PHIL. FRID. GMELIN MED. D. nOTAN. ET CHEM. P. P. O. TVBING, SOCIET. REG. SCIENT. LONDIN. ET GOETTING, SODALIS OTIA BOTANICA QVIEVS IN VSVM PRAELECTIONVM ACADEMICARVM DEFINITIONIBVS ET OBSERVATIONIBVS ILLVSTRATVM REDDIDIT PRODROMVM FLORAE LEYDENSIS ADRIANI VAN ROYEN MEDICINAE DOCTORIS, HVIVS ET BOTANIGES IN BATAVAj QJAE LEYDAE EST, ACADEMIA PROFESSORIS, QVT PLANTAS TERRA MARIQVE CRESCENTES METHODO NATVRALI D I G E S S I T. TVBINGAE IN OFFICINA BERGERIANA MDCCLX. VALER. MARTIALIS Epigrammat. L. I, 72 ad Julium: Non ejiy crede mihi^ fapientis dicere: J^iuam, Sera nimis vita ejl crajiina: viue hodiel VIRO PERILLVSTRI ET GRATIOSISSIMO D. D. GEORGIO LOCKHART LIBEKO BARONI ET DOMINO DE CARNWATH OTIA HAEC BOTANICA D. D. D* S5 A V C T O R. Tj ara vt obtigit gratiofa mi- hi fortuna, prima inftillare Tibi, Vir Perilluftris ! Botanices clementa, & fic Te gaudere Di- fcipulo , in quo acumen ingenii certat acerrime cum vi iudicii de fummis humanae perlpicaciae fafti- )( 3 giis. ^iis, ita Tuum quemadmodum do- cilem in capiendis meis doarinis ardorem nunquam non laetiflimo fui admiratus animo, eo /ane ala- crius tandem ftudui fequi & exe- qui conlilium, quod in commoda ftudiofae iuuentutis academicae du- dum iam capeiferam , dilucidandi fcilicet plenius Naturakm Botanicam Royeni methodum* Quod cum feci, aequum iudi- caui, has Tuo de rebus medicis, & maxime botanicis adeo gene- rofe merito Nomini primitias mcas phy- phytologicas infcribere, quae vt placeant, tanto quidem opto ma- gis, quanto Tu minus huic olim fauere fyftemati vifiis es. Place- bit forte tamen meum placendi ftudium, placebit argumentum bo- tanicum, cuius certe pretium ne- mo Te felicius aeftimare norit? Placeat, quaefo, Tibi Vir Per- illuftris ! porro primus , qui Te per amoeniflima Naturae vireta pede botanico duxit, hodegeta, cui vt gratiofe fauere pergas, etiam atque etiam fubmiffis rogo prcci- bus. bus, quibus Te ad fummam vs-^ que feneftutcm firmiiTima beatum fanitate virere non modo, fed & ilorere iubeo ! Scripfi Tubingae ipfis Septembris Calendis A*R.S«' MDCCLX. PRO- PROLOGVS. p N Sihil difficilius efTe, quam fyflemata ^^ condere in rebus ad Naturalem perti- ^^ nentibus Hiftoriam , agnofcent omnes, & experientur ii> qui vel femel ma- num admouerunt operi , vel tantum fyftemata aliorum> aut fingula follicita meditatione dignati funt> aut hac applicata plura ex illis attente com- parauerunt inter fe , vt fimul fingulorum per- feQ:iones, maculasque, quis enim 6cab his ca- ueat homo ? clare diftinguerent. Neque , ar- bitror, mirabitur, qui ex altera parte fingulares cogitat obieEtorum Hiftoriae Naturalis rationes, per qiias verfatur circa res non e fola intelleQus humani menfura pendentes, ex altera vero me- titur finitorum Intelligentium cognitionis limites, A afperio- 2 PROLOGVS. afperiorem paulo hanc effe viam ; vernm > qui fimul penfitat muldtudinem infinitam iftam crea- turarum , quarum venuftas non minus > ac vtili- tas quemque non profundo fepulium fomno, apertisue ccecudentem oculis ad cognofcendum allicit, creaturarum, inquam> quibus perluftran- dis, & ad intima explorandis vsque Hiftoria in- fudat Naturalis, nx is methodum fyftematicam heic non optabit modo , fed 3c maxime neceHa- riam effe oppido iudicabit > talemque vltro fate- bitur; quodn:m enim nos ex hoc folius multitu- dinis labyrintho fclicius ducet filum ariadneumj ac fyftematica mcthodus ? Et id quidem de omnibus Hiflorise Naturalis pardbus verum efl:, fuffragantem habemus ipfam experientiam ! quanta premebatur illa caligine, quousque Scru- tatoribus eius non dabatur folida flabilire fyfle- mata ? quam confufum erat vbique chaos , vt etiamnum bonis ceterum Venerandae Antiquita- tis defcriptionibus multis, quas penicilli cafla fimplicitas plurimum fane commendauerit , vd tamen nunc ex voto raro poflimus ? & faepe, dum prifcs induflriae obferuadonem in fuum vertere Medici volunt fuccum , & fangurnem , vbi larudat vegetabilis huius & illius vfus effe^tus- que in humanum corpus falubres , acriter de- mum di^utetur, quxnam commendata fuerit planta? PROLCaVS. 3 planta? Scilicet, prout per omnes Hiftoriae Na- turaiis parces , ica maxime per ampliffimum Bo- tanices campum fyftematum conftruQ^io latifli- mos comprobauit fuos ufus ab ipfis illius periodi aureae incunabul''s , qu2 primas tantum duce- bant, & adumbrabant fyflematis alicuius botani- ci lineas. Obferuauerunt quidem omnes & lin- guli primi Syftematum A-j^lores, non vnius efle hominis , tantae molis opus perficere, prouti vel foli congerendae materiae iilorum omni non par efl: vnus, mukoque minus apti funt omnes, quodfi tamen reuoluimus ea , quae ia^lis primis fundamentis, intra unicum feculum ad noftra ufque tempora praeftita heic funt a Viris peritifli- mis, dc acutiffimis Botanofophis , nonnifi fumma cum voluptate poterimus admirari , maximoquc venerari cum applaufu infignia illa botanici ftadii, quibus nunc fuperbit, incrementa &c fafl:igia, quas profe£to foli debentur fyfl:ematum conftru- Qioni.. Elegantem progrefilium horum fcalam defignauit nobis Celeberrimus Royenus, Bota- nofophorum Cicero , in Prsfatione ad Prodro- mum Florae Leidenfis , vbi , poftquam pri- mam Botanicae originem, eiusque potiora fata enarrauit , praecipuos etiam Syftematum Condi- tores a Caefalpino ad infignem Linnaeum ufque nominat, ipfaque illorum fyftemata graphice, vt A 2 folet, 4 PROLOGVS. folet, depingit. Verum, fiios vt quisqne ma- nes patimur, (ic vtique in illo Syftemacicorum ordine alter poft alterum in aliam incidit alium- que iudicem ? tempore feriorem , quem vt re- centior aetas docuerat, crebrioribus confultatio- nibus expifcari NaturamVegetabilem, oculisque f\ non armauerat pluribus , tamen eminentius acuerat , ita & aptum reddidit , qui fyftematis inuenti plurimos indicare naeuos , eosque fimul expungere feliciter poflet, crefcentibus etiam fub manibus rcliquis, quae feruire fcientiae huic poffunt, fubfidiis; imo vero, quae recentiflima etiam noftra a^tate florent adhuc fyftemata , ita fane comparata funt , vt ex omni parte non fatis- faciant , quod pace Clarifiimorum AuQiorum dixerim. Abfit tamen longifilme , vt ideo fub- trahi Hiftorix Vegetabilium optarem methodum fyftematicam, adeo ab hoc difto voto , vt potius perfuafiflimum habeam , reditus ex ordine fyfte- matico huic applicato Hiftoriae infinitis detrimen- ta quantacunque fuperare numeris , quae minari videntur fyftematis qualiscunque boni obferuatae imperfe8:iones. Agnofcet id aeque noftra pofte- ritas, ac nos , recentioresque inprimis Syftema- tici gratos hinc abunde legerunt fruftus Ante- ceflbrum fuorum. At ^ PROLOGVS. S^ At iam quasras : quodnam recentiflimorum Syftematum optimum eft? nec enim heic potefl: efleperinde, fiue hoc eligas > fiuealiud! Placuit, & perplacuit, quod eam in rem fcripfit B. Fra- ter, Profeflbr, in Praefatione ad Tom. II. Florae Sibiricae , vbi p. IV. & V. occaflone Vaillantii de compofitis dc aggregatis ita fuam exph*cat men- tem : Et quis denique alius charafterum in plan« tis vfus eft, quam vt difcentes omnium facillima via peruenire poflint ad plantarum cognitionem? Cum plantarum numerus in tantum excreuerit> vt fine ordine , ac fine do9:rina folius memoriae ope omnes nofcere , firmaque memoria tenere fuperet humanas vircs > tota plantarum penus in clafles difl:ribuitur> quarum fingulx tales ha« beant charaQieres , qui nulli reliquarum claflium competerent , clafles rurfus in ordines , & ordi- nes in genera difpefcuntur, quorum nullum ap- plicari poflit alii eiusdem claflis generi. Alibi, eadem autem in prsefatione, fcilicet p.XlV. &:XV, monentibusdiflerentiistuflilaginis> & petafitidis, addit: In methodo non fufficit af- firmatio , naturam iungere , hoc idem efl: , ac fi diceres> habitum eundem efle. Obferuationf- bus explorandum eft , quid illud Gt > cuius ope natura iungat, aut in quo idem ille habitus con- fiftat? Nonfufficitdicere, diuerfitatem magrtam A 3 fiorum 6 PKOLOGVS. » florum criterium exhibere ; ftatuo igitur , pro tirone botanices definitiones recentiorum, quod ad hoc genus attinet, non fufficere, vt ex illis plantam fibi non cognitam inuenire poffit , nifi addatur : folia omnia effie radicalia , caulesque fquamofos. Et fic mihi quidem clarum eft , in hoc genere non e fola florum, fruQ:uumque confideratione definitionem peti poiTe, quod in- genue fateri cogor , etfi cetera nullus dubitem, vbi differentia generica ex hifce peti poteft, omnibus aliis notis has effie praeferendas. Eo pertinent etiam , quae p. XIII de fola inculcat tuffilagine , quid vero , inquiens , de tuffilagine dicam ? certe in methodo artificiali eius definitio generica fecundum Linnaeana principia vix exhibe- ri poterit. Videmus , natura duce , Tuffilagi- nem & Petafitidem in vnum genus coniungi, prouti hanc etiam affinitatem genericam Linnaeus tam in fuis generibus , quam fpeciebus planta- rum admittit. Hae nimirum obferuationes ducunt nos prae-! cipuc ad illam palmariam recentiffimorum ^y?^- matmn hotankorum differentiam , dirimentem ea vel in naturalia, vel artificialia, quae pofteriora multi etiam appellare philofophica confueuerunt, Non diffiteor, fuas vtrumque fyftematum genus premere difficultates, &; commendare vcrumque fuas PKOLOGVS. f fuas tam elegantias y quam vtilitates , dubito ta- rrten , vtrum , quod fcribit Clarifs. Linnaeus in obferuationibus SyftematisNaturas, recentiffi- ma editione prioribus , in Regnum Vegetabile, nro. 12, admitti tuto poffit, quando ita decidit: NullumSyftemaplantarum naturale, licet vnum> vel alterum propius accedat, adhucdum conftru- Clum eft, neque naturale conftrui potuit, ante- quam omnia , ad noftrum fyftema pertinentia notiftima fint. Licet enim de nullo haftenus condito fy- ftemate naturali aderi poflit, omnibus efle abfo- lutum numeris, hxc tamen culpa non maior efti quam quse redarguit etiam artificiaiia fyftemata, Sed, vt propius ad ipfam rem accedamus, nul- lum quidem eft e recentioribus botanicum fyfte- ma, vel naturale, vel artificiale, quod non de- terminaram aliquam fequatur plants partem, vel fuam pliiribus det attentionem, vnde, cum omnis plantse pars naturalis flt, inquit Celebr is Schsefferus in inigoge in Botanicam expeditio- rem , hoc lato fenfu onr;ne fyftema botanicum naturale dici poteft , verum , fi comparas inter fe fyftemata naturalia , & artificialia, quse noftro habentur tempore , fatis adhuc multam inuenies eorum differentiam, &, quantum equidem in- telligo , eam inprimis , quod artificialia , ftudio- fiffima t PROLOGVS. fidima elegantiae , ornamsqiie , catens , nexus concinnitatis non minus , ac facilitatis , promant primo conftantes , (impliciflimos chara£teres , plurimis communes, qui clarTes fundent, his dein addant vnam, akeramue nouam determinationem) itidem conftante quodam characlere innixam, in multas quidem cadente plantas , multo tamen pauciores , ac clafficus chara£l:er , eaque deter- minatio feruit ftabiliendis ordinibus, ita numerus V. c. quinarius ftaminum in plurimas cadens plan- tas , charaSler eft conftans , clafficus pentandria- rum Linnaei , addita determinatio ex vnico prae- fente piftillo in paucioribus multo plantis obuia 9 qux tamen omnes primo , claffico cricerio gau- dent, fundamentum fternit ordinis, nimirum pentandriarum monogyniarum, quia funt etiam digyniae, trigyniae, tetragyniaE, pentagyniae, he- xagynix, polygyniae ; progreditur methodus, adiiciendo nouas determinationes , paucioribus iterum communes , & plures fimul e partibus frudificationis defumtas , quas fcilicet feruiunt conftruendis generibus , cum vero & in his par- tibus nouae occurrant diuerfitates, coIIeQiurame- thodus illas, quas pluribus obferuat communes, genera fecat in fpecies, &, cum hse quoque lu- dant mukiplicitate numeri, odoris, coloris, in a)rollis praecipue, aliorumque accidentium, quae paffim PROLOGVSf. 9 paflim foli cukurae debentur, ad ellentiales certe floris, vel fruQ:ificationis partes non pertinent, admittit hsec methodus artificialis fpecierum fub- diuifionem in varietates > tales nimirum plantas, qusB ab hac > illaque fpecie nonnifi accidentalibus huiuscemodi fe diftinguant difcriminibuS) neque, quantumcunque feriant vulgi fenfus, magniSy- ftematicos inter Eruditos momenti effe videntur. Et haStenus quidem re8:e, quantumiis, ex aquo harum qui pretia rerum aeftimare confue- uerunt, iudicare licet j quod vero defiderant, prscipuum hoc eft: artificialium Syftematum AuQores, improbainduftria cminentiflimos,videri tamen paflim nimis indulfifie impetui neQ:endi, huiusque caufa hic & ibi fub vna clafie , vnoque ordine, non minus ac genere, fi non fub iisdem fpeciebus, & varietatibus admififi^e omni facie, habituque diuerfifiimas > & adeo a fe inuicem difcrepantes plantas, vt primus earundem afpe- Cfcus obloquatur manifeftam ipfius Naturae con- tradiOiionem , Naturas illas maxime adfines de- clarantis > quae potioribus certe > neque acciden- talibus tantum externi habitus conditionibus con- ueniunt. Praeterea obferuatum volunt, qui con- tra fyftemata haec artificialia , Linnseanum inpri- mis excipiunt, AuQ:orem fyftematis fui nimis ftu- diofum , tenacemque admififie paflim liberalius B ac 10 PROLOGVS. & laxias conditiones minus conftantes in gratiam fyftematis , quas tamen iuflerit efTe tum notas clafTicas, ordlnum, generumque, vti fic pra^fer- tim de ciafTe heptandriarum, oSlandriarum, do- decandriarum, icofandriarum , &: aiiis obiiciunt, dc inconftantiam obuertunt circa ordines , qui quandoque conftituuntur e numero duorum pi- ftillorum , vbi tamen vnicum tantum germen occurrit , cui (lilus duplex infidet , quo ergo in cafu tiro botanicus nefciat} num hanc, illamue piflilli partem fequi debeat , dum ordo digynias indicat , quia frequenter , & reSte monogyniis adnumerantur aliae, duobus confpicuae ftilis; mit- tamus autem alia dubia contra fyftema lioc , alia- que artificialia ; quod ex enarratis primum fuit , ita fane videtur efle comparatum, vtgrauiflime illud feriat , dubito autem, num artificialia tan- gat omnia, certe non efl de illorum effentia, vt his laborent imperfeftionibus , quas etiam faga- ciflimus Linnaeus excufauit acutiflime. Addam aliqua de fyftematibus naturalibus , vt differen- tiam determinem ab artiflcialibus : hasc millis principiis omnibus a priori defumtis , & follicite continuo cauentia, ne quid horum irrepat, pref^ fo pede Naturam fequuntur, omnesque fuas le- ges, & affinitates ab huius digito fcriptas efle fibi volunt , vnde hoc quousque obferuant obfe- quium> PROLOGVS. n qiiium) optimo femper laborum fuccefTu bean- tur , prout etiam , quemadmodum fupra indi- caui, Linnjsus ipfe fyflemata naturalia, fi quae conftrui polTent, fatetur effe optima. Qui ergo naturalia condere annifi funt, patientes conqui- fiuerunt ex plurimis plantis multas, habitu con- fpicuo, conditionibus multis vifibilibus, iisque conftantibus, nullibi fallibilibus, modo e multis partibus plantae fimul , modo hac , modo illa fola defumtis, conuenientes prorfus, tum vero rationes iJlas, & conditiones, vel fimpliciores, vel magis coi pofitas apto fi:uduerunt , vt ex- pnmerent ex afle vocabulo, idearum fummam continente , atque refleOiente , illo vfi fuerunt pro formando nomine claflico; eadem autem progrefli funt prudencia, in eruendis notis ordi- num, generum, atque fpecierum, qu^rendo vbique determinantes nouas notas, conflantes, abflraQas ab ipfa Natura , tumque fingularum fubdiuifionum efTentise congruas, has applicue- runt fingulis, itidem adaequata expreflas infcrip tione, vbi animaduerterunt horum, illorumque charaftemm, vel claflicorum, vel ordinum col- lifionem, iufTerunt illos eminere, qui & magis confl:antes erant, & pleniorem excitare attentio- nem examinnturi poterant. Ita fere nata funt fyftemata botanica naturaiia, e quibus facile in- B 2 telligas, 12 PROLOGVS. telligaS) quantum ab artificialibus recedant, illis- que palmam prsripiant per fokm obedientiam^ Naturae prasftitam ! lam veroj etfi non inficias eam, fat gran- des occurrere quoque fcopulos in hisce fyfte- matibus naturalibus , tefte communi cum aliis Royeni voto : Vtinam foret modo aeque pro- num, claffium naturalium , ac artificialium cha- rafteres inuenire! nam non leuis profeQiO labo- ris eft, claiTes dare naturales iuxta normam fy- ftematis ita, vt clauis ab vno principio petenda obtineatur, a me tamen impetrare non pofrum> quin, cum, vt Royenus exprimit, confentienti- bus omnis veris Syftematicis, claffes naturales prxferri femper artificialibus debeant , verius agnofcam etiam heic illud aliud, quod Natura, quam quod priuata quorundam fapientia dixir> & adhuc dicit. Et hx quidem permouere me rationes, vt &; ipfe magis deleftarer fyftematibus botanicis naturalibus, & iis exhauriendis maiorem, acar- tificialibus nauarem operam , quin & iisdem ex argumentis magis haQ:enus confultum vifum fuit mihi, Ornatiflimam Academiae noftrx ftu- diofam luuentutem huic affuefacere potius na- turali methodo, ac artificiali, dCy cum ex illis quidem Syftematibus naturalibus ha£i:enus opti- mum FROLOGVS. 15 mum Jnuenerim Royenianum, neque febum, operamque perdidifTe fperaui , (i quidem hoc acutiffimi AuStoris Syflema vberius paulo dilu- cidarem , vt commode illo vbiuis vti liceret, cum ad hsec usque tempora nihil habeamus ab eo, praeter prodromum Florx Leidenfis, licec ante hos iam viginti annos Floram promiferit: ipfam, vtinam non interea botanicae valedixilTet Profeffioni ! Ante autem ad ipfam hanc quam accedam illuftrationem, erit necefTe, vt partim Clarifli- mi Audoris Ordinem exponam, partim rationes eius excitem, quibus eundem excufat. Pro- raam ipfa eius verba e Praefatione ad Prodro- inum Florae Leidenfis , quantum ad vtrumque facere fcopum videntur, & relinquam ea etiam in vnione, prout ipfe Clariffimus Au£tor ea ha- bet, vt mifceat expofitioni Ordinis rationes eum excufantes. Ita vero ille : Cum clajjes vel natu- rales fint , vel artificiales , & priores pofteriori- bus prasferri debeant , has folas inueftigare in animum induxi , ceteras tempori , &c vberiori linquens examini , quas enim latent hodie , fe- rus forte dies reuelabit, aut doStior aetas. Vti- nam modo sequepronum foret, Claflium natu- ralium , ac artificialium chara£teres inuenire! nam non leuis profe£fco laboris eft, claffes dare B 3 natu- 14 PKOLOGVS. naturales iuxta normam fyflematis ita, vt clauis ab vno principio petenda obtineatur. Hinc cperis patet ratio > fimulque > cur nullius , a quocunque demum Au£lore datis , principiis adhxferim , fed folis Naturse legibus adfl:ri£l:us ecle£l:icum agere conflituerim. Vnde faQum eft , vt clafles , quas ante me pauci dederant alii, naturales feruauerim , plures introduxerim, 6c reliquas feorfim exhibuerim. In Ordinibus, ubicunque admifltNatura, potiusaflore, quam fruQiu figna diagnoflica petere confultum duxi, ne longa nimis mora tsedium crearet, maturum fruQ:um expeStanti. ¥t autem tres clafles ma- xime inter fe adfines, palmas nempe, lilia, dc gramina proxime fibi inuicem fubiungerem, cum Csefalpino, Raioque notam afliimfi a coty-. ledonibus, feu, quod reOiius dicitur, a germi- ne, femen axis inftar perforante. Compofitas, quae decimam forte partem omnium cognita- rum ftirpium conficiunt , puriflimas feruaui> nec fpurias vllas, aut peregrinas illis immifcui; id qnod & in amentaceis, umbelliferis, tricoc- cis, ringentibns, filiquofls, columniferis, dc le- guminofis praeftici , nec non in reliquis ordini- bus naturalibus haud paucis. Nouam enin viam , qua pauci , vel nulli ante me Botanici inceflerant, ingredi malui, quam tuta minus alterius PEOLOGVS. i^ alterius veftigia premere > quum nitiuo magis cultu Flora fuperbiat in terra nullius ante calca- ta pedibus , quam iuxta viam a Botanicis tri- tiflimam. Id vnum a Leftoribus expeto , vt ClafTes plantarum determinent iuxra ordinem a me ex- pofitum, 6c clauem datam, inprimis, ne diftin- ftifiimam clafTem ? qu'£ Galycifloras exhibet > cum fruQifloris conflindant. Quantum nunc ad nomina^ quibus infigniri clafres debent, contra morem Veterum variam, femper autem confufis aperientem portam ideis, recentidimi Botanici vno potius vocabulo, eoque fucculento, fingulas clafies enunciant, ne difcen- tibus vel fola nomina claffica difficultatem dc naufeam pariant. De Ordinihiis multa dicere plane fuperfluum duco, quum ordines nihil aliud Cmt, qaam clas- iium fubdiuifiones , ac proinde leges easdem, ac clafies ipfas , fubire debeant. Id vnum hic monuilTe fufficiat, omnes omnium fere Botani- corum ordines a fruQ:u defumptos efie, & pau- cis tantum verbis additis, vel transpoficis ex eo- dem fonte promanafi^e: Rectius tamen eos a flo- re deduci exifiimo , quia fic morae , qu^ fru- 8:um inter & florem intercedit, taedia leuantur. Hinc & ego , pra^eunte Linnxo^ in diuidendis claffi- i6 PROLOGVS. ckflibus ordines a flore potius , & quidem a nota quaque faciliima , 3c maxime obuia con- ftituf. Tertium Syftematis membrum continet ge^ neray quae tanti quidem in Re Herbaria fune momenti , vt rudis horum Botanicus dici non mereatur. Hsec enim fundamentum fternunt» cui fuperftrufta omnis Praxis botanica firma ftat> & inconcufta. Haec fola rite intelle9:a pu-: rioris Botanices cultores ab omni errore faluos praeftat & incolumes, hxc denique illa funt, quibus noftrum gloriatur & fuperbit feculum. Veteres ex beneplacito plantas ad genera redu- xerunt , vnde , quot capita , tot etiam diuerla conftituebantur genera. Csefalpinus Claffes qui-! dem optime exftruxit, fed ad genera neuti- quam peruenit. Morifonus fimiles , nec infe-^ lici faspe euentu, plantas fub iisdem nominibus genericis comprehendit > leges tamen dare non potuit. Raius nonnulla tentauit in hisce , fed operi impar Tournefortiana tandem genera ad- optauit; Riuinus in irregularibus quasdam de- dit notas , fed non fufficientes , vt charaQ:eruni titulo aftumerentur. Primus itaque , qui aeter- nam inde promeruit laudem , fuit Tournefor- tius , hic enim frudlificationis notas , omnibus fpeciebus comtnunes, dedit, atque defcripfit: vti- PROLOGVS. \7 vdnam fola corolIae> fruStusque figura non con- tentus^ reliquas quoque fruftificationis partes vna cum fexu plantarum agnouiflet ! Alter a Tournefortio , qui aliquid in generibus prasfti- tit, fuit Linnsus: Hic ferior accedens, fed do- Gior, omnes in determinando genere fruStifi- cationis partes admifit, & iuxta notas in iis con- ftantiffimas paucis ita defcripfit , vt charaQ:eres eius omnibus methodis , a quacunque demum fruQ:ification!s parte defumptis inferuire queant. Hos ego charafteres rigido prius examini fub- ieOios maximam partem adoptaui> &; meos fe- cl. His fimiles alios> vbi noua occurrebant ge- nera > conftitui & elaboraui ; atque his etiam vtar M\Si donec alter perfe£tiores> aut pulcrio- res dederit. Vti nunc Clafies vel naturales funt, vel arti- ficiales> ita & genera; Genera quaeuis naturalia> vt vera &: optima agnofco > artificialia vero omnia > vt falfa ^ indigna reiicio > nam de ge- neribus naturalibus nulla vnquam inter Sapien- XAS erit controuerfia > de artificialibus vero per- petuae Iites> quia, quamdiu Botanici in genere conueniunt eodem> tamdiu nulla dubitandi anfa relinquitur, quamprimum autem in eo difien- tiunt, maxima mox oritur confufio > & rerum omnium perturbatio> verum> fimulac a priori C prin- 18 PROLOGVS- principia quaedam afTumo , facile luxurio , & regulas naturx praefcriboj cuius tamen ipfe du- Gum fequi & inueftigare debebam. Id exem- plo illuftrat Royenus j defumto a fpurio v. c. botanico canone: plants, quae calice gaudent> & fruQ:u quadrifidis, genere coniungi non pos- funt cum aliisj quarum calix quinquefidus , 6c fru9:us quinque-vel multilocularis eftj fubiun- git his : fi vero longius adhuc de via defleQ:o> ftatuoque, plantas foliis alternis & oppofitis in- ftru£las toto genere feparandas efie^ tum ex- tra mcenia Botanices aberro , & plane abfurda genera introduco , his autem confufis omnia confundi necefle efi:. Hinc omnis Botanicus fruQ:ificationem in generibus attente obferuet, nec latum inde vnguem difcedat , quum tanti circa genera hoc fit principium in Botanicis, quanti vnquam circulatio fanguinis in phyfio- logicis. Immo non aliunde, nifi a negleQo hoc fun- damento tot falfa genera, tot lites & contro- uerfiae nunquam componendx, quamdiu Bota- nici regulas aflumunt naturae contrarias, has iuxta plantas diiudicant, & naturalia genera di- lacerant. Quid enim, quaefo, ineptius eft, aut magis paradoxum , quam plantas genere & ciafie feparare , propter folum petalorum nu- merum, PROLOGVS. 