driemaandelijks tijdschrift van de

VLAAMSE VERENIGING VOOR ENTOMOLOGIE

Afgiftekantoor 2170 Merksem 1 ISSN 0771-5277

Periode: oktober - november - december 2012 Erkenningsnr. P209674

Redactie: Dr. J.-P. Borie (Compiègne, France), Dr. L. De Bruyn (Antwerpen), T. C. Garrevoet
(Antwerpen), B. Goater (Chandlers Ford, England), Dr. K. Maes (Tervuren), Dr. K. Martens
(Brussel), H. van Oorschot (Leiden), W. O. De Prins (Leefdaal).

Redactie-adres: W. O. De Prins, Dorpstraat 401B, B-3061 Leefdaal (Belgium).
willy.deprins@gmail.com. Uitgegeven met de steun van de provincie Antwerpen.

Jaargang 40, nummer 4
1 december 2012

Leucania punctosa (Treitschke, 1825) - see page 87

Bosmans B.: Recent finds of notable Curculionoidea (Coleoptera) for the province of Limburg 82

Székely L. & Dinca V.: Leucania punctosa (Lepidoptera: Noctuidae), a new species in the Romanian

fauna 87

Wullaert S.: Stigmella sorbi (Lepidoptera: Nepticulidae), new to the Belgian fauna 92

De Prins W. & Steeman C: Interessante waarnemingen van Lepidoptera in België in 2011

(Lepidoptera) 95

Boekbesprekingen 86

Phegea 40 (4) 01.xii.2012: 81

Recent finds of notable Curculionoidea (Coleoptera) for the province of
Limburg

Bart Bosmans

Abstract. The fauna of Curculionoidea in the province of Limburg is, like in the other Flemish provinces, still insufficiently
known. In this paper, 17 new species for Limburg are discussed, of which 4 species are first records for Flanders, one is a and
three species are rediscovered for the Belgian fauna.

Samenvatting. Recente vondsten van merkwaardige Curculionoidea (Coleoptera) voor de provincie Limburg
De Curculionoidea fauna van de provincie Limburg is, net zoals voor de andere Vlaamse provincies, nog slecht gekend. In dit
artikel worden 17 nieuwe soorten voor Limburg besproken. Hiervan zijn 4 soorten nieuw voor Vlaanderen, één bevestiging van
een nieuwe Vlaamse soort en 3 herontdekkingen voor België.

Résumé. Des observations récentes de Curculionoidea (Coleoptera) dans la province du Limbourg
La faune des Curculionoidea est mal connue pour la province du Limbourg. Cet article fait partie d'une initiative destinée a
combler cette lacune. Suite a des découvertes récentes, 17 espèces sont présentées comme nouvelles pour Ie Limbourg, dont 5
espèces nouvelles pour la Flandre (donc une confirmation) et 3 redécouvertes pour la Belgique.

Keywords: weevils - Curculionoidea - Curculionidae - Brachyceridae - Nanophyidae - Bagous - Bruchela - Cleopomiarus -
Dorytomus - Ellescus - Gronops - Grypus - Mecinus - Nanophyes - Neophytobius - Otiorhynchus - Phytobius - Sitona -
Stenopelmus - Tanysphyrus - Tapeinotus - Belgium - Flanders - Limburg

Bosmans, B.: Roerstraat 75, B-3600 Genk. bart@insects.be

The "Catalogue des Curculionoidea de Belgique"
(Delbol 2011) records 359 species of Curculionoidea
(except Scolytinae and Platypodinae) for the Flemish
(Belgian) province of Limburg. From the bordering Dutch
province of Limburg the "Catalogus van de Nederlandse
Kevers" (Vorst 2010) reports 529 species. Although the
river Meuse physically separates both provinces,
ecologically and in biotope both provinces are in large
extent similar. There are no reasons why the totalling
number of species should not compare. This article aims
at filling the gap and discusses recent notable
Curculionoidea for the Flemish province of Limburg. The
article presents 17 new finds for Limburg, from which 4
first records for Flanders, one confirmation of a new
species for Flanders and 3 rediscoveries for Belgium. All
specimens discussed are part of the author's collection.

Species are grouped and discussed per locality. Red
list indications for Germany are adopted from
Rheinheimer & Hassler (2010). For each species the EDV-
Code is used as in the "Verzeichnis der Kafer
Deutschlands" (Kohier & Klausnitzer 1998, Kohier 2000).
The scientific names mentioned are conform Fauna
Europeana (Alonso-Zarazaga 2011). Following
abbreviations are used:

N (Lim)

new for the Belgian province of Limburg

N (VI)

new for Flanders

C (VI)

confirmation of a new species for
Flanders

R (BE)

rediscovery for Belgium (without
records for a minimum of 50 years)

True weevils

93-.090-.016-. Dorytomus (Euolamus) nebulosus
(Gyllenhal, 1836) - (Curculionidae, Curculioninae,

Ellescini) - N (Lim)

While searching mixed stands of Salix and Populus
nigra with a beating tray several specimen of Dorytomus
nebulosus were found near Maasmechelen (Leut,
06.iv.2010). D. nebulosus develops on Poplar (Populus
sp.) and is considered neither a frequent nor a rare
weevil species. The find of D. nebulosus is a first record
for Limburg. According to the online Curculionoidea
catalogue of Belgium (Delbol 2011) this weevil occurs
locally in the provinces of Antwerp, West Flanders,
Walloon and Flemish Brabant.

93-.128-.001-. Gronops lunatus (Fabricius, 1775) -
(Curculionidae, Cyclominae, Rhythirrinini) - N (VI)

A pitfall trap set in the Maatheide (Lommel,
ll.vi.2010) contained one specimen of Gronops lunatus.
This species of weevil is rarely found as it leads a hidden
life at the foot of its host plant Spurrey (Spergula sp.). G.
lunatus is also reported from Mulleins (velvet plants,
Verbascum sp.). Both plants are present in the
Maatheide location. Remarkable is the position of the
pitfall trap in a shallow vernal pool. However, this
exceptionally wet spot is located in a dry and barely
grown sandy area. The specimen must have been
trapped while migrating. The find of G. lunatus is a first
record for the province of Limburg and, in a wider
perspective, a first record for Flanders. The online
Curculionoidea catalogue of Belgium mentions only rare
and local finds from the province of Luxembourg. In
neighbouring countries G. lunatus is mentioned from
Germany by Kohier & Klausnitzer (1998, 2000), from the
Netherlands by Heijerman (1993) and from Luxembourg
by Braunert (2009). The German red list status is 3
"endangered".

93-.175-.001-. Cleopomiarus micros (Germar, 1821) -
(Curculionidae, Curculioninae, Mecinini) - N (Lim)

The dry and sandy roadsides in the broader area of
Maatheide (Lommel, 12. vi. 2010) have large stands of
Sheep's bit scabious (Jasione montana ). Sweeping the

Phegea 40 (4) 01.xii.2012: 82

sparse vegetation at these roadsides resulted in the first
find for Limburg of Cleopomiarus micros. Delbol (2011)
notes this species as local in the Belgian provinces of
Antwerp, Flemish Brabant and Namur. The species lives
monophagous on Sheep's bit.

93-.174-.004-. Mecinus pascuorum (Gyllenhal, 1813)
- (Curculionidae, Curculioninae, Mecinini) - N (VI)

The same sweeping sample from the Maatheide
roadside (Lommel, 12. vi. 2010) as mentioned above, also
contained a specimen of Mecinus pascuorum. This
species develops on Narrowleaf plantain (Plantago
lanceolata). The find at Maatheide is a first record for
Limburg and by extension for Flanders. According to
Delbol (2011) M. pascuorum occurs localised in the
provinces of Namur, Luxembourg, Hainaut and Liège.

93-.044-.014-. Sitona (Sitona) puncticollis Stephens,
1831 - (Curculionidae, Entiminae, Sitonini) - N (VI)

A regularly disturbed site at Maatheide is marked by
artificial slopes of fine sand. These dry sandy slopes and
ridges are sparsely grown by diverse pioneer vegetation.
By searching this pioneer vegetation, two specimen of
Sitona puncticollis were found (Lommel, 11. vi. 2010). 5.
puncticollis develops on a wide range of host within the
family of the Fabaceae (Trefoils, Clovers, Lucernes,
Broom). Delbol (2011) mentions a localised occurrence in
Belgium for the provinces of Namur and Luxembourg. 5.
puncticollis is a new species for Limburg and for Flanders.

93-.087-.024-. Bagous glabrirostris (Flerbst, 1795) -
(Curculionidae, Bagoinae, Bagoini) - N (Lim), R (BE)

Flooding the banks of an artificial lake in Lommel
(Sahara, 12.vi.2010), a historie industrial site in Lommel,
resulted in the find of several specimen of Bagous
glabrirostris. Delbol (2011) mentions local finds in the
provinces of Antwerp, East Flanders, Walloon and
Flemish Brabant prior to 1960. Since 1960 however, this
species has not been recorded anymore nationwide. The
species develops on aquatic plants, among which Water
Pineapple (Stratiotes aloides) and Flornwort
(Ceratophyllum sp.). The find of B. glabrirostris in the
flooding sample represents a rediscovery after 50 years
for Belgium and a first record of this species for Limburg.
The German red list status is 3 "endangered".

Other remarkable weevils from Maatheide, Lommel

Maatheide is characterized by a contrast in biotopes,
ranging from dry sandy areas with little vegetation to
moist grasslands with acidic shallow vernal pools of
water. In the dry area's, the soil of fine sand is often
disturbed by industrial activity. Pioneer vegetation
profits from this situation. Among others, species of
Verbascum thrive. The presence of four weevil species
with a preference for Verbascum was detected: Cionus
hortulanus (Geoffroy, 1785), Cionus olens Fabricius,
1792, Cionus scrophulariae (Linnaeus, 1758), and Rhinusa
tetra (Fabricius, 1792). Remarkable as such is not their
presence, but the occurrence of these four weevil
species at one location and often at the same time on
one specimen of Verbascum plant. While in co-

occurrence they numbered several specimens of each
species. That leads to questions regarding development
and food competition strategies.

93-.087-.013-. Bagous frit (Herbst, 1795) -

(Curculionidae, Bagoinae, Bagoini) - N (Lim)

While sampling the outer edges of a wetland
(Maasmechelen, 30.iii.2011) several specimen of Bagous
frit were collected near stands of Bogbean (Menyanthes
trifoliata). Sieving samples nearby resulted in further
specimens. The discovery of a population of B. frit is a
first record for Limburg and one of the rare finds of this
species for Belgium. Delbol (2011) notes very localised
finds in the provinces of East Flanders and Flemish
Brabant. The German red list status is 2 "strongly
endangered".

93-.087-.009-. Bagous limosus (Gyllenhal, 1827) -
(Curculionidae, Bagoinae, Bagoini) - N (Lim)

One specimen of Bagous limosus was found in a
sieving sample from Kinrooi (Grootbroek, 19. ix. 2010).
This waterbound weevil develops in Pondweed
[Potamogeton sp.) and has a preference for slow moving
water. The sample was collected while sieving plant
material bordering a well-planted drainage channel. The
find represents the first record of B. limosus for the
province of Limburg. Delbol (2011) rates the species as
occurring localised in the provinces of Antwerp, East and
West Flanders, Brussels, Walloon and Flemish Brabant.
The German red list status is 2 "strongly endangered".

93-.087-.010-. Bagous subcarinatus Gyllenhal, 1836 -
(Curculionidae, Bagoinae, Bagoini) - N (Lim), R (BE)

Another first record for Limburg in the genus of
Bagous is the find of Bagous subcarinatus in a sieving
sample collected from the edges of a well-planted small
pool in Maaseik (De Brand, 03.x. 2010). A sieving sample
from detritus at the bottom of a relict clay pit near
Maasmechelen (Maaswinkel, 24. ix. 2011) contained
another specimen. The water bodies at both locations
can be considered vernal pools with fluctuating levels of
water. B. subcarinatus is known to develop mainly on
Soft Hornwort (Ceratophyllum submersum ) and Water
Milfoil (Myriophyllum sp.). Records for Belgium are
limited to old observations, dating from 1904 to 1945.
Few recent finds were made. Based on these data Delbol
(2011) notes B. subcarinatus as occurring localised in the
provinces of Namur, Antwerp, East Flanders, Walloon
and Flemish Brabant. The German red list status is V "pre
warning list".

