This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project to make the world's books discoverable online.
It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover.
Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the publisher to a library and finally to you.
Usage guidelines
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.
We also ask that you:
Ἔ Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for personal, non-commercial purposes.
* Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
* Maintain attribution The Google watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
* Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe.
About Google Book Search
Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web a[nttp: //books . google. com/]
$6
T6Gh Ὃ' ὅ
PLUTARCHI CHAERONENSIS 742Y7- MORALIA
RECOGNOVIT
GREGORIUS N. BERNARDAKIS
VOL. IV.
LIPSIAE IN AEDIBUS B. G. TEUBNERI.
MDCCCXOUII.
LIPSIAB: TYPIS B. G. TEUBNERI.
CAROLO WESSELY
GRATI ANIMI TESTIMONIUM.
PRAEFATIO.
* Veritatem laborare nimis saepe aiunt exstingui nunquam." Livius.
ÁÀÁd e& quae Udalricus de Wilamowitz-Moellendorff : in Ephemeride Berolinensi, quae Hermes appellatur, ipse pro se scripsit (XXV 199 sq.) nihil adhuc rescri- bendum duxi, praeserlim cum haec responsio multis locis ad hoe volumen respiciat.
Eius dissertatio in duas partes est divisa. Altera quae primaria et maior est, in eo versatur αὖ se graece optime scire demonstret iia ut nemini in graeci sermonis peritia primas deferat. In altera strictim et dispersim de codicibus quibusdam disserit et ostendere conatur me omnia quae de codicibus receta et vera dis- putaverim aliis debere, maxime Trevio, cuius gloriam parum liberaliter me detrectasse, eidemque etiam nu- merorum Plutarchi scripta indicantium inventionem (cuius tamen inventionis, maximae sane, revera non Trevius 'Zur Gesch. der Ueberlieferung I 1877! sed Berthold Mueller *Plutareh über die Seelenschüpfung im Timaeus' 1878 auctor est) contendit; codicem autem Vindobonensem n. 148 archetypum omnium qui er- stant codicum Symposiacorum esse non Wessely pri- mum sed eundem 'Trevium (pag. XII eius quam dixi dissertationis) statuisse (sed revera tamen hanc senten- liam primus Doehnerus in Quaest. Plut. Partic. IV p. 26 . anno 1863 protulit, Trevius autem XIV annis post praeter sententiam numerum quoque falsum codicis propagavit); Vindobonensem autem n. 129 et Petavia- num codices valde necessarios ἃ me omissos esse; quin eliam de codice Parisino D iudicium per octo pagi-
VI PRAEFATIO.
nas (vid. Praefat. p. XVI—XXIV) enarratum ex Her- cheri quattuor versibus!) surreptum fuisse. Contra si quid falsum sit in Praefatione, id meum esse.
Quae fere omnia ne digna quidem sunt quae re- fellantur et redarguantur, praesertim cum et quae ego scripsi et quae Trevius nota et pervulgata sint. Hoc tantum adnotandum puto, ἃ me ipso plurimos codices collatos fuisse, a Wessely codicem Vindobonensem Sym- posiacorum et Lipsiensem ab amico venerando, reli- quos tamen ab aliis non sine magno pretio. Quod si mihi collationes gratis comparare potuissem aut si publica pecunia fuissem adiutus, omnes codices ne pes- 8imis quidem exceptis cum pulvisculo contulissem. Rei exemplum hoe sii. Wilamowitzius ab amico, gratis sane, VII sapientum convivi collationem impetravit. Ego tamen eiusdem collationis haud parvum pretium solvi. Saepe etiam alios, quos in possessione collatio- num esse sciebam, adii, sed frustra. Quae ego. ἢ. l. non solum propter censoris iniquitatem et inclemen- liam referenda puto, sed etiam ut hac occasione oblata publice profitear me collationem codicis, qui mihi non sit collatus, gratissime accepturum.
Quod autem Hiecardianum non "Vindobonensem n. 129 commemoravi, id inde ortum est quod Riccar- diani collationem habebam, codicis Vindobonensis nisi locos quosdam nihil aliud. Neque usquam Wessely dixit se mihi Vindobonensis n. 129 collationem com- parasse; sed cum in Vindobonensi n. 148 conferendo occupatus esset, obiter se alterum Vindobonensem n. 129
1) *Opus auxiliumque plerisque huius voluminis libellis Parisinus tulit 1966, quem Wyttenbachius merito honore passim prosecutus est, saepius neglexit, Dübnerus ut inter- polatum pertinaciter aspernatus est. Hercher in Praefa- tione ad Plutarchi Moral. Vol. I. Cf. meae Praefat. p. XX. 48 f. 97 d. cett.
PRAEFATIO. VII
hic illic inspexisse atque Trevi sententiam comproba- iam vidisse. Quomodo Wessely quod non fecerat con- iendisset? Fortasse sententiam suam verbis subobscu- ris expressit. Sed haeo est veritas. Bilem tamen Wilamowitzi movit id quod Wessely observare ausus est Trevium codicis etiam falsum numerum & Doehnero mutuatum fuisse, atque hunc codicem archetypum se censere mihi privatim scripsit (29 Decembr. 1880). Postea tamen (an. 1881) re accuratius considerata ipse vir doctissimus in libro qui inscribitur "Wiener Studien' (ΠῚ 291) professus est Doehnerum esse qui primus eodicem Vindobonensem n. 148 archetypum esse dixe- rit (an. 1863), Trevium autem male sibi hanc laudem vindicasse (Zur Gesch. d. Ueberlief. p. XII an. 1877). Ita res se habet. Verum tamen censor honestissimus cum ea omnia ut qui ipse referat (vid. Hermes p. 203) optime sciat, Trevio attribuere perseverat quod Doeh- nero erat attribuendum. In adnotatione vero ne pa- làm mentiri videatur, Trevium fingit quae Doehnerus de hac re scripserat non vidisse. Esto; ita tamen Trevius purgatur, nullo modo Wilamowitzius, praeser- tim cum in veritate refutanda adhuc perseverare vi- deatur. Ego autem neque quae Wessely postea (an. 1881) scripserat videre potui (nam ex illo tempore me Myti- lenas contuli ubi per longum tempus me litteris abs- tinui) neque Doehneri Particulam IV*" quippe cuius omnia exemplaria venierini. Nune autem veritatem cognitàm ambabus manibus amplector. Profecto men- titur non qui veritatem nescit sed qui eam cum co- gnoverit seiens et prudens celat et dissimulat.!)
1) Codex autem Petavianus non est magni momenti; lectiones quas censor commemoravit (vid. p. 204) easdem ali quoque codd. deteriores praebent. In hoc libello re- censendo optimi codd. sunt Athous meus et Hercheri Hei- delbergensis n. 153 eiusdem familiae.
VIII PRAEFATIO.
De bonis lectionibus et singularibus et communibus codicis Palatini n. 170 (vid. Praefat. p. XLV sq.) et Vindobonensis n. 148 Wilamowilzi dubitationes ei ex- clamationes simulatas (vid. Hermes p.203) non intellego. Quis enim nescit eas lectiones ad cognationem codicum significandam et ad eorum virtutem singularem definien- dam plurimum conferre? Quam vero facilior codicum inquisitio cognitioque fiat quis non videt? Cum autem de ea re agitur non est reticendum illarum lectionum, inutilium sane, et communium et singularium, aliorum locorum, capitum collationem per À. Mavium factam ostendisse codicem hunc Palatinum exemplar ἀπόγρα- gov maximam parlem codicis, cum plenior erat, Vin- dobonensis fuisse. Quare quod ad recognitionem ca- pitum, quae in Vindobonensi (p. 6766 --- 6804. 704 —'(09a. vid. Praefat. p. XLI. XLII) desiderantur, at- iinet, codex Palatinus primas fert. Quin etiam lectio- num singularium codicis Vindobonensis multo mino- rem, quam quem per Wyttenbachianam codieis Palatini collationem scire licebat, numerum revera esse nova collatio facile patefecit. Cuius rei exempla quaedam apponenda sunt. Pag. 620a. 629f. 665e. 666f, ut alios locos omittam, easdem lacunas praebet etiam Pala- tinus. Pag. 630a ἀπὸ δόξης xol εἰκασίας etiam Pala- iinus, non ἀποδείξεις καὶ εἰκασίας ut enotavit Wytten- bachius. Pag. 654c οὕπω καιρὸς ὦ μῆτερ ὕστερον δ᾽ οὐκέτι καιρὸς ὦ μῆτερ Vindobonensis et Palatinus: οὕπω καιρὸς ὦ μῆτερ εἶτα ἐπειδὴ παρήκμασεν ἐγκειμέ- vnc οὐκέτι καιρὸς interpolaverunt ceteri omnes. Pag.675b ἐπικὼ lac. 8 litt. ποιηματίαις habet etiam Pal. 6'79d ᾿συνβώμοις Pal. non συμβώμοις. 684d λέγουσι δὲ τοῦ πηγάνου dati etiam Pal. 699. καὶ Ἱπποκράτην habet etiam Pal. 1702 ἃ ἀποσβεννύναι᾽ καὶ γὰρ τοῦτο --- εὐθὺς praebet etiam Pal Item p. 7126. ἀνευρίσκεται οὐ ἐπι- μετρεῖται 120 ἔξωϑεν βοώντων 28b ἐξαληλίφϑαι 164a
PRAEFATIO. IX
ὀκτὼ καὶ συμπεριπολοῦσι ταῖς ὀκτὼ supplementum exhi- bet etiam Pal. De quibus omnibus locis Wytten- bachius aut falsa aut nihil adnotavit.
Ex eadem collatione vidi omnes fere Vindobonen- sis lectiones singulares (vid. Praefat. p. XLIV sq.) com- munes esse cum Palatino. Lectiones autem Palatini singulares (vid. Praefat. p. XLVI) re vera non sunt, nam capita ad quae referuntur in Vindobonensi de- sunt; unde facile intellegitur codicem Palatinum ut qui lacunis quibusdam Vindobonensis careat maximi esse momenti (cf. p. 1069 ubi ἐχπλανησόμεϑα recte dat Palat. 707a ἀγνοίαις 1076 δεόμενον). Neque ta- men h.l. praetereundum est eundem codicem, quoniam lectiones nonnullas diversas habet, ita rescriptum fuisse videri ut interdum ἃ librario alius quoque codex ad- hibitus fuisse possit. Cf. p. 668f οὗ χωρὶς quae habet Vindob. omisit Palatinus propter ὁμοιοτέλευτον cum alis. p. 669c ἐμὸς Vind. ἐμοσὶ Pal. 671. ἐπιῤηϑὲν Vind. ἐπὶ πᾶν ῥηϑὲν Pal. cum aliis. 682d βασκαντι- κὴν Vind. βασκανητικὴν Pal cum aliis. 699a ἐκέλευ- σεν Vind. ἐκέλευεν Pal. cum alis. 1701 ἔ περιτρέψης Vind. περιστρέψῃς Pal. cum aliis. 729 ἃ ὀψοποιουμέ- νοις Vind. ὀψοποιουμένης Pal. cum aliis. 1784 ἃ ἕταί- ρος Vind. ἑτέροις Pal. cum aliis. Sed de hac re plura alibi dicam. Nune revertor unde digressus sum.
In illo libello Wilamowitzio propositum non erat ut de codicibus sibi prorsus ignotis dissereret (cf. etiam quae κατόπιν ἑορτῆς p. 204 de corpore Planudeo scripsit), sed potius αὖ se graece scire melius quam ego demonstrave- ram contenderet, neque sine animi quodam impetu vehe- ᾿ mentiore periculum fecit, id quod ipse implicite confitetur. Quod si ex iisdem graeci sermonis peritiae testimoniis, quae ipse prae se feri, ego eiusdem imperitiam bavero, nulla sane alia demonstratione opus erit. :
Sed priusquam de Wilamowitzi emendationibus :
X PRAEFATIO.
putabo, aequum mihi videtur gravem calumniam quam in me censor intendit amovere et dissolvere. Conten- dit enim me quasi furtim iypis exsceripsisse editionem libelli de VII sapientum convivio ab Herchero paratam ità uti meus huius convivii textus metatyposis Her- cheriani sit. Quoniam tamen Wilamowiizius id quod ἢ mihi crimini dederat demonstrare neglexit, meum est verum invesligare atque aperire. Veritas sane facile cognoscitur comparatione instituta; quam censor cum neminem suscepturum speraret, hanc calumniam in me- dium protulisse videtur.
Textus convivii meus ex paginis Teubner XLV constat; item Hercheri textus pag. XLII continet. Quam- quam paginae minimae Teubnerianae sunt, nam pagi- nae marginem imum adnotatio complet; verum tamen plurimas discrepantias inveni. Unde apparet Wilamo- wilzium impudenter mentitum esse. Manifesta igitur ac deprehensa calumnia. Sed gallicum tamen dictum valet semper: *Calomniez, calomnmiez, il en restera tou- jours quelque chose'.
Diserepantiae autem sunt haec: pag. (mea, varietate textus Hercheri brevitatis causa omissa) 358, € ἤμην 359, 19 αὐτὸς τὸ πρῶτον 28 ἐξέπεμψεν 34 διὰ ταῦτ᾽ 860, ὅ δυεῖν 11 ἑωρακώς 12 περὶ τῶν ϑηρίων 17 ἔστιν, εἰρημένον 861, 8 αἴρας καὶ ὀνωνέδας 10 ἔδει πολλῶν καὶ ἵππων 15 ἔστι τις 868, 4 προειστήκει 11 οὕτω γὰρ ταύτην 16 οὐκ ἔγωγ᾽ 26 περὶ τοὺς κάμ- γοντας 8604, 10 «Αἰολεῖς δὲ καὶ νησιώτας (xol τίνας γὰρ οὐχί!) 18 ὡς δὴ περιορῶν 14 εἶτ᾽ 21 εὖ γ᾽ 25 φιλίας εὐθὺς 217 συγκατεκλίϑημεν 365, 8 μει- ράκιον ὧν ἔτι 366, 8 τί δ᾽ 117 περιβαλὼν — ib. οἶμαι δ᾽ 22 ποῦ δ᾽ 967, 12 κατεκλίϑη 368, 2 διαχύσεις, olg 10 Σκχύϑαις εἰσί 19 ὀστέων 20 εἴ γ᾽ εἶπεν εἰδείης (cf. Plat. Gorg. p. 456a) 424 νεκρογόνο- σαιμε 869, 1 ὀστέον ib. ταῦτ᾽ 8 γὰρ ἤδη 18 εἰ
PRAEFATIO. ΧΙ
δεῖ 28 πάντα πᾶσιν 370, 10 ὦ Ναυκρατῖτα 17 ἕως αὐτὸς ἐκπίνεε 19 ταῦτ᾽ εἶπεν 22 ὦ Ναυκρατῖτα 371, 16 πολλά γ᾽ εἶπεν 19 ἀπηγγέλη 21 ἔφη μὴ μετακινητοὺς 972,2 εἰ ἀτρόποις 10 πάντ᾽ 16 ἐλεγ- κτικῶς 818, 8 ὅτι ὕμοιον οἰκέτας 10. ἀλλ᾽ ὅμοιον ἔφη τῷ ξηραλοιφεῖν τὸ λαλεῖν 974, 8 εἴ τέ τι
9 χατὰ ταύτας 818, 4 ἀλογίαν δὲ καὶ πολλὴν 6 οὐ μὴν οὐδ᾽ 14 ἀγέννητον 234 μόνον γὰρ ἀνίκητον 5760, 2 τοσαῦτ᾽ 9. ἀλλὰ μὴν ἔφη 19 μετ᾽ αἰδοῦς 21 προύβαλ᾽ ὁ μέν, ὥς φησι 977, 10 ὁ δ᾽ 4ico- πος 1 τί τοῦτ᾽ ἐστὶν 318, 9 ἔφησε 379, 11 αὐτοῦ, ὡς ὑπερφυὲς 381, 5 πίνει Σόλων 18 σὺ δέ γ᾽ εἶπεν 18 μ᾽ ὑμεῖς 22 ϑόρυβος ὑμῖν, εἰ ἐγὼ τοῦτ᾽ ἐποίουν 882, 12 μηδ᾽ οἰκίαν 388, 12 αὐτάς ἔφη πυνϑάνομαι λέγειν τοῖς παλαιοῖς ἐνδεῖν, δαιτρόν 14 εἶθ᾽ ὥσπερ αἴας μερίδος 884, 15 ὁ iconos κύων 21 καὶ τοὺς μικροὺς νῦν μὲν εἰς μικρὰ κομιδῇ 385, 4 καϑάπερ τῷ νόμῳ 20 Μυτιλάνας 2 καὶ ó ξητεῖν διδάξας 880,12 δεήσεε 19 ταῦτ᾿ ἔφη 22 Ἡσίο- δος ὧν 887,9 τοῦτ᾽ ἐκεῖνον 12. ἢ τὸ μέγιστον οὐ δοκεῖ σοί 14 ἔμοιγ᾽ εἶπεν 18. διάλυσις ἡ τροφῆς ἀν- αίἰρεσις 26 διολλυμένη yàg 888,27 ὁ βίος καὶ 5889, 18 τῷ ἡλίῳ, εἶτ᾽ αὐτὰ — 15 τοῦτ᾽ ἐστὶ — 390,2 δικαιοσύ- νην τέλειος αὐτάρκη 11 ἐν μυλῶνε 391,4 Μεσσηνίοις 7 οὐκ ᾿ΔσκληπιίἢῷΏὭΩη 8. ἀποκείσεται 9. ταῦτ᾽ ἐκείνων 12 οἷ τρεφόμενοι καὶ διαιτᾶν 14 πλείονας ἔστιν 28 τοὔνεκ᾽ 892, 9 εἰς τὴν σάρκα τὴν ἄτρυτον 17 βιώ- σεται. εἰς αὑτὴν 42 δ᾽ αὐτὸν ἡμῶν 898, ὅ ποτ᾽ εἰπόντος 18 μᾶλλον δ᾽ ἀκτέον ἐπὶ τοὺς νέους 16 ὅτι, τῆς ϑυσίας 19 τὸν αἰγιαλόν, ἡ μὲν σελήνη 424 oi προσβάλλειν 394, V ἡμῶν δ᾽ ὁ Γόργος 395, 25 περὶ ϑεῶν 396, 1 ἑστώσης δὲ πάντη (leg. πάντῃ) 9 κάμψαντες ἐν χρῷ παρενήχοντο τῆς γῆς [10 πκατά- γοντες, παντάπασιν 12 ταῦϑ᾽ ὁ Γύργος 16 σταδίων δρόμον 897,2 οἷ μηδεὶς 9. διαγέγονεν ἀπὸ 14 ἔγωγ᾽
XII PRAEFATIO.
εἶπον 19 ὀργῆς δὲ καιρῷ καὶ διαβολῆς 24 εἰς τὸν ZAágpvov ποταμὸν ἔξω φορούμενον, ἐπεσχέϑη 398, 3 πρὸς τὸ Ῥίον κατὰ τὴν Μολύκρειαν ἐκόμιξε 11 τοὺς φονεῖς 322. παρανήχεται τοῖς ἐλαυνομένοις 399, 2 ἁμαρτάνοντες 4 ἀλλ᾽ ἐγὼ uiv οὐκ ἀκριβῶ τἄλλα, ὁ δὲ Πιττακὸς 8. χρησμοῦ γὰρ γενομένου 10 τότ᾽ ἐνταῦϑα 12 παρϑένον᾽ ὄντων οὖν 2424 περιπλακεὶς 400, 9 μόνον * * ϑαλάττῃ 15 καὶ μήτε 16 ὡς σὺ προσέτα- ξας διαφυλάττων 401, 1 ἥ βούλοιτο 6 ἁπλῶς ov- δέπω τῶν ὑπ᾽ αὐτοῦ 18 προσμειδιάσαντ᾽ αὐτοῖς 10 οἷ- xov ἐν Δελφοῖς 17 ὥσπερ ϑεοῦο 19 εὖ γ᾽ ἔφη 402, 8 σαυτόν, καὶ τοῦτο 21 τοῦτ᾽ ἔσχεν.
Videamus nune eius observationes et emendationes.
Pag. 387, 19 edit. meae verba ἡ τροφῆς ἀναίρεσις Reiskio deberi contendit, nisi quod Reiskium ἡ τῆς τροφῆς ἀναίρεσις scripsisse observat atque haee verba post ἐστὶν collocasse, quae me rectius ante posuisse; contra a me male articulum omissum esse.
Ipse quoque lector argumenta quam prava inania levia sint facile intellegit; sed cum eorum auctor magni ea faciat, necessarium mihi videtur pauca dicere. Ac primum quidem ad locum praepositum Xylander sub- intellegi voluit τροφῆς ἀναίρεσις; post eum Reiskius etiam supplendum proposuit οἴκου διάλυσίς ἐστιν ἡ τῆς τροφῆῇῆς ἀναίρεσις. Ego vero supplendo scripsi hunc in modum οἴκου διάλυ[ΣΙΣ ἡ τροφῆς ἀναίρε] ΣΙ Σ ἐστιν. In adnotatione autem iure me 'supplevisse' dixi, prae- sertim cum in editione minore nullus locus ad plenam ei accuratam ommnium conieeturarum enumerationem locus esset. Quid enim aliud dicendum erat? Sed quid multa? ὕπο exemplo cum plurimis liceat rem optime ostendam. Pag. 708 ἃ leguntur in omnibus co- dicibus haec: εὖ τὲ Ῥωμαῖοι χρησάμενοι τοῖς λύχνοις; ἣν ἔδοσαν οὐκ ἀφῃροῦντο τροφήν, ἀλλὰ χρῆσϑαι Cv καὶ λάμποντας. Ad quem locum omnes certatim et
PRAEFATIO. XIII
un& voce et Xylander et Stephanus et Meziriacus cor- rexerunt ζῶντας et inseruerunt de suo quisque εἴων, sed alius alia sede. Solus Reiskius verbum desidera- tum εἴων collocavit post ξῶν[τας] cum hac adnotatione: *forte ob illud -cov excidit εἴων᾽ i.e. f[f»Nvag εἴ] Ν. Cuiusnam sit hoc supplementum quaeri licet? Nonne Reiski? Si igitur in editione minore scripserim “ζῶντας εἴων R: ξῶν᾽ (atque ita scripsi), hoc mihi crimini dabit Wilamowitizius? Plurima exempla apponere poteram quae brevitatis causa omittenda puto, cf. p. 530b. 548c. 6024. 635e. 689b. 693a. 695b. d. 701d. 706a. 7583f. 154a.
Sed artieulus, subiungit ille, minus recte omitti debuit. Quam observationem me scripsisset quidem, . 8i sermonis graeci usus ei sensus exquisitior interior- que ei inesset. Quod non est. Quare necesse est me hie res omnibus notas tradere. Ac primum quidem articulo addito apta verborum compositio aequitasque tolleretur; si suppletum fuisset ἡ ΤΗΣ τροφῆς ἀναίρε- σις. id quod vult Wilamowitzius, erat etiam dicen- dum TOT οἴκου διάλυσις; sed cum οἴκου διάλυσις tra- ditum sit, supplendum est τροφῆς ἀναίρεσις. Similiter paulo post de re eadem: ἣν ἀναιροῦσιν αἰρομένης voo- φῆς omisso articulo. Deinde quoniam hic una notio efficitur (Nahrungsabschaffung), articulus omitti potest: cf. edit. meae p. 391,10 ἡ τροφὴ λιμοῦ φάρμακον προς- ἄγεται. p. 986, 28. 25. 392, 19. p. 537e ὡς μόνον τοῦτο τῶν ψυχῆς νοσημάτων ἀπόρρητον. 668c φαρμά- xcov δυνάμεως ὁ ἰατρικώτατος ἄριστος κριτὴς cet. Satis οϑὺ exemplorum quae ex solo Plutarcho attuli.
P. 389, 13 in adnotatione scripsi fort. εἶτα τὰ ἔν- τερα (vel và ἔγκατα). De quibus observat Reiskium iam coniecisse εἶτα τὰ μὲν ἔγκατα, Meziriacum autem τὰ ἔντερα proposuisse sed ante ἡλίῳ collocasse. Quae omnia singilatim me in editione minore enarrare non
XIV PRAEFATIO.
potuisse quis est quin videat? "Verum tamen professor &cutissimus haec admonuisse videtur, ut hac opportu- nitate usus suam correctionem proponeret quam et omnibus Wyttenbachi locis confirmari et a pronun- tiatione commendari contendit; ceterum omnibus in locis memorari κοιλίαν non ἔντερα. Supplet igitur: τὸν νεκρὸν ἀνατεμόντες ἔδειξαν τῷ ἡλίῳ «τὰ περὶ τὴν κοιλίαν), εἶτ᾽ αὐτὰ μὲν εἰς τὸν ποταμὸν κατέβαλον cet. Risum teneatis amici!
Videamus quomodo res se habeat. Ac primum quidem sunt loci in quibus ἔντερα diserte commemo- rentur velut Sext. Empir. Pyrrh. Hypotyp. III c. 24 p. 299 ed. Fabric. of μὲν yàg — τοὺς ἀποϑανόντας γῇ καλύπτουσιν, ἀσεβὲς εἶναι νομίξοντες ἡλίῳ δεικνύειν — — Αἰγύπτιοι δὲ τὰ ἔντερα ἐξελόντες ταριχεύουσιν αὖ- τούς. Deinde, quod ridieulum est, τὰ περὶ τὴν κοι- λίαν bonus professor supplevit nihil suspicatus; quod supplementum aperte ostendit censorem nullum locum recte intellexisse. Τὰ περὶ τὴν κοιλίαν ut soli osten- dantur, nihil opus esse corpore humano insecando puto; ipse experimentum ad solem faciat quale ut Pittaci eantiunculam modularetur ad molam fecerat (vid. Her- mes XXV, 297). Si sagacissimus criticus verborum suorum sententiam nondum assecutus sit, ab aliis quos quidem adire possit ἕνα μὴ πευϑοίαϑ᾽ of ἄλλοι, quid Sit τὰ περὶ τὴν κοιλίαν exquirat. Me ne plura dicam decorum impedit. Quam risisset bonus Plutarchus!
Sed ad propositum αὖ reverlar, fortasse supplen- dum est ita: τὸν νεκρὸν ἀνατεμ[ ONTEZ: καὶ và ἔντερα ἐξελ JONTEZ ἔδειξαν τῷ ἡλίῳ.
P. 888, 11 ἐπεὶ τάς γε προπόσεις αὐτὰς ἔφη πυν- ϑάνομαι λέγειν τοῖς παλαιοῖς ἔνδεινον (scr. vid. ἐν- δεῖν δαιτρὸν) ὡς Ὅμηρος ἔφη καὶ μετρητὸν ἑκάστου πί- γοντος. lta libri. Ad locum perite sed falso me ἐνδεῖν
n. will pro ἔνδεινον coniecisse censet.
PRAEFATIO. XV
Hoc iudicium nunquam protulisset, si locum bene intellegeret. 'Evósiv enim h. l idem est atque ἐνδεεῖς εἶναι; ἐνδεῖν autem et ἐνδεὴς verbis plerumque non significatur id quod plene et prorsus sed quod ex parte tantum deest et deficit, atque eiusmodi senten- tiam locus requiri. Quod autem ad eam attinet recte quidem Hercher scripsit τάς ye προπόσεις ἔφη λιτὰς πυνϑάνομαι πίνειν τοὺς παλαιοὺς δαιτρὸν ὧς Ὅμηρος cet., minus recte silectionum iraditarum vestigia atque ver- borum elegantiam spectes. Argumentum hoc est: 'In propinationibus vino satis multo opus est; cum autem vinum Homericis temporibus certa mensura biberetur, sequitur propinationes exiguas et tenues et raras fuisse'. Sed Wilamowitzius hic quoque, ui solet, male intel- lexit locum.
Ad p.369, 23 πάντα πᾶσιν quod adnotavi 'mévre del R^ in errorem inducere contendit; Reiskium enim, cum dativus opus esset, πᾶσιν pro παντάπασιν requi- sivisse; πάντα πᾶσιν autem non cognovisse. Bed cum Wytitenbachius ex παντάπασιν effecisset πάντα πᾶσιν, non video cur Reiskius quoque, si paulo attentior fuisset, idem non potuerit invenire. Sed etiam si πᾶσιν scripsit R pro παντάπασιν᾽ adnotassem, hoc ipsum non induceret in errorem? Cui animus pusillus est et invidiae an- gustiis continetur, hic talia de nihilo exprobrare solet.
Ad p. 371, 4 adnotavi ᾿“δυσγενέστερος R: δυσγενέ- στατος᾽ ubi Reiskium ex δυσμενέστατος correxisse δυσ- μενέστατος observat. Hoc verum est, nam non hic solum sed etiam alibi in adnotatione post emendatio- nem quam lectionem emendator correxerat nisi ubi ei plane sciebam optimam lectionem sub oculis fuisse non collocavi. Cf. ex. gr. &dnotationem ad p. 391,1 'O4o- uev H: ϑύων Fn, cum Hercher ipse ᾿ϑύωμεν *: ϑύε- ται ἔτι᾽ adnotasset. In loco autem praeposito optima lectio est non δυσμενέστατος sed δυσγενέστατος.
XVI PRAEFATIO.
Quae quisquiliae terminantur hic verbis: Hier habe ich 85 der Fortpflanzung eines Druckfehlers genug 365, 24 ὁ μὲν οὖν Νειλόξενος "᾿Αλεξίκακε᾽ εἰ- πών “ἀπεστράφη τὴν ὄὕψιν᾽, als ob Neiloxenos die letzten Worte sprüche. Eine so starke Abhiüngigkeit erfordert keinen Commentar. Sed cui iudicium malevolentia et Obtrectatione liberatum sit, de Wilamowitzio dixerit potius *Eine 80 starke Leidenschaftliehkeit erfordert keinen Commentar.
P. 359, 14 cum proponit ἕρμαιον οὖν, contendit scribendum esse οὐ {γὰρ καταλαβόντας, ἔφη cet. Quod falsum est; nam verba οὐ καταλαβόντας sunt μετ᾽ ἤϑους legenda &c voce altiore quam reliqua. Similiter le- gendus est locus Thucydideus 8, 87, 2 οὐ σκοποῦντες ὅτι τυραννίδα ἔχετε τὴν ἀρχὴν καὶ πρὸς — ἄκοντας &o- χομένους᾽ οὐκ ἐξ ὧν ἂν χαρίξησϑε βλαπτόμενοι αὐτοί, ἀκροῶνται ὑμῶν cet. ubi frustra corrigunt οὗ οὐκ ἐξ ὧν aut οὐδ᾽ ἐξ ὧν cf. 8, 9, 2. 6, 86, 2 οὐκ ἀπὸ ταὐτο- μάτου, ἐκ δὲ ἀνδρῶν οἴπερ ἀεὶ τάδε κινοῦσι ξύγκεινται.
Paulo post p. 359, 21 supplet εἶπεν, (Ἄμασιςν ἔπεμψεν αὐτῷ κελεύσας cei. observans haec: 'Hier hat nicht der Zufall die Auslassung bewirkt, sondern die falsche Verbindung εἶπεν "Ἄμασις, ἔπεμψε. |
Sed quomodo exciderit "4ues:;, eo quod "4uecic cum εἶπεν coniunctum fuerit, non explicatur, nam talia multa in hoc ipso dialogo inveniuntur. 851 duritiam omissionis ferre non potes, quae tum propter κελεύσας tum propter oppositum ὁ δ᾽ ἡμέτερος ferri potest, for- tasse supplendum est superius αὐτός. quod ut post διέλυσεν superfluum est, ita post ἔπεμψεν et ante αὐτῷ : facile excidere potuit. Sed prior ratio mihi quidem probabilior videtur.
Ad p.360, 19 ἐγὼ δὲ ϑαυμάσαιμ᾽ ἄν, ἔφη, οὐ vó- ραννον ἀλλὰ κυβερνήτην γέροντα ϑεασάμενος recte ob- servat hanc sententiam non nunc (ut ostendit paren-
PRAEFATIO. XVII
theticum ἔφη quod haec referentis est) dictam esse sed antea; sensum esse hunc: 'Ich habe nur gesagt, ich wunderte mich über einen greisen Steuermann.
Quam facile graecae consuetudinis inscitia etiam ubi quid recte observatur in errorem inducere possit, hie locus testimonio esse potest. Quod germanice di- eitur recte: 'Ich habe nur gesagt, ich wunderte micb', id non recte redditur verbis graecis his ἐγὼ δὲ ϑαυ- μάσαιμ᾽ ἂν ἔφην. Discrimen hoc est: In oratione ger- manica verba 'iceh wunderte mich' suspensa sunt 8 verbo dicendi; in graecis idem non fit, nam ἔφην est parentheticum et verba ϑαυμάσαιμ᾽ ἂν minime suspensa sed orationis rectae sunt, Germanice reddideris ita: 'ieh würde mich wundern, sagte ich. Contra Wila- mowiizi sententia graece exprimitur hunc in modum: ἐγὼ δὲ ϑαυμάσαι ἂν ἔφην vel ἐγὼ δ᾽ εἶπον ὅτι ϑαυμά- σαιμ᾽ ἄν aut quidem cum Wyttenbachio ἐγὼ δὲ ϑαυ- μάσαι μ᾽ ἂν ἔφην, quae emendatio quamvis probabilis requirit potius ϑεασάμενον. Quare haec quoque Wila- mowitzi coniectura optime ostendit quam parum graece eb quam multum germanice doctus sit eius auctor.
P. 861, 12 ἀμελήσας λέγειν τε καὶ ξητεῖν ἃ ἁρμότ- ve ἐπὶ δεῖπνον βαδίξουσιν verba corrigit ita ἀμελήσας ἀστεῖόν τι ξητεῖν καὶ ἁρμόττον ἐπὶ δεῖπνον βαδίξουσιν. Correctionem esse eam contendit quae et a palaeogra- phia commendetur et a scriptoris usu et 8ἃ Stoicorum philosophia, denique ab ipsa sententia. Inepte enim coniungi verba λέγειν τε xol ξητεῖν nullamque senten- dam effici: ᾿ξητεῖν heisst eine Frage, ein ξήτημα auf- werfen, wie es gleich Thales that, daneben hat λέγειν keinen Platz".
Sola mens sana adversatur. Argumentorum festi- vitali finem ponit p. 130e ἀλλ᾽ αἴσχιον τὸ δεδοικέναι ταὶ δυσωπεῖσϑαι ναύτας — καὶ πανδοκεῖς καταγελῶν- τὰς οὐ τοῦ σφαιρίξοντος καὶ σκιαμαχοῦντος ἀλλὰ τοῦ
Plutarchi Moralia. Vol. IV. b
XVIII PRAEFATIO.
λέγοντος, ἂν ἅμα (i. e. ἅμα τῷ λέγειν) διδάσκῃ (scil. .6 λέγων) τι καὶ ξητῇ καὶ μανϑάνῃ καὶ ἀναμιμνήσκηται.. Dicimus quae scimus αὖ quae nescimus quaerimus, do- cemus igitur et discimus; unde διδάσκειν et μανϑάνειν Saepissime connectuntur. Of. etiam p. 386d xal ὅσα τοιαῦτα --- παρακαλεῖ πρὸς τὸ σκοπεῖν τε καὶ ἀκούειν καὶ διαλέγεσϑαι περὶ αὐτῶν. p. 6738 ἐπὶ τὰς αὐτῆς ἠδο- νὰς τρέπεται (scil ἡ ψυχή) λόγοις εὐωχουμένη καὶ μα- ϑήμασι καὶ ἱστορίαις καὶ τῷ ξητεῖν τε (fort. τε καὶ) ἀκούειν τῶν περιττῶν. Plat. Protag. p. 349& πῶς οὖν οὐ σὲ χρῆν παρακαλεῖν ἐπὶ τὴν τούτων σκέψιν καὶ ἐρω- τᾶν καὶ ἀνακοινοῦσϑαι;
P. 862, 18 τὸ δὲ συμπόταις ἑαυτὸν ὡς ἔτυχε κατα- μιγνύειν corrigit οἷς ἔτυχε. Sed nihil opus; ὡς ἔτυχε h. 1. idem est atque οὐδὲν πολυπραγμονήσαντα, ἀνεξε-- τάστως. lemere. i;
P. 362, 20 καὶ si μὴ πρὸς τὸ πίνειν καὶ ἡδυπαϑεῖν, ἀλλὰ πρὸς φιλίαν καὶ ἀγάπησιν ἀλλήλων προτρέπεται pro- ponit ἀλλὰ πρὸς φιλίαν γε (ἀλλὰ ye πρὸς φιλίαν R).
Neutrum probandum conferenti ex. gr. locos hos: Vit. Galb. c. 18 εἰ xol μὴ τοσοῦτον, ἀλλ᾽ ὕσον Νέρων ἔδωκεν ἀποδώσοντος. p. 86c ἀλλ᾽ εἰ μηδὲν ἄλλο, ταῖς ἔχϑοαις al φιλίαι συμπλέκουσιν ἡμᾶς. p.4292a ἀλλ᾽ οὐκ ἔμελλον, εἶπεν ὁ Κλεόμβροτος, εἰ μηδὲν ἄλλο, τῶν περὲ ταῦτα λιπαρὴς εἶναι καὶ πρόϑυμος ἀκροατής; p. 706b xüv ὁ λογισμὸς ἐλλίπῃ διαμαχόμενος, ἀλλὰ τῶν παϑῶν ἕνια πολλάκις ἐμποδών ἐστι (cf. p. 108 ὅδ, p. 790 ὁ. p. 1086 ὁ ἔδοξέ uot καὶ τούτους ἀναλαβεῖν, εἰ καὶ Ov. ἄλλο μηδέν, ἀλλ᾽ ἐνδείξεως ἕνεκα. p. 1095 ἃ μεμαϑη- κόσιν εἰ μηδὲν ἄλλο, γράφειν περὲ Ὁμήρον καὶ Εὐριπί- δου. Qui omnes fere loci etiam Wilamowitzio praesto essent, si τῇ ἀληϑείᾳ προσταλαιπωρῆσαι voluisset. .
P. 364, 18 καϑάπερ of Αἰγύπτιοι — —, οὕτω περὲ σὲ. Ubi οὕτω Wyttenbachi correctio est pro οὕτως ἧ. Contra Reiskius emendaverat οὕτω καὶ aut οὑτωσὶ.
PRAEFATIO. XIX
Wilamowitzius, ut par erat, praeoptandum putat οὕτω καὶ. Mibi videtur καὶ coniunctionis ἢ. l ratio ea esse, ut si tollatur nihil desideretur. Deinde per palaeogra- phiam ZH non explicatur; sed multo facilius intellegi potest quomodo ἢ irrepserit quam quomodo xol con- iunetio in 64 conversa sit.
P. 364,22 εὖ γ᾽ ἐξεῦρες, ὡς καὶ αὐτὰ ἕντιμος γένη- ται. Ubi correxit αὕτα Wilamowitzius. Nimirum ex p. 219e δάνειος ἡ σοφία. Sed velim tamen cur hic diei non possit αὐτὰ quoque,explicaverit; id quod eum demonstrare posse nego.
Proxima idem corrigit ita: οὐ (yàg» καταλαβόντας τόπον, μετὰ τίνας κατακείμεϑα, δεῖ ξητεῖν, μᾶλλον δ᾽ ὅπως εὐάρμοστοι τοῖς συγκαταχειμένοις ὦμεν, ἀρχὴν καὶ λαβὴν φιλίας εὐθὺς ἐν αὐτῷ (αὐτοῖς vlg.) ξητοῦντες, μᾶλλον ὃ ἔχοντες, τῷ (τὸ vlg.) μὴ δυσκολαίνειν dA ἐπαινεῖν ὅτι τοιούτοις ᾿συγκατεκλίϑημεν. Cuius loci par- tem posteriorem germanice reddidit ita: 'eine Hand- habe für ein gutes Einvernehmen soll man suchen, oder vielmehr hat man darin, dass man mit den Nach- barn, wie sie sind, zufrieden ist.'
In quibus τῷ μὴ δυσκολαένειν cet. apposite sequitur ad ἐν αὐτῷ, vel aliis verbis αὐτῷ ad insequentia spectare facit Wilamowitzius. Sed hoc tamen inauditum est; nam αὐτὸς pronomen, nisi recentissimos exceperis, nunquam ad insequentia refertur. In tanta graeci sermonis im- peritia aut manum 8 graecis quidem scriptoribus et poetis abstinere debebat aut minorem arrogantiam prae 80 ferre, ne aliis occasionem mendorum suorum corri- gendorum praeberet, ἄλλων ἰατρὸς αὐτὸς ἕλκεσιν βρύων.
P. 865, 11 ἐκ τούτου παρελϑὼν ὑπηρέτης “κελεύει σε Περίανδρος᾽ ἔφη “καὶ Θαλῆν παραλαβόντας τοῦτον ἐπισκέψασθαι τὸ κεκομισμένον ἀρτίως αὐτῷ πότερον ἄλ- Aoc γέγονεν ἤ τι σημεῖόν ἐστὶ καὶ τέρας. Ubi censor acerrimus improbandam censet Reiski emendationem
b*
XX PRAEFATIO.
παραλαβόντας pro παραλαβόντα. Dass dieser (sc. Nei- loxenos) zufüllig mit Thales und Diokles zusammen- geiroffen ist — konnte Periandros weder voraussehen noch beabsichtigen; Neiloxenos üussert sich auch zur Sache gar nicht. Also hat Reiske die Ueberlieferung mit Unrecht verlassen.
Mirus homo Wilamowitzius! Quomodo cogitet mi- rum vero est. Niloxenus regis Aegypti legatus inde ab initio dialogi usque ad finem una cum Diocle et Thalete est: p. 859, 6 dicitur ἐβαδίξομεν (i.e. ἐγώ, ὁ Διοκλῆς καὶ ὃ Θαλῆς) οὖν διὰ τῶν χωρίων καϑ᾽ ἡσυ- χίαν καὶ μεϑ᾽ ἡμῶν. τρίτος ὃ Ναυκρατίτης Νειλόξενος. Una hi tres se laverunt (p. 862, 24 xal λούσασϑαι μὲν ὃ Θαλῆς οὐκ ἠϑέλησεν, ἀληλιμμένοι γὰρ ἦμεν (sc. Diocles, Thales, Niloxenus). Una hi tres cum sint, eum Cleobulina loquuntur (p.363,5 sq.). Cum ad androniti- ' dem, ubi cenaculum erat, procederent appropinquarent- que, Álexidemus Milesius, Thrasybuli tyranni filius spu- rius, occurrit iis (i. e. Diocli, Thaleti, Niloxeno) una cum sint, iniuriamque gravem, quam ei Periander in- tulisset, narrat. Post Alexidemi discessum cum "Thales eum certis describebat signis (p. 365, 5 καὶ ὁ Θαλῆς πρὸς ἡμᾶς i.e. Dioclem et Niloxenum), famulus ac- cessit Periandri nuntium de monstro afferens. Cum monstrum visissent, in cenaculum introierunt ubi una sederunt. ποῦ δ᾽ εἶπεν ὁ ἀνὴρ πατακλινάμενος (melius κατακλινόμενος) ἐδυσχέρανεν; ἀποδειχϑείσης δὲ τῆς χώ- ρας --- κατέκλινεν ἑαυτὸν καὶ ἡμᾶς (i. e. Dioclem et Niloxenum). cf. p. 367, 15. 871, 14 ὁ Νειλόξενος ἡσυχῇ πρὸς ἐμὲ i.e. Dioclem, unde etiam iuxta Dioclem Nilo- xenus assedisse videtur.
Quae eum ita sint, Periander, qui cum in andro- nitide esset, excipiebat hospites, plane sciebat qui in- troiissent, qui deessent, qui quibuscum essent, velut Amasidis legatus quibuscum ambularet una; ministri
PRAEFATIO. XXI
vero saepe introeuntes el exeuntes, ut par erat, dubi- iandum non est quin hospites accedentes intus nun- tiaverint. Id quod prorsus negat Wilamowitzius. Bit ila; ponamus Periandrum nihil cognitum habuisse, quamquam ego putaverim eum pernosse, fortasse etiam illos tres, dum andronitidi appropinquarent, a famulis intus nuniiatos fuisse. Ponamus igitur Dioclem et Thaletem 80108 ἃ famulo diserte invitatos fuisse ad monstrum visendum. Post eiusmodi invitationem quis credat, Niloxenum non in cenaculum proximum, ubi in- vitatus erat, iturum sed in domum, ubi non erai in- vitatus? Nam huc eum se contulisse perspicitur ver- bis ᾿᾿“4λεξίκακε᾽ εἰπὼν ἀπεστράφη τὴν Ow. Immo igi- tur contrarium verum est, illos ires una invitatos fuisse. Ceterum ipsa contextus verba eorumque collo- catio hane sententiam requirunt. Si quam vult Wila- mowiizius sententia esset, verba erant collocanda hunc in modum ᾿χελεύει σε παραλαβόντα Θαλῆν᾽ aut quidem ἱχελεύει σε παραλαβόντα καὶ Θαλῆν τοῦτον. Rectissime igitur correxit Reiskius; sed Wilamowiizius ut solet neque locum praepositum neque sententiarum nexum recte perspexit.
P. 366,1 4j που τὸν καϑαρμὸν — κινεῖν διανοῇ; Ubi delet articulum. 804. unde tandem intellegitur lustrationem, quae in huiusmodi causis usurpabatur, Thaleti sapientissimo incognitam fuisse? cf. p. 386, 14.
P. 366, 9 καὶ τοῦ Περιάνδρου πρὸς ταῖς ϑύραις ἀπαντήσαντος ἡμῖν cet. Reprehendit me quod Hercheri falsum emendationem ταῖς ϑύραις pro τὰς ϑύρας rece- perim; Periandrum enim, ut primum illos in androni- tidem intrare vidit, obviam iis ivisse.
Sed hoc minime verum est; nam nequedum hospi- tes introierunt neque Periander, cum eos intrantes vi- deret, ad fores accurrit. Haec omnia Wilamowitzi πλάσματα Sunt; conira ipse Plutarchus diserte dixit
XXIV PRAEFATIO.
Τελχίνειος Τερμέρειος Τερπάνδρειος Τιμώνειος Τυνδά- ρείος Ὑπερβόρειος Φερεκράτειος Φιλίππειος Φοινίκειος Φοίβειος Χαρώνειος Χειρώνειος Χιλώνειος.
Ex his omnibus nihil aliud quod certum quodam- modo sit conicere mihi videor posse quam adiectiva quae syllabis -ἰος terminantur antiquiora esse et magis poetica et rariora; in -ξίος autem exire ea potissimum quae ex philosophorum scriptorum legum auctorum ducum artifieum nominibus deriventur.
P. 867, 10 ὁ δὲ Χίλων λακωνίσας τῇ φωνῇ “καὶ τύνη᾽ ἔφη ᾿βραδὺς καὶ τρέχεις τὸν ἡμίονον. Ultima verba alii aliter correxerunt. Reiskius coniecit καὶ τρέχεις κατὰ τὸν ἡμίονον. Wyltenbachius traditam scripturam his verbis defendit: τρέχεις τὸν ἡμέονον] ecurris mulum: eleganter dicitur pro curris ut mulus, imitaris currendo mulum; | sic saltare aliquem: Horat. Sat. 1, 5, 683: Pastorem saltaret uti Cyclopa rogaret. . Vell. Paterc. 2, 83. Suet. Ner. 54. — Iuven. Sat. XII 128: Vivat Pacuvius, quaeso, vel .Nestora tolum. — Ea- dem est ratio in dictione agere aliquem. ^ Graece quoque dicitur ὀρχεῖσϑαι ᾿Νιόβην, ἀγωνίξεσθϑαι similia. Kaibelius scribendum putavit καὶ τρέχεις τὸν ἡμιόνου, Wilamowitzius καὶ τρέχεις ὑπὲρ τὸν ἡμίονον. Inuti- lium eonieeturarum numerum augere sane licet, ve- rum ἐπέχειν praestat. Sed Wilamowitzi tamen con- lecturam omnium pessimam esse facile intellegitur. Nam post pauca p. 156a Chilon haec dicit: ὀρϑῶς, ἔφη, “ἴσωπος ἠμύνατο, μικρὸν ἔμπροσϑεν ἐπι- στομισϑεὶς ὑφ᾽ ἡμῶν, εἶτα νῦν δρῶν ἑτέρους vüv- Μνησιφίλου λόγον ὑφηρπακότας. Ubi verbis μικρὸν ἔμπροσθεν ad nostrum locum respicitur qui ipse illu- siratur; ex his enim Chilonis verbis videtur loci con- iroversi sententia fuisse haec: 'non tuum est, Aesope, de talibus rebus iudicare; aliis haec curae sint, aliis hoc negotium mandandum. Quae sententia omnibus
PRAEFATIO. XXV
alüs coniecturis optime convenit, ad solam Wilamo- witzi, quippe quae Áesopum a Chilone comprobatum faciat, minime quadrat.
P. 367, 18 ἐκ τούτου παρῆλϑε μὲν ἡ Μέλισσα xol κατεκλίϑη παρὰ τὸν Περίανδρον, ἡ δ᾽ Εὔμητις ἐκάϑισε παρὰ τὸ δεῖπνον (ita codex Athous). Ubi Wytten- bachius exspectabat potius παρὰ τὸν Κλεόβουλον, Wila- mowitzius autem econtendii verba παρὰ τὸ Ósizvov sensu cassa esse: 'Local lüsst sich sr. τ. δ. nicht verstehen, und Eumelis hat natürlich auch nicht bloss wührend des Ócizvov, sondern auch wührend des συμπόσιον ge- sessen. Hecte ut vir Germanus quidem parum graece doctus, nam germanice quoque “416 Mahlzeit? ltisst local Sich nicht verstehen?. Verum tamen apud Graecos in vocabulo δεῖπνον non solum temporis sed etiam loci nolitiam saepissime inesse, testimonia plurima et poe- iarum, praecipue comicorum, et scriptorum ostendunt: cf. Etymol. M. 262, 35: δεῖπνον ὃ καιρὸς τῆς τροφῆς καὶ ἡ ἐν τοιῷδε καιρῷ διδομένη τροφή. cf. Dion. fragm. 2 vs.40 (ed. Kock) παραϑῶ τε δεῖπνον ὅξον αὔρας ἀτ- τικῆς. Pherecr. fragm. 184 δεῖσνον παραϑεῖναι. — Alex. fr, 241 δείξαντ᾽ ἰδεῖν và δεῖπνον. Antiph. fr. 226. 227 τὸ δεῖπνόν ἐστι μᾶξα κεχαρακωμένη ἀχύροις. Exempla omnibus locis prostant ubi plerumque δεῖσσνον idem fere valet atque cena, interdum quod nos dicimus τρά- πεζαν (Tisch) Eodem modo est intellegendus locus Plutarchi p. 503a: ὅϑεν αὐτοῖς συμβαίνει μήτε παρὰ δεῖπνον συγκλιτῶν μήτε συσκήνων τυγχάνειν προϑύμων ubi παρὰ δεῖπνον idem esi ac παρὰ δεῖπνον καϑημένοις vel κατακλυιϑεῖσι. Similiter p. 674f: καὶ παρὰ τὸ δεῖ- mvov. cf. etiam p. 359, 16. 364, 9. 367, 25. Nos etiam adhuc dicimus: 'xo9/fo ᾿ς τὸ φαγί Unde etiam ap- paret quam Wilamowitzi coniecturae πρὸ τῶν ποδῶν ἐκείνης aut παρὰ τὴν κλίνην ineptae sint.
Quod ad Wiytitenbachi difficultatem attinet, res
A
XXVI PRAEFATIO.
haec est. Duae mulieres aut una introierunt, aut allera statim post alteram, et Melissa quidem iuxta Periandrum accubuit; Eumetis autem mensae assedit
(o9 κατεκλίϑη ut Melissa, iuxta quam assedisse Eume-
tis videtur) Auctoris intererat ut Eumetim non ac- cubuisse sed assedisse omnino diceret; quo tamen in loco accuratius indicare neglexit. Nos tamen res facili negotio intellegimus; quod Eumetis prope ad Melissam sederit, id apparet quodammodo ex pag. 1556: ἡ uiv Εὔμητις ἐξῆλϑε μετὰ τῆς Μελίσσης. Ceterum cf. Athen. p. l7fsq. Xen. Sympos. 1, 8.
P. 367, 19 ante δεδέττετανι supplet ue quod facile intellegitur, velut ex. gr. p. 683b μορμολύττεσϑαε xol διαταράττειν ubi similiter facile auditur ὑμᾶς; aique pro πέμματα scribi iussit πέμματα παντοδαπὰ quo ca- rere possumus. Cf. p. 644b. Sed p. 2106 recte dici- tur πόματα πολυτελῆ. Similiter otiosae sunt eius ob- servationes ad p. 374, 15. 375, 25 ad quem locum quae exempla attulit diversi generis sunt. Quod autem dicit p. 3872, 8 ὁ ἄρχων glossema esse probabile mihi quoque videtur. Item p. 369, 17 ὑμῶν mihi quoque nune probatur. Contra p. 370, 14 minus recte defen- dit ϑελήσαντος. quae lectio recte se haberet, 81 prae- cessisset ἠθέλησεν, quod non est, nam praecessit ἐϑε- λήσει. Num poterat aut Bias de Amaside aut Amasis de Biante hoc (ἠϑέλησε) dicere, antequam modus bi- bendi cognitus esset?
P. 371, 16 καὶ χαίρουσιν of πολλοὶ λόγους ἀνεπιτη- δείους περὶ σοφῶν ἀνδρῶν αὐτοί ve πλάττοντες καὶ δεχό- μενοι παρ᾽ ἑτέρων ἑτοίμως, οἷα καὶ πρὸς ἡμᾶς εἰς “ἴγυ- zov ἀπηγγέλη περὶ Χίλωνος, ὡς ἄρα διαλύσαιτο τὴν πρὸς Σόλωνα φιλίαν καὶ ξενίαν, ὅτι τοὺς νόμους ὁ 2ó- λων ἔφη μὴ (μὴ add. Wyttenbachius) μετακινητοὺς εἶναι. καὶ ἐγώ “γελοῖος᾽ ἔφην “ὁ λόγος, οὕτω γὰρ δεῖ (ἔδει Duebnerus) πρῶτον ἀποποιεῖσϑαι τὸν “υκοῦργον
PRAEFATIO. XXVII
αὐτοῖς νόμοις ὅλην μετακινήσαντα τὴν “ακεδαιμονίων πολιτείαν Defendit Wilamowitzius lectionem ἔφη με- τακινητοὺς, Wyttenbachi emendationem ἔφη μὴ μετα- κινητοὺς improbans.
Wytitenbachi emendationem veram esse ostenditur multis rationibus. Àc primum quidem verba praegressa λόγους ἀνεπιτηδείους — πλάττοντες Niloxeni, nisi pona- mus Chilonem Spartiatam legum immutabilitatem valde improbare, non explieantur; contra leges mutabiles ab homine Spartiata improbatas fuisse, res esset ad ex- plicandum facilima. Si quis contra dicendo conten- derit Niloxenum, cum quae ipse diceret nullo modo comprobaret, eadem ut λόγον ἀνεπιτήδειον significare voluisse, facile redarguitur eo quod sententiam sibi improbatam optativo ὅτε τοὺς νόμους ὁ Σόλων φαίη aut alio modo minus definitivo exprimere debuerit. Deinde non solum de Solone sed etiam de Lycurgo con- traria traduntur of. Vit. Sol. c. 25. Vit. Lyc. c. 29. Aristot. ᾿“ϑην. llolw. c. ll. Traditionem autem argumenta Wilamowitzio usitata!) nullo modo impugnare possunt.
Aecedit quod si lectionem τοὺς νόμους ἔφη μετα- κινητοὺς veram esse sumamus, incongruenlia ei inae- qualitas offenderit quae ex eo nascitur quod Solonis leges non cum legibus Lycurgi comparantur sed cum illis quae ante Lycurgum erant leges; verum tamen ante Lycurgum ἀνομέα καὶ ἀταξία κατέσχε viv Σπάρτην teste ipso Plutarcho in Vit. Lyc. c. 2. Atque hoc ipsum omnes auctores antiqui testantur, cf. Thucyd. 1, 18. Isocr. 12, 177. Herod. 1, 65. Plut. Vit. Lyc. 1. 1.
1) Erfunden ist dies zu einer Zeit, wo Sparta in dem Rufe stand, die ewig unveründerlichen Gesetze des Lykurg zu bewahren und dadurch máüchtig zu sein oder gewesen zu sein, wührend Athen alle Tage neue Experimente mit seiner Verfassung machte. Hermes XXV p. 92165.
XXVII PRAEFATIO.
Wyttenbaehi igitur et emendatio se recte habet et interpretatio haec: 'sic enim, si leges non immutabi- les essent, abigendus esset Lycurgus cum ipsis legi- bus, tota commutata Lacedaemoniorum republica." Porro μεταπινήσαντα non ad “υκοῦργον sed ad sub- ieclum verbi ἀποποιεῖσϑαι referendum esse idem recte observavit.
Eodem loco correctio ἔδεε ex δεῖ non est Wilamo- witzi sed Duebneri. Item p. 376, 2 τοιαῦτα pro το- σαῦτα eiusdem Duebneri est. Similiter qui legitur p.376, 2 locus εἰ τρόποις χρῷτο τοῖς νόμοις τῆς ma- τρίδος, eius interpretatio non ei sed Wyttenbachio de- betur; est autem haee: 'si legibus patriae ita assue- sceret, ut iis pro moribus ipse suis uteretur, Wila- mowitzio debentur quae adulteravit et interpolavit exempla: οἷος ὁ τρόπος τοιοῦτος ὃ λόγος et τόπον οὐ τρόπον ἀλλάττομεν: ulterum ex Aeschine p. 65, 1 οὐ γὰρ τὸν τρόπον ἀλλὰ τὸν τόπον μόνον μετήλλαξε. Alte- rum ex Plut. Mor. p. 801 ὁ ἱτρόπος ἔσϑ᾽ ὁ πείϑων τοῦ λέγοντος οὐ λόγος᾽ καὶ γὰρ ὃ τρόπος καὶ ὃ λόγος. His exemplis scilicet. ad suum arbitrium usus est; quam- quam exempla vel ita interpolata loco stabiliendo mi- nime conveniunt. Quod exemplum solum huc facit multo ante in meo Plutarchi exemplo adnotavi: τῷ τρόπῳ χρήσῃ νόμῳ. Est ex Monost. vs. 35 ed. Mein. "HMxog ἂν ἦν ϑόρυβος εἰ ἐγὼ τοιαῦτα ἐποίουν.
P. 375, 4 "Bernardakis hat 375, 4 eine von Reiske und Hercher geheilte Stelle wieder verdorben, weil er diesen Gebrauch seines Schrifistellers nieht beachtete ἀλογίαν δὲ xol πλάνην: so Hercher, nachdem Reiske zu dem überlieferten πολλὴν hatte πλάνην fügen wollen. Die Ueberlieferung ist übrigens an sich absurd, und ihre Vertheidigung greift seltsam fehl.
Locus de quo agitur est hic τῶν δ᾽ ἄλλων ἡ uiv περὶ ϑεῶν xol δαιμόνων ἀπόκρισις ϑράσος ἔχει καὶ κίν-
PRAEFATIO. XXIX
dvvov, ἀλογίαν δὲ xol πολλὴν (πλάνην corr. Hercher) ἡ περὶ τῆς τύχης. De hoc loco scripsi in Symbolis p. 56 haec: "Vulgatam optime se habere duco; plenius dixerit quis: ἀλογίαν δὲ xal ταύτην πολλήν, vel καὶ πολλήν ys (sc. ἀλογίαν) vel καὶ ταῦτα πολλήν i. e. et quidem (vel et eam quidem: et eam: eamque) magnam. Hanc tamen particulae καὶ rationem mirum in modum interpretes hic illic non intellexerunt, quamquam oc- eurrii apud Thucydidem, occurrit apud Platonem, ce- ieros. Omnibus locis vitii aliquid iis subolet. Operae igitur pretium est pauca exempla afferre. In Plat. Apol. p. 18b leguntur haec ἐμοῦ γὰρ πολλοὶ κατήγοροι γεγόνασι πρὸς ὑμᾶς — καὶ οὐδὲν ἀληϑὲς λέγοντες i. e. καὶ δὴ κατήγοροι οὐδὲν ἀληϑὲς λέγοντες. cf. p. 22 πολ- λαὶ ἀπέχϑειαι γεγόνασι καὶ οἷαι i. e. καὶ τοιαῦται ἀπέ- χϑειαι οἷαι. p. 2388 ἃ δὴ πολλοὺς καὶ ἄλλους καὶ ἀγα- ϑοὺς ἄνδρας ἤρηκεν i. e. καὶ ταῦτα ἀγαϑοὺς ἄνδρας. Gorg. p. 455c ὡς ἐγώ τινας σχεδὸν καὶ συχνοὺς αἰσϑά- γνομαι. Thucyd. V 97 ἄλλως ve καὶ νησιῶται ναυκρα- τόρων καὶ ἀσϑενέστεροι ἑτέρων Üvvec εἶ μὴ περιγένοισϑε i e. νησιῶται καὶ δὴ νησιῶται ἀσϑενέστεροι --- — VII 68, 1 ἐχϑροὶ καὶ ἔχϑιστοι i. e. ἐχϑροὺ καὶ δὴ ἐχϑροὶ ἔχϑιστοι cf. VII 48, 8 cett, Quibus addideris Hom. H 232 ἡμεῖς δ᾽ εἰμὲν τοῖοι o? ἂν σέϑεν ἀντιάσαιμεν | καὶ πολέες. "Thuc. III 82 ἐλπίδα οὐδὲ τὴν ἐλαχίστην εἶχον, cf. Kühner Ausführl. Grammat. II 8 524. Ut dicitur ἐχϑρὸς ἔχϑιστος el epitatice ἐχϑρὸς καὶ ἔχϑιστος, ita ἀλογία πολλὴ et eadem ἀλογία καὶ πολλή. Qua in re emendare velle idem est atque non intellegere. Eiusdem rei indicio esse possunt et haec duo: apud Plutarchum, Platonem, alios saepissime ἀλογία substantivum cum πολλὴ adiectivo coniunctum occurrit, velut Vit. Thes. c. 34 ἀλλὰ τοῦτο uiv ἔχει πολλὴν ἄλο- ylav. Artax. c. 18 πολλὴν ἀλογίαν ἔχοντα τῆς αἰτίας (nostro quoque loco de αἰτίᾳ agitur). Mar. c. 42 καὶ
XXX PRAEFATIO.
τὸ πρᾶγμα πολλὴν ἀλογίαν εἶχε. cf. p. 188 ἃ Platonica plura sunt quae Astius congessit. Alterum Wilamo- witzi nune est (me enim hunc usum Plutarchi non observasse) ostendere: ubi haec duo ἀλογία et πλάνη copulata inveniantur; id quod in Plutarcho quidem iure desideraveris. vid. Praefat. p. LVIL
P. 377, 11 οὐ γελοιότερον οὖν εἶπε τὸ μὴ δύνασϑαι ταῦτα διαλύειν, οἷόν ἐστιν ὃ μικρὸν ἔμπροσϑεν ἡμῖν τοῦ δείπνου προύβαλεν —, cet. Ubi scribendum censet ταῦτα διαλύειν; olov ὃ μικρὸν cet.
Cum nulla causa mutationis sit (ταῦτα enim verbis proxime insequentibus explicatur) neque sententia corre- etionibus Wilamowilzi melior fiat, cur eius distinguendi ralio praeferenda Sit quis quaeso praeter eum videt?
Ib. καὶ μὴν οὐδεὶς ἔφη “σοῦ τοῦτο μᾶλλον οἶδεν οὐδὲ ποιεῖ βέλτιον" εἰ δ᾽ ἀρνῇ; μάρτυρας ἔχω σικυωνίας.᾽" ὁ μὲν οὖν Κλεόδωρος ἐγέλασε" καὶ γὰρ ἐχρῆτο μάλιστα ταῖς σικυωνίαις τῶν καϑ᾽ αὑτὸν ἰατρῶν. Ubi scribendum putat Σικνωνίας et deinde μάλιστα ταῖς σικύαις. "Kaum sollle man glauben, dass an dieser Stelle die Ueber- lieferung σικυωνέαις sich behauptet hat, und gar óuvo- vía als Nebenform von σικύη in den Lexicis geführt wird. Der ganze Witz wird ja damit zerstórt,
Αο primum quidem conferatur Wytitenbachi adno- tatio haec: 'Voss. Mez. σικύας — σικύαις: quae forma
. voeabuli eonsueta in hae notione cucurbitulae medi-
eae. — At σικυωνία forte vitiosum, non nisi hoe loco mihi oblatum et & Stephano positum nullo auctoris nomine. Ita etiam Noster hanc δάνειον σοφίαν osten- lasse videtur omisso auctoris nomine; quae tamen merx nullius pretii est. Nune videamus singula. Neque quomodo pereat iocus intellego, neque si scribatur Zi- xvovíac, quomodo constet. Risissetne Cleodorus pro- pter Aesopi dictum ἱμάρτυρας ἔχω Σικυωνίας᾽, si Σι- κυωνίας γυναῖκας intellexisset? Minime puto; nam non
PRAEFATIO. XXXI
agebatur de feminis. Hisit, nam audiri potuit et »yv- ναῖκας eb σικύας; reclius igitur σικυωνίας scribemus, c littera minuta utentes. Qui iocus fieret eadem lit- lera grandi utentibus, significare debuit censor. Cete- rum hac in re nomen grandine littera scribatur an mi- nuta parum refert, Cleodoro non legente sed audiente.
Cum vero vox in parte priore cucurbitulam signi- fice, eadem notitia cur in posteriore esse non possit non perspicitur. Quid igitur? Wilamowitzius ἢ, 1. Wyt- ienbachi adnotationem descripsit, nulla ratione addita. Cur enim σικυωνέα significare non potest cucurbitulam, quando eo sensu vocem usurpaverunt Hippocrates, Galenus, alii? Cur? Wyttenbachi adnotatio non repe- litone sed demonstratione eget. Verum tamen in parte posteriore σικυωνίαις et necessarium erat, ut iocus constaret, et facile ad intellegendum cum propter praegressum σικυωνίας tum propter ipsam locutionem: καὶ γὰρ ἐχρῆτο μάλιστα ταῖς σικυωνίαις τῶν xa0' αὑτὸν ἐατρῶν. Quantum vero vox σικύα diffieultatis ad in- tellegendum praebet, tantum etiam σικυωνία. Sed alia est difficultas; quomodo vocem 6/xve, cum proprie cu- ceurbitulam significet, cucurbitulae medicae notionem eepisse putas? Quid rei sit? Mihi quidem videtur huius mutationis ignoratio vocem, cum minime oporte- ret, reddidisse suspectam. Quod σικύα, alio nomine xo- λοκύνϑη dicta, hanc significationis diversitatem ceperit, ut notum medicorum instrumentum indicetur, id mea quidem sententia eo explicatur, quod σικύα (i. e. κολο- x6v95) prima ut videtur pro cucurbitula medica, cui etiam dederit nomen, fuerit. Quae opinio comprobari ei confirmari potest eo quoque, quod apud nos etiam- nunc pueri ludendi causa cucurbitulas medicas, ut ita dicam, ex cucumeribus (sixo:g) faciunt, maxime in σικυῶσιν. Etiam Σικυὼν primitus quidem σικυὼν fuerit, unde nomen quoque σικυωνία (sc. σικύα) facile expli-
XXXII PRAEFATIO.
cari potest: fortasse etiam ciuxvovío, cum in hac no- litia inde ab antiquissimis temporibus occurrat, anti- quius Gix0cc nomine est.
P. 376, 16 ἐπεὶ δὲ và παρεσκευασμένα τοῖς ποιηταῖς ἔπη χαλεπὴν καὶ δύσκολον ἐποίει τὴν κρίσιν διὰ τὸ ἐφάμιλλον, ἥ τε δόξα τῶν ἀγωνιστῶν Ὁμήρου καὶ Ἡσιό- δου. πολλὴν ἀπορίαν -“--- παρεῖχεν, ἐτράποντο πρὸς του- ᾿αὐτας ἐρωτήσεις xol προύβαλε μὲν (προύβαλ᾽ ὁ μὲν B. Muellerus) ὥς φησι “έσχης --- ἀπεκρίνατο δ᾽ 'Holo- δος. Ubi Wilamowitzius verba Ὁμήρου "xol Ἡσιόδου αἱ insiticia delenda putat et deinde supplendum καὶ πρού- βαλεν ὃ μέν, ὡς φασί, “έσχης cet. Non Plutarchum con- tendit sed lectorem aliquem fecisse Homerum et He- siodum concertantes: 'Dieses Paar, Lesches und Hesiod, fand Plutarch da vor, wo er seine Notiz im Gastmahl hernaghm. Er hat spüter einen Leser gefunden, der die gel&ufigere Geschichte von Homers Zweikampf kannte und daher die Glosse Ὁμήρου xol 'Hoióóov ein- fügte. Diese ganz entbehrlichen Worte muss man til- gen, dann ist Satz und Sinn in Ordnung.
Hoc loco sane iniricatissimo tantum demonstrare posse mihi videor, Wilamowitzi opinionem, verba Ὁμή- ρου xol “Ησιόδου ut insiticia delenda esse, prorsus fal- sam esse, ne dignam quidem cuius mentio fiat. Ac primum quidem verba illa διὰ τὸ ἐφάμιλλον maxime- que insequentia 4j τε δόξα τῶν ἀγωνιστῶν nisi in Ho- merum οὗ Hesiodum non conveniunt, a Lesche autem (quem ipse Wilamowitz paulo post p. 217 obscurum rhapsodum appellavit) Hesiodoque prorsus aliena sunt. Deinde ipse Plutarchus p. 675a diserte dixit: ἐνέοις μὲν οὖν ἐπίδοξος ἤμην ἕωλα παραϑήσειν πράγματα, τὰς Οἰολύκου τοῦ Θετταλοῦ ταφὰς καὶ τὰς ᾿ἀμφιδάμαντος τοῦ Χαλκιδέως, ἐν αἷς Ὅμηρον καὶ Ἡσίοδον ἱστοροῦ- σιν ἔπεσε διαγωνίσασϑαι. Cf. etiam Fragm. XXXVI. Quae cum ita sint, rectissime mihi quidem videntur
PRAEFATIO. XXXIII
80 habere verba Ὁμήρου καὶ Ἡσιόδου itaque fecisse Plutarchus h. l Periandrum loquentem et se ipsum in Symposiacis, Neque de hoc agitur an Plutarchus hane fictam falsamque iraditionem probaverit; immo contrariam probasse videtur ex loco Symposiacorum eti Fragm. XXXVI, fortasse propter difficultates ex tem- porum ralione ortas. Sed in loco de quo quaeritur maximam difficullatem praebent non verba temere a Wilamowitzio deleta sed quae paulo post leguntur ὥς φησι “έσχης) de quibus in praesentia equidem ἐπέχω.
P. 379, 17 εἰκότως οὖν σοι γέλωτα παρέσχε Σόλων, ὅτε τοῦ Κροίσου τὴν οἰκίαν --- ϑεασάμενος εὐθὺς ἀπε- φήνατο τὸν κεκτημένον εὐδαιμόνως οἰκεῖν. Pro ὅτε scribi iussit ὅτε.
Sed non multum interest hic ut sciamus quando Solon risum Áesopo moverit; hoc enim et facile intel- legitur et participio ϑεασάμενος (ΞΞ ὅτε ἐϑεάσατο) in- dicatur, sed cur moverit. Quam autem elegans fuerit oratio haec ὅτε τὴν οἰκίαν ϑεασάμενος (—50rs ἐϑεά- σατο) — ἀπεφήνατο, solus Wilamowitzius non sentit. Orationis nexus et contextus requirit polius sententiam hane: 'cum lignea et figlina claustra pro domo habeas, Solon tua quidem sententia ut primum Croesi domum sumpiuose ornatam viderat, pronuntiare debuit domi- num eius beate et feliciter habitare; id quod Solon non fecit, cum bona in ipso domino sita potius quam quae iuxta ipsum erant spectare cuperet, Quod autem Wilam. subiungit huius rei testem fuisse Ephorum nos doceri ex Vit. Sol. c. 28, huius testimonii nee vola nee vestigium, quod aiunt, in hoc capite exstat.
P. 379, 26 quod inde ab antiquissimis temporibus comma post ἡγούμενος erat, et grammaticam et sen. tentiam turbans (Ζεῦ ἀλεξίκακεϊ), rectissime delevit. Similis sententia paulo ante exponitur.
P. 380, ὅ τοῦτον οὖν ἄριστον ὃ Σόλων εἶπεν αὑτῷ
Plutarchi Moralia. Vol IV. e
XXXIV PRAEFATIO.
δοκεῖν olxov: ita. Stobaeus Flor. 85,14. οὕτως ὃ Σόλων
ἄρισυον αὑτῷ δοκεῖμ οἶκον Plutarchi codices. Ubi oem- tendit leotionis varietatem, quam Stobaeus tradidit, non esse praeferoendam; nam si eam pxaeopbemus, non fa- cile explicari lectionis disorepantiam; atque oorrigen- dum putat locum ita: ἔφησεν οὖμ ὃ Σόλων ἄριστον αὑτῷ δοκεῖν οἶκον.
Res aliter se habet. Meo et aliorum iudicio vera lectio est quam Stobaeus servavit, non hio solum sed etiam alibi. Quam lectionem equidem huna in modum explieandam opinor. Librarius quidam cum, ingequen- lium sententiarum initia videret: ὃ δὲ Βίας —, ὁ δὲ Θαλῆς —, ὃ δὲ Κλεόβουλος — cet, soripsit in margine ex regione Solonis sententiae verba haec: οὕτως ὁ Σό- Àov, quae postea in textum illata iurbas dederunt at- que, ub par erat, verba τοῦτον οὖν καὶ ὃ Σόλων, quae una cum insitieiis esse non poterant, fugaverunt. Si tamen verba controversa οὕτως ὁ Σόλων sub finem re- cepta fuissent, non dubito quin nullam suspicionem moverent. Ceterum quae de ἔφη et ἔφησε. dicit exem- plis confirmanda erant, sed non confirmavit.
P. 381, 1 xol ὁ Αἴσωπος ἀλλ οὐ δεῖ (ita Mad- vigius pro ἀλλ᾽ οὐδὲ) τοῦτ᾽ ἔφη τὸ ποτήριον δημοτικὸν εἶναι. Ubi contendit scribendum esse ἀλλ᾽ οὐ δοκεῖ.
Neque emendationem proposuisset neque scrupulos haberet, si reete intellexisset locum ubi verba ἀλλ᾽ οὐ δεῖ idem valent atque ἀλλ᾽ οὐκ ἔοικε; id quod emen- dationis reeeptae. auctor diserte observavit: 'de logica necessitate et probabilitate, αὖ non raro apud Latinos oportet! Xece eandem graecae consuetudinis imperitiam.
P. 381, 14 ὥστε πέρυσι παρὰ λίβυτ᾽ ἀδελφῷ μεϑυ- σϑεὶς ἦϑλον αἰτεῖν καὶ στέφανον. Ubi Madvigi coniectura παρὰ 4Διβουτάδῃ Δελῳφῷ improbata nomen 8 Wytten- bachio propositum “Ζέβυς respuit, ipse nomen inaudi- tum Z1/foc commendans.
PRAEFATIO. XRXV
Verum tamen reeüssime scribi potuit Δίβυε τῷ Δελφῷ 80 litterarum vestigiis proxime. Ceterum no- men “Πέβυς αὖ nomen proprium etiam apud alios oc- currit of. Θεσσαλός. Ἴων, “Ἱμεραῖος, ᾿Ηλεῖος, “Δακεδαι- uóviog, 4doxgóc, «Δίβυς (etiam Lysandri frater), Παρ- ράσιος, Σάμιος, Φαίαξ. Φοίνιξ cet. vid. Pape (Benseler) p. XVIg. Ecce eandem graeci sermonis inscitiam.
P. 382, 7 κανόνων διάϑεσιν καὶ ἀνέγερσιν ἀγνύϑων. Pro ἀνέγεραιν scribi iussit ἄνερσεν quod inauditum est. Melius ἔνερσεν Herwerden. Sed quoniam ἀγνύϑες non ἐνείρονται magis quam é&vegrüvrorn praeferendum vide- tur ἀνάρτησιν.
P. 384, 15 ὥσπερ ὁ «“Αἰσώπειος κύων, ὃν οὑτοσί φησε cel. Ubi corrigendum putat ὥσπερ Ó κύων ὃν [4Ἰσωπος] οὑτοσί φησι cet. Mihi verba ὁ “ἰσώπειος κύων neeessaria videntur, eum opponi debeant alii fabulae quam Cleobuli filia fratri, ut supra dicitur, narraverat. Ceterum h.1. Cleobulus et Chersias inter se colloquuntur.
P. 384, 21 ἦ γὰρ οὐχ δρᾷς, εἶπεν, ὦ Χερσία, καὶ τοὺς μικροὺς νῦν μὲν εἰς μικρὰ κομιδῇ συστέλλοντας fovvoóc --- νῦν δέ, εἰ μὴ τὰ πάντων ἔχουσιν ἰδιωτῶν ἅμα καὶ βασιλέων. ὑπ᾽ ἐνδείας ἀπολεῖσθαι νομίζοντας; Ubi me vituperat quod μιηροὺς adiectivum quasi sine controversia genuinum sit tractaverim, cum sine con- iroversia falsum sit. Ipse autem pro φαύλους. quod Hercher scripserat, emendavit πολλούς.
Ad vituperaetionem respondeo me nibil adnotasse quia probabile nihil quod adnotarem habebam, sicut paulo post ad p. 387, 2b locum qui sine controversia laboret nihil observavi Loci sententia evidenter re- quirit μωροὺς quos supra vocavit φαύλους et ἀνοήτους. Sed eidem sententiae satis faciunt haec quoque ἄλογος ἀλόγιστος ἀμαϑὴς ἀπαίδευτος ἄκριτος ἀσύνετος μάταιος προπετής σκαιός cett. Ἐπ quibus omnibus unum ve-
rum e8t, sed quid sit incertum; conira facile intelle- . e*
XXXIV PRAEFATIO.
δοκεῖν olxov: ita. Stobaeus Flor. 85,14. οὕτως ὁ Σόλων ἄριστον αὑτῷ δοκεῖμ. οἶκον Plutarchi codices. Ubi con- lendit lectionis varietatem, quam Stobaeus tradidit, non esse praeferendam; nam si eam pxaeoptemus, non fa- cile explicari lectionis disorepantiam; atque oorrigen- dum putat locum ita: ἔφησεν οὖν ὃ Σόλων ἄριστον αὑτῷ δοκεῖν οἶκον.
"Res aliter se habet. Meo e$ aliorum iudicio vera lectio est quam Stobaeus servavit, non hio solum sed eliam alibi. Quam lectionem equidem hunc in modum explicandam opinor. Librarius quidam cum insequen- lium sentenlarum initia videret: ὃ δὲ Βίας —, ὁ δὲ Θαλῆς —, ὃ δὲ Κλεόβουλος — cet., scripsit in margine ex regione Solonis sententiae verba haec: οὕτως ó Σύ- λῶν, quae postea in textum illata turbas dederunt at- que, ut par erat, verba τοῦτον οὖν καὶ ὃ Σόλων, quae una cum insitieiis esse non poterant, fugaverunt. Si tamen verba controversa οὕτως ὃ Σόλων sub finem re- cepta fuissent, nom dubito quin nullam suspicionem moverent. Ceterum quae de ἔφη et ἔφησε dicit exem- plis confirmanda erant, sed non confirmavit.
P. 381, 1 xol ὃ Αἴσωπος ἀλλ᾽ οὐ δεῖ (ita Mad- vigius pro dv οὐδὲ) τοῦτ᾽ ἔφη τὸ ποτήριον δημοτικὸν εἶναι. Ubi contendit scribendum esse ἀλλ᾽ οὐ óoxsi.
Neque emendationem proposuisset neque scrupulos haberet, si recte intellexisset locum ubi verba ἀλλ᾽ οὐ δεῖ idem valent atque ἀλλ᾽ οὐκ ἔοικε; id quod emen- dationis reeeptae auctor diserte observavit: 'de logica necessitate et probabilitate, ut non raro apud Latinos oportet) XEiece eandem graecao consuetudinis imperitiam.
P. 381, 14 ὥστε πέρυσι παρὰ λίβυτ᾽ ἀδελφῷ μεϑυ- σϑεὶς ἦϑλον αἰτεῖν καὶ στέφανον. Ubi Madvigi coniectura παρὰ Διβουτάδῃ Zip improbata nomen a Wytten- bachio propositum .4/fvg respuit, ipse nomen inaudi- ium (Beg commendans.
PRAEFATIO. XXXVII
der Sinn ist doch, dass Hesiod durch den Hinweis auf Malve und Asphodill den Epimenides auf die Bereitung seines ἄλιμον gebracht hat: die beiden Participien kónnen also nicht verknüpft werden.'
Sed dicatur mihi, quaeso, quid sit magni discrimi- nis inter 'praebuit docuitque^ et inter praebuit dum docuit! hac in sententia. Cf. Homer. 4 314 of δ᾽ ἀπελυμαίνοντο καὶ sig ἅλα λύματ᾽ ἔβαλλον.
P. 386,2 οἷξι — τὸν «Ησίοδον ἐννοῆσαί τι τοιοῦτον, οὐκ ἐπαινέτην ὄντα φειδοῦς ἀεὶ καὶ πρὸς τὰ λιτότατα τῶν ὄψων ὡς ἤδιστα παρακαλεῖν ἡμᾶς; Ubi scribi ius- Sit οὐκ, ἐπαινέτην ὄντα φειδοῦς ἀεί, καὶ (vOv) πρὸς τὰ λιτότατα cet.
Qua emendatione nihil sanatur; νῦν quod inseruit cur exciderit non explicatur, et carere possumus. Mea quidem sententia καὶ collocandum est non post ἀεὶ, sed ante οὐκ (κοὐκ); cum praegressis enim iungi oportet. Nulla alia mutatione opus est.
P. 386, 6 «à δ᾽ ἄλιμα ταῦτα καὶ ἄδιψα φάρμακα μᾶλλον ἢ σιτία πυνϑάνομαι καὶ μέλι καὶ τυρόν τινα βαρβαρικὸν δέχεσθαι καὶ σπέρματα πάμπολλα τῶν οὐκ εὐπορίστων. πῶς οὖν οὐκ ἂν τῷ Ἡσιόδῳ τὸ πηδά- λιον μὲν (μὲν add. Hereher ex Hesiodo, male secun- dum Wil) ὑπὲρ xemvoio κείμενον
“ἔργα βοῶν δ᾽ ἀπόλοιτο καὶ ἡμιόνων ταλαεργῶν᾽
εἰ τοσαύτης δεήσει παρασκευῆς;
Multa de hoc loco dicit à proposito aliena. Unum recte observavit, quamquam id quoque non sine arro- gantia (das seit Alters hinter πυνθάνομαι Z. 1 bewahrte Komma jede Construction zerstórt), comma post πυν- ϑάνομαι delendum esse; quod comma nullam cuiquam difficultatem dedisse testimonio sunt loci versiones omnes.. Omnia reliqua otiosa sunt. Editor, inquit, "scribere debuit ἔργα βοῶν τ᾽. "Verum tamen quando
XXXVI PRAEFATIO.
gitur πολλούς minime verum esse; nam neque πολλοὺς ut stultos omnino designare quisquam potest, neque h.l. de πολλοῖς agitur qui ὀλέγοις opponantur; neque φαύ- λους improbandum esse, quippe quod ad Chersiam quoque referatur, recte contendit; hoo enim falsum est.
P. 885, 4 scribi iussit ita: (oU) xol σὺ καϑάπερ νόμῳ τῷ λόγι p τρέφων καὶ διαιτῶν καὶ φαρμακεύων τοὺς κάμνοντας o ἴσον ἑκάστῳ, τὸ δὲ προσῆκον ἀπονέμεις ἅπασιν; cum hac observatione: 'ohne den Zusatz fehlt dem Satze die Bezeichnung als Begründung des Vori- gen und wird καί wider den Sinn copulativ. Vor νόμῳ hat Hercher den Artikel beseitigt. Bernardakis macht τῷ daraus; er weiss also nicht, dass der νόμος nur einer ist wie der λόγος: hier, wie sehr hüufig, herrscht stoische Terminologie."
Ac primum quidem quae regula doceat interroga- tionem, quae οὐ particula enuntietur, causam indicare non dieitur. Interrogatio ita en iia idem valet ac si ob particula omissa sit et 8 ium; cf. Büumlein Untersuch
PRAEFATIO. XXXVII
der Sinn ist doch, dass Hesiod durch den Hinweis auf Malve und Asphodill den Epimenides &uf die Bereitung seines &Auuov gebracht hat: die beiden Participien kónnen also nicht verknüpft werden."
Sed dicatur mihi, quaeso, quid sit magni discrimi- nis inter 'praebuit docuitque? et inter 'praebuit dum docuit! hac in sententia. Cf. Homer. 4 314 oí δ᾽ ἀπελυμαίνοντο xol sig ἅλα λύματ᾽ ἔβαλλον.
P. 386,2 oit, — τὸν «Ησίοδον ἐννοῆσαί τι τοιοῦτον, οὐκ ἐπαινέτην ὄντα φειδοῦς ἀεὶ καὶ πρὸς τὰ λιτότατα τῶν ὄψων ὡς ἤδιστα παρακαλεῖν ἡμᾶς; Ubi seribi ius- sib. οὐκ, ἐπαινέτην ὄντα φειδοῦς ἀεί, xol ζνῦνν πρὸς τὰ λιτότατα cet.
Qua emendatione nihil sanatur; νῦν quod inseruit cur exciderit non explicatur, et carere possumus. Mea quidem sententia καὶ collocandum est non post ἀεὶ, sed ante οὐκ (κοὐκ); cum praegressis enim iungi oportet. Nulla alia mutatione opus est.
P. 386, 6 τὰ δ᾽ ἄλιμα ταῦτα καὶ ἄδυψα φάρμακα μᾶλλον ἢ σιτία πυνϑάνομαι καὶ μέλι καὶ τυρόν τινα βαρβαρικὸν δέχεσθαι καὶ σπέρματα πάμπολλα τῶν οὐκ εὐπορίστων. πῶς οὖν οὐκ ἂν τῷ Ἡσιόδῳ τὸ πηδά- λιον μὲν (μὲν add. Hercher ex Hesiodo, male secun- dum Wil) ὑπὲρ καπνοῖο κείμενον
“ἔργα βοῶν δ᾽ ἀπόλοιτο καὶ ἡμιόνων ταλαεργῶν᾽
εἶ τοσαύτης δεήσει παρασκευῆς;
Multa de hoc loco dicit ἃ proposito aliena. Unum recte observavit, quamquam id quoque non sine arro- gantia (das seit Alters hinter πυνϑάνομαι Z. 7 bewahrte Komma jede Construction zerstórt), comma post zvv- ϑάνομαι delendum esse; quod comma nullam cuiquam difficultatem — dedisse testimonio sunt loci versiones omnes.. Omnia reliqua otiosa sunt. Editor, inquit, "scribere debuit ἔργα βοῶν τ᾽. Verum tamen quando
XXXVII PRAEFATIO.
omnes codices cum Hesiodo ἔργα βοῶν δ᾽ praebent, cur δ᾽ cum τ΄ commutare debemus et fingere librarium quod antiquitus fuisset τ᾿, correxisse δ᾽ ex Hesiodo? Cur haec omnia? Si hoc ita esset, cur idem librarius non inseruit μὲν coniunctionem posi πηδάλιον ex eodem Hesiodo? Sed cur condemnatur δὲ coniunctio? &n in oratione pedestri (uiv) δὲ coniunctiones non sunt in usu? At ponamus Plutarchum, ui qui pros& oratione Scripsissel, τὲ coniunctione usum fuisse. Vel hoc po- sito scribere debuit ἔργα re βοῶν; ita enim sunt verba in prosa quidem oratione collocanda.
Sed etiam quae de emendationibus et de leclioni- bus dicit turbatissima sunt. 'àv pro ἐν non coniecisse Pflugkium αὐ Hercher contendit; àv supplevisse Mezi- riacum, ἐν eliminasse Wyttenbachium/ Sed res tamen ita se habet: πῶς οὖν οὐκ ἂν ἐν τῷ -Hoióóo corr. Me- ziriacus, πῶς οὖν ἂν và Hoo Wytt, πῶς οὖν οὐκ ἂν τῷ Ἡσιόδῳ Pflugkius. Cuiusnam correctio est in textu? Similis confusio in proximis.