19 merum> vel defidentemj vel fuperfiuum, quum ipfa natura flores monopetalos, dc polypetalos . in eadem fpecie coniungat. Hinc , vtut prima Ht y & asterna in Botanicis Regula , quod fpe- cies, qucB fru8:ificatione conueniunt, etiam ge- nere coniungi, & quse fruQiificatione differunt, ctiam genere diflingui debeant, cautiflime ta- men hsc, nec nifi obferuatis obferuandis affu- menda efl, ne, dum apriori naturaeleges prs- fcribimus, in abfurdiflima quseuis incidamus. Quod attinet ad nomina , generibus impo- nenda, omnes fane fpecies, quae genere conue- niunt eodem , eodem quoque nomine generico defignandae funt, &: contra. Multo cum Scien- tiae detrimento comra hanc legem peccauerunt Antiquiores Botanici, donec Linnasus exfurge- ret, qui, cum dudum viderat, Botanicam lon- ge minus , quam credebatur vulgo , excultam nondum culmen feriifTe fummum , hanc quo- que partem eius illuftrare adnifus efl in Critica Botanica, vbi non fpernendas dedit regulas, iuxta quas data , vel danda nomina examinari & diiudicari pofTent , eo quidem fucceffu , vt pauciflima ex eo tempore falfa nomina generi- bus impofita fuerint. Ego, vt verum fatear, poftquam haec recens iaQ:a fundamenta explo- raueram , non diu deliberaui , cui tandem viae C 2 in- 20 PROLOGVS. infiflerem ) licet non generica tantum , fed & omnia fimul nomina fpecifica immutanda effe facile praeuiderem, dudum enim pleraque, tum a Veteribus impofita , tum a recentioribus in- trodufta nomina mihi difplicuerant , hinc data, & in Critica Botanica vere demonflrata affumfi, reliqua hinc inde emendaui, & vlterius emen- dare fedulo adnitar. Quartum, &c quintum Syflematis mem- brum, quorum prius Species, poflerius Farieta- tes exhibet, fimul tradam, vtpote ita tradita & mixta ab AntecefToribus. Species plantarum numerofas effe agnofco, fed vereor tamen, ne Botanici numerum earum nimium multiplicaue- rint; quo enim longius recedo ad Bauhinos, eosque , qui paulo ante fcripferunt , eo mino- rem plantarum numerum inuenio. Cafparus Bauhinus faltem , quum ftirpes omnes college- rat , ante eum defcriptas , non vltra fex miliia fiflere potuit. Qui poft eum vixerunt per quinquaginta fere annos , quam paucas adiece- runt ! Fateor equidem , Peregrinatores non paruo priores auxiffe numero, fed, fi iam con- cedam, totidem forte ab iis millia e regionibus exteris fuifTe inueOia , licet minor longe calcu- lus infl:itui poflet; imo, fi largior infuper, his mille vltra plantas a Cafpari Bauhini tempore de- inceps PROLOGVS^. 21 Ceps inEuropa deteQ:as efTe, vnde, quaefo, vi- gintl tam breue intra temporis fpatium ? vnde triginta millia plantarum ? quas liberaliores nu- jnerant Botanici ? ProfeQ:o , haec noftrum fu- perant captura, nifi prseter naturam 6c necefli- tatem fpecies multiplicauerint , limitum , qui fpecies inter & varietates intercedunt, ignari, nam , vti ob minimam notam differentem toc falfa prius genera condiderant, ita ob minimam hirfutiem, colorem, odorem, magnitudinem> nedicam, locum natalem, tot fpurias deinceps, e meris luxuriantis naturse lufibus prognatas conftituerunt fpecies , id quod non aliunde or- tum effe exiftimo, nifi anegleQis purifyftema- tis principiis , turpique charaQ:erum in fpecie- bus, & varietatibus ignorantia. Nullus enim, credo, mortalium tam craffa Minerua natus eft> qui in regno animali rubrum a variegato , vel nigrum a Boue candido , fpecie diflingueret : hxc tamen , ne per fingula eundo nimis durus effe videar in dulciflimas, quse tangi merentur, Botanicorum amafias , haic , inquam , omnium fere fuit hserefis , quam lente irrepentem non pgus animaduerterunt, quam totum iam vege- tabileregnum varietatibus, fpecierum titulo in- troduQ:is , fuerit occupatum , & fere fubmer- fum. Hinc mirum non efl , f\ vafla Botanices C 3 fcientia. 22 PROLOGVS. fcientia> quae rite exculta fimplex, breuls, & facillima euadit , non tyronibus tantum > fed doQ:is > & verfatis in arte viris , tandem vifa fuerit non exhauriendus oceanus> quius littora vix appellere dabatur vlli, qui femel fefe ven- to , velisque commiferat. lure igitur > merito- que> aufu licet audacifIimo> falfis his> & a ve- ra doStrina aberrantibus principiis oppofuit fe Linnaeus> mecum probe confcius Et dici potuijfe & non potmjje refellL Ego faltem> cum nihil arti magis exitiale noue- rim> quam turpem ifi:am (pecierum & varieta- tum confufionem> religioni ducerem> ftudiofae luuentutis animos coloratis eiusmodi imbuere principiis, 6cvanis> fi^tisque nugis detinere, nam Qtw femel eft imbuta recens, hunc feruat odorem Tefta diu, Hinc hoc in Prodromo> quem Florae Leydenfi praemittere coaStus fui > veras duntaxat (pecies propofui> quibus deinceps (fi vitam & vires largiatur DEus) omnes & fingulas varietates fubiiciam> non adeo in Studioforum vtilitatem, aut commoda > quam quidem in gratiam eo- rum > qui deliciis ifi:iusmodi capiuntur. Qui- cunque enim fiue ex noftra> fiue cafi:a ex alte- rius do^trina plantam probe nouit naturalem> ei PROLOGVS. 25 ei non jgnota erit varietas> coma fiue candida, (iue coccinea fuperbiat > rubros feu purpureos amiQ:us induat , aureis demum > vel argenteis ornetur limbis. Immo, fit maior, fit minor> fit fertilis 5 fit caftrata , tandem tamen aliquan- do fuam prodet familiam. Vtinam , vt alter, ita & vltimus eflem, qui onerofo, ac taedii ple- no labore has varietates adfcriberem, quae, H vfum fpe£lemus & pulcritudinem , plantis fuis naturalibus longe inferiores cenfendae funt, nifi decus, quod olim in virtute, nunc in deformi- tate confiftat! Sed reftant tandem nomina fpecifica , quae, nifi probe nota fint genera, conftrui nequeunt, cum his prius fubordinari, & propriis dein chara£teribus difl:ingui debeanr. Vnde patet, cur nullum nomen a Veteribus aeque ac K»^cen- tioribus impofitum, nifi cafu fortuito bonum fit, fubfiftere valeat, immo, cur ipfi Doftores Syftematici, omnes antea ReiHerbariae Studio- fos per clafies tantum , ordines , & genera de- duxerint, monftrato autem genere deferuerint. Fateor equidem , longe facilius efie , decem , viginti , vel quadraginta fpecies cognito genere diftinguere , quam omnes in vniuerfum plan- tas, & proinde multum deberi Syftematicis an- t€ceflx)ribus 5 fed tamen in cognofcendis fpecie- bus 24 PROLOGVS. bus vltimus fcientise finis , & fola Medici latec vdlitas } immo non minus faceffit negotii , om-^ nes in dato genere fpecies, quam genus ipfum» determinare, licet quis Bibliothecam botanicam habeat longe in(]:ra8:ifiimam : inprimis, fi plan- tx inter fe {imillimae, fi varietatum ingens nu- merus, & nullas (efTentiales quas vocant,) no- tx a Botanicis obferuatae vel defcriptse fuerint. Sic enim olim vel optimus haefit quisque , nec licet omnibus fubfidiis inflru9:us , extricare fe potuit. Nec mirum, cum nomina fpecifica fa- no fenfu cafia meras tantum continebant voces, & verba, quae promifcue accipi poterant, dc inteiligi , maiores enim appellabantur plantae, nulla pr^efente minore , Anglicae , vel Italicae vocabantur in Belgio nafcentes , & indigenae : {ilueftres in hortis , paluftres in montibus , lit- torales dicebantur in aruis a mari longifiime re- irjotis. Hinc, ( quod vnicum tandem fupererat auxilium) confulendus erat Cafparus Bauhinus> qui mox relegabat omnes vel ad Defcriptores, vel ad Ichniographos , quorum neutro deter- minandae fpeciei fufficiente confultores dimitte- bantur inanes. Quid tandem? Nomen defide- rabatur fpecificum, quod plantam ab omnibus, & folis tantum congeneribus difi:ingueret. At- qui hoc opus erat, hiclabor, cum ad proprias notas PROLOGVS. 2^ notas plant^s fingulas inrcrlptas non attenderint: atque hinc , puto , faclum eft , vt nulli , ni(i longo exercitati vfu per externam tandem fa- ciem plantas diftinguere didicerinr. At, qus- fo , quaenam eft hxc facies externa ? Vtique non efl: vmbra, fed ftruQ:ura vnicuique plantas imprefla , orta ex numero , figura , ficu , & proportione fingularum partium , quas in aliis plus, in aliis minus inter fe differunt. Hx qi-a- tuor notae funt , & , quibus meliora non dan- turhaQ:enus, diagnoftica figna , necafolo, nec crelo facile mutabilia, fi enim haec immutantur omnia , tunc alia plantae ftruStura , alia facies , alia fpecies exfurgit. Fateor equidem , exem; pla dari, quamuis rarifllma, quse hanc, illam- ue notam fu{peQ:am reddunt, vt in numero, vel proportione fubinde contingit , verum , fi iam numerus mutaretur, ideo notx nondum reliquas mutarentur : fitus enim partium con- ftancifiimus eft , proximus autem huic eft figu- rae charaQ:er, quibus denique numerus & pro- portio accedunt. Noftrum itaque erit , ex in- fpeQis fpeciebus, immo ex ipfis varietatibus obferuare, quas partes minime mutentur, eas- que , fi fubminiftrant differentias , prae ceteris eligere, v. c. in genere , quod Pyrola dicitur, fequentes fpecies enumerat Cafparus Bauhinus, D I) 26 PROLOGVS. i) Pyrolam rotundifoliam maiorem , 2) Pyro- lam rotundifoliam minorem , 3) Pyrolam folio mucronato, ferrato, 4) Pyrolam frutefcentem , arbuti flore. Haec nomina haQ:enus ab omni- bus recepta fuerunt , ita ) vt de harum deno- minatione nullus dubitauerit; fed videamus, quo iure> ac fundamento? Si Tyro per (ilvam oberrans quartam obferuat fpeciem , folia mu- cronata , & ferrata gerentem , seque ac tertia > tunc ex data differentia eam pro tertia fpecie agnofcet , 6c merito , cum nec frutefcat , nec arbuti flores monopetalos gerat. Similiter, (i prima vice fpeciem fecundam reperiat , nec vi derit primam , vtrum tunc maior , vel minor dicenda fit? ignorabit. Ergo haec nomina, quia promifcue accipi pofTunt, & nihil determi- nant, reiicienda funt; inprimis, cum in hoc ge- nere facillimum fit, veras tradere differentias , fiue effentiales , fiue fynopdcas , nam fecunda fpecies, feu Pyrola rotundifolia minor Bauh. 1) fiorem geric in fcapo femper vnicum , 2) ftamina , quoad fitum insequalia , ad alia feg- menta corollae terna, ad alia bina, ad alia foli- taria, 3) ftamina haec expanfa fert, nec ere£ta, aut ftylo apprefia, vc reliquae fpecies, 4) ftig- ma geric coronaeforme , contra quam in aliis fpeciebus. Hinc, fi fpeciem hanc dixerim Py- rolam PROLOGVS. 27 rolam fcapo vnifloro , tnm nullus vnquam du- bitare poteritj quam fpeciem intellexerim, mo- do plantas genus prius cognouerit. Ergo hsEC nomina prseftant ceteris, quia, licetquis omnes ignoraret reliquas , & folam hanc notam tene- ret, nunquam erraret, aut vnam pro altera fpe- cie fumeret. Praeterquam , quod haec nomina ipfis plantis infcripta memoriam plurimum fub- leuent , ftatimque in fenfus & mentem incur- rant. Fateor, non cuiusuis eil: Botanici, tales inuenire notas, plantisque deteftis imponere> immo fateor, in primordiis huius methodi hal- iucinationes fubinde locum habere pofle, fed pari modo ex minimis principiis afllduo labore maxima quseuis , & optima orta fuifle omni ia re docet experientia. Pluribus nunc modis, iisque diuerfiflimis, in quibusdam generibus nomina fpecifica impo- ni poflunt , vti patet e dato exemplo in Pyrola rotundifolia minore , verum vnica tantum , fi fufliciens, tradenda eft: nota , eaque facillima: adeoque Pyrola fcapo vnifloro dici debet; nam, fi Pyrolam dicerem fl:igmate coronxformi, «que certo difl:ingueretur fpecies , fed non aeque fa- cile. Hinc ne vnusquisque pro lubitu nomina noua fpecifica conficiat, vbi plura obtineri pos- funt, id vbique tenendum efl:, quod, fi nomen D 2 bonum 28 PROLOGVS. " bonum prsextiterit, alterum Kcet seque bonum introdacere non liceat, nifi fuerit eflentiale, huic enim omnia, licet per fe certiffima fem- per cedere debent. Tandem, qui nouae? Sc pridem detefe fpe- ciei nomen imponit, diuifioni prius afTumtx in- fiftere , dataque nomina , vbi eft necede , per dichotomiam augere tenetur , atque ita minor in pofterum fiet nominum innouatio, quam vnquam antea. Eiusmodi nunc nomina ex ar- te confeQa in tota Ke Herbaria reperi vix vlla> prseterquam in Flora Lapponica, & Horto Clif- fortiano Celeberrimi Caroli Linnaei, qui primus hanc methodum in fpeciebus tentauit , 6c fuc- cefforem habuit C!. loannem Fredericum Gro- nouium? qui prudenter vbique in Flora Virgi- nica eius veftigia preflit. Cum autem plurimis in generibus non paucas fpecies , quas Ille non viderat, cernere mihi datum fuerit, hinc no- mina eius, vbicunque requirebatur , adauxi, cumque non omnes plantas viuas ei examinare contigerit , hinc inde exclufis eius nominibus fpecificis meliora introduxi , nec citra neceffita- tem fummam aliquid innouaui. Nullus tamen dubito, quinlonga dies hisipfis pulcriora datu- ra fit , nec enim vni patent omnes per totum regnum vegetabile obferuationes, nec vni omnia capere PROLOGVS. 29 capere datum efl: experimenca , fed coniunOiis hic opus eft viribus omnium , qui pares operi hanc pertexere telam valent. Varietatibus meliora faepe nomina imponi potuifTent, verum iftas, cum nullius frugis efle cenfeam , tangere fuperfedeo. Id vnum hic monuiflefufficiat, varietatum plerarumque di- gnotionem eOe facillimam, at folis iis> qui par- tes fruQificationis omnes probe tenent, 8c con- fiderant, nam fola fruQificatio plures partes di- ftinQ:as exhibet ; quam integra ceteroquin plan- ta. In quibusdam tamen, & inprimis, vbi pau- ciores fpecies eodem fub genere militant , de- terminatu diflicilius efl: , vtrum pro fpecie , m vero pro Varietate habendx (int , hinc aliquid relinquendum tempori , nam inftitutis per cul- turam experimentis facile deinceps patebit , cu- iusnam fint familiae, dum locus, qui deformes reddidit , mutatus fanas tandem , dc integerri- jnas easdem reftituet. Mirabuntur forte , qui Prodromum euol- uere non dedignantur, qui fiat, vt paruus adeo ibi fiftatur plantarum numerus, faltem refpeftu earum, quas Clariffimus olim Boerhauius in In- dice Horti Lugduno-Bataui enumerauit ; at, puto , mirari definent , vbi viderint , me veras duntaxat (pecies , reieQ:is tantifper Varietatibus, D 3 pro- 30 PROLOGVS. proporuifTe , vt Stiidioromm labores fubleua- rem > aliisque viam fternerem ad certam plan- tarum methodum , & puram Botanicse fcien- tiam. In Flora tamen Leydenfl , quam nunc elaborare adgrediar, fingulas (Tngulis Speciebus varietates fubiiciam, vt, fi qui darentur harum curiofi, calculum obtinere poffent plus quam defideratum, nullis enim, quod praefifcine di- xerim, laboribus, nuUis vnquam fumptibus pe- perci > quo minus Hortus nofter Academicus, quo cum fruftra , dum viuam , certabunt reli- qui, principatum teneat. Et haQ:enus quidem Eximius Royenus In Prodromo Florae Leydenfis, quem anno 1740. edidit! Deprecor, quodfi forte prolixior fui, quam par eft, in defcribendis praecipuis prsefa- tionis ifti praemifTae momentis , dc nimium ex- curri vltra limites fcopi, fupra indicati, fed ve- niam impetraturum fpero me , atque confido , quod illi fcopo fatisfa8:urus e rariore inter nos libello coUegi compendium fanioris philofophiae Botanicae Naturalis , cuius frequentior vfus fic facilis, 8c e quo, tanquam ex vngue leonem, id eft, fagacifilmum eiusAu8:orem cognofcere rite liceat. Refpondebit hsec Summa Philofo- phiae , ac aetiologiae botanicae plurimis , quae in ipfo paflim opufculo fubnafci poffent, dubiis, 6C PROLOGVS. 51 & rationem reddet pliirimarum ordinationum , ibidem obuiarum, quae nonpoffent non ancipi- tem excitare admirationem absque hac expli- catione. Primarium opellae meae finem indicaui, quem fi aflequar, gratulabor mihi. Eft aliquid, ea- que me non parum angit, premitque cura, ita huius generis fcientias , cuius eft Botanica , in academiisdocere, atque docuifle, vtDifcentium nemo accufare docentem poflit , fic effe heic monftratam viam , eamque praeiuifle ProfefTo- rem, vt fequi nullus potuerit. Sunt adeomul- ta , eaque varia principia , quibus imbui opor- tet Botanophilum , aditurum Scientix , quam fitit , interiora , vt fub ea illorum multitudine docenti, cui perquam familiaria fiint, haudpau- ca excidere poflint , 6c quam toties ipfe viam calcauit , omnibus non minus tritam effe , ac fibi fub ipfo artis exercitio , farragine obieQ:o- rum fenfus obruente, mentemque, fibi perfua- deat. Nec permittunt femper limites academi- carum prasieO^ionum , vt primis principiis do- cends cuiuslibet Scientiae diutius immoremur, & inhaereamus, eft aliquid priuatis etiam relin- quendum ftudiis , quse vero progredi non pos- funt , nifi mutos inueniant duces in ideis fatis diftinftis , confignatis ab Artificibus rerum ha- rum, 3s PROLQGVS. rum > terminorumque omnium technicorum peritiflimis. Obferuaui autem prsefertlm ex eo tempore j quo Botanicse in hac noftra Scientia- rum Vniuerfitate fum pvxkEkus, hic multis hac Scientia deleOiantibus haerere aquam > & hanc quorundam certe principiorum ignorantiam eos impedire, quo minus laetos iftos, quos cupiunt> iacere poflint progreflus. Quid ergo aequitati magis eft confentaneum , quam vt ftudeant omni modo docentes, huncfoluerenodum, &:remo- uere obuias difficultates? Non fane parum inter- eft , Medicum cognouifte plantas , & diftin£te quidem , vt non modo fibi conftet circa illas, quas experientia fanior diQiitauit falubres homini praeftare vfus, verum 5c eas, quas venenatas efle frequens obferuatio confirmauit. Atqui vero haspropter mukitudinem obieQiorum, Sc falla- cem, propter hominum negligentiam 5 eorun- dem fignaturam fecernere certo nemo poteft, qui non adfueuerit ordini fyftematico breuiflimo, loquitur ipfa recentiorum fyftematum felicitas, quae fummatim recenfuit Celebris Liidwig in fuis Inftitut. HifloricG - phyficis regni vegetabilis anno 1757. edit. Cap, II L p. 60. ad 72. vsque, Itaque, cum femel adoptatum eft aliquod fy. Aema , prcEcipuus rei cardo vertitur in eo , vt fuffalciamus hoc in anteceiTum neceflariis funda- mentis PROLOGVS. 33 inentis & principiis, quo pofTit in plenos exflrui Tironum Botanices vfus. Hunc petit praefens meus labor fcopum , quoad Syftema Royeni bota- nicum. Non iile quidem tritiffimis operam dabit euoluendis Rei herbarise principiis & elementis> quorum vtpote haud pauca illuftrat frequentior applicatio , & vfus , ipfa fub demonftradone plantarum, & anatonie, quam leQ:iones xOlIux public2E vel parum attendenti talem inculcant, Sc promunt, vt ex ea haud fit difficile, per au- topfiam haurire potiora Scientix huius elemen<- ta ; commendauerim tamen infuper eum in finem attente perlegenda Linnaei Fundamenta botanica, Philofophiam & Criticam eiusdcm botanicam, Ludwigii Inflitutiones Hiftorico-Phyficas Regni Vegetabilis, Dexterrimi Schafferi Ifagogen in Botanicam expeditiorem. Occupabitur mea opel- la maxime circa illa fecundaria , fcitu neceffaria principia , quse pertinent ad ipfum hoc Royeni Syftema, &ita dilucidare illud per omnes ideas partiales pofTunt, vt vbique clarum fatis, in(er- uiat plenius haurienda per vitam academicam, & imprimendae Botaniae ea efiicacia, qua ma- neat inde vltra hunc vitae terminum promtitudo, quascunque plantas obuias e libris certe inueni- endi, examinandi, diiudicandi, quam vt facilem fibi fic acquirere quisque poteft, ita nemo, puto, E erit, 34 PKOLOGVS. erit , qni non eam iudicauerit mecum inprimis Medico necefTarinm , vtinam hanc ()bi notarent phrafin {aluberrimae artis Studiofi omnes ! Cur Syftema Koyeni prastulerim , aliquas iam sllegaiii ratione^j addo autem alias: ad eius normam Horcus nofler academicus Tubingen- fis a B. AntecefTore Fratre ordinatus eft, vt adeoque hoc omnium commodiffime vti nobis certe liceat , deinde vero e naturalibus Royeni methodus eft, vt folidiffima, ita Sc breuidima, cui vero ProfefTori, qui cogitat, quam cito ruat academica hora , innumera condnuo penfa nu- mernns, non cura» cordique fit, breuiflima du- cere fuos Auditores via , qua itur ad fcopum prsefixum ? Praecipne autem operam nauabo , vt claffes Au8:oris & ordinesy quantum fieri potefl, illu- (Irem, facillimamque reddam vtriusque fummi huius generis impreflionem , nam , quze pro- prie fic diQ:a idem genera habet , quasque fps- cies nominat , fatetur , ab aliis efTe , maxime quidem Linnaco , qui fuis in generibus & fpe- ciebus plantarum multos iam ante annos editis planiflimam vtriusque huius inferioris generis, quin & varietatum cognitionem reddidit. Quid quod in fyflematibus botanicis tam condendis, quam addifcendis claffium & ordinum folida vti con- PROLOGVS. 