APA toe aas LES ET E LR, s! - ;J" 425 e OS nino E ERIS P rrRD ARTEDI s RENOVATI D ARS L. E IL. BIBLIOTHECA PHILOSOPHIA - ICHTHYOLOGICA. CURA .IOHANNIS IULII. WALBAUMII, GRYPESW ALD | 1M?ENSIS ANT, FERDIN. PESE 1789. pH $ d Eo * e p" PETRI ARTEDI PHILOSOPHIA ICHTHYOLOGICA iN QUA .QUICQUID FUNDAMENTA ARTIS ABSOLVIT, CHARACTERUM SCILICET GENERICORUM, DIFFERENTIARUM SPECIFICARUM, VARIETATUM ET NOMINUM THEORIA RATIONIBUS DEMONSTRATUR ET EXEMPLIS CORROBORATUR. ICHTHYOLOGI/E PARS II. EMENDATA ET AUCTA A IOHANNE IULIO WALBAUM M, D. PRACTICO LUBECLENSI, SOCIETATIS BEROLINENSIS NATUR/&S ; CURIOSORUM SODALI, CUM TABULA JENEA, p—— p GRYPESWALDLE UMPENSIS ANT. FERDIN. ROESE 1789. e —À T9 pma mE ui idea Y L h u £X. - (assistante eden LECTORI "omm E) (e oem ys uid argumenta, canones, fundamenta & demonftrationes vere in hiftoria natu- rali fint, pauci norunt; plurimi enim empirici nobilem artem tractarunt, [folis nominibus ali- eujus ichthyologi contenti, Veram itaqge PHILOSOPHIAM in hac hiftoriie naturalis parte primus introducit au- thor, dum Camones adductos exemplis certis, a natura ipfa depromtis, probat. Primo itaque PARTES PISCIUM differentes defcribit, ubi non mediocrem cognitionem pifcium oftendit, ex ex his datis ORDINES NATURALES de- monftrativa ratione derivat, quoque methodo GENERA VERA eorumve CHARACTERES condi debeant, evincit; Expurgat tandem ich- thyologiam a éarbarifmo nominum gemericorum, — uti & /pecifica moming vera edocet; omnia fty- lo fententiofo & íÍcientifico, ut hic liber unus fit qui philofophi nomen inter ichthyologos fuo auctori vindicat, quo fruere dedi. C, LINNZEUS. *$ E d PRJEFA-. PRAEFATIO : ASIILFRIUS EDITIONIS — M 3) (Ó—ÀÓ hyfiologiam pifcium , quam Linnzo libuit philofophiam appellare, recentiores ich- thyologi poft primam hujus libri editionem ob- dervationibus novarum rerum et nomenclaturam, terminis technicis definiis multum auxerunt. Itaque inventa eorum nova et augmenta, mihi hue usque cognita, itemque Appendicem ad ichthyologiam magis excolendam addidi: Ex- plicationes, hic omiffas, terminorum artis, quo- - rum plurimi e P/ofophia botanica LLinnmi ubi- | que noti funt, fi quis defideret, Goüau Liflo- riam riam. gifcium | perlegat. Eorum loco vocabula artis Germanica in gratiam popularium meo- — rum appofü, ut in hac etiam lingua termino- logia ftabiliretur. Memorabilia reliqua hujus Tou hic praetermiffa , pofteris ichthyologise cultoribus, ut fuppleant, relinquo . Scribebam Lubecze die 20 Mai 1788. IW ALBAU RN. A -— PHILOSOPHIA ICHTHYOLOGICA. 1. Ness quae de pifcibus agit, appellatur ich- thyologia; fed antequam ipfius ichthyolopiae definitio dari poffit, in ipfo ftatim limine neceffe eft, ut primum indicemus, quid pifcis fit, | "^ DEFINITIO.. 2, Piftir eff animal apodum, | pinnis femper praeditum, (a) SCHOLION, : 3. Jufto brevior quidem haec definitio (2) eft, fed quamdiu nullum aliud animal aquaticum & fimul apo- dum monftrari poffit, quod pinnis veris in aqua natet,. tamdiu pro vera eftimari debet; unde male à quibus- dam animalia aquatica pedata, & apoda pinnis carentia, ut angues & infecta, in numerum pifcium recipiuntur. Verum ut diftinctius percipiatur, quibus pifcis à reli- quis animalibus aquaticis differat, fequens definitio fub- - - ftitui poteft: Pii cff animal apodum, ginis femper. prar. j TR ditum; - ; 3 ÁDDITAMENTUM, (a) PISCIS eft animal aquaticum, plerumque Íquamige- yum, pinnis, branchiis et corde uniloculari praeditum. . — eertedi Philofophia pot »- TOW y ns e 20 coo PARTES PISOIUM.- em ditmns vil branthiie, vel pulmonibus. vefpirens; plerumque — in agua habitans, ibique vel folis pinuir, vel Jiexuofo corpo- vis inpulfa, [ngul natans , interdum vero. in terram fponte egre- dicar, €7 quandoque im afre fapra aguam ope piunarum pe-- &oralimn volaus; quod tamen ultimum de paucis qui- busdam fpeciebus intelligendum eft. 4. Data . pifcis definitione (2. 3.) fequitur ut feia- mus, quid ichthyologia fit, & qua ratione de pifcibus agat. - : DEFEINITIO. 5. ldhihyologia eff fiientia, qua primum owmmer pifcium. paries nominatim inditat, deinde momina geucria €7 fperifita vera offendit, E7 denique proprietates quasdam. obfervatu, dis . gnas interdum commemorat, da SCHOLION. 6. Hoc modo (5) Hiftoricus naturalis pifcis per- tactat, ut primo omnes pifcium partes, tam interiores quam externas, fecundum fua nomina indicet & defcri- bat; fecundo omnes pifces oblatos ad fuas familias na- turales, genera & fpecies veras, cum indicatis fyno- nymis auctorum, referre queat, & denique tertio prae- cipuas pifciom proprietates puta modum ac tempus pa- "riendi, victum &c, ednotare debeat; fed hoc ultimum admodum breviter & fuccincte fiat, quoniam diffufze & long: defcriptiones proprietatum & qualitetum in ich- thyologia & reliqua hiftoria naturali inutiles fnnt, qua- - tenus vera & naturalis methodus in dignofcendis gene- ribus & fpeciebus rerum creatarum, unicus & preci- puus finis hiftoriz naturalis fit. Alii vero pro varia in- . tentione & fine aliter quoque de pifcibus agunt, ut me- dici, chemici, phyfici, mechanici, oeconomi, co- quinarie & rei pifcarie fcriptores, ut jam de ametho- dicis nihil dicam. : 4 Da- - PARTES PISCIUM. "o d *. Datis pifcis & ichthyologie definitionibus, (2. 3. 5. 6.) ordo efflagitat, ut ipfe pifcium partes fingu- latim. defcribantur, & quoniam in definitione piícis (2.) pinnarum mentio facta 3 , de iis primo bue. : 2 e- Gite eter Ret Ie err e rre ym ADDITAMENTUM, . (5) Prae partibus coneus univerfum confiderandum ve- nit 1) fecundum peripheriam, 2) craffitudinem, 3) tegmen, 4) colorem varium, $) divifionem et 6) artus, Exinde varia epitheta quz funt termini artis, obtinet, e. er. r, Ovatum, eyründ — ovale, oval — otbiculatum, £reir- fórmig — oblongum, ablaemg — lanceolatum lanzenfór- mig —— ovato - lanceolatum eyfórmig und am Ende [pitz; — linearilanceolatum geichbreit und am Ende fpitz — praelon- gum, /ehr lang — attenuatum gegen das Ende fihmüler odey verdünntrt — enfiforme, degenfürmig —' Diametro per- pendiculari ad longitudinem ut r ad 3.: vel 4. vel 6., dreg, vier, oder fechsmal fo. lang als breit. | : 2. Plagioplateum , — aiedergedrückt — cathetoplateum, zufaminengedrückt —— auceps, zweyfrhneidig —. cultratum, me[ferfórmig — i.e admodum compreffum dorfo plano et ventre acuto — cariuatum £i/fórmig — trigonum drey&au- dig — tetragonum , vitrk&antig — polygonum, vieltantig — cuneatum, &eilfürmig — cylindricum, walzenfürmig — teres, flockfürmig. i. e, fabcylindricum, cum verfus unam extremi- . tatem parum gracilefcat — fufiforme, Jpindelfórmig — coni- cum, &rgelfürmig — ventricofum, bauchicht — gibbum, buck- licht, | : -. 3. Alepidotum fzhuppenlor — fquamofum, frhuppicht — macrolepidotum ,. grorfthuppicht — occulte fquamofurn ver- borgen fthuppicht, dum fquamae minimae fub cuticula latent — glabrum, glatt — lubricum, fthlüpferig — fcabrum, rau — muricatum gaguzx mif kurzem Stacheln befeizet — papillofum, s'arzigt — cataphractum geharnifcht. i. e. cute dura aut. fqua- mis offeis connatis numerabilibus veflitum — loricatum, ge- pai- Pa 3. £z. — PARTES PISCIUM - .DEFINITIO. 8. Pinua efl pars à corpore pifcium prominsur eu pro. pendens, ex membrana , offculis vel duris vel artilngintis, fes - radiis, fulzitá, conftans. SCHOLIO N, 9. Excludit itaque merito hec definitio omnes reli- quas prominentias externas pifcium, quz, licet mem- branacex fint & interdum fpeciem pinne hàbeant, nul- lis tamen officulis vel cartilaginibus radiatis fulciuntur, & fic nullum ufum, uti pinne vere, in natando pre- ftant. Cartilagines namque & «-ílicula radiata, que merbra- ADDITAMENTUM, ganzert i, e. integumento offeo integro, — articulatum, gíeich- fam in Glieder abgetheilt — aculeatum ffachelicht — . diacan- thum | zuwejdornitht — triacanthum, | dreydornicht —— tetra- canthum , vier doruicái — polyacanthum, vieldornitht — lae- ve, glatt, 4. Variegatum, bun£ — bicolor, auem finbio — pictum, vielfürbig — lineatum; liniürt — reticulatum, vel cancella-. tum, mexfürmig — punctatam, pun&irt — Íaíciatum, ge-. windelt , -gegürtelt — fcilicet epe transverfis — vittatum, bandirt, nempe taeniis longitudinalibus —- nitens, glünzend — maculatum, geffeckt — "EUN geringelt i, e. figuris an- nulatis infignitum — argenteum, fbericht — aureum, . gif den,—- ^ s. Malacopterygium; weichfloffig — acanthopterygium, fiharfloffg — wmonopterygium, unipinne, einflofg — Eo rygium, bipinne, xipcifto[j, g — tripterygium, tripinne, drey- fella — tetrapterygium, quadripinne, vierfloffg — pentapte- rygium , quinquepinme, fuzfüofg — ie papterw pam fe: ptempinne, febenfloffig. 6. Dividitur corpus in caput, truncum et artus, De ca- pite et artibus auctor pag. 5 et ó egit truncum vero filentio prae. teriit, Niro - ^ LAMBARTESCBIBCIUM, ..' Ere membranas pinnarum elevant & fuftentant, easdem quo- que firmant & rigidas faciunt, ut aque movende & propellende pares fint. Alie vero prominentiz & ap- pendices membranacez , quae nullis officulis vel cartila- ginibus fulciuntur, idem praeftare nequeunt; nam mem- brana mollis & humida non majorem vim habent ad movendam & protrudendam aquam, quam aqua ad fle- .&endam membranam. Hinc ufus officulorum & car- tilaginum in membranis dari patet, ergo ille tantum membrane é eorpore propendentes, qua officulis vel cartilaginibus fulciuntur, pinnz appellari debent. PINN/ZE ET CAUD 4A, ro. Pinug in Numero, Situ, Figura €7 Proportiont altum differunt, mam e. fecundum Aumerum inclufive cum Cauda fumtum, in Uno Pifce | | 19. Umica tantum eft, ut in Ophidio lumbriciformi, de Murena. c | pag 4 5?. Due, ut in Petromyzis, &c. 39. Tres, e. g. in Congro, Anguilla, Ophidio, Cepo- ^ je Romanorum, serpente marino, Balena Grón- landica, Manati | $49. Quatuor ut in Delphino, Phocena, Orca, & Acus Ariftotelis fecunda fpecie. 59. Quingue, ut in Ammodyte & Xiphia (nam duae il- le ani pinne membrana unica communi jungun- tur), Lupo marino noftrate Schoneveldii, Stroma- . teo Rondeletii, Oftracionibus & Mola Salviani. 69. Sex, ut in Choneptero feu Lumpo Anglorum, nam prior illa dorfi pinna eft tantum prominentia cuta- cea, non vera pinna (^). : | dS Meu 49. Se- ADDITAMENTUM. (c) Nomine Chonepteri nullibi, nifi in hac ichthyologiae parte auctor ufus efl; fed poftea id in nomen Cyclopteri trans- mutavit. | 6 PARTES PISCIUM. 49. Septem, e. g. in omnibus Gobiis, Pleuronectis, Cy« prinis, Clupeis, Coregonis, Ofmeris, Salmoni- bus, Cobitidibus, Efocibus, Cernua fluviatili, Ga- fterofteis, Sparis, Labris, Siluro, Mugile alato; Remora, Caprifco, Hippuro, Pompilo, Acipenfere. ..8*. O&o, ut in Perce tribus fpecibus, Claria, Cotto, Mugile, Labrace, Sudi, Mullis, Afello longo & .Merlucio Auctorum, "Phachuro Rajis, Scyzenis; Trachino, Uranofcopo, pifciculo Anguella Ve- - netorum dicto. : 9?. Novem, ut in Scorpena Rondeletii. RE i09. Decem, ut in maxima parte Gadorum. u?. Piurimg, ut in Scombris & Thynnis (4). p. Se- 7 —À AÁDDITAMENTUM, (d) PINNZE die Floffen, fummatim etiam artus piícis nominantur. Sunt vel perfectz vel mancz vel fpurix, —Per- fectz, vollkommene Flo[fen; officulis, membrana uniente, dia- phana, picta vel cute communi corporis conjunclis, expandun- tur et contrahuntur — Mancz, unvol/tommene, leparatis acu- leis, mobilibus, quibus membrana uniens deeft, vel radiis ar- &e concretis conflant — Spurig, unechte Floffen immobiles, cutacez adipofz, veris aliqua ex parte fimiles, radiis carent, . Pinnz perfectz dividuntur in fimplices, einfache, et com- pofitas zufammrngefetzte Floffem. ^ Priores habent officula omnia fubflantia fimili,, nempe pungentia aut mutica; pofle- riores vero pungentibus et muticis fimul inflructz funt. Ob fitam varium diverfa illis adjunguntur epitheta. Ap- pellantur igitur dorfales, Rictenfloffen — pectorales, .Bruff- floffzn — ventrales, Bauchfloffen — anales, - Afterfloffen — caudales, Sruanzfloffem — et branchiales, Kiemenháute — Cuilibet illarum alia adjectiva technica 1) fecundum figuram, 2) fium, 3) [ubflantiiam, 4) numerum appropriantur, PIN-- X pee PARTES PISCIUM. . D. Secundum fum alii 1*. Utrinque & in dorfo & ventre pinnas habent, ut maxima pars pifcium. : ; 29. ADDITAMENTUM, TINNA DORSALIS. «^ X) Secundum figuram cognominatur xqualis, eben oder von gleicher Hohe — declinata five decrefcens,. abnehmend — interrupta, mierbrochen — triangularis, dreyeckicht — tra- pezoidea ungleich viereckicht.— rhomboidea, rauthenfórmig. .—... 2) Secundum fitum: longitudinalis, | langgeflreckt. — quz a nucha ad caudam extenditur — femilongitudinalis, &4alb langgeflreckt — occipitalis, über dem Hinterhaupte fitzend — Ícapularis, Aimer dem Geuitke — xquilibriss auf der Mitte der Rücken: — binz vel ternz diftin&te, abgefonderte Rücken- offeu — connate, zufammengewath[fone — contiguz, am einander. floffende. 3) Secundum. fubflantiam aculeata, flachlicht — mollis, mutica f, radista, twveich geffrahlt — fquamofa fihuppicht — ramentacea, gefranzeí —- Íetieera, borflig, i.e. cujus extre- ma fetiformia radiorum fimplicium fuper membranam unien- tem longe eminent, i: 4) Secundum numerum: folitaria, einzig — binae, zuwey — ternae, dre — nulle, feine, ; PINNZE PECTORALES : differunt 1) figura 2) magnitudine 3) proportione 4) fitu 5) directione et 6) numero, | Exinde dicuntur 1) rotundate, ab- geründet — acuminatz, zugefpitzet — falcatm, | fichelfóv- sig — vomeriformes, JPfugeifem ühnlich, qux triangulum : imperfectum cum manubrio reprzfentant — connatz, zufamr- mengewachfen. | 2) Mediocres five proportionales, miftehnafg, dum quartam partem longitudinis trunci «quant — minimz, /zA &lein — maximz, fehr gros, 3) Lon- 8 — PARTES PISCIUM,. 2?. In dorfo tantum , ut Acus lumbriciformis Raj Pe- tromyzi, &c. a 39i In ADDITAMENTUM, - 3) Longe, /arg, qux ad medium trunci pertingunt — longiffimz, ihr lang — latiores quam longe, breiter als lang — anguftz, frhmal. 4) Supreme, hochfitzend — mediz, mitilere — infi- mz, unten am der Bruft fitzend., 9$) Adícendentes, atffleigend, quz oblique verfus dor- fum diriguntur — recte, gerade gerichtet — horizontales, toagerechí, quod in diftenfione latere externo horizonti para- lelz vertuntur — dependentes, miederhángend. 6) Nullz, &eime — folitariae, einzelm — binarix five due plices, doppelt, Wü PINNAE VERRE dignofcuntur 1) figura 2) fiructura, 3) proportione 4) nume- ro et S) fitu. Dicuntur itaque. 1. Oblique-truncatz, frhief abgeffutzt — trapezoideae, ungleich viereckicht — acuminatae, zupefpitzt. 2. Mancz, didactylz vel tridactile, unvollkommen , nif evey oder drey Str ahlen, quz Denies carent — multira- diatz viel/Irahlicht, dum 4. $. 6, vel 7. radios continent — mu- tice, (weich oder unbewehrt — compofitz , guíammengefetzit, 3. Proportioneles , Jehicklich oder verhültm[smáf]g — longiffimz, /zhr[amg — minimz, fzhr kleim, 4. Nulle, Áeime; unde tales pifces quidam Apodes, Kahí- buche appellantur; duz, zuwey. X x: lugulares an der Kehle fitzend; wnde pifces jugulares Kehlfloffer nominantur — thoracicz, unter dev Brufl fitzend; unde pifces thoracici, Jruf/floffer — abdominales, unter dens Bauche fitzend ; hinc pifces abdominales: Bauchfloffer — anum ambientes, den Zfter umgebend — coalitz, zufaumengewath- ftm — vicinae, benachbahri — remotz, von emander ent- fernt, PIN--9 - PARTES PISCIUM. $ 3*. In ventre tantum, ut Balena Grónlandica & Mana- psg. . tiIndorum, &c. 4. Et denique pinng dorfi & ventris, ad ftum anterio- rem vel pofteriorem, admodum variant in diverfis pifcibus, ut exempla in propatulo funt, *y. Secundum figuram, pinne funt 23 Triangulae fere, ut in Cyprinis, Salmonibus, &c. . Rotundae, utin paucis. 2 Parallelogrammae feu oblongo quadrate in aliis, "E Secundum proportionem vero, vel . Multo minores fünt quam venter & reliquum cor- pes ut in omnibus fere pifcibus. ?, Ejusdem cum toto corpore, vel etiam ventre, /on- * gitudinie , .ut pectorales ille in quibusdam Ligyris, & 2m in. Mugile alato Rondeletii.- CAUDA. 11. Cauda-vero fpecialiter: facundum numerum , fium g figuram multum variat, nam (e). 06. Se- ADDITAMENTUM, DPINNA ANI nuncupatur 1) fecundum figuram 2) numerum et 5) fitum ss cr. Aequaális five oblique truncata, frhief abgeflutzit , ra- diis omnibus zqualibus —. declinata e decrefcens, des send; radiis gradatim brevioribus. 2, Solitaria, einzeln — gemina, doppelt; 3: Longitudinalis, gans lang gefireckt , qux ab ano ij pinnam caudz pertingit — media, unter der Mitte der: eigent- lithen Sthizanzes — remota, enífernf, i. e. prope pinnam caudalem —- diflincla, | abgefondert — — coalita, zufamimengr- wach[ene init der Schigauz;flo[fe. (e): PINNA CAU D, quam pu nofler minus proprie caudam: appellat, Differt Jdrtedi. Pbilofopbia, B 1) d - PARTES ISCIUM; —- e, Secundum munerum. | | 1^, Nulla adeft, ut in unica Serpentis marini & Acus lumbriciformis Ípecie,.3 «51 | 9h ÀDDITAM ENTUM, 1) figura 2) magnitudine 3) Popup 4) connexione et d fitu. Dicitur pondo [EN . Aequalis, five truncata, eben, abgeftutsat. — cus- Sia! [i 1Ve lanceolata, lanzenfürmig — emarginata, éimgée Kerbt — partita, fief ciugefchnittem. —. lobata, lappitht — laeiniata, zerfchlitzef — excavata, uud ausgehühlt — fal cata, fithelfürmig — lunata, mondfürmig — bifurca, gabe- litht — forcipata, Jfiheerenfüribig, nempe extremis divari- catis, 2. Mediocris five proportionata mittelmaff 7g, dum ne- que latitudinem trunci neque quartam eiusdem partem longi- tudine fuperat — magna grofs ; cum indicatas partes vincit —. amnuta fein, x 3. Latior, quam longa, breifer als lang; longior quam lata, -linger alr breit, 4. Diflincta abgefondert — annexa, zufammenhangend mit der mm und Zfterfloffe, : 5. lerpendicularis, fim&rerht — transverfalis five. horis zontalis. Horizontal, Pifces, qui pinnam perpendicularem ge- runt, CofhrWfuri, fequentes autem ob fitum caudx transverfa« lem Plagiuri ab audere nofiro nominantur. " OSSICULA PINNARUM die Groten der Floffa; figillatim confideranda ob differentiam 1) in flructura, en fi- gura, 3) fitu et 4) proportione. I, Quadam funt dura, cornea fubftantia et pungunt; ine de AcuLE1, Sachen, dichuds Aliis minus duris, elafticis arüiculatis, et muticis nomen eft nApronvM, mollium, zei- ehe oder bieg[ame Strahlen, Aculei porro funt vel integri, glat- : - i€ M PARTES PISCIUM. ^ m 2*. In reliquis omnibus unica eft, f. Secundum Sitwum perpendiculi & horizontis, dif- fert quoque, nam £? Situm perpendicularem obtinet, ut in omnibus fere pifcibus. : 2*. Horitzonti parallela eft, in corpore fcilicet natura- li fitu locato, ut in Delphino cum Phocena & Or- -ca, Balenis, Manatis Indorum, ' & omnibus Cetis. y. Secundum Piguram. ; 1?. [n extremo rotunda eft, ut in Cotto, 29, In extremo equalis, & fic tota cauda quadrata vel parallelogramma eft, ut in Salmonibus quibusdam, "linca, &c. i | 32. In extermo cufpidaía, ut in Congro & Anguilla, Petromyzo, &c. ; 4*. Srgmento quafi circuli parum in extremo excavata, ut in quibusdam fpeciebus Salmonis, Caraffio Ges- neri, &ce. - | «Duo 59, Bi- zi ; ÀÁDDITAMENTUM. £e Statheln — vel ferrati, gezahnte Stachelu — — vel ramen- tacei, flockichte Stacheln, cum filo cutaceo exeunt, — - i " Vide amplius textum p. 15. s 2, Simplices radii, eimfache Strahlen — fifi, gefpalte- fe.— bifidi, getheiffe — — multifidi, vielfach getheilte — par- titi. tief gefpaltene — gemini, doppelte, cum duo ultimi radii pinnz uno articulo cum offe interfpinali conjuncti funt — cur- vati, gekrümte — recti, gerade, 3. Rari f. inter fe remoti, teeife Strahlen — denfi, ar- €, dichte — feparati, von einander abgefondert — conglu- tinati, qui pinnam. mancam conflituunt, - 4. Aequales gleich. Jange Strahlen — inzquales, snglei- tlie — crefcerites, zunehmende; cum primus breviflimus a fe- quentibus gradatim longioribus vincitur — decrefcentes, ab- sichinende, pag. 6 12 PARTES PISCIUM,- m 59, Bifurta. forficis didudze inftar, ut in Cyprinis pine .. rimis, Clupeis, Coregonis, Efocibus, Percis, &c.. 6*. Falraia in modum crefcentis lung; ut in Scombris feu "Thynnis, Amiis; Xiphia, &c. E 12. Quid Caput, Mandibule, Roffrum, - Or, . Denter, Nares ,, Oculi, Dorfum, Latera, | Potius, -Fenter, dnus, Penis, Vulva, Cauda, :Squamz, feulei, Cc. fignifitant, nullus ignorat , horum: proide differentia in. figura, propor- lione, fitu €7 interdum numero deftribenda. eft, CAPUT. (f) 13. Caput pifcium, quod femper numero unicum &i in antica corporis parte fitun eft, fecundum figuram & pro- Ld ADDITAMENTUM, (f) CAPITI varia cognomina funt ratione 1) figurz i) proportionis 4) inteeumentorum 4) additamentorum live ip xmi Videlicet Cathetoplateum ,— zufommengedrückt — ES teum iuro niedita — obtufum, /lumpf — acutum Jpitz — bucculentum, dickbackig — tetragonum vierkantig — cunei- forme, keilfürmig — fabquadratum faft viereckig — . declive abfihü/]Dnmg — carinatum, &ielfürmig — convexum, : gemolbt, 2. Latius trunco, breiter aly der Rumpf — humilius trunco, uidriger alr der Rinpf — pone trunco zquale, 5nu- teriürts von gleicher Hohe und. Dicke mit dem. Rumpfe — ro- íftratum, | gefchnabelt: oder. grofsfthnautzig — . elongatum, laug geflreckt — anguftatum, | fchinal zulaufend —. medio- cre, auütthmáffg; quod tertiam trunci partem zquat. 3. Squamofüm, Jfiuppicht — E frhuppen- lor — cataphractum, gtharnifiht : quod multis Íquamis, of- feis, connatis tegitur — loricatum, gepanz;rí, cui tegmen offeum indivifum eft — glabrum g/af£ — papillofum, ar- zigt. PARTES PISCIUM. 5 próportionem admodum variat in diverfis generibus, eft ein de As 2i. Secundum Figuram, | 1^. Cathetoplateum. íeu compreffüm hoc eft, latitudinem |... perpendicularem, quam tranífverfam, majorem ha- bent. Exempla funt: Species generum Syngnathi, Cobitidis, Cyprini, Clupee, Coregoni, Ofmeri, . Salmonis, Efocis, Scombri, Amice, Perce, Spari, Labri, Sudis, Gafteroftei, Pleuronecte, Ammody- . "tis, Captifci, Pompili feu Hippuri, Gadi. . 2^. Plagioplatemn íeu depreffum. | Exempla funt fpecies . generum: Cotti, Siluri, Congri cum Murena, Pe- ^. rilophi, Raje & Squali plerumque. 3^. T*rer & quodammodo cylindraceum, ut in Petro myzis. | 49. Lame feu glabrum, cujusmodi exempla in magna pifcium parte obuia funt. 5^, Zfuleatum, | Exempla funt fpecies generum fequen- .. tium: Ligyri, Scorpane, Cotti, &c, | B. Secundum Proportionem xefpeétu corporis reliqui, | Caput eft. ; 1?, nou quam medium corporis. Exempla funt: Cyprini, Clupee, Coregoni, Ofmeri, Salmones, Cobitides, Efoces, Scombri, Amice, Perce, Spa- ri Labri, Mugiles, Sudes, Pleuronecte, Raje, &c. | B 5 25s pag. 7. ÁADDITAMENTUM, ' gigt — porulofum, wif kleinen Lóchern — fcabrum rau — tuberculatum , hóckericht — aculeatum ,- f'achelicht : -- 4, Barbatum five cirrhofum, if Bartfafern — imber- be, ohne. Bartfafern — pinnulis five tentaculis ornatum , zni£. kleinen, Floffen oder. Fühlfpitsen begabet — criftatum, mif ei- :s nen Kamme — | clypeatum , mit einem Hoftfihilde — Ramen- tofum, jlockirht — fpinofum, dormirht, quod offium procef- fibus fubulatis longis armatur. - PARTES PISCIUM. |. | 29, Latiur quam medium corporis. Exemplafunt: Cot: ; ti, Siluri,: : E (nis 89. Latitwdine, corpore medio fere refpondens, ut, Clariz. ; - : *2 E I 14. De offibus & partibus capitis interioribus infra agetur, : OS. | 1s. Ov pifcium multum. quoque in. fitu, figura £7. pro- gortione variat, €7 quidem (g), : i «&. Secundum /ocum vel | 1?. [n apíire capitir, licet una maxilla fzpe longior paulo quam altera fit. Exempla ubique in maxima pifci- um parte proftant. vel. | ise 49. In inferiore feu prona capitis parte fub roftro. Exem- plaífunt: Raja, Squatine, Squali, Petromyzi, &c. B. Se- ADDITAMENTUM (g) ORIS er RICTUS vocem auctor nofler alio fenfu accipit, quam Goziam. lle enim voce oris orificium externum in fitu. vel incifuram, die JMund/palte, et vocabulo rictus ori- ficium internum oris aperti, den au/gefperrten Rachen, wore antiquorum Ícriptorum indicat, Hic vero dicit ,,Os efl cavi, antice rictu, lateraliter branchiarum operculis, poflice eula feu faucibus; fuperne et inferne palato terminatum; dentes, linguam et officula palati includit.** RICTUS, die Mundfpalte, eft claufi oris fiffura feu apet- tura anterior, quz 1) fitu 2) figura 3) proportione variat. 1. Superus, obermürir Jiehend — werticalis, vertiral — - inferus, amferivüris — transverfus, "horizontal — obliquus, fehief. gedrehet — dum angulus oris in uno latere altiori fitu eft quam in altero — adícendens, aufffeigend — terminalis, eiudlich, |. 2. At- du PARTES PISCIUM. 15 B. Secundum Situii, 1? "Ell zransverfum. vefpecta ad corpus, vel clarius: In- . . cifura oris tranfverfa eft, .& fitum dorfi ac ventris perpendicularem ad angulos rectos fecar. —Exem- . pla in maxima parte pifcium ubique obvia funt. 29. Obligmim ; vefpectu ad fitum oppofitum & perpendi- .cularem dorfi & ventris, Exempla: Omnes fpecies generis Pleuronecte, sy. Secundum Figuram , ri&tus oris aperti, vel .X?, Oblongo- rotundus feu quadrato - rotundus eft, - ut ín . Cyprinis plurimis, Coregonis quibusdam, &c. vel. 2?. Oblongus & latus. Exempla in maxima parte pifci- um proftant, vel : 3^, Sphatricus, ut in Petromyzis. 2^ ds Ad Proportionem quod attinet, Os feu rictus oris vel pg. 8. 1?, Multo misor eft quam capitis latitudo. | Exempla: | Cyprini omnes fpecies, Cobitides, Synguathi, Co- "regoni, Pleuronéétae, Gafteroftei, &c. Mena .2? Latitudini capitis equalis feu quoammodo refpon- ^ dens, vel paulo minor: Exempla funt: Cotti, Si- . duri, Gadi, Efoces, &c. : RO. ÁDDITAMENTUM, 2. Arcuatus,. bogithit , nempe ab uno angulo oris adal. terum — — linearis vel rectus, gerade — circularis five fphz- ricus, Áreirfürmig — tubulofus, rOhrenfürmig — n diften- fione ovalis, ova! — orbicularis, rumd — parabolicus, pa- rabolifch. ; : —...4. Mediocris, eittelmüffg — maximus vel ingens, fehr grofr — latitudini capitis xqualis, der Breite des Kopfs gleich — anguítus , eng. b | Pag. 9. - 65 —— PARTES: PISCIUM. ROSTRUM.: : | 16. Roffrum Tun Un dEr suuni: in pis prope. ami | Pot differt, nam (hM). .— - e, Plogioplateum eft feu depreffum, ut in Lucio Audto- , rum, QU - ; . Comitum, ut in Nafo Alberti Magni, Oxyryncho. 2 - Rondeletii, &c. 3?. In cufpidem. teretem & longam. pretenfum, ut in. Acu vulgari Auctorum. ^ Qriedamimoro tviangulare, ut in quibusdam Rajis. p DENIES, 17. Dentes. fecundum fitum, figuram, proportionem n6 sumerum multum varian£, mam (i) ; e. Se- ADDITAMENTUM, (4) RosrRuw, die Schnautze, eft pars anterior capitis a fronte usque ad extremitatem maxillarum protenfa, Dicitur 1) fecundum figuram et 2) proportionem: e hd iR Plagioplateum, niedergedrückt — cathetoplateum, zufammengedrückt — femiconicum, Zalb kegelfórmig. — cy- lindricum, vaízenfórmig — tibulofum- vohricht — trique- trum, dreykantig — tetraquetrum, vierkantig — triangulare, dreyerkigt — anceps, zweufthneidig — obtufum, ffumpf — acutum, Jpiizig — cufpidatum, | zugefpitzt. — inflexum five uer aufwürts gebogem —. reflexum vel aduncum, unteripürtr gebogen. — bifidum, gu/paliem — emarginatum, eingekerbt. 2. Breve, &urz — longum, lang — porrectum, long -ausgefirecket — proportion: ale,. proportionirt. (i) DzwTIUM epitheta relpectu 1) figure 2) propor- tionis 3) directionis 4) numeri 5) motus 6) fitus et 7) loci funt, i. Granulofi, Aürmitht —. acerofi vel lienares, gleich brüt — ind [pitzig — fubulati pfriemenfor. mig — com- pretii PARTES PISCIUM. i7 " &. Secundum /um, vel 19. In faucibur tantum feu orificio ventriculi, toto ore reliquo glabro. Exempla: Omnes fpecies generis Cyprini & f, Ammodytes, 2?. In AÁDDITAMENTUM, preffi, gnfammengedrürkt — obtufi, ffumpf — rotundati, abgeründet —. Íemiglobofi, hialb&ngelformig — ancipites, mweyfrhneidig — plani, ffach — ferrati, fügenartig — fe- mifagittati, — Aa/b pfeilfórmig ——. triangulares, dreyeckig am : Umpfonge — conici, Aegelf2rmig — Íemiconici, halb £e- gelfórmig —. emarginati, eimgekerbet — fimiles, glich UOTL Lünge und Dicke — diffimiles, undhndich. 2. Aequales, gleich lang — . inzquales, ungleith lang — Minimi, fehr kleim — mediocres, mittelmáffig. -3. Erecti gerade aufgerichtet — obliqui, fchief — pa- raleli, paralel oder gleichweit von eimander entfernt — (Goiias Doudou longitudinis et formz hoc termino indicat) pe- élinati, kammformig —. divergentes, von eimander gefper- ret — exferti, hervorragend — prominuli, efwar hervorra- gend — retroflexi, BUM RE IPORIE — AEove UE einwüris gt- bogen. ; 4. Nulli, PM — ordinati, im eimer oder mehr. Rei- hen geordnet — confufi, umordentlith — conferti, gedren- get — lparfi,: zerffreuct. E $. Mobiles, beweglich — immobiles, unbeweglich. — flexiles, hieg fam. : 6. Arcdi, dicht — rari, du n tt'eit von einander ent- cfent — inciforii, J/orderzühne — molares, Backeuzih- fit — canini, Spifaadhne — palatini, Gaumenzahne — :la- biati, zmi£ den Lippen bedecket — denudati, en£blaf]et von den Lippen, 7. Locum Auctor nofter articulatim diflindeque indicavit, eártedi Philofopbia, C (:38 /.— PARTES PISCIUM. pag.10. . In maxillir tantum ; lingua, palato & faucibus glabris, , Exempli Raje, Squali, Delphini. 3*. In maxillis & lingua tantum; fed palato & faucibus glabris. 4^. In maxillir, Íingua £7 palato ; fed cea labrig Exemplum: Harengus Auctorum. j | 5?. In maxillis, lingua, palato & faucióus fimul. Exem- ; - pla: Salmones, Efoces. 6^. In maxillis €7' faucibus tantum; lingua & palato gla- bris. Exemplnm: Pleuronecte. ' 49. In maxillir, palato €7 faucibus; fed. lingua glabra. Exempla: Perce, Gadi, Cotti, Congri, Scombri. f. Secundum figuram , dentes funt vel 1". Acuti, ut in plerifque pifcibus, vel | 2*. Obtufi & in apice quodammodo plani, utin gene- re Cyprini. 5*. Conici, ut denticuli illi in fuperiore maxilla "Thy- malli. 4?. A duobus lateribus compreffi feu plani, ut in Ga- dis, Efocibus. £*?. A lateribus leves & glabri, ut in maxima pifcium arte. 6*. A lateribus ferrati, ut in Lamia. 7*. Recti ut in Acu vulgari, Oppiani. 8?. Curvi & introrfum Bexi, ut in Ofmero, Efocibus &c. | 9*. Ab uno latere convexi, altero plani; ut in Ca- priíco. E: Secundum proportionem . Inter fe magnitudine equales funt, ut in Cottis. 2*, Magnitudineinzquales, ut Exempla "proftantin Lucio: perca Schoneveldii, Lucio Auctorum, Gadis plurimis, à. Secundum numerum , vel v. In Maxillis & aliis fui fitüs locis pauciores funt, ut TERRE ordinem obtineant. Exempla in Salmone, ve 205 Plu- [6 - PARTES PISCIUM. " . Plures ordines obtineant, & in unum locum con- " fufe aggregati funt, ut in Cottis, &e. MANDIBUL .£, 18. JMandibulg fecundum figuram C7. proportionem mul- fum quoque variant , cuius vti Exempla ubique in propatulo fant (£). C 2 L4- ADDITAMENTUM. (£) MANDIBULE 1) proportionis 2) figurz 3) fi fitus 4) flructurz. 5) appendicum cauffa fpeciatim confiderandz funt, Inde nuncupantur. 1, Aequales, gleich lang — inzquales, ungleich lang — mediocres Íeu proportionatz, verhàltnifrmaffg — maxim, fihe grofr — minima, fer &lein. 2. Plagiopiatez, niedergedrückt — acute, fpits — fu- bulatz, pfriemenfürmig —. porrectz, liervor flehend — cari- nate, Rifürmig — labiate, mit Lippen — nudz five labiis - deflitute; ohne Lippen — anguíte arcuátz, vel ad modum ar- cus eliptici, engbogigt — late arcuatz vel fegmento circuli fimiles, weitbogigt — angulatim. arcuatz, nempe ficut an- gulus curvilineus, fpitzbogigt — angulatz, winkelirht — edentulz,. zahnlor — dentatz, mit gro[fen oder flarken Záh- pem — denticulate, emit kleimen Zühnen befetzit — varie den- tate, mu verfchiedenen unàühnlichen Zühnen — Hoc Goiian fub folo nomine dentata indicat. 3. Supremz, oberwürts am Kopfr — infime, anter- würyiy — mediz, gegen die Mitte der Kopfes — terminales, am Ende des Kopfes — incumbentes, auf einander liegend — vaginate, im einander gefihobem — cum margo inferz man- dibulz cavum fuperz intrat, 4. Supera mandibula in quibusdam pifcibus e, g. in cypri- | nis duobus offibus arcuatis mobilibus paralelis, membrana in- termedia combinatis, 'compulita eft, quorum pofterius offibus naáfi m INE PISCIUM. L4 B 4. aed 19. Maxinia pars pifcium labiis proprie ft diclis taret, feu quod. idem eff , Cute illa ante dentes, qua protrudi €7 ve. i érahi poteft, diflituifur. Sunt tamen, qui ejusmodi labia ob- fini, ui Labri, Spari, Chowpterus, e pod N ÀA RES. 20, Narer pifcium Jicundum: numerum, figuram , Jf 1773 E€7 proportionem, quoque diwerfg funt, ut e, Secundum aumnerum (1), ?, Nul- ADDITAMENTUM, nafi aut roflrialligatur. — Anterius majus, retrorfam circa ipfi» us medium proceffu triangulari preditum eft, qui fuper ex- tremum roflri ultro citroque movetur, Exictiuilas: ejus latiores fuper angulo oris pro cedunt, Myftacis nomine, Knebelbart, ap- pellantur, "Talis suudibul tob bos mobilitatem in porrigendo Emiffitia, ausfereckend, nuncupanda eft. In aliis pifcibus man. dibula hzc unico tantum offe arcuato conflat, quod, in medio fuo roflri extremitati affixum, ad extremaligamento, maxillz in- feriori innato, in diflenfione oris protrahitur, et ore cl: laufo rurfus recedit, —Verfatile igitur, frhmankend, illud cognomino, $. Cirrofe, mit Bartfáden befetast — fornicatz, müf ti- uer Zungentafthe — In parte oris anteriore quorundam pi- fciumn. membrana feiniorbicularis transverfe et arcuatim. diften- fa, limboque anteriori maxillz fuperz aut inferz adnata, con- Ípicitur, fubter quam pifcis apicem linguz pro lubitu recondit; Huic nomen Zornicis inditum eft, (/) Nanzs, die Nafenlücher, 1)fecundum fitum 2) fi- guram 3) numerum et 4) proportionem denominantur, 1. Anteriores, vorttdrtr fifzend — mediz, SURE pofiremz, Ainterisürtr fifzend — marginales, am Rande ff- 1zend — fupremz, obwürts fitsend — obliquz, fchieffitzend — cum una juxta alteram linea obliqua adeft — rectz. gerade. ff- iztnd; — . PARTES PISCIUM. 2i 1?. Null» ut in Petromyzo. | Kleinig utrinque duas na res adeffe demonftravit. 2*. Una naris utrinque, quadrupedum & avium modo, ut in Choneptero. 5?. Duo foramina narium utrinque. Exempla funt: .. Genera Cyprini, Coregoni, Ofmeri, Salmonis, Efocis, Perce, Gadi, Pleuronecti, &c. Scombri, pag.i1. Mugilis, Ammodytis, Murene, Clupes. B. Secundum figuram funt | | €^, Rotunde, ut in Gadis & foramina narium anterio- ra in Coregonis, Scombris & Congris. 2?, Ovales,- ut pofteriora narium foramina in Con- ris.- - 5*. Oblonge in aliis. y. Secundum Situm, funt vel 1^, Roftro propiores, ut in Clupeis, & foramina na- rium tubulofa feu anteriora in Congris. .2?. Oculis propiores, ut in Lucio Auctorum, Percis, . Caprifcis. ; 5*. Medio inter oculos & roftrum fite, ut in Corego- nis, Ofmero, Ammodyte. C 5 8 ^ Sen ÁDDITAMENTUM, ized, una poft alteram linea recta exiftente — contiguz vel vicinz, benachbahrte oder. am einander flo[Jend —:Diftantes, von X eimander entfernt — .— . $, Rotunde, rund — ovales, oval — oblongz, Íiüng- licht — tubulofe, rührenfürmig — valvula obtectz, nif ci- mer Klappe bederkt — apertz, offen, 3. Solitariz, einen — geminz vel bine, doppelt — nulle, gar Reine. : | 4. Inzquales, «mgleich grofri — parvz five exiguz, &lein — inconfpicue , enfichtbahr, q - .. PARTES PISCIUM. à. Secundum proportionem inter fe invicem, in piel bus fcilicet, qui duplices utrinque nares habent , vel ie illa foramina. utrinque; 7 19. Sibi admodum vicina & fere contigua fant, ut in Cyprinis, Clupeis. 29. Diftantiam notabilem inter fe invicem habent, ut in Congris, Percis, Clariis, Scombris.- O CIL. 2Y. Oculi pifcium fecundum figuram , fitum, prapprtios nen C7 integumenta variant, nam (m) e. Se- AÁDDITAMENTUM, (m) Ocvr1 dicuntur propter 1) figuram 2) fi tum 3) pro: portionem 4) integumenta varia: I) Depreffi, niedergedrüc&t — protuberantes, Aervor- . ffehenid — | demiffe convexi, miedrig gewülbt — globofi, &u- gelfórmig — ovales, ova! — oblongi, fénglicht rund. 2. Laterales, am dem Seiten fi jin — fupremi, hochfr- izend — verticales, obem auf dem Kopfe fitzend — medii, an der Mitte der Seite ftzend — binati vel unilaterales, einfaü- tig — vicini, benachbahrt, oder nahe beyfammen — inter fe xemoti, von einander entfernuet ; 3. Magni, rof: — proportionales f; mediocres, tuif«. tebnáfg — minimi, fehr Klein. 4. Nudi, unbedeckt, blor — Íemitecli, halbbederkt — tecti Nclrhcal , bedeckt. PoritLA, der Stern, Dicitur orbicularis, zyund — OVd« " eng — angulata, winkelicht. Inis, der Regenbogen, colore variat. Dicitur inde au- rea, gülden — argentacea, fiülbericht — olivacea, olivenfür- big — tuíca, frhwarzbraun — punctata, puntlirt — nebu- lofa,: matt gefárbt. - lis, oval — ovata, ejfürmig — TEE weit — angufla, , * : . PARTES PISCIUM. . 25 E Secundum figuram, vel . Satis plani & depreffi funt, ut in maxima pifcium parte, vel Q9, Convexi; quadrupedum modo, ut in Pleuronedtis quibusdam. 5*. Rotundiores,. ut in Cyprinis, Congris, Petromy- zis. ..4. Oblongiores, ut in Efoce. Pus Secundum Situm, vel pag. 12, . À lateribus capitis hti funt, ut in maxima inea ME. . In fuperiore capitis parte, ut in Callionymo feu Uranofcopo Auctorum & Cotto Rondeletii, &c. 3^. Sibi admodum vicini, utin genere Pleuronecize, &c. 4^. Inter fe multum diflantes, ut in Claris. DH Secundum Porportionem, vel *. Refpedtu ad corpus, exigui nimis, ut in Balenis & pifcibus aliis cetaceis, 2^ cope ad corpus, nimisampli ^ Exempla funt: Apua, Boops, Gaiterofteus, EF. Secundum Zntegumenta, . Liberi funt & tunicis propriis folummodo tecti, ut in Cyprinis, Coregonis, Salmonibus, . Ofmeris, Mugile, Ammodyte, Stromateo, &c. 2?, Cute capitis communi ad partem tecti, ut in Clu- peis, Scombris & f. Squalis. 3*. loti cute capitis communi ceu velo obducti, ut in Syngnathis, Cobitidibus, Pleuronectis, Gadis, Blennis, Siluro, Murenis, Lumpen, Gobiis, f Labris, Sparis, Percis, "lriglis, Scorpena, Cottis, Gafterofteis , Holacartho, , Choneptero, Petromy- ur &c, PUPIL- p3g.13..