93-.156-.001-. Tapeinotus sellatus (Fabricius, 1794) -
(Curculionidae, Ceutorhynchinae) - N (Lim)

The occurrence of one specimen in a sieving sample
from a wet drainage ditch in Maaseik (De Brand,
30. i. 2011) is the first record of T. sellatus for Limburg.
Since then it has been found at other locations (Bilzen,
Bree, Kinrooi, Zutendaal). The species lives oligophagous
on Loosestrife ( Lysimachia sp.). L. sellatus is widespread
in Belgium and has been recorded from each Belgian
province.

Phegea 40 (4) 01.vi.2012: 83

Other remarkable waterbound weevils in De Brand,
Maaseik

De Brand is a bocage landscape with mixed hedges
separating meadows and fields. It is a moist to wet area
with seasonal standing water. Livestock drinking pools
are common and show a rich variety in aquatic and semi-
aquatic plants. The October sample contained several
specimen of Tanysphyrus (Tanysphyrus) lenrmae
(Fabricius, 1792) (Erirhinidae, Erirhininae, Tanysphyrini)
and one specimen of Grypus brunnirostris (Fabricius,
1792) (Erirhinidae, Erirhininae, Erirhinini). The minute
species T. lemnae develops on Duckweed ( Lemna sp.). It
was also found in Hasselt (Galgenberg, 01.viii.2010) and
remarkably at both locations in co-occurrence with the
non native Stenopelmus rufinasus Gyllenhal, 1835. Less
widespread but present in most of Belgium is Grypus
brunnirostris (Fabricius, 1792) which develops on
Horsetail (Equisetum fluviatile and E. arvense). The find in
De Brand is one of the few known locations for this
species in Limburg. G. brunnirostris is otherwise known
from Nieuwenhoven (Sint-Truiden) and Bichterweert
(Dilsen-Stokkem).

93-.1441.001-. Neophytobius muricatus (C. Brisout,
1867) - (Curculionidae, Ceutorhynchinae) - N (Urn), R
(BE)

L. Crèvecoeur provided the author with a
Ceutorhynchinae specimen captured with a free hanging
UV-lighttrap near Tongeren (Riksingen, 07.V.2011). The
specimen was identified as Neophytobius muricatus. The
species is rarely reported and little is known of its biology
although Common Knotgrass (Polygonum aviculare) is
cited as its host plant. The trap was located in an Oak-
Beech and fontinal Ash forest. The Riksingen find of N.
muricatus is the second known location for Belgium.
Delbol (2011) mentions one other find for the province
of Antwerp (Zoerle-Parwijs, 1945). Next to second known
location, this find also represents a rediscovery for
Belgium after more than 65 years.

93-.143-.001-. Phytobius leucogaster (Marsham,
1802) - (Curculionidae, Ceutorhynchinae) N (Lim)

The coal mining spoil tip at Houthalen-Flelchteren
was leveled out in 1979. lts main surface got developed
as an industrial park (Centrum-Zuid). The surrounding
badlands, largely consisting of drainage basins and
wetlands, were left undeveloped to nature. A sieving
sample at the edge of one wetland basin resulted in the
find of one specimen of P. leucogaster (Centrum-Zuid,
06. ii. 2011). lts host plant, Myriophyllum spicatum
(Eurasian watermilfoil), was present in large quantities
near the sieving site. The find at the spoil tip basin is the
first record op P. leucogaster for Limburg. The species is
reported form the provinces of Namur, Antwerp,
Luxembourg, Walloon and Flemish Brabant. The species
is considered rare, but this might be biased due to its
concealed aquatic lifecycle. However, for Germany its
red list status is V "pre warning list".

93-.102-.003-. Ellescus infirmus (Herbst, 1795) -
(Curculionidae, Curculioninae, Ellescini) - N (VI)

The sieving sample from the spoil tip basin in
Houthalen-Helchteren contained two specimen of E.
infirmus (Centrum-Zuid, 06. ii. 2011). E. infirmus develops
on Willows (a.o. Salix caprea, purpurea and alba) and is
bound to wetlands and river borders. Although
considered a widespread species in certain parts of
Germany, in other regions it seems to be declining or
absent. Hence the German red list status is 3
"endangered". E. infirmus is largely absent from Belgian
collections. Records are known for the provinces of
Namur and Luxembourg (M. Delbol, personal
communication). This makes Centrum-Zuid the third
known location of E. infirmus in Belgium and a first
record for Flanders.

93-.087-.022-. Bagous lutulentus Gyllenhal, 1813 -
(Curculionidae, Bagoinae, Bagoini) - N (Lim)

The wet meadows of Laambroeken are situated in
Houthalen-Helchteren, close to Centrum-Zuid. Sieving
samples were collected from shallow drainage ditches
within the meadows. The sample contained one
specimen of B. lutulentus. Recently, a second specimen
was found in Houthalen-Helchteren (Mangelbeek,
04.iii.2012). This species develops in Equisetum fluviatile
(Water Horsetail). It seems to be sensitive to the quality
of its environment. Despite the common presence of its
host-plant, B. lutulentus itself is rare and in the German
red list this species is scaled in as 3 "endangered". Delbol
(2011) notes B. lutulentus as occurring localised in the
provinces of Namur, Antwerp, East and West Flanders,
Brussels, Walloon and Flemish Brabant. The specimen
sieved at Laambroeken is a first record for the province
of Limburg.

Brentidae

925.045-.003-. Nanophyes brevis brevis Boheman,
1845 - (Nanophyidae, Nanophyini) - C (VI)

A single find of Nanophyes brevis was made in Bilzen
on the steep banks of the Albert Canal (Driebunders,
29.iv.2010). The isolated find at Driebunders was
described in Phegea 39(3) (Bosmans 2011). Confirmation
of a broader occurrence of this species has since
occurred by the discovery of another specimen on Purple
loosestrife (Lythrum salicaria) in a roadside drainage
channel (Munsterbilzen, 24.V.2011). No data are know
from other Flemish provinces. In Belgium it has only been
reported from the provinces of Hainaut and Namur
where it occurs locally. Records for this species along the
Rhine in Germany are said to be increasing. Possibly N.
brevis is extending its range. The Nanophyini are
represented in Limburg by the widespread Nanophyes
marmoratus (Goeze, 1777) and isolated populations of
Microon sahlbergi (Sahlberg, 1835).

Anthribidae, broad-nosed weevils

891.001-.006-. Bruchela rufipes (Olivier, 1790) -
(Anthribidae, Urodontinae) - N (Lim)

Bruchela rufipes, formerly known as Urodon rufipes, is
a common species developing on Reseda sp. B. rufipes

Phegea 40 (4) 01.xii.2012: 84

does not have the characteristic weevil habitus. Delbol
(2011) notes B. rufipes as widespread throughout
Belgium. Despite its status, the occurrences on two coal-
mining spoil tips in As (Klaverberg, (21. vi. 2007) and Genk
(Winterslag, 07.vii.2007) mark the first records for
Limburg. At present, B. rufipes has not been reported for
the provinces of Antwerp and East Flanders. This species
can be expected at most locations with Reseda.

Non-native weevils

93-.085-.001-. Stenopelmus rufinasus Gyllenhal, 1835
- (Brachyceridae, Erirhininae, Stenopelmini) - N (Lim)

A sieving sample of litter from a former fishery pond
in Hasselt (Galgenberg, 01.viii.2010), with reeds, grasses,
thicket and tree's overgrown, resulted in a find of
Stenopelmus rufinasus. A sieving sample collected some
weeks later from the edges of a small pool in Maaseik
(De Brand, 03.x. 2010) resulted in a second location for
this non-native weevil species. S. rufinasus originates
from the North-American region where it develops on
duckweed fern (Azolla filiculoides =A. caroliniana), an
introduced plant species occurring since 1912 in Belgium.
S. rufinasus is an introduced species that can be
considered naturalised. Both finds represent the first
record of this species for Limburg. Delbol (2011) notes 5.
rufinasus as occurring in isolated populations in the
provinces of Namur and Antwerp.

93-.# Otiorhynchus ( Otiorhynchus ) apenninus

Stierlin, 1883 - (Curculionidae, Entiminae, Otiorhynchini)
- N (Lim)

Otiorhynchus apenninus, formerly known as O.
salicicola Heyden, 1908, has Mediterranean origins
(France, Italy, Switzerland) but has been able to disperse
over larger parts of Europe through the horticultural
trade. The first specimen for Limburg, found in a major
garden centre in Genk (Winterslag, ll.vii.2009) is
conform the supposed dispersion route. The earliest find
of O. apenninus in Belgium dates from 1943, later finds
range from 1995 through 2003. Delbol (2012) notes its
occurrence in isolated populations in the provinces of
Namur, Luxembourg, Walloon Brabant and West
Flanders. O. apenninus is considered a naturalised non-
native species in the Netherlands (Heijerman et al. 2003).

Acknowledgements

Gratitude to M. Delbol from Gembloux Agro-Bio Tech,
Unité d'Entomologie fonctionnelle et évolutive, for
confirming N. muricatus and for verifying and correcting
determinations on specimens from Maatheide, De Brand
and Zolliken, especially Bagous and Gronops. Thanks to
Jonas Kohier, Karl Hadulla and Luc Crèvecoer in regard to
B. frit and N. muricatus.

References

Alonso-Zarazaga M. A. 2011. Fauna Europaea: Coleoptera, Curculionoidea. — Fauna Europaea version 2.4, www.faunaeur.org

Anonymous 2012. Recent species checklists with map representations for the Flemisch provincie of Limburg. Provincie Limburg,
Likona, Biodiversiteit Limburg, online: www.biodiversiteitlimburg.be/atlas/

Bosmans B. 2011. Nanophyes brevis (Coleoptera: Nanophyidae) new for Flanders. — Phegea 39(3): 84.

Braunert C. 2009. Verzeichnis der Rüsselkafer Luxembourgs (Coleoptera, Curculionoidea) mit Ausnahme der Borkenkafer
(Scolytinae) und Kernkafer (Platypodinae). — Bulletin de la Société des Naturalistes Luxembourgeois 110: 125-142.

Delbol M. 2011. Catalogue des Curculionoidea de Belgique. — online: www.curculionidae.be

Heijerman T. 1993. Naamlijst van de snuitkevers van Nederland en het omliggende gebied (Curculionoidea: Curculionidae,
Apionidae, Attelabidae, Urodontidae, Anthribidae en Nemonychidae). — Nederlandse Faunistische Mededelingen 5: 19-46.

Heijerman T., Moraal L., Burgers J. & de Goffau L. 2003. Otiorhynchus apenninus, een nieuwe snuitkever voor Nederland
(Coleoptera: Curculionidae). — Nederlandse Faunistische Mededelingen 19: 41-48.

Kohier F. & Klausnitzer B. (Eds.) 1998. Verzeichnis der Kafer Deutschlands. — Entomologische Nachrichten und Berichte, Dresden,
Beiheft 4, 185 p.

Kohier F. 2000. Erster Nachtrag zum Verzeichnis der Kafer Deutschlands. — Entomologische Nachrichten und Berichte, Dresden 44:
60-84.

Rheinheimer J. & Hassler M. 2010. Die Rüsselkafer Baden-Württembergs. — Naturschutz-Spectrum, Ubstadt-Weiher, Themen vol.
99, Landesanstaltfür Umwelt, Messungen und Naturschutz Baden-Württemberg, 944 p.

Vorst O. (Ed.) 2010. Catalogus van de Nederlandse kevers (Coleoptera). — Monografieën van de Nederlandse Entomologische
Vereniging 11: 1-317.

Phegea 40 (4) 01.vi.2012: 85

Boekbesprekingen

Sobczyk, T.: World Catalogue oflnsects. Vol. 10: Psychidae.

12,5 x 24,5 cm, 467 p., Apollo Books, Aamosen 1, Ollerup, DK-5762 Vester Skerninge, Denmark, www.apollobooks.com,
info@apollobooks.com, gebonden, 2011, EUR 112,- excl. portkosten (ISBN 978-87-88757-98-9).

