatem 
ipirantia hzc verba protulit, effe preflantem aliquam «eter- 
zàimque Naturam €9 eam fufpiciendam admirandamque bominum 
geutv;i, PuLCHRITUDO MUNDI ORDOQUE RERUM COE- 
LESTIUM CoGIT CONFITERI. Nullum quippe mixtum ree 
perire eft in rerum naturá, quod non fit impreffüm Divini- 
tatis characteribus, quod Dei digitum non oftentet, quod 
imaginem Dei non referat, quod Dei non fit » &apayeir ex- 
preffum exemplar , quod radiatum Divinitate non fplendefcat, 
uno verbo, quod potentiam fupremam , íapientiam altiffi- 
mam, & bonitatem immenfam non fapiat. Nec Plato dun- 
taxat atque Tullius Divizum fpiritum C9. prellantem eternàm- 
que Naturam mundi procreatricem,que celum atque terras tuea- 
?ur C9 regat, five ut alibi loquuntur, sentem quamdam folu- 
iam (9 libexam fegregatàmque ab omni coneretione mortali , omnia 
Jentientem C9. amventem, ipfàmque preditam motu. fempiterno 
agnoverunt, fed & reliqui Pagani mentem illam ;zazdi effe- 
&ricem atque vettricem extollunt, 8€ mavareeuíiow omnifariam 
verum omnium mixtionem vocitant , per univerfum terrarum or- 
bem difperfam, quae rerum omnium fit prigeipium univer/ale; 
quod omnia moveat, omnia fermentet, omnia fcecundet, 
Spiritus intus alit, totàmque infufa per artus, 
Mezs agitat molem, €9 sagno fe corpore suifcet. 
[9r 


- 


Do£doraüs. 63 


Noftro pariter Ga/ezo , Drevs Mens eff admirabili virtutepya- 
dita, que omnia pervadit C9 omnia operatur : quae profcctó Ga- 
lenica mens eadem cft. cum illà RarroNE DiviNA, quam 
Platonici ventur toti mundo infufam effe, quámque «c» Aiz- 
vouuy. Jatelligentiam nuncupant. Stoici veró eandem illam viz 
intelligentem , ad 'T'heologos noftros apté & accommodate, 
Ti» Ileovouw. Providentiam effe profitentur. Ab aliis demum 
Providentia illa, qux toti terrarum Orbi creando , movendo 
atque regendo przceít, pro JVazurá Univerfi habetur, atque 
adeó Natura Naturans ab ipfis celebratur , ídque perappofité 
profe&tó ad ZZippocratis mentem, qui Naturam illam 2 Dii; 
ordinatam atque optimo conflitutam ordine bis verbis agnofcit, 
Quny TaPTig So) Jiexócpsmw : Éruditam infuper illam. & à ze- 
suine dotiam paffim admiratur & paffim extollit: 442 famen 
fübflantia fit Nature illius , que nos finxit C9 gubernat , ut poft 
Gal. 9*. de Placitis Philofophorum id notem, s aufus eff 
gronunciare Wlippocrates , fed INosrg& CREATIONIs Áv- 
CTOREM, NarvunAM appellat. Non igitur «ei Medici , 
dum Narvuna tribuunt OwN1A, fiquidem per Nazzram 
aliud nihil volunt, quàm, vel Deu Irsuw Ter Opt. Max. 
vel ejufdem Dei potentiam ordinariam rebus creatis inditam, 
five fingulorum Extium vires atque facultates, quas etiam 
Nature nomenclaturá dignantur; ANatwram enm dicunt g- 
Wis, naturam aque, naturam vegetantiu &c. Hanc autem, 
Naturam. Naturatam five. Individuatam vocitant, illamque 
Nature alteri füpremzque , quam Uziver/alem & Naturan- 
&em diximus effe, fubordinatam confitentur. T'zays £v Zorav& 
page igitur Satana, qui Medicos calumniaris Z5eos, dum 
fanitatem & morbum , atque uno verbo, rerum omnium or- 
tus & occafus, in Nazaraz refundunt, fiquidem Nature vo- 
cabulo Deus ipfe, ejíífque potentia. rebus infufa apud illos cor- 
datos piofque intelligenda venit. Hinc acceptiffimum eft il- 
lis Paganorum iftud lemma, Jovis OwNrA PrENA, vel, ut 
fingulatim cum ZPa/ete zileío dicam , DEoRuM OwNtA 
PLtWNA SuNT: Deus enim Verus & Unicus, qui niis 
eu, 


64 C. *D. Oratio 


eft, Nobis precipue Medicis pura mente colendus, 2z/uen- 
Jitate ac potentiá fuis omnia replet, omnia tenet, omnia oc- 
cupat, qui idem omnia regit, ut omnia creat. Hunc cer- 
té Deum omis bone donationis Auctorem obfervantes ipfi Pa- 
gani, nihil dixerunt, feceruntve, nifi priüs JovEM fuum te- 
ftati fint; illis quippe JurrrER erat totius humani generis 
vere 'uvans Pater, & omnium denique rerum, quae Nazurá 
Medici volunt adzizifirari, feminator & fator, atque ut ita 
dicam, educator & altor. Nof/rusiigitur,contemplandorum]Jo- 
vis Operum , igitium fit à Jove :Mla enim 7'ovisopera tanta ,/e« 
tula faut C9 demonftrationes rerum invifibilium, non modo Gen- 
tium DoG&ori, fed & omnibus hominum filiis, Nz//a quippe geus 
£au fera ,'T ullo fcriptore, uemo omnium tam immanis eff 4. cujus 
dentem uon imbuerit Deorum opiuio.  Ymó apud Tullium eun- 
dem Deorum notionem in bominum animis impre[ft ipfa Natura: 
Et Philofophus Cleanthes 4uazuor »z0dos adducit, quibus for- 
matas in auimis bominum putat Deorum 'effe uotienes. S1 igi- 
rur homines finguli ex operibus Univerfi Magnificis at- 
que Praeclaris , cum ipfum mundum , cüm ejus membra, 
ccelum, terras, maria, cümque horum infignia, folem , lu- 
nam , ftellafque vident, cumque temporum maturitates., mu- 
tationes , viciffitudincfque.cognofcunt, fecum reputant ali- 
quam excellentem eff2, praítantemque naturam, quz hac 
faciat, moveat, regat , gubernet; coníequens eft profecto 
Medicos Deum agnofcere, Deum timére, Deum venerari : 
Nulli enim homines concretis hifce atque caducis contem- 
plandis intenti, animo cüm excelfiori, tum attentióri , Dei 
opera rimantur atque fufpiciunt quàm Medici : Illi quippe, 
non folüm univerfali quodam , cum aliis hominibus, mentis 
impetu in naturalem ( // zmodó fas eft fic elogui) Dei librum 
infpiciunt, fed & eundem fzpius explicant & mapu volvunt 
noécturnà, verfantque diurnà, Hi fiquidem prz cocteris Phi-. 
lofophantibus fedulo intentoque animo tollunt ad fidera vul- 
tus, & caclos Dei tbronum venerantur, univerfofque coelee 
ftes globos, qui Dei fortis gloriam enarrant, animo contento 
IC« 


« SDotloralis. 65 


Tecolunt; & illorum artificem atque conditorem fufpiciunt 
-& ore cordéque filios inter hominum celebrant. Nec gene- 
ratim & perfunctorié hunc infimum Orbem atque caduca 
hzc terrenàque upivería, quz mundus fuo complexu coér- 
:cet,. fpeculantur, íed fpeciatim & ex profeffo, animique 
contentione magnà in Opera Dei fingula fingulariter inqui- . 
unt, & àb illistot & tantis tamque ftupendis Dei mirificiffi- 
mis operibus in admirationem traducti, Summum. illum re- 
rum omnium Opificem religiofé colunt & obíervant. 'l'an- 
ta enim ifthzcc opera Dei fi Paganorum mentibus occzcatis 
affulferunt & etiam nuncaftulgent , quantis quao radiisin hoc 
Ícientiarum. omnium meridie Nobis Medicis refulgebunt, 
ANofque manu veluti deducent ad Unius Deci Veri notitiam. 
ld autem eo confidentiüs dixerim, quód non duntaxat Ar- 
tes feculorum lapfu incrementa nova capeffunt, fed & 2ec- 
rum cultus veligiontmque SANCTYTATES, ut loquitur Tuilius, 
zn nofiro populo C9. ceteris , exiflunt indies MAjoREs atgue Mr- 
LIORES. Quanto igitur à Tullianis tot retró feculis, 44ajor 
atque /e/ier Medicorum ett habenda Religio: ab illis enitn 
temporibus, Nos in tenebris & umbra mortis pofitos invi- 
fit Oriens:ex alto, Nobifque /ux i/la Pera , que omnem illu- 
uunat bominem, qui venit iu mundum, efücienter przfulfit, 
ut cuz [antiitate C9. juflitió. in ipfius con[bettu, fingults vite uo- 
Jire diebus ipfi feroiamus... Medici przterea menzis impulfu 
minimé vago fecum revolvunt, quàm benigné atque pera- 
manter pa//us fit Deus nunquam [e expertem effe teflimonit erga 
bomines , ipfis bona tribuendo, atque etiam omnibus dando vitam 
-&9 balitum £9 omnia. lmmo, majoribus ingenii fui viribus 
.& acriore cura fuam, Artem «2v zaeiay «lw OonQawecaislu o- 
aunium fplendidi[/mam eum excolunt, totius Naturz penetra- 
lia (u? fic dicam) fubeunt.. Medicima quippe, pre Difplini: 
omnibus, tantà rerum cognitione przcellit, utomnium qua: 
mundus fuis terminat polis naturam atque viresfolerter rimc- 
tur & affequatur. :Non folüm enim, quz in extimá tella. 
ris fuperficie confiftunt fummo ingenio perveftigant Medici, 
-j I fed 


* 


66 C. *D. Oratio 


fed & intentá cogitatione fuà intimiüs defixà, terrae vifcera 
rimantur, quique pretiofiora finu fuo comple&itur & fo- 
vet, fagaces fcrutantur , & fuos in ufus , graió in Deum ani- 
zó, eruunt. Stirpiumque vires innumeras indagant, & rc- 
conditiores vegetantium thefauros recludunt, illofque , 75 
Dei gloriam, pra hominum oculis explicant : atque fic evol- 
vunt abítrufa & myfíticze Naturz. Sacra, velo priàs teta in- 
volutaque, etegunt & expandunt, quo Deum fuum cele- 
brent impenfiüs. : 

Mineralia, metalla, metallica, que /agis ama tellus vifceri- 
bus coercet C9. alit, effodiunt , & ad fua commoda adque Dei 
laudes, tempeítivé traducunt. Quazccunque infuper ex pa- 
tefactis terrze faucibus eruuntur, acerrimà contuentur ocu- 
lorum acie & animi fui contentione validá, vires ipfis indi- 
tas à Deo, experientià duce perquirunt, explorant, confe- 
quuntur, & propter falubriter experta fempiternz: gloria 
Deum fuum commendant. 

Aquarum praterea voragines atque gurgites fubeunt, va- 
flum zquor arant, & altum pelagus bolide ja&tà fe pius ex- 
plorant, profundiffimam ejus abyffum agnofcunt, & in ift- 
hzc altiffima penitus fefe demergunt , ut plurima promant 
exinde valetudinis fuz: cüm integrz atque profpera praefidia 
firma, tüm imprimis adverfíz falutifera pharmaca. 

Quicquid igitur coelorum convexis ambitur; quicquid ter- 
ram & mare frequentat ; quicquid coelum & folum incolit; 
quicquid zthereas volitat per auras ; quicquid alto fub 
zquore ludit; quicquid Eleufinz matris gremio fovetur ; 
quicquid /Eoli regnum habet ; quicquid Neptuni thronum 
veneratur; atque ut brevibus dicam, quicquid Lunz con- 
vexa tuetur, five gradiendo, five rependo, five ferpendo, 
five fodiendo terram inhabitet; five volando affurgat in au- 
ras & przpetibus pennis audeat fe credere coelo; (ive etiam 
natando & ludendo (alum incolat, id univerfum uti MeZice 
Ditionis eft, ita & Medice Pietatis eft in Deum. Sed ut ani- 
mi Juvenilis impetà in id ipfum Medice Pietatis EUNT 

à- 


Dofdrals. — 67 


latius atque latiüs memet diffundam, en rurfum omnia; 
qua prona ípe&ant animalia terram , atque imprimis , 
qux 

—— é4alatu replent C9. crebris mugitibus amnes : 
Omnis item anguinea proles, qua flexu finuofo elabitur , 
quazeque in fpiram tractu fe colligit, 

"irrellí/que borret faguammis, C2. fibilat ove : 
Florilega: itidem atque mellifica cohortes, ux: & infectorua 
examina ftridula, muta, volantia, repentia , omnigena ; at- 
que adeó animantum copia exos & exanguis, nec-non exi- 
guus mus, qui fub terris ponit domus, atque horrea facit: 
Oculis demum capti, qui fibi fodiunt cubilia talpz: uo 
verbo, 


que plurima terre 
Menufira ferunt , 
opportunam Medicis Deum extollendi prxbent anfam, O-. 
mne praterea GENUS J£QUOREUM , five 
maris immenía proles, C2 genus omne natantum ; 
Et que marmoreo fert smonlira [ub equore Pontus ; 
Quicquid item ccelum pererrat, pérque illud 
* Iudit flridentibus alis, 


blandis concentibus aera mulcet ; 
hoc eft, dulcifona ifthz:c atque fymphoniaca, qua 
multa in fylois avium fe millia condunt, 
atque paffim viatorem recreant, dum 

$aavem concentum refonis à frondibus edunt ; 
uti fuis concentibus illis Dei gloriam extollunt, ita Medicos 
& infligant ut fymphonià fuà Deum fuum certatim collau- 
dent. 
Quvicovip.| infuper vegerantium familiz vel homini , vel bru- 
tis animantibus largiuntur; 4uicquid fcilicet animatum affigi- 
tur humo, hoc e(t, QvicovrD fylvarum | fruticümque vi- 
ret, quicquid florum fternit humum , quicquid fru&uum tellu- 
ris incolas pafcit;; QuicQvip virenti gramine circunveilit 
D ter- 


68 C. *D. Oratio 


terre globum; quicquid florigenis nafcitur in hortis; -guic« 
guid omnis ager , quicquid omnis parturit arbos, QvicQvID ter- 
re fpharam vivo czfpite donat; 4wicquid apes eflate nová , 
per florea rura delectat. & alit. quiequid arborei foetüs tellus 
habet; five etiam 

que injuffa virefcunt Gramina ,. 

Nux ipfa juglans, quz fefe plurima in fylvis induit in flore, 
GS ramos curvat olentes, uti etiam qua j 
—— cana leguntur, tenerá lanugine mala y 

Id omne profecto.fub Medicam fpeculationem cadit atque 
Medicis folidiffiraa przbet laudandi Deum argumenta. 

Nec ifthzc duntaxat utriufque generis AN1MAvA Medi- 
cz funt contemplationis, fed quicquid etiam alma parenstel» 
lus finu fuo fovet INANiMUM, quod fabriles & omnigenos 
bominum venit in ufus, quod Chymicz gentis idolum eft, 
quod agrorum. triclinia atque grabatos fubit , quod Zezc- 
ditis nomen pra íe fert, quod panaceam íefe menti- 
tur, quod vite longzvz faftofo. titulo fuperbit, quod pol- 
licitis cft. dives, re autem & effectis inane atque caffüm , quod 
zgrotantem emungit argento, fed curantis loculos implet; 
quod potabile, feu potius putabile, vel, se O/ce. C2 Folfcé 
id dixerim, fed cum S ullio loquar, quod opinabile eft, fed 
quod interim celebratur ab Agyrtarum . fubdolà & verfipelli 
gente tanquam ex ipfis avente fontibus hauftum, atquead- 
có commendatur, tanquam pote foret xtatem homini, 7 
aquilz, renovare; quod affumentem prz faftidioin lipothys 
miam przcipitat, fed milvinis aut. aquilinis ungulis id rapiens 
cerculüm.letificat. avarum, & eatenus duntaxat cardiacum: 
cft; quod naufeantis ftomachi globulos voraturiaverfationem. 
fallit; quod ad inconditam Confectionum farraginem vomi- 
turieritem ventriculum tzdio levat, dum gratà fpecie phan- 
ta(iam deludit; quod fanis. ipfis lautioribus cedit in ufum, 
quod Saliares & opiparas dapes ornat , quod Sybariticas men- 
fas commendat , quod avidum hominum genus Dizis & Mam- 


"Hune. mancupia ditat (aque, etiam opinioue, tenus. beat) quad 
mors. 


- Dotlorahis. 69 


mortalia pe&ora cogit ; quod fmaragdino virore fulget , quod 
igneo fulgore micat, quod cceruleis flellulis radiat,. quod 
ccelefti fplendore rutilat, quod illo: nitore lucido radiantem 
colorum puritatem zaquat, quod Matronarum mentitam 
formam adjuvat, quod Magpnatum artus.redimit , quod T'ur- 
cas, Perías, Indoíque Satrapas exornat, quod Sceptra mi; 
cantia atque refulgentia reddit, quod Diademata rutilantia 
atque Majettatem fpirantia efhcit, quod Regia capita coro- 
nat, quod Imperantibus Majeftatem addit, & fubditis vene- 
rationem. inpirat ;. quod Orzeztem ditat, atque Subíolano 
Vulturnoque noftras in oras advehitur ; quod $9/em Occiduum 
locupletat & Africo atque Cauro, ditefcentibus Mercateribus, 
advolat; quod fuper 772zileze:z Riphazofíque montes fub ipfo 
fiderum cardine jacet, atque. Hyperboreos Incolas delectat 
& juvat, fed aquilino volatu trantivolat ad Antaré&ticos;quod 
denique fuaveolentium fragrantiffimum ZVorus acftuans noftra 
ad littora | 

Fundo exefluat imo. 
atque ut brevibus concludam, quod 

Oceani finem juxta, folémque cadentem 
reperire eft, id univerfum, & coelorum Orbibus conclufum; 
& fiderum viribus fubditum, id inquam univerfum Medica 
Pietas jure optimo fibi vindicat ,ut integer Medicorum Cho- 
rus tot mirandorum Entium Creatorem IHaszxeroce linguis 
animifque celebret atque. fummis honoribus. fupremaque ve- 
neratione proíequatur. 

Grandiora ,. fed etiam. veridica, — Medice Pietatis argu- 
menta os meum proferet, Medicos fi dixerim, in illas Na- 
turz anguílias, ceu .in carceres , aut circulum deductos, 
có fefe nequaquam compingere fpatii , ut folis terrenis inhae- 
reéícant. Aérea.ipía corpora terreftrium coeleftiumque: con- 
&nia ac intermedia fpeculantur, & annuis diurnifque, ftatis 
ac etiam incertis cceli varietatibus. fuas. aetates metiuntur , 
occafufque fuos przfagiunt. imó , fublimioris cogitationis 
impulíu craffum hunc. concretumque perrumpunt acrem ,. & 

2 men- 


70 C. D. Oratio 


mentis acumen altius erigunt, ut: coeleftium contemplationi 
acriter intenti, rationis du&tu & íenfuum adminiculo, tum 
rotantes, tum immotos ccleftes Orbes contemplentur, at- 
que planetarum ortus & occaíus obíervenr, nec-non coelo- 
rum ac fiderum omnium converfiones, & qua indé manant 
virtutes Orbis infimi moderatrices, alias ab aliis internoícant. 
E caelis altis ad illum fi demittor, 4i dominatur in pifces 
"aris C9 in volucres cmi, C8. in pecudes, €9 im univer(íam ter- 
ram aique in omuia reptilia veptantia fuper terra, & ab illo 
tot terrenorum .commodorum Domino radiantia Dei mira- 
bilia i contemplor, atque przíertim vim illam fi fpeculor 
qua genus feritur humanum, ac de prole in prolem ex ir- 
rupta 7$ wevromAwss traduce ab Orbis conditu. propagatur, 
pudorem irreligiofis incutiam tam fo:dum, ut illatebrandis 
fefe, latebras fatis obícuras fint fruftra quarituri. Sed im- 
menfitas argumenti; & ratio brevitatis ac temporis, ab illo 
confilio me penitus abfterrent. Domini tamen illius i» zzí- 
yuov oix/av T8 Cx4vvg xame^vauov ferrefirem tabernaculà domum 
diffelubilem mente luftrabo: terrenas ejus volo ruinofafque 
cccleftis & immortalis aedes animz, qux licét fint bené ma- 
teriatz , ac etiam, non fuper arená, ted numerofis luper os- 
fibus, cea fuper tot petris non ab bomine fatuo, icd ab zter- 
n4 Sapientiá fundatz; , quibufvis tamen morborum turbinibus 
& quatiuntur & collabuntur. Fine tamen fuo 2Diviza neu- 
tiquam fruftratur Prudentia; nam & Paradifei , & quotidia- 
4i peccati, nobis eft luenda poena, aw j3 2 aiia mie domus, 
Ouvar(O", mam opfonia peccati, mors. Mortem porró, non 
nifi tribus morborum cardinalibus ventis hominibus inferri, 
nemo eft egregié cordatus qui nefciat. "T'urbulentas autem 
morborum tempeftates illas (edandi vim Medicosnonà fabu- 
lofo quopiam ZEolo, fed ab illo, qui «s dvépoic X, 5.9aAzox4 
drm, à, oi dveuoi £ *» Sakaoxa Vawroaxsuaw avr .1Hcrepat venu- 
205 C9 mare, €9 «enti ac mare aufcultant illi, radiatam habére, 
vel Pagani fatentur , ór9ucav 58 xEilw T véxvl 96d axeochévat, 
judicarunt enim. dignam. Ztrtem effe, que in Deum sucia 
edi- 


Dottorals. 7i 


Medicinam igitur, cwm Ecclefiaffiei Scriptore, ab Altiffimo 
deciduam agnoverunt Pagani: at, fi ab Aluffimo, ab illo 
certé eft qui témpeftates avertit imminentes, reprimit coor- 
tas, adverías placat, fzvas lenit, horridas fedat , atras difpel- 
lit, turbidas ferenat, violentas compefcit, immoderatascom- 
ponit. 

Sed ultrà procefferunt Gentes, quàm ut veterator ullus 
reclamare queat, Medicinam quippe, non folüm honorificé 
fuos in Deos refundunt, fed & curationum fuarum omnium 
gloriam omnem fuis Diis referunt acceptam. 

Qui igitur Orbis immenfi tot Entia (gue Deust9 ad orna- 
tum. Univerfi C9 ad bumana commoda condidit) fpeculantur; at- 
que infuper navis humanz morborum fluctibus in alto jacta- 
tz clavum tenent, illamque Arte fuáà tranquillum in portum 
tutó perducunt, & illius appulíüs fecundi folidáglorià Deum 
afficiunt, illi profecto nequaquam irreligiofi, nequaquam im- 
pii, nequaquam Athei traducendi funt; fed ediverfío, rcli- 
giofi habendi , atque pii reputandi, nec non adver/zs Deum 
julii celebrandi veniunt. S$iqui fint interim, alo fidere na- 
4i, mentéque in Deum levá, xsxavmte)ncutvai e 3 idíaw cua 
dyav, quorum con[cientia cauterio refetia fit, quo(que tenebra- 
rum princeps fuis tenebris offundat, fuifque offuciis, ceu /a- 
queis , irretiat, ne Deum videant , néve in illum totis feran- 
tur animis; ut illum ex operibus vifum & agnitum g/orificent 
tanquam Deum , ilifve gratias agant , 1d neutiquam in. Zrtem 
maligné detorquendum, fed Zriificis vitio fingulariter aícri- 
bendum eft. 

En igitur Medicorum fycophantas pudore (uffufos, dum 
"rtificis crimen in rris contumeliam vertunt. Si quippe 
valet conclufio ab unius vel alterius Zfrtificis impiá mente , ad 
"rtem impiam , coníequens erit fingulas Artes impias efle, fi- 
quidem eft reperiunda nulla, quz fuis prophanis vacua fit. 
Quid Zrtes dixi? Horreíco referens, prob dolor! Scientia 
nulla eft, 4uantopere terreffribus [oluta atque fublimis, quz 
clandeítina fua cum tenebrarum. Angelis commercia non ha- 

beat, 


7 C. D. Oratio 


beat, quibus ejus Profeffores vel ita occecentur ut Numen 
non agnofcant; vel ad impia fic traducantur, ut agnitum 
Numen non fufpiciant, non adorent, non venerentur. No- 
lim illorum hzrefes in medium protuliffe, qui mentito 'T'heo- 
logorum nomine uamuZvmu ép voi 2jagAcyicuois mÜTUV, up uv 
exoncemu s acus: O- 5 «aodía , inanes fiunt in cogitationibus fuis 
CJ quorum obtenebratur cor infipiens. Medicorum autem plu- 
rimi Deum agnofcunt Univeríi Creatorem Omnipotentem, 
Opificem 7Edificatorémque mundi callentiffimum, Confer- 
vatorem potentiflimum, Educatorem & Altorem fapientiffi- 
mum, Moderatorem oculatiffimum, Gubernatorem vigilan- 
tifdum, Rec&orem prudentffimum , totius denique fo- 
bolis humanz Satorem & Parentem benigniffimum, atque 
infimul zac 7e déecoc yas 9, movie 8 dopiual O- Aes 0- 
miis donationis boue C9. omnis integri doni Datorem munificen- 
tiffimum, quem ore cordéque, z/pote verum Deum, cujus 
Numini parent omnia, timcant & ament, & fufpiciant atque 
precentur. | 
Ne porró multus fim in exemplis, quz veritatem illam 
(apud Pos, duditores omuium Ordinum longé. Clariffrui) firmi- 
ter ftabiliant , unicum quidem, fcd memorabile & eZieziav, 
fide dignum , omníque exceptione majus Medic pietatis e- 
xemplar proferam; TOV ASXZV dwAovoT» acv l'avgov qty ey mmy , 
Lucam f[alicet Divi Pauli Mézreum dilettum. | Is nempe Divus 
Evangelifta Lucas, Gentium Apoftoli & comes fidelis, & 
focius indefeffus, piiffimus infimul fuit Archiatros. PZebee 
lauri Domás, quà, ze cum 4dufonio loquar &uigma, Metropo- 
lin intclligo Syriz ad fluvium Oronten X - 
Zutiocbi de nomine dittam. eb 
O Civitatem manfione atque praxi Divi Medicorum Patro- 
ni ter quatérque beatam !. O Civitatem merito ZZeopolin vo- 
citatam! Illam enim fpiritu fuo Deus inhabitavit , 27v £yfoev 
ALnMeavTUMp mp Ty Cy A'vloneetae 96 pa qic Xe1icvavéc ubi Ícilicet 
contigit Jdutiocbee Cbriflianos primium appellari , qui antea. Difci- 
2uli dicerentur. ^ " T 
Ift- 


"Dotdorális. 73 
dAffhzc cert? gravia funt Medicze Religionis argumenta. 
Nihilofecius, O zezpora / O ;ores/ Profanum & improbum 
vulgus Medicos pios probofque, impietatis calumniá, cez 
-afpidis veneno , irreverenter atque. crimino!é refpergit. Sed 
illos patrizare decet, atque adeo diaboli parents imitatione 
Viros longe optimos. calumniari & maledictis profcinderc. 
:Nolim igitur Medicorum vices, hác in parte fingulatim do- 
Jére. Isquippe idem, qui ab initio mendax & primitus ne- 
quam eft, fuis in filiis opera fenehrarum Íemper operatur , il- 
loiümque ferpentinam linguam ad cotem íuam exacuit, 
quo profundiüs & Medicos faucient pietate claros, & viris 
-quibuslibet aliis religione confpicuis, nefandam turpitudinis 
motam inurant. Sic profecto Satana fuatu 7o/epbum calum- 
niatur- Por;pbaris uxor. 

Sic idem nequiffimé nequam Doég /dusueum inducit, ut 
confpirationis de. Rege Saie interficiendo. Saceraotem Zcbime- 
Jecum infimulet. 

Ita certé, fuis artibus perpetuo malis, & humano generi 
penitus ruinofis , 72i5am in Mepbibofibetum: Dominum apud 
Davidezi calumniandum inftigat. 

Reginam Jefabelem cogit, Deo atque. Regi diras impreca- 
tum efle Nabotbum, comminifci. 

Servum impellit Gzebazi ad calumniam Z/izee Domino 
apud ANaPbamanem inftruendam. 

Inftimulat. S2za!latum , unà cum ejus facinoris conforti- 
bus, ad confingendum ideo JVePesiam muros inftaurare Hie- 
rofolymitanos, ut Regem in Judzam fefe conftitueret. 

Ab eodem mendacii fonte, fictum illud declandeftino cum 
Chaldeis obfidione cingentibus Jerofolyma, Prophetz 7ere- 
"sie commercio, crimen falivit. 

Sic idem:mendacii parens Zfmatziam :Bethelis Sacerdotem 
ad exitiofam contra "ferobeamum Regem zfmofó Propheta con- 
jurationem affingendam compellit. 

Ita etiam Diabolica foboles & progeuies viperarum , five 
qravum atque perver[um bominum genus ex patre diabolo Divum 

illum 


74 C. D. Oratio 


ilium noftn Salvatoris pracurforem atque preconem impie 
traducunt ceu demonium baberet. | 

Sic execrabiles Pharifzi turbis certatim. obítrepunt Sacra- 
tiffimum Redemptorem noftrum per principem demoniorum eji- 
cere demonia. 

. Eodem fui parentis impulíu, criminofiffimi Scribz , Pha- 
ria rurfum, atque Sacerdotes Principes, (Principes. fcilicet 
tenebrarum) aliaque paffim. ex abyff puteó. contimiles Tocufie , 
Ícorpionibus terrenis nocentiores, Auguftiffimo Liberatori 
noflro, fumma nobis veneratione colendo, non terrenum; 
fed infernale virus afpergunt; illum quippe frequentes men- 
tiuntur, modo Zomincin edacem atque vini potorem , publicano- 
rum amicum C9 peccatorum s modo impollorem atque populi de- 
ceptorem y modo D/afplemias loquentem atque amortis péná dignum, 
&c. lta profectó 74d«os, eundem noftrum à peccatis Affer- 
torem integrum vitz, Íceleri(que purum, €9 peccati mefciuna, 
virum vocitafle peccatorem puduit nihil, poenituit nihil. 

Eodem afflata Spiritu mendacii membra quzdam ex Sata- 
ni Synagegá, nequam alios ejufdem fecum ftirpis in Divum 
Stephanum wftruxerunt , qui dicerent fe audiviffe eum loquentem 
verba bla(pbema in Mofem C3 ia. Deum. 

Jumio pater ille mendacii, qui quetiefcunque loguitur menda- 
cium, de [uo loquitur, hominem mon duntaxat bomini, fed 
bominem apud Deum aufus eft criminari : atgaguis excidit aufís , 
Deo quippe nequaquam impofuit ingenui ac integerrimi 7o- 
bi pietatem fordidam , mercenariam, & illiberalem effc. 

Eu denique Diabolum eundem, feipío nequiorem atque 
criminofiorem ; referenti ftant comz, haret lingua, & tre- 
pidant quoque corporis artus, nam majoribus aufis Deum ip- 
fist , Sacratiffimum Creatorem fuum, apud hominem aufus 
eft calumniari, dum Evam illufit, cea Deum  attigiffet invi- 
dentia, & iccirco fruttás ex arbore fcientia boni € mali Evam 
inter dixifftt efu, ne cum Adamo conjuge fieret ic9eG- ,. Deo 
fimilis, dive Dec equalis. 

Ex illis profc&o bené multis, liquido conftat, Medicam 


pie- 


"Doftoralis. 75 


pietatem adverfarii diaboli telis nullatenus magis obviam effe, 
quàm alius cujusvis viri probi, imo, ipfiusmet inculpatiffi- 
mi, & ab omni fcelere alieniffimi, falutis noftre Vindicis 
famam. [Illis quippe, & fuas atroces calumnias inftruit, à 
virulentas maledictorum fagittas infigit ut eos turpitudine 
foedet (quamtum penes ipfum ef) íempiternà. Sagaciori 
porró arte nullá tot ex infidiatoris infidiis confurgemus, 
quàm fi calumniantium nos audaciam effrznem & impiam 
Religione San&á, terrarümque ac colorum incolis gratá 
compeícamus; & animo deinceps fi Chriftiano & verá fide 
in coelos ere&to, iflhzc de nobis convicia, quibus bowinum 
in nos odium concitare ffudet comviciator, defpiciamus. Si de- 
nique, vifibilia Dei, 442 nobis obrver [antur , mente faniatque 
pià fic perpendamus, ut ipfum intimis affe&ibus omnium 
bonorum Largitorem inexbauftum, juftitià nobis, fan&itate 
& innocentià ,toto vitz noftra decuríu colendiffimum vene- 
remur; & ob fingularem illam Operum manuum fuarum, 
quam Nobis przrogativà quàdam impertitur notitiam, ip- 
fius laudi & gloriz noítros animos aternüm coníecremus. 


DOI-X LK 


Recordamimi mirabilium ejus. operum qua fecit. 
Pfalm. cv. verf. 5. 


Recordare ut amplifeces opus ejus, quod 
contemplati fumt mortales. 


Job. 36. verf. 24. 


: s ms ! z dh sinite A 


! teen: a -— i; eivai at t is: 
: i omis Antio d 


39: agii nd cma ! 
7 HR xd qiio esit ng ono gs i oed dba. ga4822 
IO POT NC rura ye TN TAboien RR Ben) | 
í vic SIS anti yeso Bon 1 Sin ,iaXd. 
: "rm TT RUE .eFutaabr 1C 
: H o Piae iskoorkirdiue 06M enn c BhT- p" 103088 i4 
: NEU abaialbea: ley Sub cH |$83&V. QUOTA 
(ise. ne li motaldgad, 
iSi ipn. pes "ROLNW 
: hine: aod: eocting eox ilon. XE I Mm 
( 
"t "Bd alte yu ui 
n "nas UN jS en wa i ntes 
La Fidei d DD d : | 
d ! o aun d nus AN NETS I 


CAROLI DRELINCURTII 


Regis Confiharii €8. eMedici 


| Ordinarii, 
NEC- NON: 
Cliff. Priuzipis de TURENNd 


KFPXIATPOT, 
VLIWVAUGCI 
DIATRIBA 


Olseig yàp; paga 6 Typis 
wy, eir Bir. vólci kept trtieii 
ÜxsSpor dk Tui xpeoperom €mti- 
2*9 rieeE 


E 


T - "Eooetuee: ; 


NOBILISSIMO, 
EXCELLENTISSIMOQ/'UE 
Lnd an aye c Aa c) Side 


CONRADO DE BEUNINGH, 


Civitatis Amftelzdamenfi S 
SENATORI; 
«c olim ad 


Sereniffimos Dania .& Suecix Bégehy 


AuHC "Ver, 


Ad Chriftianiff. Galliarum & 
Navarrz Regem, 


TEBUSTRISSS ET POTENTISS. D.'D. 


POEDERATI BEEGIL ORDINUM; 
LEGATO 
EXTRAORDINARIO. 


Gt latuit, qud commendationé , Pergame- 
n *"Pantifices, gladiatorum curam , i fi Hon- 
dum emerito , commiferint ; ita me fugit , VIR EX. 

CEL. 


fo EsisomolL. 


CELLENTISSIME, cui mortalium , acceg- 
tum referam , Profefforze Medict bonorem , quó Me, 
de meritiffimà totó terrarum Orbé Veftià. Rep. nihil 
meritum; ^ No/z/rffimi 69 Spectatzffrmi-F iri , 5D. *D. 
imclyte "Üurverfitasis dugduno- Bateve Curateres at- 
que Coff. affecerunt.  Càm autem, id Muneris, Mi- 
bi per 'Tuam-Exccllentiam,. .dezzandar? , nunciatum 
fuerit, gratias Tibi à. Me agendas effe, affcium dic- 
tiat. Em igitur, Yue non modo. Excellentiz, fed 
C9 ipfis Pofleris, grati ac memoris amimimet fym- 
bolum confiauo. : Hane etenim exiguam lucet, quam 
T 52 nuncio iatribam, vrvacem fore prevideo , f 
T5, Fio emunt ifo maris, (9 equiffmo rerum 
eftimatori , tam grata. ftt, ut-eam, 4n 'Euam cliente- 
lam recipere digneris. Yu fr quidem , CJ fama i Un- 
zortalitati con fecrata eff, vel boc opufculum &vó do- 
nalis eternó... Qui nempe , quandiu dol G9 orietur Go 
occidet , tam multa que preclaré gcffifa effent inter- 
moritura? Norunt omues, uon folum quàm animose 

(9 fortiter , fed etiam quam con [ideraté-C9- fapsenter , 
res *Dauie labautes (9 peuà collapfas, fuftinueris *U- 
utr, erexerzfque. . Sed cur jam pridem: atia memos 
vem? umuonmu "OUI me, totius Europe motus, fer- 
vum ium ubique mibitautes, prudentiffimis com- 
fiis, €9 mentzs acutié ac dexteritatérepreffiffi atque 

fpacafi? Eoque benefició, uou modo Geutem 'Yuam, 
belli ftudiis afperrimam 'icét, nec ufpiam terrà mari- 
que, bclla detrectantem . /ed (9 omues Europeos , ar- 
Gà Tii. eternum devinxzfis. | .:Matte Tud Firtuté, 
VIR EXCELLENTISSIME, .quá ubivis 
gentium, PACIFICATOR vid acceptiffmus s 
bác 


N uNcUurAToOnrn Ia. $8 


bóc enim gratiffrmó nomiué, praeclara Tua fama , fu- 
per Garamantas & Indos  volitat per ora virtim , bóc-. 
que dulciffrmó perinde 9 glorzofiffró cognomiué , Te 
omnes populi, in quem fua falus nuper inclinata recum- 
bebat, amant, füfpiiumt, venerantur. 

Faxit ipfe Pacis Deus, a£ bóc potiffrmum flemmaté 
Iilufiris ,ferus eas ad afira! Vale, VIR EXCEL- 
LENTISSIME, & banc Tuam celebritatem , 
exiftimatiomésique, jam ad cumulum provettam, ta- 
lem &9 tantam couférvato , qualem &9 quautam matus 
es. ldunum, ut optató advemmat, ex totá pecloré 
preoptat , 


TUAE EXCELEENTLE, 


Obfequentiflimus 


CAROLUS DRIEEINCURTLIUS, 
Regis Confiliarus & Medicus, INec-non Celóff. Princ. de 
'Turenná Archiatros. 
Dabam Lutetie Parifiorum, feptimo 
Jdus Septembris. M. Dc. xvin 


Sz 


"DIBETPOTPOELA 


Cup primam bujus. Diatribe. Edittonem 
adorearet , Beueyolis 


bhihatris. 


NTICIPATAS femel, altiüfque inhzrentes Opinio- 

nes ex hominum animis revellere, negotium eft 
molis ut plurimüm fummé operofz , prafertim fi Au- 
cores, unde primulüm profecta atque haute videntur, 
amica, éd, omnidenique exceptione majores ha- 
beantur. Quod quidem ipfum, tum in aliis permultis 
intricatioribus Phyfiologiz quaftionibus, tum in hac 
ipfa de natis Octimeflribus facilé deprehenditur, qui- 
bus cüm graviffimi antique Medicine Principes, Hip- 
pocrates atque Galenus, Vitalitatem alicubiabjudicaffe 
credantur, apud pofterorum plerofque rem omnino fic 
habere, pro confeffo eft, adeó ut 42 v9 ?: tantillum 
titubare,. penc piaculum audiat. Paucis tamen corda- 
tioribus , quos benignior Jupiter in deliciis habet , lon- 
o€ aliter vifum , qui non modó problematicé in foetuüm 
Odimeftrium Vitalitatem inquirere; fed ctiam eandem 
adverfus tot hoftium oppofitas copias propugnare non 
dubitarunt: Qualis imprimis, ineunte noftrohoc fecu- 
lo, Federicus Bonaventura, Medicus Urbinas, qui 
€au- 


DUOIERI AOTOR T$, 3; 


caufam hanc tam fuíé peregit, ut faftidium fere le&o- 
ribus incutiat, Cüm veró ab ignei ingenii Viro, Do- 
mino CanoLo DnRzriNCURTIO, Medico Regis Chri- 
ftianiffimi materiam iftam, exiguà admodum Diatribà, 
czterüm abundé nervosà , nec inamoenà comprehenfam, 
ac in examen denuó vocatam audiviffemus, paulóque 
poft ejus copiam nadi effemus, luce publicà protinus 
donandam ceníuimus, rati hoc ipío facinore gratiam à 
Vobis omnibus xzexezrois QiusTpos , quorum commo- 
dis indulgére adeó volupe eft ut nihil fuprà , initu- 
ros effe nos minimé vulgariam. Bellé valete ac fa- 
vete, 


La A D 


$4 j 
k K Sys EE Au m 


C. DRELINCURTIUM, 


H ACTENUS 4g/0125 DRELINCURTUM effe falutz, 
|o ODuxi unis, at dos ef faper una viro. 
Em revocat , letho quos ignorantia tradit : 

Quis, facit (9 vegetos. — Hercule, dius bomo eff. 
: JACOBUS LESCOT, 


IN 
.3QC.Q- M M:E ND AE T O- NwuESNL* 
Hujus Opellz, j 
gm Du TIC. 


R ARA proles Ocfimefiris, quam uefaflam plurimi 
Veritati mon litantes, atque vite tubofpitam 
VPublitare non verentur, feu Vetufiz, féu Novi: 
Cur tibi non gratulemur , buncce natiee vindicem 
Strenuum, fummáque Zelo percitum ortbodoxie , 
Qui  DRELINCURTI celebri motus eff cognomine ; 
SPauculis bic namque totam rem peregit pagzuis, 
uam medens Urbini alumnus, fCeva cuz nomen bona 
Indidit vix expedivit turgido wolumzne. 
Ergo proles Ottimefiris , matte tali vindice , 
Qui tuam V'italitatem Juculenter afiruit , 
Naxiis mon tautüm iu ovis, aut plagd INzlotzde, 
Ouod priis fecére quidam Literati nobiles s 
uno ubique , tum folum quà panditur , tum qua alum. 
CAROLUS SPONIU S; 
Doctor Medicus Monfpelienfis, 
& Colleg. Med. Lugdunenf. Ag- 
gregatus. 


D 


E72 $ 


» , E) / , e e^ P 
p» , axégopims aua is, Gy TÉXY OAEXOVTUS" 
/ ^ / G / ^ 
P'ücaed £x vgcay, apa, duva.ooe "yoréis; 
x Dl , * / j4 1 ! ^ 
uai dprcUeyoi TEX VIS » X, ANyteré ax o4as*. 
»/ .^ t2 n / c» 313 
A'jdp & pupa) os üryuaTa TAUT. eyra Qu" 
»y5»29 [nnd / 1 , A 
EC inrpav ,- AppurcegriQy aA» evi 


[4 "s- c7 / 
LIIAeiquuy. oidé pues TéXya. T6 Y, TüXéas; 


TC OUB"U. S'PHE/S CUOI 
]. U. DoGor. 
Lutetie Parifiorum 
JInnó ineunté 


1663. 


ADOS US TUS 
P ROoAESEOAGDUER 


MX norunt addictos Oczzeffres effe, qui Hip- 
pocratis fze[/a. de ipfis legére* Decreta:  Ox- 
Tau YQ y dy AcvéTA, &dUva.roy dev «aeeyieitau s Otfimel[lrium 
JCUicet , fiera nequit confervetur ut ullus; & raríüm, 
ac praecisé magis I «radio Oceano) eder (dioi. ar omoTé 
Fwtus Otfzneffris nunquam fuperfles eff. 

Iu tantí profecto Magiítrt verba jurarunt Medici non 
folüm, fed & Rhetores, atque Philofophi, ac ctiam 
Jure Contalti, $aézsus v. g. Tullius, Philo Juacus, 
Agelhus ,| dphrodifeus ,. Cenforiuus , | doicenuas , 
"bertus Magnus, Conciliator , Gentilis atque Bal- 
dus. Noviffimó przterea feculó Fracafforius, Capi- 
vaccius, V'alleftus , 'Tiraquellus, Mercurialis, Mer- 
catus, Gorreus atque Leurentzus. Tantis enim Vi- 
ris illis, Oczzeflres Dís nati fant iratis, genioque fi- 
niftró, ac ita 227, quafi zoz z417, & reapfe &'yov. 

Cüm itaque nuperi PartZs Ocfime[lris celeberrimi , 
ac vicaciffimi causà, O(zmeflres alios in omnes, có- 
dem Hippocrateó ductü, litem capitis intuliffent A'- 
xíaTpa, litem ipfe judicandam digeffi. Quo plus au- 


tem 
* Libris zi O xrag: 15 E mete : 
? Lib. e&i A'exo». 


PRUBFRPATIO. 87 


tem litigiofum illud excuffi thema, & 7277. confilió 
* vulgarem illam de OZzze/frium calamitaté doctrinam 
ad veritatis repurgaus lucem, eo firmior (72605 ad- 
verfus Apyurpss) O&timefirium fteti Patronus. 

Hóc igitur eluceat Patrocinió meó iniquiffimum cfle 

infontes, (9 quidem zudiid caufá, capit damnaffe. 
Iítud namque Judicium capitale, uti capitalem prodit 
injuftitiam, ita capitalem & inícitiam arguit, quà ca- 
pitalior datur nulla. 
*. Hàc infuper Meà conftet T'utelà funeltam 74o//ueó 
de 'Trzpodé vaticinationem, minüs exitii portendere, 
quàm peremptoria, 729746 de Tribunal , dicta fenten- 
tia. £r eu éfet, &O felom uotre "Proverbe, il vaut 
mieus étre condauné des Médecins , que des Tuges. 


* Lib. e&/4 EVeyzuezovz; , ubi Medicis auctor eft, do&rinam ut 
itam. demonflrationibus flabilsant , atque fic illam omnem ab ignorantia. tene- 
bris vindicent. 


poE ON ENHS 


Opinionum Commenta delet 
dies: Naturz judicia 
confirmat. 


Cic. 2. de Nat. Deor, 


QUE- 


$8 


QUAESTIO 
PHYSIOLOGICA, 


An Partus Octimeftris vitalis? 
PARS PRIM A. 


Ouá vitalitas Partás. Ocfime[lrís. auGtoritaté | pro- 
batur, experentiá. flabilitur, €9 rationé. eviu- 
citur, 


VA Divus Ambrofius, Oraes animantes prefcri- 
pta babent partás tempora, bomo folus indijcreta atque 
confufa. Haud minüs facundé, lepidéque, fuis in monimen- 
tis, 1d ipium Plinius exaravit: Ceerzs inquit, azimantibus, 
flatum €3 pariendi €9 partus gereudi tempus efl , bomo to1ó anuó 
€9 incertó gignitur fpatió. ^  Ambobus teftis locupletior alter, 
dvmjLaAEe TEC TP xvncteg xgivwc, varia C9 iuterta. partás tempora 
unico tribuit homini, v6 uiv coe, ec £9w o X00» , avis 5 
evSodmie , wAasc. Drutis etenim animantibus unicum eft parien- 
di tempus, bomini verb multiplex inef]. Hoc ipfum folidiüs fta- 


bilivit afferens, *' à (4e uova eg avieicou lw $ qoxs eA civ" 
EI 


1 Tempora partüs, effe vaga, nec ab iis excludi menfem 
oflavum , quinimo à Prifcis nominatim defignari. 
2 Ariflot. 4. de gen. anim. eap. 4. 


O45 RAVM E sf Rs fo 


"'é yxe ET Zoaxs x2. TX, aO euro 3 avo uio Tuv 
Quuv. "Lmimalia reliqua fetus [uos perficiendi tempus unicum ba- 
bére; quód ipfis unicus flatuatur pariendi terminus ,, bomini vero, 
inter animalia foli, varii funt C9. complementi C2. partás limites. 
Idem demum paffim inculcat, fed decretorié magis, ubi ho- 
minem fancit ? ucvov T2y (oov, mee var y,eves ae yuusetue, 
sog aos tva T *x,oov0v TEC TEAerdE Gg yiyveosw.. Solum ex ani- 
malibus varies atque varios fortiri fue generationts. foless aliis 
qeró unicum fue perfectionis effe fine. — 1ta etiam fagaciffime 
docet Hippocrates humanz fabrica divum opus Solibus va- 
rlare, sx é» ice xeóvo mavTx 2]gxocpcicdu , aa Tw. uiv S&osov, 
qw 3 BeadUmpov, Dues xw x, Ol Tupbg Exam nU X, eie poc. 
Eandem inter temporis intercapedinem partes delineari nequaquatus 
fed aliàs quidem citius , alias ver feriis , prout bee , vel ille [uim Cg 
ignem C9. alimentum vari? atque varià nancifcuntur. At partibus il- 
lisfolé varió difpofitis ac ordinatis, variabit & partus ,ex pro- 
portione mirá trium inter (e mutationum infignium, quas foetus 
fubit in dteró. 3 Tempus quippe zzotonis, ut dupló figura- 

ionis tempus aequat; fic terminus pars, triplo fuperat ter- 
minum 2701/2;. Qux fententia ad Arabes & ad nos utquetra- 
navit; fi igitur figurationis periodus eft miniméuna, quidni 
& multivagus motionis & paritura curfus? Qui diebus tri- 
ginta figurabitur, in fexaginta movebitur, & centefimo octo- 
gefimo vitalis prodibit. Qui in quadraginta effingetur , 
in octoginta trepidabit, & intra ducentos quadraginta vitz 
compos orietur, Octimeítris nominé infigpniendus. 4 Hip- 


p 


I Lib. 7. bifl. Animal. cap. 4. 

2 Problemat. Yo. | 

3 Foetus formationem, motum & partum, geometricá quà- 
dam zquabilitate fefe confequi, ex Hippoc. Epid. 6. fe&t. 8. Apborif. 8. 
C Epid. 2. feti. 3. Foetus 240. dierum , effe vitales ,eofdémque jux- 
ta Hippocratis computum , plené & pracifé OGmeflres effe, quia 
menfes folares funt computandi. 

4Ex libello e& &e»; e». 


M 


E 


9o €.34 D.;V LV A X 


pocraticos namque meníes trigintadies explére, liquidó con* 
Ítat: At octies triginta numerum complent ducentorum qua- 
draginta dierum, feu octo menfium folarium integre fére 
exactorum, juxta quos partitudinis putanda ratio, dv9e«z G» 
23 X, Si2u(9* avDeoay yYevg, Sol C9 bomo geuerant bominem. O- 
&imeftres igitur vità beandi , fupinüfque eorum error redar- 
guendus, qui balantum ritü, (quarum ruente preceps uuá, 
cetere vuutit,) iverunt quà itur; non quà eundum, tritàm- 
que credulitatis & fallacis plenam de Octimeftrium infor- 
tunió femitam calcarunt. ' li quippe Medicorum, quos 
primüm legére, fententià delufi , mentem praconceptam 
pugnaciter tutari, & €i procaciter patrocinari malunt ,quàm 
omni pervicacià depofità, qua conítanter eveniunt expen- 
dere. Sed doctrinam illi fuam, | adalzerizam licét, finü fo- 
veant: dignemur * Nos rem minimé prz judicatam excutere , 
& ad unius veritatis leges exigere. Nihil moremur aliter 
opinantium turbam, fíanabimur enim , ac à veteri falfi 
dogmatis fermentó repurgabimur, íi feparemur à co- 
tü, fele&tofque bellipotentes, qui Nobis inimicos gerere 
vultus, fi£á fpecié , cernuntur , partes 1n noftras vi nullà pel- 
liciamus. Non autem auctoritas fola, 442 per fe ignava ef 
ac iners, prorft/que manca, íed & graviffima rationum mo- 
menta, atque conftans firmatáque fummorum Atlantum ex- 
perientia, pro Nobis militabunt; ficque trinis hifce tripli- 
cis aris fcuris obtecti, adverfus tela in INos ab. adverfariis 
contorquenda , invictiffini ftabimus. lta mihi , ubi- 
ubi amica veritas, ut nullus amicior unquam , volen- 
tem , alienasad partes aut trahat, aut alliciat. Eam ubivis 
tueri ut gloriofum, fic inprimis utile: pro eà igitur, ceu ro 
aris C9 foris, dimicare eft, proüt Philofophum decet, alie- 

2 , i nle 


y Ut aliená fide non falvamur, fic nec aliená, praefertim ubt 
erronea eft, fapimus. 

2 Veritatem profequi, ingenui eft animi ; poft habitis aucto- 
ribus, licét graviffimis , ab eà defle&entibus. 


O GCOIRIAM E S RA S 9x 


nigenis offuciis minimé przvaricantem. — Eó olim padtó, 
in plerifque Hygez momentis, adverfus Hippocratem Ga- 
lenus, adverfus Platonem Praceptorem , univeríumque vete- 
ratorié philofophantium coetum Ariftoteles , & adverfus Me- 
dicos Gnidios ipfemet Hippocrates , ii(dem INNobifcum armis 
pro veritaté tutandà feliciter conflixerunt. * Sed heu heu? 
quantze molis erit, sultis binc retroactis feculi , de Octime- 
ftrium necé anticipatam opinionem de tot & tantis pectori- 
bus revellere. Adeó hzc fupinitas animos fopivit , ut ple- 
rique omnes huic caufe indormierint fecuri, non caventes, 
feediffimam banc effe Medicinz labem aíperfam , ínque dies 
fingulos latiüs ferpentem, nulló nunc fmecticó eluendam, * 
4,28 2g vlw' «Guédav , xdv eb; m durupdwzr y vowiCuew Sx. én- 
qujilupov &ivog To ytyowacrov 4. AR Aabdy EauTae, aj "yuraikec qUA- 
AaÓxem aeérpo , C9 anticipate mentis illius erg , fi quis (alous 
fit O&imeliris , O&imellrem illum nequaquam reputant s fed con- 
ceptionis tempus prece[ffe. latenter, ac ipfis latuiff. Matribus. 
Si autem de tantáà judicii anticipationé conquettus eft Philo- 
fophus, quid nunc Literarum fortem non deflebimus? Nam 
unà cum feculis aeratéque hominum, iíth:z:c opinio ufque 
adeo inveteravit, ut qui eam ex animis revellere ftudet, is, 
ceu ve[anus, Anticyram relegetur. Sed haud inconfulti pro- 
cellofo huic pelago Nofmet commi(imus: en actuariam na-- 
vem noílram fcientes & experti regunt Argonautz. 3 Au- 
fcultent & perpendant, fidem Nobis abrogastes , fagacis Sta- 
giritz placita, quibus definité , diftinctéque deíignat , 2, 
Élxulwa z dexaluua tiec) y. wo) xara TES pe TOES x0óv86 , hoc 
eft, nafci feptimó nonu folám C9 decimó, fed £3. oftavó £9 nonó 
menfibus. Ac ne quis fcrupulofus vitilitigator autumet fefe 
Noftró commentó ludificari, ad fequelam orationis fedulus 


at- 


I Quàm operofum fit , rem prxjudicatam revocare. 
2 Arift. bifl. Anim. 7. cap. 4. 
3 Audoritates alie, Octimeftribus faventes. 


N- 


D à UC D. WIZXVIATLXO 


attendat, xo) yZe , addit Philofophus, vw éxrzufwa Cg uev y 
zi & Hoc ipfum tanti naturx rimatoris verbis & aliis 
fuffulciam, à, édiaalusm, we] Guronluos wo Gavesttuduum vylivovqui i) 
dixxulua s? qas. Fetus nafcuntur €9 72. C9 89. E9. 9. €2. 
ur plurimim decimó men[é. Subdam & expreffiora Edi&ta , qui- 
bus O&mellres vitze compotes fancivit, vw 48 éxmulwo as 
u£. Alyvflow. gj, &à Guloig "mimoie 0s GL ex popor aj yuvoti nec xad Qipsot 
Tt TORO, Pxdiog X; murs, 3, Yoesueva juvsqui (uv. xd» megorrada 
yíivemu, qui autem suen[é nafcuntur O&lavó , vivere , ac adolefces 
re in terrà ZEgypió poffunt , €2 quibufdam aliis in locis, ubi mue 
lieres fertiliores funt , multofgue fimul facilé ferunt , €9 pariunt, 
etiamfi mon[ivofi fiut. * Ubi notes velim, de menté Philofo- 
phi Octimef(tres. vità donandos effe ubivis gentium, fi fub 
conditionibus & causis, quz eofdem in terrà /Egyptó. vita- 
les reddunt, nati fint. At noftris in tra&ibus, co/f benigni- 
faté leti, quotquot ea fint conditiones & caufa , vigent 
cx omnes: vigebunt igitur & Octimeftres. Major patet his 
Verbis, 4j &» &íog 10mig,' quibus doceinur;. anguftis. /E- 
Eypti limitibus Octimeftrium. vitam. non. circunícribi , 
quafi inibi locorum ,. prerogativá- nulli cedeudá ,. ilis effet 
unicé vita conceffa. lbi etenim vivunt in vim caufarum 
mox prolatarum: at exdem: valentiffimz funt noftris in cli- 
matibus, quorum temperatura fertilis, parentumque robur 
ac temperies proba, fucculentuíque habitus vegctus, foecun- 
di energici principii ubertatem fubminiftrando ,. communi in 
vitalitatem nifü confpirant. Cui prater hzc, in medió aut 
propatuló. non eft, Noftrates mulieres evexQoese cuc , ad 
exatios men[es. uterum. commodó perferre, cüm. multas cernere 
5t, quz nihil damnofr in totá:geftioné. paffee ,. foetus. fuos 
aufpicató promant in lucem: ara) 3e Qéescí vt. 70hÀ. jadíue 
X6 Tíxr9ri, x&v Teex TO 0€, plurcs nogotió nulló €2 geffant C9 ex- 
cluduut partá unicó., snon[Irificó quali, feu vegasudae : mulier 

nam- 


t Non modo /Egyptios, fed: & alios.O&timeftres ;. vitales efle. 


OQ € vM SO RIS. 53 


namque, nufquam non. povozoxé ,. nec TOAVyo Qe y RO. oye 
Tóc O9 Tli) ueiw £a, multipara, [ed unipava [ecuudum. naturam 
ef. Ot&uneflribus autem. vitae ufuram- fpeciatim impertiri , 
ubivis terrarum oriantur przefatís conditionibus affecti fidem 
faciunt textui prolato annexa verba, quibus haud fimplici- 
ter dicit Philofophus; iv z2/3a uiv Sv (4v v& óxr4plue, fed 
fubjungit 42) 2«7250:59:w , quafi haec fatus cflet: In iftis pla- 
gis, Octzmef/res foetus, vitales non. duntaxat. eduntur, fed 
enutriuntur. & adoleícunt ,. ac ,. q4autiuz ad sesfem Ottavum 
attinet, viriles annos confequuntur. Hinc legere eft apud 
Plutarchum, zzites Ottimefires evafffe F'irosy/ moAMsg GuTu- 
plunaiue yefpgs dwpacs G apud Plinium, zrazflatitium in 
4Eg yptó.effe C9. octavó gigui , atque zn [taliá tales partus effe vi- 
tales, contra Prifcorum opiniones.. S1 in Italià, quidni & in 
Galliis, omnique coeló clementi, nec algidó , nec zfítuoíó? 
Sic Orientales illa. Dionyfíace , aut Strong yline mulieres, 24- 
(clepiadé teflé , fauftos O&imeftres enituntur.. Nolim ego fi- 
dum illum & luculentum eventum fabulofitaté elevaffe: mu- 
nus aiunt Naxiiss datum à materterà Bacchi, mna/£ o&avó, 
Lucinà Junoné fcilicet, cui dicata Naxos. 

Non defuére plures alii penitioris Naturz venerandi My- 
ftz , qui , «vó.ab omni, eidem veritati fecerint facra. In- 
jurius es quippe Tuos in Majores, fi ''ecum reputas, unó 
ilos oré, Mortem Oczmeftribus irroga(fe. * Comprobatur 
enim , Caecilium , vetufTiffgmum Comediograpbum , busauarum 
verum vel callentiff mum , haud infulfé, inconfideratéque men- 
íem. octavum, 2 Aenandró Comicó Poetá preteritum, non 
pratermifille, (ed genitalem agnovifle: Nec eum. temere à 
multorum opinionibus defciviffe, Marcus. Varro uti creda- 
mus facit; natn 77e25$ nonnunquam. o£/avó editum effe par- 
tum, Ícriptum reliquit. Ipfiffüomàque Gellii minüs vetu(tà 
staté, quibufdam duntaxat, uon omuibus, Rome degentibus , 

: abor- 


t. E veteribus, alios complures ,. O&ime(tribus patrocinari, 


M 3 


3 DU D: wa WX 


abortio vifa ef ,. menfis otlavi intempe[livitas. — OGimeftris 
ergo, jam olim zutzexeee, ambiguus, litigiofus, ac in conten- 
tioné pofitus, ancipitem Dots litem intulit, fed fuis tutori- 
bus acerrimis minimé caruit. Sic Cenforinus Euriphontem 
Gnidium ponit in medió caufzum OG imeflrium contra Epichar- 
mum acriter agentem. — Plinius ipfe, diffdium conciliaturus , 
inftanter, pugnaciterque ftat à partibus Ocimeflrium y ac ubi 
litem judicandam digeffit, memoratiffimó exempló, litigan-- 
tes judició abfolvit, Czfoniam proferens, ! Ca Principis 
confortem tori, quam Veftilia genitrix Ocfavó profperé enixa 
eft. Ita famofum ferunt Vincentium Pinellum, eruditionis 
omnuigene P'irum, unà cum Cornelià fororé gemellà, per- 
ruptis OGa«vó fuis circundantibus aquis, ad mundi primas o- 
ras feliciter appuliffe, eorum matré cum Latoná de epithe- 
tÓ Advwpcerozs , merito contendenté. Noviífimó pariter avó, 
dum Utbini ingens (uum de Oczmefiribus conderet Bonaven- 
tura volumen, tres Octavó natos fuperítites vidit. Pari in- 
ttantià notarunt, Cardinalem Sfondratum , ambófque filios 
ejus O&imefires , vitac fuze. ftadia plené emenfos effe.  Gra- 
viffimi quique haud fubleftze fidei Scriptores innumera O&i- 
meftria exempla adamantinó fcalpró pofteris animis infcul- 
píére. Sed fattidioíà forem prolixitaté tzdiofus, illis fi undi- 
que corrasis mea intumeret JDiatriba  Experientià enim No- 
bis ducé, & normz vicé, omniíve demonftrationis initió, 
ifthec é millenis pauca inconcuffé ftabilient fecuram Ocizze- 
fires vivere vitam. Immo, hàác vitalitaté beatos eofdem, 
fufceptam provinciam abundanter impleturi , de menté Di&tato« 
ris fummi * mox pronuntiabimus confidenter , frendeant. licit 
álii, hunc ubi luculentum Auctorem, cüm Majores fuos, 
tum cozvos, de foetuum exclufioné in quadruplicem pha- 
langem directos commonftrantem adducemus. Prius autem, 

quà 


I Experientiá rerum magiítrà , OCimeftres effe vivaces. 
2 Quid nobis exequendum fuperfit, | 


O*NUMY STRIS s 


quà Sparta C2 completior , C9 ornatior fit , ex intimioribus Phi- 
lofophiz penetralibus variantis humani partüs palmaris eruen- 
da cauía, adverfaque doGtrinz , quas fuemur , argumenta 
ventilanda, ut Galenicos demum, coronidem impofituri, hàc 
de lité fcifcitemur Manes. 

' (Tempora humanz partionis effe varia, fuprà quidem € 
Prifcorum monumentis probavimus; íed tantze eorum varie- 
tatis genuinam caufam haud rimati fumus. Libet nunc rem 
tentare; & multà curáà , multaque cogitationé eruere; forfan 
enim perícrutando comperiemus, & vclut ex abditiffimis la- 
tebris in lucem proferemus. Cur ergo brutarum animantium 
pra finita eft regularifque pariendi periodus, quz nec decur- 
tatur, Ziff 7orbos?, wel illatá ví, nec protollitur? At mu- 
lerum partus variant à principió intrinfecó, nec morbidó 
nec violentó. * An dicemus, bruta periodicis, annmverfariif- 
que amorum incentivis & igmculis concitari & incendi ,ad- 
coque pactis legibus parere; hominem vero, nec prafinito, 
nec annuatim, fed indefinité totiüfque ann? decurfü lafci- 
viz ftimulatum eeftró, diffolutam & intempeftivam Vene- 
rem exercére, illoque fuó concubitü intempefló & inoppor- 
tunó naíciturz fibi prolis, a/ieguin prellitutas, ftatàfgque, pe- 
riodos accelerare , infantémque praematuré evocare, ceu fru« 
&um ex arbore ante plenam , confummatamque maturitatem 
decerperet ? 

Verüm enim vero ,uti fatemur foetis brutarum animantium 
foeminis venereos ignes extingui, folàmque mulierem, zgra- 
vidatam licét , maris non modo patientem, fed & (a piüs ap- 
petentem effe: fic & inficiamur maritos effe plures adcó fa- 
laces, ut Veneré nimis petulcá, proli fuz ofüciant; nega- 

mus 


I Abítrufam, variantis humani partüs caufam, acri mentis 
obtutü indagandam effe. 


2 An frequens & petulans coitus, partum acceleret, vel mo- 
retur, 


96 CUpDboyYTYvASXS 


mus pariter, pragnantes omnes propudiofas & libidinofas 
effe: adeoque petulans ifta Venus & procax , paucorum dun- 
taxat, 40n verü omnium, partuum terminos intertuibare po- 
tis erit; nam quoties Venus plüs juftó non laícivit, plenio- 
rem alimoniam uterinas ad partes allicit & foetum uberiüsnu- 
trit, imó & recreat, nedum ipfi officit. Sed demus, Ve- 
nerem laícivam, atque protervam partionis tempora permu- 
tare; an illico, ea perinde remorabitur atque accelerabit ? 
Minimé gentium, nam ubi coitüeffreni & immodeftó fum- 
mà uterus dulcediné delinitur, partio exinde quidem ante- 
vertitur, fed eam ideo retardari plané implicat. Quó enim 
paéó, quefierim, partus ille, qui feptimó, vel octavo , vel 
nonó meníé, carceris fui fores perrupturus effet, jam ob vi- 
rilem, in finum pudoris jactatam hattam, ulteriori cuftodiá 
coercerctur, quafi hoc intrufó veretró magis ac magis com- 
pelleretur atque compingeretur? Quin imo, mutoné petul- 
có fuis de fedibus dimovebitur, eripietürque.  INimió fi- 
quidem partium genitalium titillatü, multique feminis fpiri- 
tibus turgid! effufione, utero gravidato & conniventi vis in- 
fertur, blanda licét ea fic atque voluptuofa; fpiritus enim 
Ípermatici maximé funt ignez naturz coníortes, adeoque 
& petulci, ac impetum quoquoveríum facientes, ut per in- 
timiorcs uteri receffus liberé commeent atque remeent ; proin- 
déque uter orificium internum, ar£i prizs coufiricum, ve- 
cludunt, totàmque molem uterinam agitant & quatiunt ; ac 
confequenter foetum ipfi innatum, cez terre plantam innutri- 
iam, commovent, & concutiunt, & à foló fuó natali revel- 
lunt, eradicantque, ac in hominum lucem evocant. At 
taliter obtingens partio, omnino anticipata & violenta cen- 
fenda, nec ullatenus naturalis reputanda: Vis enim foetui il- 
lata eft, licét foeta ipfa mirá voluptaté fuerit affecta.  Tan- 


to autem damno quandantenus obviam ituri ' Arabum Me- 
[ di- 


I Án gravida, à coitu arcenda ? 


OMCADW OMNE SCT ROI S. 97 


üicorum Antiftites, reícriptis fuis gravidam à coitü fummo- 
vebant. Sed quorfum tales fanxére leges? nam ut matrimo- 
nium caftum nec frznó, nec regulà eget; fic ubi petulans 
eft libidinis intemperies & effraenata luxuria, nec patitur le- 
gem, nec habenas audit. 

Si mulieribus etenim, qua Venceris calcitratü inftigantur, 
impellunturque, praecipitur ut abítinenter caftéque cum ma- 
ritis concubent , ez venereis aculeis compunctz ,. & calcari- 
bus quafi ftimulatz, ceu furiis agitate £9 compul[z , ardentiüs 
feruntur in vetitum , concitatiulque in Venerem totz ruunt. 
Sed rurfus , quorfum ifta fanctio? nihil fiquidem ad eas atti- 
net, qua mox à conceptü, aut viduz fiunt, aut maritos 
babent, chronicam in zgritudinem delapíos, proindéque 
effoetos & invalidos, lu&zeque venereze prorfus impares. 1ft- 
hzc ergo finamus "Turcis dantaxat mulieribus, qux totó. 
graviditaris decurfü, à coitu abfterrentur, nec ideo tamen, 
noftratibus mulieribus, (gue morem iflum urcicum , ceu uefa- 
flum diris devovent) feriüs pariunt. Modicus enim coitus, uf 
notavimus, nec fatui, nec fete ullum detrimentum affert ; 
quin é diverfo, pleniüs illum alit & roborat ; 222c veró moc- 
rentem recreat, morofamque demulcet. 

' Án ergo varia dixeris humani partus tempora , ob inglu- 
viem & iníatiabilitatem mulierum? Scd, 27420, quota quz- 
que eft perinde omnivora ac omnivola, qua: dapes quaerat, 
quibus aut expletum aut fafliditum ftomachum vel laceffat, 
vel erigat ? Quin imo, picantes plerzeque cibos vel optimos, 
primoribus labris vix attingunt. Sed demus aliquampiam 
omnigenüm eduliorum inexaturabilem gurgitem efle; an 
continuo, ifthzec ejus voracitas ad geftationem in decimum, 
vel undecimum. menfem prorogandam, quidpiam conferet? 
Quin potius eam accelerabit; haud fecus ac enim oleó ni- 
mió lucerna, aut nimiá lignorum ftrué ignis, fuffocantur, 


fic 


r Anprxgnantium gula, partüs tempora mutet? 


93 Cs da dM V IASEE 


fic foetus, ingeftorum nimictaté vel in ipfó fuo promptuarió 
obruitaür, opprimitürque. 

Iftis itaque valére juffis, rem. totam altiori indagine fcru- 
temur, & abítrufioris naturae receffus rimemur, ut rem i- 
pfam (1 non affequamur , odoremur faltem , & aliis detegamus, 
En étriticó , quod foenerató terra gremio HS EUIU, aliud citiüs 
creícit: "hen feriusadolefcit: aliud enim eft trimeftre,aliud veró 
hybernum. Sic humanum genitale fperma aut temporiüs prove- 
nit , aut tardiüs foboleícit, unde a1ios meníé ieptimó,, alios oCta- 
vó, E ufque ad initia decimi ,undecimique gignizotat Plinius, 
memorata Vefítili: ufus exempló, Herditii ac poffeà Pompo- 
nii atque Ovfitiy conjugis, qua (eptimó primüm peperit, fub- 
inde undecimó , rurfus feptimó, tandem OZavó, partusau- 
fpicatos, qui in viros adolevére. Ratum autem Nobis eft 
Solé incertó hominem nafci,rationé varic atque variae tem- 
periei, quam à cujufque individui temperamentó peculiari 
talem vel talem fortitur femen ; prodit namque multifarié 
fic affectum atque determinatum ut feriüs, aut citiüs in | pro- 
lem vitalem matureífcat. Hiec autem in "Homines quàm in 
brutis, magis anceps eft, ob enormem & exlegem vitae mo- 
dum, & immoderatum omnigenüm dapüm edulium, alià 
arque aliá czclaturà fperma. fignantem , pro cujus varió cha- 

ri&eré varium Natura facit, & tenore diffonó abítrufum 
iuum formationis exequitur opus. * Hinc embryonum alii 
cito finguntur, citó moventur, citó pariuntur, dum alii, 
languidit ius figurantur ,ignaviuüs fefe volurant Ííceriüfqueerum- 
punt in lucem. ? Igitur maturitas. fatidanientalis 'eft caufa 
partás naturalis & vitalis: At partus O&imeflris maturus eft: 
Ergo partus Ocimefiris naturalis & vitalis... Major, preter 
&llaia, ex 1píà definitioné. parifis cvincenda; perfeuti quippe 
e 


1 Rationes O&timeftribus fuffragantes. 


2 Maturitatem perfectionemque, caufas effe palmares virali- 
&atis foetuum, 


OC UU PM ES RIS 09 


. eff £2. maturi fetis editio five, fetás eff in utero geniti, atque 
jam ab[oluti, íeu maturi, à matrice emiffo. Minor ex allaus 
de feminis naturá variá, fatis fupérque patefcit, moxque con- 
fpectiüs elucefcet. Perfeétio fiquidem in partü & maturitas, 
vitam neceffario inferunt ; immo unicum complementum fum- 
mus Hygez Parens cauiam afferit effe vitalitatis, quà beatur 
Septimeltris, ' n, inquit , uevtx d mavlov , avzrep X, vw' miAeóu- 
TX MéTéx d, xd) pue aCaymiueva: Ouid omnia fit ille confecu- 
145, que fetibus infunt vel perfcBiffmis, ac maxim vitalibus. 
Quocirca rerum inter fe pugnantium eft confli&tio, ftatuere 
nobifcum , men(is O&avi foeturam perfectam effe atque fna- 
turam, fed abortivam ac minimé vitalem; partui enim per- 
inde adverfatur abortus, ac mors vitz, omnifque imperfe- 
Cio, aut immaturitas zqué necis caufz putandz, arque iis 
oppofita vitz fontes cenlendi; fiquidem partus, s/ partus, 
idcircó tantüm à naturá formatur , fovetur , & completur, ut 
completus & perfectus, quantim in fe eff, wmw0dÓ extrin- 
feci mibil probibeat ,| oriatur ad vitam , & a&ü vivat & 
adolefcat, vivere faltem & adolefcere queat. Perfecti enim, 
editique foetüs propria actio, eft ipfum vivere. — At foetus, 
Ociavo. completus excluditur , 6 crexexeutvO- 5a ó may(O- 
x2 GorpmQéue, dvocze 2jalemeAexde, souci, Tk M, mao GN Td 
£euTS MeciO9i, carnofus, atque fuam cra[ftudinem. babens opi- 
quam atque [alubresi , omnibu(que fuis praeditus membris , C9 o- 
su velut armaturá fua infivucliffinus , fuàmque evy«esav feu 
qwAenyovía , QUam seAebóTTE , TX , TxyUTyTE X, qiAc on 
vocitant, plené na&us. Corpore enim folidó eft, plenó, 
fucculentó, abfolutó, fymmetroque, imó mAeorZre 2, iq- 
poravo , perfe&ti[/7mo atque vobufli/f/mo , ut dixit divinus Senex. 
Quidni igitur vitalis? Natura quippe, vibil fruflra facit: f 
itaque hominem feptimó & Ocavo perficere valeat, cur illius 
edi- 

I Septimeftres virales effe, in. vim perfectionis quam adepti 


funt: Ergo & Octimeftres fore vitales, quia non modo perinde 
«ompleti , fed & maturiores. 
N22 


I0O €. D.2 V MM AU 


editionem in longiores diftrahet moras; curve conceptunv 
fuum , jampridem [uis uumeris abfolutum , non egeret Offavo, 
fed tenebricoíó carceré-infontem- anguífté coercebit loró re- 
vinctum? Quin zquiüs ille, 2Jg «bw. vexeioaw teyeru n9) uc- 
qua AM lw yjsqaw oe dx uv aw $avTE "9, Avequi Vago x8 decus, 
propter fuum complementum , ac fuam perfe&ionem abfolutifimam 
ex uterinis demigrat locellis , C9. fefe latebris illis C2. cuftodia fub- 
ducit, atque fic 
Colla jugo erumpit, abruptaque lora relinquit : 

Foeta inter hzc /22s partes tenens, ipfum, ceu gravans 
üttüc onus, excutere geítity ambóque luminaria majora, fuis 
viribus maturatum. eum accelerant O&zasvo, evocantque vitá 
donatum. Sic, Gratis hifce tribus, votis iisdem concordi- 
ter afpirantibus, felix enafcitur ,- atque oras in luminis. exit. 
Nequaquam igitur exclufio-ifthaéc Ocavo aberratio eft, aut: 
hallucinatio naturz male moratz, fed laudabiliter ftatoque 
momentó agentis opus; ubi namque foetü pleniori atque 
maturó, ? ceu graviorí farciua matrix oneratur , fuum laxat 
crificium internum , aztea quam artlif/me couclufum , votifque 
nervis infürgit ad expulfionem hofpitantis puelli; nec uterus 
modo, fed & membranx, pleniflima calcitrofi foetus matu- 
ritate diftentz , hiant, crepantque, ///guarum ritu maturio-- 
vi femine ingenito debifczentium.  Foetus imprimis, qui in dies 
invalefcit, maturaturque ,. pelliculas iftas,. quibus imvolvitur , 
calcitratu dirumpit, & in uterinam cervicem fefe devolvit. 
Hinc, & foetu trudenté, & appellentium aquarum alluvio- 
ne, expleta quafi & naufeabunda vulva patelcit, foetumque 
O&avo explodit, inoffenfo prorfus. regularis INaturz ductu. 
Quem etenim y. azzico prius complexu, foetum continebat ute- 
rus, eundem nunc, ceu moleflum bofpitem , ejicit, partim 


quoniam plenius diftendi recufat ; partim quia pondus fupra: 
vires. 


I Partus caufz. 
2 Partus quo pacto fiat 2 


EESUPTESTRIS 3c 


vires continentis effe coepit; partim denique ob moríus & 
incentiva tum calcitratu valido, tum aquis, diutina mora 

acriuículis, mordacibufque. | 
' [llo negotio confe&to , peroremus tandem, OZ;zeffri 
zeque recte ac Septimeftri & Nonimeftri, fua effe przfixa, 
conílitutaque tempora ; nec inepte inferamus eum excludi, 
vel ante diem Nonimettris, vel à die * Septimeftris; fed prze- 
flituta die, limitataque periodo prodire; praefertim, cum 
fit confümmatior, atque nervolior ipfo Septimeftri, upote 
altero meníe provettior: INam quandiu moratur in utero, in 
eodem tamdiu nervos contrahit, ifthzecque ejus mora fatis 
fuperque determinata eft ut ei robur conflet. At O&imeffris 
ducentorum quadraginta dierum diutius inhafit in natali folo , 
diutiufque nutritioni fuitaddi&tus,? (quatuor enim feptimanis, bi- 
"is cum diebus , ternas Septimellris bebdomadum decurias tranfcen- 
dit ?) Majus igitur , confammatiufque robur na&us eft , validior 
€rgo,ac potiori vita donatus, INam , /uxta Logicorum Maximas , 
fi quod minus videtur effe , eft , id quod magis videtur effe yerit: 
AtSeptimeftris minus videtur effe poffe vitalis, attamen vitalis 
eft. Ergo Ocizieflris vitalis erit, idque ob rationem fuper- 
am , Dictatoris reícripto fulciendam , 7e, eue lese logueutes 
erube/caMus y. mroudiov. Gy vy poicpiaiy Coeby y. éyspoirbs MANY yis 
mus, puellus siagis ac smagis roboratur , quandiu nidulatur €9 ale- 
Jcit in utero, Qui enim aliter fieret, cum inibi, tepido in 
nido degat, nurritioni totus incumbens; atà pleniori nutri- 
catione majus fano robur. * O&meflris igitur vegetior eft, 
torofiorque ipfo Septimeftri, folidioribus enim , compactio- 
ribus, ac ulterius formatis eft artubus, caloremve natura fua. 
inten- 


I Octimeftrem , fuà periodó nafci, 

2 Odimeftrem habendum effe, magis vitalem quàm feptime- 
ftrem. 

3 Reclamante licét Conciliatore, differ. 49 

4 Sano, dixi, impura enim corpora, quó- plus mutriveris , eó mapis 


lefevis. 
N 3 


102 CoD. MW LEM AG 


intenfiorem & extenfiorem habet. Minoribus tandem , à 
perfe&iore & magis ordinaria pariendi periodo, sono fcilicet 
menfe , parafangis diftat. Medius denique, Sepumeftrem in- 
ter & Nonimeitrem ,aliofve provectioris evi ,longe confum- 
matos atque v;ivaces, conítituitur. Eorum igitur cum per- 
fc&ionis, tum vitz pleniffime confors; Natura enim , non 
tranfit, citra grande offeudicalum, de extremo ad extremum, 
abfque medio corum participe, £a y&e dc Egroemv x née lp 
Qorépuv , a$ puevmz0, quod enim intermedium efl , utriufque parti- 
ceps ef? extremi.  Quafierim lubens, à quo principio, quz 
feptimeftri innata eft vitalitas, ceflet Oclavo, qua nono red- 
integretur atque refurgat ? Quid pacatz iftius vitae curfum 
abrumpat , ac tantam necis caufam irrevocabilem interponat? 
An ex improvifo, inaufpicatoque, ipfis incautis, fuique ni- 
mium fecuris, vitz filum refciffura , nvidiofe ingruit Atropos? 
. Hoc incongruo minime dato, non cít, ' quod clumbem, 
effaetumque, ab incondito; irritoque, egreffum quaritan- 
do, feptimi motu, eum obtrudant. Tria enim, que minime 
fatemur , fupponunt. Primo, foetum omnem feptimo inor- 
dinatius fefe exagitare: Secundo, moveri tunc ad exitum fi- 
bi parandum : Tertio denique, commotione tanta dcbilitari 


in tantum , ut feminex & morti citimus, cam reapíe incur- 
rat. 


PARS A TER A 


Que fünis articulis concluditur. 


jd quee modo prolatam adveríariorum hypothefin, 
ceu diretlam in Ostimeflres aciem , rationibus inviétiffi- 
mis 


Y O8mefirium vilitate, validiffime ftabilita, obje&iones re- 
fellendz veniunt. 


Ot XENMES'TRIS e 


mis debellat; triplicemque mantiffam adnexam habet, quz, 
copiarum adin[tar auxiliarum , fuperttites, fed palantes, hoftes 
veritatis imperio etiamnum fubjugat. 

2. Pythagoricos numeros calculat, & eos nullo loco, nu- 
meroque habendos cffe docet. — 

3. Aftrologica argumenta diluit, fuoque de folio chimz- 
rico Saturnum deturbat , atque in exilium aeternum rele- 

at. 

4. Prifcos Medicinz Proceres, quadruplicem in fenten- 
tiam de terminis formationis, motus, & partus faetuum di- 
ftra&os, catervatim digerit ; fimuique Hippocratis famofiffi- 
mam illam «lw E'xdecw, à tot male Grecis Auctoribus infama- 
:45m, genuino fuo fenfui reftituit; Duplex praterea, Sabi- 
ni, pervetufli Medici, tuper ea Sophifma ditfolvit, 

$. Hippocratem, t. duplici ratione, in eo ipío excufare 
tentat , in quo & illum accuíat , quod fcilicet à partibus OZ- 
meflrium , quorum tutorem amantiffimum fe geffiffe debuiffet, 
deflexerit. 2. Galenum, de O£timefiribus licet. per tran[ennamm 
locutum , noftras in partcs pellicit. 

6. 'Tandem , Oczimeffres foetus vitales effe acriter quidem 
propugnat, verum, nonimeftribus prarogativam cedit: ac 
demum, Oéczefires dirimit in eos, qui nutu fuo ex uteri la- 
tebris in apertam lucem erumpunt; X eos, qui caufa qua- 
piam, vim ipfis inferente na(cuntur. Priores felices & fau- 
Íftos autumat; alios vero, infortunatos & inaufpicatos repu- 
tat; illincque tandem perorat: Ozmem marte fuo mafcentem 
Octimettrem cffe vitalem. 


ARTICULUS PRIMUS. 


RS Sennertus gravidarum teftimonium inclamat, certior 
ut fiat, Embryonico de motu ; nulla enim potiori dit- 
quifitione id affequi datur. Ipfa igitur utero gerentes, rc- 
rum, quz & in fuis geruntur pracordiis, & acrem oculo- 

rum 


IO4 EA $XoM OIM EM 


rum obtutum effugiunt, fidiffime Nobis fint internuntize - 
' Percunctemur omnes ad unam, idejubebit nulla foetum 
fuum incompofitius motitari feptimo, quam rcliqua, à e- 
dia gellatione , temporis intercapedine. Sed fi is motus tan- 
tus eft, foetum ut enecet, qui obtingit, matres ipfas ut la- 
teat, Nobiíque ftantes ex adverfo, 1d fecreti norint unici? 
Annon Chimzricis Nos illudere ftudent ? Nam femel ac foe- 
tus compagem fuam completam tertio, vel quarto menfe 
valentiorem adeptus eft, movetur & calcitrat, juxta robur 
quod. nancifcitur. Hinc prout placide, aut irrequieté fuis 
in clau(tris degit, fic hac & 1llac fefe provolvit, atque volu- 
tat, membra quoquoveríum impellens , corpus contorquens; 
íefe infle&tens, gyrans atque regyrans, undofo fuo fubíter- 
niculo innatans, umbilicalem ad funem alligatus, quo, cez 
loro aut babenis, duCtus, z« equorum quafi domitus paleftra, 
fubfilit frequens , fuique alias crebrioris , alias infolentioris;alias 
remiffioris; alias vehementioris; figna dat calcitrofus. Aliquem 
itaque motum feptimo fieri ultro cedimus, fed eum feptimo 
addictum & peculiare. conamen cfle ad egreffum conftanter 
infidiamur. ? Cur etenim, qui natura vel OZimef/ris, vel 
Nonimettris eft, definitum fibi tempus praverteret, fpoi- 
teque fua, & nutu fuo, exitum feptimo tentaret, in idque 
valentiffime colluctaretur? Suo namque fi excidit conatu, 
magnis excidit aufis , & fruftraneam egreffionem aggreffus eft, 
ejufque rectrix Natura, eue confilio quafi ducitur , laboravit 
incaffum. $i vero prodit in lucem, moriturus illico prodit, 
utpote infra maturitatem ortus. Ejus igitur ab utero fecef- 
fio, à naturz tramite deviaret, ac coníequenter, JNargra 
preter Naturam ageret , quod contradi&tum evidens involvit. 
Dixerim aliter, fi feptimo movetur, aut maturus aut im- 
maturus movetur; fi maturus, indubie exit feptimeftris & 

vita- 


1 Hypothefeos confutatio. 
2, Secunda fuppofitionis infradtio. 


OC TM E SIT ROIS — 


sitalis: fruftra fiquidem , immó noxié , maturatum eum, exi- 
tü interdiceret Natura, aufpicatum ejus, nonum in menfem 
'protollens adventum. $1 immaturus , :cur, Zezzóü inflem, na- 
tura movet, cürve eum €jicere nititur, quem femel admif- 
fum, finü debet diuturniori fovére. Iniqua foret noverca fi 
cum faetibus fuis praematuré, & prapofteré fic ageret. An- 
non infuper rari funt Septimeftres ? Septimó igitur, raren- 
ter exitum tentant; abhorret enim moderatrix Natura finé 
fruflrari toties. Si rari exitum tentant, pauci ergo perituri 
íunt Ocmefires , cüm pauci hanc fecum necis fuz: caufam 
circumferant effoetas fcilicet vires atque profufas, in cona- 
mine illó cafló , 2od fiugunt. Conficiamus ergo, feptimi mo- 
tum, minimé defle&tere ab alterius temporis intermedii mo- 
tü, totiüs enim geftationis decurfü, 4; retuli , fuis motibus 
infans jaétatur in horas, modó pleniüs atque tumidiüs; mo- 
dó compreffiüs atque fummiffiüs. ' At tantüm abeft, ut eó 
enervetur motü , 4ui conver/io levis efh , C9 iibratio quafi fetás 
ab umbilitó pendentis, ut econtrarió, puellum omnem , jam 
valentem , atque vividum., plenéque formatum viribus au- 
geat & confirmet, nam oferatio potentie perfetliva efl.  Tgi- 
tur, ubi primüm fcetui motus aliqualis conceffus eft, fingu- 
ls-non modo menfibus, fed & hebdomadis, atque diebus, 
& horis, movetur foetus; atque adeó motü fuó, quam na- 
&us eft motivam perficit potentiam , eandémque iteratis acti- 
bus roborat, & habitum inde vegetiorem contrahit, ad ul- 
teriorem , nervofiorémque motum, 5 j3 xarie xegrovd y su0- 
tus quippe roborat , ut penitiffimus cryptica Naturz fcrutator 
Galenus. P/atoné de&us, Di&tatorió placitó fancivit. Sed, 
grevogativá non nifi de Turis redundantid cedendá, demus foc- 
tum omnem motü feptimi in aliqualem incurrere calamita- 
tem, & remporé egére ut recreetur, an idcirco hzc noxa, 
ufque adeó infefta & damnofa erit, ut omnes ex zquo peri- 

mat? 


1 Tertii fuppofiti reprobatie. 


O 


106 qc ax xA 


mat? Nónne quifpiam vivacior ceteris ifthzc impendentia 
fibi damna declinaturus eft, viré(que citius refumturus, at- 
que O&lavó meníé vividioré, ac fpontaneó nifü, viam fibi 
hanc in afpeGabilem hominum lucem ftraturus eft? Infuper 
his, motus etfi quietem expofcat an continuó quadraginta 
dies exiguntur ad vires refocillandas ? Undenam 4242/2, hunc 
przcifé numerum expifcati funt? An ex abyffis mytticze Na- 
turz reverfi, tantas in moras, libaminé nulió decurtandas, 
cum eà pacti funt? An piaculum erit foetui , z0niff snorté pi- 
andum , hos quadraginta dies moiboíos non explére ,fed mor- 
bó iló fuá, ceu perperacutó ceu peracutó,, ceu fimpliciter, 
acutó, conteflim defungi, ac, vel ineunté vel medió, vel 
exeunté Ocfavó, vitalitaté ac roboré plenum fefe pellere in 
lucem ? Nonne ex ipfomet Hippocrate; :de kóc numeró 
dierum :morbidorum ambigitur, o£ 4Ae 73 pRev, coi E fov 
movici , alii eum magis, alii vero minis laborant , atque fic alii 
ferias , alii autem cztizs reficiuntur..— Rurfus, quadragenarió 
fi egent integró vires collapfas ut reftituant, vel eos penitüs 
feriari neceflum eft, & tandiu quiefcere, ac immotos effe, 
quandiu hac 
Dulcia follicite , gellabunt pignora matres, 

quod experientiz diffonum eft ; aut fi moveantur denuó, cüm 
in dies fingulos validioribus creantur motibus, :confequens 
erit , ut vel hifce identidem ingruentibus:damnis obruti fuc- 
cumbant, vel novos eternüm quadraginta dies.ad fui redin- 
tegrationem exigant. 

.' His:auctarium-adjiciam , omnesSeptimeftres debére peri- 
mi, quia Ipfis attritis ac feminecibus, s£ aut, novus ac- 
cefhit labor, partus nempe, cui ferendo impares occumbent : 
Prior! enim £uà .calamitaté .egerrimé depulíá, igraviori hác 
infurgenté , .nulló negotió:delendi venirent. — Aliis falfo fup- 
ponunt motum mente feptimo, uíque:.adeo foetum enervare, 

ut 


x Prima mantiffa, 


O OCOAI M E/S 'E.R T S. Io7 


ut totó egeat quadragenario folé, fuas vires ut refumat, fibí- 
que ipfe robur conflet aliquod, quó. partüs labores fuftiné:e 
valeat. 2 

: Aliud eft & tante molis fuprapondium , foeminis ? ma- 
ves citis movéri , citique formari ; Kuéeru moto vo deer 5 z 
zgérov miyvvmu , vel cum Philofopho., 5:vulixd sor. £i nvocuc- 
va, qw djieva Gv OuAewY , Cu iv 33 wAtow xtv 2jaxejvevos v0 
S/Av vod azjevQe. — Mobiliffimi funt majculi fetus pre femieis , 
Jegnior eff quippe delineatio, atque. fecretio, conformatiógue femi- 
mea, quàm ma[cula. | At foewella complures, inivió noni, 
vitales pariuntur; multi igitur mares, exeunté Ocfevó, vel 
nonó appetenté orientes, vità potientur. Nam, cüm ex 
adductó locó, motus foeminze tardior fit maris motü , dies 
circiter fex, & fi tempus partüs, fit triplum temporis mo- 
tüs, & femina naícatur vel ineunté, vel medió nonó vita 
longzvz, quidni pariter & zzas longcevus Ocfavó. naíciturus 
cio?" 

* Adverte tandem, fummum Hipp. omnes ab illó feptim: 
motü malé affici minimé cenfuiffe; nam, quicunque xgro- 
tar, jmguit, P xam vu! iqrov. &murod voctd y pro virium cegrotat 
moduló. Ergo, qui neutiquam zegrotarunt feptimó, victuri 
funt Ocimefires.  Victurus eft & qui zegrotavit, 7 là us eQi- 
dpa vosWew , fi graviter non &grotavtt fic namque morbó fuó 
confeftim depulíó ,integrà virtuté , ibi radicali , vivaciflimus 
| prodibit Ocasó. 

-$ Labefactatis, dirutifque fingularibus fundamentis illis, 
reli- 


I Secundum additamentum. 

à Hipp. de Nat. pueri. 

3. De Generat. Animal, lib, 4. cap. 6. ubi bina bec loca, que conjunxi, 
legere eft. 

4 Epid. 6. fe&. 8. partit. 8. 

$ Tertium VriAtTECY. 

6 Lib, egi yo. 

4 Ex lib. ai tzrupxy2, 

9 Duám generüm alii errores refellendi. 


O 2 


roS E UHX SWSTSW LADO 

reliqua, ex fe jam ruinofa, collabi neceffum eft. Pythago-- 
ricorum quippe & Attronomorum rationes, ab ipfismet ini- 
quioribus in OZzefires Judicibus explofz funt, nec eft.quod; 
in.iis fugillandis fufi fimus. 


ARTICULUS SECUNDUS. 


" ; A fané permira, foetum numeris ita addi&um effe ,. 
ut fatis concedat naícens Zié O&aaí ultimá , 1ta ut in- 
veríó Senecá, son primus dies, fed ultimus det extremum, no- 
nhautem primà victurus egrediatur: Perbellé enim inquiunt; 
at non probant , meníem incipientem ,. aut etiam aA Aduvor , : 
?. necdum confcétum , fed affectum , cenferi completum. At. 
dicant fidé optimà , quid tantula morula. beneficii foetui con- 
tulerit? Egregia lane;diecula,. a/bó sotauda lapiiló, quz fic 
vitam imperuat! Si numerorum rationem fubducere lubet ,. 
imparem unicé numerum in deliciis à Naturá haberi, intre-. 
idà- fronté reluctabimur: nam /adezté naturá par impar , «e- 
aa(4ew d Quaws;, hocque wemacpz gaudenté , omni dié;. 
zqué pari. ac impa:i, felices obtingunt € crifes & partus. Id 
fidus rerum eventus 1is luculenter commonf(trat ,. qui nec fa- 
bulis, nec dictis aliorum circumveniuntur. Quem Pythago-- 
rcorum fugit , /exió , qui tyrannus eff multos judicans vel ad fa» 
lutem , vel ad mortem , haud infolentes effe crifes? Quem rur- 
fus latet, decimeftres partus longé fuetos effe? Pro fuper- 
pondió namqué, fi numerorum vim ullam cxpendamus, nus 
merus decem, praccllenti nobilitaté cateris excellit, hunc 
quoniam numerando femel adeptis , non datur plus ultrà, ni- 
fi ad monadem denuo referamur, quz sonas duplicata, tri- 
plicatáve per deua, vagatur in immenfum. Verüm, ne vel 
latum. 


1 Pythagorei brevibus confutantur. 
?. Hanc locutionem fumfi ex. A. Gellio Noct. 4ttic. 3. cap. 16. 
Malé ergo fciolus quidam, in hxc verba invectus eft , quafi malé 


latina & Cimmeriis tenebris eflenr obícuriora, 


OG NRBEM ESTRIfS. 109: 


làtum unguem à numeró recedamus Oo, nónne is quatenus 

eft-quantiras difcreta, prorfus otiatur, vi penitüs orbus; auc 
fi quà energià pollet, cà pollet ob perfectionem, quam in- 

tra fe includit, utpote conftans unitaré; & numeró feptem, 

proindéque Pythagoricis ad 7//itiam dicitur: Primus enin 
omnium, folvitur 1n numeros pariter pares, hoc eft, in bi- 

na quaterna , fingulíque quaterniones rurfus bipartitó. fcin- 
duntur in bis bina. Binis igitur quadratis cubis, inconcufíà 
ftabilitaté. ftantibus, folidé conftat; quatuórque fimpliciffi- 

mis numeris combinatur , quater fcilicet duobus; qui duplum 

quaternarium conficientes , numerum pariunt Oco, Naturz 

gratum atque tritum. | ÁÀn non tandem, Oc/ozi suenfes fola-- 
Yes, numerum feptem, quater ac trigefies, £gis cum dicbus, . 
includunt , ac binos anni terminos explent? Quz dichoto- 
mia eburneó ftyló notanda eft. 


AR'TTICUEUS 'T'ERTIUS: 


r qp exibilandique & infulfi Aftronomi, cumr 
4. fui Saturni imperió , O&meflribus imprimis, malé omi- 
nofó. Demus gratuiti, regnanté Saturnó, nullum prorfus 
malevolum ejus aípectum elu&ari. Igitur, ubi alius Erro , 
& conceptui & nativitati dominabitur, nulli in vim fideris 
Veneficí atque ic&oax , O&timeflres licét, iftud fatale dominium: 
fubituri funt. Ac alii fex Errones fuis ficut ordinibus regunt, 
fic & beant fub (e natos ; O&tzze/fres ergo , qui fub iis nafcen- 
tur, vitze delicias carpent fecuri. Preterea, cüm ii fint fex, 
omnes z243oycvoi genitores, pra uno faturno wa«doxmvo infanti- 
cidá , neceffarió deducitur , exies plures Octizzeffres , fatófunc&tis- 
fuperftites fore, quàm qui fato concedant. Immó, longé plures; 
quàm fexies ,tuti fupererunt, nam reliqui Planeta cüm fint ma- 
gis benefici , magifque prolificripfó Saturno, indé contingit ut - 
plu- 


1 Aftrologi nafó fufpenduntur: 


O3 


Ic C. Ix»5»vRVAX 


plurimi € concipiantur ;, & pariantur OZmef'res , fub ipfis fin» 

zulis genitalibus , quàm fub. unó trucidatoré Saturnó. Sed rur- 
us, nónne abfurdum aítruunt Saturni. dominium. in omnes 
conceptus , inque natos omnes Ocavó ? Suppono Zppian. 
concipi hodiernà hác aurorà fub Saturnó ; Cal/am pariter au- 
rorà concipi craftinà , dominatum eódem tenenté Saturnó; 
an qui deinceps centepbi, & in infinitum milleni, menfibus 
proximis concipientur , fatali fübjacebunt Saturno? Quan- 
donam igitur alii Planeta tenebunt. imperium? Quafi vero, 
| pre Luminaribus magnis , mereretur ille fceleftus , fummó 
' imperió potiri, czeterique Errones, omnzes ad unum, de coe- 
ló quafi dedu&i, nihil aliud quàm Saturni folium fufpiciant, 
ac fupremum veluti Numen adorent? Anqui formantur pun- 
G6 temporis eodem , eodem propterea temporis excluduntur 
momentó ? An non ubi fexcenti univeríó terrarum in orbe, 
temporis hóc minutó pariuntur, cx ipfis alii funt Septime- 
fires, alii O&imefires, alii Nonimeftres, alii Decimeftres, 
alii demum Undecimeftres? Qui fit ergo, ut nefandus ille 
Planeta, nec Septimeftres, nec alios enecet , fed O&mefires. 
unos , qui temporis ipfiffimó punctó cum aliis orti funt , quos 
fpirare finit ? Si qualitatibus maleficis fefe à foetibus abalie- 
nat, & inimicatur, omnes ex xquo, non vero O&imefires 
cum delectü, de medió (ublaturus ett. Rebus deinde hofti- 
liffimi fideris confultius foret, tenelluli ac minutuli embryo- 
nis primordiis obfuiffe, quàm. provectiorem atque vegetio- 
rem , jámque natum , orbare lucis ufurá conceffa. Sed «- 
quale crimen eff ,, impedire bominem nafci, ac natum inter ficere, 
Pariter itaque foret homicida Saturnus, primum Noftri ger- 
men fi fuffocaret, ac pullulans illud fi perureret. 

Rem expeditiüs exequar, fi profiteor, qualitates ejus de- 
leterias € Sapientiorum Scholis fibiló, cachinnóque exceptas, 
jam pridem exulaffe: quin imó, ejus beneficz ,. Pocticis en- 
comiis , aureó feculó altum intonuére. Superfíunt igitur, 
idem in exilium ejiciendz, Saturni frigiditas atque ficcitas, 
quibus, vitz: adverfis, nafcentes, ac vixdum natos Qcfize- 


frres 


O C TAINESTRIS. HI 


fres extinguit. Etenim, nonne permulti validis vite prine 
cipiis dotati, hoc eft, valentiffimis caloré nativo, & humo- 
re radicali perfufi, repugnantes illas Saturni vires repriment 
atque domabunt? Quod fi ufque adeo laudabilia vitz princi 
pia minime na&i fint, nonne qui ex ipfis, zeftate vigente, 
& urente Sirio naícentur, calore tanto ccelitus adjuti, ini- 
micas illas Saturni qualitatesita repreffuri funt , ut O&meflris 
&ftivus vivacior fit futurus INonimeftri brumali? Denique, 
an non temperatioribus notlris in Ciimatis, calidior & hu- 
mentior aeris conftitutio Oiefiribus favet, eoíque tutatur 
funeflibus ab illis Sideris peremptorii viribus? Nati itaque fub 
Saturno, non omnes primum fimul.cum extremo diem fuum 
claufuri funt, fed debiliffimi quique , rigentiffimaque hyeme 
fati. Verum; generalius liquet quam abfonum fit, cuilibet 
! OGimellri, nondum formato, fed bulanti adhuc , vixdum- 
que falienti, veneficum praeffe Saturnum, 'OUavo ruríus 
meníe, ubi fetus idem , carceris fui fores perrumpens , prodibit 
in lucem, lethifero potiturum Imperio. Vita deinde, medio 
ílat plurium in caufarum concuríu, nec uni infido atque 
truci Saturno creditur. 

Vident ergo, contrari fententiz fautores, nec fui effe 
difpenfare deminia coeleftium globorum , in hzc infima, 
nec coeleftes Orbes , litem inter fe movere , aut de moderan- 
dis regni habenis, aut de illis, vel Saturno committendis, 
vel. eidem fubducendis; fuis quippe luminibus, inoffenfo, 
nec uípiam interrupto curíu, hanc viciffim fermentant, fae- 
cundantque terrarum molem. 


ARTICULUS QUARTUS. 


AM itaque, lucidiora Aftrologorum dogmata altiffima no- 
&e videor igvolviffe: mea nunc intereít, ítando pro- 


miflis , 


1 Hominis primordia ex bulla & pun&o faliente. 


Yl por» ov INA 


miffis, liberare dem , & quadruplices * Hippocrateos, füpet 
partus periodis, proferre Majores, qui mez de Octimefivium 
vita fententiae facem praeferunt lucidiffimam. — Aliis igitur, 
iuquit Hippocrates , 

7OCEe svmemy Ai, 58M), five dies 35. 

;Ec xc o, five dies 70. 

Ec rA eomwm cí , feu dies 210 -hoc eft, tres hebdomadum 
-decades, feu feptem menfes tricenarii : Solares enim, aliquot 
minutis, dies triginta fuperant, quod notes velim , ne quis 
argutulus, axe,GcAoyóv, dictis te fubducar. 

3 Aliis, à ucetuv pt, feu 45. dies. 

"Ec xívyciv os, fcu 76. dies. 

"Be ££odov cí , feu dies 210. 

^ Aliis, éc idélw v', (cu dies $0. 

'Ec Tem à p , fcu too. dies. 

'Ee meris 1 , Íeu 300. dies, hoc eft, menfes 10. cxa&i. 

5 Aliis demum ,& 2Jaáxeew 5 , feu 40. dies. 

"Ec usa Gacw 7 , fcu dies 8o. 

"Ec Pxsleeiw cw, five dies 240. qui terminus O&imeffrium 
eft, octies enim triginta dies, numerum explent ducentorum 
quadraginta dierum vitalium, ut hzc Veterum fententia lu- 
culentiffimam fidem facit. 

Confilii tetius rationem exponam. Subolcbat mihi ab ipíó 
liminé, enorme hoc nafcendi tempus, cujus caufas, /Parzam 
oruaturus fedulb, quantàm im me fuit , perveftigavi : Nunc 
meminiffe juvabit fupremum Legum nof(trarum Sancitorem 
exigere Medicum 9 aede aóysc onvsov , verborum copiá, &9 le- 

poribus 

1 Veteris zvi Proceres, quatuor in partes fecedentes, ponuntur 
in medió feorfum , ex Hipp. lib. de Alim. 

2 Turba. 

3 Turma. . 

.4 Cohors. * 

$. Et poftrema amplectenda Se&a, contentionis xftuofiffimz li- 
eet auctor. 

6 Lib. de dec. ornatu. Hippocratem juvit terminorum varietas, qui- 


5 un niinüs dexteré, qnàm graté fimul & erudité, pro re natà 
ufus eft. 


O G"WNUINM EST. RJ S. I 


) 
poribus atque. gratiis affluentem :. Sanctionis ipfe tantze.memo- 
rabile exemplar, orationis & varietate & venulttate, fe(e prx:ber, 
dum variis hic terminis , //guficatu pollentibus eodem , delccta- 
tus eft. Res tota, in opimam hanc fcgetem demetendam 
mox inmifía falce, magis perípicue pateícet. En nimirum 
Hippocrates quater loquuturus de figuratione , couformatione ,de- 
lineatione ,ac difcrimine, partium embryonis, quatuor fignifican- 
tiflima verba , que. eodem coincidunt , ufurpavit. Téórea quippe, 
quam alias di» zeaiw z5£» nuncupat, in eandem nominis fig- 
nificantiam cum uwoeQf , ide; x, 2oxeied revolvitur. Sic, qua- 
ter expreflurus zotum, five faltum, vel trajettionem., & fe- 
dium zutationem, ac mügrationem quafi foetus ab una. uteri 
parte in aliam, bis ufurpavit aiv xósaw, cuiejufdem fignifi- 
cationis bina alia fubjunxit, « eémv, duAevóvi , dua X, ue- 
exa». "landem, exitum & egreffum infantis ab utero, fcu 
artum naturalem , & à matre [eceffum , quater quoque expret- 
furus, bis revocavit in ufum, «lw' 73 iuGe/s mAaoryT, per- 
fe&ionem fetus, quia partum illam neceffum eft. coníequi, 
&!i plenius suox iunotefcet. lli porro fwtus perfe&ioni «lw 2£odov 
combinavit univoce, exitus enim. infantis ab utero natura 
fymmetrz ' periodicis fanctionibus gaudet , proportionantis 
triplo tempus partus ad tempus motus.  Binis autem illis «2 
3:0 7471 49) 351 £202 tertiam fynonymam fubdidit aw Zen 
Ícilicet , .ofcitantium interpretum. ícandalum & offendicu- 
lum, * Miflis.multorum quifquilis, quibus hanc illo fuper 
verbo litem inftructam conípurcant, v éxi»ow rite & con- 
cinne ab Hippocrate ,íagaciffimo fuz: mentis acumine rei na- 
turam penitiffime contuente, exaratam profitemur. Nam, haud 
. fecus ac fructus ab arbore pendens , maturitate plenus atque di- 
ftentus, extremo fuo retinaculo, feu pediculo, aramo, cujus 

"unc 


I Hoc dogma bis tetigimus e libris Epidemicis erutum. 


2 H'*xlene;, quid figuificet, an abertum , an exclufionem fatis 
nattiralem expenditur ? L- gri 
P 


I14. Q^ D.-VLEV. A X 


nunc pars fuit , prolapfurus humi, fefe fua gravitate fejungit 
atque liberat; fic foetus, maturitatem octavo, feu ferminum 
affecutus, ab utero, cui, ceu caudici adbefit , laxatur undi- 
que, fponteque labitur, vel ; ut cum Hipp. dicam, &xzízla, 
cadit, decidit, idque natura nequaquam violata; ipfa nam- 
que naturalem illum cafu, five partum , promovet ac etiam 
accelerat: Quem etenim, ut indigenam & confanguinalem, 
fecum modo connutriebat, cundem nunc, ceu alienigenam 
atque hofpitem abla&at, femovetque; Imo, ceu gravans & 
inutile pondus excutit. EZ»; itaque, five cafus atque 
grolapfio, idem hic fonat ac maeórie, z, £03 perfettio, £9 
exitus, quae naturali tantum & maturo, vividoque foetui ve- 
re quadrant. Hanc veritatem illuftro '* Galeni contextu, 
ubi loquens de partu. naturali , cw" xzloew ufurpat , Japfams 
fcilicet, five Jap/onezm. . Meridiana luce clarius igitur eft vo- 
cem illam apud Grzcos optime audiviffe ad partum mere na- 
2uralem defignandum. 

Quid itaque fuo fufurro male erudito , Nobis obganniunt, 
* Hippocratem i2; Joci Ottimeftribus inimicari, cum econtra- 
rio, nufquam amicior, vitales eos nufquam expreffius fan- 
ciat; his namque quatuor in recenfendis modo prolatis fen- 
tentiis, totus eft in naturali, tritaque naturz periodo, five 
totus eft in illis enarrandis, qua natura bene morata con- 
tingunt. E'weee ergo, nequaquam aPor?us audiat, ut per- 
peram vertunt. Nec fuum Nobis inargute Sabinum, Za/emé 
frigidiorem , textum Hipp. illum lzvam in partem ? ( /apinum 
ut fuum errorem, à tanti "Judicis ore C9. criminatione tutetur ) 
detorquentem obtrudant. NNufpiam etenim Sabini verba, in 


Hip- 


Y Lib.15. de ufu partium. 


2 Hip. locum przfumptum ex lib. de Alim. Octimeftrium vita- 
litati favere. : 


$ Sabinum, toto errafle coelo ; inter exponendum huncce Hip- 
pocratis decantatiffimum locum. LORS EDRA d ; 


OC HPTM'ESXI RIS. I15 


Hippocraticis aut excufis, aut MSS. Codicibus, legere cft. 
Sed ea qualia leguntur, aureo Jicet exarata fiylo, iupine ac 
ofcitanter à Sabino, ejufque /eguacibus, le&ka funt. | Ex illinc 
profe&o mirari minime fubit, tot Viros etiam graves, /pe- 
cie re&ti delufos , ab illo Sabino, ceu ab igne fatuo, 1n aviaqua- 
que dedu&os , ac in illud erroris barathrum miíeré devolu- 
tos, combinando nimirum fejungenda; & íejungendo com- 
binanda; nam quod fuübtexuit Hippocrates, ! ex és, X, £e, 
non efl, E2 eff, indo&e copulant cum przcedenti. claufula 
fumma, quafi legexetur cxrapluQ yyecie S £0, Z, 653. OG- 
mefiris proles nou efl , C2 eff. Efi quidem, quia modo nata; 
non ef? vero, quia jamjam peritura. Unde cliciunt, perinde 
effe nofci Ocime/irem, ac non nafci; quid enim juvat, reris 
zantum oftendi, vel lucis ufura frui tam concifa. Nobis ve- 
ro, quos fuper bac re, Mercurius benignior afflat, verba ift- 
hzc, £x£s, £25, integrum complent fen(um ; quod fialiis 
conjungenda torent, fequentibus, non vero pracedentibus 
copulanda venirent. lllis etenim optimo inítituto docet 
Hippocrates quamlibet de quatuor opinionibus à fe prolatis 
effe , & non effe, ícu. interdum veram effe , interdum vero fal- 
fam, quod noftra naícendi tempora fint enormia. | Circum- 
cifiori verborum brevitate, dialectice dixerim , quatuor illas 
propofitiones non effe ANeceffarias , fed Contingentes , aliaque 
ita contingere , alias autem son i12, Hac anía porro capiendum 
venire Hippocratem evincimus fequela, qua monemur illos 
Naturz terminos multifarios effe, ac pro multimodis íui 
partibus, fguratioue, motu atque partu, vel protolli, vel 
decurtari. Quoquo autem modo id eveniat, ;z4uit Hipp. 
nec multum haíce Natura periodos prztergreditur, nec mul- 
tum infra fubfiftit, fed tota hifce veluti carceribus limitata , 

coercita metis, ftadia fua tanquam in decurforio emctitur, 


1 y!* 


X Sabini duplex fophifma, compofitionis unum, divifionis alte- 
rum , folvitur. 
P2 ^ 


nó € D. NUMV AX 


! ylvemey dé Gy vivoiri E gie Xdiovu , à 6o 3 xalà uipQe., uto 
qUAby dé ghe, » Axove. lübec autem, (figuratio: nempe; 
motus & partus,) iura tempora coutingunt vel longiora, vel 
breviora , C9 ex toto C9 ex parte, non multum autem vel ferio» 
ra, velritiora. Sic alibi verba faciens de prima embryonis 
configuratione, qua aut quadraginta duobus, aut triginta 
diebus fit, «c y*0 s fubdit, 97nzeAv £vuGouvd , &y TETÉU T xji- 
Vo, Qq OACya MEOVES Y 6 Ato mew awomw  dimpS eR. Oétingit 
quippe vuleo partes iutra tempus illud vel paulo brevius ,velpaue 
lo prolixius delineari.  lbidemque loquens de formatione & 
2:018, eundem inculcat multivagam natura. curfum , 4s c 
y4e, habet, 2/nregkesvv £opsavei , id enims eo modo. ut pluri« 
suum accidit. jt 


ARTICULUS QUINTUS.. 


a N'; quefitrim, operofa manu Hippocratem. verfato; ut 

ipfum ab hac, quam NNobis edicir, Prifcorum fen- 
tentia diffentientem exprobres: fi namque Octimeftribus 
fait infenfus, id circunfpe&té, ac prudenter egit, ícenz ut 
inferviret. . Genium enim noverat Graecarum mulierum , 
quas de Ocizeflrium morte. conteftatur, qua 3 £z zeya, Zve Ad» 
y« meOowas, nec rerum eventibus. ullis, nec rationum ullo 
ponderé ab adamata mente dimoventur, fed à fe notata ven- 
ditant & obítinate tuentur. Hrmc, quoniam penitiffimis ea- 
rum medullis przeconcepta ifthzec de Octzzzef/rtum calamitate 
jam olim infederat opinio, ut fuperftitem omnem OZmefirem, 
matre infcia conceptum dejerarent, noluit Vir prudens & 
cau- 


I Verba hec indiffolübili nexu: copulantur textui &. libello 


Ikgi 7e607«, mox 1n medium adducto.  . ; 
2 Cur Hippocrates a partibus Octimeftrium fecefferit. Raro 


pma. ; : t 
^ 7$ Mulieres, nec re & effectis; nec ratione fuaderi , fed fuarum . 


opinionum efle tenaciffimas. Lib. de Sept. 


Oc AIDMESISRIES m 


cautus, adverfis cum maris fluxu, tum vento, explicare ve- 
là, feque xítuofo, ac procellofo permittere mari. ' 'Tantz 
interim experientiz , tantzque auctoritatis, ac tantz forti- 
tudinis Virum decuiffet, fua. fretum peyaAodvyía xo) me xum- 
Po Siía, magnanimitate, ac prellantia quadam. divina pro- 
tritz illi, atque commentitiz, quz vagabatur opinioni, ex 
adverfo conftitui.. .Sed cum in Gracia plurimoscerneret Li- 
bitina deciduos , dum in /Egypto triviales obambularent, 
przcocis illius exitii caufas fedulus indagat, &. binas illas 
effe putat xaxorad&as, à Nobiselevatas, quasidentidem per- 
peti haud fuftinent. tenelluli Foetus. 

^ Aliud etiam rei momentum Hippocratem impulit, uc 
€o loci O&timeftribus minus faveret , serum. quippe /eptea 
impenfe laudaturus, evincere aggreditur , 3 XvVezzs aia, éd 
époy &ivay , xo) txaex &» av 10 , €» Ela dioe ,. Dominis vitam 
dierum numero feptem circunfcribi , £9. omnia. in Nobis per fepte- 
zas periodos di/penfari. Crrave idcirco. pondus dictis.acceffiffe 
fecum reputat, fi Ocogariugm-exvenuet, natofque O&avo re- 
pudiet. Verum, ubi rem-ex proftffo divulgat, . Mulieres ia 
gellatione. putauda. univerfe falli, ad ravim: ufque. proclamat: 
Cur itaque, eas tantum deceptas fufpiciofe & .criminofe di- 
cunt , 5 qux vitales OZavo foetus fefe enixas effe jurejurant, 
illas vero minime deluías, qux: hoc ipfo menfe przefentanearn 
». Parcarum. przdam | exclufiffe rentur. Dicam ego, vicem 
Tependens, tota eas errare via, qua nono putant parturiiffe 
vitales, quos OZavo peperere. Equidem fancit Medezdi Cos- 
ditor 


1 Hippocratem oportuiffet, Octimeftrium effe Patronum in- 
trepidum. Loqui cum vulgo, ipfi fas erat, fed cum fapientibus 
non ícripfiffe, fuit culpa grandis. 

2 Ratio fecunda. 

3 Lib. nei exa. 

4- Lib. de nat. puer. 

. 5 Ineptum eft afferere eas duntaxat mulieres in fuo computo 
decipi, qux vivaces Octimeftres fe enixas efle dictitant. Lib. de Sept, 


E. 


n$ CD. c-VILIVIAX 


ditor "rtis, illicitum effe dziseiv yuvonZi. 84 àv aoxuv , fidetia 
circa partus aulierculis detrabereg fed Edi&ti fui veritatem la- 
befa&tat, & propudiofis materculis fidem derogat omnem 
afferentibus fibi viduis undecimeftres natos effe. ' Quidni 
igitur fidem tot puerperis non detraheremus, qua prajudi- 
ciis occzcatz , Octimeftres fibi putant ereptos, praíertim 
cum ez fint , ? confeffore Hippocrate, &meeguo viva cd» Aiyan y 
zT omypovev, ratione rudes , C9 rebus inexperte.. INe itaque 
eafdem in anfas, cum 3 Zozaveutura veniamus, neve ipfis du- 
Ai 0xeg Teo. Hippocratis amantibus fucum faciamus, largia- 
mur quod res eft, DiZatorez nempe O&imeflribus sale oimi- 
nofum * fuiffe." Sed ejus Manes, quanquam infra vota no[ira , 
februabunt Galenici Genii, legere quippe eft, 4 «i moi 
O7nyies:uy q0 ydAm, oT xix TiXeloV dv TO xvxjux Eg aC 
ruríus, veAeoSévluv vv &uGpvmr 9, 6 T8 ovv cipem Syr GA iva, 
euusLonpsobu, Ee Tidlée "VP Ostpous. Rurfus tandem, 6 wacdav 
civanuuov Tt X, AóUxw yluvg iv oik&iV vujaüy aNéicv mid , üTuV 
OÜ7njiéx vpoQn mkeuv 6» avmoits meu 5 Oonoja T ày3oov lua, à 
xuisrws. Achilleum exinde argumentum formato, Lac gigui- 
tur in maminis, ubi fetus perfetius ef , pariendique tempus. in 
flat. Atqui /ac gignitur Oclavo menfe: Menfe igitur O&avofa- 
zus perfetius eft , pariendique tempus in[iat. Praemiffarum utra- 
que ex foecundiffimo pectore Galenico deprompta eft: Igi- 
tur & conclufio ex illis elicienda. Jam íi foetus perfectus 
eft Ocavo , inftatque ejus partus hora, maturum illum, ac 
vitalem , prodire, nemo fanz mentis, nifi contumceliofus & 

pere 


Y Lib. de nat. puer. 

2? Ibidem. 

3 Is enim perfra&te & falfo, imo putem & mendacitér , affe» 
rit Hipp. Octimeftribus effe ubique amicum. 

* Vid. Praf. pag. 8e. 

4 Lib. 14. de ufu part. 

& lbid. paulo infra. 

€ Comment. 8. in Apb. 39. 


O Cc BJM- ESTRI S. i19 


pervicax, inficias iturus eft, ' Zua ye wm maio yoviex y X, 
m yoAm xenapav, tunc euim infans uatalis fit , cum lac utile in- 


cipit effe. 
ARTICULUS SEXTUS. 


? uod fi inftes, vitales quidem O&imefires effe, fed No- 
nimeftribus ipfis minus vivaces, tuam in fententiam, 

fupero Philofophi du&iu, cui vw óxvauluwa (4 , vlov à, 

lubeus fum iturus. Evicimus enim, longe alacrius aetatum 
ftadia eos decurrere, qui fuis in uterinis praefepibus sutrica- 
tui C9 vobori integti, diutius ftabulati funt. Huic ex zp//[//mo 
puteo erute 5 veritati fymphoniaci Polybus atque Diocles, 
rerum haud infipidi delibatores, ? dy4eo luo ieuei yovipov , 
diovoimepov 5 mc. Menfem Octavum genitalem agnofcunt, [ed qua- 
dantenus debiliorem. Sic Philofophus ipfe, acerrimus Octi- 
meíltrium vindex, prolatorum in hujus Diatribz veftibulo 
rite fciens, * z»8aw , alt, ai 'yuvatxec pug T plua "i àvydoov y x, 
iy duuqÜsipoaw íydoo 1 plui, Tw oxrapluwa 8 (2. Menfe pre- 
fertim Ottavo mulieres egrotant, atque adeo fetus fuos O&tave 
fi excludunt , O&imefires illi uufquam vivunt. Ejus circumcifus 
interpres Plinius, Gravidis, inquit, Octavo menfe maximus 
labor , letbalefque in illis abortus. Quibus mehercle, ambo hi 
rima. mez aciei Primipili, necem Octzef/ribus inferri vo- 
lunt. At fofpites illos prius tutabantur. An unaipíi fronte 
tutelarii, altera vero ficarii benevoli? Apage tam perfidos 
homicidas, qui fic dolofe fuas movent tragcedias,. & hoíce 
poft fiparia trucidant, quibus propalam, & tam clare, mo- 
do plauferant. Hinc memet ut expediam, nec in eo quod 


Cx- 


X Zrifl. bifl. anim. v1, cap. S. 
2 Loce nempe citato ex 4. de gen. anim. cap. 4. 
3 Apud Plut. 5. de plac. Pbil. cap. 18. 


4 Genuinus eft fenfus fufioris textus & 7. Hift. Animal. cap, 
4 eruendi. 


I20 (v pw IN: AX 


expeditum eft, ceu in /cirpo, nodum quzram, totam ego li- 
tem componam , ac fecum ad fpeciem diffidentes, in gratiam 
reducam , duplices (colopbonem additurus) Octimeftreis fub 
oculis ponendo, Effentiales alios, feu ' Spontaneos & Per $e, 
qui nempe, femine quod fponte fua, (sodo mibil obtigerit in- 
au[picati) O€avo menfe maturefcit, fati funt: Zfecidentales 
alios, feu Symptomaticos, C9 ex Eventu, feu à Cafa, quini- 
mirum propter vim externam interturbatze naturz offendicu- 
la funt, atque fcandala. "Tales etenim foetus immaturi funt; 
& ante tempus à natura praícriptum , impulíore male pro- 
Ípero, praemature depulfi. Fide igitur indubitata, partus 
omnis, a fanis vegetifque parentibus prognatus, fefe Ocza- 
«o, unius naturz iníligatione pellens in lucem, falvus & in- 
columis reputetur, quantum fcilicet fpectat ad vim V italita- 
tis à partione foboleícentem ; nam aliunde quid vetat ipfum 
concedere fatis , pari infortunio ac velfeptimeftres, vel etiam 
nonimeítres. De his fpontaneis Octizefrribus priora, felicia- 
que & faufta, atque vitalia Scriptorum Placita leguntur. At 
ubi contraria vice, criminofoque eventu, regularis, ftataque 
partio difturbatur, quid mirum, interrupta ac violata na- 
turz foetum , Oclavo intercidere? Intercidit & univerte, nec. 
ufpiam fofpitatur vi ejectus. De his ergo pofteriora,damnofaque 
& peremptoria, in mifellosOZze/flres, à morte redimendos,De- 
creta , quotquot ea fint primitus expedita, promulgantur. Qui 
itaque , ut reíumam fimul & perorem, ex fefe , & caufis interms, 
nono nafciturus eft ; aliunde & extrinfecus , O&avo fr paritur, 
inaufpicato & ominofe paritur. At quilibet OZzvo nafcens, 
à principio fibi interiori, omnibus externis, (4u2 alis avi- 
bus advolant. per[epe) procul femotis , fauftiffimo ac aufpica- 
tiffimo partu , fanitate farta , tectaque excluditur. Hanc 
frugiferam fegetem ex Hippocrateisarvislzetus demeftui , * 274- 

Ci e 


I Hipp. de nat. puer, 
2 Epid. 6. feG. 8. apbor. 6. € Epid. 2. fett. 3. 


G G BN EBSIRI ;S. IZI 


sw, Inquit, sóé» dew T$ TeTWwyutvs oóyS ixosuay T TiO ev 
Szréyovo, yivemu. Quibus, partionis intra. limitazum. tempus fini- 
fri nibil accidit , /itales fingulis illis partus. contingunt. Sum- 
mis igitur cautionibus fibi profpiciant gravidz, nocivis ne 
fuis pueruli maturitatem prevertant. Maximz quippe 
molis eft foetum, frivola fatum origine* propitio enixu in 
lucem promi. Is enim, ludicrz fortunz & alumnus & par- 
tus, ventris alveo conclufus , fexcentis in horas cafibus, vel- 
uti fluctibus, obvius eft. Ufque eo deplorata funt ejus pri- 
mordia, ut. inconfítans illa ludibundz unius arbitrium mater- 
culz, ad omnia praeceps, repentina ruina fubvertat. 

* Amota igitur omni opinione prajudicata, compertum 
fiat animis temperatis haud iníolentes effe longzvos Ocime- 
fires. Experiments gravia fuffragantur rationum momenta, 
qux non modo hoc ipfum dogma flabiliunt inconcuffum, 
fed ei in fpeciem advería, funditus evertunt.— Au&toritatibus 
randem, fi lis dirimenda, aut jurejurando controverfia di- 
Ítrahenda, an ron Juridice ZZpporratis Majores C9 Coetaneor , 
ejufque Nepores infuper plurimos, Zriffotelem, Cecilium, 
Zi[tlepiadem , Pliaium, Plutarcbum, & Galenum, cacterot- 
que complures, optimis aufpiciis, veridicos fatorum augu- 
res, fidofque Nobis Octimeffrium vitae & (ponfores & fide- 
juffores, toti tumultuariz in O&me/ires furentum turbz for- 
titer oppofuerimus. Huic igitur Experieztie, Rationis, & 
"u&loritatis, veluti facratiffimo 777podi fatidicee fuperpofitze 
Pbebades, genuina Qv» Éí(s, veriffime vaticinabuntur, 


Qinuem fponte na[aturum O &imeltrem 
fore vitalem. 


1 Epilogus. 
E;LES INSGIeS: 
N Q | C A- 


T^ 
CAROLO DRELINCURTIO 
PETRUS ps VILLEMANDY 


4 


oio deno. 


litro quidem, 77r Celeberrime , offciofiffimam illam & 
l1 ingeniofiffimam , quam nobis mifitli Do&iffimi Bechar- 
7j Epiftolam, nonnullis aliis, quibusnoftra Operum cjus E- 
ditio ornata eít, fubjeciffemus, fiquidem fummi illius Viri 
eruditio, ingenium, candor & judicium in ea non minus 
eluceant, quam in reliquis; fed tardius ceite nobis eft trant- 
miffa ut convenientem poflit inter eas fitum obtinere; for- 
fanque congruentiorem fortiretur , f1422512 libelli tui , quam 
plerique defiderant , EdZitiezes curares, frontique pra pone- 
res. Uc ut fit, remitto ex Auctoris autographo fideliffime 
delcriptam, ALLatinogue idiomate donatam, expectans quid ca 
in re nobis fis przícripturus. Interea Vale ut mereris. 


Lugduni Batavor. V7. Kal. ug. 1692. 


EPISTOLA BOCHARTL 


uanquam ex nomine literis tuis fubícripto non intellexií- 

fem, Jr Clariff. te effe Celeberrimi Dreliucartii lium, 

id continuo ex eruditiffimo & elegantiffimo, quem ad 

me de O&imeflri partu. vivaci dedifti libello conjeciffem , in 

quo perfpicue adeo digniffima Illuftriffimi hujus parentis fo- 
boles mihi videris, | 


Fortes creantur fortibus , C9. bonis: 
Efl in juvencis , eff in equis patrum 


Fir- 


Lud 
qe 
ah n 


Firtus; mec imbellem feroces 
Progenerant aquile columbam. 
Dottrina fed vim promovet infitam; 
Retlique cultus pectora roborant. 


Et certe, quanquam a natura excellenti ingenio fis donatus, 
liberalis tamen inítitutio, laborque & ftudium eo utque in- 
genitas dotes auxerunt, firmarunt ac ornarunt, ut nullate- 
nus dubitetur, quin eundem inter Medicinz Doctores, quem 
Do&tiffimus & puffimus pater inter Evangelii. Przcones jam 
habet locum, mox fis habiturus. Revera quidem rationes 
quibus in aftruenda opinione tua uteris multae funt, denfatae 
& validze, beret pede pes, denfu/que viro vir. Stylus quoque 
elegans & floridus, ipfeque ego expertus quam vim ad per- 
fuadendum habeant, antequam enim fcriptum tuum legitfem - 
omnes partus O&imeftres , igdiéla caufa , morti adjudicabam, 
fed deinceps mentem illam abjudicaturus fum, nec per mc 
Ítabir, quin OZzczef/res di fiant, fi verbo des veniam , Octo- 
genarii, quae meta eft ultima, quam & David & Mimnermus 
Poeta humanz longzvitati prefigunt. 

Deum fupplex veneror, cum Venerandus parens, tum ip- 
femet 'T'u, illam transgrediamini; utrique porro famam con- 
ciliet, illi in E:clefí2 , tibi in Rep. florentiffimam , quum ex 
sequo nati fitis ambo ad falutem humano generi mediis mini- 
me vulgaribus, ille a0, tu corpori procurandam. Id vo- 


tis ardentibus optat, qui tui in perpetuum cultor futurus eft 
devotiffimus, 


Cadoi I y Kal, 
"wil 663 SAMUEL BOCHARTUS. 


14 


CAROLO DRELINCURTIO,, 
Medico Regio, 
D PRRLOR. LI S nou Be 


Ns meus animus fefe diutius continere quin in gratia- 
rum actioncs crumpat pro pereleganti Diatriba, qua me : 
condecorare dignatus es.. Ipfam. certe magna cum volupta- 
te fedulus legi, & totum me in admirationem illa traduxit, 
cum viderim te Unum tot innocuos & in'ontes partus, ah 
ipfa. motte ,. quam ipfis feveri & iniqui Judices irrogant , tam. 
acriter vindicaflc. | 

In tuo autem opuículo pondera rerum & acumen ingenii 
ita decertant ut Lectorem tuas in partes undique pertrahant; 
affenfum.enim ubique cogis, nec ullum pateris retractarium,, 
quin ipfum evincas atque perdomes,ac etiam. pertriumphum 
ducas. Nec modo quibufvis vel pertinaciffimis animis tua 
dogmata perfuades, fed lectorem tuum mire delectas verbis. 
tuis ele&tiffimis atque mellifluis; & certe (1 tuis Zgris Pre- 
fcripta dulcedine tanta delibuta fint , aegrotare juvat & voiu- 
pe prorfus eft tuas in manus incidere, potionefque tuas for- 
billare. 77/5 ergo tua, penes te facundum, nuíquam eft A4z- 
£a , fed vivaciter & jucunde fonora, atqua ita.non in caflum 
auguror fcriptionem tuam tantz celebritatis apud Medicos 
futuram effe, quantz: Scripta Paterna T heologosinter. Quo- 
niam autein 1íthzec elocutio. mea omni alio praeconio major 
eft, conlequens fit ut nihil fubnectam prater animum. in tc 
gratum , tuique Nominis ftudiofiffimum. 

Cadomi Nouis Aprilibus 1665. 


125 


Eidem, Profeffori jam. creato ,. & fuos O&ti- 
meftres tertium vulganti. 


Disuiffime Vir t9 mibi perquam obfervaude. 


Obi tibi ago quas poffum maximas cum pro dono lite- 
rario liberaliter mihi impartito, tum pro prolixa & 
immerita in me humanitate ,.cui quid rependam, in prafen- 
ti non invenio, paratus tamen officiis vicem reddere. 

Diatribam tuam magna cum cura raminatus fum ut veri- 
tatem experirer ejus quod Encomiattes tuus C. $ponius non 
infeliciter de te prcinuit, X pro dois, divinitus tibi con- 
ceílis, vere xem xo) mwvyxxíom ei. Deum precor te animo 
& corpore fo:pitet quo viva voce & fcriptis rei Medic 
Caultores diu multumque beare queas. 

Tuus omni officio 
Tiajetli Batavoyum. 111. 


Non Mart, C12- 12C. GISBERTUS VOETIUS. 
LXIX. 
B EcdqusB oM 
rofefforatum tibi nuper & merito, 7r Clariff. gratulatus 
. fum;nunc vero arctius aftringor ut lztitiam mcam tuum 
in finum ruríuseffundam ob elegantemillam atque jucundam; 
plurimoque judicio fubactam Differtationem tuam de Party 
Octimefiri. Yla certe tota tuum illuftre. Nomen fpirat, & 
eruditionem tuam immeníam patcefacit. Exinde igitur non 
eít.quod dubitem te florente, floridam quoque fore Acad. 
tuam, nam uti tu fummo futurus cs ipfi fplendori, fic ipfa 
tibi gloriam atque fama conflaturae(t ingentem , ficut iftud 
fub ccelefti nutu4 animitus- tibi voveo, 
Groninge | Kat; SAMUEL MARESIUS!, 
Maii 1669. $. S. Tbeol. Prof. Primarius. 


Q3 E. I- 


B TUDCVER'M 


FR. BIALURSUM, AQUINCN. UM 
S. S. Theolog. Profeflor. 


ruditionis tux lumen, Vir Confpicue, perquam fplendi- 
E dum, quod perípcétum abunde habebam, cum volue- 
ris ex fÍcripus 1pfis penitius certiufque cognitum mihi atque 
exploratum, debeo certe profiteri haerere mihi animum quid 
rmum, quid deinceps, quid poftremum magis in te mirer 
i laudem. Omnia tam erudite, tam eleganter & tam apet- 
te abfolvifti, ut videaris ea noviffe & in numerato habere, 
qua humanum captum fuperant. 'Tu quippe abftrufiffima 
quaque fedulus rimaris, & fideliter patefacis, nam quodalii 
hzfitanter & inerudite fecerunt, tu folide atque nervofceexe- 
cutus €5; rem enim tuam € fundamentis pleniffime eruis, & 
ab ovo ad pullum oculatiffime deducis, 1lloque nomine 1tan« 
&ioris Medicinz Cultores aeternum tibi devinxifti. Me quod 
attinet, quum aliud mihi non detur ni(i ut praítantiffimas 
illas animi tui dotes venerer, ftudio & curz maximis femper 
erit, ut quantus earum admirator fim omni opere prz ftem. 
Tuam interim Differtationem, quam attente legi atque re- 
legi , & quz profundam redolet do&trinam atque judicium 
acre, & rerum ufu plene fubactum, in parte non abftrufa 
Bibliotheca: mex exponam, ut in vivahac fpirantique inge- 
nii tui pereruditi imagine te affiduus contempler. Vale Vir 
pra ftantiffime & de egregio publico ultra mereri perge prae 
claris illis animi tui, mire feecundi, monumentis. 


Ultrajecti. Nonis Martiis, V6 9. 


"v 


127 
Bs dioDco E: coM 
DENM UL mu. a, ua 


S..1 Bi: dX 


enerandi Parentis tui plurimum femper (ufpexi merita, 
X ut vero tua cuam nunc füfpiciam, Zr Clar. facit exi- 
mia tua eruditio, illa quidem fama ex parte mihi cognita; 
fed cujus longe certius indicium dederint mihi przeclarze tuac 
de O&is. Partu Obfervationes. Legi illas fumma cum vo- 
luptate, & ut Academiz, cujus praecipuum Ornamentum 
merito haberis,ità quoque mihi plurimum gratulor de hono- 
re quo me afficis, cum me dignum exiftimas, quem amoris 
& benevolentix tuz vinculis cupias tibi obílringere. Vel- 
lem ea virtus mihi adeffet, qua pro.tam fingulari favore gra- 
tum me przftare poffem, idque faltem efficere ut nec tetui 
de me judicii, nec noftri unquam poeniteat obíequii. 
Caeterum allaboraturus fum ut cognofcas ex iis qui erudi- 
tioni tuz favent, neminem effe cui cultu & obíervantia con- 
cedam. Vale, Vir eximie. 


Hag. Y. Aprill. 1669. 
E-LOBAET/M 


Claviff. €9. Celeberr, Vir, 
N* tu plenus es officii & humanitatis homo, & iis virtu- 


tibus; quibus veftra gens alios antecellit, fic emines, 

ut cxteris omnes Gratias videaris praripuiffe. Quid enim 
fieri poteft humanius & amabilius, quam quod tu, cum tuis 
& 


1i8 


& literis & donis omnis elegantiz & deliciarum genere ita 
conditis ut me excitent ad admirandam ingenii tui przeftan- 
tiam & fuavitatem. "l'am multa enim abícondita ex abdito 
naturz finu profers, tam multos viros eximios tam docte 
refellis, ut omnes qui rerum latentes caufas cognofcere cu- 
piunt, tibi plurimum fe debere femper fint profeffuri, nifi 
livore fuffufam, vel occzcatam ignorantia mentem gerant, 
'Tu enim ex tenebris eruifti quae ignorabant omnes antehac. 
Errores aliorum fic difcuffifti ut omnis dubitandi via fit in po- 
fteium cunétis przclufa. "Tibi igirur de tam felici ingenii 
tui foetu gratulor, & nobis gaudeo. Me fane & plurima a 
te didicifle, & mulium ubi pro tua in me benignitate ob- 
ftrictum effe femper prz me feram, & ftudiis, officiis, ob- 
fervantia , tibl, alifque teftatum faciam. Vale, Vir fingu- 
laris, & Acad. noftram , cujus decus es confpicuum, cxor- 
nare perge. 


Celeberrimo Nomini tuo devotiffimus, 


NICOLAUS HEINSIUS. 


Haga Comit. Idid. April. co. Yoc. Ux Yx. fuoi Dionyfiaci. 


bEsloWM Lom 


LA 


L4A 
LEGENDE 
DU 
G A S C. Ó N 9 
| Ou Ja Lettre de 


CHARLES DRELINCOURT, 
à Moufeur | PoRREE, 


Sur la suétbode, preteudue nouvelle, de 
tailler de la pserre. 


121 


ANN LECIEUR. 
M* Epítre précédente juftifioit la publication. de 


cet écrit; celle-cy en juftifiera le titre. Mr. 
Porrée m'écrivit, qu'on publioit en Normandie, Ze 
Canonifation d'un Saint nowvean, qui guériffoit divine- 
ment dc la pierre. Il me conjura de luy en faire /z Léges- 
de. yeus beau m'en excufer, il me fallut céder à fes 
inftances, & luy faire toute l'hiftoire du prétendu fai- 
feur de miracles. Si les Devots s'en formalifent, j'en 
fuis marry ; mais je ne puis y remédier, 6 yàp *yéypa- 
Q«, ytéypupa.  Nescim vox miffareverti. Volet i- 
gitur irrevocabile verbum, *. 


R 2 *LAÁA- 


152 
*LA LEGENDE 
3 DU 
G Aou cQs QU VN 
A.M ORN.SI.LEURT 
P OUCORCOUR CE: SE 
Médecin à Rovén. . 


MONSIEUR. 


e répons à votre fouliait ardent & redoublé, & je 
vous fais la Légende du Gaícon. Elle eft trop peu 

*/ de chofe, pour la refufer à un perfonnage, qui eft 
l'un des ornemens du Siécle, &.qui, dans mile oca-- 
fions, m'a communiqué des peníces dignes de l'im- 
mortalité. Si cette Légende, n'eft ni /e//e, ni f/azzte, 
c'eft que je manque de loifir. pour l'embellir, & que 
fon fujet n'a point fait de miracles pour mériter l' Apo- 
théofe ; mais elle eft franche & fincére, car je n'y dé- 
guife rien, VEnrTAS LICET ODIUM. ed ad rem, (9 
quidem ZAtticd lege, aveo rponpaioy 6 Y, arafàv. 


PRE-. 


(Prépiére Partie. 


7'ur Ja fin de Jain dernier, il parut icy avec éclat, un cer- 
S tain Opératcur de Cauvif/on, ce Bourg fi célebre par V 
Hittoire de Naugaret & de Boniface buitiéme, qui Marte £9 
rte im, facinore quovis, uti Domitius Afer, clarefcere pro- 
peras erat... A l'ouir fe vanter, & à le voir piater, on eüt 
dit, qu'il atendoit les honneurs.d'un triomphe, tant pour 
fes exploits dans les foulévemens du bas-Languedoc , que 
pour fon adreffe, à a£atre la catarae, à traiter de la bergne, 
C9 tirer la pierre. . Mais je laiffe là fon humeur Martia- 
le ,. auffi bien que ce. qu'il dit, qu'il fe joué d'une ca- 
1aratie, & qu'il la fait danfer fur la pointe de fon aiguille, 
comme on fait un pois au bout d'une farbarane ; faz! , ou 
donnast ainfi à fon gré, l'ufage de la lumiére, felon qu'il 
porte cette perle opaque , ou au devant de la feneftre de 
l'oeil ou au bas & aus cótez de l'iris. Je le laiffe d'ailleurs, 
bargser tout fon fou, avéque ceus à qui il réduit le boyau, 
ahin que je vienne à ces pierres , qu'il taille fi artiftement, que 
de £érutes & de fauffes qu'elles font, ilen fait d'écatantes & 
de-fizes, dont il orne fes doigts. 

Le prémier bruit qui me vint de luy, futéclatant. Il 
fait qu'il fe tient conférence chez Mr. Bourdelot. ll, eut 
l'audace, .en la préfence de S. A. de Condé, d'y étaler les 
découvertes , quil prétend avoir faites depuis quatre aus ,. de 
l'extra&ion du calcul , qu'il tire d'une métode iez plus proute, 
dit-il, Jen plas feure, & bien moins. doucoureufe, que celle du 
grand apareil, qu'il a pratiquée pendant vint ans. Cét illuítre 
Prince écouta avec d'autant moins de péne, le débit de cc 
mauvais Orateur, que S. A. fe tient toüjours fur 1a défenfi- 
ve contre cette cruelle & infolente néphritique , . qui luy 
a livré de fi rudesaffauts, lors méme , que tant de miliers d'hom- 
mes fléchiffoient (ous fes ordres. Cet operateur combla l'affem- 
blée d'Ctonnement,par l'éfronteric qu'il eut d'affurer fa taille /zr 


K 3 /'un. 


14. e4 Monfreur 


lun C2 fur l'autre féxe, quelque corpulence qu'on ait, C9 quelle 
que puiffe eflre la groffeur de la pierre. Or, voicy comme il 
s'y prend. 

Il fe moque de tous les remédes préparatoires; en quoy il 
eft apuyé du? bon fens, pourveu que ce qu'il dit fans re- 
ftri&ion, foit borné dans un legitime ufage Medio tutiff/mus 
inter utrumque tenens. Je ne rejete donc pas abfolument a- 
véque luy, ce que les autres font: mais je répugne à épui- 
fer par de grans remédes, le peu de vigueur d'un malade, 
déja épui/é par les douleurs, & je m'abfhiens alors, de le fai- 
re tailler le fur lendemain, & de la purgation, & de la fai- 
gnée, réitérées. Je crains d'ailleurs , €?" avec raifon , les 
défordres qui en arivent , par le. penchant qu'ont les hu- 
mcurs émeues,à (e jeter fur les parties qu'onincife, & qu'on 
irite de plus belle, tant par /'extraétton de la pierre, que par- 
les inlirumcens qu'on y porte. C'eft pourquoy, j'a prove fort, 
que le Gafcon n'ordonne à la veille, qu'un lavement, & le 
paffage du rafoir par deffus le périnée. Le matin fuivant , 
1l vient fort fouple de fes doigts, & fort enjoüé ; 5 il réjouit 
fon malade, & l'affure de la prontitude, & fi je l'ofe dire, de 
l'infenfibilité de l'opération. Il le fait feoir fur le croupion, 
au bord ou d'une chaife, ou d'un lit, & luy introduit dans 
le fondement le doigt indice, & celuy du milieu, de la main 
droite, bien huilez & bien rognez, qui trouvent la pierre 
d'abord, & (ans tàtoner beaucoup, car ;/s en conoiffent les mds 
€9 les taniéress ils l'abatent, & l'aujériffent au co/ de la. ves- 
fie. S'étant affuré fa proye, il fait faire un tour de chambre 
pour précipiter la pierre * encore plus dans le col de la bit 

je: 


a Celfe luy-méme, ne parle que de la diéte, dans fon ch. 26. 
du livre fétiéme. 

b Ie parle de ce qu'il fait, lors. qu'il fuit fa routine ,| C non pas de 
ceus qu'il taille à Pimprovifle. 

c Que Celfe foit l'auteur de ce procédé , il apert par ces pa- 
roles, Z4mbulandi veró , inter bc , exercitatione utatur , quo magis calca- 
lus ad vefice cervicem defcendat , ec. 


"Porrée. 155 


íie, puis un * valet s'affied vis à vis dela lumiére, fur une 
chaife à dos, de moyenne hauteur, & ayant un drap redou- 
blé fur fes genous, il incline ]e dos de fon patient fur fa poi- 
trine, & luy embraffe le ventre.à mains jointes, avec de 
gios toupets d'etoupes, pour mieus comprimer dans l'oca- 
fion. Cependant, deus períonnes écartent & élévent les 
cuiffes, /axs ligatures puis l'Opérateur, qui n'a ni tablier, 
ni aucun autre apareil ; que fon biftoury coutbe, /zos 5 angit 
indicem (9 medium levos, precifis unguibus, qu'il coule dans 
le fondement , pour reprendre fa pilte. D'abord qu'il l'a 
reprife, il fait comprimer le bas.ventre, & alors, s'il ne 
peut dénicher la pierre de fes deus doigts, il y ea fourre 
£rois , & quelquefois 422tre , qu'il pouffe julqu'aus ventres du 
tbénar, de Pantitbénar & de l'bypotbénar. 

T'enant fon homme empalé de la forte, il recourbe forte- 
ment les phalanges des fes doigts vers les parois du reczusm 
contigucs à la veffie; i1 redouble fes compreffions, & au 
travers des trois tuniques de ce boyau culier, & dcs trois au- 
tres de la veffie, qui le plus fouvent font [cirbeufes, 1 découvre 
nétement , Z;t-7/, tout ce qui s'eft formé dans cette mal- 
heureufe matrice. C'eft alors, qu'il fe vante, & de la ma- 
nier, /oute pleine qu'elle efl. de fon fruit pierreus €. maudit, 
comme il feroit un gand entre fes mains; & de juger du 
nombre, de la figure, de l'àpreté, de là poliffeure, de la 
moleffe, dela dureté, de la groffeur, du poids, de l'adhé- 
rence, & des niches, enfin, de toutesles Pierres. Sa veué 
eft (i percante, qu'il en devine fouvent la couleur. Maitri- 
fant la pierre fi fort à fon gré, il l'améne, dit-i/, au /pbin- 

Ger, 


a Homo pravalens & peritus ,. in fedils alto confidit ,— fspinumque eum 
€ adverfum , fuper genua [ua , coxis ejus collocatis comprebendit , €c. 

b Medicus deinde , diligenter unguibus. circuncifis ,. atque finifvà ma- 
nu, dues ejus digitos , indicem & medium , leniter priis unum , deunde. alte- 
rum , in anum ejus demittit , dc. 


166 A eMonfieur 


Ger, i *l'y place du bon biais, il l'y tient fujéte, il renfor- 
ce fes compreffions , & fans perdre haléne, il détourne le 
col de la veífie, & la pierre méme, vers /e petit trocbanter 
gaucbe , & Vy force le plus qu'il peut, tandis que de fa main 
droite, 1l rire la peau du férinée vers le fémur dextre, ou illa 
retient de fon pouce gauche qu'il a libre. 

Cela fait, il incife du bifteury qu'il tenoit à la bouche, 
& forme une playe en? Zezjy-Iuze , dont les cornes regardent 
le col interue du fémur gautbe, il l'aprofondit de haut en bas, 
fur l'un des érecteurs en ]a partie gauche du périzée, en viron 
à un doigt au deffus de 7224: , & à un pouce prés du rap£i, 
pénétrant jufques à ce quil entende un certain cric-erac , * 
qui fe fait-de la rencontre de fon inítrumene fur la pierre, 
oü il imprime les traces de fon biftoury, afin que rien n'é- 
Chape aus ateintes de fon trenchant.. 11 comprime de nou- 
veau, & l'abdomen, & l'inteftin, & pour.lors, fila pierre 
ne luy faute pas au coller, comme il fe vante, que cela luy 
eft anvé en Efpagne, ily porte, dit-il, fon doigt indice, 
& la tired fans autre myftére, quelque groffe qu'elle foit, 
en la períonne la plus grande & la plus épaiffe. * En bomi- 
nein ovantem , M chante le trionfe ,: & fans lácher prife il pré- 
tend qu'il fourre fon doigt ;zice jufqu'au fond de la veffie, 
& qu'il la nettoye nette comme une perle, car c'eff ainfi qu'il 
en parle. .f Mais enfin, il quite prife; afin quele col de la 

vcflie, 


a Sauflre digiti , deorsim-€n compellunt , donec ad ceroicem perveni- 
tur, ec. 

b Cim jam e0 venit, ut incidi füper vefice cervicem, juxta. anum , 
cutis plaoà lunatà ufque ad cevoicem vefice debeat , comibus ad. coxas. pau- 
lim fgectantibus , dc. 

C C'efl le terme dont £i ufe. 

d (4n ve patefacia efl via , in confpe&lum ca!'culus venit, cc. 

€ Ipfe [i exiouus efl , digitis ab altera parte propelli , ab aiterà protrabi 
pereft. 
f Ni Mé:;es, ni ;fmmonius n'y oat.rien entendu, /e Gafcon feul 
mérite le fur-nom 4e Lirhotome. 


3 Porrée. 117 


xeífie, qu'il venoit de forcer hors de fon affiéte, retourne 
comme un reffort débandé, & reprcaant lon prémier polle 
de gaucbe a droite , S'Ééloigue d'un pouce , d'oü 1l étoit quand 
ill'aincifé; la peau reprend d'ailleurs-fa fituation, qui ett 
de droite.à gaucbes de forte que celle qui eft en fon enter, 
íe remet par deffus la playe de la vefiie, & ainfi l'urine ve- 
mant à couler par fes goutiéres dans fa citernc, & n'y trou- 
vant que fon iffu& naturelle, fuit cette vieille , route, ou- 
vre le fphin&er, & s'écoule par fon canal d'un cours régu- 
lier & indolent. QC'eít icy, qu'on s'écrie , ó /agacem iudu- 
frii viri genium! Cependant cette invention. n'eft pas toute 
de fon cru, car il; y a plus de /cize ? fíécles qu'on s'en fert pour 
tirer le calcul de l'ouréthre. 

Le malade fe léve, & fait un pas ou deus, ou bien il íe 
fecouctoutle corps en joüant des Jarrets, afin que parce mou- 
vement 5 |a paye ie dégorge plus net. il íe remet au lit, 
oiu le Maitre- Valet, luy aplique fur fa playe une matle de 
feur.de farine, liée de blancs d'eeufs ,. & 1l y .entafle par 
deffus, un monceau de farine féche, puis il luy bande la 
playe & les cuiffes, & il le tient couché fur le dos. Le 
lendemain on léve ce prémier apareif, pour y met- 
tre un myftérieus emplátre, quit fait des miracles ,. car 
il éxente , dit-oz, de canule, de tentes & d'injeGtions, & 
.garentit de fiévre, de fiítule, & de tout finiítre évenement. 
Mais à quoy bon traiter de fecret , guod eff in propatulo ?. f 
ut flultorum mens. irretiatur ? Vcu que felon le Gafcon mé- 
me, il ny a icy à guérir, qu'une legére incifion en la peau: 
car l'intérieur fe confolide par le baume de la nature, qui eft 

le 


a En éfer, Celfe dit en propres termes. Cutis extrema , quim 
plurimim attrabenda , tum cutis remittenda , fic enim fit , ut incifum cc- 
lem , integra pars cutis contegat C urina naturaliter pyofiuat. 

b Calculó evuls , dc. finere oportet [anguinem fluere quó minor inflam- 
atio oriatur, atque ingredi quoque cum paulàm mon alienum eft , ut exci- 
dat , fi quid intás concreti fanguinis manfit. 


L3 


D$ A Moufieur 


lefang. 'avoueray pourtant, // /'og veut, que l'auteur de 
ces merveilleus éfets ne peut étre que * Divis, ou du moins, 
que Paracelfique, car il en a les cara&téres (1. confus, qu'il 
faut une intelligence auffi débrouillée que la votre , Moz/feur, 
pour les difcerner. Notez, que la fupuration eft icy inouie, 
mais que la cicatrice y ett trés-fameute & tréfpronte. 

Voicy ma peníée fur fa taille des Pucelles Je l'étendray 
en la langue des Romains, qui eft plus libre que la notre , 
pour toucher ces myftéres. 

b Dicitos (uos [alaces C9. improbos in finum pudoris, lafcivé 
C9 nequiter adigit, ficque innube crillas terit, ipfa virginalia 
clauf'va vumpit ,. boneflatémque petulauter £2. indecorà. delibat ; 
gudibundum quippe C9. accepti[f/mum pudicitiz ocellum , vix bhi- 
centem , | il/eraliter C9 protervé legit atque decerpit. — [mó , 
eum finat licet, eas rubentem ejus gemmantémque calycem , aini- 
dif gemmarum connexu conjuntlifimum, necdum hiantem, 
jrematurà explicat C9. diffundit, turpiter aperit C2 fejungit C9 
grocaciter abalienat atque diffociat.  Dejerares, fcd iniqué , 7a- 
ra violata maritis caflum quafi amiferit infous virgo, polluité 
corpore florem, quem uni fas eft conjugi, fub hymenazi lucem, 
feecundante carpere C9. contemerare virgá. —O Puellam maló for- 
tunatam , mariti ignaram, ominosó calculó nuper pregnan- 
tem, cui gratiffrmi vecóus florebant flofculi. fed cui digiti mo- 
cuére groteroi , dum inconceffos criminosé C9. damnose fimulant 
bymeneos, quà citià; petam  faeturam, infauftá de matrice 
vevellant ! 

Ce Gafcon fe voulant faire valoir, fe fit metire fur nótre 
Gazette riméc , dont je vous envoye /a palinodie, * 


La 


a Emplaftrum illud quippe eft , vel Divinum , vel Paracelfi. 

b Sed Virgini fübjyics dipti tanquam in ma[culo , mulieri per naturalia 
ejus debent , nous dit Celfe, maisle Gafcon fe móque de la pudeur 
de ce Payen. 

C Environ deux mois il--4, Et que je crüs la choze vraye, 
Suivant que Lon m'en füplia Qui n'étoit , pourtant , qu'une baye , 


Porrée. 139 


La renommée elle-méme répandit fon eftime avec tant de 
paffion, que plufieurs portérent fes intérets avec chaleur, & 
en vinrent juíqu'au meníonge pour le rendre illuftre. Ceífez 
donc votre étonnement, /on/eur, car dans Paris méme, 
le bruit a couru entre les femmes, qu'il tiroit la pierre aus 
hommes fansles tailler. Les plus fenfées ne parloient que 
d'une legére ouverture dans l'aine: & , parmy quelques Ár- 
tiftes, l'erreur a eu la vogue , qu'il incifoit entre les P;ra- 
midaus, & qu'il tailloit 2 /z Fragconiéue. Les autres , qui 
favoient, qu'il opéroit az petit aparoil , fe le figuroient com- 
me s'il eüt eu es sais. Royales : mais au fond, il a les doigts 
courts, noucus & pleins de verrués. 

On me trovoit ftupide de ne point encenfer à l'idóle. Je 
difois que Ce//é m'avoit apris qu'entre les Romains, on tail- 
loit de la forte il y a Jus de feize ceus ans. — Là-deflus, je fis 
un z&ud Gordien, qui eft encore à dénouer. 

L'antiquité a connu la taille dont le Gafcon fe fert : Or ni 
elle, ni le fiécle, n'a pu, & ne peut encor" aujourd'huy, 
s'en fervir aus grand's perfonnes, /gr fout, quand elles font 
fort cbarmués C9 fort graffes, C9. que la pierre eff fort groffe €9 
fort adbéraute. Cette taille n'eft. donc. pas faifable fur cha- 


que 
Je parlay d'un certam Mortel, Et dizoit avoir avacbée , 
Bordelois , ou foy-diz. ant tel , N'étoit qu'une pierre cachée 
Qui pour bien extirper la pierre, Dans fa manche , ou bien autrement , 
Qu'une «veffie bumarne enferre , Qu il fupozott fübtilement ; 
Dizoit , fous le vond du Soleil, Et quand i|. voyoit bien du. monde, 
N'avoir jamais en de pareil, De trop prés obferver fa fonde , 

$a metode , ou bien fa maniye, Ne pouvant , dans fon aon , 
Etoit d'incizer le derrievs , Faire de füpozition , 
D'oii vetirant fon poing fanglant , I! jouroit Saint Pol & Saint Pierre , 
Il faizoit , ce dit-on , féemblant , Que le malade étoit fans pierre, 
(Frnejfe étrange , d» non commune ) Comme il fit affez bardimant , 
D'en avoir ativé quelqu'une 44 certain bon vieillard Normand , 
Du trifle & douloureux endroit: Auquel Collot, un autre Maitre 
Mais celle qu'alors 3] montroit , Habile autant qu'on le peut étre , di 

Hg 


S2 


140 A eonfieur. 


que fujet ; .& par coníéquent, le Gafcon peut bien étre toü- - 


jours ag zireur d'or , ?mais. non pas toüjours «2 fireur de pier-- 
Yes. 

. On: me nia, & que Cel/e eür. les: partieularitez: de cette. 
taille, & qu'il füt fi azciez que Je le fais. Je les coavain- 
quis, tant par la le&ure dubzextémemes dont j'ay chargé les 
marges de cet écrit; que par « Ozintilien, qui fans un efprit. 
Prophérique a cité notre. Celfe.. Ce//e étoit donc, ou fon 
Contemporain, ou l'un de fes Prédécefleurs. Que ce foit 
l'un, ou l'autre, j'ay le gain de ma caufe , car on fait que 
ce Rhétoricien Etpagnol fut amené à Rome par Ga//a, &. 


qu'entre cet Emperceur & Zióére, il n'y a eu que Aéren;. 


que Claudius & que Calzgula, dont les regnes ont éte courts. 


Décidez fi.j'ay tort, vous. Mozfieur, qui étes un arbitre fi. 


&quitable, vous avez la pofitive du Gafcon toute püre, &. 
je va vous donner en fubftance le rette de ía Légende. 


Ses - 
Qui devant grand sionde opera , Médecin du ROY nótre SIRE. 
bae adroitement il tira , ( En étre eflimé , c'efl tout-dive ) 
Que pluzieurs Gens virent en foule, 4 fait fuir ledit. Raeux , 
Pius groffe qu'um gros &uf de pou'e ; Qi n'a de rime que Chiaoux , 
Ce qui fit juger le Gafcon Ayant berné fes. piperses , 
Etre un. fort sgnorant. dragon , Et découvert les fourberies 
Qui pour ftr l'ignomimie , De cet Opérateur falot : 
Fau[Ja dans. Paris compagnie , Car , enfin, le fafdit CoMot , . 
E: détalant de ces quartieys , Efl un des Exerts de la Terre 
Rémograda trés-volontiers ; A tailler c tirer la pierre , 
En s'en retournant fur. [a pifte ; Etant pour [a capacité , 
En [on adroit Antagonfle , Habilité , dextérité, ; 
Q.?on nomme Hierome Collot,. Le plus recbercbé des Provinces, 
Fort efl né du Sieur Vallor, E: des Grands Seigneurs & des Princes. 


a Milvinis fuis unguibus emungens zgrorum crumenas. 
b De Celfe au ch. 26. duliv. 7e. 


c Liv. 3.c. 1. Ou il traite notre Ce/fe-d' ANCIEN. .Or sil. 


éroit déja 4nciez du tens de Galba, ils'en fuit néceffairemenr qu'il 
vivoit il y. a plus de See Siéclee.  Remontez fi haut. qu'il: vous 
plaira, vous rendrez ma caufíe d'autant meilleure. 


NON 


^ 


Porrée. 141 


; Seconde Partie. 


' enarré que fit le Gafcon chez Mr. Bourdelot, frapa l'i- 
là magination de la plüpart , qui luy aplaudirent en s'éton- 
nant de l'abus des fiécles paflez, oü l'on a mis à la taille du 
grand apareil, tant de gens, qu'on devroit, /e/on cette nou- 
velle ,— zzais faufle pratigue., avoir taillez au etit apareil. 
Sousombre donc, quils concevoient clairement ce qu'il leur 
.pofa en fait , ils crurent l'opération trés faifable, & aquiefcé- 
rent à quelques folutions Gafconnes des doutes qu'ils propo-- 
férent. 

Pour moy, je ne voy pas comment en un homme fort. 
gras, fort charnu & fort grand, il peut ateindre le fond de 
la? veffie, quand mémces elle eft toute amoncelée & toute. 
cortractée vers fon col aprés la miction. 

2. Je vois encore moins, comment à travers le rectum, 
il peut gourmander la veflie à fon plaifir, elle qui n'ett plus, 
ni mince, ni fouple comme auparavant , mats gonfléc & 
durcie, fouvent mefmes ícirheufe & caleufe par le fray con- 
 tinuel de la pierre. Se joue-ct-il de nous, de dire qu'il la 

tourne à fa difcrétion, & que fans la bleffer il la ramafle tou- 
te, comme ez uz Lloc ,. contre une pierre trufeufe , ápre, 
inégale & toute hériffée de pointes, l'amenant captive & 
chargée: de fon fardeau, jufqu'à l'entre-feffon, & bravant 
de la forte, l'adhérence trés-ferme, & l'union tirés étroite 
qu'elle a avec là gros boyau? 

2. Je ne trouve point de repartie folide, ni fur l'impoffi- 
bilité de porter le doigt au fond de la veffie pour la netto- 
yer, & pour en tirer (ans crochet & fans tenétes,une pierre 


qui 


a Car lors que Celfe a dit, digiti ad ultimam veficam dantur , 
ce n'eftoit qu'à l'égard des enfans, & non pas des adultes; com- 
me il s'en explique luy-méme. 

5.3 


142 ed SMonfreur 


qui eft groffe, fur tout, quand elle eff adbérante , C2 comme 
Jrai/ée par der caroncules , xi fur quatre autres points, que je 
toucheray plus au long, avoir, fur l'excretion. de l'urine. ail- 
leurs que par la playes fur le mauque de fang dans l'urine aprés 
la tailles fur la continuation des. /ymptómes: ni enfin, fur les 
pierres qu'on trouve encore dans le ve[fre , aprés que le Gafcon a taillé. 

4. Je foutiens que c'eft crever un homme, que de luy fai- 
re des compreffions, telles qu'il en faut faire de néceffité, 
foit pour abatre la pierre, foit pour contraindre la veffie de 
defcendre toute au périnée , comme /e Gafzon en fit au Nor- 
sands jufques-là , qu'il fembla luy porter le nombril fur les 
vertébres des lombes. 

f. Je maintiens, que c'eft étre boureau , que d'enfanglan- 
ter toute fa main dans le fondement, & que de recourber 
fes doigts fi violemment contre des tuniques fi fenfibles, que 
celles du rectum & de la veffie. Et véritablement , c'eft 
outrager la nature, que d'entre-ouvrir ainfi un homme, & 
que de forcer les porziers qu'elle luy a donnez : Veu que d'u- 
ne telle dilatation de toutes les fibres de l'anus, les excré- 
mens s'écoulent involontairement, comme fait l'urine aus 
filles & aus femmes, qu'on a trop dilatées en leur tirant. la 
pierre. Exc mémes, j'ay vu au Normand une cheute entiére 2z 
retium : Outre que fes Zémorrboides fe font fouvent débordées, 
& m'ont fait voir comme autant de torrens de fang. 

6. A quelle fin le Gaícon porter'il fes doigts dans le fon- 
dement, avant que de fituer fon fujet pour le tailler? zz bíc 
latet anguis? ficne tegitur dolus? Car fi l'opération le requiert, 
que ne le fait-il à tous fes patiens, du soins par sine (9 par 
beaufemblant ? & non pas feulement à ceus qu'il a. incifez en 
fce jouant, & que je prouve qu'il a fourbez. iG 

7. Pourquoy expédie t-il les uns, cn moins de deus, ou 
de trois minutes, & tien-t-il les autres plus des trente? C'eft 

qu'il 
a C'eft à dire plus d'une demy-heures car je conte foiffante suninutes 
pour une beure entiére. 


Porree. 143 


qu'il fourbe ceus-là, & qu'il taille ceus-cy. j 

8. Pour un furcroift de preuves, il ne leur a tait quc de 
legéres & aparentes compreffions, & aucun d'eus, excepié 
une Dle. E un laquais, qu'il a bien taillé, n'a uriné par la 
playes non pas mémes au moment de l'opération, & tandis 
que l'incifion externe répondoit à l'interne. Que s'il force 
la vefie au. périnée, com;me il feroit un reffort, qu'il bande, 
€2 qu'il lácbe aprés coup, que ne le fait-il également aus uns 
& aus autres? Sur tout aus enfans, en qui elle eft plus ob- 
éiffante & plus maniable, & fur laquelle par conféquent, il 
ale plus de prife. Or ceus qui font £ai//ez réelement par /e 
Ga/con méme, vrinent par leur playe, zémoin la Dile. C9. le la- 
quais, au lieu que les autres, qu'il ne fait qu'iucifer , n'y vri- 
nent pas. Que cette oblervation eft importante, & qu'elle 
mérite votre réfléxion! 

9. Des plus, fifonincifion penétre la veffie, il en doit 
fuinter en dedans, quelque goute de fang, qui teigne l'urine 
qu'on rend aprés la taille. Que s'il n'y a nule teinture, du 
moins, y verroit-on quelque grumeau, ou qucique fibre? 
Or c'eít ce qui ne fe void point. | 

10. D'oü nait cette quantité d'urine, dés la remife au lit; 
Car fila veffie a été ouverte par l'opération, l'urine a dà 
s'écouler toute, fans qu'en fi peu de tems, il s'en foit tant 
amaffé ? | 

11. Je vois un éfet dont je ne puis aléguer de caufe, qui 
favoriífe le Gaícon.  C'eft que ceus qui lont guéris de leur 
incifion en cinq ou fix jours, & que prouve eftre trompez,, 
font afranchis de tous les fymptómes ordinaires à la taille; 
mais ils demeurent fujets à la méme dyíurie, & ils rendent 
de l'urine auffi glaireufe & auff; puante qu'auparavanr. Au 
lieu qu'aus autres, 447] taille de bonue foy, la cicatrice ett 
longue à fe faire, & elle eft précédée de divers accidens, 
mais l'indolence, ou l'éxemption des maus de la pierre, & 
la netteté de l'urine, fuivent l'opération de trés-prés. 

12. Mes preuves font plus que convaincantes, quand au 

bout 


144 | A Monfieur 


bout de trois jours, la fonde trouve un calcul aus uns, & 
qu'elle n'en trouve point aus autres. On fait par éxemple, 
que nos Experts affirmérent avéque moy, en la préfence 
de S. A. de Condé, quele Hollandois avoit la: pierre. Mr. 
le Prémier , qui eft véritablement tel & en ordre & en fu- 
fifance, & en vertu, infifta contre le Gaícon, qui nous dé- 
mentoit en face. Son impofture n'étoit que trop claire, 
mais l'un de fes Proxénétes voulant protéger cét efcroc, qui 
avoit éxigé mil écus de cette faufle taille, eut tant;de poids, 
qu'il tint en balance quelques efprits, qui raportérent à Sa 
Majeflé, que le fait étoit douteus. Mais le temps, ce P£- 
re de la Vérité, a mis une glorieufe couronne fur le Chef de 
nótre Ordre , car la pierre s'eft trouvée dans le cadavre, à 
la louange de Mr. 7/allot , & à la confuüion de fes contredi- 
fans. ij 
a 'Telle a été la deftinée d'un illuttre vieillard, qui aprés: /g 
taille, íe trouvant encore plus mal qu'auparavant , fe fit re- 
fonder par le Gafcon méme, qui venoit dele tailler pour Zeus 
mil livres. Mais le bon Pélerin n'étoit pas fifot, que de pref- 
fer de fes P doig?s, une couleuvre, qui eut répandu fur luy 
un venin trés-perniceus. f1fe prévalut de fonéfronterie & tint 
ferme für la négative, contre ceus qui affüroient, qu'il y a- 
voit une pierre. Mais celuy qui léve le voile au menfonge, 
a montré dans le cadavre, une pierre auffi groffe q'une poire 
de boncretien, & pefíant /ep? ozces net. Sa peutefle avoit- 
elle éludé la rencontre de la fonde naturelle du Gafcon ? Mais 
d'oü vient que des experts, ayant éxaminé la veffie, n'y ont 
trouvé aucune cicatrice? Se peur- il faire que fon col fe réü- 
niffe en un veillard , felon la preziére intention, comme nous 
| par- 


a Cette tragédie s'cft joüée en la Saintonge, d'oü Je vous en 
puis faire avoir un Certificat autentique. 

b Car il ne fe fert point d'une autre fonde que de fes droigts ; 
qu'il introduit dans le fondement; & c'eft ce que yapelle ailleurs 
fa fonde naturelle. 


Porrée. 145 


-parlons? Que cét argument eft. fort, pour dé(iller les yeus 
les plus préocupez du Gafcon. 

C'eftlà, ez partie ,le deftin d'un Miniftre de Chateaudun; 
car.il eft icy dupé comme les autres, veu que epuis. fa taille 
imaginaire, i ne cefle de rendre à tout moment , & avec des 
douleurs enragées, de l'urine gluante comme de la colle, & 
mélée de.pus, d'une puanteur éxécrable. 

Mais Monfieur, il faut que je vous donne la mefure toute 
comble, & que je diícerne les pierres de nos corps , d'avéque 
les.fupoíées. $; Jumen Tibi, Vir Clariffime, ceu foli. mutuo, 
id in me pleniffim2 veflectctur. 

1. Les pierresde la veffie ont une couleur extérieure'à peu 
prés uniforme ; .mais j'en ay vu une Gaíconne, qui eft blan- 
che d'un cóté & pléne de petits corps éuncelans comme du . 
talc le plus éclatant, le refte en eft plus obícur.& plus tané. 

. Ah! je neíonge pas, quod rectum fit index fai £9 obliqui. Si 
donc ma régle cft jufte, vous y ferez quadrer au niveau les 
pierres du Gaícon, /£ taut eff qu'elles foient vrayes: car celles 
qu'il tire de nos corps, fe-raportent à mon équierre, mais 
celles qu'il fupofe, n'y ont aucun raport. 

Je reviens à leur. couleur, dont l'interne varie fort fouvent, 
mais au fond, elle aproche fort de l'externe, queloue irégu- 
larité qu'ait chaque incruftation. 

2. L'extérieur en eft, ou liffe; ou hériffé d'apretez & de 
pointes. 

3. Leur poids n'eft pars toüjours proportionné à leur vo- 
lume, fur tout, celuy des blanches & des féches, car étant 
d'une autre couleur, & récentes, elles péfent d'avantage. 

4. Si elles font nouvelles, elles fentent l'efprit d'urine: 
Que fi en fechant, il ?y afoiblit & s'y tu&, on le ranime, 
en les jetant par morceaus, ou.en poudre , fur de la braife, 
ou fur une tuile rougie. 

j. De petites membranes, ou du sois, de petites fibres, 
avec du phlegme & du fang, y adhérent parfois, quand on 
les tires. fur tout fi elles (ont ápres & trufeufes. 

6. 


146 A Monfrcur 


6. Leur groffeur répond d'ordinaire au tems qu'il y a, 
qu'elles fe forment , & quelles fe roulent dans le phlegme fou 
phré, falin & tartareus , qui s'atache à leur prémier germe. 

7. Leur folidité égale fouvent celie des caillous. J'en 
ay mille fois batu un fer à fuzil, mais aucune n'a fait feu. 

8. Elles ont. toutes diverfes couches, & divers enduits, 
comme en ont; ou ies chandelles autour de leur méche, ou 
les dragées autour de leur baie; & dans leur centre elles ont 
une amande, qui fert de fondement à toutes les croütes de 
deffus; car ayant pris leur prémiére idée, & leur prémier 
corps dans le rein, elles fe précipitent dans cet antre humi- 
de, ou dans cette caverne vaíte, pluvieufe, .& pétrifiante 
de la veffie; elle s'y tournent, & elles sy retournent, & par 
ces vire- voures, celles senduifent & elles s'encroutent de 
moment à autre , de la lie & du fédiment g/uant, foufre, fa- 
lin £9 tartareus de l'urine, & ainfi, elles renferment dans el- 
les mémes leur principe & leur germe , qui nous paroit 
comme 4ze amande, mais laquelle à contrepied des autres, 
eft plus ferme, & plus dure , que le noyau qui la cache 
au dedans de foy. Si quelques unes manquent de ce cara- 
G&ére & de ce principe féclé dans les reins ,. c'eft comme 
vous le dites ingenicuíement Monz/fieur , que la veffie a conceu 
cn prémiéres nóces, ce cruel embryon, qui pire qu'un vi- 
pereau, dechire fa matrice, & caule la mort à l'auteur de 
ion étre. 

o. Enfin. nos pierres n'étant que d» tartre , quede /a terre, 
& que des fel ,liez & cimentez d'un peu Z'eag & d'un peu Z'Puile 
ou que d'un peu de pb/egme & d'un peu de foupbre, fi Pon en 
met en poudre pendant un jour dans un verre d'eau dégour- 
die, l'agitant un peu à l'abord, il s'y fondra sz /e? , qui al- 
iéra legérement la douceur de l'eau, & qui y fera une legére 
croüte en la fuperficie, comme y fait la chaus vive qu'on 
y éteint. En verfant par inclination cette eau, qui en eft, 
& moins douce, & mo'ns claire, on verra que le limon, 
cuque la vafedu fond, aura quelque legére liaifon entre fes par- 
ties terreftres X fes aqueules. IO. 


Porrée. 147 


10. Mais, ce qui eft bien plus digne de votre experience , 
& ce qui m'eft un furcroift de preuves trés. evident , c'cft que 
les pierres du corps humain me fourniffent par le feu, bien 
d'un' autre maniére que par l'eau, a ters de fel volatil , & 
d'efprit urineus tréspénétragt , & environ une quarantiéme par- 
tie d'buile puante, ou de foupbre; de forte qu'il m'en demeure 
à peu prés les deus tiers de parties terref]res , qui continnent 
une trentiéme partie d^un [el fi fixe , qu'il foutient le feu le plus 
violent. 

Les pierres du Gafcon ayant des marques opofées font a- 
vouer à ceus qui n'ont ni préjugé, ni paffion, qu'il troque 
fouvent des cazllous , contre de Por defes malades. De dire, 
comme on fait, que dans le deffein de fourber, il fupoferoit 
des pierres bumaines , auffi aifément que des caillous, je ne vois 
pas que cela fe puiffe faire: car oü en prendroit-il un figrand 
nombre? Veu que le moindre bélitre taillé eft jalous de fa 
pierre, & ne vendroit qu'au poids de l'or, ce beau joiau 
qu'il chérit entre fes mains, mais qu'il maudiffoit dans fes 
entrailles; D'en avoir des Hópitaus, il éventeroit fa mine. 
Non, non; ila crü qu'on ne doneroit nule atiente à fa ré- 
putation, & qu'ayant ébloui ie peuple de fon faft & de fes 
trophées, l'on ne feroit pas fi hardy , que d'éxaminer /es caij- 
lous, ni que de les décrier comme de la fauffe monnoye. 

Avant quc de venir aus conclufions, & à fa fuite, j'avoué 
qu'il eft Artifte, mais je foutiens qu'il eft 1gnorant dans les 
Lettres, dansl'Anatomie, & dans toute autre Chirurgie, 
que celle que j'ay dite. 

Je tiens qu'il en taille, qui n'ont que de faus fignes de la 
pierre. On a beau les fonder aprés l'incifion, il en triom- 
phe; car il ne s'y trouve rien qui le démente. 

Je réduits à trois points fa pratique fur ceus qui ont la 
pierre. Il taille bien les femmes & les enfans. S'il taille 
auffi quelques adultes, ce n'eft que ceus qui font maigres, 
& qui n'ont que de petites pierres flotantes, & qu'on peut. 
tirer aifement. En quoy il merite la loüange d'avoir porté 

T2 plus 


148 A. Monfteur 


plu: loin que les autres lPüfage du peti? apareil. 

2. ll laiffe la pierre à quelques-uns , fansy vouloir mordre;s. 
& il les affire qu'ils n'en ont point, parce qu'il ne peut la 
leur ürer, & que par politique, i veut entre-méler quelque 
aGtion de » probité aparante parmy fes fourbes. 

3. ll la laiffe auff à d'autres, mais par. une. autre fraude ;. 
car aprés les avoir inciíez. en un tour de main; & aprés leur 
avoir perfuadé.la réalité de ía. taille imaginaire, il s'en fait 
payer comme un Changeur. 

Il. a., ou £ai//lé, ou P-inciféà Bordeaus, plus de quatre- 
vints.períonnes, 44-;/, mais il. n'a eu dans Paris, que neuf 
fujets. favoir, uz. laquais , une-Demoifelle , un Miniftre , um 
Prétre, deus Gentili-bommes, um Enfant, vótre Normand, €9 
un bomine à la Charité. 

Le Laquais & la Demoifelle ont bien taillez , ,& ont uriné 
par leur playe. 

J'ay touché l'hiftoire Zu Migiffre-: 

Quant au Prétre , il n'avoit qu'une petite pierre plate & 
blanche, qui l'incommodoit tiés-peu. Plufieurs méme ré- 
voquent en doute qu'il en eüt, & croyent que cette pierre- 
là luy a été fupofée; &. comme il. ne foutroit guére de dou- 
leur avant fa taille; non plus qu'à préfent; on ne peut rien: 
conclure de fon-hiftoire.- 

Vous avez l'hittoire du Gezti- bomme  Hollandois : l'autre 
Gentil- bomme efl. Frangois, & le Gafcon l'a incifé fans fujet , 
car Mr. Jannot, qui fonde & qui taille à merveilles, certi- 
fie qu'il ne luy a jamais trouvé de pierre. En éfet, fes fym-- 

ptó- 


a Sa probité prétendüé, confifte icy, en ce qu'il ne leur efcros 
que pas leur argent, comme 1l fait aus autres. Ce procédé luy 
atire force Partifans , car l'on conclud, que s'il étoit. fourbe, 1l. 
prendroit à toute main. 

b Papelle zecz/ez , ceus à qui par grimace ,1] ne fait quu'ne legé- 
re.incifion au périnée, mais fans en extraire de calcul, comme iL 
fait, quand 4/ z«ille de bonne toy,. 


Porrée. 149 


ptómes fubfiftent, & par conféquent, ils dépendent, comme 
auparavant , * d'une autre cau(e que de la pierre. - 

L'enfant mourut au bout de quarante heures. | Mais on 
dit, que c'étoit un mauvais fujet. Je l'avou&. 1létoit donc 
de la pradence du Gafcon, de ne le point entreprendre, ou 
de n'y point apeler tout Paris: car qüi doutoir, qu'il püt 
tailler un enfant. 1l nous falloit apeler chez le Hollandois & 
ailleurs, fans y opérer à la fourdine, & comme à l'impro- 
vilte. 

Votre Normand le mità bout, comme: je le vous rapor: 
tay P dés lors. De forte qu'ayant perdu íon efcrime fur luy, 
il n'ofa faire de tentative àla Charité fur cet autre homme, 
que tant de gens d'honneur luy recommandoient. "1 

Jugez sl vous plaift, Monfieur, de la témérité de ce 
Coureur. llaeu le front de venir dans une ville de Parle- 
ment, la Capitale du Royaume, la réfidence de nos Rois; 
l'abrégé du monde, & le téjour des Efprits les plus bcaus & 
les plus rafinez, penfant y prendre des grues à l'hamegon. 
Mais il fe joüoit, fur tout, aus yeus clair-voyans de Mr. /e 
Prémier , à l'intelligence duquel il n'échape rien. 1l a décous 
vert fes fouplefles & fes tours de gibbeciére; il en a de bon« 
ne heure averty la Cour, & il a triomphé de l'erreur. 

Pen- 


a L'événement a vérifié mes conjectures, car ce perfonnage-là eft 
mort, d'un ulcére aus reins, & il ne s'eft trouvé, ni pierre, ni ve- 
fige d'incifior, en la veffic. 

L'hiftoire du Miniflre ,. que j'ay raportée en la page 145. eft deve- 
nue toute femblable à celle-cy dans toutes fes circonítances; & 
méme dans l'ouverture du cadavre. 

Voila deus beaus éxemples, & d'une grande inftru&tion pour no- 
tre pratique. 

b Ie fuprime cette Lettre, parce que la lecture en feroit hor- 
reur, veu qu'elle efr tout. remplie des cruaurez du Gafcon fur le 
Normand. Le pis eft, qu'aprés l'avoir ainfi bourelé , il fut con- 
uaint de l'abandonner, fans pouvoir venir à bout de fon entrc- 


priíc. 
T. 3 


150 | yd Monfizuy 


Penfez vous, Monfieur , qu'aprés un tel procédé, ce Mai- 
tre Gafcon eüt la conícience fi cautérifée, que de n'en point 
fenür les fyndéréfes? & que l'intérieur de íon ame, ne luy 
reprochát point, de nous avoir foütenu , ez /a pré/ence de fon 
4. de Condé , que le Hollandois n'avoit plus de pierre? Quel- 
le honte d'ailleurs, d'avoir fait de ^ vains & de cruels éforts 
fur votre Normand; d'avoir nié qu'il cüt la pierre; de favoir 
qu'on aloit la luy tirer pour le confondre; & de voir enfin, 
qu'on aloit tailler à la Charité, l'homme qu'il y avoit fondé, 
en 5 démentant trois Opérateurs trés experts , qui certifioient 
par écrit, que cet homme-là avoit la pierre, & que fi le Gaícon 
le tailloit 2. /oz perit apareil ,1ls luy rendroient hommage. On 
fait, que les Prémiers de la Juftice, s'intéreffoient dans. ce 
fait; & que le Gafcon ufant de (ubterfuges, découvrit luy- 
méme plus à plein fes trames perfides, & qu'enfin, fe vo- 
yant furpris en fes rufes, il fe retira fans bruit. On faic auffi, 
qu'il vendit à fon hóte onze cens livres, le Caroffe &les che- 
vaus, qu'il avoit achetez de la moitié des mil écus Hollan- 
dois. difant à fes amis, qu'il avoit plus de charité que nos 


Opé- 


a L'hiftoire de ce Normand eft remarquable , Le Gas- 
con prétendoit le tailler en fecret: Ec dans cette veut, Il luy trou- 
voir la pierre. Mais, quand ce vint au fait, fon induftrie l'aban- 
donna, car il ne put, nila tirer, parce qu'elle étoit fort groffe , 
& fort engagée; ni en fupofer d'autre, parce que nous l'obfervions 
de trop pres. Hi jura donc, & c'étoit fon plus court, qu'il ny. en 
avoit point. Cependant, il s'en trouva une trois jours aprés. For- 
ce gens d'honneur m'en demandérent le raport. Et comme ma 
Lettre à Mr. le Prémier, eft la plus éxacte, auffi eft-ce l'unique, 
que je publie, pour m'épargner la péne de diverfifier encore, à tant 
d'autres amis, ue méme chofe en fubítance. i 

b Le fait eft, qu'il voyoit bien qu'un tel Hópital eft trop 
éclairé pour fes oeuvres de ténébres, & qu'il craignoit d'operer en 
la préfence detant d'habiles Artiftes, qui l'euffent convaincu d'im- 
pofture. 

c Mais a fon de faut, Mrs. fannot & Collot, ont tire la 
pierre, & à ce pauvre homme dela Charite, & à Verre Normand. 


Porree. I5: 


Opérateurs, veu qu'il fe retiroit de cette Ville, de crainte 
de leur óter le pain de la main, & qu'il avoit affez de lieus, 
oü il feroit chéry , fans fe tenir ici parmy tant d'Artiftes mal- 
veuillans. 

Il devoit voguer vers le Nord pour une taille importante; 
il ne nous batoit les oreilles d'autre chofíe: mais ayant perdu 
fa tramontane, il a fur le débris de fa fortune, remonté la 
Seine & l'Yonne, pour fe refugier chez foy , Deos zuter Pe- 
»ates. Or avant ía fuite, il a eu la honte, & d'ouir publier 
fes impoftures; & de voir l'afoibliffement de fon party, car 
la vérité faifoit tous les jours des conquétes nombreufes, fur 
fes Zélateurs les plus paffionez , qui euffent naguéres fou- 
fert, & le fer, & la flamme, (oit pour l'intégrité, foit pour 
l'habilité prétendués de celuy qu'ils adoroient. — L^un l'ape- 
loit incomparable, bPautre le publioit grand en toute manié- 
re; L'un le traitoit d'iluftre, & l'au:rre d'inimitable, L'un 
le nomoit le génie de nótre Art, & l'autre le qualifioit l'au- 
teur le plus inventif de la terre, qui par fa clarté turprenan- 
te éfacoit toute l'antiquité la plus lumineufe.. Les P uns luy 
donnoient rang dans l'hiftoire, les autres luy élevoient des 
trophées; Les uns luy dreffoient des ftatues, les autres luy 
érigeoient des autels; Les uns luy décernoient de fouverains 
honneurs ; Et les autres aloient jufqu'à /'ezcezs, je veus dire, 
juíqu'aus honneurs de la Divinité méme. | En un mot, c'é- 
toit le Saim? wowveau, qui éblouiffoit de fes faus miracles , 
qui atiroit la foule, qui le faifoit révérer, & que mémes on 
tenoit pour un Dez b zutélaire. En éfet, Mozfieur, Vun de 
mes amis que j'honore le plus, ne le nommoit que /e Lizéra- 
teur du Genre bumain, comme íi nous avions tous originaire- 


ment 


a C'eft que le 24e. Aoütdernter, au lieu d'aler en Danema 
comme il difoit, il remonta par eau d'icy à Auxerre, pour fe ren- 
dreà Nimes, ou il a ía famille. 

b Ie parle felon les voeus que fes amis formoien en fa faveur. 

C Averruncum. nuncupabant , Stoyrs 2mreémw, 


152, eA -Monfieur — Porrée, 


ment la pierre, & qu'il n'y eüt que fes doigts, feuls indu- 
ftrieus au monde, pour nous en délivrer. Ha 

je ne fache qu'un Barbier, qui foit demeuré coifé de luy. 
Il croit qu'ayant été pris à l'hamecon, il y va de fa gloire 
de ne point démordre. De forte, Mozfieur , que je*ne fay , 
d'oà vous vient la nouvelle, qu'on le fait revenir 1cy fur un 
Char de triomphe. | Ce font de vaines idées, dont fe repaif- 
fent fes Partifans fecrets, qui n'ofant plus fe produire en plein 
jour, fe flatent eus-mémes, & táchent à relever couverte- 
ment, par de tels bruits fourds, les ruines honteufes, de 
celuy qu'ils ont fi indignement élevé au deffus des autres. 
Qu'on le remette fur le tróne imaginaire, oü quelques-uns 
Pavoient mis, il ne m'importe, car je n'ay point de part, ni 
à fa gloire, ni à fon deshonneur. Que fi je vous en décou- 
vre mes penfées, ce n'eft qu'en vertu de la priére, que vous 
cn avez reítérée avéque tant d'inftance, à celuy qui eft infi- 
.niment, 


MOoNSIEUR; 


Votre buinble €2. afettionué 
ferviteur , 


CHARLES DRELINCOURT, 


Confeiller & Médecin Ordinairc 
du Roy , & de fon Alteffe 
de T'urenne. 


A Paris, le huitéme 
Décembre, M. DC. LXIIT, 


155 


A MONSIEUR 


EU-LrI-orIr, 


Seigneur de Magnant, & d'An- 
deville ; 


Confciller du Roy dans tous fes Confeils d'Etat; 
& Privé; 


C Prémier Médecin de (a Majefiz. 


NS or 


e vous honore trop, pour vous manquer de parole. Puis 

] donc , que la conjoncture des afaires de l'Etat * m'empé- 

che de m'en aquiter de vive voix, j'y fupléeray par ma 
plume. 

Le Normand vient d'étre taillé, Sa pierre péíe trois on- 
ces net. Elle eft longue, & large, comme un gros ceuf de 
poule; mais elle n'eft pas fi épaiffe, ni fi ronde. Elle por- 
toit de plat contre le fond de la veffie, oà clle étoit comme 
paliffadée de caroncules, qui en défendoient tellement les 
avenués, que les tenétes ne pouvoient avoir affez de priíe 
fur elle, pour la charger. Il a fallu donc, s'ataquer à ces 
paliffades , & détacher deus de ces caroncules , qui nui(oient 
le plus à l'Opérateur. Car les autres y ont éte laiffées avé- 

| que 


& La Cotr étoit , depuis buit Jours, à D Armée. 


"4 eA Mon freur 


que prudence, juíqu'à la fupuration , qui les emportera. par 
la playe, avec bien moins de préjudice à la veffie, que n'eüt 
fait leur défunion violente & fubite. 

Les deus de ce matin , reffemblent à une aveline, ou au 
tefticule d'un enfant. de, dix-à-douze ans: Mais celles ont. à 
leur baíe de petites fibres, fortes & rougeátres, que j'a- 
péle leurs racines, qui les unifloient avéque la veflie.. D'ail- 
leurs, elles font fermes, & fcircufcs; & elles gliffent fi fort 
entre les doigts , qu'on ne les peut tenir. Elles ont 
auffi us kyf/, ou une gouffe, trés rouge, & trés forte , qui 
les envelope étroitement. Leur intérieur eft plus blanc, 
& plus dur, que ne l'eft notre tunique cornée à l'entour de 
fon nerf optique. Je les compare au tendon d'Achille, & 
à celuy de la rotule; ou plutót, à une petite /oupe fort 
dure, & àun gaaglion. Car ces duretez nerveufes de la ves- 
fie, manquent de ces milions de filamens, dont j'ay. décou- 
vert , que font compofez. nos tendons: Mais elles ont une 
fermeté coriace, & noueufe, telle qu'en ont, & /es Jeupes, 
& les gauglions , les plus durs. Y 

T'ay admiré dans l'une d'elles , une petite niche oyale, . 
oü étoit une pierre noire & dure; & grofle, & longue ,. 
comme la moitié d'un grain de bled , fendu tout de fon. 
long. . Mais revenous à notre taillé. : 

Aprés une demy- heure entiére , que le. déraciment. de 
ces deus loupes avoit tenu l'on à débaraflé la pierre , dc 
tout ce qui la tenoit , comme enclavée dans la veffie. Car. 
fans ce dégagement, on avoit beau y porter les tenétes, 
les courbes & les droites, elle échapoit toüjours; & elle les 
fauffoit toutes... Mais enfin, on y a porté les doigts ,, com- 
me on fait à un arriére-fais dans la matrice, pour en rompre 
adroitement toutes les ataches ; & l'ayant ainfi artiftement 
dégagée, on l'a faifie à plein corps, & on l'a tournée d'un 
fi bon biais, qu'on en eft venu à bout. 

Que fi, dans cette rencontre, on n'a pu l'emporter 
d'emblée, & de plein affaut; du moins, n'eit-ce pas peu, 

qu'a- 


le *Premter. 155 


«qu'avéque la patience du malade; & qu'avéque l'adreffe de 
Mr. Sféráme Collot ,.on l'ait pu tirer fans làcher prife; ni fans 
fe rebuter par les inftances de ceus qui opinoient à remétre 
la partie. 

Si aprés des foufrances fi exceffives, & en leur durée, 
& en leur degré, le malade eft éxent de fiévre, de hoquet, 
de vomiffement, de toux, de réverie, d'enflure de ventre, 
de gangréne, & de tels autres mauvais augures, j'en béni- 
ray Dieu. Mais, je ne puis me figurer, qu'aprés avoir 
porté le fer & la délolation dans ces parties membraneufes, 
& expofées fi longtens à l'air, il ne furvienne de pernicieus 
fymptómes 5 principalement en un vieillard, dont les forces 
font épuifées par une opération fi douleureufe, & fi longue. 
J'y aporteray touslesfoins imaginables ; &d'ailleurs , j'e m'en 
"ORA à l'Arbitre Souverain, & dela vie, & de la mort. 
Je fuis, 


MoNwNsIEUR, 


Fotres trés-bugjble, C9 trés-obézffant 
ferviteur , | 


CnuanmLks DRELINCOURT: 


A Paris, le Mardy 
18e Aoüt M, DC. LXIII. 


196 
AU MEME 


'ay recu avec un vif reffentiment, les obligeantes marques 
] de votre précieufe bien-veuillance. Je ne puis y mieus 
répondre, qu'en vous continuant l'hiftoire que vousavez fi 
à cour. Elle fe raporte à mon pronoftique. En un mot, 
& fans vous tenir l'efprit en fufpens, le bonhomme cft dé- 
cédé le vint-quatriéme jour de fa taille, ágé de foiffante-cinq 
ans. ! 
II me fáchoit fort , que la fupuration tardàt tant. à fe fai- 
rc. Elle n'a paru que l'onziéme jour; & encore, étoit- 
clle fi legére , que je n'avois pas lieu de m'en louer. Di- 
verfes chofes concouroient à ce quelle füt, &. fi tar- 
dive, & fi petite. Car l'urine continuelle. que rendoit 
la playe, & nos inje&tions fréquentes, lavoient inceffament 
toutes les parties incilées, & en emportoient à mefure, tou- 
te la matiére d'une louable fupuration? D'ailleurs, la cha- 
leur naturelle afoiblie par l'épuifement des efprits, dans une 
taille fi cuifante, & fi longue, ne pouvoit faire de digeftion 
en ces parties nerveufes, & éloignécs de la fource de la vie: 
particuliérement en un vicillard, qui fe chargeoit l'eftomac, 
& qu'une toux trés-opiniàtre , & trés-doulourcufe travailloit 
fans reláche. Car. mémes, hors de la cheute fenfible d'une 
humeur vifqueufe & abondante, qui le faifoit touffer, fes 
voümons ne laiffoient pas d'avoir de violentes fecouffes. En 
vertu, fans doute, & de l'humeur déja engagée dans leurs 
bronchies ; & de leur coníentement admirable avéque la 
veffie, par leurs nerfs communs, endommagez par la taille. 
Nous en étions réduit là, que fi d'un-cóte, la bonace nous 
rioit, pour quelques momens; l'orage nous batoit de l'au- 
te, & furieufement & long-tens: Car à péne, cette toux 
impétuefe cefToit elle, que le flus de ventre furvenoit, qui 
épuifoit encore plus les forces, que l'émotion méme des poü- 
mons, 


e4 Moufreur (e Préuier. n7 


mons. On eüt dit, que ces deus fymptómes étoient de con- 
cert: Car ils s'entre-prétoient main forte , & l'un n'aban- 
donnoit pas notre patient, d'une feule minute, qu'à Pbin- 
Ítant-méme, l'autre ne le reprit de plus belle. A tout pren- 
dre, la toux nous étoit une ennemie, encore plus irecon- 
ciliable, que la diarhee; veu qu'elle baniffoit le fommeil 
qu'elle irritoit la playe, & qu'elle en détournoit toute la 
chaleur naturelle & amie, pour y en introduire uné etran- 
gére & une pernicieufe. De plus, les crachats étoient fi 
gluans, qu'il ne foufroient pas que nousnous en rendiffions 
Maitres, pour les incifer, ni pour les déterger. Au-lieu, 
que fi la Diarhée minoit les forces; du moins, alégeoit-elle 
la poitrine; & fervoit elle d'un égoüt univerfel. 

Le coeur ne me fembloit point ofenfé, qu'à l'égard de la 
fiévre, qui de fois à autre, avoit de violens embrafemens, 
qui me pénoient fort: Car fi je táchois de les éteindre, & 
par le peu de nouriture ,. & par les remédes, j'afoibliffois- 
vifiblement le feu naturel de toutes les parties... I1. me faloit 
donc céder au plus fort, & relàcher beaucoup de ma févéri- 
té: veu que le naturel vorace du. défunt, me forgoit à pas- 
fer les bornes d'une diéte réguliére. Je remarquois mémes, 
une notable diminution de fiévre, quand il fe licencioit ; car 
les alimens qu'il prenoit, ocupoient cette chaleur ignée & 
devorante, qui d'ailleurs, le confumoir. 

1l avoit peu de íoit ; & d'abord que fa poitrine avoit 
quelques: tréves, & non obftant fon flus de vénue, il ne rc- 
pofoit pas mal; car il láchoit tout íous foy , fans fe révciller: 
Et ce peu de dormir luy profitoit à veuc d'acil,. veu qu'à 
fon réveil, il fe tronvoit toujours, & plus fort, & plus li- 
bre de tous fes íens. Mais revenons au .nceud. de l'afaire, 
& à fa taille. 

Dés les prémiers jours, fon abdomen étoit fort tendu; & 
fes bourfes étoient fort gonflées de férofitez, & fort plénes 
d'ecchymófes. Mais comme cela cft affez ordinaire aprés la 


taille, j'y fis moins de réflexions, que je n'en fis fur les 1c- 
bus Vres 


158 4 Monffeur 


vres de la playe, qui étoient. toutes livides, | toutes féches; 
intenfibles , fans dureté néanmoins, aus environs; quoy qu'il 
eüt de la tumeur. Pordonnay- , « force embrocations 
d'huile rofat fur Pabdomen & fur les bourfes; & force inje- 
Cons de vin blinc, d'efprit de vin, d'ariftoloche ronde, 
de myrrhe, d'aloes. & de tériaque, dansla playe. Et gra- 
ces à Dieu, au bout de quelques jours, tout le bas ventre, 
& tout le fcrotum , fe remirent en leur premier état. — L'e- 
Ícare méme de la playe, aidéc legérement de la pointe des 
cifeaus, fe fépara du vif, comme fait la croüte d'un caufti- 
que, laquelle on détache de ce qui eft animé. | C'étoit pré- 
cifément lP'onzieme jour; & ce fut feulement alors, comme 
je viens de vous le dire, Monfieur, que la fupuration parut, 
D'abord que cette croüte noire & infenfible fut emportée 
la plre nous parut d'un fort bel ceil; tres-vive & tres-fenfi- 
ble. I^intérieur ne nous en fut plus fi caché; & l'on y por- 
toit, & la canule ,:& les tenétes, avec incomparablement 
rioins de péne. La raifon en eft trés Cvidente, car l'efcare 
€tant tombée, la playe avoit bien plus de jour, qu'elle n'en 
avoit, quand fes lévres étoient comme toutes bordées de 
groffes croütes. ;Ex d'ailleurs, les caroncules qu'on avoit 
laiffées dans la veffie commenceoint , & à fe flétrir en tout leur 
corps, & à fupurer en leurs racines, de forte qu'elles ocu- 
poient bien moins d'cfpace qu'auparavant. Et mémes, il 
en fortit fix,-à divers Jours, qui nous donnérent d'autant 
plus de lieu, de pénétrer le fond de la playe. Elles puoient 
toutes horriblement. Je ne laiffay pas de les éxaminer. El- 
les fe raportoient à ma deícription des deus autres, excepté 
que celles cy, ne renfermoient point de calcul; & qu'cl- 
15s étoient enduites d'un tartre tré:-blanc & trés-dur, quis'y 
€levoit, en quelques endroits, comme autant de petites col- 
lines. 

Quand la cheute, & de ccs deus efcares, & de ces fix:ca- 
roncules, m'eut fait Jour, je jetay l'oeil. dans la veffie, j'en 
pénétray la profondeur, & j'y découvis force corps rons, & 

en- 


le. Prémter. 159 


entaffez confufément. Je me figuray, n'en pouvant juger 
plus fainement ; ni n'ofant pas y porter le doigt , de crainte 
de friffon, que c'etoient encore autant de caroncules; Et je 
m'atandois à les voir fupurer, comme les autres fix avoient 
fait. Mais non obílant toute mon aplicagion d'efprit ,. à 
traiter mon malade dans toutes les régles de notre Art, il 
m'eft échapé avant- hier au foir. 

- Son abdomen étoit un peu livide;le peritoine l'étoit fort; 
& l'épiploon l'étoit encore davantage. Et pour le dire. en 
paffant , il formoit aus aines, deus groffes tumeurs, que j-- 
apéleray icy, des Epiplocéles, avec autant de droit, que.fi 
elles étoient au fcrotum... Mais l'ufage cít un 'Tyran , & 
je m'y foümets. dis 

'Tout le cadavre puoit fort, & néanmoins, j'en éxami- 
nay les reins avec leurs dépendances. | Mais ,. comme ces 
deus files de Parine n'ont rien cu de fingulier, je paffe à 
la veflic. " i . 

... Sa membrane interne àtoit toute liffe,-& toute entiére, 
fans aucun. déchiremenrt, ni fans aucun ulcére, (i ce n'eft à 
l'endroit de Poperation, favoir, tout le long de fon col, & 
fort avant entre les extrémitez des vretéres, ; 

-. Cet éxamen éxa&t, a démenty également & ceus qui po- 
foient en faüt,. qu'il y eüt un ulcére avant la taille; & ceus 
qui croyoient que la vefiie cüt été déchirée dans l'opération. 
Car, outre qu'il ne nous 3 paru icy. nule trace d'aucun. ul- 
cére précédent, il eft certain, que le défunt. n'a. jamais fait 
d'urine purulente, veu qu'elle étoit, ou fimplement verju- 
tée, ou glaireufe & tenace.. Or de pofer un ulcére fans pus, 
C'eft ce qui furpafle mon imagination... D'ailleurs, (i la veffie 
été princée & écorcbée pendant la taille; on eüt vu, ou les 
tenétes,' ou la.pierre,. chargées de filets & de lambeaus. De 
plus, des friffons violens, íuivis de fiéóvre & de réveries ; 
& des convulfions horribles telles que j'ay fouvent veues, en 
de femblables rencontres, euffent emporté notre malade, des 
le troiiéme jour, fans que nous eufions ainfi pu tirer de 

lon- 


160 E». Mouffeur 


longue, ni chicaner avéque la mort, dont nous avons recuz 
lé l'ajournement perfonel jufqu'au vint-quatriéme jour. Mais 
rcvenous à notre cadavre. 

"Toute liffe qu'étoitla veffie interne, elle étroit à des en- 
droits noucufe & raboteufe; c'eft à dire, qu'elle étoit pléne 
de duretez & de calus, élevez ca & là. comme des durillons 
aus mains, ou comme des corps aus piez; ou plütót, com- 
me des ganglions à l'entour des nerfs: car ces duretez émi- 
nentes étoient d'une fubftance trés-compat&te, trés-ferrée & 
trés- uniforme en leur folidité, auffi bien qu'en leur blan- 
cheur. 

Au refte, Monfieur, je ne pus me lafler d'examiner avec 
une atention toute finguliére , des tas d'une matiére blanche, 
grumeleufe, folide & friable comme du tartre blanc. Etce 
qui furpaffa toute mon admiration, eft que cc tartre n'étoit 
pas fimplement emmoncelé, mais qu'il étoit comme cimen- 
té, fur cette fubítance fcireufe de la veffie. De vray tartre 
r'apas d'union plus intime avec lesdouvesd'un vieus tonneau 
de vin, que ce mucilage pétrifié en avoit avec ces calus de 
la veffie. En éfet, 1l me fut abfolument impoffible de l'en 
détacher, ni fans adrefle, ni fans violance. "T'oute cette vef- 
fie me repréfentoit, une grote, ou plütót une mine, d'oü je 
détachois des pierres , ou des minéraus. E; veritablement 
Monfieur, c'étoit ume féconde miniére , qui n'cut ceffe , ni de pro- 
duire de nouvelles pierres , ni d'acroitre celle qu'on venoit 
de tailler dans ce roc éfroyable. 

Ce n'eft pas tout, 7Mozfieur, j'y ay veu de mes yeus, & 
jy ay touché de mes doigts. ce que tant de gens, qui veu- 
lent rafiner en des chofes qu'ils ignorent, prénent pour une 
fi&ion. .C'eft que j'y ay obíervé l'atachement & 1a liaifon 
des caroncules, que je n'avois jamais, ni veués dans leur ma- 
trice, ni déraciné de leur terroir. — D'abord que je les vis, 
elles me réveillerent l'idée du balanusd'un chien en rut. Mais 
étant plus raffis, je les comparay plus honnétement, & peut 


etre plus juftement, ou à notre luéte, ou plütót, au cceur 
d'un 


le Premier... 161 


d'un poulet. Trouvez vous méme, Moufzeur , une. comparai- 
íon, qui cloche moins: Je va vous dépeindre la chofe nai- 
vement. 

Outre les calus, & outre le tartre de la veffie, je vis de 
petits corps rouges & tres-fermes; qui étoient larges en leur 
baíe, qui s'étréciffoient peu à peu, & qui terminoient enu- 
ne pointe vive & vermeille, mais fans atache: au lieu que 
leur bafe ctoit liée trés-étroitement à la veffie, par une quan- 
tité merveilleufe de filamens, qui, comme autant de raci- 
nes, les nouriffoient ainfi vifs fur leur pié dans leur terroir. 
Quelque foin que j'aportafle à les déraciner fans endomma- 
ger la veffie , je ne pus en venir à bout; car leurs racines y 
étoient vives & profondes; mais néanmoins, je les em- 
portay de la pointe d'un canif fort fübtil; & je les conferve 
dans de l'efprit de térébenthine. 

De plus, j'admiray une íingularité, que je ne favois que 
par oui-dire, fans en avoir été le témoin oculaire. C'eít. 
. que force peuts corps étranges, s'étoient tellement inter- 
pofez entre la trame des fibres dela veífie, quelle en étoit 
fort tuméfiée, & mémes, fort fcireufe. Or vous favez, 
bien mieus que moy, Mozfieur, que toute compofée qu'elle 
eft de trois membranes, elle eft néanmoins naturellement af- 
fez mince. & affez fouple: Car lors qu'elle n'eft, ni fort 
étendué,, ni fort reflerrée, à péne égale-telle lépaiffeur d'un 
tefton; & d'ailleurs, on la manie comme on veut. Cepen- 
dant, elle étroit icy épaiffe, fans hyperbole, & de mefure 
prife de quinze pouces Géometrigues. Je la comparay à la ma- 
trice, ou d'une femme groffe , ou d'une nouvelle acouchée; 
avec cette diférence pourtant, que cette veffie é6toit,  & fi 
ferme , & fi dure en tout fon corps, qu'elle me fembloit 
comme de la corne àmolie au feu. En éfet, je ne pus jamais, 
ni l'amoindrir en la preffant, ni l'étendre ea la tirant : Au-lieu 
qu'une matrice, eft encore molle, & qu'elle obéit, toute 
gonflée eft du fang de la groffeffe. 

je l'incifay de travers , & j'en trouvay l'intérieur fort És 

X e 


161 A Monfieur 


de vaiffeaus, oü je mis une infinité de fondes. "T'oute dure 
qu'elle écoit donc, elle étoit néanmoins, & fort percée, & 
fort remplie de canaus. Carla dureté n'exclud pas, ni la. 
grandeur, ni le nombre des pores, & des conduits, veu que;. 
& notre Ziploé , & nos épipbyfes, afin que je nc dife rien, ni. 
des pierres ponccs ,. ni-de coraus, di(putent , comme à l'envy ,. 
& de leur dureié, & de leurs. pores. 

Je m'imaginay, que, comme les canaus /Permatiques , & 
les bypogafiriques , de la Mére, groffiffent à mefure que /Em- 
bryon íc nourrit: Ainfi, ces vénes, & ces. artéres /ypogaffri- 
ques de la veífie, s'étoient toutes dilatés, & toutes élargies. 
pour entre tenir ces caroncules, qui tiroient de là; comme: 
de leur P/acesta., toute leur nouritüre. 

Mais, voyant que tant de conduits furpaffoient de beau- 
coup leur nombre ordinaire, j'ay cru, que cela venoit; dece que 
chaque rameau capillaire, que leur petitefie nous derobe or- 
dinairement, s'etoit icy. fort épanou!, pour fournir cette 
inatrice, de plus de fang que de coutume. | 

Je ne puis finir, fans vous remarquer, 7Meafetr, que cct- 
te veffie étoit ,. & dimimée & augmentée tout-enfemble. Car. 
clle ne pouvoit plus, ni s'étendre, comme elle faifoit étant 
faine, pour contenir une raifonnable quantité d'urine; ni fe 
jyefferrer en un petit volume, comme clie faifoit auffi, avant 
qu'elle füt embaraflée de tant de tartre, de tant. de pierres, 
de tant de calus, & de tant de caroncules. | Poíé mémes, 
que fans cette grandeur démefurée ,. que j'ay dite, elle eót 
eu fon tiffu de fibres natutel,. néanmoins, il luy eut €:é tout 
à-fait impoffible d'agir comme auparavant, atendu que fon 
fond étoit remply. de tant de corps étranges, qui la bleffoient 
dans fes étreintes, c'eft à dire, quand elle fe refferroit à l'en- 
tour d'eus pour chafier l'urine par fa contraction. 

Je croy. memes, que ces caroncules, furtout, celles que 
jay coupé vives fur leur pié, étant animées, & trés-fenfi-- 
bles, caufoient un furcroit de douleur en urinant: veu qu'a- 
lors, elles s'éntre-heurtoient toutes; Car s'il faut ainfi dire, 

Qu. 


le Premier. 163 


ou elles portoient toutes téte contre téte; ou elles s'entre- 
lacoient toutes les unes avéque les autres. 

Enfin, Mozfieur, je ne puis vous donner une mcilleure 
idée, ni de l'étendue, ni de l'épaiffeur de la matrice de ces 
caroncules, qu'en vous faifant joindre le bout dcs doigts, 
pour faire le cul de poule; puis, fans les défunir, rctirez- 
les le plus que vous pourrez, & vers la paume, & vers la 
racine, -de votre main. Le creus que vous formerez, c'eft 
la capacité de certe veffie: Mais l'épaiffeur de vos doigts, 
& particuliérement cellle de votre metacarpe, c'eít le dia- 
métre de cette méme vefífie, que j'ay diverfement incifée, 
& que je conferve- dans de l'efprit de vin, le plus recti- 
fié. | 

Votre patience à me lire eft-elle à bout? La mienne à 
vous écrire, ne l'eft pasencore; Mais le tems me preffe de 
conclure, que je fuis, 


Mo NSIEUR, 


V'otre trés-bumble, trés-obligés €9 trés-obéiffaut 
fervviteur , 


CHARLES DRELINCOUR'T, 
Confeiller & Médecin Ordinaire de fa Ma- 
jeté, & de fon Alteffe, Monfeigneur 
le Prince de Turenne. 


A Paris, le Samedy 22e. de 
Sept. M. DC. LXIII. 


X2 


E smuinn: ^ ; 
gn tesnsat Susi qupsus 
POT re J 5Siioos. IQUIDIES 


| (d iiec de MON 
Es "Bsr tulis " 


à Fendi: s B 
GA Scil wis E Pom & 


ker 


(6 ds 
e SS Tugwtoir dee 


Y 


CAROLI DRELINCURTII, 


In Gallus Medici Regii , 
Nrec-Now 


In Almá Lugdunenfi - Batavor. Acad. Profefforis 
-... Medici, PraGtici, : ; inh 


E xac srop, 


QUAM 


Super Civitatis & Acad. calamitatibus, 
generatim & paucis; ' 


Tum fuper 
CLARISS. FIRI, 


BO EH "vawN HO RN E, 


Natalibus, vitz inftitutó, & 6 vivis exceffü , 
fingulatim & pleniüs; 


Brevibus tamen, znpnó babuit ineuuté 1670. 


Etiam nefcire hominem tempus fuum , ficut 
-nefciunt pifces qui capiuntur reti malo; & 
«t nefciunt aves quae capiuntur laqueó; ficut 
ifta irretiri filios. hominis. temporé mali, 
quum irruit in eos repenté. — Eccleffafle 1x. 
verf. 14. 


T | 167 
E TAa T'1T^O 


Magnifice Redfor. 

Spectatiffrmi 9 Confültiffmi Viri, Pretor, Coff. ($ 
quilibet alii bujus dIme Croitatis Viri Proceres. 

Patres Academici, College Venerands. 

Ecclefiafle Reverendi atque V1gilautes. 

*"Dottores elegantes 6 argutz. 

Viri quotquot adeflzs, Nobilitaté , SDotirind , atque 
Virtuté , Confpicus. 

Tu demum lettiffima, frequentiffrmague fludiofz fa. 
ventutis Corona s [blendide bujus Acad. decus gran- 
de; (Patrie tue flos delibate s VPareuttimque tuc- 
rum [pes maxima, fidifgpnague. | 


Qortis eft infimz, mortalifque ,animó cogitare & intendere 
B aracs; & aliquantó anté confttituere quid agendum fit ; 
At unius Altiffimi, immortalifque Numinis eft noftra con- 
iringere confilia, & ad fuam illa voluntatem ita dirigere , ut 
alienos à noftró propofitó fortiantur exitus. Ita certe , ftatu- 
tum cum anim, ac deliberatum habuimus, iai/;ó flatim an- 
4i, latis aufpiciis Praele&tiones noftras inftaurare , exordió 
du&o ab Urbis Leidz laudibus; cüm ut meam , quam de 
hóc fuggeftü Vobis obftrinxi idem, de hóc ipfó fuggeftà 
überarem ; tum ut Veftram, propter. Iuttuofum Civitatis fla- 
tuni, &gritudinem fufceptam abftergerem, atque detraherem, 
avocationé à cogitandáà moleítià; & revocationé ad Dei mi- 
rabilia tot & tanta, Leidam Urbem erga , tyrannicá foluta 
eb/idioné ' , contemplanda. 

Sed 


' Ipforum etenim. Obfeffoci2us alterum przprimis, atque alterum 


COIl- 
X 3 


168 C. DnarriINCURTI: 


Sed eheu ! aliter vifum: eft Superis, alitérque ab Acade- 
micó Senatü decretum eft; nova quippe tzdia Nobis de- 
voranda veniunt , novis namque cüm privatis, tum publicis 
calamitatibus afficimur; atque ut unda pellit undam , flu&üf- 
que flu&um:- trudit, ita noftrarum quadam cft concatenata 
calamitatum feries, malorumque congeries, atque lerna. | 7- 
byffus abyffum invocat , vixdum ex immenfíà hác, vel illà e- 
meríimus voraginé, quum profundior gurges alius INos ab- 
forbet.. Ah miferi! Quantà laboramus in Charybdi! Ne- 
minem itaque Veflrüm, iri, quotquot pre[entes 1ntueor om- 
fium Ordinum mofliffmos, mirari fubeat, fi heec Noftra, f/zÀ 
ineuntem annum, Academiz apertura, & inftauratio Le&io- 
num, nihil jucunditaus , nihil alacritatis; nihil. lztis 
tim , nihil hilaritatis ;.. nihil. voluptatis, nihil. gaudii , 
prz fe ferat; fed 6 diverfo ,, nihil. non triftitiz ,— nihil. 
non mceroris; nihil non zgritudinis, non moeftitiz ; ni- 
hil non luctüs, nihil non lacrymationtis ; veftrisanimisafferat. 