35 conflruQiio , ita dc impreffio p.ilmam prseripiat reliquis, eorumque tale fit fundamentum, fine quo vix eft poliibile, genera & fpecies ita di- gerere, vt ob infignem rerum multitudinem chaos euitetur , obfcuritate non penetrabili mo- leftiflimum. Taceo, quod ipfa pofitio clalfium, ordinumque , per exempla exprimenda intelle- Qui , 8c infigenda memorice plurima nos vix aduertentes doceat genera , & nofcere faciat fpecies multas , quse tantum non nihil agendo in mentem noftram veniunt , ibique manent. Accedit, quod femel cognids claffibus & ordini- bus, cuiusuis boni fyflematici Aucloris frequens leftio, vna cum crebris archetyporum examini- bus, leuiffima manudu3:ione adiutis, genera& fpecies adeo facilitet memoriae , vt breui tem- pore difficultas illa omnis, quam fola nientitur non ordinati campi amplitudo, euanefcat. Quare fuffecerit heic clafTes ordinesque plan- tarum diflin£le fatis propofuifle , cum quse ge- nera funt earum, fpecies 8c varietates, e fcrip- tis Linnaei , aliorumque recentioris aeui Botani- corum promte colligi pofilnt , & his quidem ita fe accommodauerit ClariiTimus Auftor no- fter, vt retinuerit tantum non vbique tam ge- nerica , quam fpecifica Linnxi pracipue nomi- na, vnde tanto facilius fuerit, aliunde fupplere E 2, chara- 36 PROLOGVSr. charaQ:cres prffO^rtini gene^icos. Species au- tem ipfas determinationes ^ :lanant, genericis adieOiaE nomin bus. Vtai etiam paHim obfer- uationibus B. Fratris > quas per Floram Sibiri- cam fparfit, quoties occafio feret, aliquid inde> quoad cfafies, ordines> quin &: genera iliuftran- di. Ceterum vero fequar fimpiiciter ordinem Clarifilmi Royeni, quem in Prodromo Florae Leydenfis praefcripfitj & prout conueniet, quandoque inftituam etiam vtiles comparatio- nes methodi eins cum Syftemate Linnaeano^ cuius vtpote normam non deferuit omnem Royenianum. Faxit modo DEus T. O. M. vt quas heic a me in folam ftudioiae luuentutis gratiam proie- ftae funt, dilucidationes > in Sui Nominis ve- rara gloriam, plenamque Deminorum Philia- trorum botanicam falutem vergant! Ini- 3t> * Initium explicationis faciam a claue clalTium Explicatio Syftematis Royeni , quam fuo prffifixit ^uJJJ Sy|?el prodromo Florse Leydenfis , obferuo enim matjs Ro- eos , qui hac vti recle polTunt claue , aper- ^®"^* tam inuenire viam, portamque ad intelligenda & capienda vno quali obtutu potiora , eaque difficillima fyilematis totius momenta, qure an- ticipatio multum fane proderit in facilitando progrefTu per interiores eiusdem recefTas. Quem enim non terreat Botanices tironem amplitudo campi, quem emetiri iubetur, & qui tamen fy- flematice nondum ordinatus limites agnofcit nullos , quem non contra iuuc-t , excitetque laetus idem campus, ad facillimam nunc per methodum fyflematicam ita praparatus, & cx- aratus cognitionem per iugera omnia, cunftas- que lira-s, vt pauciHimis greflibus iam permiea- re omnem, & ex vno quafi pun6lo ad lineas omnes, quaquauorfum duftas proipicere com- mode liceat, facilique oculo ? Agite, fniamur nos his deliciis, peruokia- mus ipfam Clar. Au6i:oris Tabulam , qu^e nobis clauem hanc fuppeditat, en haec eius efl Scia- graphia: E 3 CLA- * GO 00 < u 00 > < U g ^ fo 2 te - .5 ir V-. i, Q> ;_ 4j n »■ < i i y M 4> C „ .2 *" c .S s 2 o rc ^ 3 w «£ crt to -5 *« -f5 -^ *c -° c O *-i o b: C O > c •" {= r. CX 171 c 'z: 0- c Ci V 11 II *v"' ^ c 3 u c -^ - I .S S I ^•^ ^ B- fe > - •^ o ° o #. I 2 S '-5 "■£ •= O e 3 C c .2 I ^ • «ti" c o u c "^ o £ S -^^ s s cj c 6 £ o •■v-— — c O S E J J» t/5 O *:i S yi 0-50 U OBSERVATIONES &c. 39 Obferuationes proximam cla- uem illuftrantes : Profcquiintur ordinationes plantarum in hac Illuftrata propofitfE claue omnes earum valde con- prJo[%. fpicuas mutationes , & facile fe fiftentes oculis noptica. paululum attentis partes a primo earundem or- tu. Et primo quidem CI. Auclor monet: efle plantas bmnes vel monocotyledones , vel polyco' tyledones; nimirum obferuauerunt iam Veteres Botanofophi, effe in floriferis omnibus plantis, earumque feminibus lobos feminales, id eft, corpora fpongiofa, cotyiedonibus, vel placen- tis illis difcretis in vtero grauido plurimorum brutorum obuiis analoga , quae maximam par- tem feminis vegetabilis cfliciant, plantulamque feminalem fuum in fmum recipiant^ hos autem lobos effe vel fimpJices, vocabant plantas his inflructas monocotyledones ^ qualis efl ratio cerea- lium, & palmarum, vel effe duphces, in di- cotyledonibus ^ v. c. leguminofis, aliisque pluri- bus plantis ; polycotyledones raro , aut nimquam affumi poffe, id eft, pluribus, ac duobus g m- dentcs lobis feminalibus. In monocot^^Iedoni- bus animaduerterunt , plantulam feminalem a lobi latere in loco quodam depreffo haTcre, in dicotyledonibus vero in parte inferiore duos fnter lobos in fimili quafi fouea deprcffa con- ^ici , prouti haec omnia graphice admodum de- fcribit CI. Ludwig in Inftitut, Hiftov. phypc. vegni 40 OBSERVATIONES PROXIMAM regnt vegetab, P, 11. Gip. VL de part, vegetaK compos, generationi infeniientibits y SeB, III. de gtvnnne §. f f f. fqq. qiiibus mirabili valde fo- liditate rcliquas quoque feminis partes, & con- ditiones debneat. Hinc etiam loannes Raim in Metbodo plmtar. Londini 1709. edita p, I4 & 2. fcribit: Florifer?E diuiduntur in Dicotyle- dones, quarum femina fata binis foiiis anoma- lis, Seminalibus di6tis, quse cotyledonum vfum praeftant, e terra exeunt, vel in binos faltem lobos diuiduntur, quamuis cos fupra terram foliorum fpecie non efferant : & Monocotyle- dones, qus nec folia feminalia bina efferunt, nec lobos binos condunt. Seminalia quidem folia omnia dicuntur illa, quae in principio ve- getationis euoluuntur e femine primum , fed proprie feminalia illa funt, qu^ plantulae femi- nalis pars fuperior, plumula dicia, emittit, te- neriora, coftis diilincla, plumae quafi ramifica- tiones, vel partes laterales referentia, funt vero his vtique /imilia , quae formant in pluri- mis plantis lobi cum caule prorumpentes e ter- ra, infei-ioraque plantae foliola fiflentes, & fo- liorum etiam vices agentes. Vnde intelligere iicet, cur anomala ha?c loborum folia nominet Raius, in principio quidem haud parum a ve- ra forma folioni-m abludentia. Qui diilindam prorfus harum diuerfitatum, & vegetationis ra- tionum ideam habere cupit , ipfam opus eil adeatNaturam, poterit vel parum curioCi ob- fer- CLAVEM ILLVSTRANTES. 41 feraatione in concIaui:fa61;a, fi terrse vafis fifti- libus coercitas commiferit qucedam cerealium femina, vt hordei, auen^e, fimiliumquc, de- inde leguminofarum plantarum , vt phafeolo- rum, piforum, aliorumque huius generis, bre- ui vai'ium hunc difcere germinandi modum, in quo fui conflantiffima eft Natura , fimpUci con- /fulta experimento. Cur dixerit Royenus, plan- tas efle omnes vel monocotyledones, vel po- lycotyledones ? augurari facile licet ex antea diftis; nimirum, admilTa obferuatione, quod alife vno faltem gaudeant cotyledone , aliat duobus certe confpicuae fmt, ahse forte pluri- bus , quod quidem tertium procul dubio pofte- ritati euidentius decidendum reHnquit, polyco- tyledones ipfi funt omnes eae plantae, quae pki. ribus vno fe diflinguunt cotyledone, adeoque^ fiue dualis tantum, fiue pluralis obtineat, per- inde ipfi erit , vocat polycotyledones cun6las, licet largiatur , effe plurimas dicotyledones tan- tum, prout haftenus earum examen docuit. Ab hac extrema innumerarum plantarura inter fe conueijientia progreditur Cl. Auftor in claue hac ad alia memorabilia, quibus iam non inter fe prorfus conuenit prior eaMim multitu- do, fed indiuiduse fe diflinguunt pliirimae, col- ludentes tamen vno communi charaftere, ab- ftraxit hunc a nota facile obferuabili, quam fup- peditat calix, & quce in confpe6lum prodit, ante omnis quam efKcta fit planta. Obferua- F uit 42 OBSERVATIONES PFOXIMAM uit enim, claiTcm plantarum haud exiguam, & ex arborefcentibus & fruteicchtibus, 6c mollio- ribus , difcernere modo ab aliis calicem fimpli- citer.fpathaceum, fmgularem , nuliibi talem, ac in vna chiiTe , mudo in multis ahis plantis abfentem prorfus, nullumue, caules , fioresque nudos rehnquentem , vel glumofum , plane ite- rum aUum, ac eft fpathaceus, & conftante qui- dem Naturffi lege , defumta nota e parte fru- 6lificationis admodum confpicua, & fatis cito. Sed praeterea, idem fidus Naturae obferuator, poft triphcem hanc plantarum clalTem , & ha- bitus ornatu, & multiplicitate generum, fpe- cierumque palmam reliquis praeripientem , ani- maduertit, fubfiftendo in chara6lere, a cahce d^fumto: alias iterum piantas, ex vno quafi .centro florifero plures emittentes flores, co- rollasque communi quodam fuperbire calice, plures alias, & integras earum famihas nonnifi proprium finguhs flofcuhs exhibere calicem, perianthh nomine celebrem. Verum, propius intuitus fummam iUam earum clafi^em , quae ca- lice communi fulciuntur , mox inuenit , conue- nire multas, & diftingui ab ahis nunc fmgulari cahcis iiuiu.5 communis , eiusque ordinationis conformatione , nunc accedente non modo fin- gulis fiofculis proprio calice, feu periantliio, fed & antheris rnfuper ftaminum alibi conna- tis , & diftin6lis alibi , quare neceflie duxit , fummam claflTem hanc findere in quatuor ahas, hinc CLAVEM ILLVSTRANTES. 43^ hinc enatae funt clafTes: amentacearum , vm- bellifcrarum, compofitarum , & aggregatarum , prout nimirum vel ille calyx communis, eius- que fcita per omnem caudam floriferam coad-" aptatio nunc amentum reprsefentat, nunc inuo- lucrum exafciat vmbelliferum Natura commu- hem formatura calycem, nunc vna cum calyce communi fmgulis flofculis perianthium dat, quod fuis e pomoeriis ahbi fiamina educit an- theris connatis, alibi diftinftis iisdem. Quae fequuntur has plantarum cblfes reliquae amnes, proprio, eoque folo, communi fcilicet nullo,i gaudent, quare confultum duxit Cl. Auflor,' fignificare in fua tabula, plantas gaudere alias communi calyce , alias proprio. Sed, milfa iam caLyce, attento Cl. Au6loris oculo per om- nes erranti plantarum familias id etiam notatu dignum videbatur, multas, neque quoad caly- cem, neque aHas fruftificationis partes conftan- ti fatis chara6lere fe diftinguentes, difcernere ta- men fe fru6tu nunc triloculari conftanter, nunc diuerfo , variisque ludente figuris , & diuifioni- bus, cumque obferuaifet, fatis infignem earuni efle multitudinem , quse conftanter trilocula- rem exprimerent partitionem, feminibus tamen folitariis, opera? pretium ratus eft, vt ex hi§ peculiarem conftituerct claifcm , reliquas autem diuerfo fruc^u variabiles aliis denuo fubiiceret conftantioribus , & minus fallibihbus chara6lerir bus, hinc enata eft partitio in plantas fru61:u t 2 tri- 44 OBSERVATIONES PKOXIMAM trilaculari, & diuerib confpicuas. Verum, in- ter has pofleriores , vt inueniret notam , pa- rem figends conftanti diuerfitati, iuflus efl re- trogredi a fru6lu ad alias fru6liDcationis partes, ante ipfum fniftum in conlpe6lum prodeuntes, huic obfequiofus NaturoB monito , attentior ad rem deprehendit: quoad calycis & coroHaB ap- paratum, eum in plantis haud paucis ex alter- utra parte defiderari, adeffe autem in plurimis omnem , in aliquibus deelfe in totum y certe humanum effugere fenfum omnem, ideo clauis plantas defignat , vel manifeflis calyce, & co- rolla , vel alterutro abfente , qui ,cafus obtinet fempcr in clalfe nona incompletarum, vel vtro- que prasfente , vt in claffe decima vsque ad oftauam ab ea, quin & fuperioribus vltra no- nam, quas eminentior quidam charader a fe denominari folo fponte imperat , vel denique inconfpicuis prorfus tam quoad calyccm , quam quoad corollam, quarum claflis propter fub- ftantiam euidenter diuerfam findit fe in duas, alteram cryptantberarum , quse molHorem, her- baceam texturam habent, lithopbytormn alteram, quas fubfliantiae funt, compagisque lapidese, conflituunt hs duas poftremas CI. Auftoris clafl^es , quas propter inuifam fui pleniorem co- gm'tionem infimo loco ponendas effe iudicauit, Cum vero tandem neque calyx, neque fru- ftus , neque coroUa , neque huius & calycis va- rice conditiones , atque relationes viderentur fufficere CLAVEM ILLVSTEANTES. 4r lufficere ordinandis congrue plantis plurimis, quae rellabant, confugit Au6lor Cl. ad alias fru- 6lificationis partes , nimirum ftamina , quse alibi vidit in totum, alibi ex parte certe connata, quae- dam offerre lingularia prorfus, eaque conflan- tia, noua? profutura digeftioni. Animaduerte- rat fic: itamina illa tota modo infidere germi- ni, vnde decimam fuam conftruxit clalTem, mo- do inferta effe perianthio , vnde undecimam conllituit, modo longitudinis conftantem ali- quam inter fe obferuare proportionem , ideffc, proportionatis inter fe , nunc duobus ex qua- tuor, quae adfunt, longioribus, vt in ringenti- bus, nunc quatuor e fex praefentibus longiori- bus , vt in filiquof5s ; vel & fmgularem obfer- uare rationem & proportioncm ad corollam, numero ftaminum compai^ato cum petalis, feg- mentisue monopetalarum , quaj ratio tres no- uas claircs aperit, quodfi enim flamina nume- ro iilis a^qualia, vel pauciora funt, oUgantbera habentur, ii duplus eft flaminum ratione illo- rum corollae ornamentorum numcrus , diplofan* tbera funt, fi plus duplo idcm eum fuperat, flaminibus ergo multiplicatis , (vt in proxima claffe duplicatis) prodeunt pulyantherce, Sed eadem ftamina quandoque faltem ex parte con- ftantes quasdam fingularitates ofFerunt, ita claffis fyngenefiarum Linnaei antheris connata eft , habet has plantas fub fua. clafTe fexta Cl. Au6tor nofter , cui maioris momenti vifum eft, F 3 ob- 46 METHODI NATVRALIS obferuarc : alias modo filamemis coalita gerere ftamina , tumque vel in vnum corpus , vnamue quafi columnam, vt in monadelphiis Linnaei, aut culummferis Au6loris , vel in duo , vt in dia- delphiis LinnEci , aut leguminofis Au6loris ; alias filamentis eire prorfus libevis , vt in reliquis om- nibus has extra binas priores claires verfanti- bus. Et ita quidem, exiftimo, fatis clare ipfam clauem Au6toris expofitam efle , quae obfcuri- tatem aliquam relinquunt forte , illuftrari com- mode poterunt ex iis , quge fubfequuiUur , clas- fium ordinumque clarioribus explanationibus , plenius dillipaturis nubes in tabula palTim ad- huc obuias primo intuitu , & elegantiam o^di- nationum ipfa re laudaturis, Sequatur Methodi Naturalis praludium) feu ConfpeSius Syftematis ad Natura codices cafti- gandi :- L PALM^. L ?ALUM. I., Spadice ramofo Arum. Corypha. Saururus. Chamserops. Piper. Coccus. ZannicheUia. Phoenix. Ruppia. Cycas. 5. Spatha hifida, 2. Jncompleta, VaUisneria. Acorus. Naias. Dracontium. Stratiotes. Calla. Hydrocharis. LPAL. PRiELVDIVM, I. PALMiE. II. LILIA. 47 4. Ringentes, Mufa. Canna. Collus. Maranta. Thalia. Alpinia. Amomum. Curcuma. Kgempferia. f. Gynandra, Epidendrum. Cypripedium. Serapias. Satyrium. Orchis. Herminiura. Ophrys. Neottia. . Limodorum. €, Triandra. Iris. Gladiolus. Sifyrinchium. Ixia. Xyris. II. lilIa. I. CoYoUa monopetala. Cordyline. Aloe. Bromeha. Tillandfia. Renealmia. Burmannia. Conuallaria. Hemerocalhs. Polyanthes. Hyacinthus. Afparagus. CoroUa hexapetala, Gloriofa. Vuularia. Fritillaria. Erythronium» Petilium. Lirium. Tulipa. Omithogalum. Scilla. Bulbine. Afphodelus. Leontice. Caliculata, Pancratium. NarcilTus. Galanthus. Leucoiuia. n.Li- 4S METHODI NATVRALIS 11. LILIA. III. GRAMINA. Amaryllis. Saccharum. Crinum. Andrapogon. Pontederia. Phleum. Tradefcantia. Alopecurus. Commelina. Panicum. Allium. Daayiis. Porrum. MiHum. Cepa. Melica. Crocus. Oryza. Bulbocodium. Nardus. Colchicum. Secale. Hsemanthus. Anthoxanthum. luncus. Agrollis. 4. Polygyna. ' Triglochin. 5. Digyna compojifa. Scheuchzeria. Aira. Anthericum. Poa. Veratrum. Phalaris. Butomus. Briza. Alisma. Vniola. Cynofurus. Lagurus, III. GRAMINA. I. Momgyna» Auena. Schoenus. Arundo. Scirpus. Bromus. Cyperus. Fefluca. Eriophorum. Lolium. a. Digyna fimplicia* Hbrdeum. Cornucopiae. Triticum. in.GRA' PR^LVDIVM. III. GRAMINA. 4, Diclina, Holcus. Cenchrus. iEgilops. Coix. Zea. Sparganium. Typha. Carex. IV. AMENTACE^. I. Ftlamentis dijiinSiis» Platanus. Piftacia. Myrica. Fagus. Carpiniis. Quercus. Corylus. luglans. Populus. Salix. Becula. Alnus. Xanthium. Ambrofia. Parthenium. 1. Filamentis connatis, Ephedra. 49 IV. AMENTACE^. Taxus. Thuya. CypreiTus. Abies. Pinus. Juniperus. V. VMBELLIFER^. 1. FmheUa fimplici, Phyllis. Aralia. Eryngium. Aftrantia. Sanicula. Hydrocotyle. 2. Imiolu<:ro duplici, Tordyhum. Caucalis. Artedia. Ammi. Daucus. Athamanta. Peucedanum. Crithmum. Cachrys. Ferula. Bubon. Laferpitium. AngeHca. j V.VM- So METHODI V. VMBELLIFERiE. Ligullicum. Sium. Sifon. Selinum. Bunium. Conium. 5. Imwlucvo vjiko, Oenanthe. Phellandrium. Cicuta. Ethufa. Coriandrum. Bupleurum. Imperatoria. S<;andix. Chaerophyllum. Se£eli. 4. Inuolucro milio. Heracleum. Thapfia. Paftinaca. Smyrnium. ^gopodium. Pimpinella. Anifum. Apium. Carum. Anethum. NATVRALIS VI. COMPOSlTiE. I, Semiflofculofa, Tragopogon. Scorzonera. Prenanthes. Chondrilla. Laftuca. Andryala. Catananche. Leontodon. Hieracium. Hypochaeris. Crepis. Hyoferis. Picris. Scolymus. Sonchus. Cichorium. Lapfana. Elephantopus. 1, Capitata, Carduus. Onopordum. Carlina. Cynara. Carthamus. Cnicus . Atraftylis. Centaurea. Serratula. . VLCOM- PR^LVDIVM. fi VI. COMPOSITiE. Ar6lium. Echinops. Corymbiiim. j. Floribui nudis, Stoebe. Sphasranthiis. Micropus. Chryfocoma. Santohna. GnaphaHum. Xeranthemum. Tarchonanthus. Baccharis. Artemifia. Tanacetum. Ageratum. Eupatorium. Porophyllum. Kleinia. Conyza. Bidens. 4. FloYibus vadiatis, Verbefma. Siegesbcckia. Gerberia. Tuflllago. Doronicum. Soh"dago. Senecio. VI. COMPOSITiE. Erigeron. . Aller. Buphthalmum. Anacyckis. Anthemis. Cotula. Matricaria. Chryfanthcmum. Achillsea. BelHs. Calendula. Arclotis. Eriocephalus. Ofteofpermum. Othonna. Helenia. Tagetes. Hehanthus. Rudbeckia. Silphium. Coreopfis. Milleria. VII. AGGREGATiE. I, Monopeiiilce» Protea. Conocarpus. Cephalanthus. Morinda. G 2 VII. AG- ^2 METHODI VII. AGGREGATiE. Dipfacus. Scabiofa. Knautia. Dorftenia. GloTDularia. a. Pentapetalcs, LagoEcia. lafione. Brunia. Statice. NATVRALIS IX. INCOMPLET^. I. Flove fmdo. Hippuris. Salicornia. 2» Flcre hifido, Coriipermum. 3. Flore tyifido. Empetrum. Dodonsea. Blitum. Afarum. VIII. TRICOCCiE. 4. 1. Hermaphrodita. Euphorbia. Phylica. Cneorum. Montia. 2. Androgynce, Phyllanthus. Andrachne. Acalypha. Croton. Ricinus. latropha. 9. Mavcs &i femina, Ofyris. Ctutia. Mercurialis. Flore quadvifido. Riuinia. Hippophae. Ccltis. Daphne. PaflTerina. Anthofpermum. Galenia. Atraphaxis. Chryfofplenium. Vrtica. Parietaria. Morus. Ficus. Potamogeton. Myriophyllum. Ceratophyllum Chara. IX. IN- PR^LVDIVM. rX. INCOMPLET.E. f, Flore quinqiiefido» Thefuim. Dlecebriim. Scleranthus. Mollugo. Herniaria. Polygonum. Perficaria. Biftorta. Hclxine. Atriplex. Chenopodium. Beta. Salfola. Spinacia. Aizoon. Pharnaceum. Cannabis. Humulus. Coriaria. Phytolacca. Vitis. Hedera. Vlmus. Bofia. Rhamnus. Carica. Ceratonia. €, Flore fexfido, Laurus. LX. INCOMPLET^. Rufcus. Smilax. Tamus. Diofcorea. Menifpermum. Rheum. Rumex. 7. Flore oElifido, Aphanes. Alchimilla. 8. Flore bis fexfido^ Hura. - - — — — X. FRVCTIFLOR^. I. Floribus al/sque vmbeU la fparps, Boerhaauia. Valeriana. Morina. Martynia, Linnsea. Dieruilla. Lonicera. Coffea. Vaccinium. Sanguisorba. Poterium. Agrimonia. Lobelia. G 3 X. FRV- ^4 METHODI NATVRALIS X. FRVCTIFLORiE. X. FRVCTIFLORiE, Mcnzelia. 7. Fhrihus ftellatis, 2. Flonbus vmhellatis^ vel Rubia. racemofis» Calline. Alaurocenia. Tinus. Viburnum. Opulus. Sambucus. Cotinus. RIius. ^. Floribiis quinquefidis» Campaniila. Phyteuma. Trachelium. Roella. Samolus. 4. Florihus quadvifidis. Cornus. Ela:agnus. Tetragonia. Epilobium. Oenothera. Ludwigia. Adoxa. y. Florihus tvifidis, Cliffortia. G, Florihus indiuips* Ariftolochia. Aparine. Afperula. GaHum. Sherardia. Spermacoce. Crucianella. Valantia. XL CALYCIFLORiE. I. Florihus monopetalis, Paffiflora. Trichofanthes. Momordica. Cucumis. Cucurbita. Bryonia. ISIelothria. Sicyos. Styrax. 1, Floribus tetrapetalis, Philadelphus. Eugenia. ^. Florihus pentapetalis. Citrus. Pyrus. Punica. Amygdalus. XL CA- XI.CALYCIFLORiE. Cerafus. i Pruniis. Pfidium. Guaiacum. Padus. Myrtus. Ribes. Melpilus. Crateegus. Sorbus. Rofa. Rubus. Fragaria. Potentilla. Tormentiila. Comarum. Sibaldia. Geum. Spirsa. Filipendula. Aruncus. 4, FloYibus oBopetalis,^ Dryas. S* FloYtbns polypetalis, Caftus. Pereskia. Mefembryanthe- mum. PR.ELVDIVM. S5r XII. RINGENTES. . AngiofpeYtncQ, Halleria. Bignonia. Lantana. Vitex. lufticia. Crefcentia. Barleria. Ruellia. Sefamum. Gratiola. Gcsneria. Digitalis. Chelone. Scrophularia. Antirrhinum. Dodartia. Diodia. Melampyrum. Bartfia. Rhinanthus. Pedicularis. Euphrafia. Orobanche. LoezeHa. Hcbenftreitia. Buchnera. Selago. Erinus. XILRIN- 56 METHODI NATVRALIS XII. RINGENTES. Celfia. Capraria. Veronica. Circaea. Piaguicula. ' Utricularia. Acanthus. Coris. 