P. 387, 12 optimi codices dant ἢ τὸ μέγιστον οὐ δοκεῖ τὸ μηδ᾽ ὅλως τροφῆς δεῖσθαι; Ubi ego post δοκεῖ addidi σον. quod facile excidere potuit. Quae collo- catio mea est, nam ceteri omnes suam quisque sedem elegit, nemo eandem quam ego. Scripsi igitur in Ad- notatione: '6o& addidi'. Lege nune quae scripsit Wila- mowitzius: 'Aus den ülteren Ausgaben erführt man die handscehriftlichen Lesarten ἢ εἰ (oder ἢ) τὸ μ. εὖ (oder οὐ) δοκεῖ, und Wyttenbach Schreibt εὖγε τὸ ué- γιστον Gol δοκεῖς d. h. er nimmt in Wahrheit Hercher und Bernardakis ihre Conjecturen yorweg.'
P. 387, 25 δεινὸν μὲν οὖν, ὦ ἑταῖρε, καὶ τὸ γεῶρ- γίας αὐτῇ" ᾿διολλυμένη γὰρ αὖϑις ἀπολείσει — — ἀλέας ἀνθρώπων ἐχόντων. Vel parum graece doctus perspi- ciet vitia quibus Wilamowiizi manus locum maculavit emendans hune in modum: δεινὸν uiv οὖν, ὦ ἕταῖρε,
PRAEFATIO. XXXIX
καὶ τὸ γεωργίας (Gu αὐτῇ διολλυμένηςο» [γὰρ] αὖϑις ἀπολείπειζν) ψῆν ἡμῖν ἄμορφον καὶ ἀκάϑαρτον, ὕλης
— ἀνάπλδων. Συναπόλλυσι --- --- καὶ ὕλην. Καὶ τὸ μηδέν εἶσι, ταύτης ἐχποδὼν γενομένης [καταλύ- σονται.) xol τιμαὶ θεῶν --- (τῶν) ἀνθρώπων ἐχόντων. ᾿Μπολείπεεν verbi subiectum quod deest esse γεωργίαν ostendit eliam proximum συναπόλλυσι (se. ἡ γεωργία). H. i. tamen cum in eadem propositione &ntecedat γε- toylec, et hoc subiectum excluditur. Si vero quis sub- iectum esse contenderi& γῆν, adversatur ἀπολείπειν, euius loco scribendum erat ἀπολεέπεσθαι. Mitto quod orationis membra parum apte el commode mier se re- sSpondent. Nam ut alia omittam, συναπόλλυσν. nihil aliud significat quam ἀπόλλυσι μὲν καὶ ἄλλα (iam dicta), ἀπόλλυσι δὲ καὶ ταῦτα, &ut σὺν τοῖς ἄλλοις ἃ ποιεῖ ἡ γεωργία ἀστόλλυσι. Locum varie bentaverunt; lenissima me iudice medicina est haec: δεινὸν μὲν οὖν, ὦ ἑταῖρε, καὶ τὸ γεωργίας ἂν εἴη. διολλυμένη γὰρ αὖϑις οιἔξ. Ce- tera optime se habent.
Quod autem paulo post scribi iussit τῶν ἀνϑρώ- wv pro ἀνθρώπων, non iussisset, si paulo maior graeci sermonis peritia ei inesset. cf. Kühner Ausführliche Gramm. 11 p.521c. Ast Lexicon Platonicum I p. 177: ᾿ἄνϑρωπος tam cum articulo quam sine articulo homi- nes universe indicat. Prot. 321 τὴν σοφίαν — ἄνϑρω- πος ταύτῃ ἔσχε. Pol X 603e ἐν ἅπασι τούτοις Óno- γνοητικῶς ἄνθρωπος διάκειται Sequuntur multa alia exempla quae totam psg. 178 implent. Cf. quod paulo post legitur οὐδένα λέληϑεν ἀνθρώπων. p. 93b μηδε- μέαν εἰδὼς ἀρετὴν ἄνϑρωπος πολλὰς ὠνόμαξεν. Thucyd. 8, 89, 8 πέφυκε γὰρ καὶ ἄλλως ἄνϑροωπος τὸ μὲν θερα- πεῦον ὑπερφρονεῖν τὸ δὲ μὴ ὑπεῖκον ϑαυμάξειν. — Alia exempla apud omnes inveniuntur.
P. 388, 18 ταύτην (sc. τὴν ἐκ τοῦ τρέφεσθαι ddo- νήν) γὰρ ἐν μέσῳ ϑέμενοι κοινωνοῦσιν ἀλλήλοις δείπνων
XL PRAEFATIO.
καὶ τραπέζης, ἀφροδισίων δὲ νύχτα καὶ πολὺ προβάλ- λονται σκότος. ἡγούμενοι ταύτης τὸ κοινωνεῖν ἀναί- Gyvvrov εἶναι καὶ ϑηριῶδες. Pro ταύτης τὸ emendavit τὸ τούτων Reiskius. τούτων τὸ Wilamowilzius cum hae observatione: Reiske hat sich offenbar nur ver- Sehrieben, denn τούτων τὸ ist nicht nur leichter, son- dern auch besser? Fortasse hoc ita faetum est.) Quae non uno nomine vitiosa sunt. Ác primum quidem ipse semper miror quomodo factum sit, ut quod antiquitus τούτων legeretur in ταύτης mutatum essel. Quare adducor ut existimem antiquitus aut scriptum fuisse ταύτης τῆς ἡδονῆς τὸ aut quidem quod eliam nunc servatum est ταύτης vó, hic enim de vo- luptate agitur. Huc ducit cum praegressum ταύτην (sc. τὴν ἡδονήν) tum insequens ἐκείνης (sc. τῆς ἡδονῆς). P. 389, 8 τοῦτο δ᾽ αὐτὸν ἦν αὑτοῦ μὴ δεῖσϑαι"
3 »
σὺν σώματι γὰρ ἡμῶν ἕκαστος. “ἡμεῖς μὲν οὖν᾽ ἔφην ἐγώ * ταύτας τῇ γαστρὶ συμβολὰς εἰσφέφομεν" sí δὲ Σό- λων 4j τις ἄλλος τι κατηγορεῖ, ἀκουσόμεϑα.᾽ Observatio est haec: *Hercher (und so der Nachdruck) hat das Ein- treten einer neuen Person bezeichnet, weil ἔφην ἐγὼ eingeschoben isi.
Sed sive nova persona inducitur sive non, ἔφην
1) Quamquam, ut aperte dicam quod sentio, non credo, nam verborum collocatio paulo insolentior est. Neque magis credibile est, quod p. 208 adnot. 1 conten- dit: *auch 372, 16 hatte Reiske an ἀφιστάναι gedacht, was Wyttenbach herstellte, und sich nur verschrieben, denn ἀφιστάνειν will Niemand Schreiben, der griechisch "kann. Reiskius alibi quoque velut in "Indicibus operum femo- sthenis (Londini MDCCCXXIIT)? καϑιστάνειν verbum in or- dinem recepit. Ceterum talia vitia non sunt ea, quorum qui convincitur dici possit graece nescire. ᾿αϑιστάνειν enim et similia graecitatis posterioris sunt, graeca illa quidem. Alia sunt ea vitia, quae qui committit. parum graece doctus esse dicendus sit.
PRAEFATIO. XLI
ἐγώ in hae constructione semper est parentheticum. Etiam in eiusdem personae oratione ἔφην ἐγὼ et si- milia iterantur; id quod ex genere sermonis usitato repetendum est. In cuius generis imitatione inultus est Plato, Plutarchus, ali. ef. p. 664c. d. 665d. 6684. 675b. 708c. 721d passim. Neque sane operae pre- tium erat tam multa verba facere quid ut probaret? Verba ἐκεῖνο δ᾽ οὐ λέγεις ἀκουσόμεϑα eiusdem perso- nae, Dioclis, esse. Nam ubicumque huius dialogi Dio- cles loquitur primae personae pronomine ulitur. cf. p. 367, 14 ἐμὲ προσαγορεύσας. ib. 24 ἐμοὶ δὲ — ἐπ- ἤει πρὸς ἐμαυτὸν. p. 371, 15 πρὸς ἐμὲ. ib. 22 καὶ ἐγὼ. p. 366, 3 τί δ᾽ εἶπον. ib. 11 ἀφεὶς ó Θαλῆς με. ib. 1ὅ ἔδοξε μὲν οὖν μοι. Quae cum ita sint, iure merito- que quaeri potest quid sit quod emendetur. Duo signa, quae vocantur isagogica, quibus ἔφην ἐγώ tamquam saeptum est, delenda esse, ut ἔφην ἐγὼ non sit paren- theticum; putat enim, iis signis deletis, ἔφην ἐγώ non esse amplius parentheticum sed ex eo suspensa esse verba ἡμεῖς μὲν οὖν ταύτας — εἰσφέρομεν. Id quod minime sane convenit in hominem vel parum graece doctum. Quid igitur est? Duo isagogica abundant, non ea sane quae censor indicavit, sed quae post ἕκα- στος οὗ ante ἡμεῖς sunt.
Si quis tantam ignorantiam improbabilem esse putat, videat quae ad p. 360, 19 adnotavi. Τὸ ἐπανόρϑωμά σοι μεῖζον ἁμάρτημα ba j| ὃ ἐπανορϑοῖς.
P. 389, 19 ξῶν γὰρ οὐδεὶς (οὐδεὶς add. Reiskius) ἀπ᾽ οὐδενὸς τρέφεται ξῶντος. ἀλλὰ ϑανατοῦντες τὰ ἔμ- ψυχὰ καὶ τὰ φυόμενα ---- μετέχοντα τοῦ ξῆν ἀπολλύντες ἀδικοῦμεν. Observat haec: 'Ich hoffe, Plutarch hat diese Behauptung nicht gewagt, die das Kind an der Brust der Mutter widerlegt. Mit anderen Worten: £Ov darf nicht Masculinum sein, damit nicht auch οὐδενός es werde, sondern {τὸν ξῶν ist zu schreiben.
XLII PRAEFATIO.
Leben und Sterben ist ja hier vom Stoffwechsel gesagt."
Nihil ut solet intellexit. Nihil rei est cum in- fanle mammam matris sugente, sed de hominibus agi- tur, qui nullo iure animalia interficiunt et edunt, nemo tamen iis viventibus vescitur. Wilumowitzi emenda- lionem animalia carnivora omnia redarguunt. Sed ut etiam ipsi Wilamowiizio qua&m pueriliter cogitet et quam parum textum intellexerit persuadeatur, dele- gandus est ad duas de esu carnium orntiones, ut alia de re eadem eiusdem scripta omittam. Plutarchum enim emendare ille quidem desiderat, verum tamen ut videtur aut parum eum legit (quamquam alios de re eadem reprehendere solet) &ut lectum parum intel- lexit. Praecipue legat et intellegat quae Plutarchus dicit p. 995a: εἰ δὲ λέγεις πεφυκέναι σεαυτὸν ἐπὶ τοιαύ- την ἐδωδήν, ὃ βούλει φαγεῖν, πρῶνον αὐτὸς ἀπόκτεινον, ἀλλ᾽ αὐτὸς διὰ σεαυτοῦ, μὴ χρησάμενος κοσίδι μηδὲ τυμ- πάνῳ τινὶ μηδὲ πελέκει" ἀλλ᾽ ὡς λύκοι καὶ λέοντες αὖ- τοὶ ὅσα ἐσθίουσι φονεύουσιν, ἄνελε δήγματι βοῦν ἢ στό- ματε σῦν ἢ ἄρνα ἢ λαγωὸν διάρρηξον. καὶ φάγε προσ- πεσὼν ἕτι ξῶντος. εἰ δ᾽ ἀναμένεις νεκρὸν γενέσϑαι τὸ αἰσϑόμενον (malim αἰσϑανόμενον), καὶ δυσωπεῖ σε παροῦσα ψυχὴ ἀπολαύειν τῆς σαρκός, τί παρὰ φύσιν ἐσθϑέεις τὸ ἔμψυχον; ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἄψυχον ἄν τις φάγοι καὶ νεκρὸν οἷόν ἔστιν, ἀλλ᾽ ἔψουσιν, ὀπτῶσιε, μεταβάλλουσι διὰ πυρὸς καὶ φαρμάκων, ἀλλοιοῦντες καὶ τρέποντες καὶ σβεννύοντες ἡδύσμασι μυρίοις τὸν φόνον, ἵν᾽ ἢἣ γεῦσις ἐξαπατηϑεῖσα προσδέξηται τἀλλότριον (τὸ ἀλλότριον libri).
Alterum vitium Wilamowitzi in eo est quod vitam graece dici putavit τὸ $üv, quod non est; vita graece dicitur τὸ ξῆν vel 5 ξωή ut alia omittam.
Hoe loco si quid mutandum est, seriphum velim ἡμῶν pro ζῶν.
In iis quae continuo sequuntur ἀπόλλυται γὰρ ἐξ
PRAEFATIO. XLIII
οὗ πέφυκε τὸ μεταβάλλον εἰς ἄλλο καὶ πᾶσαν φϑείρεται φϑοράν, ὅπως ἂν ϑατέρου τροφὴ γένοιτο parum pru- dens correxit scilicet. ὅπως ἂν — γένηται. Der Opta- liv mit àv nach ὕπως kann doch unmüglich geduldet werden. Nollem factum; loci enim Plutarchi neque ad Euripidis neque ad Aeschyli sermonem exigendi sunt. Si modorum usum apud Plutarchum novisset, omni emendatione abstinuisset; probabile enim videtur Plutarchum scripsisse ut scripsit. Temeritatem cen- soris luculenter ostendent exempla haec: Vit. Lyc. C. 15 xal τὸ λοιπὸν οὕτως ἔπραττε, τοῖς uiv ἡλικιώταις συνδιημερεύων καὶ συναναπαυόμδνος, πρὸς δὲ τὴν νύμ- φὴν αρύφα μετ᾽ εὐλαβείας φοιτῶν --- — ὅπως ἂν ἐν
D xol λανθάνοντες ἀλλήλοις συμπορεύοιντο. Vit. Aem. c. 32 vij δ᾽ ὑστεραία và κάλλιστα — τῶν — ὅπλων ἐπέμπετο --- αὐτά τε μαρμαίροντα χαλκῷ νεοσμήκτῳ καὶ σιδήρῳ τήν τὲ ϑέσιν ἐκ τέχνης καὶ συναρμογῆς ὡς ἂν μάλιστα συμπεφορημένοις — ἐοίκοι πεπονημένα. Vit. Cim. 6. 12 ἐκεῖνος δὲ τότε καὶ πλατυτέρας ἐποίησεν αὐτὰς καὶ διάβασιν τοῖς καταστρώμασιν ἔδωκεν, ὡς ἂν ὑπὸ πολ- λῶν ὁπλιτῶν μαχιμώτεραι προσφέροιντο τοῖς πολεμίοις. cf. Vit. Popl. c. 20 κόπτουσι --- τὰς — ϑύρας ἔσωϑεν of προϊέναι μέλλοντες, ὅπως (malim ὅπως ἂν) αἴσϑησις ἔξω γένοιτο τοῖς παρερχομένοις. cf. Moral p. 546 b. Thucyd. 4,65, 2 τὰς γὰρ πρῴρας --- κατεβύρσωσαν, ὅπως ἂν ἀπολεσϑάνοι καὶ μὴ ἔχοι ἀντιλαβὴν ἡ χεὶρ ἐπι- βαλλομένη. Sane haec exempla minime novit. Cur igitur is emendandi pruritus?
P. 391, 1 «τροφὴ soll nóthig sein: ὅπως τράπεξαι xol χρατῆρες ὦσι xol Δήμητρι καὶ Κόρῃ ϑύωμεν. So Hercher, der καὶ vor Ζήμητρι &us c? gemacht hat (er musste Wyttenbach nennen) und ϑύωμεν nach seiner Angabe aus ϑύεται ἔτι) wie die Vulgata war. Bernar- dakis giebt als handschriftliche Lesart ϑύων ἔτι an. ϑύονται (leg. ϑύονται ἔτι) wird &us dem Petavianus
XLIV PRAEFATIO.
bezeugt' et deinde ᾿ϑύονται ist sicher Correctur, ἔτε scheint Dittographie', tandemque corrigit 9 TZLAI, *was den Satz abrundet' ex GTETAI. -
Haec quoque δάνειος σοφία Wilamowitzi; nam si- milima ut aiunt ovum esse ovo est ratiocinatio Sofi Chr. Larseni, qui 'Studia critica in Plutarchi Moralia' scripsit Hauniae ἃ. 1889. Sed animadvertas velim eliam animum ab omni studio et ira alienum: "Scire velim, inquit Larsen, unde sumpserit Bernardakis illud ϑύων ἔτι quod ut librorum scripturam in annotatione critica posuit. Si re vera auctoritate fide digna haec seriptura nititur, non dubito quin recte idem vir doctus, Hercherum secutus, scripserit xol Ζήμητρι — ϑύωμεν. Si minus, credo multo veri similius esse Plutarchum seripsisse καὶ Ζήμητρι — ϑυσίαι. Vocabula OTZLAÁI et GET. AI in codicibus literis uncialibus scriptis valde similiter exarabantur; fr, dittographia natum est ex initio vocis sequentis (ἕτερος).
Illud ϑύων ἔτι sumptum est ex optimo codice Athoo. ϑύονται ἔτι praeter Petav. dant etiam alii codd.
P. 398, 12 οὐκοῦν, ἔφη, λεκτέον εἰς ἅπαντας, ὦ Ióoys, μᾶλλον δ᾽ ἀκτέον ἐπὶ (ἀστέον Hauptius) τοὺς νέους τούτους διϑυράμβους ὑπερφϑεγγόμενον ὃν ἥκεις λόγον ἡμῖν κομίξων. Reprehendit me quod Haupti emendationem quae certissima esset, non solum non receperim in iextum sed ne in adnotatione quidem commemoraverim.
Mihi tamen textus traditus multo correctior vide- iur, praesertim eum Haupti emendatione locus non ex- plicetur, praeterquam 81 quis Wilamowitzi paraphrasin, quae longe ἃ tradita scriptura distat, loco interpreta- tionis habuerit. Est autem haec: 'Erzühle die Ge- schichte oder vielmehr eigentlich müsste diese Gottes- that im Gedichte vorgetragen werden, und zwar mit volleren Tónen, als in den Dithyramben ihr Held an-
PRAEFATIO. XLV
zuschlagen pflegt, der diese rauschende Gattung kürz- licoh bei uns erfunden μα. Quae non uno nomine vitiosa est, praecipue ultima pars: 'der diese — Gat- tung — erfunden hat'. Quibus respondere videntur potius verba ὃν ἤκχκεις λόγον ἡμῖν xouífov quam τοὺς νέους τούτοις διϑυράμβους: nam si hoc esset, verba priora ὃν ἥκεις — xouífov germanice reddita non essent. Sed quomodo respondeant aut haec aut illa?
Haupti emendatio mihi improbanda videtur etiam propter μᾶλλον. Haec enim particula cum praegressum verbum corrigat (unde ἐπανορϑωτικόν vocatur), necesse est ἀστέον quod post μᾶλλον insequitur proprie dica- iur; quod minime fit, nam nemo quidem cecinit, Ex Haupti emendatione Periander loquitur ita: 'dic vel potius cane orationem quam mihi attulisti; quod effi- cies, dum novos istos dithyrambos perspicue et evi- denter enarrabis) Periandri igitur iudicio qui dithy- rambos eos enarrat canit; quod ut ita 5810 multum abest; nam aliud est canere aliud dithyrambos enar- rare. Mihi quidem adhuc probantur quae in Symbo- lis seripsi haec: 'Prae ἀκτέον omnia interpretum ten- tamina maxime frigent. Sententiae fundamentum meo iudicio hoc est: λεκτέον εἰς ἅπαντας τοὺς νέους τούτους διϑυράμβους. μᾶλλον δ᾽ ἅπαντας ἐπὶ τούτους ἀκτέον --- quibus adiunctum ὑπερῳϑεγγόμενον cet. verbi ἀκτέον rationem modurnque exprimit. Difficultas non est in ἀκτέον, quod loco relinquere optimum est, sed in verbi ὑπερφϑεγγόμενον significatione definienda. Interpretan- tur: elata voce enuntiare, quasi auditores surdi essent, sed haec significatio alibi non occurrit. Verbum ὑπερ- φϑέγγεσθαι — cum accusativo personae aut rei con- iungitur. Plutarcheum p. 8964: ὑπερφϑέγγεσϑαί τινα εὐεπείᾳ iranslate dicitur pro φϑεγγόμενον ὑπερβάλλειν τινὰ εὐεπείᾳ, neque hue facit. Lucianeum (Tox. 35): τὰ ἔργα ὑπερῳφϑέγγεται τοὺς λόγους —5 τὰ ἔργα φϑέγ-
XLVI PRAEFATIO.
γεται ὑπὲρ τοὺς λόγους, φωνὴν ἀφίησι μείξω τῶν λόγων et Sext. Empir. Pyrrh. Hyp. 8, 244 huo pertinent. Eodem igitur modo hic etiam explicandum: 'immo po- tius traduc nos ad novos istos dithyrambos, quae no- bis adfers evidentius nobis proponens, quam si ea ipsi vidissemus, vel: rem ita enarrando, ut eam melius per- cipiamus, quam si praesentes fuissemus.
P. 402, 25 scribendum putat σπείσαντες ούσαις xal Ποσειδῶνε καὶ ᾿Δφροδίτῃ (pro 4pypstolvgy) διαλύω- μὲν τὸ συμπόσιον, quod Venerem, in cuius templo sym- posium locum habuisse contendit censor, omittere non potuerit Plutarchus. Quare, cum ultima libatio domi- nae deberetur, probabile esse "duguefrg depravatum fuisse ex ““φροδίξῃ.
Ex animone haeo contendit an captiose et falla- citer? Omnia quae dicit nituntur cap. 2 verbis his: παρεσκευάχει μὲν γὰρ οὐκ ἐν τῇ πόλει τὴν ὑποδοχὴν ὃ Περίανδρος. ἀλλ᾽ ἐν τῷ περὶ τὸ “έχαιον ἕστιατορέῳ παρὰ τὸ τῆς ᾿ἀφροδίτης ἑερόν. Unde discimus cenacu- lum iurta templum quidem Veneris non tamen intra fuisse. Παρὰ praepositio cum aocusativo vonstrucita significat id quod prope ad, iuxta, nunquam i. q. intra, Cum igitur cenaculum in templo Veneris non fuisset, Venus omitti potuit. Accedit quod aedium dominae non ultima sed potius prima libatio deberi videtur. Quod tamen ita si dixisset, "$ugurofry nonien, quod post “Μούσαις οὐ Ποσειδῶνι sequitur, nullo modo ex φροδίτῃ depravatum fuisse posset. Haeo est oaus& cur hoe alterum mendacium dixerit, Ceterum ef. oap. superius p. 399, 10 ubi ^4ugizoírg una cum Ἰροσειδῶνιε commemoratur: Ποσειδῶνε μὲν ταῦρον, ᾽4μ-
vy δὲ — ξῶσαν καϑεῖναι παρϑένον.
ȃx iis omnibus quae dixi facile certeque effiei co-
υὐδπθδοίααθ potest Wilamowitzium graece nescire. Motorem autem benevolum rogatum volo ut quae
PRAEFATIO. XLVII
ego exposui cum legeriü cum iis quae Wilamowiizius in Ephemeride Berolinensi scripsit diligenter et per- petuo conferat. Hac enim comparatione institufaà pri- mum intellegetur me omnia argumenta Wilamowitzi redarguisse et refellisse atque quod erat demonstran- dum, Wilamowitzium graece nescire, locupletissime de- monsirasse. Quod si nom ita sit, quaerendum est quid aliud requiratur, αὖ quis graece nescire demonstretur. Et hoc enim, si tanti est, Epimeiri instar insuper addi poteat.
Αὐ sane Wilamowitizius omnia quae ex elemento- rum, ignorabione conira leges graeci sermonis commi- serib vitia nata esse contendiüi aut ex sua ipsius im- prudentia aut ex errore eorum qui libellum typis deseripserunt. Cum autem eorum viliorum magna co- pia ubique sib, summa rei est linguae graecae inscitia.
In Praefatione ad Vol. II multa vitia censoris cor- rexi gyniactica grammatiea omne genus. Verum tamen ex magna copia viliorum unum solum commemorare dignatus esí, αὖ ex hoe uno omnia reliqua per silen- lium redarguaniur. Formam vitiosam προσπέπτειδ pro προσπέστοι iypographo deberi contendit. Esto: quam- quam nemo facile concedet iypographum ex o; fecisse &4&, praesertim cum eius auctor tam multa ei iam si- mila commiserit, ut facile unum, quod ipse exceperit, vilium sexcentis aliis suppleatur.
Perdiffidile sane est perpetua in re critica felici- iate uti. Vel praestantissumnis criticis res non semper bene evenit, plurima male, pauciora prospere succe- dunt. Verum tamen eorum vel errores docent prae- sertim iuvenes. Sed iis qui temeritatis οὐ levitatis gloriam conseciantes graecos textus omni modo aggre- diuntur, eum prorsus imparati sint, res contra evenit; eorum enim οὐ errata et recte facta documento esse possunt sed raiione inversa: illa linguae in cuius
XLVIII PRAEFATIO.
auctores involant crassam ignorationem, haec vetus dictum satis notum confirmant.
EPr«ETRUM ut ostendatur Wilamowitzium etiam nunc apud alios quoque scriptores graece nescire. Sed pauca exempla satis est attulisse, plura enim huius praefationis terminos longe excedunt. |
Eiusdem dissertationis (vid. Index Schol. Gotting. MDCCCLXXXIV) eodem capite eadem pagina (XII), eadem linea postquam censor graece doctissimus usum linguae flagitare optativum προσπίσπτειδ demonstravit, orationem suam continuat ita: 'in extremo capite vio- lentius (ex προσπίπτει enim indicativo una litterula addita effecit προσπίπτειε optativum) agendum. τοὺς δὲ δώδεκα ἄϑλους ἐνδέχεται uiv ἀναγαγεῖν οὐκ ἀλλοτρίως ἐπὶ τὸν ϑεόν, ὡς καὶ Κλεάνϑης ἐποίησεν οὐ δεῖν δὲ δοκεῖν πάντων εὑρεσίλογον πρεσβεύειν. hoc recensio parat fundamentum, nam quod alii codices δεῖ, alii δοκεῖ praebent, complures πανταχοῦ, aperta emendatio- nis sunt conaming — -—-. Cornutus enim postquam aliquot explicationes singillatim persecutus est, per- lerritus ipse mythologicis ineptiis, quas apud Clean- them (eui integrum caput debet) invenit multo plures, desinit! ac postquam πολλὴν ἄλλην φλυαρίαν κατέχεε
. Scribendum censet: οὐ δεῖ δὲ δοκεῖν (iml) πάντων εὗὑ- b- Qeciloysiv πρὸς βίαν quae vix graeca sunt. Corrigen- "" dum puto: οὐ δεῖ δὲ διώκειν πανταχοῦ (aut ἐπὶ máv- ' τῶν) εὑρεσιλόγον πρεσβύτην (aut πρέσβυν). Non est
opus ommibus in rebus εὑρεσιλόγον senem (sc. Clean- them) vestigiis sequi.
Sed quamvis ea dissertatio mendis scateat.(si cen- SOr non credat ac plura velit, ipse proponat mihi ca- Pul quod sibi eiusmodi erroribus liberum videatur), relinquenda est, ne quis dicat Wilamowitzium inde ab &nno 1884 usque ad an. 1888 melius graece didicisse.
Transeo igitur ad 'Scholia graeca in Homeri lliadem
ὦσιν». C7.
PRAEFATIO. XLIX
Townleyana' quae an. 1888 'recensuit Ernestus Maas' eum socio Wilamowitzio. In quibus Scholiis editorem eredulum nactus perpauca sanavit, multa male sana ut sana iractavit, plurima ut par erat pessime corru- pit. Exempla aliquot rem ostendent, quam, si mihi Spatium esset, plurimis exemplis locupletissime demon- strarem.
Ad Il. E 392 est scholion de Hercule philosopho hoe: τλῆ δ᾽ "Hom] φιλόσοφος ἩἫρακλῆς καὶ σοφίας οὐρα- víov μύστής. ὃς ὥσπερ κατὰ βάϑη εἰσδεδυκυῖαν ἀχλύος τὴν φιλοσοφίαν ἐφώτισεν" τὸν ϑολερὸν τοίνυν ἀέρα καὶ πρὸς τὴν ἑκάστου διάνοιαν ἐπαχλύοντα πρῶτος Ἡρακλῆς ϑείῳ διήρϑοωσε λόγῳ cet. Ubi κατὰ βάϑη εἰσδεδυκυῖαν debetur Wilamowitzio; verum tamen codicis B lectio εἰς τὰ βάϑη εἰσδεδυκυΐαν melior est, ceterorum autem κατὰ βαϑείας δεδυκυῖΐαν etiam elegantior. Quod tamen Wilamowiizius refinxit κατὰ βάϑη εἰσδεδυκυῖαν vix grae- eum. Neque ullo iure delevit πρὸς ante τὴν ἑκάστου. Sed quid sibi velit quod paulo post legitur διήρϑροωσε, neque editor neque socius Wilamowitzius dixerunt, quamquam verbum est manifesto corruptum. Emen- dandum Z4IHIOPQZE i.e. óuj9906s (ἃ δίανθρος) sere- navit, id quod maxime quadrat.
Eiusmodi sunt multa alia, quae cum corrupta sint sine ulla suspicione leguntur, velut pag. 40,3 ubi corr. τῆς (δὲν δεξιᾶς — γονάτων {δὲν Similiter p. 94, 23. p. 79,28 suppl. ἡσύχασαν (&v» 86,8 corr. οὐδέν φησι — 111,7 corr. τῇ εἰς ἑαυτὸν συνεπιστροῳῷῇ — 330, 8 leg. τὸν ὑποπίπτοντα | 397,17 leg. τῆς μάχης pro τῆς τύχης vol VI p.137,18 leg. ἀπολέγειν (pro ἀπολήγειν) πρὸς τοὺς κινδύνους 139, 4 scr. φόνος (pro φόβος) ἀπειλούμενος 181,21 corr. καὶ τοὺς πολεμέους ἐλάσας (pro ἐάσας) cf. m 293 3117,17 Salis est δηλοῖεν τοῖς ἔνδον 528, 12 leg. περισπέ- πουσαν pro παρασχέπουσαν, ut sexcenta alia omittam.
Plutarchi Moralia. Vol. IV. à
L PRAEFATIO.
Neque monsira desunt velut ἐμεσοβόλησε pro ἐμεσολά- βησε vol V p.95,29. γλυμμοὶ p.116, 24. συνσπᾶ- σϑαι vol. VI p. 413,16. ψύχωσε p.427,26. σπον- δαίου (σπονδείου) p. 556, 16.
Sed quantum παραδιορϑωμάτων his ad Homerum Scholiüs ut socius intulerit, satis ostendunt exempla haec. Ad Il B 186 ef δέ που ἡμέτεραι quod est scholion supplevit ita: ἀπαλλαττώμεϑα οὖν ὡς ποϑού- μενοι" ἢ ὡς μηδὲν ἄξιον τῆς προσδοκίας εἰργασμένοι (uévousv». Nihil opus; post ἢ nihil aliud excidit quam μὴ quod est supplendum.
B 296 temere correxit scilicet ἀπράκτως καϑημέ- vore pro ἀπράκτοις καϑημένοις. Sed cf. p. 68, 3 (B 134) ἐγκαϑημένων ἀπράκτων. ἘΞ 2 ἑξκάτερον ϑατέρου χωρι- ξόμενον ἄπρακτον. Β 298 ἄπρακτον ὑποστρέψαι. ut sexcenta alia aliorum exempla omittam. Unde corri- gendum videtur etiam paulo ante B 292 ἐπανελϑεῖν ἀπράκτους καὶ ὀφθῆναι διὰ τοῦ τοσούτου χρόνου τοῖς οἰκείοις ἐπονειδίστουο.
Γ 8171 συνεπάγει δὲ ἑαυτὸν ὅπως μὴ ἀγχονισϑῇ: ita recte codices praeter B, qui dat αὐτὸν. Wilamo- witzius correxib συνεπάγει δὲ αὐτόν, ὅπως ἀγχονισϑῇ. Mitto quod subiectum sine ulla causa idonea mutatur; Sed quae erit quaeso loci sicui eum Wilamowitzius correxit sententia? Quid sibi vul& συνεπάγει alira- hit Paridem Menelaus quocum (cvv-) et quorsum? Ut Paris ἀγχονισϑῇ Vix est credendum. An Paris συν- ἐπῆγε τὸν κεστὸν, ὕπως ἀγχονισϑῇ Se non à vero, ὁ ben trovato. Nihil est. Neque scholion neque Ho- meri textum emendator intellexit. Nam cum poeta ante dixisset ἕλκε δ᾽ ἐπιστρέψας μετ᾽ ἐυκνήμιδας Axoiodc, potuit aliquis interrogare cur Paris non resisteret sed attrahenti Menelao cederet; quod tamen ne quis in- ierroget, ipse Homerus impedit stalim observando: &yye δέ μὲν πολύκεστος ἱμὰς ἁπαλὴν ὑπὸ δειρήν. Scri-
PRAEFATIO. LJ
bendum igitur: συνεπῆγε δ᾽ ἑαυτὸν ὅπως μὴ ἀγχονισϑῇ, sicui sceholiasta scripsit.
Γ' 441 ἐσπείσατο τῷ πολεμίῳ correxit emendator. Àt apud scholiastam recentiorem satis est ἔσπεισεν τῷ πολεμίῳ, quo ducit codicum scriptura ἔσπευσεν.
E 333 agitur de Bellona: *'Evvó δὲ παρὰ τὸ ἐναύ- εἰν --- τινὲς δὲ παρὰ τὸ ἔνω ὅ ἐστι φονεύω᾽ ἔνϑεν xol αὐτοέντης᾽ παρ᾽ αὐτὸ (ita Wilamowitzius pro παρ᾽ αὖ- τῆς) δὲ καὶ ó Ἐνυάλιος. Nollem factum. Scholiastam enim dicentem fecit ᾿νυάλιος vocem a verbo fvo, cum ab 'Evvó dicere vellet, derivari. Scribendum igitur παρ᾽ αὐτῆς δὲ (i.e. τῆς "Evvotg), sicut scholiasta scripsit.
0 399 οὐ γὰρ καλῶς εἰς τὸν πόλεμον σπευσούμεϑα scholion est ad vs. 899 οὐ γὰρ καλὰ συνοισόμεϑα πτό- λεμόνδε. Ubi Wilamowitzius correxit sciliceb οὐ γὰρ καλὸν εἰς πόλεμον σπευσόμεϑα. Αὐ apud prosae ora- tionis scriptores, nedum scholiastam recentiorem, κα- λὸν εἰς πόλεμον nisi rarissime non dicitur, vix est grae- eum. Fefellii eum aut memoria aut lingua latina. Beribere debuit εἰς καλὸν πόλεμον; sed ne haec qui- dem verbis Homericis respondent; quod Homerus dixit καλὰ (i. e. καλῶς) haud recte redditur adiectivo xa- Aóv. Omnia scholiastae verba, praeter σπευσούμεϑα quod corrupium est, recte se habent. Corrigendum videtur Σ[υνει Σ]πεσούμεϑα aut συμπεσούμεϑα.
II 458 οὐδ᾽ ἀπίϑησε πατὴρ] διδασκαλικὸν τὸ καὶ τὸν Δία φέρειν τὴν εἱμαρμένην. Ubi διδασκαλικὸν, cum διδακτικὸν oporteret, correxit Wilamowitzius; nam δὲε- δαχκτὸν praebent codices. Cf. P 95 ubi Bekker recte emendavit δισταχκτιπὸν ex δισταχτὸν. Alque in codi- cibus utrum legendum sit non semper liquet.
O 389 (VI p. 131, 29) imperite supplevit, cum oporteret πεντηκόντεροί. τε μόνον οὐκ ἂν ἦσ(4Ν, οὐδὲ ἮΝ ναυσὶ φορτηγοῖς cet. Nam codices dant πεντηλ. μόνον οὐκ ἂν ἦσαν ναυσὶ φορτ.
d*
LII PRAEFATIO.
J/ 291 (p.418, 20) ut verba εἶχον (sc. of παλαιοὶ ἥρωες) và σώματα εὐφορώτερα vix intellegerentur, ef- fecit Wilamowitzi correctio εὐφορώτερα pro διαφορώ- vto*, quod tamen, quoniam iisdem in scholiis p. 480, 23 legitur (διάφορα ἦν τὰ πάλαι σώματα), tutum ab omni corruptione debuit esse.
Ib. 764 (p. 438, 32) corr. ἄημα (ἄδημα codd. ἄσϑμα Wilamow.).
Ib. 854 (p. 443,4) corr. διχῆ, non διχῶς ut Wilam. nam codices praebent δίκη.
B 334 (p. 499, 21) σμερδαλέον ἐκ τοῦ σμῶ τὸ ἔρδω καὶ τοῦ λίαν i. e. ex σμῶ ἔρδω λίαν efficit σμερδαλέον scholiasta. Quis non videl ne admonitus quidem τὸ in τοῦ mutandum esse, ui omnia plana sint? Sed Wila- mowitzius tamen locum luce clariorem cum καὶ pro τὸ scripsisset prorsus obscuravit. Cur enim articulus ad ἔρδω deest aut cur ante λίαν abundat?
4 5 (p. 504, 29) corrigendum videtur: εὐοικονο- μήτως ἄπεστιν (sc. Γανυμήδης) τοῦ συνεδρίου, ἵνα μη- δὲν ἐναντίον γένηται {καὶ διὰ τὴν πρὸς αὐτὸν χάριν μόνον δόξῃ οἰκτίξεσϑαι. Wilamowitzio suadente socius scripsit ita: γένηται, (εἶν διὰ τὴν πρὸς αὐτὸν χάριν μό- νον δόξειεν (δόξῃ aut δείξῃ codd.) οἰκτίξζεσϑαι.
E 901 (p. 515, 18) ὥσπερ ὃ ὁπὸς βαλλόμενος εἰς τὸ γάλα ὑγρὸν ὃν ταράσσει. Non scholiasta sed eius emendator Wilamowitzius haec scripsit quae et loci sententiae repugnent et menti sanae. Quid faciat ὀπός ipse Homerus dixit: ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ὀπὸς γάλα λευκὸν ἐπει- γόμενος συνέπηξεν ὑγρὸν ἐόν. Similia dixit scho- liasta: ὃ ὀπὸς βαλλόμενος εἰς τὸ γάλα ὑγρὸν ὃν πάσσει (i. e. πήσσεν — πήγνυσι). Sed Wilamowitzius tamen suo Marte restituit ταράσσει, quod, quamvis turbas pariat, bona fide recepit socius.
P. 515, 4 scholiastam faciunt et editor et socius
T Scribentem: δεξιτερῆς ἕλε χειρὸς] εἰς πλάτος ὡμίλει
PRAEFATIO. LIII
Ineptissime. Revocanda sunt proxima verba et corr. ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ Ex τ᾽ ὀνόμαξε] εἰς πλάτος ὡμίλει. In tanta graeci sermonis inscilia nihil est quod mireris.
Male correxit idem Wilamowitzius etiam p. 10, 12. 215,5. 251,22. 437,981. 439,21. vol. VI p. 12, 32. 44, '28 (cf. p. 295 , 23). 125, 1. 183, 6. 221, 3. 19. 337, 1. 255,31. 410, 5. 426, 9. 430, 99. Unum ex- emplum expromo p. 937, 1 ubi correxit ὅτε ἐπὶ δυοῖν (pro δύο) τὸ “τοῖσι᾽, male. cf. p. 264, 19 ταῦτα δὲ ἐπὶ δύο ἔταξε p. 442, 18 γελοῖον γὰρ τὸ ᾿πάντων᾽ ἐπὶ δύο 810, 10 δύο ἀνέσοις 331, 88 δύο μεγίστων ἀγγείων 486, 16 δύο μόνοις.
Sed dixerit tamen quispiam opus Wilamowitzi aelernum, μνῆμα ἐς ἀεί, cui conficiendo maxime ope- ram dederit, Herculis Euripideae editionem esse. Hoc igitur verum eius ἔργον esse, cetera πάρεργα. Quod lamen ego prorsus nego; nam si Herculis mythum ex- ceperis, in quo eum multa recte et excogitasse et di- xisse libenter confiteor, perpauca quod ad fabulae re- censionem attinet recte emendavit, plura depravavit. Pauca exempla potissimumque e& quae graeci sermo- nis imperitiam probent satis est attulisse; nam plura hie locus non admitüit.
Pag. 80 (Vol II ad vs. 148 sq.) scripsit haec: "Lykos wil sagen ἐρωτῶ ὑμᾶς. μέχρι πόσου διατρίβειν βούλεσϑε ζῶντες, ἐπειδὴ σωτηρίαν οὐδεμίαν ἔχετε τοῦ Ἡρακλέους τεϑινεῶτος. ϑαυμάξω δὲ καὶ τὸ ἄκαιρον πένϑος ὑμῶν, οὐδὲν γὰρ εἴργασται τῷ Ἡρακλεῖ ἐφ᾽ o τις τοῖς παισὶν αὐτοῦ φείσεται.ἢ Quibus verbis, grae- eis sane, exponi voluit fundamentum sententiae ver- suum Euripidis horum ἐρωτῶ —- τίν᾽ ἐς χρόνον ξη- τεῖτε μηκῦναι βίον; τίν᾽ ἐλπίδ᾽ ἀλκήν τ᾽ εἰσορᾶτε μὴ ϑανεῖν; ἢ τὸν παρ᾽ “4ϊιδῃ πατέρα τῶνδε κείμενον πι- στεύεϑ᾽ ἥξειν; ὡς ὑπὲρ τὴν ἀξίαν τὸ πένϑος αἴρεσϑ᾽ — — — τί δὴ τὸ σεμνὸν σῷ κατείργασται πόσει --- --- —;
LIV PRAEFATIO.
τῶνδ᾽ ἄρ᾽ εἵνεκα τοὺς "Hoawirlovc παῖδας οὐ ϑνήσκειν χρεών; .
Ubi multa sunt adnotanda, ac primum quidem δια- τρέβειν ξῶντες quae satis obscura sunt II) ἄκαιρον πέν- $og, cum poeta dicat ὑπὲρ ἀξίαν mév9og III) ἐφ᾽ ᾧ euius loco potius dicendum erat ἀνθ᾽ οὗ aut οὗ ἕνεκα IV) τοῖς παισὶν (!!!) φείσεται quae inaudita οὐ ἅπαξ εἰρημένα ab homine soloeco sunt. Cur non germanice aut quidem latine scripsit? ^ Obiter monendum est vs. 154 errorem iralaticium βραχίονός φησ᾽ pro βρα- qlovog φήσ᾽ a Wilamowitzio repetitum esse. |
Pag. 107 ad vs. 290 ubi adiectiva ἀμαρτύρητος, ἀφόβητος χουσοκόλλητος καλλιπνύργωτος sim. ἃ poetis iragicis formata esse contendit, cum verbum ἀμαρτυ- ρεῖν, ἀφοβεῖν sim. non exstent. Sed dum μαρτυρεῖν, φοβεῖν. κολλᾶν sim. exstant, ex iis derivari possunt μαρτυρητὸς φοβητὸς κολλητός οὗ per hanc viam ἀμαρ- τύρητος celi. Etiam quod de poetis tragicis contendit falsum est. ta est res.
Iu eadem pag. extrema verbo neograeco κάμνειν significari vult non ποιεῖν sed πράττειν aut ποιεῖσθαι; quae falsa sunt.
P. 155 ad vs. 554 ἐξελείπετε imperfectum explicari posse contendit per periphrasin hano: “ἐκλελοιπότες νῦν εἰσίν, ἅπαξ τότ᾽ ἐκλιπόντες, τὸ δὲ ἐκλείπειν ποτὲ ϑαυμάξει. Quae verba quid sibi velint nemo facile dixerit. Εὖ νὴ τὸν ᾿4πόλλω, ὅ τι δὲ λέγεις οὐ μανϑάνω.
P.168 ad vs. 681 ἄξω λαβών »e adscripsit ἐπειδὴ οὐκ (11) μεϑέεσθϑε.
P. 219 ad vs. 888 Γοργὼν μαρμαρωπός explicatur per ἀπολιϑῶσα quod non exstat.
P. 229 ad vs. 950 scripsit of δὲ οἰκέται ἀμφίβολόν τι ἔπαϑον᾽ ὅμα γὰρ καὶ ἐγέλων καὶ ἐφοβοῦντο. Ubi valde dubito num quis locutionem ἀμφίέβολόν τι ἔπαϑον idem valere ae διπλοῦν τε ἔπαϑον intellegat.
PRAEFATIO. LV
Quod vs. 1161 correxit προσβαλῶν pro προσλαβών, ut αἰσχύνομαι — προσβαλῶν esset, prorsus ineptum est; constructio vero inaudita.
P. 260 δᾶ vs, 1221 scripsit: χρὴ τὴν ἐμὴν προϑυ- μέαν εἰς τὴν πρὸς σοῦ ποτε πρὸς ἡμᾶς γεγενημένην &va- φέρειν quae quis non videt graeca non esse?
P. 268 ad vs. 1233 adnotavit: ταλαίπωρε. ϑνητέ, ὧν οὐδὲν ὀιξυρώτερον ἄλλο, quae non uno nomine vitiosa sunt. Cur comma post ταλαίπωρε cur ὧν plur. et quo refertur? cur ionicum ὀιξυρώτερον Ὁ δὶ haec ξήλῳ ὁμηρικῷ ita scripsisset, ipsius poetae ver- sus repetendus erai: οὐ uiv γάρ τί πού ἐστιν ὀιξυρώ- τερον ἀνδρός; si autem verba Homerica in suum usum convertere voluisset, ófvogóvsgov quidem scribere debuit.
Vol. I p. 139 idem scripsit JNeusovíxov, ex dativo scilicet νεμεονέκοις quem in adnotatione proxima dicen- iem librarium fecit sine ulla suspicione. Erratum ty- pographicum!
Sed infinitae exemplorum copiae finis imponendus est. Fortasse ταῦτα μεταφρασόμεσϑα xol αὖτις.
Pag. XXIII add. Γλυκώνειος Διώνειος Ἡροφίέλειος Θεο- δώρειος Παχήτειος Φειδώνειος.
HOC VOLUMINE CONTINENTUR
Συμποσιακῶν προβλημάτων βιβλία Θ Quaestionum convivalium libri IX
Βιβλίον I' Liber ll ..................
Βιβλίον P Liber VI ............ cr ns Βιβλίον Z Libr VI... .......-........
Βιβλίον Θ
LibrIX ............-..-..^... ᾿Ερωτικός
Àmatorius. . . . . . 4 elles
᾿Ἐρωτικαὶ διηγήσεις atoriae narrationes . . . . ........
IIAOYTAPXOT TOT XAIPONEQOXZ
TA HOIKA
HOC VOLUMINE CONTINENTUR
Συμποσιακῶν προβλημάτων βιβλία O Quaestionum convivalium libri IX
Βιβλίον A Liberl. ....
Βιβλίον B
Libr Il. ......
Βιβλίον T'
Liber IH. . . ....
Βιβλίον 4 Libr IV ..... Βιβλίον E
LibrV.......
Βιβλίον 5
Libr VI ......
Βιβλίον Z
Libr VII . .. ...
"Egotixóg
Amaltonus. . ....
᾿ἘἘφωτικαὶ διηγήσεις aloriae narrationes
“ἢ,
€ e. θ δἝὯἝὯο ^» ὁ. 9» ὁ. Φ 9 0€
€ ^» »?»o ^* ^*9 | 0* ^*^ Φο 9 Φ
188 116 215 248 802 357 396
463
IIAOYTAPXOT TOT XAIPONEQOXZ
TA HOIKA
ZTMIIOXZIAKQN ΠΡΟΒΛΗΜΆΤΩΝ BIBAIA 80. BIBAION ΠΡΩ͂ΤΟΝ.
IIPOOIMION. 5 1. Τό “μισέω μνάμονα συμπόταν᾽ ὦ Σόσσιε Σενεκίων. ἔνιοι πρὸς τοὺς ἐπιστάϑμους εἰρῆσϑαι λέγουσι, φορτικοὺς ἐπιεικῶς καὶ ἀναγώγους ἐν τῷ πίνειν ὄντας" oí γὰρ ἐν Σικελίᾳ Ζωριεῖς ὡς 10 ἔοικε τὸν ἐπίσταϑμον ᾿μνάμονα᾽ προσηγόρευον. ἔνιοι D ὃὲ τὴν παροιμίαν οἴονται τοῖς παρὰ πότον λεγομέ- νοις καὶ πραττομένοις ἀμνηστίαν ἐπάγειν᾽ διὸ τήν τε λήϑην οἱ πάτριοι λόγοι καὶ τὸν νάρϑηκα τῷ ϑεῷ συγχαϑιεροῦσιν, ὡς ἢ μηδενὸς δέον μνημονεύειν 15 τῶν ἐν οἴνῳ πλημμεληϑέντων ἢ παντελῶς ἐλαφρᾶς καὶ παιδικῆς νουϑεσίας δεομένων. ἐπεὶ δὲ καὶ σοὶ δοκεῖ τῶν μὲν ἀτόπων ἡ λήϑη τῷ ὄντι σοφὴ κατ᾽ Εὐριπίδην εἶναι" τὸ δ᾽ ὅλως ἀμνημονεῖν τῶν ἐν οἴνῳ μὴ μόνον τῷ φιλοποιῷ λεγομένῳ μάχεσϑαι 20 τῆς τραπέξης, ἀλλὰ καὶ τῶν φιλοσόφων τοὺς ἐλ- λογιμωτάτους ἀντιμαρτυροῦντας ἔχειν, Πλάτωνα καὶ Ἐξενοφῶντα καὶ ᾿Αριστοτέλην καὶ Σπεύσιππον, ἜἘπί-
6 Bergk. 8 p. 734 18 Εὐριπίδην) cf. Plut. Fragm. 22, 4 et Eur. Or. 818 322 ᾿Επίκουρον] cf. Usener. p. 115
Plutarchi Moralia. Vol. IV. 1 (
2 | QUAESTIONUM CONVIVALIUM PROOEMIUM.
E xovoóv τε καὶ Πρύτανιν καὶ Ἰερώνυμον καὶ Ζίωνα τὸν ἐξ ᾿Δἀχαδημείας. ὡς ἄξιόν τινος σπουδῆς πε- ' ποιημένους ἔργον ἀναγράψασϑαι λόγους παρὰ πότον. γενομένους" φὠήϑης τε δεῖν ἡμᾶς τῶν σποράδην πολ- λάκις ἔν τε Ῥώμῃ μεϑ’ ὑμῶν καὶ παρ᾽ ἡμῖν ἐν τῇ Ἑλλάδι, παρούδης ἅμα τραπέξης καὶ κύλικος, φιλο- λογηϑέντων συναγαγεῖν τἀπιτήδεια" πρὸς τοῦτο γε- νόμενος τρία μὲν ἤδη cou πέπομφα τῶν βιβλίων, ἑκάστου δέκα προβλήματα περιέχοντος" πέμψω δὲ καὶ τὰ λοιπὰ ταχέως. ἂν ταῦτα δόξῃ μὴ παντελῶς 10 ἄμουσα μηδ᾽ ἀπροσδιόνυσ᾽ εἶναι.
σι
2 ᾿Δἀκαδημείας Ὁ hic et infra: ἀκαδημίας 6 £v ve Ῥώμῃ M: i» ἑτέρῳ μὴἠ 1 τἀπιτήδεια": τὰ ἐπιτήδεια
IIPOBAHMA ΖΑ. Ei δεῖ φιλοσοφεῖν παρὰ πότον.
HPOZ9IIA TOT AIAAOTOT.
ΣΟΣΣΙΟΣ ZENEKIQN, ἉΑΡΙΣΤΩΝ, ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, 5 ΚΡΑΤΩΝ, ΑΛΛΜΟΙ.
1, Πρῶτον δὲ πάντων τέτακται τὸ περὶ τοῦ Κὶ φιλοδοφεῖν παρὰ πότον. μέμνησαι γὰρ ὅτι, ξητή- σεως ᾿4ϑήνησι μετὰ δεῖπνον γενομένης εἰ χρηστέον ἐν οἴνῳ φιλοσόφοις λόγοις καὶ τί μέτρον ἔστι χρω-
10 μένοιξ, Δρίστων παρών "εἰσὶ γάρ᾽ ἔφησε 'πρὸς τῶν ϑεῶν οἱ φιλοσόφοις χώραν ἐπ᾽ οἴνῳ μὴ διδόντες; ἐγὼ δ᾽ εἶπον ἀλλ᾽ οὐ γὰρ εἰσίν, ὦ ἕταϊῖρ᾽, oV καὶ πάνυ ys δεμνῶς κατειρωνευόμενοι λέγουσι μὴ δεῖν
ὥσπερ οἰχοδέδποιναν ἐν οἴνω φϑέγγεσϑαι φιλοσο- 618
15 φίαν" καὶ τοὺς Πέρσας ὀρϑῶς φασι μὴ ταῖς γαμε- ταῖς ἀλλὰ ταῖς παλλακίδσι συμμεϑύσκεσϑαι καὶ συνορχεῖσϑαι; ταὐτὸ δὴ καὶ ἡμᾶς ἀξιοῦσι ποιεῖν εἰς τὰ συμπόσια τὴν μουσικὴν καὶ τὴν ὑποκριτικὴν ἐπεισάγοντας φιλοδοφίαν δὲ μὴ κινοῦντας, ὡς οὔτε
30 συμπαίξειν ἐκείνην ἐπιτήδειον οὖσαν οὔϑ᾽ ἡμᾶς τηνικαῦτα σπουδαστικῶς ἔχοντας" οὐδὲ γὰρ oo- κράτη τὸν δοφιστὴν ὑπομεῖναι δεομένων εἰπεῖν τι
8 ΠΡΟΣΩΠΑ -- — A4AAO0I] om. mei hic et infra 11 χῶρον mei ib. ἐν οἴνῳϑ 12 oj] om. mei — 15 Πέρσας] Πάρϑους Macrobius 7, 1, 8 1*
4 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
παρ᾽ οἶνον ἀλλ᾽ ἢ τοσοῦτον “ἐν οἷς μὲν ἐγὼ δεινός, οὐχ ὃ νῦν καιρός" ἐν οἷς δ᾽ ὃ νῦν καιρός, οὐκ ἐγὼ δεινός. 2. Καὶ ὃ Κράτων ἀνακραγών “εὖ γ᾽" εἶπε “νὴ τὸν Διόνυσον ἐξώμνυτο τὸν λόγον, εἰ τοιαύτας 5 Β ἔμελλε περαίνειν περιόδους, αἷς ἔμελλε Χαρίτων ἀνάστατον γενήσεσϑαι συμπόσιον. οὐχ ὅμοιον δ᾽ οἶμαι ῥητορικὸν ἐξαιρεῖν συμποσίου λόγον καὶ φιλό- 60pov: ἀλλ᾽ ἕτερόν ἐστι τὸ φιλοσοφίας, ἣν τέχνην περὶ βίον οὖσαν οὔτε τινὸς παιδιᾶς οὔτε τινὸς 1 ἡδονῆς διαγωγὴν ἐχούσης ἀποστατεῖν εἰκὸς ἀλλὰ πᾶσι παρεῖναι τὸ μέτρον καὶ τὸν καιρὸν ἐπιφέρου- cav: ἢ μηδὲ σωφροσύνην μηδὲ δικαιοσύνην οἰώμεϑα δεῖν εἰς τοὺς πότους δέχεσϑαι, κατειρωνευόμενοι τὸ σεμνὸν αὐτῶν. εἰ μὲν οὖν, ὥσπερ oí τὸν Ὀρέστην ἑστιῶντες, ἐν ϑεσμοϑετείῳ σιωπῇ τρώγειν καὶ πίνειν ἐμέλλομεν, ἦν τι τοῦτο τῆς ἀμαϑίας οὐκ ἀτυχὲς C παραμύϑιον᾽ εἰ δὲ πάντων μὲν ὃ Ζιόνυδος Μύσιός ἐστι καὶ Δυαῖος, μάλιστα δὲ τῆς γλώττης ἀφαιρεῖται τὰ χαλινὰ καὶ πλείστην ἐλευϑερίαν τῇ φωνῇ δίδω- σιν, ἀβέλτερον οἶμαι καὶ ἀνόητον ἐν λόγοις πλεο- νάξοντα καιρὸν ἀποστερεῖν τῶν ἀρίστων λόγων, καὶ ξητεῖν μὲν ἐν ταῖς διατριβαῖς περὶ συμποτικῶν καϑηκόντων καὶ τίς ἀρετὴ συμπότου καὶ πῶς οἴνῳ χρηστέον, ἐξ αὐτῶν δὲ τῶν συμποσίων ἀναιρεῖν s
[e il
2
t5 e
1. 2 ἐν οἷς] οἷς Cobetus 7 τὸ συμπόσιον. 8. ἐξαιρεῖν Emperius: ἐξαίρειν 9. ἐστί τι τὸ τῆς φιλοσοφίας B. 12 ἐπι- φαίνουσαν Doehnerus 16 ϑεσμοϑετείῳ Turnebus: ϑεσμο- ϑετίῳ 11 ἀτυχὲς Χ: εὐτυχὲς 19 Λυαῖος RH: λύδιος 21 emendavit S: πλεονάζον τὸ ἄκαιρον
LIBER I. 5
φιλοσοφίαν ὡς ἔργῳ βεβαιοῦν ἃ διδάσκει λόγῳ μὴ δυναμένην.ἢ 9. Σοῦ δ᾽ εἰπόντος οὐκ ἄξιον εἶναι Κράτωνι περὶ τούτων ἀντιλέγειν, ὅρον δέ τινα καὶ χαραχτῆρα 5 τῶν παρὰ πότον φιλοδοφουμένων ξητεῖν ἐκφεύγοντα τοῦτο δὴ τὸ παιξόμενον οὐκ ἀηδῶς πρὸς τοὺς ἐρί- Ὁ ξοντας καὶ σοφιστιῶντας “νῦν δ᾽ ἔρχεσϑ᾽ ἐπὶ δεῖπνον ἵνα ξυνάγωμεν "Ἄρηα, καὶ παρακαλοῦντος ἡμᾶς ἐπὶ τὸν Aóyov: ἔφην ἐγὼ 10 πρῶτον ὅτι μοι δοκεῖ σκεπτέον εἶναι τὸ τῶν παρόν- των “ἂν μὲν γὰρ πλείονας ἔχῃ φιλολόγους τὸ συμ- πόσιον, ὡς τὸ ᾿4γάϑωνος Σωχράτας Φαίδρους Παυ- σανίας Ἐρυξιμάχους. καὶ τὸ Καλλίου Χαρμίέδας ᾿Αντισϑένας "Eguoyévag, ἑτέρους τούτοις παραπλη- 15 σίους. ἀφήσομεν αὐτοὺς μύϑῳ φιλοσοφεῖν, οὐχ ἧττον ταῖς Μούδαις τὸν Διόνυσον ἢ ταῖς Νύμφαις κεραννύντας" ἐκεῖναι μὲν γὰρ αὐτὸν τοῖς σώμασιν ἵλεων καὶ πρᾶον. αὗται δὲ ταῖς ψυχαῖς μειλίχιον ὄντως καὶ χαριδώτην ἐπεισάγουσι. καὶ γὰρ ἂν ὀλί- E 30 γον τινὲς ἰδιῶται παρῶσιν, ὥσπερ ἄφωνα γράμματα φωνηέντων ἐν μέσῳ πολλῶν τῶν πεπαιδευμένων ἐμπεριλαμβανόμενοι, φϑογγῆς τινος οὐ παντελῶς ἀνάρϑρου καὶ συνέδεως κοινωνήσουσιν. ἂν δὲ πλῆ- ὃος ἦ τοιούτων ἀνθρώπων. ot παντὸς μὲν ὀρνέου 25 παντὸς δὲ νεύρου καὶ ξύλον μᾶλλον ἢ φιλοσόφου
5 malim ἐκῳφεύγοντας 8. Hom. B 381 1 μύϑῳ φι- λοσοφεῖν] contrarium est ἀπ᾿ εὐθείας φιλοσοφεῖν (p. 614c). W iudice μύϑῳ incongruum est 17 corr. Turnebus: κεραν- γύντες 18 ἵλεων Ἐ: ἴλεω 19 χαριδώτην Lobeckius: γαριδότην
6 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
φωνὴν ὑπομένουσι, τὸ τοῦ Πεισιστράτου χρήσιμον" ἐκεῖνος γὰρ ἐν διαφορᾷ τινι πρὸς τοὺς υἱοὺς γενό- μενος, ὡς σϑετο τοὺς ἐχϑροὺς χαίροντας, ἐχκλησίαν F συναγαγὼν ἔφη βούλεσθαι μὲν αὐτὸς πεῖσαι τοὺς παῖδας, ἐπεὶ δὲ δυσχόλως ἔχουσιν. αὐτὸς ἐκείνοις s πείσεσϑαι καὶ ἀκολουϑήσειν. οὕτω δὴ καὶ φιλό- 6ogoc ἀνὴρ ἐν συμπόταις μὴ δεχομένοις τοὺς λό- γους αὐτοῦ μεταϑέμενος ἕψεται καὶ ἀγαπήδει τὴν ἐκείνων διατριβὴν, ἐφ᾽ ὅσον μὴ ἐκβαίνει τὸ εὔσχη- pov: εἰδὼς ὅτι ῥητορεύουσι μὲν ἄνϑρωποι διὰ Aó- τὸ yov, φιλοδοφοῦσι δὲ καὶ σιωπῶντες καὶ παίξοντες καὶ νὴ zx δκωπτόμενοι καὶ σκώπτοντες. “οὐ γὰρ 614 μόνον ἀδικίας ἐσχάτης ἐστίν᾽ ὥς φησι Πλάτων "ui ὄντα δίκαιον εἶναι δοκεῖν᾽, ἀλλὰ καὶ συνέσεως ἄκρας φιλοδοφοῦντα μὴ δοκεῖν φιλοσοφεῖν καὶ παίξοντα 15 διαπράττεσθαι τὰ τῶν σπουδαξόντων. ὡς γὰρ αἵ παρ᾽ Εὐριπίδῃ μαινάδες ἄνοπλοι καὶ ἀσίδηροι τοῖς ϑυρδαρίοις παίουδαι τοὺς ἐπιτιϑεμένους τραυματί- ξουσιν, οὕτω τῶν ἀληϑινῶν φιλοσόφων καὶ τὰ σχώμματα καὶ oí γέλωτες τοὺς μὴ παντελῶς ἀτρώ- so τους κινοῦσιν ἁμωσγέπως καὶ συνεπιστρέφουσιν.᾽ἢ 4. Ὁἷμαι δὲ διηγήσεων εἶναί τι συμποτικὸν γένος, ὧν τὰς μὲν ἱστορία δίδωσι. τὰς δ᾽ ἐκ τῶν Β ἀνὰ χεῖρα πραγμάτων λαβεῖν ἔστι, πολλὰ μὲν εἰς φιλοσοφίαν παραδείγματα πολλὰ δ᾽ εἰς εὐσέβειαν 95 ἐχούσας, ἀνδρικῶν τε πράξεων καὶ μεγαλοϑύμων ἐνίας δὲ χρηστῶν καὶ φιλανθρώπων ξῆλον ἐπαγού-
ὅ αὐτὸς Cobetus: αὐτὸν 18 Πλάτων] Rep. p. 861a 17 Εὐριπίδῃ] Bacch. 736 malim ἄοπλοι 22 δὲ] δὲ καὶ R
LIBER I. 1
σας᾽ αἷς ἤν τις ἀνυπόπτως χρώμενος διαπαιδαγωγῇ τοὺς πίνοντας, οὐ τὰ ἐλάχιστα τῶν κακῶν ἀφαιρήδει τῆς μέϑης. οἱ μὲν οὖν τὰ βούγλωσδα καταμιγνύντες εἰς τὸν οἶνον καὶ τοῖς ἀποβρέγμασι τῶν περιστερεώ-
ὄνων καὶ ἀδιάντων τὰ ἐδάφη ῥαίνοντες, ὡς τούτων τινὰ τοῖς ἑστιωμένοις εὐθυμίαν καὶ φιλοφροσύνην ἐνδιδόντων, ἀπομιμούμενοι τὴν Ὁμηρικὴν Ἑλένην ὑποφαρμάττουσαν τὸν ἄχρατον, οὐ συνορῶσιν ὅτι κἀκεῖνος ὁ μῦϑος ἐκπεριελθϑὼν ἀπ᾽ Αἰγύπτου μακρὰν C
10 ὁδὸν εἰς λόγους ἐπιεικεῖς καὶ πρέποντας ἐτελεύτησεν" ἡ γὰρ Ἑλένη πίνουσιν αὐτοῖς διηγεῖται περὶ τοῦ Ὀδυσσέως
οἷον τόδ᾽ ἔρεξε καὶ ἔτλη καρτερὸς ἀνήρ, αὐτόν μιν πληγῇσιν ἀεικελίῃσι δαμάδδας"᾽
15 v00r0 γὰρ ἦν ὡς ἔοικε τὸ νηπενϑὲς φάρμακον καὶ ἀνώδυνον, λόγος ἔχων καιρὸν ἁρμόξοντα τοῖς ὑπο- κειμένοις πάϑεσι καὶ πράγμασιν. οἵ δὲ χαρίεντες, κἂν ἀπ’ εὐϑείας φιλοσοφῶσι. τηνικαῦτα διὰ τοῦ πιϑανοῦ μᾶλλον ἢ βιαστικοῦ τῶν ἀποδείξεων ἄγουσι
40 τὸν λόγον. δρᾷς γὰρ ὅτι καὶ Πλάτων ἐν τῷ Συμ- ποσίῳ περὶ τέλους διαλεγόμενος καὶ τοῦ πρώτου ἀγαϑοῦ καὶ ὅλως ϑεολογῶν οὐκ ἐντείνει τὴν ἀπό- Ὁ δειξιν οὐδ᾽ ὑποκονίεται, τὴν λαβὴν ὥσπερ εἴωϑεν εὔτονον ποιῶν καὶ ἄφυκτον, ἀλλ᾽ ὑγροτέροις λήμ-
35 μαόσι καὶ παραδείγμασι καὶ μυϑολογίαις προσάγεται τοὺς ἄνδρας.
4 περιστερεώνων Iunius: ἀριστερέων Ἶ Ὁμηρικὴν»] à 220 9 κἀκείνοις ᾿ὰ 18 Hom. ὃ 271. 273 τόδ᾽ ΤΌΣΩΘΌΙΒ
8 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
5. Εἶναι δὲ δεῖ καὶ αὐτὰς τὰς ξητήσεις ὕγρο- τέρας καὶ γνώριμα τὰ προβλήματα καὶ τὰς πεύδσεις ἐπιεικεῖς καὶ μὴ γλίδχρας. ἵνα μὴ πνίγωσι τοὺς ἀνοητοτέρους μηδ᾽ ἀποτρέπωσιν. ὥσπερ γὰρ τὰ σώματα πινόντων Óv ὀρχήσεως καὶ χορείας νενό- 5 μίσται σαλεύειν, ἂν δ᾽ ὁπλομαχεῖν ἀναστάντας ἢ δισκεύειν ἀναγκάξωμεν αὐτούς, οὐ μόνον ἀτερπὲς ἀλλὰ καὶ βλαβερὸν ἔσται τὸ συμπόσιον" οὕτω τὰς ψυχὰς αἱ μὲν ἐλαφραὶ ξητήσεις ἐμμελῶς καὶ ὠφελί-
E uoc κινοῦσιν, “ἐριδαντέων δέ᾽ κατὰ Ζημόκριτον “καὶ ἱμαντελικτέων᾽ λόγους ἀφετέον, οἱ αὐτούς vs κατα- τείνουσιν ἐν πράγμασι γλίδχροις καὶ δυσϑεωρήτοις τούς TE παρατυγχάνοντας ἀνιῶσι" δεῖ γὰρ ὡς τὸν οἶνον κοινὸν εἶναι καὶ τὸν λόγον, οὗ πάντες με- ϑέξουσιν. οἵ ὃὲ τοιαῦτα προβλήματα καϑιέντες 15 οὐδὲν ἂν τῆς Αἰδσωπείου γεράνου καὶ ἀλώπεκος ἐπιεικέστερον πρὸς κοινωνίαν φανεῖεν. ὧν ἡ μὲν
Ε ἔτνος τι λιπαρὸν κατὰ λίϑου πλατείας καταχεαμένη τὴν γέρανον ἐδέξατο οὐκ εὐωχουμένην, ἀλλὰ γελοῖα πάσχουδσαν' ἐξέφευγε γὰρ ὑγρότητι τὸ ἔτνος τὴν 90 λεπτότητα τοῦ στόματος αὐτῆς. ἐν μέρει τοίνυν ἡ γέρανος αὐτῇ καταγγείλασα δεῖπνον ἐν λαγυνίδι προύϑηκε λεπτὸν ἐχούσῃ καὶ μακρὸν τράχηλον, ὥστ᾽ αὐτὴ μὲν καϑιέναι τὸ στόμα ῥαδίως καὶ ἀπολαύειν,
μὰ
0
2 πείσεις Madvigius ὅ σώματα Μ: συμπόσια τῶν πινόντων R 7 ἀναγκάξομεν mei 10 ἐριδανταίων --- ἱμαντελικταίων mel. cf. Symb. meas in Strab. p. 8 — zfnuó- κριτον] Mullach. 1 p. 349 18 Anonymus: καταχεαμένην 19 τὴν γέρανον ἐδέξατ᾽ οὐκ εὐωχουμένην supplevi γελοῖα Vulcobius: γέλωτα Malim γέλωτος ἄξια cf. ». 8148. 24 *: αὐτὴν
LIBER I. 9
τὴν δ᾽ ἀλώπεκα μὴ δυναμένην κομίξεσϑαι συμβολὰς πρεπούσας. οὕτω τοίνυν, ὅταν oí φιλόσοφοι παρὰ πότον εἰς λεπτὰ καὶ διαλεχτικὰ προβλήματα κατα- δύντες ἐνοχλῶσι τοῖς πολλοῖς ἔπεσϑαι μὴ δυνα- δμένοις, ἐκεῖνον δὲ πάλιν ἐπ’ ᾧδάς τινας καὶ θ1ὅ διηγήματα φλυαρώδη καὶ λόγους βαναύδους καὶ ἀγοραίους ἐμβάλλωσιν ἑαυτούς, οἴχεται τῆς συμποτι- κῆς κοινωνίας τὸ τέλος καὶ καϑύβρισται ὃ Διόνυδος. ὥσπερ οὖν, Φρυνίχου καὶ Αἰσχύλου τὴν τραγῳδίαν 1ὸ εἰς μύϑους καὶ πάϑη προαγόντων, ἐλέχϑη τό “τί ταῦτα πρὸς τὸν Ζιόνυσον;᾽ οὕτως ἔμοιγε πολλάκις εἰπεῖν παρέστη πρὸς τοὺς ἕλκοντας εἰς τὰ συμπόσια τὸν κυριεύοντα “ὦ ἄνϑρωπε, τί ταῦτα πρὸς τὸν Διόνυσον; ἄδειν μὲν γὰρ ἴσως τὰ καλούμενα δκο- 15 λιά, κρατῆρος ἐν μέσῳ προκειμένου καὶ στεφάνων διανεμομένων, οὗς ὃ ϑεὸς ἐλευϑερῶν ἡμᾶς ἐπιτί- ϑησιν, οὐ καλὸν δ᾽ οὐδὲ συμποτικόν. ἐπεί τοι καὶ B τὰ σκολιά φασιν οὐ γένος ἀσμάτων εἶναι πεποιημέ- vov ἀσαφῶς, ἀλλ᾽’ ὅτι πρῶτον μὲν ἦδον δὴν τοῦ 80 ϑεοῦ κοινῶς ἅπαντες μιᾷ φωνῇ παιανίξοντες. δεύ- τερον δ᾽ ἐφεξῆς ἑκάστῳ μυρσίνης παραδιδομένης, ἣν αἴσακον οἶμαι διὰ τὸ ἄδειν τὸν δεξάμενον ἐχά- Aovv: ἐπὶ δὲ τούτῳ λύρας περιφερομένης, ὁ μὲν πεπαιδευμένος ἐλάμβανε καὶ ἦδεν ἁρμοξόμενος, τῶν
6 ἐπ᾿ ὠδὰς Turnebus: ἐπωδὰς 1": ἐμβάλωσιν ib. Tur- nebus: évvroig 11 cf. Leutsch. 1 p. 137. 2 p. 218 18 τὸν κυρίττοντα Χ 14 ἴσως] ἔϑος W. Sed cod. Vd (— Vindobo- nensis) m. 8. in marg. adscripsit ex regione verbi ἐπιτίθησιν haec: εὔλογον" λόγοις δὲ γλίσχροις παρὰ πότον κεχρῆσθαι, probabiliter — 20 Turnebus: δευτέραν
10 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
δ᾽ ἀμούσων οὐ προσιεμένων, σκολιὸν ὠνομάσϑη τὸ μὴ κοινὸν αὐτοῦ μηδὲ ῥάδιον. ἄλλοι δέ φασι τὴν μυρσίνην οὐ χαϑεξῆς βαδίζειν. ἀλλὰ καϑ' ἕκαστον ἀπὸ κλίνης ἐπὶ κλίνην διαφέρεσϑαι" τὸν γὰρ πρῶ- τὸν σαντα τῷ πρώτῳ τῆς δευτέρας κλίνης ἀπο- στέλλειν, ἐκεῖνον δὲ τῷ πρώτῳ τῆς τρίτης, εἶτα τὸν δεύτερον ὁμοίως τῷ δευτέρῳ, καὶ τὸ ποικίλον καὶ πολυχαμπὲς ὡς ἔοικε τῆς περιόδου σκολιὸν ὠνο-
μάσϑη.᾽
IIPOBAHMA B.
Πότερον αὐτὸν δεῖ κατακλίνειν τοὺς ἕστιωμένους τὸν ὑποδεχόμενον ἢ ἐπ᾽ αὐτοῖς ἐκείνοις ποιεῖσϑαι.
ΠΡΟΣΩΠ.Α TOT ALAAOTOT.
TIM&N, ΞΈΝΟΣ, IIAOTTAPXOZ, O ΠΑΤῊΡ ATTOT, AAMIIPIAEZ, A4AAOI.
1. Τίμων ὃ ἀδελφὸς ἑστιῶν πλείονας ἕκαστον ἐκέλευε τῶν εἰσιόντων ὅποι βούλεται παρεμβάλλειν καὶ κατακλίνεσθαι, διὰ τὸ καὶ ξένους καὶ πολίτας καὶ συνήϑεις καὶ οἰκείους καὶ ὅλως παντοδαποὺς τοὺς κεχλημένους εἶναι. πολλῶν οὖν ἤδη παρόν-
TOV, ξένος τις ὥσπερ εὐπάρυφος ἐκ κωμῳδίας ἐσθῆτί 2o
τε περιττῇ καὶ ἀκολουϑίᾳ παίδων ὑποδολοικότερος, ἧκεν ἄχρι τῶν ϑυρῶν τοῦ ἀνδρῶνος, καὶ κύκλῳ ταῖς ὄψεσιν ἐπελϑὼν τοὺς κατακειμένους οὐχ ἠϑέ- λησεν εἰσελθεῖν ἀλλ’ ᾧχετ᾽ ἀπιών" καὶ πολλῶν
4 ἀπὸ Turnebus: ἐπὶ 18 ἀσυνήϑεις R
LIBER 1. 11
μταϑεόντων. οὐκ ἔφη τὸν ἄξιον ἑαυτοῦ τόπον ὁρᾶν λειπόμενον. ἐκεῖνον μὲν οὖν πολλῷ γέλωτι Ε
᾿ἱχαίροντας εὐφημοῦντας ἐχπέμπειν δόμων᾽ ἐχέλευον οἵ κατακείμενοι" καὶ γὰρ ἦσαν πολλοὶ με- δτρίως ὑποπεποωκχότες.
2. Ἐπεὶ δὲ τὰ περὶ τὸ δεῖπνον τέλος εἶχεν, ὁ πατὴρ ἐμὲ πορρωτέρω κατακείμενον προσειπών "Τί- pov ἔφη “κἀγὼ κριτήν δὲ πεποιήμεϑα διαφερόμενοι" πάλαι γὰρ ἀκούει κακῶς ὑπ᾽ ἐμοῦ διὰ τὸν Efvov:
w& γὰρ διετάττετο ἀπ᾿ ἀρχῆς, ὥσπερ ἐκέλευον ἐγώ. τὰς κλίσεις, οὐκ ἂν εὐθύνας ὑπείχομεν ἀταξίας ἀνδρὶ δεινῷ
“κοσμῆσαι ἵππους vs καὶ ἀνέρας ἀδσπιδιώτας.ἢ
καὶ γὰρ δὴ Παῦλον Αἰμίλιον στρατηγὸν λέγουδιν, F 15 ὅτε Περδέα καταπολεμήσας ἐν Μακεδονίᾳ πότους συνεκρότει, κόσμῳ τε ϑαυμαστῷ περὶ πάντα καὶ τῇ λοιπῇ τάξει χρώμενον, εἰπεῖν ὅτι ταὐτοῦ ἀνδρός ἐστι καὶ φάλαγγα συστῆσαι φοβερωτάτην καὶ συμπόσιον ἥδιστον. ἀμφότερα γὰρ εὐταξίας εἶναι. καὶ τοὺς 8. ἀρίστους καὶ τοὺς βασιλικωτάτους ὃ ποιητὴς εἴωϑε “κοσμήτορας λαῶν᾽ προδαγορεύειν. καὶ τὸν μέγαν ϑεὸν ὑμεῖς πού φατὲ τὴν ἀκοσμίαν εὐταξίᾳ μετα- βαλεῖν εἰς κόσμον, οὔτ᾽ ἀφελόντα τῶν ὄντων οὐδὲν 616 οὔτε προσϑέντα, τῷ δ᾽ ἕκαστον ἐπὶ τὴν προσήκου- 3: ὅαν χώραν καταστῆσαι τὸ κάλλιστον ἐξ ἀμορφοτά- του δχῆμα περὶ τὴν φύσιν ἀπεργασάμενον. ἀλλὰ
8 cf. Kock 8 p. 428 ὅ cf. Plat. Rep. p. 822} 18 Hom. B 554 1" toóv00*: τοῦ αὐτοῦ 21 cf. Hom. ἃ 16 et alibi
13 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ταῦτα μὲν τὰ σεμνότερα καὶ μείξονα παρ᾽ ὑμῶν μανϑάνομεν᾽ αὐτοὶ δὲ καὶ τὴν περὶ τὰ δεῖπνα δα- πάνην ὁρῶμεν οὐδὲν ἔχουσαν ἐπιτερπὲς οὐδ᾽ ἐλευ- ϑέριον, εἰ μὴ τάξεως μετάσχοι. διὸ καὶ γελοῖόν ἐστι τοῖς μὲν ὀψοποιοῖς καὶ τραπεξοκόμοις σφόδρα μέ- 5 λειν τί πρῶτον ἢ τί δεύτερον ἢ μέσον ἢ τελευταῖον ἐπάξουσι, καὶ νὴ Δία μύρου τινὰ καὶ στεφάνων καὶ ψαλτρίας, ἂν τύχῃ παροῦσα, χώραν καὶ τάξιν εἶναι"
Β τοὺς δ᾽ ἐπὶ ταῦτα καλουμένους εἰκῇ καὶ ὡς ἔτυχε χαταχλέναντα χορτάξειν, μήϑ᾽ ἡλικίᾳ μήτ᾽ ἀρχῇ μήτ᾽ 10 ἄλλῳ τινὶ τῶν ὁμοίων τὴν ἁρμόττουσαν ἀποδιδόντα τάξιν, ἐν ἧ τιμᾶται μὲν ὃ προύχων ἐϑίέξεται δ᾽ ὃ δευτερεύων, γυμνάξεται δ᾽ ὁ τάττων πρὸς διάκρι- σιν καὶ στοχασμὸν τοῦ πρέποντος. οὐ γὰρ ἕδρα μὲν ἔστι καὶ στάσις τοῦ κρείττονος, κατάκλισις δ᾽ οὐκ 16 ἔστιν" οὐδὲ προπίεται ἑτέρῳ πρὸ ἕτέρου μᾶλλον ὁ ἑστιῶν, περὶ δὲ τὰς κατακλίσεις παρόψεται τὰς διαφοράς, εὐθὺς ἐν ἀρχῇ τὴν λεγομένην “μίαν Μύ-
C xovov' ἀποφήνας τὸ συμπόσιον. ἡ μὲν οὖν τοῦ πατρὸς δικαιολογία τοιαύτη τις ἦν. 20
8, Ὁ δ᾽ ἀδελφὸς εἶπεν ὅτι τοῦ Βίαντος οὐκ εἴη σοφώτερος, ὥστ᾽, ἐκείνου δυεῖν φίλων ἀπειπα- μένου δίαιταν, αὐτὸς ὁμοῦ τοσούτων μὲν οἰκείων τοσούτων δ᾽ ἑταίρων γίγνεσθαι κριτής, οὐ περὶ χρημάτων ἀλλὰ περὶ πρωτείων ἀποφαινόμενος, ὥσπερ 56 οὐ φιλοφρονήσασϑαι παρακεχληκὼς ἀλλ᾽ ἀνιάσαι
12 τούτον! προέχων Β 3:] ὃὲ δευτερεύειν Doehne- rus évégo] μὲν ἑτέρῳ Benselerus 18 μίαν M5 cef. Kock. 8 p. 503 play Misovon)
LIBER I. 13
τοὺς ἐπιτηδείους. ἄτοπος uiv οὖν᾽ ἔφη ᾿χαὶ πα- ροιμιώδης Μενέλαος, εἴ γε σύμβουλος ἐγένετο μὴ παρακεκλημένοςφ᾽ ἀτοπώτερος δ᾽ ὃ ποιῶν ἑαυτὸν ἀνϑ᾽ ἑστιάτορος δικαστὴν καὶ κριτὴν τῶν οὐκ ἐπιτρεπόν- δτῶν οὐδὲ κρινομένων, τίς ἐστι βελτίων τίνος ἢ χεί- oQov' οὐ γὰρ εἰς ἀγῶνα καϑείκασιν ἀλλ᾽ ἐπὶ δεῖ- πνον ἥκουσιν. ἀλλ᾽ οὐδ᾽ εὐχερὴς ἡ διάκρισίς ἐστι, τῶν μὲν ἡλικίᾳ τῶν δὲ δυνάμει τῶν δὲ χρείᾳ τῶν δ᾽ οἰκειότητι διαφερόντων" ἀλλὰ δεῖ, καϑάπερ ὑπό- i: ϑέσιν μελετῶντα συγκριτικήν, τοὺς ᾿Δριστοτέλους τόπους ἢ τοὺς Θρασυμάχου ὑπερβάλλοντας ἔχειν προχείρους οὐδὲν τῶν χρησίμων διαπραττόμενον ἀλλὰ τὴν κενὴν δόξαν ἐκ τῆς ἀγορᾶς καὶ τῶν ϑεά- τρῶν εἰς τὰ συμπόσια μετάγοντα, καὶ τὰ μὲν ἄλλα 15. πάϑη πειρώμενον ἀνιέναι συνουσίᾳ, τὸν δὲ τύχηι ἐπισκευάξοντα,. "*oy πολὺ μᾶλλον οἶμαι προῦ- ἠκει τῆς ψυχῆς ἢ τὸν πηλὸν ἀπονιψαμένους τῶν ποδῶν ἐλαφρῶς καὶ ἀφελῶς παρὰ πότον ἀλλήλοις συμφέρεσθαι. νῦν δὲ τὴν μὲν ἐξ ὀργῆς τινος ἢ 3) πραγμάτων ἔχϑραν πειρώμεϑα τῶν κεκλημένων ἀφαιρεῖν, τῇ δὲ φιλοτιμίᾳ πάλιν ὑπεκκάομεν καὶ ἀναξωπυροῦμεν, τοὺς μὲν ταπεινοῦντες τοὺς δ᾽ ὀγκοῦντες. καίτοι y', εἰ μὲν ἀκολουϑήσουσι τῇ κατακλίσει προπόσεις τὲ συνεχέστεραι καὶ παρα-
2 Μενέλαος] cf. Hom. B 404 Ββαᾳ. 18 ἀνιέναι Schottus: ἅμα μὲν τύχηι] fort. τῦφον οἷον τύχοις (vel τύκοιρ), nam τύχοι Süunb σφῆνες ὑθδίθ Hesychio, τύκος autem appellatur οἰκοδομικὸν ἐργαλεῖον 16 lac. 6 litt. Vd E. Fort. sup- plendum óyxobv vel ὀρθοῦν ὃν sed verbum definiri non potest ^ ib. προσήκειν HR
D
E
14 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ϑέσεις ἔτι δ᾽ ὁμιλίαι καὶ προσαγορεύσεις, παντά- παι γενήσεται δατραπικὸν ἡμῖν ἀντὶ φιλικοῦ τὸ
F συμπόσιον᾽ εἰ δὲ περὶ τἄλλα τὴν ἰσότητα τοῖς &v- δράσι φυλάξομεν, τί οὐκ ἐντεῦϑεν ἀρξάμενοι πρῶ- τον ἐθίξομεν ἀτύφως καὶ ἀφελῶς κατακλίνεσϑαι 5 μετ᾽ ἀλλήλων, εὐθὺς ἀπὸ τῶν ϑυρῶν ὁρῶντας, ὅτι δημοκρατικῶς ἐπὶ τὸ δεῖπνον, καὶ οὐκ * * ἐξαίρε- τον ὡς * * πόλιν, ἐφ᾽ οὗ κατακλιϑεὶς ὃ πλούσιος ἐν τῇ κατακλίδει τοῖς εὐτελεστάτοις:ἢ
4. Ἐπεὶ δὲ καὶ ταῦτ᾽ ἐρρήϑη καὶ τὴν κρίσιν i
ἀπήτουν οἵ παρόντες, ἔφην ἐγώ, διαιτητὴς ἡρημένος οὐ κριτής, βαδιεῖσϑαι διὰ μέσου. ἱνέους μὲν γάρ᾽
617 εἶπον ᾿ἑστιῶντας καὶ πολίτας καὶ συνήϑεις ἐθιστέον,
^ ὥς φησι Τίμων, ἀφελῶς καὶ ἀτύφως κατανέμειν αὑτοὺς εἰς ἣν ἂν τύχωσι χώραν. καλὸν εἰς φιλίαν 15 ἐφόδιον τὴν εὐκολίαν λαμβάνοντας" ἐν δὲ ξένοις ἢ ἄρχουσιν ἢ πρεσβυτέροις φιλοσοφοῦντες δέδια μὴ δοκῶμεν τῇ αὐλείῳ τὸν τῦφον ἀποκλείοντες εἰσάγειν. τῇ παραϑύρῳ μετὰ πολλῆς ἀδιαφορίας ἐν ᾧ καὶ συνηϑείᾳ τι καὶ νόμῳ δοτέον. ἢ καὶ προπόσεις καὶ so προσαγορεύσεις ἀνέλωμεν, αἷς πρὸς τοὺς ἐπιτυγ- χάνοντας οὐδ᾽ ἀκρίτως ἀλλ᾽’ ὡς ἐνδέχεται μάλιστα χρώμενοι τιμῶμεν
7 δημοκρατικῶς Turnebus: δημόκριτος καὶ] καλοῦνται
xol? lac. 3—4 Vd nulla ex E. ἀριστοκρατικῶς supplet Turnebus; malim ἐπὶ vómov ἐξ αἱρετῶν Turnebus 8 óg lac. 6—6 Vd 4—65 E. ὥσπερ ἀκρόπολιν supplet m. s. Vd 9 τῇ] τῇ αὐτῇ εὐτελεστάτοις ἀνέξεται 16 αὐτοὺς
" mei 17 Basileensis: φιλοσοφοῦνταρ 2520 τι] τινὶ mei
92 οὐκ εἰκῆ οὐδ᾽ ἀκρίτως supplet ER μάλιστα] add. ἐμ- μελέστατα W
LIBER I. 15
*£ügr vs χρέασίν τ᾽ ἠδὲ πλείοις δεπάεσσιν᾽ ὥς φησιν ὃ τῶν Ἑλλήνων βασιλεύς, τὴν τάξιν ἐν πρώτῃ τιμῇ τυϑέμενος. ἐπαινοῦμεν δὲ καὶ τὸν MAx(- B vovv, ὅτι τὸν ξένον ἴδρύει παρ᾽ αὑτόν
5 “υἱὸν ἀναστήσας, ἀγαπήνορα Μαοδάμαντα, ὅς οἱ πλησίον ἷξε, μάλιστα δέ μιν φιλέεσκε᾽. τὸ γὰρ εἰς τὴν τοῦ φιλουμένου χώραν καϑίδαι τὸν ἱκέτην ἐπιδέξιον ἐμμελῶς καὶ φιλάνϑρωπον. ἔστι δὲ καὶ παρὰ τοῖς ϑεοῖς διάκρισις τῶν τοιού- 1: τωῶων᾽ ὁ μὲν γὰρ Ποσειδῶν, καίπερ ὕστατος εἰς τὴν ἐχκλησίαν παραγενόμενος ἷξεν ἄρ᾽ ἐν μέσσοισιν,᾽ ὡς ταύτης αὐτῷ τῆς χώρας προσηκούσης. ἡ δ᾽ ᾿4ϑηνᾶ φαίνεται τὸν πλησίον ἀεὶ τοῦ Διὸς τόπον 15 ἐξαίρετον ἔχουσα" καὶ τοῦτο παρεμφαίνει μὲν δ C ποιητὴς δι’ ὧν ἐπὶ τῆς Θέτιδός φησιν t$ δ᾽ ἄρα πὰρ Zi πατρὶ καϑέξετο, εἶξε δ᾽ ᾿4ϑήνη, διαρρήδην δ᾽ ὃ Πίνδαρος λέγει
ἱπῦρ πνέοντος ἅτε κεραυνοῦ 20 ἄγχιστα ἡμένη.᾽
καίτοι φήσει Τίμων οὐ δεῖν ἀφαιρεῖσϑαι τῶν ἄλλων ἑνὶ προσνέμοντα τὴν τιμήν. ὅπερ αὐτὸς ἔοικε ποιεῖν μᾶλλον" ἀφαιρεῖται γὰρ Ó κοινὸν ποιῶν τὸ ἴδιον (ἴδιον δὲ τὸ κατ᾽ ἀξίαν ἑκάστου), καὶ ποιεῖ δρόμου
1 Hom. M 811 4 αὑτόν * αὐτόν ὅ Hom. ἡ 169 “Μαοδάμαντα idem: λαομέδοντα 6 idem: φιλέεσκεν i2id. P156 ἴἴξε δ᾽ Gg idem — 173d. & 100 18 Πίνδαρος] Bergk. 1 p. 432 21 φήσει Duebnerus: φησὶ
16 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
καὶ σπουδῆς τὸ πρωτεῖον, ἀρετῇ καὶ συγγενείᾳ καὶ ἀρχῇ καὶ τοῖς τοιούτοις ὀφειλόμενον. καὶ τὸ λυ- πηρὸς εἶναι τοῖς κεκλημένοις φεύγειν δοκῶν μᾶλλον ἐφέλκεται καϑ'’ αὑτοῦ λυπεῖ γὰρ ἀποστερῶν τῆς D συνήϑους τιμῆς ἕκαστον. ἐμοὶ δ᾽ οὐ λίαν χαλεπὸν t εἶναι δοχεῖ τὸ περὶ τὴν διάκρισιν' πρῶτον μὲν γὰρ ἐφάμιλλοι τοῖς ἀξιώμασι πολλοὶ πρὸς μίαν κλῆσιν οὐ ῥαδίως ἀπαντῶσιν" ἔπειτα πλειόνων τόπων ἔν δόξῃ γεγονότων. ἀφϑονία τῆς διανομῆς ἔστιν, ἄν τις εὐστοχεῖν δύνηται, τὸν μὲν ὅτι πρῶτος, τὸν δ᾽ x ὅτι μέδος, τὸν δ᾽ ὅτι παρ᾽ αὑτὸν ἢ μετὰ φίλου τινὸς 1] συνήϑους ἢ καϑηγητοῦ, διδοὺς ἑκάστῳ τῶν ἀξιωματικῶν λεγομένων" τοῖς δ᾽ ἄλλοις δωρεὰς καὶ φιλοφροσύνην ἔλιπον ἂν ἀνάπαυλαν μᾶλλον τῆς τι- μῆς. ἂν δὲ δυσδιάκριτοι μὲν αἱ ἀξίαι δύσκολοι δ᾽ οἷ 15 ἄνδρες ὦσιν, ὅρα τίνα μηχανὴν ἐπάγω" κατακλίνω E γὰρ εἰς τὸν ἔνδοξον μάλιστα τόπον, ἂν μὲν dj πατήρ, τοῦτον ἀράμενος" εἰ δὲ μή, πάππον ἢ πενϑερὺν ἢ πατρὸς ἀδελφόν, ij τινὰ τῶν ὁμολογουμένην καὶ ἰδίαν ἐχόντων παρὰ τῷ δεχομένῳ τιμῆς ὑπεροχήν᾽ 30 ἐκ τῶν Ὁμήρου τὸ ϑεώρημα τοῦτο λαμβάνων καϑη- κόντων. καὶ γὰρ ἐκεῖ δήπουθεν ὃ ᾿Αχιλλεὺς τὸν Μενέλεων καὶ τὸν MdvríAoyov περὶ τῶν δευτερείων τῆς ἱπποδρομίας δρῶν διαφερομένους καὶ δεδοικὼς μὴ πορρωτέρω προέλθωσιν ὀργῆς καὶ φιλονεικίας ἑτέρῳ βούλεται τὸ ἔπαϑλον ἀποδιδόναι, λόγῳ μὲν
to
5
2 λυπηρὸς BH: λυπηρὸν 18 δωρεᾶς καὶ quoe νοσύνης Turnebus 1b. ἂν 16 δυσδιάκριτοι] lac. 7 Vd E τοι 17 εὔδοξον mei 19 em. W: ὁμολογουμένων 20 παρα- δεχομένῳ mei 929 ἐκεῖ] cf. Hom. 9. 534 sqq.