Quis etenim vel inprafens lugubrem hancce meam, atque 
lamentabilem complorationem audiat, & temperet à lacry: 
mis * Hodiernó quippe hóc atró dié , Academici. Senatüs 
auctoritaté, traditam. Mihi Provinciam duram impleturus, 
jubeor Nobis & infandum renovare dolorem, & acerbum 
commovére luttum; non privata mea, (Zzmania licet atque 
mortifera , que toties , ex quó Leidam fum appulfus , inflila mi- 
bi fuére , queque animó equó paffus fumy)íed publica noftra cüm 
üniverfe Civitati, tum Academiz noftrz fingulatim, im- 
titia atque lethifera, fofies etiam illata, vulnera, refricare. 

In hóc autem injun&to mihi offició atque muneré obeun- 
dó, có brevior futurus fum, quód non ita pridem, Reve. 
rendus fenior Collega meus integrum il!ud in fefe fufeeperit 
: onus 


contigit, haud abfimile profe&tó & 7Egyptiorum infortunio, dum 
Mraelem profugum redegerant ad 1incitas; Exod. xiv. verf. 48. Ec 
Svroram, Samaritas opprimentium , lymphatico pavori ; atque tu- 
multnario receptui, 2 Aeg. v1I, verf. 7. € 8. 


"TORO UA" T 30: 167 


onus, nervofóque fuó atque potenti cloquió ita fuftinuerit 
Unus: ut, zantum pof? Homerum «velut alterum , elicniffimus 
fim a£ Iliadé malorum confcribendá , ac elugendá. | Nihilofeci- 
us, ficuti Venerandus Ecclefiattes ille tot Clariffimorum Lei- 
denfium Civium morteis dolentiüs deploravit , noftrorum- 
que complurium. Collegarum excefium é vivis acerbiüs de- 
flevit, ita quoque mihi licitum eít, noftras, pro rerum atro- 
etate , lugére calamitates, atque tot , tantorumque Viro- 
rum , /uis- fingulariter.in rtibus atque fcientiis eminentium , 
mortibus illacrymari. Noftra fiquidem fors ufque adcó de- 
flenda eft, ut lapides ' flére , atque faxa lamentari cogerc 
queat. Quis enim vel borum ipfiffimorum parietum * nef- 
cit? Et quis nonnefciens ferreum atque funeftum non luget 
hujus infortunium Reip. quó Civitatis cüm Indigenz, tum 
Extranei acerbis: promifcue fatis exercentur, & mille morti- 
bus confufim implicantur? 

Nullus namque Veftrüm rebus in noftris ufque adcó- ho- 
fpes eft, ut eum fugiat, Leidenfium & Popularium , & In- 
colarum alios Libitinz immolari ; alios veró, gravibus & 
Chronicis zgrotationibus detineri , alios denique , mor- 
borum quidem periculó defungi , fed viribus exhauflos 
& animi agritudiné preffos, larvarum inílar, palloré fuf- 
fufos, fqualentes & pullatos, ita frequentes urbem per- 
ambulare ,; vix ut quifpiam incedat, cüm ecce, atrati 
homines paffim. occurrunt, fcricó crifpiori. & pulló yelleré 
luctuofi. lgiur, vel mors ipfa Civeis noftros proterit at- 
que conculcat; vel Satellites ejus worborum fcilicet. affecle., 
atque [yuptouata , ndifícriminatim fzviuntinillos. Noflrum 
fiquidem cfl tam inexorabile fatum, ut heec NoGis, Ercbi- 

que 

* Imitatio Tullianà eft , ejus enim Orator lapidibus atque faxis 
fitum atque lamentum tribuit. Imo, allufio eft ad loca Sacra duo, 
Habac. 2. verf. xi. & Luc. xix. verf. 40. ubi clamor lapidibus adícribi- 
tur. 

* Tullii rurfum eft imitatio , ejus quippe Marcellim; parieier C. 
C efari gramas apere pefliunt. 

X.3 


168 C. DarriNCURTII 


que filia Leidenfes vel abripiat, vel ad Orci fauces; &.Plu- 
tonis Regium deportet ; adeó ut , altera videatur cffe vel 
Praneftina, vel Rhamnufia. Dea, qui Nobis à peccatari- 
bus & pignora fcclerum extorqueat, & criminum penas 
exigat. 

Mors autem illa czca & immitis plebem non unam con- 
trivit ad myriadas; verüm etiam, Summates Noftros filcé 
fuà demeffuit. Prztorem enim NNoftrum, & Coff. Virosqua- 
tuor fuó de fafügió depreffit; & Scabinos infuper plurimos 
immifericorditer rcfecuit. 

Nec Politicos folüm nubila ifthec Parca vitz orbavit u- 
furà, fed & Levitis ipfis nequaquam pepercit; Paftores f:- 
quidem Ecclefia fidera , baud :nfme profetló magnitudinis , 
Anglum unum; Germanum alium : Gallo-Belgam unum & 
alterum , Beigas veró plurimos extinxit. Quid mirum igi- 
tur, fi Profzerpina rapax , eadem & audax Sanctuarium in- 
greffa, noftram quoque fubierit Academiam ,  Nobiíque, 
multifarió fuí meritó, conjun&tiffimos Collegas eripuerit é fi- 
nü. 

En primüm itaque noftrum in hortum fefe fubduxit, ubi 
capita papaverum fumma, & inanima, Zarquinii fuperbi qmo- 
ré, non decuffit; Sed hortulanum ipfum fuis à vegetantibus 
evulfr, & Parcis immolavit: Ilinmo, wmeritiffimum Botani- 
cés Profeflorem, ceu le&iffmum Nobis florem, legit. Nec 
illam uni Chloridi, //ve Flore , injuriam intulit Atropos, 
"Themidis namque Sacrarium violavit, fidiffimumque Nobis 
Legum Interpretem detraxit. 

Plura dicam, ipfius enim Minervae Caffidi lethiferum du- 
plicem ictum infüixit, Profefforemque Philofophum, unum 
Cg alterum , rationé fimul atque vitá fpoliavit. En & no- 
viffimé, Nobis etiam Virum myfteriis abfirufum, & immer- 
fs Sacris, fed interim clarentem. 

"bflulit atra dies, C9 funeré merfit acerbó. 

Huic porró fermoni querulo, atque lamentabili complora- 
tioni, finem facturus cfem nullum, Leidenfes cüm Politicos, 

tum 


(OUR A: mucio. 167 


tium Academicos; cum optimates , tum Infimates , numerando 
fi recenferem, qui finiftris rerum eventibus , ad mortis atra con- 
finia deducti funt ; & exinde, nec Homericó Nepenthé ; nec 
virgulà Mercurii fed Deiter Opt. Max. benefició hanc in hc- 
minum lucem redu&ti. ''antum etenim filentió premere dolo- 
rem confultius effe reputo , quàm acerbiffimum illum Veftra 
in pectora fundere mcerorem prz ipíà ineffabilem acerbitaté. 

Sed quó feror, ut pugnantia loquar? Sub ipfum quippc 
meum exordium plangoié & lamentationé , moeftiffümum hoc 
Auditorium complevi. Recentiffimam itaque, non alieno, 
fed proprio noftro Profefforum Medicorum corpori, plagam 
immiffam ,.cicatricé non obducam , fed eandem renovabo. 
-Aliás namque forem & in Excellentis Hornii, zudius fexti: 
fató functi, Manes impius; & in Venerandi Senatüs Acade- 
mici mandata injuriofus, fi nimirum tanto Maxagjru bodieraé- 
bác tacá lamentationé, leffum ' non facerem. - 

Quem ergo defunctum, .ubi funus ejus efferebatur, mulier 
.nulla vel Fugera? , vel Prefica ? ,. lacrymis fuis vel feriis , vel 
filis, decoravit; vel Epicedió fuó , five Monodiá fuà laudavit; 
ilum eundem , super Collegam INoLis addi&iffmum , nubilà 
hác ipfà dié, atró (ignandà lapilló meritis laudationibus ef- 

fcremus. 


I Probé tamen conícius fum lugubrem ejulationem illam, atquc 
fletum amarum, & in Solonis legen , & in xvt1 peccare Tabulas, 

2 Mulieres Funere , vel Funereg, à Veteribus audiunt Con [anguste 
' defuncti, ad quas funus attinet, quzque illius ergó tanguntur acer- 
bé, lacrymafque vel fundunt, velfomulant, fanguineas: Prefice. vero, 
quz funeri preficiuntur ut operá conductitiá fleant , atque fortia de-- 
fun&ti facta fuó celebrent E'zewXMe , » E'w9eeri- Ec has fateor , 
Scriptores apud. aliquot ,. flére nequaquam , fed flentibus reliquis e/fe 
Meva?s; , folas camere; atque propterea fohtaritm carmen-ilud funib;c 
«ow^ia» vocitari. Id autem eó aptiüs p. m. Hormio quadrat , quod 
viduus obierit, &lià nullá, fororé nulláà, matr& nulla, focrá nullá; 
Nullà ergo, uti dixi, vel Funera, vel Prafic2, ejus obitum lugenté. 
Nunc enim »mercedé non: conducitur. fletus , exdem ni mercer arie , atque 
zendutlitie audiant , quz beredes: Hx fiquidem crecedili lacrymas eo £iu- 
dunt uberiores, quó numos percepturz font nuierófiores, 


3 


168 C. "DRErIiNCUünTII 


feremus. Ne igitur de laudibus illius meritiffimi Viri, vor &» 
ay, cumulum deruamus, in vitam ejus omnem , fanquam 
in fpeculum , infpiciamus. Ab ejus iraque Natalibus princi- 
pium du&turi fumus , quo propiüs illum , à primis cunabulis ad 
feretrum , infequamur, & acrioribus, ac irretortis oculis con- 
templemur. : 

Rem idcirco tantam ordiamur ab ovó , argumentumque 
noftrum à capité arceffamus. Ne quis ergo Zlornium terra 
filium putet omniparentis alumnum, ger Me, hac univería 
atque frequentiffima cerrior fiat Corona, probis illum atque 
claris Majoribus fatum effe: Ac citra quàm ejus origo repe- 
tatur altiüs, abundé erit dixiffe, Avum ejus, Petrum Hor- 
"ism, divitem, incorruptzque fidei Mercatorem Antuerpia- 
num fuiffe, qui ob id ipfum quód largus opum & virtucis in- 
teger effet, facra Antuerpienfis /Edis Curator fuit electus, 
illudque munus fuum, religiofé fun&us eft; fuámque merca- 
turam fynceré fecit, actatémque fuam omnem egit integerri- 
mé; & intaminatis Antuerpiz refulfit honoribus, utpote pro- 
bus atque dives. 

Filius ejus, ac. Hornius tantam parentis fui virtutem at- 
que pietatem imitatus , defecit à Pontificiis ad Purioris Reli- 
gionis Chriftianos; adeoque folum vertit, & Amftelodamum 
concefiüt, ubi, paucó poff temporé ,. aditum fibi cüm ad novas 
opes, Zoná fidé conquirendas ; tum ad novos honores, citra 
ambitum confequendos, patefecit. Cito quippe perrexit ad Iri- 
diarum Occidentalium. Praefecturam ; Brevi itidem, ex a- 
diciffmá uxoré faá, filium illum fufcepit, ad cujus domum, 
lugubri bóc dié, arbos illa Diti facra Cupreffus, fuuebrí /fgnó, 
ponenda eft, ut viatores quique, NNoftra Nobifcum lugeant 
prapoftera fata, qua filium illum adultum & confiftentem , 
necdum viridis fene&utis primos annos colligentem , é finà 
noftró, praematuré avulferunr. Ille fiquidem 49. aetatis an- 
num minimé compleverat ; Annó quippe Seculi , exeunté z1. 
propitius venerat fub luminis ovas. 

Infantiam vix exceflit, cüm ecce, totis offibus paternas 

mores 


Gus A. Tx O0 | 167 


mores bibit; totoque pe&oré Humaniores Literas, educafo- 
ré €2 alitor. Daventrienfi Gymnafiarchó , tam avidus arripuit, 
ut breviter, Scholas inferiores illas fit egreffus, & Philofo- 
phico ftudio per biennium incubuerit; quó ftudió emenfó ad 
Jurifprudentiam , Parentis impulf/?, animum appulit. 

Interea loci, quo Phyfica ftudia fua recoleret, atque com- 
pleret, publicam Anatomen acrioribus oculis intuitus cft; 
illóque acutior mirificam in corporis humani ftructuram in- 
tuitü, tantam in admirationem humanz fabrice raptus cft, 
ut ingenti defiderió fuerit incenfus, in aliud;atque aliud pleniüs 
atque pleniüs introfpicere Cadaver.'T'am flagranti defiderio ut 
indulgeret , Genitoris fui confilió ufus ett fecundo , atque Ju- 
ris ftudium illud, (4o Patris ejufdem bortatá tentaverat C9 
ingreffus erat , C9. à quó gerebat animum alienum) abrupit & frc- 
git ; atque Medicinam, is quam indolé totà ferebatur, am- 
plexus eft ; eóque pactó acerrimum illud Anatomés ftudium, 
qué tenebatur C9 ardebat, profeffus eft, atque reftinxit. Il- 
lorum etenim, qui hanc Acad. Anatomicz rei peritià fuà 
fummá commendabant, uíus eft operá, & tantorum in A- 
natomé Virorum przcepta, pronis non duntaxat auribus ex- 
cepit; Verüm, tantz dexteritatis illorum feliciffimum z- 
mulum fefe geffit. 

Illó ftudiorum & induftriz curriculó , hác in Acad. gnaviter 
claborató , Ultrajectum fe contulit , ubi le&iionum publicarum 
ftudiofiffimum fefe praebuit. Illinc in Italiam profectus eft ,ini- 
bique ex oré & diíciplinà pependit, Medicorum quos illa 
tunc Regio celeberrimostulit. Imprimis autem Veflingium 
obíervavit , qui ut potior ipfi fuit in Anatome ductor, ita 
& laurez fupremus dator Apollinaris. "Tantá Nofter 4 M«- 
x&ewe triumphali redimitus lauró Venetias applicuit; ubi 
Practicis ufus eft expertiffimis, quo frequens fibi pateret ad 
infirmos ingreffus , & fibi gradum quafi quemdam atqueadi- 
tum , tutiorem ad Medicinam ,  ?roprió deinceps Marté profi- 
zendam, jaceret: 

Fundamentis tantis fideliter pofitis, in Venetorum caftra, 


X 3 (5) ad 


168 C. DazriNCUR TI 


ad Padum fluvium conftituta , ubi szedelas fecit inculpatas , to» 
tus fefe conjecit. Verüm, Caftrenfis illius rationis; mili- 
tarífque vit , có potiffimüm noiiné pertzíus eft, quód 
inibi fuum non fubigeret ingenium ; Itaque, per Appulos;. 
plurimas Urbes luffrando , Ncapolin tetendit, übi denuó Me- 
dica praxi totus inhzífit. — Neapoli difcedehs Siciliam, Me-- 
iitámque Infulas trajecit, illincque ietror(um Veneta littora 
relegit ; quibus defertis, Longobardiam, Ducatümque Me- 
diolanenfem , atque Helveuam peragravit. Plurimos autem: 
menfes Bafilez tranfegit , inibique Difputationi Medica tam 
acris,. tamque doctus prafuit, ut Clariff: Bafileenfium Me- 
dicorum Ordo, ''alem ac ''antum, Ponorificó Diplomaté, fi- 
bi Doctorem adoptaverit. Atque fic püblicis affectus hono- 
ribus Monfpelium perrexit, ubi fefe in confuetudinem  infi- 
nuavit Reg:orum Medicinz Profeff: fex *, qui Memet ip- 
fum, auxnos ante fedecim , Daphné redimiverunt Apollineà. 

Ex tanto demigrans Apollinis Athenzó plurimum iter per 
Gallias confecit, ac tandem cogitavit Aureliam; ubi Belli- 
cofz , Literatxque Nauonis utriufque Germanz ,. uis à 
Popularibus , Procurator electus cft. 

Aureliá iter fuum Parifios direxit, & Noftris inibi Proce- 
ribus Medicis acceptiffimus fuit. Illos autem cüm valére juffit ,. 
Dieppam, fret? Britannici transfretandí caufá, fuum. contu- 
lit iter, ut, exattó tandem integró peregrinationis fexennió , Ger- 
manam in patriam haud inglorius reveheretur.. 

Cum autem natali in foló. inclarefcere efflictirn ambiret ,. 
fraenum accepit atque momordit, & ut intermiffa repeteret ,. 
atque recoleret ftudia hanc in Acàd. reveifus eft; ubi pu- 
blicam Anatomen affabre & folerter admninifttavit. 

Annó infequenté, Nobiliff. & Spe&atiff. Viri, tüm A- 
cademiz Curatores, tum Civitatis Coff. Anátomico Mu-- 

neri 


( X De Belleval, Curtaudi , Du Ranc, Rrverii , Selrniaci , at-- 
D. nempe /que $anchi,quos honoris gratià, cen Medicinz Ma- 
! gnos Aclantes coimmemoro. 


(OU A Tro 167 


meri Extraordinario» quod zmaltá cus laudé coluit , effecítque y 
illum przpofuerunt. 

Biennió exactó , Anatomés & Chirurgix Profeflor Amftelo- 
damum evocatus eft; fed illud detrectavit onus, quia Chi- 
rurgici, & Anatomici Profelloris Ordinarii , 54e in Zfcad: 
Spartam illam candem na&us eft, quam ornavit, fuas nam- 
que parteis non modo in Academiá , verüm etiam in Eccle- 
fià, atque Civitaté ita peregit, ut INobis omnibus, atque 
fingulis, acre Sui defiderium reliquerit, Lc soa omnis mor- 
tuus fit, multàque pars ejus fit. Libitinam vitata. Etenim, 
cugn i1 veríandis Veterum monimentis volutatus efret; non 
paca Gracé, tum Latiné , feculorum vitio nufquam inter- 
moriura, divulgavit. Linguas autem illas Literatoribus fa- 
miliares , /upra vermaculam , non duntaxat calluit, fed & 
Gallice, Italicé, Anglice, atque Germanicé fandi dulciffi- 
mus erat: Proindéque, illà de IIe»vyasoso Viró veraciter 
dixerim , quod de leptemgemini Nili fepzezi dicitur Offzis, 
fuifle &rrapjoov , five feptemfluum, & quidem lenitaté tantà, 
fingulos ut fuis dcliniret fermonibus mellifuis, Porró, non 
folüm in verbis, fed & in rebus difcendis, multifcius ille fu- 
am contrivit &tatem , atque ut à prudentià totius zví fui 
duxit exordium, fic vitam fuam omnem ad rationis atquc 
pietatis normam totus compofuit. Cüm igitur , talisac tantus 
fuerit Vir ille fümmus, eo acerbiüs fors Noftra deploranda 
venit, quod illó careamus, quem habuimus, quemque ha- 
bére maxime vellemus , ut pote Academic Noftra decus 
grande ; Ecclefiae Chrifli militantis ftrenuum Athletam ; Ci- 
vitatifque hujus ornamentum inter pracipua. 

Illius autem Viri Magni extrema funera tanto dolentiüs 
comploramus, quod ipfi nuperrime morbum gravem elucta- 
to, & à liminé mortis revocato fuerimus gratulati. Sed, 
mutatis rerum vicibus , conquerimur vicem noftram, quód 
Nobis illum Deus ademerit, quem poftliminió mortis revi- 
vifcentem redonaverat. Ubi quippe noviffimus annus effet in 
exil£, priorum ille Nofter mortis infultuum repulfor, gra- 

X 3 viori 


168 C. JDmRrriNCUR TIT: 


viori morbó correptus, fuos etiam fupremos cogitavit exifus, 
atque pietatis fuz , tum fidei , teftimonia luculentiffima de- 
dit utrique animarum Medico , qui, juxta le&ulum ejus, fus 
as fudére preces ad vitas, necifque noítrz fupremum Arbi- 
trum. Illius ergo vices, q4i beatus obdormivit in. Dominó , 
quíque fuis à laboribus quiefcit , nequaquam dolemus; fed fuum 
illud infortunium Illuftriffima hzc U»xiverftas " , fuam illam 
orbitatem Puriffima hzc ?* Ecclefja ; fuam denique cladem 
iliam Splendidiflima hac C;vr/a$ ?, tota luget, tota deplo- 
rat, tota lamentatur 1 , utpote, i 
U- 


I Premiffz tres ilz triplicem infinuant p. m... Mei College Re- 
lationem ad Acad. ad Eccl. & ad Civit. Lapides interim funt, non ho- 
mines, quibus ifthzc, c fequentia Relaza xxxix, Bocotiis enigmatis 
obfcuriora vifuntur. Quafi vero Meus ille, (quem lugeo, ) quà 
Membrum Academicum Philofopbus * dici nequiret vel e Lyceó, vel 
€ Porticái? ; ifque Libris * inflruéctiffimus ut Orator? etiam evadat ,. Do&lor 
5 atque Profeffor ? ; Imo , Scriptor ?, Ifque Botanicus ? & ZAnatomicus!? , 
& quafi vero rurfum , isidem & Profeffor & Scriptor , Magnifici 
Rectoris Affeffor '* effe non poffit , nec-non infimul Parres inter Aca- 
demie '* Con[criptos , ac. Apollinis inter Symmyflas '5 recenferi. 

Sic illi Momi mei, atque fungi, vefpertilionum. moré , Sacras ad 
illas cecutiunt Meraphoras, quibus, Meus ille Defuntius, quà Mem- 
brum Ecclefie Militantis , Mihi primum eft Vivus de Chrift Templó 
lapis * ,oemma ?. deinceps, luminare atque Sidus *. Immo gradatim, 
ex inanimó luminari atque fidere, Chrifti fit Ovis 5, ac etiam A- 
quila 6 Corpus circa Myfticum congregata ? , atque Sympboniaca 9; & 
1llà Pieraré ? fuà Fidelibus '? adfcribitur , Chrifiique '' fit particeps, & 
Memlirum '* , ac proinde Calicola !5. 

Sic demum Metaphorz tredecim alix, Politicó de Membró meó , lue 
culentifimz funt Sacri , Profanique Jcentibus Tropi. Sed de his 
non guftabit Afelluss Nec animz fteriles ille mentem fuam torque- 
bunt unquam tot Metaphoras lugubres variis ut perpetuó concare- 
nent annulis ; c , far tout y ils fe garderent bien d'en avoir treize à la dou- 
zaime. Mais, c'efl qu'ils favent , mieus que moi, que moi , que les babit: 
ee deuil font fans fafJon. . : 


OnAT!0. 167 


1 Acad. / Cujus de Scholà Philofophus ille ille fitabreptus: 
1 Eccl. / cujus é templó fpirituali vivus ille Lapis fit detra- 
1 Civ. V&us: cujus ex zedibus ille fit exturbatus Incola. 


2 Acad. Í Cujus é Lyceó Peripateticus ille fit evul(us: cu- 
2 Eccl. / jusex coronà illa Gemma fit prolapía: cujus é com- 
2 Civ. |munitaté Civis ille fit exterminatus. 


Cujus Porticü Stoicus ille fit exclufus: cujus 
3 Acad. | de facibus illud Luminare fit extinctum :. cujus 
3 Eccl./ex triviis atque quadriviis ille Galenica: de os- 
2 Civ. |fibus doctrinz Vindex & 'Tympaniíta fit detru- 
fus. 

Cujus à TeguuparoQuAmxem ile BiOAixeTwTOM 1 
4 Àcad. Jàv;e expunétus: cujus € coeló Sidus illud fit 
4 Eccl. ]delapfum atque devolutum : cujus à compitis 
4 Civ. 'Anatomicarum ille veritatum przco fit ablega- 


tus. 
f Ácad. [. Cujus de Roftris Orator ille fit deturbatus: cu: 
f Ecc. ( jusdegregé Ovis illa fit vorata: cujus de Medici- 
f Civ. YVnisille Medicamentarius fit ablatus. 


6 Acad. ( Cujus é Gymnafió Doctor ille fit expul(us: cujus 
6 Eccl. 1 écoenaculó illa fit Aquila fugata: cujus ex officinis 
6 Civ. lckiacsacile fit eductus. : 
7. Acad. ( Cujus ex auditorió Profeffor ille fit ejectus: cu- 
jjusà pió coníeffü Confeffor ille fit proturbatus: 
5 cujus inexcubiis ille corporum Epiícopus fit con- 
'fopitus. 
8 Acad. Cujus ex Athenzo Scriptor ille fit deletus: cu- 
8 Eccl. f jusex choró Symphoniacus ille fit extractus: cujus 
8 Civ. V e Praetorió ille laborantium Affeflor fit extrufus. 
oA | Cujus in horto Botaniftes ille, Pác ineunté rigen- 


7. Eccl. 
7 Civ. 


nuffimábrumá, fit confe&us: cujus ex Synedrió pio- 
rum ille Virorum Antiftes fit ezeptus: cujus à Co- 
| mitiisaegrorum ille Centurio fit remotus. 
Cu- 
1 Vid. infra n. 7. 
X3 


169 C. DaszrrNcunstit 


Cujus de theatró  Anatomicus ille fit. refe&us : 


15 Acad( 7. Á ait fa oe 
19 Eccl, ) Cujus € conveatü fidelis ilie fit evocatus: cujus ex 
1o Cis. ) Conciliis morboforum ille Confiliator & Re&or fic 


, excuffus. 

ir Acad; ,C2jus Affeffurà ille Magnifici Noftri Reoris 
11 Eccl.) Afieffor fit depofitus: cujus ex mensà Komae: ilie 
-. fit abaCus: cujus de. valetudinario ille malo- 

| rum Averruncus fit ipfe Parcis immolatus. 
Cujus de Senat ille Patrum unus fit profcriptus: 
reae E cujus in corpore , Chritti membrum illud fitampu- 
;; Cy Drum: cujus e Curia Medica Senator ille fit. reje- 

' éus. ; 
(. Cujus tandem /Efculapicó de Sacrarió Apollinis 
13 Acad, ille Myfta fit exemptus: cujus demum 6€ mantio- 
13 Eccl. nibus ille Coelicola beatas in fedas fit raptus: cu- 
13 Civ. | jus denique, de Medicó Tribunali morborum ille 
' Judex fit devolutus & ad fata fua deductus. — 

Non folüm igitur propter digniffimum fuum Profefforem 
peremptum acerbé dolet Zcademia' ; optimum à communio- 
né fuà Chriftianum fejunctum Zceelefía ? plorat effuse; atque 
meritiffimum Medicum fibi extinctum lugubris plangit Le;- 
da3;, verüm ctiam ipfa: Mufa fuum illum dolenter & afpe- 
ré lugent alumpum; fuum Przceptorem ftudiofi; fuum Zz- 
flitutoremm * Orgiis Medicinz initiati ;. fuum. Promotorem 
Candidati; fuum SeGoresmm ?. cadavera fuum. Demonftrato- 
rem Anatomica corona; fuum JAofaziflem ? hortus; fuum 
Cognitorem plante ;, fuum Zmterpretem * lul , Angl, 
Galli atque Germani ; fuum Zffefforem 5 Re&oratus ;. fuum 
Deca- 


1. Medicine fiquidem rudimenta vwodyss; perdocebat. 

2. & 3. Mnatomicus etenim fuit immortali nominé dignus , atque Botani- 
ces infuper curiofiffimus. 

4. Illorum namque Lizguas apprime calebat. 

s. & 6. Obitüs enim Annó, Unus de quatuor Magnifici Rectoris 4£sfe:- 
feribus erat, ac infimul Medicinz Profefforum Decanus. 


O'R54TIO. 167 


Decauum 5 Ordo Nofter Medicus; fuum Dominum domus & 
fundus ; fuum Lectorem 7? libri; fuum Seriptorezm ? Biblio- 
thecze ; fuum Awploratorem 9 vulnerati; fuum OZZigatorem 
atque G/utinatorem fauciati , fuum Purgatorem ulcerofi ; füum 
Reflitutorem axque Corcinnatorem laxau ; fuum Depulforem, & 
Extintlorem E leaman Phlegmoré, vel Eryfipelaté ; fuum 
Defen[orem atque Reprefforeim Oedematé , vel Scirrhó tumen- 
tes; luum, zo verbo, Fratrem Podalirius atque Machaon; 
fuum praeterea Cive;z populares ; fuum JDile&um affines; fuum 
Fulcrum amici; faum Zmatorcm confanguinei; fuum Largitorem 
egeni ; fuum ZE/culapium c grotantes; fuum Co/legam Medici; 
fuum P:lofopbum Schola; tuum Dorem auditorium ; fuum 
Oratorem fuggeftus, fuum Decus '? fubíellia ; fuum Exp/ica- 
dorem '"' Fallopius ;. fuum Zfactorem '* Vefalius ; fuum Cor- 
retlorem 3 & Emendatorem Celfus; fuum Explanatorezm Medici- 
na; fuum Cozciliatorem '* Grecia difcors ; fuum tandem Oed;- 
pum '3 Oracula Coa '? atque Pergamena. 


L0 3M aieo oil 


7. & 8. Ipfi quippe, ficuti numerofa fuit Librorum füpellex; ita & ejus 
Sceriptio multiplex magnó Bibliothecas ornavit incrementó. 

9. Ifthzec profecto de valzeratis , ulcerofifque; luxatis item , atque tumez- 
Zibus, ipfi quadrant ad amuílim omnia , utpote rei Chirurgicze calienuii.- 
mo. 

10. Quoniam Profefforum quifpiam quidpiam de Suggeftü dum reponit, 
reliqui Collegae tunc Auditores tantüm , mutzque Perionz, fubfellia pre- 
munt. 

II. I2. & r3. Fallepium nempe Commentariis illuftravit ; Vefalium auxit; 
atque C. Ce/f. mendis ab innumeris repurgavit. 

I4. I5. & 16. Feliciffimus nimirum erat Grzecorum in paginis pugnanti- 
bus comeiliandis; preeprimis autem in Hipp. Cei, Galenique Pergameni locis, 
vel Pytbiis ob(curioribus Oraculis ,, elucidandis. Utinam Ipfe Sphinx in Con- 
iextü fi quandoque fuerim afpera, argutus evaferim inter Commentandum 


Oedipus ! 
p. or oNG AUS. 
Numerare dies noftros ita doce Nos, ut inducamus 
cor fapientiz, 


Mofes Pfalm. xc. verf. 12. 


CE 


ibi p T 
ia SSHTUME 


"NET 
n m v3 


€. MEI 


(EM asi eor 


ai Ame (ais s 


' D 
- v 
à 
D - 4 ! 


CAROII DRELINCURTII 
Medic; Regti in Gallas x | 
Nrec- NoN 


Lugduni-Datav. Profefloris Practici 


& Anatomici 


ANATOMICUM 
DR JE OUIDJu:-M 
QUOD 


Lugdunenfium in Amphitheatró, 
íuam ad primam Anatomces 
eyxtprow adhibuit. 


PsanMus CXXXIX. 
verf. 14. 


Celebro te, eó quód fufpiciendis operibus 
js in admirationem traducor: celebro 
mirabilia opera tua, quàm 
maximé novit animus 
meus, 


167 


CAROLI DRELINCURTII 


Suam in primam Admini(trationem 


Ánatomicam praefata , 


S. ITP.E 


PRUELUDIUM 


ANATOMICU M. 


College bonorandi ; 

Myfle Apollinez quotquot adeffzs y 

Tugue oruatiffima, que me cingis Spetatorum 
Corona. : 


* 


rovinciam- Mihi ab Illuftribus & Nobiliffimis , hujus & 
p Academiz & florentiffimzx Civitatis , D. D. 
Curatoribus & Coíf. demandatam ut fungar , ornatiffimos 
bujus Athenzi dqueuzsese  Anatomen fum. edocturus.. Id 
certe negotii mihi dati, imprimis operofum & moleítiarum 
plenum ac fubinde txdiolum eít. Quis: tamen Noftiüm 
tantz molis opus viriliter non aggrediatur , totque tzxdia 
non voret alacriter, finem Anatomes fi refpiciar. Is quippe, 
non, duntaxat omni hominum forti frugifer eft cim ad $a, 
tum ad Dei immortalis cognitionem , v& y«e «iezsa 78 S: 
AU 


168 C. CDrelincurtii 


3gm' wr(rtug wocg y 1075 Tour: voSpueva, xaOoeg TH , vv. dide 
eur&! Óévapas 9, Seve * , fed praefertim omnibus J4pollinis filiis 
tantae frugis eft ut illius ignoratio fit illis penitus ignomi- 
niofa atque damnofa. Hzc fiquidem corporum refettio, to- 
tius eft Medicinz verus oculus, fidiffrmus clavus, & tutiffima 
Dyxis nautica. Qui proinde Anatomés lucé atque benefició 
non fruitur, morbis tamen gravioribus curandis fefe accingit, 
tanquam Nauclerus oculis & menté captus, citra clavum 
& navigatoriam acum, z'ítuofum atque procellofum in z- 
quor vela pandit, naufragium tandem miíeré fracturus; uti 
faciunt & nominé tenus * Medici plures, non modó fuz fa- 
ma, cujus jacturà non tanguntur (sam infamia mon ledis 
3 occeecatos C9. amentes) íed quod rei totius caput eft, miíel- 
lam illam corporis humani cymbam morborum flu&ibus ul- 
tro citroque jactatam, & illorum curz infeliciter commiflam, 
lugubriter tandem ad fepulcri rupem allidunt & in mortis 
abyffum demergunt. ; 

Ne igitur vel maximis ipfis atque 4 turbulentiffimis mor- 
borum tempeftatibus fubortis, corpora vel veftra, vel vobis 
aliquando credenda, naufraga fiant, fed falva.& incolumia 
finibus optatis reddantur, magnopere vos hortor, quctquof 
circun[picio Quiavess oculatos atque prudentes ut caecam illam & 
animis veftris primitus offufam ÀAnatomiz caliginem difcutia- 
tis. Talem profecto, tantique faciendum in finem Vobis 
cft Anatome furnmó in pretio habenda atque gnaviter exco- 
lenda. 

Illa 


I Rom. r. 20. 1 1 

2 Hippocrati perfonati funt hiftrionum more! Medici quippe fere 
Jfónam fuftinent , nihil tamen minus funt. ] 

3 Fido: illos ignomiá nequaquam affici idem docet Hipp. £e 
25207) € TITQuTXEY TE6 i£ ny TENS cvyxe dise, 

4 Elegans eft certé Hippocratea Medicorum cum Naucleris compa- 
ratio, Nullius enim peritia magis elucet ; quàm fzvà & immani 
vel cali , vel smorborum. urgente procellàá. 


Preludium. Auatomium. 169 


Illa porro duplex eft, fortuita una & incon/ulta ,quam vul- 
neribus vifis* corpori hominum infli&tis confequimur , quàm» 
que utpote rudem , ad rudes Empiricos ablegamus 5. ariifi- 
cialis altera atque con/alta & illuftrium Medicorum propria, 
qua induftrié ac folerter partes alias ab aliis difjungit atque 
refecat, nec ex uná plures effingit, nec ex pluribus unam 
exhibet ; fed quae connatz funt atque conjunctz, connatas 
atque conjuntas relinquit; at € diverío, naturà fuá fejun- 
&as atque fecretas, mutuo tamen fibi affociatas atque cohz- 
rentes diffociat & abalienat ?. 

Hzc autem. Anatome apud nos unicé Praia & (mul 
Scientifisa audit, atque propterea Z Peoretice & Hiflorice alte- 
ri. juré meritoque eft opponenda, vocitandaque $eizztia fa- 
&iva, que partis cujuslibet bumane nomen, figuram, fitum , 
cennexionem , communionem , [abflantiam , magnitudinem, nume- 
rums a6liones 3 & ulus rimatur C9. patefacit. 

Hanc igitur Pra&ticam Anatomen Vobis explanaturus at- 
que demonítraturus oculatifümis 9r/uzrece, illam rurfus di- 

MO 


1 Interdum enim vel gladiator in arena, vel miles in acie, vel 
viator à latronibus exceptus fic vulneratur, ut ejus interior aliqua 
pars, & in alió alia aperiatur, &c. C. Celf. Pref. im. Lib. Y. TL» 
cueho TiU Cx Tp'opdruY &yaToMO sls XT ecuialomy ug4 7oAuleUXuymoy Gal. 
vocat. T & 2. Adm. Anat. 

2 Et hzc rurfus vel /pirantium eft hominum, vel defuntlorum. He- 
rophilus namque & Erafiftratus nocentes homines à Regibus ex 
carcere acceptos, vivos inciderunt. Crudele fiquidem Sibi non 
proponebant hominum nocentium, & horum quoque paucorum, 
fuppliciis remedia populis innocentibus querere. Sed ícelus iftud 
C. Celfus execratur ; Exhorret enim falutis humane prafidem. Artem , 
non folum peflem alicui , fed banc etiam atroci[Fjmam inferve. 

Cadaverofam autem fectionem , quam hic Pra&icam atque Scient;- 
ficam Anatomen voco, Cel/is idem neceffariam nuncupat mertuorum 
lacerationem Galenus vero, vL byyepsmw VOCitat vv Avacopisl/. 

3 Cadaveris profe&torem partium a&ienes detegere. numerofi negant 
vitiligatores ; altum nimis fapientes, - Sed difcant illi rudes, de- 

pret- 
y 


196 C. "Drelincurtit 


vifurus fum in Particularem qux: unius duntaxat vel * alterius 
partis ftru&turz ftudet, reliquis intaCtis, non minoris me- 
hercle ad praxim momenti, & Umiver/alem , qux ex zquo 
omneis omnino corpus humanum parteis integranteis indagat, 
affequitur, disjungit, contemplaturque: ac proinde hzc po- 
ftrema priorem includit, illaque longiüs atque latiüs fefe dif- 
fundit. Quocirca, qui hanc Uriver/alem fuà yxeenre: con- 
ficit, conficit & Particularems quique infuper, majorem il- 
. am atque latiüs patentem perdocet, minorem & alteram 
longé ftrictiüs ar&tatam itidem perdocet. 

lllam ergo, quam (os Zf/clepiadea "Tuventus) nactus fum 
docendi fpartam ut aggrediar, Umiver/alem hanc anatomen 
quadripertitam effe primüm profitebor , & fubinde figillatim 
illam omnem edocebo, «lu dvuAovóm o sonoyíow , "T ox pxoAotylaw , 
T arNoawvonoyiar wg) "t &yyeoAcyizr, prout fcilicet hacce meá 
Anatomicá praxi, vel of/a fuis & cartilaginibus munita, & 
ligamentis colligata; vel ezus/zulos (uis vunicis obvolutos atque 
difcretos ; vel v;/cera varios ad ufus tubftantià multiformi do- 
tata & confertiffimó adipé offerta; vel va/a denique zrzplicia, 
arterias , venas (quibus includo lacteas & lymphaticas) & ser- 
v0$ , fum profecuturus atque difcriminaturus. 

Quzternz autem partes illa , methodó duplici € docentur 
& diícuntur, Syutbeticá nimirum & Zfalyticá. Syntbetica à 
fimplicioribus illis orditur é quorum harmonicá compofitio- 
né tota corporis exurgit cuupereío, ac proinde feorfum fpe- 
culatur * tanquam diverfa, quacunque illius Anatomico cul- 
tello fubje&a funt. quaque quindenarió numeró concludun- 

tur, 


preffam , refilientémque cedaverofam Epiglottida; adductum infuper, 
cemiffumque cadaveris mufculum & c. partium a£&iones prodere luculen- 
ter. 

I Veftrum quippe plurimi unius duntaxat vel pancreatis, vel co- 
narii defiderio tenentur. Sed quod dolentius eft, propudiofum i- 
ftud damnofumque cacoéthes egro Vefítto fenefcit in corde , nec- 
non indies, Veflros , uti gangrana , ferpit ad Centubernales. 


Preludium Auatomium. 17i 


tur, fi modó talem ac tantum auim numerum Vobis fpon- 
dére, antequam sf aiuzt, velrem ipíam acü tetigerim , vel 
ere&um in illorum fontes digitum intenderim , o//2 nimi- 
rum, cartilagines , ligamenta, fibras, tendines, membranas , 
arterias , venas, nervos, bumores. (nam & oculorum humo: 
res anatomiz íunt fubjectum ) carges , adipem , cutem, pilos & 
«ngues , quae tanquam fenfibilia corporum noftrorum elemen- 
ta contemplatur , é quorum concurfü & copulá, miranda 
ila totius corporis humani compages exoritur, qua nunc 
analyticá tuetbodó (uas 1n. parteis integranteis eft. refolvenda. 
Noftris igitur manibus diruendum venit operofum illud at- 
que mirificum coeleftis & immortalis anima? terrenum | ca- 
ducümque nuper zaZergaculum * atque fezplum ,* fcu ut apti- 
üs 3 eloquar, erga//ulum ,in quod conjecta Divize ifibec au- 
re * particula xot mirificas atque ftupendas operationes exer- 
cebat. Quum 


2 4Architeflus quidem diruit, edificat; mutat quadrata rotundis: 
7 natcmicus vero , hafce Jobi vas tixius zmMyas , avgillaceas edes deftruit 
revera, fed illas nequaquam extruit. Ejus 1taque Synibetica Metbodu: 
proprie nulla eft, m; ;n compingendó fceleto. Alias enim, hominem 
componit nufquam, nifi menté tenus. Illum quippe tot portiun- 
culis conftructum effe docet , quot feorfum cadaveribus in a- 
liis , atque alius, fuà percepit «zz». Sed tot partium il- 
larum procreatio mirifica, compagefque miranda, unius eft Opifi- 
cis fummi , fummum Opus, s x&jts &r2aray pt, nop tmeincu gus, Cugus 
manus me finxerunt, d» me fecerunt 5 494 S oup duampnco ws dido, 
d cujus oculi me. viderunt informem. Job. 1v. verf. 19. & x. verf, 8. 
Atque Pfalm. cxxx;x. verf. 16. 

OE TÀÀ txiyeos Tua uxiae S cxlase, terreflris domus noftre tabernaculum 
Divus dixit Paulus 2 Cor. v. vef. 1. 

1 T» E3:£»«», Deitemplum , Apoftolus Gentium idem fideles vo- 
Cat I Cor. I1iI1. verf. 16, 

3 Abft blafphemia dido. Iftud enim dptià$, facrum textum ne- 
quaquam emendat , fed meum unice collimat in fcopum humanis de 
funéivombus indefeffis, In tabernaculis nempe, velin templis, tam im- 
probó laboré homines deteruntur aunquam, ac fuis in Ergaflulis 
mancipia. 

4 Heratianam itam animi peripbrafin velin Xenophontem retundo , ipfi 

Ya nam- 


172 (* Drelincurtii 


Quum igitur fpiritus ille coeleftis, cadenté morbis hocce 
corporé, fuum ad Datorem ' avolaverit , nobis hoc inane fuí 
domicilium ? reliquit, quod /Edepol, quoniam inane & 
proríus inhabitabile relictum eft, demoliemur funditus , non 
quidem in odium Sacrofanctorum adorandi Numinis ope- 
rum, ut id criminis olim ftuluffimi hominum ZZeritez, in 
Philofophorum fapientiffimum cadavera diffecantem ? Demo- 
critum , injuriosé conjiciebant. — Abfit ab animis veftris vel 
levior de me cogitatio ufque adeó criminofa, atque in ipfam 
Divinitatem futpiciendam tantopere injuriofa. Quin potiüs , 
vobifcum id reputetis velim (uortquot adeffis genuini Apollinis 
alumni ) me Galeni exemplo 4 atque hortatu » permotum hu- 
jufce mirabilis  opificii textum fingulatim atque. minutatim 

7 re- 


namque Memorabilium 4. 2 ewOVo mE Nin E 9us uere , bominis anima 
Divinitatis particeps efl : vel in. Platonem regero , ipfi quippe bomo , non 
duntaxat ,uti Dzvo Paulo, & rato, segior ici 9sa» cyoO* 5, Divinum at 

fT 5 fi d & 9 [/ , , P f, . 
que calefle genus. eft , fe eas Mime epus, Divina forts particeps 
eft. 


t. Redeunté ipfo pulveré in. terram uemadmodum fuerat: Spirit autem 
vedeunté ad Deum qui dederat illum. Ecclefiafte x11. verf. 9. 

2 A corpore fecedens amma , rehnquere dicitur ab Hipp. fij do- 
micilium , acque tabernaculum , frigidum , mortaleque fimulacrum , 3xn&&ses 
y cpoxa m E eeuxlO- r**"Om y xui TW Wvxpó» wa vw Dv» eda, 

3 Uti conftat ex Epift 2. Hipp. ad Damagetum. 

4 I; quippe lib. 3. de ufu part. cap. 10. veram in eó pietatem collocat , 

us quam in bominé condendó Dei fapientiam , virtutem. Cv. bonitatem. per[pe- 
am babet , bommibus. aliis illam omnem patefaciat zvopito v8. &ivas vl ei 
Tug tvrioua? KC. & yel lo wi avsós mgr», treira OE sod rois aos ifuryn- 
culpe y oi» tio iei À9 coQiav , oie 0t cl Üuyaqun , omoi 0b rl x£nsi- 
72750, - 
s. Ille etenim rurfus eodem loci nos hortatur ut ab Árrificumope- 
ribus quz miramur, in fummi Noftrum & rerum omnium Opificis 
Artem extollendam deducamur. 4& yg Quei, vAv' Das xejvas vi- 
xo , Er» wj The TETU o/TRYTUY t£écnce OxpuweymE , uti emm , inquit ,. 
Artem. Pbidie expendis , ita C illius Artem qui omnia condidit. excute atque 
perrende. ; ; ! 

6 Id erenim Deus 1pfe im abdió  artificiosé. confecit , velut zm imis 
partibus terre. Píalm. 139. verf. I5. 


Preludium eduatomicum. 173 


! retexere. non duntaxat ut Divini noftri Textoris * ( ague 
Ficloris , qui ex pulveré C9 lutó, zalia nobis ac tanta 3 finxit 
precordia, quanta. nofiris pectoribus imis condita gerimus) per- 
fectiffimam bonitatem , fapientiam fummam, atquc poten- 
tiam infuperabilem * fupremis iple laudibus efferam ; fed mi- 
rum ilud praterea quod tectum eít partium noftrarum artifi- 
cium, Vobis, prudentibus rerum eflimatoribus, retegens, e- 
rumpatis & ipfi, veftri in Crearoris laudes fempiternas, his 
vel fimilibus verbis, Celebro de, eó quód [ufpiciendis operibus 
ilis in admiratiouem traducor : Celebro mirabilia opera Tua , quàm 


maxime uovit animus 1a€us. 

INon celata efl vis mea Tibi ex quó fatlus fum in abdito, ar- 
tificiofe coufetlus, velut in imis partibus terre. 

Maffam meam vident oculi Tui, C9 in Libró Tuó bec omnia 
feripta funt , ex quibus diebus formabantur quum nondum ullum 


ex eis extaret 5. cr 
INonue cut lac fudifi Me? Et tanquam cafeum coagulaffi 


24e ? 
Cuté C9 carué induifli Me ? . Offibífque €9 mervis texuilli 


Me 9? 
Et 


I Nulló certé Penelopés nocturno dolo, fed propalam & fide 
bonà. 

2 Afgua two] xetas us tyidurms , ogeiois 0t xod viveois M6 yeroge, — Cut qo» 
camé induflüi Me ? Of[ffibufzue &* nervis TEX'UISTI Me? Job, x: 
Ner. r6. 

3 Hominem é pulveré cretum effe liquet é Ger. 111. verf. 19. Tob. 
VII. verf. s. & Eccl. x1t. verf. 9. Eundem vero lutó fictum effe, non 
non à fabulofo T:z4»é, fed à Veró Coelorum ac Terrz Conditor? 
conftat apud Zobum hifce vifcera Dei commoventem , MyiSuri ,. dni 
TUO M& ErDcXS , ig DE "ys pes rA 2omeptQes, — Recordare quzfo , quód 
4 gms & lutum, finxiflá Me ; Et in. pulverem reduces Me? Cap. x. 
verf. 9. 

4 TÀJ rteratlo yoncórs , vl a&xQqY caQiu», wgq vÀw Ti Üuva ety eurlo- 
7». Galen ibid. 3. de ufü part. 

s Pfalm. 139. verf. 14. t5. & 16. 

6 Iob, x. verf. 10. & 11. 


af 


174 C. Drelimcurtis 


Et hác certe tantá, tàmque mirificà corporis mei fabricá 
totus afficior admirationé; praíertim, dum ruminor pref- 
fiüs quantulà, & quàm raudí materi: molé hocce "uorum 
exurrexerit Operum complementum ? Quàm mirabiliter, 
& quàm affabre paris umufcujuque *. delincationi prafueris ? 
Quantá przeprimis indu(trià mihi p/antaveris * /Jurem ? Quan- 
tóveartifició meorum Oculorum mirabilia 3 formaveris? Quàm 
denique potenter Ze puiveré quidem erre Me 5 finxeris( Sed 
quàm fapienter 245 1n 5 nares balitum infufflaveris vite ? Cum* 
Ju [is deinde, qui eduxifli Me ab utevó, faciens ut fecurus. age- 
rem ad ubera matris mee, Tibi innitor snde ab uter, -- & in 
Te efl laus mea jugiter 7. | 

'Tales certé? £yzzos Deo dum publicé canam , (at .cum 
Sapienti Galenó verba fapientie rurfus eruGiem: ) meo ili Sa- 
crofancto Conditori acceptiorem effe me profitebor , quam 
fi 9 taurorum. becatombas ei plurimas facrificaverim , €9. cafías 
atque aliorum odoramentorum & unguentorum amyriadem illi 
fuffumigaverim.  Vettram igitur hodierni lucé ,. (L4udizores 
curiofifrmi €9- fagaciffimi) mirationem occupare liceat, haud 
quidem Vobis offerendo rudia illa & femper isanima mortali- 
am manibus, mulu revera ztatis atque plurima: fama, ca- 
duca tamen confecta hominis fimulacra, & quorum opifices 


Pa- 


I ler. 1. verf. 5. 

2 Píalm. xciv. verf. 9. 

3 Eod. Píalm. nec-non Prov. xx. verf. 12. Et Exod. 1v. verf. 
1I: 

4 Gen 2. verf. 7. 

$ Ibid. & t Cor. xv. verf. 4$. 

6 Pfalm. xx11. verf. 10. Iob. x. vzrí. 18. & fer. I. verf. s. 

5; Pfalm. Lxxt1. verf. 6. 

8 Sermonem enim iftiufinodi ( eodem in contextü ) Sacrum Gale- 
nus vocat, & ver; hymni nomen illi tribuit, v» yag ig» Ayo ro T 
vjyey T. d ogovoy. dua evi, 

9 Té TuUQUY éxeTópM og MUTO TjATTÓAAGS xam Ucxipi wo] TG eh puo 
ela peg. Soaps xod xcius, Gal. eod. lib. 3. de ufü part. 


Preludium. eAnatomicum. 175 


Pagana gens olim elogiis propemodum Divinis extulit, v. 
gr. Phidie Zemerem , Polycleti Herculem, Alcamenis 7t, 
Lytüppi Jlexandrum & Hepbeflionem , Praxitelis demum Ca- 
gidinem , atque Minervam. Nullus inquam talia Vobis obtru- 
dam opera, eorum opifices, veftris collaudationibus ut ex- 
cipiatis, fed Perfe&iffimi & Immortalis Noftrüm Opificis, 
hoc opus, jam quidem abíolutiffimum, fed infimul immor- 
tale quondam futurum (sam smorté licét caro bec ceciderit * , 
bec tamen ipfifrma vefurget , non per aliquot famigerata [ecla , 
fid eteruiun vittura) V eftris oculis fubjiciendo; quod certe, 
uti Solemne eft Artis Altiffimz . zu//us moffris elogiis | fatis 
grofequende , Specimen; ita eft & Univerfi archetypus, & 
pérgow ? &gruv, ug) Dave DavuaTev, rerUM) CH:iMium) win- 
fura €9 mirabilium omnium zirabile maximum 3. 

Miremur ergo fuis numeris omnibus completiffimum illud 
tanti Opificis , tantum Opificium ; & ex innumeris illis, 
qua deinceps, Lec intra cadaver, acerrimá noílrà contuen- 
tes oculorum acié , nos in admirationem rapient, utpote 
quz paffim Divinitatis chara&teribus imprefía funt, & 
íummi artificis, ipfiffimi (cilicet Dci digitum ubivis often- 
tant, hzc pauciffima ante occupare mihi fas efto, & primo 
quidem , ut id ipfum quod in exequutioze poffremum ^ erit , in 
admirabilitate przmum fit, mentis noftrae vi varias illas cor- 
poris noftri baíes atque columnas, numerofam fcilicet illam 
tot fulcrorum compagem , ducentis quadraginta €9 oo 5 con- 


fira- 


1 Equidem ego novi Redemtorem meum vivere 5. d pofleriorem fuper pul- 
verem refurredurum: Et poflquam Vermes cenfoderint 1flud , evigilanié Mé; 
tum carné meà Me vifurum effe Deum. Yob. xix. verf. 25. & 26. 

2 luxta Protagoram in Platonis Tbeztetó. 

3 Immo , Sape 36 , miraculum. Divinum eft , Platonem apud 
eundem. 

4 Partes etenim molles priiis vefecabo , omnes ad unam; fubinde veró. os- 
fifragium aggrediar , atque minutatim o[fa fingula contundam C effringam, 
ut illorum interiora oculis agnofeamus. 

5 Huic certé computationi fi minora ifthzc officula quz th 

moidea 


176 C. Drehncurti 


fructam offibus, multiplici tum diarthre(i , tum fynarthrofi, 
tum fymphyfi tam arété conjunctis atque compaéctis, ut U- 
num fint & »on Unum , contemplemur. 

Innumerabiles praterea illorum vel folidiorum cavernulas 
atque cryptas medullares, vel fufcas, vel candicantes, vel 
purpureas; atque etiam cartilagino/as tot offium incruftationes 
atque fuggrundas , mucoré tam lubricó delibutas , & in- 
fimul tot ligamentis inftructas atque colligatas fpecule- 
mur. 

Ex illis offium antris denfiffimam quzfo wufculorum /51- 
vam ingrediamur , ubi, dedacioró Deó, hocce anatomicó 
cultello fuprà * quadringentos cefuri. fumus lacertos, qui hanc 
offum machinam , in omnem pofitionis differentiam , 
furfum & deorfum , dextrorfum ac levoríum , antroríum 
atque retrorfum , nec non introrfum & extrorfum impel- 
lunt. Priufquam autem à mufculis revellamur, illorum tum 
tum capi?a, tum veztres, tum denique caudas fumus ampu- 
taturi longé fupra 242drizgesta, mufculorum enim complu- 
res fuapte naturá Jicipites, tricipites ,| dvycsess atque. bicorues 
effe patefaciemus. 

Nec modó id miraculi, noftri prz fe ferunt lacerti, fed 
illorum alii, vel per zrocbleaz ofleam ,. vel per erenazm  offi- 
bus infculptam traducuntur, uti contueri eft is oculorum a- 
"atorils fuperioribus; in bicipitis qui cubitum flectit. a/teró. ca- 
piié; in femoris pyrzforumí & obturatoribus , 1n pedis extenfo- 
ribus zibieó atque peroneó poflicis &c. 

Imo quidpiam hiíce mirabilius attendere eft, eorum fcili- 
cct aliquot caudam gerere non vulgari (inffar altarum tendi- 

né 


50idea nuncupant, accedunt, 'recem'a (* o8o computanda venient 
univerfé. Nam capiti 6o tribuere eft, trunco autem 68 ; Artu- 
bus veró fupernis ac inferioribus 120 ; Flexibus porró digitorum 
€o, Sefamí figura. 

I Calculis etenim , quar! poffum fidelitaté , fabdu&tis ,, mufculi 
9Godecim fuper quadringentos in computationem veniunt. 


Preludium Auatomicum. 177 


ué preditarum) levoré confpicuam , nec fimplici fubrubi- 
cundó atque fubcaruleó , candoré , matris - perlarum  emuló , 
rutilantem, uti paffim alibi; nec fimpliciter Zifidag , ut in 
bicorni extenforum carpi alteró, & zn tibieó poflico pedis ex- 
tenforum unó, nec vulgariter ramofam atque multifidam, 
ur in fedecim digitorum exrzezforibus fex ' communibus, fed 
przecife quadrifidam atque quadriforem , uti compertum erit 
cuivis infpicientt zz saufculorum fublimium fex C9 decem? ten- 
dines , qui primas atque fecundas flectunt artuum phalan- 
gas. 

Infuper his, in alios introfpicere erit non cazdá: Ííed ven- 
1r, ad aliorum mufículorum trajectionem pertufos, utiarti- 
ficium iftud ob oculos ponam, muículos demonfítrans //j/o- 
cerato: byoeideos , qui digaflricos maxillae inferioris tranímit- 
tunt. 

Atque demum ,a//a ut innumera circa smu[culos mirabilia ta- 
cta , Morum alios, 7"obis oculatifffmis iris, fum. exhibitu- 
rus, medió fui corporé craffa, numerofaque , non fuos pe- 
culiares in ufus, fed in univerfi corporis utilitates fummas, 
vafa tran[ducentes , uti Vobiscontueri dabitur in alteró cervi- 
cem fle&lentium par! , quod à trigonali figurà /calent; nuncu- 
pant, quodque zervi & arterie ? bracbiales txajiciunt atque 
permeant. 

Illinc oculorum obtutus corporis in univerfi & planitiem 


& 


x Pellices enim , fuisextenforibus fingulatim donantur. Reliqui 
autem digiti, manuum quidem duos, pedum vero, quatuor commus 
nes nacti funt mufculos exrenfores. 

? Noftris enim digitis fedecim, (pollices quippe quaterni , fios qui- 
dem flexoves , fed nequaquam pertufos. obtinent) infunt. mufculorum qua- 
iuor , quos flexores fnblimes vocitant , quadricornes: caude , qux fingula 
fic quadrifariam divifz, fedecim formant tendines , qui medio fui 
corporé pervii funt , ut mufculorum, quos flexoies profundos nuncu- 
pant, fedecim itidem tendines, illos permeant , atque fic extremas 
attingant fiecantque digitorum phalangas. ; 

3 Vene vero non 1tem , uti fallaciter fcribunt. 


Z 


128 C. Dreliacurti 


& intimiores etiam receffus fi converto, circumfpiciam illi- 
co mirabundus arferiaruzm & rivulos innumeros, & flumi- 
na numero(ía, illos omnes microcofími tractus fuis brachiis & 
largiter amplexantia, & ubertim irrigantia. 

Illis, praterea, partes omnes circumfluentibus, rivis , fum- 
matim annumerandi funt contigui & ipfis fingulatim innu- 
merabiles venarum tubi, quos eódem oculi circumjectü arte- 
riis vel incubantes, vel accubantes confpicere eft, qui fan- 
guinem arteriofum fingulisà partibus in Cavam , ve] uti. fuum. 
i Mare, dum revehunt, plurimis hiantibus quafi valvisdo- 
nati funt, quó fanguinem refluentem moderentur. 

Partibus iftis. poftquam |; facratif/mum ilum quem Deus 
in nobis famem "' argenteum  contorfit adjunxero & anne- 
xuero; nemo Veftrüm omnium eit, quem fummam in: 
admirationem non fim traducturus, medullam enm  fpi- 
nalem dictam, vetlros ante oculos ftatuam revera * z«- 
ziMwuealw * íca numcrofis faniculis denfatam, atque innu- 

; me- 

I Sic enim propter fua, mire tenuitatis, c» quavis carbafo tenurora, 
filamenta candicantia, aut fibrillas niveas, longe rectiüs atque fi-. 
gnificantiüs defignatur, quàm ubi medulla vocitatur fpinalis.  'l'otus 
enim argen/eus ile funiculus, florum & fibrarum albentium , aranez 
zenui[Jima vincentium flamina , congeries atque complexus eft, qui me-. 
dullaris fubftantie hilum vix habet, nifi in medià, fupernaque fui 
parté cerebro cerebelloque conterminà. Sacrum igitur illum ar- 
gentei fanis luftricum (ur ita dicam) parentem , Virum Phyficá fcien- 
tià Divinitus afflatum atque perfufum fufpiciamus & veneremur, 
quód (;/m myflicó & allegoricó Ecclefiafle cap. ult. verf. 8.)hoc fingulare 
nervoíz propaginis artificium tam fignificanti & perappofito voca- 
buló nobis detexerit. 

2 Hanc meam.fidem obítri&am Publico, publicitus liberavi; 
totius enim fpinzoffea acumina retudi atque diffregi, ejufque membra- 
nas fanguine rofcidas exhibui , fingulaque nervorum paria fuis arte- 
riolis irrigua, & fuis gangliis ftatim ab exortü munita detexi , at- 
que demum , fpinalem hanc medullam ex ejus ofleá vaginà eduxi, 
inque minutiffima fila difcerpfi atque diduxi, illafque filamento- 
rüm , quovis fericó tenuiorum , ^ quibuslibet aranee telis. [ubtiliorum , fuc. 
per chartà explicatas myriades curiofis oculis fubjeci. Abfit tamen. 

(9^ 


Preludiutm. Auatomtcum. 179 


meraábilibus fibrillis: conflipatam ; quibus, ceu fimbriá den- 
fa, exornatur, fuz non modó per univerfum offeze theca 
decurfum , fed praefertim, ubi equinz: cauda adinftar lon- 
gé lateque fe pandit; feu potius, dum $0/;; moré vivificos 
undique radios ejaculatur, wervuíos vole iumumeros [pirituumm 
animalium comvetlores, quibus noftri corporis compagem uai- 
ser/am colluitrat & impellit, & quos fingulatim enumeraf- 
fe, non minüs Divinum foret, quàm vel capitum noffrorum 
gilos , vel Colorum , ac Oceani, itellas , arcnulaíque recen- 
fuiffe ' numcrando. 


Viíce- 


(mi $ioizro«) ut hoc inventum apud te glorier, meos enim ante Ma- 
jores natos, vsu» v» wUpw» bas &QpxOr Mm oTtous 0 léALo« avrov, il- 
lorum nervorum fibras is filamenta aranei telis tenuiora. diffoloit Galenus (lib. 
I, de fem c. 10.) Probe fiquidem tenebat , effe nervorum interiora, 
fibrofa, uti luculentam nobis fuper eà re (lib. 1. de mufcul. motu c, 1.) 
fidem facit his verbis, 4 sie v& euwmzlge Y vue» , 4s & venenis miziiu- 
pio» ve 15 vremiuvosdpos , y 2]g v8vo CXAZpÓ TE poy eoo. T tyxiQaAo , fubflautia 
corporis siervorum talis elt ac fj concipias coatium C denfatum , ideóque durius 
fatiun effe ceresrum. Sicut autem nervos Galenus agnofcit fl;patum efle 
cerebrum, ita pariter , toram medullam fpinalem docet effe cerebrum 
compactum arque con[hpatum và «8 velass cx mi Siyed tyx:iQéAa 
cimDaudpe Tc je TEO Twupe 90m. ibid lib. Y. de mufc. motu, c.1. 
Ex 1llà profe&o Galeni doéctrinà , veritas elucet una & altera, pri- 
müm quidem cerebrum preffius atque contractius in facram fiftulam 
cogi, elongari atque deduci; servos deinde , nilaliud effe quàm ce- 
rebrum coactum atque compreffum & coaréctatum. Ciimaurem ex ad- 
duébis conftet & fpinalis medulle truncum, & illius furculos (n&rvos 
mimiriim) maximam partem efle fibrofa, confequens eft illorum ra- 
dices, cerebrum nempe atque cerebellum, maximé itidem fibrojas 
elfe , ati profecto palam & ante oculos fibras illas pofui in cerebri, 
cerebellique Anatomicá meà ?yxeptea , 1dque potiffimüm in eminen- 
riis illis cerebri maximis, quz $rzate vifuntur, & quarum Srre ni- 
hil aliud funt quàm congeries c» fafeiculus fibrarum nervofarum, que 
cum altis undecunque à cerebró & cerebello protenfis, coéunt de« 
mum (/ed cum preparcà medullài) in przgrandem illum caudicem, 
quem medallam fpinalem vocitant. 

.I Unius fiquidem eft Dei & capilles numerare, Mab. x. verf. 30. 
Er numerum fupputare Suellarum , Pfalpi. cxLVI1. verf- 4. Et arenam 


22 deni. 


190 C. "Dreliacurtit 


Vifcerum ftru&uram enucleatim excutere fi agorederer, 
occiduus jam hicce dies citius ine deficeret (a2//t- f/uperbia di- 
&o) quàm dicendi finem facturus effem.  Subfiftam ergo, 
vel pra ipfó , zo? NNutritiorum , totque Generantium organorum , 
liminé, utpote tot illorum. mirificiffimis operationibus ob- 
ftupcfactus. 

Poft illud, zibilofecius falutatum limen; (mea 7249 exBaft fo» 
lutus) ab hóc Amphitheatró pedem non referam , nec di- 
cendi filum abrumpam, quin priüs ab izfizo veztré , me fub- 
vexerim in cordis & atria , 444 auriculas vocitant 5 C9. thala* 
mos, quos, vari tricu[pidibus bamatos ,| mumerofifque bemie 
cyclis obvallatos , fpecus aut ventriculos nuncupant. 

Ex hàc fplendidiffimà $s/is noftri Regia ' me fubducens , . 
lubens contuerer illius. vestilatra atque. /piracula , pulmones 
nempe, unà .cum annexis quiatuplici * illorum /o56 & nume- 
rofiffimis illis fifulis /Zvliis, quae tubulos fuos acceptos refe- 
runt concavis pluribus orbiculatim colligatis tefferulis carti- 
laginofis, à quibus ita compactis atque cohzrentibus, carti-- 
laginei atque membranacei, nervofique exurgunt tubuli ac- 
rei, qui Zregcbia vocitantur , quique denfis in locis veluti: 
confracti funt, ubivis tamen amicá copulà membraneà con- 


jun- 


denique, Nobis prorfus innumeralilem Of. 1. verf. 10. fuo commetiri : 
numero: 
. Olla d| Ed aput T veabuo y, wod perge Sao. 
Menfura eft Pelagi , & numerus Mibi notus arena. 
I Regia folis erat , füblimibus alta columns. 
Ovid. Metam. l. 2. verf. 1. 

Quidni ergo Regiam mihi foret licitum ol microcofmico tribuifle; & 
quidni rurfum, Regie illius venrlate meminiffe juvaret, fiquidem 
illa Regia & laudatior & falubrior- eft, qux ventis undecunque 
verberarur. 

2 "Ec: jeg à miuus ivt «/ meexopuQu miae Vx, &; 0j xaAMi£m ess. 
Pulmo enim quinque babet fummitates, apices, vertices , vel fafigia . 
que fibras aut lobos nuncupant. Hippocrates libello de Anatome. Quàm : 
ergo & Hippocratez veritatis sante , & ipfius Namre malé gnari funt; , 
qui fcriptitant. Pulmonibus ; quatuor duntaxat ineffe lobos. 


(Preludiitia eAnatomticum. 18I 


junguntur atque revinciuntur, ut quaquaverfum in pu!lmo- 
nes flabellandos fiftularum moré diducantur & exporrigan- 
tur. 

Ab illis fiftulis aériis evehamur ad ipfarum truncum, qui 
tot inter fe fimilibus annulis couflatur y Tracbee enim arterie orbi- 
culicàdem analogià ibi mutuüm&fupercubant& fuccumbunt, 
congeneribufque carnofis , muículofiíque fibris concatenantur. 
Attamen orbes illi, ficuti Sui anticis, lateralibus & exter- 
nis partibus gibberi & afperi, atque candicantes cernuntur, 
ita profecto & iifdem partibus illis cartilaginofi funt, & 4;- 
qmidiati duntaxat aznuli, vel bemicycli ^, vocitandi veniunt; 
quod enim in illis reliquum circuli complet, id. univerfé. in 
pofticis & internis ejus fedibus planum , atque lzve , purpu- 
reumque, nec-non membranaceum eft. 

Hemicyclorum autem illorum.caput & operculum /azyzx 
audit, qui quadruplici , multiformique cartilagine compactus 
& coagmentatus eft. Alia.quippe Turcicum , 4wo /agittas 
ejaculaturi pollicem fibi muniunt, emulatur annulum ;. & ab. 
anticà, gracili atque depreffà parté, fenfim craffeícit , inque 
pofticam latiorem affurgit 3. 

Alia vero, /cuti * quidem formà percrebuit, fed protube- 
rantiz fuz anterioris ergó, 7Ma// /damí ludibrió magis in-- 
famata eft, quafi ex traduce, & ab illó zeevezAcs» in. Ne- 
potes, damnofum illud Paradiféum pomum noftris in fauci- 
bus inhzreíceret. 

Alia deinceps, «ree 5 aquariüi labrum exhibet , concrefcit- 

: que 
. 1'Significantius dixit Hippoc. Iib. de corporum refe&ione , vedato) «lo 
«emeALo mis xejxo Guyxeipdum cive oupporpsie , annuli conflare banc artes 
riam eadem ferié difgofitis » feu circulis coagmentarz eju[dem fpeciei , eju[dém- 
que figure Q inter f vicini atque. finitims, contermmt/que. 

L^ PcOq) daeto aiu TT x dpoy txas(D» (Qty oiteoa my ugeidéts e yTES oua - 
C$c: ms. Gal. vII. de Ufá Part. 

3 Hzc xeixenc4s Gal. dicitur. Lib. de Vocal. inftr, diffe&. 

4 Ac idcirco 3vgse?ss dicitur Libelló de vocalib. inflr. eódem. 

5. Atque propterea A'pvzmpon? js ibid. Dp Um art Hanc porro, 

3 nec 


182 C, I:Drelincurti 


que ex unius & alterius, que wtringue C2. furfum biüda ef; 
cartilaginis conglutinatione. ifi 

Alia demum , /cazfilis bedere /7/io vulgariter affimilatur ; 
verüm, illiuscfficii ' caufáapté congruenterque vel /a&/icio ponti, 
vel magisadhuc appofité E/ateri (elateris enim moré,citramufcu- 
los, vel in ipfis cadaveribus movetur ) comparaveris, alternis 
enim, efculentorum in cibariam lyringam detruforum pon- 
deré deprimitur; fed mox fponte fuà refilit atque refurgit ; 
virtuté fiquidem elafticà, eua pollet , fefe protinus erigit, nc 
reciprocantis fpiritüs iter intercludat. 

Quinta porró, quam his 44274or annumerant, non c4rti- 
lago , (ed membranea * utrinque rixiula ett,in internis thyroi- 
dez lateribus efhéta, i/Aus adinfar ligule, quam fillulatores 
ex tenuiff imis aruudinum lamellis ad. fuas tibias aptaut , unde 
hzc una & altera riza, ceu /izgu/a quzdam foret, | ya2eqii- 
3€- nominé famigeratur, & modulandz vocis inter organa 

erhibetur. 

Hác profc&ó 7igulá lubens ne&terem & iftud alterum. co- 
tis pletirum , quod ex palati fornice, tanquam ex 72/0 , aut 
latuzari , mulculofum , g/andulo[umque 3 pendet , fed urgeor 
altius evehi, in famam Ícilicet Palladis arcem , ut illius mi- 
rabilia, feffimauter lit contempler atque referam. O me 

feli- 


nec bifidem norunt , nec articalà mobilem. Sicut namque furfum eft 
fifa, atque adeó quadriperiira , five quadruplex , ita certe artbrodià ad 
bafig, eum annulari cartilagine, mobiliter committitur. 

I Id cfficii eleganter & ab. Hzpp. Lib. de Cordes & à PLbilofopbó 
de part. Anim. 111. C. 3. defcribitur. 

$ lítos profe&o limbos, ifthezcqüe membranea fuerendra noftris 
cum valvulis vel setralibus.cordis, vel emilunaribus venarum , meri- 
tó comparaveris, In hzc porró putem, longé frequentius quàm ip- 
fum in Ap^yxor , are A oeuesos, Mlapfas affumrorum portiunculas aw- 
yI485 y. 3 66, x) Pus ge TES Sume, quas fummus annotavit Phi- 
lofophus. : 

3 Lynceos inirari fubit Scriptores de glandulis, Iuculentioresillag 
weule , quàm Epiglottidis, glandulas vidille nufquam. 


Preludium Aznatomicum. 185 


felicem eo fubve&tum ; & fidum etiam rerum à me inibi vi- 
farum relatorem, ni tantà Minervz, cujus eü loci. Solium fa- 
fpexi , Majeftaté caligans 5. tantoque fenfuum ,.— quibus. illa 
Regina fuperbit , fatellitió permotus , meis à fenfibus abductus 
effem, 

Numerofos igitur Satellites illos & Excubitores, regi? o- 
mnes infivuctos , figillaum & luftrafe & collaudaffe nequa- 
quam potisfum, utpote qui & ipfi meam admirationem lon- 
gé fuperent omnem, meque rurfus pra mirabilitate fuà in 
£xssw traducant. Cüm itaque, nequidem ipíos Minervae fti- 
patores tot vel aufim, vel queam cominus contueri, ARegié 
quippe apparati fu atque fplendoré micant? me denuo pev[lrin- 
gunt, quibufnam quzfío, vel aquilinis oculis, vel Hippo- 
crateà ueyaAooy i , ipfiuímet Reginae füftinebo vultus? 

Sed quo feror, & quó me dicendi abripit atus? Sub ip- 
fum etenim meum Exordium , hujufce nuper Microcofmi 
Reginam receffiffe profeffus fum. Nequaquam ergo, fi pa- 
latium ejus, quod defertit vel penitiüs intro, in illam (uzpote 
ab/entem) wntuebor. | 

Ab illius igitur, non Diaz7 ' quidem, fed Palladis con- 
fpectü procul, ingrediar ego fecurus , atque cerebri primüm 
multiplices gyros & anfractus, ceu Dzedala quaedam , mens 
mea permeabit ; ac fubinde, quatuor inibi /'uviorusm aitendec 
* bracbia, moré Mandii longé, lateque per cerebri fexus: 

ex- 


1 Alluditur ad notiffimam A&eenis fabulam , qui infcius antrum: 
illud nemorale fuübiit, ubi tenui fontis undà , fylvarum Dea vena- 
tu feffa , virgineos artus perfundebat &c. Ovid. Metam. I. 2: fab; 2. 

t Caroticam nempe duplicem, & ceroicalem unam & alteram, 
quz, fumimum f[imuoforum moré, arva rigantium, cunctos cerebri 
pererrant & alluunt labyrintheos anfractus.  4rterie fiquidem fiumi- 
na funt, quibus umiverjum  bommis. corpus irrigatur , & qux fuum liquo- 
rem ventricvlis cordis tanquam bumane nature fontibus debent acceptum. 
Quamdiu enim fontes illi faliunt , viget bomo , ubi ficcantur , gerit , uti mi- 
rificis verbis 1/thzc me docuit Hippocrates libelló de corde , &vrw z2;2! 
Qin» di)pUTES kg] oi moTUMO) CTHU TO (0x T CGphx, Tic apüvru v cXUY O9 

$397) * 


184 C. Drehucurti 


exporre&ta & expanía, fanguinem ut ron duntaxat illuc, fed 
& intró, Cerebri nimirum in glandulas , atque choroidem 
etiam in plexum, inque numcerofas itidem ' glandulas. ejus , 


nec-non Ípeciatim geminas in ? pituitofas, diffundant atque. 


difpergant ; eundemque illinc per quatuor emiffaria , Sinus 
dicta, ceu quaternis quatuor illorum fluminum oftiis , in Ve- 
naà Cavz Oceanum eructent confundantque. 

His auiis & exterioribus relictis, 1pfa penetranda veniunt 
adyta; ac proin, reclufis omnibus valvis, feu potius amo- 
tis velis illis, quae Meziugas vocant, quibus cerebri penetra- 
lia obvelantur, ipíà ass/« , cerebrum inter demonftran- 
dum. Vos quocunque, e yv;ew: lavecv z23e; manü quafi 
deducam ad omnia mentis noftrae & dominia & palatia, ad 
fingula nimirum ejus, &' monteis, & * monticulos, & 3 
colleis & * colliculos, & 5 valleis atque convalleis, & 9 ac- 

clivia 


Soi Pt iO Laur Diar mi! doSpdmra , xiv dites tum. miDovey iopez Oo. 

I Cám acrior in plexum choroidem infpectio, glandulas in illo 
detegat, Rrolamwm hic noto, quod glandularum illarum refles ocu- 
latos Varo'iusn & Baubisum taxaverit. 

2 Vulgo glandula pituitaria nuncupatur, quafi gemelle non forent , 
nec veluti fororiantes fux matris in finu, lectuli fut intra fulcra , re- 
cumberenr. jacent enim intra clinoides apophyfes, matris craffz 
medios inter complexus. 

Hic ! montes voco, maxima illa cerebri juga atque cacumina, 
que fhiate funt radices medulle dorfalis, de quibus mox fcripfi, 
inels in notulis p. 179. ? Moenticulorum nomen tribuo Galenicis iilis 
gervorum opticorum thalamis, de quibus /. 16. de ufu part. tam in- 
geniofé differir. 3 Cellibus nates, utl 4 colliculis teftes defigno, 5 Val- 
les autem atque convalles fpatia funt qux hzc cerebri apices atque 
faftigia interjacent, ficuti 6 cerebri a4cch;va atque decliva , itinera 
funt afcenfü arque defcenfü, zz im montofis c afperis , ardua, — At- 
que hzc in cerebro, quatenus Palladis eft Ditio, fpeculor. Prout 
vero ejufdem Minerva Palatzum eft , ilius primüm, pontem obfers 
vo , qui fub illo eft fornice, quem fibi invicem commiffz nates ef- 
&8ngunt; aliud fubinde coacamerarum illius opus contuzor, xeu 
eir fcilicet, five JumedUis, vel Jamidelét; «? c£au, quod eft vulgaris 

Ana- 


v 


Preludium Auatomicum. 18; 


cliviaatque declivia; Unó verbó , ad cerebri, cerebellique 
pontem & concamerata opera, atque illius utriufque * co. 
lumnas; ad illorum item ^ cameras teftudineatas, & ab uná 
in aliam 3 itinera varia, * fepimenta infuper, parietes ? in- 
tergerinos, ^ lacunaria, 7 trabefque lacunarias traníverfas & 
obliquas , quibus , ceu commiffaris atque juntiuris , barpagoni- 
bus item €. fibulis atque retinaculis quibufdam ,' tota cerebri 
compages atque ftructura fibrofa, medullarifque, quàm diu- 
tiffimé perftat indemnis. 

En ergo Minervae Regiam, & przecipuos illius Dominii 
tractus, i//4 abfenté, à nobis perluftrata. Sed quao, di- 
tionem ejus ne egrediamur , infalutatis ejus Saze//itibus , hoc 
eft fen[uum organis, quorum benefició huc ufque perveni- 
mus, nam à fenfibus ? noftris omnis Anatomica veritas ex- 
plorata dimanat. Anceps 


Anatomicorum formix, cujus! terna crura, ternofye pedes, colum- 
24$ nuncupo , uti? cerebri ventriculos fub illis fornicibus & came- 
ratis operibus locatos , cameras appello zefludineatas , in quibus cir- 
cunfpicere Juvat tot zzmera, 3 feu vias tendentes v. gr. ab illo fora- 
mine ovali & antico, quod vew/eam vocitant, in infundibulum, 
Jeu imanicam bypocraticam , haud fecus ac ab illo foramine altero, 7o- 
tundo atque pofteriore, quod auum 1ndigitant , via ducit in cerebel- 
h cifternam. Vias autem ventriculorum ^ /epzzmenta. inrerfepiunt, 
apopbyfin puta vermiformem, quz quarti ventriculi obfepititer. Sic 
mehercule 5 parietes zmtergerzi, ventriculos anteriores, atque etiam 
pofleriorem, à medio fecladunt ventriculo. Illorum quippe primus, 
ab officio 2]«0eey5« Galeno dicitur (Iib. 9. de Adminiflr. Anat.) 2]a- 
Qeala 40 &a. AN4AuY Tus qrgscixs wolle , fecernit enim ab imvicem anterio- 
res ventriculos.. Huic autem. analogum & iftud alterum membraneum 
diaphbragma , feu velum , quod apophyfi vermiformi obtenditur, & 
ad tefticulorum apices, quibus tanquam fulcris fuflinetur , aMigatum eft ; 
quodque , oré alió , indictum; His demum ,$ lacunaria cum fuistrabibus 7 
accenfeo, cavitatis enim quaternz, quibus ventriculorum nomen 
inditum eft, pars fuperior, /aquearia haud. ineleganter reprzfentat; 
fic pariter, incrementa illa fibrofa , tum quibus nates /razfverfe 
aectuntur, tum quz à cerebró in cerebellum fibi committendum , 
oLliqué protenduntur, laquearium illorum rrabibus atque tignis , cüm 
£ranfverfis, xum obliquis, haud inepté comparantur. 

$. Ai cfTuY qQ "y1hng 9uw Tun, Horum etenim opé cognitio bominibus 

a com 


186 C.  Dreliacurtz 


Anceps tamen hareo, quid de illó primüm di&turus fim 
Euripidis famigeratiffimó 72 rv A2yoev a*yy£., qui Jovis & 
Deorum nuntium cffinxit. & effecit Mercurium , quique 
noftrarum tot cogitationum interpres eft, totque motibus mo- 
titatur inenarrabilibus, ut idiomaté , unicuique Genti varió at- 
que varió, tot hominum conceptus renuntiet , idque duntaxat 
triplicí carnofó , nervofoque fibrarum extó, quod unà cum fila- 
mentis zzuf/culorum fex * , qui corpus illius diverse fübeunt, 
unaque cum zervofis trine claffs papillaribus illis ejus tubercu- 
lis, qux comperta habentur guítüs * organa, totam lingua 
muículofam , papillaremque ftructuram (£rzplici tuaicá fuccin- 
&am) complet. His porro fibris atque papillis ,. (ze zter /o- 
quendum vel mandendum arefcant ,) rigandis numerofus parti- 
um apparatus infervit: praeter namque a7/er/as; unam & alte- 
ram exterioris caroticae , linguam alluunt Veterum glandu- 
là cisA: xw 3, atque praterea numero(iflima alie , eaeque 


$po- 


comparatur. Illis quippe unis innititur ratio, dum uíü percepta 
componit atque conjungit. Hinc, v4 zgp^» pP »»ys, Hippocratis 
extollunt z«eg[ji45; Subdunt fiquidem, 7 »exemó» wm» ma tive 
£vigdlacm P adl aiddártus AnQ9olov. Ratiocinationem memoriam quandam e[Je 
combinantem fenfibus accepta. 

I Probé quidem conífcius fum, lingue mufculos tribui decem, fed 
certé, rem in ipfam dum fedulus inquiro ; unum & alterum 1llo- 
rum par excludendum effe comperio : »n/sgloffion fiquidem quod no- 
minaat, ofi hyoidi ufque adeó fingulariter. addictum eft, ut ad 
linguam nihil attineat. — Cerarogloffum vero , carneis fibris, tam inti- 
me bafig/effe jungitur & unitur , ut illacera, ab invicem divelli ne- 
queant. Quidnt igitur unicum par audient , cerato-bafiolofJum vocis 
tandum, fut princtpit duplicis ergo ? | 

2 Lingua fiquidem , non unius duntaxat Sermonis , fed. Gc , uri lo- 
quitar Hop, v. de Diet, ndis re 1d ànPíns , voluptatis &* injucunduatis , grati 
Ícillicet, isgratique Saporis inftrumentum eft. La 

3 Id eit jalvvam fandentes, 1n illis enim, tanquam in cifílernis (ca- 
we enim atque lacunofe fmt) falivofus confervatur humor, & ab iilis, 
Copid turgens , fuperfunditur 1n fauces, ora rigaturus. Atque fic ab 
efficio, longe gratius nomen accipiunt, quam ubi ex loco natali 

vel 


Preludium: edzatomicum. 187 


Sporades* , quz huc & illuc disje&z atque difperíz , ceu 
totidem forent fonticuli perennes, humorem fundunt , quó 
fingulas oris, faucium & laryngis plagas ubertim irrigant , & 
varium à variis falientis lympha ícatebris nomen fibi vindi- 
cant: Illarum fiquidem alia £a/z/ares , alize Jatcales , alie by- 
goglottides , alize proglottides , aliae epiglottides , alise uvulares? , 
alize palatine , alic tandem cüm /aperiores , tum izferne labi- 
4les nuncupandz veniunr,  Prz illis autem omnibus uberio- 
rem lympham in os effundunt /a/;vofi du&us fex , quorum Ju- 
perni duo , à glandulis lacrymalibus in utriufque /acrymalis 3 

funu- 


vel $Z4l« , vel «e/30« denominantur , quód utrinque, c oppofite 
faucium iflbmo adjaceant. 

1 Cycladum nomen potuiffem illis indere, (idjue potiori juré , quid 
Cyclades d Sporades. Veteribus fuerint univoca) ut1 enim in ZEgxo Cycla- 
de: circa Delon in orbem fitz funt, ita profecto glandalz ille ori : 
circunJecte, lingua circumjacent. ^ Acceptior tamen mihi eft no- 
minaio 5554? 9 — T? quippe e*ega2ix» , jam olim Medicá Civita- 
té donatum eft ; atque praterea , ficut Infule Sporades in mari Car- 
pathio fparíz funt, ita prorfus ille glandule huc & illuc in oris 
ambitum difperguntur. 1 

2 Vid. pag 182. 

3 Quis, Neotericorum , ithxc lacrymarum in nares, inque palatum 
& os itinera fibi Unis arrogantium, fera: fapercilium ? Difcant ergo 
rivulos confe&tari Grecos, & attendant evjiéo ze zz etorpUmu De * 
rphHdTuY TÉTU) ie TUS Divos amr TU) bQOeyua To elm, x; TU 6 TH 
£zouoxo, à VOSeNme! 2d rims E mier mI, 3 Mxmnsrlhoy. Per bec 
palpebrarum foramina , recrementum oculorum omne , Iympham fcilicet 
lacrymalem omnem ;z nares, (ni fletü in genas exundet) confluere , at- 
que etiam , genarum motü , fropellis Imó , recéns Oculis illita bifce ca- 
nalibus vel expui , vel emungi. 

O mirum, profectó , inventum ! Exultet igitur veridica Grecia , & 
yendacis ludibrium excutiat omne. — Neoterícos vero pudeat, tantá 
Grzcorum lacé perfufos, erroribus nihilominus cecari. Fallopió 
quippe, czcato & erroneo ducé, vias illas Veteribus inacceffas 
clamitant. Sed, quod gravioris efl longe cecitatis, ductus illos lacryma- 
yum Scatebrai efle fingunt 5 cüm ediverfo, lacrymarum, e glandulá fu- 
perioris Orbite [alientium , canales fint. genuini ab oculis in nares , inque 
palatum induftrié , utilitérque protenfi. 

Aa 5 Oo 


188 €. "Drelincurtu 


puncti compluvium, inque nares, depluentem lympham, ad 
extremum palati fornicem , colliciarum moré, corrivantur, 
Laterales alii, à carnofis , trigoni(que farotiZum * glandu- 
lis, falivare fuum phlegma trans buccones muículos , inbuc- 
cas internas, juxta molares extremos , comportant. —2/ii 
demum oriuntur ab inferioris maxilla trigonalibus & laxé 
connexis albicantibus acinis, quorum congeries & colliga- 
tio laxa g/landulas ias efficit, quas satura mirabiliter fpongiis 
fimiles , ad linguam appofuit , utrinque unam , C8. à quarum par- 
zbus lateralibus C9 infermis ,| canales. enafcuntur qui eru&lant 
phlegmaticum bumorem , atque fic madefaciunt C9. irrigant. tum 


longuam ipfam tum oris partes alias infernas C9. laterales ,— tum- 
que im ambiu funt omnes 7. 


Haud 


O cxcatas hominum mentes! O pectora ceca! Et fontibus à 
Gracis, nec-non ab ipfó Nature libró , devia turpiter. 

1 Meum certé, contra fcripritantes exardet ingenium glandulas 
illas, ad auris externe radicem , Veteribus indiclas effe. Quid 1gitur, 
O Viri e» zzexpl«s 8v92. imis. demer[i tenebris ignorantia , fibi volunt vel 
?OHapp. vel * Gal. vel ? /Eainete , vel * Aetz , vel? Aluaris, 

I xe(X roi) SüTOiY 
2 aui Pro | 


ei cbe Téis dei dps p 
4 «v. Tu T 
S £z T6i6 eei | 

2 Tavuas as qon (uas cmüryosis toixomus GOtvae cya, mr tpe uy EgeTepa Dt) kai 
3l) yAATlae , Xj 4- «vTÀ» 94, Togo 2]& "Y c» mis TAUAMS Xp xaT pipsaiy 
au75» kZepdUnovvml QA Uss Vg , trie 'yn9vTES dÍo Ti'yA&TTUS müThu , wa) 
qu waTt , Wg4 TU TAA , wi Tu C) XyXAw muy 9 eiuclO-. Dbfiffima funt 
Galenica verba, lib. 11. de ufu part. pag. 490. verf. 43. Tom r.edir. 
Bafil. 1538, que datà operáà huc tranftuli, ne fupiné deinceps & 
ofcitanrer, uti ha&tenus factitatum eft , legantur. 

Apertiüs adhuc Galen; Simius atque tranfcriptor Ovibafius , Edit. 
Parif.1556 p. 23 Tov zvpzve. Stylum eis ceti mi iryryiias mi wey on Va[a 
in iflbec Salivam eruclantia , Maxillares in glandulas ufque contrudit, 
arque fic, ipfas ad origines remeat. 

Tales & Sivlos, par: diligentia ,, eadem 1n vafa compulit Aic. T. 
r. Lib. 111. Fen. v1. Cap. 1. Edit. Ven. pag. 579. & nihilofecius, ad 


p- 


— Preludium. Anatomicum. 189 


Haud fiüirem, fi reliqua circa hanc particulam mirabili? 
Dei, debitis laudibus efferre contenderem, fatius igitur e^ 
rit cum illó 9eozve/so ' Viro mirari, & fumme mirari, pz 
fillum illud €2 exile membrum tot grandia jaGave 5. wixodv 3 u&7 
AQ» és € usyaAnvyé. Immo, ufque co jactanter fefe effert, 
ut Zominum uemo ? illud vefrenare Cg. compe[cere potis fit, nam 
frenarum licét, & loró tenui, /ed robufleo , revin&tum & 
coércitum fit ; nec- non duorum & triginta dentium cuftodiis 
atque carceribusconclufum, quibus , ces totidem fepimenti: 
€3 clatbris, obvallatum eft; effrzenatum tamen & furiofum 
íeíe prodit, atque fuos extra cancellos furibundé vagatur, 
bominibu(que snaledicit ad imaginem Dei creatis 3. 

Dubius infuper pendeo, quid fim prolaturus de alteró ift- 
hoc organó, medià in facié locató, per quod vis omnis e- 
manat cüm ^4 odora, tum przprimis ? vivida; & à cujus vel 

con- 


pimam ufque bujus. Editionem. Preludii, tota ícriptitat Neotericorum 
turba canales zllos effe noflri inventum feculs. 

O homines Veterum in Manes injuriofos! Veniet xtas, quz, 
Ta zonis legé , Surdis Veftris Nominibus fuppreífis, Veftra , fj qua 
fint , fibi arrogabit Inventa. 

t Divó fcilicet Zacobó 1n Epift. cap. 3. verf. y. 

2 T^» 49 yA&ccz» Süis QuyavrvM &Y2 dz wy Qated zu , oou miyrero) xaxo, Lin- 
guam emm , bominum nullus domare. valet , malum | eft , quod coerceri ne- 
quit. Ibid. apud Jacob. cap. 3. verf. 8. 

3 E» «vv xa(xpupuidu r9s MYlpamES , TES xa ougiumy 9:8 -eyeyeomus. Eo- 
-dem loci, cap. 3. verf. 9. 

4 Hic paffiva vox eft, haud fecus ac 7En. 1v. verf. 133. odora di- 
citur canüm vis; nares fiquidem nulla ,. (nifi rancidule ac ozenice) odo- 
re funt; fed vel /uaves illis, vel imfuaves excipiuntur odores , à3uoj Tíg- 
muc x, Avmüzw4. Epid. vj. 5 49 fis odpsss eeoevor, Nafus enim odaratüs zuftru- 
mentum cfl. x. de Dizr. 

s Vroifici Spirits non Os , fed Nares femitas effe, (uec pueri , nec po- 
lypofi , biatufpirantes;) verüm, Mofaici codices docent , Finxit vero Te- 
bova Deus bominem de pulvere terre , fufflavítque in NARES ipfaus balitum 
vite. Gen. 2. verf. 7. Nafus iccirco, Hift. Anim. I. Sprritüs quem. du- 
cimus atque reducimus canalis e(l, ^ (is d mrt pem ipe" xod tyRp rama, 
xe onmYa vasTn (0 «XemOw.) Nafüs, vertit Gaza, meatum prabet Spi- 

Aa 3 ritui : 


190 C. Drelucartu 


concinnà, vel inconcinni figurà, non folüm facies , fed & 
integer bomo, vel decoratur ' , vel dedecoratur * :. Ab illó 
quippe denominamur naris vel obefzz, vel emunctz, prout 
vel refimi, vel nafuti fumus: atque etiam exinde vel ftupi- 
di & bardi, vel fagaces atque perfpicaces audimus ; quafi 
nafus ille Uzzs, form: noftre non duntaxat exterioris fi- 
diffimus index, fed & interioris renuntius locupletiffimus ef- 
fet. Particula tamen eft, fpecié tenus quidem exigua & 
parcioris apparatüs, fed quz nihilofecius plurimum artificii 
in fe recondit, prater enim ifthaec ejus zspluvia duo , quz ab 
oculorum hirquis modo ? commemoravi, servis conflat qua- 
Leruis, arteriis duabus & «enis totidem, atque praterea o[f[- 
bus extruitur feptem , quadratis nimirum duobus externis, tu- 
perioribus atque prominulis; rotumdis & /pongiofis unà & al- 
teró, fupernis etiam , at interioribus; «ontortis & replicatis 
atque cri/pioris elegautize geminis aliis, xidem internis, fedin- 
ferioribus; atque demum zparí feptimó , oblongó & planó , 
fed interiüs ercctó atque furfum proteníó , quod vomerem vo- 
citant, quodque appofitiüs narium vel feptum , vel paries in- 
ergeriuus nominandum foret ?. — Duobus autem primis, & 
- huic ultimo, 4uizque cartilagines appenduntur, quas una cum 


ofli- 


ritui: a&rem enim illà parté reddimus & accipimus, Notes obiter Inter- 
pretis Zesgo acórgo , nati quippe recensaerem priusadmifimus , quam 
ejecimus. 

I Tanto propterea ftudioadlaborant Perfz ,ne alii à nafuris Reg- 
ni modereatur habenas. » 

2 Et iftud dedecus tantum fuit ut. cigeceocezss arcuerit à Sacer- 
dotio. Levit. 21. ve;f- 18. Quanti igitur & opprobrii fuit zaribus 
mutilari, prout liquet. Dei minis in populum adulterum ? Ezechiel. 
xxiil. verf. 25. 

3 Pag. 185. 

4 Uu doctus fum & à Galeni Com. in. vr. Epid, & à Pollucis 
Onom. 2. n. é2. Ipfis quippe zi 4 pues Qddqo yum, T? TÀ TpüemT RuTS 
juagwv, écmtp cexle, xg) xiu, xo] euAis tei, narium feptum ,. quod illa- 
yum fovamina fecludit , ceu paries tenuis , vel columna s. vel bafis eft. 


Preludiu. Aaatomicum. 191 


offibus internis, denfa  & robuftz, pufpurez atque /poz- 
giofe ', elandulo/2 item, ac etiam vibriffis hifpidze szembra- 
ne (à fibris dure matris etbnmoideó tradutlis, intraque narium 
fifulas expanfis* ) inveftiunt.— His demum, fi cuticulam & 
cutem, qua univerlam illam narium compagem amiciunt & 
condeécorant, annumero, totius organi illius refpirátorii na- 


&us ero complementum. 
Oculorum filére laudes confultius effsz duco, quàm illas in- 


genii culpá deterere. Qui tamen filebo, e£// coudigme laa- 
daverim nullus, lorum & celeritatem 3, & perennitatem 5, 
unà um «vigore atque fulgore 5 veré igueó 9? & nihilofecius 

con- 


1 Membranas illas nominat Galenus Spongiof? carné plenas, Lib. de 
refp. util. atque adeo Syongiolas 1pfarum , five glandulas , necà Gale- 
xó putem invifas. 

2 Et hz funt ufque adeó fenfiles, ut, vel vibriffs evulfis, aliave 
caufà leviori externá , internave, totus vibretur homo, atque flarus 
Sonorus nariim ex;lodatur anguflis , fignó. certe dugurali, atque Sacró , & 
cu: propterea bené precantur, 1ta me docenté & Summi Medici , & Sum- 
mi Philofophi vextu triplici, 4phborijflicó nempe , Hiflericó , atque Pro- 
blematicó, 

3 T4 ya oQ3 4^p8 £m7, oculi namque jacii nihil celerius eft. 1 Cor. 
Xv. verf. 55. 

4 Oculi quippe, s ax398vr»4 E opav , non fatiantur videndo. Eccl. 1e; 
8. [pfis, 1dcirco, perennitatem eodem tribuo fenfü, ac Cicero, atque 
Co-umella, fontium dixere , flirpiumque perennitates. 

s Sic Auguflus oculos babuit claros ac mtidos ,, quibus etiam. exiflimari 
volebat mef[Je quiddam droini vigoris: gaudebatque , [i Sibi. quis acris con- 
tuenti , quas ad fulgorem folis , vultum fubmitteret. Suet. cap. 79. 

6 Sed :gmis ille, quo plurimo vel amantes , vel irat; refulgent , 
Plaronicus eft, lucens, non urens, quem ipfe &vyiy 7c xoj dà« fplendorem 
ac lucem appellat ; quemque, Galenus, vir. de Placstis vv 9 aogicza- 
Sapnruis JA e, ignis puriffimi genus nuacupar. Oculis enim zw amore da- 
cibus atque radiofis ;zpuea cedunt fidera 5 Amantibus , faltem, radiaz: 
ut [idus ocelli, | Sic profe&tó Romani militis ram & vindictam in 
Samnites ex eftuantis ardent in conficit oculi, Flor. z. xvi. Nufquam 
ergo fabulofa putem & Hefiodi, & Homeri, &  Amacreontis qv oua 
Tw Qeon. , "t GÓDaDue) mVgA Awjemrt av eixores.. Imo ; flammea ifthzc 

lumina , 


191 C. Drelmcurtü 


concordi cum Dumorum confluxà triplici, quorum difparili- 
tas atque difcordia concors (cozfilentiá quippe variant , at pel- 
luciditaté decertaut) omnem omnino humani ingenii captum 
fuperant. O mira fluiditas 2420/! O mirifica virtrei confi- 
ftentia! O miranda firmitas atque compactio /zifidi (rarius 
enim quadrifidum illum reperi) cryflallini ! O mirabilis omnium 
diaphaneitas atque refulgentia, tunicis licét finguli obvelati 
fint. O admiranda nominatim cryftallini g/obofitas, | unitas 
& inertio. En quippe /pberam ' nobis exhibet , haud qui- 
dem Mathematicé globofam, verüm affabré, leniterquean- 
teriora, pofterioraque verfus depreffam. 

'Tantà infuper dexterztate corpus illud trigonale compactum 
eft, ut compagis nexus omnem fugiat vel lynceum contui- 
tum (nifi accidat illum , uui id vidi, in veterum glaucemate, 
vel tripertitum , vel quadripertitum pre nimid aviditate *. findi 

atque 


lumina , Divini fignadecoris, ipfi Chrzflo tribuuntur in fymbolum e- 
jus & pulchritudinis, quà fui in amorem nos pellicit; & ze , quà 
-plenus, hominum ulturus eft flagitia. 44poc. x. verf. I4. Ó? 2. verf. 
18. c" x1x. verf. 12. 

Sed affectus citra, en oculos rutilantes, atque flammigeros, ac 
moré felium , leoni atque pardorum, noctà lucidum fulgentes , re- 
cens przfertim. à fomno, in Cefare Tiberié , Galenü, | Afclepiodoró , 
Scaligeris, Cardano , Cafaubeno , Porta &c. &c. Ipfis quippe fingulis 
id evenit quod Alex. zphrod. explanat Probl. 1. 69. T3 iz m5 uAo- 
ml aVéüpuo, CoVettyOpA6YV o] 02.9 pA *yvé pov $v à xeliudev, &3e0uc € zreAviiY XT qo 
exór(D» , «gà Aimo ami , opa Qorroeidts. Spiritus nempe vifores fomno plurimium 
congeflos , c repentà ac ubertim, evigilantibus & oculos aperientibus, | 
in tenebras irrumpentes , ipfas. colluflrare, atque fic [plendores vidéri. 

I Eleganter à Gal. x. de ufi Part. cum ligneo. comparatur glo- 
bo, cujus alterum hemifphzrium eftaquá merfum; alterum vero fuper- 
Datat,Óix y» VaAen0is uico» bx, Te To xqueaDhoeidts , oio caius les d geimopeos 5 
Jn. Medius immergitur. cryflallinus vitreo , ceu Spbeva. quadam, media 
innatams aque. Vel, medio vebitur vitreo cyflallinus , quafi media fetia 
quedam Spbera in aqua. 

2 Paulo fiquidem ZEgirete nequaquam affentior , dum glaucedines af- 
ferit , coyflallini bumoris affe&us effe humiditate tran[mutati cefium in. co- 

lorem, 


Preludium. Anatomicum. 195 


atque bifcere) fed digitorum duntaxat dexteró compreffü fefe 
pro- 
lorem, me yMewxdutms v8 xovc a2AedüEs vuoi mann cia Vm veeirilOs pemmi- 
Comepdus Exi và yAavxo.  lllum locus ille decepit, quem e veis T'alg,- 
xéis ges legere eft, ubi vetuftus ille, quifquis fit defimonum illarum 
Aud&or, glaucomam definit i7 "?? xawi Qew vE bpUuAuÉ vygAv eig và 
eyAuvx» xgapum MueTEGOoADU , mutarnonem naturalium humorum | oculi , cefium 
zi colorem. Ne autem multus fim in adducendis rationum ponderi- 
bus, quz me procul abducunt ab ZEginetà , unicum proferam Per- 
gamenum, quem, hác in re , fimiolus ejus ( Paulus enim. Galeni [ima 
affi audit) peffimé imitatus eft. Galeno namque, conceptis ver- 
bis, glaucema ficcitas efl à coucretio smmodica. cvyflallimi bumoris , 32 T&v 
(inquit lib. XO. de ufu part.) $Q3aAd» sát, 12 extos "P lago ovopemco- 
plor tyDaxssemis , Engómus je iei xa) mui «utro TS Xeus toe Es yye£, Ab 
illo igitur Magiftro tanto, «* 44d potius efl , ab ipfa. Magiflra rerum 
experientia , doctus, firmiffimé affevero glaucomatum omne à cryftallini 
(qualore atque ficcitare repetendum effe , quando fcilicet impurus , fi- 
mulque ficcus , cryftaliini globulus evadit, & ex 424co & moll; at- 
que perlucente, terrenus & [iccus nec-non opacus redditur, dum fcili- 
cet vel gypíeo, vel calcario, vel tartareo inquinamento fordefcit , 
fizcatur. & ojacatur. Haud fecus ac enim tophacea, nodofave in 
calculofis , arthriticifve concretio , nihil nifi zmpurum ficcum & opa- 
eum exhibet , fic revera ubi cryftallinus humor à particulis tartareis 
inquimatur & ficcefcit , am firmiter cogitur atque folidefcit , ut are- 
nati, vel gypfi, vel calcis, vel albi denique tartari fruítum fiec;- 
tate, duritie, afperitate & opacitate referat, Talem profecto , quem ex 
vivente oculó effodi & erui contuitus fum, tvartareum cryftallinum con- 
fervo. Nec modo ficcefcens impenfiüs, in maflulam, feu potiiis or- 
biculum utiinque depre[Jum , coagmentatur, fed & inftar fitientis ter- 
rr, rimasagit, & pineorum Americanorum more, quorum puta- 
men apricatione nimià triquetró hiarü difcedit, rrzfaram finditur. 
Imo quadrifariam difciffum illum vidi, & crucis, ftelluleve ideam 
phantafiz mez excitantem. Sive autem in tartaream lenticillam con 
 creverir minime bifcentem , five tripertitó , quadripartitóve. diffindatur , 
perpetuo tamen ozf/jonem abolet , ut experientia 1d mihi. comprobavit , 
autoritas infinuavit , & vaio dictavit. Nullum quippe oculum g/au- 
comate morbidum confpexi, cujus a&l;o non fuerit abolita ,— 709291 ^e, 
fívip Tm xj &Jho "V WD TES óQÜm2uEs verus rwy, — Occecat autem (glaucema 
fcilicet) pre omnibus aliis oculi vitiis. His & adítipulatur ratio, quit 
etenim corpus ufque adeo /erremum & opacum , intraque luminum 
orbes prognatum, & oculorum feneftellis € diametro oppofitum , 
luminis radios non interciperet ? b 
Dn 


194 C.  Dreüincurtii 


prodat. "lanto demum artifició triquetra cryítallus ifthzec 
bumori albugiseo 3mmergitur & inferitur , ut non tanquam 
gemma auro inclufa, fed tanquam gena gemme conferta re- 
nideat, rutilet atque fplendelcat. 

Tunicarusas oculi feptem non minüs mirifica funt varzetasat- 
que contextus , niveum quippe candorem vemulatur adaata. Co- 
rii denfitatem, firmitudinem, duritiem & opacitatem poffi- 
det /clerotica antice tamen, (quà fcilicet parté corzes. dici- 
tur Ziaphama,) rcbus ilius, ut & nomiré mutatis, corzu vcl 
pellucidioris ajapbaneitatem vincit, Pelicula nigrioris sve 
ipveríe opacitatem fibi arrogat Uvea. — Cerebri medulle gri- 
feum alborem, arteriofo ' fanguiné vofcida fit licet ,' fibi ret;- 
formis «indicat. —Ciliorum vel nigriores , denfiorcfque pha- 
langes ciliaris exhibet; imó, non unicà vel nigrediné ,. vel 
fufcediné donatur, fed, lridis moré, zsi//e trabit varios ad- 

ver/o 


I Quis Neotericorum 22acjie ferulà non cxdat ? Has quippe ne- 
gant arzerias retine, At illas oculisfubjicio fidelibus, ab inrerna. C an- 
teriori. Cavotide juxta nervos opticos , furculis diffufas numerofis per to- 
tum expanfum retiforme. Mihi fidem fi derogant , vel Naturz 
Librum confulant, vel ad Galenicos Manes adeant , X. de P. ufu, 
quo difcant, & vere difcant, czvsws v5 Zeme/as (venas addit fed 
falfo) zeA ados Tt x94 pieiQerae , X T. dOvoy ayxo» $ ApuQioAuspon0Es E 
x2. vua. 

O [uperbi feculi tenebras Cimmerias, fed Anatomés vel 
unà facé difcutiendas! O vituperandos Artifices , qui luxatam cor- 
poris omnium inftru&tiffimr compagem, ejus ignoratà ftructurà, 
reftituere ftudent/ En cafum Vobis abítrufum & impervium. 
Oculi 1&ü , (ut d Feinelianó liquet exempl , de Abd. rer. cauf. Y1. xv. d 
Henrici 1. noflris in Amnalib.) vel valentiffimus homo de medio tolli- 
tür z24»4; vt X z*eg QopO-.  Compulfüs nempe oculus, z&izs vi , in al- 
tiffi(nam orbitam , arteriolam tundit anterioris interne caroticz, 
quz ab opticis eft indivulía; atque fic media crepat, & fanguinem 
leiLiferum effundit in cerebri bafin; fuis entm 1nibi grumis, utriuf- 
que tum ca;ot;ce , tum vertebralis confluentem intercludit , quo inter- 
clufo , commeatus omnis & intercluditur cerebrum inter. dv cor; at- 
que fic hominem fuffocari confequens eft fuis & principibus, & mt- 
niftris, fenfibus orbum. 


Praludium eAuatouncum. 195 


ver/à folé colores ; atque praeterea ad luminis appulfum, vel re- 
ceffum , mirabiliter fefe vel contrahit, vel dilatat, ut oculi 
pupillarem, rotundamque feneítellam vel ftringat & angu- 
flet, vel protendat & ' expandat. ;frazei fila , vel fubti- 

liüs 


I T xim düpv(w&dhoa Tt cÓlpAdY wA, Ve extdürvedkoa 3) evvdedDan y. pit- 
gillam dilaayi arque con[ringi , vel. expands atque. contrabs , patfim lego. 
Id igitur Veteribus detraxiffe fycophantari eft. En porro mirifi- 
cx mortionis illius organa meam ad incudem revocata. 

Inter utriu(que cornez confinium, quà fcilicet effe definit opaca, 
& diapbana fiv, circulus eft, & cajus oris internis fibre carnee centra- 
lem ad pugulam protenduntur , atque fic pupularem conftitnunt mrfcu- 
lum , cujus textum exterius atque multicolor , (corneg obverfum diapha- 
na & interne, fed ei nequaquam arrextum,) InrpEM defcribit. 
Illius igitur mufculi caud«, five apices, circulum. minorem habent 
alterum , in quem, ceu [umm im centrum, orbiculatim definunc: Et 
circulus minor ille ipfa eft oculi fenefira, feu pupula , qua pupul; vi- 
demur. 

Fibras autem pupulares illas utt fpiritibus rerma collufirat, ita fuà 
& illas , ze aref.ant , proluit lymphá, de quà infcite nugantur, «- 
quei nomine humoris. 

Coniraetis igitur. pupillaribus fibris, hoc eft, à minori circulo ad ma- 
jorem reductis, latior fit pupilla , iris vero. fliiclor 5 ficut ediverfo, 
fibrilhis diduciis atque laxatis iifdem , major fit sris, minor autem 
pupilla , 1dque ratione & luminis vel multi , vel pauci; & objeforum 
vel propiorum , vel diftanrium. 

Mufculum infuper illum , quem Veteres oculi coronam vocant , mille 
nis fuis ab originibus circulatim refeco, & auricularis, corone rit? 
impofitumapici illum & expando & coutrabo, atque fic , cüm myriadas 
fibrarum ejus multicolorum ; tum ;rid;s atque pupille vagum atque 
mutabilem ambitum delineo, 

Tribus porro Vitiis , (raris quidem & abditus , fed ipfà veriori- 
bus Veritate) erliares las Auctorum fibras genuinum efficere pupula- 
rem mufeulum evinco, Primüm enim illó pa/pitante, fola pupilla 
tremulo concutitur motü: Sic illo comwulfo, 1d cft, fua principia 
verfus jugiter rerra&to , tam effufe diffunditur pupilla ut iridemab- 
forbeat: Paralwicó demum, five laxiori atque longiori eodem , iri- 
dis ambitus in tantum ampliatur, pupillam ut ferme claudar. 
Iíthzc autem vitia poftrema duo, fui ratione Z?z , Veteribus no- 
tiffima fuiffe adverfum Neotericos , (8 344 nefcmr) contendo, TZ 

b.3 "yus 


196 (C. Drelincurtii 


liàüs texta, fuperat arazea. Opus denique Dombycinum omne 
albuginea tunica, tenuitaté fuà, longé antecellit. 

INervos opticos dum fpeculor, en me admirationé affectum 
novà, dum ab ipfis fuis medullaribus , atque fi/rofis thala- 
mis vifuntur oriri ab invicem difcreti, fed ut breve poft in- 
tervallum uniantür, ac rurfum disjuncti, triplicem (z£i val- 
£b ferunt) ad oculi tunicam effingendam fefe diffundant *. 

Muf[culorum fex motoriis nervis, arteriis, venis, tunicis 
& adipé copiofiffimó inftru&orum , opus & artificium omne, 
«vmiía, atque ferià tanti miraculi ruminationé, longe ma- 
jus (apud Pos, Aduditores ingeniofiffrmi atque fagaciff/mi) pondus 
habitura funt, quàm verbis meis, fi de tantà. partium illa- 
rum ftructurà aliquid ipfis decederet. 

Hifce igitur Prafatis meis Anatomicis colophonem addi- 
turus, auris noftrz primüm exteriora quxdam, /oPum, an- 
tilobum y. belicem , antbelicems tragum.-& antitragum. luttrabos 
ac fubinde ipfum auris * antrum (ejus cum canaliculó in 3 fau- 


Ce 
| 4ke Veterum 4 xépss sdpimma , vod. ctóm v X2 alo mencio 2damhnnr, . 

$ssgo, ne Mufe quidem .4:tc2 aliter. intellexerint quàm de pupilla 
vel conformationis vitió , vel deimceps, aut ampliori , aut flriciiori ? Imo, 
pupillam 5 Ayo voraualO- , 1 Quza , vel morbi ratione , vel naturà ma- 
Jorem, minoremve commemorant. Er id ipfum przterea fonat 
illorum pupula 2 Jsaajdya , 27$ cpixguSdox s Vel aliter adhuc ,. 2s 
sipuysgdpn , 17e uei )dpn 5 Vel fimpliciter , »& pedo», zivs paxgoztop. Va 
Vobis przjudicio cecatis, & meorum interim & rremorz , & cen- 
vulfionis , & paralyfeos ignaris. 

Coronidis vicé Medicos & aliof o75s3«vyuenico fibi fingentes Tul- 
lii , Ovidii , Plinii , Agellii ; aliorumque 2wopse , duplices fingulis im ocu- 
his babére feneflras.. En Vobis Oculariis oculatiorem. Sa/mafium | fu- 
per Hefychii Qwxsuggieeis , futs in. Sol. Com. T. y. p. 19o. Vos rurfum 
pudeat indoctiores Monacho ,. Zoemare fiquidem Qíxep D». A'»agáni 
QumQ txaAtimo, 61e Ryophelue RONaAGIs eis Tus xepes (c; O pudendam Me- 
dicorum &gSAvezíw vel acriori levandam »£v2sexixz quam hocce Meo ! 

1 De Heropbilianis fpirituum animalium canalibus iftis, deque 
omni aliá mirabili ftru&urà totius oculi Divine Gal. differir, X. 
de ufi Part. 

2 Neoterici complures, quo funt Noftros in Majores odio, «s- 

trum: 


Preludium Azatomicum. 197 


ees ervió) in ofle petrofo, ceu in petrá, vel in' rupé, Dei 
ipfiffimó digitó excifum , penitius fubibo, & omnes ejus 
cavernas, Íeu potiüs ce/lulas ,aut cameras quatuor , meatum ? 
fcilicet auditorium, concham? , labyrinthum *, & cochle- 

am 


trum YMlad Veteribus inacceTam. (criptitant. Sed putidam calumniam 
effe, Contextibus liquebit, modo proferendis. 

3 Iter iftud , primus omnium PF. de gen. Anim. 2. Philofophus 
indicavit. Inibi quippe docet tzi vd svivuaxd uogap Ty iau E od - 
eOnmeis cive, E d uxess , extremum feuforii auditüs ad partem fpiritalem , 
(id eft, extremum in palati fornicem ) terminari. | Et ne quis Vete- 
rator meam gloffam , feu parenthefin, repudiet, difcat , ex Hifl. 
An. d. C. XI. T zme000) ixéiyos & T 9 eopualos Spas» &Queeioten , femitamillam 
im oris pertendere celum , ieu palatum. Auris igitur antrum. Contextü 
ilo, vel Uno, Veteribus nequaquam znacceffum , fed pervium eft. 

I Exéo «P ocio» cxt Te wgq Log» , xoà ogéoiov A3 y1flud os d durum, 
€» ficcum , ac petram referens , primus detcripfit Hzipp.. Lib. v. &exs. 

1 TE reueams P xuru aurium foramina , idem, medius fidius, apud 
Hipp. fonant , ac Nepotes apud ejus ei z?go: e. àxseixel, Meatus. au 
ditorit. lmoó, Hipp. ipfe meatus ilos zépss vOCat exoxiBe sj sev3s, 
du&lus obliquos & anguflos, "Tullius vero, multos flexus illos , duros vo- 
cat & quafi corneolos introitus. Alii autem 1pfo adhuc veftibulo ma- 
gis herentes 75» xviyiw dixére , aurium a/veare fordibus fcatens , quas 
a loco xviYs32z; vocitant, & de quibus, non Soli duntaxat rae» 
z4j)94 , fed & Clariff. quique Viri Z4rzff. Tullius, Plin, Meleius, &c. 
plura fcripfere, quam Neotericorum ? Aé:xe. Is quippe, quefira li- 
cet oper, 1d lemmatis elucidandum przfumferit, nullis interea va- 
luit vel ingenii lumine, vel Anatomés luce genuinos ceruminum de-- 
regere latices.  Tgnoravit enim, una cum alus Scriptoribus, totiusau- 
rium antri glandulas, roti fcilicet ejus cartilagini, pilo/a fub cuté , 
firmiter appreffas, quz recrementum illud fpiflum, oleofum atque 
fulphureum, biliofumve , perinde ab arteriis emungunt , ac jecoris 
acini bilem à fanguine repurgant. 

3 & 4 Concham llam, atque Cochleam, Empedocleum auris effe 
7) xex?is luc& meridianà clarius eft. Ifthec igitur auris internz 
ftru&tura coch'ee adinflar contorte , ac in fpiras revolute , vel ipfo Hippo- 
cras 1nnotuit zvo,  Neotericos igitur pudeat, vel iftud ignoraffe, 
vel Veteribus detraxiffe,  Prafertim , quod Empedocleó auris illó buc- 
emó , multos Nobis Tullius aurium flexus. buccinaverit , intra quos 
amplificatur a£ 5 Mosque cum tefludime atque. cornü. comparaverit, in. 

Bb. quibus 


198 C, "Drelincurtii 


ani ' , duobusaurisintern:x cum mufculis (ceu lacertis * , pe- 
tra cavernulas illas perreptantibus) propiüs contuebor. Id 
autem eó lubentiüs exequar, quód cryptis in illis (que um 
caroticis irrigue funt internis tum nervorum ayriadibus 3 à quin- 
16 donate conjugió) rerum Me delectet varietas. Iníunt enim 
primüm fezeffelle 5 dug , Ovalis una, altera rotunda , quibus 
Aures, Difüplinarum Organa , noftram ad mentem addiícen- 
da tranímittunt. En deinceps mechanica duo, iucudem ni- 
mirum, cruículis alteró , atque alteró, ceu columnis duabus 
innixam atque fuffultam ;. & mal/eolum fuis & manubrioló, & 
capituló, & proceffibus inftructum. | En denique vel belli- 
ca, vel equeltria duo, zyzpazum *» nempe, idque duplex, 

chor- 


uibus tovtttofis €. inclufis vefonatur , d foni veferuutur ampliores. O Le- 
DNE ofcitanriam obelo digaam ! 

I E quaternis cavitatibus unus duntaxat Labyrintbus fupereft Ve- 
teribus afcribendus. Id ut prefítem, nullus mihi /abor zueus eri. 
Primum namque Hifpocratis 22» «2v Sàvo» xeiumw ugar uden, aurium fi- 
Jiulofas cavernas ; Interpretum fordibus obferatas, referarem merito. 
Sed e(t acutior mihi pugio, quo juguletur adverfa caufa.  Hrppo- 
cratis enim Nepotes, conceptis verbis , illi fiftulz tribuunt zs 2uxzs 74s 
Ae£às dixzy POTE y € aig và 7a &iby xo» ra , flexus Qambapes Lazv- 
RINTHI admflar , in quibus aer veluti volutatur , feu volvitur atque re- 
volutur. En rurfum, Diocletiani maoró , apros occidz, fed alter utitur pul- 
pamentó , & Me interea Diris devovet, quod ipfi Veteres evincam 
inacceffos effe. O dura, fed equo interim animo ferenda fata! 

2 Hic lacertos homonytmice fum elocutus, quo nafutis mea foret 
acceptior Metaphora, de ipfis in petrá reptanribus. 

3 Nervorum dixi myriadas, frequenti do&tus a»vebía.  Rudesil- 
los igitur apage, qui mirificam , Cardinalis v. g.. Ricbelii | o£vaxoiew 
ab &xesixs duplici repetunt. Librum enim Naturz eszenrro fi di- 
ligentiüs evolviffent, nou 4uo duntaxat nervorum fila, fed filorum my- 
ri4das 3n aurem difpergi comperiffent, Vid. pag. 178. 

4 Uti namque Oculer, fic & Aures Natura feweflravit. Quod etes 
nim Oculis eft pupilla, id. Auribus Mloe funt feneftre, 

$ Ifthzc integri Synecdoche Hippocrateam defignat jelliculam , 4ue 
in auditorio meatu juxta 05 durum , ad inflar aranez tenuis eft, quaque pre 


veliquis pelliens eft. ficciffrima. 
En 


Preludium Anatomicum. .199 


chordaque contentum tranfver(i; Et fapedem, ceu fubicem 
.ephippiarium, atque pedaneum , qui interius profe&ó miri- 
: ficé flriatur atque fulcatur, necnon quoquoveríus, dj/pari 
Jflapedum fürté, tunicà * tenui füccingitur & occluditur , at- 
que ligamenti demum interjectü , ex ejus apicé Sefamoeideo * 
protenfí , validé fuam ad petram, fuum velut ad. Ephbippium , 
adalligatur. Iftis tandem omnibus & (fingulis accedunt & 
ille Mus gratiíffimae folitudines, quas per univerfum auris 
labyrintbum captant , & in quas profecto fi ulteriüs penetra- 
rem , juré meritoque vererer, ne filó Ariadnzó carens Ego, 
egreffum exinde quaritarem fruftra , atque fic interea loci 
.occalio fcfe mihi fubducerct Vobis demonftrandi, SpeGa- 
tores curiofifrmi , atque Dei tot. mirabilium fludiofiffmi , quz 
Vobis demonftranda mibi incumbunt, fi priüs hujuíce ca- 
daveris compagem univerfam in ?rgzcum & artus. diviferog 
atque rurfum ?razcum difpcícuero in 3 &c. 


En ruríum igitur Veteres fuis imacceffos Sycophantis, hec quippe 
fine fuco, Hippocratea funt, 4 Aqua 7i me T Axe, me nd isle vd 
VXAZpE, AtxIO» ieu OTTQ ÉQuyuuv, Exev ro» E us PEeneros. 

I Membranulam ilam, ftriato attextam Stapedi , Scriptoribus 
propterea latuiffe putem, quod vel obeló vel acu, Stapedem eruanr, 
& amiculum illud perforent, quo perfoffo, nihil nifi Stapedis ca- 
vum , ejufque Srrias , paucis notas, cernere eft. 

2 Quam inepte quartum iftud. officulum. vel cochleari ,. vel fquamee 
piis, comparent , ejus folida liquet, globofaque fubítantiá, Et 
quam mendaciter rurfus, id Sibi vindicet e Aé:«, cu; plauferunt. A- 
mici , ex Colum£o patet, Is etenim , (antequam nofler. à 9a vagiret in 
cunis ,) id officuli defcripfit * , capituli. rotundi nomine , quod 'aptiüs 
Se/amoeideum apicem dixi, utpote quia colore , figura , & foliditate , (mo- 
le vero nequaquam) offa refert Se[amoeidea. 

* Lib. de Ofl. 1. Cap. vri. pag. 27. Edit: Ven. M. D. LIX, 

3 iftud certe z? &c. addidi merito. Aliàs namque , tota nunc 
delineanda foret £aeusi« , quam Anatomes mez. Eyzepíce publica 
prima, (Singulis iterata diebus matutinis atque Vefpertints , 4 3. Feb, im 
3. Martii 1672.) & vefolv, & enarravi. "anta autem fcriptio onus 
excrefceret 1n «4«Qizio , & mole fua Lectorem omnem abfterrerer. 
Nunc enim, [i unquam , pie Bio^iev ,. uion xxx. Et exinde fit ut 
Neotericorum Epitomis totus mutiletar homo ; & zngentia , fed. com- 

pleta 


200 (C. Dreliucurtii Preludium Anatomicum. 
plea piu: mirifica , Jaceant Galenica de Partium ufu Volumina. 
O qu 


m pauci, Carmeadis Academici move , fuperiora corporis Octee 


tepurgant Ellebero: Aliàs namque, mens ipfis tam lxva non forct 
Scriptores in optimos, 


poDoN do 


Kal cire Tüqpd $v pa6N06 y Cum 66 TAY TR TX. AED *. Eire dolt- 
e I , ^ 
Ceu ev IeA06 . C vy oipe 7TayT TX MAX. I Cor. XII. verf. 26. 


jJ EUG , ^. 3 , , 
Zvjbpeum pim * EUM puit * 
Zyvzadus muymu. 


Hipp: Lib: It. zeecis, 


CAROLI DRELINCURTII, 
Medici Regu in Gallus, 
NEec-Now 


in Almà Batavor. Acad. Profefloris 
Medicinz Primarii , 


LIBITINIE TROPJEA, 


gro concione , 
Quum Fafces Academicos deponeret, 
compulata 


Die Solemui ,, V I1. Feb. 1680. 


 Hiohdos AC dV bu "m | 


«irm b ibolE 


Mo iste: v 


Km 


e cna b sos ididbaa. gant din wap 


t gebe 


p mp O GR AM M"À 


Valyis affixum. | Academicis , bujus 
Orationis pridie, 


Sicuti votivze morientium 
voces religioze quàdam exci- 
piuntur , ita & craitina* mea 
veftri Rectors cexpiraturi 
verba re/igiofrs auribus hauria- 
tis velim.  Occalione fiqui- 
dem recérs nobis ereptorum 
Nobilif. 44v darmi; , & Il- 
luftris 'hiltu , Acad. Cura- 
torum; nec-non Amplif. 
Golii Confulum Prafidis; ac 
uium infuper Profefforum 
Confuluff. nempe Ceman; 
Solertifl. à S$cbooten ;; & Li- 
teratifl. Uchbtizagns:, aliquot 
Libitine Tropea fum enorra- 
turus, eaque 


vel 


vulga- | pectoris, 
ribus Jabiomi- 
nis, & to» 
tius cor- 
poris; 
eventibus raris, ab 
! zvoó Loti, ad Ca- 
4 roülum ufque 7X. 
(Galliar. Regem; 


f f sal | capitis, 


Singu- 
laria , 


« 


Plura- f certó , à duobusad 
lia, nu- i 1j00000; 
meró- * 
que vel j incertó, à diluvió 
Noüacbi , ad Chriffz 
L (Natalem. 


* Ne glorieris de die craflino, quia nefeis , quid pariturus [it dies 


Prov, cap. xxv1I. vcrf. 1, 


Gc» MOR- 


MiONTE, MORLIENKRIS 


Geh, 2. verf. 17. 


Sicut per uuum bominem peccatum in mundum 
introiit, ac per peccatum Mors ; «A4 02 omues bomi- 
ues inors pervafit quandoquidem. omnes. peccaverunt, 


Rom. v. verf. 12. 
Stimulus "vero mortis peccatum efl : €5 vis peccati 
Lex eff. 
1j Cor. &v.. veria s6: 


Ouis vir ita vivat ut uou experiatur mortem? 
eripiat. fe ipfam à fepulero ,, Excellenziffime? 


Pfalm. xxxix, verf. 49. 


G E- 


LI 


GENEROSISSIMO 
| I»; DD. 
SALENTINO JUSTO SINOLT, 
BARONI VON SCHQTZ,- 
SERENISSIMI 
BOSRAUON S.V. I. G«E-N-SI U.M 


ET 
LUN/EBURGENSIUM 
UO HEC ENS 


CONSIETARIO 'INTIMO, 


AC 
NEOMZIGUM"NUP'E'R 
LoE GAG.O 


BETON D POOI.TGE 414 dp44RRA CO, 
C. "DRELINCURTIUS 


S: P PES. 


ominem Diogenes ipfó meridiéó , accenfà lucernà 
quarit, nec reperit; hác ego meà, publica lu- 
cis, ferali tzdà Le&orem dum quzrito, qui aliter me, 


quàm curforias legat Epiftolas, en Te, Zr IZ/uffrzs, 
C:c 3 animi 


N*u-wouT'ATO *Iu 

animi Tui dotibus non minis fplendidum offendo , quàm 
& Natalibus clarum, & Muneribus confpicuum íufpi- 
cio. 
Te fiquidem , Vr ExceZentif/me , qao ftudiofiüs 
obíervo, eó'certiüs apud me conítat Tuos annos ani- 
mó Te przterí(le fcmper , & maximó propterea Tui 
meritó (zec unius vite Tue C NNobilitatis , £9 sr- 
£utisergó,) Auguftiflimam ad Caefaris Aulam, statis 
Tus quinto duntaxat ineunté luftro ,' Delegatum effc. 
Et inibi profe&tó, ingenii Tui Excelfitas atque Magni- 
tado tergeminis Tuis cum honoribus certatim refulfit. 

Tantus & ille Genii Tui fplendor, tanteque Tui, 
( Neomagi nuper ad Europe pacem "Perfpicacis ac O- 
muipotentis lateruuntii,) Digoitates me ficuti tradu- 
cunt in admirationem , ita & Gloriz Tuz promoven- 
dz ftimulo me fodicant jugi. : Sed eheu! Curarum in- 
gentes volvo pectore fluctus, Tuis tot laudibus impa- 
rem me tubicinem efle mecum dum reputo ; nulla nam- 
que latera mihi fatis firma, quó meritis Te przconiis 
in Coelos efferam: Ifti propterea mei fpiritüs exilitati, 
quà tuba remiffé clangit, fcriptioné profpicio. 

O utinam mihi, é Tubiciné Scriptori, venz faliant 
fupra Plinianas, quó Tibi, F'rtutzbus Trajauó potio- 
7;, Panegyricum dicam Pliniano perenniorem ! Verüm, 
quia tantam fcribendi facultatem mihi Deus non con- 
ceffit, confultiüs eft, VrR IrrusrRris, tot ifthzc 
incerita Tua grandia altum filére , quàm ingenii deterere 
culpà. 

Sed, ut undé orfa eft, in eodem hacce terminetur 
Nuncupatoria, Te mihi Lectorem gratulor acris & fub. 
á&i judicii, quó lemmata mea vel calumniis abfolvas 


& 


N'uiN' € uj A T-O nii & 
& protegas ; vel plagii damnes & probrofo confodias 
obelo. Uni quippe Tibi, exquifitiffimo rerum zfti- 
matori, Oratio fi difplicet, denfis ad me revolabit fe. 
pelienda tenebris: Sin autem arridet, contento, nec 
fugienté, legenda reveniet oculo, atque fic mei derifo- 
res lxvi peffum erunt premendi. Me fiquidem Oratu- 
rum Praeco defecit, qui profanos à me ftultofque fcur- 
ras procul arcuerit. llli propterea, /zeram juxta pa- 
xemiam , * me non folüm fpreverunt, verüm, fuis, 
fot il; crabrones, venenatis aculeis ita pupugerunt, 
hàc ut publicà lucé , acre ceu Z£eriorí, €9 apricatio- 
4e, peftilens venenum illud difflaffe fufficiat nequa- 
quam , ni Tuis, zz prudens Opfer , mihi nunc (zzz- 
£uis Nofirüm /Egrí atque Medici permutatis vicibus, ) 
prafto fis Alexiteriis, & reliquum mihi virus afperfum, 
nec adhuc difcuffum, fed ferpens, coérceas atque per- 
domes, quó hacce Tecum vigeat, floreatque pagina 
IMMORTALI TUO NOMINI 
CONSECRATA. 


à Prov. Cap. XXIII. verf. 9; 


PRAJE- 


PICACPA Tq 


ibil effe quod invidia uon arrodat mec periculó 

fame comperios illius enim obtrecfatio me ro- 
dit, tie lacerat. —.Nuperis quippe diebus Fafces depo- 
fiturus Academicos, Jugubres 2/os, lugubris -depofar. 
Sed meos Auditores 4a; plurimos in luctum voco; 
ecce , malevoli fuam im me exefluaut umvidentiam , CO 
lenis buccis me Polyantheam exférzpfiffe ^ deblate- 
vant. fh uempe maledici Polyantheam totum /Zzzz 
iun medullam fambucina viliorem, if« comverterunt , 
zpf/4 tt Laverna callidior etff forem, mullum nibilofe- 
cius Ó Polyanthea /Zffurarer Vàve , quim protinus pla- 
giarium me deprebendereut. Ja 

En me igitur avsitugo, C9 furtivi Tota suultzplicis 
confeium atque confitentem. — Quid etenim furtümme- 
gen capitibus £22 acutis? I//os nimirum ei nibufu. 
Ait quoniam acutié füd vel in animos peuetrant 9 cor- 
da ferutantur. 

O guàm flupeo tam altam illorum * fapientiam ! OQ 
quàm mibi dolet quód, preter Epitomen Sennerti, & 
glandularum maximam unam , atque minimam alteram, 
ipfos putaverim fapuife nibil. (Nunc porró conflat a- 
jud me , Polyantheam zp/ós uoffe. | O reconditas V'1ro- 
rum Literas, quibus univerfus Literatorum. Chorus 
affurgat ! O dolenda Literarie Reip. fata, quód viui 

y- 


a Nam, ficuti J/ngua fagientum bonam profert [cientiam $ ita. os flo- 
lidorum eruta: flultitiam. Prov. cap. xv. verf. 2. 

b Eruditio flultorum | fcaturigo eft flultitie, Prov. cap. xvI. verf, 
22. 


Piw (£A T I0. 

lyantheam « fanzz F'zrz, nullam ad praxim revocent? 
Aliàs certó mirifica fru£ius ex 2ljo coruu copie uobis 
offerrentur , quibus in admirationem atque [Iuporem 
traduceremur ; fed uos ftupere uolunt , zllorum namque 
dotes miraremur nufquam. Prudentes itaque (9 ab o- 
vaude t9 à féribeudo fefe continent. — Ipfis fiquidem 
abunde efl Judices im ime 2pfo Momo 9 otzoftores C9 mor- 
daciores fedére: liorum mibilominus reprebeuftouem 
longe fugiffem, ff Rector expirans, Profeffor € ex. 
pirafem. |. Mea feilicet fata fuprema, (etft me rape- 
veut ad «Divos, (6 illorum foret meam cw. cefe- 
brare ,) minis ipfis imvidiofa forent, quàm baütus 
bicce meus zn oris Batavis. $29 Divus, eodé non fm 
Vivus. 

Eft €9 aliud rez poudus , quod te , licét fuperftitem , 
zlorum imvidid dtberaffet, [f ratiouibus nimirum ad 
Iucolas Lunze concateuatis vel Pre-Adamitas , velal- 
terum Orbem ,. Orbe zu :ló Lunari , | affruxiffem. 
Tunc , mebercié , laudum diribitores ilz füis meplaau- 
Jftbus zm cwlos extuliffeut , ubz felici uunc ferirem fide- 
ra verticé. Jed, cum Jovi mius fuerim iu delicüs, 
fors alia fuflinenda venit : atque adeo, ff qua mibi 
virtus , illà me £acztzs involvam ; (9 mihi canam €9 
Mufis. 

Interim caveant emuli met ,ue invidia vumpantuv; 
jrefertum, dum couteutius 9. identidem 4 buccinaut 


am- 

C Polyantbea expre(Ià, utpote notior; , 'Theatra velim & expreffa 

$winzeri, atque Beyrinchiü, ad univerfalis Po'yantbee normam ex- 
tructa. 

. d Nam, ut canis redit ad vomitum fuum, ita flolidus itevat. fulii- 

tiam fuam. Prov. Cap. xxvi. verf. 11. 

D d 


Pn oBEAT ELO 

ambabus me manibus Apographum excepifTe Langii. 77z- 
vids Calepinum se deftripfiffe proclamareut , mibil 
namque fum elocutus, quod apud ipfum mom pateat. 
.Jerins adbuc, Elementarium Exfcriptorem zze £rada- 
cerent , aliud quandoquidem nibil, Oratione mea to- 
ta, quam Elementarium Codicillum zzzZzes a£2ue il- 
lies tranfecribft; atque etzam nunc , quid aliud quaefo, 
quàm ejufdem Elementariz Tabelle fram/?rzptor fio? 
Sed INvisus , ( Luci £azez , uf 69 Invidie o47;- 
cior publice ,) dum ipfi, invidentia fua caca; vztupe- 
vandos * in tenebriones tranferibuutur. 


e $i fapias , fapies tibi , [im derifor eris s felus veportabi. Prov. cap. 
1x. verf. I2. 


ALLO:- 


ADEOUIUT A. 


T lluftres & Nobiliff. Viri Summates, alta quidem, 

fed nihilofecius inconcuffa Reip. Columina; Lega- 
tionum Vobis demandatarum Exornatores Splendidi ; 
Academia Fautores benigni; Educatores providi, & 
Altores munifici ; 

Tu fecundàüm , Juris Academici Propugnator non 
duntaxat acerrime, fed & vigilantiffime Promotor: 

Tu deinceps, Ampliff. Cof. qui Hippocrateam di- 
enitatem & Juftinianzum decus pariter füftines atque 
protendis ; 

Vos infuper, Viri Coff. & alii, atque Scabini,tum 
Civitatis Alma: Patres Almi, tum zquiílimi poenarum 
pramiorumque Diribitores ; 

Vofque Magiftratus reliqui , quorum & prudenti Con- 
filio & dextera manu fuos vegeta hzc Civitas lacertos 
movet ; 

Vos preterea Conjun&tiff. Collega , Scientiarum o- 
mnigenum foecundiffima Pectora ; 

Vos etiam , quotquot adeftis Honoratiff. Viti , meritis 
veftris & in Remp. & in Literas confpicui atque fufpi- 
ciendi, grande meum decus hodiernum; 

Vos pariter, Venerandi Protomyftz | Oraculorum 
nullius mendacis fpiritus, fed ipfius Veritatis aeternz 
& fequeftri fideles & difpenfatores accepti; 

Vos deinde, T'riplicium Do&orum Coctus frequens 
ipfis Gratiis amoenior ; 

Tuque poftea, Multiplex Academix Civis, quem 
multijuga do&trina, afgue adeó Medica noflra, & dc- 
lectat & juvat ; 

7 D'd Vos 


A rrt 60.u:. A3 

un itidem , Myfteriorum Dei fcrutatores inde- 
effi : 

Vos quoque, Themidos fatidicz pervieiles Proci; 

mE fimiliter, Arcanorum ZEfculapii Aufcultatores 
avidi ; 
: Vos adhuc, fecretioris Phyfices inveftigatores na- 
uti ; 

Vos demum, chara Minerva foboles, Literis Hu- 
manioribus & ubertim ladtata & (ve zz prefeus) ua 
berius lactanda, 


EXOR- 


213 


moo wv" qe PU. 


S Ingulis eft fingulare cordi negotium, 
JNavita de ventis, de tauris narrat arator 5; 
Quod Medicorum eff , 
Promittunt Medici : xractant fabrilia fabri v. 

Cum igitur Medica mea, quam na&us lum fparta , millies 
me docuerit unicum in vitam ingreflum , (ed exitusé vita mille- 
nos effe, eofqueità dubios atque przcipites ut neíciatur quid 
ferus vefper vebat c, & hac ipfa folenni die furgere queat azar; 
aliquid, quod in ipfis floribus angat 4, lubet ex redundanua cordis 
cloqui *, ac veftrum in.finum meos effundere lu&us.— Hip- 
pocrateas itaque 2 /uce ip orcum migrationes aliquot f Medica 
virgula dimetiar , & ftipendia peccati, morbos fcilicet, nec 
non Libitinz. tropza, Medicis etiam calculis computaturus 
fum. Id enim lemmatis ad nos volentes, nolentes; ferius 
aut citiüs fepulcri praedam futuros, attinet. Mors fiquidem, 
non ab Hefiodici Promethei furto £, fed à facri IeevozAz:& 
fatu in mundum eft illata ^, & in fingulos dominatur, unis 
exceptis Egocb i & Elia k, typis Chrifti. En homo fors 
tua! En Curator Illuftris alter atque alter, maximis veftris 
in Remp. & in Academiam meritis alioquin immortales ! 


En- 

a Propert. 2. co in Lucem erumperes Mori au-- 

Eleg. 1. tem Z Luce im Orcum migrare, 
DUHOE Epig? rJ V; IS; Lib, r, de Dizr. p. 82. V. 44.. 
E EYOU. 3575. p. g Oper. atque dier. V. 49. & 56. 

Georg. 1. V, 461. h Gen. 3. 5. 6. 19. 

Sen. Ep. tor. Rom. 5. 12. 
d Lucret, 1v. V , 1127. 1 Gén.'5. 24. 


e Mat. I2. 54. Heb. 11. $5. 
Í Generar fiquidem ipfieft «b Or- — k 2 Reg. 2. 11. 


Dd; 


214. bp xXOR'DI'O«-w, 


En florentiffime Confulum Praful, diene rogo feriore! 

En lugende Collega, qui, nuper nobis duntaxat often- 
fus es! : 

En flebilis Collega fecunde, Archimedis inclyte genio !En 
demüm , IIeAvyAeTrovwr« Collega tertie, reconditiorum lite- 
rarum penu reconditiffimum , fata veftra fuprema! Vobis 
nafci contigit, mori reftabat 5 nafcentes enim morimur, fi- 
nifque ab origine pendet. Hanc autem Conftantinus I1oec.- 
ecyeviims cum 757;0 terra. filio communem accipit: Spuman- 
tis enim libidinis uterque bulla inter faccati humoris utres 
aliquamdiu fota; fed deinceps a£ orco in lucem erumpens, id- 
que poft Cainum & Abelem natos , longe porrecta ferie, 
nullis unquam mortalium feculis vel abrupta ; vel abrumpen- 
da !. Nemo quippe tam bardus eft, quin vel Afcrzi 6:oyc- 
vías, vel Nonui Aivoeww duosóro«ow ^ non explodat? Ortus 


ergo 
[2 


l1 Nam abeunte generatione tna , ad- 
venit altera. Ecclef. t. 4. 
in Hefiodi volo Deorum generatio- 


Magn. fol. K «. Fabulam por- 
ro vel fufe narrant, vel ftri- 
&im attingunt, vel falfe de- 


nes ,quas Qo Gsosoiios Ifiderus le- 
lufiota vocat Epifl. V. 21. 
Bacchum bi- genitum. 

Dionyfaac 1. V. 4. 
-9s-94WV. 16. 

Aupesopa , Dinovóy Tt X) Bibvgugs es 
o4 bimatrem , bis natum && dua- 
bus jauuis egreffim dixere Dio- 
der, ]. 3. p. 137. & Epigram. 
Gr. 1. I. p. 82, 

Aubveapen xvr«o vocatur ab .E- 
vagr. Hift. Eccl. 1. xt. Fatus 
binis foribus exiens... Yo. Ditbys 
rambum fimpliciter , pro Bac- 
cbo, enunciarunt alii. Id e- 
nim Epitheti non unice Hym- 
so im Bacchum fed ipfi Baccho 
competit ex Semele nato, -& 
ex femere Toon , juxta- Etymol. 


rident Nozmi Majores, Hom. 
Il. xiv. V. 323. ubi legere eft 
Schol. Gr. p. 436 

Hefiod. Ote. 940. 

O»pb. hymn. in Dionyf. & ia 
Semelenz. 

P;ndar. Ol. Od. xi11. una cum 
Schol. Gr. 

Herodot. 1. 1. c. 23. 

Euripp. Bacch. univerfe. 

Arifi- Nubes, p. 14$. 

- - -. Aves, p. óoóc. 

Pla. Phxedr. 241. 

--- $. de Rep. 394. 

-- . 3. de Legib. 760: 
Ariflot. Rep..8. 7. ) 
» - - Po&t. 1. 653. 
Apollod, 3, 138. 

Cic. 3. de Or, n. 47. 


Py. 
Hó-* 


ESO RDIOM. 21 
ergo nofter unicus e(t, at occafus numerum nefcit. Quis e- 
nim omnivagas Proferpinee ftrages vel fando numeret? 


Po4 R5. POR. IM. 


I. n Reges itaque narrabo Carolomannum ?, velLu- 
dovicum VII. P. paralytice vità folutos? 
2. An Pontifices Leonem decimum 4, vel tertium deci- 
mum Gregorium * catarrhó fuffocatos ? 
2, An Poeétas Statium 5, vel Petrarcham *  lethargo fe- 


pultos? 4. Àn 
Diodor. 1. 3. 4. $. r 4. Cicarella anginam vocat ca- 
Horat, Carm. 4. 2. tarrhum illum. Sed mihi an- 
Hygin. fab. 179. gina fpontanea nulla tam per- 
Ovid. Met. 3. 3. nix eft ut duabus horis jugu- 
Strabo, l. 15. p. 473; gulet. Ar hic Gregor. XIII. 
Q. Curt. 8. 10. apud Tbuam. A. 1585. Calf. 
Plhn. v1. 21. P. 947. & Freber. p. 9. nullis o- 
Plu. Alex, 668. mnino przviis adveríz vale- 
4Arrian. l. y. tudinis fignis bihorio fublatus 
Pau[an. paflim. eft : catarrho fcilicet. confe- 
jul. Poll. 1. p. I2. ftimatque confertim in pulmo- 
Lucian. Sacrif. 365. nes ejus irruente. 
- - - D. Dial. 202. s Parentis obitum illum luget 
Clem. Alex. Strom. I. p. 308. Publ. Pap. Statius, ex traduce 
Ztben. 10. & 14. Poeta, Epiced;o III. 
gulan. Or. VI. $ylv. 5. V. 260. 
Cyrill. H. Carech. 12. t Herculeo morbo detrufus eft 
o Mezereus ad. A. 880. de Caro- in letbargum , «t. 70. 4. 1374. 
tomanno , Ludov. III. fratre. ficuti fert Bruxellenfis pagina 
P 14 A. 1137. 1180. de vita Petrarche 1660. cui, 
q Serreus A. 152.1. Chronologix ratione,concors 
Zoviu enim in Leon X. vit. eft Bafil. Editio r581. atque 
lib. 4. tam ingenuus non eft. M. Palmer, Flor. Chronicon 5 
Onupbrius autem. venenum | fu- nec-non Freberi Codex, p. 1423. 
fpicatur, p. 351. Baleus vero Trifariam ergo Tbevetus errat, 
inter calyces potorios fubito Cofmogr. xiv. Cap. x. p. 
mortuum defignat , fol, 246. 537. ubi Perrarcham extinctum 


di. 


215 


D'R'A T I0) NSVISS 


4. An Lucium Verum v, vel Conítantium v, Caz(arss, a- 


poplexi raptos? 


f. An Ofilium Hilarum *, vel Pomperanum Gallum », 


catalepfi conglaciatos? 


6. An Crotonieten Athletam 7 , vel Himerium Sophi- 
ftam 3, lu&ifero comitiali divulios? 

7. An Bonifacium o&avum ^, vel Carolum fextum «, 
maniaco furore mentis ad Erinnyas abreptos? 


dicit et. $2.4. 1366. prz ma- - 


rore ob amafiam morte fibi e- 
repram. | Cetero , — Zovium 
puduit iftam popularis fui E- 
pilepfiam vulgaffe s Suetonius ta- 
men non erubuit Czfares fu- 
os, Julium atque Caligulam, 
comitiali vexatos enuncialle , 
Lib. 1. n. 45: & Lib. 4. p. 5o. 
V Galeni fuillet apoplexin illam 
vulgaffe, Tom. rir. ad Epi- 
genem , p. 459. V. 5. ubi Caf. 
hujus obitum enarrat. Quam 
igirur Apoplexiam Lucii Ve- 
ri, fedentis im vebiculo. cum fra- 
tre. filer Galenus, illam ore u- 
no promulgant 7L Capitol. 
in Antonin. Phil: n. 14. 
- - - in Vero, n. 9, 
Eufeb. Ol. 237. 
Eutrop. l. 8. c. 10. 
Vidor. Epit. 31- 
Orof. 7. 9. 


8. 


Chrevreau. A. eod. 

Miflam itaque facio calumni- 
am Marco lllatam à Caracalla 
apud Dior. l. 71. p. 802. 
Herodian. 4. $.— 

Xipbilin. p. 259. 

Volaterr.. A. l. 23. 


VW Super hoc Conftantio, Apo- 


ftat Juliani deceffore, Secra: 
eit mihi au&or Hift- E. 2.cap. 
47. atque P/arin. in. Pontif. 38. 
P. 47. Nam Eufeb. ad Olymp. 
295. vel Eutrop. l. 10. c. 15.vel 
Orof. l. 7. vel Cedren. pag. 249. 
mortis ideam non effingunt. 
Ammianus vero Marcell: 1. 21. 
C. Ij. atque Xonar. Ann.^3. p. 
19. rem aliter narrant. 


X En dignam profecto hiftrione 


tanto mimicam cataítrophen, 
& quidem foecundos inter ca- 
lices, tefte Pn. Hift. Nat. 7 


E $3- 


cap 
y 7ov. H. 26. fol. 29. 
z Jan. V. H. 9. 51. 
a Eunap. p. 129. 
b Baleus p. 175. 
Gotofred. p. 49. 
 Serreus , A. 1104. 
c Meszersus A. 1392, 


Caffiodor.. Cbronic. 
Herm. C. A. 170. 
Suid, in AzezAwiim. 
Platiw in Pio I. 
Godeau. H. E. 2. 1e. 
Pl Abbeus A. 169. 
Le Sucur. À. 170. 


Pod mx PRESA. 21€ 


$. An Cx(arem Balbum 4, v.1 Lotharium fecundum *; 
phrenitide (ua dcflagrantes ? 

9. An Lucretium £, amatorio Luciliz poculo; vcl Lau- 
cullum £, philtro Callifthenis, mente vitaque tandem peni- 
tüs orbatos? 

1o. Án denique, vel Alberti Magni vo 4év2, h vel Bal- 
dum JCtum i, £2: 96s; , 'Themifone Medico k, vel etiam 
Aeétii Philofopho !, infeliciores, fuaque rabie, ceu Cerbero, 
transveríos ad Eumenidas raptatos ? 


r. Quid rursüm íi ad alios exitus fupremos deflexerim? 


à AXonar. À. 3. T14. 

Cu[pinian. p. 1$9. 

Cluver. A. 829. 

e Car. Sigonius , Lib. 6. de Regn. 
Iral.ad A. exeuntem 945. 
Calif. A. 950. 

f Lucretii mortem regerit auctor 
vitz Virgilii in A. U. C. 698. 
ilius vero furorem narrant 
Eufeb. ad Ol. 171. Volaterz. Lib. 
16. Anthropol. p. 384. Ce/. 1. 
17. cap. 2- 

Glandorp.in O. R.Maroll. in vita 
Lucretii. 

L. Luculli mortem Velleius. re- 
fert ad A. U. C. 703. demen- 
tiam veró P/ut. infamat , Tom. 
1. p. 520. in Lucullo; nec 
non T. 2. p. 792. An feni ge- 
renda fit Rcfp ? Videfis etiam 
A. Vilor. de Viris Illuftr.. n. 


4. 
Volater l. 16. p. 384. 
Glandorp. O. R. p. $32. 

h Magnus enim Zlbertus, 'Tom. 
6. Lib. 7. de Anim: Trad. 5; 
Cap. 2. p. 232. virum vidit à 
rabido cans morfum in bra- 


1 


En 


chio , cui poft 12 annos cica- 
tricis locus inflar cepit, & 
intra biduum hominem extin- 
xit. 

Baldu; etiam, Melitxo cane, 
quem finu fovebat, in labro 
leviter admorfus eft, & qua- 
drimeítri fpario exacto in ra- 
biem raptus eft & in orcum, 
teftibus mihi fidis, 4, Mattb. 
in Diofc. 6. 56. 

B. Perduli, de Morb. animi 
I4. 4. Parco, 20. 14. M. Dc- 
£a. Mirabil. 6. 1. 

J. Wolf. 2. 433. 

P. Freber. 789. 


k Themifon veneni perniciem e- 


luctatus eft, apud Diofcorid. in 
Ther. Cap. 1. p. 423. 

Cel. Aurel. Acutor. 3. 16. 
Philofophus pariter apud 4e- 
tium , Tetrab. 2. ferm. 2. cap. 
24. p. I07. & 315. penerofo a- 
nimo affetiiomi refiflens. füperavit 
illam 5 quod G/ycas, Ann. r. 
p. 64. ab Aetio mutuatus eft, 
fed ejus nomine fuppreffo, 


| A- 


218 COTRUTIONMTS 


En Attila », Rex Hunnorum , ob effrznem Veneris luctam; 
& Alexander ^, Gracorum Czíar , ob Bacchi madorem, 
fanguineis narium eruptionibus exhauftos. 

2. En Oratorem Nigrum 9, & Upíalenfem Protomyftam?,, 
Angina, 4, ceu laqueo, ftrangulatos. 

;. En Gelafium fecundum *, & Bonifacium nonum s, de 
Pontificatu pleuritide pulfos. 

4. En Polemon*, atque Lepidus v, phthifi lethza fcele- 
tus uterque. 


f. En Maximilian. II. w, atque Frederic. Palatin. III. x; 


E 3 
pectoris hydrope merfos. 6. En 
m Exitum Attile Marcellis. Com. eft nulla. Vinariam autem angi- 


A. 454. Nicepb. Call. l. 14. c. xam confultus omifi Manibus. 
57. Baron. atque Spondan. A. ut parcerem Diogene? Cbryfippi ; 


454. aliter referunt. & Era[miani Hermici. 
Idatii veró Olymp. cccvIIt. Videfis Diog. Laert. Lib. 7. p. 
Caffiodor. &. 453. 209. $uid. 10. pera. 
Viclor Tununenfis A. id. 453. Erafm. in Adag. tit. Bibacitas,. 
P. Diacon, l. xv. mortis fpe- ubi hiftoria Scriptori fingula- 
ciem filent. ris extat, quo Medici rigidi- 
lithzc igitur haufi é Zordano, usimperent, xgri vero fub- 
p. 743. miffius pareant. 
Mattb. Palmer. Flor. &. 454. r Plat. P.168. 
Platin. in Leon. 1. Baleus fol. 119. 
Cufpfn. p. 129. Bayon. A. 1119. 
Munfler. 4. de Ung. Spond. id. 
jov. Elog.1. s Plat. P. 210. 
Pantaleon, p. 168. Baleus fol. 201. 
Wolf. 1. 319. t Lair. 4. IOr. 
Maufol. R. A. 34. v eppian., Civ. x. Nec enim Lio. 
3 Cedren. p. $00. * xc. nec Piin, 7. 36. nec Flor. 35. 
Anar. A. 5. 147. 23. nec P/ut. in Pomp. nec 
Cujpinian. in Alex. p. 216. Glandorp. 1n. O. R. tabem il- 
-o Plur. de fanit. tuend.. p. I3I. lam Lepidi noftri, Triumviri 
P Ib. Sminger. $20. |» patris, defignant. 
q Ludicra Demofthenis crume- — w 3. Crato , in Or: fun: de Caf. 
neque falubris argentaria angi- fuo , 1576. 


n4, de qua Plu. in demofth. ^ 7. W'olfus2.933. — 
p. 857. & Agel. l. xi. c. 9. x 7. Schenk, 1/2. Obf, 4. 
ferii mei funeftique lemmatis 


POuAGUE PORUM A. 119 


6. En Medicis Fernelianis uni & alteri pulmonea rumpi- 
tur vomica; & alluvione fua , tetraque mephiti, lampada 
vitae confeftim exítinguit Y. 

7. En Ifabellam, Caroli feptimi matrem *; 
rinam de Medicis *, angore confectas. 

8. En pericardii, vel etiam cordis offea concretio Gafpa- 
ris Schombergii ^, atque Marie Medicez *, vitales rotas 
fufllaminat. 

9. En Antigonus Azcov d, & Valentinianus primus *, ex- 
pe&torato fanguine purpuream animam effundunr. 

10. En Ariftobulum f£, & Epiphanium 8 , vomitu cruoris 
inanimos. 

11. En T'imagenem h, atque Condzum i, cibis eructatis 
morticinos. 

12. En Perfius k, atque Jovianus! , ventriculi vitio, mor- 


atque Catha- 


teque pallida fqualentes. 
y Neuter ipforum impendeatem 


ec 5tWN 


fibi vite diem fupremum przx- 
fenür, fed 1n. media fanitatis 
malacia, turbine quaft fubor- 
to, meríus eft uterque, intra 
quadrantem , tefte fidiffimo 
Fernelio, Pathol. 5. cap, 1o. 
Mezer. À. 1435. 

Id. A. 1589. 

Tbuan. Hift. 122. 

Mezer. À. 1599. 

Riolano tefte oculato, in An- 
throp. 3. I2. 

Pobb. H. 2. 

Pbylarchus apud Plut. in. Agide 
& Cleom. p. 81». 

Sanguinis illam eruptionem e 
pulmone me pudet apoplexin 
effe in Hieronymi Cbron. p. 187. 
Orof. VII. 32. 


13. En 
A. Mavcellin. l. 50. c. 6. 
Aogm. 1v. p. 221. 
Vidor. Epit. n. 70. 
Hieronymn. ipfius fanioribus ver- 
bis ad Heliodor. 'T. 1. p. 26.at- 
que Pr4fidium 'T. 4. p. 118. 
Socrat. 4. 3t. 
Sozom. 6. 36. 
Tbeopban. p. $3. 
Cedr. Epit. 257, 
Suid. 1n Aetas. p, 22. 
Nicepb. Call. XY. 33. p. 176. 


Do BipMCso: 


Hegefipp, 1. 8. 


g Emap, in Epiph. 
hi. Suid. in Tigzybss. 


Videfis & Horat. Ep. r. Xrx. 
V. I5. Plut.l.'de Ámic. & A- 
dul. p. «8. B. 


i 7. Serreus, in Henric. 3. 
k Sue in vit. Perfii. 
1 Super 7oviazi morte alii alia 
caufantur, Sed ex Ewropio , A4. 
Ee2 Mar. 


Ca[fodor. A. 37$. p. 669. 
Paul. Diac. ]. x11. p. 159. 


BMamopiocs cnim effe patet ex 


210 (dq a T TON TS 


13. En Auguítum 9 , atque Vefpafianum 2, alvo profu- 
fiori Plutonis ad imperia deportatos. 

14. En Czfares & alios Leonem tertium ?,. atque 'Theo- 
philum P. torminibus fatiferis excarnificatos. 

rf. En Julianum , Apoftata Patruum 3, & Anaftafium, 
Pontificem Byzanunum *, immifericors MISERERE MEI 
Parcis tradit. 

16. En Trajanus *, atque Magnus T heodofius *, muriati- 
ca colluvie fubmerlos. 


Marcell. ViB. juniore ,| Hieron. 
Orof. Philojlorg. Socr. Sozxom. 
Pbot. Cedr. Suid. Zonar. Nicepb. 
Call. Platin. Volaterr. Cufpin. O- 
nuphr. € Pantaleone elicio non 
unam ftomachi cruditatem Jo- 
viano letbiferam fuifle ; fed 
jgovianum famelicum. &  coe- 
nanrem fungis; vino & aliis 
indulfiffe , moxque in conclavi 
obdormiffe, calce recens 1lli- 
to, & prunis zítuofiori, at- 
que ita fuffocatum noctu. Ex- 
ternorum enim imperum cra- 
püla juvit. Deviant ergo, qui 
huic morti caufam unicam ob- 
tendunt , nec multiplices 1llas 
concatenant. 

m Alomum Augufti profluyium le- 
thale Sueton. 1nfinuat, Lib. 4. 
n. 98. quod ante me Cwfpin. 
atque Matibias odorari funt p. 
9. atque 455. 

A Suet. 8. n. 24. 

Eufeb. Á. c. 8t. 
Eutrop. 7. 26. 

A. Vitlor. Epit. I9. 
Oro(. 7. 6. 
Caf[fioder. & 


p Ce 


17. En 


Herm. Chronic. 
Cufpin. p. 31. 


o Cedren. p. 377. 


Aonar. Ann. 3. 86. 
X) di P. 166. 

ren. p. 437. 
Aonar. Ánn. 3. 122. 
Cufzmm. 


P. 192. 
q Philoflorgius quidem H. E. vir. 


n. Io. atque Sozomen. H. E. 5. 
8.aliud quidpiam;narrant , fed 
fide fto Tbeodoret. 3. 13. 
Tbheophan, p. 42. 

Nicepbor. 10. 29. 


r Aonar. Annal. 11I. 


p. 82. mortis genus reticet ; 
fed Theophanes p. 359. 

Paulus Diac. 22. 307. 

ZAnaflaf. Hift. p. 145. 

Cedren. p. 381. conceptis vere 
bis id enunciant. 


s Trajanus à oov vopuriaety , 4- 


quam intercutem contraxit , ob 

hemorrhoidas fupprefías, 6 

Dion. l. 68. p. 786. 

Xiphilin. p. 241. 

Aonar. Ann. £. 

Cufpin. p. 41. 

Ifte porro hydrops pem 
" 


PoA4uRUSU PE Rob A. 22I 


17. En fideli: Hiftoriarum Conditor T'huanus v, & Lu- 
xemburgenfis Heroina v, pancreatis fcirrhofi duro fato fuc- 
cumbunt. 

18. En Titus Pomponius Atticus x, atque Selimus pri- 
mus7, Turcarum Czfar, renibus ulcerofi liquefiunt ad tere- 
trum. 

19. En Epicurum *, atque Mercatum ?, urinz luxuries 
inundat. 

20. En ultimüm, vefica calculis funda nulla, ballifta nul- 
la, manu nulla proje&is, de capite Vigilii primi b, ac unde- 
cimi Gregorii *, Pontificalis corona triplex ; in gremium 
commune maternum decutitur. 

Quid triplicem illam Microcoími Metropolin fi deferam , 
ut in planitiem illius me diffundam? vaftatricis Libitinz mo- 


ni- 
illud ventris invexit, quod u- y Muwfler.. Cosmogr. 4. de Tur- 
nice culpant. cl5; A. C. 1520. 
Eufeb. A. C. 119, Jovius , Elog. 5. 
Eutrop. 8. 5. Cufpin. p. 465. 
Orof. 7. 8. Gutberletb. p. $26. 


Ca[fodor. Cbron. Nusquam igi- Cbevreau , S. 3. 

tur inter Dionis /»dropen , & — z Cic. 2. de fin. p. 47. 

aliorum  Ziz;rbeam — fluctuare Laért. 10, p. 270. 

eft, fed illis utrisque, veluti Gaffend. T. y. p. 184. 

pinnis, adnatandum veritati. Caflellan. de Medicor. vitis p. 
t Socrat. $. 26. 253. 

ldati: Chron. Ol. ccxcrit.. A. Mercklm. 365. 

. 394- Freberus 1305. 

v & w Tefte mihi cadaveris u- Marcel Chron. À. poft C. 

triusque rimatorefagaci , 7'ob. Bafilii XIII. 


D 


c 


R:ol. Anthrop. l. 4. C. t6. Anaflaf. in P. co. 
x Cornel. Nepos , n. 21. fiflulam af- Pjatin. in P. cr. 
ferit putrem extremo rempore per Ciacon. À. $56. 


lumbos evupiffe. — Ac. fiftulofum Spondan. A. C. $««. 
ulcus iftud purulentos in re- € Mattb. Palmer. Florent. A. 1379. 


nes refundo »qui fodicante pu - P/at. in P. 208. 
re cuniculos tandem extror- Baleus fol. 169. 
fum egerunt. Ciacon. A. 1378. 


ke: 


AUe ipn 


22l SU SrIJ.0 NDS 


nimenta mihi paffim occurrent. 

En é veftigio Titum 4, atque Tacitum * Cafares, 
peruítos acuta fimplici. 

2. En gradu facto Paulus ZEmilius f, atque Pius Antoni- 
nus £, febre delira conflagrant. 

;. En Pericles h^, atque Camillusi, peftilente diffolvun- 
tur. 

4. Cafar vero Galerius Maximinus k, Juliufque Pontifex 

Íe- 


d Titi febrem illam e $uer. 1. 8. à nobis tam infidiofa fratrum 


n. 10. & 4. l;cior. juniori, E- 
pit. 22. na&us fum: Seniore- 
nim Zurelius, c. I0, de Cafa- 
ribus, balneum, atque venenum 
proferr: fed venenum non ma- 
gis expimit quàm S$u;d, in. V. 
A optmiauyóe. 


auxilia ! 


e Eutrop. Edit. Bafil. Tacir fc- 


brem nominatim  defignar, 
quam recens Parifinus Codex 
expunxit, etíi conceptis ver- 
bis apud Fitlos; febris eadem 
extet, in Epit. cap. 54. 


llam porro vulneribus effe 
fubortam elicere eft e Vopifci 
Tacito, n. 13. 


Eufeb. Chr. A. 278. 


Id autem P/ileffrztus, 1n. A- 
poll. Tyan. l. 6. c. 14. 
Gl/ycas , Ann. 4. 

Taetges, Chil. 6. n. 43. lepo- | 
vem marinum effe pronunciant. Orof. l. 7. c. 16. 

Jam vero etá P/jur: 1. de fanit. Cajfioder. Cedren. Zonar. & a- 
tuend. p. 123. liis. 

Titum acceperit balneo perem-  £. Plut. in 7Emil. 

prum, id nihilofecius nec evi  g Jul. Capitol. n. r2. 

fui Tranquillum exagitat; nec Ah P/ur. 1n Pericle. 

ullos elevat Nepotes veneni 1 Lv. Lib. 7. C. r. 

memores. Quid enim obeft Plut. in Camill. 

hominem infimul febricitare , la- Volaterr. p. 321. 

VAY? , & venenum bauyive ? k La&ant. de mortib. perfecutor. 


Ca[[ius antem l. 66. p. 757. €..33- 
dpa Bufcb, H. E. 8. c. 16. -& in 


Cedren. p. 179. 
Xipbi. p.216. Conftant.. vit. l. 1. c. 57. 
Anar. Ann. 2. Epipban. de M. & Pond. T. 2. 
Titum evuntiant itineris eftu bes p. 176. 
snorrbag:cum , fed. à. Domtiano , Hieronym, T. 6. p. 341. in Za- 
fpecie jJuvandi, zm arcam mivis char: cap. 14. V. 1$. 
€onjetium q» extintium. |. Abfint Tbeopban, p. 12. 

: r Cedren. 


* 


PaAURTAS UP OROIUM-A 223 


fecundus !, febre diflluunt colliquante. 

f. Sed Numa Pompilius », atque Childebertus primus 
'aridiores etiam pumice, lentis ignibus penitüs macerantur. 
» 6. Philippus autem Auguftus? , atque Philippus Longus ?, 
quartana mortifera tabeícunt. 

7. Febre demum vel morbillis vermiculata, vel variolis 
ftellionata, geminum fidus Auriacum ab Ecclefie coelo ab- 
ruptum eft 4. 

8. En aliunde Regem Aíam r, & Poctam Ennium, *, 
arthritide, ceu compedibus, atque numellis revinctos, Pro- 
ferpina fibi mancipat. 


9. An Cardinalem proferam Fridericum Cafimirum, Re- ' 


gis Polonia filium *, atque Franciíci primi pellicem v, Ve- 
nerea lue, ceu horrendo Dei in fcortatores flagello, caos 
ad mortem ? 


10. An Reges cloquar Balduinum quartum v, atque Ro- | 


bertum primum X, lepra medullitus exeíos ? 


II. 
Cedrem. p. 324... q A. 1650. & 1660. Parentum 
Suid. in MeLgies. fcilicet obitu Celfiff. Guiliel- 
Anar. Ann. 2. mi noftri, qui divifum habet 
Giyc. An. 3. p. 245. cum Przp. Ord. imperium, 
Nsceph, Call. ]. 7. c. 20. &. r 11 Chron. 16. yr. 12. 13. 
22: s Q. Ser. Sammonic, cap. 36. 
Cufpin. Onuph. &c. Eufeb. Ol. 153. 

] jovis, in Pompeio Columna. t Atque fic majus Venere fua 
Onupbr. de Jul. 2. fcelefta, quam ulla virtute Car- 
Ciacon. p. 1372. dinalitia, nomen adeptus eft. 
Bzovius. A. c. Ig13. A. 1503. € Ciacoz. atque V. 

mP/ut, in Numa, 74. Gorello, p. 1329. 
mmnar. 'T. 2. p. 10. v C'eft la belle Ferronniére de 

n Mezer. A. 55,8. Mézeray, en 1538. 

Le Sueur. A. $59. W Calvois. A. 1183. 
o J. de Seres. A-1223. x Rob. du Chefne. A. 1327. 


p Mezer. A. 1322. 


214 


tabo, fepulcri nihilofecius efcas ? 


y 


& 


b 


DK c4 T IO NUM 


11. Án Chironem Y, atque Zoilum *, exuccos ulcerum 


12. An fapientem Carolum ? , & octavum Henricum , An- 
gliz Regem 5, fiftule preclufz exundauti colluvione de- 
ineríos ? 
13. An Timonem piséyBeuzov* atque Luciani 4o avs lu, &, 
gangrana corrolos? 


Arifla, Eud. 3. t. 

Apollod. 1. 2. 91. 

Hygin. 2. de ítell, 

Qvid. Faft. s. 

- - Met. 1I. ! 
Zenob. Cent. 6. paroemia 46. 
julus Pollux l, 4. €. 25. p- 
211. : 
Lucian. in Dial. Men. & Chi- 


rfon- 

Volaterr. Philog. 33. p. 789. 
Pbhavorm. 1n. xegor. 

Natal. Com. 4. 12. 

Pafim denique C. Celf. Ga. 
Oribas. At. /Eginet: vic. &c. 
Homerici goi; mortem Virra- 
vius in prooem lib. 7. atque 
Suid. p. 1131. longe aliam at- 
que aliam enarrant. Hic au- 
tem Baororum fuit Sacerdos , 
quem P/u:. ulcere fibi luget e- 
reptum, in Quzft. Gr. p. 


2.99- 3 
30). de Seres atque Mezer, in 
Car. V. A. C. 1380. 

A. C, 1547. Jan. 28. ex Ann. 
Augl. Gangrenam bic ovis 
profert , non Elegior. fed Vita- 
perior. Vl. p. 222. ; 
Gratianus autem. intemperantiam 


c 


1 4.. 


aine Jagimmam. Ylluftr. Vir. p. 
184. 

Tbuanu: vero virulentum berpes in 
crure. Tom. 1. P. $6. 

Illius bominum o[oris memoriam 
non unis duntaxat debeo Pos- 
tis Zriflopbani ,| Callim. — Senec. 
Tzerg. &c. fed & Tull. de A- 
mic. n. 23. & Twfc. 4. n. xt. 
$trraboni ,1n. Antonii Timonio. 
Geogr. 17 p. 546. 

Pn. 7. 17. 

P/u. in Alcib. 195. 

Lae't. 9. 265. 

Paufan. in Attic, 

Lucian, in Mifanthr. p. 121. 
Liban. declamar. 1x. 

Exitum vero Tzmonis fide di- 
gnum, non recordor me alibi 
legiffe quam apud Suid. in V. 
"Ameji2,xc, & in V. Tíuov, 
Illo:gitur uno verba mea ful- 
ciuntur. 

Aujonism quippe non moror 
dum Edyll. 15. y. 34. 
Timonem nobis occinit, 

- - Palladiis olim lapidatum 
Athenis. 

Lucian, fub Alex. finem , p. 
782. : 


,F 


p ARS OPRIUO e. i 


14. An Miltiadem Marathonium *, atque tertium. Cacfa- 
rem Fredericum f, cruris fphacelo corruptos? 

ry. An Juliam Auguftam £, & Annam Auftriacam ^ , Czía- 
rum, Regumque matres, cancro derofas? 

16. An Viros demum Confulares Julium Rufum !, atque 
Lecanium Baffum * carbunculis, ceu prunis 5 retorridos? 


DUI TK E 


erum, calcatam illam lethi viam relinquamus, & 8 di- 
verticulo aliquot infolentia penficulatius attendamus. E T. 


i. Loti uxor in flatuam falis!, 


vel Niobe ?, in rupem induruit. 
€ Is enim apud Herodor. L. 6. c. i 
136. crure fiderato perüit, ci- k 
tra propinatam ipfi, ab ullo 1 


CUONDZ 


verius quam vel Aglauros m; 


do. 
Phn;*257 Y. 
lbid..26. 1. 
Gen. 19. 26. 


Sacerdote , maledictionis in m H xc Ceeropis eft filia ex. Here- 


adulreras aquam, qua femur 
deciduum erat, e Numer. c. 5: 
X25. 

f Huic vero, e Cu/pin, fide p. 
412. herpetis exedentis ergo 
ribiam amputarunt ; fed in caf- 
fum: mors enim in Impera- 
toris przecordia clandeftino 
ferpfit, A. 1495. 

g Exitum Julie , Antoniorum 
matris , Herodiam. l. 4. c. 13. 
verbulo tangit, fed illum ple- n 
ne narrat D;o, l, 78. p. $85. 
986. & 899. 

h Apertum mammarum alterum 
ilum Annz Auftriace can- 
crum Gallorum Chironia ma- 
nuslevat nulla, Irrepit igi- 
tur immedicabile malum , & 
Regium iftud perinde atque 
Czíareum diadema addit Or- 
co. À, 1665, Ü 


dot. l. 8, c. 53. 

Apollod, 1. 3. p. 193. 

Ovid. Met. 11. y. $55. 
Paufan. l. v. p. 4. 

Hefych. & Suid. in" AyARvp D 
Illam autem Hyginus Fab. 166. 
& Paufan. in Attic. p. 31. in 
mare Przcipitem narrant , in- 
fania ipfi objecta a Minerva; 
fed Ovid. Met. 11. y. 831. ía- 
xeam illam nobis decantant. 
Nioben verbo tangunt Mofcb. E.- 
dyll. 3. y. 82. 

Tul, Tuíc. quzft, 3. & 3. de 
Nar. Deor. 

Horat 4, Od. 6. 

Martial, 5. $3. 

$. Empir. l. 2. adv. Math. p. 
82. 

Atben. l. 6. c, 1. 

Libanius fufe in Progymn. àp. 


143. ad I47. 
? Ff U Suid, 


226 


OR«ATIOSIS 


2. Hcrum ?, & Onanem ?, ignoto mihi ftimulo mortis 
Deus ipfe pupugit: fed in Salmonea 3, & in ZEfculapium : 


Suid. in Nií»8s. Hlam vero Taa- 
i4li iliam effe docent Sopbocles in 
Antigone y. 840. 

Scholafl. Anonym. in Hom, Il. 
Q0. Y. 603. & 

Ovid. Met. 6. 

Eandem demum /axeam. fabu- 
lantur Homer, Il, o. y. 617. 
Callimach. hymn. in Apoll. y. 


puto 2. 

H yon. Fab. 9. 

Ovid. 1. de Pont. E]. 5. 

- - Epift. Her. 19. 

- - Mer. 6. 

Stat. Sylv. s. 

- - Epiced. 3. 

Paufan. l. 1. p. 37. 

--989. P. 457- 

Luciam. in fomn, in Trago- 
pod. & Philopatr. 

Hieronym. in Epitaph. Nepor. 
Nonn. Dionyf. 2. p, 51. 

7:7 12. p. 33I. 

- - I4. p. 403. 

- - 49. p. 1273. 

Tzetzes Chil. 4,. n. 141. 

;- - 6. D. 63. 

ss 4.0. 276969 pott 
Iítam porro fabulamexplamant 
Palepbat. cap. 9. . 

Natal. Com. 6. 9. 

o p Gen. 38. 7. Xo. 

« Salmoneum Hom. Odyfi, A. yr. 
235. 

infontem ironice vocat, quod 


" 


Minuc. Fel, in O&. p. 203. 


ful- 


Euflath. nusquam odoratus eft: 
fed Scbol. anonymus id acutum 
olfecit. Videfis etiam Pzz4. 
Pyth. Od. 4. p. Schmid. 155. 
"Apollodor, l. 1. 

Diodor. 4. 7. 

Vig. /En. 6. 

Hygin. Fab. 6r. & 250. 
Lucian, in Tragop. & in Phi- 
lopatr. 

Nous, Dionyf. 28. 

Suid. in Ze^gwrs. 

Tzerz: Clul. 4.; Elit. Tog. 87 
Polbdorum Virg. 1. 2. c. xr. 
Fabulam narrant Orpheus , Ar- 
gon. y. 176. 

Pindar. Pyth. 3. una cum Schol. 
Gr. fal E.- LE. 

"ipollodor. l. 3. 

Virg. /E£n. 6. & 7. 

Hygin. C. 49. 

Aemnob. Cent. x. Prov. 18. 


 Luciam. in Deor. Dial. & in 


Peregrin. 

Fabulam rident Democrit. apud 
Hipp. in Epift. ad Damaget. 
P/ato , 3. de Rep. 

Tulius, 3. de Nat, Deor. 
Diodor. 4. p. 190: 

Plin. in Prooem. l. 19. 


BET Emperic. C« IZ. adv. Ma«: 
.them. 


Sufin. M. Apolog. 2. p. 67. 


-«Atbenagor.. 33. 


Tbeopbil. ad. Autolyc.. lib. I. 
Clem, 


"t o 


PA'US*$SBOTOUND A. 


fulmen , iracundum jaculatus ít. 


229 


2. Nabal, irae Davidicz nuntio, certius concreícit Mar- 
peíiz cautis adinftar s, quàm vel Atlas t, vel Polyde&tes v, 
capite Gorgoneo. iis : 

4. Arcam Dei nutantem arripit Huzza v : fed ocyori mor- 
te peccatum luit, quàm Alcimus *, Pontifex , dum adyta 
profanat. : 2 
j. Prophetesad Jeroboamum miffus, & Ifraelitarum 6 24a y, 


Clem. 4lex' in Adm. ad J. p. 
i8. 

Tertul. Apologet. c. 14. 
Philoflrat. in Heroic. p. 682. 


Arnob. adv. Gent. l. tz. p. 12. 


& I4, 
2 - 4. p. 84. 


7. p. 147. 
Lattant. de falf. Rel, p. 49. 


Eufeb. Prep. Ev. l. 3. c. 13. 
& 


- - Lib. 3. de Conftant. c. 
56. 

Ambrof. 1l. $. de Virg. p. 85. 
Hieronym, 1n Ef, Cap. 26. y. 
Y4. 

Glycás , An. 5. 

Volaterr. Philolog. 33. p. 784. 
Natal. Comes l. 4. p. 347. & 


MAbail Montanus , 1. 2. p. $68. 
I $am. 55. 37. ET 

Coeliferum Atlantem memorant 
Homer. Hefied. JEfcbyl. Buripid. 
Ariflot. Apollador, Tull; Diodor. 
Virgil. Hygim. Silus Ytal. Stat. 
Juven. Martial. Plut. Gal. La- 
«ian. Clem, Alex. Nonis, — Ce- 


- -« 20. 36. 


pec- 


dren. Suid. Tzetzes, Polyd. Virg. 
Volaterr. Pbavorm. Rbodig. Na- 
tal. Comes. | Salhmaf. atque Bo- 
cbartus ; lapideum vero canit 
Ovid. Met. 4. Y. 660. 

Pind. in Pyth, Od, 12. p. 


87. 
3 nol Rhod, Argon. 4. una cum 
Schol. Gr. 
Hygim. Fab. 64. una cum Latt. 
Plac. narrat. 3. l. 5. 
Ovid. Met. 5. 
Sab. l. x. 336. 
Pauf. in. Attic. 
Nonn. lib. 47. Dionyf. p. 1235. 


w & x Huxza quippe cónfeftim 


ad arcam expirat, 2 Sam. 6. 
7. Alcimus vero verterem adyti 
parietem diruturus, repente 
quidem fideratur robore caflus, 
fed protinus non. petit. 
I Macc. 9. 55. 
Jeofeph. A. J. 12. 18. 
Euf. Ol..a$4 : 
Sulpic. Hift. 2. 35. 

onar, An. I. 


I Rép. 13. 24e 
kfz 


218 QR A LLOuNES 


peccant in mandata Dei, fed in illos incurfat Lco,  & ani- 
mam ipfis efiringit. 

6. Jefabelem, merctricié fucatam atque cincinnatam , de 
feneftra Jehu deturbar, & canibus ceffit in efcam 7. 

7. Joramo *, biennium torminofo, vifcera tandem vitor- 
minum elidontur; fic Catullus P, & Ariusc, eadem ultrice 
ira Dei, fua in foricas interanca profundunt. 

8. Pherecyden 4, atque Sullam , pediculi «, /Egyptiacis 
edaciores f, redigunt in nihilum. 

9. Sic Caflander s, Alexandri M: familiz pro virili de- 

le- 


7 5 Rer. 9. 30. 36. 

a 2. Chronic. 21. 19. 

b 7ofepb. B. ]. 7. 31. 
Videfis obiter 7uvenal. Sat. 4. 
y. n3. 


Platin. in Iul. 1. 
Volaterr. 13. 311. 
d 4tiflor. Hift. Anim. $5. 3T. 
4Elian. V. H. 4. 27. 
e ee A. 


Phn. Epift. 22. lib. 4. 

c Atbanaf.. Or. 1. in Ar. p. 20I. 
- - Ep. ad Serap. 

Naziangz. Or. at. : 

- - 27. p. 380. 464. 

"Ambrof. 1. ds &d. € 9: T. 3. 

p. $o 

Epiph. Y1. Har. 68. 

Boc mpm 35. 

Socrat. I. 18. 

Sezom. 2. 29. 

Theodor. 1. 14, 

Tbeopban. p. 26. 

Pbot. 207. 1418. 1435. 

Cedr. p, 244.: 

Suid. 1n A'geicyi, 
onar, A. 3. p. 20. 

Gc. A. 4. p. 252. 

Nicepb. 8. sr. 

Cedin. de Orig. P. p. 22. 


Laert. fub finem ]. r. 

Q. Seren: Sammonic. Cap. 5. 
Pbot. Bibl. p. 1587. 

Suid- 1n QD sptx UB zs, 

Volaterr. 1. 18. 

Salmaf. in Solin. p. 844. 

Sule pediculos tacent Appian. 
& Sud. Rem vero aliter nar- 
rant , Valer: Max: 9. 3. & Dio, 
P. 47$. fed phthiriafin illam 
ore uno promulgant P/i. 8. 
45. & XI. 33. 

Plut. in Sull, p. 474, 


^ Paufan. in Attic, 


- - Boet. 


-Q. Seren. c, y. 


4. Vidlor, Ill. 75. 
Phot. p. 1587. 


F Exod. vri. 16. 
g Pau[an. 9. 553. 


PARS CSHB:CO« ND: A. 


229 


letor, atque Herodes Infanticida ^ , fuorum vermiculis ulce- 
rum , Chironiis atque TTelephiis mordaciorum, toti pariter 
exeduntur, fed lentius, quam Herodes alteri, Jacobi, at- 
que cuftodum Petri homicida, quem percufforis Angeli ver- 
mes exanimant die quinta k. 
1o. Mendaces Sacrilegi Ananias, atque Sapphira, ! ana- 
themate Petri, ceu fulmine, «oncidunt exanimes. 

11. Simon magus "^, Dardani Artibus , € Capitolio in 


h Jefeyh. o1.-12.. 8. 1m 


1 


Eufeb.-H. E. 1. 8. 
Photius , p. 967. 
N:cepb: Call. 1. 15. 


3 04H. yo sm "I9. 23. 
k 


Jofeph: qva fuit cecitate avita 
Angelum Domini non videt ; 
fed ftygium bubonem fupra ca- 
put Herodis Agrippz digiro 
monfílrat, Lib. A. ]. rg.cap. 


ult. 

Eufeb. H. E; 2.10. 
Pbotb. p. 975. 
Suid. in n'po?ss. 
Niceph. Cail. 2. 13. 
Elo es 10. 


, 


m Id quidem fabulam olet I/a- 


terr. Anthrop. I9. 
Ligbifootio, in Hor. Hebr. ad 
Y,24. AG. 8. 


Hornio , ad Sever. Cap. 41.1.5. 


FHatt.cEccl. p. 122. 

Job. le Sueur, ad À. C. $4. 
Rev. denique College meo Frid: 
Spanh: in eruditifl. differt. de 
Petro. 

Verum, dum Petri miraculis 
nihil detractum volui, hifto- 


Aven- 


rica fide Petrinum illud Si- 
monis fuflamen admifi ex 4- 
nob. l. 2. adv. G. p. 30. 
Cyril. Hierof. Catech. 6. de 
hzrefib p. $4, 

Ambr. Hexaem. 4. 8. 

- - Serm. 66. de natali Perri 
& Pauli. 

Epipban. her. 21. l. 1. 

Sulpic. H. S. 2. 41. 

Auguf?, T. 6, in. hzref. cata- 
logo. 

- - T. 7. contra Fulgent. 

* - T. 1o. Serm. 3. de Petro 
& Paulo. 

lüdor, Peluf. l. x. Epift. 13. 
Hegefipp. 1. 3. de excidio Hie- 
roí.: €. 


Cedren. p. 173. 

Ghca, An. 3. 

Nicepb. Call. l. 2. 

P/at. in Vit. Petr. 

Pobd. Virg. 8. 3. 

Wiero,l. 2, de magis infamib. 


C..3. 

Baron. ad A. C, 44. n. 54. 

- - 68. à n. 14. ad n. 21. 

Spondano A. C. c8. 

Ciacon. atque Vidlerell. T.I. p.33. 
FÍ3 De» 


3o OR 4rIoNTS 


Aventinum volat; fed Petri voto preceps ruit, & animam 
efllat: fic T hcodotus erroris fpiritui fefe committit , «& ab 
eo, ceu difcus, in altum jactatur ^, fed relabitur & medius 
crepat. ] | 

12. Herodias faltatrix fluvium gelu rigentem pedes traji- 
cit; fcd infida glacie fallente greífus, mento tenus demergi- 
tur; ac dum artus varie concutit , & quafi tripudiat ecce, 
fluento truncus abripitur , refiduo capite, flagitatore fcele- 
fto, horridis glaciei cruflis hinc inde confixo 9. 

13. Mofaicam «&myulu fubfannat Apion , fed fannzepoc- 
nas íannio luit, pudendis quippe fubortis ulceribus circum- 
cidi cogitur, atque fic efferato rodente tabo, magnis cru- 
ciatibus animam P, amittit. 


14. Pompilius 1 1. Pazruos fuos, ceu Regni fui vel perfidos, 


Peravio,in ration. temp. part. 
I. Log ci n iy 

Cluverio, in Nerone Claudio. 
Ravanel. in. Bibl. Sacr. part. 
2. in dict. Simon n. 9. 

Antonio Godeau , Hift. Eccl. L, 
1. Cap. 28. 

Pb. Labbeo» in Epit. Chron. 
ad A. C- 66. 

Coronidis vice fubnectam 1d 
ipfum velle fumtas a Petro de 
Simone penas, apud Eufeb. H. 
E. 2, c. T. p.:46z2aliás éhim 
nullas ab illo füffüiaamine fuo 
Petrus de Simone fumfit. 

En alteram Eufebianum ex- 
emplum de volatu Dxdaleo & 
Icario, ex H. E. lib. 5. c. 16. 
atque Nicepb. Call. l. 4. c. 23. 
nusquam enim implicat ab aé- 
ris principe mancipia quzdam 
ejus in fublime rapi» ficuti v. 


vel 


g. narrant Zuvenal. Sat. 3. y. 
79. de quodam Athentenfi ; 
atque Lucian. 1n Incredulo , de 
quodam Hyperboreo viro per 
aera volitante. 

Me talia ruminantem fumme 
demulfit 7oh. WAerus , Lib. ELI. 
de Lamiis, Cap. 12. ubi do- 
cet quomodo corpora per aé- 
rem à diabolo deferri queant, 
Cedren. p. 152. 

Nicepb. c. 1. 20. 

Anaflafo autem , Hift. 15. He- 
rodiadem vivam ( non aqua fed ) 
terra glutit. 


p. Jofepb. l. 4. contra Apienem. p. 


1069. Iseft quem memorant Se. 
nec. Plin. Gel. Iuflinus M. Ta- 
tian. Clem. Alex. Tertull. Eufeb. 
Hefych. Suid. Nicepb. Call. Vola- 


terr. Glandorp. Vo[f. Simfon. at- 


que J/alefius. 


cw WE BOWEN D. on 


vel rudes adminiftros, enecat pharmaco 3 : & Epifcopus Hat- 
to 11, fuas oves nec tondet, nec deglubit ; verum prz anno- 
na. gravi, plurimas illas (ccu mures numerofos fruges confu- 
mere natos,) horreo concludit & inflammat. Sequitur ul- 
tor à tergo Deus ; immanior quippe ranis * & locuttis s Mo- 
faicis, qua Pharaoni pepercerunt, murium turba, nec fce- 
ptrum, fatellite denío circunvallatam ; nec mitram , lituo 
Pontificali ftipatam, aut venerantur, aut reformidant ; nam 
objectas undas atque flammas agminatim perrumpunt ; & na- 
ves atque turres, afylo caffas, aflultim impetunt, & facinoro- 
fa corda depafcuntur *. 

O pe&ora caca! Mare licét in. extremum, alis aurorz , 
volaretis, ultrix tamen dextera Dei vos inibi deprehende- 
reb v. 

If. Thomas Arundellus, totius Anglie Primas, puriffi- 
mum Dei fermonem vinctum non modo tenet v , fed & Re- 
formatis minas intonat fulmineas, ifthzecque nominatim ful- 
mina fua in Ordinis Equeftris Athletam Chriíti x. vchemen- 
ter animofum jacu'atur: illum enim & ab Ecclefiá abdicat, 
& diris devovet. Undé tandem & Antiftitis illius, & cjus 
fequacium. malis artibus, piiffimus ille, fcelerííque nefcius 
Eques, impiorum, fceleratorumque numero habitus eft, ac 
publicis * etiam. traditus flammis, Sed antequam ardens 
Chrifto ifthzec anima , igneo, ut ita dicam, curru beatas in 
fedes raperetur, ira Dei fulgurantem Protomyftam illumoc- 


CU- 

q. Munfter. 4. de Pol. p. 89r. Cluver. p. 449. 

Calvis. A. 823. Matth. in Otr. M. Singulatim 

Gototfred. :1.. 414. vero M. Frid. Windelm. cap. 
" Orbis Th. p: 755. 21. de. Nili admirandis, quo hi- 
f$ Exodi9.45. 2; ; ftoriam ita folide fulcit uc nus- 
s «Exod: 1o. I4. quam. nutet. 
t Muníter. 3. de German. v. Pf. 139. 9. 

Pantal. A*. 968. Ww 2 Tim. 2. 9g. 

Wolf. p. 274. 80oj. x In Joh. Oldcaftel. 


Calvis. À*. 968. y Londini in campo $7, Gilles. 


235 OUEST d DO NSINS 


cupavit^ : ejus enim lingua, anathematis foeta, confertis 
humoribus ità diftenta fuit, ut cibi, fpiritulque vias prz 
cluferit a. — Sic itaque non una fames furentem virum exagi- 
tavit, fed & defperario rabidum abduxit. 

16. Johannis de Romá, Fidelium exactoris atque torto- 
ris, argentarias opes expilant domeflici; fed, quod acerbius, 
impium illum, jam exenteratum nummo, exenterant ulce- 
ra ipío foetore olidiora b. 

17. Nonus denique Carolus, vultu Rex, fed animo lu- 
pus ovium Chrifti vorax, binas hebdomadas horridus con- 
vellitur; ac vindice Numinis ira, veriüs quàm Talos, Me- 
dez vindidtà e, fanguineis ícatebris atque laticibus undique 
proruptis, dirus ille Chriftiani cruoris effufor, cruore tan- 
dem fuo fugiente venis 4, exanguem relinquit exanguibus * 
efcam. 


PARS 


z Anno nimirum 1414. aliis en fon ame; Etfes ulcéres étoient fi 


1413. At D. OlJcaflel A*. dunta- 
xat I418. combuftus eft, fic- 
uti doctus fum à Martyrologio no- 
ftro fol. 78. & 8o nec-non à 
Fr. Godw;i , Edit:1616. p. 179. 
& Simeone Birbbehio , Edit: 1657. 
P 395. & à R Bacheero , E- 
dit: 1660. p. 189. in Henric. 
V2 

L'hiftoire des Martyrsraporte 
fol. 8o. col. 4. que fa langue 
s'enfla fifort , qu'il ne put mi par- 
ler , ni rien prendre; de forte qu'il 
mourut comme afame , € dans 
un grand defefgoir , 

l| fut réduit à lHopital, ou i 
mouvtt bourellé & en fon corps , c 


puans , que perfonne ne pouvoit y'a- 
procber de luj, — Vid. Hift. Mar- 
tyr. fol err AS TS d. Ns 
que Tbuanum , A*. 15 go. p. 128. 
Hujus Crete cuítodis obiter 
meminere 
Plato , in Minoe. 

Lucianus, 1n Philopfeude, 
Suid. Cent. 12. Prov. 63. 

Sed fabulam plene narrat, — 
Apollon. Rbod. Argon: 4. que 
Rob. Baillius &vow/jos decerpfit , 
Chronol. L. 1. p. 67. 
Mezeray , en 1574. 

Lucret. 3. v. 722. ita fenfit da 
vermiculis. 


LEE u- 4 BR II.A. 


ed quid ifthzec fingularia fe&or? Evagari quippe conful- 
S tius eft ad extrema fata plurimos fimul implicantia f. 

2. Sic Nadab & Abihu eadem coelitüs flamma vorantur 
£5; codémque przlio Hofni h^ atque Phincés occumbunt. 

3. Sic Saulis filii tres pugna cadunt eadem i; Et Ptolo- 
maus Simonem atque filios ejus ambos convivio codem ut 
excipit; fic iifdem quoque ficariis illos confodit *. 

4. Poft cladem Canneníem, Deorum placandorum ergo, 
homines ! quatuor vivos Romani defodiunt ; Galli vero, 
nubilam Caroli fexti ferenaturi frontem, pice atque carba- 
fo, quó mentiantur Satyros, obdudti tripudiant. Jocó 
Dux Aurelianenfis tzdam admovet; ied illa ferai quaterni 
7" conflagrant. 

f. Jofua Cananzos Reges ' quinque jugulat, patibuli(que 
fufigit; & Laodice Regina € filiis fuis fex, veneno quin- 
que * tollit. 

6. Joramus fratres fuos fex 5 gladio fubjicit; fic Aula 
ruente Comiuorum Friderici /Enobarbi, Comites fex * Il- 


lu- 
€ Que hic paffim, in eodem nu- illos enumerat: Mezereus vero 
mero junguntur exempla, pa- tres duntaxat. incenfos refert. 
rilem exitum nequaquam impor- Liugium compofiturus ad Serb. 
tant , fed parilem numerum unice Calvi: adivi. [s autem ad. A. 
rejpiciunt. C. 1593. quatuor nobileis plane 
g Levit. 10. 2. concrematos enarrat , quoniam 
h £jSam. 4. If. fcilicet. g»pfo non erant illiti 
tU Samos. s adinftar Satyrorum — Nonum: , 
k 1 Macc. 16. 16. Dionys. 27. 
l] Liv. 21.57. I Jof. to.-26. 
Plut. in Marc. 2 Juftin. 57. 1. 
-— Quzít. Rom. 3 4 Chton. 2I. 4. 
m]. de Serres A^. 1394. Septem. — 4 Clover. quidem, in. Epic. fua, 


G g pres 


214 


OR ATIOAN-I:S 


uftres latrinis, verbo fit honos, fubmerguntur. 

7. Saülis filios, nepotéfque feptem», in cruces attollunt 
Gabaonitz : at Alcyonei filiz ? totidem , Saule priores aevo, 
'Thetidos in gremium fponté ruunt. 

1o. Decem ! egreffos femore Jobi turbine rapit Satanas: 

f ed ipfe Deus decem * € Mofaicis exploratoribus dira clade 


percutit. 


11. Neleo filios uzdecim Hercules tundit ?; & Aflueri juf- 
iu. Hamanes totidem P affigunt patibulo. 

12. Ameftris longzvitatem fpirat, & fpiranteis viros duc- 
decim 4. certius Plutoni tradit , quàm hoftiles animas duode- 
cim Cyclops 1 Halimedes vel uno difllat mugitu terrifico. — 

13. Rogo codem Rex Robertus ,, Manichzis tredecim * 


Gallias repurgat. 


preter nobiles, numero vago, 
foede fuffocatos, Comites qu4- 
tor folum. enuntiat: Sed Cal- 
vis: ad A. C. 1194. atque Mattb. 
in Frid. rz. Sex. illos periiffe 
commemorant, 

a 2 Sam. 2I. 9. 

o Fabulam Celus, LL. I4. ir. 
Paufanie adicribit; fed Pauja- 
niam hactenus legi abfente AI- 
cyoneo. Ipfum aurem offendi 
apud Pindarum , & ejus Schol. 
Gr. in Nem. Od. iv. 
Apollodor. L. r. 

Claudian. L. 3. de Proferpine 
faptu; 

Pbiloftrat. 1n Heroicis. p. 643. 
Nonuum , Dion, 48. &. Natal. 
Com. I, vII. c. I. 

Ejufdem vero filias, prz moe- 
rore fui patris ab Herculetufi, 
de Pallenes promontorio prz- 
cipites. in mare ,. unis debeo 


14. 


Suide , in ^ Axvonóss . & Ipoflo- 
lio , Cent. 2. Prov. 5I. atque 
P bavorin. fol. 35. 

I Filios nempe feptem filiafque 
ternas. 

Job. 1. 2. 18. r9. 

2? Duodecim computantur Num. 
I3. S. dc. fed Jofux atque 
Calebo Deus pepercit, Nu- 
mer. I4. 58. 

3. Ipfi Neítore folo. é r2. fuper- 
ftite. Hom. I. xt. 

Ovid. Met. I5. 

p Hamanem ipfum annumero fi- 
liorum cadaveribus decem, ex 
Eflber. Cap. 7: 10. & 9. 10.12. 


I4. 

q Plut. de Superftiione , nam 
Herodot- L, 7. c. 114. Perfas 
illos Plutoni facros , 14 com- 
putat. 

r Nonn. Dion. 28. 

s Mezer, in Phil £r 


PONENS OIOE RT IA. 


14. Áthenienfes quatuordecim vorat Minotaurus*: fic to- 
tidem Viri pugnaces , unà cum Cleomene, medias inter A- 
lexandriz turbas , libertatis ergó à fe excitas Y fibi fortiter 
animam exturbant. 

1f. Inventis belli tormentis Lutetiz fit experimentum ; 
faxeus intruditur globus; fed eliía fcintilla, globulóque re- 
torto quindecim v difcerpuntur. s at 

18. Xerxes pueros novem *, totidémque virgines vivas 
infodit; fic & octodecim turris» Siloica fuis conterit rui- 
nis. ij 

20. Jonathan, unà cum Ármigero fuo, Philiftinos 7 vi- 
ginti debellat; & Aulici totidem? Aquitaniz Ducis hoftilem 
in abyffum , ramis arborum acczípite vivo fuperficie tenus 
complanatam , ceu tot in decipulam aviculz promiícui de- 


952 
73) 


volvuntur. 


24. Regni litigiofi caufà, Benjamitz: duodecim; totidém- 
que Davidici Bellatores, ficas in pe&toribus fibi defigunt in- 


yicem b. 


t P/at. Phadon. 58. 

Apollodor. 3. 206. 

Catull. Epigr. 65. 

Diod. 4. 183. 193. 

Hygin. Fab. 41. 

Ovid. Met. 8. 

Ep. Heroid. 10. 

Plut. in Thef. 6. 

Philoftrar. Icon. r. 

Eus. A. DCCLxxvI. 

Serv. /En. 3. 276. 

——— (6. 4134 

Orof: 1. 13. 

Suid. 1. 921. 

Robinfon, A. M. 2763. 

Sim[o. A. M. 2775. ; 
v Adveríus Ptolomeum bilopata- 


Tel 5 Ol. CXL ? [4 Polyb, ' 2, i 


28. 
n?. 70. 
ane emma 4- n? 35. 
—— $. nm. 39. 


Plut. Clcóni fis; 

w Proximos fcilicet xiv. & .au- 
cupem in campo, Cajvir..A- C. 
1478. ". 

x Herodot. V1. I14. .—^ 

y:/Luc. xItI. 44. 

Z I Sam. 14.14. ubi numerum 
folidum affumo, ficuti Sudz. 
975. 

—— 20. 46. 

a L'année de Mézeray 1018. en 
conte 20. ou 30. des plus fig- 
nalez. Jay choify la vintai- 
ne. 

b-2 Sam. 4. 16. 


6ga. 


136 ORATIONIS 


28. Vibius atque Campani Senatores alii 27. iifdem fe- 
ralibus poculis fibi viciffim propinant v. Sic & alii 28 Sena- 
tores, pariter Capuani, Fulviana fecuri feriuntur 4. 

20. Aícalonitas ter denos * Samíon expellit é vita; fic A- 
thenz 'T'yrannos xxx ceu victimas mactant f. 

39. Jotephi undequadrasginta bellicofi, poft excidium Jo- 
tapatae mutuis officiis fcfe transfodiunt 8. 

41. C«lium Pontium; ejufque confanguineos quadragin- 
ta, cadem acie czxíos h lugeo quidem; at compotores Ale- 
xandri totidem, jam olim ante Cxlium , medios concrepan- 
tes execror i, 

42. Elifzi derifores duos & quadraginta * urfz diícin- 
dunt; & Rex Jehu totidem filios fratrum Achaziz funeri 
tradit !. 

jo. & 57. Elie voto coe'eflis flamma fatellites. torret 
quinquaginta *; Er Philippi quarti juffü, Parifiis, Tem- 
plarii ^» LVIL. miferabili bufto ?cinefiunt. 

60. Athenienfes 'yranni ? Civibus infimul fexaginta ju- 


2 
c Liv. 26. 14. quem exícripfit in di&. Celius vulgaruntad ver- 
M. Montan. l. 2. p. 254. bum, aliter licet docti fint à 
d Liv. 46. I5. Val. Max. S. 6. 
e 7udic. 14. 19. Plin. 10. 18. 
f Obvii quidem funt xxx tyrat- Frontin. Str. 4. g. 
ranni apud L»yfiam , Ifocra;. Plat. i Plut. Alex. 703. 
Tull, Nepot. Diodor. Valer. Senec. JElian. V. H. 2. 41. 
Plut. /Elian. Empiric. Laert, Pau- Atben. 10. 10. 437. 
Jan. Euféb. atque Suid. lls Kk 2 Reg. 2. 24. 
vero vel in acie, vel ex infi- 1 2 Reg. Io. I4. 
diisczíosnarrant Xezopb. Hel- 2 Chron. 22. 8. 
len. 2. p. 28t. m 2 Reg. I. 10. ubi una cum iftis 
Juflin. $. 9. & 10. 50 Prazfectus ipforum ftammis 
Qros. 2. 14. abforptus eft. 
Ariflepb. Scholiaftes p. 110. n Mezereus, A. 1307. 
£ Jf. Bell. J. 3. 14. o On les bruffa tout-vifs, & à 
Hegefipp, 3. 15. 18. petit-feu. 


h Coliorum cladem iftam Vola- p Dieder. 14. 397. 
terr. Anthrop. 14. & Rob. Stepb. 


PA'RS TERTIM. 137 


gulum feriunt: & Scribe totidem 1. Alcimi perfidià fepul- 
€ro conduntur. : 

69. Fratres füos undefeptuaginta ambitioni fux devovet 
Abimelec: ; Jehu vero, capita filiorum Achabi feptuagin- 
ta 5 decutit; & Judaos, Chaldaofque totidem gladio con- 
ficit t Ifmael. 

8o. Sifigambis fratres o&toginta, codem die, deflruit Ar- 
taxerxes v? & Presbyteros v totidem Valenuüs Vulcanus at- 
que Neptunus infimul hauriunt. 

8r. Saul Immolatores x immolat xxxv ; Ochus veró Pa- 
truum, & Patrui centum amplius filios atque INepotes jacu- 
lis configit y. 

200. judzos 7 ducentos € (caphis in pelagus Jopenfes fun- 
dunt, & homines totidem Nicolai quinti? Jubileus vel cal- 
cat, vcl Tyberinis undis extinguit. 

2j 


q I Macc. 7.16. Sulpic. 2 2I. & 24. 
r Judic. 9. s. & $6. ubi per Sy- Simíon, A. M. 3667. p. 129. 
necdochen Lxx. recitantur, li- — w Gregor. Nazianz. Orat. 20. 348. 


| cet Jorhan illi cedi fefe fub- Socrat. 4. 16. 
duxerit. Sic, extincto Juda, Sozom 6. 14. 
xII. enuntiantur Apoftoli, I Cedr. p. 255. 
Cor my. 5. Suíd. in ' O/aAxs. 
s Suo fcilicet ad Samaritas Re- Ao. An. 3. 26. 
fÍcripto, 2 Reg: IO. 7. Glyc. À. 4.254. 
taesum. 41. 5. 7. Hif. Martyr. A. C. 371. 


7 
v Ochus eft ille; apud Q. Curt Godeau & Le Sueur. A. 370. 
Lib. 1o. c. s. no. 23, cujuscar- x Sacerdotes nimirum $85. in 


n^s felibus Bagoas objecit ; of- quos ferro ;Saülis juffu , Doeg 
fa vero in gladiorum capulos irruit. 

aptavit, ex ZEhan. V. H. 6. I Sam. 22. 18. 

c. 8. Suid. p. 1153. 

Diodor. 15. & 17. y Valer. 9. 2,^n.. 7. E. 

Valer. 9. 2. n. 7. E. z 2 Macc. 12. 4. 

Plut. Artax. a Platinvan P: 217. 

—-— fis & Of. —-— Bal«us fol. 119. 

Juftin. 10, 3. Ciacon. . 1450. 


Gg; 


18 O'RAMTIONIS 


2y1. Core, ac Primores Tíraclitze quinquaginta ducenti 5, 
fulmineis Dei flammis deflagrant. 

309. ''ribunus Davidicus * fortem füam atque trabalem 
haftam trecentos in hofteis lethaliter contorquet: totidém- 
que d Sufis ultioni fuz , Juda mactant. 

306. Fabios * (ex & trecentos, unius Gentis Patricios o- 
mneis, una nox involvit zeternum. 

307. & 358. 'Trecentos feptem f milites Romanos, fup- 
plicio foedo, 'Tarquinienfes mittunt in Orcum; fed redho- 
fiunt Romani, & dele&os € octo quinquaginta trecentos 
T'arquinienfes percutiunt fecuri. 

260. & 450. Sexaginta veró trecenti à Davide funduntur 
Abnero b. Sic & quinquaginta quadringentos Pfeudoprophe- 
tas ferro delet Elias i. ! 

joo. Sufis autem quingenti * Hamanis cultores Judaico 
mucrone feriuntur, totidémque , circiter, Nicanori Juda 
fternit armis 1. 

600. Samgar pedo fuo Philiftinos fexcentos € numero vi- 
vorum exturbat ?, & in totidem perniciabilis ire Cleandr: 


IBi- 
b Num. 16. 55. 26. 10. —-—- Epit. l. 2. 
C.2o$am. 232: 8. Plut. Camill. 
I Chron. x1. XE. Agel. 37. 2t. 
d Eflber. 9. 15. Efeb. Ol. 72. 


€ Tullius obiter l. 9. ad Attic. Ep. Vid. llluftr. 14. 
$. Atque Diodor. L. xr. p. Eutrop. 1. 16. 


269. Oros, 2. S. 
Djonyf. longe plenius , fed hz- Aonar. A. 2. 25. 
fitanter, l. 9. p. 577. Volat. Anthr. 16. 


Rotunde vero Li». 2.749. $0. f Liv. 7. 1$. 
Ovid. Faít.2. 196. 203. 236. — g Liv. 7. 19. 


Valer. 9. X1. n. 4. E. h 2 Sam. 2. 31. 
Senec. Benef. s. 3. i I Reg. 19. 22. 4c. 
—C— Epifl. 81. k Efiber. 9. 6. 

$i. Ital. 2. 4. ] zr. Macc. 7. 35. 


-——-— 7.39. m' judic. 3. 31. 
Flor. 1. 12. : P. 


PARARE T EC CRT I4. 239 


miniftros capitalior recidit Magni Macedonis ira ^. 

700. Septingentos Paenos Spendius deartuat, & cruribus 
fuffra&tis,. 1n foveas dis]icit o. 

8oo. Syros Juda Maccabaus octingentos ? dilacerat; & 
fubditos- totidern Alexander Judxorüm tyrannus, medias in- 
ter Bacchi Venerifque delicias, mediis in Jerofolyiis cruci 
fuffigit 4. 

1000. Ábimelec mille Sichemitas in turri comburit :: 
Palzftini vero totidem, mediis fuis in caftris, contra Jehu - 
dam, valida Samfonis dextera cadunt s. 

2000. Tyriorum millia duo, Alexander, favitie Magnus, 
per ingens littoris fpatium, crucibus affigit *; & Judzos to- 
tidem, (auri é vifceribus terra non effodiendi gratia, fed ex 
humanis v extis refodiendi caufa) Syrorum aviditas evifcerat. 

3co0. Ín Ifraelitaram millia feré tria, aurei vituli crimen 
Levita ferro expiant »; & Philiftinos plures adhuc templi. 
ruinis fecum obruit Samfon x. 

4000. Philitina victoria, Iíraclitarum millia y quatuor pef- 
fundantur; Sic vindictà Caroli Magni totidem Saxonum ca- 


pita demetuntur 7. joco. 
HIEHA TO. Y. n". 9. rant Syri & fimo ventris. aureos 
o Polyb. Hift. 1*. colligentem , rati 1gitur reliquos 
P I Macc. 3. 24. & traunsfugas auro plenos ve- 
q Horrendum i(tud facinus 7o£- nifle una notte duorum mullum 
fbus luget , B. I. 1.3. vifcera patefaciumt. 
r 7udic.9. 46. 49. Gor. DB. I.6. 15. 
s: Iudic. 15. 9. 15. Hepefipp. 5. 24. 
t: Curt. 1v, 4. n 17. Anar. A. 1. 213. 
guflin. 17. 3. n». 18. W Exod. 42. 27. 28. 


Yftos ergo quos Diodor. 17. f. x Jud. 16.27. 30. 
586. XE 440t03 E T2£ 5 memorat , de y T£ovaeas xiDukdas edgay plene 


crucibus, nou vero de fune fu- habent Interpretes LXX. ci- 
Jpenfos interpretor. Sic à Da- tra Gallicam eoe» d'emviron 
rio, Babylone recepta, Baby- quatre milli hommes, 15am.4.2. 
loniorum Procerum milliatria z Ifthec capita nufquam memo- 
crucibus fuffixa ab Herodot. re- rant Cufpin. Tovius, Sigon. Pan- 
citantur. L. 3. Cap. t59. tal. &c. Ipfa vero quingentis 
v Transfugam enim deprehende- augent Reuberi Annales p. 24. 


Setb, 


2140 DOR UIT IXQUNSIS 


jooo. Lyfix millia quinque Judzi ferro tollunt 35 & By- 
zantii totidem in templo pyrius pulvis difperdit. b. 

6000. Afrorum* Amilcar, & Poenorum Minutius 4 mil- 
lia fex Herculanea machzra decollant. 

7000. Arabum veró millia feptem exitio gravi fternit He- 
rodes. *. 

8500. Sed Timotheo Iuda f Maccabzus octies mille vi- 
ros eripit occifione; fic Ionathan, ferro ac flamma in Azo- 
tum graflatur, totidémque Philiftinos Marte ac Vulcano de- 
let 2. 

goco. Q. Minutius Ligurum millia novem enfe fatifero 
trajicit *; & Nicanoris millibus totidem Judz gladium in 
pe&tus infigunt i. | 

10000. "Tribus Jude Cananxorum copias integra vaftant 
myriade *; fic Idumzeorum millia totidem, € faftigio petrz, 
dejicit Amazias, & omnes dirumpuntur I. 

11600. Samaritz fexcenti fuper undecim millia Cerealis 
virtute bellica vitam cum fanguine fundunt. 

2000. Hajum igni, ferroque ad hominum millia duode- 
cim Jofua pervaftat  : Jerofolymis autem Pompeianus entis 
totidem tranfverberat 9. 


13000. 
Seb. Cav atque Job. le Su&iv. — 1 à Chron. 25. 12. 
Hancego folidam fummamac-  mfof. B. 1. 3. 12. 
cepi ab Auno Mezgerai 783. Hegefipp. 3. 14. 
a I Macc. 4 24. n! Tots v ltr. 2$. 
b Calvi: ex Annalib. Turcic. À. — o Orof. L. 6. c. milia funt 15. 
C. 1490. Rem vero tangunt , fed nume- 
c Polyb. 1. n. 76. ro nullo, Tuw//. pro Flacc. n*, 
d L:v. 22. 24. 29. 
e Jof. B. J. 1. 14. Div. Epit. c2. 
f 1 Macc. 5. 34. Srrab. 16. p. 524. 
2 I Macc, Io: $5. PES UR 1]. 147. 8. 
h Liv. 35. 21. Tacit. Hift. 5. 9. 
i. 2 Macc. 8. 24. Fior 9s. 


k fudic. 1. 4. Plut. in Pomp. & inlib. deSs- 
per- 


(d 


q 


r 
S 


PIACROST ER RÀ. 


cn 


13000. M. Valerii generofa Pallade Sabinorum tredecim 
millia funditüs evertuntur P; & judzi totidem, in medio 
nemore fecuri dormientes , à Scythopolitis contrucidan- 
tut 34. 
14700. Obftrepentes Mofi & Aaroni coelitüs exaniman- 
tur fuper millia quatuordecim :. 
15000. Pugna Punica, ad 'Thrafymenum, quindecim Ro- 
manorum millia in acie czía funt s; & Pompeiani totidem 
Pharíalica protriti *. 


perftit. 

Appian. B, Syr. 

Dio. 36. p. 36. 

Eufeb. O1. 178. 

4. Marcell. 14. 8. 

Sulpit. 2. 38. 

4ug. de C. D, 45. 

Herm. Contr. A. M. 3925. 
CET. p.148. 

Xiphil. 1n Pomp. 

Aon, An. I, p. 160. 

Nicepb. Call. 1. 6. 

Vo'at. Numerus itaque meus Jo- 
Jfephi eft, L. x, de B. I. Cap: 


s. 
Eutropii , L. 6. C. 14. 
Hegefipp. 1. 17. 

Ufferiz, in Imper. Maced. p. 
260. 

Dion. Hal. 5. 

Liv. 4: 16. 

Plut. in Poblic. 

Iof. B. I. 5. 19. 

Num. 16. 41. 42. 

Pobb. 5. p. 326. 

Cic. I. de Div. 35. 

Nepos in Ánnib. n?. 45. 

Liv. 23. 7. 

Ovid. Faítor. 6. 74s. 

Sia. 5 P. 1574 


et 


16000. 


Valer. Y. 6. n?. 6. 

$i. Ital. Sis & 6. 

Frontin. Strat.. 2- c. 5. n..24. 

& 4. C. ult. n. 25. atque 6. 

n^. 4. 

Plut, in Fao. p. 175. 

Appian. in Án. 

Eutrop. 3. 9. 

Vitler. in Án. 

Orof. 4 14. 

Anar. A. 2. p. 75. Rem deli- 

bant Sevec. 2. de ira C. 5. 

Pin. 15. 18. 

Flor. 2. 6, 

Servius; in 7En. XI. 

Hanc Pompeii cladem , vel 

fupremam ejus lugere eft apud 

Tul: L 7.Epift.3.4d M.Marium. 