- 24. ^ PARTES PISCIUM. PU PRRLGO 4 22. Pupilla oculorum, in plerifque. pifcibur fgharita jo vel oblongo - rotunda; in generibus vero Coregoni ez Salnio- uir anteriore parfe in angulum acutum procurrit, 23. Je Colore Iridir in fingulis pifcibus, confulontur RUNE Jpeciales. im ipfo Opere, Po ALPSEGB GE 24. Palptbris propie carent. omues. propemodum sifics i JTulti tamen. praeter auembranas. feu tunicas oculorum. commtue mer, cutem quandam diaphamam habent (m) quá qui: Ott li ceu velo ad partem obducuntur , coufer fupra (21. à. 2? ). Pifces cetacei vero palpebras videntur habere, nam. in Phocena illas oftendit Clariffimus Tyfon, Anglos. : COLLUAM (o). 2$. Omnes piftes, qui pulmonibus deflituuntur, — colle — quoque carent; ergo [oli pifces. cetatei collum habent, | ; DOR- ÁDDITAMENTUM. (n) Cutis diaphana immobilis, quz anteriorem partem. bulbi obtegit, minus proprie MEMBRANA NrCTITANS, dit Blinzhaut , a Linnzo et Goiiano nuncupatur, quod cellas 1S fibris intermediis oculo adnata eft. — J/elamenti nomen, u- gendecke, ipfi potius convenit, (o) TRuwcus, der Rumpf, eft pars corporis a capite usque ad pinnam caudz extenfa, —Epitheta, qu illi fümmas- tim competunt, pagina 2 fub vocabulo corporis jam indicavi. Speciatim hic confideranda funt dorfum cum nucha, latera, gula, pectus, venter, anus, urethra, cauda, branchiz, in- tcgumenta, linea lateralis et ibtéchaniabs ac denique appendices, NucHa, das Genuicke, quam Goiian capiti adfignat, eft pars fumma carnofa trunci , vertebrae primz et fecundz incum- bens, PARTES PISCIUM. —— 5; DORS U If. $6. Dorfum pifcium in figura multum variat, nam «. Secundum Longitudinem , (p) e Rectum eft, ut in Lucio Auctorum, &c. ü . Curvum feu Gibbofum & in medio affurgens ut in "Brama, Pagro, Perca fluviatili Bellonii, Perca dor- fo monopterygio, &c. um Tranfverfim vero vel fecundum Fatitudinem, . lanum eft, ut in Lucio. . Convexum, ut in maxima pifcium parte. 2 In Angulum fubacutum, contractum ut in Perca flu- viatili Bellonii, Pagro, ' &c. LATE. : ADDITAMENTUM, bens, quae in quibusdam pifcibus fuper cranium fe extendit, Ob variem figuram denominatur. Carinata, Aieffórmig — convexa, gewülbt —. (ulcata, gefurcht — plana, flach —- adícendens, a aufjigend — ar- cuata, bogipt. (py Donsum, der Rückem, fenfu lato eft pars fuperior trunci usque ad pinnam. caudalem; in fenfu flrictiore dorfum, e mente Goiiami, 2 nucha oriundus ad initium caudz termina- tur, Varie cognominatur refpectu 1) fignum 2) proportionis 'et 3) numeri pinnarum, 1. Rectum, gerade — arcuatum, bogicht — gibbo- fum, buckelicht — planum, flach — convex n, gewoelbt — carinatum ,. fieffoermig — canaliculatum, durch eine Rinne in doy Mitte ausgehorhlt ^2. Craffius vel tenius abdomine, dicker s dünner. alr der. Bauch — majus vel minus arcuatum abdomine, mehr oder weniger bogicht als der Bauch, 3. Monopterygium f. unipinne, einflo[fa — dipterygium f. bipinne; zutufto[ig — tripterygium f, tripinne, dreyflof- fg — spterygium f, apinne, floffenlos. "Artedi Pilofopbia D 26 —— PARTES PISCIUM L HDOICBR 4. 27. Lateya piftium mmltum. quoque in figura , facunduns latitudimem , convexitatem. €t, vefpetim ad. reliquum. corpus, variau? ( ui ex V orraeis exemplis im aprico eft (0). L PECTUS ET VENTER. 29. Peflur €7 venter in f, igura quogue à i [e invirem dif- ferunt, mam (v) mà ADDITAMENTUM,. (q) LavrRA, die Seiten, cognominatur fub plana, faf flach — convexa, gewoelbt — demiffe convexa five fubcon- vexa f. boc eoniciid: niedrig getroelbt — angulata, £an- iig — carinata, fiel/oermig — aculeata, flachelicht — fü. berculata, Aoecfericht — ferrata, fügenar tig. ; I? * Con- Y Gora, die Kehle, eft fecundum Goiani defcriptionem - pars trunci inferior aperturis branchialibus interpofita, — Dici- tur ventricofa, bauchicht — convexa, gewoelbf — carinata, fivlfoermig — plana, fach — Audor nofter pag. 27 ét an- tiqui fcriptores gulz nomine partem anguftiorem internam in- ter faucem et ventriculum nuncupant, (r) PEcrus, die Brufl, five thorax a gula oriundus im terminatur linea recta ab exortu pinnarum peétoralium deor. fum mente ducenda, VzwNTrR,;-die Bauthhoehle, eft cavum inter thoracem et initium caudz locatum. . Pars ejus externa infima nomine Az- powixis, der Dauch, Ípeciatim nuncupanda ferma variat, - Dicitur idcirco abdomen carinatum, — Rie/fozrmig — planum, | flach — prominens, hervorragend — arcaatum, bogirht — rectum, gerade — GENERA dick — erratum ,. f'ügenártig gesáhnt, CAupA, der Sthtwanz; Lato fenfu. quidam auctores no* men caudz accipiunt, dum partem pofteriorem trunci una cur pinna "PARTES PISCIUM ^ — 1*. Convexa funt, ut in Petromyzo, Congro feu An- pag.t4. guillay Claria, &c. fj cba 2?. Plana ut in Lucio, Tinca, Brama, Coregono, Sal- mone, & plurimis aliis pifcibus. | 3?. In angulum acutum produc, ut in genere Clu- peg. OBSERFATIO. In quibusdam pifcibus vero pectus & venter plana - quidem funt, fed infima ventris pars inter pinnas ven- trales & anum in angulum acutum contracta eft, ut in Cyprinis quibusdam &c. : : dis D 2 .. ANUS. ADDITAMENTUM, pinna caudali eo indicant, T'unc illi apponunt epitheta, qux potius pinuz caudali attribuenda funt. — Vide pag. 5 et 45 tex- tus. Senfuautem proprio et flrictiori pars trunci pofterior carnofa, - folida a fine cavitatis ventris ad initium pinnz caudalis extenía,. cauda appellatur, — Variat illa 1) craffitie 2) longitudine; et 5) Íorma extremitatis, Exinde vocatur, ——— 1, Teres; five fubcylindrica, /foc&foermig — catheto-. "platea f. compreffa, zufammengedeüirkt — plagioplatea f. de- preffa, miedergezrückt — carinata, éielfoermig — angulofa, Jeitwüris eckig — tetragona, vierkantig — muricata, ffache- fitht oder voll kleiner. Stacheln. | | ) 2. Longa, lang, dum trunci dimidium longitudine vin- cit — mediocris, mitfehmaffg, qux dimidium truncum lon- eitadine zquat — brevis, &urz. 4. Acuta, fpitz — fubulata, pfriemenfórmig — trun- cata, abgeflutzit — rotundata, abgeründet — fpathulata, fipathelfürmig — apterygia, ffoffemlos — dipterygia, swey- flefig — 1 pinna caudz usque ad extremum caudz partita Eh : " . PARTES PISCIUM. 7 (ud N Er38, A 20. Lus feu exitus. inteflini fecundum fitum mdem s Ud- yia, mam (s) '* : Caudee propior eft, ut in maxima pifcium parte. / pag.i5. ?. Capiti propior, ut in Gadis, Pleuronectis,. Cone gris. 5*. In ventre, ut in omnibus fere pifcibus, | 4?. In alterutro latere, ut in unica Pleuronecte fpecie. X OBSERV ATIO. Hinc videmus, quod Anus, qui aliis animalibus ut quadrupedibus pilofis, avibus & infectis plurimis &c. in extremo corporis trunco eft, in pifcibus locum fu- um in fine vel medio ventris habeat, | PENIS ET FULFA, 3o. Pene €7 vulva proprie fic di&lir omner pifter ovipa- xi carent, mifi quis ovaria. fominarum. C7. vefiular. feminales "arim. erronee pro pudendis habere vellet; Pifter vivipari au- tem uf cetatei imprimir E7 magma pars cartilagineorum D uer €7 vulvar habent. 1*. In cetaceis quadrupedum more, in fingula fpecie unicus penis vel vulva adeft. ACU- - ADDITAMENTUM, (7) Awus, der Hintere, ratione fitus dicitur emotus, eniferni, cum prope extremitatem cavitatis ventris locum fuum habet — gularis, unfer der Kzhle fifzemd — pectoralis, «me ter der Bruf. fitzend — medius, unter der Mite des Bauthr— lateralis, an eimer Seite fitzend. |^ UnzrHnA, die Harnróhre: Proxime poft anum orif- cium urethre, quz in pifcibus breviffima efl, invenimus; . In- terne fub collo veficz urinarix canali communi partium geni- talium perforatur Vide Goiiani Hifl, pic, tab. IV, ..- PARTES PISCIUM. 29 ACULEI PINNARUM, 31. ieulei appellantur quidem omues pifeium. apophufer, | aquae aiuleatae funt €? pungunt, [ed hic lori illor tantum acu- leor intelligimus, qui membranas pinnarum erigunt €7 firmant, TDUECIOIUNGECRCICU) 32. Sunt autem Aculei pinnarum officula teretia, fimplicia, in apice acuta, membranas pinnarum , eri- gentía, SHOE OBSERVATIO. : 85. 1*. Reliqua enim officula pinnarum, que ple- rumque f'ectuntur & non pungunt, fimplicia non funt, fed femper ex duobus officulis arcte coheren- tibus componuntur, & fzpe in apice in furculos divi- duntur, reliqua vero que in fummitate ramis & fur- culis carent, non ideo tamen funt fimplicia & con- tinua, licet fpeciem fimplicium habeant, unde nec pungunt, quia apex ex duobus officulis ut reliqua. offis pars, compofitus eft. | | 3*. Áculei dorfi & ventris nunquam omnino difcreti & folitarii funt, ut quidam exiftimant, fed in omni- ". bus, quos vidimus, mermbraná, à pofteriori parte .ad bafin conjunguntur, licet illa fepe admodum hu- milis fit, (A i a uon qi EDI dE. | 34. Squamae funt corpora quaedam plana, femipellucida. pifcibus, anguibus, E lacertir prae veliquir animalibur, com- munia, ex fubflantia imprimir cormubus €7 unguibus ajini con- fiantia, quod imdifio, crematio in igne C7 odor. teter aduflus docent (t). ! "lg en | D 3 55. Va- YN ÁADDITAMENTUM, (£) Cutis plurimorum pifcium protegitur sovAWrs five lamellis corneis, femipellucidis, qua cuticula propria colorata, et piger 6. 30. . PARTES PISCIUM,. .35. Variant autem fquamz in numero, fitu, figu« Ya, proportione & aliis qualitatibus, nam ^ &. Secundum eumerum, 1?, Nul- AÁDDITAMENTUM, et quandoque pigmento argenteo vel aureo omnino vel aliqua ex parte obductz funt, — Aliz craffz inveniuntur, quz duritiem offis habent, — Variant illz refpecta 1) figure 2) fupercfiiei 3) fitus 4) proportionis et 5) nexus. Cognominantur itaque. I, Subrotandz, raundíg — ovales, oval — oblongsz, ablang —. Íemiorbiculate , — halbtellerfórmig — angulatae, eckicht — lubquadratz, faf viereckicht — crenate, gekerbt — dentatz, gezáhut — aculeat, am Rande flachelicht — cili- ate, gibrümt — cum margo aculeis fubtilibus fetiformibus obvallatur. , ; 2. Glabrz, gíatt — afperz, rauh — circinnato flria- tx, hreisweir geflreift — radiate, firahlitht — inzquabiles, untben — tuberculatz, hückericht — iubconvexe, efwas ge. wülbt — punctate, pur&irt. 4. hmbricate, zZzgelartig irgend —— oblique imbrica- tx, Sehindelartig liegend, quando ordinibus alternis, ut fcindulz in tecto, fuperimpofitz funt. — contiguz, dirhf an einander liegend — remotz vel rare, vom einander entferuet — prominule, mi den vordern Rande hervorra- end — occulte, im der. Haut verborgen, Videfis imagines illarum in Bafferi "Tab. XV. 4. Magnz refpectu corporis — mediocres — parvz — minimz — et vix confpicuz, | $. Deciduz, abfallend — fixz, fef fitzend, Loco fquamarum imbricatarum quidam pifces offeum ves fitam habent, qui Lorica vel Cataphracta appellatur, . Lonmica, der Panzer, eft tefta fquamis offeis arctiffime eoadunatis non diítinclis compofita; * . CararngAcTA, der Harnifih, Íquamis diftindis, con- natis, conflat. B PARTES PISCIUM. Er ade 1?, Nulle omnino funt, . ut in Petromyzo, Delphinis * -.& Balenis: j 2? Admodum pauce & rare, ut in Congris feu An- guilis, Clariis, &c. | "s .8?, Plurime & confertim fibi fuperimpofite, ut in Efo- cibus, Cyprinis, .Clupeis,. Coregonis, Ofmeris, Salmonibus, Percis, &c. ^ B. Secundum f/fum, — — a?, Admodum denfe alie aliis impofite funt, ut in Efo- - cibus. | ! .2*, Imbricatim fite funt, utin omnibus Cyprinis, Clu- . peis, Ofmeris, Coregonis, Salmonibus, Percis & plurimis aliis generibus, | 3?, Admodum rare & fibi non contigue, ut una fqua- ma alteram non tangat; exempli gratia in Congris feu Anguillis, Clariis, &c. | ' y. Secundum figuram, —— i 1?, Subrotundze funt, ut in Clupeis, Ofmeris, Salmo- nibus, &c.- 2?, Oblongo-rotunde feu ovales, ut in Gadis, Con- gris, &c. Meet e. Unum latus rectum habent, reliqua parte rotunda, feu bafi rectilinea & lateribus circularibus, ut in Cy- prinis multis, Percis, Mugile. . | : d. Secundum proportionem inter fe, & refpe&tu ad no- fitros fenfus, in diverfis pifcibus, maxime, majo- res, minores, mediocres, exigue & minime ap- pellari poffunt. | | e. Secundum alias qualitates, ut faffum, &c. 1^. Molles & Izves funt, ut in Clupeis, Ofmeris, Sal- monibus, Efocibus, Gadis, Clariis, Congris & An- guillis ut & quibusdam Cyprinis, &c. | 2*. Dure & fimul afpere feu tantillum aculeate, utin Percis, Pleuronectis quibusdam, Gobiis, Caprifcis, USUS. pag.17. 32 PARTES PISCIUM. i US HIE SE | |. 86. Ufus fquamarum (34. 35.) precipuus videtur effe, ut corpus ab. injuriis externis confervent & mue . niant, | |; LINEA LATERALIS. 37. Linea quatdam lateralis. vel per. latera. produ£fa, in maxima parte piftium confpicitur, quae vel ex puntlis quie — busdain feu foraminibus, ut in Zfnguillis, vel ex du&lo: quo- dam per longitudinem quarundam fquamarum procedente, ori« tuy, ub im multis pifcibus obfervari poteft. (uj. 38. Va- AÀDDITAMENTUM, (wu) LiwsA LATERALIS, die Seitenlinie, dilfert 1) fitu )) directione 5) figura 4) fuperficie, Itaquevocatur, ^^ — r. Suprema, oben, nahe bey dem. Rücken — media, à der Mitte — Íubmedia, nahe bey der Mitte — infima, unten an der. Seite, ? 2. Recta, "gerade — curva, gekrümmt , i, e, dorfo pa- ralela — flexuofa , hin und her gebogen wie eine Sthlange — — femicurvata five curvato- recta, ho/b gekrümmt und halb gerade, i e.quz in dimidio anteriore curvata et in pofteriore recta eft ad modum falcis cum manubrio infracta, eingebrochem — in- terrupta, wunierbrorhem — delcendens, abffeigend ——- oblit- terata, undeutlich: 3. Pundtata, pun&irt — lineata, mit gezogenen. Pun- Bm, dum lineolis non contiguis conftat — annulata, gerin- gelt, qux annulis ovalibus diflinctis componitur — dentata, gexühnt. 4 Glabra, glatt — (pinofa, flachelicht — imbricata, ziegelartig ,, mit befondern. Schuppen gedeckt — impreffa, ein- gedrückt — eminens, hervorfiehend — porola, lochericht — loricata, gepanztrt, Liur- PARTES PISCIUM. 33 58.. Variat. autem hec linea (32.) fecundum nume- fum, fitum, figuram & alias proprietates, nam e, Secundum mumerum, | 1*, Nulla obfervatur in Petromyzis, Syngnathis, 2?, Una in utroque latere, ut in maxima pifcium parte. 3?. Due quafi utrinque, ut in Ammodyte. -. B. Secundum itum, ! 1*. Dorfo propior eft, ut in Clupeis, Coregonis, Sal- - , ,monibus, Percis, Gadis, Gafterofteis, Ofmero. 2^, Ventri propior & parallela fere, ut in Cyprinis'te- re omnibus. jim 5^. In mediis lateribus, ut in Caraffio Auctorum. 4^. E regione interftitii mufculorum, feu fpine dorfa- — lis, ut in Murznis. $9. Supra interftitium mufculorum, ut in Percis, Scom-- bris, Ammodyte. | i. SCHOLIO N, | | pags. ....89. Hinc multum errant, qui exiftimant lineam la- - feralem femper interítitiis mufculorum parallelam effe, ' nam contrarium nos docent Perce, Scombri, Ammody- e CHE | y. Secundum figurant, 5 : 1?. Recta eft, ut in Coregonis, Salmonibus, Clupeis, Caraffio, Ammodyte, &c. | | 3?, Curva, ut in Cyprinis plerifque, Percis, Pleurone- €tis quibusdam, Scombro. à. Secundum alias proprietates, ut ad za&um exem-. pli gratia uu. Dp- ADDITAMENTUM, LixEE iNTERSTITIALES die Ziwifthenlinien, funt flri- ges transverfx,' infractz vel longitudinales in cute nuda quo- rundam pifcium fuper commiffuras mufculorum confpicux, -Artedi. Philofopbia, | E 5k .. PARTES PISCIUM. 1*. Levis eft, ut in maxima pifcium parte, — ^ 2?, Afpera & tantillum aculeata, ut in Trachuro, ut & Pleuronectis & Cottis quibusdam, &c. M JHUCUS EXTERNUS,. d - . 406. lfurus ille, qui corpora quorundam piftium - alepi- eotorum inprümir externe ungit. €9 lubritat, mom tautum ex foraminulis capitis €7 reliqui corgorir, ut C7 ex du&ibur fqua- sarum linea lateralem ceuflituentium (37. ) , fed ex. aliis que- . - que corpori poris C7. vafir excretoriis videtur Jecerni. (x). US DS 41. Ufus hujus muci in eo confiftere videtur, ut primo cutem & carnem contra introitum aque con. fervet, & dein natationem in aqua faciliorem reddat. 3 CIRR | 42. Cirri funt. appendices quaedam oblongae, terefer fue vt C7 moller, quae ex maxilla inferiore vel alia orir. parte; vermium inflar, dependent. Suntque in quibusdam ad ra- dicem concavi, qtiod bene per fetam explorari poteft, pag. 19. fed nec feta per apicem illorum protrudi, nec eosdem dps premendó, humidi aliquid per apices exprimi poteft. : 43. Hi [nma AÁDDITAMENTUM (x) Sub cute plurimorum pifcium multi nucTus die Sthleimrühren mucum e quibusdam olandulis excretum, ad cutis poros vehentes, latent, quos Lorenzimi im Obfervationibur de £orpedine, Perrault in Oeuvres diverfte de Phuyfique et de [Mathe- matiquer Vol. II. p. 478. et Zffexander WMonro in Phufiologi of Fisher tab. 6. et 7. explicaverunt, | Confer, etiam 42, Q.. Rivi- - mi obf, circa poros in pifcium cuíe notandos, i : PARTES PISCIUM. 35 A3. Hi Cirri in numero, fitu €7 proportione differunt, uam P | &. Secundum eumerum .1*. Nulli adfunt,. ut in pifcium parte maxima, 2?. Unicus, ut in Gadis quibusdam. 3?. Plures, ut in Cobitidibus, Mullis, Ligyris quibus- dam, Acipenfere, Cyprino nobili. B. Secundum fitum, 1?. In inferiore maxilla fiti funt, ut in Gadis, Ligyris, * ^ Acipenfere, &c, : | . 2?, Ád oris angulos, ut in Barbo, Cyprino nobili au- - (torum, | | 3^. Tam in fuperiore quam inferiore maxilla, ut in Si- luro, Cobitide, &c. vy. Secundum proportionem, .X*. Exigui & capite multo breviores funt, utin Gadis, . Mullis, Acipenfere, Barbo, Cyprino nobili & Co- Bxide, ^^ ! 2?, Capite longiores, ut duo fuperiores cirri in Siluro. 44. Ufus horum cirrorum admodum obfcurus eft, nam fi in illis tantum pifcibus adeffent, qui oculos in fuperiore capitis parte habent, tunc ufus forte effet, ut per fenfum horum cirrorum explorarent, an pifcicu- li, infect &c. in fundo loci, vel propre adeffent, fed cum in aliis quoque pifcibus adfint, nil certi determi- nari poteft. | A4URES (y) 4s. Pifier ttiatei. omnes meatus auditorios. externe ha- Dent, reliqui vero omnes. iifdem carent, C7 confiquenter fonos SUPds E 2 fes ADDITAMENTUM, (y) Senfum AvprTus mult auctores omnibus pifcibus prater cetaceos olim abjudicaverunt, Poflquam vero anato- mici- 36 PARTES PISCIUM. fen. voces món. videntur. percipere, praecipue eum emom, voca- OP. 20, Íes fint. Quod. autem je Tero d fonos gra- sire vres ez. "X Busmnenuam ÀÁDDITAMENTUM, e :nici oculatiffimi nempe Kohlrenter, Camper, Geoffroy, € et "Hlexander. Donro organum auditus quorundam. pifcium. ta- bulis zneis in apricum protulerunt, nemo de pilcium facultae - te audiendi dubitat. Qualis autem fit, nondum fatis; conflat, Obtufior auditu lio tinis aliorumque We eer in aére libe- ro degentium, effe mihi videtur, cum meatus auditorius ex- ternus cochlea et tuba Euf(lachii in pifcibus veris deficit, Con- fer Autores in Biblioth. ichthyol. p. 187 indicatos. 4, Mon- r0 quidem meatum auditorium externum Raje tab. 7. oflen- dit et Kohlreuter. cochleam in Harengo detexit, Verum primo Camper in Additamento ad verüionem Germanicam Z/onroz operis pag, 162. contradixit, et cochleam alii in Harengo non- dum viderunt, —Przterea aéris liberi fonus, qui. dé Nolleii et IMonroi obíervationes intra aquam, fed obfcurius continuatur, organum auditus pifcium immediate tangere ne- quit. Sufficit tamen eis fonum in aqua five tremorem aquz, quem alia animalia aquatilia illis infella excitant, per tactum cranii percipere, ut fuga falutem petere poffint. AURIS pifcium, per branchias refpirantium, fecundum obfervationem Groffroj eft caverna ad utrumque latus cerebri fita, a qua utplurimum pariete intergerino membranaceo vel nonnunquam proceffibus quibusdam offeis feparatur. | Orificio parvo abícondito fab bafi cranii prope extremitatem operculi branchiarum patet; ubi tamen cute, qua cavitas branchialis interne veflita eft, plane obtegitur. ^ Hzc caverna labyrin- thum cum tribus vel duobus. officulis includit. Labyrinthus, liquore pellueido et qnandoque--materia--aliqua. molli. cretacea impletus, e duobus follieulis membranaceis, tubulo interme- - dio conjunctis, et tribus vel aliquando. duobus canalibus femi- circularibus diílinclis, in triangulo vel decuffatim pofitis , con- ftat, ; . .PARTES PISCIUM. 37 ves ut tonitru & alia, quse tremulationem in aqua . &aére aquam premente faciunt, alia omnino res eft, & fit quoque pifees obfcuro quodam auditus fenfu pre- ditos effe, ad percipiendos fonos graviffimos, nulla ta- 1nen ratione voces articulatas exaudiunt, ut quivis fua- met experientia. in pifcibus, qui corpora noftra vel um- bram corporum non vident, experiri poteft. FORAMINA BRANCHIARUA. .. 4€. Omnes fere piftes. Foramina feu Zfperturar ad bran-— thias habent , fed magnitudine €7 mumero diverfa, mam. e. Secundum qumerum, 1?Unicum utrinque foramen feu apertura adeft, ut in maxima pifcium parte. | n : 2?. Quinque utrinque foramina, ut in pifcibus cartila- gineis plurimis. 3*, Septem utrinque, ut in Petromyzis (2). MU DNE OBSER- — AÁDDITAMENTUM, flat. Officula tria vel duo auditus compreffa, oblonga, vel fubrotunda, inzqualia, quorum imagines Klrmius in Hiffo- ria pifcium repradfentavit , follieulis illisinnexa funt: nempe duo majora inzqualia in folliculo poftico majori et tertium, lenti- €ulare dictum, - in anteriore. Pifcium cetaceorum aures per- fectiores clariffimus Camper perípicue defcripfit. ^ Vide 24r. Harlen "Yom. XVI et ejus Opsfcula "Tom. M. aliosque au- dores. in Bblüoiheca ichthyol. p. 187. allegatos. (2) ÁPERTURA BRANCHIALIS; dit Kimenofnung , va- rat 1) fitu 2) figura 3) proportione 4) tegmine, Vocatur itaque: - 1, Gularis, am der Kehlefitzend — lateralis, am der Sei- íg — cerwigalis, am Genicke — occipitalis, vak&e am Hin- terhaupie, 2, Àt- 38 — PARTES PISCIUM. Y psgir. - 05350. B-S-E R V4 TJEO. 47. 1*. Cetacei pifces vero, quatenus pulmones habent, iifdem omnino carent, .2?,. In pifcibus, qui ejufmodi foramina habent, que ampliora funt, eo citius pifces in aére exfpirant, & contra. | : ! ZÁrulei €2. "Tubercula afpera, ex ipfa cute pifcium prox. — deuntia, ! | 48. Non intelligimus heic aculeos in capitibus quo- rundam pifcium, qui nihil aliud funt, quam apophyfes offium capitis, nec aculeos & officula aculeata, in pin- nis quorundam pifcium fita; fed illa tantum "T'ubercu-- la afpera & aculeos, qui ex ipfa cute & lateribus ali- quot pifcium emergunt, heic loci intellectum velimus, 40. Sunt autem ejusmodi aculei & tubercula ( 49.) fecundum numerum, fitum, figuram, & alias pro- prietates multum diverfa, ut in Rajis imprimis, Cho- neptero, Acipenfere, Cottis, &c, abunde patet. (z). DAR. ADDITAMENTUM. 2. Arcuata, bogicht — tubulofa, rüfricht — repanda, . fíhlánglicht gekrimmet —. ovata, eyrund, dum limbus unus altero magis hiat — recta gerade — lienaris, linienfürmig — obliqua, fchief. 3. Mediocris, mitfehniffig: i.'e. proportionalis refpectu ad molem corporis — Magna, et ampliffima refpectu capi- tis, grof* fehr writ, ^ 4. Operculata, bedeckt. mit. dem Decke! —.— feminuda; femioperculata, &a/bbedeck? — intecta, nuda, wnbedeckt — aperta, offen. (tz) Denique appendiculas corporis, hic ut memores mus, neceffe eft, | In. nonnullis pifcium fpeciebus quzdam partes externa prater illas fupra indicatas, accedunt, quas - . Gorr- PARTES PICIUM. "m PARTES PISCI UM INTERI ORES, X LINGUA (2). 5o. Linguam quoque vel ejus vudimentum omnes p ifces habent, fed fecundum figuram, mobilitatem €7 aliar proprie- tates diver/am, $ e» Se- t—À c ÁDDITAMENTUM, Gonax Zldditamenta generatim nuncupat, quia corporis firu- Curam effentialiter non componunt nec in plurimis pifcibus reperiuntur, — Nimirum Cirri, Pinnule, crifta, '"T'entacula, Ramenta, Spinz, Aculei, Digiti, Clypeus, et Sutura. CinnROs, die Bartfarden, qui prope os e mandibula infe- reriore vel fuperiore vel ex ambabus fimul p , Auétor nofler fatis fuperque defcripfit. — PiNNULE, die Flüsgen , funt pice vel eminentiz cuta- cex, tenues, pinnis vel cirris aliqua ex parte fimiles, circa oculos et nares in fpeciebus nonnullis Cotti et fupra caudam Scombri locatz, Figura variant: quzdam (unt cirrifozmes, alic palimatz, aliz dentatz, alix triangulx. CuisrA, der Kamm, eft pinnula in [ummo capite erecta, ; — 'TzwTAcULA, die Fühlhürmer, (unt cartilagines longe Íctiformes, mobiles, in roflro aut fronte ereciz, quales in Lo- . phio reperiuntur, RamENTA, die Flocbem, font appendiculs fibratez, cu- tacex, quz fingulatim apicibus aculeortum pinnz dorfalis La- brorum et confertim: gulz non nullorum pifcium fubfunt.- SmiNA, der Dora, proceffus acutiffimus, denudatus, £i- xus, DUE oflis cujusdam capitis aut trunci eft, ACULEUS, d Stathel, offeus , fubulatus, ope articula- tionis cum on di illi fubjecto conjunctus eft, - qui mulculis pro- priis ultro citroque movetur, aed aliique auclores olim nomen Ipinas et aculei promifcue ufurpaverunt, Dicr- Á. 40 . . PARTES PISCIUM — - e. Secundum Ziguram, m 1?. Anterius fubacuta eft, ut in Clupeis, 2?, Anterius fubrotunda, ut in Percis, Clariis. 5?. Anterius parum bifida, ut in Lucio Auctorum, 4^. Superne glabra, ut in Cyprinis, Gadis, Scome bris, &c. ar 5?. Superne dentata & afpera, ut in Harengo Aucto- rum, Ofmero, Salmonibus, Efocibus, Mugile. p. Se- ADDITAMENTUM, Diciri, die Finger, funt officula flexilia, fetiformía, - difincta, quz inter pinnas pectorales et ventrales "Iriglx et Polynemi interfunt. | CrvrEus vel Scu TuM, der Heftfthild, eft dilcus ovalis five corpus planum, - duriufenlum; | marginatum,.. in capite Echeneis, et fub pectore Lepadogaflri, quo pifces hi aliis cor- poribus pro lubitu fe adhzrent, SurvRa, die Nath, dicitur a Eiznaeo linea afpera vel muricata eminens in dorfo et abdomine, quales in- nonnullis Pleuronectz fpecicbus reperiuntur. (a) LixGua confideratur. 1) fecundum figuram 2) fubs flantiam, 3) fuperficiem et 4) motum. — Dicitur ergo: 1) Acuta, fpitzig — fubulata, pfriemenfürmig — ob- tufa, flumpf — integra, ganz — émarginata, eimgekerbt.— ciliata, gebrümt — carinata, Áielfürmig — convexa, erha- ben rund — plana, flach. 2. Carnofa, flefihig — cartilaginea, fmorpelig. 3. Glabra, glatt — papillofa, twarzigt — fcabra, afpe- ra, raul — denticulata, gleich gezilmt — dentata, ungleich. gezühnt. 4. Soluta, mobilis, «ngebunden — annexa, immobi- lis, gebunden unbeweglich — — vaginata, verffeckt — cum apex ejus in fornice five vagina cutacea unius alteriusve maxillz re- condi poteft, | PARTES PISCIUM, - 4i "w. Secundum facuítatem mofír, 1?. Immobilis eft & inferiore parte ori adhzerens, ut in Cyprinis, Clupeis, Ofmeris, Salmonibus, Percis, & maxima pifcium parte. 2?. Soluta eft, ut in Balenis, &c. U SU S. ---. 5r. Ufus lingu& in pifcibus cetaeeis idem eft, ac in animalibus quadrupedibus. In reliquis pifcibus au- tem, nec lingua ad flectendam vocem, nec ad volutan- dum in ore cibum conducit, quatenus immobilis eft, nec genuinum guftus organum praeftat, - cum in pluri- mis cartilaginea fit, in qua nullus faporis fenfus vide- tur poffe excitari; unde potius verus lingue ufus in hu- jusmodi pifcibus eft ad cibum deglutiendum, | quatenus pag. 22. locus lingue elatior eft & magis elevatus quam partes laterales. | | Ufus lingue autem in pifcibus, qui linguam den- tatam habent, verus eft, ad predam feu efcam retinen- dam & fic etiam deglutiendam, denticuli enim femper introrfum recurvantur. Poffunt tamen lingue glabre pifcium fpinoforum & cartilagineorum, | obfcuro quo- dam guítus fenfu przedite effe, ut verbis utar clariffi- mi Raji libro primo ad Ichthyologiam nobiliffimi Wil- lughbeji. BRANCHILE (0. 52. Branchiae funt. organa pifcium, quibus aquam. aere impraeguatam hauriunt € veddunt, unde pulmonibus quadru- pue iud | | pedum, ÁDDITAMENTUM, (5) Branchiarum longa defcriptio Auctoris quibusdam in locis difficiles explicatus habet, | i Artedi Pbilofopbia. E BRanN- *.. - Mesh —— pedum, avium, tefludimum, ranarum, lacerfarum. €7 am. —- quium ve[poudent, ; nim | 53.Ejus- — Y 2 ÁDDITAMENTUM, ; Bnawcurm funt perfet]ne vel mancae. .. Priores ex arcu offeo barba lunata, unifolia vel bifolia, et plerumque tuberculis vel aculeis inferne ordinatim fitis conflant:/ Pofleriores quz ar- cu imprimis carent P/feudobranchiae a quibusdam appellantur, ' Zirrur quisque, dum a partibus adherentibus demudatur, fuperne vel externe canaliculatus, inferüe fecundum latitudi- - nem convexus five carinatus et fecundum longitudinem conca- vus, e duobus plerumque oflibus inzqualibus, plus minusve — - curvatis, cartilagine intermedia flexili cornatis, conflat, qua brathia appello. — Illorum brevius flexuofum cum bafi cranii, longius autem cum ofle hyoide per fynchondrofin flexilem con- juncta funt, — ybi Barbam bifoliam, lunatam formant radii five lamelle euz- tàcex, rubrae, fuübulatx, confertz, crefcentes et decrefcentes; duplici plerumque ferie peclinatim difpofite, quz margine ad- verfo et averfo, in transverfum dentato vel ciliato ultra dimi- dium inter fe cohxrent et tunc extremitate fuperiori utplurimum tadiatim divergunt: In nonnullis autem pifcibus usque ad api- - cem conglutinatz, folium duplex integrum componunt. . Fo- la:'barbx gemella in pagina averfa verfus bafin ope fibrarum - inufcularium combinata, ad limbum duplicem externum arcus . erioflio adfirmantur ita, ut tubulus, quem arteria et nervus branchialis pervadunt, fuperfit. . Praeterea alia lamella carti- laginea brevior fubulata; parum incurva in qualibet Jamella cu- 1acea quafi in vagina inefl, quam auctor nofler copiofe defcri- pit. Confer: JDuverneji adumbratio in Appendice. 'usERCULA AsPERA arcuum uniferiata vel biferiata fci- licet una vel duabus feriebus in: pagina interna arcus difpofita Íunt. Quandoque aculei fetiformes vel Íquamz imbricate vel puncta eminentia, dura, illorum vicem fupplent, Er PI BRAX- —-—-. I (7075s MMAWTESSPISCIOME - E - . 55. Ejusmodi branchias omnes in univerfum pifces. habent, preter cetaceos & Petromyzum. - | 54. Branchim in pifcibus jam dictis femper funt. - 0&o; quatuor nempe ab utroque latere gule, quarum que cordi prox:ma feu infima, femper minima eft, tres autem fuperiores fenfim & ordine majores funt, * D BIS C T PW; | » 55. Conftat autem branchia fingula vel ex offeo . femicirculo feu.arcus inftar flexo, vel aliter formato, qui convexa fui parte plumam penne vel folium quafi - * P. 2 o IGOI- (xvm rose ememenmcemeelemmm ! ADDITAMENTUM. — BnawNCHUE PERFECTA in variis pifcibus differunt 1) fitu 2)figura. | Vocantur idcirco. ; or, Prima, die erfle, quz operculo proxime fubeft. — fe- eunda, die amdera —- tertia, die dritte — quarta vel ultima, - die icizíe. — Quamvis Duvernejus numerum eis inverfo ordine affignaverit — Vicinz, nahe am der Kiemenüffuung — retro- actz, fef hineingezogen —. cum propiores funt gulz, quam aperture branchiali — operculatz, zugedeckt mit dem De- cke| — occulte, ganz verborgen unter einem fefl amgewachfz- nen Deckel — denudate, entbloffet — laterales, feitwárts lie- gend — occipitales, aahe am Hinterhaupt. | : 2. Similes, dhnlirh — diffimiles, wmdhnlich — inzqua- "les. umgleirh grofr — arcuatz, bogircht — complicate, zu Jfammengelegt: cnm ambo brachia unius arcüs parum curvata, ore claufo fub angulo peracuto fibi: appropisiquant — uncina- te, hakenfürmig: fi brachium inferius fübrectum fuperius fie- xuofum dupla aut tripla longitudine vincit — ^ monophyllz, einblütterig — diphylle zweyblütterig , qux duobus feriebus lamellarum compofitz funt — infra tuberculatz, unferwárts hückericht — aculeatx, ffachelicht — ferratw, f. ügenartig — elabrz, glatt — fupra pectiniformes, Kamunfürmig — cri- briformes, fiebfürmig. 44. . . PARTES PISCIUM: continet; fingulum folium iterum 'ex duplici ferie lami- nularum offearum, | ad modum falcis efformatarum; componitur; Laminule autem lateri convexo arcus of- fei annectuntur ope membrane ipfum arcum inveftiens tis: Convexa laminularum pars tota pilis quafi inftru- cta eft, ad bafin longioribus & ad apicem brevioribus; concava autem pars multo breviores pilos & quidem ad medietatem tantum continuatos obtinet. Connectuntur vero hi pili utrinque, per membra- nam fubtiliffimam, fecundum totam fere longitudinem, extremitatibus tamen disjunctis. Do s Concava pars cujusque laminz,; parti convexs la- ming oppofite applicatur, omnefque. lamine invicem connectuntur ope membranz à bafi illarum ad medium altitudinis porrecte, ubi membrana craflior evadens fu- niculi fpeciem format, fupra quam laminis annectitur per | extremitates lunularum exiguarum, tot, quot fpatia inter eas inveniuntur. | Reliquum lamine liberum eft & in apicem fubtilis- fimum, & maxime flexilem definit. Inveftiuntur la- mine he membrana fubtiliffima, & fic recipiendis ra- mificationibus vaforum in branchiis inferviunt. Vafa vero in cavitatibus cujufque arcus feu femi- circuli offei prorepentia funt arteria, vena & nervus. Pars concava feu interior arcuum feu femicirculo- rum offeorum, fecundum figuram varia eft, nam pri- mo in quibusdam pifcibus tubercula feu protuberanti- as glabras & breues continet, ut in Cyprinis omni- bus &c. Deinde tubercula afpera & fubrotunda habet, ut in Cottis. Tum tubercula afpera fed longa & dentiformia: obtinet, ut in Coregonis, Salmonibus. Porro pilos quafi longos radiorum inftar habet, ut Deni- M - PARTES PISCIUM. d da - — . Denique meros tantum aculeos, fed breves, obti- pag. 24. net ut in Efocibus. USUS BRANCHIARUM. -86. Ufus Branchiarum eff ut. fanguinem à corde. in aor- fam protrufam vecipiat €7 ad ultimas branchiarum partes de- vivet, dum /auguis ab exiremitatibur egredimr venar for- mat, quae imudem partum im iruncum rereptaculo P'erneji communem, portim quoque im iruncum fecundum vertebrar de- Jteudentem. €7. fanguinem: reliquo. corpori. impertientem | divi- duntur, SCHOLION, -.. 8&7. Quod pifces aérem cum aqua hauriant inde vi- detur probari," quod quando aér ob. glaciem undique adftrictam vel aliam cauffam eis denegatur, ftatim fuf- focantur; Quomodo autem. aér branchias pifcium in- tret, quatenus nulla foramina feu aperture in illis ob- fervantur, diffücile dictu eft, videntur tamen ejusmodi foramina adeffe, idque ob cauffam jam dictam. C O R. | 288. Cor piftium in. peflore. mox infra branchias ftum eft, faepe in -facculo ex. fabtiliffrma membrana, conflaute, quod Pe- sicaydiwmn eff C7 una cum corde in cavitate magna locatur (c). 59- Cor in diverfis pifcibus figure quoque diver- fe eft, nam. | : p.5 cames de- AÁDDITAMENTUM, (c) PsuicARDIUM, parietibus pectoris et diaphragimati loco pleurx adnatum , in plurimis pifcibus fpinofis reperitur. ConDis FORMA in multis piícibus eft triquetra, | rej fei- dig ku wal pyramidata pyramidenfürmig, ante arctior vora fihimaler — pone oblique truncata, Aiuten thief. abgefrutzet, pag.25. . - U- m - PARTES 'PISCIUM; 1^. Tetra&dron feu quadrilaterum eft, ut in maxima pi- Ícium parte. | D io 25, Semicirculare & tantifper planum, ut in Cyprinis, &c. Xa | | ; 60. Situm vere fuum plerumque frau/verfm refpe- &tu ad caput habet (4). "Unico tantum ventriculo, feu: cavitate prditum eft in pifcibus branchias habentibus; Parietes cordis admodum crafhi funt; In pifcibus ceta- ceis vero duo ventriculi funt, AURICULA CORDTIS. 61. Zuriculam unicam. tantum fed maximam habet, quae im. fuperiore parte lateris fimiftri cordi adhaeret, — dd. infertio- nem vero ejusdem. auriculae. im cor duae valvulae adfunt, una fupurne, altera inferius. — In. inferiore veo fui parte auricula receptaculum. venarum compleitur, quod ad in[emiionem quo- que in auriculam duas valvulas, palpebrarum forma habent (e), vaa. HE 62. Zrttria. Aorta fuperiori parte feu. bafi tordis -per giughinum. adhaeret , effque prima ejus pars feu cordi pro- xima fatis angufla, coutinetque duas valvulas figmoideas, mox vero in cavilatem magnam feu venirem dilatatur, qui extus albi- AÁDDITAMENTUM. (d) CoRpis siTUM longitudinalem et quandoque decli- vem; transverfum vero nondum obfervavi. (e) REcEPTACULUM venarium five finum venofum au- ricula non complectitur, fed extra eam fub parte pericardii, dia- . phragmati adnata — vel, ut Goiiem dicit in ventre proxime diaphragma adeft — Vide ejus Hifforiam piftium p. 92. et tab, IV. item tabulas neas D'uverzeji in Appendice. — /«Monronus duo receptacula, unum ad finem cavz venz et alterum ad extre- mum venz hepatis in Raja obfervavit, ND PARTES PISCIUM. E albicat €. intus pluribus «columnis: carneir vefertur efl 5. deinde aoría fenfim, coar&lotur. in. formam coni ,. qui mox ipfam aor- iam continuatam conl[THituit , quae ad branthias excurrenr, pri- siio dnuxan ramum fngulae branchiae feu femicirado o[]go utrin- que impertit: hic vero pawlo mfra exortum im alios quatuor samulos plerumque diftribuitur , qui deinde fecundum longitu- dinem. bafis cujufque folii. procurrontes, tandem | frmguli in. tot vouulos arteriofos dividuntur , quot dantur laminulae foliorum, €7. ad extremitatem arteriolae hae penitus evanefcunt. (f). .63. In margine cujusque laminule in foliis bran- chiarum vena eft, que in truncum quendam fuper. quemcunque arcum olfeum procurrentem & varie divi- fum exoneratur, tandemque omnes vene ex fingulis femicirculis offeis provenientes fenfim, aliz fcilicet fu- perius alie inferius, in unum truncum magnum con- currunt, qui truncus fecundum fpinam dorfi progredi- . ens &aorte defcendentis munere fungens, fanguinem - omnibus reliquis partibus. corporis diítribuit. | Vena autem ex fupremo femicirculo offeo proce- dens, prius fanguinem ad organa fenfuum & cerebrum emittit, & dein regrediens una cum vena, é proximo femicirculo veniente ,, conjungitur. (64. Sciendum autem eft, eafdem. venas (63.) alte- . ra fua extremitate, quà femicirculorum exortum refpi- ciunt, - $ - |. ADDITAMENTUM, ; Cf) Defcriptionem: vaforum fanguiferórum nimis con- tractam indeque obfcuram Auctor non ex obfervatione propria compofuit, íed a Duvernzjo mutuam fumfit. -— Vide Appendi- cem hujus libri, Alexander Monuroextenfionem vaforum fan- guiferorum in. Raja ulterius invefligavit fed venarum fitum re- Ípectu partiam corporis vicinarum et;permultas. anaflomofes . cam arteriis przfertim in capite filentio praeteriit, Ceterum no- mina vaforum non accurate determinata et ambigua lectorem anterdum in dubitationem adducunt. TT pag. 26, pag. 27. A48 | .