LIBER I. 11
Εὔμηλον οἰκτίρων καὶ τιμῶν. ἔργῳ δὲ τῆς ἐκείνων διαφορᾶς τὴν αἰτίαν ἀφαιρῶν. 5. Ἐμοῦ δὲ τοιαῦτα λέγοντος, ὁ “αμπρίας ἐκ F παραβύστου καϑήμενος καϑάπερ εἰώϑει μέγα φϑεγ- δξάμενος ἠρώτα τοὺς παρόντας, εἰ διδόασιν αὐτῷ νουϑετῆσαι ληροῦντα δικαστήν κελευόντων δὲ πάν- τῶν χρῆσϑαι παρρησίᾳ καὶ μὴ φείδεσθαι, “τίς δ᾽ ἄν᾽ ἔφη ᾿'φείδαιτο φιλοσόφου γένεσι καὶ πλούτοις 618 καὶ ἀρχαῖς ὥσπερ ϑέαν ἐν συμποσίῳ κατανέμοντος 19 ἢ προεδρέας ψηφισμάτων ἀμφικτυονικῶν διδόντος, ὅπως μηδ᾽ ἐν οἴνῳ τὸν τῦφον ἀποφύγωμεν; οὔτε γὰρ πρὸς τὸ ἔνδοξον ἀλλὰ πρὸς τὸ ἡδὺ δεῖ ποιεῖ- σϑαι τὰς κατακλίδεις, οὔτε τὴν ἑνὸς ἑκάστου σκοπεῖν ἀξίαν, ἀλλὰ τὴν ἑτέρου πρὸς ἕτερον δχέδιν καὶ 15 ἁρμονίαν, ὥσπερ ἄλλων τινῶν εἰς μίαν κοινωνίαν παραλαμβανομένων. οὐδὲ γὰρ ὁ οἰκοδόμος τὸν ᾽άττι- κὸν λίϑον ἢ τὸν “ακωνικὸν πρὸ τοῦ βαρβαρικοῦ διὰ τὴν εὐγένειαν τίϑησιν, οὐδ᾽ ὃ ξωγράφος τῷ πολυτελεστάτῳ χρώματι τὴν ἡγουμένην ἀποδίδωσι 8. χώραν, οὐδ᾽ ὁ ναυπηγὸς προτάττει τὴν ᾿Ισϑμικὴν B πίτυν 1 τὴν Κρητικὴν κυπάριττον., ἀλλ᾽ ὡς ἂν ἀλ- λήλοις ἕκαστα συντεϑέντα καὶ συναρμοσϑέντα μέλλῃ τὸ κοινὸν ἔργον ἰσχυρὸν καὶ καλὸν xol χρήσιμον παρέχειν, οὕτω κατανέμουσι. καὶ τὸν ϑεὸν δρᾷς, 46 ὃν ᾿ἀριστοτέχναν᾽ ἡμῶν ὁ Πίνδαρος προσεῖπεν, οὐ
10 ἀπὸ ψηφισμάτων ἢ 11 malim ἀποφεύγωμεν 1 ἄλλων] πολλῶν Doehnerus. Fort. αὐλῶν 18 διὰ Vulcobius 265 ὑμνῶν ἢ Πίνδαρος] Bergk. 1 p. 388
Plutarchi Morseli&. Vol. IV. 9 &
18 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
πανταχοῦ τὸ πῦρ ἄνω τάττοντα καὶ κάτω τὴν γῆν, ἀλλ᾽ ὡς ἂν αἱ χρεῖαι τῶν σωμάτων ἀπαιτῶσι. “τοῦτο μὲν ἐν κόγχαισι ϑαλασδονόμοις βαρυνώτοις, ναὶ μὴν κηρύκων τε λιϑορρίνων χελύων τε
φησὶν 'EuzsóoxAijc, “ἔνϑ᾽ ὄψει χϑόνα χρωτὸς ὑπέρτατα ναιετάουσαν᾽
οὐχ ἣν ἡ φύσις δίδωσι χώραν, ἀλλ᾽ ἣν ἡ πρὸς τὸ κοινὸν ἔργον ποϑεῖ σύνταξις, ταύτην ἔχουσαν. παν- ταχοῦ μὲν οὖν ἀταξία πονηρόν, ἐν δ᾽ ἀνϑρώποις, καὶ ταῦτα πίνουσιν, ἐγγενομένη μάλιστα τὴν αὑτῆς ἀναδείκνυσι μοχϑηρίαν ὕβρει καὶ κακοῖς ἄλλοις ἀμυϑήτοις, ἃ προϊδέσϑαι καὶ φυλάξασϑαι τακχτικοῦ καὶ ἁρμονικοῦ ἀνδρός ἐστιν.᾽
6. Ὀρϑῶς οὖν ἔφαμεν λέγειν αὐτὸν ἡμεῖς, καί τί δὴ φϑονεῖς τῶν τακτικῶν ἡμῖν καὶ ἁρμονι- κῶν; ἐλέγομεν. 'ov0síg ἔφη ᾿φϑόνος, ἂν μέλλητε D πείϑεσϑαι μετακινοῦντί μοι καὶ μετακοσμοῦντι τὸ συμπόσιον, ὥσπερ τῷ ᾿Επαμεινώνδᾳ τὴν φάλαγγα. συνεχωροῦμεν οὖν οὕτω ποιεῖν ἅπαντες. ὃ δὲ τοὺς παῖδας ἐκ μέσου κελεύσας γενέσϑαι, καταβλέψας ἕκαστον ᾿ἀκούσατ᾽᾽ εἶπεν “ὡς μέλλω συντάττειν ὑμᾶς ἀλλήλοις βούλομαν γὰρ προειπεῖν. δοκεῖ γάρ μοι καὶ τὸν Ὅμηρον οὐκ ἀδίκως ὁ Θηβαῖος αἰτιάσασϑαι Παμμένης ὡς τῶν ἐρωτικῶν ἄπειρον, ὅτι φῦλα
φύλοις συνέταξε καὶ φατρίας φατρίαις συνέμιξε, δέον :
3 Mullach. 1 p.8 v8. 801 4 ναὶ] καὶ X χγελύων τε] τε ελωνῶν Karstenus 8 καινὸν mei 16 ἐλέγομεν Ἐ: ὧν λέγομεν 22 em. Ámyotus: προσειπεῖν 428 Ὅμηρον] cf.
B 868 25 φρατρέας φρατρίαις
5
μι
LIBER I. 19
ἐραστὴν μετ᾽ ἐρωμένου παρεμβάλλειν ἵν᾽ ἡ σύμπνους ἡ φάλαγξ δι᾽ ὅλης ἔμψυχον ἔχουσα δεσμόν. τοιοῦτο E κἀγὼ βούλομαι ποιῆσαι τὸ συμπόδιον ἡμῶν, οὐ πλουσίῳ πλούσιον οὐδὲ νέῳ νέον οὐδ᾽ ἄρχοντι συγ-
5 κατακλίνων ἄρχοντα καὶ φίλῳ φίλον" ἀκίνητος γὰρ αὕτη καὶ ἀργὴ πρὸς εὐνοίας ἐπίδοσιν καὶ γένεσιν ἡ τάξις" ἀλλὰ τῷ δεομένῳ τὸ οἰκεῖον προδαρμόττων κελεύω φιλολόγῳ μὲν ὑποκατακλίνεσϑαι φιλομαϑῆ, δυσκόλῳ δὲ πρᾶον ἀδολέσχῳ δὲ πρεσβύτῃ φιλήκοον
10 νεανίσκον, τῷ δ᾽ ἀλαξόνι τὸν εἴρωνα τῷ δ᾽ ὀργίλῳ τὸν διωπηλόν᾽ ἐὰν δέ που κατίδω πλούσιον μεγαλό- δώρον, ἄξω πρὸς αὐτὸν ἐκ γωνίας τινὸς ἀναστήσας πένητα χρηστόν. Vv ὥσπερ ἐκ πλήρους κύλικος εἰς κενὴν ἀπορροή τις γένηται. σοφιστὴν δὲ κωλύω Ἐ
15 συγκατακλίνεσϑαι σοφιστῇ καὶ ποιητὴν ποιητῇ"
“πτωχὸς γὰρ πτωχῷ φϑονέει καὶ ἀοιδὸς ἀοιδῷἢ καίπερ ΣΙωσικλῆς οὗτος καὶ Μόδεστος ἐνταῦϑα συνερεί- δοντες ἔπος παρὰ * * ξωπυρίων φλόγα μὲν ἀλλὰ κινδυνεύουσι τὰ κάλλιστα. διίστημι δὲ καὶ στραγγα-
2) εῶντας καὶ φιλολοιδόρους καὶ ὀξυϑύμους * * τινὰ παρεντιϑεὶς μέδον, ὥσπερ μάλαγμα τῆς ἀντιτυπίας. ἀλειπτικοὺς δὲ καὶ κυνηγετικοὺς καὶ γεωργικοὺς 619 συνάγω. τῶν γὰρ ὁμοιοτήτων ἡ μὲν μάχιμος ὥσπερ ἀλεχτρυόνων. ἡ δ᾽ ἐπιεικὴς ὥσπερ ἡ τῶν κολοιῶν.
2 τοιοῦτο E: τοῦτο — 16 Hes. OD 26 ῳφῳϑονέει] om. mei 17 καίπερ] ὥσπερ 18 lac. 7 Vd E. Fort. sup- plendum: ἔπος παρ᾽ (aut πρὸρ) ἔπος ἀναξωπυρεῖν φλόγα μεγάλην κινδυνεύουσι τὰ μάλιστα cf. Aristoph. Nub. 1375.
Eust. ad Il. p. 58, 41 20 lac. 4 Vd E. Fort. supplendum πρᾶον 923 συνάγω] συναγαγὼν mei ex συνάγω τῶν ut vid.
9**
20 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
συνάγω 03 καὶ ποτικοὺς εἰς ταὐτὸ καὶ ἐρωτικούς, οὐ μόνον ὅσοις ἔρωτος δῆγμα παιδικῶν πρόδεστιν᾽ ὥς φησι Σοφοκλῆς, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐπὶ γυναιξὶ καὶ τοὺς ἐπὶ παρϑένοις δακνομένους᾽ τῷ γὰρ αὐτῷ ϑαλπόμενοι πυρὶ μᾶλλον ἀλλήλων ἀντιλήψονται, 5 καϑάπερ ὁ κολλώμενος σίδηρος, ἂν μὴ νὴ 4ία vov- τοῦ τύχωσιν ἢ τῆς αὐτῆς ἐρῶντες.᾽
IIPOBAHMA I.
Διὰ τί τῶν τόπων ὃ καλούμενος ὑπατικὸς ἔσχε τιμήν.
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT ΔΙΑΔΟΓΟῪ 10 TA ATTA.
1. Ἐκ τούτου περὶ τῶν τόπων ἐνέπεδε ξήτησιςο. ἄλλοι γὰρ ἄλλοις ἔντιμοι, Πέρσαις μὲν ὃ μεσαίτατος B ἐφ᾽ οὗ κατακλίνεται βασιλεύς, Ἕλλησι δ᾽ ὃ πρῶ- i5 voc, Ῥωμαίοις δ᾽ ὁ τῆς μέσης κλίνης τελευταῖος ὃν ὑπατικὸν προδαγορεύουσι᾽ τῶν δὲ περὶ τὸν Πόν- τον Ἑλλήνων ἐνίοις, ὥσπερ Ἡρακλεώταις, ἔμπαλιν ὁ τῆς μέσης πρῶτος. ἀλλὰ περὶ τοῦ γ᾽ ὑπατικοῦ C λεγομένου μάλιστα διηποροῦμεν. οὗτος γὰρ ἐπρώ- so veve τῇ τιμῇ x«9' ἡμᾶς καὶ τὴν αἰτίαν οὔϑ᾽ ὡς ὃ πρῶτος οὔϑ᾽ ὡς ὃ μέσος εἶχε νενομισμένην ἔτι" καὶ
2 δεῖγμα mel παιδικῶν inserui ex p. 770. cf. Nauck. p. 809 6 ταὐτοῦ: τοῦ αὐτοῦῳςδ 13 ἐκ ἢ 14 ἄλλαι mei 18 ἐνίοις Basileensis: ἐν οἷς
Ἂς
LIBER I. 21
τῶν συμβεβηκότων αὐτῷ τὰ μὲν οὐκ ἦν ἴδια τούτου μόνου, τὰ δ᾽ οὐδεμιᾶς ἄξια σπουδῆς ἐφαίνετο. πλὴν τρία γε τῶν λεχϑέντων ἐκίνει, πρῶτον μὲν ὅτι τοὺς βασιλεῖς καταλύσαντες οἵ ὕπατοι καὶ πρὸς τὸ 5 δημοτικώτερον ἅπαντα μετακοσμήσαντες ἐκ τῆς μέσης καὶ βασιλικῆς χώρας ὑπῆγον αὑτοὺς κάτω συγ- χωροῦντες, ὡς μηδὲ τοῦτο τῆς ἀρχῆς αὐτῶν καὶ ἐξουσίας ἐπαχϑὲς εἴη τοῖς συνοῦσι' δεύτερον δ᾽ ὅτι. τῶν δυεῖν κλινῶν ἀποδεδομένων τοῖς παρακε- 10 κλημένοις, ἡ τρέτη καὶ ταύτης ὃ πρῶτος τόπος μά- λιστα τοῦ ἑστιῶντός ἐστιν ἐνταῦϑα γὰρ ὥσπερ ἡνίοχος ἢ κυβερνήτης ἐπὶ δεξιὰ πρὸς τὴν ἐπίβλεψιν ἐξικνεῖται τῆς ὑπηρεσίας, καὶ τοῦ φιλοφρονεῖσϑαι D καὶ διαλέγεσϑαι τοῖς παροῦσιν οὐκ ἀπήρτηται τῶν 15 συνέγγιστα τόπων᾽ ὃ μὲν γὰρ ὑπ᾽ αὐτὸν ἢ γυναι- κὸς ἢ παίδων ἐστίν, ὃ δ᾽ ὑπὲρ αὐτὸν εἰκότως τῷ μάλιστα τιμωμένῳ τῶν κεκλημένων ἀπεδόϑη, ἵν’ ἐγγὺς 5j τοῦ ἑστιῶντος. τρίτον δ᾽ ἔχειν ἴδιον οὗτος ὁ τόπος ἐδόκει τὸ πρὸς τὴν πρᾶξιν εὐφυές" οὐ γάρ 4) ἐστιν ὁ τῶν Ῥωμαίων ὕπατος οἷος ᾿Δρχίας ὃ Θη- βαέων πολέμαρχος, ὥστε, γραμμάτων ἢ λόγων αὐτῷ μεταξὺ δειπνοῦντι φροντίδος ἀξίων προσπεσόντων, ἐπιφϑεγξάμενος “εἰς ἕω τὰ σπουδαῖα᾽ τὴν μὲν ἐπι- στολὴν παρῶσαι λαβεῖν δὲ τὴν ϑηρίκλειον' ἀλλὰ E 25 μάλ᾽ ἐμμεμαὼς καὶ περιεδσκεμμένος ἐν τοῖς τοιού- τοις καιροῖς. οὐ γὰρ μόνον ᾿ὠδῖνα τίκτει νὺξ κυ-
12 ἐπιδέξια R; ἐπὶ δεξιὰ καὶ ἐπ᾽ ἀριστερὰ Emperius 14 τῶν δὲ συνέγγιστα τόπων ὁ μὲν ὑπ᾽ αὐτὸν cett. Vul- cobius 26 νὺξ κυβερνήτη X: wvB lac. 8 Vd 6 E
22 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
βερνήτῃ σοφῷ᾽ κατὰ τὸν «Αἰσχύλον, ἀλλὰ καὶ πότου πᾶσα xal ἀνέδεως ἡδονὴ στρατηγῷ καὶ ἄρχοντι φροντίδος ἄξιόν ἐστιν᾽ ἵνα τοένυν ἀκοῦσαί 9' ἃ δεῖ καὶ προστάξαι καὶ ὑπογράψαι δύνηται, τοῦτον ἐξαίρετον ἔχει τὸν τόπον" ἐν ᾧ τῆς δευτέρας κλίνης 5
F τῇ τρίτῃ συναπτούσης, ἡ γωνία διάλειμμα ποιοῦσα τῇ καμπῇ δίδωσι καὶ γραμματεῖ καὶ ὑπηρέτῃ καὶ φύλακι σώματος καὶ ἀγγέλῳ τῶν ἀπὸ στρατοπέδου προδελϑθεῖν, διαλεχϑῆναι, πυϑέσϑαι,. “μήτε τινὸς ἐνοχλοῦντος αὐτῷ μήτε τινὸς ἐνοχλουμένου τῶν 10 συμποτῶν, ἀλλὰ καὶ χεῖρα καὶ φωνὴν ὑπερδέξιον ἔχοντι καὶ ἀκώλυτον.
620 IIPOBAHMA 4. Ποῖόν τινα δεῖ τὸν συμποσίαρχον εἶναι. IIPOZO9IA TOT ALAAOTOT. 15 ΚΡΑΤΩΝ, GERN, ILAOTTAPXOZ, ΑΛΜΟΙ.
1. Κράτων ὃ γαμβρὸς ἡμῶν καὶ Θέων ὃ ἑταῖρος ἔν τινι πότῳ παροινίας ἀρχὴν λαβούσης εἶτα παυ- σαμένης, λόγον ἐποιήσαντο περὶ τῆς συμποσιαρχίας, οἰόμενοί με δεῖν στεφανηφοροῦντα μὴ περιιδεῖν * Ἔ 20
1 τὸν Αἰσχύλον Cobetus: τὸ lac. 8 Vd 18 E. cf. Aesch. Suppl. 770 2 ἀνέσεως ἡδονὴ στρατηγῷ S 'ex vetere co- dice': ἀνε lac. 9 Vd 12 E γῷ (you Vd) 3 voívvy*: lac. 5 Vd9E 6 τρέτῃ M: πρώτῃ — 20]ac. 6 dant Vd P (— Pala-
- Fort. suppl. παλαιὸν
LIBER I. 93
ἔϑος ἐχλειφϑὲν παντάπασιν. ἀλλ᾽ ἀνακαλεῖν καὶ καταστῆσαι πάλιν τῆς ἀρχῆς τὴν νενομισμένην ἐπι-
στασίαν περὶ τὰ συμπόσια καὶ διακόσμησιν. ἐδόκει Β 0b ταῦτα καὶ τοῖς ἄλλοις, ὥστε ϑόρυβον ἐκ πάντων 5 καὶ παράκλησιν γενέσϑαι. ᾿ἐπεὶ τοίνυν᾽ ἔφην ἐγώ 'δοκεῖ ταῦτα πᾶσιν, ἐμαυτὸν αἱροῦμαι συμποσίαρχον ὑμῶν καὶ κελεύω τοὺς μὲν ἄλλους, ὡς βούλονται, πίνειν ἐν τῷ παρόντι, Κράτωνα δὲ καὶ Θέωνα, τοὺς εἰσηγητὰς καὶ νομοϑέτας τοῦ δόγματος, ἔν 10 T.V, τύπῳ βραχέως διελθεῖν, ὁποῖον ὄντα δεῖ τὸν συμποσίαρχον αἱρεῖσθαι, καὶ τί ποιούμενος τέλος ὃ αἰρεϑεὶς ἄρξει. καὶ πῶς χρήσεται τοῖς κατὰ συμ- πόσιον᾽" διελέσϑαι δὲ τὸν λόγον αὐτοῖς ἐπιτρέπω. 2. Μικρὰ μὲν οὖν ἠκκίσαντο παραιτούμενοι"
ιὸ κελευόντων δὲ πάντων πείϑεσϑαι τῷ ἄρχοντι καὶ C ποιεῖν τὸ προσταττόμενον, ἔφη πρότερος ὃ Κράτων, ὅτι δεῖ τὸν μὲν φυλάκων ἄρχοντα φυλακικώτατον, ὥς φησιν ὃ Πλάτων, εἶναι" τὸν δὲ συμποτῶν συμ- ποτικώτατον. “ἔστι δὲ τοιοῦτος, ἂν μήτε τῷ μεϑύειν 40 ξὐάλωτος ἦ μήτε πρὸς τὸ πίνειν ἀπρόϑυμος" ἀλλ᾽ ὡς ὁ Κῦρος ἔλεγε πρὸς “ακεδαιμονίους γράφων, ὅτι τά τ᾽ ἄλλα τοῦ ἀδελφοῦ βασιλικώτερος εἴη καὶ φέροι καλῶς πολὺν ἄχρατον. ὅ τε γὰρ παροινῶν ὑβριστὴς καὶ ἀσχήμων, ὅ τ’ αὖ παντάπασι νήφων :5 ἀηδὴς καὶ παιδαγωγεῖν μᾶλλον ἢ συμποσιαρχεῖν
12 χρήσεται M: χρῆσϑαι 18 αὐτοῖς] à lac. 4 Vd αὐτοῖς ἐπιτρέπω M: ἐπιτρέπων 18 Πλάτων) Rep. p. 412 c 21 Κῦρος] cf. Vit. Artax. c. 6 22 βασιλικώ- τατος mei
24 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ἐπιτήδειος. ὃ μὲν οὖν Περικλῆς... ὁσάκις ἡρημένο:
στρατηγὸς ἀναλαμβάνοι τὴν χλαμύδα, πρῶτος εἰώϑει.
D διαλέγεσϑαι πρὸς αὑτὸν ὥσπερ ὑπομιμνήσκων “ὅρα, Περίκλεις" ἐλευϑέρων ἄρχεις, “Ελλήνων ἄρχεις, ᾿49η- ναίων ἄρχεις. ὃ δὲ συμποσίαρχος ἡμῶν ἐκεῖνα λε- γέτω πρὸς αὑτόν ἱφίλων ἄρχεις". ἵνα μήτ᾽ ἀσχημονεῖν ἐπιτρέπῃ μήτε τὰς ἡδονὰς ἀφαιρῇ. δεῖ δὲ καὶ σπου- δῆς τὸν ἄρχοντα πινόντων οἰκεῖον εἶναι καὶ παιδιᾶς μὴ ἀλλότριον, ἀλλ᾽ εὖ πως συγκεκραμένον πρὸς ἀμφότερα, σμικρῷ δὲ μᾶλλον, ὥσπερ οἶνον ἀστεῖον, ἀπονεύοντα τῇ φύσει πρὸς τὸ αὐστηρόν ὃ γὰρ οἶνος ἄξει τὸ ἦϑος εἰς τὸ μέτριον μαλακώτερον ποιῶν καὶ ἀνυγραίνων. ὥσπερ γὰρ ὃ ᾿Ξενοφῶν ἔλεγε τοῦ Κλεάρχου τὸ δκυϑρωπὸν καὶ ἄγροικον ἄλλως ἐν ταῖς μάχαις ἡδὺ καὶ φαιδρὸν ἐπιφαίνε- σϑαι διὰ τὸ ϑαρραλέον' οὕτως ὁ μὴ φύσει πικρὸς ἀλλὰ σεμνὸς καὶ αὐστηρός, ἐν τῷ πίνειν ἀνιέμενος ἡδίων γίγνεται καὶ προσφιλέστερος. ἔτι τοίνυν αὐτῷ δεῖ προσεῖναι τὸ μάλιστα μὲν ἑκάστου τῶν συμποτῶν ἐμπείρως ἔχειν, τίνα λαμβάνει μεταβολὴν ἐν οἴνῳ καὶ πρὸς τί πάϑος ἀκροσφαλής ἐστι καὶ F πῶς φέρει τὸν ἄκρατον. οὐ γὰρ οἴνου μὲν ἔστι πρὸς ὕδωρ ἑτέρου ἕτέρα μῖξις. ἣν οἱ βασιλικοὶ γιγνώσκοντες οἰνοχόοι νῦν μὲν πλέον νῦν δ᾽ ἔλατ- τον ὑποχέουσιν' ἀνθρώπου δὲ πρὸς οἶνον οὐκ ἔστ᾽ ἰδία κρᾶσις ἣν τῷ συμποσιάρχω γιγνώδκειν προσ-
8 αὑτόν Turnebus: αὐτόν 10 R: σμικρῷῶῷςῷ 18 Ξέενο-
φῶν] Ἐχροά. 2, 6, 11 28 ἑτέρου Vulcobius: ἕτερον Malim ἑτέρου μῖξις ἑτέρα 26 ἔστ᾽ ἰδία κρᾶσις": ἔστι διάκρασις
to
0
LIBER I. 25
᾿ ἥκει xol γιγνώδσκοντι φυλάττειν, ἵν᾽ ὥσπερ ἁρμονι- κὸς τὸν μὲν ἐπιτείνων τῇ πόσει τὸν δ᾽ ἀνιεὶς καὶ ὑποφειδόμενος, εἰς ὁμαλότητα καὶ συμφωνίαν ἐκ διαφορᾶς καταστήσῃ τὰς φύδειο᾽ ὅπως μὴ κοτύλῃ 5 μηδὲ κυάϑοις τὸ ἴσον, ἀλλὰ καιροῦ τινι μέτρῳ καὶ σώματος δυνάμει τὸ οἰκεῖον ἑκάστῳ καὶ πρόσφορον 621 ἀπονέμηται. εἰ δὲ τοῦτο δύσκολον, ἐκεῖνά γε πάν- τῶς ἐξειδέναι τῷ συμποσιάρχῳ προσήκει, τὰ κοινὰ περὶ τὰς φύσεις καὶ τὰς ἡλικίας" οἷον πρεσβῦται 10 τάχιον μεϑύσχονται νέων, σαλευόμενοι δ᾽ ἠρεμούν- vOv, ἔλλυποι δὲ καὶ πεφροντικότες εὐθύμων καὶ ἱλαρῶν" * * ἀνέδην καὶ κατακόρως διάγοντες τῶν ἀσελγαινόντων᾽ τοιαῦτα γιγνώσκων ἄν τις μᾶλλον τοῦ ἀγνοοῦντος εὐσχημοσύνην καὶ ὁμόνοιαν συμ- 15 ποσίου πρυτανεύσειξ. καὶ μὴν ὅτι ys δεῖ τὸν συμ- ποσίαρχον οἰκείως ἔχειν καὶ φιλικῶς πρὸς ἅπαντας B ὕπουλον δὲ μηδενὶ μηδ᾽ ἀπεχϑῆ τῶν ἑστιωμένων εἶναι, παντί που δῆλον οὔτε γὰρ ἐπιτάττων ἀνε- κτὸς οὔτ᾽ ἀπονέμων ἴσος οὔτε προσπαίξων ὅμως 20 ἀνέγκλητος ἔσται. τοιοῦτον᾽ ἔφη ἴδοι, Θέων. ἐγὼ τὸν ἄρχοντα συμποσίου πλάδας ὥσπερ ἐκ κηροῦ τοῦ λόγου παραδίδωμι. 9. Καὶ ὃ Θέων “ἀλλὰ δέχομαι μέν᾽ εἶπεν “οὕτω μᾶλλον ἀπειργασμένον τὸν ἄνδρα καὶ συμποτικόν"
7 τοῦτο M: τοῦτόγε γε idem: δ 10 δὲ Salmasius 11 ξλλυποι] ἄλυποι mei. ἄυπνοι X 12 lac. 4--.ὁὃὅ Vd 16 E fort. supplenda verbis oí oóx κατακόρως S: κατα lac. δ VdE διάγοντες Doehnerus: ἀπάγοντες 18 ἄν τις scripsi cum Emperio: μέν τις 19 ὅμως] ὅλως 20 ἔφην mei 24 μᾶλλον] χαλὸν R
26 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
εἰ δὲ χρήσομαι κατὰ πᾶν αὐτῷ καὶ μὴ καταισχυνῶ τοὔργον, οὐκ οἶδα" κοσμιώτατον δέ μοι δοκεῖ τοιοῦτος ὧν τὸ συμπόσιον διαφυλάξειν ἡμῖν καὶ μὴ περιόψε- σϑαι νῦν μὲν ἐκκλησίαν δημοκρατικὴν νῦν δὲ σχολὴν σοφιστοῦ γενομένην αὖϑις δὲ κυβευτήριον, εἶτά που C σκηνὴν καὶ ϑυμέλην. ἢ γὰρ οὐχ ὁρᾶτε τοὺς μὲν δη- μαγωγοῦντας καὶ δικαξομένους παρὰ δεῖπνον. τοὺς ὃὲ μελετῶντας καὶ ἀναγιγνώσκοντας αὑτῶν τινα συγ- γράμματα, τοὺς δὲ μίμοις καὶ ὀρχησταῖς ἀγωνοϑε- τοῦντας; ᾿4λκιβιάδης δὲ καὶ Θεόδωρος τελεστήριον ἐποίησαν τὸ Πολυτίωνος συμπόδιον, ἀπομιμούμενοι δαδουχίας καὶ ἱεροφαντίας. ὧν οὐδὲν οἶμαι τῷ ἄρχοντι περιοπτέον" ἀλλὰ καὶ λόγοις καὶ ϑεάμασι καὶ παιδιαῖς δώσει τόπον ἐκείνοις μόνοις, ὅσα πρὸς τὸ συμποτικὸν τέλος ἐξικνεῖται" τοῦτο δ᾽ ἦν φιλίας ἐπίτασιν ἢ γένεσιν δι’ ἡδονῆς ἐνεργάσασϑαι τοῖς D παροῦσι διαγωγὴ γάρ ἐστιν ἐν οἴνῳ τὸ συμπόσιον εἰς φιλίαν ὑπὸ χάριτος τελευτῶσα. ἐπεὶ δὲ παν- ταχοῦ τὸ πλήσμιον καὶ πολλαχοῦ βλαβερὸν τὸ ἄκρα- τον, ἡ δὲ μῖξις, οἷς ἂν ἐν καιρῷ καὶ μετὰ μέτρου παραγένηται πράγμασιν, ἀφαιρεῖ τἄγαν, ᾧ καὶ βλάπτει τὰ ἡδέα καὶ λυπεῖ τὰ ὠφέλιμα" δῆλον ὅτι καὶ τοῖς πίνουσιν ὃ ἐπιστάτης μεμιγμένην τινὰ παρέξει διαγωγήν. ἀκούων οὖν πολλῶν λεγόντων,
1 αὐτῷ] δα, τοιούτῳ αὰ καταισχύνω mei 2*: τὸ ἔργον
κοσμιώτατον --- περιόψεσθαι: lac. 6 Vd 8 E τὸν δέ μοι δοκεῖ τοι lac. 8 Vd 6 E cov τὸ συμπόσιον 6 Vd E ἄξειν ἡμῖν καὶ μὴ ὄψεσϑαι 6 malim γιγνομένην 18 ἐπεὶ δὲ πανταχοῦ — βλάπτει: ἐπεὶ δὲ πανταχοῦ πλήσμιον καὶ πολλαχοῦ βλαβ. τὸ ἄκρατον, ἡ δὲ μῖξις — ἀφαιρεῖται ἄνω καὶ βλάπτει
LIBER I. 91
ὅτι πλοῦς μὲν ὁ παρὰ γῆν περίπατος δ᾽ ὁ παρὰ ϑάλατταν ἥδιστός ἐστιν, οὕτω παραβαλεῖ τῇ σπουδῇ τὴν παιδιάν. ὅπως οἵ τε παίζοντες ἁμωσγέπως E σπουδῆς τινος ἔχωνται καὶ πάλιν οἱ σπουδάξοντες 5 ἀναϑαρρῶσιν, ὥσπερ ol ναυτιῶντες ἐγγύϑεν εἰς γῆν τὴν παιδιὰν ἀποβλέποντες. ἔστι γὰρ καὶ γέλωτι χρῆσθαι πρὸς πολλὰ τῶν ὠφελίμων καὶ σπουδὴν ἡδεῖαν παρασχεῖν, “ὥς ἀν᾽ ἐχινόποδας καὶ ἀνὰ τρηχεῖαν ὄνωνιν 10 φύονται μαλακῶν ἄνϑεα λευκοΐων.ἢ ὅσαι δ᾽ ἄνευ σπουδῆς ἐπεισχωμάξουσι τοῖς συμπο- σίοις παιδιαί, ταύτας ἐπιμελῶς διακελεύσεται τοῖς συμπόταις εὐλαβεῖσθαι, μὴ λάϑωσιν ὕβριν καὶ ἀσέλγειαν καϑάπερ ὑοσκύαμον λαβόντες οἴνῳ τοῖς 15 λεγομένοις προστάγμασιν ἐξυβρίξωσι; προστάττοντες F ἄδειν ψελλοῖς ἢ κτενίξεσϑαι φαλακροῖς ἢ ἀσκωλι- ἄξειν χωλοῖς. ὥσπερ ᾿4γαπήστορι τῷ ᾿Δκαδημαϊκῷ λεπτὸν ἔχοντι καὶ κατεφϑινηκὸς τὸ σκέλος ἐπηρε- ἄξοντες οἷ ξυμπόται πάντας ἐκέλευσαν ἐπὶ τοῦ δεξιοῦ 20 ποδὸς ἑστῶτας ἐχπιεῖν τὸ ποτήριον ἢ ξημίαν κατα- βαλεῖν" τοῦ δὲ προστάσσειν περιελϑόντος εἰς αὐτόν, ἐκέλευσε πάντας οὕτω πιεῖν, ὡς ἂν αὐτὸν ἴδωσι" καὶ κεραμίου στενοῦ κομισϑέντος, εἰς τοῦτο τὸν ἀσϑενῆ πόδα καϑεὶς ἐξέπιε τὸ ποτήριον, οἵ δ᾽ ἄλλοι
2 παραβάλλει mei 6 γῆν Doehnerus 9 Bergk. 3 p. 689 13 καὶ ἀσέλγειαν ὃ: lac. 7 Vd E 14 ἐμβα- Aóvreg Doehnerus. προσλαβόντες τοῖρ] καὶ τοῖς W. Prae- ferenda mihi vid. W emendatio. Malim ὡς τοῖς et deinde ἐξυβρίξουσι cum plurimis libris 23 στενοῦ Amyotus: κενοῦ.
28 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
πάντες, ὡς ἐφαίνετο πειρωμένοις ἀδύνατον. ἀπέτι-
622 σαν τὴν ξημίαν. χαρίεις οὖν ᾿4γαπήστωρ᾽ καὶ ποιη-
τέον εὐκόλους οὕτω καὶ ἱλαρὰς τὰς ἀμύνας. ἀλλὰ μὴν καὶ προστάγμασιν ἐθιστέον χρῆσϑαι πρὸς ἧδο- νὴν καὶ ὠφέλειαν. τὰ οἰκεῖα καὶ δυνατὰ καὶ xoc- μοῦντα τὸν δρῶντα προστάσσοντας, ὠδικοῖς ὦσαι, ῥητορικοῖς εἰπεῖν, φιλοσόφοις λῦσαί τι τῶν ἀπορου- μένων, ποιηταῖς προενέγκασϑαι στίχους. ἡδέως γὰρ εἰς τοῦϑ᾽ ἕκαστος ἄγεται καὶ προϑύμως,
ee 2
ἵν’ αὐτὸς αὑτοῦ τυγχάνει κράτιστος (v.
ὁ μὲν οὖν τῶν ᾿Δσσυρίων βασιλεὺς ἄϑλον ὑπὸ κήρυκος κατήγγειλε τῷ καινὴν ἡδονὴν ἐξευρόντι᾽" συμποσίου δὲ βασιλεὺς ἀστεῖον ὧϑλον ἄν καὶ γέρας προϑείη τῷ πῳδιὰν ἀνύβριστον εἰσηγησαμένῳ καὶ τέρψιν ὠφέλιμον καὶ γέλωτα μὴ μώμου μηδ᾽ ὕβρεων ἀλλὰ χάριτος καὶ φιλοφροσύνης ἑταῖρον" ἐν οἷς τὰ πλεῖστα ναυαγεῖ συμπόσια μὴ τυχόντα παιδαγωγίας ὀρϑῆς. ἔστι δὲ σώφρονος ἀνδρὸς ἔχϑραν φυλάττε- ὅϑαν καὶ ὀργήν, ἐν ἀγορᾷ τὴν ἐκ πλεονεξίας ἐν γυμνασίοις καὶ παλαίστραις ἐκ φιλονεικίας ἐν δ᾽ ἀρχαῖς καὶ φιλοτιμίαις ἐκ φιλοδοξίας ἐν δὲ δείπνῳ καὶ παρὰ πότον ἐκ παιδιᾶς ἐπιτιϑεμένην.᾽
8 ἀλλὰ μὴν xol*: lac. 6—7 Vd 8 E. 10 Nauck. p. 418 αὐτοῦ mei τυγχάνει: τυγχάνοι 14 προϑείη Vul- cobius: προσϑείη
10
LIBER I. 20
IIPOBAHMA E. C Πῶς εἴρηται τό 'ποιητὴν δ᾽ ἄρα Ἔρως διδάσκει. IIPOZO9IIA TOT 4]4ΠΟΓΟΎ, ZOZZIOZ, IIAOTTAPXOZ, A4A40lI.
5 1. Πῶς εἴρηται τό | ἱποιητὴν δ᾽ ἄρα Ἔρως διδάσκει, κἂν ἄμουσος Tj τὸ πρίν᾽ ἐξητεῖτο παρὰ Σοσδσίῳ, Σαπφικῶν τινων ἀσϑέντων, ὅπου καὶ τὸν Κύκλωπα “μούδαις εὐφώνοις ἰᾷσϑαι᾽ 10 φησί ἱτὸν ἔρωτα᾽ Φιλόξενος. ἐλέχϑη μὲν οὖν, ὅτι πρὸς πάντα τόλμαν ὃ ἔρως καὶ καινοτομίαν 6vygo- ρῆσαι δεινός ἐστιν, ὥσπερ καὶ Πλάτων “ἵτην᾽ αὐτὸν καί 'παντὸς ἐπιχειρητήν᾽ ὠνόμαδσε' καὶ γὰρ λάλον D ποιεῖ τὸν σιωπηλὸν καὶ ϑεραπευτικὸν τὸν αἰσχυν- i τηλόν, ἐπιμελῆ δὲ καὶ φιλόπονον τὸν ἀμελῆ καὶ ῥάϑυμον᾽" ὃ δ᾽ ἄν τις μάλιστα ϑαυμάόδειεν, φειδωλὸς ἀνήρ τε καὶ μικρολόγος ἐμπεσὼν εἰς ἔρωτα, καϑάπερ εἰς πῦρ σίδηρος ἀνεϑεὶς καὶ μαλαχϑείς, ἁπαλὸς καὶ ὑγρὸς καὶ ἡδίων" ὥστε τουτὶ τὸ παιξόμενον μὴ πάνυ φαί- 30 νεόϑαι γελοῖον. ὅτι ἱπράσου φύλλῳ τὺ τῶν ἐρών- τῶν δέδεται βαλλάντιον. ἐλέχϑη δὲ καὶ ὅτι τῷ
6 ποιητὴν] μουσικὴν mei 8 σαφιγκῶν iidem 10 Φιλόξενος] cf. Bergk. 3 p. 611 11 πρὸς πάντα) iungenda cum τόλμαν 12 Πλάτων] Conv. p. 208 ἃ ἴτην W: τὸν 18 παντὸς ἐπιχειρητὴν] Plat. Tim. p. 69d 17 τε] del. Fuhrius 20 φύλλῳ πράσου Τὸ τῶν £o. συνδέδεται βαλλάντιον effecit Cobetus. cf Kock. 8 p. 446
30 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
μεϑύειν τὸ ἐρᾶν ὅμοιόν ἐστι ποιεῖ γὰρ ϑερμοὺς καὶ ἵἱλαροὺς καὶ διακεχυμένους" γενόμενοι δὲ τοιοῦ- τοι πρὸς τὰς ἐπῳδοὺς καὶ ἐμμέτρους μάλιστα φωνὰς
E ἐκφέρονται. καὶ τὸν Αἰσχύλον φασὶ τὰς τραγῳδίας πίνοντα ποιεῖν καὶ διαϑερμαινόμενον. ἦν δὲ “αμ- 5 πρίας ὁ ἡμέτερος πάππος ἐν τῷ πίνειν εὑρετικώτα- τος αὐτὸς αὑτοῦ καὶ λογιώτατος" εἰώϑει ὃὲ λέγειν ὅτι τῷ λιβανωτῷ παραπλησίως ὑπὸ ϑερμότητος ἀνα- ϑυμιᾶται. καὶ μὴν ἥδιστα τοὺς ἐρωμένους δρῶντες οὐχ ἧττον ἡδέως ἐγκωμιάξουσιν ἢ ὁρῶσι" καὶ πρὸς 10 πάντα λάλος ὧν ἔρως λαλίστατός ἐστιν ἐν τοῖς
Y ἐπαίνοις. αὐτοί τε γὰρ οὕτω πεπεισμένοι τυγχάνουσι καὶ βούλονται πεπεῖσθαι πάντας. ὡς καλῶν κἀ- γαϑῶν ἐρῶντες. τοῦτο καὶ τὸν “υδὸν ἐπῆρε Καν- δαύλην τῆς ἑαυτοῦ γυναικὸς ἐπισπᾶσϑαι ϑεατὴν εἰς 15 τὸ δωμάτιον τὸν * * τὴν οὐ βούλονται γὰρ ὑπ᾽ ἄλλων μαρτυρεῖσθαι" διὸ καὶ γράφοντες ἐγκώμια τῶν καλῶν ἐπικοσμοῦσιν αὐτὰ μέλεσι καὶ μέτροις καὶ φὠδαῖς,. ὥσπερ εἰκόνας χρυσῷ καλλωπίξοντες, ὅπως ἀκούηταί vs μᾶλλον ὑπὸ πολλῶν καὶ μνημο- 30 νεύηται᾽ καὶ γὰρ ἂν ἵππον καὶ ἀλεκτρυόνα, κἂν
628 ἄλλο τι τοῖς ἐρωμένοις διδῶσι, καλὸν εἶναι καὶ κεκοσμημένον ἐχπρεπῶς βούλονται καὶ περιττῶς τὸ δῶρον" μάλιστα δὲ λόγον κόλακα προσφέροντες ἡδὺν ἐθέλουσι φαίνεσϑαι καὶ γαῦρον καὶ περιττόν, οἷος 565 ὃ ποιητικός ἐστιν.
8 em. R: συμμέτρους 7 αὐτοῦ mei 9 ὁρῶντες οἵ ἐρῶντες 18 *: καὶ ἀγαϑῶν 14 Κανδαύλην: lac. 6 γὰ ΤῈ 16 malim ἐπισπάσαϑαν 16 lac. 4—6 Vd 71 E τὴν οὐ Supplent τὸν Γύγην S. τὸν οἰκέτην Χ τὸν οἰκέτην o0?
5
LIBER I. 91
2. Ὁ μέντοι Σόσσιος ἐπαινέσας ἐκείνους. suxsv ὡς οὐ χεῖρον ἄν τις ἐπιχειρήσειεν ὁρμηϑεὶς ἀφ᾽ ὧν Θεόφραστος εἴρηκε περὶ μουσικῆς “καὶ γὰρ ἔναγχος᾽ ἔφη τὸ βιβλίον ἀνέγνων. λέγει δὲ Θεό- φραότος μουσικῆς ἀρχὰς τρεῖς εἶναι, λύπην, ἡδονήν, ἐνθουσιασμόν, ὡς ἑκάστου τῶν * * αὐτῶν παρα- τρέποντος ἐκ τοῦ συνήϑους καὶ παρεγκλίνοντος τὴν φωνήν. αἵ τε γὰρ λῦπαι τὸ γοερὸν καὶ ϑρηνητικὸν ὀλισϑηρὸν εἰς δὴν ἔχουσι" διὸ καὶ τοὺς ῥήτορας B
10 ἐν τοῖς ἐπιλόγοις καὶ τοὺς ὑποκριτὰς ἐν τοῖς ὀδυρ-
15
20
μοῖς ἀτρέμα τῷ μελῳδεῖν προσάγοντας ὁρῶμεν καὶ παρεντείνοντας τὴν φωνήν. ci τε σφοδραὶ περι- χάρειαι τῆς ψυχῆς τῶν μὲν ἐλαφροτέρων τῷ ἤϑει καὶ τὸ σῶμα πᾶν ἐπαίρουσι καὶ παρακαλοῦσιν εἰς ἔνρυϑμον κίνησιν, ἐξαλλομένων καὶ κροτούντων εἴπερ ὀρχεῖσθαι μὴ δύνανται"
“μανίαι τ᾽ ἀλαλαί τ᾽ ὀρινομένων
ῥιψαύχενι σὺν κλόνῳ᾽ κατὰ Πίνδαρον. οἱ δὲ χαρίεντες ἐν τῷ πάϑει τούτῳ γενόμενοι τὴν φωνὴν μόνην εἰς τὸ ἄδειν καὶ φϑέγγε- σϑαι μέτρα καὶ μέλη προΐενται. μάλιστα δ᾽ ὃ ἐν- ϑουσιασμὸς ἐξίστησι καὶ παρατρέπει τό τε σῶμα καὶ C τὴν φωνὴν τοῦ συνήϑους καὶ καϑεστηκότος. ὅϑεν
2 χεῖρον ἄν tig] χειρόμαντις mei 6 lac. 8 Vd 2 P τούτων τῶν παϑημάτων an τῶν παϑῶν τούτων παρα- τρέποντος X: παρατρὲ lac. 4 Vd 7 E 7 καὶ sapotyuAb- — vovtog *: lac. 4 Vd 7 E. ἐγκλίναντος 14 τὸ σῶμα συν-
ἐπαίρουσι I, 16 δύνανται: δύνωνται 11 Bergk. 1 p. 460
ἀλαλαὶ] ἄλλαι mei 18 Turnebus: ἐριαύχενε συγκλόνῳ mei 20 κινούμενοι W φϑέγγεσϑαι)] φϑέγγονται idem 21 μέτρα Hirschigius: μέγα
32 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
αἵ vs βακχεῖαι ῥυϑμοῖς χρῶνται καὶ τὸ χρησμῳδεῖν ἐμμέτρως παρέχεται τοῖς ἐνθεαξομένοις" τῶν vs μαι- ψομένων ὀλίγους ἐδεῖν ἔστιν ἄνευ μέτρου xol ὠδῆς ληροῦντας. οὕτω ὃὲ τούτων ἐχόντων, εἰ βούλοιο καϑορᾶν ὑχ᾽ αὐγὰς διαπτύξας τὸν ἔρωτα καὶ κατα- 5 μανθάνειν. οὐκ ἂν ἄλλο πάϑος εὕροις οὔτε λύπας δριμυτέρας ἔχον οὔτε σφοδροτέρας περιχαρείας οὔτε μείζονας ἐχστάσεις καὶ παραφροσύνας" ἀλλ᾽ ὥσπερ τὴν Σοφοχλέους πόλιν ἰδεῖν ἔστιν ἀνδρὸς ἐρωτικοῦ ψυχήν ὁμοῦ μὲν ϑυμιαμάτων γέμουσαν, 10 ὁμοῦ δὲ παιάνων τε καὶ στεναγμάτων.ἢ D οὐδὲν οὖν ἄτοπον οὐδὲ ϑαυμαστόν, εἰ πάσας, ὅσαι μουσικῆς εἰσιν ἀρχαί, περιέχων ὃ ἔρως ἐν αὑτῷ καὶ συνειληφώς. λύπην ἡδονὴν ἐνθουσιασμόν, τά τ’ ἄλλα φιλόφωνός ἐστι καὶ λάλος εἴς vs ποίησιν 16 μελῶν καὶ μέτρων, ὡς οὐδὲν ἄλλο πάϑος, ἐπίφορος καὶ κατάντης.
IIPOBAHMA ς. Περὶ τῆς ᾿Δλεξάνδρου πολυποσίας. ΠΡΟΣΩΠΑ TOT ΔΙ2ΙΑΜΜΠΟΓΟΥ͂. 90 ΦΙΔΙΝΟΣ, IIAOTTAPXOZ, 44401.
1. Μόγος ἦν περὶ A4ActdvÓgov τοῦ βασιλέως, ολὺ πίνοντος ἀλλὰ πολὺν χρόνον ἐν τῷ
αἱ M — 92 ἐν μέτρῳ Hirschigius παρέπεται W £o mei; cf. Soph. OR 4 ἰδεῖν ἔστιν] om. αὑτῷ: αὐτῶ 1 φιλόφωνοςρ Ἐ: φιλόπονος ct. φιλόφωνον καὶ λάλον
LIBER 1. . 88
πίνειν καὶ διαλέγεσϑαι τοῖς φίλοις ξλκοντος. ἀπε- δείκνυε δ᾽ αὐτοὺς φλυαροῦντας Φιλῖνος ἐκ τῶν βασιλικῶν ἐφημερίδων, ἐν αἷς συνεχέστατα γέγρα- πται καὶ πλειστάκις ὅτι τήνδε τὴν ἡμέραν ἐκ τοῦ 5 πότου καϑεύδων᾽ ἔστι δ᾽ ὅτε "x«l τὴν ἐφεξῆς" διὸ καὶ πρὸς τὰς συνουσίας ἀργότερος ἦν ὀξὺς δὲ καὶ ϑυμοειδής" ἅπερ ἐστι σωματικῆς ϑερμότητος. λέγεται ὃὲ καὶ τοῦ χρωτὸς ἥδιστον ἀποπνεῖν, ὥστε κατα- πιμπλάναι τοὺς χιτωνίσκους εὐωδίας ἀρωματιξούσης. 10 ὃ δοκεῖ καὶ αὐτὸ ϑερμότητος sivaw διὸ καὶ τῆς F οἰκουμένης oí ξηρότατοι καὶ ϑερμότατοι τόποι τήν τε κασίαν καὶ τὸν λιβανωτὸν ἐκφέρουσι" πέψει γάρ τινι τῶν ὑγρῶν ὃ Θεόφραστός φησιν ἐπιγίγνεσϑαι τὴν εὐωδίαν, ὅταν ἐξαιρεϑῇ τὸ βλαβερὸν ὑγρὸν ὑπὸ 1 θερμότητος. δοκεῖ δὲ καὶ Καλλισϑένης ἐν διαβολῇ γενέσϑαι πρὸς αὐτόν, ὡς δυσχεραίνων δειπνεῖν διὰ τὸν πότον᾽ ἐπεὶ καὶ κύλικα λεγομένην ᾿4λεξάνδρου μεγάλην, ἐλθοῦσαν ἐπ’ αὐτόν. ἀπεώσατο φήσας 624 οὐκ ἐθέλειν ᾿4λεξάνδρου πιὼν ᾿4σκληπιοῦ δεῖσϑαι. 0) ταῦτα μὲν οὖν περὶ τῆς ᾿Δ4λεξάνδρου πολυποσίας. 2. Μιϑροιδάτην δὲ τὸν πολεμήδσαντα Ῥωμαίοις ἐν τοῖς ἀγῶσιν, otc ἐπετέλει, καὶ πολυφαγέας ἄϑλα ϑεῖναι καὶ πολυποσίας φασί" νικῆσαι δ᾽ αὐτὸν ἀμφό- τερα, καὶ ὅλως πιεῖν πλεῖστον τῶν καϑ᾽ αὑτὸν ἀν- 35 ϑρώπων, διὸ καὶ Διόνυσον ἐπικληϑῆναι. τοῦϑ᾽ 1 καὶ] om. mei 92 *: φίλινος 14 ὑγρὸν] ρισσὸν mei, unde fort. ὑγρὸν καὶ περισσὸν 16 em. Turnebus: κα lac. 4—6 Vd 9 E ib. ἐν διαβολῇ γε 4—5 Vd 192 E
τὸν ὡς δυσχεραι 8—4 Vd 6 E δειπνεῖν διὰ τὸν 6 Vd E 241 τῶν] om. mei
Plutarchi Morala. Vol IV. 3
94 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ἡμεῖς εἴπομεν ἔν τι τῶν sixij πεπιστευμένων εἶναι, τὸ περὶ τὴν αἰτίαν τῆς ἐπικλήσεως᾽ νηπίου γὰρ ὄντος αὐτοῦ κεραυνὸς ἐπέφλεξε τὰ σπάργανα, τοῦ
Bói σώματος οὐχ ἥψατο, πλὴν ὅσον ἴχνος τι τοῦ πυρὸς ἐν τῷ μετώπῳ κρατουμένῳ ὑπὸ τῆς κόμης 5 μένειν αὐτῷ παιδί καὶ ἀνδρὸς ἤδη πάλιν ἐπὶ τὸ δωμάτιον ἐμπεσὼν κεραυνὸς αὐτοῦ μὲν κατέπεδε καϑεύδοντος. τῆς δὲ φαρέτρας ὑποκχρεμαμένης διὲ- εξῆλθϑε τὰ βέλη πυρακτώσας. oí μὲν οὖν μάντεις ἀπεφήναντο πλεῖστον αὐτὸν ἰσχύσειν ἀπὸ τῆς τοξι- t0 κῆς καὶ κούφης στρατιᾶς, οἵ δὲ πολλοὶ Διόνυσον αὐτὸν ἀπὸ τῶν κεραυνοβολιῶν ὁμοιότητι τοῦ πάϑους προσηγόρευσαν.
8. Ἐκ τούτου περὶ τῶν πολὺ πιόντων ἦν λόγος" ἐν οἷς καὶ τὸν πύκτην Ἡρακλείδην ἐτίϑεσαν, Ovis Ἡρακλοῦν ᾿“λεξανδρεῖς ὑπεκορίξοντο, κατὰ τοὺς
Ο πατέρας ἡμῶν γενόμενον. οὗτος ἀπορῶν συμπότου παραμένοντος, ἐκάλει τοὺς μὲν ἐπὶ πρόπωμα τοὺς δ᾽ ἐπ’ ἄριστον ἄλλους δ᾽ ἐπὶ δεῖπνον, ἐσχάτους δέ τινας ἐπὶ κῶμον" ἀπαλλαττομένων δὲ τῶν πρώ- so τῶν. δεύτεροι συνῆπτον εἶτ᾽ ἐφεξῆς οἷ τρίτοι καὶ τέταρτοι" κἀκεῖνος οὐδὲν διάλειμμα ποιῶν ἅπασιν ἐξήρκει καὶ τοὺς τέσσαρας πότους συνδιέφερε.
4. Τῶν δὲ 4goíco τῷ Τιβερίου Καίσαρος υἱῷ συμβιούντων ὃ πάντας ἐν τῷ πίνειν προτρεπό- 36
6 malim κρυπτομένῳ aut κρυπτόμενον 6 μένειν — ἀνδρὸς Exemplum Turnebi: 4—95 Vd εἰν αὐτῷ παι 4 Vd ἀνδρὸς Pro μένειν malim διαμένειν παιδί] del. Em-
perius 7 ἀπέπεσε W. παρέπεσε Emperius — 8 ózeQxotuo- μένης R 18 soózoua*: πρότομα ——926 παρερχόμενος
LIBER I. 35
μενος ἰατρὸς ἑάλω τῶν πιχρῶν ἀμυγδαλῶν πέντ᾽ ἢ Ἐξ ἑκάστοτε προλαμβάνων ἕνεκα τοῦ μὴ μεϑύ- ὄκεσϑαι᾿ κωλυϑεὶς δὲ καὶ παραφυλαχϑεὶς οὐδ᾽ ἐπὶ μικρὸν ἀντέσχεν. ἔνιοι μὲν οὖν ᾧοντο τὰς ἀμυγδα- D 5 λέδας δηκτικόν τι καὶ ῥυπτικὸν ἔχειν τῆς σαρκός, ὥστε καὶ τῶν προσώπων τὰς ἐφηλίδας ἐξαιρεῖν" ὅταν οὖν προληφϑῶσι, τῇ πικρότητι τοὺς πόρους ἀμύσσειν καὶ Ó«yuov ἐμποιεῖν, ὑφ᾽ οὗ τὸ ὑγρὸν κατασπῶσιν ἀπὸ τῆς κεφαλῆς διατμιξόμενον. ἡμῖν 10 03 μᾶλλον ἡ τῆς πικρότητος ἐδόκει δύναμις ἀναξη- ραντικὴ καὶ δάπανος ὑγρῶν εἷναι" διὸ τῇ γεύσει πάντων ἐστὶ τῶν χυλῶν ὁ πικρὸς ἀηδέστατος" τὰ γὰρ φλέβια τῆς γλώττης, ὡς ὃ Πλάτων φησί, μα- λακὰ καὶ νοτερὰ ὄντα, συντείνει παρὰ φύσιν ἡ τῆς E 15 ξηρότητος δύναμις, ἐκτηκομένων τῶν ὑγρῶν. καὶ τὰ ἕλκη τοῖς πικροῖς ἀπισχναίνουσι φαρμάκοις. ὡς ὁ ποιητής φησιν ἐπὶ δὲ ῥίξαν βάλε πικρὴν χερσὶ διατρίψας ὀδυνήφατον, 5j οἱ ἁπάσας 30 ἔσχ᾽ ὀδύνας" τὸ μὲν ἕλκος ἐτέρσετο, παύσατο δ᾽ αἷμα: τὸ γὰρ τῇ γεύσει πικρὸν τῇ δυνάμει ξηραντικὸν ὁρ- ϑῶς προσηγόρευσε. φαίνεται δὲ καὶ τὰ διαπάσματα τῶν γυμνικῶν, οἷς ἀναρπάξουσι τοὺς ἰδρῶτας, πικρὰ
1 ἀμυγδαλῶν : ἀμυγδάλων cf. Athen. p. ὅ2 ἃ 4 ἀμυγδα- Maas] μυγδαλῆς δίξας Doehnerus coll. Plin. 98,144 6 em. W: é&oíotw 18 φλέβια Plato Tim. p. 66cd: φλεβὰ 14 νοτερὰ idem: μανότξερα — 15 δύναμις ÀÁnonymus 18 Hom.
4846 19 ἁπάσας — érégcero] om. mei 20 παύσαντο mei 23 γυμνικῶν scripsi cum Faehsio: γυναικῶν cf. p. 964b
8*
86 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
τῇ φύσει καὶ στυπτικὰ ὄντα σφοδρότητι τοῦ στρυφ- F νοῦ τὸ πικρόν. “οὕτως οὖν᾽ ἔφην 'τούτων ἐχόντων, εἰκότως ἡ τῶν ἀμυγδαλῶν πικρότης βοηϑεῖ πρὸς τὸν ἄκρατον, ἀναξηραίνουσα τοῦ σώματος τὰ ἐν- τὸς καὶ οὐκ ἐῶσα πέμπλασϑαι τὰς φλέβας, ὧν διατά- 5 σει φασὶ καὶ ταραχῇ συμβαίνει τὸ μεϑύειν. τεκμήριον 0b τοῦ λόγου μέγα τὸ συμβαῖνον περὶ τὰς ἀλώπε- κας᾽ ἂν γὰρ ἀμυγδάλας πικρὰς φαγοῦσαι μὴ ἐπι- πίωσιν. ἀποθνήσκουσι τῶν ὑγρῶν ἀϑρόως ἐκλει- πόντων.ἢ 10
626 IIPOBAHMA Z. Διὰ τί μᾶλλον ἀκράτῳ χαίρουσιν of γέροντες. IIPOZO9IIA TOT AIAAODI'OT. IIAOTTAPXOZ, 44401.
1. ᾿Εξητεῖτο περὶ τῶν γερόντων, διὰ τί μᾶλλον 15 ἀκρατοτέρῳ τῷ ποτῷ χαίρουσιν. οἱ μὲν οὖν κατε- ψυγμένην τὴν ξξιν αὐτῶν καὶ δυσεκϑέρμαντον οὖσαν οἰόμενοι διὰ τοῦτο τῇ σφοδρότητι τῆς κράσεως ἐναρ- μόττειν, ἐφαίνοντο κοινόν τι καὶ πρόχειρον οὐχ ἱκανὸν δὲ πρὸς τὴν αἰτίαν οὐδ᾽ ἀληϑὲς λέγοντες. 30
B καὶ γὰρ ἐπὶ τῶν ἄλλων αἰσϑήσεων ταὐτὸ συμβέβηκε. δυσκίνητοι γάρ εἰσι καὶ δυσμετάβλητοι πρὸς τὰς
1 τοῦ στρυφνοῦ τὸ πικρόν] τοῦ στρυφνοῦντος πικροῦ Exemplum Turnebi. Fort. add. etiam κατασβεννύναι τὸ ὑγρόν cf. p. 964b 6 καὶ] om. mei 6 συμβαίνειν 8 em.
Ex. Turnebi: 8 Vd ἐπιπίωσι 6—6 Vd 10 E τῶν ὑγρῶν ἀϑρο 7 Vd E πόντων 19 καινόν mei 21 ταὐτὸ *: τὸ αὐτὸ
5
LIBER I. 31
ἀντιλήψεις τῶν ποιοτήτων, ἂν μὴ κατάκοροι καὶ σφοδραὶ προσπέσωσιν᾽ αἰτία δ᾽ ἡ τῆς ἕξεως ἄνεσις" ἐκλυομένη γὰρ καὶ ἀτονοῦσα πλήττεσϑαι φιλεῖ. διὸ τῇ τε γεύσει μάλιστα τοὺς δηκτικοὺς προσίενται χυμούς, ἥ v' ὄσφρησις αὐτῶν ὅμοια πέπονθε πρὸς τὰς ὀσμάς" κινεῖται γὰρ ὑπὸ τῶν ἀκράτων καὶ σφο- δρῶν ἥδιον. ἡ δ᾽ ἁφὴ πρὸς τὰ ἕλκη δυσπαϑής" τραύματα γὰρ ἐνίοτε λαμβάνοντες οὐ μάλα πονοῦ- σιν. ὁμοιότατον δὲ γίγνεται τὸ τῆς ἀκοῆς οἵ γὰρ
10 μουσικοὶ γηρῶντες ὀξύτερον ἁρμόξονται καὶ δκλη-
15
20
ρότερον, οἷον ὑπὸ πληγῆς τῆς συντόνου φωνῆς ἐγείροντες τὸ αἰσϑητήριον. ὅ τι γὰρ σιδήρῳ πρὸς ἀκμὴν στόμωμα, τοῦτο σώματι πνεῦμα παρέχει πρὸς C αἴσϑησιν᾽ ἐνδόντος δὲ τούτου καὶ χαλάδσαντος, ἀργὸν ἀπολείπεται καὶ γεῶδες τὸ αἰσϑητήριον καὶ δφο-
δροῦ τοῦ νύττοντος, οἷον ὃ ἄκρατός ἐστι, δεόμενον.
IIPOBAHMA H.
Διὰ τί và γράμματα πόρρωθεν ol πρεσβύτεροι μᾶλλον ἀναγιγνώσκουσιν.
ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ AIAAOTOT. ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, ΛΑΜΠΡΙΑΣ, ΑΛΜΟΙ.
1, Ταῦτα δ᾽ ἡμῶν εἰς τὸ προχείμενον εὑρησι- λογούντων, ἐδόκει τὸ τῆς ὄψεως ἀντιπίπτειν. οἵ Ὁ 2 σφοδραὶ R: σφόδρα 6 καὶ σφοδρῶν ἤδιον --- — ὁμοιότατον Ex. Turnebi: 7 Vd 9 E ἤδιον ἡ δὲ ἁφὴ (ἀφῆ Vd) 4 Vd nulla E τὰ ἕλκη δυσπα 9—10 Vd E τραύματα γὰρ 1—8 Vd
6 E λαμβάνοντες b Vd 16 E ἃ πονοῦσιν à 6—' Vd 10 E τατον 9 τὸ" 11 τῆς B: καὶ τῆς 22 ita scripsi: εὑρεσιλογούντων
88 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
γὰρ πρεσβύτεροι πόρρω và γράμματα τῶν ὀμμάτων ἀπάγοντες ἀναγιγνώσχουσιν. ἐγγύϑεν δ᾽ οὐ δύναν- ται" καὶ τοῦτο παραδηλῶν ὁ “Αἰσχύλος φησίν
“οὐδὲ ἀπὸ ἘῈ αὐτόν οὐ yàg ἐγγύϑεν ἘΣ γέρων δὲ γραμματεὺς γενοῦ σαφής.᾽ἢ δ
ἐκδηλότερον δὲ Σοφοκλῆς ταὐτὸ περὶ τῶν γε- ρόντων᾽ | *Begste μὲν γὰρ ἐν λόγοισι προσβολὴ μόλις δι’ ὠτὸς ἔρχεται τρυπωμένου, E πόρρω δὲ λεύσσων, ἐγγύϑεν δὲ πᾶς τυφλός. 10
εἴπερ οὖν πρὸς τὴν ἐπίτασιν καὶ σφοδρότητα μᾶλ- λον ὑπακούδι τὰ τῶν γερόντων αἰσθητήρια, πῶς ἐν τῷ ἀναγιγνώσκειν τὸν ἐγγύϑεν ἀντιφωτισμὸν οὐ φέρουσιν, ἀλλὰ παράγοντες ἀπωτέρω τὸ βιβλίον ἐκλύουσι τὴν λαμπρότητα τῷ ἀέρι καϑάπερ οἷνον is ὕδατι κατακεραννυμένην;
2. Ἦσαν μὲν οὖν οἱ πρὸς τοῦτ᾽ ἔλεγον, ὡς ἀπά- γουόι τῶν ὄψεων τὸ βιβλίον, οὐ μαλακώτερον τὸ φῶς ποιοῦντες, ἀλλ᾽ οἷον ἐπιδραττόμενοι καὶ περι- λαμβάνοντες αὐγὴν πλείονα καὶ πληροῦντες ἀέρος so
F λαμπροῦ τὴν μεταξὺ τῶν ὀμμάτων καὶ τῶν γραμ- μάτων χώραν. ἕτεροι δὲ τοῖρ συμβάλλουσι τὰς
8 Αἰσχύλος] Nauck. p. 107 quem miror cur lacunas sibi notas non enotaverit 4lac. 6 Va 8 E 6 lac. 6 Vd 16 E. Fort. supplendum οὐ δέλτον εἶδον αὐτός" οὐ γὰρ ἐγ- γύϑεν | ἦν uot γέρων δὲ γραμματεὺς ἔγνω σ᾽ ἃ φῇς 6 em. ἢ: ἐνδηλότερον Σοφοκλῆς] cf. Nauck. p. 812 ταὐτὸ: τὸ αὐτὸ δὲ) δ᾽ ó? — 8 em. Herwerdenus: βραδεῖα 9 τρυ- πωμένου] corruptum 12 x M 14 malim ἀλλ᾽ ἀπάγοντες 17 ἔλεγον] λέγουσιν mei
LIBER I. 990 —
αὐγὰς μετεῖχον" ἐπεὶ γὰρ ἀποτείνεται τῶν ὀφϑαλ- μῶν ἑκατέρου κῶνος, πρὸς τῷ ὄμματι τὴν κορυφὴν ἔχων, ἔδραν δὲ καὶ βάσιν ἣ περιλαμβάνει τὸ ὁρώ- μενον, ἄχρι μέν τινὸς εἰκός ἐστιν ἰδίᾳ τῶν κώνων 5 ἑκάτερον φέρεσϑαι" γενόμενοι δ᾽ ἀπωτέρω καὶ συμ- πεσόντες ἀλλήλοις ἕν τὸ φῶς ποιοῦσι" διὸ καὶ τῶν ὁρωμένων ἕκαστον ἕν οὐ δύο φαίνεται, καίπερ ἀμ- φοτέροις ἅμα τοῖς ὄμμασι καταφαινόμενον᾽ αἰτία γὰρ ἡ τῶν κώνων σύναψις εἰς ταὐτὸ καὶ σύλλαμ- τοις ἐκ δυεῖν μίαν ὄψιν ἀπειργασμένη. τούτων δ᾽ οὕτως ἐχόντων, oí μὲν ἐγγὺς προσάγοντες τὰ γράμ-
ματα πρεσβῦται, μηδέπω τῶν αὐγῶν συγκεχυμένων, 626
ἀλλ’ ἑκατέρᾳ χωρὶς ἐπιϑιγγάνοντες ἀσϑενέστερον ἐπιλαμβάνονται" οἱ δ᾽ ἀπωτέρω προϑέμενοι, μεμιγ- 15 μένου τοῦ φωτὸς ἤδη καὶ πολλοῦ γεγονότος, μᾶλλον ἐξακριβοῦσιν ὥσπερ οἱ ταῖς δυσὶν ὁμοῦ χερσὶ κατ- ἔχοντες, ὃ τῇ ἑτέρᾳ μὴ δύνανται. 8. “αμπρίας δ᾽ ὁ ἀδελφὸς τὴν Ἱερωνύμου ** οὐχ &véyvoxsv** δὐφυΐαν ἐμπεσών, ὅτι τοῖς προσπίπτου- 30 σιν ἀπὸ τῶν δρατῶν εἴδεσι πρὸς τὴν ὄψιν ὁρῶμεν, ἃ πρῶτον μὲν ἀπέρχεται μεγάλα καὶ παχυμερῆ᾽ διὸ B τοὺς γέροντας ἐγγύϑεν ἐπιταράττει βραδύπορον καὶ σκληρὰν ἔχοντας τὴν ὅρασιν" ἀνενεχϑέντων δ᾽ sig
3 jj Doehnerus 12 αὐγῶν] αὐτῶν mei 18 ἑκατέρᾳ (86. τῇ αὐγῇ) Doehnerus: ἑκάτερα 14 προτιϑέμενοιῦ 18 ἀδελφὸς 8: ὅ Vd 1 E ib. lac. ὅ--6 Vd 10 E. μόνον S. Malim δόξαν καὶ οὐκ ἀνεγνωκὼς ὕμως ἔτυχε δι᾽ εὐφυΐαν ἐμπεσών cett. 19 lac. 7 Vd E. Post ἐμπεσὼν unus Vd dat 2—8 lac., quae propter proximam marg. nulla esse vid. 20 εἴδεσι S: 4 Vd 6 E
40 "^. QUAESTIONUM CONVIVALIUM
τὸν ἀέρα καὶ λαβόντων διαστήματα, và μὲν γεώδη περιϑραύεται καὶ ἀποπίπτει, τὰ δὲ λεπτὰ προσπελά- ξοντα ταῖς ὄψεσιν ἀλύπως καὶ ὁμαλῶς ἐναρμόττει τοῖς πόροις, ὥσϑ᾽ ἧττον ταραττομένους μᾶλλον ἀντι- λαμβάνεσϑαι. καὶ γὰρ αἱ τῶν ἀνθέων ὀσμαὶ πόρ- ρωϑὲεν εὐωδέστεραι προσπίπτουσιν' ἂν δ᾽ ἐγγύϑεν ἄγαν προδάγῃς, οὐχ οὕτω καϑαρὸν οὐδ᾽ ἄκρατον ὀδώδασιν. αἴτιον δ᾽ ὅτι πολλὰ τῶν γεωδῶν καὶ ϑολερῶν συναποφέρεται τῇ ὀσμῇ καὶ διαφϑείρει τὴν εὐωδίαν ἐγγύϑεν λαμβανομένην᾽ ἂν δ᾽ ἄπωϑεν, τὰ C μὲν ϑολερὰ καὶ γεώδη περιρρεῖ καὶ ὑποπέπτει. τὸ δ᾽ εἰλικρινὲς καὶ ϑερμὸν αὐτοῦ ὑπὸ λεπτότητος δια- σῴξεται πρὸς τὴν αἴσϑησιν.
4. Ἡμεῖς δὲ τὴν Πλατωνικὴν φυλάττοντες ἀρ- χὴν ἐλέγομεν ὅτι πνεῦμα τῶν ὀμμάτων αὐγοειδὲς ἐκπίπτον ἀνακίρναται τῷ περὶ τὰ σώματα φωτὶ καὶ λαμβάνει σύμπηξιν, ὥσϑ᾽ ἕν ἐξ ἀμφοῖν σῶμα δι’ ὅλου συμπαϑὲς γενέσϑαι. κεράννυται δ᾽ ἕτερον ἑτέρῳ συμμετρίας τε λόγῳ καὶ ποσότητος" οὐ γὰρ ἀναιρε- ϑῆναι δεῖ ϑάτερον ὑπὸ ϑατέρου κρατηϑέν, ἀλλ᾽ ἀπ᾽ ἀμφοῖν ἔς τι μέδον ἁρμονίᾳ καὶ κοινωνίᾳ συναχϑέν- τῶν μίαν δύναμιν ἀποτελεσϑῆναι. ὄντος οὖν τοῦ τῶν παρηλίκχων, εἴτε ῥεῦμα χρὴ προσαγορεύειν τὸ διὰ τῆς κόρης φερόμενον εἴτε πνεῦμα φωτοειδὲς D εἴτ᾽ αὐγήν, ἀσϑενοῦς καὶ ἀδρανοῦς, οὐ γίγνεται
10 ἄπωϑεν τὰ μὲν] ἀπὸ μὲν mei 12 αὐτῶν i. e. τῶν ἀνθῶν Benselerus 14 Πλατωνικὴν] Tim. p. 46c sqq 15 em. W: λέγομεν 16 *: ἀνακιρνᾶται 19 re λόγῳ
R: λόγῳ τε 21 ἔς τι X: ἔστι 22 τούτων mei 95 οὐ γίγνεται] ἐγγίνεται iidem
LIBER I. 41
κρᾶσις πρὸς αὐτὸ τῷ ἐκτὸς οὐδὲ μῖξις ἀλλὰ φϑορὰ καὶ σύγχρισις, ἂν μὴ μακρὰν τὰ γράμματα τῶν ὁμ- μάτων ἀπάγοντες ἐκλύωσι τὴν ἄγαν λαμπρότητα τοῦ φωτός, ὥστε μὴ πολλὴν μηδ᾽ ἄκρατον ἀλλ᾽ ὁμοιο- ὁ παϑῆ καὶ σύμμετρον ἀπαντῆσαι πρὸς τὴν ὄψιν. ὃ δὴ καὶ τοῦ περὶ τὰ νυκτίνομα τῶν ξῴων παϑή- ματος αἴτιόν ἐστιν ἡ γὰρ ὄψις αὐτῶν ὑπὸ τοῦ μεϑημερινοῦ φωτὸς ἀδρανὴς οὖσα κατακλύξεται καὶ κρατεῖται, μὴ δυναμένη πρὸς πολὺ καὶ ἰσχυρὸν ἀπ᾽
1 ἀσθενοῦς καὶ ὀλίγης ἀρχῆς κεράννυσθαι" πρὸς δὲ τὸ ἀμαυρὸν καὶ λεπτὸν οἷον ἀστέρος φῶς αὐγὴν Ἑ διαρκῆ καὶ σύμμετρον ἐξίησιν, ὥστε κοινωνεῖν καὶ συνεργεῖσϑαι τὴν αἴσϑησιν.
IIPOBAHMA Θ.
15 Διὰ τί τῷ ποτίμῳ μᾶλλον ὕδατε ἢ τῷ ϑαλαττίῳ πλύ- νεται τὰ ἱμάτια.
IIPOZ9JIIA TOT ALAAOTOT.
ΘΕΩΝ, GEMIZTOKAHEZ, MEXTPIOZ ΦΛΩΡΟΣ, IIAOTTAPXOXZ, ΑΛΜΟΙ.
2 1. Θέων ὃ γραμματικός, ἑστιωμένων ἡμῶν παρὰ Μεστρίῳ Φλώρῳ. πρὸς Θεμιστοχλέα τὸν Στωικὸν διηπόρησε, τί δήποτε Χρύσιππος ἐν πολλοῖς τῶν Ε
1 αὐτὸ τῷ] 6—7 Vd 8 Ε τὸ 2 σύγκρισιρ] σύγχυσις M. σύγκλυσιο)ῦ | 9 δυναμένης --- αὐγῆς (pro ἀρχῆθ) Μ ἀπ᾽ R 16 ὕδατι) in lemmate om. mei 21 MeorQío Ἰὼ (coll. Suet. Vesp. 29. Vit. Oth. c. 14): μετρέῳ
42 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
παραλόγων καὶ ἀτόπων ἐπιμνησϑείς, οἷόν ἐστι τό “τάριχος, ἂν ἅλμῃ βρέχηται, γλυκύτερον γίέγνεσϑαι καὶ τό 'τῶν ἐρίων τοὺς πόκους ἧττον ὑπακούειν τοῖς βίᾳ διασπῶσιν ἢ τοῖς ἀτρέμα διαλύουσι᾽ καὶ τό 'νηστεύσαντας ἀργότερον ἐσϑίειν ἢ προφαγόντας᾽ οὐδενὸς αὐτῶν αἰτίαν ἀπέδωκεν. ὃ δὲ Θεμιστοκλῆς εἰπών, ὅτι ταῦτα Χρύσιππος ἄλλως £v παραδείγμα- voc λόγῳ προύϑετο, ῥᾳδίως ἡμῶν καὶ ἀλόγως ὑπὸ τοῦ εἰκότος ἁλισκομένων καὶ πάλιν ἀπιστούντων
627 τῷ παρὰ τὸ εἰκός, ἐπιστρέφων “σοὶ δ᾽᾽ ἔφη 'BéA-
τιότε. τί πρᾶγμα περὶ τούτων διαπορεῖν; εἰ γὰρ ἡμῖν αἰτέων ξητητικὸς καὶ ϑεωρητικὸς γέγονας. μὴ μωκρὰν οὕτως ἀποσκήνου τῶν ἰδίων, ἀλλ᾽ εἰπὲ δι᾽ ἣν αἰτίαν Ὅμηρος ἐν τῷ ποταμῷ πλύνουσαν οὐκ ἐν τῇ ϑαλάττῃ, καίπερ ἐγγὺς οὔσῃ, τὴν Ναυσικάαν πεποίηκε, καίτοι ϑερμοτέραν ys καὶ διαφανεστέραν εἰκὸς καὶ ῥυπτικωτέραν εἶναι.
2. Kal ὃ Θέων “ἀλλὰ τοῦτό γ᾽ εἶπε “τῶν γεωδῶν ᾿“ριστοτέλης πάλαι διαλέλυκεν, ὃ προβέ- βληκας ἡμῖν. καὶ γὰρ τῇ ϑαλάττῃ τὸ παχὺ καὶ γεῶδες ἐνδιέσπαρται καὶ τοῦτο ποιεῖ τὴν ἁλυκότητα μεμιγμένον' fj καὶ μᾶλλον ἡ ϑάλαττα τούς τε νη- Β χομένους ἐξαναφέρει καὶ στέγει τὰ βάρη. τοῦ γλυ- κέος ἐνδιδόντος διὰ κουφότητα καὶ ἀσϑένειαν"
8 πλόκους Herwerdenus 10 τῷ] τὸ mei 18 ἀπο- σκηνοῦ editores recentiores male 14 "Ounoog] £ 59 18 xol Basileensis: τῶν γεωδῶν] i. e. ex terrestribus quaestionibus 19 Ἀριστοτέλης] p. 982, 26b sqq. 984, 10 ac Fragm. 217 ὃ προβέβληκας S: βέ ληκας 20 καὶ γὰρ idem: 7 Vd 9E παχὺ ex Aristotele: τραχὺ
20
LIBER 1. 43
ἔστι yàg ἄμικτον καὶ καϑαρόν᾽ ὅϑεν ἐνδύεται διὰ λεπτότητα καὶ διεξιὸν τοῦ ϑαλαττίου μᾶλλον ἐκτή- κει τὰς κηλῖδας. ἢ οὐ Óoxst σοι τοῦτο πιϑανῶς λέγειν ᾿Ζ“ριστοτέλης;᾽ δ6. 8. ᾿'Πιϑανῶς᾽ ἔφην ἐγώ “οὐ μὴν ἀληϑῶς" δρῶ γὰρ ὅτι καὶ τέφρα καὶ λίέϑοις, κἂν μὴ παρῇ δὲ ταῦτα, κονιορτῷ πολλάκις παχύνουσι τὸ ὕδωρ. ὡς μᾶλλον τῶν γεωδῶν τῇ παχύτητι καταπλύνειν δυ- ναμένων τὸν ῥύπον, αὐτοῦ δὲ τοῦ ὕδατος διὰ λεπτό- 1 τηταὰ καὶ ἀσϑένειαν οὐχ ὁμοίως τοῦτο δρῶντος. τὸ μὲν οὖν παχυμερὲς τῆς Ὁ ϑαλάττης οὐ πετουτόποτε C ἘΈ πρὸς τὴν κα ἢ δὲ τὴν δριμύτητα καὶ γὰρ αὕτη τοὺς πόρους ἀναστομοῦσα καὶ ἀνοίγουσα κατασύρει τὸν ῥύπον. ἐπεὶ δὲ πᾶν τὸ λιπαρὸν δυσέκπλυτόν 15 ἐστι καὶ κηλῖδα ποιεῖ, λιπαρὰ δ᾽ ἡ ϑάλασδσα, τοῦτ᾽ &v «tcov εἴη μάλιστα τοῦ μὴ καλῶς πλύνειν. ὅτι δ᾽ ἐστὶ λιπαρά, καὶ αὐτὸς εἴρηκεν ᾿“ριστοτέλης" ot τε γὰρ ἅλες λίπος ἔχουσι καὶ τοὺς λύχνους βέλτιον παρέχουσι καομένους᾽ αὐτή 9' ἡ ϑάλαττα προσραι- 30 νομένη ταῖς φλοξὶ συνεκλάμπει, καὶ κάεται μάλιστα τῶν ὑδάτων τὸ ϑαλάττιον' ὡς δ᾽ ἐγῴμαι, διὰ τοῦτο καὶ ϑερμότατόν ἐστιν. οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ κατ᾽ ἄλλον D τρόπον᾽ ἐπεὶ τῆς πλύσεως τέλος ἡ ψῦξίς ἐστι καὶ 1 ἔστι] ἔτι Doehnerus — 6 τέφρα καὶ λέθοι mei 8 παχύτητι Hirschigius: τραχύτητι 11 lac. 7—8 Vd 14E 12]ac.7 Vd 14 E ib. lac. 7 Vd 14 E. Fort. locus est supplendus ita: οὐδὲν κωλύει] ys τοῦτο mow[iv οὐδ᾽ ἧττον] πρὸς τὴν καάΐϑαρσιν συνεργεῖ vel βοηϑεῖϊ] διὰ τὴν δριμύτητα. cf. Macrobi 7, 18, 2 versionem 18 πόρους
6 Vd E ἀνοίγουσα idem: 6 Vd 16 E 17 4quotovéAngc] p. 983, 19 [19 αὕτη mei
44 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
μάλιστα φαίνεται καϑαρὸν τὸ μάλιστα ξηρὸν yuyvó- L&vov' δεῖ δὴ τὸ πλῦνον ὑγρὸν τῷ ῥύπῳ ταχέως συνεξελθεῖν, ὥσπερ τῷ νοσήματι τὸν ἐλλέβορον. τὸ μὲν οὖν γλυκὺ ῥαδίως Ó ἥλιος ἐξάγειν διὰ κου- φότητα, τὸ δ᾽ ἁλμυρὸν ἐνισχόμενον τοῖς πόροις διὰ 5 τραχύτητα δυσξήραντόν ἐστι.ἢ
4. Καὶ ὁ Θέων ὑπολαβών “οὐδέν᾽ ἔφη “λέγεις" ᾿ἀριστοτέλης γὰρ ἐν ταὐτῷ βιβλίῳ φησὶ τοὺς ἐν ϑαλάττῃ λουσαμένους τάχιον ἀποξηραίνεσϑαι τῶν γλυκέσι χρησαμένων, ἂν ἐν ἡλέῳ στῶσι.᾽ “λέγει γάρ᾽ 10
E εἶπον “ἀλλ᾽ ᾧμην σε μᾶλλον Ὁμήρῳ τἀναντία λέγοντι
πιστεύδσειν. ὃ γὰρ Ὀδυσσεὺς μετὰ τὸ ναυάγιον ἐν- τυγχάνει τῇ Ναυσικάᾳ ᾿σμερδαλέος᾽ ὀφθῆναι, 'xs- κακωμένος ἅλμῃ᾽, καὶ πρὸς τὰς ϑεραπαινίδας φησίν
“ἀμφίπολοι, στῆϑ᾽ οὕτω ἀπόπροθεν, ὄφρ᾽ 15
[ὧν ἐγὼ αὐτὸς ἅλμην ὥμοιιν ἀπολούσομαι"᾽
καταβὰς δ᾽ εἰς τὸν ποταμόν ἐκ κεφαλῆς ἔσμηχεν ἁλὸς χνόον.᾽ἢ
ὑπερφυῶς τοῦ ποιητοῦ τὸ γιγνόμενον συνεωρακότος. 0
ὅταν γὰρ ἐκ τῆς ϑαλάττης ἀναδύντες ἐν τῷ ἡλίῳ
στῶσι, τὸ λεπτότατον καὶ κουφότατον τῆς ὑγρασίας F4 ϑερμότης διεφόρηδσε' τὸ δ᾽ ἁλμυρὸν αὐτὸ καὶ
1 μάλιστα] τάχιστα Doehnerus 2 δὴ W:0à τῷ ῥύπῳ ταχέως) τῶ 6 Vd 8 E eg 8. ᾿Αριστοτέλης)] p. 982, 26b ταὐτῷ *: τῷ αὐτῶ 10 γλυκέσι] γλυκείων mei 18 Hom. ξ 137 ὀφϑῆναιἾ αὐτῇσι φάνη idem 15 id. £ 218 οὕτως mei ἄν] om. Homerus 19 id. £ 226
LIBER I. 45
τραχὺ καταλειφϑὲν ἐφίσταται xol παραμένει τοῖς σώμασιν ἁλώδης ἐπίπαγος. μέχρι ἂν αὐτὸ ποτίμῳ καὶ γλυκεῖ κατακλύσωσιν.ἢ
IIPOBAHMA I. 628
5 Διὰ τί τῆς «Αἰαντίδος φυλῆς ᾿4ϑήνησιν οὐδέποτε τὸν | χορὸν ἔκρινον ὕστατον.