Het is meer dan 80 jaar geleden dat een catalogus over de familie Psychidae verscheen. Daarin werden ca. 500 soorten
vermeld. In de huidige catalogus staan ca. 820 soortnamen opgesomd, waarvan de meeste reeds bekend waren ten tijde van de
vroegere catalogus. Dit betekent dat er een heleboel taxonomische en nomenclatorische wijzigingen zijn doorgevoerd, o.a. niet
minder dan 144 nieuwe combinaties, 8 nieuwe synoniemen, 1 nieuw beschreven genus enz. De meeste soorten komen voor in het
Palaearctisch gebied (37%), gevolgd door Afrotropisch Afrika (22%).

Van elke soort wordt de huidige systematische plaats gegeven, een verwijzing naar de oorspronkelijke beschrijving, de type-
lokaliteit en de type-exemplaren en hun plaats, en de geografische verspreiding. In vele gevallen wordt onder het kopje "Remarks"
nog bijkomende info gegeven, meestal over taxonomische acties. Synoniemen van soorten en genera worden op dezelfde manier
behandeld zodat men snel naar de oorspronkelijke publicaties kan terug grijpen.

Een onmisbare gids voor collectiebeheerders en al wie in deze familie met een toch heel uitzonderlijke biologie, geïnteresseerd
is.

Leraut, P.: Moths of Europe Volume 3. Zygaenids, Pyralids 1.

13 x 20 cm, 600 p. waarvan 112 kleurenplaten, N.A.P. Editions, te bestellen via www.napeditions.com, gebonden, 2012, EUR
86,- excl. portkosten (ISBN 978-2-913688-15-5).

In dit boek behandelt de auteur iets meer dan 1000 soorten uit de families Zygaenidae, Brachodidae en Crambidae. De tekst
bevat de volledige wetenschappelijke naam van de soort, een korte beschrijving van het imago met verwijzing naar verwante
soorten, gegevens over de biologie en de geografische verspreiding. Deze laatste wordt ook op een klein kaartje grafisch
voorgesteld. Van veel soorten worden ook tekeningen van de mannelijke en vrouwelijke genitalia afgebeeld wat een meer
betrouwbare determinatie moet opleveren. Van bijna alle soorten worden collectie-exemplaren in kleur afgebeeld op zeer scherpe
kleurenplaten. Afbeeldingen ontbreken van slechts 2% van de Crambidae. Dikwijls wordt meer dan één exemplaar afgebeeld, b.v.
in het geval van sexueel dimorfisme of algemene variabiliteit. Zo worden b.v. van Zygaena transalpina 43 vlinders afgebeeld. In het
totaal staan er meer dan 2300 exemplaren op de platen.

Er komen enkele taxonomische ingrepen in het boek voor (nieuwe synoniemen, verplaatsingen naar andere genera enz.). Soms
wordt verwezen naar buiten-Europese taxa, meestal Noord-Afrikaanse of West-Aziatische, omdat die eventueel kunnen opduiken
in verzamelingen. Jammer dat de soorten uit de archipel van de Azoren en de Canarische Eilanden niet opgenomen zijn in dit boek
dat wel zeer goed kan gebruikt worden als determineerwerk.

Masui, A., Bozano, G.C. & Floriani, A.: Guide to the Butterflies of the Palearctic Region. Nymphalidae Part IV. Subfamily
Apaturinae.

21 x 30 cm, 82 p., doorlopend geïllustreerd in kleur, Omnes Artes, Milano, www.omnesartes.com, te bestellen bij de editor, G.
C. Bozano, Viale Romagna 76, 1-20133 Milano, giancristoforo.bozano@fastwebnet.it, paperback, 2011, EUR 32,- excl. portkosten
(ISBN 978-88-87989-14-4).

Dit veertiende deel in de reeks "Guide to the Butterflies of the Palearctic Region" bevat de soorten uit het prachtige genus
Apatura, de bekende weerschijnvlinders. In tegenstelling tot de vorige delen in de reeks worden nu alle namen die ooit voor
Palaearctische Apaturinae werden gebruikt, opgesomd met verwijzing naar hun oorspronkelijke publicatie. Sommige taxonomische
ingrepen, vooral op het gebied van ondersoorten, zullen nog wel tot heel wat discussies leiden. Van alle behandelde soorten
worden enkele exemplaren afgebeeld, meestal ook het genitaal en de vleugeladering. Van alle soorten wordt een
verspreidingskaartje gegeven. Eén soort uit China wordt nieuw beschreven.

Deze interessante studie eindigt met een uitgebreide bibliografie en een alfabetische soortenindex. Het is een must voor alle
dagvlinderliefhebbers.

Segerer A., Behounek G., Speidel W., Witt T. J. & Hausmann, A.: Die Gross-Schmetterlinge Deutschlands, 2011.

21 x 29 cm, 308 p., Heterocera Press Ltd., Szent Istvan krt. 4, H-1137 Budapest. www.heterocera.net, info@heterocera.net,
gebonden, 2011, EUR 96,-, excl. verzendingskosten (ISBN 978-963-88014-8-7).

Dit boek is in feite een geïllustreerde checklist van de 1377 soorten "grote vlinders" die in Duitsland voorkomen, met inbegrip
van migranten, zwervers en adventieven. Men zoekt tevergeefs naar Hepialidae, Psychidae, Sesiidae en Cossidae, hoewel die toch
niet zo klein zijn. Een en ander is het gevolg van de recente systematiek want in dit boek worden alleen de meest ontwikkelde
Lepidoptera-families behandeld. Het boek begint met een systematische naamlijst waarbij 273 notities horen die zowel in het Duits
als het Engels worden gegeven. Het grootste deel wordt echter ingenomen door 183 kleurenplaten met daarop 6171 haarscherpe
en schitterende foto's van collectie-exemplaren. Hierdoor kan het boek meteen als determineerwerk worden gebruikt. Achteraan
volgen nog een referentielijst en een alfabetische index. Een prachtig geïllustreerd boek over de Lepidoptera van een fauna die
vergelijkbaar is met de onze.

Willy De Prins

Phegea 40 (4) 01.xii.2012: 86

Leucania punctosa (Lepidoptera: Noctuidae), a new species in the
Romanian fauna

Levente Székely & Vlad Dinca

Abstract. Leucania punctosa (Treitschke, 1825) is recorded for the first time in Romania based on material collected in the
steppes of northern Dobrogea (south-eastern Romania), where ca. 300 specimens were attracted to light traps. Adults of both
sexes, as well as male and female genitalia, are illust rated. The faunistical importance of the steppe areas from northern
Dobrogea is briefly discussed.

Samenvatting. Leucania punctosa (Lepidoptera: Noctuidae), een nieuwe soort voor de Roemeense fauna
Leucania punctosa (Treitschke, 1825) wordt voor het eerst gemeld uit Roemenië op basis van materiaal dat verzameld werd in
de steppes van Noord-Dobrogea (Zuidoost-Roemenië) waar ongeveer 300 exemplaren aangetrokken werden door lichtvallen.
De vlinders en de genitalia van beide geslachten worden afgebeeld. Het faunistisch belang van de steppegebieden van Noord-
Dobrogea wordt kort besproken.

Résumé. Leucania punctosa (Lepidoptera: Noctuidae), espèce nouvelle pour la faune roumaine
Leucania punctosa (Treitschke, 1825) est signalée pour la première fois de Roumanie sur base de matériel récolté dans les
steppes du Nord de la Dobrogea (Sud-Est de la Roumanie) oü environ 300 exemplaires ont été attirés par les pièges lumineux.
Les adultes et les genitalia des deux sexes sont illustrés. L'importance faunistique des zones de steppe du Nord de la Dobrogea
est brièvement discutée.

Key words: Romania - Dobrogea - Macrolepidoptera - distribution - steppes - conservation

Székely, L.: Str. Viitorului 31 B/9, RO-505600 Sacele (Brasov), Romania. Ievi.szekely@gmail.com

Dinca, V.: Department of Zoology, Stockholm University S-106 91 Stockholm, Sweden & Institute of Evolutionary Biology (CSIC-
Universitat Pompeu Fabra), Passeig Man'tim de la Barceloneta 37-49, E-08003 Barcelona, Spain, sudistu@yahoo.com

Introduction

Beginning with 2007 the authors started to
investigate the Lepidoptera fauna from northern
Dobrogea (south-eastern Romania) with focus on steppe
and salt steppe habitats that have previously received
little attention from lepidopterists. Although during
daytime the salt steppes appear fairly poor in butterflies,
nocturnal collecting revealed the presence of several
new species for the Romanian entomofauna.
Furthermore, there have been recorded a considerable
number of taxa of high zoogeographical significance,
including several reaching in Dobrogea the western limit
of their distribution in Europe. Results of the research
have already been published (Székely & Dinca 2009) and
synthesized in a recent study covering the period 2007-
2009 (Székely et al. 2011). The 2011 research on the salt

steppe areas from northern Dobrogea revealed the
presence of yet another new species for the Romanian
entomofauna, namely the noctuid Leucania punctosa
(Treitschke, 1825), which is presented in this study.

Methods

Collecting

The research focused on the Artemisia salt steppes of
the north-eastern shore of Razelm Lake (Tulcea county,
Romania) (Fig. 1, 2). Moths were captured by using a
160W mercury vapor bulb placed in front of a white
sheet and powered by a portable gasoline electricity
generator. In addition, eight portable (bucket type) UV
light traps with 8W and 16W tubes were placed at the
collecting site and separated by ca. 100 m from each
other.

Fig. 1- Map of northern
Dobrogea with the
collecting site of
Leucania punctosa
indicated by a black dot:
north-eastern shore of
Razelm Lake (Tulcea
county, Romania). The
upper left corner map
indicates the position of
Dobrogea and of the
inset map within the
territory of Romania.

Phegea 40 (4) 01.vi.2012: 87

Fig. 2- Habitat of Leucania
punctosa on the north-eastern
shore of Razelm Lake, south of
Sarinasuf and Plopu villages
(Tulcea county, Romania),
30.viii.2011. Photo L. Székely.

Fig. 3- Adults of Leucania
punctosa in dorsal view -
North-eastern shore of Razelm
Lake (Tulcea county, Romania),
29-30.viii.2011, leg. L. Székely;
a. male, genit. prep.
1794/Dinca; b. male, genit.
prep. 1793/Dinca; c. female,
genit. prep. 1797/Dinca; d.
male, genit. prep. 1795/Dinca;
e. male, genit. prep.
1798/Dinca; f. female, genit.
prep. 1796/Dinca.. Scale bar is
10 mm. Photo V. Dinca.

Genitalia examination

The male and female genitalia were processed as
follows: maceration in 10% potassium hydroxide (ca. 15
minutes at 90°C), cleaning in distilled water, examination
under a stereomicroscope and storage in tubes with
glycerine. Photos of the genitalia were taken in 70%
ethanol by using a digital camera attached to the
stereomicroscope.

Results and discussion

Material. Leucania punctosa. 67<S, 25$, north-
eastern shore of Razelm Lake, (south of the Sarinasuf and
Plopu villages, Tulcea county, Romania), 1 m, 29-
30.viii.2011 (Fig. 1, 2). All specimens leg. & coll. Levente
Székely (Romania) and Tamas Hacz (Hungary). In addition
to the collected material, ca. 200 more specimens were
attracted to the light traps, so that the real number of
specimens observed is of about 300. The collecting
overlapped with the eighth edition of the European Moth
Nights (25-29.viii.2011).

Leucania punctosa is a univoltine xero-thermophilous
species and adults are usually on wing from September
to November (Hacker et al. 2002). Our records from
northern Dobrogea show that the species, at least in
some years, can also start flying slightly earlier (end of
August). The larvae feed on various Poaceae species
(Hacker et al. 2002).

The most similar species to L. punctosa is Leucania
putrescens (Hübner, [1824]) (Hacker et al. 2002), the
latter being very rare in the Romanian fauna (Rakosy
1996).

In terms of external morphology (Fig. 3a-f), L.
punctosa has a less contrasting wing pattern compared
to L. putrescens. The dark basal dash of the forewings is
weakly marked or often absent in L. punctosa. The
sinuous postmedial line is usually better marked in L.
punctosa and the whitish spot of the reduced reniform
stigma is slightly larger in L. punctosa compared to L.
putrescens (Hacker et al. 2002).