— . PARTES PISCIUM. ciunt, exonérari in alium truncum fuperius aorte in« cumbentem, qui in receptaculum clariffimi Verneji ter- minatur. - 65. Eft autem receptaculum Du- Verney nil aliud, quam truncus venofus ex concurfu multarum venarum | ex fpina dorfi & hepate &c. provenientium , natus, qui deinde in auriculam terminatur; confer (6r). DIAPHRAGAHM A, 66, Diaphragma efl membrana alba €7 fatis robufía pt&ius «b abdomine feu cor à vifteribus abdominis tranfverfim diflinguens, quae in pifcibus majoribus imprimis confpicua eft, VISCERA ABDONINIS ET GULA. 67. Pifter in. abdomine eadem. vifcera cum quadrupedi- bur habent, fed faepe ad. mumerum pauciora, praefertim in il- lir, qui brauchias pro pulmonibus obtinent, G LL Eod, : 68. Piftes branthiis praediti, quatenus collo carent, non proprie dici poffunt. gulam habere, in pifcibus. longioribus fa- men ut Congris €7c. pars illa anguflior inter. fauces C7. ven- triculum merito Gula dici debet. (.g ). VENTRICULUS. 69. Pentriculus fecundum magnitudinem , crafftiem, fi- guram €7 aliar proprietates im. variis pifcibur multum differt, à ut cu AÁDDITAMENTUM, (g) Vocabulo gulae. Auctor ad exemplum Aondeletii hie. indiéat oefophagum, qui a ventriculo non diftinctus eft, nifi aneuília, colore, et fuperficie interna glabra. | Gozam vero partem trunci, aperturis branchialibus refpondentem, ipfisque interjectam nominavit gulam, ^ - PARTES PISCIUM. 49 wt cuivir iuquirenti patet, — Situm. vero. habet. longitudinalem — plerumque, — £n. omnibus quantum frio pifribur mnitur eff, fud |— $m Stromateo Rondeletii duo vertriculi reperiuntur, | O BS ERIFMTIO. 70. In pifcibus àdhuc viventibus, refpe&u ad ta- €um noftrum, ventriculus frigidus eft, & tamen non nulli pifces infecta. cruftacea & teftacea cum integris- cruftis deglutita bene digerunt; unde liquet calorem non multum ad opus digeftionis vel rectius ad attritum ci- borum facere, fed potius liquorem gaftricum & conti- nuum fibrarum attritum, unice hoc negotium abfol. vere. | | APPENDICES SEU INTESTINULA COECA "C IDTLEORL AN 71. Piftium major pars circa. pylorum. £7. initium inte- fini, appendices quafdam, intus cavas, fea inteffimula cocta habent, quae ad digefhionem etiam. fuum fymbolum videntur contribuere, 72. Sunt autem hae appendices ad numerum, | figuram €9? proportionem diverfae, nam xw. Secundum zaunerum ] 1?, Nulle funt, ut in pifcibus cetaceis & plerifque car- tilagineis, ut & in generibus Labri, Blenni, Cy- prini;,; Efocis, Congri, Petromyzi, Gafteroftei, - Mugile alato Rondeletii: Merlucio Auctorum, & Syngnatho, &c. 2?, Unica tantum, ut in Ammodyte. - $8*, Due breves, ut in Pleuronectis quibusdam. 4^. Tres, 4. 5. 6. & feptem grandiores, ut in genere pao. 28. Spari, Perce, &c. : | 5?, Ab octo ad decem vel duodecim, ut in Cottis, Ligyris quibusdam &c. -.6*. Septendecim vel octodecim, ut in Harengo & En- craficholo Auctorum, Mullo majore Salviani, &c. ZArtedi Pbilofopbie, -— — G 1^. 4o PARTES PISCIUM. - 4*. Viginti & ultra, ut in paucis . 9?. 'Tringinta & ultra, ut in Gadis, &c. N 0?. Sexaginta & ultra, ut in Coregonis & Salmonibus. 10?. Octoginta circiter, ut in Clupea feu 'Thriffa Au- . &orum. : .. Centum & ultra, vel pene non innumerz, ut iu spei en Xiphia, (4) Scombris feu "Thynnis; Call ichthyde Bellonii, .Amia & Glauco igandn Rondeletii ,- &c, | pu. Secundum figuram, », Longe & anguíte funt, ut in Gadis, Salmonibus, occbduaer &c. . Breves admodum & craffe, ut in Pleuronectis, — Ofmero, Cernua fluviatili, &c. Joh Secundum Proportionem, . Inteftino multo angufliores funt, ut in maxima p j Meum parte. . Inteftino ad craffitiem propemodum equales, utin -—— & Mugile, OBSERP ATIO. 45. He appendices (71. 72.) non tantum in pifci- bus FCU CIUARUES fed etiam in ventriculo infecti, quod Blattam entomologi appellant, tres vel quatuor ejus- modi appendices invenit clarifimus Tyfon, Anglus. INTE. pd AÁDDITAMENTUM, (A) In Xiphia appendices pylori adfpectabiles non inve- ni, fed loco illarum pancreas adeft fubcordatum, depreffum, latius quam longum, glandulofum, flavefcens, transverfe duo- deno accretum. — Vide anatomiam Xiphix in Appendice, .Si- iilem firacturam hujus vifceris in Stromateo et "Thynno ob- Íervavit JV ilugby, Hift. pifcium. pag. 157 ct 177. PARTES: PISCIUM. gi INTESTINU M, «594. luteffimumn pifcium. ad longitudinem. few proportio- nem vefpeBiu corporir, €7 figuram multum variat , nam e. Secundum figuram, 1?, Rectum & fimplex a ventriculo ad anum extendi- tur, utin Congris, Petromyzis, Sudis, Cobitidibus, Syngnathis. 2*. Semel ad fuperiora reflexum eft, ut in Cyprinis plurimis, Coregonis, Ofmeris, Salmonibus, Efoci- "bus, Percis, Gadis, & maxima pifcium parte, 3* Varie tortum & convolutum, quadrupedum more, exempli gratia in genere Spari, Delphinis, Chone. ptero, Mugile, Xiphia (7). | fj. Secundum longitudinem feu proportionem ad totum Corpus. : 1?, Corpore ipfo brevius eft, ut in Petromyzis Gafte- rofteo,. &c. 2*. Eiusdem circiter cum corpore longitudinis ut in Cy- . prinis multis. | .3*. Corpore ipfo multo longius, ut in Delphinis, Spa- pag. 29. ris, Claris, Cyprino nobili Auctorum, Mugile, &c. Jae HUE [ 25. Hepar pifcium , vefpetiu ad corpus, snagmum plerum- que exifrit, €7 magis ad finium. latur abdominis locatur, non tamen in ommibur, —.Efl autem ad figuram C7 proporvtio- acm admodum diverfum, mam &. Secundum figuram. — 1?. Simplex & indivifum eft, ut in Pleuronectis, Pe- tromyzis, Coregonis, Salmonibus, Efocibus, Cho- neptero, Mola Salviani. ADDITAMENTUM, (3). In transverfum octies plicata media pars canalis inte- flinorum in Xiphia eft... Vide Appendicem hujus libri. G 2 5o In. 5 | PARTES PISCIUM; ' pag.30. 2*. In duos lobos divifum. eft, ut in Percis, Cartila- 3". gineis plerifque, ut Lamiis, Squalis, "T'orpedine, - Perilopho, Paftinacis Autorum, Clupeis, Congris feü Anguillis, Stromateo Rondeletii, Lágytis non- nullis, Delphinis. ; In tres lobos divifum, -utin Cyprinis, Gagis diens lis, Scorpena Auctorum, Rajis, Squstina, GOSER no, Gafterofteo, Zeo Plinii feu Fabro Auélorum.- Q. Secundum Biogpeidiem; : 1?, Abdomine multo brevius eft; ut in Pexois, Clupeis Coregonis, Ofmeris, Salmonibus,, Efocibus, Cla- ris & maxima parte pifcium. ?. Ejusdem fere cum abdomine longitudinis , ut in Cyprinis & Geafterofteo. LI ESICA. FELLIS, 16. V^efta fellis in. omnibus pifcibus adeft, fad ad d ff itum funi. diverfa eff, mam 19. 2. 3". Ipft hepati immerfa eft, ut in Cartilagineis.. ; . Hepati fubtus adheret, ut in Efocibus, Cyprinis, Percis & maxima parte pifcium, Collo oblongo ab hepate fejungitur, ut in Mure- na, Congro, & Ammodyte. | LIEN. 27. Lim pifcium. plerumque in. finiffro. latere. abdomi- . mir ad ventriculum. fitus eff , C7 ficuram ut. plurimum. trian- gularem €? interdum oblongam obtinet. |. Colore femper VS rior ef , quam hepar. PANCREAS (f) 78. Pantresr in ommbus pifcibus cetaceis. € 1axima nnd a ale paris reperitur, an in MES JEiUn (s vulgo tis dicis AÁDDITAMENTUM, ; (&) Multis in pifcibus appendices pylori vicem pancrea. Íupplent, Sze/lerus refert, quod pifces quidam appendices pyleri PARTES PISCIUM; ^s diffis etiam adf , nondum mobis exploratum e£, puto quod - weperiatur, i $ M at OUTTUMSR TOT, 19. Omnes in univerfum piftes ovarium. obtinent , quod p?g 31 sina" cum ipfis ovir, ad Duudpluc fitum » figuram ez Jiru&hi yam (1) diverfum eff, Ld "Secundum numerum, . Ovarium duplex eft; vel duo adfunt ovaria, ut in "pifcibus cetaceis, cartilagineis & maxima parte re- — - . liquorum pifc um. 2?, Unicum tantum & TOR eft, ut in Perca fluvia- tili Bellonii, Ofmero, & pluribus forte; quod ne- mo hucufque obfervavit. E Secundum. fitum, .. l'otam abdominislongitudinem occupat, ut in omni- bus fere pifcibus vulgo dictis fpinofis, ut.& Petro- myzo -& Acipenfere. | 2^. Superiorem abdominis partem tantum occupat, ut in Cartilagineis multis. 59, Ád cornua uteri, ut in Cetaceis. ias Secundum figuram, *. Oblongum & à duobus lateribus compreffum utin maxima parte pifcium fpinoforum. ; Oblongum & cylindraceum, ut in Perca fluviatili et Osmero. 3*, Subrotundum, ut in Cetaceis. | Q F 4. 8o. Ova ipfáà ad mumerum C7 iru&huram. diverfa quo- que funt, nam | G 3 e Se- AnDITAMENTUM. pylori et fimul;pancreatem habeant, "Vide Nov. Comment. Pe- ropolit. "Vom, lll. p. 405. (1) De flructura ovarii confer anatomiam Xiphiz in Ap- pendice, (Spo 0 PARTES PISCIUM; 4 L —— € munerum. sire . Satis pauca, ut in Cetaceis. oc NM p Paulo plura, '50, 100 & green, ut in Cartilagi- neis multis, 5*. Plurima & tantum non innuinera, utin pifcibusa re. liquis oviparis, | f. Secundum /iru&uram €7. magnitudinem . 1?, Magna feu ovo gellinaceo &mula, & intus vitellum ac albumen, cum cicatricula H^ vel, diftincte con- tinentia, ut in s cartilagineis | plerifque, e, Exigua fatis & íimplicia; feu nullem intus vitelli & " albuminis diftin&ionem habentia, que foli veficule feu cicatricule Harvejane refpondere Videnüde ut in pifcibus cetaceis OBSERF ATIO. Hinc foetus Cetaceerum ovo inclufus ex ipfo: utes . ro alimentum fuum accipit, in cartilagineis vero & fpi- nofis albumen fuftentando vel nutriendo fceetui infervit, 3?. Exigua funt, & albumen atque vitellum forte con- tinent, licet illa diftinéte non poffint videri, ut in pifcibus Ípinofis omnibus , & ex cartilagineis, Petro- myzo, Acipenfere (m). SCHOLION, 8r. 1?. Si ova horum pifcium (80. 3?.) fimplicia effent & cicatricule Harvejane folum refponderent, tum factus ex ovis in aqua exclufi non haberent, unde ÁDDITAMENTUM. (n) Vitellum albumine inclufum: et Mor illa dosi lu: natum clarum. C/ JBlochiur im pifcium fpinoforum ovulis et foecundatis et flerilibus vidit Con£, Na£arg. der Fi ifie Doct J, 115. * PARTES PISCIUM. UE unde nutrimentum fuum haurirent; nam femen marium ovis feminarum in aqua afperfum, ova tan- tum feecundat & prolifica reddit, [ e 2*. Figura ovorum in omnibus, quantum Íício, piíci- bus, rotunda eft. 3*?, De Generetione pifcium fententia Linnzi eft: Nul- Jam in rerum natura, in ullo vivente corpore, fieri foecundationem vel ovi impregnationem, extra cor- .püs matris: confirmat totum Regnum vegetabile. '* "Quadrupedia omnia, Aves omnes, Infecta & Am- phibia; explofa enim dudum eft paradoxa ifta rana- rum generatio, a veteribus propofita. In Smolan- dia Suecie dudum audivi pifces mares per aliquot --.dies prius genituram ejaculare quam femins; vidi ..— bi primum .Efoces,. cum generationis dies inftabant, congregari, tres, quatuor fepe vel pauciores fe ad- proximaffe mari, et feminas fumma celeritate explo- rae genituram maris haufiffe ore; vidi & idem in JPerca. lineis. utrinque fex tranfverfts nigrir, piunir ventra- oos dibus sübris , frt. focc, 74. omnium autem manifeftif- 5 fime & copiofiffime in Cyprino iride, | pinnis ventrali Dus: amique. plerumque aubentibur rt, fpec. xo. ad littora lacus Moeklen; inquirant in hanc materiam ulterius Curiofi, Hec D. Lunaeus (n). ; T EOM | V ESI- : : ÁDDITAMENTUM, (n) Linnaei fententia de feccundatione ovorum intra cor- pus matris, Ísmine maris deglutito, eft improbabilis conje- Clura Etenim ficut femellz femen maris, ita mares femen fe- mellarum vel jafciviz vel famis caufa deglutiunt, Recentiores naturz curiofi experimentis, domi inflitutis, probaverunt, foc- cundationem ovulorum pifcium fpinoforum fieri extra-corpus matris, femine maris fuper ovula, jam excreta, effufo. | Exci- piamus autem Anguillam et Blennium viviparum, quibüs, im- Dr egna- pag: 33. (56. — PARTES PISCIUM; FESICULZE SEMINALES MARIUM, dit ] 92. Veficule feminales marium numero femper funt — due; nam in Perca fluviatili Belloni & Ofmero, licet . femine unico ovario tantum donentur, mares "tamen in eadem fpecie duas veficulas feminales obtinent, 83. Situ. autem et figura veficulae hae differunt, mam . Secundum fium 19. lo-' Arica ieu. pregnatio intra corpus, ut fiat, neceffe eft. Goskch Obfer- vationes Stelleri tract. in Novis Comm, Petrop. 'Vom Ml. p, 405. et Auctores in Biblioth. iththüjol. p. 190. allegatos, ! (o) Nomen veficularum. feminalium. minime accommo- uns eft lactibus ad fabricam earum indicandam, | Idcirco ab aliis tefliculi nominantur, Sacculi duo funt oblongi, membra- nacei, parum cavi, in extremitate pofleriore. coadunati, quo- rum fuperficiei internae fubflantia mollis, albida, duscam aut trium linearum craffitie, accreta, tempore generationis femen lactei.coloris fecernit. — E fine connato prodit brevis tubulus, qui urethram haud procul a fine penetrat, — Itaque fémen la- Cteum ,. abdomine digitis comprefío, ex orificio urethrze ef- fluit. —Organa generationis in Raja mare pluribus partibus cori- flant, Monro UN loco tefliculi, fubflantiam partim e materia alba, lactibus fimili et partim e parvis elobofis corpo- [e] ribus compo fitam. Ex illo prodit epidydimis tubulofa; con- voluta qux in vas deferens flexuofum abit, ^ Hocin parte in- feriori multum dilatatum imagnum receptaculum five veficu- lam feminalem format. ^ Ad.externum hujus latus adefi fac- culus viridi plenus liquore, qui fimul cum femine in vas de- ferens et conjecturaliter eodem tempore effluit; cum glandula proílata deeft, ejus vicem fupplere videtur. Vide Ejus Phy- fiology Cap. III. Sedt, 4 zou etiam Goiiani Hift, pifcium P. 83. tab. 4 - ÉÁRTES PISCIUM: $8 4*. Totam abdominis longitudinem occupant, utin pi- fcibus fpinofis fere omnibus, ut & in cartilagineis: "^ Petromyzo, Acipenfere &c. 2^, In infima abdominis parte, ut in cetaceis,. f. Secundum figuram. ; | 1?. Oblonge funt & utrinque compreffe, ut in maxi- ma pifcium parte. 29, Subrotunde, utin cetaceis. TESTES ET PARASTATAE IN M ARIBUS, 84. Tefler E7 paraffatae in. pifcibus. fpinofir vulgo diffi videntur defiderari; im carvtilagineir vero. multis €7. cetaceis omnibus adfunt. Suntque ad figuram fitum €7' grroportionem pag, 34. diverfa mumero au£em femper duo funt, | ET EG 95. Uterus in illis folum pifcibus veperitur , qui vivipari funt, wt catis, cartilagineir. plurimis, €7 Congrir forte, : ?tliqui autem. omnes ovipari utero carent, ; 86. Uterus cetaceorum fuperné in duo cornua feu proceffus dividitur; cartilapgineorum vero in duo cor- - pora glandulofa, in medio pervia, divaricatur, qus fecundum clariffimum Nedhamum fuccum albugineum: utero infundunt. - | JS FESICHM AEREA. (u.). i E F. efica aerea. eff illa membrana contava , quae a&re femper referta eff , € interius [piae dorfi plerumque adhaeret, Efl autem numero, figurá Cy. fitu multum diverfa, nam ; e Se- ; ADDITAMENTUM,. | -* ^. (o4) De vefica aérea fcripferunt R. Boyfe in Phil, T«aur- - aB. Vol. X, Rajuribidem, —amow in Seltenheiten der Natur 1 Th, 610. lonro Phuyfiology Cap. TM, | Jiricdi Philofopbia, H 48 — PARTES: PISCIUM;. e. Secundum munerum Am v, Nulla, ut in cetaceis, pu M plerifque, | exz. cepto Acipenfere, & 6 cenfu [pinoforum in Pleu- ronectis. | mne ut in omnibus pifcibus fpinofis dicis. DON ecündum figuram, 1. Xem eaque «. oblonga & utrinque acuta, utin - Clupeis, Ofmero. B. Oblonga & utrinque magis obtufa,, ut in Éfoci- - - bus, Percis, Gadis, Coregonis, Salmonibus, Ga- fterofteis. y. Oblonga & inferius obtufa, fed fuperne in duos ventres, cordis pictorum inftar, divifa, ut in Mu- ftela fluviatili €& Lucioperca. . "Tranfverfim in duos labos divifa, quorum ipoflerior major eft, ut in Cyprinis, Congris. Lm Longitudinaliter in duas partes divifa, ut in Silpro, ag. Ur d Secundum /ifum. . Per totum abdomen à diaphragmate ad arum exten- ditur, ut in Cyprinis, Clupeis, Coregonis, Ofme- ris, Salmonibus, Eíocibus, Percis, Gafterofteis, ABS. Acipenfere, Sparis, Zeo. , In fuprema abdominis parte & a reliquo abdomine per membranam tranfverfam feparata in aliis, . €. Secundum fuum uexum., , Omnino libera eft & per ductum pneumaticum ven- triculo tantum adheret, utin Cyprinis, Clupeis. e, Spine dorfi fecundum longitudinem affixa eft; ut in " Coregonis, Ofmeris, Salmonibus, Efocibus, Per- P Galterofteis , Gadis, Zeo, Sparis.- DUCTUS PNEUMATICUS, 98. Fe fae areae. ( 87.) omnes canalem quendam habent, qui à ci »" ipa abrea. ventriculum vel ejus orificium ingreditur, ET. feu dui fitum. diverfüs eff , nam | 1^, In (5 PARTES PISCIUM. 0 1?. In veficis fimplicibus ad fummitatem earundem ori- . tur, & femper orificium ventriculi intrat, ut in Co- -xegonis, Ofmeris, Salmonibus, Efocibus, Percis, Galterofteis, Gadis (0**) &c. 2?. In medio veficarum fimplicium originem fumit, é in fundum ventriculi terminatur, ut irt Clupeis. 3^. In veficis duplicibus ab initia inferioris lobi erumpit & ad diaphragma ventriculum intrat, ut in toto ge- nere Cyprini. É | A 8o. Utus canalis pneumatici eft, ad aérem intro- mittendum: Vefice aéree vero ad aérem retinendum, quo mediante &quilibrium pifcium in aqua oritur; nam quantum mufculi, inteftina & offa pifcium aquá gravio- ra funt, tantum inclufus aér aquá levior exiftit; unde gravitas pifcis & aque quodammodo qualis redditur, ut pifces in quavis aqu& altitudine pro lubitu fe füftinere valeant. - | : J. DEMONSTRATIO PER EXEMPLA. 60. 1?. Pleurone&e enim & alii pifces, qui vefica aérea carent, in fundo maris femper degunt, nec ad fumma enituntur. | : .9?, Si vefica aérea in pifcibus illam habentibus per aci- . culam vel aliud inftrumentum dirumpatur, non am- plius ad füperficiem aque poffunt afcendere, fed in fundo repunt quafi, quod quivis fua experientia pe- £iclitari poteft. Xe ! RENES, . er Non tantum pifies cetacei € cartilaginei fed. etiam fpinofi omnes quantum fio, veuer habent, qui tamen. ad aw- merum, figuram, fitum €7 proportionem diverfi funt, nam i wel. c. Se- | AÁbDDITAMENTUM, (o**) In Gado Morhua et Aeglefino ductum pneuma- ticum Monrous non invenit, - Vide l, c. Cap, 3. x pag. 56, 65 — PARTES PISCIUM-. Sw Secundum. HUDEYMH. 0 A IA m , Duo funt, ut in cetaceis & Wer AC eset . In unum corpus concreti funt, ut in dino plu- rimis. : e Secundum figuram. », Oblongi funt & per totum abdomen um ut in y plage plerisque. ?, Oblongo - rotundi, quadrupedum more, aut in ce- | taceis. : 04 Secundum /Zum. . Per totam dorfi fpinam een ut in fpinofis ( zik qas. 37 Es In infima abdominis parte fiti, ut in cetaceis. à. Secundum proportionem. 1? Eandem cum abdomine longitudinem habent, ut in fpinofis. 2?. Refpectu ad longitudinem abdorninis, exigui & bre- vesfunt, utin cetaceis. : ! VFESICA URINARIA, t 92. Pefita urinaria in infima parte abdominis fita eff, €3 faepe inteflino rttio incumbit : Duos plerumque ureterer habet, ger quos urina à renibus in illam exoneratur. ( q.). Urtthra | vero feu canalis à vefica urinaria, ad vulvam feu foramen oyos vum €7 feminis tendens. im cetaceis VIABP manifefía eft, qum in i Jginufue PERITONL.EU HM. 03. Peritanaeum fzu membrana. abdomen. pifcium fuccin- gens, colore multum variat, uam quibusdam Jplendens €. ar- eue ÀDDITAMENTUM, (p) Reuer extra cavitatem ventris, in longitudinali fcro- briculo fub fpina dorfi abíconditi jacent. (g) Ureteres in unum canalem conj junctos in quibus- dm piícibus obfetvavi, . Vide im Xiphiz in appen- ice, : ^ - PARTES PISCIUM. 6 gentei coloris eff, ut Cyprinis, Coregonir, Ofmtris, Efoti- bur, Percir, Gadis nonnullis, €t. .. , Aliis vero carnei coloris eft, utfalmonibus, De- nique funt etiam, . qui peritoneum nigrum vel punctis nigerrimis notatum habent, ut Clupee, Gadi plerique, Cotti, Spari, | QUE t 4 OSTEOLOGIA. PISCIUM, 94. Poft defcriptionem externarum & inteftinarum partium in pifcibus offa fefe offerunt, qua& commode di- viduntur primo in offa capitis, deinde pectoris & ven- tris, tum coftas & vertebras, & denique in officula pin- narum, de quibus fingulis fpeciatim agamus, - pee | OSSA CAPITIS. 295. Offa capitis im pifcibus plura funt, quam in reliquis animalibus ut Colubris, Latertir, Ranis, Tofludinibus, Avi- bur, Quadrnpedibus pilofis €7c. funtque in diverfir pifcium ge- neribus ad numerum , figuram C7 ftum diverfa, nam "e. Secundum oaumerum. : 1?, Pauca funt, ut in pifcibus cetaceis & cartilagineis. 29, Plurima, ut in omnibus pifcibus vulgo fpinofis di- Cis. Exemplum nobis erunt officula in capite per-. . . cefluviatilis Bellonii, que — — - i - &. In diverfis generibus numero diverfa funt, in per- ca vero 80 circiter reperiuntur; fcilicet 5.in lingua, unum oblongum in anteriore parte & 4. angulata ad pofteriorems 4 in maxilla inferiore fpeciatim fumta, duo Ícilicet utrinque; Offa hypophthalmica funt. utrinque 10, quorum 4 exigua funt, omnia vero figure varie; Membrana branchioítega 7 utrinque continet: Laming offee laterales pone oculos utrin- p2g.38. que 4; mandibula fuperior fpeciatim ex 4. officulis tantum conflat, fcilicet duo utrinque; os unicum utrinque infra nares; offa palati 4, quorum tria mi- E NA H5 nora pag. 39. ko —— iEDUPERM nora anterius, & unum longum bipenniforme per c totum palatum extenfum, cui medium illud anterius. per elegantem articulationem vel futuram jungitur; os cartilagineum fingularis forme fub offibus palati nonlongeàroftro, quod officulum angulofum utrin- que adjunctum habet & aliud fub fe roftro proximius (4.) quod figure etiam fingularis eft; offa caput fu-. perne tegentia 4, quorum duo anteriora exigua funt, pofteriora vero longa & lata maximam partem ca- pitis & cranium. ad partem tegunt; offa cranii unde- cim funt, quorum vertebris proximum, ' magnum eft & variis apophyfibus ac cavitatibus refertum, in cujus inferiore parte duo officula oblonga, plana &. dura feu lapidefcentia continentur, cetera vero mi- nora funt & omnia forme fingularis. : (9. Secundum. figuram admodum diverfa funt, ut lon- gum & difficile foret ea omnia fpeciatim defcribere; os palati autem bipenniforme prx reliquis notatu dignum eft, imprimis quum eandem figuram in uni- co genere femper obtineat. ! OSSA PECTORIS ET F'ENTRIS. o6. Cla peGloris €. ventris im pifcibus cetaceir E. fpino-: ffs imprimis reperiuntur. — Suníque im pifcibus [pinofis, — Pri- mo Claviculae 29. Steruum.. 3?. Scapulae feu offa quibus pinnae gr&lorales ad radicem affiguntur.. 4? . Officula ad radites pinna- gum ventralium fita €?c.. Quorum mumerus , figura €9 fitus in diver fis generibus intercum differt. j - VERTEBRAE ET COSTA, -— 97. Vertebrae €7. Cofae pifcium figurá in diverfir gene- vibus interdum differunt; Numero autem in fingulis fpeciebus unius generi plerumque variant , nam : e, Secundum //guram: vertebre anteriores. — 1*, Tri- PARTES PISCIUM. /— 63 "x9, Tribus apophyfibus donantur, utin Cyprinis, Efo- -* Cibus, Pleuronectis, Percis, Gadis,. Cottis, Ofme- ris, Coregonis, Salmonibus, &c. : j 2?, Septem apophyfes trichoides continent, ut Clupez, ue ^ COSTZE wero. . 39. Plane & a lateribus compreffz funt, ut in Cyprinis. - - 2?. Subrotunde, utin Cottis, Gadis, &c. B. Secundutm numerum, p22.49. 1?, In genere Cyprini e. g. cofte in diverfis fpeciebus funt utrinque 13, 14; 15, 17, 109. &c. Vertebre vero. - numero 37, 41, 42, 44, 49. &c. fic deinceps in reli- quis generibus, de quibus confulantur defcriptiones -. fpecierum infra. y. Secundum nexum, Cofte 19, Vertebris, ut partes illarum continue, per cartila- gines adhzrent, ut in Cyprinis, Coregonis, Sal- monibus, Efocibus, Cottis, Scombris, Mugile. 29, Libere funt & vertebras non attingunt ut in Percis, Pleuronectis, Gadis, &c, OBSERFV ATIO,. -.:98. Vertebra pifcium fpinoforum ultima in duas la- tas & fibi contiguas apophyfes, perpendiculariter fitas, definit, quibus apophyfibus, mediante cartilagine, of- ficula ipfius caude affipuntur. ^. — : J OSSICULA MUSCULORUAF, 09.. Quidam pifier offirula oblonga €7 gracilia in ipfa car- H ne nter mufculos habent, funtque illa im amferiore parte caput verfus, plerumque bifurca, pofferius vero fanplicia €? gracilia fili inflar. 100. Ejusmodi offa (99.) in fequentibus generibus hucusque obfervavi: |. 1?, In Cyprinis omnibus. 2?. Efo- cibus. 5^. Clupeis, 4?*. Congris feu Anguillis. 5. Core- : (uet gonis, pag. 41. G4 — . PARTES PISCIUM. sonis. 6?. Ofmero. 4. Salmonibus. g?. Scombris, 99; Ammodyte; fed in hifce quinque pofterioribus predicta Y officula fpinam ab una parte tangunt. n OO —- USUS 7 "e ror. Ufus horum officulorum videtur effe, ut mu- fculi per illa fuftentati, eo melius & citius corpus ipfum flectere & vibrare poflint. ^ Haec pifcibus quibusdam propria funt, & in aliis animalibus defiderantur (7). OSSICULA RADIATA. PINN ARUIMT. 102. De Of[fulis €7 Cartilaginibur radiatis pinnarum generaliter egimus fupra, reliquae. autem. illorum. proprietates sinus generales, ui mollities, duritie, mumerus, figura , J- £us, €7c, infra in deftriptione fpecierum explitabuntur. P 1053. Id vero notatu dignum eft, quod officula pin- narum aculeata & rigida, femper fint fimplicia & inte- gra; reliqua vero qus mollia & facile flexilia funt, five - j in apice ramofa, five indivifa exiftunt, fingula tamen: femper ex duobus officulis ar&té coherentibus conftant, quz in pifcibus coctis imprimis bene à fe invicem fepa- rantur-precipue ad bafin, in apice vero arctius in qui- busdam generibus coherent, 104. Genera pifcium, que in pinnis dorfi,. ventra- libus, & ani. officula fimplicia & aculeata habent, funt fequentia: 1?. Perce, 2. Spari, 3. Labri, 4. Amie, 5. "rachuri, 6. Mugiles, 7.Sudes, 8. lrachini, 9. Zei, 1c. Mulli, r1. Ligyri, 12. Gefteroftet, 13. Scorpznse au- &torum, r4. Caprifci cum Scolopace Rondeletii, Scom- | PR de DIES - ——Ó— ADDITAMENTUM (r) Ofleologiam pifcium Goziaz in. Hifforia pifcium p, $8 ulterius perfecutus, defcriptiones offium iconibus dilucidas fccit, Li 25 PARTES PISCIUM. ^. . 6; bro: Officula pinnz dorfalis prioris & ventralium, in Scombro omnino fimplicia, fed vix aculeata funt. . 105. Officulis autem pinnarum omnium ad exor- tum duplicibus & flexibilibus, fequentia genera gaudent: r. Syngnathi, 2. Cobitides, 5| Cyprini, 4. Clupez, 5. Coregoni, 6. Ofmeri, 7. Salmbnes, 8. Efoces, 9. Pleu- ronecte, 10. Gadi, 1r. Congri, Amodytes. OBSERF ATIO. 106. Quo molliora & magis flexibilia funt offa illa duplicia (105.), eo crebriorá internodia transverfa & . lucida quafi obtinent, ut in Cyprinis, Clupeis, Core- gonis, Salmonibus & Efocibus patet; qus vero ejus- modi internodia feu lineas transverías, numero paucio- pag. 4^. res habent, rigidiora paulo exiftunt, ut in Pleurone- €tis, Cottis, &c. liquido conftat. 107. Huc (102. ad 106.) etiam pertinent officula . ila oblonga, qu& bafin pinnárum dorfi & ani in pifcibus fuftinent; nam officula pinnarum dorfi & ani non an-- nectuntur communi quodam mufculo, & offi unico ma- jori, ut pinne pectorales & ventrales, fed fingulum of- ficulum radiatum in his pinnis fingulo offi, inter apo- phyfes vertebrarüm & bafin pinnarum perpendiculariter erecto, per articulationem & cartilasinem quandam af- figuntur & fuftentantur, inferne vero hujusmodi offa, apophylibus vertebrarum non cohaerent, fed inter fpa- tia intermedia apophyfium locantur; funtque hecce of- ficula fimplicia & interdum in inferiore parte concava, utin Pleuronectis. Inter hzc officula & aculeos pinne dorfalis imc in Scombris, alia quedam officula femicir- cularia & transverfim fita locantur, quorum apices ftria- ti funt & furfum fpectant, quod bene notandum an in aliis pifcibus, fulcos ad pinnas dorfales habentibus, ob- tineat. | | Artedi Pbilefopbia,. 1 CERE- | pog. 43. 66 — PARTES PISCIUM..- | CEREBRU If. (5) 109. Cerebrum p iftium refpetfu ad magna illorum uiti adinodum exiguum efl, pars interior Ju medallaris fufta, &x- terior vero fen coi titalis cana C7 pinguis exift. — Nervi olfa- Gorii veRo tramite d cerebro ad nares exteuduntur, MEDULLA SPINALIS. - 109. JMedulla fpinalir pifcium-mom per medium vertebra- sum, utin aliis animalibus, | fed per apoph ufes faperiorer fem - dorfales. vertebrarum m otedit; illae emim apophufes ad, bafi maguo foramine perviae funt; quod itidem in Apophujfibus ver- &ebrarum ,. inferius ab ano ad coudom extenfarnm , obfervatur ; per has autem pofleriores vafa fauguinea tranfeunt, MUSCULI PISCIUM. (1) 110. Mufruíi pifcium non lamellatim wmus fuper. aliut. fe- eundum longitudinem fiti funt, fed plerumque transverfim vel parum oblique, unus poff alterum, ab anteriore corporis parte. ad pofleriorem locantur , uz in omnibus pifcibus [pinofir €7. Pe- iromyzo €7c, in confpetiu eff, iit, Commode vero mufculi pifcium fpinoforum (110.) primum in dorfales, deinde pectorales & ventra-. les, tum inferiores extremi corporis ad caudam, & denique i in cephalicos dividi poffunt. | 112, Mu- ADDITAMENTUM, ( usn parvum e quatuor corporibus fubelobofis, inferne connatis, compofitum, cum cerebello, ferme corda* to, in ampla cranii cavitate, gelatinofo vel pingui fluido cir- cumfufum ad bafin jacet. Illud cum nervis exinde oriundis a Campero in opttfculis fuis 'T. H. et ab. Alexandro Wonro in Phifologia pifcium. fufe defcriptum et iconibus illuflratum eft. - - (f) Muftulos plures trunci nominibus aliis infignitos Goiian in Hifi. pifc, pag. 69 deícripfit et icone reprafentavit, PARTES PISCIUM. 67 112, Mufculi dorfales (131.) primo in medio dorfi fecundum longitudinem interftitium habent, feu à fe in- vicem feparantur & deinde à lateribus e regione fpine dorfalis finiuntur: Mufculi ventrales & pectorales ab exortu coftarum originem fumunt, * & in medio ventre & pectore coéunt; mufculi inferiores vero corporis ex- tremi fecundum longitudinem fpinz dorfalis pariter ori- untur, & in media inferiore parte fecundum longitudi- nem a fe invicem feparantur. Cephalici oculis & ma- xilis movendis inferviunt, íuntque quatuor, reliquis majores; unus fcilicet utrinque infra oculos, & unus utrinque in maxilla inferiore; quorum dug priores, hy- Eon uic pofteriores vero maxillares appellari pof- unt. AMRTERIE, VENAE, FASA LYMPHATICA ET NERFVI PISCIUM, i II3. Dhfrriptio arteriarum, venarum, ((w) vaforuus, [ymphaticorum C9 nervorum m piftibus, mom proprie ad ich- 12-1 - £hyo- » ADDITAMENTUM, (uw) Arterix et venz in pifcibus quantum huc usque co- enitum habemus, ftractura ct craffitie tunicarum parum et in nonnullis locis vix differunt. Praeterea trunei plurimarum ar- teriarum non e corde fed e venis, ita dictis, oriundi, pulfu fenfibili, ut quidam affirmant, carent, Inde fine accurata ani- mi attentione arteriz pro venis facile habentur falfoque no- mine interdum nuncupantur, . Venz tenuioribus quidem tu- nicis compofitz , valvulas internas tantum paucis in locis nem- pe ad conjuncliones ramorum et in fine trunci habent, — Ita- que trunci earum propter valvularum defectum ante finem ori- ficio fuo extremo ampliores exiftunt, ^ Quo autem perturba- tie et confufio nomiaum impofterum- evitetur, vaía ill, in i MERC SC 2 quibus p22. 44. 68 .— PARTES PHREEMO 0.0 8 ihyologiam feu hiftori iam p ifcium naturalem; fed d anatomiam comparatam pertinet , unde illis merito velingtesda , qui fe ana- tomicos profitentur , praefertun pu inffituti noftri ratio mon eff anatfomicum agtrt, Ir TECEA MOTUS PISCIUM SEU NATATIO. (v). 114. JMMotur piftium per vefizam a£ream, quae aequilibri- sm cum agua. ilis conciliat, plurimum adjuvatur: Reliqui enm giftes, qui vefica a£rea carent, vel pulmonis habent, €7. fit aPo- rem intus continent, ut cetacei, wel formam corporis mimür la - $am €7 planam, ui Rajae €7. Pleuront&iae | au£ mimis longam -ADDITAMENTUM. quibus fanguis ab initio trunci ad ramules fluit, Zfrteriae no- mine atque illa, qux fanguinem, per anaftomofin ramorum acceptum verfus truncum reducunt, 7/zzae appellentur, .Ex- ceptis radicibus dichotomis trunci aortz defcendentis, quz in- ter extremitates faperiores arcuum branchiarum et initium trurne ci aortz. fub bafi cranii locate, e venarum branchialium finibus per anaflomofin fanguinem recipiunt ct a :Dyvernefo. et ZMon- 700 pro parte ultima venarum branchialium habentur; Quam- quam craffitie tunicorum fimiliores arteriz quam vens fint. Vide in Appendice. Fig, XVI. E, E. F, et in ZZonro: Phyfiof, tab, I. Prxterea de vafibus fanguiferis et circulatione fanguinis Guatterius Needhaim in fuo. Biolychnio et Leeumenhoek parum, Duyvernejus et Bloch plus, denique Z7onro maximum publica- verunt, Videfis Appendicem, et B/orhii Natur, tab. 19. et JMouro l. c. tab. 1. 2.3. et 26. Item Gozaui hiff. pift. p. 91. Vala lymphatica Hzfom in Philof.- Transat, vol. $9. et JWonro l.c. Cap. 4. 5. 6. 7: et tab. 20. 21, 22, 23. 24. 25, 27. 29. lucide demonflravérunt, d De nervis Camperus optime egit in Opufculir. 'T'om. 2. (v) Natationem pifcium amplias docuit, Goiian i in His Zoria pifcium. pag. 17. i - PARTES PISCIUM; - 69 €9 terelem habent, «ut. Petromyzi €2c, unde fr flexuofum tor- poris impulfum , | (pinnis non megleBiis ) motus feu natatus illo- turi gyiturcio io ott | sd . 115. Motus pifcium à pinnis pectoralibus non de- pendet; nam fi pinne pectorales in pifcibus vivis refe- cantur,^ ili tamen nihilominus aque redditi velociter furfum, deorfum & lateraliter per aquam natant: fed pifces pinnas pectorales expandunt folum, quando mo- tum fuum directum inflectere & retardare volunt. .. 116. Pinne pectorales (115.) & ventrales in pifci- bus cathetoplateis ftationi inprimis inferviunt, feu pi- fcem in fitu naturali tenent, & infimul motui vérfus fun- dum inferviunt. : DEMONSTRATIO, I. Si enim ha pinne (116.) forficibus vel alio E firumento in pifce vivo, imprimis cathetoplateo refe- centur, non amplius in fitu erecto feu naturali corpus fuum in aquis fuftinere valet; fed ad dextram vel fini- firam vacillat & in alterutrum latus inclinat; ille nam- que pinn£ jam defunt, quibus tanquam pedibus aquse fo- let infiftere. - | 118. Pinne dorfi & ani, gubernaculorum inftar, plurimum quoque faciunt ad tenendos pifces in fitu illo- rum naturali, quod quivis per refectionem harum pin- narum in pifcibus vivis, aqua denuo immiffis, experiri poteft. iS : : 110. Cauda vero pifcium eft priecipuum natationis inftrumentum; ejus namque flexio ad dextram & fini- ftram, corpus pifcium fimul dextrorfum & finiftrorfum fle⁢ in curfu recto autem vibratio caude motum pro- greflivum pifcium maxime promovet, quod per expe- rimentum illud vulgare a repetita flexione unius remi brevis & lati in puppi fcaphe alicujus fatis fuperque pa- :13 ^ tet. p2g.45. 40 . PARTES PISCIUM: tet. Hinc mufcült dorfales.& inferiores inter anum & . .. caudam (112.) ad vibrationem fpinz doríalis & caude precipue inferviunt, Mufculi ventrales vero magis ad ventrem. & veficam aéream conítrinsendam; quam ad flectendas pinnas ventrales, apte nate funt, nam pin- na ventrales proprium mufculum habent, — — DEMONSTRATIO. 120. Veritatem hujus theorematis (119.) quivis per amputationem feu abíciffionem caude in pifcibus vivis, . denuo aque immiffis, fuo marte experiri & demonftrare poteft. »FICTUS PISCIUM, 121. I/iffus pifcium diverfus eft, ut infe&la aquatita omnis generis, vanae, colubri, pifüiculi, plantae quaedam ut al- ga, pifum, €7r. xoophyta, limus, €7 alia: Quidam etiam piftes, mures aquaticos C7 aver ingurgitant, ut Efocer €7c.- Potus vero illorum imprimis eff aqua, — Quid autem vera uniur- cujusque pifcis efea fit, ventriculi illorum di[fe&ii €7 partes con-— tentae beue. pevlufiratae nobis indicant. €7. demonfirant. — Licet. — notitia efcae frugulorum piftium magis curiofa quam utilis ft, AAT AS, (x) 122, Pifces quosdam longevos effe, ex eorundem varia & admodum diverfa magnitudine, ut & variis Au- é&torum exemplis fatis clarum videtur, MAGNI. ADDITAMENTUM, (x) De pifcium ztate videfis Auctores in. Biblioth, ic — thrjol, pag. 187. indicatos. CLASSES PISCIUM. "T MAGNITUDO, LOCUS, MODUS PARIENDT, €7;. 123. De magnitudine, loco praecipuo & modo pariendi feu generatione fingulorum pifcium defcriptio- nes noftre fpecifice in ipfo opere confuli poffunt ( y). armen pelle y ae umor e rar m DIVISIO PISCIUM IN CLASSES VEL POTIUS FAMILIAS SEU ORDINES. -- 124. N, tantum in ichthyologia, fed etiam im reliqua hifloria naturali, quaedam animolium genera iuter. f multum conveniunt ,- €7 rurfus alia phirimum inter fe difirepant. DEMONSTRATIO PER EXEMPLA, 125. Genera quadrupedum unguiculata conveni- unt inter fe, & genera quadrupedum ungulata conve- : niunt quoque fibi invicem; fed unum genus ungulatum & unum unguiculatum, ut exempli caufa, genus bovi- num & felinum admodum a fe invicem, in omnibus pro- pemodum partibus, ad figuram imprimis difcrepant. Par ratio eft in ichthyologia: Genus Cyprini & Clu- pes in plurimis conveniunt, genus Clupez autem & Ba- . lene in omnibus propemodum differunt. ! 126. Haec obfervatio (124. 125.) anfam prebuit hi- ftoricis naturalibus, ut non tantum mineralia & plantas, | fed : AÁDDITAMENTUM, | : (y) Modum pariendi Szelferus in. Nov. Comm. Petropof, Tom. Il], et Auctores in Biblioth, ichthyol. p. 190 delcripfe- runt, à pag. 47. Pg. 48. ! j E e - z2. — — CLASSES PISCIUM. fed etiam animalia, ut quadrupedia pilofa amphibiz; E aves, pifces & infecta, primo ;& generaliter in claffes quasdam feu ordines & familias difpefcuerint, quod ma- ximam utilitatem in hiftoria naturali habet; fi modo di- vifio illa claffium naturalis & genuina fit, — 127. Claffes (126.) feu divifiener illae generaliffmae, in. fingula hifloriae naturalis parte, funt vel aitifiziales feu hypo- theticae, vel naturales feu verat, D CJ eL VO 129. Claffes artificiales (127.) a 1?, A rebusaccidentalibus, non autem ipfis partibus mi- neralium, plantarum & animalium fumuntur, ut v. g.àloco, tempore florendi, modo & tempore pa- riendi, victu, magnitudine, ceteris. . 2*. A Numero quarundam partium externarum (4). 120. Abfurditas primi exempli (129. 1?.) infra de- monftrabitur, & per fe quoque patet; nam nullo modo fieri poteft, ut mineralis, plante vel animalis mihi ob- lati & antea ignoti, locum, tempus florendi vel parien- di &c. ex infpectione externi corporis, fcire queam. Error fecundi exempli (128. 2?.) in ichthyologia impri- mis liquido conftat, ubi pifces unius ejusdemque gene- ris non femper pinnas numero pares obtinent, ut in Gadis, Scombris, Percis, Syngnatis, & aliis obfervare licet; ergo numerus pinnarum ne quidem genera natu- ralia femper conftituere poteft, multo minus claffes feu ordines. 