—-— '[ufcul, 1. 35. 

—-— Confolat. p. 319, Edit. 

Gruteri. 

Diodor. fragm. p. Gr. 797. 

Virg. /En. 6. 

Dionys. 8. p. $47. 

Liv, Epit. cxt. 

Ovid. de Pont. 1v. E]. 3: 

órrab. L. 17. p. 548. 

Patercul. 2. n?. 52. 

Valer. 1. $. n*. 6. &c. 
H,h ls 


denec, 


241 ORVHTIOSC IS 

16000. Ad fedécim millium perniciem Samnitibus Appius 
& Volumnius incumbunt v. 

17000. Et, menfis periodo, millia feptemdecim Diocle- 
tianus martyrio coronat V. 

18ooo. BenjJamirico certamine fecundo Ifraelitarum octo- 
decim millia mortem occumbunt *5; fic & Idumzorum mil- 
lia totidem gladio Davidico perfodiuntur ». 

20000. Sic rurfum, Davidico milite, Abfa'onitarum mil- 
liaviginti difpereunt 7: Sic etiam Judzorum millia toti- 
dem, Pafchali tumultu, Jerofolymis conculcantur 2. 


22000. Benjamitico confli&u primo líraclitarum duo & 


Senec. Confol. ad Marc. 
Lucan. fufe L. vit. 
Frontin, 2. 3. n?. 22. 

Plin. 7. 25- 

Stat, Sylv. 2. 7. 65. 
Juven. Sat. 10. 108. 183. 
Mart, V. Epigr. 70. 7$* 
Elor. 4, 2. n?. 47. 

Plut, Pomp. 657. 

—— Cz. 729. 

—— Cic. 880. 

—— Laconic. 204: 
Suet. in Jul. Cap. 55. 
Appian. B. C. 2. 

"Agell. 15. 

Dion. Ca[f. 42. 182. 
Latlaut. LL. vt. 

ViHor. in Pomp. & in Ces; 
Eutrop. L.. 6. 2.1. 

Ambros. Epift. 31. l. s, 
jul. Obfeg. Prodig. Cap. I2. 


V 


vis 


Nicepb. Greg. 443. 
Apoflol. Cent. 6. n?, 98. 
Volaterr. Anthr. 18. 
Cufpin. in Jul. Caf. 
Sigon. Faft. p. 297. 
Onuph. A*. U. 705. 
Pigh. A. eod. 
Sed apud iftos ceforum im 
Pharfalicis numerus vel nullus 
eft, vel alius ab ipfius Cf. L. 
3. de B. C. millib. circiter. xv. , 
que rotundat Oros. L. 6. C. 
13. Millia quippe xv. rotunde 
profert. 

Solide fumme silium xwt, 
trecentos L:;v. addit, L. 10. C. 


gr. 
w Tbeopban. p. 5. numerum il- 


lum. tacet , quem accepi ab 
Anaflafii atque. Platin. Pontifi- 
ce xxx. nec-non 4 Martyroleg. 


Rom. p. 165. 


Aug. de C. D. 3. 3o. 
Caffioder. p. 159. 
Pbor p. 5o. & 1190, 
Herm. Contr. p.174. 
Xiphil. in Pomp. 
Aener. À. 2. 


x Judic. 20. 25. 
y Sam. 8. 13. 

1 Chron. 18. 12; 
Z 2 Sam. 18. 7. 


a Jof. A. L. 20 4 —— Riu: 


TRRSGSGTERGTI.. 243 


viginti millia vivis eripiuntur ^5 & totidem Syros Davidica 
difcutit Martia virtus *, i MIR 

24000. Adulterum & Idololatram Ifraclem ad viginti qua- 
tuor millia Deus exterminat 4. 

25000. Ácies autem Ifíraclitica tertia quinque viginti mil- 
libus Benjamitarum vitam adimit *. 

27000. Syrorum veró millia viginti feptem fui receptacu- 
li ruinis obteruntur f, 

30000. Tfraelitarum peditum triginta millia Philiftini gla- 
dio transfigunt 8$; & Sardos totidem 'T. Manlius Prztor € 
rerum natura tollit h. 

250co. Nicanori vero , quinque & triginta millia Macca- 
bai morte profternunt i; fic triginta feptem Poenorum mil- 
lia L. Martius armipotens dilaniat k. 

40000. Scipionis du&u hoftium quadraginta millia caefa , 
aut flammis haufta!; & totidem Gallorum millibus decimi 
feculi facer ignis exitium intulit m, . 

42000. lephte duobus quadraginta millibus Ephraimita- 
rum jugula refolvit ». 

$00070. In Arcamiintrofpiciunt fuper quinque myriadaso; 
fed &spcGAsroi$. ocyores corruunt ; ficetiam in Iudeorum mil- 
lia plus quàm quinquaginta, Babylone Seleuciam profugo- 
rum, Grzci atque Syri, bofliliter aliàs difcordes ,' perfidia 


cons 
Zonar. Án. r. 204. k Liv. 25. 39. 
b Zudic. 20. 21, ] Atricani fcilicet apud Liv, 30; 
C 2 Sam. 8. 5. 6. 
d Num. 25. 9. m Le» nom moit ce Feu Sacré, le 
1 Cor Io. 8. mal des Ardens ; I/ emporta plus 
e Judic. 20. 46. de 40000 perfonmes , en peu de 
ubi ,ellipfeos gratia , centum te« jours , fous Hugues Capet,. Mézee 
ticentur vetficuli $5. ray en 994. 
f 1 Reg. 20. 30. n Iudic. 12. 6. 
g 1 Sam. 4. 10. O Seprnaginta quippe fupra quin- 
h Liv. 23. 40. quagefies mille percu[f; funt. Y Sam. 
i 2» Macc. 15. 57. 6. I9. 


icP E 


244. 


concordi lethaliter irruunt P. 
60050. L. Lucullus Pontum devaftat fex hominum my- 
riadibus 4. 
700co. Diralues, Regii faftus ergo, Davidicas oves ad 


feptem myriadas depopulatur * & oves totidem Chrifti Ca- 
rolina rabie voratas ipfa: Furiz horrent s. 


7,jooco. ludzi, florente Mardochzo, feptuaginta quin. 


DR UST T OSUNANS 


ue oforum miliia fuzz immolant vindicationi *. 


8o00oo. Maniaca fterocitas Epimanis Antiochi Iudzam fan- 
guine polluit millium octoginta v; Sic Romanorum Civium 
parili ftrage Afiam univeríam cruentat Mithridates v, 

90000. "Thebas expugnant Macedones, & millium nona- 
ginta cruorem effundunt *, 


p Jof. A. L8. 12, 
q [mo Liv, Epit. 97. cfa bofium 


(on 


et 


amplius quam fexaginta millia nar- 
rat. 
2 Sam. 24. 15: 


Paucis enim. diebus. Septuaginta: 


millia , d? quidem plures , trucida- 
t funt ,, ex Epift. Careli 1x. ad 


Gregor. x111.. À*. 1572. apud 


"Anton. Cicarell, p. 445. 

Horatius Turfelinus vel in una Ci- 
vitate Lutetia LX, millia cefa 
tradit. Hifl. Epit. L. X. C. 8. 
n*. 47. Job. vero Wolfius , Let. 
memorabil. T. 2. p. 967. mul- 
to plures numerat quam centena nmil- 
lia Parifüs d» per totam. Galliam 
matlata. 

Efther. 9. 4. 16. 

2. Macc. 5.14. 

Vide numerum enormen apud 
Suid. in 'AvmexQ» & in V. BA- 
Avt/pou. Ep pé Ct. 


w Hic numerus eft Valer. 1. 9. c. 


IocOOC. 


2. n?. 2. 1n Ext. atque PPborii p. 

730. Variat enim, vel filetur 

apud Liv. Epit. 78. 

Vell. L.. 2. C. 18. 

Flor. 5*8 Sc 7. 

Plut. 1n Sull. 

Appian. in. Mithr. 

Dion. fragm. 

Victor. ll. 76. 

Eutrop. Soy. 

Aug. de C. D.. 22. 

Orof. 6. 2. 

Suid. in "Avv. Illam porro 

lanienam Szgonius atque Pighius 

in A. (OA C. DCLXV. Inc» 

rito rejiciunt. Maniliana quip- 

pe Tullii n. 3. ftragem illamab 

annis xxIIIr. inultam luget, 

Manilianam autem Cicero dixit 

A. U. 687. e Gruteri - Tom. 

iir. in Tullianis annis. 

AElian. V. H. 13. 7. ubi obi- 

ter notare eft liberos Civeisab 

Alex. venditos effe Sacerdotibus 
exceptis 


POAURESMIVECOROTOBA, 245 


100000. Ifraelis gledio Syrorum rransfiguntur. myriades 
decem Y , & Tigranis totidem peditibus fulmineum enfem in 
pectora Lucullus adigit 7. : 

r109o0. Macedones, lífico pralio, Perfarum myriadas 
undecim concidunt a; | 

120000. Madianitarum myriada: duodecim Gedeon falcat 5; 
& Achazo Regi totidem myriadas Iiraelitz: demetunt «. 

170000. Zigranis «vo Syria fuis convulía columnis, fe- 
ptemdecim hominum myriadibus orbatur a. 

185000. Et Affyria Caftra centum octoginta quinque ca- 
daverum millibus, Angelica cede no&urna, confternun- 
tür e, 

200000. Tomyris Perfarum myriadas viginti, cum ipfo 
Cyro trucidat £5; ruríumque Perfis totidem g pugna Mara- 

tho- 


excepti. llorum igitur znpe- 
nuitati perinde pepercit ac. il- 
lorum on; pepercere Pharao 
& Artaxerxes.. 


d JZuflin. 40. 2. 

e 2 Reg. 19. 35. 

f JXuflin. 1, 8. n. 2: 

g Pralio vel naufragio perem- 


Gen. 47. 22. 
E[dr. 7. 24. 
V.idefis Diod. Sic. 17. p. $69. 
atque Tzerz. Chil. 7. n*. 139. 


ptos nec Platoni: Menexenus, p. 
240. nec Plut. Ariflides , p. 32r. 
nec Clem. Alex. Strom. p.348. 
nec Nom, Dionys. 27. p. 480. 


y 1 Reg. 20. 29. 3055 nec Photii Bibl. p. 1107. 
z Plut. Lucull. p. 5tr. nec Sud. vel in V. 'Agiesiduz, 
a Imo fuper myriadas xI Plur. vel in V. As£íz», vel in V. 


habet in Alex. p. 675. 

ubi Latina feries prorfus eft 
vitiofa. Videfis Tul. L. v. 
Ep. 20. ad Attic. 

Diodor. L. 17. $8t. 

Curt. 3. XI. n. 27. 

4rrian. 2. dé E. Alex. 

Jufin. x1. 9. n. Io. 

Oros. 3, X5. 


Amar. 1. p. 93. 133: 


b 3udic. 8. 10. 


C 


2 Cbron, a8. 6, 


Maga92v, veliàn V. Moog, 
nec Tzetzes, Chil. 1. n. 32. dc- 
finiunt. ' 
Iuflin. igitur fequor, L. 2. c. 
9. n. 20. & Oros. 2. 8. Atque 
fic incedo medius intet Hero- 
dot. qui L. 6, c. 107. myriadas 
noftras decurtat; & Valer. L. 
$. C. 3. n. 3. in Ext. atque Paz- 
Jan. in Meflen. p. 263. quinue 
merum occiforum extendunt. 


H h 3 


246 OR XMLIONWS 


" 


thonia reliquum fpiritum exhaurit ^. 

220000. Judzi ad Cyrenem , Romanorum infimul, atque 
|. 'Grzcorum , duas & viginti myriadas tormentis vel exquifitio- 
ribus ufque ad necem excruciant !: & exdem cruore non- 
dum exíatiatze tigres Cypriorum myriadas viginti quatuor fan- 
guine privant *. 

250000. E Pharaonis viris, in Ifraclem flammantibus, vi- 
ginti quinque ! myriades refluis fluctibus Erythrzis extin- 
guuntüur. 

260000. Mardonio, pugna ad Plataas, myriadas fex & 
viginti ferro corrumpunt Paufanias & Ariftides v. 

300000. Hungarorum myriadas triginta'Solimanni 11. fu- 
ror internecione delet a. 


360000. 
h Miliade duce, qui paulo poft undz, in fefe reflux , tot illos 
xi&oriam in vinculis publicis & tantos tàm alté deme:fe- 
mortem obiit , ficuti paffim le- runt, ut emo nuncius fefe fli&;- 
gere apud P/ar. 1n Axioch. p. bus illis eripuerit, non modo € 
369. lofepbi ide L. 2. c. 7. Sedex 
Nepor. in Milciad. ipfius Exod. Cap: 14 28. 
Valer. 5. 3. n- 3. im Ferunt enim é ccc millibus, 
Plut. in Cim. 480. cum Artabazo XL. millia fu- 
Jufliin. 2, 15. gam cepifle, reliquisczfis. Ca- 
Zigell. 17. 21. Íz funt igitur myrzades fex d vi 
Paus. in Att. p. 6r. gimnii 
i Dio L. 68. fub fin. Plut. in Ariftid. 330. Vid. He- 
Eufeb. H. E. 4.2. rod. 9. 30. 
Oros. 7. 8. Diodor. x1. p. 258. 
Xipbilin. p, 241. Strab. 9. p. 284. 
iNicepb: 3. 22. Iufhin. 2. 14. 
Volaterr. A. p. 9I1. Paus. Attic. p. 25. 
k xo ibid. A. C. CXIV. ----- Lacon. 185. 
] Codices Sacri numerum illum ----- Arcad. $38. 
filent, fed lofepb. A. ]. 2. 6. ---- Boeot. 545. 
Pbaraoni tribuit equitum L. Phor. p. 118. 


3 


millia: fcutatorum veró pedi- A*. nempe 1526. ubi Solim. 31. 
tum CC. millia. Sunt igitur Regi Ludov. rr: bellatorum 
myriades xxv. At rubri maris 2.4000 cecidit. Muifler. L. 4. p. 

jm 969. Tunc 


pU UTPERTIA 42 


360000. Et Martelti Caroli malleó Saracenorum myria- 
des triginta fex conteruntur o. y 

400000. Helvetiorum autem myriadas ? quadraginta bel- 
lum Cafíareum attrivit. 

jooooo. lfraelitarum veró quinquaginta 3 myriadas op- 
preffit Abija. 

1000000. Ác J/Ethiopum myriadas centum  proculca- 
vit * Aa. 

1100000. Sic Jerofolymas oppugnante & diripiente Tito,. 
hominum decem & centum myriadas Libitina haufit :. 

rgooooo. Quid demüm, vel vetuítioris aevi memoriam 
fi replicem? vel noviffimi feculi fltrages infandas fi reno- 
vem ! Hominum illinc quinquaginta * centum myriadas T'ro- 
janz Proferpinz praedam lugebo; hinc veró, Anti-Chrifti 
rabie, totidem extinctas Reformatorum myriadas collacry- 
mabor *. 

PARS 


Tuncenim victricibus armis fcribunt, vel interpolant. 


ftragem illam edidit enor mem 
Mezer. in Fr. 1. 

Vid. Iovi; Hift. 22. 

Calvis. A. 1526. 

Cluver. p. $44. 

Chevreau. v. 3. 

o In eo. prelio, fcribunt. Hiflorici , 
' ad CCCL X mallia Saracenorum ce- 
cidiffe. 

Verba funt P/arn.in Gregor. 


2. p. 1c2. Alii quippe nume-- 


Eus. Ol. ccx11. 

— Hift. Eccl. 5. 7; 
Sulpit. 2. 44. 

Oros. 7. 6. 

Hegefipp- $. 49. & in Anace- 
phal. 

Anar. An. I. 218. 
INicepb. Call. 3. 7. 
Plat. in Pontif. 5. 
Valaterr, p. 911. 
Godeau H. E. r. 38. 


rum illum infigniter decurtant. 


t Numerus ifte, fateor ingenuus, 
p Srrab. 4. 133. 


nec apud Di&hgm Cretens: nec 
q. 1I. Chron. 13. I7. apud Daretem Pbryoium extat; 
i Proculcatos enuncio , me quippe fed apud Calvis. ad A. M. 2767. 
fugitquot reapfe concififint é v Pariter certé numerum illum 
decies illis centies millibus 2.. Chron. ex ipfis fontibus non haufi , Sed : 
14. 9. A.M.3063. Robinfon.p. 652, € Chrifl. Mattb. in Carolo v. p. 
3- Iof. B. I. 7, 17. Hunc vel ex- 1074. 


:48 OUR UE Y 0-5 


EP INO Coe INIP M ND: 


S^ quid ego Pythagoreus nufquam, numeris aflringor? 
Adlubefcit igitur ad. aliquot exempla. numeri nefcia de- 
viare, móxque modulis Muficis veftras aureis, voce mea 
lu&ifona feffas permulcere. 

Quid cladis primzevi noftri contraxerint Majores antequam 
abyffi magnz fefe diffinderent fontes, & coeli catara&tz. re- 
cluderentur", quó fpirans corruptum omne pectus expira- 
rct x, me procul fugit. 

I. Sed bené conífcius fum /uipbure & igni * pluiffe ad inter- 
necionem Sodomi, atque Gomorrhz. 

2. Sic eadem mens mea bené conícia eft, ante Sodomam 
incenfam fuos Abrahamum armaffe Vernas, illoque vel uno 
manipulo quaternos ''oparchas, Regum quinque manubiis 
opimos, atque Loti raptores, concidiffe 7. 

3. Sic profecto Simeon atque Levi ftupratam fororem Di- 
nam vindicant, & Sichemitas feriunt , atque depeculan- 
tur a. 

4. Sic Tobi ^ pecuarios & Sabzorum gladius, & ignis 
Dei, & Chaidaus enfis, ad exitum adducit. 

j- Sic obduratos /Egyptios ignifera * perimit grando, bi- 
fariam miraculofa. 

6. Sic rurfum mafculam líraelis prolem, Niliacis obje- 
&am undis 2, in /Egyptios Heessixss ulcifcitur * Extermi- 
nator. 


7- 
w Gen. 7. tI. b lob. Y. 15. 16. 17: 
x Gen. 6. 12. 13. 17, c Exod. 9. 44. 
y Gen.19. 24. d Exod. 9. 24. 
z Gen. 14. 1s. € Exod. 1. 25. 


a Gen. 34. 25. 


PLA4sBRSESQIO A4 RT 4, ^ z49 


7. Sic Mofis extrema f caftra, querimoniis impia, ipfe 

confumit, qui confumens ignis cft s. 

| 8. Sicin lfraelem avidum , & coturnicibusingurgitatum ;, 
vindex idem exardeícens, mortem, gula poenam, ipfis ir- 
rogat. | 

9. Sic eofdem , in Deum perduelles, Amalekitarum , Ca- 
nanzorumque gladio i fübmittit ipfe Jehova. 

ro. Dathan & Abiram in Mofem infurgunt , fed vato tel- 
luris hiatu, una cum fuis confortibus, hauriuntur *. 

x. Ifrael Cananzorum pectora, ceu victoriarum primiti- 
as, morti devovent, & devotos efficiunt !: 

12. Coeleflis cibi fatias Ifraelem tenet, carnifque lugent 
JEgyptias ollas, fed dipfadibus inareícunt m. 

13. Amorrhzos Reges foederatos quinque fundit non mo- 
do (Gabaonitarum propugnator) Jofuz gladius, fed & íaxea 
conterit grando ^. 

14. Danitze Laitarum animas igni, ferroque nigra fub tar- 
tara mittunt 9. 

- 1f. Zelotypia furibunda Liemniades infulam univerfam im- 
mani cede fua viris orbant; quod T'hracias armis fübactas 


fub- 
F Num. x1. I. ferale profertur exemplum ; 
g Heb. 12. 19. cum Epigr: pereleganti. Gre. 


h. Num. x1. 33. Pf. 78. 31. 

1 Num. 14. 45. 

k Num. 16. 32. 

| Num. 21. 3. 

m Num- 21. 6. Dipfadas autem 


gor. Nazianzen: in Jambic. p. 
n. 


39: 
$ud. in V. Aes. 
Volaterr. Phyf. p, $99. 


Diofcorides , /Elian. Gal. & Aet. 
mp"eHpexs  xep xavce»&s merito 
nuncupant; zítuofz funt enim 
atque fiticulofz , teftibus Ncand. 
in theriac, Ovid. Amor. 1. E- 
leg. 8 | 


Rbodigin. 25. 35. 

Dauf3. in Sil. Ital. I2 5. 
Gefner. Serp. V. 

Alldrovand.. Serp. I. 

Salmaf. in Sol. 34r. 

Boch. Hieroz. T. 2. p. 397, 
398 


n Sfof. 1o. IO: TT, 
o Judic. 18: 27. 


li 


PRSE Lib. IX. ubi memorabi- 
le proftat exemplum. v. 738. 
C ucian. de dipfadib, ubialterum 


2350 


OR-4T7T-I1O0 NIS 


fubigerent & veretror. Parili rabie Siculi ferociunt in Gal- 
los, & illorum fanguinem , in angulis infulae fux ternis , vef- 
pertina ftrage penitus extinguunt 4. 

16. Centauri Hymenzos inter Pirithoi cum Deidamia pe- 
tulantius laíciviunt; fed fatali Lapitharum ferro Venereum 


illud oeftrum refringitur :: fic procaces in procos fux Pene- 


p Lemnios quidem ab uxoribus 
hircofis averfos, 4ntigon: Ca- 
7)f/: enarrat Hift. mirab. Cap: 
130. Sed fzmineam rabiem fi- 
lect, quam infamant 

Orpb: Argon: 471. 

Herodot, L. 6. c. 138. 

Eurip. Hecub. 887. 

"Apollon. Rbod: Argon, I. 6c9. 
Apolledor. L., Y. 43. 

Hygin: Cap. 15. 

Ovid: in Ibin. 396. 

—2 Met. 13. 400. 

--- Heroid: Ep. e. 

Senec. 1n Agam, 

Adct..3. v. $56. 

Stat. T heb. 5. ubijucundé prór- 
füs univerfum illud Zelotypz 
Veneris arcanum referat , ficut 
Valer. Flacc. Argon: 2. 
Diogenian: Cent. 6. 

Euf: Chron: 11. p. 88. ad quem 
Scaliger p: 46, & Calvis, A, M, 
3719. 

Q. $myrn. L. 9. 337. 

Hefych: & Suid, 1n. Auge store 
Apoflolius Cent, X1. 

Prov: 96. 

Volaterran: L. 9. & 33. p. 216. 
791. 

Natal. Comes, 4. 13- 

Robinfon, A, M, 2758; 


— 


lo 


lo- 


Simfon, A. M. 2743. 

Quibus adnumero Scholiaftas 
in Hom: 

Iliad. H. 469. 

n Pindar. Pyth. A. fol. verío: 


--- in Zpollon. 

Rhed: Argon. 1. é fide Myr, 
Hiftorici Lesbit. 

Henrie: quidem | Gutbberl: atque 
Mezer. ad. A. C. 1282. macta- 
torum oélo millia computant ; 
fed Platin. in Mart. 1v. 
Munfler. x1. de Ital. 

Baleus 1n Nic. iIt. 

Pafchas: L8. 

Pezelius p. 617. 

Calop, A. 1282. 

Cluver. in Michacle Palxole- 


0. 
M R. T. Ix: 25 

Gotofredus, 1n Pontif. I190. 
Serres ,, 1n. Reg. 45. caforunx 
numero carent, & hos ample- 
&or, juxta propofitum meum 
in ipfo limine partis Iv, hujus 
Orat. pag. 248. 

Strictim de Centauris, vel La- 
pithis, Pindar. 4riflopó: Xe- 
sopb: Plato, Plaut. —4pollodor, 
Lucret : Tull. Propert. Strabo, Se- 
neca y. Lacan, Plin. Flacc. 7'uven: 


PARS £UAR T A. ji 


lopes vindictz fagittas Ulyffes emittit. *. 

17. Ábimelec Sichemitas internecat, illorumque civita- 
tem, íolo zquatam, fterili fale, ac execrando confpergit '. 

18. Saulis agmina tria; ingentem Ammonitis, ab aurora 
in zítum diei , cladem afferunt y: fic idem JS$44/ civitatem 
Nobum tanta internecione delet, ut vel ungulam non relin- 
quat v. | 

19. Jonathanis Bellona lymphaticus pavor Philiftinos in- 
vadit x, & Caftris univerfis, ceu Madianitx buccinis, faci- 
busque perculfi Gedeonis y, pernicialem gladium alii in alios 
obvertunt 

20. Davidica injuriofos in Ammonitas vindicta, ferras, 
muricefque ferreos, & fecures, atque fornaces adhibet *. 

21. Benhadabi copias Regefque faederatos xxxt11 crapula 
reríos occupat Achab, & (anguine mergit 4; fic profecto 
tcythas, Bacchi madore graveis; Cyrus armis gravat ^; & 
Hittros, vino pariter faucios, Appius Pulcher ferro fauciat v. 

22. Jolaphati jejunio, atque precibus timorem Deus ita de- 


lis 
JElian: Diogenian. Apuleius, 5fu- Apoflol. C. 11. Pr. 35. 
Jin: Martyr, Tatian. Lucian: Ga- Volaterr. 33. 787. 
fen: Pau(An. Clem: Alex. Atben. N. Cemes , 7. 4. 
Eufcb: Libanms , Nazaanzen: Ser- Rebinfon, A*. 2767. 
vius, Auguft. Hefych : Nonn : Suid. $im[on , A*. 24760. 
Euflatb: Pbhavorin: & ali: in- s Odyff. xxsr1. 57. 
gulatim veró Lapithas de Cen- --- XXIV. 177. 
tauris victores enarrant --- Piut: Q: Gr. 294. 
Hom: Od: ^. 295, t Judic. 9. 45. 
Hefiod: Herc: Scut: 178. v p. Sam, XI. XT. 
Orph: Argon: 413. W I. $am. 22. I9. 
Palepbat: Y. 13. X I. Sam. 14. 19. 
Diodor. 4. 189. y Judice: 7. 22. 
Georgic. 2: 456. Z 2. $am. i2. 3I. 
Horat. C. 1. Od. 1f. a I Reg. 20. I6. 2I. 
Mygn.53.p.$0. — Herodot. Y. III. 
Metam. 12. 210. b Juflin. x. 8. 
P/u. Thes. p. 14. Orof. $. 7. 
A aetzes Chil. 2, | € Liviusquidem Lib. XLI, Cap: 


lia lv; 


25 O'RMTIONIS 


lirum Moabitis incuffit, ut vulneribus mutuis fefe confode- 
rint: fic Brenni miles contra Grecos pugnax , metu Pa- 
nico turbatur & propriis armis fefe conficit *. 

23. Jehu omnes necat tam Achabi neceflarios atque. con- 
junctos, quam Baalis Sacerdotes f. | 

24. Impiagentisocczcatz pietas & /acrilegium verius quam 
facrum , Dis fuis atque Deabus ftercoreis homines ipfos per 
Ifraclem & per Afros Saturno; per Perfas Soli; per Alba- 
nos Lunz; per Spartanos Marti; per Druidas Mercurio ; 
per Laodiceos Jovi ; & Egeriz demum per Latinos, atque 
Dian per Scythas facrificat 8. 


2f. 
Iv. ceforum oo millia refert ; Panialeon. &. M. 3686, 
fed Flor, Lib. 11. Cap. X.me- — Sed militum Brem Panicum 
ro titubantes illos, & ferro terrorem , vulneraque mutua , 
cadentes, nufquam enumerat. vnus Paufamias mihi detexit, 
Clades autem hic confector nu- Pbocicoi: pag. 654. quem futé 
meri nefcias. Livium itaque exícripfit Sunfon. A, U. 475. 
hic praetermifig & Floro ad- OL 125. 
hzfi. f 2. Reg. 1O. 1I. 25- 
d 2. Cbron. 20. 23. g Id lemmatis. multiplicis noa 
e Mei quidem Brenni junioris, unis duntaxat debeo fubleftz 
in Grzciam irrumpentis, Sa- fidei Scriptoribus Homer: Il. v. 
crilegi & &/lepós meminerunt n. 175. 
Callimachus hym. in Delum, & Eurip: Iphig: o1. 337. 366. — 
ejus Scholiaftes v. 175. Plaut. Amph: AG. 4. Sc. 2. in 
Polyb: 4. & 9. Supp: 
Tull: Divin: t. n. 37. | Lucret: Y. 86. 
Propert: 3. El:12. Virg: Georg. 3. 
Strab. 4. p. 139. ---- JEn: 2.3. 7. 9. 
Valer. 1. n. 18. Horat. Carm, 3. Od. 4. 
Flor. 2. XI. Hygin. 31. 56. 120. 261. 
Piu. Parall. p. 309. [ Qvid. I. de A. amandi. 
gufiin. 24.6, 7, 8. --- 3. de Pont. El. 2. 
Atben. 6. 5. - --- 4. Trift: El. 4. 
Suid. ia T«A4i. --- I3. Met:452. 
Mpoflol. ix. prov. 15. Progert: 5, El. 6. 


Rbedigin, $, 13. - 3 Lian: Pharíal 1. 4455... 
i | Ec» 


$e 


PUERSUAM'IRTAÀS s 


27. Impias autem Affyriorum Samaria colonias Deusipíe 


Petron. Satyr: $11. : 
Sil: Ital. 4. 767. 

Flacc: Argon: 2. 30r. 
Siai; Theb: 12. 155. 
Iuven: Sat: 12. 15, 

Aufon. Ydyl: 12. 

Nonn. Dionyf. 13. 

Q. Smyrn: 14. 257. * 
Id ipfum enim infuper afcri- 
bo; 

Herodot: L. Y. c. 216. 

—P €, 4. C. 62. 

------ 7.6, 19. 

lfocr. Bufir: » 228. 

Pia:: de Lege. p. 315. 
Apollod. 2. p. 104. 

Cic; Futc: Q1. 
| --- Orat: pro Front: 
: Caefar. B. G. 6. 

Diodor. 1. p. $5. 

»-- 2. p. 96. 

--- 4. p. 1635. 

--- $.p.2ZI4. 

pe 20d p« 739* 

Liv: 7. 15. 

s--- 24, 57. 

Dionyf. H. t. I9. 30. 
Strabon. 3. 106. 


------ 3- 2- 
Q: Curt. 4. 3. 
Pin. L.- 2522 
------ 8. 22. 


36. 5. — 
lof A. ]. 9. 12. 


leo* 


Tacit: Án: I4. 30. 
-.- de M- Germ: 9, 
Flor. T. T6. 


4. 
Suet. Claud. n. 25. 
Aenod: Cent. 5. Pr, 85. 
P/ut: in Thes. p: 6. 
--- Them: p. 118. 
--- POE 288. 
--- Marcell. p. 299: 
--- De Subekld. T 
--- In Apoph: p. 175. 
------ Quzft: R. 283. 
-»- [n Parall. 310. 314- 
--- De vind: fera p. 552. 
S: Empir. P. H. 3. 24. 
lufin. 18. 6. 
4Igell. 2. 6. 
Juftin: M. p. $0.441.455 477; 
Tatian: p* I43. 165. 
Theopbil. p. 119. 
Clem. Alex. p. 27. 497: 
Tertull. p. 10. 70. 624. 
Atben. 4. zT. 
M:nuc: Oct: p. 2923. 
Solin, C. 21. ag 
Dion. Caff. p. 912. 
4rmob. p. $4. 
Lamprid: in C: n. 9. 
--- Heliog: n.8. 
Latiant; y. de F. Rel, 
Eus: H. E- 7. 10. 
--- Prep. E. 1. ult. 
eT 4. 15. o 
--- Orat. pro C. 446, és 
Atban: T. 4 p. 26. CE 
e-- 2. p. 


p. 8. 
Libanii Declain- 43. 
Ii 3 4, 


254 ORATIONIS 


leonibus in efcam objecit ^. | 
26. Et Manaffes laniena fua totas Jerofolymas luctu atque 


funeribus complevit *. 
27. 'Tullus Hoftilius pietatis infolens, & ad bella fatus, 
Patria negligit Sacra; fed irati Dci flammis. ultricibus, una 


cura 
A. Martell. 22. 9. RLodiz: 13. 53. 
----- 27.4. Pbavori: fol: 466. 
Nazianz. T. I. p. 77.87. 91. & L.Vrvi in C. Dei. 663. 
42.11. 145. Calvin. in Pf. 106. 
Heliodor. /E.. p. 476- 482. --- Infi:t: 4. 13. 
Serv. /En. 3. 279. Sc Pafcbas: 1. E. p. 4 
Macrob. Sat. I. 7. Natal: Com. 1. 18. 
Cbryfofl: T. $. 1025. Barcl. Argon. 1. 9. 
Hierony. T. 2. p. 48. Iac: Ceppel: p. 448. 
Auguflin: de C. D. 7. 19. 16. H. Robinfón p. 519. 
Oros: 4. .6. I2. 20. ME owl $3I 
--- In Prz£ L. 5. Iob: Cluver. Epit. 9. 109. 127. 
$05. 3. 2.13; I: Lud: Gotofred: T. 2. 213. n.$. 
Theod. 3. 26: 27. G. Henr. Vorfho p. 220. Ani- 
Hefych. in Z. yínws. madv: in & . E/efer. 
Boet: 2. Pros. 6. ^ Simfon. Chron. 1. $4, 
Procop. I. B. P. c: 19, P: Ravan; T. 2. 924. 
Phot: p. 1446. Job: Ligbfoot, Mifc: 16. 
Ced;en. p. 248. 254. & in Hor. Hebr. 
Suid: in sag Verüm prophanis codicibus 
PaLuis AvxEory Oe. nihil opus eft, ubi Sacri lo- 
----- IIeebcvoi. quuntur , 
------ ZaelánQ» PIPER Levit 17.21. 
--- Collect: à Score : Cent: 12. — 20. 2. 3. 4. 
Pro. 63. Deuter. *8 10. 
Anar. Á. 2. p. 192. 2, Reg. 16. 3. 
Euflatb: in li: *. 1405. —-— 17. 17. 3r. 
Nicepb. C. 6. 10. —-— 2I 6. 
Apojhol Cent. 17. 2 Chron. 28. 3. 
Pr. 28. —-— $3. 6. 
Alex. ab. À. 6, 26. Pf. 106. 57. &c. 
Polydor. Virg. 5. 8 h 2 Regg. 17. 25. 


Velaterr: p. 320, !o$ Reg. 21. 16. 


cum fuis univerfis, revertitur in pulverem F, 


28. Solon infetis aquis elleboro Cirrhzcos pugnaces fupe- 
rat tandem ! : fic /fguilius Afiatici belli reliquias conficit, mix- 
tis veneno fontibus ad deditionem urbium 7. 

29 Fornax media, feptuplo ardentior , teneris parcit Prin- 
cipibus Hebrzis, fed furentes illius ftus, atque ftri&curz, 
validos Principum lictores, atque libratores pra focant ^: Sic 
Darianam Leonum in fcrobem Daniel projectus , ne perítrin- 
gitur quidem ; at ejus aemuli Satrape, Delatorefque , fuis 
cum uxoribus atque prole, foveam in eandem alte nondum 
delapfi, temporis puncto confringuntur atque comminuun- 
tur 9. 

30. Cambyfis copiz in /Ethiopas movent, fed fame pre- 
muntur ? haud multum abhorrente profecto vel à fabellarum 
Ericbtbonia 3, vcl ab Hiftoricis & antecedente Samaritana *, 


& 


EECbrS-I.21. 
Dionyf. 3. 176. 
Valer. 9. 12. n. I. 
Plin. 2. 53. 
—- $0.2. 
Vitlor, in Reg. 3. 
Eutrop. 1. 4. 
Photii p. 47- 
Anar. 2. p. XI. 
Volaterr. À. 19. 
Robinfon, A. M. 3366. p. 730. 
Frontin. Strat. 3. 7. n. 6. Cásf- 
tbeni Sicyonio ftratagema tribuit; 
fcd Solonis efle protuli fide Pau- 
fanie , Phocicor. p. 684. & 
Suid. 1n ZóAax, 
m Flor. 2. 26. 

Glandorp. p. 11x, 

A. U. DCXXINV , Sigonius, 
n Dan. 3.22.23. 
o Dan, 6. 25. 24. 


à 


p. Herodot. 5. 25. 
Volaterr- p. 253. 
Á. 11. Ol. Lx1v. 
Calvis: 

q Ovid. in Ibin. 426. 
Met. 8. 825. 

r 2 Reg. 6. 28. 
ubi matres duz filium vorant 
alterius; hoc eft, matrum una 
vifcera fua vorat. Sic Hiero- 
Jol. obfidente T;:o , fuum la- 
&antem ab uberibus in fervi- 
dam matrona depellit, & eli- 
xum edit. 
Jof. B. J. 7. 8. 
Euftb. H. E. 5. g. 
Photii, p. 35. 
Hegefipp. V. 40. 
xir A. I. 214. 
Nicepb. 3. 7. 
Vid. quid fimile in 


Il 
157 


$06 0 wo DRATIOJITS 


& fubfequente Meliea :; fortiuntur fiquidem, quo decimus 
quifque mordicus divellatur, ac reliquorum novem infanam 
atque rabiofam efuriem fui pabulo comprimat «. 

31. Ad]Jovis Ammonis fpolia Camby(is ejufdem milites 
exardeícunt; fcd tempeftatibus & arenarum molibus oppri- 
muntur Y: fic Delphos, Apollinis expilandi cauía, militem 
Xerxcs mittit; fed manus illa tota imbribus atque fulmini- 
bus deletur w. 

32. Perficum imperium exiguo Magorum intercipitur va- 
framento *, fed verfutum illud facinus, callidiores Perfarum 
Opiimates Judaicam in Mayo2ovíov convertunt , qua Jofias Py- 
thones & ariolos omneis ex hominum numero cjecerat 7. 

33. En nunc Xerxem qui coelum capite perrumpere ficu- 
ti conatur; ita & Hellefpontum fuis pontibus trajicere prz- 
ceps anhelat à: Architectos ergo Phoenices & /Egyptios ad- 
hibet; fed pontibus procella disje&is, fupercilia ferociatol- 
lit, & coelum territat armis ; ac Jovi paria dum intonat, ma- 
rc primum multimodus caítigat, miferorum deinceps artifi- 

cum 

Anaflaf, P. LIX. celefl confumit. 1^ Freinhem. 


Job. de Serres. Annalib, A. C. — fupplem. in Curr. L. 1. C. 
1573. & 1628, atque Mezger. 14. 
ad A. 1573. de obfidione Saz- — x Valer. 7. 3. n. 2. Ext. 


cerrana atque Rupellenfi. y Herodot: 3. 79. 

s. "Suid. E. EU ing Juflin: 1. 9. 

t Sic Zmilcar milites refractari- "Agatbias, 2. 65. 
os; Sic Vandal; Romanos, ad ondr. A. I. 122. 
&»xAeQwyley adegerunt ,— Polyb. A. 111. Ol: LXIV. 
Hift. 1. 83. Obmpiodor. Photii Calvis. 

P. 190. Z 2. Reg. 23. 24. 

v Juflin. Y. 9. Ol: XXXVI. 

w Diodor, x1. p. 250. À. 1. OI. Iac: Cappell: 
LXXV. 2A TOL EXYY, 
guflin. 2. 12. Herodot. VII. 34. 
Sic Alex. milites , Cabirorum Diodor. xt. 242, 


fanum [poliare aggveffos ,  fubita Dionyf: Hal. 1x. 
tempeflas fulmimbus €^ flamma —  Eufeb. p. 130, 


Pu R79 UA4RT e. 157 


«um capita: cervicibus immifericors abícindit b. 

24. En rurfum Xerxem, clade Salaminia perculfum, & 
citatis equis Hellefpontum repetentem , fed prz annona nul- 
la frondes atque gramen miles ejus depaícit,. exindeque flu- 
xu torminali dilabitur «: Sic e contrario non egeítas, fed lu- 
xus, & fupra Campanas Annibalis delicias 4, latior Sardi- 
niz Ceres militem Franciíci primi torminofum pallida morte 
fuffundit *. 

3y. Re frumentaria laborat Roma, multique ex plebe, ne 
animam trahendo crucientur , feíe capitibus obvolutis,in T y- 

berim pracipitant f. O facinus execrandum ! Percunt, ne 

' pereant! Séd íceleftius attendite crimen. — Roberti. fubditos 
exagitat efuritio tam rabida, Romanorum more, fibi nul- 
quam ut noceant , fed ferarum ritu, in opfonium ventricult 
latrantis, furant in obvios, & viatores profc:ndant atquedi- 
lanient 8. 

O tempora ! O sores! 

Ouid non mortalia pettora eogis , 

Efce facra fames ? 

36. Athenienfes, quo peflilentem , €9 igueam fitim unda. rve- 
flinguant , agminatim in puteos ruunt h: fic /Vicie milites $y- 
racu[anis verga vertendo, fiti cruciantur, & potum anha- 


. lan- 

b Herodot. 7. 35. Mezer. in Fr, 1. A9. 1527. G 
Nagiang. Or. XX. 1528. : 

Pb5otii p. 1107. I Lw.4. 12. 
Suid. in zép£as. A. U. cccgv. 
Trerzes , Chil.i. n. 32. 890; Calvi. 

c Herodot. vY1I. IIS. £ Mezer. in. Reg. xxxvt. A. C? 
Suflin. 2.13. Io33. Tales gez eéys;, & 
Oros. 2.. 9. quidem foeminas, Procopius nat« 

d Liv. 23. 18. 45. rat, Gott. 2. p. 240. 
Flor. 2. 6. h Thucyd. 2. 132. 

e Les troupes s'étant trop-gor- Diodor. 12. 316. 
gées de manger périrent pref- A. 1t1. Ol. xxxvi: 


que toures de dyfenterie. 


Kk 


158 OROTIOSSUUS 


lantes in Afinarum amnem fefe denfi proturbant 1. 

37. Calydonios olim furor inceffit, ebrietati fimilis, quo 
paffim veíanam efflarunt animam k: fic quinto decimo fecu- 
lo famem in Galliis excepit phrenetica febris, & magnates 
pariter atque plebeios rabie quadam traníveríos abripuit !. 

38. Manlius Junoniis avibus excitus, Gallorum agmen, 
per TTarpeiam rupem, nodte fubluftri Ícandens dejicit prz- 
CEps 9. 

39. Rhegium obfidente Dionyfio, Phyton Rheginis ti- 
midior nufquam ?», verum Sparta bellicofior », diu iefe pro- 
pugnat, fed expugnatum tandem illum, ejusque confangui- 


ncos 
i TÀ yxe Em tmDuplo , potis enim Plin. 7. 38. 
defiderio, ut ait Tbucydid- Lib, — IO. 22. 
YII. p. 547. vel iz? eyes , pre Martial. 7. Ep. 7t. 
fiti , ut ait P/ut: in. Nicia, p. Flor. 1. Y3. n. 15. 
641. fppravy tavl8s ei TUy A iYRgey Plut, obiter in Q. 
fefe conjiciebant in Afinarum. Rom. p. 287. 
Diodorum itaque, Tuflimum, Oros: — de fortir. Rom. p. 325. ted 
& alios omitto, quibus id ex- plené in Camil. p. 142. 148. 
cidit fingulare de Nicianis fi- JElian.. A. 12. 53. 
ti coadis 1n flumen. Agell. 17. 21. 
k Paufan. 1n Achaic. p. 438. Arnob. 6. 121. 
] Mezer. À. 1482. Vidior. ll. 34. 
in Id tacite velaperte volunt, Po- Aug. de C. D. 2. 22. 
yb. L. 1. p. & L. 1g. p. 148. Cedren. p. 123. 
Lucret. 4. 683. Suid. in Maispás. 


Tul. pro S. Rofc. pro Fron- Gonar. À. 2. 34. 35- 
telo , pro Domo fua, p. 17. Tzetg. Chil. 3. 102. 


1698. 315. Petrarcba , Ep. v1. 

Vig. /Eu. v1. Servii p. $46. L. viii. p. 84c. 

Diodor. 14. 456. (iud ME 

Dionyf, Lib. 1. p.40. A. I. ;205. A. U. 265. 

Ol. s I1I. 2 Ong: Pautal rm Pigh. Calc. 
Liv. $. 47. Cappel. Cluver. Petav. c Lab- 
— 6. 20. beus. 

— Epit. 5. c. n Zenob. Cent. V. prov. 83. 
Ovid. Faft. 6. o $y;d, Cent, v1. paroem, 45- 


Valer. Max. 6. 3. B. fi 


—Poedds$ EDU NOR CT. ed: 259 


neos omneis, Siculis voraginibus Tyrannus fubmergit P. 

40. Profugi Senatus uxores, filiafque , fervis fuis nubere 
Clearchus 4 compellit ; fed ill , pudoris ingenui virtute, no- 
vis prius conjugibus occifis, fele ferro tam funeftis calami- 
tatibus eripiunt *. d 

4T. Quadringentorum ftadiorum arenz militem. Alexan- 
drinum extorrent ; fed tandem perveniunt ad Oxum , cujus 
potus inremperantior fpiritum plurimis inrcrcludit s. Sic e 
diverfo Indias dum ardentius idem fpirat Macedo, exerci- 
tum ex hybernis praamature movet, led glaciali frigore trun- 
ci fiunt , hoc eft, arborum obnixi truncis cataleptici rigent, 
durante adhuc habitu in quo mors quemque deprehenderat t. 

42. Ámilcaris copia Venerem Erycinam depeculantur, & 
furreptos ipfi nummorum faccos fuum in luxum effundunt, 
fed conflatum iftud metallum perbrevi dolofüm ipíis mortes 
Lorrendas mille conflat v; (ic l'olofam ejufque adyta diripit 
Carpio, fed qu:ique ex ea direptione aurum attigit extremos 


exitus habuit miíeros atque cruciabiles v. 


pon: ri- OL xevrrr. 
Diodor. 14. 453. 
Vid Pobb. L. xz. p. 7. 
Strabon. 6. 178. 
4myott. in. Dionyf: Seniore , p. 
914. 
M. Mont. LE. 1. p.2. 
Calvis. A U. 366. 4 
q Heraclee. tyrannus Ol. plenis 
CIV. cv. cvI. 
Diodor: XYv. $00, 
T Jufln. 16. 5. 
& € Curt; 2,5... I$. 
t Cura 8. 4. n. 14. 
V Diodor. XIX. XX. 
JElian: de Anim x, j9. 
w Jufhn. 32. 3. à 
4fgell, 3. g. 


43. 


Quzdam infuper de auro Tolo- 
Jano , déque ipfius Q. Cepionis , 
vel clade, vel exitio, videfis 
apud Tull. 3. de Nat. Deor, n. 
30. 

Salluf?: ad calc. Lib.de B. Jug: 
Liv.in Epit: Lxv1I. 

Strab: 4. 130. 

Paiercul. 2. 12. 

Valer. 6. 9. 13. 

Flor. 111. 3. 

Plut: in Mario 414. 416. 

— in Sertor: 54g. 

Eutrop: v. Y. 

Oros: 5.15. 

Sidon: Apollinar. Catm. 1I. p. 
275. 

Volaterr: 4444 


Kk p Glan- 


260 DIR MITISONTS&.- 


43. Fra&is identidem Romano milite Carthaginienfibus, 
fuppetias venit Xanthippus, & Atilium profligat: fed fuis 
tropas iftis Punicam 1nvidentiam atque perfidiam excitat: 
illum quippe Poeni , Laconafque reliquos, praemii vice, Pon- 
to mergunt *. 

44. Punica claffis Xanthippi vi&toria, precaria licet , fpi- 
rat altius; fed illam elatam, infimulque milite ac annona u(- 
que adco gravem, ut in ea quafi tota Carthago y, Q. Ca- 
tulus Lutatius demergit, atque fic bellum conficit Punicum 
primum 27. 

4f. Saguntini, Hannibalis rabiem veriti, immanem in fo- 
ro excitant rogum, & animi rabidi furore, furentibus flam- 


Ini$ 


Glandorp. On: Rom: p. 794. 
Sigon: A. DCXLVIII. 

P:;g5: Tom. 111. paffim, pag. 
V. £- 133. 14I. 146. 149. 

x Xan'bippi hujus exitum donar. 
varié narrat, Án. II. p. 59. 
6o. Polyb. vero rem fpondet, 
fed non przftat, L. 1. p. 52. 
Hic parirer. filent. Cic: Offi- 
ClOr. [II. 27- 

Diodor: Lib. 23. in Excerptis 
Valefii. 

Liv: 18. & 28. C. 45. 

Valer. 1. I. 

Frontin. L. 2. n. XI. 

M DUTECUX: 

Flor. 2. 2. 

Vior. Ill: 40. 

Eutrop. 2. 2I. 

Qvo:: 1v. 7. 

Iftzc igitur 4dppiani funt, Pu- 
nicor. 6. atque Tzerzi;, Chil. 
III. n. 9I. V. 30I. 

y Flor. 2.2. 

z Sexcentasenim naveis deprefüit 


aut cepit, &Goris fide, Illu- 
ftr. xir. Verüm is ZA. Viclor à 
Polybio defcivit , qui Hift. 
i. naveis duntaxat L. depref- 
fas numerat, captas Lxx. A. 
II. Ol. cxxxiv. 

Eutrop. autem L. 2. c. 27. pro- 
pior ad Po/b.accedit cum fuis 
Navib. captis LXx11I. demer- 
fis cxxv. 

Orot: veró L. Iv. C. 8. Eutro- 
pim mutilat, naveis quippe 
captas LxIII. recenfer, fub- 
merías cxxv. 

Anar. proinde flu&uansanimo 
numerum filet A, r1. p. 64. v. 
5r. 

Difcordes compofiturus ad Tr. 
Liv. adivi, Epit: x1x. & Lib. 
xxr. Cap. Io: xXrf. C. 54 
xxII1I. C. 13. xxvirr. C. 41. 
& ad Sil: Iral: xi1Y, p. 563» 
Daufquei.. Sed rem delibant,; 
non enucleant. 


BUR U 4RT-« i 


mis fefe faosque committunt ?; Sic Abydeni, Philippicis ar- 
mis ad Saguntinam rabiem verfi, fuas conjuges, liberofque 
interficiunt, jurantque neminem vivum, nift viétorem , acie 
exceffurum b. 

46. Ptolomzus Philopator inermes in Judzos, intraque 
Hippodromum catenis graveis, elephantos foo. thure, vi- 
noque condito vefanos atque. furiofos emittit; fed clephanti, 
terrore perculfi Panico, Regis in copias & expeditas & armis 
inflru&as furibundi fefe convertunt, íillasque, Judais illzfis, 
coníternunt atque proculcant e. 

47. Campani Prafectos fociüm, Civeisque Romanos ali- 
os, balneis includunt, ubi fervore & aeftu anima interclufa 
foedum in modum expirant 4; fic Nucerianos Judices balneis 
etiam , u/ puteis C9. terrà Senatores (2. alios. Aterrarum, per- 
juri Poeni fpiritu privant e. 

48. 'Tarentinos Obfides Romz corruptis duobus /Edituis; 
ex atrio libertatis Phileas educit, fed vulgata fuga retracti 
omnes, virgis cfi, & de faxo dejeti £. 

49. Cnzum Scipionem ejusque velites, in turrim Afri 


con 
a Polb: $.:258. A. 14. Ol. Strab: 3. 110. 
€XL. Lucan. 3. 350. 
Lv. 21. 14. Stat. 4. Sylv. 6. 
—— 31.17. Aufon. Edyll: 1g. 
Pulw-/6. 6. b Pol: H. 16. 1025. A. rv. Ol. 
Silius, Punic 2. CXLIV. 
Flor. 2. 6. Tit: Liv: 431.17. A. U. p : 
Appian. in. P. & H. c Ilf. Mii 6. iio D 
4ug. de C. D. 3. 20. A. 1v. Ol: cxr. 
Oros. 4. 13. U-CaDXSCX VI. 
Anar. A. 2. 7I Calvis: 


7 z » 
Quzdam infuper apud Tw]. vi- d Liv: 23. 7- 
defis Paradox. 3. & in Pbilipp. | e V. Max: 9. e. 
5n. I. atque L. i. de Divin: — $4. Ha P... 


n. 24. Appian. P ss.. 
Sallufl. fragm. $23. ; Anar. A: E 8r. 
Nepot. in. Ann: n. 3. f Liv: 25.5. 


Kk 3 


2462 D Rod T PO NSISS 


compellunt ,inibique concremant £: (ic Valentem Czf. Got- 
thi fugant in tugurium , ubi cum fuis incenfus eft 5. 

yo. Annibal Romanos milites, largiter de fe meritos, ceu 
pramiis affe&turus, congregat; fed perfidia fibi patria, fuis 
illos circumvenit armis, & jaculo figit !: fic Curionis cati 
reliquias Rex Juba , fupra moenia difponit, & fublimes illas 
pe&oris generofi crates, miffilibus tranfadigit *. 

$1. Saxum ingens, ignoto modo labefactatum , € Capito- 
lio in vicum jugarium procidit, & multos comminuit ! ; Sic 
nativo in fpecu 'T'iberius convivatur, fed lapfis repente faxis 
miniftri commoluntur aliquot m. 

52. Magnaus Antiochus, ab Acilio Glabrione victus, & 
Romanis tributis impar ^, milite nocturno Jovis Elymzi 
Gazas expilare properat, fed facrilegium ejus tenebrx occu- 
lunt nullae, nam in flagranti delicto, una cum (uis trucida- 
tur 9. 


EL 
g Appian: Hifp: 439. Nicepb, C. xt. 5o. 
h A. Marc. 3T: 13- Platin. P. 40. 
Vist: Epit. 7* Volat. Cufpin. Onupbr. Pafchas Ba» 
Eunap: in Max: p. 89- . von. Gotofed: &c: 
Hieron. A. 381. 1 Appian: in A. 347. 
Oros. 7. 19. k Appian. B. C. 2. p. 749. 
Socr. 4. 38- Dio CafJ. 41. 173. 
Sozom. 6. 40. l Li:35.21. 
"Theod: 4. 36 m Tacz. Annal. 1v, $9. 
Profper, in Chr. A. C. 381. n Pobb. 15. 986. 
Caffiodor: A. C- 378 — in fragm: ex Zíthen. Lib. 
Jordan. H. Gott; X. p. 1492. 
Tbeopban. p. 5 6. Tit: Liv: 36. 16. 
Paulus D. 12. 163. Eufeb.Ol: 147. —— 
H- Contr. fol 184. o Diodor. Excerpt: p. 293. 
Ced». p. 258. Smrab: 16. 5 12. 
Suid. in Valentin: ufi: 31. 2. 
&onar. A. 3. 27. Hieronym, 1n Dan: XI. 19. p. 6o9. 
Glyc: A. 4 2585. quanquam alibi rem aliter e- 


Mana[Jfes, Chr- 50. Rarret. 


Pom U:MZET A, 16) 


$1. Gentiles Juda Maccabzus propulíat, & in fanum pro- 
pulíatos exurit P5 fic blafphemos Idumzos, intra quandam 
arcem ferro flammaque delent Maccabzi 4. 

f4. Jonathan atque Simon, fuum ulturi Johannem, A- 
marzorum Muficos concentus genialeíque Hymenpzos, fua 
in illos ex infidiis irruptione, in luctum atque lamentum con- 
vertunt *: fcelerofiori & tragoedia fictas fecum nuptias Arta- 
bani filiz , myrtofque Parthicas, planctibus atque cuprefíis il- 
lacfus & illaceffitus obruit. Caracalla s. 

ff. Sicilia largiter olim convulía, igneis globis exundat 
JEtna, & navibus aduftis plerofque navaleis exanimat *. 

$6. Mithridatis copias Cyzico, quam obfidebant, terra 
marique folvere coactas, non modo concidit L. Lucullus, 
fed ipfe Pontus abforbet v. 

j7. Marci Antonii dedecus Cretenfe Q. Caecilius Metel- 


lus 
P r. Macc. 5. 44. t1O,.n*; xxwiT. 
q 2. Macc: 10. 36. Sall. fragm. L. 4. 
Ir I. Macc. 9. 37. 40. Liv. 95- 97. 98. 
S Dio Caff. L. 78. Srrab. 12. p. 396. 


Xiphil. in Carac. 

Anar. A. 2. p. 22I. 

nuptias quidem iftas attingunt, 
fed ferales illas non enarrant , 


Paterc. ,. n*.. 33. 
Flor..3. $4 TP. 1$. 
Piu Lucull. 498. 
Appian. M. 572. 


ficut Herodiar, L. 1v. Cap. Eutrop 6.6. 
XI. Quos, 6. 5. 
t Jul. Obfeg. C. $9: Pbor. 73. 8. 
Orof. 5. 9. Rem volunt P/iz. Lib, xv. Cap. 
Pipho id incidit in A. 'U. 2. 


DCXXVII. 


Frontin. 3. T3. n9. 6. 


v Bellum iftud L. Pjorius carmi- Tacit. A. 4. 36. 
ne torum expreffic , tefte Tul- Suet. 3. 57. 
lio , in Orat. pro Archia P. Jaflin, 37:1, n^, 8. 
n?. f 1X, Atben. 6, & 12. 


Videfis etiam Orat, pro Le- 
gc Manil, n». viri. pro L. 
Murzn. n*. xy, & pro P.Sex- 


Vid. I, 74. 
Suid. 1n Agxsóse 


264 Dx M TN 


lus vindicat armis ; univerfam enim In(ulam igni ferroque po- 
pulatur, & adeo fzve in captivos confulit, ut plerique ve- 
neno fefe conficiant v. 
j8. Vitem, quo latius fruticet, vinitor putat; fic Dei- 
otarus, quo pretiofius Íceptrum dilectiori filio tranfcribat, 
- filios coeteros omneis, ceu palmitum luxuriem, propria ma- 
nu reícindit *. 
$9. Sullana rabie Auguftus, Antonius & Lepidus agitati y, 
perniciofiorem fuos in Civeis, quam aut in Poenos, aut in 
-Cimbros, gladium diftringunt , & quicquid nec Anniba! vi- 
detur optafle ftragis edunt 7. 
60. Cantabros iummas in anguftias Auguftus adducit ; fed 
gens illa bello ferox & cedere neícia, fuorum mavult mutua 
laniena veíci, & veneno fibi conícilcere mortem , quam Cz- 


- fari fubjici *. 


W Liv. 97. 99. 


M 


Y 


Velleius 2. n9..34...38. 
V. Max. 7. 6: n9. I.; E» 


EPI- 
—-— B:ut. 996. 
Appian. Civ. 4. 
Dio 47. p. 329. 


Elon.1..4, Solin. Cap. t1. 
Piu. Pomp. 634. Eutiop. 7. 2. 
Dio, 36. p. 8 Oros, 6. I6 


Eufeb. Ol. 178. 

Eutrop. 6. X1. 16- 

Photii p. 267- 

Xipbil. Pomp. 3. 

Sigon. Glandorp. &c* 

Plut in Stoicor. repugn. p. 
1049. 


Xipbil Aug 35. 36. 

Anar. An. 2. 139. 

Sigon. atque Pighius A. U. 
Dccx. 

Flor. 4.12. n?. 47. $0. 

Dio , 53. p. 513. 

— $4. p. 523. 528. 


Huc refero Libarii Declamat. e QTY. 
xxxv. p. 787. de inutilium ame Id defignant Hora. Carm. 2: 
putatione apud Medicos, Hor- Od. 14. 


tulanos & Patres familias. 
Inito foedere A. U. nccx. 


Strab 3. p. 107. 113. 
Suet. Aug. 20. 21. Juflim 44. 


Caffiodor. 5. 
Z£ Liv. Epit. cxx. Eufeb. O1. 188. 189. 
P/in. 7. 45. Eutrop. 7. 9. 
Suet-. Aug. 13. 27. Oros. 6. C. ult. 
Flor. 4. 6. Ca[fiodor. Sigon. Pighius ; ZU 


Pjuz. Cic. 884. 
—-— Anton. 924. 


DCCXXIX, 


P 4A ULARO A. i65 


pM rr LO G U.S. 


(Ced, ne quid nimis: Rerum enim omnium fatietas eft, Ab« 
S fit igitur vel plura pertexam, vel ipía Chrifti tempora 
tragicis exitibus contaminem. 

Verum, lugubri de tabula mea manum deducere nequeo , 
quin ipfam lineamentis aliquot velut umbris f&ffundam. 

1. Spadonis Eutropii Coníulis ad exemplum, sza/ori tunc 
apud Arcadium, quam Bagoas unquam apud Alexandrum gra- 
tia pollentis ^, ferviles fcte componunt Aulici fibi genitalibus 
exfe&tis; fed illa exfe&ione (ua procumbunt in Orcum, nec 
cergeminos ad honores evehuntur c. 

2. Seculo fexto Inguinaria 4 lues, ipfa urentior uredine; 

tam 


b. Q. Cur: x. T, 
c Suid. in 'Eslgezis; 
——— SD My. 


d Mezer. A*. 585. 


4. C. 29. & Nicephb. Call. 17- 
C. 28 biennio pofl captam à Per- 
fis Antiocbiam. Hxc verocap- 
ta eft Cof. Tufino jun. A*. C. 


Luem iftam fobolem agnofco 
luis inguinarie , quam infamant 
Agatbia: , Lib. V. p. 153. Paul. 
Diac. L. 2. de Geít: Longo- 
bard: Cap: 4 

M. Palmer: Flor: A. C. 565. 
Sigon, R.. Ital. t. p. 5: 

Baron: & Spondan: A. C. $65. 
Imo propaginem effe reputo 
Procopiane luis , Perficor: 2. p. 
79. que czpit A». 20. poft ul- 
timum Cof: Bafilii, A. C. 542. 
€ V;doris Tununenfis Chron: p. 
9. five ut Euagr. habev, H. E. 


540. € Marcellm: Chron. p. $3. 
& Paul. Diac. ad A. Juftiniani 
XIY. atque Cedrez, in Epit. p. 
305. 

Nec eft quod ullus neget Pro- 
copaame lu hanc foeturam in 
Galliis poft tot annos effe, 
Procopii fiquidem /ues ex. /Egy- 
pto non raptim, fed lente in 
Afiam, inque Europam fér- 
pfit; totifque jam graffata erat 
LII. auniS, Evagrio fcribente , 
A. C. 594. ut ipfe teftatur p. 
403. & 463. 


L1 


166 BEPEILOG OS 


tam altas £exceac Gallis inuffit jut plangoribus horrendis utu- 
lantes de vita migrarent, in ipfa preprimis Galliarum Me- 
tropolt. 

3. Adriano fecundo, Lotharii fecundi, mendacio facrile- 
go, imponunt Aulici, fed cordium ícrutator perjuros e illos 
repentinis calamitatibus abfumit. 

4. Confulto denique eAyeeeud f, enirrifor Chrifti Ju- 
lianus Judzis templum inftaurare przcipit; fed qui derifores 
deridet £, & terram fundavit h, bafes ejus concuffit i, & qua- 
rum veluti faucibus ignis exiliens angularia veteris Templi 
eructata faxa rezedificantes é naturz humanz finibus exter- 
minant *. 

O quam improvifum & quam inaufpicatum Juliano Ju- 
dzifque cafum! O quam terribile tuas in manus incidere , mi 
Deus! O quam terrifica, fed quam jufta tua, vel feveriffi- 
ma Judicia ! O quam inopina, & quam varia, fed quam 
merita, durze tuas in leges cervicis fervos morte ple&is! 

Dum igitur nemo noftrum integer vitz fcelerifque purus 
eft, totidem irc tuze fulmina, quot modo vidimus, nos quo- 
que percuterent, ni Servatorem Jefum eflemus nacti Verum. 
& Unum, ac Omnipotentem AAsZioxov. 


e Meger. in Rege xxv. "mbrof: Ep. 29. ad Theodof:- 
4Inton: Godeau , & fob. le Sueur. p. 110. no. 6 
uterque ad A. C. 868. Chryfof: Hom. rv. in Mat: r. 
t Hiftor: quippe Lotharii fecu- — Lib. adv. G. & Jud. T, 
lieff noni, nunc vero. A. e rr. 55. 1. V. p. 1064. 
€. cecLxIIER —----- 1100. F 
: Prov: 3. 34. Rufin. H. Ej I. 37. 
..Pf- 89. 12. Philoftorg. 7. no. 9. 
i Sicut AG. xvI. 16, Socr. 3. 20. 
Heb. xt1. 26. Sozom. 5. 22. 
k Julian: ipfe, in Ep: fragm: p. Tbeodor- 3. 20. 
$41. Cedr. 247: 252. 


4. Marcelin: L. 23. C. 1- A*, Anar. 3. 23. 
263. Nicepb. Io. 52. 
Nazianz: in Jul, p. 91. & rar. P/arin, in' Dam. I. 


DIXI 


CAROLI DRELINCURTII 
APPENDIX 


AD 


LIBITINXE TROPHXAA. 


Refpondeto ftolido fecundum ftultitiam ejus, 
ne fit fapiens in oculis fuis, 
TProv. cap. 26. verf. 5. 


Ut flagellum adhibetur equo, & ftimulus 
fino; fic virga tergo ftolidorum. Prov. cap. 
xxvi, werf. 3. 


TYPOGRAPHUS 


Do&oribus Clandulofis, caterifque 
omnium Ordinum Led&oribus 


3: 


Rp eflis. tantopere defiderata. Primarii, ff. Dís 
placet , Medicine "Profefforis. Dreliscurtii eAp- 
pendice, Et quia babetis. ia. hocce. fcurrilium convi- 
torum. plauflro que imter vos videatis fuaviffime , 
ideo accidit. ut. Exemplaria uova jam  defidereutur 
ubique. Et cum uolum illorum fatuum defrderio Cha- 
viff/imos meos Belzas dutius torquere ,| queftvi. ali- 
quem ad errores corrigendum , prefertim Grecos, pro- 
pter fefhinautiam | Editiouts fattos, fed quia neminem 
reperi qui Profe[fori | Drelincurti, Greca. intelligit , 
vielius putavi fi illa Greca plurima , vel ia. ipfó ad 
Do(fores Glandulofos tituló ,vomitterem. — Au beni , 
vel male fecerim, me[céio. Valete €. meam. Vobis 
operam commendatam babetote. 


LY4 VIRO 


WGLDOR CO 


Egregie Dotlo, €9 Vartute Confpicuo 
JACOBO RONDELLO, 


Grecarum Literarum Profeffori meritiffimo falutem. 


nfolens eft, Vir Erudite, uni fingulatim infcribere, 
quod multis univerfe; fed huic infolenti& cordati 
queis T'ua innotuit Polymathia, plaufuri funt, fecum 
fi reputant Te unuin efle inftar Omnium. — Tu fiqui- 
dem, 4 Rondel/e, non modo fupra Doctores Meos, 
(quibus etzam unzverfts banc Adppeudicem uuncupo) 
Íed Literatores praeter czteros ita oculatus es, ac ita 
nafutus, & palati tam fübtilis, minima quzsque vitia 
ftatim ut deprehendas. 

Utinam, atque iterum utinam ex illius animi docti 
candore haud Tibi grave fit meos oculos feflucis exi- 
mere, meaque inodora fragantia reddere; atque meas 
nugas, alias infulfas & nihil, falibus 'T'uis afpergere vel 
acutiffimis, quo meorum Doctorum, aZ «ez tum di- 
Ga, tum firipta fl'upentium , veternum excutias! Id 
hujus Appendicis recudendz gratia, reco pectore Tc 
przeftiturum totus confido , amantem fi redamas, & co- 
lentem fi recolis, | 


CanoLuM Tuum DnzriNcunTiUM, Medicum Regium 
in Galliis, nec-non Batavos inter Medicinz Profef- 


fores Primarium. 
| Pre- 


APER 


PRETAIIO. 


abeleftum , vabié mufguam lefam , zmitari nou pu- 
R det : Is leria vaulgat , fed flocci ft | Veram, lu- 
dicra faa juris vix facit. publicz, quin ubique defide- 
ventur Exemplaria. Has pariter. Ego jocis, €9 acu- 
leis, faugos 2/los fodico, qui Orationé sed ferià me- 
guaguam tanguntur , «t bifce jocularibus (9 aculeatis 


. Vel hebetiores excztem banc faítem ad Appendicem ex- 


petendam. Y: 

Huic porró Appendici Judices feveri dedére locum. 
Nuper etenim, fenteutiam meis de Libitinze Trophzis 
rigidam Midas dixit; 66 locum im fubfelliis occupa - 
runt, ac Tribuual compieverunt *Dotfores acutam au- 
74i, atque adcó judicii fuperbi, quz vzrgulZ Cenforid, 
fed claufis oculis; Mea uupera de. faggefl dicia, fibi 
prorfus ignota, perffrzuxeruut. Immo, feutentid de 
me peremptorid lata, memet ex. ditionis fue, atque 
etiam , i Diis placet, ex nature bumane finibus fro- 
féripferunt. 

Iflam profeció talem ac tantam ab ipfts benevolen- 
Liam reporta, quód Illufirzs bujus Academie caufá , 
Galliarum à Metropoli me paffus ftm abfirabi. 

Ium preterea gratum experior auimum ,quàód ego, 
bfc advena, terum mibilofecius Magnatibus Bezgzs, 
quos recóns à Nobis deduxére Parce, € tribus infa- 
per meis p. m. Collegis parentaverim: At. iuquilino- 
vum erat, Mus. parentationis gratid, mibi gratias 
babére nufquam intermorituras. 


AP- 


171 


A JDPOENODIIX 
«e: Docdlores. ad 


(4bANDULOSOS. 


ratià Veftráà, quà florui nunquam , excidi nufquam, O 
Viri, C9 irriguó Panereaté turgidi, C9 altá Piná fuperbi, 
fed dum à Neotericis ad Vos Antiquarios * deficio , gratiam 
à Vobis collecturus fum immenfam , & qux Meafferat à mor- 
talitaté.  Aliàs enim Oratio mea nupera, 7ef/ris auribus acu- 
dis nauci vilior, famam meam exrinxerat omnem : Át in prz- 
ícns, Veftris é reconditiffimis Scrinis. Hiftoriam dum in 
lucem profero, totus à Vobis aeternitatem fpiro. Zan/am 
enim Zifloriam, uti multó fcrutinió detexi, ita certé, tota 
eft illa multiplici meditationé conceptá ; laboré improbó par- 
ta; jugi exercitió proveGta; ingenió exculta grandi; acri 
fubacta judició; numerofis demum & fententiis toeta, & pig- 
. mentis orna:a, quaque omnes dicendi lepóres & lecythosita 
exhaufit, talem ut fcriptionem nemo vel adumbrare quiverit 
unquam. l1mó, JDemofibenes atque Tullius ringentes crepue- 
runt, ob przreptam fibi, Veftris ab illisScripioribus de Pan- 
creaté, [guibus, Vobis, Jfntiquius nibil eff ,] palmam Ora- 
toram. Etquotufquifque nunc Veftrüm eft, qui tam fubli- 
mí dicendi generé non rapiatur 1n Exeew. En Vos igitur 
Exguhx9e, & tantis veluti verborum incantamentis zzezié ca- 
ptos. | 
Me autem, Neotericorum imbibitum prudentià, extra 


3 'pote- 


* [fthxc ironice dici fequelà patet. 


o "- 


4ppendix. — 2173 


*poteftatem mentis nufquam exire decet, fed fingula Veftri 
Scriptoris ita ruminari, ac meum in fuccum, atque meam 
in medullam ita convertere verba, ut Vobiícum, O Ziri, 
pancreatis fuccó prepiugues , pinguis & Dottor evadam. 


Obfervatio de Paaucreaté Seiirbofó, tabificó, atque letbiferó, 
Commentariis illuftranda, utpote qua tota aurea fit; at- 
que adcó, tota digna, qux Literis uncialibus cedro inícul- 
patur, quó ab omni hominum oblivioné atque filentió 
vindicetur; ídque przertim, cüm ejus Exemplaria, Scri- 
ptorum omnium longe 4dutiquiffima, rerum invidiofà ac eda- 
ci vetuftaté corrola fint. 


a1 E: 3 4 ; 6 7 8 9 1e 
Vir juvenis longo itinere maritimo ex India Occidentali ad banc 


I1 Iv; 14 1j 16 17 18 
ivitatem, C9 ad Nofocomium Nofirum delatus , morbo cbronice 
lan- 


No. t. & 2, Prudens Epitheton , ne quis putet V;rilem , atque 
Confiflentem etatem, equivoce dici de Lallantibus , atque Silicernüs. 

3. Ne quis reputet Virum illum , nec Infantem nec Decrepitum, ex 
Indiis, Noflras ad bumiles Oras, uno vel altero momento devo'affe. 

4. & sg. Ne quis fecum reputet pancreaticum illum. vel ovis, at- 
que Minerve quadrigis albis, per celum , huc ufque fabve&tum effe vel 
Peoria ferpentibus alatis buc convola[fe; vel Pbaebontis curru ex 
Indiis Occid. huc effe convectum, denfo ftipatum Equitatu, & pe- 
ditum , /zper undis, magna comitante caterva. 

6. 7. & 8. Ne quis fcilicet, male Geographus, India: & Occid. 
plures effz credat , Meridionalem v. g. atque Seprentrionalem. fingulari- 
ter fcribit, uti Virum. Juvenem, plenis buccis pancreaticum , atque 
fiugularem. decet, 

9. In Crvitatem fcripfiffe fugit, ne quis opinetur pancreate. féirrbo- 
A illum ,' ceu pefte afflatum , Civitate vel donatum ,. vel exceptum eí- 

e 

10. & 1I. Ne quis fibi fingat Pra&icum tantum , quantus eft Vefler 
Door , pagum vel vicum, vel villam agreftem atque pifcatoriam in- 
colere. 

I2, 13. & 14. 4d, non vero Iz, ne quis autumet feftlentem illum, 

Mm balitu 


254 Appendix. 

I9 19 1Y £1 23 24 14 zó 27 z8. 

languens C2. laborans, taudem ubi per tres. quatuorve enfes bic 
49 3o j 3 3j 34 235.39 37 3$ 

commoratus eff , totus emaciatus obiit , C2 in ejus cadavere pofe 

Jlius 
balitu pancreatice, Nofocomio receptum, alios & decumbentes per- 
niciter afflaffe; Prudens ergo Pra&ticus Vetter, Legum obfervan: , Ja- 
centem fuum , pancreatica lue formidandum , & ad Valetudinarii & ad 
Civitatis Portas reliquit: H/um enim ha&enus exelufit. 1ngvefJu. 

Is. Nequis fufpicetur Nofocomium illud vel apud Cibzzenfes, vel 
apud lapona: efle. 

I6. Nequis fentiat elumbem illum, uem proftratum Ad Portas vid;- 
mius modo, vel Hippomenea pernicitate huc cucurrifle , vel alis Ica; 
huc advolaffe. ] : 

17. & 18. Ne quis fibi 1n animum inducat plurium  menfium af- 
fe&um Epbemerum fuifle; & citius extinctum vel 'EQuuseiasBeord unius 
diei bomine , vel ipfo Confule Dialz. 

19. Suadam adhibes merito. Quis enim vel Zudeus dpella , tuum 
languere pancreaticum crederet , ni Suadela tua ad 1d impulfus? 

20. & 21. Chromo languentem eumdem & | /aborare ita paradoxum 
eft , ut mens nulla, nifi /aborans 5. & fides nulla, nifi zmplicita , ifthec 
repugnantia fede credat in una morari. Id tamen hic docemur; & 
tanto cum judicio exarata verba fidem noftram cogunt.omnem. 

A 25. ad 30. Langium ipfum Paraphraften periodi tante numeri , 
jure quodam fuo; fibi arrogant. En ejus itaque verba nullo Mei 
Exftriptoris adulterata fuco; alias enim uumeros etiam addidiffem , 
quibus caret hzcce Paraphrafis. XM] 

Tandem aliquando Quirites , ubi Concivis ile, Pancreaticus Nofter, 
Mendicorum in Bafilica per tres , quatuoroe menfes , Mecum COMMOR ARI * 
défiit , Meis tamen Verbis ineptis Vos COMMORARI | defivi nondum, 

* [Id eft evupaposves ,| delirium. agere , ftultum fe gerere. 

T Id eft demere, im mora tenere. jl i 

31. 32. & 33. Tantum Paradoxum quis-ferat ? Cenfere eft enim 
extréraos dutütaxat vel unguium , vel pilorum vel -dentium. apices , tanto 
morbo emaciatos , & (ua pinguedine penitus orbos , mortem faam:ma- 
cerrimam obiiffe, ; $i 

34. & 3s. Ne quis exiftimet id Scirmbofi -pancreatis: vel verrucarum 
Um , vel lupiarum more extra. cadaver pendulum ufpiam confti- 
tiffe. 

36. Ne quem credere fubeat cadaver illud alicujus effe vel. Zmtrpo- 
dis vel Incolazum Lune. Yr 

27. & 49. Ne quis veteratorie.Philofophus cadaver aHirra2t ste 
&nimam inm cojos evolantem. 


Appendix. 17$ 


j^ Aoi, n ds. 44 4.5.46 4r 
ilius mortem aperto fefe obtulit paucreas quod. imvenimus nimis 

48 49 0s jan un ju Spe rIM TUMUML C 
tuxidum, durum, cinereique coloris. | In illo diffe&to nibil aliud 
quam 


. $9. Ne quis rurfum fibi cadaver imaginetur vel Caji vel Ti, ex 
ierris. Auftrralibus. sncognitis. 

40. & 41. Ne quis vel Heropbili mare , vel Vefalii infortunio fpiraun- 
tis Viri vifceribus cruentatum. Do&orem traducat s ovem lapidem , 
(Sanctiffimum jusjurandum) paratus eft jurare , Cadaver illtd , ad Extifpi- 
cium, fe nufquam aperuiffe , nii pofl mortem , & quidem illius, ad quem 
pancreas lad atrinebat.— O perípicacem | Promethei prudentiam , qua 
vituperatio vitatur omnis. 

41. 43. G 44 Felix qui potuit rerum cognofcere caujas. 

Quam igitur felicem practicum Te reputo, in cujus oculos rerum 
caufe involent inconfultz — Id profecto prodit Gal;z»e Te fiium al- 
be, & natum felicibus aliis. Nos viles pulls, ultro , citroque , velut um- 
bre vagamur , nec dum tamen Veritatis Sepulcrum. *. deprehendimus 
ufpiam. 

* Alias Democriu puteum. 

45. & 46. En Te igitur Srentorea voce zi Archimedeum exclamantem 


Evpuyxe . Eopuxm lmveni, Inveni.  Vellatera fima. & contenta Te fi defi- 
ciunt, adfunt Tibi przíto buccozes adornati qui vel in quadriviis 
má^xeees buccinent Ila»yxez/Leo effe five foutem malorum omnium. "Talis 
enim eft, unus é Tuis eneatoribus , Libri titulis. Sed , f/urdis fabula 
narratur. Aures namque Studioforum Medicinz maximo fui detrimen- 
to hic ad Greca Surde funt: Atque adeo fcientiarum ille portz , al;as 
patile , nunc autem oc&lufz, Tuas ad Fabel/as recluduntur nusquam. 
Quis enim, nifi Plautinus fapiens, quique folus omneis anteit /api- 
entia, Malorum I'iada , ab una Tua paucreatis palude, Lerm«ofunes 
flieve lacu, genus in humanum diduci;: atque diffundi fecum aufit 
cogitare. » Majoris eft apud Me fidei recluJa Pandore Hefiodica pyxi- 
de, malorum genus omne humanam in fobolem univerfam evolare. 

47. 48 & 49. Ne quis Scirrbum Mlum naturalem effe. 31judicet. 

$0. & s1. Crmerém. vocas, quod brevi Cremor erit, :n?. fcil. 6o. 
Sed Amici mei Leucopbe: gratia. culpam Tibi remitto. 

$2. 53- & $4. Ifthec inconfulta verba quippiam laudum Tua- 
rum de cumulo detrahunt: Alias enim affirmaffent ingenio Te fo- 
lerri; & callido Marre , atque Stropha multiplici ,. fe&tionemque 
'€itra . cal/icreatis coagulum iftud in afpe&um , lucemque protu'ifle , 
Teque ThefJaóo quovis prefligiatore verfutiorem -pervulgaffent. Sed 


"Runc , femimea loquacitate Tua , laudibus excidift tantis. 
| Mm a 55* 


176 Appendix. 


$7 js $9 60 — ét 6i 6j 64 
quai candida quedam crema in cafzofam. fubflantiam. indurata , 
65 66 67 €8 


repertum fuit à Nobis. 
Ma- 


&s$. & $6. Quas igitur Novi Orbis in Oras myriades ilIe vaforum , 
ac ipfa Americani Tui pancreatis lympha revolaverant ? 
7. & $8. Cremorem vel hordei, vel la&is, vel chyli candidum no- 
fris fi fubjicias oculis, Colcbico atque Tartaree Mago vel fallacior, 
vel fceleftior, nufquam audies. Nemo igitur Lacon, /;em Tibi 
Magicam intendet candid; 'Tui cremoris ergo; Sed tua tot ifthzc fu- 
tilia verba merito fubfannabir. Te nihilofecius, in/anabile tenet fcri- 
bendi cacoeibes, 

$9. & 60. Cremam ilam , candidrorem licet cygno quovis elbo , Latii 
veteris candidi foles colluftrarunt nufquam. Hanc igitur migro fo'e 
Tuo crema , vel cremato, | Vel nigrum fi folem in tantum abhorres , ia 
quantum 4 74 crema Latin abhorrent aures, cremam tuam illam, 
quifquiliis tuis cum aliis , ferro concrema , vel concremato candenti. Sed 
rurfus probrofam exhorres durabile fligmas Priori igitur aufculta con- 
filio, de 1/5, quo ftigma deleatur omne, infimul concremandis. 

Id 1pfum ante Me Hifpanus fenfit Librorum Cenfor, Tua quis- 
pe, digna cen[et fcripta , omnia ad unum , que in lucem Immittantur. At 
lucem 1nnul Vulcaniam , poftremi verbi prima fyllaba liquet; alias e- 
nim, libris vivacibus futuris confecratam. formulam 1n lucem E-mifif- 
fet. Sed quia foetus illos animi tui inanimos deprehendit atque de- 
formes , ilos idcirco flammis devovet, quo deformizas illorum, & 
gutor aboleantur eternum. 

6I. & 62. Si aliud à cremore nihil eft, qui cafeofam in fübftantiam 
induratur ? Sed cafeofum cremorem ilum ultro Tibilargior. Teenim 
amantem novi, cafe? cum cremore. Nec propterea dixerim butyro & 
cafeo 'Te conflari totum. Alias enim ocul; Tui /or; non effent acero 
tam acri 5 nec nares Tibi forent tam emuntle , nec fcriptor audires 
concinnus, & ad unguem fatlus. Sed tere cet, prudenterque. fcribas, 
altam ramen doctrinam, (nolito flomacbar:) fcripta tua , nufquam fa- 
piunt. Nihil enim nifi mortuorum ; quibus. affiduo ftudio , fis conco- 
lor, monimenta verfas nihilque fuper mutos Antiquarios fapis. At ego dum 

' Vocales & Catbedrarios quotidianus obfervo , Pumilio fim licer , Tu ve- 
ro G:g4:, Ícienti& tamen mez orienta latiorem confequor. Tuas 
enim cervices, decuffatis cruribus, dum premo, Major eít mea uti 
videndi, ita & difcendi circumferentia. — Tuis igitur humeris dum in- 
fideo, id Tibi in aurem infufurrabo , concretionem talem, 4ualem 

: p 


Appendix. 177 
profers , millies me vidiffe. Et quia rigent? bubulo. Sebo fimilior eft o- 
mnis, quam cafe: Mei idcirca Prxceptores qos penes cft asbitrium 
€» norma loquendi, nomen illi E esevapzio- indiderunt, ad difcrimen 
mumorum vel melligentm , vel pultaceorum , quos vel jsuxngidos , vel à6a- 
sanas nuncupant. Sed came pejus C angue Tibi caves vocabulis ab 
iftis, ne Greca videaris araffe vitula. | &kectos idcirco, híc, & ubi- 
que, Grecorum Romanorumque Medicorum Sulcos turpiter detor- 
ques. : a À s 
63. & 64. Tali; , id animis ut inculcem, fubflantia indurata , alias 
arenularum exors eff & vunc fimplex eft e zzopz; alias vero fcatet are- 
nulis , & tunc eft eszewz vel topbaceum , vel calcarium , vel gyua- 
ium , vel petricofum, veltartareum s Sive brevius, Arenatum e(t, vel 
Cementum. | Sed tot ifthzc verba flupuerunt 1gnavo palato. 


Maximopere vereris , ne ZLaureolam , quam folicitus in 
siuftaceo quaeris, alius 'Tibi praeripiat. eventum enim iftud 
Tibi afcribis anxius, fed Zuum verius non ef? , quam ipía Me- 
dicina. Millies enim, atque millies talia & ab aliis vifa funt, 
antequam vagires in cunis. Sed more Tuo, qui rzufzcus , & 
agyrticus eff , nec fuum flagellumita quatiunt , nec fua in tan- 
tum offentant. | Callicreas quippe Seirrbofum viderunt non 
tantum, fed & puruleztum, atque gangrenofum. Et ipfus, 
(abfit Seriptioni invidia) wietum, marcidum & ita. coutrattum 
reperi, ejus ut acini tabuerint omnes , & vafa coaluerint penitus 
eccecata, adeo ut ne hilum quidem /yzpbe vel filtrarint , vel 
transfuderint in isfeffinorum Exortum, quem errore ceco ,at- 
que gravi ,intefiinum vocant. fenue. 'T'enuium interim omnium 
& /piff fimum , & robuliffmum eft; tantum abeft ut rezaiff- 
tum deprehendatur unquam. — Error tamen ille z/us , atque 
phanaticus ,, Pancreaticos Dotfores & occacavit, & tranfver- 
fos abftulit oz zeis. Sed e diverticulo in viam. . Viífne igi- 
tur, 44i imvide , tanti marcoris ideam , marcidos confule pul- 
mones; vel amygdalas, nucefque frangito Juglandes, (/zze- 
do caninos , Orationis mee furenti moríu, Tibi nondum confrege- 
ris omneis,) & pulpa loco, haud ita infolenter , inanem de- 
prehenfurus es pelliculam arentem, atque rugofam. 

Quid cliciam ex Obfervatione tanta, (de qua sec vola, zer 

M m 3 vt- 


278 Appendix. 


veflisium, ullos extat apud. Scriptores, quod friat?) hujus loci 
non eft, ut divulgem: Meis enim retibus fuffire nolo, & 
idcirco Oratione mea tota, Mea filui Obíervata, quo Aegia, 
arque Ce/area, pleraque , detonarem Exempiz. Imo, ne 
quidem aliorum nomina furda vel Fore// muliebriter ; vel Za- 
cuti mendaciter fcribentium , $urdis recitare volui. Ad ifthzec 
enim vel Delphica vel Lufitaza quis auritus? 

Si quod autem Pancreas , ex meis Obfervatis enuntiaffem, 
id Pancreatis exfucci, quod mibi arrogo , Oratienis mez fuc- 
co rigaffem ; Et eidem Orationi aiterum & meum, fed'T'uo 
ita fimile, ut Ovum ovo fimilius fit nufquam, inclufiffem 
exemplum. 

Verum, Afiana Tua, & plufquam T herfitica verbofitate 
valere. juffa, his verbulis /ex, feíquipedalibus "uis eco /ex- 
aginta longe £uQomrezscoig , ufus effem, 


I 2 3 4 $ 6 
Sic virile paucreas gyp/atum fecuti, tabificumque. 


Sex etenim illis habes * copulam hujus membri fecuadi de pazcrez- 
te tabifico , cum ejufdem periodi mex membro primo de pancreate tabi- 
do: Et fexum * cum xtate; & partem ? male afledtam; & ^ morbi 
fpeciem ; & cadaver 5 fe&um , una cum fectore; & fymptoma 6 po- 
tiffimum , utpote quod unum fuerit lerbiferum. 


Videtis igitur , ó Do&lores erudi, íapidi tamen , & 1píó pan- 
creaté /apidiores infulíó, (ad Vos namque revertor,) quid Zi- 
flent era lupinis, & Lacones Arcadibus? fed forfan zigre ve- 
ftrae Joliginis fuccó. pleni, hoc eft, atrá pancreaus lIympbatici 
Iympbá bois judicatis quàm Ego; 5444 fiquidem ef? eadem 
vefania cuntlis... Situm fit ergo i quinque Judicum genibus ,an 
eruditum pulverem attigeritis? Ex Rofci? jam audiatis? Ego ve- 
ró Monachó indo&ior , & nihil sifi per. nebulam videns, album 
colorem ab atró nullus diftinguam? 7udires putem Caff/anos, 
abfque pracjudició, ex cortice de nucleó judicium praeceps ne- 
quaquam laturos, fed libratis fententiarum. ponderibus , Pe- 

rios 


eAppendix. 2179 


darios fore Mibi Senatores Grecis, Romanis, & Arabibus 
affurgenti Medicis; nec-non & Neotericorum przítanriffi- 
mis Scalgeris v. g. Cardano, Fracaftori, Fefalio, Fernelio, 
Gorreis, Ballonio, Cratoni, Dalechampio , Mattbiolo | Holle- 
rio, Mercuriali, Ballonio, Dureto, Pareo, Foéfio, Lauren- 
Ho, Rislamis, Hildamo, 4quap: Harveo, Feflngio, Pecque- 
z0, Gliffonio, Iartbono, Wulpio, Chicotio, ZFillfto, Meujotio 
&c. At, tanti Viri, omues ad unum, apud Vos non modó 
defpicatiffimi jacent; fed & in illos, »/ fuffuarió coóérciti , apo- 
la&tizatis.. Imo, Leon)bus iftis, mortuis plurimis, (Sicuió 
deteviores Majori Dionyfió, qui auream. /fculapio barbam. de- 
traxit) pilos velitis; quod ignavi, & illiberalis pe&oris effe, 
palatique torpentis, atque judicii detorti, exaíciató fuó at- 
que repumicató Veftrum in Apollinem commentó Zazus e- 
vincit Leongicenus. 

Sed Vos infubidos Boeotos tam /urdó decet efle palatós Ji- 
miles enim Pabent labra latctucas. Quid fiquidem appofitius, 
quàm Vos glandulofos, Cereré neglectá, g/amdibus vefci & 
infulíà Libellorum farraginé pafci de gemerationis organis, de 
placentá, de nutritione , de pancreate, de ventriculi querelis , 
de alkali & acidó , de refpiratioue , de fpiritibus &c. 

O pe&lora fine pectore , ploque , (ad clitellas) Zfreadicó gersmise 
sata, & vel flramentis diguiora quàm auró; vel tribulis quàm 
ambrofiá !. Q Viros tali pabuló /ucerná: pinguiores / Viros 
suandragorá , ftrychnóque fatuross fed naffurtii egentes, & elle- 
bori / O Viros fexueosAluss , .G cerebró vacuos , vauá tamen £y- 
riuá fapientiores! .O judicium de Scriptoribus acre, fed: capite 
vetrogradó dignum , atque Paridis ac Midee fuffragio compar. 
Aibitratüà niliilofecius: Veflró, ;O Viri, non folüm «ribus, 
& mente ceti y led & nali coummnatis ,' Sc malé feriati, feriben- 
libus dotlis. indotií/2gue Medica pam , ludiones atque panto- 
mimi, in.Orcbel]ram , "Scenamque delcendunt ad mjriadas, & 
glorie coronam fumunt, feptem. ftantibus zugloriis poft. fiparia 
doctis. Numerus enim f/ultorum , & idiotarum immanis eft, 


& numerum ncícit, ipfis interim premia datis honorum am- 
plift- 


e eAppeudix. 


pliffima: At /apieztum , doGorumque numerus rarus ef, nec 
calculis epet; calculis idcirco. reprobatus Veftris, (gai mulli 
funt,) numeró nulló à Vobis habetur. 

— OQ dura & acerba xvi noftri fata! fed zquó interim animó 
ferenda. Quid enim aliud à Viris Spbere tam exigue, & ju- 
dicii xam obliqui fperare eft? INulló itaque Mei tzedió, & gra- 
viora paffus, Vos quotidianus obíervo, fÍcenicum intra Ve- 
ftrum, Magicümque circulum, glazdu/á ab uná in alteram 
deíültores. Magorum enim moré, Vobis circulus eft, funt 
certi denique fines, ultra quos Veftram nequit detortum con- 
fiftere judicium. Vobis namque, vel latum unguem à paz- 
£reate , & à comarió recedentibus, Zercbintbó flultiores effis. 
Imó, genuinas glandulas illas € Libró Naturz vel recéns, 
vel olim erutas, Veftro fi tergitis palato, illud penitus ex- 
furdant, uti & hzc ipía periodus veítras & aures exfur- 
dat. 

Vultis metaphoram aliam, varietas euiza. dele&at & juvat; 
Illa Glandulz binz, Ilzyxeese & Kevaei», Herculez Vo- 
bis columnz funt Ca/pe & 7byla, Ne PrLvs UrrRa. 

Velaliter adhuc, Pazcreas Veítrum , mihi nuper Pando- 
re * Hefiodicá pyxidé verior malorum. fons omnium , Vobis 
Cynofura gratior eft, (gnorDificos flu&bus ad omues. quibus pro- 
cellofi ja&tamur) Flavionis pyxidé Nauticá ineuntis feculi quar- 
ti decimi. G/azdula vero Piu, Vobis, fiuctuofum idem aran- 
dibus equor, Softrati Cnidii. Pharos eft: Ex illà fiquidem, 
gloriabunda Praxeos Veftra palmas decerpitis, qua: lemni- 
Ícatas , duris Capitonibus Nobis nufguam ; Vobis autem ami- 
ciffimis Verticibus acutis frequentes imponitis: Ifthzecque 
capita dile&a Veftri ''ympanotribz fuis pulübus in coelum 
evehunt, quó Lunz apud I[ncolas Zigitó monfirentur , & ccle- 
brentur zternüm. 

Nosinterea nati infelicibus Aítris, qui/gue fuos patimur 

d- 


KW Pas. 57. 275: 


eAppeudix. 281 


Afaues, dum enim Vos cornicé loguaciores, annofarum corzi- 
cum vcilos coofigere ftadetis; Vettrifque tartareis offuciis fi- 
dos Du&ores illos obícurare connitimini; Veftris & profcin- 
dimur diécteriis; quotquot fcilicet, triticeis in Veterum a- 
gris /olía Vobifcum non ferimus. 

Sic meherclé invidiofa hzcce Mea & Oratio & ppendix 
veftró confoderetur o£el/(0, is ni foret piffilló rvetufior. Et 
cüm aliunde , /obis plurimis, rerum omnium fit curta. fu- 
pellex , Vobis & gladius brevior e(t, (£9 aZumde plumbeus) 
Mecum ut aliter quàm Uz/ratiles fitis digladiaturi; uti Vos 
& iftud Doctores decet U;zhraticos. Vos quidem Zoilos, & 
"riflarcbos vocito , nihil tamen minüs eftis. Illi quippe G;- 
gantes funt, & .lastes, Viros inter Literatos; At fi quis 
Vos cum ipfis componat vel Pyggei, vel Myrmidones. eftis, 
qui Veftris, ? Pbaró, fanaticis thyrfis pollices illorum vix 
metiremini. Neminem enim Veftrüm, (que mea efi iufelici- 
/2;,) parem novi, vel uni Orationis periodo fuis complen- 
da numeris; Quicquid namque grapbio fcribitis, id omne 
grapbicum ett ; ive aliter , peccatis fÍcatet enormibus in Gram- 
maticam, in Rhetoricam, & in Logicam; Imo, quod vi- 
Lorum omnium fex efl, ipfam im. Artem, quam unice profi- 
temini. Sed id rurfum, Vos Doctores decet umbraticolas, 
& grapbicos, feu ad unguem factos , quique plus faginz , quam 
animo tribuitis, Si quid ergo bonz frugis Vobis Exícripto- 
ribus excidit, id à Marte Veftro penitus alienum eft, to- 
tumque Centonibus afcribendum venit, quos tam pingui con- 
texius Minerva, Veítra ruditatis peritos ut pudeat. Cre- 
dite mihi, vultis fapidi Scriptores audire, initium dicite /a- 
pientie , timorem Deis Ip[um deinceps diícite /apere , nam 
Scribendi recle, SAPERE ef? C9 principum €3 fons. | Crimino- 
fis porro vultis fidem di&tis, excuffam à Me Pancreatis hi- 
floriam intimius fcrutari fi nec damno, nec probro duxeri- 
tis, nullam in ea vel /al;s szicam eftis deprehenfuri ; Interim 
illa nullius eft veftri vel lixze, vel femilixze; Sed unius vc- 
ftris € Primipilis: Verum, nemo dat quod son babet. Qui 

Nn igi- 


2182» eAppendix. 


igitur infulfus fua conditurus eft? Id tamen oportuit, nam 
rerum inops, canoras debuiffet INobis occinifle zzgas. | Eft ta- 
men quód gazdeatis in finu, nugas illas ab infulío veftro tam 
infulfas, Arcadicis auriculis ufque adeo acceptas eff2, paffim 
venales ut proftent. Immo, leprofz veftra Medicinx fe- 
quaces alium , vef/ris à nugis, atque fabulis, Heliconem non 
agnoícunt, fed totis in illum animis feruntur gregatim: Et 
exinde, alio nufquam deflectunt, quam vicinum ad. Caballi 
fontem , cujus aquis & labra fi pro'uunt caballina, & thefes 
fi rigant mimicas, c/ariores à vobis ipfo Clario perhiben- 
tur. 

Sed fidelis Phoebeius Augur, mihi dixit in aurem, nec 
ipfum Calalli fontem 5 nec ipfos fonte prolutos; nec rivulos 
ab eo deductos; nec arva eodem irrigua, aetatem latura. 

Nunc quidem, /2feor , |ymphaticam fcriptionem illam no- 
vitas commendat, qux plures & fafcinat , & lymphatos ab- 
ripit: Sed brevi, sovitatis amiffa gratia , putidiffima fiet, 
nullá quippe vel rerum, vel ftyli ubertate concifa vel ZZppo- 
cratea, vel Zhucydidea, aeternitati confecratur; Verum. 7fa- 
nalibus Folufi , & charta cacata vilior eft omnis. Y 

Nihil autem eft miri Medicinz ftudiofos, judicio nondum 
fuba&to, & in turpiffima Literarum, & Artis fuz, verían- 
tes ignorantia vel-Mor/igi verfus , fuas ad 'Thefes, exfzribere. 
Sed deflere eft profe&o Literas & Medicinam ita intercidiffe, 
nec ullam illarum, [ab eruditiffimi Collega mei, Literato- 
ris fummi, Z^eodori Ryckii, Oratione votiva atque hortati- 
va] fperandam effe, Medicam faltem, Regenerationem , quam- 
diu fcilicet, fpurciffimis ex illis Artis Medicz lacunis; non 
vero limpidiffimis € Graecorum atque. Romanorum fontibus 
haufturi funt. Apud iftos quippe lacunofos, fqualentes, 
atque foetidos, Artem fuam nullam, fed pfittacorum dunta- 
xat inconcinnam & agreftem garrulitatem condiícunt. Fon- 
teis autem nobiles fi viderent, ;///;z;es illos effent, atque lar- 
giter Medicato:, deprehenturi; & ex illis vivacibus, atque 
largifluis, practer Artis fuz faluberrima precepta, lepórum 

etiam 


Appendix. 28; 


etiam affatim haurirent, quibus animos & nubilos ferenarent, 
& demiffos erigerent, & marcidos la&arent, & avidos ex- 
plerent, & fegnes provocarent, & trepidos confirmarent, & 
altos deprimerent, & minaces frangerent, & infeítos conci- 
liarent, & alienatos reducerent , & (ufpicaces perftringerent, 
& commotos tranquillarent, & petulcos comprimerent, & 
acerbos lenirent, & agreítes excolerent , & refractarios fle- 
€terent , & feroces cicurarent, & ferreos mollirent, uno 
denique verbo , motus animorum tenerent. in fua poteftate, 
pravos fcilicet emendarent , & contumaciffimos ipfos vería- 
rent in omnes partes, atque fic vel morofiffimos /Egrotan- 
tes ad falubre confilium amplectendum impellerent. 

Sed rudibus ilis, atque loquacibus, Juvenculis, 4ui M;- 
nerve docende pares fefe finguut , id unum animitus exopto, 
ut, vel S$ezes, ad tantum fcientic culmen perveniant, ad 
quantum fefe Do&oratu perveniffe fibi blandiuntur. 

Vérum, fuas ad glandulas, 4445 i» deliciis babezt, ceu Si- 
renum ad Scopulos, obítinatiori & obfirmatiori confeneícere 
malunt animi fententia, quam, /ers ab annis ufu veuiente ,ab 
adamata diduci Chimzra.  Ifti quippe Narciffi, rivale nullo, 
uruntur amore fui, & quam vel veritatis umbram, vel ima- 
ginem fui femel viderunt, pertinaces illam confectantur. I- 
mo, Metaphoram in ipfos alio fi detorferim, | i(ti «764a; 
fibi non modo cazunt , fed & , laeti vacuo feffores in theatro, 
fibi plaudunt ; nec ullo vellent expulfum Eileboro morbum. 
Is enim mencis gratiffimus error illos ita permulcet , Medicis 
ut Principibus & ipfo eloquentiz Rege, in rerum Regina 
Roma, majores fe(e praedicent: 7Eículapio propterea nulli , 
vel Epidaurio, vel Romano; nullifve & Muti Atticis & 
Mercurialibus Gratiis facra facere dignantur; Sed pulmonei 
atque ftolide tumentes fefe jam illis abundanter litaffe fuper- 
biunt. Hominum interim nemo, zeguidem delirus , fibi fin- 
get ufpiam vel Artis Apollinez facultatem. ullam penes ip- 
fos effe; vel Suadelam fuper ipforum labiis habitare; Atque adeó 
nec mentes illorum ulla trepidatio fubit fulminei Jovis, ob 

Nn 2 alte- 


284 Appendix. 


"alterum à fe Zippolytum à mortuis excitatum: nec aliunde 
vereri eft Mortalium ipfos fore catenas, à Diis in terram de- 
miffas, quibus fibi noftros illigent animos. Sed hac in re, 
fuis.confuültum rebus autumabunt ; invicem quippe fibi gra- 
tulabuntur nos ad fefe nufquam alligari: Satius enim ducunt 
fui juris, & fuz fpontis effe, quo huc & illuc, nos citra, li- 
berius curfitent, & quofvis in Arte medendi, dicendique 
claros canina allatrent 1nvidia. Ipforum interea parcerem in- 
vidiz acres &i forent venaticis fed molo[fei funt. parafiti, offa 
qui venalem animam habent, & cujus gratia przeter irrifum, 
di&eria & colaphos, cinereas etiam ollas fibi in caput con- 
fringi paterentur. Nullus tamen vellem capita ram lepida 
confringi. Quod fi rixofi duntaxat forent, abunde ipfis effet 
aures geítare laceras; fed quia mordaces funt, & nemo no- 
ftrum, ZZjrcana * vefania, cenfet optimam fefe confecutu- 
rum fepulturam canibus fi laniatur ,. confultius nobis erit, 
ipfos & invitos & ringentesad cafemarios reducere: Verum, 
nobile propter genus € Molof?a , torque decorentur majori, 
& trabalibus innocui latrent torquati clavis. "l'antos hono- 
res, tantumque Zorquati cognomen, non equidem invidebo, 
mirabor magis. Vos interim audio muffitantes, O Glandu- 
lofi! 'Torquibus illis veítros vel fidiores fervos atque verta- 
gos arceri venatu ,quo viros probos atque doctos, /pirituvo-. 
bifcum uno, & profequerentur & dilaniarent; ac proin, vos 
malle tantos vobis indivulfos adjungi comites, ut noxam no- 
ceatis & Bonis & Eruditis communem. Id igitur. teftibus 
auritis à decem accepi, vos vafros atque technicos reftiones 
technam atque reftim excogitaffe,, qua datur mequior mulla, 
internecionem ícilicet in Greca; , atque Latium, eítis ma- 
chinati: Vultis enim, «u/pecularum adinflar, vetti ad cau- 


dam 


* Hircani quippe , Tuo tefle ,, canes pro fua quifque facultate: 


parant, à quibus lanientur ; camque optimam illi cenfent effe fe-- 
pulruram. ; 


: Appendix. z$5 


dam conftringi, intermedia pingui ardente facula , quo fege- 
tes Zfanas, atque Romazas, Literas nimirum Great, at- 
que Latinas, veltris feralibus taedis incendatis: vos fiquidem 
ad noxam, Literis & Literatoribus ?nferendam, cera ja co- 
berere eadei nemo non novit; zzdeétis quippe sibil eff igi- 
quius. 

Veftram infuper conícientiam teftor, an non animos ge- 
ratis feriis à ftudiis alienos, & an ulla confulatis unquam Ve- 
terum Oracula, nifi forte Delphicum veftrum, «zod vobis e- 
mni exceptione majus ef; : ted dolofum illud & fallax jam pri- 
dem depreheníum , atque carbone Leoniceni notatum. Dz- 
ghicos autem Zripodas ubi confuluiftis ad Draidas quandoque 
& ad Paazos aditis: Ego vero, qui Faunos & ludibriofos, & 
fatuos jam olim comperi, illos omnes miffos facio. Ad il- 
los faltem Sy/vefires, atque $y/vanos , ceu fatuellos 5 di&tifque 
fatuis ludificantes, baud fecus ac Ulyffes adverfus Sirenum can- 
iilenas, aures mihi oblino cera, quo fyncerior ab ipfis defle- 
Cam, aure nulla ipforum /adibriis fafcinata; atque ita fenfi- 
bus integris memet /apieuti[/;nos ad Scriptores referam , quo- 
rum numero pauci veftrum aícribendi venient, nifi vel /£- 
?biopes fuícedinem , vel Leopardi maculas depofuerint. 

Sed pilum lupos mutare, non vero entem, certo noflis. 
Nihil itaque /asioris smentisíperare à vobis eft; vulpes enim 
femper vulpess uu feamia femper (mia, & quam /alivam vettris 
cum Faunis ludificabilem atque ludicram imbibiftis, ad ul- 
timam & veítri pancreatici guttulam fucci, & turbinatz 
motionem glandule veftre, coníervaturi eftis. Sed rictus 
faltem illos cordis veftri ringentis indices, tenuiffe oportuit, 
vefter ubi Rector publice nuper orabam. Verum, redun- 
dantia cordis fcurrili dicacitate ora veftra idcirco diduxit, 
quod necdum Li£itine tropbeis annumerer; nec vobis fuerit 
integrum me de fuggeftu, ana cum clepfammate meo. dexurba- 
r6; id enim vobis ufque adeo grave fuit & onerofum, ut 
millies intra horam , Danaidum dolio rimofius illud volucri- 
tis. Magnatum porro praíens auctoritas, meique Rectoris 

Nn 3 xe) 


296 Appendix. 


aH) Tc peyahemotada *, 2 peyanolvxía vos paxgoutemág ve, 
pixeti,oy se à propudiofo facinore deterruit. Sicut enim illi- 
berales, ita & pufillanimes eftis, quod vos profecto decet 
viros férvos , atque cervizos, íanguine carentes, & ad fron- 
dium crepitus lepore saeticuloftores. 

Veftram interea multiplicem miremini Mcetamorphefin : 
Vix enim ullum eft animal, cujus vitia medullitus non im- 
biberitis: fuiftis modo. vertagi, moloff/que 4, modo /eopardi; 
modo /upi; modo /fimie; modo cervi, modo /epores. Ha- 
Genus ergo nihil inter vos atque inter quadrupedes intercft. 
Sed quia Jupiter vos in deliciis habet. meliori forte vos ju- 
dicat condignos. Nulli igitur vereamini in Cypriorum, à 
Veneris dominatu deficientium, incurrere fata. (z/lius //gui- 
dem Dee facra colitis, €9. nofivos duntaxat im f[anttioris Medici- 
ze Parentes rebellatis)) Jupiter namque feret nequaquam graz- 
dia veftra in torvos transformari membra juvencos, Sic emm & 
foenum in cornu gereretis, & | Quadrupedante putrem fonttu 
quateretis ungula fontem , Caballinum fcilicet veftrum p. 282. 
& 288. putidiffimum. Ar vefter 7avass Pater, vos, hifce 
terrenis affixos, in coelum rapere decrevit. Nullus itaque 
veftram rurfus ra/ticam turbam percellat metus Lyciorumin- 
fortunii, /z& rufticitatis ergo, converíorum in ranas: pui/o 
tamen pudore, turpes litibus exercetis. linguas , & veftra in me 
dilatant patulos convicia vi&lus, ac limofo inluper /alitis in gur- 
gite pancreatico, & aliud demque nihil, quam g/azdulas coa- 
«atis. 

Sed fic vobis necdum . ex ovis decreto , craffum hunc a€ra 
veftro liceret perrumpere volatu. Quid ergo de vobis fiet? 
An 6 quadrupedibus guadruplatores ? &  quadruplatoribus A- 
Ícalaphi poenam Proferpina vobis eftinfl'&tura, & Spar/? ca- 
pite Pblegetbontide Iympba ,vos In voftrum.€9 plumas , C9 grau- 
dia lumina «ertet , ut veftrüm quifque, feda fia? volucris vex- 
turi nuncia luctás, Jeua- 


Vid. infra ad calcem. 


eAppendix. 2182 


- Jgnavus bubo, dirum mortalibus omen. | Sed quanquam hu- 
mano generi male fitis ozinofi , & velter ad gros ingreflus, 
nihil nifi lu&us & funera fpargat, Metamorpbofin tamen , vo- 
bis dignam, nondum efítis nacti. An igitur ob Apollinis Sa- 
cra, qua profanatis, ab ipfo, (wom autem à Baccho intime 
vobis admiffonis ) Mineidum punitione, Orgia Bacchi con- 
temnentium, in aves tranfmutandi venitis, quz Sero trabunt 
à ve/pere nomen? Veram, more licet illarumlargam & hono- 
ratam (ZZippocratis) lucem & refugiatis, & floccipendatis, 
Vobis tamen tenebrionibus Metamorph»fis congruit nondum. 
Vz tibi, Drelincurt?, quid gaudia nofira moraris ? Noftra 
fiquidem univería glanduloforum turba fefe publicam in lzti- 
tiam jampridem effundere geítit, illius ego fpei, qua nos 
ipfe fovifti, de Jovis confilio nofmetipíos in coelum rapturi. 
Án igitur, cum tot moras nobis injeceris, totque nos amba- 
gibus fufpenfos , & incertos tenueris obícura fpe, & caca 
expectatione pendentes; Et cum aliunde multiformes nobis 
Deorum in criminofos animadverfiones narraveris, quibus 
hominum expulfa forma in foedum genus alitum converfi 
funt, metus aliqualis noftros non cft fubiturus animos, ne 
tuz captiofz fint ambages illae, quibus nos innectis; neve 
tam lIzva fit tibi mens in nos, homines nufquam levos, ut 
finiftre de nobis fentias Zoverzz quidem nos in coelum, id eft, 
viam in ztheream ; fed aetherea via nufquam in Aftra fubla- 
turum. ld tamen ex cquo fi:ri oportuit nobis Oriozi com- 
paribus; Zriu;g quidem Deorum uriua prognati non fumus, 
i4 enim opta[fe mortale nen eft , fed ''riumviralis Humor, jam 
olim zzezfes aute decem non ab zucelebri Hyreo , fed ab inclyto Ie 
Faffur alte] defoffus genti moflre cunabula dedit ferarum 
deinceps gezus oue , praecordia exedens humana, arte do- 

ma- 


. 1 Et tam alte profe&o ut fit refurre&urus nunquam; atque adeo 
1ronica eft fequela, is enim Ludovicus Le Vafleur * gentis neflre 
Jugula ferivit. 


^ 


?: 
288 Appenaix. 


mamus Cextauri Cbironis. Coníequens eft ergo ut zeriti prae- 
sia babeawmus, & mos addat Latona mitentibus Aflris. Sed 
quia meritis fuus non femper conftat honos, & tu Dreligcar- 
1/, qui nofter cum Jove, nobis benevole , Ynternuncius ess no- 
bis nihilofecius inimicos videris gerere vultus, novus nunc 
corda noftra percellit metus, ne dum toties ceu garrulos, 
atque fuperbos apud Jovem, ejufque filias nos traducis, for- 
tem experiamur probrofam , & qui nunc vz/gi fumus /audes 
indotli, quod vana dulcedine giandularum fallere non definimus, 
vertamur in zemorum convicia Picas. 

Et revera, ni(i noftris & affentatiunculis, & detrectatio- 
ne aliene ícienti& rudis vulgi famam aucuparemur, talein 
Metamorphefin candidi & recto pectore, novem fororum, 
nobis nufquam , uti Pieridibus iratarum, fed benevolarum, 
luculentum teftimonium effe profireremur. Nos enim, 25- 
Jit gloriatio diclis , conformatuione tanta condignos reputamus. 
A nobis namque alienum eft nihil, quod Mufas ab illa men- 
te, atque confilio deducat. Jam etenim celum digito attia- 
gimus, & quia bombyces (umus angulares, & viri bombylii , qui 
grejicimus ampullas, vendibilibus glandulis noftris totus jam rc- 
fonat ether; & /u/penfa bedera nibil Ypfis opus. gravem enim 
ad illarum , (sigue nuuc fetentium,) odorem convolant un- 
dique corvi: stque adeo cormicari nobis nufquam incumbit 
MvsARUM AVES ut famigeremur. 

Sed amabo, animum advortite qua loquimini, ne veítri 
malus amor vos abripiat transverfos. Hactenus enim Jovis 
renuncius ego, Numinis quidem confilium univerfe vobis a- 
perui, de veflro in coelum raptu ; & meum fermonem illum 
vobis ludificabilem effe, uf ef/is nafuti, jam pridem fubolfe- 
ciflis; eftis namque odora me nec Sidereum, nec Empy- 
rium , fed Expantum illud, quod alites pervolitant , intelli- 
gere. Vobis igitur clare atque diftin&e renunciaturus fum, 
nulla nullum, zer zovies, ambage verborum ob[rurum carmen 
Magico demurmuranus ore; ftatutum effe atque decretum à Jo- 
ve vos hiíce terrenis afhxos in volucres efle vertendos, & in 


auie 


Appeudix. 285 


avicularum celum evehendos. Sed etfi gloriati modo | fitis 
celum vos attigiffe digito, rem tamen ipfam. veltrum nemo fe- 
ligit acu. 

Quid ergo tandem, poft tot ludificationes, de nobis fiet? 
Avetis fcire, quantum per/picio, admodum anxii atque folici- 
ti. Nolim igitur vel animos expectatione, vel vos adunco 
nafo, fafpendere. En itaque veflram a Jove fententiam , Per- 
farum £2. Medorum decretis firmiorem , fancitum fcilicet effe , & 
apud Superos ratum, vos omnes & fingulos, qui Drelia- 
eurtiumm conviciis urfiflis, atque adeo, qui glandulofis Dot&to- 
ribus exitium cacafíis, 'Y'uRDoRUM naturam induturos. 

Quamvis autem voluntas 5upcrüm fumma, fummum fit 
Jus, nec eorum fit ullius confilii fui rationem dare, lubens 
tamen tant fenteutiz rationem fubjiciam, quo vobis pla- 
num fiat, modo & ratione omnia facta. 

Quid enim primum, vos decet magis, quam furdos effe. 
"Tarditatem. ingeni nihil culpo; culpent alii; fed veftram 
in morbis cunctationem quis ferat? Occaffoges enim , curatio- 
num aue (uut: Av ubi preceps eft.illa, ac etiam calva, 
ceflatores interim eftis, & eun&lando perditis egrum. | 1n Arte 
fiquidem noftra, ficut in bello, Zs peccare mon licet: nam 
procraftinatio, quae aliis artibus fimpliciter eft damnofa, ur- 
gentiffimis zegrorum in rebus eft peremptoria. Vos igitur 
vel Lentulos prius, vel Fabii Maximi filios natu majores & 
Jardos, merito Jupiter permutavit in Tunpos. 

Eft, quod dictis & factis pondus addam. Ingenio non fo- 
lum tardos, fed & auribus, turdis tardiores, ac furdioresvos 
Jupiter vidit. Veftris enim zgris, effreni lingua, non fo- 
lum orbus alter etis, fed. & paffim ufque adeo loquaces, ut 
nuíquam aufcultetis quid viciffim alii dicant. Vos igitur lo- 
quaciffimos, & turdis furdiores, veros in turdos tranfforma- 
vit Jupiter. 

Plura vultis? Zzrdj non unice :ardi atque /urdi, fed & 
bardi lunt, ac retibus fubdolis faciles irretiuntur; Sic vos, 
uno decepti, non Oraculo, fed aucupio Delplico, craffo- 

o rum 


190 eAppendix. 


rum more turdorum, deciditis in cafes preda petita fuos. Ejus 
itaque aucupio , & quidem auribus veftris nufquam , fed ocu- 
lis fato, (zam uti fardi eflis, ita €9 ille verborum ef. aucupio 
ullo) quoniam eftis pelle&i, vos idcirco Jupiter in turdos 
oculis delufos 1nmutavit. 

Vos deinceps ex Turdorum natura Jupiter fi fingit, en 
vos ad ipforum naturam unice viventes. Primum enim, 
non nifi lumbricis, mufcifque vi&itant: Sic vos plumofi, & 
chartacei Doctores nihil nifi infe&ta, & viliffima quaque 
Íchidia, atque fchedia, hoc eft libellos famofos, & nznias 
nzniarum, ac ZEoli demum, Erebique fchedulas avidiffimi 
voratis. 

Veftras autem plumas, atque plumofam indolem ante- 
quam haberem perípe&tas, vos & lauri, atque lentiíci bac- 
cas deligere miki finxeram. Qui enim aliter mihi in ani- 
mum induxiffem, ipfas Mufarum aves vel in laureta non vo- 
litare, vel in vireta lentifcifera non devolare, vel in ipfum 
Parnaffum non evolare. Sed, ui nunc certe fcio , tantosnon 
audetis Zeztare volatus, nec prepetibus pennis vantum etbera 
fecares; Verum, latebrarum, foraminum , & cavorum eftis 
amantes, quo veílra exinde proliciatis Infe&ta. — Unice igi- 
tur apud me eítis in pofterum audituri /z/e&ivori , nec vos 
ufpiam vocitaturus fum cotayse, fi quid enim aliud ab in- 
fe&tis roftro legitis, glandes funt ftercorez , atque fic graves 
etiam etis 4a] re (9aAavnQeyor, xod Te moo Qoryoi ; V obis 1dcir- 
«o plaudo ZZ/fculapii gravi condecoratis epirbeto. 

Alias profe&o ,. m/fis illis llercorofis, ad vos , nunc turdos, 
a) uy Ai£av delicatius vivere, perinde attinet, ac ad vos eof- 
dem, ungula nuper * folidos, 49 Aewsi£ew calcitare , attincbat. 
Quid vos itaque, yv»weise mc xíxAar, genuimos jam turdos ab 
ullo abfterreat xéy2usug delicatiore vitiu haud fatis perfpicio? 
Athenis quippe nulli vivitis, ftrictior ubi difciplina $ x 


gay 


* Pag. 2961 


Appendix. 291 


Ecay x»X/a, hoc eft, gule vetat. indulgere. lautiori. Sed mihi 
exciderat, veftram ante Metamorph»fin palato vos fuiffe * 
furdo & ad Sybariticas smen/as, & ad ciborum manugonia, vel 
ex Zribefirati vegulis, vel ex fpicii palato permifta : atque 
adeo mens illa me fubiit, priftinam vos penitus nondum exuit- 
Íc naturam. 

Verum, quo feror, qui € xxA/£ev vobis detraham? Me 
di&i poenitet ac pudet, ac vocem reverti licet neíciam , re- 
vocabo ac remandam ; Vos fiquidem comperi noviffime x:- 
splov rac immodefle videntes , & cachinno diftortos, feria dum 
habebatur Orario , qux vos trudebat in tumulum. 

En & alia veftra cum turdis indoles. Inquilini atque feri 
vivaces; advenzx atque domeflici morbidi funt , nec uilo zzr- 
dario aut cicurantur, aut fanefcunt. Sic vos, i» arberam qui- 
dem cacuminibus vurdorum more nequaquam foti & exclufr, 
fed iz navium Jentinis nati & educati , aeris eftis impatientes 
cum Po/iii, tum imprimis Zulicig Ex 1d feros veftros ipga- 
vibus natales [(2pit. Prudentes idcirco vel veftra jacetis in fen- 
tina, vel veftris czfpitibus incubatis, aura celi granofi nul- 
la vel afllati, vel unquam aflandi. Et nifi vos furdos efle 
compertum haberem, cochleas, (quarum vitam vivitis, do- 
mi femper latitautes,) vos efle putarem: Sed quia zurdorunm 
'eftis induti natura, de Paz volatis Zfrcadica in Beotizram 5; & 
de Beotica 1n Zfrcadicam : ftrictior etenim Zzus eft. Corintbia- 
cus, qui Beotiam ab Zrcadia ditterminat, quam ut coeli ve- 
ftri temperiem variet ullus. 

Mentio porro nidorum, recens imje&ía, memoriam mihire- 
fricat /uti contigui, quo fuos turdi nidos «osfextim ita con- 
ftruunt, ut veoTla2v deuafos feries & catena nidorum effe vide- 
antur. Et quis cordatiorum nefcit /ztz vos Medicina at- 
que fzces , veftros ad nidos , in altiffimas deponere Pzzus , co- 
pula inter vos tanta, ut, vel veftram ante Metamorphefin 

| cera 


ox Pag. 2796 i$: 
Qo Z2 


292 Appendix, 


cera * malefica cobeferitis eadem , cera. & laudati pariter eaz 
dem , ficuti nunc z;is radendi ceris & iifdem. 
Verum enimvero, an non injuriofus forem in vos, fi £ur- 
dorum vitia veftra detexi; ipforum, veftrumque virtutes nul- 
lam protraherem in lucem. O utinam ergo, vel aliquod Nu- 
men me afllaret, vel Pierius faltem mentis iucenderet. ardor , 
quo veftram primum folertiam in Archididafcali Delphici vo- 
cibus imitandis carmine celebrem , & quidem Heroico , Quic- 
quid enim O/;e & 7olfcà, quia Latin? nefcit , de pancreate , 
& de conario fabulatus eft, id ipfum zrut/latis, vel recantatis, 
Qua certe recinendi peritia veítra turdum longefuperatis , qui 
Cefaris apud Agrippinam , hominum fermonibus tam fidelis 
refonuit , illiusut memoriam nulla fit temporum edacitas exe- 
fura. Jure igitur maximo, O Doctorum garra/a & refonas 
bilis Echo, 
Semper bonos, uomenque tuum laudé/gue manebunt ! 
En & veílras laudes alias folidiores multo 5 ficuti namque 
ebefa 
Nil melius turdo, 
Tta profe&o, quid vobis Doctoribus & obefis, & obefee naris 
melius eft?  Pizguis etenim vefter aqualiculus extans propenío 
feíquipedé , /emíum tenuem non gignit ; ac exinde, pra boni- 
tate toti nunc fimplices eftis, & innoxii, qui modo fuiftis 
corde duplices, atque malefici. 
En veftram rurfus folidam & gloriam ; "eft fiquidem 
Jntev aves turdus, fi quid, me Judice certum 
Gloria prima : 
Ita mehercle, veftras eftis concolores inter aves, gloria pri- 
 s4. Pompeji | tamen fine vobis vivunt : Imo idcirco vi- 
| vunt ,. 


* Pag. 295. 


i En Me Oedipum ad illud enigma, Pompeo zgro Medici 
&urdos prefcripferunt, & cum nüfquam, mifi apud Lucullum , effent 
reperiundi , à Lacul/e interim peti noluit Powgejus, regerens, 4n 1gi- 

tyr 


Appendix. 293 


vunt, quod vobis zurdis & tardis fint ufi nunquam. 

Verum, transformationum fatias me tenet; nec tot illa- 
rum ullum induxiffem animum, ni vos nafutos, zze prefente, 
tam turpiter denafaffet ille Nafo. Alias quippe, dum vos, 
ceu tot Ápollines fufpicio , mentem meam id unice fubiiffet, 
Appollinis vos more ultroneas tot fubiifle formas. Nullus 
enim adducar ut credam dilectam vos fobolem Jovis , quibus 
eft berbarum f[ubje&ia potentia, veftro vos nequiviffe Moly, 
Mercurii potiore, tot ab illis allerere Metamorphofibus. Sed 
nunc tantz veftrae & Majeftatis, & Potentiz detrimento ex- 
ploratum eft mihi , formas tot illas, invitas effe, nec u///s ze- 
dicaliles berbis y uec prodeffe Domino, que profant omnibus ar- 
?e5. Supremis interim votis priftina veftra ,. fplendidaque 
Glanduloforum Apollinum exoptanda forma. Sic enim glan- 
dularum ritu conglobati, fcediffimum ludibrium illud, quo 
nunc vos proculcant, virtute fortiori à vobis amoliremini. 
Sed tot diffimiles formae, quas fubiiftis, som comvenmiunt glo- 
meramen in unum. Vobis itaque, propria virtute caflis, 
maxime fum auctor, ne vos pudeat tantis veftris in anguftiis, 
ad Circen deflexiffe? ficut enim fuis illa carminibus focios 
Ulyffis in fues convertit, ita certe, negotio nullo, vos, ori- 
gine Boeotos, priftinam ad Glanduloforum naturam revoca- 
ret. Et cum aliunde notum fit fuem Boeoticam glandibus & 
cceno in lepram incurrere, citra carmen s quidni pariter, vel 
abíque Circes incantamentis, glandulz veítre coenofz mala 
Ícabie vos inquinent? Quo tamen citius veftrüm alii fefe aliis 
affricent, en dignabitur Circe fuam vobis oggerere zixtau- 
ram y vel fummos tangere virga capillos, & confeitim fetis bor- 
ridi , totogae in lerram procumbente vultu, pro verbis , nil nifi 

Er fátt- 


tur abfgue Luculli luxu. Pompeius non viveret? Secundum porro periodi 
membrum per fe patet. Ad extremos fiquidem exitus non uza fem- 
per truculenaia. morbi fufficit, fed & Medic: imperitiam accedere opor- 
zet , quo citius conficiatur ager. 

Oe 


294 Appeudix. : 
raucum gurmur edetis. Et tanta profecto Metamorph»efi vos 
adjutum iri totus confido; illa quippe lepra veílra potiores 
nulle vobis fuppetent artes, quibus hzc ad mea fpicula ftu- 
peatis. 

Vereor interea ne Menelai crimtnationem incurrerim, & 
Confaltor fatus fim invocatus. Qaid namque vobis expediti- 
us eft, quam regeffiffe mihi, Qaid te & fi&i vultus amico, 
& confultore dolofo, egemus? An non noftris ab incunabu- 
lis corio fumus elepbantino cireumte&ti? Noftraigitur elephan- 
tiafis ifthaec nobis eft abunde, neclepra nobis opus eft quz- 
fita atque precaria, quo dentatam tuam ad chartam fenfum 
deponamus omnem? Hoc unum dolemus duntaxat, dolore j; 
nodo taugimur ullo, elephantis:corio nos primitus obdu&os, 
clephantina interim, jam olim egére promuícide. Id unum 
à fe Prometbeus fi fineret exorari , fperaremus omnino nos 
fore tandem aavoAGisc omni ex parte beatos, uti nunc fumus 
wavoAsÜeow, Ommi ex parte pinus in morem [uccifi: "Tanti quippe 
beneficii fpes decolavit omnis, & tuis aliunde telis, ac bifron- 
tis etiam JLeoniceni Tani, tam alte confoffi jacemus , res ut 
noftra jam rediierit ad T'riarios, & nos ad veffim, drachma c- 
suendam. 

En vos igitur fpe caffos, & ad fummam defperationem ad- 
du&os. Sed illiberale foret in vos & jacentes & calamito- 
Íos infultaffe. Generofi pe&toris eft, vobis zgris & deplora- 
tis aegrefcere, vicefque veftras dolentius deflere. At ubi fa- 
ta veítra & gravius & diutius, quam ulla mater unicum fi- 
lum eluxero, fi quis proditor eujus anima glandularum lino 
atque fecibus fit profundior immer(ía, revocatis animis, me fuf- 
fodere vel fomniet, is zodo mon fit diobolaris ,"vel de lapide em- 
P!u5, virum me fentiet, & qui nunc miferis vobis nullus in- 
fulto, tunc infiliam, Ga/lorum enim eft infilire; Meum igitur 
erit, qui totus fanguine Gallico , ve/ ad fummas digitorum 
claufulas, perfundor, gigantis illius pulmonci , atque ftolide 
tumentis, retundere fupercilium. | Sed fi de Vobis, ja; op- 
Préff/s, ne unus quidem Gigas , ira mea dignus, refurgat, 

at- 


Appendix, 19s 


atque refiliat, tunc hoftilem illum, quem, acce fortis veftr* 
comiferatione , animum depofui, benevolum vobis perpe 
tim, atque, bencficium eftis expertum. — Sicut ergo gencro* 
fus profiteor, nullum me de vobis blateronem . (mii licet ma- 
gis obllrepat, quam Ulyf£ 2 berfites) lethali contufurum pugno; 
ita profe&o, fi qua virtus apud vos fuit unquam , veftrum e- 
rit accepti hujufce beneficii memorem animum in me prz- 
ftare; meamque fidelitatem illam; dum apud vos Libellio- 
nis fuftinui partes, fuo remetiri pretio.  Fidus quippe ve- 
ftrum Polyantheam vobis ad verbum expreffi, quo fidelitate 
tanta veftram gratiam aucuparer. 

Si quid porro vel in vos durius, vel de me, faf/ofi Maxi- 
mi more , luperbius di&um fit, id univerfum, veítri in Po- 
lyanthez caput recidat. Is enim , autographo (uo tot de vo- 
bis vituperationes, fed tot infimul de me gloriationes inclu- 
dit. lllo igitur nomine , tantum abeít ut apud vos, reruzz 
ellimatores eguiffi:mos, culpandus veniam, ut ediverío laudi» 
bus fim laudandus tergeminis ob fidele fcilicet hocce meum 
Apographum. Fidus enim Exfcriptor nec fua laude , nec fua 
mercede fraudandus eft unquam. — Veftra ergo , & proeco- 
nia, & praemia, fpe devoro. Nihil fiquidem caufx fubett 
cur illa mihi largiter non tribuatis ; jam quippe Judices in 
me fedetis inculpandi & affectuum expertes, veftram nam- 
que non modo bilem aterrimam , fed & pancreatis acorem 
omnem, meram aruginem, & purum putumque virus , in 
me, de (ugeflu dicentem , effudiftis. — Ab illis itaque fynceri 
meritffima mihi, ex equo & bono eftis decreturi. — Etenim 
fermenti veteris vel hilum fi reftitit, illud omne profecto & 
mandragora veftra & opio veftro ita repreffiftis, ut veftrüm 
nemo totus nunc in fermento jaceat. Dum vos in fynceriffi- 
mum candorem illum ita repurgatos contemplor , tota mihi 
pr& gaudio praecordia faliunt, malignitate nempe nulla, nul- 
love livore vos impeditum iri, ne palmas mihi bene multas, 
€ veftra palmifera Pharo decerpatis, quo manus mcas alte- 
ram, atque alteram exornetis, quibus hofce vobis, raptim 

qui» 


296 : Appendix. 


quidem, fed fideliter, plenis € Polyanthea calathis, flofcu- 
culoslegi, Rem tantulam eo confidentiusà vobis expecto, 
quod eo in me animo vel maligno, vel invido nequaquam fi- 
tis, quo Socbares olim in Miltiadem erat de Per(is victorem , 
coronamque petentem oleagineam, fibi negatam. — Veftras 
itaque palmas animo dum percipio, ad hac interim exulte- 
tis Floralia veftra, & hoíce Polyanthez flores fagacius odo- 
remini quam alias, nunc enim eflis emunctiffimz naris, & 
vos in deliciis Flora habet. Vefítrarum aliunde palmarum gra- 
tia nufquam apud me feneícet, fed aeternum vigebit , & ad 
mutua vobis officia, a4 aras ufque prellauda , me perpetim 
& acriter eft inftigatura 

Mess porro & 7a&lantiam , G pugnantes de vobis. fententias 
feratis fupplex rogo. Id utrumque, coca licet durum, cfh- 
ciam ut concoquatis. Primum quod attinet, immodicum 
proprii. jaCtatorem honoris me oportuit, quoniam olim , dum 
eratis zxéQaAo, fiue capite, &c auribus nihilominus Zeoricis 
largiter inftructi, infentos mihi gerebatis animos, ac 1dcirco 
turpem ac vitiofum Exícriptorem Polyanthez rugofa fanna 
eratis me cavillati; & iflhac /agza veltra, atque cavillatio, 
me invitum ad magnifica mel ipfius prxconia compulerat. 
Nunc vero , multiplex illa forma , quam uíque adeo variam at- 
que variam fubiiftis vos alios plane finxit, amiciffimos nempe 
mci,ac meorum eriam fidelium Apographorum zflimatores ze- 
quos atque graves ; me proinde jaCare defino , & ex animi íub- 
miffione, quemque veítrüm me pracellentiorem exiftimo. 
Caterum, pugnantia tot exícripfi, non imprudens quidem, 
ceu tot illis fecum contradictionem invehentibus patentiffi- 
mum vobis przberem confodiendum latus. Hftud certe meum 
infortunium , ardens ille meus in vos zelus declinare nequi- 
vit, quo etenim paratior, ve/lrum ad mutum , vobis Polyan- 
thea feftinatum cederem Apographum, volante non folum 
calamo, fed & ambabus illum defcripfi manibus; atque fic 
dexterá excerpta, vobis dextra funt & bene ominofa; //mi//rá 
vero tranfcripta, vobis & /inif/ra funt, ac etiam male omi- 
nofa. Ex- 


Appendix. 297 
Exinde eft ut fatum incurreritis in idem , in quod egonu- 
per, eo duntaxat excepto, quod leva fripta, lzva & infcli- 
cia maneant ; dextera vero, dextra atque felicia: At recens, 
cum de fuggeftu Levum intonui, felicitatem. vobis portendi 
credidiftis, Leva etenim fulmina mea vobis boni ominisfuc. 
re; qux vero dextera fum jaculatus, ve2;; tunc Levis mihi 
ftantibus ex adverfo, mali ominis vifa funt; & iíthzc vefira 
mentis & corporis hallucinatio, & obliquitas, qua vohis da- 
tum eft omnia mea dextra tranfmutare lzvis, hujufce mei 
vobifcum eft teterrima belli caufa. Sed illud componamus 
oportet, mortales inimicitias , fempiternas autem amicitias ut 
habeamus. E: reapíe, totius veftra hoftilitatis in me nc hi- 
lum quidem fupereft; Verba namque volant, atque adco, 
levia veflra in me injuriofa verba, leves evolarunt in auras, 
nullo fui ftigmate relicto. Sors deinde, qux omnia veríat, 
me totum in vos ita convertit, ut folida veftra velim ab ami- 
citia pendere , & vefílris deinceps lateribus indivulfus adhac- 
rere. 
Valete interim, Panzraticó, & veftra Pizeta Cedris Liba- 
ni latius furgant, & fruticentur zternum. 


UU Udo oA NIS 


198 Judicium. Ordiuis 


LIUDEDRTCOLUOUM 


atque 
Politulum Ordinis EJephantini * 


de DRELINCURTIANIS 


LIBITINJE TROPHAIS 
JUDICIU M. 


offumus * & vellemus noftram Polyantheam 5 copiare talium 
P Orationum zi/le facere, qualium fecit Ga/Ius « ille, & 
d.cc- 


* Vid. pag. 294. 


ECRIVP GG PODSSUI OX. 


five 


Improbationis Improbatio. 


a Pof[fetis fi velletis & fle&ere Superos, & Acheronta movere: 
fed utinam aliunde po/fetzs nulli, quod nulli ve//e deberetis. Verum 
Hellefpontiaco peculio eftis opimiores, quam ut aligero Deo, at- 
que Cypriz Dez, frequentes non litetis. 

b Videfis notulas paffim in Orat. 

c Gallum revera me noítis intus & in cute, & natalibus illis 
totus glorior, totufque * fuperbio. Vos vero, Sybarias nequa- 
quam novi; Veftris tamen me finibus extermtnatum  vefferis fi poffe- 
5s, quod cantu meo plures veftrum excitem T qvandoque. 


* Vid. p.295 
* Ad illam alluditur $ybariticam mollitiem , qua Gallo: gallinacees ab urbe fua lon. 
ge femoverunt , ne mulcibres fomni delicias fibi fuffurarentur, 


Elephantini. 2159 


dicere illud quod ille dixit; hic obivit cum tale morbo & hic obi- 
vit cum tale altero, & hic quoque obivit cum tale altero, & fic 
suillies à, ed noluimusid facere, nam fi faceremus illud, pzgerz- 
mus* ,uti pudemus ? quod Drelimceurtius e feceriv illud , & quod 
ille nihil in Oratione tota 77o22vi? 3, & quod rationcsnullas e 

nullze 


d Et mile poffem ego, Plautinis * ó verbis , ve(tros facere pa- 
negyricos, hi nempe Doctores funt f'ul , & illi flohdi ; & hi faz, 
& illi fungi; & hi bardi, & iMi blenni ; & hi buccones, & illi louge an- 
teeunt omneis flultztia » moribus mdottis. : 

t Pudoris tamen decotl; biflriones eftis, nec vos vitia veftra pu- 
dent. Qui igitur Polyantbeam , vel totum , detcripfiffe puderet ? 

* Affe&us ingentis in me luculentum teftimonium illud eft , 
ac veftris condignum pe&toribus Heroicis: Heroicum idcirco car- 
men meditor, meiin animi grati fymbolum erga vos trucidatores 
mihi benevolos. 

? Nihil me probare fateor ultro. Ecquid enim opus eft ut gro- 
bem quod apud omneis eft in confeffo; quodque praterea, cxcum 
veftrum de m« judicium plus fatis comprobar, vos fcilicet effe vel 
fungos, & quidem venenatos; vel abominandas, atque cimicibus 
olidiores cantharidas.  Literatos revera vos eflertis; fed qui vos 
optime norunt , proletarios vos norunt , ipfoque zdo£tzeres Pbilonide. 
Imo, mentem, az, vos Abderiticam gerere ; aut fi cui veftrum 
fua mens conftet adhuc, Myforum illum poffremum efle , nec bilum facri 
habere, ac prorfus indignum effe, qui vel Hippocrati mariam pr.e- 
flet, vel porcos Galeni paícat. Verum, illi abunde eft, famofis fuis 
viros in honoratiores libellis tineas pafcere: five ut grandia nunc, 
& Jam pridem probata, atque comperta de ipfo, deque multis 
veftrüm aliis eloquar, vobis plus fatis eft, eruditos inier miii valere , 
vulgus autem apud ineruditum atque profanum Tragicos e([? Reges, 
ollare[que Deos. O Vos felices, terreos prius, & mole bruta com- 
pactos, nunc vero 2z:3éezv confecutos! 

e Ecquam, amabo, indolis veftre maligne, qua, Viros :n Do- 
&os , plena conviciorum eftunditis plauftra, rationem daturus cflem: 
Íd unum tamen afferere eft, »mal; corvi, mala vose[fe ovas & , vcftras 
ad ftreperas maledictorum carrucas, périnde ac vel ad cicadarum, 
atque fcarabzorum ftridorem, obfardefcendum effe. Ecqua dein- 
ceps ratio veftrz foret illius adhibenda ruditatis, qua & doctos 
contemnitis omnes, & plures perimitis xgros, quam gula pereant; 
nifi quod eruditi viri inimicos capitaliores habeant nullos, quam 

* Bacchid: AQ: 1v. Sc. 1, verf. 2, 

Dp^z idio. 


ad ' EL 7: .: vs j UE 
$co Judicium Ordmis Eipbantint, 
nulle rei redderir; & quod Orationem füam fecit cum ge 
flis quz non funt digni Rectoris Megnifici, 


jdiotas de trivio, Quod alta infuper, Artis Medicz fapientia fic 
lupra Vo: , atque adeo nibil ad Voss Vel forte, quod altiorem ad il- 
lam Artis noftre Sapientiam, que Hippocrateos efficit ic3i9c,. vos 
jam olim graflatos effe vobifcum ftulte reputetis ; necad illam graf- 
fari ullis-animi nervis contendatis. Vel demum, quod ignorantia 
fit audaciz nutrix, atque adeo vos & inftiget de corio ut ludatis 
humano, ac experimenta per mortes agatis; & armer veneno, ho- 
mines ut impune trucidetis, atque veftris gibbera veneficiis com- 
pleantür coemereria. 

f Geflu; meos à veftris abludere meum eft infortunium craffum, 
quod fcilicet mei natales vos extra Cyc'icos , atque Ludiones , veftram 
mihi inviderint H;ffr;omicam. o me infelicem tantis à Mimis, atque 
Pantomimi, tam alienum, quam qui alieniffimus eft! 


Esso IN SDUTS 


301 


Honorem fapientcs poflident, ftolidos ve- 
ro tollit ignominia. Prov. cap. 111. "verf. 15. 


Os ftolidi contritioni eft ei, & labia cjus, 
cendicula vite cjus. Ibid. xviix.. verf. 7. 


Mors & vita in poteftate linguz : prout qui/- 
qe amat uti cà, comeder fructum ejus. 1i. 
verf. a1. 


Sed f1 contunderes ftultum in mortario , in 
medio molarum, piftillo, non recederet ab eo 
ftultitia ejus. Prov. xxvii. verf. 22. 


Etfi glanduloforum flillares (alembico) Pini glan- 


dulas zumerofas ue bilum quidem fami emittereut. 


Totum ezim Ípiritum fuum protulére ftolidi. 


SDrOP. XXIX. "Verf. XM. : 


EYOHMIZMOrIT 


ÜRRDIAXDS 
CONTRA 
VL Dob R oL NOS 
Calumniatorum. | morfus. 


Optatins eft Nomen dryitis. amplis argento €9. anvo 
gratia melior. 


Prov. Cap. xxr. verf. :. 


ETéHMIEZMOZ 
D:--D. 
FRIDERICI SPANHEMII, F. 


S. $. Theol. in Acad. Batava 'Profeffüris Senioris, 
€) cad. p. t. Rectoris Magnifici. 


eua illifere confueverunt quibus wguéów non datum, 
Cumprimis fuftinent invidia plurimum, qui invidia 
fines, inacceffa reliquis eruditione , judicantur reliquiffe. 
Subiit hoc quoque fatum , cum alias, tum noviffime , CARo- 
Lus DRELINCURTIUS, quem Principibus zvi noftri Medi- 
cis ipfe levior adícribit. Nos equidem, quum pro Concio- 
ne Libitine Vropea nuper computaret, hxfimus, an non ve- 
rius fibi alia erigeret inexhaufte doctrinz , & rariffimx fa- 
cundiz. Enimvero, fi res ipfas attendimus, unius Dn e- 
LINCURT II fuit, intra cas anguflias vel charta , vel tem- 
poris, ea congerere quz lectiouem diffufiffimam zo2vu29eav 
itupendam, ac capaciffimam omnium mentem, ubique fpi- 
rant: fi Latina verba, incredibile d:i&u, ut fingula in mor- 
borum fine fine, fatorumque exprefíiffima imagine , rebus 
pondeant. Sacra vero feu praecepta, feu exempla quod at- 
tinet, quibus ut gemmis & unionibus totum Orationis con- 
textum ornavit, non tam hic DRaEL 1NcuRTIUM Medicum, 
quam DnErrNcvR rros Theologos, Patrem & Fratres, 
agnofcas. 'Tu, Lector, qualis effe debeat Medici Religio, 
in hujus pagina & vita contemplare. "Trajecti ad Rhen. 
prid. Kal. Aug. Greg. Anno vulg. cI» I» crxxx. 


IN 


uo; 
304 | IN 
O' RISACSDUTOUO NICE UNT 


Fari Celeberrimi 


CAROLI DRELINCURTII, 


IN 
. Alma Batavorum Academia Medicinz Profefforis 
Primarii, quam habuit Magnifico Academici 
Rectoris munere defunctus. 

rifci candidus eflimator evi , 
P Drelincurtius ecce , quo docente 
Co: dogmata vindicata civis 
Haurit Palladis atrium Batave: 
Llriem qui revocat diu. fepultam. 
Credas bec fenis oría Pergameni - 
Chironifque Macbaon:[que. credas 
Succo con[pi.uam suanum falubri. 

Nam quid, Zoile, rodis immerentem ^ 
Qui quicquid veteris celébre cbartee elf, 
Et Graie fimul C9 fimul Latine , 

Pre te defpicis arroganter uno; 

Nec Couim legis improbafgque civem. 
Quin tecum decora orta litterarum , 
Et tecum peritura. gloriaris. 

gactas, Zoile, veriora veris : 
Findex fed Nemefis tibi timenda eff , 
INe plus quam cupias ratum fit omen. 
Nam tu putidulo protervus ore 
Quam canis reverentiam magiftris 
Pre[las, Zoile, mimicamque (annam , 
Hac te pofleritas remunerabit. 


wianz ad Leccam, pridie Kal. 
Sextil, À. cI5 Ioc Lxxx, 


NICOLAUS HEINSIUS 
Dav. F. 


393 
LDMSTMIZMOSA 


ZU HOMARESIL 


ExcELLENTIsIME Vin, 


PM UA D mihi gratulor, quod mea tandem valuerint vo- 
ta, inque Publicum eruditiffima tua, cultiffimaque pro- 
dierit Oratio. Quàm «gré tulerim Sacris illis, (72 2u2 tam 
Urbanus Meet invitabas,) haud aliter quam per emendica- 
tas Amicorum aureis intereffe, manet adbuc alta mihi men- 
te repoftum. Ab illis autem pergratum fuit refcire tuam 
Orationem ad aurium mollitiem accommodatiffimam fuiffe, 
libratas periodos omneis; vocemque, varios ad billoriarum 
cafus, inflexam; & totum denique corpus ea difpenfatum 
arte, ut lugubris atque truculenta materia tua nihil omnino 
vel à voluptate, vel à venuftate abfuerit. Verum, multi- 
plex etfi fuerit Eruditio 'Tua , & Eloquii facilitas , & exor- 
nandis Libitine Tropbeis leCtiffimos cum 6 Sacris , tum e Pro- 
fanis Scriptoribus hauftos eventus, metrica & numeroía me- 
thodo in Ordinem digefferis; ac Oratio univerfa tua byffo 
atque purpura veflita fit, nec-non auro atque gemmis 
interftin&a; & fericis infuper verbis, (quibus Paryfatis Re- 
ges compellari voluit ,) referta; phra(i comptiffima perpolita; 
ac fragrantiffimis odoribus veluti perfufa; & acumine pra- 
terea mülto ftipata; nihilque prorfus tui ad argumenti vel 
clucidationem , vel ornatum reticeat; /7v;idia tamen, (gué 
ulinam [pontameo fato ? vivis exüffet. C9 jam olim Libitinz 
T'rophzis ad/zripta,) fuos, qui putiffma quevis, Harpyarum 
adinftar, /uo confpurcarent afflatu , buccinatores cupa. 

q iCd1- 


306 Pro HoMoIYM'oX€ 


ledicos. Hi namque, occafione arrepta , quod alio fub fide- 
rc natus, Gallus fis Hercules, cui de meliore luto Titan prz- 
cordia finxit, verbofam Orationem, infelici textura haud 
fatis conítrictam ; exemplis plurimis inconditis fuffertam ; 
omni demum conclufione vacuam inclamarunt ; uno verbo, 
& ut explicatius eloquar, totam Orationem avería damna- 
runt facie. "Tantum Invidia potuit fuadere malorum, &eco 
ufque eloquentia conculcata, & eruditio malignis exofa. 

Si roges, € qua Secta invidi illi p'ognati? Forte ex illa, 
quz fupra modum 7'ocalis, multum luminis, multum acu- 
minis oftentat ambitiofe, Sectatores licet fuos vento plerum- 
que tumidos relinquat , monftretque ingeniofo capiti, ftoli- 
da & ferina membra quandoque fubefle. 

Si porro quafiveris, quid przecife folers malitia, & fle- 
xuofus carpferit livor? Quid Momi, (978 wxeov fnémvme, 
quique ingentes animos angulo in. pcttore verfant) Cenforia vir- 
gula caftigárint, en Malignitatis obtentum , Quid noftra re- 
fert, iuquiunt, rcfcire Mortem avo ab omni genus depopu- 
latam effe humanum , illamque jacére per quem jacent omnes? 
Quis noftrum ignorat, Parcas nemini parcere, nec mortem 
quemquam morari? Cui bono tam multa in id unum exem- 
pla congeffiffe? Paffim enim apud Por vANTHEAM, ad//o/2ue 
triviales, manibus tritos indolis," occurrunt? Sed 6 deliran- 
tes Zoili! Quibus quzfo potiori jure incumbebat de Morte 
differere, & illius enarrare. Zropbea, quam illis, quorum 
vehementer intereft iffhzec circumcidere, & illam ad tem- 
pus à morbofis arcére? Quodnam accommodatius , 7o pre- 
fertim Medico, de Politicis nequaquam atturo , thema fuit eli- 
gendum, quam id ipfum, quo, senstem im Juditorum | nu- 
perus revocabatur obitus tot Virorum de Academiabene me- 
ritorum ; cui Tragice Scenz Programma pridianum, pz- 
bicis affixum valvis, tam opportune przluferat ? Placuit ta- 
men difítortis mentibus fuas non rat£oges. íed delirationes in- 
cruftare, deblaterando; 'T'e merà ufum effe z«vse^oy/2, cum 

de 


b Do MBAR ESIL 307 


de Taurorum Hecatembis fermonem  habuitli ? Verum, 6 
czca pe&ora! Non , 'Tu, Vir DoGiffime, fed accuratiffi- 
mi quique Scriptores, zu/2ue comprimis Galenus, candem qui 
phrafiologiam inculcant, in partem vocandi venirent? Quid 
futilius ergo ,. quidve infulfius ? 

Praeterea, haud ftolide minus, quam impudenter, im- 
pingunt Tibi, (quod uequidem Te [omnia[fe putem) Pagnam ad 
"hraífymenum , in ÁstA. commiffam. .Obloquutores inte- 
rim illi 4e /4/2 te locutum effe, dum falfo pertendunt, fefe 
non ex Oriente, Paria Magorum ; led, vel ex Africa , Mon- 
firorum Regione ; vel verius, ex Arcadia, Majufcularum La- 
fciniarum celo , lefe proferunt oriundos. 

Damnarunt infuper, fria Caflra 18g. cadaverum mili- 
Lus Jmgelica cede no&urna. con[flernata ,' quafi terrore. Pani- 
co tot hominum ;zi//ia ia fugaz duntaxat fuerint acia; lu- 
dentes in voce coz//eraatas nec autendentes, T'e, de cadave- 
ribus, feu de corporibus czde proftratis, & militibus nece 
confectis, mentem Tuam omnem luculenter aperuiffe. 

Ingeniofiffimam denique 'Tuam, ac lumine plenam allu- 
fionem, E/cíe nimirum acram famem , maufeantes illae 
NoGtuz, famelice licet , turpiter revomunt, Te fiquidem 
obtorto collo retrahi volunt ad vulgatiffimum AMarozis illud, 
Auri facra fames, Digni certe, qui cum Mida, ejufdem fi- 
nini generis , fuas omneis e/casin aurum converti cernant , quod 
aurum n e/cam converu tulerint nequaquam. 

Sed quid prodeft aurea ftupido obtrudere vulgo, cum ab 
eneis aurea fecernere nequeat ? Quid juvat margaritas pre- 
tiofA, rurbam apud imperitam, Ípargere manu ; cum circa 
gemmas rariores, plurimi porcos feíe prodant ? Quid opus 
ingeniofa & acuta quavis Orationi infpergere , cum ad illa 
ftupeant ftolidi? Quid valet perfufos gratis odoribus fermo- 
nes in medium proferre, fi Sus amaracum fpiret? Condona- 
re eft potius deliris iftis, qui nequidem toto hellebori Jugere 

fanandi 


Qq:z 


308 ET OHMIZNM Oz 


fanandi forent, & defpicatiores cum fint, fibilis explodendi; - 
& uno puniendi contemptu. Quod fi de ipfis aliquot. per- 
sari non omnino defpei jaceant , amandandi venient ad INo- 
vellas tum Belgice, tum Gallice vulgatas, in quibus utrif- 
quc, fuo cum pudore, literis le&uri funt Uncialibus, Ex- 
perientiffmus Domiuus Drelincurtius faces Retiorales uudius ter- 
tius depofuit in Zcademia Lugduno- Batava poffquam wore fuo e- 
vuditiffme , [umma cum laude, C9 ad omuium palatum , expetta- 
tionemque , in frequentifrmo duditorio peroraffet. 

Caterum, miffis Invidorum quifquilis, Tibi, Clariffme 
Fir, & Amicorum intcgerrime , quantas poffum animo conci- 
pere gratias gratiffimas ago & habeo , quod Tuam Oratio- 
nem, fa&am ad unguem, una cum lucidiffimis 'Tuis elucida- 
tionibus, juris feceris publici. Ex illa quippe; quantula fint 
hominum corpufcula ; quam multz ad Occafum viz pateant ; 
quam miranda, /ed quam tremenda, Summi Arbitri. Vite & 
Necis judicia, in capita criminibus deturpata, falutariter col- 
ligere cft. Verum, rei totius apex eft , quod ifthec me- 
thodo tam concinna, ordine temporum tam accurato, phra- 
fibus tam exquifitis, parallelis tam aquis , ut omnia ad bi- 
lancem in pondere, numero, & menfurà, librata videantur. 
Au(im infuper profiteri periodum extare nullam, qua fuum 
& /olem & falem, (uum puta & Iwmen, & acumen prz fe non 
ferat, nihil fubeffe praeterea quod Cathiolicam contra fidem, 
femel traditam Santis, ullo modo arietet.— Sicut igitur "T'he- 
miftocles Civi dixit Athenienfi, 2fmice, verba tua Civitatem 
defiderant , Potiori jure Tibi dixerim, Zfmicorum miciffime , 
erba tua feculum defideraut quatenus Cedro digna. 

Perge, Dotiffme C2. Politiffme Virorum, partus huic fi- 
miles in lucem edere; nec 'Te moretur Cenforum mordaci- 
tas. A multis retro feculis fzeviit in 'Togam ambitio, & 
Virtuti fua nocuit excelítas. Gloria tibi nulla minor erit 
Libitine Tropbea vnarraffe, quam fuit Optimo Parenti 'Tuo, 
piiffimz memoriz, Pia fidelis anime | folamina contra Libiti- 
ae Terrores , feculo feliciter confecrafle. Sic nempe fuit in 


fatis 


D.D. MARESII. 309 


fatis Parentem & Filium ab u(dem Libitine Tropbeis, (ua fi- 
bi ftatuiffe Trophza. 

Faxit Deus T'er Opt. Max. ut cum videberis, Tu ipíe, 
poft curfum fan&te bis in terris emenfum , Libitine Tropbeis 
adícriptus, anima tua fanguine abluta gloriofi 75eazdri , qui 
omhia Mortis, fua Morte, Zropbea proftravit, coeleftem in 
Arcem evchatur, intra quam omnibus à male feriatorum ja- 
culis tuta, hoc in Eziv/uv erumpat , Ubi zuus, o Mors, acu- 
leusy Ubi tua, o Sepulcrum F'ictoria, Deo autem gratias, qui 
dedit Nobis vittoriam per D. N. 7. C. Amen. 

Id Tibi, C/ariffmet9 Chariffme Domise, vovet animitus, 
Tuus ex affe devinctiffimus , & ad omnia obfequia prompiifli- 
mus, É 

HzNnicvus nes ManzTS, 
Ecclefiaftes Delphenfis , Gallo- Belga. 
E Mufeo Noflro Kal. 44ug. Mpcr.xxx. 


ED HUNDOISOM Ox 
D D MARCI vaw E 5 


Fm Nobliffme ac Celeberrime , 
qQ dm tuam quam in frequentiffima Auditorum Pa- 
negyri habuifti, dum Magiftratu Academico abires, 
tuo juffu ad me miffam accepi, & illius honoris atque mu- 
neris ergo me tibi devinctum profiteor. Gratulabar quippe 
mihi, de novo tui erga me amoris & benevolentiz teítimo- 
nio: nec minus gaudebam illa Oratione jam typis expreffa, 
mihi occafionem nstam ea accuratius ruminandi, de quibus, 
te graviffime differentem audiveram: & certe, quo fapius 
exípatior in amoeniffimum campum, quem tu hac diferta 
Oratione aperuifti, eo magis animus afficitur, dum vim & 
efficaciam ejus, fefe intimis cordis mei penetralibus ingerere 


Q3 ; per- 


210 ETOHMIZMOSZ 


perfentio: & ut totus mirabar tam promptam & expeditam 
enarrationem tot memorabilium, quz non ex trivio petita, 
fed ex ipíis Hiftoriarum limpidiffimis fontibus hautta; ita 
nunc dubius hareo, utrum fublime tuum ingenium, acie 
judicium , memoria vaíta, diffuía & profunda eruditio, aut 
dicendi perfpicua facundia, majorem laudem mereatur. 

Diícant Te Duce, qui ex Suada Flexanima gloriam fibi 
parare ftudent, non compofita Sententiarum Florilegia per- 
repere, aut trita Exemplorum 'T'heatra luftraie, fed ad ipía 
Hiftoriarum adire Tempe, ipíofque flores decerpere, exin- 
deque capiti fuo coronam ncé&tere, unde prius nulli cinxe- 
runt tempora lauro. 

Licet autem hzc Oratio malevolorum & invidorum ob- 
trectationibus fuerit impetita, pretium tamen ejusapud Cor- 
datos eo folidius erit. ficut arbor firmior atque validior eft, 
qux vim tempeftatis fregit atque devicit, Sed eft quod fin- 
gularis tua Virtus, quz nullius indiga laudis, ampliffima pra- 
mia in propria conícientia ferat, laudes namque tuz, jam 
olim tuis meritis, in tam excelío loco, tamque fublimi, col- 
locata funt , ut eas nec Calumnia fua proluvie conípurcare, 
nec Invidia ullis m:chinis deturbare queat. 

Czterum precor, concedat tibi Deus mentem tranquillam 
in corpore fano , ut bene merendo de hac Academia & Bo- 
no Publico, ficut id hactenus feliciter futtinuifli, ejufdem 
Decus & Ornamentum diu pradiceris. 


Sic veveo Nominis Tui obfervantiffmus Cultor , 
Date Dordraci MaAnRncvus vAN Es, 


Kal. 4ug. 1680. 
-Ecclefie Belgice Leidenfis Pa- 
ftor & Collegii Theologici Per- 
Illuftr. Ord. Hollandiz & Weft- 
Frifie Pro-Regens. 


EI- 


311 


INE 6-HMI1IZMOS:S 


ED CAPELLI 


uam mihi volupe fuit V. C. hefternam 'T'uam auribus 
avidis Orationem haurire! Vere dignam & Ti dicen- 
tis ore, zffo pre[ertim loco C9. tempore ;, & Auditorum 
animis, vera fapientia vel imbuendis , vel corroborandis. Quid 
enim, dum Fafces Academicos, /olemnai illa die publice de- 
poneres, Sceptrumque Re&orale digniffimo traderes Succef- 
fori, Viro fapienti proclivius fuerit, quam feria mente vol- 
vere rerum omnium huranarum viciffitudinem ? Patuloque 
& rotundo ore profiteri, fi qua dignitate, excellentiave; 
pra coeteris mortalibus, Zeaigagitate Supremi Largitoris ,. dc- 
coremur; eam omnem aliquando effe deponendam; Imo, o- 
mnia Sceptra , ipfamque adeo vitz lampada Zzmortali Rectc- 
ri , & Patri Spirituum effe tradendam , Quotquot jam olim 
verz fapientiz laude claruere ,ztherei fpiritus jubare corut- 
cantes, omnem fapientix apicem pofuerunt in recta medi- 
tatione mortis & Chrifti & (uz. Ex ila enim profluit fons 
vita perennis, per hanc ad coeleftes fcatebras aternum fa- 
lientes patet aditus, O beatos! quibus cum Elc&ionis Va- 
fe, v Ce Xeasüc, i m 22omÜavéy xí2d Qv. Quibufqse corde 
fincero, gloriari licet, xaJ'pigav 32r9vyoum ,. v vlur üpsevegay 
XA UT X CY 5áy pL) Cy Xg4acQ Ics TO KvgAun VITA 
Utiliffüimam ergo V. C. Orbi Chriftiano praftitifti opce- 
ram , quum, poft tot falutaria aliorum Sapientum monita, 
illuftria mortalitatis fpecimina ex omnium temporum monu- 
mentis, facris, profanis, antiquis, recentioribus , tanquam ex 
uberrimo reconditioris eruditionis Tux penu congetta, pio: 
tuic- 


- 


212 *FOpDouHOMIIM.o x 
tuleris ea fide, copia, ordine, ornatu, ut parem habiturus 
fis neminem , «mulos vero multos. 

Ita nimirum in propatulo LrsrriN4E 'TgopbHaa oftenta- 
tare voluifti, ut Immoitalitatis Candidats, j2: wamitatum 
bujus evi pertefis, atque eternam vitam eraffantibus ,, animos 
adderes; hujus autem feculi filios, eernitatis plus fatis fecu- 
Y0$, voce pla, Zanquam clangore tube facre s Letbargo excitos, 
ad faniorem mentem vitaeque fempiternz ftudium propzl- 
leres. 

Utinam Mihi, multifque, vite beatioris f/'udiofis , hanc ean- 
dem, quam patulis auribus excepimus Orationem , Lynceis 
luftrare oculis identidem liceac Noli eam. V. C. Publico 
invidere, at chartis, ere perennioribus , impreffam , tanto be- 
neficiorum in Remp. Literariam cumulo adjicere dignator. 
Ita non uno mortalibus profueris modo, nec uno celebris 
merito, fublimi feries fidera vertice. "Tu quippe Unus, dum 
afflictis corporibus dextre fuccurris Medicus ccler atque fid -- 
lis, languentibus infuper animabus , /e/ba/i veueno turgidis, 
cccleftia propinaturus es antidota, quorum ope, Umico lar- 
gieute Sofpitatore, moribundis vita, vigorque redeat ztcr» 
num. 

Celebervimi Nominis qui Cultor , 


J. CaPrELLvs Lugd. Bat. 
Jn Ecclefia patria V. D. 24, 


Dabam 1x, Febr. 44. cIo Io crxxx. 


E'T- 


DD), KNTITPBB SE. $13 


ETYTOHMIEZMOS!Z 
DD KNINEBESBE. 


f wrationis tuz doctiffima gratia gratias ago quam maxi: 

mas, ex quo fiquidem illam elegantiffimam publice 
audivi, eandem & anhelavi fedula mente ruminari feorfum ; 
idque praíeriim, quod meo non folum judicio, fed & Do- 
&iffimorum plurium arbitrio, tota fuerit erudita ac ortho- 
doxa; & fílylus ejus infuper vere Latinus ac Oratorius, tuis 
cum geftibus concinnis de palma cerraverint. 

Sed, quam mihi dolet, ex literis tuis intelligere , mali- 
gnam male feriatorum indolem, tot in Te lzva detorfiffe, 
ut illorum ergo, qui plenis, s£ 4/, buccis te Polyantheam 
exícripfiffe deblaterant , "emet in svzoeyea9ev receperis ! 
Quafi vero , Literatori tasto ipfis Oratorum primis clementis 
opus effec! Quis enim neícit, Drelucurtium modo qui novit , 
te Anatomicorum hujus zvi facilé Principem , & Medicum 
non duntaxat expertiffimum , fed & utriufque linguz , tam 
Grzcz quam Romanz peritiffimum, ac omnibus etiam in 
Hiftoriis facris atque profanis verfatiffimum effe ? 

An non ícripta tua de fecretioribus Medicinz materiis, 
ac Orationes varie ,quz Doctiorum manibus verfantur, do- 
G&rinam , induftriam & literaturam folidiffimam redolent, 
quz 2: 2g zacóv à Langii , aliorumve Polyantheis diftant ? 

At Firis Hlluflvibus , Magnisque Ingeniis , nec invidi necob- 
tre&atores defuerunt unquam.  Ingenia namque vel negli- 
genter educata, vel male feriata, ip/a dum nibil agunt, alio- 
rum & ícripta & facta folent allatrare. Nihil quippe tam 
do&um, tam difertum, tamque defzcatum eft, quod ipfi 
vel lzvorfum non detorqueant, vel non inquinent ; rectum 
enim nihil putant nifi quod ipíi fecerunt. 

ZEmulos igitur iftos, ir Eruditiffme , vagari finito, & 
fuis acftibus ultro, citroque ja&aii, illofque dentata tua char- 

IR ta 


314 ETOHMIEZMORG. 


ta penitus indignos reputato. Errasenim , DoZiffme Dre- 
linzurtí, fi tam finiftre tua de fama judicas, ut obtre&tationi- 
bus illis, de Eruditionis arce, qu2 tazdiu infedifi, 'Te de- 
turbatum arbitreris : ipfi namque maledicentia fua, & invi- 
dentia, defpicatiffimi jacent. 

Tu itaque, 7r Prudentiffme, fruere pace tua, & lacta- 
re propter exiftimationem qua vales apud pie-doctos, & 
docte-pios; & (ut ipfe ais) 7;/5; cane C2. Maufis.  Imitemur 
modo benigniffimi $o/pitatoris noftri exemplum, ut infe&tan- 
tibus & maledicentibus bene precemur. 

Vale interim, & diu vive Deo, Tibi, Patri: , Acade- 
mix, Amicis, & Mihi, 

Nominis Tui Cultori obfervanti/fimo 
Davipni KNissE 
Ecclef. Zeid. Pafleri. 


Dab. L. Bat. ipfis dug. Cal. 1680. 


BUE PI bu 


ERCIFICI 


SAXOFERRATEN SIS 
RESBOXSIO 
Ad Epiftolam Bibliopolz Leidenfis 


Grzco-Latini 
D E 
Exilio Medicorum *Romanorum, €9 de abfurdis 
libellis Drelincurttants. 
QUIBUS 


Honor nimius antiquis afferitur Medicaflris: Clariffimi 
autem Medici, Ipfique Medicorum Principes 
praíertim Batavi maximis injuriis atque 
contumeliis afficiuntur. 


d 
BU. 


r 
* | 


£i 


317 
LEPIDUS PACIFICUS 
SAXOFERRATENSIS 


Bibliopole Leidenfi Graco- Latine 


S. 3p: 


4 wuiíquis es feu verus Bibliopola, & bonorum malorumque 
librorum venditor; feu falü nominis Profeffor , & ma- 
lorum carminum auctor: quando ad omnes Medico- 

rum amicos, atque fautores tuas dediíti literas: mihi impri- 

mis te fcripfiffe intelligis, qui eo amore, cultu, atque ve- 
neratione profequor Medicos, ut nemo mortalium poffit ma- 
jore: non quidem miferos illos, abjectofque , omniumque 
artium liberalium ignariffimos veteres , qui primis fzculis 
Rom utcunque fecere medicinam, quorum caufam tu, tu- 
ufque auctor magnis clamoribus agitis: fed recentioris zvi 
eruditiffimos Viros, qui rudimenta illa veterum non tantum 
probe perdidicerunt: íed etiam curiofe excoluere, ut ex la- 
teritia artem prorfus reddiderint marmoream. 'Tam przítan- 
tes ingenio, difciplinis, atque induftria Viros Dei immorta- 
lis benignitate varia nobis hoc fz:culo dedere Nationes at- 
que Civitates. Nullus autem terrarum locus, vel plurcs vel 
praftantiores, quam celeberrima, Deoque, Mufifque dile- 

&a Lcida. Leida eft, ubi Medici philofophantur , & Philo- 

fophi Medicinam faciunt, quibus quos conferam paucos , 

quos anteponam , novi nullos: quofque nemo , nifi impius 

maledicufque tuus perfequitur Auctor. Leida eft, qua: nunc 
vcl cum ipfa veteri poteft contendere Alexandria, tantam ex 

Medica difciplinz cultu olim confecuta gloriam , ut de prac- 

flantia peritiaque non dubitaretur Medici, qui Alexandria 

Rr3 arti 


319 

arti operam dediffet. Leida, inquam, eft ubi Medicinam non 
tantum feliciffime exercent. Viri plurimi. Clariffimi-: fed & 
mira dexteritate docent non pauci Profeffores Celeberrimi: 
quin & cum civili prudentia conjungunt , & non exiguum 
€i prafidium , ornamentumque praebent Confules Ampliffimi. 
Hi (funt Viri, qui fe ad occultas nàturz qualitátcs minime 
ablegari, nec antiquis tencbris torqueri patiuntur: fed Phi- 
lofophiz , Chimiz, Botanice, alisque przfidiis, & im- 
primis fubtili ingenio, multaque induítria lucem quazrunt 
clariorem, & glandule, & pancreatis ufum; & partes cor- 
poris refque nature maximas minimaíque curioíius riman- 
tur, omnemque lapidem movent, ut Medicinam omnibus 
numeris perfectam, certam, rationalemque efficiant. Qui 
praeclarus conatus tam praclare procedit, ut ex multis re- 
rum argumentis fperare, imo colligere liceat, Divina beni- 
'gnitate datos noftro xvo Viros, qui Medicam artem fic per- 
ficiant, perpoliantque , uti fuperiori faeculo dati & Sacra 
perpurgarunt , & Turisprudentiz barbariem abtteríerunt: Sa- 
ne uti nullo tempore, aut loco ars ipía id faftigium attigit , 
ad quod nunc perducta eft, atque indies perducitur, i:a nec 
honor dignitaíque Medicorum certior majorque fuit unquam, 
quam ab co tempore, quo Doctorum honores & jura Medi- 
. Cis folemni ritu conferri, nec alii, quam quorum virtus & 
eruditio Ordini probata eft, in numerum recipi ccepere. Ab 
€a atate Medici non pauci ad clavum fedent Reipublicz , a- 
lii arti docendz illuftrandzque in Academiis operam navant, 
alii in Palatüs Principum, alii in civitatibus, ali alibi fuos 
honores gerunt. Omnes autem (mi Bibliopola) ad decus 
fuum tuendum, nec fuüpervacuo tuo labore, nec infano Au- 
&oris tui indigent clamore: quibus fanum eft finciput fatis 
intelligunt, falvum non minus Medico ordini in Republica 
effe honorem , quam "Theologis & Juris Confultis fuum, & 
fi quid fequius de Servorum , Libertorum, aut. Barbarorum 
familia, quz primis fzculis Roma qualemcunque Medici- 


nam fecit, di&turn, factumve eít; id non magis ad Medicos 
. no- 


319 


noftros Viros Clariffimos pertinere, quam quz de antiquis 
Imperatoribus, Cancellarii, INotariis Ícripta, pertinent ad 
Imperatores, Cancellarios, Notarios noílros. Quorum u- 
trorumque quidem nomen idem , fed restoto coelo differen- 
tes funt, Quare & mihi € multis Viris lapientibus vifus eit 
Auctor tuus cum umbra pugnare, & aerem verberare, cum 
à Nobiliffimo Ordine amolitur calumniam , ubi nemo calumni- 
atur, cumque fuam fuorumque injuriam fe vindicare cla- 
mitat, dum Chirurgorum , & quidem Barbarorum, Liber- 
tinorum, Servorumque, qui ante multa fzcula in rerum na- 
tura effe defiere, perfequitur.. Quod inceptum, fi mcellitis 
etiam verborum globulis defignes, atque quam benigniffimc 
interpretere , non aliter, quam fupervacuum, & cum umbra 
pugnam appellare poffes. Si quis fcapham fcapham dicere velit, 
certe ftaltum pror(us, & à fana ratione alienum . totique INo- 
biliffimo eruditiffimoque noftro Medicorum Ordini contume- 
liofum pronunciabit. Quis enim non dicet ingentem , vel 
amentiam, vel contumeliam eíle, viliffimorum indoctorum- 
que hominum ignominiz criminumque INobiliffimos Do&tif- 
fimofque Viros facere focios? Si hzc audiviffes (Bibliopola) 
verendum, ne qui ad mitiora illa defipis, ad graviora prorfus 
in furorem abreptus faiffes. Defipis certe, & parum à fu- 
rore abes, Bibliopola, quando Auctorem tuum multis Me- 
dici Ordinis calumniatoribus jugulaiis , centum boum ma- 
&atione dignum facinus, quod nullus unquam feu aufus, feu 
potuit, edidiffe, vociferaris. Defipis, defipis, quando eos, 
qui Auctorem tuum fic cum umbra pugnare putant & :;za/;- 
gnitatis accufas, C9 perver[c in dolis infimulas, €2 a bonis sao- 
ribus degeneres dicis. Defipis, defipis, defipis , Bibliopola, 
quando fub finem infulfz epiftola jubes Lectorem tuis, tui- 
que. Au&toris ineptiis adverlus viperinos linguarum ius animum 
inuutrire, toxica me poffint [eva nocere (ibi.  Viperass fi tere- 
&c affequor, dicis, qui Medicorum feu Chirurgorum Ro- 
inanorum cxilium credunt: toxica fzva, vero, perfuafionem 
aut fidem de illo exilio. Nac tu homo opportunus monitor 

CS, 


320 


es. mirum eft, fi Auctor tuus tam przclare de genere mor- 
&alium meritus eft medendo, quam tu monendo, ut fibi à fze- 
vo caveat veneno.: Egregiam vero laudem, & fpolia ampla 
reportas tuque , Auctorque tuus. 'T'uam verotriplicem illam 
ftultitiam , quin paucis hifce redargaam committendum 
non puto. Prima ut conftet, utque vanitas glorix tua appa- 
reat manifeftior, videndum, quid gloriofus Au&or tuos in 
quxílione illa de exilio Medicorum evicerit praítiteritve, 
quidque Agyrtarum Ambubajarumque more falfe vaneque ja- 
Gaverit: quod utrumque manifeftiffimum fiet, fi primum 
curate quaftionem de hoc exilio diftinguamus: tum fenten- 
tiis eruditorum tuique Auctoris diftinéte confideratis , rem 
cum re; caufam cum cauía, conferamus. Alia enim quz- 
Ítio eft de perfonis feu Medicis, alia de re. De perfonis i- 
terum quzxritur vel univerfis, vel (ingulis.  Quzftio de re 
alia eft de Medicina ipfa, alia eft de arte medendi, cujus va- 
riz veteribus fuerunt fpecies & fece, veluti Empiricorum 
& Operariorum. Diftinguendum porro inter ipfas exilii fpe- 
cies: nam exilium tefte Nonio, Fceíto, aliifque , compofi- 
tum ex voce, ex & folum, quafi exfolium, dicitur de omni 
€o, qui extra folum feu patrium feu aliud eft: quod aliquan- 
do voluntarium, aliquando neceflarium eft. —Voluntarium 
eft cum volentes folum vertunt, quod Marcus Tuliius in O- 
rat. pro Czecina fcribit; nonfupplicium effe , fed portum fuppli- 
cii profugiumque. Neceffarium eft, cujus neceffitatem Lex 
aut Magiftratus fententia irrogat, quale folet efle poena 
vel interdictorum , quibus aqua & igni, aut urbe Provin- 
ciave interdictum erat, aut deportationis , aut relegatio- 
nis, de hoc Marcianus ait, Exiliuz triplex eff, aut certo-. 
vum locorum interdiclio: aut lata? fuga , ut omnium locorum 
interdicatur. preter certum. locum: aut infule vinculum. De- 
nique Medici ipfi dicuntur qui vel univeríam medendi 
artem profitentur, vel alicujus partis corporis, vel cer- 
ti doloris fanitatem pollicentur publice: minime vero qui- 
libet paterfamilias, qui fibi fuifque a'iquid Medicinz exhi- 

bet, 


E 


bet, ut diferte docet Ulpianus. FÍxc veteres recentiorefque 
boni Au&ores diligenter diftinguunt. "Tu vero, Bibliopo- 
la, Auctorque tuus peffime confunditis. ut incptiz calum- 
nixque veftra: minus intelligantur. Cum alii artem meden- 
di, in folo Romano ignoratam nceglectamque fuiffe primis 
fex fzculis dicunt; vos de neceffario & poenali exilio dici 
clamatis. - Cum Plinius aliique Medicinam ipfam, ceu Di- 
vinum adveríus morbos prafidium Romanis , aeque atque 
aliis fanioribus gentibus probatam ajunt; vos medendi artem 
probari vociferamini. Quz alii de Medicis feu artificibus, 
& quidem Graecis difputant, qui medendi artem publice 
profitentur; vos de quolibet patrefamilias, atque ipfo Cato- 
ne Cenforio artificum illorum ofore maximo accipitis. Cum 
alii artem Medicam exulem h. e. extra folum Romanum 
fuiffe ajunt ; vos Medicos per fententiam damnatos & in exi- 
lium pulfos dici cavillamini: € dum plenis buccis calumnia- 
mini alios calumniari, vos calumnias depellere contenditis. 
Quod ipfum fi quid Tibi pudoris fupereft. (O Bibliopola !) 
non poteris diffiteri, dummodo animum advertas ad duas di- 
functafque maxime Plinii fententias. Prima eft: Populus 
Romanus, quauquam. Medicinam aliquam | babuit: tamen fine 
Medicis €. medendi arte ultra [excentefimum annuum vixit. | Al- 
tera eft; po//quam fexto feculo Arcbagatbus artem banc ex Gree- 
ca Romam attulit, S. P. Q. R. eam quidem primum bonora- 
vit, cum nondum. noverat: cognitam aulem mox odit, damna- 
vitque motus maxime auctoritate atque. confilio Catonis Cenforis. 
Verba Plinii in urramque fententiam directa & manifefta haec 
funt. AMbtatur ars quotidie toties. interpollis, £9. ingeniorum 
Grecie flatu impellimur : palamque eft , ut quifque inter iflos lo- 
quendo polleat imperatorem ilico vite moflre necifque fieri: ceu 
vero non millia gentium fine Medicis degaut, uec tamen fine Me- 
dicina : ficut populus Romanus ultra. fexcentefimum annum, uec 
ipfe in accipiendis artibus lentus, Medicine vero etiam avidus , 
donec expertam damnavit. Etenim percen[ere infignia pri/corum im 
bis moribus convenit , Caffus. Hemina ex antiquis au&or eft , pri- 

SES fH 


JL 
mum ? Medicis veniffe Romam Pelopounefo. Aribagatbum Ly[a- 
nig filium, L.. Zunlio. M. Livio Coff. auso urbis cxxxv. ei- 
que jus Quiritum datum ,' C9 tabernam in compito Acilio emptam 
ob id publice. | 'ulnerarium eum tradunt fuiffe vocatum , mire- 
que gratum adventum ejus initio: mox a [euitia fecandi urendi- 
que , tranfüiffe numen in carnificeim 69 in tedium artem omne[que 
Medicos: quod clariffme intelligi pote ex M. Catone , cujus aa- 
&oritati triumpbus atque cenfura minimum conferunt, tauto plus 
in ipfo ef] : quamobrem verba ejus ipfa ponemus. Dicam de iffis 
Grecis fao loco, Marce fill, quid Ztbenis exquifitum  babeam, 
Cg quod bonum fit eorum literas infpicere, mon. perdifcere. — F'in- 
cam nequiffinum C2. indocile genus. illorum: C2. boc puta vatem 
dixiffe: quandocunque ifla gens fuas literas dabit, omnia corrum- 
pet: tum etiam magis, fi Medicos. fuos buc mittet : jurarunt in- 
ter fe barbaros necare omnes Medicina. — Sed boc ipfum mercede 
faciunt, ut fides iis fit, C2 facile difperdant. — Nos quoque dili- 
taut barbaros , C9. fpurcius mos, quam alios , opicos appellatione 
fedaut. — luterdixi tibi de Medicis... Zftque bic Cato pev. anno 
urbis uoflre obiit, Lxxxv. fuo , nue quis illi defaiffe publice tema- 
pora, aut privatim vite [patia ad experiendum arbitretur. Quid 
ergo? damnatam ab eo rem utilifymam credimus ? minime bercu-- 
le: [ubjicit enim, qua medicina, C2 fe C2 coniugem ufque ad lon- 
gam fenetlam perduxerit , iis ipfis [cilicet . que nunc nos tratta-. 
mus. Profiteturque effe commentarium fibi, quo medeatur filio , 
(ervis familiaribus , quem nos per genera ufus [ui differimus. Non 
vem antiqui damnabant, fed artem. — Maxime vero quellum effe 
immani pretio vite vecu[abaut. — Ideo templum Afculapii, etiam 
cum veciperetur is Deus, extra urbem feciffe iterumque in infula 
traduntur : € cum Grecos Italia pellerent , diu etiam poll Cato- 
nem excepiffe Medicos. /ugebo providentiam illorum : folam banc 
artium Gracarum nondum exercet Romana gravitas in tanto fru- 
&u, pauciffmi Quiritium attigere, C9 ipfi fl'atim ad Grecos 
transfuge : imo vero autoritas aliter quam Grece cam trattan- 
libus, etiam apud imperitos experte/que lingue , mon efl. Et 
paulo poft: Offemtatio artis C9 portentofa fcientize venditatio 
"nani- 


ps 

sanifefa eff. de nie ipfi quidem illam movere: comperique vul- 
go pro cinnabari Indica im medicamenta minium addi, infcitia 
nominis, quod effe venenum docebimus inter pigmenta. — erum 
bec ad fingulorum falutem pertinent: illa autezm que timuit Ca- 
fo, atque providit, innorentiora multo C2 parva opinatü, que 
proceres artis ejufdem in femet ipfis fatentur: illa perdidere im- 
geri mores , illa que fani patimur y, luttatus, ceromata, ceu va- 
letudinis caufa inllituta, balinee ardentes, quibus per[uafere im 
corporibus cibos coqui, ut nemo non minus validus exiret , obe- 
dientiffmi vero efferrentur. — Poius deinde jejunorum ac vemitio- 
nes, C9- rurfus perpotationes , ac pilorum eviratio inllituta refi- 
nis eorum: itemque peines in feminis quidem publirati: ifla eff 
profetto lues morum nec aliunde major, quam. e medicina. vatem 
prorfus quotidie facit Catonem , €. oraculum: fatis effe ingenia 
Grecorum in[picere ,, mon perdifcere. — Hec fuerint. d'cenda. pro 
Senatu. illo, fexcentifque populi Romani annis adveríus artem. 
Quid manuifeitius, quid certius, quam Plinium utrumque 
axioma quod diximus proferre atque confirmare? quam u- 
tramque fententiam totus eruditus Orbis communi calculo 
probat, adeo, ut ne ipfi quidem pro gloria atque antiquita- 
te artis fux fortiffime contendentes Medici Germani, Bel- 
ga, Galli, quibus pudor, conícientia, & rerum Romana- 
rum fcientia non defuit, quorumque verba tute refers, illis 
contradicere, nec voluerint nec potuerint. Uti vero Tu, 
fuperfcientifice Bibliopola, primos omnes illos Herocs cau- 
fam illam peffime egiffe tuumque mirificum Oratorem folum 
rem acu tetigiffe jactas , ita praeclarus fcilicet ille Autor Tuus 
folus, imo eque atque 'l'hrafo folus eft, qui utramque re- 
ceptam fententiam evertere, Catonem mendacii, injuriz, 
ja&antiz , infolentize thrafonicz, gloriz lalacitatis infimu- 
lare, Plinium falfi arguere, & contrariis refellere. aufus eft. 
Audiamus paratragediantem pag. 104. & triumphum ante 
viétoriam canentem ipfum. Pag. 69.ait: Su/piciofe atque menu- 
daciter inferebat Cate, vatem fe jaclabat : quod tamen illius va- 
Ticinium rerum exitu fuit inane , & pag. 66. in notis. .EnCa- 
9s 2 tonis 


" 


»4 


tonis atrocior in Grecos injuria eo. infolentie prorupit. Et pag. 
or. Plinius C2. fi. Hercules foret, non. laret. contra duos. Ems 
igitur illum caufa cadentem : pag. 82. falfiffmum elf. ergo Me- 
dicos unquam exulaffe Roma. Pag. 103. Romanus ergo. populus 
auorbis preffus. Medicam. artem. expetivit, C9. expetita ut potire- 
tur, Medicos non duntaxat indigenas enutrivit: fed (9 advenas 
Grecos C9. ZEgyptios admifit, admiffós tantum abeft fua ex fo- 
éeietate ut exterminaverit unquam, ut à contrario bonorifice fem- 
ger (id eft omni tempore) con[ervaverit , munificentiffEmis pre- 
miis donaverit , tergeminis denique laudibus fuerit pro[ecutus. Ec- 
ce ergo longe à nobis propulfatam jejunam illam , fed acerbam ca- 
lumniam. ld & pag. 82. Ecce itaque noftros. calumniatores con- 
futatos atque gef[Jundatos. Sed antequam (abfit 1a&tantia. ditto) 
triumpbans recedam. | Intelligis, Bibliopola, ex verbis Au- 
toris tui, quam ille utramque fententiam Plinianam dicam, 
an communem , aperte evertat: quoque furore non in Pli- 
nii tantum, fed & in ipfius Catonis venerabile nomen inve- 
hatur. Inquo viro , ut cum M. Tullio & Valer. Max.lo- 
quar, tamen perfecta fuit virtus. Quam vero turpiter ca- 
lumnietur, quam audacter cavilletur, quamque indocte in- 
eptiat folus ille Autor tuus, nunc ordine cognofce : € primo- 
quidem , quomodo primam Plinianam fententiam refellat, Ut. 
probet primis fzculis, Romanos artem medendi habuiffe, 
provocat ad teftimonium Caffii. Heminz antiquiffimi Auto^ 
xis de Archagatho, primo Medico Romano fumpribus pu- 
blicis tabernam confecuto teftantis. Atqui hic ipfe Hemi- 
na eft, cujus & teftimonium refert, & fidem fequitur Pli- 
nius, quique tam luculenter Plinianam íentenuam confir- 
mat, ut nemo nifi impudens calumniator hoc diffiteri queat. 
Archagathum enim dicit Romam veniffe demum fízculo 
fexto; & tamen, & primum , & Grzcum feu Peloponnefia- 
cum, & quam primum à S. P. Q. peritus cognitus fuit, 
artem ejus exofíam atque damnatam fuifle. Ergo profecto 
& ars medendi cum fuis artificibus non fuit foli jurifque Ro- 
mani, Vide, Bibliopola, ut cum fuo tefte Plinium jugu- 

let. 


335 
let tuus Autor. Vide, ut peffundet calamniatores fuos. Am 
operz pretium tibi videtur, ut fecundum teftem & reliquas. 
cavillationesaudiamus? Audi ergo Dionyfium Halicarnaffeum 
Heminz adjugendum; contra quos, Plinium etíi Hercules 
foret, ítare non poffe, jactat. —Diozy/ius (ait Au&tor tuus ) 
Iuculentam fidem facit vel ipfo feculo quarto ineunte complures 
Rome Medicos extitiffe : dicit enim , pellileutem morbum Romam 
invaliffe, nec Medicos in tanta egrotautium multitudine faffeciffe. 
Si Dionyfius dixiffet artem artificefque medendi inter cives 
Romanos ita viguifle, ut fuffecerint agris omnibus primis 
fz:culis curandis, ad rem prafentem pertineret narratio ejus. 
Sed cum de arte & Civibus Romanis nihil dicat; dicat au- 
tem Medicos non fuffeciffe, cumque jam ex Caflio Hemina 
ipfe Au&or tuus probaverit primum Archagathum Gracum 
fexto demum Íízculo artem Romz intuliffe, nihil certius: 
cít, quam Dionyfium non tam de Medicis qui fuere, quam 
qui non fuere loqui: & fi loqueretur de illis, accipiendum 
efle non de arte nec de artificibus medendi, de quibus diffe- 
rit Plinius : fed de fervis & libertis aliifque indoctis Medica- 
ftris Romanis, qui vulnera obligantes, & paucarum herba- 
rum ufum fcientes, Medicorum vicem & nomen, non ar- 
tem, habebant. Atque hi ipfi erant, qui Romz Medici- 
nas atque tonílrinas habebant, quarum Plautus, Terentius 
aliique meminerunt. Quod adeo certum manifeftumque cft, 
ut ipfe Auctor tuus hoc diffimulare non poffit: fed aperte 
agnofcat, Medicorum nomen primis fzeculis indo&is Empi- 
ricis & Medicaftris artis ignaris camque minime profitenti- 
bus tributum effe: talem Empiricum, etiamiplum Catonem 
faciens. Ipfe ante Archagathum & Catonem adultum, nec 
artem ,nec Medicum Romam veniffe , conceptisverbis enun- 
ciat. Ipfe, non Medicamtantum, fed omnesalias praeter armo- 
rum dilciplinam , artes, primis fzeculis à Romanis neglectas 
fuiffe, largitur: Audi verba ejus Pag. 9j. ait: Tor profe&to 
primevis illis etatibus nuncupaudi veniunt. Medici, quot primi- 
1u5 eraut , qui vel fibi vel amicis laborantibus Medico fubfidio ve- 

5$. lies 


216 


E 


niebant , qualefcünque demum fuerint illi, vel Summates , iti pa- 
Let sima tuj Porcii Catonis, quem Empirices f atagentem Hx 
pofituras [umm in medios tum aliorum promi[cue obviorum, Pag. 
j1. ait: E quibus profetlo luce bac meridiana clarius patet , iem- 
pofkhile fuife, Medicos ut Roma Catonem aute adultum. C2. au- 
&oritate polientes expulerit: etenim noudum venerant & paulo 
pott: Fa/fo igitur Medici dicuntur Roma ejetli , qui pure dicen- 
di fuut Rome non admiff. Pag. 98. Illis igitur feculis. mon. u- 
nica Medicina, fed C9 relique P uipline liberales , apud .Popu- 
lum belli quidem lludiis ferocem, fed in Mineroe caftris vecordem. 
inculte jacuerunt..— Quid ais Bibliopola? ergone Plinius cauía 
cadit? videíne quomodo non teftes tantum Auctoris tui, fed 
& 1lle 1pfe pedibus eat in fententiam ejus, quem caufa cade- 
re & licet Hercules effet; ftare non poffe jactabat. | .Opor- 
tet mendacem effe memorem. — Paulo antc pronunciavit Pag. 
Ioy. Romanum populum Medicam artem expetiviffe , eaque ut 
potiretur Medicos non duntaxat indigenas enutriviffe : fed t2 Gre- 
cos 69. ZEg yptios admififfe , C9 bonor. ifice. con[eroaffe. femper , id 
eft omni tempore : adeoque & primo & fecundo & terüo fae- 
culo. Et Pag. 94. aw: Rarioni penitus confouum efl ,. Ro- 
mam ab omni evo Mediiis nequaquam caraiffe. At mox ad Ca- 
tonem adultum & in fextum tzeculum admiffos negat. Mox 
pag. 92. at: Zmeuate feculo quarto complures Rome Medicos 
extitifje. Mox Pag. 94. in not. Couciadere fas eff Rome Me- 
dicos vel feeculo tertio degife. Sic calamnia plerumque fe ip- 
fam prodit, & pluribus contradi&tionibus fe involvit , qui vc- 
rirati fraudem facit, & admiffo abíurdo uno, facile confe- 
quuntur abfurdiora plura. Veriffimz certiflimzque fenten- 
tix Plinii & eruditorum fundamenta evertere aggreffus Ca- 
villator, nunc huc, nunc illuc propellitur, ftatumque con- 
troveríiz: fzepius mutare, aliafque poft alias latebras quzrere 
cogitur: modo ait, modo negat; modo fugit, modo infur- 
git, tandem herbam porrigit & fe turpiter dedit. At fatis 
de prima Plinii fententia. Vide autem, Bibliopola, an for- 
te felicius rem gerat circa fecundam. Sane Catonis Cenío- 

ris 


327 
ris ope confilioque artem Medicorum à S. P. Q. R. dam- 
natam effe, tam manifeftum faciunt Plinius , aliique ;. ut 
tuus Auctor , quanquam fumma ejus fit cavillandi calumnian- 
dique audacia, damnationem tamen factam effe negare non 
audeat : fed aliam damnationem pro alia, aliam rem damna- 
tam ^ro alia, alium eventum damnationis pro alio falío fub- 
Íürtuere velit. Quando Plinius ait Populum Romanum Me- 
dicinam expertam damnaffe & in tzdium tranfiffe artem, o- 
mnelque Medicos ; maxime quod recufaret quiitum effe 
immani pretio vitz: quodque adco templum Z/Eículapii etiam 
cum reciperetur is Deus extra uibem feciffe iterumque 1n in- 
fula tradatur: nemo fanz: mentis dubitare poteft, quin Sena- 
tus P. Q. Romanus damnatione illa cenfuerit, artem Medi- 
corum ipíofque artifices (cx quibus unus Archagathus perer- 
rorem honorifice & publico fumptu admiffus erat) Civitate 
Romana indignos, perniciofos, & in poíterum minime ad- 
mittendos effc: fatiufque fore, fi qualemcunque Medicinam 
Ipfi cives Romani, artis licet ignari, porro praeberent; uti 
factitarant antequam vel Archagathum vel artem noviffent. 
Hac damnatione tzedioque artis artifices, licet nec deporta- 
tionis, nec relegationis exilio mul&tau fint ; Roma tamen 
quodam modo exclufos efle , cuilibet conjicere in proclivi eft. 
At tuus Au&or, Bibliopola, talem vult effe damnationem, 
per quam & arti Medicorum, & Medicis non minus Grz- 
cis & /Egyptiis, quam indigenis , honor amorque Romz fal- 
vus fuit femper. Plinius diftin&te affirmat, non Medicinam, 
fed toram artem Medicorum damnatam effe. "Tuus Auctor 
pag. $6. vult uaice Cbirurgicam partem , nec tamen Chiruvgiam 
omnem , fcd illam duntaxat que crudelior eff (nimirum. Archa- 
gathi) fubftituere. Plinius ait, eventum damnationis tuiffe, 
quod Medicis peregrinis cum fuaarte exclufis virtutem diíci- 
plinamque antiquam retinuerit Roma. Admiffis autem Me- 
dicis maximam morum corruptelam admiffam , compertum- 
que veriffimum Catonis effe vaticinium de malis, qux Me- 
dicos in Rempub. inve&uros praedixerat. Unde Plinius non 


por 


319 


poteft non judicium Catonis, & quz Senatus cen(uit contra 
Medicos, ceu rem Reipub. faluberrimam laudare hifce : Z//g 
autem que timuit. Cato atque providit , iunocentiora sulto at- 
que parva opinatu, que Proceres artis ejufdem in femet ipfis fa- 
tentur: illa perdidere imperii mores. — Et paulo poft: Zta eff 
profecto, lues morum , sec aliunde major quam à Medicina. vatem 
prorfus quotidie fait Catonem C9. Oraculum x fatis effe ingenia 
Grecorum in[picere ,uon perdifcere. — Heec fuerunt dicenda pro Se- 
natu illo fexcentifque populi Romani annis adverfus artem. — Vide 
autem, Bibliopola, quam diverfum ab hoc eventum fingat 
Auctor tuus, dum damnatam tantum aliquam crudelioris Chi- 
rurgiz fpeciem: Medicam vero artem Medicofque tum in- 
digenas, tum Grxcos ZÉgyptiofque femper Romz expe- 
titos & in honore confervatos: ipfumque adeo Catonis me- 
tum & pradictionem vanam falíamque fuiffe , contendit. 
Quod quam fit fidei & auctoritati contrarium hiftoriz Ro- 
manz; intelligant, qui eam IT'e Auctoreque tuo melius no- 
iunt. Audet tamen ille in dubium vocare Catonis & volun- 
tatem ,. & facultatem circa hanc damnationem. — De volun- 
tate fic colligit. Pag. 71. /mo mu/quam legere efl de Medicis in 
Senatu. Catouem effe conque[lum y uti fuas de Carueade Academico 
€2 Diegeme Stoico querimonas im Senatu Ja&avit: & Pag. 71. 
Quamvis Cato fuerit adeo in. Medicos boflilis 5. illud tagen ita 
compre[fit atque privatos intra parietes ita coereuit ,. ut publicum 
in aGum eruper nuuquatm  O. difputatorem audacem atque 
impudentem !qui ita cavillari non erubeícit, cum tamen ipfa 
hzc verba Catonis ad filium legerit apud Plinium : Zzcasg 
nequi[fuim 9. indocile genus illerum : 69 boc puta vatem dixiffe: 
quandocuzque ifla gens [uas literas dabit , omnia corrumpet: tum 
etiam 1agis, fi Medicos [uos buc mittat. Ergone credibileaut 
memorabile videri poteft homini aliquid intelligenti, gravit- 
fimum atque prudentiffimum Cenforem nihil in Senatu, ni- 
hil publice egiffe, aut conqueítum fuiffe adveríos eos, quos 
nequiffimum genus , & antiqua virtutis morumque corrum- 
pendorum certiffimam caufam , adeoque peftem Reipubl. 


efle 


329 
cífe exiftimabat: quodque ipfe proinde quafi bello indicto fe 
viéturum profitebatur. Quam vero aliam debellandi ratio- 
nem cogitare potuit, quam ut apud Senatum populumque 
efficeret, ne morum illi corruptorcs artifices medendi, cum 
fua arte nondum admifli, (excepto .exofo jam tum Archaga- 
tho) porro admitterentur. Plutarchus auctor eft, Catonem 
bel!um illud Graecis artibus & artificibus indictum tanto cum 
zclo profecutum, ut Carnead-m aliofque quos Romana ju- : 
ventus admirabarur Grzcorum Legatorum Comites, diutius 
in uibe agere non fit paffus, eaque de re graviter in Senatu 
egerit. Verba Plutarchi Xylandro interprete haec funt : $74- 
iuit Cato bouefle Pbilofopbos ab urbe amanudares quamobrem in 
Senatum ivit C9 Magiliratus incufavit, quod legationem eorum 
virorum, qui tacite per(uadere de quacunque ve po[fent, tam 
diu in urbe ve infetla defidere paffi effent. | Coguojcendum quam 
priauum C9 decernendum de legatione, ut legati ad [ibolas ve- 
verfi, apud Grecos pueros differant. — Romani «ero. adolefcen- 
tes Magifiratus, ut ante, C9. leges audiaut. | Errant qui eum 
id Carneadis odio dixiffe putaut. ommes Grecas artes atque difci- 
plimas contempfit. Nullam vero artem magis, quam Medi- 
corum, hanc debellavit, hanc vicit , ut Plinius totiuf- 
que Romanz hiftoriz analogia certum faciunt. Unde an 
hujus odium intra privatos parietes coércere, an quicquam 
contra eam in Senatu cenfere aut publice agere voluerit , du- 
bitare, mihi plane ftolidum, & ne Bibliopola, nedum viro 
qui doctis adnumerari vult, dignum videtur. At inquit Au- 
&or tuus, etfi voluit, non tamen potuit excludere, Pag. 
70. Zfpud Senatum tanta nunquam valuit au&loritate , ut illo fua- 
fore C2. impullore fuerint Medici Roma profcripti. [s quippe mon 
vexit [talie fata , nec ab ejus cenfura [ors Medicorum pependit. 
Hofpitem prorfufque peregrinum in hiftoria Romana effe o- 
portet, qui non credit tantum Catoni. fuiffe au&oritaris, ut 
Medicos cum (ua arte Senatui populoque propter Archaga- 
thi fzvitiam invifos Roma potuerit excludere. Cui usi po- 
pulus plus Majeflatis tribuit ,quam fibi vindicavit univerfo: quo- 

i Xt que 


339 


prafente in ludis Floralibus ne quidem coníueto gratoque au- 
debat uti fpectaculo. Sed hancrem, ipfamque venerationem 
& auGtoritatem Catonis cognofce ex Valerio Maximo, cujus 
hzc íunt: 44. quoque Porcium Catonem adimiratio fortis &9. fin- 
cerg vite adco admirabilem fenatui fecit, ut cum invito C. Ce/a- 
ve confule adver[us publicanos diceudo in curia diem extraberet , £8 
ob id ejus juffu à littore in carcerem duceretur , univer[us Senatas 
illum fequi non dabitaret : que ves divini animi per[everantiau 
flexit. 

Eodem Ludos Florales, quos Meffus edilis faciebat, fpe&tan- 
de, populus, ut Mime nudarentur, poflulare erubuit: quod cum 
ex Favonuio amicifrmo libi una fedente cognoviffet, difceffrt étbea- 
fro, ue prefcntia fua fpe&aculi confuetudinem. impediret : quem 
abeuntem ingenti plaufu populus profecutus , prifcum morem j0co- 
vum in (cenam revocavit  coufeffJus, plus fe Majeflatis uni. tri- 
buere, quam unioero fibi indicare. — uibus opibus , quibus Ia- 
geris, quibus triumpbis boc datum eff ?. exiguum viri patrimoni- 
um, ajflvitli continentia mores ,modice clientele , domus ambitioni 
claufas paterni generis una imago, minime blanda frons: fed. o- 
auibus numeris perfecta virtus. Que quidem effecit , ut quif- 
quis [aunttum C9 egregium civem fignificare velit, fub nomine Ga- 
touis definiat. 

Quando autem non obfcurum eft, Bibliopola, teque Au- 
&oremque tuum ignorare, qui Senatus quzque Cenforis 
fuerit poteftas in rebus illis: & quomodo Romani vcl 
eenforio edicto vel SCto foliti fuerint artes. Graecas. ea* 
rumque Megiftros urbe expellere; utriufque formulam ex 
A. Gellio vobis referam. Anno ab v. c. roxcir. C. 
Fannio Strabone, M. Valerio Meffala Coff. SCtum de 
Philofophis & Rhetoribus Latnis fadum eft his verbis: 


M. POMPONIUS. PR/ETOR. SENATUM. CONSULUIT. 
UOD. VERBA. FACTA. SUNT. DE. PHILOSOPHIS. 
T. DE. RHETORIBUS. DE. EA. RE. ITA. CENSUE- 

RUNT. UTI. M. POMPONIUS. PR/ETOR. ANIMAD- 

VERTERET. COERARET, Q. UTI. EI. E, REO 


5i 
FIDE.QUE.SUA.VIDERETUR.UTI.ROM/E. NE ESSENT. 
Annis circiter Lxx1I. poft, Cn. Domitius ZEnobarbus & L. Lici- 
nius Craffus Cenfores de coércendis Latinis Rhetoribus ita edixe- 
rüüt: RENUNCIATUM. EST. NOBIS. ESSE. HOMINES, 
QUI. NOVUM. GENUS. DISCIPLIN/£. INSTITUE- 
RUNT. AD. QUOS, JUVENTUS. IN. LUDUM. CON. 
VENEIAT. EOS. SIBI NOMEN. IMPOSUISSE. LATINOS. 
RHETORAS. IBI. HOMINES, ADULESCENTULOS, 
DIES. TOTOS. DESIDERE. MAIORES. NOSTRI. QUAE. 
LIBEROS. SUOS. DISCERF. ET. QUOS. IN. LUDOS. 
ITARE VELLENT. INSTI VUERUNT. H/EC. NOVA. 
QUJE. PRATER. CONSUETUDINEM. AC. MOREM. 
MA[ORUM. FIUNT. NEQUE. PLACENT. NEQUE. 
RECTA. VIDENTUR. QUAPROPTEER. ET. HIS. QUI. 
EOS. LUÜDOS. HABENT. ET. HIS. QUI. EO. VENIRE. 
CONSUERUNT. VISUM. EST. FACIENDUM. UT. OS- 
TENDEREMUS. NOSTRAM, SENTENTIAM. NOBIS. 
NON. PLACERE. 


Simile SCtum de Philofophis & Rhetoribus Domitiani tem- 
pore fatum memorat idem Gellius. | Ex hifce profe&to lu- 
culentiffime apparet, Centores ufque in fextum fzculum & 
voluiffe & potuiffe excludereartes artificefque peregrinorum, 
fatifque excladere fi dicant, fibi non placere. Et quis du- 
bitet exclufam effe artem, quam non tantum fumma Au- 
&oritatis Cenfor Cato peílem Civitatis, fibique fummo ftu- 
dio debellandam judicavit : fed & Senatus Populufque damna- 
vit? Quis dubitet , contra Archagathum aliofque exofos 
invifofque Medicos Gracos, quos ne Medicorum nomine 
quidem amplius honeftandos putabant, fed carnifices voca- 
bant: tantum non valuiffe efficere. íummam | auctoritatem 
Marci Catonis, ut ei permitteretur de exofo damnatoque 
genere hominum flatuere, quod permiflum M. Pomponio 
de Philofophis & Rhetoribus, fcilicet: cwraret uti à Re. 
fideque fita uideretur! Rome ne effent ?. Quis dubitet Medicam 
artem Roma exclufam effe, cum acri perfecutione fugaram 
à Cenfore, & à Senatu populoque. condemmatam effe. cori- 
flet ex Plinio. Quis E potuiffe Catonem vinccre ne- 

T t2 quifli- 


3E 

quiffimum genus, cum certum fit, viciffe dum vixit: cunr 
Plinius dicat: $/am banur artem nondum exercet Romana gra» 
vitas: cumque idem teftetur, Catone demum mortuo, pul- 
fis reliquis Gracis, Medicis nominatim exceptis locum re- 
lictam effe: cumque & Gellius, & Plutarchus, & omnis 
Romana Hiítoria docear, fexto fzculo nondum fuiffe per- 
politam Grzcis artibus Romam; id quod Auctor tuus nec 
femel, nec gravate agnofcit: fed toties fatetur , quoties ccon- 
tendit, nec Catonis «vo, nec ante, Medicos exilii fenten- 
tiam pati potuiffe, quod nondum admiffi fuerint, feu quod 
Romam nondum venerint. Proinde de auctoritate Catonis 
- differens non contendit Medicos cum fua arte Roma non ex- 
clufos: fed Roma non profcriptos, feu, ut alibi loquitur, 
exilio non mulétatos, aut in exilium pulfíos effe. Quando 
tamen etiam. negare non poteft, Charmidem aliofque Me- 
dicos feu relegatos, feu deportatos effe, id quoque admit- 
tit: ut totius difputationis ejus fumma huc redeat: Exilium 
Medicorum nec univerfale, nec fexccntorum annorum fuiffe. 
Hac Au&or tuus in conflictu contra Plinium, Cardanum, 
aliofque eruditos. Alia vero & majora przdicat , cum trium- 
phum ipfe fibi canit: ibi intrepide exclamat: Aomanus fo-. 
pulus morbis pre[fus (quod proculdubio omni faculo conti- 
git) Medicam artem expetivit, C2. expetita ut. potiretur , Medi- 
cos non tantum indigenas enutrivit: [ed C9 advenas Grecos C9 
AEgyptios admifit, € admiffos tantum abeff [ua ex focietate ut 
exterminaverit unquam , ut e contrario bouorifice. femper (id ett 
omni fzculo) cozfervaverit, munificentif[mis premis donave- 
vit , tergeminis bonoribus fuflulerit, C9 [upremis denique laudi- 
bus fuerit profecutus. An videtur homo effe apud fe, qui, 
cum de Medicis eorumque arte Roma exclufis Romaniíque 
exofis, omnia concefferit, prater exilium deportationis aut 
relegationis univerfale fexcentorum annorum: (de quo nec 
Plinio, nec nobis quaftio eft) omnia tamen fe evicifle, Me- 
dicoíque cum fua arte Romz perpetuo honoratos & expceti- - 
tos fe docuiffe gloriatur? An jam intelligis & 'Te defipere 


cum. 