Phegea 40 (4) 01.xii.2012: 88

b

J>* - /?>

Fig. 4.- Male genitalia
of Leucania punctosa,
North-eastern shore
of Razelm Lake
(Tulcea county,
Romania), 29-
30.viii.2011; a. genit.
prep. 1794/Dinca; b.
genit. prep.
1798/Dinca, left valva
removed; c. genit.
prep. 1795/Dinca; d.
genit. prep.
1795/Dinca, phallus
with everted vesica.
Scale bar is 1 mm in
all cases.

Both male (Fig. 4a-d) and female (Fig. 5a-b) genitalia
are fairly similar to those of L. putrescens (Hacker et al.
2002). The males of L. punctosa have smaller cucullus
and clavus, but longer vesica with a longer cornuti field
compared to L putrescens.

The females of L. punctosa have longer ductus bursae
and appendix bursae compared to L. putrescens.

Leucania punctosa is a Holo-Mediterranean-lranian
species, largely distributed from the Mediterranean Basin
in the west to Turkmenistan in the east. It occurs in
North Africa (from Morocco to Libya and Sinai in Egypt),
Southern Europe including the large Mediterranean
islands (Balearics, Corsica, Sardinia, Sicily, Crete, Malta,
Cyprus), Southern Ukraine, Turkey, Armenia, Israël,
Lebanon, Jordan, Iran, Iraq and Turkmenistan (Ivinskis &

Miatleuski 1999, Hacker et al. 2002, Klyuchko 2006,
Kravchenko et al. 2007, Klyuchko et al. 2009).

To our knowledge, L. punctosa has never been
mentioned in papers dealing with the Romanian
Lepidoptera fauna, including the latest version of the
Romanian Lepidoptera Catalogue (Rakosy et al. 2003)
and the more recently published addenda and corrigenda
to this catalogue (Rakosy & Goia 2007). Therefore, the
specimens from the north-eastern shore of Razelm Lake
represent the first record of this species in the Romanian
fauna. However, the presence of L. punctosa in Romania
was to be expected since the species occurs in
neighbouring countries (Bulgaria and Ukraine). In
Bulgaria the species is rare, being known based on only
two specimens collected in the south of the country

Phegea 40 (4) 01.vi.2012: 89

(Byalo Pole village near Ivaylovgrad and Momina Skala
Chalet near Madzharovo) (Beshkov 2000, Beshkov &
Langourov 2004). In Ukraine L punctosa occurs in Crimea
(Klyuchko 2006), but it has also been recently found in
the Odessa region (Klyuchko et al. 2009), about 200 km
north-east from the Romanian locality reported in this
study. Therefore, the presence of L. punctosa in northern

Dobrogea fills a gap in the general distribution of the
species by linking the populations from Asia Minor and
the Balkans to those from Southern Ukraine.
Furthermore, since steppe areas similar to the collecting
site are present in several other parts of northern and
eastern Dobrogea, the presence of other populations is
likely.

Fig. 5 - Female
genitalia of Leucania
punctosa, North-
eastern shore of
Razelm Lake (Tulcea
county, Romania), 29-
30.viii.2011; a. genit.
prep. 1797/Dinca; b.
genit. prep.
1796/Dinca. Scale bar
is 1 mm in both cases.

Phegea 40 (4) 01.xii.2012: 90

The abundance of L. punctosa on the shores of
Razelm Lake is noteworthy and further research is
needed to establish if this reflects the presence of a large
population in the area, or if it is the outcome of a
massive migration. Interestingly, although lepidopter-
ological research in the area started in 2007 and several
collecting events took place in autumn (Székely et al.
2011), no specimen of L. punctosa has been collected
until 2011.

Leucania punctosa is not among the species
protected by law in Europe or Romania. However, the
salt steppes neighbouring the large lakes from northern
Dobrogea (Fig. 2) host several species that are protected
in Romania (e.g. Cucullia biornata Fischer v. Waldheim,
1840, Eupithecia biornata Christoph, 1867), as well as
some that are proposed for protection (e.g. Hadula
stigmosa (Christoph, 1887), Gortyna cervago Eversmann,
1844, Saragossa porosa (Eversmann, 1854)) (Rakosy
2006). In addition, it is worth mentioning several taxa
that are very rare in the Romanian fauna such as
Mycteroplus puniceago (Boisduval, 1840), Cardepia
hartigi (Parenzan, 1981), or Saragossa siccanorum
(Staudinger, 1870) (two new specimens were collected
by the first author on 29.viii.2011, together with L.

punctosa ). These steppes may also host populations of
Paracossulus ( Catopta ) thrips (Hübner, 1818), listed on
Annex 2 of the Habitats Directive (92/43/EEC) and
recently found by the first author (26.viii.2011) on the
steppes lying south of Babadag forest (Tulcea county),
less than 40 km away from the northern shores of
Razelm Lake.

The presence of L punctosa on the salt steppes of
northern Dobrogea reinforces their faunistical value and
calls for further studies that are likely to provide
important contributions to our knowledge of Europe's
entomofauna.

Acknowledgements

We thank Tamas Hacz (Hungary) for help during field
collecting and to Stoyan Beshkov (Bulgaria) and Roman
M. Bidychak (Ukraine) for relevant literature on L
punctosa. We are grateful to Laszló Ronkay (Hungary) for
confirming the Identification of the specimens and to
Sylvain Cuvelier (Belgium) for the French and Dutch
versions of the abstract. Vlad Dinca's research is funded
by a postdoctoral scholarship from the Wenner-Gren
Foundation (Sweden).

References

Beshkov S. 2000. An Annotated Systematic and Synonymie Check List of the Noctuidae of Bulgaria (Insecta: Lepidoptera:
Noctuidae). — Neue Entomologische Nachrichten 49: 1-300.

Beshkov S. & Langourov M. 2004. Butterflies and Moths (Insecta: Lepidoptera) of the Bulgarian part of Eastern Rhodopes. - In
Beron P. & Popov A. (eds). Biodiversity of Bulgaria 2. Biodiversity of Eastern Rhodopes (Bulgaria and Greece). — Pensoft &
National Museum of Natural History, Sofia, 525-676.

Hacker H., Ronkay L. & Hreblay M. 2002. Hadeninae I. Noctuidae Europaeae vol. 4. — Entomological press, Sorp, 419 p.

Ivinskis P. & Miatleuski J. 1999. Data on Noctuidae (Lepidoptera) of Turkmenistan. — Acta Zoologica Lituanica 9(1): 201-208.

Klyuchko Z. F. 2006. The Noctuids of Ukraine. — Rajevsky Scientific Publishers, Kiev, 248 p.

Klyuchko Z. F., Matov A. Yu. & Khalaim E. V. 2009. Addition to the fauna of Noctuids (Lepidoptera: Noctuidae s.l.) of the Northern
Black Sea region (Odessa Province, Ukraine). — Eversmannia 17-18: 71-80.

Kravchenko V. D., Fibiger M., Mooser J., Junnila A. & Müller G. C. 2007. The Hadeninae of Israël (Lepidoptera: Noctuidae). — SHILAP
Revista de Lepidopterologia 35(140): 441-454.

Rakosy L. 1996. Die Noctuiden Rumaniens. — Staphia, Linz, 648 p.

Rakosy L. 2006. U.E. si legislatia pentru protectia lepidopterelor din Romania. — Buletin de informare entomologica 16(3-4) (2005):
89-96.

Rakosy L. &. Goia M. 2007. Addenda und Corrigenda zu dem Verzeichnis Rumaniens/Addenda et corrigenda la Catalogul
Lepidopterelor Romaniei. — Entomologica Romanica 11 (2006): 69-79.

Rakosy L., Goia M. & Kovacs Z. 2003. Catalogul Lepidopterelor Romaniei / Verzeichnis der Schmetterlinge Rumaniens. — Societatea
Lepidopterologica Romana, Cluj-Napoca, 446 p.

Székely L. & Dinca V. 2009. Cucullia argentina (Fabricius, 1787) and Saragossa porosa porosa (Eversmann, 1854) from the steppes
of Dobrogea, Romania (Noctuidae). — Nota Lepidopterologica 32(2): 99-110.

Székely L., Dinca V. & Juhasz I. 2011. Macrolepidoptera from the steppes of Dobrogea (south-eastern Romania). — Phegea 39(3):
85-106.

Phegea 40 (4) 01.vi.2012: 91

Stigmella sorhi (Lepidoptera: Nepticulidae), new to the Belgian fauna

Steve Wullaert

Abstract. On 27 May 2011 2 tenanted mines of Stigmella sorbi (Stainton, 1851) were found on Rowan (Sorbus aucuparia) at
Bagimont (near Bohan, Namur). On 30 May another 3 tenanted mines were found at Orchimont. It is the first record of this
species for the Belgian fauna. During a later excursion at Forges (province of Hainaut), about 10 vacated mines were found. On
23 June 2012, some tenanted mines on Sorbus aucuparia were found at Weywertz and at Rocherath (province of Liège).

Samenvatting. Stigmella sorbi (Lepidoptera: Nepticulidae), nieuw voor de Belgische fauna
Op 27 mei werden te Bagimont (nabij Bohan, Naamse Ardennen) op lijsterbes (Sorbus aucuparia) 2 mijnen van Stigmella sorbi
(Stainton, 1861) gevonden. Op 30 mei werden nog 3 bewoonde mijnen gevonden maar dan te Orchimont. Het is de eerste keer
dat deze soort wordt vastgesteld in België! Tijdens een latere excursie te Forges (Henegouwen) werden nog een tiental verlaten
mijnen gevonden. Op 23 juni 2012 werden te Weywertz en te Rocherath (provincie Luik) enkele bewoonde mijnen gevonden op
lijsterbes.

Résumé. Stigmella sorbi (Lepidoptera: Nepticulidae), nouvelle espèce pour la faune beige
Le 27 mai deux mines de Stigmella sorbi (Stainton, 1851) furent trouvées sur Ie sorbier des oiseleurs ( Sorbus aucuparia) a
Bagimont (prés de Bohan, Ardennes namuroises). Le 30 mai, trois mines supplémentaires furent trouvées a Orchimont. Chaque
fois, les chenilles étaient présentes dans leur mine. II s'agit de la première mention de cette espèce pour la faune beige! Durant
une excursion plus tardive dans la saison, a Forges (Ardenne chimacienne), une dizaine de mines vides furent également
trouvées. Le 23 juin 2012 des mines sur Sorbus aucuparia furent trouvées a Weymwertz et a Rocherath (Liège).

Key words: Stigmella sorbi - Faunistics - First record - Belgium.

Wullaert S.: Vaartstraat 18, B-8710 Wielsbeke, Belgium. sw.demijnen@gmail.com

Introduction

At the end of May 2011 I stayed for 4 days in a chalet
near the river Semois at Bohan (province of Namur).
Because we were able to use electricity from the chalet, I
used a 250W lamp every night to lure moths. The first
night was the best! Lots of different species were
attracted to the lamp and some of them were new to the
province of Namur. Only the first night we had
temperatures as high as 14°C because of a clouded sky
and there was almost no wind. The other days we had
more sunny weather and less clouds, which resulted in
more butterflies during the day and less moths during
the night. During the day it was pleasant to make long
walks in and around Bohan. Every day another aria wasd
visited in order to enjoy the beautiful nature and wildlife.
During the first walk in Bagimont on the 27th of May,
some mined leaves on Rowan, Sorbus aucuparia were
noticed. They were identified as Stigmella sorbi
(Stainton, 1861). On 30rd May we visited Orchimont,
where we found the species again: 3 tenanted mines on
Sorbus aucuparia. During the next excursion on the 18th
of June the same species was found again at Forges (Bois
de Forges, province of Hainaut). There the "Workgroup
Leaf mines" found a dozen vacated mines on Sorbus
aucuparia but also on Sorbus americana. Besides the first
mines of Stigmella sorbi, we found on Sorbus aucuparia
many tenanted mines of Stigmella nylandriella and of
Stigmella magdalenae. The latter is a recently discovered
species in Belgium (Baugnée & Van As 2012). On 23rd
June 2012, some tenanted mines were found at
Rocherath and at Weywertz near Butgenbach (province
of Liège), leg. Workgroup Leaf mines. At the moment
there are 107 different species in the genus Stigmella
Schrank, 1802 in Europe (Karsholt & van Nieukerken
2011), of which 49 species are present in Belgium (De
Prins & Steeman 2011). Now we can add one new

species to the Belgian fauna, which brings the total to 50
species in Belgium. Stigmella sorbi is new to Hainaut,
Liège and Namur.