130. Claf- [s ADDITAMENTUM, (à) 4. Ab organorum refpirationis flructura, — Vide fy- flema Aaji, Klrinu et Brünnichi:in Appendice, , 4. A fitu pinnz caudalis, uti in fyflemate Gronovii, s, À fitu pinnarum ventralium, uti in fyflemate ZLinnaei, 6, A fitu ani, utin fyflemate Sropo//. LI CLASSES PISCIUM., 45 -156. Claffes naturales (127.) funt ille, in quibus. 'ofnnia genera ad fuas claffes referta, convenientiam na- turalem in plurimis partibus habent: ita ipfa genera fub- alternata primo recte & naturaliter inter fe collocari, & in certos quafi manipulos redigi, & exinde claffes po- ftea conílrui debent, qus quo pauciores funt eo faci- liores (^). . 131r. Defumi autem debent ejusmodi claffes, vel rectius ordines naturales (130.), ut mineralogiam & phytologiam pretereamus, inque fola zoologia manea- amus. i 1*. [n quadrupedibus pilofis ab unguiis & unguibus, vel . adentibus cum D. LiNN zo. * 2*9. In nero ADDITAMENTUM. (b) Claífis mente Linnaei eft generum plurium conve- nientia in partibus quibusdam fecundum principia nature et artis, — Ordo autem e(t claffis fubdivifio qua genera inter fe magis affinia proxime collocantur. /d 15 - Claffit nomen etfi auctor nofter in ichthyologia non vult tolerare, tamen in fuo fyflemate pifces fummatim in duas claf- fes, nempe in catheturos et plagiuros tacite divifit, — Vide fy- flema ejus in Appendice, 3 | Notz in conílantes, quz ab xtate, nutrimento habita- tione diverfitate climatum, et aquarum aliaque caufa fortuita exfiflunt, ut color mutabilis, pinguedo, magnitudo abnormis, deformitas &c, ad tingularem fpeciem , conftituendam non fuf: ficiunt, Itaque 7/arietas ejus fpeciei, quacum fitu," numero et figura partium externarum ,. ut. et conformatione. internarum maxime convenit, appell nda eft, | Ad memoriam et allegationem levandam JLimmaeus No-. nen, 1riviale, tanquam cognomen; proprium unicuique fpeciei in margine appoftit, quod ex unico vocabulo conftat, Cons fer. Ejus. Philofoph. botam. pag, 2c2. | h K "Artedi Pbilofopbia, qXà —— —. — CLASSES PISCIUM. - e*. In avibus, à figura & proportione roftrt, pag. 49. 4*. In pifcibus à figura capitis, & fitu caude, & fic dez inceps in aliis zoologiz partibus, — Het 132. Aft notandum eft, quum regna naturz ad hi- "Roriam naturalem pertinentia, vulgo tria tantum fint, & duo priora, minerale nempe & vegetabile, fingulum . per fe in unum fyftema congerantur, & in fuas claffes a methodicis diftribuantur; idem quoque in zoologia fieri deberet, fed cum ambitus zoologie nimis diffufus & amplus fit, eandem in varias partes fubdiviferunt, ut 1?, in hiftoriam naturalem animalium quadrupedum pi- lolorum. 2?. In Amphibiologiam feorfim. 35?. Ornitho- logiam. 4?.In Ichthyologiam & 5?.in Entomologiam (c), 153. Verum licet zoologiam in tam varias partes fubdiviferint, (*32.) nihilo tamen minus in unaquaque parte nomen claffis retinuerunt, & tam Tetrapodolo- giam, quam Ornithologiam, Ichthyologiam & reliquas Zoologie partes, in fuas claffes diftribuerunt; cum ta- gnen, proprie loquendo, univerfa zoolosia tantum in - claffes feu divifiones illas generales difpefci debeat, re- fpectu fcilicet ad mineralogiam & phytologiam habito; ita ut zoologia non plures claffes merito contineat, quam funt partes illa generales, in quas ipfa zoologia dividi debet. "son. 154. Ef tali sodo fex tantum cla[fes geueraler im zoolo- gia funt, quarum prima animalia quadrupedia pilofa; —[eenne- da aves; feritia amphibia h, e, auguer, — lacertas, vanar. Eg teffu- ADDITAMENTUM, (c) Entomologiz vocem lato fenfu hic auctor adhibet et infectorum et vermium doctrinam illa fimul indicat, Poftea Linnaeus vermium Ícientiam ab Entomologia, proprie fic di- | €la, feparavit. CLASSES PISCIUM. - 45 fefludine?; quarta pifter; quinta infiBia omnid; €9 denique . Jéxía Zooplyta continere debet, s 135, Proinde (132. 133. 134.) quoque vocabulum claffis in ichthyologia noftra non toleratur, quatenus omnes pifces unicam tantum claffem zoologie confti- tuurt, (134-) fed ejus loco vocabulum Or4o vel Familia a nobis merito fubítituitur, ita ut ejusmodi ordines feu familie. fint tantummodo claffium fubdivifiones, vide LixwNz:r Syflema naturae claffe quarta. | 156. 'T'ales ordines feu familie naturales in ichthyo- logia numero quinque vel fx circiter conftitui debent, quoniam, uti dictum eft, genera pifcium naturalia prius in certos-quafi manipulos conquerenda funt, ex quibus poftea ordines naturales fponte exfurgunt; nec multum vefert, an ordines illi uno numero plures vel pauciores fint, modo ipfe numerus illorum paucus exiftat, nam - quo plures funt ordines, eo difficilior fit methodus ipfa in inveniendis generibus pifcium naturalibus, quod pre- cipuus finis totius ichthyologic eft, ! ; —Á— n —— 2 4e— GENERA PISCIUM NATURALIA ET CHARACTERES GENERUM GENUINI. DEFINITIO. i T555 Gu; im Hifloria naturali eff analogia quaedam o fpecierum. certarum, quae im figura, fifu, mumero vel propor- dione partium ita conveniunt, ut ab omuibus aliorum generum fpeciebus iw. aliqua minimum parte differant, K 2 SCHO- pag. 5o. (6 — CHARACTERES GENERICI, sjócy Vy Valeo WS EDT. ONDES s'hson- xx 158. Vocabulum Genus. hoc loco (137.) in prop fignificatione adhibetur, . nam claffis quoque quibusdam . genus fimmun,. & noftrum genus ad ejus diftin&ionem -. genus fubaltermusm appellatur, | Sed quum definitio zene- pag. $1. rica data (157.) nimis generalis fit, genus in ichthyolo- gia fpeciatim explicabimus. qoo Shi DEFINITIO. 150. Genus ihthyologiae efl convenientia quaedam. cer- arum fpeciermm, feu fimilitudo. quorundam pifcium ad fpeciem . diverforum, qui in filu partium externarum lemper, numero. plerumque, figura C7 proportione fxpe conveniunt, vide LiuN. fundam. $. 167. : " SCHOLION. X0 conftat 140. 1?, Hinc genus ichthyologorum & aliorum hiftoricorum naturalium eft tantum terminus artis, quo illa mineralia, plante & animalia, que in figu- ra, fitu, numero vel proportione partium ita cons veniunt, ut a reliquis fpeciebus fui regni vel claffis 'differant, ad unum idemque genus pertinere dicun- tur, 2?, Nullum genus a reliquis diftiné&tum, ideo cum ge- nere quodum noto confundi debet , quod-unica t»n- turn conftet fpecie, fi notas charactericas diftinctas habeat; fieri enim poteft, ut in alia orbis plaga plu- res ejusdem generis fpecies reperiantur. . 141. Data definitione generis, (137. 139.) inquis rendum eft, quibus notis feu characteribus fingula ge- nera à fe invicem differant, vel quinam pifces ad unum idemque genus pertineant. CHÁARACTERES PISCIUM GENERICI, : Definitio, . "um 142. Chara&lerer. generum funt motae illae, quibus fine: guli pifces, ad diverfa genera pertinenter, a Je invicem diffin- gui €7 ad fuum genus referri poffunz, jo k: ct 145. rà | CHARACTERES- GENERICI. 7) ^ y*43. Sunt autem characteres illi, feu diftin&tio ge- pag. s, . merum naturalis, primum & precipuum fundamentum, non folum ichthyologie, fed totius relique hiftorie na- turalis; quo bene intellecto, in ipfa hiftorie naturalis . adyta fine impedimento pervenire licet. 3 144. Sed defectu horum characterum, (142. 143.) omnia genera hujusque pro lubitu conftrücta, & à fola facie externa. defumta funt, idque non folum in ichthyo- logia, fed etiam, fi phytologiam excipis, in reliqua hi- ftoria naturali, | " DEFINITIO. coo YAS. Facier externa eff nota quaedam vel fimilitudo quo- sundam pifcium, in figura capitir, totus corporis, ut €7. fitu £79 proportione piumarum, | ac caudae praefertim, confifteus, fi- cet faepe difficile di&iu fit, im quanam re facies illa externa prae- eife confiffat. $ ? 146. Ejusmodi. faciem externam feu fimilitudinem in primo afpectu, habent quidem multi pifces, qui ad unum idemque genus pertinent, ut in Gadis, Clupeis, Salmonibus, Petromyzis, Coregonis, Pleuronectis & Rajis omnibus, ut & Cyprinis quibusdam &c, in propa- tulo eft, 147. Interdum tamen plurimi pifces unius ejusdem- que generis funt, qui in facie feu fimilitudine externa a fe invicem admodum differunt, erso nullum genus a fo- la facie externa defumi debet, DEMONSTRATIO PER EXEIIPLA, 148. Tinca & Trutta lacuftris fatis fibi fimiles funt ad faciem externam; prior tamen eft fpecies generis Cy- prini, & alter ad genus Salmonis pertinet. | Scorpene Auctorum & Cottus inter fe invicem fatis fimiles funt, pag. 53. interim tamen ad diverfiffima genera pertinent, &c, — : R5 149. 28 "CHARACTERES GENERICL - 149. Hinc (146. 147. 148.) fequitur, quod, quate- nus facies externa (145.) non fola fufficit ad dlftinguenda. : genera, neceffe fit, ut characteres generici (142.) a par« - tibus pifcium externir, earumque numero, figura & fitu. defumantur; Characteres autem a numero partium de- fumti omnibus reliquis antecellunt, ob Mino Íci- licet, & quod ftatim in oculos hominum cadant. » X50. Verum antequam differentiam harum partium - (149.) in numero, figura & fitu, nobis explicandam fus - mimus, obiter generalem pifcium diftin&tionem indice- - mus oportet, quatenus pifces diverforum ordinum di- verfos characteres genericos quoque habeant. 151. Omnes pifces vulgo in. cetateos, cartilagineor €. fpi- wofor dividuntur.. Cetacei appellantur illi pifces, quorum. cauda. fecundum fitum naturalem horizonti parallda efl. Cag-. - tilaginei fun£, quorum pimuae feu membranae natationi infer- - vientes officulorum loco. cartilaginibus radiatis fuffentantur , €7- pig. 54- cartilagines quoque intus pro offibur habent, — Qmmes vero rli- qui, qui pinnas o[fculis fuflentatas , . caudam fitu perpeudicu- larem , €7 o[fa intus habent, veteribus fpinofi audiunt, —.Et haec eff. generaliffima pifcium divifío, : 152. Pifces cetacei, (151.) qui nobis Pfagiuri appel- fantur, cum quadrupedibus pilofis magnam partem con- veniunt, & per eosdem fere caracteres, ac quadrupedia pilofa, dentes puta, afe invicem diftinguuntur; omnes enim reliquz partes illorum inter fe multum conveniunt, foli vero deutz; & numerus pinnarum in diverfis generi- . bus variant; unde chara&erer geuerici pifcium plagiuroruns a numero pinnarum € dentibus defumendi fuut. Exempla in fingulis fpeciebus obvia funt. | 153. Pifces cartilaginei (151.) fecundum figuram to- tius corporis, numerum foraminum ad branchias &c; in diverfis generibus tantum diverfi funt; Numerus pin- narum vero fepe in eodem pifce feu fpecie, & figura dentium in uno eodemque genere interdum variat, Er- 59. CHARACTERES GENERICI. 4g o thoraGherer illorum. generici à figura corporis, £7 numero foramimun branchialium depromi debent, DEMONSTRATIO PER EXEMPLA, 154. Rajae omnes figuram planam feu plagioplateamn & 5 foramina ad branchias; Petromuzi figuram teretem & 7 utrinque foramina ; Chonepterur & Mola figuram fub- rotundam & unicum utrinque foramen ad branchias ha- -bent, & fic in reliquis. Numerus pinnarum vero & fi- gura dentium in uno eodemque genere fepe variant, ut in Rajis videre licet. | 155. Pifcium /pimoforum (151.) characteres generi- cos veros invenire, res altioris indaginis eft; hi enim .ob multitudinem & faciem externam, inter diverfos pi- (ces fatis fimilem, non tam facile á fe invicem digno- fcuntur. dogs * : . 156. Paulo fupra dictum eft, quod characteres pi- - fcium generici a partibus externis defumantur: (149.) fed quum partes externe non tantum numero, fed etiam . - fitu & figura differant, neceffe eft, ut primus & preci- puus character generum ab illis partibus, quz fecundum - has quantitates, in uno eodemque genere maxime con- flantes, nec multis generibus communes funt, deíuma- tur. Unde de fingulis ordine agemus. P4: FIGURA PARTIUM EXTERNARUM, - ; "'Thefis. 157. Figura pinnarum €7 caudae, in diflinguendis ge- neribuí mallius- ufus eff, | DEMONSTRATIO PER EXEWPLA, 158. Omnes propemodum fpecies generis Cyprini pinnas in extremo acutas & caudam biturcam habent; 'Tinca tamen & caraffius auctorum, | qui fpecies quoque hujus generis funt, pinnas obtufas & caudam in extre- | . $no pag. 55^ 8o CHARACTERES GENERICI. amo e&qualem obtinent. Idem in aliis generibus quoque . Obfervatur, utin Gadis, &c. lori MR E Sunt tamen multa genera, quorum omnes fpecies, .. fimiles pinnas & caudas habent, ut Scombri, Congri, Perce, Coregoni &c. fed quum ejusmodi nota pluribus generibus communis fit, per fe in dignofcendis gene- - ribus nihil facit. | ! THESIS. à 150. Figura dorf, peforis, ventrir, wt 67 fotius cor- » goris, refpefiu longitudinis ad. latitudinem, im diffinguendir generibus nihil omnino facit. | : DEMONSTRATIO PER EXEMPLA, 160. 1?. Dorfum in quibusdam Cyprinis, ut Brama auctorum & aliis, fubacutum eft, in reliquis vero & maxima parte Cyprinorum convexum exiftit, 2?, Venter in maxima Cyprinorum parte anterius pla-- pag. 56. — nuseít, & inter pinnas ventrales & anum in cari- nam acutam contrahitur, in linca tàmen, generis | Cyprini fpecie, totus a capite ad anum usque pía- nus eft, - : 4*. Figura corporis fecundum longitudinem & latitudi- nem, in omnibus fere Cyprinis admodum diverfa eft, ut in Brama, Rutilo, Alburno & reliquis vide- re licet... Eodem modo he partes in aliis generibus fefe habent, fed hec forte fufficiant. THESIS. 16r Figura tapifir, orit, oculorum, marium €7 veli. quarum capitis partium , in diffinguendis generibus magni qui- dem momenti eff, fed quum eadem figura mimis generalis €7 pluribus generibus communis fit, magis ad diffinguendos ordi- qt, quas genera gifciutu conducir, EXEI- xx — . CHARACTERES GENERICL ^ . & EXEMP.L A, Clupea & Coregoni; Cotti & Scorpene Audco- vum &c. capita fatis fimilia obtinent, interim tamen di- vería genera funt. ( 162. Figura fquamarum in uno eodemque genere, eadem fere eft, ut in diftinguendis generibus fuum qui- dem fymbolum addat, fed cum una fquamarum figura . multis generibus diverfis communis fit, ad confignan- dos characteres parum valet. Exempla in multis gene- ribus ubique in promtu funt. SITUS PARTIUM EXTERNARUM, : | r4 dq'hefis. | 163. Situs orir, marium, oculorum, €? ani, in fgetie- bur unius generir, vtfpeGiu ad proportionem habito, fatir con- ftans quidem eff, fed quum multa genera has partes eodem fitu locatas obtineant, ad diffimguenda genera mihil valet, quod in pag. s. uultis fpeciebus diverforum generum obfervare licet, THESIS. 164. Situr pinnarum in omnibus fpeciebur ejusdem. gene- vir codem sodo u£ plurimum fefe habet, fed quum umur idemque fitus pinnarum in multis generibus diverfis ob[ervatur, im di- — flinguendis generibur fuum fiymbolum. quidem addit, fzd mullo enodo £otam vem decidit, ise 4 "DEMONSTRATIO PER EXEMPLA. 165. Genera Clupee, Coregoni, Salmonis & Co- Pitidis nemo negat diverfa effe, omnes tamen illorum fpecies pinnas eodem fitu locatas habent; Pinnz pecto- rales enim capiti proxime funt, has ordine fequitur pin- na dorfalis, tum pinne ventrales & denique pinna ani. Eadem obfervatio in pluribus aliis fpeciebus quoque ob- tinet, | : -.. 166. Situs fquamarum fecundum denfitatem €7 raritatem in. fpeciebus ejusdem. generis femper. quidem. obtinet, [ad idem: —— utei Philofophi, ———- L I fqua- 6» ^ CHARACTERES GENERICI, —fauamarsm fitus multis generibus. communis eff , €7 proinde in diflinguemdis generibus mullius fere ufur, — Exempla ubique ob- tia funt. : : TM | 167.. Situs dentium ig iisdem. generibus fatis conftans qui- dem obfervatur, €9 iu multi generibus fuum fymbolum addit, füd quum im quibusdam geueribur ad lorum variet, C7. praeter- ea idem itus multis generibus communi fit, neque hic chara&le- ven generum. praecipuum. fuppeditat, DEMONSTRATIO PER EXEMPLA. 168. Cyprini omnes unico eodemque loco dentes pag. 58. fitos habent, nempe in faucibus tantum prope orificium | ventriculi; Salmones & Efoces dentes quatuor locis ob- tinent, ut in maxillis, lingua, palato & faucibus; Per- cx, Cotti & Clariz tribus locis dentes habent, in ma- xillis fcilicet, palato & faucibus, & fic deinceps in aliis generibus. In genere Coregoni autem una fpecies den- ticulos habet tribus locis, in maxilla fuperiore fcilicet, lingua & faucibus, ut Albula nobilis Schoneveldii; al- tera fpecies, quc Suecis Sik -loja dicitur, unico tantum loco, feu in lingua denticulos obtinet; Thymallus Au- étorum, qui hujus generís quoque fpecies eft, dentes in ambabus maxillis & palato habet: unde varietas dentium .in uno eodemque genere, fecundum fitum fatis fuper- que patet. : NUÍIERUS PARTIUM EXTERNARUM, '"Ehefis E |. 1369. Numerus dentium iu diffinguendis generibur, nul- . lius omnino ufus eff, quod per exempla fatis demonffratur :- nam iu uuica eademque fpecie faepe variat, ut in Ofmero , Salmon «u&iorum, Lucioperta Schontveldii €7. aliis piftibus quivis ex- geriri poffit. Thefis 1I, 170. Numerus pinnarum in uno todemque genere inter- dum variat, €7 praeterta unus idemque numerus multis gentvi- bus "CHARACTERES GENERICI. 95 - bus diverfis communis eff ;; unda ueque hic ad diffinguenda ge- aera multum valet, — DEMONSTRATIO PER EXEMPLA. 171. Dictum eft fuperius, (128. 2?. 129.) clafles pi- fcium naturales a numero pinnarum defumi non pofíe; par ratio quoque eft in generibus conftituendis; nam . quis unquam negavit Zf/ellum longum Willugbeji & Afel- lum Merlucium Auctorum cum reliquis novem Afelli vel Gadi fpeciebus, quas defcribit Willughbejus, eo- dem generé convenire, licet Afellus longus & Merlu- cius pinnas duas tantum in dorfo & unicam ani obtine- ant, relique vero fpecies omnes tres pinnas dorfi & duas ad anum habeant. : : Scomber Bellonii & reliquorum Auctorum (1^.) feptendecim pinnas habet, 7hymmus vero Bellonii pinnas 23, 24, &fzpe viginti quinque obtinet; quis ideo adeo abfurdus effet, ut hos pifces, eos ad diverfa genera re- ferendo, fepararet, quos natura adeo conjunxit, ut non tantum facies externa, fed etiam omnes reliquae partes imperitos primo momento doceant, pifces congeneres efle, — Perca. fluviatilis Bellonii, LLuciopercea Schonveldii, Cornua. fluviatilir Bellonii feu Perca fluviatilis, minor au- tata Gefneri, & Schraitfer Ratisbonenfium Willughbejt, unum idemque genus agnofcunt, ut facies externa & omnes relique partes tam externe quam intefltinz fatis fuperque probant; interim tamen Pera fIuviatilir Bellonii & Luciopercea Schoneveldii duas in dorfo pinnas, Cer- nua vero & Schraitfer unicam tantum dorfi pinnam ob- tinent. j 3 In genere Sysgnaihi, una fpecies, que Acus Ari- ftoteli, feu Acus fecunda fpecies Rondeletio & aliis Au- étoribus audit, preter pinnam dorfi, duas pectorales & caudam pinnatam obtinet; Altera vero, feu Zfrur lum- bririformis, feu Ophidion lumbriciforme Raji, unicam duntaxat in toto corpore pinnam habet, nam pectorali- 2 |. bus pag.59. - pag.6o. 84 CHARACTERES GENERICL ^. bus caret & cauda non in pinnam, fed in acutam euspi- — dem definit. Quis vero adeo infulfus effet, ut negaret, hos pifces, in omnibus fere partibus fimillimos, ejus- dem generis effe; : : | Is 172. Numerus offculorum vadiatorwm im pimmir dorf enprimir €7 ani diverfür propemodum eff im ommibus. fpeciebus eujurvis generi; umde mihil omwimo im gemeribus, fed im fpe- sibus difiimguendis multum facit, — Exempla clariffima mobis exhibent pinnae ani €. dorfi in Cyprinir, Percis Gadis, Cot- - A £i Le y dis, Pluroncflis €7c, COROLLARIUM. 175. Officula pinnarum ventralium in multis pifci- . bus numero quidem conveniunt, fed quum idem nume- rus plurimis generibus diverfis communis fit, ad diftin- guenda genera inutilis eft; exemplis gratia: Omnes fpecies generum Spari, Labri, Perce, Scor- pene, Labracis, Sudis, Mugilis, Scienze, 'lrachini, Apri Rondeletii, Ligyri, Mulli, Amie, Scombri cum 'Irachuro, Anguelle Venetorum &c. fix oflicula radia- ta in pinnis ventralibus habent, licet genera admodum diverfa fint. 174. llle partes externe, que in omnibus pifcibus numero pares funt, ut oculi &c. ad diftingnenda genera, minus nihilo faciunt, quod adeo clarum eft, ut nulla demonftratione egeat. IU 175. Ex reliquis partibus externis, que in diverfis -generibus numero variant, & in omnibus piícibus fpi- | pag. 6r. nofis adfunt, nulle dantur, praeter offiula illa, utrinque in membrana capitis brauchioftega reperiunda. 176. Hec (175.) enim in omnibus fermé pifcibus ofleis, catheturis reperiuntur, licet in quibüisdam, ob craffitiem membrane, non adeo confpicua fint. T r7. Numerus horum offim (115. Y76.) in uno eodemque genere magis couffans eff ,, quam aumerus pinnarum. DEMON- CHARACTERES GENERICI. 6s DEMONSTRATIO PER EXEMPLA, 178. Quatuor illa genera Scombri, Gadi, Perce & Syngnathi numerum pinnarum in fpeciebus fui generis admodum diverfum habent (171.); numerus officulorum vero membrane branchioftege in his generibus con- ftans eft: nam Gadi omnes habent feptem utrinque of- ficula, Perce etiam £otidem, & fic in reliquis generibus, e.g. ; | CHAT Di 1?. Kane omnes habent utrinque fria, ut & Gaftero- eus. : 2^. Cotti f;x. 3*. Clarie feptem. . 4. Clupes offo, 5^, Efo- ces quatuordecim , & fic in reliquis. OBSERV ATIO. 179. Duo folum modo genera, (quod fciam) in nu- mero horum officulorum (175. 176.) differunt, Salmonis nempe & Coregoni: in illius enim fpeciebus diverfis, jam 1o. jam zr. vel 12. officula reperiuntur; In hujus ve- ro fpeciebus vel octo, vel 7. vel 9. vel 10. numerantur, - Obfervatu tamen digniffimum eft, quod natura hoc tan- - tum in illis generibus fecerit, quorum fpecies inter fe admodum fimiles fünt; nam preterquam quod omnes Salmonis & Coregoni fpecies appendicem cutaceam, pin- nule emulam, in extremo dorfo habeant, omnes quo- que fpecies, in fuo fcilicet genere, adeo fibi fimiles funt, ut differentia fpecifica, in illis diftinsuendis, interdum defiderari videtur. | : THESIS. | 180. Unus idemque numerus pinnarum. pluribus. diverfis generibur enagir communis eff, quam idem numerus officulorum | dninembrana branchioffega, DEMONSTRATIO PER EXEWPLA, 191. Genera 1?. Cyprini. 2. Clupes. 3. Coreponi, 4. Olmeri. 5. Salmonis. 6. Cobitidis, 7. Efocis, 8. Pleu- : L 35 | rone- pag.6a. "96 ^. CHARACTERES GENERICI. s ronece. 9. Spari. ro. Labri. rr-Gobii. 12. Gafteroz . 2 ftei, &c. fingula feptem pinnas officulis radiatas, inclu- —.. five cum cauda, obtinent, qui numerus feptenarius pin- narum longe pluribus etiam generibus minus notis com- munis eft. Contra vero non nifi pauca hucusque ge- - nera vidi, qua eundem numerum ofhiculorum in mem-- . brana branchioftega obtinent, ut 1?, Genus Perce, Ga- di, Ammodytis & Scombri feptenarium, & Cyprini ac Gafteroftei ternarium, Cotti, Pleuronecte, Mugil fe- marium; funt autem hzc genera admodum diverfa, & ad diverfos ordines pertinentia. dud ! : THESIS. 182. Hinc fequitur, (Y75. v76. 177. Y;8. 180. 181.) quod seumerus offculorum im membrana branchioflega, primum 67 praecipuum. chara&ierem in. diffinguendis. generibus pifcium ca- theturorum €7. offeopterygiorum fuppeditet, p 183. Non tamen folus 2m omnibus generibus diffinguendis fufficit, ftd vequirifur infuper , ut pifces ad unum idemque ge- nus pertinentes , habeant praeter hunc uumerum offirulorum. . x?. Eandem faciem externam quodammodo. ; pag. 63, 2^. Eundem /£wmn pimmarum, íi modo numerus illarum non differt. yon 3?. Eundem mumerum pinnarum, quod tamen interdum deficit, | A^. Eundem ftum dentium, quod plerumque obtinet. 5?. Eandem /guram fgnamarwum , idque plerumque, 6*. Si figura & fitus reliquarum partium externarum vt & iniernarum; ventriculi imprimis, ejus appendicum, & inteftinorum, vefice aérez &c. his accedat, res eo clarior eft & omni dubio caret. ! 184. Ha tamen not& omnes (183. 1?. 29. 35. AP CN 6^.) non reperiuntur in omnibus pifcibus ad unum idem. que genus pertinentibus, fed in uno genere magis, in alio minus. Tres autem primz fcilicet. x9. Farier exfer- sa, 2?.idem aumerus o(ficulorum in suembrana branchiof'ega - CHARACTERES GENERICL | — 87 & 55. idem /fur pinnarum, neceffario adeffe debent, & fere femper adfunt; quibus numerus pinnarum, fitus dentium, figura fquamarum & aliarum partium, tam externarum quam inteftinarum, plerumque fuum fym- bolum addunt. | | 185. Hinc difcimus: (145. ad 184.) primo, quod recipuus character a mumero partium defumendus fit, & ecundo, quod nulla nota feu character genericus adeo generalis fit, ut ad omnia pifcium genera diftinguenda folus fufficiat, fed plures note minus generales fimul ad- fint neceffe fit, antequam vera & genuina genera natu- . ralia in ichthyologia conftrui poffint. | NWYZ cc — RPEEGLAUIEISTHESJTAC NET GETDERSEURRERUE —— — MÀ E — —ÓMÓÓÓM—M—— ———M ——— ——— REFORMATIO NOMINUM GENERICORUM, 196. Tudicsto; quid genus & characteres generum Áfint, & quomodo genera a fe invicem per ejusmodi cha- racteres dignofcantur, proximum erit, de ipfis nomi- nibus genericis agere. DEFINITIO. | 187. Nomen genevicum. eff. vocabulum illud, quo omnes Jpecies , ad unum genus pertinenter, infigniuntur., | 188. Ejusmodi nomina generica, in hunc usque diem, magnam partem barbara funt, & fepe originis adeo obícure, ut dubium, an T'eutonica, Anglica, Belgica, Suecica, Gallica, Italica, Hifpanica, Portu- gallica, Latina vel Indica fint. 189. Cauffa hujus rei videtur effe, partim ignoran- tia fcriptorum, partim auctoritas & ufus receptus feu con- pag.64.- gà / . NOMINA GENERICA. ^ confuetudo, partim quoque negligentia; unde fequeri- tes canones, in medelam quafi hujus barbariei, adpo*-- . nere placuit. | In hac parte egit folus D. Linngus,- dum in botani- - - cis fundamentum hocce nuper pofuit, quod idem in ich- thyologicis maxima ex parte obtinet, mutatis, exce- | ptis, vel additis paucis. : CANON PRIMUS. ; 190. Quicunque pifces uno eodemque genere conveniunt, eodem etiam momine generico infigniri debent ;. €7 contra, Linn. - furid. 215. Philof. bot. 159. SCHOLIO'YN. 19r. Quod tamen adhuc in pauciffimis generibus - . praeftitutum eft, fed pifces unius generis fub diverfis no- minibus. genericis defcribuntur; interdum vero con- trario plane modo, genera pifcium diverfiffima uno eo- demque nomine generico gaudent. EXEMPLI GRAÁATIA, 19. Alburnus. Barbus., Bubulca, Drama. Capito & Cephalus. Carafus vel Caraffiur. - Carga. Erythrophtalmus, Fundulus, "Gobis vel Gobiur. Griflagint. Leucifcus. AMugil fluviatilis, Nafus. i - Orfur, | , Phoxi- . NOMINA GENERICA, — :88 Dhoxinus, Pigur, Rutilus feu. Rubellus Squalus, rome c Tinca, ; arius, &c, S 'Tam diverfa & varia nomina generica habent, & tamen omnes ad unum idemque genus, CvpniNr nempe, per- tinent, is | E 29. Zgomur. : Alofa vel Alaufa, Celerinus, Chalcis, KEnchraficholus, : pa: re | e | ps e Lytoflomur.- — — DPilchardur. Sardanus, Sardella, Sardina, — Sprattur. — Sparlingus, s -—Thrifa &c..— ; Lu gs EE Diverfa nomina generica habent, & tamen omnes fpe- cies tantum generis CrurEz funt. 5?.Plurima hujus- modi exempla adferre poffem, fi opere pretium effet, fed hec forte fufficient. -1902. Centra vero interdum duo genera diffintia, eodem nomine generico male gaudent, e. pg. - l Tinta lacuftris auctorum eft fpecies CveniNr. 7jn- ca marina vero eft fpecies alterius generis, & quidem di- verfiffimi, & fic in aliis. ; RENE CANON SECUNDUS, | : 193. Nomina pifcium. generica, quae Quadrupedibus . pilofis, Avibus, Amphibiis, Infectis, Plantis, Minerali- bus, Inftrumentis antiquis opificum &c. communia funt, | omnino deleantur. Linn. fund. 230. zArtedi. Pbilofophia, : M SCHO. P4 " L pag. 07. &) 4). NOMINA GENERICA. SCHOLION., 3 EET 104. Primo enim maximum errorem, propterana-. logiam vocabuli, in tota hiftoria naturali pariunt, & fe- cundo fimilitudo illa animalium terreftium & marino-: rum, antiquis adeo decantata, maxime partium fabula eít. : sui ELE t C TALIA VERO SUNT SEQUENTIA, q*. Quadrupedum £OMMMMIB. A ds oer, "flus & fus. Canis, Canicula & Catellus. Capror vel Cager, Klephas. |. E Gattorugine h. e. Felir eraginefus. Hyaena. apud Plinium & Oppianum: Hiffrix, : Lepus marinus, Schonev Lupus marinus. AMarfo h. e. Porcus marinus, AMonocreros, ^ AMufiela. Onos & Oniftos h, e. Zfmus & Afellus; Portus, Porculus & Porzelíur, Simia marina. V'efpertilio marinus, Julper & Vulpecula, 55, Avibus comunia, ZAlauda. " quia, Capo. Corvus vel Corax, : Curulus. Gallus marinus. Galerita. Graculus, "Th. Gaja. a. Hirun- | ' NOMINA GENERICA; | Hirundo. 5 Lürur 51 ne! (ut 8f Merula, —— : j AMilvus. | Paffer, Pavo. Stolopax, - Turdus, 712 JDrato marinus. 4 5^. . Cymnogloffus. ?,. Amphibtis | cozimmnia, - Caecilia, Jracunculus. Lacertus. Ophidion. Rana Pifcatrix. Saurur h. e. .Laterfur grece. Serpens marinus. "Tarantola, ita dicitur Lattríur quidam [tilis; " Typhie vel Typhline, . Infectis communia, y ane, ^ "ellus, Gwvyllus. Jchneumom, Sulis, . ana tantum litera differt Julus, .Libella, 2e - Starabaeus, "Th, Gaja. Storpius (Scorpgna.) "TTarantola, una litera differt folum modo; "Taenim — N'ermir. Plantis commumaiae oui "Irnoglo[fus. at JBuglof[fus. 1 M2. » E í Exica pag. 6g. pie. 69. . - Sola. - NOMINA GENERICA. Erita us : MYTH Hippurus, una tanturn litera differt t Hippuris -Holoffeum. JPapaver, Th. Gaja, Paflinaca. : Spinachia, Jiymus. Viola, 6, Variis rebus, officiis homiaum, & infirumenti dóge- i fticis &c. communia, eur, BeAóvi h. e. aceut Greece, Bubulea, Carbonarius, Citharus, Faber, Gladius, -Hufo, quia domum fignificat, Hippogloffus. AHippurus h. e. cauda equina. Achthyotolla h, e. gluten pifcis, abfurde, Lingula, diminutivum a Lingua. : Lucerna, Lyra. ÁAWaltha, quia infula eft ejusdem nominis. AMWoía. INafus. ANovattía, Orbis, Orta eft nomen dolii cujusdam. Quadratulus, Pos h. e. Acus grecé. ARemora, Rombus & Rhomboider. Serra. - Umbra, NOMINA: GENERICA. Umbra, 4?, Spiritibus communia, T dIngtlur marinus, Diabolus marinus. CANON TER TIUS. Talia fumt praecipue. fequentias. 4 laudis affmis. 4llba corttta, Pifonis. Z:yaneus anarinus, Aper. Pifticulus, Rond, ZIngelue marinus, Camis carctharias. Columba marina, Nieuhoft, - Curvata. Pinima, Marggr. JDraco marinus, Jaber marinus, : Gobioni perfimilis; Giefnerus. Guaibi coara, Marg, -Guaperua. Hiflrix. Lifter. Lepus marinus, Schonev, ; Lupus marinu. Alufielae affinis h, e, Phycis, AES Novocula pifr. — Pira Suramenbeca, Pifcieulur aculeattis, Pifüüs cornutur, Piftir gibbofus. Pifiir quadrangularis. Pifcis. triangularis, Pudiano V ermelho, | Piftis. gutturofus, Pungpitiur pifcis. Porcius marinus, 93 195. Nomina generita, quae ex duobus vocabulis in- Ios conflant, tolerari non debent, Linn, fund. 221. Rana pag. 70, 94 NOMINA GENERICA.- pag. 71. — Rana pifrtrix..— : Srorpaenae fimilis. Serpens marinus. | Simia marina, cupo lisa d V'efpertilio aguaticus, l/ulpes marina, Xiphiae affnir. Zygamae affmis. ; CANON QUARTUS. . Y06. Nomina generica, ex umo nomine gentrito fracto, €7 altero integro compofita, exulent, Linn. fund. 224. SCHOLIO. » 197. Innuunt-enim ambiguitatem quandam, utin- certum fit, ad quodnam genus piícis proprie pertinat. TALIA SUNT, Lucio - Perca.. Gefneri. i Rhino - Batus. Squatino- Raia. Aldr. Squato - Raia,. Salv. Gefn. Squatro- Raia. Bellon. Squat -Raja, Jov. CANON QUINTUS. . 198. Nomina generira, quae mon funt originis Latina vel Grece, profcribantur. Linn fund. 229. 2l SCHO L hCN, 199. Nam ficuti in aliis rebus nulla vocabula barbara à philologis tolerantur, ita neque heic, quando latine fcribimus, fordes latinitatis tolerari debent, 1*. Ejusmodi nomina barbara, funt vel originis, pu 72. r^ leutonicm. origini. — - Albula Gefnero ab Albulen vel Albelen Helvetorum & aliorum Germanorum. Blicca Gefn. a Blicke Holfatorum & aliorum Ger- Caraf- A. i inanoruin. NOMINA'GENERICK ^^ — gs Cara[fis vel Carafüs Gefn. a. Karas vel Karaüfche Germanorum.-: Charax vero vocabulum Grecum genuinum eft. Carpa Gefner. a Carpe Germanorum ,. alias Carpe etiam Gallis dicitur. »Dobula à Dobbeler Hamburgenfium vel ADobel Saxonum. Gri/lagne, vocabulum incolis Auguftz: Vindelico- strum, ufurpatum. - Harengns a Germanico. Hering & Harinck. Hufo.ab Haufs & Hus Germanorum, quod domum fignificat. ? AMacarellus à Makarel vel Makrel Germanorum. Ma- querellus. Arn. Villanovani, JMareua à Marenen Holfatorum & Megapolenfium. Ah[zura & Figurm, vocabulum Ratisbonenfium. Willugh. Nagenulus : à Nagmaul Bavarorum. Gefn. Nafur à Nafe Germanorum. Albert. Mag, ^ 7 Ovfüs ab Orff vel Urff Germanorum. Gefn. | Rotaug. h. e. oculus ruber Germanice. Willugh, Sthilus à Schil Germanorum. Gefnerus, -« Sthroitfor, vocabulum Ratisbonenfium. Willugh, Schrollus à à Schróll Germanorum. Gefn. — Smdarius à Sandat Pomeranorum. Holfatorum & pag, 75, deu ccn Auctor vocabularii Suecani in 8vo. - Tobiemur à "Tobian Holfatorum ^ boxerankum. Schoneveldius, Trifia à Yreufch & Trufch. Gefn. ks Thriffa autem vocabulum Grecum € Vrowf/fth h. e, pifcis uxorum ,. vocabulum Ratisbo- nenfium- Willugh. 2^, Belgice Originir, - Cordita a Coret Belgarum. G. Pifo, : Haye e Dp 96 NOMINA GENERICA. Hayen, vocabulum Belgicum. Nieuhof. MO MN Lumpen, vocabulum Antwerpienfium Willugh. Sand - creeper. Belgicum. Nieuhof. her Spirinchus à Spirinch vei Spiring Frifiorum. Gefne- rus. | : NL Verthens Beck h. e, roftrum porci Belgice. Frafier. ^ Ze- Duel h. e. Diabolus marinus, Belgice. Nieu- - hof. | IMS | Zee - Viermugr h. e. Vefpertitio marinus Belgice, Nieuhof. Nota Plura nomina Belgica vide apud Nieuhof. 99. Anglice originis, Branlinus à Branlins Anglorum. Johnfon. Coddus à Codfifh Anglorum. Willugh. Gornatur vel Gurnardus à Gurnard Anglorum; Guiniad, vocabulum Wallicum. — * i Gunnellus ,. vocabulum Cornubienfium. Graja à Grey h. e. Canus Anglic. Johnfon. $5. Hitingo - Pollathius à Huiting - Pollach Anglorum, pag.74* Willugh. : e Huitingus vel IF'hitingur à Whiting Anglorum. Lunpus à Lump h. e. maffa informis Anglice, Gef- nerus & lurnerus. Pilthardus à Pilehard Anglorum. Willugh, - Saudils fecundum Orthographiam Salviani, h, e, Anguilla arenofa. Anglice. Salvianus. Schelley, vocabulum Cumberlandicum. Willugh. Srurfa à Scurf Anglorum. Johníon. Sparlingus à Sparling Anglorum. Willugh. Sprattur à Sprott Anglorum. 4?. Svecaneg originir, Situs à Sik Svecorum. Roberg. Strómingur à Stróming Svecorum. Roberg. Strünlingus à Strómling , . fecundum pronuntiatio- nem Germanorum. Roberg. E ; 55, Gal- NOMINA GENERICA; 97 $?, Gallice originit, quo etiam retulimus vocabula . Zlllobrogum, feu incolarum ad Lacum Lemanum (Genferfee) idque propter Lingus cognationem. - Zblet, vocabulum Gallicum. Bellonius. Zllaufa & Alofa, ab Alofe gallorum. Aufonius & Gaza. AEglefinus. vel ZEgrefinur, ab Eglefin vel 4Egrefin Gallorum. Rond. Bellonius. Barbur à Barbeau vel Barbel Gallorum. Aufonius. Bavofa, vocabulum Provincialium. Rondel. Burbota vel Barbota à Burbot Gallorum vel Zarbotte Parifienfium. Celerinus à Celerin Allobrogum. Aufonius & Bel- —. lonius. Epelanus ab Epelan Gallorum. Bellonius. : Eperlauus ab Eperlan Rhotomagenfium in Norman- peg. 75. dia. Rondel. - Farra vel Ferra, vocabulum incolarum ad Lacum Lemanum. Rondel & Gefnerus. Fhefus à Flez Gallorum. Dellonius. | . Gardo & Gardur à Gardon Gallorum. Bellonius. - Lavaretu; à Lavaret Allobrogum vocabulo. . Bello- nius. Limande, vocabulum Gallicum. Rondel. . Lota à Lotte Lugdunenfium in Gallia. Rond. AMarfio à Marfovin Gallorum. Bellonius. Aferlanus.vel Merlangus à Merlan Gallorum, Bel- lonius. Merlucius à Merlus Gallorum. Bellonius. Illolva & Morhua, vocabula Gallica funt. Bellonius. Plateffa, vocabulum Gallicum. Aufonius, Pola a Pole Gallorum vid, Rondel. Bellonium. Trutta à Truitte Gallorum, ut videtur. Trocta ve- ro feu Troctes eft vocabulum Grec. Uinbla ab Umble vocabulo accolis Lemani Lacus ufitato. Bellonius, ed4rtedi Pbilofopbia, N 5*, Por- - pag. 76. 98 5*, Portugallice originis. 2 . NOMINA. 'GENERICA; - a. LLinguado, vocabulum Lufitanicum. Marg. Pudiano Vermelho, vox Lufitanica. Marg. - tugallorum. Rondel. düipdye d iN. 6^. Italice originir, ab antiquo Latio aberrantis. Zigouus, vocabulum Mediolanenfium. Belnius, 4Lnguella, vocabulum Venetorum. Willugh. Canofa, vocabulum Italicum. Salvianus, Capidoliu: a Capidolio Romanorum. P. Jovius. Carpio, vocabulum Italicum. P. Jovius. Cepole, vocabulum Romanum. Willugh. Ciiuta, vocabulum Romanum & Venetum. P. Jo- vius. Fiatola vocabulum Romanum. Bellonius. Fragolinus a Fragolino Romanorum. P. Jovius. Galea, vocabulum Venetum, quod tamen a Greco yaAe velya4, originem ducit, quod r*. Fe- lem vel Catum proprie fignificat, 2?. autem ita dicitur Muftela quadrupes, apud Dioscoridem, . &c. Bellonius. Gatiorugine, quafi Cattus eruginofus, vocabulum Italicum. Willugh. : z: Lactia, vocabulum Romanum. P. Jovius. Lechia, aliis Leccia, vocabulum Romanum & Li- gurienfe. P. Jovius. : Linguatula, vocabulum Romanum Willugh, : Tiburo vel Tiburonus à Tiberaon vel Tuberaon Por- i Marfione vel Marfio, vocabulum Italicum vel Vene- - .tum, Aldrov, Pigur a Pigo Mediolanenfium, Rayna, vocabulum Venetorum. P. Jovius. Sathetfus, vocabulum Venetorum. Willugh. Saudelíla, vocabulum Venetorum, Willugh. Sardanus, Sardella, vocabula Italica funt; vocabu- .. lum Sarda vero Plinius habet Hiftor, Natural. l. raa HER 2A NOMINA GENERICA; c99 |. 82. c. r1. & Sardina Columelle Gfurpatur i 8/6. 17. Willugh. & Rond. * Srorpeia., vocabulum. Romanum Scorp&na: vero . eum & diphthongo, Plinio ufurpatur Hift, Nat, l. 32. c. tz. P. Jovis. P2871 Spigols, vocabulum Romanum. P. Jovus. Tarantola, vocabulum Romanum. Willugh, . . Trafüna, vocabulum Italicum, Salvianus. .Umbrino vel Umbrina, vocabulum Romanum. Jo- vius. 49. Americanz originis & quidem Brafilienfir, Acarapitamba. Marggravius, Acarauna. Amore-tinga. ^ Bagre. | Carauna. -, Guaperua, Guebucu. Iperuquiba. Manati vel Manathi, vocabulum tetrum Inf, Hifpaniole, Narinari. Paru. Punaru. Quacucuja. "Tamoata. MUR ue 99. Originis Zlfiaticae, €7 un md ica ab at- tiquo idioinate aberrantis, Cherifcaria. Bellonius obfervavit. p. 130. Corcovada. Frafier. Grinadies Bellonius, .... Liffa vel Gliffa, vocabulum (oetenfum. j domes. &c. Bellonius. "t^ CANON" SEXTUS. ! 