IIPOZSILA ΤΟΥ ΖΙ4ΖΟΓΟΎ.
$140IIAIIIIOZ, MAPKOZ, ΜΙΛΩΝ, ΓΛΑΥΎΚΙΑ͂Σ, IIAOTTAPXOZ, 444π0ΟΙ.
10 1. Ἐν δὲ τοῖς Σαραπίωνος ἐπινικίοις, ὅτε τῇ “Δεοντίδι φυλῇ τὸν χορὸν διατάξας ἐνίκησεν, ἑστιω- μένοις ἡμῖν ἅτε δὴ καὶ φυλέταις οὖσι δημοποιή- τοις. οἰκεῖοι λόγοι τῆς ἐν χειρὶ φιλοτιμίας παρῆ- σαν. ἔσχε γὰρ ὁ ἀγὼν ἐντονωτάτην ἅμιλλαν, Β
15 ἀγωνοθετοῦντος ἐνδόξως καὶ μεγαλοπρεπῶς Φιλο- πάππου τοῦ βασιλέως ταῖς φυλαῖς ὁμοῦ πάσαις χο- ρηγοῦντος. ἐτύγχανε δὲ συνεστιώμενος ἡμῖν καὶ τῶν παλαιῶν τὰ μὲν λέγων τὰ δ᾽ ἀκούων διὰ φι- λανθϑρωπίαν οὐχ ἧττον ἢ φιλομάϑειαν.
s: 2. Προεβλήϑη δέ τι τοιοῦτον ὑπὸ Μάρκου τοῦ γραμματικοῦ. Νεάνθϑη τὸν Κυξικηνὸν ἔφη λέγειν ἐν τοῖς κατὰ πόλιν μυϑικοῖς, ὅτι τῇ «Αἰαντίδι φυλῇ
9 αὐτὸν R 11 διδάξας Doehnerus, sed cf. Athen. p. 458c 21 Νεάνθη) cf. Mueller. 3 p. 10
e
46 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
γέρας ὑπῆρχε τὸ μὴ κρένεσϑαι τὸν αὐτῆς χορὸν ἔσχατον εἰ μὲν οὖν ἔφη πρὸς ἀπόδειξιν ἱστορίας ὁ ἀνα δ᾿ εἰ δὲ τοῦτό γ᾽ οὐ νοϑεύει, προκείσϑω τῆς αἰτίας ἐν κοινῷ πᾶσιν ἡ ξήτησις. εἰπόντος δὲ τοῦ ἑταίρου Μίλωνος “ἂν οὖν ψεῦδος ἦ τὸ λεγόμενον᾽; οὐδέν᾽ ἔφη ᾿δεινόν᾽ ὁ Φιλόπαππος “εἰ ταὐτὸ πεισό- μξϑα 4ημοκρίτῳ τῷ σοφῷ διὰ φιλολογέωαν. καὶ γὰρ ἐκεῖνος ὡς ἔοικε τρώγων Gíxvov, ὡς ἐφάνη μελιτώδης ὃ χυμός, ἠρώτησε τὴν διακονοῦσαν, ὁπό- ϑὲν πρίαιτο' τῆς δὲ κῆπόν τινα φραξούσης, ἐκέ- λευδσεν ἐξαναστὰς ἡγεῖσϑαι καὶ δεικνύναι τὸν τόπον" ϑαυμάξοντος δὲ τοῦ γυναίου καὶ πυνϑανομένου τί βούλεται, ἱτὴν αἰτίαν᾽ ἔφη δεῖ μὲ τῆς γλυκύτητος εὑρεῖν, εὑρήσω δὲ τοῦ χωρίου γενόμενος θεατής" ἱκατάχειδσο δή᾽ τὸ γύναιον εἶπε μειδιῶν, “ἐγὼ γὰρ ἀγνοήσαδσα τὸ σίκυον εἰς ἀγγεῖον ἐθέμην μεμελιτω- μένον" 6 δ᾽ ὥσπερ ἀχϑεσϑείς ᾿ἀπέκναισας᾽ εἶπε "x«l οὐδὲν ἧττον ἐπιϑήσομαι τῷ λόγῳ καὶ ξητήσω τὴν αἰτίων, ὡς ἂν οἰκείου καὶ συγγενοῦς οὔσης τῷ
σικύῳ τῆς γλυκύτητος. οὐκοῦν μηδ᾽ ἡμεῖς τὴν 530
Νεεάνϑους ἐν ἐνίοις εὐχέρειαν ἀποδράσεως ποιησώ- μεϑα πρόφασιν᾽ ἐγγυμνάσασϑαι γάρ, εἰ μηδὲν ἄλλο χρήσιμον, ὁ λόγος παρέξει.ἢ
8. Πάντες οὖν ὁμαλῶς ἐρρύησαν πρὸς τὸ τὴν
1 αὐτῆς X: 5 Vd8 E 2 εἶ": lac. 8 Vd 6 P πρὸς ἀπόδειξιν Doehnerus: zoo 8 Vd 7 E £v 8 lac. 8—9 Vd 4 E. Fort. ὁ ἀναφέρων (aut ὁ ἀναγράψας cum Muellero) ἵκανός, ἐῶ" εἰ δὲ cett. γ᾽ οὐ νοϑεύει": γοῦν νοϑεύει 7 τῷ] om. mei 21 ποιησώμεθα": ποιησόμεθα
LIBER I. 41
φυλὴν ἐγκωμιάξειν, εἴ τι καλὸν πρὸς δόξαν αὐτῇ ὑπῆρχεν ἀναλεγόμενοι. καὶ γὰρ ὁ Μαραϑὼν εἰς μέσον εἵλκετο, δῆμος ὧν ἐκείνης τῆς φυλῆς" καὶ τοὺς περὶ “Φρμόδιον “ἰαντίδας ἀπέφαινον, Aguüvai- E δους γε δὴ τῶν δήμων γεγονότας. Γλαυκίας δ᾽ ὃ ῥήτωρ καὶ τὸ δεξιὸν κέρας Αἰαντίδαις τῆς ἐν Μαρα- θῶνι παρατάξεως ἀποδοϑῆναι, ταῖς Αἰσχύλου εἰς τὴν μεϑορίαν ἐλεγείαις πιστούμενος, ἠγωνισμένου τὴν μάχην ἐκείνην ἐπιφανῶς" ἔτι δὲ καὶ Καλλίμα- 10 yov ἀπεδείκνυε τὸν πολέμαρχον ἐξ ἐκείνης ὄντα τῆς φυλῆς, ὃς αὑτόν τε παρέσχεν ἄριστον ἄνδρα καὶ τῆς μάχης μετά γε Μιλτιάδην αἰτιώτατος κατέστη, σύμψηφος ἐκείνῳ γενόμενος. ἐγὼ δὲ τῷ Γλαυκίᾳ προσετίϑην, ὅτι καὶ τὸ ψήφισμα, xo9' ὃ τοὺς ᾽49η- 15 ναίους ἐξήγαγε, τῆς Αἰαντίδος φυλῆς πρυτανευού- F σης yocgsín, καὶ ὅτι περὶ τὴν ἐν Πλαταιαῖς μάχην εὐδοκιμήσειεν ἡ φυλὴ μάλιστα" διὸ καὶ ταῖς Σφρα- γέίτισι. Νύμφαις τὴν ἐπινίκιον καὶ πυϑόχρηστον ἀπῆγον Αἰαντίδαι ϑυσίαν εἰς Κιϑαιρῶνα, τῆς πό- 30 λεὼς τὸ ἱερεῖον καὶ τἄλλα παρεχούσης αὐτοῖς. “ἀλλ᾽ ὁρᾷς᾽ ἔφην ὅτι πολλὰ καὶ ταῖς ἄλλαις φυλαῖς ὑπάρχει. καὶ πρώτην ys τὴν ἐμὴν ἴστε δὴ τὴν 629 “Δεοντίδα μηδεμιᾷ δόξης ὑφιεμένην. σκοπεῖτε δὲ δή, μὴ πιϑανώτερον λέγεται τὸ παραμύϑιον τοῦ
1 φυλὴν X: φυλακὴν αὐτῆς Benselerus 4 em. Leonicus: ἀφνιδαίους 6 ῥήτωρ] add. vid. ἔφη vel εἶπε " εἰς X. Fort. τοῖς Αἰσχύλου τῶν Μαραϑωνίων ἐλεγείοις cf. Bergk. 2 p. 240 18 ἐκείνοις mei 17 em. X ex Vit. Arist. c. 19: σφαγέτισι 20 τἄλλα *: τὰ ἄλλα 23 em. Turnebus: δόξῃ δὲ] om. mei
48 QUAESTIONUM CONVIVALIUM LIBER I.
ἐπωνύμου τῆς φυλῆς καὶ παραίτησιν εἶναι τὸ yuyvó- μενον" οὐ γὰρ εὔκολος ἐνεγκεῖν ἧτταν 6 Τελαμώ- νιος, ἀλλ’ οἷος ἀφειδεῖν πάντων ὑπ᾽ ὀργῆς καὶ φι- λονεικέας᾽ ἵν᾽ οὖν μὴ χαλεπὸς 7j μηδ᾽ ἀπαραμύϑητος, ἔδοξε τῆς ἥττης ἀφελεῖν τὸ δυσχερέστατον, εἰς τὴν 5 ἐσχάτην χώραν μηδέποτε τὴν φυλὴν αὐτοῦ κατα- βαλόντας.᾽
ZYMIIOXZIARKQN IIPOBAHMATQN BIBAION AETTEPON.
IIPOOIMION.
l. Τῶν εἰς τὰ δεῖπνα καὶ và συμπόσια παρα- Ο 5 σχκευαξζομένων, ὦ Σόσσιε Σενεκίων, τὰ μὲν ἀναγ- καίαν ἔχει τάξιν, ὥσπερ οἶνος καὶ σιτία καὶ ὄψα καὶ στρωμναὶ δηλαδὴ καὶ τράπεξαι" τὰ δ᾽ ἐπεισόδια γέγονεν ἡδονῆς ἕνεκεν, χρείας μὴ συναγομένης, ὥσπερ ἀκροάματα καὶ ϑεάματα καὶ γελωτοποιός τις 1. ἐκ Καλλίου Φίλιππος" οἷς παροῦσι μὲν ἥδονται, μὴ παρόντα δ᾽ οὐ πάνυ ποϑοῦσιν οὐδ᾽ αἰτιῶνται
τὴν συνουσίαν ὡς ἐνδεέστερον ἔχουσαν. οὕτω δὴ Ὁ καὶ τῶν λόγων τοὺς μὲν ἐπὶ χρείᾳ τῇ περὶ τὰ συμπόδια παραλαμβάνουσιν οἱ μέτριοι, τοὺς δ᾽ 1 ἄλλους δέχονται ϑεωρίαν πιϑανὴν καὶ τῷ καιρῷ μᾶλλον αὐλοῦ καὶ βαρβίτου πρέπουσαν ἔχοντας. ὧν καὶ τὸ πρῶτον ἡμῖν βιβλίον εἶχε μεμιγμένα δείγ- ματα, τοῦ μὲν προτέρου γένους τὸ περὶ τοῦ φιλο- δοφεῖν παρὰ πότον καὶ περὶ τοῦ διανέμειν αὐτὸν 0 ἢ τοῖς δειπνοῦσιν ἐφιέναι τὰς κλίσεις καὶ τὰ τοι- αὕτα᾽ τοῦ δὲ δευτέρου περὶ τοῦ τοὺς ἐρῶντας ποι-
8 malim ἡδονῆς ἕνεκα κενῆς χρείας μὴ συνεπειγομένης 14 περιλαμβάνουσιν mei 20 καὶ τὰ τοιαῦτα scripsi cum Emperio: 4--Ἠ Vd 8 E αὐτόῪὸὀὋ 21 τὸ περὶ R
Plutarchi Moralia. Vol. IV. 4
50 QUAESTIONUM CONVIVALIUM LIBER II.
ητικοὺς εἶναι καὶ περὶ τῆς Αἰαντίδος φυλῆς. * * καλῶ δῆτα καὶ ** τὰ συμποτικά" τὰ Ó'* * τερὰα κοινῶς E συμποσιακά. σποράδην δ᾽ ἀναγέγραπται καὶ οὐ δια- κεκριμένως ἀλλ᾽ ὡς ἕκαστον εἰς μνήμην ἦλθεν. οὐ δεῖ δὲ ϑαυμάξειν τοὺς ἀναγιγνώσκχοντας, εἴ σοι προσφωνοῦντες τινὰ τῶν προρρηϑέντων ὑπὸ σοῦ συνηγάγομεν' καὶ γὰρ ἂν αἱ μαϑήσεις ἀναμνήσεις μὴ ποιῶσι. πολλάκις εἰς ταὐτὸ τῷ μανϑάνειν τὸ ἀναμιμνήσκεσϑαι καϑίστησι.
1 καὶ] καὶ τὸ R lac. 2 Và 9 E 2 lac. 3—4 Vd 8 E ib.lac. 3—4 Vd 1 E; locum supplevit W ita: τὰ γοῦν πρῶτα καλῶ δῆτα καὶ αὐτὸς συμποτικά' τὰ δὲ δεύτερα κοινῶς cet. malim τούτων τὰ μὲν πρῶτα καλῶ ὃ. καὶ αὐτὸς ἰδίᾳ συμποτικά, τὰ δὲ δεύτερα κοινῶς cel. 6 τινὰ] ταῦτα, τινὰ ὑπὸ M: ἢ ὑπὸ 8 ποιῶσι] πάντως dot. 59 καϑέ- στηκδὺ
Q
IIPOBAHMA 4A.
Tív' ἐστὶν ἃ Ξενοφῶν παρὰ πότον ἥδιον ἐρωτᾶσϑαί φησι καὶ σκώπτεσϑαι ἢ μή.
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT AIAAODI'OT. 5 ZOZZIOZ XZENEKISN, ILAOTTAPXOZ.
l. Δέκα δὲ προβλημάτων εἰς ἕκαστον νενεμη- μένων βιβλίον, ἐν τούτῳ πρῶτόν ἐστιν ὃ τρόπον τινὰ Ξενοφῶν ὃ Σωκρατικὸς ἡμῖν προβέβληκε. τὸν γὰρ Γωβρύαν φησὶ συνδειπνοῦντα τῷ Κύρῳ τά τ᾽
10 ἄλλα ϑαυμάξειν τῶν Περσῶν, καὶ ὅτι τοιαῦτα μὲν ἀλλήλους ἐπηρώτων ἃ ἥδιον ἦν ἐρωτηϑῆναι ἢ μή, ἔσκωπτον δ᾽ ἃ σκωφϑῆναι κάλλιον ἢ μή" εἰ γὰρ ἐπαινοῦντες ἕτερον πολλάκις λυποῦσι καὶ προσ- ίστανται, πῶς οὐκ ἄξιον ἦν ἄγασϑαν τὴν εὐτραπελίαν
15 ἐκείνων καὶ τὴν σύνεσιν, ὧν καὶ τὰ σκώμματα τοῖς σχωπτομένοις ἡδονὴν καὶ χάριν παρεῖχε; δεχόμενος οὖν ἡμᾶς ἐν Πάτραις, ἡδέως ἂν ἔφης πυϑέσϑαι τὰ τοιαῦτα ἐρωτήματα ποίου γένους εἴη καὶ τίς αὐτῶν τύπος᾽ “οὐ γάρ τι μικρόν᾽ ἔφης τῆς ὃμι-
30 λητικῆς μόριον ἡ περὶ τὰς ἐρωτήσεις καὶ τὰς παι- διὰς τοῦ ἐμμελοῦς ἐπιστήμη καὶ τήρησις.
1 0 Basileensis: ὃν 8 Ξενοφῶν] Cyrop. 5, 2, 18
ib. em. M: παραβέβληκε 11.12 ἃ] οἷα X 12 ἔσκωπτον ó à*: 6 Vd 10 κάλλιον 7) μή: και 6 Vd 12 E
13 λυποῦσι: 1 Vd 65 P soli 17 ἔφης W: ἔφυ aut ἔφη 19 ἔφης idem: ἔφησεν
A*
52 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
6380 2. Μέγα uiv oov! ἔφην ἐγώ, ἀλλ’ ὅρα μὴ καὶ
αὐτὸς ὁ Ξενοφῶν ἔν vs τῷ Σωκρατικῷ καὶ τοῖς Περσικοῖς ἐπιδείκνυσι συμποσίοις τὸ γένος. εἰ δὲ δοκεῖ καὶ ἡμᾶς ἐπιϑέσϑαι τινὶ λόγῳ, πρῶτον ἡδέως ἐρωτᾶσϑαί μοι δοκοῦσιν ἃ ῥαδίως ἀποχρίνασϑαι δύνανται" ταῦτα δ᾽ ἐστὶν ὧν ἐμπειρίαν ἔχουσιν. ἃ γὰρ ἀγνοοῦσιν, ἢ μὴ λέγοντες ἄχϑονται καϑάπερ αἰτηϑέντες ὃ δοῦναι μὴ δύνανται. ἢ λέγοντες ἀπὸ δόξης καὶ εἰκασίας οὐ βεβαίου διαταράσσονται καὶ B κινδυνεύουσιν. ἂν δὲ μὴ μόνον ἔχῃ τὸ ῥάδιον ἀλλὰ καὶ περιττὸν ἡ ἀπόκρισις, ἡδίων ἐστὶ τῷ ἀποκρινο- μένῳ" περιτταὶ δ᾽ εἰσὶν αἴ τῶν ἐπισταμένων ἃ μὴ πολλοὶ γιγνώσκουσιν μηδ᾽ ἀκηκόασιν, οἷον ἀστρο- λογικῶν, διαλεκτικῶν, ἄνπερ ἕξιν ἐν αὐτοῖς ἔχωσιν. οὐ γὰρ πράττων μόνον ἕκαστος οὐδὲ διημερεύων, ὡς Εὐριπίδης φησίν, ἀλλὰ καὶ διαλεγόμενος “ἵν᾽ αὐτὸς αὑτοῦ τυγχάνει κράτιστος v
ἡδέως διατίϑεται" καὶ χαίρουσι τοῖς ἐρωτῶσιν ἃ γι- γνώσκοντες ἀγνοεῖσϑαι καὶ λανϑάνειν οὐ ϑέλουσι. διὸ καὶ περὶ χώρας ἀποίκου καὶ ξένης ϑαλάττης ἐθῶν τε βαρβαρικῶν καὶ νόμων oí πεπλανημένοι καὶ πεπλευκότες ἥδιον ἐρωτῶνται. καὶ προϑύμως Ο διηγοῦνται καὶ διαγράφουσι κόλπους καὶ τόπους, οἰόμενον καὶ χάριν τινὰ τῶν πόνων ταύτην καὶ παραμυϑίαν κομίξεσϑαι. καϑόλου δ᾽ ὅσα μηδενὸς
ὅ malim ἀποκρίνεσθαι 7 1) μὴ lannotius: of μὴ 10 κινδυνεύουσιν] corr. vid. συνδιανεύουσιν i. e. ἀμφιγνοοῦ- σιν, ἀμφιβάλλουσιν 11 καὶ] καὶ τὸ ΒΜ 12 em. R: περιτ- τοὶ 16 Εὐριπίδης] Nauck p. 418
P
5
to
0
LIBER II. 53
ἐρωτῶντος αὐτοὶ διηγεῖσϑαι καὶ λέγειν ἀφ᾽ ἑαυτῶν εἰώϑαμεν, ἥδιον ἐρωτώμεϑα, χαρίξεσϑαι τούτοις δοχοῦντες, ὧν ἔργον ἦν ἐνοχλουμένων ἀποσχέσϑαι. καὶ τοῦτο μὲν ἐν τοῖς πλωτικοῖς μάλιστα φύεται 510 γένος τοῦ νοσήματος" οἱ δὲ χομψότεροι ταῦτ᾽ ἐρωτᾶσϑαι ϑέλουσιν ἃ βουλόμενοι λέγειν αἰδοῦνται καὶ φείδονται τῶν παρόντων" οἷον ὅσα τυγχάνουσιν αὐτοὶ διαπεπραγμένοι καὶ κατωρϑωκότες. ὀρϑῶς γοῦν ὃ Ννέστωρ τὴν φιλοτιμίαν τοῦ Ὀδυσσέως ἐπι- 10 στάμενος
? »
“εἶπ᾽ ἄγε μ᾽, ὦ πολύαιν᾽ Ὀδυσεῦ (guai), μέγα κῦδος D [4χαιῶν.
e
ὅππως τούσδ᾽ ἵππους λάβετον.ἢ ἔἄχϑονται γὰρ τοῖς αὑτοὺς ἐπαινοῦσι καὶ τὰς ἑαυτῶν
15 εὐτυχίας διεξιοῦσιν, ἂν μὴ κελεύσῃ ἄλλος τις τῶν παρόντων καὶ οἷον βιαξόμενοι λέγωσι. ἡδέως γοῦν ἐρωτῶνται περὶ πρεσβειῶν καὶ περὶ πολιτειῶν εἰ μέγα τι καὶ λαμπρὸν εἰργασμένοι τυγχάνουσιν. ὅϑεν ἥκιστα περὶ τούτων οἵ φϑονεροὶ καὶ κακοήϑεις ἐρω-
20 τῶσι, κἂν ἄλλος τις ἔρηται τὰ τοιαῦτα, διαχρούονται καὶ παρατρέπουσι, χώραν τῇ διηγήσει μὴ διδόντες μηδὲ βουλόμενον λόγου τὸν λέγοντα χοσμοῦντος ἀφορμὰς προέσϑαι. καὶ ταῦτ᾽ οὖν ἐρωτῶντες χαρί- E
ὅ crob)romei 11 οτῃ. Καὶ ὔά4 ib.*: εἶπ᾽ ἄγ᾽ iw 18 ὅπ-- πως *:07z0g δὴ 14 αὐτοὺς ᾿Ιάρτη 18 malim zig ἄλλος 16 καὶ οἷον βιαξόμενοι : 1—8 Vd 9 E ξόμενοις ἡδέως --- μέγα Tur- nebus: 5—6 Vd 9 E γοῦν ἐρωτῶνται 4--ὃ Vd 9 E πρεσ- βείων καὶ 5 Vd 7 E πολιτειῶν 8—4 Vd 5 E μέγα 19 oí] ὡς mei 20 ἄλλος τις ἔρηται Cobetus: ἄλλο 6 Vd 7 E ται 28 χαρίζονται M. Malim ἐρωτῶντας ἔστι χαρίξεσϑαι
54 — QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ξεσϑαι τοῖς ἀποκρινομένοις, ἃ τοὺς ἐχϑροὺς xal δυσμενεῖς αἰσϑάνονται μὴ βουλομένους ἀκούειν. 8. 'Kol μὴν ὅ γ᾽ Ὀδυσσεὺς τῷ ᾿Αλκινόῳ
“σοὶ δ᾽ ἐμὰ κήδεα ϑυμὸς ἐπετράπετο στονόεντα
εἴρεσϑ᾽, Üpo' ἔτι μᾶλλον ὀδυρόμενος στεναχίξω.ἢ καὶ πρὸς τὸν χορὸν ὁ Οἰδίπους 'δεινὸν μὲν τὸ πάλαι κείμενον ἤδη κακόν, ὦ ξεῖν᾽,
[ἐπεγείρειν.ἢ ὁ δ᾽ Εὐριπίδης τοὐναντίον ὡς ἡδὺ μεμνῆσϑαι πόνων;
F * * οὐ τοῖς ἔτι πλανωμένοις καὶ κακὰ φέρουσι. τῶν οὖν κακῶν φυλακτέον ἐστὶ τὰς ἐρωτήσεις" ἀνιῶν- ται γὰρ διηγούμενον καταδίκας αὑτῶν ἢ ταφὰς παίδων jj τινας κατὰ γῆν οὐκ εὐτυχεῖς ἢ κατὰ ὃά- λατταν ἐμπορίας. τὸ δὲ πῶς εὐημέρησαν ἐπὶ βή- ματος ἢ προσηγορεύϑησαν ὑπὸ τοῦ βασιλέως ἢ ᾿ τῶν ἄλλων περιπεσόντων χειμῶσιν ἢ λῃσταῖς αὐτοὶ διέφυγον τὸν κίνδυνον, ἡδέως ἐρωτῶνται πολλάκις, καὶ τρόπον τινὰ τῷ λόγῳ τοῦ πράγματος ἀπολαύ-
681 οντες ἀπλήστως ἔχουσι τοῦ διηγεῖσϑαι καὶ μνημο-
νδϑύειν. χαίρουσι δὲ καὶ περὶ φίλων εὐτυχούντων ἐρωτώμενοι καὶ περὶ παίδων προκοπτόντων ἐν μαϑή-
3'4ixvo? 4 Hom. (129 ἐπετέτραπτο mei — 7 Soph. O C 510 ἐπεγείρειν X. ex Sophocle: 3—4 Vd 6 E γει- ρὲν 9 μεμνῆσθαι *: 4 Vd 8 E; nihil aliud nisi μεμνῆ- σϑαι supplendum esse et lac. ostendit et verba proxima 10 lac. 26 Vd 86 E. Fort. τῷ ᾿σωϑέντι᾽ μόνον εἴρηκεν ἀλλ᾽ οὐ τοῖς ἔτι cett. καὶ κακὰ] καινὰς mel w&víeg? 15 post βήματος suppleverim ἢ πρεσβεύσαντες εὐτύχησαν cf. Macrob. 7, 2, 11 21 μαϑήμασιν 7) *: μαϑήμασι
LIBER Il. 55
μασιν ἢ συνηγορίαις ἢ φιλίαις βασιλέων. ἐχϑρῶν ὃὲ καὶ δυσμενῶν ὀνείδη καὶ βλάβας καὶ καταδίκας ἐξελεγχϑέντων καὶ σφαλέντων ἥδιον ἐρωτώμενοι καὶ προϑυμότερον ἐξαγγέλλουσιν᾽ αὐτοὶ δ᾽ ἀφ᾽ αὑτῶν 5 ὀκνοῦσι φυλαττόμενοι δόξαν ἐπιχαιρεκακέας. ἥδιον δὲ καὶ περὶ κυνῶν ἄνδρα ϑηρευτικὸν ἐρωτᾶν καὶ φιλαϑλητὴν περὶ γυμνικῶν ἀγώνων καὶ περὶ καλῶν ἐρωτικόν. ὁ δ᾽ εὐσεβὴς καὶ φιλοϑύτης διηγηματικὸς ὀνείρων, καὶ ὅσα χρησάμενος ἢ φήμαις ἢ ἱεροῖς ἢ 10 ϑεῶν εὐμενείᾳ κατώρϑωσεν, ἡδέως ἂν καὶ περὶ τού- B τῶν ἐρωτῶτο. τοῖς δὲ πρεσβύταις, κἂν μηδὲν ἡ διήγησις T) προσήκουσα, πάντως of ἐρωτῶντες χαρί- ξονται καὶ κινοῦσι βουλομένους. ὦ Νέστορ Νηληιάδη, σὺ δ᾽ ἀληϑὲς ἐνίσπες, 1 πῶς ἔϑαν᾽ ᾿Ατρείδης; ... ποῦ Μενέλαος ἔην;... ἦ οὐκ "άργεος ἦεν ᾿Αχαιικοῦ;᾽ πολλὰ ἐρωτῶν ἅμα καὶ πολλῶν λόγων ἀφορμὰς προσιέμενος, οὐχ, ὥσπερ ἔνιοι, συστέλλοντες εἰς :) τἀναγκαῖον αὐτὸ καὶ συνελαύνοντες τὰς ἀποχρίσεις ἀφαιροῦνται τῆς γεροντικῆς διατριβῆς τὸ ἥδιστον. ὅλως δ᾽ oí ϑέλοντες εὐφραίνειν μᾶλλον ἢ λυπεῖν τοιαύτας ἐρωτήσεις προφέρονται, ὧν ταῖς ἀποκρί- C ὅεσιν οὐ ψόγος ἀλλ᾽ ἔπαινος, οὐδὲ μῖσος ἢ νέμεσις 35 ἀλλ᾽ εὔνοια καὶ χάρις ἕπεται παρὰ τῶν ἀκουσάντων. ταῦτα μὲν οὖν τὰ περὶ τὰς ἐρωτήσεις.᾽ 11 ἐρωτῷτο Duebnerus: ἐρωτῶνται mei, ἐρωτῷτο ἂν S
14 Hom. y 247 15.16 puncta add. Duebnerus 16 7» mei 177 *:17) 19 προιέμενος αὰὶ 20 r&voyxoioy*: τὸ ἀναγκαῖον
56 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
4. 'Σκώμματος δὲ τῷ μὴ δυναμένῳ μετ᾽ εὐλα- βείας καὶ τέχνης κατὰ καιρὸν ἄπτεσϑαι παντάπασιν ἀφεκτέον" ὥσπερ γὰρ oí ἐν ὀλισϑηρῷ τόπῳ, xàv ϑί- γωσιν ἐκ παραδρομῆς μόνον, ἀνατρέπουδσιν, οὕτως ἐν οἴνῳ πρὸς πᾶσαν ἀφορμὴν λόγου μὴ κατὰ σχῆμα γι- γνομένην ἐπισφαλῶς ἔχομεν. τοῖς δὲ σκώμμασιν ἔστιν ὅτε μᾶλλον ἢ ταῖς λοιδορίαις ἐκκινούμεϑα, τὸ μὲν ὑπ᾽ ὀργῆς πολλάκις ἀβουλήτως δρῶντες γιγνόμενον, τὸ δ᾽ ὡς οὐχ ἀναγκαῖον ἀλλ᾽ ἔργον ὕβρεως καὶ κακοη- ϑείας προβαλλόμενοι" καὶ καϑόλου διαλέγεσθαι τοῖς "you μᾶλλον ἢ τοῖς ** φλυαροῦσι χαλεπαίνομεν" D δῆλον γὰρ ὅτι δόλος τῷ σχήματι προσέσται τῷ κατὰ τὸ σχῶμμα, λοιδόρημα δὲ ** εἶναι καὶ πεποιημένον ἐκ παρασκευῆς. ὁ γὰρ εἰπὼν ταριχοπώλην αὐτόϑεν ἐλοιδόρησεν, ὃ δὲ φήσας ᾿'μεμνήμεϑά cs τῷ βρα- χίονι ἀπομυττόμενον᾽ ἔσκωψε. καὶ Κικέρων πρὸς ᾿κτα- ούιον, ἐκ uiua εἶναι δοκοῦντα λέγοντος δ᾽ αὐτοῦ φάσκοντα μὴ ἀκούειν, “καὶ μὴν τετρυπημένον᾽ ἔφη “ἔχεις τὸ οὖς. καὶ Μελάνϑιος ὑπὸ τοῦ κωμῳδιοποιοῦ καταγελώμενος ἔφη “οὐκ ὀφειλόμενόν μοι ἀποδίδως ἔρανον. μᾶλλον οὖν τὰ σκώμματα δάκνει, καϑά- E πὲρ τὰ παρηγκιστρωμένα βέλη πλείονα χρόνον ἐμμέ- νοντὰ, καὶ λυπεῖ τοὺς σκωφϑέντας ἡ τέρψις τῇ
8 γὰρ] om. mei 11 180. 6—7 Vd E. τοῖς διαλέγεσϑαι δεινοῖς W. τοῖς διαλέγεσθαι δυναμένοι ^ lac. 8—4 soli Vd P. Fort. τοῖς ἄλλως φλυαροῦσι 19 δῆλον γὰρ — τὸ σκῶμμα ὃ: 2 Vd 7 E ὅτι δ᾽ ὕλως τὸ 8 Vd 4 E ματι προσ- ἔσται 4 Vd. 7 E τὸ σκῶμμα 13 lac. 4—85 Vd 9 E. Sup- pleverim ὄνειδος δοκεῖ φανερὸν vel ὕβρισμα δοκεῖ (aut
λέγομεν) φανερὸν xol] scr. vid. κοὺ Cf. Macrob. 1, 8, 2—6 22 βέλη Basileensis: μέλῃ 428 scr. vid. xol λυπεῖ
LIBER II. 51
κομψότητι καὶ ἡδύνει τοὺς παρόντας. ἡδόμενοι γὰρ ἐπὶ τῷ λεγομένῳ, πιστεύειν δοκοῦσι καὶ συνδια- σύρειν τῷ λέγοντι. ὀνειδισμὸς γάρ ἐστι τῆς ἁμαρτίας παρεσχηματισμένος τὸ σκῶμμα κατὰ τὸν Θεόφρα-
δότον᾽ ὅϑεν ἐξ αὑτοῦ τῇ ὑπονοίᾳ προστίϑησιν ὃ ἀκούσας τὸ ἐλλεῖπον ὡς εἰδὼς καὶ πιστεύων. Ó γὰρ γελάσας xal ἡσϑείς, τοῦ Θεοκρίτου πρὸς τὸν δο- Εὶ κοῦντα λωποδυτεῖν ἐρωτῶντα δ᾽ αὐτὸν εἰ ἐπὶ δεῖπνον. βαδίξει φήσαντος βαδίξειν ἐκεῖ μέντοι
10 καϑεύδειν, βεβαιοῦντε τὴν διαβολὴν ὅμοιός ἐστι. διὸ καὶ προσαναπίμπλησι τοὺς παρόντας ὃ σκώπτων παρὰ μέλος κακοηϑείας, ὡς ἐφηδομένους καὶ συν- υβρίξοντας. ἕν δὲ τῇ καλῇ “ακεδαίμονι τῶν μαϑη- μάτων ἐδόκει, τὸ σκώπτειν ἀλύπως καὶ σκωπτόμενον
15 φέρειν" εἰ δέ τις ἀπείποι σκωπτόμενος, εὐθὺς ὃ σκώπτων ἐπέπαυτο. πῶς οὖν οὐ χαλεπὸν εὑρεῖν σκῶμμα τῷ σκωπτομένῳ κεχαρισμένον, ὅπου καὶ τὸ 682 μὴ λυποῦν τοῦ σκώμματος οὐ τῆς τυχούσης ἐμ- πειρίας καὶ δεξιότητός ἐστιν;
8 ὅ. “Οὐ μὴν ἀλλὰ πρῶτά μοι δοκεῖ τὰ λυποῦντα τοὺς ἐνόχους σκώμματα τοῖς μακρὰν οὖσι τῆς δια- βολῆς ἡδονήν τινα καὶ χάριν ποιεῖν᾽ οἷον ὁ Ξενο- φῶν τὸν ὑπέραισχρον καὶ ὑπέρδασυν ἐκεῖνον ὡς τοὺς cx. ἥπερ τέρψις τῇ κομψότητι καϑηδύνει τοὺς παρόν- τας. οἵ. Kock. 9 p. 354 fr. 156 2 em. Duebnerus: πι- στεύειν 4—b Vd 19 E διασύρειν 8 ὀνειδισμὸς Turnebus: 8 Vd 6 E σμος ib. z/jg*: 2 Vd 7—8 E 4 Turnebus: παρὲ 4—5 Vd 15 E σκῶμμα 9 malim βαδίζοι 12 em. R: συνυβριξομένους 13 ἕν δὲ] fort. ἕν δ᾽ ἐν aut ἐν δὲ
14 ἐδόκει] εὐδοκίμει 16 ἐπαύετο Cobetus 18 λυπεῖν mei 22 Ξενοφῶν) Cyrop. 2, 2, 28 |
58 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
«αιἰδικὰ τοῦ Σαμβαύλα δκωπτόμενον εἰσάγει μετὰ «αιδιᾶς. καὶ Κυητοῦ τοῦ ἡμετέρου (μέμνησαι γὰρ) ἐν ἀσϑενείᾳ τὰς χεῖρας ἔχειν ψυχρὰς λέγοντος, “ὐφίδιος Μόδεστος “ἀλλὰ μήν᾽ ἔφη ᾿ϑερμὰς ἀπὸ B τῆς ἐπαρχίας κεκόμικας αὐτάς"᾽ τοῦτο γὰρ ἐκείνῳ 5 μὲν γέλωτα καὶ διάχυσιν παρέσχε, κλέπτῃ δ᾽ ἀνϑυ- πάτῳ λοιδόρημα καὶ ὄνειδος ἦν. διὸ καὶ Κριτό- βουλον ὃ Σωκχράτης εὐπροσωπότατον ὄντα προκαλού- μενος εἰς σύγκρισιν εὐμορφίας ἔπαιξεν οὐκ ἐχλεύ- αξεν. καὶ Σωκράτην πάλιν ᾿Δ4λκιβιάδης ἔσκωπτεν 1 εἰς ξηλοτυπίαν τὴν περὶ ᾿4γάϑωνος. ἥδονται δὲ καὶ βασιλεῖς τοῖς λεγομένοις ὡς εἰς πένητας αὐτοὺς καὶ ἰδιώτας. ὥσπερ ὑπὸ Φιλίππου δκωφϑεὶς ὁ παρά- σιτος εἶπεν “οὐκ ἐγώ σε τρέφω; τὰ γὰρ οὐ προ- σόντα φαῦλα λέγοντες ἐμφαίνουσι τὰ προσόντα 15 χρηστά. δεῖ δ᾽ ὁμολογουμένως καὶ βεβαίως προσεῖναί Οτι χρηστόν" εἰ δὲ μή, τὸ λεγόμενον τοὐναντίον ἀμφισβητήσιμον ἔχει τὴν ὑπόνοιαν. ὃ γὰρ τῷ πάνυ πλουσίῳ τοὺς δανειστὰς ἐπάξειν λέγων, ἢ τὸν ὑδρο- πότην καὶ σώφρονα παροινεῖν καὶ μεϑύειν, ἢ τὸν 30 εὐδάπανον καὶ μεγαλοπρεπῆ καὶ χαριστικὸν κίμβικα καὶ κυμινοπρίστην προσαγορεύων, ἢ τὸν ἐν συν- ηγορίαις καὶ πολιτείαις μέγαν ἀπειλῶν ἐν ἀγορᾷ λήψεσϑαι, διάχυσιν καὶ μειδίαμα παρέσχεν. οὕτως ὁ Κῦρος ἐν οἷς ἐλείπετο τῶν ἑταίρων, εἰς ταῦτα ss προκαλούμενος ἐγίγνετο προσηνὴς καὶ κεχαρισμένος.
2 Κυητοῦ] Κυίντου X ex Macrobio 7, .8, 16 sed cf. Patzig. Quaestt. Plutarch. p. 48 8 Σωκράτης] cf. Xen. Symp. c. 4, 19 10 Σωκράτην] cf. Plat. Symp. p. 3186 22 κυμινοπρίστην X: κύμινον — 26 Κῦρος] Xen. Cyrop. 1, 4,4
LIBER II 59
καὶ τοῦ Ἰσμηνίου τῇ ϑυσίᾳ προδαυλοῦντος, ὡς ovx ἐχαλλιέρει. παρελόμενος τοὺς αὐλοὺς ὁ μισϑωτὴς D ηὔλησε γελοίως" αἰτιωμένων δὲ τῶν παρόντων, ἐκεῖ- νος καλλιερήδσας “ἔστιν᾽ ἔφη "có κεχαρισμένως αὐλεῖν
5 ϑεόϑεν" ὃ δ’ Ἰσμηνίας γελάσας “ἀλλ᾽ ἐμοῦ udv εἶπεν ᾿αὐλοῦντος ἡδόμενοι διέτριβον οἵ ϑεοί, σοῦ δ᾽ ἀπαλλαγῆναι δπεύδοντες ἐδέξαντο τὴν ϑυσίαν.᾽
6. “Ἔτι τοίνυν οἵ τὰ χρηστὰ τῶν πραγμάτων
τοῖς λοιδορουμένοις ὀνόμασι μετὰ παιδιᾶς καλοῦν- 10 r:6, ἂν ἐμμελῶς ποιῶσιν, αὐτῶν μᾶλλον εὐφραί- νουσι τῶν ἀπ’ εὐθείας ἐπαινούντων. καὶ γὰρ δάκ- νουσι μᾶλλον οἱ διὰ τῶν εὐφήμων ὀνειδίξοντες, ὡς oí τοὺς πονηροὺς ᾿4ριστείδας καὶ τοὺς δειλοὺς ᾿4χιλ- λεῖς καλοῦντες, καὶ ὁ τοῦ Σοφοκλέους Οἰδίπους **
15 ταύτης Κρέων ὃ πιστὸς οὐξ ἀρχῆς φίλος.
ἀντίστροφον οὖν ἔοικε γένος εἰρωνείας εἶναι τὸ περὶ τοὺς ἐπαίνους. ᾧ καὶ Σωκράτης ἐχρήσατο, E τοῦ ᾿Αντισϑένους τὸ φιλοποιὸν καὶ συναγωγὸν ἀν- ϑρώπων εἰς εὔνοιαν μαστροπείαν καὶ συναγωγίαν 30 καὺ προαγωγείαν ὀνομάσας. **. Κράτητα δὲ τὸν φιλό- 6ogpov, εἰς πᾶσαν οἰκίαν εἰσιόντα μετὰ τιμῆς καὶ φιλοφροσύνης δεχομένων, ᾿ϑυρεπανοίχτην᾽ ἐκάλουν.
9 μισθωτὴς Ἐ: μισϑωτὸξ ῤ 8 ἐκεῖνος καλλιερήσαρ" 14 καὶ ó] ὃ καὶ mei Φσροβὺ Οἰδέπους lac. est 6—7 Vd 10 E. Fort. suppl. λέγων “ταύτης cett. 16 ἀρχῆς X: 6 Vd 7 E 19e 16 εἰρωνείας εἷναι: εἶναι εἰρωνείας 19 καὶ συναγωγίαν) del. W 20 προαγωγείαν idem e Xen. Symp. 4, 62: ἀγωγίαν Ceterum post ὀνομάσας magna est lac. 46 Vd 58 E. Fort. excidit locus quidam Xenophonteus
60 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
1. “Ποιεῖ δ᾽ εὔχαρι σκῶμμα καὶ μέμψις ἐμφαί- νουσὰ χάριν, ὡς Διογένης περὶ ᾿ἀντισϑένους ἔλεγεν F ὅς us ῥάκη v ἤμπισχε κἀξηνάγκασεν πτωχὸν γενέσθαι κἀκ δόμων ἀνάστατον.
οὐ γὰρ ἂν ὁμοίως πιϑανὸς ἦν λέγων “ὅς us σοφὸν 5 καὶ αὐτάρκη καὶ μακάριον ἐποίησε. καὶ δ Μάκων ἄκαπνα ξύλα τῷ γυμνασιάρχῳ παρασχόντι προῦσ- ποιούμενος éyxcAstv, ἔλεγε 'Óv ὃν οὐδ᾽ ἀποδα- κρῦσαι γέγονεν ἡμῖν. καὶ ὁ τὸν δειπνίξοντα xo9' ἡμέραν ἀνδραποδιστὴν καλῶν καὶ τύραννον, δι᾽ ὃν 10 ἐτῶν τοσούτων οὐχ ἑώρακε τὴν ἑαυτοῦ τράπεξαν. καὶ ὃ λέγων ὑπὸ τοῦ βασιλέως ἐπιβεβουλευμένος ἀφῃρῆσθαι τὴν σχολὴν καὶ τὸν ὕπνον, πλούσιος γεγονὼς ἐκ πένητος. καὶ εἴ τις ἀντιστρέψας αἰτιῷτο τοὺς Αἰσχύλον Καβείρους 15 633 ὄξους σπανίζειν δῶμα᾽ ποιήσαντας, ὥσπερ αὐτοὶ παίξοντες ἠπείλησαν. ἅπτε- ται γὰρ ταῦτα μᾶλλον ἔχοντα δριμυτέραν χάριν, ὥστε μὴ προσίστασϑαι μηδὲ λυπεῖν τοὺς ἐπαινου- μένους. 20 8. Δεῖ δὲ τὸν ἐμμελῶς σκώμματι χρησόμενον εἰδέναι καὶ νοσήματος διαφορὰν πρὸς ἐπιτήδευμα, λέγω δὲ φιλαργυρίας καὶ φιλονεικίας πρὸς φιλο- μουσίαν καὶ φιλοϑηρίαν᾽ ἐπ᾽ ἐκείνοις μὲν yàg ἄχ- ϑονται σκωπτόμενοι, πρὸς ταῦτα δ᾽ ἡδέως ἔχουσιν. ss
3 Nauck p. 914 ῥάκη] κάρη mei 6 malim καὐτάρκη 9 ἐν ἡμῖν mei καὶ ὁ Madvigius: καὶ 16 Nauck. p. 82 17 post ἠπείλησαν reponendum locum de Epaminonda p. 633e censet W
LIBFRE II. 61
οὐκ ἀηδῶς γοῦν 4ημοσϑένης ὁ Μιτυληναῖος, φιλῳ- δοῦ τινος x«l φιλοκιϑαριστοῦ ϑύραν κόψας. ὑπα- κούσαντος αὐτοῦ καὶ κελεύσαντος εἰσελθεῖν “ἂν πρῶτον᾽ ἔφη 'τὴν κιϑάραν δήσῃς. ἀηδῶς δ᾽ ὁ τοῦ B 5 “Δυσιμάχου παράσιτος, ἐμβαλόντος αὐτοῦ σκορπίον ξύλινον εἰς τὸ ἱμάτιον, ἐκταραχϑεὶς καὶ ἀναπηδήσας, ὡς ἤσϑετο τὴν παιδιάν, “κἀγώ σε᾽ φησίν " ἐχφο- βῆσαι βούλομαι, ὦ βασιλεῦ" δός μοι τάλαντον. 9. “Εἰσὶ δὲ καὶ περὶ τὰ σωματικὰ τοιαῦται δια- 19 φοραὺ τῶν πολλῶν" οἷον εἰς γρυπότητα καὶ σιμό- τητα σχωπτόμενοι γελῶσιν, ὧς ὃ Κασάνδρου φίλος οὐκ ἠχϑέσθϑη τοῦ Θεοφράστου πρὸς αὐτὸν εἰ- πόντος ᾿θαυμάξω σου τοὺς ὀφϑαλμούς, ὅτι οὐκ ἄδουσι. τοῦ μυκτῆρος αὐτοῖς ἐνδεδωκότος καὶ ὃ 15 Κῦρος ἐκέλευσε τὸν γρυπὸν σιμὸν ἀγαγέσϑαι γύ- ναιον, οὕτω γὰρ ἐφαρμόσειν. εἰς δὲ δυσωδίαν μυκτῆρος ἢ στόματος ἄχϑονται σκωπτόμενοι" καὶ πάλιν εἰς φαλακρότητα πράως φέρουσιν, εἰς δὲ πή- ρωῶσιν ὀφθαλμῶν ἀηδῶς. καὶ yàg "Avvíyovog αὐτὸς :) μέν ἑαυτὸν εἰς τὸν ὀφθαλμὸν ἔσκωπτε" καί ποτε λαβὼν ἀξίωμα μεγάλοις γράμμασι γεγραμμένον ἱταυτὶ μέν᾽ ἔφη xal τυφλῷ δῆλα. Θεόκριτον δὲ τὸν Χῖον ἀπέκτεινεν, ὅτι φήσαντός τινος 'τοῖς ὀφθαλμοῖς ἂν βασιλέως παραγένῃ, σωϑήσῃ, ᾿ἀλλά μοι᾽ εἶπεν "ἀδύ- Δλδνατον λέγεις τοῦτ᾽ αὐτὸ τὴν σωτηρίαν. iov óD ὅ em. Basileensis: λυσίυ 1 σιμὸν ἀγ. γύναιον addidi ex Cyrop. 8, 4, 21 283 φήσαντός τινος — σωτηρίαν Ἐ: φή- σαντος τῇ ὀφθαλμοὺς ἂν 5 Vd "7 E ραγένηι σωθῆ ἀλλ᾽ ἅμα
εἶπεν ἀδυνάτου τὰ ὑπὸ τὴν ὄριαν 95 Λέων Basileensis. Sed potius vid. supplendum: ὁ [δὲ Μέων ὃ] Βυξάντιος
02 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
Βυξάντιος, εἰπόντος Πασιάδον πρὸς αὐτὸν, ὀφϑαλμι- σϑῆναι δι᾿ αὐτοῦ τοὺς ὀφθαλμούς ᾿ἀσϑένειαν᾽ ἔφη σώματος ὀνειδίξεις, νέμεσιν οὐχ δρῶν ἐπὶ τῶν ὥμων βαστάξοντά σου τὸν víóv? εἶχε δὲ κυρτὸν ὃ Πασιάδης υἱόν. ἠγανάκτησε δὲ καὶ Ἄρχιππος, ὃ 5 δημαγωγὸς τῶν ᾿'4ϑηναίων, ὑπὸ Μελανϑίου σκωφϑεὶς εἰς τὸ κυρτόν' ἔφη γὰρ αὐτὸν ὃ Μελάνϑιος οὐ προεστάναι τῆς πόλεως ἀλλὰ προκεκυφέναι. τινὲς ὃς ταῦτα πράως καὶ μετρίως φέρουσιν, ὥσπερ ὃ φίλος τοῦ ᾿Αντιγόνου τάλαντον αἰτήσας καὶ μὴ 10
E λαβὼν ἤτησε προπομποὺς καὶ φύλακας ὅπως᾽ ἔφη "uj ἐπιβουλευϑῶ προστάξας κατ᾽ ὥμου τὸ τάλαν- τον φέρειν. οὕτω μὲν περὶ τὰ ἐχτὸς ἔχουσι διὰ τὴν ἀνωμαλίαν ἄλλοι γὰρ ἐπ’ ἄλλοις ἄχϑονται. ᾿Επαμεινώνδας μετὰ τῶν συναρχόντων ἑἕστιώμενος 15 ἐπέπινεν ὄξος, καὶ πυνϑανομένων sí πρὸς ὑγίειαν ἀγαϑόν, “οὐκ οἶδ᾽ εἶπεν, “ὅτι μέντοι πρὸς τὸ μεμνῆ- σϑαι τῆς οἴκοι διαίτης ἀγαϑόν, ἐπίσταμαι. διὸ δεῖ καὶ πρὸς τὰς φύδεις καὶ τὰ ἤϑη σκοποῦντα ταῖς παιδιαῖς χρῆσϑαι, πειρώμενον ἀλύπως καὶ κεχαρισ- 30 μένως ἑκάστοις ὁμιλεῖν.
10. Ὃ δ᾽ ἔρως τά τ᾽ ἄλλα ποικιλώτατός ἐστι, καὶ τοῖς σκώμμασιν οἵ μὲν ἄχϑονται καὶ ἀγανα- κτοῦσιν oí δὲ χαίρουσι. δεῖ δ᾽ εἰδέναι τὸν καιρόν"
F ὡς γὰρ τὸ πῦρ ἐν ἀρχῇ μὲν ἀποσβέννυσι τὸ πνεῦμα 35 διὰ τὴν ἀσϑένειαν αὐξηϑέντι δὲ τροφὴν παρέχει
2 δι’ X: δ8ὃ 8 em. Amyotus: κεκυφέναι 12 προσ- τάξας) προσέτι δόξας 18 μὲν] μὲν οὖν) 826 πῦρ] πνεῦμα ἢ πνεῦμα] πῦρ idem
LIBER Il. 68
καὶ ῥώμην, οὕτω φυόμενος ὁ ἔρως ἔτι xal λανϑάνων δυσκολαίνει καὶ ἀγανακτεῖ πρὸς τοὺς ἀποκαλύπτον- τας, ἐκλάμψας δὲ καὶ διαφανεὶς τρέφεται καὶ προσ- γελᾷ τοῖς σκώμμασι φυσώμενος. ἥδιστα δὲ σκώ- 5 πτονται, παρόντων τῶν ἐρωμένων, εἰς αὐτὸ τὸ ἐρᾶν εἰς ἄλλο δ᾽ οὐδέν. ἐὰν ὃὲ καὶ γυναικῶν ἐρῶντες. ἐδίων τύχωσιν ἢ νεανίσκων φιλοκάλων ἔρωτα γεν- 684 ναῖον, παντάπασι γάνυνται καὶ καλλωπίξονται τῷ σκώπτεσϑαι πρὸς αὐτούς. διὸ καὶ ᾿Δρκεσίλαος, ἐν 10 τῇ σχολῇ τοιαύτης μεταδόσεως αὐτῷ γενομένης ὑπό τινος τῶν ἐρωτικῶν “δοκεῖ μοι μηδὲν ἅπτεσϑαι μηδενός “οὐδὲ σὺ τοίνυν ᾿ἔφη 'τοῦδ᾽ ἅπτῃ;᾽ δείξας τινὰ τῶν καλῶν καὶ ὡραίων παρακαϑήμενον.ἢ 11. “Ἤδη δὲ καὶ τὸ τῶν παρόντων δκεπτέον" 15 ἃ γὰρ ἐν φίλοις καὶ συνήϑεσιν ἀκούοντες γελῶσι, ταῦτα δυσχεραίνουσιν, ἂν λέγηται πρὸς αὐτοὺς τῆς γαμετῆς παρούδης ἢ τοῦ πατρὸς ἢ τοῦ καϑηγητοῦ, πλὴν ἂν μή τι κεχαρισμένον ἦ τῶν λεγομένων ἐκεί- νοις" οἷον ἄν τις σκώπτηται τοῦ φιλοσόφου παρόν- 90 τος εἰς ἀνυποδησίαν ἢ νυκτογραφίαν. ἢ τοῦ πατρὸς ἀκούοντος εἰς μικρολογίαν, ἢ τῆς γυναικὸς παρούδης Β εἰς τὸ ἀνέραστον ἑτέρων ἐχείνης δὲ δοῦλον καὶ ϑερα- πευτικόν; ὡς ὃ Τιγράνης ὑπὸ τοῦ Κύρου “τί δ᾽, ἄν σ᾽ ἡ γυνὴ σκευοφοροῦντα ἀκούσῃ! ' ἀλλ οὐκ ἀχού- 25 σεται εἶπεν “ὄψεται δ᾽ αὐτὴ παροῦσα."
10 μεταδόσεως] ὑποθέσεως M. ϑέσεως R. μεταξὺ ei σεως W 19 οὐδὲ Turnebus: ὁ δὲ 18 τὸ λεγόμενον idem [19 τις X: 2 Vd 6 E. 21 παρούσης] om. mei 928 Τιγράνης] Cyrop. 8, 1, 48
64 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
12. 'Ποιεῖ δ᾽ ἀλυπότερα τὰ σκώμματα καὶ τὸ κοινωνεῖν ἁμωδγέπως τοὺς λέγοντας᾽ ὅταν εἰς πενίαν λέγῃ πένης ἢ δυσγενὴς εἰς δυσγένειαν ἢ ἐρῶν εἰς ἔρωτα᾽ δοκεῖ δ᾽ οὐχ ὕβρει παιδιᾷ δέ τινι γίγνεσϑαι μᾶλλον ὑπὸ τῶν ὁμοίων᾽ εἰ δὲ μή, παροξύνει καὶ C λυπεῖ. τὸν γοῦν ἀπελεύϑερον τοῦ βασιλέως νεό- πλουτον ὄντα φορτικῶς δὲ καὶ σοβαρῶς ἐπιπολά- ξοντα τοῖς συνδειπνοῦσι φιλοσόφοις, καὶ τέλος ἐρω- τῶντα πῶς ἔκ τε τῶν λευκῶν καὶ τῶν μελάνων κυάμων ὁμοίως χλωρὸν γίγνεται τὸ ἔτνος, ἀντερω- τήσας 6 ᾿Δριδίκης. πῶς ἐκ τῶν λευκῶν καὶ μελάνων ἱμάντων φοινικοῖ γίγνονται μώλωπες, ἐποίησεν ἀνα- στῆναι περίλυπον γενόμενον. ὃ δὲ Ταρσεὺς ᾿Δμφίας ἐκ κηπουροῦ δοκῶν γεγονέναι, σκώψας δὲ τὸν φίλον τοῦ ἡγεμόνος εἰς δυσγένειαν εἶϑ᾽ ὑπολαβὼν εὐϑύς “ἀλλὰ καὶ ἡμεῖς ἐκ τῶν αὐτῶν σπερμάτων γεγόνα- μεν᾽ γέλωτ᾽ ἐποίησε. κομψῶς δὲ καὶ τοῦ Φιλίππου τὴν ὀψιμαϑίαν ἅμα καὶ περιεργίαν ὃ ψάλτης ἐπ- ἐσχεν᾽ οἰομένου γὰρ αὐτὸν ἐξελέγχειν τοῦ Φιλίππου περὶ κρουμάτων καὶ ἁρμονιῶν “μὴ γένοιτό Gov εἷπεν “ὦ βασιλεῦ, κακῶς οὕτως, ἵν᾽ ἐμοῦ σὺ ταῦτ᾽ εἰδῇς βέλτιον" σκώπτειν γὰρ ἑαυτὸν δοκῶν, éxsi- νον ἀλύπως ἐνουθέτησες. διὸ καὶ τῶν κωμικῶν ἔνιοι τὴν πιχρίαν ἀφαιρεῖν δοκοῦσι τῷ σκώπτειν ἑαυτούς, ὡς ᾿Αριστοφάνης εἰς τὴν φαλακρότητα καὶ
2 ὅταν] οἷον ὅταν ΒΜ, 3 Aéyp] scr. vid. ψέγῃ sed cf. p. 632b 4 ἔρωτα R: ἐρῶντα 11 4oió/xnc] cf. Athen. p.490d ἐκ] ἔκ τεῦ καὶ vàv? 12 ἐξαναστῆναι Her-
werdenus 20 περὶ] διαφερομένου περὶ cf. p. 334c 26 φαλακρότητα] Pac. 767. 771
to
ὅ
LIBER II. 65
τὴν Ayá)wovoc ἀπόλειψιν. Κρατῖνος δὲ τὴν πυτί- νην εἰς τὴν φιλοινίαν ἐδίδαξεν. 18. “Οὐχ ἥκιστα δὲ δεῖ προσέχειν καὶ φυλάττειν, ὅπως ἐκ τοῦ παρατυχόντος ἔσται τὸ σκῶμμα πρός E δτινας ἐρωτήσεις αὐτόϑεν ἢ παιδιὰς γιγνόμενον, ἀλλὰ μὴ πόρρωϑεν οἷον ἐκ παρασκευῆς ἐπεισόδιον. ὡς γὰρ ὀργὰς καὶ μάχας τὰς ἐκ τῶν συμποσίων πραότερον φέρουσιν, ἐὰν δ᾽ ἐπελθών τις ἔξωϑεν λοιδορῆτανι καὶ ταράττῃ, τοῦτον ἐχϑρὸν ἡγοῦνται 10 καὶ μισοῦσιν" οὕτω μέτεστι συγγνώμης σχώμματι καὶ παρρησίας, ἂν ἐκ τῶν παρόντων ἔχῃ τὴν γένε- σιν, ἀφελῶς καὶ ἀπλάστως φυόμενον. ἂν δ᾽ ἦ μὴ πρὸς λόγον ἀλλ᾽ ἔξωϑεν, ἐπιβουλῇ καὶ ὕβρει προσ- éouxsv: οἷον τὸ Τιμαγένους πρὸς τὸν ἄνδρα τῆς 15 ἐμετικῆς “κακῶν γὰρ ἄρχεις τήνδε μοῦσαν εἰσάγων" Ε
καὶ πρὸς ᾿4ϑηνόδωρον τὸν φιλόσοφον, “εἰ φυσικὴ ἡ πρὸς τὰ ἔκγονα φιλοστοργία. ἡ γὰρ ἀκαιρία καὶ τὸ μὴ πρὸς λόγον ὕβριν ἐμφαίνει καὶ δυσμένειαν. 40 οὗτοι μὲν οὖν κατὰ Πλάτωνα χουφοτάτου πράγμα- τος. λόγων, βαρυτάτην ξημίαν ἔτισαν" οἵ δὲ τὸν
1 ἀπόλειψιν": 4--ὃ Vd 7 E λιψιν Respicitur ad Arist. Ran. 83: HP. ᾿ἀγάϑων δὲ ποῦ ᾽στιν; 41. ἀπολιπών μ᾽ ἀποί- χεται 2 εἰς τὴν φιλοινίαν W: 4—b Vd P nulla in E 8 δεῖ] om. mei 13 £&oO0tv*: ἐξ ὧν 15 ἐμετικῆς Iannotius: γαμετικῆς 16 Nauck. p. 914 γὰρ ἄρχεις] κατάρχεις Athenaeus p. 616c 17 καὶ) καὶ τὸν φυσικὴ ÁÀnony- mus: μουσικὴ 18 ἔκγονα Turnebus σγσρὸς τᾶς (ut lega- tur προστὰς) φιλοστοργίας Benselerus, sed cf. p. 493a sq. 962a. locus apparebit scribendo vel legendo ἡ πρὸς τὰ ἔκγον᾽ ágilocvogyía 2420 Πλάτωνα] Legg. p. 717d
Plutarchi Moralia. Vol. IV. Db
66 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
καιρὸν εἰδότες καὶ φυλάττοντες αὐτῷ τῷ Πλάτωνι μαρτυροῦσιν, ὅτι τοῦ πεπαιδευμένου καλῶς ἔργον ἐστὶ τὸ παίξειν ἐμμελῶς καὶ κεχαρισμένως.
685 . IIPOBAHMA B.
Διὰ τί βρωτικώτεροι γίγνονται περὶ τὸ μετόπωρον. ὅ
IIPOZO9IIA TOT Ζ4“14ΠΟΓΟΥΎ.
TAATKIAZ, EENOKAHZ, AAMIIPIAZ, IIAOTTAPXOZ, 44401.
1. Ἐν Ἐλευσῖνι μετὰ và μυστήρια τῆς πανηγύ- ροεῶς ἀκμαξούσης, εἰστιώμεϑα παρὰ Γλαυκίᾳ τῷ 1 ῥήτορι. πεπαυμένων δὲ δειπνεῖν τῶν ἄλλων, Ξε- νοκλῆς ὃ ΖΔελφὸς ὥσπερ εἰώϑει τὸν ἀδελφὸν ἡμῶν “αμπρίαν εἰς ἀδδηφαγίαν Βοιώτιον ἐπέσκωπτεν. ἐγὼ δ᾽ ἀμυνόμενος ὑπὲρ αὐτοῦ τὸν Ξενοχλέα τοῖς Ἐπικούρου λόγοις χρώμενον ᾿οὐ γὰρ ἅπαντες εἶπον 15 “ὦ βέλτιστε, ποιοῦνται τὴν τοῦ ἀλγοῦντος ὑπεξαί-
B ρέσιν ὅρον ἡδονῆς καὶ πέρας᾽ “αμπρίᾳ δὲ καὶ ἀνά- γκη,) πρὸ τοῦ κήπου κυδαίνοντι τὸν περίπατον καὶ τὸ “Λύκειον, ἔργῳ μαρτυρεῖν ᾿Δριστοτέλει' φησὶ γὰρ ὃ ἀνὴρ βρωτικώτατον ἕκαστον αὐτὸν αὑτοῦ 30 περὶ τὸ φϑινόπωρον εἶναι, καὶ τὴν αἰτίαν ἐπείρηκεν" ἐγὼ δ᾽ οὐ μνημονεύω.᾽ ᾿βέλτιον᾽ εἶπεν δ Γλαυκίας"
1 Πλάτωνι) fort. in Legg. p. 654b sqq. 19 Δελφὸς W: &ósigóg 14 ὑπὲρ] om. mei 16 τὴν τοῦ ἀλγ. ὑπε-
ξαίρεσιν] vid. Usener. p. 72 Sent. III 19 "piovorélei] Fragm. 231
LIBER Il. e1
“αὐτοὶ γὰρ ἐπιχειρήσομεν ξητεῖν, ὅταν παυσώμεϑα δειπνοῦντες. ὡς οὖν ἀφῃρέϑησαν αἴ τράπεξαι, Γλαυ- κίας μὲν καὶ Ξενοκλῆς ἠτιάσαντο τὴν ὀπώραν δια- qógoc, ὃ μὲν ὡς τὴν κοιλίαν ὑπεξάγουσαν καὶ τῷ 5 κενοῦσϑαι τὸ σῶμα νεαρὰς ὀρέξεις ἀεὶ παραδκευά- Covcav: ὁ δὲ Ξενοκλῆς ἔλεγεν εὔστομόν τι καὶ δηχτικὸν ἔχοντα τῶν ὡραίων τὰ πλεῖστα τὸν στό- Q gexyov ἐπὶ τὴν βρῶσιν ἐκκαλεῖσθαι παντὸς μᾶλλον ὄψου καὶ ἡδύσματος" καὶ γὰρ τοῖρ ἀποσίτοις τῶν 10 ἀρρώστων ὀπώρας τι προδενεχϑὲν ἀναλαμβάνει τὴν ὄρεξιν. ὃ δὲ Μαμπρίας εἶπεν. ὅτι τὸ οἰκεῖον καὶ τὸ σύμφυτον ϑερμὸν ἡμῶν, ᾧ τρέφεσθαι πεφύκα- μὲν, ἐν μὲν τῷ ϑέρει διέσπαρται καὶ γέγονεν ἀσϑε- νέστερον καὶ μανόν, ἐν δὲ τῷ φϑίνοντι καιρῷ συν- 15 ἀγείρεται πάλιν καὶ ἰσχύει, κατακρυπτόμενον ἐντὸς διὰ τὴν περίψυξιν καὶ τὴν πύκνωσιν τοῦ σώματος. ἐγὼ δ᾽ ὑπὲρ τοῦ μὴ δοχεῖν ἀσύμβολος τοῦ λόγου μετασχεῖν εἶπον, ὅτι τοῦ ϑέρους διψητικώτεροι γι- γνόμεϑα καὶ πλείονι χρώμεϑα τῷ ὑγρῷ διὰ τὸ καῦμα" :) νῦν οὖν ἡ φύσις ἐν τῇ μεταβολῇ ξητοῦσα τούναν- τίον, ὥσπερ εἴωϑε, πεινητικωτέρους ποιεῖ, καὶ τὴν ξηρὰν τροφὴν τῇ κράσει τοῦ σώματος ἀνταποδίδω- D σιν. οὐ μὴν οὐδὲ τὰ σιτία φήσαι τις ἂν αἰτίας ἀμοιρεῖν παντάπασιν, ἀλλ᾽ ἐκ νέων καὶ προσφάτων ὁ" γενόμενα καρπῶν οὐ μόνον μάξας καὶ ὅσπρια καὶ ἄρτους καὶ πυρούς, ἀλλὰ καὶ κρέα ξώων εὐωχου-
2 malim ἀπήρθϑησαν aut ἐπήρϑησαν 4 ὡς Leoni- eus: εἰς 7 δηκτικὸν) δηκτὸν mei 25 malim γιγνόμενα 26 ἀλλὰ X
p*
68 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
μένων và ἐπέτεια τοῖς τὲ χυμοῖς διαφέρειν τῶν παλαιῶν καὶ μᾶλλον ἐπάγεσθαι τοὺς χρωμένους καὶ ἀπολαύοντας.
IIPOBAHMA I. Πότερον ἡ ὕρνις πρότερον ἢ τὸ ὠὸν ἐγένετο. 5 IIPOZ9JILA TOT ALA4A40T OT.
IIAOTTAPXOZ, AAESANAPOZ, ZTAAAZ, DIPMOZ, ZOZZIOZ ZENEKIQ9N, 4440].
1. Ἐξ ἐνυπνίου τινὸς ἀπειχόμην ὠῶν πολὺν E ἡδο ὃ παρὰ τοῦτο ποιούμενος, ἐν ὠῷ καϑάπερ ἐν io Καρὶ διάπειραν λαβεῖν τῆς ὄψεως ἐναργῶς μοι πολ- λάκις γενομένης" ὑπόνοιαν μέντοι παρέσχον, ἑστιῶν- τος ἡμᾶς Σοσσίου Σενεκίωνος, ἐνέχεσθαι δόγμασιν Ὀρφικοῖς ἢ Πυϑαγορικοῖς, καὶ τὸ ὠόν, ὥσπερ ἔνιοι καρδίαν καὶ ἐγκέφαλον, ἀρχὴν ἡγούμενος γενέσεως 15 F ἀφοσιοῦσϑαι᾽ καὶ προύφερεν ᾿4λέξανδρος ὁ ᾿Επικού- οειος ἐπὶ γέλωτι τό
“ἶσόν τοι κυάμους ἔσϑειν κεφαλάς τε τοκήων,
ὡς δὴ κυάμους τὰ ὠὰ διὰ τὴν κύησιν αἰνιττομέ- νῶν τῶν ἀνδρῶν, διαφέρειν δὲ μηδὲν οἰομένων τὸ 30
1 em. Basileensis: διαφέρει 9. ἐξυπνίου vel ξυπνίου mei ἀπειχόμην Turnebus: ἀπὲ 2—8 γὰ ὅ Eu 10 lac. 2—3 d 5 E. Fort. πολὺν ἤδ[Ἕη xoóvov ἡδονῆς παρὰ τοῦτο] defendi potest. προὔργου LR ποιούμενοι mei 11 ἐν Καρὶ διάπειραν W: ἐν καρδίᾳ πεῖραν Cf. Kock. 1 p. 1] 18 ἐσϑέειν (fore. E) mei Cf. Calli- mach. ed. Schn. p. 786
LIBER II. 69
ἐσθίειν ὠὰ τοῦ χρῆσϑαι τοῖς τίκτουσι τὰ ὠὰ ξῴοις. ἐγίγνετο δὴ τὸ τῆς αἰτίας ἀπολόγημα τῆς αἰτίας αὐτῆς ἀλογώτερον, ᾿Ἐπικουρείῳ λέγειν ἐνύπνιον. ὅϑεν οὐ παρῃτούμην τὴν δόξαν ἅμα προσπαίξων τι 5 τῷ ᾿4λεξάνδρῳ᾽ καὶ γὰρ ἦν χαρίεις καὶ φιλόλογος ἐπιεικῶο. ᾿ | 2. "Ex δὲ τούτου τὸ ἄπορον καὶ πολλὰ πράγματα 686 τοῖς ξητητικοῖς παρέχον εἰς μέσον εἷλκε πρόβλημα περὶ τοῦ ὠοῦ καὶ τῆς ὄρνιϑος, ὁπότερον γένοιτο 10 πρότερον αὐτῶν. καὶ Σύλλας μὲν ὁ ἑταῖρος εἰπὼν ὅτι μικρῷ προβλήματι καϑάπερ ὀργάνῳ μέγα καὶ βαρὺ δαλεύομεν τὸ περὶ τῆς τοῦ κόσμου γενέσεως, ἀπηγόρευσε. τοῦ δ᾽ ᾿4λεξάνδρου τῆς ξητήσεως ὡς μηδὲν προσφυὲς φερούσης καταγελάσαντος. Ó γαμ- is βρὺὸς ἡμῶν Φίρμος “ἐμοὶ τοίνυν᾽ ἔφη 'xoijoov ἐν τῷ παρόντι τὰς ἀτόμους. εἶ γὰρ τὰ μικρὰ δεῖ στοι- χεῖα τῶν μεγάλων ἀρχὰς ὑποτίϑεσϑαι, πρῶτον εἰκός B ἐστι τὸ düv γεγονέναι τῆς ὄρνιϑος" ἔστι γὰρ καὶ ἁπλοῦν, ὡς ἐν αἰσϑητοῖς" ποικίλον δὲ καὶ μεμιγμέ- 40 vov μᾶλλον ἡ ὄρνις. καϑόλου δ᾽ ἡ μὲν ἀρχὴ πρῶ- vov ἀρχὴ δὲ τὸ σπέρμα, τὸ δ᾽ ὠὸν σπέρματος μὲν πλέον fov δὲ μικρότερον. ὡς γὰρ ἡ προκοπὴ μέ- σον εὐφυΐας εἶναι δοκεῖ καὶ ἀρετῆς, οὕτω τὸ φὸν προκοπή τίς ἐστι τῆς φύσεως ἐπὶ τὸ ἔμψυχον ἀπὸ :; τοῦ σπέρματος πορευομένης. ἔτι δ᾽, ὥσπερ ἐν τῷ ξῴῳ πρῶτα γίγνεσθαι λέγουσιν ἀρτηρίας καὶ φλέ-
5 em. Basileensis: φιλολόγος 19 τῆς τοῦ κόσμου W: τοῦ κόσμου τῆς libri. τοῦ κόσμου καὶ τῆς Doehnerus 16 em. R: τοῖς ἀτόμοις 17 πρότερον R
10 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
βας, οὕτω λόγον ἔχει καὶ τοῦ ξῴου τὸ àv γεγονέναι πρῶτον, ὡς περιέχον ἐμπεριεχομένου. καὶ γὰρ a Ο τέχναι πρῶτον ἀτύπωτα καὶ ἄμορφα πλάττουσιν, εἶθ᾽ ὕστερον ἕκαστα τοῖς εἴδεσι διαρϑροῦσιν. ἧ Πο- λύκλειτος ὃ πλάστης εἶπε χαλεπώτατον εἶναι τοὔρ- s yov, ὅταν ἐν ὕὄνυχι ὃ πηλὸς γένηται. διὸ καὶ τῇ φύσει τὸ πρῶτον εἶχός ἐστιν ἀτρέμα κινούσῃ τὴν ὕλην ἀργοτέραν ὑπακούειν, τύπους ἀμόρφους καὶ ἀορίστους ἐκφέρουσαν ὥσπερ τὰ ὠά" μορφουμένων δὲ τούτων καὶ διαχαρασσομένων, ὕστερον ἐνδημιουρ- 1 γεῖσϑαι τὸ ξῷον. ὡς δὲ κάμπη γίγνεται τὸ πρῶ- vOv, εἶτ᾽ ἐκπαγεῖσα διὰ ξηρότητα καὶ περιρραγεῖσα ἕτερον πτερωϑὲν δι’ αὐτῆς τὴν καλουμένην ψυχὴν D μεϑίησι. τὸν αὐτὸν τρόπον ἐνταῦϑα προύφίσταται τὸ ὠὸν οἷον ὕλη τῆς γενέσεως. ἀνάγκη γὰρ ἐν τ πάσῃ μεταβολῇ πρότερον εἶναι τοῦ μεταβάλλοντος τὸ ἐξ οὗ μετέβαλε. σκόπει δ᾽ ὅτι σκνῖπες ἐν δέν- δρῳ καὶ τερηδόνες ἐμφύονται ξύλῳ κατὰ σῆψιν ὑγρό- τητος ἢ πέψιν: ὧν οὐδεὶς ἂν ἀξιώσειεν μὴ προῦ- ποκεῖσϑαι μηδὲ πρεσβύτερον εἶναι φύσει τὸ γεννῶν. vo ἡ γὰρ ὕλη λόγον ἔχει πρὸς τὰ γιγνόμενα μητρὸς ὥς φησι Πλάτων καὶ τιϑήνης" ὕλη δὲ πᾶν, ἐξ οὗ σύστασιν ἔχει τὸ γεννώμενον᾽ “τὸ δ᾽ ἐπὶ τούτοις
ἔφη γελάσας “ἀείσω ξυνετοῖσι᾽ 3
eA
2 em. Turnebus: ἐν szeQiegouévo — 4 ἢ] ἢ mei 5 *: τὸ ἔργον 8 ἀργότερον R 10 ἐκδημιουργεῖσϑαι idem 13 ἕτερον] ἔντομον W. ἕτερόν τι Doehnerus. πτερωτὸν ἐξ αὑτῆς" ψυχὴν) νύμφην Leonicus 11 τὸ Μ 22 Πλά- των] Tim. p. 62d 26 cf. p. 891d
LIBER Il. 11
τὸν Ὀρφικὸν καὶ ἱερὸν λόγον, ὃς ovx ὄρνιϑος μόνον τὸ ὠὸν ἀποφαίνει πρεσβύτερον, ἀλλὰ καὶ συλλαβὼν ἅπασαν αὐτῷ τὴν ἁπάντων ὁμοῦ πρεσβυγένειαν ἀνα- E τίϑησι. καὶ τἄλλα μέν ᾿εὔστομα κείσϑω᾽ καϑ᾽ 'Hoó- 5 δοτον᾽ ἔστι γὰρ μυστικώτερα᾽ ξῴων δὲ πολλὰς φύ- ὅεις τοῦ κόσμου περιέχοντος, οὐδὲν ὡς εἰπεῖν γένος ἄμοιρόν ἐστι τῆς ἐξ ὠοῦ γενέσεως" ἀλλὰ καὶ πτηνὰ γεννᾷ καὶ νηκτὰ μυρία καὶ χερσαῖα, σαύρας, καὶ ἀμφίέβια, κροκοδείλους, καὶ δίποδα, τὸν ὄρνιν. καὶ ἄποδα, τὸν ὄφιν, καὶ πολύποδα, τὸν ἀττέλεβον᾽ ὅϑεν οὐκ ἀπὸ τρόπου τοῖς περὶ τὸν Ζιόνυσον ὀργιασμοῖς ὡς μίμημα τοῦ τὰ πάντα γεννῶντος καὶ περιέχον- τος ἐν ἑαυτῷ συγκαϑοωσίωται.ἢ 8. Ταῦτα τοῦ Φίρμου διεξιόντος. ὁ Σενεκίων F ἔφη τὴν τελευταίαν τῶν εἰκόνων αὐτῷ πρώτην ἀν- τιπίπτειν. ᾿ἔλαϑες γάρ᾽ εἶπεν “ὦ Φίρμε, τὸν κόσμον ἀντὶ τῆς παροιμιακῆς ϑύρας ᾿ἐπὶ σεαυτὸν ἀνοίξας" ὁ γὰρ κόσμος προὐὔφέστηκε πάντων τελειότατος (v: καὶ λόγον ἔχει τοῦ ἀτελοῦς φύσει πρότερον εἶναι 20 τὸ τέλειον, ὡς τοῦ πεπηρωμένου τὸ ὁλόκληρον καὶ τοῦ μέρους τὸ ὅλον: οὐδὲ γὰρ ἔχει λόγον εἶναι μέρος οὗ μέρος ἐστὶ μὴ γεγονότος. ὅϑεν οὐδεὶς λέγει τοῦ σπέρματος εἶναι τὸν ἄνθρωπον οὐδὲ τοῦ ὠοῦ τὴν ἀλεχτορίδα, τῆς δ᾽ ἀλεχτορίδος τὸ φὸν 687 35 εἶναι καὶ τὸ σπέρμα τοῦ ἀνθρώπου λέγομεν, ὡς τούτων ἐπιγιγνομένων ἐκείνοις καὶ τὴν γένεσιν ἐν
1
Φ
1
οι
4'Hoóóorov| 2, 171 9. ἀμφέβια Basileensis: ἀμφίβια καὶ mei 10 malim ἀττέλαβον hic et infra 17 cf. p. 1108d. Leutsch. 1 p. 114 — ib. σαυτὸνῦ 21 οὐδὲν mei
12 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ἐκείνοις λαμβανόντων εἶϑ᾽ ὥσπερ ὄφλημα τῇ φύ- 6s, τὴν γένεσιν ἀποδιδόντων. ἐνδεᾶ γάρ cov. τοῦ οἰκείου. διὸ καὶ βούλεσϑαι ποιεῖν πέφυκεν ἄλλο τοιοῦτον, οἷον ἦν ἐξ οὗ ἀπεκρίϑη. καὶ τὸν Oxto- ματικὸν λόγον δρίξονται γόνον ἐνδεᾶ γενέσεως" ἐν- ὁ δεὲς δ᾽ οὐδέν ἐστι τοῦ μὴ γενομένου μηδ᾽ ὄντορ᾽ τὰ δ᾽ ὠὰ καὶ παντάπασι βλέπεται τὴν φύσιν ἔχοντα τῆς ἔν τινε ξῴῳ πήξεως καὶ συστάσεως ὀργάνων B τὲ τοιούτων καὶ ἀγγείων δεομένην. ὅϑεν οὐδ᾽ (ovó- ρηται γηγενὲς Qóv: ἀλλὰ καὶ τὸ Τυνδάρειον οἷ τὸ ποιηταὶ λέγουσιν οὐρανοπετὲς ἀναφανῆναι. ξῷα δ᾽ αὐτοτελῆ καὶ δλόκληρα μέχρι νῦν ἀναδίδωσιν ἡ γῆ, μῦς ἐν Αἰγύπτῳ πολλαχοῦ δ᾽ ὄφεις καὶ βατρά- χους καὶ τέττιγας. ἀρχῆς ἔξωϑεν ἑτέρας καὶ δυνά- μεῶς ἐγγενομένης. ἐν δὲ Σικελίᾳ περὶ τὸν δουλι- i κὸν πόλεμον, αἵματος πολλοῦ καὶ νεκρῶν ἀτάφων ἐν τῇ γῇ κατασαπέντων, πλῆϑος ἀττελέβων ἐξήν- ϑηδε καὶ τὸν σῖτον ἔφϑειρον πανταχοῦ σκεδασϑέν- τες ἐπὶ τὴν νῆσον. ταῦτα τοίνυν ἐκ γῆς φύεται καὶ τρέφεται καὶ τροφῆς περίσσωμα ποιεῖ γόνιμον, so C ᾧ καϑ’ ἡδονὰς πρὸς ἄλληλα τρέπεται, καὶ συνδυα- ξόμενα τῇ μίξει τὰ μὲν φοτοκεῖν τὰ δὲ ξῳοτοκεῖν πέφυκε. καὶ τούτῳ μάλιστα δῆλόν ἐστιν, ὅτι τὴν πρώτην γένεσιν ἔκ γῆς λαβόντα καϑ' ἕτερον τρό- zov ἤδη καὶ δι’ ἀλλήλων ποιεῖται τὰς τεκνώδειο. :5 καϑόλου δ᾽ ὅμοιόν ἐστι τῷ λέγειν, πρὸ τῆς γυναι-
9 δεομένης Β 11 em. Vulcobius: ἀναφῆναι 20 em. Basileensis: zegl σῶμα
sm.