2, Gymnofperma, Teucrium. Saluia. Rosmarinus. Tricliollema. Scutellaria. Dracocephalum. Leonurus. Monarda. Ziziphora. CKnopodium. Brunella. Moluccella. Marrubium. Ballotta. Nepeta. Betonica. Stachys. Phlomis. MeUttis. Galeopfis. XII. RINGENTES. Lamium. Prafium. Gkchoma. Horminuia. MehfTa. Cunila. Sideritis. Ocymum. Lauenduia. HyfTopus. Origanum. Satureia. Thymus. Mentha. Lycopus. Verbena. XIII. SILIQVOS^. I. Siliqiiii fuhvotunda» Crambe. Myagrum. Ifatis. Vella. Anallatica. AlyiTum. Clypeola, Lunaria. Draba. Thlaspf. xm.si- PRiELVDIVM. S7 XIII.SILIQVOSiE. XIV.COLVMNIFERiE. I.epidi um. Althsa. Cochlearia. Alcea. Ibcris. Malope. BifcuteUa. Vrena. a. Stliqua longiffima. Trionum. Cheiranthus. Hibifcus. Hefperis. GolTypium. Arabis. Turritis. XV. LEGVMINOS^, Cleome. I. Legimifte regulari. Dentaria. Pifum. Sifymbrium..; Lathyrus. Eryfimum. Vicia. Sinapis. Orobus. Braflica. Lupinus. Raphanus. Phafeolus. Bunias. Dolichos. Cardamine. Clitoria, XIV.COLVMNIFERiE. Spartium. I. Calyce fimplici. Genifla. Hermannia. Anagyris. Waltheria. Vlex. Melochia. Borbonia. Sida. Robinia. Geranium. Pforalea. 2. Calyce diiplici. Erythrina. Lauatcra. 2. Legumine irregttlari^ Malua. Colutea. H XV. LE- 58 METHODI NATVRALIS XV.LEGVMINOS^. Crotalaria. Ononis. Trifolium. Medicago. Trigonella. Ornithopus. Scorpiurus. Hippocrepis. iEfchynomene. Hedyfarum. Glycyrrhiza. Galega. Coronilla. Lotus. Dorycnium. Anthyllis. Cicer. Enium. Arachis. Phaca. Biferrula. Tragacantha. Glycinc. Altragalus. Heifteria. Polygala. Amorpha. Fumaria. XVI.OLIGANTHER^. I. Staminibus duolnis, Fraxinus. Brunsfelfia. Syringa. lasminum. Nyftanthes. Liguftrum. Phillyrea. Olea. 1, Staminibus tribus, Chionanthus. 5. Staminibus quafuor. Blaeria. Penaea. Buxus; Vifcum. Brabeium. Ilex. Cufcuta. Plantago. Hypecoum. Epimedium. Melianthus. 4, Staminibiis quinque^ Afperifolia. Borrago. Pulmonaria. Lycopfis. Afperugo. XVI. OLL PRiELVDIVM. ^9 XVI. OLIGAN- THERiE. Myofotis. Heliotropiiim. Lithofpermuin. CynoglolTum. Anchufa. Echium. Symphytum. Cerinthe. Toumefortia. f, Statmnibus quwque) foJlmilacea, Stapelia. Cynanchum. Periploca. Afclepias. Apocynum. Vinca. ' Nerium. Plumeria. Cameraria. Tabernaemontana. Theuetia. tf. Staminibus quinquejpe- ricarpio vniloculari, Theophrafta. Hydrophyllum. Cyclamen. Soldaiiella. H XVL OLIGAN- THER^. Cortufa. Androface. Primula. Hottonia. Lyfimachia. Anagallis. Glaux. Nyfta^e. Plumbago. Drofera. Achyranthes. Gomphrena. Celofia. Amaranthus. Corrigiola. Parnaflia. 7. Staminibus quinque^pe' ricarpio multiloculari, Verbafcum. Datura. Hyofcyamus. Nicotiana. Atropa. Mandragora. Solanum. Capficum. Phyfaiis. Conuoluulus. i XVLOLI- 6o METHODI NATVRALIS XVI. OLIGAN- XVII.DIPLOSAN- THERiE. THERiE. Ipomoea. u Antheris bimmbus. Menyanthes» Arbutus. .Viola. Andromeda. " Impatiens. Pyrola. Polemoniiim. Royena. Gentiana. Diospyros/ Swertia. Erica. Cliironia. 2* Floribus caryopbyllais* Phlox. Dianthus- Linum. Saponaria. Telephium. Silene. Turnera. Cucubalus. Diosma. Lychnis. Celaflrus. Coronaria. Lycium. Agroltema. Euonymus. Alfme. Tamarix. Ceraicium. Staphylaea. Arenaria. Cordia. Spergula. Xylon. Sagina. Heuchera. Elatine. Frankcnia. S. Staminikis fex. 9. Staminihus ereSiis* Berberis. Saxifraga. ^ Cotyledon. 5. Staminihus feptem» CralTuIa. Trientahs. Sedum. ^ Semperuiuum. : xvn. Di- PR^LVDIVM. 6i XVILDIPLOSAN- XVII.DIPLOSAN- THERiE. THERiE. Rhodiola. Parkinfonia. Oxalis. Poinciana. Lytlirum. Mitella. Caffia. Malpighia. XVm.POLYANTHER.E. Acer. I. Pericarpio fimpUci, Zygophyllum. Mimofa. Tribulus. Anacampferos. Fagonia. Portulaca. Paris. Hypericum. Ruta. Ciilus. Peganum. Calophyllum^ Melia. Capparis. Adenanthera. Breynia. 4. Staminihus declinatis. Triumphetta. Tropoeolum. Bixa. Diclamnus. Heliocarpas. Efculus. Grewia. Pauia. Theobroma. Cercis. Tilia. Bauhinia. Kiggelaria. Cardiofpermum. Corchorus. Paullinia. Chelidonium. Sapindus. Argemone. Anacardium. Papauer. Heematoxylura. Podophyllum. Tamarindus. Aclaea. Guilandina. Nymphasa. H 3 xvm.po- 62 METHODI NATVRALIS XVIII. POLYAN- XIX. CRYPTAN- THER^. THER^. 2. Pericavpio compo/ito Osmunda. Pii^onia. OphiogiofTum. Nigella. Pteris. Garidella. Afplenium. AquiJegia. Polypodium. Delphinium. Adianthum. Aconitum. Acroflicum, Refeda. 2, Mufci» Helleborus. Polytrichum. Caltha. Bryum. g, PevicaYpio mllo» Hypnum. Thali6lrum. Mnium. Clematis. Sphagnum. Pulfatilla. Fontinalis. Hepatica. Lycopodium. Anemone. j. Algce, Adonis. Marchantia. Ranunculus. Anthoceros. Myofyrus. lungermannia. Sagittaria. Lichen. Magnolia. Fucus. Liriodendrum. Vlua. Annona. Conferua. Lemna. 4. Fungi. XIX. CRYPTAN- THERiE. Phallus. I. Filices. Clauaria. Equifetum. Eluela. XIX.CRYP. PR^LVDIVM. 6$ XIX. CRYPTAN- XX. LITHOPHY- THER/E. TA. Peziza. Ifis, feu corallum. Clathrus. Spongia. Lycopcrdon. Lithoxylon. Hydiia. Scrtularia. ByiTus. Tubipora. Mucor. Madrepora. Millepora. Sic vno confpe6lu habentur non omnes modo CI. Auftoris ClafTes, verum & genera omnia, quae in opere ipfo plurimis fpeciebus aufta funt, poterunt haec fufRcere ad intelligenda potiora. Syftematis momenta , commendamus autem Ti- ronibus inprimis Botanicis, vt heic propofita bene fibi cognita reddant genera, vtpote a qui- bus facilis «11 tranfitus ad internofcendas Ipe- cies, generum autem charafteres commode in- uenire liceat, modo velint applicare Tirones Botanici attentionem & induftriam, quEe debe- tur examini huic , planiflimam reddunt viam aurea ifta Linncei genera plantanim-, nec quid- quam impedit cognitionem diuerfa Linnaei methodus. ClalTis 64 ^ O ^ Claffis L P A L M .E. ExplicatioT^iij-um non minus, ac paradoxon videbitur Claflis 1. I I 1 . . . , , Paimoi. JL-^ plurimis, pra^cipue m methodo non ver- fatis naturali , Cl. Au6lorem palmarum nomen^ quod & Veteres, & plerique recentiores vni tantum adfignauerunt plantarum generi , iam commutalTc in clafficum, cum non modo plu- res diuerfae adeo fru6lificationis plantse fub hoc mihtent figno, fed & fruftificationis partes in plantis huius claffis adeo fmgulares , adeo faspe diuerf^ fnit, vt primo certe intuitu nullo mo- do coniungi polfe videantur. Sed falua res elt Auftoris noftri! qui enim plantarum hac fub claffe locatarum, fiue pahiiarum omnium flores & fruftus examinabit rite , maxime attentus probe fpathce^ fpaMque^ fciHcet vaginse illi longitudinah, fiff<£, miembranacese, rugofae, ca- lycis fpecici, qua^ fpatba dicitur, & furgenti de ifla columnae floriferee intra fpatham reconditse, piuribus fiofcuhs communem, quae columna fub his conditionibus vocari {o\et fpadix ^ vn- de flos fpadiceus^ qui fuum receptaculum habet intra fpatham , pluribus communem flofcuhs , quare fmgularis in hac clafTe , calyx eft fpatha- ceus communis eo refpeclu, ha:c, inquam, qui ^ fibi bene notauerit calycis momenta , nse is natam prius difficultatem euanuilfe mox fentiet ; quidni cnim defiderata hadenus.generum, con- ueni- ?ALMM. 6$ uenientfa ^^p^-i^ in reliquis fruftificationis paF- tibus fruftra forfan quceritur, in calyce pra^- fenti conftanter obtineat? imo contendi-t Cl. Auclor: omnes plantas Palmarum clafle com- prehenfas tantam inter fe affinitatem exhibere, quantam in aha ilirpium familia vix ahse, ita, vt nifi Naturee illata vi , ad claffes diuerfas trahi nequeant. Addit enim , prseterquam , quod nefcio quis in fmgulari Palmarum facie confenfus, & fimpliciffima partium fymmetria obferuetur, radidbus quoque, cauhbus, fohis, & mediis quafi fruftificationibus iilia inter & gramina conueniunt, immo, quod maximi for-. te facient alii , frudu etiam , eoque vtpluri- mum triangulari, numerum ternarium, fi non exprimunt ex affe , faltem vbique fere adfe- ftant. Sic fatis clara eft hiHoria huius claffis, vndique munitae neceffariis excufationibus con- tra dubia, quse aduerfus iftam paffiim fuboriri poifent, firmant autem ea munimenta ipfi or- dines, in quos filTa eft, & genera fub iis oc- currentia , vtpote quorum charafteres conti- Huo priora repetunt claffica figna. Ckflis I. Ofdo I. Palmarum claffis fex fub fe habet orJi' Explicatio ws^ quorum primus pahnas habet m«o/o fpaMce ClajTls I. confpicuas , m quibus nimirum cohimna flori- Paimse ra- fera de fpatlia , fivc cahce vaginali emergens "?°^° ^P*" lojnper ^^ CLAf^SIS I. iemper eft ramofa , pliires in rimoS'^ & pedun- culos floriferos fifTa , cuius ordinis exempla & genera funt exotic^e illae veree palmarum fpe- cies , & Veteribus , & Recentioribus ita diftae, a Linnaeo nomine: Covyphay Cbamarops^ Pha" niXy & Cym infignitae , aliae hybridae, aliae, illaeque frequentiores dia^cicC, atque monoeciEe. Ita hybridae funt exempla Cycas y & Coryphay monoeciae Coccus^ & Caryota^ dioeciae : chamce- ropSy boraJJiiSt & PbcBnix^ quanquam haec po- jfterior fpecies interdum monoecia quoque re^ periatur, vt in Elate Linnaei , fiue pahna filue- ftri , Hcet rarius , ex eodem Ipadice femineos emittens , & mafculos flores. Mirari liceat, Cl. Linnaeum palmis his in generibus quidem plantarum primum concedere locum in fua clafle XXV. quam infcribit , fufpeda fane in- fcriptione: appendiXy in Ipeciebus autem, ante ipfam appendicem interpofuifle huic , & clafli XXIV, quafi vero vere dubitaflet inconfl:ans cui vel clafii , vel claflis caudse inarticularet & iniuftum fe credens aeftimatorem , qui vags appendicis terminationi adne6leret, & iniurium fe in diftamina Naturs videns , qui ordinatse reliquarum priorum claflium feriei palmas has* interfereret , vtpote quje prster rationem di- uerfam fexualem, eamque diuerfimode con- ftantem adeo euidentem habitus afiinitatem prae fe ferrent , vt aequius videretur , proprio Palmarum titulo eas claflibus & appendici fic inter- TALMIE. €7 interponere, fatctur enim in fpeciebiis planta^ rum, vltimis lineis p. T189: palmarum omnium hifloriam fru6lificationis adhuc imperfeftam efle, nec fuffecilTe induftriam Rheedi , cui ta- men debeatur in his, quidquid adhuc innotue- rit certi, addit votum: Utinam Botanici nobis tradcrent diHindas harum fpecies e ftruftura frondium, quum ferius & rarius apud nos flo- reant! Confugit propterea hic Linnaeus ad fo- lam conformationem fohorum , diuifitque paU mas omnes m flaheUifoUas y pennatifolias -, & bi' pemiaPfolias i ad primam claifem referens: cha- mceropem , boraffiim , corypham , ad alteram cy- cam^ cocum^ pbcemcemj arecam^ elatem^ adpo- Itremam: caryotam» Heu, quantum denudat Natura imperfeclionem artis & fcientice , ac fyltemata tuetur contra naturaha ! Claflis I. Ord. 2. Secundus palmarum ordo exhibet palmas in- Explicatio eompletas , facile dillinguendas ab aliis ex eo , Claflis I. quod in omnibus iftis vel calyx, velcorolla, Paitisin- vel faltem aliquid circa calycem , corollamue completac. deficiat. Uti , quce in priore ordine occur- runt pahnarum genera , eorundemque fpecies, ex arborum famiha funt, ita iam plantae mol- liores, & fucculentas magis prodeunt in fequen- tibus his ordinibus omnibus. E plantis vfu medico, & culinari celebribu^ exempla funt, I 2 & 68 CLASSIS I. & genera huc pertinentia : calamiis aromaticus offimaYum , alias Acovm verus, aut fimpliciter AcoYUS didius , minores lacus tanquam fuas cunas amans , genus an , vnde illam ipeciem habemus , quae arum vulgare maculatum , & non maculatum Morifono , Linnaeo arum acau- le, foliis haftatis integerrimis , fpadice clauato audit , hinc radix ari officinarum , fioret planta medio verCi in noftris etiam obuia filuis circa Tubingam. Sic etiam ad eundem ordinem re- fertur Piper Orientis , & AmericEe, cuius e fpe- cie vulgatiffimum illud acerrimum aroma habe- mus , Linnaeus diandriis trigyniis adnumerat, vt acorum hexandriis monogyniis , arumque gynandriis polyandriis. Claffis I. Ord. 3. Explicatio Tertius palmavum ordo fub fe complefti- Claflis I. tur palmas hifida fpatha confpicuas , in quibus PalmseVpa- nimiruni vel fpatha vcre diphylla efl , vcl vbi tha bifida. monophylla , ore fuo duas in lacinias filTa efi;. Habemus in hoc ordine iuxta Linnaei f3'fi:ema plantas dioecias, & hybridas, ita fi;ratiotes, qua^ genus huius ordinis efi;, pertinet ad polyan- drias hexagynias Linnsei, Naias ad dicecias eius monandrias , (in generibus eft inter monoecias) Vallisneria ad dioccias diandrias, hydrocharis, feu raorfus ranee ad dioecias enneandrias. Claffis L VALMIE. 69 Claffis I. Ord. 4. Quartus palmanm ovdo fiflit palmas vingen- Explicatio USy ita di61:as a figura corollse, quee ftriftiore q j . fenfu in omnibus obtinet; exprimit enim ridum Palmae rin. animalis ringentis, vt canis, leonisue fatis ex- 8^"^^^' a6le , prout corolljE claffis XII. Diftinguit etiam fe hic palmarum ordo fpathis pluribus, fimpJicibus, & fpadice communi, fimpHciffimo. Quse in Germania paffim ex hoc ordine colun- turgenera, funt preecipue: Miifa^ fpecioliffima illa Indiee planta , quoi tam longiffimis , latiffi- misque foliis , quam etiam fumma fua proce- ritate , ad quam afcendit , admirationem inli- gnem excitat, habet eam Linnaeus in clalTe po- lygamia^, ordine m.onoecice; deinde funt crt;;^<^, arundines indicce, quales ex Afia non modo, fed & Africa , & America , inprimis etiam e Carohna habemus. Linna.^us habet fub ma- nandriis monogyniis. Claffis I. Ord. ^. Quintiis palmarum ordo defcribit Palmas ExpHcatio gynandrns , quas omncs eas vocat Auftor pal- q^?^ mas , in quibus ftylus, aut receptaculum , in Palmaegy- ftyli formam produtlum piftillum cum ftami- "3"*^^*' nibus fuftinet; rVicLS pro^ivie gynandra ^ vel^y- nandria Linnjeo planta^ ftint , in quibus infi- dent ftamina piftillis , vel mariti cum feminis I 3 mon- 70 CLASSIS I. Tnonftrofe connati funt , verum ipfe LinncEus in generibus plantarum latius extendit voca- buli fignificationem , gynandria, inquiens, di- gnofcitur a reliquis fitu ftaminum in ipfo ftylo, vel receptaculo elongato in formam ftyli, pi- flillum cum llaminibus fercnte ; vnde videmus, hac in idea prorfus cum Linnaeo conuenire no- ftrum Au6lorem. Suis interim palmis gynan- dris aliquas adfcribit alias , easque fmgulares notas , non ab hac fexuali relatione penden- tes , quas addere confultum duco : Communis pahnarum harum cahx fpathis vagis conflat, proprius autem calyx, feu periantbium nunura eil , folum germen contortum florem fullinet. Corollam formant petala quinque , quorum duo exteriora faspius conniuent in galeam , cuius labium inferius fit NeSlarium , quod piftilli , fextique petali locum occupat. Quoad piftil' lum , id e germine conftat contorto , infra flo- ris receptaculum locato , ftylo adnato interim. neftarii margini, vt vix ab incumb ente y?/]gi«tf- te diftingui poflit. Stamina heic vbique non^ nifl duo funt, filamentis hxQ\ii^\mi?> ^ antberis in^ ferne anguftioribus , & nudis , te^is celluhs deorfum apertis, innatisque ipfl margini nefta- rji interiori. rericarpium eft capfula vnilocu- laris , triualuis , dehifcens , anguhs fub coftis carinatis ; in ea ordinata funt femina fcobifor- mia , numerofa , flngulis in vaUiuhs hneari ad- fixa receptaculo. Ex- PALM/E. 71 Exempla funt & gcnera huius ordinis e plantis in Germania frequentioribus , & ma- xime quoque circa Tubingam : Cypripedium^ cakeolus Mavia , feu Marianus , fmguiari ele- gantia coroUae calceolataj conlpicua , primo vere florens in filuis montofis , deinde variae admodum orcbides in pratis humidis vere copio- fe occurrentes, quarum perfediilimam hiftoriam, & ichnographiam fuppeditauit nobis illufliris de Haller. Accedit his Ophrys, oYimBifolium diola , qua£ medias amat filuas , itidem vernalis planta. Omnes exempli loco memoratas pal- mas Linnceus fub claife gynandriarum diandria- rum cum aliis habet, exafte relpondens Royeni chara6leribus. Claflis I. Ordo 6. Sextus , isque vkimus palmarum ordo inuol- Explicatio uit palmas triandvas^ id eft, tribus tantum Ita- tiJaflis I. minibus confpicuas. JMonet Au6tor de hoc Paimaetri- ordine , proximoque , dixere Botanicos pian- andr». tas , vtroque hoc fub ordine comprehenfas , lihaceis adfines , nec aufos fuiffe , qui ob flo- res difformes adnumerarent ]ih*aceis, ex affini- tate autem, qua3 ipfis cum plantis proxime fu- perioris ordinis intercedit , nuiium , addit , fe dubitare, quin, fi naturah methodo procedere veHmus, ad palmas referri poffint, ac debeant? Certe fpeciofus, palmatus habitus huic easdem claffi yz CLASSIS 11. clafli fubiicit. A^iicic aliam obferiiationem : vltimo tandem, inquiens, ordini praeter genera in Cl. Linnai fragmentis rnethodi tiatUYalis indi-. caca, /ri^e quoque genus, & XyridiSj diftitan- te fic Natura , infcrui , adiungant alii plura. Exempla funt , & genera Iiuius ordinis : Irides pluriniEe , plantce vernales , in hortis ornatu varioformae, colorumque fuperbientes, paffim & fponte crefcentes in Jocis aquofis, per Ger* maniam faepe obuice , accedit his gladiolm ^ rofeo colore corollarum hortos exornans, de- inde Sifirinchiim Linncei , five Bermudianci Tournefortii. Claffis II. L I L I A. Explicatlo T Tabet etiam haec fecunda plantarum claflis ^^UUa "''^ multa fibi propria , quibus haud difficul- ter ab aliis difcerni poffit. Sic enim earum plurimis calyx nuUus efl, 61 fpatha^ fi qufe ad^ fit , fimphciffima , membranacea-, rugofa , & marcefcens , coroUa trifida , vel fexfida , flami- na fex , tria raro , aut nouem , ftigmata tria , certe vtplurimum trifida, fru&us trigonus, tri- ualuis, trilocularis , raro fexlocularis, rariffime multilocularis , femina triphci adnata recepta- culo, caulis vel nullus, vel complicatis dunta- xat foliis couftans , liinc feje fcmper herhar ceus. LILIA. 73 ceiis, & raniTime raltem lignorus. Fclia fimpli- cia, laKuia, vix iiicifa, r tidix hulhoih^ tubero- fa , perennis , facjes tota fimpliciflima , germi- fiajuh modus idem omnibus. In quocunque igitur vegetabili hi obferuabiles cbuiam veniunt chara6leres, illud liliis tuto adfcripferis , opor- tet autem adeffe omnes , aliter vix admitti poterunt. Qui cogitat eos chara6leres in omni nexu , facile inucniet , refiiltatum eorundem claflem adeo conflantem exhibere , vt non errare polTit, qui his infiHit charafteribus , plantasque multas, a Veieribus hliorum claili non adfcriptas , iure tarnen , meritoque fub claliico comprehendi pofTe hoc nomine. Claffis II. Ord. i. Primus ordo hliorum fub fe habet liUa co- Explicatio roUa mojtopetala , in quibus nimirum corolla ^^^fT. IL vno conflanter e petalo formatur , licet eo Liiii co- fiffo in aliqua , & fex vtplurimum fegmenta, ^^^^ mo- pertment huc e cogmtis plantis: /^loe vanaj fpecies , quas varias per anni periodos in hor- tis , & caldariis florent , deinde convaUariay flos maialis , medias filuas amans montofas , frequens admodum in Germania, bemerocaUis ^ hortorum vernale omamentum, polianthes de- clinante florens sellate , hyacinthi -, laetiflimi pri- mi veris flofculi, afparagus y fub 3efl:atis finem florens. K Claffis n. 74 CLASSIS IT. Claffis II. Ord. 2. Explicatio Secundus ordo UlioYum exhibet lilia coroUa ClalTis II. lexapetala-i vel polypetala-^ id eft , qiise femper Liiia corol- plura vno , & a potiori fex petala habent di- la hexape- ftinfta ; exempla funt , & genera e cognitis lypetala.^ ' plantis : FritiUaria , elegans valde hortorum vernale ornamentum , petilium , media seltate fupcrbe florens , lirium , vel lilium proprie fic diftum, ceftiua pariter planta, tulipa^ fpeciofo valde vernali ornatu hortos amiciens, ornitho- galum , filueltre veris & pratorum ornamentum, fciUa^ elegans vernaliS flofculus, afphodelus iti- dem vernalis. Claffis II. Ord. 3. Explicatio Tertius liliorum ordo fub fc compleftitur ^^1 CC TT Ord.j. * iili^ caliculata^ ea fcilicet, quce, cum lijia reli- Lilia cali- quorum ordinum omnia nudos flores gerant, manifefl;um caUcem , eumque m multis fpatha- ceum, longum habent, quo alice carent pror- fus; exempla funt, & genera: Narcifji^ primo vere per hortos florentes , deinde galanthiis^ menfe martio iam apparens , & leucoium eadem anni periodo in hortis confpicuum , porro amaryUis , cuius omni habitu fplendidiflima Ipe- cies vere prodit , quae alias dicitur: Lilio-nar- ciflTus iacobajus, flore fanguinco nutante, hor- tulanis nomine : Iris Suecica celebris. Efl: cBiam haec inter hlia tvadefcantia , quce media demum LILIA, 75 demum aflate floret , vel fub cius finem , nec non huc rcferenda ell Conmielma, vernalis plan- ta , in hortis culta , e cuhnaribus : aUimii , cu- ius aliquce fpecies vere fiorent , porrwn y & cepa , quK magis aflate , fed e vernalihus , & autnynnalibus prKcipue huc pertinet crocus, apud nos in hortis Cultus , cokbicum , quod fub au- tumnum prata ornat absque foliis, vere demum prodeuntibus , iuuci e paludibus, & pratis hu- midis verno preefcrtim tempore fponte copiofe fatis apud nos emergcntcs , paffim ad gramina relati. Claffis n. Ord. 4. Quartus denique liliorum ordo fiftit nobis ExpHcatlo Lilia poljgyna y ea videlicet, quee vno eodem- Chfr. 11. que in thalamo plura piHilla , vel certe ger- LiHa po- mina habent , aut quandoque totidem tantum ^y^V^^' ftigmata, ita, quse Triglochin audit, planta pa- lullris huius ordinis , luncago di6la Tournefor- tio , a Bauhino ad gramina relata germen qui- dem vnicum habet magnum, fed ftigmata tria, vel duplo plura, prout etiam ohm capfula fe- minahs in tot fiffa eft loculos, quot fuere ftig- mata, proeterea exemphim & genus huius or- dinis notilfimum efl : veratrumy elleborus albus officinarum, fpeciofum hortorum ornamentum, afi:ate media florens , quod Linnaeus habet in claflc polygamias monoccia?, quoniam in eadem planta , & fpecie , in diuerfis autem thalamis K 2 her- y6 CLASSIS III. hermaphroditos flores gerit , finiplicesque ma- res infra femineos , vbi pifbilli loco faitem ad- eil Yudimentum quafi eius obfoletum , vamim , expers omnis medullae, verique feminis. Ha- bemus etiam ex hifce liliis tritum exemplum alisma y cuius infignior quaedam fpecies ceftiuo tempore titulo plantaginis aquaticce leete de me- diis florendo furgit aquis, germinibus pluribus, quam quinque conlpicua. Claffis III. G R A M I N A. Explicatlo "VJon defunt in hac etiam claiTe notee fatis ^G^li^L' ^ manifefts , quibus ab ahis ea fe diftin- guat , fafficere fere poifet f )lus calyx , qui femper in graminibus eft gluma , id eft , calyx rigidior , qualem friimeritorum fpecies omnes, & gramina ipfi vulgo ftc ditld. exhibent, con- ftans e laminis oblongis, omnino ftccis, aquam pluuiasque prorfus eludentibus , ceterum papy- raceae firmitatis, & quodammodo ftriatis a po- tiori , faepe ariflatis , nimirum in ariflam , vel filamentum rigidius , tenuc , acutum , pungens excurrentibus , ac terminatis , quandoque au- tem inermibus , eaque vegetabili acu carenti- bus , quo in cafu gluma vocantur miiticce, lam vero ca graminum giuma modo eft vni- ualuiS) modo, vt in pluribus obtinet, Q^biuaU uiSy GKAMINA. rr m , raro tvmaluis , id eft , nimc vnam , nunc duas , nunc tres aperturas , portasue per ma- dum rimae conniuentes habet , quibus dehifcit, fic enim in capfulis feminalibus valua dicuntur ex partes, in quas paries earum cxterior, feu membranaceum inuolucrum, capfulam conili- tuens finditur , dum in maturitate deficcatura vel ex parte , vel toto dehifcit , cum itaque calycis haec ipecies multum habeat affinitatis cum hifce feminahbus inuolucris, poterit etiam hsc eidem valuas idea ceteris paribus comm.ode appiicari. CoroUa in graminibus nuUa ell, nili calycem feminis proprium pro corolJa, neda- ria vcro pro petalis habeas ; quoad ftainway omnibus tria fdnt , exccpta OYyza , quse fex habet, & Anihoxnntho ^ quod nonnifi duo ex- hibct. Quid autcm vctet , hac non obftante differcntia , duas has graminibus adnumerare plantas, cum reliquo habitu aJco cum iisdem conueniant ? Filamenta plantis huiiis ciallis omnibus nonnifi capillaria funt , id cll: , capil- laris tcnuitatis , hinc infirma , vacillantia, nu- tantia, pif}iUi pr^terca germen in omnibus vni- cum , ftilus contra vel fimplex , vel duplex , pericarpmm ivdlhim^ feme/2 licmpcT vnicum. Claflis IIL Ord. i. Explicatio Continet primns clafTis huius ordo gramina Crd.