Biology

The mine starts as a slender gallery about 15 mm long
almost completely filled with black frass. Then the gallery
abruptly turns into a blotch were the frass is scattered
irregularly and attached to the upper cuticle (Emmet
1976). The early gallery is most of the times incorporated
in the blotch, but the frassline is still clearly visible (as in
Fig. 1). When the leaflets are rather small the blotch may
occupy the whole leaflet (as in Figs. 1, 3 & 4), and the
Caterpillar will be Crossing the midrib only at the tip of
the leaflet. But when the leaflets are longer, as was the
case on Sorbus americana (Figs. 5 & 6), the gallery and
following blotch are confined to one side of the leaflet.
The egg is deposited at the underside of the leaf of
different Rosaceae trees such as Cotoneaster spp., Malus
spp., Amelanchier spp., but the main food plant is Sorbus
aucuparia and sometimes other species of Sorbus
(Johansson et al. 1989). The larva is pale greenish, with a
pale brown head (as seen in Fig. 2). The cocoon is brown
to deep brown (Emmet 1976). Stigmella sorbi has only
one generation a year. According to Emmet (1976), the
moths fly in May and the larvae feed in June in the south
of England, but rather later in the north. Also according
to Johansson et al. (1989) the larva appears from the
second half of June. It is one of the first Nepticulid moths
to appear in spring. However, the record of an active
larva on the 27th of May is relatively early compared to
literature data. This can, however, be explained by an
average temperature which was 5°C higher than normal
in April 2011. The average maximum temperature in
April 2011 reached even 19.6°C, whereas the normal
value is 14.2°C. During 16 days the temperature rosé

Phegea 40 (4) 01.xii.2012: 92

above 20°C! The beginning of May was a little bit colder (Anonymous 2011). This clearly resulted in earlier

but from the 6th of May the temperature was again emerging moths which could explain the early feeding

above 20°C( with a maximum of 26.9°C on the 7th caterpillars.

Figs. 1-8. Stigmella sorbi (Stainton, 1861); 1-4. Mines on Sorbus aucuparia, Bagimont (Belgium, Namur), 27.V.2011, leg. and photos S. Wullaert; 5-
6. Mines on Sorbus americana, Forges, Bois de Forges (Belgium, Hainaut), 18.vi.2011, leg. Workgroup Leaf mines, photos C. Snyers.

Distribution

Stigmella sorbi is widespread in Europe, especially the
northern half and in the mountain areas of South and
Central Europe (Karsholt & van Nieukerken 2011).

Stigmella sorbi was described from England by Stainton
(1861). It is rather local in the south and in Ireland, but
commoner in the north and in Scotland, where its range
extends to the Shetland Islands. (Emmet 1976). In 2010
Stigmella sorbi was found on 4 different sites, but always

Phegea 40 (4) 01.vi.2012: 93

in low numbers (pers. comm. Rob Edmunds). Sometimes
the species may occasionally occur in high densities in
northern Scandinavia and the Alps (Johansson et al.
1989), which is confirmed by Bengtsson who writes that
the species is common in Sweden, Finland, Denmark and
Norway. Only in the northernmost part of Norway it is
absent (Bengttson 2008). In the Netherlands the first
certain discovery of Stigmella sorbi was in 1969. The
species was only found in a couple of scattered places in
The Netherlands (Kuchlein 1993). Stigmella sorbi is a
boreo-montane species, which in Southern Europe only
occurs in mountains, like in Spain, where it was found by
van Nieukerken & Lastüvka on the 6th July 2002 at an

altitude of 1000 m in Segura de los Banos, Teruel (van
Nieukerken & Lastüvka 2004).

Acknowledgements

Thanks to Stéphane Claerebout for translating the
résumé. Also to Stijn Heggerick who accompanied me
during the first trip, and to Léon Huet, Guido De Prins,
Dries De Vreeze and Chris Snyers who were there at the
excursion in Forges. I would also like to thank Willy De
Prins and Erik van Nieukerken who commented on this
paper.

References

Anonymous 2011. Meteorologie. — www.meteobelgie.be/artikelen/79-jaar-2011/1402-waarnemingen April & May 2011.
(accessed on 8 December 2011)

Baugnée J. Y. & van As B. 2012. Stigmella magdalenae (Lepidoptera: Nepticulidae), new to the Belgian fauna. — Phegea 40(lb): 22-
24.

Bengtsson B. A., Johansson R. & Palmqvist G. 2008. Nationalnyckelen till Sveriges flora och fauna. Fjarilar: Kakmalar - Sackspinnare.
Lepidoptera: Micropterigidae - Psychidae. — ArtDatabanken, SLU, Uppsala, XX p..

De Prins W. & Steeman C. 2012. Catalogue of the Lepidoptera ofBelgium. — www.phegea.org (accessed on 25 June 2012).

Emmet A. M. 1976. Nepticulidae. - In Heath J. (ed.). The moths and butterflies of Great Britain and Ireland Vol.l Micropterigidae -
Heliozelidae. — Harley books, Essex, 460 p.

Johansson R., Nielsen E. S., van Nieukerken E. J. & Gustafsson B. 1989. The Nepticulidae and Opostegidae (Lepidoptera) of North
West Europe. — Fauna entomologica scandinavica 23: 1-739.

Karsholt O. & van Nieukerken E. J. 2004. Fauna Europaea, Nepticulidae. - In: Karsholt O. & van Nieukerken E. J. (eds.) Lepidoptera,
Moths, Fauna Europaea version 1.3. — www.faunaeur.org (accessed on 8 December 2011).

Kuchlein J. H. 1993. De kleine vlinders - Flandboek voor de Faunistiek van de Nederlandse Microlepidoptera. — Pudoc, Wageningen,
715 p.

Stainton H. T. 1861. Lepidoptera. New British species in 1860. — Entomologist's Annual 1861: 82-92.

van Nieukerken E. J., Lastüvka A. & Lastüvka Z. 2004. Annotated catalogue of the Nepticulidae and Opostegidae (Lepidoptera:
Nepticuloidae) of the Iberian Peninsula. — SHILAP, Revista de Lepidopterologica 32(127): 211-260.

Phegea 40 (4) 01.xii.2012: 94

Interessante waarnemingen van Lepidoptera in België in 2011
(Lepidoptera)

Willy De Prins & Chris Steeman

Samenvatting. Enkele nieuwe provinciegegevens en andere interessante waarnemingen van Lepidoptera in 2011 worden
gemeld. Enkele oudere gegevens worden eveneens vermeld. De hele lijst is alfabetisch gerangschikt. De gebruikte
nomenclatuur is in overeenstemming met Fauna Europaea (www.faunaeur.org).

Abstract. Interesting records of Lepidoptera in Belgium in 2011 (Lepidoptera)

Some new province records and interesting observations of Lepidoptera in 2011 are mentioned. The whole list is arranged in
alphabetical order. The nomenclature is according to Fauna Europaea (www.faunaeur.org).

Résumé. Observations intéressantes de Lépidoptères en Belgique en 2011 (Lepidoptera)

Plusieurs données faunistiques nouvelles sont mentionnées par province, ainsi que quelques observations intéressantes. La
liste est rangés alphabétiquement. La nomenclature suit les listes de Fauna Europaea (www.faunaeur.org).

Key words: Lepidoptera - faunistics - Belgium.

De Prins, W.: Dorpstraat 401B, B-3061 Leefdaal. willy.deprins@gmail.com.

Steeman, C.: Koning Albertlei 90, B-2950 Kapellen, christiaan.steeman@gmail.com.

In deze vaste rubriek worden de meest interessante
waarnemingen van Lepidoptera uit het voorbije jaar (en
eventueel vorige jaren) geciteerd. Vele van de nieuwigheden in
dit artikel vermeld, zijn reeds gepubliceerd op de website van
de Belgische Lepidoptera (De Prins & Steeman 2003-2012). De
hele lijst is alfabetisch gerangschikt volgens familie-, genus- en
soortnaam; zo sluit hij beter aan bij de gegevens op de website.
Voor de systematiek en nomenclatuur wordt de lijst van Fauna
Europaea (www.faunaeur.org) gevolgd. De systematiek is in de
loop van 2011 op sommige plaats erg veranderd n.a.v. een
artikel door van Nieukerken et al. (2011). Voor sommige
groepen zal dat geen groot probleem opleveren omdat zij in
hun geheel een andere systematische rang hebben gekregen.
Zo zijn de vroegere Depressariidae en Ethmiidae nu als
subfamilies opgenomen in de familie Elachistidae, de vroegere
families Arctiidae en Lymantriidae behoren nu als subfamilies
tot de familie Erebidae. Omgekeerd is het genus Argyresthia nu
ondergebracht in een eigen familie Argyresthiidae, terwijl het
vroeger onder de Ypono-meutidae hoorde. Een lastiger
opdeling is die van de grote familie Noctuidae. Die blijft als
familie bestaan, maar vele genera worden nu ondergebracht in
de familie Erebidae. Het zal dus even zoeken worden om alle
soorten terug te vinden en het zal wel een tijdje duren
vooraleer men vertrouwd is met deze nieuwe classificatie die
volgens Zhang (zie van Nieukerken et al. 2011) "evo-
Linnaeaans" is en hopelijk lange tijd zal stand houden.
Afkortingen: AN = Antwerpen, BR = Brabant, HA = Hainaut, LG =
Liège, LI = Limburg, LX = Luxembourg, NA = Namur, OV = Oost-
Vlaanderen en WV = West-Vlaanderen.

Adelidae

Adela violella. 1 ex. op 15.vi.2011 te Meerhout, leg. C. Van
Steenwinkel. Nieuw voor AN.

Cauchas fibulella: 1 ex. op 07.V.2011 te Aywaille, leg. E.
Steckx. Nieuw voor LG.

Agonoxenidae

Spuleria flavicaput: 1 ex. op 12.V.2011 te Ninove, leg. W.
Mertens. Nieuw voor OV.

Argyresthiidae

Argyresthia albistria : 1 ex. op 12.vii.2010 te Merelbeke,
leg. H. Van Doorslaar. Nieuw voor OV.

Bedelliidae

Bedellia somnulentella : mijnen op Convolvulus op

15.vi.2011 in het Wijnendalebos te Torhout, leg. Werkgroep
Bladmineerders. Nieuw voor WV.

Bucculatricidae

Bucculatrix demaryella: 1 ex. op 20.viii.2011 in het
Wijnendalebos te Torhout, leg. Werkgroep Blad-mineerders.
Nieuw voor WV.

Bucculatrix ulmella: 1 ex. op 12.iii.2011 te Autelbas nabij
Arlon, leg. S. Raison, det. T. Muus. Nieuw voor LX.

Bucculatrix ulmifoliae: enkele mijnen op Ulmus op
17.ix.2011 te Dourbes, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw
voor NA.

Coleophoridae

Coleophora albitarsella : enkele volgroeide kokers op
24.X.2011 in "Het Buitengoor" te Mol, leg. C. Van Steenwinkel;
een koker op Glechoma hederacea op 29.x. 2011 te Ham, leg.
Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor AN en LI.

Coleophora alnifoliae. 1 koker op Alnus op 15. vi. 2011 in
het Wijnendalebos te Torhout, leg. Werkgroep Bladmineerders.
Nieuw voor WV.

Coleophora artemisicolella: 12 kokers op Artemisia vulgaris
op 16. ix. 2011 te Ekeren, leg. G. De Prins. Nieuw voor AN.

Coleophora binderella: 1 koker op Alnus glutinosa op
14.V.2011 te Adinkerke, leg. Werkgroep Bladmineerders; een
volgroeide koker op A. glutinosa op 30.iv.2011 te Wilrijk, leg. C.
Snyers. Nieuw voor AN en WV.