LIBER II. 18
κὸς ἡ μήτρα γέγονεν: ὡς γὰρ ἡ μήτρα πρὸς τὸ ὠόν, οὕτω πάλιν τὸ ὠὸν πρὸς τὸν νεοσδσὸν πέφυκε, κυόμενον ἐν αὐτῷ καὶ λοχευόμενον᾽ ὥστε μηδὲν διαφέρειν τὸν διαποροῦντα, πῶς ὄρνιϑες ἐγένοντο 5 μὴ γενομένων Qóv, τοῦ πυνθανομένου, πῶς ἄνδρες ἐγένοντο καὶ γυναῖκες πρὶν αἰδοῖα γενέσϑαι καὶ μήτρας. καίτοι τῶν μερῶν τὰ πλεῖστα συνυφίστα- ται τοῖς ὅλοις, αἱ δὲ δυνάμεις ἐπιγίγνονται τοῖς μέρεσιν αἱ δ᾽ ἐνέργειαι ταῖς δυνάμεσι, τὰ δ᾽ ἀπο- D 10 τελέσματα ταῖς ἐνεργείαις" ἀποτέλεσμα δὲ τῆς γεν- νητικῆς τῶν μορίων δυνάμεως τὸ σπέρμα καὶ τὸ Qóv: ὥστε τῆς τῶν ὅλων καϑυστερεῖν γενέσεως. σκόπει δὲ μή, καϑάπερ οὐ δυνατόν ἐστι πέψιν τρο- φῆς εἶναι πρὶν ἢ γενέσϑαι ξῷον, οὕτως οὐδ᾽ ὠὸν 15 οὐδὲ σπέρμα" καὶ γὰρ ταῦτα πέψεσί τισι καὶ μετα- βολαῖς ἐπιγενέσθαι ἔοικεν" καὶ οὐχ οἷόν vs, πρὶν ἢ γενέσϑαι ξῷον, ἔχειν ξῴου τροφῆς περίττωμα τὴν φύσιν. οὐ μὴν ἀλλὰ τὸ σπέρμα μὲν ἁμωσγέπως ἀρχῆς τινος ἀντιποιεῖται, τὸ δ᾽ ὠὸν οὔτ᾽ ἀρχῆς ἔχει 90 λόγον, οὐ γὰρ ὑφίσταται πρῶτον᾽ οὔϑ᾽ ὅλου φύσιν, ἀτελὲς γάρ ἐστιν. ὅϑεν ἀρχῆς μὲν ἄνευ γεγονέναι E ξῷον οὐ λέγομεν, ἀρχὴν δ᾽ εἵναι ξῳογονίας. ὑφ᾽ ἧς πρῶτον ἡ ὕλη μετέβαλε, δυνάμεως κρᾶσίν τινὰ καὶ μῖξιν ἐνεργασαμένης γόνιμον" τὸ δ᾽ ὠὸν ἐπι- 86 γέννημα εἶναι, καϑάπερ τὸ αἷμα καὶ τὸ γάλα, τοῦ ξῴου μετὰ τροφὴν καὶ πέψιν. οὐ γὰρ ὦπται συν-
1 πρὸς τὸ ὠόν] πρὸς τὸ ἔμ μβονον ἡ. R. πρὸς τὸ ξῷον Doehnerus. πρὸς τὸ ὦ in rasura habet V 18 em. X:
"ἄλλως γέ πως 24 em. Vulcobius: δε κένημα
14 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ἱστάμενον ὠὸν ἐκ τῆς (Aog, ἀλλ᾽ ἐν μόνῳ ξῴῳ τοῦτο τὴν σύστασιν ἔχει καὶ γένεσιν' ξῷα δὲ καϑ' F αὑτὰ μυρία συνίσταται. καὶ τί δεῖ λέγειν τἄλλα; πολλῶν γὰρ ἐγχέλεων ἁλισκομένων, οὐδεὶς ἑώρακεν οὔτε ϑορὸν οὔτ᾽ dv ἔγχελυν ἔχουσαν ἀλλὰ κἂν 5 τὸ ὕδωρ τις ἐξαρύσῃ καὶ τὴν ἰλὺν ἀναξύδῃ πᾶσαν, εἰς τὸν τόπον ὕδατος συρρυέντος ἐγχέλεις ξῳογο- νοῦνται. δεῖ. οὖν ὕστερον ἀνάγκῃ γεγονέναι τὸ ϑα- τέρου δεόμενον πρὸς γένεσιν᾽ d δὲ καὶ νῦν ϑατέ- ρου χωρὶς ἄλλως ὑπάρχει συνίστασθαι, τοῦτο 10 προτερεῖν τῇ ἀρχῇ τῆς γενέσεως. περὶ ἐχείνης γὰρ ἔστι τῆς πρώτης ὃ λόγος" ἐπεὶ νῦν γε καὶ νεοττιὰς συντίϑησι τὰ πτηνὰ πρὸ τῆς φὠοτοκίας, καὶ δπάρ- 688 γανα παρασκευάξουσιν αἵ γυναῖκεο᾽ ἀλλ᾽ οὐκ ἂν εἴποις καὶ νεοττιὰν φὠοῦ γεγονέναι πρότερον καὶ is σπάργανα παίδων. “οὐ γὰρ yij φησὶν ὁ Πλάτων tyvvaixa, γῆν δὲ γυνὴ μιμεῖται᾽ καὶ τῶν ἄλλων ϑηλέων ἕκαστον. διὸ πρώτην γένεσιν εἰκός ἐστιν ἐκ γῆς τελειότητι καὶ ῥώμῃ τοῦ γεννῶντος αὐτο- τελῆ καὶ ἀπροσδεᾶ γενέσϑαι, τοιούτων ὀργάνων καὶ so στεγασμάτων καὶ ἀγγείων μὴ δεομένην. ἃ νῦν ἡ φύσις ἐν τοῖς τίκτουσιν ἐργάξεται καί μηχανᾶται δι᾿ ἀσϑένειαν. 8 δεῖ οὖν ὕστερον) scr. vid. ὕστερον οὖν ἀνάγκη 14 προπαρασκευάξουσιν Doehnerus col. Xen. Memor. 9, 2, b 16 Πλάτων] Menex. 2888 17 μεμίμηται Plato 18 ϑηλέων᾽ ϑήλεων διὸ τὴν πρώτην R 19 καιρῶ μὴ
τοῦ mei 20 ἀπροσδεᾶδ: ἀπροσδεῇ 21 μὴ δεομένην) del. R ἃ νῦν] ἂν οὖν mei
—— —
LIBER Il. 15
IIPOBAHMA 4A. Ei πρεσβύτατον ἡ πάλη τῶν ἀγωνισμάτων. IIPOZ9JIIA TOT ALAAOTOT. ZOZIKAHZ, ATZIMAXOZ, IIAOTTAPXOZ, ΦΙΛΙΝΟΣ.
1. Σωσικλέα τὸν Κορωνῆϑεν, IlvO(ow νενικη- κότα ποιητάς, εἰστιῶμεν τὰ ἐπινίκια. τοῦ δὲ γυμνι- κοῦ ἀγῶνος ἐγγὺς ὄντος, ὁ πλεῖστος ἦν λόγος περὶ τῶν παλαιστῶν᾽ πολλοὶ γὰρ ἐτύγχανον ἀφιγμένοι καὶ ἔνδοξοι. παρὼν οὖν Ó Μυσίμαχος, εἷς τῶν
10 ᾿Φμφικτυόνων ἐπιμελητής, ἔναγχος ἔφη γραμματικοῦ
2
οι
e
τίνος ἀκοῦσαι τὴν πάλην ἀρχαιοτάτην ἀϑλημάτων πάντων ἀποφαίνοντος, ὡς καὶ τοὔνομα μαρτυρεῖν" ἐπιεικῶς γὰρ ἀπολαύειν τὰ νεώτερα πράγματα κει- μένων ἐν τοῖς παλαιοτέροις ὀνομάτων᾽ ὥς που καὶ τὸν αὐλόν ᾿“ἡρμόσϑαι᾽ λέγουσι καί ἱκρούματα᾽ τὰ αὖ- λήματα καλοῦσιν, ἀπὸ τῆς λύρας λαμβάνοντες τὰς προσηγορίας. τὸν οὖν τόπον, ἐν ᾧ γυμνάζονται πάντες οἵ ἀϑληταί, παλαίστραν καλοῦσι. τῆς πάλης τοὔνομα κτησαμένης τὸ πρῶτον᾽ εἶτα καὶ τοῖς αὖϑις ἐφευρεϑεῖσιν ἐμπαραδχεῖν. τοῦτ᾽ ἔφην ἐγὼ τὸ μαρ- τύριον οὐκ ἰσχυρὸν εἶναι" κεκλῆσϑαι γὰρ ἀπὸ τῆς πάλης τὴν παλαίστραν, οὐχ ὅτι πρεσβύτατόν ἐστι τῶν ἄλλων, ἀλλ᾽ ὅτι μόνον τῶν τῆς ἀγωνίας εἰδῶν
11 em. R: ἀρχαιοτέαυν 1ὅ «à W 171 οὖν] γοῦν 18 malim καὶ παλαίστρυν 20 ἐμπαρασχούσης Anonymus. παρασχεῖν W 29 em. Basileensis: τῆς παλαίστρας
16 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
πηλοῦ καὶ κονίστρας καὶ κηρώματος τυγχάνει δεό- Ὁ μενον" οὔτε γὰρ δρόμον οὔτε πυγμὴν ἐν παλαίστραις διαπονοῦσιν, ἀλλὰ πάλης καὶ παγκρατίου τὸ περὶ τὰς κυλίσεις᾽ ὅτι γὰρ μέμικται τὸ παγκράτιον ἔκ τε πυγμῆς καὶ πάλης, δῆλόν ἐστιν. “ἄλλως δὲ πῶς ἔφην ᾿λόγον ἔχει τεχνικώτατον καὶ πανουργότατον τῶν ἀϑλημάτων τὴν πάλην οὖσαν ἅμα καὶ πρεσ- βύτατον εἶναι; τὸ γὰρ ἁπλοῦν καὶ ἄτεχνον καὶ βίᾳ μᾶλλον ἢ μεθόδῳ περαινόμενον αἱ χρεῖαι πρῶτον ἐκφέρουσιν. ἐμοῦ δὲ ταῦτ᾽ εἰπόντος. ὁ Σωσδικλῆς
bn
᾿ὀρθῶς᾽ ἔφη “λέγεις, καὶ συμβάλλομαί Gov πίστιν
ἀπὸ τοῦ ὀνόματος" 9 γὰρ πάλη μοι δοκεῖ τῷ πα- λεύειν, ὅπερ ἐστὶ δολοῦν καὶ καταβάλλειν δι’ ἀπάτης κεκλῆσϑαι. καὶ ὃ Φιλῖνος “ἐμοὶ δ᾽᾽ εἶπεν "Ὡἁπὸ E τῆς παλαιστῆς᾽ τούτῳ γὰρ μάλιστα τῷ μέρει τοῖν χεροῖν ἐνεργοῦσιν οἵ παλαίοντες, ὥσπερ οἵ πυκτεύ- οντες αὖ πάλιν τῇ πυγμῇ᾽ διὸ κἀκεῖνο πυγμὴ καὶ τοῦτο πάλη προσηγόρευται τοὔργον. οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τὸ συμπάσαι τῶν ποιητῶν καὶ καταπάσαι “πα- λῦναι᾽ λεγόντων, ᾧ μάλιστα χρωμένους τοὺς παλαι- στὰς ὁρῶμεν, ἔστι καὶ ταύτῃ προσάγειν τὴν ἐτυμό- τητα τοῦ ὀνόματος. σκόπει δ᾽ ἔτι᾽ εἶπε '"u) τοῖς F μὲν δρομεῦσιν ἔργον ἐστὶν ὅτι πλεῖστον ἀπολιπεῖν καὶ πορρωτάτω διαστῆναι, τοὺς δὲ πύκτας οὐδὲ πάνυ βουλομένους ἐῶσιν οἵ βραβευταὶ συμπλέκε- σϑαι' μόνους δὲ τοὺς παλαιστὰς ὁρῶμεν ἀλλήλους
8 πάλην Ὗ ὅ em. Basileensis: πῶς 12. em. Basi- leensis: παλαίειν 18 δολοῦν": δόλου 14 φίλινος mei hie et infra 16 τῆς παλαιστῆς lurnebus: τοῦ παλαιστοῦ 18 τοὔργον Ἐ: τὸ ἔργον
to
0
5
LIBER II. 11
ἀγκαλιξομένους καὶ περιλαμβάνοντας᾽ καὶ τὰ πλεῖστα
τῶν ἀγωνισμάτων, ἐμβολαί, παρεμβολαί, συστάσεις,
παραϑέσεις, συνάγουσιν αὐτοὺς καὶ ἀναμιγνύουσιν
ἀλλήλοις. διὸ τῷ πλησιάξειν μάλιστα καὶ γίγνεσϑαι 5 πέλας οὐκ ἄδηλόν ἐστι τὴν πάλην ὠνομάσϑαι.᾽
IIPOBAHMA E. 689
M] « 9 , e, —Ü 9 ᾽ Διὰ τί τῶν ἀϑλημάτων Ὅμηρος πρῶτον ἀεὶ τάττει τὴν πυγμὴν εἶτα τὴν πάλην καὶ τελευταῖον τὸν Ógóuov.
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT ALIAAOTOT. 10 ADZIMAXOZ, MENEKPATHE, ΤΙΜΩΝ, ILAOTTAPXOX.
1. Ῥηϑέντων δὲ τούτων καὶ τὸν Φιλῖνον ἡμῶν ἐπαινεσάντων, αὖϑις ὃ “υσίμαχος ἔφη '"motov οὖν φαίη τις ἂν τῶν ἀγωνισμάτων γεγονέναι πρῶτον ἢ τὸ στάδιον, ὥσπερ Ὀλυμπίασιν * * ἐνταῦϑα δὲ
ιτόπαρ᾽ ἡμῖν x«9' ἕκαστον ἄϑλημα τοὺς ἀγωνιξο- μένους . εἰσάγουσιν ἐπὶ παισὶ παλαισταῖς ἄνδρας παλαιστὰς καὶ πύκτας ἐπὶ πύκταις ὁμοέως καὶ παγ- κρατιαστάς" ἐκεῖ δ᾽. ὅταν οἱ παῖδες διαγωνίσωνται, τότε τοὺς ἄνδρας καλοῦσι. σκόπει δὲ μὴ μᾶλλον᾽ B
20 ἔφη τὴν κατὰ χρόνον τάξιν Ὅμηρος ἀποδείκνυσι" πρῶτον γὰρ ἀεὶ πυγμὴ παρ᾽ αὐτῷ, δεύτερον πάλη, καὶ τελευταῖον ὃ δρόμος τῶν γυμνικῶν ἀεὶ τέ-
14 pars disputationis excidissse vid. quare lacunae signa dedit Duebnerus 19 “σκόπει δὲ μὴ est Timonis
continuantis orationem suam, cuius prior pars cum ante- cedentibus perit W
18 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
τακται. ϑαυμάσας οὖν Μενεκράτης ὃ Θεσσαλός “ὦ Ἡράκλεις᾽ εἶπεν ὅσα λανϑάνει ἡμᾶς" εἰ δέ τινα τῶν ἐπῶν ἔστι Gov πρόχειρα, μὴ φϑονήσῃς ἀναμνῆσαι.᾽ καὶ ὃ Τίμων ᾿ἀλλ᾽ ὅτι μέν᾽ εἶπεν “αἱ Πατρόκλου ταφαὶ ταύτην ἔχουσι τῶν ἀγωνισμάτων τὴν τάξιν, ἅπασιν ὡς ἔπος εἰπεῖν ἔναυλόν ἐστι. διατηρῶν δὲ τὴν τάξιν ὁμαλῶς ὃ ποιητὴς τὸν μὲν ᾿Δ4χιλλέα λέ- γοντα τῷ Νέστορι πεποίηκε δίδωμι δέ σοι τόδ᾽ ἄεϑλον
αὕτως" οὐ γὰρ πύξ γε μαχήσεαι οὐδὲ παλαίδεις. οὐδέ τ’ ἀκοντιστὺν ἐνδύσεαι οὐδὲ πόδεσσι ϑεύσεαι"᾽ τὸν δὲ πρεσβύτην ἐν τῷ ἀποκρένεσϑαι παραδολε- δχοῦντα γεροντικῶς, ὅτι
"ot μὲν ἐνίκησα Κλυτομήδεα, Οἴνοπος υἱόν,
"Ayxatov δὲ πάλῃ Πλευρώνιον,....
Ἴφικλον δὲ πόδεσσι παρέδραμον""
αὖϑις δὲ τὸν μὲν Ὀδυσσέα τοὺς Φαίακας προκαλού- μενον Ν
“ἢ πύξ ἠὲ πάλῃ ἢ καὶ ποσίν. τὸν δ᾽ ᾿Δλκίνουν ὑποτιμώμενον οὐ γὰρ πυγμάχοι εἰμὲν ἀμύμονες οὐδὲ παλαισταί, ἀλλὰ ποσὶ κραιπνοῖς ϑέομεν"᾽ ὡς οὐ κατὰ τύχην ἐκ τοῦ παρισταμένου τῇ τάξει
2. »
χρώμενος ἄλλοτ᾽ ἄλλως, ἀλλὰ τοῖς εἰθισμένοις τότε
9 Hom. 7, 620 σοι] co. Homerus 10 αὔτως idem 11 ἐσδύσεαι idem 1 ib. 6834 Ἤνοπος Homerus 90 id. 9 206 22 ib. 246 28 κραιπνῶς Homerus
0
rA
20
LIBER II. 19
καὶ δρωμένοις κατὰ νόμον ἐπακολουθῶν" ἐδρᾶτο δ᾽ οὕτως, τὴν παλαιὰν ἔτι τάξιν αὐτῶν διαφυλατ- τόντων.ἢ 2. Παυσαμένου δὲ τἀδελφοῦ, τἄλλα μὲν ἔφην 5 ἀληϑῶς λέγεσθαι, τὴν δ᾽ αἰτίαν τῆς τάξεως οὐκ ἐπενόουν. ἐδόκει δὲ καὶ τῶν ἄλλων τισὶ μὴ πιϑανὸν εἶναι γεγονέναι τὸ πυκτεύειν καὶ παλαίειν πρότερον ἐν ἀγῶνι καὶ ἁμίλλῃ τοῦ τροχάξειν, καὶ παρεκάλουν ἐξάγειν εἰς τὸ ἀνώτερον. ἔφην δ᾽ ἐκ τοῦ παρα- 10 στάντος, ὅτι ταῦτά μοι πάντα μιμήματα δοκεῖ καὶ γυμνάσματα τῶν πολεμικῶν εἶναι" καὶ γὰρ ὁπλίτης ἐπὶ πᾶσιν εἰσάγεται, μαρτυρούμενος ὅτι τοῦτο τὸ τέλος ἐστὶ τῆς σωμασκίας καὶ τῆς ἁμίλλης" καὶ τὸ τοῖς νικηφόροις εἰδσελαύνουσι τῶν τειχῶν ἐφίεσϑαι 15 μέρος διελεῖν καὶ καταβαλεῖν, τοιαύτην ἔχει διά- νοίαν. ὡς οὐ μέγα πόλει τειχῶν ὄφελος ἄνδρας ἐχούσῃ μάχεσθαι δυναμένους καὶ νικᾶν. ἐν δὲ “ακεδαίμονι τοῖς νενιχηκόσι στεφανίτας ἀγῶνας ἐξαίρετος ἦν ἐν ταῖς παρατάξεσι χώρα, περὶ αὐτὸν 3) τὸν βασιλέα τεταγμένους μάχεσϑαι" καὶ τῶν toov μόνῳ τῷ ἵππῳ μετουσία στεφάνου καὶ ἀγῶνος ἔστιν, ὅτι μόνος καὶ πέφυκε καὶ ἤσκηται μαχομένοις πα- ρεῖναι καὶ συμπολεμεῖν. “εἶ δὲ δὴ ταῦτα λέγεται μὴ κακῶς, ἤδη σκοπῶμεν᾽ ἔφην ὅτι τῶν μαχομένων 95 πρῶτον ἔργον ἐστὶ τὸ πατάξαι καὶ φυλάξασθϑαι, δεύτερον δὲ συμπεσόντας ἤδη καὶ γενομένους ἐν
4 τἀδελφοῦ: τοῦ ἀδελφοῦ 6 ἐπηνόουν vel ἐἑπήνουν mei 7 γεγονέναι 14 em. Salmasius: ἐλαύνουσιν 1 *: καταβάλλειν 16 cf. Thuc. 7, 77. Soph. OR δ6
80 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
χερσὶν ὠϑισμοῖς vs χρῆσϑαι καὶ περιτροπαῖς ἀλλή- λων, ᾧ δὴ μάλιστά φασιν ἐν Δεύχτροις τοὺς Σπαρ- τιάτας ὑπὸ τῶν ἡμετέρων, παλαιστρικῶν ὄντων, καταβιασϑῆναι" διὸ καὶ παρ᾽ «Αἰσχύλῳ τις τῶν 640 πολεμικῶν ὀνομάξεται δ ᾿βριϑύς, δπλιτοπάλας" καὶ Σοφοκλῆς εἴρηκέ που περὶ τῶν Τρώων ὡς ᾿φίλιπποι καὶ κερουλκοί, σὺν σάκει δὲ κωδωνοκρότῳ παλαισταί""
καὶ μὴν ἐπὶ πᾶσί γε τὸ τρίτον ἐστὶ νικωμένους 10 φεύγειν ἢ διώκειν νικῶντας. εἰκότως οὖν ἡ πυγμὴ προῆγε, δευτέραν δ᾽ εἶχεν ἡ πάλη τάξιν, καὶ τελευ- ταίαν ὃ δρόμος" ὅτι πυγμὴ μέν ἐστι μίμημα πληγῆς καὶ φυλακῆς, πάλη δὲ συμπλοκῆς καὶ ὠϑισμοῦ, δρόμῳ δὲ μελετῶσι φεύγειν καὶ διώκειν.ἢ 15
B IIPOBAHMA s.
Διὰ ví πεύκη καὶ πίτυς καὶ τὰ ὅμοια τούτοις οὐκ ἐνοφϑαλμιάζξεται.
ΠΡΟΣΏΩΠΑ TOT A41AAOTDT'O7T. ΣΩΚΛΑΡΟΣ, ΚΡΑΤΩΝ, ΦΙΛΩΝ. 20 1]. Σώκλαρος ἑστιῶν ἡμᾶς ἐν κήποις ὑπὸ τοῦ Κηφισοῦ ποταμοῦ περιρρεομένοις ἐπεδείκνυτο δένδρα παντοδαπῶς πεποικιλμένα τοῖς λεγομένοις ἐνοφϑαλ-
4em. W: καταβιβασϑῆναι 6 οὗ Bergk. 2 p.242 1 Σοφο-
κλῆς) Nauck. p. 818 12 em. W: : προσῆγε 18 in lemmate
MY malim ἐνοφϑαλμίξεται 28 ἐνόφθαλμισ sic Vd iv óg- i
LIBER Π. 81
μισμοῖς᾽ καὶ γὰρ ἐκ σχίνων ἐλαίας ἀναβλαστανούσας ἑωρῶμεν καὶ ῥοιὰς ἐκ μυρρίνης᾽ ἦσαν δὲ καὶ δρύες ἁπίους ἀγαϑὰς ἐκφέρουσαι καὶ πλάτανοι μηλεῶν δεδεγμέναι καὶ συκαῖ μορεῶν ἐμβολάδας. ἄλλαι ve C δ μίξεις φυτῶν κεκρατημένων ἄχρι xcozoyovíag. οἵ μὲν οὖν ἄλλοι πρὸς τὸν Σώκλαρον ἔπαιξον, ὡς τῶν ποιητικῶν σφιγγῶν καὶ χιμαιρῶν τερατωδέστερα γένη καὶ ϑρέμματα βόδκοντα᾽ Κράτων δὲ προύβαλεν ἡμῖν διαπορῆσαι περὶ τῆς αἰτίας, δι’ ἣν μόνα τῶν 10 φυτῶν τὰ ἐλαιώδη δέχεσθαι τὰς τοιαύτας ἐπιμιξίας οὐ πέφυκεν" οὔτε γὰρ κῶνον οὔτε κυπάριττον ἢ πίτυν ἢ πεύκην ἐκτρέφουσάν τι τῶν ἑἕτερογενῶν ὁρᾶσϑαι. 2. Ὑπολαβὼν ὃὲ Φίλων ἔφη. 'Aóyog τις ἔστιν, 1560 Κράτων. παρὰ τοῖς σοφοῖς, βεβαιούμενος ὑπὸ τῶν γεωργικῶν. τὸ γὰρ ἔλαιον εἴναί φασι τοῖς φυτοῖς πολέμιον καὶ τάχιστ᾽ ἂν ἀπολέσϑαι φυτὸν ὃ βούλοιο χριόμενον ἐλαίῳ, καθάπερ τὰς μελίττας. D τὰ δ᾽ εἰρημένα δένδρα πίονα καὶ πέπειραν ἔχει 40 τὴν φύσιν, ὥστε πίσσαν ἀποδακρύειν καὶ ῥητίνην" ὅταν δὲ πληγῇ, ταῖς διακοπαῖς ὥσπερ ἑλκωϑέντ᾽ ἰχῶρα συνάγει" dj τε δὰς αὐτῶν ἑἐλαιηρὰν ἀφίησιν ἰκμάδα καὶ περιστίλβει τὸ λιπαρὸν αὐτῇ διὸ καὶ πρὸς τἄλλα γένη δυσμίκτως ἔχει. καϑάπερ αὐτὸ 25 τοὔλαιον. παυσαμένου δὲ τοῦ Φίλωνος, ὁ μὲν Κρά- τῶν ᾧετο καὶ τὴν τοῦ φλοιοῦ φύσιν πρὸς τοῦτο
ϑάλμοις E 8 μηλεῶν — μορεῶν Ἐ: μηλέων --- μορέων — 91 ἑλκωϑέντα Huttenus: οἴκοϑεν 22 ἰχῶρα Madvigius: ἐχῶρας 24 τἀλλα: τὰ ἄλλα 396 τοῦὔλαιον Ἐ: τὸ ἔλαιον
Plutarchi Moralia. "Vol. IV. 6
82 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
συνεργεῖν" λεπτὸν γὰρ ὄντα καὶ ξηρὸν οὐ παρέχειν ἕδραν οὐδ᾽ ἐμβίωσιν τοῖς ἐνθεμένοις, ὥσϑ᾽ ὥσπερ Ἑ τὰ φλοιώδη καὶ νοτερὰ καὶ τὰ μαλακὰ τοῖς ὑπὸ τὸν φλοιὸν μέρεσι προσδεχομένοις περιπτύσσεσϑαι κολλώμενον.ἢ
8. «Αὐτὸς δὲ Σώκχλαρος ἔφη καὶ τὸν ταῦτα λέγοντα μὴ κακῶς προδεννοεῖν, ὅτι δεῖ τὸ δεχό-
μενον ἑτέραν φύσιν εὔτρεπτον εἶναι, ἵνα κρατηϑὲν
ἐξομοιωϑῇ καὶ μεταβάλῃ τὴν ἐν ἑαυτῷ τροφὴν πρὸς
τὸ ἐμφυτευόμενον. “καὶ γὰρ τὴν γῆν προδιαλύομεν.
καὶ μαλάσσομεν, ἵνα κοπεῖσα μεταβάλῃ δι’ εὐπάϑειαν καὶ ἅψηται τῶν ἐμφυτευομένων᾽ ἡ γὰρ ἀτενὴς καὶ σκληρὰ δυσμετάβλητος. ταῦτα δὲ τὰ δένδρα κοῦφα τοῖς ξύλοις ὄντα κρᾶσιν οὐ ποιεῖ διὰ τὸ μὴ κρα- F τεῖσϑαι μηδὲ μεταβάλλειν. ἔτι δ᾽" εἶπεν “οὐκ ἄδηλον ὅτι δεῖ πρὸς τὸ ἐμφυτευόμενον χώρας λόγον ἔχειν τὸ δεξόμενον᾽ τὴν δὲ χώραν ἀεὶ ϑήλειαν ἔχειν καὶ yóvuuov: ὅϑεν τὰ πολυκαρπότατα τῶν φυτῶν Ἔ ἢ ἐκλεγόμενοι παραπηγνύουσιν, ὥσπερ γυναιξὶ πολυ- γαλακχτούδσαις ἕτερα βρέφη προσβάλλοντες. πεύκην ὃὲ xol κυπάριττον καὶ τὰ τοιαῦτα πάντα γλίσχρα
641 καὶ ἀγεννῆ τοῖς καρποῖς δρῶμεν. ὥσπερ γὰρ ot
2 ἐντιϑεμένοις an ἐντεϑειμένοιρ᾽ ὥσϑ᾽ * 8 καὶ νοτερὰ "Turnebus: καινοτερὰ (Vd); malim καὶ τὰ νοτερὰ 4 φλοιὸν Ἐ: φλοιὸν ὄντα Ordo verborum est: ὥστε ὥσπερ τὰ φλ. καὶ v. καὶ τὰ μαλ. τοῖς ὑπὸ τὸν φλ. μέρεσι προσ- δεχομένοις (8c. τὸ ἐντεϑειμένον (cf. p. 290f) περιπτύσσεται) κολλώμενα, οὕτω καὶ τὸν φλ. περιπτ. κολ. 6 τὸν" 7 τὸ X: τὸν 17 ἀεὶ Doehnerus: δεῖ ἔχειν] ἔχειν φύσιν ἢ 18 4 Vd 6 P προσεκλεγόμενοιλΥ ^ em. Cobetus: 6 Vd 14 E γαλακτούσαις 20 βρέφη 8: 7 VÀ 6 E
LIBER II. 83
πολυσαρκίᾳ κεχρημένοι καὶ ὄγκῳ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἄτεκνοι" τὴν γὰρ τροφὴν εἰς τὸ δῶμα καταναλίδσκοντες οὐ ποιοῦσιν ἐξ αὐτῆς περίττωμα σπερματικόν" οὕτω τὰ τοιαῦτα δένδρα τῆς τροφῆς ἀπολαύοντα, πάσης
ὅ εἰς αὐτὰ δαπανωμένης, εὐσωματεῖ τοῖς μεγέϑεσι καὶ αὐξάνεται, καρπὸν δὲ τὰ μὲν οὐ φέρει τὰ δὲ φέρει μικρὸν καὶ συντελούμενον βραδέως" ὥστ᾽ οὐ δεῖ ϑαυμάξειν, εἰ μὴ φύεται τἀλλότριον, ἐν ᾧ κακῶς τρέφεται καὶ τὸ οἰκεῖον.
10 IIPOBAHMA Z. Περὶ τῆς ἐχενηίδος. ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ AIAAOTOT. XAIPHMONIANOZ, IIAOTTAPXOZ, ΑΛΜΟΙ.
1. Χαιρημονιανὸς ὁ Τραλλιανός, ἰχϑυδίων ποτὲ
15 παντοδαπῶν παρατεϑέντων. ὃν ἐπιδείξας ἡμῖν ὀξὺ τῷ κεφαλίῳ καὶ πρόμηκες ἔλεγε τούτῳ προσεοικέναι τὴν ἐχενηίδα᾽ ϑεάσασϑαι γὰρ πλέων ἐν τῷ Σικε- λικῷ καὶ ϑαυμάσαι τὴν δύναμιν, οὐκ ὀλίγην βραδυ- τῆτα καὶ διατριβὴν παρὰ τὸν πλοῦν ἀπεργασαμένης ᾽20 τῆς ἐχενηίδος, ἕως ὑπὸ τοῦ πρῳρέως ἑάλω προσεχο- μένη τῷ τοίχῳ τῆς νεὼς ἔξωϑεν. ἦσαν μὲν οὖν οἵ καταγελῶντες τοῦ Χαιρημονιανοῦ ὡς πλάσμα μυ- ϑῶδες παραδεδεγμένου καὶ ἄπιστον, ἦσαν δὲ καὶ
14 Χαιρήμων hic et infra R 6*
84 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
C oí τὰς ἀντιπαϑείας ϑρυλοῦντες, καὶ ἄλλα πολλὰ παρόντων ἦν ἀκούειν, ὅτι μαινόμενον ἐλέφαντα καταπαύει κριὸς ὀφϑείς, ἔχιδναν δὲ φηγοῦ κλώνιον, ἐὰν προδαγάγῃς καὶ ϑίγῃς, ἵστησιν" ἄγριος δὲ ταῦρος ἀτρεμεῖ καὶ πραὔνεται συκῇ προσδεϑείς᾽ τὸ δ᾽ δ ἤλεχτρον πάντα κινεῖ καὶ προσάγεται τὰ κοῦφα, XAQv ὠκίμου καὶ τῶν ἐλαίῳ βρεχομένων᾽ ἡ δὲ σιδη- οἴτις λίϑος οὐκ ἄγει τὸν σίδηρον, ὁ ἂν σκορόδῳ χρισϑῇ. τούτων γὰρ ἐμφανῆ τὴν πεῖραν ἐχόντων, χαλεπὸν εἶναι τὴν αἰτίαν, εἰ μὴ καὶ παντελῶς ἀδύνατον, τὸ καταμαϑεῖν. m
2. Ἐγὼ δὲ τοῦτο μὲν ἔφην ἀπόδρασιν εἶναι
D τῆς ἐρωτήσεως μᾶλλον ἢ τῆς αἰτίας ἀπόδοσιν. ᾿σκοπῶ- μεν δ᾽ εἶπον ὅτι πολλὰ συμπτώματ᾽ ἐνόντα πά- ϑεόιν αἰτιῶν λαμβάνει δόξαν οὐκ ὀρϑῶς᾽ ὅμοιον 15 ὡς εἴ τις οἴοιτο τῇ ἀνθήσει τοῦ ἄγνου πεπαίνε- σϑαι τὸν τῆς ἀμπέλου καρπόν, ὅτι δή, τοῦτο τὸ λεγόμενον,
“ἡ v ἄγνος ἀνθεῖ χὠ βότρυς πεπαίνεται"" ἢ τοῖς ἐπὶ τῶν λύχνων φαινομένοις μύκησι συγ- so χεῖσθαι καὶ συννεφεῖν τὸ περιέχον" ἢ τὴν γρυπό- τητα τῶν ὀνύχων αἴτιον ἀλλὰ μὴ συμβεβηκὸς εἶναι τοῦ περὶ σπλάγχνον ἕλκουρ. ὥσπερ οὖν τούτων
2 παρόντων scripsi cum Amyoto: [παϑόντων. Possis eliam παρὰ τῶν παρόντων | 8 OxógÓp mei 14 ἐνόντα: ἔχοντα πάϑεσιν": 8—4 Vd 10 E σιν, ut in exemplo allato πάϑη sunt ἡ ἄνϑησις τῆς ἄγνου et ἡ πέπανσις τοῦ βότρυος, cf. p. 85 lin. 1 ἐπακολούϑημα τοῦ πάϑους 17 δὴ (δεῖ mei) τοῦτο] δὴ τουτὶ Doehnerus; malim δήπου 19 Nauck. p. 915 τ᾽ Emperius ib. χὠ X: καὶ ὁ 20 ἢ Basileensis
LIBER II. δῦ
ἕκαστον ἐπακολούϑημα τοῦ πάϑους ἐστὶν ἐκ τῶν
αὐτῶν γεννώμενον αἰτιῶν. οὕτως ἔφην ἐγὼ μίαν " αἰτίαν εἶναι δι’ ἣν βραδέως τε πλεῖ καὶ προσάγεται E
τὴν ἐχενηίδα τὸ πλοῖον" ξηρᾶς μὲν γὰρ οὔσης καὶ
5 μὴ σφόδρα βαρείας ὑγρότητι τῆς νεώς, εἰκὸς ὑπολι- σϑάνουσαν ὑπὸ κουφότητος τῇ ϑαλάττῃ τὴν τρόπιν διαλαβεῖν τὸ κῦμα ξύλῳ καϑαρῷ διαιρούμενον καὶ ἀφιστάμενον εὐπετῶς" ὅταν. δὲ νοτερὰ σφόδρα καὶ διάβροχος οὖσα φυκία vs πολλὰ καὶ βρυώδεις ἐπι-
10 πάγους προσάγηται, τοῦ vs ξύλου τὸν τόμον ἀμ- βλύτερον ἴσχει τό τε κῦμα τῇ γλιδχρότητι προῦσ- πίπτον οὐ ῥᾳδίως ἀπολύεται. διὸ καὶ παραψήχουσι τοὺς τοίχους, τὰ βρύα καὶ τὰ φυκία τῶν ξύλων ἀποκαϑαίροντες, οἷς εἰκός ἐστι τὴν ἐχενηίδα προσ-
15 ισχομένην ὑπὸ τῆς γλισχρότητος αἴτιον τῆς βραδυ- τῆτος ἀλλ᾽ οὐκ ἐπακολούϑημα τοῦ τὴν βραδυτῆτα ποιοῦντος αἰτίου νομισϑῆναι.᾽
IIPOBAHMA H. Διὰ ví τοὺς λυκοσπάδας ἵππους ϑυμοειδεῖς εἶναι λέγουσιν. 20 IIPOZQOIIA TOT AIAAOTOT. IIAOTTAPXOZ, O IIATHP ATTOT, AAAOI.
1. Ἵππους λυκοσπάδας οἱ μὲν ἀπὸ τῶν χαλινῶν τῶν λύχων ἔφασαν ὠνομάσϑαι, διὰ τὸ ϑυμοειδὲς ὅ μὴ] om. mei ἐπολισϑαίνουσαν E 7 τὸ W: καὶ
τὸ ξύλῳ R: 3 Vd 7 E λῶ διαιρούμενον καὶ S: διαι 7 Vd E 10 τό τε ξύλον R 12 περιψήχουσι idem
F
86 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
καὶ δυσκάϑεχτον οὕτω σωφρονιξομένους" ὁ δὲ πατὴρ 642 ἡμῶν ἥκιστα περὶ τὰς ἰσηγορίας αὐτοσχέδιος Qv καὶ κεχρημένος ἀεὶ κρατιστεύουδσιν ἵπποις ἔλεγε τοὺς ὑπὸ λύκων ἐπιχειρηϑέντας ἐν πώλοις, ἄνπερ ἐκ- φύγωσιν, ἀγαϑοὺς μὲν ἀποβαίνειν καὶ ποδώκεις, 5 καλεῖσθαι δὲ λυκοσπάδας. ταῦτα δὲ πλειόνων αὐτῷ μαρτυρούντων, ἀπορίαν αἰτίας παρεῖχε, δι’ ἣν τὸ σύμπτωμα τοῦτο ϑυμικωτέρους καὶ γοργοτέρους ποιεῖ τοὺς ἵππους. καὶ ὁ μὲν πλεῖστος ἦν λόγος τῶν παρόντων. ὅτι φόβον τὸ πάϑος οὐ ϑυμὸν ἐν- 10 εργάξεται τοῖς ἵπποις, καὶ γιγνόμενοι ψοφοδεεῖς καὶ πρὸς ἅπαν εὐπτόητοι τὰς δρμὰς ὀξυρρόπους καὶ ταχείας ἴσχουσιν, ὥσπερ τὰ λινόπληκτα τῶν ϑηρίων. ἐγὼ δὲ σκοπεῖν ἔφην χρῆναι, μὴ τοὐναντίον ἐστὶ B τοῦ δοκοῦντος᾽ οὐ γὰρ γίγνεσθαι δρομικωτέρους 15 τοὺς πώλους, ὅταν ἐκφύγωσι τὰς βλάβας τῶν ϑηρίων ἐπιχειρηϑέντες, ἀλλ᾽ οὐκ ἂν ἐκφυγεῖν, εἰ μὴ φύσει ϑυμικοὶ καὶ ταχεῖς ἦσαν" οὔτε γὰρ τὸν Ὀδυσσέα γενέσϑαι φρόνιμον ὑπεχδράντα τοῦ Κύκλωπος, ἀλλ᾽, ὅτι τοιοῦτος ἦν, ὑπεκδρᾶναι. 20
2 ἰσηγορίας] προσηγορίας Herwerdenus. dort. ἱστορίας cf. p. 642 d. 664c 16 οὐ γὰρ] ὅτι mei
LIBER II. 81
IIPOBAHMA 90.
Διὰ τί và λυκόβρωτα τῶν προβάτων τὸ κρέας μὲν γλυκύ- τερον τὸ δ᾽ ἔριον φϑειροποιὸν ἴσχει.
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ ΤΟΥ 41440Tr07. 5 IIATPOKAEAZ, OI IIPOTEPON.
1. Μετὰ τοῦτο περὶ τῶν λυκχοβρώτων ἐξητεῖτο προβάτων, ἃ λέγεται τὸ μὲν κρέας γλυκύτατον παρ- ἔχειν τὸ δ᾽ ἔριον φϑειροποιόν. οὐ φαύλως οὖν ἐδόκει Πατροκλέας ὃ γαμβρὸς ἐπιχειρεῖν περὶ τῆς
10 γλυκύτητος. ὡς τοῦ ϑηρίου τῷ δήγματι τὴν σάρκα τακερὰν ποιοῦντος" καὶ γὰρ εἶναι τὸ πνεῦμα τοῦ λύκου περίϑερμον οὕτω καὶ πυρῶδες, ὥστε τὰ δκληρότατα τῶν ὀστῶν ἐν τῇ κοιλίᾳ τήκειν καὶ καϑυγραίνειν" διὸ καὶ δήπεσϑαι τὰ λυκόβρωτα τῶν
15 ἄλλων τάχιον. περὶ δὲ τῶν ἐρίων διηποροῦμεν, μήποτ᾽ οὐ γεννᾷ τοὺς φϑεῖρας ἀλλ᾽ ἐκκαλεῖται, ᾿τραχύτητός τινος ἀμυχτικῆς ἢ ϑερμότητος ἰδιότητι διακρίνοντα τὴν σάρκα᾽ ταύτην δὲ τοῖς ἐρίοις τὴν D δύναμιν ἐγγίγνεσθαι πρὸς τὸ τοῦ λύκου δῆγμα καὶ
20 T0 πνεῦμα. μεταβάλλοντος ἄχρι τῶν τριχῶν τοῦ σφαττομένου. καὶ συνεβάλλετο τῷ λόγῳ πίστιν ἡ ἱστορία᾽ τῶν γὰρ κυνηγῶν καὶ τῶν μαγείρων ἐπι- στάμεϑα τοὺς μὲν μιᾷ πληγῇ καταβάλλοντας, ὥστ᾽
6 em. X: ἐξηγεῖτο 9 em. Ahrensius et pr. m. ut vid. Vd: πατροκλίας 19 ἐγγίγνεσθαι) οὐ γίνεσθαι mei 20 μεταβάλλον τὰ ἄχρι τῶν τριχῶν Doehnerus, Mihi satis est τὸ σφαττόμενον
88 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ἀπνευστὶ và πληγέντα κεῖσθαι, τοὺς δὲ πολλαῖς μόγις καὶ χαλεπῶς ἀναιροῦντας" ὃ δὲ τούτου ϑαυ- μασιώτερόν ἐστι, τοὺς μὲν τοιαύτην ἐνιέντας μετὰ τοῦ σιδήρου τῷ τιτρωσκομένῳ δύναμιν, ὥστε ταχὺ E σήπεσϑαι καὶ μηδὲ πρὸς μίαν ἡμέραν ἀντέχειν, τοὺς δ᾽ ἀποκτείνοντας μὲν οὐ βράδιον ἐκείνων, οὐδὲν δὲ τοιοῦτο γιγνόμενον περὶ τὴν σάρκα τῶν σφα- γέντων ἀλλ᾽ ἐπὶ χρόνον διαμένουσαν. ὅτι δ᾽ ai κατὰ τὰς σφαγὰς καὶ τοὺς ϑανάτους τῶν ξῴων μεταβολαὶ μέχρι δερμάτων καὶ τριχῶν καὶ ὀνύχων διατείνουσιν, ἀποδηλοῦν εἴωϑε τῷ λέγειν xdi Ὅμη- ρος ἐπὶ τῶν δερμάτων καὶ τῶν ἱμάντων, ὅτι φησὶν ἱμάς *Bobg ἶφι κταμένοιο"᾽ τῶν γὰρ μὴ νόσῳ μηδὲ γήρᾳ διαλυομένων ἀλλ’ ὑπὸ σφαγῆς εὔτονον τὸ δέρμα καὶ στιφρὸν γίγνεσθαι" τὰ δ᾽ ὑπὸ ϑηρίων δηχϑέντα καὶ τοὺς ὄνυχας μελαίνεσϑαι καὶ τρι- χορροεῖν καὶ τοῖς δέρμασι φλιδᾶν καὶ ῥακοῦσϑαι.
1 πνιγέντα mei 6 *: ἀποκτείναντας 8 αἴ κατὰ
BR: καὶ κατὰ 11 ὑποδηλοῦν S εἴωθε τῷ] εἰωθότα mei
Ὅμηρος] Τ' 816 12 ὅτι φησὶν [ug] del. vid. ut glos-
sema ad τῷ λέγειν 15 στιφρὸν»ν] στριφνὸν mei. στυφρὸν Clarkius.
15
LIBER II. 89
IIPOBAHMA I. F
Πότερον oi παλαιοὶ βέλτιον ἐποίουν πρὸς μερίδας ἢ οἵ νῦν ἐκ κοινοῦ δειπνοῦντες.
IIPOZOILA TOT AIAAOTOT. 5 ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, AT'IAZ.
l. Ὅτε τὴν ἐπώνυμον ἀρχὴν ἦρχον οἴκοι. τὰ πλεῖστα τῶν δείπνων δαῖτες ἦσαν, ἐν ταῖς ϑυσίαις ἑκάστῳ μερίδος ἀποκληρουμένης᾽ ὃ τισὶ μὲν ἤρεσκε ϑαυμαστῶς, οἱ δ᾽ ὡς ἀκοινώνητον καὶ ἀνελεύϑερον
10 ψέγοντες ᾧοντο δεῖν ἅμα τῷ καταϑέσϑαι τὸν στέ- φανον ἐπὶ τὴν συνήθη δίαιταν αὖϑις μεϑαρμόσα- 60x, τὰς τραπέξας. “οὐ γὰρ τοῦ φαγεῖν᾽ ὁ “Δ γίας 648 ἔφη χάριν οὐδὲ τοῦ πιεῖν, ἀλλὰ τοῦ συμπιεῖν καὶ συμφαγεῖν ὡς ἐγώμαι καλοῦμεν ἀλλήλους. ἡ δ᾽
15 εἰς μερίδας αὕτη κρεοδαισία τὴν κοινωνίαν ἀναι- ροῦσα, πολλὰ δεῖπνα ποιεῖ καὶ πολλοὺς δειπνοῦν- τας. οὐδένα δὲ σύνδειπνον οὐδενόρ, ὅταν ὥσπερ ἀπὸ κρεοπωλικῆς τραπέζης σταϑμῷ λαβὼν ἕκαστος μοῖραν ἑαυτῷ πρόϑηται. καίτοι τίν᾽ ἔχει διαφορὰν.
90 ἢ κύλικα καταϑέντα τῶν κεκλημένων ἑκάστῳ καὶ χοῦν, ἐμπλησάμενον οἴνου, καὶ τράπεξαν ἰδίαν ὥσπερ οἵ ΖΔημοφωντίδαι τῷ Ὀρέστῃ λέγονται, πίνειν κε- λεῦσαι μὴ προσέχοντα τοῖς ἄλλοιρ᾽ ἢ τοῦϑ᾽ ὅπερ νῦν γίγνεται, κρέας προϑέμενον καὶ ἄρτον, ὥσπερ Β
5 ἐκ φάτνης ἰδίας ἕκαστον εὐωχεῖσθαι, πλὴν ὅτι μὴ
16. 18 κρεωδαισία et κρεωπωλικῆς mei 20 ἢ] del. R.
nihil opus καὶ χοῦν] malim zoóv 21 ἐπικλησάμενον mei καὶ τράπεξαν ἰδίαν] del. Stegmannus, sed necessaria sunt
90 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
πρόσκειται σιωπῆς ἡμῖν ἀνάγκη, καϑάπερ τοῖς τὸν Ὀρέστην ξενίξουσιν; ἀλλὰ καὶ τοῦτ᾽ ἴσως αὐτὸ πρὸς τὴν ἁπάντων κοινωνίαν ἐκκαλεῖται τοὺς συνόντας, ὅτε καὶ λόγῳ κοινῷ πρὸς ἀλλήλους χρώμεϑα καὶ Qj, ψαλτρίας τε τερπούσης καὶ αὐλητρίδος ὁμοίως μετέχομεν" καὶ ὁ κρατὴρ οὗτος ὅρον οὐκ ἔχων ἐν μέσῳ πρόκειται, πηγὴ φιλοφροσύνης ἄφϑονος καὶ μέτρον ἔχουσα τῆς ἀπολαύσεως τὴν ὄρεξιν οὐχ ὥσπερ ἡ τοῦ κρέως καὶ τοῦ ἄρτου μερὶς ἀδικωτάτη C μέτρῳ καλλωπίξεται τῷ ἴσῳ πρὸς ἀνίσους" τὸ γὰρ αὐτὸ τῷ μικροῦ δεομένῳ πλέον ἐστὶ τῷ δὲ μείζονος ἔλαττον. ὥσπερ οὖν, ὦ ἕταῖρ᾽, ὃ κάμνουσι πολλοῖς ἴσα φάρμακα μέτροις ἀκριβέσι καὶ σταϑμοῖς δια- νέμων παγγέλοιος, οὕτω τοιοῦτος ἑστιάτωρ οἷος ἀνθρώπους οὔτε διψῶντας ὡσαύτως οὔτε πεινῶντας εἰς ταὐτὸ συναγαγὼν ἀπὸ τῶν ἴσων ϑεραπεύειν ἅπαντας. ἀριϑμητικῶς οὐ γεωμετρικῶς ὁρίζων τὸ δίκαιον καὶ μέτριον. εἰς καπήλου μὲν οὖν φοιτῶμεν ἑνὶ χρώμενοι μέτρῳ τῷ δημοσίῳ πάντες" ἐπὶ δεῖπ- vov δ᾽ ἕκαστος ἰδίαν ἥκει γαστέρα κομίξων, ἣν οὐ D τὸ ἴσον ἀλλὰ τὸ ἀρκοῦν ἐμπίπλησι. τὰς δ᾽ Ὁμηρι- κὰς ἐκείνας δαῖτας οὐ χρὴ μεταφέρειν ἐκ τῶν στρατι- ὠτικῶν καὶ παρεμβολικῶν ἐνταῦϑα δείπνων. ἀλλὰ μᾶλλον τὴν τῶν παλαιῶν φιλανϑρωπίαν ξηλοῦν, οὐ μόνον ὁμεστίους οὐδ᾽ ὁμωροφίους ἀλλὰ καὶ ὃμο- χοίνικας καὶ ὁμοσίτους τῷ πᾶσαν σέβεσϑαι κοινω-
1 em. M: σιωπῇ 6 ὁ αὐτὸς Madvigius — 12 éroiQ'
ὁ Ἐ: ἑταῖρε cf. p. 619 f. 18 καὶ μέτριον 19 δεῖπνον Vuleobius: δείτνῳ 21 em. Leonicus: ὀμβρικὰς
LIBER II. 91
νίαν ἐν τιμῇ τιϑεμένους. τὰ μὲν oov Ὁμήρου δεῖπνα χαίρειν ἐῶμεν" ὑπολιμώδη γάρ ἐστι καὶ διψαλέα καὶ τοὺς ἑστιάρχας βασιλεῖς ἔχοντα τῶν Ἰταλικῶν δεινοτέρους καπήλων᾽ ὥστε παρὰ τὰς μάχας, ἐν E 5 χερδὶ τῶν πολεμίων ὄντων. ἀπομνημονεύειν ἀκρι- βῶς, πόδον ἕκαστος τῶν δεδειπνηκότων παρ᾽ αὐτοῖς πέπωκε. τὰ δὲ Πινδαρικὰ βελτίω δήπουϑεν, ἐν οἷς ἥρωες αἰδοίαν ἐμίγνυντ᾽ ἀμφὶ τράπεξαν ϑαμά᾽ τῷ κοινωνεῖν ἁπάντων ἀλλήλοις. ἐκεῖνο γὰρ ἦν 10 οἷον ἀνάμιξις καὶ σύγκρασις ἀληϑῶς, τοῦτο δὲ διαι- ρεσις καὶ διαβολὴ τῶν φιλτάτων εἶναι δοχούντων, ὡς μηδ᾽ ὄψου κοινωνεῖν δυναμένων." 2. 'Exi τούτοις εὐδοκιμήσαντι τῷ ᾿Δγίᾳ παρώξυ- γάν μ᾽ ἐπιϑέσϑαι. ἔλεγον οὖν οὐ ξένον τι πεπον- 16 ϑέναι πάϑος “Ἁγίαν, εἰ τὴν ἴδην μερίδα λαμβάνων δυσκολαένει, γαστέρα φορῶν τηλικαύτην᾽ καὶ γὰρ F αὐτὸς εἶναι τῶν ἀδδηφαγίᾳ χαιρόντων" “ἐν᾽ γάρ “ξυνῷ ἰχϑύι ἄκανθαι οὐκ ἔνεισιν᾽ ὥς φησιν ὁ Ζημό- κριτος. “ἀλλὰ τοῦτ᾽ αὐτό᾽ ἔφην "xod μάλιστα τὴν μοῖραν 20 ὑπὲρ εἱμαρμένην ἡμῖν ἐπήγαγεν. ἰσότητος γάρ, ἣν ἱπόλεις τε πόλεσι συμμάχοις τε συμμάχους ἡ Εὐριπίδειος γραῦς φησι ᾿συνδεῖν᾽, οὐδὲν οὕτως 7 πέπωκε] cf. Hom. 41 316 Πινδαρικα] cf. Bergk. 1 p.444 8 em. 8: ἥρως αἰδοῖ ἀνεμέγνυτο --- θ᾽ ἅμα 18 παρό- ξυνάν μ᾽] παρωξύναμεν mei 14 ἔλεγεν lidem οὐ M 16 καὶ γὰρ! ἐδύκει γὰρ 171 εἶναι) εἶπεν εἷναιξδ 18 Ζη- μόκριτος] Mullach. 1. p. 365 19 ἔφην Turnebus: ἔφη 20 ὑπὲρ εἰμαρμένην] ὑπερκρεμαμένην Madvigius coll. p. 1101 ἃ Sed cf. Homerica ὑπὲρ αἶσαν, ὑπὲρ μοῖραν ἣν X: ἦν
21 Eur. Phoen. 537 συμμάχους τε συμμάχοις idem 29 οὐδὲν W: οὐδὲν οὖν
92 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ὡς ἡ περὶ τράπεξαν κοινωνία δεῖται, φύσει xov νόμῳ καὶ ἀναγκαίαν οὐ καινὴν οὐδ᾽ ἐπείδσακτον ὑπὸ δόξης ἔχουσα χρείαν ἱτῷ πλέονα᾽ δ᾽ ἐκ τῶν κοινῶν ἐσϑίοντι 'πολέμιον καϑίσταται᾽ τὸ καϑυ-
644 στεροῦν καὶ ἀπολειπόμενον, ὥσπερ ἐν ῥοθίῳ ταχυ-
'᾿ναυτούδης τριήρους. οὐ γὰρ φιλικὸν οὐδὲ συμποτι- κὸν οἶμαι προοίμιον εὐωχίας ὑφόρασις καὶ ἁρπασ- uóc καὶ χειρῶν ἅμιλλα καὶ διαγκωνιόσμός, ἀλλ᾽ ἄτοπα καὶ κυνικὰ καὶ τελευτῶντα πολλάκις εἰς “λοιδορίας καὶ ὀργὰς οὐ κατ᾽ ἀλλήλων μόνον ἀλλὰ καὶ κατὰ τῶν τραπεξοκόμων καὶ κατὰ τῶν ἑστιών- τῶν. ὅσον δὲ χρόνον ἡ Μοῖρα καὶ ἡ “άχεσις ἰσό- τητι τὴν περὶ τὰ δεῖπνα καὶ συμπόσια κοινωνίαν éBodfevov, οὐδὲν ἰδεῖν ἄκοσμον ἦν οὐδ᾽ ἀνελεύ- ϑερον᾽ ἀλλὰ καὶ τὰ δεῖπνα δαῖτας᾽ ἐκάλουν καὶ τοὺς ἑστιωμένους “δαιτυμόνας᾽ ᾿δαιτρούς᾽ δὲ τοὺς τραπε- ξοχόμους ἀπὸ τοῦ διαιρεῖν καὶ διανέμειν. Δακεδαι- μόνιοι δὲ κρεοδαίτας εἶχον οὐ τοὺς τυχόντας ἀλλὰ τοὺς πρώτους ἄνδρας, ὥστε καὶ “ύσανδρον ὑπ᾽ ᾿Αγησιλάου τοῦ βασιλέως ἐν aiu κρεοδαίτην ἀπο- δειχϑῆναι. τότ᾽ οὖν αἴ νεμήσεις ἐξέπεσον, ὅτ᾽ ἐπεισ- ἤλθον αἵ πολυτέλειαι τοῖς δείπνοις οὐ γὰρ ἦν οἶμαι πέμματα καὶ κανδύλους καὶ καρυκείας ἄλλας τὸ παντοδαπὰς ὑποτριμμάτων καὶ ὄψων παραϑέσεις διαιρεῖν, ἀλλ᾽ ἐξηττώμενοι τῆς περὶ ταῦτα λιχνείας καὶ ἡδυπαϑείας προήκαντο τὴν ἰσομοιρίαν. τεκ- μήριον δὲ τοῦ λόγου καὶ νῦν ἔτι τὰς ϑυσίας καὶ
1 xoó*: wol 2. κἀναγκαίανῦ — 8 πλέονα non πλείονα dixerit propter πλέονι Euripidis 4 cf. Eur. Phoen. 589
K^ 90 κρεωδαίτην et κρεωδαίτας mei
LIBER II. 93
τὰ δημόσια δεῖπνα πρὸς μερίδα γίγνεσϑαι διὰ τὴν C ἀφέλειαν καὶ καϑαριότητα τῆς διαίτης᾽ ὥσϑ᾽ ὃ τὴν νέμησιν ἀναλαμβάνων ἅμα συνανασῴξει τὴν εὐτέ- λειαν. ἀλλ᾽ ὅπου τὸ ἴδιον ἔστιν. ἀπόλλυται τὸ 56 κοινόν; ὕπου μὲν οὖν μὴ ἴσον ἔστιν" οὐ γὰρ οἰκείου κτῆσις ἀλλ᾽’ ἀφαίρεσις ἀλλοτρίου καὶ πλεονεξία περὶ τὸ κοινὸν ἀδικίος ἦρξε καὶ διαφορᾶς, ἣν ὅρῳ καὶ μέτρῳ τοῦ ἰδίου καταπαύοντες ol νόμοι τῆς ἴσα νεμούσης εἰς τὸ κοινὸν ἀρχῆς καὶ δυνάμεως ἐπώ- 1τονυμοι γεγόνασιν. ἐπεὶ μηδὲ στέφανον ἀξίου δια- νέμειν ἡμῶν ἑκάστῳ τὸν ἑστιῶντα μηδὲ κλισίας καὶ χώρας" ἀλλὰ κἂν ἐρωμένην τις ἢ ψάλτριαν ἥκῃ κομίζων, “κοινὰ τὰ φίλων. ἵνα τό “ὁμοῦ πάντα χρήματα᾽ γίγνηται κατὰ τὸν ᾿ἀναξαγόραν. εἰ δ᾽ οὐδὲν 16 ἡ τούτων ἰδίωσις ἐπιταράττει τὴν κοινωνίαν τῷ τὰ D μέγιστα καὶ πλείστης ἄξια σπουδῆς εἶναι κοινά, λόγους. προπόσεις, φιλοφροσύνας, παυσώμεϑα τὰς Μοίρας ἀτιμάξοντες καί 'τὸν τῆς τύχης παῖδα κλῆ- ρον᾽ ὡς Εὐριπίδης φησίν, ὃς οὔτε πλούτῳ νέμων 20 οὔτε δόξῃ τὸ πρωτεῖον, ἀλλ᾽ ὅπως ἔτυχεν ἄλλως ἄλλοτε συμφερόμενος τὸν μὲν πένητα καὶ ταπεινὸν ἐπιγαυροῖ καὶ συνεξαίρει γευόμενόν τινος αὐτο- νομίας, τὸν δὲ πλούσιον καὶ μέγαν ἐϑίξων ἰσότητι μὴ δυσκολαίνειν ἀλύπως σωφρονίζξει.᾽ ,5 ἐστίν] add. οὐδὲ δίκαιόν ἐστιν R 12 ἀλλὰ κἂν] ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἂν Doehnerus ἤκῃ idem: st 18 κοινὰ τὰ φίλων] cf. Leutsch. 2 p. 76. Plat. Lys. p. 207c τὸ ὁμοῦ πάντα Doehnerus: τὰ πάντα. Sed malim τὸ ὁμοῦ τὰ πάντα
14 ᾿ἀναξαγόραν] Mullachius 1 p. 248 18 cf. Nauck. p. 678 20 &Aioig? 22 συνεξαέρει yevóuevoy*: οὐκ ἐξαίρει γενόμενον
XZYMIIOZIAK9N IIPOBAHMATON BIBAION TPITON.
IIPOOIMION.
F 1. Σιμωνίδης ὁ ποιητής, ὦ Σόσσιε Σενεκίων, ἔν τινι πότῳ ξένον ἰδὼν κατακείμενον σιωπῇ καὶ μηδενὶ διαλεγόμενον, “ᾧ ἄνϑρωπ᾽᾽ εἶπεν “εἰ μὲν ἠλίϑιος εἶ, σοφὸν πρᾶγμα ποιεῖς" εἰ δὲ σοφός, ἠλί- ϑιον. ᾿ἀμαϑίην γὰρ ἄμεινον᾽ ὥς φησιν 'HodxAa- τος 'χρύπτειν, ἔργον δὲ ἐν ἀνέσει καὶ παρ᾽ οἶνον᾽
645 “ὅστ᾽ ἐφέηκε πολύφρονά περ μάλ᾽ ἀεῖσαι,
καί 0' ἁπαλὸν γελάσαι καί v' ὀρχήσασϑαι ἀνῆκε" καί τι ἔπος προέηκεν, ὅπερ τ᾽ ἄρρητον ἄμεινον"
οἰνώδεως ἐνταῦϑα τοῦ ποιητοῦ καὶ μέϑης, ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, διαφορὰν ὑποδεικνύντος. ὠδὴ μὲν γὰρ καὶ γέλως καὶ ὄρχησις οἰνωμένοις μετρίως ἔπεισι" τὸ 0b λαλεῖν καὶ λέγειν, ἃ βέλτιον ἦν σιωπᾶν, παροι- νίας ἤδη καὶ μέϑης ἔργον ἐστί. διὸ καὶ Πλάτων ἐν οἴνῳ μάλιστα καϑορᾶσϑαι τὰ ἤϑη τῶν πολλῶν νομίξει, καὶ Ὅμηρος εἰπών οὐδὲ τραπέξῃ γνώτην ἀλλήλων᾽ 8 ᾿Ηράκλειτος] Bywater. p. 42. 10 Hom. £ 464 15 *: oivovuévo:g 16 ἃ βέλτιον W: ἀβέλτερον 11 Πλάτων] de
Legg. p. 650 a sqq. 18 ἤϑη LPlut. Fragm. 22, 1: πάϑη 19 Ὅμηρος] φ 35
mm,
10
920
QUAESTIONUM CONVIVALIUM PROOEMIUM. 95
δῆλός ἐστιν εἰδὼς τὸ πολύφωνον τοῦ οἴνου καὶ Β λόγων πολλῶν γόνιμον. οὐ γὰρ ἔστι τρωγόντων σιωπῇ καὶ πινόντων γνῶσις" ἀλλ᾽ ὅτι τὸ πίνειν εἰς τὸ λαλεῖν προάγεται., τῷ δὲ λαλεῖν ἐμφαίνεται δ καὶ τῷ ἀπογυμνοῦσϑαι πολλὰ τῶν ἄλλως λανϑα- νόντων, παρέχει τινὰ τὸ συμπίνειν καὶ κατανόησιν ἀλλήλων" ὥστε μὴ φαύλως ἂν ἐπιτιμῆσαι τῷ Αἰσώπῳ, “τί τὰς ϑυρίδας, ὦ μακάριε, ξητεῖς ἐκείνας, δι’ ὧν ἄλλος ἄλλου κατόψεται τὴν διάνοιαν; ὁ γὰρ οἷνος 10 ἡμᾶς ἀνοίγει καὶ δείινυσιν οὐκ ἐῶν ἡσυχίαν ἄγειν, ἀλλ᾽ ἀφαιρῶν τὸ πλάσμα καὶ τὸν σχηματισμόν, ἀπωτάτω τοῦ νόμου καϑάπερ παιδαγωγοῦ ysyovó- C των. icózxo μὲν οὖν καὶ Πλάτωνι. καὶ εἴ τις ἄλλος ἐξετάσεως τρόπου δεῖται. πρὸς τοῦτο χρήσι- 15 μον ὃ ἄκρατορ᾽ οἵ δὲ μηδὲν ἀλλήλους βασανίζειν δεόμενοι μηδὲ καταφωρᾶν ἀλλ᾽ ἢ χρῆσϑαι φιλο- φρόνως, τὰ τοιαῦτα προβλήματα καὶ τοὺς λόγους ἄγουσι συνιόντες, οἷς ἀποκρύπτεται τὰ φαῦλα τῆς ψυχῆς. τὸ δὲ βέλτιστον ἀναϑαρρεῖ καὶ τὸ μουσι- 40 κώτατον, ὥσπερ ἐπὶ λειμῶνας οἰκείους καὶ νομὰς ὑπὸ φιλολογίας προερχόμενον. ὅϑεν καὶ ἡμεῖς τρί- την δεκάδα ταύτην δοι πεποιήμεϑα συμποτικῶν ξη- τημάτων, τὸ περὶ τῶν στεφάνων πρῶτον ἔχουσαν.
1 πολύφωνον": 4 Vd 12—13 E wov vid. Praefat. p. LVIII 2 λόγων": 5 Νὰ 6 E 6 καὶ τῷ": καὶ τὸ 6 καὶ] γνῶσιν καὶ R τῷ] τινα vo? sed cf. p. 712b. Nic. et Crass.coiup.c.6 17 τοὺς] τοὺς tov00v0vg? 18 εἰσάγουσι Emperius em, Basileensis: συνιόντας 19 ψυχῆς] τύ- χης mei καὶ τὸ eadem: καὶ τὸν
D
IIPOBAHMA 4A.
El χρηστέον ἀνϑινοῖς στεφάνοις παρὰ πότον.
IIPOZO9JIIA TOT A4LAAOTDOT.
EPAT&N, AMM&NIOZ, ΤΡΥΦΩΝ, IIAOTTAPXOZ, 44401.
1. Ἐγένοντο γάρ ποτε καὶ περὶ στεφάνων λόγοι" τὸ δὲ συμπόσιον ἦν ᾿4ϑήνησιν, ᾿Εράτωνος τοῦ ἁρ- μονικοῦ ταῖς Μούσαις τεϑυκότος καὶ πλείονας ἑστιῶν- τος. παντοδαπῶν γὰρ μετὰ τὸ δειπνῆσαι στεφάνων περιφερομένων. ὃ ᾿Δμμώνιος ἐπέσκωψέ πως ἡμᾶς ἀντὶ τοῦ δαφνίνου τοῖς ῥοδίνοις ἀναδησαμένους" ὅλως γὰρ εἶναι τοὺς ἀνθινοὺς κορασιώδεις καὶ παι- ξούσαις μᾶλλον ἐπιτηδείους παρϑένοις καὶ γυναιξὶν ἢ συνουσίαις φιλοσόφων καὶ μουσικῶν ἀνδρῶν. ᾿ϑαυμάξω δὲ καὶ Ἐράτωνα τουτονὶ τὰς μὲν ἐν τοῖς μέλεσι παραχρώδσεις βδελυττόμενον καὶ κατηγοροῦντα
E τοῦ καλοῦ ᾿4γάϑωνος, ὃν πρῶτον εἰς τραγῳδίαν φα-
σὶν ἐμβαλεῖν καὶ ὑπομῖξαι τὸ χρωματικὸν, ὅτε τοὺς Μυσοὺς ἐδίδασκεν. αὐτὸς δ᾽ ἡμῖν ὁρᾶτε ὡς ποικί- λων χρωμάτων καὶ ἀνθηρῶν τὸ συμπόσιον ἐμπέ- πληκε. καὶ τὴν διὰ τῶν ὥτων ἀποκλείει τρυφὴν καὶ ἡδυπάϑειαν τῇ αὐλείῳ, τὴν κατὰ τὰ ὄμματα καὶ
16 δ᾽ ἔφη em. W: τοῦτον εἰ 19 τοὺς [Μυσοὺς] cf. Nauck. p. 768 ὁρᾶτε óg*: ὡς ὁρᾶτε cf. Praefat. p. LVIII 22 τῇ αὐλείῳ τὴν (τῇ αὐλείῳ Duebnerus)*: ταῦτα τὴν
μά
to
δ
0
QUAESTIONUM CONVIVALIUM. LIBER IIL 97
τὰς ῥῖνας, ὥσπερ xc«9' ἑτέρας ϑύρας, ἐπεισάγων τῇ ψυχῇ καὶ τὸν στέφανον ἡδονῆς ποιῶν οὐχ εὐὖδσε- βείας. καίτοι τὸ ys μύρον τοῦτο τῆς ἀνϑινῆς ταύ- F της καὶ μαραινομένης ἐν ταῖς χερσὶ τῶν στεφανη- ὃ πλόκων δπουδαιοτέραν ἀναδίδωσιν εὐωδίαν. ἀλλ᾽ οὐκ ἔχει χώραν ἐν συμποσίῳ φιλοσόφων ἀνδρῶν ἡδονὴ πρὸς μηδεμίαν συμπεπλεγμένη χρείαν μηδ᾽ ἀκολουϑοῦσα φυσικῆς ὀρέξεως ἀρχῇ. καϑάπερ γὰρ οὗ μὲν ὑπὸ τῶν κεκλημένων ἀγόμενοι φίλων ἐπὶ 10 τὸ δεῖπνον ἔϑει φιλανθρώπῳ τυγχάνουσι τῶν αὐτῶν, ὥσπερ ᾿Αριστόδημος ὑπὸ Σωκράτους εἰς ᾿4γάϑωνος ἀχϑεὶς ἑστιῶντος" εἰ δέ τις ἀφ᾽ αὑτοῦ βαδίξοι, τούτῳ δεῖ τὴν ϑύραν κεκλεῖσθαι" οὕτως αἱ μὲν 646 περὶ τὴν ἐδωδὴν καὶ πόσιν ἡδοναὶ κεκλημέναι ὑπὸ 15 τῆς φύσεως ταῖς ὀρέξεσιν ἑπόμεναι τόπον ἔχουσι, ταῖς δ᾽ ἄλλαις ἀκλήτοις καὶ σὺν οὐδενὶ λόγῳ φιλη- δονίαις ἀπηλλάχϑαι προδήχει.᾽ἢ 2. Πρὸς ταῦϑ᾽ οἱ μὲν ἀήϑεις τοῦ ᾿Δμμωνίου νεανίσκοι διαταραχϑέντες ἡσυχῆ παρελύοντο τοὺς 20 στεράνους᾽ ἐγὼ δ᾽ εἰδὼς ὅτι γυμνασίας ἕνεκα καὶ ξητήσεως καταβέβληκεν ἐν μέσῳ τὸν λόγον ὁ ᾿φμμώ-
es
vi0og, προδαγορεύδσας Τρύφωνα τὸν ἰατρόν “ὦ vüv
€^
εἶπον “ἢ καταϑέσϑαι δίκαιος εἶ μεϑ’ ἡμῶν τουτονὶ τὸν καλὸν ἄνϑεσι φλέγοντα τοῖς ῥοδίνοις στέφανον, 5 ἢ λέγειν, ὥσπερ εἴωϑας ἑκάστοτε πρὸς ἡμᾶς, ὅσας B 8 γὰρ Μ 11 εἰς Basileensis: καὶ 16 φιληδονίαις Emperius: φιληδονίας Sed malim φιληδονίαις παρούσαις 17 ἀπηλλάχϑαι προσήκει scripsi cum eodem: ἀπήλλακται lac. 2
solus Vd 98 εἶπον * ib. ἢ Leonicus: εἰ 94 ἄνϑεσι Turnebus: 6 Vd E
Plutarchi Morilia. Vol IV. 7 "a
e
98 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ἔχουσιν οἱ ἀνϑινοὶ στέφανοι πρὸς τὸ πίνειν βοη- ϑείας. ὑπολαβὼν δ᾽ ὁ 'Eodvov “οὕτω ydo! sime ᾿δέδοχται μηδεμίαν ἡδονὴν ἀσύμβολον δέχεσϑαι., ἀλλ᾽ εὐφραινομένους δυσκολαίνειν. ἂν μὴ μετά τι- νος μισϑοῦ τοῦτο πάσχωμεν" ἢ τὸ μὲν μύρον εἰκό- τῶς ὑποδυσωπούμεϑα καὶ τὴν πορφύραν διὰ τὴν ἐπίθετον πολυτέλειαν ὡς δολερὰ εἵματα καὶ χρί- ὅματα κατὰ τὴν τοῦ βαρβάρου φωνήν, αἷ δ᾽ αὐτο- φυεῖς χρόαι καὶ ὀσμαὶ τὸ ἀφελὲς ἔχουσι καὶ καϑα- ρὸν καὶ οὐδὲν ὀπώρας διαφέρουσι; μὴ γὰρ εὔηϑες $ τοὺς μὲν χυμοὺς δρέπεσϑαι καὶ ἀπολαύειν τῆς φύσεως διδούσης, ὀσμὰς δὲ καὶ χρόας 'Qg ὧραι φέ- ρουσι᾽, διὰ τὴν ἐπανθοῦσαν ἡδονὴν ταῦτα καὶ χάριν ἀτιμάξειν, ἂν μή τι χρειῶδες ἔξωϑεν ἄλλο συνεπι- φέρωσιν. ἕν γὰρ αὐτὸ δοκεῖ τοὐναντίον, εἰ μη- δὲν ἡ φύσις, ὡς ὑμεῖς φατε, μάτην πεποίηκε, ταῦτα τῆς ἡδονῆς πεποιῆσϑαι χάριν, ἃ μηδὲν ἄλλο χρήσιμον ἔχοντα μόνον εὐφραίνειν πέφυκε. δκό- zt, δ᾽ ὅτι τοῖς φυομένοις καὶ βλαστάνουσι τὰ μὲν φύλλα σωτηρίας ἕνεκα τοῦ καρποῦ καὶ ὅπως vox αὐτῶν τὰ δένδρα ϑαλπόμενα καὶ ψυχόμενα μετρίως φέρῃ τὰς μεταβολὰς γέγονε" τοῦ δ᾽ ἄνθους ὄφελος D οὐδὲν ἐπιμένοντος, πλὴν εἴ τι χρωμένοις ἡμῖν ἐπι- τερπὲς ὀσφρέσϑαι καὶ ἰδεῖν ἡδὺ παρέχει, ϑαυμαστὰς 1 χρώματα mei. γρέματα Clem. Alex. p. 844 Pott. cf. Herod. 8, 22 9 τὸ] οὐ τὸ mei 12 ἃς — φέρουσι] cf. p. 10076 et Bywater. p. 14 ὥραν mei 18 ταῦτα] ταύτας an delendum? 15 lac. 4—08 Vd. Fort. μᾶλλον γὰρ 16 lac. 38—4 Vd 2 E. Fort. φατε δήπορ 22 τῶν δ᾽ ἀνθῶν
— ἐπιμενόντων Turnebus 24 idem: ὕσφρεσϑαι. Ceterum ἀφιέντα et. &vovyóusve deleverim ut librarii additamenta
LIBER III. 99
μὲν ὀσμὰς ἀφιέντα, ποικιλίαν δ᾽ ἀμιμήτοις χρώμασι καὶ βαφαῖς ἀνοιγόμενα. διὸ τῶν μὲν φύλλων ἀπο- σπωμένων οἷον ἀλγεῖ καὶ δάκνεται τὰ φυτὰ καὶ γίγνεται περὶ αὐτὰ βλάβη τις ἑλκώδης καὶ ψίλωσις 5 ἀπρεπής᾽ καὶ οὐ μόνης ὡς ἔοικε κατ᾿ Ἐμπεδοκλέα τῆς δάφνης τῶν φύλλων ἀπὸ πάμπαν ἔχεσϑαι χρή, ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων φείδεσϑαι δένδρων ἁπάντων καὶ μὴ κοσμεῖν ἑαυτοὺς ταῖς ἐκείνων ἀκοσμίαις, βίᾳ καὶ παρὰ φύσιν τὰ φύλλα συλῶντας αὐτῶν. ιοαῖ δὲ τῶν ἀνθέων ἀφαιρέσεις τρυγήσεσιν ἐοίκασι καὶ βλάπτουσιν οὐδέν, ἀλλὰ κἂν μὴ λάβῃ τις ἐν ὥρᾳ, περιερρύη μαρανϑέντα. καϑάπερ οὖν ol βάρ- βαροι τῶν ϑρεμμάτων τοῖς δέρμασιν ἀντὶ τῶν ἐρίων ἀμφιέννυνται. οὕτω μοι δοκοῦσιν oí μᾶλλον ἐκ τῶν 15 φύλλων ἢ τῶν ἀνθέων ὑφαίνοντες τοὺς στεφάνους οὐ κατὰ λόγον χρῆσϑαι τοῖς φυτοῖς. ἐγὼ μὲν οὖν ταῦτα συμβάλλομαι ταῖς στεφανοπώλισιν᾽ οὐ γάρ εἶμι γραμματικός, ὥστ᾽ ἀπομνημονεύειν ποιημάτων, ἐν οἷς τοὺς παλαιοὺς ἱερονίκας ἀναγιγνώσχομεν 50 ἀνθινοῖς ἀναδουμένους στεφάνοις" πλὴν ὅτι γε ταῖς Μούσαις ὁ τῶν ῥόδων στέφανος ἐπιπεφήμισται,
E
μεμνῆσθαί μοι δοκῶ Σαπφοῦς λεγούσης πρός τινὰ F
τῶν ἀμούσων καὶ ἀμαϑῶν γυναικῶν ᾿κατϑάνοισα δὲ κείσεαι"
1 δὲ7 malim δ᾽ ἐν b Ἐμπεδοκλέα! Mullach. 1 p. 18 vs. 450, qui δάφνης γὰρ χλωρῶν φύλλων ἀπὸ πάμπαν ἔχεσϑε versum effecit 10 ἀνθέων" hic et infra: ἀνθῶν 20 ἀναδουμένοις mei quidem 24 κατϑανοῖσα libri cf. Bergk. 8 p. 111 7Ὲ ull.
EZYMIIOZIAK9N IIPOBAHMATON BIBAION TPITON.
IIPOOIMION.
F 1. Σιμωνίδης ὃ ποιητής. ὦ Σόσσιε Σενεχίων. ἔν τινι πότῳ ξένον ἰδὼν κατακείμενον σιωπῇ καὶ μηδενὶ διαλεγόμενον. “ὦ ἄνϑρωπ᾽᾽ εἶπεν “εἰ μὲν ἠλίϑιος εἶ, σοφὸν πρᾶγμα ποιεῖς" εἰ δὲ σοφός, ἠλί- ϑιον. ᾿ἀμαϑίην γὰρ ἄμεινον᾽ ὥς φησιν Ἡράκλει- τος 'ἱχρύπτειν, ἔργον δὲ ἐν ἀνέσει καὶ παρ᾽ οἶνον᾽
645 ᾿ὅστ᾽ ἐφέηκε πολύφρονά περ μάλ᾽ sicot,
καί 9' ἁπαλὸν γελάσαι καί τ᾽ ὀρχήσασϑαι ἀνῆκε' καί τι ἔπος προέηκεν, ὅπερ v' ἄρρητον ἄμεινον
οἰνώδεως ἐνταῦϑα τοῦ ποιητοῦ καὶ μέϑης, ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, διαφορὰν ὑποδεικνύντος. ὠδὴ μὲν γὰρ καὶ γέλως καὶ ὄρχησις οἰνωμένοις μετρίως ἔπεισι" τὸ ὃὲ λαλεῖν καὶ λέγειν, ἃ βέλτιον ἦν σιωπᾶν, παροι- νίας ἤδη καὶ μέϑης ἔργον ἐστί. διὸ καὶ Πλάτων ἐν οἴνῳ μάλιστα καϑορᾶσϑαι τὰ ἤϑη τῶν πολλῶν νομίξει, καὶ Ὅμηρος εἰπών —— οὐδὲ τραπέξῃ γνώτην ἀλλήλων᾽ 8 Ἡράκλειτος] Bywater. p. 42 10 Hom. £ 464 15 *: οἰνουμένοις 16 ἃ βέλτιον W: ἀβέλτερον 11 Πλάτων] de
Legg. p. 660 ἃ sqq. 18 ἤϑη Plut. Fragm. 22, 1: πάϑη 19 Ὅμηρος] φ 35 |
5
10
20
QUAESTIONUM CONVIVALIUM PROOEMIUM. 95
δῆλός ἐστιν εἰδὼς τὸ πολύφωνον τοῦ οἴνου καὶ B λόγων πολλῶν γόνιμον. οὐ γὰρ ἔστι τρωγόντων σιωπῇ καὶ πινόντων γνῶσις" ἀλλ᾽ ὅτι τὸ πίνειν εἰς τὸ λαλεῖν προάγεται, τῷ δὲ λαλεῖν ἐμφαίνεται 5 καὶ τῷ ἀπογυμνοῦσϑαι πολλὰ τῶν ἄλλως λανϑα- νόντων, παρέχει τινὰ τὸ συμπίνειν καὶ κατανόησιν ἀλλήλων" ὥστε μὴ φαύλως ἂν ἐπιτιμῆσαι τῷ «ἰσώπῳ, “τί τὰς ϑυρίδας, ὦ μακάριε, ξητεῖς ἐκείνας, δι’ ὧν ἄλλος ἄλλου κατόψεται τὴν διάνοιαν; ὁ γὰρ οἷνος 10 ἡμᾶς ἀνοίγει καὶ δείκνυσιν οὐκ ἐῶν ἡσυχίαν ἄγειν, ἀλλ᾽ ἀφαιρῶν τὸ πλάσμα καὶ τὸν σχηματισμόν, ἀπωτάτω τοῦ νόμου καϑάπερ παιδαγωγοῦ γεγονό- C των. 4icózo μὲν οὖν καὶ Πλάτωνι, καὶ εἴ τις ἄλλος ἐξετάσεως τρόπου δεῖται. πρὸς τοῦτο χρήσι- ιόμον ὃ ἄχρατος" οἵ δὲ μηδὲν ἀλλήλους βαδανίξειν δεόμενοι μηδὲ καταφωρᾶν ἀλλ’ ἢ χρῆσϑαι φιλο- qgoóvoe, τὰ τοιαῦτα προβλήματα καὶ τοὺς λόγους ἄγουσι συνιόντες, οἷς ἀποκρύπτεται τὰ φαῦλα τῆς ψυχῆς, τὸ δὲ βέλτιστον ἀναϑαρρεῖ καὶ τὸ μουσι- 40 κώτατον, ὥσπερ ἐπὶ λειμῶνας οἰκείους καὶ νομὰς ὑπὸ φιλολογίας προερχόμενον. ὅϑεν καὶ ἡμεῖς τρί- την δεκάδα ταύτην 6o, πεποιήμεϑα συμποτικῶν ξη- τημάτων, τὸ περὶ τῶν στεφάνων πρῶτον ἔχουσαν.
1 πολύφωνον": 4 Vd 12—18 E νον» vid. Praefat. p. LVIII 2 λόγων": b Vd 6 E 6 καὶ τῷ": καὶ τὸ 6 καὶ] γνῶσιν καὶ R τῷ] τινα ro? sed cf. p. 712b. Nic. eb Crass.coip.c.5 17 τοὺς] τοὺς τοιούτουρ᾽'ἡ 18 εἰσάγουσι Emperius em. Basileensis: συνιόντας 19 ψυχῆς] τύ- χης mei καὶ τὸ eadem: καὶ τὸν
—— —À ———
D
IIPOBAHMA 4.
Ei χρηστέον ἀνϑινοῖς στεφάνοις παρὰ πότον.
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT AIAAOT'OT.
EPATQN, ΑΜΜΩΝΙΟΣ, ΤΡΥΦΩΝ, IIAOTTAPXOZ, 44401.
1. Ἐγένοντο γάρ ποτε καὶ περὶ στεφάνων λόγοι" τὸ δὲ συμπόσιον ἦν ᾿άϑήνησιν, "Egírovog τοῦ ἁρ- μονικοῦ ταῖς Μούδαις τεϑυκότος καὶ πλείονας ἑστιῶν- vOg. παντοδαπῶν γὰρ μετὰ τὸ δειπνῆσαι στεφάνων περιφερομένων. ὃ ᾿Δμμώνιος ἐπέσκωψέ πως ἡμᾶς ἀντὶ τοῦ δαφνίνου τοῖς ῥοδίνοις ἀναδησαμένους" ὅλως γὰρ εἶναι τοὺς ἀνϑινοὺς κορασιώδεις καὶ παι- ξούσαις μᾶλλον ἐπιτηδείους παρϑένοις καὶ γυναιξὶν ἢ συνουσίαις φιλοσόφων καὶ μουσικῶν ἀνδρῶν. ᾿ϑαυμάξω δὲ καὶ Ἐράτωνα τουτονὶ τὰς μὲν ἐν τοῖς μέλεσι παραχρώδεις βδελυττόμενον καὶ κατηγοροῦντα
E τοῦ καλοῦ ᾿4γάϑωνος, ὃν πρῶτον εἰς τραγῳδίαν φα-
σὶν ἐμβαλεῖν καὶ ὑπομῖξαι τὸ χρωματικὸν, ὅτε τοὺς Μυσοὺς ἐδίδασκεν, αὐτὸς δ᾽ ἡμῖν ὁρᾶτε ὡς ποικί- λων χρωμάτων καὶ ἀνθηρῶν τὸ συμπόσιον ἐμπέ- πληκε, καὶ τὴν διὰ τῶν ὥτων ἀποκλείει τρυφὴν καὶ ἡδυπάϑειαν τῇ αὐλείῳ, τὴν κατὰ τὰ ὄμματα καὶ
16 δ᾽ ἔφη em. W: τοῦτον εἰ 19 τοὺς Μυσοὺς] cf. Nauck. p. 168 óg&ve ὡς ὃ: ὡς ὁρᾶτε cf. Praefat. p. LVIII 22 τῇ αὐλείῳ τὴν (τῇ αὐλείῳ Duebnerus)*: ταῦτα τὴν
to
0
QUAESTIONUM CONVIVALIUM. LIBER IIL. 97
τὰς ῥῖνας, ὥσπερ καϑ' ἑτέρας ϑύρας, ἐπεισάγων τῇ ψυχῇ καὶ τὸν στέφανον ἡδονῆς ποιῶν οὐκ εὐσδε- βείας. καίτοι τὸ γε μύρον τοῦτο τῆς ἀνϑινῆς ταύ- F της καὶ μαραινομένης ἐν ταῖς χερσὶ τῶν στεφανη- ὁ πλόκων σπουδαιοτέραν ἀναδίδωσιν εὐωδίαν. ἀλλ᾽ οὐκ ἔχει χώραν ἐν συμποσίῳ φιλοσόφων ἀνδρῶν ἡδονὴ πρὸς μηδεμίαν συμπεπλεγμένη χρείαν μηδ᾽ ἀκολουθοῦσα φυσικῆς ὀρέξεως ἀρχῇ. καϑάπερ γὰρ oí μὲν ὑπὸ τῶν κεκλημένων ἀγόμενοι φίλων ἐπὶ 10 τὸ δεῖπνον ἔϑει φιλανθρώπῳ τυγχάνουσι τῶν αὐτῶν, ὥσπερ ᾿Δριστόδημος ὑπὸ Σωκράτους εἰς ᾿4γάϑωνος ἀχϑεὶς ἑστιῶντος᾽ εἰ δέ τις ἀφ᾽ αὑτοῦ βαδίζοι, τούτῳ δεῖ τὴν ϑύραν κεκλεῖσθαι' οὕτως αἱ μὲν 646 περὶ τὴν ἐδωδὴν καὶ πόσιν ἡδοναὶ κεκλημέναι ὑπὸ 10 τῆς φύσεως ταῖς ὀρέξεσιν ἑπόμεναι τόπον ἔχουσι, ταῖς δ᾽ ἄλλαις ἀκλήτοις καὶ σὺν οὐδενὶ λόγῳ φιλη- δονίαις ἀπηλλάχϑαι προσήκει. 2. Πρὸς ταῦϑ᾽ oí μὲν ἀήϑεις τοῦ Auuovíov νεανίσκοι διαταραχϑέντες ἡσυχῆ παρελύοντο τοὺς 30 στεφάνους᾽ ἐγὼ δ᾽ εἰδὼς ὅτι γυμνασίας ἕνεκα καὶ ξητήσεως καταβέβληκεν ἐν μέσῳ τὸν λόγον ὁ ᾿“μμώ- vLOG, προσαγορεύσας Τρύφωνα τὸν ἰατρόν “ὦ τᾶν’ εἶπον ἢ καταϑέσϑαι δίκαιος εἶ μεϑ᾽ ἡμῶν τουτονὶ τὸν καλὸν ἄνϑεσι φλέγοντα τοῖς ῥοδίνοις στέφανον, 5 ἢ λέγειν, ὥσπερ εἴωϑας ἑκάστοτε πρὸς ἡμᾶς. ὅσας B 8 γὰρ Μ 11 εἰς Basileensis: καὶ 10 φιληδονίαις Emperius: φιληδονίας Sed malim φιληδονίαις παρούσαις 17 ἀπηλλάχϑαι προσήκει scripsi cum eodem: ἀπήλλακται lac. 9
solus Vd 28 εἶπον * 10. ἢ Leonicus: εἰ 2934 ἄνϑεσι Turnebus: 6 Vd E
Plutarchi Moralia. Vol.IV. "u
98 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ἔχουσιν οἱ ἀνϑινοὶ στέφανοι πρὸς τὸ πίνειν βοη- ϑείας. ὑπολαβὼν δ᾽ ὁ ᾿Εράτων “οὕτω γάρ᾽ sims ᾿δέδοχται μηδεμίαν ἡδονὴν ἀσύμβολον δέχεσϑαι, ἀλλ᾽ εὐφραινομένους δυσκολαίνειν,. ἂν μὴ μετά τι- νος μισϑοῦ τοῦτο πάσχωμεν ἢ τὸ μὲν μύρον εἰκό- voc ὑποδυσωπούμεθϑα καὶ τὴν πορφύραν διὰ τὴν ἐπίϑετον πολυτέλειων ὧς δολερὰ εἵματα καὶ χρί- ὅματα κατὰ τὴν τοῦ βαρβάρου φωνήν, αἱ δ᾽ αὐτο- φυεῖς χρόαι καὶ ὀσμαὶ τὸ ἀφελὲς ἔχουσι καὶ καϑα- ρὸν καὶ οὐδὲν ὀπώρας διαφέρουσι; μὴ γὰρ εὔηϑες 4 τοὺς μὲν χυμοὺς δρέπεσϑαι καὶ ἀπολαύειν τῆς φύσεως διδούσης, ὀσμὰς δὲ καὶ χρόας 'Qg ὧραι φέ- ρουσι᾽, διὰ τὴν ἐπανϑοῦσαν ἡδονὴν ταῦτα καὶ χάριν ἀτιμάξειν, Qv μή τι χρειῶδες ἔξωϑεν ἄλλο συνεπι- φέρωσιν. **?v γὰρ αὐτὸ δοκεῖ τοὐναντίον, εἰ μη- δὲν ἡ φύσις. ὡς ὑμεῖς φατεῖ ἢ, μάτην πεποίηκε, ταῦτα τῆς ἡδονῆς πεποιῆσϑαι χάριν, ἃ μηδὲν ἄλλο χρήσιμον ἔχοντα μόνον εὐφραίνειν πέφυκε. δκό- zt, δ᾽ ὅτι τοῖς φυομένοις καὶ βλαστάνουσι τὰ μὲν φύλλα σωτηρίας ἕνεκα τοῦ καρποῦ καὶ ὅπως vx αὐτῶν τὰ δένδρα ϑαλπόμενα καὶ ψυχόμενα μετρίως φέρῃ τὰς μεταβολὰς γέγονε" τοῦ δ᾽ ἄνϑους ὄφελος D οὐδὲν ἐπιμένοντος, πλὴν εἴ τι χρωμένοις ἡμῖν ἐπι- τερπὲς ὀσφρέσϑαι καὶ ἰδεῖν ἡδὺ παρέχει, ϑαυμαστὰς " χρώματα mei γρέματα Clem. Alex. p. 844 Pott. cf. Herod. 83, 22 9 τὸ] οὐ τὸ mei 12 ἃς — φέρουσι] cf. p. 1007e et Bywater. p. 1 ὥραν mei 18 ταῦτα͵] ταύτας an delendum? 15 lac. 4—5 Vd. Fort. μᾶλλον γὰρ 16 lac. 3—4 Vd 2 E. Fort. φατε δήπορ 22 τῶν δ᾽ ἀνθῶν
— ἐπιμενόντων Turnebus 24 idem: ὕσφρεσϑαι. Ceterum ἀφιέντα et. ἀνοιγόμενα deleverim ut librarii additamenta
LIBER III. 99
μὲν ὀσμὰς ἀφιέντα, ποικιλίαν δ᾽ ἀμιμήτοις χρώμασι καὶ βαφαῖς ἀνοιγόμενα. διὸ τῶν μὲν φύλλων ἀπο- σπωμένων οἷον ἀλγεῖ καὶ δάκνεται τὰ φυτὰ καὶ γέγνεται περὶ αὐτὰ βλάβη τις ἑλκώδης καὶ ψίλωσις 5 ἀπρεπής᾽ καὶ οὐ μόνης ὡς ἔοικε κατ᾽ Ἐμπεδοκλέα "ríe δάφνης τῶν φύλλων ἀπὸ πάμπαν ἔχεσϑαι χρή ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων φείδεσϑαι δένδρων ἁπάντων καὶ μὴ κοσμεῖν ἑαυτοὺς ταῖς ἐκείνων ἀκοσμίαις, E βίᾳ καὶ παρὰ φύσιν τὰ φύλλα συλῶντας αὐτῶν. ιο αἱ δὲ τῶν ἀνθέων ἀφαιρέδεις τρυγήδσεσιν ἐοίκασι καὶ βλάπτουσιν οὐδέν. ἀλλὰ κἂν μὴ λάβῃ τις ἐν ὥρα, περιερρύη μαρανϑέντα. καϑάπερ οὖν οἱ βάρ- βαροι τῶν ϑρεμμάτων τοῖς δέρμασιν ἀντὶ τῶν ἐρίων ἀμφιέννυνται, οὕτω μοι δοκοῦσιν οἵ μᾶλλον ἐκ τῶν 15 φύλλων ἢ τῶν ἀνθέων ὑφαίένοντες τοὺς στεφάνους οὐ κατὰ λόγον χρῆσϑαι τοῖς φυτοῖς. ἐγὼ μὲν οὖν ταῦτα συμβάλλομαι ταῖς στεφανοπώλισιν" οὐ γάρ εἶμι γραμματικός, ὥστ᾽ ἀπομνημονεύειν ποιημάτων, ἐν οἷς τοὺς παλαιοὺς ἱερονίκας ἀναγιγνώσκομεν 20 ἀνθινοῖς ἀναδουμένους στεφάνοις" πλὴν ὅτι ys ταῖς Μούσαις ὃ τῶν ῥόδων στέφανος ἐπιπεφήμισται, μεμνῆσθαί μοι δοχῶ Σαπφοῦς λεγούσης πρός τινὰ F τῶν ἀμούσων καὶ ἀμαϑῶν γυναικῶν
ἐκατϑάνοισα δὲ κείσεαι"
1 δὲ] malim δ᾽ ἐν ὅ ᾿Εμπεδοκλέα] Mullach. 1 p. 13 v8. 450, qui δάφνης γὰρ χλωρῶν φύλλων ἀπὸ πάμπαν ἔχεσϑε versum effecit 10 ἀνθέων" hic et infra: ἀνθῶν 20 ἀναδουμένοις mei quidem 24 κατϑανοῖσα libr cf. Bergk. 3 p. 111
γὼ
100 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
oU γὰρ πεδέχεις ῥόδων τῶν éx Πιερίας.ἢ
εἰ δέ τινα καὶ Τρύφων ἀπὸ τῆς ἰατρικῆς δίδωσι μαρτυρίαν, ἀκουστέον.