^^r! * monogym^ hcet cnim fupra iam indicatum fit, <^^amina K, monogy- 3 plan- na. 78 CLASSIS III. plantas huius claffis omnes femen tantum vni- cum habere , adeoque germine quoque nonnifi fimplici gaudere , hajc tamen trium priorum ordinum conflitutio fequitur praecipue illam obferuationem , quae docuit: alia gramina vno tantum inflrucla effe llylo , alia duobus diftin- 6lis, quce proinde vnicum tantum habent lly- lum , gvamina dicuntur inojjogyna , quae duos exhibent , nominantur digyna , hinc denomi- natio heic fit a fola parte piftilli media, ftylo fcilicet , qni eil in hoc ordine fnnplex , in fe- quentibus binis duplcx. Exempla funt, & ge- mva liuius ordinis gramina notilTima , quae pa- ludofa loca, & prata Iiumida valdc amant, & ex iis quidem, quee primoum virefcere, paulo pofb florere incipiunt, fcivpuSj ^cypevus^ adeo affinia inter fe gramina , vt ipfe Linnaeus du- bitet , num feparari poffint , nec potius con- iungi debeant? certe folam, & praecipuam dif- ferentiam ponit in villis femini adhserentibus , quibus caret cyperus , vt contra fcirpus modo ad apicem feminis , modo ad eius bafm inltru- ftus elt. Ahud notiffimum huius ordinis gra- men, efl: £nop W«7« Linnasi , a\ia.s Linagvojiis diclum , quod media sflate floret , villosque copiofos argenteos , tenuiffiimos , niueos mul- tum vltra fpicam protenfos colhgit in fpeciem pendulae barbae capriucc , amoeno admodum fpe6laculo de paludibus prodeuntis. Non in. utilia fecit iam ars textoria experimenta , fuos in GRAMINA. 79 in vfiis vt verteret hanc lanam , qua? non ob- llante fiimma filorum fubtilitate tenacitatem tamen eorundem fimul exhibet , non metuen- tem textoris manus diftraftiones. Claffis III. Ord. 2. Secundiis clafTis huius ovdo exhibet gramina Explicatio digyna fiinplicia , vt diflinguantur ab ordine oi?(f \ fequenti, qui habet digyna compofita. Prae- Gramina monui iam occafione prioris ordinis , vt habet f/^pjjjjg, etiam hiftoria ipfius claffis : aha gramina , vt monogyna, vniciim tantum , & fimplicem ha- bere flylum , aha vero duobus , vel duplici gaudere ftylo , eaque digyna efie , quge adeo- que digjmorum idea pcr fe fatis clara efl.. Itaque nunc reflat faltem eruenda notio digy- mriim fimpUcium^ & compofitorum ^ ha?c vt fatis diflinfta capiatur , oportet fcire , glumas gra- minum, (fmgulare illud , quo fe ab aliis plan- tis diftinguunt , calicis gcnus,) in aliis vniflo- ras tantum , rarius bifloras, in plurimis multi- floras effe , iam , vbi vnifloraj tantum funt, adeoque intra vnicam glumam vnum tantum flofculum fbuent, per confequens nonnifi vni- ctim etiam piflillum habcnt, gramina dicuntur etiam digyna fimpUcia ^ ob duphcem omdem Jly- lum digyna^ fed ob fimpl-icitatem flofculorum, quJE raro vnicum admiferit focium in ghma hflovay fimpUci/tji Ea igitur omnia digyna gra- mina^ Bo CLASSIS III. mijta , qu3e nonnifi vnifloram , ad fummiim qiiandoque bifloram exhibent gjomam, vel eius loco inuolucrum tale , pmpUcia erunt digyna; compojita vero digyna , qus multifloram glumam^ eiusue loco inuclucrum tale ofl^erunt. Exernpla funt, & gencra huius ordinis , qui digyna fim- plicia gramina exhihet^ Sacchanim^ {me anmdo facchartfera , in qua quidem calyx prcrfus nul- lus obfcruatiir, fed lanugo tantum apparet, florc longior, pendens , florem autem vnicum tantum includens , deinde phleum , Typhoidea Scheuchzeri, grainen typboides aliorum, fpeciem aliquam lypbce vltimi graminum ordinis prcS fe ferens , porro : panicuniy quod inuolucrum non modo vniflorum, polyphyllum, fed & glumara vnifloram , triualuem habet , fpecies eius eft milinm vulgare , femine luteo , aut albo , quod frequenter in Germania cum lade co<5lum ob~ fonii loco comcdi folet. Ulterius , Melica^ quo fub nomine habemus gramina quaedam auenacea , glabri calycis , & glabrae corolla?, lociiflisy id efl:, integro apparatu floris & frufti- ficationis, qui aliquam locufl:a3 fpeciem refert, nunc rubris , nunc etiam candidis , auenaceo fcmine , vnde fua nomina habent gramina, fcilicet auenaceorum. Pertinet etiam huc ory- za , quae , vt fupra notatum fuit , aliquam a confueta graminum fabrica fl:aminea triandra exccptionem facit, cum fit hexandria, fi-umen- tX admodum edulls fpecies , quse per IndiGB palu- GRAMINA. 81 paludofa colitur , habitans forte in iEthiopia, vt in fuis Ipeciebus plantarum fcribit Linnceus. Eft etiam genus huius ordinis vulgo notum: Secale Scheuchzeri, Hecalina y Rogga^ {lUQ fe- c^/^Dodonaei, frumentum, quod farinam e fuis feminibus reddit , pani optimo , eique dehca- tiflimo aptilTimum; habet hoc, expers glumse, inuolucrum biflorum, diphyilum, ne6laria duo, ere6la , & ouata , fexum in quibiisdam fpecie- bus hermaphroditum , in ahis cum admixtione marum, feorfim locatorum, flos tertius pedun- culatus fa^pe intcr duos maiores fefnies. Habet etiam Secale hoc prfy?^», Z;r«/>^ inliaerens exfuccffi, efficiunt nucn GRAMINA. 89 nuces duae, ofTeae, oblongo-ouats , angulatae, fed Tournefortius modo vniloculare in aliis, bilocuiare in aliis obferuauit femen. Septimum huius ordinis genus Typha ell, cuius vnicam tantum fpeciem nominat nobis Auclor, caret haec etiam corollis, communiflim.um paludum germanicarum fpontaneum ornamentum , quod fuos mafculos flores in amento habet columnge amplae , teretis , nigrae , culmum terminantis , calice compofito ex amento communi , cylin- draceo , denfifllmo , conflante perianthiis tri- phyllis , & fetaceis , femitieos numerofos in amento , eundem culmum cingente , compa- ftifTimo digeflos. Semen heic pappum gerit ca- pillarem, fetas feminiferae quafi afhxum, lon- gitudine piflilli. Vltimum denique , o&auum genus carex audit, cuius plurimae dantur fpe- cies , fi non paluflres , tamen amantes prata humida, ita proftat carex nigra vema vulgarist pertinent etiam huc plurima gramina, cyperoi- des Tournefortio difta, tenacia, firma, quoad fuam compagem. Abefl & hic tam circa flo- Tcs mafculos , quam circa femineos corolla, quandoque autem, & in quibusdam caricis fpe- ciebus , vt ante fub initium hiftoriae huius or- dinis notatum fuit , obferuari folet vera Dia»- cia , femineis floribus in diftinfta planta , vel fpica obuiis. Mafculi flores , & feminei vtro- bique in fpicam digefli funt, in qua funt cali- ccs : amenta oblonga , imbricata , compofita M e 90 CLASSIS IV. e fquamis vnifloris , in femineis autem reperi- mus prseterea neclarium inflatum , ouato - ob- longum, apice bidentatum, fuperne contraftum, ©re dehifccns , perfiltens. Clams IV. AMENTACE^. Explicatio /^laffis maxime naturalis, & euidente fe com- Amentace/, ^^ mcndans praetcrea fimplicitate quarta haec efb , in qua funt Amentacece plantnnatis. nuius locauit fempcr fub claffe monoeciai*um , aut dioeciarum monadelphiarum. Et habemus etiam hic arbores , fruticesque , quos aut fponte nafccntes noftra Germania aht , aut certc in hortis cultos facilc fouet, toleratque. Quam Ephedram primo nominat Audor, apud nos rarius videre licet, eft dioecia ; fed facile colitur , vtut follicitam expcdans culturam , cxemplum huius ordinis , in Anglia la^tiffime ad fummam cxcrefcens proccritatem Taxns eft, calice , coroUaque carcns , nifi pro calice fu- N 2 njas 100 CLASSIS IV. mas gemmnm , fimilem perianthio tetraphyllo , filamenta vero habet copioiii , coahta inferne in coliimnam , gemma longiorem. Pericarpii loco bacca eft (notat enim Linnaeus , llrifte loquendo pericarpium dici non debere notabi- lem hanc baccam , in \Tiiuerfo regno vegeta- bili,^qua noto, fme pari) e receptaculo elon- gato in globum , fuperne ac inferne propria tunica te6lum, fucci plenum, apice dehifcens, colorata , tandem exficcatione contabefcens , euanefcens , quae femen vnicum, ouato - oblon- gum , apice prominens extra baccam recondit. AlJud huius ordinis exemplum & genus eft : Tbuya^ DodonaiO Arbor vita dicla, duas tan. tum huius fpecies Cl. Au6lor allegat , aliam ftrobilis iGeuibus, fquamis obtufis, alteram ftro- bilis vncinatis, & fquamis reflcxo - acuminatis. Suppeditat pofterioris huius fpeciei fuccinftam defcriptionem , quoc ita habet : Radix fibrofa, lignofa , & ramofa eft , caulis grifeus , per omnem longitudinem ramofus , rami vltimi ar- cuatim adfcendunt , inftru6li ramulis alterno fitu pennatim ita pofitis , vt acies altera ter- ram , altera coelum refpiciat : hi vero eadem ratione diuifi , & fubdiuifi fspius teguntur fo- liolis quaarifariam imbricatis , ouatis , com- preflis ita, vt apparcant difticha, vel oppofita duo intermedio quafi ncruulo confuta, & con- nexa: minimorum ramulorum npices autumnali tempore incrafllmtUT , & fuperiora vcrfus in- curuati AMENTACEiE. lor cnniati fioves promunt finguli amentaceos du- plicis generis , alios ncmpe maiores , fuboua- tos, cypreffi nmillimos, majculinos^ alios vero minores , c fex fquamis conftantes , feniineos ; hi annuo fpatio excrefcunt in fruclum fubro- tundum , dehifcentem in quatuor , vel fcx fquamas ouatas , obtufas , lignolas , a tergo infra apicem mucrone recuruo armatas , intra fquamas vero fmgulas duo reconduntur femina fiibrotunda, vel obuerfe ouata, globofa , & grifea, fic, vt ha^c fpecies a priore nec ramis, nec foliis multum diiferat , nifi , quod in hac omnia fmt craifiora, inodora, & Isetiore fuffu- fa virore. FruSius autem toto coelo a fruftu proximse fpeciei vulgaris Thuyee , in hortis. culta3 diuerfus eft , hic enim in illa longe te- nuior elt , ncc uncis munitus incuruis , ncc ftttus etiam feminibus ouatis. Vfu medicato proxime Thuya hi^c afhmilari folet SaMme ^ itidem frequenter in Gcrmaniffi hortis culta3 iu- niperi fpcciei , certe qualitates balfamicas , vi- resquc apcritiuas, emmenagogas, carminatiuas cum ca communes habet. Ex cadem cum Thuya monrrciarum monadelphiarum Linncei clalfe Cypyeffus ef!:, cuius iterum aliquae fpecies in GcrmaniEB hortis coluntur ; mafculi fiores hcic in amentum ouatum congcfii funt, fparfis e flo- ribus compofitum , con-ftans e fquamis vniflo- ris , fmgulare habent hi mafeuli flores hoc , quod cavenvt filamentis^ & videtur eorum vices K 3 gerere I02 CLASSIS IV. fquama calycina , cui adnafcuntur inferne /?»- tber^e quatuor ; feminei flores in conum fiibro- tundum , communem co]le6li funt , o6lo , de- cemue flofculis compofitum , & conllantcm e fquamis vnifloris , coroUa vterque fexus ca- ret ; piftiUi loco germeji obferues , vix confpi- cuum, dein pun6ta numerofa intra fmgulas ca- lycinas fquamas , truncata , & apice concaua, habeas forte pro fl;ylis ? Pericarpium deficic, conus autem fubglobofus , claufus , dehifcens fquamis orbirulatis , angulatis , peltatis , quae recondunt /^wfw , quod efl: A^«a: angulata, par- ua, & acuminata. Maxime quoque clafli mo- noeciarum harum monadelphiarum Linnsi ad- numerari debent alia duo nofliri ordinis exem- pla & genera , quorum vtrorumque multas fpecies per filuas Germaniae fponte crefcentes reperias , nimirum abies & pinus , vtraque ar- bor & fuo ligno pro vfibus oeconomicis cele- bris , & fuo balfamo copiofo , quod fpirat, fundit, & continet, viribus medicatis; ^ abiei quidcm flores maflculos in amxCntum racemofum exhibet digeftos , calyce vix vllo practer fqua- mas gemmae , corolla vbique deliciente , /f"A/- mentis numerofls, femineis fibribus calicis loco feruit conus communis , oblongus , vnifloras gcrcns fquamas , loco pericarpii coiius adeft ca- lycinus, prius conniuens, nunc dehifcens, con- tincns loco feminis nucem auftam fupcrne ala mcmbranacea,. femine maiore , fquama coni minore , AMENTACE^. 105 minore , hinc refta , inde dilatata. Ab hac abie non difficulter diftingui poteft Pinus , quoE quidem pariter mafculos flores in racemos cxhibet difpofitos , fed manifeftum prseterea feriantbium tetraphyllum , caducum , filamenta plurima, coroUam vbique nullam, femineos fio- res in globos difpofitos , calycem formante cono communi, fubouato, fquamis bifloris. ConuSy qui fru6tum exprimit , vt in fe , ita & ratione iux nucis prorfus conuenit cum conis abietis , habet autem id etiam fingulare Pinus, vt ex ''obferuata follicite germinandi ratione apparet, quod contra morem aliarum plantarum , & exemplo certe perquam raro polycotyledon cfTe inueniatur. Vltimum huius ordinis exemplum, & genus efl: : JunipevuSy ad quam refcrunt etiam recentiores CeJrum Tournefortii , & Sahinam Bcerhauii , quam polleriorem , in hortis iugiter virentem Au6tor noflier cum Linnaso vocat iu* niperum foliis infcrne adnatis, oppofitionibus concatenatis. Efl; autem iuniperi gcnus e claflTe diocciarum, monadclphiarum, cuius mas amen- t.o infidct conico , confliante raclii communi? cui tres flores oppofiti triplici oppofitione ap- ponuntur , terminante decimo amentum , fin- guli autem flofculi pro bafi habent fquaviam latam , breuem , incumbentem pediceilo co- lumna^ affixo , coroUa nuUa efl: , ftamina vero filamentis in flofculo terminatrice tribus con- ftant, fubulatis, inferne coalitis in vnum cor- pus; 104 CLASSIS IV. pus ; (in flofcidis liiteYiilihus vix manifeflis ) fcens iterum officinalis efl:, habcmus inde baC' cas ebidi; exotica iterum efl: Cotinus m hortis culta, quas dat lignum illud Brafihenfe flauum, denique Rbus efl;, am.plum valde genus, quod non modo fub fe habet Sinnach illud officina- Tum, fed & varja illa ToxicoJevdra y in hortis culta, maxime Virginia; indigena, & de vi €tiam fulpefta venenata, «■• --^ ^ Claffis FRVCTIFLOR^. 149 Claffis X. Ord. 3. FRVCTIFLORiE FLORIBVS QVINQVEFIDIS. Incipiunt niinc ordincs difcernere plantas Explicatia clafli fiiK fubie6las e forma coroilarum, qua- Claffis X. rum linibus modo filTus, modo indiuifus eft, Frudifiora niodo etiam ftellatam aflfedat figuram, omnium flonbus vero maxime attentione primo dignas efi!e iu- ^""^ J* dicauit Cl. Au6i:or fruclifloras , quse coroIlJE limbum exhibent in quinque partes, vel laci- nias filTum. Agmen ducit amplum genus Campannla , cuius plurimas fpecies Germania Iponte nafcentes alit, excticasque haud pau- cas in hortis colit. In culinis maxime ama- tur Campamla vadice efculcnta^ flove ccBYiileo^ Linnaei campanula fohis radicaHbus lanceola- to-oualibus, caule ramofiffimo patulo, Ra' pwiculus vulgi, cuius radice frequenter frui- tur acctarii forma cum aceto & oliuarum oleo appofita. Diftinguit fe gcnus facile mirabiii admodum, & fmgulari prorfus floris fabrica. Genus ahud in Germania cognitimi , & in hortis cultum eft Tracbelmn^ Trachehum azu- reum vmbeniferum Tournefortii, rehqua pau- lo rariora funt, quinarius gencrum numerus omncm hunc ordinem abfoluit. T % Claffis 150 CLASSIS X. Claffis X. Ord. 4. FRVCTIFLOK^ FLORIBVS QVADRIFIDIS. Explicatio Obferues etiam in hoc ordine ciirtam fru- Claffis X. ^iflorarum fuppelleftilem, nec enim plura oc- FruHiftorde currunt in eo, quam feptem genera^ quomm ^"'■i^"' ^"^** primum eft: Comiis. arbufcula primo vere di- lute flatios promens flores, geltate jrucius red- dens baccatos-, eleganter admodum rubroSy gra- te dulces in quibusdam fpeciebus. Colitur in hortis Germaniae, tantum non totum genus in fuis fpeciebus omnibus. E generibus in patrii noltra fponte crefcentibus efl: epilobiiim-i olim di6lum cljamxnerion , cuius variae fpecies oc- currunt fdueftres ; dein eft ceiiothera , quse Tournefortio dicebatur: Onagra variis Hbere crefcens in fpeciebus , & per hortos Germa- niae culta. Denique huc pertinet Adoxa Lin- nsei, Veterum illa MofcbatelHna , ob gratum odorem mofchatum, Cafpari Bauhino ad ra- nunculos propter fohorum inciforum terna- tam diuifionem relata. Cubicus eft extremi ilorentis cauUs adparatus. Nominauimus prae- cipuas in Germanice campis, hortisque obuias plantas. Claffis FRVCTIFLORiE. 151 ClafTis X. Ord. 5:. FRVCTIFLOR.E FLORIBVS TRIFIDIS. Finditur in corollis plantariim huiiis ordinis Explicatio limbus in tria tantum fegmenta , fed vnicum q ^^^^ eft, quod ex eo nobis nominat Cl. Au6lor ge- FruBijlor^ nus, nimirum: Cliffortiai raro, fi vnqnam, 'mj°J.'^"^ '"' Germaniae hortis obuia, tres eiusdem allegat Ipecies , foliorum inprimis figura difcrepantes. Claffis X. Ord. 6. FRVCTIFLOR^ FLORIBVS INDIVISIS. Prouti tres ordines proximi fe6las exhibe- Explicatio bant limbis coroUaSy ita prajfens indiiiifas eas- Claffis X. dem offert, verum & heic nonnifi vnicum ex. pruHijlora primit Cl. Auftor exemplum , & genus , quod flonbus in- fiflit Anflolochiat vnde fccunda prscipue Ipe- '"'■''^- cies, quee Arijiolochia rotunda officinis phar- maceuticis dicitur, vfu radicis medicato, trau- matico , confolidante inprimis celebris eft ; (enumerat cnim ordo fex fpecies ,) in omnibus quidem fpeciebus, vt in ipia officinali, corol- la eft irregularis, monopetala, obfcurius di- uifa, imitatura quafi labiatas corollas, at in- cifiones adeo non profundas funt, vt maiori iure filentio diuifionem hanc pra^tereas, cre- fcit fponte planta frequenter per Germaniam. Claffis 152 CLASSis xr. Claffis X. Ord. 7. FRVCTIFLORiE FLORIBVS STELLATIS. Explicatio Plura fimt oppido , qus hoc ex ordine no- Ord 7 i^J"^^^ liceat plantarum genera, covoUis vide- FruB.ificr£ licct vtcunque ftellatis confpicua , iisque a prio- ^ulZ ^^^^"^ ^^^^^^ ^^ diftinguentia ordinibus. Et plu- riiTia quidem genera non minus frequentia oc- currunt per hortos,. ac per campos, exemplo fit genus Riibice^ y^parines, Afperulce^ Galii^ SberavdicSy Cnicianellce , atque Falantice^ quse omnia , & fingula genera in variis quidem fuis fpeciebus legere vtrobique liceat. Heec pras- cipua funt Clar. Au6loris genera , quorum chara6leres commode quidem exponant Lia- naei genera plantarum. Clafiis XI. CALYCIFLOR;E. Explicatio T7xprimat fola claflis infcriptio indiuiduum, CiafTis XI. JLi propriumue plantarum fub ea locatarum characlerem , qui nimirum in eo confiftit , quod in omnibus his peviantbio monophyUo^ fiifo au- tem vtplurimum in extremo limbo, ad inter- nam fuperficiem inferantur, & adnafcantur fta- mina fic, vt floris receptaculum per omnera, & Cai^ciflor£. CALYCIFLOR.E. 15:3 &: folum fe diffundat calicem. Prouti autem hinc facile intclligere liceat chara6leris, & no- minis clafli huic impofitorum rationem, ita notandum efl praeterea , maximam huius clas» fis partem conllituere PomifcYas aHorum Sy- ftematicorum, & fruftus quidem gratia, qui nimirum in pluribus efculentus eft. Sed in fpecie notanda heic venit obferuatio ab Au- ftore adie6la, quando ad hanc clalTem, ait, non precario, fed iure naturae primum ordi- nem refero, cum dentur flores, fru6lum non coronantes, quales omnes mafcuhni funt in cucumere, cucurbita, & congeneribus : imo de induflria hic fhirpium ordo rehquis praspo- nitur, quia flores in his, qua feminini, fru- 6tifloras excipiunt, &; claflis proxime antece- dentis agmen claudunt, qua vero mafculini, commode hi vexillum ducunt. Ordines huius claflls nonnifl quinque confl;ituit Cl. Auclor, quorum characleres e numero petalorum folo defcribit, qui alias huic fubie6las clafli plan- tas modo mere monopetalas exhibet, modo tetrapetalas , nunc pentapetalas , o6topetalas, & polypetalas. Claffis XI. Ord. i. CALYCIFLORi^ FLORIBVS MONOPETALIS. ^!