200. Nomina generica definentia in Qides , aon on proba ebrnis Linn. fund, 2206. à N2 Tiio- | pag. 78. kei ds "OMINA' GENERICÁ 8 its SIS.CZPO E TON. TE 20r. Ratio eft, quia aliud genus innuunt vel ad ali- ud alladunt, cui hoc in Oides definens, fimile erit, & nullam ulteriorem originem vel caufam fus denomina- tionis habent. TALIA SINT. Rhomboides Rondeletii. Scorpoides ejusdem. CANON SEPTIMUS. : . 505. Nomina gentrica diminutiva vix toleranda funt. . Linn. fund. 227. : : SCHOLIO N. 203. Alludunt enim & hec primo ad aliud nomen vel genus, unde defumta funt, & fzpe illud nomen ge- nericum, a quo formata funt, non ad ichthyologiam, fed aliam hiftorie naturalis partem pertinent, : Znguilla ab Anguis, : "Afellus ab. .Afinus. Canicila à Canis. Glaucif;ts à Glaucus. Leucifeus à Aevxóc h. e, Albus, Dracunculus à Draco. Capriftus à Kereos h. e. Aper. Lingula à Lingua. Onifcur ab Ovoc h, e. Afinus. Ophidion ab Óqs h.e. Serpens, Quadratulur a quadrato. Sardella a farda. Spinartlla a Spina &c. CANON OCTAFUS. 204. Nomina generica imprimis. latina. pure adjtfliva, fed. fubflantive ufurpata, erititorum. more inprobanda funt, Linn. fund. 235. JExen- - NOMINA GENERICA,- roi ke. EXEMPLI GRATIA. | p2g. 79. " Truleatus, Centrine vel Centrines hé e. Aculeatus Grece, Corarinus h. e. Corvinus grece. Glaucus adjectivum ereceé originis, Latulur & latus, a, um. adjectiv, Schoneveld, Pupitivur , terminationem adjectivam habet, fed vocabulum fictum eft, Joh. Cuba. Rutilus, Gefnerus. j larius a colore vario; tut ; CANON. NOFUS, - 205. Nomina generica fubflamtiva latina , — uflovibus 2 . grifcis probatis. ignota, €9 a recentioribus efhila, fecundum rigorem crititorum barbara funt €7 malae notat. SCHOLIO N. ; 206. Latina folummodo intellige, nam in grzcis aliter fe res habet, quatenus Lingua greca novas voca- bulorum formationes tolerare poteft. i Ejugnodi vocabula [atima mova funt, Alburuus ab. albore feu fquamis albis. Aufonius. Barbur huc quoque pertinet, fi non a Barbeau Gallorum, fed a barba, fubflantivo latino, de- rivetur. Lampetra quafi lambens petras. Lucius a lucendo.. Bellonius & C, Figulus. Salar & Fario. Aufonius. -Tinra quafi Tinflá ji ,' quod pifcis niger fit. Au- Íonius. : CANON DECIMUS. pag. 8o. 207. Nomina generica si; 075 iginem denominationir fuae habentia a loco natali, ubi prin inventa, parum aeffiman- | da funt. Sardina, Sardella, ab infula Sardinia ubi frequens eft. . Sturio ab Afturia Hifpanis provincia. | N 5 —.. 208. D pA 209. Nomina generica vere I T & Greco latina- tni ünprimie fequent ia. Zlüpenfer. Plaacti, Ciceronis, Plin ZInia, Plin. 1. " GUI ZInthiar, | Plin. l. 9. c. 59. -Balana. Plin. l. 9. c. 3. 4. 6.- Blennius, Plin. l. 52. c. 9. Clupea., Plin. l. 9. c. t5. Cabitir, Atheneus 1. 7. dipnof. pace Cuprints, Plin. l. 32. c. 11. JDelphinur , Plin. 9. c. 8. Klops, Ovidius Plin. l. 9. c. 1T. £fox, Plin.l 6. c. v5. Éxocoetur, Plin. l. 9. c. 19. | Gobiur, Ovidius in Halieutico, Jócdniis Labrur, Ovidius Plin. l. 32. c. 11.- Lana, Plin. l. 5. c. 24. Lipavir, Plin. l. 32. c. 11. i AMugil, Ovidius. Plin. l. 9. c. 17, Mullus, Cicero ad Attic. 22. ÁMWuraeua, Ovidius, Plin. l. 9. c. 25. - - Perta, Ovidius. Plin. l, 9. c. 16. Phuyfiter, Plin.l. 9. c. 4. Priffis, Plin. l. 9. c. 3. 4. Raja, Plin-1:9. c. 24: - Salmo, Plin. l. 9. c. 18. Salpa, Plin. ibidem. ae, 9T, Scarus ,: Ovidii Plin. 1l. 32. c. 2. Scomber , Ovidii Plin. l. 9. c. 15. Silurts, Plin. 1. 9. c. t5. Sparus, Plin. l. 52. c. 1r. Squalur, Plin. l. 9. c. 24. Thynnus, Plin.l.g. c. 15. & Ovidii, — — Torpedo, Plin. 1. 9..c. 24. Triton, Plin l. 9. c. 5. Turfo, Plin. l. 9. c, 9. 25 Urano- NOMINA ' GENERICA. | YO04. Avo os Uranoftopur, Plin. l.. 52; c. 7. Xiphiar. Ovidii Plin. 1. 32. c. 2. & tr. Zur , Plin. L 9. C. IB. ETHYMOLOGIA NOMINUM GENERICORUM, |. — | QU/E PR/ZECIPUE UA NOBIS RECEPTA. FUERE. AAciPENsER. eft vocabulum latinum. Plauti, Ciceronis &c. derivatio incerta. AwMopnyrEs ab epos arena € dóras ttrinator quia in ipfam arenam fefe infinuat & abícondit. ArHERINA ab aOse/Zo vilipeudo, contemno, uanr i quia pifcis mole & pretio exiguus fit, vel ab «95e arifia, quod offa ariftarum inftar in corpore pel- lucido apparent. | BrEeNWIUS à BAéwe müurur fen ignavus t: quod. femper mucofus fit pifcis. CaTODON a xoro infra & cdouc dens, CuHTODON à xxíro [/fa & cdse dens, :.^ quod dentes in fetas flexiles diftingui queunt, CrurEA verbum PlInii l. 9. c. 15. eft. derivatio incerta; Cozsrris vocabulum Athenei eft, . derivatio minus certa, ConrcoNus a aóes pupilla aculi & »yeyjes angtilur 2.82. quia pupilla anteriore parte in angulum acutum procurrit. ) Convruzwa feu xceUQoa Durionis apud. Athengum, quz idem pifcis exiftimatur a Rondeletio. -Corrvs a xór]y quod caput Hefychio fignificat. . . quia caput refpectu corporis magnum eft. CYcLOPTERUS a xvxAoc. circulur & Qreeoy piana, cum pinnz ventrales in orbem concrete funt. CYPRINUS à xvUzpis venur. quod fit piícis adinodum fecundus, f X Dzr- "e |. NOMINA "GENERICA. Dzrpumus a JeAQez vulva uterus feu a je Qué poreeiu. quod per vulvam pariat. Esox Plinii vocabulum, forte.ab eji fave, quia omnes fpecies admodum voraces funt. Gapus eft vocabulum grecum apud Dtheneum, E origo minus clara. . GASTEROSTEUS a syaesje venter & os£oy os offis. £ pag. 03. quia venter pifcis hujus magnam partem offeus eft. Gonrus eft vocabulum latinum a greca mutuatum gei origo dubia. Lasnus eft vocabulum Ovidio ufitatum 1. 32. C. II. quia magna & prominentia labra habet. LieARIS 2 Avzegos pinguis quod pinguis. fit pifcis hic prefertim, LzPruRus a Aezres tenuis gracilis & gec cauda. cum cauda admodum tenuis fit. LorHuius a Aequi pinna ,' eminentia. quia undique eminentiis pinniformibus inftruitur.- x MoxNoDoN a góvos folus & ód2« dens. ; quod unicum dentem folum obtineat. Mucir eft vocab. Ovidii, P. Nigidii Figuli, extricatur quafi multum agil quod pifei huic optime competit, MUunzNA a2 udee fluere, fluitare: cum in aqu& fuperficie natent vel e manibus defluant. PrRCA a ziégxos nigris d iflin&us matuli quod fpecies hujus generis optime competit. PrrRoMYzow a zérecs lapis & pvox f. usce fugo quia fugendo lapidibus adhgret in fluviis, PuysETER à Quecio inflo, fuflo. quod aquam marinam magna vi fufflat & effiat. PLEURONECTES a zAevgai T. zAegoy latus & vuwrse natator, quod pifces hujus generis omnes in altero latere projecti natant. V RAI JA .NOMINA GENERICA; [Cr RajA eft vocabulum Plinii derivatio dubia, SALMO elt vocabulum a Plinio l, 9. c, 13, primum ufu: . patum - Cujus derivatio minus certa. SCLENA à Xx Uibra ... quod colorem obfcurum & umbrofum habeat, O9COMBER vocabulum ab Ovidio vfurpatum , à graecis .. mutuatum i oripo vocis dubia. e SILURUS 2 ce/ew füoUtre & Sec cauda quia continuo movet caudam, SPARUS a cz«leey palpitare, vibrare — quod aquis extractus multum palpitet & fe vibret, Sovuarus vocabulum Plinii a Squalore - quod hi pifces fqualore & impuritate gaudent, SYNGNATHUS à c)y cum , una cum, coz (in compofitio- ne) & yyaos maxilla | . quia maxille amb: concrete funt, ut oris apex ]^2. 94 : modo aperiatur. T uli d pr (Taicuzcuus a Seg crinis & ior pifcis —. quia folus inter pifces fere hirfutus fit, "TRACHINUS a reeyewos afper taber, — s quia officula pinns dorfalis valde afpera & aculeata i funt. i Xipnuras vocabulum Ariftotelis a £/gec enfir, gladius. quia roftrum in cuspidem longum, enfis inflar, definit. Zzus vocabulum Plinii eft, .-- eujus origo nobis non conflat, Zrtedi Philofopbia, : o SPE. — ^ auSSEGLESOGENERUMum DEFINISID: 209. Sus in ichthyologia appellatur umusquisque gifts, qui a reliquis fui generis fpeciebus in parte quadam ex- - derna, fecundum defefium vel exce[fum , mumerum , proportio-. nun, figuram €€ colorem couflantem variantem , diverfus eff. 210. Non tamen fingule he differentiz fpecificee in omnibus fpeciebus feu pifcibus adfünt, fed in aliis pau- ciores, in aliis plures, in quibusdam etiam fingule re- . periuntur. ; : AU 211. Ut res eo clarior evadat, qua ratione fpecies fingulorum generum a fe invicem differunt, fequentia ícholia adponere lubet: j SG H OIL. É 212, 1?. Si unus pifcis pre reliquis ejusdem generis, pog.85. parte quadam externa praeditus. fit, qua alter caret, e.g, - cirris, tuberculis capitis cornuformibus, aculeis in : capite vel alia corporis parte &c. fpecies a reliquis di- ftinctiffima eft. 2*, Siunus pifcis ab altero ejusdem generis, mumero par- tis ejusdam, puta pinne, aculei in capite vel alia parte corporis &c. differat, fpecies dus diftincte funt. : 5*. Si unus pifcis ab altero ejusdem generis, proportione duarum partium, longitudine imprimis differentium, ut e. g. mandibularum & dentium, differat, fpecies due diftincte funt. — '- 4^. Si unus pifcis ab altero ejusdem generis fgurá evi- denti part's cujusdam ut roftri, dorfi, caude, den- tium, lineze lateralis &c, differat, fpecies due di- . fündeitiden funt, |. : : 59. Si DIFFERENTLE SPECIFICUE, ^^ 103 .$*. Si denique unus pifcis ab altero ejusdem generis, non tantum exceffu partis cujusdam in altero defi- cientis, fed etiam numero, proportione & figura alicujus partis, vel etiam fi tribus, vel fi duobus fo- . lum ex his differat, res eo evidentior eft, & fpe- cies ambe eo magis diftincte funt. 6*. Si vero unus pifcis ab altero ejusdem generis colore tantummodo diverfus fit, licet is conítans videatur, tum res ambigua eft, & non fine periculo; fciendum eft nunquam dari duas fpecies unius generis veras feu diftinétas, quz in nulla alia re quam folo colore dif- ferunt, quod cuilibet fpecies fuorum generum inter fe bené conferenti putebit. vid. Linn. fund. 27. 213. Quod autem «olor in una eademque fpecie ad- modum variat, & jam intenfior eft, jam remiffior, id vel fola Pera. fluviatilir Bellonii nobis demonftrat, que interdum tota migrefrens, interdum vero & fepius lute- Ícens eft, prout fcilicet aqua & fundus loci, in quo de- . git, vel puriora funt vel turbidiora & magis lutulenta. Unde fequitur, quod nullus pifcis folo colore a reliquis . fue fpeciei individuis differens, pro diftincta fpecie ha- bendus fit. : 214. Interdum vero dantur fpecies aliquot diftinctz unius generis, que fibi adeo fimiles funt, ut in nulla reali nota differre videantur, cujus rei exemplum nobis p22.86. exhibet genus falmonis, in quo omnes fpecies fibi fi- millime funt, & magnitudine tantum, colore & aliis re- ^bus accidentibus difcrepare videntur. | Neque enim in numero partis cujusdam differunt: Figura quoque par- tium externarum eadem fere in omnibus eft: Propor- tio mandibularum & longitudinis ad latitudinem in qui- busdam differt quidem, fed non multum: Color & ma- cule variant quidem, fed fepe in una eademque fpecie, ita ut nullum genus mihi hucusque innotuit, cujus. fpecies difficiliores funt ad dignofeendum à fe invicem, quam hoc falmonis. Nam officula pinnarum, qu alias ; 105 in «5 —— DIFFERENTUE SPECIFICI. | in omnibus unius generis fpeciebus numero, differre fo- Tent, in fingulis hujus generis fpeciebus eundem nume- sum obtinent, Hep vu 215. Ut autem certi fimus qua ratione ejusmodí . fpecies unius generis fibi fimiles, vere a fe invicem dif- ferunt, verfübrae dorfi numerari debent, (quod optimé ín pifcibus coctis fit.) Numerus enim harum vertebra: rum femper in una eademque fpecie idem eft, & contra diverfus plerumque in diverfis, Aft cavendum eft, ne error aliquis in numerando committatur, proinde tota dorfi fpina à carne & membranis bene feparata, in pa- tella vel menfa munda, cultello in fuas vertebras divi- denda eft, qua poftea bene numerantur, ut numerus illarum verus innotefcat; Iterum tamen atque iterum moneo, ne vertebra utrinque ultima feu caud& & cra-- nio proxima, in feparatione omittatur, neque femel tan- tum, fed aliquoties certitudinis cauffa numerari debent. 216. Hac ratione (215.) videas pifcem minimum & maximum ejusdem fpeciei, femper eundem numerum vertebrarum obtinere. Pifcis autem vel fpecies diverfa plerumque una vertebra, fi non pluribus, fecundum - numerum differt a reliquis fui generis, fi modo in nu- ierando nullus error commiffus fuerit, | 211. Hoc ideo adpofui, quia numerus partium ma- gis in oculos cadit, quam alie note, nam ille fpecies, quz in ipfa re diverfz funt, differunt quidem femper ali- quantifper in figura & proportione partium externarum, fed ejusmodi differentie non adeo clare & determina- tiue funt, prefertim f1 ichthyographus quidam in inve- niendis differentiis fpecifitir parum exercitatus & inftructus fit. Obfirvatio. Dantur quidem aliquot fpecies diverfe unius generis, que unum eundem numerum vertebra rum habent, fed ille fpecies, in partibus externis fatis diftinéte , & preterea exempla admodum rara funt, ita ut ego in folo genere cypriniillud obfervavi. —— VARIA- D ; Ww | "3 | 109 VARIATIONES SIC DICT yes. a aPBOIDNUM ss 210. ( is non tantum in ichthyologia, fed etiam in omni reliqua hiftoria naturali ufus communis duas vel plures fpecies unius generis, pro una eademque intro- duxit, eundem errorem quoque hac vice caftigare & ex- plicare neceffe eft. vide Linn. fundam cap. 9. - 219. Ejusmodi variationes & defcriptiones, dua- rum vel plurium fpecierum, pro una eademque (211) a fequentibus rebus imprimis defumte funt, ut: x9. 4 colore variabili: €7. inconflanti uniur-piftir. — Qualia exempla apud Rondeletium non femel inveniuntur, precipue in genere Turdi feu Labri. &?. 4 colore conflanti quidem , fed jam intenfiore, jam remiffiore. | Uti pifcatores noftri, & alii quidam Ícriptores narrationes pifcatorum in fcribendo fequen- tes, faciunt. 8?. 44 diverfa magnitudine ejusdem. fpeciei in diverfie locis. Hoc faciunt pifcatores & alii quidam horum doctri- nam fequentes. : A49. A loro diverfo, ut pifcatores noftri & alii ejusdem fa- rine homines faciunt, dum loquentes inter fe, & quidam etiam fcribentes, Percam fluvintilem Bellonit, fi in mari capta fuerit, pro diverfa fpecie habent, & Pertam inarinam appellant, dum tamen Perca mariua "uflorum longe alius pifcis fit. — - 69. 4 diverfo pariendi tempore, — Ita pifcatores noftri & . plurimi alii faciunt, dum tres fpecies Luci Aucto- rum conílituunt, quarum primu appellant Is Gjád- dai. e. Lucium glacialem, quod in lacubus Suecanis pag. 89. verno tempore fub glacie pariat. : O5 Secug- - a:0 —— — DIFFERENTLE SPECIFIC. Seruidum vocant Blomfter - gjadda i; e. Lucium flo-- riferum, quod vere magis adulto vel provecto, quando - ^. plante quedam florefcere incipiunt, pariat. pag. 9o. Tertia demum Fró- gjádda illis audit h. e. Lucius fe- minifer; quod adhuc ferius ova pariat, quando fcilicet quaedam plantz poft deflorationem jam femina habent, & fic in aliis &c. THESIS. 220. Omnes vero ejusmodi differentiae (219.) falfae €9 frivolae funt, DEMONSTRATIO PER EXEWPLA, . 921. 1?. Quod ad primum exemplum a colore variabili defumtum attinet, nemo eft qui nefcit quomodo co- lor in una eademque fpecie ludat, ut ex plurimis exemplis probari poteft, e. g. T'inca, Muftela fluvia- tilis, Anguilla, Salmo & Turdus Auctorum in co- lore nimium quantum variant. 2*, Reliqua differentie fpecifice à colore intenfiore vel ve- miffore, ut C7 magnitudine E7 loro diverfis, fumtae, mi- noris adhuc momenti funt, nam exempli cauffa, quis . negat vel unquam negavit Ethiopem & Pygmeum feu hominem naturá admodum brevem, veros ho- mines effe & eadem fpecie cum reliquis hominibus convenire, licet prior refpectu ad Europeum album nigerrimus fit, & pofterior in comparatione cum homine procero, magnitudine multum differat, Et par ratio in nuper allatis pifcium differentiis (219. 15. 2?, 32. 4?.) omnino eft, jd 5?. Quod ad differentiam pifcium a diverfo pariendi fem- pore allatam attinet, nemo eft primo qui ignorat, quod pifces, aves & alia animalia ftatum tempus pariendi obfervantia, in una regione ferius paulo, in alia ve- ro citius ova ponant & pariant, prout regio fcilicet illa vel frigidior vel calidior exiftit. Et fecundo, 'in uno eodemque loco etiam quadam animalia feu in- divi- NOMINA SPECIFICA. ud dividua ejusdem fpeciei citius, quedam ferius pa- riunt, quod vulgaris experientia, & quotidiana ejus- mo4i rerum obfervatio abunde nobis ante oculos po- nit, imprimis in avibus. REFORMATIO NOMINUM SPECUIEPICORUM, — . 222. M'anstcstis fic nominibus genericis a barba- - rifmis, atque a mifcela linguarum exoticarum repurga- tis, ut et indicatis notis & variationibus fpecierum, or- do exigit, ut de nominibus fpecificis agamus, » DEFINITIO, 225. Nomen fnecificum eff epitheton illud aliquot. vocabu- lis conflanr, quod nomini generiro poflronitur, ut uua fpecies pifcium a veliquis. ejusdem. generis. dignoftatur. Linn. fund. 287. T 224. Ejusmodi nomina fpecifica (225.) funt vel fal. fa vel vera feu genuina. 225. Nomina fpecifica furia funt, quae unam fpeciem a reliquis ejusdem. generis mon. diffinguunt, mer diffimguere que-- unt, atque fic le&oribus € diftentibus mullum ufum praeffaut, 226. Ejusmodi nomina fpecifica (225.) a fequenti-- bus imprimis defumta funt, ut: | (— X*. LÁ frequentia. vel etiam raritate unius fpetiei prae altera um eodem genere e, g. : Acus vrlgarir, Aldrov. Afellus vulgaris. Aurata vulgari. Aldrov, Balena vwslgari. — Gryllus vulgari», Lupus pag. 9t. ^na NOMINA SPECIEICA. Lupus- vulgarir.. Aldrov, ; Muftela vulgaris. Salmo eugerir. Aldrov. "TIurdus ewlgatiffmus, | Boopis rara fperier. Rond. &c. | ; . 29. Zi muero quodam, | ob frequentiam, eius fpeciei prae veliquir, ut videtur. e, g. | ,. (Acus prima Ípecies, * — Acus /fzmnda fpecies. . Acus altera. Anthias £ertütr. Anthias. quartus, : — Anthiz /«unda fpecies. Araneus aler. —. Aellus primus. Schon. i - Afellus a/ter.. Ald. | : Afellus £ertiur, Aringa ajfer, i Bagre 1a. 2a. 33. 4a. & 5a. Species Marcgr.- Box prima. Bellon. Boopis fecunda. fpecies. Carapo fecunda. Ípecies.. Caraífi tum, zum €7 3um genus. Gefn, Exocoeti fertium genus. Bellon. Glaucus m», 2us.€7 2u5, Rond.- Gobius /zeundus, p2g.92. . Gobius fertis, | Hiftrix a/ier. READ Lampreta a/fera, Salviant, Lamprete genus alterum... Gesneri, Leuciíci fpecies prima. Gefn, Leucifci fecunda. fpecies. Lyra alters. Rondeletii. Morhua altera, ; Muftela a/fzra, Schon. Mulflelus primus Salviani, | 3 | Mufte- ^ - NOMINA: SPECIFICA. Ha -Muftelus ficumdus. Muftellus tertius, Bellon. Myrus aliter, . Orbis. primur, Rond. Oftration prior. Aldrov. Oftration. affer. Oftracion £ertiur, Lifter. Pafferis zertia fpecies. Rond, Paftinaca /eeunda: Rond. Punaru fecumda fpecies. Marg. Pungitii pifcis a/ferum genus, Aldrov. Raja (clavata) altera, Sphyrene prima ípecies, Rond. Sphyrene fiunda fpecies. enia prima, Rond, — - "Tenia alters, Rond, - Tenia fertia. "Turdus tus. 2. 5. 4. " e z. 8. 9. 1C. t1, EP ron, Umbla altera. 3^. loto matali, domirilio, &c. ut: Alburnus lani, . ^ Ammodytes americana, Apua phalprica, | | : Bramma marina, Johafon pg. 95. Capito fluviatilir. . | lacuftris. - Carpio farus Benarh Cataphractus Brafilienfs, - Canicula /axatilis. Cernua fluviatilir, -.. Clarias Ailofica. Cobitis fluviatilis, Conger ZJndirus, Epelanus fluviatilir, Gobius fluviatilis. lacufirie, i: "triedi Philofopbia, XB ow ur Go- 34Ébg - NOMINA 'SPECIFICA- Gobius marinus. Lampetra fuviatilie, 5. | Lepus soffras h. e, Germanicus. Schon. Liparis z0fras h. e. Anglorum. Johnfon. . Lupus «fira: h. e. Germanicus. Schone pag.94. ' S9. 4d maguitudine diverfa. "'Torpedo mericaua, Lumpus Zhuglorum, Lucius marinus, : Muflela fuviatilis. . lacuffvis, marina. : Indica. Myftus /fwiatilis, . marinus, Bellon, Scarus Cretenfís, Schrollus Danubianus, | 'linca marina. | f "Trachurus | Prafllienftr. "rutta fluviatilis, lacufivis. "Turdus ab infula afcenfionir, : Umbra uviatilis. | is e, A qualitate vel proprietate varia e; g, — Albula uobilir vel loutur. Schonf. Ob faporem fcilicet gratum. Afellus /ufrur. Willugh. j Capito fluviatilis rapax , quia pifces perfequitur, Gefn. Lampreta coca, ita tantum videtur. Lampreta coemofa, quia ceeno gaudet. Schwenf. - Muftela fofflis, quod in arena fodendo reperitur, Gefn. ' Muftela vivipara, Schon. Rana pifiatrix. Salmo zobilir, Schon. Ob faporem gratum, Salmo /purit:, ob faporem minus gratum. Schon, Acus NOMINA SPECIFICA; Acus major. Acus nor, Acus maxima, Aculeatus minor, Albula parva, minima. Afellus /atus, Lifter. Afellus longus, — ellus major. minor. Schon, Afellorum maxima fpecies, Afellus omnium 1inimus. Atinga minor. . Balena major. | minor, Bugloffus maximus, . Catulus major. 2.2110F., saxi. QGobius maximus. QCuaperua maxima, Harengus minor. - Hippocampus perum. . Lampetra parva. minor, major, i ninima, : sedia, Schwenckt, Mullus sajor, Muftela maxima, Bellonius. Perca major. minor. - : Pifcis maximus quadrangularis; majufrulus quadrangularis, mediotrir quadrangularis, " Rhombus maximus, Pa X15 pag.95, Solea 416 pag. 96. - Solea parva. NOMINA SPECIFICA. ^— "^ - Scorpius major. : | MES E «o amor, ; HOS E Turdus major. is . Umbla minor. | NET 6*. 44 colore vel variabili 2 diverfo in uno eodemque pifce, vel etiam conflanti quidem , fed nimis generaliter toti cor- gori pro parte illius attributo, e. g. EE "Albula caerulea, male quia non totum corpus, fed /. pars tantum caerulea eft. | : Afellus flave/;ens ! male quia totum corpus eundem virefens j colorem non habet. Schon. Capito caeruleur, male, quia non totum corpus, fed pars tantum ccerulefcens eft, Gefnerus, Capito /ubruber, itidem male, quia nulla mentio fit earum partium, qua rubre funt. Gefnerus. Raja a/Erias, male, quia ipfius coloris, quem ha- bent, macule feu aftra, nulla fit mentio. Scarus tarius, male, quia plures fpecies poffunt ha- bere colorem varium, fed tamen diverfum. — Sargus polygrammus, male, quia colorum prefen- tium nulla fit mentio, Aldrov. l male, quia color incon- Torpedo maculofa de iu TENTE Torpedo non ied ftans eft, & jam adeft, jam abeft. : : Turdus perbelle pi&iur. Ridicule, quia ipforum colo- rum nulla fit mentio, & plures 'Turdi fpecies poffunt habere colores pulchros. 227. Dantur quidem plura Auctorum nomina fpe- cifica, que a rebus accidentibus & variis ex cauffis fum- ta & fabrefacta funt, fed hac (225. 226. 1?, 2?, 59, 4*. 5?. 6?.) ut precipua forte fufficiunt. | pradixi, merito falfa & fpuria funt. (225.) We o7 | THESIS. 228. Cuncta vero hecce nomina fpecifica, ut fu- " DE- | N OMINA SPECIFICA. | 117 DEMONSTRATIO PER EXEMPLA, T . 929. Nam f 3?, Nullo. modo fieri poteft, ut videre vel difcernere queam, fi pifcis ignotus mihi offeratur, em vulgaris ff, vel rarus, multo minus. 29. An primus, fundus vel tertius &c. in fuo genere fit, quatenus natura pifces numeris arithmeticis non infignivit, ut magiftratus parietes civium in qui- pag. 97, busdam urbibus & emporiis, - Neque. 5*. Difcernere poffum, an pifcis ignotus, ab alio mihi oblatus, fit vel marinus, vel fluviatilis, vel lacuffrir, vel Europaeus, velZfmericanus, vel Jffritamus &c. Et preterea hec differentia a loco natali fumta, in eo fepe graviter peccat, quod unus idemque pifcis & marinus & fluviatilis, & lacuftris, & Europeus, & Afiaticus & Americanus fimul/fit, i | Neque, ; 49. Sapor, vaopacitar, domicilium, modus pariendi, indoler . & alise proprietater pifcium , in externo corpore con- Ípici queunt. — Neque, i ; 5*. Exunico pifce mihi oblato hariolari poffum, num in fuo genere maximus, minimus, major, minor, m. dius, parvus, veliquir longior vel latior fit, ut taceam; , quod una eademque fpecies, pro diverfa etate, jam major, jam minor, jam media exiftat. Su. Nee demum. . 69. Color variabilis, vel etiam conftans, fed generali-. ter fumtus, jme mentione partis coloratae, veram &- quazfitam alicujus generis fpeciem mihi indicare pof- . it. (226. 6^.) | 230. Hinc fequitur, (226. ad 2530.) quod, quatenus - nulla ratione ejusmodi res evidentes, qualitates & pro- I3 prie- u8 — — NOMINA SPECIFICA. | prietates in'pifcibus ignotis, mihi oblatis, videre pof. . »fim, eatenus hecce nomina & diffcrentize fpecifice, a : rebus accidentibus fumta, falfa, frivola & nullius fere - ^D. B D ufus fint. peor — CHARACTERES SPECIERUM ; SEU j 1 DIFFERENTLE SPECIFIC/E GENUINZE. 251. Misa fperifica. vera. feu. genuina (224.) funt, quae primo intuitu vel minima opera adhibita, unem fpeciem a reliquis ejusdem generis diflinguunt. Linn. fund. 258. | 232. Hecce nomina fpecifica (231.) fumi debent a parte quadam exf£erua unius fpeciei, differente fecundum exce[fJum , .defe&lum , numerum, | proportionem, figuram vel colorem conflantein difcrepante, uti | EXEMPLI GRATIA, 1*, Ab exceff alicujus partis in una fpecie, que pars in alia ejusdem generis deficit. Et hzc ipfa differentia fpecifica omnes reliquas, ob evidentiam antecellit, Exempla ejusmodi partium jam exiftentium , - jam. vero deficientium, in uno eodemque genere, funt: - «. Cirri à mandibula inferiore vel ab angulo mandi- bularum pendentes. Exempla funt pifces féquentes: 1. Gadus ore cirrato, 2. Gadus cirro carens, 1. Mullus eirrir in mandibula inferiore, 2, Mullus cirro mandibulae carens, p. Tu. ?, NOMINA. SPECIFICA. -H9 B. Tubereufa. cornuformia in capite quorundam pi- Ícium, ut: ir : 1. Cottus cornubur quatuor in capite, 2. Cottus cornubus capitis carens, oye dhoulei in capite vel in alia corporis parte, ut: pag. 99. 1, Cobitis aculeo bifurco utrinque ad oculos. j | 2. Cobitis aculeis capitis. carens, à. Prominentiae íeu apophyfes molles, vel alie res notabiles, in quacunque demum corporis parte fint. ^ t SCHOLION. Ob magnam hujus rei (232.) evidentiam, non mi- eum eft, fi una vel altera ejusmodi differentia fpecifica. apud auctores reperiatur, e. g. 1. Mullus £arbatus h. e. cirratus. —. 2. Mullus imberbir h. e, cirris carens, j | 29, À numero paríium, in uno genere differentium, ut pinnarum; aculeorum & officulorum in pinnis; acu- leorum in capite, dorfo vel alia corporis partes li- - nearum tam coloratarum, quam colore carentium, dentium &c. ut: : 1. Gadus dorfo tripterygio. 2, Gadus dorfo dipterygio. 1 Gafterofteus aculeis im dorfo tribur, 2. Gafterofteus aculeis in dorfo decem, |*. Perca imer fex frausverfir nigrir, 2. Perca /meir ofio transverftr nigrir, &c. 29. 44 proporíione duarum partium, lougitudine imprimis dif- ferentium , in. eadem fpecie, - Quae differentia. &. A mandibulir imprimis fumitur, ut: - 1 Clupea manudibula inferiore longiore. 2. Clupea mandibula fuperiore longiore b, e. Enchraficolus. | 1 Gadus maxilla inferiore longiore, PANN Hu 2e Ga-. o xm . NOMEN OSPEDENOAJ (07 — 2, Gadus maxil'a fuperiore longiore ,. &bi snm A" f. A dentibus, qui in diverfis fpeciebus ejusdem ge- neris vel longitudine equales, vel insequales funt, pag.roo, 1, Perca dentibus quatuor majoribur in apice maxillae, — ONE hoc eft, Lucioperta. : WU cm 2. Reliquz vero fpecies dentes equales habent. OBSERPUTIDIT QE In /qualis & aliis pifcibus cartilagineis fuperior cau- dx pars inferiore longior quidem eft, fed quatenus hoc in £oto genere obtinet, nullum ufum in differentiis fpeci- ficis preftat.. | : Eo m | 49. À figura alicujus partis n eodem. genere, diffevente, ut: — ' — &. A rofiro, quod vel conicum, vel depreffum few plagioplateum , vel cathetoplateum feu compreffum,. vel teres & anguftum, in longam cufpidem definens eft, e. g. 1 Coregonus roffro conito h. e, Oxyrhynchos. Rond. 2, Coregonus vo/ffro depreffo h, e. 'Thymallus. 1. Efox ro/iro plagioplateo h. e. Lucius Auctorum. 2. Efox roftro in cufpidem teretem €7. longam definente, Acus vulgaris Oppiani. (9. A dorfo E7 ventre, qu& vel convexa, vel plana, - vel fubacuta feu in carinam acutam. contracta funt, Cujusmodi exempla in multis generibus obvia funt, .' ut in Cyprinis, &c. PARS | y. À cauda, qu& in extremo feu medio extreme par- tis vel cufpidata, vel fubrotunda, vel equalis feu perpendicularis, vel fegmenti circuli inftar, leviter quafi excavata,. vel bifurca, forficis diducte inftar, vel lune crefcentis modo excavata.eft. | Exempla . in multis Cyprini, Gadi & aliorum fpeciebus, in propatulo funt. : à A -NOMINA SPECIFICA.: (21 à. A finea laterali, que vel recta, vel curva eft. Exem- pla ubique proftant, ATE 1 -& A lineis €7 maculis, colore conffanti preditis, que vel rotunde, vel oblongz, vel longitudinales, vel trans- veríz funt, ut: - I1. Sparus /imeir longitudinalibur h. e. Salpa, — 2, Sparus lineir £ranrverfis, parallelis h, e, Mormyrus- Auctorum. 59, A colore conftanti, fed in wma fpecie, vefpetlu ad alteram, diverfo, e, g. in genere Perce & in aliis multis, EXCEPTIO. Si vero color variabili eft, ut in genere Labri, &c. . tum hec differentia nullius omnino ufus eft. Confer fu- pra (226. 67. 229. 62^.) - | COROLLARIUM. . . 235. Tolerari etiam poteft, fi differentia fpecifica quandoque, in fpeciebus admodum pufillis, a magnitu- dine feu longitudine fumatur, fed longitudo illa inítru-. mentis mathematicis determinari debet, & praterea in illis tantum generibus hoc fieri poteft, in quibus fpecies una vel altera, refpectu reliquarum, admodum pufilla. . eft, & nunquam major evadit, atque in ejusmodi fpe- ciebus pufillis tantum hec differentia admittenda. eft, nam piícis magnus pro diverfa etate poteft effe pufillus; . pufillus autem non contra magnus unquam evadit. His non obfervatis differentia a longitudine fumta, frivola eft & inutilis. Confer (226. 5?. 229. 5?:): fi vero quis hanc differertiam pro inutili habeat, illi non multum repugnabo. —— i | 234. Situr pinnarum €7 aliarum partium, in. generi- bus veris feu naturalibus, eandem difítantiam propor- tionatam inter fe quodammodo fervat, unde nullam dif- ferentiam fpecificam füppeditare poteft, fed in generi- bus diftinguendis fuum ufum habet. AvtediPbilofopbia, ^ T der 235. p.t p. 102. ^2 NOMINA SPECIFICA, 255. Hs differentie pifcium fpecificz ab exceffu vel - defe&iu, mumero, proportione, figura & colore conffanti pax- tium predictarum fumte, (a 232. ad 233.) merito vere & genuine funt, (231.) verasque notas ad diftinguendas fpecies generum füppeditant; Nam fi quis pifces unius generis inter fe conferre velit, ille fua obfervatione & - autopfia nullum inveniet, qui a reliquis fui generis in. aliqua minima re harum partium externarum non difline Gus erit, fi modo fpecies diverfa eft. | Quod erat demonftrandum, we APPEN- APPENDIX A PHILOSOPHIAM JCHTHYOLOGICAM | ARTEDL "CONTENTA. 3, Syftema pifcium Raji, Dalei, Artedi, Kleinii, Schafferi, Linnzi, . Gronovii, Brünnichii; Scopoli et Goiiani, T 4, Walbaumii Anatomia Xipluz. 3. Dyverneji Obfervatio de firu&ura cordis pifcium cum tabula znea, 4. Ejusdem Commentatio de circulatione fanguinis in pifcibus. s. Alexandri Monroi Defcriptio cordis, vaforum fanguiferorum et circulationis fanguinis in pifcibus, SYSTEMA INDIGESTUM RAJI PISUCES | TT p os refpirantes; CETACEI A) Dentati ; 2) in utraque maxilla De/phbzmus; Pbocaena; Ovea. £) in maxilla inferiore tantum 1) Bipinnes dorfo impinni *) minores: Ba/aena minor. No. 2. **) majores: Bajaena majov. No. 3. Potmalfifcb. 2) Tripinnes feu dorfo pinnato **) dentibus arcuatis falciformibus: Ba/aema major. No. 4. **) dentibus minus inflexis et in planum definentibus : i Balaena macrocepbala. No. 5..——— B) Edentuli laminas corneas in fuperiore maxilla habentes, .4) Bipinnes feu dorfo impinni I) Fiftula donati: Balaena Gvoenlandica vulgavis — — 2) pro fiftula nares habentes: Balaena major. No, 6. P) 'Yripinnes feu dorfo pinnato 1) Fifiula donati: The Fiufifb. 2) Naribus pro fiftula refpirantes, *) Roftro acuto et plicis in ventre: Balaena trvipinnis.. Ng. : **) Mandibula inferiore latiore: Ba/aeno tripinnis. No. 9. ; II. Branchiis refpirantes, 4) Ova magna concipiunt, "CARTILAGINEI. a) longi et teriufculi: Squah, $) lati et plani: &ajae. . Q. 3 . ANO- So SYSTEMA RAN. - "x ANOMALI CARTILAGINEIS AFFINES! Bana pifcarris, Guaperna & Guacucuja, B) Ova parva concipiunt OSSEI five SP1NOSI. &) Plani in latus proje&i i I) Corpore breviore et fere quadrato "i : Pleurone&te, 2) Corpore produ&tiore |) Dorfo ere&o natantes ER I) unico pinnarum pari, qui pinnis ventralibus carent, *) Anguilliformes five corpore laevi oblongo. Nomina: illorum vide in BibZorbeca ibt iyclogiea p. 28. No 4. *-) Corpore contra&iore & afperiore. Orbes. Vide ibidem No. 5, z c) dentibus binis. : (2) dentibus quaternis, 1 ») dentibus plurimis. 2) Radiis mollibus pinnarum dorfalium CODD 2 Dorfo tripinni: Afe/li ; *") Dorfo bipinni. Vide BJ. icbzb. No, 7. et 8. c) Anguilliformes, Vide ibidem No. 9. 2 Pinnis ventralibus in unum coalitis. No, ro, */) Pifciculi varii pinnis dorfalibus duobus. No. x 1; à) Exotici et Brafilienfis. No. 12. &) Barbati et aculeati Bagve dicte. No. 13. ) Pinnis dorfalibus diflimilibus ; anteriore -acu. lcata. No. 15, 16. *"**) Dorfo unipinni c) Radiis dorfalium pinnarum mollibus, No. 16. . : T) Malacoftomi five maxillis edentulis No. 17. ) Radiis anterioribus aculeatis, pofterioribus mol. libus. No. 18 *y) Radiis omnibus fpinofis: Americani, III, Pifces incertz fedis ob defcriptiones imperfectas ÀA) Indici aliquid Neubofüi. B) Americeni a Rocbefortio & Du Tertve obfervati; C) Iamaicenfes ab Zanffo Sloane communicati. D) Rariores Cornubeníes, quos Geovgtus lago delineatos exs hibuit, SYSTE- 127 SYSTEMA SAMUELIS DALEI PISCES SUNT VEL l. Bau refpirantes, corde, unico ventriculo przdito. Ii- . que vel. 4) Ovipari (i. e. ova non intus foventes, fed in aqua eji- cientes, ubi calore folis foventur et excluduntur) dor- fo erecto natantes, vel a) Corpore longo et lubrico, . fquamis quoque. carente, 1) Pinnis ad branchias obtinentes, ventralibus defli- n tuti: E - : Zinguila, — 2) P'innis utroque pari donati, i, e, bran- chiali et ventrali : 5) Duabus in dorfo pinnis AMuffela ffuviatilis, JFK) Unica in dorfo piuna Lupus marinus, b) Corpore contracliore vel faltem non admo- dum lubrico 1) Pinnis non aculeatis, quibus *) Unica in dorfo pinna | &) Marini, quorum pinna dorfalis aut 1) Gravitatis centro apponitur; linea in ima ventris carina e fquamis compofita : I) Serráta | - - Haec. . 2) Non ferrata .- - Encrafitholur, j 1!) Non longe a cauda fita 1) Squamofus, corpore pentagono Sturio, Í 2) Non fquamofus - - Jchthyocolla, Lo) Fluviatiles et lacuflres, 1) Dentati uro e Lucius, ; t1) Eden- Extat in $. Dale Pharmacologia Lugd. Batav, 1739 in 4. pag. 49. : 108. SYSTEMA DALEL f) Edentuli : 1) Squamis maximis —— Carpio, 2) Squamis mediz magnitudinis Barbur, 3) Squamis minimis, tenuibus, vifcido connexis Tinca, **) Duz in dorfo pinna eriguntur c) Edentui — - - ftia five Thymallus, p) Dent — - - Trutta, 2) Pinnis aculeatis, duabus in dorfo pinnis, anteriore autem fpinis rudiata *) Marinus - i. Bfugil **) Fluviatilis . - Porta B) Vivipari, i. e. qui ova intus concipiunt ma- juícula, avium modo, eaque in utero fovent, a) Cartilaginei 1) Longi -— . : Galeus 2) Plani - - -. , -Kaja &e, II, Pulmone refpirantes, corde duobus ventricu- lis predito, 44) Dentati &) Fiftulofi . E - . (Chus b) Non fiftulofi É - . IWMonocteros B» Edentuli - : - Balaena SYSTE- [29 SYSTEMA ARTEDI i m cauda . perpendiculari five Catheturi. 4) pinnarum zadzs offeis " " 6) Branchiis officulatis ! 1) Pinnis inermibus *) MALACOPTERYGII, &) pinna dorfi unica in UII fe- re dorfi 5 B) Pinna unica in medio fere dor- f fi et unica poftica dorfi adi- 12 pofa ; ; ty) Pinna unica in extremo dorfi 1 -d) Pinna unica, pluribusve per to- D Syugatbus Colitis 3. Cypvinus.. 4. Clupea Argentina ié Exocoetus [7. Coregonus 9g. Osmerus . Saluto x Efox 1I. Ecbeneir [ 12. Corypbaena 13. Amodytes 4 14. Pleuvonecdes l uum dorfum extenfis I$ ; 3 16 | lg £) Pinna unica longa vix a cauda /18. diftin&ta 19. €) Pinna exigua unica in extremo. 20. doríi vel nulla L21. 2) Pinnis offeis, quarum quxdam fpinofe **) ACANTHOPTERYGII | &) Capite plahso — | | Hrtedi Philofophia R 29: . Stvomuteus . Gadus . Anarbichas Murvaena Opbidiom Analbleps Gymnotus . Blennius . Gobius . AXiphbias . Scosulev . Mugil . Labrus « Spavus Sciaena (3 Ca 15e SYSTEMA ARTEDI. 30; Peta 51. Tvachinus — Q) Capite afpero ; - 32. Trigla 33. Scovpaena i 24. Cortus 35. Zeus ..36. Chactodem | . 31. Gaflevofleus &) Branchiis offibus deflitutis d c D 9*") BRANCHIOSTEGY — . 439 DEDIT. lai. Lopbius , B) Pinnarum vadiis sieilitan vix a mermbrana diftin&tis (42- Petvomyzots 4*) CHONDROPTERYGII H Squalus 5. Raja II, Pifces cauda Povizonzali, pulmonibus refpirantes [46. Phyfetev 4T. Delphinus 48. Balaena *V*) PLAGIURI . - 4 49. Monodon : 50. Catodon 151. Trichecus L52. Siven - [ 1. Silurus, 2. Pbyds |. 3. Cicla 4. Spbyraena III. Appendix pifces indifpofitos continens, in |5. Hepatus Synonymia ab aucbore indicatos 6. Caprifcus 17. T«enia Q. Pbolis 9. Autbevina 10. Liparis 11, Chen. - SYSTE. | 40. Cyclopterus . Accipenfer.—. - I3f € SYSTEMA KLEINII I, P... pulinonibus gaudent 4) Phyfeteres 6) Balznz 1) Edentulae *) in dorfo levi apinnes: Species 3. **) in dorfo gibbo apinnes: Species 2.* ***) in dorfo pinnatz; Species 3. 2) Dentatze 2) dorfo lxvi apinnes: Species. 2. 7*5) dorfo lxvi pinnatz: Species 3; ***) dorfo gibbo apinnes: Species tz ****) dorfo gibbo pinare Species r, b) Narwhal five - - X. Monodos €) Delphaces i *) Capite in roftrum porcimuus 0t imum [ exeunte. . 2. Orca **) Capite in roftrum Vestes re- ui €um et longum protenfo 5. Delphinus ***) Roftro recto, brevi et obtufo — . 4. Turfro Ir. Pifces Prancbiis occultis 4A) ad latera Pi - innata (5. Cynoecpbalus : S ui i l6. Galeus. - 1) Spiraculis quinque — - " — *53. Ceflvacioms ; n Rbina f9. Barrachus e ; : 1 z .IO. Crayractorm 2) Spiraculo unico E UR Ee Vr. Capvifcus L12. Congev 0) Apennia 1) Spiraculo unico s ds - 13. Muvaena 2) Spiraculis feptem - - I4. Perromyzofs B) In Thorace. f 15. Narcacion 16. ARbhinobatus ns Lejobatus L1g. Dafybatus R 2 Ill, Pi- 1) Spiraculis conftanter quinque ^om pos |SYSTEMA KLEINIL - NI. Pifces: bvancbiis apertis "SEDIS /—. 4) Series L a partibus notabifibus « et corpore anguine EOS 4) Fafciculus L; capite et ventre notabilis. 19. Siuvus-- - b) FafcdiculuslL notabiliter roftrati, ore vario 3e - 1) Ore prono, capite in folidum roftrum exeunte . Rs 20. Acipmfes —.