Coleophora calycotomella: 1 koker op Cytisus scoparius op
02. iv. 2011 te Zutendaal, leg. Werkgroep Bladmineerders; 6
kokers op C. scoparius op 29.X.2011 in het gebied "Keyfheide"
te Meerhout en meer kokers begin november op dezelfde
plaats en te Mol, leg. C. Vansteenwinkel. Nieuw voor AN en LI.

Phegea 40 (4) 01.vi.2012: 95

Coleophora conyzae: 1 koker op Inula conyza in mei 1997
te Yvoir, 1^ e.l. 10.vi.l997, leg. F. Coenen (Coenen 2011a: 104).
Nieuw voor NA.

Coleophora follicularis: kokers op Pulicaria dysenterica en
op Eupatorium cannabinum op 14. v. 2011 te Adinkerke, leg.
Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor WV.

Coleophora juncicolella: 1 koker op Calluna vulgaris op

28. v. 2011 te Orchimont, leg. Werkgroep Bladmineerders.
Nieuw voor NA.

Coleophora kuehniella. een jonge zak op Quercus petraea
op 02.ix.2011 te Chaudfontaine, leg. J. Y. Baugnée. Nieuw voor
LG.

Coleophora laricella: een koker op Larix on 16.iv.2011 te
Torhout, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor WV.

Coleophora lusciniaepennella: 1 koker op Salix caprea op

29. X.2011 te Ham, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor
LI.

Coleophora mayrella: een koker op Trifolium sp.

27.v.2011te Vresse-sur-Semois, leg. Werkgroep
Bladmineerders. Nieuw voor NA.

Coleophora peribenanderi: 1 koker op Cirsium arvense op
25viii.2011 te Cortil-Noirmont, leg. J. Y. Baugnée. Enkel bekend
vanuit de literatuur, maar nu dus met zekerheid in BR.

Coleophora pyrrhulipennella. een tiental kokers op Calluna
vulgaris en Erica tetralix op 23.iv.2011 te Lierneux; 2 kokers op
E. tetralix op 23.iv.2011 te Bouvigny, beide leg. J. Y. Baugnée.
Nieuw voor LG en LX.

Coleophora siccifolia: 1 koker op Sorbus aucuparia op
22.V.2011 te Berendrecht, leg. G. De Prins. Nieuw voor AN.

Coleophora solitariella: 1 koker op Stellaria holostea op
16.iv.2011 te Torhout, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw
voor WV.

Coleophora spinella : 1 koker op Pyrus sp. 18. v. 2011 te
Wielsbeke, leg. S. Wullaert. Nieuw voor WV.

Coleophora trifariella: enkele kokers op 23.iv.2011 te
Lierneux, leg. J.-Y. Baugnée. Nieuw voor LG.

Metriotes lutarea. 1 ex. op 16. iv. 2011 te Torhout, leg.
Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor WV.

Cosmopterigidae

Cosmopterix scribaiella: 1 ex. op 28.vi.2011 te Lessines, leg.
J. Van Uytvanck. Nieuw voor HA.

Limnaecia phragmitella : enkele rupsen in Typha latifolia op
15.iii.2011 te Gembloux, leg. J. Y. Baugnée. Nieuw voor NA.

Crambidae

Agriphila selasella: 1 ex. op 21.viii.2010 in het gebied
"Vierkensbroek" te Scherpenheuvel-Zichem, leg. M.
Herremans. Nieuw voor BR.

Agrotera nemoralis: 1 ex. op 22. v. 2011 te Meerbeke, leg.
W. Mertens. Nieuw voor OV.

Anania perlucidalis: 1 ex. op 31.V.2011 te Aische-en-Refail,
leg. I. Volont. Nieuw voor NA.

Anania stachydalis: 1 ex. op 27.vi.2011 te Gooik, leg. B. Van
Camp. Nieuw voor BR.

Anania terrealis: 1 ex. op 21.viii.2011 te Lommel, leg. P.
Cox. Nieuw voor LI.

Nascia cilialis: 1 ex. op lO.v.2011 te Aische-en-Refail, leg. R.
Raison. Nieuw voor NA.

Nymphula nitidulata : 1 ex. op 08.V.2011 te Daknam, leg. T.
Vermeulen. Nieuw voor OV.

Pediasia contaminella: 1 ex. op 15.vi.2011 te Zichem, leg.
M. Herremans. Nieuw voor BR.

Pyrausta despicata: 1 ex. op 12.vi.2011 te Geraardsbergen,
leg. W. Decock. Nieuw voor OV.

Sitochroa verticalis: 1 ex. op 25.vi.2010 te Sint-Gillis-Waas,
leg. D. Baert. Nieuw voor OV.

Elachistidae

Depressariinae

Agonopteryx assimilella : 1 rups op Cytisus scoparius op
02.iv.2011 te Zutendaal; 1 ex. op 25.vi.2011 te Oignies-en-
Thiérache, beide leg. Werkgroep Blad-mineerders. Nieuw voor
LI en NA.

Elachistinae

Elachista adscitella: talrijke mijnen op Sesleria caerulea op
26.iii.2011 te Yvoir, leg. J. Y. Baugnée, bevestigd door W. Ellis.
Enkele exemplaren uitgekweekt. Nieuw voor NA.

Elachista apicipunctella: 1 ex. op 19.iv.2011 te Schaltin, leg.
J. Y. Baugnée. Nieuw voor NA.

Elachista canapennella: 1 ex. op 08.iv.2011 te Wielsbeke,
leg. S. Wullaert, conf. door T. Muus. Nieuw voor WV.

Elachista pollinariella: 1 ex. op 07.V.2011 in het

natuurgebied "De Lieteberg" te Zutendaal, leg. Werkgroep
Bladmineerders. Nieuw voor LI.

Elachista triseriatella. 1 ex. op 21.V.1982 in het gebied "La
Roche Trouée" te Nismes (NA), leg F. Coenen. De rups mineert
in Festuca ovina en F. longifolia. Als nieuwe soort voor België
vermeld door Coenen (2011b: 274). De determinatie van het
ene verzamelde exemplaar is echter zeer twijfelachtig omdat
niet naar de genitalia gekeken werd en er verscheidene, zeer
nauw verwante soorten in deze groep zitten. De soort wordt
daarom voorlopig niet opgenomen in de Belgische lijst.

Erebidae

Arctiinae

Pelosia obtusa: lex. 01.viii.2011 te Essen-Wildert en 4 ex,
op 03.viii.2011 op dezelfde plaats, telkens leg. S. Baeten; op
06.viii.2011 in het natuurgebied Grenspark De
Zoom/Kalmthoutse Heide te De Nol ongeveer 10 ex., leg. J. Eist
et al. Nieuw voor AN.

Erebinae

Catephia alchymista: 1 ex. op 07.V.2011 te Vaucelles, leg.
Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor NA.

Catocala fulminea: 1 ex. op 25.vi.2011 te Oignies-en-
Thiérache, leg. Werkgroep Bladmineerders. Enkel bekend uit de
literatuur maar nu bevestigd voor NA.

Catocala promissa. 1 ex. op 28.vi.2011 te Halle, leg. D.
Maes; 1 ex. op 29.vi.2011 te De Panne, leg. D. D'Hert; 1 ex. op
28.vii.2011 te Meerbeke, leg. W. Mertens. Nieuw voor BR, OV
en WV.

Minucia lunaris : 1 ex. op 09.V.2011 te Poperinge, leg. S.
Noppe. Nieuw voor WV.

Herminiinae

Polypogon plumigeralis : 1 ex. op 21.vi.2011 te Hermalle-
sous-Argenteau, leg. R. Spronck; 1 ex. op 26. vi. 2011 te Kessel-
Lo, leg. T. Caers. Nieuw voor BR en LG.

Hypenodinae

Hypenodes humidalis : 1 ex. op 07.viii.2009, in het
Walenbos bij Sint-Joris-Winge, leg. W. Veraghtert. Nieuw voor
BR.

Phegea 40 (4) 01.xii.2012: 96

Schrankia taenialis: 1 ex. op 05.vii.2011 te Herstal, leg. R.
Stas. Nieuw voor LG.

Eriocraniidae

Eriocrania sangii: enkele bladmijnen op Betula pubescens
op 15.V.2011 te Bösfagne, leg. Werkgroep Bladmineerders.
Nieuw voor LG.

Gelechiidae

Aproaerema anthylidella: mijnen op Medicago lupulina op
09. iv. 2011 te Chimay, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw
voor HA.

Argolamprotes micella : 1 ex. op 15.vi.2011 in het
Wijnendalebos te Torhout, leg. Werkgroep Bladmineerders.
Nieuw voor WV.

Brachmia blandella : 1 ex. op 25. vi. 2011 te Oignies-en-
Thiérache, leg. Werkgroep Bladmineerders; 1 ex. op 16. iv. 2011
te Torhout, leg. S. Wullaert, gen. det. J. De Prins. Nieuw voor
NAenWV.

Carpatolechia alburnella. 1 ex. op 15. vi. 2011 te Herstal,
leg. R. Stas. Nieuw voor LG.

Caryocolum blandella. een rups op Stellaria holostea op
16. iv. 2011 te Torhout, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw
voor WV.

Caryocolum kroesmanniella: 1 rups in Stellaria holostea op
16. iv. 2011 te Torhout, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw
voor WV.

Gelechia nigra. 1 ex. op 08.vii.2011 te Hasselt, leg. C.
Vanderydt. Nieuw voor LI.

Helcystogramma lutatella : 1 ex. op 25. vi. 2011 te Oignies-
en-Thiérache, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor NA.

Isophrictis striatella: 1 ex. op 25.vi.2011 te Oignies-en-
Thiérache, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor NA.

Mirificarma interrupta : 1 ex. op 13.V.2011 in het reservaat
"L'eau d'Yves" nabij Walcourt, leg. J. Duvivier. Nieuw voor NA.

Monochroa lucidella: 1 ex. op ll.vii.2011 te Hasselt, leg. C.
Vanderydt. Nieuw voor LI.

Parachronistis albiceps: 1 ex. op 25.vi.2011 te Oignies-en-
Thiérache, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor NA.

Platyedra subcinerea: 1 ex. op 22.V.2011 te Mechelen, 3
ex. op 04.vi.2011 op de zeflde plaats, leg. J. Soors. Nieuw voor
AN.

Pseudotelphusa paripunctella: 1 ex. op 02.V.2011 te
Vierves-sur-Viroin, leg. S. Claerebout. Nieuw voor NA.

Psoricoptera gibbosella : 1 ex. op 17.vii.1997 te Visé, leg. R.
Spronck; 1 ex. op 20.viii.2011 in het Wijnendalebos te Torhout,
en 1 ex. op 03.ix.2011 te Forges, beide leg. Werkgroep
Bladmineerders. Nieuw voor HA, LG en WV.

Sophronia semicostella. 1 ex. op 25.vi.2011 te Oignies-en-
Thiérache, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor NA.

Stenolechoides pseudogemmellus : 1 ex. op 20.viii.2011 in
het Wijnendalebos te Torhout, leg. Werkgroep Bladmineerders.
Nieuw voor WV.

Syncopacma taeniolella: 1 rups op Trifolium sp. op
14. v. 2011 te Adinkerke, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw
voor WV.

Thiotricha subocellea : enkele rupsenzakken op Origanum
vulgare op 04.X.2011 te Ben-Ahin, both leg. J. Y. Baugnée.
Nieuw voor LG.

Geometridae

Aleucis distinctata: 1 ex. op 07.iv.2011 te St-Martens-
Voeren, leg. J. Jansen. Nieuw voor LI.

Cidaria fulvata: 1 ex. op ll.vi.2011 te Galmaarden, leg. W.
Veraghtert. Nieuw voor BR.

Earophila badiata. 1 ex. op 21.iii. 2011 te Everbeek, leg. J.
Van Uytvanck. Nieuw voor OV.

Idaea rusticata: 1 ex. op 27.vii. 2011 te Herstal, leg. R. Stas.
Nieuw voor LG.

Menophra abruptaria. 1 ex. op 21.viii.2011 te Mechelen,
leg. M. De Munter. Nieuw voor AN.