ὃ. Ἐκ τούτου δεξάμενος ὁ Τρύφων τὺν λόγον s οὐδενὸς ἔφη τούτων ἀδκέπτους γεγονέναι τοὺς πα- λαιούς,. ἅτε δὴ πλείστῃ κεχρημένους ἀπὸ φυτῶν
647 ἰατρικῇ 'τεκμήρια δ᾽ ἔστι τιν᾽ ἔτι νῦν. Τύριοι μὲν "Ayqvooíón Μάγνητες δὲ Χείρωνι. τοῖς πρώτοις ἰατρεῦσαι λεγομένοις, ἀπαρχὰς κομίζουσι" ῥίξαι γάρ 10 εἰσι καὶ βοτάναι, δι’ ὧν ἰῶντο τοὺς κάμνοντας. ὃ δὲ Διόνυσος οὐ μόνον τῷ τὸν οἷνον εὑρεῖν, ἰσχυ- ρότατον φάρμακον καὶ ἥδιστον, ἰατρὸς ἐνομίσϑη μέτριος. ἀλλὰ καὶ τῷ τὸν κιττὸν ἀντιταττόμενον μάλιστα τῇ δυνάμει πρὸς τὸν οἶνον εἰς τιμὴν προ- 15 αγαγεῖν καὶ στεφανοῦσϑαι διδάξαι τοὺς βακχεύον- τας ὡς ἧττον ὑπὸ τοῦ οἴνου ἀνιῶντο, τοῦ κιττοῦ κατασβεννύντος τὴν μέϑην τῇ ψυχρότητι. δηλοῖ
Β ὃς καὶ τῶν ὀνομάτων ἔνια τὴν περὶ ταῦτα πολυ- πραγμοσύνην τῶν παλαιῶν᾽ τήν τε γὰρ καρύαν οὕτως 90 ὠνόμασαν, ὅτι πνεῦμα βαρὺ. καὶ καρωτικὸν ἀφιεῖσα λυπεῖ τοὺς ὑπ᾽ αὐτῆς παρακεκλιμένους" καὶ τὸν νάρκισσον ὡς ἀμβλύνοντα τὰ νεῦρα καὶ βαρύτητας ἐμποιοῦντα ναρκώδεις᾽ διὸ καὶ ὃ Σοφοκλῆς αὐτόν “ἀρχαῖον μεγάλων θεῶν στεφάνωμα᾽ τουτέστι τῶν ses
2 Πιερίας Stob. Flor. 4, 19: πιερέης 8 μὲν yàg? 9 ᾿Δγήνορι X 11 εἶσι καὶ] εἶσιν oí mei 17 &vióvro ὑπὸ τοῦ οἴνου Doehnerus 22 malim ὑπ᾽ αὐτῇ 24 Σο- goxAijg] O CO 684 25 μεγάλαιν θεαῖν ἀρχαῖον Sophocles
LIBER III. 101
q9ovíov, προσηγόρευκε. φασὶ δὲ καὶ τὸ πήγανον ἀπὸ τῆς δυνάμεως ὠνομάσϑαι' πήγνυσι γὰρ ξηρό- τητι διὰ θερμότητα τὸ σπέρμα καὶ ὅλως πολέμιόν ἐστι ταῖς κυούσαις. oL δὲ καὶ τὴν ἀμέϑυστον οἰό- δμενοι τῷ πρὸς τὰς οἰνώσεις βοηϑεῖν αὐτήν vs καὶ τὴν ἐπώνυμον αὐτῆς λίϑον οὕτω κεκλῆσϑαι δια-Ο μαρτάνουσι" κέκληται γὰρ ἀπὸ τῆς χρόας ἑκατέρα" οὐ γάρ ἐστιν αὐτῆς τὸ φύλλον ἀκράτῳ, ἀλλ᾽ ἀοίνῳ καὶ ὑδαρεῖ τὴν κρᾶσιν οἴνῳ προσεοικός. ἄλλα μέν- 10 voL πάμπολλα λαβεῖν ἔστιν, οἷς παρέσχον τὰς κλή- ὅεις αἱ δυνάμεις᾽ ἀρκεῖ δὲ κἀκεῖνα τὴν τῶν πα- λαιῶν ἐπιμέλειαν ὑποδηλῶσαι καὶ πολυπειρίαν, ἀφ᾽ ἧς ἐχρήσαντο τοῖς παροίνοις στεφάνοιρς. μάλιστα μὲν γὰρ ὁ ἄκρατος, ὅταν τῆς κεφαλῆς καϑάψηται 16 καὶ τονώδσῃ τὰ σώματα πρὸς τὰς τῶν αἰσϑήσεων ἀρχάς, ἐπιταράσδει τὸν ἄνϑρωπον᾽ αἱ δὲ τῶν ἀν- ϑέων ἀπορροαὶ πρὸς τοῦτο θαυμασίως βοηϑοῦσι καὶ ἀποτειχίξουσι τὴν κεφαλὴν ἀπὸ τῆς μέϑης ὧς Ὁ ἀκρόπολιν, τῶν μὲν ϑερμῶν μαλακῶς ἀναχαλώντων 30 τοὺς πόρους καὶ ἀναπνοὴν τῷ οἴνῳ διδόντων, ὅσα δ᾽ ἡσυχῆ ψυχρὰ τῷ μετρίως ἐπιψαύειν ἀνακρονομέ- vov τὰς ἀναϑυμιάδεις, ὥσπερ ὁ τῶν ἴων καὶ ῥό- Üov στέφανος" στύφει γὰρ ἀμφότερα καὶ συστέλλει τῇ ὀσμῇ τὰς καρηβαρίας. τὸ δὲ τῆς κύπρου ἄνϑος
8 οὐ γὰρ Turnebus: 4—5 Vd ὅ E. em. W: ἄκρατον Sed malim ἀκράτῳ τὸ φύλλον ^ em. Basileensis: ἀλλανένω 8 em. ὟΝ: προσέοικεν καὶ ἄλλα W μέντοι] μὲν τοίνυν αὶ 16 πρὸς τὰς --- ἀρχὰς] vid. Symb. meas 117 *: ἀπόρροιλν 18 em. Vulcobius: τῆς κεφαλῆς 21 cf. Clem. Alex. p. 219 Pott. em. Basileensis: μετρίῳ 28 συστέλλει Scripsi ex Clem. ]. 1.: στέλλει 24 τῆς δὲ κύπρου τὸ &v9og Doehnerus ex eodem
102 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
καὶ ὃ κρόκος καὶ ἡ βάκκαρις εἰς ὕπνον ἄλυπον ὑπάγει τοὺς πεπωκότας᾽ ἔχει γὰρ ἀπορροὴν λείαν καὶ προσηνῆ καὶ τὰς περὶ τὸ σῶμα τῶν μεϑυόσκο- E μένων ἀνωμαλίας καὶ τραχύτητας ἡσυχῆ διαχέουδαν, ὥστε. γιγνομένης γαλήνης, ἀμβλύνεσϑαι καὶ συν- 5 ἐχπέττεσϑαι τὸ κραιπαλῶδεςρ. ἐνίων δ᾽ ἀνθέων ὀσμαῖς ἄνω σκιδναμέναις περὶ τὸν ἐγχέφαλον, οἵ τὲ πόροι τῶν αἰσϑητηρίων ἐκκαϑαίρονται καὶ λεπτύνεται τὰ ὑγρὰ πράως ἄνευ πληγῆς καὶ σάλου τῇ ϑερμότητι διακρινόμενα, καὶ φύσει ψυχρὸς ὧν ὁ ἐγκέφαλος ἀναϑάλπεται. διὸ μάλιστα τοὺς ἀνϑινοὺς ἐκ τῶν τραχήλων καϑάπτοντες “ὑποθυμίδας᾽ ἐκάλουν, καὶ τοῖς ἀπὸ τούτων μύροις ἔχριον τὰ στήϑη" μαρτυρεῖ F δ᾽ ᾿Δ4λκαῖος κελεύων καταχέαι τὸ μύρον αὐτοῦ “κατὰ τᾶς πόλλα παϑοίσας κεφάλας καὶ τῶ πολίω στήϑεοο᾽. 15 οὕτω καὶ ἐντεῦϑεν αἵ ὀσμαὶ τοξεύουσιν ὑπὸ ϑερ- μότητος εἰς τὸν ἐγκέφαλον ἁρπαξόμεναι ταῖς ὀσφρή- δσεσιν. οὐ γάρ, ὅτι τῇ καρδίᾳ τὸν ϑυμὸν ἐνόστρατο- πεδεύειν (ovro, τοὺς περιδεραίους τῶν στεφάνων ὑποϑυμίδας ἐκάλουν (ἐπιϑυμίδας γὰρ αὐτοῖς διά so γὲ τοῦτο μᾶλλον ἦν καλεῖσϑαι προσῆκον), ἀλλ᾽ ὡς λέγω διὰ τὴν ἀποφορὰν καὶ ὑποϑυμίασιν. μὴ ϑαυ- μάξωμεν δ᾽ εἰ τοσαύτην αἱ τῶν στεφάνων ἀποφοραὶ δύναμιν ἔχουσιν" ἱστοροῦσι γάρ, ὅτι καὶ σκιὰ σμί- λακος ἀποχτίννυσιν ἀνθρώπους ἐγκαταδαρϑόντας, ss
μι
3
14 ᾿Δλκαῖος)] Bergk. 8 p. 16 1 idem: πολλὰ — κε- φαλᾶς --- τῶ πολιῶ (τῶι πολιῶι Vd) 17 ἀναρπαξόμεναιν 20 cf. Bergk. 8 p. 162 ἐπιϑυμίδας] ἐπυϑυμίαις mei - 21 προσὸν iidem 236 ἐγκαταδαρϑέντας idem
LIBER III. 108
ὅταν ὀργᾷ μάλιστα πρὸς τὴν ἄνϑησιν᾽ καὶ τὸ τῆς 048 μήκωνος ἀπορρέον πνεῦμα μὴ φυλαξαμένοις τοῖς τὸν ὀπὸν τρυγῶσι συνέβη καταπεσεῖν. τὴν δ᾽ ἄλυσ- ὅσον καλουμένην βοτάνην καὶ λαβόντες εἰς τὴν χεῖρα
δ μόνον, οἱ ὃὲ καὶ προσβλέψαντες, ἀπαλλάττονται λυγμοῦ" λέγεται δὲ καὶ ποιμνίοις ἀγαϑὴ καὶ αἰπο- λίοις, παραφυτευομένη ταῖς μάνδραις. τὸ δὲ ῥόδον ὠνόμασται δήπουθεν, ὅτι ῥεῦμα πολὺ τῆς ὀδωδῆς ἀφίησι" διὸ καὶ τάχιστα μαραίνεται. ψυκτικὸν δ᾽
10 ἐστὶ δυνάμει τῇ δ᾽ ὄψει πυρωπόν, οὐκ ἀλόγως" λεπτὸν γὰρ αὐτῷ περιανθϑεῖ τὸ ϑερμὸν ἐπιπολῆς ἐξωϑούμενον ὑπὸ τῆς ψυχρότητος.᾽
IIPOBAHMA B. B
Περὶ τοῦ κιττοῦ πότερον τῇ φύσει ϑερμὸς ἢ ψυχρός 15 ἐστιν.
ΠΡΟΣΏΩΠΑ TOT ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΑΜΜΩΝΙΟΣ, ΤΡΥΦΩΝ, ἘΡΑΤΩΝ.
1. ᾿Επαινεσάντων δ᾽ ἡμῶν τὸν Τρύφωνα, μει- διῶν ὁ ᾿Δμμώνιος οὐκ ἄξιον ἔφη ποικίλον οὕτω 3:0 x«l ἀνθηρὸν λόγον ὥσπερ στέφανον ἀντιλέγοντα διαλακτίζειν. πλὴν ὅ τε κιττὸς οὐκ οἶδ᾽ ὅπως συγ- καταπέπλεκται ψυχρότητι συγκατασβεννύναι λεγό-
1 αἴσϑησιν mei 4 καὶ] οἵ Doehnerus ὅ μόνον) . post προσβλέψαντες collocat W 21] διαλακίξειν Turnebus τε] ὅτι ἢ
C
D
E
104. QUAESTIONUM CONVIVALIUM
μενος τὸν ἄκρατον" ἔστι γὰρ ἔμπυρος καὶ ϑερμό- τερος, καὶ ὅ γε καρπὸς αὐτοῦ μιγνύμενος εἰς τὸν οἶνον μεϑυστικὸν ποιεῖ καὶ ταραχτικὸν τῷ πυροῦ- Oca τὸ δὲ κλῆμα λέγουσιν αὐτοῦ σπώμενον ὥσπερ v&v πυρὶ ξύλα συνδιαστρέφεσϑαι. χιὼν δὲ πολλά- κις ἡμέρας συχνὰς ἐπιμένουσα τοῖς ἄλλοις φυτοῖς φεύγει τάχιστα τὸν κιττόν' μᾶλλον δ᾽ ὅλως εὐϑὺς ἀπόλλυται καὶ περιτήκεται περὶ αὐτὸν ὑπὸ ϑερμό- τητος. ὃ δὲ μέγιστόν ἐστιν ὑπὸ Θεοφράστου δ᾽ ἱστόρηται, ᾿4λεξάνδρου κελεύσαντος “Ἑλληνικὰ δέν- δρα τοῖς ἐν Βαβυλῶνι παραδείδοις ἐμβαλεῖν "Aoza- λον, μάλιστα δέ, τῶν τόπων ἐμπύρων ὄντων καὶ περιφλεγόντων, τὰ ἀλσώδη καὶ εὐπέταλα καὶ σκιερὰ καταμῖξαι τοῖς φυτοῖς, μόνον οὐκ ἐδέξατο τὸν κιττὸν ἡ χώρα, καίτοι πολλὰ τοῦ ““ρπάλου πραγματευομέ, vov καὶ προσφιλονεικοῦντος᾽ ἀλλ᾽ ἀπώλλυτο καὶ κατεξηραίνετο τῷ πυρώδης μὲν αὐτὸς εἶναι, πρὸς πυρώδη δὲ μίγνυσθαι γῆν οὐ λαμβάνων κρᾶσιν ἀλλ᾽ ἐξιστάμενος. oí γὰρ ὑπερβολαὶ φϑείρουσι τὰς
δυνάμειφ᾽ διὸ τῶν ἐναντίων μᾶλλον ὀρέγονται. καὶ so
φιλόϑερμόν ἐστι τὸ ψυχρὸν καὶ φιλόψυχρον τὸ ϑερ- μόν" ὅϑεν οἱ ὄρειοι καὶ πνευματώδεις καὶ νιφόμενοι τόποι τὰ δαδώδη καὶ πισσοτρόφα τῶν φυτῶν, μά- λιόστα πεύκας καὶ στροβίλους, ἐχφέρουσιν. ἄνευ δὲ
τούτων. ὦ φίλε Τρύφων. τὰ δύσριγα καὶ ψυχρὰ ss
φυλλορροεῖ, μικρότητι τοῦ ϑερμοῦ καὶ ἀσϑενείᾳ συστελλομένου καὶ προλείποντος τὸ φυτόν᾽ ἐλαίαν
ὅ v&v πυρὶ Doehnerus: τὰ πυρὶ 11 βαβυλῶσι mei 97 προλιπόντος mei
LIBER III. | 105
0$ xal δάφνην καὶ κυπάριττον ἀενιϑαλῆ διαφυλάσδει τὸ λιπαρὸν καὶ τὸ ϑερμὸν ὥσπερ τὸν κιττόν. ὅϑεν ὃ φίλτατος Διιόνυδος οὐχ ὡς βοηϑὸν ἐπὶ τὴν μέ- ϑην οὐδ᾽ ὡς πολέμιον τῷ οἴνῳ τὸν κιττὸν ἐπήγα- 5 y&v* ὅς γε τὸν ἄκρατον ἄντικρυς ᾿μέϑυ᾽ καί ᾿'μεϑυ- μναῖον᾽ αὐτὸς αὑτὸν ὠνόμασεν. ἀλλά μοι δοκεῖ καϑάπερ oí φίλοινοι, μὴ παρόντος ἀμπελίνου, κρι- ϑίνῳ χρῶνται πώματι, καὶ μηλίτας τινάς, οἱ δὲ φοινικίνους olvovg ποιοῦσιν' οὕτω καὶ ὃ ποϑῶν Ε 10 χειμῶνος ὥρᾳ τὸν ἀπὸ τῆς ἀμπέλου στέφανον, ὡς ἐκείνην ἑώρα γυμνὴν χαὶ ἄφυλλον, ἀγαπῆσαι τὴν ὁμοιότητα τοῦ κιττοῦ. καὶ γὰρ τοῦ κλήματος τὸ ἑλικῶδες τοῦτο καὶ σφαλλόμενον ἐν τῇ πορείᾳ καὶ τοῦ πετάλου τὸ ὑγρὸν καὶ περικεχυμένον ἀτάκτως, 15 μάλιστα δ᾽ αὐτὸς ὃ κόρυμβος ὄμφακι πυκνῷ καὶ περκάξοντι προσεοικώς. ἐχμεμίμηται τὴν τῆς ἀμπέ- λου διάϑεσιν. οὐ μὴν ἀλλὰ κἂν βοηϑῇ τι πρὸς μέϑην ὃ κιττός, ϑερμότητι τοῦτο ποιεῖν φήσομεν αὐτὸν ἀνοίγοντα τοὺς πόρους ἢ συνεχπέττοντα μᾶλ- 30 λὸν τὸν ἄκρατον, ἵνα καὶ μένῃ σὴν χάριν, ὦ Τρύ- gov, ἰατρὸς ὃ Ζιόνυσος.᾽ 2. Πρὸς ταῦϑ᾽ ὁ μὲν Τρύφων ἄφωνος ἦν, ὕπως ἀντείποι σκεπτόμενος'᾽ ὃ δ᾽ ᾿Εράτων ἕκαστον ἡμῶν 649 τῶν νέων ἀνακαλούμενος ἐκέλευε βοηϑεῖν τῷ Τρύ- 35 ovt περὶ τῶν στεφάνων ἢ τοὺς στεφάνους ἀπο- τίϑεσϑαι' καὶ ᾿Φμμώνιος ἔφη παρέχειν ἄδειαν, οὐ 2 τὸν κιττὸν Turnebus: ὁ κιττὸς 4 ὡς] εἰς mei
8 τινάς] malim τινές 9. ὁ] ὁδὲ sc. Bacchus E 10 χε»- μῶνος ὥρᾳ Basileensis: μιμούμενος ὥρας 25 περὶ
106 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
yàg ἀντερεῖν οἷς ἂν ἡμεῖς εἴπωμεν. οὕτω δὴ xol τοῦ Τρύφωνος ἐπικελεύοντος εἰπεῖν ἔφην ὅτι τὸ μὲν ἀποδεῖξαι ψυχρὸν εἶναι τὸν κιττὸν οὐκ ἐμὸν ἦν ἔργον, ἀλλὰ Τρύφωνος" οὗτος γὰρ αὐτῷ ψύχοντι καὶ στύφοντι πολλὰ χρῆται" 'τῶν δ᾽ εἰρημένων᾽ ἔφην 5s τὸ μὲν μεϑύσκειν κιττὸν οἴνῳ μιγνύμενον οὐκ B ἀληϑές ἐστιν: ὃ γὰρ ἐμποιεῖ τοῖς πιοῦσι πάϑος οὐ μέϑην ἄν τις εἶποι, ταραχὴν δὲ καὶ παραφρο- σύνην, οἷον ὑοσκύαμος ἐμποιεῖ καὶ πολλὰ ἄλλα τοι- evo κινοῦντα μανικῶς τὴν διάνοιαν. ὃ δὲ τοῦ κλή- 10 ματος σπασμὸς ἄλογός ἐστι" τοιαῦτα γὰρ παρὰ φύσιν ἔργα τῶν κατὰ φύσιν δυνάμεων οὐκ ἔστιν. ἀλλὰ καὶ τὰ ξύλα διαστρέφεται, τοῦ πυρὸς τὸ ὑγρὸν ἔλ- xovrog ἐξ αὐτῶν βίᾳ, κυρτότητας ἴσχοντα καὶ παρα- βάσεις" τὸ δὲ συγγενὲς ϑερμὸν αὔξειν καὶ τρέφειν 15 πέφυκε. σχόπει δὲ μὴ μᾶλλον ἀρρωστία τις καὶ ψυχρότης σώματος τὸ πολυχαμπὲς καὶ χαμαιπετὲς πέφυκεν, προσκρούδσεις πυκνὰς καὶ ἀντικοπὰς λαμ- βάνοντος, ὥσπερ ὁδοιπόρου δι’ ἀσϑένειαν πολ- C λάκις ἀποκαϑίξοντος εἶτα πάλιν ἐρχομένου᾽ διὸ 90 καὶ περιπλοκῆς δεῖται καὶ στηρίγματος. αὐτὸς ἕαυ- τὸν ἀνέχειν καὶ ποδηγεῖν ἀδυνατῶν δι᾽ ἔνδειαν ϑερμότητος, ἧς τὸ ἀνωφερὲς δύναμίς ἐστιν. ἡ δὲ χιὼν ἀπορρεῖ καὶ περιτήκεται δι’ ὑγρότητα τοῦ
2 εἰπεῖν ἔφην ὅτι τὸ μὲν ἀποδεῖξαι *: εἰπεῖν 4 unus Vd (P) τι τὰς μὲν ἀποδείξεις. ὅ τὰ πολλὰ 7 ὃ γὰρ ἐμποιεῖ Basileensis: τὸ γὰρ ἐμποιεῖν 9 ἄλλα Ὁ τοι- αὕτα Ῥ: ταῦτα 14 παρατάσεις Madvigius 17 σώματος πνεύματος ER cf. p."7a 18 προσκχρούσεις * ex p. 77a: 5—6 Vd 11 E σεῖς καὶ] om. mei 23 em, Turnebus: ἀνωφελὲς
LIBER III. 101
φύλλου" τὸ γὰρ ὕδωρ σβέννυσιν αὐτῆς καὶ κόπτει τὴν χαυνότητα διὰ τὸ μικρῶν εἶναι καὶ πυχνῶν ἀἄϑροιόσμα πομφολύγων" ὅϑεν οὐχ ἧττον ἐν τοῖς περιψύκτοις σφόδρα καὶ νοτεροῖς τόποις ἢ τοῖς 5 προσείλοις. αἷ χιόνες ῥδέρυσι. τὸ δ᾽ ἀειϑαλὲς τοῦτο καὶ ὥς φησιν ᾿Εμπεδοκλῆς ᾿ἐμπεδόφυλλον᾽ οὐκ ἔστι ϑερμότητος᾽ οὐδὲ γὰρ ψυχρότητος τὸ φυλλορροεῖν. ἡ γοῦν μυρρίνη καὶ τὸ ἀδίαντον οὐκ ὄντα τῶν ϑερ- Ὁ μῶν ἀλλὰ τῶν ψυχρῶν ἀεὶ τέϑηλεν. ἔνιοι μὲν οὖν 10 ὁμαλότητι κράσεως οἴονται παραμένειν τὸ φύλλον" Ἐμπεδοκλῆς δὲ πρὸς τούτῳ καὶ πόρων τινὰ συμ- . μετρίαν αἰτιᾶται. τεταγμένως καὶ ὁμαλῶς τὴν τρο- qv διιέντων, ὥστ᾽ ἀρκούντως ἐπιρρεῖν. τοῖς δὲ φυλλορροοῦσιν οὐκ ἔστι διὰ μανότητα τῶν ἄνω is καὶ στενότητα τῶν κάτω πόρων, ὅταν οἱ μὲν μὴ ἐπιπέμπωσιν οἵ δὲ μὴ φυλάττωσιν ἀλλ᾽ ὀλίγην λαβόντες ἄϑρουν ἐκχέωσιν, ὥσπερ ἐν ἀνδήροις τισὶν οὐχ ὁμαλοῖφς᾽ τὰ δ᾽ ὑδρευόμενα ἀεὶ τὴν τρο- φὴν διαρκῇ καὶ σύμμετρον ἀντέχει καὶ παραμένει 20 ἀγήρω καὶ χλοερά. ἀλλ’ ἐν Βαβυλῶνι φυτευόμενος E ἐξίστατο καὶ ἀπηγόρευεν, εὖ γε ποιῶν ὃ γενναῖος οὗτος, ὅτι Βοιωτίου ϑεοῦ πελάτης καὶ παράσιτος ὧν οὐκ ἐβούλετο μετοικεῖν ἐν βαρβάροις, οὐδ᾽ ᾿4λέ- ξανδρον ἐξήλωσεν ἐξοικειούμενον ἐκείνοις τοῖς ἔϑ-
2 διὰ τὸ: ἅτε — 8 οὐχ ἧττον] om. mei 6 Ἐμπεδο- κλῆς] Mullach. 1 p. 13 vs. 48. 8 γοῦν R: οὖν τὸ ἀδιά- Asurtov mei 11 ᾿Εμπεδοκλῆς] om. Mullachius 18 ἀρκούν- τως) σαρκούντων mei 16 μὴ Vulcobius ὀλίγην W : ὀλίγον
. 17 em. R: ἄϑρουν λαβόντες 18 fort. τὰ δ᾽ ὑδρευόμενα ἅτ᾽ ἔχοντα ἀεὶ τὴν τροφὴν x6 20 καὶ ἀγήρω
108 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
νεσιν. ἀλλ᾽’ ἔφευγε καὶ διεμάχετο πρὸς τὴν ἀποξέ- νῶσιν. αἰτία δ᾽ οὐχ ἡ ϑερμότης ἦν, ἀλλὰ μᾶλλον ἡ ψυχρότης, οὐχ ὑποφέρουσα τὴν ἐναντίαν κρᾶσιν"
F οὐ γὰρ φϑείρει τὸ οἰκεῖον, ἀλλὰ προσίεται καὶ φέ- ρέει, καϑάπερ τὸ ϑύμον ἡ ξηρὰ γῆ: καίτοι ϑερμὸν 5 ὄν. τὴν δὲ Βαβυλωνίαν οὕτω φασὶν ἀέρα πνιγώδη καὶ βαρὺν περιέχειν, ὥστε πολλοὺς τῶν εὐπόρων, ὅταν ἐμπλήσωσιν ἀσκοὺς ὕδατος, ἐπὶ τούτων κα- ϑεύδειν ἀναψυχομένους.ἢ
650 IIPOBAHMA I. 10
Διὰ τί γυναῖκες ἥκιστα μεϑύσκονται τάχιστα δ᾽ οἵ γέροντες.
ΠΡΟΣΩΠΑ TOT ΔΙΑΛΟΓΟΥ͂. ΦΛΩΡΟΣ, ETAAAZ.
1, ᾿Εϑαύμαξε δὲ Φλῶρος, εἰ γεγραφὼς ᾿Ζριστο- 15 τέλης ἐν τῷ περὶ μέϑης, ὅτι μάλιστα μὲν ol γέρον- veg ἥκιστα δ᾽ αἵ γυναῖκες ὑπὸ μέϑης ἁλίσκονται. τὴν αἰτίαν οὐκ ἐξειργάσατο, μηδὲν εἰωθὼς προΐε- σϑαι τῶν τοιούτων. εἶτα μέντοι προύβαλεν ἐν μέσῳ σκοπεῖν τοῖς παροῦσιν. ἦν δὲ τῶν συνήϑων τὸ 90 δεῖπνον. ἔφη τοίνυν ὃ Σύλλας θατέρῳ ϑάτερον ἐμφαίνεσθαι" κἂν εἰ περὶ τῶν γυναικῶν ὀρϑῶς τὴν
B αἰτίαν λάβοιμεν. οὐκ ἔτι πολλοῦ λόγου δεήδεσϑαι περὶ τῶν γερόντων᾽ ἐναντίας γὰρ εἶναι μάλιστα τὰς
4 φέρει} malim τρέφει 16 ’Δριστοτέλης)] Fragm. 108
LIBER III. 109
φύσεις τῇ 9^ ὑγρότητι καὶ ξηρότητι xol τραχύτητι καὶ λειότητι καὶ μαλακότητι καὶ σκληρότητι. καὶ τοῦτ᾽ ἔφη λαμβάνειν κατὰ τῶν γυναικῶν πρῶτον, ὅτι τὴν κρᾶσιν ὑγρὰν ἔχουσιν, ἣ καὶ τὴν ἁπαλότητα 5 τῆς σαρκὸς ἐμμεμιγμένη παρέχει καὶ τὸ στίλβον ἐπὶ λειότητι καὶ τὰς καϑάρσεις᾽ ὅταν οὖν ὃ οἶνος εἰς ὑγρότητα πολλὴν ἐμπέσῃ, κρατούμενος ἀποβάλλει τὴν βαφὴν καὶ γίγνεται παντάπασιν ἀβαφὴς καὶ ὑδατώδης. ἔστι δέ τι καὶ παρ᾽ αὐτοῦ λαβεῖν ᾽άρι- 10 στοτέλους᾽ τοὺς γὰρ ἄϑρουν καὶ ἀπνευστὶ πίνον- C τας) ὅπερ ᾿ἀμυστίξειν᾽ ὠνόμασαν οἵ παλαιοί, φησὶν ἥκιστα περιπίπτειν μέϑαις" οὐ γὰρ ἐνδιατρίβειν τὸν ἄχρατον αὐτοῖς, ἀλλ᾽ ἐξωϑούμενον ῥύμῃ δια- πορεύεσϑαι διὰ τοῦ σώματος. ἐπιεικῶς δὲ τὰς γυ- 15 ναῖχας ὁρῶμεν οὕτω πινούσας. εἰκὸς δ᾽ αὐτῶν καὶ τὸ σῶμα, διὰ τὸν ἐνδελεχῆ τῶν ὑγρῶν κατασπασμὸν ἐπὶ τὰς ἀποκαϑάρδεις πολύπορον γεγονέναι καὶ τετμῆσϑαι καϑάπερ ἀνδήροις καὶ ὀχετοῖς᾽ εἰς oUg ἐμπίπτοντα τὸν ἄκρατον ὑπάγειν ταχέως καὶ μὴ 30 προσίστασϑαι τοῖς κυρίοις μέρεσιν, ὧν διαταραττο- μένων συμβαίνει τὸ μεϑύειν. οἵ δὲ γέροντες ὅτι μέν εἰσιν ἐνδεεῖς ἰκμάδος οἰκείας, τοὔνομά μοι δο- D κεῖ φράξειν πρῶτον᾽ οὐ γὰρ ὡς δέοντες εἰς γῆν; ἀλλ᾽ ὡς γεώδεις καὶ γεηροί τινες ἤδη γιγνόμενοι τὴν 36 ἕξιν οὕτω προσαγορεύονται. δηλοῖ δὲ καὶ τὸ δυσ-
2 καὶ λειότηττι] om. mei 8 em. R: λαμβάνει ὅ em. W: ἐμμεμιγμένην 8 em. ὃ: ἀναφὴς 9 ᾿Δριστοτέλους] Fragm. 109 13 αὐτοῖς Turnebus: αὐτὸν ῥύμῃ] ῥύ- δην R 11 ἀποκαϑάρσεις S: ἀπο b—6 Vd 9 E
116 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
vog. καὶ μὴν ὅσα πάσχουσιν ἄνϑρωποι ὑπὸ κρύους, πάντα συμβαίνει τοῖς μεϑυσκομένοις, τρόμοι, βαρύ- Tutte, ὠχριάδσεις, σάλοι τοῦ περὶ τὰ γυῖα πνεύμα- τος, ἀσάφεια γλώττης, ἔντασις τῶν περὶ τοῖς ἄκροις E νεύρων καὶ ἀπονάρκησιρ᾽ τοῖς δὲ πλείστοις εἰς πά- 5 ρεόιν αἱ μέϑαι τελευτῶσιν. ὅταν ἐκπλήξῃ παντά- πασι καὶ κατασβέδσῃ τὸ ϑερμὸν ὃ ἄκρατος. ἰῶνταί ys μὴν τὰς περὶ τὸ σῶμα τῶν μεϑυσκομένων καὶ κραιπαλώντων κακώσεις, εὐθὺς μὲν ὡς ἔοικε περι- στολῇ καὶ κατακλίσει συνθάλποντες, μεϑ’ ἡμέραν 10 δὲ λουτρῷ καὶ ἀλείμματι καὶ σιτίοις, ὅσα μὴ ταράτ- τοντὰα τὸν ὄγκον ἅμα πράως ἀνακαλεῖται τὸ ϑερμὸν ὑπὸ τοῦ οἴνου διεσπασμένον καὶ πεφυγαδευμένον éx τοῦ σώματος. ὅλως δ᾽ εἰπεῖν, ἐν τοῖς φαινομέ- voie καὶ ὁμοιότητας ἀδήλους ἐξιχνεύομεν καὶ δυνά- τὸ μεις. οὐδὲν δὲ περὶ τῆς μέϑης δεῖ διαπορεῖν, ὁποῖόν ποτ᾽ ἐστίν. ὡς γὰρ ἔοικε, μάλιστα, ὡς εἰρήκαμεν, ἐοίκασι τοῖς πρεσβύταις οἱ μεϑύοντες" διὸ καὶ πρωι- αίτατα γηρῶσιν oí φίλοινοι᾽ τοὺς δὲ πολλοὺς αὖ- τῶν καὶ φαλακρώδεις ἄωροι καὶ πολιαὶ πρὸ ἡλικίας so ἔχουσι πάντα δὲ ταῦτα δοκεῖ ϑερμότητος ἐνδείᾳ καταλαμβάνειν τὸν ἄνθρωπον. ἔτι τοίνυν τὸ ὄξος οἴνου τινός ἐστι φύσις καὶ δύναμις᾽ οὐδὲν δὲ τῶν σβεστηρίων ὄξους πυρὶ μαχιμώτερον, ἀλλὰ μάλιστα πάντων ἐπικρατεῖ καὶ συμπιέξει τὴν. φλόγα δι᾽ ὑπερ- 25
hj
6 ἐκπήξῃ R 9 κραιπαλούντων mei 12 ἅμα R: ἀλλὰ 14 em. W: ὕμως δὲ εἶπον 16 ὁμοιότητας] ποιό- τητας W 17 μάλιστα Vulcobius: μάλιστα δὲ Fort. μά- λιστά γε 18 of] οἵ νέοι Hirschigius coll. p. 650f. pro- babiliter 23 τινόρ] τις ἢ
LIBER III. 111
ἀποδέχεσϑαι Aóyov: ἐν δὲ ταῖς γυναιξὶν αὐτῷ Óo- κεῖν παραλελεῖφϑαι τὸ τῆς ψυχρότητος, ἧ ϑερμό- τατον ἄκρατον ἀποσβέννυσϑαι καὶ ἀποβάλλειν τὸ πλῆττον καὶ πυρῶδες. πιϑανοῦ δὲ καὶ τούτου Óo-651
5 χοῦντος, ᾿ϑρυΐλατος ὁ Θάσιος ἰατρὸς ἐμβαλών τινα τῇ ξητήσει διατριβὴν εἶναί τινας ἔφησεν, ot τὰς γυναῖχας οὐ ψυχρὰς ἀλλὰ ϑερμοτέρας τῶν ἀν- δρῶν ὑπολαμβάνουσιν, ἑτέρους δὲ μᾶλλον οἱ τὸν οἶνον οὐ ϑερμὸν ἀλλὰ καὶ ψυχρὸν ἡγοῦνται.
10 2. Θαυμάσαντος δὲ τοῦ Φλώρου. 'róv μὲν περὶ τοῦ οἴνου λόγον᾽ εἶπεν ᾿ἀφίημι τούτῳ᾽ δείξας ἐμέ" καὶ γὰρ ἐτυγχάνομεν ὀλίγαις ἡμέραις πρότερον εἰς τοῦτο διειλεγμένοι" 'τῶν δὲ γυναικῶν᾽ ἔφη “τὴν ϑερομότητα πρῶτον ἀπὸ τῆς ψιλότητος οἴονται δει-
15 κνύναι, καταναλισκομένου τοῦ περιττώματος ὑπὸ τῆς ϑερμότητος, ὃ πλεονάξον εἰς τρίχας τρέπεται" B δεύτερον δὲ τῷ πλήϑει τοῦ αἵματος, ὃ πηγὴ μὲν εἷναι τῆς ἐν τῷ σώματι ϑερμότητος, ἔστι δὲ τοσοῦ- τον ταῖς γυναιξίν, ὥστ᾽ αὐτὰς καταπιμπράναι καὶ
20 περιφλέγειν. εἰ μὴ πολλαὶ καὶ ταχεῖαι συμβαίνοιεν καϑάρσεις. τρίτον τοῦτο τὸ περὶ τὰς ταφὰς αἴρεῖ ϑερμότερα τὰ ϑήλεα τῶν ἀρρένων εἶναι' λέγεται γὰρ ὑπὸ τῶν σκευωρουμένων τάδε συντίϑεσϑαι παρὰ δέκα νεκροὺς ἀνδρῶν ἕνα γυναικὸς καὶ συν-
85 ἐξάπτειν. δαδῶδές τι καὶ λιπαρὸν αὐτῶν τῆς σαρ-
2 f] ἢ mei ϑερμότατον] ϑερμὸν ὄντα W. malim ϑὲρ- μὸν ὄντα τὸν 6 ἀϑρύιτος Vd. Movírog (Avitus) R 8 μᾶλλον] post ψυχρὸν collocat W. πάλιν Emperius 18 £o:-
xtv tivo? 2421 cígsiü θερμότερα) αἴ 65—6 Vd 10 E ρα 28 τάδε M: τὰ μὲν 244 δέκα Iunius: δὲ καὶ
120 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
χὴν xal σάλον ἐν τῷ τοιούτῳ βαδιξόντων. καϑόλου μὲν γὰρ ἐξ ἔδρας τὰ σώματα μεϑιστάναι πλήχτην ὄντα καὶ κινητικὸν ταραχῆς τὸν ἄκρατον ἂν δ᾽ οὕτως ἔχοντα τὸν ὄγκον ἡμῶν γαλήνη μὴ παραλάβῃ καὶ ὕπνος. ἀλλ᾽ ἕτεραι διὰ τῶν ἀφροδισίων κινή- 5 σεις, ἐκϑλιβομένων καὶ μοχλευομένων τῶν μάλιστα
664 συνδεῖν καὶ κολλᾶν τὸ σῶμα πεφυκότων, κίνδυνός ἐστιν ἀνέδραστον γίγνεσϑαι τὸν ὄγκον, ὥσπερ ἐκ ϑεμελίων γιγνόμενον" οὐδὲ γὰρ εὖ δεῖν τηνικαῦτα τὴν γονήν, σφηνώσεως διὰ τὴν πλησμονὴν οὔσης, ἀλλὰ βία καὶ συμπεφυρμένην ἀποσπᾶσϑαι' διὸ χρῆναι φησὶν ὃ ἀνήρ. ὅταν ἡσυχία γένηται περὶ τὸ σῶμα καὶ λωφήσωσιν cí τῆς τροφῆς ἀναδόσεις καὶ τὰ ῥεύματα διεξιούσης καὶ φευγούσης, τὰ τοιαῦτα πράτ- τειν, πρὶν ἑτέρας αὖ πάλιν τροφῆς ἐνδεὲς γενέσϑαι 15 τὸ σῶμα. συμβάλλοιτο δ᾽ ἄν τις ἢ τῷ ᾿Επικούρῳ καὶ τὸν ἰατρικὸν λόγον. ὃ γὰρ us9' ἡμέραν καιρός, ἤδη τῆς πέψεως κρίσιν ἐχούσης, ἀσφαλέστερός ἐστιν
Β ἡ δὲ μετὰ τὸ δεῖπνον ὁρμὴ πρὸς τὴν συνουσίαν οὐκ ἀκίνδυνος" ἄδηλον γὰρ εἰ, τῆς τροφῆς μὴ κρα- so τηϑείσης. ἀπεψία δέξαιτο τὸν ἐκ τῆς συνουσίας ἄραδον καὶ παλμόν, ὥστε διττὴν τὴν βλάβην γε- νέσϑαι.
ie
0
4 μὴ] om. mei 6 κἀκχμοχλευομένων Usenerus 8. em. Doehnerus: ἀνάδαστον ὄγκον] olxov mei ὥσπερ] ὥσπερ οἶκον probabiliter Huttenus 9 γιγνόμενον) κινούμενον Turnebus. σειόμενον Duebnerus. Nihil opus εὖ ῥεῖν] εὑρεῖν mei 11em.W:ovuztqvouévov 14 πνεύματα αὶ φευ- γούσης] σφυδούσης Usenerus 16 πρὶν R: ὑφ᾽ 16 lac. 5Vd3Psoli;ieog? 17 ἰατρικὸν Turnebus: πατρικὸν ὁ] οὐ mei 18 em. M: ἀσθενέστερον 22 em. Doehnerus: ἄραβον
LIBER III. 113
ἄπεπτον τὸ κεκινημένον καὶ ἀποχωροῦν ἐκ τοῦ σώ- ματος. τὴν δὲ ψιλότητα τίς ἂν εἴποι. ὅτι ϑερμό- τητος οὐχὶ μᾶλλον ψυχρότητός ἐστι τὸ πάϑος, ὁρῶν τὰ ϑερμότατα τοῦ σώματος μέρη δασυνόμενα; 6 πάντα γὰρ ἐξανϑεῖται τὰ τοιαῦτα τῷ ϑερμῷ. χα- ράσσοντι καὶ ἀναστομοῦντι τὴν ἐπιφάνειαν. ἡ δὲ λειότης πυκνότητι γέγονεν ὑπὸ ψυχρότητος" ὅτι δ᾽ εἰσὶ πυκνότεραι τῶν ἀνδρῶν, ὦ φίλ᾽ ᾿Αϑρουΐλατε, πυϑοῦ παρὰ τῶν ἔτι συναναπαυομένων γυναιξὶν ἢ 10 μύρον ἀληλιμμέναις ἢ ἔλαιον. ἀναπίμπλανται γὰρ αὐτοῦ τοῦ χρίσματος ἐν τῷ συγκαθεύδειν, κἂν μὴ Ε ϑίγωσι μηδὲ προσάψωνται τῶν γυναικῶν, διὰ 9:«9- μότητα καὶ μανότητα τοῦ σώματος ἕλκοντος. **
IIPOBAHMA E. 15 Εἰ ψυχρότερος τῇ δυνάμει ὃ οἶνος.
ΠΡΟΣΩΠΑ TOT ALAAOTD'OT. AOPTIAATOZ, 6A9POZ, IIAOTTAPXOA.
1. Οὐ μὴν ἀλλὰ τὸ μὲν περὶ τῶν γυναικῶν᾽ ἔφη “καὶ πρὸς τοὐναντίον ἀνδρικῶς ἐπικεχείρηται.
2 ὅτι ἘΞ 8 καὶ οὐχὶ γ6] οὐχὶ δ Ὁ 6 ἐξανϑεῖται *: ἐξ- ωϑεῖται Quod R proposuit ἐξανϑεῖ apud Plut. plerumque iransitivum est 8 em. Leonicus: λούϊτε 11 αὐτοῦ τοῦ] αὐτοὶ τοῦῦ 18 post ἕλκοντος in Vd P nulla est lac. sed in E 8—4 litt. Supplet τῶν ἀνδρῶν ἀπὸ mvxvo) καὶ ψυχροῦ τοῦ τῶν γυναικῶν W 18 οὐ μὴν ἀλλὰ -- ἐπικεχεί- ρηται] haec ex fine superioris quaestionis in huius prin- cipio collocavit W 19 ἔφη X: ἔφην
Plutarchi Moralia. Vol. IV. | 8
114 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
τὸν δ᾽ οἶνον ἐπιϑυμῶ ucOsiv, ὁπόϑεν ὑπόνοιαν
652 ἡμῖν τοῦ ψυχρὸς εἶναι παρέσχεν. “οἴει γάρ᾽ ἔφην
ἐγώ τοῦτον ἡμέτερον εἶναι τὸν λόγον; ᾿ἀλλὰ τίνος εἶπεν “ἑτέρου; 'μέμνημαι μὲν οὖν᾽ ἔφην ἐγώ “καὶ ᾿Δριστοτέλους ἐντυχὼν οὐ νεωστὶ λόγῳ περὶ τούτου τοῦ προβλήματος ἀλλ᾽’ ἱκανῶς πάλαι. διείλεκται ὃὲ καὶ Ἐπίκουρος ἐν τῷ Σ)υμποσίῳ πολλοὺς λόγους, ὧν τὸ κεφάλαιόν ἐστιν ὡς ἐγῴώμαι τοιόνδε. φησὶ γὰρ οὐκ εἶναι ϑερμὸν αὐτοτελῶς τὸν οἶνον, ἀλλ᾽ ἔχειν τινὰς ἀτόμους ἐν αὑτῷ ϑερμασίας ἀποτελεστι- κὰς ἑτέρας δ᾽ αὖ ψυχρότητος: ὧν τὰς μὲν ἀπο- βάλλειν, ὅταν εἰς τὸ σῶμα παραγένηται. τὰς δὲ B προσλαμβάνειν ἐκ τοῦ σώματος. ὡς ἂν ἔχωσι κρά- σεως ἡμῖν ἢ φύσεως ὁμιλῆσαι, ὡς τοὺς μὲν ἐκϑερμαί- νεῦϑαι τοὺς δὲ τοὐναντίον πάδχειν μεϑυδσκομένους.ἢ
2, Ταῦτ᾽ εἶπεν ὁ Φλῶρος ἄντικρυς εἰς τὸν Πύρρωνα διὰ τοῦ Πρωταγόρου φέρει ἡμᾶς" δῆλον γὰρ ὅτι καὶ περὶ ἐλαίου καὶ περὶ γάλακτος μέλι- τός τε καὶ ὁμοίως τῶν ἄλλων διεξιόντες ἀποδρασό- μεϑα τὸ λέγειν περὶ ἑκάστου, ὁποῖον τῇ φύσει ἐστί, μίξεσι ταῖς πρὸς ἄλληλα καὶ κράσεσιν ἕκαστον γίγνε- ὅϑαι φάσκοντες. ἀλλὰ σὺ πῶς ἐπιχειρεῖς τὸ ψυχρὸν
εἶναι τὸν οἶνον; “οὕτως᾽ ἔφην “ὑπὸ δυεῖν τότε προσ-
1 μαϑεῖν] μαϑεῖν 11 E solus 2 τοῦ τὸ mei
ὅ λόγῳ Basileensis: λόγου ᾿Επίκουρος ἔν τῷ Συμπο- σίῳ] vid. Usener. p. 116 18 καὶ ὡς ἂν scripsit Usenerus cum Hutteno et deinde ἔχουσι cum aliis, quae ego non intellego. Ut locus fertur subiectum ἔχωσι verbi est of ἄτομοι 16 em. Turnebus: εἰπὼν 17 ἡμᾶς} del. Doehnerus 240 ἐστι τῇ φύσει! — 22:0] τῷ Βα 28 ὑπὸ] ὡς ὑπὸ W ,
LIBER III. 115
ηναγκασμένος αὐτοσχεδιάσαι. πρῶτον δ᾽ ὑπῇει μοι τὸ γιγνόμενον ὑπὸ τῶν ἰατρῶν τοῖς γὰρ ἐκλελυ- μένοις καὶ τόνου τινὸς δεομένοις κατὰ τὰς ἀρρω- στίας στομάχου ϑερμὸν μὲν οὐδὲν προσφέρουσιν Ο 5 οἶνον δὲ διδόντες βοηϑοῦσιν. ὡς δ᾽ αὕτως καὶ τὰς ῥύσεις καὶ ἐφιδρώδεις οἴνῳ καταπαύουσιν, ὡς οὐδὲν ἧττον ἀλλὰ καὶ μᾶλλον τῆς χιόνος ἱστάντι καὶ κρα- τύνοντι τῷ ψύχειν καὶ περιστέλλειν φερομένην τὴν ἕξιν. εἰ δὲ καὶ φύσιν καὶ δύναμιν εἶχε ϑερμαντι- 10 κήν. ὅμοιον ἦν οἶμαι χιόνι πῦρ καὶ καρδίᾳ προσ- φέρειν ἄκρατον. ἔπειτα τὸν μὲν ὕπνον οἵ πλεῖστοι περιψύξει γίγνεσθαι λέγουσι καὶ ψυκτικὰ τὰ πλεῖ- ὅτα τῶν ὑπνωτικχῶν φαρμάκων ἐστίν. ὡς ὃ μαν- δραγόρας καὶ τὸ μηκώνιον᾽ ἀλλὰ ταῦτα μὲν σφό- ιόδρα καὶ βίᾳ πολλῇ συνωθεῖ καὶ πήγνυσιν, 6 δ᾽ οἶνος ἠρέμα καταψύχων ἴστησι μεϑ᾽ ἡδονῆς καὶ ἀναπαύει τὴν κίνησιν ἐν τῷ μᾶλλον καὶ ἧττον οὔσης πρὸς ἐκεῖνα τῆς διαφορᾶς. ἔτι δὲ τὸ μὲν ϑερμὸν Ὁ γόνιμον" εὔροιαν γὰρ ἡ ὑγρότης ἴσχει. καὶ τόνον ἢ τὸ πνεῦμα καὶ δύναμιν ὑπὸ τῆς ϑερμότητος ἐξορ- γῶσαν. οἱ δὲ πίνοντες πολὺν ἄκρατον ἀμβλύτεροι πρὸς τὰς συνουσίας εἰσὶ καὶ σπείρουσιν οὐδὲν εἰς γένεσιν ἰσχυρὸν οὐδὲ κεκρατημένον, ἀλλ᾽ ἐξίτηλοι καὶ ἀτελεῖς εἰσιν αἱ πρὸς τὰς γυναῖκας ὁμιλίαι 4 αὐτῶν διὰ φαυλότητα καὶ κατάψυξιν τοῦ σπέρμα-
1 ὑπίειμι mei 4 στομάχγῳ Vd cum inseqq. coniun- gens 10 καρδέᾳ Benselerus: καρδέᾳ olvov 19 τὰ X: καὶ τὰ 16 καὶ καταπαύει 11 οὔσης] add. αὐτῷ W 18 ἐκεῖνα M: ἐκεῖνο ^ 28 αὐτῶν] del. Doehnerus
8*
116 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
vog. καὶ μὴν ὅσα πάσχουσιν ἄνϑρωποι ὑπὸ κρύους, πάντα συμβαίνει τοῖς μεϑυσκομένοις, τρόμοι, βαρύ- τητες, ὠχριάσεις, σάλοι τοῦ περὶ τὰ γυῖα πνεύμα- τος. ἀσάφεια γλώττης, ἔντασις τῶν περὶ τοῖς ἄκροις E νεύρων καὶ ἀπονάρκησις" τοῖς δὲ πλείστοις εἰς πά- 5 ρεσιν αἱ μέϑαι τελευτῶσιν. ὅταν ἐκπλήξῃ παντά- παόι καὶ κατασβέδσῃ τὸ ϑερμὸν Ó ἄκρατος. ἰῶνταί γε μὴν τὰς περὶ τὸ σῶμα τῶν μεϑυσκομένων καὶ κραιπαλώντων κακώσεις, εὐθὺς μὲν ὡς ἔοικε περι- στολῇ καὶ κατακλίσει συνϑάλποντερς. us9' ἡμέραν 1 δὲ λουτρῷ καὶ ἀλείμματι καὶ σιτίοις, ὅσα μὴ ταράτ- τοντα τὸν ὄγκον ἅμα πράως ἀνακαλεῖται τὸ ϑερμὸν F ὑπὸ τοῦ οἴνου διεσπασμένον καὶ πεφυγαδευμένον ἐκ τοῦ σώματος. ὅλως δ᾽ εἰπεῖν, ἐν τοῖς φαινομέ- voie καὶ ὁμοιότητας ἀδήλους ἐξιχνεύομεν καὶ Óvvd- τὸ μξις. οὐδὲν δὲ περὶ τῆς μέϑης δεῖ διαπορεῖν, ὁποῖόν ποτ᾽ ἐστίν: ὡς γὰρ ἔοικε, μάλιστα, ὡς εἰρήκαμεν, ἐοίκασι τοῖς πρεσβύταις οὗ μεϑύοντες" διὸ καὶ πρωι- αίτατα γηρῶσιν οἷ φίλοινοι᾽ τοὺς δὲ πολλοὺς αὖ- τῶν καὶ φαλακρώδεις ἄωροι καὶ πολιαὶ πρὸ ἡλικίας so ἔχουσι πάντα δὲ ταῦτα δοκεῖ ϑερμότητος ἐνδεία καταλαμβάνειν τὸν ἄνθρωπον. ἔτι τοίνυν τὸ ὄξος οἴνου τινός ἐστι φύσις καὶ δύναμις" οὐδὲν δὲ τῶν σβεστηρίων ὄξους πυρὶ μαχιμώτερον, ἀλλὰ μάλιστα πάντων ἐπικρατεῖ καὶ συμπιέξει τὴν. φλόγα δι’ ὑπερ- 35 6 ἐκπήξῃ R 9 κραιπαλούντων mei 12 ἅμα R: ἀλλὰ 14 em. W: ὕμως δὲ εἶπον 15 ὁμοιότητας] ποιό- τητας W 11 μάλιστα Vulcobius: μάλιστα δὲ Fort. μά-
λιστά γε 18 of] of νέοι Hirschigius coll. p. 650f. pro- babiliter 28 τινός] τις R ;
LIBER III. 117
βολὴν ψυχρότητος. καὶ τῶν ἄλλων δὲ καρπῶν τοῖς οἰνώδεσι μᾶλλον ὡς ψυκτικοῖς χρωμένους τοὺς (a- τροὺς δρῶμεν ὥσπερ ῥόαις καὶ μήλοις. αὐτὴν 03658 τὴν τοῦ μέλιτος φύσιν οὐχὶ πρὸς ὄμβριον ὕδωρ καὶ
5 χιόνα συμμιγνύοντες οἰνοποιοῦδι,. τοῦ ψυχροῦ τὸ γλυκὺ διὰ συγγένειαν εἰς τὸ αὐστηρόν, ὅταν κρα- τήσῃ. φϑείροντος; οἱ παλαιοὶ δ᾽ οὐχὶ διὰ τοῦτο τῶν ἑρπετῶν τὸν δράκοντα καὶ τῶν φυτῶν τὸν κιττὸν ἀνέϑεσαν τῷ ϑεῷ καὶ καϑιέρωσαν, ὥς τινος
10 ψυχρᾶς καὶ κρυώδους δυνάμεως; ἐὰν δέ, ὅτι τὸ χώ- νειον ἐπιπινόμενος ἰᾶσϑαι δοκεῖ πολὺς ἄκρατος, οἴωνται τοῦτο ϑερμότητος εἶναι τεκμήριον, ἡμεῖς αὖ φήσομεν ἀναστρέψαντες, ὅτι συγκραϑὲν αὐτῷ B τοῦτο φάρμακον ἀνίατόν ἐστι καὶ καϑάπαξ ἀπο-
15 χτείνει τοὺς πίνοντας' ὥστε μηδὲν μᾶλλον εἶναι δοκεῖν τῷ ἀντιπράττειν ϑερμὸν ἢ τῷ συνεργεῖν ψυ- 406v, εἴ ys δὴ ψυχρότητι τὸ κώνειον οὐκ ἄλλῃ τινὶ φύσει καὶ δυνάμει μᾶλλον πιϑανόν ἐστιν ἀναι- ρεῖν τοὺς πιόντας.
10 δυνάμεως] δυνάμεως ἐνούσηρ 11 em. R et in Vd «ce oblitteratum est: ἐάσασϑαι 13 αὐτῷ Turnebus: αὐτὸ 11 εἴ γε δὴ W: εἰ δὲ μὴ
118 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
IPOBAHMA s.
Περὶ καιροῦ συνουσίας.
ΠΡΟΣΩΠ4.4 TOT ALAAOTOT. NEANIZKOI, Z9IITPOZ, OATMIIIXOZ, Z9 KAAPOZ.
1. Νεανίδκοι τινὲς οὐ πάλαι τοῖς παλαιοῖο AÓ- γοις προσπεφοιτηχότες ἐσπάραττον τὸν Ἐπίκουρον, ὡς οὐ καλὸν οὐδ᾽ ἀναγκαῖον ἐμβεβληκότα λόγον περὶ καιροῦ συνουσίας εἰς τὸ Συμπόσιον' μιμνή- ὄχεσϑαι γὰρ ἀφροδισίων ἄνδρα πρεσβύτερον ἐν
δείπνῳ μειρακίων παρόντων καὶ διαπορεῖν, πότερονῚ
Ο μετὰ δεῖπνον ἢ πρὸ δείπνου χρηστέον, ἐσχάτης ἀκο- λασίας εἶναι. πρὸς ταῦϑ᾽ οἵ μὲν τὸν Ξενοφῶντα
παρέλαβον ὡς ἀπάγοντα τοὺς συμπότας μετὰ δεῖ-
3
zvov οὐχὶ πεζοὺς ἀλλ᾽ ἐφ᾽’ ἵππων ἐπὶ συνουσίας πρὸς τὰς γυναῖκας. Ζώπυρος δ᾽ ὁ ἰατρός, εὖ μάλα τοῖς Ἐπικούρου λόγοις ἐνωμιληκώς, οὐκ ἔφη προσ- ἔχοντας αὐτοὺς ἀνεγνωκέναι τὸ ᾿Επικούρου Zivuzó- 6.0v* οὐ γὰρ ὥσπερ ἐξ ἀρχῆς τινος καὶ καταστά- σεως τοῦτο πρόβλημα ποιησάμενον εἶτα λόγους ἐπ᾽ D αὐτῷ περαίνειν, ἀλλὰ τοὺς νέους ἀνιστάντα μετὰ δεῖπνον εἰς περίπατον ἐπὶ σωφρονισμῷ διαλέγεσϑαι καὶ ἀνακρούειν ἀπὸ τῶν ἐπιϑυμιῶν, ὡς ἀεὶ μὲν ἐπι- σφαλοῦς εἰς βλάβην τοῦ πράγματος ὄντος, κάκιστα
6. 16 '"Exíxovgov] vid. Usener. p. 117 14 οὐχὶ πε- ξοὺς ἀλλ᾽ *: οὐχι 4--ἢὦ Vd 8 E cf. Xen. Symp. fin. et Aesch. Pers. 19 of μὲν ἐφ᾽ ἕππων οἵ δ᾽ ἐπὶ ναῶν | πεζοί τε
βάδην ^ ib. συνουσίᾳ 22 καὶ ἀνακρούσει Rb ὀ 28 κά- κιστα S: μάλιστα
18
LIBER III. 119
δὲ τοὺς παρὰ πότον καὶ ἐδωδὴν χρωμένους αὐτῷ διατιϑέντος. “εἰ δὲ δὴ καὶ προηγουμένως᾽ εἶπεν “ἐξητεῖτο περὶ τούτου, πότερον οὐδ᾽ ὅλως ἐσκέφϑαι καλῶς εἶχε τὸν φιλόδοφον περὶ συνουσίας καιροῦ 5 καὶ ὥρας, ἢ βέλτιον μὲν ἐν καιρῷ καὶ μετὰ Ao- γισμοῦ τὰ τοιαῦτα πράττειν, τὸν δὲ καιρὸν ἄλλως μὲν ἐπισκοπεῖν οὐκ ἄτοπον ἐν δὲ συμποσίῳ καὶ E περὶ τράπεξαν αἰσχρόν; ἐμοὶ γὰρ δοκεῖ τοὐναντίον ἄν τις ἐγκαλέσαι φιλοσόφῳ. μεϑ’ ἡμέραν ἐν τῇ δια- 10 τριβῇ πολλῶν καὶ παντοδαπῶν ἀνθρώπων παρόν- τῶν περὶ τούτου διαλεγομένῳ᾽ κύλικος δὲ προκει- μένης ἐν συνήϑεσι καὶ φίλοις, ἔνϑα καὶ τὸ παραλέξαι ὖϑον ἀμβλὺν ὄντα καὶ ψυχρὸν ἐν οἴνῳ συμφέρει; πῶς αἰσχρὸν εἰπεῖν τι καὶ ἀκοῦσαι εἰς συνουσίας 16 χρῆσιν ὠφελίμως λεγόμενον; ὡς ἔγωγε, νὴ τὸν κύνα, καὶ τοὺς Ζήνωνος ἂν ἐβουλόμην᾽ ἔφη ᾿διαμηρισμοὺς ἐν συμποσίῳ τινὶ καὶ παιδιᾷ μᾶλλον ἢ σπουδῆς τοσαύτης ἐχομένῳ συγγράμματι, τῇ Πολιτείᾳ, κατα- F τετάχϑαι.᾽ἢ 8 2. Πρὸς τοῦτο πληγέντες oí νεανίσκοι σιωπῇ κατέκειντο" τῶν δ᾽ ἄλλων τὸν Ζώπυρον ἀξιούντων τοὺς περὶ τούτου λόγους ᾿Επικούρου διελϑεῖν, ἔφη τῶν μὲν κατὰ μέρος οὐκ ἀκριβῶς μνημονεύειν, οἴεσϑαι δὲ τὸν ἄνδρα τὰς ἐκ τῆς συνουσίας πλη- 55 γὰς δεδιέναι διὰ τὸν τῶν δωμάτων παλμὸν εἰς ταρα- 1 παρὰ Turnebus: περὸ 71 ἄτοπον R: ἄπορον ἐν] om. mei 12 παραλέξαι obiter narrare bene habet 18 ἀμβλὺν ὄντα Doehnerus: ἀμβλύνοουτα ἐν oivo] bene habet
16 τοὺς R: τοῦ em. Salmasius: διαμερισμοὺς 22 'Emi- κούρου] vid. Usener. p. 117 28 οὐκ Vulcobius
198 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
νῶς μοι δοκεῖ, καίπερ ὀξύτατος ὧν ἐν τοῖς τοιού- τοις ξητήμασι, διηκριβωκέναι τὴν αἰτίαν. φησὶ γὰρ οἶμαι τοῦ μὲν νήφοντος εὖ καὶ κατὰ τὰ ὄντα κρί- νειν τὸν λογισμόν, τοῦ δ᾽ ἄγαν μεϑύοντος ἐκλελυ- μένην κατέχεσθαι τὴν αἴσϑησιν, τοῦ δ᾽ ἀκροϑώ- 5 ρακος ἔτι μὲν ἰσχύειν τὸ φανταστικὸν ἤδη δὲ τεταράχϑαι τὸ λογιστικόν" διὸ καὶ κρίνειν καὶ κα- D χῶς κρίνειν ἐπακολουϑοῦντα ταῖς φαντασίαις. ἀλλὰ πῶς᾽ εἶπεν “ὑμῖν δοκεῖ περὶ τούτων; . 2. “Ἐμοὶ μέν᾽ ἔφην ᾿ἐπισκοποῦντι κατ᾽ ἐμαυ- 10 τὸν ἀποχρῶν οὗτος ἦν πρὸς τὴν αἰτίαν δ᾽ λόγος" εἰ δὲ κελεύεις ἴδιόν τι κινεῖν, ὅρα πρῶτον εἰ τὴν εἰρημένην διαφορὰν ἐπὶ τὸ σῶμα μετοιστέον ἐστί. τῶν yàg ἀκροϑωράκχων ἡ διάνοια μόνον τετάρακται, τὸ δὲ σῶμα ταῖς δρμαῖς ἐξυπηρετεῖν δύναται, μήπω 15 βεβαπτισμένον. ὅταν δὲ καταδεισϑῇ καὶ πιεσϑῇ, προδίδωσι τὰς ὁρμὰς καὶ παρεῖται" μέχρι γὰρ ἔργων οὐ πρόεισιν' ἐκεῖνοι δὲ τὸ συνεξαμαρτάνον ἔχοντες οὐ τῷ μᾶλλον ἀλογιστεῖν ἀλλὰ τῷ μᾶλλον ἰσχύειν E ἐλέγχονται. ἀπ’ ἄλλης δ᾽᾽ εἶπον ᾿ἀρχῆς σκοποῦντι so τοῦ οἴνου τὴν δύναμιν, οὐδὲν κωλύει ποικίλην εἶναι καὶ τῇ ποσότητι συμμεταβάλλουσαν. ὥσπερ τὸ πῦρ τὸν κέραμον, ἂν μὲν Tj μέτριον, συγκρατύ- νει καὶ πήγνυσιν" ἂν δ᾽ ὑπερβολῇ πλήξῃ, συνέτηξε καὶ ῥεῖν ἐποίησεν ἀνάπαλιν δ᾽ ἡ ὥρα τοὺς πυρε- s τοὺς ἀρχομένη μὲν ἀνακινεῖ καὶ ἐκκάει, προϊούσης δέ,
8 κατὰ Doehnerus coll. Plat. Phaedr. p. 262b. cf. Aristot. 871, 19. 876. 8 — 8 em. S: émoxolov(o)vrog 18 ἐκείνῃ 8C. τῇ διανοίᾳ ER 19 ἀλλὰ τῷ] ἀλλὰ τὸ mei
-—
LIBER III. 121
ὃ. Ὑπολαβὼν δ᾽ Ὀλύμπιχος “ἐμοὶ μέν᾽ ἔφη τὸ τοῦ Πυϑαγορικοῦ Κλεινίου λίαν ἀρέσκει" λέγεται γὰρ ἐρωτηϑείς, ὁπηνίκα δεῖ μάλιστα γυναικὶ προῦσ- ἕναν ὋὍὅταν᾽ φάναι ἱμάλιστα τυγχάνῃς βλαβῆναι
5 βουλόμενος.᾽ καὶ γὰρ ὃ Ζώπυρος εἴρηκε νῦν, ἔχει τινὰ λόγον καὶ τὸν ἕτερον καιρὸν ἄλλας ἀκαιρίας . ἔχοντα πρὸς τὸ πρᾶγμα καὶ δυσχερείας δρῶ. καϑά- περ οὖν Θαλῆς ὃ σοφὸς ὑπὸ τῆς μητρὺς ἐνοχλού- μενος γῆμαι κελευούσης. ὑπεξέφυγέ πως καὶ πα-
10 ρήγαγε λέγων πρὸς ταύτην ἐν ἀρχῇ μέν “οὔπω και- ρὸς ὦ μῆτερ.᾽ ὕστερον δ᾽ “οὐκέτι καιρὸς ὦ μῆτερ᾽" οὕτως ἄρα καὶ πρὸς ἀφροδίσια κράτιστον ἔσται ἔχειν ἕκαστον, ὥστε κατακλινόμενον λέγειν “οὔπω καιρός ἀνιστάμενον δ᾽ “οὐκέτι καιρός.
ιὃ 4. ᾿᾿4ϑλητικὰ ταῦτ᾽ ? εἶπεν δ Σώκλαρος “ὦ Ὀλύμ- πιχε, παντάπασιν ἔτι τῆς κοτταβίδσεως ὄξοντα καὶ τῶν κρεοφαγιῶν ἐκείνων. οὐκ ἐν δέοντι. νέοι vs γὰρ πάρεισι γεγαμηκότες, ὑφ᾽ ὧν δεῖ ᾿φιλοτήσια ἔργα" τελεῖσϑαι' καὶ ἡμᾶς οὔπω παντάπασιν ἡ ᾿'ἄφρο-
40 δίτη πέφευγεν. ἀλλὰ καὶ προσευχόμεϑα δήπουϑεν αὐτῇ λέγοντες ἐν τοῖς τῶν ϑεῶν ὕμνοις
᾿ἀνάβαλλ᾽ ἄνω τὸ γῆρας,
ὦ καλὰ ᾿Αφροδίτα.᾽ἢ
σκοπῶμεν οὖν, εἰ δοκεῖ, πότερον ἐμμελῶς καὶ
8 προσεῖναι mei 9. ὑπεξέφυγέ πως καὶ S: πῶς ὑπεξέ- φυγε, quam librarii adnotationem ex margine in textum ilatam puto 10 λέγων R: λόγῳ ταύτην *: τὴν 19 ἔσται) malim ἔστιν 17 κρεοφαγιῶν *: κρεωφαγιῶν 18 φιλοτήσια] cf. Hom. 4 346 22 Bergk. 8 p. 656
122 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
προσηχόντως ὃ Ἐπίκουρος ἢ παρὰ πᾶν δίκαιον ἀφαιρεῖ τὴν ᾿ἀφροδίτην τῆς vuxvóg: καίτοι κρά- τιστον αὐτῇ ϑεῶν μετεῖναί φησιν ἐρωτικὸς ἀνὴρ Μένανδρος. συνετέϑη γὰρ οἶμαι καλῶς παρακά- λυμμα τῆς ἡδονῆς τὸ σκότος προϑεμένους ταῦτα πράσσειν, καὶ μὴ διὰ φωτὸς ἐντυγχάνοντας ἐξελαύ- νειν τῶν ὀμμάτων τὸ αἰδούμενον καὶ τῷ ἀκολάστῳ E ϑάρσος ἐμποιεῖν καὶ μνήμας ἐναργεῖς, αἷς τὸ ἐνδια- τρέβειν αὖϑις ἐκριπίξει τὰς ἐπιϑυμίας. “ὄψις γὰρ ἡμῖν ὀξυτάτη τῶν διὰ τοῦ σώματος ἔρχεται᾽ κατὰ τὸν Πλάτωνα ᾿παϑημάτων᾽, καὶ σφόδρα ταῖς ἐγγὺς φαντασίαις τὴν ψυχὴν ἐγείρουσα πρὸς τὰ εἴδωλα τῆς ἡδονῆς, καινὴν ἀεὶ ποιεῖ καὶ πρόσφατον ἐπι- ϑυμίαν. ἡ δὲ νὺξ τὰ πλεῖστα καὶ μανιωδέστατα τῶν ἔργων ἀφαιροῦδα παράγει καὶ κατευνάξει τὴν φύσιν. οὐχ ἐξοκέλλουδσ᾽ ὑπὸ τῆς ὄψεως εἰς ὕβοιν. ἄνευ δὲ τούτων, τίν᾽ ἔχει λόγον ἀπὸ δείπνου μὲν ἥκοντα γεγανωμένον, ἂν οὕτω τύχῃ, στέφανον κομί- ξονταὰ καὶ μύρῳ κεχριόμένον, ἀποστραφέντα καὶ F συγκαλυψάμενον καϑεύδειν" ἡμέρας δὲ καὶ διὰ μέδου τῶν πράξεων ἐκ τῆς γυναικωνίτιδος τὴν γυναῖκα
1 "Emíxovgog] vid. Usener. p. 118 2 καίτοι] ἧς τὸ Doehnerus κράτιστον — ϑεῶν) πλεῖστον ϑεῶν αὐτῇ Aqpo- δίτης Cobetus. πλεῖστον αὐτῇ ϑεῶν Doehnerus. cf. Kock. 8 p. 2090 4. συνετέϑη *: ἐνετέϑη 6 ἐξελαύνων mei " em. Anonymus: αἰδόμενον 8 τὸ Basileensis: τὸ μὴ 9 ἐκριπίξει lurnebus: éxgumve? τὰς Basileensis: τῆς 11 Πλάτωνα] Phaedr. p. 260 ἃ ubi pro παϑημάτων est αἰσϑή- σεων σφοδρὰ R 19 τὴν] εἰς τὴν idem ἐγείρουσαι mei 18 ποιεῖ Doehnerus coll, p. 1085a 16 ἐξοκέλλου- αν Benselerus 18 «xà»? 20 ἐγκαλυψάμενον Hirschigius
LIBER ΠΙ. 193
μεταπέμπεσϑαι πρός τι τοιοῦτον ἢ προὶ δίκην &Asx- τρυόνος συμπλέκεσϑαι; τὴν γὰρ ἑσπέραν, ὦ ἑταῖρε, τῶν πόνων ἀνάπαυσιν τὸν δ᾽ ὄρϑρον ἀρχήν᾽ καὶ τὴν μὲν ὃ “ύσιος ἐπισκοπεῖ Διόνυσος μετὰ τῆς 5 Τερψιχόρης καὶ Θαλείας, ὃ δὲ πρὸς τὴν ἐργάνην ᾿4ϑηνᾶν καὶ τὸν ἀγοραῖον Ἑρμῆν ἐπανίστησι. διὸ τὴν μὲν dal κατέχουσι καὶ χορεῖαι καὶ ὑμέναιος
"xot τ᾽ εἰλαπίναι τε καὶ ἠχήεις ϑρόος αὐλῶν"
τὸν δὲ κτύποι ῥαιστήρων καὶ τρισμοὶ πριόνων καὶ 10 τελωνικῶν ἐπορϑροισμοὶ κεκραγμῶν καὶ κηρύγματα 655 καλουμένων ἐπὶ δίκας ἢ ϑεραπείας τινῶν βασιλέων ἢ ἀρχόντων" ἐν à καιρῷ φροῦδα τὰ τῆς ἡδονῆς, “λήγει δὲ Κύπρις ϑαλίαι τε νέων, οὐδέ τι ϑύρσος φύλλα Βακχείου""
15 συντείνουσι γὰρ αἱ φροντίδες. ἔπειτα δὲ καὶ ὃ ποιητὴς τῶν ἡρώων οὔτε γαμετῇ τινα us9" ἡμέραν οὔτε παλλακίδι συγκατέκλινε, πλὴν ἢ τὸν Πάριν δραπετεύσαντα ποιήσας καταδυόμενον εἰς τοὺς κόλ- πους τῆς γυναικός, ὡς οὐκ ἀνδρὸς ἀλλὰ μοιχοῦ
ς0 λυσσῶντος οὖσαν τὴν μεϑημερινὴν ἀκρασίαν. καὶ μὴν οὐδὲ τὸ σῶμα βλάπτοιτ᾽ ἂν ὑπὸ τῆς συνουσίας μᾶλλον, ὡς Ἐπίκουρος οἴεται, μετὰ τὸ δεῖπνον. ἄν ys μὴ μεϑύων τις ἢ ῥηγνύμενος ὑπὸ πλησμονῆς B
3 post ἀνάπαυσιν exciderit ut vid. tale quid ἡμῖν οἵ ϑεοὶ δεδώκασιν b *: ϑαλίας 8 ignoli poetae versus τε Turnebus 9 em. idem: τριμμοὶ 18 Nauck. p. 916 ϑάλειαί Vd. ϑάλλει of E. 14 οὐδ᾽ ἔτι M. βακχίου mei. ϑύσϑλα τ᾽ ᾿Ιάκχου Nauckius 19 τῆς γυναικὸς] cf. Hom. Γ 441 22 ᾿Επίκουρος] vid. Usener. p. 118
124 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ἅπτηται καὶ βεβαρημένος" ἀμέλει γὰρ οὕτως ἐπισφα- λὲς τὸ πρᾶγμα καὶ βλαβερόν. ἂν δ᾽ ἱκανῶς ἔχων τις αὑτοῦ καὶ μετρίως διακεχυμένος, τοῦ τε σώματος αὐτοῦ μαλακοῦ γεγονότος καὶ τῆς ψυχῆς παρεστώ- σης, διὰ χρόνου ποιῆται τὴν ἔντευξιν, οὔτε ταραχὴν 5 ἀπεργάξεται μεγάλην διὰ τὸν ὄγκον οὔτ᾽ ἄλλο τι ὧν ἐπήγαγεν ἢ ψῦξις ἢ μετάϑεσις ἐξ ἔδρας ἀτόμων, f, φησιν ᾿Επίκουρος᾽ ἀλλὰ τῇ φύδει τὸ οἰκεῖον ἀπο- δούς. ἑαυτὸν δέ zog ἀπογαληνίσας ἀναπληρώδει, νέας ἐπιρροῆς τοῖς κενώμασι γιγνομένης. ἐκεῖνο δὲ 1 C μᾶλλον ἄξιον εὐλαβείας, τὸ σύνεγγυς ὄντα τῶν πράξεων ἀφροδισίοις χρῆσϑαι, μήποτ᾽ ἄρα μετέωρον τὸ σῶμα καὶ κεκλονημένον αἵ τε τῆς ψυχῆς φρον- τίδες αἵ τε περὶ τὰς χρείας πραγματεῖαι καὶ κόποι παραλαβόντες εὐθὺς ἐκτραχύνωσιν, οὐχ ἱκανὸν ἐν τὸ μέσῳ διάλειμμα τῆς φύσεως εἰς ἀνάπαυσιν λαβού- δης. οὐ γὰρ πάντες, ὦ ἑταῖρε, τὴν ᾿Επικούρου σχο- λὴν καὶ ῥᾳστώνην ὑπὸ λόγου καὶ φιλοσοφίας ἄφϑο- vov εἰς ἀεὶ παρεδχευασμένην ἔχουσι" πολλοὶ δ᾽ ἕκαστον ἀγῶνες ἐκδέχονται δι’ ἡμέρας, γυμνάσια Ὁ D δ᾽ ὡς ἔπος εἰπεῖν ἅπαντας" οἷς οὔτε καλὸν οὔτε συμφέρον οὕτω διακείμενον τὸ σῶμα παρέχειν λυσ- σώσῃ συνουσίᾳ διακεχυμένον. τὸ δὲ μακάριον καὶ
1 καὶ 4 αὐτῷ R καϑεστώσης Herwerdenus sed vid. Symb. meas 6 [οὔτ᾽ ἄλλο τι ὧν ἐπήγαγεν ἢ *: 6 Vd8P 15 E ταγέγνη 8 ἀλλὰ τῇ φύσει τὸ οἰκεῖον supplevi cum W: 6—6 Vd 20 E 9 ἀπογαληνίσας W: ἀπογαλ 7—8 Vd 18 E 19 μήποτε *: μήτε 17 'Ezixoóoov| Usener. p. 284 28 διακεχυμένον Doehnerus: δια 7—8 Vd 13 E cf. Plat. de Legg. p. ?75c
LIBER III. 125
ἄφϑαρτον ἔστω uiv ὃν olov αὐτῷ, μὴ φροντίξον τῶν καϑ' ἡμᾶς ἡμῖν δέ που νόμῳ πόλεως συνεπομένοις ἐξευλαβητέον ἐστὶν εἰς ϑέρος ἐμβαλεῖν καὶ κατάρχε- σϑαι ϑυσιῶν, ὀλίγον ἔμπροσθεν διαπεπραγμένοις τι
5 τοιοῦτον. ὅϑεν εὖ ἔχει τὸ τὴν νύχτα καὶ τὸν ὕπνον ἐν μέσῳ ϑεμένους καὶ ποιήσαντας ἱκανὸν διάλειμμα καὶ διάστημα καϑαροὺς αὖϑις ὥσπερ ἐξ ὑπαρχῆς καί νέα ἐφ᾽ ἡμέρῃ φρονέοντας᾽ κατὰ Ζ]ημόκριτον ἀνίστασϑαι.᾽
10 | IIPOBAHMA Z. Διὰ τί γλεῦκος ἥκιστα μεϑύσκει.
IIPOZO9JILA TOT A4IAAODTOT.
ILAOTTAPXOZ, O ΠΑΤῊΡ ATTOT, AT'IAZ, APIZTAINETOZ, 44401 NEANIXKOI.