——— 2) Ore fiffo i €x *) et labrace, roftro Ectune dentibus horridis: —— - .-c 2E Lathargus **) Mandibula fuperiore in Erotic no- tabile exeunte: - - 22. Xiphias. ****) Inferiori mandibula ultra fuperio- rem roftratam producta 23. Ma Micha: ****) Utraque mandibula xqualiter ro- ftrata . 2 : 24. Pfallifoflomus 3) Ore in roftri tubulofi extremitate 25. Solenoflomus . 4) Capite et cauda roftratus- 26. Ampbifilen €) Fafciculus III. notabiliter plani et oculati ie 1) In dextro latere oculati — - - [27. Solta à; L28. Paffev 2) In finiftro latere oculatus 29. Rhbombus f3o. Abombotides — 3) Utrinque oculati - . 31. Tetragonoptvus (32 Plhrigloffus [33. Caraphbraétus 434. Ceviflion. L35. Cenrvifcus e) Fafciculus V, vel fterno vel capite no- f tati inftar ricini omnibus corpori- 4 36. OE bus fibique invicem adhzrentes LT Md f) Fafciculus VI. corpore teretiufculo an- guille adfpectum habentes 38. Pune B) Series II. corpore fpiffo «el lati, vel carinati et caftigati «) Fafciculus VII "oTripterus - : 59. Callavias b) Fafciculus VIII- Pfeudotripterus 40. Pelamys. c) Fafciculus IX, Dipterus I) Pinna fecunda cutacea veladipofa —41:. Trutza. [42 Mullus 43. Ceflreus | 44. Labrax 2) Pinnis ambabus radiatis —— 445. Sphyraena 46. Gobio 47. Afperulus ps Ivichidion — - d) Fafci- d) Fafciculus IV, '"Thoracici notabiliter arm tí "o OUMBNSIEMAORLEINIL-- 5... ad d) Fafciculus X, Pfeudodipterus | 1) pro prima pinna dorfali aculeis difcretis 49. G/auctis 2) prater pinnam longam, proceflibus in capite quafi criftatus 5o. Blenuus €) Fafciculus XI. Monopterus 1) Pinna longa unica *) Interrupta - . . 8I. Pevca SF*) Sinuofa . . D $2. -Percis 9U**) cozquata ie [ 53. Maenas 4) dentibus acutis RUE des M un UR. L56. Hippurus — [9) dentibus latis et obtufis 57. Sargus ; Medi 8. Cypvinus i: edentuii — * Si da Ls i 4) Pinna brevi i 3 10 ad *) ad medium dorfi : c) corpore lato fpiffo i 60, Brama | [2) corpore caftigato T) barbatus : - - 61. Mflus j ] 62. Leucifeus - : 1p) imBerbes | - 2 163. Havengus . **) caudae proxima - - 04. Lucus oc ^O) Faíciculus XII. Pfeumonopterus 65. Pfeudopterus GEABESUEEGUIRSDEGREPNCIIIZCT CEDGR ECRRN Ra. SVSTE- SYSTEMA A LI C. SCHIEFFERO. ' PROPOSITUM, a cum Cia: [. Pifces abranchiales five phyfeteres. ]Í. | — branchiapocryphi. IIL —- branchedeli capitofi ét ventricofi 3 IV, — — — roftrati. NV. — — —. plani et oculati. VIL — — — thoracici et armati f. loricati; - VIL — — -—— notabiles capite et fterno. VIIL — — — teretiufculi f. corpore volubili. IX. — — -—- alemonopteri pinna longa. X. — — — -— — — brevi. XL ^ — — — pfeudomopteri. XH. — — — aledipteri. XII, — — . — pfeudodipteri, XIV. — — — aletripteri. XV. — pfeudotripteri. Vide ejus Epi lola de Jiudii icbtbyologici faciliort e£ tutiovi mte. £bode pag. 14. Genera in his claffibus ordinanda ibi non indicavit, SYSTE- 135 SYSTEMA LINN/EL IB IS QE, 1. Piani ventralibus zu//; omnino, APODES. 1) Aperturis branchiarum ad latera thoracis — 1. Afovaeza. 2) Dorío apterygio - - - 2. Gymmnotus 3) Cauda aptera - - 52 - 3. Tricbiurus, 4) Dentibus rotundatis - . . 4. Anavbichas 5) Capite corpore angufliore —- — - - 5. Ammodyres, €) Corpore enfiformi - - - - 6. Ophidium 7) Corpore ovato Q) Roftro- enfifero II. Pinnis ventralibus azre piuias UMUEUR "JUGULARES, ^. 9) Aperturis branchiarum ad nucham .130) Ore fimo MU - - . 10. Uvanofcopus; 11) Ano prope pectus : - : Ir. Tvachinus. 12) Pinnis pectoralibus elongatis in acumen — 12. Gadus. 13) Pinnis ventralibus didachylis muticis 13. Blennius. JI], Pinnis ventralibus fub pins pectoralibus 'THORACICI. 14) Ore fimo, corpore enfiformi | - - I4. Cepoja. 15) Capitis dorfo plano transverfim fuleato — 15. | Ecbeneis. 16) Capite antice truncato - obtufo 16. Corypbaena; . 17) Pinnis ventralibus coadunatis in pinnam — - ovatam - - . . 17. Gobius, 18) Capite corpore latiori - - * IS. Cortus. 10) Capite cirris adfperfo - . I9. Scorpocmna, 20) Labio fuperiori membrana transverfa for- 20. Zeus, nicato - . * 320 j 41) Oculis ambobus in latere altero capitis — 2t. Pleuvoue&es, 22) Dentibus fctaceis confertiffimis, flexilibus 22. Chaezodon, 23) Dentibus validis, inciforibus five molaribus 23. Sparus. 24) Pinna doríali ramento poft fpinas notata 24. Labrüs, 25) Piuna dorfali in foffula recondenda 25. Sciaena, 26) Operculis branchiarum ferratis 26. Pevca, 2/7) Cauda lateribus carinata, fpinis dorfali-. | bus diftin&dis — - - : 27. Gaflevofleus- 29) Cauda lateribus carinata, Phu. fpuriis . pluribus - - 2 28. Scomber. 7. Stvomat eus, 9. AXipbias, 9. Callionymus. 29) Squa- * Li SYSTEMA LINNJL - 156 : .49) Squamis etiam capitislaxis ——- ^ - — 29- Mull, 3o) Digitis diftinctis juxta pinnas pectorales 50. Tvigla, IV. Pinnis ventralibus pone pinnas pe&fovales, - ABDOMINALES, - A1) Corpore vix ad caudam anguftato ^ 8r. Colitis, 32) Corpore nudo, offeo, fcabro - - 32. Amia. 33) Radio primo pinnz dorfalis pe&oralium- EE que dentato - . - - 23. Silurus; 34) Capite antice truncato — - . - 34. Teutbis, -.55) Corpore cataphracto E T. 35. Lovicaria. - 86) Pinna dorfali poftica adipofa - - 36. Saímo. 37) Roftro cylitdrico operculo claufili 37. Fiflulavia. 38) Mandibula inferiore longiore punctata: 398. Efox. s 59) Membrana bránchioftega duplici, exte- 39. E/ops, : riore minore d: 49) Áno caudze vicino - . - 4o. Argentina. 41) Fafcia laterali longitudinali argentea 4I. Arberina,. 42) Mandibule inferiore intus carinata 42. Mugil. 43) Apertura branchiali lienari absque oper- culis - z - - - 43. Movmyrus. 44) Pinnis pe&oralibus longitudine corporis 44. Exocoerus. 45) Digitis diftin&is juxta pinnas pectorales 45. Polynemus. 46) Abdoniine carinato, ferrato - - 46. Clupea. 47) Membrana branchioftega triradiata 47. Cyprinus, .. - Amphibiorum, NANTES pinnati: fpirantes etiam branchiis lateralibus. Spiraculis compofitis five pluribus. 1) Spiraculis 7 lateralibus - Y. Petvontyzor, 2) Spiráculis ; fubtus — - - - - 2, Raja. 3) Spiraculis 5 lateralibus - : «05e Squalus. 4) Spiraculis folitariis quadripartitis fub collo 4. Chimaera, Spiraculis folitariis. 5) Pinnis ventralibus 2 ore denticulato 5. Lophius. 6) Pinnis ventralibus 2 ore edentulo 6. Accipenfev 7) Pinnis ventralibus 2 in orbiculum digeftis 7. Cyclopzerus. $) Pinna ventrali 1 carinae inftar pofita S. Balifles. - 9) Pinnis ventralibus nullis corpore loriceto o. Oflracion. 10) Pinnis ventralibus nullis abdomine muri- cato : - E S twi" IO. Tetvodon, 11) Pinnis ventralibus nullis; corpore aculeato 11. Diodon, 12) Pinnis ventralibus unitis ; corpore fpina loericato | -— 72 025-2 0-2 E21 CentTt oue 13) Pinnis ventralibusnullis; corporearticulato 13.. Syngnatbus. 14) Pinnis ventralibus 2; roftro ciliato dentato 14. Pegafus. SYSTE- 157 z^ ———— — «tü : SYSTEMA GRONOVII PISCES Y | I. 6. bovizontali depreffa gaudent. ft. Phyfetev. - 2 : l2. Delphinus. PEAGIURYÍ - : . - 3. Balaena. um L4. Monodon. IL. Cauja perpendiculavi. 4) Radiis pinnarum cartilagineis, CHONBDROPTERYGII 4) Pinnis ventralibus pestentibur [ 5. Accipenfer. F6. Callorynchus, 7. Squalus, - L8. &aja. . b) Pinnis S entFalibis nullis : j- B) Radiis pinnarum offeis, 9. PETAPAEUN 1) Branchiarum aperturis, foramine exiguo Eu apertis, . BRANCHIOSTEGI. [p Murvaena. | , ; LI. Gymnoriüs ccu) Pinnis ventralibus nullis -. - «$2, Syngnatbus : - [ 13. Oftvacion. - ['14. Balifles. 4) Pinnis ventralibus fpuriis - - L16. $15. Cyclopterus, Cyclogefler. lisi : [ 17. Gonoxynchbus ! c) Bis ventralibus veris przfentibus 1 18: i Cohztis, 19. Uranofcopus. L20. Lopbhzus. 2) Branchiarum aperturis fubter atque in la- pr Sciaena. teribus laxe apertis. 22. Cynaedus, BRANCHIALES. 23. Sparus. a) Pinnis ventralibus in pe&ore fub |24. Helocenrvus, pe&toralibus, 25. Coracinus, | 26. Scarus. *) Pinna dorfi folitaria - : id CE 29. Callyodon. 30. Pleurone&les, 31. Echeneis. 32 Blennius. 33. Erichelyopus. den Pholis Zdrtedi Dbilofopbia, ; S CX) Pig. J. 1 **) Pinna derfi una pluribus, D) Pinnis ventralibus inter pinnas pe&orales ct analem fitis. | t) Pinna dorfi folitaria 2) Pinnis dorfalibus duobus, po- fleriore fpuria feu adipofa- | l 1 68 69 19 7i 5) Pinnis dorfalibus veris feu ra- diatis SYSTEMA GRONOVIL | coti s 46. 4T. go. mnia, . "Trachinus, Gobius. . Eliotvis, . Trigla. Mullus, , Perca (1) . Scomber (T) «ens. Cp) . Gadus (D — Clavius. Szluvus, . Aspredo, . Albula. . Cyprinus. . Clupea . Ávgentina, . Synodus, . Hepatus. . Evitbrinus. Usibva, . Catapbratfus, Exocoetus. . Anableps. « Efox. . Soleno[lomtis. . Belone.- . . Salmo. . Anofloutes. . Charax. Myflus. .. Callicbtbys.. Plecoflomus(tt) Centviftus, — . Mugil. ^ Polynemus, Athbevina. €) Pin- - (1) In quatuor hisce generibus numerus pinnarum in dorfo incon- ftans eft et ab 1 ad 5 variat, -(1*) Plecoftomi genus quandoque tantum unica pinna dorfali gau- | det; fed propter analogiam cum Callichthide huc genus illud bd retuli. OSLMNEDIC S M SYSTEMA GRONOVIL " 39 75. Anavbichus, 74. Opbidiom. 425 Maflacembalus, 1 j - 4370. Ammodytes. €) Pinnis ventralibus veris nullís 77. Gaflevoficus. i | 78. Channa. 19- Gafleropelecte, i 8o. Xzpbias. j ^ — 8r Leptocepbalus; [ 52. Gyunogaf[ler; s — «449 - ^W ENWUERO AMNTIEYO (CHO «€ ——MÀ (a €———S. '" SYSTEMA BRÜNNICHII (9.- DELIS ad obs: | E Branchiis incompletis. Spiraculis thoracis lateralibus; Aurium foraminibus pone oculos. [ "Pinnis cartilagineis. ; CHONDROPTERYGI£ E ELCUE 4 : | L I. Petvomyzon. 2. Raja. 3. Squalus, 4. Chimaeva. : 5 $. Accipenfer. II. Branchiis incompletis, : Apertura thoracis lienaris. Pinnis membranaceis ra4iatis, Corpore faepius cataphracto vel muricato (6. Symgnatbus. BRANCHIOSTEGI, 17. Oflvacion. Pinnis ventralibus nullis - E 48. Balifles. 9. Tetrodon. - L 1c. Diodon. [11. Lopbius. SEU TR ; . 42.. Cyclopterus, Pinnis ventralibus prafentibus 15 Coufrus : 14. Pegafus, TL Branchiis completis. Apertura thoracis hiante [5 Xipbias. Pinnis membranaceis radiatis; ventralibus 16. Auarrbichas; nullis [ 17. Ammodytes, Corpcre fapius alepidoto. 18. Trichiurus. 39. Stromatets, APODES . - 4 20. Muraena. 21. Ophidion. lx Gymuotus. IV. Branchiis completis, - Apertura thoracis hiante [23 Lepadogafler. Pinnis membranaceis radiatis: ventralibus || 24. A/ennius, fub jugulo. 25. Gadus. Corpore fquamis minutis te&o vel nudo — | 26. Uranofcopus. IUGULARES - - - - 427. Callionymus, 8 L28. Tvachbinus. : V, Bran- (QK) Extat in Ejus Zeologiae fundamentis, Hafniae 1772. in 8, SYSTEMA BRüNNICHIL V.- Branchiis completis, . Apertura thoracis biante IAY Pinnis membranaceis radiatis: ventralibus in thorace Corpore faepius fquamofo quam alepitodo "T HORACICI, Malacopterygii | S - Ácanthopterygii . - : VI. Branchiis completis; TEE Apertura thoracis hiante. .. Cepola, . Corypbaena. . Pleuvonetar, . Echeneis, . Golius, . Sparus. . Labrus. - Mullus. . Scomber, - Trigla. . Chaetodon, . Pevea. . Gaflerofleus, 42. 5 H Scovpaena, Cot£us, Zeus, Pinnis membranaceis radiatis, ventralibus in abdoinine; Corpore fquamato, loricato vel alepidoto [45 ABDOMINALES, A0. Malacopterygii je Codes os pa Acanthopteryeii " z E m Sabino, Argentina, « mia. e Feretulavia, Efox. . Cobitis. . Cyprinus. . Exocoetüs, . Clupea. . Movrmyvus, - Azhevina. . Silurus. . Lovtcavia, T heutis. . Elops. «. Polynentus, . Mupgil. SYSTE- SY STEMA SCOPO tp a) Corpore oblongo b) Corpore tereti five teriufculo. «$ B) Pinnis dorfalibus binis a) Pinna una exoftea 4 5) Pinna utraque radiata A) Edentati . B) Dentati Ds LZ Ga I, Ano inferiore five cauda plus tinus apptaximatos m Pinna doríali unica f 1r. Clupea. | 2. Cyprinus. 3.Erythrinus. Gronov. 4- Synodus, Gronov. 5. Mormyrus. | 6.- Elopf. 2: Callydion. Gr, 8. Holoeventbrus. p Gonovyncbus, Gr, f10. Fiflulavia, - | 11. Xypbias. 12: Efox* 13. Allula. Gr. I4. Umbra. Kramer. 15. Colitis. ; T Anableps, Gv, — 17. Árgentina. f18. Salwo. qt 19. Anoflomus, Gv. L2c. M»yflus. Gr. (21. Mugil (22: Callychth ys, Gr. Gens II, Ano fuperiore, capiti plus minus approximato. 23; Lovicavia. &) Dentibus in LENS palato et maxillis, A. 5) Dentibus in maxillis et faucibus — 24. Echeneis. [25 . Gymmnotus. 26. Pleurone&tes, 27. Liuaris, Artedi, 128. Sduvus Gr. b Aspvedo. Gv. c) Maxil- SYSTEMA SCOPOLI. 145 —— bro. po Gadus, "dig 31.. Blennitis, | 32. Trachinus. €) Maxillis folis dentatis 4 33: Leptocepbalus, Gv; ; |34. Pereis. Scopolt. 35. Scomler. : 156. Previdium. Bcop. Gens IIT, Ano medio / s A) Pinnis ventralibus inter pinnas pe- [37- Exocoetus; étorales et analein fitis 29. mia. 39. Polynemus. - . &) Abdominales : : 4 40. Arhevina. 41. Charax, Gronov. 42. . Teuthis. b Chlayzas; Gr. -. B) Pinnis ventralibus in pectore fub. 44. Cysaedus.- Gr. pectoralibus, 45. Sciaena., 46. Pholis.. Gr. 47- Scorpoena. - 48. Tvigla. ; 49. Perca. 150. Zetts. 51. Gobius. Palías. à) Thboracià - - - 52. Coryphaena. ; .. Cepola 3 4. Gaflerofleus. 5. Mullus. 6. Corzus.. 7. Cbaetodom. 8. Labrus. Q. Sparus. | 60. Uranofcopits, loi: Caliionymus. C) Pinnis ventralibus veris nullis [ 62. Gafleropelecus. Gr, | 03. Stvomatens. 64. An«vv Dichas. 65. Maflacembalus Gr» a) Apodes Loses - 66. Trichiurus. : 67. Ammodytes. "1 68. Channa. Gr. los Mauraena. LMADERG CU B SYSTE- ; LE SYSTEMA GOTLIANI PISCES GAUDENT. .— I. Basi: completis, A) ACANTHOPTERYGII, a) Pinnis ventralibus nullis. . Trichiurus; 1) Apodes - Se . . Xiphias.- : . Opbidium-- b) Pinnis ventralibus in collo - Tvachinus. Uvanofcopus, Tuae: T x À 3 . Callionymus, OD . Blennius, €) Pinnis ventralibus in thorace : . Gobius. Cepola. . Corypbana, . Scomber, 7 . Labrus, Sparus. . Chaetodon, . Gciaena. .. Perca. Scorpaena. . Mullus, . Trigla, 20. Cortus, 2I. Zeus. 22, Trachiptevus, E- Gaflerofleus. [ 24. Stluvaus, " 25. Mugil. Abdominales * - - 26. Polynemus. ' à PE ES 27. Theutys. -B) Más - (OO ^ QOwaq mM: M o ARA 4 U39 ND m0: i un Thoracici - - - A —À——— q——— o o e- 0 o MO O0 C^ d) Pinnis ventralibus in abdomine M SYSTEMA GOIIANI. A MALACOPTERYGII | a) Pinnis ventralibus nullis, 1) Apodes — - RI NUS 5) Pinnis ventralibus in collo lugulares PE CAO M : €£) Pinnis ventralibus in thorace Thbovacici e : . " d) Pinnis ventralibus in abdomine Abdominales : LAT RUM UE TI. Branchiis incompletis, Brancbioflegi 2) Pinnis ventralibus Malls pides - - S) de &) Pinnis ventralibus in collo Iugulaves : * A» . €) Pinnis ventralibus in thorace i Thovacici |. .-- - - d) Pinnis ventralibus in abdomine emis Aldominales B - A s dArtedi Pbilofopbia. 145 * . Mauvaena, . Gyninotus. . Anar bichas, . Stromateus. . Ammodytes, « Lepadogafler. — . Gadus, . Pleuvonetfei. . Eebeneis. .« Lepidopus. . Lovtcavia. . Atbevina. . Salmo, . Fiflulavia. . Efox. . Argentina; .. Clupea, . Exocoetus, . Cypvinus, . Cobitis. . Amia. AMormyrvus, Syngnathus. . Bali[les. .. Oflracion, - . Tetvodon, Diodonm. : . Lopbius, - Cyclopterus, Centvifcus. « Pegofus, WAL- WALBAUMII ANATOMIA XIPHLA.. Tz uem C) (n € 6$. r. d cognitionem partium internarum pifcium amplificau: : dam obfervationes meas de Xiphiis duobus anno 1778 Novem- bri et 1786 Octobri menfe diffectis apponam. — Ne autem be- -nevolus lector fenfu alieno in errorem inducatur, praemoneo, ut vocabula Supra, Infra, ute et Pone de fitu naturali, quer pifcis in natandc habet, intelligenda lint. pe $. 2. Cor parvum, | fpadiceo - rubrum, triquetrum , ante ati. guflum, retro latius, et oblique truncatum, Veitcieuli ob- longi, anguíli, unici latera five parietes interni deorfum inftar pumicis endi fibris carneis ramofis conflrucli funt, -. Ori- ficio verfus auriculam in primo pifce valvula lunata et alia cru- . ciformis; in fecundo auiem duae lunatae praetenfae erant. Ori- ficium fuperius verfus aortam in primo pifce una valvula lunata et crure valvule cruciformis ante dicz occludebatur, in altero pifce autem duac valvulae lunatz aderant, s | $.3. uricula cordi fappar, trizona, humiliter pyramidata, duas valvulas lunatas in oftlio ETE finuni venz cava continet, : $. 4e e. Peritardium membranaceum, | a trunco arteriae aortae oriundum, undique et parietibus pectoris et ipse Tw- miter adhaeret, | : $. 5. à - ANATOMIA XIPHLE, ^ ^ us Lid i56. ZIrteria. Aorta affcendens bulbo fufiformi, duriufculo a - bafi anguílo cordis incipit; —"T'unica tenui, albida, et fibrarum pallidarum, | transveríarum fpiffa congerie extus circumdatur, qua verfus primam ramificationem gracilefcit. — Interna ejus fuperficies tubulofa, et inflar pumicis cavernulis plena. fibris reticulatis, robuflis contexta eft (a). — "'runcus aortz poft bul. bum teres, rectus, brevis, fub offe hyoideo fitus, utrimque emittit tres ramos, quorum primus poft exortum bifidus ad branchiam tertiam et quartam abit , fecundus ad fecundam, tertius etiam bifidus ad primam branchiam et ad branchiam -imancam accefforiam, in pagina inferiori operculi fitam, mit- * titur, ^ Foliis branchiarum binis cultro anatomico diffectis, fu- «. per arcus offeos vidi duo vafa fanguifera paralele fibi impofita, - quorum inferius ab arteria aorta oriundum Zfr£eria branchialis appellatar, et in tubulo quodam a perioflio arcus formato, includitur. -In initio pennz anferinz capax verfus extremum fuperius cujusque branchiz angufiatur et fine exco definit. Arte- ria hzc ablegit permultos ramos, qui in externo limbo eujusque .Jamellz recle adícendunt et denique per anaflomofin cum ra- mis venz branchialis conjunguntur (5). — Alterum vas faperius inter bafin connatam foliorum gemellorum percurrens prope - extremum fuperius branchiz pennz anatinz capax eft, fed ver- fus extremum inferius ejusdem fenfim gracilefcit ibidemque fine- ccco, uti fine injectione vifum efl mihi, terminatur, Hocce * Fena branchialis a quibusdam auctoribus nuncupatur, ^ Ulte- riorem curfum-vaforum fanguiferorum in his fubjectis fine in- jectione cere coloratz otio deflitutus tunc temporis perfequi non potueram, Secundum Jonroi obfervationem omnes venz branchiales fub bafi cranii concurrentes effundunt fangui- nem in aortam defcendentem quz fub. fpina dori ad caudam pervadit et quaquaverfum | ramos ad vifcera et mufculos emit tit —Venzx inde reduces multe eorumque anaftomofes cum : T 2 arte- GRUEUTUIINUD UU UE TEE E pri cue EE (a) Confer. Mermoive de M. Duvergey. S. 18. (b) Vide Mem. de M. Duverney $. 19. et a0. x 18. ANATOMIA XIPHLE. arteriis adhuc ignotz funt. — Confer. ejus Stru&ure and Phg- fiology.of Fishes, tab, I. et IL. ——— à NN v & : $. 6. - ^ JBranthiae operculatz, quateraz, complicate, bifoliz, cribriformes, intus fcabrz et una [ingularis monophylla man- ca operculo adnata, — Arcus offeus quisque, in fuperficie in- terna convexus, in externg vero canaliculatus, düobus inz-. ' qualibus brachiis fubrectis, cartilagine flexili curvato connatis, - conflat. Brachium inferius modice incurvatum, dimidio plus longius eft fuperiori, cujus extremum anterius compreffum offi linguz cartilaginea fynphyfi adhzret; extremunr vero po-. flerius ope cartilaginis cujusdam teretis et incurvati intermedii conjungitur cum brachio fuperiori. toc brachium fubfimile inferiori, fübrectum a latere interno. proceffum tenuem, hu- milem, longe extenfum et inferne hamatum, habet, et ex. tremo fuo fuperiori, parum recurvo, bafi cranii inhxret, In . limbo externo gemino uniuscujusque arcus infünt duo folia branchix lunata, cribrofa, rigida, fimilia fed inzqualia, aps preffa, fibris mufcalofi$ prope bafin inter fe combinata funt, quz tenui crufla tophacea obteguntur, —Conflant e multis la- mellis cartilagineis, fubulatis ad marginem e transverfo- den- ,tatis, tenuibus, arctiffimis. fimplicibus et nonnullis dichoto- - mis,- radiatim erectis; membrana molli rubra undique vefli- tis; Omnes lamellz limbo externo dentato tantum firmiter co- hzrent fic ut dentes transveríz uniuscujusque lamellz cum den- tibus vicinarum connati innumera foraminula rotunda et ob-- longa relinquant, unde fuperficies externa et interna foliorum, inflar cribri, perforata videantur, —Foraminula hiant in inter- flitia lienaia, angufla, quz inter lamellas exiftunt, — Bran- thia acce[foria operculi medio infita, parva, ovata, brevis, '"branchix primz verz oppofita, ejusdem fabrice ell, verum arcu offeo caret, S. 7. i Diaphragma tenue, tendineum, femipellucidum in re- gione clavicularum pectus a cavo abdominis feparat, — Ante- riori ANATOMIA XIPHLE. 149 riori ejus paginz pars poflerior pericardii firmiter adnata eff, fub qua Sinus venofur oblongus transverfe jacet, | 28. 8 ^. Omentum tenue, femipellucidum, peritonzo accretum omnia vifcera abdominis, - quibuscum plnrimis in locis cohz- ret, includit, et cum mefénterio unam membranam cfüingere videtur. | i : : $. 9. i . Hepar folidum; tale, quale alii pifces habent, non adeft, fed loco ejus inveni corpus fpadiceum , molliffimum, membra- neum, fesqui unciam craffum, latius quam longum, depref- fum, bilobum lobis inzqualibus rotundatis, quorum maximus cum diaphragmate et pancreate ope tunicz cellulofe conjunctus ' eft, alter minor fuperiori parti pancreatis et ocfophago incums bit, E vulnere illi inflicto effluebat magna copia liquoris ino- dori, e rufo fpadicei, confiflentia olei. Corpus ejus.mem- brana externa et cellulofis fibris internis compofitum eft. Nul- la confpicua vafa fanguifera, neque bilaria in illo extricare potui, 6. 16, F'eficula vellis fufiformis, remota, inteflino defcendente duodeno et ventriculo ope mefenterii alligat, collo fuo lon- giffimo fuperficiem pancreatis prope hepar tranfit. —Originem ejus ex hepate jam collapfo invenire mihi non contigit. Du- €tus cyfticus longus ab initio amplus fenfim gracilefcit, et prope orificium unius ductus . pancreatici inteflinum duodenum pe- -metrat. i [| 6 rr. - Panrreas, quod haud procul diaphragmate et pyloro transverfe jacet initiumque inteflini duodeni ad dimidium am- plectitur, eft corpus glandulofum, extus modice tuberculofum, e flavefcente grifeum, breve, latius quam longum, fubcorda- tuin, - depreffum, in ambitu attenuatum, fuperficie anteriori xTM T3 ; con- 50. — ANATOMIA XIPHUE. convexa et pofleriori plana, — Illud. tres vel quatuor ductus ex- cretorios cartilagineos, amplos, in innumeros ramos gracile- - fcentes, verfus ambitum abeuntes, continet, qui orificiis tri» : bus amplis, in inteflino duodeno perforatis, mucum flave- - 5 x - $ d» ET fcentem emittunt. 3 mc & 127. Lien fübrotundus, trium unciarum diametro, depreífus, lano convexus, inollis, e viride nigricans, conítat e mem- P ; brana tenui externa et cellulofa textura interna, quz cruore ni- ericante oppletz funt. Situs eft dextrorfum ad mediuni ven- triculi et finem duodeni, mefenterio inclufus, cujus ope pan- creati, ventriculo et flexuris inteftinorum adjungitur, $. 13. Osfophagus brevis infundibuliformis, linea recta ven- triculo continuus, a quo glabritie interna et anguflia tentum diflinctus efl, Externe fibris muículofis robuflis circumdatur, quz illum coarctant, —"Tuuica ejus interna mollis in longitu- *u dinem modice corrugatur. A palato et offibus gulz oriundus. defcendit infra fpinam dorti, fupra pericardium et per diaphrag- ma, ubi ventriculus euin excipit, $. 14. Veutritulus eft faccus lingulatus, longus, rectus; in ex- tremo ceco fuo obfolete acutus, a diaphragmate fuper pan- creas et infra veficam aéream ad polteriorem abdominis pare tem parum finiflrorfum fe extendit. E tunicis tribus robuflis . compofitus eft, Prima rutila, mufculofa, lineam craffa, fi- bras longitudinales habet. Secundz duplo craffioris et durio- ris pallidz fibre mufculofz in transverfum gyrum abeunt, qux . in fuperficie interna ventriculi in fex coftas longitudinales, ra- mofas elevantur, — Tunica tertia five interna, mollis, . crispa, transverfe et flexuofe corrugata, e rubicundulo flavet, — Inter rugas hujus tunicz,- glandul: parve, fubrotundz, depreffze,. diveríx, olivacei coloris quafi immerfz jacent, G MS, 5 $. r5. Pylorur brevis e parte anteriori ventriculi haud procul a - catdia dextrorfum fine difcrimine exit in duodeaum inteftinum, Clauditur tamen a fibris muículofis quz externe illum cingunt. & I6, —.. Inteffinorum canalis nan tres pedes circiter lon- gus, digiti minimi propemodum craffitie, tanquam quatuor fingulares partes, fecundum formam diverfe, confideretur, Prima pars octo uncias longa et digiti minimi capax, quz alias duodenum nuncupatur, a pyloro verfus diaphragma duarum unciarum fpatio curvatur- ibidemque a pancreate ferme ample- Clitur, .de hinc recte regreditur ad latus dextrum abdominis, Haec e tunica tenui, mufculofa, externa, aliaque craffa, al. bida, tendinea media, et intus alia molli, flavida, in trans- verfum varie corrugata, conflat. Pars fecunda canalis primum ultro citroque octies plicata, nempe in octo flexus ferpentinos, fimiles, appreffos et conglutinatos, feníim decrefcentes con- tracta efl; poflea fenfim eracilefcens ad pofleriórem abdomi- nis partem vergit; dehinc brevi fpatio reverfus ab inteflino cxco fequente valvula lunata interna diflinguitur, ^ Subflantia ejus eadem efl ac duodeni, tunica vero interna colore rubicun- dulo et rugis in longitudinem directis differt, — 'T'ertia pars ca- nalis inteflinum caecum nuncupatur, — Eft breve, arcuatum, transverfe fitum , -.quod a latere externo facculum, femiglobo- fum, humoreque gelatinofo oppletum eft, et e regione ejus proceffum vermiformen, flexuofum, duarum unciarum lon- gitudine habet, ^ Quarta pars canalis five imteffimum. ve&hum priore amplius, longitudine pedis, ab inteflino cxco valvula annulari diflincdtum, recla via infta veficam a&ream et inter partes genitales internas ad cavitatis abdominis extremum per- . git anoque terminatur, "l'unica ejus externa coriacea pallet et. interna mollis, villofa flavet, $.. 15. i . F'efita urinaria parva, conica vel potius cordata, infer- ne verfus urethram amplior et quafi didyma, pofl extremum | vefice ANATOMIA XIPHLE. j^ vg 3152. — ANATOMIA XIPHUE. veficm a&rez in extremitate pofferiori abdominis erecta eff, Fundus ejus fubacutus pofleriori extremitati renum arctiffime — annexus, urethere unico renis utriusque breviffimo, latente, - perforatur. Urethra brevis dimidiz unciz intervallo poft anum, orificio communi cum vulva exit, & 18. FAS ! Renes lineari-lanceolati, depreffi, e rufo nigricantes, at- ctiffime combinati, membrana diaphana laxa vefliti, infra ver- tebras in fcrobe longitudinali, a thorace ad veficam urinariam ducto, latent, ubi fibris tendineis, cancellatim plexis, ob- teguntur. ; - $. 1o. ! | V'zfita area magna oblonga, integra, ante et pone acu- ta infra renes a diaphragmate ad finem cavitatis abdominis ex- tenfa, cum oefophago, renibus et partibus genitalibus ope mefenterii conjungitur, Ductus pneumaticus anguftus ex an- teriori apice prodit, Veíica manibus compreffa, aér inclufus per duétum non exit. — Utrum valva interna illum occludat, in pofterum difquirendum eft. — Confer in Appendice Duver- neji Comm. de circulatione S. 1 1, 5$: 30; Ovaria gemina, divaricata, cvlindrica, aliquantum ca- va, e flavo - albida, ecuaa , ligamento lato veficz aérez al- ligata, facci funt intus foliofi. ^ Videlicet tunicz copiofz lie- nares, erectz, longiflimz, appreffz, tanquam folia in libro Ícriptorio, fuperficiei internz facci adnatz funt, quibus ovula : innumera adherent. Extrema eorum pofleriora in unum con- nata emittunt canalem communem , brevem, tendinofüm, qui cum urethra conjunctim defcendit, et cum illa communi ori- ficio exit, Ovula extra tempus generationis, milii femine mi- nora, e rutilo flavefcentia," punctum pellucidum in medio contiuent, : de. 6. 21, ANATOMIA XIPHLÉ. 155 ssa à $. ar. | Orulorum [Iru&ura: .Bulbus magnus durus, fubglobo- fus, parum depreffus, mufculis quatuor fibi oppofitis move- tur. Adductor latiffimus medio fcleroticz inferitar; Abdudtoc priori oppolitus, biventer, tendinem [uum initio fcleroticz immittit; Elevator biventer medio [fclerotice luperne innatus efl; et Depreffor biventer medio etiam fcleroticz infra affigitut, | Tunica adnata, fufca, a fuppofita pinguedine tumida, limbo cornex terminatur. —Cormea tenuis velamento tenui, pelluci- do, adhzrente, quod alii membranz niclitantis falfo nomine nuncupant, obtegitur. —Sr/rrofira a limbo cornez oriunda, inflar epiftolaris chartz tenuis, verfus nervi optici ingreffum craffefcit, — Te/fa aiinularis offea, pergamenz membranz craf- fitie fub fclerotica latet, bulbuinque in peripheria munit fic, ut magnum foramen ante, quod cornea explet, et pone aliud mi- nus fabrotundum, a fclerotica occlufum, relicta fint, Cavi- tatis oculi fere dimidium poflerius oppletur pinguedine mol- liffima candida, quz tunicam choroideam in modum dimidii globi cavi circumdat et fic humori cryflallino appropinquat, ut ila radios lucis, per humorem cryftallinum globofum, ad- modum oblique fractos, recla menfura excipiat, — Prztterea in hac pinguedine pone choroidez tmedium glandulam orbicula- | rem, planam, obícure rubram, confpexi, quz nervi optici - extremo, in cavitate oculi prominenti, et internz fuperficiei Íclerotice firmiter adhzret, — unica choroidea duabus lamel- . lis contexta, intus livet et extus infufca eft, — Uveae circularis tres lamelle funt. Prima earum, tendinea, angufta , limbo tefle durz adnata, iridem argentaceam, olivaceis et nigricau- tibus punctis obfcuraram, format; altera etiam tendinea, ri- gida, albida, duplo latior prima, quacum prope pupillam coa- dunatur, perioflio interno teft inhzrets tertia five interna fu- liginofa, tenuiffima, mollis fecundam fibris fuis radiatis, ar- €his, plane obtegit, — Atina albida, mucofa fuper internam 'fuperficiem choroidez fere usque uveam fe extendit, — Nervus opíicur longus, pennz anferinz craffitie, ícleroticam et pin- cuedinem oculi internam pervadit ad choroideam, quam ex- "rtedi Philofopbia, U tremo t4. ANATOMIA XIPHUE, - tremo fuo rotundato.penetrat, — Vagina tenui, tenaci externe includitur, quz a fclerotica originem ducit, —Subflantia ejus interna medullaris eft latum folium lineare, in plicas longitu- dinales, diverfas, flexuofas conglobatum ita, ut cylindraceum corpus effingat, — Plicz ille metnbrana intermedia fubtili inter fe arctiffime combinantur, — 7Mafpighius in Excercitatione de £ertbyo plieas icone reprzfentavit, ^ Conferantur etiam, quz . -de hoc argumento in fuis Operibus "Tom 1I, parte I. p. 25, et parte IL, p. t, exftant, ubi vero icon fupra dicta deeft, $. 22e Offa quaedam .fingularia. | Offa gulae duo in modum litterz V. inverfz convergen- tia, fubrecta, lienaria, prifmatica, fuperne fubconvexa et in tribus areolis, inítar pectinis lanz, fcabris divifa, inferne ca- rinata, branchiz ultima oppofita, ante claviculas et contra pa- lati tubercula afpera jacent, ubi dimidium initium oecfophagi illis affixum eft. rd S. 23. | Tubertula. afpera. palati duodecim, gradatim, majora, oblonga, depreffa, in duobus catervis fimilibus, oppofitis, fpatio anguílo, glabro, intermedio remotis, oblique et pro- xime alterum ab altero difpofita, extremitatibus fupremis ar- cuum branchialium infident, prater duo ultima fimilia, ma- xima, quz recla et paralela extremitati bifurcz offis palati fub- funt fineque fuo pofteriori rotundato in oefophagi initio ad un- ciam unam libero, ficut paxilli, proflant. ^ Superficies fub- convexa omnium cute callofa, aculeis minimis retroverfis hor- rida, obducta eft, | $. 24. Stapular or, irregularis formz, inflar ligonis hortenfis curvatum, partim fub gula partimque ad latus pectoris ante in- feriis extremum claviculz, quocum conglutinatum eft, jacet, Bafis five maxima ejus pats, obverfe cordata, fuperne con-. | S vexa, ANATOMIA XIPHUE; t5. Eg vexa, inferne cava, ante acuta et pone excayata efl finu lato, quo bafis pinnz pectoralis excipitur, fubter gulam transverfim recumbit, —Bafes ambarum Ícapularum conjunctz, loco fter. ni, quod hic deficit, pectus infra muniunt. — A limbo exter- no balis proceffus latus, triangularis, admodum compreffus et priorfum incurvus ad angulum obtufum, ficut manubrium ligouis, erectus proftat. $. 25. | Clavitula utraque fere lienaris, incurva fine fuperiore fif- fo cum fpina dorfi et fine inferiore acuto cum proceffu fcapulz conjuncta eft, $. 26. Coflac verz defunt fed loco earum officula recta, tere. . tia, tenuia, retroverfa, longitudine digitali, ad latus utrum- que vertebrarum oblique annexa, in mufculis dorfi abícon- duntur. | Confer Auctores in Bibliotheca Ichthuyologita pag, 199. € X DAD OBSER- OBSERVATION. inexupen USUPCERVSI E L STRUCTURE DU COEUR DES POISSONS - PAR M. DUVERNEY (*) AN obest d'écrire le coeur des Poiffons, j'ai choifi la carpe, par- ce qu'il eft facile d'en avoir. 1. Le coeur de ce Poiffon efl fitué fous les machoires, qui font au -deffous des ouies, au fond du golier, et que j'appel- lerai mathoirer internes, pour les diftinguer de celles qui font au-deffus, & qui forment l'entrée de la gueule. — La cavité, ou le coeur fe trouve renfermé, efl revétue d'une membrane : fort polie, qui tient lieu de pericarde dans plufieurs autres Poif- fons, mais qui ne peut pas étre ainfi nommée dans celui-ci puifquele ceur eft encore enfermé dans un fac formé d'une pel- licule trés - mince, qui eft proprement fon pericarde, ^ Voyez la figure I. " : 2. Le bas de cette méme cavité eft fermé par une mem- brane, qui fepare le coeur d'avee tous les autres vifceres, et qui eft une continuation de la précedente. EA 3. On voit fous le coeur, un. Aefirvoir formé par le con- cours de plufieurs veimer, trois desquelles fortent du foye, et fervent feulement à rapporter le fang de la veine porte, et d'une :. «7 partie des ovaires: De ces trois, ily en a deux, qui f'onvrent . de chaque cóté dans le bas de ce refervoir, et la troifiéme f'y décharge aufli par une embouchare trés large (**),— Deux au- tres veines (***) remontent à cháque cóté de l'épine, en accom- pagnant uM (*) Extat in Zfloire de PAcademie Royale des Sciences de Paris. Annee i699. p. 309. (Q*) Venae bepaticae. (e) Vena cava inferior duplex, .SUR LA STRUCTURE DU. COEUR. 157 pagnantlaorte; et f'uniffent à chaque cóté du refervoir avec les veines qui fortent des deux cótéz du fove: ainfi ces deux vaif- | feaux n'ont de chaque cóté, en cet endroit, qu'une méme em- bouchure. Le tronc de la veine, qui rapporte le fang des oü-- ies eft couché au deífus de l'aorte: il defcend au cóté droit du coeur, il efl collé aux parois de la cavité, ou le coeur eft ren- fermés et faifant vn contour, il vient f'ouvrir au cóté du refcr- voir (****), — Vojez la Figure II, ; x 4. Ce refirvoir (1) Üouvre en deffus vers le milica de la partie inferieure de l'oreillete: à fon embouchure il a deux valvules, en forme de paupieres, comme font celles des ani- maux, que nous avons décrits, et celles qui font à l'embou- chure de la veine cave inferieure des Oifeaux, dont on ne dira rien, parce que cela eft étranger a la matiere, que nous traitons, Vojez la figure 1II. s. Ce coeur n'a qu'une Orvei/leffe, mais d'une erande ca- pacité: elle eft appliquée au cóté gauche; et dans fa partie fu- perieure,. en f'enfongant, elle forme de chaque cóté vne avan- ce ou corne, dont la gauche efl plus grande, que la droite: fon embouchure efl daus la partie uperieure du. cóté gauche * ducoeur. Vojez la figure IV. .. 6. Ml ya deux valuuler à Yembouchure de l'oreillette dans . ]e coeur, lune deffus, et l'autre defious, attachées par tour le demi-cercle qu'elles forment, et ouvertes du cóté de la.po- inte du coeur: ce qui fait que le fang, qui reflue par la con» traction du coeur, les foüleve, | et les joint l'une à l'autre, com- me dans la Grenouille. — Vojez la figure V. i 7. Ce Coeur eft de fioure demi- circulaire, et applati, à peu prés comme vne chátaigue de mer: il cft pofé dechan par rapport à la téte,. enforte que les deux cótez plats regardent les ouies: Hl femboé&te par la baze avec l'aorte par vne efpece de ginglyme, ces deux parties ajant des éminences et des cavi- "tez qui fe recoivent mutuellement. — Vojez la figure VI. 19e: 8. Les (***Y Vena deferens. CT) Aeceptaculum. i u8 — SUR LA STRUCTURE ..... &. Les parois de ce coeur font fort épaiffes, à propot- tion de fon volume, et fes fibres d'une tiffure fort compacte, 9. Pour bien entendre la diftribution de vaiffeaux dans ce Poiffon, il faut avoir quelque notion de flructure des ouies. C'eft- pourquoi nous dirons que les ozizr, qui, comme on fait, fervent de poüimons aux Poiflons, font pour ainfi dire partagées en deux lobes, dont chacun eft coipofé de quatre -feuillets polez prefque dechan l'un prés de l'autre fuivant leur contour, et foütenus par quatre arcs offeux, Nous nomme- rons premier arc celui de cháque cóté, qui ef le plus proche ducoeur (8) — ^ ( Y 10, La partie convexe des ces acr eft creufe en forme de outiere, le long de laquelle coulent les vaiffeaux , dont i! fera parlé ci-aprés, — Les fvuilletr foütenus par ces-arcs occupent tout l'efpace, qui eft entre les machoires externes, et les in- ternes: ils font compofez d'un double rang de lames ofleufes cu barbes (H1). | Chacune de ces /ames eftfaite en forme de petite faux: et à fa naiflance, a comme vn pié ou talon, qui eft plus épais que le refle, et creux par deflous en forme de coutiere: ce pié étant debout, ne pole que par fon extrémité lurle bord de l'arc; auquel il n'eft attaché, que per le moyen de la membrane fort épaiffe, qui envelope l'arc: le cóté con- vexe de cette lame eft garni jufques à la pointe, de filets, qui - vont en diminuant de longueur, à mefure qu'ils fl'approchent de cette pointe; et le cóté concave en ade beaucoup plus courts, et n'en eft earni qu'environ jufques vers le milieu, — Voyes les 4i o figures VII. et VIII, / 11. Ces filets font liez entr'eux, de cháque cóté, par : vne membrane offeufe trés-fine, qui les affemble par le milieu . prefque dans toute leur longeur, mais comme les extrémitez ue font pas jointes, elles repréfentent les dents d'une fcie, Vo- yez la méme figure VIII, : :2. On CHE) Aveus primus ab aliis aucfovibus ultimus vel quavtus appel- latuv. (TD) Folium. duplex five avia. z .. DU COEUR. EC. 15. On a dit que chaque feuille? c(t compofé dun double rang de lames; il faut ajoüter que le concave de chacune de . ces lames, fapplique fur le convexe de celle qui lui eft oppo- fée, et qu'elles font toutes liées enfemble par vne membrane, qui prend depuis leur naiffance, jufqu'au milieu de leur hau- teur, oü devenant plus épaiffe, elle forme vne maniere de cor- don, au deffus duquel elle efl attachée aux lames par les bouts d'autant de petits croiffants, qu'il y a d'efpaces entrelles. Le refte de la lame eft libre, et finit en une pointe trés-fine et trés-fouple. Voyez la figure IX * et XV *, 13. L'empátement de ces lames fur les bords de l'arc fe faifant par l'extrémité de leur talon, comme il a été dit, il re- fle dans leur milieu vn petit vuide en forme de canal triangu- laire, qui regne tout le long de l'arc, et fert à loger les vaif- feaux, Voyez la figure X. i : r4. Ces lames font revétues d'une membrane trés fine, et ne fervent qu'à foütenir les ràmifications de tous les vaiffeaux des ouies, — Ces vaiffeaux qui coulent dans la goutiere de cha- que arc, font vne artere, vne veine et un nerf, i5. Avant que de parler de 1a difiribution des arteres, on »remarquera, que la partie de //4orfe, qui nait du coeur|, et qui a deux valvules figmoides, comme celle de la Tortue, n'eft pas d'un grand volume, a proportion de celui qu'elle a vn peu .au deffus; car d'abord elle f'évafe, en forte qu'elle couvre toute la bafe du coeur: puis fe rétreffiffant peu à peu, elle forme une efpece de cone, . de la pointe duquel fort le vaiffeau qui eft la continuation de l'aorte, Le dedans de fa partie dilatée (*) eft rempli de plufieurs coloimnes charnües, qui vont toüjours en diminuant jufqu'au fommet, et elles ont entre leurs bafes des interflices, qui forment des cavitez, oü eft recü le fang, qui reflue; ce qui fortifie l'action de valvuies dont on vient de parler, et produit le méme effet que les valvules, qui fe vo- yent dans la partie mufculeufe de l'aorte de la Raye, et de la Grenouille, ' Voyez la figure XI. Ay 16. Le (*) Bulbus aovtae a[Jcendentis, - 4b» SUR EN SIRUCTURE 16.