333 
cum furente, quando ais, Auctorem tuum in hac conten- 
tione jufto more bellum geffifie : folum eum à Medicisamo- 
liri calumniam acrem atque vigentem, quam alii adorti qui- 
dem, at minime protriverunt & conculcarunt? Sed ftulti- 
tiam epiftola tua proditam plenius cognoíces, ubi monftra- 
vero Tibi, non tantum praeclarum Auctorem tuum nulla 
alia re, quam calumniandi audacia, infcitia, a:que impu- 
dentia alios viciffe: fed in hac ipía quxftione de exilio Me- 
dicorum etiam cum larvis (ut tua phrafi utar) pugnaffe. Cer- 
tum jam eft, eum nihil aliud effeciffe. quam quod obtinue- 
rit exilii, & quidem univerfalis fex f:eculorum pznam non 
efle irrogatam Medicis. Atqui tota ejus oratio nu!lum often- 
dit mortalium , qui hoc (eu dixerit , feu fcripferit , fcu fomni- 
averit unquam. |. Ut tamen furori fuo qualemcunque ob- 
ducat fpcciem , fingit fibi adveríorum calumniatorum tripli- 
cem ordinem, r. profanum vulgus, 2. maleferiatorum vel 
male doGtorum, 3. proborum & liberaliter eruditorum. Pag. 
enim 43. ait: Zz/uper bis acrius ie commovet, quod profanum 
n2on 1odo vuleas faum illud quod à viris, vel male feriatis, vel 
male do&lis accepit , in nos effundit virus: fed C98. quod mendax 
illa, qua mi[ere laceramur contumelia in tantum invaluerit , ut 
vel qua(dawm proborum €9 liberaliter eruditorum menteis dicamue 
occupaverit , aa potius occecaverit. Si quaras, quando, aut 
quo terrarum loco vixerit illud profanum vulgus, illi male: 
feriati, male docti, & probi liberaliterque eruditi: quo lo- 
Co, quibus verbis, quaque mente aut occafione exilium il- 
lud univeríale Medicorum in feptimum fzculum afferuerint 
(qua ratio legefque exprimi volunt ab iis, qui alios calumniz 
poftulant) hic plauítrario convitiatori hzret aqua , hic 
mutus magis quam piícis eft. In notis tamen Orationi poft 
adjectis diverfis locis pag. 49. & 41. ad Te tuamque epifto- 
làm nos ablegat, Bibliopola, ut calumniam illam vivam. quz 
paffim per ora virorum curfitat, indc penitus cognofcamus, 
Pipx bellum inventum. & cautum «calumniatorum accufíato- 
rem! JCu in fuo Codice habent titulum, ut quz defunt Ad-- 

o0 Yo- 


34 
vocaus partium Judex fuppleat. "Puus mirificus Rhetor uti- 
tur €o jure ut quz defunt Oratori, Dibliopola fuppleat. 'T'a 
ergo expedies quz Áu&or tuus expedire nequivit, ut Tibi 
indicatorum nominatorumque , [lli pro(tratorum calumniato- 
rum gloria debeatur. Neque vero tu fegniter agis, Campos 
Mart o; & Elyfios aperis, Viros nominas, dicta refers: ted 
profecto tam aliena à quaftione, ut füfpicer Auctorem tuum 
horum puduiffe, meliora autem adferre non potuiffe , cam- 
que ob rem id negotii Bibliopolz dediffe. Primo loco no- 
tari vis vecordiam atque füpinitatem Hifpani Batici ,, quem 
quidem probra jactaffe dicis in Medicos: at afferti exilii uni- 
verfalis excentorum annorum ne quidem infimulas. Secun- 
do adfers hzc verbaLangu , quinque Principum Palatinorum, 
qui C:efarem legunt, Archiatri, Cato feverus Cenfor Grecorum 
Medicis urbe interdixit. | Atqui hic nihil de exilio ,. nihil. de 
Íexcenus annis. Quin imo, dum à Catone primum inter- 
dictos ait, prioribus fzeculis interdictos negat. Haud obfcu- 
rum eft, Langium id innuere, quod Plinius totutque erudi- 
tus orbis hac de re fentit. '"lertio acceríis Valefium  Hifpa- 
niarum Regis Archiatrum, quem non calumniz, fed brevi- 
tatis in calumniatoribus perfequendis pofiulas. Hos tamen 
etiam ex verbis ejus cognoíci vis hifce: Z//os etiam fexcentos 
anuos, quibus Roma caruit arte bac SCto damnata , mendacium 
effe merum. Sed Vale(ius mendacii quidem meminit: at nec 
mendaces aut calumniatores quos tecum quarimus ullos pro- 
dit, nec de exilto Medicorum, fed de arte damnata loqui- 
tur. Quarto loco Cornelium Agrippam Equitem & JCtum, 
qui Czíari à confiliis fuit &  Archivis, ceu calumnix pri- 
mum Auctorem acceríis; Plinium.enim ad exilii inficias Au- 
&orem tuum blande perduxiffe, & Medicorum cauíam acriter 
depugnantem in arena collocáffe in notis obfervas. — Verba 
Cornelii funt: Aomami quozdam fub Catoue Cen[orio Medicos 
omues C9. Urbe tota. Cg tota [talia pepuleruut. Atqui ne hic qui- 
dem ullum verbum de exilio fexcentorum annorum: ícd 
proh Dcum atque hominum fidem, qua hxc effranata e 
vil- 


»j 
villandi audacia eft! Agrippam adducis quafi diverfum à Pli- 
nio fentientem ; Plinium vero quafi à parte Medicorum con- 
tra Catonem ftantem: denique Auctorem tuum quaíi cum 
Plinio confentientem concordemque ; cum tamen & Acrippa, 
tum ipfo allegato loco , tum pluribus fequentibus Plinium 
iple citet & fequatur, & Plinius Catonem vatem & oracu- 
lum. & Medicorum artem damnatam , & Medicos omnes 
in taedium veniffe, nec ullam luem majorem quam à Medi- 
cis allatam, diferte teftetur; & ipfe Au&tor tuus, utramque 
Plinii fententiam non folum evertere conetur, ut ante demon- 
ftratum e(t, fed & in hec erumpat pag. 9o. Ex di&is batte- 
uus luculenter patet , me uon ufque quaque Pinto affentiri. Non 
majore fide agis, Bibliopola cum Laníio, quem quinto lo- 
co calumniatorem nom?nas, verba hzc refers: Roma fexcen- 
105 fletit C9 floruit annos, antequam Medicos tetto 8. bofpitio ex- 
cepit : quam primum vero periculo fuo didicit, fe tantum latrones 
C9 man/[uetos bouicidas excepiffe , eos iterum expulit. | Ecquze hic 
mentio exilii univerfalis féxcentorum annorum? Ecquid vel 
mens vel verba Lanfii volunt aliud, quam quod ad fecundam 
fententiam Plinii planum fecimus, Medicam artem & Medi- 
cos damnatos exclufofque Catone auctore.  Archagatho ta- 
bernam falvam przftare potuit fides publice data : fi qui vero 
alii preter Archagathum fuerint Medici, quomodo Romz 
in gratiis S. P. O. & Catonis potuerint commorari & non 
expelli, nemo facile enunciaverit: qua ratione Lanfius expe]- 
lendi verbo non incommode uti potuit, licet probabilus fit, 
cum non tam ad expulfionem paucorum prafentium , quam 
ad exclufionem artis artificumque abfentium , & Archagathi 
veftigia legere volentium , refpexiffe , & pro expulit legendum 
efle exc/ufit. quod arguere videtur vocula iterum. — Poterant 
enim Medici iterum excladi iterum expelli proprie non po- 
terant: vel ipfa tua virulenta crifi evincente. Sexto adfers 
hzc verba ex Orationibus Melchioris Junii: Res be impulit 
Romauos . ut propter Zfrcbagatbi cujufdam in fecando. erudelita- 
Ic2) onines odio F'atiniano Medicos profequerentur , eofdemque ur- 

be 


Lis 


be. exterminandos effe cenferent. .. Chorda oberras eadem ,. Bi- 
bliepola, nihil hic de exilio fex fzeculorum , nihil hic aliud 
indigitatur quam voluit Plinius. Septimo Michaelis Monta- 
ni Gallica de /a Medicize, &-denique Octavo Belgici Au&oris 
verba de arte medendi tan be docuerdfionfi/ adfers:ied neque in 
his quicquam eft de Medicis in exilium pulfis, nec de exilio 
eorum univeríali , nec defex fzeculis. Quid ais, Bibliopola, jam- 
ne vides Auctorem tuum in campis Ely fiscum umbris de exilio 
illo pugnare? Jamne luce meridiana clarius apparet, Profa- 
num vulgus, male feriatos, male do&tos, & liberaliter eru- 
ditos, ab Auctore tuo calumnia convictos adveríarios fru- 
ftra te in Campo Martio quafiviffe? Jamne cognofcis, Plinii 
fententiam & auctoritatem omnes fere eruditos & probare & 
fequi ; quanquam omnesnon poflint eadem fervare verba, eun- 
demve loquendi modum. Fac vero eiiam Auctorem tuum 
docuiffe (quz nec docuit nec docebit unquam) Archagathum 
odium P. R. nunquam incurriffe, Gracos medendi artifi- 
ces, fruftra obnitente Catone, honorem locumque Romz re- 
te tuitos : Plinium vero aliofque circa hzc hallucinatos effe, 
annon fic.quoque umbras potius Ely(inas, quàm noítrorum 
Medicorum injurias perlecutus effet? Quid. indocilis atque 
nequiffimi generis, quid Archagathi & fimilium caufa ad no- 
ftros, feu Medicos, feu artem? An noftris viris eruditis dif- 
ciplinzque eorum falvus effe nequit honos , fi & Archaga- 
thus & Graci Medicatlri aliquando civitate aut amore exci- 
derunt Romanorum ? Mathematicos Romz femper prohibi- 
tos fuiffe conttat: de quibus Tacitus ait: Genus bominum. po- 
zentibus iufidum, [perantibus fallax , quod in Crvitate noflra. Cg 
«etabitur [euper C9 retinebitur. Et vamen nemo fanz mentis 
hifce honorcm vel Mathefeos, vel Mathematicorum nottro- 
rum lzdi dixerit; quod noftri il Philofophi cum antiquis 
Chaldais, Hariolis, Auguribus. & fomniorum interpreti- 
bus minime comparari poffunt, Philoíophos Rhetorafque 
.SCtis & Ceníoris edictis fzpius etiam prohibitos expulíof- 
.que fuifle vidimus. Et tamen nemo hoc ad injuriam aut ad 


de- 


337 
dedecus Philofophorum noftrorum pertinere dicit, An non 
eadem ratione Medicorum noftrorum , tum Philofophia , tum 
aliis difciplinis plerumque inftructorum , caufa diftinguenda fc- 
parandaque eft à caufa Chirurgorum Medicaftrorumque vete- 
rum? Annon eruditus nofter ordo generi ifti, ut Catoait,nequií- 
fimo juftiffime dicet: Ehemquis tu es? quis mihi es? Res tuas 
tibi habeto : conditione tua uti nolo. An non ficinane fpectrum 
& umbra fit tota illa calumnia, qua Medicorum noftrorum 
nobiliffimum ordinem profcindi atque lacerari, clamitat Au- 
tor tuus: & tamen pro ejus depulfiene in tam infanos eru- 
pit clamores, tantumque excanduit, ut fi & fuac, & omnes 
Medicorum noftrorum zdes incendio conflagraffent omnef- 
que eorum perditz effent fortunz , nec gravius ferre, nec 
vehementius commoveri , nec atrocius debacchari potuiffet. 
Quid vero eft furere fi non hoc eft ? Et tibi tamen etiam, 
Bibliopola, hic furor pulcher videtur, dum pari ftultitia vo- 
cas zalitiofos, perver(e indolis, C2 à bouis moribus degeneres , 
qui vanitatem clamorum illorum non diffimularunt. Scilicet 
malitiofus & perverfus tibi eft quifquis impudenter, inepte, 
atque imperite garrienti, receptamque Plinii & eruditorum 
fententiam manifefta cavillatione impugnanti Gallo non pro- 
tinus affurgat & applaudat. Homine indocto nihil eft. inju- 
ftius, nihil enim rectum putat, nifi quod ipfe fentit. At ne 
hic quidem fubfiftit ftultitia tua aut convitiandi rabies: fed eo 
grafiatur, ut tui Auctoris ineptiflfimam turpiffimamque Ora- 
tonem, plauftrum illad convitiorum & cavillationum male 
olens, pro falutari Medicina atque neceffario antidoto: Dií- 
fentientes autem pro vencficis, eorum Íententias pro venenis 
malis habeas, & cavendum ab iis moneas. Nimis audacter 
calumniaris € pungis viros tum eruditos, tum honeftos : qui 
fi Te eo nomine in jus vocarent, certe, vel Legis Remmiz, 
velaliam in calumniatores fancitam poenam nonevitares ; vel 
ad agnatos gentilefque ablegandus , cumque furiofis coércen- 
dus efles, ne tua rabies denuo bonos lxdat cives. Commen- 
da libellos tuos:extolle Au&orem : Jovem lapidem jura, cum 

A, non 


339 


non cunctos tantum de exilio illo difputantes, fed & ipfum 
Marcum Tullium, & Demofthenem dicendo vincere. Fer- 
ri utcunque hzc poflunt in Bibliopola, qui laudat venales, 
quas vult extrudere merces. Sed quod viros bonos calum- 
niz , veneficii , malitiz , perverfze indolis infimulas , nec fer- 
ri nec excufari poteft. $i pro amoliendis à Medicis & Eru- 
ditis calumniis certamen fubeundum , in 'Te, Te, Bibliopo- 
la, Auctoremque tuum ferrum vertendum omniíque impetus 
faciendus, Qui quantique funt viri, quibus tu Maledica c- 
piftola injuriam facis? Et cui quao parcit Auctor tuus? Sed 
.cui parceret, qui Cardani, Plinii imo ne venerabili Catonis 
nomini parcit: fed mendaces, calumniatores, viperas , fer- 
pentes vocat, foedifque omnes convitiis lacerat, tum hoc 
tum aliis fuis famofis libellis, & maxime horrenda illaappen- 
dice, qua non tantum Canditatis ftudiofifque Medicina Lei- 
denfibus injuriam facit maximam : fed & innumeros Docto- 
res Clariffimos, Celeberrimofque Profeffores, diverfum ab 
co five de pancreate, five de glandula pineali fentientes, in- 
audita execrandaque maledicendi libidine vulnerat : & per ho- 
rum catus ipfos ctiam Belgii Proceres ,. (horrefco referens) 
illuftres Academiz Curatores, eorumque Collegas Confules 
Ampliffimos non leviter petit laeditque. Quanquam enim fum- 
mi hi viri, tum multis aliis modis de hac Rep. Civitate, atque 
Academia przclare merendo ; tum etiam fingulari fua integrita- 
te, fide, atque cura, ex omni terrarum parte viros virtutc & c- 
ruditione praftantesad Profefforia aliaque munia publica evo- 
cando , immortalem gloriam confecuti funt: T uus tamen ille e- 
gregius, fi Diis placet, Au&or non obfcure eos infimulat , quafi 
conviciorum £9 Luflricorum Parentum familiaritas in expugnandis 
J'uggellibus plus valeant, pag, 1o.in not. quafi is fungos pag. 11. not. 
ia procerum maneipia pag. 12. honores conferant : imo in ineptif- 
fimos, prorfuíque zsdigos, qui vel Hippocrati matulam pr- 
fleut ,"vel Galeni porcos pafcant: p. 81. quorum ex catbedra. dicen- 
tium praxeos Balliones apud , atque P biloxenos ,Gnatonefque fuos , 
inter orationem plegio defiriptam , C9. defcripto recitandam o[ci- 
tanter, 


339 
zànter , fumma bec ef , pulpitum premere cubito, gravemue fe» 
micontratta miamu fulcire maxillam, €9 pleno fuggefu mucofis de 
naribus atque rancidulis malam pituitam ozenicamque [Hiriam di- 
gitis identidem emungere ruflicis , C2. [qualide manus tergere con- 
vexo: p. 83. inter quos nullus par fit vc] «gi orationis periodo 
fuis numeris cotiplende : quorumque fcripta /catent peccatis in 
Grammatitam ,. Rbetoricam, Logicam, C9 , quod vitiorum o- 
muium fax el , ipfam artem, quam profitestur fcil. — Medici- 
nam pag. 36. & 37. Et dum omnes pancreatis atque glandu- 
]z pinealis affertores P'ertagos, Moloffos, Leopardos ,| Lupos, 
Fulpes, $imias , Cervas , Lépores, pag. 4g. turdos , tardo[- 
que facit pag. $8. & feq. dum illos f/ultos, flolidos, blenmos, 
buccones , qui oranes flultitia C2 moribus indoRis anteéunt pag. 80. 
vocat: dum fungos venenatos & abominandas cautbaridas pag. 
8r. Homitidas venenis armatos , qui de corio luduut bumano , ho- 
mines impune trucidantes, & /as veneficiis Gemeteria complen- 
e$. pag. 83. ZTumano generi male omino[os ,quorum ad egros in- 
groffus nil, nifi luctus € funera fpargit pag. yo. adde pag. 66. 
Qui plures interficiunt imperitia, quam pereunt gula. pag. 82. 
Dum Doctores Medicinz Leidenfes pag. 13. & 14. Lardos 
barderucullo féu fimiarum indumento , vel ut ipfe loquitur cer- 
copitbecorum penula , quam Dottorum laurea , digniores dicit. 
Dum pag. 3o. & 46. Canditatos & ftudiofos Leidenfes i» zar- 
piffma literarum £2 artis [ue ignorantia ver[ari , vel Mor fami 
«er[us fuas ad. tbe[es inaugurales exfcvibere : apud lacunofos , [qua- 
lentes, C9 fetidos avtem [uam nullam, fed pfittacorum duntaxat 
inconcinnam , €2. agreflem Datloxoyiaw condiftere, ait. Dumo- 
mnes illos pluribus aliis atque execrandis convitiis dilaniat, 
nemo non intelligit, ad Celeberrimos Profeffores Leidenfes, 
in quorum fchola nata & vulgata eft. doctrina de Pancreate 
& glandala pineali, nec non a1 innumeros alios Clariffimos 
Medicos, qui vel ex eadem fchola prodierunt, ( prodiere au- 
tem plurimi) vel eandem fententiam tuentur , injuriam illam 
quidem potiffimum pertinere: fed tamen ex parte non mini- 
ina ad ipfos Proceres, quafi non viris dignis Clarifque; imo, 

V2 ne 


349 


nc hominibus quidem communi judicio valentibus tam infi- 
gnem Spartam commiferint , fpectare: & non innumeros tan- 
tum Clariffimos & fuos honores bene meritos viros , at- 
que ornatiffimos juvenes fic graviter vulnerari: fed & toti 
Medicorum NNobiliffimo Ordini feu facultati injuriam, ipfi- 
que adeo Academizx ingens damnum inferri — Quid? in- 
gens? imo inzítimabile majufque, quam fi omnibus tectis. 
Academix ignes injeciflet, totamque funditus deleviffet in- 
cendiarius. Eam enim jacturam ordinum liberalitas poten- 
tiaque (ut olim fecit) fatis, & cito farciret. At dum famam, 
famam, inquam, qua & rerumpublicarum , & Academia- 
rum falus alitur plurimum, corrumpit, fexcentis furtim mif- 
fis plenis atrociffimarum calumniarum libellis in Germaniam, 
Angliam, Galliam, aliaque, feu vicina feu remota loca, 
vulnus profecto infligit Alma: Matri nec tempore exiguo ,. 
nec negotio facili fanandum. Qua enim Procerum noftrorum. 
virtus, aut ratio poterit paffim per Europam fparfam Dre- 
lincurtianam calumniam delere, camve ita omnium animis 
eximere, ut non aliquid hercat, quod Medicorum noítro- 
rum difciplinam aliis feu fufpectam , feu exofam reddat , mul- 
tifque Academiam defraudet alumnis? Viros cordatos atquc 
oblervantes non quidem fallere poteft tam manifeíta calum- 
niandi rabies. Sed plures funt incauti: & tanto periculofiot 
hzc eft calumnia, quanto fpeciofior videtur; quod Au&or 
non tantum nomen quod habet non diffimulat , íed & digni- 
tates Medici Regii, & Leidenfis Profefforis primarii , quas 
non habet, venditat, feque cum Bibliopolis & 'T'ypographis 
ipfum oftentat, contra aliorum morem calumniatorum. 
audacem atque pernitiofam temeritatem ! An non & Medico- 
rum Ordo, & Academia, omnifque Leida ju(tiffime fic excla- 
mat? Quoufquetandemabutere, Drelincurti , patientia noftra? 
Quamdiu nos etiam furor ifte tuus eludet ? Quem ad finem fefe 
jactabit effrenata illa audacia? Nihil te Ordinum Majeftas, 
nihil Principis. fortis & Belgicarum injuriarum ultrix manus, 
nihil Curatorum Confulumque auctoritas, pietas, & Saluti 
"Academiz, invigilans pervigil oculus? nihil te Academia, 
Quz 


34: 
quz plus opum honorumque in te effudit peregrinum, quam 
d'ibi unquam fperare licuiflct in patria? Nihil Te Celeber- 
rimorum Collegarum nota virtus & eruditio? Nihil L.ziden- 
fium aliorumve Clariffimorum Medicorum, quos tu male 
Pancreaticos, glandulofotque vocas, aut d:gniras , aut. multi- 
tudo? nihil Te Candidatorum przftan:ia? nihil ftudioforum 
generofa, injuriamque ferre neícia pecora? Nihil Te hzc 
omnia moverunt, ut reverereris Proceres, parceres Acade- 
miz, abítineres à Collegarum injuria, mitteres calumpias 
evomere in plurimos Praftantiffinofque Medicos, ut non 
lacefferes Candidatos, non irritarefque. Studiofos? In qua 
tempora, in quos mores, in quos homines te indidiffe pu- 
tas? Án putas, fine difcrimine dignitatum, ordinum, zta- 
tum , publici, privatique , omnia tibi licere in omnes? An,. 
quia Medicos Belgas dicis pufillanimes , fervos , cervinos, fan- 
guine carentes , Cj ad frendium crepitum lepore meticulofiores pag. 
48. qui propter suetum pre[cntis exitii tua mon audent jugula pe- 
tere. pag. 9. Proceribus etiam Belgarum deeffe aut animum, 
aut vim ad reprimendum unius Galli furorem? aut Acade- 
mia vocem ad querendum de damno fuo? aut Profefforibus 
confilium accufandi? aut Medicis cxteris patrocinium fum- 
tumque ad vindicandam factam abs te injuriam? aut Candi- 
datis Studiofifque animum ad tuendum honorem. fuum fao- 
rumque Przceptorum ? O facinus! O (celus! O audaciam !. 
Audis, Bibliopoli, nunc querentem, dolentem, indignan- 
teinque Academiam, omnemque Drelincurtiana injuria vul- 
neratam multitudinem meis verbis: qui quidem eam vel in- 
genii felicitatem, vel dicendi vim minimé mihi arrogo, ut 
audaciffimi facinoris gravitatem fatis exprimere, aut verbis 
zquare confidam. Alia & graviora aliquando ipfis lacfis pe- 
&oribus dolor exprimet & juttiffima indignatio. Paucula ta- 
men hzc ad Te fcribenda mihi fuere tum. mea, tum maxi- 
me etiam tua caufa, Mibi enim etfi negotium non tam fit 
cum Auctore tuo, quam tecum , nec ad turpem ejus appen- 
dicem , fed ad ineptam epiftolam. tuam. refpondendum; Ca- 

Vv 3 lumnia- 


d 
lumniatorem tamen occafione literarum tuarumi mearumque 
mihi obvium factum obiter ut notarem , & publica exigere 
videbatur utilitas, & mea in Academiam pietas, & pracla- 
ra Medicorum noftrorum merita, & Candidatorum Studio- 
forumque amor, & imprimis fapientiffimi Demofthenis au- 
&oritas. Neminem fortaffe ve[irim (inquit ille ad Athenien- 
fes) unquam ferpens momordit aut. avanea , (£2 abfit ut. unquam 
amordeat) [ed tamen eas animantes, ut videritis, flatim occiditis. 
"dd eundem igitur modum , ftbenienfes , etiam cum calumniato- 
rem C9 acerbum , C9 natura ferpentina praeditum | bominem vide- 
vitis, nedum vellvüm fingulos snordeat expetlate : fed primusquif- 
que, qui in euim inciderit , ulcifcatur. Non. Athenienfibus tan 
tum, fed & Batavis, & omnibus bonis civibus, & nobis 
di&ta hzc putanda funt. An non improbum & peflinum 
virum Civemque effe oportet , qui ad incendium publicarum 
privatarumque aedium extingaendum non protinus accurrit , 
omnemque quam poteft operam przílat? Egone ergo Dre- 
lincurtii fcelere excitatam in clariffima mihi civitate & A- 
cademia feralem illam , longeque lateque ferpentem flammam 
pro virili non reftinguerem? non frigidam fuffunderem? non 
hamas & dolabras adferrem? Egone illud bonarum artium 
Emporium conflagrare, totque Proceres, przclaroíque ar- 
tifices, virofque optimos mihique amicos unius Galli auda- 
cia mifere vulnerari leis oculis, complicatis, aut in finum 
rejectis manibus, patienti animo, fpectarem? finerem? fer- 
rem? Mori me mallem. At tua quoque caufa, Bibliopola, 
de his ut fcriberem nec una, nec levis fuit: altera quidem, 
ut periculo te liberarem prafenti: altera, ut à delirio te ad 
fanam mentem, ab errore reducerem in viam. INeícis .quan- 
tum in difcrimen fortunas tuas adducas, dum calumniarum 
& maledictorum plenas Drelincurtianas chartas non. tantum 
divulgas, laudas, venditas: fed & cum illius crimine tuum: 
conjungis, viros optimos eruditiflimo(fque caluniatores , ma- 
Jitiofos, degeneres à bouis moribus, wmo veneficos, appellando. 
Nefcis, capitis fupplicium legibus fancitum effe 1n omnes 
non 


| 34s 

non folum Auctores, fed & venditores & divulgantes famo- 
forum libellorum.  INefcis, nefcis, cujus maleficii reum te 
facias. Deliras autem graviter, & dum libellos Auctoristui 
laudas plurimum, & dum eos edendo, aut recudendo ad 
bonum publicum animum "Te convertere ais.  Àn non 
enim ítultitia mera eft. maximi facere, qua per fe (unt res 
nauci nihilique, imo peffimz ? Libellis illis Drelincurtia- 
nis quid vilius? quid inelegancius? quid indoctius? quid tur- 
pius? quid pejus? in quibus nec argumentum loco tempori- 
que aptum , aut cum ratione le&um, nec rem ullam uti viro 
erudito dignum eft, tractatam, nec membra orationi, nec 
verba rebus convenientia, nec quicquam confentaneum in- 
venia. Equidem Romanz eloquentic ille parens Marcus 
Tullius aliique olim anxie difputantes de optimo dicendi ge- 
nere, judicarunt fecundum id, quod proxime accederet ad 
dictionem Demofthenis. Noftro autem avo nulla eft dubita- 
tio inter Doctos, quin tanto quifque vel pejor, vel melior 
fit orator, quanto vcl fimilior Ciceroni vel diffimilior. Quod 
etiam pueri in ludis intelligunt, qui quanquam elegantiam 
Tullianam affequi non poffint; imitari tamen, & quid fequi 
debeant, íciunt, multo doctiores Carolo tuo, qui non mo- 
do inficeto, horridoque, abfurdoque ftylo mirum in modum 
fuperbit: fed quis optimus, quis imitandus affectanduíque 
fit, adeo ignorat, ut elegantiffimum fe putet, cum quam 
plurimas rancidas Metaphoras, & phrafes fabulafque Poeti- 
cas folutze orationi infarcit, & à verborum propria & ger- 
mana fignificatione quam maxime recedit, Quod, ut in- 
eptum , frigidum, nimiique Pocticum, & maximum vitium, 
omnes veteres recentiorefque dicendi Magiftri coarguunt , 
Locutulejos, Blatterones, & Lingulacas appellantes, qui 
Ícatent verbis fine ullo judicii negotio cum fecuritate multa 
& profunda; ut loquentes. plerumque. videantur loqui fefe 
nefcire: quos ita defcribit Aulus Gellius, ur in ipfum digi- 
tum potiffimum intendere videatur Drelincurtium | tuunr: 
qui, cum Collegis aliifque Viris difertis & Oratoribus mini- 
me 


144 


me ridiculis turpem puri fermonis & dicendi infcitiam ex-. 
probrat , ipfe futilis & mimicus Blatero fc loquitur, ut ple- 
rumque vel plus, vel minus, vel prorfus aliud fonet rale 
contorta ejus verborum turba, quam mens cogitat loquentis. 
A Cajo Care excellentis ingenii &  prudentiz viro primo: 
de analogia libro fic fcriptum memorat Aulus: 75e femper 
in memoria atque in petlore, ut tauguam [copulum fic fugias in 
folens "verbum. |. At quid Drelincurtius? Verba infolita non 
tantum non fugit, fed & omni ftudio conquirit: ille Libi- 
tinz Tropza vocat narratioaem de vario mortis genere & 
morientium numero : ille fummates , infimates, Ofce & Vol- 
fce loquentes, & íexcenta fimilia dicit: cum alii & magis 
Latinis, & minus infolentibus verbis Proceres, Plebejos, - 
barbare loquentes dicerent. M. Tuliius nec Latina. Grzcis, 
nec Graeca Latinis mifceri vult. At Drelincurtius paflim fine 
ulla ratione aut neceffitate Grzcca miícet Latinis. Unde ne- 
mo dubitat, quin ipfius araveris vitula in tuz exaratione 
epiftolz, Latinz quidem; Graco tamen hoc fuperbientis 
exordio se;$ quA TEOIC ó [Bi Aio o A6 x aipev. Homini, qui non 
Gallico fanguine vehementer fuperbit certe confentaneum 
magis videretur Latinz epiftola: Latinam , Tullioque, aliit-- 
que bonis Au&toribus familiarem przícribere formulam & 
dicere: Libraiius Medicorum amicis S. D. Quam anxii 
etiam fuere veteres de jufta verborum ílructura, & ordine 
commodo, ut naturali quodam & jucundo fluxu decurrat! 
At Drelincurtius quam anxie operam dat, ut omnia diftur- 
bet atque diflorqueat , & quam longiffime à naturali & cor.- 
fueta loquendi ratione abfit. Cum vetus verbum fit, feftu- 
cam oculis eximendam , ipfe oculos fuos feftucis eripi ro- 
gat, & quantum poteft omnia przpoftere profert. Sed hzc 
quidem leviora funt, & utcunque íeu ferri, feu excufari 
poffent, fiquidem ea eft Latini purique fermonis difficultas; 
ut in aliis, quam qui literas illas folas ftadent, fruftra illum 
exactius requiras: nec inter "l'heologos, JCtos, Medicos, 
aut Philofophos de verbis aut periodorum numeris quzri fo- 


leat 


, 555 
lear, nifi ab iis, qui nodos in fcirpo quarunt. Quare & - 
Drelincurtium facile pateremur fuo mirifico abundare & fly- 
lo, & cerebro; fi modo ipfe aliis viris doctis & difertis de 
hifce litem non moveret , & fuos foloecifmos pro elegantiis, 
fuam fuperbiam aliaque vitia, quibus fcripta vitaque ejus 
Ícatent, pro virtutibus non venditaret; & íi modo tam ab- 
furdum infolenfíque non eflet ejus dicendi genus, ut quz in 
bonam p:rtem accipi vult, in malam dixiffe videatur. | Cu- 
jus rei lubet exemplum petere ex eo florum loco, quo ipfe 
dicendi fuüm artem maxime exercuiffe videri vult: ícilicet 
ex tredecim (tot ipfe numerat , cum tamen plures fint quam 
ter tredecim) admirabilibus concatenatifque metaphoris, qui- 
bus ornavit orationem fuam in Hornii obitum. 


Sunt autem hz. 


1, Zfcad.( Cujus de Scbolà P bilofophus ille fit abreptus : 
1. Eccl. & Cujus e templo Spirituali vivus ille Lapis fit detra&us: 
1. Giv. |l Cujus ex edibus ille fit exturbatus Incola. 


2. Zfcad.S Cujus à: Lyceo Peripateticus ille fit evulfusz 
2. Eccl. & Cujus à coroná illa Gemma fit prolapfa : 
2.Giv. lCujus 2 communitate Crvis ille 6t exterminaius. 


3- "tcad.f. Cujus Portich Stoicus ille fit exclufus : 

3. Eccl. € Cujus de facibus illud Luminare fit extinctum: 

3. Giv.. [Cujus ex triviis atque quadriviis ille Galenice deoffibus 
do&rine Vindex & qympanifla fit detrufus, 


Xx | 4. 4fcad. 


346 


4. "cad. 
4. Ecl. 
4. Grv. l 


Y Cujus à Tos upisolbuxusida tlle. "Biete o Os oio fff 
1 expunttus : 
Cujus é celo Sidus illud. frt dilapyum atque devolntum: 
Cujus à rompitis Aauatomicarum ille veritati prato- 
fit ablegatus. 


345 cad. (Cujus de. Rofltis Ovator ille Jit deturbatus : 
y. £c. (Cuius de grege ovis illa fit *oorata - 
$. Civ. (Cujus de Medicinis ille Meditateatarius fit ablatus. 


. "cad. ( Cujus à Gymnalio Dottor ille Fit expulfus :- 
. Eccl. 4 Cujus à Cenaculo illa fit Aquila fugata : 
Civ. VXCujus ex officinis Chirurgus ille fit edu£tus. . 


OV C ON 


. Acad. (Cajas ex tuditório Pyofeffor ille fit ejéftas : 
. Ecti, 4 Cujüs à pió conceff Confejfor ille fit proturbatus : 
. Civ. (Cujus in excubiis ille corporum Epifcopus Jit confopitu e. 


MOX 4 


. "cad. (Gujus e. AHtbeneo Scriptor ille fii deletüs : 
| Eccl. 1Cujas ex cboró Sympboniatus ille fit extraus: 
. Civ. XGCujus à Pretorio ille laborantium 2tfofor Dit exirujus. 


eo oo cQ 


( Cujus in borto Botaniftes ille, bac inelmfe vipenti[frmh : 
9. "ad. broma, fit confeius: — 
9. Eccl. J Cujus ex Synedrio piorum He h rorum Ztptiflés fit eres - 
9.Civ. & ptus: 

(Cujus a Comitiis egrorum ill Cénturio fi vemotus. 


tEO. 
|:RO, 


t€E00. 
V. 


Boc 
*1 IL. 
LI. 


LZ: 
12. 
L2. 


12. 
13. 


E 


)47 
"fad. (Cujus de theatro. /uatomicus ille fit vefettus ; 
Ecl. 4 Cujus à comventu fidelis ille fit evocatus : 
Civ. (Cujus ex Conciliis morboforum ille Confiliator £2. Re- 
&or fit excuffus. 


ad ? Cujus Affeffura ille Magnifici Noflri Re&oris Anef- 

ra 4 for fit depofitus : 

E ' 5 Cujus ex imenía xowevis ille it abaBus: 

SP. (Cujus de valetudinario ille malorum. fverruncus. fit 
zpfe Parcis immolatus. 


"frad. (Cujus de: Senatu. ille Patrum unus fit profiviptus: 
Ecc], & Cujus in corpore Cbriffi membrum illud fitamputatum: 
Civ, Vujus ? Curia Medica Senator ille fit vejettus. 


Cujus tandem ZEftulapico de Sacrario. Mpollinis ille 
Zrad A — Myfla fit exemptus: 
Eccl. 4 Cujus demum ? manfionibus ille Celicola beatas in [e- 
Civ. « des fit raptus: 
LCujus denique de Medico Tribunali morborum ille Tu- 
dex [it devolutus C2 ad fata faa deduttus. 


Si iifdem. floribus ad inícriptionem monumenti Drelincur- 
tiani aliquando. quis volet uti, quibus. ille ufus eft ad. Hor- 
üianum, fas; & honorificum ei erit, fi fcribatur. 


Canorvus. DRErnriNcCuRTIUS. /EGRoRvM. CENTURIO: 
PRoscnRiPTUS. DE. SENATU: Em. Lkipze. Ex. OrriciNis, 
CHIRURGUS. ILLE. EST. EDUCTUS. ET. EX. TRIVIIS. AT- 
QUE. QUADRIVIIS. DETRUSUS. 


qo 375 Quid 


348 


Quid frontem contrahis, Bibliopola , quafi injuriam faciam 
Au&ori tuo, & illum Chirurgum, & valde zgrum, forte qui 
mente magis, quam corpore laborat , & à Senatu profcriptum , 
& Leida expulíum , dicam. Non dico, licet appendice foaid 
mereatur : imo aliud dico, nam egrorum Centurio & Chirurgus 
Drelincurtio idem ett quod Medicus Clariffimus: id quod mini- 
me poffem divinare; nifi aliunde fcirem , hominem de Hornio 
loqui. JProfcriptus de Senatu & catera. idem ei fignificant, 
quod mortuus. Vide quxío, DBibliopola, reliquas metapho- 
ras omnefque omnium Drelincurtianarum Orationum (fino- 
men hoc merentur inconditi fermones) elegantias, & fac pc- 
riculum an fine riu legere, an commodum ubique fenfum 
affequi poffis; denique an illis non plus infit ftulticia quam 
cloquentiz... Quam nihil ibi ft purum, nihil non affecta- 
tum, nihil genuinum aut zquale, nemo non videt. Quid 
vero infolens, & affectata,  impuraque lla dicendi rato, 
quam Cicero fuperbiloquentiam recteappellat , aliud eft, quam 
infolentiffimi, arrogantiffimi , fuperbi , fuperque omnes fefc 
extollentis animi certiffimum argumentum ? Iile folus doctus, 
folus Orator, folus Latinus, folus Graecus inter Medicos 
videri vult: caeteros ne unam periodum, nedum orationem 
fuis numeris complere poffe putat, Ego vero Deum fancte 
teftor, quod Orationem nullam nullumque librum viderim 
unquam, in quo tantum (it maledicentiz , tamque parum 
clegantiz, judicii , aut folidae eruditionis, quam in plerifque 
ilis Caroli libellis: in quibus pradicandis quantum erravee 
ris fatis jam edo&tus videris. Si ergo animum tuum verc vis 
ad bonum publicum convertere, define ma!e olentes illas 
chartas edere, recudere, laudare, venditare. Admone Au- 
&orem, ut mittat Oratoriam, quam ne extremis quidem 
labris deguftavit; & in qua fe totum ridiculum gerit, & nun- 
quam non ridebitur ab intelligentibus, rifuíque nuper cft à 
do&tis atque indo&tis, quin & ab ipfis fuis amicis. & à tota 
fere concione, fummo fuo & merito & jure. Quis cnim 
temperet à rifu, ubi dum gravis, & Profeflore, & RUE 

Ccà- 


349 


Academiz digna expectatur Oratio, ludus exhibetur hiftrio- 
nicus? & non tantum novus atque infolitus apparatus pul- 
vinarium, clepfydra , aliorumque: fed & dictio, & maxi- 
me actio omniaque adeo eránt ridicula, ut ipfe 7Efopus Ro- 
Ícius, & quivis hiftrio propterea ridendus fuiffet. Cum enim 
Cicero in paradoxis dicat :- Exfidilatur €9 exploditur bifirio, f 
paululum [e movit exira numerum: quid ni exfibiletur Mimicus 
Rhetor, qui nec in movendo, nec in gefticulando, nec in 
declamando, nec alia in re rationem aut modum fervavit ul- 
lum? Admone, artem quam callet potius exerceat, Anato- 
men puta, imprimis publicam, toto triennio magno cum 
Academiz detrimento neglectam. Ad hanc operam ejus 

commendandam non opus ei erit emendicatis amicorum lire- 
ris, Ipía fefe commendabit. Admone ne ita impie contra 

.honorem, famam, & commoda Academiz & Academico- 
rum laboret: íed miflos fparfofque pernitiofos libellos quan- 

tum fieri poteít, repetat revocetque, aliiíque edendis fpar- 

gendiíque fuperfedeat. Admone ut meminerit, non fe am- 

plius inter milites calones lixatque Turreniani exercitus , nec 

inter Scythas, fed inter optimos atque humaniffimos Bata- 

-vos, eorumque Celeberrimos Profeffores verfari, fuumque 
ingenium, cujus fuperbiam ipfe jactat, ad horum mode- 

ftiam, morumque benignitatem paululum conformare: ne 

idem experiatur fatum inter Batavos, quod expertus olim 

Archagathus, cujus caufam agit inter Romanos honorantes 
Medicum dum ignorabant, damnantes & odio períequentes 

cum artem more!que viri noviffent. Admone, ut diícat Pro- 

ceribus fidem & ob!equium exhibere, benevolentiam Tribu- 

nalibus mutuam przetare , aliosbonos V iros altofupercilio non 

defpicere, Candidatos Studiofofque nec fpernere nec negli- 

gere. Admone ut invidiam deponat, & Collegarum Medi- 

corumque, quibus Deus Ter Opt. Max. judicii, Philofo- 

phiz, Chimiz, Botanice, Pharmacorum, aliave ad exor- 

nandam perficiendamque artem Medicam fcu plura, feu ma- 
jora largitus eft prac(idia, praclaris conatibus non interce- 
X X dat, 


^ 
450 


dat, cum ipfe eos przftare nec velit nec poffit. His rebus, 
Bibliopolha. fi operam, dederis ; animum tuum ad bonum pu- 
blicum vere converfum exiftimabimus atque. laudabimus: fi 
vero, uti ceepiftis tuque Auctorque tuus, perrexeritis famo- 
fis veftris libellis, epiftolis, appendicibus annotationibus 

damnum, Ácademiz, injuriam inferre civibus ejus , aliifque 
viris bonis ingerere probra, dicam vobis fcribemus grandem, 
ncc divinam nec humanam effagietis ultionem. — Vale. Da- 
bam in Caftris M. 1d: Decemb. M 15c r.xxx. : 


pPi1N lS. 


ED DCUERBUSO PT I-EI 


OBSERVATIONES 
EXTEMPORANEE 


Erea a CAROLO DRELINCURTIO, in 
Gallis Medico Regio, atque apud Bata- 
vos inter Medicos Profeflore Prima- 
ro, LIBITIN/E, nec non fa- 
mz fux. Trophaza, &c. 


u 


4silfa 


'j 


*asibs 


x 


ü 


- 


ci 


Hd 
* 


12. 
& 


id. 
» 


a P 


"y 


o 


"M 
TE. 
b 
2 


i 


^ne 


5. 


1 
» De 

: v s 
cai V 

^$24 -— 
T. 


355 


A TSUTHOOPIXELILI 


EXTEMPORANEJE 
OBSERVATIONES 


A D 


Erecta a Carolo Drelincurtio in Galliis Medico Regio, 
atque apud Batavos inter Medicos Profeffore Prima- 
rio, Libitinz, nec non fama fux Trophza &c. 


ocet Huardus Hifparus in przclaro de Ingeniorum ex- 
D amine libro , vernaculá fuà linguá confcripto , efle quz- 
dam hominum ingenia, quz caprarum inftin&tum imitentur, 
capritie (ut fimile vafritiei vocabulum inducam) hoc eft, ca- 
prino inftin&u przdita; Caprz quadrupedes funt falaciffimz , 
calore multum libidinofo animatz: dum pafcuntur, ut plu- 
rimum ab agmine fecedunt, ardua loca fcopulis praerupta; 
lapfibus obnoxia petunt, extra, ac fcorfim à czteris qua- 
drupedibus vagantur, quo juxta naturam igneam furfum fe- 
rantur. Hujufmodi comperimus homines, qui ab aliis fe- 
cerni, qui di&is, facti(ve, haud heroicis, haud utraque Pal- 
lade celebrandis, militaribus & fcientificis, inclareícere am- 
biunt: qui geftis exorbitantibus, (ive extra communem, tri- 
tam, regiamque viam conílitutis, qualecumque fibi nomen 
quzrere geftiunt. Hi plerumque funt quosTertullianuslib. 3. de 
praícriptione perftringit, 9405 berefis potuit dementare (demau- 
?are perperam à quibuídam legitur) hi ezzz aeque prudentes 
Junt, neque fideles. ueque ufitati.  Noninea fum hazrefi, ut 
haereícos nomen ad eundem fenfum quo Pontificii Romanen- 
fes dccctam, qui hoc nomine (ugillant ipfis adverfantes in 
fua 


354 Alitbopbil 


fua Euangelica expofitione, aut in adftruenda Pontificia di- 
gnuitate. Ufüs eft "Tullius eloquentiz , ac gertuinz Latini- 
tatis parens in fuis Paradoxis hoc vocabulo a Gracis mutua- 
to: hzrefim pro firma opibione ufurpat. 

Hrefis, qua Dreliicurtius dementatur, eft fui ipfius bo- 
na opinio, ac QAavsia recténe , an perperam concepta, fa&a 
di&tave ipfius probant. Hac fui pfeudo-bona opinione ple- 
nus, mirum non eft, fi nec prudens, nec ufitatus fit, hoc 
eít, fi communi hominum , probatoque apud omnes u(ui fefe 
non accommodet. Hac du&us opinione fui, € genio fuo 
duxit caprinum inftin&tum fequi, audere & facere aliquid, 
non brevibus quidem Gyaris, Parvaque Seripho, fed Anti- 
cyris dignum rifuque ac cachinnis literatorum excipiendum. 
Hujufmodi fünt calamitofz duz illae Orationes fuper calamita- 
tibus civitatis & Academiz ,nec non fortis humans fubtitulo- 
Libitinz trophacorum , quas haud impune recitavit ac vulga- 
vit : hujufmodi funt epigraphe libelli ac tituli quos fibiarrogat, 
hujufmodi funt alloquia fua przcliminaria , ac reliquum rhapfo- 
diatz: farraginis fuz , ab ipfo, Orationis nomine perperam 
indigitatze , corpus. 

Criticis ac fimul falutaribus fcopis lubet ejus ultimi ope- 
ris craffitiem, virulentiam, ineptiflimas fcurrilitates, fupi- 
na(que hallucinationes verrere. 


In Epigraphen. 
zn fe jure. Regium indigitet Medicum ambigitur? 


Vel enim eo titulo fe Regium dicit, quod in Montepeffu- 
lana Academia Doctorali laurea fuerit infignitus, Eodem 
jure poffent omnes laureati Medici eumdem titulum ufurpa- 
re, a quo tamen àbftlinent, non fecus ac in aliis Facultatibus 
DoGores: vel quod Regix Períonz five Majeftati Chriftia- 
njílimz adhzferit ac miniftraverit. At neminem latet, effe 

quin- 


Extemporanee. Obfervationes. 15 


quinque Medicos Regie Chritlianiffimze Majeflatis, Prima- 
rium five Archiatrum, & quatuor trimeftres, qui fane Re- 
gix Períonz miniflrant, & ab ipfa, penfione annua donan- 
tur. His Drelincurtium fuifle aggregatum nemini adhuc 
innotuit, nec vero fimile vifum, Chriftianam Majefta'em, 
qua in przfentiarum removet arcctque ab omnibus officiis, 
muneribus militaribus, ac Judiciaiibus, imo ab ipfis vilium 
opificum magifteriis, omnes fuos fubditos Reformatz Reli- 
gionis, etiam eos qui fuze non adhazrent, famulanturve Per- 
fonz; íuam, inquam, Majeftatem velle ut Drelincurtius, 
qui Reformatam profitetur. Religionem, hoc minitterio ac 
munere, Períona iua Eegiz addicto ac adhzrente, nec 
non, ut hujufmodi titulo Kegii Medici fit infignitus. INe- 
minem latet, quibus fcrupulofz conícientiz aculeis arceant 
Confe(larii Romanenfes alienae a (ua Religionis Medicos, ab 
zgrotantium fpondis. 

Potuit in exercitibus Regiis, ut juvenem , robuftum, ac 
pedariüm , medicinam exercuiffe, & vicariam Heli Beda 
Fulgerzo di&o, optimo ac experientiffimo Medico ex-I.e- 
formato, feni, pedibufque debilitato, apud Sereniff. Princ. 
Turenam Polemarchum (cujus erat Fulgerzus Medicus or- 
dinarius) operam przftitiffe; fed non ideo dicendus Regius, 
nifi vago, parumque fpectato titulo, quo fe. milites, imo 
calones & lix in exercitibus Regios vocant, ufus quippe 
invaluit ut illi dumtaxat fe Regios dicant, qui Períonz: Re- 
giz inferviunt , ad eamque adpropinquant. Fas non fit Dre- 
lincurtio tam magnifica pluma tumefcere ac fuperbire. 


In Galliis fe Medicum dicit. 


Non ipfum latere debet Gallias longius extendi, quam ut 
Rex Chrifüianiffimus, licet potentiffimus, his dominetur 
omnibus. Cis-Alpinz Gallim five "lTogatz terminus ab 
Alpibus ad fuperum mare, Rubicon fluvius, & Ariminum 
erat; ad inferum vero mare, Luca Liguriz civitas, & Ar- 

YN y 2 nus 


356 Alitbophili 


nus fluvius, "Iransalpinam five ulteriorem Belgicam ab Or- 
tu & Septentrione Rhenus à Germanià feparabat. An fe 
in iis Galliarum partibus Medicum praedicat ? Francix Oc- 
cidentali, Potentiffimo hercle regno, dominari Chriflianiff. 
Regem, olim potiori Galliarum parti, longe, lateque pa- 
tenti , in confeflo eft. At Galliis ipfum imperare omnibus, 
non omnes concedent. 


Gl. M. 


Num gloffographum Medicum ,. mediocrem aut mini- 
mum, mimum , mimographum, moron aut gloriofum mir- 
myllonem indicare voluerit, poffet quis.dubitare? Mentem ta- 
men affequamur , qua Sereniff. Principis Polemarchi memoriam 
voluitextollere. Apud Francosnomen iftud de glorzeufe memoire 
ufurpari reperiet, verum apud Tullium, aliofve. pura Lati- 
nitatis auctores vix credo illum reperturum iftud vocabulum 
in bonam partem acceptum. De gloriofo milite Plautus Co- 
mcediam infcripfit, quem cachinnis ac tarcaímis ob ftolidam 
ac ridiculam ferociam obnoxium repraíentat ;; Politiorem fi- 
bi Latinitatem arrogat Drelincurtius , huic. medius. fidius 
Gloriofi vocabulum in bonam partem detorquendum ,, dero- 
gat. Zmiyte, bone memorie, colendif/me aut quid fimile 


epitheton, genuinz ac recepta Latinitati magis congruum 
extitiflet. 


Principi de Turená. 


Puriori formulaloquendi per prepofitionem a vel 45 quam 
per de efferri ditionum titulos, omnes praítantium aucto- 
rum Epiítolz dedicatoriz , ut loquüntur, nos docent. 

Improprfum fane titulum adhibet dum Principem de Tu- 
rena indigitat: Etenim 'Tureniam ditionem , in Aquitania 
olim fupremz dominationis jure gaudentem, nunc autem 
€x tacita Chriftianiffimi Regis indulgentia , non omnino go 

a 


Extemporanee Obfervationes. 257 


la umbra & imagine ejufdem prifcze dominationis fruentem, 
Vice- Comitatus , non Principatus titulo infigniri, vel 
lixis,  calonibufve Gallis notum. — Vulgarem cfle Vice- 
Comitis titulum ,. minime reputandum cít, '"Thuarfenfem 
ditionem apud Pictavos, nunc Ducatum , Duci 'Tre- 
folio titulos augentem , in quo 40oo nobiles vcl circiter, 
Vaffalli, vulgo omesiiges numerantur: nec non Lautreceníe 
oppidum ad Fuxenfem olim Regiam Navarrzorum familiam 
pertinens, cui fere etiam 200 nobiles fubfunt , imo & agrum 
Pariienfem longe lateque extenfum , Vice-Comitatus titulo 
defignari neminem latet. Sunt qui credant Vifcontinam fa- 
miliam, qua per 200 fere annos Mediolanenfibus ac Iníu- 
bribus imperitavit , inde Gentlitium nomen defumpfiffe, 
quod eadem Vice- Comitum dignitate , ante adeptum amplif- 
fimum dominatum, Mediolanenfem fcilicet Principatum , ab 
Othone Archiepifcopo, & ad nepotes translatum , | fuiffent 
honeftati. 

Majori fane decore radiant Principes Turriani five a Turre 
Arverniz olim Bononienles Comites, retento prifco nomine 
Vice-Comitum, '"Turenz (quod femper egregius ille Pole- 
marchus Henricus a Turre Árverniz fervavit.) Verum enim 
vero num acceptius eidem Polemarcho credidit effe nomen, 
defumptum a ditione Vice Comitatus ipfius , cujus nunquam 
poffeffionem (ad primogenitos familiz fuz. fpe&antem) nactus 
eft, quam tam illufire ac tam antiquum "Turrianorum, five 
a Turri Arverniz gentilitium nomen, a Bononienfibus apud 
Morinos Comitibus ortum, cujus primaria origo ad Viffre- 
dum Bituricenfem Comitem ,ac Ducem Aquitanum fpectat, 
quem de Regali progenie oriundum ab 800 annis annales 
praedicant, docentque, Reges praítantiffimos , imprimis 
Godefridum Bullionum, ab unaex ditionibus fuis dictum, 
Herculem illum Chriftianum , Saracenorum terrorem , Hie- 
rofolymitarum. Regem, nec non Imperatrices ac. Reginas 
Francie, Anglic ac Lufitanie hanc familiam fuppeditaffe 
memorant Hus adnumerandi funt Principibus, ii, qui cgre- 


X yg gia 


258 Alitbophili 


giz Delphinatus Provincie olim dominabantur, quam fa- 
miliz Princeps Imber:us, prateritis ctiam agnatis, Galli 
Regum primogeniti filiis &zos legavit, 

Án ignorantiz, vel alteri rationi, ob quam non expreffit 
gentiliuum nomen llluftriffimi Polemarchi, adícribere de- 
beam, neício. Excuíandus mehercule, dum ne futor ul 
crepidas, tractant fabrilia fabri. De Phihifi, pleuritide, 
arthritide, aliique morborum generibus illum differentem 
tolero: In genealogicis rudem efle nec v«pafia, haud mi- 
- Or. 


Olim A's iare. 


Cautius ufus fuiflet hoc adverbio , o//z , fi per illud ni- 
mis feneícentem , ac (enio incurvorum infirmitati ordinaria, 
nempe delirio fe obnoxium pertimuiffet, | Vocabulum quip- 
pe, O/iz, longiffimum temporum denotare. intervallum ad- 
vertimus. Virgilius quingentcfimum fere numerum hoc ad- 
verbio, O//z, futur! etiam, ut prateriti temporis complc- 
Gitur fpatium, dum primo ZEneid. Junonem audiffe me- 
morat, 

Trojano a fanguine duci 
Progeniem, 9yrias Olim que «verteret arces, 
Carthaginem intelligit, qua $0o circiter ann. ante Romam 
cond. a Didone fuit condita, & a juniore P. Corn. Scipione 
Africano deftru&a Ann. V. R. C. 606. Unde minus abufi- 
ve, vel adverbium , zzfer (quod ad minus fpatium temporis 
porrigitur) vel Zz viveret , iníertum effet. 

A'pxiclpos five Principem. Medicorum Principis Turenz fe 
effe gloriatur, Expendantur impenfarum domefticarum hu- 
jus Principis hbri, unicum Medicum pro (e totaque fami- 
lia, penfione feu annuo falario fruitum fuiffe reperiemus, ac 
proinde Drelincurtianum 4x&ácv intra feipfum coarétatum. 
Verum plerique, qui aulam Gallicam jam diu frequentarunt, 
non ignorant Heliam Bedam Fugerzum jam a nobis lauda- 

tum 


Extemporanee Obfervationes. 3 


tum (qui fuam a Venerabili Beda originem pandebat ,) fuiffe 
Medicum hujus Principis Polemarchi, illumque Medicum 
Fugerzum fato functum poftquam dictus Princeps Religio- 
nem Poatificiam amplexus eft, in cujus locum nunquam ad- 
mififfet ac fuübítituiflet Medicum Refor. Religionis, qualem 
fe Drelincurtius, & ex fanguine pro Religione effufo fatum 
gloriatur. 


Primarii Medici titulum fibi vindicat. 


Conditionem addidit typographus (qui fuam appendicem 
ad Libitinz '"Trophza, indigenis Belgis denegatam , pro- 
mulgavit iterum in gratiam glanduloforum Doctorum) nem- 
pe illum fore Primarium // Dís placeret. Haec particula , /£, 
futurum aliquid, non prafens importat. Modeftior fenio- 
ris terminus ficuti ufurpatur ab omnibus fere Profefforibusin 
aliis Academiis, ceu Parifienfi, vifus fuiffet, quam Prima- 
ri, qui aliquid zquivoci, pro dignitate neício qua, aut ima- 
ginaria praerogativa pra fe ferre videtur. 


Jropbea. 


Apud politioris Latinitatis & Graecifmi cultores, in in- 
dice in Florum cum notis Variorum, Salmaíii imprimis, 
NNeomagi anno 1662. ab Andrea ab Hoogenhuyfen edito , 
"Tropzum rectius quam 'Tropheum dici comperiet, Non 
illum utpote Grzca callentem, etymon hujus vocabuli do- 
cebo. lllud tantum fübjungam '"Fropza fuiffe monimenta 
as TÀw £x pGY vpou*, quo enim loco hoftes fufi, fe in fugam 
converterant , in tumulo ftipitibus affixo erigebantur fpolia, 
ita Farnabius in notis ad Juvenalem. Z7opi, & 'T'ropici,non 
T'rophici, inde derivantur. 


Pro 


360 Altbophili 


Pro Concione. 


. Parüm accommodatam Orationem , licet ejus exordium , 
partes quatuor, ac Epilogum defignet, Concioni concinna- 
vit. Orauonem Oratoriis partibus conftantem compofuiffe 
fe, ac pronunciaffe decebat, non congeriem exemplorum , 
manibus etiam indoctis tritorum , ex Polyanthcis , aliifve col- 
le&oribus excerptorum, de variis interitus. mortalium ge- 
neribus. 


Cum fafces Academicos deponeret. 


Infigne illud dignitatis unis Romanis Confulibus compe- 
tiiffe non ignoramus , verum utrum a Confulibus iliis , rerum 
Orbifque Dominis, exercitibufque plerumque, Imperatorio 
nomine praepofitis, ad Rectores annuos Academícos trans- 
ferri debeat, vix aubm pronunciare. Nunquam in Univer- 
fitate Parifienfi, in Orationibus a Rectoribus pronunciatis, 
aut in eorum programmatis, hujufmodi vocabulum ufurpa- 

tum fuifle audivi, aut vidi. PFaíces terribile quid denotant, 
bacilli quippe erant teretes loro colligati in modum fáícis. 
Eos bacillos ex ulmo fuiffe antiquitus, teftis cft Plautus, & 
Plinius Betulam arborem terribilem magiftratuum virgis. In 
medio hujufmodi faícium colligatam fecurim, qua rei ferie- 
bantur , conftat. Academia nomenab Athenienfibusacceptum 
liquet. Academicos autem faícibus ufos aut fafcium nomen 
ufurpaffe, nemo nobis perfuafurus eft. Verum ventofo viro 
pompatica, & fefquipedalia verba congruunt. 


Libitine drophea. 


Mortis tropaeum Libitinam effe, quam Libitinam habere 
tropza convenientius effet. Unde perperam diceremus 
tropzum tropzi, fi fit ipía Libitina tropzzum ipfum mortis. 

Ple- 


Exteimyorauee Obfervattones. 361 


Pleraque fane potuiffent in Libitina , feretro five arca huma- 
ris condendis cadaveribus deftinata condi duntaxat, nonap- 
pendi, ut circumquaque inípiciantur, etenim tropzea in pro- 
patulo ac in eminentiori loco pofita effe debent; talia funt 
Imperialis Corona , globus, fceptrum, "Tiara Pontificia, 
purpurei petafi, paítoralia peda, Polemarchici fcipiones, la- 
ticlavia, aliave hujufmodi dignitatum infignia: Libitinz tunc 
hac infignia five tropza recludens nullatenus przeftaret , quod 
importat vocabulum tropzi, nempe ut fit tornatilefive ver- 
fatile, ut undequaque confpici in propatulo poffit, ideoque 
abludit omnino Tropazi verbum a Libitina ; Et licet iftud 
Libitinz vocabulum , in eodem cafu quo Tropzxa, nomina- 
tivo fcilicet effet appofitum , deprehenderetur nihilominus 
imperfectus fenfus , alicujus enim rei Tropza effe, ficuti 
mortis congrueret, quz rcs reticeri minime deberet. 
Computata dropbea a ie Drelincurtius przdicat. Sublefta 

agit fide, promptius enim expediret quot fint hominum ca- 
pita, quorum numerus Dco foli omniício cognitus eft, quam 
T'ropxa mortis, cui nos noítraque debemus, 

Ebiberit potius flu&us. formica marinos , 

Promptius C9 totum tefludo perambulet orbem , 
quam Archiater 'Turenicus mortis officia, five actus mor- 
tis, humanas animas a corporibus feparando computet. Lau- 
dabilior videri debet Excellentiffimus Heros, fui feculi decus 
Henricus Rantzovius, utraque Pallade clarus, Cimbrorum 
praefectura fub Sereniffimo Rege Daniz functus diutius, qui 
adunum hominum genus, qui climacterico, five 63 xtatis an- 
no extinéti funt, lucubrationem quamdam fuam, in lucem 
editam coar&avit. A Drelincurtio vero per omnia interi- 
tus, five mortis genera ultra.quam par fit vagato , expedie- 
tur promptius, quanta in fylvis 

Congeries foliorum autumno decidat uno. 


Z7 Die 


362. Alitbophili 


Die folemnz. 


Non adícribam typographis hoc mendum in frontifpicio 
fui operis, aliisve locis, Le&toribus offendiculo occurrens. 
Ipfi, cujus conípicilla forte corrupta aut vitiata, vocabu- 
lum folenne apud Calepinum per IN non per M ícriptum efle 
patefeciffent, deducto etymo, a /o/o aumo , quod enini /o/enze 
eft, folum in anno recurrit. 


Falvis Jcademicis. 


Divifae portz Academicarum Valvarum nomen imperti- 
tur. Minime fuftinere me vitilitigatoris partes arbitrabor , fi 
opinionem meam expoíuero, nempe Academiz nomen fub- 
ftantivum convenientius effe valvis quam Academicum, nec 
enim me latet Academize nomen non tantum pro Studioforum, 
ac Profefforum corpore, feu coetu, fed & pro loco ubi con- 
gregantur, ficuti Jus & proipfa Jurisprudentia, aliifve , im- 
primis pro loco ubi jus redditur accipi. /Eque vocabulum 
iftud Academicum convenire poteft valvis, ac januis aedium 
eorum qui funt membra Academiz, ac valvis fÍcholarum A- 
cademiz. His autem omnibus affixum non fuiffe program- 
ma Drelincurtii conftat. Minus proprie Epithetoniftud qua- 
drare videretur fcholam T'heologorum defignando per //alvas 
Thbeologicas , vel Philofophorum, per Piofophicas : & fane 
Pontificii Romanenfes, a quibus vocabulum iftud potiffimum 
ufurpatur, Valvas Ecclefia Apoftolorum dicunt , minime 
autem Ecclefiafticas. 

Fotive morientium voces nufquam reperiuntur apud terfioris 
Latinitatis auctores , quales funt priíci juris anteceflores Ro- 
mani, quorum fragmenta corpori juris a F'reboniano, Im- 
peratoris Juftiniani juffu , inferta funt. Supremas voces, vo- 
luntates, ultima, noviffima verba, aliofve terminos reperire 
eft, minime autem vorivas voces. Sed obfecro quodnam ob- 


357 


E 


Extemporauee Obfervationes. 26) 


je&um , qui finis fuorum votorum fuis vocibus expri- 
mendorum ? quz vota illius fint , difficile interpretari ac 
divinare poffüumus. Qui voveat boni ac profperi Acade- 
mix aut Academicis? qui fe medios inter Scythas, atque 
Maffagetas Doctores inter Pancreaticos , atque pineales 
Leida degere conqueritur , vix affequi poffum. | Num ca- 
dem vota concipit quz Cambyfes Perfarum Rex propria fua 
& imprudenti manu lethaliter faucius , pro Perfis fuis nuncu- . 
pavit ut perpetua libertate fruerentur, eorumque agri, uxo- 
res, pecora foecunditate exuberarent, dummodo Patizithen, 
Smerdimque fratres Magos ac impoftores ,. Regni invalores 
climinarent ac perderent, arcerentque Medos a Regio thro- 
no ; Íecus vero facientes magna imprecatione , qua 
omnibus calamitatibus , infauftxque morti obnoxii ut fo- 
rent, eos percellebat, ficuti refert Herodotus lb 5. Thalia 
di&o. Non dubito quin eadem imprecatione percellet eos 
ui in &edes fuas tenebricofum impetum fecerunt, qui vitrea 
fua fpecularia & cancellos ferreos identidem effringunt. rabi- 
di , in eos qui illum maledicendi , obtrectandique impetu du- 
&i , pracfervidi ingenii , nulliufque judicii virum reprafentant , 
qui ridiculas fuas tum facrorum tum profazorum Troporum de- 
litias Indigenis Do&oribus noninvideant. Forte vult his fimi- 
libus morientium vocibus, ut noviffima: horz recordemur , de 
his jam falubriter admodum a fapiente fumus admoniti, ut 
haec fcilicet noviffima noftra recordemur, quo in eternum, 
five ne careamus zeterna felicitate, peccemus. Forte monet, 
ut vitemus horum omnium fortem, quam enumerat in Libi- 
ünz 'Trophzis, qua non vere ac perperam computat, fru- 
ítra laborat. Velimus fiquidem ac nolimus implenda fubeft 
fatalis urna. Condonabimus dum fe comparatione uti pro- 
nunciabit, dummodo illam nimium claudicantem effe, fic- 
uti rcliqua Orationis fuz indigefta, fincere profiteatur. Dum 
fit ab eo mentio morientium , zquiparare videtur faícium fuo- 
rum depofitionem morti. Non fineambitionis fuz argumen- 
to, eadem animi acerbitate depofiturus eft fafces ac er 
zz iub- 


364 Alitbophili 


fubirurus. Non hercle veluti fui corporis morituri, feufo- 
lutionem ab anima paffuri, votivz illae fui finiti. Re&toratus.- 
voces, fed ficut ultima figna famz fuz apud Literatos ruitu- 

rz , excipiendz funt. | 

Ferba craffina, pro craftinze diei verbis indulgentiores ad- 
mittant. .Át expiraturi terminum non prateribo. Rectorem. 
expiraturum dicit. Dilemmate capiatur neceffe eft. INam 
fi Expirare pro verbo zzori, habita mortis fimilitudinis ratio-- 
ne. fumatur, haud moriturus eft Re&or Lugduno- Batavz 
Academiz, ficuti Regem Galliz non mori , pronunciat prz- 
co in funebribus Regiis cerimoniis. fi vero expirare verbum ,, 
finiri ac terminari fignificet, non finietur , ac terminabitur 
Rector, fed Re&oralis annuus Drelincurtii magiftratus finie-- 
tur, nunquam, ut probabile eft, reverfurus. 

Dum fuas voces religiofis bauriri- auribus praecipit , 1mpro- 
prie utitur Religioms vocabulo, qua ad Deum potiffimum 
referri dcbet. Pietatis quidem nomen ad parentes etiam ex-- 
tenditur, non Religionis. Quod fi apud Poetas Religionis 
loci fiat mentio, tunc maxime infpecta Deorum, falfo fup- 
pofita, praíentia, loci Religio celebratur, ut. apud Virgi- 
lium. 

"Auribus bauriendi metaphoram , an apud alium, quam a- 
pud capritie praditum auctorem reperire quis poffit , ambi- 
gitur? Ereptorum Curatorum vocabulum non fatis exprimit. 
corum mortem , alia fiquidem ratione cripi poffunt viri Ma- 
giftratus, exilio, deportatione, morbis perpetuis, ut para- 
lyfi, mutatione munerum vel regionum. Mofedami & 'Thil- 
tii cognomina praterita fuam incuriam notant. Pofteri, ad 
quos Oratio fua perventura erit, non agnoícent Curatoresil- 
los Academic Lugd. Bat. Eorum propria nomina inferen- 
da erant, honoris caufa. [n aliis non parcit feminiverbius 
futili fupervacanexque verbofitati.. 

"Aliquot Libitiue dYopbea dum enarraturus eft , corrigit con- 
fultiori animi judicio, quafi ex integro promiffam fuam com- 
putationem , quam nunquam poffet affequi , ut dixi, & bs 

* ct 


Exteiporanee Obfervationes. 36$ 


det dumtaxat narrationem 'Trophzorum &ingularium & plu- 
ralium. Priorum morbis vulgaribus; fi per vulgaris verbum. 
communes ac naturales morbos intelligat, nihil novi promet. 
Si miferorum hominum dumtaxat interitum,. 
Qranibus umimiaet pallida mors 
Equo pul/ans pede pauperum tabernas 
Regumque turres , 
fruftra partium corporis morbos defignat, etenim, ut Saty- 
ricus monet Sat. ':o. 

Circumfilit agmine fatto 
Morborum omne genus; fingularium itidem, ut ab ejus con- 
ceptis verbis non recedamus , Eventibus raris ab evo. Lsti ad. 
Carolum IX. 

Cur hoc temporum intervallo narrationes , & computa-- 
tiones fuas circum(ícripferit, eft cur miremur? poterat ab A- 
dami temporibus inchoare, & tanquam rarum eventum re- 
ceníere, necis inftrumentum, nempe afini maxillam , qua. 
Cainus fratricida uius ett ut vitam jutto Abeli fratri fuo eri- 
peret. fruítranea porro elt illa divifio fingularium, & plura- 
lium trophiorum, zquc enim de omnibus tum figillatim, 
cum a conglobatis triumphavit ac triumphatura eft. 


A 


ÍÁn Epiftolam Nuncupatoriam. 
Cur[orias Epiftolas legere. 


Curíorii nomen aptius ad oculos quam ad Epiftolas refer- 
ri debet, ficuticuríoriusad equum potius quam ad hominem 
cquitantem ;, Raptim vel pracipiti oculo legere elegantius 
diéi poffet. 

"nnos animo pr eteríffe , hujus phrafcos fenfum aufpicor , nem- 
pe virtutibus annos an'icipaffe, aut annos cogitatione revol- 
ville. Meczenatem fuum heteroclitis terminis evehit, /p/ 
ingeni excelfitatem adfcribit , ipfius dignitatem, (uum jugi fli- 

| YT mulo 


466 Alithophil 


mulo animum fodicare praedicat, nulla latera fufficere, quo 
praconiis in ccelum efferat, quafi lateribus, non voce e pe- 
€tore erumpente, illud melius effici poffet ; Zrajago ctiam 
nuncupat viríulibus potiorem. — Si refpectu Chriftianz profcf- 
fionis, nihil novi pronunciat, agaíonem fiquidem , ilumque 
Chriftianum, pluris quam Auguítum , 'T'rajanum , aut quem- 
cumque Imperatorem facere oportet, alias vix credam, ut 
Mecznas ille fuus velit fe 'T'rajano (qui omnibus aliis Impe- 
ratoribus & temporaneis & perpetuis fub duplici ftatu , nem- 
pé fub Republica & fub Imperio five Cacfaribus latius Impe- 
rii terminos propagavit) virtutibus przferre ullo modo, mi- 
nus fane fi legerit aut audierit Gregorium I. Romanum Pon- 
tificem , a cujuífcumque Communionis "Theologis in precio 
habitum fcripfifle ''rajanum (ita fibi revelante Deo). coeliti- 
bus cum Chrifto regnantibus annumeratum. 

Multum de fe prafumit Archiater 'T'arenianus dum fe Pa- 
negyricum Pliniano perenniorem conscripturum gloriatur. 
Lemmata fua calumniis vult abfolvi. | Calumniatores hi funt, 
qui innocentem, probumque tanquam ciiminofum, & íce- 
leftum traducunt; an tales fint qui fuam farraginem Re&oralem 
irrifere, nemo fanus credat. [n hoc digna factis, feu potius 
dictis: ac computaris fuis recepit. 

Conquceritur, ipfum defeciffe preconems qui profanos fLultof- 
que [curras grocul arceret , ignarum me profiteor hujufce con- 
íftru&tionis. Quoad ftultiuam & fcurrilitatem , quas fuis im- 
properat auditoribus; nonqui patiuntur, fed qui agunt fcur- 
rilia, fcurrze dicendi funt. Apud quos fuerit fcurrilitas ju- 
dicent cordati ac fani. 

"Apricatione venenum (eorum fcurriles rifus fic indigitat) dif- 
flari a fe poffe fperat. Caveat ne prudentes ferpentes, qui 
ipfum fub te&o, & in aula Academica exfibilarunt , ac mo- 
morderunt, in aprico, quo maxime gaudent , & fub dio, 
fortius mordendo: ac perítringendo famz (uz interitum , ac 
ruinam acccelerent. : 

Non coércebit neque perdomabit cjus Mecenas alexiteriis 

| virus 


Extemporauee. Obfervationes. 367 


virus quod ad pe&us ufque fuum jam ferpfit. An fit vero 
venenum illud, de quo queritur quod fibi aflatum eft ,. vcl 
naturale fibi, quo ipfe alios rodit atque offendit, ex fua pro- 
pria confcientia fuz: mentis compos, apud femetipfum diícu- 
tiet. 


In Prafationem. 


Conqueritur primo de invidia, cujus obtre&atio illum ro- 
dit, illum /acerat, fortem fuam dolet. Amabo te archiatrum 
Turenianum, promito invidiz ifthzec argumenta! Dotes na- 
turales, ingeni) vel corporis, qux minimz, invidi mini- 
meíunt obnoxic. An natalitia? (preterita avi tui. paterni 
qui Cadomi cerdoniam exercuit mentione) dolebunt cordati 
quilibet, clariffimi tui patris vicem in Ecclefia Ref. Parien- 
fi dum viveret paftoris digniffimi, quod tam fui diffimilem 
filium habuerit. Ille humilis, tu ventofus, ille miferis opi- 
fer (ut tuo verbo utar) tu eorum contemptor , ille profelyto- 
rum proxeneta, tu averruncator. Exigusx íunt fane dotes 
quibus gloriaris: Majus emergit tibi delectamentum ex con- 
gerie philippicorum , quos in his regionibus accumulaíti, 
quam ex farragine & rhapíodia Libitinz tua trophaorum. 
Ex priori tumefcit plerumque venter, fifque folo abdomine 
gravis opiparis dapibus tibi foli paratis, Gallico aut Rhena- 
no vino largiter epoto. Hinc eft quod alii Doctores glan- 
dulofi tibi videantur, quod glandibus vefcantur, quz nulla- 
tenus palato tuo fapiant. ' Eo folo, congefte pecunic titulo 
vocari potes, ut Comeedi miles, G/eriofzs. Ex altero vilefcit 
fama , & quam apud eruditos perperam aucuparis . infignis 
politioris literaturae poffzffio imaginaria eft. Certe pro tua 
congefta pecunia, nullius cordati viri invidi: te obnoxium 
effe pro certo habeto. Efíto contentus hac pecuniofa forte 
tua, quz tibi divitem uxorem cerevifiz cacabos olentem dc- 


dit, qua forte egregias zedes in ameeniori totius Europ vi- 
Co 


268 Ali boplili 


co (iuxta maentem clariffuni fenis Polyandri quondam. Pro- 
fefforis Lugduno: Batavi) nempe in Rapenburg comparafti, 
in quibus lodalitia quaedam Gynzecea bis aut ter. in Hebdo- 
mada, ate inftituta, a fide digno auctore mihi nunciatum 
eft. Quorum quadripartita memorant gymnaímata five ex- 
ercitia: priori, per hora fpatium, a fecunda nempe ad ter- 
tiam, myrrhatam quamdam potionem , apud Orientales ma- 
gis ufitatam, vulgo Caphé, forbébant; fecundo, five a ter- 
tia ad quartam , trutinandis , approbandis aut refpuendis voca- 
bulis Gallicis, ad hujufce Lingux ornamentum, in partem 
fuícepri operis ab llluftribus Francicz Academiz. Dominis, 
accedentes, mercatorum aut civium Lvgdun. Bat. uxores 
ftrenuam. operam dábant ; a quarta ad quintam faltationibus , 
ac tripudiis , ad fymphoniacorum in(ítrumentor im fonum, 
vacabant, ac demum alea, vel foliis luforiis fortem aut. in- 
duítriam, lucri gratia, ac emolumenti ancillaris fuppofiti er- 
go experiebantur. Hzc Juventuti Academica apud fuas 
zdes fuppeditare oblectamenta Profefforem Medicum , fat- 
ceíque RR eétorales occupantem , non ignorabunt feduli paren- 
tes, qui € longinquo filios fuos Do&rinz, virtutifque com- 
paranda gratia in Academiam mittunt, coque loci non levi- 
bus fumptibus alunt. Hinc illos tenebricofos , quos tanto- 
pere exagitat , impetus originem duxiffe fufpicantur nafuti 
fui, hinc illorum fpecularium vitreorum , ferreorumque can- 
cellorum, fragilium & duriffimorum fra&dionem. Etenim 
hac muliebria fodalitia vix fine jurgiis fiunt , quibus: forte 
Drelincurtiana imprudentia aut rufticitas locum dedere, quz 
movere iram cujuídam yvvaxos (cuilibet autem zotumque fu- 
rens quid foeimiua po[f/t) ad tenebricolos effractores, in aedes 
male feriatas ac luforias, fufeitandos. Inculcas quantum po- 
tes, tuos malevolos exzftuaffe in te fuam zzoidentiams male- 
volos vocas a te non lacefftos , Non inanis foret fufpicio tuos 
effc inimicos aliquibus a te ultroneis offenfionibus tibi fat fa- 
miliaribus , perculíos. 

Sambucina viliorem Polyantheam reputas. | An recte fapias 


judi- 


Extemporauee Obfervatioucs. 369 


judicent literati, apud quos Polyanthez eruditio, qua rcfer- 
ta eft, magno in precio eft. Non funt tui irrilorcsideo coa- 
temnendi, quod Polyantheam, omnigena eruditione refer- 
tam ,in fuam converterint fubitantiam , imo ob id plurimum fa- 
ciendi , quod facile agnoícant, ca quz ipfam redoleant, cen- 
tonefque quos ex ipfa excerpferis; nec ideo funt maledici, 
quod teftimonium perhibeant veritati ,. nolintque admittere 
tanquam orationem , numeris, & praeceptis Rhetoricz mi- 
nime conftantem , rhapíodiam tuam e Polyanthea deprom- 
ptam. i 

Dum te furtivi jota multiplicis confciusm prodis , In duobus 
furtum tuum minus; quod 7a ícilicet, & «unius Jota, fu- 
rem, & furti parricipem, fcu focium (con(cium dicis) te a- 
gnoícas. Non Jota unius dumtaxat, fed O;zega, magni O; 
omnis fcilicet farraginis, ex qua larvata tua oratio ferrumina- 
ta eft, colle&or pravufque concinnator furtum patrafle vi- 
fus es. 

$tupere tam altam fapieutiasm, itapere aliquid, an ob ali- 
quid dicatur, doccri me facile patiar , certe prapofitionem 
lubentius amplectar. Utrum Epitome Sennerti , necnon ma- 
xima & minima glandula Polyantheà concludatur, & utrum 
litera Ciceronis vel Quintiliani pro eruditione pure dicantur, 
& utrum teris (illarum enim pronomen quibus relativum eft) 
univerfus Literatorum chorus affurgere debeat, fienim jam 
funt literati, literas jam poffident, nec opus eft literis affur- 
gant, pronuncient judicio pollentes. 

Quereris quod nullam ad praxim Polyantheam revocent; 
Tuo medius fidius damno , famz tua impendio revocant 
dum in flagranti furto farraginis tuz te deprehendunt. — - 
virationem cum flupore, ad quac duo vis traduci ceníores tuos, 
confundis. Non ftupet qui miratur, íolo admirationis affe- 
&u contentus eft. Obfcuram parumque convenientem affers 
rationem , cur illi nolint te ftupere, quia fizicet, inquis, i/- 
lorum uu[quam mirareuur. dotes, jam enim diximus admiratio- 
nem debere , & poffe fcorfim & abfque (tupore conciliari 

Aaa Ju- 


7o eAlitbopbil 


Judices illos tuos, vel in te ipfo Momo otiofiores & mor- 
daciores dicis: cum Momus Deorum dumtaxat fuerit cenfor 
Diis teipfum aggregas; Otiofum Mehercule Momum vix 
crediderim , cum tot furta Venerea, tot maleficia ab ipfis pa-* 
trentur falfis Numinibus, qua ipfius cenfura: ac reprehen- 
fioni maxime funt obnoxia. 

Dicis illos velle tuam A'zoféoav celebrare ,fataque fuprema 
minus ipfis fore invidiofa. Utrumque contra fas congruen- 
temque rationem profers, cum difficile fit creditu hominem 
alterius fato,: five morti invidere, nifi quo cafu quis pro. 
Chrifto vita privatur temporali; probi enim Chrifticolz invi- 
dent ejus mortem, vel potius ut magis liqueat hzc verbo- 
rum expreffio, ejufdem mortem optant. A'zo9éecv vero tuam 
celebrare, nec illis unquam in mentem veniet, nec in te me- 
rita quz id exigant ut ccelitibus tam folenniter per 2em5£eaew 
adferibaris, nec illos tam vecordes, & a Chrifto alienos, ut 
cujufquam mortem quocumque praetextu de(iderent. 

T'e minus in deliciis Jovi fuiffe quod Prze- Adamitas vel alte- 
rum Orbem in Orbe Lunari non aftruxeris: fuiffes ergo in 
deliciis fi alium a protoplafto Adamo , libris Mofaicis facris 
cognito, Jovi prorfus incognito formaffes, aut alterura Or- 
bem aftruxiffes. Nonne infenfus tibi fuiffet Jupitur, fi cjus. 
partes fufcepiffes novum Orbem aftruendo vel creando, vir- 
tute tua tetacitusinvolvis. lNon tacens, nequetacitus rhap(o- 
dias nobis tuas deblateras. Involvis te nec videris ille Dre- 
lincurtius, quem nomen decu(que paternum fuftinere opor- 
teret. Utrumque, & tu & virtus tua funt involuta, aequis 
& finceris mentis obtutibus minime obnoxia. 

Tibi canis & Mufis, 'T'ibi folt canis ac canes, neque enim 
in pofterum literati non zlexcusee fed. Quixonse: fuftinebunt 
aures fuas tuis gravari rhapfodiis, quibus non minus eris Mu- 
fis gratus dum tibi canes, quam Marfias fuit acceptus earum 
fratri Apollini, cum quo certare cantu (afininis Midae. auri- 
bus faventibus) aufus eft, Define amabo te torqueri hoc ti- 


more, ne cqui cenfores tui rumpantur invidia. Perperam 
dicis, 


Extemporante Obfervatioues. 371 


dicis Rusapere livor edax, aliquod jam nomen babemus. Nomen 
habes miíere audiens. Vivent ac fuperítites erunt. Cenfores 
tui, rifu pulmonem agitare parati, quoties te recitandi ac 
Ícribendi cacoéthes fuggeftum afcendere, libellofque edere 
compellet ; nec invidentiam in cenforibus tuis, nec czci- 
tatem effe animadverto, imo illos zquiffimos ac perfpicacif- 
fimos, qui debitam farragini & ferruminationi tux merce- 
dem cachinnis fuis, ac explofionibus rependerint, quod ni 
feciffent & parum aqui & tenebriones dici meruiffent. 


In Alloquia. 


Perperam oratoria przcepta, quibus ab initio auditorum 
benevolentiam nobis conciliari monemur, exequitur abuten- 
do eorum auribus per horz quadrantem non minimum ,allo- 
quiis fuis exorbitanti ac peculiari ritu conceptis, fuisfalutatio- 
nibus ac inclinationibus oculorum fua torvitate ingratis. Án 
ex "Tullio vocabulum /zzmates , deprompferit non liquet. Zz- 
concufforum columinum , epitheton non omnino verum effe pro- 
nuncio. Deo foli proprium eft quarto modo effe inconcuffum. 
Potentiora regna & imperia interdum quatiuntur, Concuffum 
eft nuper graviffimo bello foederatum Belgium, fed Dcoan- 
nuente firmum, nec disje&tum, nec peffundatum, fed erc- 
étum ac ftabile femper maníit ac manebit. Eadem przdi- 
cant Pontificii de Petri nave, quz fluctuat , fed nunquam 
mergitur. Hoc fenfu reícripfiffe fingunt. Alexandrum III. 
Pontificem Rom. Friderico ZEnobarbo Imperatori : 

Niteris in caffum navem fubmergere Petri : 
Flutiuat, at nunquam mergitur ifla ratis. 

Quoídam Legationum exornatores vocas. Partibus fuis 
func funt, ficun alii qui Regum Principumve repracfenta- 
runt, a quibus legati miffi funt, quos a Batavis five Hollan- 
dis exornatos feu ornamentum mutuaffe, nec ab iifdem Ba 
tavis Legatis, nec a quibufcumque aliis,nifi a Drelincurtio , 

Aaa pru- 


Y Alitbophil: 

prudenter dici debet. Se ipfos autem exornafle incongruum 
cít, fiquidem exornare, feu ornamentum dare importat ali- 
quid a fe diftinctum, & relativum. 

Fautores Zcademie vocat, bemiguost. Sunt revera Celfiffi- 
mi Ordines foederati fautores maximi, lateque fumpra ap- 
pellatione, quicumque amore, zítimio, & favore aliquo, 
ut par eft, Academiam Lugduno-Batavam profequuntur, 
fautores meritó dici debent. —Eacatores providos dicit non 
educant Academiam; Inufitata hzc eft loquendi formula 
Drelincurtio propria. Educere five educare proprie eít eo- 
rum, qui fimul nutriunt & inítruunt. Utrumque a Cura- 
toribus przíftari non. omnino concefferim, fed per Celfiffi- 
mos Ordines utpote veros altores: fed illos effe Curatores, 
quales funt pro minoribus a legibus conftituti qui eorum ne- 
gotia curant. Verum ab illo, proprie & fapienter inducto 
& ufurpato vocabulo , capritiem affe&tanti Drelincurtio, 
placuit recedere. 

qu fecundum [uris dcademici Propugnator. | Gravat. tanti- 
fper intelle&um audientium adverbium /ecuzdum, quod & 
prepofitionem & nomen adje&ivum fignificat; unde fine 
ilo aquivoco ex prima mentis apprchenfione, clarius fc- 
cundo loco compellaffet. 

Hoc mihi valde novum, quod 4zis Hipporrateam dignita 
tem €9 luflinianeum decus pariter fuflineat ," Jurifprudentiam 
& Medicinam pariter & ex aequo exerceat ;; Conditio enim, 
aut munus alterutrum przvaleat neceffe eft. Hippocra- 
iex autem dignitatis exprefiio vix apud alium quam apud 
Drelincurtium. reperiemus. | /Equius przmififfet premia 
ponis, dum de eorum diribitoribus agit; odiaenim rettrin- 
gi, favores convenit ampliari. Quznam. autem fint pra- 
mia, quorum funt diribitores, me latet. Leges municipales 
conflitutz funt, quarum obfervantia eft ipfummet praemium 
fervantibus. PFruftra itaque vocat Scabinos illos praemiorum 
diribitores. 

hnpropre admodum, & temerario. dicit, masi/rienys 

g2 


Extemporauee Qbfervatuues 375 


dexterá mauu civitatem lacertos zovere. Dextera quippe ma- 
nu minime moventur lacerti, fed capite imperante, juxta 
quod moveret temeré civitas lacertos ab aliis quam ab ipfis 
Celfiffimis federatis Ordinibus juftis de caufis juffa. 

An fint Collega, /cientiarum omnigenum fecundiffma petto- 
"4, Ícrutator rerum ac cordium Deus optime norit. — Eritis 
conjun&iffimi. Drelincurtio rhapfodianti dummodo /peZatum 
admiff vifum teneatis amici. Caeterum dubitatur an. peétora 
fcientiarum , an fcientiz pectoris dici debeant, & an Perrzs 
libri, an liber Petri efferri debeat ; ultimae tamen expreffio- 
ni, Grammaticz & naturali fenfui, congruentiori, fubícri- 
bam. 

Sefquipedalibus verbis, grasde fuum decus nominat; at 
honor eít in honorante , non in feipío, apud feipfum hono- 
rato. Bene hodiernum dicit, & praíens folum tempus ufur- 
pat; fufpicor enim ultra hanc vicem, fuas aures rhapfodiis 
Drelincurtianis pauciffimos in pofterum accommodaturos. 

Presbyteriani fumus nec hujutmodi, erotopre/ules aut pro- 
209yfla$ aut arcbimyflas admittimus. INos Euangelici, Ethni- 
corum facrificorum, Flaminum, Saliorum, Pontificum & 
Ponuficiorum Romanenfium pro dignitatibus aut. fun&tioni- 
bus terminos, rejicimus. 

Vos ,. fequeffri, inquit, Medicatter eft non Jurifconfultus,. 
nec mirandum fi in hanc incongruitatem impingat, íeque- 
firi enim funt apud quos folos res litigiofa deponitur. — 7E- 
ternz veritates zdepol facris paginis contenta , omnibus pa- 
tent, & apud omnes funt confignatz , non apud folos paíto- 
res. Docebit nos quinam fint illi triplices Do&ores. Et 
forte corriget ac triplicem potius coetum dicet, qui Do&o- 
res admittent lubenter Apollinis, Mercurii T'rifmegiítis pa- 
rallelon. Gratiarum vero ameanitatem feemineo fexui, in 
quo lepos & venuftas fpectantur , relinquent. | 

Multiplicem Academic civem, non alumnum compellando, 
familiari fud capritie utitur, genio fuo plane relpondente.. 
Summopere extollit '"Theologiz ítudiofos, dum cos myfte- 

Aaa 3 rio- 


374 Alitbophili 
iiorum Dei fcrutatores indefeffos indigitat, quod Angelicis 
fpiritibus ac Apoftolis vix datum.  Z£czida fatidicam vocat. 
Fati mentionem faciens actibus humanis neceffitatem aftruit, 
qui boni aut pravi neceffhtati infervientes, nec liberi, haud 
effent juítitize diftributivae, qua in pramiis dandis, poenif- 
que irrogandis verfatur, obnoxii. 

ippocratis & Galeni Principum Medicinz fcripta fuper- 
funt, in quibus Arcana &x»xuam«z , five aufcultatione digna 
contineri poffunt: ab ZEfculapio vero, Deo, a ftulta anti- 
quitate in gratiam fabulantium facto, nulla arcana in libris 
ab illo compofitis tradita aut relida. — Znve/Zigatores Pbyfices, 
nafutos vocat. Vix credam nalutorum deformitate fobtiles 
Philofophos gloriari, fagacium perípicaciumve prarogati-« 
vam lubentius meo judicio admitterent. 


In Exordium. 


Oratorum Przcepta re&e obfervat Archiater 'T urenianus, 
Autorem attentum, benevolum docilemque praftando. At- 
tentum vult reddere, quod Medicorum eít, promittens fe 
tracaturum. "Tropzis Libitinz íuz parandis a fe comme- 
moratis perfidiam interdum, arcendis vero, aut impedien- 
dis raro fuam operam contulere Medici. Etenim 

"Ld generum Cereris fiue cede C2. vulnere pauci 

Def[teudunt Reges , C9. ficcá morte tyrauni. 
Plerafquefane hujus generis mortes commemorat , quibus pro- 
curandis, aut averruncandis fivearcendis Medici non intervene- 
re; contrarium praftat fuz promiffioni, promittit quod Medi- 
corum eft, & tamen exequitur quod eorum noneft. Attentum 
igitur reddit falía promittendo: poterat nihilominus quod 
Medicorum erat in fua farragineà oratione recenfere, ut fta- 
ret promiffi. — Quo motivo illud non praftiterit odorentur 
ii quos falutat nafuti. Commemorare poterat quomodo non 


fteterit per Medicum Pyrrhi Epirotuum Regis magna de 
O- 


* 


Extemporauce Olferyvationibus. 37 


Romanis füb Levino Confule reportata victoria percelebris , 
ejufdem Regis, F'abritio Rom. Imperatori venale caput of- 
ferentem, quominus ipfum veneno de medio tolleret, & 
Libitinz tropzis adjungeret, fed cum a Fabritio de ejus 
perfidia effet monitus fervavit Pyrrhus fuum caput, lethali 
tegula e mulierculz. manu in Argivz civitatis a 1e captze di- 
reptione emiffa, feiiendum. Quomodo Carolus Calvus Ro- 
manorum Imperator nec non Galli: Rex toxicata potione 
a Medico Zedechia fubminiftrato recens Roma coronatus 
Imperator, extin&tus fit Mantuz an. 877. Conradus III. 
Imp. cum fufpicione veneni ab Italis Medicis propinati de- 
ceffit Dambergz an. 1152. Guntherus Comes Schwartzbur- 
genfis unanimi Ele&orum Germ. confen(u Rex Germaniz: 
cle&us, lethali a Freidancio Medico potione porrecta fubla- 
tus fit circa ann. 1355. egregius Imperator, Bajazethes IT. 
Imp. Turcicus perfidia Hamonis Medici, a Leunclavio U- 
ftabagites, ni me fallat memoria indigitati, parricida Seli- 
mi fili promiflis haud obfervandis , fuadente avaritia pel- 
le&us venenata etiam potione perierit. His & fimilibus 
Hippocrateas a luce. in orcum migrationes Medica virgula 
demetiendo attentum auditorem fuum reddere potuiffet ; Hip- 
pocratea fane quaenam fint ille migrationes :gnorare me fa- 
teor, nifi mortes & interitus ab. Hippocrate, ejufque fc- 
quacibus accerfiti ac procurati. 

Benevolum reddit, lemma, quod ad fe volentem nolen- 
tem attinet proponendo , quafi jucundus & acceptius argu- 
mentum, & ad auditorum faciliorem benevolentiam conci- 
liandam accommodatum in fua non fuiffet voluntate, aut 
poteflate ífeligere : omnium  terribilium  terribiliffimas 
mortes fpondet íe dimenfurum ac narraturum: — T'erga 
vertit Ezechias Rex Judae licet juítus & aeger Efaize Prophe- 
tz amico luctuofa nuncianti , nempe quod moriturus effet 
& non victurus, ad parietem cui ftratum proximum erat fe 
convertit; an putat, fe gratum, neceffarium, aut novum 
aliquid przftare, ac annunciare fuis auditoribus, recenfendo 

tot 


376 eAlitbophili 


tot homines feparatim, aut a conglobatis morti litaffe? Ám 
putat illos czecos, furdos, aut mentis impotes, qui non vi- 
deant, audiant, atque concludant tot mortuorum exemplis 
ante oculos, auditum, tactum, mentem obíervantibus, de- 
bere fe fuaque morti? ' 

Docilem porro reddit oftendendo de qua re dicturus fit, 
quod fcilicet nafícentes moriamur finifque ab origine pendeat, 
quam Conf(tantium Porphyrogenetam cum "l'ityo terrz filio 
communem habere dicit, incertumque relinquit an de fine 
an de origine loquatur. Confundit Conftantium V. Leonis 
IV. & Irenes filium cum aliis ejufdem nominis, fed numero 
diftinétis, & cum aliis omnibus Imperatorum filiis Porphy- 
rogenetis dictis, quod in purpura nati, five naícendo excepti 
fuiffent. 

Docilem reddit etiam, omnigenas Proferpinz ftrages fan- 
do numeraturus, & in 4. partes ac epilogum Orationein 
fuam diribiturus. 

Antequam partes ejus Orationis aggrediamur, verborum, 
qua pag. 213. continentur, nempc Íacri epeseaess faftus 
quao rationem reddat: Cur Adamum facrum nominet ? quo 
fenfu illud epitheton tribuat? fane redundare videtur cum 
omnia Dei plafmata perzque facra fint, & meliori titulo, ut- 
pote quz non tam exitiale facinus ac. Adam patrarunt.. Ca- 
pricifmus eft Drelincurtianus faftum adícripfiffe Adamo nu- 
do & foli; pravaricationem, inobedientiam, indulgentiam 
ac complacentiam poterat dicere pro conforte fua Evá fragi- 
li , fed faftum , arrogantiam , aut quid fimile, quz relationem 
quamdam five alios homines, refpectu quorum hzc fefe vi- 
tia exerant importent, nunquam audivi vel legi Adamo fuif- 
fe adfcripta. 

Dum de Collega tertio mentionem facit, vocativum in ; 
terminat. Vocativum in 7 quorundam nominum proprio- 
rum, quorum nominativus eft in /;5, ut Antonius Antoni, 
non autem omnia ejuídem terminationis i in vocativo fumere 
Grammatica nos docet, Pius pie, Impius impie, Zerzie igi- 


iur rectior erit conítructio. Pag. 


Extemporaute Obfervatienes. 337 


Pag. 214. hominem dicit/pumanati; libidinis bullam inter fac- 
cati bumoris utres aliquamdiu fotum , inter oleta veridicé pote- 
rat addere; & ab Orco inlucem erumpere monet & ex Grz- 
co vertit ££ 42» éc $&c, &c. Ab Alpha privativo five so 
& &2àr, id eft videre, deducitur illud etymon , O/fcurum , 
melius vertiffet, Orcum enim nos non admittimus Chris- 
tiani. 


In IV. cjus Orationis partes. 


Unica dumtaxat conftat narratione fua Oratio & e quatuor 
narrationis virtutibus admiffa brevitate alias tres negligit, nec 
curat per(picuitatem , probabilitatem , & jucunditatem. Per- 
fpicuitatis tamen alicujus ergo in quatuor partcs narrativam 
íuam Orationem difpeícit. In prima fexdecim exempla inte- 
ritus ex variis, iiíque vulgaribus morbis in fingulari vel dua- 
li numero a Carolomanno Rege ad viros Contulares Julium 
Ruffum atque Lecanium Baffum immixtis fimul Romano- 
rum, Gallorum , Perfarum Regum, Literatorum , Du- 
cum, Ponüficum Rom. nobilium fine ordine conditionis 
aut temporis, mortis five interitus, ac omnmivagarum Profer- 
pine flragum, exemplis. - 

Ín fecunda parte, relicta calcata illalethi via e diverticule 
aliquot infolentia, five 1nfolentes mortes penficulatius atten- 
dit, a Lothi uxore ad Carolum IX. vultu Regem, animo 
lupum. ]n tertia parte vagari extra, illi confultius fuit ad 
extrema faza, (imul a conglobatis multos implicantia a Na- 
dab & 'Abihu ad quindecies decies centena. hominum millia 
Reformatz Religionis Antichrifti rabie trucidata. In quarta 
tandem ad exempla numeri neícia deviat non minus quam in 
alis partibus. Epilogus ejufdem farinz eft exemplis ficuti 
reliquae partes infarcinatus. * 

Peripicuitatem eamdem turbato hujufmodi rerum vario- 
rumque Libitinz tropxorum ordine. Jucunditatem istboig 

ium 


2178 eAlithopbi 
lium omnium terribiliffimi, morris fcilicet poterimus obfer- 
vare: Nunc vero probabiliratem exhibebo. 

Peccat im tribus im primo exemplo, r. contra perfpicui- 
tatem, dum nondefignat quis fuerit ille Carolomannus; con- 
ftat enim plures fuifle, primum Pepini brevis, fecundz ftir- 
pis Francorum Regum, nempe Carolinz auctoris fratrem 
primogenitum , Caroli Martelli filium, Auftrafie Regem, 
qui fpreto regio diademate, & neglectà familià in Sora&is 
Benedictinorum monalterio fcfe monacbali vitae mancipavirt,. 
& qui Viennz ad Rhodanum defun&us ett cucullatus bien- 
nio poft, anno fcilicet 754. Fuit & Carolomannus minor. fra- 
ter Caroli magni, primi Imperatoris Occidentalis , qui: 28 
setatis,, anno 770, Auftrafie Rex extinctus eft. Puit alius: 
Carolomannus filius Ludovici Regis Germaniz five Germa- 
nici, & frater primogenitus Ludovici & Caroli, quibus ex 
difpofitione paterna variz provinciz obtigere. Hunc fufpi- 
cor defignandum fuiffe a píeudo-hiftorico Cacoratore noftro, 
fedulo gloffographo, cum in notis nono feculo extinctum ob- 
fervet anno fcilicet 880. Fuit & alius Carolomannus filius Lu- 
dovici Balbi & frater Ludovici , Galli Rex fimul cum fra- 
tre , fed brevi temporis intervallo regia dignitate potitus. 

Ex his quatuor poterat aliquem defignare ; quis enim ex 
fola nomenclatura poterit affequi quis fuerit ille Caroloman- 
rus paralyfr refolutus? z. peccat contra ordinem temporum ,. 
quod Carolomannum Ludovico pio avo fuo: paterno prxpo- 
fuerit, cum Ludovicus pius Imperator Caroli Magni filius. 
& fucceffor fato fun&us fit Ingelnhemi prope Moguntiam ,. 
anno 849. 3. contra Hiftoricam veritatem, dum refert Lu- 
dovicum piutn paralyfi refolutum duodecimo feculo ; Conftat 
quippe ex auctoritate omnium Hiftoricorum illum Aquifgra- 
ni fato functum ztatis anno 64, in medio noni feculi, anno 
fcilicet 840, annis 40 ante nepotem ex filio Carolomannum; 
nec Galliarum dumtaxat Regem , fed Imperatorem fuiffe, 
neminem latet, Fuere quidem duo Ludovici Galliz Reges. 
qui duodecimo feculo diem obierunt. Sed nulli ex his Pii 

[eo a- 


Extemparanee Obfervatioues. 375 


cognomen datum eft. iLudovicus VI, dictus fuit cogno- 
mento Groffus, & bellator, & ejus filius & (ucceffor Ludo- 
vicus VII, Junior, tum ad differentiam patris, tum quod 
inconíulto animi judicio, & juvenili imprudentia, repudian- 
do Eleonoram uxorem, Aquitaniam & Pictavienfem duca- 
tum amiferit, Regibus Anglia per fecundum Eleonorz cum 
Henrico 1I. Rege matrimonium obventuros. Porro perni- 
ciofz paralyfis epitheton redundare ipfe miferis fuis fubterfu- 
giis fatis agnoícit. 

Numero fecundo Paginz 215. feptem fcculorum cum di- 
midio dumtaxat intercapedinem a Ludovico pio ad Grego- 
rum IX. interferit, Papa! quantum ctiam temporis inter- 
vallum inter Statium & Pcerrarcham |. quem. Florentinum 
dicit. 

Num. quarto Pag. feq. Lucii & Conftantini mentionem 
facit. At nullum reperire eft in toto Romano Grzco Cz- 
farum Catalogo, qui hoc folo nomine defignerur. « Quoad 
Conftantinum nemo hercle poterit ex denario yel duodena- 
rio numero, ejufdem nominis illum qui hoc.fato functus fit 
difcernere. Ultimum quidem Conftantinum in ipía Conftan- 
tinopolitaná direptione anno 1453, a Mahomete II. T'urca- 
rum tyranno facta, in porta civitatis, e qua erumpere cona- 
batur, ab efferatà, pavoreque fimul confternatà. & fugiente 
multitudine fuffocatum legimus. ! 

Num, quinto Pag. 216. ''am parvi nominis Pomperanum 
Gallum citat, ut neminem putem illum poffeagnoícere. Me- 
moria tamen fupgerit legifífe me apud Guiljelmum Langazum 
Bellajum in fuis memorialibus, fuiffe nobilem Gallum Caro- 
lo Borbonio Franciz Comeftabili familiarem , cujus dictus 
Comeftibilis fe finxit famulum, quo facilius e Gallia occul- 
tiufque fageret , ac vitaret irati Francifci T. Regis potentiam. 
In hujus Pomperani, feu potius heredum caftro in agro Ani- 
cienfi vulgo Je pays du P'elay , me pernoGtaffe femel inadolcícen- 
tia mea reminifcor. 

Pag. 215, in fuis fcoriis, potius quam fcholiis lingua mo- 

Bbbz te- 


33e eAlitbophil: 


torios calices nominat, confulat apud fe num motores aut 
moventes probatior effet terminus, nam motorii denotare mo-* 
bilitatem calicum potius quam linguz videntur. 

Numero 7. Latet me qua de caufa Carolum VI. Galliz: 
Regem ad furiales Erynnias (perperam denominatas, Eryn- 
nes enim fünt non Erynniz ) abripi maniaco furore pronun- 
ciet, quem metu ex delirio fameque periiffe recuíatis, (quae 
falfo credebat intoxicata) alimentis , bonumque Principem: 
fuiffe conftat, 

Numero 9. Poteft veridice Archiater noíter qui fequitur Ie- 
viter morio matris iter, dc genio fuo loquens pronunciare, i; 
memoria eterna erit, &c. dum 'T'herfiti magnum Imperato- 
rem, cui obleges promulgatas, & in Academiis edoctas tan- 
tum debet Chriitianus Orbis, Juftinianum I. a(fimilat, dum 
ipfi moriam adfcribit, licet non diffiteamur iplum uxorium 
tantifper fuiffe, & in aliquas hzrefes, unde refilit, fub fi- 
nem vitz, impegifle &c. fed non idcirco uz;9-. humanum: 
enim eít peccare. 

Numero to. Quamvis maledicumr fuum genium in notis 
fuis de maximis viris Chriftianis mentionem faciens, quosad 
Eumenidas infernales Cerbero transveríos amandat ,; dum fe- 
pulchri nomen fe addidiffe falfo praetexit, excufare conten- 
dát; Nemo ipíum infigni maledicentia odiofum (qui tanto- 
rum virorum Alberti Magni.Ratisboneníis Epifcopi. & Baldi 
jurifconfultorum fui feculi cory phai , famam fuggillet) íem- 

er non notabit. 

'& Eodem N. P. 218. Refert Attilam & Alexandrum Grz- 
corum Czfarem narium eruptione oppreffos. Quod erum- 
pit non opprimit, imolevat. [mpropie etiam loquitur dum na- 
riumeruptionem memorat; nonenim eruperé nares , fed fanguis 
erupite naribus , fed oreetiam , necnon ex inferioribus , anterio- 
ribus, &.pofterioribus corporis meatibus.. KAuozaass mentio- 
nem facit five lu&a Venerez feu agitationis femorum a 
falacibus factz: iftud quidem rifum & falivamadoleícentibus 
excitans, ne nominari quidem in ipfis €x precepto Agetion 

cbe 


Exteuporanee Obfervationes. 381 


deberet. Non mirandum fi ronchis ac cachinnis excepta 
fint egregia fua acumina. 

Eadem p. Quis fit ille Upfalenfis protomyíta , cujus fit 
mentio, nos dum lubebit, docebit. Upfíalam egregiam A- 
cademiam & Archiepiícopatum apud Suecos non nos latet. 

Num. 2. p. ead. Inconfulto animi judicio Reformato ho- 
mini haud conveniente , fan&tuarium atfignat Pontificibus Ro- 
manis, dum de Gelafio II. & de Bonitacio IX. tot íeculis 
inter fe diffiis loquitur. 

Eadem P. N. 4. Phthifi Polemonem atque Lepidum íce- 
letos dicit. 

In notis fuis dum ludicram Demofthenis Zeyvexyx:» me- 
Anorat, non poteít genium fuum cohibere, non vagari nem- 
pe extra, &, ut ita dicam, rhapíodias fuas ab hac & ab hac 
confarcinare. 

Num. 5. ejufdem p. poterat Fridericum Palatinum nu- 
merare, quatuor enim aut quinque funt. | 

Num. 7. p. 219. Unde Elifabetham Bavaram Caroli VII. 
matrem, quam mavult parentem dicere , & Catharinam Mc- 
diceam , quam de Medicis etiam mavult, unde inquam habet 
fuiffe moerore confectas. Non me latet ipfas magna, perpe- 
tuaque aulicarum rerum agitatione & oftendiculis plerifque 
conflictatas, fed illas anus fuiffe conítat , fenioque & mor- 
bis, naturz litaffe. Erigit fe ridicule, ut fe emuncta nare 
egregia odoratum effe przdicet, & foeminarum efferatam 
iracundiam exhibeat. 

Num. 9. P. ead. Vellem fcire quid difcriminisinter expe- 
&oratum fanguinem , & unde illud epitheton defumpferit, 
& inter vomitum cruoris ponat. Conítat enim Valentinia- 
num l. rupta interiori vena dum contentiori voce increparet 
Quadorum legato, (hi funt qui hodie occupant partem Sile- 
fiz & Pruffie Regix ) fuffocatum , feu diffufo in pe&us (an- 
guine peruffe. 

Num. i1. P. ead. ''imagenem cum Condzo combinat, 
& cibis eruCtatis morticinos dicit; hodiernum Sereniff. Lu- 

Bb b 3 do- 


382 Alitbopbili 


dovicum Boybonium (quem fane honorificentias utpote Re- 
gis fui proximum agnatum medicafter cerdoniam & cerevi- 
fiam olens :compellare potuiffet) longiffima temporum inter- 
capedine ab Oratore 'T'imagene dittare, illos, folidum quid, 
indigeftos nempe cibos, non autem flatus X ventos, qui u- 
na eructatione feu ructibus emittuntur, excreatos effein pro- 
patulo eft. Sed laneis fuis carptoribus (de lana forte capri- 
rna intelligit) carpendi aníam fe prebuiffe jactat. E&cegium 
zedepol intentum ac Drelincurtio digaum! — — 

Num. 12. Ejufdem p. Jovianum , ile Jovinianum ma- 
vult, vapore calcis qua recens cubiculum in quo pernocta- 
bat illitum, vel prunarum non fatis ardertium fumo przefo- 
catum octavo Imperii menfe legimus Mopfuettz in. Cilicia, 
non autem ventriculi vitio aut mente pallida. | 

Num. 13. P. 220. Auguftum atque Vefpafianum fenes fato 
functos, primum 76 t. anno, alterum 69, minime mirum, 
nec prodigio quid fimile , Libitinzque tropaeum reputan- 
dum. 

Num. 14. P. ead. Leonem tertium & 'T'heophilum tormi- 
nibus excarnificatos dicit. ^ Excarnificari nifi diffe&ta aut 
truficata carne dici poffe, quis credat? 

Num. 17. P. 221. Neminem puto affequi poffe quaenam 
fit illa heroina Luxemburgenfis , quam nemo non credet foc- 
Tünam, quam tamen ducem Luxemburgicum in notis indi- 
gitat, cujus nec nomen nec familiam profert. Etenim qui 
omnes hoc nomen hodie prz fe ferunt ex veraImperiali Lia- 
xemburgica familia minime orti funt. 

Num. ro. P. ead. Epicurum Philofophum porcini gregis 
pfeudofophi du&orem zt. anno 72, & Mercatum Medicum 
86, extinctos tanquam rem extraordinariam in gratiam fuz 
Libitinz ridicule admodum recenfet, & iíchuria meríos. 

Num. 20. ejufdem P. partem farcaímatum & injuriarum, 
quibus fuos legitimos ceníores ac irrifores onerat , proferre 
incipit. Plauftro, ut ita dicam,illa invehit, Blennos, pla- 
tipedes, blaterones, laneos carptores , límaeles , calcitrones, 

lacra 


 Extemporaute Obfervationes. 382 


facra vel hilum fapientes, plagofos, Orbilios, Momos,Zoi- 
los traducit. 

Num. 4. Pag. 222. Maximinum Cafarem febre diffluxi(- 
fe perperam vel aquivoce narrat. Maximinus quippe Thrax 
aque corporis viribus & proceritate, ac fzvitie famofus cum 
filio a fuis militibus dum Aquileam obíidio premeret, fuit 
obtruncatus. Scio interdum Czíares pro defignatis Impera- 
toribus accipi, ut funt nunc Reges Romanorum , fed hzc 
ipfum latet vel ab ipfo refpuitur diftin&io, femper enim Im- 
peratores , hoc folo nomine Czfarum de(ignat, & ipfum 
etiam Selimum "l'urcarum tyrannum juxta fuam fingularita- 
tem (capricem dixi.) 

Num. f. P. 223. Numam & Childebertum  com- 
binat, quem ultimum non defignat, quafi auditores conjice- 
re aut divinare debeant, quis fit ille Childebertus, & num 
fuerit Clodovzi, I. Gallizz Regis Chriftiani filius primoge- 
. nitus, vel alter princeps ejusdem nominis. Hos porro ari- 
diores pumice lentis penitus maceratos ignibus feu febre ex- 
tinctos , Libitinz fuz trophea extitiffe, & optime callens 
hoc Numz mortis genus, praedicat. 

Num. 9. P. ead. Pellicem five Concubinam Francifci , e- 
jus nominis I. Galliz Regis cum Friderico Cafimiri Jagello- 
nii Sarmatarum Regis filia combinat: hanc pellicem Chio- 
nem atque Cailipyga virtute przditam Cardinalitia memorat, 
ac Veneris zelotypze calcitratu lzfam. — Vult aliquid dicere, 
quod medius fidius quifecundum fe in Hiftoria nafutiores nun- 
cupantur poffunt affequi; fed ridendis obfcuris paraphrafibus 
utitur. Quinam fint illi virtute Cardinalitia praditi docebit 
nos dum lubebit. 

Num .14. P.226. Fridericum IIT. Imp. alii V. indigitant,. 
anno zt. 78, Imperii $3, fato functum nemo merito ut im- 
maturo przecocique fato extin&um lugere debebat. 


In 


384 Alubophil 


In Partem Il. 


Oratoris expatiati ruentis per apertos Orationis flumine 
campos. 


— Num. 2. P. 226. Fabulas veris ac feriis admiícet, in no- 
tis p. 226. Herum & Onanem ZEfculapio & Salmoneo com- 
binans. 

Num. 8. P. 228. Au&orum diícrepantiam notare debebat 
circa genus mortis L. Cornelii Sylle. Quamvis enim qui- 
dam referant ipfum pediculis corrofum (non ut ipíe fabulatur 
in nihilum redactum, nec enim illius offa corroía & in nihi- 
Jum redacta a pediculis) obfervaffe tamen debuiffet Valerium 
Max. lib. 9. c. 3. narrare ipfum rupta vena, bile fua nimis 
mota in Granium quemdam Puteolis Coloniz principem five 
pratorem immoderato vocis impetu convulio pectore fpiri- 
tum cruore ac minis mixtum vomuiffe, ut poft aliquot fecu- 
la Imp. Valentinianus l., ut fupra memoravimus, (condigno 
mortis genere in viro qui tantum humani fanguinis cffudiffet.) 

Num. 9. P. 229. Obícure admodum de Herode infantici- 
da loquitur, nemo enim eft qui non intelligat Epiphanem 
Antiochum ex verbis fuis:effe potius Jacobi atque cuftodum 
Petri homicidam quam Herodem. 

Dein Leonem 1IV. Imperatorem Gracum Corvum 
nominat , x4xZ xogexO- — xoxo woy , mali corvi malum 
ovum, & Juliano nequiorem, hircofo foetidiorem íu- 
bulco, facrorum everforem, ultrice Megzra flammigera z- 
ftuantem, ac ignivomum in Phlegethonta raptum. An re- 
cordatur fe effe reformarz Religionis? INec damnandos a fe 
qui imagines & fimulachra refpuunt. Quid Ignatius Patriar- 
cha infenfus Photio amulo, aut alii exovcQiAor proferre atro- 
cius potuiffent? Drelineurtiano fuo agit genio , inconífulto 
nimirum animi judicio. 

IN; 217. 


Extemporauee Obfervatioues. 38; 


N.1:4. P. 230 Popilionem Poloniz Regem alio nomine 
ignotum reddit atque inufitatum. 

N. 1j. P. 232. Non fine riíu termini illi cibarize fyringae 
ac fpiritalis fiftulaa pro gutture, perlegi poffunt. 

N. 17. P. ead. An recordatur fe effe Gallum five Franci- 
genam, qui tam infolenter de Francorum Rege Carolo IX. 
loquatur. Non diffitemur iptum pravo confilio fudifle fangui- 
nem Chriflianum fidelium noftrorum, quod etiam fummo- 
pere damnant Scriptores Pontificii, fed non ideo lupum di- 
rum indigitant, nec his unquam terminis Apoítoli aut. mar- 
tyres ufi funt in tyrannos & Chriftiano nomini infeníiores li- 
cet Ethnicos, his faltem minus uti debent Chriftiani Docto- 
res in Chriftianiffimum Regem. | Dum autem poros ac mea- 
tus corporis, fcatebras ac latices dicit, nemo pura Latini- 
tatis fectaror probabit; nemo ipíi negotium apud Chriftia- 
niff. Regem eju(ve Miniftros faciet. propter illam. impro- 
priam , cujus meminit , mentionem. 

La&e (ncero ac ra:ionabili creviffe fe gloriatur, Patribus 
deinde Academiz Lugd. Bat.adícriptum , & recordatur fuos 
proavos hac Carolina czde fuiffe laniatos an. 1572. An fin- 
cero lacte creverit, hi quos dicteriis fuis offendit, quibus du- 
rus opem ac levamen denegavit, & pauperes quos defpicatui 
habuit, praedicare poterunt , & agnoícere paternum nomen 
Caroli Drelincurtii Eccletiz Ref. Parifienfis pattoris dignif- 
fimi, quafi archite&tonicam gruem ac machinam illam ad 
itad muneris, de quo tantopere gloriatur , evexiffe. Sine 
quibus dubitatur an in pago quodam aut oppidulo cum glo- 
ra Medicinam exercuiflet. | Proavorum fuorum lanienam 
non tacuiflent moderni hujufmodi Hiftoriarum 4e teffibus ve- 
ritatis auctores, nec omififfent eorum conditionem , nempe 
ccrdoniam , five opificium calccorum Cadomi in Neuftria 
exercuifle. 


(cic | Ia 


386 Alitbopbili 


' In Partem III. 


Conglobata commorientium Libitinz fuze parentantium ex- 
empla omnia difcutere opus onerofius effet quam pro re ludi- 
cra ac pro extemporaneà iftà exercitatione, qua currente 
calamo horis fuccifivis exaratur, expediri poffet ;; nonnulla 
dumtaxat , quz magis offendunt oculos, mentemque feriunt, 
perftringemus. Confultius fane evagaturad extrema fata, plu- 
rimos fimul implicantia, & p. 233. a Cannenfi clade ,qua 45 
M. Romanorum ab Annibale caía memorantur, a.re fune- 
ftiffima ad t'ipudium , feftivaque Bacchanalia Caroli VI. Gal- 
liz Regis (altat. Gallos hujus tripudii, nubilam fui Regis 
frontem ferenaturos , au&ores facit; "Toti Gallorum genti 
tam ftultam & imprudentem (currilitatem improperat, pice 
atque carbafo velle fe mentiri Satyros refert; an his duobus 
mentiri potuiffent Satyros , penes fenfatos judicium efto: Se- 
tis, aliifve pigmentis illud utcumque effici potuiffet. Inno- 
tis Ducem Bituricenfem Regis fofpitam facit, at ni eum fua. 
fefelliffent confpicilla , obfervaffet in Francicis Hiftoriis , fuif- 
fe Dominam a Craon, quz Regem, ludicrá illà tunicà con- 
flagrante, ejulantemagnoverit ;fub fe deprefferit , obductum-- 
que fua talari toga fervarit, flammas reprimendo. 

Pag. ead. N. 6. Potuiffet Fridericum ZEnobarbum, non 
Barbaroffam , purioris Latinitatis ventilator, vel numero de- 
fignatum indigitaffe; Comitum nomine quis non crederet, 
fe hac magnificà Comitum dignitate infignitos, defignare, 
cujus rei tamen non meminit Phil. Camerarius in fuis centu-- 
ris Medit. Hift. quo loci hanc Hiftoriam refert, nec puto 
fe velle Comitum infigni titulo defignare pediflequos, qui 
ad latrinas monaíterii, ubi infortunium iítud contigit, co- 


mitati funt, quos pauciffimos numero fuiffe verifimile eft. 
| Pag. 


Extemporaute Obfervationes. 287 


Pag. 234. N. 7. Cataftrophen filiorum Saul in facris 
paginis expofitam, Alcionei filiarum in T'hetidos gremium, 
in mare fcilicet fponte ruentium cata(trophz, fabulis decan- 
tatz , combinat ; quod ipfi multum familiare ut feq. n. 12. 

P. ead. In caprina lana an duodecim, vcl quatuordecim 
fuerint ab Ame(ire Reginà vivi homines detofli , eruditionem 
fuam venrtilat. 

P. ead. N. r5. Potuiflet parcere famz & pudori infignis 
Capituli Cathedralis Ecclefiz; Aurelianenfis ,. tam leviter 
ac fine certo probatoque auctore promulgando , duodecim 
ex Canonicorum numero a Roberto Rege anno 1017. 0b hz- 
refim Manichzorum fuiffe flammis addictos, illoíque diabo- 
lica defperatione bacchatos , ac furibundos flammis fibi defti- 
natis citra carnificum operam incurriffe, feu potius fe przeci- 
pitaffe. Pagina 235. fabulam Minotauri feriis adglutinat. 

Pag. ead. N. 15. Dum de tormentis bellicis loquitur par- 
ticulam, ce, belli fulmina nemo ett qui non explodat, ut 
fupervacaneam & inconíuliam, reapíe enim hzc tormenta, 
funt belli fulmina. 

In numero difcerptorum a bombarda (cujus fa&um expe- 
rimentum fuit in fuburbio Parifienfi S. Antonii) hallucina- 
tum ipfum fuiffe fufpicor; certé aucupis cujuídam longe po- 
fiti, qui neo globo, non faxeo, ab hac bombarbá emiflo, 
fuerit foedé & lethaliter contritus, poterat ab ipfo fieri men- 
tio. 

Pag. ead. umbram fuam perfequitur, quis enim. ipfum 
fubleftze fidei'in hoc Jonathae habentis fecum armigerum fuum 
fa&o traducit? nec nos latet 2; M. Benjamitarum fociali in 
Tribuum bello trucidata. Jud. 19. 

P. 236. N. 3o. /Equiparat Athenienfium facinus, xxx ty- 
rannos mactantium, cadi xxx Aícalonitarum a Simfone fa- 
Gz ; diícrepantia quaedam propria nomina , qux in facris pa- 
ginis habentur, inter Ponüficios ac Proteftantes lego : fed 
nufquam memini me legiffe Lis p pro Samfonc. d 

ec3 


388 Alitbo phili 


P. ead. N. fo. Templarios r. miferabili bufto cinefa&tos 
Parifiis juffu Philippi IV. & ex eo numero rotunditatis er- 
go, feprem refecatfe non diffitetur, lepida fane rotunditatis 
Drelincurtianz licentia! : 

P. 257. Valenris inquit Vulcanus, atque T'hetis Presbyte- 
ros infimul devorant. Quis non rideret, fi audirct fimilem - 
loquendi formulam de magiftratu, vel prztore, qui flammis 
addiceret flagitiofum : /ulcanus pretoris voravit bunc bominem. 
Hzc fane eft mera Drelincurtiana locutio. 

P. 244.80090. Ottoginta fcil. millium negotiatorum ftrage 
Afiam univerfam cruentaffe Mithridatem dicit. — Falfum eít 
fuiffe negotiatores dumtaxat, nam & Q. Oppium Procos. 
& M. Aquilium ejus legatum occisos conftat, ficut & ple- 
rofque Italici fanguinis, non negotiantes , ad numerum rj 
myriadum, five centum quinquaginta millium, teíte Plutar- 
cho. Mithradatem vero, non Mithridatem pronunciandum 
effe, & Fafti Capitolini, & antiqua numifmata, quorum u- 
num infigne me vidiffe recordor in bibliothecà Claramonta- 
náà Parifienfi, docere poflent omnifcium Drelincurtium. 

P. 247. Accumulavit tot myriadas occiforum, aut pereun- 
tium, ut fateri cogar miram effe ejus artem numerandi, & 
accumulandi; hinc eft quod obfervant plerique ipfum fum- 
mopere induftrium in pecuniis aggregandis, unde omnia fibi 
licere putat. | 

Quid facias ipfi quia tantum quantum babeat fit , monet 
Horatius. 

'Tot Antichrifti Romani rabie extinctas Reformatorum 
myriadas , quot Trojana: Proferpinze prada fuerint ,ad quin- 
quaginta [cilicet myriadas, hoc cft quindecies centena mil- 
lia. 

In fumma eodem tenore totam fuam farragineam Oratio- 
nem contextam effe in propatulo eft, nec dubium eft, fi tem- 
pus fuppeteret , dignaque effet opera oleo, effetque librorum 
confulendorum , narrationumque fuarum ad originalia (quo- 

rum: 


Extemporanee. Obfervationes. TE 


rum auctores confulto reticet) collimandarum copia, quin 
in fingulas paginas legitima fefe cenfura ac critica extendere. 
Superiora dumtaxat fubíultim attigimus , nec prateribimus 
vapepyiv iftud Libitinz tropaeum Pag. 258. propofitum de 
audacioribus Gallis Senonenfibus e "l'arpeja rupe, fublaflri 
nocte (lunz epitheton iftud non nocti quadrat) a Manlio Ju- 
noniis avibus (anferes non pavones intelligendi veniunt) exci- 
to, ejectis przcipitibus. 

In Epilogo non potui fatis mirari incongruam Latinitatem, 
fenfumque diftortum hujus phrafeos :$padonis Eutropii Cof. ad 
exemplum [erviles fefe componunt anime , quibus animabus. ex[fe- 
&a genitalia, que anime illa ex[e&ione fua evirati. Ad aliud 
referri non pote(ít vocabulum, evirati , quam ad fervilesani- 
mas, quae animaàe procumbunt in orcum juxta fuos terminos, 
non fecus ac procumbit humi bos. Quz animz ferviles non 
graffantur ad tcergeminum honorem. — Qui pote(t capere ca- 
piat. Sufpicor , illud ad Eutropium voluiffe alludere , fed 
quam infulfe odorentur nafuti, quos ipfe allegat. 

P. 266. N. 3. Non mirabuntur qui incontulto animi ju- 
dicio rhapfodiantem Drelincurtium obfervabunt, ipfum A- 
driani II. Pontificis Rom, arrogantiz patrocinantem legent, 
dum aulicos Lotharii H.Imp. huic Pontifici mendacio, quod fa- 
erilegium indigitat, imponentes , repentinis calamitatibus 
abíumptos memorat. Quid effutire potuiffent. fublettius fu- 
perftitiofa Romanenfis tiarz mancipia? 

Dead: :N. 4. 4g pov iT (arrilorem Chrifti Julianum, 
quem in notis defectorem vocat citando) quantum in fe eft 
excufat: Excufet eriam innumeram ejuídem generis ZZ» , five 
inordinatam narrationis fuz difpofiunonem. | Verum enimve- 
ro quot ejufdem farinz exempla horrore magis percellentia 
potuiffet congerere ? Exhauftas tot hominum indigenarum 
myriadibus Hifpanorum fzvitia novas Occidentales, five A- 
merica regiones, qux a Bartholomxo de las Cazas Domini- 
cano monacho, Epifcopo Chiappz in Hiflorià fua Carolo 

ee 3 V. 


190 | Alitbophili 


V. Imp. dicata recenfentur.  Carnificinam Bufiridis praeter- 
iti feculi Ferdinandi Toletani Albz ducis, Belgicarum pro- 
vinciarum fupremi Gubernatoris, cujus fxvà & ultroreá con- 
feffione, ejus juffu ottodecim Belgarum millia carni&cum ma- 
nibus Religionis ergo necata funt, prater ftupendam inur- 
bium direptionibus, praliis & gra(fationibus militum, ci- 
vium ac ruíticorum fanguinis effufionem. — Proftabat ante 
oculos & in viciniá ftrages Haerlemia, quá tot millia homi- 
num cujuíque fexus ac aetatis neci dedita funt , adagio fummz 
cruWelitatis locum facientia,  Potuiflet carnificinas fa&tionum 
Guelpharum ac Gibellinorumattingere : Carnificinam Ezzeli- 
ni cujuídam a Romano Patavini tyranni , qui temporibus, 
& fub patrocinio Friderici l1. Imp. 13. feculo, anno 1259. 
octogenarius lethali vulnere animam tanguinolentam efflavit, 
tres hominum myriadas five triginta millia hominum cujuí- 
que fexus ac attatis in Gallià Cifalpinà carnificum manibus 
jugulavit, aut fame pxdoreque ac fquallore carcerum confe- 
cit tefte Jovio in ejus elogio. 

Quam prodigiofam myriadum quantitatem fuppeditaffet mo- 
derna regni Sinenfis a "Tartaris evaftati a Martino Martinii 
conícripta Hiftoria? didiciffet tyrannum quemdam ac latro- 
nem infignem Sineníem Canghienchungun dictum, ante- 
riores omnes Phalarides, & Bufirides. Syllas, Marios, Ez- 
zclinos, Albanos, Carolos IX. longiflime enormi crudelita- 
te fuperaffe. In unà civitate Chingtu di&tà, metropoli pro- 
vinciz Xenfi, anno 1646, ad fexaginta myriadas, (ive fexcen- 
ta civium millia trucidaffe. Anno 1644. duodecim myriadas, 
id eft centum quadraginta militum miliia ex Suchüen pro- 
vincià fibi tnerenuium ac in fide perftantium horribii & in- 
gratà feritate occidi ab alio fuo. exercitu juffiffe : qua fane 
narrationes longius nos deducerent. Verum ut ad finem pro- 
perem. ; 

Non arrogat fibi Drelincurtius Oratorium munus ,rhapío- 


diam fuam , quam plerique Polyantheam vocant, coram fuis 
audi- 


Extemporante Obfervationes. 39t 


auditoribus folenni depofitionis fuorum fafcium die deblate- 
rando, ad huncidcirco defectum non extendet fe cenfura hzc, 
inutilis quipppe foret. Nonne ultimam perorantis provin- 
ciam executus e(t, arte & ordine concludendo, epilogum- 
que conficiendo? Duabus pracipue contare partibus Epilo- 
gum docemur a Rhetoribus, amplificatione, & epnumera- 
tione. His omnino carere farraginem Drelincurtii audienti- 
bus ac legentibus patuir. Anacephalzofi exactà mactaflet 
auditorium fuum repetendo troph:za fua, tam iníulfe dige- 
fla. Egregiam faltem memoriz oftentationem patefecit , ar- 
cem memoriz duobus pulvinaribus , quafi circumvallans , ar- 
&tarumque hoc flratagemate ternionem furtim perlegens. Sed 
quagratiaaut lepore pronunciaverit dicant, qui torvitati fuo- 
rum oculorum affuefa&ti, eofdem fuos oculos in finibus effe 
terra non abíurde fufpicantur. | 

Mendicati fpretà farragine telles, $vouuieuse cardiacos contra 
viperinos calumniatorum mor/us indigitat , qui fuis illum przeco- 
niis ac adulatoriis emendicatifque Epiftolis pa!pent , ac popy- 
fent, minime illum à juftà liberabunt cenfurà. | Etenim zz/- 
la flultitia fine amatore . nulla fatuitas fiue patrono. Amphibo- 
logice fane locutus videtur magnificus Rector, dum pro- 
nunciat effe quibus non datum fit pipeieas , imitari iilum fci- 
licet, fed uoucicóe: obfervantes, non imitabantur , 44i digno- 
[cent vera bona, atque ipfis mmultum diverfa remota 

Erroris nebula, qui uon ratione timebunt 
"ut capient &c. 

ridenco autem dicere verum quid vetabit? Clarum illum ef- 
Ííc, & paterno nomine, & dignitate Profefforis Lugdunen- 
fis, quam caco fortunz impetu ac ludibrio dum in angulo 
fuburbani praedioli focrus fua: cerevifiae opifi.is (cujus crume- 
nz potius quam forma & nobilitatis ejus unice procus fuit) 
Paritiis lateret , adeptus eft, clarum inquam illis non diffi- 
remur : fed kis remotis ac fepofitis , cornicem /Elfopicam 
deplumatam adveruümus. 


Apollo 


291 Alitbophili Extemp. Obfervat. 


Apollo non tantum Medicinz commodo ac utilitate, quod 
JEfículapii pater & quod ejufdem Medicinz inventor fuerit, 
fed & Literarum poffeffione, ac Literatis indulto favore ac 
patrocinio, tanquam Mufarum frater clarefcit. Utrumque 
fi in ipfo fpe&aretur, merito de co dici poffet : 


Clarus Zfpollinea Medicus qui polleat arte, 
Extat adorandá, feu Deus alter ,. opc. 


FOITUNCIOS 


CAROLI DRELINCURTII, 
Regii olim in Galliis Medici, 
N.U N CV ERO 


In 'Oniverfttate Lugdunenft "Profefforis Practic: 
(9. Anuatomici, . 


APOLOGIA MEDICA, 


Quá depellitur illa calumnia , 


MEDICOS. SEXCENTIS ANNIS 
ROMA EXULASSE. 


E'sAaeG Tds 2.3 S0 is xày deddés a Gr, oi S oAAO! Ti) 
p alan) a yaoi» ares X TU iEn meAtwun, 


Cave Tibi à calumniis ctf falfee funt, plerique enim veritatem 
ignorant , opinionem autem ref[piciunt. 
Ifocrates ad Demonicum. 


353 
Ele I. OR.ISGESU.S, 


AMPLISSIMIS, HONORATISSIMISQUE VIRIS 
AIC A D^E-MCT JE 
EpUUUGOD UTNSOSB 7A "E ACVCJE 


EIE cad Md dIDIU.SS. 
NECNON 


Allorum Collegis Confultiffimis , Honoratiffimifgue , Reip. 
Leidenfis Confulibus , 


CAROLUS DRELINCURTIUS, S. P.D. 


ro fe b (tri&tus INobiliffmis & d mplifmis Nominibus Fe- 
$^ //ris vario beneficiorum genere, quidpiam, quo 
? gratum meum erga vos animum teftarer, liban- 
1) di voluntatem jam olim fufcepi. At replicanti 
mihi quodnam donarium ad. veftrum tholum ap- 
penderem, veritus fum.ne levideníe munus talibus tantique 
faciendis INowiNrBUs VEsTRIS. indignum foret; coníultius 
itaque ducebam muneris exortem memet continere. — Sed 
Profeflorio Munere novo mihi delato. Veflra mihi benefi- 
cia conduplicaftis, quz me confcium ita premunt , ut ingrati a- 
nimi crimen effugere non potis fim, fi manibus vacuis, ad 
Vos, Vinr undique Munrrici fimul & MacNirici, acce- 
dere pergam. 

Dum tic mecum lu&or , en mihi occafio infperata quidem, 
fed idonea íefe dat ultro, quam, ne calva fit, arri- 
pio, VEsrRISQvE NoMiNiBUs MacNis atque PRjECLARIS 

pddz hoc 


hoc quicquid eft opelle eà nuncupo fiducià zquitatis Vos 
pauocinium fufcepturos; ac proin me univerfumque mecum 
Apollinarem Chorum ,. cujus jura tucor , firmiffimo prafidio 
defenfuros. 

Illud profe&ó fi pra ftiteritis, vti Posid preffituros planà con- 
fido , Veritasilla de Medicis Italià nunquam profugis, quam 
Cimmeriis é tenebris in lucem protraxi, nemini deinceps la- 
tebit ; fed fuo fulgore caecatas prius erroribus menteis dum col- 
luftrabit, Medicorum fycophantas pudore fuffundet. 

Tantum porró de Medicis ltalià pulfis ludibrium , eti fal- 
fiffimum non foret. nulla tamen ignominia Medicos fingulatim 
deformaret , cum Romanorum F'afti alíus omnis hominum for- 
tis injufta & erubeícenda exilia crepent: Medicos tamen de- 
cet iftud propellere convicium. | Utinam ego, qui totus in 
publica commoda incubui, Vonsis, Viri GRAvEs & /EQvis- 
SIMI, qui in nos JuDicrs fedetis , illius videar haud infítre- 
nuus propulíator. 

Verbo finiam , poftquam Vobis, 7;ri haud minus Zoiquàm 
Potentes, vovenda vovero;s «vuz; longum & falubre, inque 
dies fingulos honoribus atque divitiis auctius; Familiarum 1n- 
columitatem , perennitatem, beatitudinem 5 4fcademie decus 
in omnem hominum ztatem grandius; Ae;p. fundamentum 
pietate perpetuo flabile; J'aftie potentiam & fanctitatem 
auctiores ; Civium iruptam copulam, mutuis officiis con- 
glutinatams Comimerci fucceflus felices & fauftos ; Rerum de- 


nique omnium exitus fecundos atque fortunatos , fed quos 
Deus ipfe fecundet atque fortunet. 


Fovelam Lugdani ad Rbenum.. Idib. ulis, 
AuxNo M. DCLXXI. 


CARO- 


397 


CAROLUS DRELINCURTIUS 


Toig Oi err goig xadpev. 


4 ui Prafationes odi, prafari cogor, & quidem prolixe; 
primum, uteffrznatosrefraenem , qui notulas huic O- 
1ationi ideo adjectas effe deblaterant, quod $pbingis - 

nigmaris fit obícurior, & egeat Oepido. Koc quippe com- 
mentarioli eà re vulgavi, quia Orationem anguftam (utpote 
borulà coarélatam) oportuit. Qua igitur prae temporis an- 
guítiis inter Orandum reticui illa demum adjeci , ubi quoti- 
diano fuo convicio hoc opella ut emitterem amici cfllagita- 
runt. 

Alterum ludibrium eft, Me umeratilem effe , €9 calumniam 
vetudiffe à nemine Scriptorum in Medios jablatam y. ergo Me- 
dicorum Sycophantas de Literatorum tribunali citabo. Sed 
priufquam illos judicio fiftam, juris mei ortum repetam à 
fronte. 

Oratio hac in Academia recens habita eft, cujus lemma 
nihil quidem ad Medicos atünebat , excurrente tamen illa 
perftringcebantur. Rumor ill'co fpargitur Medicoseffelacfos, 
ied qua in parte, ambigitur. WVulgatior fama fert, Ze Medi- 
cis fexcentos auos Roma pulfis mjectam efle mentionem ; & id 
profc&to famz ita percrebuit , ut Medicus Ordo ftatim per- 
ceperit, vetus illud Ze Medicis Roma exulibus convicium in- 
harefcere penitus in mentibus, atque adeo animis eximen- 
dum effe concluferit. | Cum autem mez partes effent Candi- 
datum Apollinari Daphne, folenniter redimire, id odiofi & 
litigiofi thematis mihi datum eft. Ab hoc ergo Facultatis 
Medicz Decreto declinare nolui, ne vcl Medicoruz jura p'o- 
dere, vel ignaviam, rerumve prifcarum ienoratiozem prz me 
ferre, viderer. Nihiligitur caufatus fum, fed meis & Fa- 
cultati morigerum, & Arti fidelem me prazbui. /— Satius enim 

Dd d 3 duxi , 


398 

daxi, veritatisaffereude gratiá , cum aliis inftituere mihicerta- 
men, quàm Virorum deterreri minis, qui ab hac pro Me- 
dicis dicenda cauía meabfterrere contendebant, ceu Zeritatis 
aHa cauffa, petulantiffimum protinus crabronum agmen ir- 
ritatum, in memet converfurus efiem ; vel, ut minore Me- 
dicos calumniantium probro id dixerim, quafi hac invidiofa 
veritas (quam ex omni bominum memoria vevulfi) in odium & 
invidiam Medicinz oforum effet me raptura. Nullis igitur 
terriculis motus ,0mni rerum diícrimini , Medi.orum ergó me- 
met objeci, hocque Veritatis patrocinium (guod in se incli- 
natum recumbobat) füícepi, licet egregie gnarus fim, Artis 
Phobeiz capitales hoftes, in me Pazronum , tanquam in $co- 
puin fuas acutiores fagittas emiffuros. 

Ne inrerim videar umbratili larvà delufus, ceu Medicos 
Romà in exilium, (a£ bominum nemine ipfis irrogatum) profi- 
cifcentes vidiflem, en illius exilii cüm excogitatores , tum prze- 
cones ad Judices producam , quó meos apud Sycophantas 
conflet fpe&tra & mendacia vifa me diffipafie nufquam , fed 
hoftium copias, toto przclaras terrarum Orbe, meis armis 
pulfas & fugatas effe. 

En igitur à fronte, acris ille literarum literatiffimus hoftis 
Henricus Cornelius Agrippa " qui primus, fexto decimo imeunte 
feculo , integraliterarum feminaria hoc infelici lolio confevit, 
Romani quondam fub Catone Cenforio, MEpntcos oMNEs , £9 
URBE TOTA, C2 rorA IrALIA PEPULERUNT. 

Exinde profe&to juxta feminii illius indolem furrexére lo- 
lia, quibus maledicum ita fefe exfatiavit hominum ge- 
nus, ut cadem , fed corrupta, atque adcó nocentiora hor- 
rendum hunc in modum, Z»bigenfes ? & Zfrgentinenfes eru&ta- 
rint, Roma fexcentos fletit 2 floruit annos ,' antequam. Medicos 

tecto 


1 Lib. de vanit. fcientiar. cap. 83. 
2 Uti palam erit Tbe. Lanfium, atque Melcbiorem. S'unium confu» 
lenti. 


399 
Tetlo £9 bofpitio excepit quàm primum veró peviculo. fuo didicit , 
eicures fe tautum latrones C2. man/uetos. bomicidas excepiffe, eos 
ITERUM EXPULIT. 

Virus autem illud unius fuperioris Germaniz limitibus ne- 
quaquam coércitum eft, ipíó etenim Agrippae feculó Gallias 
totas pervafit, AMicbae] quippe Montanus ' id veneni hifce ver- 
naculis verbis in populum longe, lateque diffudit, Les Ro. 
1nains avoient été fix cens ans avant que de recevoir LA MEDICI- 
NE 5272415 aprés l'avoir effayée, YL$ LA CHASSERENT DE LEUR 
ViLLE, PAnr'ENTREMISE DE CATON LE CENSEUR. 

Imó virofum illud de Medicis comma, é /Monstaziro foc- 
tente lacu , :azquam ? palude $1yziá, hoc in Belgium corri- 
vatum eít, 

Je Romeynen zyn fes. bondert. ;aer geweef? eer fy de Genees- 
konlle aaunamen: Maer de [eive beproeft bebbende , joegen fy. die 
uyt baar Stad deor toe-doen van Cato de Keurmee[fler vau de 
Mauieren ?. 

Quam igitur tanto opprobrio debes 3zzxej;civ, Amice Le- 
&or, fi nec tuo ex fundo, nec ullius Scriptoris é penu ex- 
trabere potis es, illam, quzío Te, ab hac Apologia expro-- 
mere ne dedignator. Hac enim Antidoto animum tuum in- 
nutrias velim 


TOXICA NE POSSINT SJEVA NOCERE TIBI: 


1 Edit. Parif. 1652. p. 566. 
2 Siet de Werken van Beverwyk in 4. pag. 184. 


EBSDUN PCS 


ORA. 


400 


OR UOT IO 


M. Retor; Aime Civitatis prudentiffimi Proceres ; 
College bonoraundi; Literature cultzoris Anutiflites: 
atque Protomyfle; Vofque quotquot adeflis Orna- 
ziffrmo buicce meo IPbebeia lauru rité condecorando 
Medicine Candidato vel fanguine, vel affinitate , 
vel amicitid conjuncti ; Veneraudi Symmy[le , frde- 
lefque Mwyflagogz 5 Doctores €9. Magzfirz Libera- 
lum Difcipliuarum acutiffimi , eruditiffrmigues Tu 
LECTISSIMA, wylleris tDromis dicata Tu quo- 
que T hemidos Oraculis addita, Tuque deinceps A4- 
pollui confecrata, JUVENTUS; 7u demum Illuf- 


irtffena reliqua Corona ,graude meum decus bodier- 
nun. 


POAUROGS SPORCI M A 


uot przefenteis intueor , quos /alutavi P'iros omnium Ordinum 
longe Clariffmos ,inguis mihi faventeis & ab uno ore mco. 
endenteis, tot certe Medicum. audiendi caufa, hoc 

in Illuftre conffuxiftis Athenzum. | At nomine, vicibuíque 
meis commutatis , 202 Medici, íed Medicorum Patroni, par- 
teis fum acturus; Gallis enim Medicis, apud Senatum, di- 
cere! caufam integrum eft. Quidni itidem, a/:eno licet degam 


i5 
1 Sic auritus, oculatufque teftor, conjun&ifüimum mihi P. M. 


Virum Medicum, Guidonem Patinum, bisapud Iudices fupremz Cu-- 


rie Parifienfiscaufas oraffe. Videfis ejus Epift, ix. atque xL 11. E- 
dit. 2. 


 APOE. BARS PRIMA. 401 


in cxlo, mihi fas erit candido hocce, folennique die apud Vos 
Senatores Urbanos & Academicos caufam , non meam quidem 
privatam , fed quz omnium Medicorum eft, contra illosage- 
re, qui non minus falfo, quam injurioíé, /excentis annis Me- 
dicos Roma fuiffe pullos promulgant. | 

Illam profecto calumniam oblivione voluntariá contererem, 
fi fumus duntaxat effet noftrum in Nomen putide fparíus ; fpon- 
tc fiquidem evaneíceret: fed quoniam veriffima eft AiaCoA;, 
qux Medicos omneis maledictis figit, illoíque , ceu frameá qua- 
dam acutiore atque vvenenifera, ' , trajicit, contundenda pror- 
fus e(t. 'l'anto igitur tamque venenato vulneri medela Vc- 
ritate facienda venit. Nobis etenim nihil magis infitum eft 
à Natura, quam ut fauciati Medicinam expetamus. Nemi- 
nem itaque mirari fubeat , fi virulentum illud Medicorum cor- 
pori vulnus inflitum , percurare fufcipiam; alias quippe ne- 
ole&um aut malé curatum fua INos majori indies exederet fe- 
ritate. . Vires enim acquirit. eundo , nec reliquorum more 
vulnerum, quz calumnia intulit, temporis decuríu vel cica- 
trice obduci, vel mirefcere faltem pote fuit; fed é diveríou- 
nà cum feculis & aetatibus hominum inveteravit , atque ita 
exafperatum cft * ut in ulcus ferinum cancrofumque degenc- 
raverit. 

Calumnia quidem in fe, levis eft fermo & qui leviter vo- 
lat, fed qui graviter vulnerat; qui leviter tranfit, fed qui 
graviter urir; qui leviter animum penetrat, fed qui ex 
animo non leviter exit; qui demum , leviter profertur, fed 


non 


1 Allüuditur ad Pfalm. LvIF. verf. 5. LIx. verf. 8. & rxriw 
verf. 4. X 

2 Quam jufte has de feculorum in Medicos iniquitate querimonias 
habeam, ex adductis in Praefat. ad doízzpo Q Thome Lanfi Conful- 
tatione de prerogative certamine , quod efl inter milites &» Litevatos , pag.58. 
editionis Tubinganz , 1656, vel abunde liquet. Immo coníulen- 
dus venit Melchior unius, Orat, 3. de comparatione Medici , Pbilofophs 
€ Oratoris. pag. I331, 

[0 E - 


402 MPO EÓOGIrTJXE 


non leviter revocatur. Imo, qui pronis auribus ut accipi- 
tur, fic & 7» vivis largiter pa[citur ;, Nibil quippe tam volu- 

cre eft, quam szaledictum s nibil facilius emittitur, nihil citius: 
excipitur ; z;bi/latius diffipatur ; ac proin, credulum & maledi- 

cum hominum genus *ivacfer pervadit. Exinde vivax. 
eft & illa, quam dixi calumwiam effe Medicis conflatam. 

Sed illi, veivaci//me licet, ceu fibilanü ferpenti, fuoque ve-- 
nefico halitu nosafflanti , caput exícindendum eft ; & ne refci(- 
fo uno, 7Zydre ad inflar, renaí(cantur alia, omnem illi occa- 
fionem amputabo ,dum venepatam illam mendacemque de Me- 
dicis in'amiam animis medullitus inhzrrentem , imis de pecto- 

ribus revellam , ne Mortalium ullus, iisdem deinceps morfi- 
bus, idem nobis venenum infpiret. d negotii gnaviter fi 

confecero, gratiam ex illo, son minimam certe, apud omnes 

Literatos fum initurus: Lirerariz fiquidem Reip. intereft ;, 
redivivus ferpens ille Python, qui tot Appollinis. Nepotes 

commordet, ut trucidetur: Is quippe moríu fuo trifido , cez: 
triplici telo, non Medicosunice , fed bomines ternos in(imul ve- 

nenat; nam delatos cumprimis Z/fculapii Sacerdotes inficit ; /fa- 

ditorem deinceps, veritate privat, dum illius in aureis fuum 

venenum tranfmittit ;; ipforum porro de/aforusm conícien- 

tiam atrociter fauciat. 

Infüper his, acrius me commovet, quod profanum non. 
modó vulgus, fuum illud, quod à Viris, vel zie feriatis, 
vel ale dotis accepit, in nos effulerit virus, fed & , quod 
mendax illa, quá miferé laceramur contumelia, in tantum 
invaluerit, ut vel quafdam proborum €9. liberaliter eruditorumz 
menteis, dicamne occupaverit , an potus occecaverit. lllo- 
rum enim haud infimates, id probri & dedecoris, coram in. 
o5, mihi fingulatim ac fapius intuliffe nequaquam erubue- 
runt. Quoniam igitur, Jri boni (9. Literarum dotti , có cre- 
dulitatis adducti funt , fibi in animum ut. induxerint, illam 
maledicti notam quá inurimur. non ca/ummiam , fed obire&ia- 
"iones? effe ; eo animofius in hancce Medicorum cue 

eícen». 


PAGECPREMÁA; ^^^ 49 


:defcendo, eoque acriori mentis impetu, veítros animos ad 
illam converto. "Tanta fiquidem primae Medicorum for- 
mz illata injuria alta mente repofíta manet, & me vindicem 
follicitat &inftigat, qui illam ulcifcar. En igitur illius pu- 
tile calumniz, O "Judices rerum, quotquot adeflHis imtegerrimi , 
coram Vobis, ultorem me fifto, & rem ipfam ut aggrediar, 
vel ab ipfo exordio dicam, illorum efle, per quorum ora il- 
lud de Nobis volitat convicium, tanti fui in nos convicii , a- 
Jiquot faltem , vel graveis atque /peziofas ,, non autem /eveis 
atque :aptio/as , rationes dare ; alias, puri puti audient € per- 
graphici fycophantz. | Quales autem fint illorum, à quibus 
tantopere veritas abhorret, przeítigize atque captiones , fumus 
infra perinde detecturi atque diffipaturi. Velim interea, ex 
mei juris redundantia, generofius cum ipfis agere, nec Me- 
dicorum jura, quibus bodie patrocimor , limplici rei nufquam 
probatz, nuíquamve probanda ,tueri negatione. Iíthoc fi- 
quidem fuper argumento cum oinnia fileanc Annalium monu- 


menta, nec uipiam Gentium legere fit, quonam vel ' Ple- 
bifc:- 


1 Medicos ullo P/elifiito Roma pulfos effe an quifpiam fomnia- 
verit, mihi latet: Sed me nequaquam fugit, Virum acutum & a- 
lias vigilantem, ftupide & ofcitanter fcripfife MEDICINAM sENA- 
TUS CONSULTO DAMNATAM effe annis fexcentis €» ad rempora ufque Ara 
chagatbi , qui Romam primum venit auno U. C. $35. Si enim ab illis 
Archagathi temporibus, retro computemus fecula in quz incide- 
ret fiétum illud Senatufconfultum , hiquido conftabit Urbem Romam tunc 
temporis zequaquam conditam , nedum Senatu bonoratam fuiffe. 

, Hic infuper ftuporem conviciatorum attendito. — Fabulantur enim 
& Senatu. Romano in 600 annorum exilium aos fuiffe Medicos. Non a- 
nimadvertunt interea (pre alro qui illorum menteis urget obruit. flupo- 
re) quod quemvisegregie cordarum nra fugit , primo fcilicet 
ineptum atque abfurdum effe, exilium illud Medicis à Senatu ia z- 
tatem adeo longevam inperatum fuiffe. Non contuentur fecundo, 
penes Senatum nunquam fuiffe, vel condere Leges, vel Exilium irro- 
gare, quz poft talium, & Legum & Exilii denatos Autores, peren- 
narent. Romanorum enim Refp. toties interpolis , id nequaquam 
tulit; nam ubi primum , qui Reip. clavum tenebant, denafceban- 
| Ececs tur, 


404. AD «pO «eG T- VE 


blifcito, vel Senatufconfulto Medici fuerint Roma extermina- 
1i; quibulve fuerint, vel Populi juffis, vel Patrum decretis, 
RoMaAM Rzrvocart, confequens eft, probrum illud , quod 
in nos conjiciunt ; vel maligne C9 turpiter excogitarint 5. vel 
fufpiciofe £2. temere ab. aliis acceperint 

Res dolofe, fraudulenterque de nobis exregitatas, ceu bo- 
minum cerebroforum commenta atque chimaras, vel Anti- 
cyram relegamus, vel ad incolas Lunz exilio pellimus fem- 
piterno. 

Illud autem probrum, in nos collatum, fi aliis acceptum 
referunt ;. vel /cienter atque crimtnuofe xanquam fal/um probraum, 
vel iufcienter €9 inculpaté, tanquam £ifloricum quid , iud ac- 
ceperunt. Si priori pacto id prefumpíerunt, eo ipfo nomi- 
ne Sycophantia proditur, quam, utpote 2Jg6onuxzy, diris effe 
devovendam profitemur. Si Zif/oricá fide iilud tenent 5. vel 
ex infidis €2 fublefle fidei du&toribus id hauferunt;. vel ex fiazf- 
fimis €9 locupletiffimis ,F'eterum monumentis id. ipfum erue- 
runt. Si male fidis, levibufque , ac frivolis Scriptori- 
bus id dehent , nullo in loco, nulloque in numero , Viris 
à cordatis id habendum eft ; quinimo, velaniles in fabellas 
nulla fpecie veri vel leviufcule adumbratas 5; vel in ludibria 
Fauni, id ipfum referendum eft. Nolim igitur, in illis & 
fabulofitatum & phantafmatum portentis elevandis immora- 
ri: Nemo quippe Veftrum Omnium eft, Zuditores Pruden- 


tf- 


tur; ceteri, qui defun&orum in locum fufficiebantur, Deceflorum 
Placita atque Decreta immutabant ; Leges abrogabant , atque etiam 
in Exdium datos, de exilio reducebant. Uti profedo, vel in. Im- 
perii Romani «tatem ufque extremam ; illorum progenies vitiofior 
atque vitiofior femper data, quas à ff;rpe habuerunt. fanctiones , il- 
las certe violarunt atque funditus everterunt. Licet igitur , /iulro 
quopiam atque ve/ano Senatus decreto fugiffent in exilium Medici , illo fane, 
vel Regum auctorirate; vel Coff. decretis; vel Populi fuffragiis ; 


vel Imperatorum Juffu ; exilio fto, pauco poft tempore /;berar fuif- 
fent. 


PARS PRIMA. 46 


tif/mi, quem aut merz nuge, aut fpe&tra ludificentur. 

— Scrutemur ergo Zeterum fide dignorum penetralia , & in- 
quiramus feduli , num ex reconditioribus illorum monimentis 
tale quid extrahi queat, unde anfam de Medicis conrumelio- 
fe atque mendaciter fcriptitandi arripiant , fexceztos azzos , fuiffe 
illis Romá interditium. 

Id quippe & cootigit unquam; vel Cafowis ante tempora; 
vel ger illius etatem , vel poft illum denatum contigiffe neceffum 
eft. Quid enim temporarium datur fuper preteritum, pre- 
fens & futurum. 

Ar, nullis id unquam obtigiffe temporibus hifce rerum mo- 
menus luculenter evincam. & adverfum maledicentie flu- 
&us vel infanos atque decumanos firmiter ftabiliam. Caffius 
enim Hemina teftatum reliquit primum 6€ Medicis veniffe Ro- 
mam , Peloponueíó , Archagathum , Lyfanie filium, L. 
ZEmilio & M. Livio Co(f. 2220 U. C. quinto €9 trigelimo fu- 
pra quingentefimum y eique. jus Quiritium datum , & tabernam 
in compito Acilio ob id publicitus emptam fuiffe. At Caro 
tunc temporis pueritiam vix egreffus erat, annum fiquidem 
agebat quintum decimum natus ett quippe Urbis anno vige/- 
20 ultra quiugentefimum. 

E quibus, profe&tó , luce hac propemodum meridiana clarius 
patet fieri non potuiffe Medicos ut Roma Catonem ante adul- 
tum & auctoritate pollentem expz/eri? Romam etenim non- 
dum venerant. Quiigitur Medici Romz fucrunt nunquam; 
Roma fuerunt C9 iidem nunquam expulfjg utpote quia sou En- 
is non datur expulíio. 

Quis noftrüm, azabo, hofpitem quempiam , quem nuf- 
quam admifit, fuis ex aedibus extrudet & ejiciet?. Quando c- 
nim ferunt zegrius ejici, quam non admitti hofpitem ; e/e&io- 
nem admiffon: opponunt. Falfo igitur Medici dicumtur | Ro- 
24 tje&bi, qui pure dicendi funt, Aome non admif/ , fcu po- 
tius Auam non veniffe. En ergo primum Medicis ante tem- 
pera Catonis Roma nequaquam exturbatis negotium confectum. 
Excutiamus jam, num Catonis eju!dem, fed creati Cezforis 

E e ve 


406 ATPIOGUL.O G-B 2E 


&vo, fuerint unquam excluf. Roi. 


PAR OGUNMRIOGILLIN D A 


psum quidem, Annalium omnium z//o fuper Exilio fitfo 
filentium ' altum vi&oriz meis ab Adverfariis reportan- 
dz mihi plus fatis effet: Immo, Juridicum foret, ut , quam 
nobis inftruunt ca/uzmniam , € Chronicis Authenticis calumniam 
1?^ effe probarent; nihilominus, quia Lunam citius defphz- 
ra fua deripient, rcliquave refixa coelo fidera devocabunt , 
quam illud probaverint ; velim ego, ex Veritatis quam tueor 
pr&rogatva, iníequi pede prefio fecula Cazomiaza , atque 
Catanianis proxima, quibus AMedici Rome numerofiffmi flerue- 
runt. lítud dum exequar, calumniatorum (imul falfas 5ypo- 
tbefes evertam ; fubinde veró , rerum ferie ductus, folidiffimif- 
que fundamentis jactis, Zeritatem. ipfam ttabiliter aedificabo. 

Pni- 


I Non folum enim Recentiores , fed & Vetuftiffimi Hiftorici , 
onmes ad unum , id exilii filent. At profecto, illud ore uno pro- 
mulgaflent, ni fi&tum & chimzricum foret. Cum enim Romano- 
rum res geítas tot enarrenr , & quzdam vix memoranda memorent, 
rem certe, ufque adeo memorabilem & famofam memorix & zter- 
nitati mandaffenrt. Velim przprimis, non joco & per rranfennam, 
fed ferio. & ex profeflo Plutarchum attendamus. Is quippe de Por- 
cio Catone ram diligenter fcribit, ut illius Viri cum privatas, tum 
publicas actiones recenfeat. Imo, Porcium ineptientem obfervat, 
& ilius ineptias efferr. An igitur, qui Catonianas ineptias redi- 
git in Faftos, isidem, Caronianum facinus illud , eoufque & au- 
dax & clarum , quo Med:cos. Roma extermina[fet , fuis monumentis non 
confignabit? ldque prefertim , cum occafio commoda & idonea 
argumentum iftud rractandi , ipfum non deficit; meminitenim Ca«^ 
toniani in Medicos odi: At Caronisin Medicos Edicti 32 Zzap 82" $yap, 
mec vigilans, mec fomnians fcripfit. Te pudeat ergo, tu quisquis es 
decocti pudoris hiftrrio , qui Medicos, ceu profugos exilio, traducis & 
irrides: licet enim veteratore Sophifta verfutior effes , nunquam ta- 
men ab his dificultatum tricis , quibus imtricatum. te deriforem. deriden- 
dum propine , temet extrricares, 


PARSOSECUH'NSD.A 495 


PniMAM fuam HyrorHEsIN à Plinio mutuantur , apud 
quem legere et, 2 Pop. Rom. Catonis temporibus , MeZi- 
eimam fuiffe damnatam. — Quibus /Edepol verbis nequaquam 
evincent, vel Medicos fuiffe Roma pul[os exiliog vel illud exi- 
lium apzis fescentis duraffe , uti fcriptitant , quos tenet infa- 
nabile nos calump!andi cacoethes. 

Plinius etenim ubi fcribit * Populus Rom. Medicinam exper- 
tam damnavit , idem fcribit, ac fi, zmprobavit ,ícripfiffet. At 
Medicinam ;zprobare , nequaquam eft Medicos in exilium pro- 
jicere. Quid enim, vel boc in ipfo Belgio, vulgatius eft quam 
Medicoram aliquot praxin zzprobare, reprebendere, atque cal- 
pare, veli velitis ur fignificantius atque ornatius eloquar, 
vÉgiCem ve xo) me9mA aie , "Te «Dgdeayuence s, nulquam 
tamen gentium, iidem Medici Vellri ex Urbibus ejiciun- 
tur. | 

$i quis mihi P//zium taliter interpretanti fidem deroget 
omnem, attendat quxífo fedulus ad Orationis P/iziaze feriem 
arque copulam, & folis adinftar radiantes haíce quaternas ve- 
ritates, /zo firmiter innixas cubo , contemplabitur. 

Primo quidem, per verbum damnavit. aliud nihil PZzium 
fibi velle; quam Populum Rom. Artis illius quam 4amz2a- 
verat aliquo fuiffe tzcdio affectum. 

II*. Per Medicinam , eo loci, Chirargicam unicé partem 
intelligendam venire. 

Ill. Chirargiam, non omnem, fed illam duntaxat qux 
crudelior eft, fuzffe damnatam. 

IV?. demum, Medicos propterea fuifle nequaquam à Ci- 
vitate aja6fo5: Inibi quippe aba&Zs cauía fi qua foret capita- 
lis, illa prorfus //zgu/aris, nec omnium Medicorum foret. fi- 
quidem agitur //zgzlariter de Archagatho ,. qui Zuigerarius 
primum audiebat, mox à fzvitia fecandi urendique carzifex 
vocitatus eft. 


Non 


I Lib. hift. natur. 29. c. 1. 


408 A P4O:L D. G.I 9E 


Non ergo Medicos, nec Medicum imo, nequidem CLi- 
rurgum, Íed Carnmificem damnarunt 5, nec interim damnatum 
Romanis pomeriis excedere jufferunt.  Pr1N1US enim aperte re- 
fert , illius Zrecbagatbi caraificinam im tedium quidem. Artis tran- 
füffe at nufquam adjicit, 7p£ fuiffe Civitatem ademptam. 

Et ne quis confingat , Medicis palpum ut obtrudam , Pr t- 
Niro me fucum facere, P/igium ipfum adducam , qui fefe Me- 
dicorum Patronum geffit acerrimum. 

Ouid ergo? inquit, (feipfum compellans) damnatam rem 
atilifmam credimus? Minimà Hercule, reípondet fibi conti- 
nuo, zuinime Hercule, non vem ntiqui damnuabant , fed Artem ; 
Artem ícilicet illam Archagathi fzviorem , qua igne & 
ferro humanos artus excruciabat atquetruncabat. — Imo prze- 
cilé magis PL iNIUs , cea. peremptorio in Zddver[arios Editio , 
litem noftram dirimit omnem; hzc quippe aurea, zacalibus 
literis Cedro confignanda, verba protert, ' Et cum Grecos Ita- 
lia pellerent ,. diu etiazm po[? Catonem , gxcEPERUNT Mzpir- 
COS. | 

Sic Tranquillus, in O&avio Czfare, ab illis, quosannona 
gravi confli&tati Quirites ex Civitate exegerunt, conceptis 
verbis, PJiinii fuffragater , MEDICos ExciP1iT. Hzc enim 
immortalitate digniffima verba mentibus noftris , cez ada;anti- 
no [1ylo, fignavit, Magna verà quoudam | [lerilitate ,, ac difficili 
vemedio, cum venalitias C9. laniffarum familias, peregrino/que 
omncs ?^, ExceP TIS Mepnicis &c. ur£e expuliffet Auguftus 
&c. Quid quaeío, aut magis appofité, aut magis ac- 
commodaté decernere eít, ut adveríarii noftri cauía ca- 
dant? Nihil certe preffius , nihilve ftringentius fanciri 
poteft. Illis tamen omnibus atque fingulis , ad caufa 
Medicorum fidem & firmamentum , quz fcrupulum omnem; 

vel contumaciorum animis altius inhzrentem eximere apta 


nata 


1 Ibid. Lib. hift. natur. 29. c. I; 
z Cap. 42. 


PAREBOSEJICOIWD A. 409 


mata fint, confirmationis ergo & auctarii vice fum additu- 
rus. 

Et primum quidem in hoc vehementer incumbam , P//zium 
codem loci referre, damnata illa, (& jure optimo damnandaj 
Archagatbi f&vitiay in tedium. Jdrtem, oMNEsQuE Mani1cos 
tranfifft. Roma igitur complures erant Medici Archagatho 
cosztanei, atque adeo nequaquam eraat exilio muicati. Haud 
quippe reciprocantur iz fedium traufire, & in exilium ejici : 
Haud ruríus eodem ponderandi momento zfrcbagatbus, e;uique 
inire, & Populus ipfe Romanas: Haud uliimum confun- 
denda veniunt /£iva PaffFvis; ac proinde Plinius ubi docet 
in Zedium Populi Rom. Artem. drcbagathi , omnefque. Medicos 
tanfiffe, aliud nibil (ibi vult, quam Zfrzbagatbi ,| aliorumque 
Medicorum artem Populo Rom. tedium peperiffe , taedium adduxif- 
[e: At nequaquam vel P/izias, vel Veterum ullus, paffive 
fcripfit Archagathum ipíum , ejufve zvveeyss ,. tedio (tantum 
abell ur exi/io 1cripferit) affectos faiffe. Nou ergo fuere Me- 
diii, ieu potius CAirurgi , Romx licet i2 urendo atque fecando 
duriores , in exilium projecti, fed Romam Urbem fuis in /z- 
beruis incoluerunt. Jam quippe conítat ex Caffio Hemina, 
Romz faberaai in compito Acilio fuiffe Archagatho publi- 
citus emptam. - Alias autem, preter i//az , Medicorum fa- 
beruas vel tunc temporis fuiffe Romz, en auctoritas triplex 
omni elevatione major , quam Vobis (guiffmi verum e[i- 
aualores) dari velim pro fuperpondio ; iifdem quippe Catonis 
& Archagathi temporibus illis, P/auus atque Tereutius Medi- 
corum Rome degentium mentionem habent ; fpeciatim autem 
de Amphitruene &. Epidico eripit Plautus, fuum illos ANaz- 
eratem atque Periphanem quaritafle in MEDptcrNIS, id eftin 
Medicorum tabernis, quas & à myropolis & à tonfivinis ibidem 
diinguit *.  Àt, quis inanes & Dominis vacuas illas fuiffe , 
quas perreptaverant Amphitruo & Epidicus Medicorum ta - 
ber - 


1 Amphitr, AG. 1v. Sc, r. Et Epid: A&. T1: ^Sc- t1. 
F£Ff 


410 A PID'L'O:G T /E 


bernas fibi ftulte fingat? Quin potius Pie affentiri eft , qui 
Piauto concors MEDiIcINAs illas, five aw l'aseéa , Officinas 
vocat, in quibus /za cuique venalis promittitur vita. Reme- 
dia quippe inibi à Medicis venalia, viam fpondent emptori: 
ut é diverfo ; & eodem loci eleteria vaencunt pbarmaca, qui- 
bus occacata gens illa Pagana zrumnofz , tadiofeque fuz 
vitz filum abruptura, morti fefe tradit, tefte P/autino ifthoc 
altero , 
—— ibo ad Medicum , atque me ibi toxico, morti dabo *. 

Publium [rum praterea dum conteftor, clariffimis ille 
fuis monimentis eandem hanc veritatem tettatam, configna- 
tamque relinquit; atque illius infuper, unum & alterum z- 
neatores, Pampbilum nempe, atque Parmenonem inducit *, 
qui concorditer, orcque uno, quod res cft, proclamant. 

Concludam igitur illa P/auti, Terentii, rcbagatbi atque 
Catonis aetate, Medicos fuiffe fuis ex Medicinis nequaquam extur- 
bates, fiquidem illorum officine frequentes Romz vel tunc 
temporis fuerint. 

$1 quis interim huicce meo uni & alteri Comico fidem 
detrahat, P/ufcbo faltem aufcultet in Marco Catone, ubi 
Medicos definite diftin&teque , Catonis feculo , Medicinam Ro- 
me fatlitantes deignat, vc yag V avpsUovmus c» Pup. exprefle, 
pluraliterque producit. 

Ad alteram HvrornHrEstN quod attinet , mutuatitia eft 
omnis ex inimicitiis quas Cato Cenforius , auctoritate florens, 
Graecis cum Medicis exercuit; € quibus, przoccupata mens 
eadem , duo ifthzec falfa colligit, quae modo confutabamus 
de Medicis Roma exulibus, idque annos fexcentos. 

Quam frivola & jejuna fit hypothefis illa, his rerum mo- 
mentis liquido conftabit. 

Catonem odiffe Medicos diffitebor nunquam, is enim odio 


pluf- 


I In Mercat. AG. x1. Sc. 4. 
2 Hecyr. A&. III. Sc. I. 


PA R5S)|4EPCUN SD A. A1 


plufquam Vatiniano Grecos omnes profequebatur, atque adee 
Medicos ipfos, qui maximam partem erant Greci. 
Cur autem Grzcos hoftiliter oderit Cato, triplex eft ra- 


tios generica quidem una & altera; tertia demum fingularis 
elt. 

Prim) quidem infenfiffimo ferebat animo, Quirites à Grz- 
cis non modo Zarbaros vocitari, fed & fpurcius quam alios 
Italix: populos, Opicorum ' appellatione faedari , quafi prz 
reliquis Italis forent oris impuri & obícoeni. 

2 E : c - , ' 

Altera ratio eft, Catonem folitum fuiffe aZew Euwixlw 
uCox» xg) moidaay vro QiAenpiag G9 T) a CR Grecas omnes 
Mufas, atque Grecam difciplinam omnem ambitiofius comvtciart 


* atque lace[fere.  Vercbatur enim , ne Literis Grzecis juveni- 
les animi à belli ftudiis avocati ad vanás artes traducerentur. 


Qua 


1 Plinius enim l. 29. c. 1, fub Catonis períona de Grecorum in 
Quirites fcommate graviter conquerentis, ait, Nos quoque dititant 
barbaros , Qv fpurcius nos quam alios Opicos , appellatione fe dant. 

2 Ira profecto , ufque adeo defpicatum J/ocratem habuit Cato, illius 
ut Difcipulos per jocum irriferir, fuum quafi apud Magiftellum Ar- 
re in Oraroria futiliter difcenda confenefcerent , indictaque cauía 
commorerentur, fuos demum eloquentiz fontes coram Minoe, in 
Inferis apud Plutonem aperturi. 

Eft & Catonis atrocior hec in Grecos injuria: eo fiquidem , in- 
'folentiz proceffit, ut SocRATEM rraduxerit , ceu Virum in verba 
provectum, locutuleium, blateronem & linguacem , nec-non prxz- 
terea ferocem atque f:ditiofum, qui tyrannidis appetite caufa, & 
mores antiquos labefactarert , everteretque;  & facratiffimas leges 
' conculcaret. Refipuit tamen bonus ille Vir, xtatis quippe flexu 
prudentior factus, Literas Graecas feró , s ejje  muvnórucw nnne 
tAnAexos & «tate omnino provetlus didicit, ' atque 1n Thucydidem , fed 
przefertim in Demoflbenem , totus incubuit: nec non etiam à reliquis 
reconditioris doCtrinz. Grecis potiora/fua , cum Placita, tum A- 
pophrhegmata , ita expifcatus eft, uc illius in fcriptis Literaturam 
cultiorem nihil fapiat, quod Scriptoribus Gracis protinus non re- 
feras acceptum. Atque fic profecto, honore mul&tatus eft. CEw- 
SOR ; quique fuerat in Gracos injuriofus, crimen illud fuum tzdi- 
fera quafi vel ftigmatica poena luit. 

EPIIT 


"m APOLOGIJE 


Qua certé opinione mens ejus tam arcte irretiebatur, ut oio 
2omÜiemQuv xod mouavsóonv, rerum quafi pre[cius atque pre[a- 
gus (vatem enim fe ja&tabat) filio fuo varicinari non. erubue- 
rit; Literis Grecis omnia CORRUPTUM X PERDITUM ir ; quod 
tamen illius vaticinium, rerum exitu fuit inane ; nunquam 
enim Roma ad altius gloriz culmen perrexit, quàm Graecas. 
dum Literas excoluit. 

"Tertia denique ra//o Medicis unicé competit , atque itidem 
ex Catonis pre/amta opinione íumit originem ; Tararunt inter 
fe, ((uum de Medicis fcribebat ad filium) Barbaros necare omneis 
MzniciNA: Ác proin, cum Barbarus effet, fibi maximo- 
pere cavebat à Medicis, ne pro falutari Medicina venenum 
ipfi propinarent. 

In illum porro, tanta de Medicis, tamque criminofa fufpi- 
€io ceciderat , propterea quod fuam operam Regi Ártaxerxi,, 
1auquam Barbaro , denegaverat Hippocrates; qua ex hifto- 
ria fufpiciofe atque mendaciter inferebat Cato, xomis ózxov &-- 
vap TET l'urpv oimavruv gx &v gore BasCaeoig ERojvov. zroAeuícig 
éavrÉc «^ buordr , commune jusjurandum effe boc. Medicos inter 
omneis , nuls unquam Barbaris Grecorum bollibus, (ad Medi- 
cinam fcilicet illis factitandam) /e/e prebituros. 

Quamvis autem Cato fuerit odio in Medicos hoftili, illud 
tamen ita compreflit atque privatos intra parietes ita coer- 
cuit,ut publicum in Actum eruperit nunquam: Z//? quidem 
fuo interdixit de medicis ux loquitur PZiaius ; five ut cum P/utar- 
£bo preffius eloquar , 19 Tadi q X0eReAEUS TO l'evese QvAalecU os 
same, Natum fuum juffit. Medicos omnes vefugere , ne fcilicet 
ab ipfis veneficio perimeretur: Sed apud Senatum tanta nun- 
quam valuit auctoritate, ut illo fuafore & impulfore AMedici 
fuerint unquam. Roma profiripti. ls quippe non rexit. Italia 
fata, nec ab ejus Ceníura fors Medicorum pependit. Ipfe e- 
nim, neque Regem ' neque Tyrannum fe geffit.. 1mó,nuf- 

quam: 


i Tantum abeft enim. ut Percius Cato ; vcl Regis more Quirites.La- 
tium 


DOAARISQUSE C-UImN.D- A. 41j 


quam leg:re eft ge Medicis in. Senatu. Catonem effe congueflum , 
uti 


tiumque rexerit , vel tyrannidem occupaverit , ut publico licet nego- 
cio gerendo jamdiu addictus effet , ad fupremum tamen illud hono- 
ris faftigium , quod ejus «tate tot alii toties confcenderunt , nufquam graf- 
fari potuerit... Notum quippe eft Quzftore illo, Q. Fabium Cun- 
Carorem , anno Urbis conditz $49. Principem Senatus fecundó le&um 
effe. Sic profe&to P. Scipio Africanus, Carene recens Excox/ule, U. 
C. anno 559. PrincepiSznatis, non modo f^cundim ele£lus efl , fed etiam: 
revoluto quinquennio, anno nimirum Ü. C. $64. eundem illi Pzzz- 
cipatum tertio detulev/mt.— Verum, prz his uno & altero, M. 7Emi- 
lium Lepidum non fecusdó & terti tantum primas im Senatu temufft , fed 
& quastó. quistó & fex: 1d honoris deinceps confecutum efle, annis 
fcilicet ab U, C: «73. 584 589. $94. & $99. memorabunt zrer- 
nüm. Reveraaurem temporibus illis, Porcius Caro nec. vagiebar in. 
cunis nec in antro Jatitabat Trophonio, à plurimis namque luftris 
impletis Cen/oiem fcfe gefferat, fed quam benz, vel hinc conftat, 
quod Sena'f: Princpatum ipfi tribuerint nunquam , nequidem Cen- 
furam fuam U. C. anno 569. dum obiret, tunc quippe haud illi, 
fed ejus Collegz Cenfori Q; Valerzo Flacco ,, Principatum dederunt. 

Iilts annotatis, nemo Lectorum ita hebes eft, ut continuó non 
affequatur quo tendat hxc mea, de Catonis. Principatu nullo , comme- 
moratio Ex illis quippe colligere eft, haud fuifle fatis, ut. Roma 
Medicos. exterminandos effe Cato fenferit fecus enim fentiente &  re- 
clamante ejus Collega, Viro tanto & SENATUS PRINCIPE, res 
infecta hxfiflet , Non fuerunt itaque Medic; refragante Flacco in exi- 
lium ejeti,  Difcordes enim Cenfores nih:l unquam Edi&o fancic- 
bant. Catonem igitur & Flaccum oportuit efle concordes, ut. Cexfo- 
rium Edittum de Medicis Civitate exigendis cosponerent. atque promuloarent. 
At talem in concordiam fi fuiffent unquam adducti, quidni Lite- 
rarum monimentis id proditum effet, uci v. g. levius illud exilio, 
Literis proditum eft, 4. Flacco atque Ca:one , Senatu exclufos effe feptem, 
inter quos L. Qunnum Flaminium Virum Confularem. commemos 
rant. Cum igitur de Medicis exulantibus Romá y. alte [ileant. Romanorum 
-innaler , jnterea. tamen , privatos bomines exilio pulfos identidem increpent , 
dicant oportet, Medicorum conviciatores, quorfum prifci Scripto- 
res illi, id exilis Medicis impera (fi modo fitum & umbratile non. 
€ft) /uos im commentarzos mon. retulerint , cum exilium tantum. & adeo 
famofíum , Univerfo Medicorum Cboro , totique Apolhmis Avtg. irrogatum , 
longe gravioris fit ponderis, quam ullum aliud, private. cujusvis pera 
fone 5 quod publicis monimentis confignavére. 


EDT 


414. AUPOD'E"O G'L97 


uti fuas de Carneade Academico & Diogene Stoico (quas f- 
Ico ,ne meis à Caflris Medicis defitiam , C9 in aliena. fiam trans- 
fuga , inque illis iuzendiarius) querimonias in Senatum jacta- 
vit. Utu przterea Serv. Sulpitium Gallum, qui Prator 
Lufitanos diripuerat, oratione (oogenarius licef) vehementi 
repetundarum pofítulavit. Sed ilum vel Senem, vcl Confi- 
flentem, vel Juvenem in Medicos usquam perora[fe, nemo ett 
hominum qui fidem mihi faciat. Mentita igitur, falía, ple- 
naque erroris eft illorum fcriptio, qui Cez/orii Catonis au&o- 
vitate fuiffe Medicos in exilium depul/os ícriptitant... Imo falfi- 
dicos fe gerunt , qui Catonem in Medicos fuiffe unquam publicitus 
anvettum , deque illis extrudeudis mentionem ullam apud Sena- 
tum habuifle deblaterant..— Illud enim fi verum foret, pra- 
rogativa quadam Annales id fibi vindicaffent, plurima fiqui- 
dem momenti longe minoris pofteritati teftata. reliquerunt. 
Cum igitur de Medicis Roma exalantibus, nec vola nec ve- 
ftigium in ullis Veterum monumentis extet, coníequens eít 
exilium illud fi&am C2. commentitium effe. 

Hnc porro mearum probationum numerum explebo , dum 
cormipendio , íed fideliter veferam ex Cicerose, Horatio, Seneca, 
Perfio, Plinio, Invenale, Martiali , Suetonio , Plutarcho atque 
Galeno, veterrimis 1llis Catonis & Catoni proximis ztatibus, 
illuftres Roma Medicos immortalitati fua nomina confecrat- 
fe. lfthaec certe dum exequar, meam de Medicis Romz 
Archagatho & Catoni cozvis, non duntaxat firmabo fenten- 
tiam, fed & ultimum illud meum negotium conficiam, sec 
à Catone denato, Roma Medicos extorres profugiffe. 


D. Aw dE ub A. 


E primum quidem 6 libro quarto decimo ' P/izi locum 
eruere eft de Erafif/rato, cujus, ut maximi Medici au- 


&o- 
I Cap. 7. 


PME SMFERTIA- 5 


&toritatem anno circiter fexcentefimo , ;7 ef? Catonis evo, 
Romz viguitffe docet: De hoc tamen Erafif/rati tempore , 
nolim cum ullo contentionis ferram reciprocaffe. 

En & vetuftiffimus ille Zeropbilus, Medicina clarus, qui 
Empiricos primum damnavit , & fubrilioris Sec conditor, 
morborum caufas fcrutari inftituit, atque arteriarum. pulfus 
qui gubernacula vitze temperant, in modulos certos, legef- 
que metricas deícripfit. 

En & Medicos nobiles 7ulii Cefaris aetate , quae Catonianam 
proximé excepit : Uti quippe feptimi ab U. C. feculi initium, 
Cenforii noftri fuit occaíus; ita fuit & medium ejufdem , 7a- 
lii' fideris exortus. 

Ecce igitur Z4//us Cefar , qui circa Pharmacufam Infulam 
à przdonibus captus eft, & manfit apud eos, propé quadra- 
ginta dies, cum vuNo Mzpnico, qui forte Medicus, 7s- 
Hiflius eft ille, qui principis fui tribus & viginti plagisin Se- 
natu confofli cadaver perluftravit ?. 

Ecce itidem ZZ/clepiades Magni Pompeii familiaris, cujus 
fama tanta fuit , ut ad Mithridatis pervenerit aures. — Hic 
quippe Roma, fuis Legatis & pollicitationibus Afclepiadem 
evocare tentat, fed fruítra: nam Afclepiades novam Romz 
condiderat Sec&am , & menteis artificio ufque có mirabili 
trahebat , ut univerfum prope humanum genus circume- 
gerit in fefe; non alio modo, quam fi coelo emiflus advenif- 
fet. 

Aíclepiadis auditor fuit Z5emifon Mle , vv xowossgrov reper- 
tor , qui ab Afclepiade Rationali infitutus, ad Methodicz 
Se&z inventionem fe contulit; & quz inter initia fcripferat 
- Aíclepiades, illo mox recedente à vita, ad fua placita mu- 
tavit. Mitto 


1 Catoniaue enim vitz extrema claufula in annum ab V. C. 6os. 
incidit; Annus vero ab ejufdem Urbis conditu 653. Julii Cefaris 
infignitus, eft Narali. 

2 Suet, in Caf. Cap. 82. 


416 AT OXOGIJE 


Mitto plurima zqualis Julio Czefari 72// loca , ubi Medi- 
corum honorifice meminit ; fingulatum autem ,. Z/clepiadis 
illius quem modo extuli, & 440 amico M. dicoque ufus eft, e- 
loquentiam celebrat, Nominatim infuper profitetur fe affen- 
tin Cratero, illius quafi in veiba juraffet; una cum Venutino 
Poeta: cui Crateri teftimonium adeó locuples eft, ut Pytha- 


goricum illud habeat, ANoz eff cardiacus , CRAarERvUM Drtxis- 
sE PvTATO, 


Hic eger '. 

Multos prztereo Medicos celebres, Caffos, Calpitanos , f" 
runtios, Albutios & Rubrios, ut tranfeam ad Augufti tempo- 
ra, quibus alios inter, 
velut inter igue$ 
Luna minores , 
emicuit Zzonius ile Mu/a, qui propterea quod ex gravi 
morbo Auguítum exemerat, ingentem primo pecuniz vim, 
magnos deinde à Senatu honores; & univerío demum crdi- 
ni Medicorum immunitatem vacationemque adeptus eil, $72- 
tuam preterea Romani, juxta fignam Zjculapii , ex ere collate 
illii latuerunt ?. 

Mitto viritim collaudare C. Ce/fam, Scribonium Lavgum, 
Zrcyona & Cbariclem 5. qui eodem illo Augufti , nec non Ti- 
berii atque Caligula dominatu floruerunt. Sileo 'e&ium J"a- 
lentem, Xenopbontem , & Alcontem (ub Claudio Czefare. — Ta- 
ceo Neronis principatu cüm atium zdnueum Senecae fami- 
liarem; tum imprimis ipfius Imperatoris Archiatrum ,. Se- 
nivrez Ícilicet Zmdromacbum , noftrae theriaces excogitatorem. 
Tbe[falum denique tranfeo, qui cuncta Majorum placita de- 
levit, & monumento fuo JArRoxtcEN fe inícripfit: ut po- 
nam in medio Crizam illum Maffilienfem, qui ex Epheme- 
ride Mathematica aegros curando , "Theffalum auctoritate 


pra- 


[.!2, Sat. 3: 
2. Suet, in O&. Cap. 55. 


DAR: SW EC RyE.LA. "417 


pracefür. Nec pratermittendus eft CZarsi: , qui ex eadem 
Maffilia Civitatem invafit, merfit gros in lacus, frigidáque 
ctiam algoribus hybernis lavari perfuafit. Denique, ut con- 
traham, z/laudati, íed nequaquam zzominati recedunt 775- 
phon, Meges , dmmonius, Euelpiflus, Arcbigenes ,| Raus & 
Sorazus, uterque Ephefii Crito , Hermogenes, Zndromacbas 
junior, Symmachus C9 Hermocrates , quorum alii füb. primis 
Czfaribus vixerunt ; alii vero fub Galba, Othone, Vitellio, 
Veípafiano, Tito, Domitiano, Nerva, Trajano & Adria- 
no fefe pofteritaui commendarunt. Iur d 

Haud finirem, (i Antonini Imperii memorabilia proferrem; 
tunc quippe temporis Ga/ezzs, trium deinceps Imperatorum 
Archiatros , tot Roma mira loquutus eft ,' totque miranda 
fecit, ut illius aemuli, ceu incantatorem & vatem yos 7c sod 
mon illum traduxerint. 

Silebo itidem, innumeros illos Romx Ga/ezi ziizlos , quos 
paffim. commemorat. | De illis enim, qua digna habentur 
memoria in hiftoriam conferre fi vellem ,: dies me citius defi- 
ceret , quàm illos collaudando finem dicendi facerem. 

Hic igitur modus efto, ne longius excurrat Oratio, aliàs 
enim ofer prolixitate tzdiofa. . Nolim ergo atates ullas in- 
fra Galenicam ilam, quz in decimum ' ab U. C. féculum in- 
cidit, attingere. : 

Abunde eft enim tot 1(thaec. fecula replicaffe, quibus prae- 
clari Romz Viri Medicinam fecerunt, nulla temporis inter- 
capedine media, quie Viris numerofis Arte Medica claren- 
tibus caruerit. 


Fal- 


I Profitetur enim Galenus fe Romam veniffe primum, ztatisan- 
no 34: Ar annus ille Galenicus ; xrz Chriftianz. 164. erat, atque 
adeó imum. fuit. decimi ab. U. C. feculi. /£ta fiquidem Chrifliana ab 
Urbis conditz anno 752, (uti vulgo ferunt) computatur. Illisautem 
fi addideris annos Chrifti 164, quibus Galenus Romam primum 
fe contulit, confequens erit, Galenum Romz primum vixiffe anno 
ab U. C. 916. hoc eft; jnueunte feculo. ab. U. C. decimo. 


6g8g 


418 A?OUÓ ct 


Falfiffimum eft ergo Medicos unquam. exula]? Roma; & ab 
omni infuper alienitlimum eft veritate ,. fictum & chimz- 
ricum iftud exilium y. fexcentefimum in annum fuiffe prola- 
?un. 


PARS QUART A. 


EX itaque noftros calumniatores confutatos atque peffun- 
datos: fed antequam, (ab/it ja&tantia di&lo ,) vriumphans 
recedam , preffius illos ftringam, dum illorum in Nos ini- 
quitatis myfterium revelabo, atque fic Medicos ab illa, qua 
iNos injuria circuüretire nituntur, plenius afferam. 

Proferam igitur ex PZigio, verborum aucupia & literarum 
tendiculas, quibus, /?ecie veri, incautos & illudere, & illa- 
queare ftudent, Romanum fcilicet Populum , ultra fexcentefi- 
mum annum fine Medicis degiffe. . E, quibus verbis maligne le- 
&is & dolofe conglutinatis cum illis aliis, fraudulentur iti- 

?m & captiofe expofiuis , de MeZicina damnata , per fophifma 
&-conjunciione dillrabendoruta , illud temere, íeu potius vete- 
ratorie concludunt, Medicos fuiffe (excentis amis Roma pro- 
bibitoss perperam copulando disjungenda; & malitiofe atque 
calumniofe 1fthaec interpretando ; dum illa in alieniffimum à 
vero fenfum iniquiffime detorquent. 

De Medicina damnata egimus abundanter, atque Verbi 
damnare, hoc in caíu, vim omnem & genuinum feníum dixi- 
mus effe, culpare ' ; haudquaquam autem i» exilium agere. 
Quibus profectó , auctuarii vice, fum & hoc additurus, Pli- 
nium nullatenus fcripfifle, Medicos Rome fuiffe damnatos; fed 
precife & aperte hzc publicis literis confignaffe verba, Po- 
pulus Rom. Medicinam expertam. damnavit , id eft, culpavit 
crudcliorem illam , quam expertus erat Chirurgiam ,qua afpc- 

p 


l Pag. hic 407. 


PARGBGQUIAJNMT A. 3-4 


rius & immitius fzviebat in fauciatos. Sic certe purioris 
Latinitatis antiquiffimi cultores, & 7z//iss ipfe, eodem Sen- 
fu dixerunt dammare s0ras, damnare tempora, damnare Naty- 
Yam, id eft, improbare, arguere & reprendere: Nullus e- 
nim, 4ue7 fciam, co vefanize deductus eít, ut soras , ut tera- 
pora, ut reram denique Naturam ip/am, € mundo in exilium 
depelli fecum reputaverit. Quid igitur inerudité & falíó no- 
bis obtrudunt Sycophantz noflri, ZMedicimam damnatam , 
Medicos in exiliusm datos ymportare ? 

Nec iftudalterum magis moror quod ex P/izio eruunt ,quo 
imaginarii illius exilii fexcentosannos colligant. P/izzs quippe 
nequaquam dicit , fexcentis aunis Roma Medicinam exulaffe , ed 
fimpliciter Romanum Populum ,ultra fexcentefimum auum , fine 
"Medicis degrffe. Quibus profecto P/izianis veibis ,argutulus licet 
atque veteratorius vitilitigator ex adverfo mihi ftaret nunquam 
tamen mihi probaret idem efücientes effe enunciationcs illas, 
Populum fine Medicis degere y C9 Medicos à Populo in exilium projici. 

Itthzec ergo P/liuii verba cum ex fe perfpicua fint, atque 
apud eruditos, cordatofque Viros aliter prorfus quam apud 
conviciatores noflros audiant, me explanatore nequaquam 
egent: in illisigitur exponendispullus ero. Verüm, /edbre- 
vibus dumtaxat , ut brevi buicce Medicorum caufe finem faciam, 
in illius aetatis tam longae, per quam fine Medicis. Roma de- 
git, genuinas & fonticas caufas inquiram..—.—— 

Primo quidem ex dictis hactenus luculenter. patet , me neu- 
tiquam affentiri Plinio, slira [excentefimum annuum,  Medico- 
rum abfestiam proroganti; modo quippe evicimus, ieunte fecu- 
la fexto ab U. C. Grecos Medicos Romam veniffe?: ac proindif- 
fitemur, ftri&e loquentes, nec feculum inéboatwum pro confe- 
&o atque cozipleto (amentes , ultra. fexcentefimum annum ,. fint 
Medicis Romanas degiffe défunt enim ammi fexagiuta quinque 
ad [excentos complendos, tantum abeft ut. ultra. fexcentefimum 
annum, tempus illud protollatur. 

Deinde, auctoritatibus fi lis dirimenda (it, «fi profeE) di- 
rinenda eff, cum /jt quefiio faBi: Plus ev. Hercules. foret, 

Ggg2a non 


419 ^ Ab pog por G 4 JE* 


non flaret; contra duos. Ecce igitur illum cas/a cadentem y 
nam pri&ter allatum. Caffum Heninam , qui Plinii teffimoni- 
um infringit ; en & Dionyfius Halicarnaffeus , qui luculentam 

nobis fidem facit , vel ip/o feculo ab U. C. ineunte quarto * com-- 
plures Rome Medicos exttifle. — Non erant. ergo Medici Roma 
exules , extorre/gue.. Mitto & fequenti feculo, Caronem ante 
natum annis 44:724aginta otto , * /Efculapium fuiffe decem Le- 

gatis, Epidauro Romam conve&tum , ftatimque in Infula 

'iberina Templum atque Flaminem accepiffe 5 id quippe ar- 

gumenti evincit unice, Populum Romanum Zedicinam prií- 

cis temporibus religiofe coluiffe, at invalidum eft, Medicos 
ut flabiliat [aam Artem Rome fattitantes.  Ithzec igitur miffa 

facio, ut coronidis loco breviter aperiam, cur /ecalis prope- 

anodum tribus 3, non vcro ultra fexcentefimum annum , Romanus 

Populus fine Medicis degerit. 


Et 


I. Anno nimirum CCCII, zexz óc O» eic a] P'opclo xaavcx aes &c. 
zm IATPON xextylr fm Beu'é» is xepeLis Gc. pe[flilems morbus Ro- 
mam invafit (c, nec MEDICIS intanta egrotantium multitudine fufficien- 
abus &c. Dion, Halic. l. X. Ab omni igitur veritate abhorret in 
exilium illos exiviffe. 

- ?. Cato quippe natus eft, Urbis condite anno DXX. Quum au- 
zem anno CCCCLXI, immedicabili pefte devaftaretur Civitas , ad- 
itis fatis Sibyllinis, 7Efculapium Epidauro, decem Legatis , Prin- 
cipe legationis Q. Ogulnio Gallo, arceffiverunt;. & anno fequenti 
ccccLxir. Romam 1llum advexerunt. Igitur inter Catonem natum; 
& ;Efculapium Romam tranfoetium anni LvIII. effüuxerunt. 

3. Dionyfius quippe Halicarnaffenfis , Yocuples nobis modo fuit tef- 
iis not. I. plures Rome Medico: , vel dmmo U. C. ineunte 30r. Me- 
dicinam factitaffe, Sed recéns illos Romam veniffe nunquam . pro- 
feffus eft 5 concludere fas eft ergo, Rome illos ,. vel feculo tertio degi[Te. 

Imó rationi penitus confonum eft, Romam ab omni «vo Medicis 
sequaquam caruiffe : Quamvis enim primitus rales nufquam audierint, 
quales nunc Noftrates audiunt, fed Empirici duntaxat & arte rudes 
fuerint, nihilofecius Medicorum nomine veniebant, 

— [fthoc autem honoris epitheto , illos fi modo non dedignerur 
infignire , qui Medicinam licet non profiteantur ; illius tamen miojíte- 
ria, pront forte cadit , varia atque varia fubeunt , tot profecto priinz- 

' vis 


PARSWOH-ÁAR;T A  4u 


Et I?*. quidem vetuftiores illas aetates cuivis recolenti ob- 
vium eft, longioris fuiffe opus temporis ufura, ut popellus 
ille rudis, recenfque moenibus concluf(us, difciplinas amplexa- 
retur. Quam ergo Civitate fua nondum donaverant Medi- 
cinam, illam profe&to Civitate fua non expulerunt. 

Esr & altera perinde ponderofa ratio, is quippe populus 
nihil fuit primiter quàm decoctorum , latronum , & erronum 
silitie fingulariter additum agmen , quod Romulus ex luco vi- 
cino, quem a/ylum fecit, non tam 1n Civitatem quàm in Urbem 
cocgit. Illis igitur feculis non unica AMediciza , fed & reliqua 
Difciplinz  Liberales, Populum inter Martiis quidem pra- 
lis ferocem, fed in Minervz caítris vecordem, inculta ja- 
cuerunt, uti Cicero' atque* Suetonius luper ea re conquerun- 
tur. 

Denique, cui Veftrüm, Judices equiffmi , in propatulo 
non eft vilem illam & aíperam hominum fortem , /a£oribus 
duram & Belloná ferream ,, quaque cibo utebatur facili, nec 
per artem , voluptatemque corrupto, fed qui nifi efurienti- 
bus placere non poterat ;. /;ze ]Medicis minore periculo degere, 
quam molles & effoeminatos, qui umbratilem vitam agunt, 
& luxu diffluunt; qui Curios fimulant C29. Bacbanalia vivunt s 
cuum yop wyilc, dxogAn veoQne , acxvin mov, Sanitatis quippe 
fiudium efl , non repleri cibis, €2. impiorum effe ad laborem. 

Ubi. igitur, Populum inter bellaterem illum , dizetz tanta 
nondum fuit immoderatio, quanta fubinde crevit; nec tan- 

ta 


vis xtatibus illis nuncupandi veuient Medici; quot primitüs erant; 
qui, vel fibi, vel amicis laborantibus Medico fubfidio veniebant , qua- 
lefcunque demum fuerint illi vel Summates vel Infimates , uti patet 
exemplo cüm Porcii Catonis, quem Ermpiricum mox pofiturus fum 
1n medio ; tum aliorum promifcue obviorum, qui levi Medicina , le- 
vi worbo medebantur, atque propterea Medici à .Medendo vocitabane 
tur. 

I. Tuíc. quaft. r. 

2. Lib. de Ill, Gr. Cap, I. 


Gg 83 


9 APOLOS6GIU 


ta fuit morborum luxuries. At crefcente luxu, creverunt 
& morbi, fupplicia luxuria. 

Immunes erant ab iftis malis, qui nondum fe deliciisfolve- 
rant; qui fibi temperabant, fibi miniftrabant. Ipfis quippe 
fimplex erat, ex fimplici cauía valetudo. 

At multos morbos , muita fercula tecerunt. Ex quo fci- 
licet una gula terrarum , marifque vaítatrix varia permifcuit, 
& mille condituras excogiravit, non ad tollendam , íed ad 
irritandam famem ; neceffe fuit ut ex illis inter fe. diffidenti- 
bus, inconftans variufque morbus exoriretur, uti reapíe exor- 
tus eft. 

Dum igitur luxus nondum furrexerat in tantum, nectam 
laté fefe fparferat, poterant Romanorum vitiis mplicibus ob- 
ftare remedia fimplicia. | At iubinde neceffum fuit, tanto ope- 
rofiora effent corporum munimenta, quanto valentiora qui- 
bus petebantur. 

Quz igitur Medicina, ab initio paucarum fuit Romanis 
fÍcientia herbarum, quibus fifteretur fanguis & vulnera coi- 
rent; illa certé eorundem luxurie, in hanc pervenit tam 
multiplicem varietatem , qus ipíos coegit , artifices illos con- 
quirere longe peritiores quam antea , quique non obiter & 
inter alia, fed huic uni negotio intenti, corporibus meden- 
dis unicé vacarent. 

Primitus quippe //5i ipf Medicinam faciebant , atque amicos 
infuper morbis conflictatos curabaut , (icut & pofterioribus 
feculis Cenforius Cato Empiricen fecit gloriabatur enim effe 
commentarium fibi, quo mederetur conjugi ', filio, fervis 
& familiaribus. 

Ro- 


I. Recte Plutarchus Catonis gloriam illam taxat, »» 49 ek; TE 
Qeniras 9499926 & Kavo» Sx exsgirnr«,  Suos etenim vfque ad longam 
fenectam minime perduxit, nam uxorem C filium amifit , 3L yodixe 
xg T vi &zxioa^. Nec mirum ! Quis enim, no collyrio morbis omni 
bus medeatur ? Licet ergo pollicitis divitem fefe extulerit Cato, re- 
vera tamen jacuit vacuus effectis. Se quidem morbis immunem confer- 

TAVILS 


PARS EIOUAR T A. 4135 


Romanus ergo Populus morbis preffus , Medicam Artem ex- 
getivit , €8 expetita ut potiretur , Medicos non duntaxat Indige- 
xas enutrivit 4 fed & 4dvenas Graecos &  /Egyptios admifit; 
& admiffos, honorificé femper con/ervavit ; munificentiffimis 
przmiis dozavit; tergeminis honoribus /f/u/it ; & fupremis 
denique Jaudibus profecutusef? , tantum abett ut illos unquam ua 
ex fücietate exterminaverit. 


DITE. 


cce igitur longé propulfatam à Nobis hoftilem illam at- 
que furentem caluuiam , in illorum cerebro natam, qui 

vel Samiorum , vel Zbydenorum mores induerunt ,| & fcelerata 
fua calumniandi confuetudine, INobis & hunc acs/eum , ge- 
nuinumque dentem infixerunt , fed quem exemimus. Nunc 
quippe liquet fa/////num effe probrum, quod criminofé in Nos 
immiífum eít, fed quod deinceps a4 /apiestum aures non per- 
veniet; ;or(um effe afpidis, íed cui medelam fecimus; byfiri- 
cis effe fetam , fed quam ex corpore noftro extraximus.  U- 
no verbo, ZZipponacteum e[fe de nobis preconium, à NoGis & 
Erebi filia in Nos excogitatum, jactatumque, fed quod Sty- 
giis aquis uti dignum ett unice, ita & à Nobis ex hominum 
mentibus ad Inferos relegatum eft, ac proin, quod reliquum 
e(t negotii Nobis ab ampliffimo Senatu dati ut excquamur, 
Oratio noftra hunc in Ornatiffüomum Medicinz Candidatum 
tota 


v4vits fed id Plutarchus ruflicum in illius primigenium cerporis 
robur, potius quàm in Arris Medice peritiam ullam , appofité re- 
fundit: Adeo eidem vivax atque falax extitit Cato, ut Senex 
licét, Veneri tamen indulgere nequaquam defierit: gremio etenim 
fuo mererriculam fovit, quz compreflüs ergó , furtim ad ipfumira- 
bat. Vz! Indignum facinus tam acerbo morum Cenfore, iz;57» 
qB meDirxn , nqiQe delldrn qe kuriv , utebatur enim puella , que furtim ad 
zpíum accedebat , furtive Veneris ergo, 


414 AT PUALIDOG US M 


tota feíc.convertet. Nobis fiquidem uti necefle, fic & vo- 


lupe eft debitis illum honoribus atque pramiis condecorare: 
1s quippe &c. 


Habita in Illufiri Prepot. Holl. atque Weftphr. Ordinum 
Athenzo, ad Lauream Apollinarem in eb. vos Flammer- 
ding, Francof. conferendam , Nonis Jj uliis 1671. 

Paucis autem interje&is annis cum ARomazus folenniter 
etiam Inaugurandus veniret, /4rz vulgavit Pazbologica , qui- 
bus evx&eAsixóy praefixit. fideliter hic recufuz. | Sed alias E- 
pittolas , ha&enus invifas , Gratis A'exidvowv etfi diffluant , Zai- 
cano tradam , ne in vulgus emiffz: qiaavmov redoleant. Unus 


interim S'acobus $ponius mihi fit inflar mille, Miícellaneor. An- 
tiquitatis Erudit Sect. 1v. p. 145. 


VIRO 


VlRO 19(C024 P A'RaÁ ILI, 
D. CAROLO ' DRELINCURTIO, 


| Philofophiz , ac Medicinz Do&ori Celeberrimo , 
Galuarum Regis 


Confiliario, ac Medico Ordinario, Pra&ico olim 
apud Parifienfes feliciffimo, necnon Ceififfimo 
gl. m. Principi de Turenna 


A Confiliis Mediezs, atque Medicorum Caftrenfrum 
iu Belgio Comiti, 


Nunc vero, 


In "Academia Lugd. Batava Medicinz Pradice, & 
Anatomes Profeffori Ordinario, 


Patrono, (2. Preceptori meo, 


Omni quo decet honore Venerando. 


NUS fiudiis in bac celebri. dcademia colopbouem impofitu- 
rus. atque pro gradu difputaturus , ut more Magorum 4- 
pollinei bouores in me conferantür , diu dubius befi y qua occafío- 
ne Cg argumento propen[am animi mei erga tua in me beneficia ia- 
clinatiosem teflaver.  Taudem mearum partium exiflimavi ,. bas 
tbefes, tenui vena exaratas, Clariffimo tuo Nomini infcribe- 
re. Sed cum propter virtutes £2. infignem artium. [cientiam. INo- 
men tuum perpetuum fit Cg. perenact , lubens agnofco me toto calo 
aberrare , quod uec saagis lufficiens , nec clarius argumentum difpe- 
xerim.  4Aagua eff, mon fine rubore fateor , temeritas ea , fed 
intra tuam opinor bumanitatem C9. clementiam. — Perfarum. Re- 
ges aquam e profluente, C9. bortenfe pomum propitia excipiunt. I- 

Hhh deis 


gem mibi de te fpoudeo , suinima queque auti grati figna te nou 
a/pernaturum , prefertim ab illo procedentia, qui tuas. virtutes , 
zum benevolentiam, C9 tuum erga 16 fludium , conflantiffima fi- 
de, ad ultimum, C9 ff poffet ultra, vite diem culturus fit. 

Quid ergo fuperefl , quàm ut. ego. difputationis aleam [ubitu- 
rus, patrocinium tuum implorem, quod subi Rome, quondam 
rerum Dominz, zutrito , fed Lugduni apud Rbenum tuo du&u 
atque au[piciis artez Pbabeam edo&fo , non denegabis ; qui Popu- 
Jares meos Romanos, C9 Gracos in Ouiritum civitate praxin ex- 
ercentes difertifffFma Oratione. protexiflt , C2 à gravi calumnia , 
quod fexcentis annis Romà exulaffent,. won ita pridem vindi- 
cafli. Hoc non denegabis mibi, profitenti fe totum tuum effe : boc 
non denegabis illi, qui publice teftatur ,. omnia illa non aliunde 
quàm à locuplete tuo penu effe deprompta, que deinde vel praxi, 
vel fludiis moliturus fim. — ive diu felix, Fir eruditione €9 ani- 
sni dotibus incomparabilis , Fg quos in boc Jftbeneo, toto terrarum. 
erbe celeberrimo ,vem Medicam beue profpereque adminiflrando am-- 
u95 in[umis, feliciter imple, 


Dabam Lugd. Batav. o&avo Julii. Anno Renatz 
Salutis MDCLXXVII. 


dmplitudinis tud 


Devotiffimus Cultor,, 


JOSEPHUS CONSTANTIUS, Romanus. 


CAROLI DRELINCURTII 


SE 


Conceptione 


ADVERSARIA. 


VDifte, bomo, de tenui confirucius pulvere, 
qua 7e 


Edidit in lucem conditione Dens. 


— QAXSAd gu 


Aayriag "ylyoras » 3) pinese paso Qr. 


—— ex immodefía 


Libidine matus 05, 85 ex feda gutte. 


419 


LECTORI SALUTEM. 


uoniam apud Typotbetas bic obtinet. ut macu- 
lofa quavis y feflinanti calamo diféipulorum ex- 
cepta , publici fiant juris , infcio eAuitore, [a- 

zius effe duximus prevenire quam preveuiri, 
Tibiergo, Candide Le&or, Lecce qualacunque , 
difcipulis olim diffata, folifque prototyp: navis cul- 


panda , tevemus, con[ecramus. 


H" gX 
eot yáAa us WueXEas, trüpocas 


/ i nd 
9€ pc ica, TUpa 


Nonne 
Jfeut. lac fudifli me? Et. tanquam 
cafeuns coagulafti me? 


Job. Cap. X. v. ». 


4j0 
Nobiliffrmo € emplifimo Varo 
D. DANIELl vau WYNGAERDEN, Baroni de Wyn- 
gaerden, Benthuyfen, Ruybrock &c. Domino de Wer- 
kendam, Moermondt, Reneffe, Zuyland ,, INoordwelle 
&c. Equeítris Hollandiz Ordinis nomine ad coníeffum 
Ceififfimorum Foederati Belgii Ordinum Generalium De- 
legato, molium urbis Wocrdz & fofíarum totiufqueterri- 
torii Prife&o, in fuprema molium Deiflandia Curia Af- 
Íícflori &c. 


CAROLUS DRELINCURTIUS., 


S.'P.'D. 
pou forem in illam humanitatem qua me 
palfim profequi minime gravaris, 7r Nohi- 
liffime , ni publicum apud pofteros animi mei 
erati lymbolum deponerem. 

Velim itaque Íciant omnes, qua fueris ha- 
&enus in me benevolentia, & qua fim in te. 
multiplicis accepti beneficii gratia. Eà nimirum 
animi excelfitate praeditus cs, ut. tibi infimos, 
ac etiam impares quippiam redhoftiendi, bo- 
nitate & beneficientia devincias. 

Mihi igitur cum ad remuncrandum nihil fup- 
petat prater voluntatem, illam. certe omnem 
in votis repono , ut longzvam tibi Deus atque 
falubrem largiatur vitam in familiz tua fplen- 
dorem atque profectus, in Reip: commoda & 


in Acad: decus. — Vale. 
Dabam Lugduni in Batavis Kal. Majis cl1o c Lxxxv. NEO- 


43 


NEOTERICORUM 
fuper Fotus 


Humani Conceptione Hypotbefes atque 5Dogmata , a& 
zpfts perperam vel concepta vel fota. 


ird quod quifque dicat flultum efl: Senten- 
- tias igitur potiores euarro , veliquis omiffis..— Im 
quatuor ille claffes digeruutur; Prima eff de Con- 
cepta e femine mullo €$ fanguine uullo: Secunda de 
femine uuo €9 altero, "Tertia de femine vel mafculo, 
vel utroque cum fanguine menflruo, Quarta demum 
eft de [mine femineo folium, citra mafculum permanens. 
Quinta quondam , quiefcente poft fata livore , 
numerauda veniet de femine maris unico, citra fa- 
mine "vel [emen [iriéió ditium , vel fanguinem. 


CLAS-. 


431 
d DOSES C Is 


five 


Dogma primum ,de conceptu fine fanguine atque citra femen 
permanens ullum ex ipfis Clariff.. Harvei vetbis, 7. 
quibus hodie, iuditlá caufá , tot 

homines auícultant. 


Lu e(t nec fpermate maris aut * femine in coitu 
projccto , nec ex az/bobus fimul miflis, nec € fanguine 
menítruo oriri foe:um ; nec prorinus à coitu conceptus * aliquid 
necceffario conftitui. Semen enim mafculum azerum ? nutquam 
ingreditur, fcd illum duntaxat contagio quodam afflat 5. & 
nullo fenfibili corpore agente prolificum reddit, virtute vel- 
uti magncetica, qua accepra f/a/li;am 5 uterus generandi po- 
tenijam exercet, fimilemque fui procrcat. ||. Atque adeó con- 
ceptio fit in utero naturals ficut in cerebro 9 lit conceptus 

ani- 


E'zixgAgis. 


[s Tyogmatis illius fex Hypothefes efle liquet , primum femine nul- 
» lo, vel folo, vel mifto foetum corporari, atque adeo fup- 
| ponunt — — ML 

2. Poft coitum nihil quicquam conceptus ftatim contitut. 

3. Semen maris in uterum nufquam impelli. 

4. Semen maris fuo duntaxat afflaru uterum foecundare..— 

s. Vim plaflicam , uti loquuntur , utere tribuendam venire, & 
quidem ipfi non intrinfecam led. extiznfecam, ab aura fcilicet feminis 
mafculi deciduam. ; 

6. Conceptionem omnem in utero, perindé ac in cerebro , in- 
corpoream efle, 

Verüm, quüm vetus iftxc fabula tora, Jam olim à Galeno, atque 
recéns etiam ab acuriffimis Viris Píezpio, Fabro, Orchamo, Diemer- 
brockio. Pavtbolizo &c. fit penitus confoffa & explofa, actum effec 
agere fi illi rurfum confutandz mulrus immorarer. Deind?, quum 
veritas fit una , & illa una ità rcéta fir ut nibil nifi Feo sis 

illa 


453 
"animalis, & ambae conceptiones funt prorfus immateriales. 


illam fefe referat, confequens eft ut obliqua fex ifthzc, & fubfe- 
quentia quzvis alia detorta, haud aliter deprehendam quàm Phyfi- 
cas fuper Humano Foetu veritates, cum Publico deinceps fi com- 
municem. llle enim cum rectiffimis naturz regulis ad amuffim 
quadrant, atque adeó tranífverfa quzvis protinüs proditurz funt. 


U L:edoSuS T. S-- C 


five 


Dogma fecundum de conceptu ? feminibus utrifque 
juxta 44; Everbardi fententiam. 


Co fpirituum eft, prolificorum utriu/7uc fexvs * in 
fubftantia uteri facta coz/piratio ? atque combinatio, qua 
fpiritus genitales fermento fuo membranas uteri porofiores ef- 

ficiunt & fuccum parti. proprium € inberentezn 3 convertunt 

.in Jiquorem * albidum, glutinofum & fpirituofum , qui per 
membranarum uteri poros Zraz/udans * (enfim circa ejus fub- 

. ftantiam interiorem ? colligitur, pofteaque tunica ? obducitur, 
atque fic liquor albugineus ac lentus zenai membrana? inclufus di- 

lata- 


E'zixe1ns, 
Erroneas. Hypotbefes, decem. bíc agnofce. 


I (2:3 fpiritus prolifici ab utroque fexu dimanent. 
2. Quod fpiritus i(ti confpirent , idque non in uteri cavo, 
ed in uteri poris, 
3. Quod fuccus, utero proprius; in utero fingatur inhzrere. 
4. Quod fuccus interpolis ille toties alteretur. 
5. Quod extillet ab ureri poris in uteri cavum. 
6. Quod in utero fenfim colligatur. 
7. Quód inibi tunicam induat. 
$ Quodifthxc tunica fimplex exiftat. 


DRY 


434. Dogma 

latatur & colliquefcit , quo mediante liquor hic fufus ac ducti 
lis promptiffime az/cultat 9 legibus facultatis '? zaturalis fpi- 
ritibus prolificisinfit, quz materiam naícituri foetus diver- 
fimode dividendo, ac figurando adornat in corpus huma- 
num. 


9. Quod illius tunicz liquor auritus fit & obediens Legi. 
1o. Tandem, quod lex ifthzc Archite&onica à naturali quadam 
facultate fanciatur, 


DUO C M oS: 


De femine vursium unn €2. altero, à Clar: Zbartoni 
mente. 


Ah mulieris non in uteri cavitatem, fed in /o/idam ' e- 
J jus fubítantiam derivatur, ut ibidem , cum virili miftum, 
uterum quafi terram praparet & fubigat, Tllisenim femini- 
bus mibibuntur ? uteri tunicz atque fic emolliuntur & przpa- 
raxtur 3 ut embryo radices fuas qua(i in iifdem defigat, équi- 
bus poftea alimentum af/rabat *. Semina infuper ifthzc 
uterum ità difponunt ut fuccum nutritium € vaíorum uteri 
extremitatibus exudantem per vaforum chorii extremitates 
aflumat. Utero autem ad hunc modum praparato, íemen 

five 


E'gixeAns. 


I. I? etiam dogmatis propter fex caufas à nobis repudiatur , pri- 
müm, quod femen mulieris excludat ab uteri cavitate. 

2. Quód uterum imbibi putet illo femine foemineo poros uteri 
fubeunte. 

3. Quód femen foemimeum illud fuam operam conferat ad uterum 
przparandum ut embryonis radiculas excipiat . : 

4 Quód radiculis embryonicis alimentum artrab; velit, atque 
adeo Hippocrateam illam azraclienem , à Platonicis in exilium pul- 
fam, ab exilio revocet. 


Tertium. 45 


five conceptus paulatim incipit paz;cfes ? eju(dem deferere (e- 
que in cavitatem ejus conglobare , oveue ? ibidem , five pri- 
mum foetus rudimentum formare. 


$. Quód conceptum doceat parietibus uteri primitüs quidem vel 
adhzrere, vel illis faltem contiguum effe, fed ab illis poftea defle- 
&ere. 

6. Demüm, quód Ovum embryonicum formari ftatuat é con- 
globatis in utero feminibus. 


DOGMA.:. 


De /emine pariter utroque, Clariff: Scriptore Job. Riolaue, 
Joh. Filio. 


[p femen, virile & muliebre, cavitate uteri ex- 
ceptum. & comprehentum, Q«vo fimile * eff , cujus cor- 
ticem refert uerus *, íeminis vero excrezentum 3 albuminis 
& vitelli rationem habet, íeminis autem portio nobiliorcha- 
lazas exhibet, € quibus corporatur * pullus. Certum eft e- 
nim & indubitatum 6 c£as/aza 5 pullum procreari ; Z";teJ- 

lun 


E'mixeAma., 
lfiud Dogma vitiis feptem apud me laborat. 


I. Qu non agnofcat femen foemineum folum & per fe, atque 
ante ullum virile femen fibi permiftum, veriffimim Ovum 
efle; propriiíque pelliculis conclufum. 

2. Quod corporis illius Ovi-formis corticem agnofcat uterum 
effe, non vero foeminei Ovi membranulas. 

3. Quod feminis excremento nutriri ftatuat embryonem. 

4. Quod feminum, son veró feminis virilis umicé , nobiliore parre 
foetum corporari doceat. 

5« Quód chalazis pullum procreari velit, Ille interim fubven- 
taneis Ovis etiam infunt: [n Ovis vero foecundis totz diutule 
fuperfunt, poft pullum integré formarum. p 

JE 


416 Dogma 


lum? veró & albumen cedere & faceffere in alimentum pulli. 

Hoc pofito fequitur in femine humano duplicem fubftan- - 
tiam contineri; unam puriffimam & paucam, € qua confla- 
tur corporatura; alteram excrementitiam copiofiorem, quae 
cedit in alimentum & incrementum corporaturz , vcl in alios 


ü(fus convertitur, putà ad produ&tionem membranarum 7 ge- 
nituram involventium. 


6. Quod virellum cedat in primam alimoniam pullo, ante albu-- 
men. 


7. Denique, quód membranas foetus ab excrementis repetat fe- 
minum utriufque parentis, non vero ab ipfismet primzvis Ovuli 
pelliculis, & teftibus in uterum propulft. 


DOG A s; 


De femine rur[us utriufque parentis ; Fabulatore 
A4. Pare. 


emen utrumque utero exceptum , zoz loci ' modb, fed & 
S fanguinis & /pirituum * vitalium influentium. occafione 
bullit & tanquam fermentatur, moxque in fre; bullas ? furgit, 
bullis fimiles, quas 444 * p/uvia fuo in flumen illapfu exci- 


tat. 


E rixgams. 
H* rejicio I*. Calorem ureri alium efle à calore fanguinis & fpi- 
rituum quibus perfunditnr. 

i. Sanguinem & fpiritus vitales influere in femen recéns utero 
conceptum. 

4. lres bullas in uno eodemque corpore fluido, atque fpiriribus 
mobiliffimo, diftindlas exurgere , ac etiam confiftere, nec mentis, 
nec corporis oculis unquam percepi. Neceflum eft enim ut. fpiri- 
tuum irrequieto motu revolvantur in fefe atque confundantur. Im- 
mo , aqux pluvialis produétz bullz, fpiritum licét exfortes , vix affure 
gunt, quin deprimantur atque conflaccefcant. Vota 

4 Quznam analogia eft, quzío, inter aquz bullas fpi 

Beícias 


JOuntum. 437 


tat. Ampullz illa £riu 5 principum vifcerum hepatis nem- 
pe» cordis & cerebri concretiones quzdam & iucboate 9 de- 


formationes exiftunt. 
DOGMA 


nefcias & inertes, atque feminis ftri&cturas fpiritibus foeras & acti- 
viffimas , quibus tandem varié motis arque concreris mirificus ille 
compingitur embryo , totius mundi futurus epitome. : 

$. Tanti valuit apud Scriptores przconcepta mens de tribus Mi- 
crocofmi Reginis, quas Re&irices vocant. Facultates , ut illarum unicui- 
que fua fuerit affignanda Regia & quidem in nobis embryonibus 
primirüs extructa, Sed, an non triplicem illam Chimzram tripli- 
cibus illi viderunt oculis? Tres nempe bullas embryonicas , fuper 
quibus zque firma Bafilicz cordis , cerebri , jecorifque fundamenta po- 
nuntur, ac firmiter & inconcuffé vel fuper aquis , vel fuper bullis 
zdificatur. Perperàm igitur mirabilibus iftis bullis tribus, ceu Re- 
gibus ternis Orientibus , totus affurgit neotericorum chorus 4rcb: Pi;c- 
colbominus, Andr: Laur. Felix Platerus &c. 

Immo rurfus neorerici bullas iftas immeritó fibi vindicant, nam 
Grzci, Arabes, Barbari atque terfiffimi quique Scriptores, longé 
ante Pareum & ejus fequaces, bullas iftas plenis fuis buccis ita fuf- 
flant ut illis tote Medicorum aures circumfonent. Quüm veró 
fciam fine 1gne fumum effe nullum , cupido me inceffit Microfco- 
piis rem attentius explorandi. Tunc itaque, vigentibusoculis, bul- 
las equidem embryonis cryftallinas effe atque triplices luculenter 
deprehendi. Sed, tantüm abeft ut ille ternariz cryftalló fuá to- 
tum vel embryonis, vel vifcerum ejus trium , fyfthema conftitue- 
rint, ut illas e diverfo clariffimé fecreverim , in embryonis apice, 
ab oculorum punctis, ac etiam à partibus fubje&tis, przfertim à 
cordis, jecorifque primordiis. 

Quid ergo fuére mihi tres ille cryfta'li ? En profe&ó myfticz 
naturz fecretum involucro facro ba&enus tectum, feliciter fcru- 
tatus fum. Duas quippe cryftallos, ab. oculorum tergo utrinque 
micantes, geminos effe detexi cerebri lobos, tertiam vero cryftallum 
prioribus illis omninó pofticam arque contiguam , Cerebe/lum efle 
claré diftin&téque judicavi. 

6. Atque fic, mi Ambrofi, ternis bullis, aquá fluxilioribus, to- 
tum deformas mirificam illud noftre Conceptionis opus. 


I :ii3 


458 Dogma 


D30B EP "OM H6. 


De feminibus attratlis , Narratore Clar: Viro 
Jbo. Bartbolino. 


&io uteri & ufus eft a£trabere ' & retinere femen mulie- 

bre à teftibus expul/um , & virile à pene igje&ium. — Hoc 

utrumque, inquam, íemen in fundum trahitur, retinetur, 
confervatur & fovetur, unde Conceptus. 

Utriuf(que autem femen debet effe foecundum virtute P/5/;- 
c& * à toto decidua. Mafculum quidem formam 3? dat ami- 
auatam , illam autem femen foemineum íufcipit. Seminum 
vero junctorum calori interno calor uteri externus fe jungit 
& virtute /izgalari * vim illam ;zf/tam & plafticam /z/ci- 

Jat 


E'míXeuais. 

I. AÀ atra lionem, magneticam utero tribuunt , quá ranrá polleat 

ut feminis defiderio totus in partes obfcoenas provolvatur , & 
ci obviusore , quafi man. id excipiat ,aut potius arriptar. — Exinde eft 
ut fabulati fint uterum fegzus in balneo femen virile , falaci prius maf- 
turparoris manueó conjectum , attraxiffe atque fovifle in foetum. Im- 
mo , dogma fuum ut ftabilirent apud avidum genusauricularum, ute- 
rum dixerunt, attractionis potentiorisergo ,cucurbi:ule. Mediczfor- 
mam nactum effe, ac idcircó virile femen 6 fua cervice haud fecus alli- 
cere, ac é profundis cuniculis ferpentes cervusallicit narium infpiratu. 
At ego , fane , femen utero rab: perindé purem ac inteftinis clyfteres, 
urinam veficà, fanguinem arteriis, aérem pulmonibus &c. Ve- 
rüm, Clariff: hicce meus Auctor, quó citiüs femen in uterum per- 
tingat. urero trabz non vult unicé, nam in illum partim à reff;bus 
expel , partim vero pené injicz profitetur. : 

2. Hic mirari fubit feminis utriufque plaflicam virtutem exolevif- 
fe nondum. Me quod attinet, fi qua talis plafl;ce fit agnofcenda, 
illam unam profecto uni maículo femini , uon veró utrique, fingula- 
tim adícribo. LET IA 

3. Mafcuh | feminis formam animatam. dàm hic docemur, vereri eft 
omnino ne Lectoris mentem, impia fubeat ulla cogitatio Je femine 
animato , deque animabus, in nos ex traduce deciduis. 