^xh CoroHae plantarum, quas hic ordo coUigit, ^f * JoV* omnium monopetalas funt, coquc fe difl:in. ^^-^^^' «o^ U guunt "'^'''^'''- 154 CLASSIS XI. guunt praefertim a fequentibus ordinibus. Con- fluunt autem in hoc ordine genera variarum Linncti claiTium, nimirum gynandriarum , pen- tagyniarum, monoeciae fyngenefise, atque ico- fandrise monogynis, qu^e tamen communis hic habitus, & claffi & ordini Cl. Auftoris noftri proprius aptiffime coniungit, & natura- liter. Primum genus conftituit heic exem- plum gynandrias pentagyniae, fcilicet Paffiflo- ra^ Flos paffionis vulg6, GranadiUa Hilpanis, cuius II {pecies enumerat Cl. Au6lor, flos elegantiffime mirabilis confl;ruclionis , maxime cum ahquoe Ipecies, in Germanice quoque hor- tis cultse, multas Paffionis Optimi Seruatoris Noflri partes exprimant in vniuerfo floris ap- paratu haud obfcure, Ipeciofa quoque, oculis admodum blandiente diuerfarum floris partium varietate. Deinde hunc ordinem fubeunt ah- qua genera e clafl!e monceciae fyngenefiae Lin- naei, e quibus omnibus aliquae Ipecies vfu re- ceptEe funt medico. Ita fe res habet circa gcnus: Momordicaj vnde non modo vulgarem habemus fnotnordicam, fed & elateriiim officina^ rum, quod fuccum illum purgantem, qui aflfer- uatur infpifl>itus in officinis pharmaceuticis , reddit, porro huc ^ertmet Cucumis y cuius Ipe- cies efl: vulgaris ille Jatiuusj vbique in Ger- ma^nia cultus, edulis, aha fpecies Melo vulga- ris , alia Colocyntbis officinarum , amariffimum dans illud pomum drafticum, vnde trochifci albandal CALYCIFLOR/E. 15:5: alhandal officinarum, tcrtium genus ell Cm^- bitay quorfum refertur etiam PepOy Melopepo^ Anguria^ eil fub eo etiam CttniUus officina- rum, cuius videlicet femen eft e quatuor fri- gidis maioribus. Alite fpecies frequenter co- luntur in hortis, agris & vineis, vfuque va- rio alimentario & pro hominibus, & brutis veniunt, fmgulari etiam, gi-atiffima formae fru- ftuuin varietate ludentes. Quartum denique genus e clalle monoeci£e fyngenefise Linnsei Bryofiia efl, cuius aliqua Ipecies creberrime per Gemianiam fponte crefcit, radix eius vfli medicovenit, tamtopico, potenter admodum refoluente, quaminterno, purgante, draftico, coluntur vero etiam in hortis exoticse quos- damlpecies, maxime quidem africanay creticdy zeylanicay ex eadem prseterea monoeciae fynge- nefias Linn?ei clafle genus eft Sicyos, proxime ad cucumerem & bryoniam accedens, colitur & hoc per quasdam fpecies in hortis Germa- niae, prout etiam vltimum genus : StyraXy ico- fandria monogjiiia. Claffis XL Ord. 2. CALYCIFLORiE FLORIBVS TETRAPETALIS. Duo tantum funt , quse nobis in hoc or- Qg^^g X? dine nominat Cl. Auftor, calyciflorarum fa- Ord. 2. cilhme ab aliis diftinguendarum genera , quo- flll^hus^Te* U 2 rura trapttalif. 156 CLASSIS XI. rum vtrumque indolem fruticofam habet, vtrumque fub claffe icofandriarum Linneei eft, prius quidem icofandriarum tetragyniarum, po- llerius autem icofandriarum monogyniarum , €ft nimirum prius: Philadelphus Linnaei, quem Hortulanorum vulgus Jasmimim filueflre , pas- fim Styrax etiam appellat, fiores niuei valde funt fragrantes , odore nimis tantum forti, fo- ient frequenter frutice hoc omare hortos Ger- mani^, in quibus rarius eft alterum genus: Eugeniay Myrtiis alias Italica difta, foliis rige- fcentibus latis, ac recuruis, parum odoratis. Claffis XI. Ord. 3. CALYCIFLORiE FLORIBVS, PENTAPETALIS. Explicatio Amphflimus eft omnium hic ordo calyci- Rl^i^^^ ^^" florarum, & generibus phirimum abundans, Cahci/ora & horum fpeciebus, prfficipue vero in eo le- jioribusfen- gas arborum pahnariarum , tam pomiferarum, '* quam drupiferarum, exoticarum, & indigena- rum genera, cifroSy aurantias rnalos -, pomos va- rias edules frudus creantes, pyroSy cydoniaSy Punicam , amygdalum , cerafum , padtmi , frutices baccatos multos, fnyrtum, vtbes genus, crata- gUMy Sorhum-i rofas^ rubos e molJioribus bac- catis, fragarianii ex ahis potentiUam plurimis admodum confpicuam fpeciebus, quas inter etiam funt anferinay vel argentina officinarum^ & CALYCIFLOR^. 1^7 & qitinquefolia varia, quas inter vernalia etiara qiiEBdam occurrunt, denique Geumy cuius fpe- cies funt caryophyllata vulgaris officinarum, pro- pter caryophyllatum radicis odorem ita difta, & caryophyllata aquatica Jlure mitnvte\ vbique per Germaniam in pratis humidis obuia, vt illH fepes magis ornat; HpiYcsa^ cuius variie Ipecies coluntur in hortis, fdipendula ^ & «rw//- cus i quae vtraque planta creberrime per Ger~ maniam fponte nafcitur; addi meretur his Tor- mentilla^ a^que minus rara per patriam noftram, vbi radix vfu medico, adftringente, antidy- fenterico /requentiffimo venit. Maxima pars p]antarum huius ordinis fponteper Germaniam nafcitur creberrime, aha in hortis frequenter colitur. Cladis XI OrJ. 4. CALYCIFLORiE FLORIBVS OCTOPETALIS. Unicum cft , quod heic nobis Cl. Au6lor ExpHcatio nominat, plantarum calyciflorarum genus, 06I0 Claffis XI, petalis infignitum , idque raro in Germania^ cah.^flor^ hortis, nunquam autcm fponte naicens repe- -^°^«^«j «So- rias , prstcrquam in Hcluetia, nomen ipfi de- dit Linnaeus DvyaSy Tourncfortio dicla fuit caryophyllata alpina, chamaedryos folio, Bau- hinis ChamcEdrys alpina , cifti flore, aut Cha* miedrys alpina, florc fragariee albo. U 3 Clasffis 158 CLASSIS XT. Claffis XI. Ord. 5. CALYCIFLOR^ FLORIBVS POLYPETALIS. Explicatio In omnibus generum huiiis ordinis corol- Ciaflls XI. jjg inconflans eft multovum petalorum numerus, CaiyiJior£ neque vel vnicum gcnus exhibere Germania florihus potefl, fponte fuo in folo nafcens, omnia funt po^prat. ^^^j.|^^^ verum nonnifi tria nobis Cl. Au6tor in vniuerfum genera heic nominat, quorum primum & vltimum plures fub fe fpecies ha- bet, medium vnam tantum fpeciem, quae Pc' reskia dicitur, quam quidem Linnasus primo generi tanquam fpeciem fubiicit, cum in eflen- tialibus fruftificationis partibus cum eo pror- fus conueniat, & folo fe inde habitu arboreo, foHofo, ipfoque fruftu foHofo difcernat. Quod attinet ad primum genus, iiomen huic impo- fuitCl. Au6tor C«5?«J, fub quo habemus etiam melocaBum , cevei varias admodum fpecies, opuntiamy feu ficum indicam, atque Tumm; in omnibus fpeciebus varie mirabiHs elt fucculeir- tarum columnarum habitus , & Ipeciolillima florum fuperbia, quaedam fpecies, vt inprimis iUe Surinamenfis fexangularis , & feptemangu- laris oblongus, ereftus, peruuianus cereus, per noSlem tantum^ eamque vnam flovent; numerat Cadi fpecies 17 Cl. Au-dor noflier. Ultimum genus conltituit Mefemhyam/jmum Linnaei, Ficojdes CALYCIFLOK^. 15:9 Ftcoides youmeionu ^ aliorumque antiquioram Syftematicorum, occurrit etiam hic mirabilis admodum elegantiae varietas in vniuerfa plan- tx conformatione, tam quoad caules, palTim quafi glacie afperfos, quam quoad flores, eo- riimque colores, plurimas fpecies, quarum In vniuerfam 31 numero proponit Cl. Auftor, habemus ex Africa, haud paucas etiam fruti- cofas, quin occurrit etiam noBiflora , flore intus candido, extus phoenicco, odoratiffimo, Dil- lenio difta, qute ipfa efl arborefcens, hgnofa. Claflis XII. RINGENTES. Ringentes a forma corollarum dicuntur plan- Explicatio tag huic fubiedae claffi, quoniam certe ClafrisXII. plurima earum pars corollas habet riftum ani- mahs, vt canis, aut leonis exprimentes, qua- re olim perfonatos dixere flores, alii fimphci- ter refpicientes ad corollarum harum natura- lem diuifionem in duas portiones labiorum ad modum fibimet inuicem coadaptatas & conti- nuas, labiatos appcllauere flores, alii, cum ob- feruarcnt inconfl:antiam formse in corolhs his monopetahs, conftantem tarnen declinationem a regularibus, nominauerunt faltem monopeta' los, irregulares floresj non tamen diffitendum efl:, i^o CLASSIS XIL eft, occurrere paffim aliqiias etiam in ordini- bus Cl. Au6loris noflri plantas, quarum co- rollae riclum prorfus nullum exprimunt , vti manifeflum huius rei exemplum efl in veYoni" ciSi quse corollas habent fatis aperte regula- res, monopetalas, limbo planiiTimo, laciniis ouatis, facile autem inueniat CI. Au6lor ve- niam ordinationis huius, & paucarum aliarum in clafTem hanc, cum vbiquc, fi ab hoc riclu difcelTeris, reperias tantam habitus affinitatem, & characlerum conuenientiam cum plantis ve- re ringentibus, vt non absque vi Naturse il- lata feparari commode pofTent. Habemus etiam in clafTe hac cHdynainias Lifwai^ etenim omnes funt ringentes corollis, at non vice verfa ringentes omnes didynamiae funt, admittit enim claflis etiam diandrias, vt faluicE docent, atque veronicss. Prcecipui characlercs clafFici funt fequen- tes: CoroUa in omnibus mo?iopetala efl, & />- vegularis a potiori, flamina quatuor-, rarius cluo^ fijiilii ftilus femper vnicus , ftigma creberrime hifidum, folia vtplurimum oppofita, caulis fae- pius herbaceuSy flores ex alis ere6li, plerum- que parum inchnati. Semina in ordine altero fmgularibus, propriis conclufa, tedaque va- fculis, vel capfulis, in altero nuda. Claffis RINGENTES. i6l Claffis XIL Ord. i. RINGENTES ANGIOSPERM^. Gra3ci nomen dedere appellationi huius Explicatio ordinis, denotat eas ringences, quee, vti pro- Ord i xima expofuit hiftoria, propriis thecis tegun- Rmgentes tur feminahbus, ita enim fecernuntur ab alte- ^''^'°-^^''''"*' ro, & fequente ordine, qui nudas promit, his deflitutas munimentis rfngentes. Notauerunt iam fibi hoc difcrimen antiquifTuTii Botanici, Fru&ifia Linnaii vnde huius & fequentis or- dinis nomen etiam in eorum Hbris iam repe- rias crebcrrime. Habemus ex hoc ordine tam in Germania fponte crefcentes, quam in hor- tis eius cultas plantas plurimas cognitas. Efl exotica inter has vitex^ agmis caftus ofRcina- rum, cuius in officinis pharmaceuticis femen adeo cafle afferuatur, deinde Jufticia^ vulgi hortulanorum Nux rnalal/arica ^ ex ofRcinali- bus, & frequenter cultis gratiola^ deinde Di- gitaliS) e corollce figura digitah nomen habens, alba, rubraque varietate hortos ornans, ScrO' pbulariay cuius radix officinis in vfu efl, Ait' tirrhinumy cuius genus fub fe habet filucftres plures fpecies per Germaniam fponte crefcen- tes, in fpecie quoque Cymbalariam^ frequen- ter muros ornantem , vnde fufpefta illa para- "tur nqua Tufana , deinde Linariam , vnde, qua- dam fciUcet eius de fpecie vnguentum ihud X pare- i6a CLASSIS XII. paregoricum de linaria in officinis paratur, Melampyrumy -frequentilTime per agros & fil- vas Germanise fponte crefcens, Rhimfitbumy qui aliis Crifta gnUi^ gra?cis deSiorolophiis dici- tur, plantam, quK ficiibi pafcua pratenfia or- nat, intafta reiinquitur a vaccis. Sed eflpor- ro e pratenfibus, crebro per Gcrmaniam ob- uiis FediculariS) Eup/jrn/ia,^ ophthalmica refol- uente virtute celebris, & rcfrigerante , Oro- hanche, paradoxum valde plantarum genus, ad arbores filuarum Germanige frequenter obuium. Inprimis vero nominanda eft Feromca, cuius genus non pkires modo fpecies fub fe com- ple6titur, vernales, & asftiuas, verum & pras- fertim officinalem, cuius multus vfus efl inter Medicos peftorahs, refoluens, & leniter ad- Hringens. Adnumeratur etiam huic ordini Circaa, filuarum Germaniae frequens incola, Claudit agmen Utriculayia ■, Riuino Lentikila- ria difta, Bauhino MilJefolium aquaticum len- ' ticulatum. Claffis X!I. Ord. 2, RINGENTES GYMNOSPERMZE, Explkatio Amphffimus cfl: hic plantarum ordo, foe- ClaffisXlI. cundiffimus vt multis generibus, ita & eorun- Eingentes '^^^'^ fpccicbus , ipfaque Germania haud exi- gymnoffer- guum numerum fuo finu fouet. Chara6ler ^^* ordinis eo fimpHciter xedit , quod femina vbi- que RINGENTES. 163 que nudA fint, niil] is tefta propriis, & fmgu- laribus velamcntis, fed folo munita calice, ita fe aptante fubftantiae feminum, eamque am- plc^lente, vt ibi tuta recumbant. Primum eft genus Teucriimiy cui fubiicit Linnseus, & Royenus Polium^ chamcedryn^ fcordtum ■, cha- mcepityU) biigidam^ fiue aiiigam^ ^marum tan- quam Ipecies, hinc habemus fub hoc genere marumverumy Syriacum, medicatum valde fuis foliis aroma, quod frequenter in hortis Ger- manice coh'tur, deamatum prorfus a fehbus, dein eft Potiumj itidem officinale in Germa- nia, Buguhy feu aiuga, frequentilTime fponte crefcens per Germaniam, itidem officinalis^ Chamcepithys ^ ^liisjua arthetica di^la, non mi- nus officinalis-, chamadvySy atquc fcordiumy fre- quenti medicato vfu venientia, fed a potiori culta in hortis. Proximum genus elt Saluia^ cui adnum.erant yf//2i'V^f», &, Horjtiinum y varise funt huius fpecies in Germania Iponte crefcen- tes, aiige vfu aromatico culinari, & medicato celebres, in hortis cultse, funt etiam exoticae plures, frutefcentes, africanae, mexicanse, fimi- lesque. Excipit hoc genus RosmarinuSy vel vulgo notiffimus ex virtute medicata neruina, calefaciente , qua fe fohofum hoc aroma fra- grantiffimum culinis quoque commendat, vn- de frequenter valde in Germania colitur fru- tex. Aliud in hortis Germaniie fatis cogni- tujn genus eft Dracocepbahim ^ cui fubeft etiam X 2 Mol" i64 CLASSIS XII. MoUauica, olim dicla Melifpi Ttircicai tanqiiam fpecies, coluntur eius varise admodum fpecies. Prseterea habemus ex hoc ordine Leomirum^ cui addunt quoque recentiores Cardiacam Tour- nef. & Galeobdolon Dillenii; fpecies eius efl: Cardiaca ofFicinarum. Sequitur nouum genus: Monarda, cuius aliqua fpecies corolHs faturate rubris confpicua, floribus & foliis gratifTime odorata in hortis colitur, diflinguas facile ge- nus floribus diandris, cum leonurus & chno- podium, quorum qusdam fpecies externo ha- bitu plurimum conuenire videntur, vtpote di- dynamia, quatuor conffcanter ftamina habeant. ,Elt vero clinopodium itidem huius ordinis, cu- ius fpecies fponte crefcentes Germania noftra exhibet. Sic etiam creberrime prata Germa- niae ornat Bninella y vfu fimul medicato cele- bris , vti etiam Marrubium , fub fe habens quo- que Pfeudo-diclamnum Tournefortii, maxime autem in ofHcinis pharmaceuticis vtuntur Mar- rubio albo vulgari. Vocare folebant Veteres Marrubium nignim^ aut fcptidumi nouum prio- ri adftans genus , quod recentiores infigniunt nomine: Ballotce^ prouti Matthiolo iam audie- bat Balk)te, frequentiflime fponte crefcit per Germaniam, vere foetida planta. Efl aliud huius ordinis genus: Nepetha^ frequenter Ca- tariee nomine veniens, cuius aliquas fpecies Germania fponte crefcentes alit, pafTim quo- que officinahs, porro Betonica^ vnde fpeciem habe- RINGENTES. i6s habemus frequentiflime obuiam, cephalicis plan- tis adnumeratam, & officinalem, vlterius efl Stacbys, genus amplum, fpeciebus oppido mul- tis clarum, quarum haud paucas fponte in Ger- mania crefcunt. Fhlomis nouum genus eft, cuius aliqu^ fpecies in hortis coluntur, qua- lem ex ipfa Sibiria hortus nofter academicus Tubingenfis aht; communiflima, GermaniJE maxime indigena funt genera galeopftSy & la- viium , fpeciebus & varietatibus multis kiden- tia, multum fibimet inuicem affinia, vt vix nifi attentus difcernas, hinc ipfam gakoppdem officinanim habemus fub generc Lamii recen- tiorum. AHud genus eft Glechoma Linnsei, cuius fpecies Ijedeva terreftris officinarum, vir- tutc peclorah, refolucnte celcbris, deinde me» lijfa , cuius aliqua fpecies virtute carminatiua, .emmenagoga inter Medicos clara frequenter in hortis colitur, paffim fponte crefcit, vt gk^ cJjoma vbique per Germaniam copiofe. Per- tinet etiam huc Sideritis nouum genus, cuius aUqua fpecies officinalis frequenter admodum pcr Germaniam obuia crebro vfu venit in balneis infantum fcopo refokiente, neruino, antifpasmodico. Prouti autem omnis hic or- do abundat prgecipuis plantis refoluentibus , difcutientibus , neruinis, pe61orahbus, carmi- natiuis, cephalicis, ita his laudibus prae aliis digna exhibent adhuc exempla fequentia gene- ra: Ocymnm^ feu Bafilicum officinarum, lauan-. X 3 dula,^ i66 CLASSIS XIIL dula^ hyjjbpus^ origanum^ fitimia^ thymuSy mefl' tbay choream autem daudit Ferkfia, frequen- ter fponte per Germaniam crefcens, numero flaminum inconftans, & modo fpecies dian- dras, modo tetrandras, quas inter poiteriores ell ipfa officinalis, exhibens. Claffis XIIL S I L I Q.V 0 S ^. Expticatio Qiliquofge nomen habent a pericarpio, quod mguoU. ' ^ conftanter in plantis huius cialfis e filiqua conftat, dicitur autem filiqua tahs capfula fe- minalis, in qua femina vel futuris vtrinque, vel fepto ipfi membranaceo, & fungofo ad- hserent, (cum in pericarpio, quod legimen audit, vni tantum adhsereant futurse, altera oppofita facilius dehifcente,) ita, liue maior, fiue minor, breuior, vel iongior, fubrotunda, vel teres, & longa fit capfula hiec, fihqua Cl. Auftori noftro dicitur, ea faltem cum diffe- rentia, quod, qua^ minores, breues, & fiib- rotundse funt, ab eo filiquis fubrotundce dican- tur, rehquK teretes, e duobus quafi femicy- lindris coagmentata? , longiores , loyigifftmae filU quce nominentur, vt contra Linnceus pofterio- res has proprie (iliquasy priores autem [iliciilns appellat. Compleditur autem fub fe claffis haec SILIQVOSiE. 167 haec & cruciformes Tournefortii , & tetrapeta" las pliquofas-i & fiUculofas Raii, & tetvapetaJas cnicifoymes filictilofas ^ filiquofas Boerhauii, Lin- nniique tetYadynatnias, ClaHis ell vere natu- ralis, fequenti charaSiere clnffico haud difficul- ter ab ahis dignofcenda: Calix effc periantlmm tetraphyllum , oblongum, fuliolis ouato oblon- gis, concauis, obtufis, conniuentibus, bafi de- orfum gibbis, oppofitis paribus, deciduis, ipfi- que illi bafis gibbi e cahce formant fimul fpe- ciem ne6tarii; CorollcCy quK cvuciformis dici- tur, petala quatuor ouata funt, vnguibus fa:- pe longis adnexa, vngues autem plano - fubula- ti, ercfti funt, cahce fere longiores, limkis planus, braBeis extrorfum latioribus, obtufis, cum lateribus vix fe inuicem tangentibus, in- fertio petalorum in eodem ell cum flaminibus circulo. Htanma conllanter fex ^ filamentis compofita fubulatis, crectis, quorum duo^ qu£e funt oppofita^ longitudinem cahcis tantum eme- tiuntur, quatuor autem rehqua paulo longio- ra, coroha tamen breuiora; habent anthevas oblongiufculas, acuminatas, bafi craffiores, ere- clas, apicibus extrorfum rechnatis. NeSiarife' ra glandulay in variis & diuerfis generibus, vario fe offert modo, llaminibus adlidet, & filamcntis praifeitim breuloribus affigitur ad eorum bafm, quam ne comprimant, faepius incuruantur, & fic duo ifta filamenta breuio- ra euadunt. i68 CLASSIS XIII. PiftiUum gevmen habet fupra receptaculum, altius quotidie accrefcens, flyluin longitudine ftaminum longiorum , vel nuUum , fligma obtu- fum. Pericarpium eft fliiqua biualuis , faepe bi- locularis, a bafi ad apicem dehifcens, diffepi- mento ad apicem extra valuas prominulo , quod ftyli vices antea geffit. Semina continet fili- qua fubrotunda, nutantia, alternatim & longi- tudinahter difFepimento immerfa; receptaculum lineare, diffepimentum ambiens, & pericarpii futuris immerfum. jDuos numerat Cl. Auftor clafTis huius ordines ^ quorum alter fiHquofas continet fiHqua fubrotunda, & alter filiquo- fas filiqua longiflima, vtrisque iuxta longitu- dinem dimenfis, etenim fihquae primi ordinis vel maximae breuiores tamen funt breuiffimis alterius ordinis.. Claflis XIII. Ord. i. SILIQVOSiE SILIQVA SVB- ROTVNDA. Explicatio Expofuit prior hiHoria claffica efTentialia CialTis XIII. etiam plantarum huius ordinis momenta, qui- Siiiquofdi b^s. ab aliis fe diflinguunt, continet autem or- ^iiqua. jub' do tetradynamias filiculofas Linnaei, ex aeflima- tione vulgi celebres inprimis per eminentem acrimoniam, quam & in foliis recentibus, & feminibus exhibent, quapropter antifcorbuticis plurimae adnumerantur plantis, refoluentibus, in- rotunda. SILIQVOS/E. 169 incidentibiis , diureticis, habemns ex hoc or- dine plurima genera, quorum certc fpecies frequenter in Germania fponte crefcunt, aliae in hortis coluntur, haud paucce vfui medica- to, & cuhnari deftinantur; & ex officinaiibus quidem palmam omnibus praeripit cochleaYia^ per fe non modo, fed & in variis praeparatis viribus medicatis celeberrima, e cuiinaribus k" pidiuniy cui etiam ob piperinam foliorum acri- moniam nomen ohm dedere piperifiSy e reU- quis in Germaniae campis hortisque crebro fa- tis obuiis funt cramhy myagrum^ ifafiS) vel glaftujn, anajiatica) alyjfum^ clypeola ■, lunaria^ drahay tblaspij cuius fpecies efl Burfi paftoris offlcinarum^ virtute adllringente clara, iberis^ & bifcuteUa, Claffis XIIL Ord. 2. SILiaVOS^ SILIQ^VA LONGISSIMA. Inuenias in floribus huius ordinis commu- ExpHcatio nem prorfus characlerem, quoad clafficas no- ClaffiXIIL tas, verum longius multo germen, fimile quo- ^[^'„o/i que pericarpium promittens, iam elfentialem ^''9«'* ^<'«- diuerhtatem prsfagit, quam euidentius olim ^ '^* jpfum coniirmat pericarpium, quod eft fihqua .vere longiffima in relationc ad filiquas prioris -ordinis breucs & rotundas, cum hae rotundcc jnunquam, fcd xeretes, vel angulata), fempcr Y etiam 170 CLASSIS XIII. ctiam ratione filiquarum , quas plantas prioris ordinis generant, longiiTims fnit. Primum hu- ius ordinis genus eil: CheiranthuSy cuius pri- ma fpecies elt Leucoium luteim vulgare Bauhini? vnde in officinis pharmaceuticis antiquiori fub nomine proflant: j^om cheiriy vel keiri^ oleum ^beiriy vel cheirimmi, & qu?edam compofita, quse hos cheiri flores recipiunt, praecipue fpe- cies diaboracis ; aha fpecies clt Leucoium hortU' lanorumy cuius plurimee varietates tam quoad colorem, qimm foliorum habitum, ob infignem odoris gratiam & facilem florum plenitudinem in hortis cokintur. Efl deinde Hefperis, vn- de habemus admodum cognitas fpecies & va- rietates, in hortis cultas nomine Fiolce matro- mliSi & coloris varietate fe commendantes, & fragrantia. Porro efb : Arabis , Turritis , Cleome , plantMe in hortis per varias educatae fpecies. Inprimis autem habemus ex hoc or- dine plantas multas cuhnares, & officinales, tam fixa, quam volatih acrimonia celebres, eo pertinet Sifymbrium-, cuius fpecies elt nafturtium vulgi aquaticum, in acetariis adeo gratum, an- tifcorbuti\Cum , referunt etiam eo erucas Tour- nefortii, diCradiculasDillenn; porro eft ex hoc ordine vfu interno , externoque inter Medicos celebre SinapiSt & eryfimum, ad cuhnares ma- gis pertinet: hraffica-i cuius genus etiam fub fe habet rapam^ & napum ahorum Auclorum, & fic etiam huic ordini fubeft Raphanus ^ radice grate COLVMNIFER^. 171 gratc acri fe commendans, qiiin & acribus in foliis , & femine adnumeres genus Bunias , eru- cngo Tournefortii , & Cardamine^ quorum om- nium generum plurima exempla, tanquam to- tidem fpccies, & fponte crcfcentes, & in hor- tis cultas Germania exhibet. Claffis XIV. COLVMNIFERiE. Compleftitur claffis hfiec monadelpJAas Linnaji, ExpHcatio eas videhcet plantas , qus multa vtpluri- ClafiisXIV. mum Itamma, ea vero filamentis connata exhi- •' bent, cum vero inde vera emergat cokimna florifera, confultum duxit Au6lor, columnife- rarum nomine infignire totam clalTem, Hcet fae- pe non per omnem longitudincm connata fmt filamenta , fed libera ucpe habeant altitudine varia extrema cum infidentibus antheris, vt quandoque fpecies emergat elegantis ahcuius arbufculae, prout in makiis, & ahis clalfis hu- ius plantis vidcmus. Pra:cipui claHici characleres huc redcunt: Quoad cahcem , perianthium ^ femper pra^fens, idque perfiftens vbique, modo autem conftan- ter fimplex, modo diiplex eft; coroUa penta- petala, petalis obucrfc cordatis, bafi connexis; quo^d ftaminay fdamenta infernc coahta in cy- Y 2 hndrum. 