-Le canal, qui fort de la pointe du cone de laorte, coule entre les deux lobes des ouies (**). — Vis à vis de la pre-- miere paire d'arcs de ces lobes, il jette de cháque cóté une groffe branche, qui fe fubdivife encore en deux autres, dont la premiere coule de chaque cóté dans la goutiere de cette pre- miere paire d'arcs, et la feconde dans la goutiere de la feconde paire (***), ^ Ce méme tronc dans fon cours, fe partage en- core en deux branches, dont chacune va de fon cóté à la troi- fiéme paire; et plus avant encore, eu deux autres, qui vont à la derniere paire de ces arcs (*****). curd si 17. Chaque artere en. coulant le long de la baze de chà- que feuillet, jette autant des paires de branches qu'il y a de pai- - res de lames (t), et fe perd entiérement à l'extrémité da feuil- let, en forte que l'aorte et fes branches, ne parcourent de*che- min que depuis le coeur jufqu' à l'extrémité des oüies oi elles finiffent, "Voyez les figores XIL. et XII, — Et pour la diflri- bution de chaque paire d'arteres, ^ Voyez les figures XIV, et XV. LN P 18. Sur le bord de chaque lame il y a une veine (11), et chaque veine vient fe décharger dans un tronc (111) qui coule dans la goutiere de chaque arc, et dont les differentes ramifi- - cations fe voyent clairement dans les figures, ^ Ces veines for- tant de l'extrémité de chaque arc, qui regarde la baze du crane prennent la confiftence d'arteres, et viennent fé réünir deux àldeux de chaque cóté. Celle, par exemple, qui fort du qua- triéme arc aprés avoir fourni des rameaux qui diftribuent le fang aux organes des fenus, au cerveau et à toutes les autres parties - de la téte, vient fe joindre avec celle du troifiéme arc, Ainfi elles (P). Nomine lobi brancbiarum auctor quatuor Uranchias unius la- zevis indicave mibi videtur. (P*) Avteviae. branchiales. " Qe) Subdivifionem vamovum. aovtae. afcendentis. figuva XH, non indicavit aucdov. ! (t) Avteriolae laminarum. CTT) Venula laminae. cujusque. CH). Vena. bvanchialis, | m. "^ pU COEUR. |. x61 elies ne font plus qu'une branche, | Cette branche apres avoir fait environ deux lignes de chemin funit à celle du cóté oppofé et les deux ae forment plus qu'un tronc, lequel coulant fous la baze du crane recoit aufli peu de temps aprés de chaque cóté une autre branche formée par la réünion des veines de la fecon- de et de la premiere paire d'arcs (11tt ). Ce tronc continue fon cours le long des vertebres, et diflribuant le fang à toutes les autres parties, fait la fonction d'aorte defcendante, — Ces m6- mes veines par leur autre extrémité qui regarde la naiffance des arcs, viennent fe décharger dans un tronc qui va f'inferer dans le refervoir (ttttf). —Vojez les figures XVI. et XVII, 19. La conformité qui fe trouve dans la flructure du .coeur de ces animaux, nous a obligé de les décrire en méme temps, | | - 20. Mais avant-que d'en expliquer les Ufages, il ne fera pas inutile d'avertir I?. que par le terime de reforvoir, on wen- tend autre chofe, qu'un tronc de veines, formé par le concours de plufieurs autres, et qui tient lieu de veines caves fuperieure et inferieure dans la "Tortue et dans la Carpe; et dans la Gre- nouille, ce n'eft autre chofe que le tronc de la veine cave in- - fecieure, qui recoit les deux axillaires; car bien que ce refer- voir ou tronc foit garni de fibres charnues, on ne prétend pas dire, qu'il ne foit pas du genre des veines, puifque celles qui fembouchent dans les oreillettes et dans-les cavitez du coeur des autres animaux font aufli revétues en cet endroit de fem- blables fibres. IT, Que la raifon qui m'a obligé d'entrer dans le détail de Ja diflribution des arteres de la Grenoville et des poiffons, eft qu'ayant à refüter le nouveau Syfléme, il a fallu que je fiffe voir, que l'aorte defcendante eft toüjours compofé de deux troncs, et quelque fois d'un plus grand nombre, come me dans les poiífons, Expíi- €—MÓ É— CHED. Aorta defcendentis vadices, (HTD. Vena defevens, — 5 eartedi Poilofophia, i NE — - i62. SURLA STRUCTURE — — Explication des Figures de la. Ew Mxprem ; Sor Rugure, | De la Carpe. | Bees hos A. Le Pericarde. : c B. L'ouverture par ou ex Paorte. ; . Figure. [ AA. Le refervoir, VOIE venarum. Zion hujus imaginem vide in Goiiani luf. pifc. ab, 4... BB, Deux veines qui tiennent lieu de veines - caves inferieures, CC. Les deux veines - caves fuperieures. DDD. Les trois veines qui rapportent du foye, (s enag [p paticae.) E, Unc veine qui rapporte une partie du fang des ouies, et qui en rapporte auffi des parties voifines, (^ (Pena. brau- chiarum defevens.) F. L'oreillette. oO NM On voit à cóté de cette figure les deux veines-caves, et. eclles du foye réünies à quelque diflance du refervoir, III. Figure. Elle repréfente l'oreillette coupée de Midi en bas pour fai ye voir l'embouchure du refervoir, A. Le refervoir. B. L'oreillette coupée. CC, Les valvules en forme de paupieres, à IV. Figure, Elle repréfente le coeur Wenvode Du de cóté droit pou£ faire voir la forme de l'oreillette, A. L'oreillette. B. Le coeur, : C, L'aorte dilatée. (Balbus aortae ireidcoiid V. Figure, À. Le coeur, BB. Les deux valvules qui font à l'embouchure de loreillette, C. L'ouvetture qui e efl entre ces valvules, VI, Fi- Tc- 'DU COEUR. 162. VI, Figure, Elle repréfente le coeur renverfé fur le cóté aauche pour . mieux faire voire fa forme, et de qu'elle maniére Taorte, qui eft fort dilatée à (a naiffance, porte ur la bafe, A. Le coeur. B. La dilatation de ! aotte. .. VII. Figure, Elle repréfente un des arcs, và par deffus pour en faire voir la goutiere, et les deux parties qui le compofent, À. Premiere partie de l'arc, ( Brachivm inferius), j B. Seconde partie, (Brachium fuperius). dede C, La goutiere, ] VIII, Figute. — Elle repréfente uue des lames en particulier, On en parle ici avant que de parler des vaiffeaux, parce qu'elles font faites pour foütenir leurs ramifications, A. La tige de la lame. B, Les filets de la partie convexe. On voit qu'ils font liez par une membrane trés -fine, mais que leurs extrémitez - ne font pas jointes, .C. Ceux de la partie concave, jc ing D, Le talón avec fa goutiere. IX. Figure, Elle repréfente deux lames vües de front, et gesqies de leurs filets. - A. La lame qui fait le cóté convexe du feuillet, * B. La lame qui fait le cóté concave du méine feuillet, On voit par-1à que les filets offeux font plus longs dans - le cóté coucave de.la lame A, et plus courts dans le cóté- COIl- vexe de la lame B, De forte que ces deux lames fe regardent toüjours par leurs filets les plus courts, C'efl ce qui n'a point été aff-z expliqué dans la defcription oà l'on n'a parlé que des lames qui font le cóté convexe du feuillet.- SX, Figüre, i Elle. repréfente les lames vües de cóté, et écartées pour faire voir la membrane qui les lie, et le cordon qui Ja termine, T X2 AAA, du — ^ SURDECSTRUDIURE (304 * AAA. La membrane qui lie les lames, *. B, Le cordon qui la termine, ^ Ori voit comment cé cordon . forme autant de croiffans qu'il y a d'intervales entreles —. mne : tsdgacch uA " qo CU, Piaurb s. : - . Elle repréfente le canal formé par Ia rencontre de la gou- tiere A, avez les deux talons des lames DD. | XI, Figure, ine Elle repréfente l'aorte ouverte pour faire voir les colomnes charnues dont elle eft garnie interieurement; ce qui fait qu'elie eft fort enflée en cet endroit. XII. Figure, Elle répréfente la diftribution de l'aorte, A. Le coeur, B. E oreillette, : C, L'aorre dilatée, — (Bulbur aorteg affcendentis.) D, Sa divifion en quatre branches de chaque cóté. ^ On voit que chacune de ces branches parcourant toute la longueur du feuillet fe termine entierement à fon extréiité, EEEE. Quatre rameaux qui fe détachent de chaque branche | environ à un pouce de leur naiffance, et qui fe diflri- buent au commencement de chaque feuille, — On voit par la méme figure, comment chaque branche fc divife en autant de rameaux qu'il y a de lames, s XIII. Figure, Elle repréfente une portion de feuillet detachée d'un des tÓtez de la goutiere, et un peu renverfée pour faire voir com- ment l'artere efl enfermée au milieu du vuide que les talons des lames laiffent entr'eux, | On l'a degagée de la veine qui la cou- vre et un peu tirée en bas pour mieux découvrir les paires de branches- qu'elle donne aux lames, AA. La goutiere. B. Vne portion du feuillet. C. Lartere avec fes branches, VBUODORUR. 70» - 16$ og Tos cin cA Figure. Elle repréfente une paire de lames vües de front, garnies . de leurs arteres et detachez de leurs lames, A, Le Tronc de l'artere renfernic dans la goutiere de Parc, -— CHrteria bronchialir.) BD. Les deux branches de la méme artere qui montent le long du bord intérieur de chaque Lame, - . C, Le lien ou les deux branches s'anafloment, DDD, Leurs arterioles transverfal es qui couvrent le plat de chaque lame. EE. Le tuyau qui fert de veine qui f'abbat fur le tranchant exterieur de chaque lame et dans lequel fabbouchent im- médiatement leurs arterioles trausverfales, F. Le Tronc de la veine renfermée dans la goutiere de l'arc, (Feua branuchialis). On voit par-là comment chacun de ces vaiffeaux jette en travers un trés- grand notmbre de rameaux, qui couvrent les — eux furfaces de chaque lame; et comment ces deux arteres fabouchent l'une avec l'autre au milieu de leur route, XV. l'igure, . Elle repréfente ces iémes arteres d teh des lames, XVI. Figure. Iu. Elle repréfente la diflribution des veines des ouies, . On y voit que Ja veine renfermée dans chaque arc recoit ei à un tiers de diflance de chacune de fes extrémitez deux branches, dont chacune rapporte de chaque rang du feuillet auquel elle eft appliquée, au lieu que c'efl le milieu de cette veine qui fournit lui -iméme à la partie du milieu de ce feuillet fous lequel il eft couché. /«. Cette diftribution ne fe fait ainfi dif- feremment que pour rendre la route des vaiffeaux qui vont aux James plus süre et plus aifée. | e X 3 AAA. - Fig. XV *. refpondet figurae IX. — Etenim. laminas bvancbia- aum oppofitas parum a latere vepraefentat , ut locus conguntlionis eavum ope membranae intermedia appaveas, A. Locus refliculae. — à B. Vena bvaucbialis, - 366 - | SURLA STRUCTURE AAA. Le tronc de la veine des guies qui eft couché au def- fus de l'aorte (2 : : DBBB. Le lieu oà chaque veine efe partage en tois; 005 cccc. L'endroit oü ces veines s'inferent dans le tronc mare . qué Act DDDD. Le lieu oü chacune de ces veines fe. pap. encoré entrois, dont il y en a ie deux qui rapportent des la- ines; 30 EE. Le lieu oü ces veines T céüoiffent deux à deux de chaque cóté. : | F. Le tronc formé par leur rencontre, | Il eft à remarquer que dés que chacune de ces veines fort de l'extrémité de - la goutiere de l'arc, les parois de leur canal deviennent plus épaiffes, - et prennent la méme confiftence que les ar- teres, au lieu que tout le refle de ces veines eft mince, et delié comme le vaiffeau lymphatique le plus fin. G. La branche du dernier arc, qui avant fa réünion jette plufi leurs rameaux qui vont à l'oeil, au nez, au cir et à toutes les parties voifines de la tétc. Elle tient lieu d'aorte afcendante , et le tronc formé par la rencontre de ces veines qui font di&venues arteres fert d'aorfe deftendante, XVII. Figure, Elle repréfente de quelle maniere tous les rameaux trans- verfaux d'arteres qui couvrent les deux furfaces de chaque lame; viennent s'ouvrir dans un tuyau qui borde l'extrémité de cha-. que lame, et qui s'engegeant dans la goutiere du talon, va fe rendre dans la veine qui elt renfermée dans la goutiere de l'arc. A, La branche de l'artere détachée de fon tronc. B. Les rameaux qui couvrent la lame dans toute fa largeur, CC, £*) Va: fanguiferum AAA. inf; enitum J£ vena. byanchialis y mec aorta a[Jcendens fit, compvebendeve animo non po[[rm,; quem- admodum novem venae bic vepraefentatae in ocfo branchiurum arcubus fitum babeant. — Operae pretium efl, qued Mincuee Zoo- zomiicus baec vafa im cavpione denuo disquivat. (**) Figuram XVII. auctor in tabula aenea omifit, UU DU COEUR ^— (61 CC. Le tuyau qui fert de veine, dans lequel s'abouchent im- mediatement tous les rameaux d'arteres. D. La portion de cette veine renfermée dans la goutiere da - talon. MEMOIRE SUR LÀ . CIRCULATION DU SANG DES POISSONS | QUI ONT DES OUiES PAR M. DUVERNEY LAINE (*). D. les divers Mémoires que j'ai lás à la Compagnie, jai fait voir quelle étoit la ftructure du Coeur des Poiffons et celles de leurs Ouies. — Pour fuivre cette matiere, il eft à propos de parler de leurs ufages:; mais pour les rendre intelligibles à tout le monde, il eft abfolument neceffaire de faire ici une briéve récapitulation de ce que j'ài dit touchant cette méme flructure. 1. On remarquera donc qu'elle eft differente dans les dif- ferentes efpeces de Poiffons oü on trouve ces parties, — 'ai fait voir à la Compagnie des Exemples de ces differences, mais je xn'arréte aujourd'hui particulierement à la Carpe que l'on trouve . commodément et fur- laquelle on. pourra avec facilité verifier. . tout ce que je vais dire, | ou |. 2. Clacun fait que le coeur de tous les Poiffons qui ne refpirent pas l'air n'a qu'une cavité et par conféquent qu'une oreillette à l'embouchure du. vaiffeau qui y rapporte le. fang, Celle du coeur de la Carpe eft appliquée au cóté gauche. .5. La chair du coeur eft fort épaiffe par rapport à fon vo. "lume, et fes fibres font trés- compadcles: auffi a- t-il befoin d'une (*) Extat in Hifloive de PAcademie des Sciences de. Pavis, Année 1701. i i ;68.' SURLA CIRCULATION DU SANG d'une forte action pour la circulation comme on le-verra dans la. fuite. WES y nd y 4. Il này a perfonne qui ne fache ce que c'eft que des Quies: mais tout le monde ne fait pas que ce font ces parties qui fervent de poumons aux Poifons. Leur charpente efl com- ; , "A y b D. A,» * ^ T, pofée de quatre cótes (T) de chaque cóté,. qui fe meuvent tant far elles - mémes en s'ouvrant ct fe refferrant qu'à l'égard de leurs deux appuis fuperieur et inferieur en s'écartant de l'un et. de l'autre, et en s'en rapprochant, — Le cóté convexe de cha- que cóté eft chargé fur fes deux bords de deux efpeces de feuif- | lets, chacun desquels eft compofé d'un rang delames, étroi- tes, rangées et ferrées l'une contre l'autre qui forment comme autant de barbes ou franges femblables à celles d'une plume à écrire; et ce font ces franges qu'on peut appeller proprement le poumon des Poiffonr. (Voyez la Fig. IX.) $. Voilà une fituation de parties fort extraordinaire et fort . firguliere. — La poitrine eft dans la bouche auffi bien que le poumon: les cótes porteut le poumon, et l'animal refpire l'eau, 6. Les extrémitez de ces cótes qui regardent la goroe font jointes enfemble par plufieurs petits os, qui forment une efpece de flernon (11), en Íorte néanmoins que les cótcs ont un jeu beaucoup plus libre fur ce flernon, et peuvent s'écarter l'une de l'autre beaucoup plus facilement que celles de l'homme, et que ce fternon peut étre foulevé et abbaiffé. — Les autres extré- mitez qui regardent la bafe du crane font auffi jointes par quel- ques offelets qui s'articulent avec cette méme bafe et qui peà-. vent s'en éloigner; ou s'en approcher. i 7. Chaque cófé (tt1) eft compofée de deux pieces join- tes par un cartilage fort (ouple, qui eft dans chacune de ces parties ce que font les charnieres daus les ouvrages des Artifans, g. La premiere piece eft courbée en arc, et fa longueur eft environ la fixiéne portion du Cercle, dont elle feroit partie, 9. La AA s nd ) Brancbiarum con[Ivu&fio. Iq CHE) Efl procefTus. offis byoidei poftevior. G | Tt) Aveus. byancbiavum, / Oto TES-POISSONS,) 41 705 169 :7 59. La feconde décrità peu prés une S, romaine majufcue le, (Voyez la fig. VIL.) 1 11, La partie convexe de chaque cóté eft creufce eu gou. tiere, et c'efl le iong de ces goutieres que coulent les ie pr il fera parlé ci - aprés. 11. Chacune des /amzr dont les feuillets font Je a a la figure. du fer d'une faux, et à fa naiffance elle a comme un pied ou talon qui ne pofe que par fon extrémité fur le bord de la cóte, (Voyez la Fig. VIII) 12. Chacun de ces feuillts eft compofé de cent trente cinq lames, ainfi les feize contiennent huit mille fix cens qua: rante furfaces, que je compte ici parce que les deux furfaces de chacune lame font revétues dans toute leur étendue d'une. mem- brane trés-fine, fur la quelle fe font les ramifications prefque innombrables des vaiffeaux capillaires de ces fortes de poumons, : 13. l'ai fait voir. à la Compagnie, qu'il y a quarante fix amufcles qui font emplojez aux mouvemens de. ces cótes;. il y en a huit qui en dilatent l'intervalle, et. feize. qui le refferrent, fix qui élargiffent le centre de chaque cóte, douze qui le rétref- fiffent, et qui en méme temps abbaiffent le fteruon; et quatre qui le calce: 14, Les Ouies ont une duae ouverture, fur laquelle eft pofé un. couvercle .compofé de plufieurs: pieces d'affemblage, qui a.le méme ufage que le panneau d'un fouflet; et chaque couvercle eft formé avec un tel artifice, qu'en s'écartant Pun de l'autre ils fe voutent en. dehors pour augmenter la capacité de la bouche ,- tandis qu'une de leurs pieces qui joue fur une - efpece de genou tient-fermées les ouvertures des Ouies, et ne les ouvre que pour. donner paffage à l'eau que l'Animal a refpi- ré; ce qui fe fait dans le temps que le couvercle s'abbat et fe refferre. 15. ll y a deux mnftles qui fervent : à feulever le Couver- cle, et trois qui fervent à l'abbatre:et à le'refferrer,: |. | ' ' £6, On vient de dire que l'affemblage qui compofe la charpente des couvertler les rend capables de fe voüter en de- hors. On ajoütera deux autres circonflances, La premiere Artedi SPACE ad Y gu X" 56 SURLA CIRCULATION DU SANG : 2 ac eft que là partie de ce couvercle qui aide à former le deffous de la gorge eft plié en éventail fur de petites lames d'os pour fer- vir en fe déplojant à la dilatation dela gorge! dans l' infpiration, . deleau (*). ^ La feconde que chaque couvercle eft revétu pat "dehors et par dedans d'une peau qui lui eft fort adhérente, — Ces deux peaux s'uniffant enfemble fe prolongent au delà circon- ference du couvercle d'environ deux à trois lignes, et vont toü- - joers en'diminuant d'épaiffeur, ^ Ce prolongement eft beau- .— coup plus ample fous la gorge que vers le haut dela téte,— Ii eft extrénement fouple, pour s'appliquer plus exactement à l'ouverture fur laquelle il porte, et pour la tenir fermée au pre- mier moment de la dilatation de la bouche pour la refpiration; 17. Voilà pour ce qui regarde la fltru?ture des Ouies:- paffons à préfent à la diflribution de leurs vaiffeaux, 19. L Ziriere qui fort du. Coeur fe dilate de telle manie: re, qu'elle en couvre toute fa bafe: Enfuite fc rétréciffant peu à peu elle forme une efpece de cone, Al'endroit, oü elle eft ainfi dilatée, elle eft garnie en dedans de plufieurs colonnes - charnues qu'on peut confiderer comme autant de mufcles qui font de cet endroit de l'Aorte comme un fecond coeur ou du moins comme un fecond ventricule, lequel joignant fa com-- preffion à celle du coeur, double la force neceffaire à la diflri- bution du fang pour la circulation; — (Voyez la figure XI) 19. Cette Artere montant par l'intervalle que les Ouies laiffent entr'elles, jette vis-à-vis de chaque paire de cótes de chaque cóté une groffe branche, qui eft couchée dans la gou- tiere creufée fur la furface exterieure de chaque .cóte, et qui s'étend le long de cette goutiere d'une extrémité à l'autre du feuillet (**). — Voilà tout le cours de l'Aorte dans ce genre d'Animaux, L'Aorte qui dans les autres. Animaux porte le fang du ceritre à la circonference de tout le Corps, ne parcourt de chemin dans ceux- ci que depuis le coeur jufqu'à l'extré- mité des Ouies, ou elle finit, | Io, Cet. (*) Membrana bvancbioflega. (**) Zvevia bvancbralis. ! J.UDES POISSONS. (5705 arm 20, Cette branche fournit autant de rameaux qu'il y a de lames fur l'un et fut l'autre bord de la cóte, |. La groffe branclie - le termine à l'extrémité de la cóte, ainfi qu'il a été dit, et les fameaux finiffent à l'extrémité des lames aufquelles chacun d'eux re diflribue (***), — Pour peu que l'on foit infiruit de la circu- fation et des vaiffeaux qui y fervent, on fera en peine de favoir par quels autres vaiffeaux on a trouvé un expedient pour ani- mer et nourrir tout le corps depuis le bout d'embas des Ouies julqu'à lextrémité de la queue. — Cet expedient paróitra clai- " rement, dés qu'on aura conduit le fang jufqu? à l'extrémité des Ouies, | i i5 21. Chaque rameau d'Artere monte le long du bord iu« terienr de chaque lame des deux feuillets pofez fur chaque cóte, c'eft-à-dire le long des deux tranchans des latnes qui fc regat» "dent: ces deux rameaux s'abbouchent au milieu de leur lon- gueur; et continuant leur route parviennent, comme j'ai dit, àla pointe de chaque lame, | Là chaque rameau de l'extrémi- té de l'artere trouve l'emboucbure d'une veine (****), et ces deux embouchures appliquées l'une à l'antre immediatement ne faifant qu'un méme canal maleré la differente confiflence des deux vaiffeaux, la veine s'abbat fur le tranchant exterieur de chaque lame et parvenue au bas de la lame elle verfe fon fang . dans un gros vaiffeau veineux couché prés de la branche d'ar- tere dans toute l'étendue de la goutiere de la cóte (?****, Mais -ee n'eft pas feulement par cet abbouchement immédiat des deux extrémitéz de l'Artere et de la veine que l'Artere fe décharge dans la veine, c'eft encore par toute fa route. ,. is 22. Voici comment le remeau d'Artere dreffé fur le trans chant de chaque lame, jette dans toute fa route fur le plat de chaque lame dc part et d'autre, une multitude infinie de vai(- feaux; qui partant deux à deux de ce rameau l'un d'un cóté de la lame, lautre de l'autre, chacun de fon cóté va droit à la Do veine (***) Avteviolae. laminavum, à (99*) Venula laminarum. i ona ; (^) Vena brancbialis. i ai - e L] ijj SURLACIRCULATIONDUSANG veine- qui descend fur le tranchant oppofé de la laine; «et s'y abbouche par un contad immediat, — C'eft ain(i que le fang paffe dans ce genre d'Animaux des Arteres de leur poumon dans leurs veines d'un bout à l'autre, — Les Arteres y font de vrayes arteres, et par leurs corps, et par leur fonétion de por« ter le fang. — Les veines y font des vrayes veines pat leurfon- . ction de recevoir le fang des Arteres, et par la delicateffe ex« tréme de léur confiftence, — 1] n'y a jufques là rien qui ne foit dans l'oeconomie ordinaire, | Mais ce qu'il y a de fingulier, eff | premierement: l'abbouchement immédiat des Arteres avec les veines, qui fe trouve à la verité dans les poumons d'autres Ani? maux; fur tout dans ceux des Grenouilles, et des "T'ortuess. mais qui n'eft pas fi manifefte que dans les ouies des Poiffons;- gularité de la diflribution qui rend cet abbouchement plus vifible dans.ce genre d'Animaux; car toutes les branches d'Arteres montant le long des lanies dreffées fur les cótes,. font auíli droites et auffi également diflantes l'une de l'autre que les lames: . Les rameaux transverfaux capillaires qui partent de ces branches à angles droits font également diflans l'un de l'autre, de forte que la direction et les intervalles de ces vaiffeaux tant 239. La rec montans que trausverfanx, étant auffi reguliers que s'ils avoient été dreffez à la regle, et efpacez au compas; on les fuit à l'oeil ct au Microfcope. On voit donc que les Arteres transverfale ' les finiffent immediatement au corps de la veine defcendante; et chacune de ces veines defcendantes ayant recu le fang des. Arteres capillaires.transverfalles de part et d'autre de la lame, sS'abbouche à plomb avec le tronc de la veine couchée dans ]a goutiere, 25. ll faut avoüer que cette diflribution efl fort fingulie- re: ce qui fuit l'eft encore d'avantage. On eil en peine, com me jai dit, de la dillribution du fang pour la nourriture et lá vie des autres parties du corps de ces Animaux, Nous avons conduit le fang du coeur par les Arteres du Poumon, dans les veines du Poumon. Le coeur ne jette point d'autres Árteres que celles du Pounion. Que deviendront les autres parties, ' le » Ce er- x Fy4 t GM IDESUPOISSONS.* / 5 : 175 Cerveau, les Organes des fens, et tout le refle du corps? . Ce qui fuit, le fera voir. v 24. Ces tronces de veines (1) pleins de fang artericl, for- tant.de chaque cóte par leur extrémité qui regarde.la baze du. ». erane, prennent la confiftence et l'épaifeur d'Arteres; et vien- nerit fe réünir deux à deux de chaque cóté, . Celle de la pre- miere cóte, - fournit avant fa réünion des branches qui diflri- buent le fang aux Organes des fens, au Cerveau, et aux par- ties voifines (11), et fait par ce moyen les fonctions qui ap- partiennent à l'Aorte afcendante dans les Animaux à quatre pieds: enfuite elle fe rejoint à celle de la feconde cóte, et ces deux enfeimble ne font plus qu'un tronc, Jequel coulant le long de la baze du crane regoit encore de chaque cóté une autre bran: che formée par la réünion des veines de la troifiéne et quatüié- me paires de cótes, ct toutes enfeimble (fff) ne font plus qu'un tronc, : - 5.25. Aprés cela, ce tronc, dont toutes les racines étoient veines dans le Poumon, devenant Z/rtere (1110) par fa tunique et par fon office, continue fon cours, le long des vertebres; et diflribuant le fang arteriel à toutes les autres parties, fait la fonction d'lorte deftendante, et le fang arteriel eft diflribué par ce moyen également à toutes les parties pour-les nourrir et les animer; et il rencontre par tout des racines de veines qui reprennent le refidu ct le reportent par plufieurs troncs formez de l'union de toutes ces racines, au refervoir commun qui le doit rendre au Coeur, c'eít ainfi que s'acheve la circulation dans ces Animaux (11111). 5 . .. 26, Voilà comment les veines du Poumon de ce genre de Poiffon deviennent Arteres, pour animer et nourrir la tte et le refle du cerps. is OEIL 27. Mais ce qui augmente la f/mgularité (111111), efl que jte id 1 ces bed (TF). Venae brancbiales. ^. CH) Cavotis. C TET: Radices aovzae. defcendentis. CHTIO Aovta defcendeus. S CET) Confer -Monvoi Defcvipt, im Appendice $. 20. et zt. SOFTHTD Vena. deferens. 144p SURLACIRCULATIONDUSANG — ees mémes veines des Poumons fortant de la goutiere des có- tes par leur extrémité qui regarde la gorge, confervent la tu- - nique et la fonction de veines, en rapportant dans le refervoir de tout le fang veinal, une portion du fang arteriel qu'elles ont regue des Arteres du Poumon, (Voyez la figure II. E.) 29. Comme le mouvement des Machoires contribue .. auflià la refpiration des Poiffons, il ne fera pas hors de propos , de faire remarquer que la fuperieure eft mobile, qu'elle eft compofée de plufieurs pieces qui font naturellement engagées les unes dans les autres, de telle maniere qu'elles peuvent em . fe déployant, dilater et allonger la Machoire fuperieure, 29. 'loutes les pieces qui fervent à la refpiration de la Carpe, montent à un nombre fi furprenant, qu'on ne fera pas . faehé d'en voir ici le dénombrement.: 3o. Les pieces. offzufér font au nombre de quatre mille trois cens quatre - vingt fix: Il y a foixante neuf mufcles, —— 31. Les ZIrterer des Ouizr, outre leurs huit bránches. principales, jettent quatre mille trois cens vingt rameaux; et - chaque rameau jette de chaque lame, une infinité d'Arteres ca- pillaires transverfales dont le compte ne fera pas difficile, et paffera de beaucoup tous ces nombres enfemble, 32. ll y a autant de Nerf que d'Arteres, les ramifica- tions des premiers fuivent exactemenf celles des autres. ; 33. Les veiner ainfi que les arteres, outre leurs huit bran- ches principales jettent quatre mille trois cens vingt rameaux qui font de fimples tuyaux, et qui à la difference des rameaux des arteres, ne jettent point de vaiffeaux capiilaires transverfaux, | 34. Voilà une legere idée de la firucture des ouies de la Carpe: Mais quelque exactitude que j'aye apportée à les décri- re, j'avoue qu'il fera toüjours difficile de s'en former une jufle idée, fans le fecours des Figures. — C'eft auffi à quoi on tra- vaillera dans la fuite, en donnant au P'ublic tout ce qui regar- de l'Anatomie comparée des ouies, — Il s'agit à prefent d'exa- miner les ufages de ces parties, | | 35. Lefang qui e(t rapporté de toutes les parties du Corps des Poiffons, entre du refervoir oi fe dégorgeit toutes les vei- necs - 7UDESPOISSONS. . 0 oap nes dans loreillette, et delà dans le coeur, qui par fa contra- tion le pouffe dans l'Aorte, et dans toutes les ramifications qu'elle jette fur les lames des ouies: et comme à fa naiffance €lle eft garnie de plufieurs colonnes charnues fort epaiffes, qui fe refferrent immediatement aprés (*); ' elle feconde et fortifie par fa compreffion l'action du coeur, qui efl de pouffer avec beaucoup de force le fang dans les rameaux capillaires trans- verfaux fituez de part et d'autre, fur toutes les lames des ouies, 36. On a fait obferver que cette artere (**), et fes bran- ches (***), «ne parcouroient de chemin que depuis le coeur, -jufqu'à l'extrémité des ouies, oü elles finiffent, — Airifi ce coup de pifton redoublé doit fuffire, pour pouffer le fang avec im- petuofité dans ce nombre infini d'arterioles fi droites et fi re- gulieres, ou le fang ne trouve d'autre obftacle que le fimple contact; et non le choc et les réflexions, comme dans les au- tres Animaux, oü les arteres fe ramifient en mille manieres, fur tout dans leurs dernieres fubdivifions. 31. Voilà pour ce qui concerne le paffage du fang dans le Poumon. | Voici comment s'en fait la préparation (***). 36. Je fappofe que les particules d'air qui font dans l'eau, comme l'eau eft dans une éponge, peuvent s'en dégager en plulieurs manieres: Premierement par la chaleur, ainfi qu'on le voit dans l'eau qui boüt fur le feu; 2) par l'affoibliffement du reffort de l'air, qui preffe l'eau oü ces particules.d'air font engagées; comme on le voit dens la machine du vuide, 3) Par le froiffement et l'extréme diviion de l'eau, fur tout quand elle a quelque degré de chaleur. y. On ne peut pas douter qu'il n'y ait beaucoup d'air dans tout le Corps des Poiffons, et que cet air ne leur foit fort neceflaire, - La machine du vuide fait voir l'un et l'autre, | : -. -40, Fai (5) Contvatlionem cordis et bulbi aovtae alternantem etiam Blocb cehfervavit, Vide ejus Natuvg. Deuzfchl. p. 123. "(7*5 Aorta. adfcendens. QVF*) Arvteriae Dvanchiales, (O(QPPR). Refpivatio. 4 AU x 346 | SURLA CIRCULATION DU SANG. . 40. Tai mis une Tenche fort vive dans un vaiffeau plein - d'eau que l'on a. placé fous le recipient; et aprés avoir doriné cinq ou fix coups de pifton, on a remarqué que cette T'enche étoit touté couverte d'une infinité de petites bulles d'air qui for- toient d'entre les écailles, et que tout le corps paroiffoit perlé, Jl en fortoit auffi un trés- grand nombre par les ouies, beau- coup plus groffes que celles de la furface du corps:- Enfin il en fortoit par la bouche, imais en moindre quantité, En recome — . mengant ài pomper tout de nouveau deux ou trois fois de fuite, ce qui fut fait à plufieurs reprifes, on remarquoit que le Poiffon sagitoit, et fe tourmentoit extraordinairement, et qu'il refpi-- roit plus fréquemment. — Apres avoir paffé un gros quart d'heu- re dans cet état, il tomba en langueur, tout le corps et méme les ouies n'ayant plus aucun mouvement fenfible, | Pour lors ayant tiré le vaiffeau de deffous le recipient, on jetta le Poiffon . dans :de l'eau ordinaire, oü il commenga à refpirer et à nager; - mais foiblement, et il fut longtemps à revenir à fon. état: nas türel. - 23 3008 pute qe 41. l'ai fait la méme experience für une Carpe: je l'ai mife dans la méme machine, et ayant pompé l'air trois ou quatre- fois comme on l'avoit faità la 'Tenche, le Poiffon.commerica d'abord à s'agiter: toute la farface du corps devint perlée; il lortit par la bouche, et par les ouies une infinité de bulles d'air fort grofles, et la region de la veffie d'air s'enfla beaucoup. Quoique cette Carpe füt plus groffe que la Tenche, le batte- ment des ouies ceffa plütót, Lorsqu'on recommencoit à pom- per, les ouies reconimencoint auffi à battre, mais trés- peu de temps, et fort foiblement. | En fin elle demeura fans au- cun mouvement; et la region de la veflie devint fi gonfléé'et fitendue, que la laitte fortoit en s'éfilant par l'anus, ^ Cela du: ra environ trois quarts d'heure, au bout desquels elle mourut, étant devenue fort platte, — l'aiant ouverte, on trouya la veffie crevée. j : 425. On a aufli experimenté qu'un Poiffon mis dans de l'eau purgée d'air n'y peut vivre longtemps. ": 43. Qu. ] : 227 DES POISSONS. 157 - .. 45. Outre ces experiences qu'on peut faire dans la ma- chine du vuide, en voici d'autres qui prouvent auffi que l'air, qui eft mélé dans l'eau, ala principale part à la refpiration des P'oiffons. ^ 44. Si vous enfermés des Poiffons dans un vaifeau de . verre plein d'eau, ils y vivent quelque temps, pourvüque l'eau foit renouvellée: mais fi vous couvrez le vaiffeau, et le bou- chez enforte que l'air n'y puiffe point entrer, les Poiffons fe- ront étoufés, — Cela prouve bien que l'eau ne fert à leur refpi* ration, qu'autant qu'elle a la liberté de s'impregner d'air, 45. Mettez plufieurs. Poiffons dans un vaiffeau qui ne foit pas entierement rempli d'eau; (i vous le fermez, ces Poif- Íons qui auparavant nageoient en pleine liberté, et s'égaioient, . - S'agiteront et fe prefferont à qui prendra le deffus pour refpirer la portion de l'eau, qui eftla plus voifine de l'air, 46. On remarque auffi, que lorsque la furface des étangs eft gélee, les Poiffons qui font dedans, meurent plus ou moins vite fuivant que l'étang a plus ou moins d'étendue et de profon- deur; et ou obferve que quand on cfle la glace en quelque en- droit, les Poiffons s'y préfentent avec empreffement pour re- fpirer cette eau impregnée d'un nouvel air, Ces experiences prouvent manifeftement la neceffité. de lait pour la refpiration des Poiffons. ^ Voyons maintenant ce qui fe paffe dans le "temps de cette zefpiratiou. à 46. La bouche s'ouvre, les lévres s'avancent: par là la concavité de la bouche eft allongée; la gorge s'enfle; les cou-- - vercles des oues , qui ont le méme mouvement que les pan- neaux d'un fouflet, s'écartant l'un de l'autre, fe voütent en de- hors par leur milieu feulement, tandis qu'une de leurs pieces, qui joue fur une efpece de genou, tient fermées les ouvertures des ouies, en fe foulevant toutefois un peu, fans permettre - cependant à l'eau. d'entrer; . parceque la petite peau qui borde chaque couvercle ferme exactement l'ouverture des ouies, Artedi Philofopbia, ctu 47. £ &8 — SURLACIRCULATIONDUSANG , ——— y SNC — 47. "Tout cela augmente et élargit en tout fens la capa- cité de la bouche, et détermine Peau à entrer dans fa cavité, de méme que l'air entre par la bouche et les narines; dans la —trachée -artere et les poumons, par la dilatation de la poitrine, Dans ce méine temps les cótes des ouies s'ouvrent, en s'écar- tant les unes des autres; leur cintre eff élargi, le flernon eft écarté,' en s'éloignant du palais; ainfi tout confpire à faire en» trer l'eau en plus grande quentité dansla bouche, — C'eft ainfi que fe fait l'infpiration des l'oiffons. — Enfuite la bouche fe fer- me, les lévres auparavant alloneées fe raccourciffent, fur tout la fuperieure qui fe plie en éventail, la lévre inferieure fe colle à la fuperieure par le moien d'une petite peau en forme de croif- fant qui s'abbat comme un rideau de haut en bas, et qui em- péche l'eau de fortir, — Le couvercle s'applatit fur la baie de louverturé des ouies. Danus le méme temps les cótes fe fer- rent les unes contre les autres, leur cintre fe retrecit, et le flernon s'abbat fur le palais, - 48. Tout cela contribue à comprimer l'eau qui eft entrée rla bouche, Elle fe préfente alors pour fortir par tous les intervalles des cótes et par ceux de leurs lames, et elle y paffe comme par autant de filieres, et par ce mouvernent la bor- dure membraneufe des couvercles efl relevée, et l'eau preffée S'échape par cette ouverture, — C'efl ainfi que fe fait l'expiration dans les Poiffons. ^ On voit donc par là que l'eau entre par la bouche, et qu'elle fort par les ouies par une efpece de circu- lation entrant toüjours par la bouche, et fortant toüjours par les ouies. — 'T'out au contraire de ce qui arrive daus les Ani- jmaux à quatre pieds, dans lesqnels l'air entre et fort alterna- tivement par la méme ouverture de la trachée- artere, . . 