4. Erroneum eft apud me virum [ingularem. utero tribuiffe / il- 

am- 


Sextum. 439 


iat 5 ad opus fuum perficiendum , modó nobis non fatis cogni- 
to. 


lamque penitus diftin&tam ab ejus complexu, fotu atque nutrimen- 
to: Nam, brutas animantes ut fileam, extra uterum formatas & al- 
tas, an non ipfi humani foetus, citra corporis uteri virturem ul- 
lam, in urerinis tubis non folüm concepti, fed & fori funt novi 
mefítres, modó à nobis enarrató in Perzoche 22. Syfl. de bum. fetu. 

5$. Somnio mihi & anilibus fabellis propius id videtur quàm 
vero, vim uteri , fingularem, vim alteram, frmgulavem etiam , fed in 
Jgermate weternofam , excitare, ut excuffó veterno fefe impigre ftudiis 
Architectonices tota tradat. 


DEDUG M d. 


Super feminibus iifdem , feminatore Celeberr: D. 
D. Fernelio. 


Lj foecundus ;sgenita vi, ' quz alteri nulli parti eft 
conceffa, /opitam * íeminis viz; & delitefcentem in eo 
poteftatem éxcitat & ad agendum extimulat ut energiá fiat 
& dicatur. "Tunc temporis femen apus aggreditur & fufci- 
pit, quod anté nufquam agere potuiffet : alioqui enim mas 
folusz23 [eipfo generaret. taque feminis poteftas in actum 
erumpit & exíulcitatur uteri vi , atqueeaipía exfufcitatio con- 
ceptio eft. 

Pri- 


E'zixeams. 


I. E^ rurfum utero vie infiram de qua Dogmate przcedenti p. 4*. 
2. En infuper Plafticen noftram in priorem relapfam Veternum. 
Eft igitur iterüm excitanda, ut omni depofiro /etbargo , five opertis 
ful oblrvzone pigra ( inerti , embryonis moleculam mirando extruat 
artificio, 

3. An ergo, quia mares extra fe generant , letbargicum femen ha- 
bent? Sed amabo! An ferax ipfis ager eft, quem fua. impregnent 
íementi? Án deinceps nutrimenrum 1pfis fuppetit , quó ji uectis 

illam 


440 "Dogma 


. Primum itaque uterus femen 4 affrabit, attra&tum conti* 
net, contentum concipit: haud fecus ac ventriculus tractum 
contentumque alimentum conficit: ut enim conco&io ven: 
triculi, fic conceptio uteri propria ? eff a&lio, quà ambo fe- 
mina mutuà amicitiá tanto complexu junguntur, vereque 
permifcentur, ut fiat amborum «is ? »zica cademque natura, 
e Lib. vii. de Hominis procreatione cap. otiavo atque mono, 
cujus utriuque contextum peropportunóatque fideliter conjunxi. 


illam , minimé fatlam , alere queant & embryonem atque foetum pro- 
movere? Mas itaque nufquam generat in fe, non defectu energeti- 
ci principii; fed defectu loct, quó femen fuum iftud. energeticum, 
nec ufpiam veternofum, excipiatur, foveatur & alefcat. 

4. Perindé fcilicet femen zrabit£ & fibi inferit uterus, naturz hu- 
manz feraciffimus agellus, ac fementim aliquam quifque ager é (a- 
toris manu atque facculo, magno impetu prolicit ac 1n fefe recon- 


dit. 
s. Videfis Paragr- 4. tmixeATcEus 6t, 


6. Quantüm abludam ab illa fententia abundanter liquet é /yf?je- 
mate meo, praefertim é Periocbe 30- 


DOG -sA4 8. 


De feminibus piis, Piftore Nobis P/azzono. 
Mb: tefticuli virilibus multó minores & frigidiores, 


undé etiam femen generant tenuius & aquofius, ut ex 
hoc tenulore, tanquam ex ' 4442 , & € maículo crafliore, tan- 
quam farina ,* fiat quxdam veluti pafta à v; prolifica 3 depíens 
da & in utero fermeatanda ad prolem fuícipiendam. 


CLA$- 
E zrixeAdt6. 


( ye & 2*. Ifthezc comparatio craffa tàm obefz naris eft, ut illius 
me pudeat omnino. Tales enim precordiorum humanorum pinfo- 
res fervili piftrino longé funt digniores, quàm Hippocrateó Liber- 
tatis pileolo. 

3. Vim illam prol/ficam , quam alii plafticam, genitalem, forma- 
tivam, enthram & architectonicam vocitant, Jam pridem explo- 


fumus Dogmate Y1*. Paragr, 5?. e Doj;mate 6?. Paragr. 2, c $. Necenon 
infuper Dogm. 7. v. 27. 


Nonum. | 441 


CLASSIS Ill 


five 


Dogma uovum de conceptu ? femine ma[culo menfiruum 
fanguinem colliquante, liquatore atque 
fufore ZZzer: Barbato. 


een ab arteriis uteri exagitur ' , quibus menftrua evacuan- 
tur, ibique miftura fit, & à maris ? (emine , ut efficien- 

te, menttruum imprzgnatur ab arteriis fzfum , 3, & in 
utero deinde concurrit. 


E'ríxeats. : 

id A rterias plené diftentas , pezennique fanguinis impulfu turgidu- 

las, quicquam ex/ugere prorfus implicat. E 

2. Foeminei feminis ne gry quidem meminit Au&or; atque adeo 

mihi plané latet an illud concurrere velit cum femine maris atque 

menítruo , ut é tribus illis commifítis monftrificus exurgat embryo. 

3: Dubio procul hic fcriptor campanz pulfum audivit, fed nefci- 

vit ubi pulfaretur. Quippiam fcilicet de colliquamento fabaudit ; fed 

plenis auribus id nequaquam haufit. Ignoravit nimirüm quale il- 
lad effet , ac undenam oriretur. 


uU ONG. IMEPA: r9. 


De conceptu à [emine maris menftrua coagulante , Caíeario 
nobis Clariff: 7ob: Hornio. 


l J: artifex é ligno facit fcamnum , ità femen mafculum 
poftquam in locum fuum , tanquam in officinam m 
em 


Em x ejns. 
pEripatericum iftud dogma Scriptoribus omnium ordinum acce- 
.* puflüimum eft. Ex illisautembené multis recentiffimum elegi ; quo 
pleniüs atque firmiüsid adftruam, Neorericos fcilicet Majorum nof- 
tro- 


44 Dopfia 


lem venit, evocat € vafis fanguinem , € quo facit partes omnes, 
fanguinem maternum actuando X coagulando, non íecus ac 
coagulum in lac agit, vcl termentum in máffam panis. 

| DOGMA 


trorum. plurima Vera repudiare , plurima veró Fa//a deofculari. Hftis 
przlibaus — ——-— 

Notandum eft rudem illam atque craffam comparationem coaguli 
& latis cum femine virili & [anguine femiaeo, nullum unquam foe- 
tum ror mirificis particulis diviué difcretum; fed rudem omninó 
indigeftamque mo'am Nobis ob oculos jugiter pofituram efle. 

Ithec enim Ztizflotelis atque CZ. Alexandrini; hypothefis de femine 
virili coagulante , coagul: more 1n lac injetli, tota via aberrat ab illo 
mirifico atque coeleft1 Zobi , Hippocrati[que Coagulo, quod uni mafcu- 
lo femini intra foeminarum Ovula concrefcenti venit ad fcriben- 
dum. d ipfum in meis Adverfaris de feminarum Ovis v. 17. 
ac infuper in meo de Humano Foetu Syítemate, in Perioche 30. 
infinuavi. 

Rurfus itaque notandum eft, /ezmen maris aptius effe longe ad ma- 
ternum fabguinem fpiritibus fuis vivaciffimis attenuandum arque 
fermentandum ,juxta analogiam de fermenro intra fubactam farinz 
maffulam , quàm incraffandum arque compingendum , juxta diffi- 
milem iftam coaguli fimilitudinem cum femine Virili. 

Nihilofeciüs, fomnium iftud de hominibus mafculo femine & 
fanguine muli-bri concretis , ità demulfit delirorum  menres ut 
eo vefaniz fuerint abrepti, fe pygmzos atque gigantes, rerum in- 
gentium molitores atque maximarum etlam patratores , € femine 
virili fufcitaturos. Equino fcilicet ventre mafculum fperma dige- 
runt primüm & exaltant: deinceps veró, fanguine muliebri cauté 
atque prudenter irrorant atque nutriunt, donec in verum ac vivum 
infantem excrefcat. O vefanas hominum mentes! O pectora ceca. 
& dazmonum praftigiis irretita ! 


dii Uudegmum. —— 44 


«DOoGHMA.;: 


De fanguine menfIruo feminibus animato atque fic Embryonis 
| formatere, Plafte nobis vivitico Fortusio Liceto. 


Anguinis menílrui ufus five operatio cjus eft ,utcommiflus' 
S cum utroque femine primüm indé azizaz ? Ípermatum 
recipiat 3 & conceptum ;z/tituat *. Deinde vero ut illius par» 
tes delineet atque determinat? 5 difponat. 

CLAS- 


Eixews. 


[tz fententia contextibus Liceri ficuti refültat, ità certe porten- 
tis tóta horret, cujus hecce paucula horridiorafunt. ^ —. 

I. Scilicet fanguine menítruo femina permifceri.  Delirantium 
enim illud eft. vifum prorfus horrendum. 

2. Seminibus animam aícribit, vegetativam nimirum atque fentien- 

em; rationalem quippe ab ipfo Deo alibi repetit. 

3. Metempfych»fin excogitat, ipfi Pythagorz 1gnotam , e femi- 
nibus nempe parentum ad fanguinem menftruum ; atque adeó utraque 
feminum anima, fentiens :pfi di&la atque vegetaus , ab utroque. femine 
fecedit & 1n fanguinem matris unicé tranfmigrat, 

4. Ex utraque feminum anima commiíta communem unam, il- 
lamque prorfus mirabilium effe&tricem , exurgere delirat;; — —— 

5. Etenim, mirificum fanguinem iftum, duplici nunc anima per- 
fufum , partium fingularum non modo rudem delineatorem effe 
fomniat, fed & illarum cum determinatione quadam difpofitorem 
induftrium effe atque prudentem comminifcitur. 


Kkik z 


444 | Dogma 


C LOSSTS IV. 


five 


Dogma duodecimum de Conceptu femine ab uno, illoque 
femineo (£ Ovviformi per irradi.tionem ab aura 
Jeminali ma[cula intra ipfum Ovarium. 


qq mulieribus profe&tó multüm conferunt nam ab ipfis 
tofum ' generationis opus materiale dependet. Quod 
enim 


E'zix£ios, 


1. D'*eeptoris Difcipulorumque fcriptio tora vitiis fcatet enormi- 

bus; ficut é meo Syftemate de Foetu, quod purus putus efl Na- 
ture liber exfcriptus , luculentiffimé conftat. Interim , foemineis Ovis 
fpiritu B IME caffis & inertibus ac Ovorum albumen, hic dero- 
ganda prorfus eft embryonis corporatura , quz unice mafculo femi- 
ni fpiritibus turgido & activo venit irroganda. 

Perexiguus deindé liquor Ovuli toram generationis materiam fup- 
peditare nequit, quin univerfus exhauriatur , atque adeo quin re- 
céns formatus embryo prius arefcat & extinguatur inediá intra pel- 
liculas Ovi confumti, quàm ullá vel à vafis umbilici, vel ab. utes 
ri madore nurritià Iymphà rigetur atque reftaur-tur, 

Accedit Ovulorum in foeminis analogia cum reliquis Ovis uni- 
verfé. Sic v g. me p») quidem & toto mateiiali Ovi , prout à gallina 
conceptum eft, pullum conftituit ; fed univerfum pulli fyftema u- 
nico germini galli refertur acceprum. Quidni ergo hac analogia 
do&us fecuré proferam Ovula foeminarum nullam omnino confer- 
re materiai ad embryonis ftamina nectenda , fed illa fingula ab uni- 
co virili fpermare connecti? Sicut itaque folo germine galli, citra 
chalazas & albumen atque vitellum pullus exurgit, Ovi fui mare- 
riali nutriendus, ità prorfus é virili femine tantum citra ullum al- 
borem ovuli fzminet confurgit embryo, Ovuli materni. fuftentan- 
dus illo /;q40:€» quem femen verum atque genuinum efle perhibent, 
Q de quo hic legere eff v. 2. Pag. 445. 

Talis infuper analogia in ipfis feminibus ubique deprehendenda 
venit. Vegetantia quippe.nequaquam affurgunt é feminis fui pul- 


pas 


Duodecimum. 445 


enim eft Ovarium in Oviparis, id funt teftes muliebres , ut- 


pote qui gerfecta ? Ova intrafe contineant , humore fcatentia 
& 


pa; fed à gemmula pulpamento innata. j 

Pariter rurfus, ficuri gemmula quzvis inditum fibi primxvuntr 
nutrimentum habetab illa pulpa; irà omnino gemmula quzvis em- 
bryonica viri, maículum fcilicet foecundumque femen ureró f'if- 
ceptum, infitum requirir ab Ovulo foemineo nurrimen. — Conclu- 
dere e(t igirur zl ezieuprm mam fe To vpoQuy C» &uTuc , X94 TUYA To TTE - 
dai c4 zy , nal ap tr mis uois, femina quevis aliquid infe alymenti contmere 
quod u«a ciim generandi principio natira profundi ,. ficut in Ovis 

Eít itaque procul omni vero Providum illum vegetabilium arque 
brutarum animantium Educarorem & Altorem mioimis 1llis vege- 
tanrium apicibus pullulaturis; ac minimis etiam vcl infectorum O- 
vulis, vermiculos exclufuris, nutrimentum indidiffe primevum, 
nequaquam veró fuorum Operum complemento profpexifle, alimo- 
nig nimirum primigeniz embryonis in utero concrefcendi 

Sicur igitur in iftis innatum illud alimentum prorfus eft à gene- 
rante principio diftin&tum; ità certé recens omnis 1n. Ovulo con- 
cretusembryo , futurus quondam naturx totius mirificum exemplar , 
primigeniam fuam alituram haber à vitz fuz principiis energcticis 
longé difcrepantem — Deus ergo , ut id medullitus inculcem , nul. 
lum embryonem providentia fua diftitutum nudé abjecit — Nullus 
quippe compingirur unquam nifi in media Ovuli lympha , embry- 
onum profe&o perindé nutritià, ac vel Ovorum liquor pulliriei ge- 
nuinus altor eft ; vel vegetantium in obvio quovis femine pulpa ger- 
minis fui nutrix eft primzva. 

2. [mmo , smpe:fetla funt omnino , fiquidem mafculo germine ca- 
rent , nec ullo fotu quicquam procreare queunt. JVe;/4 quidem Ova 
funt, fed irrita. atque fubventan-a , iucompleta fcilicet ac imfecunda , 
nec prius perfetia dicenda veniunt, quam in uterum propulía maf- 
culo femine comp»leantur atque fecundentur. 

Qvum ergo foemineum, etfi nulla polleat. energia ad embrvonis 
compagem , nihilominus, perinde verum ett femen, ac Ovum € galli- 
na fola verum eft Ovum. 

Vel aliter, fzminarum Ovum xqué mihi verum femen eft ac triti- 
cum v. g. in horreo fzpius inverfum , gemmulaque privatum, ve- 
rum triticum eft, ac ejufdem cum altero pretii ad. panjificium 

Ve] aliter adhuc, Ova fxminarum, erí virtute. genitali 
minimé valeant, ve tamen ovil[a funt , ficuti femina quevis obvia 
à formicis recondita & apice fuo genitivo minuta, vera atque ge- 
nuina femina merito dicunrur. Kkk 3 At- 


446 Dogma 
& pellicula 3 propria circumcin&ta. | 
Iflis Prodromi klorniami Placitis Difcipuli quique. certatim 
fufragantur, prepriuis ver) Kerckringus bifce verbis. 
.. Semen virile. per zz£as *cercas 5 Fallopianas circumductum 
pervenit ad teftes & ibi cz;4 9 Ovo, eodem modo ac in ca- 
bc- 


Atque fic omnino Codicibus Sacris fua de femineo femine conftat 
auctoritas, quam vel minimum defugifle , mihi fumma religio foret. 
'Yota igitur indole completum Ovum atque perfectum ab incom- 
pleto ac imperfecto diffidet.  Ovum quippe completum mixtum 
eít ab utroque parente prognatum , é cujus advená germine exori- 
tur animal, ex innato vero liquore primitus nutritur. At incom- 
pletum & imperfectum , nec.non ex fefe prorfus infoecundum, 
mixtum eft é foemina deciduum unicé & aptum natum ut. vivifico 
femine maículo przgnans, animal in fefe conceptum aliquamdiu 
fuftentet. Non ergo generamur ex Ovo, fed in Ovo, animantium 
omnium primordio communi , nequaquam veró pennigeris fingula- 
ri , fic itaque — — — — — — 
Et genus omne Hominum , mediis 1n partibus Ovi, 
N; fowet fieri, quis nafci poffe putaret 2 

3. Foemineis Ovis pelliculam. tribuere, eamque denfam atque 
fortem, quz tantum poflit quantum duz, rationi & experientiz 
adveríari eft. Etenim quó porofitor eflet Ov:l; tunicula atque maf- 
culo femini patentior, tenuem illam oportuit effe: ne autem prz 
tenuitate media creparet, providus Opifex exteriorem unam alte- 
rà interná fuccinxit , quas acie fcalpelliita difcindo atque dirimou 
flatu fübfilianr duplices. Vide Periocbas meas 29. c 30. 

4. Virile fer;en in T'ubas affurgere & Ovilum quandoque inibi 
foecundare, nufquam reclamo: Sed rusc embryonem in tubis pro- 
creari contendo. Art iftud profectó ufque adeo infolens eft , ut mu- 
liebrium Ovorum hoftis Diemerbroeckius id eventi reponat inter infomnia 
4Apociypba. ; 

$. Cecas qui profert zubas effe, etfi Tirefia vel Homero cxcior 
fit, contre&tatione nihilofecius blandap& induftria ftylos in ipfas, 
Veterum more , leniter inrrufurus eft. Vide v. 46. de Mem- 
branis, 

6. Gallinarym quidem Oa plura unico Galli compreffu foecundan- 
tur. Gallina quippe ? Gallo feclufatot nihilominüs Ova , quot Gallus 
fpermate fuo confperür, vigimti v. g. foecunda ponit. ftud vero 
in foeminis nequaquam obtinere mordicüs teneo. Ov4 DOCE 

ina- 


Duodecimum. 447 


linatum-:n Ov«zr;0 foecundari oportuit , quia foris expofita teftam 
durio:em habent, guàm ut, ficut in aquarilibus, femine maris pe- 
netren:ur | Foram eniin illa pullitiei fa». conrineüt alimoniamat- 
que irà nullo. fosu.intrinfeco arque nutritio i23:g2nt : Ixcluduntur 
ergo, ac deinceps.obvio quovis incübaru puliitiem procréant at- 
que nutriunt,  Foeminarem vero Ova nec unquam excluduntur ad 
fotum, nec ulla unquam, nifi * monfítrifica, induunrur tefta, nec 
totum denique fui fcerus alimentum incladunt. Quum veró nec 
fotus nec alimonia ipfis uaquam intrinfece defint, fola in 1pfis de- 
fideratur mafcala virtus, qux renues illorum pelliculas pervadat & 
illa foecunder. . 

Quod 6i profe&ó foeminarum Ovula foecunditarem illam 1n. O- 
vario fuo., tepido femper ac irriguo, nancifcerentrur , 1n 1llo certé 
foerus perinde concipcretur, ac 1n ipfis earumdem foeminarum Tu- 
bis, in quibus Ovula earum non modo foecundata atque fora, fed 
& 1n foetus nonimeftres evafiffe vifa T funt. Ar 1n foeminarum O- 
vaio 3d ipfum accidifle nulla conftat hominum memoriáà. | Gratis 
ergo afferitur in Qvar;o foeminarum Ovula foecundari Nam fi ge- 
nitalis fpiritus ille parernus Ovs/; inibi afflaret atque virtute fua 
genitali perfuuderet, nihil prorfus obftaret quin, ficu im Tuóss , fuf- 
ficienter ibi fota atque nutrita, in emibryones tandem converte- 
rentur. Atiílud omnino, ur inculcem, feculorum experienriz, 
ab Adamo crearo, penitus repugnat. Non ergo foecundantur Ova 
in foeminarum Ovario, etfi largiter inibi foveantur ac etiam ple- 
niffimé nutrianrnr 

Quo pa&o praterea mafculum femen genitiva virtute prgnans 
per tor mucofos rubarum flexus ad foemineum Ovarium adirer? 
Spiritusentm fuos in 1cinere profunderer, nam ubique mucofis tuba- 
rum iilis ror anfractibusipfos demergi neceffum eft. Soiritusergo geni- 
tales nulli fufficientes unquam 1n Ovarium foecundandum evehentur, 

Ov varium infuper tunica fuccinctum. eft craffa & effoeto femini 
prorfus impervia. Quod fi Ovuli maturitate dehifcar illa tunica, 
dehifcet tantum é dire&to Ovuli maturati, arque adeo Ovulum illa 
duntaxat fui facie femini penetrandum objiciec, non vero Ovuli 
globulum univerfum femini fubituro fubjicier. |^ Arque 6c nequa- 
quam multa, nequidem unicum Ovulum, in Ovario foeminarum 
foecunditatis ullius fit unquam particeps. Sed & jiverfo, nature 
eft in proclivi Ovulum nudum intra uterum volurum atque. révo- 
lutum offendere, atque fic il'ud undique impetere fpirituque fuo 
genitali, inibique geniali atque vivaciffimo, perfundere. Fide Pe- 
riocben meam 30- de bumano fetu lm- 

* V;de mea parerga de Ovis V. 9. c 12. 

T Vide Periecb. meam de bum. fetu 23, 


448 "Dogma 


Immo Ovula in Ovario foecundata, nec undique peramico at- 
que blando hifcentis Ovarii complexu contenta, fpiritu fuo geni- 
tali petulco, safculo fcilicet, intus movente & expandente , media 
creparent: atque fic conceptum omuem eluderent atque prz verrerent. 

Rurfum, Ovula in Ovario foecundata non ampliüs Ovula fo-. 
rent , fed Ova. | Spiritu quippe geniali atque genitivo ftatim ac 
rurgent, continuo in molem affurgunt , illamque fingulis momen- 
tis majorem atque majorem. Confequens igitur eft ut Ovula ifthzc, 
in Ova nunc excreta Q adautia , aliquam e ternis calamitatibus acci- 
piant. Illorum namque, ut dixi, vel diftente tunice diffilienr, 
atque fic humore fluxo conceptionem everrent ; vel integra ifthzc 
Ova prz mole fua, nunc grandiori, Ovarii fui nequibunt perrum- 
pere clauftra, hiatum fcilicet ftrictiorem illum Ovartii tuniculz, 
modo prolatum; vel denique, largiori fua quovis temporis mo- 
mento amplitudine in eandem omnino proportionem 1incurrent , 
refpectu fubeundz Tubz, ac rudens ad foramen acus ; atque adeo 
conceptionem rurfus in utero futuram omnino przpedienr.  Alie- 
num fiquidem eft ab omni ratione femini mafculo brutum tribuere 
inftinctum , quo fefe ab uteri fundo per uteri tubas in Ovarium 
evehat, evocandorum exinde Ovulorum ergó. Sic enim fingunt 
femen iftud 1dem iifdem prorfus uteri tubis mox retrogredi, ut in 
priftinum uteri fundum remeare queat Ovulis fatiatum , mox inibi 
à fefe pleniüs atque perfectius convertendis in prolem uteró pro- 
dituram. 

Siccine igitur Ovarii foecundandi Patronis ludere licet in feriis? 
Illorum quippe femen in Ovarium ufque pertingens fuam operam 
luderet inter eundum atque redeundum.  Suos nempe, ficuti dixi, 
fpiritus prolificos in uliginofis viarum Ddalis amitteret, atque fic 
anfam omnem futurz prolis perdité abrumperet. 

Coronidis gratiá, Ovarii foecundandi fingulos Do&ores infimu- 
labo perfidix. Perjurium quippe eft in Have; verba juraffe, 
ipfumque in univerfo generationis opere veraciffimum Evangeli- 
flam obfervafle, mox tamen ipfum infidé deferuiffe. Fidem nimi- 
rum cecam addixerunt Harveo profitenti per plurimos à coitu dies 
nihil prorfus feminis in utero deprehendi; atque fic femen mafcu- 
lum nequaquam in uteri cavum ufque penetrare. Nunc vero rece- 
dere eft à tanti viri placitis & fidem omnem ipfi detrahere , dog- 
mate novo atque monftrifico, velle nimirum femen omne mafcu- 
lum .non modó cervicum uteri freta permeare, fed & per medios 
tubarum angiportus, glurine tenaciífimo fcatentes, in Ovarium 
ufque pertingere. Injuriofum igitur eft, in Harvei Manes, Difci- 
pulos ejus tam altum fapere fuper Magiftrum , ut femen velint 
mafculum in tefticulos fzminarum evehi, toto divifos tubarum 


Dzda- 


Duodecimum. 449 


teris Oviparis, mira quidem & hactenus son 7 explicata, íed 
vera tamen ratione conjungitur, atque Ovum ità ? fecgzda- 
1um per vas ? ejaculatorium ad uterum '? tranfit. 


Dzdalearum glutinofis anfractibus. 

Alterius demum Coronidis caufa, fingulis iftis Ovorum in Ova- 
rio foecundatoribus animitüs vovebout Ova plura fuis uxoribus in- 
fimul foecundent , ac fubindé peregrinentur 1n annos, & feri redu- 
ces fuas Uxores offendant interpolata partione multiplici fcetas. 
Non erit quód adulterii ipfas infimulent? Vi quippe plurium O- 
vulorum, à feipfis , fuis uxoribus fzcundatorum, ac deinceps ab 
Ovario, nonimeítri ferie, fecluforum , toties ipfz & per tot an- 
nos, cafté feliciterque pepererunt. Apage nunc adulterarum cri- 
minatores! En quippe dogma quod foeminez pudicitiz parrocina- 
tur, quodque omni aureo vellere, omnique Lapide Philofophico 
potius eft. Nulla fiquidem uxor eít opulenta fimul atque propu- 
diofa, que talem Patronum nacta monilibus ipfum & auro non 
cumulet. 

7. Quà vel ignorantià vel malignitate viam feminis foeminei é 
tefticulis in tubas Veteribus indiétam efle Neoterici clamitent , me 
latet? Revolvanr, quzfo, mortuorum monimenta & fiant ipfis con- 
colores , quo doctam Majoribus fuis palinodiam cananr, Videant fal- 
tem v. meum 46. de Membvranis fatus. E 

8. Ova iftzc foecundari volunt per irradiationem quamdam ab 
aura feminali veluti magneticam. Sed iftud dogma uti hic primum 
omnium fuit, ità & à nobis primitüs rejectum eft, Caffe 1a. v. 
69. pag. 4. 

9. Vasiftud ejaculatorium tubas efle, cecas Au&lori noftro dilas , 
implicat. Sed certé , quodcunque alterum vel fculptum , vel excu- 
fum eít id omne mendax eft atque commentitium, 

10. Tranfeat iftc fcriptio fupina, quà nufquam docemur an :ran/- 
euntia iMtzc Ova in uterum rranfeant. vel fuo vel alieno nutu, idque 
vel coitus momento vel diebus aliquot poft coitum ? 


LI] CL A4$- 


40 
VITSE V. 


Totum includit Syflema meum de fotu bumano, quod 
uii fufioris ità C9. alterius erit fpeculationts , 
atque adeb bíc effo 


EODONOETSS 


Ox. cid' Vavee eie T £r épáarre xoay» vds tryo TO eriiüpua, 
" $ tow» / Nein 
3j Ty Con JAY Cx apiodueory , X, TI Gxdg'e g'orveaci Vx. 
S EIN 
eyo diceuütuca., 


Nefcio quomodo in. meo utero comparweritis, neque 
ego fpiritum vitamque. [um largita "vobis , 
neque primariam cuju[que informatio- 
nem ego coaptavi, 


;. Macc. Cap. vi. V. 22. 


CAROLI DRELINCUR TII 


D E 


HUMANI FOETUS 


Membranís 
HYPOMNEMAT A. 


Aes, ^j X) xetes pt éd usaus ,— Ogrtos ^y x) VVpois 
qu trepds. 
Cute 9 carue induiffà me, offibu/que CG 


nervis texifis me. 


Jobi Cap. x. V. xr. 


Ti 5 Tos 


/ / 
Sreeuyouéy. X, Quoeputé (y row» Ujun 
!i 
tEacy arepiyirerou. 


Toti porró Gemitwre in utero magis ac magis 
incalefcenti. ac etiatn intume[centi mem- 
brasa circumna[citur. 


Hippocrates in Lib: de Nat: Pucri. 


419 
Nobiliffimo , atque Ampliffimo 


Viro, 


D.D. HIERONYMO vaw BE 
VERNINGH, jC. 


Theilinge Domino, Academiz Lugduno-Batavz Cu- 
ratori, Reipublicae Goudanz Viro Confulari, 
multis pro Feederato Belgio legationi- 
bus prudentiffimé obitis, inclyto, 


CAROLUS DRELINCURTIUS 


S:ioP. ND. 


diculis ne majus fit propylzum zdificio reliquo 
virtutes tuas largas atque raras, Jr I//uffrzs, 
híc nequaquam extulero. 

Nituntur illa ftabili atque duratura fama. Immo 
tuis innumeris pro Rep: bené geftis altiüs atque fplen- 
didiüs indies exurgunt. Excelías igitur illas atque fplen- 
didas filere fatius eft, quàm oratione vili atque foeda 
linere. 

Quid itaque mihi publicitüs tecum, 77r auzmi do- 
tibus undique fpleudefcens. Memorem meum & gra- 
tum animum in te, apud omnium animos, teftatum 
relinquo, atque manfíurum hocce gratitudinis mez pi- 
gnus, feris nepotibus depono. 

Vale, ut mereris, & longzeva tua féne&utis dies 
tibi renoventur ficut Aquila. 


Scripfs Idibus Majis. cl loc Lxxxv. 
Lr PRJE- 


45 


DR 5 PA I EE 
INT" de bumano fatu fyflema. dryulzare fugio 


douec votis. amicis aumuuerim. 

Hé nimiriüm membrane, primitus in Incem protrat£e, 
multis videntur aridiores , quám ut cobercant vel [a- 
piant. 

Ipfas igitur, ut aviditate bifcant "vel infulfe fint, 
Medico fucco refperf£, fed parce atque vefiritte; me- 
eum enim reputo profufas animad verfrones decknandas 
ventre, imm 'verà plus fatis effe ereétum im errores 
intendi[e. digitum. — Ita. namque. malum cavezur 
magnum, magnus zempe liber, eye 9 Eier, 
péya XY. 


De 


4)) 
"De Humani Fwtus Membranis uniuersà , de genera- 
dibus fcilicet zlarum przucipiis verf. y. uftbus v. 35. 
fabflautia v. 4X. numero, fitu, formationis ordine 
V. 42. (6 incrementis v. 47. 0 feculi nofiri 
atque movifmi Serzptoribus. 


I. NI eurem foetus primigenia concretio & expan- 

fio, extra uterum, omnem Zarvei atque 77 bartoni 
perífpicientiam atque folertiam elufit. — Illas itaque. tunicas 
perperam ab ipfis docemur 74 4fero primitüs concrefcere & 
expandi. 

Has quippe ab ipfis foeminarum Ovariis repetimus univer- 
fas, Periocbe [yflematis noflri de fetu bumano 29. 33. €9. 34. 
Fide híc verf. 17. 

II. Nec ergo Feraelius ,nec Zndernacus merito ftatuit. prizio 
69 altero die conceptus haíce tuniculas primüm reíolvi atque 
recludi. 

Formate íunt enim ante conceptum omnem. Zi4e Lí; 
verf, 3. 4. C9. 11. 

III. Nec infuper illz tunica à £ertio circiter conceptionis die 
ad fextum ufque configurantur, veluti Z7o: Fiese per dulcia 
delirantis animi fomnia vifum eft. 

Quafi biduo integro fi&titius ille membranarum fictor utc. 
rus otiaretur? 

Quafi rurfus tuniculis femen non egeret ante diem circiter 
Tertium ? 

Quafi tandem natura textrix textum illud fuum triduo vel 
quatriduo przcifc pertexeret? 7/ide bíc verf. 36. 

IV, Nec interim illae 20/ fetum ullatenus formantur, prout 
"rantius atque. Camerarius falsó putant. 

Sicut enim filiqua nulle poft femina concrefcunt; ita nec 
ullus uteri fru&us fvlliculis caret, vel fub ipfa concretionis fuae 
rudimenta: tunc quippe mollitudinem prz fe fert facile flu- 


Xuram, ni fuis pericarpis mature cludatur. —7/ide bic verf. 
38. V. 


456 | De Humani Fetus 


V. Minüs adhuc off placentam ila procreantur, ficut 
Valverde judicium ett. 

Id enim nature repugnat; nam omnis embryo integras 
hebdomadas fluitat in tunicis citra f/acente veftigium ullum. 

Placenta fiquidem pinfitur nulla, quin pisfor ejus, forte 
mutata, in /atorem evaferit. Immo, quin iíte /a£or embryo de 
umbilicali feminario fuo fibrillas in uterum egerminaverit ; 
& quin deinceps ad illarum apices acinuli concreverint p/a- 
centule parentes, quemadmodum con(tat € Periocbe mea. 26. 
(3 36. 

VI. Nec rurfus embryonis iftzc involucra a5 uteri aceta- 
bulis figurantur atque concamerantur, uti mentem illam Ca- 
volus Stepbanus geflit. 

Nulla fiquidem foeminarum matrix vel moleculis carneis 
affurgit atque protuberat, vel fcrobiculis finuatur & excava- 
tur ; fedomnis omninó , ad partum ufque acetabzlis iftis perinde 
vacua cernitur , ac brutarum animantium uterus quivis, ad 
geftationem extremam, placent penitus exors eft. — ide bíc 
verf. 17. 

VII. Nufquam infuper membranz fobolefcunt à peritoneo 
atque carnofa fetus membrana, ut fingit Zrantius , ac fenfata 
Cortefii fides citra fen(us infide teftatur. 

Nam fides illa, quam /en/atam Cortefius vocat, embryo- 
nem nobis exhibet aquis primitüs innatantem , formicz qui- 
dem moleculà, fed zasiculis orbiculatim cinctum antequam 
ulla, corporeis oculis, vel peritenei, vel carmofe membrane 
rudimenta cernantur. 

Rursüm vero Corteftus fie fua feufata prorfus iufidus eft, 
ac fenfibus orbus, nam folliculos embryonum nobis ante ocu- 
los ftatuit nullis prorfus origini fuze lineamentis aequales :totà 
fiquidem formà foetuum tunicz ferifoneo, lacerto[eque men 
brane diffimiles exiftunt. 

Praterea, natura vulnus eft inferre peritoneum. velle car- 
neamque membranam in tuniculas embryonum refolvi citra cu- 
tem atque cuticulam, imo citra mufculos abdomen abdentes 


infi- 


Membranis. 457 


infimul expaníos ac in eandem cum ipfis utriculi formam re- 
flexos. Nam v. g. dum maículus peritonzi proceflus illa 
permeat fibi non modo lacertofas fibrillas adícifcit , fed & cu- 
tem atque cuticulam ad tefticulos uíque protendit, quz cir- 
cum ipflos fefe revolvant. 

Embryonibus porró plagam illam non folüm infligit ZZran- 
fius, cutem ipforum pertundendo, fed & partium in illis po- 
fituram omnem invert:t,— Peritoneum enim jubet cum car5o- 
Ja membraza permutare fedes, & eo nomine meritó quidem 
fuggillarur à Rzolago , fed injurià tufpicitur ab. ZZofmanno. 

VIII. Ex illis itaque confequens ett & iftud alterum , em- 
bryonis fcilicet sembranulas nequaquam effe propagines at- 
que revolutiones zzz:carum urmbilii, qua in placentam expor- 
rgan'ur & à placenta circa faetum reflectantur in orbem , fic 
ut ingenioía ferunt Zfraztii commenta, quibus cen zgze fatuo, 
in avia atque derup:a. Radius atque Cortefius fcducti funt. 

E nottro fiquidem verf. bfc y, circulares illa embryonum 
tunicz firmiter panduntur ante f/acezta;m extantem ;. imó 
ante protentum in matricem zz/icun. 

IX. Nec ergo fruticationes illz funt & velut egermina- 
tiones ipfiffimorum zzbilici vaforum. | l(tud enim Zarveianum 
dogma Zz/ingius merito repudiat. 

N m uebilium omnem folliculi embryonum | non. modó 
gemmantes, .fed & explicati, longé pravertunt, verf. bíc 
4. C9 7. atque Periocbe nofirá 25. 

X. Quid ergo? Nequidem progenies ill funt. atque fce- 
tura faggainis vel materni , vel emiryonici, ficut illas, per tu- 
telares fuos Galeni cancellos, dormitans Zofmannus à fanguine 
vidit enafci. Ex:enim, bonus ille fenex, in pofthuma fua 
pro Galeno Apologia, /uum bíc v. 7i. JMfrantium deferit , quem 
fuis olim in Ga; Comment. amplexatus erat. 

Sed A4frantio deferto nufquam propterea naturz veftigiis 
infüitit Hofizasmus. Embryo quippe recens in defecatiffima 
flu&uat fuarum zunicularum lympha ; idque diu vel antequam 
fanguinis zzazermi guttula zumicas illos (uffuderit 5. vel ante- 

Mm m quam 


458 De Humani Fatus 


quam embryomis ulla vaía in if/as fuerint exporrecta. 

XI. Sed, etfi fanguinis vivificifoboles non audiant , mini- 
mé tamen vegetantis /eminis ullius sferini germina quedam exit- 
tunt, foliatione quadam ad uteri coclum porre&ta ac expli- 
cata. 

Sunt enim primitus é tefticulis foeminarum decidua. Im- 
mo firmiter confiftunt ante virile /ezez ingeftum steri folo. 
Fide hic verf. 14. €. 19. 

XII. Nec igitur illa fiunt 6 feminei feminis craffori parte , 
vi formatrice diduCta, ac uteri calore concreta, ficuti Bartbo- 
linus arbitratur. 

Jam olim quippe in Ovar;o coaluerunt citra fictitiam illam 
uteri formatricem, citraque calorem vllum matricis interio- 
rem.  Zmferiorem dico, nam uterus exterior fuam operam 
confert ad Ovarii & Ovulorum teporem. 

XIII. Nec etiam audiendi veniunt. Ferge]. & Zfudernacus 
fuper hifce tunicis, ueri contagione atque calore €9 ex craffiori 
atque terrefiriori [eminum mole produ&is. 

Quum meiibrauularum embryonis originem ab ipfis Ovulo- 
"um nidis arceffamus iftaec fingula fponte fua diffluunt. 

XIV. Nec Mercati conciliatio valet , qua membranas qui- 
dem ex utroque femine fieri fatetur, fed zajorem partem fe- 
mini femineo tribuit, idque 2 caufa complexa, fpiritu nimi- 
rum genitivo ac uteri tepore. 

Membranulas embryonum immeritó Mercatus in fpiritum 
genitivum refundit ab utroque parente deciduum, ac uteri 
tepore concretum: Nam illz copulam maritalem femper 
antevertunt, idque extra uterum & intra mulierum Ovarize 
Fide bíc verf. 1. €9 xr. 

XV. Piaterus itaque explodendus omninó cum fua virtau- 
1e procreatrice in femine latenti atque recondita, qua partes fee 
minis cra[fufculas atque latiuículas in foetus involucra fegreget 
atque difcernat. 

Piaterum demiror procreatrici (uxe fociam fartricem non ad- 
junxiffe dexteram & expeditam , ad lacinias iftas ius: 

j eraf- 


Membranis. — 459 


eraffnfeulas atque latiu/culas n. embryonis interulam atque 
veftem protinus concinnandas atque confuendas. 

XVI. Nec minus false Dezu/fiungius deridendus eft cum fua 
mafculimi feminis ivewysim , qua [emen [fomineum maturatur C89 
ad uterum dimanat, ac in membranas fenfim coit. 

Quafi veró foemineum femen, citra virile, non fit abundé 
maturum ; nec zzezibranis involvatur in feminario fuo vcl an- 
tequàm 72 uterum dimanet. Fide bíc verf. 25. 

XVII. Nequidem , foetus noftri caufà, iftzec eruditi Zr- 
vei & exícriptorum ejus Backii atque 7eltbufíi mucofa funt 
admittenda filamenta, quz per uterum du&la C2 fimul juntla 
tunicarum formam induant. 

Infido prorfus illo C/ariffmi Harvei dogmate in acetabula 
Caroli Stepbani xelabimur verf. v1. bfc explofa. Harveusquip- 
pe confpicuas ftatuit in utero caruuculas, qua mucorem de 
fe fundant filoerum primo textricem, deinceps vero zantice 
illius /artricem, quam Ovum vocitat, quamque cenfent Zar- 
verani texto fuo £auziculas embryonum conficere. 

Sed iftud univerfum ficuti tubarum conditionem prodit 
in brutis recéns gravidatis, ità certé ab utero foeminarum 
penitüs diffidet. Nullus quippe foemineus uterus vel pz- 
pillis Demotriti & Epicuri eminet, quas embryo fugat, vel 
filis ità fercitur ut adunatione füa manicam texant, qua finu 
fuo embryonem excipiat. J/ide bfc verf. 6. 

Quüm itaque foetus humani membrazule nequaquam orian- 
tur ab ullis vel zu£erculis , vel fiiis , coníequens eft ut ZZarveza- 
"um dogma, de tunicis im utero laboratis, meritó fit à nobis 
reje&tum «er/. bíc x. tanquam ab indole humana longé diffen- 
taneum. PFoemineam namque textrinam ex Ovario in uterum 
transferre Penelopes telam retexere eft, & inani prorfüs ope- 
ra ludere. 

XVIII. Hactenus itaque Membranarum caufam vel efz- 
cieutem , vel materialem] nufquam perdocemur. Illius utriuf- 
que difcendze gratià huc & illuc oculos volvamus. Sed ve- 

Mm m 2 reor 


4690 De Humani Fotus 


reor ne intentior noftra oculorum acies perbrevi hebefcat , 
toties nempe in tenebricoías Scriptorum przceptiones di- 
reCa. Quid enim luminis CZr. 4 //ega nobis fuper ea re 
foenerat, dum membranas afferit à femine à natura nunquam 
etiofa fetibus parari? Immo denfas ubique tenebras nobis 
offundit Z/véga. Hic fiquidem palpare eft an tunicularum 
fartor íemen fit alterutrum, vel utrumque? 

An opificium iftud vel ad teftes, vel ad tubas, vel ad 
uterum, attineat? 

An iítzc deinceps textura fiat vel ante Venerem , vel inter 
Venerem ipfam, vel Venere peracta? 

An denique textrix illa natura fuum opus mature vel fero 
fufcipiat? Et an illud vel confeftim vel lenté peragat ? 

XIX. Quid opis pariter Zzdreas Laurentiusatque Zacutus 
Lufitanus nobis afferunt mirabili fua. providentia, quà feminis 
fpiritus membranas effingit €9. extendit ? 

Providentiam Íemini tribuifle durius eft quàm ut. molliam. 
Fide bíc verf. 23. 

Seminis vurfum fpiritu membranarum opificium demanda- 
re, fervile jugum ipfi imponere eft. 

Naturam praterea compellere eft ut actum agat, naman- 
te maículi /ezizis Àmpulfum membrana íunt jam olim con- 
textz ficuti verf. x1. C9 xiv. prenotatum eft. 

XX. Quid rurfum juvat ejufdem 4. Laurentii vis illa for- 
matrix, qué in omni conceptu [uum opus à membranarum deli- 
neatione perpetuum inchoat ? 

Quid inquam fimplex ifthzec & iscboata duntaxat 4elinea- 
1i» juvat? Nulla quippe lineamenta, ufque adeo ruditer du- 
&a, nec ufpiam cohzrrentia, fed incompleta prorfus atque 
divaricata, conceptum ullum tutiüs contentura funt ; quàm 
grandibus maculis diftin&a retia pifíciculos irretitura ve- 
nient ? 

XXI. . Quid frugis deinceps percipere eft ex Hor/tiana fe- 
minis forma, uteri calore fuícitata, parze/que feminis fecu- 


lentiores extra. propelleute , ux fimul ac uterum attingunt in 
membranas folidefcant? No- 


Membranis.' 46i 


Nobis profe&ó nondum licuit tam acutos effe formarum 
fpectatoresut H/orfHiani feminis formam contuiti. fuerimus. Ne- 
quidem feminis fees, ut-ut craffas & olidas , /ed extrà pal- 
/J45 , in folliculos interiores folidatas effe vel ufpiam crevimus, 
vel quoquo: modo furnus odorati. 

XXII. Quid deinde fru&tüs in nos redundat ex Z/o. Fieni 
animá rationali, quz fua cozformatrice membranas configurat 
aut verius confingit ? 

Fieni namque ludicrum prorfus eft imperium iftud , quó 
ccelis injungit ut Zerzio circiter conceptionis die conceptibus azi- 
mam infundant , quae conformatrice fua fetum illico formet atque 
membranas. | 

XXIII. Quid poftea do&rinz nobis affulget ex ejusdem 
Gr. Horflii atque Tilingii , poft Bellonium atque. Laurentium , 
fingularem extuliffe providentiam , que membranas. intendat , 
certi finis caufa, non quidem intentione primariá fed. fecundariá , 
quatenus in gratiam fetus requiruntur ? 

Quum animi mei zzzentioze nulla tot abftrufas nequeam ;z- 
tentiones allequi, rebus meis confultum fore putem, fi viro- 
rum quaternionem iftum, tam multas feminis zptentiones acu- 
t€ cernenrium ac fubtiliter diftinguentium é Germania & Gal- 
liis in. Hifpanias atque Lufitaniam ad Complutenfes atque 
Conimbricenfes amandaverim. 

XXIV. Naturz in foetum benevolam istentionem illam à 
Courvo atque /7orsio fi repofcam , ipfos profe&tó , me pudet, 
tam largifluos iftius natura confilii interpretes effe. Mem- 
branas quippe per fomnii fui ludibria nobis effutiunt provezire 
ab intentione. agentis arte, confilió atque prudentid. 

Bone Deus!Si verborum trias iftzc excidiffet Philofopho, 
quantis turbis manes ejus non commoverent toti nominis ejus 
ofores? Jam veró non vetuftioris evi verba funt iftzc ;zar- 
lificialia prorfus & incon/ulta, ac imprudentia , fed recentiffimi 
Scriptoris alterius atque alterius, & quidem in Arte (ua cla- 
rentium., | 

XXV. Sed, quüm nobis viris prophanis, iflzc naturx 

Mm m 3 cons 


4621 De Humani Fetus 


' 


lis, affatim impingens in phlegma protinus infringitur & elanguet 
nec ulla fpicula prodit. Vide bíc verf. xxv. p. 45. 


XXXVII. Imprudens ergo Ziezuseft ac improvidus. Sed 
Courtinus-ne cautior eft cum /za mature providesutia, quo fe- 


sen omne vivificum iucruflat ue bumidis impuris alluatur embryo? 

Verum ne verfioni mez fucus adfit , vernacula Courzmi verba, 
quz Guillemeus exfcripfit, hic appingam. 

Prémiérement , s'il fe fait génération , de toute. la. fuperficie extérieure. de 
la femence il fe fait une croftte , par l4 providence de la nature , afin que l'en- 
fant ne foit point parmy les. bumiditeg, ni parmy les excrémens, 

Ex illis dictis omninó liquet uterum effe limofam veluti paludem, 
vel ftagnum veluti coenofum; totus enim Courtizo fcatet bumidis & 
excrementis. 

Jam veró ut. fuum z»fantem , uti vocat ab illis utrifque Courtinus 
tutetur, femen iftud prolificum, utero exceptum; cra(la quadam ob- 
ducit. 

Qui igitur embryo ex illo femine cruflato figuratur , neceffarié con- 
cipiendus eft intra. ciuflulam iftam figurari. 

' Concipere rurfus eft Courtini crzf/am minimé repetendam effe ab 
ullo vel panzfico, vel cruflulario , quos verf. bíc 27. & 28. explofimus. 
Nullus fiquidem vel paludofus vel ftagnatus uterus aptus natus eft 
ut Cererem induret, fed econtrà Cererem duratam ut madefaciat 
& emolliat atque difiolvat. Providentior 1gitür Courtznus eft quàm 
ut panificii crflas, tanquam aggeres , uterinis aquis objiciat ad :- 
fantum tutamen. 

Embryonem itaque pre oculis habeamus in. uteri ftagno cruflula 
clufum nequaquàm farznacea , fed teflacea,  Subindé vero Courtmum 
fufpiciamus, quód fuos embryones ref?uI4 vel concha muniat. ne ftag- 
nantibus aquis alluantur. Tam abítrufáà fiquidem Phyficé doce- 
mur pifces 1dcircó vel reftaceos vel fquamigeros effe ne fuis aquis 
circumluantur. 

Sed cereum hic videmur Courtiz; atque Guillemei detorfiffe nafum; 
nam aliud ore noftro loquuntur, quàm pe&ore gerant. Genuipura 
igitur utriufque fenfum nequaquam diftorqueamus & liquido confta- 
bit ipfos omnino velle foetum idcirco reflaceum efle ne corpufculum 
ejus tenerrimum ftagni fui cenofis penetretur. Düm enim in uteri 
fordibus humificis volutatur embryo, torus certé madefieret atque 
fordefcerer, nifi nativa Courtzz: tefta fuccingeretur. 

XXXVIH. Sed prófe&to, ne benignam expofitionem il- 
lam amplectar Ce/aipimus vetat. Is enim Courtizum atque 


Guillemeum docuit embryonibus idcirco membranulas circum- 
| ! dati 


JMembrauis. 465. 


duci ut ipfos à fuperflua menfiruorum. bumiditate, que in coagu- 
latione feparatur , abjungant. 

Immó ne quis reputet aZ;uz&os embryones iftos vel aliquan- 
tüm irriguos effe, vel tantillum madére, is ipfe Ce/alpinus 
perbellam de Stagiritico fonte rationem hauftam temceré pro- 
fundit, oportet enim animal in ficco effe, mon in buimido. 

Hoc eft, pifces oportet ;z littore ficco natare , uo2n in bumido: tam 
frequentes enim apud me numerandi veniunt embryones iz. ficco , 
quàm pifces inter medias & arentes Arabi petras & arenulas. Nam 
omnis embryo mediis fulcitur undulis & medio 1n liquore incre- 
menta fua capeffit. Aliàs certé molliculus embryo, ceráque tepen- 
te flexilior, nec nutriri nec increfcere poffet. Neceffum igitur eft 
ut ifte cenellus immergatur lympha, qux comprefíum omnem atque 
collifum ab ipfo longé propulfet. Vide bíc verf. 1v. 

Cefalpinum itaque, pudeat dogmatis fui de foetibus :» ficco: dicta 
quippe pudendum eft quicquid fenfibus & rationi repugnar, ficu 
pleniits id affruitur. Periocbó meá $3. 

Alteram Ce/alpim hypothefin de foetibus Lunari virus, hoc eft 
menfiruorum. coagulo, compingendis ad Lunares incolas ablegavimus, 
dogmate X. de conceptione, 

Fertium ergo Cefalpimi placitum ad nature leges exigamus. Suis 
embryonibus iile membranas circundat, quó totiab bumiditatibus abjun- 

Anti. ó 

Sed ifthzc Cefa'pimi mens id falfi primüm invehit, embryonum 
fcilicet pelliculas ipfis ràm arce attexi atque cuticula cuti. Sin 
fecüs effet feri quippiam de coagulo refufi foetum omnem & tuni- 
culas ejus interflueret. | At Ce/abinum modo vidimus naturz injun- 
xifle ut humidum omne ab embryonibus femoveat. Si quid enim 
refidui madoris lubrici inter embryonem & tunicas ejus fupereffer , 
nequirent embryones, firmo confiftere talo, nec :z ficco Czfalpini 
cerebro ficcé conftitui. 

Iítzc rurfus Ce/alp;mi fententia id fecum importat naturz horri- 
dum, ferum fcilicet coagulo elifum inter uterum & embryonis fol- 
liculos regeri; atque adeo feri totius altitudine tota membranulas 
eipury qnam ab utero diítare, Sed iftud utrumque ratio & infpectio 
reieillt. 

Primum enim embryonibusomnis intercluderetur cum utero com. 
meatus ; vel fi quis fupereffet , is cert totus infincerus arque for 
didus foret, utpote feri intermedii colluvie foedatus. Embryo ipi- 
rur omnis vel annona careret , vel viliffima atque fordida fruere- 
tur , atque fic morbis & inedia preffus emoreretur. 

Nnn 3 Dein- 


A64 | *De Humani Foetus 


Deinceps vero illuvies iftzc interiorem uteri cervicem impendio 
prolueret & impendio magis molliret atque laxaret, EfHueret er- 
go, & effluxu fuo embryonem omnem, copulz inibi & alimoniz 
nefcium, abriperet, atque fic nafciture prolis fpem 1 etiffimam fem. 
per eriperet. 

XXXIX. Nullus igitur embryo in falebra haret, fed 
mergitur omnis in limpida lympha. | Noftrz interim tunica 
foetum & uterum, tanquam agger, nuíquam interjacent, ne 
alimenti alluvione foetus obruatur ficuü JMereatus atque 
Courveus itud animó cernunt. — Mercatus quippe femen pro- 
fert zunicis obvolutum , ne ipli alimentum ultra quàm par fit, ad 
embryonis opificium, /zggeratur. 

Courveus vero per medias & opacas cerebri fui meningas 
fnsion vidit membranam ,. 22a// /eptum, quod impediat me 
affatim vuat bumor. ? cborio in colliquamentum. 

Quantüm ifte Medicorum affanie diítent à demonftrationibus 
fcientificis , cuivis compertum fiet meam Chorion perlegenti , unà 
cum Perzochbe mea xxxvT1I. 

Hic interim é fidiffimo naturz libro fidenter inculcaturus fum 
uterum & tunicas nihil interfluere; nec tunicis quicquam inrerme- 
dium efle, quod ipfas fejungat & 6& Chorio dithillet in Amnion. 
Vide fpeciatim verf. 24. 15. d* 26. de Chorio meà. 

XL. Nec illz tunicz cribra funt & incernicula fucei mutritii 
ab embryone fagendi.  Esmbryonibus quippe non pluris refert 
cribris illis Cozroei atque Zorzi fuas aquas haufiffe, quàm 
in Cefalpini atque. Courtini verf. bic 38. €. 39. littore ficco 
nataffe. Sed cribrarios iftos meritis laudibus fumus elaturi 
verf. 16. de CLorio. 

Valeant iaterim ifti mecbanici, quód cribris fuis aquas micro- 
cofmi ità depurent, ut nulle artificum artes xmulze, ullis unquam 
in macrocofímo ;j»cermicuh: , aquas ità cribrare atquc clarificare 
queant. /Áliàs certé quanta ftipendia non mererenrur ifti Viri de- 
puratione fua, fi modo ftatarjas Belgii atque coenofas aquas fuc- 
cuffatis cribrzs moverent atque defecarent ? 

XLI. Tunicarum porró feg;en atque fabtegmen quod atti- 
net, nequaquam illae pratenues contextz funt, non veró 
craífae , ze tumore «el pondere fao foetu vel utero praegraves 


effent, ficuti Fabricius alieno calamo fcripfit, Galenice nempe, 
fed 


Membrauts. 465 


fed quem hic citaffz refugimus, utpote qui fimus recentiori 
lonzé Epocha conttricti. 

Cnidni ergo providus ille foetuum matrümque cuftos panniculum 
embryouibus adipo-carnofum. tenuiter perindé contexit , ne mol; fua 
vel gravita; foetus ipfos atque matres aggravet? Illius ergo mem- 
branarum :emutaris genuina caufa fcriptoribus iftis penitüselt abítru- 
fa. Latentem illam de puteo haufi, in meis de Conceptione Adver[ariis 
verf. 3. 

XLI. "Tanicarum gumerum quod fpe&at illarámque //ra- 
14, nec certé al/antois eft omnium ext/zza, nec Íub illa. pr;- 
mitàs formata cborion deinceps, & amaios demüm, ? /emine 
eraffiori concrefcunt , ficuti Fernelius ipfarum illa ferie ftamina 
temeré ne&it; Lynceis quafi oculis textricis naturx textu- 
ram interdiu noctüque creviffet. 

Ratione fuadente & experientia cogente Ferneliani graves ifti nof- 
tris animis detrahendi veniunt errores. 

Primüm enim a//antoidea foetui conceffiffe humano, brurarum eft 
animantium defignatum dominum brutis ipfis injurià mancipafle : 
faltem , brutis eft comparem illum conftituiffe, quem rerum opifex 
difcrimine ingenti ac indole tota fejunxit à beftiis. Vide meam All. 
verf. 6. 

Deinceps veró ubicunque alantois eft , inibi profe&ó tunicarumeft 
tenuiffina. ]Jam veró providus ipfarum textor tenuitati tant con- 
fuluit, ammion fiquidem 1pfi fubtexuit, chorion vero fuperinduxir. 
Media igitur eft illa, nec ufpiam gentium exea. "Tertiüm, aln- 
toidea primam omnium texere , ufum ejus reliquis priorem infinuare 
eft, quafi recens embryo micturiret, ac reapfe vel ubi primüm pun- 
&o faliente micat, martula egeret allantoidea. 

Quartó , cbori; & amnii primordia ratione temporis vel materiz, 
nequaquam regerenda fant vel in conceptionem fientem, vel in fe- 
minis mafculi portionem ullam tenuiorem craffioremve: nam ab 
ipfis Ovuli in Ovario principiis utraque membrana fuum ortum ha- 
ber. Vide bíc verf. 17. 

Fermelii porro tot nzvos non detexi, quin ejus typothetas tradu- 
xerim. Sed ubi legi atque relegi apud ipfum P/yf. |. vir. c. ix. in 
fol. in 4. & in 8. allantoidem omuium extimam ac primam fieri , mecum 
ruminari coepi bombycis ideam Fernelum pra oculis habuiffe. Ani- 
mo quippe meo dum bombyx obverfatur, textum ille rudius quod- 
dam atque laxius & veluti tomentitium toti primüm affigit & ag- 
glutinat Ovato fpatio, quo fefe conditurus eft, & iftud tomentum, 
quod omninm exumum ac primum fit,. Fernelii allantors eft, 

Se- 


466 De Humani Foetus 


Secundó fericum denfius bombyx infternit, quod homines tepida 
redordiuntur, & iítud ferici ftratum alterumanalogum eft cborio riof- 
tre denfiori, quz Fermelii fecunda ac interior eft. 

Tertio denique, fericum intimius net bombyx, & textum 1llud 
poftremum , bombyci proximum , Fermeane refpondet amnio, quz 
tertia ac intima eft, quxque czrcumcirea univerfum conceptum ample&hitur 
€» involuit. 

Sed quia nec bombyces fumus, nec viri bombycii, bombycinum 


contextum illum miffum facimus , quo citis tunicularum noftrarum 
enuina ftamina pertexamus. 


XLIII. Ejuídem igitur temeritatis eft, cum exícriptore 
Jilingio praecipiti, opificem naturam ità difturbare ut € dua- 
bus unicé membranis cboriog texat az25i0 priorem : Cborion e- 
nim profitetur primam apparére, poftea asmnion. 1d autem eo 
fidentius vulgat quód illius textura ordinem iftum quatuor 
viderit oculis, ZZarvei nimirüm & E«verardi , quorum fcriptis 
altum ubique fapit. 


Sed profe&ó id ipfum infima fummis paria facere eft; five teffu- 
lam eft ovis tribuere ante pelliculam ;. vel cuticulam. foetui ante. ciem 
ejus enatam & expanfam ; vel cerebro denique ca/variam ante menin- 
£45. t 5 M z 

XLIV. Zfmnios ergo nulla cboriofuccrefcit atque fubfterni- 


tur, fed amnio cborion accrefcit & attexitur. Immo veriffime 
dixerim inftanter utramque contexi & morà intermedia nullà. 
Immo etiam, ficut inter unius & alterius ftamina nectenda 
nullum interfluit temporis punctum, ità certé nulla prorfus 
ipfis infternirur vel intertexitur five Fazrici atque Spigelii s 
five Plempii atque Needbami tunica farciminalis. 

Veritatem iftam de naturz humanz fontibus hauftam effe illico 
fapiet Phyficus omnis operum naturz confcius vel Marte fuo, vel 
du&u meo vef. 4. S. & 6, de Allantoide , necnon. Perioche de fatu 34. 

XLV. liautoide itaque ab humanz natura opificio reje- 
&a, non eft quod La/amzntii ratiocinium ab illa firmiffima 
atque faniffima mente nos unquam depellat. Infomniisenim 
illius viri ratiocinatio, quàm fyllogifmi: (cientificis proprior 
eft, rriplices nimirüm adnectendas effe foetui tuniculas, ze 
aná vel alterá satri$ vel fetus valido motu diruptá , ante. [la- 
tum pariendi tempus , fetus. excidat utero. fed. incolumis adbuc 


f£"- 


Membranis. 467 


permaneat, intra membranam extremaum , que cadentem illum 
excipiat. 

Verbis iftis mihi foetum imaginor de fuprema domicilii fui con- 
tignatione everfa deciduum in fecundam, & de fecunda, pariter 
fubverfa, ruentem in tertiam, fed innoxié & citra abortionem, 
ipfi quippe Lalamantius preficit Averruncum. 

V ultis ideam alteram perindé jocularem. — Veftris oculis obver- 
fentur aquilegum przcipites illi faltus aquarum, quibus aquz fla- 
&uatim devolvuntur de fupremis calycibus in fubfequentes. — Fin- 
gite deinceps faltibus illis foetus ineffe permiftos, qui cafibus iftis 
&quarum abripiautur de fuperioribus fcyphis in inferiores; five de 
Íuis proruptis aquis é tunicarum fuperiore quadam in inferiorem al- 
teram arque alteram, | Sed Lalamantium illum plenius exagitaturi 
fumus verf. 36. 4e cborio. 

XLVI. Nec cftinterim quód, illius binarii tunicarum nu- 
meri cauíá, pra 7/uriquis atque Recentioribus glorietur Fallo- 
pius. Nam ficuti Fallopiana gloriatio bimembris eft, ita bi- 
fariàm & falía , meque fingulatim inftigat ut prxícriptos mihi 
feculi unius & alterius lirmtestranfcendam ,quo Mo/cbiozem ipa 
€ Bibliotheca noitra MS. producam, unius duntaxat ezzii atque 
cborii memorem. Sed, ne putes, »sí Fallopí, codicibus in- 
vifis fucum tibi fieri , editos illos eotdem infpicito Bafil. 
1538. Illis perle&is ad 7z//u adito Polizcem , qui te embry- 
onum ?vo «ure vac involucra duo docturus eft. 

Quod fi infuper ex R»ffo Epbe/io fapere non dedigneriszbo- 
rion & amnion ab ipfo vifurus es non cogitatione, fed reapfe, 
citra al/antoidea diffectas. 

T'ibi praterea integrum erit ex ipfo P/i/ofo»bo altius adhuc 
fapere: tibi fiquidem perindé fcripfit ac mihi Zzo fetus effe 
egmina, interius unum, exterius alterum. 

Tibi rurfum Empedoclis & ntipbontis tempora replicanti 
obvium fieret ipforum induftrià geminatas tuniculasembryonum 
Tetexi. 

Quidni tandem ex ipfis Zipporrateis de Genitura E$ de INa- 
?ura Pueri monimentis embryonem tibi conquireres, «40 dun- 
Jaxat involucro contentum? Hippocrates autem unicam idcir- 

Oo e ce 


A68 De Humani Foetus 


co ad fuos fcetus penulam accommodat, quód humanum conce-. 
ptum pra oculis habuerit , fub idea Ovi decorticati. Noftri 
quippe Majores; uno velut afflati fpiritu, conceptum omnem 
in oculis gefferunt Ovo fimilem , cui tela fit detratta ,— ficuti 
patet. à tractatu meo. de feminarum Ovis. | Confequens igitur 
eít ut ZZippocratis embryont talis ifit tunicula fimplex , non 
vero f£riplex , qualis ineft Ovwlo deglabito. . Quid ergo , 2f Fal- 
lopí , fuper tuos majores fuperbià temet effers? 

Jam vero, Recentieres pedem tecum fi contulerint, te rur- 
fum glorià cadere neceffum eft. Ipfiffimis quippe Pifani tui 
Profefforatus annis, B. Enflacbius plenis buccis Romz pro-- 
clamabat & cum incredibili fpe&tatorum voluptate demonftrabat , 
faetus humani tuniculas geziz4s effe, nufquam autem 4£ripis- 
€e5. 
Sed efto! B. Euflatbii vox nequaquam Stentorea fuerit, 
nec à te Pifis unquam audita! An-non Collegz tui fenioris 
Vidi Ícilicet idii documenta doctus es? Promulgat enim £z- 
mani fetus duas effe membranas, & ipfas demonítrandi me- . 
thodum fufiffimé narrat, etfi caninum inibi fefe prodat anato- 
micum.  Zidius autem ille Pifas, Parzfs docendi munere ve- 
lilo, evocatus eft Profeffor 7. 1547. uti liquet ex ejus. Lib: 
t. Tu veró, Fallop, anno fubfequente przzum docuifti , 
ficuti conflat ? fuis Obf. de Jur. Of[fzulii. En ergo 
Recentiores , quos traducis, eadem tecum anatomica luce per- 
fufos. Sed, an radii à te ad ipfos? An vero ab ipfis in te ra- 
diarint, contendere nolim ? Dum itaque fub Judice lis erit? 
aliter omnino re depexam :. nufquam enim decorum cít, tan- 
1x fama virum, & propria virtute córufcum,. furtivis: pen- 
nis fplendefcere. | Quidni igitur, f Fallop£ 4. Jlexaudram Be- 
uedittum viditti & obfervafti tuniculas foetüs natura: veluti pe- 
nicillo delineantem, fuis quippe pigmentis folam a/7/oz at» 
que cborios foetui afpergit. 

Quidni deinceps nudatum illum à Berzardo Gordonio infan- 
tilis nazurz vultum deofculatus es? llle fiquidem, (2Zize 

| quon- 


Membrams. 0 469 
quondam Mon[pelienfs mee Matris fidus Interpres) nudis nom 
modó verbis, & e /apientibus Jnatomicis, unum duntaxat & 
alterum panniculum ad íuos foetus attexit , fed ipfis aperté 
atque folerter zerti4m omnem exuit, ficuti te ,. mf Fallop? , 
furtivituá penulá duplici ez» & exutum proftituo. — Verum, 
illae uteri tübic , quas tibi tribuunt, & quas ego furtivás pa- 
riter efle deprehendo, tuas aliundé laudes fatis occinent, a- 
pud Neotericos faltem, Veterüm quippe Manes, fuirtufü 
clangente.tuba, toti horrerent. 

Hippocrates imprimis ercptos fibi fremeret uteri xA (vxo c 
axw9) yopdde, finus denfos atquevecurvos , five tellulas frequentes 
atque veflexas '. poe | 

Praxagoras deinceps atque Philetimus perftreperent propter 
illam fibi fübductam «5v IATER EV dixoAzoy, Thatricett utrinque 
finuofam ?. : * 

Diocles vero Coryflius, ab Hippocrate fecundus ztate fa- 
máque, fuas uteri meritó repeteict xsedrev xegejae LOTWUMTI 
fuiunit;tes, tubarum Fallopii patulas oras.ad unguem expri- 
mentes. 3 Miser 

Eudemus etiam acriter nobifcum expoftularet propter am- 
putatas eue zAexravag và &uevos Cirros tllos atque cbelas & vel- 
uti Axacbia , quibus matricem inftruxerat. 

Galenus tandem 7uliu/que Pollux & Oribafíus ore uno &ad 
ravim ufque conclamarent &xevae 3emQveigc 4 óxQonxs Te x49] 
QQiciae prominentias illas atque. projeturas €2. additamenta , 
quibus mirificam fuam matricis anaglypham effigiem tanto- 
peré commendabant, deletas effe. 

Immo Philofophus ipfe clamore & lituo Medicos inféquere- 
tur ob fubreptas fibi sd« /stege vas díxeong ,. smatrices geminis 

| cor- 


4 Quas Periocbe mea fecusda fideliter delineat , intra tubas itfar. 
2, Periocbé mea terti ad vivum expre[Jan. 
3 De quibus in Perioche viea quinta. 


Ooo2 


470 "De Humani Foetus 


cornuum apicibus inftructas *. , 

Jam vero fcriptores innumeri, myfteriorum nature nefcii ; 
matrices Veterum illas dixegaas v& x9). dixoNmsc, utrinque cornu 
tas €9 utrinque finuofas tà nobis exponunt quafi reapfe foemi- 
neus uterus interior //zibus geminatis five loculis duobus inttru&tus 
effet, Ac illi profecto natura faciunt injuriam atrocem . Ma- 
joribus deinde noftris ruditer imponunt; Lectoribus denique 
fuis infcienter illudunt. 

Etenim, fi altius vel in rerum naturam ipfam, in tubas 
fcilicet, vel in Zipporratem oculos erexiffent, /imuum illorum 
TÀc piv muAoTépe , TEc ) mAn(iourépo 18 aidois, alios ab utero ve- 
motiores , alios veró propiores, atque ita nequaquam internos, 
deprehendiffent. 

EreGiori deinceps mente & auribus fi dicentem eropbi- 
lum attendiffent, //zus illos audiviflent nequaquam inferiores 
efle matrici, fed dimidiati circuli formá, à tefliculis in uterum 
vefleeli, quo [emen femineum alliciant ?. 

Imo, (i dedignati non effent A»f/um Epbelium adire , tubas 
apud ipfum creviffent ad uterum z/rizque flexas ,| & wvaricum 
more ità cavatas, ut ex illis compre[fis aliquid mucofi in uteri ca- 
«um elidatur. Viri deinde fententiam , fuper illa mirabili tu- 
barum ftuctura, fi rogaffent, protinus refpondiffet Ephefius 
multam (ibi opinionem effe tubas iflas feminarios effe canales. 

Felicem EpPefiíi conjecturam Galenus omnino fulcit : 4£ézius 
vero literis velut uncialibus exarat per bofrce finuofus cornuum 
flexus feminam in congre[Ju viri fuum [emen emittere 3. 

Radiofiffimam doctrinam illam ,ab ipío velut Apolline dif- 
fufam, Arabes arripuerunt, tubas enim Avicenna, zzatrícts 


vocat 


1 Foeminas enim cornigenas effe meum contendit problema rs; 
de Utero, 

2 Hzc locutio in deliciis eft. Heropbilo ; fed Arabas mox auditu- 
zi fumus aliter loquentes. 


.3 Eo nimirum nature confilio , quod Periocbe mea: promit: o&ava 
atque nona, 


Membrants, 471 


vocat additamenta & fpermatis expulforia, quo femen uterus de- 
giutiat ^, 

Non eft autem quod quifpiam obganniat traditam nobis 
illam à Grzcis & Arabibus lampada Fa//opio florente penitus 
extin&tam *uifleg Fernelius fiquidem illam accepit, fed, fa- 
teor, ipfam fub modio pofuit ne nobis illuceret: Libro quip- 
pe Phyfiologiz vtt. cap. virt. pro virili contendit foemi- 
neum femen tubisnullis in uterum deferri. Nos veró pro ifta, 
contra Fernelium & alios, foemineo femini aflerenda via, ceu 
pro aris & focis decertaturi. fumus. 

V erüm 6 diverticulo duplici rurfus in viam. 

XLVII. In orbitam ergo redux, membranarum fila con- 
fequar, ut illorum du&u, tanquam vehiculis, fuccum alibi- 
lem in ipfas inveham. Sed, meherclé, ficuti pellicularum 
natales & ufus (purii ha&enus audiunt, non minus profectó 
fallacia funt illarumdem incrementa. Nuíquam enim ex- 
brane crefientes congruenter apud Grapbium , cum (íeminibus 
conferunrur £aztum liquoris exugentibus quautum defiderant. 


Iftud enim altum fapere eft & acutum philofophari ; plantis nem- 
pe /u&um arque defiderium largiri. 


XLVII. Quüm veró nec Bosaveutura , nec Lelius à Fonte 
tàm felici fuerint genio ut flagrans iftud /ugexdi defiderium 
plantarum perípexerint, alió quidem mentis aciem intende- 
runt, fed viliores adhuc tuniculas feccrunt quàm alii; ipfas 
quippe v2/fimo fanguine menlruo nutriunt , quem in membra- 
sarum finus natura mittat. 

Quafi nimirum menítruus fanguis in eadem foemina foret. alius 


quidem nobilis atque illuftri profapia oriundus; alius veró vilipror- 
fus atque fervili? 


Quafi deinceps ficce atque contracte membranulz finus & rugas 


pre fe ferrent , nec lympha fua affatim maderent atque largiterex- 
panderentur ? 


Quafi demüm , fanguinem natura in finus illos diffunderet , tan- 
quam 


4 Faucibus fcilicet quas Periecbe mea quinta atque fexta. defcribunr. 


Oo o 3 


A72 De Humani Fetus eMembrauis. 


quam in alveolos € veluti tubos, ut exindé membranarum parres 
alias affatim irriger ? Rotas illi virt verfabant animo Galliz Nar- 
bonenfis puteales; hauítrifque fi&ilibus inftructas, quibus aquam is 
hortorum fulcos & incilia corrivantur incolz, quo fuos hortos, a- 
ventes als e. infrugsferos , ubertim irrigent atque foecundent. , 

Quoniam autem tot iflec pigmenta , in tabula membranarum à Neotericis 
afperja ,tunicarum fetus lbmeamenta nunquam efficient , fatus efl retuLffe ma- 
mum, mec tot commentis fufius centradixi[Je. Sapiens quippe Grecia me do- 
CUjt vd torus n Mv x Qporcia on péchos 5 VA ey agtrdoa apto tie Gxtreme inepta 
contemnenda potius quám refutanda venire. 


CAROLI DRELINCURTII 


D E 


TUNICA FOETUS 


Allantoide 
MELETEMAT A. 


Oo j A'AXaYT 0855 mr, e ? «re Tes 
A'AAayTas opor n T Trpoc YU 
pay Saut. 


tllantoides autem tunica à fimilitudine far- 
ciminum cognomen fortita eff. 


'Theophil. Lib. v. de Hominis Fabrica. 


TG A'X^ayrondu uen T Srus TD T 


xaT& TÀ qua. o spo; 
A'ANQTI yàe €oIXE, 


Farciminali ffve. luteflinali tunice momen inditum 
efl à fmilitudine figure , farto enim 
Inteflino fimilis. eff. 


Gal: in Lib: 1^. de fem. 


Y 


Nobilffimno , atque A4nplifimo 
Viro, 


D.D. CONRADO vax BEU- 
NINGEN, J C. 


Acad. Exgiuno Bar. Curatori, Amftelaedamenfis Civitatis 
Viro Confulari, & fuis ad plurimos Europzos Re- 
ges & Principes Legationibus meritiflimo , 


CAROLUS DRELINCURTIUS 


Spi Dy 


eum de Octimeftri Partu Opufculum, Nobilitati tux 
M jam olim infcriptum ,ex zquo & bono poftulat ut hoc 
alterum affine Illuftri Nomini tuo coníecrem. 

Immo, quamvis affinitas argumenti nulla foret, tua tamen 
de me praedicatio grandis id ipfum à me velinvito extorque- 
ret, quo fcilicet profitear quantüm fim in zre tuo propter 
iflzc fplendida, quae paffim de me teftimonia profers. 

Utinam me penes quippiam foret, quó gratiam rependc- 
rem: Sed quüm nihil fit mihi, quod reponam, gratam ac- 
cipe mentem , precéíque votivas pro incolumitate tua diutur- 
na in Reip: claritatem & Academiz falutem. 


Vale, Vir Illuftris, & quem Eloquio Neftora vincis, 
Senectà vincas. 


Datum Lugduni-Batavorum 
terti Kalendas Junias, 
cl» loc Lxxxv. 


Pp P Fe- 


Fetus Humauus non magis in. Allautoeidea , quam 
im DPatrios cineres meit. | 


Fetui quippe bumano Farciminalem zwzzcam qui 
tribuit, Botularío quàm Profettori 


propior efi, 


477 


De Membranis fingulatim, & primüm qui- 
dem de Allantoide, 


E, Seculi Noffri atque. Noviffuni. Auctoribus. 


lantoidis cum /azce five /zutella fimilitudo | deridenda 
certe eft apud Gar. de Zerbis. 

2. Nec minüs deridicul funt portiuncula carni concifz 
atque farcimini fimiles intra hancce. farciminalem tunicam in- 
terdum cum urina reperte , uti fallaciter narrat F. ab Zf2uapcn- 
dente ludibriofa nominis idea miíeré deceptus. 

3. Nec veficam urinariam tum figurà, tum (ubftantià ae- 
mulatur, ut illam in humano foetu ab oblonga vitulina te- 
ut difcriminat Z/alverda. 

4. Nec foetibus humanis eodem jure competit Allantois 
atque brutis, prout nugivendi: deblaterant ZZe£okezus atque 
Gfafin:s nifi cornua velint codem jure patribusfuis compete- 
re atque hircis. 

$. Nec illa tamen Allantois € Natura rerum exterminan- 
da eft, juxta refcriptum C/ar. Harvei & Everardi. 

6. Nec illa vero fingulis animantibus brutis concedenda 
venit, uti Có/ferus atque Aiolauus afhngunt Fallopio, Illam 
quippe ruminantibus unicé atque fcienter tribuit Fa//opius, 
quibus Mazriceus univerfé, fed inícienter omninó detra- 
hit. 

7. Nec hactenus interim fecantium oculos iccirco fugit 
Allantois, quód prz tenuitate femper diffringatur, uti cla- 
mitant $pigelius atque Plempius. 

8. Nec foetibus illa fingulariter adeft, quibus inteftinum 
czcum május eft & veficam urinariam comprimit, uti non 
minüs falfo. quàm folerter Courveus excogitavit. — 

9. Nec illa peculiari jure ante Zion formatur, uti repu- 

Pppa — tant 


478 De Tunica. Foetus 


tont Z'affeus atque Grevinus. 

ro. Nec ullatenus Chorii gezerationem adjuvat , ficuti L. à 
Fonte per denfiffimas in(cientize nebulas vidit. 

'41. Nec itaque primis iila Conceptionis diebus totum fe- 
men ambit atque complexu ftrictiori coercet , uti fupponunt 
Capivaccius atque Zacutus. 

12. Nec deinceps uriquam foetum univerfum. comple&i- 
tur & includit, uti Grevisus atque Grafius infcité nugantur. 

13. Nec ergo Senoneníem puerum complexa eft petre- 
faGtum, inftar cyftidis, uti fufpicatur Z/bofius. 

14. Nec enim exterius eft foetus involucrum, feu tunica- 
rum illius extima, uti perhibent Zergelius & Zfudernacus. 

15. Nufquam fiquidem foetum ullum fa/zie :0dó circum- 
plicat & involvit; vel Zose adinfiar fuccingit atque confir- 
mat, uti perbellé, fed mendaciter, comparant Perdzicis at- 
que Zacutus. | 

16. Nullatenus quippe anguíta eft, non vero lata & ex- 
panfa, quód femen foemincum virili fit parcius, uti fentiunt 
Jac: Sylvius atque Cbhriff: à éga. 

17, Nequaquam enim fingularis illa ex unico femine pro- 
creatur muliebri, illóque ferofiori, imbecillo atque pauco, 
ficuti profitentur Z/tizari atque 7Z'eckerus. 

18. Nec tamen ex utroque producitur fpermate, ficuti te- 
meré Zacutus Lufitanus affert. 

1c. Nec interim. peritonzi veluti propago quadam eft, 
ficuti falíó Ce/alpizus exiftimat. 

20. Nec praterea generatur à placenta, uti 7/ajverda fa- 
bulofé narrat. 

a1. Nec e vafis à Cborio acceptis componitur, ficuti L: à 
Forite contextum ejus nobis retexit. 

22. Nec initium illa fumit ab uracbo, uti Paffeus atque 
IVetkerus mendofé recentfent. 

23. Neque hzc ipfa i uracbum definit , uti perperàm hal- 
lucinatur. Memdinus Maundinius , quem Parifanus jure meritó- 
que redarguit, 


24: 


All. Meletemata, 479 


24. Nec ullatenus igitur zrac£o conflat dilatato , ac in illam 
degenerante toto, ficut 1nerudité cogitant Zac. Sylvius atque 
Gorreus, Viri aliàs tanta Eruditione Confpicui. 

zy. Nec inteflinalis illa tunica s fetus P'efica perforatur , 
ficut ltomari atque Foreffus imperite fcribunt. 

26. Nec venulis infuper aut arteriolis ullis intertexta eft, 
ficut imaginofi viderunt Spigelius atque Higbmorus. 

27. Nec duabus illa tunicis extruitur, quarum tenuior 
Chorio; craffior vero Amnio cohzreat, ut illam compo- 
nunt Zac: Sylvius atque Gorreus. 

28. Nec ejufdem [ubflantie efl cum urinaria vefica, atque 
adeo triplici tunicarum tegmine nequaquam infuitur, ficuti 
AMundinus Mundinius dam confuit. 

29. Nec una fua facie membranea & lubrica atque Ixvis 
e(t, alterà vero carnea atque lienis modó nigricans, uti /"e- 
lalius iam false defcribit. 

30. Nec ullatenus craffum fubviridémque fanguinem 6 va- 
fis fuis fundit unquam, uti Z'efalius idem rurfum fabulatur. 

31. Nec infuper placentam ullo modo contingit, nedum 
placentà cooperitur tota, atque concluditur tota, uti fupi- 
nus Spigelii fert error. 

32. Nec ad punctum duntaxat umbilici Amnio connafci- 
tur; inreliqua veró amplitudine fua Amnio nufquam adnaíci* 
tur, uti ferunt Zucbfius atque Heurnius. 

33. Nec primisprzeterea Conceptionis diebus reliquas mem- 
branas femen obvolventes ad uteri cornua alligat , u:i vult 
Chr. à V'éza. 

34. Necinterim illa uteri fundotenaciter adhaerefcit, ut opi- 
natur Cogrtigus atque Zacutus. 

35. Nec vulvz finui unicé cohzret, ficut illam inibi ag- 
glutinat Zdernmacus. 

36. Nec illius imaginariz tunicz minus imaginaria funt 
fpatia, quibus /uperflua nonnulla fetus excrementa congerantur, 
ficuti Perro Pauw in imaginofo fpeculo vi(um eft. 

37. Imo, fpe&n illius ludibria tanta funt , ut iflzec excre- 


Pp mer- 


480 De Tunica Poetus 


menta 44U4rum notte pavtu. profundi reputent , ficut id phan- 
tafmatis Petrum eumdem illufit. 

28. Nequaquam fiquidem rugofa eft Allantois atque vef-- 
tis adinftar finuoía, ut inter finus illos cavitates atque re- 
ceptacula fint, quibus dezigeatur bumor erodeus C2. afper , uti 
mendaciter afferunt ANzcoE:: Rocbeus atque ac. Rueff. — 

20. Nec enim Allantoidis ufus eftfoetus urinam fecludere, 
ne matris uterum uvine illius acrimonia exulceret,/ prout errore 
tanto capti funt C/ar: Savingerus atque Hucberus. Urina quip- 
pe foetus aculeata fi foret, ineluctabile profe&tó rofionis dif- 
crimen non modó matricem ,fed ipíam maneret Allantoidea; 
nam matrice matre centuplex tenerior eft. —Aliàs certé vel 
fontica cau(ía proferenda veniret cur tanta teneritatis illa non 
arroderetur; vel quifpiam ipfi praficiendus foret Averrun- 
cus, qui tot ab illa tunica rodentis urinz denticulos averte- 
rer. 

40. Nec infuper intra farciminalem illam poffibilis eft uri- 
nz fimul & fudoris infantilis collectio, ficuti Fr. odis lomnia 
dictant. | 

41. Nequidem inter illam & Amnion colligitur urina fola 
ficut Z/udernaci atque Faucbfii umbratilis Anatome docet. 

42. Nec infuper inter ipfam atque Chorion eadem urina 
coacervatur, ut id ipfum jure meritoque pernegat Zac. $yl- 
vius adverfus vefanum Hipp. atque Gal: calumniatorem. 

43. Nec urinam propterea ///i fola tauti/per affervat C9. col- 
ligit, uti crudiffima ferunt Ze/alii verba, ab Zfrebanugelo Pic- 
colbouino vemanía quidem, fed aliorfum finiftré detorta, nec 
ufpiam dexteré concocta. | 

44. Nec unquam vefica urinz tantum in Allantoidea tranf- 
mirtit ut illam impendio diftendat atque diffringat , ficuti Dz- 
vetus atque Rubeus Íplendidé mentiuntur. 

45. Nec Allantoide plenà foetusità fulcitur ut vincula qui- 
bus utero coaleícit minus propterea gravet , uti Dzretus idem, 
Vir aliàs ita Verax, falfo fibi perfuafit. 

46. Nec iftec diftentioris Allantoidis ruptie a£que ur 

Qes 


All Meletemata. A8: 


foetum ità permolefté fufpendit, ut illius retinacula abrumpat 
& ad exitum pracipitet, ficuti Durerzs idem fallaciter tra- 
dit. A 

47. Nec enim perpetuze veritatis eft , proruptis gravidarum 
aquis foetum deturbari. Aliquoties quippe vidi, multis ante 
partum diebus, gravidis aquas eflluxiffe, falvo foetu. Id 
1pfum quidem Ao//etus ex eodcm mecum exícripfit Naturz Li- 
bro ; fed , errore Durct: lubrico, in fa//acez lapíus eft ruptam 
Zllanteidea; llam enim ruptam erumpentium aquarum au- 
G€orem, poft Clar: Laggium, injurià culpat. 

. 48. Nec minoris fallacia funt , nec minusin Naturam injurio- 
Íac, Fallopii atque Fabricii de Allantoide urinam ab umbilici 
vafis fecludente cautiones. lili quippe feclutorio fuo przca- 
vent 1?. ne.vafa urinz contagio laxentur; 2?. ne refrigeren- 
tur; 3?. ne irritentur; 4?. ne diftendantur; j?. denique, ne 
arteriz urinam illam in fefe attrahant. 

49. Nec minoris demüm deceptionis eft Za/lopianum hoc- 
ce & alterum dogma. | Apud ipfum enim praconcepta mens 
de urina neceffarié à foetu femovenda in tantum valuit, ut 
uum nec ZZ/antoidez, nec Uracbum deprehenderet, urinam 
iecur inter Chorion & fmnuion transfundi. Atqueadeó fin- 
gere rurfum eft, 24mnion effe pertufam , quó fuam mentulam 
foetus in illud zzzi foramen toties intrudat, quoties mictu- 
rus eft in Cboriog. Sed amabo! quis meiendi modus in fc- 
mellis erit! Nií1 urinz à fetibus arcendz Patroni matulam 
ipfis peramicé praitent. 


E IGNIS 


CAROLI DRELINCURTII 
DE 


Tunica Chorio 


ANIMADVERSIONES. 


Toig &AAoIs xiraoi zEoDor e Kx. "WEAGEGA TOU 
TÓ Xepíor. 


Tunicis aliis extrinfecus ia. Orbem, & in modum 
Chori, circumjettum eff Chorton. 


Gal: Lib: xv. de Part; Ufu. 


QqqQ 


T? XO'PION 
46 Oron Cerou rro erradi xcópuá ev V. E Gela» olore svueloy s. 


nu NY bu N e 
j| emeda xoprya T Teopu avra. 


Chorion teerà dicitur feu quod [rt foetus conceptaculum 
atque 'veluts regio & domicilium, few quod ei 
f'ippeditet alimentum. 


Gal: in Defin: Med: 


48; 
Incomparabili Fratrum Iluftrium 
dort, 


D. D. ANTONIO DAQUIN, 


Chrifl. Regi ab omnibus Confiltis, A'exsavgay 
Comiti C9c. 


NEC-NON 


DIE S PE T.RSOSDAQUIN, 


Regis Confiliario C2. Medico Ordinario €2c. 


CAROLUS DRELINCURTIUS 


S ELUD. 
Di mea in p. m. Reverendum Veftrum Parentem, Ma- 
gnz Regina olim A'exíareovy, ac in. Veftrum praeterea 
gl.m. Avunculum D. D. Vallot, Maximi Regis A 'exizreov 
Comitem, omninó refugit ut ftri&o pe&ore meo amplifír- 
mas premam animi Veftri dotes. 

Illis enim, Z4z/arum  Colendiffmi Myfle ac ipfius dpollinis 
$ymmyfte, ad Medici honoris culmina eftis evecti. Nam fic- 
uti merito fuo Veftri Maxeeg/m4 ad gloriz faftigium per- 
rexerunt , ità Vos, iri Meritif/zmi, jure quodam Veftro atque 
Virtutibus Avitis ad honorum apicem eftis graffati. 

Faxit Altiffimus ut quàm diutiffime toti Galliarum Regno, 
ac totis przíertim Familiüs Aíclepiadeis falvi & incolumes 
praluceatis. 

Valete, fplendidi Viri & Artis fplendidiffimze radiofiffima 
Capita. 

Veftrum interim Drelizcurtium, | Virtutum Veftrarum 
cultorem atque pro virili propagatorem , Veftra profequi be- 
nevolentia nequaquam cefletis. 

Dedi Leide Nonis Suniis, 1685. 
Qqq:z Q'ye- 


O toj. Cero 


€ "s 3 t [4 j 
& oraplos un &T (Ov 6 Ear, 6v dicdfUScw ed ieiplon 
T6 3j ai QAI, UAaz. Dx 7? JrTpas cis 
TÓ XUS46y0y dryBCOU. 


Hec autem exterior tunica Chorion. dicitur ,| quam 
arteria atque vene permeaut. $9 14- 
terías fetui deferunt. 


Gal Lib:1. de Sem. 


437 
De Foetus Efumaui Membraua Corio, 
r. horion izfeffiualem efle tunicam ofcitanter admodüm 
F'alleriola atque Mercatus mterpretantur. 

2. Chorion deinceps /ecundinas effe, & quidem.quod illa 
tunica formetur à feetu /zeuzda, oícitantia. eft & altera du- 
plex apud 7/ffeum atque Perdulcem. 

3. Chorion ex utriufque parentis impuriffimo femine pro- 
gigni Capivaccii atque Ieurnii perfpicacitatis eft detexiffe. 

4. Majoris adhuc acuminis eft cum /acobo $ylvio atque Gor- 
r£0 Chorion determinare .quà uteri fuperficiem fuccingit € 
virili femine produci; quà veró tangit uteri cornua € mulie- 
bri. 

j. Nec minoris perfpicaciz eft cum Courtizo Chorii tex- 
tum Senario dierum numero complere & quidem 6 feminum 
parte duntaxat exteriori. 

6. Illam porró texturam matricis acetabulis tribuifle foler- 
tis eft Caroi Stepbani. 

7. Hanc vero ab externa umbilici tunica contexcre fagacita- 
tis eft Coiteri. 

8. Ab ejufdem porró ;zfteriore wmbilici membrana Chorion 
candem intexere dexteritatis eft. Rodi atque Corte/fi. 

9. Hac autem membrana ludicro proríus phantafmate 
Fucbfium atque Foéfíum delufit. Ipíam quippe viderunt in 
orbem reflexam ,. & corone adiaflar ,. vel circulorum sore dolia 
cingentium, foctum ambientem. 

10. Per eafdem mentis nebulas ipfam ruríus. viderunt P/a- 
erus atque Grafius unà tantüm in fede cum utero conneGi, 
reliqua verà [ede à conuexu liberam effe. 

r1. Somniantis infuper dij atque Fallepii Vifum cft, 
Chorii cum Amnio conjunctio tam laxa ut. intermediam uri- 
nam fenfim admittat. 

12. Immo, alterum eft Za/lopi ípe&rum , quo membranas 
Mias é direto placentz fejunétas aliquando reperit. 

13. Somnium adhuc pertentofius eit , membranam il'am 

ti quidem utero. primitüs accreícere, fed. ipfam deinceps 
Qu g:.3 aD 


488 De Fetus Humani 


ab utero, ceu bra&fea quedam à ferro, diffilire, juxta Falconis 
& Zltomari delicia. 

14. Deliriis iftis Recentiores alios non pudet benevolam 
aurem prazbére : Maffarias enim membranas fabrefactas & 
utero hzrentes, ab utero perinde feparat , atque nebula ab in- 
frumento ferreo feparatur. Clariff: vero JV bartonus cenfet ex- 
ceptum utero femen parietes ejus paulatim deferere, feque intra 
cavitatem ejus conglobare ut ovum inibi formet. 

1$. Graviorem his Ferzeliani Codices errorem errant cum 
fuo Chorio /evi. quidem, fed utero Perente per acetabula , per 
que [emen alimentum ad fe vapit. 

16. Externz tamen atque generic Chorii afperitatis ra- 
tio Spizeliana proríus eft manca, non enim alpredine fua 
placente duntaxat Cborion adberet , ícd (uis utique fibrillis u- 
tero toti adnaícitur. 

17. lítis ergo fibrillis Chorion univería, qua faltem ute- 
rus placentá vacuus eft, radicatur, nec va/orum umbilicalium 
interventu tota cobere[/cit utero , ficuti Sennertus atque. zgie- 
rius, poft Swizgerum atque Laurentium fuis Lectoribus illu- 
dunt. 

18. Nec itaque Zidiiatque Mercati lententia vera eft, qua 
carnofo quafi glutine Chorion illinit & utero agglutinat. 

19. Nufquam enim Chorion, extra placentula fuz fphae- 
rulam, carneà fubftantiá cernitur obducta, ficuti Za//opii & 
4trantii monumenta teftantur. 

20. INNequaquam igitur experientiz refpondet affirmatio 
Fucbfíi axque Liebautii de Chorio pollice craffa & fub(tantiz 
nigricantis, friabilis atque fungofae & ex qua nigricans, fub- 
viridifque fanguis diffectione profluat. 

21. Atque adeó tunica noftra Chorion , prz Chimzríca 
fua mole carnea de membranarum numero neutiquam expcl- 
lenda veniet, illam licet J/e/a/ias totis nervis expellere con- 
tendat. 

22. Sed etfi carnea fit nequaquam ,. non idcirco tamen 
centere eft cum Capivaccio atque L. à Foste tenuem illam effe 

ig- 


Chorio. 489 


inflar telarum aranearum , idque ne pondere fuo foetum prz- 
gravet. 

23. Nec aliundé reputandum eft cum 5j'acobo $ylvio atque 
Gorreo Chorion craffam admodum efle atque duplicem & ex- 
teriore fua tunica, aliquantó craffiori, cruentat& papyro bi- 
bulz craffitie , mollitie atque colore fubfimilem. 

24. Nam quz Chorii tunica interior erit aliud certe nihil 
erit quàm Ámnios ipfi Chorio tam arcté conferta atque con- 
nara ut nihil intermedium admittat , ficut Ezlacbius atque 
Varolius id ante me, non ex aliorum Scriptis, fed ex Natura, 
feníu ipfo deprom[ere. Harveianum itaque Commentum — de /;- 
quore uutritio inter Cborion C9. 4mnion, plane portentofum eft 
& tanti Viri monimentis prorfus indignum. 

2j. Sic infuper fponte fua ruit & alterum iftud Courvz; 
atque Z/ormii monftrum, quo membranam illam delirant, a2 
Jutelligente caula quadam intervallo longiorà ab. 4tmnio diflingui. 
Nec immeritó; nam adjutrice mihi Coelorum Intelligentià , 
indefinitum illud intervallum Cozrvei íeduló metitus fum. 
Si qua itaque fides experto mihi Carolo Men/ori, tot para- 
fangas meà decempedà inter Chorion & Amnion deprehendi, 
quot certé zzzer ovali teflam atque. pelliculam. .O membrana- 
rum igitur intercapedinem immeníam! 

26. Exindé ruríus alteram ruere Chimzram neceffum eft, 
qua Chorion (ceu filtrum , & quod ineptius, ceu /etaceum , 
ex mente Courvei & Everard/) humorem percolat atque de- 
purat ac foetui fugendum oggerit. Sed ifti Lyncei INepo- 
tum Deceptores dum Chimzram foctibus fugendam obtru- 
dunt , condigni funt prorfus, qui alio nullo paícantur alimen- 
to, quam liquore Ovorum teftis atque pelliculis intermedio. 
Nufquam enim propius fibrillis attexitur Ovi pellicula teftzc 
fug , quam innios Chorio; tola duntaxat interjacente Chi- 
mzra, in illo vacuo largiter bombinante, ac fecundas inibi 
tormante Logicorum Intentiones. 

27. Verüm ,. Chimerz feu potius Hydrz illius capitibus 
aliquot jam refciffis repullulant alia, llinc eft ergo ut apud 

INof. 


490 De Fatus Humani 


INottros hydrz fatores & a'tores legere fit inter Chorion & 
Amnion turbidiorem effe liquorem, quàm inter Amnion & 
Factum. Pro hac certé Hydra fua adverfus Herculis fagit- 
tas & ignem tutanda, toti Courvei & Everardi íequaces coe- 
lum terramque conteftantur. 

28. Immo ZZydre illius au2., id eft liquor tunicis perco- 
latus. principió Conceptus uberior eft in Chorio, parciorau- 
tem in Amnio. At ediverío, fub partum , in Chorio parcior 
eft, uberior in Amnio. Id faltem demenfi Hydrzx fux de- 
metiuntur illius Educatores. Sed, uti fide ipfis nullà, ità 
& affenfu meo nullo. . 

29. Ejufdem fidei fincerz , feu potius infincerz eft apud 
Segerum peculiares dari tubulos in Cborion biantes, per quos ma- 
teria alba, feu Chylus , ità jubente Natura, in Cborion defcen- 
dat, Quod fi tubulis fuis Genium in Virginibus tutelarem 
à coalitu Segerus praepofuiffet , atque liquorem ille mirificum, 
nullis quidem tubulis in uterum corrivatus effet, fed coelitüs 
depluere pronuntiaffet , id utrumque profecto, fide tam ían- 
&a tuiffem amplexatus ac Socratis Genium atque Danaésim- 
brem aureum íancté complector. 

30. Etenim Medicorum nullus, etfi praítigiator foret, 
liquorem ullum inter Chorion & Amnion mihi ceffurus eft 
unquam. Atque adcó nec Fabricius, nec Du 'allius fidem 
meam impetraturi funt fuper urina foetus zz Chori fundum ex 
uracho flillante. .Somniantium quippe Vifis nulla fides eft 
adhibenda. 

31. Parilesoffuciz funtapud Tob. Liebautium atque Petrum 
Salium Diver[am xle humoribus impuris & foetui ineptis , non 
quidem inter Chorion & Amnion congeftis, (ed /gter Chorion 
Cg Uterum, ac in ipfis Uieri venis, tanquam in cloaca, toto 
novimeílri decuríu ftagnantibus ,. donec puerperio vacuen- 
tur. | 

32. Iítoc Lielautiiatque Diverfi dogmate putido putidiuseft 
adhuc & alterum iftud. 722/i atque. Zucberi, poft Gorreum 
atque. Swisgerum, quo docent famguime primitiis Cborion effe 


fufru- 


«7t 
Chorie, | 491 
fuffufam airo, evaffo atque feculento, quem fatus in medium C- 
teri atque Chori [patium velut inutilem vejicit , tenutore in fe gro- 
letto. 

33. Naniarum fatias me tenet. Nihilominus, mihi tem- 
perare nequeo quin 7oé/ezz arguam cum fua Chorio in natura- 
li partu femper excu[Ja cum fei».  Sexcenta quippe mihi fup- 
petunt exempla ubi Chorion sungquam cum fetu. fuit excuffa , 
fed à foetu in utero /eziper relicia.  Meningas quippe vel fce- 
ius ipfe, vel obítetrix pertundit, & illis pertuíis prodit foe- 
tus in lucem: fed fuas in utero relinquit farcinas, membra- 
nas nimirum atque placentam , fecundo deinceps veluti par- 
tu ab.utero pellendas. ' Valeant igitur iftze foe//s naniae nz- 
niarum, 

34. Suas rurfum aniles tres alias laCtentibus ille fabellas oc- 
cinat fuper Chorio p. n. in utero retenta propter vel validaz: 
Chorii cum cotyledounibus connexionems vel comvolutionem ejufdem 
x calatratione infantis; vel illius denique detrufonem in ali- 
quam uteri partem, in quam fcilicet, velut in ftrictiorem an- 
sulum , ita compingatur ut anguftias illas elu&ari nequeat. 

5j. liídem anicularum fabellis fupinam Bonaventure icripti- 
onem annumero, quà Ferselium extollit acut? notantem foc- 
tum in partu, exit2s angu[Há fuam Chorion exuere C9 invertere. 
Illà fiquidem Obfervatione acuta nihil obtufius eft. Chc- 
rion quippe foetus nullus, fuo per uterinz cervicis luCctamine 
vel isvertit unquam, vel isvertere potis eft. Sed Chorion 
vel à foetu, vel ab obítetricante pertufam, unà cum umbi- 
lico fuo, trajicit foetus: Mox vero placenta vel matris fo- 
lius robore , vel alieno etiam adjumento, decutitur à matri- 
ce & invería prodit, utpote pravii fui & infantis & umbili- 
ci fequax. Hzc ergo placenta taliter decuffa & izver/a mem- 
branas fibi atque utero cohzrentes abripit, ac etiam zgertir. 
Fernelius igitur. atque. Bogavestura nequaquam acuté, fed 
obtusé admodüm fui tribuunt quod unice atque neceffario 
placente tribuere eft. Hzc enim membranarum ab utero de- 


glutinatarum, ac ctiam inver/arum auctor eft unica, non ve- 
re foctus. Rrr 26. 


492 De Foetus. Humani Corio; 


36. Vultis gravium errorum fuprapondium quoddam? 
'lernarium recordemini membranarum numerum, à Nobis 
fuperius explofum, ac mirificas deinceps recolite fceruum 
Lalamantii per tot membranarum ípatia trajectiones atque 
peregrinationes. Is quippe LLalamantii foetus, menfe gefta- 
tionis octavo, ab Amnio tranat in Allantoidea; & ab Allan- 
toide peregrinatur in CLboriow. Klzc ergo tunica Chorion 
foetui peregrina prorfus cft. Jure tamen humanitatis peregri- 
natorem illa fovet & enutrit, nec ultrà vagari finit; fed il- 
lum finü excipit atque confervat , ne fcilicet obortu fefe prae- 
cipitet éc 3s xenpvse wo) mu dlepuyupavme TE ideis v8 uxTedu , 
in prevupta materni pudendi labra atque piunacula. — Vultisrur- 
fum hifce fidem duorum ore fuffultam , Bosaventuram paucis 
aufcultate? Is enim Lalamanutium iufpicit quafi re&/[7? , ac 
etiam Divis? docuiffet foetum Ámnio & Allantoide octavo 
menfe diffra&is, abortu feceffurum , nifi Cborion fetum illum 
gremio fuo exciperet , eíque le&ulum quafi. flerneret , nec-mon ali- 
»nento ipfi [uggeflo precaveret Abortum. 

O íupremeé laudandam Chorii benignitatem atque provi- 
dentiam, & cui nulla Zerzulliau Alemona Dea compar efie 
queat ! 


EUN doen 


CAROLI DRELINCURTII 


D E 


MEMBRANA FOETUS 


"gina 
Cn sTqrTGAUTIONE.:. 


T5 5 BetóE» "EsCyerog xranit Ty uir Aem ror x), uaa 
A'uioy ayró). EuimeedoxNO5 xad, 


Fwetus autem tunicis involvitur , quarum tenuem ac mollem 
"dIguinam «vocat Empedocles, 


Ruffus Ephefigs Lib: 1*. Et Julius Pollux Lib: 2^, 


Rrra 


OAc 


ye TO XUBJA EQ e Cao qavrax ido d Ul «eA GE Goran 
AemTós, y A'yno) yop Cs 


Teti euim foetui, dum utero geritur, membrana 
tenuis circumjetía efl, quam 4Agni- 
gam appellant. 
Gal: in Lib: xv. de Ufa Partium; 


495 
Viro veré lHiufirz, 
AC 
Iufiris Medii Film, 


D. D. ANTONIO D'AQUIN, 


Chrifi. Regi ab. omnibus Confilits &'exiuveuv Comiti Cgc. 
CAROLUS DRELINCURTIUS 


Sr Upo op. 


NS filios tota celebravit antiquitas. Quidniergo 
te celebrem, Zr undique bereditaria tua, fiugularíque 
Virtute Medica fplendefcens ? 'Y'u quippe, zí zfutos£, qui me- 
rito tuo Maximi Regis A'exiXvreu» Comes es, fplendentibus 
tuis animi dotibus, atque medelis inculpatis, tantz Aula 
oculos in te unum ità convertis ut. finguli Magnates temet 
in oculis gerant. 

Velit Luminum Pater ut quz lux animi in te accenía cft, 
totum Literarum Orbem quàm diutiffime colluítret, atque 
fuis radiis vivificis lethiferas morborum umbras quàm fcli- 
ciffimé difcutiat atque difpellat. 

Iftzc vota certé non una duntaxat vetus mea tecum cxigit 
neceffitudo, fed grata mea, a^ zvunculo C9. Deceffore tuo D. 
3D. Pallet, A'exicsenv olim Comite, accepti beneficii recor- 
datio. Is enim me, ipía ringente invidia, poft triennale 
meum Domeftici Medici Munus apud Principem à TTuren- 
na, fempiternz memoria Heroem, Regiis Medicis infcri- 
pfit. 

Vale & cultorem tuum, fataliter à te diffitum, cogitatio- 
^e frequenti complectaris. 

E Lugdunen(i Mufeo meo , Idibus 3 uti» 1685. 

Kr r3 O' A'v 


qt 5 5 / nm 
O' A'jueos. oru ipie QAO! £k XUXÀG EAM 
Gd T) xonua. 


Tunica Amuios dila faetum. orbicula- 
Um cgit. 


Gal: Lib: r. de Spermate, Et Lib: de. 
Di(leG:: Uteri. 


497 
*De Tuuica Amnio feu Ágnina. 


i: ^E "nine locó Zuimam legi, apud alienge. men« 

tis Interpretes infidos Zlexandrum Benedicium atque 
Foreffum , craffior eft error, quàm ut illum obelo meo com- 
pungam. 

2. Hebetudinis eft ejufdem zi & Zfrniná (uppreffà 4- 
uimum & dmbium, (atque adeo, fi Diis placet," Cambium) 
faepius inculcaffe, unà cum Gar. de ZerLis atque L. à Fon- 
e: 

3. Agninam rurfus ,zivez age candoris zemulam , fanguine 
cruentare & Jzmios , quafi Aiwov, illam 2e3 78 aux" 4 
fanguine deducere, Medicos decet verborum aucupes, & in 
Literis quidem acres, fed in Phyficis obtufos, Conflantinum 
atque Sebrevelium. | Verüm , cordatos dedecet opificii Na- 
turz fpeculatores 27a; illam pror/us atque candidam , cum 
Rod: à Cafiro axque Bartboliuo renunciare , mox interim can- 
dem fanguine fuffundere , /acrum quafi nature fanguinem , (dc &y 
eiuvío velut in vafe) contineret, ? quo virtute feminis per illum 
difufi, bominem novum ejfet formatura, uti loquuntur, ore 
uno, ZLisdanus atque Scbenkius. | 

4. Quz fiquidem vafa Faériciifedulitas atque Bartbolini Cen- 
turiz in ipfa detegunt, ad Chorion attinent, nec hilum tu- 
nicz noftra candorem purpuriffant. Candidus ergo profi- 
teor humanam 2gioz omnem , (Chorio attextam atqve ad- 
€o juris alterius & ditionis alienz) exanguem effe. Sed edi- 
verso confiteor brutam.ginion à Cborio disjungi, atque adcó 
municipali jure vafis irrigari, ficut id ipfum acutiffimus 7;/- 
lopius, ante me avs 1lu , fagaciter odoratus eft. 

. Infcientes igitur Capivaccius atque L. à Foute veritati li- 
tant, Jnios delineando vafis implicitam inflav Allantoidis. 
Omnis quippe Allantois, brutam naturam meritiffimo de- 
Ícribente Needbamo ,. fanguinis exors eft. 

: d 


498 *De Tunica 


6. INoftra infuper 2/zios nequaquam 2//autoidi formá f- 
milis eff , ficuti perappofité atque fcienter ab errore tam fu- 
pino fuos Lectores 7ac. $ylvius abftrahit & erigit. In illum 
tamen :edit atque refupinatur L. Z Fozte. Amnios quippe u- 
nivería toti concavo & ovatoattexitur Chorio; atque ita figu- 
ram quidem Ovztam , fed farciminaler minimé prz fe fert. 

7. Amnios praterea univería, ab Embryone atque Feetu, 
intermedii liquoris altitudine totà , tota diffidet. — Zgznios igi- 
tur nulla faetui proxiza ett , ficuti Fabricius atque Jefflingius, 
poft efalium & rantium Yd nobis ad tzdium inculcant. 

8. Uná ergo tonfurá Barbitonfor unus & alter, Z5evesi- 
gus Ícilicet atque 7Zabicottus , condigni funt, quód Amnio* 
íuà foetum zzzzediaté 1nvolvant. 

9. Si quis porro fentiat, '"Typographorum vitió, primam 
illius adverbit, apud iftos Pz/verigi atque Liddelii fequaces, 
redundare Syllabam , arguat, quafo, & alios ZZigbzor: atque 
Baribolini 'Yypothetas, foetus humanos zfzmio pariter izme- 
diaté cingentes. EAT 

10. Sed, ne quis vitilitigator nodum in fcirro quazrat, 
quo Scriptoribus iftis patrocinctur, confulat velim vel Boza- 
cielum , vel Laurentium, vel Lindanum, wel Geleum , & ipfos 
in idem erroris volutabrum devolvi comperiet : Suos enim 
foetus Zmnuió militer immediaté convolvunt. 

ii. Verum , ut omnis anfa cavillandi refcindatur, hanc 
Riolani tunicam, fetui vicinam , pauló propius fpeculemur, 
& ipfam deprchenfuri fumus, ex Z/aiverda, non folum um- 
bilici interventu adberére fetui, (ed & , ex l'arandeo, foetum 
genitus fuccingere, & , ex Spigelio, uudiquaque veflire, atque, 
ex Pavio , immediate tangere, vel, ex Lelio demüm à Fonte, 
Univer[o fatui uniri. 

12. Preffius dicam Zfmnion illam non modo Scriptoribus 
Rocheo atque P/affzo foetus Zfrmaturam effe (ed & Cl. Sebi- 
zio veflem immediatam , & qua non duntaxat fwtus partes. al- 
245, mec bumore mer(ías tangat , uti "fac. Sylvius docet; fed 
fectui infuper toti comtigua fit, ex Perdulci; Immo, hzc 


Amnios 


edcnina. 499 


Amnios ipfa fetui craffa eff , calore matricis , velut? furni ,. le- 
viter affata, ex Ronjjeo atque ouberto. 

13. Plura vultis, Mercurialis attendite pelliculam foetui 
circumcrctam inflar tunicarum , que pinguibus ju[culis obducun- 
fur: Vel membranulam infpicite G* de Zerbis Embryoni ad- 
natam ficut in palmentis frigidatis: Vel hanc demum tunicu- 
lam contemplemini, quz foetbus ZZorgii haud fecus accref- 
cat ac folliculus vigo ,. cerevifie atque fero innafcitur. lttzc 
inquam diu & attente ruminemini, atque poft acrem illam 
atque diuturnam ruminationem.mihi decernite modum , quo 
foetum inter atque tuniculas ipf proximas C9 immediatas , vt 
loquitur Zraz£i4s, velfudor ullus, vel ulla urina, vel ullus 
denique nutritius humor colligi queat. lítud quippe dogma 
triplex mentem meam longe tranfcendit : Plurimas interim 
menteis vel hodie fubit atque faícinat. 

14. Difficultatem primam ob. Falco actutüm fenüt. Illius 
fiquidem infringenda gratià diffitetur omnino fudorem in 
Amnio congeri. Nam, Amnion afferit /zdufium foetus effc , 
&, Indufii more, porulis fuis fudorem à foetu manantem , ii- 
lümque tenuem & acreuni, penitüs detergére ac exorbére. 
Sic Lemnuius hancce pelliculam ftatuit /adorem vaporémgue à 
maturefcente foetu zzazantem abforbére. 

Ij. Sic profecto Mercatus hancce noftram Amnion fuis 
foetibus, [fudore nullo diffluentibus feetuum  adinllar Zac. 
Sylvii atque Spigeli;i] tam arcté coharére profitetur atque 
Mufcus adberet arbori. 

I6. Sed amabo! Qui hzcce Mercati membrana , quz pro- 
ximé continet & involvit Embryonem, ipsique ut zzzfcus 
arbori beret, eidem Mercato concedere potis eft ut czrca ;/lam 
volutetur Ezibryo, nam ifthaec Mercati verba funt, ipfi di- 
&ante 7alleriolá : Embryonem quafi vellent circa fuam Amni- 
on perindé vo/u/ari, atque funiculus circa trochleam ductus 
atque reductus. "Valeat ergo Mercatus ipfe, nec-non Dux 
ejus erroneus, Car: nimirum S/epbasnus, cum Embryone fuo, 
qui cirea admnion imvolvitur. 

Sss 19y. 


$ob De Tunica 


17. Rursum, undenam quafo tam amabilis atque tam mi- 
randa Embryonis volutandi machina nobis advenit? Nemo 
omnium eft, qui Palladii ritu coelitus delapfam velit. Illius 
igitur origo eft aliundé repetenda. — Verüm, Patre dubio ità 
nata eft, ut operofum fit in genuinos ejus inquirere Natales. 
Ne tamen Spuria audiat, fcifcitemur vel à Coz/antino , num 
ab uter! mucilagine concrefícat? Vel ab Zeurzio, num ex 
utriufque Parentis impuriori [emine proguata fit ? Velà Cefalpino, 
num illa fit fotás extime cutis continuatio quedam ab umbilico 
decidua? An veró fit oriunda 2 carnofa fetus membrana , fic- 
ut illam /rastii atque Rudii mentem amplexi funt. Cortefius 
atque ZZofmanuus. 

18. Jam vero fi nec «atis nec caro fit Amnios elongata, con- 
fequens eft ipfam nihil minus effe quàm 4ez/2i4 & quidem ità 
denfam ut Zenfitate fua fetum arceat ab excrementis Allantoidez , 
ficuti P: Pauw commentatur in Zefalium. 

19. Nec ergó cra[ffa infimul atque robu//a, idque ut fudo- 
rem acrimoniá € fetore molellum contineat. ac fetás, infuper 
notionibus ,obfiflat ficuti Jac. Sylvius & ltomari philofophan- 
tur. 

20. Ruditer igitur illam , Ce/alpinus , ceu durifmam otis 
am contexit, ut fcilicet eó firmius totum foetum circum- 
ple&atur. 

21. Nequaquam interim araneofz tenuitaris ef? /fmnios, id- 
que xe fuo conta&lu fetum ladere poffzt , ficu Pareus fuis foe- 
tibus illam prudenter apparat. 

22. Higbmerus itaque, Allantoidis Magnus ille Patronus, 
graviter lapfus eft, dum Ámnion celebrat omnium tenuiffmam:. 
Nam ubicunque Allantois Amnio focia eft, ibi certé nequa- 
quam /mnios eft teuuiffona , led fllantois ipfa, cui immerito 
patrocinatur ZZgbmorus: Ipfi etenim humanz naturze fidiffz- 
ma vox ad ravim ufque reclamat. 

23. Dum Amnios noftra nec fanguinea, nec roborca eft, 
fequitur omnino ut propriis viribus confiftere nequeat , te 
aliena nitatur ope, Chori nimirim, cur var firmutér: à& tsm 

ar- 


eAguína. goi 


arcté ubique cohzret, s£ zibil inter utrumque vecipi ac. colligi 
gu[ft. ld ipfum veró, ante me natum , J. Euf/achius atque 
F'arolius adamantino ftylo ad ipfam Nature fpeciem ex(cul- 
píerunt. Immo AMerindoilus ulterius adhuc procetfit , has quip- 
pe membranas non modo //i iuvicem undequaque coberentes 
fculpit, fed & continuas non veró contiguas vel mutuó veluti 
conglatinatas. 

24. Meritó igitur FaPriciss atque Paress obfervant ambas 
bafce tuniculas ità conuexas effe, ut, nifi cauté divellantur ab 
invicem, facile J4mnios occultetur rumpaturque. 

2$. 'T'antz profecto veritatis iftzc eft Obfervatio ut Dona- 
qentura. fuo licet adjutus Ton(ore , Amnion novimeítrem 
univeríé diffregerit atque penitüs obliteraverit. Etenim , dum 
illius tam ruditer diícerpta: veftigium nullum odoraretur , de- 
jerare non erubuit Amuion illam ob sotum infantis , feptimó 
faciam, jam diruptam fuiffe: atque paulatim evanuifi. O fu- 
pinam Viri ofcitanuam! O damnofam Arti Noítre Medici 
credulitatem T'onftrinis unicé dignam! 

26. Hinc fimiliter ad 'T'onftrinas apage te, mi Courvez & 
Everardi, cum Amnio tua isfervalle longiori à Cborio diffintla, 
ut lla fcilicet intervalli amplitudine largà, tibi paícua fint, 
quibus foerum humaoum umbilico revinCctum, ces Borazem 
Scytbicum , 1n 'Tuis Elyfis feliciter enutrias. 

27.Hinc rurfum apage te tumultuaria Novantium turba, quae 
in iftc tota ruis unius & alterius cerebrofi hominis imagina- 
riaípatia, nutritio foetüs fucco tam largiflua, quàm aureo 
Imbre fuo Jupiter in Pellicis gremium largifluus eft. 

28. Quüm itaque naturaliter illae tunicz connata fint ac 
individuz , dolenda certé eít gravium in Arte Virorum 
aGAeb/a, Coiteri nimirüm atque Laurentii, caecitate quadam 
abreptorum 5 Jfunion liberam omui ex parte, preterquàm in 
regione Placentee. 

29. Immó, ne quis fecum reputet Jilertatez ilam Amnii 
non excludere conüguitatem ejus cum Chorio, Gr: Horf/ius 


providé nos monet //zer?ate tantà quamdam importarià CLorio 
difíantiam. 9 $52 290. 


$02 "De Tunmct 


30. Imo, rurfus, fupinum errorem illum ' P/aterus condu- 
plicat, fuam fiquidem liberam Amnion ip// Fetui ad umbili- 
cum conne&it atque mancipat. Dolendum igitur eft iterum, 
in tantis erroris ac infcientize tenebris integras verfari INeote- 
ricorum Myriadas. Nam, uti premonui , hacce fgitiá 
Chorii & Amnii /ibertate pclle&i atque cacati, toti certe in 
iftc libera atque fila tunicarum barathra, [à quibus abhor- 
ret omnis humana ftru&tura, ] aguntur traníverfi, ipfos licét 
alio fulgentiffimum Natura lumen fit fidiffimé fempérque 
duc&ura. 

31. Dum ergo radiofiffimus ille Naturz Liber cuivis cor- 
dato plenifüime refulget, alià profe&ó nunc vià incedendunr 
nobis eft, quàm hac&tenus itum eft. Nec enim ampliüsinter 
tot denfas ignorationis priftinz tenebras cum Car: Stepbano: 
atque Zabrito, nec-non. Z/arveo ipío atque $/2do palpare eft 
ut humorem in Amnio humana, ab humore Chorii quanti- 
tate varium ftatuamus. Inter iftos quippe tuniculas gzzp- 
piam colligi nexus ipfarum probibet atque. ob[ervatio fida refellit , 
ficuti perenne Z"efliagi atque Z7 Dartoni fidus ex ipfo INaturz 
humanz Celo nobis gratiffimé prefulfit, poft Ezf'acbium: 
atque //arelium , bis, co nomine , hic laudatos ac fupreme 
laudandos. 

32. Hac infuper luce difpellitur illa caligo Courvei v. g. 
atque Hornii de humore porulis Amnii tenuiüs faccato, quàm 
Chorii facculo. llle itaque Regii atque. Diemer£roeckii pu- 
rior, limpidior atque dulcior in Amnio liquor quàm in Cho- 
rio, velut umbra fugatur. 

35. Hac infuper Anatomes meridiana luce, /7 bartoni atque 
Segeri Foetus lymphaticis lacteifque tubulis irrigui, per Ely- 
fios inter Chornion & Amnion. Gourvei campos vclut umbra 
vagantur. 

24. Liquoribus ergo tunicas inter nullis, confequens eft 
ut Amnios íola apud Faé£ricium obfolutx neccflitatis non 
amplius difpalefcat , quafi nimirum excipiendo fudori defti- 
naretur.  Za4ric: quippe merito. reponit. ZZazvess: animalia: 


13 pha 
d». ck llc 


Ie ; 

Agutná. $03 
multa nunquam fudare, atque ità Amnio fudatrice nufquam 
cgére. 

25. Rurfum, é liquore inter Zion & Cborion penitüs 
nullo, vaniffimum effe liquet Bauderoni atque Rancbini mo- 
nitum de Amnio, initió quidem laboriofi partüs diruptà, 
utpote tenera; fed irrupto Chorio, utpote fortiori. 

26. Sed, etfiliquor nullus nec ab utero nec à foetu , medias 
tunicas Amnion atque Chorioninterfluat , exindé tamen nequa- 
quam elicereeft foetüs tenerrimum corpus urinà circumfluum, 
neceffarib exulceratum iri, prout meticulofi reformidant Bozz- 
ventura atque Cazpanella. Foetus quippe cutem fi zeceffari? 
ulcevaret urina , quidni tuniculas ejufdem longe teneriores 
arroderet? Nec enim A'uvidc Dea de Coelis deducenda venit, 
qua tunicis parcat. Quod fi talis in natura rerum extarct, 
ila profe&ó, jure quodam municipali, folam mios fibi 
cognominem, fibique dile&am ab omni rofione vindicaret; 
Chorion vero, perindé ac foetüs cuticulam atque cutem, 
humori ferino ac edaci corrodendam objiceret. 

37. Nec interim exulcerationis ilius declinandae cau- 
sà fingere eft cum Batburflio &  Everardo , [| juxta dogma 
Eufadbii atque Zarolii zvOÓ litigiofum ]  Urinam foe- 
tus tam arcté veficà coerceri, ut illius ne guttula quidem 
exfüllet in. Amnion. — Urinam enim 6é foetibus Urcthrá 
profundi mecum attendunt Nature Sequaces  Merindolius 
-atque A/olagus , poft Jfrantium atque Cortefíum. | .Ofcitan- 
tes ergo hallucinantur & toti a Natura devii funt | Ga/- 
fendus atque Sebizius poft Platerum atque Pzgierium , dumUra- 
chó foetuum urinam exportant.. 

38. Quüm itaque foetus utero conclufus pro modulo fuo 
melat, prout fyflematis mei Periotbe go. id firmiter. aftlruit, 
pro certo etiam ponendum eft liquorem Amnii augeícenre 
foetu adaugeri, Natura crgo pcnitüs adverfantur Z'elrbufius 
& Everardus, pott Guiffartum atque. Courveum , dum tuni- 
earum aquas fenfim imminui confingunt, ut fuos fcetus ali- 
menti penurià preffos proferant in lucem. Ipfis quippe fin- 


N qo 2 Oo re 
$$ 5 guis 


$04 "De Tuutca 


gulis meorum Foetuum infpectio frequens & attenta relucta- 
turomnino. Nam, illorum adultior quifque aquis onuftior 
eft; ac omnis infuper abortus. atque partus, in iifdem matri- 
bus fanis & prifting diata: addictis, prout menfibus prove» 
Gior cít, ità & aquis fertilior eft. 

29. Jam veró  brutarum animantium feclufas aquas. [non 
vero. permiítas atque confufas, ficut in humana fpecie] pon- 
dere atque. menfura. quoties exploravi, toties certé eedba- 
"uin. auque. Sladum. generoíos extuli INaturze Patronos adver- 
fus Farveum, necomniícium, nec errore vacuum ; & cujus 
hicce nzvus de foetuum adultiorum parcioribus aquis, pul- 
chram ejus Orientis Animalis 'T'abellam minime venuftat. 

40. lllius aqux: porro. auctioris atque auctioris indies ge- 
nuinum ortum , altis ignorantiz tenebris hactenus demerfum, 
qui mecum à primordiis. arceffurus eft,  conle&etur , quaeío, 
pede preffo, Naturam ipfam foetus Opificem, ab ejus falien- 
te puncto ad partum uíque,, & deprehenturus eft quantae Ve- 
ritati, i2 cei de Fotu. Syftematis Periocbe 29. C9. 30. litave- 
rim. 

41. Quifquis itaque Scriptorum Placita ad fidam illam Na- 
turz regulam diriget, is certé detorta quaque reje&turuseft , 
qua nufquam ad amuflim illius Natura quadrant. Sic v.g. 
Merindolii atque Mauricei judicium tuper Embryonum aquis, 
minimé rectum eft, dum 1llas à cutaneis ducit halitibus zem- 
branarum denfitate concreiis. 

42. Sic infuper obliquum eft omnino Ce/aipizi Decretum 
quo Embryonum aquas 2. fuperflua vepetit smenfiruorum bumi- 
ditate , que in Esbryonis coagulatione [eparatur. 

43. Sic ruríum | prevaricari eft cum. Pzeo atque Avolano 
has Embryonum aquas primitüs idcirco confurgere quod a- 
trumque femen fermentatione quadam craffe[cat atque compingatur 
C2 vapores de [e fundat , qui in Amnio conerefcant. 

44. A re&o pratercà defle&tere eft, cum eodem Riolano ,a- 
quas Embryonis Placenta carentis , ab ipía exprimere Pla- 
centa: quafi in illius molecule íanguinca concretione ; 

ceu 


Agnina, $0$ 


ceu é fanguinis educti coagulo , ferum quoddam eluctaretur 
toti refündendum Embryoni. 

4y. Lxvz tandem mentis eft, cu eodem adbuc Riolauo, 
fuum fle&ere judicium ad fanguinis ferum Embryonis habitu 
digeffum & in Amnion exudans, idque pre cutis Embryoni- 
cz raritate & ambientis uteri tepore. O ftupendum Myfti- 
cx Nature portentum ,quó tenellulus Embryo vel nondum 
concretus, vel mole duntaxat puncti falientis, cutaneis nihi- 
lofecius porulis fuis, ceu tot fiphunculis, fudorem tam lar- 
gum emtirtit , v ;//o audiquaque difluat. Providum enim Em- 
bryonem Natura requirit, quo fuam Ámnion mature atque 
coníulto fuis fudoribusexpleat, in futuros Partionisufus , fic- 
uti Be//onius atque Marcbettis id nobis infinuant. 


EBOIAN.L S 


CAROLI DRELINCURTII 


D E 


FOETUUM PILEOLO 


Jfve Galea 
EMENDATIONES 


Solent pueri pileo suffgmiri naturali , quod. obfletrices 
rapiunt €. Ad'yocatis. credulis pendunt , 
- fiquidem. Caufídiet boc. ju- 


vari dicuntur. 


Alius Lampridius in Antonino 
Diadumeno. 


ANTONINUS 
DiUADUMENUS 


Puer pileum uon. babuit , fed Diadema zegue, 
fed. ita forte ut rumpi non potuerit , "venis 
» dutercedeutibus fpecie nervi fagittarii : 
Feraut demque Diadematum 
puerum. appellatum. 


— Alius Lampridius, ibid: 


FELICISSIMO 


atque Ditifrmo Paterue Virtutis beredi, 


D. D. JACOBO GRONOVIO, 


Grzcz Lingue & Hiftoriarum Profetfori meritiffimo , 
reconditiorifque Literature non minüs affiduo & 
indcfeffo cultori, quàm induftrio atque 
perfpicaci, 


pODOLUS HE IIS 
la T conj d iffrmus | 


S ERE D. 


V Literato nihil optatius accidit quàm à laudatis 
laudari. Quàm igitur optató mihi contigit , Lau- 
datiffimie Gronovi, honorifica tua mentio de me, in 
cruditiffimis tuis de Juda lucubrationibus. 

Gloria apud te gentilitia eft literatio fanguine cretum 
Horoico. Paterno autem fpléndore non modo reful- 
ges, fed propriis animi dotibus undique corufcas. Te 
fiquidem illuftrant fegetes illa foecundze & uberes, quas 
indies ex immenío demetis hereditario tuo fundo , quem 
ftudiofé prorfus atque feliciter recolis. — Vale. 


Dabam Atbenis Batae 


vis xx. Kal. 7l. 
MBCLXXXVY. 


«Tic t02 AN- 


ANTONINO 


DEFIALDU.MEWN.O 


Pilei loco , pertenue. futt Diadema, futuri 
nox imperi prefagium : unde fit vatio 
item cognominis. 

Ludov. Col Rhodig. Le&. Antiq. Lib. 
xv. Cap. xxir. 


51i 


De Membrana quarta quam galeam , vittamque 
voctaut, €$ quá galeati, vittatique 
denominantur lofantes. 


1. ui binarium Noftrum tunicarum numerum oculis & 
mente frequenzer complexus eft , nullà profe&tó fide 
flabit Corzelii Gemme , quartam quamdam nobis ob- 

trudentis ex /uperabundanti feminis vetremento , virtute forma- 

rice in omuem circumferentiam validius fu/d. 

2 Quum Entis nullius nulla fint affectiones evidens eft 
prorfus fallacem effe Gemz;zasm , dum hancce tunicam nobis 
rurfum oggerit, ceu revera nihil aliud effet quam saezibrane 
alterius rudumentum Amnio quidem longe 7enzius , fed. foAdius 
multo. 

3. Abfurdorum catena quedam eft apud eundem: hanc 
quippe tunicam profert iterum Gemma, purpureo liiibo , ccu 
fimbrià coccineá decoratam atque rutilantem. 

4. Si qua igitur habenda fides illius Viri cacatz chartz y 
hzc ipfa tunica, nativà fuà ad oras purpurá tam mirifice co- 
ruícans, primum illud atque naturale D;adema, quo Dia4;- 
seni fplendefcunt, merito conftituet. — Zppellatiozis enim bec 
videtur effe caufa, Miro aliàás emun&iffunz naris, Lad. Cojjo 
& J/aaco Cafaubono. 

f. Quàm ingenti deinceps errore oculatiffimus alter in L;- 
teris reconditioribus Vir , Claudius Salmafius , caecatuseft dum 
Lampridii fabellam commentatur fuper hacce. utouigi Dia- 
dumeui membranula. Hlam quippe Salmafus: admittit tam 
fortem fuiffe uz 77iri inter fe tendentes illam rumpere von. potue- 
rint , fpecie nervi fagittarii , qui tenditur quidem ,uon tamen vuu- 
gitur. 

$. Sed defertum à nobis Gemmam recolamus & errorum e- 
jus catenam, minime gemmatam , refumamus atque diínccta- 

Ttt 3 mu:. 


$iz De Fatibus 


mus. Me pudet omninó tor annulos iftos, gemmis nudos, 


adulterinos infuper efle, omaes ad unum. — Quis enim repu- 
tet aurum v. g. obryzum effe. C. Gem tunicam illam, 


toti non folum capitu circumvolutam, fed quae wmbilico te- 
nus circumplicet infantem ? 

7. Confequens annulus perinde adulterinus eft ac prior ille. 
Nufquam enim iftzc membranula ingentis auctor eft pericu- 
li, mifi quàm celerrim? de puello nato detrabatur. 

8. Fides potiüs omnis noftro Gege ,ocyoraurà ,detraben- 
da venit fuper ejus Primo-genito, qui fupremum in vitz dif- 
crimen idcirco incurrit, quod hac tunicula confeftim ab ipfo 
non fuiffet revulfa, dum illà nimirum larvatus prodiffet in 
Mundi d beatrum. 

9. Annulis iftis ita folutis atque reje&tis;in oculis omnium 
cft nec annulos Gezze gemmatos efle; nec ipfum Gema 
annulatum effe, fed fcoparum diffolutarum adinftar ne qui-- 
dem parem effe pauculis iftis fordibus everrendis , quas ipfe 
fceminis aícribit galeatos parientibus : Has fiquidem foe ad- 
modum atque mendaciter narrat vix ullam vel feri , vel muci 
copiam [ub partionis tempus evacuare. 

Io. Verüm, Gee mendacis & auri adulterini me tz- 
det. Alioríum igitur excurram doctrinz liberalis ergo. En, 
in Pefalium incidi, Virum aliás-magni preti, fed qui nunc 
nugigeris, & quidem fermone laciniofo atque vano, naícen- 
tium haíce lacinias, mafculas quidem Gz/ee vel ZZoraczs for- 
mà; Fomineas vero Z'itte vel Iudufii fpecie venales propo- 
nit. 

11. Efto itaque, fint tunicarum 1lla laciniae Ca/f/des quae- 
dam atque Lorice; vel Temie quadam ac Zmterule , an illas 
propterea atplurimim fetus fecum foràs adducit , 1llifque cooper- 
2u5, in facili potiffrmim partu, profilire folet? Sicut Carolus 
Stepbanus atque Z'alleriola tot iftzaec rudia ac indigefta verba 
conglomerant. 

12. Immo ruditatis indigeftz glomeramen .Lemius auget. 


Has quippe tuniculas f*. ex Zfllantoide & .4mwio duplicat ; 
Illas 


Galeatis. $1 


Illas deinceps fuis foetibus 4/722; ac ipfas demüm cum in- 
fante, cui a/f/ixe funt, ab utero profiire jubet. — Pila quidem 
luforia vel ficcior pulfum requirit atque repulfum ut pro//Jiat; 
fed haec Lemnuii geminata tunicula, madida licét atque gluti- 
ne tenax & reapfe foetibus 2//ixz, fponte fua profilit, Impul- 
fore fcilicet nullo ac Repulfore nullo, idque Occultis Lem- 
xi; Miraculis miraculo prorsüs occultiori. 

13. Sed, fi tuniculz foetus ex anguftiis uteri in apertos 
Naturz Humanz campos nullo faltu prorumpant atque pro- 
Jiliant , an-non interim dum utero ftrictiori detinentur /ordes 
fetus cra[fiores indufii more. accepture funt? Id enim nuda fe- 
runt Clar: Heurmi verba; errore fcilicet perindé craffo ac 
Faleonianus aler atque Lemmuiasus, quem expunximus, de 
"gnina fudores fetus ab[orLente, pag: bíc 461. ad fin. 

14. Infuper, dum iftxc pellicula nufquam equidem ab 
utero falit, fed ftrictiffimis interioris uteri faucibus eliditur, 
an-non robore quandoque fuo caufa eft ut in partu illacerabi- 
lis conftet & natz puellze v. g. caput obvelet atque przcin- 
gat? Sicut illud, P/ezzpius atque Mauriceus, de Fittatis uni- 
verfée proferunt. Verüm, apud nos, iftud ipfum contra- 
di&ionem involvit é tunicis unam vel alteram nafcentis puel- 
lz religare caput , quz non fit alterius abrupta atque diiciffa 
lacinia quzdam. 

1$. Naturz pariter repugnat univerfam illam, Chorio in 
matrice refiduà, bord partus non fcindi , fed involutum ipfa fe- 
sumi ex utero egredi, Monachi more veflitum. atque tà, Dei 
Decretó, ad Monafterium nafci, ficuti commentitiz vulgi 
apud Gabr: de Zerbis & laf: à Pratis fabellae narrant. 

16. Nec ftulté, cum Zelote quodam apud Dz Pallium , 
credere eft Monachalem habitum illum adulterium prodere 
cum aliquo Francifcano & pugnis idcircó fervidis puerperam 
infontem non minüs turpiter foedare quàm largiter onc- 
rare. 

17. Nec aliundé tamen membranze illius diffiffze portiones, 
fvc teniz atque lacini, íuo ad foetum adhazíu, fotum 

dc. 


ju De Fetibus 


debilem effoetumque denotant, quafi is robore caffus tunica- 
rum tricis fefe nequiviffet extricare, ficuti Spigelius atque 
Plempius mulicbriter fentiunt. 

18. Nec ergo Spigeliane matron:z. fexus utriufque nume- 
rofa proles pubertaus annos iccircó nufquàm attigit, quod 
omnis Z;ttata, atque adcó debilis &  effoeta prodiffet in lu- 
cem, ficuti foeminea Spigelii credulitas credulum ZZgbmoraum 
in errorem abripuit. 

19. Nec illa viztecapita cingunt gracilium unicé foetuum 
& quibus via laxior ad facilem patuit egreffum, ficuti Maz- 
riceus id innuit. Craffos quippe foetus, faciliori quandoque 
gracilium partu, prodire /72/55 multijugis me docet expe- 
rientia & ratio multiplex mihi dictat. 

20. En foetus itaque craffos perinde. vittatos atque graciles. 
Sed amabo! Difquirere eft an iftzec miranda. vtza five galea 
universé puellulis bené fit ominoía ac multam ipfis felicita- 
tem perpetuo portendat? Sicuti non mulierculae modo, fed 
occulte Philotophiz fectatores ore 7"efalii atque Liebaatii de- 
blaterant. An vero felicis quidem augurii fit rubicunda vz/- 
14; infelicis veró nigricans, ni foetus voraverit ipfam ? Sic- 
uti Leziziilemures nafcentium fata huic uni colorum diícri- 
mini temeié ac infipienter committunt. 

21. An miriftcus infuper pileolus naturalis ille fuis non folum 
foetibus omnia faufta praciagiat, ficuti ZZo/leriusatqueCaerarius 
ex aniculis referunt? Sed & quofvis illum gerentes plurima feli- 
citate beet? ficuti paffim larva proclamant, tibicine $pige- 
lio atque Azolano. 

22. Cum larvis praterea luctari effet controverfize ferram 
reciprocaffe , nüm fpeciatim v;/taz fuam fi quis comederit, 
vel fecum geftaverit, ab armorum injuriis tutus ubique fit 
ille futuzus? Sicut iftzec mera monftra nunciant, fed infimul 
fubfannant, Spigelius atque Hiigbmorus poft Liebautium atque 
Da lallium. 

13. Streperam infuper picáà loquaciorum turbam eí- 
fet excitare, muliercularum , cum $igelio rurfus , infir- 


marc 


Gateatis. $515 


mare fidem fuper hacce vitta, quam effutiunt huic infanti 
v. g. fübdu&am: infortunii genus omne & ipfam malorum 
Iliada in ipfum protinus invecturam. 

24. Obftetricum denique garrulitatem & iram in me con- 
veríurus effem fi hzcce pileola de Amuletorum atque Phy- 
lacteriorum genere fecluderem. "I'efte quidem C/ar. Cafsa- 
bono vel bodie reperiuntur obfletrizes , que pilea bec preripiant 
£3 ad maleficia fervent : ac vendant. Sic v. g. Vacobo Hoile- 
rio, magni Jacobi Filio, anus obítetrix tuniculam illam fub- 
duxit, vel colice medendz gratià, vel praíftigiorum ergo. 

2$. Gerrarum itaque fatis eft Lectoribus meis cordatis ac 
minime gerronibus. Nugigerulis ergo geitnang vazeneant & 
iftz muliercularum ultima nugz quas mer to. Lezmius deli- 
ris, ignarifque mentibus refert acceptas, Caufidicos icilicet 
fubreptis pileolis iftis in declamando juvari. Nam ralesofa- 
cias, qua fuo fuco credulis animis errorem offundunt, Lu- 
cina horret ac Praficis tradit eternüm lugendas. 


YVvYv 


CAROLI DRELINCURTII 
Super 
HUMANI FOETUS 
"Umbilico 
MEDITATIONES 
ELENCTIC .Z. 


E] nd ! 5 ^ * 
Ai O'ugaAg o4 todo eio: Toici arcudioicir, 


"Umbilicó pueris fpiritus & alimenti Zaztar 
sagreffus. 


Hippocr. Lib. de O&im. Partu. 


: /: , f 3 i2 " 
Kard, ) uico $ expe à Ojeda arte, 3I oi vii 
x T «wx icy. 


- Juxta autem placentam mediam Umbilicus fcfe 
avertit, quà [pirat foecüs. &9. igerementa 


* capesfrz. 
HE. yàe aexcuovipt epi, 2]9«  emiyagzsie, 
O'«QaA ss. 


* Autiquius enim foecus alimentum , per 
abdomen, '"Umbilicus, 


Blipp. Lib. de Nat. Pucri, & Lib. de Alimento: 


VvYv2 


ERUDITISSIMO 
atque 
Dexterrimo F'iro 


"Prafiico $$. Anatomico , 


D. D. ENGELBERTO EDINGH, 


Ayite Crvitatis 
Hardervicene Scabino atque Medico 


CAROLUS. DRELINCUR TIUS 
S.. P. D. 


In licét invidis, qui tibi toties, 7r 
Clariéime , plenis buccis in. Amphitheatro 
cecini, nunc tibi rurfus palàm affurgo. 

Nufquam enim pietas in te mea patitur ut 
quz de peritia tua Medica , atque preprimis de 
fagaci tua cadaverum fectione, mihi comper- 
ta funt, tacita mente recolam, nec publicitüs 
enunciem. 

Vale, Vir Inchyte ac induffrie, cum tuz virtu- 
tis zmulo Fratre Medico Paulo. 


Dabam Lugduni-Batavorum Sexto 
Nonas ulii 1685. 


INe eflo fapiens in oculis tuis s reverere Tebovam ,C3 
recede à malo. 


Salutare id erit Umbilico tuo, €2. irrigatio offibus tuis. 
Prov. Cap. IIJ. verf, 7. & 8. 


$19 


PECGFATIO 


uàm lubricum fit à Veterum decretis, citra confaltum natu- 
re lbrum, defcivife, bis aureis liquet Neotericorum de 
Umbilico placitis. .Én quippe Dottores Cathedrarios £g 
Umbratiles, 2u/, Hippocrate Pbyf[ices [preto corpore, toti con- 
fe&antur umbras : fed toti certé deviam à naturagac totos ctiam 
fecum abripiunt Literatorum Choros. Error enim errorem iugeuc- 
rat: atque fic indies glifcit. error , qui patrocinium parit. erran- 
tibus tantum ut pauci [uos errores emendent. — Meliora vident , de- 
Periora fequuntur: — Malunt quippe cum Neotericis errave, quam 
fapere cum Antiquis. .Móre quidem Majorum ambiunt bonorari; 
Jed more Majorum fapere detreGtant, 


To) 5 O'ugaAo 


4 "^ / / » ^ 
ai QC , oio pízai, "reos T ve'epay curaztTSCI, Di &y 
/ 
AauGdy| Tà xouam veopor. 


Vene autem QUmbil, 


quaft YAdices , pertiuguat ad uterum, quibus 
alimentum fufcipit fatus. 


Arift. Lib. de Gen. Anim. II. Cap. 1v. 


Vvv2 De 


"De vafis 


b. 
ur? 
[8 


De vaforum 


Umlilid ortu atque numero, ex eAutdoribus 


bujus fecuti atque ultimi. 


1. JT * fala fuper uzibiliro recentiores nobis obtrudunt ut 
k junior Medicus neíciat quo fe vertat. | Scriptores fi- 
quidem agznctim vclut ruunt in avia atque derupta & na- 
turam nobis exhibent inverfam , quafi nempe vegetantium 
altrix ipfa terra feminibus gremio fuo creditis obviam occur- 
rerct, radiculafque de (inu fuo diffanderet in femina ad illo- 
rum alituram. & incremeotum. At ediverfo, femina funt, 
qua fibrillis alendis atque creícendis in folum egerminant. 

Nature parilis perturbatio eft, ab utero, ceu vegetatio- 
nis humanz foló, venarem arreriarumque fila (cwm. zfuder- 
xaco, Columbo, Fabricio, Fallopio, Fernelio, Fucbfio, Gorreo, 
Pareo, Platero, Plempio. Stephano. Sylvio, F'arandzo, Fe- 
falio, Zatuto C2c.) 1n foecum ipfum protendere, quo 7er ve- 
nas alimenta y per arterias vero vitalem fpiritum attrabat . icut 
F'alverda tot errores, tam pauculis verbis, tot aliorum erro- 
r.bus fignanter addit. 

IIl. Immo, fuper illorum vaforum numero dubii prorfus 
Scriptores feruntur . Fa/ricio, fiquidem Conrtimo , atque 
Gaillemeo ad umbilici locum bine funt tum vene, tum arterie 
Cg quintum Uracbus. 

III. Riolano tamen non gaizquefed duo duntaxat wubilici va- 
fà funt: paffim quippe Uracboz excludit & venam unam ad- 
mittit. Ín Anthropographiz autem Lib. v1. Cap. ult. pag. 
409. expreflé notat, /eias à fe unicam arteriam effe deprebene 


fatüe 


Umlilict, s 


YV. Stepbanus vexó atque Fa/lopius venam revera unicam , 
cum arteria (liter una nobis dclineant , ied binis vaículis 
illis putidum UrzzFon interponunt. 

V. aniio tandem atque Aaubino Urachus quidem olidus 
ille nullus eft, fed ge» se funt arterie & veza pariter al/quan- 
do gemina C2. latim. ab umbilico divifa , ut per univeríum fu-. 
niculi fui tractum, cum geminatis arteriis geminata quoque 
decurrat. 


De vafis 


Umi fingulatim, €5 primó quidem de Vena , 
£2 Humano Fortu. 


I. yb eft fuper aqua aftruere velle, cum Partholi- 


no , venam. utbilicalem ante alias produci, vatione per- 
feftzonis. 


II. Re&am veró naturz perticam rejicere eft, cum co- 
dem Bartholino, venam usabilici vario modo circuziolvere, ue 
longitudine fua impedimento fit. 

III. Servile deinceps eft Bartbolinianum iftud alterum quó 
naturam , liberaliter operantem, in piftrinum detrudit cruen- 
tum ,u£ fanguine? , interdiu, noCctuque, & labore CieaziLis 
irrequietiori, ad nutritionem fwtus bauriat (9 in bepar deferat. 

IV. In eandem naturam pauló quidem mitior Zac£ius et, 
interim ex equo & bono cum ipía nequaquam agit; illam 
quippe inítanter urget s? /u4 veuá , que [ub umbilici tegmine in 
fecuadas excurrit nutritium bumorem alliciat, C2. foetui adzu- 
CAL. o 

V. Eundem illum nature coactum aliter quidem Z/sera- 
2u$ Faber, fed perindé tamen in naturam injurioíé ; nobis ce- 
dit /uis ilis venarum propaginibus, que in carunculis difjufe , al- 
bum [uccum eo ferà modo fuguut , quo sefaraice cbylum. 

VE 


$2L De Ombilid 


VI. Nec nifi fpecie tenus benignior in naturam fuit /ras- 
1i4s quum illam penitüs cogit fanguinis € placenta furieres par- 
les venarum umbilicalium radicibus attrabere. 

VII. Coiterus equidem nature vim nullam infert, fed ab 
ipfa operante, & foetus altrice, toto diftat coelo, aliàsenim 
diftin&té vidiffet bác vená fanguinem nequaquam ingredi ventri- 
culum foetus ut novam inibi cottionem fubeat. 

VIII. Nec nutrici naturz propior fuit Gualterus Needbam 
cum fuis placentule venis, que "majores fint arteriis, eo fime 
ut preter [anguinem , etiam fuccum nutritium ad fetum deve- 
bant. 

IX. Nec ar&ior fuit Diemerbroeckii cum natura neceffitu- 
do: Alias enim venulz noftre va/vulas non obtenderet piu- 
rimas verfus fetum fpe&tantes , C9. relabentis fanguinis, im pla- 
centa preparati C2. ad fetum dedutti, qapetum fuftinentes. 

X. Remotior adhuc & alienior ab inítituto nature Pa/«- 
us eft, eum fua vena umbilico mería &g in fimam jecoris partem 
penetrante, ut in duas divifa venam portam £9. cavam , Galeni 
fententia , coufiituat. | 

XI. lllinc, dubio procul, anfam errandi Laarentius arri- 
puit, dum vezslá fuà umbilicali fanguinem prius :n hepar re- 
fundit, quàm in cor. 

XH. Immo Aiolanss: ipfe filius ofcitans nunc atque dor- 
mitans, venulam illam P;fidam inferit porte €9 cave ut fangui- 
nem ex equo partibus diftrikuat. 

XIII. Sed quis erroribus Courvei rationem obtenturus eft? 
Is enim, ad zutritionem placente , fanguinem immerito derivat 
à fetus arteria celiaca in venam umbilicalem. 

XIV. Liudani veró pinguior adhuc error eft dim venulam 
umbilici liventem atque nodofam oftentat propter illius va7- 
vulas [anguine , tanquam veficule , plenas. 

XV. 'lolerabilior adhuc Zarveus eft quum venulz nof- 
trz zodulos, five varices, tribuit fanguine fartos, a£ bac Zfr- 
1e à natura cautum fit ne fanguis in fetum confertim refluat. 

XVI. Higbmorus denique Harveianum quidem errorem non 

cr- 


Vena. $13 


errat, fed alio graviori, illoque inextricabili , fefe penitius 
implicat, hanc enim wvemulam per ana[lomofes quafdam ,. cir- 
cumje&a placenta ,cuxa arteriarum ofculis ,in uteri cavitatem bian- 
tibus unit atque copulat. 


De Hutani 
Fetus eArterus Umbilcahlus. 


1. 2 NM origo atque forma venarum ortu & imagi- 

ne nequaquam , e Scriptoribus nottris , acceptior ett. 
Arterias namque craffior. Zmirofi Parei Minerva turpiter 
fucat/& penicillo pingit à naturz. lineamentis tripliciter de- 
vio: Illas enim exporrigit à faus umbilico in iliacas , quas con- 
flituant , ut C9 omnes alias. 

H. '"Turpior adhuc atque deformior illarum éft à Cozrv«o 
effigies delineata, his quippe vaículis valvu/as, quas in. arte- 
riis natura horret , appingit, seconutizuocordus motu vejet us fane 
guis velocius feratur verfus uterum. 

IIT. Rejici quidem arteriis umbil:ci fanguinem milliescre- 
vi: fed is nullo unquam majori metu me perculit, ne reje. 
&ione fua velociori fuffocet uterum , quàm altera Cozrvei chi- 
mara me permovit ut credam fanguinem arteriolis hiíce re- 
geri partim aJimenti extra fotum colliquandi gratia, partim ve- 
ro fetus refrgerandi caufa. 

IV. Refiuit ergo fanguis umbilicalibus arter'is : fed illene- 
quaquam in Mei icopum collineat ; quafi natura fanguinem 
inrenderet à zutrito foetu refiduum in placentam reducere ut. ili 
alterius coquatur. 

V. Nec uni Moebio, fed & Sp'gelio refluentis farguinis il- 
lius genuinum naturz confilium omnino latuit : Aliàs enim 
ipfi naturze non imponeret S»igelius, quafi follicita foret de 
fecundinarum vita, arque fic fpiritus vitales à corde foetus 
zran[mitteret ad [ecundas ut calorem vitalem illis tribuant ,ne fan- 

guis in ipfis concrefcat. 


AX Xx VI: 


$14 De edrteris 


VI. Super his in(uper vafis Dominici de Marcbettis tenebrae 
fuerunt plüs quàm Cimmeriz ; aliàs quippe tot tenebricofa 
nobis non offudiffet. Zfrterioíum nempe /anguinem matris à 
ramis arteriarum umbilicis Fenofum vero à ramis veue umbi- 
licalis vapi , C9 , quod focculenti remanet ,ad nutritionem Placen- 
1e con[ervari. 

VII. Denfiores adhuc zsSdree Laurentii fuére caligines: 
Is namque, veritateni palpaturus, alió deflexit; fed inerro- 
ris barathrum przcipitem ícíe dedit. — Lagrentius enim, me- 
diisfuisin umbris & in media fua errorum abyflo foezus arterias 
fenfit prius moveri, quàm cor, &9 fola percepit arteriarum pul- 
fatione vivere cor. 

VIII. Lazregtio quippe inhzret inmente foetum per arte- 
rias umbilici fpiritum maternum ivaberes folaque arteriarum pul- 
fatione contentum ità vivere ut cordis opera C9 motu ne minimum 
quidem indigeat. 

IX. Immo, foetus arterias pul(are Laurentius omnino cen- 
fet noz propria C8 vernacula vi, uec facultate à corde foetus ma- 
nante, [ed vi à corde C9. arteriis maternis tranfm:ffa. 

X. Verüm, pra Laurentio, Gapivaccius adhuc. tenebrico- 
fior eft: Hic enim opaciffima mentis caligine diícipulos mer- 
git , /ecir quippe docet 7n conceptu primm perfici 9 tunc foe- 
tum vivere vitam plante (9 talem babere difpofitionem , ut eo 
tempore uon egeat arteriis ueque corde. 

XI. Tenebras tandem denfiffimas Embryonis univerfz fi- 
gurationi Colusibas obducit Gum 2 femizalibus arteriis uteri de- 
ducit U;abilicales, & ab his Zortam protert atque Cor. 

Ità quippe Embryonis texendi perturbat ordinem univer- 
fum & coelum atque terram inter fe confundit ut. concludat 
arterias gigni prias quam cor ipfum generetur. 

XII. Sed, dum illi caliginera difcipulis inducunt , mili 
profe&o pudorem incutiunt , quod tanti nominis Medici, 
tàm czcis erroribus lapfi fint, & iifdem fecum abfurdis toca- 
lios implicent; tantum abeít ut illis € difcipulorum mente 
depellendis pares fefe gerant. 


Viris 


Oli. $25 


Viris vero Profeffione nulla Medicis pronus fum ut parcam, 
atque adeo Zonoratus ille Faber, qui ''heologum fe profite- 
tur, culpà vacat apud me, etfi apud naturam reus audiat, 
propter umbilicales arterias , quas perperàm omnino ftatuit 
gortare lotium intra. cborii pelliculas. 


De Qracho. 


I. uàm infida ratione & quàm obtufo fenfu fcrutentur 
uracbon cuivis obvium eft percipere, fi modo , Phy- 
fices gnarusiile, ícriptiones au&torum ad humani foe- 

tus exemplar dirigat. 

Sic v. g. quàm fallax & quàm hebes Lzzrentii atque Die- 
merbroeckii conceptus eft, quó nobis sracbon exprimunt. ca- 
zalem effe cavum urine ad allantoidem ducende dicatum , uon in 
brutis modà, (ut volunt quidam) fed etiam in bumanis foctibus 
confpicuum. 

Licet enim umbilicum humanum illi verfent in partem 
omnem, & mille modis ipíum volvant atque revolvant; ac 
eumdem etiam ad meridianum folem velGa/ie per/picillis ,vel 
Iynceis oculis contemplentur, nequaquam tamen sracboz uilum 
in illo dete&turi funt, quin priüs vel numerofos in fcirpo no- 
dos, vel quaternos faltem in eodem foetu pedes, ungulafque 
bifidas, ac ventriculum praterea quadruplicem , deprehende- 
rint. 

II. Jam vero cazali: 1e cavus, qui, de Laurentii fententia, 
hominibus perinde atque brutis genuinus eft aqueductus, ex 
Everardi decreto tàm in bomine, quàm in brutis folidus eff ac 
impervius. Bone Deus! quanta caligine rerum Zzrozius £- 
verardus in hacce meridiana fcientarum luce fuffunditur. ZZar- 
vers equidem tenebras aliquot offudit Everardo: fed Harveus 
certe mediis fuis in tenebris umbilici bruti, Prsfusm nihilofc- 
cius «racbon palpavit & ad illum cafpitavit;  Everardum vero 
nuíquam induxit ut ftylo decretorio &ratum auracbom perinde 

Xx x2 pro- 


$26 *De "Dracbo. 4 


profcriberet atque buranum. 

Deinceps autem alieniffimus fuit Harveu: ab iftis Everardi 
&cwsároc , que nequeunt ij» uma fede morari. Nam ficuti 
Laurentii canalis e caus reprimenda luxune liborat , ità cer- 
té manifeftam (fecum contradictionem invehit. Everardi /oli- 
dusac impervius uracbus: quoniam , ovesx» qui enunciat, quó 
funditur urina: 'Tales vero canaliculos, ruminantium urinam 
reverà fundentes, /olidos ac impervios fingere ,. planetas cft, 
erraticos C2 vagos, figere coclo. 

III. Ne Medicz tuper uracbo contentionis anfam JBac£ias 
retineret, longiffimum aliorum uracbon dimifit, fed non omnem. 
Etenim , humanum aracbon ità decurtat, 24 i//um mon ultra 
zrium transverforusya digitorum longitudinem ,inadulto fupra ab- 
domen excurrere velit. 

Et certe, tanto Geometrz fides eft adhibenda , utpote qui 
haíce uracb: noftri dimenfiones exactas ad exporrectos exegz- 
rit chimzra bombinantis in vacuo digi:ulos. 

IV. Tantis anguftiis ne ftringerentur LizZagus atque B/a- 
fius expatiatum ivére per campos Elyfios. | Uracbon autem in- 
]bi viderunt revera. pervium e[fe/ non boc fine tamen, ut uri- 
nam emittat , nifi im cafu extreme nece[/tatis, urgente v. g. 
Aícite fummo & ruptionem minitante. "Tunc quippe provi- 
di noftri fitores uracbi , fuum urachbon à fingunt atque plat- 
mant, ut illo, tanquam emiflario quodam, vcl incili, omnem 
illam ftagnantium aquarum illuviem repurgent. 

V. Liebautius autem fingulis iftis longe folertior eft, ad- 
verfarios enim zracbo, cum uracbi patronis in. concordiam re- 
ducit, 

Suó fiquidem sracbó, primis geftationis menfibus urinam 
pellit in Allantoidea; poftremis verà menfibus uracbon fuurm 
firicté claudit, & in tendinem folide durat. 

Nunc igitur Licbautii fagacitate finguli concordant. Vul. 
ts uracbon, vos uracbi vindices? En Liebautii folertia foetu 
primüm completo, ac etiam fi Diis placet , embryoni fan- 
2uineó primüm falienti pun&ó , «racbon largitur. 


U- 


mrv- 


"De 'Uracbo. 317 


Uracbón- ne fibilatis, vos ofores uracbi? En Liebautii di- 
&atura nobis identidem inculcat foetum utriuíaue fexus /ub ge- 
flationem extremam uretbrá meiere in Zdmnion C9 exinde fieri wt 
recens natis nulla cavitas appareat in uracho. : 

VI. Quum ergo tanti Dictatoris auctoritate conftet apu 
omnes faetum fub initia duntaxat vitz fux urinam in. Allan- 
toida regerere, cur Laureati mentem , pof? Liebautiuxi Scri- 


| poris, aliena cogiratio fubiit foetus urinam, geftatione tota, 


non per pudendum , [ed per uracbon im Amnion refuudi. 

Quafi vero vefica egeret zracbo, & quidem enormiter e- 
longato, ut illo canaliculo, & tanto tractu atque tantisam- 
begibus, foetus urinam in 2fmuio» deponat: /fmmios enim 
foetum ita refpicit, ut fola foetus intermedia fit eje&titialympha, 
fed citra valvas , vel aggeres ullos zracbo protento fuperandos. 

VII. Urachbus veró plenis licet undis urinam 1n Z£zsioz non 
effundat, nequaquam tamen arac£ó, intüs porofü, im /mnion 
tunicam tranfcolat urina ,, velut illo bivio fallaci Z'efiagius de- 
ceptus eft. Nec enim /erum ullum iz vefica redundans , fic- 
uti vult Z'e/fingius , in uracbon ingeritur , nec per uracbon , ut- 
ut intüs porofum, i5 tunicam zfmn:on inftillatur. 

VII. Zeflingiibivium illud, erroris plenum , Fzbriciutan- 
teambulo nequaquam revera preffit, fed alià prorfus aberra- 
vit vià, atque ità fequaces innemeros à recta ratione pro- 

culabduxit. Errabundus ergo Fa£rzcius nos ad misutifffmas 
uracbi fibras deduxit, quibus urina in. Chorion tusicam , modó 
genà vifum effugiente transfundatur. 

Fabricii dicis lubens fubjunxerim modum illum fubtilem 
urine in Chorion uracbó tranfundende , non modO «vifum pen? 
eff«gere, fed & intelle&um omnem humanum, atque naturam 
rerum ipfam ,. longe fugere. 

IX. Ne igitur tantis erroribus abriperer ad. Ferrarienfem 
quemdam Zfrcbangelum adivi, qui mihi & meliora nunciaret 
& tutiora promeret. Is igitur, cognomine Piccolbominus, 
hzc mihi verba é íuis Preletiozibus Z[fnatomicis inttillavit. 

Per uracbon ,, fetus. dum utero geritur , extra fe, ac foras , of- 
Xx x9 fun- 


$ 29 "De Uracbo. 


fundit urinam, que intcr amuion membranam ,€2 allantoida tan- 
ztifper alfervatur , dum fetus prodit ia lucem. 

Sed profectó me poenituit & puduit talem in Phyficis Kz- 
xa*yyehov malui fcilicet ac infidum nuncium , non veró fidelem 
Euangeliftam , na&tum effe. "'l'ot enim voculas, quot men- 
dax ilte nuncius, mihi protulit, tot certé in os regefli tur- 
piter ipfi atque putidé remandendas. Urinam infuper olidit- 
fimam ex Amnii & Allantoidos fpotiis mediis eduxi & in na- 
res ejus, inque fauces, affatim projeci.  Cautus deinde cavi 
ne illam exzra fe ac foras effauderet ,fed eandem tantifger (ple- 
nis nempe menfibus novem) affervaret , dum fpurius Archan- 
gelus ille ;» genuini cujufpiam Archangeli zum prodiret. 

X. Neque tamen, ut tot lites illl componanttr, adum- 
bratiles Esf/acbii Medicos confugere eft. lili quippe Juno- 
nis umbram confeCtantur, Veritate procul à tergo relicta. 
Renes enim fupponunt in fetibus otiari, atque adeó vefi- 
cam foetus urinariam , perindé ac fuam doctrinam, ina- 
nem nobis obtrudunt, atque fic eliciunt a2 7p/o jecore urinaim 
bauriri C9 in membranam farciminalem percelari. 

Sed etfi. Liebautius umbraticum iftud dogma ambabus ul- 
nis complexus fit, ab illius tamen amplexibus recta ratio me 
deterret. Zecur fiquidem nec urinz hauftor eft, nequecon- 
ceptaculum: nequidem urachzs vel urinz: hauftrum cít; vel 
urinz in farciminalem expreffor atque coactor. 

XI. Job. vero Guinatberius atque Realdus Columbus o:idum 
jecur urinà fubodorati, renes etiam odorati funt affidua efie 
fcetus aquarum hauftra, quibus urina in veficam fuam refun- 
datur. Concluferunt autem, nec à jecore, nec à renibus, 
nec à veficainzracbon urinam pelli, fed ipfum uracbon , ? fun- 
do vefice prodeuntem , urinam ex foetu. attrabere , ut. illam re- 
fervet inter membranas duas. 

Et revera, imaginatione forti, tam fortem azfra£ionem il- 
lam imaginari eft zracbó fieri, recurvo quidem & ambagio- 
fo, inque flexus anguineos retorto, /ed urinam fitiente, ac 
obvio quovis cucurbitulz capitello, viz; fpiritum. anbelante , 

vini 


De Uracbo. $29 


vini Alkool, per medios ferpentis diflillatoris dicti fliexus & 
angulos, fortiter allicitar. 

Quidni rurfus ut id credam totus impellar?, Quoniam ar- 
dente hoc ipfo Sirió, dehiícens ariditate folum paffim con- 
templor forti fuo fü&tu & largis fuis hiatibus ilis,. cecleftem 
de nubibus prolicere madorem , quo. itim fuam affatim rc- 
ftinguat. | 

Immo, media hic rigente bruma, tot finuofa & inflexa, 
ftd cefpitum. [ulphuris famelica, fumaria crevi , quz faucibus 
amplis, plurimum illud fulphur de czfpitibus primum accen- 
fis, tam largiter ad fe rapucerint, ut, deinceps, ore pleno, 
denfiffimum illud in coelos evomuerint. 

XII. Courvenus ergo atque 7Moezi4s, eodem mecum animo 
cernentes humanam urinam 4r4:£o. nullo vel pilfam, vel at- 
tractam fluere, tot litigiofos Scriptorum Maandros, re&à 
quidem, fcd non recté, declinant.  Inficiantur enim urinze 
vcl hilum, totis menfibus novem , aretbra magis quàm. ura- 
cbo laxari. 

Sic ergo Machinatores illi mirifici, mirandá fuá veficulá 
foetüs, unius duntaxat vel alterius unciae Capaci, totas no- 
vime(lres urinz libras infimul.congerunt, ut illas modó na- 
tus infans affatim & illicó profundat. 

Novà fic dcmceps Arte fua gratiam ilii apud. vindemiato- 
res inituri funt, quum iztiorannus cric ,nec dolia fufficient: 
nam machinolo quodam congio vel unico, & femel impleto, 
tantum excepturi funt mutti, quantum alii cadis fuis nume- 
rofis & ad fatietatem plenis. 

XIII. Nufquam autem inficiamur foetus urinam nativita- 
tis puncto fzpiuículé profundi: Id enim ratio nobis intinuar, 
ac fenfus ipfi tefFantur. Verüm aovimzef/rem illam effc. 77270- 
lio & Everardo, (ratione ruríum atque fenfibus du&i) perinde 
negamus , ac fingulis perneganius Arabum fautoribus eandem 
illam urinam , vecens natisy umbilicó flagre , donec ligetur. 

Nullam equidem vetulam novi, uique adeó deliram , qua 
putidum iftud mihi fit aufa mendacium. obtrufiffe. —1lló ta- 

men 


$"o «De Uracho € 'Umbilici 


men Volumina ferciuntur, quó tumidiora prodeant, fed ven- 
to , quem ifti conceperunt [nanes. 

XIV. Quum itaque faftoforum hominum inania ipfo hilo 
leviora nobis fint, confequens videtur, ut gravium Virorum 
teftimonia gravia nequaquam elevemus. Senilis itaque. Gor- 
Yéi prudentia, veneranda üt nobis, qveà foetus urinam, in 
veficula minimé congerit, fed illam omnem 2 feoeta in 4lilan- 
toida prudens releg;t ; ne fcilicet a7/za tanta. vel zfgmion, 
vel Ghborion, velaaterum, velipfum denique foerum quoquo- 
modo gravet. 

lítzc itaque ícriptio tota, tota nihi Viri tanti ma- 
jeftatem fapit, totaque Phyfices abttru(ioris Veritates fpirat. 
Urina fiquidem illa, quam faetus Allantoide Gorrzi, ceu fac- 
culo , fuftinet, foezum & uterum utique levat. Quis enim 
fabulam nefcit, condignam omnino, qux cum hacce Gor- 
rei fabella decertet?. Afini quippe levandi gratià faccum fais 


humeris Afinarius impofuit & Afino inceffit. Sed Afiniao- 
rum fatias me tenet, fit ergo 


EUN HS. 


De Umlilici longitudine verf 1. nodis v. ii. 
numero 'v. 17. re'volutione verf. 18. atque 
fanguine vel expreffo v. 19. "vel regeffo 


verf. 10. refe&iione tandem verf. 21. 
atque fenfu nullo perf. 25. 


L udicra prorfus eft. Fabricii foetuum de longiuícolo uz- 
bilico pendentium idea duplex. Prima foetus nobis 
repracfentat 2 aquofis excrementis velut in latera. pendentes. 6g 
eb vergentes quà proprio pondere trabuntur, atque fic corporis 
trunco graviores & idcircó praevio capite nafcentes. 
Sed profecto, quicquid iftzc Farricii latera trutinare fu- 
ftinet, id omne nobis ftipulà levius eft, Primum enim, fi 


li- 


longitude. $3i 
libram ftatera defignet ;ugatis veluti /aucibus inftra&am , quz 
rebus refpondeat &» Qvyois sievuutvoe Dilance libratis , tunc cer- 
té idea Fabricii penitüs eft sta , quoniam bumana fpecies il- 
lam exhorreícit. .Brz£is enim competit folis ut iz 1ubis con- 
cipiantur atque geílentur, atque adeo fuas ut tubas, we/uti 
geminas libre fue lantes, sequato fuftineant examine. Sed ho- 
minum nemo tali fuit unquam examinatus ftaterá : nam quot- 
quot fpiramus, tot certé conclufi fuimus utero //ngulari , ne- 
quaquam autem 74g4/; , bilancis ritu , nifi ratione £07; ,qui plu- 
rimis veré, 7zg4lis eft. 

Deinceps vero Fabricii ftatera vertibulum lud fi denot.« -cu- 
jusícapus notulis fignatur, qua pondera diícriminant, tota 
profe&o Fabricii ftatera dolofa fiet & abominationi naturz, 
non folum 5zzasn5e, uti prior, fed & 5rutz. | Nulli quippe 
foetus, nequidem bruti, tam laxé geítantur ut «ico fuo 
librari queant. Singuli quippe vel uteri globo, vel tubarum 
finu ità coercentur ut motione nulla fuum umbilicum valcant 
unquam ad perpendiculum extendere, & illo, tanquam fta- 
terà , wrutinari. 

Singulatim. veró contradictionem involvit fcetuam huma- 
num, uferinis angu[liis ar&atum atque cong'obatum , ulla calci- 
tratione poffe fuum smzLilici funiculum ità reíolvere , ut dc 
utero, ve/auti de fl/atera, propendeat unquam atque libretur, 
Umbilicum quidem fibi circumplicat foetus , fed illum rectà ne- 
quaquam extendit, nifi quandoque in ipío partu & obíte- 
trice vel nulla, vel male fedula, placentaque nondum divul- 
fa. 'lunc quidem foetus ex uteri flatera utcunque pendet, 
atque libratur; ied jam uterinus non eft, nam ab utero pro- 
dit, & tantüm ab utero diftat, quantüm ferme uzilici lon- 
gitudo inter matris coxas atque genua protenditur. 

Id ipfum rurfus aliter inculcabo.  Foetus quidem, Demo- 
&ritee navicule ritu ,aquis innatat , fed interim , umbilico con- 
tento, £anquam intento rudentes atque placentà utero defixá, 
zauquam ancorá ja&la , nequaquam vel firmatur , vel firman 
poteft. Proríus enim implicat funiculum umbilici , ut-utbre- 


Yyy vem, 


UL De Umbilic 


vem, uteró detentum , rectà unquam diduci pofle five con- 
tegdi. Valeat ergo Fabricii comparatio prima. 

Alteram porro fimilitudinem FzZricii, in altera quafi libra 
jance ponamus, ne citra trutinam levitatis damnetur. Sed 
pdlba me pudet levem illam prorfus efle, ac ipfa medulla 
leviorem, nec ZFz£rici gravitate dignam. —Foctus namque 
libratos in aquis, & capite quàm cruribus graviores, Fa£ricius 
comparat cum /ambucina medulla. , altero fui extremo obdu- 
&a plumbo, ac intra fluidum Saturninà fui parte graviori 
femper, ac infimà. 

Verum, id verum fi foret, exinde neceffario fequeretur 
ut geftatione totà foetus omnis capite cflet prono, five decli- 
vi, atque ità ut fores uterinas jugiter gravaret; & jugiter 
gravatas premature femper cffringeret, citra quam foetus 
ullus in utero maturaretur. 

Rurfum veró, declive foetuum caput iftud Fa£ricii do- 
&rinz penitus repugnat. Nam Zaé£ricius , ore Medico, cy- 
bifticos enunciat effe tempore partus. At nulli foetus cy- 
biftico veluti faltu prolaberentur in caput, exitüs ergo, nifi 
prius elato, nequaquam vero declivi capite fuiflent. 

II. Quanta fit autem iftius umbilici longitudo dubium at« 
que controverfum eft apud Scriprores indefinitos; nec veritas 
certa atque concefla produci poteft, nifi adhibità € faetibus 
variis atque variis limitatione multiplici. Nullius ergó per- 

etuz veritatisPareus eft cum fuo funiculo /e/gui- pedem longo. 

IIL equidem Aedericus à Caftro verax eft umbilicum pro- 
ferens duos plerumque cubitos longum : mifi forte fuerit obftetri- 
catus Herodori Heracleotee Seleuetidibus, quce, -dibenzo narra- 
tore. fetus pariunt quindecuplo nobis proceriores. 

IV. Nec fideliter fatis Z'effiggius foetibus fuis, jam ad exi- 
tüm maturis, citra diftin&ionem ullam, /piibamarum trium 
- guen[furam largitur. 

V. Nec 2d naturz dimenfionem determinatam atque defi- 
nitam Bafileenfis Baubinus fcfe compofuit , dum huic istef/;- 
aulo ulnas aliquot conceíhit. 


VI. 


lousitudrue. 23 


VI. Nec exaétiori demüm naturz circino funiculos nof- 
tros, intra uterum variis orbibus reflexos, Bononienfis Zfraa- 
iius metitus eft: Alias enim nafícentium umbilicos nec zztzes, 
nec ia quatuor ulnas exolveret atque protenderet. Sed forfi- 
tan Zf/reglius íuos umbilicos per tenues habenas , atque etiam 
per tenuia fila diffecat, coriiilius ritu, quó magna quon- 
dam Carthaginis ambitus fabulosé deícriptus eft. 

VII. Jam vero, ficuti joculares audiunt apud nos tot ifle 
sumbilici noftri dimenfiones, ita profecto tcurriles funt nobis 
ilius ufus Aelazici. Enimvero , bonus ille dormituriens 
fenex atque repueraícens auritis fuis obítetricibus inflillavit 
sumbilic revolutione caput infantis firmari C9. contineri, ne ante 
gerfectam maturitatem fuo pondere deorfum decumbat. 

Exenim noverat Aio/auus tantos ufus tcetibus umbilicó prae- 
beri. Anilem quippe fabellam do&us erat de u£i/ico (ufpen- 
dii prafago, ubi nafcentium cervices implicat. Exindéigi- 
tur, & analogia quadam ductus, elicuit caput infantis funi- 
culo umbilici haud fecüs ftabiliri, (ze sole gravius C9 ante 
saturatum tempus ab utero cadat) ac itrangulante loro furci- 
feri caput confirmatur atque detinetur, ae aute mortem ,. C9 
gravitate nativa, de patibulo vuat. 

VIII. Verum, zfragtius, Pareus, Veslingius,atque Mar- 
cbettis à Raiolanica dormitione ac iterata pueritia femoti pro- 
vidos fefe pracftant atque vigiles faetuum noftrorum nutritios 
Viros, atque ità longum atque contortum umbilicum idcir- 
có caufantur, a diuturaiore mora fanguis im longo C9 flexuofo 
tinere magis elaboretur. 

Sed ut viros tantos eadem trutina penfem, Aquileges di- 
cam natura Simios effe: nam, ut ab aquis remota loca faltu 
commendent aquarum, falientes fuos ad leucas protendunt & 
juxta viarum diverticula varié fle&tunt, quo /24s aquas itine- 
ve longinquo atque flexo perfeclius excoquant C9 exatiiàs depu- 
rent. 

Imo naturam ipfam in medio veluti ponam tot fuos arte- 
siarumtubos, per axillarum, & ilium obliqua divortia , in 

A yy volas 


E: : "De Umbilici 


volas artuum elongantem atque fle&entem, ut z/izere produ- 
&o £2 ambagiofo fanguinem extremorum. diutius concoquat. atque 
plenis defeecet. 

IX. Courveus vero. & Everardi, qui fuos. foetus ore la- 
&ant, uterino fucco de luna deciduo, longiorem ideo prz- 
texont tmbilicum ot majorem contiueat [amguimis vefluentis co- 
piam €9 ità magis eventiletur depleaturque corpus , (2 vafa puer 
majorem atirabant aeris copiam. 

Verüm, tot ineptis iftzc fententia luxuriat , ut ab otio 
meo Literario numerofas illas Ánimadveríiones impetrare ne- 
queam , quas animus diétat. 

X. Spigelius tandem coCtione € defzcatione fanguinis in- 
tra longiorem ubilicum rejecta , tuos umbilicus propterea plu- 
rimüm extendit, ut illos circumducat à dextris ad fiuifiram , 
per frontem , donec ad abdomen perveniant , atque ità tortuofitate 
fuá vafa non comprimant. 

Mechanen natura vel artis Spigelius nefcivit ; tubulos nem- 
pe molliufculos licét atque contiguos, tamdiu pervios effe, 
quamdiu rei funt & ab anguítia tuti. Sed ubi fle&untur, 
vel intorquentur, protinüs certe de fuo fluxu tantundem re- 
mittunt, quantum vel inflexi ,vel contorti ftringuntur & an- 
guftantur. j 

Spigelius igitur temeré profert flexilia. umbilici vafa contor- 
aueri ne premantur. 

XI. Ad wodos autem urmbilici nibil prorsüs attinet. Azo/asi 
Chimzra. Etenim , ofcitante atque dormitante fapientià 
Medicá nodos toti conflat umbilico a4 fortiorem colligationem 
va[orum. umbilicalium €9 fanguinis cuntiationem , mc. impetuos? 
£9 affatim à fetu attrabatur. 

Perindé prorsüs eftac fi profiteretur Ajo/anus venas v. g. 
in Confule Mario varicum zodis idcirco. protuberare ,— ut 
venz Mariane validius interíe colligentur atque compipgan- 
tur, & fanguis in ipfis diutius cunctetur, ne vifcerum caro 
fanguinem iftum é venis illis vel rapidé mu gcat, vel largiter 
fngat & arripiate 


XIL 


20dis. $ $ 


XII. Iftis veró Riolani fpe&ris Barrbolini phantafma lon- 
ge mendacius eft. | /VoZos fiquidem illos Bartbolizus venz tri- 
buit umbilicali: deinceps autem diífidet à fe, ac illos afcri- 
bit «embraue carno[2. ! 

Imo, vifís fuis horrificis zodos illos fomniat effe membra- 
nz (uz didufliores biatus quibus , veluti cocblearibus bauriatur 
fanguis in itinere longiori C9. 

XIII. /hartonum autem inane fpe&rum alterum ità per- 
m:'lfit, utillius imagine grata juniorum animos jucunde pul- 
farit.... Nedos fiquidem umbilici, quos ipfe vocat a/peritates 
innumeras, & quas viderit nemo, niíi in brutis, ) nobis ob 
oculos ponit spurutularum papillarum idcà, quz fuccum. albus 
gineum fenfim exflillent in Amnii cavitatem. 

XIV. 'T'ot meherclé fimulacra s4oru oblectamenta qui- 
dem animi funt, fed illum baud uberiüs pafcunt quàm obvia 
quivis Agathonia cantio. ZZeurmium ergo pudeat putidam 
illam fallacium Arabum cantilenam nobis recinuiffe, quà mi- 
hi adhuc locorum non minus molefté , quàm dolosé tinniunt 
aures, quafi nempe nodus vel ruga iu umbilico fetus erumpentis 
ab utero, figuificaret alterum in utero fotum reflibilem effe. 

XV. Canuülenam Arabum alteram & perindé jocularem 
nobis infufurrant Ca//4s Rbodiginus, & alii aliquot , fed nomi- 
nis obfcuri & unice mihi noti per G. à. Rees, in Elyfio (uo 
jucundarum Quzítionum campo. Etenim, ne feri INepotes 
conticeícant de maximz veritatis praíagio, fuos nobis ob- 
trudunt a7;0/os ex umbiliro, tanquam auditu diguos, cum fuo 
nzodorum uinbilicalium numero, future prolis numerum pre(agien- 
7e. 

Sed iftc cantiuncula ad numeros licét compofita, & à Ro- 
digino ad modulos etiam recenta, nec numeroí?é tamen nec 
modulaté cadit. Nullum quippe hic melos eíl; nec ulla 
prorfus numerorum iftorum cum rebus Medicis harmonia. 
Valeat ergo Francifci primi & Henrici fecundi Montuns 
A'exiaTeOC-. Hic quippe lamiis incantatus numeros illos no- 
bis recanit ceu veraces in prole Regine Matris. 


bae XVI. 


$36 De Umbilidi 


XV. Immo, lamiarum vaticinia é nodorum intercapedine 
uerperiorum intervalla prazdicunt : € ruffis autem zodis mares ; 
€ candidis vero foeminas prafignant. At wmbilicum ediver- 
fo nobis esodezs obtendunt, ceu partionis deinceps nullius 
pranuncium fidelem. 

XVII. Verümenim-vero , fi fagarum auguria nu- 
mero rerum eximantur , quantà quzío veneratione, A- 
pollinis ipfíus Oracula fumus profequuturi ? Maximi 
certe, fi przítigiis Paganis effemus irretiti. Sed qua lux 
nobis ab Evangelio reful(it, ludibriofum mihi, & Oracu- 
lis. caffüum, detexit. Apollinem. Grafz igitur Delphici 
quondam idiotarum Apollinis effatum 4e wmbilico gemino 
geminam quoque placentasà denotante , ludibrio mihi prorfus eft, 
ac veritate vacuum. 

Platonicis quidem zfndrogynis genitalia, & relique partes 
duplicanttur ; fed foetibus noftris, ?wunicá vulgo placentulá fra- 
entibus, duplicem perpetuo tribuiffe, relabi eft in fabulofita- 
tem. His fiquidem oculis geminam , tergeminamque vidi- 
mus prolem, bilicis quidem geminis, tergeminifque , fed 
placente veverà uni €. eidem infertis. Imó, ut id inculcem, 
talis ?Jacentula folitaria, fed inter uterinos convi&tores com- 
munis, longe vulgatior eft, quam /n»gularis unicuique foe- 
tui placenta, Sic nempe primitüs docemur amicorum omnia 
effe communia. 

XVIII. Nec itaque majori cultu & honore dignabimur 
dictum iftud alterum, uod jam attigimus verf. bíc vy1. & 
quó decernunt fatorum diribitores zu/]u. infantem, cui um- 
bilicus inter na[cendum , circa cervices vetorquetur , carnificis la- 
queum effugere poffe. ; 

XIX. Jam vero fatidicis iftis flocci- aeftimatis gravem no- 
ftrum fenilibus annis Ao/ass: rccolamus. Quum itaque 
rerum ufus veniat feris ab annis bonus ille fenex longó zvo 
fibi compertum , fed decrepitum nobis ;balbutit dogma , quo ne- 
potes à morte vindicet. Pracipit itaque ut omni recens nàáto 
fimatur fanguis ex umbilico fluere copiofus, prout vires fuadent i 

70i£- 


fanguine &5 refefdtone, 937 


tolerant , quà puellus pofleà variolis paucis , vari/que , ac falubri- 
bus tentetur. - 

XX. Dceliratione porró nullà corripitur Rzolagus idem , fed 
omnino refipifcit, dum Medicos defipientes ad faniorem re- 
vocat mentem, ne in poflerum credant fanguime parciàs vel 
plenius ab umbilico fetuum retrufo, parcius etiam vel uberius fuc- 
erefcere meconium. 

XXI. Saniorem jam Medicorum mentem illam exhilare- 
mus pro virili. Difpiciamus itaque num brevior, longiorve 
refectus umbilicus, brevem vel longam foetui mentulam con- 
cedat? Id ipfum enim Ro/agus, novo nunc abreptus dilira- 
mento, per Znatomen demoufiratu facillimum effe, lingua rur- 
fus titubante protulit. 

XXII. Sequioris quoque fexüs rationem habet eftoetus 
ille fenex , & Itali Medici deliria ftudet, ex 7satome pari- 
er , Phyficaveritate donare. Uterum itaque fubjicit oculis 
umbilici refe&ione curtà vel altà ,ve/ ad conceptionem ineptum, 
vel immoderato cotundi defiderio per citum. 

XXIII. Quüm itaque vir in Ánatome tantus tantum er- 
rorem erret ; quid miri eft tonforem Gui//emeum , quadragin- 
ta totis annis obítetricantem, matronarum animis offuiá ca- 
ligine fuifle circumfufum, & à tramite reCti ità deviaffe ut 
ad ipfam Anatomen caligaverit. Guillemeus enim , (five ma- 
tronis palpum obtrufurus, five ex animo) profert w»bilici 
vefe&ione laxa linguam maribus effe volubiliorem , feminarum ve- 
vb linguas ejfrenatas atque precipites exetlione curta frenari at- 
que compefci. 

XXIV. Virum autem illum decet , fuis obftetriciis Ma- 
tronis acceptum, Matronarum jocis nobifcum jocari. En 
igitur ipfum vernaculá fuà nobis evulgantem , quz fecretó, 
& intra le&tulorum limites, obftetricanti precipiunturà Ma- 
tronis, de natorum tuubilico folicitis; filium enim nacta ob- 
ftetricibus injungunt, Qu'on Iuy faffe une bonne mefure: eni- 
xz vero filiam praecipiunt, Qu'7 foit lié court, ex praecon- 
cepta Ícilicet mente verf. noftri 21. & 22. 

XXV. 


$38 De Umbilici fenfu. 


XXV. Jocularibus iftis hilares animos dimitterem, ni $7ij- 
geli, fuper infenfili uszbilico, ftupens animus, illius excitan- 
di locum mihi praeberet. Umbilicum enim Spigelius infenfibi- 
lem exinde putat , 4404 inter illum amputandum infantes nonva- 
giant. 

Non attendit interea Spigeliss, ftupore correptus , quàm 
innumeri vagiant infantes dum ipfis praeciditur uzibilicus , non 
quidem prz dolore, nam, eo momento , fení(u captus eft u»- 
bilicus, etfi modó fenfu viguerit. Animum enim Spigelii non 
fubiit umbilicum nu(quam defecari, quin multiplici filo fit. con- 
firiius ; atque adeó quin omnis ad ipfum perinde intercipia- 
tur fentiendi commeatus, ac ex obvia quavis parte nobis ftri- 
€ revin&á & fenfu penitüs nullo refcctà. 

XXVI. Stupidiorem alceram fuper smbilico ftupente $p;- 
gelii ratiocinationem , utpote prolixam & fponte fua ruentem, 
miffam facio. 


EOPONOOpUSO 


H' ké& 
LL ! lad 7 7 Á 1 T A 
«y eUEnois TO. Kvnpatri *ywevoq 2g V O4QaAS, TU) &uTA 
a ( T3 ^ [o2 ec 
Teiarov óvarip 2]9- Tav Cav ois Qurois. 


Iucrementum 
igitur Fetui umbilicó cogtiugit, eodem que 
plautis modo per radices, 


Áriít. de Gen: Anim: Lib: II. Cap. 1v. 


Aba EN D-L:G:W. dA 
T ils | 


D E omaes 
UMBILICO 
eliquas pagellas uec inanes oportet effe ,nec bullatis nugis tur- 
gere, fed .folide cumeari , quà fcilicét Laurentii de. ouracbo 
bumano cuneus duriori nof!ro cuneo irudatur. 

Het igitur. inferenda veniant pag. gzy. verf. ult. govif/tn: 
eei de umbilico libellis. 

Licet enim umbilicum humanum illi verfent in partem 
omnem & mille modis ipfum volvant atque revolvant, ac 
eumdem etiam ad meridianum folem vel Galilei perípicillis, 
vel lynceis oculis contemplentur, nequaquam tamen wrechog 
ullam in illo dete&uri funt, quin infimul defectionem à le- 
gitima conformatione atque humana ad anomalam arque bru- 
tam depreheadant. Sicut enim natorum aliqeot bruras ani- 
mantes hac vel illa fimilitudine referunt, ità Feraelius, Ca- 
brolius asque. Hzgbmorus homines commemorant. zracbó. /uá 
brutis compares. 

Iftzc igitur exempla tria, quz inter tot denatorum fpi- 
rantiumve hominum myriadas fola funt authentica , majo- 
ris apud me ponderis non funt, quàm fi quis probaturus fz- 
cum & urinz communes nobis ineffe vias | Fabricii v g. Hil- 
dani puellum unum, vel 7z/»ii pucllum alterum mihi cede- 
ret, qui podice nullo feces sretbrá rcgereret. 

Immo id congeniti vitii puellarem. deformaffe formam & 

Z2 [js 


eAppendicula. 


finum pudoris omnem confpurcaffe Ludovica noftra Bourfrer 
teftatur oculata. 

Omnis itaque, ut refumam , urachi humani prafentia pa- 
rilem apud me denotat anomaliam , ac alia quzvis aberratio 
innata vcl urinz perinzo (*) aut pube (?) profluentis; vel 
fecum alvinarum veretro (3) aut vulva (4) propulfarum. 


(1) Apud Tulp. lib. 1v. Obf. 36. 

(2) Puerum ipfe vidi , cui , duobus fupra pubem digitis , emiffario bifide 
ffüillabat urina. 

(3) Apud Fab. Hild: Cent, 1. Obf. 75. 

(4) Lemfe Bourfier dans fes Obfervations. 


pXDONOT Om 


CAROLI DRELINCURTII 
Medici Regi, 


UONCEPTU 


OU P BUS 
Mirabilia Dei fuper 


FOETUS HUMANI 


formatione, nutritione atque partionc, 


Sacro velo bactenus teta, fyflemate felici vete- 
£mntur. 


5 5 X 
Ovx, aov goy 
Ai SEE) à Geo / N bi 74 
^5 nar ez. apeNac, Tay exebrrey à, Kur ovo Cen 
7 E / N / c )! 
Oeyayd, Gy eux tmu yon TW) dypuseyiay o is, 


Xeque 
veró uobis turpe eft ài auditorum utilitaten 
nominare partes , in quibus fet fatüs (Lon- 
ceptio, quas quidem "Deum fabricari 
70m puduit. 


Clemens Alexandr. Pxdagog. Lib. rr. Cap. x. 


| 541 
pq TT I. OQ. 


udum promulzo Syflema , quàó contratiius fit ; 

uotis enim. tumidum illud ue unus quidem Li- 

brorum beliuo vorarez. | Quó interim nudius, eà ob- 

Jeéurius. | SDilucidari tamen refugit me lux addita 
molem addut. 

En itaque Periochbas umbrofae, ad quas equidem 
ingenia ce[pitent opaca, fed quas inoffenfo pede. per- 
ambulent iugeui0 lucidi. Clarentes quippe viri face 
sea nom egent ut dilucide ceruant Periochen v. g. pri- 
mam z£ertu; redargtere ore uto preditum, 69 lageue 
Jümilem, cujus collum imgreffus frt unicus C9 egreffus ; 
fecundó £u£«s zmpervias effes tertiim im alterutram 
zIas uteri cervicem demitti; quartüm dezque matri- 
cis fündum exterius pbiale vitree vitu depreffum at- 
que coucavtim effe. 

Ità demceps. quaevis alza Perioche dz veritates . 
"'Pbyficas expromit, oppofita falfa tacit smordet. Sic 
v. g. Perioche 23. quó major cultu Myfterium Incar- 
nationis Profeguitur ,eó capitaliorz flagrat odio. intar- 
Zareas de Platone (*) fabe//as degtue Budda (^) ? vir- 
giue natis. Tantam enim fidem diabolicis techuis iffzs 
adbibeo, quantam profecíó vel Minerva (*) ve/ Bac- 
cho (?) de Jovis cerebro crureve deducfzs; vel 'Ty- 

phaoni 
(a) Apud Diogenem Laertiam, Lib. 111. in Platonis vita. 
(b) Hieronymus in libro 1. adverfus Jovinianum 
(c) Hefiodus in Gola & Homerus in hymno in Apollinem; 
(d) Diodorus Siculus in Bibliotheces Hiftoricz libro 111. & A- 


pollodorus in /;bropariter Bibliotheces I11. atque Herodotus ia Eu- 
terpe Cap. CXLVI. Zz-3 


$41. Dom ANTA T OIUO, 


phaoni (*) e Junone fola genitos vel Tullio Setvio (5) 
de priapi ciuere fargentt y vel Apidi (8) demam à [a- 
ne vadus fufeitato. | 

Z4 Lector fagax , Perzocbe ex uua. perfpice omues 
(9 rmminator fedulus unicum Adamum (^) 2 $Deo cre- 
Lum cefueviro femina; Evam () auem condi-- 
tam e[fe à viro fine feminas folum Chriftum (5) é vzz- 
gius fubflantia productum [ime viro; reliquam veró 
iobolem humanam (!) ? vzre zufimu£ atque femina 
progsasctam effe atque progigni. 

'Dauius autem Dei munus eft quód fpiremus , quód 
vivamus, quód vigeamus (^) ; 247 in illo vivimus & 
movemur & fumus (^). Recorderis ergo, 2e Lecfor, 
Creatoris tui in diebus juventutis tua. 


(e) Homerus in eodem in Apollinem hymno. 

(f) Dionyf. Halicarnaff. in Antiq. Rom: //b. 1v. & Plinius in 
matural. hift. 5b. xxxv1. cap. XxvII. 

(g) P'urarchus in Sympofiacén //2, vxI1. Quefr. [, 

(h)'Geu. 1. verf. 27. & v. verf. T. 
Lüc. ni .verf; 38. 


I. lime 1I. verf. 12, 
(1) Gen: II. verf. 22. 
qyoCGor. rem. 8. 
(k) Efa. vrtv. verf. 14. 
Matth. 1. verf. 23. 
Luc. 1r. verf. 3r. & 3y. 
(1) Gen. 1. 26, & 27. & v. verf. 2. 
Marth. -x1X. v..4. 
MaTtc. X59. 6. 
AG, xvi. v. 26, 
Y Cor xt v. 12. 1 
Ir^m Hipp. Plato. Arift. Plut. Gal, & alii 
experientia. 
(m) Apud La&antium de Opificio Dei. 
(n) A&or. Ca». xvii. verf. 28. 
(o) In Ecclefiafte Cap. x1x.verf. 3. 


paffim & feculorum 


SYs 


| 545 
SEX SIRNM ATIS 


HUMANO FOETU, 
DA ARSUPEAMIN A: 


que , *Periochis 14., Lelforem quaff manu de- 
ducit in abftrufrffima queque Veneris 
adyta. 


PERIOCIEHEI6L.I 


i is eft uterum, urinaris veficee modó, trifariam per^ 
tundi, in cervice fcilicet interiori & in utroque latere; 
non cervicis vel internz, vel externz , fed fphaerici fui fun- 
di. 

Pam ro.cHkg II. 

Sciendum eft rursus fundi latera ifthzc effe pervia forami- 
ne ftri&to in oblongas, recurvas & cellulis plenas, feu hinc 
indé contraCctiones Appendices carneo-nervofas , quas uteri 
Gornua, Subas & Jntennas. vocitant. 

PEnrfrocH E, III. 

Notandum eft deindé Appendices iftas ab utroque uterini 
fundi latere, re&o primum itinere atque brevi & angufto 
protendi; mox vero per hemicyclos, quinque vel fex polli- 
cum altitudine , reflecti fursüm tefticulos versus. 

PERrocH:-E IV. 
.. Obfervare eft infuper Appendices illas, quó ab utero re- 
motiores & tefticulis propiores, eo ampliores atque finuofio- 
tcs effe. 
Pze- 


$46 Perioche V. VI. VII. VIII. Ix. 


P ER EoOoc-HrE V. 

Confiderare eft adhuc Appendices eafdem toto fuo tractu, 
non duntaxat pertuías & ambagiofas effe; fed teiticulos ver- 
fum, €oitüs prafertim momento, patulas effe, fcu fauces 
habere, quibus ceu probofcide vel efopbagó , femen exorbent. 

P mu o c-H E *V 

Scitu deniceps neceffarium eft fauces illas, pifi majorisvix 
capaces, nervofo primum & anguíto quodam orbicular: lim- 
bo, ceu annulo ftri&iori, coar&tari atque firmari; in ambi- 
tu praeterà fimbriata: effe, carneafque, hoc eít, fimbrias ha- 


bere mufculofas, quae digitorum more fefe & expandant & 
contrahant. 


Print cH Er VIT 


Concipere cft itaque fimbrias illas, Mevtule adinflar , lan- 
guente Venere languére; vigente veró vigére, id eft, Pe- 
nis atque Clitoridis ritu; vel flaccefcere atque collabi ; vel 
turgére atque porrigi. 

PgRSOCGrEg VIIE 

Percipere eft pariter lacertofas fimbrias illas fanguine fpiri- 
tibusque Venereis turgidulas buc & illuc attolli atque vaga- 
ri , donec impetu cacó ruant intefticulorum amplexus. Nam 
uti profe&ó foeminz v. g. bombycum papiliones aperttim 
& erectum podicem cupidine czecà tamdiu jactant atque cir- 
cunferunt, quàm mari copulentur; ità pror:üs mufculofz 
fimbriz noftra fefe primüm manüsadintítar expandunt, fefe- 
que totas deinceps in tefticulorum ambitum diffundunt, quos 
fuis veluti digitis, (ere&is €9 expa[fis quidem, fed noumibil ta- 
suen redu&lis) comprehendant atque comprimant.. i 

Pip Ro cs E LX. 

Speculari eft praeterea fimbriasillas iftoc Venereo fuo com- 
plexu atque compreffu aliquam € tefticulis hydatida, feu ve- 
ficulam limpidam clidere, inque fuas fauce: detrudere , hoc 
eft, in os patulum illud Periecze y. dclincatum. 


Pr-: 


Perioche X. XI. XII. XII. $47 


POE RULOCHE'X. 


Ruminari eft itidem veficulas lymphaticas & unicolores, 
illarum arteriolis exceptis, intra tefticulos effe, ceu Ova ia a- 
vis Ovario, vel maturas & ad egreffum paratas; vel immatu- 
ras & ad egreffum imparatas. 

P'rUuEHEEgSTXI. 


- Imaginari eft autem veficulas illas plené maturas haud fe-- 
cüs ab Ovario fuo fecedere, ac fru&us maturiffimu: fejuagi- 
turà ramo. Sicut ergo fructus citra fuccum profufum ul- 
lum fuó peduncu!ó ab arbore decidit, ità fané. hz veficulz, 
fucco licet turgidule atque dillente , Mlae(ae & intemeratz, (uis 
ab Ovariis, naturaliter fecluduptur, citra fcilicét. liquorem 
ullum ab ipfarum vel pelliculis vel vafculis effutum. Immo, 
magis appofité dicam veficulas illas extremé  maturas codem 
modo cx Ovario fuo fingula: propelli, ac Ovorum vitciii & 
vitellario fuo in infundibulum compelluntur. —774efís Perto- 
cben $7. ubi placentz toti parilis avulfio ,. five propolíatio 
jure meritoque denegatur, qua veficulis feminalibus hic u- 
nicé competit. 

PopmoITOcGmBHr.-XII. 

Recordari eft etiam Veficularum unamquamque, /c& Ova 
ifl bec fingula , intra fcrobicualum nerveo-carnofum nidulari, 
hoc eft, Ovum quodlibet haud unà pelliculà atque tollicu- 
ló fuis, fed infuper tefticulorum nucamentis atque calyci- 
bus, ccu midis nerveo-carnofis , includi. 

PERIocuE XIII. 

Nobis rursüm memoria refricanda venit nidulis iftis Ova 

uidem immatura ar&iffimé concludi ; matura vero laxiffi- 
mé teneri. Uti ergo feminum calyces vel duriffimi maturita- 
te hiant femine deciduo; ità certe Ovorum panicula atque 
folliculi maturatis Ovis diducuntur qnidem & expanduntur, 
fed Ovis maturicribus illis fponte nufquam deciduis: ad illa 
fiquidem excludenda duo connituntur, niduli fcilicet fibrofi, 


carnofique Periecbes 12. coar&atio lenis, /eu conftri&io blan- 
| Aa aa da 


448 Perioche XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. 


da; nec-non aliunde addu&tior pauló arctiorque. fimbriarum 
Periocbes: 9. complexus atque compreffus. 


P»g.m.i150.€ E E GLV. 


In memoriam quoque revocandum eft, Ova iíthzc quae- 
libet pelliculis modo  ftri&ioribus atque compa&ioribus ; 
modo laxioribus atque rarioribus contegi. XConcipere eft 
aliunde Ova ifthaec modó intentius, modo remiffius ex O- 
vario fuo exprimi & elidi: itaque ità modó integra & illa, 
modó autem crepantia, & fluxa in uteri cavas Appendices 
impelli. Ità mehercle motá linguà Ovorum Vitelli in. fau- 
ces, inque ventriculum, vel integri , vel crepantes detru- 
duntur. Zidefs Periocken y. 

P ,8omul 0; Xr Ef yop. 


Non folüm autem faucibus Appendiculum uteri forben- 
tur Ova, fed & eadem in Appendicum cellulas pedetentim 
devolvuntur. Immo, 6 cellulis tandem ambagiofis. illis & 


nervco-carneis, quz /ais fibrillis fefe circum Ova contrabunt », 
in uteri fundum ufque demittuntur atque rotantur. 


| PERi1i0€HE XVI 
Atqui dum ifthec fiunt, Ovorum aliquot vel in Ovario; 
vel in anguftiis proboícidis uterinag;, vel in ipfo demum ute- 
ro mediacrepant, /icut in Periocbe 14. przelibatumeft. Suam 
ergo cryftallinam lympham vel in tefticulorum fcrobiculos, 
vel in proboícidem uteri, vel in ipfum uterum cffundunt 
Illam quippe inibi locorum varié recoctam atque coloraram 
& fub multiplici larvà multiplices tragoedias agentem faepius 
deprehendi. 
1 P-ERrLrocHEE XVIL 
Illinc igitur liquet uterinas, Appendices, 6 teftibus in u- 
teri. fundum utrinque protenfas genuinos Ovi-du&us efle, 
quibus Ova € tcfticulis, feu Ovario atque Promptuario Pe- 
viocbes Yo. in uterum deducuntur atque devolvuntur. 
PrEnRUo.cH.EGoXVILII 
Meditari eft, fimiliter, Ova ifthzc intra uterum illefa , 


feu 


Pertoche EX ID AX. 2M. $49 


feu. germinis pulpam intra. folum , apta nata. effe qua mafculini 
feminis fermentum atque foecunditatem tota fuftineant atque 
promoveant; intra vero vel Ovaria vel Ovi-du&us, vel u- 
terum caípitantia atque crepantia, 4/2 Perjocbe 16. irrita 
prorfus effe atque fubventanea. Immo fuó inibi coaguló pu- 
tri, vel alià quàávis indole degeneri, ftupendam inferre per- 
niciem , //eut in eadem Periocbe prenotatum eff. 
PER:ocHE XIX. 


Attendere eft deinceps Ovum unicum , oferó exceptum , uni 
duntaxat Embryoni , ex /emine maris, formando perindé de- 
ftinari ac unicum tritici granulum , fere greiio creditum ,uni 
fpica, ex germine [uo procreaude , d-terminatur. — Sic infuper 
Ova bina, (vel ab uno duntaxat tefliculo, vel ab uuo infimui C$ 
altero) in uterum immilla, zza/culoque femine turgida , gemel- 
lis delineandis atque producendis, (baud /eeus a; tritici. gra- 
"a duo in terram projecta [picis duabus erupturis ,) praeftitui. Pa- 
ri ratione triplex, quadruplex & quintuplex Ovum, /7a- 
Ja virtute pregnaus , txres, quatuor- ve vel etiam quinque fce- 
tus uná vice progenuifle, a Philofopho proditum, 7f. 7g. 
7. €àp. 4. 6c à me, Parifiis, vifum eft. 

PER:0ocHE XX. - 

Animo deindé volutare eft ifthzec Ova ab Ovario per Vc- 
neris ludibria, hoc eft, vel períalacitatem fricatricum; vel 
per noGturnas pollutiones in uterum provoluta fubventanea 
atque cafa perindé effe, omnia ad unum ,ac alia quzvis me- 
dia crepantia vel in Ovario, vel in Ovi-du&u, velin Utie- 
ro, ficut in Periocbe 16. dicum eff. Immo, haud fecüs ute- 
rino fotu putrefcunt , tetroque dilabuatur effluxu. ac v. g. 
gallinarum Ova, £ypenezia dila, incubitu quovis tota in 
putrilaginem difflluunt. 

PP'RCcOoconHtkz XXI 


Sic ediverfo reputandum venit Ovum omne falubre, quod 
conjugio forpfit uterus , quodque feminali fpiritu mafculo 
fuftcienter imprzegnatum cít, foecundum femper atque pro- 

| Aaaa2 li- 


- 


650 Pertoche XXII. XXIII. 


licum effe. Etenim, protinüs ac uteri fundó Ovum ali- 
uod conjugió forptumeft, & noftrum infimul femen in i- 
i fundum fumus cjaculati , totus prz libidinis oeftro geftit 
uterus, totufque contrahitur atque conglobatur. lli igi- 
tur contra&tione atque conglobatione fuam cervicem inter- 
nam, fuaque pariter Oviductüs oítia duo , tam ar&té claudit 
ut cufpidem acüs ne quidem admitteret. Exindé eft ergout 
feminis maículi virtus intemerata intra fuum illud Ovum tan- 
diu fponte fua termentetur atque fzcundetur , donec uteri- 
na vafa novo fpirituum impulíu fermentum iftud atque fx- 
cunditatem illam diutius atque plenius promoverint. 


PER:IoCHE XXII. 


Immo, hac maícula virtus eft tanta ut fpiritu fuo genita- 
ii fortiori atque generofiori impetum quandoque faciat inu- 
teri prurientis oftia lateralia & tefein Ovi-ductus evehat. Ex- 
indé eft, certé, ut Ovum inibi praoccupet ,nec in uteri fun- 
dum prolabi permittat, fed obvium illud media in via, in 
Ovi dué&u fcilicet, prole imprzgnet fibi haud minüs quam 
matri perniciofà. lilinc quippé, vià ad partum nullà, mi- 
fellus infans peccati nefcius, peccati fit reus düm czde ne- 
faria fefe fuamque matrem mifer cruentat ; uti Pzr//j; atque 
Londini tantze czedis patratores in flagranti delicto haud fe- 
mel deprehenfi funt. Aliàs autem, & ex Naturz legibus, 
mafculum femen tunc demüm in Ovis fermentatur atque vi- 
vificatur quüm ifthaec ejus Ova in matricis fundum provolu- 
ta atque propulía funt, ficu Periocbe 21. id luculenter ad- 
ftruit. 

PER :oCHE.XXIII, 

Liquet igitur ex ;//a Periocbe 21. Ovum in matrem, hoe 
cft, in matricem, compulfum maículi duntaxat feminis in- 
greffu proli&cum. fcri; idque ab Adamo creto ad noviffimam 
uíque diem tam irrevocabili lege ut mortalium nemo fit ali- 
ter vel conceptus vel concipiendus unquam ; nam in animali 
mortali iftud eft immortale, Idcirco igitur , co mirabilis 


misa- 


Perioche XXIV. $51 


mirabilia Dei, fuper facro fan&o Virgineo partu, fefe mani- 
feftant ; Is quippé immortalis 6e2»9e»z9- , ne ex carne pecca- 
trice nobifcum in peccato conciperetur , facro-fancti fpiritüs 
efficacia in Virgineis ilibus conceptus eft.. Quum cnim Deo 
non fit difficile quicquam , quid ipfi facilius fuit, quàm in E- 
le&zzac Illibatz Virginisuterum Electiffimam & Intaminatam 
deduxiffe veficulam, cui deinceps, is idem qui primitüs in- 
cubuit aquis, incubaret & incubitu fuo Divino germen illud 
Immortalitatis Zxexov e xoà &uiavrov ex illius felectae veficula 
finceriffimà cry ítalló intra Beata Virginis ilia fuícitaret? 


Pg R-rDo/cmEk XXIV. 


Sed in abftrufum illud conceptionis opus, (Cizmmeriis fe- 
nebris batlenus involutum , C9. foli rerum omnium Creatori no- 
Ium , ac idcircó Platoni dilum Gsiov v mex yua Divinum opus .) 
Medicis oculis pauló altius introfpiciamus. Tu luminum 
Pater, (qui po[f/des renes meos ex quo obtegebas qe. in utero ma- 
Iris thee , C9. cujus oculi maffam meam viderunt informem ex quo 
fum in abdito coufetlus arttficios? velut in. imis partibus terre) 
ilumina mez mentis oculos, quó propiüs Opera tua miran- 
da contempler atque fufpiciam !, | 


$$z Perioche XX VA 


S YS LIGXM.A T L5 


HUMANO FOETU, 


PARS ALTERUM 


que via battenus inyiá, €9. Periochis 36. abffruf- 
ffma fcrutatur. bominis primordia €9 incrementa 
ad boram ejus ufque uatalem. 


PER € H'B XOOV. 
MSS conceptu & partu terram imitatur. Semen quippe 


terrae gremió exceptum, madore primüm ccelefti in- 
tumeícit & viribus deinceps aftrorum fermenteícit atque foe - 
cundatur: Atque adcó germen ejus rore & pluviá intimé perfu- 
fum igneque folari, iustus agente atque movente, füfcitatum fi- 
brillas emittit, qua per medium pulpa involucrum, 747€ 
aollitum €2. fatietate crepans , fuüíque deque germinant.. Quz 
porró fibrille in terram difperguntur radices audiunt; quz 
veró uná congerie affurgunt culmos & caules atque truncos 
producunt : Quod vero his accrefcit vel fpica eft granifera, 
vel furculus eft gemmatus , é cujus gemmis folia, flores, 
fructus atque femina funduntur ubertim. Pari propemodum 
eventu Ovum uteri finu, cea ferrá , feliciter fufceptum & 
gen'tali fpiritu maículo inibi perfufum , atque etiam matris 
corde, ceu fole, foecundé fotum fpumefcit primum & exagi- 
tatur; ac deincéps de germine fuo, Periocbes 27. €2. 30. fur- 
süm atque deorsum fibrillas profert , zervulos uimirim atque 
venulas C9 arteriolas quac radicularum & ramufculorum more 
hüc 


Pertoche XXVI. XXVII. $3 


hüc & illàüc expanduntur. Immo iffarum radicularum ma- 
jufculae tres medium Embryonis centrum permeant atque fic 
per mediam Ovi lympham aliquandiu fluitant ; fed illam tan- 
dem , gyris fuis atque Mazandris, tranant univerfam. In 
illius igitur Ovuli pelliculas ufque contendunt, quibus orbi- 
cularim fefe primüm affigunt, ut illas tandem pertundant , & 
in obvios fibi porulos uteri radicentur ; atque fic circuló fuó 
umbilicalis illius funiculi di&ti, laxe quidem torti , fed nodofi, 
ternifque contexti chordis, refticulas conftituant ab Embryo- 
nis centro in matricem exporrectas. 
PipgR ro cm, XVI. 

Sicut autem albz v. g. faxifragz atque fcrophularize mi- 
noris radiculis adnafcuntur globuli plurimi, ità reapfe hifce 
fibrillis umbilicalibus in uterum circulatim expaffis numero- 
fi fuccrefcunt acinuli.. Hi porró densà congerie & crebrá 
velut adunatione maflam illam formant orbicularem , quam 
a figurà placentulam vocitant, quxque genuinum cít, non 
embryonis quidem, fed foetüs folum , ex quo uno arteriis 
irriguo fuam alimoniam excipit omnem. Pleniüis dicam quod 
res eft, iftis nimirüm acinulis, qui vafis foetüs accrefcunt, 
ubique adefle praeftó cüm fpermaticas , tüm hypogaftricas 
prafertim arterias, quz, uteri intermedià pulpá, fingulos 
acinulos fuáà purpurá rorent. "Tot igitur foetus acinuli ma- 
terno rore fic afperfi, ac novà irerüm atque novà maternis 
arteriis roratione pleniüs exíatiati, fuam tandem fatietatem, 
porulorum convenientià, in umbilici venulas evomunt. Haze 
pariter ne plenitudine crepent fuam nimietatem univerfam in 
communem fibi venam effundunt, ut ordine quoque fuo foeetüs 
corculum & arteriolz eodem nutritio rore benigno faturen- 
|tur, z/ plenius id adfiruetur ia Periocbe 39. 


DUEORCISO CHHOB. . XXV LI 


Verüm, operz pretium eft utab illa placenta & ab ipfa 
mea claudicante cum vegetantibus comparatione nonnihil de- 
fle&tam ad Democriti puteum, novam atque filubrem Ve- 

rita- 


3:4. Perioche XXVIII. XXIX. 


ritatis aquam exindé haufturus , quà meum Embryoniseruptue 
ri germen falubriter adhuc refpergam & lzté fufcitem. — Ve- 
getantium itaque femen in eo dilcrepat ab Embryonis femi- 
ne, quód cuique vegetanti fuum infit indigena germen , fotu 
quovis opportuno pellulaturum: At foemineis Ovis nullum 
plané germen primitüs ineft intrinfecum, fed omne extra- 
rium eít & recens in illud advena, atque adeo alienigenum. 
Etenim , tantum abeít ut uio matricis tepore Virgineum 
Ovum fufcitetur, ut ediversó in teterrimam illud putrilagi- 
nem incurrat, ficut in Periocbe 20. prenotatum eft. 
Pk mOrb.c' HE XXVIDE 


Iftud ergo germen in Ovis fermentefcens atque feecundum 
ài genuináíuà arcefífamus origine.  Lipporum atque tonío- 
rum ore noílrz conceptionis principium maículum femen 
effe circunfertur; fed. ne Medicorum quidem fcriptis vel 
elucubratiffimis, modum ufpiam docemur, quó maículum 
íemen iftud cum feemineo concurrat ad Embryonis. ftamina 
neGenda. En brevibus conceptus meos, fuper quidem foe- 
tibus abortivis & foetarum cadaveribus formatos , nufquam 
tamen vel abortivos, vel cadaverofos; verüm , plené matu- 
ros atque vivaces. 


POEOROISOQCOGHOE OXOXDX. 

Mafculum itaque femen fpeculor atomis acido-falinistur- 
geícens & quidem activiffimis & ab univerfo corpore deci- 
duis, nec. non multiplici genitalium organorum apparatu ità 
fubactis ut plurimis partium ideis impragnentur. Foeminae 
rum deinceps Ova contemplor l:quore cryftallino diftenta & 
pellicula du&tili, porofiffima, duplicique munita ; non teíta- 
cea quidem alterá, ut in volucribus obtinet , fed tenuiori 
primüm unà, piz matris adinftar; alterá veró craffiori paulo 
& durz matris nonnihil analogà. Ipforum autem cryftallinam 
lympham albumen vocito, illudque cum albugineo oculorum 
humore comparare foleo , & utrumque permiftum agnofco 
atomis aliquot acido-falinis, quó fcilicet tutiüs intra fuos fol- 

li- 


Pouache. PAXAY. $55 


liculos perennent. "T'ertió demüm maritalem copulam men- 
tis acie perluftro & femen maículum, univerfi corporis velut 
Epilepticà vibraione, in vaginam , inque uteri cervicem 
internam , atque adcó in ipfum uteri fundum impetu quodam 
efferri percipio: Semen enim fpiritibus universé turgetatque 
fpumelcit: Art fpirituum eft impetus füosexerere & uterinz 
cervicis fingula perrumpere clauftra, quó intimiüs in uterum 
irrumpant. 
Pim nocHrE XXX. 