172 CLASSIS XIV. lindrum, continuatum e fubftantia receptaculi, & vaginas inflar amplexantem flylum, fuperne filamenta fspius diflinfta, libera funt, & ex- teriora quidem tum breuiora , extremis fila- mentis anthera incumbunt. Quantum ad piftil' lum attinet: Prominet in centro floris recepta- culum fniclificatiGnisl^i germina funt erefta, ro- tato - articulatim fubftrata omni reccptaculi api- ci , ftyli omnes inferne coaliti vnum in corpus cum receptaculo, diftincli fuperne, fifTique in tot, quot gcrmina funt, fila; ftigmata paten- tia, tenuia. Fericarpium communis queedam capfiila efl, in tot diuifa loculos, quot piflilla fuere, varia? autem in variis figura^, conti- nens reniformia fewina. Addit Clar. Au6lor obferuationem: EfTentia clafTis huius naturalis confiftit in filamentis fi:aminum inferne coali- tis in cylindrum, vel columnam, vnde nomen claflis habet. Cum vero duje notre m caly- ce, fempcr prasfente, conftanter occurrant, commode in duos claflis finditur ordincs, alium fcilicet : fiftentem columniferas calyce fim" pliciy & alium exhibentem easdem calyce du- plici. Nihil profeclo rationi magis confenta- neum efl, quam fequi huius generis locatio- Ecs ab ipfii didlatas adeo manifefle Natura! Clafns COLVMNIFERiE. 173 Claffis XIV. Ord. i. COLVMNIFER/E CALYCE SIMPLICI. Paiica fiint, qufe hic ordo fub fe habet Explicatlo gcnera, qucedam vero cx iis frequenter obuia q^^^^^^ in campis & hortis Gcrmania^, multisque fpe- Columnifer^ cicbus celebria, pauciffima virtute medicata, 'i^^.^^^ '""* fi excipias vnicam geranii fpeciem, fponte co- piofc crefcentem , quam vocant GeYanium Ro- beYtiamim^ GYatiam Dei Germunonim , exter- 1:0 vfu contra cryfipeias laudatum a Veteri- bus. Pra3cipua vero genera mirabili admodum elegantia ftrufturas, colorum, odorumque fu- perba varietate fe commendant, multa^que fpe- cies habcntur frutefcentes. Pertinet autem huc inprimis genus Hermannia, fub quo eft illa Ketmia ajncana veficaria-, vivx. crifpas fo- liis , fiore fpirah fulpliureo, referunt etiam huc Ahutilon aliquod, generis nomen inter recentiores efl Mehchiay fequitur Sida maluis habitu valde affirus, calyce autem fimpHci fa- cile fe diitinguens, deprehendimus in hoc ge- nere plurima Veterum ahitila, maliiindas, & althaadeSy vltimum genus conftituit geranium^ fpccierum copia ditiHimum. y 3 Claflis 174 CLASSIS XIV. Claffis XIV. Ord. 2. COLVMNIFER.E CALYCE DVPLICI. Explicatio Habet etiam hic ordo pauca fiib fe genera, Ord 2 'P^'-^^^ tamen priore, plurima fatis frequenter in Coiumnifer£ campis & hortis Germaniae occurrunt , omnia "'^"'^''^""•manifefto duplici calyce, alio poft alium ad aliquam diflantiam pofito fe difcernunt ab or- dine priore. Potiora genera funt: Lauateva^ cuius fpecies in hortis coluntur, mahia^ cuius aliqua fpecies filueflris virtute medicata cele- bris eft emolliente in foliis, floribus, radice, atque femine, althcea^ quee pariter fpeciem ha- bet in foHis & radice fimili virtute claram, aU cea-t vrena, trionum^ JjibifcuSy vel ketmia-i gojjy" piumy quge genera in hortis potilTimum colun- tur, licet etiam alcea fpecies habeatur filue- ftris, malua genus multitudine fpecierum, & copia fupcrbarum prorfus x^arietatum inter hor- tulanos magnam nominis famam naclum eft. Claffis XV. LEGVMINOS^. Explicatlo \ pericarpiis, & fruftibus nomen habent ClainsXy. /V plants, quas clailis hsec dcfcribit, peri- carpium enim vbique legmnen eft, fcihcet cap- fula LEGVMINOS^. 175 fala feminalis, in qiia femina vni futur^e adhoe- rent, & altera oppofita facilius dehifcit, qua re facile diftinguitur a filiqua, quam clafTis XIII explicatio delineauit , recentia etiam legumina femper carnofa magis, & fucculenta funt, fed & flatulenta magis , vt obferuant Medici , de- inde longiora, & latiora, a?quahbus quando- que, vniformibus articulis diftincla, fa?pe vero valde difformia, & irregularia, qua^ diuerfitas pra;cipuum eft fundamentum ordinum , quos Cl. Au6lor conftituit. Habet hcec fub fe clas- fis papilionaceas Tournefortii , ivvegulares tetra' petalas Riuini , & diadelpbias decandrias Linucei ; chara6leres, qui plantas has ab ahis difcernunt, clafiici, huc potifilmum rcdeunt : Calyeem format periajitbmm monophylium, campanula- tum, & marcefcens, bafi gibba, inferne pe- dunculo annexa, fuperne obtufa, melhfera, ore quinquedentato, acuto, erefto , obhquo, inaequaH, denticulo infimo impare longiore, pari fupremo breuiore, remotiore, fundo melleo h- quore madido, receptaculum inchidente. Co- roUa eft in omnibus papilionacea dida, inaequa- lis, conflans e petnlis quatuor, vei quinque, quorum fuperius vexiUum, lateraha vero ala^ infimum vero, fa^pius bipartitum, carina dicitur. Stamina dccem, filamenta 2 difformia, quorum alterum fuperius ^ & piftillo incumbens antberam vnicam, alterum vero inferius^ & piflillum va- gina^ ad modum inuoluens antberas nouem ffiqua- 176 CLASSIS XV. les magnitudine fullinet. Piflilhim vnicum e receptaculo intra calycem enatum, conftans gevmine oblongo, teretiufculo, leuiter compi*es- fo, reclo, longitudine cylindri filamenti infe- rioris, a quo inuoluitur, tanquam -per vagi- nam; deinde y?);/o, fubulato- filiformi, afcen- dente, longitudine, fituque radiorum filamen- ti, quos inter collocatur, marcefcente, flig- mate pubefcente, longitudinali , a parte ftyH furfum verfa, immediate fubiedo mtheris, Fe^ vicarpiiim conftanter efi; legumen oblongum., comprefiTum, obtufum, biualue, llitura longi- tudinali fupra & infra obuia, continet hoc/^- mina fubrotunda, glabra, carnofa, pendula, em- bryone prominulo verfus infertionis pun6lum notata. Receptaciila feminalia propria minima, breuilfima, bafi attenuata, fitu alterno futurse leguminis fuperiori longitudinaliter inferta. Efi: integra claffis e fingulari floris fi;ru6lura ^maxime difi:in(2:a, & naturalis, commode duos diuidendain ordines, -quorum alter «xponit le- ^uminofas legumine regulari, alter promit legu- jninofas, irregulari legumine confpicuas. Ciaffis XV. Ord, i. LEGVMINOSiE LEGVMINE ' gfPjl^f^. REGVLARI. Leguminofd T^cprchendimus in hoc ordine gencra fatis legumine X_J multa , qu» non modo ^-equenter per regulari, varias LEGVMINOSiE. 177 Vcirias fpecies in Germania fponte crercunt, fed & crebro in hortis eius , aruisque coluntur propter legumina edulia , & flores oculis ad- modum blandientes. SufFecerit forte nomi- nalTe pifa , latbyros , vicias , ovobos , lupinos , pbafeoloSy dolicbiwiy cytifos^fpartium^ geniftami anagyridem , & Robiniam, Frequenter in hoc ordiiie reperias fcandentes plantas per caules volubiles, & capreolos hic non minus crebros adiutas. ClafTis XV. Ord. 2. LEGVMINOS^ LEGVMINE IRREGVLARI. Anomala femper ell in leguminibus huius Expllcatlo ordinis forma , fi comparaueris cum forma le- ^laffisXV. gummum prioris ordmis, nunquam vcl quoad Leguminof^ totum fibi conflans , vel quoad partes , vbique '^g«'"««* ,,, , o . . rn irregulari. abludens, excmpJa, & genera plurima otierunc jrlantse frequenter in Germania Iponte crefcen- tes , ali^que in hortis eius cult^s , ita ex hortis huc pertinent: Colutece^ veficaria inprim.is illa, & Eethiopica , deinde ononides , quarum haud paucse fponte crefcunt per Germaniam , prEc- cipue quoque ilia ofKcinalis , cuius diuretica radix tantoperc laudatur inter apericntes quin- que, ahud amphlhmum genus, huc referendum ronftituit trtfolium j cui luelilotum ojficmmtm Z etiam 178 CLASSIS XV. etiam adnumerant , dein eft : Medicngd , fiue meclica^ cochleata medicjt dicitur aliis propter Ipiras pericarpii cochleatas , ell fub hoc etiam genere Fnlcata Riuini, frequentiffime per Ger- maniam fponte crefcens, fubell etiam huic or- dini genus tvigonellde , quod compleftitur fa- num grcecum officinarum , dcinde ovmthopum , in hortis cultum , e filueflribus aliud genus conflituit Hippocvepis , feu fevvmn eqiiimm La- tinorum , creberrime per campos Germania? obuium. Deinde in hortis ex hoc ordine ha- bemus : ^fcbynomenefi , feu Mimofam , cuius quidem titulus reclius compctit nouo generi, quod habet ordo polyantherarum pericarpio fimplici , fed maxime horti , prataque Germa- nias fupcrbiunt variis fpeciebus elegantibus He- dyfavi, quod alias etiam nomen habet: Onobvy' chis Tournefortii , ex officinahbus huc pcrtinet etiam glycivvhiza , & galega in agris , vi- neis , hortisque Germanise cultae planta^, porro e filueilribus : CovonilJay aftiua planta, Lotiis^ cuius variae Ipecies & vere fponte prodeunt, & seflate, in hortis multae coluntur, eo etiam refertur : Anthyllis , vulnevavia recentiorum^ Cicev , quod & fatiuum , & filueftre habetur , aha Ipecies efb Lens vulgaris, dcin Evuum, ar- bor exotica Tvagacantha , vnde candidiffimum Jllud gummi officin;£ pharmaceuticK habent; Glycine in hortis culta , celebris alias nomine Apios amcricanae, AJivagalus, cuius multae fpe- cies / LEGVMINOSiE. 179 cies fponte crefccntes occurrunt , nec paucae coluntur in hortis , Polygala copiofe fponte obuia , fuinaria denique Iiaud paucis in fpecie- bus fponte nafcens, per multas vero etiam fpe- cies enutrita in hortis Germanise. Claffis XVI. OLIGANTHERiE. Claffis hxc iterum admodum naturahs , for- Explicatio mata e relatione fmgulari , & conftante^^^^^^s^^^- numeri ftaminum cum numero petalorum m coroUis, aut numero fegmentorum coroUarum monopetalarum , fimpHciffimo hoc nititur cha- raclere , quod ille numerus ftaminum , diftin- clorum femper, & cequaHum inter fe, vel refpofi- deat prorfus numcro petalorum, aut fcgmento- rum, in quse finduntur corollas monopetalas, vel mimr fit , id quod examen fmgulorum ge- nerum vbiquc confirmabit. Ordines fub fe claffis h?ec habet Jiouem , quorum chara6teres vtplurimum a numero flaminum defcripti funt, paffim vero etiam fimul manifeftam admodum e foUis , aut fruclibus notam expungunt, qute ordinem determinet, propiusque dcfiniat. m % "^ Z 2 Claffis 180 CLASSIS XVI. Claffis XVI. Ord. i. - OLIGANTHERiE STAMINIBVS DVOBVS. Explicatio Offert hic ordo prsecipue arbores & fruti- ClaffisXVI. ^gg jj^ Germania fponte crefccntes, aliqua etiam Ord. I. / . M j -^ Oiiganthera exempla hortenfia , e prioribus agmcn ducit ftaminibus fy^xwus , cxcmplum fingularc polygamiee dioe- ciee Linn^i, arbor celfiflima, dein eft Syvmgay jLfcTournefortii, fragrante odore adeo grata, quo etiam fe commendat lasminutn , cuius va- riae fpecies in hortis coluntur; ahud exemplum eft liguftrmn^ frequenter dumeta Germaniae or- nans , accedunt Phillyvea , & OUa in hortis cultse. Claflis XVI. Ord. 2. OLIGANTHERiE STAMINIBVS TRIBVS. Explicatio Vnicum huius ordinis allegare haftenus ex- ClafiisXVI. emplum licet , nimirum : Cbionanthus dicitur , j-\ j ^ -^ ' oiiganthn^ ^^^^^ Zeylauica , cotini foliis. jlamimbus tribus. Claflis OUGANTHERiE. igi ClafTis XVI. Ord. 3. 0LIGANTHER7E STAMINIBVS QVATVOR. Frequentiora funt exempla & genera huius Explicatio j. . . . ^ 1 ,^ ClafiisXVI. orclmis, ac prioris , neque tamen adeo multa, Qj.j^ , exempla & genera valde frequentia fiftunt : OUganther^ Biixus in liortis culta, Ftfcum, planta iila p^-Ll^^l^rT rafitica , qua? pronafcitur e rimis quarundam arborum, vt quercus, piri, coryli, aliarumque, vnde officinae pharmaceuticse vifcum quernum, feu quercinum habent, dein edilexy vnde cele- .-^ brem iilam fpeciem filuse Germaniae habent, quae aquifoliiim vulgo audit , Ilex acuieata, baccife- ra, foJio finuato Bauhini, porro ex hoc ordi- ne teneriores habemus piantas, quarum excm- plum Q^Q poteft volubilis illa cufcuta , vulgo epithymum dicla, frequenter Germaniae dumetis femet imphcans , porro pJantago , cuius varije fpecies fponte crefcunt , vfibus etiam deftinatEe medicis , eft etiam fpecies pfyUium , per muci- laginem feminis celebris, denique in hortis etiam crebro coiitur epimediumy flofculis elegantis ad- modum llrufturje fuperbiens. ni{ §*§ lf^l{ jjT Z 3 Claffis 183 CLASSIS XVL Claffis XVI. Ord. 4. OLIGANTHER^ STAMINIBVS QyiNQVE, ASPERIFOLIiE DICTiE. Explicatio Cum plurimaj huius ordinis plantae , quod Ord. 4. '^^^ Veteres obferuarunt, folia exhibeant emi- Oiiganthera rncnter alpera , quare illi etiam Afpevifolias no- ntTr!nL^^ mine claffico vocauerunt , hanc adeo manife- afperifoli£ ftam notam , & conftantem neque Cl. Au6loris ^^ ** infcriptio voluit omittere; habemus autem prse- terea determinationem adieftam quinque ftami- ^ num., quam non minus obferuare oportet, quin propter conflantiam adhuc magis. Repe- rimus in hoc ordine plantas officinales haud paucas in hortis cultas , & fponte crefcentes, exemplo fmt : Borrago , Piilmonaria , cynogloS' fum^ anchufa^ fiue buglojfum-, fymphytumy funt etiam alijE filueftres , & hortenfes , non adeo medicis ufibus deilinatae , vt Lycopfii , afperu- go , heliotYopium , Uthofpermum , echium , & G"- ritithey omnes variis fpeciebus in hortis coluntur. Ckffis XVI. Ord. 5. ExpUcatio OLIGANTHER^ STAMINIBVS ci^sxvi. QyiNQVE, FOLLICVLACEiE. Oliganther£ fjK^ Jiaminibus '^anct ctiam in hoc ordine flaminum nume- joUuulacea. ^^^ quinarius , ahus autem additur charafter e peri- 0LIGANTHER7E. i85 e pericarpio , fcu friiclu , qui conftanter heic folliculum format inflatum fatis & turgcntcm, vari?e formcE. Pertinet huc Cynanclmm Linneei, Peyiphca eiusdem, Afclepias^ vnde non modo habemus officinalem Q^^eciem filueftrem , cuius radix vfibus medicis dellinatur, triuiali nomine radicis HiruvdinaYia , aut P^incetoxici , fed & ah"as elegantes admodum Ipecics, in hortis cul- tas , referebant Veteres ad Apocyna , vti eil pra:cipue illud incanum Syriacum, fioribus-par- uis , obfolete purpurafcentibus , plenillimo tur- get planta tota fucco dulci laclco , foUiculus argenteam continet tenerrimam ianam fericeam, in qua femina oberrant. Eft vero diftinclum etiam huius ordinis genus : Apocyjmm , cuius variee fpecies habentur. Ex officinah"bus efb fola vernahs Vinca^ Veteribus peruinca dicla, denique fatis frcquenter in hortis cultum huc pertinet Nerium , feu Oleander hortulanorum , practereo alias plantas huius ordinis, vtpote ra- rius in Germania enutritas. Claffis XVI. Ord. 6. OLIGANTHER^ STAMINIBVS aVINQVE PERICARPIO ^ , ,. VNILOCVLARI. Si'?^^^^' Ord. 6. T>-n- -1 1 • -i. • Oliganthene Diftmguit plantas huius ordmis vna cum pmimhus num^ro Haminum quinario pericarpium vnilo- ?"'«?^''» ^ peruarpio CUlarc vniloculari. 184 CLASSIS XVI. culare tantum, idefl, vno faltem loculo dige- fta & recondita gerens femina , cum reliquae oligantherte quinque confpicuac flaminibus om- nes 5 pericarpium exhibeant multiloculare , id ell, multos in loculos diuifum , quare fmgulari ordine , qui proxime prsefentem fequitur, con- cluduntur. Habent horti , campique Germa- nise varias plantas, huc pertinentes ; ita huc pertinet ex hortis : cyclamen-i vnde officiuce ha- bent vnguentum de arthanita, dein hunc ordi- nem fubit primula , vnde Medici fpeciem filue- ftrem promunt in officinis nomine flovis paraly^ feos notam , alise multje , auricula vvfi diftse co- luntur in hortis , porro eft Ly[miacJjia y m-ultis fpeciebus clara & fikieflribus & hortenfibus, quffidam vfibus deftinatur medicis, nummiiUma dida , maxime autem tanquam fpecificum rabiei canintc, atque melanchoHse antidotum laudata fuit a multis annis nnagallis in vtraque cogni- ta ipecie ; inter medicatas etiam efl plantas cx hoc ordine Nyctage , fiue MivaUlis Lin- nsei, aut Jalapa Tournefortii , vnde illa pur- gans officinarum pharmaceuticarum radix ia- hppce habetur, niultis varietatibus hortos or- nans , fimiha eorum ornamenta conltituit Achyy^vithes , ainavanthus ficuius fpicatus , gom' phYc.ia^ fcihcet awaranthus glohfuSy celofia^ id ell: , ainavanthus crijlatus vulgo , & verus de- niquc Amaranthus , qui diltintlum prorfus a j^rioribus genus exhibct , plurcsque £m fe Ipecies OLIGANTHER.^, igj fpecies habet , claudit agmen Parnaffia , ele- gantiilimee flruclurce planta, pratorum Germa- nioB montoforum fmgulare ornamentum, Claffis XVI. Ord. 7. OLIGANTHER^ STAMINIBVS QyiNQVE, PERICARPIO MVLTILOCVLARL Vt oligantherse pentaflemones , feu quin- ExpHcatio n . .~ . , . . , , ClafrisXVL que itammum prioris ordmis loculo vno , q^^^ ^^ fimpliciue tantum fe difliinguebant , ita hic onganther^ , , ... ... ftawi?ubus ordo easdem ohgantheras , pericarpio lam ^„,„j„f^ difcretas multiloculari exhibet. Adeoque in pfricarph hoc ordme plantas omnes oportct exhibere /^ri. pericarpia , feu fruclus in loculos vno certc plures diuifos intus , harum autem non exi- guus eft numerus, multiloculare certe in plu- rimis pericarpium ell. Subeft huic generi vertafcum y cuius multas ipccies & filueftres, & hortenfes aht Germania , ejfl: ex iis ah"qua officinahs nomine P^erl/afci, fequitur filueftris Datura Linneei, StYamonimn Tournefortii, nar- cotica , venenata virtute infamis , vti etiam idem valct de Hyofciamo^ qui per omncs fpe- cies vim fmiilem narcoticam, certe fufpeftam hypnoticam poflidct, & ahqua fpecies frcquen- tiifima per Germaniam , ncccdit ilh proxime Nicottana genus, dcin Atropa y Veterum />V/- Aa ladonay 186 CLASSIS XVI. ladona , feu folanum fnrhium , vel mankcum, cuius poteftatem noxiam vcl Ibia Veterum fignatura doceat, nec parum abeft ab ea Maii' dragora^ pariter huius ordinis, & valde fufpe- 6la. Neque prorfus aifine Solani genus hanc excuifit fufpicionem, quod ampliifimum eft, fpecics aliquas officinales fub fe habet, aliam- que radicis efculentai quEe crebro vfu alimen- tari venit. Eft etiam ex hoc ordine Capfi' cum ) frequenter in hortis cultum , vulgo pi- per indicum , feu hifpnnicum , infigni feminum acrimonia ceiebre, ita & huc pertinet Phyfa" lis y cuius eft fpecies alkehngi , feu Halicaca' hus officinarum^ accedit cofiuoluulus , cuius plu- rimas funt fpecies, & fikieftres, & hortenfes, eft inter eas ipfa Scammonea Syviaca ; huic affine genus eft: Jpojnoeay Vetcnim Quamoclifj in hortis culta, flofculis autem femper mino- ribus confpicua; porro eft Menyanthes ^ vnde officinalem fpeciem habemus : Trifolium fibri- nunty Linnaeo Menyantbes foliis ternatis^ ma- xime autem huc referuntur etiam Fiolce , cu- ius elegantes fpecies Germaniae campi , horti- que proferunt, deinde Ifnpatiens l^mnxi ^ BaU famina Tournefortii , vuig'0 Noli me tangere , elegans iterum genus eft : Gentiana , cuius fpecies multas Germania profert, eft ex illis aha fpecies officinalis , quae Gentiana maior lU" tea dicitur, in ipfis officinis, quae amariffimam potiffimum radicem habent , gentiana rubva vo- catur. OLIGANTHER^. i§7 catur , alia fpccies celebris ell inter Medicos floribus & herba pariter ob fummam amari- tiem, vnde fel terra audit, ofRcinis centaurium minus ; aliud genus huius ordinis , quod in hortis colitur, efl; Fhlox^ Lycbnidea Dillenii, dein vtile aliud & amplum Linum , & fatis cognitum: Telep/jimnt Lyciiwi^ EiionyrmiSy Sfar pbylcsa , frequenter obuiaj plantas. Claffis XVI. Ord. 8- OLIGANTHERiE STAMINIBVS SEX. Vnicum huius ordinis exemplum & genus Explicatio ell:: Berl/eriSy fpinofus ille dumetorum frutex, ClafllsXVI. frcquentiffime per Germaniam fponte obuius, nr \ \'us.^ cuius etiam fruclus ob gratam & refrigerantem Jiaminibus aciditatem vfu medico veniunt^ ^^^' Clams XVI. Ord. 9. OLIGANTHER^ STAMINIBVS SEPTEM. Hic etiam ordo haclenus quidem non nifi Explicatio vnicum genus & exemplum habuit, ell nimirum q^j ' Trientalis , alpnanthemos Raii , de qua quidem ouganthera Linnaeus notat , variare numerum ftaminum , j?'*'«'«^^«* & inconitantem elTe , vulgatiflimum tamen ob- feruari feptenarium. Aa 2 Claffis 188 CLASSIS XVIL Claflis XVII. DIPLOSANTHER.E. Si^^^^vAT^TT /^Ppo^^ta ell huius clalTis plantarum ratio dals.AVll.l I , . . . , ^ , . , Dipiofaaihe' ^^ plantis prioris clairis , videlicet m liac '■«^' confLanter inuenias flamina duplo plura , quam petala, vcl coroUee monopctalce fegmenta, &. cum femper numerus obfcruetur llaminum oftonarius , vel denarius , apparet , magnam partem huc pertinere OSfandraSy & Decandras Linmei fmiphces. Addit Cl. Auftor notam: Hos vero numeros 8 & lo coniunxi, quiapluri- mas hac in claffe affines & congeneres funt plan- tae , quarum flores alii o6lo , alii decem ftami- nibus gaudent. Minime tamen hanc, (vti ncc fuperiorem , nec inferiorem) pro clafTe natu- raU obtrudo , quamuis ordines fatis naturales exiftimem q^q. Conftituit ordinum horum quatuor, eorumque charafteres modo a fmgu- lari antherarum figura , in oculos cadente, modo a conflante coroUarum forma, commo- de ad cognitam reducenda, modo a pofitione llamii.um deriuat. Claffis XVII. Ord. i. Explicatio Clafs.XVII. \ . r^ n. • n Viphfa77th(' Diilinguit ordo hic plantas ipfi liibie6tas r£ antheris ^^/j^yj^ maxime bicornibiis , certe femper vt- biennious* cunque DIPLOSANTHER.E. 189 amqiie bifidis , qiiod raro alibi obferiiatur. Eminens eius rei exemplum ell fruticofum genus : yirbutiiSy cuius fpecies eft ma vrfi; recentifli" mis temporibus confirmata virtute folioruni fmgulariter efficace contra moleftias veficalis calculi, aliud officinale genus eft pyrola fponte frequenter crefcens per Germaniam, vt etiam fe res habet circa officinalem ericam , cuius prxterea fpecies aliquse coluntur in hortis. Claffis XVI. Ord. 2. DIPLOSANTHER^ FLORIBVS CARYOPHYLLiEIS. Ditior eft generibus hic ordo diplofanthe- Explicatlo rarum , ac prior , eft autem in plantis , quas q^^^ ^^ ' fub fe habet , communis aliquis corollarum, Dipbfanthe- totiusque florum formae habitus, cum vulga- l^n^pL"! tiflimis , & ipfi vulgo notiffimJs caryophyllis Uii. conueniens , quare non inepte hic ab Aufto- re tanquam proprium ordinis criterium eleftus fuit. Agmen merito hic ducit DiantbuSy G?