ι 1. Τοῦ νέου οἴνου ᾿ϑήνησι μὲν ἑνδεκάτῃ μηνὸς κατάρχονται. Πιϑοίγια τὴν ἡμέραν καλοῦντες" καὶ πάλαι γ᾽ ὡς ἔοικεν εὔχοντο, τοῦ οἴνου πρὶν ἢ πιεῖν ἀποσπένδοντες, ἀβλαβῆ καὶ σωτήριον αὐτοῖς τοῦ φαρμάκου τὴν χρῆσιν γενέσϑαι. παρ᾽ ἡμῖν δ᾽
ὃ μὲν μὴν καλεῖται Προστατήριος, ἕκτῃ δ᾽ ἵσταμέ- νου νομίξεται ϑύσαντας ἀγαθῷ δαίμονι γεύεσϑαι
1 μὲν ὃν Ἐ: μένον αὐτῷ (sc. Epicuro) R: αὐτὸ Fr. om. Usenerus φροντίξον Duebnerus: φροντίζειν 2 συν- εἐπομένοις Doehnerus ex Plat. de Legg. p. 9168: εὖ ἔπο- μένοις 8 ϑέρος ἐμβαλεῖν] ϑεῶν ρὸν (vel 9’ ἱερὸν) προσεμβάλλεινῦ 8 νέα R: νέᾳ libri. νέα νέᾳ Madvigius. cf. Mullach. 1 p. 866 16 em, Amyotus: πυιϑοινια
134 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
καὶ μᾶλλον dv τῷ ϑέρει σήποντα và σώματα" τοὐ- ψαντίον δ᾽ ὥφειλε ποιεῖν. εἰ μαλακότητι τῆς ϑερ- μασίας αἱ σήψεις ἐγίγνοντο' νυνὶ δέ, ὅτε μᾶλλον ἐντείνει τὸ χαῦμα,. ϑᾶσσον διαφϑείρει τὰς σάρκας. οὐχοῦν οὐδ᾽ ἡ σελήνη Ov ἔνδειαν ἀλέας καὶ ἀσϑέ- s D ψειαν εἰς σῆψιν ἄγει τὰ νεχρὰ τῶν σωμάτων, ἀλλ᾽ ἰδιότητα μᾶλλον αἰτιατέον τοῦ φερομένου ῥεύματος ἀπ᾿ αὐτὴς. ὅτι γὰρ οὐ μίαν ἔχει ποιότητα πᾶν τὸ ϑερμόν, αὐτῷ μόνῳ τῷ μᾶλλον χαὶ ἧττον διαφέ- θυυσαν. ἀλλ᾽ εἰσὶ πάμπολλαι τοῦ πυρὸς δυνάμεις τὸ οὐδὲν ἀλληλαις &uxvicu δῆλον ἀπὸ τῶν προχειρο- rétor. of μὲν γὰρ χρυσοχύοε διὰ τῆς ἀχυρίνης φλογὸς ἐργάξονται τὸν χρυσύν. οὗ δ᾽ ἑατροὶ μάλιστα t) κληματέν; τὰ συινεξύμενα τῶν gcoucxeov ὑπο- χἀιαίνουσι" πρὸς δὲ τὴν τοῦ (lov ucAclir χαὶ τύ- 15 πῶσιν εὐιΪρμοόστον εἶναι Óoxsi τὸ avoüuror τὸ δ᾽ ἐπὸ τὺς SAejo. τὰ μὲν σώμετε ταῖς πιρίσι: εὖ] δια- Ἐ τεϑῦχσε, τος δὲ GeAerewl πολεέμεὸν ἔστι xci Av- MeirgTua τὴν πενεκωσεν αὐτῶν xe) τυὺς ϑεκελίους ὑποκενβένον. ὄϑεν ὃς ICQeYTRO ἐξζυρενύδος τοῦ: X ων, δοῦντε: οὐκ ἐῶσιν ἐλεῖγοες ἕλος χοξζσϑαι. καϑεέπε οὐδ eIlpr SAgzAs6Y HI τὴν ὑπαχετσεν" αὐ γὲφ ἐπὸ τυΐτῶν ἐνεϑταισει- χευτερία: χαὶ Φιυκώμετε τοῖς ἀογώμένα,: ἐκπονοῦσιν. ἑτδὲν οὖν ϑαυμωδιὺν ἔστε πὶ τὴν φεληντν τοῦ qnesc διὲς x ἣ QUA τοῦ οὖν ἐγμρεντικὶ τὴς δὲ γα ἀχψτοα παὶ xirw- wir ἐν τῶςς (uic Rur ἐγὼν IUS. po SIUHUEERL
: ἃ Betbügies- Kei ιος SU ama anl ef"hI Iis E dye Qoi E, we ἂς τῶν D» AX A Thu SSuMI
LIBER III. 135
διὸ τὰ μὲν νήπια παντάπασιν αἵ τίτϑαι δεικνύναι πρὸς τὴν σελήνην φυλάττονται" πλήρη γὰρ ὑγρότη- F τος ὄντα, καϑάπερ τὰ χλωρὰ τῶν ξύλων, σπᾶται καὶ διαστρέφεται. τοὺς δὲ κατακοιμηϑέντας ἐν αὐγῇ 5 σελήνης μόλις ἐξανισταμένους οἷον ἐμπλήκτους ταῖς αἰσϑήσεσι καὶ ναρκώδεις ὁρῶμεν T) γὰρ ὑγρότης ὑπὸ τῆς σελήνης διαχεομένη βαρύνει τὰ σώματα. λέγεται δὲ καὶ πρὸς εὐτοκίαν συνεργεῖν, ὅταν ἦ διχόμηνος, ἀνέσει τῶν ὑγρῶν μαλακωτέρας παρέ- χουσα τὰς ὠδῖνας. ὅϑεν οἶμαι xol τὴν "Ἄρτεμιν “οχείαν καὶ Εἰλείϑυιαν, οὐκ οὖσαν ἑτέραν ἢ τὴν 059 σελήνην, ὠνομάσϑαι. Τιμόϑεος δ᾽ ἄντικρύς φησι διὰ κυάνεον πόλον ἄστρων, διά τ᾽ ὠκυτόκοιο δελάνας.ἢ
ι γίγνεται δὲ καὶ περὶ τὰ ἄψυχα τῶν σωμάτων ἐπί- δηλος ἡ τῆς σελήνης δύναμις᾽ τῶν τὲ γὰρ ξύλων τὰ τεμνόμενα ταῖς πανσελήνοις ἀποβάλλουσιν οἵ τέκτονες ὡς ἁπαλὰ καὶ μυδῶντα ταχέως δι᾽ ὑγρό- τητα τοὺς δὲ πυροὺς oí γεωργοῦντες σπεύδουσι
0) φϑίνοντος τοῦ μηνὸς ἐκ τῆς ἅλω συναίρειν, ἵνα παγέντες τῇ ξηρότητι μᾶλλον πρὸς τὸν χρόνον ἀντέχωσιν" οἱ δ᾽ ἀκμῇ τῆς σελήνης διακομιξόμενοι κόπτονται μάλιστα διὰ τὴν ὑγρότητα μαλακώτεροι γιγνόμενοι. λέγουσι δὲ καὶ τἄλευρον ἐν ταῖς παν- Β
1 τίτϑαι Aldina: τιτϑαὶ 2: πρὸς Basileensis 10 Ma- crobius vertit quasi legisset καὶ τὴν Ἴἄρτεμιν οἷον ἀερότεμιν “Δοχείαν cett. 13 Bergk. 3 p. 620 21 παγέντες M: πάντες τὸν χρόνον W; 2—8 Vd 6 E νον 23 τά- χιστα W
126 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
τοῦ οἴνου μετὰ ξέφυρον᾽ οὗτος yàg μάλιστα τῶν ἀνέμων ἐξίστησι καὶ κινεῖ τὸν οἶνον, καὶ ὁ τοῦτον
F διαφυγὼν ἤδη δοκεῖ παραμένειν βέβαιος. ἔϑυσεν οὖν ὃ πατὴρ ὥσπερ εἰώϑει τὴν ϑυσίαν, καὶ μετὰ τὸ δεῖπνον, ἐπαινουμένου τοῦ οἴνου, τοῖς quAoco- φοῦσι μειρακίοις uso" ἡμῶν προύβαλε ξητεῖν λόγον, ὡς τὸ γλεῦκος ἥκιστα μεϑύσχει. τοῖς μὲν οὖν πολ- λοῖς παράδοξον ἐφάνη καὶ ἄπιστον" ὃ δ᾽ ““γίας ἔφη τὸ γλυκὺ πανταχοῦ προσίστασϑαι καὶ πλήσμιον εἶναι" διὸ καὶ γλεύκους οὐκ ἄν τινὰ πιεῖν ῥᾳδίως ὅσον εἰς 10 μέϑην ἱκανόν ἐστιν ἀπαγορεύειν γὰρ ἀηδίᾳ τὴν ὄρεξιν ἄχρι τοῦ μὴ διψῆν προελϑοῦσαν. ὅτι δὲ τοῦ γλυκέος διαφέρει τὸ ἡδὺ καὶ τὸν ποιητὴν ἐπιστά- μενον λέγειν
Q
656 τυρῷ καὶ μέλιτι γλυκερῷ καὶ ἡδέι οἴνῳ" 15
τὸν γὰρ oivov ἐν ἀρχῇ μὲν εἶναι γλυκύν, γίγνεσϑαι δ᾽ ἡδὺν ὅταν εἰς τὸ αὐστηρὸν τῇ πέψει μεταβάλῃ παλαιούμενος.
2. "Aousra(vevog δ᾽ ὁ Νικαεὺς ἔν τισιν ἐνίοις γράμμασιν ἀνεγνωκὼς ἔφη μνημονεύειν, ὅτι γλεῦ- 90 κος μιχϑὲν οἴνῳ παύει μέϑην᾽ τῶν δ᾽ ἰατρῶν τινας λέγει τοὺς πλέον πιόντας κελεύειν ἐμεῖν, εἶθ᾽. ὅταν μέλλωσι καϑεύδειν, ἄρτον εἰς μέλι καταβάψαντας
8 βεβαίως ἢὰ ὅ Turnebus: τοῦ δείσνου ἐέπαινου- μένου] εἰσαγομένου E 7 ὡς] πῶς Vulcobius 10 em. BR: yAsóxog 12 em. Vulcobius: προσελϑοῦσαν 15 Hom. v 69 19 ἐνίοις] £voyyog Turnebus 220 γλεῦκος μιχϑὲν scripsi cum Amyoto: γλυκὺς (prius v in ras. Vd) μιχϑεὶς cf. Aristot. p. 872, 33b 292 ἔλεγεν Tumebus — éuseiv W ex Macrob. 7, 7, 17
LIBER 1II. 127
ἐμφαγεῖν ἔδοσαν. εἴ τι οὖν αἵ γλυκύτητες ἀμβλύ- νουσι τὸν ἄκρατον. εἰκότως ὃ νέος οἶνος οὐ μεϑύ- όκει, πρὶν ἂν ἡ γλυκύτης μεταβάλῃ. 8. Σφόδρ᾽ οὖν ἀπεδεξάμεϑα τὴν εὑρησιλογίαν ὃ τῶν νεανίσχων, ὅτι τοῖς ἐμποδὼν οὐχ ἐπιπεσόντες B ἰδίων εὐπόρησαν ἐπιχειρημάτων. ἐπεὶ τά γε πρό- χείρα καὶ ῥάδια λαβεῖν ij τε βαρύτης ἐστὶ τοῦ γλεύ- xove, ὡς ᾿Αριστοτέλης φησίν, ἡ διακόπτουσα τὴν κοιλέαν, καὶ τὸ πολὺ συμμένειν πνευματῶδες καὶ 1: ὑδατῶδες᾽ ὧν τὸ μὲν εὐθὺς ἐκπίπτει βιαξόμενον, τὸ δὲ πέφυχε τὸ ὑδατῶδες ἀμβλύτερον ποιεῖν τὸν oivov' παλαίωσις δ᾽ ἐπίτασιν ποιεῖ. ἐχκρινομένου τοῦ ὑδατώδους᾽ καὶ γίγνεται μέτρω μὲν ἐλάττων ὃ οἶνος δυνάμει δὲ σφοδρότερος.
15 IIPOBAHMA H. σ
Διὰ τί τῶν ἀκροϑωράκων λεγομένων of σφόδρα μεϑύοντες ἧττον παρακινητικοί εἶσιν.
ΠΡΟΣΩΠΑ TOT A41A4A40T'OT. IIAOTTAPXOZ, O ΠΑΤῊΡ ATTOT.
x; 1. ᾿Οὐκοῦν᾽ εἶπεν ὁ πατήρ "ἐπεὶ παρακεκινήκα- μὲν τὸν ᾿Αριστοτέλη, καὶ περὶ τῶν ἀκροϑωράκων τι καλουμένων ἴδιον ἐπιχειρήσομεν εἰπεῖν" οὐ yàg (xa-
1 ἔδοσαν] sc. οὗ ἰατροί mutata constructione — 92 τὸν * 6 εὐπόρησαν *: ηὐπόρησαν 1 τε] ἤτοι mei — 8 ᾿Δριστοτέλης]
Fragm.220 9 συμβαίνειν Duebnerus 11 τὸ ὑδατῶδες] del. Hirschigius 12 ἐπίτασιν ποιεῖ Wessely: ἐπὶ τὰ 6 Vd 10 E
128 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
νῶς μοι δοκεῖ, καίπερ ὀξύτατος ὧν ἐν τοῖς τοιού- τοις ξητήμασι, διηκριβωκέναι τὴν αἰτίαν. φησὶ γὰρ οἶμαι τοῦ μὲν νήφοντος εὖ καὶ κατὰ τὰ ὄντα κρί- νεῖν τὸν λογισμόν, τοῦ δ᾽ ἄγαν μεϑύοντος ἐκλελυ- μένην κατέχεσθαι τὴν αἴσϑησιν, τοῦ δ᾽ ἀκροϑώ- s ρακος ἔτι μὲν ἰσχύειν τὸ φανταστικὸν ἤδη δὲ τεταράχϑαι τὸ λογιστικόν" διὸ καὶ κρίνειν καὶ κα- D χῶς κρίνειν ἐπακολουϑοῦντα ταῖς φαντασίαις. ἀλλὰ πῶς᾽ εἷπεν “ὑμῖν δοκεῖ περὶ τούτων; . 2. “Ἐμοὶ μέν᾽ ἔφην “ἐπισκοποῦντι κατ᾽ ἐμαυ- 10 τὸν ἀποχρῶν οὗτος ἦν πρὸς τὴν αἰτίαν ὃ λόγος" εἰ δὲ κελεύεις ἴδιόν τι κινεῖν, ὅρα πρῶτον εἰ τὴν εἰρημένην διαφορὰν ἐπὶ τὸ σῶμα μετοιστέον ἐστί. τῶν γὰρ ἀκροϑωράκων ἡ διάνοια μόνον τετάρακται, τὸ δὲ σῶμα ταῖς δρμαῖς ἐξυπηρετεῖν δύναται, μήπω 15 βεβαπτισμένον. ὅταν δὲ κατασεισϑῇ καὶ πιεσϑῇ, προδίδωσι τὰς δρμὰς καὶ παρεῖται" μέχρι γὰρ ἔργων οὐ πρόεισιν" ἐκεῖνοι δὲ τὸ συνεξαμαρτάνον ἔχοντες οὐ τῷ μᾶλλον ἀλογιστεῖν ἀλλὰ τῷ μᾶλλον ἰσχύειν E ἐλέγχονται. ἀπ᾽’ ἄλλης Ó" εἶπον “ἀρχῆς σκοποῦντι so τοῦ οἴνου τὴν δύναμιν, οὐδὲν κωλύει ποικίλην εἶναι καὶ τῇ ποσότητι συμμεταβάλλουσαν. ὥσπερ τὸ πῦρ τὸν κέραμον, ἂν μὲν 7| μέτριον, συγκρατύ- νει καὶ πήγνυσιν" ἂν δ᾽ ὑπερβολῇ πλήξῃ, συνέτηξε καὶ ῥεῖν ἐποίησεν' ἀνάπαλιν δ᾽ ἡ ὥρα τοὺς πυρε- s τοὺς ἀρχομένη μὲν ἀνακινεῖ καὶ ἐκκάει, προϊούσης δέ, 8 κατὰ Doehnerus coll. Plat. Phaedr. p. 262b. cf. Aristot.
871, 19. 876. 80 8 em. S: ἐπακολουϑοῦντας 18 ἐκείνῃ 8c. τῇ διανοίᾳ ἢὰ 19 ἀλλὰ τῷ] ἀλλὰ τὸ mei
LIBER III. 129
μᾶλλον καϑίστανται καὶ ἀπολήγουσι' τί οὖν xo- λύει καὶ τὴν διάνοιαν ὑπὸ τοῦ οἴνου φυσικῶς κι- F νουμένην, ὅταν ταραχϑῇ καὶ παροξυνϑῇ. πάλιν ἀνέεσϑαι καὶ καϑίστασϑαι πλεονάξοντος; ὁ γοῦν 5 ἐλλέβορος ἀρχὴν τοῦ καϑαίρειν ἔχει τὸ ταράττειν τὸν Üyxov: ἀλλ᾽ ἢν ἐλάττων τοῦ μετρίου δοϑῇ, τα- ᾿ ράττει μὲν οὐδὲν δὲ καϑαίρει. καὶ τῶν ὑπνωτικῶν ἔνιοι λαβόντες ἐνδοτέρω τοῦ μετρίου ϑορυβωδέστε- ρον διατέϑενται, πλέον δὲ λαβόντες ἔνιοι καϑεύ- 1 δουσιν. εἰκὸς δέ που καὶ ταύτην τὴν περὶ τὸν ἀκροϑώρακα ταραχήν, ὅταν ἀκμὴν λάβῃ, μαραΐίνε- σϑαι, καὶ πρὸς τοῦτο συνεργεῖν τὸν οἶνον πολὺς γὰρ εἰσελθὼν τὸ σῶμα συνεξέκαυσε καὶ κατανά- 651 λωσε τὸ μανιῶδες τῆς ψυχῆς. ὥσπερ γὰρ 7) ϑρηνῳδία 1 καὶ ὃ ἐπικήδειος αὐλὸς ἐν ἀρχῇ πάϑος κινεῖ καὶ δάκρυον ἐκβάλλει, προάγων δὲ τὴν ψυχὴν εἰς οἶκτον οὕτω κατὰ μικρὸν ἐξαιρεῖ καὶ ἀναλίσκει τὸ λυπητι- κόν" ὁμοίως ἴδοις ἂν καὶ τὸν οἶνον, ὅταν σφόδρα ταράξῃ καὶ παροξύνῃ τὸ ἀκμαῖον καὶ ϑυμοειδές, x αὖϑις καταδύοντα καὶ καϑιστάντα τὴν διάνοιαν, ὡς πορρωτέρω μέϑης προϊοῦσαν ἡσυχάζξειν.᾽
1 καϑίσταται mei 9 ἔνιοι] del. R 18 συνεξέ- κλυσε W. συνεξέπαυσε Doehnerus. συνεξέλυσε 14 γὰρ W 16 ἐκκαλεῖ Emperius 19 καὶ παροξύνῃ X: παροξύνει 20 em. B: καταδύονται καὶ καϑίστανται
Plutarchi Moralia. Vol. IV. 9
130 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
IIPOBAHMA 90. Περὶ τοῦ ἢ πέντε πίνειν ἢ vol! ἢ μὴ τέσσαρα.ἢ
ΠΡΟΣΩΠΑ TOT A1AAOTOT. ΑΡΙΣΤΩΝ, IIAOTTAPXOZ, O IIATHP ATTOT.
1. Ἐμοῦ δὲ ταῦτ᾽ εἰπόντος, 4oíorov ἀναβοή- 5 σας ὥσπερ εἰώϑει 'πέφανται᾽ εἶπεν. “εἰς τὰ συμ- Β πόσια τῷ δικαιοτάτῳ καὶ δημοχρατικωτάτῳ τῶν μέτρων κάϑοδος, ὑπὸ δή τινος καιροῦ νήφοντος ὥσπερ τυράννου πεφυγαδευμένῳ πολὺν χρόνον. καϑάπερ γὰρ οἷ περὶ λύραν κανονικοὶ τῶν λόγων τὸ φασὶ τὸν μὲν ἡμιόλιον τὴν διὰ πέντε συμφωνίαν παρασχεῖν τὸν δὲ διπλάσιον τὴν διὰ πασῶν, τὴν δὲ διὰ τεσσάρων ἀμυδροτάτην οὖσαν ἐν ἐπιτρίτῳ συνίστασθαι" οὕτως οἱ περὶ τὸν Ζιόνυδον &guovi- xol τρεῖς κατεῖδον οἴνου συμφωνίας πρὸς ὕδωρ, 15 Ο διὰ πέντε καὶ διὰ τριῶν καὶ διὰ τεσσάρων, οὕτω μὲν λέγοντες καὶ ἄδοντες
“ἢ πέντε πίνειν ἢ τρί᾽ ἢ μὴ τέσσαρα.
πέντε γὰρ * ἐν ἡμιολίῳ λόγῳ, τριῶν ὕδατος κε-
ραννυμένων πρὸς δύ᾽ οἴνου" τρία δ᾽ ἐν διπλασίῳ 30
πρὸς ἕνα μιγνυμένων δυεῖν᾽ τέσσαρα Ó', εἰς ἕνα
τριῶν ὕδατος ἐπιχεομένων, οὗτός ἐστιν ἐπίτριτος 6 em. X: ἀριστέων 8 em. Iannotius: μετρίων
18 ἢ πέντε Vulcobius: πέντε 19 lac. 2 Vd 4 E. ἐστι Ὗ τριῶν Basileensis: 4—5 Vd 13 E ib. «egev»v-
μένων Turnebus: κεραννύμενον ob 20 τρία δ᾽ Turne- bus: ταδ᾽ 21 πρὸς ἕνα μιγνυμένων W: προσμιγνυμένων
LIBER III. 131
λόγος, ἀρχόντων τινῶν ἐν πρυτανείῳ νοῦν ἐχόντων ἢ διαλεκτικῶν τὰς ὀφρῦς ἀνεσπακότων. ὅταν τὰς μεταπτώσεις τῶν λόγων ἀνασκοπῶσι, νηφάλιος καὶ ἀδρανὴς κρᾶσις. ἐκείνων Ó& τῶν ἄλλων ἡ μὲν 5 δυεῖν πρὸς ἕνα τὸν ταρακτικὸν τοῦτον καὶ ἀκρο- ϑώρακα τῆς μέϑης ἐπάγει τόνον
“κινοῦντα χορδὰς τὰς ἀκινήτους φρενῶν "ἢ D
οὔτε γὰρ ἐᾷ νήφειν οὔτε καταδύειν παντάπασι τὸ ἀνόητον εἰς τὸν ἄκρατον. ἡ δὲ δυεῖν πρὸς τρία 10 μουσικωτάτη, πᾶσ᾽ ὑπνοφόρος καὶ λαϑικηδὴς καὶ κατὰ τὴν ᾿Ησιόδειον ἐκείνην ᾿ἀλεξιάρην παίδων εὐ- κηλήτειραν᾽ τῶν ἐν ἡμῖν ἀγερώχων καὶ ἀκόσμων παϑῶν διὰ βάϑους ποιοῦσα γαλήνην καὶ ἡσυχίαν.ἢ 2. Πρὸς ταῦτα τῷ ᾿Δρίστωνι ἀντεῖπε μὲν οὐδείς" 15 δῆλος γὰρ ἦν παίξων" ἐγὼ δ᾽ ἐκέλευσα λαβόντα πο- τήριον ὥσπερ λύραν ἐντείνεσϑαι τὴν ἐπαινουμένην κρᾶσιν καὶ ἁρμονίαν, καὶ προδελϑὼν ὃ παῖς ὑπή- E χει τὴν ἄκρατον' ὁ δ᾽ ἀνεδύετο, λέγων ἅμα γέλωτι τῶν λογικῶν εἶναι περὶ μουσικὴν οὐ τῶν ὀργανι- x κῶν. Ó μέντοι πατὴρ τοσοῦτον ἐπεῖπε τοῖς εἰρημέ- voug, ὅτι δοκοῦσιν αὐτῷ καὶ oí παλαιοὶ τοῦ μὲν Διὸς δύο ποιεῖν τιϑήνας, τὴν Ἴτην καὶ τὴν ᾿4δρά- στειαν, τῆς δ᾽ Ἥρας μίαν, τὴν Εὔβοιαν" ἀμέλει δὲ
1 τινῶν Turnebus: τριῶν — 8 em. W: ἀνασπῶσι 4 κρᾶ- σις Turnebus: φάσις, ἄλλων] sc. λόξων 1 Nauck. p. 907 8 τὸ ἀνόητον X: τὸν ἀνόητον 10 em. Turnebus: μουσι- κώτατα 11 cf. Hes. OD 464 14 πρὸς ταῦτα τὰ ᾿Δρίστω- vog Benselerus 22 *: τιϑηνὰς Ἴτην)] Ἴδην X ex Apollodori 1, 1, 6 9
139 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
καὶ τοῦ 4mxóAAovog δύο, τὴν ᾿4λήϑειαν καὶ τὴν Κορυϑάλειαν" τοῦ δὲ Διονύσου πλείονας, ὅτι δεῖ τὸν ϑεὸν τοῦτον ἐν πλείοσι μέτροις νυμφῶν τιϑα- δσευόμενον καὶ παιδευόμενον ἡμερώτερον ποιεῖν καὶ φρονιμώτερον. 5
F IIPOBAHMA I.
Διὰ τί và κρέα σήπεται μᾶλλον ὑπὸ τὴν σελήνην ἢ τὸν ἥλιον.
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT A4IAAOT'OT, ETOTAHMOZ, ZATTPOZ. 10
1. Εὐθύδημος ὁ Σιουνιεὺς ἑστιῶν ἡμᾶς σῦν ἄγριον εὐμεγέϑη παρέϑηκεν' ἐπιϑαυμασάντων δὲ τῶν παρόντων, ἄλλον ἔφη πολὺ μείξονα κομιξόμε- νον ὑπὸ τῆς σελήνης διαφϑαρῆναι καὶ σφόδρα γε περὶ τῆς αἰτίας διαπορεῖν᾽ οὐ γὰρ εἰκὸς εἶναι μὴ τυ
658 τὸν ἥλιον μᾶλλον τὰ κρέα σήπειν ϑερμότερον ὄντα τῆς σελήνης. ὁ δὲ Σάτυρος “οὐ τοῦτ᾽ ^ ἔφη ᾿μάλιστα ϑαυμάσειεν ἄν τις, ἀλλὰ μᾶλλον τὸ ὑπὸ τῶν κυνη- γῶν γιγνόμενον᾽ ὅταν γὰρ ἢ σῦν ἢ ἔλαφον κατα- βαλόντες πόρρωϑεν εἰς πόλιν ἀποστέλλωσι, χαλκοῦν Ὁ ἐμπηγνύουσιν ἧλον ὡς βοηϑοῦντα πρὸς τὴν σῆψιν.ἢ
2. Ὡς οὖν ἐπαυσάμεϑα δειπνοῦντες, καὶ πάλιν ὁ Εὐθύδημος ἐπιμνησϑεὶς τοῦ διαπορηϑέντος “Μο- σχίων᾽ ἔφη φησὶν ὁ ἰατρὸς τὴν σῆψιν τῆξιν καὶ
11 Σουνιεὺς] συνιερεὺς W ex p. 00e 24 ἔφη φησὶν ó W: ἔφη ὁ Vd
LIBER III. 133
δύσιν σαρκὸς εἰς ὑγρὸν φϑορᾷ μεταβαλούσης. καὶ ὅλως ὑγραίνεσϑαι τὰ σηπόμενα᾽ ϑερμασίαν δὲ πᾶ- σαν, ἂν μὲν Tj μαλακὴ καὶ πραεῖα, κινεῖν τὰ ὑγρὰ καὶ κωλύειν. ἂν δ᾽ ἦ πυρώδης, τοὐναντίον ἀπισ- ἐχναίνειν τὰς σάρκας. ἐκ δὲ τούτων φανερὸν εἶναι B τὸ ξητούμενον᾽ τὴν γὰρ σελήνην ἠρέμα χλιαίνου- σαν ἀνυγραίνειν τὰ σώματα, τὸν δ᾽ ἥλιον ἀναρπά- ξεν μᾶλλον ἐκ τῶν σωμάτων τὸ νοτερὸν διὰ τὴν πύρωσιν" πρὸς ὃ καὶ τὸν AoyíAoyov εἰρηκέναι φυ- 10 δικῶς “ἔλπομαι, πολλοὺς μὲν αὐτῶν Σείριος καϑαυανεῖ ὀξὺς ἐλλάμπων᾽"᾽
ἔτι δὲ σαφέστερον Ὅμηρον ἐπὶ τοῦ Ἕκτορος, ó κειμένῳ νεφέλην τινὰ σκιερὰν ὃ ᾿Δπόλλων ἐπήγαγε, 15 “μὴ πρὶν μένος ἠελίοιο σκήλῃ ἀμφὶ περὶ χρόα ἴνεσιν ἠδὲ μέλεσσιν"
τὴν δὲ σελήνην ἀδρανεστέρας ἀφιέναι τὰς αὐγάς C 'μέλας γὰρ αὐταῖς οὐ πεπαίνεται βότρυς
κατὰ τὸν Ἴωνα.
Ὁ 29. ΜΔεχϑέντων δὲ τούτων, ἐγώ ᾿'τἄλλα μέν᾽ ἔφην “εἴρηται καλῶς" τῇ δὲ ποσότητι καὶ τῷ μᾶλλον καὶ ἧττον τῆς ϑερμασίας κχρίνειν τὸ σύμπαν οὐ δεῖ" xal γὰρ ἥλιον ὁρῶμεν ἧττον ἐν τῷ χειμῶνι ϑάλποντα
1 φϑορᾷ R: φϑορᾶᾳφᾳφ 4 κωλύειν] χαλᾶν W. διαλύειν àn μωλύειν ὃ 11 Bergk. 2 p. 399 15 Hom. Ψ 190 18 Nauck. p.744 21 xol τῷ μᾶλλον — οὐ δεῖ" καὶ γὰρ W: καὶ τὸ μᾶλλον κατὰ τὸν τῆς ϑερμασίας καιρὸν τὸ σύμ-
xu»: οὐ δεῖ γὰρ cf. Macrob. 7, 16, 20 — 22 σύμπαν] συμ- fà» Madvigius probabiliter 28 ἥττω mei ἐν Hirschigius
134 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
καὶ μᾶλλον ἐν τῷ ϑέρει σήποντα τὰ σώματα" τοὐ- ναντίον δ᾽ ὥφειλε ποιεῖν, εἰ μαλακότητι τῆς ϑερ- μασίας αἵ σήψεις ἐγέγνοντο᾽ νυνὶ δέ, ὅτε μᾶλλον ἐντείνει τὸ καῦμα, ϑᾶσσον διαφϑείρει τὰς σάρκας. οὐκοῦν οὐδ᾽ ἡ σελήνη δι’ ἔνδειαν ἀλέας καὶ ἀσϑέ- D v&«v εἰς σῆψιν ἄγει τὰ νεκρὰ τῶν σωμάτων, ἀλλ᾽ ἰδιότητα μᾶλλον αἰτιατέον τοῦ φερομένου ῥεύματος ἀπ’ αὐτῆς. ὅτι γὰρ οὐ μίαν ἔχει ποιότητα πᾶν τὸ ϑερμόν, αὐτῷ μόνῳ τῷ μᾶλλον καὶ ἧττον διαφέ- ρουσαν, ἀλλ᾽ εἰσὶ πάμπολλαι τοῦ πυρὸς δυνάμεις οὐδὲν ἀλλήλαις ἐοικυῖαι, δῆλον ἀπὸ τῶν προχειρο- τάτων. οἱ μὲν γὰρ χρυδοχόοι διὰ τῆς ἀχυρίνης φλογὸς ἐργάξονται τὸν χρυσόν. οἵ δ᾽ ἰατροὶ μάλιστα τῇ κληματίνῃ τὰ συνεψόμενα τῶν φαρμάκων ὑπο- χλιαίνουσι᾽ πρὸς δὲ τὴν τοῦ ὑέλου μάλαξιν καὶ τύ- 15 πῶσιν εὐάρμοστον εἶναι δοκεῖ τὸ μυρίκινον" τὸ δ᾽ ἀπὸ τῆς ἐλαίας τὰ μὲν σώματα ταῖς πυρίαις εὖ δια- E τέϑησι, τοῖς δὲ βαλανείοις πολέμιόν ἐστι καὶ λυ- μαίνεται τὴν πινάκωσιν αὐτῶν καὶ τοὺς θεμελίους ὑποκαόμενον. ὅϑεν οἵ χαρίεντες ἀγορανόμοι τοὺς 90 ἐργολαβοῦντας οὐκ ἐῶσιν ἐλαΐνοις ξύλοις χρῆσθαι, καϑάπερ οὐδ᾽ αἴρας ἐμβαλεῖν εἰς τὴν ὑπόκαυσιν" αἱ γὰρ ἀπὸ τούτων ἀναϑυμιάσεις καρηβαρίας καὶ σκοτώματα τοῖς λουομένοις ἐμποιοῦσιν. οὐδὲν οὖν ϑαυμαστόν ἐστι καὶ τὴν σελήνην τοῦ ἡλίου διαφέ- s ρειν, τοῦ μὲν ξηραντικὰ τῆς δὲ χαλαστικὰ καὶ κινη- τικὰ τῶν ἐν τοῖς σώμασιν ὑγρῶν ἀφιείδης ῥεύματα.
σι
rm:
0
4 Hirschigius: ἐνδιαφϑείρεε 18 pops] ὡς λόγος mei 29 ἀρὰς (ἀρᾶς E) mei ὩῚ τῶν ἐν τοῖς R: τοῖς ἐνίοις
LIBER III. 135
διὸ τὰ μὲν νήπια παντάπασιν o τίτϑαι δεικνύναι πρὸς τὴν δελήνην φυλάττονται" πλήρη γὰρ ὑγρότη- F τος ὄντα, καϑάπερ τὰ χλωρὰ τῶν ξύλων, σπᾶται καὶ διαστρέφεται. τοὺς δὲ κατακοιμηϑέντας ἐν αὐγῇ 5 σελήνης μόλις ἐξανισταμένους οἷον ἐμπλήκτους ταῖς αἰσϑήσεσι καὶ ναρκώδεις Ógüusv' T) γὰρ ὑγρότης ὑπὸ τῆς σελήνης διαχεομένη βαρύνει τὰ σώματα. λέγεται 0b καὶ. πρὸς εὐτοκίαν συνεργεῖν, ὅταν j διχόμηνος, ἀνέσει τῶν ὑγρῶν μαλακωτέρας παρέ- 10 χουσα τὰς ὠδῖνας. ὅϑεν οἶμαι καὶ τὴν "Ἄρτεμιν “Δοχείαν καὶ Εἰλείϑυιαν, οὐκ οὖσαν ἑτέραν ἢ τὴν 659 σελήνην. ὠνομάσϑαι. Τιμόϑεος δ᾽ ἄντικρύς φησι διὰ κυάνεον πόλον ἄστρων, διά τ᾽ ὠκυτόκοιο δελάνας.
15 γίγνεται δὲ καὶ περὶ τὰ ἄψυχα τῶν σωμάτων ἐπί- δηλος ἡ τῆς σελήνης δύναμιφς᾽ τῶν tt γὰρ ξύλων τὰ τεμνόμενα ταῖς πανδελήνοις ἀποβάλλουσιν οἵ τέχτονες ὡς ἁπαλὰ καὶ μυδῶντα ταχέως δι’ ὑγρό- τητα τοὺς δὲ πυροὺς οἵ γεωργοῦντες σπεύδουσι
20) φϑένοντος τοῦ μηνὸς ἐκ τῆς ἅλω συναίρειν, ἵνα παγέντες τῇ ξηρότητι μᾶλλον πρὸς τὸν χρόνον ἀντέχωσιν" οἱ δ᾽ ἀκμῇ τῆς σελήνης διακομιξόμενοι κόπτονται μάλιστα διὰ τὴν ὑγρότητα μαλακώτεροι γιγνόμενοι. λέγουσι δὲ καὶ τἄλευρον ἐν ταῖς παν- Β
1 τίτϑαι Aldina: τιτϑαὰὶ — 9 πρὸς Basileensis 10 Ma- crobius vertit quasi legisset καὶ τὴν Ἄρτεμιν οἷον ἀερότεμιν «Μοχεέαν cett. 13 Bergk. 3 p. 620 21 παγέντες M: πάντες τὸν χρόνον W; 2-.᾽Θ»Ὁ Vd 6 E vov 23 τά- χιστα
136 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
δελήνοις ξυμοῦσϑαι βέλτιον. ἡ γὰρ ξύμωσις ὀλίγον ἀποδεῖ σῆψις εἶναι" κἂν ἀπολάβῃ τὸ μέτρον, éxl τὴν αὐτὴν φϑορὰν ἀραιοῦσα καὶ λεπτύνουσα τὸ φύ- ραμα προήγαγεν. αἵ δὲ σηπόμεναι σάρκες οὐδὲν ἄλλο πάσχουσιν, ἢ, τοῦ συνεκτικοῦ πνεύματος μετα- 5 βάλλοντος εἰς ὑγρόν, ἐξαραιοῦνται καὶ δέουσι. τοῦτο ὃὲ καὶ τὸν ἀέρα πάσχοντα ϑεωροῦμεν" δροσοβολεῖ γὰρ ταῖς πανδελήνοις μάλιστα διατηκόμενος, ὥς που καὶ ᾿Αλχμὰν ó μελοποιὸς αἰνιττόμενος τὴν δρόσον ἀέρος ϑυγατέρα καὶ δελήνης 10 C “οἷα (φησῶ zog ϑυγάτηρ ἔρσα τρέφει καὶ δίας [σελάνας. οὕτω πανταχόϑεν μαρτυρεῖται τὸ τῆς σελήνης φῶς ἄγαν ὑγραντικὴν ἔχον καὶ μαλακτικὴν δύναμιν. ὃ δὲ χαλκοῦς TAog, εἴ γε διελαυνόμενος, ὥς φασιν, ἀση- 15 πτότερα διατηρεῖ τὰ κρέα, φαίνεται μὲν ἔχων τι ὄτυ- πτικὸν ἐν αὑτῷ τῷ γὰρ ἰῷ πρὸς τὰ τοιαῦτα χρῶν- ται τῶν φαρμάκων ἰατροί, καὶ τούς γε διατρέβοντας ἐν τοῖς χαλκωρυχείοις ἱστοροῦσιν ὠφελεῖσθαι τὰ ὄμματα καὶ βλεφαρίδας ἐκφύειν τοὺς ἀποβεβληκό- so τας᾽ ἡ γὰρ ἀπιοῦδα τῆς χαλκίτιδος ἄχνη καὶ προσ- πίπτουσα τοῖς βλεφάροις ἀδήλως ἀναστέλλει τὰ δεύ-
2 ἀποδεῖ σῆψις εἶναι Herwerdenus: ἀποδεὴς εἶναι ἀποβάλῃ mei. Malim ὑπερβάλῃ, sí modum excedat, ut de re eadem p. 289 f. dixit. πλεονάσασα 6 em. Basileensis: ἐξαιροῦνται 11 Bergk. 8 p. 54 καὶ δίας Σελάνας effeci ex καὶ ἀσελάνας librorum 14 ἄγαν ὑγραντικὴν ἔχον *: άνυγροντι 2—3 Vd 5 E κὴν 16 τι M: xal 17 αὑτῷ *: αὐτῷ 18 of ἰατροῦ 19 *: γαλκωρυχίοις 21 em. R: καὶ πέπτουσα Macrobius legisse vid. κἀμπίπτουσα
LIBER ΠῚ. 131
ματα καὶ περιστύφει τὸ δάκρυον. διὸ καί φασιν D “εὐήνορα᾽ καὶ “νώροπα χαλκόν᾽ ὑπὸ τοῦ ποιητοῦ προσαγορεύεσϑαι. ᾿Δριστοτέλης δὲ καὶ τὰ τραύματά φησι τἀπὸ τῶν χαλκῶν ἐπιδορατίδων καὶ μαχαι- δρῶν ἧττον εἶναι δυσαλγῆ καὶ ῥᾷον ἰᾶσϑαι τῶν ἀπὸ τοῦ σιδήρον διὰ τὸ φαρμακῶδες ἔχειν τι τὸν χαλκὸν ἐν ἑαυτῷ καὶ τοῦτο ταῖς πληγαῖς εὐθὺς ἐναπολείπειν. ὅτι δὲ καὶ τῷ σήποντι τὸ στῦφον καὶ τὸ ϑεραπεῦον τῷ φϑείροντι τὴν ἐναντίαν ἔχει 1: δύναμιν, οὐκ ἄδηλον" εἰ μή τις ἄρα τῇ διελάδει φαίη τὸν ἧλον ἐφ᾽ ἑαυτὸν τὰ ὑγρὰ συνάγειν, ἐπι- φορᾶς ἀεὶ γιγνομένης πρὸς τὸ πάσχον. διὸ καὶ περὶ αὐτὸν ἐκεῖνον τὸν τόπον οἷόν τινα μώλωπα καὶ σπῖλον ὁρᾶσϑαί φασι" καὶ λόγον ἔχεν τὴν ἄλλην E 1 σάρκα διαμένειν ἀπαϑῆ. τῆς φϑορᾶς ἐκεῖ συντρε- χούσης.ἢ 2 ποιητοῦ] cf. B 578. v 19. o 467. 500 δ ὅἤριστο-
τέλη] p. 863, 98a sq. 4 τἀπὸ *: τὰ ἀπὸ — 5 δυσαλδῆ R 8 δὲ στῦφον)] ἄτυφον mei 14 ἔχει R: ἔχειν
XZTMIOZIAKQ9N IIPOBAHMAT9N BIBAION TETAPTON.
IIPOOIMION.
1, Ὦ Σόσσιε Σενεκίων, τοῦ Πολυβίου Σκιπίωνι F παραινοῦντος “φρικανῷ μὴ πρότερον ἐξ ἀγορᾶς ἀπελ- 5 ϑεῖν ἢ φίλον τινὰ ποιήδσασϑαι τῶν πολιτῶν" φίλον ὃὲ δεῖ μὴ πικρῶς μηδὲ σοφιστικῶς ἀκούειν ἐκεῖνον τὸν ἀμετάπτωτον καὶ βέβαιον, ἀλλὰ κοινῶς τὸν εὕ- vovv: ὥσπερ Gero χρῆναι Δικαίαρχος εὔνους μὲν 660 αὑτῷ παρασκευάξειν ἅπαντας, φίλους δὲ ποιεῖσθαι 10 τοὺς ἀγαϑούς. φιλία γὰρ ἔν χρόνῳ πολλῷ καὶ δι’ ἀρετῆς ἁλώσιμον" εὔνοιαν δὲ καὶ χρεία καὶ ὁμιλία καὶ παιδιὰ πολιτικῶν ἀνδρῶν ἐπάγεται, καιρὸν λαβοῦδα πειϑοῦς φιλανθρώπου καὶ χάριτος συνερ- yóv. ἀλλ᾽ ὅρα τὸ τῆς παραινέσεως, εἰ μὴ μόνον i: ἔχει δεξιῶς πρὸς ἀγορὰν ἀλλὰ καὶ πρὸς συμπόσιον" ὥστε δεῖν μὴ πρότερον ἀναλύειν ἢ κτήσασϑαί τινα τῶν συγκατακειμένων καὶ παρόντων εὔνουν ἑαυτῷ καὶ φίλον. εἰς ἀγορὰν μὲν γὰρ ἐμβάλλουσι πραγμά- τῶν εἵνεχεν καὶ χρειῶν ἑτέρων, εἰς δὲ συμπόσιον 30 οἵ γε νοῦν ἔχοντες ἀφικνοῦνται κτησόμενοι φίλους Β οὐχ ἧττον ἢ τοὺς ὄντας εὐφρανοῦντες. διότι τῶν
,T δὲ δεῖ) δὴ δεῖ W. Fort. &podosis est in ὅρα deleto ἀλλ΄ οὖ intermedia φίλον δὲ — — — συνεργόν parenthetice accipiantur cf.Praefat.p.LVI 9 Δικαίαρχος] Mueller. 2 p.268
LIBER IV. 139
μὲν ἄλλων ξητεῖν ἐκφορὰν κἀνελεύϑερον ἂν εἴη καὶ φορτικόν, τὸ δὲ φίλων πλέον ἔχοντας ἀπιέναι καὶ ἡδὺ x«l σεμνόν ἐστι. καὶ τοὐναντίον ὁ τούτου πα- ραμελῶν ἄχαριν αὑτῷ καὶ ἀτελῆ τὴν συνουσίαν 5 ποιεῖ καὶ ἄπεισι τῇ γαστρὶ σύνδειπνος οὐ τῇ ψυχῇ γεγονώς᾽ ὁ γὰρ σύνδειπνος οὐκ ὄψου καὶ οἴνου καὶ τραγημάτων μόνον, ἀλλὰ καὶ λόγων κοινωνὸς ἥκει καὶ παιδιᾶς καὶ φιλοφροσύνης εἰς εὔνοιαν τε- λευτώσης. αἵ μὲν γὰρ παλαιόντων ἐπιβολαὶ καὶ 10 ἕλξεις κονιορτοῦ δέονται, ταῖς δὲ φιλικαῖς λαβαῖς δ οἶνος ἁφὴν ἐνδίδωσι μιγνύμενος λόγῳ᾽ λόγος γὰρ αὐτῷ τὸ φιλάνθρωπον καὶ ἠϑοποιὸν ἐπὶ τὴν Ο ψυχὴν ἐκ τοῦ σώματος ἐποχετεύει καὶ συνδίδωσιν" εἰ 0$ μή. πλανώμενος ἐν τῷ σώματι πλησμονῆς οὐ- δὲν σπουδαιότερον παρέδχεν. ὅϑεν ὥσπερ ὃ μάρ- μαρος. τοῦ διαπύρου σιδήρου τῷ καταψύχειν τὴν ἄγαν ὑγρότητα καὶ ῥύσιν ! ἀφαιρῶν, εὔτονον ποιεῖ τὸ μαλασσόμενον αὐτοῦ καὶ τυπούμενον᾽ οὕτως ὃ συμποτικὸς λόγος οὐκ ἐᾷ διαφορεῖσϑαι παντάπασιν : ὑπὸ τοῦ οἴνου τοὺς πίνοντας. ἀλλ᾽ ἐφίστησι καὶ ποιεῖ τῇ ἀνέσει τὸ ἱλαρὸν καὶ φιλάνϑρωπον ἐγκέ- ραστον καὶ κεχαρισμένον, ἄν τις ἐμμελῶς ἅπτηται, καϑάπερ σφραγῖδι φιλίας εὐτυπώτων καὶ ἁπαλῶν διὰ τὸν οἷνον ὄντων.
bra et
1 em. X: κἂν ἐλεύϑερον (ἀνελεύϑερον Vd P) — 92 em. Emperius: ἀπεῖναι 4 αὐτῷ mei 8 M: παιδείας 13 συνενδίδωσιν 21 ἐπέραστον 2428 em. R: εὐτυπώ- τατον
IIPOBAHMA 4A. Ei ἡ ποικίλη τροφὴ τῆς ἁπλῆς εὐπεπτοτέρα.
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT AIAAOTOT, ΦΙΛΩΝ, ΦΙΛΙΝΟΣ, MAPKI&9N.
D 1. Τῆς οὖν τετάρτης τῶν συμποτικῶν ξητημά- ὁ τῶν δεκάδος ἡμῖν πρῶτον ἔσται τὸ περὶ τῆς ποι- κίλης τροφῆς ξητηϑέν. ᾿Ελαφηβολίων γὰρ ὄντων, εἰς Ὑάμπολιν ἐπὶ τὴν ἑορτὴν ἀφικνουμένους ἡμᾶς εἷστίκ Φίλων ὃ ἰατρὸς ἐκ παραδσκχευῆς τινος. ὡς ἐφαίνετο, νεανικῆς. ἰδὼν δὲ τῶν παιδίων τῶν ἅμα 1 τῷ Φιλίνῳ τὸ νέον ἄρτῳ χρώμενον ἄλλου δὲ μη- δενὸς δεόμενον, 'à Ἡράκλεις᾽ ἔφη τοῦτ᾽ ἄρ᾽ ἦν τὸ λεγόμενον ἐν δὲ λίϑοις ἐμάχοντο, λίϑον δ᾽ οὐκ ἦν ἀνελέσϑαι
E καὶ ἀνεπήδησεν οἰσόμενός τι τῶν χρησίμων ἐκεί- τ νοις. εἶθ᾽ ἧκε μετὰ χρόνον συχνὸν ἰσχάδας αὐτοῖς τινας καὶ τυρὸν κομίζων. ἐμοῦ δ᾽ εἰπόντος. ὅτι τοῦτο συμβαίνει τοῖς τὰ περιττὰ καὶ πολυτελῆ παρα- δκευαζομένοις ἀμελεῖν καὶ σπανίζειν τῶν ἀναγκαίων καὶ χρησίμων “οὐ γὰρ ἐμεμνήμην᾽ εἶπεν ὁ Φίλων 90 “ὅτι Σώσαστρον ἡμῖν ὑποτρέφει ὃ Φιλῖνος, ὅν φασι
8 ιάμπολιν (ἰάμπολιν E) mei 10 em. HR: νεανικῶς τῶν παιδίων τῶν W: τὸ παιδίν 11 Φιλίνῳ Amyotus: φίλωνε τὸ νέον R: τὸν νέον 14 cf. Athen, p. 457b 15 corr. Basileensis: ἀντεπήδησεν 921 Σώστρατον X. Σω- σίστρατον RB. Cf. Athen. p. 44c ὑποτρέφειν mel
LIBER IV. 141
μήτε ποτῷ χρησάμενον ἄλλῳ μήτ᾽ ἐδέσματι πλὴν γάλακτος διαβιῶσαι πάντα τὸν Bíov: ἀλλ᾽ ἐκείνῳ μὲν ἐκ μεταβολῆς ἀρχὴν γενέσϑαι τῆς τοιαύτης διαί- Ἐ της εἰκόρ' τὸν δ᾽ ἡμέτερον ἀντιστρόφως τῷ ᾿Δχιλλεῖ 6voépov ὃ Χείρων οὗτος, εὐθὺς ἀπὸ τῆς γενέσεως ἀναιμάκτοις καὶ ἀψύχοις τροφαῖς. οὐκ ἂν εἰς μα- κρὰν ἀποδείξειεν ἀέρι καὶ δρόσῳ, ὡς λέγουσι. κα- ϑάπερ οἷ τέττιγες σιτούμενον. “ἡμεῖς μὲν οὖν᾽ ὃ Φιλῖνος εἶπεν “ἠγνοοῦμεν Ἑκατομφόνια δειπνήσον- 10 τε, ὥσπερ ἐπ᾽ ᾿Δριστομένους" ἐπεὶ παρῆμεν ἂν ὄψα τῶν λιτῶν καὶ ὑγιαινόντων, ὥσπερ ἀλεξιφάρμακα, πρὸς οὕτω πολυτελεῖς καὶ φλεγμαινούσας τραπέξας περιαψάμενοι, καὶ ταῦτα, σοῦ πολλάκις ἀκηκοότες 661 ὅτι τῶν ποικίλων τὰ ἁπλᾶ μᾶλλον εὔπεπτ᾽ ἐστὶ καὶ 15 εὐπόριστα.᾽ καὶ ὁ Μαρκίων πρὸς τὸν Φίλωνα “δια- φϑείρει σου Φιλῖνος᾽ ἔφη τὴν παρασκευήν, ἀπο- τρέπων καὶ δεδιττόμενος τοὺς δαιτυμόνας" ἀλλ᾽ ἂν ἐμοῦ δεηϑῇς, ἐγγυήσομαι πρὸς αὐτοὺς ὑπὲρ σοῦ τὴν ποικίλην τροφὴν εὐπεπτοτέραν εἶναι τῆς ἁπλῆς, 40 ὥστε ϑαρροῦντας ἀπολαύειν τῶν παρακειμένων. ὃ μὲν οὖν Φίλων ἐδεῖτο τοῦ Μαρκίωνος οὕτω ποιεῖν. 2. Ἐπεὶ δ᾽ ἡμεῖς παυσάμενοι τοῦ δειπνεῖν προσ- 1 πλὴν *: πλὴν ἢ 6 em. 8: ἀναιμάτοις καὶ ἀψύ- χοις W: 6-- γὰ 11 E γοις οὐκ ἂν εἰς μακρὰν — λε- γουσι *: οὐκ ἄκραν ἀπόδειξιν ἔχει ἐν ἀέρι καὶ δρόσῳ λέ- γουσι cf. Aristot. 582, 18b 9. corr 8: ἑκατονφονιὰ M: δειπνήσαντες 10 em. Leonicus: ἐπαριστουμένους᾽ ἐπεὶ παρ᾽ ἡμῖν ἂν ὄψα M: ἄνοψα 18 σοῦ W: οὐ 14 ἐστι
καὶ *: ἐστιν ἢ (εἰσὶ καὶ W) 16 εὐπόριστα] εὐδιαφόρητα Hirschigius
142 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ἑκαλούμεϑα τὸν Φιλῖνον ἐπιϑέσϑαι τῇ κατηγορίᾳ τῆς ποικίλης τροφῆς, “οὐκ ἐμός᾽ εἶπεν “ὁ μῦϑος᾽ ἀλλ᾽ Β οὑτοσὶ Φίλων ἑκάστοτε λέγει πρὸς ἡμᾶς, ὅτι πρῶ- τον μὲν τὰ ϑηρία τροφαῖς μονοειδέσι καὶ ἁπλαῖς χρώμενα μᾶλλον ὑγιαίνει τῶν ἀνθρώπων" ὅσα δὲ 5 σιτεύουσι καϑείρξαντες, ἐπισφαλῆ πρὸς τὰς νόδους ἐστὶ καὶ ῥαδίως ταῖς ὠμότησιν ἁλίσκεται διὰ τὸ μικτήν τινα καὶ συνηδυσμένην τροφὴν προσφέρε- σϑαι. δεύτερον, οὐδεὶς γέγονεν οὕτω τῶν ἰατρῶν παράτολμος ἔν καινοτομίᾳ καὶ ἀνδρεῖος, ὥστε ποι- 10 κίλην τροφὴν πυρέττοντι προσενεγκεῖν" ἀλλὰ τὴν ἁπλῆν καὶ ἄκνισον ὡς ὑπήκοον μάλιστα τῇ πέψει Ο προσφέρουσι. δεῖ γὰρ παϑεῖν τὴν τροφὴν καὶ μετα- βαλεῖν κρατηϑεῖσαν ὑπὸ τῶν ἐν ἡμῖν δυνάμεων. κρατεῖ δὲ καὶ βαφὴ τῶν ἁπλῶν χρωμάτων μᾶλλον, κι καὶ μυρεψικοῖς φαρμάκοις τρέπεται τάχιστα τὸ ἀω- δέστατον ἔλαιον, καὶ τροφῆς εὐπαϑέστατον ὑπὸ πέ- ψεως μεταβάλλειν τὸ ἀφελὲς καὶ μονοειδές. αἱ δὲ πολλαὶ καὶ ποικίλαι ποιότητες ὑπεναντιώσεις ἔχου- σαι καὶ δυσμαχοῦσαι φϑείρονται πρότερον προδ- Ἀ πίπτουσαι, καϑάπερ ἐν πόλει μιγάδων καὶ συγκλύ- δὼν ἀνθρώπων πλῆϑος, οὐ ῥᾳδίως μίαν οὐδ᾽ ὃμο- παϑοῦσαν ἴσχουσαι κατάστασιν, ἀλλ᾽ ἕκάστη πρὸς τὸ οἰκεῖον ἀντιτείνουδα καὶ δυσσύμβατος οὖσα πρὸς τὸ ἀλλόφυλον. ἐμφανὲς δὲ τεκμήριον τὸ περὶ vóvs D οἶνον" αἱ γὰρ ἀλλοινίαι λεγόμεναι τάχιστα μεϑύσκου-
2 Nauck. p. 611 9 δεύτερον δ᾽ 16 em. Turne- bus: εὐωδέστατον 18 W: μεταβάλλει sed malim μετα- ) βαλεῖν ^ 20 πικρότερον Madvigius. περιττότερον Bruhnius
LIBER IV. 143
σιν. ἀπεψία δ᾽ οἴνου προσέοικεν ἡ μέθη. διὸ φεύ- γουσι τὸν μεμιγμένον οἷνον οἱ πίνοντες. οἵ ὃὲ μι- γνύοντες πειρῶνται λανθάνειν ὡς ἐπιβουλεύοντες" ἐχστατικὸν γὰρ ἡ μεταβολὴ καὶ τὸ ἀνώμαλον. ὅϑεν ὅπου καὶ τὰς πολυχορδίας μετὰ πολλῆς οἵ μουσικοὶ κινοῦσιν εὐλαβείας, αἷς οὐδὲν ἄλλο κακὸν T τὸ μικτόν ἐστι καὶ ποικίλον. ἐγὼ δ᾽ ἐκεῖνο ἔχω εἰπεῖν, ὅτι μᾶλλον ἂν ** ἐκ λόγων ὑπεναντίων γένοιτ᾽ ἂν πίστις καὶ συγκατάϑεσις ἢ πέψις ἐκ διαφόρων ποιο- τήτων. εἰ δὲ δὴ δοχῶ παίζειν, ταῦτ᾽ ἐάσας lE τὰ Φίλωνος ἄνειμι. πολλάχις γὰρ ἀκούομεν αὐτοῦ λέγοντος. ὧς, ἐπεὶ ποικίλῃ ποιότητι τροφῆς γίγνε- ται τὸ δύσπεπτον, ἤ τε πολυμιγία βλαβερὸν καὶ γόνιμον ἀλλοκότων ποιοτήτων, δεῖ τὸ σύμφυλον ἐκ ι πείρας λαβόντα χρῆσϑαι καὶ στέργειν. εἰ ὃὲ φύσει δύσπεπτον οὐδέν, ἀλλὰ πλῆϑός ἐστι τὸ ταράσσον καὶ φϑεῖρον, ἔτι μᾶλλον οἶμαι τὰ παντοδαπὰ ταῦτα καὶ ποικίλα φευκτέον, οἷς ἀρτίως ἡμᾶς ὃ Φίλωνος ὀψοποιὸς ὥσπερ ἀντίτεχνος αὐτοῦ κατεφάρματτεν, Ὁ ἐξαλλάττων τῇ καινότητι καὶ μεταβολῇ τὴν ὄρεξιν οὐκ ἀπαγορεύουσαν, ἀλλ᾽ ἀγομένην ἐπ’ ἄλλα καὶ Εὶ παρεχβαίνουσαν ἐν τῷ ποικίλῳ τὸ μέτριον καὶ αὖὔ- ταρχες, ὥσπερ ὁ τῆς Ὑψιπύλης τρόφιμος ** vog
4 τὸ R 6 olg Χ 7 ἐκεῖν᾽ εἰπεῖν ἔχω Benselerus 8 lac. 8—4 unus Vd dat. Fort. ἀνοις (pro ὧν») i. e. ἀνθρό- ποις Scribendum 9. Turnebus: κατάϑεσις [10 δὴ R: μὴ 19 ἐπεὶ W: ἐπὶ ποικίλῃ * — 18 τε * 14 δεὲ idem: καὶ δεῖ 92 τὸ μέτριον Turnebus: 4 Vd 6E 28 *: ὥσπερ ὁ πύλης (ὡς 1—2 Vd P πύλης) cf. p. 93d lac. 4 Vd 16 EF. Fort. καθήμενος vel καϑεζόμενος
144 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ἕτερον ἀφ᾽ ἑτέρας ἱέμενος ἄγφρευμ᾽ ἀνθέων ἡδομένᾳ ψυχᾷ, τὸ νήπιον ἄπληστος àv
ἐπὶ πλεῖστον ἐξανϑίξεται τοῦ λειμῶνος. ἐνταῦϑα ὃὲ καὶ τοῦ Σωκράτους ἅμα μνημονευτέον, παρα- 5 κελευομένου φυλάττεσϑαι τῶν βρωμάτων, ὅσα τοὺς μὴ πεινῶντας ἐσϑίειν ἀναπείϑει,. ὡς οὐδὲν ἀλλ᾽ ἢ τὸ παντοδαπὸν καὶ ποικίλον εὐλαβεῖσθαι καὶ δεδιέ- 662 ναι τῶν σιτίων παραινοῦντος. τοῦτο γὰρ πορρω- τέρω ἐξάγει τῆς χρείας τὴν ἀπόλαυσιν ἐν ϑεάμασιν, 10 ἐν ἀκροάμασιν, ἐν ἀφροδισίοις, ἐν παιδιαῖς ἁπάδαις καὶ διατριβαῖς, ἀναλαμβανομένην ὑπὸ τοῦ περιττοῦ πολλὰς ἀρχὰς ἔχοντος" ἐν δὲ ταῖς ἁπλαῖς καὶ μονο- τρόποις ἡδοναῖς οὐ παρεκβαίνει τὴν φύσιν ἡ ϑέλ- £u. ὅλως δέ μοι δοκεῖ μᾶλλον ἄν τις ὑπομεῖναι 15 πολυχορδίαν μουσικὸν ἐπαινοῦντα καὶ μυραλοιφίαν ἀλείπτην ἢ πολυοψίαν ἰατρόν" αἷ γὰρ ἐκτροπαὶ καὶ μεταβολαὶ τῆς εἰς ὑγίξιαν εὐθείας ἐκβιβάξουσι.᾽ 9. Τοῦ δὲ Φιλίνου ταῦτ᾽ εἰπόντος, ὃ Μαρκίων B ἔφη δοκεῖν αὐτῷ τῇ Σωκράτους ἐνέχεσϑαν κατάρᾳ so μὴ μόνον τοὺς τὸ λυσιτελὲς ἀπὸ τοῦ καλοῦ χωρί- ξοντας, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἡδονὴν διιστάντας ἀπὸ τῆς
1 ἀφ᾽ ἑτέρας] sc. χειρός. Vd dat ἐφ ετέρας ἱέμενος unde scripserim ἐφ᾽ ἑτέρῳ vel ἐφ᾽ ἑτέροις αἰρόμενος cf. p. c. 2 ἄγρευμ᾽ --- ψυχᾷ * ex p. l.: ἄγρευμα ἀν συνηδομεναι ψυ-
αἱ 8 τὸ νήπιον p. eadem: 2—3 Vd 14 E μηπιον ἔπληστος ἐών] malim ἄπληστον ἔχων. Cf. Nauck. p. 595 6 Σωκράτους] Xen. Comment. 1, 3, 6 6 ὅσα *: οἷα
18 ὑγίειαν * hie et infra: ὑγείν — em. R: ἐχκβιάξουσι
22 τὴν ἡδονὴν
LIBER IV. 145
ὑγιείας. ὡς ἀντιταττομένην αὐτῇ καὶ πολεμοῦσαν οὐχὶ μᾶλλον συνεργοῦσαν: “σμικρὰ ydQ! ἔφη “καὶ ἄχοντες ὡς βιαιοτάτῳ τῶν ὀργάνων ἀλγηδόνι προῦ- χρώμεθα τῶν δ᾽ ἄλλων οὐδεὶς ἂν οὐδὲ βουλόμε- ὄνος ἀπώσαιτο τὴν ἡδονήν᾽ ἀλλὰ καὶ τροφαῖς καὶ ὕπνοις καὶ περὶ λουτρὰ καὶ ἀλείμματα καὶ κατα- κλίσεις ἀεὶ πάρεστι καὶ συνεχδέχεται καὶ συνεκτι- ϑηνεῖται τὸν κάμνοντα, πολλῷ τῷ οἰκείῳ καὶ κατὰ C φύσιν ἐξαμαυροῦσα τἀλλότριον. ποία γὰρ ἀλγηδών, 10 τίς ἔνδεια, ποῖον δηλητήριον οὕτω ῥαδίως καὶ ἀφε- λῶς νόδον ἔλυσεν, ὡς λουτρὸν ἐν καιρῷ γενόμενον καὶ οἶνος δοθεὶς δεομένοις; καὶ τροφὴ παρελϑοῦσα Ls9' ἡδονῆς εὐθὺς ἔλυσε τὰ δυσχερῆ πάντα καὶ κατέστησεν εἰς τὸ οἰκεῖον τὴν φύσιν, ὥσπερ εὐδίας 15 καὶ γαλήνης γενομένης. αἵ δὲ διὰ τῶν ἐπιπόνων βοήϑειαι μόγις καὶ κατὰ μικρὸν ἀνύουσι, χαλεπῶς ἐχμοχλεύουσαι καὶ προσβιαξόμεναι τὴν φύσιν. οὐκ ἂν οὖν ἡμᾶς διαβάλλοι Φιλῖνος, εἰ μὴ τὰ ἱστία Ὁ ἑχάτερα ἐπαράμενοι τὴν ἡδονὴν φεύγοιμεν, ἀλλὰ ῳ πειρώμεϑα τὸ ἡδέως καὶ ὑγιεινῶς ἐμμελέστερον, ἢ ὡς ἔνιοι φιλόσοφοι τὸ ἡδέως καὶ καλῶς, συνοικειοῦν. εὐθὺς οὖν περὶ τὸ πρῶτον, ὦ Φιλῖνε, τῶν ἐπιχει- ρημάτων δοκεῖς μοι διεψεῦσϑαι, τὰ ϑηρία τῶν ἀν- ϑροώπων ἁπλουστέραις τροφαῖς χρῆσϑαι καὶ μᾶλλον $$ ὑγιαίνειν ὑποτιϑέμενος. οὐδέτερον γὰρ ἀληϑές ἐστιν ἀλλὰ τῷ μὲν αἵ παρ᾽ Εὐπόλιδος αἶγες ἀντιμαρτυ-
2 οὐχὶ δὲ μᾶλλον αὶ 9. ἐξαμαυροῦντα mei ib.*: τὸ ἀλλότριον 18 τὰ ἱστία ἑκάτερα] τὰ ἀκάτια Doehnerus coll. p.1094d 20 *: πειρώμεϑα 26 Εὐπόλιδος] Kock. 1 p. 261
Plutarchi Moralia, Vol IV. 10
146 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ροῦσιν, ὑμνοῦσαι τὴν τροφὴν ὡς παμμιγῆ καὶ ποι- κίλην οὖσαν, οὕτω πως λέγουσαι E ᾿βοσκόμεϑ᾽ ὕλης ἀπὸ παντοδαπῆς, ἐλάτης, πρίνου,
[κομάρου τε
πτόρϑους ἁπαλοὺς ἀποτρώγουσαι, καὶ πρὸς τούτοισιν 5 [ἔτ᾽ ἄλλα,
κύτισόν τ᾽ ἠδὲ σῳφάκον εὐώδη καὶ σμίλακα τὴν πο- [λύφυλλον,
κότινον, ὄχῖνον, usA(av, λεύκην, «ἀρίαν, δρῦν, κιττόν, [ἐρίύκην, 10
πρόμαλον, ῥάμνον, φλόμον, ἀνϑέρικον, κισϑόν, φη- [γόν, ϑύμα, ϑύμβραν.
τὰ γὰρ κατηριϑμημένα μυρίας δήπου διαφορὰς ἔχει χυμῶν καὶ ὀδμῶν καὶ δυνάμεων" πλείονα δὲ τῶν εἰρημένων παραλέλειπται. τὸ δὲ δεύτερον Ὅμηρος 15 F ἀϑετεῖ μᾶλλον ἐμπείρως. τὰ λοιμικὰ πάϑη πρῶτον ἄπτεσϑαι τῶν ἀλόγων ἀποφαινόμενος. κατηγορεῖ δ᾽ αὐτῶν καὶ ἧ βραχύτης τοῦ βίου τὸ ἐπίκηρον καὶ νοσῶδες" οὐδὲν γὰρ ὡς εἰπεῖν πολυχρόνιόν ἐστι, πλὴν εἰ φαίη τις κόρακα καὶ κορώνην, ἃ δὴ παμ- so φάγα τ᾽ ὄντα καὶ πάδης ἁπτόμενα τροφῆς ὁρῶμεν. καὶ μὴν καὶ τῇ τῶν νοσούντων διαίτῃ καλῶς ἐποίεις
ὅ πόρϑους mei 6 ἔτ᾽ ἄλλα X: ἔτ᾽ 8--4 Vd E τού- τοισι γε θαλλὸν Meinekius 7 X: κύτισον τ᾽ ἦδεφα 6--Ὦ Vd τὴν X 9 σχῖνον Macrobius. 7, 6, 9: ἐχῖνον λεύκην Kockius: πεύκην Macrobius. om. Plut. libri ἀρίαν Lo- beckius: ἁλέαν Macrob. om. libri Plut. 10 Zo/xqv Kockius: ἐρείκην 11 φλῶμον mei 12 ϑύμα Macrobius — 15 "Oy 9060] 4 60 . 16 μᾶλλον] μάλα BR 20 κορώνην] 8 Vd 1E 22 καλῶς] κακῶρϑ
--.- uad
LIBER IV. 141
và εὔπεπτα καὶ δύσπεπτα τεκμαιρόμενος" xol γὰρ πόνος καὶ γυμνασία καὶ τὸ διαιρεῖν τὴν τροφὴν εὔ- 668 πεπτα μέν ἐστιν, οὐχ ἁρμόξει δὲ τοῖς πυρέττουσι. τὴν δὲ μάχην καὶ τὴν διαφορὰν τῆς ποικίλης τρο- ὅ φῆς ἀλόγως ἐδεδίει" εἴτε γὰρ ἐξ ὁμοίων ἀναλαμ- βάνει τὸ οἰκεῖον ἡ φύσις εἰς τὸν Óyxov αὐτόϑεν, ἡ ποικίλη τροφὴ πολλὰς μεϑιεῖσα ποιότητας ἐξ ἕαυ- τῆς ἑκάστῳ μέρει τὸ πρόσφορον ἀναδίδωσιν ὥστε γίγνεσθαι τὸ τοῦ ᾿Εμπεδοκλέους 1: ὡς γλυχὺ μὲν γλυχὺ μάρπτε, πικρὸν δ᾽ ἐπὶ πικρὸν [ὄρουδεν, ὀξὺ δ᾽ ἐπ’ ὀξύ, δαλερὸν δαλεροῦ λαβέτω
** δὲ καὶ ἄλλου ** éml πρόσφορον μένοντος τῇ ϑερμότητι ἐν τῷ πνεύματι τοῦ μίγματος δκεδασϑέν- 15 τος) τὰ οἰκεῖα τοῖς συγγενέσιν Exevov τὸ γὰρ οὕτω B παμμιγὲς σῶμα καὶ πανηγυρικόν, ὡς τὸ ἡμέτερον, ἐκ ποικίλης ὕλης λόγον ἔχει μᾶλλον ἢ ἁπλῆς συν- ερανέξζεσϑαι καὶ ἀναπληροῦν τὴν κρᾶσιν. εἴτε μὴ τοῦτ᾽ ἐστίν, ἀλλ’ ἡ καλουμένη πέψις ἀλλοιοῦν πέ- : φυχὲ καὶ μεταβάλλειν τὴν τροφήν, ἐν τῷ ποικίλῳ
τοῦτο συμβήσεται ϑᾶττον καὶ κάλλιον" ἀπαϑὲς γὰρ
2 διαιρεῖν} sanum vid. cf. p. 689d ὅ εἴτε] respondet εἴτε lin. 18 ὁμοίων] ὁμοίων καὶ ἀνομοίων R. ἀνομοίων W. 6 εἰς W: καὶ εἰ 10 μὲν γλυκὺ Macrobius: μὲν ἐπὶ γλυκὺ 12 ὀξὺ -- λαβέτω (λαβετως Vd)| ὀξὺ δ᾽ ἐπ᾽ ὀξὺ ἔβη, ϑερ- μὸν δ᾽ ἐποχεύετο ϑερμῷ Macrobius. Fort. ὀξὺ δ᾽ ἐπ᾽ ὀξύ, ἀτὰρ μαλερὸν μαλεροῦ λάβε[τ᾽ αὔ]τως 18 prior lac. 4 E nulla Vd P, altera 3—4 Vd 5 P nulla in E. Fort. [οὕτω] δὲ καὶ ἄλλου [τινὸς vel τῶν ὁμοίων] ἐπὶ τὸ πρόσφορον μέ- φος ἐόντος, τῇ ϑερμότητι τῇ ἐν τῷ πνεύματι ceti.
18 em. R: εἴ ye
10*
148 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ὑπὸ τοῦ ὁμοίου τὸ ὅμοιον, ἡ δ᾽ ἀντίταξις καὶ δια- φορὰ μᾶλλον ἐξίστησι τῇ πρὸς τοὐναντίον μίξει τὰς ποιότητας ἀπομαραινομένας. εἰ δ᾽ ὅλως τὸ μι- C χτὸν ἀϑετεῖς καὶ ποικίλον, ὦ Φιλῖνε, μὴ δειπνίξοντα μηδ᾽ ὀψοποιοῦντα μόνον λοιδόρει Φίλωνα τοῦτον, 5 ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον, ὅταν μιγνύῃ τὰς βασιλικὰς καὶ ἀλεξιφαρμάκους ἐκείνας δυνάμεις, ἅς ᾿ϑεῶν χεῖρας ὠνόμαξεν ᾿Ερασίστρατος, διέλεγχε τὴν ἀτοπίαν καὶ περιεργίαν, ὁμοῦ μεταλλικὰ καὶ βοτανικὰ καὶ ϑη- οιακὰ καὶ τἀπὸ γῆς καὶ ϑαλάττης εἰς ταὐτὸ συγκε- 10 ραννύντος" καλὸν γὰρ ταῦτ᾽ ἐάσαντας ἐν πτισάνῃ καὶ σικύᾳ καὶ ἐν ὑδρελαίῳ τὴν ἰατρικὴν ἀπολιπεῖν. ἀλλὰ νὴ Δία τὸ ποικίλον ἐξάγει καὶ γοητεύει τὴν ὄρεξιν οὐ κρατοῦσαν ἑαυτῆς; καὶ γὰρ τὸ καϑάριον, ὦ δαιμόνιε, καὶ τὸ εὐστόμαχον καὶ τὸ εὐῶδες καὶ τὉ ὅλως τὸ ἥδιον ἐφέλκεται καὶ ποιεῖ βρωτικωτέρους D ἡμᾶς καὶ ποτικωτέρους. τί οὖν οὐχὶ κρίμνον μὲν ἡμεῖς &vrl πόλτου μάττομεν ἀντὶ δ᾽ ἀσπαράγου γήτεια καὶ σκολύμους παραδκευάξομεν, τὸν δ᾽ ἀν- ϑοσμίαν ἀπωσάμενοι τουτονὶ καὶ ἡμερίδην ἀγριώ- so τερον πίνομεν ἐκ πίϑου, κωνώπων χορῷ περιαδό- μενον; ὅτι φαίης ἂν οὐ φυγὴν οὐδ᾽ ἀπόδρασιν ἡδονῆς εἶναι τὴν ὑγιεινὴν δίαιταν, ἀλλὰ περὶ ἠδο- νὰς μετριότητα καὶ τάξιν ὑπηκόῳ χρωμένην ὀρέξει τοῦ συμφέροντος. ὡς δὲ λάβρον πνεῦμα κυβερνῆ- 35 ται πολλαῖς μηχαναῖς ὑποφεύγουσι, παυσάμενον δὲ 2 *: τὸ ἐναντίον 8 em. Leonicus: δ᾽ ἐλέγχει
10 Turnebus: συγκεραψνύντας τἀπὸ *: τὰ ἀπὸ ταὐτὸ *: τὸ αὐτὸ 14 κυθάριον mei 15 εὔστομον M
LIBER IV. 149
καὶ μαρανϑὲν οὐδεὶς πάλιν ἐκριπίσαι καὶ διασεῖσαι δυνατός ἐστιν οὕτω πρὸς ὄρεξιν ἐνστῆναι μὲν καὶ E κολάσαι τὸ πλεονάξον αὐτῆς οὐ μέγ᾽ ἔργον, ἤδη δὲ κάμνουσαν πρὸ καιροῦ καὶ μαλῇακιξομένην καὶ 5 ἀπολείπουσαν τὸ οἰκεῖον ἐντεῖναι καὶ ἀναξωπυρῆ- σαι παγχάλεπον, ὦ ἑταῖρε, καὶ δύσεργον. ὅϑεν ἡ ποικίλη τροφὴ βελτίων τῆς ἁπλῆς καὶ τὸ μονοειδὲς ἐχούσης πλήσμιον, ὅσῳ ῥᾷον ἱστάναι φερομένην τὴν φύσιν ἢ κινεῖν ἀπειποῦσαν. καὶ μήν, ὅ γε λέγουσί 10 τίνες ὡς πλησμονὴ gevxrórtgov ἐνδείας, οὐκ ἀλη- ϑές ἐστιν ἀλλὰ τοὐναντίον" εἴ γε πλησμονὴ μέν, ὅταν εἰς φϑοράν τινὰ τελευτήσῃ καὶ νόσον, ἔβλα- vyev: ἔνδεια δέ, κἂν ἄλλο μηδὲν ἐξεργάδσηται κακόν, αὐτὴ xo9' αὑτὴν παρὰ φύσιν ἐστί. καὶ ταῦτα μὲν 16 ὡς ἀντίχορδα κείσϑω τοῖς ὑπὸ σοῦ πεφιλοσοφημέ- νοις. ἐκεῖνο δέ πῶς ὑμᾶς λέληϑε 'τοὺς περὶ ἅλα καὶ κύυαμον᾽, ὅτι τὸ μὲν ποικίλον ἦδιόν ἐστι. τὸ δ᾽ ἥδιον εὐορεκτότερον, ἂν τὴν ὑπερβολὴν καὶ τἄγαν ἀφέλῃς" προσφύεται γὰρ ὀργῶντι καὶ δεχομένῳ τῷ
20 σώματι, τῆς ὄψεως προοδοποιούδσης. τὸ δ᾽ ἀνόρεκτον 664
πλανώμενον καὶ ósufóusvov ἢ παντάπασιν ἐξέβαλεν ἡ φύσις ἢ μόλις ὑπ᾽ ἐνδείας ἔστερξεν. ἐκεῖνό μοι μόνον φύλαττε καὶ μέμνησο, τὸ ποικίλον ὡς οὐκ ἕν ἀβυρτάκαις καὶ κανδύλοις καὶ καρύκαις ἐστίν" ἀλλὰ
17 ἥδιον S 18 εὐορεκτότερον S: ebo 7—8 Vd 10 E τερον τὴν ὑπερβολὴν καὶ τἄγαν ἀφέλῃς *: τὴν ὑπερ ὅ--6 Vd 10 E αναφέλης. In Vd sequitur lac. 2 litt. quae propter marg. nulla esse vid. 17 κύαμον *: κύμινον cf. Leutsch.II p.275 21 πλανώμενον M: 5b—6 Vd E 22 ἐκεῖνο δέ uo? 28 ἐν ἀβυρτάκις Vd ἐναβυρτακὶς E ἐν ἀβυρτάκοις P
148 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ὑπὸ τοῦ ὁμοίου τὸ ὅμοιον, ἡ δ᾽ ἀντίταξις καὶ δια- φορὰ μᾶλλον ἐξίστησι τῇ πρὸς τοὐναντίον μίξει τὰς ποιότητας ἀπομαραινομένας. εἰ δ᾽ ὅλως τὸ μι- κτὸν ἀϑετεῖς καὶ ποικίλον, ὦ Φιλῖνε, μὴ δειπνίξοντα μηδ᾽ ὀψοποιοῦντα μόνον λοιδόρει Φίλωνα τοῦτον, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον, ὅταν μιγνύῃ τὰς βασιλικὰς καὶ ἀλεξιφαρμάκους ἐκείνας δυνάμεις, ἅς "Dev χεῖρας ὠνόμαξεν ᾿Ερασίστρατος, διέλεγχε τὴν ἀτοπίαν καὶ περιεργίαν, ὁμοῦ μεταλλικὰ καὶ βοτανικὰ καὶ ϑη- οιακὰ καὶ τἀπὸ γῆς καὶ ϑαλάττης εἰς ταὐτὸ συγκε- ραννύντος" καλὸν γὰρ ταῦτ᾽ ἐάσαντας ἐν πτιδάνῃ καὶ σικύᾳ καὶ ἐν ὑδρελαίῳ τὴν ἰατρικὴν ἀπολιπεῖν. ἀλλὰ νὴ Δία τὸ ποικίλον ἐξάγει καὶ γοητεύει τὴν ὄρεξιν οὐ κρατοῦσαν ἑαυτῆς; καὶ γὰρ τὸ καϑάριον, ὦ δαιμόνιε. καὶ τὸ εὐστόμαχον καὶ τὸ εὐῶδες καὶ ὅλως τὸ ἥδιον ἐφέλκεται καὶ ποιεῖ βρωτικωτέρους ἡμᾶς καὶ ποτικωτέρους. τί οὖν οὐχὶ xoíuvov μὲν ἡμεῖς ἀντὶ πόλτου μάττομεν ἀντὶ δ᾽ ἀσπαράγου γήτεια καὶ σκολύμους παρασκευάξομεν, τὸν δ᾽ &v- ϑοσμίαν ἀπωσάμενοι τουτονὶ καὶ ἡμερέδην ἀγριώ- τερον πίνομεν ἐκ πίϑου, κωνώπων χορῷ περιαδό- μενον: ὅτι φαίης ἂν οὐ φυγὴν οὐδ᾽ ἀπόδρασιν ἡδονῆς εἶναι τὴν ὑγιεινὴν δίαιταν, ἀλλὰ περὶ ἡδο- νὰς μετριότητα καὶ τάξιν ὑπηκόῳ χρωμένην ὀρέξει τοῦ συμφέροντος. ὡς δὲ λάβρον πνεῦμα κυβερνῆ- ται πολλαῖς μηχαναῖς ὑποφεύγουσι, παυσάμενον δὲ 2 *: τὸ ἐναντίον 8 em. Leonicus: δ᾽ ἐλέγχει
10 Turnebus: συγκεραννύντας τἀπὸ ": tà ἀπὸ ταὐτὸ *: τὸ αὐτὸ 14 κυθάριον mei 16 εὕστομον M
1ὅ
20
25
LIBER IV. 149
καὶ μαρανϑὲν οὐδεὶς πάλιν ἐκριπίσαι καὶ διασεῖσαι δυνατός ἐστιν" οὕτω πρὸς ὄρεξιν ἐνστῆναι μὲν καὶ Εὶ κολάσαι τὸ πλεονάξον αὐτῆς οὐ μέγ᾽ ἔργον, ἤδη ὃὲ κάμνουσαν πρὸ καιροῦ καὶ μαλῇακιξομένην καὶ 5 ἀπολείπουσαν τὸ οἰκεῖον ἐντεῖναι καὶ ἀναξωπυρῆ- ὅσαι παγχάλεπον, ὦ ἕταῖρε, καὶ δύσεργον. ὅϑεν ἡ ποικίλη τροφὴ βελτέων τῆς ἁπλῆς καὶ τὸ μονοειδὲς ἐχούσης πλήσμιον, ὅσῳ ῥᾷον ἱστάναι φερομένην τὴν φύσιν ἢ κινεῖν ἀπειποῦσαν. καὶ μήν, ὅ γε λέγουσί 10 τίνες ὡς πλησμονὴ φευχτότερον ἐνδείας, οὐχ ἀλη- F ϑές ἐστιν ἀλλὰ τοὐναντίον" εἴ ys πλησμονὴ μέν, ὅταν εἰς φϑοράν τινα τελευτήσῃ καὶ νόσον, ἔβλα- ψεν᾽ ἔνδεια δέ, κἂν ἄλλο μηδὲν ἐξεργάσηται κακόν, αὐτὴ x«9' αὑτὴν παρὰ φύσιν ἐστί. καὶ ταῦτα μὲν 15 ὧς ἀντίχορδα κείσϑω τοῖς ὑπὸ σοῦ πεφιλοσοφημέ- voig. ἐκεῖνο δέ πως ὑμᾶς λέληϑε 'τοὺς περὶ ἅλα καὶ κυαμον᾽, ὅτι τὸ μὲν ποικίλον ἥδιόν ἐστι, τὸ δ᾽ ἥδιον εὐορεχτότερον, ἂν τὴν ὑπερβολὴν καὶ τἄγαν ἀφέλῃς" προσφύεται γὰρ ὀργῶντι καὶ δεχομένῳ τῷ 30 σώματι, τῆς ὄψεως προοδοποιούσης. τὸ δ᾽ ἀνόρεκτον 664 πλανώμενον καὶ ῥεμβόμενον ἢ παντάπασιν ἐξέβαλεν ἡ φύσις ἢ μόλις ὑπ᾽ ἐνδείας ἔστερξεν. ἐκεῖνό μοι μόνον φύλαττε καὶ μέμνησο, τὸ ποικίλον ὡς οὐκ ἐν ἀβυρτάκαις καὶ κανδύλοις καὶ καρύκαις ἐστίν" ἀλλὰ
17 ἥδιον S 18 εὐορεκτότερον S: eo 7—8 Vd 108 τερον τὴν ὑπερβολὴν καὶ τἄγαν ἀφέλῃς *: τὴν ὑπερ ὅ--6 Vd 10 E ἀαναφέλης. In Vd sequitur lc. 2 litt. quae propter marg. nulla esse vid. 17 κύαμον *: κύμινον cf. Leutsch.II p.276 21 πλανώμενον M: 5—6 Vd E 22 ἐκεῖνο δέ μοιδὀο 98 ἐν ἀβυρτάκις Vd ἐναβυρτακὶς E ἐν ἀβυρτάκπκοις P
150 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ταῦτα μὲν περίεργα καὶ σπερμολογικά" ποικιλίαν δὲ καὶ Πλάτων παρέχει τοῖς καλοῖς καὶ γενναίοις ἐκεί- νοις πολίταις, παρατιϑεὶς βολβούς, ἐλαίας, λάχανα, τυρόν, ἑψήματα, παντοδαπά" πρὸς δὲ τούτοις οὐδὲ τραγημάτων ἀμοίρους περιορᾷ δειπνοῦντας.
IIPOBAHMA B.
Διὰ τί và ὕδνα δοκεῖ τῇ βροντῇ γίγνεσϑαι, καὶ διὰ τί τοὺς καϑεύδοντας οἴονται μὴ κεραυνοῦσϑαι.
IIPOZ9IA ΤΟΥ AIAAOTI'OT. ADT'EMAXOZ, IIAOTTAPXOZ, 49POOEOZ.
1. Ὑδνα παμμεγέϑη δειπνοῦσιν ἡμῖν ᾿Δγέμαχος παρέϑηκεν ἐν Ἤλιδι. ϑαυμαξόντων δὲ τῶν παρόν- τῶν, ἔφη τις ὑπομειδιάσας ᾿ἄξιά γε τῶν βροντῶν τῶν ἔναγχος γενομένων.᾽ ὡς δὴ καταγελῶν τῶν λε- γόντων τὰ ὕδνα τὴν γένεσιν ἐκ βροντῆς λαμβάνειν. ἦσαν οὖν ol φάσκοντες ὑπὸ βροντῆς τὴν γῆν διίσ- τασϑαι,. καθάπερ ijo τῷ ἀέρι χρωμένην, εἶτα ταῖς ῥωγμαῖς τεχμαίρεσϑαι τοὺς và ὕδνα μετιόντας ἐκ δὲ τούτου δόξαν ἐγγενέσθαι τοῖς πολλοῖς, ὅτι τὸ C ὕδνον αἱ βρονταὶ γεννῶσιν οὐ δεικνύουσιν" ὥσπερ εἴ vig οἴοιτο τοὺς κοχλίας ποιεῖν τὸν ὄμβρον, ἀλλὰ μὴ προάγειν μηδ᾽ ἀναφαίνειν. ὃ δ᾽ ᾿4γέμαχος ἰσχυ- ρίξετο τῇ ἱστορίᾳ καὶ τὸ ϑαυμαστὸν ἠξίου μὴ ἄπι-
2 Πλάτω»] Rep. p. 8225 4 em. Plato: ὀψέματα 17 jo X: )4o 922 προάγειν] subiectum est τὸν ὄμβρον
LIBER IV. 151
στον ἡγεῖσθαι. καὶ γὰρ ἄλλα πολλὰ ϑαυμάσια Boov- τῆς ἔργα καὶ κεραυνοῦ καὶ τῶν περὶ ταῦτα διοσημιῶν εἶναι, χαλεπὰς καταμαϑεῖν ἢ παντελῶς ἀδυνάτους τὰς αἰτίας ἔχοντα. 'καὶ γὰρ ὃ γελώμενος οὑτοσὶ δ καὶ παροιμιώδης᾽ ἔφη ᾿βολβὸς οὐ μικρότητι διαφεύ- γει τὸν κεραυνὸν, ἀλλ᾽ ἔχων δύναμιν ἀντιπαϑῆ, καϑάπερ ἡ συκῆ καὶ τὸ δέρμα τῆς φώκης ὥς φαδι ᾿ καὶ τὸ τῆς ὑαίνης, οἷς τὰ ἄκρα τῶν ἱστίων ol ναύ- κληροι καταδιφϑεροῦσι. τὰ δ᾽ ἀστραπαῖα τῶν ὑδά- 19 τῶν εὐαλδῆ καλοῦσιν οἵ γεωργοὶ καὶ νομίξουσι. καὶ ὅλως εὔηϑές ἐστι ταῦτα ϑαυμάξειν τὸ πάντων ἀπι- D στότατον ἕν τοῖς πάϑεσι τούτοις καϑορῶντας, ἐκ μὲν ὑγρῶν φλόγας, ἐκ δὲ μαλακῶν νεφῶν ψόφους σκλη- ροὺς ἀναδιδομένους. ταῦτα δ᾽ εἶπεν “᾿ἀδολεσχῶ, 15 παρακαλῶν ὑμᾶς ἐπὶ τὴν ξήτησιν τῆς αἰτίας, ἵνα uU?) πικρὸς γένωμαι συμβολὰς τῶν ὕδνων πραδδό- μενος.ἢ 2. Αὐτὸν μὲν οὖν ἐγὼ ἔφην τρόπον τινὰ τῷ λόγῳ δεξιὰν ὀρέγειν τὸν ᾿4γέμαχον' οὐδὲν γὰρ ἔν 30 γε τῷ παρόντι φαίνεσϑαι πιϑανώτερον, ἢ ὅτι ταῖς βρονταῖς πολλάκις ὕδωρ συνεκπίπτει γόνιμον. αἰτία δ᾽ ἡ τῆς ϑερμότητος ἀνάμιξιφ᾽ τὸ μὲν γὰρ ὀξὺ καὶ καϑαρὸν τοῦ πυρὸς ἄπεισιν ἀστραπὴ γενόμενον, τὸ E δ᾽ ἐμβοιϑὲς καὶ πνευματῶδες ἐνειλούμενον τῷ νέφει 35 καὶ συμμεταβάλλον ἐξαιρεῖ τὴν ψυχρότητα καὶ συν- .. 9 *: διοσημείων ὅ παρομοιώδης mei 8 ὁιαένης iidem τῶν ἱστῶν BReichardtius 18 νεφῶν 'lurnebus: 8 Νὰ 18 16 πικρὰς φαίνωμαι 20 ἢ om. mei
25 em, Emperius: ἐξαιρεῖ συνεκπονεῖ *: συνεκπίγει cf. Xen. Cyr. 1, 2, 16: ἐκπονοῦντες τὸ ὑγρόν
152 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ἐχπονεῖ τὸ ὑγρόν᾽ ὥστε μάλιστα τὸ προσηνὲς ἐν- δύεσϑαι τοῖς βλαστάνουσι καὶ ταχὺ παχύνειν. ἐπεὶ ὃὲ χαὶ κράσεων ἰδιότητα καὶ χυμοῦ διαφορὰν ἐμ- ποιεῖ τὰ τοιαῦτα τοῖς ἀρδομένοις' ὥσπερ αἵ τε δρόδοι γλυκυτέραν ποιοῦσι τοῖς ϑρέμμασι τὴν πόαν, 5 F καὶ và τὴν ἧριν ἐξανϑοῦντα νέφη. καϑ᾿ ὧν ἂν ἐπερείσῃ ξύλων. εὐωδίας ἀναπίμπλησι" καὶ ταύτῃ γνωρίξοντες oí παρ᾽ ἡμῖν ἰρίσκηπτα καλοῦσι, τὴν ἶριν ὑπολαμβάνοντες ἐπισκήπτειν' πολλῷ μᾶλλον εἰκός ἐστι τοῖς ἀστραπαίοις καὶ κεραυνίοις ὕδασι 10 καὶ πνεύμασι καὶ ϑερμότησιν εἰς βάϑος ἐλαυνομέ- ναις τὴν γῆν στρέφεσϑαι καὶ συστροφὰς ἴσχειν τοι- αὐύτας καὶ χαυνότητας, ὥσπερ ἐν τοῖς σώμασι τὰ χοιραδώδη καὶ ἀδενώδη φύματα ϑερμότητές τινες καὶ ὑγρότητες αἱματώδεις ἐνδημιουργοῦσιν. οὐ γὰρ 15 ἔοικε φυτῷ τὸ ὕδνον οὐδ᾽ ἄνευ ὕδατος ἔχει τὴν 605 γένεσιν. ἀλλ᾽ ἄρριξον καὶ ἀβλαστές ἐστι καὶ ἀπο- λελυμένον, τῷ xo9' ἑαυτὸ σύστασιν ἐκ τῆς γῆς ἔχειν παϑούσης τι καὶ μεταβαλούσης. “εἰ δέ γε γλίσχρος ἔφην “ὁ λόγος ὑμῖν δοκεῖ, τοιαῦτά τοι τὰ πλεῖστα 530 τῶν βρονταῖς καὶ κεραυνοῖς συνεπομένων᾽ διὸ καὶ
1 τὸ μάλιστα aub μάλιστα ἢ 8 R: ἐμποιεῖν 4 ἀρ- χομένοις mei 6 τὰ " 7 ἂν ἐπερείσῃ] περ ἄν ὕσῃ W 9 *: ἱερεῖς αὐτὰ (ἐρίσκηπτα Salmasius); ἰρίσκηπτα enim vo- cari debent ligna οἷς ἂν ἡ ἶρις ἐπισκήπτῃ πολλῷ *: πολ- λῶν δὲ, nam hinc incipit apodosis ad ἐπεὶ δὲ καὶ κράσεων xé (vid. lin. ἢ 16 post ὑγρότητες dat 8 litt. lac. unus Vd quae nulla esse vid. propter marg. 16 φυτῷ Exem-
lum Turnebi: 8—4 Vd 7 E vo. 17 ἀβλαστὲς idem: 6—7 d9E ἐστι Vulcobius: ért 18 σύστασιν Ex. Turnebi: τὴν στάσιν
LIBEB ;V. 153
μάλιστα τοῖς πάϑεσι rovrow; δόξε ϑειότητο: πούσ- εστι.ἢ 8. Παρὼν δ᾽ ὃ ῥήτωρ “ωρόϑεο: ᾿ὀρϑῶ-᾽ ἔφη "λέγεις" οὐ γὰρ μόνον oí πολλοὶ χαὶ ἰδιῶται τοῦτο 5 xtxóvOaow, ἀλλὰ χαὶ τῶν φιλοσόφων τινές. ἐγὼ γοῦν οἶδα, κεραυνοῦ παρ᾽ ἡμῖν εἰς οἰκίαν ἐμπεσόν- voc καὶ πολλὰ ϑαυμαστὰ δράσαντος (οἷνόν τε γὰρ ἐκ πίϑων διεφόρησε τοῦ χεράμου μηδὲν παϑόντος. B ἀνθρώπου τε καϑεύδοντο: διαπτάμενος οὔτ᾽ αὐτὸν 1 ἠδέκησεν οὔτε τῆς ἐσθῆτος ἔϑιγε. ξώνην δὲ χαλ- κοῦς ἔχουσαν ὑπεξωσμένου διέτηξε τὸ νόμισμα πᾶν καὶ συνέχεε") φιλοσόφῳ δὲ παρεπιδημοῦντει Πυϑα- γορικῷ προσελθόντα καὶ διαπυνθανόμενον᾽ τὸν δ᾽ ἀφοσιωσάμενον καὶ κελεύσαντα τὰ xa9' ἑαυτὸν δρᾶν 1 καὶ προσεύχεσϑαι τοῖς ϑεοῖς. ἀκούω δὲ καὶ στρα- τιώτου φυλάττοντος ἱερὸν ἐν Ῥώμῃ κεραυνὸν ἐγγὺς πεσόντα διακαῦσαι τῶν ὑποδημάτων τοὺς ἱμάντας, ἄλλο ὃὲ μηδὲν κακὸν ἐργάσασϑαι᾽ καὶ κυλιχνίων ἀργυρῶν ξυλίνοις ἐγκειμένων ἐλύτροις τὸν μὲν ἄρ- 30 γυρον συνιξῆσαι τακέντα, τὸ δὲ ξύλον ἄϑικτον καὶ Ο ἀπαϑὲς εὑρεϑῆναι. καὶ ταῦτα μὲν ἔξεστι πιστεύειν καὶ μή" πάντων δὲ ϑαυμασιώτατον., ὃ πάντες ὡς ἔπος εἰπεῖν ἴσμεν, ὅτι τῶν ὑπὸ κεραυνοῦ διαφϑα- ρέντων ἄσηπτα τὰ σώματα διαμένει" πολλοὶ γὰρ
1 ϑειότης mei 11 em. Turnebus: ὑπεξωσμένους τὸ νόμισμα idem: vovo 3—4 Vd 7—8 E μα 19 δὲ] δὴ Herwerdenus. Abesse malim ut προσελϑόντα (fort. add. τινὰ) &b οἶδα pendeat 14 τὰ Ww δρᾶν Doehnerus: ὁρᾶν 18 κυλιχνίων Basileensis: λυχνίων 19 eadem: ἐγκειμένοις — ib. τὸ μὲν mei
154 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
οὔτε κάουσιν οὔτε κατορύττουσιν, ἀλλ᾽ ἐῶσι περι- φράξαντες, ὥσϑ᾽ δρᾶσϑαι τοὺς νεκροὺς ἀσήπτους ἀεί: τὴν Εὐριπίδου Κλυμένην ἐλέγχοντας ἐπὶ τοῦ Φαέϑοντος εἰποῦσαν φίλος δέ μοι 5 &Aovrog dv φάραγξι σήπεται νέκυς.