Iftis prelibatis, Ovum concipio hác v, g: mulcibri Ve- 
nere ab Ovario in uteri fundum ufque devolvi, ex Periorbe 
15. Maículas infuper atomos innumeras attendo acido- falinas 
Periocbes 29. & illas quidem a&iviffimas atque adeó mobi- 
liffimas ac infimul penetrantiffimas contemplor. In uterum 
igitur affuzgunt & Ovum inibi orbiculatim & affultim impe- 
tunt atque ità porulos ejus quoquoverfum fubeunt. llinc 
ergo fit ut feminis craffamentum vulgó dictum Cvi pellicu- 
las nequaquam permect, fed ejus duntaxat mobiliffimz quz- 
vis atomi fefe , ocyorces fulgure, in intima illius Ovi pene- 
tralia fubducant atque inibi milliariz fefe conftipent, nontu- 
multuosé quidem, fed mirà & inenarrabili ferie .finguli fefe 
in illos ordines varios atque varios referant, quos ipfis fum- 
mus generis humani fator, cujus digitus bfc fingularviter elucet, 
ex fuorum motuum atque figurarum varietate flupendá pra- 
ftituit.  Ipfarum igitur unaquzque mobiliffima prour variam 
atque variam figurationem fortitur , ità & partis cujufque 
genuinum eft primordium. Quüm autem irrequietae & agi- 
liffimz fint, agere nufquam definunt, fed calore fuo, ceu ig- 
4e intero, ompnia movent per omnia, atque ità albumen O- 
vifui primüm colliquant, hoc:eít, rarefaciunt & in illam 
molem attollunt, quam Philofophus /iguoris aibi nomine de- 
fignat, & quam 7a/on à Pratis, ac induftrius ille Naturz 
fcrutator G, ZJarveus, colliquamentum vocant, quodquepro- 
fitemur effe Embryonis noftri, maículis atomis jam concreti 
atque coagulati, coníociale nutrimentum. — Stet ergo ratum 

à Bb bb atque 


$56 Perioche XXXI. 


atque fancitum, 2^ud mos, mafculum femen Embryonis efle 
principium activum infimul atque materiale ; foemineum ve- 
ró paffivum duntaxat atque nutritium. 


Pg Roc HEWNMXX*XI. 


Huc ufque po:ró Embryonis complendi principia duntaxat 
data funt, five, ut aliter dicam, E;mbryonis texendi ftamina 
folüm nexa (unt & illius corpufculo tegmen atque fub-teg- 
men inditum eft unicé, & quidem ab illis maículi feminis 
motoribus indefeffis, /piritibus nempe , in ipfius Ovi centro 
coa&tis atque ftipatis. Supereft ergo, ut mirificasfpirituum 
illorum motiones ac opificium íftupendum pleniüs atque pro- 
piüs attendamus. | En itaque fpiritus acido-falinos intra Ovi 
fui centrum unitos, & qui vim fuam inibi fortiter ac indefi- 
nenter exerunt, fuum enim co//iquamentum valide jugiterque 
conquaflant, fubigunt & atrenuant, atque adco fubriliffimas 
primum portiunculas ejus, (dogec Esbryonis corporatura ple- 
uior reliquas etiam admittat ,) in venularum fila, primitüs per 
coliiquamentum diffula atque fiftulata, perinde propellunt, ac 
folaris activitas madorem cceleftem in gracillima quaque pul- 
lulantium filamenta compellit. Per porulosigitur venarum 
tenuiffimz: quzdam colliquamenti particulae pedetentim ur- 
gentur in Embryonici corculi tegmen atque fubtegmen & 
inibi profecto intimiüs adhuc conquaffantur, hoc eft, mini- 
ma per minimas ità fübiguntur atque recoquuntur, ut pur- 
puriflum illud tandem induant, quod pun&ti (alientis forma 
fefe prodit. Saliens fiquidem punctum cor ipfum nufquam. 
eft, fed fanguis eft intra cor.  Inibi quippe fanguis in fpiri- 
tuum genitalium acido-falinorum & fcrobiculos cordis obfi- 
dentium denfum agmen incurrit, atque adeó pleniüs inca-- 
lefcit atque rarefit.. Elaterem ergo nancifcitur, atque fic e- 
latere fuo corculi fibrillas confeftim expandit & vifui fubji- 
cit ; inpullo faltem gallinaceo, ad cujusanalogiam iftud phze- 
nomenon Embryoni tribuitur. Immo corculi. fanguiculus: 
ille fibrillas iftas :aliter diducit, ut ipfas blande follicitet ad 
fui contractjonem. — Viribus igitur unitis fcfe undique colli- 

gunt 


Perioche XXXII. XXXIII. $57 


gunt atque contrahunt, quó fanguinem illum, recézs intra /e 
calefattum €9 expanfum , in alia quoque fiia, Embryonis cor- 
culo furíum atque dcorsüm annexa, diffundat , atque fic alter- 
nis iftis atque rhythmicis diiatationibus € contractionibus mi- 
nima quxque Embryonis accreturi ftamina loagiüs atque la- 
tiüs protendant. 


D'E R40 cC'HEPAXXIE 


Hactenüs co/liquamento fao nofter Embryo formicz mole 
totus innatat , nec ullà fruitur cum utero copulà; fed fuis 
involucris obdu&tus, fimplici duntaxat uteri complexu co- 
€rcetur. Vultis comparationem rudem, Vitreos illos con- 
templemini Vitrariorum Embryones exiguis phial:s conciu- 
fos & aquáà circunfluos. Verüm, ut diftinctiüs cloquar,di- 
cam quod res eft, Embryonem fcilicét torum albugine fuá 
mergi, hoc eít , albumine Ovi fui colliquato atque fuba&toun- 
dique rigari, fulciri, nutriri & augeicere. Ilio namque al- 
bugineo nutritio fucco non unice perfunditur, fed & illo co- 
dem ità fuflentatur € ab omni compreffu ità fovetur, utli- 
bera percipiat ubique fui nutrimenti acetiam incrementi com- 
moda. Aliás quippé tàm exilis moles Embrvonis vel uteró 
contractiori, vel vifcerum pondere colliderctur atque difflue- 
ret. O colendam animitüs, & publicitüs enarrandam fapien- 
tiffimi Creatoris Providentiam ! ha&enus tamen à nemine vel 
fatis excultam vel fatis promulgatam ; 77;de Periocben y 3. 


PLE RJA1:/0»€ 4H E: XU OC ELT T. 


Ne autem tàm pretiofa Embryoni pereat albugo duplici 
illa fuccingitur tuniculá, quas a77;07 quidem vocant atque 
cborion, fed quarum primordia nefciunt, ni panis cruftam 
clibanó duratam in ftubfidium vocent. Verüm , refricemus 
nobis memoriam pellicularum Ovi. Periocbes 20. Deinceps, 
quaío, recordemur etiam Per:ocbes 30. € qua«patet fpiritus 
feminis igneos in Ovum impingentes, illud nufquam diffrin- 
gere, fed porulos ejus quocunque permeare & fefe in ejus 


meditullium agminatim recondere. At vero, quüm illa O- 
Bb bb:z vuli 


$55 Perioche XXXIV. XXXV. 


vuli tunica: huc ufaue non crepuerint ; ac deindé , quim 
du&tiles exiftant , & contento liquore nutritio perpeum irri- 
gua, nec-nonadhuc uliginofo matricis complexu jugiter fo- 
tz , confequens e(t ut ad rarefattionem & expanfionem co[- 
liquamenti iai feíe accommodent, nec uípiam rumpantur, fed 
ícíe diducant & expandant, pro ratà fcilicer portione ad Em- 
bryonis indies alefcentis, ac ctiam indies auctioris atque au- 
£tioris incrementa. 


Pgux1jóoócHE XXXLV! 


Qui porró vel preter binas membranulasillas, e/lantoeidea 
feu farciminalem nobis obtrudunt ; vel inter geminas easdem, 
inter anion falicit €2 cborion, humorem fibi fingunt , brutis 
atque cathedrariis, quàm humanis atque realibus Anatomicis 
propiores fefe produnt. Id unum igitur inculco amnion at- 
que chorion, in meis Embryonibus humanis , non modo tarci- 
minis exortes fed & perinde contiguas effe pelliculas, C2 qui- 
dem liquore intermedio nullo, ac pia mater cft durze matri con- 
termina, nullo prorsüs inter ipfas vel liquamine, vel fucco. 
Quod fi gentium ufpiam amniostenerior atque porofior & la- 
xiüs attexta chorio, viía fit unquam aliquid 1n. cborzogz tran- 
fudaffe, id, apud me profedo, prater natura leges perinde 
cít, ac vel ferum intercus in ambuftis, vel lympha quzdam 
inter cerebri meningas , qualem ipfe in ebriofo viro altitudi- 
ne digiti auricularis circulatim concretam inibidetexi. Sed 
ruríum & appofité dicam humorem omnem inter amnion & 
chorion haud fecüs mihi monftrificum effe ac vel Ovum il- 
lud perexiguum, fed cruftà tectum ,ab Harveo deprchenfum 
intra teftam majoris alterius; vel liquor tenuis & aquofus 
ille, quem, citra vitellum , Magnus miratus eft Albertus 
inter binas unius Ovi gallinacei teítas admirandas. 


P pamrocCHE XXXV. 
Interim Embryo nofter grandefícit ac fuam. propemodüm 
colliquamenti penum univeríam exhaufit.— INová igitur eget 
annoni, illaque pleniori longe, quàm hactenus ab Ovulotuo 


nactus 


Pertoche X XXVI. $59 


nactus eft. Sors enim illius tota diffidet ab illo Philofophie- 
mancipato filio, hoc eft, à teftaceo pullo, qui , albugine 
Ovi (ui confumtá, vitello vefcitur. Embryo quippé nofter 
vitelli cupedias nefcit, & jam-jam fame periturus cft, ni gra- 
vi fuá, quà premitur fublevetur annonà. Illam ut adiplum 
convehamus funiculo nobis opus eft Periocbes 25. quem , putei 
Democritei cau(, in Perzocbe deferuimus 27. Iítum ergo fu- 
niculum umbilicalem refumamus & ejus ope novum alimen- 
tum novo fuggeramus foetui; embryo nanque nofter recens 
in foetum evatit. Qui itaque defiit effe Embryo, jam Fo- 
tus elt: Is certé propterea pleniore atque tolidiore pabuló 
prorsüs eget. Pleniüs ergo atque folidiüs 1s omnis corporan- 
dus ett. Quam igitur in Periocbe 26. placentulam anticipa- 
vimus ac foetui recenti pro illius modulo conceílfimus, ad ve- 
ritaus trutinam ponderemus. Iíthzc enim citra Romanorum 
Deam Alemonam foetum noftrum in novimeftre tempus ple- 
niffimé nutritura eít. 
OP EgGcio conos NOXXVTI 
Reapfe fiquidem placentula foetus, ex Perioche 26.acinulis 
conftat, qui exremis vafculis umbilici, zz sferum à centro fa- 
ts exporretlis, accreícunt ; atque adeó univerfa placenta con- 
geries eft acinorum ,(eu papillarum , jecorariis fimilium , qua: 
toetüs matrisque vafa interjacent , ut illis intermediis fluat at- 
que refluat fanguis à foetu primüm ad faetam , ex Periocbe zg. 
& à foetá deinceps ad. foetum. — Iftz porró papillze hüc & 
illüc nequaquam difperguntur, mearum fporadum glandula- 
rum more Preludü mei zuatowici fed per aliquot veluti 
manipulos conglobantur , idque craffitudine foetüs incre- 
mentis analog. "T'aliter autem conglobatz papille fuos 
illae globulós ità conjungunt ut tot hepatis lobulos no- 
bis defcribant, fed membranis nequaquam feclufos. ficut 
in canum fimiarumque jecore: Hi quippé glomi coeunt in- 
fimul glomeramen in unum, & quidem non universé globo- 
fum, coitione fiquidem fuà hemicyclum excavatum zimu- 
lantur. 'l'ota nanque placenta uti convexa eft uterum ver- 
Bb bb. 53 fus, 


$360 Pertoche X X XVII. 


fus, ità profe&ó foetum verfus concava eft omnino. [ila 
porró, novimeftris, verbi gratia, ab utero revulía atquedi- 
ducta & expaífa uti ambitu eft manüs expanfz, hoc ett , dia- 
metri ieprem vel octo pollicum Mathematicorum, ità pro- 
fe&tó craffitudine eft linearum quidem Mathem.ticarum duo- 
decim vel quatuordecim in fuo centro: linearum veró dun- 
taxat fex vel feptem fuis in oris. Foetüs itaque placentula 
pulpofus eft orbiculus chorió & amnió , foetum versüs, plene 
conte&tus, innumeriíque foecüs atque faece vafis irriguus ac 
utero fpongiofo pulpamentó fuó molliter adhzrens ;. idque 
modó fuperné, feu ad fundum; modo autcm lateraliter , fea 
alterutrum ile verfus; modó denique vel retrorsum vel an- 
trorsüm, maternos ntmirüm vel lumbos verfus vel umbili- 
cum. [interior ergo cervix uterina, quz tota inferior eft, 
quzque tota conceptu ílri&té clauditur , omnis exors eft cum 
placenta copulz , & fuisannulis ar&tiüs contractis univerfata 
fatus & aquarum membranis inclufarum & indies increfcen- 
tium fuftinet molem, 27; /quebit iu. Periocbe 42. C2 43. 
PrERi0o0cHE XXXVII. 

Faetüs porro placentulam iftam ut ícrutemurintimiüs prx- 
notare eft uterum, iuter conceptionem , reliquiis feminis illius 
fubtiliffimi , quod ex Periecbe 30. centrum Ovi penetravit, 
totum fermentari, rarefieri atque turgefcere.  Exindé ergo 
totus pulpofus atque cavernofus evadit. Ifítud itaque pul- 
pamentum atque cavernulas arteriz cüm fpermatice, tüm 
praeprimis hypogaftrica: facilé perfundunt? At veró, dum 
arteriis illis uteri pulpa perfunditur, adíunt przcftoó acini pla- 
centas, qui porulis interioris uteri, velut? per. inoculationem , 
inferuntur, atque ità düm fanguis arteriofus in uteri fpon- 
giofa fortiter impellitur, in placentz. porulos etiam inftan- 
ter urgetur. Illius deinceps particulz ,craffiores quidem , in 
uteri venas regeruntur, tenuiores autem, in placentule pa- 
pillas contruduntur. Foetus ergó, intermedià placeniá ían- 
guine fuübtili atque defzcato fruitur totus. Nec propterea 
zftimare eft reliquas abillotenui atque depurato fanguine par- 


[s 


Terioche XXXVII $61 


tes vel fenrina egére, quà afferventur, vel placentulz papil- 
las ità faburrare ut reliquum fubinde fanguinem vel minüs te- 
nuem , vel minis fincerum foetui percolent. Quicquid enim 
craffamenti híc dicitur ineffe materno fanguini fano, id rela- 
tivé dicitur ad fanguinem fuübtiliorem illum, qui in ofcilla 
venularum foerus umbilicalium. ingeritur. Etenim, conci- 
pere eft venas uteri proportione relpondére uterinz moli , at- 
que adeó oículis efle praeditas majusculis, quàm umbilicalis 
venulz fint ofcilla. Rursüm ergo concipere eft uteri venas 
illas majufculas, circeu/ationis lege , fanguinis craffiores reíume- 
re partes, quas in maternam cavam refundant. 

Pariter fané percipere eft venulas foetüs, inità portione ad e- 
jus, moleculam , ofcillis hiare minimis intra placentula papillas, 
fangainem ergo nullum recipere queunt nifi tenuiffumum & ab 
oleofis atque falinis particulis alienum, pauculis faltem exce- 
ptis,quz bilem conftituunt Periocbes4$.Id utrumque porro non 
modo fufiüs inculcandum eft , fed & ratione fagaci, ac ipfis me- 
chanicis legibus pleniüs conficiendum. Materni fanguinis cir- 
cuitus quüm fit in confeffo apud omnes, in confeffo pariter eft 
apud cordatos difparilibus illum turgére globulis, non indole 
tantüm diffonis ,fed & moleculà variis. Coníequensett ergo ut 
fanguinis materni portiuncula minüs fubacta , minuíque fubri- 
les,ac etiam minüs activae (/ed cordis Cg arteriarum jugi bulfu atque 
gromi[cuó cireumatie ,) in matricis 1fthzcc ofcula, proportionis or- 
ganice legibus fibi prov[us accomumodata,) penitüs impellantur & ab 
ipfis in venarum tubulos fibi pedetentim patentiores regeran- 
tur, ut inibi agmine facto conglomerentur atque glomera- 
mine fuo tandiu circunvolvantur, donec ad potiffimam vita 
rotam, citra fuffamen, fingulae rotentur & novum peridro- 
mum inftaurent. Similiter porro circunflui fanguinis illius 
exiliores globuli, (qui fclitét plurimá | fanguinis circumattione 
exactis levigati funt , quique plurimis infuper [piritibus turgent,) 
promiícué quidem cum craflioribus aliis hifpidis & inertibus 
placentulz porulis illidunt, fed, tenuitate atque mobilitate 


fuà dum przpollent , placentulz venulas ofcillis fuis fibi aptas 
& 


$62 Pertoche X X XVIIL 


& (bi velutinhiantes facilliméfubeunt. At craffiores alii in- 
vicem implexi & inítrenui ab illis ofcillis placentze penitüs 
arcentur, atqueità ne morà fuà noxam inibi noceant mater- 
nis aliis & aptatis ad fefe venarum ofculis protinüs excipiun- 
tur, ut in priftinum fuum revolvantur Orbem. | Per univer- 
fam igitur fcetüs geftationem uterinis arteriis ficut irroratur 
& alluitur, ità venis eluitur atque repurgatur placenta. Hzc 
enim crafífiora fua & fuis uncinulis firmiter concreta, nimio- 
que vel oleo vel fale perfuía, in largas uteri venasperoppor- 
tuné refundit , nec aliud à fanguine faccato & fanguinis veluti 
delibato flore in arctiffima venularum foetüs ofcilla tranfmit- 

tit. 

P EGOILDO.COH ESAXA-VA LI. 

Intermediis itaque placentula papillis, materni fanguinis 
purpuriffó foetus irriguus eft. Si quippe detur jugis arteria- 
rum matris in placenram impulfio, jugis utique datur fan- 
guinis non duntaxat craffioris in venas matricis compulfio, 
fed & tenuioris in venulas foetus propulfatio. At venulasil- 
las ab Embryonis puncto faliente repetendas effe Periocbe do- 
cet 31. Illis veró venulis extremis , (a5 Embryonis corculo in 
Ovali pelliculas exporre&is € illas ad uterum ufque pertundenti- 
bus,) accrefcere placentule papillas, idque vel bulborum 
more ad radiculas, vel feminis ritu ad umbellas, diícere eft 
à Periocbe 25. €2 26. Nunc autem. demiremur quantà noftri 
conditoris providentià foetui profpectum fit, ne pufillus ille 
& gravi fanguinis oneri ferendo prorsüs impar , nimió ma- 
terni fanguinis impulfü fuffocetur. Dum enim indefes eft 
ifthzc Periocbes 37. uterini fanguinis in venulas foetüs ada- 
&io, fuffocationis cardiac fummum foetui periculum im- 
mineret, nifi providus Opifex duo adaptaffet ad foetum re- 
dundantis fanguinis emiffaria, duas fcilicet arteriolas umbili- 
cales, quae fanguinem illum in placentam reveherent. Ab 
illa porró placenta vel in uteri venarum ofcula retruditur , ut 
in novos intra matrem circulos agatur; vel in ipfiffimas foe- 
tus venulas regeritur, ut circumductione novà foetum adhuc 
cir- , 


Perioche XXXIX. $6) 
circunluat. Exindé rursüs , id omninó grande commodi 
confequitur foetus, illo fiquidem fanguine priftino in matrem 
ità regefto, novis ille naturz veluti thefauris atque deliciis 
fruitur totus; atque fic cüm pleniüs aleícit, tüm citiüs au- 
geícit. Univerfus interea fanguis intra foetum five. vetera- 
nus, five renovatus ille nufquam ceffat é cordis Orbe perre- 
liqui corporis Orbem circunferri, idque cádem cum adultis 
circuitüs periodó ; unis enim * pu/zzonibus exceptis, ab ar- 
teriis fertur fingulis in partium porulos, & à partium porulis 
in venularum oícilla; ab illis autem ofcillis in venulas rursüs 
atque venas, à quibus refunditur in cor, ut à corde in arte- 
rias tüm * pu/moni; ,tüm reliqui corporis continuó atque con- 
tinué regeratur. 

PupRUoo6uwuEg XXXIX. 

Ne quis interim in Anatome rudis nodum in fcirpo qux- 
ritet , huncce fanguinis in foetu fluxum atque refluxum ino- 
culis gerat. Arteriz przegnantis uteri fpermatica atque hy- 
pogaítricae placentam ubertim perfundunt, ficut in. Perioche 
37. doctumeft. Ad eum itaque finem tota replentur totz- 
que confurgunt fanguine largó. Placenta veró fanguinem 
illum omnem nec in foetum unicé tranfmittit, nec in uteri 
venas unicé transfundit; fed fubriliffimam duntaxat portio- 
nem illius in venam umbilicalem percolat; craffiorem autem 
in venas matricis remittit, //cu£ if Periocbe docetur cadem 37. 
Subtiliffimus itaque fanguis in umbilici tubulum venofum 
inftillatur , & exindé, per tubuli fui flexusatque gyros, pigro 
fluxu nec plenis undis, in medias jecoris portas adigitur. Ex 
illis vero portis jecur intimum neutiquam fubit ,fed inipfam 
venam cavam confeítim properat, atque fic diaphragmatis 
circulum nervofum illicó praterfluit & Mathematicisaliquot 
lineis fuper centrum iftud Diaphragmatis in capaliculum ve- 
nofum incurrit, foetui peculiarem. — Hic porró canaliculus 


fan- 


* Videfis Periochen 4o. & 4T. me bíc (9 illis bedent proferri putes. 
Gcroc 


$64 Pertoche XL. 


fanguinem £z/urimusm * ilum , portitoris inftar ,1n venam pui- 
monalem traducit , 6 qua in auriculam cordis finiftram, in- 
que corculi ventriculum finiftrum defluit. — Ilfinc autem pel- 
litur in Aortam, ut ab Aorta in univerías foetüs arteriolas 
longé lateque diffundatur, atque fic retfiuat, circuitüslege, 
in fingulas foetüs venulas, nequidem umbtilicalibus exceptis. 
Hz quippé, fanguinem licét à matre in foetum importent, 
quafdam nihilofecius particulas priftinifanguinis foetüs reve- 
hunt, quas nimirum , fuisarteriolis in placentam , foetus qui - 
dem regeffit; fed quas placenta, novi jugiter arteriofi lan- 
guinis impulfu, in umbilicalis venulz porulos retrufit, ut- 
poté fibi priüs pervios, atque adeó nunc facilius repeten- 
dos. 
PrgpR)0cHEJXL. 

Verüm, fanguisuniverfus , quem ab utero infoetüs venam 
cavam deduxi, in canaliculum  venofum Periecbes 30. non 
influt. Rem enim totam ex ratione & ex vaíorum capaci- 
tate düm aítimo, en certé portio ejus alterá longé minor, 
in cordis auriculam dextram inque contiguum ipfi ventricu- 
lum rectà devolvitur. Exindé porró in pulmonum arteriam 
urgetur, € qua diverticuló ftupencó & faetui pariter. fingu- 
lari, arteriofo fcilicet canaliculó , in. Aortam deerrat, atque 
ità fanguini permifcetur alteri, quem Aorta à finiftro cordis 
ventriculo , j4x£2 Periotben 39. recepit, ut unà cum 1llo cir- 
cuitum fuum partim intra foetum, partim extra, peragat. 
Omnino fiquidem attendenda venit fanguinis illius ejufdem 
non in fatu duntaxat, fed & extrà periodus atque circun- 
du&io. Etenim , qui fanguis arteriolas fubit umbilicalesac in 
placenta papillas regeítus eft , isomnis, fane, novi (anguinis ar- 
teriofi tüm à foetu, tüm à matre confluxü in porulos adigitur 
tüm uteri,tüm placentz venoíos, ut ab ipfis tüm in foetum, 
tüm in matrem refluat totus. Per CLymicam igitur veluti coboba- 

120- 


* Vide Periocben 40; 


"Periochbe XLI. XLII- $65 


Horem , ipfius non modo fceetüs fanguini, fed & maternorc- 
miícetur, üt easdem cum reliquo fanjuine foetüs atque. ma- 
tris circuitionis leges impleat. Foetüs ergo fanguis haud u- 
nicé intra ftrictiorem cyclum fuum , fed & intra fpatiofiorem 
alterum matris circulum, fuis undulis indefinenter volutus 
atque revolutus, Eur:pt Chaicidici more, identidem recipro- 
cat. 
Px5gc O(,Bo ESCOLÍ 
Ex illis itaque liquet. rim fanguinem maternum venam 
umbilici fobire & exinde hzc illius effe divortia , partem 
Ícilicét ejus uberiorem inamplum influere faetüs canaliculum 
venofum ut venz primum pulmonali & cordis deinceps ven- 
triculo finiftro communicetur, quó pellatur in Aortam. San- 
guinis autem illius materni parcior altera portio in cordis ven- 
triculum dextrum convehitur, ut ex illo traducatur in arte- 
riam pulmopalem & exindé arterio!ó ftriCtiori (v canalicus 
lóin Áortam. idque re&à & citra venz pulmonalis ufüm, 
ut in nobis fpirantibus obtinet. Secundi veró patetex iftis 
fanguinem faetüs arteriofum duplicem effe, unum quicem à 
ventriculo cordis finittro immediaté & citra ventriculi dextri 
opem ullam ; alterum veró à cordis ventriculo dextro & ar- 
teria pulmonali dire&té & citra ullum venz pulmonalis ufum. 
geri) demum conftat edi&isfanguinem faetüs partim in ipfo, 
partim veró extra iptum circuitus fuos periodice conficere. 
Pgxi1o006Óákr XLIK 
Ifthzc fané cüm ità fint & fanguis in foetu ad arteriarum 
rhythmosatque modulos gyretur atque regyretur, conféquens 
eft illum omnem , omnes in partes arteriis inftructas circun- 
duci, atque adeó fingula foetüs vifcera illo fanguine perfun- 
di atque pérpluere. Id gitur quim itifefe habeat, inferre 
licet f nguinem illum in minimas foetüs particulas arteriis 
circumvectum & ab illis particulis in venas undique refluum, 
iifdem plané concentibus organicis, ac in nobis fit, à fingu- 
lis faerüs particulis iftis rit & organicé percolari. Ab illo 
itaque partium multiplici colo multiplex & lympha fecerni- 
(c 6c. 2 tur, 


$66 Pertoche XLIil. XLIV. 


tu", quz pedetentim in partes huic vel illi lympbze dicatas 
extil'at. Sequitur ergo, cerebrum v. g. percolatum à fe 
limpidiffimum humorem in fubjectas partes neceffarió depo- 
nere, nam impar eft omnino tam diuturno tantoque latici 
congerendo, quantum certé pulpofi illius acinuli toró geftati 
foe ü: tempore in ejus anteriores ventriculos tranfmittunt. 
Ru:süm igitur elicere eft, utlymphaticus ille latex latenter 
omnino in nares & os depluat, ubi certé craffitudinem iilam 
confequatur , qux muci nomiue veniat atque falivz, fed quae re- 
apfé lympha fit ab Hippocrateo frigidi arque glutinofi fonte 
maximam fui partem decidua. Cüm autem foetus nec digi- 
tis emungatur, nec fcreatu veltuffi quicquam extundat , lym- 
pha illa pedetentim ab ejus naribus & ore in ejus amnion ef- 
fuit. Gu'tatim itaque inibi congeftain altum tandem ftag- 
num excreícit, quod tunicam amnion, chorio immediate & 
orbiculatim attextam , ita replet & expandit, ut intra tuni- 
cz duplicis illius ambitum atque ftagnum, foetus omnis, fe- 
fe, pifciculi ritü , commode volvat atquerevolvat. Imó lym- 
pha tantz de cerebro ftillantis portiuncula clandeftinó de- 
volvitur in fauces & oefophagum , atque fic ventriculum, pre. 
modulo ejus, fenfim etiam opplet & expandit. 


PgRi1ocHüur XETLIE 


Sic etiam indubitanter profero alias à cerebro glandulas 
fuam & colare lympham, acinorum fuorum porulis in eos 
ufus extru&tis. Glandulz igitur oculorum , aurium , maxil- 
larum & oris univerfi uberrimam illam novimeítri tempore. 
fecernunt: At illa fecreta falivofum foetum efficit omnino. 
En itaque falivz prioris confocialis altera, quae fimiliter cu- 
mu ata, partim in fauces & ventriculum illabitur ; partim 
vero in eandem amnion redundat, ubi fuam operam confert 
ad ftagnum illud altius atque altius foetui grandefcenti exca- 
vandum, de quo Periocbe 42. C9 y3. Videfis infuper Perio- 
eben 32. | 


Pz- 


^ 


Perioche XLV. TT 


PERIocHE XLIV. 

Ex illis adhuc inferendum eft pancreas ipfum runquam 
otiari, fed frequentem illud in fuos tubulos inftillare lym- 
pham, quam deinceps in fittulam inteftinalem extillet, ut 
tllam irroret atque diftendat & à coalitu vindicet.  Leniffi- 
mó infuper gracilium inteftinorum pulíu lympha illius por- 
tio fubtilior in venulas trajicit mefenterii ilymphaticas, util- 
las pariter non modo rofcidas , fed expaflas atque patulas 
confervet. Hze porró mefenterii venula nová fzepiüs acceptá 
lymphà mediz creparent , nifi lympham iliam omnem in com- 
mune fibi receptaculum "1 identidem refunderent. Intra illud 
autem, tot illz guttulz, Sauer düm affürgunt, deícen- 
dentis Aortze iterata quavis diaítole coiliduntur , atque fical- 
tiüs atque altiüs contruduntur, donec in thoracicum ufque 
ductum evebantur, ut ab illo tandem in venam v. g. jugu- 
larem * externam eru&entur, atque fic fanguinez maffa foc- 
tüs, Chymicá nollrá Periocbes 40. cobobatione , remifceantur. 
Düm ifthzc ità fiunt, fanguis univeríi foetüs non folüm di- 
lutior evadit atque fluidior & remeare paratior, fed & natu- 
rz via fternitur ut faetus recens ab utero pulfus lacte nutria- 
tur. Aliàsenim, ni toto geftationis decuríu femita iflhzec 
tereretur, tot certé membranacei la&is convehendi canaliculi 
intercluderentur , nec ullis deinceps vel aris infpirati viri- 
bus, vcl diaphragmatis compreffiunculis recluderentur. 

Poem pL0.coH En OXLV. 

Ad illam meherclé normam nec minutula jecoris cola ab 
opere vacant , fed fuis acinulis atque papillis bilem illam e- 
mungunt, quam in omni foetu deprehendo ,non folüm intra 
veficulam fellis, fed & intra totius inteflinalis fiftulae decur- 


fum, 


t Videfis Experimenta mea. Anatomica Canic. XY. verf. 12. 


* Uii liquet € meis rursim Experimentis Anatomicis. Canjc, xv, verf. 
12. 


Cc ce 3 


$68 *Perioche XLVI. 


fum, aquofam quidem, fed infimul tamen oleoíam atque fa- 
linam. Bilisautem ifthzc intéftinorum fibrillas lymphá fuá, 
oleo perfusá, non duntaxat perüngit, ne coalefcant in chor- 
das;Íed & fítimulo fuo falino blando ad lenem contractionem 
inftigat, ut illo miti placidoque periftaltico motu materiam 
intra fe contentam 6 fapernis inteftinis in inferiora gradatim 
léniterque devolvant.'/ Verüim, Périotbe 44. panctcatis]ym- 
pham in ifthzec etiam inteftina deduxit & illius lymphiz té- 
Buiorem unice partem in lactéas compulit; coníequens eft 
ergo ut craffior ejus pars altera iifdem adhuc intefinis revol- 
vatür, atque adeó ut in no£ram bilem impingat, nunc àje- 
core colatam , & huc ufque volutatim depulíam. Fit igitur 
lymphz cum bile miftüra, quz lentà fuá diuturnaque per in- 
teftinorum orbes volutatione pedetentim plurimuymque fpif- 
íÍcícit. lilius emm mifturz ténuiores aliquot portiuncula fe- 
rofz in mefenteriilactes propelluntur4/ Perrocbe docet eadema4. 
tenuiffimz vero laxiori fugiunt inteftinorum tegmine, craffa- 
mentó faó ubique relictó ad illud conficiendum Perzecles 47. 
intcftinorum farcimen. 
PrxrocmÓÁGÓr XLVI. 

Recordari eft praecerea ventriculum effe, e Periecbe 42. 
2 43. falivofa lympha turgidulum. At, cüm nova lympha 
in eundem utriculum 1izepé fzepiüs influat, confequens eft ut 
ventriculusvel creper medius ,. vel lympham illam excutiat. 
Quüm autem crepitet nufquam, confentaneum eft ut lym- 
pham influxam aliquorsüm excludat. Jam veró, lymphz 
illius repulfio fursüm gulz & oris plenitudine, ac aliusatque 
alius infuper lympha defluxu, plané denegatur : fequitür er- 
go lympham illam omnem oft;ió demitti ventriculo familiari, 
Pyloró nempe. Ifthac itaquc lympha fuó in inteftina de- 
fluvió non uni tantó occurrit alteri confocialique pancreatis 
Jymphz , Periocbes 44. ied. & in obvias fibi ac. inevitábiles 
particulas bilis ,? Periocbe 4$. có locipariter depulfze, necet- 
fario incurrit. Cum illis igitur utrifque confufaneam efficit 
molem, five mixturam , ternis miftis conflatam, bile nimi- 


rum 


Periocbe XLFIL. 


j 
rüm & utráque lymphá, falivof: fcilicét atque pancreaticá 
PExRiIoCHE XLVII. 

Iftam autem mifturam amalgama vocito bilis atque lym- 
pha duplicis, & peftilentiffimam in me, vel eo nomine foiiza , 
crabronum turbam excito. Sed injurioíis omiffis, qux prc- 
pudiofi homines, plegis virus buccis, in me. de ipfis plurimis 
ben meritum , mendaciter effundere non erube(ícunt , peníum 
hocce meum , riugentibus ipfis, pertexam. — Attentiüs itaque 
ruminabor pranoricam illam fuper az4/gazmate meo fpecula- 
tionem ; illud nimirüm az:;/gam2 ab orbibus inteftinorum (u- 
pernis (pforum periféaitizo Periocbes 4g. leniffano motu) in in- 
fernos ità gradatim devolvi,ut per fingulos devolutionis fuae 
gradus magis ac magis craffcícat. Supernis enim inteftinis 
adíunt pra:íto lactearum oícula denfa, in quae tenuior azal- 
gamatis dius portio pedetentim ingeritur; atque idcó quic- 
quid refidui eft, craffamen iftud eft bilis, (alivae & pancrea- 
tice ]ymphz. líthzc porro mixta tria düm irà deníantur 
atque coguntur , ad podicis quidem oftium ufque proturban- 
tur, fed nequaquam exturbantur: rariffima fiquidem proftant 
exempla amnii in utero concacate ; quamvis id ipfum haud 
ità intolenter, & pra mutuà partüs contentione, nafcenti- 
bus obtingat. T'ernis enim recrementis illis ad podicem pro- 
pulfis, taliterque concretis , fidi & indefeffi praeponuntur.ja- 
nitores, qui huic podicis oftiolo, cuftodiz tuz& credito, fir- 
mum jugemque peffulum obdunt. "Verüm, ubi aa gama- 
7e meo rectum inteftlinum plene diftenditur , qua deinceps 
ejusdem azzalgamatisin idem rectum adlabitur portiuncula, 
tota certé in illo recto moratur ; atque fic confequutione 
quádam univeríus coli tra&us eodem illo farcimine farcitur. 
Coló, rurfus affatim turgidaló , qua fubfequitur fartura ce- 
£uin & ileouà rcfercit ut tandem etiam 7e/zzuz nihil minüs fit 
quàm jejutum. Exinde eít reverà, ut in novimeftribus tot 
illos inteftinorum anfractus, a^ ago ad. duodenum , tanta. col- 
luvie Ícatentes atque conflatos fem per detexerim; 


69 


Pza- 


$7e "Pertoche XLVIH. XLIX. L. 


PER:ocHE XLVIII. 

Jam veró nugari effet recrementum illud vel reliquias vo- 
citaffe chylificationis in faetu; vel venarum lienalium atque 
mefentericarum reje&anea. Nugis igitur iftis xternüm va- 
lére juffis , id unum admitto, fcilicét, id excrementi per- 
appofite meconium. & papaverculum denominari, fpiffatum e- 
nim papaveris luccum colore & confiftentia refert. Quod 
fi me penes effet novum ipfi nomen indere, zigrum faponem 
id ipfum indigitarem : /;egmatis quippe nigrinon unum izro- 
rem atque gluten, fed & oleum, lympbam atque. /alez omni- 
nó prz fe fert, ut ligue? à Periocbe 45. 

Pg mouo'c H.E XLDX 

Atqui certé, quüm fit excrementum , quidni confeftim 
excernitur ? Excernitur profe&to fed nobis duntaxat natis: 
punc enim , ni protinüs rejiciatur, non folüm peítem infan- 
ti, fed hanc atrociffimam infert. Acre fiquidem infpirato 
ità alterantur terna noftra elementa zecozi;; ut illico ab in- 
vicem diffideant, & tormina lacrymofa atque lamentabilia, 
ac etiam gangranam edaciffimam atque funeftiffimam inge- 
nerent. Quandiu autem ab zthereis particulis , omnia moven- 
tibus per omuia , plané tutum eft, plané & innoxium eft, do- 
nec nimirum fatus & aquis innatat & membranis ambitur & 
uteri cryptis occultatar. Moras porro tantas in inteftinis 
non duntaxat inculpandas seconium ne&tit, fed & fupremó 
Jaudandas :|Illo fiquidem mucore oleofo-falino tàm utiliter far- 
ciuntur inteftina, ut fiftulata conferventur, non folum ad 
nova deinceps refidua tranfmittenda, fed & ad lacteos fiphun- 
culos illos Periocbes 44. ab omni cohzrentia tutandos.  A- 
liàs quippé recens nullus terrarum Orbis incola pervios illos 
traje&us haberet, quorum ufurá carére nequit. vel ad ladtei 
laticis traje&ionem in cor ; vel ad lactei recrementi feceffum 
ab alvo. 

PexoR 1 0c HIE L. 

Huc ufque, à Periocbe faltem 42. toti reje&anei fumus: 

aon folum enim in hifce dogmatis noftris ab occaccatis. reji- 


cimur, 


Perioche L. $71 


cimur, fed toti fqualemus excretis. — Excretorum interim 
fatias nos minimé tenet. Quà igitur odorandi virtute inteí- 
tinorum craffa purgamina fuboltecimus, eàdem nunc tenuem 
illam renum proluviem odoremur.  l'oetüs itaque renes odo- 
ratü Medicó fcrutemur & falientes in illis deprehenfuri. fu- 
mus fiphunculos urinarios, quorum ope lympha tenuis leni- 
ter falit 1n renum pelves & à pelvibus in commune conce- 
piaculum, vefce nomine notifimum. Illius igitur lymphze 
à fanguinea matía juxta. Periocben 42. fecernendae. recordari 
eít omnino; atque fic confequens erit ur renum incernicula 
lympham fui generis fecernant, illamque ab arteriolis renali- 
bus in anferinos renum tubulostranffundanr.  Foetum fiqui- 
dem fuis numeris abfolutum concipere eft multam interdiu 
noctuque percolare lympham. Nam reverà, uti perennis 
eft lymphz in renum papillas impulfus, ità certé perennis 
cít cjus ab arteriis in ureteres propulíatio. Iíthac autem 
propulíatio guttaum licét fiat, longo tamen geftationis tra- 
&u guttulas tot fuggerit, ut in molem illas ingentem affür- 
gere neceffum fit... Sed quum tanta moles nec renum pelvi- 
bus , nec ureterum anguttiis, nec veficz lacuná coérceri queat, 
elicere eft omninó congeriem guttularum univerfam veficá 
quidem pedetentim excipi, fed ab illa demumaffatim excer- 
ni. lllud quippe ítillicidium juge veficam ,£azdez , tumim- 
pendió gravat, tum leniter tirillat. — Veficam ergo nerva- 
ceam, muículoíam atque fenfilem blande follicitat ut arctius 
fefe contrahat & arctius contrada lympham illam pref- 
fius undique ftringat, atque ità fphincterem recludat ;& 
lympham íuam omnem in emiffarium illud utrique fexui 
commune & unicum, quod Uretbram vocitant, pro modu- 
lo compellat. Nová porró tum à dextris , tum à finiítris 
depluente lymphá, renalis illius pluvia cifterna iterum ex- 
pletur; atque fic parili prorfus urgetur fcfe exonerandi ne- 
ceffitate. Veficá igitur tubuló fuo inferiori atque nerveo- 
carnofó, /;ve uretbrá, haud fecus fefe deplet alternis, acíua- 
rum colliciarum  //ve ureterum, ftiriis füperné & alternisop- 
pletur. Dd dd Pr- 


$72 Pertoche LY. LII. LII. 


Prasxocnuz EE 

En meientem itaque foetum & quidem urethrà, nequa- 
quam autem urachó, brutarum animantium adinftar. Sed, 
quis jam foetui noftro matulam prafbturus eft? Lympham 
enim iftam faetüs excretam urethrà urinam vocitant: hacte- 
nus tamen illam omnem lymphze nomine donavi; nam reapfe 
tenuis eft ac infulía fübtilffimi feri à fanguine faetüs portio 
fecreta, 42 docet Periocbe 42. Quüm iraque lympha fit te- 
nuis atque praedulcis, (/mó temusor longe atque dulcior, quàm 
fit impuberum urina ad. colocyutbida verbi gratiá maceraudam , 
vel ad alios ufus à Pratticis expetita) nufquam vereamur il- 
lam emittere in foertüs balneum illud Perzocbes 42. (9. 43. 
Nullam ergo fcetüs alteram agno!co matulam ab ejus amio; 
in quam non modo hzcce tenuis & infipida lympha de reni- 
bus ftillat , fed & plurima de cerebro, de oculis, de naribus 
& ore guttatim etiam depluit, ? Periochis fcilicet illis 42. 69 
43- 

P. EwrOoCcHrxk'"LBLEE 

Nullum interim periculum imminet, nedum lenis ifthec 
urinaria lympha foetum ità circumluit, in ejus ventriculum 
inftillet naufeofa. Huic fiquidem urinariz lymphz via prze- 
cludirur omnis. à praecedente falivofà lymphà Periocbes 42. 
Immo via licécipíi tàm arcté non przcluderetur & quippiam 
illius in ventriculum oberraret, nullam nihilofecius ventri- 
culo noxam noceret; eít enim falivofz coníocialis, quam 
innoxiam admittunt. Si qua infuper qualitas illius noxia fo- 
ret, tota profecto falivofze mifturà tam intra os & fauces, 
quàm intra ventriculum retunderetur. Abfint igitur, qui 
naufeofam illam infamant, nam ediverfo pradulcis illa ven- 
triculo peramica temper eft, five fit fola & fuze fpontis, fi- 
ve fit miícellanea & juris alterius. 

PgRr:0ocHsE LIII. 

Ingens praeterea commodum ex urina in 2z/o2 profufa re- 
dundat in foetum. Is quippé tenellus ità mucofus & ità mol- 
lis eft ut in anguftus uteri ad foetum contracti nulla queat 

incre- 


Pertochbe LIF. $75 


ncrementa capeffere formo, nifi ab utero undique dáiftec 
& leni atque mucofo innatet balneo , ficut à Perioche liquet 
eadem 42. C9 43. Foetüs enim elegans forma deleretur omnis 
& ipfi conformatio penitüs prava conflaretur; nam, utcró 
ficcó faetum undique ftringente, cerei & flexiles ejus artus 
mucofaque membra in pravam omnino figuram dctorque:en- 
tur. Quod fi adultiorem in eodem utero ficco concipiamus 
foetum & duratis officulis iam concretum, en certé ipfi u. 
tero, ac proinde ipfi fetui, periculum impenderet grave: fce- 
tus namque uterum illum, nullis aquis irriguum atque de- 
libutum , calcibus & pugnis ubique lederet, atque adeo foe- 
tus fibi ipfe perniciem crearet. Uterus enim fenfilis € cal- 
citrofi pugnacifque foetüs impatiens fuum calcitronem atque 
pugnatorem decuteret abortü. — Arte igitur ftopendà fapien- 
tiffimus generis humani Creator zque ad Embryonem mu- 
coíum, ac ad feetum jam offibus duratum, liquorem corri- 
vatus eft, foeiüs incremenus proportione analogum , ut toto 
novimeítri decuríu ubnater undis, & piícis vitam in fuo vi- 
vario vivat perpetuus natator in fubdulcibus aquis. Illis 1gi- 
tur 1ntermediis urinator ille jugis, citranoxam vel propriam 
vel maternam , fele hüc & illuc liberé convertit, Id porro 
beneficii multiplicis uti primum, dz fcilicet embryo dunta- 
xat eff . albuminis Ovi fui colliquamento debet , ità deinceps, 
ubi uimirim in fetum evafit , 1d unice fuis lymphis, tàm à ca- 
pite deciduis, quàm à renibus devolutis, refert acceptum , 
utà con[lat abundanter à Periochis 42, C9. go. 

O provide rerum omnium Opifex, 44: Pelagus altum. €9 
immenfum excavalii lufure baleue€9 pi/cibus cuntlis marium fe- 
mitas permeantibus, hic tuum adorandum Opus eft, auod 
ore cordeque veneremur zternum. Z'ZefisPeriocben XX XII. 

"& P/almum Vl. verf. 9. atque CIV. verf. 26. 
PERi1ocHE LbV: 

Manum lubens de mei foerüs ta^ella referrem, nifi fudan- 
tis illius delineatio me pellicerer. |.Si quis enim mordicus 
contendat foetum aliquando cffufior! íudore materno fudare, 

Dd dd z con- 


$74 Perioche LIV. 


contentionis ferram cum ipfo non reciprocabo, utpoté quód 


tunc temporis maternus illefanguis attenuetur & celeriori cir- 
cuitü rapiatur. Atque adeo probabile eft omnino, materni 
fanguinis illius celeriori raptu, tenues etiam & rapidé motas 
materni feri portiunculas in foetüs habitum ufque propelli& po- 
rulis fugere cutaneis. . Sed reverà , quo plus ruminor foetum 
à viue primordiis fuá in pifcinà, vel, // velitis, fuo 1n nido 
zquali perpetim fanz matris, nec vehementer exercitz , fo- 
veri tepore ; nec ipfum praeterea faetum tantos unquam mo- 
tus animales edere, qui valeant lympham illam e glandulis 
ejus intercutibus depellere, eo adducor ut fudorem foetui non 
magis tribuam , quàm vel puilo inira teffam , vel pifci inter 
aquas. Sed gravius cít & alterum rei momentum , quod me 
in illam mentem omnino traducit, de foetus fcilicét fudore 
null. ifthzc enim cui foetus innatat lympha non arizaria 
duntaxat eft, verum etiam /2//vofa otque sacofa. | Eft igi- 
tur apta nata, quz cuticula porulis adhzreícat & inibi com- 
pingatur, uti certé in omni proximé nato id luculentiffimée 
cernere eft. Foetus quippé recéns ab utero pulfi toti funt 
illo ftrigmento luridi , hoc eft, cutaneis fordibus ità (qua- 
lent univeríé, ut nufquam gentium fafciis involvantur illoti. 
Quüm itaque fordes illa: atque ftrigmenta portiunculz fint 
urine, [alive atque suci ; qua ex foetus balneo ,cuts nequa 
quam deterforió , cutaneis poris impinguntur, neceffum eft ut 
illae inibi glutinatz: atque recoctz craffeícant & foetum uni- 
verfé veluti loricent, non folüm adveríus fpirituum & fan- 
guinis effluvia; fed & adverfus fudorem omnem , quótenel- 
lulus ille fi difflueret , animo confeftim linqueretur. Immo; 
eadem ifthzc loricafoetum etiam aliter tutatur, inhibet nem- 
pe ne fenfilior foetus in organo fenfus communi, cafe mimi- 
rànm , feíe convolvendo & ad íuas membranas atque uterum 
fzpiüs allidendo, dolitet; atque adeó,, ne arctiorem illum, 
quà detinetur ,uteri complexum refugiat. lmó ruríus, eadem 
ifthaec loricula, ve/ut? tomentitia, tomenti more fcetum itá 
contegit ut. nec. calcibus, nec genibus, nec cubitis aborti- 


V1S 


cS 
[o 


Perioche LV. $75 


vis matricem facile lzferit, sf2 plenias dicium efl im Perioche 
$3. Düm itaque foetus ità loricatur univeríe, omnis omnino 
prorupturo fudori intercluditur via. Qui igitur fudaturus 
eft? Quüm praefertim pacatam & uniformem in utero vitam 
vivat, nec animi pathematis percellatur unquam, nec mo- 
tibus fudorificis citatur ufpiam, nec porulos habeat eruptu- 
ro fudori pervios: nam etíi tenerrimus ille fit, elephanri ta- 
men corió à capite ad calcem fuà loricà veluti conte&tuseft. 
Valeant igitur 1maginofi de fudore foetus fcriptores illi bene 
multi recentiffimique. 
Pig r0 Gi HU xOULVS 

Videor jam penfum meum exegiffe & univería foetus du- 
xiffe penfa. Verüm, grave adhuc fuper foetu negotium me 
detinet , illius fcilicet in uteri cuftodia detentio. Mihi quip- 
pe piaculum foret foetum infontem , boc eff , patrati criminis 
ne/cium , aterrimis illis uteri cryptis relinquere detentum. Il- 
lum itaque e tenebris captivitatis in libertatis lucem evoce- 
mus, egreffus ejus haud indi&à cauf(à. 

Foetus Patronum & vivacis exitus ejus fponforem , jam 
olim me gefli, i» Diatriba mea de Oftimeflri Partu, ab. Era- 
ditiimo C9 omni laude majori D. D. Carolo Sponio Lugduni 
primim vulgatá. Qui nunc igitur idem Ego, eidem foctui 
patrocinor ,. non ozeliri duntaxat, fed & sovime[hri, ur- 
gentiorem cau(íam aliam illius ab utero feceffus coram judi- 
cibus cordatis atque lumine. Medico plenis prolaturus non 
fum, quam fuffocationis foctüs torminale fupremumque dif- 
crimen. Sed illud profe&to torminofz fuffocationis fummum 
in utero difcrimen nequaquam ab aeris infpirandi vel defide- 
rio, vel conatu repetere eft. Aeris enim 1n utero neícius eft 
foetus. Aerem igitur fibi penitüs ignotum expofcit nufquam: 
Ejus nanque pulmones otiantur, ratione faltem muneris ac- 
rei, atque adeo vagitus uterini, sezbranis illefis nec prora- 
plis aquis, delirantium vetularum dulcia mihi fomnia funt & 
gerrz gerrarum. | Di&is fidem qui detrahit , pulmones com- 
paret foetus vel in utero, vel inter nafcendum extincti luri- 


Dd dd 3 dos 


$76 Perioche LVI.LViI. 


dos feroque gravatos, & inftar metalli fundum aqua peten- 
tes, cum pulmonibus foetus alterius vel ad vitz breviffimam 
ufüram ambiente fufflatis, floridifque & aereis, atque itàle- 
vibus ut cx ipíó gurgitis imó protinüs refiliant in altum. 
PER1:0cHx LVL 
. Quid itaque? Egeftatem alimenti caufantur alii. Sed prae- 
terquam uterina & umbilicalia vafa largiter adhuc in novi- 
meílribus irrigua funt, in matre przcíertim atque foetu ple- 
thoricis, quis nefcit rerum egettate fuffocari neminem ? Non 
crgo fanguinis egeftas foctum eft fuffocatura , przífertim düm 
fanguis ille nutritius, vel in ipfis puerperis, plurimum adhuc 
fefe prodit. Dein, an non verbi gratià, torofus hic corpu- 
lentus atque vegetus feprimeftris plüs alimoniz depaícitur, 
quàm novimeftris alter ille gracilis , macilentus atque debi- 
lis." "oTorofus tamen ille non omnis feptimo vel oCtavó naíci- 
tur meníe, fed in nonum ufque moratur torofior, corpulen- 
tior atque vegetior futurus indies. Rurlum ,anezuon vel ge- 
melli, vel trigemini voraces atque vegeti plus fanguinis infi- 
mul confumuntquadrimeftres vel quinqueme(tres,quàm foetus 
hicce pufillus , novimeftris quidem , fed folitarius & inappetens 
atque debilis. Gemellos interim , tergeminofque vivaces naíci 
Mofaica Romanaque docent: Nam £/au &Jfacob;Pbarez &Za- 
vas Horatii demüm atque Cariatii vivaciffimi nati (unt. At 
ediverío quàm multi numerandi veniunt novimeftres anony- 
mi; folitarii quidem, fed vel ipfo utero priüs fepulti quàn 
humo ; vel interipías vitze portas priüs extincti, quàm egreffi. 
F oerus ergo nuiquam prz fame, lupi famelici more fylvam 
egredientis, fuos uteri carceres eluctarur. 
PoggRa:;05€ H.ES SENTI. 

Quid rurfüm ergo? Maturitatem proferunt foetüs ab ute- 
ro dicidui, haud fecüs ac fructus maturitate gravis ab arbore 
cadit: Et illam profectó mentem diü ac unicé fovi; fed re- 
rum uíà meliora do&us recantavi. Iftam porró maturitatem, 
quam non exponunt;pendére putabam à fibrillis&acinulis cho- 
rii atque placentz,primitüs quidem ad uterum radicatis, fed 


qua 


Perioche LVII.' $77 


/ 


qua temporis tractu ficceícerent atque contraherentur. Ill4 
quippe ficcitate atque contractione perindé capiebam à pri- 
mavà íoà cum utero copulà disjungi , ac maturorum fru- 
&uum petioli ariditate rugati, veteri fuo cum ramulis nexu 
liberantur. Verüm, uti dixi, fententiam iilam animo meo 
ubi diligentiüs volutavi & ad Lydium rationis & experien- 
tia lapidem revocav!, adul'erinam efle perífpicué deprehen- 
di. Primum namque nec chorio, nec placentz , nec ipfi 
demüm umbilico, gu fet: [unt veluti calyces atque pediculi, 
ulla unquam ficceícendi fuppetit eccato. — Ifthiec quippe 
fingula jugibus illis, Periccbes 39. 40. & 42. foe:üs atqve 
matris imbribus irrigantur atque perpluunt— An-non dein- 
dé, rudis eft omnino , ac utrinque claudicans comparatio 
foetüs cum fructu de arbore pendulo? INec enim fcetus ullus 
umbilico fuo, ceu pedonculo, de matricis culmine, ceu de 
ramuli cacumine pendet. Nec foetus deinceps ullus utero 
conclufus mole fuà ex umbilico pendente matricis cacumen 
illud vel ufpiam pragravat , vel unquam deprimit. Rem 
vultis eandem, fed aliter enunciandam, foetum fcilicet in 
utero nullum de matricis altó ad perpendiculum librari , nec 
libramine fuo ambientem fefe uteri cyclum in ullam | foetus 
expulGonem impellere, ficut id ipfum videre eft in. horolo- 
giorum facomatis, qua pondere fuo rotas uti gravant , ità 
& illas in circuitus urgent & de crena in crenam expellunt. 
Quod fi fuis gyrisatque volutationibusfoetus quandoque um- 
bilicum fibi tàm ar&té circumvolvat ut novum nequeat. ede- 
re motum, ni(i in priorem circiter pofitionem revolvatur, 
quin placentam abrumpat, id nequaquam aícribere eít umbi- 
lico perpendiculari atque uteri fornicem gravante foetu dc- 
cutienti, fed umbilico enormiter contortuplicato , atque pla- 
centam ab utero przemature diftraheati. Confítet ergo fuuie 
culum umbilicalem , (qui fetum naturaliter C2 placentam acute- 
ri cyclum interiorem lonzifFsus atque comvolutus interjacet ,) nul- 
là unquam uteri geftatione ab uteri fummo ita revolvi € ex- 
tendi ut ullo pondere vcl maturiffimi vel graviffimi foetus an- 

DCxi , 


$78 Perioche LVIlI. LX. 


nexi, placentam ab utero perinde divellat , ac fructus ma- 
turitate gravior pediculum à ramulo fejungit. Zerzió fiqui- 
dem maturati foetus pracgravans onus placentam fi folvat , & 
illà folutà fcetus omnis, fructus adinftar ramulo foluti , pro- 
labatur, confequens eft, ut omnem neceflarié partum fanguis 
atque placenta pra vertant, atque ità Secunde , nequaquam 
Secuudie , led Prime fint. | At ediverfo, non cruoris, feda- 
quarum przcedit eruptio, quam foetus atque cruor, una 
cum fecundinis, fubfequuntur. Non ergo primüm ab ute- 
ro diflolvitur placenta, qux foetum deturbet ; nam econtra- 
rio foetus placentam (uam fuáà ab utero prolapfione atque pro- 
pulfatione vel deglutinat folus cum utero folo fibi adjutore , vel, 
ut ab obftetricante deglutinetur auctor eft.  Rariffima quip- 
pe fecuudinarum priüs exclufarum proftant exempla. 
P'ERODOGcH E LVILEL 

An igitur ad partum culpanda veniet aquarum illa Peric- 
cbes $3. ftararia colluvies diuturniori morà putrefcens & u- 
rero gravis atque foetui? NNequaquam certé, nam ipíiffima 
Periocbes 48. argumenta, quz meconium, ne pericardii fe- 
rum proferam, a putredine tutantur, eadem profecto & 
Achillea funt ad hancce foetus ferofam illuviem ab omni pror- 
süs afferendam putore. Et exindé fit omnino ut f(aniffimz 
parientis aqux nec fponte fui, nec igne, ullum unquam ni- 
dorem de fe fundant, utpoté quz fint corruptionis exortes. 
Aliorsüm igitur deflectere eft ad genuinas partüs caufas fuis 
e tenebris eruendas. 

EERIOCGCH'E. LEIX. 

Defle&unt itaque plurimi ad ipfum uterum o&avo vel no- 
no menfibus foetu przgravem atque prxgravatum , ac idcir- 
có infurgentem in hofpitem fibi moleftum, quo fuis illum e 
fedibus deturbet. — Ar iftud fi foret vero conlonum, an-non 
uterus annexam fibi placentam priüs excuteret, quam foe- 
tum ipfum aquarum mole totá ? Periocbe y3. a fe remotum 
proturbaret? Experientia interim docet rarenter admodüm 
ioetui praviam effe placentam ; vulgatiffimum autem effe toe- 


tum 


Perioche LX. 7 


tum placenta fuz fternere viam, uf? prenotavi Periocbe 7. 
Sed ruríüm, increlcentis foetus & placentz unà cum con- 
tentis aquis gravamen fi fit extremum & dolore gravante ef- 
ficere fi valeat ut preffior uterus fatifcat & oneri luccumbens 
tantum iftud onus diutiüs tolerare detrectet & illud excutiar, 
an non confequens eft ut. hic vel ille craffiffimus v. g. vel 
feptimeftris vel octimettris, hoc vel illo gracillimo novimef- 
tri longé gravior. fuifque tüm placentá, tüm aquis onero- 
fior longé, longé etiam priüs ab utero depellatur? At edi- 
verfo, craffiffimos novimeftres detineri videre eft; gracilli- 
mos vero vel feptimeftres vel octimettres expelli. An-non 
deinceps contequens & iftud alterum eft, vt fcilicet gemel- 
h, verbi gratia, tergeminique, graciles licet , quinto velfex- 
to geftationis meníe , ( pre/fertim càm , Efavi atque Jacobi mo- 
re inteflino fuo tuinultu vexaet uterum ,) femper abigantur. Sed 
experientia reclomat. —Pragravans ergo pondus illud 
uterinum nullius apud me ponderis eft, fed ipío nihilo le- 
vius. | 
P'E^R roO 6 HoEQSLSX. 
'" Papz! Si iftud obtineat ut fententia in hominum menti- 
bus inveterata ità repudientur, quid demüm ftabilire erit in 
arte noftra , quam ejus ofores ceu meré conjecturalem jam 
plus fatis infamant? Id interim dogmatis liberé philofophan- 
do & experientià primüm fideli, atque deinceps ratione faga- 
ci inconcuffé ftabiliam partum ícilicet omnem repetendum 
efTe ab illa moleftia fuffocatoria atque torminali , quam fin- 
guli foetus adulti , meconió Ícatentesatque vexati , perfentiunt. 
En pleniüs animi mei fenía ad examen fzepiüs revocata. 
Conftat plané é Periocbe 47. inteftina novimeftrís ad exco- 
ei» ufque meconió turgére.  Ipfisigitur nequit vel minimum 
meconii iterüm fuggeri , quin cjus glutine lactea primüm via 
plenius adhuc intercludatur & duodenum deinceps exinde 
gravetur. Imo, quin exinde rur:üs duodenum idem in (uis 
ofculis bilarió atque pancreaticó praítruatur ; atque adcó quin 
retenta inibi meconii futuri tertie dua portiones canalicu- 
Ec ee lis 


$90 Perioche LX. 


lis illis vim aliquam , copià & qualitate fuis, torminalem in- 
ferant. Quod fi przclufis nondum oftiis illis novam in in- 
tefítinis meconium identidem fuccreícat, coníequens eft ut 
expletó demüm & plene diftentó duodenó (dum ventriculus 
aliunde regurgitat, ? Periocbe 42. C2 43.) partesilla: fingula 
plurimum tandem graventur. Rurfum ergofequirur ut ipfa 
fint inteftina torminofa & fuis ut torminibus foetum divexent 
& in calcitratum multiplicem & irrequietum impellant, qui 
uti diruptarum membranarum eft caufa, ità etiam aquarum 
eflluentium, atque adeo pa:tionis ipfius auctor eft. Pu:em 
ergo unicuique foetui partüs fui tunc fonuiffe horam, quum 
meconió tanto ejus inteftina referta funt ut novi meconii vel 
fortiori propulfui & ingreffui vel fortius etiam reluctentur. 
''unc enim foetum concipio plenis illis & exfatiatis, ac id- 
circo diftentis multum inteftinis torminofum ;. idque modo: 
intentius, modo remiffius; ac iccircó etiam modo intentius, 
modo remiffius exagitatum , & illà exagitatione fuà mem- 
branas diffringentem, idque loco aliquo debiliore, prafer- 
tim e directo interni matricis ofculi , ruptioni magis obvio 
atque patenti. Igitur, foramine velanguíto vel amplo in- 
ibi facto, aqua vel fegniter & parce profluunt , vel impetu 
largo prorumpunt. Illis autem taliter vel taliter efiluxis foc- 
tus ficcus intra meningas detinetur, ac eo locidetentus gra- 
viora, quovis temporis puncto, tormina patitur, utpote cu- 
jus torminum cauíz invalefcant in momenta. Imo, utero 
nunc circa torminofum illum infantem ar&ius conglobato 
nonnihil dolet univerfe. 'l'omento quidem Perivches $4.lo- 
ricatur & tunicis molliuífculis involvitur, nihilofecius ,. tam 
ar&e nequit circa ipfum, nullis nunc intermediis aquis, fefe 
uterus contrahere, quin illo foetum ar&tiori complexu non 
folum affricet atque titillet, fed & aliquo fenfu doloris affi- 
ciat, Ipfe interim uterus foetüs fui defpondet injurias , & do- 
loris fit confors. Foetum quippe dum arctius atque arctius 
ftringit, in illius certe calces, genua & cubitos impingit ;. 
atque adeo aliquem molcítiz feníum materna menti impri- 
mat: 


Periocbe LX. $81 


mat neceffum eft. Contra&tior uterus ergo, illo moleftiz 
fenfu, pungentem foetum ità repungit, utilium irritet ad no- 
vum molimen. Quod ergo foetum penes eft, id ipfum mo- 
litur, & molimine fuo aitus hüc & illüc exporrigit, undé no- 
vus utero flrictiori atque trudenti ftimulus accedit. | Uterus 
itaque preffior adhuc tediuofum fibi faetum & tranquillitatis 
prittinz perturbatorem , arque hofpitalitatis diutinz jura vio- 
lantem, acrius rursüm & acriüs urget ut conteftim fece- 
dat. 

Dolentior itaque foetus & irrequietior exinde factus inor- 
dinatius tefe commovet atque validius membra protendir. In- 
terea, caput globofum & grave, lubricifque membranis ad- 
huc involutum, nativo pondere ruit deorfum & in lubrico 
labitur... Quum autem, ad aliud oftium allidere nequeat, 
quàm ad inferius obvium, quodque matricis coronamentum 
eft. in illud certé prolabitur; & ex iilo, contentione nová 
atque conamine validior', pedibus in uteri fundum exporre- 
&is atque contentis, ulterius adhuc fefe propellit. Urterum 
igitur acque vaginam ejus vividius flimulat ,ut per vomitum 
veluti quemdam fibris fuis carneo-mufculofis undique contra- 
Gis, faetum eundem, ceu ventriculus quod fibi naufeofum 
cft, continuó depellat. Jam vero, cum ipfe foetus marte 
fuo & conamine fibi fingulari in eandem depuifionem con- 
fpiret, propitius fané pellitur in dias luminis auras. Mater- 
num interim diaphragma mutu: pulíüs illius, matris nimi- 
rum atque foetüs, tempore toto rem totam valido fuo ute- 
rum veríus compulíu impigré promovet. Id autem có vali- 
dius peragit, quà mater vivacior & lateribus firmior, atque 
fpiritu contentior eft. 

In ilum itaque modum foetus omnis, naturaliter prodiens, 
fues uteri carceres perrumpit. Verum, torminofus effe de- 
finit nondum ; atque ità vcl dolentius & acerbius; vel mol- 
lius atque lenius plorat; prout fcilicet eius colica vel inten- 
ditur; vel de fzvirie fu? remittit. | £t prour, infuper, foe- 
tus hic vel ille pulmoncs nactus eft vei vividos, nec plus.fa- 

Becerra tis 


$82 Perioche LX. 


ris madentes; atque adeo facilius nunc atque plenius aerise- 
latere pandendos; vel debiles & illuvie graves; atque adeo 
difficilius nunc atque parcius aere fufflandos , utpote hacte- 
nus otiofos e Periocbe $$. | 

Iübec eff profettà genuina nofire emancipationis ab utero €g 
noflre infimul inter nafcendum mon ovatiouis €9. letitie, fed do- 


lwis C2 ploratás fontica caufa ab intimis nature penetralibus e- 
ruta. 


b IGN IS 


AJDOPCEUN D'I X. 


oronidis ergo aufimme | dixiffe à. bocce seo. f/yflemate de fetus 
luculenter elucefcere nibil apud Medicos veritatibus Pbyá- 
cis fterilius effe, quàm battenus de tterlibus prolata. — A4dlu- 
befteret itaque Patbologica de fterilitate Dogmata pari. fedulita- 
te refingere , atque bocce P byfiologicum refinxi.. Im, animus fer- 
ret univeríam Pbyfiologiam eadem. rte. vedintegrare, C9. fuper 
illá vedintegratà univer[um etiam Patbologicum aliruere fyflema. 
Verum, Opus iflud uti laboris effet immenfi ,. ita cert? €9. invi- 
die fumme pleuiffmum foret , praefertim, apud uomine Medicos 
E9 Arte rudes, à quibus pro re egregié navata nibil uifi ditleria 
€2 conviciorum plauflra expe&landa veniunt. Sed virtus, qua 
fine hofte friget , ip/a fibi premio foret , [i modo negotiorum mo- 
les £2. fenium inllans à labore tàu improbo atque tàm ingrato qme 
nequaquam abflerreret. 

Si quis porro morofiof Cenfor, bic pafm, Cenforia vir- 
gula me perítringat, tantum abeft ut iftud pertimefcam, ut 
ediverío id ipfum maximopere exoptem, quo fcilicet vivi- 
diores, ex animis ità collifis , fcintillae veritatis explendefcant. 


BEJGON IUS 


CAROLI DRELINCURTII, 


D E 


FOEMINARUM OVIS 


Hiftorice atque Phyfice 
pur € [IT .B RÀ FIO N.E S. 


Et genus omne bominum , mediis in partibus Ovi, 
INi fciret fieri , quis nafci poffe putaret ? 


Ec ee35 


Ron v-—0 vw 
Ad O«ula mea integram famem afferenti. 


/ 1 ; MEE? ad / X M € 
A'jd yx eqni 7r güs rà, (qure daxéorra, , T, T0 Ad, ieródia, 
5 e , b] * S 
o emaryiao), e EAM T Axórra, 6x ? EAM yu ui- 
ex e o p. 
Tag pévLo X TOI £eUTS Tt AoyoIc! vrücty, 


Neceffum efl add opimiones fortiter inberentes muita 
argumenta adducere, fü quis velit reluitantem 
à priore fententia abflrabere. atque itd con- 
vertere ut ration aufcultet. 


Hipp. Lib. 1v. de Morb. 


X0BILISSIMIS xr «4JàÓPLISSIMIS 


V TIRIS 
ACAD. LUGD. BATAV. 
EERSAMTDRIBWS, 


D. DANIELI vaN WYNGAARDEN 


BARONI pc WYNGAARDEN, BENTHUI- 
SEN, RUYBROEK &c. EQUESTRIS . HOL- 
LANDIL/E ORDINIS NOMINZ& AD CONSES- 
SUM CELSISSIMUM FOEDERATI BELGII 
ORDINUM GENERALIUM DELEGATO &c. 


D. HIERONYMO vau BEVER- 
NING. LC. 
THEILING/E TOPARCH/E, REIP. GOUDA- 


NJE CONSULARI ET PLURIMIS LEGA- 
TIONIBUS ILLUSTRI. 


D. CONRADO vaN BEUNINGEN, 
J. C. 
REIP, AMSTEL. CONSULARI, NEC-NON ETIAM 


LEGATIONE MULTIPLICI INCLYTO. 
EO- 


EORUMQUE COLLEGIS SPECTATISSIMIS 
VIRIS 


REEILPCLIDG.D. 


CQ aNASSU LI B. U 8 


D. JACOBO vaANDER MAES, 
D. JOH. vau VESANEVELT , jJ. C. 
D. JOH. vau BANCHEM, 
D. CORNELIO PAETS "€ 


NEC-NON 
PRUDENTISSIMO ATQUE FACUND 1881MO 
VIRO 


D. PETRO BURGERSDICIO, J. C. 


EJUSD. REIP. SYNDICO, COLLEGIO IL- 
LUST. CURATORUM 4A SECRETIS, 


Salutem €9. Felicitatem 
grecatur. 


| CARQLUS DRELINCURTIUS, 


$87 


DLEEJD FC A T.I O. 


djuncum mihi, in Anatomicis, 
Clariffimum atque. dexterrimum 
Collegam Nuck , 7 Illuffres atque 
Munifii ,. nequidem: conticeícent 
feri nepotes. Mente fiquidem me- 
mori atque grata de traduce in traducem , nar- 
raturi venient benigné Vos fenefcentibus ocu- 
lis peperciffe Profefloris peregrini, Practici, & 
ex auctario Ánatomici, nec-non totius Ácade- 
miz Veftre antiquiílimi. 

Jam olim quippe, IXemze Veffro, Celíifhi- 
mor. atque Przp. Ord. General. fplendidi Le- 
gati unus & alter me Practicum Lutetia huc e- 
vocarunt, integro biennio antc traditam mihi 
provinciam Anatomes. 

Valete atque. florete perennes , 7r Xobi- 
lif; €$ e4mphf. ut perennis quoque valeat at- 
que floreat valentitlima Veftra atque florentif- 
fima Refp. & Academia. 


bi SP PRJE- 


redundet, illam omuem acceptam vefero D. 


D. Profeffori Bayle, zaris emuntiiffime 
viro , €9 judicii fubatti , | cujufque fyuopfes. ubique 
demiror. 

ls enim prioris editionis vyulgavit epitomen ,. me- 
que propalam bortatus efl, ut bominum naris minis 
emuutie grati , Qui ttos autores odorari nequeunt, 
alteram editionem adornarem , defreuatione per[oua- 
vum ad margiuem vejetta. 

En me itaque Viri prudeutifims mouiis. peuitus 
sHorigerum. 


CA- 


589 
CAROLUS DRELINCURTIUS 


D E 


FOEMINARUM OVIS 


tàm intra tefliculos €9. uterum, quam extra, 
ab anuo 1666, ad retró fecula. 


PB noffem Foemineis Ovis natos effe Hornium 
1668 atque Stenonem 1667 meas anno 1665 dc O&i- 
meftri Partu nexueram corollas, quartüm nunc publicz lu- 
cis. Deinde, liberalioris doctrine gratià, nullam occaío- 
nem intermifi vel embryonum , vel foetuum ,vel gravidarum, 
vel puerperarum cadaveiibus ftudendi* Immo , foetas ani- 
mantes mez curiofitati fubjeci; nec ipías viperas exhorrut. 
Dum centenas illas inciderem, mira jucunditate Ovula inil- 
lis attendi, ac pro virili myfteria generationis meis Amicis 
aperui. Praeprimis editorem libelli Gallici de viperis, pro 
illius ingenii aromatarii 5 modulo, laboriofé docui; fed la- 
boris mei tulit honore: , non ego: fic vel hodie fexcenti funt, 
qui mea dogmata pro fuis venditant. Verüm, indolis iftius 

vi- 


a Quanto labore , quanto tempore € quantis impen[is , foli novimt equi 
verum «c fhmatores, 

b Aromatum enim inftitor eft, qui ceratis arte mea pennis, fu- 
per Pharmacopole fortem volavit audax, ipfifque viris Apolli- 
neis fe immiícuir. Sed audacix poenas brevi luit: nam Apollinis 
jubare , cujus radios fuftinere nequivit, alis ejus omnino folutis, 
ridiculé cecidit; atque ità humi nunc ferpit , & terrarum angulos 
miferé perreptat. 


ERLP2 


$96 C. DarriNCURTIUS 


viris contemtis, nec a beneficiisnec ab inftitutione defiftam. 
Oculos igitur in meas viperas refle&tam Ovulorum ergo. Hzc 


certé in zfero ütrinque /muofo *, infra&a vidi; etfi,omnia ad 
unum , &ifido pene 4 catulis effent foecundata. 


Düm itaque cernerem animo maículum femen Ovuli foe- 
cundati permeaffe porulos *, illius pelliculis irruptis, mihi 
fuboluit fceminis pariter Ovula fubefle, in quz fimiliter 1n- 
fracta virile germen fefe reconderet. Sed, quum animi hu- 
mani fuperbia nequaquam ferret vitze primordia nobis effe 
communia cum viperarum progenie , Cogitationes iítas depo- 
nebam. Mox interim recordabar tantz fapientiz nervos ef- 
fe nihil temeré rejeciffe , ac nihil temere credidiffe f. Prifti- 
nam ergo mentem recolebam, idque có confidentius quod 
ruminarer Ovuz; Mayjoribus noftris /piragtium omnium clemen- 


tum efe communes € omnia animalia principiis iisdem [uccref- 
[14:09 


Fi- 


c Sinu: autem illi tuba funt, five cormua, quibus catuli concludun- 

tur. Nullum enim animal mihi notum eft, preter hominem unum, 
quod in ipfo utero , ftricté di&o, figuretur atque geftetur. 

. .d Mentulà quippe geminata viperz mares fuis cum foeminis fefe 
copulant. Nufquam ergo falax ille bertorum Deus é tutela Priapus 
reptilibus iftis genitale negavit: nam ediverío geminum illud in fuas 
foeminas evibrant, Quanta funt igitur affaniz cozun/em vipere ma- 
vem caput inferere in 0s, quod ílla abrodat voluptatis dulcedine, Plin. Nat, 
Hift. lib. x. Cap. 62. 

e Tunc faltem Ovulum iftud, ità recéns embryonatum, ipf Ovi 
formá in tubas pulfum effe rebar ; nondumenim firma mea de genera- 
tione fundamenta jeceram. Sed deinceps , iteratis infpe&tionibus, 
claré diftincteque.percepi iftzc Ovula, in tubis embryonata , in 
tubis ipfis, € fermenteícente feminum miftura , concreviffe; nec 
eo fuiffe compulfa Ovi fpecie, | Unius fiquidem hominis cft é ger- 
mine patris, in Ovulo illzfo & infra&to, ac e tefticulis in uterum 
integré pulío formari, Vid. hic votum meum pag. $92. 

f. Mx0ty &i  peadbi Vmeopz ^ Nibil temere affürmandum , nibil temeid cen- 

temnendum. Hipp. Epid, vi. Sed. a2. 


Dz FotrwiN. oos $9t 


Fidentiüc igitur & exactius foemineis tefticulis (tudui: Con- 
geriem eff- deprehendi veficularum, pulpamento carneo fe- 
clufarum , prout à Veteribus graphicé delineantur. Quum 
autem illae veficula mihi fecanti falirent in faciem , ficuti 
Riolano € atque Vefíalio ^ meditari coepi, qua arte liquoris 
illius faltum comprimerem. "T'efticulos itaque leniter decoxi, 
& ecce, mira voluptate , globulos albentes atque concretos, 
ac bombycis Ovulorum mole, é cujulque tefticuli cavernu- 
lis eduxi numero v. g. feptem vel octo. 

Lztior, peritior & audacior exindé fa&us, artem illam 
didici tandem veficulas irruptas 6 fuis fcrobiculis effodiendi, 
hoc ett, Ovula é fuis mdulis educendi & fupra meum un- 
guem collocandi demonftrationis grati. 

Fidentiam fubinde majorem atque majorem in vacillante 
dogmate meo e cadaveribus confequutus fum hy(tericarum 
atque hydropicarum, in quibus veficulas perindé tumidas at- 
que putres derexii, Acceffit dogmati robur ex effluxibus & 
abortibus, nec-non foetarum cadaveribus k, Ex iítis enim 
diligenter inter fe collatis & ad exemplar naturz fapiüs re- 
vocatis, atque etiam ad Veterum mentem penficulaté libra- 
tis, fyftema tandem furrexit illud de humano foetu, quod 
nunc edaci livore publico deteritur. 

Ab illis tot annis, nihil imaginationi mez fefe obtulit ; ni- 
hil in praxi occurrit; nihil apud fcriptores obvium fuit ; ni» 
hil denique mihi obje&um eft unquam , quod fponté non 
Üuxerit! é meis illis vitae noftra fcaturiginibus. — Sed quia 
multüm abludunt à bru:arum animantium primordiis, mihi 


pror- 


g Anthropographiz Lib. 11. Cap. 35. 

h Lib. v. de corporis humani fabrica. Cap. 15. 

1 Id ipfum viderunt ob. Riol. Andr. Ve[ak atque. Job. Guintbe- 
PETTR 

k Vid. hic pag. $89. lin. tr. 

] Ex fpontaneus ille fluxus fidiffimum mihi erutz veritatis 6 pu- 


t€O xg4T/e)o eft. 
Efff3 


$92 C. DaszriNCun TIUS 


prorsüs in optatis eft ut quz finu foveo de brutorum exortu 
animi fenfa novis experimentis roborare queam , ac in alte- 
rum redigere Syítema.  Verüm ,ab anno mez Leidam evo- 
cationis 1668 talia experiundi, qualia expeto , omnis fermé 
occafio mihi fubripitur. Mecum ergó confeneícant atque 
commoriantur, qua: ha&enus expertus fum atque ruminatus; 
ne hic rurfum, praemii vice, novos coníequar fructus aci- 
dos, caninz mirüm invidentiz morfus. 

Quicquid fit, in eo concordant animalium initia, quód 
omnia fint Ovi-formia ; licét viviparorum alia in Ovulo in 
uterum pulfo *; alia autem ex Ovo intra tubas concreícen- 
te fobolefcant ». | Exindé igitur Ovorum idea Scriptorum 
menteis ità commovit atque permulfit ut illam paflim fuis 
Ícriptis afperferint ; atque ità meum animum, fuper vipera- 
rum Ovulis primitüs fluctuantem atque nutantem, compo- 

Íue- 


m Unicus nimirüm homo , cujus ifthec eft przrogativa & pre- 
prium quarto modo: homini quippe , viraliter nafcituro , competit 
emnui atque fols & femper. Humanos equidem foetus in tubis quando- 
que concreviffe & adoleviffe fatemur ; fed fingulos illos ab hominum 
luce penirüs arcemus , :» Sf. noflri de fetu bumano Perioche xxit. 

n Singula nempe vivipara bruta, hactenus à me vifa, five repti- 
lia, five quadrupeda; five unipara, five multipara. lftzc enim 
nequaquam ;» Ovo & teftibus in uterum integré pulfo figurantur , 
ficuti Nos, fed omnia prorfus ex Ovo confurgunt in ipfis tubis for- 
mato atqueconcreto, viperino more, pag. ic $90. sm notulis e , & in 
illum propé modum, quem Magnus Albertus, Magnufque Harveus 
nobis inculcant. 

Nulli iraque bruti foetus, mihi noti , uteri complexu ftringuntur: 
Sed quicunque multiplices procreantur , toti certe tubarum cellulis 
detinentur. Qui vero folitarii formantur , aliqua duntaxat fui par- 
te fundum uteri conringunr, dum unà cum fuis membranis & aquis, 
ab uno uteri cornu in oppofitum fefe protendunt. Uterino igitur 
ambitu nequaquam cingunrur. 

Sed difcrimes tantum, quantum iftud eft inter noftros & bruta- 
rum animantium exortus, notularum anguftiis coerceri nequit , al- 
teram quippe fufiffimumque Syftema requirit. Vid. hic rurfus vo- 
tum meum fup. bác pag. 


Ds FoEMiN. Ovis. $95 


fuerint omnino atque firmarint. 

Primüm enim illecebrz mihi fuerunt literz humaniores, 
quibus me docuére Mythologi Deos /Egyptios Ovo progna- 
105 effe: Deos quoque Syros Ovorum progeniem effe y ac idcir- 
co Deam Syriam, qua Venus eft, nominatim vocitari « 
IIeuzeyóvov (à, Oum primigenium ac prim generans, quód omnia 
ex Ove & P'enere naícantur. 

Sic Jovem finxerunt alii, fpecie Cygni, Ovo gemino gra- 
vidaffe Ledam , € quorum uno fint exclufi Pollux & Hcele. 
na; ex altero Caftor & Clytemneftra. 

Orphicorum deinceps myfteriorum Epoptz nobis arcana 
fi prodiderint, Orpheum nobis infufurrabunt atque Pytha- 
goram ab Ovis abítinere, quód Ovum agnofcant «lw 57; 
Jyiéesec mexluw , generationis principium. — Unanimes enim fuis 
initiatis inculcabant s3i& (ev JO apoigor eivay iic c£ d$ yuud- 
suc, nullum animalium genus exors effc originis ab Ov. 

Immo, ulterius proceffit Orpheus, Ovis enim sl» rieec- 
Guyévaar Primatum in generando fingulatim. afcribit. | Empe- 
docles idcirco, mentem Orphei fequutus, non folum omnia 
fpirantia ab Ovo decidua vult efle, fed ipfa vegetantia ex O- 
vulis arborum pullulare docet, femina quippe Ovz/a vocat ar- 
borea , & in ipfis ramis excelfiorum arborum pofita, « yz» 
Maxeg dívdem wovowsi, arbores enim procere ova ponunt. 

Hinc rurfum eft ut in Orgiis Bacchi confecretur Ovum 4g «7 
pipa v8 Tu TéyTw ysryDvi OE» , velut exemplar generationis rerum 
omnium. 

Nec in hoc folum orbe terrarum foecunda ponuntur Ovz, 
fed & in orbe lune. — Selenitides enim foeminz perhibentur 
Qva parcere € quibus excludantur foetus zeyrxosdtxaaAoncícreg 
xav quindecuplü nobis proceriores. 

Ovuin igitur jure meritoqueinter animal & non animalam- 
bigit: atque adeó genuinum eft Veterum illud zu/(ewv , dij- 
midiatum animal, utpote quod omne foecundum poreflate Jit 
animal. 

Jam veró, nifi Ovo satus effem infelici, mihi integrum fo- 

ret 


$94 C. DarriNcunTius 


ret alas explicare ad Sacerdotes ufque, /uís Ovís Pulcauo tra- 
ditís, periculorum exploratores, ac ad alia infuper le&tu qui- 
dem jucunda, fed quz literatorem plüs juvent, quàm Virum 
Mcdicum & naturz myfteriorum indagatorem. | 

Me iraque intra unius Apollinis coelum continebo , nec ul- 
terius in zthera Minerva fum evolaturus. | 'Tantos quippe 
meos aufus nequidem /uf/rarent ova. centum. | 

Vetufta igitur mex incredulitatis, hazfitantiz atque flu- 
Guationis tempora, /zper viperis ex Ovo viviparis, dum repli- 
Co, pe&ore dicam candido & ore rotundo per quos ità pro- 
fecerim ut omnis iftzec animi mei nebulofa tempeftas fuerit 
difcuíTa atque conftanti ferenitate firmata. 

I. En imprimis ipGffimo raieo. nebularum & hzfitationis 
anno 16669. clarior fidere mihi refulfit focietatisinclytae mem- 
brum inclytum atque 5ozoratum , mihique femper Zonoraz- 
duri ? & cujus methodum perfpicuam ubique demiror, quà 
me docuit cozceptum omuem verum Ovum effe, vitello. quides 
caveus €9 putamine, mon tamen tunicis Cg albumine. 

2. Jenenfis fubinde Profeffor , non minore animi fui can- 
didi quàm ominis Divini 4 donatione , mihi fluctuanti & ul- 
tró citroque jactato molem veluti atque aggerem objecit, O- 
qula nimirüm 45 ipfo couformationis initio liquore turgidula. 

?. Vix ab illis flu&ibus emerferam , in Zibionii * Medici 
trimeftrem uxorisabortum incidi, cryftallinis aquis innatan- 
tem, ac refulgentibus tunicis inclufum Ov cygui magnitudi- 
"t. 

4. Animo jam quietiori refpiransex Albione Neapolin trans- 
fretavi, ubi celeberrimi nominis antiqui Cornicen *, non 

inepté 
o Hzc eft epocha mea, infcripta pag. 589. ex qua certe liquet 


fcriptorem omnem , ab annis retró viginti, immerito gloriari de 
foemineis Ovis primüm à fe detects. 
p Honeratus eft Faber, focietatis Jefu, Parifiis excufus.. A. 1666. 
q Theodorus quippe nomen ipfi eft , cognomen vero Schenckius. 
r Johannis nempe Rogerfi , Zl , 1n fuis Analectis. 
s Thomas fiquidem vocatur Cornelius Mte , & Venetiis 


quidem ex- 
eufus eft, fed Neapol fcripfit. 


Li 


Dz FotrwuriN. Ovis. $95 


inepté profecto mihi cornicatus eft oia vivipara €9 geuu: 
ipjum bumanum ex Ovo progigni. | 

y. Medioburgum exindé renavigavi & quüm inibi magnum 
Ícrutarer origimis noftrae perícrutatorem t, ab ipfó protinüs 
accepi frzmum conceptum naturam C9. conditionem Ovi obtinere. 

6. His praceptis firmata mente Patrios lares repetivi v, 
quo meis popularibus Ovula mea non ampliüs flux. , ted 
firmiter cocta atque recocta, oggererem.  Verüm, hac O- 
vorum doctrina Parifos compleverat Profeftor illuftris, in- 
genii ftupendi & zternz fama. — Vir fiquidem ille tantus 
prater quatuor embryones dierum 12, 25, 40 & 42. à fe 

uàm exactiffimé dimeníos w, quintum miht porrexit , illuttri 
mau * fibi traditum & fenario duntaxat dierum numero con- 
clufum, nec non obvolutum ut Ovum crudum folliculo 4| dum 
gutamen detrattum eft. 

7. Quüm ergo Parifiis omnis ille flos novitatis jam pri- 
dem delibatus effetU/trajettum cogitavi, alicujus famze captan- 
dz caufa: fed inibi in clamofum incidi dictorum ab aliis re- 
peutorem , qui , echüs y ad inftar, altum mihi reboavit Z;- 
qiparorum geuituram omnem in utero fecundatam Ovvum effe. 

8. Illius poftea doCtrinz propagande gratiá Paravium me 
recepi. Verüm, uncialibus inibi literis recéns confignatum 
crat ? feminam quamdam Oum edidiffe perfettum. 

9. Jenam exindé reverfus fum , quo certiffimé reícirem, 


num 


t Antonium fcilicet Everardum , Mediobureenfem , qui bominis bru- 

sigue vulgavit exortus. ^ 

v Vid. hic v. r. de Honorato Fabro, Parifiis edito. 

w Petrus ille Gaffendus eft, quem omnes in oculis gerunt, qui- 
ue Regium Marbejeos Profefforem Parifiis fefe geffit, & ingenii fui 
ivitiis univerfum ditavit Literarum Orbem. 

x Hippocratea nimirüm, nam Hippocratis eft quintum iftud de 

embryonibus exemplum. 

y Lambertum nempe Velthufiam, "Ulrrajecinum , qui, ad verbum, 

Harveiana recitat , ac veluti reboar, 
z A]J]oh. Rhodio, Paravii excufo , majoribus typis. 


Gg 88 


356 C. DnrriNCURI!US 

num iftzc Ovaja , qux primitüs illic recentia videram 2 at- 
que grata,nunc vetuíta & olida forert. Sed cozceptum à pe- 
ritiflimo Medicine fundatore P didici feepius effe vifum inftar O- 
vi excorticati. 

10. Magnam pariter revifi Britanniam * explorandi caufà 
nüm Ovi-formts ille priftinus aZortus, ab uxore Medici jam 
olim excuffus, exoleviffet. Sed ecce bonis avibus atque fe- 
licibus Ovis accidit ut intimae admiffionis nancifcerer Ami- 
cum illum induftrium glandularum enodatorem 4, qui pri- 
mum fetus vudimentum Oui ef/é plurimis apud me contefta- 
tus elt. 

11. Toto divifos Orbe Britannos deferens Pazaviam rever- 
fus (um *, ubi Vir Pazricius, fingulis acceptiffimus & ab ip- 
fis $y/vis ubique Benedi&ius f abortum mihi obtulit triennio 
abhinc jam quidem excuffum , fed nihilominüs Ovo ga/linaceo 
adhuc- dum ità fimile, ut Ovz;z Ovo haud fimilius exiftat. 

12. Patavio ad Ze/ulum 8 fecefli & ecce ruríus dum magni 
Phyfici du&u Padi fluvii, € e/uli montis radicibus imis, 
fcaturigines atque fluxum attenderem , numeroíos embryo- 
nes inibi contemplatus fum aero nequaquam adbefiffe, fed'O- 
vo inclufos iuctuatfc. 

13. Spe&aculi jucunditate excitus pedem illinc confeftim 
extuli, quó rem miram tutis auribus Practici Rorerodaimen/fis, 
Piflorio cognomine noti, deponerem. Sed is ipfe, per com- 

pita 


& Vid. hic. n. 4, 

b Gothofredus enim Moebius Medicine fundamenta fuis tyronibus 
gene pofuit. 

c Vid. hic n. 3. de Joh. Rogerfii Angl; uxore. 

d Solerrem illum cogito Thomam Whartonum , 4uglum, quitot 
corporis humani nodos atque glandular Literatis enodes Ed & de 
cujus ar&a mecum neceffitudine gloriabor «ternum. 

e Vid. hicn, 8. de Joh. Rhodio Paravii Scriptore. 

f Bened,us audit Sylvaticus , Patricius Patavimus. 

g Ad Joh. Claudium de la Courvée , Vefalanum & A'exierpe Po- 
ionum arque Suecum. 


Ds FozsutN. Ovis. $97 


pita veluti jam dudum buccinaverat h conceptum onuem Ovum 
e/fe, membrana obdu&um fine tefía. 

1 4.RoterodamoGrozingam belliffimé ac peropportuné vectus 
fum. "Vir fiquidem ibi loci pereruditus, de/gnatuszue quon- 
dam Puic Reipub. Profeffori, mihi penitüs obfirmavit ani- 
mum fuper Ovulorum do&rina. Altum quippe mihi incla- 
mavit in aureis virili femine femineo suaturitatem accedere , quá 
in conceptum , Ovi in[iar , coéat in utero. 

rf. Magni viri di&is magnum pondus acceffit Groninga- 
na mea in Daniam transfretatione.  Inibi quippe vir eximius 
alter, muli lectionis & ingenii folertis atque fcecundi , nec- 
non é traduce Medicus, quique diledtiffimum mihi di/cipulum 
progenuit * 7z puerpere tefticulis , Anno 1653. preter veficulas 
matores ,exilia mihi detexit corpufcula conglobata inftar O vorum! 
formicarum vel erucarum. 

16. Candidi viri demonftrationes ingenuas Romaza fides 
publica multüm apud me roboravit. Anno fiquidem 1652 
K&ome vulgatum ett ab erudito l'argoAóyo m & variarum ob- 
fervationum editore, vifum à fe abortum cum infinitis globulis, 
qui pi/cium Ova reprelfentarent. 

17. Eodem anno , Medicus alter. haud quidem inftrenuus, 
fed qui interim fefe totus ad aliorum placita componit, mihi 

€ 


h Bacher enim cognominatur Jacobus ille Rorerodamenfis, At cogno- 

en iftud P;f?orem Belgis defignat. Hic autem piffores panem 6 fur- 
no calére /uccino clangunt. 

i Er Antonii Deufingii nomine cluens , ipfoque extinctus anno 
fue Lerdam ad Profefforatum evocationis. 

k Hafmueníem infinuo Thomam efle Bartholinum, Gafpari quidem 
filium , (ed Gafpari quoque, mei nuper auditoris publici, privati- 
que , parentem. 

] Art ifthzc, meherclé, ipfiffima fuerunt Ovula intra refticulos , 
de quibus rurfum hic n. 3o. de Roderici à Caftro foemineis refti- 
culis: Et n. 56. de Obfervatis à Vefalio. 

m Dominico Panarolo, Romano & JZatrobpifmorum five Medicarum 
Obfervationum vulgatore. 


Gg gg 2 


* 


$95 C. DnzriNCUun TIUS 


e (uis Z'aloniis n, Neuftriz inferioris oppido. genituram unius 
venfis , peregrina? manu fibi traditam Ovi, columbini fpeciere- 
vifendam fubjecir. 

18. Jam quidem omnis mea viperinis Ovis obtenta caligo 
videbatur diícufla. Nihilofeciüs iftzc Ovula mea per nebu- 
las adhuc, nec lucidé cernebam. — Mihi ità caliganti atque 
palpanti feliciter illuxit sagne Brittammie magnum lumen il- 
lud, cujus radiis vivificis, ac univerfz Reip. Literariz ía- 
luberrimis, P omne aaimal gignitur ex Ovvo. 

10. Magna infuper Znatomes univer[e lux altera 4 Parifiis 
in me ità radiavit ut tanquam in fpeculo gezzruram viderim 
unius menfis, Oo galliuule fimilem, juis membranis obvolu- 
fam. 

29. Atque adeó maximiapud me pretii eft Obfervatio Da- 
nica anni 1638. 14e femina que Ou , locó fetus bumanzi ex- 
clufit. 

z1. Immó , Gal/ici luminis s iftzec radiatio tanta fuit in me 
ut illius vi z;agnuzz creverim Gregorium hominis orientis pi- 

Go- 


n Harveum enim exícribit & ab ejus dogmatis ne latum unguem 
recedit Petrus ille Guiffartus , Valonzanus. 

o Znglica fcilicét , urpoté Harveianá , quam affiduus ofculatur. 

p Radiofifimus enim A'exíerpes Anglus, Guilelmus Harveus , € fuo 
terrarum ngulo, reliquum omninó terrarum Orbem /aluberrimé col- 
luftrat. Non unicà quippe fanguineà purpurá, & in orbes peren- 
nes a&3, totus ille Literatorum choris refulget; fed vivaciffima lu» 
ce fua tvenebrofos illuminat ac ubique promovet animalium exortus, 
fcriptis nimirum fuis de czreulatione fanguis , nec-non de generatione 
animalium. | 

q Lucidus eft Civis ille meus, Joh, Riolanus, Parzfimus, qui Ar» 
te & Marte tanram de fe tamque frugiferam Anatomces l;cem quo- 
cunque. diffundit. s 

r In Thomz Barrholini Centurus. 

s R:olamic: nempe de quo n. 19. 

t Gregorium defigno Semorem Horftium , qui. bominis generationem no- 
bis Ulme depinx:t. 


De Forwuiw. Ovis. $99 


&orem * Ulmeníem. |. Vir fiquidem induftrius ile, aZezo re- 
vera v, fed perito penicillo, feminaiem contrer ionem nobi: fi- 
gurat atque colorat fub imagine Ov; aPortivi cujus. involucrum 
in teflaceam duritiem nondum concrevit. 

22. Eadem adhuc colluftratus irradiatione diftin&tiffimce le- 
gi apud Beticum fcriptorem , & Regi: unius C9. alterius [ndia- 
TW A'exiareev * ac ingenii minime Boeotici, wiperarum non 
suodà conceptus Ova efjeg fed univerfe id ipfum, quod Ovum 
grolificum efi in Ovi-paris , conceptum effe in vivi- paris. 

Immo, ex ipfomet fingulauim rurfum addidio femina pa- 
rentum materno fanguine permifta zzerz membranulam ita col- 
ligi. ut tota illa ma[Ja Ovi fiue putamine formam veprefentet. 

23. llla clariffima luce atque veluti meridiana potitus o- 
culos irretorros & quafi aquilinos in ipfum Germanice Me- 
dicinz folem defixi ; in. Gerzazum 1cilicet. Galenum illum, 
qui Medicam artem (uis radiis undique colluftrat x. Vir e. 
nim lucidiffimus ille embryonum tabellam, ab ipío quidem 
4Efculapio Y lucidé delineatam , fed nepotum vitió tencbro- 
fam, tanta luce apud me perfudit ut recentis embryonis hu- 
mani germen pullulaffe deprehenderim zsra crudum. Ovum 
eui externa tefta. undique effet ablata. 

24. lifdem infuper hifce luminofis oculis in deaurata Ae- 
suorabilium Rudolpbi Medici Camera 7 claré diftin&teque. per- 
cepi zzulieris gravide imaginem Own effe. 


2f. 


v Ambrofi nimirüm Parzi, cujus penicillum adhibet atque pi- 
gmenta. 

w loh. Gallego de la Serna , Malachenfem, in Hifpania Berica, 
& Philipp. r11. atque 1v, Hifpaniarum , Indiarumque Regum Me- 
dicum Primarium. 

x Danielem cogito Sennertum, Vratislavienfem , qui fuum ingenii 
lumen ingens in univerfas diffudir Medicinz partes 

y Ab Hippocrare faltem, /E/cilapii nepote arque mulo. 

Zz In iliam veré inauratam Joh. Rudolphi Cameraris. Memorabilium 


Jllogen ere&um quafi digitum intendo, 
G8 88 3 


"dele C. DRrriNCUn TIUS 


25. Imó rurfus, codem lumine fortiter in me reflexo, a- 
pud Aeajem Phyficum Calabrum ? femen utrumque confpexi 
tunicis obvolutum , altera denfiori . altera suolitori , velut exte- 
rior interiorque cortices Ovi. 

Nec iftzc modo ità fefe habent, fed, apud huncce PZ;- 
lofophum EmiAoyislo b animó crevi fpiritum embryonis opificem 
intra buiusmodi Ovum 12clu(/um. 

26. lílis, bené multislicét, mentre nondum exfatiatá , in 
Academiam Af/torfigasm me contuli ,. & ibidem apud eruditio- 
nis (tupenda virum ,ac eruditorum revera cajur excclium at- 
que decorum * geminam tab-liam contemplatus fum. In 
priori conceptus bumanus plantarum femini , nec non fecundis O- 
vis analogus eff: ln altera vero conceptum e'indem contuitus 
fum zembraua conclufum ,. que preportione vefpondet. Ovorum 
tefie. 

27. Hinc ere&tior animo memet aliorfum converti & in 
Medicum cegnomiue Propbetico 4 celcbrem defixis oculislucu- 
Jenter animadverti € feminibus miftis par;oem Cg. tenutorem 
partem , ficut in Ovo luteum , 15 centum cogi: erafftuves autem, 
ut albumen in Oo. ad circum[erentiaso peii, 69 aquofiorempar- 
tem ad fuperficiem , ex qua , tanquam in Ovvo fub tella, tenuiff- 
sa pellicula calore conden!etur. 

23. [llinc Ze/vetiam peragrans, ab ipfo Bafileenfi Profef- 
fore Medico, Felicis viri fratie *, proic&tum vidi. puerpere 
bydropice tefliculum dextrum in Ov: anferiui molem adauttum. 

29. Hactenus iftc Obfervata fecretiora effe mecum repu. 
tavi, nec nifi Lucinz Symmyfítis aperta. Scd toto coclo 


aber- 


a Thomas enim Campanella Calaber Realm edidit Philofopbiam E- 
pilogificam. 

b Vid. notülam przced. 

c lítis Gafparum innuo Hofmanntum , grande quondam Altorfi« de- 
eus. 

d 7osl enim cognominatur Francifcus nofter, Hamburgi editus, 
enjus verba hic recitantur, 

e Thoma nimirüm Platero, Felicis Plateri fratre, quem animitüs 

oícu- 


Dz ForzwuiN. Ovis. éct 


aberravi; nam in auctorem incidi Ga///czaz f, cui Lucina ea- 
dem ufque adeó favit ut myfteriorum coníciam voluerit. Ip 
itaque , unà cum meritiífimis viris aperuit , que daus un acoucbc- 
suent a. demyterme il fe trowva une groffe membrane, plus épaiffe 
en un bout qu'a l'autre C9. faite comme un Oeuf de canne, dans 
laquelle ille y avoit de l'eau rouffe 2. force filamens blancs, avec 
trois ampoulles, comme de petits grains de cryfla. 

30. Ubi feminam illam fufpexi Luzfitamiagm  petiis 
& ecce inadmirationem novam traductus fum Ca/ireufis & Me- 
dici caufà. Is enim non modo /emen bumanum cum Ovorum 
albumiue, comparat, & menfiruum fanguinem cum Owvorum lu- 
te 5 Sed & foeminarum Anatome fuà /zaus tefliculorum tenus 
aquofogue bumore , ac craffrufculi la&is fero (imili aat Ovi candi- 
do liquori, plenos, nobis patetacit. 

31. E Lufitania in Zta/iamb redux & P:fanis Prelettiouibusi 
intentus hifce auribus cogceptum haufi fpatio fex dierum inflar 
Ovi cujafdam effici. 

12. Inter iftzec agenda xvum integrum fermé contrivi k, 
Quicquid interim fpiritus ac virium mihi fuperfuit, id uni- 
verfum in novis profe&tibus faciundis impendi , atque adeo 
Piüs ad Urbinatem deflexi, quó pleniori doGrina perfunde- 
rer: necípe excidi. Vir fiquidem ille eruditionis profunde 


vafe 


ofcularer fi tefticuli tumentis illius atrendiffet Ovula: generalis e- 
nim ifthec figura teftis hancce meam tabellam minimé venuftar: 
hic fiquidem Ova delineo, non veró tumores in Ovorum molem. 

f Louife Bourgeois, la Sage-temme de la Reine Marie de Me- 
dicis, 

g Rodericus eft à Caffo, Lufitanus, cujus mirabilisifte locus, de 
tefticulis fanis, Ovula docet teftium finus occupantia. 

h Vid. hic pag 60o. v. 25. 

1 Hieronymi fcilicét Mercurialis, Forolivienfis, qui Pi/anas fuas 
Praletiiones fcriptis mandavit , A. 1602. 

k Huc ufque fiquidem feculum noftrum non tranfcendi, namat- 

rigi 


602 C. DazriNcus rius 


vafto fuo volumiue * mihi pleniüs expofuit. /emizum naturam 
Ovis proximam effe, ac utrumque [emen admillum ,. uon. fulm 
naturam, (cd formam quoque Ovi , in ipfa conformatione anima- 
lium emulari. ; : 
»» Quümitaque nunc confe&us fim zvo!, necullus mihi re- 
», fiduus fit fanguis integer avi, confequens eft ut vel emo- 
» riar, vel citra fabulofitatem. de Phoenice ,, Animarumve 
, migratione, citraque injuriofum mihi epitheton zovzs 5o- 
»» 7&0 fiam, fed cui dies renoventur velut aquilz , quó peni- 
,, tiüs introfpiciam v. zaAeíoxeuva, vetula nova. — Sicut igi- 
,; tur hoc feculum iniens * claufula fuit prioris fcenz noftrz, 
» quà pulmoneos traducimus homunculos immeritó (ibi Pla- 
,; citaMajorum arrogantes;ità noviffimum feculum ? exiensa- 
,; &üs noftri fecundi veluti proícenium erit. 
j3. En jam peropportuné barbitonfor, Frazcofurti perfo- 
natus, proícenium noftrum initurus eft, €& miraculo quodam 
imberbis ^ Apollinis tonfor fiet ac evulíor: Imo, fingularum 
ilius mendacis Apollinis imaginum Zcosoclafres. ^ Vultis zc- 
nigma folutum, qui Oedipi non eftis? Pinzus e// Chirurgus, 
(Francofurti Y509.recu[us juxta Parifinum exemplar Anni 1598.) 
cujus le&io & figurarum infpectio plagium Kerckringii pro- 
diturz funt. Quid igitur opportuni, inftar olitoris, tonfor 
ille proferre potis eft? Is profecto Pinzeus non folüm embryo- 
nis fceletum nobis exhibet, fed & embryones ipfos ad vivum 
exprimit, formicarum iagnitudines ac tritici mole, nec-non 
intra 


tigi duntaxat Mercurialis fcriptionem A. 1602. 

k Francifcus nempe Bonaventura , Urbina: , cujus ingens codex , de 
partu o&tomeftri, Francofurti prodiit in fol. 16or. 

] Meum enim feculum /eprimum decimum plené exactum eft, dum 
etatem contigi vulgati Bonaventurz 1601. 

m Annus fcilicét excufi Bonaventure 16or. 

n Annus nimirüm I$599, modó proferendus n. $4. 

o Juvenculi nempe Theodori Kerckringii, cujus, per Pinzum, 
Ieenes de embryonibus plagiariz deprehenduntur & abolentur. 


Ds FotuiN. Ovis. 605 


intra membrancum globum ovalem bumoris unciis aliquot inna- 
tantes. 

24. Ex codem illo profcenio 3 altiàis adhuc oculos in Zo- 
nonienfej Anatomicum * intendi; & ccce, jucundo admo- 
düm fpectaculo, complures apud ipíum irretortis oculis con- 
tuitus fum embryones intra pelliculam aqua repletam, fub 
grani qui.iem horsei molecula , ve/ut Oum columbi ; (ub apis 
vero magnitudine, ve/4? Ovum gallinaceum. 

;5. Finibus Ttalicis animus avidior difcendi contineri de- 
trectans in Hifpanias fefe diffudit, ubi quüm expatiarer in 
Hi/panusm incurri Jtalica , Romanague Lingua potentem s. Vir 
itaque trilinguis, portento quodam inaudito, trifariam mihi 
inclamavit emen humanum , uteró tumefa&üm , membrana 
muniri ;sffar tenuis cepe involucri, five interioris Ovi pellicu- 
ie. 

36. Dum in Hifpanis practer (pem meam negotiis detine- 
rer, Ámica manus Avoano- P'eronenfem * mhi vradidit obícr- 
vationum aucto;em , qui comparat eflluxum octo vel decem 
dierum , à íe vifum , intra folliculum albo liquore plenum, 
cum albo liquore , quem O'vum continet. 

37. Peregrinationum fatur in Pafries lares me recepi, & 
quüm barbz promiffioris detondendae. gratiá zonffrizam in- 
greflus eflem, Paratos mihi afperferunt falubris z£gbrofie v 
fuccos, benigno deinceps, ad animi mei firmiores epulas, 

Cca- 


q Pag. nimirüm 602. n. 43. 

r Cui nomen eft Conftantius Varolius, quique uno capitulo, de 
formatione fetus, plura docet, quàm hic vel ille fcriptor in promit- 
tendo profufus. 

s Verbis iftis Johannem produco Valverdam , cujus Anatome 
Hifpanicé , Italicé , atque Latine proftat, 

t leronenfis quidem Marfilius Cagnatus eft, fed ejus Obfervatio- 
nes Rome podierunt. 

v ZAmbrofium intelligo Pareum , Henrici tertii Galliar. & Poloniz 


Regis , Parifis , tonforem. 
Hh hh 


604 C. DnazriNCURTIUS d 


calore cruftandos v. Quid demum itaque? Seminalem mihi 
concretionein porrexerunt, Ovi Zfbortivi inlar , cujus nempe in 
teflaceam duritiem nondum concreverat smvolucrum. 

38: Sed quüm toníorum daba non minüs fallacia quàm 
fuperba norim, protinüsfubodoratus fum fraudem atque pla- 
gium fubeffe, famae aucupanda caufa. Dum itaque meas 
iftas ruminarer epulas, fapidiores illas deprehendi , quàm ut 
€ tonforis infulfa coquina prodiiffent. Revera fiquidem à 
barbitonforum przeceptore publico prodierant. Germanum *e- 
nim pectus illud, qui tuis Zi&Zatis Znatomicis atque Cbirargi- 
cis Gallias uaiverfas eruditione complevit, hanc eandem O- 
vorum ideam mente gefferat , atque hifce verbisin fuorum au- 
ditorum animos publice tranftulerat ,cougzme le germe de l'euf, 
qui ell la vertu génitale da cog, doit étre écbaufé pour faire un 
pou[fn,. ainfi la vertu formatrice de l'homme doit étre véveillées, 
par la matrice, pour former un embryon. 

Rurfus autem, magnus ille Przceptor, é majoris magiftri 
precepto 7, cujus eft indivulífus affecla, difcipulorum auri- 
culis infillat , Qu'ez [a conception de fix-jours il aparoit une 
asembraue, [emblable à celle qui cowvre le blanc d'un Oeuf. 

29. Nullo igitur callido Marte plagiarius ille Parzeuslau- 
dem alienam fuffuratur. —Candidiüs egit recent;or 7 Simiolus 
alter, exícriptione non minüs cluens quàm 7oz/zrá. Dum 
enim hanc univeríam de generatione. doGtrinam 44 verbum 
exícripfit, quà zonfirinam fuam exornaret atque celebraret, 

Praz- 


.w N*. fcilicet 43. ubi hzc Parzi feminalis concretio duratur in 
eriflaám , Ovorum pellicule fimilem. 

x C'eft Mr. Germain Courtin, Docteur Regent en la Faculté de 
Medecine, à Paris, dans les Leffons Zmatomiques & Chirurgicales qu'il 
a d.&ée: aus Chirurgiens, & qu'on a publiées depuis fa mort. 

y Galeni nempe , quem ubique colit, & cujus nullum audet e- 
jurare Téza. 

z ld verbi defignat me hic retrogradum non effe. Nam hic loci 
preceptor eft difcipulo prior. At econtra, & ex inftituto meo ;. 
grxceptorem oportuit difcipulo pofteriorem effe. 


Ds FozutN. Ovis. 605 


Praceptorem fuum meritis laudibus extulit *. — Sed ab ejus 
verbis tuperfedeo , nam à prioribus nequidem in uno l'2z« 
diícrepant. 

40. Verüm, ficut afinus afinum, & mulusmulum fricat, 
ità quifpiam argutulus tonfor & verborum auceps , amico ton- 
fori palpum-obtrufurus, mihi regeret ipfam cum Ovo aborti- 
vo collationem in verbis à me € Courtino prolatis nufquam ex- 
rare. Prazceptorisigitur Parifiesf/i * alterius non. dictata, 
fed vulgata producam , quibus docemur, nudis hifce verbis, 
que les femences écbaufées par la matrice forment sue pellicule ,dout 
elles envelopent toute 1a. maffe, de faffon que le tout eft fait com- 
me un Oeuf ABORTIF-* c'eft à dire , qui mapas-encore fa co- 
quille ferme C3. dure: ou-bien comme un Oeuf crud, qui eft devé- 
£u de fa coguille, n'ayant que fa petite membrane. 

41. Sed ficuti nemo in patria fua propheta eft, ità forfi- 
tan Profeffor ille Gallus toníoribus fuis tanto fuit. defpe&tui , 
ut ab ipfoquippiam mutuari dedignati fint tonforesilli faftofi. 
Hifpanum ergo proferam cui neceffum eft ut affurgant, nam 
indolis eft Gallicae peregrina colere, relictis inquilinis. O- 
culos igitur quifque defigat in vet/?azm 4 illam embryonum 
tabellam € Philippi tertii Hifpaniarum aula protractam, at- 


que recóns etiam coloratam & exornatam quo luculentiüs no- 
bis 


a Tonor eft alter, Jacobi Guillemzi nomine notus, qui tora prz- 
ceptoris fui Courtini dicata vulgat, fed ipforum auctore nequaquam 
illaudato. 

b Par:fienfis enim Ordinis eft, etfi origine Divionenfis, Toh. ille 
Liebautius, quem hic in medium profero. Illius autem pererudi- 
ti virl de mulierum morbis Latinz lucubrationes me deficiunt. Vul- 
gares, itaque codices Gallicos adhibui tonforis noftri plagiarii de- 
pexendi atque detondendi gratià. 

c Voilà les termes formels que les barbiers doivent à Mr. le 
Do&eur Liebaur, ! ! 

d Hippocratea fiquidem eft embryonis ifthec imago; fed:à Ludo- 
vico Mercato, P/ilippi teri Medico Primario ,reuovata atque genui- 
nis fuis pigmentis afperfa. : 

Hh hh z 


606 C. DnzrriNCunriUs 


bis innotefcat embryonem /exto, feptimove à conceptu die in 
pellicula fua perind? perlucere ac pellucet Oum crudum cui exter- 
na tefta circumcirca fit ademta. ! 

42. Illomirifico fpectaculo permotusad feniores aulicos me 
contuli, ipfos narratione mea dele&taturus. Sed illi, omnes 
ad unum, non modo tabellam iflam *, verüm etiam /ecre- 
tiorera alteram , proe manibus A'ex,res Philippi (ecundif, vi- 
derant. Illius autem tenaciter memores hocce mihi vulga- 
runt arcanum, uerofam Íícilicet faturam nequaquam efle 
refundendam iz wultitudimem finuum uteri, juxta. diffe&ionum 
ignavos, fed in ipfa femina, prout ex ipfis commi[tis fiunt. velut 
Ova divería, que fetus incheent 8. 

43. Aulicz vita fatur & z/mbro/ia ^ nupera refectus in 44/- 
fatte Remp. me recepi, animi mei Ne&are pariter imbuen- 
di grati4. Et ecce Nectar infimul Z/mbrofium de inaurato 
mihi Ovali putamine ,apud Reip. Cobnarienfis Medicum, de- 
libavi.  Zigilags enim ac Operofus ille Pby/zcus $ mihi feminis 
Juperficiem externam ità ficeavit , ac uteri calore ità obduravit ut 
putamini interiori Ovi fimilem illam reddiderit. 

44. Felici tunc feriebam fidera vertice, Ambrofia & Ne- 
Gare. fragrans, quüm ecce fors quz omnia verfat in Oras 
Hefperias me remifit. Hic certé , apud Magnum illum Ma- 
gni Coi Zenetum * explanatorem, genituram vidi calefatiam 

ac 


e Hippocrateam fcilicét illam, modó productam , Mercatique 
induítrio penicilló reftitutam. | 

f Francifci nempe Vallefii, cujus de ortu noftro tabella tàm fe- 
creta eft, ut Medicis innumeris hactenus latuerit. Imó neminem 
novi, qui vel é naturx libro, vel é mente Vallefii foeturam detexe- 
rit multiplicem ab Ovis diverfis repetendam venire. Vid. periochen 
meam XIX. ubi veritas, quz diu deliruit, tandem emerfir. 

g Ipfiffima funt Vallefii verba, quz tota certe aurea funt. 

h Z4mbrofi fcilicet Parei furtivo dogmate firmior & erectior , pag. 
603* n*. 37. 

i Jacobus eft Wecherus , Colmarie Praticus. 

k Venetiis enim Venetus 3lle Magnus, Joh. Marinellus, Hippocratem 
illaftravit atque vulgavit, 


Dz ForutiN. Ovis. 607 


ac inflatasa ex toto, nec-non folliculo pellucente conclufam ac O- 
vo crudo (imilem cui tefla fit ademta. 

4p. Illlà Roma zmulà defertá, quz terris, quz domina- 
tur aquis, ad experti(fimum adivi Bosonienfem , fuper annos 
3o in AÁnatomicis detritum L.— Intimus autem ille myfterio- 
rum naturz perícrutator embryones mihi detexit Ova/i figura 
interneque uteri amplitudine refpondentes. 

46. Bononià P;/2; » perrexi ad Celeberr. Peripateticum, 
qui, unà cum Columbo & Arantio, circulastis fangui- 
nis circum animó primüm perfpexit, experimentó deinceps 
fulcivit de venis fuper ligamen fectis, ac Orbi demüm Li- 
terario fideliter deícripür. — Vir igitur ille fagax & induftri- 
us € tenebris Antiquitatis gegituraz 1n lucem eduxit , vetu- 
ftate quidem marcidam, íed mirabiliter illam renovavit n ac 
conípiciendam objecit inar Ovi erudi, cut putamen exterius 
ita detratlum fit, ut per interiorem meribranulam interior bumi- 
ditas pelluceat. 

47. Vultis miraculum & alterum? Occultorum nature. qmi- 
raculorum 9. obfervatorem obíervate & iilum eftis deprehen- 
furi naturz velut adminiftrum in embryonis opificio miran- 
do. Primis fiquidem fex diebus in Ovi fpeciem femina conglobat; 
fubindé vero ne quis ipfi exprobret, id per tran(ennam à fe 
vifum, rurfus inculcat conceptum omnem in Ovi fpeciem coalefce- 
Ye atque conglobari. 

48. Ipfiffimis illis miraculorum temporibus in eandem pro- 
pemodum fententiam fuos le&ores impulit vir acuti admo- 


düm 
1 Julium nempe Czfarem Arantium, cujus opera 4e bumano fatu, 


tertiüm licet recufa, paffim defiderantur. 


m P»is enim Peripateticas fuas quz(tiones , quibus hodie fruimur, 
Andreas Czfalpinus movit atque difcuffir, 


n Embryonicam quippe tabellam é monimentis Hippocrateis eruit 
& repetita politione retractat. 


o Levinium fcilicét Lemnium de miraculiseccultis nature fcriptorem. 


luculentum, 
Hh hh 3 


608 C. DazriNcUn TIUS 


dum ingeni cüm in rufpandis natura fecretis, tum in ob- 
fcurioribus elucidandis veterum znigmatis?. — Is ergo miri- 
ficus naturae veftigator & interpres rem univerfam intimius 
penetrat & enodatius proponit. Paullum quippeex Ovi aibo- 
re format C9 luteo nutrit: foexumrn deinceps humanum ? eise 
f^git, tanquam ex albumine 569 menfiruo fovet ac enutrit , van- 
quam vitello. 

49. Eadem infuper xtate vir acutiffimus alter & 7£zalog;/- 
323 potens in zrizz deinceps Ce/2rum Aula ,conceptum no- 
bis informen ac irritum, de magni przceptoris * mente , a 
Ovi f[ubveutanci fimilitudinem efhingit. 

jo. lflis ideis atque przceptis mens intenta relaxationem 
cogitavit. Jomam itaque fecefli Gal/ulam *, ubi maximum 
dippocratis atque Galeni elucidatorem atque paraphratten fe- 
dulus colui *. Isautem , amiciffima manu v fibi traditum em- 
bryonem, tuniculà , Ov; decorticati pellicule fimili, tam in- 
duítrié atque concinné clufit, uf per mediam illam liquor. in- 
clufus pelluxerit. 

fi. Arelaté defertà magnis itineribus Zovanium contendi, 
ubi Medici Goudani * dum uterer neceffitudine usa femina 
vidi panniculo conclufa velut Ovi fpeciem. 


$2. 


p Joh.eft Gorrzus , Medicarum Definitiotum Auctor, qui Hip- 
pocratem de gemitura , ac etiam de natura pueri , Latinitate donavit, 
atque commentariis illuftravit. 

q Joh. eft Crato, qui Galenicà fortuná, hic n. 68. trifariàm 
Cafareus ApzixreO- cít; Ferdinandi fcilicét primi; Maximiliani 
fecundi; & Rudolphi fecundi. Is autem in fronte Tomi fui fepri- 
ml 44logifmum inícripfir, € quo verba ifthzc muruati fumus. 

r Galeni fcilicét, cujus eft fe&aror affiduus. 

S Zirelatas effe ex articulo fequenti liquidé patet. 

t Francifcus eft Valleriola , Arelatenfis, qui Hippocratem atque a- 
lenum in locos communes fideliter digeffit, & apertius explanavir. 

v Hippecratea nimirüm, quam ubique & peramanter exofcula- 
tur. 

w Balduini nempe Ronffei, Govde quidem Pra&ici, fed cujus 
zbeHus de hominis primordiis, Lovan; primordia duxit, 


Dg FosMtN. Ovis. . 609 


f?. E Lovanrienfi Muf(arum fede in Complutenfew perre&tu-. 
rus furrexi & in Profefforis emerit; x (inum iftzec effudi, Sed 
protinüs ille parentum femina menti mez fubjecit istra /zx 
dierum fpatium folliculü claufa Cg. intàs pellucemtia , velut per iz- 
terius Ovi putamen. : 

$3. Quum hzc aliquando narrarem Tgurino tonfori Fulvoy 
experiundi gratià num his à me vifis obfifteret, affen(ufque 
fuos firmé fuftineret, virum expertus fum jam expertum zge- 
nitale [emen uteró receptum C2. calore. fotum in coaguli vel Ovi 
formam abire. 

f4. Illam propemodum mentem acutiffimus ille P;/ciuz 
ger[crutator foverat : Poft fcrutinium enim fedulum rozund? 2 
profert in ipfis abyffis oceani non omnes Ozi-paros , fed quof- 
dam viviparos effe pifces , quique fua pris Ova in utero concipiant , 
ficut in terrefiribus vivipara b. 

ff. Àb iftis quoque dogmatis procul non abfuit Galliarum 
Ciceronianus Hippocrates, cujus acumen perindé miror at- 
que do&rinam*. Is quippe dum ingenii acie abftrufiora na- 
tura fecreta pervadit & reconditiora veterum placita fuis e 
tenebris eruit, Ovum nobis, non ex oceani profundis, fed ex 

ab- 


Y Chriftophorus enim À Vega in Acad. Complutenfi —. — 
Emeritos Mufis & Phoebo tradidit annos, 

y Rufus eft ille Jacobus, T;gw; Chirurgus, & T'iguri fcriptor de 
conceptu & generatione hominis. 

z Omnibuslippis & tonforibus luculenter patet Gulielmum Ron- 
P VM LUE luculentiffimum 4e pifcibus fcriptorem ; hic digito mon- 

rari. 

a Id adverbii Rabelzfiana fcurriliras mihi fuggeffit. In Rondele- 
tio quippe, corpore parvo & obeío , Rabelefius, Monfpelii Col- 
lega Profeffor, nomen & omen deprehesdens, Rondibilem illum at- 
que Rotundum vocitabat. -. Huic uni, quefumus , aberrationi ludi- 
cre venia fit. 

b Vid. n. 69, ip 

c€ Vel ipf puride naris homines Ferzelium hic odoraotur 


610 C. DanzriNcun rius 


abyffo Stagiriticz: do&rinz d, prolficum in medio ponit, 
cujus luteum mulieris menlfiruoy. candidum «ero terrene feminis 
fubflantie proportione re[pondeat. 

$6. Mente mea fic obfirmata ad ipfum Cafarem quintum 
convolavi ut Aulam ejus grata novitate permoverem: Sed 
mea ípes omnis continuo decolavit. Mihi quippe Ca- 
faris A'exíaveG- * foetuum Iconas, toti Áulz notffima:, in- 
dicavit, ubi medium involucrum embryonem , 444// Ovum in 
snedio cingit. 

Immó, portento quodam me perculit. Hydropicz nimi- 
rüm teftem dextrum mihi patefecit, glasdulis retertum o- 
vem , decemve , anferum quafi ,aut fIrutbiocamelorum potius f O- 
va, uni iueffent membrane y. ingulasque Ovorum albo non. abfi- 
mili. aut paulo cra[fiore oppletas. 

$7. Obftupui fteteruntque comz 8: fed , animis colle&is, 
à peritioribus inquifivi, qui poffem tefticulorem alborem 
illum enormen ^ à capite arceffere. Mibi reiponfum eft, à 
populari meo, cui nomen efl à Rupe?, 2? vafis uteri genialem 
bumorem craffum , album, Ovi albori fimilem, intis colligi ad 
conceptum y ficut in Ovis, quod verà candidum efl ae luteum à fa- 
mina prodire , femine maris tantàm confhtuente. 

j8. Ne mei conterranei ftarem unica fide ad. Ferrarienfem 

adivi, 

d Quod enim promulgat Fernelius 4tiffotelicum eft, & Lib. 111. de 
Gen. An. Cap. 1. 

e Meritiffimus nimirüm Andreas Vefalius, cujus fata fuprema 
Solonis di&o refpondent, de nemine ante obitum felici. !dem 
quippe Vefalius, qui inter tot aulicos, & in tanti Czfaris aula fplen- 
duerac, obfcuré nunc , & inter homines feros, ac in tuguriolo, vi- 
ta cedit, Verüm , iterato divagor, uti pag. 609, n. $4. nec pec- 
catum iteratione mollitur , fd iteratam veniam expofcit. 

f Hic rurfum eft de Ovis intra tefticulos idea, fed nequaquàm 
fana ficuti n. 30. 

g Vifis nimirüm tot monftrificis Vefalianis Ovis. 

h Ibid. à Vefalio defignatum, n. 56. 

i Gallus eft Nicolaus, cui cognomen Rupis eft ; aliàs Nicolas de 7a 


Roche, qui hic universe Alex. Benedicti exfcriptorem fefe geffit , uti 
liquebit € n. 62. 


Dz ForswuiN. Ovis. G1I 


adivi, qui AMz/is k eft in deliciis. Is autem Apollinis ! de- 
cretó fancivit conceptum recentem O-vo fimilem effe, cui putanen 
aufertur , snembrana interiori velicla. | 

f 9. Quó firmiüsautem id facti duorum teftium ore apud me 
conftaret, Ferrari pedem non dimovi, quin feniorem alte- 
rum compellaverim Medicum fingulari Bozitate przcditum. 
judicium Collega íui confeftim ille ratum habuit , mihi 
comprobando saris femen in genitalis alboris medio glomerari , 
atque tali folliculo veceptaculogue claudi , quale in Ovo ab extima 
teffa. 

60. Quoniam animus veritatis avidus nufquam expletur, 
huc & illuc follicité curfitavi , illius confirmandz grati. Sic 
igitur ab Italia me fübduxi, ac uni 7a/oni » adhaci, qui me 
aurei dogmatis ,omni vellere pretiofioris, participem fecit, 
feminalis fcilicet colliquamenti motum. non ceffare, donec folliculo 
circumdetur C9. conve[fliatur membrana tam tenui, qualis ab. ex- 
Ieriore tela in Ovo clauditur. 

61. Huic dogmat! grave pondus acceffit ex Zitaguariogra- 
vi[fimo ? , cujus laudes ingenii culpà non deteram; fed cujus ver- 
ba non reícindam ; nam Medica? funt & meam fpartam exor- 

nant. 


k Imó, is ipfe M»fa dicitur , nam Antonius eft Mz , qui tot 
literis , totque gratiis ità diffluit, ut illius Medici Ferzarsezfjs ore 
Mufas eloqui dejerem. 

] Hippocratis faltem , qui fuam originem ab Apolline repetit" 
& quem Mu/a nofter hic exícribit. 

m Ifti quippe Ludovico, Ferrarienfi, cognomentum eft Bonacio- 
lh. Relata itaqve verba Ludovici funt Bonaciok. 

n Non illi certe Pagazzo , quem tot Argonautica celebrant ; fed 
Ziriczxo de Uteris fcriptori , quem 2 pratis infigniunt ,  & afena 
Pratenfem idcirco vocitant. 

o Ludovicus Coelius eft , Rhodiginus, qui Eunapio ffzrans que- 
dam foret bibliotbeca, & mu[eum ambulan:? mihi vero Literarum Ocea- 
nus eft. Y 

p Medica quippe nifi forent, decretis meis adverfarer , quibus ad 
unius Apollinis coelum me re(trinxi, citra quàm avolem in zrhe- 
ra Minerve, j 3g 

li ii 


612 C. DnazrriNCUn TIUS 


eant. Illi ergo conceptus lac eff , folliculo geuititivo circumiettos, 
ex membrana tam tenui , qualis in. Ovo ab exteriore. cluditur 
tefla. 4 

Ímmó, Literator ille maximus perdocte fufpicatur Ocala 
citra coitum , libidinis imaginatione concipi , ac miolam in femiuis 
producere , vite ineptam , quód agens principium e maris Jeininie 
«on affuerit. 

62. Eadem ztate vir fummus alter & undique mihi Zese- 
di&us 4 femen vulgavit perfectum effe velut album in Ovis [ub- 
ventaneis. 

Cervz deinceps bignulum oculis omnium fubjecit, iz me- 
dio bwnoris limpidi, velut. Ovi candido , digitali longitudine pen- 
deutem *. 

Nos universe praeterea docuit geuitalem bumorem craffum Cg. 
album , ac Ovwrum albori fimilem , in utero congeri ad conce- 
pium. | 

Maris infuper /zmen in edio genitalis feminei alboris colligis, 
at generanál poteflatem in unrver[am mafJam diffundat. 

Cervinum ruríus nobis ante oculos ftatuit 5izzalum digiti 
longitudine , in medio bumore albo atque lento , Qvi an[erini ma- 
gnitudine, pependifJe [ublimem t. 

63. Hujuíce viri civis & mulus do&rinam de humano con- 
ceptu ? /niis £9. porcis primüm defumit v: fecundüm vero a5 
Ovis galline fabliratis : tertium denique ab embryonibus fluxis. 

Illo 


q Alexander eft Veronenfis , qui Benedi; cognomine gaudet , cu- 
;ufque recordatio, prz fingulari doctrina & induflria viri, Bene- 
di&la nobis eft atque jucunda. 

r Hic certé Benedictus nofter naturam ipfam exfculpit, & nepo- 
tibus contemplandam exhibet. 

s Nemo rurfus tam felix naturz. penetralia fubit, quàm hic Á- 
dibus Videfis periochen XXX. in Syft. de foetu. 
| v En iterum imago ad. naturam effica. 

v Feronenfis eft alter. mulo fludio taturz. fedulus indagator , cui no- 


men eft Gabriel de Zerbis, & cujus experimenta atque fcrutinia 
paffim admiror. 


Dr ForMiN. Ovis. 613 


Illo itaque tripode fultus vir ille ve/ubilium Ovorum  firmifü- 
mus f/ator , conceptum humanum 1?. Ocza/ez edit; illum 2. 
pari neceffitate interiori tunicula veftit ae Ovuss guper natum 
interiori [uo panniculo mtuuitur. Nobistandemembryonces pro- 
fert tunicula clufos 72 fegilitadinem Ovi, quod fuis exterioribus 
nudatum corticibus, interiori opeviraeuto tautàm ve[fitur. 

64. Jam veró iftzc de Ovis doctrina, quafi per Ovata 44- 
grippe Opera * fcfe diftunderet in Circum, Italize finibus non- 
dum exceffic, nam Patavii famigeratur ab admirandz ícien- 
tiz viro *, quem ipía invidia, Galeni y infortunio, y?srw 
ad] uavnv, TAgUum atque vatem traduxit. 

Vir igitur ille, quo przditus eft animo acri nature my- 
fteria penetrat & /pzmans in utero [emen animi contemplatur 
acie, pellicula tali circeumdari, qualis Ovi exifHit interior. 

Immo, bis rurfum inculcat cemceptum recentem pellicula , 
suove albumis Ovi, contineri 7. 

65. Eandem plane Phy(icam agnus lic fcriptor, quem 
mea Pibliotbeca non fuflinet *, me perdocuit. lius itaque vi- 
ri verba mea faciam , utpote quz fint, ab illo Sacris addi&o 
viro, ex ipfius Medicinz Sacrario depromta. Quid enim no- 
bis, primitüs 77 Ovo crctis, fotis atque nutritis , facratius eft, 
quàm addifcere quà fimus origine nati? O;zsia fcilicet auima- 
lia, atque adeo nos ipfos, ex bumiditate in tela exiffente geae- 
rari. Sperma quippe cadens in matricem, antequam | figuretur 
Jimile efl. bumiditati Ovi in tela contente C9 contexte ex fiüs. 


Nam, 


w Apud Dion. Caff. in Czf. Octav. 

x Petro fcilicét Aponenfi , Pat2vmo , quem animi dotibus prz- 
cellentiffimum magix infimularunt. 

y Uti ratum babeo ex ipfius Galeni querimoniifne dicam, anja- 
&antia? Lib. de prccogn. ad Epigen, & comm. 3.in progn.. Hspp. ac Lib. 
2. de febr. differ. nec-non. Lib. 1o. de (impl. medic. facul. 

z Erifthxc profedo Petri Aponenfis verba naturam ipfam ex- 
primunt ad unguem, 

a Albertus eft ille Magnus , Ratisbonenfis Epifcopus , & ingentium 
voluminum autor , que commedata duntaxat mihi funt. 


Iior152 


614 ' C. DazriNCUn TIUS 


Nam, zn ipfo coitu fperma viri attrabit. fibi bumorem mulieris 
€g rotundatur fuper ipfum , ficut rotundatur [perma galli in albu- 
uen Ovi. 

66. Ex eodem ifto naturz fonte celeberrimus ille Hero- 
diani infanticidii, à Jofepho pratermiffi, memorator b, prin- 
cipia fua haufit, quibus me certiorem fecit. femme femel intra 
formandi bominis monetam collocato, boc primum artificem nata- 
"am moliri, ut die feptimo folliculum circumdet bumori ex. suem- 
brana tam tenui , qualis in Ovo ab extertore tefla clauditur. 

67. Jam veró, ficut ab Adamo creto natura liber unicus 
eft, ità & omnibus idem ille femper patuit, femperque pa- 
tebit, ut feri quoque nepotes ftudio quondam fefe exerceant 
ilo, quo fefe exercuit indu(triusille Medicus Pergamenus , & 
guliant Apoflate ad imperium evettor *. Vir quippe fagax ille, 
quà polluit mentis vi, ad qwendam penetravit zz utero globum, 
inftar Ovi, ? feminibus muudiffmo [anguine menfiruo permillis. 

68. Virum autem illum, induftrium licet atque fagacem, 
multis parafangis preceffit Pergamenus alter, Greca Romaza- 
que Praxi undique clarus, ac trium deinceps. Zmperatorum d 
A'exíaveG-.  Lynceus fiquidem ille Graciz ac Italie Me- 
dicus, non folüm crevit é» se eos Q«ou wo. WW Tüe uUAuc 
xv«aiv , conceptum falfum in pede[lvibus analogum Ovos d»d 
Pow/aw yaylu) Gxmicüoxy vd cv wv exa irme xii, fed Cg 
fexti diei genituram excidentem Ovvorum pellicule fimilem effe. 

69. Lynceis porró Pergamenis illis uni & alteri lucidiffi- 
mam facem pratulit magnus ille naturz genius, magnique 
victoris & totum fpirantis terrarum orbem magnus olim edu- 
cator «. Apud illum fiquidem legere eft?ex Svea(« Cuomxá à 


€ 
&v- 


b. Vel ipfi facris initiati iftis feftiné Macrobium odorantur. 

c Ifthec Oribafio competunt , ex Eunapii fide , quo familiari ufus. 
eft Oribafius. 

d Galenus eft Pergami Pra&icus atque. Rome, ubi primas tenuit 
apud Marcum Aurel. & ejus fratrem, Commodum atque Severum. 

e Nemo prorfus in Literis ità hofpes eft , ut hic Ariftorelemnon 
deprehendat, Alexandri Magni Preceptorem. 


Ds ForwurN. Ovis. 6IS 


avTog doTRéIv €? mp roy  Ofthia "vipera Ova priis in fe pareres 
gj jre; và Quov 6x € wg yivechuy &y v O:Ad atque ità ex Ovoin- 
ira fominam asimal configurari. 

Exinde tandem eft ux Philofophus idem conceptum recen- 
tem exprimat oiov diy &» ver «AE duEVOV S e Dou otoS iv (E TÉ 
óspdxs, velut Ovum pellicula contentum , putamine detratto. 

70. Illi autem ipfi lucidiffimo Phofphoro unus Hippocra- 
tes clariffime przluxit. Libellum enim de zatg:2 pueri Ga- 
lengs atque Cacfalpinus immeritó fufpicantur efle vel Polybi, 
Hippocratis generi; vel Alcmaonis, Pythagorz difcipuli. 
Nam Hippocrates ipfe libellum illum animi fui genuinum cf- 
fe foetum is f inculcat Lib. 19. &€4 Tuveanetav. 

Hippocrates eft ergo, qui primus omnium vitz? primor- 
dia fcrutaturus, de éxocw 9 4a) mAetova. Gc. Ova vel viginti , 
vel plura gallinis fabfiravit, ut incrementa pulli fideliter difce- 
ret, Ovoruim fcilicét uno fingulis diebus fubdutto , decorticato € 
in[petto. 

Secundüm veró, is ipfiffimus eft naturz fcrutator , qui 
primus omnium foetus humani germen cum pullorum in Ovo 
germine comparavit , nam ex Ov;; incubatis & apertis, 22» 
Qa £uuGaMd 72 58 av0pums Qued volucrum ortus cum bominis 
origine confert. 

"Tertium, isidem eft oculatiffimus operum nature con- 
templator, qui primitüs conceptum omnem pelliculà claufe- 
rit: obfervante fiquidem Hippocrate «2 yovi Sseuonvouévg 4] 
Qucopiva o0, vpslu i£oSer menyievan, omni geniture calefatte 
atque tume[atie tunicula circamcrefcit. 

Quartüm 1s idem eft perípicaciffimus nature fecretorum 

My- 


f Galenum reverà miror, Hippocratis cultorem atque commen- 
tatorem ifthzc loca duo tàm ofcitanter legiffe , ut zs Lb. de fori. fo- 
tus, hefitet omnino Hippocratifne , vel Polybi fit ifte libellus de 
natura pueri? Js interim. Galenus Comm. im Aphor. & in lib. de Sem. 
atque de facult, natur, fententiam revcca: & Hippocratis genium hic 
agnofcit. 


ICT EC 


616 C. DarriNcunrius 


Myfla, qui fecretius alterum arcanum nobis evulgat, geni- 
turam fcilicet illam, folliculó clufam , eceyysAlu évas , rotun- 
dam, vel Ovatam effe. 

Quinto demüm , ejufdem naturz humanz Genius eft idem, 
qui primüm receutes-embryones, pellucidis aquis innatantes, 
cum Ovis crudis, decorticatis atque gerlucentibus contulerit. 
Genituram quippe fex dierum, à fe vifam , nobis reprzfen- 
fentat, oil & ac d$ «us &c. inflar Ovi crudi. putamine nudi, 
intra cajus pelliculam interiorem bumidum interius perluceat. 

Talia funt profecto noftre divinz animationis e concreto 
in Ovz/o femine primordia. Nibil igitur homo primituseft, 
quàm fpumantis libidinis defpumata 1n Ovz/o gutta 8, & la- 
&co candore inillius Ovu// medio concreta atque coagulara: 
nam ipíiffimus 7o/i Deus illam inibi sveo? ew 7ved cafeo. fimi- 
Jem coagulat h. 

Coagulum ergo humanz compagis penitus eft ccelefte, 
Divino itaque veluti fpiritu ZZppocr.tes afflatus id coaguli coe- 
leftis admiranda climace fua de coelis in terras demifit..— Ipfi 
quippe femina parentum ze2rov pP picytra OBE xod a B pdiCer an 
X9) TG uberon , primi quidem mi[centur infimul, deindé er, 
coguntur aique congregantur in unum, ac fubinde couden[autur 
atque concrefcunt, 1mmó ,ut alibi loquitur 5£uwziyvvson, com- 
pinguatur afque coagmentaxtur. 

Jam vero, quum primazvz noftre concretionis atque coa- 
gmentatonis /7/Ovo Septuaginta nobis fidiffimi fuppetant Z;- 
Jerpretes 3, ipfis certe oculatis & in Arte fua peritis, Propba- 
ais licit , ides eftadhibenda. Sed econtrarió neotericis aliquot 
eccacatis plane & naturz fecretorum inexpertis, noftrorum 
interim Oca/orum pro virili contritoribus, fides omnis de: 
trahenda venit. Hymnis deinceps, Divini Plaltzz, optimus 

ille 


g Vid. Syít. mei, de hum. foetu, periochen 36, 
h 7ob. Cap. x. v. to. 
i Vid. hic pag. 615. n*. 


De ForwiN. Ovis, 617 


ille atque potentiffimus , fapientiffimufque generis humani 
plaftes de generatione in generationem celebrandus eft. 
Ifthzc interim recolito, $744/o/e Lector, ut judex in mc 
fedeas num merito, vel immerito, Afinina docentes me tra- 
ducant anilia docentem , quod zvi prifci dogmata, ore pri- 
vato publicoque, in genuinos auctores refundam.. Sed cíto, 
anilia mea cum aliorum afininis componantur ! Coníequens 
eít ut quanti afino przftat anus, tantidem anilia mea prz- 


ftent alininis. 


BRE ON PCS 


CAROLI DRELINCURTII, 
FOEMINARUM OVIS 


(OUR UB SECO D 


Ovdàr Cóor y E» ajuoipdy eg & 


50 / 
Qu 'yeatctas, 


' Nullum animalium genus exors eft. origizis 
ab Ovyo. | 


Plut. Sympos. i. Quzft, ur 


Kk kk 


A W 
Tà dé & 
"I m L Ar epa VA VN 
e.)Tois COOTOUEITA , TQimo) TUA py TO CU IMS TO 
n 5 V / lY 
agy"s» doedés yüeroy — Vleektoveron "ydg TO Unygoy 
€-MJ t , EN »|/ 5 X A 
UE Act TG, xal dy &Tis Qe TO T 
QQ 0g pa.xor, 


? 


ue verà. intra fé pariunt antmal iis ,— poa. coucre- 
tionem , que imtió fit , "velut Oviforme quid- 
dam producitur : Humor enim tenui mem- 
braná baud fecus concluditur, ac 
ff quis teflam Ovis detraxerit 1. 


'* Ariftot. Lib. de Gen. Anim. 111; Cap. rx. & Hift 
Anim. Lib, v1r. Cap. virt. 


621 


DOT ACP IO 


odeflie grati& , me meis difcipulis difata di- 
Éaturam [apereut , quedam fenfa mea, pro- 
blematici, feper. feminarum Ovis expref, — lpfa 
deinceps qualiter erant teiía atque prrvata ,. taliter 
nudavi €$ edidi, atque itd. judicium fincerum, uec 
meis ideis anticipatum , [f gu gulis concefét : aliunde verà 
au[cultator [edi , varias de meis problematis percepta- 
rus bominum menteis. 

Verim à remporibus ilis , quefliouibus obruor 
quifque mmirim fcire avet mw. de umsoquoque pro- 
blemate fententiam. — Quim igitur mibi grave fit 
zot privata explere. defrderia , quieti mee. confaltius 
effe duxi ipfifétma mea fuper Ovulis cogitata €9 ex- 
perta baud dubitanter ,' fed. affirmativé recudere , ci- 
za quam velim ut ullus ia mea verba juret, 


Kk kk z ca 


622 


CAROLUS DRELINCURTIUS 
D E 


SEMINE MULIEBRI INTUS 


& extra 


Seminarium, [rye de. fimineis Ovis vel in Ova- 
rio, vel extra. 


I. Y7oeminarum Ova fpermaticis arteriis  z2/culorum zeffium 

E adiítar , nequaquam penetrantur. 

lI, Nec nervulis illa virzltum tefliculorum more, neclym- 
phaticis vafis irrigantur. 

I1!. Peilliculis autem geminatis fingula conftant Ovula. 

IV. Nec geminum interim alborem , neque chalazas , prz 
fe ferunt ; fed lympham uniformem, chalazas vero nullas 
habent. 

V..Ova in Ovario dubium femper numerum efficiunt ;nam 
licét in cadaverofis hujus vel illius teftibus, à feptenis v. g: 
ad duodena numero contendant, ità certe conjicere eftin hac 
vel in illa fpirante foemina, numero variare, prout fcemina 
nimirüm vel íana eft, vel agra; velcafta, vel Venerea; vel 
vacua, vel gravida. 

VI. Ovarii quodlibet Ovum prout ztate atque maturitas 
te & nido ftri&iori vellaxiori aliud ab alio ditcrepat , ità mo- 
lecula fua varium atque varium eft. 

VII. Ova in Ovario nequaquam racemofía funt, fibique 
contigua, fed nidulis quzque difcreta atque fejuncta. 

VIII. Ovain Ovario femper ,ceu. matrt/e fua , uccrefcuntg 
nec unquam alibi formata in Ovarium, ceu in conceptaculum , 
comportantur, 


IX 


Dz FosgutN. Ovis, 613 


' YX. Ova in Ovario formata nufquam inibi laxa atque vo- 
lubilia, fed cellulis conítricta atque pediculis firmata & in 
plenam ufque maturitatem inibi quieta. arque nutrita. 

X. Ovorum nidis vcl ficcioribus atque ftri&tis; vel hu- 
mentioribus atque laxis, Ova matureíicere nequeunt; ícd, 
velariditate & anguítia marceícunt ; vel madore laxiora dit. 
fluunt. 

XI. Ova in utero feecundanda , integra femper ex Ova. 
rio fuo prorumpunt. Ubi veró tunicis illorum vel crepan- 
tibus, vel rarefactis, liquor ab ipfis vel effluit, vel exudat , 
irrita fiunt. 

XII. Sicuti veró fru&us plené maturi, & fua fponte deci- 
dui, ne gry quidem fucci dimittunt, ità certé maturaris O- 
vulis noftris, & integris ab Ovario fejunctis, ne hilum qui- 
dem vel fanguinis, vel lympha ex Ovorum pediculis (tillat, 
Illorum enim petioli perindé (tringuntur atque folidefcunt ac 
in vitellis Ovorum obtinet, düm € vitellario in fuum infun- 
dibulum contruduntur. 

XIII. Integri rurfus Ovorum ifti globuli incremento fuo 
ftrictiores illos craffz compactzque communis fibi tunicze 
porulos fenfim ac fine fenfu ità diducunt ut perruptis illis fefe & 
tefliculorum cuftodiain libertatem afferant. Accedit infuper ni- 
duli fibrofi virtus adjutrix , quz Ovuliseft extrinfeca ; atque fic 
vinculis levantur & carcere laxantur. 

XIV [ftec autem Ovula é carcere fic emiffa nequaquam 
evagantur, fed in expaffas, fibique appreffas tubarum oras 
determinaté pelluntur; feque przíente vel ipfa Venere, vel 
ejus faltem aliquo phantafmate diurno, noécturnove. 

XV. Nec interim omnia perinde vel unius duntaxzt, vel 
utriufque fimul Ovarii Ova, hoc vel illo Venerez volup:atis 
momento tumultuarié determinantur ad exitum ; fed matura 
folàm, & ordine quodam fuo, Ovarium deferunt, refiduis 
immarturis aliis, feriatim deinceps erupturis. 

XVI. Ovorum porró maturitas illa, atque determinatio 
ad egreffum ex Ovario, repetenda venit ab Ovorum ztate 

Kkhkk 3 at. 


614 C. DnzriNCunrIUS 


atque mole ; ab ariditate pediculorum quibus nutriuntur; & 
à varia denique atque varia conditione cüm involucri Ovalis 
communis, tum praícrtim Ovulorum fibrofi carnofique ni- 
dui. 

XVII. Mirificus autem egrefforum Ovulorum albor, /2i- 
vitu licàt genitali maris inutero peryundatur atque colliquetur ,ne- 
quaquam genitivus eft, fed embryonis duntaxat, :z i//o aibo- 
re iedio de festiue paterno fafcitati, veré nutritius. 

XVIII. Nullus igiturhumanus embryo ex Ovo generatur; 
Í d omnis interim ille, perpetua & irrevocabili lege ,27 Ovz/o 
conformatur. 

XIX. Ova diuturniori fua in Ovario mora teterrime pu- 
treícunt & mille tzediis mifcellas foeminas implicant. 

XX. Eadem infuper Ovula vel periodice , vel erratice , 
in Ovario fuo turgeícunt; fuoque commoto liquore Venerem 
omnino flimulant, in foeminis przfertim fero falfiori & au- 
Qiori, a/2ue adc falaciore, Ícatentibus. 

XXI. Ittzcetiam Ovula, izfeffino fuo particularum tuumul- 
4 , lopitarum menteis Venereis ludibriis quandoque demul- 
cent, mulcibrique pollutione, cifra viri congreffutms ,' exclus 
cuntur. 

XXII. Maturata in tefticulis Ovula, perennique fucco 
vifcerum irrigua, embryonem inibi, zoz autem in utero, nu- 
trirent, fi modo fpiritu viri prolifico ibidem embryonaren- 
tur. Spiritum autem genitivum illum tam alté confurgere 
rationi & experientiz repugnat. 

XXIII. Nequaquam porró dubitare eft quin Ova, fuum 
Ovarium egreffa, a tubarum faucibus quandoque devient ,at- 
que fic vel integra, vel crepantia trudantur in obvium fibi 
abdominis alveum, quem zrumnis fexcencus afficiant. 

XXIV. Alias vero globulus Ovulorum integer, vel etiam 
liquor ex ipfis elifus, patulas fibi tubarum fauces recte fubit, 
ciirà quàm alió deflectat. 

XXV. Sed iftzc Ovula, Ovulorumve liquor, tubarum 
faueibus illis excepta, tubarum deinceps anguítiis atque glu- 

tine, 


Dz ForzwuiN. Ovis, 61$ 


tine, Prefertim proxime? uterum , ità quandoque ftringuntur ut 
in illo vifzo damnolé prorfus :inhzrrefcant. 

XXVI. Ovula tamen vulgo ttrictiffimas illas, ?roximoe a- 
erum , tübarumanguf(tias, saturaliter parce vifcatas , eluGtan- 
tür, & fele in uteri fundum integ:a devolvunt. 

XXVII: Jam veró dum volubilia ifthzc Ovula periftalri- 
co tubarum motu ulteriüs atque ulteriüs volutantur & in u- 
teri fundum ufque rotantur, fatius eft longe ut virile femen 
ibi przveniant atque praoccupent, quàm fi a virili femine 
inibi praeveniantur & occupentur. Sed íatius eft adhuc ut 
neutrum femen pra altero mittatur: ità quippe citiüs atque 
felicis, & uno veluti maris & foeminze conflidtu, Veneris 
illac fufcitantur firiéturz , quibus homines formantur atque 
fplendeícunt. "Tunc enim reapíe felix eft. mariti & uxoris 
illa lu&a , quz ardore mutuo vivaces iftas in familia (cintil- | 
las excudit, quas ipfe Deus flamma coclefti fovet atque per- 
petuat. 

XXVIII. Iftzc igitur Ovula in uterum ufque nequaquam 
demittuntur vel ut ipfum titillante fua per tubarum flexus de- 
volutione mulceant; vel ut vaginam ejus falivofo madore lu- 
bricent, ne mutone fubacta dolitet aridior ; fed ut mafculum 
germen excipiat embryonem, ;zafcula virtute cretum ,. cone 
cludat, fuftentet atque nutriat. 

XXIX. E dictis itaque liquet in uterum ufque Ovula vo- 
lutari, paterni germinis ergo.  Maículum enim femen ali- 
bi quam in utero fatum, vitaliter nunquam egerzzigat , toc- 
tus quippe fuos in vitales auras nufquam egerit, fed in ipfo 
germinationis & accret:onis alieno folo fuffocat, citra lucis 
ufuram. | 

XXX. Verüm iftzc Ovula uteri cavo fufcepta & inibi re- 
céns embryonata, necdum utero vel glutinata vel radicata, 
facili admodum negotio in pudoris finum provolvuntur, & 
prolis futurz fpem praematuré refcindunt. Id autem in ute- 
ro praeprimis obtingit vel mucoribus lubrico ; vel Veneris 
cxítro faliciori, petulantiufque fubactos vcl quovis demum 

| Ccor- 


616 C. DnzriNcunTIUS DE FosutN. Ovis. 


corporis aut animx incondito motu irrequietiori. 

XXXI.Ovulademüm ifthzc tenellula , teftarumque nefcia; 
etfi ex utero nufquam przcipitentur integra, ftrictiori tamcn 
abdominis preffu coiliduntur aliquando conquaffanturque. Id 
veró przíertim obvium eft in agili faltatriceque matercula, 
cujus uterus fingulatim & arctior eft & partionis inexpertus, 
atque adcó dilatationis impatiens & contra&tionis amans, quó 
fua perfringat & elidat Ovula. Sed iftorum effuxuum aluor- 
fpeculatio alterius indaginis prorfus eft. 


Hoo efl £2. qui efl futurus: Etiam fru&tus omnis jam in. femine 
eff. 


r4 


Tertull. in Apologet. Cap. 1x. 


Etiam ia Ovo galline compreffz pullus eff. 

Etiam in Ovo femineo, germine virili intra uterum foeeto, 
bomo eff , juxta Syftem. mei de fotu, humano periochen 
XXX. 


Ro ISSN S UEBPoes 


PA- 


Dz ForwuiN. Ovis. 627 


DM E RB G.À 
fuper idem Ovis. 


Í. (n PESE Ovulorum congeries nidulis conclufa, ve- 

loque obducta communi, tefticulos foemineos con- 
' flituit, ab 7Zarveo atque Zofmanno perperàm infamatos, ccu 
globulos ufu caffos, ac in mediis foeminae fpirantis ilibus ca- 
daverofos. 

11. In ilibus autem illi conduntur, non quidem ullius na- 
tivi frigoris depellendi gratià, fed ut faucibus uterinis, ve 
zubis. Morum Ovula forbeantur utrinque ad embryonum in 
utero fabricam, natationem & alituram. 

i11. Tot deincepsOvula non unica duntaxat veficularum 
aquofarum denominatione, fed ipfà Ovorum ideà Majoribus 
noftris innótuére. 

1v. Illarum porro liquor, qui fecantis in faciem profilit, 
omnino fuftinet Orphei atque Z5aletis elementó, aguá nimi- 
vàm, [ed fervente, coagulari. 

v. Mirificus infuper liquor idem genuinum noftrum nutri- 
tium, decantatiffimumque primigenium bumidum merito con- 
iliruit. Id enim alio atque alio fuccedaneo haud fecüs in no- 
bis perennat, & pro eodem habendum eft, ac fluminis un- 
dz fluvium perpetuant eumdem. 

v1. Pariter certé mafculus in eodem Ovulo fpiritus ille 
genitalis , qui faliente puntto fefe prodit , germanum eft noftrum 
celebratiffimumque calidum innatum. ld enim à primo vitz 
puncto ad ultimum, fomite fuo jugi perindé durat idem , ac 
lucernz v. g. flammula perdurat zvum & eadem audit. 

vir. Ludicrum eft veró in Ovulis velle ex Ovario dextro 
propulfis mares , 6 finiftro autem divulós fezizas procreari. 

viii. Sed elegantiarum & ingenii plenum eft Ovula fcri- 

| püffe 


619 Dz Forwu!N. Ovis. 


píiffe, jure meritoque izzer animal C9 non- animal ambigere, 

Ix. Sic curiofitatis eft multae & fempiterna hominum me- 
moria digniffimum , Ovz/z bina, focminco partu exclufa, 
fuiffe gallinaceis tam fimilia, quam Ovvum. Ovog. ficuti Nor- 
wegia monimenta teílantur. 

x. Ovulum autem quodcunque unicum eft, id prorfus 
uuiparum ett, nec unquam zultiparum nifi monftrificé , hoc 
cít. in Ovu/o quovis quivis cuditur embryo; in Ovu/is veró 
2ultis multi pariter concreícunt embryones ;. nec bini un- 
quam , vel terni eodem Ovulo concluduntur, quin vel pe- 
&ore v. g. vel abdomine monítrofi cohxreant. 

X1. Noflros itaque fingulares exortus in Ovula varia atque 
varia regerimus, in quz quidem C/ar. Diemerbroekius tela 
fua contorquet, 440 cozfodiat illa, fed piftillo retufiora funt, 
omnia ad unum. 

x11. Sic tandem obftipi capitis eft, & tereti cervice re- 
fcxi, judicium (uum de faemineo partu Oviformi, cum O- 
lao Worzmio, ad dzmonis attus flexiffe ; quafi nempe daemon, 
nobis impofiturus, foeminis Ova fupponeret. 

Si Daemones Socrarici 77'ormium affllaffent nequaquam ille 
fecum reputaffet foeminarum Ova dazmonum fraudibus Lu- 
cinz fubjici, & Diisiratis, genioque finiftro foeminas Ovi- 
paraseffe. Nam quotquot propitio Numine Summo, ge- 
nioque felici fpiramus in terris , non diabolica, certe, íed 
Divina fumus Ovulorum progenies. 


EIN d 
[- 


CAROLI DRELINCURTII 
APOPBIXNODIEXx 


D TER O 


Ai Ug épau C aor eb rmmixóy ez T qods- 
M 
7r'olias. 


"Uter us animal efl generationis avidum. 


Plato in Timzo. 


L1112 


E'y n5ioi Aacryóni 7 yarn péoyel yx Lore Á LESE 
xn "yora dio a yxica Codes, x 0X sio TI Caor, 
& Cán. 


1n mediis mulierum ilibus vulva pofita eft , ma- 
liebre vifcus auimahis fermé naturam 
adeptum, €$ velut animal quod- 
dam iu auimali. 


Aretzus Ácutor. 1t. Cap. X1: 


63 


AUPSPOBON D IX 


De Utero. 


[. A2 Uterus intra przduras hypogaftrii anguftias aptiüs 
quàm intra faciles & laxas reliqui abdominis viíce- 
rum culcitras collocetur? í 

1I. Án ad quatuor ille catenas ,. ceu furibundum animal in 
animali, aligetur? Hoc eft, an quatuor illeligamentis, ceg 
funiculis atque loris ,' infraenetur ,. effraeni libidinis oeftro ne 
lafciviat ? 

111. Án ejus ligamenta duo, inferiora dicta , ipfum fupe- 
riorem fufpendant ne procidat , ficuti ferunt ? Sine dubio 
quippe fceminas ifti viderunt in obfcuro conclavi, fed per 
tenué foramen radiato , ambulantes inverfas. F'oeminis enim 
incedentibus vertice nequit uterus , ligamentis inferioribus, 
ceu babenis contentus atque revulfus , in diaphragma devolvi 
atque procidere. 

Iv. Án ejus alia ligamenta fuperiora duo uterum intra fuas 
fedes firmiüs ftabiliant , quàm pinnulz verfatilesaedificiorum 
fundamenta ftatuminent ? 

v. An uterus nervofus fit unicé, idque ad majores Vene- 
rez voluptatis illecebras ? An veró carneo nervofus exiftat, 
quo foetum & ar&tiüs amplexetur & validiüs enitatür? 

vi. An uterus pulpofus deprehendatur ne in duriorem 
ipfum abortivo dolore foetus impingat? An autem , ut pul- 
pamentó fuo tum alimonià pleniore turgeícat , tum incref- 
centis foetüs extenfioni tutius. commodiüíque cedat ? 

VII. Án uterus unico foramine fit pervius ,— «fi J'arolius 
docet ? An autem quaternis ejaculatoriis pertufus, 4 a/;i vo- 
lugt ? An veró , practer interna cervicis oftium , geminis il- 
le conniveat oftiolis , ovulorum ab ovario trajectioni aptis 
natis ? L111 53 VIII 


632 ÀÁ PPPBNDIX 


vit. Án uterus cucurbitulae Medicz formá extru&us effe 
veré dicatur? Et an idcircó taliter conformetur ut virile fe- 
men có potentius attrabat? Uti putant ? 

1x. An, ruríus , femen illud proliciat uti cervus é pro- 
fundis cuniculis narium infpiratu ferpentes allicit? Ut? paffrm 
docemur ? 

x. An illud denique femen non unicé mafculum , fed & 
foemineum potenter X utrinque rapiat ?. Uf? Maebius cenfet ? 

xI. Án exterius uteri fundum , /agene vitree more , de- 
preflum fit atque concavum? Uf? perbibent ?. An vero promi- 
nulum atque rotundum ? 

xir. Án, infuper, fundum illud contractius ,— gue cer- 
vicem externam [eu vaginam elongatum , apté vel inepté cum 
lagenularum fundo atque collo comparetur? An verócervix 
intercedat altera & interior, qux conformatione ab exterio- 
ri tota difcrepet ? 

xir. Áu uterini fundi amplitudo , ad interiorem ejus cer- 
vicem ufque fenfim gracileícens , commoda quidem tutaque 
fit ad geftationem foetus , fed incommoda & infida ad ejufdem 
foetüs exclufionem ? 

xiv. Án interior ifthzec uteri cervix idcirco ftri&tiffima 
fit, ne longiore mutone & enormiter petulco fundum uteri 
pulpofum & fenfile Venere dolitet ? An veró, neconcredita 
fibi cuftodia foetüs perfida fit? 

xvI. Án prima incunabula noftra fint in uteri fundo ? 
ioc eít, an tundum illud noítrz conceptionis , noftreque 
geítationis genuinus locus exiftat ? An veró concipiamur 
atque geftemur, ore bruto , in laxis illis atque corgutis ute- 
ri diverticulis ? Foeminz fiquidem , reclamante licct Clariff. 
Laurentió , cornigenz atque cornigerz funt, cornutz inte- 
rim nufquam audiunt; nomen quippe fibi debirum, furtivá 
fuá €9 diaboli condimento dulciori F'enere , maritis indunt. 

xvi. Án faltem , ubi gemelliferus uterus eft, fuos ille 
gemellos commodiüs longé non perferat atque pariat gemi- 
nis expaflis cornibus ilis ; quàm (ílri&ó fui corporis unicó 
fundó? XVII. 


D'g'*'üt T$ &'o, 61 


xvIT. Án utero competat Zfrcbite&lonice? Hoceft, an mi- 
rifica membrorum compagis technicus ille fit Auctor & in- 
duftrius artifex atque fabricator ? An veró . sf) sod) prenc- 
tatum eff, embryonis formandi , formatique conceptaculum 
duntaxat atque proplafma & ovorum incubatorum veluti ni- 
dus?. 

XvIII. Án non uterus, ad íuos illos conceptus forman- 
dos, càdem cum cerebro quatuor arteriarum przrogativá 
gaudet ? 

xix. Án non uterus, rar/zm , fuorum conceptuum ergo, 
C9 unius cerebri concipientis more , axteriarum quaternarum iy- 
naftomofes habet? 

xx. An ifthzc fanguinis uterina vafa in virgine, perinde az 
in puerpera, crifpentur? Et an ifthzc crifpitudo. aliquam, 
fuis ambagibus, tymbolam conferat vel ad perfectius fe- 
men elaborandum , vel ad durabiliorem Veneris titillatum 
commovendum atque fuftinendum ? An veró tot iíthzec 
vaforum poít puerperium gyri atque calamiftra , exinde 
duntaxat uteri latera cingant atque circumplicent , quod 
uterus, fetu pritsonuftus C2 unà cum vafis extentus , efe poft 
partum ad volumen contra&tius omninó reítringat ,atquead- 
co, vafa priüs expanía & extenta reducat & contrahat, ac 
proindé complicet & in cincinnos cogat elegantes ? 

xxI. Anuterus, poft partum, /ocbiis undique diffluat ut 
fordes ab hofpite fibi relictas totus eluat atque repurget? An 
veró Jocbiis iftis foetüs quidem recrementa nulla proturbet u- 
terus, fed purpureum ediverío florem de fe fundat? Floribus 
fiquidem arteriarum delibatis atque purpuratis íüuum alumnum 
refperfit atque pavit: nunc veroó; florum omnium peduncu- 
lis partu. divulfis , hoc eft, diruptó uteri vaforum cum aci- 
nulis placent copula , fanguineis vaículis uterus undique hiar, 
atque adeo, fanguine totus tamdiu manat, donec nimirüm 
tot ifthzc hiulca vafculorum ofcilla , utero pedetentim contra- 
&iori atque contrattiori , ftrictius atque ftridius concludantur 


ac omnino folideícant. 
: XXII. 


634. Auf BNSDIX 


xxir. Áh uterus unico partu medius quandoque crepet? 
Gemellorum veró, ac etiam tergeminorum , extenfioni at- 
que geftationi nonimeftri [zepiüs relu&etur indemnis? 

xx1II. Àn uterus onere depofito totus voluptate geftiat, 
novaque proli fuícipienda totus inhiet? Án vero tormina pa- 
tiatur, prolem ubi peperit, & proie parta Venerem refor- 
midet atque refugiat ? 

xx1v. Án uterus, primogenito foetu nonimeftri vel femel 
expanfus atque fpiffatus, ad priftinas anguftiasatque tenuita- 
tem fefe unquam revocet ? 

xxv. Anuterus, diffenti ventriculi more, quófcetu diften- 
tior, eó tenuior? Àn vero? quó foeturà turgidior, eó fpif- 
fior evadat? 

xxvI. Án uterus in gravida cotyledonibus certius protube- 
ret, quàm in vacua geminis Ícrobiculis finuetur ? 

xxvII. Án illorum finuum dextró mares foveat? Siniflró 
autem faeminis incubet? 

XxxvILI. Án uterus interior rugofus fit? Et an rugis ille 
fuis femen firmiüs atque tutiüs implicet atque retineat ad con- 
ceptionem , quàm foetum ipfum irretiat atque contineat ad 
partum? 

xxiX. Anuterus Divina fit infimul & luxuriantis nature 
faviffa & corporis univerfi horrida cloaca? 

xxx. An uterini fundi foramina duo emiffaria fint illius 
impuritatum ? Án vero du&us reverà fint frugiferi quippiam 
in uterum invchentes ? : 

xxxi. Án uteri fundum utrinque arteriarum corollam in 
clitorida demittat? Et, an fertum illud arteriofum , sore £e- 
niarum quibus infantum capita ad bumeros firmautur , uterum 
confirmet? An veró, clitoride titillata & in laíciviam refo- 
luta, tot 1llz arteriolae, que fundum. uteri lambunt ,| Vene- 
rez voluptatis blandimenta fint & illices? 

xxxit. Án onufta uteri navicula Vectorem jucundiüs,an 
injucundiüs admittat ? 


xaxi11. ÁÀm Ícnilis uterus, i2 pletboriea., *. g. fanguinis 
* Q. 


Dg uTERo. 63$ 


defe&tu cüm arefcat , tum fterilefcat ? 

xxxiv. Án matrix puelle, v. g. decenzís mater effe queat 
& ad lunz recuríus perindé florére ac in adultiori ? 

xxxv. An uterusaliquando frugiferantequam florifer? Hoc 
eft, an fru&us fuos , partu vivac , quandoque tulerit ; men- 
ftruis licét floruerit nufquam ? 

xxxvi. Án uterus in menílruata perindé fermentetur at- 
que turgefcat , ac in recens gravidata? 

xxxvII. Án uterus, qui ferax efW generis bumani campus , 
molas, monítra atque tophos quandoque gerat? 

xxxvIII. Án uterus praegnans, /a/vo quandoque fetu , vcl 
periodicé vel erraticé fanguinem ubertim fundere queat? 

xxxIX. Án iflhzc fanguinis eruptio vel à vagina vel ab u- 
tero fcaturiat? S1 à vagina, an femper falutaris, an vero le- 
thalis etiam exiftat? S1 ab utero, an propter aliquot acinu- 
los placentula: ab uteri copula diremptos? An veró, propter 
ipfius uteri fanguinem impetu & copia chorion fibi refpon- 
dens ab utero difne&tentem & porulis fugientem alienis à pla- 
centa? 

xr. Án placentá uterini fundi latera penitüs opplente, a/- 
que ità omnes onninó laterales atque fupernos in uterum aditus in- 
tercludente , fuperfoetatio contingere queat? An veriffiméau- 
tem, tunc temporis illam obtingere poffe contradictionem 
omnem involvat? 

xLI.Àn omnis etiam fuperfoetatio veniat explodenda dum 
pragnantis uteri cervix interior tam ar&é clauditur ut omne 
prorfus virile femen excludat? Sed illud finat vel confeftim 
effluere virtute caffüum , vel pedetentim in vaginz fuz navi- 
cularem foffulam vapidum dilabi? ; 


FINIS 


Mm mim AP- 


6,6 ! o ÀgPSPYBIN D Í'X 


AT.PENIJAXSOERGLALT ENTUM 
de Tubis Uteri. 


m Je uterinz tubz in brutis duntaxat animantibus con- 
fpicuz fint, uti Laurentius docet ? An ratione vero 
& experientia in faeminis etiam deprehendantur? 

I1. Àn illz totaliter folidae & imperviz, az aiunt? Án ve- 
ro universé cava & perviz fint? 

rir. Anruríus illae fint partim quidem concava atque mea- 
biles? Partim veró compacta & inviz, utz nobis illudere flu- 
dent? 

1v. Án uniformes & zqualiter excavatz ? Anautem, hinc 
indé protuberantes atque cellulis extructa ? 

v. An fuis illa cellulis Ova non unicé tranfmittant? Sed 
& illa quandoque concludant atque confervent? Atque adeo; 
non folum genuini fint ille Ov;-daus, fed & veriffimi O- 
qorum nidi, five conceptacula atque promptuaria? 

v1. An ille itaque vel femper, vel nunquam inanes depre- 
hendantur? An vero rejectaneis uterinis aliquando fcateant? 
An potiüs vel femine effufo, inibique varié alterato atque 
corrupto; vel integris Ovis quandoque turgeícant? 

vi1. Án à tefticulis ille quidem oriantur anguftz ? Sed 
uterum verfus pedetentim lateícant? An veró ,ab uterini fun- 
di lateribus utrinque ftrictiores exiftant, fed fenfim amplien- 
tur, dum tefticulis proximant ? 

vii. An alicubi valvulis intercifz ? An veró liberz: paf- 
fim atque patentes? 

ix. An ipfarum valvulie ab utéro fint averfz? An autem 
ad uterum obverfz, An porró Chimzricz prorfus? 

x. An ille tubz immobiles femper atque ftatariz ? An au- 
tem aliquando locó mobiles ac errabundz? 

xI. Án itaque, vel nervofz tota? Vel mufculofz tota? 


r An 


D'z T^puMsuUsU UT Br. 617 


Àn autem, partim nervales, partim veró lacertulis inftructa: ? 
xir. An illz rurfus vel femper flaccidz totae atque col- 
lapfa ? Vel interdum omninó contentz & expaffzx ? 
xi1I1t. Án iterum ergo vel rigidi tubuli more, vel tenfa- 
rum fidium adinftar, eidem femper rotunditate confiftant ? 
An autem aliquando lacerto(is fuis illae fibrillis dilatentur at- 
que contrahantur? 

xiv. An illarum orz ab utero diftantiffimz atque tefticu- 
lis proximz, totz. fint laciniofz atque lacertofz ? Hoc eft, 
an mufculofis ille fimbriis orbiculaum & univeríe munian- 
tur? Eran ille fimbriz vel ad tubarum fotum? Veladipfa- 
rum robur? Vel, quód rei cardo eff , ad majorem inibi , 222; 
in reliquis tubis, diattolen atque fyftolen extru&z fint ? 

xv. An illi fupremi tubarum lacertuliuti connexione, ità 
communione cum teftibus femper careant ? An veró cum 
ipfis aliquando copulentur & (emen ab ipfiselidant atque cor- 
ripiant ? 

xvi. An integra tuba femen illud in gravidis, periude ac 
in vacuis , in uteri fundum transfundant ? An veró , femen 
illud noxie, vel innoxie tamdiu confervent atque cumulent, 
donec, aero partu reclafo, univerfum illud unà cum lochiis 
propellant atque repurgent ? 

xvir. An hiftoriz, de foetibus in tubis , ccu apocrypha 
traducendz veniant infomnia? An autem tüubz certo & in- 
dubitanter conceptionis locus aliquoties deprehenfz fint? 

xviir. An ille tubz foetum intra fe conceptum atque fo« 
tum & adultum neceffarió vel detineant & una cum matre 
fuffocent? Vel in abdomen compellant atque foetum inibi pa- 
riter & foetam extipnguant ? 


FL». S. 


Mm mm z AP. 


638 Do BEER .6 JA 


PA CORCESOR G 4 
de Tubis Uteri. 


I. ya aliformes tubarum latitudines ab 7/reteo cum ve/- 

pertilionum alis comparentur? Uf? garrant ? An veró 
cum za«vigiorum velis? Imó, cum salorum aplufiris? Quid e- 
nim aliud fonant «4 Tis v4ég AaíQea , quàm zavium tenias ad 
malorum cacumina volubiles? Nam uti profectó navis illc 
tzniole é malorum faftigiis aura quavis flabellantur & exa. 
gitantur; ità proríus , ad tubarum apices, mirificas vidimus 
modo lacinias, qua, pinnule ver[atilis 10e, ad omnem Ve- 
neris auram impelluntur & quafi volitant. 

II. Án non interim i(thzc fimilitudo cum alis, ef su/- 
quam fit Jretei, lepidiffima eft? Nam praterquam expaffas 
vefpertilionum alas aemulantur, id infuper pra fe ferunt, zz 
J'enere prefertim furtiva, que tota tenebrarum epus ef , ut no- 
&u longé gratius quam interdiu explicentur atque pro fuo 
modulo volitent. 

I1I. Án faeminei feminis a tefticulis per tubas in uterum 
via Veteribus fuerit incomperta? Uri fcriptitaut ? An autem 
ab 44étio atque Galeno & Hippocrate non modo calcata , fed & 
fapé faepiüs monftrata? Erecto quippe digito vias illas INe- 
potibus fuis fzpiffimé commonítrant. Vcrüm ,averfi Nepo- 
ium à fuis Majoribus oculi 2féziazas illas atque GaJemicas Gc 
Hippocrateas apopbyfes uteri, utrinque fimuofas, quibus femina 
fuum femen in uteri fundum ejaculatur, ut ad virile perveniat , 
nufquam attendunt. Nunc ergo defixis in Graecos. oculis 
refipifcant omnes & uno confiteantur ore viam iftam Grz- 
corum primitüs effe, nec unquam ab ipfa vifa, agno liit 
aliorfum fibi duce, devient. Fernelius quippe, veri vetiique te- 
naciffimus aliàs, viam quidem illam Ga/ezicam effe mente con- 
fpexit , fed reapfe ab illa defcivit & in errorem deflexit. 

iv. An veridicus fit Clariff. Laurentius cum fuis reme 

ee. 


Dr Tusis Urznr 619 


feminis ejaculatoriisfurculo quadruplici fruticantibus? Latio- 
re, fed breviore uno, in tubas exporrecto? Striciore, fcd 
longiore altero, in vaginam excurrente? 

v. Án foeminz , vacua quidem, furculis iftis amplioribus, 
fed brevioribus, fuum femen in uteri fundum ejaculentur ? 
Pragnantes vero, anguítlioribus, longioribus aliis in uteri- 
nam uíque cervicem externam illud idem effundant ? 

vi. Án gravidz dulcioribus omnino atque diuturnioribus 
Venerei titillatüs deliciis & incantamentis idcirco permul- 
ceantur, quod in iílis fenfilibus viarum ambagibus, ;z vag;- 
nam ufque reflexis, foemineum femen vividius atque diutius 
catulliat, atque adeo vividius etiam atque diutiüis titillet at- 
que deliniat? In vacuis autem foeminis, quibus iter femi- 
nale nec ità anguftum , nec ità devium atque flexuofum eft, 
fed patens atque breve, minores longé breviorefque V enereae 
titillationis illecebrz atque dulcedines excitentur? 

vir: Án vaforum foemineum femen diverfimodé jaculan- 
tium quadrifidus ille diremptus Laurentio glorianti fit afcri- 
bendus? Án autem Z/rolio? An vero Fergelio? An veré tan- 
dem Anatomicorum illi Coryphao , vetuftiffimo nimirum 
Heropbilo ? 

viir. Sed amabo! Annon illius inventi litigium omne de 
Junonis eft umbra? Illius enim quadrifidi vafis idea umbrati- 
lis eft omnino atque Chimzrica. Quid ergo tot oculatiffi- 
mis aliàs in Anatome Viristantam czcitatem intulit , ut Chi- 
marram non modo viderint atque palparint, fed & vifam at- 
que palpatam infculpferint zeri? Meze funt profecto fperma- 
ticz atque hypogaftricz fundi collique matricis in cadavc- 
ribus arteriz fanguine caffze atque contrat , quas uti can- 
dicantes atque crifpatas viderunt atque palparunt, ità certe, 
quaternas illas fub idea quadrifidi vafis femen ejaculantis deli- 
neatas evulgarunt , fed hallucinatione penitus fupina ac 
omnino czca atque fallaci. J'idefis quel. 20. de Uteri cri- 
fgatis arteriis. 

ix, Anitaque , fiitiis illis Neotericorum. | Veterümque vaf- 

Mm mm 3 culis 


640 PA R^E R G A 


culis rejettis,, tubarum munus nullum erit, nec ampliüs por- 
titoris partes fuftinebunt, quó foemineum íemen , 2 rfefficu- 
lis in uterum , foecundé tranívehant ?. Uz?. bfc de tubis uteri 
quel. 1g. C9. 16. prenotatum efl? An vero ezdem illa ute- 
rinz tuba tefticulorum utrinque firmamenta duntaxat atque 
columina ftatuenda fint? An autem ipfius etiam uteri fulcra 
atque retinacula cenfenda veniant, illümque , az/arum adin- 
flar, in utramque partem fuffulciant ne vacillet, atqueadeo, 
ne alterutrum ile pra altero quandoque przgravet ? 

x. An illa demüm tuba libramenta fint non unius folum 
uteri, fed & faetus infimul intra uterum ex umbilico libran- 
di? Velaliter, an uterini navigii, foetu onufti atque grava- 
ti anteunz fint atque fufpenforia? 


pop INC S 


COROLILARIA 


de Humano Fett. 


I. etus intra uterum nec fugit, nec refpirat , nec vapit. 

E r1. Ejus interea fanguis circulari motu cietur. 

irt. Circulantis ejus foramina cüm ovale , tum rotundum, 
qui vel ignorat, vel Neotericis afcribit , is profectó tam in 
Phyficis, quàm in Veterum placitis hofpes eft. 

1v. Sapguinis illius circumactu meconium ,. quod triplicis 
vecrementi amalgama profitemur effe , in fiftulam inteftinalem 
deponitur. 

v. Id meconii in partionis tempus, decumanaobferari por- 
tà contendimus. 

vi. Inteftinorum nihilofecius motum complexüs atque 
compreffüs, feu periftalticum;, nequaquam fufllaminamus. 

VII. 


siu IluwbNUNDO"ForsrTu. e 


vit. Foetus uterina cuftodia detentus non magis in a//az- 
£oeidea quàm in patrios cineres meit. 

vii. Fatui quippe farciminalem tunicam quitribuit, bo- 
tulario quàm Profectori propior eft. 

Ix. Qui infuper urachum aftruit ipfi , brutam ftatuminat 
Anatomen. 

x. Foetus igitur, umbilicali fiftula naturaliter fi meiat, 

———— in me veniant mitium atque cacatum. 

x1. Foetüs cborion immediaté ad uterum atque placentam 
anne&i fenfuum mentiíque xeie4o deprehenditur. 

xrr. Venam umbilicalem , genuinam foetüs nutriculam 
effe profitemur. 

xr1r. Apophyfíincoli, qui vel Majoribus noftris indictam, 
vel in foetibus folidam afferunt, nec Manibus antiquis, nec 
yeritati litarunt. 

xiv. Capillos, adipem, cuticulam & claufulasdigitorum 
fummas fcetui qui detrahit, fuum illi ez effe detrahit. 

xv. Foetum omnem dentibus infiructum fub dias venire 
luminis auras, qui nefcit, veriffimum nefcit. 

xvi. Foetibus cozyledozas tribuere annofioris eft bubulci, 
erroneos vitula fua fulcos infindentis. 

xvir. Foetus partes fingulas infimul perfici, qui nobis 
obtrudunt, fua nobis figmenta , non vero myfílicae naturae 
fecreta revelant. 

xvi1II. Áftris malé propitiis OCtimeftrem naíci qui repu- 
tant, infelici natos fidere feíe produnt. 


POI ON IDs 


:0 
^ 2 : 

iyrgo 

i a qw 

Ls es c- ——1 


LIE 


) - X s : F ! x ; Ew 1 e dat it um "i MON M A. 
P* - Y | 2S i ^ J$ cel Y 
4 : "1 Cte 3*5 t : Jb disi: 


ME node bem o PHI S SUDO, 29d, erp ^p 
14 ' s * A "Mec 


CAROLI DRELINCURTII 


D E 


BO RIOLEIS 


ATQUE 
NOUO SR OD..L Lb dolos 
DULL OEUR*I-2d-T.TI1"09. 


Hn an 


643 


CAROLI DRELINCURTII 


EMSRRIOLILÉS 


ATQUE 
NORRBILFEIS 


DISS$ERTATUO. 


Na feu varis exiguis, oppido variis, variari cutem, 
notiuseft quàm ut exponam, Morbilliseandem, ceu tot 
morbis minutulis deturpari, vel lippi norunt. 

Sed tantorum affectuum primordia non vulgaribus dunta- 
xat, verum & ' Jariffimis Scriptoribus latent :. Ingraffiam, 
Coftzum, Mongium, Mercurialem, Vidium atque Chico- 
tium conteftor; certatim quippe, morboscfífe priícisinvifos, 
& AvicennaScripcore primüm dete&tos, nobis obtrudere ftu- 
dent. Atinillorum natales , altius dum inquiro, nec Ma- 
joribus inauditos, nec Avicennz primum notos , manifefté 
comperio & manu teneo. Graecorum igitur, Rhafifque 
(Arabis quidem, fed & Grzcó idiomate donau, & Avicen- 
nà longe majoris state) ipfiffima verba proferam, ut, totil- 
lis Majorum meorum verbis, ceu totíagittis, exadverfo mi- 
hi flantes transfediam. — 

II. Primzvos Adami Nepotes vitz continentioris , atque 
adeo falubrioris , extitiffe ratum cft: fed cum primum pro. 
genies ejus vitiofior atque vitiofior laxurize magis indulfit, 
morbi alii , atque alii ex illà pravà diztà, ceu ferente zalá, 

Nnnna pul. 


646 De Variolis. 


pullularunt. Át Variolas Mobillofque nequaquam ferotinos 
ied praccoces effe, ex veterrimis Auctoribus inconcufle fta- 
biliam, illos quippe, velab omni hominum memorià viguifle 
notos, non ferro, vel armis , fed graviorum Hippocratis 
Nepotum , qui judices in me fedent , judició decernam. 
iNe autem fufior fim, abundé erit, Veterum hzcloca, fuis 
tunc demum € tenebris in apertam lucem protulifíie , cum 
Variolaaum phanomena pede preffó confequar. Ipíorum 
nomina me filuiffe, fuge conqueri. Si quippe Veterum 
fcripta fapis , fi Grecorum monumenta verías , fi mortuis 
fis concolor, fi hominum ex nzvó nofli, fi demum indige- 
nas, advenafque fermone diítinguis, meos Au&ores ex Idio- 
mate continuó nofces. Nemo fiquidem ipforum eft, in 
quem Evangelicum illud non quadret , locutio tua manifef- 
tum te facit. Variolas ergo, Morbillofque rudiori primum 
Minervà delineabo , donec pedetentim. meó huc & illuc 
circumdu&ó penicilló illorum tabellam fuis numeris comple- 
verim. 

III. Variolas igitur depingo fermentantis fanguinis uni- 
veríalia reje&tanca , vulgo fete prodentia tuberculis rubris, 
faniofis , purulentis, pruriginofis fublimibus atque disjun- 


is 

Morbillos vero defcribo , fanguinez maffz fcbriliter ef- 
ferventis eruptiones eryfipelatofas , maculis generalibus con- 
fpicuas, rubentibus, planis, expanfis atque contiguis. 

IV. Defcriptiones illas dum excutiam minutatim, Vario- 
larum atque Morbillorum indolem patefaciam. 

Modicum fermentum totam fermentare maffam experientià 
& auctoritate facrum eft. Nullus igitur immorabor in affe- 
rendi veritate, quam ore uno promulgant de fermento com- 
movente mixtum.  Abundé erit , fifanguinem in Variolas 
atque Morbillos erumpentem fermentari probavero. ntri- 
catiffimam quippe de noftri fermenti tum origine , tum va- 
rietate, miffam facio difquifitionem 5. unde ícilicet primitus 
ufque adeó multiforme fuccrefcat, ut malorum invchat ilia- 


da: 


"De V'ariolts. 647 


da:. modó v. g. febres fuccendat intermittentes omnigenas: 
modó autem continuas vcl fimplices & boni moris, vcl lar- 
vatas & mali moris, atque Petechiis , ut ita dicam ftelliona- 
tas, vel quod mei Thematis eft, vel Variolis, vel Moibillis 
Íignatas. 

V. Variolarum. Morbillorumque fanguinem vitiofó cieri 
fermentó phanomenis fex palmarüs , quo firmiüs flatuam , 
effe&ta fermenti paucis przelibabo. 

Notum eft fcrmenti fpiritus petulcos, fuà fponte, jugi- 
terque mobiles , mixtum intimé pervadere & in minima 
difpefcere : atque adeo tot portiunculas , fic minutim con- 
fractas, minimas minimis confligi atque collidi. Mixtum 
igitur, hoc inteítinó tumultu varié concuffum tepeícit & 
fervet, atque etiam tantó turgefcit impetu , ut nimis arcta- 
tum, repagula vel fortiffima diffringat, uti vel muftoliquet 
ftrictioribus coército doliis. 

Imo, dum: mixti portiunculz fic tumultuantur, fuas non 
modo fordes difpumant, fed & efflluvia de fe tundunt , quac 
vinariis in hypogzis, ex codem mufto tanta funt, ut homi- 
nes fuffocent. 

Atin Variolis atque Morbillis id ipfum obtingere con- 
ftat , dum quippe fanguinea moles (quam muíto compa- 
rant) fermento tumultuat , plus fatis incalefcit , bullis 
aflurgit, carnium poros impenfius opplet , fuofque tubulos 
& plenius diftendit , ac etiam diffringit & quà datà portá 
ruit. 

Hinc corpus univerfum & tam horridé turgefcit & tam 
afperé dolet. Imo nares fanguine manant , & corporis mo- 
les illa turgidior puftulis gemmatur , quz nihil nifi conta- 
gem fpirant. Sanguis enim illó turbamentó , fui portiuncu- 
las tum craffiores , tum fubtiliores emittit , qua vel epider- 
midis denfitate vel vifcerum tunicis, cohibentur, inque Va- 
riolas & Morbillos abeunt, vel poris & halitu difllantur, & 
contagione fuà infpirandum atque transpirandum adftantium 
ambientem inquinant , atque adeo virus illud fanguinis in 

iNnnn 3 Ma 


648 De Variolis. 


Variolas & Morbillos erumpentis ferpit in adftantes , quo- 
rum maffam zqué commovet, ac florentis vitis cxpirationes 
vinum vel in cryptis exagitant. 

Sic euim infuper, foetum tenellalum, uterina cryptà con- 
clufum. illzfà validiori matre, inquinant. ltaParifns, nu- 
pera gravida filio Variolis decumbenti invigilat indemni, 
ied, tilium alterum Variolas fzdum enititur. Fernelii, Fo- 
reti, Hildani, Augenii, Colle R hodii . Bartholini nec non Ger- 
manicarum Ephemeridum de fotibus in utero. Variolatis 
Exempla, qua ab hác non nihil imagine mifla facio. 

Quid ergo febris, tumor, dolor, hzmorrhagia, puftule 
atquc contages loquuntur aliud, quàm fanguinem alienó fer- 
mentó fervidum atque bullantem 2? 

VI. Llam porró fanguinis ferviditatem , quia majorem 
in Morbillis quam in Variolis agnofco , febrem ideo (ilui 
Variolas inter defcribendas : at eandem Morbillis tribui. 
Horum quippe fermentum & fervidius & tenuius culpo: 
idcoque & citius erumpit in actum , & turbis maioribus fe- 
brem íuccendit. Variolarum autem virus, uti,minus z- 
ftuoíum, ita craffius & lentius, nec juge febri: fuícirabulum 
cit. 

Di&is fidem experientia facit. Nam, Morbilli citó tum 
erumpunt , tom diflantur ; nec praterea faftigiantur, nec 
fuppurant, fed in longum & latum , eryfipelatum more, 
feíe diffundunt donec vcl confiftant vel in aurasevolent. Ac- 
cedit , quód ne fando quidem audiverim Morbillos citra fe- 
brem erupiffe. Sic unicuique fidem meam obftringo de Mor- 
billis, tum Epidemiis, tum Sporadicis femperiwsveoc. | U- 
nicum novi quod hanc veritatem infrigat exemplum: Eu- 
pbranoris Hippocratei filius eft, cui alterà poft Morbillos 
cruptos die, febris eft accenía. Sed itzc enormia regu- 
lam nefciunt; rata quippe non funt artis: nec una hirundo 
facit ver. 

VII. Variolas quidem ^ebriles eruptiones apud Antiquos 
audiviflc ex eoliquet, quód illas & Carbones aduftos 2 die 

ias 


"De Vartolis 649 


filias ignis effe dixerint; quam fententiam amplexi funt R ha- 
fis, Haly, Ingraff. Fernel. Mercurial. Mercat. Augen. 
Hucher. Helmont. Senn. Chicot. atque Burnetus. Sed 
fuffragiis decernenda lis fi veniret , totidem alios fecus fen- 
tientes in judicio fifterem , Avic. Gentil. Herculan. à Vaga; 
Holler. Perdulc. Foreft. Schenck.Ferdinand. Merindol. Col- 
lzum atque Rhodium. 

VIII. Sententiis ergo numeratis animi pendeo , fed me 
Experimenta mea propria à priorum fententia deterrent, 
Epidemicas fiquidem Sporadicaíque Variolas vel fub ipfum 
initium ,. fzpé faepius febris expertes curavi. Sed, ne ru- 
diores in Arte Medica fide mea fola f(apere cogantur , do- 
nec rerum ufu peritiores facti & fidem iftis controverfis in- 
terponant , lubet & alios mecum proferre teítes ut ex ore 
duorum vel trium teflium rcs tota confirmetur. 

En igitur variolatos febre carentes unum & alterum Rho- 
dius mihi cedit : Schenckius filium fuum in medio ponit: 
Epiphanius plurimos, fed praeprimis alterum atque alterum 
domefíticos nobis detegit: Et ne quis argutulus ,  Variolis 
praparcis & idcirco nuíquam febrilibus illos degiffe mufüi- 
tet, ad Foreíti gravidam adeamus qux tam copiolaseft paffa, 
ut plures Foreftus viderit nunquam , illam interea miratur 
febre carentem. 

Si E exempla trahunt , en te meam in fententiam 
pertractum. Sed ne mecum malé credulus audias, en ab 
indole Variolarum illius eventus rationem mutuatam. 

IX. Variolas citra febrem quandoque prorumpere ,. ipfa- 
rum lentó venenó fuadeor. Suamenim perturbationem Cri- 
ticam eminus duntaxat infequuntur : nec protinus Morbil- 
lotum more, vel fub ipfa bullientis fanguinis primordia, ceu 
ftri&urz olei fartagine ferventis , faliunt in altum :. fi quas 
enim, ante quatriduum, triduumve, à primo fanguiniszeftu 
in faciem & pectus exfpumaffe , vidi , 1d raris annumero: 
Tllarum quippe tabum, utidiutius confifht intercus, durum, 
firmum, nec diffluens, nec difflatum , purulentia dumtaxat, 

crue 


650 De Variolis. 


Cruflifve periturum 5. fic etiam fanguinis molem & tardius 
verfat , & lentius conturbat , quàm ut juge incendium fe- 
brile in illam inferat. "Tunc fiquidem fanguinis circuitum 
vix urget , necideo, nativum ejus teporem immutàt; nec 
enim rotz fervent leniter acta: at é diverfo , Morbillorum 
virus tenue & efficax fanguinem celeriusrotat, ejufque calo- 
rem blandum & naturz confocialem inigneum convei;tit: fic 
incenduntur & effafz rotze. | 

X. Variolas autem, fermentó licét aas, ex imis partium 

penetralibus in illaram planitiem ferius trudi ,. plenius evin- 
cam , atque fic, Hippocraris ergo , INeotericorum placitis 
adverfabor : Ii quippe fcriptitant Variolas prifcis ignotas , 
& Hippocraus Silenum Variolatum fuiffe có nomine ne- 
gant, quod ipi non primis, ille , diebus, fed o&tavà dun- 
taxat prorupcrint. At iftud Dogmatis , praterquam in ver- 
fandis Veterum monumentis fupinitatem arguit ,. practicam 
& infcitiam prodit. Pra&icis enim notum eft , polt fangui- 
nis variolatam , ut italoquar, conturbationem , Variolarum 
exitum, nonduntaxat inquartam , quintam, fextam & octa- 
vam , fed & in vigefimam ufque diem quandoque protelari : 
T'eftes adhibeo, non vetuílioris xvi proceres, (quos ejurant 
hác in lite, fed Ballonium, Epiphanium , Renealmum, Hil- 
danum , Merindelium, Zacutum , Rhodium , Riverium tan- 
dem atque Z/"fium. Eus] 

Quanta igitur ifthzcc eft plurimorum nequitia; Hippo- 
crates aflerit, octavà duntaxat febris die Sileno Variolas cf- 
floruifle; fed fides omnis ipfi detrahitur; ceu virille tantus, 
fallere nefcius, illum animi candorem , quo femper inteme- 
ratis fulfit honoribus exuiffet omnem :.. At Neotericorum 
cuivis obvio, febris non octavà , fed vigefimáà demum die; 
florentes Variolas.proferenti, fua confiftit auctoritas; .Ó tem- 
pora, ó mores! | | 

XI. Serotinas effe Variolas infuper probare eft Sympto- 
matis ipías crupturas prazcedentibus , qua ,. tanquam fzeva 
tempelítas, fanguinis Oceanum decumanis fluctibus CPABAAAD 

nul- 


De Favtolis. 651 


nulla affulgente malacia, quin fanguinis fermentantis zeítus om- 
ninó confiluerint. 

Vultis ne procella tanta fpectatores efle fidi atque fecuri, 
has undas irretortis oculis de continente contemplemini, & 
naturz Variolas paritura tot tormina dicetis efle. 

Febris continens (vulgo faltem) in aegros invadit, dolent 
fpiná, naribus pruriunt, fomnó terrentur, corpore lancipan- 
tur univeríó. pandiculantur, ofcitantque frequenter, fauci- 
bus & pectore dolent, cum dyfpnzá, tuffij cute ficca & 
ardente, fputifque craffis, voce raucá, cephalalgià. pulíati- 
li, gravitante.  Irrequieti praeterea ac implacidi ieíe Ja&tant, 
nauteabundi, vomentes. 

XII. Sed ne genericis inhzreamus, feptimeftrem Zacuti 
gravidam acriter intucamur, febricitantem , fitibundam, a- 
phonam, convulíam, fudantem, ftridentem , horrentem, & 
tam implacido pruritu lancinatam univeríe, cutem unguibus 
ut difcerpat, his velut i46;us2xei; embryonem id eft foetum 
extrahentibus, cun&antem foeetura, & matri diré. tormina- 
lem, Variolas volo fegniores, fed impenfe dolorificas, ex 
abditis in lucem evocet. 

In feptennem, praterea, Ferdinandi filiam oculos conji- 
ciamus ; febricitat cum extremis frigidis, fiti, cephalalgiá, 
tuffi, appetitu dejecto, tremore artuum, delirio, flernuta- 
mento, facie rubicunda, lacrymis , urinis turbidis , alvo , ficcá, 
voce clangofa, fotas à fe Variolas antequam excludat. 

Hippocratis denique Silenum in oculis habeamus ; ille 
lumbis dolet , capite gravis eft € cervice contentá , prodeun- 
tibus alvó biliofis, fynceris, fpumantibus, coloratioribus & 
mult. Urinz nigra, nigrum deponentes. Sitis, lingua 
ficca , vigiliz, delirium , hypochondrium utrinque ad um- 
biiicum ufque fubmolliter extentum. — Verba multa, rifus, 
cantus, irrequies, incontinentia, capite paucis fudat, frigent 
& livent extrema, implacidus valde & alvó nulla, fubíiftit 
& urina. Vox deficit, non incaleícit, nihil mingit , octava 
tandem fudore frigido univerfali puftulae rubrz, rotunda 

Oo oo par. 


652 *De V ariolis. 


parvi, varorum more, nec recedentes, nec fuppurantes. 

Quanto quzífo , ferventis fanguinis indicia tribus exemplis 
habemus, hoc praefertim in Sileno; cui fpiratio magna & 
rara jugifque przecordiorum palpitatio , vel primitus adfuit. 

Quidni igitur concludemus, puftulas ejus veras genuinaf- 
que, extitifle Variolas, cum przcipue juvenilibus ilie florue- 
rit annis, morbumque contraxerit laboribus, comportationi- 
bus, & exercitiis intempellivis? INam experientià teíte, & 
Willifio fuffragatore, ob fanguinem & humores crapulá , aut 
exercitió immodicé perturbatos oriuntur Variolz, quód laten- 
tia mali femina nimió fanguinis fervore commota , fanguinis 
maffam inquinent. 

XIII. Quid fi praterea, doctrinam amplecteremur de fer- 
mento uterino fanguini fztus turgeícentiam conciliante, uf- 
que adeo tardam, ut plurimi confiftentes aetate Variolas fint 
perpeffi , uti profectó fexüs utriufque non paucos poft Ferne- 
lium obfervavi. Ita fexagenarium Variolis obíeffum viderunt 
Ch. à Vega Herculanus atque Gentilis. Patavinam infuper 
curavit Augenius, quz fexagefimo quinto aetatis anno. Va- 
riolis cum ereptos tum peremptos, Horatius, idem Ingraí- 
fias atque Chicotius commemorant. | Quid plura? Exemplo- 
rum fatietas ideo me tenet, quód alieniffimus fim ab illà de 
uterino fermento cum Veterum, tum NNeotericorum men- 
tc 

Nemine etenim. demonítratore ; (qua jufta eft Manardi 
querimonia) id fermenti tam feris annis in actum erupturi, fi- 
bi afferuit uterus.  Fruftra quippe, demonítrationis avidus, 
ad, meos adivi praeceptores mutos, Burnetum, Willifium, 
Riverium, Schmithium, Salmuthum, Sennertum , Ionfto- 
nium, Cortefium, Collum, Ferdinandum, Laurentium, 
Bucherum, Coftzum, Mongium, Guillemxum, Pareum, 
Mercatum, Vidium, Saportam , Perdulcem, Foreftum, 
Weckerum, Ioubertum, Vegam, Langium , Amatum,[n- 
graffam, Pracaftorium, 'Tarantam, Gordonium , Ifaacum, 
Avicennam , Avenzoarem, Rhafen aliofque tum hujus sta 

lis 


De Variolis. 655 


, tum vetuftioris xvi primipilos. 

Quorfum ergo? Varioiarum virus tardum ut probem, ad 
litigiofum iftud, & tenebris plenum, de materni fanguinis 
fati afperíà labe, dogma confugiam, cum aliunde , tam lu- 
culentis argumentis ab indole Variolarum petitis, ferotinas 
illas effe ftabiliverim. 

Si qua porro, fermentum in illud quod connatum repu- 
tant , jacienda tela , manus velim immittatis in Salmafili , Me- 
rindoli, Augenii, Mercurialis, Fernelii atque Gentilis pha- 
retram , & acutiffimas exinde fagittas Octo, (nec ab Hercu- 
lano, nec à Laurentio hactenus tetuías) in materni. fanguinis 
Fautores impuros exprompturi eftis. 

XIV. Sed ut undé orfa eft à fermento fanguinis, in eodem 
terminetur oratio, & mez definitionis reliqua pertexam mu- 
ftum denuo proferam quod fuis motibus irrequietis defpumat, 
fanguis enim fervore commotus fuas & fordes quoquoveríum 
emittit , & viícera cutemque Variolis & Morbillis opplet. 
Nusquam fiquidem credere eft, ifthazc fermentantis fan- 
guinis impura, in habitum duntaxat propelli. —l'ales 
quippe eruptiones, lethalibüs potiffimum in Variolis, occu- 
pant & intima, üt rationibus & Zvsed/z ftabiliam. — 

XV. Res totamenti noftra fic obíervetur. Sanguisin Va- 
riolis atque Morbillis fermentó fuó irrequietus ab ipfa fcatu- 
rigine fervidus falit. Is ex aequo tubulos fuos omnes prater- 
fluit: at cum ejus tubuli, in vifcerum extrema, perindé ac 
in corporis habitum longe lateque fint diffufi , confequens eft, 
ut fervenuor ille vifcera primüm, ac externa deinceps per- 
vadat. 

Vaforum praterea capillarium myriades prz oculis habea- 
mus, fingulis illorum extremis, ferventis fanguinisillius (fer- 
vore fefe defpumantis) tot guttulas in fuperftratas partes, 
mente capiamus compelli. Uti igitur minorum exiftunt tu: 
bulorum myriades , fpumefcentis & fanguinis bullarum mi- 
ryadas effe confequens eft. Confequens igitur ut defcriptio- 
nis claufula vigeat ,' quà Variolas univerfa nuncupo rejecta- 

Oo 002 nea: 


654. De Varios, 


nca: huic enim claufulze derogat nihil , quód aliàs fanguinis 
illius nec fervor nec impura, tanta fint, ut Variolas Morbil- 
lofve creent , quz numerum neíciant. Tum quippe, erfi 
vcl Varioiz vel Morbilli parciores exiftant , nihilofecius ab 
intimis przcordiis in illorum fuperficiem , inque corporis 
circumfeientiam protruduntur, atque fic univerfalesaudiunt: 
pelluntur enim , non quidem in fingula generum, fed in ge- 
nera fingulorum. | 

Hanc rei naturam , Majores noftri plené contuenres figni- 
ficantius papulas illas & c«(seuome 42) evGesteua me , ebullitio- 
nes & eje&tamenta vocitarunt. | Imo tanta. (fulphure fangui- 
nis ardente) viicerum eruptiones cum 7Etna Veluvioque, 
fuis de faucibus flammas & cineres eructanubus ,. compara- 
runt , illius ideo micanris febrilis ignis ícintillas, non modó 
&vaCAv(iac , eruptiones, fed & àiovc&-Qpo» mvd, vic Gvsruc u- 
Ü4ouc qv ov oxowz.1(0- diur Qo Aenbovor &c 10 dépus cinerem ve- 
luti quemdam naturz pellentis corrupti fanguinis reliquias in 
cutem, nuncuparunt. 

XVI. Iítas porro viícerum fefe depurantium explofiones 
tuberculis adicripfi rubris, licet quandoque vel candicent 
vel liveant; fic deinceps, fublimia atque disjuncta vocantur, 
etíi quandoque depreffa & cohazrentia cernantur: quod enim 
vulgatius atque melius , non autem quod iníolentius atque 
deterius eft, defcribo. 

XVII. Variolas autem fingulatim faniofas dixi , fanguineas 
tamen arque purulentas effe profiteor : fed confultus id feci, 
ut Varioli: atque Morbillis intermedias Cryftallos includerem. 
Has ichorofas atque fatuas Variolas Merindolius vocat, il- 
laíque Sennertus | [ngraffiz tribuit quas eafdem Riverius Vi- 
dio refert acceptas. Sed eas neuter genuino íuo affe- 
rut Auctorn. Nomine fiquidem Alhumera & Alhumi- 
Ca apud ícriptores Arabas audiunt. Has ego lymphaticas vo- 
co, utpore , qua lymphá (ceu hydatis intercus) tota per- 
luceant. Sanguinis rorem fudoremque illas itidem nuncupo; 
de his quippe alteram atque alteram lententiam foveo ; Ilias 

cnim 


De Varios. 65; 


enim adfcribo cutaneis glandulis fermenteícentem fanguinem 
exactius tunc filtrantibus, atque adeo & has fanguinis bullien- 
tis undas tam finceré depurantibus, ut puri puti fudoris more 
prorumpant. Sicut enim cuticularum glandularum poris 
impeníé patulis , cruor fefe fubducit , una cum lymphái, 
quàm tota cruentat , quamque fanguineum fudorem nuncu- 
pant, ita purpuraícentem Variolarum & Morbillorum exi- 
tum poris patentioribus iifdem totus arrogo. Quidni igitur 
€ diverfo. manente pororum nativa configuratione pura puta 
lympha & ab omni fanguinis purpuriffo fecreta , gemmei tamen 
falis aemula, in cuticulam guttatim propelletur , totque ini- 
bi perlucentes papulas, ceu tot grandines, totve Cryttallos, 
non frigoris, fed aeftüs filias, progignet? Verum , Cry(tal- 
los illas, quibus, ceu minutulis adamantibus, gemmata cu- 
tis fplendefcit. lynceis oculis diutius contemplemur. 

Alteram de ipfis, adamantino ftylo notandam, fententiam 
foveo. Lymphatica fiquidem vafa iuam & íymbolam ad 
hafce Cry ítallos conferre puto, dumquippefangauinis zftuan- 
tis ferum exceperunt, xítuofum illud haud ita facile con- 
tinent, ac dum nullo fervore concepto fuis illud tubulis leni 
placidoque curfu à circumferentia ad cenirum evehunt, nunc 
enim tanti fanguinis aítus fecum confors eft, ac fuis ebulli- 
tionibus dum affurgit, fuperfunditur ,. inque corporis plani- 
tiem exundat. 

Quoniam autem tot intercutia, quz fuis aftibus tubercu- 
la creant, lympham, cruoris licét exortem, minus defzca- 
tam continent, tot ideo veficulas illas famofas effe dixi , ob 
ferum fcilicet illa tum ambitu coércitum , quod ab indole 
primzvá deflexit, & fanguinis ta^um acido falfum redolet : 
acredine fiquidem fcatet , fuifque portiunculis acribus , ceu 
tot falium aculeis , cutem fodicat , exindéque prater pruri- 
tum, quem infert, tot foveis, totque cicatricibus cutem de- 
turpat. Imo fanies illa fuas quandoquecyítidas exedit , inque 
pectus & abdomen ftillat ubertim , uti Doringius ante Bar- 
tholinum atque Kerckringium oculatos teíles, oculatus vi- 
dit. Oooo 3 XVIII. 


656 De '"Uariolis. 


XVIIT. Viam fternunt ifthzc ad defcriptionem reliquam, 
fanies quippe acido-filfa fi pruriginofa , confcquens eft, pu- 
rulentiam omnem (eminenter acido-íaliam) aculeos ctiam 
habere, quibus pruritum , foveas atque cicatrices longé ma- 
jores inferat. "Tot fiquidem puris portiuncule , falis parti- 
cipes, fuis fpiculis, ceu tot vel ftylis, vel acubus , entypi- 
cam calaturam & phrygiam artem zmulantur , & exinde 
cutis vel profundius inículpitur, vel fublimi calló confurgit. 
Dum autem ifthzc & Entypica fculptura & Phry-gionicum 
opus conficitur, pruritü tantó vexantur , ut fequior fexus, 
(experientiá tefte , teftibus & Forefto atque Zacuto) cu:em 
aliquando fibi dilaniet , mortemque tanto cruciatu reputet po- 
tiorem. Hinc Fernelia foeditas illa tam. deformis eft viía, 
ut occzcatis oculis , univerfa cutis, in fquammas foetidas, 
& in cruftas ingentes folveretur : imó corpus omne non ali- 
ter contabeíceret & macie nigrorequetorreretur quam fi men- 
fes quatuor é furcá pependiffer. 

XIX. Nec cicatrices illzc vel palpebrarum hiatu, veloris 
riétü folum deformes , fed & aliunde muliebres Veneris de- 
licias turbant. Hinc, juvenis (teftibus Hildano , & Germa- 
manicis Ephemeridibus) lautiori fuó Hellespontiaci peculió 
petulcus, ac recens fponfz criftas alacriter aliàs triturus , Va- 
riolarum Quee capiítró (pravum ulcus edax olente) cocr- 
cetur. Tanta quippe przputiicicatrix, mentulz capitulo, capi- 
ftrum velut injicit, quó nelaetius comprimat, comprimitur. Sed 
quid leviora externaque memorem ? Hoc enim Variolarum 
pure ulcera 'Telephiis atque Chironiis deteriora vidi, tan- 
tos fparfim cuniculos egiffe ut vel Hippocratis manum elufií- 
fent. Hinc annofz virginis glutaeos musculos mammarum- 
que colles , imo & oculorum globos purulentic cuniculis 
fuffosfos dolui. Hinc ulcera rebeliantia & erofa corneá at- 
que horribilem czcitatem exhorruerunt Foreftus atque Guil- 
lemaus. 

Hinc obfervatore Pareó olfactus auditufque perit, hyper- 
farcofi ex ulcere Variolarum geminante. Hh 

Inc 


De Varios. 657 


Hinc nuperum octennem fepticà Variolarum labe elinguem; 
fed loquentem ítupuit Academia Salmurienfis : ftupuit & 
univerfus terrarum orbis: ftupebunt & feri Nepotes. Etenim 
de miraculó ne conticeíceret ztas nulla Academiz Salmu- 
rienfi fui ftuporis memoriam propagare lititum eít. |. Pro- 
je&tó quippe tituló fef(quipedali 12 4yAeasosopome An Aom ado yez- 
oías hiftoriam. univeríam illam de puero octenni fine linguá 
ore loquentis ab oblivione. hominum atque filentio vindica- 
vit. 

Hinc & in pectus glifcente virus eruginofó, tot Variolis 
Phthificos notant Avicennas atque Neoterici , quibus eó con- 
&dentius fuffragor , quód nuper luxerim delectiffüimum mihi 
pe&us variolarum tabó totaliter exefum. 

Imo recentes Germanorum Ephemerides poft. variolas fa- 
natas, pure tamen edaci non penitus retufó , & Hxmoptoen, 
& íanguineum fluxum per interílitia digitorum utriufque 
pedis, mirabiliter obfervant. ^Corroíis nimirum puris zru- 
gine refiduà, tum pulmonalibus cellulis, tum pedis vaforum 
integumentis. 

XX. Quid tenerum pulmonis pedifque textum excíum pro- 
fero? Quid alia. vifcera tenerrimi etiamnum texti corrupta 
fi panderem ? Tunc quippe jecur, lienem , omniaque in- 
teriora, ex oculatis teftibus, retexerem, ex Fern. v.g. atque 
Hortt. fordidiffimis manantia papulis ! ex Parco ,. cruttofis 
puftulis íÍcatentia, his fimilibus quz; in cute emergunt : Ex 
Kerckringio variolis fcatentia maturis, pure turgentibus, 
quz euam flava cujufdam aquz tantillum effundcbant , ex 
mea tandem praxi, ulcuículis faniofis atque purulentis intus 
& foris exeía; five ut aliter dicam , denfis czenofisque fcro- 
biculis veluti lacunata. Imo iflis majora proferam , id quippe 
corrofivi latius atque latius ,' vel in folidiffima membra fer- 
pit. Hinc articul:s contra&tos Salmuthus notat. Hinc Ephe- 
merides Germanica Septennem adducunt , qua variolarum 
pure in cubitos decumbente , brachium nec fle&ere nec ex- 
tendere potis efl. 'Fales «y*vaas articulorum callos Parifiis 

im- 


658 "De Variolis. - 


immedicabiles vidi. Vidi & Vinoxbergz dum Caftrenfium 
Medicorum Primarius effem, Senem zeA/azeoy puerilibus va- 
riolis yxAieyx2va cubitis incurvis & immotis. Atque adeo, 
non mendax , fed verax eft Gracia, cum fuis abíceffibus 
humeri , quibus brachiorum perit cardinata compages. Nec 
mirum , id quippe putredinofi ferinique virus belluam fapit 
fabulofó Pythonz , multiplici ftrage capitaliorem, Parum 
tefítem oculatum inclamo, illó quippe virus edaci, offa fter- 
ni arrofa & a fe invicem dirempta, offium vero brachii epi- 
phyíes, & omoplatz capitulum pariter erofa, infignique 
portione mul&ata reperit. Rurfum igitur veridica Grzco- 
rum Oracula, r«' «€i /Aov 36 Gua yryvoyva i£av0iua aw mw uA - 
mítov(a & T0 TGV vj Vie veg TQoTas xt diaQoegiy y!yvopatus ,9ora 
juAgTeeAs Qapuoxe $c. Exanthemata corporis univerfi cutim 
faedantia fcaturiunt ab humorum corruptela tam forti & tam 
€normi ut pernicioffimo veneno milis fit. 

Quid demum? Variolarum virus fcrinum effe probaturus, 
poft tot illarum Sxewuor» ulcera tetra ipfa 9se4« feras ipfas, 
ícu belluas feroces fuis in cubilibus occupabo. "Tunc etenim, 
non unicum hác putredine natum Pythopnem proferam , fed 
animantum turbam (nullà quidem Crocodili proceritate Ni- 
liacis in undis ludentem , íéd acarorum parvitate) in carno- 
fo conttrictoque puris ftagno natam atque ludibundam. Ver- 
miculos volo, dentatis hamatos , Variolarumque veficulis con- 
clufos, ubi fuis morfiunculis partes fubjectas arrodunt. Te- 
ítes feculi hujus adduco Zacutum , Rhodium , Formium, 
Borellam ,  Germanicas demum Ephemeridas. Nolim enim 
tam vilis animantis in. natales altius inquifiviffe ; operofum 

uippé foret Ioélis v. g manes evocafle. Hos interim ni me 
ludibria fallunt, fi confulimus , non in Variolatorum cada- 
veribus vermium cevvdpous» per vaía majora natare cum Bau- 
hino comperimus; fed & ipíos XvroQeese , in flagranti veluti 
delitó, carnes fubjectas non cadaverofas , fed vivaces fuffu- 
rari deprehendemus. In Variolis enim anno Crifli 1574. in 
Infula Rugia & vicinà urbe Stralefundenfi faevientibus, tanta 


fuit 


De Variis. 6:9 


fuit putrefactio ,. ut detractis pu(tularum cruftis in fübcuta- 
neo ulcere vivi vermiculi fuerint reparti. 

Mitto, tum vulgatius iftud de lumbricis Variolatorum vel 
naribus vel alvó fugientibus : tum fabulofum alterum illud 
de vermiculis alatis per mediam tepentemque Variolatorum 
urinam volitantibus : ifthzc enim poflrema, apud me, ^£- 
eo funt vàv Augev, gerra gerrarum. 

—. Credat Tudeus Apella , Nen ego, qui pelle pruden- 
tum. Chri[isanorum infernor, nec temere credo. : 

XXI. His fubjungenda prognoflica, quibus , quid fpei 
de zgro fit, predicitur. Ex genere acutorum hic morbus 
eft. 

Morbilli ut plurimum ufio impetu egrediuntur & feptimó 
terminantur die: at Variolz fenfim & tardiori gradu , deci- 
mo nimirum quarto die definunt , & quó exitus difficilior, 
có longior gravierque morbus effc folet. An xgro pericu- 
lum mortis immineat. ? An vero priítinz re(tituendus fani- 
tati, ex collatione virium cum morbi magnitudine pracfagire 
oportet ? ' 

Variolis igitur erumpentibus , febris fi mitis fuerit aut 
nulla, fique Symptomata aut omnino ceffant aut imminuun- 
tur, non magnum periculum imminere, fed (falutarem mor- 
bum futurum annunciant. Nec minorem fpem faciunt ipíz 
Variolz , fi cito & facilé erumpunt ; ac brevi ad matura- 
tionem perducuntur. Optima quippe, € voie: evrtxée: QAv- 
£x XV mÀv 10 cue en QueoOuu, yivopusvs muse; Soror uar. In 

uibus vox libera eft & refpiratio facilis. Quz colore exi 

unt fupra albze , infra in bafi rubra, leviter pruriginofz, 
molles, magna , diftinCte , rarz aut paucze, rotundz, fa» 
fligiatz , folam cutem , non veró partes internas afficientes, 
falutares effe confueverunt. 