49- Voilà tout ce qui concerne les mouvemens de la re- fpiration des Poifons. Suivons à préfent la route dn fang dans « . . / lesouics, et voyons quelle préparation il y regoit, so. Le fang qui fort du coeur de la Carpe fe répand de telle maniere fur toutes les lames dont les ouies font compo- Íées, qu'une trés - petite quantité de fang fe préfente à l'eau fous » DES POISSONS. " - i79 fous une trés-grande fuperficie; afiuque par ce molten cha- cune de fes parties puiffe plus facilement et en moins de temps, tre pénetrée par les petites parties d'air qui Íc dégagent de l'eau (par l'extréme divifion. qu'elle fouffre entre ces lames: C'eft pour cela qu'il a falla non - feulement que chaque feuillet en eüt un fi grand nombre, mais auffi que toutes leurs furfaces fuffent couvertes de rameaux capillaires transverfaux de l'aórte, $1, On obferve en quelque maniere la méme méchani- que dans les poumons des autres Animaux; car ils font formés d'un nombre prodigieux de petites veficules membraneufes qui tiennent lieu de lames, et ils font tapiffés d'une infinité de pe- tits vaiffeaux; ce qui fait que le fang fe répand de telle maniere dans la fubílance des poumons, qu'il fe préfente auffi à l'air Íous une tr&s - grande fuperficie. s2. Mais le nombre de ces vaiffeaux dans les veficules . du poumon, n'approche point du. nombre de ceux des lames, Auffi e(t-il plus difficile de tirer l'air de. l'eau que de refpirer l'air pur tel qu'il entre dans les poumons veficulaires, - $3. Si l'on fait attention au froiffement et à la divifion . extraordinaire que fouffrent les parties d'eau. dans le temps de l'expiration, on fera porté à croire que c'efl alors que l'air en- tre dans les vaiffeaux capillaires des ouies: 1l eft donc proba- ble que la méme chofe fe pàfía dans les poumons des autres animaux; car comme il faut à l'air quelque force pour s'in- finuer dans les vaiffeaux, il ne paroit pas qu'il y puiffe entrer dans le temps de l'infpiration, c'eft-à- dire lorsqu'il entre na- - turellement dans. les poumons, Au contraire lorsqu'il eft re- pouffé par l'expiration, dl cherche à s'échaper de toutes parts; et forgant tous les obflacles qu'il rencontre, il patfe au travers des membranes fines et déliées qui compofeut les vaiffeaux tan- dis que la plus grande partie de cct air reffort par la trachéc- artere. 54. La difficulté avec, laquelle ces petites parties d'ait paffent par les potes de ces vaifleaux, comprime leur reffort; L3 d'oü (8o — SURLACIRCULATIONDUSANG — d'oi il senfuit que lorsqu'elles.y font entrées, cé reffort doit - fc, débander avec impetuofité contre les particules du fang qui font alors abatués, agitées, et broiées avec violence;! ce qui - fait qu'elles s'entre - choquent en tout fens; et c'eft par là qu'el. les acquierent un nouvcau mouverinent de liquidité et de cha- - leur, Iul j ; $5. Si cela eft vrai dans les animaux qui refpirent l'air, - cela doit étre encore plus vrai dans les animaux qui refpirent : leaus parce qu'ici l'air eft tout autrement comprimé que ne. l'eft l'air libre que les premiers refpirent; de forte que le grand écart de ces particules d'air fi comprimé doit fuppléer en quel- que maniere à la moindre quantité d'air qui entre dans les vaif- feaux des ouies. — — ; . 56. Quand on confidere que le fang des veines des ouies eft. d'un rouge plus vermeil que celui de l'aorte, on juge aifé- ment qu'il &y eft chargé de quelques particules d'air... On ve- marque dans les autres animaux la méme difference entre le fang de l'attere du poumon qui eft totijours d'un rouge obfcur, et celui de la veine du poumon qui eft toüjours d'un rouge fort éclatant. c $7. Le fang ainfi impregné des particules d'air et par 1à devenu vraiment arteriel, entre dans les veines des ouies; et ces veines fortant de la goutiere des cótes par l'extréinité qui regarde la baze du crane, prennent la confiflance d'arteres et diflribuent ce fang à toutes les parties, — 1l eft enfuite repris par les veines qui le portent au coeur (1). $8. Il ne faut pas oublier que l'artere qui fort du coeur a un battement, au lieu que les vaifleaux qui font la fonction d'aorte n'en ont point, au moins qui foit fenfible, — Premie- rement, parce qu' ils n'ont point de communication immé- diate avec le coeur, 2?. Parceque ce fang y paffe d'un petit tuyau dans un grand. — Mais il faut aufli. confiderer que les pouf- - CE). Cirenlatio fanguinis. [j DES POISSONS. 181 pouflées du fang ne font nullement neceffaires à la nutrition des parties, pour laquelle il fuffit que le fang coule d'un cours paifible; de méme qu'il n'e(T pas. neceffaire qu'il coule autre* ment pour fa diflribution et fa circulation, fur tout dans les ani- maux, oiu elle eft beaucoup plus lente, et qui par la trans- Apirent peu, et peuvent vivre longtemps fans aucune nour- fiture, $9. Il eft aif£ de juger par tout ce qu'on vient de dire, |que la fituation et la conformation des poumons et leur com- " merce avec le coeur font bien differens dans les differentes efpe- ces d'animaux; ce qui n'avoit pas été inconnu à 4i. Malpighi. 6o. Dans le füshud. il y a des conduits particuliers qui ont une communication fi prochaine avec les ventricules du coeur, et Ja téte des vaiffeaux du poumon, qu'ils font paffer. presque tous les fucs nourriffiers de la mere immédiatemént dans l'aorte qui les diflribue à tout le refte du corps, au lieu- qu'aprés la naiffance tout le fang des veines entre dans le ven- tricule- droit, lequel le pouffe immédiatement dans les pou- mons, d'ou, aprés que par un long circuit il s'eft impregné - des particules d'air, il paffe dans le ventricule. gauche gui le répand enfuite par rs orte dans toutes les parties. ... "61, Dans les "Tortues, les Grenouilles, ct les autres ani- maux qui leur font analogues, un tiers. du fang paífe par le poumon à chaque circulation, et il y regoit toutes les prépa- rations recefíaires aux ionis dela vie. Ce fang qui re-. vient du poumon fe méle enfuite avec celui des veines dans Ja cavité du coeur, oü ce dernier étant impregné des parties acti- ves de l'air, dont le premier s'étoit chargé dans le poumon, eft enfuite di ibue par l'aorte 2 à tout le corps. 62. Dans les Poiffons tout le fang qui fort du coeur paffe parle poumon, ou s'étant aufli impregué des parties acLives de l'air, il va eufuite fe diflribuer à tout le corps, et jufques- là cette- icirdm asit eft conforme à celle de l'homme. Cepen- dant les Poiffons n'ont qu'un feul ventricule, mais cette cir« SS NE uy. ut eula-- (92. SURLA CIRCULATION DU SANG eulation fi finguliere vient de ce que l'aorte fait la fondlion dé l'artere du poumon, et que les veines du poumon devenues ar». : , P : y ee teres font da fonction de l'aorte. TM i ; . 63. Dans les infcctes.les trachées qui leur fervent de pou. . mon, foht répandues dans toutes les partiés oü elles fe rami-— fient à la maniere des bronches dans les poumons veficulaires; - de forte qu'au lieu que dans les autres animaux l'air emprunté des branches eít diftribué dans toutes les parties par les arteres; ici il eft iminedistement diflribué dans les fucs qui font actuel: lement dans chaque partie, | eoodiisdes 64. La raifon d'une diftribution fi furprenante, vient de la nature des liqueurs coutenues dans les tuyaux de ces animaux; les quelies pour étre extrémement gluantes et vifqueufes'et par conféquent trés- propres à fe lier entr'elles et à fe coller à la fu- perficie de leurs vaiffeaux, ont dü étre impregnées, dans tout leur cours, des parties actives de l'air qui facilitaffent leur cir- culation et les rendiffent propres à la nourriture, 65. On voit par cette énumeration, que les fonctions des poumons n'ont pas totjours une étroite liaifon avec celles du coeur, et que chacune de ces parties a des ufages fort diffe- rens par rapport au fang, x PE 66. Le coeur n'eff que pour le mouvement qu'on nom- me circulation, Le poumon la favorife par l'introduction des - particules d'air, et encore par l'impulfion de l'eau dans les ani. maux dont il s'agit. ^ Mais fa principale fonction eft d'impreg-^ ner le fang d'air, et de le rendre par là capable de porter par tout l'aliment, la vie et Ja chaleur, — C'efl pour cette raifon qu'on vient de montrer, r. que dans tous les animaux, hors les infectes, le fang ne paffe jamais du coeur dans l'aorte qu'il n'ait paffé par les poumons mémes dans le foetus, de la ma- niere dont nous l'avons expliquér, | 2. Que dans la plüpart il faut qu'il y paffe neceffairement tout entier comme dans l'hom- ime, les animaux à quatre pieds, les Oifeaux, et les Poiffons, 3. Ou qu'il y paíle en partie; comme daus les '"Tortües, les Gre- : —' DES POISSONS, 183 Grenonilles ete; — Et il efl neceffaire qu'au moiüs le tiers da fang pafíe par les poumons de ces animaux, pour étre vivifié autant que le demandent leurs fonctions. 67. Enfin on a montré que fi dans les infectes, il n'y a joint de poumons par oi le fang puiíle pafferc'eft que l'air fe méle neceffairement dans toutes leurs parties avec les fucs uour- riffiers; de forte que par cette méchanique chaque partie fe tient lieu de poumon à elle - méme. : —. 68. Comme ce qu'on vient de dire touchant la refpira- tion des Poiffons a été là dans une Affemblée publique, on a été obligéde fe refferrer dans.les bornes étroites que l'heure. pre- ferivoit, Mais on efpere dans la fuite traiter plus ampleinent cette. Matiere, | | -DESCRIPTION. OF THE HEART, VESSELS AND CIRCULATION OF THE BLOOD. IN. FISHES, BY ALEXANDER. MONRO. CHAPTER I. : f. Y. all the fishes, I have diffected, there is but one heart, - confifng of one auricle and one ventricle, and,' from the latter, one artery is fent out, which is en ticely fpent on the gill; From the gills, ihdreire the returning blood paffes to all the other parts of the body, without the intervention of a fecond heart, as in man (a). 3 2. So far is generally known! but the whole courfe of. the blood has not been traced with (ufficient accuracy ; fo that ^ feverel curious and iaterrefting circumftances have e[caped notice. j 3.1 (4) To he more readily underftood, I fhall generally apply the terms fore, back , upper , under, inner, Ooufev, in the fame manner as is done in fpeaking of the human body: .or I fhall fuppofe the fish to be placed ere& with its head uppermoft, But in defcribing the ear and ether parts, ofthe head itfel£, I fhall fuppofe T fish in its natural fituation, as the bran and organs of the fenfes have not the fame direction as in man, with refpect to the trunk of the body, If lungs, as well as gills, are found. in the Petromyzon and Diodon of Linnaeus, itis probable there may be two ven- tricles in their heart. ( Cor uniauritum et uniloculare in Petromyzo marino ego et Blocb, in Diodonte Mola vero /azmus Plancus obíervaverunt, Vide CE Bonon 'Tom 2. P. 2. pag. 279). In the Sepia, which has been generally confidered as a fish, but which is with more propriety reckoned, a wort by D naeus, I have, many years ago, discovered three hearts, we38 OF THE HEART; VESSELS A. CIRCUL. &c. :gg (3:71 Íhall therefore give a particular defcription of the circulating veffels of the fkate, with which I have found the pifces of Linnaeus agree in every material circümftance; and l (hall begin with the branchial artery, | "Sect, T, 4... At the beginning of the branchial artery there are three. - femilunar valves (b), the middle parts of which analogous to the Corpufcula Morgagni, are much thicker than ia man, and illuftrate the ufe of thefe organs in him, as.they very evident- ly affift in preventing the return of the blood when the arte- tyis in aclion, Detween thefe valves and the priucipal cavity . - of the ventricle in the fkate, there is a cy/indrical canal interpo- - fed (c), the coats of which have the fame mufcular texture as the ventricle itfelf; and their contraction co- operating with that of the ventricle, we are thence led, more evidently than in . man, to perceive the analogy between the firucture of the arte- ties and that of the heart, | x 5$. "Ihe coronary arteries of the heart do not take their fife from the bratichial artery, which like the pulmonery in man, is fpent entirely on their lungs or gills, by five pairs of great branches in the fkate, and by four in the pifces of Lin-. - naeus (4). E i 6. When we take a fuperficial view of the fmall bulk of. the gills; svhen we reflect, that an organ for refloring.mo- mentum to the blood fimilar to the left ventricle of our heart, is wanting in fishes; aud when further we confider the extra- ; ordinary fize of the red particles of their blood; we might be tempted, at firft fight, to fuppofe, that their branchial artes ry dit not divide into very minute branches, or that it refem- bled EI oC IUOTCHUT 2 DU EE DUE) l 1 f i - (5) See "Tab. IT. 42. . (c) Sec Tab. I. fig. 4. (4) Tab. I. fig. 4, and Tab. XXVI. fig. 1. Artédi Pbilofopbia, Aa E c6 ^" OF THE HEART, VESSELS 130.5 7 LEA bled the refe mirabile of the carotid attery. of the herbivorous. : » : quadruped, | But a nearer view will undeceivé us. ^ For'T have. — found, that, by elegant fnbdivifions and. folds of the meme ; brane of the gills, their furface, in a large fkate, is nearly. equal to the whole external furface of the human body, . 7. Thus in each fide of the body ofa fkate there are fout. double gi/I; , or gills with two fides cach, and one Éingle gill; or there are in all. eighteen fides or farfaces, on wehich the branchial artery is fpread out, ^ On each of thefe fides there are. about go divifions, or doublings of the membrane of the gils (^). Each divifion has on, each fide of it 160 fubdivi- fions, doublings, or folds of its membrane; the length of : each of which in a. very large fkate is about one- eighth of ar inch, and its breadth about one-fixteenth of an inch (f£). So that in the whole gills there are 144,000 fubdivifions, or folds, the two fides of each of which are equal to the 64th part of a fquare inch, or the furface of the whole gills in a large fkate is equal to 2250 fquare inches, that is, to more than 15 fqua- - re feet, which have been fuppofed equal to the whole ex- ternal furface of the human body." When after a good inject-. jom of the artery, a microfcope is applied, the whole extent 9f the membrane of the gills is feen covered with a beautiful aet-work of exceedingly minute veffels, T S. As fishes taint the water they refpire, in nearly the fame manner as we taint the air we breathe, it appears tbat fome matter, either ufelefs or hurtfal, or both, is carried off from their blood as it paffes through their gills, "iia 9. When diililled oil of turpentine, colonred with vermilion, is injected with. moderate force iuto the branch- - ial artery of a living or recently dead fkate, fome of the co- lourlefs part of the oil exfudes upon the furface of the gills, : But ————— (e) See Tab. IF. fig. 12; Cf) Tab. L fig. 5. AND CIRCULATION IN.FISHES. . 187 Rüt that thefe are the only paffages by which the hurtful mat- ter efcapes Ícems very doubtfull; as, from Br. Priflley's expe- riments it appears, that the colour of the craffamentum of the blood can be changed by the atmosphere, though the craffa- mentum be inclufed in an ox's bladder and covered with fervun, BA Sed; IT. ; 1o. We fhall next trace the blood from the gills til it :*feturns to the heart, j C3. In the. uppermoft gill (g), which is fingle, there is but one confiderable vein. - 12. In each of the ddr double gills there are (vo prit: cipal vem, an upper and under, joined together by a sare transverfe canal, 13. The blood iffues from both ends of all thefe veins; but chiefly at the pofterior puts " between the Be and uppet pu of the fpine. . 14. From the trunks of the branchial veins the blood paf- fes directly to all the other parts of the fish by veffcls analo- cos to the branches of our aorta, and which we therefore call Zr "tris; and the gills and liver are the only organs, which arc not fa pplied by them folely, ; Sect, TIT, : In the fkate the branchial veius join n togeer] and then difperfe branches in the. following order (4). 16. 'The vein A of the uppermoft gill, which is fi ngle, is joined by the.canal Cy to the uppermoft vein of the fecond gil; and then ; running inwards and üpwards forms an azzeryj Àa 2 um B5 (g) See "Tab. I. fig.(5. A, B. C, etc. to W. b "Tab. 1. fig. 5. " 1:8 —. OF THE HEART, VESSELS |. — 5, which. fapplies the parts of the upper jaw, - the. eyé; FE nofe, the car, and ES fmall brariches to the fore- jest of eon brain, - : 17. Pun the uppermoft vein D. F, of the £o B other fmall arferizr F, F. are fent off to the jaws. ^ After that a vein K is added, compolfed of the under vein H. of the fecond gill and upper one I of the third, - À little below the joining oi f all thefe veins a retrograde artery L, analogous to our ver- tebral, is fent off to the brain, cerebellum and top of the fpi- nal marrow, the branches at which have large and nume- rous communications with each other and with the cotrefpon- ding artery of the other fide; and from them chiefly the en- cephalon is fupplied. "Then: the trunk M, from which this artery came off, meets at N with its íclou: M from the other fide; and, about a finger-breadth lower, there is added, on : each fide; a vein R, formed by the under vein P els thethird - gill, and upper vein 'Q. of the fourth, 18. About a-'quarter of an inch below the meeting cl al the above at 'T, is fent off from each fide, at nearly right an- gles, a very large artery U, analogous in fame meafure to our lubclavian. A large branch, a, from the root of that artery, fupplies fome parts of the lower j jaw, then running towards the fore - part of the gills,it anaftomofes freely with the exterior ends of all the branchial veins (7), after which it fends bran- ches Q. Q. Q. tho te gills themfelves, which feem to me ana- logous to our branchial arteries; efpecially as from the fame part the. heart receives its coronary ar£trier (&), "The reft of. the great artery, which I have called like to our fubclavian, fup- (i) Tab. I. 5. ^ et fig. 4. P. R, R, R. (Curfus fonguinis in hae - arteria fubclavia forfare retrogradus eft; fi enim ab initio trun- ci verfus ramos movetur, duplicem circulationem nempe mi- norem per has anaftomofes ct majorem per cor adeffe con- je&uro.) OD PuhisE.SS AND CIRCULATION IN FISHES. — 1:89 füpplies the numeros and: large inufcles and fins on the fide of the fish; as far down a$ the fins near to the anus, 19. At laft to the £rum& 'T. before menticned, is added a large, vein X, on each fide, which conveys the blood from the under vein S of the fourth gill; and both veins V. W, of - the fifth gill (/); and we are led by it to a great veffel Y, which pow aílumes. plainly the office of an artery refembling out ' aorta defcendens, | 40, From the fore» part of this trunk two large branches -. €, d, analogous to our car/iac and mefnteric arteries, are fent offto the chylopoietic vifcera; a fmall branch from which en- ters the liver, refembling our £epatic artery (m). | 21. From the fides of the aorta the organs of generation and urine are fupplied by fimall arteries e. e. v. e. etc. and from - the lower part of the trunk are fent of two lateral branches f. Jf. that-may be compared to our ifiac arferiet, and which fup- ply the mufcles and fins at the lower part of the body. 22. À middle arferg g runs flraight down into the teil - covered and protecled by cartilage and terminates the aortic fyflem, . | : UR : 23. From the remarkable courfe of the arteries of the heart and. of the branchial and hepatic arteries, fimilar to that $n man, we fee clear proof, that the blood, which, after pas- fing through the gills, has undergone one circulation, or ra. ther here has paffed through one artety and one vein, is unfit for fome office or offices, which are performed by the blood in the heart, gills and liver, - 24, Nutrition only has been mentioned by authors; but 3 fully fatisfying reafon has as yet been given, why by one tirculation. the blood fhould become unfit for this purpofe; Aa 3 and (7) "Tab. 1. fig. 5. ; n) "Yab, HII, R, S, T. U. V. W. — e 199^ OF THE HEART, VESSELS: ^ end párticulary , why the gills ór the langs:cannat be nom rifhed, though the whole inafs paffes through chem, 5.509 : Se. IV. | | i: : E ces 2 : ar $ VE ^45. From the extremities. of thefe feveral arteries the blood is returned. to the heart by veins which in general re» — femble our vena portarum (z)and venaecavae(0). —- e e X 46, When we examine thefe veins more accurately, we find twe venae cave, a right end left one; equal in fize and fimilar in fituation, communicating freely by tlieir trunks im the abdomen, «and in other places, as in the heart, by their branches. — In both, the branches are much larger in their courfe than at their terminations and they, befides, form con- fiderable recep£atíes of blood. | For inflance, each of the ab- 'dominal cave has double the diameter of thé cavz conjoined attheheads and, under the place at which the two cavx comn- municate, there is a large receptacle of blood covered by the : - ovarium in the female, and by the teftes in the male(p).- In lke manner, the hepatic veins between the liver and dia- phragm form finufes, the diameter of which is ten times great» er than that of their openings into the cavz (4). i |. 27. Upon the whole the join in the following nianner, 'T'he veins from the tail, joining with the iliac: vein, form the bottom cf the two vczae tavae Tab, I.:24. — "Ther the veins from the organs of urine and generation are added, 24, 2$, At 26. the two abdominal cavae, Which arecontiguous, com* mmunicate freely with each other, At 27, above the diaphrag- me and behind carülases, which.refemble our clavicles; the abdominal cavae join with the veins, which refemble the branch- es of our fuperior cava, — At 28, 29, 30, veins from th mufcles n t tar Maa (1) Tab. HII, XX, Y, ZZ, aa, bb, c, d; e, f. (0) "Tab. Il, : (p) Tab. IX. 5. (2) Tab. II. 31. P -* AND CIRCULATION IN FISHES, ^ r9: mulcles of the back: and lateral parts form a trunk refembling eur right ;fabrlaviam vein; to Nhich the internal jugular 33, and exfernal jugulür 34 ave foon added. — A little farther iu, the right veta cava hepatica 3 V, terminates; and this, at 220 is joined to the left vena cava hepatica, — '"U'he communicating canal alfo receives.the blood from a middle lobe of the liver; that organ being divided into three lobes. — ''he two cavae 355. at laít meets, and after receiving the coronary veins 37 of the. - heart, difcharge themfelves through a round hole with rifing edges into the back part of the auricle of the heart, «98. Within the external jugular veins, and at the termi- nation. of the internal jugulars, | obferve a pair of valver, like to thofe in the veins of the human fubject. — At the termina- - tion of the renal veine and large branches of the hepatic veins we find fingle membranes fixed by threads from their edges, refembling the valve of the coronary vein of our heart; and at the termination of the other large veins, efpecially near the heart, we not only find the orifices contraced, but doublings at their edges, which have fo far the effet of valves, . even in the dead body, that we cannot fill completely all the veins by throwing an injection in at one of their branches; and bet- ween the auricle and ventricle, valves are interpofed, which perform. their office with great accuracy, Uu wr c Set, V. -29. . After tracing the blood in its ceurfe, 1 compared with each other the coa; of the different veffels, through which it paffes, - | 3o. When the large branches of the branchial arteries and veins, or the branches of tle aorta, formed by the lat- ter, were placed contiguous, Tue were found to agree very ncary in thicknefs, elaflicety, and texture; nor could I per- "cive that the. fmall branches of the branchial veins differed - from the fmall branches. of the atteries,. or that any particu- E A : EN NOTAE lar mes 92 OF THE HEART, VESSELS A; CIRCUL. &c; lar place could. be pointed out, at which they might be fup- pofed to ceafe from performing the office of veins and begin to. do that of arteries, — Dut the coats of their branchial veins, or of the branches of their aorta, feem differ as much from the coats of the veins which compofe their vena portarum or ve- nae cavae, as the coats of our aorta differ froimn thofe of our - venae cavae ( *). (*) Vide Tbe Struciure and. Phifrology of. Fishes by Ai. Mono, Edimb. 1785. fol. maximo c. tab. aen..45. Icones hic allegae- tas atque ob fumtuum moderationem omiffas Anglicae linguae ignarus inveniet in verfione germanica circumcifa, ab I. G, Schneidero cum annotationibus edita Lipfiae 1787. im 4. €; tab, aen. dor quÓÓMÓ à ——Ó INDEX À —Á* A. Auricula cordis 46. 146, 157. bdomen 26. B. Abdominales pifces: 8. : Aculei cutis 58. bare cerae 42. 158. 148. Aculei pinnarum t0, 29. Branchiz arcus 42, 163. Tq8, 168, - Aculeus 39. - ^ UR Acus 85. Branchiapocryphi 1: Additamenta 39- Branchedeli dn 3 Aetas 7a. Branchia accefforia 148. 186, Amphibiorum nantes 126. Anaftomofes 172. 188. Anguilliformés pifces 126, 152. Anus 23. Aorta 46. 159. 185. Aorta afcendens 46. 147. 185. Aortae affcendentis bulbus 1549. Aorta defcendens 47. 161. 189. Aortae defcendentis radices 68. ^| Branchia manca 42, 148. Branchia perfecta 45. Branchiz 41:. 158. 168. Branchize occulte Kleinii ab aliis '"detectw nominatz 131, Branchialis pinna 6. Branchiarum foramina 37, Branchioftegi pifces 150. - 161. 175. 188 . Apertura branchialis 57. 147. —— | Caput i2. Apodes pifces 8. 135. 145. 144. | Cartilaginei pifces 5. 78. 145. . Cataphracta 3o. Appendices pylori 49. 52. . Catheturi pifces 10. 84. 86. Appendix 125. Cathetoplateus pifcis 13, Arcus branchiarum 42. 160. . | Cauda 9 26. 120. Arteria branchialis 160, 170. 187. | Cerebrum 66. 1gt. Cetacei pifces 78. A- - coliaca 189. Character przcipuus 78. A - - carotis 173. 188. Chara&eres claffium 72. A --- cofonaria 185. 188. Characteres generum 75.78. Az. deferens. 161. "Characteres fpecierum 118. A- - hepatica 189. Chondropterygii pifces nomen 5. À - - iaca 189, 78. T A - - fubclavia 188. -| Circulatio fanguinis 175. 187. 190. A- - vertebralis 188. Cirrus 34. 39. Arterie 67. — Clarias 5t. 52. 82. Arteriole laminarum 1oo. 171r, | Claffes artificiales 72, db MARC C- - naturales 73. Arts 62 Clavicula 155. 190, - Auditus 35. Clypeus 40. Aures 55. 36. Collum 24. Artedi Pbilofopbia. Bb Color l Pera Color conftans 104, 121. Color variabilis 107. 110. Cor 45. 146. 156. 167. 170. Corpus pifcis 3. Coftae 62. 155, Cranium 6t. Criíta: 59. D. Delphaces pifces Kleinii 131, Dentes 16. Dentium numerus 82, Dentium fitus. 82. Diaphragma. 48. 148. 156. Digiti 40. Dorfum 25. 120, Ducius muciferi. 34. Ductus pneumaticus 5$. 59. 152. E, Enchelyopus 131, Entomologia 74. Fr. Facies externa 77. : Familie 71. Faux 14. Figura partium externarum 79. Focundatio 55. Fornicata maxilla 20. Fornix 20. G. Genera naturalia 75. Generatio 55. Generationis organa $6, Genus 46. Gula 26, 48. | H, ij Hepar 81. Y49. I. Ichthyologia 2, Iris 22. Integumenta 29, ——(———Ó———Ó—— — M —— ntm EEe aec end eei v DI ERES one o E Inteftina 5. tsv. Iugulares pifces 8. L. Labia 20. Lactes 56, Latera 26, S s Laminz myftaceae 2c; Lens cryftallina 153, Lien 52. 150. Ligyri 35. 49. 52. 64. 84. Linea lateralis 32.- Linez interftitiales 55. Lingua 59. 4C. Lorica 5c. Lucius glacialis 109. Lucius florifer 110, Lucius feminifer Yio, M. Magnitudo t^t, Malacopterygii r29, Y4r, Malacoftomi pifces, 126. Mandibulz 19. Maxille 156. 174. Medulla fpinalis 66. Membrana branchioftega $4. 6. 170. Membrana nictitans 24. 1553, Motus 6g Mucus externus 34, Muci ductus 34. Mufculi 66. 70. 169. Mufculi hypophthalmici 67, Myftax 20. N. Nares 2o. Narwhal 151, Natatio 63, Nervi 67. 68. Nervus opticus xiphiz 145, Nomen genericum $7. Nomen fpecificum 111. 118. Nominum genericorum ethyrmo- logia 105. Nominum reformatio 87. 117, Nomen INDEX, Nomen triviale 95608 Nucha 24 : Numerus partium externarum 82, Nuimnerus vertebrarum dorfíi 108. OQ. Oculi 25. 155. Oefophagus 48. 150. Omentim 1:49. Opercula branchialia 169, Orbes pifces 126. Organa genitalia 28. 56, Os 14. Os hyoideum 168, Offa capitis 63. 174. O - gule :54 O - interfpinofa 62, O - maxillaria 174, . O - palati ;54 O . pectoris 62. OQ . fcapulae 62. O - ventris 62. Officula branchiarum 84, 96. 154. O -- membranz branchioftegz 84 86 'O-- mufculorum 65. O -- palati afpera 184. Q-- pinnarum io. 64, O -- radiata pinnarum 64. Ofteologia 6t. 64 Ofteopterygii pifces 86, Ovà 55. Ovaria 53. 152 P. palpcbrs 54. ; Pancreas 50. 5^. 149. Paraftatze $57. Pariendi modus sr Pariendi tempus 109, - Partes externz 79. P - genitales 535. 56, 152, p - iatermnz 5g. / Pectus 26, Penis 28. Pericardium 45. 146. 156. erilophus 52. ^" - Peritongum 60,. 195 Phyfetéres Kleinit 151, Pinaa 4. 6. Pinna anij 9. P-- branchíalis 6, P-- caudzg. P-- dorfalis 7, Pinnz compofitz 6, P-- definitio 4, -- manca 6. pe&orales 7, - perfecte 6, fimplices 6, fpurie 6. ventrales 8, ufus 69. "V'O'O'vUUUU 1 Pos "Pinnarum officula ro, Pinnule 59 Pifces abdominales $. 136, r4 144. 145. P -- abranchiales 134. - acanthopterygii 129, Ud4. - aledipteri r34. alemonopter:i 154. anguilliformes 126, apodes 8. 155. 140.144. 145. branchiales 6. branchedeli 134. branchiales 157. branchiapocryphti 154.146, branchioftegi 130. 137. catheturl 10. 129. cetacel Z8. . chondropterygii 5. 78. 130, 137. 140. - dipteri 152. .- jugulares 8. 135. 140. 144, malacoftomi 126, mace Re 129. IAI, 145. monopteri 155 orbes 126. oflei 78. 126, ofteopterygii 86, Ovipari 127. plagiuri 10. 78. 130, 137, pfeudodipteri 132. 154. ' pfedomonopteri r54. pfeudotripteri I32, 134» 2 Pifces - "gQ'd'ü'gtgrgü'utd'u "U'vurgd'ou 'o'g'o'vro'd'üU'U"v'u''o "uU "' ot Ww: »06 — Pifces fpinofi 78. 126. P-- thoracici 8, 155. 141. 144. à I45. P.- - vivipari 128. Pifcis.definitio 1. Pifiium divifio 78. Port cutis 34. Pfeudobranchiz 42. Pulmo- 168. Pupilla 22. 24. Pylori appendices 49. Pylorus 146. 15, Radii pinnarum 10, Ramentum 3g. Receptaculum venz cave 45, 46. 156. 161. 190, Renes 59. 1:52, Refpiratio. 178. Riétus r4. Roftrum 16, 126, S. Salmonunr fpecies vix diftinguen- dz 107 Sanguinis circulatio 175.187. 190. S - - praeparatio 175, Scapulz. 154, Scutum 42 Sinus venofus 149. Situs partiuin externarum 8r. Species generum 166 S -- fimillimz dignofcendz 108. Spina 39 Spinofi pifces 78. Splen 52 5o. Squamz 29. » Sternum branchiarum 168. Sutura 40 . Syítema. Artedi r29. S- . Brünnichii :40, S- - Daelei 127. S - -. Gronovii 137. S- - Gouani r44. S- - Kleinii 15r. S.- - Lmnztr 135. S- - Rgaji i25. Syftema Schzfferi: 134. pui M S. . Scopoli r4z. oM "E. o3 ve 'Tentacula 39. iis 'Teftes 57. — SPUR 'Pefticuli $6, - y "Ihoracici pifces 8, '"l horax 26. 48. 'Truncus 24371 "Fubercula afpera cutis 48. "Tubercula ape palati 42. 44. 154. - Vagina lingue 20, Vahulz i59 185. 19r. Variationes five Varietates fpe- cierum 73. 109 W Vafa cordis 185. 188. £g. V - lymphatica 67. 6g, V. - fanguifera 47 67. Velamentum oculi 54, Vena branchialis 47. 147. 166. 187. Ig!, V -: cava 157. 190, V - coronaria rgr. V - deferens 16r. V - hepatica :56. rgo. V - dica 19go V - jugularis t9r, V - fubclavia i1gr: Venz 67 190. l V - receptaculum r56. t6r. Venulz laminarum tóo, 172, ' Venter 26. - Ventriculus 48. 150. Vertebre 62 10g: | Vefica aérea 57.152. NES XT uis fellis 52. 149 urinaria ^o, PSr. | Veficule. feminales 56. : Viétus 7c. , Vifcera 48. Vittatum corpus 4. Ureteres 6o. 152. Urethra 2g. Uterus 57. Vulva. 28. Xiphixz amatome r46. KERRA-. *- - NO L8] Lal M» leletrzzl PETITS 16 17 4 6 g. 20 21 "T [ 8 l4 16 23 10 is 18 4 18 20 19 24 I 24 S .X4 T bbb 2m o0 p |oE n BONS a OV ON o omg c T pro ferelege fere ERRATA EMENDANDA. r CIDoUI 1n 7-pro feia lege fcia, pro pifcis lege prfces. i pro faciat lege tractat. t a fine pro fine lege fine, , pro Jpecióus lege fpeciebus, pro ZZacburo lege Tracburo. pro f£radachilae pone tridactylae- poft membrana pone uniente, pro Manatis lege. Manatr, -pro-extermo lege ex£remo.: pro pedicum lege pendicumt. pro ziedriger lege niedriger, pro Captifci lege Caprzfci. pro Scorpanae lege Scorpaenae, : et in fequentibus pro Gozan lege Góiam, ut et alii« locis, pro fecar lege fecat. : pro S$3nguatbi lege Syngnatbi, — E pro quoammodo lege quotammodo. pro Exemplnm pone Exemplum. poft vu/zari dele fignum commatis, pro obtzueant lege obtinent, pro dentafa lege dentatae. pro £/wet lege finent. pro angulo lege omgula, — : poft Pitromyzo et demonflravit pone fiznun: parenthefeos et pro ALinig lege KL.znius. pro P&zronecti lege Pleuronectae, pro Pbenacbba£rte lege benachbabrt. pro Porportion:mr lege proportionem. . pro emotus lege remotus, poft nomen. Bafleri appone opufculis; pro znf»zla: lege znfecla. . pro propre lege prope. pro cenom lege mon. a fine pro Den?juae lege Denique. pro «& pone (3. T pro cornatis lege comatis a fine pro venarium lege venarum, pro: iz lege zm. . pro: Sudis lege Szd;. pro Generetione lege Generationz, Bb zs Pag, £RRATA sei A Pag. Lin. à . à Nous $6 ^10 dele £ra&. : 58 14 pro ct. pone ef, — 15 pro £abos lege tobos, $9. 7 pro znitia lege initio, : : 6o 2 afine pro Znatominam lege Anatomiam, 64 6afne pro Gefieroflei lege Gafleroftei. (65 a2 pro trunei lege trunci. . : — 5 afine pro imae lege primae. i 68 8 pro gulmonis lege pulmones. — 18 pro Duvernefo lege Duvernejo. — 24 pro Guatterius lege Gzalterius, 72 7 pro aitificiales lege artificiales, 713. 12 pro zngulis lege ungulis, 74 12 pro dolorum lege Joforum. .76 23 pro quodum lege quodam. 78 2 pro difinguenda lege diftmnguenda, 8t 20 pro z£ plurimum pone atplurimum, 85 21 pro Schbonveldii lege Scboneveldi. : 88 14 pro praefHitutum lege pracfiitum, i 89 26 pro Centra lege Contra. — 2 a fine dele anziquis. 9o ^14 pro aeruginefus lege aeruginofus. 94 14 pro pertinat lege pertineat. 9s 1 pro Karüufcbe lege Karaufche. 96 9 pro Verprertitio lege Vefpertilío. — 19 pro Hitzngo lege Huitingo. 98 7 pro Behius lege Belonius, » 1o1- 11 pro Novus lege Nonzs. 102. 6 pro Balana lege Balaena, , — 9 pro Cabitis lege Cobitis, ! 103 24 pro aculi lege oculi. h — 4 aíine pro (Qregou lege 7T 00U- 204 1 pro deA es lege de^ Que. : — ,7 afine pro [uoo f. p eco lege poo. — 53 afine pro zegou, vuxrqs lege grAeugóvs vires, ' 106.- 21 pro ejusdam lege cujusdam. 107 I3 pro putébit lege patebit, 109 4 afine pro Luci lege Lucii. 112 48 pro Zringa lege Ztinga. 114 17 pro Zmericauna lege zmericana, - 116 22 pro f; lege fir. : $ 126. 24 pro Brafilimfis lege Brafilienfes. — às pro dicit lege dicii. — 35 afine pro aliquid lege aliqui, ? 1:28 ^10 pro zudzasta lege radiata. 132. (6 pro z4ccipenfer lege sdcipenfer, 3 --— I2] "a 3 6 9 5 3 3 4 5 6 e— d QU d Edere) Per a Mrtedz: Jehth: P.H. s pag. 33 134 54 EIS B n9 140 ua. 145 144 1,2 154 »7 160 169. yt EMENDANDA. Lin. ; 24 pro Pfeumonopterus lege Pfrudomonoptertis, 1r pro a/omaonopteri lege alemonopteri, 13 pro pfeudomopteri lege p[cudonmonopteris 18 pro Epiflola lege Epiftolam. 34 pro Ziccipenfer. lege Acipenfer, s pro Zccipenftr lege J4erpenfer. 2 afine pro Ericheliopus lege. Encbeliopus. y pro Znarbicbus lege -4narbicbar. 9 pro Jienaris lege Jinearis. 19 pro faepius lege Jaeprus. 14 pro Xypbias lege Xipbias. poft n. 27 pro Linaris lege Liparis. poft n, 45 pro Cb/arias lege Glarias, 1 pro GOIIANI lege GOUANI. poftn 10 pro Corypbana lege Corypbaena, 5 pro uretbere lege wretere. 26 pro Zero lege libere. 29 pro cfl, lege c/f. 5 a fine pro aertue afcendentis lege aortae affcendentis, 3 pro 1: pone 10 et pro cóté lege cóte. 3 pro Ze lege fe. 4 pro fameaux lege vameaux, 5 pro re lege fe. 6 pro fation lege lation. 28 pro remeau lege rameau, 3o pro dc lege de. 20 pro 56 pone 58. , 26 pro &rancbial lege &roncbial, 31 pro forfare lege forfan. FINIS PARTIS SECUNDJZE, | Ü / inito rfedi! Jet. P. 3777 MES VOU "y * m OMM, € oi z VAM MM S T (e, es 5, p? Yun Noe m In |" ( EO À j 4| i "hr DA | a6 d Ii | 4, i "i SS 7 D ^ & 4 EM T MM i S 5 el Lr EA M A REBE 1 RU i 1 je i À uve fes o ds o y z o am ^ n AV TF ^ 7 A 4 OBI t. «s y. l | s ib m M : 1 ii C SE RME INCE ES B 5, A JJ l gi | ^e S aguibos ^ SS MUN ui nig dira sit ip c erii ommo iyti mic in mmn ir EIUS v góp agde iras tna i 14 PU AE oisi. d qgudMoi nie da iine tlt fmit gorii rime reti ti pom im ntm nte. Fer e n Ri rea P urinae icr po em iem tmt my n my uper ted ndi ttr gni dna qi e ni gmá T Tm ear