Perizoma bifaciata: 1 ex. op 20.viii.2011 te Rotselaar, leg.
R. Meeuwis. Nieuw voor BR.

Philereme vetulata: 1 ex. op 06.vi.2011 te Elingen, leg. L.
Decrick. Nieuw voor Brabant.

Plagodis pulveraria : 1 ex. op 18.iv.2011 in het domein
"Vloethemveld" te Zedelgem, leg. A. Zwaenepoel. Nieuw voor
WV.

Stegania cararia: 1 ex. op 28.V.2011 te Couthuin, leg. P.
Vanmeerbeeck. Nieuw voor LG.

Stegania trimaculata : 1 ex. op 30. iv. 2011 te Aische-en-
Refail, leg. R. Raison. Nieuw voor NA.

Theria primaria: 1<$ op 07. ii. 2011 te Henis, leg. W.
Proesmans; 2<$ op 05.xii.2011 te Balièvre bij Chimay, leg J. L.
Coppée & T. Coppée. Nieuw voor HA & LI.

Glyphipterigidae

Glyphipteryx forsterella: 3 ex. op 09.V.2011 te Schoten, leg.
A. Peeters, en 5 ex. op 28.V.2011 te Membach, leg. J. Y.
Baugnée. Nieuw voor AN en LG.

Glyphipterix thrasonella : meer dan 100 ex. op Eleocharis
palustris op 12.V.2011 te Wavreille, leg. J.-Y. Baugnée. Nieuw
voor NA.

Gracillariidae

Caloptilia falconipennella: enkele bladmijnen op Alnus
glutinosa op 14.V.2011 te Adinkerke, leg. Werkgroep
Bladmineerders. Nieuw voor WV.

Caloptilia fidella : enkele mijnen op Humulus lupulus op
25.vii.2010 te Mol, leg. C. Van Steenwinkel, en op 30.ix.2010 te
Deinze, leg. Werkgroep Bladmineerders. In 2011 werden
mijnen van deze soort opnieuw te Mol en ook te Dessel
aangetroffen, leg. C. Van Steenwinkel. Nieuw voor AN en OV.

Caloptilia hemidactylella: 1 overwinterend ex. op 01. i. 2011
te Virelles, leg. Werkgroep Bladmineerders; 1 ex. op 06. iv. 2011
te Herstal, leg. R. Stas. Nieuw voor HA en LG.

Dialectica imperialella: enkele rupsen in mijnen op
Symphytum officinale op 01.ix.2011 te Oreye, leg. J. Y. Baugnée.
Nieuw voor LG.

Leucospilapterix omisella: verscheidene mijnen op

Artemisia vulgaris op 13.vi.2011 te Ooigem, leg. S. Wullaert;
een tiental mijnen op A. vulgaris op ll.vii.2011 te Boechout,
leg. C. Snyers. Nieuw voor AN en WV.

Micrurapteryx kollariella: 1 ex. op 15.V.2011 te

Butgenbach, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor LG.

Parornix scoticella: mijnen op Sorbus terminalis op

03.ix.2011, te Dourbes, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw
voor NA.

Phyllonorycter agilella. deze soort werd in 1906 vermeld
uit Brabant, zonder een exacte vindplaats te noemen (De
Crombrugghe 1906: 103). Het gaat haast wel zeker om een
foutieve determinatie. Er zijn geen exemplaren van deze soort
teruggevonden in het KBIN (De Prins 1998: 42). Te schrappen
van dérBelgische lijst.

Phyllonorycter cerasicolella: 1 ex. op 20.viii.2011 in het
Wijnendalebos te Torhout, leg. Werkgroep Bladmineerders.
Nieuw voor WV.

Phegea 40 (4) 01.vi.2012: 97

Phyllonorycter medicaginella: enkele mijnen op Melilotus
alba op 24.viii.2011 te Meerhout, 1 ex. e.l. 04.iv.2012, leg. C.
Van Steenwinkel. Nieuw voor AN.

Phyllonorycter populifoliella: enkele mijnen op Populus sp.
op 15.ix.2010 te Luik, leg. J. Y.Baugnée, det. E. Van Nieukerken,
en op 20. ix. 2011 te Ooigem, leg. Werkgroep Bladmineerders.
Nieuw voor LG en WV.

Phyllonorycter quinqueguttella : enkele mijnen op Salix
repens op 30.X.2011 te Doel, leg. Werkgroep Bladmineerders.
Nieuw voor OV.

Phyllonorycter salictella: enkele mijnen op Salix op
20.ix.2011 te Ooigem, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw
voor WV.

Phyllonorycter sorbi : enkele bladmijnen op Sorbus

aucuparia op 28.V.2011 te Orchimont, leg. Werkgroep
Bladmineerders. Nieuw voor NA.

Phyllonorycter tenerella : enkele mijnen op Carpinus op
20.ix.2011 te Ooigem, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw
voor WV.

Heliozelidae

Heliozela sericiella : mijnen op Quercus op 20.viii.2011 in
het Wijnendalebos te Torhout en op 29.X.2011 te Ham, beide
leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor LI en WV.

Hesperiidae

Erynnis tages: 1 ex. op 04. vi. 1996 nabij Lac de Virelles te
Virelles, leg. L. Mousson; 1 ex. op 05.vi.1996 op dezelfde
vindplaats, leg. B. Philippart; 1 ex. op 24.iv.2002 te Court- sur-
Heure, leg. E. Graitson. Nieuw voor HA.

Incurvariidae

Incurvaria pectinea: een bladmijn met rups op Prunus
mahaleb op 04.V.2011 te Flémalle-Haute, leg. J. Y. Baugnée.
Nieuw voor BR.

Lyonetiidae

Leucoptera lotella: enkele mijnen op Lotus corniculatus op
04.X.2011 te Ben-Ahin, leg. J. Y. Baugnée. Nieuw voor LG.

Leucoptera spartifoliella: 2 cocons op Cytisus scoparius op
23.iv.2011 te Lierneux, leg. J. Y. Baugnée. Nieuw voor NA.

Lyonetia prunifoliella: mijnen op Malus sylvestris en Prunus
spinosa op 09.X.2011 te Resteigne, leg. J. Y. Baugnée. Nieuw
voor LX.

Micropterigidae

Micropterix tunbergella: 2 ex. op 04.V.2011 te Flémalle-
Haute, both leg. J. Y. Baugnée. Nieuw voor LG.

Momphidae

Mompha raschkiella : mijnen op Epilobium op 15.vi.2011 in
het Wijnendalebos te Torhout, leg. Werkgroep Bladmineerders.
Nieuw voor WV.

Mompha terminella: mijnen op Circaea op 20.viii.2011 in
het Wijnendalebos te Torhout, leg. Werkgroep Bladmineerders.
Nieuw voor WV.

Nepticulidae

Bohemannia quadrimacullella. 1 ex. op 16.vii.2011 te
Houthalen-Helchteren, leg. Z. Vanstraelen, det. E. van
Nieukerken; 1 ex. op 10.vii.2011 in het gebied "Lac de Virelles"
te Virelles, leg. Werkgroep Bladmineerders. Het was meer dan
100 jaar geleden dat deze zeer zeldzame soort uit België werd
vermeld. Nieuw voor HA en LI.

Ectoedemia argyropeza: enkele bladmijnen op Populus
tremula op 29.X.2011 te Ham en op 30.X.2011 te Doel, beide
leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor LI en OV.

Ectoedemia intimella: enkele mijnen op Salix caprea op
30.x. 2011 te Zwijndrecht, leg. Werkgroep Bladmineerders.
Nieuw voor AN.

Ectoedemia occultella: enkele mijnen op Betula op
17.ix.2011 te Dourbes en op 20.ix.2011 te Ooigem, beide leg.
Werkgroep Bladmineerders. Bevestigd voor NA en nieuw voor
WV.

Ectoedemia rubivora : verscheidene mijnen op Rubus sp. op
01.iv.2011 te Tilly, leg. J.-Y. Baugnée. Was enkel bekend uit de
literatuur en nu met zekerheid vastgesteld voor BR.

Stigmella anomalella: enkele bladmijnen op Rosa op
30.X.2011 te Doel, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor
OV.

Stigmella confusella : enkele bladmijnen op Betula pendula
op 25.viii.2011 te Cortil-Noirmont, leg. J. Y. Baugnée, bevestigd
door E. van Nieukerken. Nieuw voor BR.

Stigmella continuella: enkele bladmijnen op Betula pendula
op 02.ix.2011 te Chaudfontaine, leg. J.-Y. Baugnée. Nieuw voor
LG.

Stigmella luteella: enkele mijnen op Betula op 29.x. 2011 te
Ham en te Zutendaal en op 30.X.11 te Doel, beide leg.
Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor LI en OV.

Stigmella minusculella: enkele mijnen op Pyrus pyraster op
16.ix.2011 te Resteigne, leg. J. Y. Baugnée. Nieuw voor LX.

Stigmella nylandriella: mijnen op Sorbus aucuparia op
18.vi.2011 te Forges, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw
voor HA.

Stigmella ulmivora: enkele mijnen op Ulmus op 17. ix. 2011
te Dourbes, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor NA.

Trifurucula immundella : mijnen op Cytisus scoparius op
09.iv.2011 te Chimay en op 07.V.2011 te Vaucelles, beide leg.
Werkgroep Bladmineerders. Enkel bekend uit de literatuur voor
NA, maar nu dus met zekerheid vastgesteld; nieuw voor HA.

Noctuidae

Autographa jota: 1 ex. op 22.V.2011 in het gebied
"Zwinbosjes" te Knokke-Heist, leg. T. Sierens. Nieuw voor WV.

Conistra erythrocephala: 1 ex. op 04.iv.2011 te Sint-Gillis-
Waas, leg. D. Baert. Nieuw voor OV.

Dryobotodes eremita: 7 ex. op Ol.x.2011 in het
Maldegemveld nabij Maldegem, leg. S. Wullaert et al. Nieuw
voor OV.

Lacanobia splendens: 1 ex. op 07.vii.2011 in het gebied
"Kesterheide" te Gooik, leg. B. Van Camp. Nieuw voor BR.

Lithophane ornitopus: 1 ex. op 21.iv.2011 te Poperinge, leg.
S. Noppe. Nieuw voor WV.

Oecophoridae

Metalampra cinnamomea: 1 ex. op 25.vii.2011 in het
gebied "lle aux corsaires" te Angleur, leg. R. Stas; 1 ex. op
28.vii.2011 te Aische-en-Refail, leg. R. Raison. Nieuw voor LG en
NA.

Phegea 40 (4) 01.xii.2012: 98

Opostegidae

Pseudopostega auritella : 1 ex. op 25.vi.2011 te Oignies-en-
Thiérache, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor NA.

Psychidae

Bankesia conspurcatella: een <$ en verscheidene zakken op
08.iii.2011 langs de Quai des Vennes te Luik, leg. J.-Y. Baugnée.
Nieuw voor LG.

Proutia betulina: 1 koker op 16.iv.2011 te Torhout, leg.
Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor WV.

Pterophoridae

Hellinsia carpodactyla 1 ex. op 28.vi.1997 te Haccourt, leg.
R. Spronck. Nieuw voor LG.

Hellinsia didactylites: 1 ex. op 02.viii. 2011 te Aywaille, leg.
R. Stas. Nieuw voor LG.

Hellinsia lienigianus : 1 ex. op 28. vi. 1997 te Haccourt, leg. R.
Spronck. Nieuw voor LG.

Merrifieldia baliodactylus: 1 ex. op 23.vi,.1998 te Haccourt,
leg. R. Spronck. Nieuw voor LG.

Stenoptilia zophodactylus: enkele mijnen op Gentiana
germanica op 30.vii.2011 in het gebied "Plateau des Abannets"
te Nismes; later kwam één imago uit, leg. Werkgroep
Bladmineerders, det. C. Gielis. Nieuw voor NA.

Pyralidae

Achroia grisella: 1 ex. op 25.vi.2011 te Oignies-en-
Thiérache, leg. Werkgroep Bladmineerders; 1 ex. op
13.viii.2011 te Assenbroek, leg. J. Opsomer. Nieuw voor NA en
WV.