Excreta & retenta magnam fibi fignificationem tribuunt 
in acutis morbis , cum plerumque Criíeos effectus aut enor- 
mium Symptomatum motus cfle foleant. Hz fia calore, 
laudabiliter & decenter peraguntur , falutis fuppeditant fig- 


Pp pp na; 


66e De Variolis. 


na; fin incongrue & promiícué interitum apportant. 

Inter figna , qua fpem incolumitatis egregie conciliant, 
haemorrhagia numeranda venit, prafertim 1n morbillis, fub. 
iniiuum , cum virium perfíeverantià & morbi tolerantià. Ita 
quoque paffiones epilepticz, deliria , oculorum obtenebra- 
tiones, tinnitus aurium , narium pruritus , nauíea, aliaque 
hujus generis Symptomata circa decretorium tempus appa- 
rentia, non ftatim ultimam vita: claudunt fcenam , fed po- 
tius materiam ad excretionem aptam indicant , ac vel per 
hamorrhagiam narium , vel per vomitum , aliove modó, 
recenti adhuc robore vitali propellendam. 

Ex urina nihil ad prafagiendum occurrit , quam fi 
cruenta, velconípurcata appareat. Ita ex mi&u fanguinis 
lethalem eventum íe multoties predixiffe, nec unquam de- 
ceptum fuiffe recen(et in fuis obf. Schenckius. 

Ex adverfo periculum minantur, fi poft Variolas febris 
eundem tenorem fervet nec remittatur. 

Quo plura apparent Symptomata , eó majus imminet pee 
riculum. Anxietas & inquietudo magna cum ventris meteo- 
rímo mortem indicat in procinctu. Difficultas fpirandi. 
Sitis ingens. & cum ea refpirationis anguftia & delirium fi 
augeantur, mors itidem in propinquo etl. ^Oxs yzg &» và zv- 
eed us 2jgAetmovh duemvoia yiviymu , 0d to S peorói Savacipuov. 
Alvi fluxus aut dyfenteria fupereeniens diuturnà. cum urinz 
fuppreffione , femper ad mortem terminatur. 

Peffimz funt Variole tardé apparentes. Copiofaz , ma- 
gnz, virides, violacez, lividae, foetentes , duplices, con- 
tinuatz , quaque adunatione crebri, toti praefertim faciei 
cruftam inducunt ,' ufque adeo horribilem , merito ut fcri- 
pferit Ingraffias , nihil turpius hoc fpectaculo ad deterrendos 
pueros excogitari poffe. Perappofite igitur Medicorum fum- 
mus tales & Variolas vocat, afpectu terribiles, vvperse y4e 
18s TépAQuysides xaAé 0 Yawoxeztue, l'AEIN AINOTX, 

Depreffz ac dura deteriores funt ,' imprimis fi in carum 
medió macula apparcat nigra. 1 


De Fartolis. 661 


Aft maximé lethales , qua ubi egreffz (unt ,| denuó eva- 
nefcunt & tumor partim remittitur; & illorum quippe nemo 
evadit. Sic Foreíli rufticus atque puella. cum aer: incle-. 
mentiori fefe expofuiffent ,, retroa&tà materiá fubito vitam 
cum morte commutarunt. Sic Timonaóctis infantulus, fic 
& puerili complures recens ab uberibus depulfi, imó majores 
illis, oétennes ,. atque decennes . & ufque: ad pubertatem, 
ietrocedentibus Morbillis atque Variol:s convulfi pereunt. 

XXII. Scopi, quos habere ob oculos debent curantes Me- 
dici admodum varu funt Vacuationem indicat humorum 
mAewe£ía. A. V. S. itaque, fi corpus plenum fuerit & alia 
indicantia adíunt inchoanda erit curatio , eaque quam pri- 
mum celebranda. Sic enim natura ex parte onerc. fuo leva- 
ta, reliquum quod eft, audentius aggreditur , majorique 
robore vitiofam congeriem ad ignobiliores partes detrudit. 
Hanc vacuandi fpeciem ipfa quandoque natura nobis indigi- 
tare folet per eipeppayíav. . Multis enim , przíertim fuccu- 
lentioris & calidioris conditionis hominibus íanguis é nari- 
bus ftillat, . & quidem felici cum fucceffu : quoniam íangui- 
ne imminuto , morbus fit mitior & tolerabilior, & Vario- 
lz pauciores , parte materiz illis fubtraCtà. "l'eftatur hoc 
Augenius, vidiffe íe pueros duos , qui ob fanguinis fluorem 
€ naribus a febri fint liberati & paucioribus conflictati Vario- 
lis: qua etiam mature, die fc. quartá exierint & aegrotos 
clementer tractarint. | ' 

Veretur íc. quis «ipoQc6G- , ne ifto przfidio vires fran- 
gantur, & natura, quz critic excretionem movet , ab in- 
ceptó avocetur. 

. Equidem ubi vires imbecille funt, ut in recens natis, 
ubi nulla eft, aut exigua febris, nec fzva urgent fympto- 
mata, totum naturz negotium eft committendum. Verum 
ubi vehemens febris accenía fzvit , & fympjyomata varia in- 
valefcunt , ne dubites miífione fanguinis naturz fuppetias 
ferre : Virium non ita nimis religioía habenda ratio : fxpe 
ab ipfa fanguinis copiá omnis dependet. | Uno verbó, confi- 

Ppppz2z lio 


ó61 "De V'ariolis. 


lio omnia toderanda & prudentià, nec propter abufum tol- 
lendus ftatim eft ufus. Neque pueri flagitante morbi magni«- 
tudine hoc beneficio plane defraudandi. Cavendum , ne fe- 
curitati nimium indulgentes, deficiamus in generofitate. At 
fi fuccedit, illius potius quandoque fortunz , quàm rationi, 
afcribendum. 

Quod fi vero fufpe&a fit V. S. propter atatem tenellam, 
vel ob timiditatem aegroti , tunc certe optimum fuerit cu- 
curbitulis fcarificatis dorfo , fcapulis & femoribus admotis, 
ut & abr Rn copiofiorem vacuare, quz etiam in morbi 
ftatu conferre poterunt, cum motus naturz à centro ad cor- 
poris e€4Qtgeiav per eas adjuvetur. 

XXIII. Uti V. S. conceptam in majoribus conceptacu- 
his corruptelam feliciter exhaurit : Sic purgatio ftabulantes 
i» primis ac publicis viis fordes eliminat. Quod fi itaque 
vifcerum nutritiorum aliqualis faburra natura: moretur impe- 
tum, haud felicius quam blandà Catharfi ex his fedibus de- 
lirefcentem illuviem deturbaveris, Verum, iftud cum praz- 
meditatione faciendum.  Inftituenda purgatio eft , quà fo- 
lum viz ille communes detergantur , non quà humores in 
venis aut in toto corpore exiftentes. Sifebris eft mitior, & 
materia femel incitata foras excerni nequit , pra nimià hu- 
morum mole quà vifcera premuntur , tunc humores illi pra- 
vi purgatione utiliter imminuuntur, ut natura poftmodum 
alacrius expulfionem promoveat: | 

In hunc ufum funt eligenda mitiffima , quz uti dictum, 
primarum viarum fordes expurgent. A fortioribus enim to- 
to. morbi decuríu abflinendum , ne eorum vehementià vel 
naturz decuríus in expellendo à centro ad fuperficiem im- 
pediatur, vel profluvium alvi excitetur.  Bené itaque con- 
venient Caffia, & 'TTamarindi. Sirup. violac. vel de cichor. 
compos. c. rh.»velrofar. folut. vel extr. rhabarb. vel ejuf- 
dem aut infufum aut deco&Ctum cum cortic. Myrobal. citrin. 
Sant. Citr. & Croco ex aquá plantag. 

Cane pejus & angue hic Diagrydiata, Mercuriata , "i 

ias 


"De Variolrs, é65 


bó, omnid mochlica refugimus. Suppofitoria ex folo melle 
fine fale confecta. Enemata ex juículis, lacte, decocto hor- 
dei, paffularum , & liquiritiz cum faccharo & vitellis ovo- 
rum parari poffunt. | 

Neque Emetica , fi in ventriculo vitiofi hzereant humo- 
res, nec alia adíint repugnantia , haud prorfus fpernenda vi- 
dentur. Videmus enim naturam , in quibuídam fponte (ua 
vomitioncs ciere & xaxcxyvpiav primarum viarum per os eva- 
cuare. Przícribi mature antequam exeant, & mitiora clemen- 
tioraque, non illa violenta ex Antimonio, Helleboro albo & 
his fimilibus parata dari volo. Habendam vero efle rationem 
arbitror & ztatis, tenella enim etas ad vomitum cogenda 
non eft, & anni temporis & coníuetudinis & conítitutionis 
corporis. 

Sudorifera plurimi hic facit Pareus. Nec fane abs re vi- 
dentur ufurpanda; preíertim cum malignitatis alicujus & ve- 
nenofitatis finr Variole Morbillique participes, hic ideo 
praecipiunt Ong qw EAT] 6 M avo ac lu ddnQoveaaw T8 cu uar G- . 
Praeprimis igitur fludebant 77 58 epar" Eeguueu, he 2s- 
TveUc4 30 Teen a. 

XXV. Phleboetomià alifque evacuationibus. peractis (fi 
neceflari& fuerint) natura fegniter movens adjuvanda eft. 

Maculz, in confpectum prodeuntes, ne amplius retrocc- 
dant, fed ut períeverent perveniantque ad juftam magnitudi- 
nem , feduló profpiciendum. Idcirco acr frigidus, qui cutem 
denfat atque adeó exanthematum eruptionem prohibet, de- 
vitandus eft. 

Veríentur potius in co, qui mediocriter calidus eít. Cor- 
pus veftibus. convenienter cooperiendum ; ita tamen , ne, 
(quod vulgus facere folet) fupra modum calidis bypocauftis, 
aut nimis integumentis Syncopceaccerfatur atque aeger in fuf- 
focationis periculum incurrat. — "T'alia tegmina ex pannis ru- 
bris aut puniceis plerumque concinnari folent, ut crebro re- 
rum rubore tin&arum afpectu ad exteriora ífüunmmamque cu- 
tem ferantur humores. Quod fi natura probé excreverit 

Pp pp 3 exan- 


664. De Variolis. 


€xanthemata , nullum íané ipfi faceffere negotiüm oportet ; 
qu 23 *ejvOj4eva. (Q aue X£X0AMEVOL QU pTÍUS S TURETTITU wd vem me2o- 
dvesempiiTe Qoupuoxetnn wii coim épsbiouoioiv , d. éew.  Inter- 
dum autem non omnia naturz permittenda. Nam fi natura: 
motus pigrior effe videatur , quod innoteícit febris vehemen- 
tiàá, inquietudine, virium infirmitate, vigiliis , delirio, ci- 
borum inappetentiá, fiti, dyfpnzá, aperientium juvandus 
ufu. 478 dà a'yav, Gu aw por Ais DET, TUUTE dye y Na. Tv 
£vuQsevrev «wei». Hic medicus naturz minifter , fi illa 
feíe non redte gerat, non fpe&tator , fed actor fiet ,. fuppe- 
tia[que illi ferat. Cui fcopo inferviunt Decoctum hordei 
mund ficuum. paffular. Sem. & Rad. Fenic. petrofel. 
anif. ap. petafitid. glycyrrh. torment. aquileg. cic. rubr. 
Fl. calend. Fol. pimpin. acetof. Capil. Vener. Crocus, 
Gelat. c. c. in aquis cordialibus feu potu ordinario exhibi- 
ta. " 

 Lentium ufus cum Lacca & 'Tragacantho toti Arabum 
families tanquam fele&i remedii frequens ufus fuit. Hodie 
ob minus confpicuam virtutem lenti medicamenti obtinuere . 
titulum : quin ufus earum propter craífi fucci gencratio- 
nem & pavorum in fomno augmentum exofus eft atque abo- 
litus. ; 

XXVI. Ne in turbulento Microcoími ftatu partes tam 
intern;, quàm externz , quarum ufus fumme neceffarius eft, 
& quas frequenter occupare mos eft, fuccumbant , certis 
firmandz prafidiis , eafque immunes atque liberas, quo ad 
ejus fieri potis eft, reddere, Medico incumbit. 

Queis vero remediis , ac formulis , cum illis pleni fint 
Pra&icorum libri, lubens ficco prateribo pede. QGravi- 
oribus fymptomatis, quorum quzdam poft eruptionem aflli- 
gere folent obviam eundum : cüm fzpenumero majus vitz 
periculum, quàm ipfe morbus minentur. Morbi in decurfu 
vires Cardiacis reficiendz. — Malignitas ,  maximé fi urgeat, 
uti in Epidemiis Variolis contingit , Bezoarticis & Alexip- 
harmacis caftiganda ,. lenibufíque. Diaphorefis EE 

| V 


De Varios. 66g 


Putredini & malignitati adverfantur Confe&. de hyacinth: 
Pulv. ex Corallis, Margar. Ra(ur. c. c. Fol. Scord. Card. B- 
Cortic. citr. 'Theriac. Mithridat. Diafcord. Lapis Bezoart. 
aliaque 2Jesixa.. 

XXVH. Hifce pralibatis, proximum effet inftituere (er- 
monem , num arte Variolz forent maturanda. Aít brevitati 
ftudens, verbo innuam, naturà ipíà materiam Variolis con- 
tentam plerumque fuppurari : "T'opicis itaque nihil opus eft. 
Si veró fint dur , contumaces, dolorificae, infomnes , pe- 
nitus muturatio acceleranda , :cruftularumque cafus promo- 
vendus. lllinantur axungiá, feu fevó porcinó ad ignem 
liqueta&o; oleó amygdal. dulc. recentium fine igne expref- 
Ío. 

Variolz parva, pauca, falubres, jam maturatz, fponté 
digeruntur & exficcantur, in quibus nullà prorfus arte indi- 
gemus. In aliis autem magnis peneque maturis, in facie 
praertim acus apertione utimur , ne pus diutius inibi reti- 
neatur & acrimoniam acquirat, fubítratamque rodat cutem. 
An acus illa ex auro , argento aliove metallo fit concinnata 
nihil plané refert. Delectum auri ac fi cognatio ipfi cum 
carne humaná intercedat, fuperftitiofum judico. 

XXVIII. Remotis fquamis ulcera fi qua dereli&a funt, 
unguentis exficcantibus & moderaté detergentibus fanabis, 
uti unguent. Alb. camphorat. rofat. de lithargyr. de Ce- 
rufa. 

Vitiofus color deleatur. "Tarda cicatrices auferantur., & 
fovea atque veíligia oblitereniur. Horum enim caufa vir- 
gines maximé & foeminz , qua ítatus funt. eminentioris, 
Medicorum opem anxié & follicité implorare folent. Cir- 
cumferuntur plurima. 

In ufu habent pingued. hum. Urfin. Capi; ol. ex vitel.. 
ovor. ol. amygd. dulc. rec. extr. ac aq. ft. fabar. milleflor. 
Sevum vervecinum recens liquatum. Licét íciamus Vario- 
larum s/ywavw aut zgerrime aut integré nequaquam tolli, 
& effe ex «2v &Jwa' vov, ut laborantium petitioni annuamus, 
tentandum quid. XXIX. 


666 De Variols. 


XXIX. Pro varia hujus morbi conflitutione , uti varia 
adhibentur remedia , (ic victus ratio varia inftituenda. Aer - 
fit temperate calidus, purus, ac lucidus, ne frigidior repel- 
lat aut calidior lipothymiam inferat. Victus fit tenuis, cibi 
facilis concoCtionis , dvxvpor xs] twzervo in meníam ve- 
niant. Omnes craffi , amari, fal, pingues & potiffimum 
dulces vitandi funt. :Ad potum przclare facit cerevifia le- 
vis, clara, dudumque co&a ; non alituofa, nec lupulofa. 
Ex uíu funt fuccus hordei ,  Brodia quibus herbz Cardiacx 
fint incoctz , Panatella cerevifiaria cum croco ; aut ptifanz 
cremor cum juículo vervecino , vitelino , aut gallinaceo. 
Satiffaciendum hic virtuti & indicationi , quam ztas fugge- 
rit & fimul morbo. Y m, «2evrvo e Wuqpónem vv wives 
pov yevóumva xaxov, — Circa initia tamen vigilare praftat & 
quieíccre, ne per fomnum virus ad interiora repat. Alvus ex 
lege natura fi non procedit, enemate emollienti follicitetur, 
V ehementes animi perturbationes procul fuganda funt. Hac 
pro inftituti noflri ratione fufficiant. 


Pw Ne oue 


QGAINOLI DRELINCURTII 
| DE 
DIVINIS APUD HIPPOCRATEM 
DOGMATIS 


BAR. uuies Ms Qus 
| Quem Grzcé habuit, 
Septumo Idus Martias, 16989. 


Quüm Academico Magiftratu 
Ícíe abdicaret ; 


Nunc vero Latinitate donatus à 


CAROLO DRELINCURTIO 


Caroli Filio, & Caroli Nepote. 


Qqq4 


HUIPOPBOOQUEUCR Ys 


Splendidos honores apud Coos non modó con- 
fecutus eft; fed & apud Theflalos, & Argivos 
atque Athenienfes; hi quippé Hippocratem ab 
Hercule fecundum | facris Eleufiniis. publicitüs 
iniiarunt , civitate donarunt, victumque ei 
publicum, ejüfque nepotibus, in Prytaneo, 
prabuerunt. 


Soranus ia Hipp: Vita, 
p. o ow.o3t 


LEC- 


Do EUG I. (0.R.I 
B ENISVOLO.; 


E Patris met fermonem buncce Gre- 


cum ejfagitarunt Virü. Reverendi, quà illum 
uitomate Romano , Gallicóque donarent. — Sed quia 
Pareus meus indiguum fe eflumat qui tanto. beneficio 
à Viris tantis. excolatur, is ipfe Gallicam ver[fionem 
im fe fufcepit , mibi "per im]uuxit ut cadem Greca 
fWa Lati redderem. 

Hanc ego Spartam , quam pro modules meo exor- 
gare fludut , «qui bouique confalas rogo, Amice 
Lector; zec egré feras , [f mibi temperare nequi- 
verim ab tuferendis quibu[dam oculis, qua ad. 'ver- 
bum uom extant zm pa;ma Greca. llhberalis euim 
ingeni effe mecum verf? ,. fefe umus Lingue Gemuio 
maucpare, dum ab ipfo Venu[las alterius abludit. 


Qqqq2 Ca- 


666 


CAROLI DRELINCUR TII 


D/E 
DIVINIS HIPPOCRATEIS SERMO. 


Viri Fulgentifsuni , Eruditifimi , e4tque Püfr- 
mi, Vos deutque frnguli "Dileétiffumi. 


Tplluftris hujus Athenzi, omnium fplendidiffimi , praroga- 

tiva tanta eft ut uno confpe&tu Romam infimul & Athe- 
nas prz fe ferat. Vos enim genuinos Romanos effe , & qui- 
dem purioris avi quotidiani veftri Sermones , necnon Ora- 
tiones locuplétes atque luculentz largiter evincunt. Nunc 
autem ego ridivivus veluü Meurfius Batavas Zftbenas ? clo- 
quar, & Athenienfium vernaculà Hippocratis potiora do- 
gmata, Scripturis analoga, five Medica fint, vcl Phyfica; 
five Moralia, vel Religioía, cor meum in Vos effundet b. 

Primum itaque quàm mirabiliter in Hippocratis noftri c 
Medicinalibus , primzva embryonis concretio atque. com- 
pa&io facrum hocce 4 75i coagulum exprimit, JVógge ficut? 
lac fadifli me? €2 tanquam cafeum coagulafli me? 

Medici rurfus ejufdem membrorum confluxus unus, con- 
fpiratio una, confenfus unus *, fan&tum illud fapiunt compa- 


gis 


a Is quidem Grecé de fuggeftu & 33. 18. & 2o. 
non dixit, fed A4tbenas Batavas Aer. Loc. & Aqu. P. 78.48. 


evulgavit. & $0. 14. i 
b'Pf 45771) Nec-non lib. 4. de Morb. p. 
€ Edu. Frobenianae , Lib, de Vet. 166. 10. 

Med. p. ro. 4o. d, Cap. t0. 1o. 


Nat. Puer. p. 31. 14 € Lib, de Alim. p, 110. 47. 
' de 


Hippocrateis. 667 


gis univerfze mutuum auxilium , quó prorfus idem membra 
curant , alia pro aliis, nulquam enim patztur membrum antium , 
quin reliqua coudolefzant €, : 

Non fe minor eft ingens Hippocrates in his quz Phyfi- 
cam fpectant. Seritur ipfi granum & uvelcit, atque deítrui- 
tur; quando nempé coeleíti madore primüm perfunditur, 
& inflatur, ac in tanram molem turgcícit, ut folliculus ejus 
crepet medius, donec germen erumpit é cujus fibrillis fo- 
lia & fructus funduntur ubertim 8. Id :jpfum veró Chriftus 
enuntiavit, 4/765, ;fmen,. dico vobis, mifi granum frumenti 
cadens in terram mortuum fuerit, ipfum. (olum remauet ; (£ vero 
mortuum fuerit, multum fru&um adfert ^. 1d etiam nobis Di- 
vus Paulus inculcáàt, O demens! quod tu feminas mom vive[iit 
nifi prius moriatur à. 

Qvàm notabilis nofler Cous , quàm fufpiciendus fuper fer- 
menti natura. Videre eft inquit particulas ejus, acore fuo, 
velut igne movente, gravem fubttze farinzg molem exagita- 
re & attollere k.. Id ipfum rurfus Divi Pauli placitum redo- 
let, JVefcitifue paululo fermenti fermentari maffam univer(au |. 

Verum enim veró Gentilis noítri mores quod attinet gra- 
vis ille atque venerandus adcó fuit, vix ut ei quempiam com- 
paraveris. Vixit forte contentus , vixit fortunz acquieícens , 
nullo fatigans fidera voto, totus teres atque rotundus m, 

Nam uti verba exemplo probem, nonne mirabili quadam 
animi magnitudine gazas Artaxerxis recufavit, quum defa- 
viente pefte perexercitus Perfarum nihil non polliceretur Scep- 
triger ille infelix, dummodo Medicas manus adhibere non 


de- 
de Loc. in Hom, p. 63. 350. &  h Joh. 12. 24. 
46. 1 BCORI1S$,:36. 
& 66. I5. k Lib. 2. de Dizt. p. 92. 55. 
F Y Cor: 25:26. I LCor. s 
g Lib. de Nat. Puer: p. 34. 48. mHip. ipfe ad Hellefp. Praf. p, 
4. de Morb: p. 166. 37. 525.,1. "22 


Qq qq 3 


668 —— De Divinis. 


dedignaretur Afclepiadarum Coryphzus n, 

Quid deinceps dim Abderitz , Democriti fanandi gratià, 
fübfidium Hippocratis invocant ? An-non aperté, & nullis 
ambagibus ,1pfis renuntiat , fe, in curatione tanti PLilofophi, 
honori füo unicé velificari, nec ab hocce propofito pofle di- 
moveri, vel oblatis fibi decem magnis talentis ? 

Tanta certé Hippocratea magnanimitas , maculam inurit 
uncialem Chriftianis omnibus qui defle&tunt à precepto vel 
Jetu Chrifti ,— Z;dete C2 cavete vobis ab avaritia P5 vel Divi 
Pauli, Sizt mores vettri fue avaritiag. eflote prefentibus C0H- 
ient 9. 

Optimé igitur Hippocrati meo convenit, tàm excelfi ani- 
mi viro, avaros infectarl, atque in avaritiam vehementer in- 
vehi; nam zítu vehementiffimo advertus glilcens iftud vitium 
cffertur. 

Id enim comparat modó borex, cujus penetrabile frigus 
pracordia hominum adurit; modo febri extabefcenti, & ad 
intimam medullam ofla ficcanti 5 modó gangraenz jugiter 
peredenti, atque fic in dies longe lateque ferpenti *; deni- 
que furori animum conturband, & quidem deteriori- modo 
quàm ipía mania v. Tanti iraque virus caufam diligenterin- 
dagat, illamque demum in avari hominis anima deprehendit, 
quz , utpote radicib.s amaris v gravida pullulat velociffime, 
ni bipenni fevera fibrillas cunctas amputet Virtus, & fclicio- 
res inferat taleas.— Quid autem iftuc? quàm Divi Pauli di- 
&um, Diritiarum cupiditatem malorum omnium effe radicem *. 
Deum igitur obteflemur se corda mollra ad avaritiam infle- 

Gat 


n Epift. ad Hyfítan. p $23. 58. 24. 

o Epift. ad Abder. p.525. 29. s Hip. ad Damaget. p. 531. 46. 
Et Epift. ad Cratev. p. 528. 6. "tbid... 

p Luc. 12. "s V Ep. ad Senat. Abd p.525. 25- 

q Heb r5. 5. w Ep. ad Cratevam p. 528. €. 

r Epift. ad "Pop: Abd. p. 525. x 1 Timoth. 6, 1o. 


Hippocrateis, 669 


Haty: Nullus enim avarus bereditatem babet in reguo Chrifti eg 
Dei 7. 

Sed ut hzc omnia majoribus adítruam argumentis, nec 
ulla horum vefítris animis fubrepat diffidentia, addere libet 
Hippocratem liberalitatis praecepta ad ufum femper revocaf- 
fe, nam peregrinis & inopibus ipfum alacriter & benigne 
fubvenientem videre licuit 2. Mirabile di&u! qui Molem 
neícit , fequitur tamen dictamina Mofis, & Legis ad normam 
fefe gerit ; illà quippe jubemur advenas diligere ^, €2 e facul- 
tatibus noftris egeno largiri . Sic rurfüs düm eodem collineat 
Mofes, nobis interdicit /picilegium atque racematiogem, quó 
refidua me[f;s atque vindemia nollre exoticos C9 pauperes refi Aant 
atque fullentent e. 

Verüm,tot ifthzc bené multa licét, fpecimina folüm exi- 
ftunt Veritatum Evangelicarum queis media in no&e genti- 
lifmi hicce notter Diviziloguus occuríavit. 

Nam fi velim alias ejus animi dotes expromere, veítrum 
omnium oculos Sole hoc nimiüm micante perítringerem , 
nec ullum etiam Oratio mea reperiret exitum. — Satius i- 
gitur eft intenus oculis aliquot duntaxat animi tanti fplen- 
didiores imagines intueri, reliquas autem obtegere velo. 

Primüm itaquc meus ille Medicorum Antiítes, quo mihi 
nemo przftantior alter, toti terrarum. Orbi altum inclamat 
cunctas hominum Artes atque Scienrias, totidem efle bene- 
ficia Deorum quibus genus humanum exornant f. 

Nonne meritó dicerent Hippocratem talia proclamantem 
praeconis facri vocem pracoccupaffe. Divus enim 7acobus B, 
publico folennique praeconio promulgat, Ozem donationem 


bo- 
y Pf. 119. 36, d.LEéy. 19; 9210. 
z Eph. 5. s. e Lev. 23. 22. 
a In Przf. p. 17. l. 48. f Lib.1:. de Dizt. p. 84. 35. 
& in Ep. ad Abd. p. $25. 3c. & Ep. ad S. P, Q. Abderir, 
b Deut. 1o. 19. p. 525. 14. 


c Deut, 15.2, Kc. g.Cap. 1,35. 


620 De *Divinis 


bonam & omne donum perfectum effe fuperue , atque defcendere & 
Patre luminum. 

Ad Medicinam quod pertinet, düm Hippocrates eam pi- 
gmentis fuis perfecte exprimit, & prz ícientiis aliis elegan- 
tiüs venuftat, illam ipiam przítanuffimum Dei munus effe 
diviné profitetur h.— [pfa Sirachbi Sapientia mhil divinius di- 
citi; led fpiritus Sanctus majora certé fonantioraque nobis 
identidem ingeminat, Deum nempe effe qui percutit , C9. qui 
falciat F Qni vulgerat Cg cujus manus medicantur!, Qui morte 
afficit, quique veflituit in vitam m; Qui occidit, quique vivifi- 
cat, Qui demittit in orcum Cg ab orco reducit » ; "Tebova quippe 
Dominus nofler nobis eff dverruncus oy Verbum fuum. immittit 
& perfanat eos P5. Dic verbo C9 puer meus fanabitur. 

Profe&ó grandia funt ifthzc atque magnifica. Verüm os 
iftud gentile, Z/gnum «eterno tinium quod fulgeat auro,  mira- 
biliora longé nobis effatur : düm enim miro Divinitaus ftudio 
tenetur, ad ravim ufque clamat homines cunctos, quotquot 
in hoc ampliffimo mundi theatro verfantur, flagitiis & for- 
dibus inquinatos effe ; Deum vero nihil ni(i puritatem & fan- 
€itatem efle z. Videtur itaque. Spiritus, De; Z;vi alte. de- 
fixiffe zn tabulis carnei cordis s, hujuice Pagani noftri, zemizem 
suundum ex immundo produtturum *. —. INequit enim quis dicere fe 
eluiffe cordis labes, Cg ab omni peccato vacuum effe Y ; nam unuf- 
quifque peccat. w y GC omnis bomo mendax efl *, ommes quippe 
labiis fumus contaminati y y ficlo pe&tore C9 dolis inffructi * ; nec 

cul- 
h Lib. dé Vet. Med .pag: 8.289: q Lac, 7. 7. 
& Lib. de Hab. Dec. p. 15. r Lib.de Morb, Sacr. p. 123. 22. 


39. s'2 Cor; 3. 3. 
i Cap. 58. 2. t Iob 14. 5. 
k Os. 6. 1. v Prov. 20. 9. 
l1^Job:.S, 99857 w Rom. 5. 12 
m Deut. 32. 39. x Rom. 3. 4. 
nig 5am. 226. y *E£ 26.5. 

o Exod. r5. 26. z P. 1o; 7. 


pP. I97,. 20, 


Hippocrateis. C1 


cuiquam e(t ftudium re&ta capeffere, omnium enim animos 
nequitia & fcelus infecerunt. Sed Deusnotter ille /2/us Sa- 
Gus efl à, G ipla fanCtitas P5. folus infuper /u//zs* atque verzs 
e(t d, & ipla ju//i/ia * atque veritas f. 

Tantis porró dictis, quxdam adhuc fervid:s ille nofter 
Deorum caltor fubne&it, qua filentio prateriffe injuriofum 
foret in pietatem viri; nam, quid v. g. przcdicatione digni- 
us eft Hippocrateo hoc effato, Peccata noftra vel facerrima, 
& iniquitates vel flagitiofiffimas, à Deo Purgari atque delc- 
ri£; id enim veriffimum effe liquec € Davidis Deo, qui /ze- 
lerum obiivi[citur h, & lenit federis violati iram, atque condo- 
nat populi fui iniquitatem , tegitque omne peccatum eorum k. 

O utinam Ethnice Chriftianifans, caece interim ! vel palpan- 
do faltem, & fummi rerum Arbitri nutu , ad fcaturiginem 
unicam pretzofi fanguinis Jefu!, qui purificat nos ab omni pecca- 
10, C9 nos eluit ab omni labe "^, tandem aliquando accefliffes ! 

Extat € locus apud divinum Senem, undé fragrantiffimus 
halat odor pietatis, Deum enim agnofcit tutamen nobis ef- 
Íc, atque propugnaculum ^. Quid amabo, appofitius effe 
queat ad Regis Prophetz mentem, gloriabundi paffim , 7e- 
bovam efle fibi robur e, atque /cipionem P5 rupem 4, atque a- 
beneam arcem *, perfugium, atque liberationem 55 prefidium : 


at- 
a Apoc. Iy. 4. 103. 3. 
b Exod. r$. I1. - l d Pett* I. 19. 
c Deut. 32. 4. mi Joh. :. 7-9. 
do PL. 3Er6 n Lib. de Motb, Sact. 123. 35: 
e Ef. 59. 17. 0: P6228. 7. 
f jet. 4. 2. pP-Pf 13. Ig. 
g Lib. de M. Sacr, 125. 34: q Pf. 19. 15, 
hi PL. rs. r. r PÍ. 65..3; 
Heb. 8. 125. s Pf. 70. 6. 
i.P£ 9y. 4. t2Pf. 232297 
k Ibid. $85. 5. 


672 "De Divinis. 


atque clypeum Y 5 coruu falutis w, & vite fue f'abilimen x. 

Ex iítis manifeftum feci, Medicorum ducem ipfa pietate 
duci, illam quippé cordi infitam & innatam fecum geffit.. I-. 
mo pietatis vcluti pararius, totis nervis contendit caeteros 
mortalium ad eam impellere. | Verüm ne fuperftitiofus tra- 
ducatur, liquido dicit fuperftitionem idiotarum effe patrimo- 
nium; & prudentiffimos Medicorum , zequé ac Philofopho- 
rum folertiffimos eam ubique gentium , fufque deque habuif- 
fe, nec illá unquam implicatos aut irretitos extitiffe y. 

Nemo fiquidem Medicus fuit, aüt Philofophus in univer- 
fo terrarum Orbe, pietatis thyrfío irà percu(fus, & caeco vcl- 
uti fervore ità abreptus, ut Athenienfium fuperftitioforum 
ad exemplar Deo /gzoto fram * extruxerit. Jam veró ubi ta- 
lia confeffus eft demiflus ille ac ingenuus Deorum venerator, 
nufquam admittit ut homines ipfum infament, quafi vel la- 
tum unguem à ritu folenni fecederet: fuis enim factis patefa- 
cit fefe in animo informatas & quafiinfculptas Deorum no- 
tiones habere. Is enim pro natione fua, fub Athenienfium 
imperio gemente, adgeniculatur aris Minerva , cum tota fua 
familia, ierviis redimitus, & Jovi fuo fupplex fuas ipfius at- 
que fuorum popularium cervices jugo eripit turpi atque (er- 
vili a. 

Sic graffante per Grzcciam Illyrica pefte, apud Delphos 
fe ftitit, coram Appolline, cum vittata lauro, & oliva fup- 
plice, ad flagellum iftud facrificio comprimendum b 

Quis ex illa pientiffima praxi non autumaret Gentilem il- 
lum aliquid vel intellexiffe Mofarcz precationis pro lífraele, 
fub fzcva:crudaque Pliaráonis tyrannide gemitus edente e; vel 
fubodoratum cffe Davidici facrificii dira luis ergo ,. quà re- 


gio- 
Y.P 1, 3:4 ZG. 17,5:3, 
W bí. 18;:2. a Hipp. ad aram p. 53647. 
XP 24: T. b Theffal. in Orat, p. $39. 47. 


y Lib. de Ornat. decent, p«15. | c Exod. 5. 22. 
24. 


Ef'tppocrateis., 673 
giones ejus vaftabantur d ; & quarum íalus unica in unum 
Deum inclinata recumbebat , //beratio quippe a& zo Tebova 
grocedit c. 

Qaod fi religentem noftrum fcrutemur intimiüs , ubique 
fe prodent pietatis argumenta.  Diícipulis v. g. fever pra- 
cipit honorare praeceptores, zqué ac parentes; & urgente 
neceffitatis telo eis fubvenire f. 

Itthzc autem mirà quádam collatione cohzrent cum Scrip- 
turis, qua filiorumlocó difcipulos habent; & parentum no- 
mine magiítros condecorant h, Quin imo conceptis verbis 
injungunt ut ca£ecbumeni fuis informatoribus temporalia fua lai- 
giantur. à. 

Praeterea Ethnici noftri fingulare vitz inftitutum ad exa- 
men fi revocemu, integrum illud fcelerifque purum nobis 
radiabit undique. INam cateris omiffis conjiciamus oculos 
in hancce claufulam ejus, quà Dis fuis atque Deabus fidem 
fuam obítringit , fe , cane pejus & angue, iniquitatem omnem 
fugiturum ; praprimis vero abortiva medicamenta longe de- 
clinaturum ; & ab omni Venere illicita religiofe femper atque 
caíte fibi temperaturum *. Quis autem nefcit ;7/2405 !, nomi- 
natim autem «vezeficos atque /cortatores" , exofos effe Jeho- 
vz & execrandos? 

Heic porró inculcare eft virtutes Hippocratis non uno ejus 
pectore clufas tuiffe, fed pro virili, ab ipfo in difcipulorum 
corda veluti transfuías; illos enim adjurat * ut vitam caftam 
atque fanctam ubique colant. Iítuc autem ipfum eft quod 
jubet Deus, Effote fancti, nam ego fan&ius fum 9s fanBificate 


corda 
d 2. Sam. 24. 15* 25; k TJurisjur. p. 2, 5. 
caPf 3.9. IPC 
f In Jurejur. p. 2. 12? m Apoc. 2I. 8, 
g I Reg. 20. 35. nIiI Con Io. 
h Judic. 17. 1o. o Ibid. p. 2. 1o. 
i Gal. 6. 67 pi Petri 


Rrrr23 


674. De *Divinis 

corda «ellra duplices animo 35 purificate animas *, quó Deum 
colatis in f[an&limonia C9 &quitate 5,nam ex omni gente quicunque 
Deum colit €2 juflitiam operatur acceptus el ipft. mM 

Poftquam vero pium iftud jusjurandum à Di(cipulis exegit 
Hippocrates, fclicitatem ipfis atque gloriam vovet, illud fi 
modo fervent, fin veró fcientes fefellerint atque pejeraverint 
infortunia ipfis imprecatur & infamiam v. Quid autem, a- 
mabo Legiílator fpondet mandata Dei complenti ? Efficiam 
1e /ublimem laude, C9 nomine C9 gloria v : Hieinoria quippe ja* 
florum efl benedicta * ;ac ipfa Dei benedictio ipforum capitibusia- 
cuimbit Y: Pax enim alta diligentibus legem tuam incubat , ó je- 
bova * / Sic ediverío fingulis tuis preceptis 205 audientes tota 
legis saleditlio cir unvenit 2: imiguos enm Deus ipfe putrefacit 
atque conterit P ipforumque vias abolet 65 (9 familias exfcindit 4 
illoram praterea vultus probro [uffundit €, K Iucernam exfuf- 
flat $, nomenque expungit &teruum 8, & e rerum natura fanditus 
exteriiuat b, S ; 

Iítis profe&o meditationibus Divinz gloriz ftudium no- 
ftrum excitari & incendi neceffum eft. Ne igitur, in magna 
illa Domini die i, gentes iu nos iufurgant. in judicio k, folicité 
curemus ut /a//itia noftra plas abundet quam | Hippocratea. 

Düm ergo czcus ille Numinum adorator é media fua 1g- 
norantiz & erroris abyfTo , Deos ios fPercoreos * venerotur in- 
timé n, coníequens cft omnino ut quifque noflrum, quibus 


Gez- 

ac. 4. 8. c Job 8. 13 
: poma I. 22. d Prov; 1$5..5 
isDuc, E. 74-75- eijob 823 
t AG. Io. 35. t. Jobxr. 206 
y lbid. p. 2, 26. g Pf.9. «. 
w Deut. 25. 19. h Pf. 34. 17 
X PIOYO NEQU. i. Jud. 4. 
y Prov. 10. 6. k Mar. 12: 4I. 
t UP rf9:165. LI*Mar. $29: 
Deut. 28. I5 miEev. 26 30. 


b ]ob dO UIS n Ab ipfis enim dacit inztitm in 


Hippocrateis. 675 


Gentilium lumen affulfit o, & Gratia veritafque per Jefum Cbri- 
Jüum contigere P, zelam noftrum & animi fervorem intendamus 
in facrofanétam Z»;adem 4 anima tota* colendam. Revera 
fiquidem /apiemtie fuudamentum 5, ipfaque Jeaturigo vite t, 
zimor efl-Domini : nam isipfiffimus eftà quo tüm /apientia 


defluit. 1n f/upplices illi V ; 


euinw. 


tum Joggevitas ipfa im bonorautes 


Ter , quaterque igitur Zeafus eff Dei Timens * y zllo num- 
que dele&latur Tobova Y, & ipfum im deliciis habet , ac is 
oculis provid? gellat* , me rerum ulla prematur egeflate ,. nec di- 
va tangzatur uuquam [evitie famis 9. 

Deíino randem rerum momenta duo fedulus perpendens. 
Jurat ingens ilie Divinufque ^» Medicinz genius per íua filfa 


Jurejur. p. 2.-28, Er Lib. de 
Nar. Muliebr, p. 213. 44 
Hlorum providentiam. & regimen; 
poientiam & opificum efferz, Lib. 
1. de Dizt. p. 83. 9. & p. 84. 
38. Libjde Morb. Sacr. p. 123. 
poc LEihb. !de: corde. p.- 55. 
16. 

Bonorum fontesillos indicat, Lib. 
de Vet. Med. p. 8. 28. Lib. 
de Hab. Dec p. 15. 40. Lib. 
1. de Dizt. p. 84. 35. Et in 
Epift? ad Abder. p. 525; 14. 
Ipfis vovet atque /acrificat in ad- 
verfs , Lib. de infomniis p. 


Io7. 4. Lib. de A4ér. lc. & Aq. 


p. 79. 50. Lib de Morb. Sacr. 
p. 125. 28.1n Orat, ad aram. 
P. 536. 48. Et in Orat. Thef- 
fal p. $39. 47. 

Ipfos Mo:iborum immi[fores ob pec- 
cata G propulfatores ob paviten- 
Ham agnofcit, Lib. de Aer. 


lNumi- 


Loc. GG Aq. p./79. 39. Gosp. 
8o. t. Lib. deinfomn. ptc8. 34. 
EcL: de M," Sacr. p. 123. 


29. , 

A demum zpfis agit. pre bc- 
neficiis acceptis , Lib. de Infom- 
nlis p. IIO. 7. 

o. Ef 9g: r. 

p. job. 1; 17. 

q. Ei 6. 3. 

r. Matt,- 22:37. 

s. Proy. 9:10. 

t: Prov. Ios Lr. 

v *ac.. 

w Prov. 3: 2. 

T P5125 

y Pt I47, II. 

* Pi 24. 16. 

a Pf $4* zo. ti: 

b 3é«» $vaw, Divinum ingenium 
Hippocrati Peas tribuit, in 
Epift. ad Artaxerx. Longim. 
p.523. 6. Et Divina Vir fcientia 

Rrtr3j eít 


676 De "Diviats 

Numina ,. quz 'cunc&a vitz fuz candide teftes adhibet « 
Quidni igitur, qaotquot adíumus, Chrittum edocti d, ve- 
rum Deum noítrum conteftaremur , nos fincero corde toto * 
interdiu noclüque ipfi colendo Cg. adorando vacaturos f ?. Quidni 
deinceps juraremus pet Altiffnulumum illud. INumen , quod 
Deorum Deus e8 , £, & Feritatis ipfe Deus ^ , quandoquidem 
qui per. /Eternum juraverit glorie fibi ducet i. 

Denique Zuditores /plendidifffmi , fi pietas magni mei prz- 
ftantiffimique Magittri , impulit eum ad inania Numina co- 
lenda, quo /applex kipfis , atque /acrificus ! , ipforum iras 
vel averteret , vel placaret , quid ego non faciam. ó mi 
Deus! qui /celeris omnis verus unicilfque vindex es m, facrifi- 
cabo tibi fupra mei cordis altare, /acrificia jufHitiae ^ , hoc 
eft, facrificiis te munerabor, non modo /audum tuarum 9, 
fed & enimi mei confratti atque. contriti? : deinceps vcro te 
Deum mifíericordem zgvocaturus fum tempore angullie mee; 


C2 eripies me , quà meritis te laudibus efferam 3, inbeata quon- 
dam fecula feculorum. 


uen, Vdinen. 


eft Agell. ro. 2. atque Macre-  g Deut. Io. 17. 

bo, Sat: 2. cap. 8. Necnon ^| h Ef. 65. 16. 

Divinus paffimaudit apud Ga. 1 Pf. 63. 12. 

& alios; utpote 77; S:sompemis — k E'm^suís pag. $36. 48. 
exiens 29eudy. — Divine fcientie 1 Theffalo tefte p. 539. 47: 
Princeps. In. ead. Ep. pxti p. m Deut. 32. 35. 


$23. 22. n Deut. 33. 19. 
c TJurisjut. p. 2. I2. O"PiISQ- 14. 
d Ephet. 4. 20. p Pf. 51. t9. 
e Matt. 22. 37. q Pf. 50. 15. 
f Pf. 1.2. 


Pow No S. 


EXE CLARISSIMI 
D. CAROLI DRELINCURTII 


EXPERIMENTA 
ANATOMICA, 
E UE 
Vivorum Sectionibus petita, 
Edita per 


ERNESTUM GOTTFRIED HEYSEUM, 
Dantiícanum. 


SX0ILISSIMO EXCELLENTISSIMO 
A"D'O"UE 
EXPÉ'RIENTIS$S$1MO 


D. CAROLO DRELINCURTIO, 


Regis Chriftianiflii Med. Ord. nec-non in 
Almà Lugd. Batav. Prof. Pract. Pri- 
mario, atque Anatomico dexter- 
rimo, 


Praceptori de Studiis [uis longe meritifétmo , debita 
cum. obfervantia bec confecrat. 


ERNESTUS GOTTFRIED HEYSEUS, 


679 


UA funt, Vir Celeberrime, que oblata vi- 

de Md. TE ergà , undé manarunt , plac- 

dum expeteutia Patrociium, | ultra vedeunt..— Non 
vertes mibi itio , Prcceptor Honoratitlime, quod 
mecum baífeuus privatim communicata jurts uunc fa- 
cere publici. fuerim aufus. Confenfum quippe Tuum 
magis faventem mibi polliceor , ubi flagvans. jwvandi 
Szudium , quo difcere cupientes ia Rationis e$. Avvoliu: 
reducere orbitam ardes, | apud animum peufito. La- 
bor quidem baffenus quampluramis incubuit ,| Obfer- 
vata vel im. privatis excipere calamo confzflum Colle- 
gus, wel eémnotata ibidem rudira. difponere. poft- 
modum difinttiuss fed cim Curiofos potiffiium ani- 
mos ea vix reddere contentos "pidereninr, ipfo frui 
eAutographo multis im "votis erat idque eà afflagita.. 
bant intentis quó Experimenta, pozifémum bac 
Anatomica, coztroyerfgs quamplurimis , que mo. 
veri circa Laétearum Viarum Origines, Lufus, De- 
curfus €5 Ofla, ut. €5 arca Lumbaris. Receptaculi 
fitum , Du&u[aque, ab luveutore Pecquetiaui vocati, 
dryortia, motumque Cbyl e$. Lympbe iu. Vafüs bis 
con[picue, folent , faciluzs decideudis, apta nata ju- 
dicabantur. .-Hanc filicet Latfearum. eAnatomen 
cm nemo [it, qui ex bominum repetere Vifceribus , 
Ss ss "pore 


680 


iore Herophili e$ Evafrffrati, quà$ nocentes à. Regi- 
bus é cuflodiA acceptos , cultro. fubjecif]e eAnatomico 
conflat, quod €$ de celeberrimo V'efalio nonnulli per- 
feajum ffbi babent, audeat, bec Experimenta, ex 
multis animalium becatombis , que Medicis iniolare 
oculis 'Tibi placuit , deprompta , 1d nos uuu , quod 
uefciri aliunde potefl? , ^ docebunt. — Doleudum 'verà 
fammaopere "venit, fepereffe tot. Obfervata , tam Aua- 
tomica , quàm Prailica , quibus per tot annorum de- 
carfum | fedutus an[udáfli, quaque 12 eArtis redizere 
fpfiema ; "agni laboris erat , nondum cum Eruditts 
commuzicatas qua, ut prodieut im publicum, mul- 
torum jam votis exoptatum [epus fuit..— Mae igi- 
tr, Vir Ampliflime , defederus tot follicitatium , 
€9 petitionibus. toties. iteratis audientem TE facilem- 
que pra[la , quà gratulari Noflra Arti de noviter affu[a 
luce Maguá ctm voluptate iategrum fft atque concef- 
fum. Caterim accipe , Praceptor Honoratiffi- 
me, favente animo , quod luum eff , meque, Chien- 
zm luum Obfervantiéumum ,propedem ,'vifis Anglie 
Lumiibus, i2 Patriam Tuam. abiuturum , Benevo- 
lenti prifhind , quam propen[am in me baézeuus fenft, 
comitari im po[lerum perze. "Dabam Lugd. Batav. 
ed. MDCLX XX Bal. 7 ali 


ANA- 


661 


ANM IOMICA 


ENOPVERIMEN T A. 


Cauicidium 1. 


E. oloffi ligatis cruralibus arteriis, axillarique alterà at- 

Ms alteráà , incifáque fcalpello carotide üniftrá fan- 
guis falivit ad uncias triginta, quadrantis fpatió. 

2. Fluxu ceflante , dextra carotis eft fauciata , & fanguis 
leniüs parciüfque profluxit. 

3. Cruralibus apertis fluxit citra faltum. 

4. Expirauce cane fubfultim eructatus eft. 

j. Sanguis , univeríé colle&us ,' uncias quadraginta octo 
pependit.  Amiffam reputo libram unam : funt ergo Medi- 
cz libre quinque, intra horam dimidiam , arteriis moloffi 
propulfae. 

6. Ex unciis quadraginta octo refrigeratis , fanguinis erant 
coagulati librae tres, feri veró libra una. 

7. Sanguinis coagulum feró gravius eft , feri enim libra 
una alt:üs affurgit coaguló inter eandem fcutellam. 

8. Sanguis ille totus purpureus ett. 

9. Axillares arterize fanguine diftentae , digiti auricularis 
craffitudinem prz fe ferebant, exhauftz vero, longé mino- 
res erant. 

10. Arteriis caroticis conflriCtis , necdum reclufis , pen- 
duloque moloffi capiteextra menfam, veternus illum oppref- 
fit; at erecto capite, finiftràque apertà carotide , moloffus 
fefe concuffit & exagitavit. 
rI. Árteriarum alterà vulneratà ,. alterius pulfus elangue- 
fcit. | 

9s SS 2 12. In- 


681 Canicidum 1. 


12. Inter arteriam ligatam & extrema, ceffat pulíus ; ar- 
teria nihilofeciüs depletur, fed fenfim. 

13. Cera injecta in dextram carotidem per finiftram fali- 
vit apertam. 

14. Exün&oó Moloffó , carnes flaccide , exangues, dc- 
preflz, candicantes ; vifcera itidem mole minora , albican- 
tia, mollia, tactui cedentia. 

1j. Aícendens defcendéníque cavae truncus , unà cum 44zy- 
g0 , totus atro atque grumofo & feri exorte fanguine plenus 
crat. | 

16. Ubera congeries funt glandularum , milii mole atque 
duritie, fed qua icerum fundunt fulvum. 


Canicidium 1T. 


;. Revulfis quatuor coftis finiftris ultimis veris , acus eít 
in cordis conum adacta , profundé in ventriculum ufque fi- 
niftrum, & fanguis non profiliit. 

2 Cordis conó , ad levem ventriculi finiftri altitudinem , 
refe&to, fanguis falivit primüm quidem multus , mox vero, 
€2 unaquaque duntaxat fyfolà , ad drachmam unam vel alteram. 

3. Syítole eft , ubi conus affurgit ad bafin ; diaftole veró 
cft reftitutio cordis in priorem ftatum. 

4. Quó anguftius eft ventriculi finiftri detecti. foramen, 
có vividiüs fyftolé quàvis falit fanguis, modo coni fpirales 
circularéfque fibrz fint exec , non veró fimpliciter com- 
pun&a. 

f. Ventriculi finiftri faltu definente, illum compreffi, & 
fanguis profilivit in altum. 

6. Dexter interea ventriculus fanguine turgidulus erat in- 
ftar utriculi. Illo confoflo fanguis eflluxit, ater quidem, fed 
grumofus nufquam. 

7. Nonium autem confoffus , non verz amplius fyftoles 

atque 


Cauicidium 2. 683 
atque diaítoles , fed formicationis aut trepidationis motum 
jucundé nobis exhibuit. TM 

8. Corde fic utrinque depleto, ceram injeci in conum, 
illique diftentum finiftrum ventriculum compreffi , & cera, 
ceu fauguis foret, xivulofé profluxit. 

9. Cerà ruríum inje&tà ia cordis conum , totus finifter 
ventriculus extentus. firmus & praedurus comparuit ; fed ne 
hilum quidem cera dextrum ventriculum permeavit. 

10. Áuricularum motus cordis motui oppofitus eft: illa- 
rum enim fyftolé fit, dum cor expanditur, & 6 diverfo. 

' it. Cofte (uam duntaxat veríus arthrodiam cum verte- 
brarum dorfi corporibus atque traníverfis apophyfibus fynar- 
throdialem fragiles erant; íuas enim cartilagiaes verfus, 
flexiles erant. 

12. Cani , jejuso licit ab beris viginti quatuor ,. chyliferus 
du&us Pecquetianus lymphà fubfulvà & concretà , cea gela- 
1ina, diftendebatur. 

13. Chyli receptaculum commune confimili gelatin op- 
plebatur, lactez nihilofeciüs omnes evanuerant. 

14. Membró ligató , vefica & urethra lotió turgcbant. 

rf. Aciculis pertuía vefica urinz nihil emifit. 

16. Acucraffiori in illam adactà & edu&tà, urina pauca (lil-. 
lavit. | 

17. Vefica veró forficibus leviter fauciata , undique fefe 
contraxit & omnem urinam exclufit. Imo vefica ifthzc uf- 
que adcó fefe conglobavit in ar&um ut proftatarum, 24244as 
fe receperat , vix aequaverit molem. 

18. Urethra interim diftenta remanfit, à fphin&tere ad li-- 
gamen. 


Cauicidium ll. 


r.. Ácu in cerebelli ventriculum. compulfa. inter primam 
SOCHIEXONCS VCr- 


684 Canicidium | 3. 


* 
vertebram & os occipitis, canis, ceu cfilepticus , ter quater- 
que concufius eft universe , fed mox expiravit. 

2. Acu redu&a fanguis effluxit ad uncias circiter duas. 

3. Cane immoto, nec vitam prodente, venz crurales fe- 
Cz funt & fanguinis atri guttulae maparunt. 

4. Arteriis cruralibus fectis fanguis ad pedes duos falivit; 
fed unico faltu, mox enim fübfedit. Nihilofeciüs ter qua- 
terve arteriarum diaftole ftillavit. 

j. Sanguine fic fluente pe&tus, prius. immotum , fcfe mo- 
vit, apertum tamen confeftim, immobile fuit. 

6. Decuflis cervicalibus vertebris, meninges intra fpinam 
clongata fanguine grumofo atratz , diftentaeque ad vertebram 
cervicalem u[que fextam, in confpe&tum venerunt. 

7. Medullaris autem fibrofufque cervicalis caudex nivei 
candoris erat, haud fecus ac ipfi plaga nulla fuiflet illata. 

8. Diffracta calva fanguinei grumi intra meningas & jux- 
ta vertebralis arteria furculos erant & cerebellum atque ce- 
rebrum interjacebant. ad origines ufque finuum durz matris 
lateralium , prope torcular. 

9. Ventriculi quaterni incruentati fuerunt ; tota itidem 
cerebelli atque cerebri interiora incruenta vifa funt. 

10. Ren dexter rubeos vermes, unum quidem pollicibus 
o&o & femifle lengum , & unius drachmz pondo; alterum 
autem breviorem levioremque paulo, conclufit. * 

1I. Anguineo flexu implicabantur, & illorum alter, Dirz- 
dinis more,gemelli fui caudam verfus tam alté defixerat roftrum, 
ut illaceró gemelló nequiverit evelli. 

12. lien totus interior confumptus erat, ad anaflomofes 
uíque pedis anferini, qui miré nitebat. 

13. Pelvis in ureterem impervia, coaluerat enim ureteris 
caput. 

14. Sanguinis vafa contractiora folito. 

15. Ren oppofitusfalubris quidem , fed major quàm vulgo. 

16. Haud ira pridem caninus ren, efiam dexter, lumbri- 
cum mihi ceffit rubicundum, unciae unius pondo, atque fu- 


per 


Canicidium. 4. 625 
per pedes duos fefquipollice longum , con(imili penitus , a727: 
"unc, partium cnarratarum ftatu. 


Canicidium. lV. 


I. Nervis Recurrentibus juxta glandulas thyroeidas utriz- 
que fectis, canis flagellatus quidem latravit; ied flagris non 
exceprus triduum integrum conticuit, praeputium interim 
funiculo revinctum habuit, & hypogattrium urina turgidif- 
fimum. : 

2. 'Tridvó exactó , venz fex ligantur, crurales ambz, 
axillaris una & altera, atque jugulares excernz ; & intra pau- 
ca momenta canis fuffocatus nobis videbatur. 

3. Sed laxatis ligationibus & fanguine miffo é vena crurali 
finiftra, pectus motum eft. 

4. Sternó autem à xiphoide ad primam coftam , cum an- 
uexis cavtilaginibus, revulfó cor detectum eft formicans. 

f. Venis quinque reliquis jam exfolutis, nunc vero reclu- 
fis, fanguis aterrimus effluxit. 

6. Arteriis apertis, purpureus & praeparcus ftillavit. 

7. Przeputii ambitus acu filum ducente traje&us atque no- 
datus in fuppurarum abiit. Puris autem edacitas filum, croce 
preputium [pius licét conturtum atque retortum, arvofiv. | Die 
1dcircó exeunte tertiá cflluxit urina, fotum triduum priis coer- 
cita, magnà cum hypogaltrii atque colis teníione inflamma- 
toriá. 

8. Recurrentes utrinque fruticofiores folito ; at furculidun- 
taxat illorum ad laryng*m fummn: fuerant per medium incifi; 
furculi autem demiffiores per laryngis muículoslongé lateque 
fruticabantur. 


686 


Camicidium. NV. 


i. Morofi canis os funiculo fupra cervicem redu&ó com- 
peícui. INe autem in fuis excretis fefe volutaret illum horá 
decima maturinà ex altó fufpendi, fed fe(quidecimà anusipfi 
procidit, & in tertiam pomeridianam procideniia crevit pe- 
dem longa. 

2. Horà tertiá inverfum devolutumque inteftinum re&um 
reftituit. 

3. Anus patula remanfit unà cum re&o in procidentiam 
proclivi, uti liquebat. inter refpirandum ; quavis enim infpi- 
ratione trudebatur deorfum, extrorfumquc. 

4. Mufculis cervicis utrinque diductis , & apophyfibus 
vertebra fecunda decuffis, fanguis alte falivit, & canis fefe 
contorfit. | 

6. Cruore fuppreffo deterfoque cervicalis medulla compa- 
ruit illaía. Meningas pupugi ,íed canis vehementius fefe non 
movit; at ubi primüm medulla fpinalis f//amenta punxi , pc- 
des pofticos protinus ille concuffit. 

6. Cüm canis ille five pronus five fupinus effet nequaquam 
moveretur, cor ipfi patefactum eft, & trepidavit quadran- 
tem. 

7. Trepidatio ad extremum fpiritum in auriculà & ventri- 
culo dextris major diuturniorque fuit, quam in finiftris. 

8. Cor, ex intervallis immotum, fa pe compun&um eft, 
rurfumque trepidavit. 

9. Cordis vafa, generis ejufdem coronaria, anaftomofes 
habent inter (e. 

10. Praputium exefum erat ulcuículisfparfim , & turgebat 
infuper univerfe. 

n. Inteftinorum motus periftalticus ,e£/az amoto corde , lu 
culentus fuit, 

12. Cor , de pecore revulfum 69 fodicatum immobile per- 
ftitit. 13. Re- 


i Cantcidium NY. 687 


13. Re&um in fuas fedes retrufum tumebat livebatque pe- 
de longum. 

14. Arteriz renales finiflrae ab aortàágemella. ^ Unius ori- 
£o ab alterius ortu tribus diftabat lineis Mathematicis. 


Canicidium V1. 


1. E crurali finiftrà fanguinis aliquot uncias mifi, inque 
cruralem alteram, bore dimidie fpatio ,. iebum injeci ad un- 
cias octo. 

2. Periiffe vifus eft cenis , fed attentioribus Nobis pectus 
fubfiluir, cordifque motus ad brevia adhuc momenta fenfilis 
tuit. , 

3. Plagas obligavi & cadaver pedibus pofticis fufpendi. 

4. Pottridie, ligati pedes toti cedematofi erant ,. multa 
quippe gelatina tubflava, a4 /ggaturas u/2ue , concreverat in- 
Lercus. 

j. Vaía aliquot. lymphatica media crepuerant, reliqua 
porró fubfulvà lymphà, gelatimam referente , inter cutem 
opplebantur. 

6. Sevum adícendentem cavam oppleverat, ad jecoris uf- 
que fimas ; & ad lzvam dextràmque deflexerat , renéfque 
totaliter circumdabat, mirà mole. Venam illam univerfam, 
íebó concretam , ceu teda cra[fiorem , de cadavere revulfi. 

7. Sebum porró nec in cruralem nec in iliacam finiftras 
influxerat. 


9. Venz portarum furculi, (go cum fruzco, depleti, flac- 


cidi, exangucs. 


9. Cava , fuper diapbragma , ufque adeó turgebat ut pro- 
pemodum media creparet. | 


10. A'Cwys truncus, fbi cum in[ertis flolonibus dextris (iui- 
(rique , mirabiliter tumebat. 

1I. T'ota infuper cava deícendens , à capite ad cor ,. ex- 

(S NETTE ueme 


688 Canicidium. v1. 


tremé diftendebatur jugulares praefertim intermz , vertebra- 
léfque. 

12. Cordis ventriculus dexter, fuá cum auriculá, fummé 
turgebat, 

13. Pulmones univerfé flaccidi, contra&i , exfucci, atque - 
pericardio leviter agglutinat. 

14. Pericardium veró feri exors , cordique ar&iüs appreflum. 

15. Incifo cave trunco , ad cordis u/que receffus. intimio- 
res, aliud nihil quàm fanguis ater grumoiüíque comparuit. 

16, Illis porró grumis 1nfuit concretio , gelatime fimilis 
quz praexiftentem polypum atteftabatur. 

17. Ventriculus finifler fanguinem paucum, grumofum 
quidem , fed minüs atrum coercuit. 

18. Aorta exanguis univeríé 

19. "'hymus nervos Nobis atque fanguinea vafa numerofa 
& perampla ceffit. Lymphatica demum flaventia habuit, 


qua fubclavias in finiftras (pomini fit venia in cane. claviculis 
erbó,) confluebant. 


Canicidium VIL. 


1. Ligata fplenis vena turget impendio à liene ligationem 
- verfus; conflacceícit autem àligamine ad portarum truncum. 

2. Aliquot mefenterii venz laqueó ftrictz, ab inte(tinis ad 
ligamentum quàm maximé turgeícunt ; fed à deligatione ad 
truncum detumefcunt. 

3. Mefentericz veró ligationis expertes, quotquot erant re- 
lique , nec impenfiüs attollebantur , nec fubmiffiüs fefe con- 
trahebant , verüm priftinam molem confervabant. 

4. Qux porró fuerunt aftrictz: ufque adeó intumuerunt ut 
arcuatim fefe in altum reflexerint , nimiàque fanguinis fatie- 
tate crepandis proxima viíae fint. 


f. Ipfo autem portarum illigato trunco , ad emefenterici 
| fpleni- 


 Cauicidium. N11. 689 


fplenicique vami coucurfum , omnes ad unum mefenterii lic- 
nifque furculi turferunt. 

6. Laxis omnibus laxatis nodis, fuam in jecur faturitatem 
venx fingulz conféftim eructarunt, detumuerüntque. 

7. Pectus interea ab horz quadrante fupra tertiam in qua- 
drantem fupra quintam , alternis attollebatur deprimebatür- 
que. 

8. Elató didu&tóque pectore diaphragma in abdomen fcíe 
contrudit, & annexa fibi & jecur , cum folliculo fellis , & lie- 
nem & ventriculum diverberat, deprimitque. 

9. Pectore autem depre(fó conttrictoque diaphragma in 
thoracem íeíe recipit , illoque fuó receptu quz depreflerac 
vifcera fecum abripit revellitque. 

10. Vifcera de diaphragmatis fornice fic pendula ficque 
concuífa partes fibi fubjectas pari reciprocatione concutiunt, 
pertundüntque, epiploon puta , mefíenterium , pancreas & 
inteftina , cum renibus fubftratis ,, fubje&tàque veficá atque 
utero. 

Ir, Una & altera dum effluit hora vinculis canem exfol- 
vos excruciat fcíe , artus protendit atque contorquet, os 
aperit , vocem bis edit, latratui affinem: caput duodecies 
effert, toticíque cervicem erigit atque protendit , ced i5 ge- 
des fefe daturus, fed mox ruit in menfam tragoedia theatrum. 

I2. Caterüm, maxillam & artus ita movit ut cereum ac- 
cenfum & ejus orí infertum contriverit , nec-non extento an» 
teriori pede finiftros ceu de induflria, bis extinxerit. 

13. Poft auditam fcíquiquintam canis expiraffe videbatur, 
fed cereo in diaphragmatis fornicem intrufo, nervofus circu- 
lus ejus luculenter fefe contraxit cereique flammulam , cez 
fornax reverberaus , agitavit. 

14. Cane tandem penitüs immoto, C9 izf/ante fexta, cor- 
dis apex pedetentim, a4 ba/in ufque , per valeolas refectus eft. 
Quoties autem cordis lamellz defecabantur, toties ejus fibrae, 
(ceu. inteflina periflalticum motum. edentia,) orbiculatim fefe 
contraxerunt. 

Tou Ca 


690 


Cazicidium. VI. 


t. Vaía, brevia dicla , filó intercepta àventriculo ad filum, 
id eft, inter ventriculum & lienis capur, tumuerun: ; à liga- 
tione autem ad fplenicam venam detumuerunt. 

2. Galítricas pariter conftrinxi reliquas venas & tumuerunt 
etiam inter ventriculum & vincula , detumuerunt veró à li- 
gamentis ad lienalem ufque truncum & ad ipfum portarum 
caudicem. 

3. Pancreaticz fimiliter feu duodenali venz compedes im 
pegi. Quicquid ultra compedes erat tumuit , conflaccefcente 
vená hepar verfus. | 

4. Venam czcalem pariter in compedibus tenui , fed ab. 
inteftino czco ad ligationem ufque , in tumorem protinus 
fefe fuftulit, communem veró mefentericum verfus alveum 
fefe depreffit. 

f. Hamorrhoidalem denique venam levi compede vinxi, 
fed, di&lo citiàs , fuo ultra vinculum tumore , fuàque verfus 
meíenterium inanitate , idem , ac relique confortes , eft con- 
feffa. 

6. Canis à pridianà vefperà in tertiam pomeridianam jeju- 
nus in vinculis erat ,. & lactei. nihilofecius per mefenterium 
decurfus opponendas fuo fluento valvas à nobis cfilagitabant. 

7. Valvis igitur , ceu cataractis , ad lactearum confluens 
objectis nivel candoris chylus lacteis venis interclufus eft ,rc- 
ceptaculum veró Pecqueti fubflavà turfit lymphi. 

8. Confim.b: lymphá, gelatine emula, turfit & la&eus tho- 
racis ductus, ííque geminus nuíquam, fed mire finuofus. 

9. Preffurà levi univerfum, chyli conceptaculum, €2 az- 
uexus ipfi tboracicus ductus, |ympham fuam omnem in jugula- 
rem íiniftram effuderunt. 

10. Reclufis lactearum valvis tota nivei chyli ,. coeréita 
fris, congeries in cifternam chylo & lymphaz communem 


aL- 


Cauictdium ix. 691 


atque in thoracis alveum affatim confluxit, X la&eo tumor:s 
laGeàque vi fefe dedit in confpectum. 


Cauicidium 1X. 


r. Hac canis mammariz venz utriufque cum utraque 
vena epigaftricà tam luculentas habet anattomof:s ,— szà cuz 
venis intercurrentibus umedianis, ut à lupernis ad infernas & ab 
infernis ad fupernas, nec non à dextris ad lzvam. & 6 diver- 
fo à laeva ad dextras fanguis quoquoveríum digitis adigatur. 

4. Arterias coeliacas nodi: laxis illigavi, primüm paulo in- 
fra lienem , fecundüm juxta revoluti ventriculi lunare fpa- 
tium: tertiüm jecoris concava verfus, quartüm inter pancrea- 
tis oftia. 

3. Arteriz primüm ab aorta ad ligaminadiftentz funt: fe- 
cundo lentius & cbícuriüs tum infra, tum fupra ligationes 
pulfarunt ; tertió lienem , ventriculum , jecur & pancreas 
veríus fefe pedetentim effuderunt, atque ita conflacceícentes 
fuáà fenfim pulfatione funt orbata. 

4. Coeliacis arteriis refpondentes vena uti nec proríusina- 
nes, nec proríus plenz, ita nec prorfus flaccidz, nec pror- 
füs extuberantes erant. ! 

f. Venas illas, gaftricas nimirum, gaftro-epiploicas atque 
lienales cum pancreatica conftrinxi, & arteriarum nodos in- 
Íftanter folvi, en, temporis puntio, vena priüs demiffa , nec 
extantes, protuberarunt, idque inter vifcera atqueligamina. 

6. Splenica, /fimgulatim , fanguine in tantum exíatiata cit 
ut fatietatem fuam illam, vincu/o lizet foluta, nequiveriteru- 
Gare, compreffu tamen leni fanguinem illum fuos in fonteis 
regefhi. 

7. Venarum autem quicquid obvertebatur jecori, id univer- 
fim ita fefe contraxit, ut tot ///a , non vero tot «cz; efTc 
dixiffes. 

dpt 8, Ar- 


692 Cauicidium x. 


$. Arterià itidem mefentericà tum fuperiori tum inferiori 
ligatà inteftinorum venas nec faturas , nec jejunas cernere 
fuit ; fed ligatis venis illis , arteriáque vinculis confeftim li- 
beratà, diclum faftum, meíenterici luperiores demiffioréíque 
venarum rami in rotundam renitentémque duritiem fublati 
funt, idque inter ligamen & inteftina. 

9. Solutis autem fuo vinculo venis illis fanguis univeríé 
mefentericum in truncum , J/a24a contre&latione , vepulíuseft, 
età bí; 2b. 6. 

IO. Aliàs porró attendere erit an fingulis arteriis tam coe- 
liacis tum mcfenrericis fic illigatis inteftina fefe moveant & 
vifcera feíe contrahant atque conflaccefcant : Nunc fiquidem 
tot deligationibus tótque vafis obíervandis intentus animus 
iftud unum & alterum minis attendit. 


Canicdium X. 


I. Nervorum in vifcera vagantis fextz conjugationis ergo 
arrifit exangue cadiver; fanguinem igitur, ad /etbiferos ufque 
motus convuifivos, upiverfum profudi. 

2. Phialam habui , cujus collum ftrictius rabrica notatum , 
pluviatilis aqua libram unam fignavit. Sanguis , venofus qui- 
dem , ad hbra illus altitudinem exceptus pependit unciam 
unam fuper libram unam. 

3. Artcriofus etiam eádem altitudine ponderis fuit unciae 
unius füpra libram unam. 

4. Serum infüper fanguinis promifcui , venofi uimirum C9 
arteriofi, ponderavit unciam unam & libram unam : fangui- 
nis vero grumi, /eró orb; , libram unam & unciam unam cum 
femife. 

f. Incruentum cadaver illud nervos fexti paris nobis exhi- 
buit elegantes & primüm quidem numcerofos, non veró fim- 
plices, nobis ceflit recurrentes: 

6. Co- 


Camcdium x. 693 

6. Coftalem fubinde nervum cum cervicalibus atque dor- 
falibus nervis, nec-non cum ftomachicis implicitum , nobis 
patefecit. 

7. Stomachicos autem feorfüm dedit, fibi nufquam decut- 
fitim incubantes, nam dexter dextram , lzvam veró (inifter 
apprime tenebat. 

8. Reté tandem nervinum, flomacbicis atque coflalibus cou- 
flatum, nobis obtulit, e mefenterii radice , renümque medio, 
in omnia regionis alvinz vifcera vagum. 

9. [mo, uti coftalis, cervicaltbus ateue dorfalibus, ex 'T'h. 
6. conuexus , anteriores pedes evagabatur, ita profc&ó 
plexus ille retiformis alvinus, eruralibus unitus , in pedes po- 
fticos faceffebat; 


Cazicidium XI. 


t. Moloflus, matutinà noná, cifra potum , fecundario pa- 
ne butyrato ad fatietatem paftus eit. [llo aperto, pomeri- 
dianà fecundà , panis fruíta plurima ufque adeó ficca erant, 
ut nihil adhuc intra ventriculum maduerint. 

2. La&teum autem alborem nec in ventriculo, nec in inte- 
finis chylus prz fetulit. fed univerfus chylus ille defzecatus, 
qui lacteis venis atque lactearum cifterni, ductüque dorfali 
concludebatur, lacte candidior erat. 

3. Lactearum quidem myriades à pyloro ad extremum 
Ileum decurrunt . fed numerofiores à duodeno & jejuno, 
pauciores autem ab inteílino tenui, quod leon ef] , Ícatu- 
riunt. 

4. lll porró lactez: mefenterium non fimplici. fed multi- 
fido dué&u perreptant ; ubi primüm enim aliz. aliis occur- 
runt, & € duabus tribufve fit una, mox illa eadem una plu- 
res in furculos divaricatur. [lli rurfum furculi communem 
in rivulum coéunt , donec 6 rivulis tot illis rivus unu: exur- 

gat, 


"cu Caaicidutmn "x1. 


gat, qui rivum in alium atque alium confluat. 

y. Votdemüm illi rivi fluvios tandem componunt, qui e ef 
fundunt in Oceanum lacteis atque lymphaticis vafis commu- 
nem, hoc eft, in Pecqueti receptaculum commune. 

6. " Vinculó ftri&ctiores lactez inteflina verfus attolluntur; 
aligaturis autem ad receptaculum illud fibi commune eva- 
neícunt. 

7. Sparfim autem ille, fua prefertim verfus olia, genicu- 
latas fefe produnt , linearum trium mathematicarum ab in- 
vicem diftantià. 

8. Ifthzec porro genicula uti averfas inteftinis valvulas at- 
tcftantur, ita eaídem receptaculo lumbari obverías effe com- 
probaat , nullo enim preffu fuos in fontes inteftinos chylus 
rcflüit; at fua fponte in receptaculum properat, 47? Th: 6. 

9. Lacteis ventriculus, craflàque inteftina carent omnino, 
abíit enim ut vel nervorum fila, vel exangues arteriolz , 
que prima fronte latteas mentiuntur. , oculatos ullos deludant. 

10. Lympbatica numerofa paffim quidem cernere eft, fed 
circa venz portarum caudicem , cui fran/ver/a incubat , icu- 
lentiflima fefe dant in confpectum. 

11. Ligata ifthzec tument à vifceribus ad ligaturam , fedà 
ligaturà ad cifternam lumbarem vifum fugiunt. 

12. LaG&eis autem illis atque lymphbaticis vafis receptacu- 
lum communetotum oblongum eít , atquc ficinter diaphrag- 
matis tendines medios exporrigitur, partim namque intraab- 
domen, partim vero intra pectus ; cbyló vel lymphà turgi- 

dulum eminet. 

.. 13. Univeríé fumptum minorem cyprini veficam zemula- 
tur, tenuitate pellucet, contentàque prodit. Fundum ejus 
quod aliàs ad o[fis [aeri primordia expan[um vidi , tertiam hic 
lumbarem vertebram attingit, fuó autem conó, pectori ob- 
vertitur. 

14. Immo, conus ille totus in 7boracem affurgit , atque 
fic in canalem illum faceffit ;— queiz tboracieum vocitant ,. qui 
intra ramulos intercoftales Aortzc defcendentisfele finiftrorfum 


evehic 


| Camiidium xr. '€93 
evehit in venam ufque finiftram axillarem, in quam non mo- 
dó chylum recentem importat , fed & lympham veterem , & 
ab infernis partibus regeitram, pleniffimé rcfundit. 

1$. Uti porró ductus ille thoracicus furculis (ubfternitur 
intercoftalis arterizs finiftra, ita finiftrris etiam imparis vena 
ftolonibus incubat , idque przciíé juxta corporis vertebra- 
rum dorf cum coftis arthrodiam fynarthrodialem, 

16. Exinde eft ut dextras quidem coítas ,. Z/l&fo du&u , 
omnes ad unam exarticulaverim , finiflras vero , | znferiores 
predpuó, nufquam disjunxerim , nifi incumbente íauciato 
du&u. 


7. Paulo ultra cor du&us ille vertebras deferit, atquein- 


ter cefophagum & tracheam arteriam fefe effert. X luculen- 


tius adhuc defle&it ad lxvam , ut in finiftram, 2:040 dicam, 
axillarem , feíe fubducat. 

18, Ligatus fupra cor chylum ,. euo turgebat totus, in ci- 
Íternam regeri haud paífus eft, at illo ligamine foluto, le- 
nitérque compreffo ductu , totus affatim chylus finiftram 
in axillarem confluxit. 

ro. Du&um religavi oflia fua verfus, chylümque fuis à 
fontibus leni compreffu repetivi, ficque ductus ruifum chy- 
]ó turfit. 

20. Turgidulum illigavi denuó juxta fuos fontes atque 
fic furfum & deorfum illigatum , chylóque tumentem , de 
pectore revulfi. 

21. Ejus oftia, /em partem fupernam , de filó ftringente 
fufpendi. Origines, feu partem iufernam , fecui per medium, 
fed chyli ne hilum eflluxit. 

22. Imo , fxpiüs quàm vigefies à fupernis ad infernas ap- 
preffi digitos, fed chyli ne guttulam expreffi. 

23. Illum itaque canalem , chylo tumentem furfum deor- 
fum converti & tunc ad ejus oftia fic prona demiffique for- 
ficulam adegi , & ecce (oculi ja&l2) chylus univerfé ,— ceu Zi- 
quor ex aperto inver[óque va[e, praeceps devolutus eft. 

24. Supernam iníuper ductüs illius partem , cbyló uuuc ex- 

Vv vv bau- 


656 Canicidium | x1. 


bauflam , buccis fuflavi , fed meus fpiritus fuper longitudi- 
nem uncialem nufquam pertigit. Canaliculum ergo varié 


contrectavi, flatum ulteriüs ut impellerem , fed opera mea 
caffa fuit omnis. 


25. Flatum autem in canaliculi principium fimul ac im-- 


mifi, totus ilico ductus turgidulus & perlucen: furrexit. 

26. Illum itaque fic tumentem revinxi illius exficcandi 
gratià. 

27. Siccatus, obverfufque luci, membranaceas, mitraléf- 
que fuggrundas, /eu zembraneos femilunaré/que limbos ,' inte- 
rius exftantes noftris oculis fubjecit. 

28. Scalpelli tenuiffimi acies ab imó ad fummum canalicu- 
li deducta valvulas in feriem quadruplicem digeftas prodidit 


oGo: quzvis enim , uz ;/2 dicam , valvularum contignatio-. 


- duplex fuit. 

29. llle porró du&us fuas verfus origines craffior eft; gra- 
cilefcit autem dum in oftia fua contendit. 

3o. Hinc notare eft valvularum contignationem primam 
effe fecundá craffiorem, & fic deinceps. 

31. Hemicyclum ab uno ad fummum obliqué protenfum 
cmulantur valvulae: cüm autem fimplex nulla fit , fed tuam 
quzlibet habeat fociam € dire&to, confequens eft, ut, zfegro 
exiflente duciu, tranfverfus, extremufque hemicycli cujufque 
limbus contiguum fibi alterum exofculetur: unde rurfum fe- 
quitur concurrentes limbis fuis tranfverfis hemicyclos, obliqué 
furfum exporrectos, complere cyclum , iliüámque infernis 
quidem averfum, fupernis autem obverfum. 

32. Valvulas ejus fupra cor falfo negant, hic (iquidem 
uti funt infra cor valvularum conjugationes una & altera; 
fic illarum profe&ó inter axillas & cor conjugationes toti- 
dem extant, o£oo nimirum funt uiveríé , 4/7 75: 28 híc 
annotatum eft. : 

Una porro valvularum  contignatio Mathematicó 
fefqui-pollice fuperior eft alià atque alià. Quaternz igitur 
contignationes Mathematicum pedem dimidium alt funt. 


34. Quod 


Canicidium x1. 697 


34. Quod (1 du&üs de cadavere revulü longitudo pede 
Mathematico dimidio major fit, id velim feratur acceptum 
luculenta portioni , quz fupra quartam valvularum feriem, 
valvularum eft exors , quaque & axillaris finiftra contermi- 
na fuit, & flatum, Ze quo 22e/: 24. hic ad unius unciz lon- 
gitudinem excepit. 

35. Renem dextrum burfulam híc veriüs dixeritis, quàm 
renem: pependit unciam femiffem. 

36. lllo reclufo vivax prodiit rubicundus vermis, polli- 
cibus o&to longus, ponderifque drachmz unius , 4/2 Cazici- 
dio 11. 25 : 16. relique igitur drachmz tres vieto marci- 
dóque reni feorfum competebant; 

37. Ren ex adverío tum grandior fuit tum gravior octies, 
uncias fiquidem pependit quatuor cum femiffe , mirabilitér- 
que floridus, vegetus & ' compa&us erat. 


Cazicidium XII. 


1. Canis no&tem infomnis & iracundus tranfigit in vincu- 
lis: Mané quzvis oblata refpuit , tremit univerfe , riget 
maxillà; inftante tertià butyrum & lagana vorat. 

2. Pauló poft tertiam lacteas exhibet aliquot à duodeno 
atque jejuno , qua chylum fuum in cifternam nondum cffa- 
derant. 

. Illa porró cifterna , chylo atque lympha? communis, 
non chylofa fed lymphatica erat, hoc eft, chyló non turgc- 
bat, fed lymphà fub- rubicundá. 

f. Ductus itidem thoracicus, non chyliferus , fed rorifc- 
rus exftitit. . 

f. Strinxi primó chyliferum, feu roriferum ductum illum 
ad ejus oftia; la&teas fecundó ad meíenterii radicem ; ter- 
tió ad mefenterium medium ; quartó quàm proxime intefti- 


na. 
MY vu 6. Chy- 


: 699 Canicidium 11. 


6. Chylus quartó interceptus ligamine lacteas mirábili- 
ter difléndit , illarumque ab inteftinorum ambitu prognatas 
. radiculas exhibet ,- non fimplices, fed multijugas. 

7. 'Yot enm radiculz ab ipfis inteftinis egerminantes, in- 
teftina nuiquam deferunt , néc per melenterium  firpunt , 
quin priüs 1larum alize alias & fubeant ,^ & relinquant, uti 
dc lacteis mefentericis Ca. xj. 7b. 1v. dictum ett. 

—. $. Nu!quam autem ab uná duntaxat inteftinorum parte fo- 
boleícunt; fed utrimque germinant furfum & deorfum atque 
ita mefenterii faciem fupernam inferbámque perreptant. 

9. L:gaturá tertià luculentiffimus fit la&tearum progreffus, 
divifio, congreffus; rurfümque fejun&tio, ac iterata coitio : 
lilarum infuper valvula inibi produntur, ubi nimirum geni- 
culatim adlurgunt. 

10. Ligatura fécunda chylum ad oftia mefenterii coercuit 
atque adeo lacteas ex:remas , illarümque rivos confluentes 
detexit ;. chylumque fuam in cillernam interdixit corfluxu. 

i1. Ligamone primo ductüs thoracici ros omnis interce- 
pius eft, fed laxato vinculó tenuior illa lympha, frzgore zoz- 
dum concreta, axillarem in finiftram, citradigitos appreffos, 
utà Canic: xj. Tb. 18. fponte corrivata eft. 

12; Exoluto lizamine. fecundo chylus in cifternam , /za 

lympha non penitàs exbaufíam, influxit; atque adcó, quz ci- 
iterna priüs lymphatica fuit, mox chylofa evafit, 4/7 Camic. 
UCDEPIOZ Def og / 
— 13. Ciflerná digitis compreffáà roriferus ductus confeftim 
albore chyli totus repletus eft ; fed chylo in oftia compulíó 
canaliculus ille, ceu filum tenuiffimum comparuit , univer- 
faque citterna nihil nifi meras membranas mutuo appreffas 
ccffit. | 

14. Soluti deli 
fierna. 

15. Refoluto ligamine quarto chylus paulo ulterius leni- 
térque terendit ,. vixque/di«itis prementibus .. ciffergami ver- 
f45$, compulfus eft, (ed la&earum anguttiis coercitus hafit. 


Ca: 


gatione tertià chy!ó rurfum intumuit ci- 


, Cauiciaiuto XA. 
EIS 

r. Catulus fupra menfam extentus , cifra plagas ullam ipf 
iuflifiam , ex tempore perit. 

2. Revulío confettim íterno, ne guttula cruoris funditur, 
n:hilofeciüs nec pulmones; nec cor ,nec diaphragma moven- 
tur. 

3. Ligavi chyliferum ductum füpra cor, qua parte verte- 
bras deierit, 4/2 Canic. xj. 25b. 17. C9 18. 

4. Eundem & illigavi proximé diaphragma, atque fic chy- 
lum illius omnem ligamine uno & altero intercepi. 

f. Mefenterii radicem ,' urna cum illius nervis , vafifque 
fanguineis, nec-non la&cis atque lymphaticis colligavi. 

6. Przcraffa vaíalymphatica quatuor per defícendentem A- 
ortam tranfvería decurrebant.  Valvulis autem geniculata, 
trium quatuós ve linearum Matbematicarusa diflantia, fefe pro- 
debant , demümque in commune fibi cum chylo receptacu- 
lum quazernis fefe -diffundebant oftiis. , 

7. Kefecui primüm tendines diaphragmatis, plcuram fe- 
cundó, nervos deinde coftales, arterias demum inter coftas: 
ficque chyli cifternam lumbarem atque canalem ejus thoraci- 
cum plene detexi. 

8. Chylofa fuit illa cifterna non. veró lymphatica, «f£? Ca- 
nic. xij. 15. x11. canalis veró. thoracicus, pau fuper aia- 
phragma , duarum (cilicet unciarum altitudiue ,| ad ba6n ufque 
cordis duplex affurgebar. Sed bifidus ille duétus fefe fub cor- 
dis bafi reuniebat , exindéque rurfum fimplex in oftia. fua fe- 
rebatür. . | 

9 /Qua parte canalis ille, ceu fZ4vius aliquis effet , duos in 
alveos fefe diffundit, infulam veluti format intermediam , 
Mathematicis longam lineis quatuordecim , tribus vero la- 
tam. 'Falem infulam rivuli aliquot, ab uno alveo quandoque 
MOV Y. 03 in 


7Oo0 Cazicidium. xi. 


in alterum. confluentes , trajiciunt , & medianos traníver- 
fofque rivulos formant. 

10. Pauló ultra fuum confluvium , canalis thoracicus ille 
oefophagearum glandularum lymphatica vaía recipit, quz 
plenis oftiis fuam có lympham eructant. 

it. Communem illum canalem, zius fcilicet €9 alterius 
caualiculi coucur(u couflatum , 1n axillares venas deduxi, & ec- 
ce, unicó quidem ille, fed patenti hiatu, in axillaris finiftra 
valvulam adaperiebatur. 

12. Crefcentem lunam zmulabatur valvula & à finiftrisad 
dextras ita obvertebatur, ut allabentem , aut compulfum ad 
fee chylum, aditu interdixerit finiftró , & dextras verfus di- 


rexerit. In talem enim valvulam protrufus chylus impingens 


fuum curfum a finiítris in dextras inflectit. 


Caxicidium XIV. 


1. Oblongà & anguítà fupernis quinque coftarum cartila- 
ginibus finiitris inflictà plagà pectus didu&um eft, vifcerà- 
que fublata, nec- non chyliferus du&us ícorfum ligatus, quàm 
proximé coftarum primam. 

2. La&teas deinde ad mefenterii radicem colligavi. 

3. Venam portarum deinceps, omnémque cava vena 
. truncum in longitudinem diffidi, exhaufi, perpurgavi. 


4. Imó, epiploon, lienem, jecur, fuo cuz folliculo, ven- - 


triculum, inteftina craffa, renes," diaphragma, pulmonéf- 
que, cadavere deduxi, omnémque cruorem fedulus abfterfi. 
$. Lactex nihilominüs a:qué turferunt , ac fi nulla fuiffent 
vel exhaufta vafa, vel vifcera fubducta. 
6. Canaliculus thoracis, fauló faper diapbragma , in crat- 
fiorem finiftrum, inque graciliorem dextrum dividebatur. 
7. Gracilior dextérque rurfum fubdividebatur, fed mox 
fefe uniebat alter alteri. Suis autem illis & difjunctione |& 
| con- 


Cauiidium 14. 701i 


conjunctione infulam formavit rhomboeidea, quam mediam 
intercoftalis arteria trajecit. 

8. Gracilior infüper ille du&us idem, si fuam illam infu- 
lau in vbombi formam ita delineavit , mox in craffiorem alte- 
rum, finiftrümque ductum íefe infinuat, & ab illo rurfusfe- 
cedit ut in eundem ruríus relabatur , atque fic multas ille, 
tot tmeandris illis , infulas delcribat. — 'idefis Canicidium xiij. 
Jb. 9. 

9. Duéctüs porró l'gamen folvi, ductümque compreffi, & 
chylus, vezó cavá dififfa, effufus ett cruentatus. 

1o. Colligatas denique laxavi lateas ,, ductüíque chylife- 
rus iterato turfit, chylümque rurfus inciíà cavà profüdit.. 


Cauiidium. XV. 


I. Infernis fterni cartilaginibus finiftris inflicto vulnere 
chyliferum canalem, cum efopbagi parte, colligavi. 

2. Vifcera removi, venas incidi , evacuavi, repurgavi, 
ul1 Canicidio xiv. Tb. 3. C9 4. 

3. Ductum thoracicum deinceps aperui, pauló ultra dia- 
phragma , & quia chyli receptaculum ligaminis exors erat, 
leni idcirco compreffu dimidiatum nobis ceffit cochlear chy- 
li , feu potiüs lympha leviter concretz & fubrubrz, quz, 
judicibus $«xareoie , fübacida fuit. 

4. Tubuló. deinde in canalem apertum intrufó , lac in il- 
lum impuli , & affurrexit ductus pratumidus ad ligamen oe- 
fophageum ufque. 

y. Lympham is conclufit receptaculi lymphz penitüs 
confortem , de qua 7b. bí: 3. 

6. Jucundó proin fpe&taculó lympham illam: omnem fu- 
brubram lac meum illud impulfum ita furfum adegit ut fum- 
ma effet thoracici canaliculi diftentio : lac autem fedes huc- 
uíque tenuit infernas ;, eundem igitur alveum ,. inferiü: aui- 

d:m 


"52 Camiciduiia d. — 


dem lacteum, fuperiüs veró lymphaticum fubrubrumque no- 
bis exhibuit. : | 

7. Reclufis valvis illius biformis alvei , hoc cft ,. ductüs 
relaxato ligamine liquidorum diffona congeries cataractis 
prorupit iildern & novo compellendo lacti locum plané dc- 
dit. 

8. Lac igitur novum impuli , & protinus illud in fubcla- 
vic venz valvulam impegit , atque fic ,. 7//ó obice repulfam, 
deflexit illico in v. cava: truncum , & exinde dextram cor- 
dis cifternam confeftim implevit. i 

9. Dextrum itaque cordis ventriculum confodi & lac 
vehementiüs compuli, & ecce, cordis ilià fpecu lac falivit 
iftud. 

1o. Dué&um univeríé . /zis cum flexibus atque meandrir, 
ab originibus ad oftia defecui & inter xewixo repofui. 

1I. Origines voco , Scatebras illas lumbares, quibus. in 
lumborum cifternam , inque huncce thoracis alveum chylus 
& lympha ubertim confluunt. ? 

12. Oftia autem nuncupo ejuídem illius alvei thoracici fi- 
nes fummos, hoc eft, ejus infertionem (iniftrorfum in venas, 
aliàs quidem in axillarem , aliàs vero in (ubclaviam , aliàs de- 
mum in jugularem externam , in quas ore vel mulüplici, 
fed anguíto; vcl unico quidem, fed patenti, chylum & lym- 
pham eructant. 

13. Flexus demüm atque mzandros vocito finuofos illius 
alvei, decurfus , quibus tot infula formantur ,. 4/47 Cagicidio 
xil. Z5. 1x. & Canicidio xiv. 15. vi. 


Cauzicidium XVI. 


r La&earum radicule ab inteftinorum univerío circuitu 

denfe & multijuges pullulant, «£7 Canicidio xij. 2b. «j. 
2. Lactearum medianz quidem plures, íed multijugae nu- 
mc- 


Cauicidium xv1. 703 


merofiores , qua denfo confluxu rivulos atque rivos confti- 
tuunt , 4; Canicidio xj. 2 b. 1v. 

3. La&ez valvulis geniculatim intercifz 2; Canicidio xij. 
7b, 1X; 

4. La&ez. pancreati quidem & incubant & fuccumbunt, 
fed inillud fefe nufquam exonerant ; quotquot enim id vifce- 
ris perreptant , tot profecto ferpunt ulterius, inque fpecum 
longé remotam , fibique fingulis atque lymphaticis vafis com- 
munem fcíe illatebrant. 

j. La&ez praterea multijuges in. Afellianum etiam pan- 
creas illabuntur , at illud nequaquam irrigant. Ubi etenim 
lactez plures fefe invicem excipiunt & plurium concurfua:- 
que confluxu alveos formant , tunc equidem in glandulas 
Meíenterii poíticas influunt ,. fed pratertluunt omnino. & 
chylum fuum omnem atque lympham in Pecguet; receptacu- 
lum ufque tranífvehunt. 

6. Glandulis enim Afelliani pancreatis ungue deglubitis, 
hoc eft, tunicà fpoliatis atque infuper, 2 i2 dicam, perla- 
minulas aut per ítrata deglutinatis laCteos rivos atque ctiam 
lymphaticos cernere cít glandulas praeterlabi & in concepta- 
culum Pecqueti confluere. 

7. Lactez deinceps tot illa: in iftud. Afellit pancreas ante- 
quam fefe condant, cruentarum quidem mefenterii venarum 
trunco decuffatim incumbunt; at truncum illum mefenteri- 
cum nequaquam ingrediuntur , fed in Pecgueti cifternam 
pergunt omnes. 

8. Lacteas infuper videre eft non uni duntaxat venz por- 
tarum trunco ac utrique pancreati, fed & ventriculo, inte- 
flinis craffis, omento, lieni, jecori, renibus, venze demüm 
cava penitüs dencgatas effe. Uzi Can. xj. Tb. 9. 

9. Veritatis tantz fidem facturus luculentam vifcera tot 
ifthaec (emovi , u£i Canicidio, x 1v. 25.1 v. íed lacteze nequaquam 
detumuerunt. 

1c. Pecquetiani facculi fundum ufque adeó protenditur 
ut limites facros contingat , ad os quippe facrum exporri- 

CX XX gitur, 


704. Canicidumm xvjt. 


gitur , ufi Canicidio xj. 2b. 13. prenotatum eft. 

11. La&eus thoracis ductus ad. iter breve bifidus , mox 
unitur, unitus autem fuperiorque gracilior eít feipío non- 
dum divifo & inferiori , haud fecus ac Canicidio xj. Tb. 29. 


Cauicidium. XVII. 


1. Moloffus la&teis caruit in ventriculo , in jecore , in 
liene, in inteftinis craffis , fed numerofas habuit in inteftinis 
gracilibus. Illa autem non folüm apparent fuperficietenus, 
Íed, unguibus divul/á inteflinali cómmuni tunica , ab interiori 
inteftinorum velamento bombycino, ceu à matrice, vel g fo- 
lo, pullulare cernuntur. 

2. Radicule porró tot ab ipfo ortu aliàs orbiculatim, 

* aliàs veró aliter contorquentur. Exindé eft ut flexibus fuis 
illis veluii tot infulas defignent, «fi de latleis mefentericis au- 
notatum eft Canicidio xj. Vb. 1v. 

3. Inibi quippe, uti etiam nunc mefenterium univerfé 
la&teis confitum cft finuofis, quarum alix in alias confluunt, 
atque fic flexibus variis tot rurfus infulas nobis delineanr. 

4. Imo la&earum confluvium fuos etiam infulares anfra- 
&us habet , hic quippe carpionis veficulam haud zmulatur 
uti Canicidio xj. Tb. v3. fed quinque veluti finubus exporri- 
gitur. 

j. Unus quidem fuperior eft, atque lactearum maximam 
partem excipit, & deícendentem aortam totus interíecat, 
fubindeque reliquos in finus fefe diffundit. 

6. Prioris illius poftica dedutio /ecundes eft :. hic autem 
non decuffatim , fed re&tà fuperfternitur aortz , &, pott 
iter perbreve , mox infle&titur deorfum , atque recurvirate 
tali fertium in finum fefe penitus immittit atque fic zrique- 
iram efficit in/ulam, quam lumbaris trajicit arteria. 

7. Tertius vero finus & Yongiffimus & ciaffiffimus o 

elB 


Canicidium. xvii. 70$ 


eft. Aortz latera fe&atur , mediuíque inter dextrum pfoam 

atque diaphragmatis tendines in. os ufque facrum excurrit. 

8. Ovuartus maximi illius appendix eft, & in thoracis uf- 
que ductum protenditur. 

9. Ouintus demüm maximi rur(üs contiauatio eft altera , 
fed pauló contractior anguíliorque , definit enim in genui- 
num thoracis alveum , haud fecus ac ftrictior vefica 1n urc- 
thram elongatur. 

10. Laéctei autem illius alvei fluentum filis ceu valvis o5- 
Je&lis , ftiti. 

II. Omentum fubinde, ventriculum, inteftina cra(Ta, re- 
nes tum veros , cüm fuccenturiatos , lienem & jecur ex al- 
vinis limitibus exterminavi. : 

12. Diaphragma infuper atque. pulmones fuis é fedibus 

ejeci. z 

13. lllzío pratereacorde, mediaftinum atque pericardium 
exclufi pectore. 

14. Sanguinem deinde venofum & arteriofum omnem 
fpongils abforpfi. ! 

1y. Venx deinceps cava truncum , qua diapbragma fcr» 
ueat, Mligavi. 

16. Reverfus ad chylofum alveum ,. quas ipfi valvas inje- 
ceram patefeci, hoc cít, ligamen fupérum inferumque laxa- 
vi. 

17. Parte infernà lac immifi, & axillaris finiftra vena de- 
Ícendeníque ;. cava lacte meo íüblatze funt ; Imó , cordis 
etiam ventriculus dexter a(Turrexit, fed, /ewiter pre/fus, fatic- 
tatem fuam omnem in pulmonales arterias eructavit. 

.. 18. [teratis € lacteclyfmis cor ruríus extuberavit, & quot- 
quot pulmonis fupererant partes confe&tz . tot profecto lac 
iftud ofliolis totidem fpontanez evomuerunt ; pulmonis enim 
vafa, pulmone licet maximam partem ve[eFió ex Vb. bic 12. 
funditüs non dirueram. 

19. Dextrum cordis ventriculum, 4i fumebat unic? , dit- 
fidi, & lactea protinus congeries illius eft diruta , conflac- 
cefcente corde. AXxx 2 20. 1i- 


"c6 Canicidium. xvi. 


20. Illam porro diffiffionem deduxi & in univerfum de- 
fcendentis venz cavae truncum & in dexteras atque finiftras 
axillares, ficque valvulam illam, ue lateis preponitur offiis, 
denudavi. 

21. Illa porró , //e nudata , magnitudinem prz fe tulit un- 
guís in annulari digito , fed falcata five lunata fuit ,& cor- 
nua habuit dextrorfüm obvería, & finiftrorfüm avería, ui; 
Canicidio xiij. 2b. 12. 

22. Illis itaque cornibus, /ic utrinque ab axillari finiftra ad 
dextram veflexis , uti liberum fanguini reflaxum cedit, ita 
profe&ó chylum ad fe compullum dirigit in dextras. Chy- 
lus enim eo ufque diaphragmaus arreriarumque motu fub- 
vectus in illam valvulam impingit & reflui fanguinis fluentó 
dextrorfum abripitur. 

23. Valvula infuper ifthzc axillaris quidem finiftrze venae 
interiora tenet , at mediam venam przciíé non occupat, 
fed illam inferius Izvorfumque trajicit , ficque fanguis uni- 
verfus, qui C9 à fiuifleis C9. à fupernis refluit, valvulam illam 
omnem conícendit , deprimit, fupervadit. 

24. Valvula igitur fanguini, zez quidem f/ubterfluo, fed fu- 
perje&lo , pontis fublicii vicem exhibet. Illa vero. eadem la- 
éteis ofliis ita praeficitur ut ipfis operculi ftrictioris vices 
przíftet , ne fcilicet fanguis ullus in chyliferum alveum ir- 
rumpat unquam , praeprimis dum inanis eft ille, nec chyli 
vel lympha afcenfü & ingreffü fanguinem arcet. 

2$. Sic noftris oculis valvulà fubjectà , alveum thoraci- 
cum lacte turgidulum íapiüs comprefli ; & quoties com- 
preffi , toties profe&tó falcatum illud valvulz fpatium infe- 
rius complevi. Verüm, lac omne reliquum dextras petivit, 
& ne hilum quidem ejus finiftrorfum profluxit. 

26. Lac igitur in thoracis du&um ruríus impuli, & ecce, 
cjus impetus ad valvulam ailidens , totam illam fuftulit: íed 
lac iterum iftud dextrorfum deflexit , utpote có vertus val- 
vulà regeftum. 

27. AnimO injectio nibus iftis exfatiató , valvulam relecui, 


ipíi- 


Canicidium | xvi. 707 


ipfique fubje&a ductüs oftia lynceis oculis examinavi. 

28. Quà refciffaa valvulae bafis erat , fcrobiculi vifi funt 
unus & alter, obliquitatem prz fe ferentes : ita enim obver- 
tebantur, ut ore minime recto fub valvà paterent, fed obli- 
qué, à finiftris ad dextras fubducerentur. 

29. Viforum fidem facturus pleniorem , la&ea repetivi 
clyfmata, & amoenum utrinque vidi la&eum laticem à fini- 
ftris in dextras, demiffé quidem, fed impetu falientem, ut- 
pote qui dextrorfum adítantes obliquo faltu verterit in fugam, 
ilorum enim pectora petivit. 

30. Amoenius meis 9nuzreore fpeCtaculum przebiturus , ifti 
thoracici ductus orificiorum obliquitati nativa medelam 
feci; totam quippe finiftram axillarem firmis digitis lzvor- 
fum adduxi, donec oftia lactea ex obliquo fitu rectum effent 
nacta. 

31. La&te nunc vehementiüs injecto eventus voto refpon- 
dit. Unius enim cubiti altitudine rectà & oftiolis altero at- 
que altero lacteos radios du&us ille jaculatus eft. Aquilegum 
mihi videbantur fyphunculi, ex inferiori cryptà falientes 
aquis. 

32. Canina cum humanis fi compono , ideam mihi refri- 
cant , /ui5 C2 vicinia C9 rotunditate , virilium ejaculantium, 
ultra feminales veficulas. ffricle fic dictorum ,' quae liquorem 
impulfum utrinque varium , utrinque itidem varium illura. 
in urethram cjaculantur. 


Xx xx 3j AD 


708 


AJDCLEUC.LIO BR RAM 


HZ gaucula fufzipe , Amice Lector, que C9 Tibi comparare 
| t9 mibi licuit. | Utinam vel aliqualem. confequerer. copiam 
alrum Clarifrimi PRACEPSHORÍS mei Expervimentorum , 
qu& annotata po[fidet de Cbylo, de Sanguine C9 ejus Transfuftone, 
de Bile, de Sero , de Urina, de motu Cerebri, Pulmonum , Cor- 
dis, Petloris, Diaphragmatis , Zbdominis, [ntellinovum , F'ex- 
iviculi ,| Uteri C9. Vefice utriufque y. de Symptomatis plagarum 
Cerebri, Spine, Pettoris , Mbdominis C9. Mstuum atque figilla- 
tim de oculis vel cefim vel puuclim pertufis citva cecitatem y. de 
liquoribus injeélis in venas Alterantibus , Emeticis , Purgantibus, 
Fencenatiss de infetlis preterea in arterias ,- in fiflulam Pulno- 
gis, in Cerebrum , in Os, in Feficam, in Podicemm de Ifrteris 
greeterea vel incifis , vel ademiptis , vel ligatis , five Caroticis, fi- 
ve Pulmonalibus , Epaticis ,— Spleueticis, Moejfenutericis , Cg e. de 
Nervis puntlis ,. incifis ac etiam commorfis acri aliquo feu Vopi- 
c0 , feu [nteruo.g de Recurrentibus C9 Stomacbicis interceptis 
de Dutlu Cbyli Thoracico incifo ,. «el ligato 4, de Ureteribus i- 
gatis de Utero, Liene ,| Panereate C9. F'eficula felis exemptis; 
de Fetus Corde mobilis de Duttibus ejus venofo C9. arteriofos «2 
Fas ipfius. Umbilicalibus ;, de Placenta ,. vel una pro fe uno, 
veluna aut etiam multiplici pro [e C2 pro fuis gemellis s. déque 
tandem Pecorum Zllantoide (2. Cotyledonibus C9c. Hec uti ma- 
gna luce bifloriam perfunderent. univeríam C9 Pbyfiologicam C9 
Paibologicam, ita €2 TIBI Curiofo, £9 mibi in plurimis bafte- 
nus befitanti. fatisfatlura effent abundanter. — Interea. vale, 
LECZTOR , €9 bis mecum fruere gratus. 


ED TNSOUE 


7923 


C DRELINCURTIUS 


D E 


SEMINE VIR IL I. 


I* A3 interiorem uteri cervicem pehetret & illius fundum 
attingat ? 

2. Ánab uteri fundo vel univeríé, vel partim effluat? 

3. Àn vero vel totum , vel ex parte remanens uteri mu- 
cagine mergatur, atque adco iners inibi reddatur? 

4. An illà potius mucagine tenuatàá difcuffaque uterum iir- 
radiet & imbuat, illumque, /2/is adinflar , ceu feraciffimum 
Nature humana campum fermentet atque foecundet ? 

j. An femen illud Virile tubarum anguftias dilatet & fcfe 
in illas intrudat ? 

6. An mucofis tubarum anfractibus refra&um retufumque 
vel otiofum , vel noxium inibi ftagnet ? 

7. Án per tubas illas, ceu per uteri fpiracula atque cami- 
nos totum exkalet? 

8. An tubis iftis vel in alterutrum vel in utrumque tefti- 
culum deportetur ? 

o. An in tefticulos, fet i2 Ovari2, convectum Ova inibi 
vel unum ,. vel multa genitali Ípiritu fuo refpergat infimul 
atque vivificet ? 

Io. Án ovulorum taniculas sl ania fuo , inibi eliam, 
vel condenfet, vel novis induat ? 

1I. Án Ovorum albumen inibi coliiquet? An vcro colli- 


quamenti materia fiat, vel ex parte, vcl ex toto? 
I2, Áh 


710 De Semine Varili. 


12. An Ovula demüm ifthzc, inibi rarfus , geniali fpiri- 
tu fuo ufque adcó fermentet & exagitet ut ipfa follicitet at- 
que compellat ab anguftiis Ovarii fecedere & per uteri cam- 
pum expatiari ? 


I TN IU- 


«De Semiue Muliebri intus. €9 extra. fuum. femiaa. 
rinm , [eve de femineis Ovis vel 12 Ovario 
yel extra. 


I. A n Ova foeminarum arteriis fpermaticis penetrentur 
maículorum teftium adinftar? 


2. An nervulis vafifquelympharticis irrigentur virilium te- 
fticulorum more? 

3. An pelliculis duabus, fibique propriis fuccingantur ? 

4. An geminum alborem atque Chalazas pra fe ferant ? 
An autem , lympham quidem uniformem , Chalazas veró 
nullas habeant ? 

f. An Ova in Ovario vel numerum nefciant ,'! vel numc- 
ro definiantur? Et quanto? ; 

6. An Ovarii quodlibet Ovum ovo fimile fit? An veró 
fingula uti etate X maturitate ità moleculà varient? 

7. Àn Ova in Ovario racemofa fint fibique contigua ? 
An veró nidulis quxque difcreta atque fejuncta ? 

8. An Ova ab Ovario, ceu satrice, fuccreícant ? An ve- 
ro alibi formata in Ovarium , ceu iz conceptaculum ,. com- 
portentur? 

9. AnOva vcl inOvario formata , vel in illud comporta- 


ta 


€ODe Semiue Muliebri. 71 


tainibi laxa fint atque volubilia? An veró cellulis conftricta 
atque pedunculis firmata & in plenam ufque maturitatem in- 
ibi quieta & enutrita? 

10. An ovorum nidis vel ficcioribus atque ftrictis ,. vel 
humentioribus atque laxis Ova maturefcere queant? An vce- 
ró vel ariditate & anguília marcefcant ,' vel madore laxiora 
difluant ? 

i1. Án Ova ex Ovario integra prorumpant ? Àn veró 
liquor folus ex ovis vei effluat , vel exudet , crepantibus 
fcilicet vel rarefactis illorum tunicis? 

12, Ánintegris Ovis ab Ovario fcjunctis , a/24e adeó pe- 
dunculis ipforum ab Ovario vel revulfis vel abruptis , nec fan- 
guinis nec lymphz. guttula flillet ,. pure deinceps fanicque 
corrofura ? 

13. Anintegri talesovorum globuli nutu quodam (fuo & ju- 
re veluti fpeciali ftrictiores illos craflzz compact que com- 
munis fibi tunica porulos vel diducant vel perrumpant , ut 
fefe é tefticulorum cuftodia in libertatem afferant! An veró 
aliena virtute vinculis leventur & carcere laxentur ? 

14. Án ova € carcere fic emiffa quoquoverfum evagentur? 
An vero aliquoríum determinaté pellantur ? Et à quo ? Et 
qui? Et quo? Er quando? 

rj. Án omnia perinde vel unius duntaxat, vel utriuíque 
fimul, Ovarii Ova hoc vel illo Venerez voluptatis momen- 
to tumultuarié determinentur ad exitum ? An veró matura 
folüm & ordine quodam fuo Ovarium deferant , refiduis in- 
terim immaturis aliis (eriatim deinceps erupturis? 

16. An Ovorum maturitas , & determinatio ad egreffum 
ex Ovario, repetenda veniat vel ab Ovorum atate & molc? 
Vel ab ariditate. pedunculorum quibus nutriuntur ? Vel à 
varia atque varia conditione cüm involucri fibi communis, 
tum prafertim Ovorum fibrofi carnofique niduli ? An veró 
vel ab illis ultimis utrifque, vel ab omnibus infimul concau- 
fis iftis? 

17. An Ovis nutriatur Embryo ? An vero Conceptus ex 

Xy yy Ovis 


"iU De Semine Muliebri. 


Ovis exurgat ? Et , an ex ipforum albumine toto ? Án au- 
tem ex illius albuminis aliquali dunraxat parte , fed genitali 
fpiritu maículo perfufa colliquataque? An albuminis tandem 
illus colliquati particulà nullà corporetur unquam ? Sed 
de femine paterno femper intra ovulum fufcitetur? 

18. Anitaque , Omne animal ex Ovo procreetur? An 
veriffimé autem ex Ovo quidem nufquam generetur ? Sed 
nihilofeciüs ^ Ovo perpetuá & irrevocabili Lege confor- 
metur? 

I9. Án Ova diuturniori fua in Ovario mora teterrimé 
non putrefcant & mille tzediis mifellas foeminas non impli- 
cent? 

20. An ibidem vel periodicé , vel erraticé non turge- 
Ícant , fuoque commoto fermento Venerem non ftimulent? 

21. Án ifthzc ovula intettino fuo particularum tumultu 
fopitaram mentes Venereis ludibriis quandoque non. demul- 
ceant , mulcibrique,Pollutione non excludantur, citra viri 
congreffum ? : 

22. An Ova in tefticulis matura, /pirituque prolifico F'iri 
zurgidula , benignoque vifzerum tepore foa, E:mbryonem inte- 
fticulis, zo» autem in utero, formatura fint? 

23. An Ova vel prolifera ,, vel fubventanea ab Ovario 
pulía, trudantur fzpiüs vel integra vel crepantia in ob- 
vium fibi abdominis alveum , quem azrumnis fexcentis af- 
ficiant ? 

24. Án ovorum vel globulus integer, vel liquor ex 
ipfis elifus, firictas collapfafque tubarum extremas oras 
quandoque fubire queat, citra quàm alio deflectat ? 

2y. Àn Ova in tubas compulía inibi non morentur 
atque putrefiant ? Praprimis intra tubarum arctiffimas ad 
uterum anguítias, tenaci infüper glutine viícatas ? 

26. AnOva veró ftrictiffimas illas tubarum anguftias quan- 
doque valeant fufficienter expandere, quó fefe in uteri fun- 
dum integra devolvant? 

27. Àn Ova in Uteri fundum vel fponté cafura , vel im 

riftal- 


cDe Semiue &Multebit. 71) 


riftaltico tubarum motu eó propellenda , fatiüs fit à femine 
Virili inibi occupari atque przveniri , quàm ut virile femen 
ibidem praoccupent atque przveniant? 

28. Àn Ova in uterum ufque demittantur vcl ut. ipfu: 
titillante fua per tubarum flexus devolutione mulceant? Vel 
ut vaginam ejus madore fuo falivofo perfundant atque lubri- 
cent, ne mutone concufla dolitet aridior ? 

2:9. An Ova in Ovario Embryonata inque uterum devo- 
luta, fuitque inibi nutritiis ab Ovario pedunculis oiba ,. a;- 
que adeb nutrimine caj/a , íuo intra uterum cum Embryone 
nec putrefiant, nec marcefcant? 

3o. An ifthzzc Ovula, uteri fundo nufquam vel glutinata 
vel radicata , in pudoris finum neceflario non provolvan- 
tur , ficque prolis future fpem przmaturé non reícin- 
dant ? Praíertim in utero vel mucoribus lubrico ,' vel 
Veneris Oeftro falaciori , petulantiüfque íuba&o ; vel 
quovis demüm corporis aut anima incondito motu , irre- 
quietiori ? 

31. Ovula demüm ifthzec tenellula teftarumque nefícia etfi 
ex utero nufquam przcipitentur, an-non , 477400 , quovis 
abdominis preffu collidentur conquaffabunturque ? Przci- 
pue in agili faltatriceque matercula, cujus uterus fingulatim 
& ftrictior eft & partionis inexpertus, atque adeó dilatatio- 
nis impatiens & contractionis ad Ovorum  expulfionem 
amans. 


P wer, 


Parerga fuper ufdem Ovis. 


L n noftrorum Ovulorum congeries, quau alii tefficulos 
famineos vocitant , nullo loco nulloque numero ha- 


Yy»: cs 


74 Partrga de Ovis. 


benda fit, Uti Magsi Harvei navi ferunt; Vel, quod pejus 
eff , an illi tefticuli nequaquam vegeti atque vivaces exiftant, 
fed cffaeti atque cadaverofi, immo , «ez ip/a forent cadavera 
te[Lum , infamandi veniant, uti C/ariff : Heofmansi perhibet 
Contextus? 

2. An Viraginis fanguinez v. g. falaciffimzeque fefficuli in- 
tüs idcirco condantur , quód frigidiores illi fint, a; ferunt , 
effoeris v. g. atque fluxis pituitofi puelli penfilibus, qui fub 
ipfa vitz primordia , a/4ue ade fub ipía corporature fue fla- 
zuina ne&enda , cachectici parentis utriufque vitia contra- 
xit? 

3. An Ovula faeminea fub unicá duntaxat aquo/arum vefi- 
cularumfpecie atque nomenclaturà ? An vero, fub ipfaetiam 
Ovorum idea atque. denominatione -.Majoribus noftris innotue- 
rint ? m 

4. An ille Veficularum liquor, 4ui fecamtis im faciem 
profilire folet, nullo queat vel Chymicorum Alkaheft, vel 
Orphei atque Milefii T'haletis Elemento coagulari? 

jf. An mirificus liquor idem , genuinum noítrum de- 
cantatiffmümque Priigenium  Humidum merió non con- 
ftituat ? 

6. An maículus in eodem Ovulo fpiritus ille genitalis, 
qui pun&lo [aliente fcfe prodit , noftrum pariter non conftituat 
celebratiffimum illud CaZdum innatum ? 

7. An ifthzc Ovula ex Ovario dextro propulía mares ? E 
finiftro vero divulfa foeminas pariant ? 

8 An eadem itaque ifthzec Ovula jure meritoque inter ani- 
mal & non animal ambigant ? 

9. An Ovulorum nullum vel in Ovario vel extra tef/aceum 
unquam cvaferit? 

10. Án unicum Ovum fit femper povoréxov uniparum & 
nufquam zoAvmexov sultiparum ? 

11. An Clariff. Diemerbroekii tela fex, quibus Ovula no- 
ftra confodere nititur, piftillo retufiora fint ? 

12. Àn Ovum iftud, ga//izaceo fimile, partu foemineo ex- 

clu- 


1 ) ^as » 
Parerga de Ovis. 75 


clufüm, quodque in Augauftff. Frid: iI!. Bafilica confer- 
vatur, Magicum fit? Hoc elt, Daeinonis alu fuppofitum, ud 
Magnus ille quondam voluit O/aus /orzius , aliique noftro- 
rum Ovulorum oíores ? : 


DoT1uN. L.S. 


*De 'Utero, 


I. A2 Uterus intra przeduras hypogaílrii anguftias aptiüs 
quàm intra faciles & laxas reliqui abdominis viíce- 
rum culcitras collocetur ? 

2. An ad quatuor ille catenas ,. ceu furibundum animal in 
animali, aligetur? Hoc eft, an quatuor ille ligamentis, cez 
funiculis atque loris , infraenetur ,. effraeni libidinis ceítro ne 
lafciviat ? 

3. An ejus ligamenta duo inferiora dicta ipfum fuperio- 
rem fufpendant ne procidat. «£i ANeotericorum Codices fe- 
runt ? Nam illi profe&ó foeminas in fpeculo viderunt glo- 
bofo ambulantes inverías. Ipfis etenim incedentibus verti- 
ce nequit uterus , /igazentis inferioribus , ceu. babenis. conu- 
zentus atque revulfas , in diaphragma devolvi atque proci- 
dere. 

4. An ejus alia ligamenta fuperiora duo uterum intra 
fuas fedes firmiüs ftabiliant ,, quàm pinnula verfatiles zedifi- 
ciorum fundamenta ftatuminent ? 

j. An uterus nervofus fit unicé , idque ad majores Ve- 
nerez voluptatis illecebras ? An vero carneo-nervo(us exi- 
flat, quó foetum & arétius amplexetur & validius enitatur? 

Yyyv3 6. An 


"16 De 'Utero. 


6. Án uterus pulpofus deprehendatur ne in duriorem 
ipfum abortivo dolore feetus impingat? An autem, ut pul- 
pamentó fuó tum alimoniá pleniore turgefcat , tum incre- 
Ícentis foetüs extenfioni tutiüs commodiuíque cedat ? 

7. Án uteras unico foramine fit pervius ,. 477 Z'arolius do- 
ct? An autem quaternis ejaculatoriis pertufus ,. 2f alii vo- 
lunt? Án veto , prater internz cervicis oftium , geminis 
ille conniveat oíftiolis , ovulorum ab ovario trajectioni aptis 
natis ? 

8. An uterus cucurbitule Medice formá extruc&tus effe 
veré dicatur? Et an idcircó taliter conformetur ut virile fe- 
men eo potentiüs attrahat? Uf? putant? 

9. An, ruríus, femen illud proliciat uti cervus € profun- 
dis cuniculis narium infpiratu ferpentes allicit? U72 pa/Z; do- 
cemur ? 

10. Án illud denique femen non unicé maículum , fed 
& foemineum potenter & utrinque rapiat ?. U7?? Mabius cen- 
fet? 

II. Án exterius uteri fundum , Jagewe "ifree more, 
depreffum fit atque concavum? Uf? perbibent? An veró pro- 
minulum atque rotundum ? 

12. Án, infuper, fundum illud contractius ,. zzque cervi- 
cem externam feu vaginam elongatum, apté vel inepté cum la- 
genularum fundo atque collo comparetur? An veró, cervix 
intercedat altera & interior, quae conformatione ab exterio- 
ri tota diícrepet ? 

13. Án uterini fundi amplitudo , ad interiorem ejus cer- 
vicem ufque fenfim gracilefcens , commoda quidem tutaque 
fit ad geftationem foetus , fed incommoda & infida ad ejuíf- 
dem foetus exclufionem? 

14. Án interior ifthzc uteri cervix idcirco flrictiffima 
atque firmiffima fit, ne longiore mutone & enormiter pe- 
tulco fundum uteri pulpofum & fenfile Venere dolitet ? 
An vero, ne concredita fibi cuftodia foetüs perfida fit ? 

15. An prima incunabula noftra fint in uteri fundo? E 

ec 


De tero. $17 


eft, an fundum illud noftrz conceptionis. nofirzque pefta- 
tionis genuinus locus exiftat ? An veró conciviamur atque 
geítemur , more bruto , In laxis illis atque. cozzutis uten di- 
verticulis? Foeminz. (iquidem, reclamante lictt Clarif]: Lau- 
vento , cornigena atque cornigerz íunt . cornutz interim 
nufquam avcdiunt ; Nomen quippe fibi debitum , furtiva 
fua €8 diaboli condimento dulciori F'enere, maritis indunt? 

16. An faltem , ubi gemelliferus uterus eft, fuos illc ge- 
mellos commodiüs longé non perferat atque pariat geminis 
expaffis cornibus illis , quam ftri&ó fui corporis unicó fun- 
dó? 

17. Án utero competat Zfrebite&lonice? Hoc eft, an miri- 
fica membrorum compagis technicus ille fit Auctor & in- 
duítrius artifex atque fabricator? An vero, wti smodó preno- 
atum eff , Embryonis formandi, formatique conceptaculum 
duntaxat atque proplafma & ovorum incubatorum veluti ni- 
dus? 

18. An nón uterus, ad fuos illos conceptus formandos, 
eàdem cum cerebro quatuor arteriarum prarogativá gaudet? 

19. Án non uterus , rzr/uz , fuorum conceptuum ergó, 
Cg unius cerebri concipientis more, Arteriarum quaternarum fy- 
nanaftomofes habet ? 

20. An ifthzc fanguinis uterina vafa in virgine , ferizdé 
ac in puerpera, crifpentur? Et an ifthzec crifpitudo aliquam, 
fatis ambagibus , fymbolam conferat vel ad perfectius femen 
elaborandum , vel ad durabiliorem Veneris titillatum com- 
movendum atque fuftinendum ? An veró tot. ifthzec vaforum 
poft puerperium gyri atque calamiftra , exinde duntaxat u- 
teri latera cingant atque circumplicent , quód uterus; fe 
prius onullus €9 unà cum vafis extentus ,. fele poft partum ad 
volumen contractius omnino reftringat ,' atque adeó , vafa 
priusexpanfa & extenta reducat & contrahat , ac proinde 
complicet & in cincinnos cogat elegantes? 

21. Án uterus, poft partum , Zocbiis undique diffluat ut 


fordes ab hofpite fibi relictas totus eluat atque MESE 
| n 


718 De 'Utero. 


An veró Lorbiis Mtis foetüs quidem recrementà nulla protur- 
bet uterus, fed purpureum ediverío florem de fe fundat ? 
Fioribus fiquidem arteriarum delibatis atque purpuratis fuum 
alumnum priüs reiperfit atque pavit: Nunc veró, florum 
omnium pedunculis partü divulüs, hoc eft, Ziruptá uteri 
vaforum cum acinulis placente copilá , fanguineis vaículis ute- 
rus undique hiat , atque adcó , fanguine totus tamdiu manat , 
donec nimirum tot ifthzec hiulca vafculorum oícilla , utero 
gedententim contratliori atque contrattiori ,' ftrictiüs atque ftri- 
&iüs concludantur ac omnino íolideícant. 

22. Án uterus unico partü medius quandoque crepet ? 
Gemellorum veró, ac etiam tergeminorum , exten(ioni atque 
geftationi nonimeflri fzpiüs relu&tetur indemnis? 

23. An uterus onere depofito totus voluptate geftiat, no- 
vaque proli fufcipiendz totus inhiet ? An veró tormina pa- 
riat, prolem ubi peperit , & prole parta Venerem reformi- 
det atque refugiat ? | 

24. Án uterus , primogenitó foetu nonimeftri vel feme] 
expanfus atque fpiffatus , ad priftinas anguftias atque tenuita 
tem Íele unquam revocet ? E 

25. An uterus, dillenti ventriculi more , quo foetu diften- 
tior , €o tenuior? Án vero, quo foeturá turgidior , co etiam 
fpiffior evadat ? ' 

26. An uterus in gravida co£yledonibus certiüs protuberct, 
quàm in vacuà geminis Ícrobiculis finuetur? 

27. An illorum finuum dextró mares foveat? Siniftró au- 
tem foeminis incubet? 

28. An uterus interior rugo(us fit? Et an rugis ille fuis 
femen firmiüs atque tutius implicet atque retineat ad con- 
ceptionem , quàm foetum ipfum irretiat atque contincat ad 
partum ? 

29. Án uterus Divina fit infimul & luxuriantis INaturz 
faviffa & corporis univerfi horrida Cloaca? 

3o. Án uterini fundi foramina duo emiffaria fint illius 
impuritatum? An vero du&us reverà fint frugiferi quippiam 
in uterum invchentes ? 31. Án 


-De Utero. 709 


31. An uteri fundum utrinque arteriarum corollam in cli- 
torida demittat ?^ Et, an fertum illud arteriofum , ;zore tz- 
miarum quibus infantum capita ad bumeros firmmantur , uterum 
confirmet? An vero, clitoride titillata & in lafciviam refo- 
luta, tor illa arteriole , gue fzzdum uteri lambunt ,| Venc- 
rez voluptatis blandimenta fint & illices? 

32. An onufta uteri navicula Vectorem jucundiüs, anin- 
jucundiüs admittat ? 

33. An fenilis uterus ,. zz pletboricá , v. g. fanguinis de- 
fectu & arefcat & fterilefcat ? 

34. Án matrix puelle, v. g. decenzis, Mater effe queat & 
ad Luna. recurfus perinde florére ac in adultiori ? 

35. Án uterus aliquando frugifer antequam florifer? Hoc 
eft, an fructus fuos, partu vivaci , quandoque tulerit, men- 
ftruis licet floruerit nufquam ? 

36. An uterus in menítruata perinde fermentetur atque 
turgefcat, ac in recéns gravidata? 

37. Ánuterus, qui ferax efl generis bumani campus ,! molas, 
monítra atque tophos quandoque gerat ? 

38. An uterus pragnans, /a/vó quandoque fetu ,. vcl pe- 
riodicé vel erraticé fanguinem ubertim fundere queat? 

39. An ifthzc (anguinis eruptio vclà vagina vel ab ute- 
ro fcaturiat ? Si à vagina, an femper falutaris , an vero le- 
thalis etiam exiftat? Si ab utero , an propter aliquot acinu- 
los placentula ab uteri copula diremptos? An vero, propter 
ipfius uteri fanguinem impetu & copia Chorion fibi refpon- 
dens ab utero diínectentem & porulis fugientem alienis à 
placentà ? 

40. An placentà uterini fundilatera penitüs opplente , a7- 
que ità emnes omninà laterales atque fupernos in uterum. aditus 
intercludente , füperfoetatio contingere queat ? An veriffime 
autem , tunc temporis illam obtingere poffe contradictionem 
omnem involvat ? 

41. Án omnis etiam füperfoetatio veniat explodenda dum 
prxgnantis uteri cervix interior tam arcte clauditur utomne 

Zz3 pror- 


710 "De Utero. 


prorfus virile femen excludat ? Sed illud. finat vel confeftim 
cffluere virtute caffum , vel in vaginz fuz navicularem fof- 
fulam vapidum dilabi ? 


PII I S 


De Tulis Qteri. 


I. n uterinz T'ubz in brutis duntaxat animantibus con- 
fpicuz fint, zr) Laurentius docet? Au ratione veró & 
experientia in foeminis etiam deprehendantur? 

2. An illa totaliter folidae & impervie , s£ ajust ? An 
vero univeríé cava & perviz fint? 

3. Án ruríusillz fint partim quidem concava atque mea- 
biles ? Partim veró compacta & invie ,. ut? Nobis illudere 
fludent ? 

4. An uniformes & zqualiter excavatz ? Án autem, hinc 
indé protuberantes atque cellulis extructa ? 

j. Àn fuisillz cellulis Ova non unice tranfmittant ? Sed 
& ila quandoque concludant atque confervent ? Atque 
adeo , non folum genuini fint ille O«i-du&us, fcd & 
veriffimi Ovorum midi, five conceptacula atque promptua- 
ria? 

6. An illae itaque vel femper vel nunquam inanes depre- 
hendantur? An vero rejc&taneis uterinis aliquando fcatcant? 
An potius autem vel femine effuífo , inibique varie. al- 
terato atque corrupto ; vel integris Ovis quandoque tur- 
getcant ? 

7. Anàtefticulis illae quidem oriantur anguftx? Sed ute- 
rum verfus pedetentim latefcant? An vero, ab uterini fundi 
lateribus utrinque flrictiores exi(lant , fed fenfim amplientur, 
dum tefticulis proximant? 

8. An alicubi valvulis intercifz ? An vero libere paffim 
atque patentes ? 

o. Án 


"De Tubis Uteri.- 7i 


9. An ipfarum valvulz ab utero fint averfz ?. An autem 
ad uterum obverfz? An porró Chimzrice proríus? 

10. An illa tubz immobiles femper atque ftatarie ? An 
autem aliquando locó mobiles ac etiam errabundz ? 

I1. Án itaque , vel nervoív tota ? Vel mufículofz totz ? 
An autem, partim nervales, partim veró lacertulis inftructae ? 

12. An illz rurfus vel femper flaccida totz atque collap- 
fa? Velinterdum etiam, omninó contente & expaffz ? 

13. Án iterum ergo vel rigidi tubuli more , vel tení(arum 
fidium adin(lar , eádem femper rotunditate confiftant ? An 
autem aliquando lacertofis fuis illae fibrillis dilatentur atque 
contrahantur? 

I4. Án illarum orz ab ute:o diftantiffimz atque tefticulis 
proximz , totz fint laciniofz atque lacertofz ? Hoc eft, an 
muículofis ille fimbriis orbiculatim & univeríé muniantur? 
Et an ille fimbriz vel ad tubarum fotum ? Vel ad ipfarum 
robur? Vel, 4uid rei cardo ef! , ad majorem inibi, quàm in 
reliquis tubis, diattolen atque fyftolen extru&tze fint? 

15. Àn illi fupremi tubarum lacertuli uti connexione, ità 
communione cum teítibus femper careant ? Án vero cum 
ipfis aliquando copulentur & íemen ab ipíis elidant atque 
corripiant ? 

16. Àn integra tuba femen illud in gravidis ,. periudé ac 
in vacuis, in uteri fundum transfundant ? An vero, femen 
illud vel noxié, vel innoxié tamdiu confervent atque cumu- 
lent, donec, fero partu veclufó ,, univerfum illud una cum 
Lochiis propellant atque repurgent ? 

17. An Hiítoriz de Foetibus in. Tubis ceu. Apocrypha 
traducendz veniant infomnia? An autem Tuba certó & in- 
dubitanter conceptionis locus aliquoties deprehenfze fint ? 

18. An ille Tubz foetum intrafe conceptum atque fotum 
& adultum neceffario vel detineant & unà cum matre fuffo- 
cent ? l in abdomen compellant atque foetum inibi pari- 
ter & foctàm extinguant ? 

N'" L.S 


Zz752 Parer- 


71 


Parevga de Tulbis CUteri. 


i A aliformes tubarum latitudines ab 7/re^eo. cum vef- 

pertilionum alis comparentur? Uti garraut ?. An veró 
cum zavigiorum velis? Imó , cum malorum apluflris? Quid 
enim aliud fonant sw 5v »s;« AuiQsu , quàm maviuz tenias ad 
malorum cacumina volobiles ? Nam uti profecto navis illa 
tzniolz é malorum fatligiis aurá quàvis flabellantur & exa- 
gitantur; ita prorfus, ad tubarum apices, mirificas vidimus 
modo lacinias, quz , pixaule ver[atilis nore, ad omnem Ve- 
neris auram impelluntur & quafi volitant. 

2. An non interim ifthec. fimilitudo cum alis, e2// zuf- 
quam fit Aretei, lepidiffima eft? Nam przterquam expaníz 
tubarum illa tznize expaffas vefpertilionum alas emulantur, 
id infuper pra fe ferunt ,. z& P"enere pre[ertim furtiva ,. que 
tota tenebrarum opus ef , ut noCtu longé gratius quam inter- 
diu explicentur atque pro fuo modulo volitent. 

3. An feminei feminis à tefticulis per tubas in uterum 
via Veteribus fuerit incomperta? | Uri feriptitant ? An autem 
ab Zfétio atque Galeno & Hippocrate non modo calcata , fed 
& fzpé fzpiüs monftrata ? Erectó quippe digitó vias illas 
Nepotibus fuis fzpiffimé commonfítrant. Verüm , averíi 
Nepotum à fuis Majoribus oculi 27e7444s 1llas atque 
Galenicas & Hiprocrateas apophy[es uteri , utrinque finuofas, 
quibus femina [uum femen in uteri fundum ejaculatur, ut advi- 
vile perueniat , nufquam attendunt. Nunc vero defixis in Grze- 
cos oculis refipifcant omnes & uno confiteantur ore viam 
iftam Grazcorum primitüs cfle , nec unquam ab ipíà vif, 
Magno licet fibi Duce , devient. — Ferselius quippe, eri Re- 
Hique tenaciffimus aliàs ,' viam quidem illam Ga/ezicam efle 
mente conípexit ,. fed reapfe ab illa defcivit & in errorem 
deflexit. 

4 An vceridicus fit C/ar;ff. Laurentius cum fuis foeminei fe- 

minis. 


Parerga de Tubis terr. 71 


minis ejaculatoriis furculo quadruplici fruticantibus ? Latio- 
re, fed breviore uno, in 'Tubas exporrecto? Strictiore, (ed 
longiore altero , in vaginam excurrentc ? 

An foeminz , vacux quidem , furculis iftis amplioribus, 
fed brevioribus, fuum femen in uteri fundum ejaculentur? 
Pragnantes veró, anguftioribus , fed longioribus aliis in ute- 
rinam uíque cervicem externam illud idem effundant? 

6. An gravida dulcioribus omnino atque diuturnioribus 
Venerei utillatüs deliciis &  incantamentis idcircó permul- 
ceantur, quód in iftisfentilibus viarum ambagibus, zz vari- 
nam ufque veflexis ,, foemineum femen vividius atque diutius 
catulliar, atque adcó vividiüs etiam atque diutius titillet at- 
que deliniai?. [n vacuis autem foeminis, quibus iter femina- 
le nec ita anguftum , nec ità devium atque flexuofum ett, (ed 
patens atque breve, minores longe brevioretque Venereze 
titillationis illecebras atque dulcedines excitantur? 

7. An vaíorum feemineum femen diverfimodé jaculantium 
quadrifidus ille diremptus Laurentzo glorianti fit afcribendus? 
An autem Zarolio? An veró Feraelio? An veré tandem Ana- 
tomicorum illi Coryphzo, vetuftiffimo nimirum ZZerophii»? 

8. Sed amabo! Annon iliius inventi litigium omne de 
Junonis eft umbra? Illius etenim quadr:fidi vatis idea umbra- 
tilis et omninó atquc Chimzrica. Quid ergo tot oculatiffi- 
mis alias in Anatome Viris tantam czcitatem intulit, uc 
Chimzram non modo viderint atque palparint, fed & vitam. 
atque palpatam inículpferint ari? Meze (unt profecto Sper- 
matica atque Hypogaítrica fundi collique matricis in Cada- 
veribus arterize fanguine caffz atque contractz , quas uti can- 
dicantes atque crifpatas viderunt atque palparunt, ità ceité, 
quaternas 1llas fub idea quadrifidi vafis lemen ejaculantis de- 
lineatas evulgarunt , fed hallucinatione penitüs fupini ac om- 
nino czcà atque fallaci. — /;defis queff. meam 20. que de U- 
teri crifpatis. Jdrieriis eff. 

9. An itaque, ficditüs illis INeotcricorum Feterumque vafculis 
rejeclis , tubarum munus nullum crit , nec ampliüs Porzitoris 

Zn n3 par- 


714 Parerga de Tubis teri. 


partes fuftinebunt,: quo feemineum femen, 2 refficulis in ute- 
yu, fcecundé tranfvehant? U72 bíc de Tubis uteri queff. vy. 
€2 16. prenotatum ef/| 2? An vero ezdem 1llzz Uterinz 'Tubz 
teíticulorum utrinque firmamenta duntaxat atque columina 
ftatuenda fint? An autem ipfius etiam uteri fulcra atque re- 
tinacula cenfenda veniant, illumque, az/arum adimflar., in 
utramque partem fuffulciant ne vacillet, atque adeo, ne al- 
terutrum ile prz altero quandoque pra gravet ? 

10. Án illa demüm T'ubz libramenta fint non unius fo- 
lüm uteri, fed & foetüs infimul intra Uterum ex umbilico 
librandi? Velaliter, an Uterini navigii, foetu onu(ti atque 
depreffi antennz (int atque fufpenforia? ; 


Es 1 GN o 


Co, 


71$ 


CON OLLARIA 


D E 


IDIUM ANO .EF-O: EJZF-:UI 


I. q7oetus intra uterum nec fugit, nec refpirat, nec va- 
git. 

2. Eju: interea fanguis circulari motu cietur. 

3. Circulantis ejus foramina tum ovale, tum rafuündam, qui 
velignorat, vel Neotericis afcribit, is profecto, & inPhy- 
ficis, & in Veterum Piacitis hofpes eft. 

4. Sanguinis illius circumactü Meconium, quod triplicis 
fecrementi aimalgama profitemur effe, in filtulam inteftinalem 
deponitur. 

f. Id Meconit in. Partionis tempus, Decumanà obferari 
Portà contendimus. 

6. [nteftinorum nihilofecius motum complexus atque com- 
preffus, feu periftalticum, nequaquam fufllaminamus. 

7. Foetus uteriná cuftodia detentus non magis in 27//25- 
toeidea quàm in Patrios cineres meit. 

8. Foetui quippe Farcizizalem tunicam qui tribuit, Bo- 
tulario quàm Profectori propior ett. 

9. Qui infuper Urachum aftruit ipfi, brutam ftatuminat 
Anatomen. 

ro. Fetus igitur, Umbilicali fiftulà naturaliter fi mei- 
at. 

—— in "e veniant qmicium atque cacatum. 

II. Foetüs C/orios immediaté ad Uterum atque Placentam 
annecti fenfuum mentifque gira» deprehenditur. 

12. Venam Umbilicalem , genuinam Foetüs nutriculam 
cfle profitemur. 

13: 


716 Corollaria de Humano Fat. 


13. Apophyfin coli, qui vel Majoribus noftris indictam, 
vel in fetibus folidam afferunt , nec Manibus Antiquis, nec 
Veritati litarunt. 

14. Capillos, adipem, cuticulam & claufulas digitorum 
fummas foetui qui detrahit, fuum illi Bezé- Effe detrahit. 

15. Foetum omnem dentibus inftru&um fub dias venire 
luminis auras, qui nefcit, veriffimum ncícit. 

16. Foetibus Cotyledegas tribuere annofioris eft Bubulci, 
erroneos Vitulà fuà fulcos infindentis. 

17. Faetüs partes fingulas infimul perfici, qui Nobis ob- 
trudunt, fua Nobis figmenta , non vero Mytticze Natura 
fecreta revelant. 

18. Aftris male propitiis OGtimeftrem nafci qui reputant, 
infelici natos fidere fcfe produnt. 


EL JN uda v: 


CAROLI DRELINCURTII 
C. FK, & C.N. : 
DZII!Sj;Si E: RT, A "E OC 
ANATOMICO-PRACTICA 
! DE 


ED LN O.d.5. 


Aaaaa 


Viris Pietate €9 Eruditione Confpicuis , 
D. D. CAROLO DRELINCURTIO, 


PATRI REVERENDO, ATQUE PROMOTO- 
RI SUSPICIENDO; 


D.D. ANTONIO DRELINCURTIO, 


MEDICIS GENEVENSIBUS AGGREGATO,ET 
EXCELLENTISS. REIP. BERNENSIS MEDI- 
CO Reg PATRUO MEO HONORAN- 
DO, 


D.D. PETRODRELINCURTIO, 


LEGUM DOCTORI, ECCLESU/E SANCTI PA- 
TRICII IN ARMAGH DECANO; ET ECCLE- 
SLE SANCT/E TRINITATIS DUBLINENSIS 
PR /ECENTORI, PATRUO MEO ALTERI VE- 
NERANDO;j; 


NEC-NON 


D.D. DANIELI pE£ MALNOE, 


NUPER IN CURIA PARISIENSI CAUSARUM 
PATRONO, NUNC AUTEM, CHRISTI CAU- 
SA, AD BELGAS PROFUGO, AVUNCULO 
MEO COLENDISSIMO, 


ID D. 
CAROLUS DRELINCURTIUS, 
dbefum Delineator £2. Defenfor. 


: | 719 
|» — PROOEMIU M. 


IENOSOS fÍcrütari nequeo quin Ziegerz ipfum in puris na- 
L turalibus explorem. — Rec£uzz * enim elt zzdex /ui €9 ob- 
liqui. 

DSL igitur Ze Jiene falubri delibanda veniunt , antequam 
vi/cus grum plené ruminer.| Medico, quippé futuro corpus 
humanum b Lysceis oculis contemplandum eft, immo «c zzazi- 
bus oculatis attre&andum, ut intimos ipfius rimetur receffus, 
& partium fingularum tum, numerum, magnitudinem, figu- 
ram, colorem, connexionem, communionem, actionem , C9. ufum, 
à capite ad calcem, 4 cogzo/ca?z, Nequaquam igitur fimplex 
interiorum imago, expreffiffima licet ve/ penicillo, vel ere, 
attendenda eft, ni velimus effe ex Jibro * Naucleri ; fed extifpi- 
cio opus eft, ut /erutemur , f que nature latibulis abfcondita 
funt, & veluti fecreta & corporis in arcano atque operto. — Quid 
enim nobis cerzius ipfis 

Senfibus ^ effe potef? , quà vera ac falfa notemus? 
Manum idcirco operi admovi, ut pro ! (7024/0, quo se di- 
"uetior , Tecum * babitans quid de liene. fentiam enunciem. 
DIS- 

a Gal. Edit. Bafil. 1538. T, 1. p. 8. b Orph. 4rgot verfi 180. 
p. 15. Pindar. Nem. x. p. 228. Ariftoph. Plut, AG. T. fc. 2, p. 23. 
Plat. Epifl. 7. p. 344. A. Theocrit. Id)/l. 22. verfi 193. Apollon, Rhod. 
Argon. Y. verfa 153. p. 17. Cic. 1X. Epifl, 2. Hor. t1. Sat. 3. verfa 
go. I. Epifl. 1. verfu 28. Hygin. de Z4rgou. n. 14. Valer. Flacc. 4- 
gon. I. V. 464. p. 18. Plin. Ab. 2. cap. 17. p. Ly; Plut. Tom. 2. p: 
Io83. D. Gal. T. t. p. 365. Paufan, Meffen. p. 219. Lucian. Tzm. p. 
4T. Char. p. 171. Hermo. p. 287. pro Imagin. p. 607. Icarom. 731. Phi- 
loftrat. 2. Icon. 2. p. 802. Boeth. Conf. Pbil. 5. Prof. 8. p. 134. Suid. 
in Avyxtes p. 64. d* Cent. 9. n. 57, Tzetz. Chil. 2. n*. 48. verfu 692. 
Apoftol. Cenr. 12, n. 13. c» Prov. Vaticanor. Cent. 2. 2. 64. Pha- 
vorinus , 7? Avyxt)s p. 343. C* Natal. Comes 8.8.5. 858. c Hipp. 
Edit. Frob. 1538. p. 4. 82. c 89. Plaut. Afin. A48. Y- $c. 3. verfa S0. 
d Gal. T. I. p. 381. & 544. — d Hipp. p. 63. 48, 81. 98. c» Gal. 
T. 1. . 129. &* 144. e Gal. T. 2. p. 68. 46. 6 351. I1o.. f Div. 
Ambrof, Hexaemer, 6. T. 1. p. 88. — g Columell. de Re Ruff. lib. 3. 
cap. 10. p. IO»: h Lucret. r. v. 699. C9 700. Gal. I. p. 7. 9. 16. 


c 17. i Hor. Ep. 1. 7. 9$. k Perfítus Sat. 4. verfu. vk. 
Aaaaaa 


4*9 


710 


D'TmS S-EX-UEA'TTDTT 
ANATOMICO-PRACTICA 


[UpPpUNCOUSUEBE 
(C^ASPOERS Eq E 


[t b pofitus eft in * hypochondrio finiftro, & regione 
jecoris 2c xvríQuyov , sme votov mae , ceu boppofitum vel 
fpurium bepar ,, quod genuini fit; hepatis zquipondium. d 
enim viíccris à Z'eteribus sodó prolatis , nec non ab Zfreteo, 
Gal. Polluce ,& Hefycbio , hepati Vevifomor , VezGaese, ovg oov , z, 
— YezQvyyov paffim enunciatur. Is autem lienis fitus fub diaphrag- 
mate eft inter coflas adulterinas atque * ventriculum, quem 
parte fui fimà comple&itur, düm gibbà fuà per fibrillas ner- 
vofas diaphragmati 4 coharet. 'l'àm profunde porro re- 
conditus eft ut palpari nequeat , nifi satura vel sor?ó decli- 
vior fit. Lienalem quippé fitum faz pé mutari conftat, non 
modo ratione fedis vel bumilioris , vel-elatioris , fed ratione 
fedium ejus universe. Is fiquidem ab * Z/ri/etele & f Piinio 
reci- 


a Hipp. f. 54. &- Arift. Edit. Parif. 1619 T. 1. p. 776. € 790. 
aec-non Grzcus Anonymus Ed;t. YÓr6. Cap. 17. p. 20. b Arift. 
T. 1. f. 1005. 1009. (* 1010. Vid. Hofmann, Apolog. Lib .2. Cap. 35. 
DES c Hipp. f. 248. c Jul. Pollux, p. $4. d'Gal T. 
f. 415. e Tom. Y, p. 776: quem ofcitanter legerat Averroes Colliget. 
4- Cap. 4. fol. verfo 62. Tom. 9. hominibus enim tribuit , que Pbilofopbus 
brutis bzc adjeribit, — £ Haft. Nat. x1. Cap. 37. p. 251. v. 3t, 


fe 


ID'gklErrNosrs ^N 


recitatur prodigialiter locum, in2zaZrupedibus, cum hepate 
permutafle, uti fingulatim de cuzzculis oculatus id ipfum te- 
ftarur & 444. Spigelius: Sed iftud , feculis aliquot, ante P/iz: 
in ipfis cadaveribus humanis h Herophilus viderat. Hoc 
autem feculo medio tàm fortunate fuerunt Rev. Parentis 
Anatomes primitiae .. ut Parifíis monflrificum illud viderit 
cadaver, cujus viícera , fedibus permutatis , lienem ceílerunt 
à dextris, & Pepar a finiltris, * [ 

Tant prodigii, à 1e vifi ,. luculentum & alterum te(tem 
mihi produxit, Ao/a2usm fcilicet , qui monítri tanti rumore 
permotus ,  ut-ut fenex & filicernius ad cadaver convolavit, 
quó rem tantam Íeros ad ! Nepotes tranfmitteret. Nec de- 
fuerunt Mula ejaídem s muli, id enim certatim delinearunt 
m Mentellus, atque Caztierus. Sicut autem ZZeropbiius id an- 
te Pligium , ia 9 Panarolas id ipfum ante Riolanum detexit : 
Imo P Fr. ab /4apeudente prodigium parile noviffimo fecu- 
lo fedulus annotavit ,. & ante iptum ruríüs Corzel. Gema 
confimili phzznomeno fuas locupletavit 3 Cyc/oguom. atque : 
Cofmocyiticen. 

Huc refero Par. Rev. phenomenon & alterum , fcetum 

fcilicet nonimeftrem , cujus /jes nullus erat in hypochon- 
drio. Is enim veluti cuniculis actis fefe per medias diaphra- 
gmatis fibras carncas in pectus fuftulerat, & pulmonis lobum, 

fibi contiguum, compreffu fuo tabefecerat s. 
II. Numerum quod attinct, //ez unicus eft € natur prae- 
Ícri- 


g 4nat. NIYI, Cap. g.p.217..— h Tefle Gal. T. 1. p. 172. 1 Ann. ni- 
mirum 1650. — k Pbenomenon iflud Abr. Berkelius ab omni prorfus ob- 
livione vindicavit. Id enim , in. Rev. Par. honorem, adamantno  flylo 
publicis fiis , eternifque Stepb. de 'Uibib, monimentis zwfculpfit , i A- 
Óxvím. p.129,  ] Vid. p. 98. Opf. ejus. anat. m I» Epifl. ad Pecquet, 


gratulator. .— n Obf. 17. apad Borell. p.- 49. O Znn..1643. uti ligüct 
ex ejus Penteo. 5. Qof. 7... p. Schenk. 3. Obf. 9. q Lib. 1. cap. 6. 
p. 75. Edit. 1569. r Lib... cap. 6. 106. Edit. 1575. s Hifl. 


videfis in Tbefibás de Liene p. m. Viri Johan. van Flammerdinge, Pre- 
Aaaaa3$ [ids 


711 D'usss AN AT. Pk A c, 


Ícripto. Nihilofecius duplex obfervatus eft ab t Zfriffotele , 
à v Celio Rbodigino, à * G. Rbondeletio , à C. Gemma , às 
B. Cabrol. à * D. de Marcbett, ab ^ 4. Bourdon ,| & ab Ex- 
cellent. D. « Hardero , nec non ab d Ephem. Germ. Obfervato- 
ribus feduliffimis & acutiffimis. € Cecilius veró Folius , Vene- 
tiis, duos , tres , imo quatuor vidit. Fallopius f pariter tres 
lienes enumerat, unum juftz magnitudinis , alterum dimi- 
dio minorem , tertium denique ovi columbini mole. Qui 
veró id fiat legere eft apud & Zeviz. Lems. & h G. Hofmann. 
fed € diverfo /ieze nullo i Pbilofopbus cadaver narrat, cui 
fuffragatur * Zoller. ! Baubinus , ^ Laur. H. ab^ Heer &? 
Kerkring. 'Tales itaque homines comparandi veniunt vel cum 
P volatilium quibufdam , vel cum infectis , que a liene carent , 
etfi vulgo de ipfis ja&tetur. exe 3 xo] Ago vov eva. Imó 
nihil inter homincs iftos atque inter quadrupedem intereíft, 
Democritus enm ,. Zril. Piin. Solin. 4lb. Magn. Ge/ner. & 
-dldrovandus unanimes atteftantur — enis exortem e[fe cbame- 
leonta. Id ipfum vero teftatius apud me reliquit 1 Pazarolus 
animalculi profe&tor, nec non Regia Parifrenfis Societas , quac 
diffe&i chamzleontis nitidiffimam icona, lienis nefciam , a4 
Rev. Par. 5 vranfmifit. 

III. Illius porró vifceris zagritudinem fi dimetiar, illacer- 
té nufquam * eadezz neque fecundum neque p, n. Longitu- 

dine 

Jide Rev. Par. 1671. t Tom. I. p. 1124. Ó^ 1127. v Lib. 24. 
Cap. 3. p. 1324. x Schenck./jb. 3. Obf: 1. — y Cofmocrit. I. 6, p. 
105. z Obf. 15. p. 8. a Anat. cap. 4. p. 47. b Anat. cap. 
17 p. $8. C Obf. 45. p. 199. d Zn.1672. Obf. 172. p. 327. 
€» 1686, Obf. 6x. p. 113. Huc refero Obf. 8. Dan. Horftit p. 19. 
e Barib. Epifl. 62. Cent. 1. f Obf: ad P. Mannam. fol. verfo xo8. 
£ De Occult. Nat. mirac. 4. cap. 7. p. 519. h L;b, 4. de Gener. 
bom. cap. Yo. p. 98. c» 9. i1 Tom. 1. p. 1124. k Lib. 1. 
cap. 66. ad calcem. ] In append, ad Roffet. p. 394. m Anat. 
quaft. 25. p. 335. n Obf.p. 2231. o Obf. XI.p.31. p Arift, T. 
1, 789. B. c Io1I. A. Conring. de Sang.cap. 13. p. 98. R. Morzus 
de Conf. Val, p. 693. Entius Apolog. n. 23. p. 6o. q Vid. Ano- 
nym. Grzc. cap. 7. p. 20. &* Camerar. Cent. 6. Obf. 37. p. 372. 
r Obf, pag. 98. s 4n. 1669. t. dirifl, 1. p. 776. 789. C Ico. 


Ds LirzNMosris 723 


dine vulgari fex digitorum eft, latitudine trium ,. craffitie 
autem unias alteriutve pollicis. 

IV. Figuram pariter variare v Ferz, docet. Vulgó tamen 
oblonga eft , & plana atque lata, hoc eft plaute pedis ema- 
la , juxta * Hipp. Y Ruff. Epb. & * Germ. Epbem. Exinde cft 
ut à JDiefcoride , Plinio ,. Martiali ,. Polluce , & Hefycbio , 
lintea oblonga , & ipía emplaftra fronti vel ubivis admo- 
venda ? $p/euia vocitentur. Rei autem ipfius, ut & nominis 
excogitator , teíte ^ Ga/ezo , celebrandus eft « Hippocrates. 
Aliàs veró Jeu vel rotundus. vel 4 trigonalis vel tetragonus ett. 
Uno verbo, id viíceris e Proteo & f Zhetide , vel ipfà & Ezi- 
guía vgutabilius eft, uti conftat ex Zorflio ,— Piccolbomino , 
Riolano, Rbodio, &c. 

I; autem naturz lufus iz /ieze , có facilior eft , quó Zen 
tenerior, & mollioribus glandulis ^ /axior. Sic enim ipfi 
multiplex character, ve/uti cere , vel univerfe veli partim 
imprimitur. 

V. Coloerem filuftremus , 1s certé variatur ratione agizia- 
lium , & «tatum , nam in calidis k ege & cane nigricat ; al- 

bicat 


Gal. Tom, 1. p. 173. Laur. 6. 21. p. 521. v Pbyf. lib. 1. cap. 7. 
x Pag. 54.38. y Edit. Parif. 1544. p. 44. Z 4n. 1682. Obf. 

2. f. 8. a De quibus fue. Andr. Lacuna 1n Epifl. Gal. p. 153. 
b Tom. 4. p. 103. C Pag. 460. $15. €* 520. d Ut in Sinis 
à Rev. Par. profectis , quos Animalibus fuis Blafius interferuit , p. 169. e$ 
III. e Odyff. 4. verfu 417. &* 457. Plat. 1. p. $4. Edit. 1578. 
Diodor. 1. P. $6. Georgic. 4. vers 406. Faflor. 1, verf. 369. De 
Arte Am. 1. 763. Metam. 8. 734. Lucian.p. $05. c 1085. Edi. Pa- 
nf. f Plat. T. 2. 381. c Apollodor. 1. p. 8. g Ariftoph. 
in Ran. A. 1. $ce. 6. Demoft. de Cor. p. 494. Lucian. f. sog. Har- 
pocrat. p, 147. Philoftrat. Zpoll.. 2. cap. 2. p. $8. Hefych. p. 320. 
Eufeb. i» Hieroclem. p. 460. Phot. Bibliotb. n. 44. p. 30. Suid. i9 E'&- 
xm, Euftath. ad cale. Ody[f. x1. Etymol. Magn. x. 335. Phavorin. 
fol. 183. Rhodigin. xt. xv1. p. 583. Erafm. ;n Adag. p. 849. Lavater 
de Spe&tris p. 7. Wierus de preftig. Dem. p. 71. & Natalis ComesS, 8. 
p.853. h Malpig. r. p. 10$. i Hipp. p. 63. Pollux p. 84. 
k Gal. T. t. ». 173. 18. Tom, autem 3. p.. 362. 7. fporem Lie: aci- 
dum , 


314 Diss$ ÁwNAT. PRACT. 


bicat autem in frigidis, /4e & vitulo; Sic qui rutilus in fce- 
tu, ! uigrefcit etate. IXariüs enim in adulus vel purpura fplen- 
det , vel fulgeati caudore notatur , ut apud. Zorf?. Spigel Rbod. 
& Fe[lalium. 

VI. Vagatur lien in Z/Zettá ,1n byffrice, & in fimia mare 
& foemina diffe&tis à "Par. Rev. In nobis vero fibrillis ad- 
Íftringitur ad. 5. Dbypocbondrium. finiffrum , quas 9 Mundinus & ? 
Maja tenuiffimas delineant. ^ Ventriculo prztereà finiftro- 
que reni cohzret, per epiploon & vaía. Immo fiffuris fuis, 
vcluti fibris atque digitis , ventriculum fiogulariter ample&i- 
tur, uti viderunt 4 Ao. * Horft. 5 Higmor. * Lindan. atque 
Par. Rev. "E 
. VII. Vifceris autem univerfa compages zzzica: (uccingitur 
atque firmatur, 7czui quidem vulgo, fed qua^ morbofe cori 
buübuli craffirudinem & robur contrahat, uti viderunt ;4sz4er- 
uac. Coluimb. Baubin. Hofmann. Spigel. Riolau, Bartbolin. qul- 
pius, & iplemet ego, anfer inter olores. LZ 5 

VAT. Mrteriam lien excipit jecoraria decuplo majorem, ex 
dimenfione paterná ; /extuplo licet illam, vel quintupió dunta- 
xat, Clarif. v (Moebii atque * 7Zedelii dexterr. aliàs atque 
fidiff. circinus defcribat. — Ithazec autem ade? capax, vel à y 
celiaca prodit, vel ab ipfo confurgit 7 Zorte runco. Atque 

; ità 
dum, c aufterum ;» leone, lexna, pardali, leopardo , urfo , & 
lupo. ] Sic merito luridus audit, Steph, de Mellis, Tom. 4. p. 260. 
m Blafius de Animal. p. 76. 78. € 109. n Hipp. p. 64. e» 69 
Pollux p.84-. Gal. T. 1. p. 415. Vefal. 5.9. p. 393. Col.x1. 7. Lanr* 
6. 2T. atque Spigel. 8. 14. Fallax ergo C. Celfus lib. 4. cap. t. p. 183. 
ubi lienem profert Yngenuum , zec ferviliter adflri&lum, O Ánatom.. 
jul. c. 5. p Anat. cap. IS. fol. verfo 26. |— q pag. 13. r pag. 
I31. S pag.60. | tpag.68. . v Fundam. Med. p. 378. 

x Machin. Vz. cap. 2. p. 3co. y Laur. 4. 11. p. 146. Laurem- 
- berg. Exercit. 7. Barthol. 1. 16, p. 100. Plemp. lb. 2. p. 150. Gliffon. 
c. 45. p. $17. Highmor. lib. 1. p. 64. Horn. Microcofmn. p.87. c» Deu-. 
fing. de Cerde p. 56. z Jac. Sylv. p. 121. Car. Steph. p. 185. Fer- 
nel. 1. 7. p. 47. Columb, 1r. 7. 2. 425. Arant, Ol. 33. p. 99. Sepral; 


[25 


D zdqlagsNesmss to 71$ 


ità jure meritoque mirificus ille /Vature Piclor* Hipp. am- 
liffimam illam delineat. Nec ifthaec capaczZza tantüm eft, 
fed & /ozgif/ma. , atque adeo longum iter agens furculos im- 
pertitur epiploo f[u0., acili glanduhe b Hipporratee majori, 
quam € Zfriflot.4 R. Epbef.« Gal.f 4beopb. & Oribaf. 8 pan- 
creas indigitant. Quod reliquum eft trunci. multiplici fuo 
amulorum diremptu lienem fubit univertum & in intimio- 
res ejus h eryptas longé lateque íefe diffundit.  Falfó igitur 
adverfus Zippocratem & INaturam Y ipfam YIcriptitant Legis ar- 
zeriam in cjus limine haerere, ut exindé fanguinem fuum ro- 
ris ad inflar in vifcus effundat , tanquam in k /pougiams Az- 
ToL/2 quippe reclamat ,. quá docemur arteriarium.! myriada 
vcl abítrufiores Zeais cellulas quoquoverfum pervadere, &at- 
fatim irrigare. 

Lien ergo fincerum fanguinem accipit à corde , nec uti m 
Fallop. putidé docet exeremesto nutritur ,|' qua& n bes Cyprius 
eflet. Putidior adhuc » Lus à Fonte ,, cui den corporis ef 
cloaca. | Apage hinc f/ercoreos Doctorcs illos ad P Zfrzffopbanis 
exeropayse Merdivoros: 


IX. 


in Arift. Probl. Tom. 2. p. 34. Jeflenius in. Anat. Pragenfi fol. 48. Riol. 
IT. 23. p. 131. C Rev. denique Parens. -— a pag. 166. € 169. Sic 
A vic. lib. 3. Fen: 15. trat, 1. cap. 2. fol. 782. € Aponenf. differ. 31. 
fadqoDIe S IBuPag..56. . .c-T. 1:.860..C. d Pag. 49. | e Tom. 
I. 197. 34- Í Pap. 31. Edi. Parif. 1555. g Pag. 46. Edit. Parif. 
1556, h Amplitudines c helices funt Hipp. p. 169. 31. fed apud 
pinguiorem. Medicine. [cripterem Nic. Habicot porofitates duntaxat. au- 
diunt , Lect. 2. p. 45. 11s enim é naturze Libro vera protulit. p. 23. 
24. 63. 64. 166. €» 169. nec non Gal. T. 1. p. 173. A14. c 415. at- 
que. Mundin. c G. de Zerbis, Anat. fo. 22. — k Vefal. 1$. 9- p. 394. 
una cum fuis plagiariis cecis , quibus me pudet Riolanum adnumerare Antbrop. 
225. pini32. l "D: eleganter Plantini azque. Cafferi Tabule demon- 
Jirant, p. 87. d 167..— m Inflit. Anat. p. 435. Vid. Conring. de Sapg. 
4 p. 96. ad 117. — n Proverb. Vatican. Cent, x. n. I1. ( Cent. 2. 
n. 44. Feft. lib. 3. p. 110. Diogenian. Cent. 3. n. 49. Ó 5. n. 8o. He- 
fych. p. $73. Suid. Cenr. 4.7. 53. Vid. Plin. !. 28. cap. ult. p. 708. Ari- 
ftoph. Scbol. p.74: C. — oCenf. Med. 99. p. 545. p Plut. AG. 3. $c.2. 
Bb bbb 


216 Diss ANAT.PhRaAC Tr. 


IX. Venas fortitur numerofas & amplas, quz ab ejus- 
concavis affurgentes ramum conftituunt fplenicum , in quem 
e ventriculi fundo venule tendunt 4 ferue ,. velt quaterne, 
quas vaía brevia vocitant , queque fanguinem unicé reve- 
hunt 2 ffomacbi fundo in lienis venam , & indé in. portam, 
ut perappofité notant * J«c de Back ,. & * Fr. Zypeus..v A4. 
vervoes igitur , * B. Gordon. Y ob. de Vigo. * Jac. Guiliem. s 
Fabr. Hild. 9 Rob. de Flatiib. e T5. Geleus , ac illuítris ipfe 
4 Gaffendus malé fidi funt , 6 vafis tot illis retegentes uni- 
cum. 

Infidus pariter */ Lzonb. Botallas düm ex illis quaternis duo 
tantüm exhibet. | 

Fallas infuper , €9 circuitui fangaineo penitus advería ,. in- 
gens illa Scriptorum turba , quz tubis illis eby/um zz. lienem 
deducunt. Sic rurfum perinde fallaces , apud nos audiunt, 
qui vcl hilum /zeci proficui à liene i2 P'entziculum corrivantur. 
f Atque ità ingens illud Philofophiz lumen , Aenatus 8. 
Cartefius, Medicis non illuxit. Is enim ipfis , /uper bac lite 
tenebrofo h Zeraclite tencebricofior eft. Ambiguam veró 
mentem cjus quocunque flexeris, in totidem Anatomes tenc- 
bras denfas inflexurus es. Devii funt infuper à Nature Li- 
bro, 5 sodwm qui Gordianum illum exfecant ,' mordicus nc- 
gando vaía exiflere brevia : Confutantur enim. cadaverum. 


aU Te. 
q I. R. Saltzmann. Obf. Anar. g- 55. r Ex Obf. Paternis. 
s Differtat. de Cordeg. 95. — t Fundam. n. 9. p. 68. v Col ger. 
2. Cap. 9. p. 22. vol, g. x Cap. de Urin. 24. fol. 461. y Ana- 
tom. fol. 14. Z Lib. 2. p. 79. a Cent. 2. obf. 45. b 4- 
"it. 4. $. c Lib. 6. cap. 23. d Tom. à. p. 222. € 298. 
€ Obf- Anat. p. 63. — f Vid. bic Thef. 3. m 2. € 4. g Lib. deHom. 
part. Y. n. X1. p. 6. Edit. Am[lel, 1680. h. Cognomento quippe exe- 
révis perhibetur. Cic. Fim. 2. v. $- Y. de Natur» Deor, n. 26. 3. n. 14. 
d? Divinat. 2. n. 64. Laert. lib. 9. p» 240.. 241. i Curt. Ji, 5. 


| Cap. 1. 9. 14. Plut. Tom. 1: p. 674. Juftin. x1. 7. p. 223. Arrian. hib, 
2. de Exped, Alex. p. 87. Aufon, ad Paul, p.338. C» Epifl. &4. verju 


Dis, d 4 ,EN:;O s 1s 717 


&umiQi4 , nec non-k Z//ppocrateis atque ! Galenicis flylis fan- 
meis, neis, ferreis , argenteis , atque buxei: , in ifthzc vafa 
intrufis. Valeant igitur qui hoc feculo , & quidem hic in 
medià fcientiarum meridie, so&uarum inflar , adhuc düm ca- 
ligant, nec vafa tàm luculenta detegunt. 

Defle&unt tandem & à tramite reCti ,' .Baubizus ,..Spige- 
lius, Higbmorus, atque .Diemerbroek , vala heec fingendo zuo- 
«ulari fplenicis arteriis , fed amicá manu peritiffimi m. Bobyj; 
reducuntur in viam. 

lNos veró , non folüm hinc , fed ab omni vifcere, arte- 
riarum cum "venis commiffuras longe füummovemus. Hicenim 
Hippocratem & ? Galen. infimul , nec non ? Carte//um rur- 
fus, atque conjunctiffimum olim Aev. Par. condiícipulum 4 
Job. Pecquetum cjuramus. | Illorum quippe finguli extremas 
arteriulas venulis extremis inferunt , atque ità procedere putant 
pere» illam , quà fanguis ab arzeria elutriatur in veza;. 
Sed aperto pectore profitemur , [una cum oculatiffrmis G. Har- 
veo, atque G. Cbharletono ] nullam omnino dari ullius arzer;o- 
4e cum vezulisanattomotin ,'millies licet ab vo Prifco reci- 
tatam. 

X. Lienales deindé nervi numerofé fruticant à pari : «a- 
£o, quod /aryngis, peileris ; Gc abdominis eit. 1mo Pracbic- 
TUI. SC crurum , €x iyxagrneer s paternà , cujus ope protinus 
é phznomenen labyrintho , 4/7/25 znextricabili, (efe extricat, 
Illi autem nervuli comites indivulíi funt arzeriarum : ad rc- 


con- 
48. p. 685. k Pag. 225. 235. l Tom. 1. 9.169. 173. 194. €* 
258. m In Circ. Anator. Pbyf. Prog ymn. 18. n Pag, 64. ver» 
Ju 39. Oo Tom. I. I17. 143. 144. 148. € 20r. P Ibid. de 


Hom. part. Y. n. X. p. 6. quam mentem fovet Jacob. Robault. P5yf. 1. 4. 
cap. $. (9 12. p. 327. 338. €^ 341. Cautior fuit Lud. de la Forge, 
vafor: enim mutis filet inoreffus , pag. 131. q Differt. Anar. S. p. 40: 
Edit. Parif. X684. r Hipp. ». 61. & 317. Pareus 2. ao. p. s3. 
Piccolh. Le&, 21. p. 146. Jeffen. 4na:. Prag. fol. 47. Malpigh. cap. 3. 
- 107. 110. 111. Male itaque Bouffuet. lb. 8. p. 193. aique Spigel. 8. 
14. p. 241. lien infenfibilis eff. s Quam requiro. im Molinetto ; 

Bbbbbza Willis: 


P4 


718 Dirss. "A'NA T. Pn ASCOE 


conditiores ufque vifceris porulos, ficut induftrié t GJ;/;- 
nis5 atque V Zartbonus Ícrutati funt. Czcutiunt ergo x 7e- 
faius , atqueY P'efliggius cum fuis lienalibus nervis unicé ex- 
ternis. 

XI. Reliquias tandem Anatomes noftra Vaía Iympbatica ex- 
cipient , é profundis ufque lienalibus cavernulis. Sed cavere 
eit, ne ruditate ceecà 7 7. de Muralto Mizec à liene in pan- 
creas. exportemus. Qui igirur peritior & oculatior avec 
haberi, confulat velim Azfeckii 'Tabulas, Szboldi Hemfler buys 

'Meffem auream ,. D. Lazy € p. m. Rev. Przc. meum D. 
Nuck , qui zultis quidem flebilis occidit , * Nulli flebilior quàm 
mibi, 


^ 


CHA DP. PUE 


plenis porró zextuz illud mirificum rarum eft , & molle 
Hippocrati, P Celfo, axque € Galego , atque ita lien perpe- 
ram enunciatur coe&us atque compreffus à À. Mereurio Trifme- 
gif/o. Nulquam eft ergo parencbyma ficuti vult e Erafiffratus, 
€ Aphrodifeus ,8 Lattant. ^ Oribaf. Septalius , & Entius k. Longe 
appofitiüs, CZ ad mature normam, lien eft! Hipp. &esyvcadis i te- 
lax enim aragee refert ,. & veluu . reticulum eft: Ext ab illo 
reti Gallis dicitur /a * Ratte. Totus ergo lien fibrofus audiat, 
oblu&ante licet » Nicolao Maf/a, & ab illis foris ,' univer- 
fum 

Willis: & aliis nervorum indagatoribus. t Anat. bepar. p. $9. 
v Zdenogr. $. p. 16 X Iib. 5. cap. 9« p. 395. y Sutagm, 4.. 

p 66 z HExper. Anat. p. 368. * Hor. Carm. 1. 24. 9. 

à Pag: iT. 40. 248 b Lipf. 4. cap. 1. C Tom. 4. 392. 
d: Toin c$ -cap.06. p. 223: e Gal. Tom. I. p. 172. 0-414. Tom. 
2. p4g; 14IT. f Problem. 72. lib. 2. Edit, Panif. 154I. g Dec- 
»piicio Dei , m. 1A. -h Pag. so. Edu. Parif. 1556. 1 Probl. s. 
$561. 9- Tom, 4. pag. 34. k Zpolog. p. 279. n- 54. l| Pag. 6 3. 
:10: Gal. exegof/ im. Sgneyvtuxer , atque. Jul. Cufar- Scalig. Hifl. Auim. 9. 
JTex& 342. p. 1118. m Matth. Martinio in V. Lien, | n mat. 
: à Cap. 


D's-Lizswosrs& 719g 


fum fyftema lienis ab ? ZZppocrate, velut ipfum afflante M;- 
Ht . dvüdic me X, Is) ds; , ad ravim uíque proclamatur. 
Lienales ergo ? bre in belices contorte funt atque. revolutee , 
& fuis fpiiis Ga/enicas conttituunt. xoiAdmimue: 4. Affurgant 
igitur ZZ;pp. noltro pecnonei Firi , qui prifcum illud ejus in- 
ventum , fibi /;m/7:5 arrogant. Is enim Magifter primzevus 
eft, qui hancce docuerit frorum alumnum x, avumAo«lu, 
quam in uno nuf?uam demirort AR. Zp^efo, Protcffione 
Medico. fed in Morro ZJuton. Cef. qu corporis univerfi tale 
textum e(le folerter obtervat, 5 xeoxvQawrow 23 Q mAeywonor 
nobis ob oculos ponit. 


C oA d p 


ftud porro ? vi/cus ufus fai gratia , plane litigiofum efi: 
low. capita, tot (eníus : Nemine idem fentiente , ne vi- 
deatur acceffio alterius. 

Tantas autem inter Virostantos componere lites mez te- 
nuitatis non eft. Potiores interim fententias proferam, aper- 
turus deinceps animi paterni fenía b. 

I.c Democritus , 4 Erafifivat.& * Ruflus , lienem fruttra effe 
fabulantur ; X iftud putreatque olidum f 7//4orus movet , dum 


plene 


cap. 1. fol. 26... O Pag. 4 T. v. 26. * 169. v. 31. * 4 Vefal. Fucht. 
Piccolh. Courtin. Spigel. Highmor. Gliffon. a?2ze Whartono. 

p Vid, Joh Bertum, Sed. $. de fang. p. 291. &^ Biblioth, zat. /224- 
citatis mite . & laboris improbi , erudai[f.. Afclepadum D.. D, le. Clercq 
c Mangeti Tom. I. f. 348. q Tom. 4. p. 392. 2$. Cavitates 
Junt, cavernulz , porofirates, &» cellule Nicol. Habicot , Led. 2. p. 
 48- Cofmopolitz .p.. 409. 410. c Clar. Dolxo &Encyctep. Chir. 3. p. 


732. r Pag. 44. Edit. Pasf. S Lib. 4. de Je ipfo ad fezpf. p. 25. 
n. 16. 

a Z-c^w ye To ezxMeyzye Eufl. im H. 4. p. 202. 2. b Cap. 
Iv. c.In Epifl. ad Hipp. p. 535. d Gal. Tom. 1. p. 414. & 
Tem. 3. p. 361, e. Pag. 44. — f Lib, Orig. X1. cap. 1. p. 152, 


Bb bb b 


710 Diss. ANAT. PRACT. 


fplene fupplet ,— five veplet inauitatem] hypochondrü e vacua 
exiflat , quà in re merito carpitur à & //o//o. ^ Helmontio au- 
tem /edes eft /fecbei , & Veneris nidus, atque Lofpitium anime, 
nedum ;zstile vifcus. Putidum vero JDemozriti i dogma 'Civi- 
tate Medica nufquam donatum cft. Norunt enim Medici 
Naturam * c saidsvroy licét , tamen &aídevror , nihil frufira 
! facere, fed ubique oni operis ^ Magifiram efje. 

Immo profitentur nil nobis ine(fe , quod /apient;am /mm- 
xam, potellatem immen[am, & bonitatem ? fupremam non (a- 
piat, nam Opera Dei ubique mirabilia & memoratu dipniff- 
2a 9. 

II. Animum autem ZZpporrat. ? atque 3. Philofophi dum 
hic perfcrutor, unanimes ipíos deprehendo lienem nobis ce- 
dere /pongie modó luxuriem bumiditatis é ventriculo combibere. 

lítzc autem idea /pongie Helmontii mentem ita permulfit, 
ut lienem [* saper ipfi folium anime C9. Feneris delicias] ad 
plantanimalia deprefferit: Illum enim delirat ,. * /pozgiee vi- 
tam vivere, & purum putum * Zoopbyton cíle. 

Hareeum * autem & x Ezrium , «uibus plus mentis eft, 

«eor 


g E:ymolog.p. 487. ^ h Pag. 126.n. 31. 179. n. 27. 190. n. 45. 212. 

"u. I5. G^ 228. n. 58. Edit. Lugdun. im fol. Y655..— 1 Vid. Melch. Sebi- 

zii Exercit, Med. p. 263. 264. &- 265. «^ Lindan. Plyfiol. cap. $. n. g. 

3523... CHI. f. I11. 60 347. Gal. FL. 1. 340. 365.0753. 

1 Arift. T. 1- 336. C. Apollon. D»fcol. Hifl. Comm. cap. 21. p. 24. Gal. 

T. 1. p. 100. 224. 301. € 379. Macrob. Sar. 7. 1$. 636. Averroes 

colliget. cap, 7. Tem. 9. fol. 16, & ]oh. Picus de Mirand. Heptapli cap, 

Ip. i. . m Phyfíicéufarpe , quod Moraliter D. Ambrof. b. .de 

fuga feculi T. 4. p. 312. Vorandus bic atque. uminandus Rob. Boyle 

de Natura Libel. Edi. 1687. ^ n Gal T. !.p. 402. & 403. Nec-mon 

j.219. 330. (- 221. — OSwvuánan x; éLemyymmanes, Hipp. pag.55. 

€ Gal. T. 1, 5. 221. 239. €^ 340. p Pag. II, v. 40. 168. v. 3I.- 
248. v. 13. — q Tom. 1. p. IOII. r Hic m. I. s Pag. 90. 
n. 50. t Arift. T, i. p. 845. Plin. 9, 45. p. 221. c Rev. Viri St. 

Chauvin aureum ilum Pbil. Thefaurum ingentem , quem de petiore fe- 

cundo publice veclafit, v Exercit, Anat. Y. de Motu cordis, cap. 16. p. 

147. C" apud. Entium; 4poleg. p. 279. n. 54. — x Entius autemapfe 


pe- 


Dus BEC» 54NMOO sns 73 


cor ipfis acrius limante Minerva ,. hic mirari fubit , ab EZ». 
& à Pbilofopbo vix tranfveríum unguem difceffie ,— cbylum 
enim aqueum in lienem via nature invia , chimaricé dedu- 
cunt. : 

III. P/ato autem, Plinius, Galenus , AMpbrodifeus, Falco, 
Coelius, Bosaciolus, Montuus, Fefalius, F'arolius ,| Dauretas, 
Mercurialis, Perdulcis , Zacutus , Plempius & innumeri alii, 
quibus aliàs T upiter. magis favet , lienem jecoris fzcibus cx- 
purgandis ferviliter addixerunt , & illum exinde r;/u: erga- 
"um cífe (ymphoniaci cecinerunt, 

Cor fapit, pulmo loquitur, fel continet iras : 

Splen ridere facit , cogit amare jecur Y, 

.Sic apud Serenum 7, 

Splen tumidus nocet, & rifum tamen addit ineptum. 
Defzecatus fcilicet fanguisnitet, at ab eo nitidiori ri/4;, imo 
cacbinnus, unde Per/ius 2, 

Sum petulanti fplene cacbzgzo. * 

Ita c $cammonico lien, de mente; P/inii 4, 
Dicitur exfectus faciles auferre cacbinnos ; 
Perpetuoque zvo frontem preflare (everam. 
Quafi hoc amoto * v/cere Saturni; , hic & € Apulei Deus, 
(rifus nimirim) amoveretur £.. Mentem interim illam pera- 
manter Ga//e fovent , quoties enim fuam frontem erugant , 
toties perhibentur 8 :'epanouir la ratte. Sic Belgicum. Milt, 


(vifceris noflri nomen) à Gallis non abludit ,— bilaritatis enim 
in- 


gpetius fuum. expromens. veriffimum effe profiteri non erubefcit , lienem ad 
fe chylum crudiorem divertere, Zfpolog. n. 23. p. 58. Et ifiud abfonum, 


iudicio czco , H. Futen admifit p. 26. de bydrope. y Id spfum 
fert Y&dori Orano foluta, p. 152. Ovzgin. Xx. cap. x. z Cap. 22. p. 
140. a $at. 1. v, I2. b. Pronus fiilicet in. Divinum illum. &«eesov 


m yi^arme Iliad. 4. v. $59. de quo Vid, Euftath. T. 1. I21. v. 28. 
Rhodig. lib. 3. cap. 12. p. 128. C Ibid. cap. 42.. 140. d Lib. 
2.0. 37. p. 282. — * Helment. p. 190. n. 41. C p. 212. n. 15. 

e Met. IV p. 128. d» 111. p. 134. £ Vid. Schol. 1n. Arifloph. Cereal. 


]- 764. b. g Vid. rufum Schol. Aiiftopb. p. 764. b. & Joh. B. For- 
tam , 


72. Dis£ AWwAT PRACT. 


intelle&um perindé habetac h muzificentie. Laus vero dogma- 
tis tam lepidi in unum ! P/atozis c«paysiov refundenda venit. 
d enim é«payst» male audit jecoris effigies ,— fiimulaerums 
cbaratler, figillum , impreffa figura ,| imago expreffa , uti vo- 
lunt; fed veluti zaztile cft ,- quod /ordes jecoris Gxpxose: ab- 
flerget. & exterget ,/ uti perappofité , meum ad Mercurium» 
Divus profitetur k Zfizbrofius. Sic iterüm ad rem ! Aretaeus 
& m vicenna , düm hepar ipfis eft zigri. fanguinis emuntto- 
rium. Sic ternüm rem ipfam 74. Pollux acuté tetigit, Pla- 
tonicum Zenis minillerium attingens. n Ità certé *. Ga/egicus 
lien hepatis expurgatorius eft. Indé fit ut P Ori;afo, qui Ga- 
lenicum fidelis exfícripfit lien, zracbina fit jecoris feculenta 
repurgans. 

Ab iftis itaque fontibus 4 Meletius , * Magn, Etyuolog. atque 
Phavorinus *íplenem deducunt 278 sic iavsbv Oonemzu am 
QavAidivre à» vyesv ,. quod alZiciat in fe bumorum inquina- 
zjuta. n partes autem illas ruunt agminaum ,. & impetu 
veluti czco, Viri aliàs oculati, atque moderati ,— Zaffzus, 
"irgenter. Euflacbius ,| Hucber.. Gratiol. Liebaut. Marquard. 
Corzacchin.. V arand. Licet. Du Fallius ,| Merindol. Rancbin. 
Campanel. Veickard. Helkwig. La Serna ,| de Campis , Ger- 
gau. Cbicot. Menjot. de Blegni & Jac. vandem Sponius, cujus 
exirema fata , pramaturaque , non unus Zpoljo , fed Mafze 
lugent. 

IV. * Zfvicenna & * dverrots fuccum putant fubaufterum 
à liene in ventriculum deferri , qui blandá ftypticitate Ori- 
ficium cjus fuperné vellicet appetitüs ergo. Sed profecto, 


fi 


tam , Pbyfionom cap. 21. p. 25. h Beverwycks Schat der Gefentbeyz 
p. 150. Edit. 1666. 1 Tom. 3. p. 72. k Hexaemer. 6. T. x. p.88. 
] Diut. X. €: 15. p. 84. m Canon. 3. Fen. 1S. trat. T. cap. 2. p. 789. 
n In Expkeysiov. Lib 2. cap. 4. n. 46. o Tom. I. p. 107. 219. c» 
407. 3. p49. 361. 362. 408. 414. (? 419. P Pag. 49. Edit. Parif. 
q De Nar. bomin. p. 100. Q' 134. .. t Pag. 725; S Fol. verfo 476. 
t Lib. Y. Fen. y. Dotlr., 4. c. 1. p. 23. V Colliget. 2. cap. 8.. fol. veyfo 


19, 


Dzsi-LrrNwosrs 733 


fi qua di&is veritas infit, celebrandus eft eo nomine x Gaie- 
' qus, qui vel plenis (eculis o&to aute Avicennam , id ipíum con- 
ceptis verbis protulit. Id vero deinceps » Z5beopbil. * Nemefius, 
atque ? Melerius plenis buccis inculcarunt. Mirari fubit ita- 
que aff-clas Avicennz Zf/bucain ,  MGluarium ,. Mundinum , 
"poneufem , Gordonium ,| Guidonem ,. Savonarolam ,| Zerbin, 
Vigonem , Valiacot. &c. paginam illam vel Ga. vel Zzeopbili, 
vel ANemefi, vel Meletii , nufquam attendiffe. Sed düm ift- 
hac opinio vana eft, partes Z£vicez. vel Gal. tucri, litigare 
eft de ^ a/imi umbra. Illam vero mentem chimaricam cffe , 
& jure meritoque à c M. Curtio impugnatam, vel fida docet 
Anatome, qua viam omnem à liene d /z/gbriin ventriculum 
pracludit. Immo ratio & experientia fuccum aufterum pa- 
riter omnem à nobis fanis jugiter arcent. 

V. * Ronudeletium quod atüner, & ejus fequaces Fr. Uum. 
Car. Pifonem , & mil. Parifanum tanguinis florem à liene, 
tanquam pollen à cribro fecerni finxerunt. Sed ifthzc Chi- 
mara, Lunz ad incolas difllarur à f Laurentio. Alam nihi- 
Jlofeciüs deperire videntur 8 Corz. ab. ZJogelaude , ^ Lambert. 
Feithuf. 3 Tb. Cornel. Confentinus , k Iib. Kyperus ,' & ipfe 
Pr. Sylvius atque 7b. Burnetus ^ , fanguinem enim commi- 
nifcuntur à liene ita fubigi ,. /pirituum animalium ope , utin 
tinluram , vel fermentum exaltevur.. Sed citiüs illi viri fuper 
aqua zdificarent , quàm talia nobis cordatis adilruerent. 
Quoniam autem illa juveniliter me convellente ruitura non 
forent, genuinos omnes veritati. Candidatos ad folidiffimum 


: able- 
19. tom. 9. Vid. Rolfinc. lib. s. cap. 9. p. 89t. X Tom. T. p. 42. 
tom. 3. p. 362. y Lib. 2. de bom fabv. p.32. Edit. Pasif. 1555. 
Z Lib. de nat. bom. p.. 121. Edi. Plant. 1565.: a Lib, de Hon Nat. 
p: tco. Edit. Veget, 1552. b.Gal.T. 3. p. 3I. € Comment in Aza - 
zom. Mundin. p. 331... d Vid bíc Cap... m. 9. c Vid. Fr. Roffer. 
de partu. Cef. p. 149. Í Controv. 25. lib. 6. p. 322. g Oeconom, 
nim. p. 77... h. Pag. 23. de Liene. 1 Prog ymn. 6. p. 86.. 
k ntbrop. lib, Y. cap. 9. n. 1o. | Dif?.. Med. 31. m Tbe/aur. 
" 1 C6. c coe .?? Med. 


734. Drss.ANA T. PRACT. 


ablego ^ Bobnium, qui viriliter ifthzec evertit. 

VI. Sed menti noftra obverfantur alii bene multi , qui 
pariter explodendi forent cum liene fuo vel /ezzigifico , vel 
fucci nervofi fludiofo, velfpirituum fabricatore.  Verüm itazec 
opinionum monftra dies delet, nec non maícula virtus ? 
Higbmori, ? Maipigbii, atque 4Bobaii. Nobis itaque & aliis, 
victoriz palmam omnem przripuerunt. Me igitur confti- 


tuo extra teli jactum omnem, quo me tradam informationi 
Paterna. 


Q Xipe^rV. 


D itaque fententiis valere juffis , in patriam mentem in- 
quifivi, ut ex cà mihi tandem Veritas affulgeret, qui fi- 
dem meam, /ab ip[a initia bic ob[iriftam * laetus & tutus li- 
berarem. Genuinum itaque lienis ufum , ex i5/is ut ita lo- 
quar nature fontibus , placidiffimó & limpidiffimó rivó de- 
ducturus fum. Illum autem Aev. Pareszs , vel jam à quin- 
que ferm lufiris hanc in Academiam invexit. Evicit enim 
I. rationibus & b experimentis plurimis , arterias. vel decupló 
plüs continere lympha: quàm venis ,. /auguisis enim € zotius 
continent aàzevmw o& 0/90». Ext idcirco 4 zzvi dicuntur Zuza- 
ne Nature, cujused4uileges fimii funt, tubis aquas diducen- 
do. 2. Sanguinem illum vel Zecuplá portione in /plenem npel- 
li, quàm in Zepar , quoniam arzeria fplenica decies amplior eft 

bepa- 


Med. pag. $62. | n Circ. Amat. Pbyf Propym. 18. ^ o Lib. Y. 
Di/q. Anat. Part. 3. cap. 3. p Cap. 6. de Liene. q Progymn. 18. 
Vid. in [uper Scboltzii EpfF 2.16. p. 371. & Lauremberg. Exercit, 7.0. 3, 
a In Proem. atque Cap. 3. b Que duo firma funt veriatis indagan- 
de crura. e Gal. T. 2. 284. Atque adco Thaletis &* Anaxagor« fequa- 
ces , illorum altero crure mutili, claudicant, $. Empir. adv. M. f. 
155. C. c Gal T. t. 421. d Hipp. ». $5. Plat. Tom. 3. p. 70. 
Gal. T. 1. p. 216. 265. 307. La&tant. de Op;f. Dei p. 846. & lMüdor, 

Orig. 


Duk qEx. ER o sts. E 
f bepaticá : lympha igitur f/zs decies lienalis arteria conve- 
hit quàm jecoraria. 3. Ex co quod experientia & ratione fan- 
guis venolus craffior fit decies arteriofo , neceffitas exfurgit 
illius intra venas diluendi , quó refluat in cor. At providus 
Opifex illius dilutionis ergó zoti veue cave profpexit , düm 
in illius truncum infernum fupernumque v2/a lympbatica lar- 
giter corrivatus cft. Jam veró ftabilità zquali ncceffitate 
diluendi fanguinem veze portarum ac fanguinem vene cave , 
Rev. Parens ad oculum demonítrat va/a Iympbatica nulla 
vena portarum inferi, atque adeo alluvione nulla /ympbe pa- 
re pute íanguinem illum ves porte dilutiorem efle. Aliun- 
dé igitur, comcludit , dilutionis fontem effe arceffendum 
quàm à Jympbaticis vafis. Jam vero vifcus nullum exftat 
quod tantam lymphaediluendz ubertatem 7. Portarum fug- 
gerere queat quàm //z; , qui dàm fanguinem fuum arferio- 
fum uberrimé /ympbaticum , fpiritibufque turgidiffimum, af- 
que ità tmobiliffimum , in ipfam portarum venam affatim re- 
fundit , novis illam fpiritibus impragnat , & in faciliorem 
ocioremque reflaxum fanguinem ipfius univerfum impellit. 
Is igitur 7. P. fanguis univerfus longe commodizs atque ci- 
£i»; minimos permeat hepatis acinos , quibus düm percola- 
tur, influit pedetentim in veze ceve radiculas , quó regera- 
tur in ipfum truncum , tanquàm vius in fuum. Oceanum. 
lítzc autem percolatio non procedit , quin jecoris acinuli 
bilem omnem ab illo fanguine portarum emungant , quam 
in. fubulos radiculaíque bilarias fenfim ,' ac fine fenfu propel- 
lant. Lies itaque non unum íanguinem «eme portarum in 
ejus oftia convehit , fed & percolande bili manus veluti prae- 
bet adjutrices , düm aliunde , veztriculo contiguus chylofin 
ejus blando 8 faa complexu , atque ^ fotu promovet, uti meri- 
^o tó 

Orig. XI. c. T, 152. e Gal. T. 1. 538. f E Cap 1. m. 8. 


g Melliudine lanupimo[a 8 Cap, 2. n. 1, C» 17. n I. h Arteriar. 
[alicet 


Ccccc2a 


716 Diss. ÁNaT. PR acr. 


to fenferunt 1 Zfrilloteles, & k /fuonym. Grecus , atque ! Ga- 
lenus, qui fubjungit non modo Aezem, icd & religua vifcera 
fanguinea ventriculum ambientia , 707 veluti focos effe ad lebe- 
tis fervorem. Yd veró perappofité prorfus ad ^. P/atogis men- 
tem , qui vifcerum calorem à fanguine repetit , velut. ab 
ignis fonte * vivifio. Plato autem Zemeficum ? ignem illum 
Hippocratea domo ? fübduxit , ubi nihilofeciüs vel adhüc düm 
jugiter mobilis, luculentus lucet , & omia movens per om- 
nia funtlionum omnium unicus audit. Opifex ,. haud fecüs ac 


^ Gbyumicis Vulcanus iple omnium operationum effector * unus 
elf. 


CONUP 


E^ ) 


—ed quó feror ? Jam fermé meum teyov yéyove meesevyov. 9 
Nunc itaque mea in lienofos pietas ad illos me convertit, 
manus ut ipfis przebeam auxiliares. Singuli quippe fub pon- 
dere gemunt, & Medicam opem implorant, quó leventur. 
Sunt fiquidem, omues ad unum , liene gravi , atque ità mor- 
bofos partes enim fang non gravant. Nolim intereá lienis 

ravitatem in unam illius regerere zolem adautiam. Wev. quip- 
pé Parens Jieges pra manibus habuit plané comiracfos , íed 


gon- 


104. i Tom 1. p. YOIO. k Cap. 17. p. 20. l, Tom. 1. p. 111. ? 409. 
m Tom, 3 p. 79. n Ariít. Tom, I. 1010. C? Joh. Picus de Mi- 
randul Hepraph c. 7. p.61. o Ipfi Siege 7t &QiAóceQe ignem 3m 
nobis agnoverunt , Uti Nicephor, Calliti, H:fl Eccl. k 18: cap. 46. 
pap 971. — p Pag. 55. 26. C" 84. 29. q Bafilio Valentino, 
Triumphi Antimomal, p. 89, 118. Ó 127. r H:c Bafilius folem c fi- 
mum , quibus aliquot digefiiones. fiunt , Íciens volenfque pretermfit. 

a Plat Epif. 7. p. 330. C. Polyb. in fragm. p. 1523. Gal. T. 1. p. 87. 
» 34. Athen. [jb, 5, p. 185. Clem. Alex. Srrom. 5. p. 614. Nazianz, 


$ 


féilicet multitudine , t appofire notat Fr. Bartoletus , Encyclopad. p. 


DB NETMENOSTS 7f 


gonderis interim b /axei. Nullo itaque Scriptoribus contra- 
dicendi percitus oeftro ,- //ezices profiteor effe v;/;ere quidem 
graviori lemper , fed non utique zereidiori. Tumor iraque 
mihi neutiquam genus eft /upremum , ad quod fingula fpe- 
cies referantur, nam gravitas primas hic tenet, & gre zzoje 
ponderat. Lienes quippe dantur exigui , & plane coacti, 
predurique 5. coriace? mmirum ca//ofive y. fcirrboft , faxeive s 
atque ità longe profeéctó graviores turgentibus aliis. fed pa- 
s]0neis , feu ichore fpumofo diitenus & expaffis. Nullus ita- 
que in genuinam & adaquatam umoris definitionem inqui- 
Tam ; nec me tricis implicaturus fum , quibus lemmatis il- 
lius explanatores fefe intricant.. Di&tis fidem qui detrahit ad 
Galenum adeat , ad Gordonium , ad Guidonem , ad F'izonem, 
ad Zagautium , ad Gourmelin. ad [ngraff. ad Fallop. ad Zrant. 
ad Forefl. ad Parewm , ad Saportam , ad A42uapend.ad Rudium, 
ad Aiolan. patrem. ad 4. de Corbie, ad Sennert. ad Tbevenin. 
& ad Muunickium , illorum enim quifque eandem affiduus 4e 
Zunorib. p. n. tutudit incudem. 

1I. Quo autem dilucidior fit hzc narratio mea candidus 
eloquar quod res eft, Differtationem Ícil. meam primitüs fuif- 
fe de Zumoribus lienis: Sed rem. ipfam enucleaturus ,. proti- 
nüs deprehendi me teneri per longas ambages. Illis itaque 
miffis, € /zafu paterno , ad fplenicos me contuli , quorum 
Ícrutandorum ergo Rev. Parens Codices mihi reclufit /Zippo- 
erateos. luce perftutos Galez , * Pbilotbei ,| Gornarii ,. Mun- 
delle, Fucbfii , Braffavole, Hoilerii . Fallefii, Cardami, Dau- 
reli, Jrgenteriis Mercurialis , Jacotii , Gorrei ,| Marinelii , 
Chr. à F'ega , Swingeri , Cordei ,  Foefit ,.— Heurnii , Pini, 
Farandei, Martini, Martiani, atque M. Gurei, & inibi /ie- 
uofos comperi o5/7ru&tos effe liene. Dum autem obffru&os ima- 
ginarer 74/405 omnes effe, priorem mentem de zwmoribus 

lenis 


T. 1. Or. 20. p. 3236' B. b Vid. Cap. x6. n. 4. c Non vul* enim 
me fontibus omiffis ryoulos confetlari , atqueità bíc e ubique, ad Diff. oras 
uberes lecos annotavit , quos eyulgo , ut coudz/cipulorum anim fiant etiam 

Cc coc 3 ube-. 


738 Diss. ANAT. PnACr. 


* 

lienis xecolebam , idque juxta Pilotbei fententiam ,. qui liesmo- 
fos vocat liene tumentes. Scd Rev. Parens me certiorem fecit; 
íe vifcera vidiffe /exceuta. penitüs. quidem o£//ru&ía ,, verüm 
coatfa , atque compref/a , nedüm diffufa atque turgida. Imo 
univeríé me docuit, partem omnem coalitam ,. obllru&am infi- 
mul effe atque denf2tam. Quis enim v. g. dubitet , zstellinum 
eoncretum  ftrictius plane atque compactius effe. ;s/e//izo per- 
vio, C9 extento. Sic ruríus partis cujuívis zarafmum , ob- 
ftru&ionem cfle profitetur quidem, fed infimul ssoJis exilita- 
£e] inibi detegit. Sic certe Rev. Parens glandulas vidit oris, 
colli, pe&loris, C9 abdominis, plane vietas & marcidas, atque 
ità sole zulla. Imo pulmones ipfos, utut prias amplos C9. ex- 
tentos , faepius de pectore revulfit, & ob oculos po(uit , uf- 
que adeó tabidos , & arctatos , ut chara&ere nullo agnofci 
potuerint, vel ab ipfis Medicis, fed arte rudibus. Sic deni- 
que callofum mihi protulit pancreas, hepar, & lienem in- 
time quidem obfiruéta , atque preclu(a , fed eolumine nihilofe- 
ciüs tàm ex/// , ut illorum imago nativa fuerit penitüs obli- 
terata, licet exi//tas i(tzc tenuitatem nondum attigiffet Cap. 
xvi. Non ergo lien obftru&us tumidior omnis eft, uti Dio- 
cles à infinuare videtur ;, neque adcó tumor obítru&tionis eft 
chara&er indelebilis. 


CAP. «VUE 


Wd gravior atque diuturnior eft, ità Medicis lienoforum injurias 
gradatim veluti demonftrat: Prout enim morbus a/cendit, 
ita fymptomatis variis atque variiseve£zionis fuac gradu lucu- 
lenter prodit: Id autem vitii quandoque conzgenitus eit, 
Nam patrum in natos abeunt cum [emine morbi. | * 
IL 


übereires, — d Epifl, ad ;futigen. Reg. p. 187. ad calcem Polemon. A- 
then. 


e veró prout obítruCtio vel /evier atque recentior , vel 


Dz LirNosrs. 2j9 


Sicut ergo mutili mutilos , € c/audi f claudos , & ceci cecos, 
ità Jiezofi lienofos 8 generant , qui idcircó perhibentur zazura 
lienofi , uti liquet € Cranonia, ve 3 Thbeffala Hipp. * zegra. 
Vel id ipfum vitii po/fzenitum eft diete vitio, praertim ga- 
le, quà nulla hic !capita/or peflis. 1n utrifque autem Rev. 
Parens lenis fegmen atque /ubteg;men omnino culpat. Prout 
enim illud vel f/rzuzs eft, & infimul f/ri&um, rarumve ; vel 
debile, & infimul arum, laxumve, ita pororum exfurgit m 
"ilepiadis vel «ueveam ^ morbifiea , ^ vel ovuueresa falubris. 
Sicut enim hominum alii czte & care funt vel Zipata , at- 
que fria , velrara atque /axa , ità & vifceribus ipfis vel 
compatti fant, rigidiques velremiff, flexilegue. Id autemin 
omni cadavere Rev. Pareus unguibus, vel (calpris haud fecus 
deprehendit. ac matronz carnes e/ixazdas , affandafve , pre- 
duras nimirum vel zeseras , levi fibrarum evulíone diftin- 
gunt: E taliporró vifcerum difcrimine Rev. Parezs infert, 
homines illos obítru&ionibus longé obnoxiores efle, quibus 
fibre rigide lunt & affriie ;; quàm ubi firme quidem , fed 
flexiles , nec ità flipate arque coacte. 1n his enim liberior 
fit fluxus, atque refluxus, in aliis vero levi de caufá humo- 
. res fituntur , quoniam in préecordi;s boffem intellinum gerunt ; 
qui ferocientis externi promovet impetum. 


CAP, 


then. uec mon apud A. Mizald. in 4uxiliari. Hortep,267. ^ e Hip. 
30. 4. f Antigon. Hf]. Mirab. cap, 123. p. 91 g Hipp. 123. 
45. Ho: omifit Seidelius fuos. intey morbos bareditaries , p. 9. h Cro« 
nonem T/ej[alhe effe Pbilafepbus docet, T. 1. p. 1363. D. Antigon. H;ff, 
Mir. 11. p. 55. Polyznus, Straiag. lib. 2. cap. 34. in Dinia. Stephan. 
de Urbib. p, 457. c&* Hol(ítenius p. m. Clariff. Ryckii p.173. 

i Hipp. p. 1$3- 35. 267. 18. 468. 4. 345. 11. k Hipp.pag. 345; 
29. l Id univer(e de Voluptate corporea. A&rchytas | fenfic Tarentinus. 
Cic. de Sen. n. 12. m Gal Tom. 4.77. n- Lucret, 4. 9» 665. 


740 Diss. ANA T. Pan ACT. 


CO MDMUTT 


ifcere eft igitur quid in nos extrinfeci vel malis avibus 
| ie ess vel zeffitudineo grada impingat. Id omne por- 
roó Dizteticum eft , ac unicé repetendum 6 fex rebus o5 
naturalibus di&tis. S1 quis v. g.* Beotum ia. craffo aere ua- 
1u5, flatariis utatur P aquis, pilcibus, azymis, leguminibus, 
cafeo vetuftiori, faccharo multo, acidis plurimis, & fegni- 
tie demüm veterno(íÀ, atque piorvDos mo € Belleropb. vel He- 
racliti , vele Timonis adinttar Is certe, tali f Zcberufia vita 
& tali zeredine 8€ cordis non modó fibi ftipaturus eft alvum, 
fed & fanguinem particulis infercturus ità craffis ,— ità vifci- 
dis, ità ramulofis, ut in Jienale reticulum impingentes , fextz 
prafertim f/riclioris , ab eo non zegriüs irretiantur, quàm 
gif/ciculi maculis denfioribus. Sic igitur retibus implexae , capti- 
«e hfiunt, atque fic 20/7//es , commeatum enim interclu- 
dunt, cujus ufurá carere nequit viícerum i Oecogozus. Hinc 


pri- 


a Horat. Ep. 2. I. v. 244. b Qua: fpar(im infamant , ipfi Medicinà 
sudes, Appianus v. g. Punicor. p. 99. & Veget. de Re Milit. 3.cap. 2. 
40. c Ispaffim celebratur ad Hefiod, Pindar. Plaut. Horat. Prop. 
Qvid. Dionyf. Periegete. Plin. Lucian: Servio, &* Tzerze utroque, 
atque Mantuano : fed pacevégumiu» illius Unis debeo Hom. Il AU, 202 
Tull. Tafc. 3. n. 26. €^ Euftach. T. t. ». 494. 13. d Senec. 2, 
de l/a, cap. 10. p. 23, d» de Zmins. trang. cap. 5. p. 165. Laerr. lib; 
9. p. 237- Athenagor. Legat pro Chrift, pag. 35. Lucian. z» sra. 
Auél. pag. 192. Stobxüs , de Ira ferm. 20. p. 172. e Lucian 
bic primas. tenet..p. 32... pre Poet. € alis, Arpftoph, v. [A 
Callim Senec. Aufon. Pzevze, nec-non "Tull, Strab. Plin. Plutarch, 
Laert. Paufan. argue. Libano. f Lucret. 3. verf: 1037. 

g Efaie 66, vef. u. Marc. 9. verf. 44. d 46. Que Titi deteriore 
fato, Odyff. x1. verf. $78. fpyrantibus zpfis , non Jecoris , fed cordisipfius 
fine vequie , fibras exedunt. Pindar. Apollod. Lucret. Virgil. Tibull, 
Horar. Ovid. Senec. Lucian Clem. Cointus c^ Nonnus. 


b Joh. Rogers Aualedler. p. 31.- — 1 Hipp. 166. 21. — k Cui op- 


poni 


2e 


Dr'LivbkNOSs:is 241 


prima mali labes. Hinc lacrymaz. | Hic prima belli fedes. 
Hic primus hoítilis infultus. Hic denique primus morbi 
gradus, in quo conflitutus eger vxoezAluQ» k eft , ! f/ublie- 
7o/us. Sed ubi nova particula, priorum vitiis fcatentes, in 
ealdem plagas incidunt, confeftim etiam | illaqueantur , 
atque congeneres has implicant , & quidem non folà par- 
ticularum * zZ;axagore bomaoimeria , íed & craffi fui corporis 
oppofilu. Sic enim vias obfident , atque ità particulas 
omnes intercipiunt , quo ipfas, ceu totidem copias auxilia- 
fé$ , ad fuum bellum internecinum adjungant. "lunc er- 
£o clade majori Zezem afficiunt ,. & 4ezofos priori gradu 
movent , illique adirum veluti quendam ad. pejora jaciunt ; 
nunc enim definuot efle /z2/ez0/j, & ruentes in pejus reapte 
fiunt ezAlwixoirs € eaAlwadts s UriemAlwoí Te (€ emAluwidygeg n 
quibus quatuor * ZL47iza reípondent, /plenici nempe vel/gle- 
mitici, lienofi vel lienici. Qvod fi demüm ejufdem diztz vi- 
t!ó nova fanguini fuggerantur particulae ,— prioribus analoge , 
confequens illas glutine fuo primaevis, atque fecundariis ad- 
hzreícere, quas fecum conglutinent atque ftringant. 'T'em- 
poris autem tractu quicquid in iis P zezwius e(t, avolat , craf- 
famen veró fecis 3 inftar remanet , quod in dies ar&tiüs atque 
arctius ità compingitur , ut indurefcat , & /cirrbus audiat , 
atque fic ad fupremum vitz difcrimen zegrotantes attollat. 


Nunc 


ponit Vrix2moy p. 329. 20. € 366. 14. — 1. Hipp. 313. 2. 325. a8. 
330. 41. Ó. 331. 53. m Arisft. T. 1: 478. B. Lucret. 1. 1, v. 
829. Laert. p. 35. 4 (^ Juft. Martyr. ad Gr. p. 4. D. Vid. Plin. ib. 
2 cap. S8. p. 26. Plut. T. I. p» 154. 155. 162. c 169. Minucius 
Fel.. :5 O8. p. 150. Philoftr. p. 3. 16. &» 394. Liban. Declam 19. d 
679: Cedren. in Hifl. Compend. p. 130. Tzetzes Chil, 2. n. $8. p. 36. 
Polydor Virgil. /. 1. cap. 17. p. 61. Arfenius , in diElis Philos. fol, ». 
6. c? Dedif. Herald. lib. 2. Adverf. p. 119. wec-non Harpocrat. Suid. 
c Varin in A*5aLzyégsc n Hipp. 148. 10. 168. 14. 183. 3. 270. 32. 
366. 4- Ó» 44. Arift. 2, Tort. B. e» Abfyr. cap. 40. p. 140. €^ 141. 

o Plaut. Plin, Aurel. Firm. &» Ifidor. p 4nalogicé «d Hipp. &i- 
iet "9. 757 Tas. q Hipp. 15748. 

Dd 4d d 


24* Diss. ANA T. PRACT. 


Nunc enim traducuntur agri € Spleniticorum gradu ad ipfos 
eamMdx;, hoc eft , ex illo fati fui gradu fummo Spleaes abfo- 
lute proclamantur : quafi nunc toti conflarentur /jlege , ceu 
toti /pleues effent. Eàdem nimirüm Metaphora ac ipfe mor- 
bus € perniciofo tranfit in perniciem iplam , ità certé zegro- 
tantes € Subfplenicis faCti funt /plenici; & 6€ Splenicis tandem, 
lugenda Metamorpbefi , tanti quanti funt y. ot? funt. lienes & 
quidem nullius /azifere * Circes incantamentis , fed unius 
Hippocr. ore fatidiro t. 

Hic itaque Zerminus elt, i(que vel ab unà /anguinis * fece, 
fed quovis faxo miuus binc movenda. Mic igitur decumana 
s0xa. Hic aegritudo facra. Hic fata fuprema. Hic tan- 
dem ultima linca rerum , nam 'Tragoediz hic ultimus Actus 


cft. 


QA P VOEBE 


ed düm T'ragoedus ilie, perun&us facibus ora , fuam agit 
S 'Tragcediam , attendendi funt illius 4/725, hoc eft, z0- 
tiones ejus obfervande veniunt , quó providi tot //carios decline- 
"u$, quosunà circumducit ;. tot volo fymptomata funefta , 
qua noctes & dies lienofos, i» apice fuo conflitutos , undique 
circumítant. In primo itaque illius a&u , feu zzorbi gradu 
priori , notantur. 


1. Hypochondrii finiftri 5 dolor « acutus , | & erraticus , ad 
: mini- 


t Hipp. preconió p. 393. 0. 17. f Odyff. K. v. 236. c: 395. O- 
vid. Mer. 14. v. 280. t Pa[fim in Coac. ín Prorther. c» ;» Pro- 
gn. v Hipp: p. 157. 48. ! 

a Horat. de 4- P. v. 277. b Ipfis eqs fplenicum dolorem tribuit 
"Abfyrtus , quemigemitus illorum" arguant,. V etet. cap. -40. p. 141.7 

c HipP ?.198. 9. 203. I2. 39. €^ 50. 204. I9. 29. $:c compungentis 
exempla Grulingius profert Cent. 4. OLf. 69. d* 70. Tenfivi-autem. ob- 


tufioris 


LYsks "IE iss N: 0:58 18$. 743 


minima diztz vitia vepasgeus. Sed nonomnis inibi dolor [ie- 
nalis eft, nam inteffzuum colon , quod eo loci ítri&tum & in- 
fcxum eft, colicojuxs fit atque zorminale , ut in 4. Polyrzra- 
7e, cui enemata reclulerunt inteftini vias obíeptas aique 
dolentes. 

2. Tumor hypochondrn lienalis vel * 722/»rto notus eft, 
& ad infimz coíte confinia pertingens, molliafculus & ia- 
xus; modo autem e/afior, modo Zepre[fier. affargit enim 
enim paftu largiore, motu celeriori, irà fervidiore, & ani- 
mo maeítiore; fubfidet autem f 77e//a/ico jejunio, $ Socrati- 
ca h quiete ,. & Stoicorum z2aOoess ,. nec non Phyrrbonis 
e-2a/sz. Imo citius adhuc tota coinmotio fcdatur Demorcri- 
ze0 k rifa , ocyüs infuper & pie, asimóletó , non unum 
quitum , ied & lienem en?! afficieute. Verüm non omuis 
inibi tumor /iegalis eít , vifus enim ren "^ finiffer lib. v1. fcir- 
rbofus Alufiffe Medicos 1deà lienis. 

3. Decubitus seger ? dextrum in latus, & fomnum fugans 
in aurem utramque. 

4. Spiritus ? au£elus ,, vel ab ip(is p F'eterinariis jam olim 
notatus & /evi smomenio longé gravior , terrore v. g. & irá, 


vel impetu quovis animi ad aliquod opus ; omaío dittento , 
af- 


tufioris 7ob. Petr. Lotichius ,. lib. 4. Obf. 4. d Hipp. 351: 48. 

Sic 363. 9.1V;d. Nicol. Pifon. /. 3. de Merb. int. cap. 30. p. 327. & Joh. 

Phil. Giefwein p. 1067. atque Phil. Hoeck(tetterum , Dec. s. Cafü 1. 

p. A65. nec-non. Nicol. du Chefneau, Obf. lib. 3. cap. 2. p. 214. 

e Veter. cap. 40. p. X40. f Gal. Tom. 4. p. 76. d» 197. 

g Apud Ariftoph. zn Nubib. AG. 1. Sc. 4. p. 15x c. Agell. /, 2. c. 1. 

nam apud Tull. Tufc. s. n 34. ambulando famem obíonat, 6 apud 

Laért. 1. 2. p. 41. jugiter faltat. h Hac enim ipfo momento; 

impetum lienis ferocientis veluti frenat , fed protra&la morbo favet , €. Cap. 

I9. "». 6. i Cic. Lucull. v. 42. k Hipp. p. 529. v. 17. & 

Epigr. Gr. lib. 3. p. 418. ]. Prov. 15. v. 13.'* 17. v. 23. 

m Roffer, de Uter. Se&. 3. p. 225. Sic Ballon. Conf. lib. 3. p. 218. 

n Caffius, Probl. 6, Edit Parif. 1541. L. Aurelian. 3. Chrez, 4. p- 

412. Ó* Varendzus p. 418. o Aret. Diut, I. cap. 14. p. 81. € 82. 

Arnold de Villanov. lib. 2. cap. iR 10$. p Abfyrto, c4p. 
Dd ddd42? 40. 


744 Diss^AwaAT. PRAGT. 


afcenfu, curfu, cquitatione, effedo , faltatione ,. ludo de- 
müm vellaniftz , velfollis, vel pile, vel difci , vel tudi- 
culz. "Tunc enim , 4 Camarina sata , lienalis humor im- 
pendio rarefit , & viícus fuum enormiter dilatat ,. ficut x 
dex. Bened. * Bald. Timaeus, &* H. Regius confideraté no- 
tant. 

f. Flatus non modó fub fornice coli tumultuantur , fed & 
intra. lienis clauftra frezus? , undé hypochondrium univer: 
fum /uforii * follis inftar contenditur , & /ünor? ffrepit , ac 
ipfe lien» murmurat ale. Hinc cecinit x Fr. Portus effe pra- 
cordia leva 

Flatibus aeris cum murmure tenfa-fonoro : 
Vel rurfüs, ( apad Y eundem ,) 

Mollia ventofa reboaut bypocboudria flatu. 
Hic ergo genuinus eft 7- 7r2///asi atque ? Tonftoui fluttuatio- 
zum alveus. Hic infuper remugiens eft b 77verrois antrum 
ventofitatis inflative. Hic tandem fpelzum ett « Rpafis, & 
4 Herculani vugitás. Atque ità immerito. prorfüs * IVic.. Dg 
Chefneau lienem rugire negat. Leoninum Ícilicét rugitum íe- 
rio putat Scriptores velle. f P/azerus vero, ut ut ad bunc rau 
gitum [urdus, Scepticum fe gerit, affenfionemque cohibet. 