- vyophyllus l^oumQ^ortn^ amplum fatis genus, vnde non multa modo horti GermaniEe orna- menta habent, fed & officinse pharmaceuticae fpeciem titulo : floris twticce , qui Raio Caryo- phyllus hortenfis dicebatur , fumitur autem varictas corollis fature rubris ; ahud notiffimum genus efl; Saponaria^ cuius fpecies dat radicem Aa 3 fapo* 190 CLASSIS XVII. Japojtavics officinalcm , deinde in hortis ciilta Silene Linnsi , Mufdpula & Fifcago Ruppii , amplillimum genus, aliud non minus amplum genus ell : cucubaluSy olim ad lychnides rcla- tus, habemus aliquas eius fpecies fponte cre- fcentes, quas inter eft etiam Been album vul- go , cuius radix m-cdicis vfibus deftinata efl a Veteribus. Proxime huic adflant curta ge- nera verse Lycbnidis , coYonarice , agYoflematis , fequitur notiflimum genus Alfines , cuius ver & seftas haud paucas fpecies per Germaniic campos exhibent , vti hoc idem valet de f^- vafiio proxime affini , dicebatur hoc Tourne- fortio Myofotis^ eiusdem fpccies efl illa inca- na repens , quam in hortis triuiali nomine hevbce patientice frcquenter colunt; auget clas- fem hanc genus aYenavia , fpevgidaciue , cuius paffim Ipecies per Germaniam fponte crefcen- tes occurrunt , vti ^tiam Elatines , vel Alji- mftYi Tournefortii. Ciaffis XVII. Ord. 3. DIPLOSANTHERiE STAMINI- BVS ERECTIS. Expficatio Maiorem in plantis huius ordinis attentio- Clafs.XVII.nem prouocat llaminum fitus ereftus , ac re^ vLiofanthe- liquas conditioncs obferuabiles , eminentiorem r<£ Jiamini- autcm huuc rcddit comparatio fitus eorundem bus ire ts. j^^^ij^^^^ jj-^ piantis ordinis fequentis decliuis, & DIPLOSANTHERiE. 191 & vere declinatus. Quoties ergo quis plan- tam inuenerit communibus clalTis notis con= fpicuam, & flamina gerentem erccla, huictu- to fubiiciat eam ordini. Sunt autem haud pauca, huc pertinentia genera, ita ell : Suxi. fvaga^ Tournefortii Ca/m , vnde fpeciem ha- bemus officinalem , radice inprimis granulofa celebrem, Saxifraga rotundifolia albay frequen- ter Germaniae prata ornans ; dein alia funt ge- nera, exotica magis , in hortis culta, vt cotyk' dony crajjitla^ e plantis maxime cognitis e{l Se- dmn , cuius multas fpecies & in hortis Germa- nise coluntur, & fponte crefcunt, prouti ipe- cies ell etiam Anacampferos Bauhini, feu Faba crajfa^ diftinftum ab hoc fedi genere SempeV' uiiiinn ell , cuius fpecies Sediim maiiis vulgare Bauhino difta frequenti vfu medico interno & externo refrigerante venit, funt foha lata, val- de fucculenta ; commune pariter genus ell: Oxalis , cuius aliquse fpecies per Germaniam fponte crefcunt, virtute medicata maxime in- ter eas celebris ell: Acetofella o^cmvixum ^ tri- folium acetofum olim ob folia ternata difta, nec minus rarum in Germaniagenus efl: Lythrum^ Veterum Salicaria ; pertinet etiam huc arbor ^cer di6la, cij^ius itidem fpecies fponte nafcen- tes habemus in Germania , genus aliud ibi pas- fim obuium conflituit Tribulus , deinde fre- qucnter fponte nafcens Paris ^ in hortis culta Ruta infignibus viribus medicatis celebris , 192 CLASSIS XVII. Fegajium, Tournefortii Hmnala, Bauhini Rii- ta filueltris , denique Melia , qu^ aliis dici- tur : Azedavach , in hortis obuia haud raro. Ckffis XVII. Ord. 4. DIPLOSANTHERiE STAMINI- BVS DECLINATIS. Explicatio Declinata in diplofantheris huius ordinis Ciafs.XVir.j.gpgj.-^g omnia ftamina, vnde haud difficulter Dipiofanthe- plantas ei fubie6tas difcernas , rariora vero funt r£ Jlamtm^ oppido in co gencra per Germaniam frequen- tis» ter obuia, communiflimum cll ex iis Tropao- lum Linnsei, Tournefortio Cardamwdmjij aliis nafltiYtium indicum, & acriuiola diclum, com* mendat fe hortis gratia coloris aurei, & odo- ris fuauiffime acris, nec non faporis gratiffime acris, antifcorbutici, aliud genus in hortis cul- tum fiftit Di^lamms , vel Diptamnus , Fraxi- nella Clufii , radix eius inter alexipharmacas locum habet , Efcidus , Tournefortii Hippoca' ftanum vulgare , Chifii Caflanea equina ex ar- boribus notiffima ell in Germania , ob fuper- biam florum & fohorum in hortis crebro cul- ta , in quibus etiam frequenter inuenias ahud huc pertinens genus; CerciSy cuius fpecies eft Arbor Judce Dodoneei , adnumeratur etiam huic ordini Anacardiitm , bcsmatoxylmn , feu Ligmm campechianum , & Tamarindus ) vnde grute * -^ DIPLOSANTHER^. 195 grate acidulus fru6lus pulpofus habetur , me- dicata virtute celebris , claudit agmen ca(fiay cuius alia fpecies fuggerit purgantia illa folia fenna officinarum pharmaceuticarum , alia CtfX* fiatn fiftulamy itidem purgante virtute claram. Claffis XVIII. POLYANTHER.E. Idcm exprimit fere polyantherarum titulus, Explicatio ac polyandriarum Linn^i, vt enim anthe-^^^^^^^^^^JU] rse funt llaminum partes , ita qusecunque plan- tse multa habent Itamina , eo ipfo multas exhibent etiam antheras , Linnaeus dirimit clafTem hanc in plures , incipiendo a nu- mero 12, plantasque 12, vel haud multum infra 20 ftamina habentes nominando dodecati' driaS} alias quse viginti habent, aut non pro- xime ad 30 afcendunt, a.ppe]lando icofandrias ^ denique illas, qu?e vltra 30 flamina numerant polyandriamm faltem nomine infigniendo , vnde adeoque tres ex vna Royeni clafle feparatas nafcuntur, Clar. enim Au6lor fuarum polyan- therarum charaBevem clafficum ponit fimphciter in ftaminibus duplicatum petalorum , aut co- roUae monopetals fegmentorum numerum ex- c^dentibus, ergo cum cxcefFus ille proportio- natus nunquam fuperet numerum denarium, Bb pO' 194 CLASSIS XVKL polynntheva omnes eriint ill;^^ quse conflanter plura , quam ic ftamina habent , vtcunque magnus ceterum , vel paruus fuerit numerus. Findit Natura claflem hanc in tres ordines, quorum diuerfitas folum fequitur pericarpii difcrimen , quod modo fimplex , modo com- pofitum , modo nuUum eft , vti has difFeren- tias iam germina prsefagiunt. De reliquo clas- fis hccc ell ditiffima, plurima offerens genera & fpecies , in Germania fponte nafcentium plantarum, & in hortis eius cultarum. Claflls XVIII. Ord. i. POLYANTHERiE PERICARPIO SIMPLICL Explicatio Inuenias in hoc ordine, vt in reliquis po- Clafs.XVlIl.]yantherarum, Hamina quidem multa, fed pe- Poiyanther£ Hcarpium tamcn fimplex, idell, vnicum, fo- pericarfio litarium , cum proximus ordo duplex, triplex, fimpHci, . / o . . . qumtuplex , & maiore numero pencarpmm pofl fe rehnquat , hic fmgulos flofculos , vt- cunque multis fuperbientes ftamJnibus vnicum tantum conftanter excipit pericarpium. Pri. mum genus notatu dignum, huc pertinens efl Mimofa^ Tournefortii acaciay habet enim fub fe tanquam fpeciem & acaciam agyptiam , & acaciam veram^ vnde officinae pharmaceuticae fuccum acacia habent , inprimis vero notari etiam POLYANTHERiE. 19^ ctiam illa mimofae fpecies meretur, quas ipfa eft quorundam vera u^fcl^yfwmene ^ herba viuay vel fenfitiua ob apparentem fenfibilitatem, aut potius huius efFeftum , quo vix e longinquo tafta foliola fe contrahunt fubito , ac fi mo- tu animarentur animah*. Vti autem hoc ge- nus Germania? peregrinum elt, fic etiam aliud huc reJatum, fcihcet anacampferos Limicci, aut Dillenii Telep/jiaftrum , deinde huc quoque pertinet pertulaca ^ cuius fpecies frequenter per Germaniae hortos , vineasque coJitur. Ma- xime autem huius etiam ordinis genus eft hypericum , cuius ahquge fpecies per Germa- niam fponte crefcunt, haud paucEE in hortis etiam coluntur , vna ex ilHs filueftribus , ni- mirum : Hypericum florihiis trigynis , caule an- nuo , fohis punftatis obtufis ofRcinalis eft, virtute traumatica celebris ; eft porro genus aliud fatis notum : Ciflus , vnde non filueftres modo proftant ahquae Ipecies, fed & in hor- tis elegantes coluntur. Vlterius huc perti- net Capparis , vnde non tantum gemmas florum edules aceto conditas, fed & radicis corticem in officinis pharmaceuticis habemus. Eft etiam ex hoc ordine Theohroma , cuius fpecies eft CaQao ) & expreffo e fruftibus butyro ^ & pa- rata ex iisdem toftis analeptica , nutriente Succolada celebris ; ex arboribus vfu & oeco- nomico , mechanicoque , & medicato claris eft huc pertinens 7)/w, porro e clafTe medi- Bb 2 ca- 196 CLASSIS XVill. catarum plantarum eil chelidonium^ & papaveYj cuius pofterioris Ipecies aliquas camyi Ger- manioB alunt , multoque plures horti ; dein * etiam huc refcrtur : Argemone hortorum or> namentum , Bauhini Papauer fpinofum , e fil- ueftribus fponte per Germaniam nafcentibus ASicea Linnsi , feu Chriftophoriana Morifoni , ex aquaticis denique officinalibus plantis: N;^mph(ea, Claflis XVIII. Ord. 2. POLYANTHER^ PERIGARPIO COMPOSITO. ExpHcatlo Omnes huius ordinis polyantherae fru(5lus, Clafs.XVllI.^gj feminales capfulas habent vna plures , & Poiyantberde couflantcr aut 2 , aut 3 , quinque , vel plu- pericarpio ^^^^ pcricarpium dicitur compofitum, compojtto. ' . ^ non vnicum , vel folitarmm ; funt autem in hoc ordine oppido mults officinales , plercC- que aut fponte crefcentes in Germania , aut in hortis eius cultae , hcet de reliquo gene- rum numerus in toto non adeo magnus fit. Suffecerit fere nominafi^e potiora genera: Efl Poeonia , feu paonia , virtute antepilepfica ce- iebris & in floribus , & radice , & femine , pafllm tamen fufpe6la , eft etiam Nigella cum priore in hortis culta , cuius femen emulfum errhi- POLYANTHER.E. 197 errhinam virtutem habet , alia officinalis efl ^quilegia y & Delphinium) quod officinis phar- maceuticis Calcatrippay vel confolida regalis au- dit , porro Aconitum , per varias fpecies iu hortis cultum , fed per plurimas etiam de venenata poteftate merito fufpeftum , efl; etiam ex hoc ordine vefeda frequenter fponte crefcens in Germania , quibusdam in fpecie- bus, inprimis illa fuaiieolente per hortos culta, Luteola itidem Ipecies eiusdem ell , e plantis humida praefertim amantibus Germani^ prata eft etiam huc pertinens caltba , Tournefortii populagOy denique Hellehrus , cuius duas fpe- cies officiuce habent pharmaceuticge , in radi- cc , all;nm fcilicet , & nigrum ex ea diftum , folent aHqua^ fpccies per Germaniam fponte crefcere, alice in hortis coli. Claills XVIIL Ord. 5. POLYANTHER.E PERICARPIO NVLLO. In his polyantheris nudi feminum fafciculi Explicatio & penicilh lequuntur fiores, vcrum difcretis, Ord. 3. vtut aggregatis a potiori feminibus , modo in Poi^anthera capitulum colleclis , modo fafciculatis , & pe- So!''"'' nicillatis, vbique tamen omni pcricarpii vefle carentibus , vnde dicuntur pericarpio nullo , Bb 3 iicet 198 CLASSIS XIX. CRYPTANTHER^. Hcet multa femina ferant. Reperias plurima huius ordinis genera, licet in vniuerfum pau- ca fmt, in campis hortisque Germanise, quin vbique fpecies ahas in campis , alias in hor- tis ; refcrtur eo ThaliSlnim , Clematis , pidfa- tilla^ Hepatica i nobilis dicla officinis pharma- ceuticis , anejnone , adonis , rammculorum am- pliffimum genus, Liriodendriim y fcu avhor Tu" lipiferay ^ AnnonalArmm^ alias vt prEeteream huius ordinis plantas. Clafns XIX. CRYPTANTHERiE. Explicatio Tta vocat Clar. Auclor eas omftes plantas, c^^f^S^ quas minus cognitee funt frudificationis , r£, dixerat Linnaeus ^ryptogamias y quod idem eft, modo Royenus euitat hypothefm omnem, conflituit quatuor eorum ordines , praecipue hic Linn^um fecutus , nimirum filices , mum fcos , algas , fungos , ipfa genera iam expri- mit index methodi naturahs praeludii textui huic praemiffi , quare hanc non recoquam heic crambem ; diftinguit autem fe clal!is hsec ab vltima fola herbacea fuorum fubdi- torum fubflantia , quse in proxima clafTe lapidea efl. Clafiis CLASSIS XX. LITHOPHYTA. 199 Claffis XX. LITHOPHYTA. Ambigit hcEc claflis inter plantas & lapi- ExpHcatio des , certe fubftantia efl lapidea , re- Lu/jgphrsta ' liqiige tamen dotes in multis adeo vicinjE ve- getabili naturte , vt re6le infcriptio mixtu- ram ex hac & lapidea denotet , exhibet in- dex prceludii methodi naturalis limini opufcu- li praefixi potiora genera. Et haec quidem potiora funt operis Clar. Roye- ni momenta, quibus addendum elt : adiecilTe Vi- rum ingenuum appendicem genenim ^ &cfpecierum; e generibus omiiTum in opere notat genus : My- rica pofb Fiflaciam inferendum , cuius 4 fpe- cies allegat , deinde aliud genus : Diofcorea , poll Tamum inferendum , porro Melothriam Linnsei , pofl bryoniam ponendam , Diodiam Cl. Gronouii poll Dodartiam inferendam, Cre^ fcentiam Linnaei pofl Jufticiam^ Linnaei TheO' pbraftam ante Hydrophyllum, Appendix fpecierum paulo amplior efl, nouae ibi occurrunt fpecies : vna Lyfimachiay filipendula^ Lobelice du <^\ ^* W w' ^ w ^^ ' ^i^ P ^:^^< mwm INDEX RERViM A bies, 102. ■^^Abfinthium,' ii6, Abutila, abutilon, 173, Acacia, 194. • - a^g>'Ptia. 154- - - vera, 194. Acacias fuccus, 194. Acer, 191. Acetofae, 14 j. Acetofella, 191. AchillaBa, 117. Achyr-anthes , 184. Accmtum, 197. Acorus, acorus verus, 6$. Acriuiola, 192. Acroflicum, 6u Aclaea, 1^6. Adianthum, 6z, Adonis, 198. Adoxa, ifo. ^gilops, 87« - - Dillemi, 84. iEfchynomene , 17 i- rpf. Aggregatae, 128. fqq. - - monopetalae, iz^.fqq, - - pentapetalae , ijt. Aggregatarum Ordo primus, 129. fecundus,i3i< Agnus caftus, j6i. Agrifolium, v. Aquifolium. Agrimonia, 147. Agroftema, 190. Agroflis, 81. Aira, 8i. Aiuga, idj. A. Alcea, 174. Alchemilla , 14^. 144, Aleftorolophus, j6i. Alexancirina laurus, 14J. Algae, 62. 198. Alnandal trochifci, 1^4. Alifma, 76. Alkekengi, is^. Allium, 7f. Alnus, <)6. 97. Aloe, 7j. Alfine, 190. - - aquis innatans, ijS. Alfinsnthemos, 187. Alfinaflrum, 190. Althsa, 174. A^yfrum, 1^9. Amar.onthus, 184. Amaryllis, 74. Amentacese fiiamentis conna- tis, 99. fqq. - diAinclis, ^i.fqq. Amentaceae plantae, quid? 90. Amentacearum Ordo primus, 91- - - - fecundus. 99.fqq. Amentum, quid? 90. Ammi ,111. Amygdalus, i<;6. Anacampferos , 191, 19 j-. Anacardium, 192. Anacyclus, 128. Anagallis, JS4. Anagyris, 177, AnaJlatica, 16^. Anchufa, 182. Cc AJa- INDEX Androgynas tricoccae, ijf. Anemone, i^g. Anethum , 119. Angelica, iis. 11 j. fatiua, iij. filueflris, iij. Anguria, iff. Anifum, ii/. 118. - noftras, 119. Annona, 198. Anferina, 1^6. Anthemis, 127. 128. Anthocercs, 61. Anthoxanthum , 77. 81. Anthyllis, 178. Antirrhinum, i^i. Aparine, 1^1. Apios americana, 178. Apium, II 8. Apocynum, 18J. Aqua Tufana, kTi. Aquifolium, 94. i8r. Aquilegia, 197. Arabis, 170. Aralia, 108. Arbor bdellefera, 200. - - crepitans, 144. - - Judae, 192. - - tulipifera, 198» - - vit3B, 100. - - zeylanica, 180. Arbutus, 189. Archangelica , 11 J. Ar£tium Linnaei, iiy. Arftotis, 12 8« Areca, 67. Arenaria, 190. Argemone, 19^. Argentina, if Afperugo, 182. Afperula, 15-2. Afphodelus, 74. Afplenium, 61. After, 127. Aftragalus, 178. Aftrantia, J09. Athamanta, 112. Atriplex, 141. Atropa, 18T. Auena, 8j. Aurantia, iftf. Auricula vrfi, 184« Azedarach, 192. B. Ballota, i<^4. Balfamina, i8<5'. Bardana, i2f. Bafilicum, 16 f. Bdellefera arbor, 200. Been album, 190. Belladona, i8f. Bellis, 127. Benzoin, 14J.' Berberis, 187. Bermudiana, 72, Beta, 141. Betonica, 1^4. Betula, 9^. ^7, Bidens, 127. Bifolium, 71« Bifcutella, 1^9. Biftorta, 141. BoraflTus, 66. Borrago, 182. Botanica fy flemata artificiaHa,tf, Bo- RERVM. Botanica fyftemata naturalia, (^. CalyciflorarurtiOrdo fecundus, . philofophica, 6. i^f. fqq. Botanicorum fyftematum dif- - - - _ tertius, ferentiae, 7.8. 1^6. ifj. Branca vrfina, ii^t Campanula, 149. Braflica, 170. Campechianum lignum, 192. Briza, S;. Camphora, 142. Bromoides Scheuchzeri, 84. Camphorifera laurus, 142, Bromus, 83. 84. Brunella, i<^4. Bryonia, iff. Bryum , 6i. Bubon, 112. BuglofPum, i82. Bunias, 170. Buphthalmum , i27, Bupleurum, 115-. Buxus, igi. ByfTus, 6j. C. Cacao, i9f. - - butyrum, ibid. Caftus, ifg. Calamus aromaticus, 6i, Calcatrippa, 197. Calceolus Mari, 3B71. Calendula, i27' Caltha, 197. Calyeiflorae, 1^2. floribus monope- Caninum gramen, g^, Canna, cannae, 69. Cannabis, 141. Capparis, ig^. Capficum , i8 Fumaria, 179« Fungi, 198. G. Galanthus, 74. Galega, 178. Galeobilolon, 1^4.' Galeopfis, 16^. Galium, 1^2. Genirta, 177, Gentiana, ii6. Geranium, 17}, Geum, if7. 191, Glaflum, 16^. Glechoma, i^f, Globularia, i;o. Gluma, quid? 76. - biualuis, quid? 77. - triualuis, 77. - vniualuis, 77. Glumae muticae, quid? ^(J. Glycine, 178. Glycirrhiza, 178. Gnaphalium, ii6* Gomphrena, i84' GolTypium , 174. Gramen ariftatum, quid? 76. caninum, 8^. tremulum, 8J« - turcicum, 82« Gramina, 76. - diclina, ^6. fqq. - digyna, quae ? 78. - compofita, 82. fqq. So. - quae ; flmplicia, quaB? 79. 80. - miliacea, quae? 8i» - monogyna, 77. 78. Graminum lociSlae, quid? go. GraminumOrdo primu3,77.7f. - - - quartus, ^6. fecundus, 79, fqq. - - - tertius, 81, Grana chermes, 94. Granadilla, 15-4. Gratia Dei, 17J. Gratiola, 161. Gymnofpermae Bcerhauii flo- re compofito, 120. H. Haematoxylum, 192. Halicacabus, i8d. Harmala, 192. Hedera, 142. - terreflris, i^f, Hedyfarum, 178. Helianthus, 128. Heliotropium, 132. Helleborus, 197. - - albus, idem quod elleborus, 75-. 197. - - - niger, 197. Helxine, 141. / Hemerocallis, 7j. Hepatica nobilis, 198. Heracleum, 116. Herba patientiae, 190. - - fenfitiua, 195'. - - viua, i9f. Hermannia, 17J. Herniaria, 141. Hefperis, 170. Hibifcus, 174. Hieracium, 124. I^ippocaflanum, 192. Hippocrepis, 178. Hippuris, 137. Hirundinaria, i8j. Holcus, 87. Hordeum, %f. Horminum, i^j. liumulus, 141. Hura, INDEX Hura, 144. Incompietarum Ordo tertius, Hyacinthi ,75. ' i?8. Hydna, 6j. Indigophora, 200. Hydrocharis, 6^, Inuolucra partialia , quag? 107, Hyofciamus, igf. - - vniuerfalia,qucErio7. Hypericum, 19^. Inuoiucrum , quid? 106.107» Hypnum, 61. Ipomcea, i8<^. HyiTopus, 166. Irides, 71. Iris Suecica, v. Amaryllis. L Ifatis, i6(). Ifis, 6j. Jalapa, 184« Jua arthetica, 16$. Jafione Linnaci, 151. Juglans, ^6. Jasminum, 180. Junci, 7^. filueflre, is<^« jungermannia , 61, Jatropha, 132. juniperus, 103. Iberis, 169. Jufticia, i^i. Ilex, 94. i8i. Ixia, 7Z. Impatiens, 18^. Imperatoria, HT* . ^* Incompletae fiore bifido , ijS. bis fexfido , Kali_, 137. <.i^ 144. Keiri , 170. nudo , IJ7. Ketmia, 17;. 174, , . - oclifido,i43. Kleinia, 116. . - - quadrifido, Kna^^^el, 141. 139. 141. quinquefido, L#. fexfido,i42. Labiati flores, 1^9, trifido,i3 8. Lacryma Jobi, 87. quae? i$6. Lacluca, 124. Incompletarum Ordo c£tauus, - - agnina, 141^. 144. Lamium, i^f. • - primus, Lampfana, 124. 137. Lapathum, 143. - - - quartus, Lappa, 12^. 139. Lapfana, 124. ; quintus, Lathyri, 177. 141. Lauandula, i^f. fecundus, Lauatera, 174. i}8. Laurus, 142. 1 - - - feptimus, - . alexandrina, 14J. "143, - - camphorifera, 142. » - - - fextus, Legumen, quid? 174. 141, Leguminofae, 174. fqq. Le- RERVM. LegTiminorae legumine irregu- lari, 177. fqq* - - - - regula- ri, 176, 177. - _ - RoyenljqucB? ^6. X/eguminofarum Ordo primus, 17^. fqq. fecundus, 177. fqq. Lemna, 6^3. Lens, i7g. Lsntibularia , 162., L«entifcus vulgaris, 92, Leontodon, 124. -Leonurus, ii$4. Lepidium, 1^9. Leucoium , 74. Leucoium hortulanorum, 170. luteum vulgare, 1 70r Leuiflicum, 113. Lichen, 61. Lignum campechianum, 193. Liguflicum, 115, Liguilrum, 180. Lilac, 180. Lilia caliculata, 74. Lilia, claffis, 72. fqq. - - corolla hexapetala , vd polypetala, 74' ■^ - - - monopetala, 73. Liho - narciluis JacobaEus, 74. Liliorum Ordo primus, 73. - - - quartus, 7^. - - - fecundus, 74. - - - tertius, 74, Lilium , V. Lirium. LinagrolHs. 78. Linaria, i^i. Linum, 187. Liquidambar, 200. Liriodendrum , 198. Lirium, 74. Lithophyta , 199. Lithofpermum , 11%, Lithoxylon. 6}* Lobelia, 147. Locufia , 14^. Locuilae graminum , quid ? go. Lolium , 84. Lonicera, i^6. Lotus, 178. Lunaria, i6<). Lupinus, 177. Lupulus, 141. Luteola ,197. Lychnidea, 187. Lychnis, 190. Lycium ,187. Lyccperdon, 6^- Lycopodium , 6u Lycopiis, 18*. Lythrum, 191. M. Madrepora, 6. Malabarica nux, i^r. Malua, 174. Maluindae, 173. Malus Aurantia, ly^. Mandragora, 18^. Marchantia, 62. Marrubium , 1 ^4. - album, 164. - fcetidum, i^'^. - nigrum, 1^4. Marum, 1^3. - verum, 1^3. Matricaria, 127. Matronalis viola, 170. Mays . 88. Medica, 178. Medicago, 178. Melampyrum, 1^2. Melia, 192. Melica, 80. ' Melilotus, 177» Mclifla, i^s". - turcica, 1^4. Melo, if4. Melocactus, ifg. Dd Me» INDE^ Melochia, 17?. Melopapo, i^-f. Melothria, 199. Mentha, 166. ivientna, 166. Menyanthes, 1^6. Ma-curialis , 1 3 z. Ma-curialis , 1 3 z. Mefembryanthemuni , ifg. IMethodi naturalis Royeni con- fpeftus, f praeludium , 4^. fqq. Meum, meu, 112. liliacea gramina, quae? 80. Meum, meu, 112. Miliacea gramina, quae? Milium vulgare, 80. Millefolium, 127. aquaticum, 140. Millepora, 6j. Mimofa, 194. INIirabilis, 184. Mnium, 61. Moldauica, i<^4. Mollugo, 141. Momordica, 1^4. Monadelphiee Linnaei, lyr. quaB?4^. Monarda, 164. Mono cotyledones plantae , quid? 59.40. Monogyna gramina-, quae? 78. Morfus diaboli, 130. - ranae, 68» Morus, 140. Mofchatellina, ifo. Mucor, 6j. Mufa, 69. INIufci, 198. 62» Mufcipula, 190. iMUlCl, i9x« 02. Mufcipula, 190. Myagrum, 1^9. Myofotis, 190. Myrica, 199. Myriophyllum, 14C Myrtus, i<)6. - italka, if^. N. Naias, ^g. Napus, 170. Narcifli, 74. Nalturtium aquaticum, 170. Indicum, 192. Naturaliabotanicafyftemata, ^. Naturalis methodi , f fyftema- tis Royeni confpeclus , f. praeludium , 46. fqq. Naturalium botanicorum fy- ftematum genefis & praero- gatiuae, 11. 12. Nepetha, 164, Nerium, 183. Nicotiana, i8f. Nigella, 196. Noli me tangere, igtf. Nummularia, 184. Nux, 96. - ' Malabarica, i^r. Nyclage, i84- O. Ocymum, 16^. Octandrae Linnaei, 188. Oenothera, ifo. Olea, igo. Oleander, i8j. Oligantherae , 179. plantae, quae? 4^. ftaminibus duobus, iSo. quatuor, i8i. quinque, afperifoliae di6^a3, 182. llaminibus quinque, folliculaceae, 182. 183. quinque, pericarpio multiloculari, iSf. 185. quinque, pericarpio vniloculari , 183. 184. feptem , J87. fex, 187« Oli. RERVM. OHgantherae ftaminibus tribus, igo. Olioantherarum Ordo nonus , 187. oftauus, primus , quartus, quintus, fecundus, feptimus, fextus , tertius , 187- 180. I8i. X83. igo. I8f. n6. ~ , 183' 184. 181. Onagra, ifo. Onobrychis, 178. Ononis , 177. Onopoidum, izf. OphiogloflTum, 62» Ophrys, 71. Opulus, 148. Opuntia, 198. Orchides, 71. Origanum , 1 66. Ornithogalum , 74.1 Ornithopus, 178. Orobanche, 162. Orobi, orobus, 177. Oryza, 77- 80. Osmunda, 61. Ofteofpermum, 11 8« Othonna, ii8. Oxalis, 191. P. Padus, 1^6. PaEonia, i()6. Palmae gynandr:^, quid? 6^. - - incompletaB, quid? 67 PalmsBramofo fpadice,quaE ? 6