Euzophera fuliginosella: 1 ex. op 25.vi.2011 te Oignies-en-
Thiérache, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor NA.

Scythrididae

Scythris inspersella. ca. 20 ex. op Epilobium angustifolium
en op Rubus sp. op 07.vi.2011 te Thuin, leg. J. Y. Baugnée.
Nieuw voor HA.

Tineidae

Psychoides verhuella: enkele oude mijnen en verse cocons
op Asplenium scolopendrium op 21. iv. 2011 te La Buissière, leg.
J. Y. Baugnée. Nieuw voor HA.

Tischeriidae

Coptotriche gaunacella : talrijke mijnen op Prunus sp. op
13.ix.2011 te Huy, leg. J. Y. Baugnée. Nieuw voor LG.

Tischeria dodonaea : enkele bladmijnen op Quercus op
20.viii.2011 in het Wijnendalebos te Torhout, leg. Werkgroep
Bladmineerders; enkele bladmijnen op Quercus petraea op
02.ix.2011 te Chaudfontaine, leg. J.-Y. Baugnée. Nieuw voor LG
en WV.

Tortricidae

Acleris umbrana. 1 ex. op 25. ii. 2011 te Vierves sur Viroin,
leg. S. Claerebout. Nieuw voor NA. Dit is een erg lokale en
zeldzame soort die tot nu toe alleen van een literatuurgegeven
bekend was uit BR.

Ancylis unguicella. 1 ex. op 15.vi.2011 in het
Wijnendalebos te Torhout, leg. Werkgroep Bladmineerders.
Nieuw voor WV.

Ancylis upupana: 1 ex. op 07.V.2011 te Vaucelles, leg.
Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor NA.

Bactra furfurana (Haworth, 1811): deze soort werd nog
niet eerder uit België vermeld. De eerste waarneming is
wellicht die van 26.vii.2002 uit Stekene, OV, waar een
exemplaar in een lichtval werd aangetroffen, leg. M. De Vrieze.
De val stond opgesteld in een tuin met zure, natte grond en
veel wilde plantengroei. Nadien werd de soort nog
waargenomen op 02 en 05.vii.2009 te Merelbeke, leg. K.
Verplaetse, en enkele tientallen exemplaren in de
Jeronimuspolder in het noorden van de provincie Oost-
Vlaanderen, in een zilt grasland, leg. Werkgroep
Vlinderfaunistiek.

De soort kan plaatselijk gewoon zijn waar de
voedselplanten van de rups groeien: Scirpus lacustris en Juncus
conglomeratus. De rups holt de stengels van deze planten uit.
De adulten vliegen doorgaans in juni-juli in zeer vochtige, bij
voorkeur zilte, gebieden.

In Nederland is deze soort op vele plaatsen waargenomen,
maar nooit talrijk. In Groot-Brittannië komt ze verspreid over
het hele land voor.

Fig. Bactra furfurana, Oost-Vlaanderen, Stekene, 26.vii.2002, leg. en
foto M. De Vrieze.

Choristoneura lafauryana. 1 ex. op 25. vi. 2011 te Oignies-
en-Thiérache, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor NA.

Clepsis dumicolana. 1 ex. op 22.V.2011 te Mechelen, leg. J.
Soors. Nieuw voor AN.

Cydia cosmophorana. 1 ex. op 07.V.2011 te Vaucelles, leg.
Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor NA.

Cydia nigricana: 1 ex. op 21.V.2005 te Visé, leg. R. Spronck.
Nieuw voor LG.

Dichrorampha acuminatana: 1 ex. rustend op

Leucanthemum vulgare op 18.iv.2011 in het domein
"Vloethemveld" te Zedelgem, leg. A. Zwaenepoel. Nieuw voor
WV.

Eucosma metzneriana: 1 ex. op 05.vi.2011 te Poperinge,
leg. S. Noppe. Nieuw voor WV.

Eucosma obumbratana: 1 ex. op 30.vii.2011 te Aische-en-
Refail, leg. I. Volont. Bevestigd voor NA.

Eudemis porphyrana. 1 ex. op 27.vi.2011 te
Geraardsbergen, leg. W. Decock; 1 ex. op 20.viii.2011 in het
Wijnendalebos te Torhout, leg. Werkgroep Bladmineerders.
Nieuw voor OV en WV.

Grapholita funebrana. 1 ex. op 07.V.2011 te Nismes, leg. P.
Vantieghem. Bevestigd voor NA.

Grapholita jungiella: 1 ex. op 22.iv.2010 te Tongeren, leg.
R. Barendse. Nieuw voor LI.

Gypsonoma oppressana: 1 ex. op 25. vi. 2010 te Mouscron,
leg. C. Gruwier. Nieuw voor HA.

Hedya pruniana. 1 ex. op 26.V.2011 te Everbeek, leg. J. Van
Uytvanck. Nieuw voor OV.

Phegea 40 (4) 01.vi.2012: 99

Lozotaenia forsterana : 1 ex. op 28.V.2011 te Couthuin, leg.
P. Vanmeerbeeck. Nieuw voor LG.

Metendothenia atropunctana: 1 ex. op 18.iv.2011 in het
domein "Vloethemveld" te Zedelgem, leg. A. Zwaenepoel.
Nieuw voor WV.

Orthotaenia undulana: 1 ex. op 27.vi.2010 te Vierves-sur-
Viroin, leg. C. Gruwier. Nieuw voor NA.

Pammene obscurana. 1 ex. op 26.iv.2011 te Mouscron, leg.
C. Gruwier. Nieuw voor HA.

Pammene populana: 1 ex. op 24.vii.2010 te Erpion, leg. J.
van Roosmalen. Nieuw voor HA.

Pammene splendidulana: 1 ex. op 16.iv.2011 te Torhout,
leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor WV.

Pandemis cinnamomeana. 2 ex. op 12.ix.2010 te Couthuin,
leg. P. Vanmeerbeeck; 1 ex. op ll.vi.2011 te Everbeek, leg. W.
Decock. Nieuw voor LG en OV.

Phtheochroa inopiana 1 ex. op 10 July 2011 at
Kloosterbroek, leg. R. Uyttenbroeck. Nieuw voor BR.

Pristerognatha fuligana. 1 ex. op 04.V.2008 te Hastière,
leg. J.-Y. Baugnée. Nieuw voor NA.

Pseudohermenias abietana: 1 ex. op 09.V.2011 te Lommel,
leg. H. Dries. Nieuw voor Li.

Pseudosciaphila branderiana. 1 ex. op 25.vi.2011 te
Oignies-en-Thiérache, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw
voor NA. ^

Spatalistis bifasciana: l^-ex. op 25.v).2fQH te Oignies-en-
Thiérache, leg. C. Gruwier. INlieuw vppr NA.

Strophedra nitidana: 1 ex. op 04.V.2QU te CouWufti, leg. P.
Vanmeerbeeck; 1 ex. op 19.vq.2ftll te Bel lem^Ö' Aa lter,|leg. H.
Wallays. Nieuw voor LG en OV. ' ■ . , f

Yponomeutidae

Swammerdamia caesiella: een rups in een los spinsel aan
de bovenkant van een berkenblad (Betula pendula) op
Ol.x.2011 in het "Maldegemveld" te Knesselare, imago op
02.iii.2012, leg. W. De Prins. Nieuvy voor OV.

Ypsolophidae

Ypsolopha alpella: 1 ex. op 20.viii.2011 in het

Wijnendalebos te Torhout, leg. Werkgroep Bladmineerders.
Nieuw voor WV.

Ypsolopha sequella: 1 ex. op 18.viii.2011 te Everbeek, leg.
J. Van Uytvanck, 1 ex. op 20.viii.2011 in het domein De
Blankaart te Diksmuide, leg. W. Veraghtert en 1 ex. te Forges
op 03.ix.2011, leg. Werkgroep Bladmineerders. Nieuw voor HA,
OV en WV.

Ypsolopha ustella: 1 ex. op 15.vi.2011 in het Wijnendalebos
te Torhout, leg. Werkgroep Blad-mineerders. Nieuw voor WV.

Ypsolopha vittella: 1 ex. op 03.viii.2011 te Meerbeke, leg.
W. Mertens. Nieuw voor OV.

Zygaenidae

Zygaena transalpina: 1 ex. op 06.viii.2011 te Grace-
Hollogne, leg. R. Stas. Nieuw voor LG.

Dankwoord

Met dank voor alle medewerkers van de Werkgroep
Vlinderfaunistiek die hun gegevens ter beschikking stelden voor
dit overzicht: D. Baert, S. Baeten, R. Barendse, J.-Y. Baugnée, T.
Caers, S. Claerebout, F. Coenen, J. L. Coppée, T. Coppée, P. Cox,
W. Decock, L. Decrick, M. De Munter, G. De Prins, D. D'Hert, H.
Dries, J. Duvivier, J. Eist, E. Graitson, C. Gruwier, D. Herremans,
M. Herremans, J. Jansen, D. Maes, R. Meeuwis, W. Mertens, L.
Mousson, S. Noppe, J. Opsomer, A. Peeters, B. Phillipart, W.
Proesmans, R. Raison, T. Sierens, C. Snyers, J. Soors, R. Spronck,

R. Stas, C. Steeman, E. Steckx, R. Uyttenbroeck, B. Van Camp, C.
Vanderydt, H. Van Doorslaar, P. Vanmeerbeeck, J. van
Roosmalen, C. Van Steenwinkel, Z. Vanstraelen, J. Van
Uytvanck, W. Veraghtert, T. Vermeulen, K. Verplaetse, I. Volont,

S. Wullaert, A. Zwaenepoel. G. Baldizzone, J. De Prins, W. N.
Ellis, C. Gielis, F. Groenen, S. J. Koster, T. Muus, H. W. van der
Wolf en E. van Nieukerken worden gedankt voor de
determinaties van enkele moeilijke soorten.

SMITHSONIAN INSTITUTION LIBRARIES

IHMIHIHHIIH

Bibliografie 3 9088 01 699 261 2

Coenen F. 2011a. De la biologie de Coleophora conyzae Zeiler, 1868 (Lepidoptera, Coleophoridae). — Lambillionea 111(2): 104-106.

Coenen F. 2011b. Elachista triseriatella Stainton, 1854, espèce nouvelle pour la faune beige (Lepidoptera, Elachistidae). —
Lambillionea 111(3): 274.

De Crombrugghe 1906. Catalogue raisonné des Microlépidoptères de Belgique. — Mémoires de la Société entomologique de
Belgique 13: 1-172; 14: 1-155.

De Prins W. 1998. Catalogue of the Lepidoptera of Belgium. — Studiedocumenten van het K.B.I.N. 92: 1-236.

De Prins W. & Steeman C. 2003-2011. Catalogue of the Lepidoptera of Belgium. — www.phegea.org.

Hackray J. & Sarlet L. G. 1969-1974. Catalogue des Macrolépidoptères de Belgique. — Supplément è Lambillionea 68-74, 256 p.

van Nieukerken E. J., Kaila L., Kitching I. J., Kristensen N. P., Lees D. C., Minet J., Mitter C., Mutanen M., Regier J., Simonsen T. J.,
Wahlberg N., Yen S.-H., Zahiri R., Adamski D., Baixeras J., Bartsch D., Bengtsson B. A., Brown J. W., Rae Bucheli S., Davis D. R., De
Prins J., De Prins W., Epstein M. E., Gentili-Poole P., Gielis, C., Hëttenschwiler P., Hausmann A., Holloway J. D., Kallies A.,
Karsholt O., Kawahara A. Y., Koster S. J. C., Kozlov M. V., Lafontaine J. D., Lamas G., Landry J.-F., Lee S., Nuss M., Park K.-T., Penz
C, Rota J., Schintlmeister A., Schmidt B. C., Sohn J.-C., Solis M. A., Tarmann G. M., Warren A. D., Weller S., Yakovlev R. V.,
Zolotuhin V. V. & Zwick A. 2011. Order Lepidoptera Linnaeus, 1758. - In: Zhang Z.-Q. (Ed.) Animal biodiversity: An introduction
to higher-level classification and taxonomie richness. — Zootaxa 3148: 212-221.

Phegea 40 (4) 01.xii.2012: 100