6. Flatus ili fiunt 8 Jeneris irritamenta , h vezas enim zz- 
Jlant , & i jacentes nervos, atque * funeratos erigunt. Flatuum 

enim 
40. p. 140. q Sibyll. Or. 3. pag. Gallzi 470. Silius Ital. Zb. 10. 
pag. Daufque $95. Zenob. Cent. 5. n. 18, p. 119. Lucian. P/eudol. p. 859. 
Sérv. in ZEn. 3. v. 70I. p. 315» Steph. de Urbib. p. 441. ubi Berke- 
lium doleo ficcum. Suid. Cenf. 10. n. 99. p. 483. Apoftol. Cent. 13. x. 
1. f. 157. r PA4g. 1158. S Lib, 3. cap. 19. p. 146. t Prax. 
p. 282. t Lalamantius ,. Zib, 1. de dseb. decret. p. 15. v Hipp. 
$. 204. 328. 332. ( Riol. Pat. p. 495. x Decad. 3. cap. 9. p. 
98. y lbid. cap. o. p. 99. z lb. 8. cap. X1. 264. a lib. 
Io. p. 625. b Colhget 4. cap. $6. fol. 85. C lib. 9. ad R, M. 
cap. 70. p.255. d Fol. 1g1. H.- e lib. 3. cap. 2. p. 212. 
f Prax. Tom. 4. f» 445. g Arift. T. 2. 816. Gal. T. s; 477. d» 
478. fufe. Septal. Tom, 2. p. 292. &* Tom. 3. p. 354. Rod. à Caftro, 
de Nat. M. lib. 3. cap. 3. j* 109. &- Paul. Zacch. Q. Medico 
leg. p. 139. h Horat. 1. $at. 2. i Juven. x. 205. k Pe- 

tron, 


Dün-dÉ Sr EN. O-S r5. 74$ 


enim i(torum indivulíus comes eft ! /eruz acre & aculeatum , 
quod fpiculis fuis genicalia fodicat, ceugenuiuum foret P'ene- 
ris e//rum. | Inde fir ut mediis in fomnis Jienofos itxec urtica 
m f2424: , qu* ipfis vel citra. 2ujbos. erucafve n. /alaces s. vcl 
citra Falers ^ coutbamy, P Satyriive potums vel citra a falivas 
junclac, sucnarumvet* mi(turam 5. vel citra tandem 5 Avoyiévs; 
vjXdeat.s , Se Aopimos$ xNwozaAlu t , non v Herculeam (ed x 
Dewnriteam excwat Epilepfiam , quà Venereum ignem , 
lie»4li foiritu fufflatum »zodizo Y fanguine rettingunt, düm ;s- 
mind» * vifa INoécturnam vettem maculant,  ventremque /api- 
nun «. 

Modicum potro fanguinem hic protuli, //euofj quippe , utut 
libidine prurientes P. Sa/macida bibunt à fonte , & accen- 
fendi propé veniunt non v Laf/aaris , íed 4 Gallis, non 

c Saty- 


tron. 466. Mart, r5. Er. 34. Athen. 2. 23. f. 64. 1 Hipp. 312, 
33. m Juven. 2. v. 128. n Martial. 5. Ep. 33. IO. 48. 13. 
34. o Juven- 6, v. 304. p Diofcor. 3. cap. 144. p. 232, 
Gal. Tom. 2. 103. €» Petron. Sat. p. 27- q Lucret. 4. v. 11 10, 
Agell. 45. 20. cap. 9. p. 1122. r Petron. Sar. p. 476. Agell. 19. 
lI. pag, 1080. s Gal. Tom. 3. p. 315, t Suet. 8. 22. f. 814. 
Eutrop Ed;r. Frob. 1.9. p. 111. Aurel. Vict. Epit. n. 35. v Hip. 
P: 235. 8. Arift. T. 2. 815. B. Zenob. in H'gaxAei vdeni. A poftol. Cent. 
9. n. 93. x Gal. 5. 5. 598. 9. c Clem. Alex. Pedag. 2* 193. D. 
Huc refero P|in. 28. 6. p. 684. v. 34 Gell. 19. 2: 1057. Tertull. de 
enim. n- 27. p4g2. 330. Macrob, Sat. 2: cap. 8 p. 352. y Theocrir. 
Idyl, 2. v. $4. p. $60. Plaut. Bacch. 48. 3. $c 1. v. $. Curcul. Ad. 
I. $c. 2. v. 65. € Petron. $a. p. 506. z Lafcivie fomuum Hel- 
mont. vocat , p. 390. 7. 41. Hipp. autem, Veneris ideam , p. 27. 45. 
ANAMHENEP p. 725. Lucret. 4: v. 1030, Horat. Sar. t. s. 85. 
Septa. T. 5. p. 87. « Guaflavin, p. 341. b Cic. 1. Offic. n. 18. 
Ovid, Mer, 4. v. 285. Vitruv, 2. c. 8 p. 67: Strab. 14. p. 656. 
Feft. 17. ». 491, Aufon. Ep. 69. c^ 101. p. 45. € 66. € Suetl7, 
Gr. n. 15: Suid. T. 3. p. 13. Euftath. I/. 2: p. 196; 18. d Lau- 
cret. 2. v. 614. Ovid. Fafl. 4.9. 243. Lucan. /. t. v. 568 Flacc. Aron, 
7: v. 6316. ]uven. v. 116. Martial. /par/pm, Tatian. 4/f5r. Or. adc. 
Gr. p. 147, Lucian. :z Dea $yr. p. 1075. Minuc, Fel. ;; OG. p. 173. 
Herodian. /. 1. c. 31. p 35. Lactant. 4: F. R. t. ».. 17. f. 9K. Ár- 

D4 dd d 3 no». 


746 Diis$. AN À v. Pm 4 c.r. 


e Satyris, fed Eunucbis, qui düm nibil poffunt $ && viv Zyssiw, 
ipfis zptento nervo f'atibus irritis 8. 

Tiirus autem zo&urai fluxfs declinandi gratià /egoforum nul- 
lus h Pharifaicis [pinis vncubat , jam quippe Vencereis acribus 
i wriiás pius fatis punguntur. 

7. Appetitus vegetior , imo veracitas Bootica k vix ullis 
dapibus Siculis ,, vel Pontificum 9 cepi: * exfatianda : atque 
ità in proclivi funt rez fuam 9 ut ffringant , & obliment , Peda- 
ces enim prae 4. Koveesía ab e/urino * fale ; fed 11a capiuntur 
e/ca ficut bamo * pifces. — Ventridamonem quippé gerunt, 
qui zzentem ipforum izfodit in * ventre, cujus Y fervi fiunt. 

8. Potui praterea * Scytbarum vel Y Thracum in morem 
lubentes indulgent, 7 //tizz/ofj funt enim, atque ita * ScyzDiJ- 


fare 
e 


nob. adv. Gent. 1. 5. p. 99. Lamprid. zn Heliegab. n. 7. p. 466. Au- 
rel, Vit, in Epít. n. 39. Feft. lib. 7. p. 164. I-A in Hof. cap. 
4. v. 13. T. 6. p. 19. €». Augult. de Civi. Dei , 6, 7. p. 592. 
e Obvir paffim s fingulatim vero Salaces Soran. Gal. Act. Aegin. c»c. 
. f Terent. Eunucb. A. 3. $c. 9. v. 23. g Scaliger ad Cardan. fol. ver- 
Jo 351. e Job. B. Sinibald. Geueanthbr. lib. 2. p. 154. lb. 3. p. 284. c 
hb. 9. p. 721. fufe. h Suid. zs ezeicxio , T. 2. p. 1029. 
1 luven. x1. v 166. k Plut. T. 2. 995. E & Athen, 1o. 4. f. 
418. 4 |] Plat. T. 2. p. 404. c Epifl, 7. Tom. 3. p. 326. Cic.2; 
de Fin. n. 28. | m Horat. Carm. 2. cap. 14. c* Macrob. Sof 23. 
eap. 9. n. Tantum ingluviem Equifones de Lienofis equis aunotant Abfyrtb, 
Cap. 40. p. 140. In zpfis autem bominibus luculenta proftant exempla , Bal. 
lon. Epbem. 1. p. 61. o Hor. $at. 1. 2. p Hip. 182. 203. &* 
454. Avic. L 1. Fen. 4. Dotir. 2. fol. 107. Joh. Manard. p. 334. C. 
P fo, Se&. 1. p. 37. &* Rob. Flud. p. 199. q Quam ipfis tribui 
Michael. Scotus hb. de Secr. Nat. cap. 43. p- 302. r Helmont. 
P 44. on. 7. s Platonis ;fj, e Tullit Cat- Majore n. 13. non au- 
ten Archyte Tarentini , uti fizgit Jodocus Venderheidius Com. in 
L»fia Or. 3. p. 43. t Clem. Alex. P«dag. 1 pag. 150. C. 
v Atbanaf. in Diclis Evangel. Tom. 2. p. 415. C, x Herodot.6. 
eap. 64. Ariftot. T. 4. p. 695. B. y Xenoph. 7. de Exped. Cyr. p. 
409. Ó 405. Callim, fragm. 8. p. 151. Hor. Carm. x. 27. 2. Jul. Pol. 
6. 3. p. 276. Ó* Athen. 10. I2, p. 442. z Hipp. f. 454: 14. €^ 


Ds LisrNosi:: 747 


. fare füftinent, nec verentur à. HercuJaneos fcypbos, vel b J4le- 
xandri calices , affatim exficcare , fed protinüs c egeut ZE/cula- 
pio, nam a potu leduntur. 

9. Exindé eft ut zau/zof; fiant e /?utatores , íemoti longé vcl 
ab T zfntonia Drafi , vel à f Perfis , maffurtio frugi, nec un- 
quàm exípuenübus. Verüm ubi fuam lympham profufiori 
falivà profundunt, os ipfis exareícit, quafi Z/p/ade morfi fo- 
rent, atque ità novam expoícunt ^ az7;//idez , quà fauces 
fibi proluant ! /azice Lyeo , atque fic mutuas operas fibi tra- 
dunt infeftas faliva exundans potufque profufior. 

1o. Sudore pariter toti quandoque difluunt ,  777ai; il- 
lius * Maximi ad inftar, qui duos , trefve 1 /udoris fui Sexta- 
rios calicibus excipiebat, quum 6 diverfo m Perrouri Safinius 
Afiatici quid habuerit, nam ab eo /ador n abíuit , abfuit & 
oris zsa/a (aliva. 

II. S$alive porro atque /adoris ilius ubi divortia mm. 
univerfa microcoími lympha in unos corrivatur mictuales 
du&us, & /Apbunculis urinariis largiter erumpit , o Dia£etis 
in modum. 

1. 


Avic. fol. 107. * Herodot. 16. 6. 84. a Senec. Epifl. 83. p. 548. 
Plut. z» Alex..706. C. Athen. 12. 1. $12. &* Macrob. $at, $. 21.21. 
b Plut. Sympof. 1. 4. 6. p. 623. F. c Plut. de Ira, p. 454. E. c Sym- 
pof V- 4. 6. p. 624. d. d Sennert. Tom- 3. p. 483. e Gal Tom. 
3. 276. d? 278. sro Dlin. 2. 19.5. 147. 20. f Herodor, 1. 7r. 
p. 29. Xenoph. Infüit. €yr. 1. p. 6. B. Cic. 2. 7e Fin. ». 28. & Tufc. 
555: 24. g Nicand. Diofcor. Gal. Aphrodis. Aér. Gefner. c 
Aldrov. Imo Ovid. Lucan. 7Elian. Lucian. Nazianz. Eun2p.Ifidor. 
Suid. Alb. Magn. Volaterr. Rhodig. Scalig. in Arift. Daufq. in 
Sil. Ital. a;g4e Bochart. — h Ariftoph. Acbarn. A. $. Sc. 1. p. 416. 
Callimach. fragm. 18. 151. Horar. 1. Carm. 36. v, r4. Plur. $ympof. 
3: 4- 3. p. 650. Pollux. p. 276. c» 294. Macrob. $ar. $21. lfidor. 
Orig 20. cap. 5. p. 274. Suid. im A'pvgi p. 211. Eut. in il A. p. 836. 
Io. &^ X. p. 1388. 43. Calius Rhod. p. 374. C^ 1551. Id rpfium fonat. 


Phitofopb: Ke8sywrpàs T. 2. p. 696, C. 1 /En. 1. v. 690 k Jul. 
Capitol. ». 603. ] Vid. Theophr. de (udorib. p, 454. c» Baricell. 
de bydronofa nat. lib. 2. cap. 6. m Satyr. p. v$7. n Catull. 23. v. 


16. o Aret.diut x. cap. 2. Gal. T. 3. p. 311 nec-»o» Trallian Aer, 
ZEgitl, 


748 Dass MV NIME Ps a6. 


12. Ex illis porro lymphz divortiis a/vus P arefcit quicquid 
enim vel /a/ivofos in du&us, quos , «vo Gal. vix ullus iguora- 
bar , vel a ferias in urinarias * confluit , 1d univerfum alvó 
deducitur , per humoris zaA/Poa $ refluxum , cujus ergo 
fecutina remanet. colluvies * ficcifffma imo fhyptka. & auffevas 
atque ità fluere neícia. Segnior igitur v a/vus , & quaft verer- 


2noía , natura neceffitati vix paret ,. nifi * /zimulis acrioribus 
cvigilata. 


(C AcPpRCIRS 


I. 3 ps porro phaznomena /ie0fos nobis cedunt fanguine ? 
$ ferofiori, imo acido falfo atque tartareo. 

*' [d autem prout 7zz/is amplis P lien ubertim excipit, ità & 
id ipfum, intra prinum Morbi fui gradum , affatim in hepar 
refundit. €. 

II. Verüm ubi 2. movetur Actus Zragedie uoffre ,, omnia 
ruunt in pejus ,. & fymptomata catervatim ingruunt /ezbum 
tandem ;//atura. Univerfus quippe feri tanti Js ,. & vclu- 


t1 


ZFgin. Oriba(. Nonn. c, p Hipp. 97. fo. & 65. 29. A- 
rift. T. 1. 101 I. 4. «^ Avic. fo). 107 q O'Z 55 ei dà eise» ysmnai- 
aec dir ur oie oy^yti016 Cie T güpuet TP ETT) &VTP , € ;/000Y Extie Seis aoyyosi, Tom. T. 
po246 25. 6d inculcant Gal. sd T. 1. p. 579. Edit. Venet. 1564. funt igi- 
eur. perindé feculi bujus inventum , ac alia, que bic , in Corollar. recitan- 
gur innumera , quibus aliquando. diefcet Davidis Abercror.bii Fur 4ca- 
demicus. Vid. Pralud. mes 4nat. p, 62. Edit. 3. 1580. atque facetiff. c» 
eruditiff. Jan. Leonic. p. 78. Metam. /Efcul. &&' Apoll. 1673. 

r Hipp. p.395. V. 44. SArift. T. t. p. IIT. 4. é* Arer. lib. 2. 
s4p. 4. Cur. ACH. — t Hipp. p. 454. 15. v Hipp. 182. 43. c» 203. 
14. 41. — X Hipp. p. 393. 49. € 454. 14. 

a Hipp. P. 49. 27: 247. 43. 315- 43. Ó" 345. I1. Arift, T. 1. p. $09. 
E c" 1T. 2. »- 721. E Gal. T. 2. p. 61. 3. 363. €. T. 5. p. 469. 470. 
478. Conring. de fang. Vid. Hifl. bum. fang. Nobsl. R. Boyle, c» Ex- 
jem. de mifls liquorib. 4. 1679. b Cap. 1. v, 8. C Cap. 1v. n. 5. 


[ 


Ds: L't'sUN' O5: 749 


ti Zartarum 4 fibrofo detinetur lienis texto , à quo , veluti 
palude € Lerneá , malorum f //asfefe diffundit in microcofmi 
tractus. Primo quidem zzacu/e. vifuntur ceralee , fu/ce ,. wi- 
gricantefve , & per areas cutem deturpantes, inftar 8 ///z- 
fionum. lllas porró acoris fobolem effc profiteor € paterzis h 
experimentis, quibus mihi compertum eft, aciZis íanguinemt 
nigre[cere , Gc in * globulos praecipitati , exindeque viícera ob- 
itrui, & cuticulam ipfam à vertice ad calcem. confpici a/ra- 
£am 1 
III. Illius autem acidi zzuriatici virus tàm acre eft utn ge- 
fiilens ilud & ? permiciale Scriptores exfecrentur. Vulgó 
tamen tantam fítragem non edit, fed prout interim zzva/efcit, 
ità & ferocius graffatur ,, Ícorbuticamque labem vilceribus 
adfpergit. Et exinde P éxxvpocac lx 3 cuticularis, * éamíay 
vel etiam ibicum inftar, qua primüm A/aude & indoleufes 
crant, 
d De bumano Tartaro. V id. lib. 2. cap. de Morb. ab Obflv. Fab. Violetti 


4.1635. — e Prov. Vatic. Cent. 2. n. 5T, p. 289. Strab. /. 8. p. 371. 
Zenob. Cent. 4, n. 86. p. 107. Diogenian, Cent. 1. n. 10. p. 176. He- 


fych. f. $94. & Apoftol. Cenr. 11. », 88. p. 141. f Cic. ad Attic. 
8. 11. Zenob. Cent. 4. n. 45. Suid. €enr. 7. ». 9$. c Euftath. |J, 2. 
P- 338. 3. g Hipp. Gal. & /Eginet. par[im. h $Sparfim in 


Diícip. Thefib. prefertim in eruditis ilis, de Liene , p. m. Viri Joh. 
von Flammerdinge, Prefide Rev. Patre, propugsatis, Amn. 1671. m. 
19. Vid. Joh. Coufin. Hifl. de Athmat. Zn. 1673. 1 Rubefieri 
Jomniavit Waleus, Inflit. Med. cap. 12. p. 21- Vigilantior. fuir. Daniel 
Duncan. Hifl. Anim. Art. Y. p. 40. k De fanguificatione , v;d, P. 
de Betbeder, 4. 1666. De fanguíneis veró globulis, vid. experim. D. 
Grew. 1679. de particulis autem acidor, terrenis, angular. é» cu- 
bicis, D. Galatzum, de acidis ventriculi pag. 61. Ann. 1676. 

l Vid. Cap. 15. n. x. m Hipp. 312. 32. Sale propterea melancholi- 
cos imterdicit Untzerus ,. p. 204. n Thom. Jordan. de Peflis pbe- 
nom. Ty. Y. Cap. 17. p. 179. c 180. & Jodoc. Lomnius, OPf. lib. 1; 
. P: 50. & 167. Vid, fimgulatim Sebaft. Wirdig. /. 2. c. 2. n. 2. 

o Claud. Campenf. Com. 6. in Apb. 43. p. 157. p Imo Scabiem 
ipfam recenfet Petrus Pafchalis, pag. ae Feb. 148. q Montagna 
J. Co»f. 158. Joh. B, Montan. Conf. 17. £& 178. Vid. Fr. Piens de 
feb. in fiecie p. 267. r Gal, T. 5. f. 458. Vid. Hipp. 113. $9. 


750 Diss. ÁNAaT. PRAcrT. 


cranv, evadunt acres, & prurigine tandem 5s ulcerofz. 

IV. Illinc itaque tibiarum ulcera ?4rva quidem vulgo, 
fed rebellantia fcíe produnt, qualia Lxx. Interpretes t 7ovseg 
vocant 4oj dvziusw y v Hippocr. vero wxaxeAxime À, duerhw'as , 
ut in Zstilocbo , & * leva. Mala idcirco ulcera dicuntur à 
Y C. Celfo, & 3vewx0ta, ab 7 fret. & ab 3 /détio, quibus fuffra- 
gatur P Zfvicenne praxis. Iftzc enim ulcera fero Ícatent e. /ai- 
Juginofo fodicante atque corrodente, cujus muriaticam indo- 
lem arguunt d cicatrices nigre , quibus ita. leviter obducun- 
tur, ut costinuo vecidivent. lla fiquidem particule faline , 
fuis aculeis intimiüs defixis ,eti lateant ad tempus, £revi ta- 
men affurguut, & ulcera produnt a/tzora atque altiora , fpon- 
taneo * fero quandoque manantia, & abf /Zpp. & 8 ret. 
graphice depi&a, Altiüs itaque ferpente virus edaci, aures 
ipfe roduntur, & bh fetorem emittunt. Ymmo ! gingive fiunt 
vofionis , fetori/que confortes, dentesque fuos denudant , brevi 
vacillaturos , prout * Hipp. ! Strab. m Plin. » Paul. 9 Mar- 
cell. ? A4vic. atque 3 Suidas ftylo notarunt adamantino. 

V. Altiüs adhuc eve&tó vitió , sgarium vafa recluduntur, 
& bemorrbagie moventur enormes , qua fanguinis xezem vi- 

lia- 


s Hipp. ro4. 34. c Lyfias, Or. 3. p. 47. t Deuteron. 28. 25. 
v Pag. 182. 412. 6 312. 3T. x Hipp. 312. 32. de quib, memor. ex- 


empl. J. R. Salrzmann. recitat ; Obf. Anat. p. 38. y Lib. 2. cap. 
7. C^ 4. cap. 9. z Diut. I. 14. p. $3. 
a Terrab. 3. ferm. 2. p. 636. b Lib. 3. Fen. 15. Ty. t. p. 790. 


c Hipp. 312. 33. atque "Theophr. de fadorib. p. 455. d Hipp. 423. 
17. Arift. T,.2. 721. E. Celf. 1. 2. cap. 7. p. 62. n. 25. Nic. Pifo, 
À, 3. de M. Cur. cap. 30. p. 327. Jul. Guaftavin, Com. 9 in Zirifl. Probl. 
2:399. d* Lud. Septal. T.2. f. 34. e Hipp. p. 178. 30: & 203. 


4T. f Pag. 182. 42. 203. 41. 204. 2. 423: 17. g Diu. 1. 14. 
p.93. h Hipp. f. 203. 40- i Vid. Erud, atque terfum V. Ke- 
telaer de Z/pbtbis, & Gal T. 2. p. 252. & 479. k Pag. 182. 43. 
203. 49. 332. 39. 348. 39. € 413. 17. ] Lib. 16. p. 781. 

m Lib.45. 3. p. 622. n L:b. 3. cap. 49. p. 474. o Cap XI. f. 
291. p Lib. 3. Fen. 15. Tr. 1. cap. 5. p. 791. q Tem. 2 im 


, 
Mzeg. 


DX s LTeNO:Sis. ^T 


iiatam produnt, quam * ZZippocr. paflim infamat, utpote par- 
vo fermento praegnantem. 

VI. Jàm vero acres illae particule falino fixes Hippocrate 
fanguinis &€4520 , atque * P/atonica «€42oet , ità conquaffan- 
tur atque fubiguntur invicem , ut nihil relinquant in. maffa 
quod non inquinent. Inde fit ut v ;/fijza tvranci va/2 ,. vel 
turgcícant impendio. & * varizibusaflurgant; qui vulgó cece 
dicuntur beorrbeidess vel arrodantur, & fluant, eruptionis 
inftar ? garibus fummis. 

VII. Idem ergo fanguis qui recens Pal/amicus & confocialis 
partibus erat, in acrem ipfarum Loflem evadit. Partium igitur 
cum fanguine neceffitudo primzva plané intercidit , atque 
ità fingulis illis ipfum veluti refugientibus ,, votae macrefcunt, 
nutrimenti defetiu. — Affurgamus igitur Y ZZ/pp. * Pbilof. * 44- 
ret. * Gal. « Zfvicenn. & 4 /verroi , lienofos zabentes dum di- 
gito monftrant. 

VIII. Quoniam autem ille fanguinis portiunculz fíalino 
hixz cra[frorem prae fe ferunt solem , quàm utporuíor nutrien- 
di corporis fubire queant , plurima in lienem texti laxioris, 
vel * pondere proprio ruunt , vel adventitiis fpiculis in illum 
fefe inferunt.  Düm veró hic 2/4 falus eft, é cujus profun- 
dis haud facilé emergant, confequens fit, ut plurimz ille, 
eb demer[e , inibi ftagnent, nefcia rcfluxus. 

Stagnatione igitur fuà concrefcunt , & ita conglomeran- 
tur ut Zenez enormiter difleudant y. f corpore interim. zadefcente. 


At- 
MagxsAOv. ——r In Coac. in Prog. in Prorrbet. in lib. de M. M. d de Aj- 
fet. Int. Ss pag. 11. 28. 85. 33- 89. 19. 99. 7. 102. 36, 104. 6, 


107. 24. IO8. 41. 109. 2. C 48. 304- 20. 305. 4I. € 54. t Tom. 
3. p. 70. é: apud Gal. T. 1. 216. 265. v Hipp. $20. 3. 
x Gal. Tom. 3. 359. 7Eginet. 3. 59. y Pag. 69. 43. 182. 42. 
203. 421. Z Tom. 2. p. 1O1lI. 4. 
a Diut. Y. 14. p. 82. &» 83. — b Tom. 1.p 106. c Lib. 1. Fer. 
2.. Doctr. 2. fol. 107. d lib. 3. Fen. 1g. Tr. 2. cap. Y. fol. 789. 
d Colliget. 4. cap. $6. fol. 85. e Terrenz fois enim atque compas 
e, Tube Palmario, 2. de contag. cap. 3. p. 122. atque Ioh. Ion- 
ftono, Prax. Io. p. 619. Í Hipp. p. 69. 43. &' 203. 42. Gal, Tom. 
Ee cee.e 2 I, 


pu Diss. ÁNA T. PaaCT. 


Atque adeó feflivus eft & Zrajanus lienem. comparans f//co; 
Hoc fiquidem ditefcente populus depauperatur , uti liene Zacre- 
fcente corpus emarcet. 

IX. TTumentiore itaque fplene, non folüm /piritus ille /u5- 
limis urget , quem h PoJemon then. merito tribuit moerore 
preffis , fed reliqua fymptomata graviüs undique premunt. 
Imo novi tumores conforgunt , quibus fa/pebre , pede/que i 
gravantur , € particulis feri vifcof/ genarum pedumque texto 
tenaciter implexis. Atque ita non ere funt zzflationes , ut 
apud * Zverroem , quafi flatuum unic? foboles effent. 

X. Partium autem illarum uti color ! fedus multiplex exfur- 
git, ita & corporis univerfi f/oridus omnis atque vivax fundi- 
tus perit ?» Erenim 

ui viret in foliis venit à radicibus bumor «. 
Hic veró. mala radix , mali ftolones. Prava germina, pra- 
vi furculi: 94ecoler lien atque /uridu:; decolor & vultusatque 
Saturninus ?. Sed ne mentem 4 BSaturginam induamus ipfi, 
fligmate notandi * Aürologico, Citharoedum vocemus , qui no- 
bis animum exhilaret. En S/ratonicum , dicteriis facetum , 
qui Jegofos dum intuetur * Causios , pallore fuffufos , ceu 


redu- 


1. *. Io6. Ballon. de V. &* M. Morb. p. 21. 73. € 74. Pallorin ore 
fedet , macies 1n corpore toto, Mer. 2. 776. g Aurel. Victor. 
Epit. n. 66. atque Rhodigin, 7. 4. cap. 18. "Uude veró Senn. Heurn. c 
alii paffim 14 Dionis effe velint , me fugit. h Lib. de lignis , p. 161. 
i Hipp. 224. 36. 279. 42. 423. 20. 65 30. k Collpet. 7. cap. 13. 
p.156. F. ] Gal. adagio perbibentur , juxta Hipp. mentem , p. 268. 
28. jaunes comme de la cire, e Nafone autem ora buxó pallidiora ge- 
runt. Metamorpb. 4. 134. € X1 417. m Aret. Diut. I. cap. 14. 
p. 83 n Sic. Hipp. d« n veeda , sre xj m Sho. o Ux conflat e 
cadaverib. lienicis p Hipp. p. 204. 2. q L;d. Chrftohp. 
Clavium, i» Spberam Joh de Sacro Bofco, comm. 2. p. 275. 
r Joh Hasfurtt Verdungi , Nove Med. hb. 2. p. 18. ubi teterrime Sa- 
turninos fugillat. Sed $»vapá. Noli autem. évriphvegéi» e Gal. T p. 4r. 
. verum Ariftot. oppone T. 2. p. 815. Cic: Tufc, 1. v. 33 Plut. T. I. p. 
344. B. é» Fr. Bonav. lib. 4 p. 240. [. Plin; 1I. 37:9, 27. 
O- 


IE Pb rNoO SI.;,. 75) 


reduces vel é * Z/ropbonii antro vel € mediis //entibus v. uia- 
bris, in ipfos ZZomericum iud jaCtavit, * bominum genus folis 
effe fimile. At culpantibus eum Caaniis quód civitatem f£ 
suorbidam fubfannaret, a5//, inquit, morbidam dicere aufm, 
ubi vel zp/ mortui Y ambulant. 


(UAE. «X. 


ec tumidus lien catis florem unice decerpit , fed vi(ceribus 
damnum muluplex infert. Ejus enim g/oPz/ non 
omnes //ezali fepto coercentur: Quidam igitur fanguinis fluen- 
to buc C9 illu; abripiuntur , atque ita g/ozzere faízo venas in- 
ferciunt , intra quas nequeunt Z//er ? volvi atque revolvi. Ac- 
cidit itaque ut vegceto licét cordis impulíu ab aliis atque 
aliis urgeantur à tergo ,. inibi nihilominus , £2/H/i fuo globo , 
vias obfideant. Intereà perennis à corde prepulfio in ilthzc 
allidit obftacula. Tunc veró quicquid in fanguine zezaizs cft 
atque d//utius practerfluit ,. cra/Zus autem & compattius inibi 
fifitur, & venas paffim in *. varices attoll/t , uti fingulatim. 
de venis in ano praenotatum eft 5. 


[UNCDOURNE 


Nt ifthzc à f/aaguine in grumulos coatto unica vafis infertur 

noxa, nam g/atizo/e 11 confluxerint particule, globulos 
pro- 

Volaterr. /. 24. f. 57t. t Ariftoph, zn Nubib. A&, I. Sc. 6. p. 

155. Philoftr. Zolloz. 8. $. p. 420. & Apoftol. Cent. 7. 5» 88. 

v ZEn. 6. v. 264. x Ihad. X. v. 147. C 9 v 464. Mimnerm. P. 

Gr. p. 736. v. 1. Plut. de fera genit. p. 560. Q,, Smyrn. 9. v. sor. 

y Strab. 14. p.651. e* Coelius 4. 18. 

a. Gal. T. 5. ». 305. Pulverin. cap. 62. p. $i. b Cap. 8. 


fis 5. 
Ee ese 


254 Doris s OWN OA T.CPUR AGUAD 


protinüs invifcant , & partibus affigust. Inde fit ut ipfze ar- 
tcrig vocentur in detrimenti partem. Nam portiunculz, 
vito fuo tenaciores, arteriis Internis agglutinantur, & pares 
fe praeítant fanguini reprimendo.  Illarum enim alveis praz- 
peditis , f/uento funt vel mullo vel aboriofo. Sanguinis inte- 
rim pereuues , ac etiam zggentes volvuntur fub pectore flu- 
&us, qui alluvione fuà ad remoras illas fortiter allidunt, 
quo gluten illud arzeriis impattum deglutinent. Ingens ergo 
procella furgit , ceu saris efuofi. intra [ivictiora freta ,, nam 
hic quoque ftri&ior eft fluxuri fanguinisalveus. Is autem 
quia /giritibus turget, recens à corde, zmpetu ruit in globum 
obítantem. S:d düm fuos flu&tus , i»flar procellofi maris ad 
faxa inibi fraggi£, cor minimé /axeum , reíilit atque tumul- 
tuatür. Cordis autem iftaec commotio atque tumultus Palpita- 
tionis nomine vel Jippis atque foz/oribus jam olim innotuit. 
Rude xveftor Plauti /ezgonem, qui expertentie fcuticà vapulans 
merofé queritur , « geminos Íele filios in ventre babere, | Rude 
& alterum cor 4 Euclionis axteftor, arte ludicra , continuó emi- 
caus in petlus, hoc eft , palpitatiene repentina , ceu feditione 
« commotá, cenfefjim in pe&tus infurgens. Idiotas igitur apage, 
qui f ceu afini ad lyram , ícíe ad Hipporrateos codices adjungunt, 
quo Zirum in Arte Medicà detritifüimum 7radscast ,. ceu 
cordis iftad. terrificum /ymptoma vel filuiffet ,, vel ignoraffet. 
Sed ifli Sycopbante , fi quid modo ipfis Zrcadicis leva in par- 
te inamille faliat ,' adeant quefo ,. Cl. D. D. Gronovium Pr. 
meum ad aras ufque colendiffimum , & ex illo Literarum 
omnigenüm zzexbauflo fonte, opimos doctrinze fuccos /argiter 
bauriaut , quo fibi sentem aridam ,. l[lerilemque irrorent atque 
fesundent. Gloria igitur ducant à £ Z/iro tanto doceri viv eqv- 


ypóv 
c Curcul. 48. 2. $c. 1. v. 6. d Plaut. 4uluiar. A48. 4. $c, 3. 
v. 3. e Mercat. AG. t. Sc. 2. v. 14. Í Gal. T. 1. 36r. e» 


$e2. Lucian.?. 890, 4. Athen. /. 8. cap. 9. p. 349. Suid. T, 2. p. 
315. (5 Cent. 10 ». 94. g Quod [i locorum intercapedo ipfos illius nece[- 
Áitudine interdicat , confulant velim Eruditiff. Scba&. Piícenium ; de Pus 

4l- 


hygolrrN OSsIis 75$ 


yv m z, h aA ov. Deinceps veró difcant quid fit «2; £:6ay 
iz424054;5 quidve ai atGec k ai eQuyuavodsec vel rurfum ci 
ztóvos rua eee , ! vel in univerfo corpore , * vel ad tempo- 
ra, ? vel ad collum; ? vel in toto abdomine; ? vel in hypo- 
chondriis ; 34 vel ad umbilicum ; * nominatim autem quid 
fit rác * xag9ine TaAue 2jg vÉéAeO- * Éuveyie. Quid infuper 
TAS «64 x&Àilu oO VO eon , 5? VO dtíuav(O" Mm Quid 
tandem Latinis auribus Mthzec Divini Genii * verba fonent? 
ai QAcee ze) T1 kaodín Y mud, no] d xagdón mera, — Cor 
nimirüm cozcutitur atque /ubfilit , ubi vafa /ubfultim ad illud 
affurgunt. Sicut enim rapidi fluminis f/uxu repreffo tumefcunt 
aque , multo cum tumultu, ita hic fanguinis copidito sorg 
tumefiunt vafa, atque coumoventur , & illis turgentibus atque 
concuflis , totum cor exagitatur , & impendio comvellitur. Hipp. 
ergo fons genuinus eft, atque primevus Ícriptionis «€i zaAus, 
Quz igitur feros apud ejus JVepotes palpitationum cordis & 
arteriarum proflant exempla, Aev. Parenti neutiquam vel 
"rchbetypa funt, vel Prototypbasfed Zpograpba, & (pius Zpocr;- 
gba, utpoté ziendofa , & à Nature libro penitüsabhorrentia. Híc 
igitur Hipp. 44 4/25 , dum Medica fundit, ab aliis ebibenda , Ga- 
latonis Homerum refert, carmina vomentem , ab Zfriffopba- 
neis ? OonQviNicw abligurienda. Sed quia iftc idea HAU/cofa 
eft, Hippocr. dicam virum cfle Zantu , ut Medicorum plu- 
res, in P falemos ad/cribendi, xot pygmai fint, «75yr/; poj. 
[i- 
Pali hb. Y cap. 2. 3. 5 4 h Hipp.p.115,v. 3. — iHipp- 
?- 358. 42. Venarum percuffus, Pímm. 7. S1. k pag. 417. 10: 
|] pag. 432. 46. m p4g. 308. 39. 32$» 19. 434. 4- n pag. 
3598. 42. O fag- 431. 31. 427. 17. P 249g. 432. 43 
q p4g. 306. I3. 4O1- 46. r fag. 320 8 43245.  SVd.]oh B. 
Montan. Confil, 18 t. 'Trincavel, //b. 6. part: aff. 12. Claudin. Conf. 128. jy. 
308. Petrum Vafcum Caftellum , Tract. 9- de Cord. pa/pit. p. 814. "Tulp. 
lib. 2. obf. 19. &* Henr, Regium , prax. p. 283..—— t pag. 327. 45. 
P. 4 $32. $0. X pag. 124. 4O. y Ipfum cor Autiocho d:- 
pereunti. Novercam 2evàs «122 e Juliani Mifopog. p. 69. z Alian. 
V. H. 13. 42, p. 5c2. a Salfum efl im. Poetas inficetos Scomma. 
A, g. $6. 2. p. 215. b Zenob. Cent, 4. n. 39. Gal. Tom. 3.453. 
$5. 


736 Diss WANAT.PRACÉ 


licem ejus smetientes.  Imó Hippoc. PPebus ett alter , fulgore 
non ideo carens, quia zo» videtur à 4 cecis. 


( AAT. 


ufquàm igitur cer unice ad. swoles fuis ofliis injelas fabh- 
N lit , fed & ejus primarii tubuli, a2 o£ices quoque refiliunts 
affültim enim impetuntur à fanguineis globulis cunctis, qui 
ab offeníà fuà zumultuofe & confertim n fefe refultant. "unc 
quippé neceffarium eft , ut /e///es illi fanguinei cazales toti 
contremiícant , & motu fuo incondito vi/zera concütiant. 
Undé confequens & alterum ut inteftinus ille fanginis tu- 
multus arctiores fuos dilatet alveos, & saris iterüm implaci- 
di sore, finus fibi formet, intra quos reciprocet. Dum au- 
tem finus illi cavantur , univerfum fr£er. //y/lezma. micare 
non definit , pulfuque fuo irrequieto turbas ubique ciére , fed 
praefertim zz ipfa lienis arteria ,' qua proptereà pulfat enor- 
miter, & petulanti fanguine Dbypocbondrium concutit. atque 
convellit. Exindé eft, ut lienalis arteriz validi gercuffus fre- 
quenter occurrant, qui fuis /ZiPus torüter repetitis fornicent. 
Fornicatur ergo lienalis arteria xcliquarum more , qua hinc 
indé formicis ia morem exftruuntur , & avevevcuus9* nomine 
paflim infamantur à * Diofcoride, à » Galeno , ab « Métio, à 
Paulo 4 9 ab AGuario *. 


1. 182] 


^ 


Cent. 10. n. 39. Exym.. M. arque. Varin, in Té. c Vid. 
Cyclopem Timanibis , Plin. 35. 1o p. 833. d Theophili mens eff 
de Sole, Lib. 1. ad Autolycum. p. 70. 

a Lib. 4. cap. 42. b. Tem. 3. 9. 350. 4: 0.. 27. € 87. 

c Tetrab. I. Serm. 3. cap. 18. f. 122. C^. Tetrab.. 4. ferm. 2. cap. Sti 
p. 716. Dbid varfus ferm. 3. cap. 9. p. 746- d lib. 4. cap. $3. p. 527. 
lib. 6. cap. 57. p. $63. e Meth. lib. 3. cap. 1. p. 194. "s 


58. Hefych. p. 454. Suid. Cent. $, n. 8. c» 7. ». 97. Apoftol. 


IS BM ILEON:O.S. L.S. 757 


]I. Iftzc autem aneury(mata ve/ jam mini notiffma funt, 
nam tales arterias cüm in pecore , tüm in abdomise pugni 
mole farnicatas legi apud f Pa//op. € Pareum, ^ Harveum , 
i Riverium & * Marcbettis.  Singulatim veró Par. Rew. lie- ^ 
nalcs mihi ceflit bene mulias Dzealeas omnino, & ambagio- 
fas, cellulifque paffim excavatas. 'Tales porro fuiffe profite- 
tur lienales illas, qua fuis anfractibus | longó latéque protenfis, 
atquz tediofeé pulfantibus m. P/autinum Cappadocem | Zond 
quali ciuxerunt. — 'l'ales iterüm afferit selancholicis ineffe, qui 
corde lienoío ^ canuntur ,' quod fcilicet Zieg ipfis /aliat ,  & de 
labore pettus tundat , ac [editionem veluti faciat , occupando ? 
precor dia. 

IH. Tales denique fuerunt pulíationes illa quas memo- 
rant , & quas ignorant P /frculanus , 3 Eraflus , * Ciaudinus 
atque 5 Boztius, fed quas debuiffent ab t Z7;pp. dediciffe. Par. 
autem Rev. mirá voluptate meum animum permulfit, ubi me 
docuit fe zzra lienales 1las ; nec non mtra pulmonales , & 
quandoque intra coronarias cordis [4was mibi dedit expaffas 
Cy duraias oxiuno , atque ita borrend e quondam  palpitationes 
fontes] mucilaginem quandam ,  oZrearum inftar ,  & /ividis 
cirris. Yd quidem v Benivenius , * Peíal. y Heller. * Rumler. 
? Ballos. ^. Hildan. & ipfa feculi fupercilia e Severin. el/cbius 


& 
M. Aurel. Sever. p. 170. de Abfc. & fingulatim libeK. Barthol. Hor- 
nii, Í Lib. 1, de Tumor. p. n. cap. 14. p. 284. g lib. 6. cap. 
ult. p. 229. h Exercit. 3. de Circ, fang. p. 25 4. i lib. 12. cap. S. 
- 202. k OLf. chir. 48. p. 113. 1 Arant. Obf. 55. p. 99. Vid. 


biccap,Y.n. 8. .. m Curcull. AG. 2. Sc. 1. vesf. 5. n Cafiar, Ad. 
2. $c. 6. v. 62. o Mercat. 4€, $c. 2. v. 14. p I» Nen. Rbaf. c. 
100. fol. 151. q In H:pp. Progn. 1. p. 158. r Conil. 46. 62. c 
74. p. 106. 143. à 175. s Obf. Indic. 8. p. 37. t f4g. 204. 
328. 402. (? 432. v Obf. p. 137. 161. 178. c 185. X Li. r. 
cap. S y hb. 1. c. 29. p. 208. z Obf. 6. C $2. p. 6. € 32. 
a Tom. 5. p. 310. 314. 315. 6 325. b cent, 2. obf. 89. (* cent. 
4. obf. so. C cap. *.. p. 277. d Obf. 34. p. 22. e pa. 114. 
39. 125. 21, C 47. Ff fff Tulp. 


2:8 Diss. ANAT. PRACT. 


& alit, viderunt tàm in aorzz2, quàm in corde , fed chimz- 
ce forma, vermis nimirüm , furis, calli, carnis, caruncule ,. 
vel adipis. At ipforum intererat, ab * 77ipp. doceri talescon- 
cretiones effe à pituitá frigidá fanguinem refrigerante atque ff- 
fiente. 

Merum igitur g/ufen pituitofum eft , ficut. Fiippocrati ex- 
perimenta paterna luculentam fecere fidem , lítzc enim 
mucofa faepius. exficcavvit , decoxitque aqui, vinÓ, acetó ; vel 
etiam exu[//t prunis vel flammá , & aliud nihil. deprehendit 
quàm gelatinam fanguinis efle fimilem illius, quae fanguiai du- 
E» tenax accrefcit, & in(tar expanfi torum vafículum obten- 
dit, in pituitofis, iz cacbe&licis , in fcorbuticis , in fpleniticis,. 
atque fingulatim in rbeumaticis affeftionibus. 


NAP OG Bed: 9 


üm autem tot illis arteriarum percuffibus corpusitacom- 
D ploditur , ut vel 2 longinquo f fonus audiatur ,' cun&ta 
ceité. jngraveícunt , properatque morbus ad ca'taffropben. 
Praprimis 8 flatus infoleícunt , & ex zre velut ^ /Eolio laxa- 
ti, quoquoverlum furibundi diffunduntur, diraíque tempe- 
ftates ubique commovent. Singulatim autem ventriculum 
diftendunt, & excruciant ,. nl ra/Zi/us , utut ! fe/idis. ex- 
plodantur. Lienofos diceres k cavos folles efle, olida fpirantes, 
fed toto diviíos: Orbe à ! Pomponio Confülari Poc:ià ,, quem 
perhibent rzZa//e nunquàm. — Nec flatuum fzvities effrzenis 
denuibus pàrcit. zmtefHinis. Ya fiquidem vel crudelius dilaniat, 
quàm ipfum co/on , quod uti obzu/íus , Ya & Mp 
T uctan- 


t Tulp. lib. 2. obf. 28. g Aret. Diut. Y. I4, 82. vid. Synt. 
Mayerniani cp.12. p.304. —— h Odyf. K. v. 19. &^ 47. i Pi- 
ícium nidore, ret. Diut. I. cap. S. p. S6: vid. Th. Sydenham. de 
Paff. bypocb. p. 113. k Juven. Sar. 7. v. 11r. ] Plin. 7. cap. 


19; 


I zu LrusNOO.s.r S. 7$9 


la&antes ventos ita coar&tans. | Sed accidit oppidó faufté uc 
düm craciamentis fuis omne frangunt animi robur, ipfi, 
tanquàm fzxvi hoftes , ad tibie  cagtum ,  portà decumaná 
mudautur.  Lienoforum enim fibra inteftinze EZi&i n Claa- 
diaui lant amantes, & ? /frgyrii fimie , audacter quippé , se 
gericlitentur , nervis undique contentis P Do//ile; fpiritum o- 
mnem vel publicitüs e/idust , exi nufquam 2u6avostv 3 oleat, 
Et eà in re fplenici prudenter fibi con(ulunt , alias tantá in- 
tue rabie furunt venti, ut Jod * zarratore , Medici non 
veriti fint , perftrepentis lienis murmura fzva , tempeftatéíque 
fonoras «' Queedee 72 maÜuua morbum flatulestum vecita[fe , 
inftar s Hippocratei voriuar Q» igvyuavddsO- morbi ru&uof. 

II. Alii veró flatus iftos Diezozas effe finxerunt abdomi- 
ne clufos, quibus ZLiesvfí non modo fiant * ventrilogui , 
Y 2yyaseiuv0ov zemuli ,— a/Jtó fuó lienis * rontbó , fed & «eatre 

tur- 


19. p. 147. 5t. m Quidui [ic a;atur cim. hoftib. illis? quum Tbe- 
barum muri hoftiles zz diruantur; Tzetz. chil, 1. &. 13. €? Tyrrbeni 
fervi, Plur. T. 2. p. 260. B. (heriles hoftes) Senece , Epifl. 47. p. 
460 "Tertull. «dv. Marc. $. ». 6. /El. Donato, in Zndr. p. $89. fufc, 
Fefto, de fignif. verb. 15. p. 429. atque Macrob. Sat. I. cap. 11. f. 
235. Imo Spiritui ;pfi Sacro , Mieb. 7. v. 6. c» Mattb. 10. v. 36. ita 
ple&antur. Odi; porro tanti rationem Homer. dat, O4yff-. xvit. 9. 322. 
atque Plato 6. de Legib. p. 777. 4. n Sueton. $i» Claud, u. 32. f. 
494 o Ariftoph, zn Plur. p. 19. A. F. c Suid. in A'j22;0-. 
p Hipp 178.31. €&» 306. 5o. q Arift. I6. in Plur. p. 75. E. 
r Gal Tom. 3. p. 228 8. s pag. 156. 48. t Tertull. adv. Praxeam, 
n. 19. p. 650. D. v Hipp. p. 340. 36. € 357. 32. Imo pa[im apud 
Lxx. Levit. 19. 31. 20. 6. d*: 7. Deuteron. 18, v. 11. I Sam. 28. v. 8. 
Q9. 2 Cbron. 33. v. 6. Ef. 8. v. 19.19 3 44.25. Cic. de div. n. 19. €» 36. 2. 
n. 57. Strab. b, 9. p. 419. Jofeph. 4. 7 6.15. p. 204. C. J. Martyr. 
ad Ortbod. p. 422. C. &* 440. D. Clem. Alex. Admon. ad Gent. p. 9. 
C. P«edagog. 2. p. 148. D. Hieronym. zn Catal, p. 297. de Euflatbio, 
Photius zn Epifl. 151. p. 206. Apoftol. Cent. 7. n. 48. c Cent. 9. m. 
35. ]- €. Scaliger a4 Card. fol. verfo 332. J. Wierus de Magis, cap. 
I4. P 140. P. Zacch. Q. Medico-legal. p. 199. &*. Servat Gallzus, 
de Siby!llin. Orac. p. 2. c* 362. Videfis Elo Gal. c&* Hefvch. Suid. 
c» Varin. in Ewy«sgiuvt eo, Videantur &* Sophoclis ev esvres: nec- 
RITITIS noy 


760 JWrvss ANA, PuAcT 


turgefcant col/ativó Y feu. aqualiculó ? propenfó fefquipede ,' ad 
intenfiffimusm: luCtantis flatus , Sc exilire. mitents 2 7e/aferem. 
Flatus autem illi ficut in veztrieulo & is inteflinis foctura 
funt pituite fal[e ^ €9 acides ita in liene foboles funt /eri zaa- 
riattti , quod fpleuermm non modo fermentat , ícd & fanguinis 
ma[fam, n quam , detrimentum fibi illatum , cum foenore 
refundit «. Ipflantur ideó vena: & impendió nigrefícunt, at- 
que varicibus hinc indé protuberant , nec ad tactum ita refi- 
liunt, uti'düm /2zgzuis integer &vi & purus putus inerat , ac 
intime perfufus portiunculis P2//amicis volatilibus , & plene na- 
tritiis. Nunc enim acribus Ícatet f/alinifque fixis , à & rofone, 
fermentoque promptis quacque pravam indolem fuam soxá * 
Qrodunt. KHlic fiquidem Zemorrboides Cap. 9. N. &. noxio- 
res (unt ,. five crepent ,—. & fluant 5. ive confiflant & ll'agnent. 
Sic & bemorrbagie nocentiores, reliquum enim gatore tbefaa- 
rum profundunt ,re (iduis fpiritibus opp;dó paucis atque fic Jienof 
tabent elumbes , affurgentibus interim pedum f edematis. Imo 
rediviva fiunt oris atque tibiarum z/cera , quibus vires magis 
adhuc atteruntur, /piritibus eaffe.  INequeunt igitur lienofi 
firmo infiflere talo , fed impares funt ad z»ceffum , praefertim 
ad acclivia, ui * Polemarcbi filius. Sed iftc fcorbutici lienis 
enervata crura £ imperite fcriptitant eviecgoAasyaros h,— fupra 
plantam (ut dicitur) 1 evagati crurum effe F para/y/i5 , cum in- 
te-- 


nen Eurycles Arift, im. Vefpis , p. 502. atque Platon. im Sopbifia,, T. t. 
p: 252. C. Talem Rbodigii Caelius audivit , lib. 8. cap. YO. p. 417. 

x Hipp. de Lycino Gr. p. 332. 39- y Plaut. Curcul. A48. 2. Sc. t, 
v. F6. zi: Berf.. Sat. 1; v.57- a Gal. Tom. 1. 309. 31. . 

b Gal. T. 35. p. 176. 36. &* 358. 25. c Hipp. p. 168. 18. 203.. 
40. 204. 2. d Spiritu €. Sulphure pror[ts orbis Joh. Jones , cap. 3. 
de: Feb. int. p... 116. e lide paffm H. Reutner c» S. Eugalén, 
de Scorbuto, f Hipp. p. 178.32. * Hipp.?. 366. v..14. 

g Imó vel fimplici quartane pigriües inef? ad motum , ut apprimó notat 
Lud.le Vaffeur , . $7. de vrriumv. hum. h-Sefquipidale V itruvii 
ditterium eft in Mediciná rudes, Lb. v. p. 27. i Ammian. Marcell. 
lib. 28. cap. 1. p. $09. Vid. Val. Max. /ib. 8. cap. 12. m. ult. in Ext. 
Plin. 


Dx LitsNo:sis. 7i 


terim toto ccelo difcrepent vel à paraZyf/ vulgari , velab il- 
là eruruim Eg bra-biorum impotentiá, quac vel febribus intermit- 
Jentibus , vel colice Pittonum confectaria fiv, qualem. Kupelle, 
Parifiis , asque biz Rev. Parens annotavit , monitus à! Ze;- 
nelio, * Citefio y ^ Salmajio, atque KAiolano *. 


Plin. ib. 35. cap. Yo. p. $34. Quippiam. affine profert Epictet. cap. et. 
k Strab. 4i. 16. p. 781. € Plin. 25. 3. p. 622. Lizó. ipfo 


A M. 4uélor , T1 4. p. 398. &^ Cal. Rhodig. 4b. 6. cap. 8. p. 279. 
G. Vd. Reufaer. de Scorbut, p. 125. ] Pathol. ib. 4. cap. 10: e 
lib. $. cap. 3. m Opufc. in. 4. p. 171. n De Annis Climaécter, 
Po o Zintbropogr. p. 656. Vid. Joh, Bettum , 4e fauguime , p. 
185. n. 4. 


CAI VU XTV. 


lu iflis itaque lienoforum /anguizeis effluviis ,. fuggill. & ul. 
cufculis ,.concipienda venit acide colíuviei luxuries , quze vafa 
corrodat , [anguinemque P denigret , ac in globulos cogat. Quid 
enim aliud loquuntur hactenus prolata ? & quid rurfum ;p/e 
fanguis e fpleniticorum venis educlus? Is enim totus /uridus cít, 
& craffus ,, grumuli/gue. compatius. | Diflectus deinceps ipfe 
lien, qui totus 7evyadvc a et, hoc eft, qui zotus difflutt con- 
fimili tabo , picis « navalis ad inftar, uti lien 5 Ferzeizi. !mó 
lienes bené multos Aev. Parezs prx manibus habuit, zziver- 


fà fluxos , hoc ett ab acido ita corrofos, ut tunica revulía for 


fluerent , & toti funderent fuam ' amurcam , fibris fcilicet 
ip- 


p Hipp. 203. 4o C 204. 2. q Ruff. Eph. p. 44. &* Nemef, de 
Nat. b. p. 11I, r Talem picem nobis exhibet quogue Gal. Tom. 3. 
p. 358. & C. Pifo , Se&, z, p. 40. nec-non B. Swalve , Pancr. Panc.p. 164. 
s Plancius zz ejus vita ,' p. 15. fed neutiquam Ann. 1$57. ut inibi reci- 
tatur , verum Ann. 3558. € Thuani Hifl. 21. T. 1.5. 431. Barth. Ejff. 
71. Cent. 1. e» Patin. Epifl. 70. p. 230. t Talem 4reteus alvo 
e fufam zaj;at, colliquefcente fic liene, dvze s2vv» , natura folubi- 


Rfjfds lis 


[ 


261 Disso Amag. Pac. 


ipforum totaliter arrofis, ad leviorem attactum diffilientibus, 
haud íecüs ac pulpa mali vieti atque putris , ^ [folutà compa- 
ge] contretctari non (ullinet. Ipfa denique curazdi metbodus lu- 
culenter arguit /amguzmis acorem. dominatum occupaj/e ,| nam 
 quzcunque acidum infringunt , tyrannidem illam opprimunt. 
II. Sed quó evagor? & quorfum 6 cadaveribus argumen- 
ta mutuor , ut J/egis acidum * deprebendam. Ypfi Jienofi , fpiran- 
tes adhuc senti/2ue [ue compotes , omnino producendi veniunt co- 
ram Veritatis Tribunali, quo teftentur , ore uno, X peGore rette, 
quanto zoxa fit illius acid?, quo cruciantur, illud. enim v. g. 
integró biennió ,  Fergelium x exenteravit. "l'anta certe ett 
ut fape faepius ventriculum fubuertat ,' & vomitu fefe prodat 
JLypitce prorfus & y auffero.. Fauces enim non (olüm firiggit 
atque coar&at , viuioli more , fed abradit , atque corrodit, 
aquz * $7ygie ritu ,. & exinde eft ,. ut ille vomitiones, in 
terram profuüíz , 2 acet? ad inflar ebulliant ,| & nidore fuo 
abominando vel ipfa fugent animalia, zzres putà , fele; & 

canes , qui fanorum P vomitus ali2s abligariunt. 
Ili. Imó enormis acor ille in tantum exaltatur, uto//2 
duriffma * pontico fapore pungat , Zeemodiam enim infert, 
quam 


li, Dint. 1, 14. p. $2. & Petr. Sal. Diverf. de Aff. Part. cap. 18, p. 
285. Tales rurfum lieniS particulas, explofas podice , Car. Pifo Jedulus 
Wotat , Se&. x. p. 40. u.D. Victorius , Sed. t. cap. I4. p. 287. 
Sebaft. Cortilio, lib. 1. cap. $- p. 357. Helmont. p. 126. ». 30. Fic- 
rabras, Metb. Chirurg. p. 331. Barbet. zat. Pra&t. p. 138. d Clar. 
Wedel. Mach. Vit. cap. YO. p. 301. x Plancius , zn ejus vita , p. 
Is. y Hipp. 133: 29. 157. $0. 158. 3. 192. 21. 209. 31. AIC. 
45. $217. 40. 236. 37. 375. 27. Gal. Tom. 3. 358. €^. 359. Avicenn. 
lib. 3. Fen. 15, Tra& 2. cap. 1. fol. 789. ** Hercul. f?l. 150. O. 
z Quam imeiito calcinativam vocat. iR. Lullius , Teflam. noviff. p. 59. 
De bac fufe Libavius , S$ytagm. 4rcan. 8. cap. 30. Davidfon. Cbym. 
C4p. 36. p. 273. C Arnaud, Cbym. cap. 3. p. 73. a Hipp. c* 
Gal. zbid. b Gal. Tom. 4. p. 189. c Acetofitatem | Meletius 
vocat , Lib. de Nat. bom. p, 100. &* J. M. de Gradib. Cap. 9. p. 270. 
Ponucitarem veró Avic. Lb. x. Fen. 1. cap. 4. &' Aponenfis, Differ, 
30. p. 48. B. 2. 1d autem bau[erut ex Hipp. Libell. de bom. flru&. pag. 
alt. 


-L 


Dix TIEusbN^O.s3:5 76) 


quam 4 77r eruditus inerudité * Ga/ezo tribuit: illa fiquidem 
f Sacrorum Codicum eft. — Quinimó ante Lxx. Interpr. 2 ri- 
flotelis eft, & ipfius b Hipp. . Pott Lxx. autem, fed ipforum 
avó, i Diedis ett Cary. 'lribus vero deinceps feculis 
exa&is, fed ante Ga/. adhuc k Drefcorid. . ett 1 /fuazarbei. 

IV. Illius infuper acori: edacitaseft tanta, ut medio in ven- 
triculo vafa recludar, vomitumque fufcitet fanguinei coagu- 
li nigri, odore ^ cadaverofo , quem vulgó fubfequitur bydrops 
^ veiedii nefcius, ut mihi. conftat € Praxi Pattraá , in quà 
me roboravit ? Dedeneus cap. de Abíinthio , atque ? 7/al- 
verda, cum (uo Cardinale de Cibo; nec non 4 Aio/anus, cum 
fuo Senatore ; & ipíe demum * Ep^em. Germ. cum (ua Ma- 
tropa. In illorum «nim cadaveribus ,  4zum à brevibus vafis 
infigniter hiabat, é quo tale coagulum mortiferé eructatum 
eft , occupato bydrope.. Dictis demum grave pondus acceffit 
ex 5 Hipp. lienofó, qui tali fanguine affatim reJecto ,. poftridie 
periit. | 

V. Immo talem fanginem lethaliter alvo deje&um | Rev. 
Par. in foemina vidit, cujus Jezale carcigoma fubjeCtum colon 
arroferal , & tabuim * torminale lethiferumque 77 izie//iua fu- 
derat, quale in a£4omen cftufum v Ba//ozius notat. 


ult.Vid. Fracaftor de fympath. Q* antpatb. cap.Y4. pag. 58. c» M.. 


Dufleau, de f/aporib. part 1-p.. 116. d Caelius, /ib. 4 cap. t. c 

6. cap. 9. p. 166. c 280. e Ton. Yip. 21. Qv T. 3. 263. € 
- 278: f Jerem. cap..31. v. 29. && 30. Ezech. 18.2. g Ton 

2. p 693 6. 718. h pag. 116. 8. 143. 48. 153. 29. 158. 2. 192. 

23. 1 De locis. aff. 3, p. 278. k Lib. 2. cap. 150. 

] Steph, de Urbibib. p. 177. m Hipp. p. 158 2. m Aret. 


I. Diut. 34 p. 83. e Lb. t. de Cur, Diui. Cdp. 14. pag. 150 Iis- entm 
bydrop:cis. femper ceffere. Mao:flri, Phillyrides Chiron ,' Amythaoniuf- 


que Melampus. Georg.3. v. 549. o Pemptad. 1. lib. 2, c. 2. 
p 4nat.: lb, 6. cap... p, 267. & Spiegel. Lb, 8. CAp. 14. p. 241, 
q. Znthbropogr, 2, 17. r 4, 1678. OLf. 20. 69. f Pag. 339. 5. 


— Vid. Tulp. hh. 2. obf. 31. c 32. t Inflar atramenti Polypi piícis, 
Hipp. p. 157. 50, y Tom. 3. p. 302. n. 14. 


CAP, 


764 Dxxrss NA T. Pham 


(Co IV. 


uid demum Achilleis argumentis illis pervigilium fi ad 
Q numeremus, ? ZTerophontis, v. g. 5 Scopi, & c Charta- 

de , ab ichore fcilicet acri cerebri meningas 4 fodicazte. 
Eodem igitur aculeo, quo fiunt e igfomzes, fiunt. cepbalalgici 
& quidem f puacligm precipue autem ad zempora, ubi afful- 
tim micant arZerie. — Exenim acor. ille /eri ultro citroque flu- 
&uans intra vafa, plurimus certe in cerebri gyros influit, 
unde piam illorum blandamque matrem 4ez/a/á feritate (uà 
mordet. Quinimo düm locorum inibi difficultates atque. De- 
dala ax&tius illud coércent, & vim ejus promovent infitam, 
meningem & alteram admordct. Nec enim facile. difflatur , 
nec exinde facile Zif/ujt. Novo igitur veluti 8 eteorif;o 
concepto , ^ fermentatur £9 ebullit , fuifque affurgentibus un- 
dis meningas expandit, fpiculifque ve//ica? , fingulatim vero 
tempora verberat , atque confodit, utpote , pra finuum am- 
plitudine, f/ucibus illis & aculeis magis obvia. 

Ittzc meherclé doloris eft infimul & zz/omnie fontica caufa. 
Qui eiepbitin igitur € liene concipiunt in caput efferri dire- 
&o, ut inibi de/orificé atque vigilanter volvatur atque rcvolva- 
tur, cbimeram concipiunt doribinautem in vatuo, ficuti me 
docuerunt Aev, Par. atque BSebneiderus 5. 


a Hipp. P. 368. 17. b Id. p. 31$. 37. C 14. p. 354. 33. 

d $icut accidit. 7» 9àn Obf. 107. P. Renealmi , p. 77..— e Hipp. 
p. 178. 30. f Alias tamen gravaté , ubi ferum. mitius c uberius 
efl, ficut in Pericle, atque Lycino, Hipp. p. 325. 28. $*: 332. 39. 

g Gal. Tom. s, p. 460. h Eruditiff. legito Mart. Schoock. de 
Ferm. c Tachenii Hipp. Chymic, Vid. Cap. 17. n. 3. 1 Cap. de 
Vertig, p. 185. 


CAP. 


INE. 4 uM ER NO $ I gs. (26$. 


CAP) XVI 


unc itaque fum in proclivi, ut in illius acidi. facizzs. te- 
N terrimum me convertam. Id enim , ceu 2 fepia foret , fangui- 
nem b gigrore íuffundit , & nigram illam infert € Zverrots 
Morpheam, hoc e(t erum nigritiá borridum, quo à cuticula 
'vel mve candidior colorem induit Z/guilum & JEtbiopicum , 

unà cum oculis vulgo * p/umbeis , fed quandoque berbeis f. 
Non fimpliciter ergo $£ /ezofi decolores viluntur ut ^ 7za- 
xenor , led fua nigriuudine truculenti, ut Zzrocbus & i Zle- 
va;. Ex codem deinceps /ezis velut abezo zinélor:io eliciendac 
veniunt zigricantes qmacule Cg * apbte , imo cicatrices, Cap. g. 
n. 4. nec non Urinz atratz , quae! Ga/ego, m /fvicenn. n 4- 
Guar. ? Zdverroi & ? C. Pifoni colliquati fplenis fideles funt iz- 
7E 


a Arift. T, 1, 941. E. Cic. de Nar, deor. n. $0. Perf. 3. v. 13. Plin: 
9. 29. p. 212. /Elian. de zm. 1. 34. p. 15. Plut. T. 2. p 978. 4, 
Volaterran. //j. 25. p. 611. 2. Rondelet. de Fifc. 17. cap. 1. & Gefn. 
lib. 4. p. 853. b Hipp 203. 40. e* 204, 2. Avicenn. lb. 3. 
Fen. 15. Tra. Y.cap. j.p. 188. Vid. Tbe. Fr. Courcellium, de V, 
$..p. 102. atque Paul. Zacch. p. 688. € Colliget 3. cap. 26. fol 48. 
Tom. 9. &r ibid. 4. cap, Y2.fol. 64. ^. . d Cuticulam dis; , Cutis 
enim /Etbiopum albet , uti Riolan. 4mtbr. 2. 4. mibi teflis efl oculati[. 
nec non Sereniff. Cimbrie Ducis A'exíiavess Pechlinus , ze eradiiff. c mel- 
litz[f. fuo de Nigritie /VEthiopum Tradatu, quem infcripfit Par. Rev. 

e Fr. Joel. Tom v. p. 6g. f Plaut, Curcul. 48. 2. $c, 1. v. 16. 
g Hipp. 182. 41. 203. 12. €* 40. 204. 26. 312. 3t. €^ Gal. T. 3: 
308. Ó& y. 462. atque Solenander, Sed. $. Conf 21. h Hipp. p. 
366 44. i Hipp. p.312. 32. k Quas recitat in. quartana 
ciiticas Joh. Rhod. Cezz. 1. Obf. t6. l| Tom. 5. p. $14. 

m Lab. t. Fen. 2. DeG, 3. cap. 2. fol. 142. (9 lib. i3. Fen. 15. Tra. 
I.cap. 4. . 790. & 791. . n Lib. 1. de Urin. judic. cap. 20. p. 65. 
O Celliget. 4. cap. 22. fol. verfo 70. p Se&. 1. p. 40. Vid. Joh. Hu- 
cher. Prognof. cap. XI. p. 83. c? Med. bif. Fr. Rubei Ex. 3. pag. 27. 
Sic Iucul, exemplum extat urine nigre B. Verzalch. Obf. 96. p. 247. 

Gg ggg 


766 Diss ANA Pn'AGr 


eruuncie , quali nempe illarum effuxa totum illud izfeZorium 
effunderetur abegsum ,  & revera iftud. Galegicum effatum ab 
ore veridico 7Zi»p. emanavit. Is enim e? fuis pbhenomenis pla- 
citum iftud ratum atque fixum habuit. Nobis quippe 4 
Heropboutem y. 49) v5» * déva, ponit in. medio ;. 5 ANzcodemunz 
infuper atque * Mezones , nec non * Zferopytbum & * Epicra- 
lis uxorem , qui finguli sgris urinis tartareum fuum caldarium 
falubriter exhauferunr. Sic » Eraffiratus foeminam vidit, 
men[iruis defe&tam , qua falotariter gigras urinas exclufit ,. fic 
Amico * J/aletii, Vere & Autumno , z7/yggm hen, íed urinis 
nigris dezume/cit . 


q Pag. 308. 15. r Pag 326. 41. s Pag. 3526. 24. 
t Pap. 309. 32. v Pag. 326. 9. X Pag. 308. 46. 
y Gal. 3. 362. 54. Z Exercit. 40. in Holler. Vid. Chr. à Vega, 


Pref. de Urn, p. 530 & M. Martin, p. 321. 


Cu PU XWVID 


ftis pofitis facilé eft imaginar I. Sanguinis grumulos , 
I füà intra Jezis caveraulas coitione denfa , rn illam 
& b amurcam conftituere ,. qu& fplenicos fcatere profitemur. 

Il. Fei: ilius /aetate, lienem diftendi , nec aliunde ar- 
ceflendas effe obftructiones ejus vel recentes ,— & leves ;. vel 
vetuflas, atque febellantes. 

III. £ecem * illam & amurcam, /ero dilutiorem adbuc , fe- 
dimenti more vel ;s doí/o visi, velimoleario vafe, fluxilem 
adhuc effe.  Liemis itaque tumores Íufcitat primi generis d 


720l- 
a Hipp. f. 157. 49. b Gal. T. zs 307. 308. 332. c 36r. 
Gud vero fit genuina. amurca difcere efl à Caton. de Re R. p. 36 .Var- 
ron p.130 Columell. p. 453. * Conft. Caf. p 178. c Gal. 


Tom. 4 p. 189 27. Avic. lib. 3. Fen, 15. Tratl. Y. cap. 5. p. 791. 
v. 60, &" D. A. ab Altomari f» 557. d Eos à pituita deducit 


Joh. 


Dz-Lizewosr:s. 767 


anolles , & flaccidos atque e fugaces, fcilicet modo fumultuentur 
modó //legut ; juxta diztx vitia , & veteris fuz fpurcitiei 
miftüram variamatque variam ;imo juxtaf fermenti novi vel par- 
cioris, & mitioris vel uberiorzis & acutioris acceflum , idque vcl 
augere das , velauetvws, Sivero febris aliundé fuccenía fuerit, 
fopitum lienisagnem /ab.cinere.dolofo ukcitat , quo fatcitato /plea 
ardet& ut ignis , & tollitur inaltum , atque turbulentiffimasubi- 
que moleítiariarum tempeftares excitat. Sed Jenmalis ille 7u- 
:or tunc certé febris incendiarius non-eft, verüm febrile fym- 
ptoma , uti Plutarchi h Zieronymus periv€ notat. Confequens 
ergo ut fymptomaticus ille tumor ad febris vel igreutionem 
vel vemiffionem cüm affurgat, vüm /ubfidcit , ficut. id ipfum 
quotidianus rerum eventus luculenter aditruit , & ficuti rur- 
fus ex Hipp. ! /Zeropbonte liquet, cui lien a/fergis vel zazebat. 
vel sminuebatur. BSc an k Zippollrati uxore ,| quam | febris 
| querquera jactabat, Jien equidem faffigiatus evaíerat, íed is 
z01us ad febrem fudore , menftruitque reftin&ctam ,— Zepref/us 
efl. Pariter certé fex cadem, cum su/erior , tum compaclior, 
tumores excitat iccundi generis, quibus /ies m zurgidior qui- 
dem confiftar &t permanet, íed z//itie quàdam adhucdum 

refiduà, atque fic 

Diflendens tuser eff in molli ^ fepe lieue. 

E: exinde lien szo/e aufiior ,, nec-dum «compatius atque da- 
'a- 


Joh. Andr. Schmitzius, Pra. p. 2853. Durities ergo nu(quam cfi lic- 
nis tumidi proprium Prophyrii : 2, modo. Mal? ergo Herculan. fo/. 
Is1. E. Pedemont. p. sr. Perdulcis, /. 13. cap. 17. ». 769. Martian. 
in Hipp. p. 329. D atque Joh. Didierius , P. de Feb, 183. 

e Hipp. 182. 44. 203: 14. 308. 20. (* David. Laigneau. p. 770. 
f Vid. Cap. 15. Nobis enim Suffenus eft Gideon Harveti cum fuis fer- 
mentationis affaniis , Prax. Modern. cap. 5. p. 22. Medicos 
ipfe oppone conterraneos , fed majori abolle , "Th. Willis, de 
Ferm. d» Th. Sydenham, de Feb. Se. 3. p. 96. 

g Averroes, Colliget. 3. cap. 14. fol. 157. C. h De Ira p. 460. D. 
1p4g. 308. 17. 20. k 24g. 316. 2. l Vid. Fett. de Verb. fignif. 
p.422. m V;d. Er. Feyneum , hb. 4. p. 505, n Franc. 


Gg gg £2 Por- 


768 Diss. ÁNA T. PRACT. 


ratus 9 omnino , in tantam amplitudinem excrefcit , .z£ Depar 
volumine fuo quandoque P? /uperet. Immo hepatus limites 
occupet inique, & univerfum abdomen oppleat ,' uti fert. eru- 
dita pagina 222. 4 Encbiridii Anonymi Medico-practici, & 
ficut id ipfum mihi, poít* Zfreteum , * Jfeium, atque 
t Trallianum videre contigit, przlucente nobis p. m. Viro 
D. D. Nw, cujus pracocem obitum animitus lugeo. 
Quoniam autem v zezues. fibrille funt ,' quibus diapbragmati 
lien adncctitur , facile accidit ut 7/5 rzptis , totum vifcus velui 
luxetur.. Dum enim turget impendio, ole ruit fud :. x Sic 
lien lib. 2uigque vifus eft à Y Cabrolio in abdomen devolutus. 
Sic ab 7 /Tildago lien deprehenfus eft peramplus, 7s ibus 
ipfi , ubi graviditatem mentitus erat. Sic grandiorem altc- 
rum , & ad pubem ufque delapfum idem narrat à Z/Zauzs. 
Decliviorem adhuc & lib. quazuor pondo in ipfa pelvi. b CJ. 
Ruy[ib detexit. Sic lienem ipfemet ego , Pi/ce oculis , ex 
illa pelvi revulfum vidi , qui per areas quafdam * tunica fuit 
£0rhed, quam inter xeu mea repofui. Tta 4 Aie/as. Íple- 
nem recitat, in codem hypogaítrio, Medicos, mola fpecie, 
integro biennio delufiffe. Sic exinde lienezm alterum aduxit € 
lib. decem ,| qui gravitate & mole fuis , nec non ad uterum 
adbeíu mortem intulerat. 

Scd quid Aio/anici fplenis poudus & molem enormia demi- 
ror , dum f fob. Hellwigius lienem ponderat lib. xt1. 8 Co- 
lumbus vcro lienem non unum, fed Jienes nobis in medio ponir, 


adco 
Portus, Decad. 3. cap. 98. o Nondum enin Scirrhus efl ,. fed tu- 
or Scirrhofus, Silvatic. Cent. 1. Obf, 16, p. 19. p Fernel. 
P5yfiol. cap. 7. q Edit. Genev. 1644 r I Chron. 14. p. 9t. 
S Tetrab. 3. Serm. 2, cap. 7. & 16. p. 622. &n 645. t Lib. 8. cap. 
I2. V^ Vid Cap.; 1. n. 6. -x Hipp. 204. 31- 315. 42. 345 
10. 6 Ga]. T. 5. p. 470. y Obf. 6. z Cent. 2. Obf. 45. 
a Ep;fl. $5 999 b. Obf. 62. c Vid, Barthol. Cent. 1. Obf? 8. 
«tque "Vulp. lib. 2. Obf, 28. d Ánthropog. 2. 23 e Id. ib. 


P431. f00/.98.p 257. gnat. 15. p.26. h Lib. 3. Obf. 9. pas. rd 


Drs LrizrNosis 769 


adeo grandes ut vigisti librarum pendus umufqui/que ex illi 
longe excefferit. 

Horridius veró & alterum monftrum 6 Grerorii Gargeri 
bilancibus h Job. Szbeukius nobisreponit , /plenem Ícilicet /;- 
brarum viginti triwn. — Sed tec Columbi atque Garaericxem- 
pla Rev. Patri füble(tac (uat fidei, repurat enim prius occ/n- 
fm iri abdominis vaía , & vifcera , atque adeo vita prius 
extintlum iri, quàm moles lieralis tam ftapenda con(urgat. 
Sic lienem mihi-ob oculos po'uit , [2 /e ex bypogalirio dedu- 
um , €9 fideli manu. D. Dotloris Hubrecbt. duatomic Dexter- 
rimi delineatum] qui limitibus fuis peramplis , & gravita'e 
enormi mortem invexit ; vel antequam pondus attigiffer. £o 
librarum. fud porro Rev. Par. exemplum , quod ipfi 
fine exemplo eft, inier. portenta refert , tantüm abeft , ut crc- 
dat Ziegezg unquam ponderaffe Jibras viginti tres , nedum Z- 
bras triginta duas, ficut à Fioraventi fuis Siculis illudit. | Sed 
decet Agyrtas, avidum genus auricularum , ita fplendide men- 
tiri, quo popularem auram lucripetz captent. 

IV. Jam vero zumores tertii atque po[lremi generis ut conci- 
piamus, pra mente revolvendi funt globuü Cap. o. 5 .2 
qui /eriatim quidem atque madestes, in lienis * ce//z/as devo- 
luti funt , fed qui inibi conglobatiz quiefcentes ita ftipentur 
aique cogantur, ut /eruz faum vel omne, vel plurimum e 
fuis porulis e/iZazt. Imo particula feri tenuiores fponte avo- 
lant, craffamine intus relito, falino-tartareo , volatili parte 
fua ferme caffo. In eum itaque modum g/obu/i primüm for- 
mantur exiles , fed compacti atque coacti , qui coitione (ui 
denfa gljbos deinceps efficiunt ubique Poff/es , € quorum rur- 
fus concurfu mulüplici, ve/ut ? copiis jun&is.," internecinum 
bellum vifceribus infertur. .. Illi quippe g/o/z/i ,' atque .g/obi 

: du- 


A. Spigel. lib. 8.cap. 5. p. 217.«* David Laigneau, Orev.zn 4. p. 433- 

1 Apud Barthol. ryromib. cyudelitate damno[a , Cent 4. Hifto 3. 

k 4b. Hildan. delineatas erafíe Cent. 4. Obf. 48. p. 18. tenuiter auton 
Gg 8B B3 aU 


770 DrissyAOGAT Daucr. 


duritie funt fchirrhofa , id eft , zallofa , & | zndolezti. S$3c 
1 Zreteo aniverius ipfe hen parvus , durus , renitens , & indoleus 
eft, nam ejus regio fi doleat ,. id partibus adnexis triouere 
eft. 

INequeunt igitur illi globuli particulis illis, uut glomera- 
tim in ipfos irruentibus., wa fortiter collidi , ut prz moletiia 
fecedant atque diffipentur. Juncti ergo & adunati confiftunt 
intra lienem, illumque smmero fto in uumeroita replent &ex- 
pandunt, ut figuram ejus vitient , rumoribus 4er/ii generis 
preduris ícilicet & andomitis. Sic m pp. lienem vidit 
aliàs durum & rotundum uti n. Rbodius ,| & ? Stalpaert , alias 
eraffum & latum, uu ? Riol. & 4 Picolbom. aliàs denique /sz- 
gum & tenuem , qualis fuit-qui Pautinum lenonem zoná veluti 
cinxit , & qualis rurfum exttitit , qui canitur , * zz//ido cir» 
cumlig2ns ilia vin:lo. INominatim porro apud Hipp. s Char- 
tadz e/obofus exat & /ulbimis ; * Scopo autem expa//us, atque 
declivis , * Bioni vero atque * Philifco gibéer & Y preduras, 
unde uterque puiyaAc(7oyx»o: audit , inftar z Zpolloni; , Gt eo- 
rum quos liene memorant , ? M. Dosat. & b Epbem. Germa- 
nice , enormiter Jongo , lato, C9 profunde. jam autem f1 glo- 
buli durati minutiores globos forment , quos, ceu totidem bo- 
fles fibra lienalesarézius & undique cingant, accidit ut hzc fibrae, 
zaliter contra&e ,. lienem quoque coutrabant univeríum atque 
fic z0leu; ejus, feu volumen minuant 5. &r&iatis fcilicet atque 


JHipa- 


ab Anonymo Ce[mopolita 4, 1686. p. 409. €» 410. l1 Diut- 14. p, 
83. m f4g. 345.13. Gal. T. $. p. 471. &* Avic. lib, 3. Fen 15. 
eap. 4. fol. 790. n Manti[f. 18. ad Cent. 6. Barthol. 
o Tom. 1. Obf. 37. p pag. 131. d apud Sennert. Tom. 3. p. 486. 
q Le&G. 21. p. 133. r Q Seren. cap. 22. fol. 135. s 3$4. 
34. t Pag. 315. 42. $:c p. 345. TO. (* 204. 31. atque Gal. Tom, s. 
p. 470. Tale profert exemplum memorabile Hofmann. Apolog. pro Gal. lib. 
3. P. 209. — V pag. 313- 43. x pag. 307. 43. Vid Fabr. 
Bartolet. b. 4. p. 177. y Hipp. p. 327. 4. z Hif, Mi- 
rab. 6. p. 616. 
a A4. Obf. 4. p. 15$. b Fr. Port. Doc.3.cap. 9. P. 989. c Hipp. p. 
204. 


D z LG:irbNOSsr:iSs. 27 


Blipatis cellulis pius. — umque tumor minor ed , gravius. fed 
, gondus in iilo. 

Coníequens ergo , ut lien /chirrbofus « licet atque d corgeg; 
tota molefit minor, a'tpote contractor , & iftud occupavimus 
Cap. g.n.1.cum ex Oéfervat. Paternis, xum € * Tac Bontio , 
lienem nobis delineante zzf£ar miuime pile coattum : nec noné 
f ide Fidi, qui lienen detexit, ovi columbini mole, & 6 
£ $almutbo, cui lien obugit h po/ücis duntaxat i Miagnitudine , 
uti ex Aio/ani 'T huano , cujus lien z2c/427non pependit. Imo 
contractior alter, f2be nimirum zf/ar , vifus ett à k Pejero ; 
& illo zinimo tandem Cl. ! Cogringius minorem vidit, uuguis 
fcilicet /atitudine. 

Tales porro [ 441bus lien ad euarmem illam gracilitatem dedu&us 
ef , Rev. Par. Pactenus. invifam ,]& lienotorum cenfu excludi- 
mus, utpotequibuslien, pre moie t&m exili, minime gravet, 
uli Cap, y. n. 1. A nobis itaque reducuntur ad aazAlui«c Cap. 
I.4.2. Sunt igitur Zege zul/o, nu(quàm ergo Jieno/is adfcri- 
bendi. 


[AD XWLPLE 


I. Yd porró Phznomeni Satyricis oculis fübjectum , novo 
I a Poetam aflluet enthoufiafmo ad corzeas viíceris b. fi- 
bras, velipíó veridici Apollinis ple&tró decies ;zoduiandas. 
Hic enim Zegem videret, vel fotum cormu , vel corueum , fal- 
tem 


204. 31- d Tab fuit cornu liena/e; quod. Vefal. lib. s. cap. 9. p. 

394. adipem concretum , «diete inflar, recuat. — Et talis. fuit cartila- 

go Lenis , Obf. 97. Joh. Hellwigii, p. 285. e Obfórv. 7. P. 37. 

Í Lib. 10.. cap. 1o. de Cur. Membr. p. 53. g Ceut. 1. Obf. 1. p. 

cH h Pulicis fert à&2&yí« Joh. Theod. Schenck. Exercit.. zinat. 

P433. à Zntbropogr. 2, cap. 16, p. 110, k Hifl. Anat. p. 120. 

| Cap. 6. de Sang. p. 38. 

a Perf. Sax 1.9. 47. b Tunc certe ad aras Phoebi nequa iam | fe- 
ren- 


* t 
271 D pss AWaAT:. DWCHm 


tem per quafdam areas, qua fpe fzpiüs Rev. Par. novacu- 
las retuderunt. Nec mirum, talem enim concreziouem vel 
ipfe « Ephem. Germ. o/fam agnofcunt. / Occalefiit ergó lien 
vel univerfe vel partim ; &-düm ifto callo 4 fibras fuas arctius 
ftringit, atque ftipat, haud infolens eft , ut particula qua- 
dam /alinofixe atque tartaree in callorum anguftiis implicen- 
tur, atque ità Ziezi calculos ingenerent , Gcuti paffim vi/ceriLus 
alis , ac ipfis digitorum internodiis ingenerantur.: Lapidefcit 
ergo lién,. & qui nuper mollitudine fait "vel €. Stebes ,. vel 
f/agugimis , veriori nunc metamorphofi quàm vel € Niofe, 
velh 777/as veli Polydeties, faxum cft. Verax igitur F ZZipp, 
& ! Zret. cum fuo fplene xaJaAG- ,. lapidis inflar. V eraces 
adhuc m Jerapión , n Tac. Sylvius , ? C. Stepb. 4. Fefal. 
q Fid. Fidius', * Tac. Holl. s Petr. Foreff. C9. F. Hild.* cum 
fuis lienibus faxeis. 
II. Ubi ergo lien ita corzeus evafit , atque /axeus , citra 
 Ciconum aquas, confequens eft ut fibris rigidis ilis ,' atque 
etiam fuorum calculorum fcabritie, lymph: fuz curfum re- 


pri- 


rendas. fidor. Orig. X1. cap. I. p. 152. c 4. 1672. OLf. 158. p. 
289. d Talem callum Diemerb. vidit , nec agnovit, lib. 1. cap. 16. 
2. 94. e Alex. Aphodr. Problem. 72. lib. 2. f Hipp. p. 248, 
12. g Iliad Q. v. 617. Callim. hymn. zn. Apoll. v. 24. Apollodor, 
3. p. 146. Hygin. Fab. 9. Ovid. paffim. Paufan. p. 37. & 4$7. Lu- 
cian, p. 6. D. Hieronym. zn» Epitapb. Nepor. cc. h Ovid. Met, 4, 
v. 660. i Pindar. Pytb. 12. p, 386. Apoll. Rhod. Zg. 4. Scbor. 
:;n v. 1515. Strab. Lb. 10. p. 487. Nonn. Dion)f. 47. v. 52. p- 1235. 


k pag. 204. 4. ] Diut. Y. cap. It. p. 82. m Trac. 4.6 1e, 
fol. 37. n Lib, 5. p. 125. o Lib. 3. p. 356. p-Lib. s. 
?. 394. q L:b. IO. cap. 10. de €urat. M. p. $53. r p. 379. 
S T. 2. p. 331- t Cent. 2. Obf. 44. p. 118. v Ovid. Mer. 


IS.*. 313. Senec. Nar. Q. 3. 20. p. 713. Plin. lib. 2. cap. 103. Vi- 
defis Vitruv. lib. 8. cap. 3. Aret. Diut.. Y. cap. 14. f. 83. Gal. paffim 
Tom. $. Avic. lib. Y. Fen. 2. Dor, 2. cap. 2. fol. 107. Gal. de Prat. 
lb. 2. cap. 4. atque Sebiz. de Alim. lib. 4. p. 1076. Sed pro omnibus 
Hipp. p. 75. 80, 168. 200. 454. c 455. unà cum. Lud. Septal e 

Joh. 


* 


Dis obauwNOSrTs. 773 


rimat, & x bydatidas excitet, que tandem mediz crepent, 
& abdoreen oppieaut. mo, citra bydatidas , tenera iftaec 
lymphz vaía , à tali fplene duriter preffa, collifaque, re- 
cluduntur, ftillantibus pariter aquis in. peritonzi cavum, 
quod ita replent € expandunt , ut lien nequeat amplius at- 
tre&ari : totus enim aquarum altitudine (veiut iz lacune fun- 
de, vel gurgite in imo) demeríus latet. Ruríum autem coníe- 
quens eft, ut aquarum iftà zo/e pedetentim & Pydrops affur- 
gat, qui peritonzi complexu male coercitus , in fubjectas 
partes irruat , quas Y bydrocele & * oedematis vnundet.. Salien- 
tis ergo leri totius in abdomine fops vivus atque perennis lien 
2 ef? , qui fcatebris fuis furgentibus in dies, b Zepate indeiai , 
lienofos tandem ad tertium fui dilcriminis gradum attollat. 

III. Hic porro, coronidis vice, notare eft hydatidum tuni- 
cas , tam craffas interdum atque firmas effe ,. ut fuam lym- 
pham omnem tuto c/udant. « Coiterus enim talem Zjdatida, 
unicam quidem , fed utriuíque pugni capacem , & lymphá 
turgidulam , de lieuis fornicibus iilaccram revulfit. Atque 
fic rurium tali phznomeno 4 Ep£em. Gerig. noftras mentes 
oblectant, & erudiunt. 


GAP: 


Joh. Martin. Com. de 4. Loc. &*  4quil. x Hipp. p. 199. 39. 
Aret, 2. Diut. Y. pag. 95. Gal. Tom. 1. p. 477. C^ 3. p. 296. Aet. 
Tetr. 4. Serm, 4. cap. 79. Fernel. Paibol, 6. cap. 8. p. 231. y Hipp. 
2: 178.24. z ld pag. 150. 46, t? 268. 28 

a Hipp. p. I1. 166. 168. 178.183. (* 248. Vid. M. Cordzum, comm 
s. in Hipp. de M. M. p. 651. c "Th. Suinger. de Loc. in bom. p. 360. 
C. Pifon, p- 32. 45. C 46. G, à Reies Q. 72. p. S66. b Lwvmn- 
phbati funt ego B. Pezdulcis hb. 13. cap. 17. p. 769. atque. Godefridus 
Steeghius, lb. 3. cap. 21. p. 281. dum a[citem emnem in. unum hepar 
Fegertunt. c 1n Obf. Anat. 4ni 1565, d znni 1673. Obf. 30. 
P 32. 


Hhhhh 


774 Diss ANAT. PuAcH. 


GUATPT ILxX. 


am ergó prognefi tuta , nec ufpiam fallaci, lienofos 
J przfentimus, quo e/atiori [unt gradu , eo propiores effe, 
& fi fua commoverint ? facra, ?recipites ut in illud rst 
barathrum, «nde segant redire P quenquam. kem vero minu- 
tatim fi excutiamus, neminem habemus reliquum ,. preter 

Hipp.in quo fpem praíagii noftri collocemus. — Is fiquide 
certiora fixioraque, 2 proprio « Tripode, vaticinabitur, quàm 
ullz 4 Pbebades. Jure igitur potiori quàm * ZZeropbil. & 
f /fiulapius Medicinz Z1es, & Auguri Prefes vocitandus 
veniet. Nec enim vel Apollinis inftar 8 Loxia$ erit ,. in 
effatis ob/iquus ; nec ulpiam h S/ylle riu. borreudas canet atu- 

bages , Ícd à 
Santlis, C9 multó certa ratione magis quàm 
Pytbia, que tripode à Pbabi laureque profatur s 
Multa tibi expediet do&tis folatia * di&is. 

Virum igitur, auribus arreélis ,' auícultemus ! Pyzbio fidio- 
rem, 
a Catull. .3. 1r. b Plaut. Pfeudol. A48. 1.,Sc., 1... 1609. MER. 
X v. 3oL-- Vid.-Hor..C. 1.- 18. 12; 4? Serv. p- 333- c lid. Ari- 
ftoph. Scbol. in PJut. A&. x. Sc. 1, p. 2. d Homer. Hymn. zu A- 
pol. v. 372. Cic. 1. de Div. n. 19. & 36. Cornel, Nepos, in Miniad. 
p. 12. O^ oin Themifl. p. 40. Diodor. Sicul. 16. p. 428. B. Pollux zs 
gos Minuc. Felix, i$ O& p. 241. Darclatus, Zrgen. T. 2. pag. 179, 
e Plin. x1. 37. p. 283. f Macrob. rz. $4:. 20- p. 296. — g Pindar. 
Pytb. 5. Od. 3- d 11. p. 102. 4: 370. Ariftoph. ie. Plut. A4. 1, Sc. 
d. 5/5. h Plat/ T. 3. p. 244. Arift, JS 1-9 1158. C. Cic.assde 
Divin. n. 36. Diodor. 4. ?. 269. Dionyf, Hallic. /. 4. p. 259. Strab. 
14. 5. 17. p. 648. (* 814. Ju(t. Marr. Hort. ad Gr. p. 18. 6 35. que 
me in admirationem traducit. Clem. Alex. Stom. 1. p. 333. Lactant, 
I. de F. R. p. 35. Serv. in /En. 3. v. A41. p. 50r. Ifidor. Org. 8. 8. 
p. 107. & 112. Suid. n Zieva. Euftath, 1/, 8. p. 266 12. Pol. Vir- 
gil. L. 4. cap. uli. p. 326. Barclai 4»g. 2. p. 49 Molinei Vares, cap. 
12. f. 112. Salmaf. zn Solin. p. $53. c Servat. Gall de $ibM. Orac. 
P. 144. i /En. 6, v. 99. k Lucret. 5. v. 112. l Noe 
um 


BUEXE TEANOSIS 7j 


yem , & Cumeá candidiorem , ringente licet vel juratiori 
Medicorum hofte m Mi;b. Montano. fed ut à tanto Prace- 
ptore doceamur, ad pedes ejus nos advolvi decet. Id eft, ab 
hoc lienoíorum gradu fupresmo repetamus zzfzzum Cap. 10. 
& /ablienofos lumus ab FZipp. auditur! bemorrbagiis , € nare fi- 
niftrà, /zdoerelargo , S urinis craífis feliciter judicari, uti 
contigit /friflzi » affini , & ? Pericli dbderite , atque ? 4a- 
zigeni Perintbio 4. 

Sic in ipíis lieno(is bemorrbagia ? * directo falubris fuit 
s Bioni, * Scopo, G * Zycino , nec non.yo. dévi , 2. Dealcis 
X horto. 

Lienes idcirco aeiuojjose ve 9) aipoppayinse , Y fanguifluos vo- 
cat JZipp. led omine femper fini(tro , ubi fanguis à 7 dextris 
erumpit. 

51 vero fponté non fluxerit, * zareg finillram fodicat flu- 
xüs ergo. Hic enim ubique laüdat fibrarum retlitudinem , 
falubrefque profert P. tumores à fiuiflris , parotidem v. p. in 
Ariftzi * afffge ; oclema veró ad 4 teiculum «8 dày ; & bu- 
bonem demum in € ZZeropZontis inguine. Sic € contrario igais 
agrefis in interuo. crure dexiro f Ctefiphbontem abfumfit. | Ab- 


fceffus 


Jim fabulatores paffim , fed ipfi Gramm. Diomedes , lib. 3. p. 493 atque 
"Terentianus, de Metizs , p. 2418. fingulatim Strabo , lib. 9. p. 419. 

m Lb. 5. cap. 37. n Hipp. f. 313. 2. o 1d p. 325. 28. 
P ld pag. 315. $0. q Lid. P. Melam, Zi. 2. cap. 2. n. 7. Pto- 
lom. Geogr. 3. cap. VI. Tab. Europ. 9. pag. 89. c Bellon. hiv. 1. cap. 
8. p. 69. c lib. 2. cap. 2. pag. 39. r Avic. I;b.- 3. Fen. 15. cap. 
4. p. 790. s Hipp. 313.43. t Id: p. 315.36. v 1d 332. 38. 
x ld p. 319. 28. c^ 320. 8. y pag. 328. 33. 4 329. 19. 

z ld. p. 412. tO. (& 453. 28. Vid, B. Victorium Faventinum , Com. 
2n Progn, p. 67. Phi: 

a Hipp. p.348. 11. ubi Greca feries maculofa, f&o nitori veflituenda 
venit. b $;c ulcera , przferrim a finiftris, annotat loh. Vigierius, 
Chir, 3. 3. p. 203. c Hipp. ». 313: 3. .. «d Id p. 313. $. de 
quo Cardau, T. x. p. 365. — e Hipp. p. 308. 21... f£ Id 350. a1. 


EHhnhhhh3 


d 


776 Diss Asa PRAGT 


Íceflus- autem finifler & /faaxenorem (6 extinxerit ,. ideo eft 
quia retroceffit. Si vero h Biomem, ideo eft , quoniam 
Henalis ejus Dydrops | jam olim occupaverat pracordia. 
lmmó , apud /7ipp. tanta vis eft. fibrarum ? directo , ut Ly- 
ciz i/plenice batilicam proferat arteriam /iui/fram dextrà vebe- 
mentitus longe k pul/autem. /— Et reverà miratus fum Kev. Par. 
gloriari fe ex i//o uuo alterutrius arterize bafilice validior? /uc- 
cuff/4 , protinus agnofcere an vera pleuritis Zexira ,. fimiflrae 
fit? Et illam fua diagnefi ida , fuis emulis, artis fpbyemi- 
ce rudibus, atque ! Aeyixvgois , 0s obturaffe. — Gic certé lenofis 
tanti funt arteriarum 2 4iretfo concuffüs, ut totum hypo- 
chondrium /fzifirum in ipfis concutiatur ,' ad umbilicum uf- 
que € Cap. 10. Et ex iftis pultbus inconditis de/irivz ubique 
prafagit *» Zpp. lpfíam vero mortem , vclé geminá ? prae- 
fentit fpiritus 1utro revocationes vcl ex ejufdem f'ertore , atque 
fibilo. Eandem rurfus, vel ? longinquo , in nigris ^ odoratur 
urinis ? PAilifG , d Sileni, * Erafini s Pytbionis & t Apollouii , 
x5) Tc Tüc dev O- Vin * T ha/o decumbentis. |. S1 veró JZezofi ne- 
quaquàm judicentur ,Y bg: bagia , ut Ariftzei affinis ; vel 7 /a- 
dore , uti Pericles; vel? zrizá , ut Heropythus; vel 5 /a- 
dore & urina , ficut Herophan; vel /udore & * menfibus , 
ficut uxor Hippolftrati 5. vel urigis & 4 bemorrbagia , fic- 

uti 


2 ld.p. 166. 44. h Id. p. 356. 16. 1 p. 313. 36. 

k Id ipfum Hipp. vel juratiffumus. bofas', Helmontius. palam agnofcit, 
j42. 228. 59. Verbó, non re Medicis Gal. Tom. 2. p. 345. 
$8 d" T. 4. p. 126. 38, m pag. 402. 46. & 432. 45. 

n Hipp:?. 313. 37. (* Avic. |. 3. Fen. 15. Tr. 1. cap. 5. p. 790. 
.4tque. Herculan. fol 151. G. o Nigrum merentes, zntra Sausam 
Ditis collocat A&uarius , p. 6$. Vid. Profper. Alpin. de Pref. Vita c» 
morte , 1.7. cap. 1g. p. 751. d Med. Hift. Fr. Rubei, Exerci. 3. P. 


27. | P Hipp. 307. 35. q.p45: 308. ER r p42- 309. 43. 
s f- 325. 5. t pag. 327. 20. V p4g.324. 43. X Strab. 
4. 124- C. y p. 313. 2- Z p. 325- 32. í 

a p. 326. 9. b p. 308, 17. & 24. c. p. 316, 4. d. p. 313. 


42. 


Dav Lhrv»r5wvosis. 777 


vti Bion. fi inquam per nullas ex iítis viis judicentur, reli- 
quum eft ut derivetur humor vel per bemorrbordas, quarum 
ufus elucet ex « Zficippos vel per abfteffum , ficut obtigit cà 
dà, quiab Alcibiade d venerat ; vcl per catarrhum ,. ut 
e Epid. v1. Si veró nihil ex iítis acciderit, fupcreít ut. dy- 
fenteriá vel f /eviori atque brevi fanentur; vel 8 graviori atque 
diuturná pereant, inteítinis ab humorum h zzdacitate indu- 
&o i cagcro. Quod fi cancer non occupet , eft in procin- 
&u vel * Jisteria , qua lienofos abripiat 5. vel! a/cites , qui 
iplos fuffocet. Veré igitur eges necant , uti Comicus m [ngez, 
Ita Bion , (uem ienofum | fGnpliciter bemorrbagia "^. liberave- 
Yat,| € 2. fuo gradu depulfus cft in tertium ; & é3 in ipfam 
mortem ab aquis 9. Sic rurfus lienofum Ctefiphontem cru- 
rum, ícroti . & abdominis ?refocazs feroia P co//nvies oppref- 
fít. 
42. € Joh. Zecchii Conf. 193. 'c Hipp. P. 334. 3g. b 2 p. 
398. 14. Gal. T. s. p. 303. €^ 304. Mefuxo, /. 2. de M. cap. fol. «v. 
207. 7. M. de Gradib. p. $6. & 360. Hollerio & Duret. z» Coac. 
p. 671- & 370. Wecker. p. 202. c 526. Solenandro p. 375. [ou- 
bert. T.I. 321. Valleriol. /. 2 Obf. 7. Varol. 4mat. 3. cap. S. 5. 
25. Dominico Leono , 4:3: $e8. 3. cap. 1. p. 931... Fortunio Li- 
CeIO S ide/pur..20- p. 206. Ioh. .R. Moxios Ll: C; 24. p, 149. A 
Spigelio, pag. 241. Cortefio, pag. 369. Salmuth. Cem. 1, Obf. 73. 
Seveto, p. 166 Fr. Bayle, ae Apoplex. pag. 71. 113. 126. 
d Hipp. 72g. 313. 5- € 242..345. I4. (* Avicenm, /, 3: Fen. I$. 
Tr. I. cap. 4. p. 790. v. 50. D. Gordon. Part. 6..cap. 7. fol, 296. &9 
Riolan patr, de M. Liexis, p. 494. b Hipp..r31. 4.399. f. 
(7428. a5. Celf.. J.:2. S... 70. v. I. .Aponenf. diff. 101. 9. 254. 
M. de Gradib. fo, 309. Luculentum denique folubris sus proflatexempl, 
Hiurnii T. 2. p. 466. £g Hipp. 398. 44. Celf. |» 2. cap. 8. p. 74. 
24. Ioh. Vigier. Comm. in Aphb. 43. S. 6. p. 383. h Hipp. f. 
394. I8. & 20. Avicenn. Àb. 3. Fer- 1s. Tr. 1. cap... fol. 782. Me- 
fuzus Canon um, 9. p. 22. Rudius, ^5. 2. cap, 24. p. 75. Liddelius, 
Parbol; 2. cap. 12. p. 136. 1 $ic dyfent. ab atra bile fubito letha- 
lem exuzciat Joh. de la Moniére , z» O2f. flux. dyfent. 4. 1626 
k Hipp. p. 129. v. 50. ] Hipp. 129. $0. 398. 44. & 438. 2. 


Avic. /.. 3. Fen. 1$.- Tr. I. cap. 4. fol. 790. m Curcul, 4d. 

$c. 1. v. 2I. d apud Varron. 6. de Ling. Lat. p. 75. n. 35. 

n Hipp. ?. 313. 43. o Hipp. 7. 256. 15. p Hipp. p.35 6. 
Hhhh h 3 I9, 


758 Diss. ANA T. PRACT. 


fit. Tfüsenim , ia mal? fortunatis fanguis a /erefzit ac infe- 
riora feró turgest ,| düm fuperna* gracilefeunt. — loterim ar- 
&ior 1n horas Zy/pnea pra faucibus angit , donec fpiritum 
omnem elidat , ficut evenit fi/o s Polemarcbi. Hippocratem 
enim Aulazdi, Reneaimi atque Poterii defecerunt aztlie , 
quibus iftas aquas funditus exhauriret. Apud iftos cnim, 
Centuriis mendaciorum pingucs, 


Carta. laboratas autlia * tollit aquas. 


Quum itaque homini fatale fit ;gze vel «gud perire, & duobus 
fais lienofi deterius explent. Nihil enim Gentibus v vetzf/i/- 
Jíiiiis horridius fuit, quàm 24uis , & velut altero * Deucalio- 
nis Cataclyfmó tubmergi. | Quoniam, dubio procul, ve unc 
Temporis Ííententiam fenferunt Y E;pedoclis atque ? Zenonis 
Sto:ti , quibus azima ignea * 'T haletis extinguitur elemento. 
Et revera dirum iftud fatum 5 Syzefius defcribit éoxeov évan 
xX| avTüs vis qvxuis anime ipfius interitum efe. 


I9. q Hipp. p. 49. 27- 247. 43. 345. 1t. Arift, T. t. f. 8o9.c 
T. 2. f. 721. Gal. T. 5. p. 245. r Hipp. 178. 24. 183. 26. 203. 
$0. €? 4$4. 13. s Hipp. ?. 366. 17. t Martial. 9. 19. 

v Homer. Odyff. E. v. 305. € 312. atque Hefiod. &'py. s; 3. o 686. 
x Hom. I/ N. v. 451. d in Scholl, 4. n 10. Pindar. Olymp. 9. p. 
234. Plato, in T. d in Critia, p. 22. € 112. Apollodor. 1. ». 20. 
eec. y Plac; T; 2491044. ZH TU/c 1:89. 9. :a Ariftor. 
T. 2. 842. Cic. r. de N, Deor. v. 1. € Acad, 9. 4. v. 37. Plur. T. 
2. 875. D. Laért. p. 7. B. Juftin. Mart. ad Gr. p. 4. D. Cenforin. 
de die Nat. p. 209. &* Nicol, Dortomann. de Therm. cap. 1. pag. 1. 

b Epifl, 4. p. 164. C. 


CAP, 


DgpVECDEAN O6 


Ml 
51 
be 


S UN ce 


I. ]b- dn quod attinet, veztziculo imprimis Oeconomie 
animalis * promo , ftudere eft, ut nihil de fe promar, 
quod 5 722» firmo atque fermento laudabili non confecerit. 
Sic enim 1d univeríe [evigatum ad unguem levore fuo nul- 
lum inteítinum. exafperabit , : fed ipforum fittulam molliter 
praterlabetur, quo fuos in tubulos plené digeratur. 

II. Seri luxuries ,. vel primüm af/urgezs ,. cft alvó depri- 
menda, nec-non renibus & cure eliminanda. 

III. Sipnguis interim. perfundendus eft. particulis oleofis 
c balfamicis volatilibus & a&tivis , qua tartareas & fixas at- 
tenuent , & exaltent ; quaque obítruentia vel explodant , 
vel d perrumpant ; pungentia vero vel zzfringamt , vel mupli- 
cet. 

In illa quidem fazguinei fluvii renovatione potius ver- 
titur Medicinz * cardo Híc ergo fiat quod in f/svio. turbido, 
cujus zzpuras undas pure propellunt , juxtà lepidiffimam 
f M. 4uton. ac 8 Origenis, de corpore noftro jugiter fluxo Me- 
taphoram. 

IV. Liezalis infuper hfexti finguliris eft habenda ratio, 
ne ftagnanti limo magis ac magis pateat, fed é conuà, 7o- 
zó f4ó firmó influxum clidat, influxurum arcear. 

V. Symptoma demum , // guod iugruat feevius , Mi, pro 
ve uat4 lubvenire eft, cov/iio ix arena. fumto, à Viris qui in 
Artis operibus conienuerunt , & quorum cazities remediis fi- 


dei 
a Hipp. f. 84. 20, & 166. 21. b Partium enim tonus ubique [cr- 
vandus eft é Gal. T x: p, 281. 2. 285. € 4. p. 81. c De bot vite 


balfamo v;4. Petr, Joh. Faber. Chir. Spagyr. cap. 2. p. 14. 

d Gal. T. 4. 179. e Paracelf T. 3. p. 43 f Lib. 2. de feipfo 

ad fe ipfum , p. 4. g Lib. 5. Biblotb. S. Six. Senenf. c, 148. p. 

378. h Oribaf. /. 9. cap. 24. p. 143. A&t, Tetr. 3. Serm. 2. cap, 
Io, 


780 I» rsen AAT, Pew Cr. 


desi & auctoritatem v conciliet. Me igitur iftzc minutatim 
excutere dedecet , utpote qui recens Medicine tyrocinia de- 
pofuerim ; quique jzveuilibus duntaxat agis cflorcícam. 
Abunde fir itaque mihi in illos fcopos collineaffe, t. diete- 
Licis , qux vel ipfi Medicinà rudes * extollunt , xui , ét méA- 
Toig € xod T0^vroiQoic , 1 vino nufquàm profcripto , pracíertim 
rubro? tenui , quod n mafiulum ctt ,. & optimum fanguinem 
fufficit in locum /erofioris educti. Id enim , uu ? ferum lu- 
xurians evocat ; & P ventriculo ftudet 5 ac vires 4 inftaurat ; 
ita lienofos erigzt t abjcctos ; tetricos 5 erugat , * commovet 
ignavos, & timidos v incendit, 

T adt ne quis sodici traufiliat munera. Liberi. 
Vinum enim parcum Gc tenue bibendum elt 5. * & ab ebrietate 
Y cavendum y. * animam quippe Jedit. Sic in. Si5y/l. * Ora- 

CU is, 
Ms 3 Qeivae ÉAzarav olv: m j mivev &ueTpd. 

In /ues enim 5 viaolentia deprimit inefcatos. 
VI. Iftud itaque Ziegofis palmarium effe putem , viz * o£; 
ge- 


io. p. 636. & Tall. ]. 8. cap. 12. p. 268.6 Sanctorius San&tor. [ib. 
I$. p. 574. i Videfis erudit. Melch. Junii Conf. Med. T. 2. 4 p. 408. 
4d 439. k Renatus Bretounay xu, Po£z, de Melancb. p. 125. ( 
lac: de Marque , z». Libello de diet. l Legito. fedulus Simeonem 
Sethium, de Alzm. ad Caef. Michaelem Duc. ?. 90. m Zlbum licet 
preferat. Garcias Lopius cap. 16. Var, Le&t. fol. $2. n Hipp. 5. 
&1.27; o Hipp. f. 367. 16. p tim... v 25: Hipp. 
189. 23. atque Plat. T. 2 p. 672. D. q Iliad. 6. v. 261. C Hor. 
Qum... 3. 21. 91.19. r Hor. Ep I. S. T7A (^ Plur. 5.9.0. 
715. s Judic. Q. 13. e*/ 16, 25. PJ/.164. 9. X5. Prov.:31. w. 6. 
Eccl. 10. v. 19. Plato, Tom. 2. p. 649. 4. &* Hor. Carm. 4 12.20. 

t Diphilus apad Atben. |. $ p. 35. v Hor. €arm. 3. 21. 18. c» 
Ov vid. de4, A4. 1. 9. 237. C. 239. Huc refero. 65. Pfalm. 78. 4: Hor. 
Carm. 1. 18 v. 7. Juxta Ecclef. xt, v. 34. 6 Tobiz 4: o. 16 
xCHDp.p.)26925. 17 ec» AviC. 1. 9 ben. SEN Ew. (2 2:620. 12. Pr 73$. 
e» Joh. Langius, Svmpof. p. 22. y Hipp. 7:204. 13 
z Theon Sophifta , i» ezrietatis imagine , p. £16. a Servat, Gall. 
p. 216. b Argenid. T. 2, p. 90. c Diogen. Cen. r, n, 260. 


P] 


Ie qogSN OO S"ITS. 781 


seliore , 4 cibis parcis , fed multo labore ,' quo remis velifque 
e Baccbum , €9 P'enerem defugiant eftufos. — euere fiquidem 
cnormiter in tumuit f Damaagoras. Igitur 

Compeaibus Venerem, vinclis conflvinge Lyeum , 

INe te uneribus ledat uterque fuis. 
Spartanorum $& itaque condimentis fame & fit; omnia fuaob- 
fonent lienofi, atque ex h Leonide praecepto, prandium con- 
diant ;/iuere antelucano ; coenam autem 2razdio parco: eltenim 
i bebetis ingeuii edere diu, C9 potare diu : Nam ipfum * edere 
€9 bibere , miferum eft bomini devoto. INufquàm igitur Zenofis 
onere cibi pridiani sarcea? f/omacbus , prae gulàe Caligule , 
talis enim //omacbi m f/arcina damnoía cit , immo ^ vezefica ; 
fed animum letum n 9 pofiridie (ibi preparent ? Piatonica cena. 
Sic 4 Eudemus V. S. cibo € potu parcis, exercitio, & viae 
vubro tenui , lienis morbum depulit. 

Sic * Laomedon curfibus & labore Zezem fuum ita fubegit, 
ut in perniciffimum * do/cbodromum evaferit. Sic denique 
t $iraton , in Olympicis ,. /p/ezez] tumidum ita maceravit, 
ut O/ympiouices , vice plus unà , fuerit renunciatus. Inde 


fit 


d Hipp. f. 347. d» p. 8. 45. Plut. T. 2. 129. F. Stobzus , Serm. 99. 
p. 542. Gariopent. de Feb. cap. 30. p. 193. €*. Rob. Flud. Med. Ca- 
tbol. p. 199. c 238. e Hipp. 7. 204 13. f Hipp. 345. 33. 
Alias ejus noxas repete à. Joh, Ant. Saraceno p. 182. de Pefíe. 

g Tufcul. 5. ». 34. h Plut, Tom. 2, p. 677. C. Alia veró. corpo- 
ris moti benefecia à Lowero accipe, cap. 2. de Corde, p.130. 6 ab Hipp. 
p. 91.547. 98. I4. IOI. 21. » 102. 4. 1 Epicet cap. 63. p. 45. 
€ Gafpar Bachort , lib. 4, cap. 10. de errerib. popul. p. 446. Sc € di- 
verfo » in Tabula Cebetis , mulier fucci plena. &. vobuflo corpore yseérem 


xaAGTM, D. 33. k Th. à Kempis,, de Imir. Chr. lib. Y. c. 22, p. 
47. ] Suet. 4. ». $8. m Petrarcha de laute viclu, lib. T; 
Dialog. 18. p. 15. Vid. v hb. 2. Dialeg. 108. p. 195. n Philo 


de Mundi Opificio p. 37. Vid, Horat. 2. Sat. 2. v. 76. «5 Erudiif. 
Adr. Alemann. i» Hp. de flatib. Text. 21. 22. 6 233. aique. Jofcph. 


Quercet. Dietetzc. fol. 110, o Ecclef. 51. v. 20 p Plut. 
Tom. 2. 127. 4, q Hipp. f. 367. 17. r Plut. T. : 84$. 
D. s Vid. Mercur. de Ate Gymn. lib. 2. p. 76. t JElian; V. 


E1111 H. 4. 


x . 


282 Diss CANT PRACT. 


fit ut ab ipfis v Comico , & x Peterinario decantetur ambulatio 
lieni optima , & id ipfum millies inculcetur ab y 7Zipprocrate. 
Sed ambulationem vehementem, caze pejus C9 angue , lieno- 
fus declinet, /afim à paflu , uti prudenter atque perité mo- 
nent * Haly Zbbas , & * lex. Benedic. atque ^. Lucas Toz- 
zs. 


H. 4. I5. p. 424- v Plaut. Curc. Acf. 2. $c. 1. v. 29. 

x Abfyrto, p. 140. € 41. y pag. 182. 48. 203 32. 43. 
204. 26. & 32. z Pratlices lib. 7. cap. 40. fol, veríó. 150. 

a Lib. 17. cap. $. p. 634. b De Merb. cauf. p. 166. Sic Hippo- 
crat, f. 26. 4. 


COND UN ZW 


pe deinceps /esofís pharmaca , fuppeditet , non 
minorátiva , led * mocblica , hoc eft zzele parva , fed ef- 
feclu magia, quibus ferofa colluvies acrius concitata, fzcem 
omnem ficciorem largius proluat , & 7zgie vcluti 5 c/oacas 
plenius repurget. Si veró quidpiam adhuc glutinofi, tarta- 
reique vifceribus tenacius hzferit , id omne molliatur ,. ter- 
geatur, & expurgetur frequentibus c c/j/mis, (quibus 4 bala- 
ni intercalentur) az4ue * diureticis , bydroticif2ue , reclamente 
licet 4fmato f Lulitano , qui 8€ Galenum íuas in partes pertra- 

hit, 


a Hipp. 153. 36. 204 6. 393. 47. 454. 14. Vid. Jul. Palmar. 
de. Merb. contag. ]. 2. c. 3. p. 122. Heurn. Meth, 2. cap, 10. p. 180. 
abi feflioum Pytbagore di&erium eft in Splenicos; c Sebaft. Piffin de. 
Cordis Pelpit, |. 3. c. S. f. 187. b Senec. de morte Cliud. Caf. p. 
i65. Vid, Homer. Schol !l B. n. 136. A, n. 671. &* 697. Theocrit, 
ldyl. *y. p. 594. Hygin. Fab. 30. Senec. Herc. Fur. 9. 248. Lucian. 
f. 474. Pauían. Lb. s. p. 288. Q, Smyrn. 6. v. 232. & Tzetz. Chil. 
I. 38. v. 497. € Cbil. 3. n. 36. v. 278. c Hipp. 203. 44. 

d Hipp. 153. 36. e Hipp. 182. 50. €& 183. 9. & Gal. T. 4. 
2. 211. 49. 44que. San&or. in irt, Parv. p. 359. f Cent. 6. Cu- 
(at. 


D atLrrNoOsrs. 783 


hit. Sed Gal aliter ^ a/ibi. Diffentit igitur à fe ipfo ; & 
ifthec Galesi pugnantia, nec i z£mar. Lsfi.nec k Bri. 
Bauder. attenderunt, ficut apprimé pra(üitit! 7. ZZ. Paulve- 
yYinus. EÀ igitur in re ; ipfis ig arioiTeoie rudior eít Amatus; 
diureticis enim atque. bydroticis paffim | utuntur. zzulomedici , 
apud * 24//yrtum. Quin ctiam hoc feculo, Nobiliff. » Ma- 
kam, atque ? Soiey/el.  Lacti autem afinigo , & cjus fero, 
gloria prima venit. apud P /Z7ipp. atque 4 Me/ueum y. urine 
vero umane, apud * dívic.s Zfpoucnfem, & * Pedemont. atque 
Y Zacutuiy C quidem merito, fcatet enim sriza * particulis 
tenuifmis & agillimis, qua viverre inflar vel invia permeant, 
& lienalis tartari nexum vel arQiorem feliciter. Zi/gectunt. 
Nuila quippe machina potior eft , ad /a/es fixos evebendos , 
atque d/f/andos, quàm fal Ürinae, volatili praegnans pernici/- 
fimo, Quid enim vidiori energiá in falem agat , quàm Y Sa- 
linum , ipiculis in(tructum analogis corpori folvendo falino 
fixo. 

Hic igitur veré $a/ f/alem curat, ficuti ? Paracel/us , Ícien- 
ter proícit,— INos itaque immerito. prorfus ? 77. GaLelcbove- 
rH alatrat; dum rimam potulentam diris devovet. 

lI. Urine porro , non AMedicos duntaxat , fed & Mecbani- 
cos ufus, vel ab spfis 4drtium atque Medicine cunabulis , inno- 
tuiffe liquet ex b ZZeodori hiftoria lepida; nec. non ex c 7Zipp. 
4 Diofcor. € Suet. f Gal. & Ztbeneo, ^ Ifidero , &à G. Jgri- 


(£0- 
rat. 59. p. $94- g Tom. 4, p. 180, 50. h Tom. (ilicet y. p. 
514. Vid. bic Cap, 11. 1 lbid. Cent. 6. k Prax. Med.c. 67. p. 
668. ] Prax. cap. 75. p. 627. c 628. m p4g. 140. & I4t. 
n Oper. in 4. cap. 64. p. 106. Oo Cap. 135. f» 459. p pag. 128. 
16, €* 153. 3$- q Cap. 9. Simpl. Med. p. 33. r Lo. 2. Tr. 
2. cap. 125. p. 392. s Differ. 158. p. 213. H. t Fel. verfo 5t. 
v Tom. I. p. 379. X Vide bic Epimetra. Chym. y Nath. 


Hodges, 7. $3. de pefte. z Tom. 1. p. 447- j 

a Cent. $. Obf. 100. p. 225. b Lib. 4. c. 3. p. 129. € pag. 
215. 1I, 254. 36. &* 274. 44. d Lib. 2. cap. 99. — e Líb. 8. cap. 
23. Í Tom. 2. p. 136. «&: Tom. 4. p. 254. g Lib. 11. c. Io. f. 
48 4. h I» Lotii epo. 1 Lib. 7. c 12. de Re Metall. p. a 


11:311 


7$4 Drpss: vos rS I amem 


colá. Nufquam igitur de urisa primzvi Scriptores habendi 
funt vel Uvtzer. vel Helmont. vel Croll. vel Barletus ,. vel 
Faber , vel Gíaferus , vel Lemery. Minus adhuc recenuft. 
quique perfri&kz frontis ,, & decocti pudoris ciziflozes , qui 
Majorum inventa fibi fumere nequaquam erubeicunr. 

III. Nufquam interim excludantur k 4702y22 atque 5ypgo- 
lica , quo feri dentati feritas infringarur, & blandus illefopor , 
Deorum bominumqueVmentes ex &quo deliniens , * imulciber obrc- 
pat ac ipfos flatus , fervide licet depracliantes, zmperio premat, ad- 
qutrice fibi » Zgemotide Minervé , jure tunc codem à //euo/is ,ac 
€? Lycuurge, & à P Pericle falatis fuz cognomento deco- 
rada. 


€ 457: k D. Beckherus Micr. p. 35: && 46. &* Matt. Tilling. 
an falutis ancborà facrà, cap. 20. p. 474. ] lad. 14.9. 233. €? 
Orph, bymnor. P: 179. m A'uepom D peux TÉ 5 Melleus €? fua- 
vis, five placidus a/4ue tranquillus. Il. B. v. 19. &* Hefiod. es, v. 
763. n De Minervis 4 oidefis Tull. 3. de Nar. Deor. 7». 23. Clem. 
Alex. 4dmen, ad Gent. p. 17. c Jul. Firmic, Matern. de erroribus 
profan. Relig. p. 20. €^ 21. De boc vero fingulatim , Paufan, /. 4. p. 284. 
Alex. ab Álex.bb. 3 cap. 22 p 8:10. & Rhodig. /. 20. cap. 19. p. 1122. 
o Harpocrat. ag. 336. & Suid. arque Magn. Etymol. 1n vyeim A boi, 
p Plut. T. 1. pag. 160. C. Vid. Hymn. Orhp. zn vyieia" , p. 164, 


C ATP. OX MUISD 


"ibirurgia demum tota fit natura bené agentis imitatrix , 
C & auxiliatrix ; perperam vero fe gerentis /peculatrix 
quidem fed ezendatrix. Segnes igitur ,. vc] € nare finiftrá, 
vel ex ano fanguinis eruptiones concitet atque promoveat ; 
Idque vel na:ibus fodiatis s vel affrit?o podice, vel birudinibus 
margini ejus admotis, vel ícalpelloy vel forfice demum, ufi 


Pa- 


IDEM Eu EUN oss s. 785 


Parifiis obtinet , peritaquc fert à. /fnt. Cbalmetei Chirurgia. 
Sic 6 contrario fanguinis impetus effrenes , fuis 6 b. dire&lo 
cucurbitulis axque f!ypticis Chirurgus iafrenet atque compri- 
mar. Alias vcro, i pletboricis , otiante natura , € fiuiflram 
tundat cubiti venam, ic enim fluxum é nare fini trà , /ienofis 
falutarem, fehix 1mitarurus eft, idque citra Pz//lice prae sue- 
dianá vel cepbalizá , electionem anxiam.  Naturz fiquidem 
emiffaió ligo, xev it» , ubivis parató , ferofa colluvies ex 
aquo profluit, uti fagaciter , ex /Zipp. Gal. atque Trall. 
d Zngtouius Maria F'enuflus obfervat. | Sed hic e Tvincavellius 
traniverfus agitur ,, düm fibrarum re&itudinem iam ceu fa- 
bulam deridet. Rectius certe , C9 a4 nature normam , £ Hol- 
lerius f/sgula dirigit , experientia ductu. Immo 8 Helmont. 
ut ut 7Zip». olor, phznomenis illam confonam effe profite- 
tur ore rotundo. Abunde igitur eft , venam incidiffe iu cu- 
biti //uif];o flexu. Quorfum ergo Grecos, Zbrabas & Barba- 
ro$ venulis vel digitiorum , vel aurium , (ecandis, religio ve- 
tus addixit h? Apage nznias aniles, ne talibus offuciis fucus 
ullus nobis fiat. 

Eheu, quanta fuperítitio Gentium? Quid fi redivivi CZrj- 
&ppus, Medius, riflogenes ,, & Erafiffratus ,, qui nullas un- 
quam venas refolvére, fed omnem prorfus phlebotomiam ab 
arte Medicà proicripferunt. 3 Quid fi. ferreó fomnó fuó 

fol, 


- a pag. 292, € 293 Edi. 1644. Vide Lacunz Epitom. p. 152. & Gal. 5. 
in Epid. 6. & Rhodii Znalecia. p. $6. b Gal. T, 2. p. 24. d* 
279-. c Hipp. 182. 50. c 204. 10. Gal. Ifaacius, Briffot. 
Joh. Manard. Farentin. Mercur. Vallef. Jacot, Durer. Horít. Ru- 
landus, Morzus , Hautin. &c. Vid. [ingulasim Nicol. Monardum 
de V. S. fol. 6, &» Periochen. Galenicam Cratonis p». 267. d Co»/il. 
Medicor. p. 94. € Lib 8, c. 12. p. 150, f Comm. in Coac. p. 646. 
g 42. 228.n. 59. h Aurel. p. 4t4. Gal. T. I. p. 144. & 4.5. 24. 
Oribaf. ». 308. Aet. p. 639. Traillian. p. 266, Paul p. 474. €» $67. 
Serapion. p. 722. Nonus p. 214. Avicenn. pag. 212. && 792. Rhafis 
p. 255. Albucafis p. 179. A&uar. p. 194. Joh. de Mediolano, Sche/. 
fie Salemit. p. 103. Mefuzus fol. Mid Haly Abbas de Feb. p. ro 

11 T.2 a- 


285 Diss. ANaT. PRACT. 


folveretur Citienfis  Zppollorius , qui V.S: fplenicis nominatim 
fuftulit? Quantis quzlo fibilis 11tzec erudija quinque pectora 
Nepotes fuos conícinderent? 

li. Chirurgia deinceps, ubi ferofa colluvies exundat, & 
mole fuá ventrem infimum! zzto/lit totam molem illam aquarum 
fuà m paracentefi deprimat, fed nufquam omiffo przfagio fu- 
premi difcriminis quod impendet , ubi fcilicet aeger ita /727 
inter » faxum facrumque , & ves ip(a in cupide ferri fita ? eff. 
Nam € coupuntiis quotufquifque eft, qui s07725 P Jagueos elu- 
Getur! Si quis enim evaferit, evadit faf ope , 4 non Medi- 
ci. Hic igitur ratio ? jioras adferat ,. & infcitie fiduciam an- 
ferat. /Egros fiquidem acu punttos vel intricat lyncope; vel 
illaqueat dyfproea, afthma, & orthopnoea, ac ipía tandem 
apnoea , quz totius aerumnze claufula fit extrema ,. quá cor- 
gus morti traditur in 5 efcam. 

IlI. Sed ifizc profe&o, qua funt opere multe , & fa- 
gacitatis exquifitaz , omittenda forent , fi modo vel egro- 
rum mollities, vel Chriftianorum pietas nos nufquam abtter- 


reret à Genulitio more. lienem vel srezdi , vel verberandi, 
vcl eximendi *. 


Abfit 


Savonarola y. 185. Herculan. f2/. 151. 4. Philonius de Fé. fol. 176. 
M. de Gradib. p. 56. Zerbis fol. 156. Fr. de Pedemontr. p. sr. 
Montuus p. 143. Vallef. contr. p. 328. Capivacc. p. 753. Ch. à Ve- 
ga p. 378. Ruland, p. 11, Valverda p. 274. Bouffuet. p. 193. Gour- 
melen p. 124. Mercat. p. 536. Maflar. ». 4co0. Leonus p. 953. Rudius 
p. 77. Perdulcis p. 771. Pulverin. p. 627. Sylvatic. contr. p. 209. 
Joh. Colle p». 302. Fr. Joel, p. 58. B. Bauderon , p. 667. Feynei, 
p: 515: Zacut. T. 1. ».92, Hautin p 255. Olivar.de Perres, p.835. c 


W. Gabelchover. ». 236. atque Riedlin. p. 454. 1 Gal. 3-4: * 
17. 29. k Aurelian. 3. Chron. 4. p. 414. l Afcite nim:- 
rum , Herculan. in Zvicern. de Febr, p. 225. m Hipp. 183. 39. 


Gal T. 4. 388. n Plaur. Capt. A&. 3, Sc. v. 84. o Iliad K. 
v. 173. Luciaa. p. 680. D. p Hipp. ?. 204. 5. q Aufon. 


Epigr. 75. 9. 2. r Thucydid. 5b. 2. p. 126 d» Hipp. ejus prope- 
modim «qualis p. 19. v. 40. s Cyrill. Hierofol. Catecb. xy1. p. Tit. 
B. t Hipp. 98. 10. 200. 44. 202. 46. 203. 34 204. 24. Plin. 


X1. 


[ig sE-rFeMwos:.. 737 


Ab(üt itaque ut egro in/onti , totque jam fymptomatis do- 
lorificis obvio , izaramus Stigma , & quidem e/cbaris o(fo vel 
decem ut apud Gentes obtinuit, v Zreiciis X itaque gotis Mce- 
dicus ifte Y Leprofas compungendus eít , qui, vel Doc feculo, 
talia Stigmata //euo/i5 fuis 1inicribere luttinet. — Abfit pariter, 
ut Ípirantibus zegris vel coptaundamus exta , veluti* fuffuario 
dignis; vel imidamus praecordia ,  & Heropbili more , vel 
à Erafifirati, lfaluns humanz, praidem Artem, non folum 
peítem alicui, fed hanc peítilentiffimam inferamus 5. 

. . [V. Comicorum igitur efto c ar£e Iudicrá mimorum atque 
ludionum , fed non arze 4 ;agiflrá * Penis axque f Coironis ; 

8 Macbaonis atque h^. Podalirii sev emiva ex SaAav ,— lienem eji- 
(£- 


xi. 37. Aurel. 3. Cbr. 4, Seren cap. 22. Abfyrr, Veter. Y. 40. p. 140. 
(& I4I. Aet. p. 643. Trall. 8. 13. cui lzen uflus barbariem olet. /Egin. 
6. 48. Albucafis I. 31. Avicenn. 3. Fen. 16. Tr. I. cap. 7. ]. M. de 

Gradibus p. 286. Alex. Bened 18. 18, Paracelf T.r.p. 353. Car- 
- dan. T. 3. p. 172. Mercur. Pr«l, p. 634. Capiv. p. 753. Aquap. Op. 
Cbr. $1. Rofler, de P. Caf. p. 323. Mallar. lib. 3. 17. Saxon. 3. 
Pantb. M. cap. 36. Ballon. Epb.2.p. 251. ul: lien md 3án faucio falu- 
briter exemtus efl , ut 1a Ephem. Germ. 1673. Otf- 165. p. 1og. c. Anno 
1684. Obf. 195. p. 379- Bauhin. p. 143. Severin, C. 43. Zacch. p. 
658. Camerar. p. 372. Riol 2. 23. Bartholinus, paffim im Cent. 
Highmor. p. 65. Velfchius O/f. 57. Diemerb. p. 87. Lindan. p. 67. 
Rhod. p. 443. nec-non e név Sam. Bochart. Geogr. Sacr. p. 180. 

v Hippocr. 198. 10, 200. 44. 202. 46. 203. 34. & 204. 24. 

x Cic.Offc.-2. n. 7. y Lazarus eft MeyfJonnierus ,. lib. 4. cap. 5. 

p. 287. cujus talis eger, Patiens merito vocatur, Nam plus quàm mor- 
bus torquet eum Medicus, Joh. Owenus £b. x Epigr. 44. 

d enn dife à Polybio , Cic. Liv. Jul, Caf. Calio , arque Ro- 
ino. 

a Celf. Prowm. lib. Y. p. 7. Tertull. de Zuim. cap. 10. p. 312. € 
cap. 15. p. 328. Gal. demim id rete profert, T. Y.-p. 145. v. 2. Ó 3- 
b Vid, Celf. ibid. p. yx. c Valefc. de Taranta, 4. s. c. 9. pag. 449- 
c Plaut. Aulular AG 4. Sc. 3. v. 3. d JEn. 8. v. 442. 

e lliad. E, v. 4ot. c? 899. Odyfl. A^ ver/ 232. ZEfchyl. fwppl. v, Yo7I. 
f lliad. A v. 219. ( A v. 83t. Orph. Zrgon. v 375. Pindar. paffim , 
Jed Pyib. 3. füfe. Sophocles, Tracbm. v. 725. Apollon. Rhed. jírgon. 
I, v. 554. 2, v. 1244 (P? 4. v, 8I2. gé hll B. v. 239. wd 

noph, 


788 Dyjss.uUAmNw D PumNcs 


tere, fcu exfe&um adjicere , 2znGaAà» 7$ fert Scholiaftes i. 

V. Longe optatius cum zxgrotantium teneritudine , & 
noftrá miferatione comparatum foret , fi modo Pyrrhus 
excitaretur à mortuis , Jeuis k atterendi gratiá , pedis fui. 
dextri vel blandiori conta&tu. [d enim apud nos tanta ett 
fidei, ac ! /&erum ab Hungaria Regibus diícut 5; Demonas 
vel ab Z/pamiar. ^ Monarchis, vel à » Tobia, vel ab ? Elea- 
zaro P fugari: cxcos, claudos , & mancos à 3 P'efpafiíano & 
ab * Adriano fanari ,. Leprofos oíÍculo mundari * B. 7Martini : 
ipfos denique functos vita vel* carmina fundere ,|' moxque 
tenebris reddi ;; vel per * Simonem Magum ,. «dfpolloniumve 
Tyaneum plene * revivi/cere. 

VI. Lienoforum infuper eo nomine dolenda funt fata quod 
Archigenis * & Andromachi /plena Gint virtute caffa ; Quod 
y Plinu Secundi ^ Empiricique Marcelli /plezis é fpiranubus 
beíliis educti; & confetlim?admoti, tepore fint irrito: quod 
* foh. Beguini /a/ Planeticuss uu nec alter ille « H. à Myn- 

ficht, 


. moph. de Venat, p. 974. Coint. vt. v. 459. 1 In Ariflopb. Cereal. 

Prolog. v. 3. p. 764. Plin. 7. 2. p. 138. 45. Plut, T. 2. p. 384. 
Alex.ab Alex. lib. 3. p. 699. C^ 4. ». I202. Camerar. H. fubcif. Cent. 
3. cap. 42. p. 143. G. à Reies, Q; 24. m. 4. p. 155. C n. 31. p. 163. 
l Lagyr.-4é Str. L3. c, 4. p. 8. € 9. m G. à Reies , Q. 24. v. 
S. p. A55 €^. Q. 28 n- 23. p. 203. n Tobiz 6. v. 7. € Zo- 
nar. 4mnal. 1. p. 162. o Jofeph. Zx«tig. Jud. 8. 2. p. 257. G. 
p Perinde feilzcez ac. Galli cantu exterriti cedunt. Prudens. Catbemer. v, 
49. c 49. p. 4 q Sueton. $8. n. 7. Tacit. Hsfl. 4. v. 81. * JElius 
Spartian. ;n zd. n. 2$ r Sulpic. Sever. zn B. M. virá cap. T. p. 
463. s Phlegon. de reb. mrirab. cap. 3. p. 36. t Hegefipp. 
lib..5. cap... p. 29. y Philoftr; 4poll, 4. 16. p. 206. c& Eufeb. 
in Hivocl. p. 460. Vopifc. im Zuel n. 24. atque Phorius Bibl. n, xL1v. 
p 30. & H. Cornel. Agrippa , occulr, Phil lib. X. cap. 70. p. 91. C 
lib. 3. cap. 42. p 306. x At. Temab. 3. Serm. 2. cap. 11. 
y. Lib, 2. de Re Md. p. 180. z De Med. p. 120. 

a Immó Splenes iítos im pretio fuif'e liquet à. Plin. 28. t4. p. 701. 
C Athen. 3. 17. p. 96. «ique Ren Morzo , p. 784. de Valet. con- 
ferv. b Chbym. bb. 2, P. 347. C Se. 11. p. 189. 


d Ipfum 


Y m9 Iv 8 xo.s?r $j 789 


- ficht, nihil minus fit, quàm /p/ezicus.:: quód exbilarams d an- 
tidoIus Saporis primi y ad. Mefuenm nfgue devoluta j niil os 
vialis prae fe ferat: quod album Fr. Ruei* coralitum , Jovi 
quidem Phocboque facrum fit, Jienofis autem pura puta frau- 
datio. Quod f Brendelii aurum potabile, merum fit opinabile: 
qued unctiones 4£sgeli 8 Sale s. & urquetti "ugelica-h grana 
mhil Zuge fpirent :. quod 1 PZexiggi ^Aeyyaps k Conftàn- 
tini Porphyrog. & ! antidota Myrepfi , effectibus inania fint : 
quod Scribonu denique "* Largi , '"T'heodorique ^ Prifciant 
smalagmata filices ocyus mollitura fint, quam /cirrbos ? lieuis 
eliquatura. ? Ce//us ergo. deridendum. fefe propinat , dum 
amalagmatis [ui fupercilio elatus ,. praecipit ut. fex. 1antum 
boris adhibeatur, ze diuturniori morá /;emezz univerle cor 
amat. 

VII. Agyrtarum igitur efto futilibus iftis, "ec effuudi 
diguis, inecare homines. Nos enim candidos animà dedc- 
eet Jezofos fpe vanà ladare: Hinc itaque commenta procul 
de ZZ/pleuio deque chalybis aquà. S 
| yer- 


d Ijfum antidotum accipere eft à Gabr, Droyno é&* Ph. Guiberto , 
qui illud Seculi.12. Mefuxo fubduxerunt. lib. 2. de cap. «grit. cap, 25. 
fol. verfo 207. 'Ternos veró Sapores , & medio circiter [eculo 3. ad 4. 
exiens. difcere eft & Jul. Capitol. Eufeb, Eunap. Hieronymo, Mar- 
cellino, Claudiano , Zofimo , Sozomeno , 'Theodoreto , S. 
Apollinari , Agathià , Herm. Contra&o , Cedreno , OGlyca , 
Zonara , argue Nicephoro Califti, 28 quibus bauferum: | Cufpinian. 
Turfelin. Calvif. Cluver. Petav. Guthberl. Matthias, Labbzus, 
Godzus c J. le Sueur. e Lil. 4. de Gemm cap. 19. p. 57. 9 
A. B. de Boot, Lb. 2. de Gemm. cap. 194. pag. 396. Imó ambobus 
zfhis fplendidius mentitur Alb. Magn. ?. 147. de Virtutib. Lapidum, 


f Chym. difc. $. p. 153. g Ternarii Begoardicor. p. s o6. 

- h Symtagm. cap, 11. 299 id. Aurel. Gal. Aét. ZFPginet. 
Brunfelf. Gorr-. Foes, Renod. azjue Caftellum. Brünonis. 
k Noni /clicet de .Morb. curat. cap. 188. p. 215. l Oper. B. 
4CO. Ó* 414. m Cap. 103. p. 135. ubi Joh. Rhod. emendato 
emendandus efl ipfe p. 316. n Lib. 2. ad Timoth. p. 305. 


o Nam contumaces perflant. € indomiti , lapidis inftar , jfrez. Diut.. I. 
€, 11. f- 82. P Lib. 5. cap. 18. ». 4. p. 251. q Lib. x. 
Kk kk k "dp, 


599 Diss. ANAT. PRACT. 


Gerris quippe gerrarum adnumeramus , qua 3 J/ifruvius 
t Dio/cor.* Plin. t Gal. v L. Apuleius * ét. & Y ZEgineta à 
Cretibus , /ingua ? mendaci , fuper afplenio mutuati funt , & 
quos demiror notulas non ditaffe CZ, * Mazgeti ad. Schrode- 
rum. : | 

Inane rurfus atque vanum eft quadrupedes profiteri apud 
fabros * ferrarios effe € avicularum wmttar ,— liene vel exili, vel 
nullo, quum aquam illam ne primoribus labris attingant, ut- 
pote vel ab ipfis longé femotam , vel obviam quidem , fed 
quz vel fufcedine & fpurcitie fuà, brutas illas animantes fu- 
gatura fit; vel acido & auftero zidore Martis abactura, hoc 
e(t vitriolicis fuis eflluviis ,: zares odoras 4 laceffntibus ab omni 
lin&u plane deterritura. - | 

VIII. Nugis itaque valere juffis ,, quales infuper narrat 


es 
cap: 4. p. 37. riL:b.-3. vap.-I51. S Lib. 27.6.5. p, 
664. t Tom. 4.79. 77. v De Vit. berbar. p. 217. 
x Tetrab. 3 ferm. 2. cap. 11. p. 642. y Lib. Locos. 


Videfis Ruell. p. $67. Dorften. fol. verf. 264. Matthiol. p. $19. Dale- 
camp. T. 2. p. 113. Nerian. fo. verf. 16. Dodon. p. 468. Lobel. Adv. 
2.360. Baubin. T. 3. p. 750. atque Renod. Edst. i2 4. p. 256. Nec- 
non coronidis eig0. G, Sall. du Barras, Hebdoinados mzrfice ; diem 
rertlum. . z Tit.cap. 1... I2. ex Epimenide , uti me docui: 
Epiphan. ade. beref. l. 1. Tom. 3. p.c342- Sic apud. Callimach. bygn. 
in Sovem.v. 8. C^ In Epigr. Grolib. 3. p.369. Keri &à- zu. Vide 
Grot, n, Epifl. Paul. Tom. 3. p. .999- 

a p4p: 490. b. Celf. lib. 4. cap. 9.p. 21$. 4 quo tanquàm ab 
ampuro. fonte fordida defluxit , ad varios affeclus ,, aqua ferraria ,. ad 
Plin. fcilicet. ib. 28. cap... 16. p. 107. ad. Aurel. 3. Chron. cap. 4. p. 
416. ad. Act. Tetrab. 3. Serm. 2. cap. 11. p. 641. ad. Trall. lib. 8, 
C4p. 13. p.272. -ad , Avicenn, lib. I. Fen. 2. Dott. 2. cap. 16. p. 108. 
4d M. de Gradibus, cap, 10. p. 284.42 H. Montium Jb. 3. cap. 32. p. 146. 
4d Joh..P. Pernumiz , T^erap. 6. fol, Yo2. 44 D. A. ab Altomari , p.365. 
4d Claudin. iz App. ad ingr.p. 399: ad B. Cefium, lib.s. de Miner. p. 621. co 
4d Olivar, deSerresp. 835. |. c Plin./. 11. cap. 3-p. 282.2 1. Czlius ,/ib. 
4. C. I8. p. 208, Jul. Caf, Scaliger, H:fl. 4nim- 2. p.247. C. Pifo , Sect. 
£. p. 43. Vide bic luculeutt/j. tefles alios quaternos, Cap, 1. n.2. — d Videbic 
Cap. n. 2, Theophr. p. 441. argue Lucret. lib. 4. v. 88. € 674. WS 

lb. 


D u:UuEITIENGOSIS 791 


* H. C. dgrippa , cordati cordatos colamus , & quae firi 
f ab agnis ,, compererunt Iienofis effe proficua, prudentes & 

li revocemus ad praxin, quó, dirigente uos dexierá Dei, fe- 
e ubique rerum exitus obtingat., 


Lb. 6. v. 778. &* 792. e Occulr. Pbi. lib. I. c. $1. p. 60, 
f Per varios ufus artem experientia fecit , exemplo monftraute 
viam, Manil 1. Aflro nom. v. 61. Hr, 


poSpeeNT Spese 


Kkkkka Ei. 


P6. 
Vivi 


PODDOGOMPCOEOT POE 


Viviliter. inpugnanda. 

a&is meis ,' Neotericorum ductu ,, Medicinz fundamentis, 
1 mothodum ipforum fingulares vulgandi l'ractatus ubique 

locorum gloriabar. Sed Rev. Par. Majores noftros , e 
in re, longé fuperiores mihi ceffit in Pbyficis, Patbolog. Se- 
meiot. Dietetic. Pbarmacevt. atque Chirurg. Res itaque , ceu 
n0v4s, jaCtabam, cor v. g. faliens prius effe punctum , quàm 
muículofuüm, auritum, pyramidale , cavernofum , valvulis 
clufum, vafis irriguum privatis, publicifque , fepto difclu- 
fum, & fanguinis demum officinam , atque ita hepar nuf- 
quam efle UxuaAéov, buinoris gratiofi fontem. — Ab illo infuper 
faliente pun&to geminos protendi canales , nomine celebra. 
tos foraminis ovalis atque rotundi, illofque poft parium illi- 
co cludi. Arterias quoque binas, fed venam unicam, em- 
bryonis umbilicum pertundere , & placentam fibi pinfere. 
Meconium interim in inteftinis congeri ; pulmones veró 
atque diaphragma otiari ; fed arterias fingulas, atque ita um- 
bilicales moveri : Nobis autem natis ambientem in pulmo- 
nes impelli, imó unà cum affumtis in ventriculum ingeri. 
Chylum pariter à ventriculo in inteftina trudi, & ab ipfis 
in Vaía. 

Vafa iftzc lacteas effe venas , quz chylum contrudunt in 
confluentem fuum , inque thoracicum ductum , valvulis in- 
fignem. Sanguinem exinde confici in corde, & in tubos 
diffundi , ternis, quaternifve tunicis conflatos.  Nervos au- 
tem filis tenuiffimis nexos effe , nec non mutuis plexibus ir- 
reuri, arteriis irrigari , trochleà quandoque duci , atque 
reduci, ganglió muniri, in itinere durari, & multifida con- 
gerie , intra vertebras, pralerum intra facram , ftipari. 


Ca 


ue 


: BOGMMOECNISOUE. TP. P. 0A. 793 


Cerebri venatriculos anteriores, cifternas effe lymphz , à 
fpiritibus fecrete;. & exindé, juxta fepti perlucidi parietes 
fubque cerebri teftudine , in choanam , inque pituitariam 
glandulam perpetim ftillare. | Ventriculo autem tertio, for- 
nicis vice, nates effe, atque teftes, cum fuo proceffa fibro- 
fo. llli veró fornici conarion incubare , neque adeo ventri- 
culum tertium à quarto fecludere; fedid à nembranulá fieri 
niveà atque pulpoíà, cui vermiformis apophy(is volutatione 
fefe affricat. INervos opticos non efle cavos, fed arteriarum 
nufquam exortes, ab interna carotide perretinam ramulofz, 
in ambitu vitrez runicz , ad araneam ufque. 

Duram matrem , & ejus finus ,' arteriis pariter irrigari , 
perviis in calvam; Aurium cerumen , tympanum , & laby- 
rinthum, lacrymarum quoque collicias, nec non íalivz du- 
&us, unà cum glandulis lacrymalibus, paroticis, atque ma- 
xillaribus.. Pulmoni lobos competere quinque. Pericardium 
autem diaphragmatis nerveo circulo femper adnecti , nec 
unquam cordis includere conum. | Ocefophagum vero dia- 
phragmatis circulum illum pertundere nuaquam , nec inte- 
ftinum colon tenuibus inte(linis inferius effe, fed illa hemi- 
cyclo fuo complecti. 

Veficulas (eminales , mafculas quidem effe favis apum £:- 
miles; famineas vero hydatidum inftar. "'ubas uteri finuo- 
fas efle ,, ac utrinque , ab ipío diaboli morfu , in utcrum 
pervias. 

Dentes denique rebar, in foetuum alveolis recens detectos 
effc, ficut in adultis offa feamoidea , ad fingulos digitorum 
Üexus, tendinum ope indivulforum, atque pertuforum. 

Iac, é fexcentis paucula, vcl noviffimis Scriptoribus, vel 
ipfi Rev. Par. lubens tribuerem , ni mihi altum inclamaffet, 
parce, fii vel Neotericos , velzue inventorem laudare: In te 
fiquidem Zererum querali Manes infurgerent , & monimentis 
illorum mihi patefactis, 7"erítatez ip/am , tanquàm in fpecu- 
lum licuit intueri. Do&ior exinde, fed non iflatior , humi- 
lis petivi nunquid pariter tot alia, quae recens puteo erüta 

Kk kk k 3 aC- 


794 ECO LOM UESUES OR X 


accepi, /eculo priora forent; V. g.de fanguine in arteriis fe- 
rofiori ; vivaciori tamen ; in Venis autem craffiori , atque 
fícgniori? de vaíis capillaribus ?. de illorum commiffuris? de 
fanguinis in eas in fluxu ? de bile aquofiori , vel oleofiori? 
de fanguine ferefcente? de fudorenaturaliter nullo? de muco 
ventriculi & inteftinorum ? de acrimoniáà acidà vel muriati- 
cà? de frigore acri & urente? de nive cauíticà ? de efier- 
veícentià & fermento calcis, muíti, acidorum , fimi, paítze 
& bilisatrae ? de venà cavá aorta fuccuba ? de pulmonum 
plexibus atque tomento ? de corde irarum fulphureo atque 
fervido fonte? dc cádem irá, ferizá licàt J folibus excoCtaat- 
que miti? de flomacho vilceribus, ccs prunis , circumdato? 
de chylefi per modum elixationis atque fermenti ? de pori 
bilarii infertione gemina? de ureterum in veficam ingreffü,ta- 
nicas inter? de urethra varia pro fexu?. de fphincteribus vefi- 
ca, re&i, & ocfophagi? de mufculis, venis , arteriis, & 
nervis , fe&ione tranfverfà brevioribus utrinque ? de nervis 
oculorum motoriis , in vultum & dentes fupernos diffufis? 
de opticis unitis ? de axibus viforiis ? de vifione erroneá? 
velin ebriis,vel oculorum altero depreffiori ? depupilla mobili? 
& luminisacceffu vcl receffu /7ri&liort ? latiori? de noxáipfiusà 
nive? &à lucepott tenebras? velecontrà? de oculis per no- 
Cem radiofis ? de iifdem igneis infimul & aqueis? de vià 
ab ipfis in nares ? & à naribus in os? de embryone per 
aquam explorando ? de faminarum Ovis ? de irritis illis, 
Venere nulla? de feetu in ovo? € femine paterno ? de poro- 
rum ejus fymmetriáà falutiferà , vel ametrià morbificà? de 
poris illis falubriter /ziri?£»4? morbofe /ero turgidulis ? de va- 
cuo igitur in ipfis nullo? (icut nec ufpiam fub Sole? de cor- 
pore fub Lupà fimplici nullo? de aere fübtiliffimo , & cela- 
itico ? ac omnia pervadente ? atque replenre ? de atomis 
Leucippi fi&ivis? de pororum varietate ftupendáà ? de parti- 
culis analogis? laevibus? rotundis? acutis? rigidis? afperis? 
mucronatis? angulofis? triquetris? quadratis ? pentagonis? 
&c. de miítorum jugibus eflluviis ? de partium attractione 

AA nul- 


B CID.UEMMdE:T.lP-. 79y 


nullà? de ipfarum facultatibus chimzricis ? de file fenfibus 
vel adimenda? vel adhibenda? de brutorum animáà vel nul- 
là? vel duplici? de mirificà tandem fpirantium omniu 
compage evroueres mobili, virtute motus , ipfi ab anke 
primitus impre[ 9. axoNiS io T& viri, à, jadoy: wwictoc cmi 2 
meur4c «exis &c. Omnem porro de pe&tore meo prxcon- 
ceptam mentem revulfurus ,. Par. Rev. plurima me docuit, 
e Feterum Placitis , de animi callo, & fectarum /cabie ,. at- 
que /ervitute , quà fectis additi . /eprofa. [unt mancipia, alii 
alios inficientes , & Civitatem prodituri labentius ,, quàm 
ullum Z//eborum admiffuri , quó dematur fis sentis. gratif- 
"bs error. ! 

Iftzec autem articulatim ubi hiíce oculis percepi Veteribus 
innotuiffe, depulíus fui à priore mente fallaci ,— & 7z /auio- 
rem nec non Zti2uis equioremi traductus fui ,' mirabundut- 
que exclamavi, Pape/ An igitur Majores noftri tanti fuére 
viri? Immo, regeffit Paregs , quia meditane raziozez exco- 
lebant; fenfus vero fubigebant experientid ,| & cruribus iftis 
incedebant ad Phyfíicen indagandam , florentibus Scholis 
Cuidia, Coa, Rbodia & Alexandrina. 

Singulatim autem, C9 culo f/udio, Anatomen promove- 
runt Denocritus, Eurypbon, Meliffasy Hippocrates, 8beffalus, 
Draco, Polybus, Apollonius, Dexippus ,- Pliflonicus ,, Mrillo- 
teles,  Herophilus, Erafilratus ,| Quintus , Sabiuus, Satyros, 
Eudemus, Martianus, Lycus, Mariaus, dfclepiades ,, Rufus, 
Sorauus, Pelops , atque ANumerianus. 

Illorum autem ductu Ga/ezzs Anatomen Romz , is Pacis 
Templo, fidelis docuit, coram Severo Cof. Paulo Pretore, 
Flavio Boétbo Con[ulari , atque Barbaro ,' Caaris Avunculo: 
nec- non Medicis omnigenis & xmulis ,— Empiricis ,' Metbo- 
dicis & Rationalibus , Philofophis item P/atonicis ,| Peripate- 
icis, Stoicis, Meademicis, Epicureis atque Seepticis. 

Homines autem praeter Sexceztos, quos velunus Heropbilus 
incidit, viris iftis primaevis , brutac animantes , suzificentia 
Principum, ad manus erant omnigenz. Sic elephantum Ga- 

le- 


796 ECmn pM EÜUT. FA 


lenus diffe&tum vidit, & os ex ejus corde fibi repofuit, ficu- 
ti Parens é cervis , damis & tauris ,. 2 /e exezapta ," confer- 
yat. ( 

Exindé porro Medici tanti Anatomen confecuti funt quam 
hodie Comparatam vocitant ;; & qua: nos fugit innumeros, 
Quinimó Pseumaticen alteram Anatomen adminiftrarupt fla-- 
tu in meningas impulfo, in bronchia , in uteri tubas, nec- 
non , feculo woviff/mo , in venas. 1llà autem induftüii , 
(vel ante Fabricium de venarum olliolis fcriptorem) valvulas 
detexere venarum , fpiritu nimirum permeante à graciliori 
venz parte in «rz/forem » fed non econtrà , v4/vu/e repul- 
fu. 

Speciatim rurfus, nervos recurrentes incidebant , arterias 
vero caroticas, axillares, pulmonales, crurales , & umbili- 
cales ligabant nodis ftri&is , laxifve. 

Brutis plagas & vulnera infligebant , fymptomatum ob- 
fervandorum ergo. JNervoraum autem & arteriarum. puntiiones 
longe graviores cfle notabant /eclione tranfver/4. Exinde lvo 
. punto mortem longé ciuiorem inferebant , quàm ipío corde 

revulfoó, victimas enim viderunt, corde nullo, aufugifle. 

Spiritüs quoque attendendi gratià modo ve/icam vel ori, 
vel naribus vel peétori leviter pertufo adaptabant ; modo au- 
- tem , fterno redu&to, falizones inflabant ,' quo fpiritum na- 
iuralem zmularentur. 

Nec fecantibus duntaxat infltrumentis ufi funt, uti nos, 
fcd ftylis infuper planis, capitatis, buxeis, areis , argenteis, 
ferreis , atque ftanneis. Acubus item , hamiíque pertufis, 
volfells, tubulis atque fpongiis. 

Animalia quoque pafcere noverant , & tribus horis à pattu 
chylefees opus attendere. 

Animalibus praterea fitibundis, £2 affatim Libentibus, 
afperam arteriam , ifer bibendum , confeftim incidebant , 
quo cxplorarent nüm potüs quippiam in pulmones influc- 
ret ? 

Reclufo etiam peQtore vafa cordis quaerua majora ar&té 


ftrin- 


' 


ETBICI GMOOE TU UA 797 


ftringebant, experiundi gratiá, quid noxz pateretur animal, 
ceflante cordis influxu, & irradiatione. 

Artem quoque callebant vifcera carne denudandi ,. vafo- 
rum nofcendorum & ficcandorum ergó. 

Sceletos denique compingere fciebant , quos moris erat 
in Zllexanderina $cbola , 1nitiatos Medicinz docére. Quid plu- 
ra? Eó fagacitatis prove&ti funt, ut Ova viginti, vel plura, 
uni velalteri gallinz fubftraverint incubanda, quo unius quo- 
tidie aperti analogià, Zeminis in Ovo formati primordia atque 
progreffus addiícerent. 

Sic equas, canes, alias, vaccas, capras & oves , Venere 
recens ufas, exeuterabant , quo deprehenderent quid feminis 
ad foetum efiingendum remanfiffet. 

Obe, obe, jam fatis e(t Z'eterum fallidiofis / Totus interim 
obftupefco , dum irretortis oculis talia contemplor, & ni 
lectione decies repetita mentem meam obfirmaflem , fa/cinatos 
mihi crederem ocellos , confcios certe fuperbae fcriptionis, 
quà feculum /plendide mendax , itac inventa genuinis viris 
detrahere non pudet. 

Sed evanido ftupore meo, & animis jam collectis , ad 
Patbologica deflexi, rogitans nüm etiam, antefeculum, in- 
notuiffent variole , fcorbutus, peftis ZzvecxO- , Venerea 
lues, arthritis vaga atque defultoria, nec non dolor vcl 7e- 
riodicus capitis, oculorum , inteftinorum , &c. vel erratzcus 
dentium , clavorum , articulorum , atque cicatricum , ad 
inftantem vel boream, vel nivem, vel grandinem ? 

Pariter quafivi de hydrocephalo interno, externoque ; de 
epilepfia ab aura fontica vel pedis extremi ; de paralyfi poft 
infultus epilepticos , vel colicam atrocem , colica ceffante; 
de lacrymali fiftula, de gutta ferena, de czecitate repentina? 
fed fugacis de furditate, pariter fubita , /ed érevi ? de tem- 
poribus fauciatis & convulfis in oppofita parte ? de hzmo- 
dia, deaphthis, de calculo fub lingua , de meliceride ad 
ejus frznulum ? de pectoris hydrope, atque pericardii ? de 
crudis pulmonum tuberculis, & TB ? de cruditate aci- 

ATIS da 


798 X UG SRM PRUT Pp 


da & nidorofa ? de diabete , de renum ulcere ferpente vel 
in lumbos, vel in alvum? de lumbricis latis , de afcaridibus? 
de hyperfarcefi in urethra ?: de uteri flaore albo ? deque 
ipfius hydrope atque calculo ? de carcinomate & carbuncu- 
lo? de partibus demum fphacelatis & fponté deciduis? Im- 
mó de offibus adultorum cereis atque flexilibus? Et cüm 
iftorum ne umbram quidem Majores attigiffe mihi ftulte fin- 
gerem, corpus ipfam apad eos reperi. 

In emeiotica vix dignatus fum inquirere. Jam pridem 
enim mihi compertum eft, quàm .feduli fuerint primevi 
Mediciinattendendis xgrorum decubitu, fpiritu, pulíu, vo- 
ce, fomno, vigilia, oculis demüm & mente.  Quàm acres 
infuper fuerint 1n morbis explorandis € artium fitu , ex actio- 
ne leía, à doloris fpecie, e [yruptomatis propriis, & ex ipfis ex- 
eretis, 

Sic eofdem in JDiefeticis ad minutias ufque fedulos nove- 
ram. Singulatim vero ZZpp. didiceram /edulitafe auta, 
quanta Zezzporum intercapedine , Medicos hodiernos praeverte- 
re fuis obíervationibus de aere, locis & aquis ; de tempori- 
bus anni , & mutationibus eorum vel flatis , vel erraticis ; 
de folftitiis & xquinoxiis ; de noviluniis & pleniluniis ;; de 
Caniculze & Virgiliarum ortu & occafu. Speciaiim de fo- 
noris , & filentibus Etefíis , Aquilone & Auftro.— At quo- 
tufquifque , Parens infit , noftrorum Medicorum eft, non 
dicam 6 gregarüs, (ed 6 primipilis ;, € diobolaribus , fed & 
principibus, e Talemi familia , fed ex ipfo vel redivivo ZEjfta- 
lapii germine., qui ad iftaec animum advortat ? Ipíos itaque 
dedecet fefe fuper Graecos efferre. — Secum Labitent , C9 nof- 
cant quàm [imt fupellectilà curta. 

Phaymaciam quod atünet, antiquiffimam illam effe vel in 
Scholis didici, ZZomerica quippe carmina Z/5ozez , Medicum 
infimul & Regem, alté cantant, cui prae manibus fint 2zj- 
pax me Xe 69A pepypoa, mE d Avyed. 

Sic Medicos univeríé zavQappaxsce canit. Zomerus , non 
una varietate fimplicium affluentes y (ed & miflorum arte fecun- 

1 dos, 


Bod M B TP A 799 


dos, fingulatim veró Peonem celebrat , Medicum Deorum, 
Chironem &c ZEfculapium y. Macbaonem atque Podalirium. Im- 
mo Patroclum & dcbillem. 

Sic aliás quadam fubaufcultavi de Strapide, de Zfgenovide, 
de Melampo, de Japyge; quin imo de Zfide , de Dioue , de 
Latona, de Diasa, de Medea, de 44gameda , de Polydamna, 
de Helena tandem & Circe fcientibus poteftates. herbarum, 
atque mifturas. 

Chirurgiam pariter apprime fubodorabar longe primzvam 
fuiffe , fed mihi latebat an olim adhibita fuiffent pyrotica 
hirudines, & cucurbitz ? Venz fe&tio & arteriotomia? Em- 
bryulca & odontagra ? 'Frepanum & paracentefis? Cyfto- 
tomia & cclotomia ? A'xewrzg4zepic demüm & aeSecuGonie- 

L 

A^0$, 
X At fuper fingulis iftis mirificam ac induftriam Grzcorum 
methodum exoículatus fum , illaque meos oculos exíatiavi. 
Et jam certé dubiis vacuus, fed F'eterum inceufus amore, pe- 
dem efferebam ab inftitutione paterna, cüm ecce fubiit ani- 
mum /erupalus uuus C9. alter ,' quos prxfümferam mihi nun- 
quàm exemtum iri. Subridens itaque Pa?zi , ab :pfo, vel 
jocof à petivi, an igitur, qui videris ZErais Prifce cultor tan- 
tus, mihi cederes, ve/ faltem ante Generationem unam C9. alte- 
rain , fanguinisZransfufionem , Circuitumve? Is renidens , con- 
ticuit quidem, fed aperto confeftim ZLibavio , virum mihi ob 
oculos vegetum pofuit, é cujus arteria f/f/a, tubulis intermc- 
diis, /anguis in egrotantis effeti tradutlus eft arterias, pariter 
reclufas. 

Sanguinei vero. circuitás inventorem praeconio multo 77/?- 
pocratem extollit. I. quia corpus humanum circulo paffim com- 
parat. 

II. Quia jugem fanguinis motum identidem inculcat , a5 
internis ad externa , & ediveríog hoc eft, à centro ad circum- 
ferentiam, & econtra. 

III. Quia motum illum *- «€4cdov. eircuitionem nominatim 


vocitat. ! 
Lillla IV. Quia 


$o0 E OILOECOM DENT SD. 


IV. Quia motus illius geguzgum principium affignat, cordis 
nempe /cafebras , € quibus fanguis quoquover(ür impetu fa- 
lit. 

V. Quia figulas deducit arterias ab uno corde , quod ipfi 
arteriarum matrix eft, & radicatio unica. | 

VI. Quia illarum amplitudinem ad cordis bafin, maximam 
effe patefacit, unà cum veze cave tramo , quem inibi capa- 
affaum monftrat. 

VII. Quia valoularum cordis artificium & ufum ,— fapaci 
mente detegit, fuis £azus & aue in illas injectionibus. 

VIII. Quia circuitionis illius profpera & adver/a, ex sequo 
retegit. Hipporrateus enim nativus ille fluxus atque refluxus , 
non modo nutrimentum & «vitam corpori largitur ,. & azimo 
confulit, mentem fanam confervans in corpore fano, fed cdi- 
verío, circuitüs illius rezzora quavis ,' obftru&ta parti con- 
tinuo zoxia fit. Sanguinis enim illius portio quedam fiftitur 
omnino : quxdam vero /feguius tzovetur : & quaedam demüm 
celerius effluit. Ubique autem quo /?aguantior , eó mocentior. 
Singulatim vero profert 7Zipp. fanguinis motu hic vel illic 
prepedito, primüm arferiam attoll , vi circuitus in obicem 
impingentis: fecundo partem /?upere , pulmonem anbelave , cor 
galpitare, vocem deficere, bominem couvelli, & extingul. $27- 
guinis vero snotu. lentiori fenfus hebefcere 5. rapidiori demüm 
& incondito mentem ipfam in delirium traduci. 

IX. Quia fanguinez circuitioni alveos excavat, illi quip- 
pearterias indicit , quibus ceu rivis atque f/zviis membrorum 
compages irrigetur. 

X. Quia luculentas va/forum commifluras atque commmunio- 
zes ubique ftatuit, per quas reciprocus ille. motus fcliciter 
perennet, haut fecüs, ac; znquit , intra vafa, zubulis infernis, 
fuper. eodem. plauo , inter [e coummiffa veciprocat liquor :. Uno 
erenim illorum zzleto, implentur & alia, depleto deplentur, 

XI. Quia mirificam circulationem illam lepidiíffima com- 
paratione colluftrat. Illi quippe f/wviorum in[omnia impide, 
placideque fluentium , sazuralerz denotant fanguinis perio- 


dum; 


ENMUISNDSM ABOUT p o | &ot 


dum ; largiüs autem excurrentium , circuitum loquuntur 
adauttum y parciüs vero labentium , periodum teftantur si- 
nutam.  Sicruríus, im fommis , aftra ferri extra fuos orbes, 
fura quidem atque 74/7/227j4 , Íanitarem monítrant, qua cir- 
cuitüs beneficio, & nutritionis gratia , purum & fincerum 
alimentum é vafis excidit & allabitur ad partes : opaca vero 
& nigra fidera morbum ex adverfo portendant , utpote ían- 
guinis impuri motum atteftantia. 

XII. Quia pituitam fingulatim in venas ingerit, quà /7;- 
gidior , cra[fiorque (anguis protinus fegnior fit atque ità, ad 
illius recurfum , tamdiu re///ire cor atque coucuti ,| donec ca- 
lidioris , tenuiorifgue fanguinis Quento, a/gidus ille , craffafgue 
cefflator in reliquam maffam abripiatur. 

XIII. Quia oppofito phaznomeno rem ipfam apertius de- 
clarat, periodum fcilicet illam per febres celeriorem atque 
vegetiorez prorfüs.effe ;' prae fanguinis nimirum feguitate at- 
que volubilitate maximis. Et exindé , fagaciter elicit (an- 
guinem vel ex /e, vel ab affumtis, febriliter exaltatum ,. ità 
moveri atque diffundi, ut remedio fit morbis à pituità. Sic 
infuper fanguinem illum Zazarium , perite notat , f/ageatioue 
faa diuturutori , adeo concreícere & adhareícere ut nequeat 
ab alterius impetu vel exzrudi, vel perfringiy atque ità , cir- 
cuitu repreffo , mortem repentinam inferre, Immo ruríüm 
alibi pronunciat arefceute fanguine bominem emori, hoc ctt, 
ut id ipfum aliter inculcat , //ecatis nature humanz fontibus C9 
Jluviis , oitau infereutibus , bominem perire. 

Iftis tandem grave fuperpondium Parezs adjecit, quo fir- 
miüs ftabiliret genuinam illam Z7 p. fuifle mentem? nec fu- 
cum ullum mihi factum effe.  Digitó nempe ZZippocratis ae- 
mulum mihi monftravit, qui /auguinei motus ambitum re[af- 
farus ," Hippocratis quidem de corde, /anguinis foute ,, me- 
taphoram recipit , fed invido & maligno in /Zipp. animo : 
regerit enim , z072ize viri ex invidentia fuppre[fo , erinon pot- 
fe, ut quippiam ref/uat i2 cor , utpote fanguinis foutem , quia 
fcilicet flumina repugnat fuam in originem relabi, 'E« mc 


Ll11ll 2 xap- 


doz "wap mq wA UB HT. B. 


koasdiae Amy tiévaa ciue 6e Toc QAICas, dg dé mv xapdiav gx do- 
SCev* aoT4 y? £j dp xe] Tuyn 358 epar. ., v Ve doy 
7Tgotu, ; 

Ponderis autem iítzc ratio taoti fuit, ut ZZippocrateasm 
fanguinis periodum , /zper exa&ias Generationes LX1I. iufüa- 
minaverit. Sed tandem , /enigniore Pbebo Medicinam collu- 
firante ,, Cremonenfis Coluzibus luxit, qui toti Literatorum 
Orbi, eterem illum microcofmi Ezripum erecto defignavit 
indice , idque/zfris haud ità uitis, poft novos macrocoími 
tractus, ab altero Genuenfi Columbo Hifpanis de:cctos. Sic 
nimirum in fatis erat ut Colazibus uterque Sceztias infigeul & 
Hifpanias fuis inventis locupletarent. 

Cremonen/is porro demonftrationem Cef/alpinus GC rautius 
A. 1569. & 1587. multa luce perfuderunt. Sublimi quippe 
mentis impetu meditati funt, I. € cordis quatuor majoribus 
vafis, duo fanguinem 74 cor imveberes alia vero, pariter duo, 
fanguinem cordis evebere. 

If. Attenderunt feduli vorum capacitatem , & exindé con- 
jecerunt tantum fanguinis zza expelli fy/ole ; quantum priori 
diafiole exceptum cit. 

III. Fines rationis egredi fanguinis a/eriatem illam , ab 
uno pulmone raro & levi 7072: abfumi. 

IV. Zalvulas notarunt ita ofver/as ut vafa intromittentia 
ihil eZzcagt ; educentia vero nihil zziromittazt. 

V. Anaftomefes profeffi funt. 2rzeria;z inter pulmonalem 
atque vezaza cognominem. 

VI. Pulfautez fenferunt pulmonis arteriam s. illius autem 
venam alte quietam. 

V IT. Ratiocinia denique fua experimento fulciverunt veze- 
1unentis iuter ligamen €9 extrema, & ex iftis pbenomenis cun- 
is, velut € Zzzpode fatro, pronunciarunt fanguinem gzu/mo- 
2is exceptum arteria, in venam illius, per anaftomwf[es ingeri, 
quà influat in cor finifirum C9. in Jortam. | Atque fic tuti fidi- 
que concluferunt perpetuum quemdam motum ejfe ex vena cava, 
per cor €2 pulmones in Aortam , & fanguinis trajc&tionem illam 


M 


€ ücx- 


B SEUIIUM CE Cp P À, 805 


à dextro cordis ventriculo per pulmones. in finifivum ejufdem ven- 
triculum proprio £2. luculentiftmo CIRCULATIONIS nomi- 
ne defignarunt. 

Ubi itaque tot /zrupuli mihi funt exemti, zzdoleute; certé 
& alacremm , € Mufeo paterno pedem extuli, quó me tradu- 
cerem à Jihris, meas ad prunas atque forgmaces ,' mylteriorum 
naturz fcrutandorum ergo. Et quia Sales omnigeni , hic ita 
fonore decantantur , torus illorum defiderio flagrabam. Illis 
itaque non folüm vo/azilieus eliciendis, fed & effentialibus at- 
que fixis totus incubui. 

Primüm itaque rapbanum rufticanum elegi ,— volatili przc- 
gnantem. Illius in frufta concifi Zxxiv. indidi cucurbitz, 
gradatimque, per horas decem, zgze arege , fpititus eduxi 
$xv. quibus olei 5j. innatavit, cüm aliud infuper oleum Sed 
préparcum parietibus cucurbite , & alembici, atque reci- 
pientis adhafit, quod ponderare nequivi. 

Capitis mortui nigerrimi fuerunt Ziv. Perierunt igitur é 
toto $v. Caput iftud in alkool redegi, & per lixivium , 2404 
inter exbalandum odorem fudit wel ammoniacum vel uriz. ehicui 
falis fixi grifei 5ifl. Quum itaque ne gry quidem /2/is vc/a- 
lilis , fub forma falina prodiiffet ,— Reverezdu/que Parens me 
doceret, fe ulla folia aromatica ,  nullosve flores , utut odo- 
ros, nec in Occifania, neque Parfíis; reperiffe unquam , € 
quibus /2/. vol. prodiiflet ullus , formá /alis , ad Iudicam 
7 beau provocavi, cujus £xij, igne arenz , & é cucurbita, à 
fexta mat. in tertiam pomer. ftillavi. Prodierunt a4ue & 
falphuris liquidioris $w. Sulphburis craft , & ceruminis aurium 
emuli 3j. Capitis mortui fuerunt á$vj. Periit igitur de to- 
to 3]. 

Re(umfi T'hez, /ed pulverate $xij. & à y. mat. in 3. igne 
lento ; à tertia in decimam violentiff. € cucurbita ,. per are- 
^49», prodierunt r. aqua albida; 2. flavus vapor; 3. fpir. 
vol. rubei 3ivfj. fuphur. sx. Capit. mort. fuerunt 3iv fj. Pc- 
rierunt 5xiv. 


Tertio demüm indidi retorte pulveris 'Tbez prazítantift? 
3xiJ. 


804 ESI 4 MÁQEUUT pPPORA. 


xij Exierunt fpir. Sivfl. fulphur. é recipiente $ifi. fulphur. 
é collo retortze craffiffimi ifj. Caput mortuum fuit 3v. prac- 
cife. Perierunt 5vifj. ; 

E, ternis deftillationibus iftis reliquum Caput mortuum 
fuit 3xvf , € quibus reftitit falis fixi grifei Sif. 

Sed cüm ifthic ne mica quidem /z/s volatilis comparuiffet, 
pordei integri lbij. retortz: commifi, & emanarunt fpiritus 
zxj. fulphur. 2xiij. Ex avena vero , pariter [illata , Ípix. 
emiffze funt xij. fulphur. 5j. fuper cias duas. 

Sed huc ufque ne 2/o;22; quidem /2/i5 u/]a prz oculis meis vo- 
litavit , atque itafritici 3xxx. € rctorta ftillavi, & fpir. proli- 
cui, purperei plau? , 3xvj. Olei foetidifl. & glutinofiff. nef- 
cio quantum ; lIià enim tenaciter vafis adhzefit , ut id arte 
nulla ponderare quiverim. Caput mortüum fuit 3ix , fetens 

ab igne , Ícd pulveratum pependit 3ixfi. pondus enim ,— z 
fület ,' acceffit ab a&ris madore, Sed hic rurfus falizas atomos 
deprehendi vo/itaffe nullas. 

Labuit itaque Zurcici Coffe , in pollen redadi , £xij. cu- 
curbitz indere , é quibus à 6. mat. in 12. nihil propulfum 
eft, nifi Vapor, primüm albus, fecundüm flavus atque ful- 
phureus, Horá tandem xij. /2/ p/urizius apparuit in alembi- 
co , fed cità liguefcens. Horà prima vapor fulphureus uber- 
rimus , qui tertia defiit. Vafis reclufis ponderavi fpir. ziv. 
fulph. 2i. cap. mort. 3iij. Perierunt e toto jiifs. f 

Pulveris Coffe azcías iterum. duodecim igni vehementiori 
hora 6 mat. fübjeci, sra cucurbit: eod. igne arenz. Hora 
o fal iterüm in alembico viíus eft, fed fo]utus continub, Spir 
fuerunt Zivfs. fulphur. iij. Capit. mort. iij. Perierunt ple- 
né 3iifs. 

Tertio demüm ?au/verati Cofe 3xij. per retortam urfi , & 

| fpir. expuli zivís. fulphur 3ij. Cap. mort. iiij. Perierunt ite- 
rum iif. 
E tribus illis deftillationibus , fuere mihi capitis mortui 
iix, 6 quibus nonnifi 2ils. fales fixi educta eft. 
Sales effentiales quod attinet ,. ipfe non paravi, quoniam 


plu- 


» 


E"aME Mw TW 8og 


plurimos illos Rev. Par. mihi fuppeditavit, Parifiis à fe pa- 
ratos é parietar. ex ulmar. € card. bened, ex ab(inth. ex ace- 
tofa, &c. quos fingulos miris laudibus effert. 

Sic innumeros adhuc reíiduos habet /a/es fixos & tama- 
rifco, é vite, € ruta, € filice, é rubo, e verbena, ex hy- 
perico, ex herba kali, ex ebulo, € fabar. filiquis, &c. & 
univerífe me docuit fe longé uberiorem illom prolicuiffe e 
plantis calidis, quàm é frigidis; idque fingulatim ubi zeftas 
retorrida fuit, & minimé pluvia. "Vulgó autem ex uiis, 
cinerum vigigti, remanent falis fixi z111. vcl 1v. rariüs v. 
vel vr. 

Sales infuper animalium volatiles & fixos complures mihi 
ceífit Rev. Par. primüm vulcares é viperis, ex ebore, € 
cornu cervi. Secundüm 6 bile bubula, quz deítiliata ad 
zxxiv. per alembic. ipíi ceffir phlegm. intulfi, & inodori 
2x: Oler: & fal. vol. 31.^fal..fixi 2r. 

Proceffu aliquoties iterato, difcrimen reperit aliquot prout 
bilis fuit vel tiva, vel hyemalis, vel recens, vel vetuíta. 

Sic ex 3xx. nigri cineris olet, eduxit /a/is grifei tenacilque 
3f. & ex iifdem cimeribus iterüm | ad. albedinem. calcinatis, 
drachmam falis integram excepit, a/bi quidem , fcd tenacis 
adhuc, nec pelliculam, niü feró ducentis. Sunt igitur sv. 
falis fixi, € cinerum 3xx. 

Hic porró nulle formantur cryftalli./— At urinae humanz 
Jal fixus egregias format cryftallos , lis /aturni penitàs «mulas , 
quidem magni copià, nam é cinerum 3xvri. Cryftalla con- 
creícunt ad 3v1; alterius vero falis fixi, fed citra ery/tallos , 

IV. 

Do&rinz illius explorandz gratiá fumfi Urinze humanz 
libras quinquaginta, quas igne arenz, € cucurbita flillavi, 
& /al. vol. mihi fuerunt plené duodecim uncie, ípir. br. Cap. 
mort. jxviL I. quas intra retortam igne 4r. gradus ità com- 
puli, ut rurfürm fuderint /2/is vol. 311 fj. cum fulphure pau- 
co, quod ponderare nequivi. Ex eodem denique mortuo 
capite lixiviato, & filtrato, manferunt falis fixi 3v. Libris 

Mm mm m ità- 


806 EUH. 1:M ET P E 


átaque decem urine, ineft falis fixi uncia integra. 

Imo ipfi /alive fal fixus ineft, ex illius enim xx. Rev, 
Par. drachmas duas abfítraxit, quas fibi confervat. 

Sic € «calculis bumanis, ad 3xx. retortz inditis, expulfae 
funt /piritus urinofí, & Jal. vol. $v1. fulphuris fcetidiff, £fj. 
fal. fixi 3i. Et iftud. Rev. Par. experimentum Rcgi & 
Iliuftriff. Societati Londinenfi iià arrifit, ut illud fuis Zi; 
iniercre dignata fit, pag. 167. Edit. in 4. A. 1674. 


RESION IS 


INDEX 


INDEX RERUM. 


que in hoc 


Opere expli- 


cantutf, 


A. 


bdomen Varia fortitur nomi- 
na. 3 
Abortus cum infinitis Globulis ó. 
va pifcium reprzíentantibus. 
an $97 
Acidi Muriatici iras, quam Acre? 
749. & feqq. 
"damo nunquam fuifle adícripca 
przvaricationem, inobedien- 
tiam, &c. 376 
4s$r per cuncta meabilis , 13. quid 
inde fequitur. ibid. 
"E£flus Febrilis. quid efficiat in fan- 
guineis particulis. 5. eo feda- 
to, fedatur fpirituum turbor, 
acini ibid. 
AffeBGius Sympaibici tranfitus in deu- 
teropathicum. 39 
Agrippa ( Henr. Corn) Medicorum 
exilium é Romáà primus con- 
cedit. 39 
Allantoidis ( Membrane ) variz fi- 
militudines explofz. 477. & 
' feqq. 
4fialgama quid ? $69 
4fmnaios ( Membrana ) Tunica Ag- 
nina Vocatur. 497. in homine 
nequaquam Allantoidi formá 
fimilis eft. 493. ejus Ufus Se- 
cundum varios fcriptores. 498, 
499 
4nmon & Chborion non modo far- 
ciminis exortes, fed contiguas 


effe pelliculas. $58, diverfam 
quantitatem liquoris percola- 
t1 habent. 490 & contra 502, 
ibi inyicem tenacirer adhzx- 
rent 499, $00, sot 
Ana[lomofim nulam dari ullius 
Arteriolz cum Venulis, 727 
4natome fummo in pretio eft ha- 
benda. 168. Duplex ; Fortui- 
ta vel Artificialis 169, earum 
definitio, ibid, Practica divi- 
diturin Particularem & Uni- 
verfalem 170. Univerfalis qua- 
driperritur. ibid, ejus Synthe- 
tica & Analytica methodus. 
ibid. 

Aneurifma ab ebullitione fangui- 
nis in Vafis. 39 
Angina. Nemo ab e$ moritur in- 
tra bihorium, aft quidem Ca- 


tarrho. 21$ 
Anmnmal Omne gignitur ex Ovo, 
598 


Anodyna & Hypnotica Lienofis con- 
veniunt. 784 
Apoplexia ejus definitio. 30, 31. 
controverfir Medicorum de 
ejus caufa. 31, Incabus, Lin- 
guz Paralyfis , & Vertigo funt 
przcurfores hujus morbi. ibi. 
quomodo differat á Lethargo 
& Syncope, 32. ejus Curatio. 
ibid. 

Archagatus, primus Medicus Ro- 
manus 324, cjus teftimonium 
Mm mm m 5 à 


H*Ny& DyEUCX 


à Caio Heminá datum. ibid. 
4of. Rome Taberaam in Com- 
pito Acilio publicitus emit. 

; 409 

Artevie rivulis innumeris & fu- 
minibus numerofis Microcof- 
mum irrigant. 178. Arteriz 
Lienalis validi percuffus un- 
de? 756. hujus Arteriz Mag- 
nitudo 724. ejus Amplitudo 
decies major Hepaticà Arte- 
riá. 734 
Aibritig varias fortirur caufas. 
26. prifcis temporibus infre- 
quens 27. odit Pauperes & 
amat Divires ibid. ejus dolo- 
res funt afperrimi 28. homt- 
nes efficit gaxeeBiertgss longe- 
wiores, fed mille implicat z- 
rumnis ibid. Medicorum co- 
patus eludit. 29. in hoc morbo 
'Thermz Sulphurez & Nitro- 
íz conveniunt, fi caute adhi- 
beantur. i ibid 
Asclepiades fuit vir Magnz fama. 
415 

Aftrologi Nafo fufpenduntur. 109 
Avene deftillatio. $04 
Auris. ejus partes qua cxternz 
funt I96. ejus ftru&ura 1nter- 
na, 197 , 198, ejus Tympani 
defcriptio. 198 


B. 


Bau Matertera. 
C. 


93 


acodamon dementig Melan- 
C cholice fautor. 38 


R E'R U Mj 


Cecilius vetustiffimus Comzdio- 
graphus. 93 
Caji C4faris Admonitio. 244 
Calculus (Vefice) quomodo ex- 
tractus aquodam operatore de 
Cauviffon. 133 & feq. ea Me- 
thodus non nova fecundum 
Diclncurt. 137, 139, quod 
demonítratur I40, eo modo 
calculus non poreft extrahi in 
Viris multa pinguedine obfes- 
fis 139, I41 , calculus ponde- 
ris 7 Unciarum poft mortem 
in Veficà fenioris Viri inven- 
tus. 144. defcriptio calculo-. 
rum & eorum differentiz 145, 
& feq. Calculi extracti, pon- 
deris trium Unciarum, ratio 
& fitus 153 & feq. Hiftoria 
curz poft Calculi fe&ionem.. 
I56 & feq. 
Calumnia tanto  periculofior; 
quanto fpeciofior. 340. quid 
efficiat? 4O0I 
Carolomanni plurimi fuerunt. 378 
Carolus YX.. vultu. Rex , animo 


Lupus. 377.385 
Carthago , quando fuit. Condita. 
358 


Ca[imirus Fredericus majus Venere 
fuà fceleftáà, quam ullà virtu- 
te Cardinalitia Nomen adep- 
tus eft. 223 

Cato. Quando obiit? 322, 415. ejus 
atas. ibid. ejus Vaticinium de 
Medicis. 327. de Literis Grz- 
cis 412. ejus predictiode Me- 
dicis falía fuit. 328, quznam e- 
jus Au&toritas Romx. 329,330. 
quo tempore Natus, 405 .Medi- 

- cos & Grzcosomnries profeque- 
batur. 411. & Cur: ibid. Se 
Jactat 


MUNJ DE X 


jactat Varem. 412. ejus Ad- 
monitio Filio fuo, ne Medi- 
ci pro falutari Medicinà Ve- 
nenum ipfi propinarent ibid. 
Natum fuum juffit Medicos 
omnes refugere , fecundum 
Plutarcbum.  1bid. quod neque 
Regem neque Tirannum fe 
gefferir, demonltratur. ibid. 
nunquam ad fupremüm hono- 
ris faftigium graffari potuit, 
413 fertur nunquam conques- 
tus fuiffe de Medicis in Sena- 
tu Romano, ficati dealiis fee 
cit. 413,414 
Ceifus defcripfit methodum ex- 
trahendi calculum. 139. quo 
tempore Vixit? — — 140 
Cerebrum, ejus defcriptio. 185 & 
feq. fenfuum Organa inde de- 
pendent. n 185 
Chirurgia, Lienoforüm fegaes fan- 
guinis eruptiones promovere 
debet. . 784 
Chorion quid. 487 1 ejus Afperi- 
tatis ratio 4$8., cjus Craffi- 
ties. 489. , ejus tunicainterior. 

^ Jbid. 

Cly/mata Lienofis Morbis  con- 
veniunt. 792 
C»ffe. ejus deftillatio. $04 
Coitus an. Partum acceleret vel 
retardet?: 9g, Turcis Mulie- 
ribus gravidis prohibitur. 97. 
modicus Foetui nullum detri- 
mentum affert. ibid. 
C'elor externus an ex eo de Rerum 
Naturà judicari poffit? | 278 
Conceptus Omnis dicitur verum 
Ovum efle &c. $94. in Ovi 
Speciem coalefcit atque con- 
globatur. 607, Conceptus Na- 


R E R U M. 


turalis fir in Utero, ut Ani- 
malis in Cerebro 432. quo- 
modo Conceptus Uteri fiar? 

Lr d 438 

Cor. ejus atria Auricule atque e- 
jus T'halami Vesrriculi. vocan- 
tur. 18o 


D. 


(ee ( Numerus) cxteris ex- 
cellit. 108 
Deus ex rerum Naturá cognofci- 
tur. 62, 64.ejus definitio Ga- 
lenica. 63, aquibusdam Nara- 
ra Vocatur. ibid. Deorum Omnia 
plena funt fecundum  Tbaleem 
Milefium. ibid. 
Diabolus profanum & improbum 
vulgus excitat ad maledictio- 
nem Medicorum, 73.exempla 
nequitiz Diaboli, ibid. 
Dieta prava Morborum vario- 
rum caufa, 64$ 
Dionyfius Halicarna[feus.. ejustefti- 
monium de Medicis Romanis. 
3*5 

Dotleres Chartacei , qui? 290. cur 
quidam Glandulofi videantur 
Drelincurtio 367 
Dotirima  adulterina., 9o 
Dolor Ziticularis quid? 14 
Domina à Craon Galix Regem 
ab incendio fervavit, obdu- 
cendo eum fuá, lalari togi. 
386 

Drelincurtius, in Baccalaureoruta 
ordinem digeftus, 15. Licen- 
tiatus factus. 16, Regis Con- 
fillarius & Medicus 77. ejus 
Cogitatio de Se&dtiopne Calcu- 
li; à auodam operatore. de 


Mm mm m 3 Ca- 


IxrNS ODy EDO 


Cauviffen, in Virginibus in- 
ftituta. 1,8. refellit. Metho- 
dum illius Operatoris. 141. & 
feq. ejus fraudes recitat 147. 
feq. fua cura in f:ne, cui 
calculus fuerit extractus 156. 
ad 159. quid in Cadavere hu- 
jus Senis & przfertim in ejus 
Vcficà obfervaverit? 159. & 
feq. ejus Greca. dicitur à ne- 
mine .inrelligi pofle. 269. ejus 
onvitiatores Twurdorum natu- 
ram induturi. 289. vitiofus 
exfcriptor Polywmibee dicitur 
296. fine neceffitate Grzxca 
mifcet Latinis 344. quale Mo- 
üumentum ei oblatum? 347. 
ejus libelli multum  maledi- 
centiz , parum clegamiz di- 
cuntür continere. 348. ejus 
Oratio ludus Hiftrionicusap- 
pellatur , 349. quznam ad- 
monitiones ei dandze? ibid. 
ejus Harefis dicitur. fui ipfius 
bona Opinioeffe, &c, 354.an 
Regie Chriftianifimz Maje- 
[tatis Medicus fuerit? 354,355; 
in Galliis fe Medicum dicit. 
355. dicirur improprium T'i- 
tulumadhibere , dum Princi- 
pem de Turená indigitat. 350, 
358, 359. reprehenditur de e- 
Jus dicto olim A'exiaves. 358. 
Primarii Medici titulum fibi 
vindicat. 359. cum fuo Patre, 
olim Paftor in Ecclefià Re- 
form: Paris:comparatur. 26^ 
ejus Proavi dicuntur opifici- 
um calceorum Cadomi in Neu- 
flrià exercuiTe. . 385 
Du&us Salivales , quid efficiant? 


187; 188 


R ER UM. 


E. 


e Animam ledit. — 7380 
ExzTw9cis quid fignificat ? I14 
Embrio Humenus ejus fors diffidet 
tota à teftaceo pullo, $59. in- 
tra pelliculam aquáà  repletam 
vifus. 603. omnis Ermnbryo 
mergit in limpidà Lymphá 

; c de 

Empirici , quis eos primáüm dam- 


naverit, — .41$ 
Erafftrratus, quo tempore vixit ? 
415 

Ergaflilim | quid ? 171 


Exilium quid fit ?.. 320. , unde ejus 
nomen? ibid, Voluntarium. 
ibid. neceffarium. ibid. triplex 
quid fit ? ibid. 


F. 


emina quzdam Menfruis defecla 
E falutariter nigras Ulrinas 
exclufit. i 266 
Fallopiana Gloriatio bimembris re- 
futatur. 467 
Fafies quid denotent ? 360 
Febris definitio 4. Unde nomen 
habet? ibid. Variarum febri- 
um effectus. 9. in iis Calor 
innatus male affectus. 4. ea- 
rum divifio 6. putridz con- 
cluduntur in continuis & in- 
termittentibus. ibid. in omni- 
bus ejusmodi Febribus V.S, 
& purgatio 14. continuz un- 
de origo? 6. funt periculofz. 
JO. periodica fortiuntur va- 
ria nomina. 7.fingulxz autem 
ab efferyeícentià calidá pen- 
dent. 


DUNUOUD TE NX 


dent. ibid. quznam Comyofirs 
nuncupantur? 8$, rigore, fri- 
gore & horrore internofcun- 
tur, 9. intermirrentes non fem- 
per benignifümz funt. 11. quo- 
modo curanda. I2. 
Focus febrilis, 1n. quibus vifceri- 
bus fe habere poffit ? 8 
Fetura numerofa non eft refunden- 
da in mulutudinem finuum 
Uteri. €o6 
Fetus (Humans) excludit uri- 
nam Ouretbrain 4mnien 4T. mu - 
tationes quas fubit in Utero. 
89. ejusfiguratio, motus, & 
partus zquabilitare fefe con- 
fequuntur. ibid. variis naíci- 


KE .RUUVWM: 


Auras ? $581. foetus huma- 
ni ortus & nutritio cum 
origine & nutritione pulli 
comparatur. 608. generatio 
foetus. 613. ejus orrus nec 
fpermati Maris aut Foemina 
in coitu projecto ad(cribitur. 
432. illi non opus effe tribus 
tuniculis , ne , ante ftatum pa- 
rlendi tempus, excidat Ure- 
ro ut, vulc Salamantius 466. 
proruptis jam Matris aquis, 
non femper deturbatur, 48r. 
anejus urinaarcliffimé in Ve- 
ficácoérceatur? $03, fzpius- 
cule urinam , nativitaris pun- 
&o profundit. 


.529 
tur temporibus 91, 92, quo- Fatus (Septameflrir) minus. vitalis 


ties movetur? 10$. Mafículus 
citlus movetur arque forma- 
tur quam Fzmellus. 107. fz- 
tum impedire nafci ac natum 
interficere quale crimen eft. 
1IO. fit natalis, cum lac in- 
cipit utile effe. 119. urina à 
fetu in Allanteida | relegatur. 
$30. foetus umbilicum fibi cir- 
cumplicat , nunquam rece 
extendit. 531. in aquis libra- 
tus, capite quam cruribus gra- 
vior. 532. circulatio fanguinis 
foetus cum fanguine mater- 
no, $65. quomodo urina in 
faeru à masíá fanguineà fecer- 
natur? 571, periculum foetui 
impenderet grave, fi in Ute- 
ro ficco hofpitaretur. 573., 
ejus maturitatis ratio. $76, 
577. unde aliquem moleftix 
fenfum maternz menti impri- 
mat? $80 , quomodo natura- 
liter pellitur in dias Luminis 


quam Odtimeftris, Ior. an 
ejus vitalitas ceflet Octavo, 


Nonoque menfe refurgat? 
Io2, quo in cafu perimi de. 
bet ? loc 


Fetus ( Oclimeflris) nunquam (a- 


perítes ex opinione cuorun- 
dam, 86, 119., eft vitalis 
non modo in ZEgypto, fed & 
ubicunque. 92. argumenta pro 
hac re. 92, 98, I21. lites 
Veterum de eà 94. advería- 
riorum Hypothefes. 102. ra- 
ciones ob quas Hippocrates O&i- 
meftres foetus impugnaverit ? 
116, 117. Foetus O&imeftris 
minus vivax Nonimeftri r19, 
magis Septimeftri Ios. perac- 
cidentiam lethalis effe poteft. 
120., fponte naíciturus fem- 
per vitalis eft. I2I 


Funera vC] prefica. quz. — 167; 


INBMUDZUSXX 


G. 


(ee feu Vitte coloris difcri- 
men portendere puellulis 
felicitatem aut. infelicita- 

tem. 514, quzdam nugige- 

rule de illis Galeis & Vic- 

tis. ibid. & $15 
Galenus Rome mira locutus eft , 


atque miracula fecit, 417. 
quando vixit? ibid. 
Galliarum extenfio. 255 
Gemme tunicam | umbilicore- 
. nus. circumplicare infantem, 
$12 

Glaucema Veterum, quid? I93 


Gloriofe Memorie vocabulum non 
reperitur apud Latinos Aucto- 
res. 256 


H. 


E primum Empiricos 
damnavit. 415. ejus laus 
| ibid. 
Hippocrates denegat Regi Artax- 
erxi fuam operam 412. pri- 
mus, Vite primordia , ex ob- 
fervationeincrementorum pul- 
1t in Ovis Gallinaceis, fcru- 
tatus eft, 615. 616. ejus lata 
fcientia. 666, 667. ejus mag- 
nanimitas in recufando gazas 
Artaxerxis 667,668 
Ho:dei deftillatio. 804 
Heus (/ 305.) 167. (Petrus) 168. 
(Jacobus) ibid. 
Humoe:' corum fingulorum | a- 
bundaoria quid efficiat? 33 
Trumviralis unde ortus? 
297 


RSE CE CUU MM: 


Hypochendriaca. affectio. ejus defi- 
nitio 35. unde prognata? 36. 
ejus fymptomata 36, 37. In- 
flammationem accendit 39, z- 
gros diuturnitate fatigat 40. 
ejus curatio per NEU 

Jb1d, 


I. 


Lua; nihil eft iniquius.— 285 
Inflammatio , quafi. $yrsus ardens, 

venás & arterias exficcat. $9 
Zoviani Mortishiftoria. 219, 220 
Julius Cefar quando Natus?-415 
J'pier. ejus Opera Secundum 

Paganos. 64 


L. 


Lorna Mammis, quan- 
do foetus perfectuseft. r18 


.Leida (urbs) Tyrannicà foluta 


obfidione. 167 
Lie», tumidus factus, Vifceri- 
bus damnum multiplex infert 
753. fue arterie validorum 
percuffuum ratio 756. cavos 
folles habet. 758. ejus mur- 
mur vocatur morbus flatulen- 
tus 7$9. quod zgrori Lienofi 
non firmo poffint infiflere ta- 
lo.760o.. L:enisacidum , quan - 
torum malorum caufa? 762, 
763. Lienot cur aliquando in 
fomnes & Cephalalgici? 764. 
unde tales zgrori decolores 
fiant? 26:. unde Fx & zZmui- 
cA, quà fpl:nicos fcarere vi- 
demus? 766. 1lla fzx procau- 
ià tumoris Lienis habetur. 
ibid. Lien quandoque volu- 
mine 


DENCOUDOETX 


mine fuo Hepar fuperat. 767, 
768. tenuibus fibrillis Diaphra- 
gmati adne&itur 768. quan- 
doque enormi ponderis cít.7 68. 
769. ejus vari* figurz unde? 
7 70. Scirrhofus Lien mole mi- 
nor 771. quomodo hoc vifcus 
occalefcat & lapidefcat ? 772. 
Lienoforum & fublienoforum 
falubria. 775. Lienofusfimpli- 
citer Hamorrbhagiá liberatus. 
777. An aqua Lienofis conve- 
niat? 778. quznam Dieta il- 
lis proficua? 781. Ambulatio 
vehemens flatim à paflu eis, 
cane pejus Q angue vitanda. 782. 
quznam Pharmaca Lienofis 
utilia? ibid. Lienis fitus ;ubi? 
720. ille fitus fepe mutatur 
Ibid, 721. naturaliter unicus 
eft. 721. à quibufdam duplex 
obfervatus eft ? 722. Lienes 
tres enumerat Fa/lop;us ibid. 
Liene carentes cum volatzlium 
quibusdam vel cum Infeti;is com- 
parandi, ibid. Lienis Magni- 
tudo 722 , 723. ejusfigura 725. 
ejus color variatur ratione a7;- 
malium & e«tatum ibid. in cali- 
dis nigricat, in frigidis albi- 
cat. ibid. 724. illud vifcus in 
quibufdam  Beíliis vagatur, 
724. unde Lien fuum fangui- 
nem accipiat? 725, ejus venz 
ramum fplenicum conftituunt. 
726. habet nervos numerofos. 
7?7. ili nervi comites arre- 
riarum indivulfi, ibid. Lienis 
texium rarum eft & molle fecun- 
dum Hippocratem , Celfum , &c. 
728. non Parenchyma fed ve- 
luti reticulum eft, inde Galli- 


cum nomen La Ratte.1bid. totus 
fibrofus dicitur 1bid. illud vií- 
cus vfus fii gratia plane litigio- 
fum eft. 729.nullius ufus cfle De- 
mocritus, Erafiflratus & Ruffus fa- 
bulantur. ibid. quinam ejus u- 
fus genuinus dicitur? 734 ob- 
ftru&io Lienis poteft fier1abf- 
que tumefcentià ejus. 738. ejus 
vitium quandoque congenitum 
eft ibid. lienofi morbi caufz 
pracedentes. 740, 741. ejus- 
dem progreflus 741. Sympto- 
mata 742. & feq. Lienofis con- 
veniunt Z70dyza atque Hypnori- 
c4 784. Sanguinisfluxus e nare 
finiftrà illis zgrotantibus fa- 
lutaris. 784 
Liygua defcribitur cum ejus muf- 
culis & glandulis 186. & feq. 
nemo cam refrznare poris eft; 
189 

Ludovicus, quod varii Galliz Re- 
ges illud nomen babuerinr, 


378, 379 


ES ELS quo tempore or- 
aA 2693 
M. 


NE Tullii judicium de opti- 


mo dicendi genere, 34 


- Marcoris Idea 1n nucibus juglan- 


dibus. 273 
Mares nunquam | generant in. fe, 
440 
Maximus Cafar. q 


Meconium & Papaverctilum E 
nomen? 570. protinus rejici 
debet. ibid. 

Medici accufantur impietatis & 
Atheifími. 6o. calumniz in eos 
refutantur. ibid. & feq. eerum 

iNnnnn pic- 


PONODSESUX 


pietas. ér. quid Medici Athei 
de natura fentiant? 65. veri 
Deum puráà mente colere de- 
bent. 64. Deum agnoícunt & 
timent. ibid, 65$, 72. eorum 
pietatis argumenta. 66. & feq. 
eorundem crimen non in artis 
contumeliam vertendum. 7I. 
Lucas medice pietatis exem- 
plar, ibid. Medici cum nau- 
cleris comparantur. 168. eo- 
rum fectz varie 320. diftin- 
guitur à quolibet Patrefami- 
lias, qui fibi fuisque aliquid 
Medicinz exhibet. 320, 321. 
unde olim Roms carnifices 
vocabantur. 322. R. P. Rom: 
medicos exulaffe falfiffimum 
eft. 324, 382, 405, 408. 418. 
fed é contrario premiis do- 
naffe & in honore habuiffe 
324, 328. dicuntur plures in- 
terficere imperitià, quam pe- 
reunt gulà, 339. Pancreatici & 
Glandulofiàcalumniatore quo- 
dam vocati. 341. Medicaítro- 
rum Romanorum defcriptio 
325. Medicorum Regis Chri- 
ftianiffimi numerus 355. Gallis 
Medicis, apud fenatum , dice- 
re caufam integrum eít. 4co. 
injuriam effe dicitur quod Me- 
dicisfexcentosannos Romi in- 
terdictum fuerit. 397; 401, 403. 
405,418. Romam revocati funt 
404. in hac urbe numerofiffi- 


mi floruerunt Medici fzculis - 


Catonianis. 406. eorum exili- 
um é Romarecentiores & ve- 
tuftiffimi Hiftorici filent. 406. 
quid P/;mus de care? 407. & 
feq. quid Plautus atque Teren- 


U M. 


tiu; de Medicis Rcmanis di- 
cunt? 409. à Cateue dicuntur 
inter íe juraffe , Barbaros 
omnes necare Medicina. 414. 
eos non Carozi; auctoritate in 
exilium depulfos fuiffe. 414. 
illud exilium pro ficto & com- 
mentitio habetur. ibid. Medi- 
corum ordini immunitatem 
&c. adeptus e(t 4mnonims Mufa 
416. quo tempore Medici 
Grzci Romz veniebant ? 419. 
Medicos complures Romz 
exftitiffe ineunte quarto fecu- 
lo, demonftratur. 420. Grz- 
cos femper honorifice confer- 
vavit Populus Romanus, 423. 
& íeq. quomodo corpus Hu- 
manum à Medicis contem- 
plandum & attrectandum 719. 
Medicorum primzvorum fe- 
dulitas & attentio. 795. & 

feq. 


Medicina in quo excellit prz om- 


nibus difciplinis? 65. & feq, 
in eà arte bis peccare non 
licitum eft. 289. illius gloria. 
319, 315. fuit ignorata in folo 
Romano. 321. Zrcbagatbus eam 
artem primus Romam attu- 
lit. ibid. quo tempore, ibid, 
324. ope confilioque .Caronis 
Cen[oris damnata. 327. an Ro- 
ma artem Medicam fexcen- 
tos annos caruerit? 334. Me- 
dicinam expertam damnavit 
Populus Romanus 418, prz- 
ftantiffimum Dei munus Me- 
dicina. 670 


Medulla Spinalis numerofis funi- 


cülis denfata c(t. 178 


Melanchbolicerum. Phantafia , quo- 


ino- 


I4 NODEE:SX 


modo variis fpectris deludi- 
tur ? 20 
Membrane earum caufa efficiens 
vel materialis 455 & feq. un- 


de fiant? 453 
Micrecofmus ejus laudanda tempe- 
ries & intemperies. 3 


Minium , infcitia nominis, in 
medicamenta pro cinnabari 
indicà additum. 323. 

domi: , dicitur Deorum Cenfor. 

370 

Morbili eorum defcriptio. 646. 
caufa, 647. in illis fanguinis 
ferviditas major dicitur quam 
in Variolis. 648. unde? ibid. 
ibid. in quo à Variolis diffe- 
rant? 659 

Morbofi multi, quia pauci tem- 
perantes. 26 

Mulieres , fecundum naturam un;- 
p4r* 93, Dionyliace aut. Srrongy- 
jme faufítos foetus. Ottimefires 
enicuntur. ibid.gravidz à coi- 
tu arcendz 96,97, more Tur- 
carum 97. Grece mulieres 
octimeftres pro mortuis habe- 
bant. 116. ingeftatione puran- 
dà univerfe falluntur, fecun- 
dum Hippocratem 117. Octavo 
geftationis menfe praefertim 
egrotant. 119. eodem menfe 
illis maximus labor, lethales- 
que Abortus, fecundum P/;- 
nium, ibid. cur fummis cau- 
tionibus fibi profpicere de- 
beant mulieres gravid»? 121. 
mulier conceptu & partu ter- 
ram imitatur. 552. unde fe- 
men emittant ? 470 

Mufa (Antonius) Medicorum or- 
dini immunztatem &c. adep- 
tus eít. 416 


RO ESOCRBAEUINL 

M»fculi, capite, ventre, & can- 
dà donati. 176. compluresfant 
bicipites, tricipites, atque 
bicornes ibid. extenfores 177. 
ftylo- cerato- Hyoidei qui;ibid. 

Mjtboleg , eorum. documenta de 
OYO G venere. 593 


N. 
N^: ejus defcriptio. 189. & 


feq. ejus figurà concinnà 
homo decoratur ;, & con- 

tra. I9o 
Natura. coCtioniseffectrix. 13, iila 
vox vario fumitur modo 63. 
Deus; vocatur ibid. terminos 
habet multifarios, 115 
Nervi fpirituum animalium con- 
vectores 179. Optic; unde ori- 
antur ? I96 


O. 


(yin funt frequentiores 
in hominibus, fibris rigidis 
& ad/lritlis donati, & con. 

tra. 789. 

Oculi eorum facultates 19r. tri- 
plex humorum confluxus in 
1llis concurrit. 192. eorum tu- 
nice feptem 194. unico eo- 
rum ictu homo de medio tol- 
litur. ibid. oculi pupilla fefe 
dilatat arque confítringir. 195. 
Iridis defcriptio. 1bid, pupil- 
la fit latior fibrillis contractis, 
Iris vero ftrictior. 1bid. Tu- 
nicg aranez fubrilitas. — 196 
Orcus à- Chriftianis non admitri- 
tur, 377 
Offa No. 284. in hominis com- 
page reperiuntur. 175. eorum 
Nnnnn 2 & 


* bd 


1 GOD X 


& inctuftationum cartilagino- 
farum defcriptio. 176 

Qvum Embryonicum dicitur for- 
mari é conglobatis in utero 
feminibus. 455. ovulorum in 
feminis analogia cum reliquis 
Ovis. 444. foemineum ovum ve- 
rum femen eíl 445. ovum 
completum tota indole diffi- 
det ab incompleto. 446. ovum 
Galhnaceun. ejus vitellam & 
albumen cedit in alimentum 
Pulli, ubi fzcundatur 446, 
447. an ovulo fxmineo pelli- 
cula denía tribuenda fit ? 446. 
ubinam foecundatio ovulorüm 
£at ? 447. quid in ovis Foemi- 
narum confiderandum ? $54. 
funt ab initio conformationis 
liquore turgidula. $94. Ovum 
loco Fztus humani exclufum. 
598. eorum numerus in ovario 
femper dubius. 622. eorum 
bina, foemineo partu exclufa, 
gallinaceis ovis tam fimilia, 
quam ovum ovo. 628. idem 
ovulum nunquam binos vel 
ternos Embryones concludere 
poteft. ibid. 


P. 


ancieat tabificus, 278. in Pan- 
P create ne vel mica falis re- 
peritur. 281. ejus Lymphz 

in fiftulam inteftinalem 1in- 
ftillandz ratio. 567 
JParoxyfmus febrilis, unde major 
^ yel minor. $ 
Partus Humanus ejus tempora ho- 
minibus funt confufa. $88. in 
brutis animantibus unicum 


RZOES ROSCUUAME 


habet tempus ibid. partus hu- 
mani varietatis caufa 9$,an 
acceleretur vel moretur fre- 
quenti & petulanti coitu. ibid. 
Odctimeílris maturus eft. 98, 
119, quomodo partus fira 
Ioc 
Pe»; Navis fluctuat, fed nun- 
quam mergitur, ] 371 
Pbiloteus Lienofos vocat Lzene 
tumentes, 738. ejusfententia rez 
futatur exemplis. ibid. 
Placenta Fatus unde oriatur ? $53; 
ejus defcriptio. $60. conftat 
acinulis.$$3, $59. quo verfus 
fuam fanguinem diftribuat? 
565. quo rempore €x utero 
pellitur ? 78 
Precordia ubi locata? 35 
Prolfica vis quid ? 440 
Protbeas & Cratinus inter. Lurco- 


nes numerantur. 27 
Pulimones eorum defcriptio. 180, 
181 


Purgatio ejus effe&us 1n febribus. 
72. 1n omnibus putridis adhi- 
benda. 


14 
Putred:nis definitio. ó 
Pytbagorei brevibus confutantur. 

108 


R. 


pes Ruficami dedillatio. 
. 803 

Religionis ergo octodecim Belga- 
rum Millia juffu Ducis Albz 
carnificum | manibus necata 
funt. : 390 
Roma (urbs) fcientia Mathemari- 
ca ibi femper prohibita. 336, 
Philofophi, Rhetorefque in- 
de 


qN D EX 


de fzpius expulfi. ibid. nec ta- 
men eorum exilium illis dede- 
cori fuit. 337. dicitur fexcen- 
tos fletiffe annos, antequam 
Medicos te&o & hofpitio ex- 
cepit, ; 398 
Romani , omnes artes primis fz- 
«ulis neglexerunt, 326 


S. 


Qm Volatilium deftillatio. 803. 
; 804 

Sanguis dicitur fermentari in e- 
ruptione Variolarum & Mor- 
billorum 646, ejus ferviditas 
in morbillis major quam in 
variolis ftatuirur. 648. unde? 
ibid.ejuseffervefcentix 1n Va- 
--olatis indicia. 651. fangui- 
nis coagulum fero gravius eft. 
681 

Sanguis (Menflruus.) ejus operatio 
cum utroque femine. 443 
Seabim; fruftra vocantur prz- 
miorum diribitores. 273 
Secundine quando in partu expel- 
luntur. 578 
Selenitides (Femina) perhibentur 
9€va parere , ex quibus exclu- 
duntur Foetus. $93 
Semen Mafculinum eft Embryonis 
principium activum 556. Fo- 
mineum vero paffivum ibid. 
omnium feminum natura ovis 
proxima 603. femen genitale 
utero receprum, & calore fo- 
tum in ovi formam abit. 609. 
femen Maris dicitur fuo affla- 
tu duntaxat uterum fzcunda- 
re; 432. illud Mulieris non 
jn uteri cayitatem fed in fo- 


R^ER GUEUSM, 


lidam ejus fubftantiam deri- 
vatur. 434. humanum femen 
dicitur duplicem fubftantiam 
continere, 436, unde ejus bul- 
litio, in utero? ibid. Plaftica 
virtus femini mafculo unice 
adicribitur. 438. ut & forma 
animata ibid. comparatio fe- 
minis virilis & fanguinis foe- 
mine1 cum coagulo & lace. 
442. femen omne longe matu- 
rum eft antequam in utero in- 
geratur. 462 
Sequeflr quinam funt? 373 
Sinus quid in animalibus fignifi- 
cet ? 590 
Solenne dicitur non Solemne. 361 
Sperma ejus fpiritus funt ignezx 
nature confortes. 96. aut tem- 
porius provenit aut tardius 


fobolefcit. 98 

Superbiloquentia quid 2 348 
T. 

pono Mulierum  Virilibus 

multo minores. 440 

Thee deftillatio. $03 


Therme (Sulphureg & Nitrofe) cau- 
te adhibende in arthriride. 
19 

Tib ditionum melius prz prz- 
pofitionem 4 vel 4b quam per 
de efferuntur, 356 
Titus, quomodo extinctus. 222 
Tracbea (Arteria) defcribitur cum 
fuis orbiculis 181. ejus caput 
Larynga vocatur. ibid. 
Tzitici Deftillatio. 804 
Tropeum an illa vox cum litera 
H., ut  Tropbeum ícribenda 
fit 359, quid proprie fit, 361 
Nnnnn 3 Tn- 


KINCDWES 


Tune fetum. imvolventes eorum 
numerus & conítru&io 465. 
an geminata fztibus affixa 
fponte íuá profiliat 513. an 
horá partus non fcindatur , fed 
Íztus ipfà involutus ex utero 
ingrediatur, ibid 

TüUrenia ditio Vice Comitatus non 
Principatus titulo  infignitur. 
356, 357. Turenz nomen un- 
de 357. Turrianorum fami- 
liam Reges, nec non Impera- 
trices ac Reginas fuppeditaffe 
memoratur. ibid, 


V. 


Mf earum defcriptio 646. 
caufa 647. fxpius abfque 
febre obíervantur. 649. an 
Prifris ignotz fuerint? 
445. 650. 651. earum fym- 
ptomata. 651. indicia fan- 
guinis ferventis in hoc 
morbo. ibid. origines Va- 
riolarum varie ibid. 653. 
eorum papulas noftri Ma- 
jores vocitarunt ebullitio- 

' nes & eje&tamenta. 654. 
fexagenarios Variolis ob- 
feflos obfervarunt aucto- 
res, 652. Variolarum va- 
riz fpecies. 654. earum fa- 
niem in pectus & abdo- 
men ftillatam obfervarunt 
Doringius & alii, 655. fo- 
vearum & cicatricum ma- 
jorum poft Variolas reli- 
&arum ratio 6$6. hiftoria 
Iuvenis Variolarum cap:flro 

à Venere coercitus. ibid. 
Variolarum virus quid effi- 


R IE ROSUJSOM 


clat? 6$7, 658. illud Vi- 
rus:ferinum dicitur. 659 
differentia inter variolas 

& morbillos. 659. vario- 
latorum figna falubria ibid, 

660. Variolarum peffima 
fpecies. ibid. 661. quomo- 

do curandz ibid. & ísq. 

an arte maturande lint? 

665. cicatricum auferenda- 

rum merhodus. Abid. 

Vaía Brevia quz? 726. unice fan- 
guinem revehunrt in Lienis ve- 
nam ibid. ea exiítere aliqui ne- 
gant. ibid. 
Vene fanguinem in cavam reve- 
hunt. 178 
Vene fe&io quid efficiat in febri- 
bus? 12, 13. convenit 1n om- 
nibus putridis. 14. prodeft in 


apoplexia. 32 
Veneficos atque. Scertatores exofos 
efle Jehova. 673 


Veniriculus dicitur falivofáà- Lym- 
phá turgidulus. 568, illa, 
Lympha deorfum excludenda 
demonftratur. ibid. 

Venus alimoniam allicit & F'oe- 
tum nutrit. 96 

Veficule feminales Mafcule- favis a- 
pum fimiles. 793. Fatninee Hy- 
datidum inftar. ibid. 

Vipere mares mentulá. geminatá 
fefe fuis cum foeminis copu- 
lant. $90 

Vif[cera. Eorum ftru&urz | expli- 
catio longiffimam defiderat 
orationem. 1So 

Vifcontima Familia. unde Genrili- 
tiun nomen  defumpferii? 

: OE 

Vite ingreffus unicus, exitus is 

e- 


r bd 
-4 A3 


IND 


' leaus. 213. demonfítratur per 
virorum quorundam fortem. 
213,214 

Vivipsra (Biuta) non in ovo e 
teftibus 1n uterum pulfo figu- 
rantur. $91 
fUnbilicus ejus funiculi magnitu- 
do in foetu incerta. $32. ejus 
dimenfio varia defcribitur a- 
pud au&tores 532,533. quinam 
effectus ejus nodis adícriban- 
tur? $34,535, quinam vati- 
cinia ex illis nodis prolata. 
$36. an brevior aut longior 
refectus umbilicus brevem vel 


p E R.U 


M ? 


longam foetui mentulam con- 
cedat? 537. incrementum dat 
foetui, ut radices plantis. 
538 

"Drachus ejus mala definitio. 525. 
an é fundo vefice prodeuns 
urinam ex foetu attrahat? 
$28 

"Urerus; Ejus Tunice feminibus 
utrifque imbibuntur. 434. ei 
vis iníita adícribitur. 439. con 
ceptio uteri eft actio propria; 
qua femina junguntur, 440, 
vocatur animal, generationis 
avidum. 626 


L| S.