ὅϑεν οἶμαι καὶ τὸ ϑεῖον ὠνομάσϑαι τῇ ὁμοιότητι D τῆς ὀσμῆς, ἣν τὰ παιόμενα τοῖς κεραυνοῖς ἀφίησιν ἐχτριβομένην πυρώδη καὶ δριμεῖαν" ὑφ᾽ ἧς ἐμοὶ δοκοῦσι καὶ κύνες καὶ ὄρνιϑες ἀπέχεσϑαι τῶν διο- 10 βλήτων σωμάτων. ἐμοὶ γὰρ ἄχρι τούτου τῆς αἰτίας ὥσπερ δάφνης παρατετρώχϑω᾽ τὰ δὲ λοιπὰ τοῦτον᾽ ἔφη ᾿παρακαλῶμεν,. ἐπεὶ καὶ τοῖς ὕδνοις ἐνευημέρη- xtv, ἵνα μὴ πάϑωμεν τὸ τοῦ ᾿ἀνδροκύδους. ἐκεῖνος γὰρ ὧν ἐποίησε πάντων ἐναργέστατα καὶ κάλλιστα 1 τοὺς περὶ τὴν Σχύλλαν ἐἰχϑῦς ξωγραφήσας ἔδοξε E τῷ πάϑει μᾶλλον ἢ τέχνῃ κεχρῆσϑαι' φύσει γὰρ ἦν φίλοψος. οὕτω φήσει τις καὶ ἡμᾶς ὑφ᾽ ἡδονῆς φιλοσοφήσαντας περὶ τῶν ὕδνων ἀμφισβητήσιμον ἐχόντων τὴν γένεσιν, ὡς ὁρᾷς ** ἐν δὲ τούτοις 30 ὑποκειμένης τῷ λόγῳ τῆς εὐπειθείας, καὶ τὴν ai- τίαν * * προδήλῳ τῷ tivo, πειϑούσης.ἢ ὅ Nauck. p. 612 6 é&Aovvog Musgravius: ἀλλ᾽ οὗτος 10. φάραξι mei 12 em. R: παρατετάχϑω 18 παρακαλῶμε»ν add. ἐπιμετρεῖν R 14 ᾿ἀνδροκύδους] cf. Athen. p. 8418 15 Anonymus: ἐνεργέστερα καὶ μάλιστα mei 17 τέχνῃ] τῇ τέχνῃ & 18 em. Ex. Turnebi: φησί 19 φιλοσοφή- σαῦτας] φιλοσοφῆσαι τὰ W 20 lac. 3 Vd 4 P 22 lac. 2—3 solus Vd. Fort. supplendum ὡς óo&g: ἐν δὲ τούτοις
ὑποκειμένης τῷ λόγῳ τῆς εὐπαϑείας καὶ τὴν αἰτίαν (Sc. τῆς εὐπαϑείαρ) ἐᾶν πρόδηλόν πως εἶναι πειϑούσης
LIBER IV. 155
4. Ἐμοῦ δὲ παρακελευομένου καὶ λέγοντος και- ρὸν εἶναι καϑάπερ ἐν κωμῳδίᾳ μηχανὰς αἴροντας καὶ βροντὰς ἐμβάλλοντας παρὰ πότον διαλέγεσϑαι περὶ κεραυνῶν, τὰ μὲν ἄλλα παρίεσαν συνομολο-
5 γοῦντες, περὶ δὲ τῶν ἐν τοῖς καϑεύδουσι μὴ κεραυ- νουμένων ἀκοῦσαί τι βουλόμενοι λιπαρεῖς ἦσαν. ἐμοὶ δὲ πλέον οὐδὲν éy(yvevo τῆς αἰτέας ἁψαμένῳ κοινὸν ἐχούσης τὸν λόγον" ὅμως δ᾽ οὖν ἔφην ὡς τὸ κεραύνιον πῦρ ἀκριβείᾳ καὶ λεπτότητι θαυμαστόν
10 ἐστιν, αὐτόϑεν περὶ τὴν γένεσιν ἐκ καϑαρᾶς καὶ ἁγνῆς ἔχον οὐσίας, καὶ πᾶν εἴ τι συμμίγνυται νοτε- ρὸν ἢ γεῶδες αὐτῷ τῆς περὶ τὴν κίνησιν ὀξύτητος ἀποσειομένης καὶ διακαϑαιρούσης. “διόβλητον μὲν οὐδέν᾽ ὥς φησι Ζημόκριτος “ὁ * παρ᾽ αἰὐϑρίης στέ-
15 γεῖιν * * σέλας. τὰ μὲν οὖν πυκνὰ τῶν σωμάτων, σίδηρος. χαλκός, ἄργυρος. χρυσός, ἀποστέγει καὶ φϑείρεται καὶ τήκεται, πάδχοντα τῷ προσμάχεσϑαι καὶ ἀντερείδειν' τῶν δ᾽ ἀραιῶν καὶ πολυπόρων καὶ χαλώντων ὑπὸ μανότητος ἀψαυστὶ διεκϑεῖ, καϑά-
30 περ ἱματίων καὶ ξύλων ccv: τὰ δὲ χλωρὰ κάει, 668 τῆς ὑγρότητος ἀντιλαμβανομένης καὶ συνεξαπτομέ- vue. εἴπερ οὖν τὸ τοὺς καϑεύδοντας μὴ ἀποϑνή-
1 fort. ἐμοῦ δὲ παρακελευομένοις λέγοντος ἄκαιρον cett. 8 ἐμβάλλοντα mei ἀ4 πάρεισι iidem 12 περὶ τὴν] τὴν M. περιττὴν ἢὰ 14 Δημόκριτος] Mullach. 1 p. 869 lac. 5 γὰ 88 15 lac. 4—5 Vd 6 E. Supplet ὃ μὴ τὸ παρ᾽ «i9. στέγει σέλας W. Malim olov μὴ τὸ π. ei. στέγειν λαμ- σέρὸν (vel simile quid) σέλας 16 σίδηρος Turnebus: 6—7 Và 7E 4Q9voóg]idem: 5 Vd 6E 18 ἀντερείδειν Basi- leensis: 2—3 Vd. 7 E τερείδειν 19 em, X: καϑαρι- ματίων
156 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
Oxtuv ὑπὸ κεραυνῶν ἀληϑές ἐστιν, ἐνταῦϑα δεῖ ξη- τεῖν οὐκ ἀλλαχόϑι τὴν αἰτίαν. μᾶλλον γὰρ ἔρρω- ται καὶ συνέστηκε καὶ ἀντερείδει τὰ σώματα τῶν ἐγρηγορότων, ἅτε δὴ πᾶσι τοῖς μέρεσι πεπληρωμένα πνεύματος᾽ ὑφ᾽ οὗ καὶ τὰς αἰσϑήσεις ἐπιστρέφον- τος ὥσπερ ἐν ὀργάνῳ καὶ σφίγγοντος εὔτονον γέ- γονε καὶ συνεχὲς αὑτῷ καὶ πυκνὸν τὸ ξῷον. ἔν à τοῖς ὕπνοις ἐξανεῖται. καὶ μανὸν καὶ ἀνώμαλον καὶ ἄτονον καὶ διακεχυμένον, καὶ πόρους ἔσχηκε πολ- λούς, τοῦ πνεύματος ἐνδιδόντος καὶ ἀπολείποντος, δι’ ὧν φωναί τε καὶ ὀσμαὶ διεκχϑέουσι μηδεμίαν αἴσϑησιν ἑαυτῶν παρέχουσαι. τὸ γὰρ ἀντερεῖδον καὶ τῷ ἀντερείδειν πάδχον οὐκ ἀπαντᾷ τοῖς προῦ- φερομένοις, ἥκιστα δὲ τοῖς ὑπὸ λεπτότητος καὶ ὠκύ- τητος τοιαύτης ὥσπερ ὃ κεραυνὸς διιπταμένοις. τὰ μὲν γὰρ ἧττον ἰσχυρὰ δυσπαϑείαις ἡ φύσις ἀμύ- νεται, δχληρότητας προβαλλομένη καὶ πυκνότηταςο᾽ ὧν δ᾽ ἄμαχος ἡ δύναμίς ἐστιν, ὑπὸ τούτων ἧττον ἀδικεῖται τὰ εἴκοντα τῶν ἀνθισταμένων. 'πρόσλαβε ὃὲ τούτοις᾽ ἔφην “οὔτι μικρὰν ἔχπληξιν πρὸς τὰ τοιαῦτα καὶ φόβον καὶ τάρβος, ὑφ᾽ ὧν πολλοὶ μη- C δὲν ἄλλο παϑόντες αὐτῷ τῷ δεῖσαι ἀποθανεῖν ἀπέ- ϑανον. καὶ γὰρ τὰ ϑρέμματα διδάσκουσι βροντῆς γενομένης οἱ ποιμένες εἰς ταὐτὸ συνϑεῖν καὶ συν-
8 καὶ μανὸν] malim μανὸν ὃ ὃν ἀνώμαλον] ἀμαλὸν vel ἁπαλόν ἐστι R. Potius ἀνειμένον, nam adiectivum requiri- tur cui oppositum sit συνεχὲς 15 em, Turnebus: διιστα- μένοις Malim διαπταμένοις 19 προσέλαβε mei 20 οὔτι μικρὰν *: ἔτι μικρὰν cf. οὔτι μικρῷ p. 784d 22 malim ϑανεῖν
LIBER IV. 151
νεύειν τὰ γὰρ σποράδην ἀπολειφϑέντα διὰ τὸν
φόβον ἐκτιτρώσχει. καὶ μυρίους ἤδη τεϑνηκότας
ἐδεῖν ἔστιν ὑπὸ βροντῆς. οὐδὲν οὔτε πληγῆς ἴχνος
οὔτε καύσεως ἔχοντας. ἀλλ᾽ ὑπὸ φόβου τῆς ψυχῆς δὡς ἔοικεν ὕρνιϑος δίχην ἀποπταμένης τοῦ σώ-
ματος"
'πολλοὺς γάρ᾽ ὡς ὃ Εὐριπίδης φησί ᾿βροντῆς πνεῦμ’
[ἄναιμον ὥλεσε᾽.
καὶ γὰρ ἄλλως τῶν αἰσϑητηρίων ἡ ἀκοὴ παϑητικώ- D
10 τατόν ἐστι, καὶ μεγίστας οἱ διὰ ψόφου ϑόρυβοι καὶ φόβοι ταραχὰς ἐπιφέρουσιν" ὧν τῷ καϑεύδοντι πρό- βλημα τὸ ἀναίσϑητόν ἐστιν. οἱ δ᾽ ἐγρηγορότες καὶ ταῖς προπαϑείαις ἀναλίσκονται καί. τοῦ δέους τὸ σῶμα συνδέοντος ὡς ἀληϑῶς καὶ συνάγοντος καὶ
15 πυχνοῦντος, ἰσχυρὰν ποιοῦσι τὴν πληγὴν τῷ ἀντε- οείδειν.ἢ
IIPOBAHMA I. Διὰ τί πλείστους ἐν γάμοις ἐπὶ δεῖπνον καλοῦσιν. ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT AIAAODI'OT. 20 ZOZZIOZ ZENEKISN, IIAOTTAPXOZ, OESN.
1. "Ev τοῖς Αὐτοβούλου τοῦ υἱοῦ γάμοις συν- εώρταξεν ἡμῖν παρὼν ἐκ Χαιρωνείας ὃ Σόσσιος Σε- 7 πνεῦμ᾽ τραῦμ’ Theo Expos. rerum math. . P, 48, 3.
πλῆγμ᾽ EF. G. Schmidtius, Malim πῦρ quod cum mp confundi potuit cf. Nauck. p. 677 γάρ] δὲ Theo 9 &A4«
158 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
vexíov, καὶ πολλῶν ὃ ἢ ἄλλων vs τῇ τόϑ᾽ ἑορτῇ μάλα πρεπόντων παρέσχεν ἀφορμὰς καὶ περὶ τῆς αἰτίας, δι᾽ ἣν πλεῖστοι τῶν ἄλλων ἐπὶ τὰ γαμικὰ E δεῖπνα παραλαμβάνονται, διηπόρηδε. καὶ γὰρ τῶν νομοϑετῶν τοὺς τῇ πολυτελείᾳ κατὰ κράτος πολε- μήσαντας ὁρέδαι μάλιστα τῶν εἰς τοὺς γάμους xa- λουμένων τὸ πλῆϑος. “δ γὰρ εἰπών᾽ ἔφη “περὶ τῆς αἰτίας αὐτῆς τῶν παλαιῶν φιλοσόφων οὐδέν. ἐμοὶ γοῦν κριτῇ, πιϑανὸν εἴρηκεν, "Exevotog ὁ ᾿4βδηρίτης" λέγει δὲ τοὺς ἀγομένους γυναῖκας πολλοὺς παρακα- λεῖν ἐπὶ τὴν ἑστίασιν, ἵνα πολλοὶ συνειδῶσι καὶ μαρτυρῶσιν ἐλευϑέροις οὖσι καὶ παρ᾽ ἐλευϑέρων γαμοῦσι. τοὐναντίον γὰρ ol κωμικοὶ τοὺς πολυτε- λῶς καὶ δοβαρῶς λαμπρότητι δεέπνων καὶ παρασκευῆς Ε γαμοῦντας, ὡς οὐ βεβαίως οὐδὲ ϑαρραλέως ἐπισυν- ἄπτουσιν' ὡς ὁ Μένανδρος πρὸς τὸν κελεύοντα ταῖς λοπάσι περιφράττειν ** * ωπον δεινῶς * * οὐ πρᾶ- γμα νύμφης λέγεις.
2. '4AA ὅπως μή, τὸ ῥᾷστον, ἐγκαλεῖν ἑτέροις δοκῶμεν αὐτοὶ μηδὲν λέγοντες, ἀποφαίνομαι πρῶτος εἶπεν “ἐγώ, οὐδεμίαν ἑστιάσεως πρόφασιν οὕτως £x-
1 lac. 8 Vd 4 P. Fort. transponendo supplendum: ἄλλων τε πολλῶν λόγων 2 παρέσγεν ὃ: 8--4 Vd 9 E. λόγων παρέσχεν Duebnerus τῆς αἰτίας 8: τη 6 Vd 8 E ας 8 ἄλλων] fori. ἀνθρώπων cum R i. e. &vov 8 αὐτῆς] ταύτης &ub εἷς vg αὶ 9 'Exoeroiog] Mueller. 2 p. 396 em. X: ἀβαρρήτης 14 corr. R: παρασκευῇ 16 ἐπισυν- ἀπτουσιν]) fort. ἐπισυνάπτἝοντας ἐπισκώπτε]ουσιν vid. Sym- bolae 16 Μένανδρος] cf. Kock. 8 p. 280 17 prior lac. 38—4 Vd 4—5 E P posterior 8—5 Vd8P . 19 ὅπως]
ὅμως mei τὸ ῥᾷστον Bh: 4—5 Vd 9 E 20 ἀποφαίνομαι R: ἀποφαῖνον
20
LIBER IV. 159
ÓgAov εἶναι καὶ περιβόητον, ὡς τὴν τῶν γαμούν- τῶν" καὶ γὰρ ϑύοντας ϑεοῖς καὶ προπέμποντας φί- λον καὶ ἕενίξοντας ἔστι πολλοὺς διαλαϑεῖν τῶν
ἐπιτηδείων" ἡ δὲ γαμήλιος τράπεξα κατήγορον ἔχει 607
5Tüv ὑμέναιον μέγα βοῶντα καὶ τὴν δᾷδα καὶ τὸν αὐλόν, & φησιν Ὅμηρος καὶ τὰς γυναῖκας ἴσταμέ- νας ἐπὶ ταῖς ϑύραις ϑαυμάξειν καὶ ϑεᾶσϑαι. διὸ μηδενὸς ἀγνοοῦντος τὴν ὑποδοχὴν καὶ τὴν κλῆσιν, αἰσχυνόμενοι παραλιπεῖν πάντας τοὺς συνήϑεις καὶ 10 οἰχείους καὶ ἁμωσγέπως προσήκοντας αὑτοῖς παρα- λαμβάνουσιν.ἢ 3. ᾿“ποδεξαμένων δ᾽ ἡμῶν, ὑπολαβὼν ὃ Θέων ἱκαὶ τοῦτ᾽ ἔφη ᾿κείσϑω᾽ οὐκ ἀπίϑανον γάρ ἐστι" κἀκεῖνο πρόσϑες. εἰ βούλει, τὰς τοιαύτας ἑστιάσεις 15 μὴ μόνον φιλικὰς ἀλλὰ καὶ συγγενικὰς εἶναι, κατα- μιγνυμένης εἰς τὸ γένος ἑτέρας οἰκειότητος. ὃ δὲ τούτου μεῖζόν ἐστιν, οἴκων εἰς ταὐτὸ συνιόντων B δυεῖν, ὅ τε λαμβάνων τοὺς τοῦ διδόντος οἰκείους καὶ φίλους ὅ vs διδοὺς τοὺς τοῦ λαμβάνοντος οἰό- 20 μενοι δεῖν φιλοφρονεῖσθαι διπλασιάξουσι τὴν ὑπο- δοχήν. ἔτι πολλὰ τῶν γαμικῶν ἢ τὰ πλεῖστα δρᾶ- ται διὰ γυναικῶν᾽ ὅπου δὲ γυναῖκες πάρεισι, καὶ τοὺς ἄνδρας ἀναγκαῖόν ἐστι παραλαμβάνεσϑαι.ἢ
2 ϑύοντες mei 6 Ὅμηρος] Z 495 10 αὑτοῖς *: αὐτοῖς 14 κἀκεῖνο] add. δὲ M, 17 *: τὸ αὐτὸ 18 δυσίν mei 21 ἔτι Turnebus: ἐπὶ — 929 δὲ Anonymus: δὴ
160 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
IIPOBAHMA 4. Ei ἡ ϑάλασσα τῆς γῆς εὐοψοτέρα. ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT AIAAOT'OT. KAAAIZTPATOZ, ΣΎΜΜΑΧΟΣ, IIOATKPATHZ.
1. Τῆς Εὐβοίας ὁ Αἰδηψός, οὗ và ϑερμὰ χω- Qíov ἐστὶν αὐτοφυὲς πολλὰ πρὸς ἡδονὰς ἔχον ἐλευ- ϑερίους καὶ κατεσκευασμένον οἰκήσεσι καὶ διαίταις, κοινὸν οἰκητήριον ἀποδέδεικται τῆς Ελλάδος" πολ- λῶν δὲ καὶ πτηνῶν καὶ χερσαίων ἁλισκομένων, οὐχ ἧττον ἡ ϑάλαττα παρέχει τὴν ἀγορὰν εὐτράπεξον, ἐν τόποις καϑαροῖς καὶ ἀγχιβαϑέσι γενναῖον ἰχϑὺν
Ὁ καὶ πολὺν ἐκτρέφουσα. μάλιστα δ᾽ ἀνϑεῖ τὸ χω-
κᾶἂ
Qíov ἀκμάξοντος ἔαρος" πολλοὶ γὰρ ἀφικνοῦνται τὴν ὥραν αὐτόϑι καὶ συνουσίας ποιοῦνται μετ᾽ ἀλλή- λων ἐν ἀφϑόνοις πᾶσι. καὶ πλείστας περὶ λόγους ὑπὸ σχολῆς διατριβὰς ἔχουσι. Καλλιστράτου δὲ τοῦ σοφιστοῦ παρόντος, ἔργον ἦν ἀλλαχόϑι δειπνεῖν" ἄμαχος γὰρ ἡ φιλοφροσύνη, καὶ τὸ πάντας εἰς ταὐτὸ συνάγειν ἐπιεικῶς τοὺς χαρίεντας ἤδιστον παρεῖχε᾽ πολλάκις μὲν γὰρ ἐμιμεῖτο τῶν παλαιῶν τὸν Κίμωνα, πολλοὺς καὶ παντοδαποὺς ἑστιῶν ἡδέως ἀεὶ δ᾽ ὡς ἔπος εἰπεῖν τὸν Κελεόν, ὃν πρῶτον ἱστοροῦσιν εὐδοκίμων καὶ ἀγαϑῶν ἀνδρῶν
ὅ *: γάληψος 6 αὐτοφυῶς Madvigius probabiliter 8. ἡβητήριον X recte ut vid. 14 malim αὐτόσε 19 *: τὸ «óró 922 δὲ] om. mei
15
20
LIBER IV. 161
καταδσχευάσαντα σύνοδον καϑημερινὴν ὀνομάσαι πρυ- τανεῖον. 2. Ἐγέγνοντο δὴ λόγοι τοιαύτῃ συνουσίᾳ πρέ- E ποόντες ἑχάστοτε' καί ποτὲ παρέσχον αἵ τράπεξαι, 5 πουκιλώταται γενόμεναι, ξήτησιν ὑπὲρ ὄψων. πότε- ρον τὰ ἐκ γῆς ἢ τὰ ἐκ ϑαλάττης ἐπιτηδειότερα" καὶ τῶν ἄλλων σχεδὸν ἁπάντων ὑμνούντων τὰ ἐκ γῆς πολλὰ καὶ παντοδαπὰ καὶ δυσεξαρίϑμητα τοῖς γένεσι καὶ ταῖς διαφοραῖς, τὸν Zóuuayov ὃ Πολυ- 10 κράτης προσαγορεύσας 'σὺ δ᾽ εἶπεν ᾿ἀμφίαλον ὧν ξῷον καὶ τοσαύταις ἐντεϑραμμένος ϑαλάτταις, αἵ τὴν ἱερὰν πέριξ ὑμῶν ἑλίττουσι Νικόπολιν, οὐκ ἀμύνεις τῷ Ποσειδῶνι; βούλομαί γε νὴ Z4" óÓF Σύμμαχος εἶπε, καὶ σὲ παραλαμβάνω καὶ παρακαλῶ, ιότὰ ἥδιστα τῆς ᾿Δ4χαϊκῆς καρπούμενον ϑαλάττης.᾽ἢ “οὐκοῦν᾽ ἔφη 'ἱπρῶτον᾽ ὃ Πολυχράτης “ἴωμεν ἐπὶ τὴν συνήϑειαν. ὧς γὰρ πολλῶν ὄντων ποιητῶν ἕνα τὸν κράτιστον ἐξαιρέτως ποιητὴν καλοῦμεν, οὕτω πολλῶν ὄντων ὄψων ἐκνενίκηκεν ὁ ἰχϑὺς 80 μόνος ἢ μάλιστά γ᾽ ὄψον καλεῖσϑαι διὰ τὸ πολὺ πάντων ἀρετῇ κρατεῖν. καὶ γὰρ ὀψοφάγους καὶ φι-
λόψους λέγομεν οὐχὶ τοὺς βοείοις χαίροντας, ὥσ- 668
περ Ἡρακλῆς ὅς "voto κρέασι χλωρὰ σῦκ᾽ ἐπήσϑιεν᾽, οὐδὲ τὸν φιλόσυκον οἷος ἦν Πλάτων, οὐ φιλόβο-
19 πέριξ] περὶ mei. παρ᾽ ὑμῖν em. X 20 μόνος Athe- naeus p. 2766: μόνον ys] τὲ mei 21 φιλόψους] ὅλο- ψύχους mei 23 τοῖς βοείοις κρέασι Nauckius (p. 662) ex Athenaeo ἐπήσϑιεν X ex eodem: ἔχων ἤσϑιεν 34 φιλό- cvxov] φιλόσοφον mei οὐ] οὐδ᾽ αὖ τὸν an ἣν
Plutarchi Moralia. Vol. IV. 11
162 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
vovv οἷος ᾿άἀρκεσίλαος. ἀλλὰ τοὺς περὶ τὴν (y9vo- πωλίαν ἀναδιδόντας ἑκάστοτε καὶ τοῦ κώδωνος ὀξέως ἀκούοντας. καὶ ὃ Δ ημοσϑένης τὸν Φιλοχράτην φησὶν ἐκ τοῦ προδοτικοῦ χρυσίου 'πόρνας καὶ ἰχϑῦς ἀγο- ράξειν᾽, ἐπ’ ὀψοφαγίᾳ καὶ ἀδσελγείᾳ τὸν ἄνδρα λοι- 5 δορῶν. ὁ δὲ Κτησιφῶν οὐ κακῶς, ὀψοφάγου τινὸς ἐν τῇ βουλῇ βοῶντος ῥαγήσεσϑαι, “μηδαμῶς εἶπεν ὦ ἄνϑρωπε ποιήσῃς ἡμᾶς ἰχϑυοβρώτους. ὁ δὲ τὸ στιχίδιον τοῦτο ποιήσας
B “πρὸς καππάριον ξῇς δυνάμενος πρὸς ἀνϑίαν᾽ 10
τί ποτε βούλεται; τί δ᾽ oí πολλοὶ βούλονται. πρὸς ϑεῶν, ὅταν ἡδέως γενέσϑαι παρακαλοῦντες ἀλλή- λους λέγωσι σήμερον &xvídousv; οὐχὶ τὸ παρ᾽ ἀκτῇ δεῖπνον ἥδιστον ἀποφαίνουσιν ὥσπερ ἔστιν; οὐ διὰ τὰ κύματα καὶ τὰς ψηφῖδας (τί γάρ; émis ἀκτῆς τις λέχυϑον ὀψᾶται καὶ κάππαριν;) ἀλλ᾽ ὡς ἐχϑύος ἀφϑόνου καὶ νεαροῦ τὴν παράλιον τράπε- ξαν εὐποροῦσαν. καὶ μέντοι καὶ πιπράσκεται παρὰ λόγον ἁπάντων τιμιώτατον τὸ ϑαλάττιον Üwyov: ὃ γοῦν Κάτων οὐχ ὑπερβολικῶς ἀλλ᾽ ἀληϑῶς πρὸς 530 τὴν τρυφὴν καὶ πολυτέλειαν τῆς πόλεως δημηγορῶν
C εἶπεν, ὅτι πλείονος πιπράδσχεται ἐν Ῥώμῃ ἰχϑὺς 1 βοῦς. κεράμιόν τε γὰρ πωλοῦσι τιμῆς, ὅσην οὐκ ἂν ἑκατόμβη βούπρῳρος ἄλφοι κατακχοπεῖσα. “καίτοι
2 ἀναδιδόντας] ἁλύοντας Cobetus. Cf. Hesychii: ἄν- δινος περίπατος et ἀναδινω περιπατῶ. Eius loco ἀναστρε- φομένους habet Athenaeus. Sed cf. neograecum ξεφυτρώνω
xóóovog] xóvovog mei 3 “΄ημοσϑένης] 19, 280 10 cf. Kock.3 p.495 18 οὐ διὰ] οὐ μὰ At διὰ — ib. v( ydg, εἰ ἐπ᾿ ὃ
Ἂ
LIBER IV. 163
φαρμάκων δυνάμεως ὃ ἰατρικώτατος ἄριστος κρι- τὴς καὶ μελῶν ἀρετῆς ὃ φιλομουσότατος. οὐκοῦν καὶ ἀρετῆς ὄψων ὃ φιλοψότατος᾽ οὐ γὰρ Πυϑα- γόρᾳ ys τούτων οὐδὲ ΞΞενοκράτει διαιτητῇ χρηστέον, δ᾽ Δνταγόρᾳ δὲ τῷ ποιητῇ καὶ Φιλοξένῳ τῷ ρύξιδος καὶ τῷ ξωγράφῳ ᾿Ανδροκύδει., ὅν φασι τὴν Σκύλλαν ξωγραφοῦντα τοὺς περὶ αὐτὴν ἰχϑῦς ἐμπαϑέστατα Ὁ καὶ ξωτικώτατα δι’ ὀψοφαγίαν ἐξεργάσασϑαι. ᾿άντα- γόρᾳ δ᾽ ὃ βασιλεὺς ᾿Αντίγονος ἐν τῷ στρατοπέδῳ 10 λοπάδα γόγγρων ἕψοντι περιεξωσμένῳ παραστὰς "God γ᾽" εἶπε τὸν Ὅμηρον οἴει τὰς τοῦ ᾿Δγαμέμνο- vog πράξεις ἀναγράφειν γόγγρους ἕψοντα; κἀκεῖνος οὐ φαύλως (6) δ᾽ οἴει᾽ ἔφησε τὸν ᾿4γαμέμνονα τὰς πράξεις ἐκείνας ἐργάσασθαι πολυπραγμονοῦντα, τίς 16 ἐν τῷ στρατοπέδῳ γόγγρον fue; ταῦτ᾽ εἶπεν ὃ Πολυκράτης "ἔγωγε συμβάλλομαι καὶ ὑμῖν καὶ νὴ Δία τοῖς ἰχϑυοπώλαις ἀπὸ τῶν μαρτύρων καὶ τῆς συνηϑείας. ὃ. “Ἐγὼ 0" ὁ Σύμμαχος ἔφη ᾿τῷ πράγματι μετὰ E 40 σπουδῆς πρόδσειμι καὶ διαλεκτικώτερον. εἰ γὰρ ὄψον ἐστὶ τὸ τὴν τροφὴν ἐφηδῦνον, ἄριστον ἂν ὄψον εἴη τὸ μάλιστα τὴν ὄρεξιν ἐπὶ τῷ σίτῳ κατασχεῖν δυνά- μόνον. ὥσπερ οὖν οἷ προσαγορευϑέντες ᾿Ελπιστικοὶ φιλόσοφοι συνεχτικώτατον εἶναι τοῦ βίου τὸ ἐλπί- 35 ξεῖν ἀποφαίνονται τῷ ἀπούσης ἐλπίδος οὐδ᾽ ἡδυ-
6 *: ἀνδροκύδῃ 12 ἂν γράφειν R. Potius ἂν ἀναγρά- peo 15 *: ἑψεῖ 16 ἔγωγε M: ἐγὼ Óà — ib. καὶ ὑμῖν advigius 26 ἀποφαίνονται X: ἀποφαι 4 Vd 8 E τῷ ἀπούσης X: τῶ πάσης οὐδ᾽ R: οὐχ 11*
164 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
νούσης οὐκ ἀνεχτὸν εἶναι τὸν βίον, οὕτω καὶ τῆς ἐπὶ τὴν τροφὴν ὀρέξεως συνεκτικὸν ϑετέον, οὗ μὴ παρόντος ἄχαρις γίγνεται τροφὴ πᾶσα καὶ δυσπρόσ-
F οἰότος. τῶν μὲν οὖν ἐκ γῆς τοιοῦτον οὐδὲν εὑρή- 6:50, τῶν δὲ ϑαλαττίων τὸν ἅλα πρῶτον, οὗ χωρὶς 5 οὐδὲν ὡς ἔπος εἰπεῖν ἐστὶν ἐδώδιμον" ἀλλὰ καὶ τὸν ἄρτον οὗτος ἐμμιγνύμενος συνηδύνει' διὸ καὶ Δήμητρος σύνναος ὁ Ποσειδῶν, καὶ τῶν ἄλλων ὄψων oí ἅλες ἥδιστον ὄψον εἰσίν. οἵ γοῦν ἥρωες εὐτελοῦς καὶ λιτῆς ἐθάδες ὥσπερ ἀσκηταὶ διαίτης 10 ὄντες καὶ τῆς τροφῆς πᾶσαν ἡδονὴν ἐπέίέϑετον καὶ περίεργον ἀφελόντες, ὡς μηδ᾽ ἰχϑύσι χρῆσϑαι παρὰ τὸν Ελλήσποντον στρατοπεδεύοντες, οὐχ ὑπέμενον τὰ κρέα χωρὶς ἁλῶν προσφέρεσϑαι, μαρτυροῦντες ὅτι τοῦτο τῶν ὄψων μόνον ἀπαραίτητόν ἐστιν. ὡς γὰρ 15 τὰ χρώματα τοῦ φωτός. οὕτως oí χυμοὶ τοῦ ἁλὸς
669 δέονται πρὸς τὸ κινῆσαι τὴν αἴσϑησιν" εἰ δὲ μή, βαρεῖς τῇ γεύσει προσπίπτουσι καὶ ναυτιώδεις. 'vé- κυες γὰρ κοπρίων ἐκβλητότεροι᾽ xo9' Ἡράκλειτον, κρέας δὲ πᾶν νεχρόν ἐστι καὶ νεκροῦ μέρος" ἡ δὲ so τῶν ἁλῶν δύναμις, ὥσπερ ψυχὴ παραγενομένη, χά- Quv αὐτῷ καὶ ἡδονὴν προστίϑησι. διὸ καὶ προ-
᾿ λαμβάνουσι τῆς ἄλλης τροφῆς τὰ δριμέα καὶ τὰ
1 οὐκ ἀνεκτὸν ER: 4--ὅ Vd 8 E νεκτον 8 παρόντορ] παντὸς mei em. Turnebus: δυσπρο 1-- Vd nulla lac.
9 ἥδιστον R: ἥδιον cf. Poll 6, 71. Hesych. Photius s. v. ἡδυντῆρες 16 τοῦ φωτός Benselerus: 6 Vd 9 E τοῦ ἁλὸς idem: 8—4 Vd 7 E 17 κινῆσαι Turnebus: 4 Vd 7; E εἰ δὲ μή] ἐμὴ mei 19 'HocxAswov] Bywater. p. 35
LIBER IV. 165
ἁλμυρά, καὶ ὅλως ὅσα μάλιστα τῶν ἁλῶν μετέσχηκε᾽ γίγνεται γὰρ φίλτρα ταῦτα τῇ ὀρέξει πρὸς τἄλλα ὄψα, καὶ δελεασϑεῖσα διὰ τούτων ἐπ᾽ ἐκεῖνα πρόδσ- διόι νεαλὴς καὶ πρόϑυμος᾽ ἐὰν δ᾽ ἀπ᾽ ἐκείνων ἄρ- 5 ξηται, ταχέως ἀπαγορεύει. οὐ μόνον τοίνυν πρὸς τὴν τροφὴν ἀλλὰ καὶ πρὸς ποτὸν ὄψον εἰσὶν οἵ Β ἅλες. τὸ μὲν γὰρ Ὁμηρικὸν ἐκεῖνο ᾿κρόμυον ποτῷ ὄψον᾽ ναύταις καὶ κωπηλάταις μᾶλλον ἢ βασιλεῦσιν ἐπιτήδειον ἦν" τὰ δ᾽ ὑφαλμυρέξοντα μετρίως τῶν τὸ σιτίων δι’ εὐστομίαν πᾶν μὲν οἴνου γένος ἡδὺ τῇ γεύσει καὶ λεῖον ἐπάγει, πᾶν δ᾽ ὕδωρ προσφιλὲς παρέχεσϑαι ἄλκιμον ἀηδίας δὲ καὶ δυσχερείας, ἣν ἐμποιεῖ τὸ κρόμμνον, οὐδ᾽ ὀλίγον μετέσχηκεν᾽ ἀλλὰ καὶ διαφορεῖ τὴν ἄλλην τροφὴν καὶ παραδίδωσιν 15 εὐπειϑῆ καὶ μαλακωτέραν τῇ πέψει., εὔχαριν μὲν χάριν ὄψου δύναμιν δὲ φαρμάκου τῷ σώματι τῶν Ο ἁλῶν προσφερομένων. καὶ μὴν τά γ᾽ ἄλλα ϑαλάτ- της ὕψα πρὸς τῷ ἡδίστῳ καὶ τὸ ἀβλαβέστατον ἔχει" κρεώδη μὲν γάρ ἐστιν οὐ βαρύνει δ᾽ ὁμοίως, ἀλλὰ 30 καταπέττεται καὶ διαφορεῖται ῥαδίως. μαρτυρήσει δ᾽ οὑτοσὶ Ζήνων καὶ νὴ Δία Κράτων, οἵ τοὺς ἀσϑε- νοῦντας πρὸ τῶν ἄλλων ἁπάντων ἐπὶ τὸν ἰχϑὺν ἄγουσιν ὧς κουφότατον ὄψων. καὶ λόγον ἔχει τὴν ϑάλατταν ὑγιεινὰ καὶ διαπεπονημένα τοῖς σώμασιν
2 *: τὰ ἄλλα 6 τὸ ποτὸν" 7 Ὁμηρικὸν] A 680 12 παρέχεσϑαι ἄλκιμον] fort. παρέχει καὶ ἄλυπον cf. p. 141 ἄλυπα καὶ προσφιλῆ παρέχειν. Alia exempla vid. in Sym- 1 bolis 16 πέψει Turnebus: ὄψει 16 χάριν ὃ: γὰρ cf. p. 685a 17 ἁλῶν Turnebus: ἄλλων -
166 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ἐκτρέφειν, εἴ ys xol ἡμῖν ἀέρα λεπτότητι καὶ καϑα- ρθότητι πρόσφορον ἀναδίδωσιν.
4, “Ὀρϑῶς᾽ ἔφη ᾿λέγεις᾽ ὃ Μαμπρίας, ᾿ἀλλ᾽ ἔτι τῷ λόγῳ προσφιλοσδοφήσωμεν. ὃ γὰρ ἐμὸς πάππος D εἰώϑει λέγειν ἑκάστοτε τοὺς ἸΙουδαίους ἐπισκώπτων, ὅτι τὸ δικαιότατον κρέας οὐκ ἐσϑίουσιν᾽ ἡμεῖς δὲ φήσομεν δικαιότατον ὄψον εἶναι τὸ ἐκ ϑαλάττης" πρὸς μὲν γὰρ ταυτὶ τὰ χερσαῖα κἂν ἄλλο μηδὲν ἡμῖν ἢ δίκαιον, ἀλλὰ τρέφεταί γε τοῖς αὐτοῖς καὶ λαμβάνει τὸν αὐτὸν ἀέρα, καὶ λουτρὰ καὶ ποτὸν αὐτοῖς ἅπερ ἡμῖν ἔστιν. ἧ καὶ σφάττοντες ἐδυσω- ποῦντο φωνὴν ἀφιέντα γοερὰν καὶ τὰ πλεῖστα πε- ποιημένοι συνήϑη καὶ σύντροφα ταῖς διαίταις. τὸ 0$ τῶν ἐναλίων γένος ἔκφυλον ὅλως καὶ ἄποικον ἡμῶν, ὥσπερ ἐν ἄλλῳ τινὶ κόσμῳ γεγονότων καὶ Efóvrov, οὔτ᾽ ὄψις οὔτε φωνή τις οὔϑ᾽ ὑπουργία παραιτεῖται τῆς προσφορᾶς. οὐδὲν γὰρ ἄν τις ἔχοι χρήσασϑαι ξῶσιν, ἃ μηδ᾽ ὅλως ξῇ παρ᾽ ἡμῖν" οὐδὲ δεῖ τινος ἐπ᾽ αὐτὰ στοργῆς, ἀλλ᾽ ὥσπερ “ἭἌιδης αὐὖ- τοῖς ἐστιν οὗτος Ó παρ᾽ ἡμῖν τόπος' ἐλϑόντα γὰρ εἰς αὐτὸν εὐϑέως τέϑνηκεν.ἢ
8 γὰρ *: ye 9 ye] τε R 11 ἔστιν' T$ καὶ W: ἐστὶ νίκαι 17 τῆς προσφορᾶς ÀÁnonymus: τῆς προσ 2—83 Vd P og ἄν τις ἔχοι 8. αὐτοῖς ἔχοι 18 ζῶσιν ἃ ": ξῶον ὃ 19 em. Turnebus: ἀΐδης
20
LIBER IY. 161
IIPOBAHMA E.
Πότερον of Ἰουδαῖοι σεβόμενοι viv ὗν ἢ δυσχεραίνοντες ἀπέχονται τῶν κρεῶν.
IIPOZ9IIA TOT A1A4A0T'O7T. 5 KAAAIZTPATOZ, IIOATKPATHZ, AAMIIPIAZ.
1. Ἐπεὶ δὲ ταῦτ᾽ ἐρρήϑη. βουλομένων τινῶν ἀντικατατείνειν, τὸν ἕτερον λόγον ἐκκρούων ὃ Καλ- λίστρατος ἔφη πῶς ὑμῖν δοκεῖ λελέχϑαι τὸ πρὸς τοὺς Ἰουδαίους, ὅτι τὸ δικαιότατον κρέας οὐκ ἐσϑέ- F
10 ουσιν:; “ὑπερφυῶς᾽ ἔφη ὃ Πολυκράτης. “ἐγὼ δὲ καὶ προσδιαπορῶ, πότερον οἵ ἄνδρες τιμῇ τινι τῶν ὑῶν ἢ μυσαττόμενοι τὸ ξῷον ἀπέχονται τῆς βρώσεως αὐτοῦ" τὰ γὰρ παρ᾽ ἐκείνοις λεγόμενα μύϑοις ἔοι- κεν, εἰ μή τινας ἄρα λόγους σπουδαίους ἔχοντες
15 οὐχ ἐχφέρουσιν.᾽
2. “Ἐγὼ μὲν τοίνυν᾽ εἶπεν ὁ Καλλίστρατος οἶμαί τινα τιμὴν τὸ ξῷον ἔχειν παρὰ τοῖς ἀνδρά- σιν᾽ εἰ δὲ δύσμορφον ἡ ὗς καὶ ϑολερόν, ἀλλ᾽ οὐ 610 κανϑάρου καὶ γυπὸς καὶ κροκοδείλου καὶ αἰλούρου
20 τὴν ὕψιν ἀτοπώτερον ἢ τὴν φύσιν ἀμουσότερον" οἷς ὡς ἁγιωτάτοις ἱερεῖς Αἰγυπτίων ἄλλοις ἄλλοι προσφέρονται. τὴν δ᾽ ὗν ἀπὸ χρηστῆς αἰτίας τι-
18 ἀλλ᾽ οὐ Turnebus: 3—6 Vd 8 E 19 γυπὸς W: yov 5 Vd 8 E. γρύλλου Turnebus, sed cf. p. 10962: xd»- ϑαροι καὶ γῦπες καὶ κροκοδείλου Basileensis: ἐκκροκο- ós(lov αἰλούρου eadem: b Vd 8 E voov 230 ἀτοπωτάτην mei é&guovcóregov] μυσαρώτερον Hirschigius 21 ἄλλοις
Basileensis 22 scripsi cum Madvigio: ἀποχρηστῆσαι καὶ τιμᾶσϑαι cf. Symb.
168 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
μᾶσϑαι λέγουσι" πρώτη yàg σχίσασα τῷ προύχοντε τῆς ὀρυχῆς, ὥς φασι, τὴν γῆν ἴχνος ἀρόσεως ἔϑηκε καὶ τὸ τῆς ὕνεως ὑφηγήσατο ἔργον᾽ ὅϑεν καὶ τοὔ- νομα γενέσϑαι τῷ ἐργαλείῳ λέγουσιν ἀπὸ τῆς ὑός. oí δὲ τὰ μαλϑακὰ καὶ κοῖλα τῆς χώρας «Αἰγύπτιοι 5 B γεωργοῦντες οὐδ᾽ ἀρότρου δέονται τὸ παράπαν" ἀλλ᾽ ὅταν ὃ Νεῖλος ἀπορρέῃ καταβρέξας τὰς ἀρούρας, ἐπακολουϑοῦντες τὰς ὗς κατέβαλον" αἱ δὲ χρησά- μεναν πάτῳ καὶ ὀρυχῇ ταχὺ τὴν γῆν ἔστρεψαν ἐκ βάϑους καὶ τὸν σπόρον ἀπέκρυψαν. οὐ δεῖ δὲ ϑαυ- 10 μάξειν, εἰ διὰ τοῦτο τινὲς ὗς οὐκ ἐσϑίουσιν, ἑτέρων ξῴων μείξονας ἐπ᾽ αἰτίαις γλίσχραις, ἐνέων δὲ καὶ πάνυ γελοίαις, τιμὰς ἐχόντων παρὰ τοῖς βαρβάροιρ. τὴν μὲν γὰρ μυγαλῆν ἐκτεϑειάσϑαι λέγουσιν ὑπ᾽ Αἰγυπτίων τυφλὴν οὖσαν, ὅτι τὸ σκότος τοῦ φωτὸὺς 15 ἡγοῦντο πρεσβύτερον" τίκτεσϑαι δ᾽ αὐτὴν ἐκ μυῶν πέμπτῃ γενεᾷ νουμηνίας οὔσης" ἔτι δὲ μειοῦσϑαι Ὁ τὸ ἧπαρ ἐν τοῖς ἀφανισμοῖς τῆς σελήνης. τὸν δὲ λέοντα τῷ ἡλίῳ συνοικειοῦσιν, ὅτι τῶν γαμψωνύ- χῶν τετραπόδων βλέποντα τέκτει μόνος" κοιμᾶται 30 δ᾽ ἀκαρὲς χρόνου καὶ ὑπολάμπει τὰ ὄμματα καϑεύ- Óovrog: κρῆναι δὲ κατὰ χασμάτων λεοντείων ἐξιᾶσι κρουνούς, ὅτι NstAog ἐπάγει νέον ὕδωρ ταῖς Aiyvz- τίων ἀρούραις, ἡλίου τὸν λέοντα παροδεύοντος. τὴν δ᾽ ἰβίν φασιν ἐκκολαφϑεῖσαν εὐθὺς ἕλκειν δύο ss
2 τῆς ὀρυχῆς}] τοῦ ῥύγχους ΒΜ 8. ἐπακολουθοῦντες]
add. καὶ σπείροντες Doehnerus εἰσέβαλον Hirschigius coll. Herod. 2, 14 13 post βαρβάροις lac. 2 Vd 14 μυ- γάλην vel μεγάλην mei 18 ὃ 22 em. Ex. Turnebi:
κρῆναι δὲ καὶ κατασχάμματα τῶν
LIBER IV. 169
δραχμάς, ὅσον ἄρτι παιδίου γεγονότος καρδίαν᾽ ποιεῖ δὲ τῇ τῶν ποδῶν ἀποτάδει πρὸς ἀλλήλους καὶ πρὸς Ὁ τὸ ῥύγχος ἰσόπλευρον τρίγωνον. καὶ τί ἄν τις «ἰγυπτίους αἰτιῷτο τῆς τοσαύτης ἀλογίας, ὅπου καὶ 5 τοὺς Πυϑαγορικοὺς ἱστοροῦσι καὶ ἀλεκτρυόνα λευ- xov σέβεσθαι καὶ τῶν ϑαλαττίων μάλιστα τρίγλης καὶ ἀκαλήφης ἀπέχεσθαι, τοὺς δ᾽ ἀπὸ Ζωροάστρου μάγους τιμᾶν μὲν ἐν τοῖς μάλιστα τὸν χερσαῖον ἐχῖνον, ἐχϑαίρειν δὲ τοὺς ἐνύδρους μῦς καὶ τὸν 10 ἀποκτείνοντα πλείστους ϑεοφιλῇ καὶ μακάριον νο- μέξειν; οἶμαι δὲ καὶ τοὺς ᾿Ιουδαίους, εἴπερ ἐβδελύτ- vovvo τὴν ὗν, ἀποκτείνειν ἄν, ὥσπερ ol μάγοι τοὺς μῦς ἀποκτείνουσι" νῦν δ᾽ ὁμοίως τῷ φαγεῖν τὸ ἀνε- λεῖν ἀπόρρητόν ἐστιν αὐτοῖς. καὶ ἴσως ἔχει λόγον, 15 ὡς τὸν ὄνον ἀναφήναντα πηγὴν αὐτοῖς ὕδατος τι- E μῶσιν, οὕτω καὶ τὴν ὗν σέβεσθαι σπόρου καὶ ἀρό- του διδάσκαλον ysvouévqv: εἰ μή, νὴ Δία, καὶ τοῦ λαγωοῦ φήσει τις ἀπέχεσθαι τοὺς ἄνδρας, ὡς μυ- σαρὸν καὶ ἀκάϑαρτον δυσχεραίνοντας τὸ ξῷον.ἢ 2 98. Οὐ δῆτ᾽ ἔφη ὃ Μαμπρίας ὑπολαβών “ἀλλὰ τοῦ μὲν λαγωοῦ φείδονται διὰ τὴν πρὸς τὸν μέ- vov ὑπ’ αὐτῶν μυ στα ϑηρίον ἐμφερέστατον. ó γὰρ λαγὼς μεγέθους ἔοικε καὶ πάχους ἐνδεὴς
2 πόνων mei ἄλλους üdidem [1 ὅνον Basileensis:
᾿ ὄνον δ᾽ 11 εἰ μὴ Χ 18 em. R: φησί 20 οὐ δῆτα ἔφη
idem: ovd 6—8 Vd 21 φείδονται Doehnerus: 2—3 Vd
6 E διὰ τὴν πρὸς — ἐμφερέστατον] διὰ τὴν πρὸς τὸν
ὄνον τιμώμενον ὑπ᾽ αὐτῶν μάλιστα ϑηρίων ἐμφέρειαν
Frankius 22 lac. 4 Vd 7 E 283 πάχους ἐνδεὴς ὄνος Doehnerus: τάχους ἐν δεινοῖς
170 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ὄνος sivav καὶ γὰρ ἡ χρόα καὶ và ὦτα καὶ τῶν F ὀμμάτων ἡ λιπαρότης καὶ τὸ λαμυρὸν ἔοικε θαυ- μασίως" ὥστε μηδὲν οὕτω μηδὲ μικρὸν μεγάλῳ τὴν μορφὴν ὅμοιον γεγονέναι. δἰ μὴ νὴ Ζία, καὶ πρὸς τὰς ὁμοιότητας αἰγυπτιάξοντες τὴν ὠκύτητα τοῦ 5 ξῴου ϑεῖον ἡγοῦνται καὶ τὴν ἀκρίβειαν τῶν αἰσϑη- τηρίων' ὅ τε γὰρ ὀφθαλμὸς ἄτρυτός ἐστιν αὐτῶν, ὥστε καὶ καϑεύδειν ἀναπεπταμένοις τοῖς ὄμμασιν" ὀξυηκοΐᾳ δὲ δοκεῖ διαφέρειν, ἣν Αἰγύπτιοι ϑαυμά- όαντες ἐν τοῖς ἱεροῖς γράμμασιν ἀκοὴν σημαίνουσιν οὖς λαγωοῦ γράφοντες. τὸ δ᾽ ὕειον κρέας oí ἄν- δρες ἀφοσιοῦσϑαι δοκοῦσιν, ὅτι μάλιστα * * οἱ βάρ- βαροι τὰς ἐπιλευκίας καὶ λέπρας δυσχεραίνουσι, καὶ τῇ προσβολῇ τὰ τοιαῦτα καταβόσκεσϑαι πάϑη τοὺς 671 ἀνθρώπους οἴονται. πᾶσαν δ᾽ ὗν ὑπὸ τὴν γαστέρα 15 λέπρας ἀνάπλεων καὶ ψωρικῶν ἐξανϑημάτων ὁρῶ- μεν" ἃ δή, καχεξίας τινὸς ἐγγενομένης τῷ σώματι καὶ φϑορᾶς, ἐπιτρέχειν δοκεῖ τοῖς σώμασιν. οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τὸ ϑολερὸν περὶ τὴν δίαιταν τοῦ ϑρέμ- ματος ἔχει τινὰ πονηρίαν᾽ οὐδὲν γὰρ ἄλλο βορβόρῳ so χαῖρον οὕτω καὶ τόποις ῥυπαροῖς καὶ ἀκαϑάρτοις ὁρῶμεν, ἔξω λόγου τιϑέμενοι τὰ τὴν γένεσιν καὶ
0
m
2 em. R: ἁλμυρὸν 3 μηδὲ] del Doehnerus 7 ἄτρυτος] ἄγρυπνος Ruhnkenius αὐτῷ ER 11 οὖς λα- γωοῦ idem: τοὺς λαγωοὺς 12 δοκοῦσιν 8: 8—4 Vd 12 E κουσιν lac. 3 Vd ? E. Supplet οἵ ᾿σιανοὶ βάρβαροι Doehnerus. Malim πάντων 13 ἐπιλευκίας] ἐπι 5—*" Vd Aevxíxg. Sed fort. nulla est lac. propter proximas margines (2 — 8 -L- 8 — 4 15 πᾶσαν] ἐς àv mei 16 ἐξανϑη- σάντων mei 17 em. R: ἐκγενομένης 22 τὰ idem: μετὰ
LIBER IV. 171
τὴν φύσιν ἐν αὐτοῖς ἔχοντα τούτοις. λέγουσι δὲ καὶ τὰ ὄμματα τῶν ὑῶν οὕτως ἐγκεκλάσϑαι καὶ κατεσπάσϑαι ταῖς ὄψεσιν, ὥστε μηδενὸς ἀντιλαμβά- νεῦϑαι μηδέποτε τῶν ἄνω μηδὲ προσορᾶν τὸν οὐρα- 5vóv, ἂν μὴ φερομένων ὑπτίων ἀναστροφήν τινὰ B παρὰ φύσιν αἱ κόραι λάβωσι' διὸ καὶ μάλιστα κραυγῇ χρώμενον τὸ ξῷον ἡσυχάξειν, ὅταν οὕτω φέρηται, καὶ σιωπᾶν κατατεϑαμβημένον ἀηϑία τὰ οὐράνια καὶ κρείττονι φόβῳ τοῦ βοᾶν συνεχόμενον. 10 εἰ δὲ δεῖ καὶ τὰ μυϑικὰ προσλαβεῖν, λέγεται μὲν ὁ Ἄδωνις ὑπὸ τοῦ συὸς διαφϑαρῆναι" τὸν δ᾽ "40o- νιν οὐχ ἕτερον ἀλλὰ Διόνυσον εἶναι vouítovot, καὶ πολλὰ τῶν τελουμένων ἑκατέρῳ περὶ τὰς ἑορτὰς βε- βαιοῖ τὸν λόγον. οἱ δὲ παιδικὰ τοῦ Διονύσου γεγονέ- 15 ναι" καὶ Φανοκλῆς, ἐρωτικὸς ἀνήρ, ὧδέπου πεποίηκεν C
“εἰδὼς ϑεῖον “ἄδωνιν ὀρειφοίτης Ζιόνυσος ἥρπασεν, ἠγαϑέην Κύπρον ἐποιχόμενος.᾽
IIPOBAHMA s. Τίς ὃ παρ᾽ Ἰουδαίοις ϑεός.
20 IIPOZOIIA TOT 414407107. ZTMMAXOZ, AAMIIPIAZ, MOIPAT'ENHZ. 1. Θαυμάδας δὲ τὸ ἐπιρρηϑὲν ὃ Σύμμαχος “ἄρ᾽ ἔφη σὺ τὸν πατριώτην ϑεόν, ὦ “αμπρία “εὔιον,
| 9 ἐγκεπλᾶσθϑαι mei 19 ἀλλὰ] ἀλλ᾽ 7? 15 ov 1—23 Vd δήπου (Vd) vel οὐ δήπου mei 16 Φανοκλῆς) cf. Stob. Flor.64, 14 16 εἶδος Emperius — 17 Κύπρον Amyotus: κύ- πριν sed cf. Hom. E 330 19 Titulus quaestionis VI in meis praetermissus 22 ἐπιρρηϑὲν *: ἐπιδηϑὲν 28 cf. p. 889c
112 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ὀρσιγύναικα, μαινομέναις ἀνθέοντα τιμαῖσι Ζιόνυ- σον ἐγγράφεις καὶ ὑποποιεῖς τοῖς Ἑβραίων ἀπορ- ρήτοις; ἢ τῷ ὄντε λόγος ἔστι τις Ó τοῦτον ἐκείνῳ τὸν αὐτὸν ἀποφαίνων; ὁ δὲ ΜΜοιραγένης ὑπολαβών 'É« robro»' εἶπεν" ᾿ἐγὼ γὰρ ᾿4ϑηναῖος ὧν ἀποχρί- 5 νομαί σοι καὶ λέγω μηδέν᾽ ἄλλον εἶναι" καὶ τὰ μὲν
D πολλὰ τῶν εἰς τοῦτο τεχμηρίων μόνοις ἐστὶ ῥητὰ καὶ διδακτὰ τοῖς μνυουμένοις παρ᾽ ἡμῖν εἰς τὴν τριδτηρικὴν παντδλειαν" ἃ δὲ λόγῳ διελθεῖν οὐ κε- κώλυται πρὸς φίλους ἄνδρας, ἄλλως τε καὶ παρ᾽ 10 οἶνον ἐπὶ τοῖς τοῦ ϑεοῦ δώροις, ἂν οὗτοι κελεύωσι., λέγδιν ἕτοιμος.
9. Πάντων οὖν κελευόντων καὶ δεομένων ᾿πρῶ- vov μέν᾽ ἔφη 'τῆς μεγίστης καὶ τελειοτάτης ἑορτῆς παρ᾽ αὐτοῖς ὃ καιρός ἐστι καὶ ὃ τρόπος Διονύσῳ 15 προσήχων. τὴν γὰρ λεγομένην νηστείαν ἄγοντες ἀκμάξοντι τρυγητῷ τραπέξας τε προτίϑενται παντο- δαπῆς ὀπώρας ὑπὸ σκηναῖς καὶ καλιάσιν ἐκ κλημά-
E vov μάλιστα καὶ κιττοῦ διαπεπλεγμέναις" καὶ τὴν προτέραν τῆς ἑορτῆς σκηνὴν ὀνομάζουσιν. ὀλίγαις 30 ᾿ ὕστερον ἡμέραις ἄλλην ἑορτήν, οὐκ ἂν δι᾽ αἰνιγ- μάτων ἀλλ᾽ ἄντικρυς Βάκχου καλουμένην, τελοῦ- σιν. ἔστι δὲ καὶ κραδηφορία τις ἑορτὴ καὶ ϑυρσο- φορία παρ᾽ αὐτοῖς, ἐν ἧἦ ϑύρσους ἔχοντες εἰς τὸ ἱερὸν εἰσίασιν. εἰσελθόντες δέ, ὅ τι δρῶσιν, οὐκ 30 ἴσμεν" εἰκὸς δὲ βακχείαν εἷναι τὰ ποιούμενα" καὶ
16 ἄγοντες Madvigius 18 καλιάσιν Scaligerus: κα- ϑιᾶσιν 21 ἂν] αὖ 22 em. R: καλουμένου em. Turnebus: κρατηροφορία 826 εἰσιᾶσιν mei
P!
LIBER IV. 118
γὰρ σάλπιγξι μικραῖς, ὥσπερ ᾿Ζργεῖοι τοῖς Διονυ- σίοις, ἀνακαλούμενοι τὸν ϑεὸν χρῶνται" καὶ κιϑαρί- ξοντες ἕτεροι προΐασιν, oUc αὐτοὶ “ευίτας προσ- Εὶ ονομάξουσιν, εἴτε παρὰ τὸν “ύσιον εἴτε μᾶλλον 6 παρὰ τὸν Εὔιον τῆς ἐπικλήσεως γεγενημένης. οἶμαι ὃὲ xol τὴν τῶν σαββάτων ἑορτὴν μὴ παντάπασιν ἀπροσδιόνυσον εἶναι. Σάβους γὰρ καὶ νῦν ἔτι πολ- Aol τοὺς Βάκχους καλοῦσι καὶ ταύτην ἀφιᾶσι τὴν φωνήν ὅταν ὀργιάξωσι τῷ ϑεῷ᾽ βεβαίωσιν δ᾽ ἔστι 10 δήπου καὶ παρὰ ΖΙημοσθένους λαβεῖν καὶ παρὰ Με- νάνδρου. καὶ οὐχ ἀπὸ τρόπου τις ἂν φαίη τοὔνομα πεποιῆσϑαι πρός τινα σόβησιν, ἣ κατέχει τοὺς βακ-
χεύοντας. αὐτοὶ δὲ τῷ λόγῳ μαρτυροῦσιν, ὅταν 678
σάββατον τιμῶσι, μάλιστα μὲν πίνειν καὶ οἰνοῦσϑαι 15 παρακαλοῦντες ἀλλήλους" ὅταν ÓÀ κωλύῃ τι μεῖξον, ἀπογεύεσϑαί ys πάντως ἀκράτου νομίξοντες. . καὶ ταῦτα μὲν εἰκότα φαίη τιρ ἂν εἶναι" κατὰ κράτος ὃς τοὺς ἐναντίους πρῶτον μὲν ὁ ἀρχιερεὺς ἐλέγχει, μιτροφόρος τε προϊὼν ἐν ταῖς ἑορταῖς καὶ νεβρίδα ᾿ 30 χρυσόπαστον ἐνημμένος, χιτῶνα δὲ ποδήρη φορῶν καὶ κοϑόρνουρ᾽ κώδωνες δὲ πολλοὶ καταχρέμανται τῆς ἐσθῆτος, ὑποκομποῦντες ἐν τῷ βαδίξειν, ὡς καὶ παρ᾽ ἡμῖν" ψόφοις δὲ χρῶνται περὶ τὰ νυκτέ- B λια, καὶ χαλκοχρότους τὰς τοῦ ϑεοῦ τυϑήνας προόσ-
3em. Β: προσιᾶσιν 71 0ór, mei 9 βεβαίωσιν δ᾽ *:10 Vd ΘΕ σιν 10 Δημοσϑένους] 18, 260 Μενάνδρου) Kock. 3 p.260 11 τρόπου ὃ: 4—5 Vd 8 E πον τοῦνομα — σόβησιν Tur- nebus: τοῦ ἅμα πεποιῆσθαι πρὸς τὴν ἀσέβησιν 14. σάβ- βατον] τὸν Σιάββάσιον R. Malim Σαβάξιον vel Σάβον
18 δὲ τοὺς ἐναντίους Madvigius: ἐν αὐτοῖς . 28 νυκτέλια Turnebus: νῦν τέλεια — 24 em. Madvigius: γαλκοκροδυστὰς
114 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
αγορεύουσι' καὶ ὃ δεικνύμενος ἐν τοῖς ἐναντίοις τοῦ νεὼ ϑύρσος ἐντετυπωμένος καὶ τύμπανα᾽ ταῦτα γὰρ οὐδενὶ δήπουϑεν ἄλλῳ ϑεῶν ἢ Διονύσῳ προῦ- ήκει. ἔτι τοίνυν μέλι μὲν οὐ προσφέρουσι ταῖς ἴε- ρουργίαις, ὅτι δοκεῖ φϑείρειν τὸν οἶνον κεραννύ- 5 usvov, καὶ τοῦτ᾽ ἦν σπονδὴ καὶ μέϑυ, πρὶν ἄμπε- Aov φανῆναι. καὶ μέχρι νῦν τῶν τε βαρβάρων οἵ μὴ ποιοῦντες οἶνον μελίτειον πίνουσιν, ὑποφαρμάσ- ὅοντες τὴν γλυκύτητα οἰνώδεσι ῥίξαις καὶ αὐστη- ραῖς᾽ Ἕλληνες τε νηφάλια ταὐτὰ καὶ μελίσπονδα i0
C ϑύουσιν. ὡς ἀντίθετον φύσιν μάλιστα τοῦ μέλιτος πρὸς τὸν οἶνον ἔχοντος. ὅτι δὲ τοῦτο νομίξουσι. κἀκεῖνο σημεῖον οὐ μικρόν ἐστι, τὸ πολλῶν τιμω- ριῶν οὐσῶν παρ᾽ αὐτοῖς μίαν εἶναι μάλιστα δια- βεβλημένην, τὴν οἴνου τοὺς κολαξομένους ἀπείργου- 15 όαν. ὅσον ἂν τάξῃ χρόνον Ó κύριος τῆς κολάσεως" τοὺς δ᾽ οὕτω κολα *^?
“είπει τὰ λοιπὰ τοῦ τετάρτου.
1 καὶ] «40? 92 νεὼ ϑύρσος *: νεωϑύρσοις — 8 ϑεῶν *: ϑεῦ — em. M: προσήκειν 4 μὲν] del. W 10 ταυτὰ Turnebus: ταῦτα 18 λεέπει τὰ λοιπὰ τοῦ τετάρτου] eorum loco spatium vacuum 12 fere versuum Vd 2 paginarum E
i -—-
LIBER IV. 175
IIPOBAHMA Z.
Διὰ τί τὰς ὁμωνύμους τοῖς πλάνησιν ἡμέρας οὐ κατὰ τὴν ἐκείνων τάξιν ἀλλ᾽ ἐνηλλαγμένως ἀρυϑμοῦσιν᾽ ἐν ᾧ καὶ περὶ ἡλίου τάξεως.
4
5 IIPOBAHMA H.
Διὰ τί τῶν δακτύλων μάλιστα τῷ παραμέσῳ σφρα- γῖδας φοροῦσιν.
IIPOBAHMA Θ.
Εἰ δεῖ ϑεῶν εἰκόνας ἐν ταῖς σφραγῖσιν ἢ σοφῶν 10 ἀνδρῶν φορεῖν.
IIPOBAHMA I.
Διὰ τί τὸ μέσον τῆς ϑροίδακος αἱ γυναῖκες οὐ τρώγουσιν.
1 ΠΡΟΒΛΗΜΑ Z. — — — — αἴ γυναῖκες 00 τρώγου- σιν] haec omnia ex huius libri indice add. Duebnerus
8 ἐνηλλαγμένους mei
p XYTMIIOXIAKQS9N IIPOBAHMATON
BIBAION IIEMIITON.
IIPOOIMION.
1. Περὶ τῶν τῆς ψυχῆς καὶ σώματος ἡδονῶν; dà Σόσσιε Σενεχίων, ἣν σὺ νῦν ἔχεις γνώμην, ἐμοὶ s γοῦν ἄδηλόν ἐστιν, “ἐπειὴ μάλα πολλὰ μεταξὺ οὔρεά τε σκιόεντα ϑάλασσά ve ἠχήεσσα"
E πάλαι ys μὴν ἐδόκεις μὴ πάνυ τι συμφέρεσϑαι μηδ᾽ ἐπαινεῖν τοὺς οὐδὲν ἴδιον τῇ ψυχῇ τερπνὸν 10 οὐδὲ χαρτὸν οὐδ᾽ αἱρετὸν ὅλως ἀλλ᾽ ἀτέχνως τῷ σώματι παραξῶσαν αὐτὴν οἰομένους τοῖς ἐκείνου συνεπιμειδιᾶν πάϑεσι καὶ πάλιν αὖ συνεπισκυϑρω- πάξειν, ὥσπερ ἐκμαγεῖον ἢ κάτοπτρον εἰκόνας καὶ εἴδωλα τῶν ἐν σαρκὶ γιγνομένων αἰσϑήσεων ἀνα- 15 δεχομένην. ἄλλοις τε γὰρ πολλοῖς ἁλίσκεται ψεύ- δους τὸ ἀφιλόκαλον τοῦ δόγματος, ἔν τε τοῖς πότοις οἱ ἀστεῖοι καὶ χαρίεντες εὐθὺς μετὰ τὸ δεῖπνον
4 τοῦ σώματος 6 γοῦν] μὲν R " Hom. Α 156 11 ὅλως] add. ὑπάρχειν vel εἶναι Turnebus 16 ψεύδους M: ψεῦδος
E.
LIBER V. | 110
ἐπὶ τοὺς λόγους ὥσπερ δευτέρας τραπέξας φερό- F μενοι καὶ διὰ λόγων εὐφραίνοντες ἀλλήλους, ὧν σώματι μέτεστιν οὐδὲν ἢ βραχὺ παντάπασιν, ἴδιόν τι τοῦτο τῇ ψυχῇ ταμιεῖον εὐπαϑειῶν ἀποκεῖσθαι 5 μαρτυροῦσι, καὶ ταύτας ἡδονὰς μόνας εἶναι τῆς ψυχῆς, ἐκείνας δ᾽ ἀλλοτρίας, προσαναχρωννυμένας "τῷ σώματι. ὥσπερ οὖν αἱ τὰ βρέφη ψωμίξουσαι τροφοὶ μικρὰ μετέχουσι τῆς ἡδονῆς" ὅταν δ᾽ ἐκεῖνα κορέσωσι καὶ κοιμίσωσι παυσάμενα κλαυϑμυρισμῶν, 10 τηνικαῦτα xo9' ἑαυτὰς γιγνόμεναι τὰ πρόσφορα σι- τία καὶ ποτὰ λαμβάνουσι καὶ ἀπολαύουσιν" οὕτως 078 ἡ ψυχὴ τῶν περὶ πόσιν καὶ βρῶσιν ἡδονῶν μετέχει. ταῖς τοῦ σώματος ὀρέξεσι δίκην τίτϑης ὑπηρετοῦσα καὶ χαριξομένη δεομένω καὶ πραὔνουσα τὰς ἐπιϑυ- 15 μίας' ὅταν δ᾽ ἐκεῖνο μετρίως ἔχῃ καὶ ἡσυχάσῃ, πραγμάτων ἀπαλλαγεῖσα καὶ λατρείᾳξ᾽ ἤδη τὸ λοι- πὸν ἐπὶ τὰς αὑτῆς ἡδονὰς τρέπεται, λόγοις εὐω- χουμένη καὶ μαϑήμασι καὶ ἱστορίαις καὶ τῷ ξητεῖν τι ἀκούειν τῶν περιττῶν. καὶ τί ἄν τις λέγοι περὶ. 80. τούτων, ὁρῶν ὅτι καὶ oí φορτικοὶ καὶ ἀφιλόλογοι μετὰ τὸ δεῖπνον ἐφ᾽ ἡδονὰς ἑτέρας τοῦ σώματος ἀπωτάτω τὴν διάνοιαν ἀπαέρουσιν. αἰνίγματα καὶ γρίφους καὶ ϑέσεις ὀνομάτων ἐν ἀριϑμοῖς ὑποσύμ- B βολα προβάλλοντες; ἐκ τούτου δὲ καὶ μίμοις καὶ 25 ἠϑολόγοις καὶ Μενάνδρῳ καὶ τοῖς Μένανδρον ὑπο- κρινομένοις τὰ συμπόσια χώραν ἔδωκεν, οὐδεμίαν
b ταύτας W: τὰς 9 Turnebus: κορεσϑῶσι 13 cít- $c *: τιτϑῆς 17 αὐτῆς mei 19 τι] τι 7) Madvigius. Malim τὶ xoà 28 ἐναρίϑμοις mei ἀπὸ συμβολῆς
Plutarchi Moralia. Vol. IV. 12
178 QUAESTIONUM CONVIVALIUM. PROOEMIUM.
ἀλγηδόνα τοῦ σώματος ὑπεξαιρουμένοις οὐδὲ ποι- obo. λείαν ἐν σαρκὶ καὶ προσηνῆ κίνησιν, ἀλλ᾽ ὅτε τὸ φύσει φιλοϑέαμον ἐν ἑκάστῳ καὶ φιλόσο- φον τῆς ψυχῆς ἰδίαν χάριν ξητεῖ καὶ τέρψιν, ὅταν τῆς περὶ τὸ σῶμα ϑεραπείας καὶ ἀσχολίας 5 ἀπαλλαγῶμεν.
1 em. Turnebus: ὄμματος 8 Anonymus: φιλό- 9ecuov
IPOBAHMA 4A. . C
Διὰ τί τῶν μιμουμένων τοὺς Ógyi£ouévovg xol λυπου- ΄ e .2 $ 4 » x M ox - / μένους ἡδέως ἀκούομεν, αὐτῶν δὲ τῶν ἐν τοῖς πάϑεσιν ὄντων ἀηδῶς.
δ ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT A41A4A401'07. IIAOTTAPXOZ, ΒΟΗΘΟΣ.
1. Περὶ ὧν ἐγένοντο λόγοι καὶ σοῦ παρόντος ἐν ᾿ἀϑήναις ἡμῖν, ὅτε Στράτων ὁ κωμῳδὸς εὐημέ- ρησεν (ἦν γὰρ αὐτοῦ πολὺς λόγος), ἑστιωμένων
10 ἡμῶν παρὰ Βοήϑῳ τῷ ᾿Επικουρείῳω" συνεδείπνουν δ᾽ οὐκ ὀλίγοι τῶν ἀπὸ τῆς αἱρέσεως. εἶϑ᾽ o(ovsl φιλολόγοις περιέστησεν ἡ τῆς κωμῳδίας μνήμη τὸν λόγον εἰς ξήτησιν αἰτίας, δι᾿ ἣν ὀργιξομένων ἢ λυ- D πουμένων ἢ δεδιότων φωνὰς ἀκούοντες ἀχϑόμεϑα
15 καὶ δυσχολαίνομεν. οἱ δ᾽ ὑποκρινόμενοι ταῦτα τὰ πάϑη καὶ μιμούμενοι τὰς φωνὰς αὐτῶν καὶ τὰς διαϑέσεις εὐφραίνουσιν ἡμᾶς. ἐκείνων μὲν οὖν ἁπάντων σχεδὸν εἷς ἦν λόγος" ἔφασαν ydg, ἐπειδὴ κρείττων ὃ μιμούμενός ἐστι τοῦ πάσχοντος ἀληϑῶς
30 xxl τῷ μὴ πεπονθέναι διαφέρει, συνιέντας ἡμᾶς τούτου τέρπεσϑαι καὶ χαίρειν.
7 περὶ ὧν] nonnulla excidisse putat R. Fort. corr. πρῴην 1 τῶν ἀπὸ διαιρέσεως mei ofovel] malim olov ἐν 21 τούτου] vo? mei
12*
674 yia τις ἐμφαίνεται
180 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
9. ᾿Εγὼ δέ, καίπερ ἐν ἀλλοτρίῳ χορῷ πόδα τι- ϑείς, εἶπον ὅτι φύσει λογικοὶ καὶ φιλότεχνοι γεγο- νότες πρὸς τὸ λογικῶς καὶ τεχνικῶς πραττόμενο E οἰκείως διακείμεϑα καὶ ϑαυμάξομεν, ἂν ἐπιτυγ νηται. καϑάπερ γὰρ ἡ μέλιττα τῷ φιλόγλυκυς cl πᾶσαν ὕλην, 9 τι μελιτῶδες ἐγκέχραται, calle. καὶ διώκει" οὕτως ὁ ἄνϑρωπος, γεγονὼς φιλήᾷῃνος
καὶ φιλόκαλος, πᾶν ἀποτέλεσμα καὶ πρᾶγμα καὶ λόγου μετέχον ἀσπάξεσϑαι καὶ ἀγαπᾶν nli v. εἰ γοῦν παιδίῳ μικρῷ προϑείη vig ὁμοῦ jov μὲν 10 ἄρτον, ὁμοῦ δὲ πεπλασμένον ἐκ τῶν ν ἀλεύ-
"
ρων κυνίδιον ἢ βοΐδιον, ἐπὶ vovv dEMEOo:c φερό- μενον καὶ ὁμοίως εἴ τις ἀργύριον μον. ἕτερος F δὲ ξῴδιον ἀργυροῦν ἢ ἔκπωμα σταίη διδούς, τοῦτ᾽ ἂν λάβοι μᾶλλον, ᾧ τὸ vadiilov καὶ λογικὸν is ἐνορᾷ καταμεμιγμένον. ὅϑεν τῶν λόγων τοῖς ἠνιγμένοις χαίρουσι μᾶλλον λικοῦτοι καὶ τῶν παιδιῶν ταῖς περιπλοκήν τι )αὶ δυσκολίαν ἐχού- δαις᾽ ἕλκει γὰρ ὡς οἰκεῖον δάχτως τὴν φύσιν τὸ γλαφυρὸν καὶ πανοῦργο εὶ τοίνυν ὁ μὲν ἀλη- 39 | ϑῶς ὀργιξόμενος ἢ 1 voc ἔν τισι κοινοῖς πά- ϑεσι καὶ κινήμασιν ὃᾳ ) τῇ δὲ μιμήσει πανουρ- πτιϑανότης ἄνπερ ἐπιτυγχά-. σϑαι πεφύκαμεν ἐκείνοις δ᾽ ἐπὶ τῶν ϑεαμάτων ὅμοια πε- 35 e μὲν γὰρ ἀποϑνήσκοντας καὶ
νηται. τούτοις μὲν ἀχϑόμεϑα. καὶ πόνϑαμεν" &v9g
10 μικρῷ] del. W. Non opus μικρὸν} del. R 11 «ór:ó» R 22 κινήμασιν) Salmasius: μιμήμασιν
6 ἧ τι X: idem: προσϑεί 13 εἴ τις Turr
LIBER V. 181
νοσοῦντας ἀνιαρῶς ὁρῶμεν" τὸν. δὲ γεγραμμένον Φιλοχτήτην καὶ τὴν πεπλασμένην Ἰοκάστην, ἧς φα- σιν εἰς τὸ πρόσωπον ἀργύρου τι συμμῖξαι τὸν τεχ- νέτην, ὅπως ἐχλείποντος ἀνθρώπου καὶ μαραινομέ- δνου λάβῃ περιφάνειαν ὃ χαλκός, ἡδόμεϑα καὶ ϑαυμάξομεν. 'vooro 0" εἶπον “ἄνδρες Ἐπικούρειοι, καὶ τεκμήριόν ἐστε μέγα τοῖς Κυρηναϊκοῖς πρὸς ὑμᾶς τοῦ μὴ περὶ τὴν ὄψιν εἶναι μηδὲ περὶ τὴν . ἀκοὴν ἀλλὰ περὶ τὴν διάνοιαν ἡμῶν τὸ ἡδόμενον 10 ἐπὶ τοῖς ἀκούσμασι καὶ ϑεάμασιν. ἀλεκτορὶς γὰρ Β βοῶσα συνεχῶς καὶ κορώνη λυπηρὸν ἄκουσμα καὶ ἀηδές ἐστιν, ὃ δὲ μιμούμενος ἀλεκτορίδα βοῶσαν καὶ κορώνην εὐφραίνει. καὶ φϑισικοὺς μὲν δρῶν- τες δυσχεραίνομεν., ἀνδριάντας δὲ καὶ γραφὰς φϑι- 15 δικῶν ἡδέως ϑεώμεθα τῷ τὴν διάνοιαν ὑπὸ τῶν μιμημάτων ἄγεσϑαι κατὰ τὸ οἰκεῖον. ἐπεὶ τί πά- ὄχοντες ἢ τίνος ἔξωϑεν γενομένου πάϑους τὴν ov τὴν Παρμένοντος οὕτως ἐθαύμασαν, ὥστε παρ- οἐἰμιώδη γενέσϑαι; καίτοι φασὶ τοῦ Παρμένοντος 50 εὐδοκιμοῦντος ἐπὶ τῇ μιμήσει, ξηλοῦντας ἑτέρους ἀντεπιδείκνυσθϑαι" προκατειλημμένων δὲ τῶν ἀν-Ο ϑρώπων καὶ λεγόντων “εὖ μὲν ἀλλ᾽ οὐδὲν πρὸς τὴν Παρμένοντος ὗν᾽, ἕνα λαβόντα δελφάκιον ὑπὸ μά- λης προελϑεῖν' ἐπεὶ δὲ καὶ τῆς ἀληϑινῆς φωνῆς 35 ἀχούοντες ὑπεφϑέγγοντο 'ví οὖν αὕτη πρὸς τὴν Παρμένοντος Ov; ἀφεῖναι τὸ δελφάκιον εἰς τὸ μέ- 4 *: ἐπλέποντος 9 τὸ] τὸν mei ἡδόμενον δεόμε-
γον lidem 16 κατὰ W: καὶ κατὰ 18 ὗν τὴν * 95 αὐτῇ mei ^ 26 em. Basileensis: συναφεῖναι
182 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ὅσον. ἐξελέγχοντα τῆς κρίδεως τὸ πρὸς δόξαν οὐ πρὸς ἀλήϑειαν. ᾧ μάλιστα δῆλόν ἐστιν, ὅτι ταὐτὸ τῆς αἰσϑήδσεως πάϑος οὐχ ὁμοίως διατίϑησι τὴν ψυχήν, ὅταν μὴ προσῇ δόξα τοῦ λογικῶς ἢ φιλοτέ- uec περαίνεσθαι τὸ γενόμενον. 5
D IIPOBAHMA B. Ὅτι παλαιὸν ἦν ἀγώνισμα τὸ τῆς ποιητικῆς.
IIPOZOIIA TOT Ζ4“]14ΖΟΓΟΥΎ. IIAOTTAPXOZ, IIETPAIOZ.
1. Ἐν Πυϑίοις ἐγίγνοντο λόγοι περὶ τῶν ἐπι- 10 ϑέτων ἀγωνισμάτων, ὡς ἀναιρετέα. παραδεξάμενοι γὰρ ἐπὶ τρισὶ τοῖς καϑεστῶσιν ἐξ ἀρχῆς, αὐλητῇ Πυϑικῷ καὶ κιϑαριστῇ καὶ κιϑαρῳδῷ, τὸν τραγῳ- δόν, ὥσπερ πύλης ἀνοιχϑείδης οὐκ ἀντέσχον ἀϑρό-
E oue συνεπιτιϑεμένοις καὶ συνεισιοῦσι παντοδαποῖς 15 ἀκροάμασιν' ὑφ᾽ ὧν ποικιλίαν μὲν ἔσχεν οὐκ ἀηδῆ καὶ πανηγυριόμὸν ὃ ἀγών, τὸ δ᾽ αὐστηρὸν καὶ μου- σικὸν οὐ διεφύλαξεν, ἀλλὰ καὶ πράγματα τοῖς κρί- νουδσι παρέδχε καὶ πολλὰς ὡς εἰκὸς ἡττωμένων πολ- λῶν ἀπεχϑείας. οὐχ ἥκιστα δὲ τὸ τῶν λογογράφων o καὶ ποιητῶν ἔϑνος ᾧοντο δεῖν ἀποσκευάδσασϑαι τοῦ ἀγῶνος, οὐχ ὑπὸ μιδολογίας. ἀλλὰ πολὺ πάντων τῶν ἀγωνιστῶν γνωριμωτάτους ὄντας ἐδυσωποῦντο
2 ᾧ] ὃ mei ib. *: τὸ αὐτὸ ὅ malim τὸ γιγνόμενον 11 ἀναιρετέων"
LIBER V.- 183
τούτους καὶ ἤχϑοντο, πάντας ἡγούμενοι χαρίεντας; οὐ πάντων δὲ νικᾶν δυναμένων. ἡμεῖς οὖν ἐν τῷ συνεδρίῳ παρεμυϑούμεϑα τοὺς τὰ καϑεστῶτα κινεῖν βουλομένους καὶ τῷ ἀγῶνι καϑάπερ ὀργάνῳ πολυ- F 5 χορδίαν καὶ πολυφωνίαν ἐπικαλοῦντας. καὶ παρὰ τὸ δεῖπνον. ἑστιῶντος ἡμᾶς Πετραίου τοῦ ἀγωνο- ϑέτου, πάλιν δμοίων λόγων προσπεσόντων. ἠμύνο- μὲν τῇ μουσικῇ᾽ τήν τε ποιητικὴν ἀπεφαίνομεν oUx - ὄψιμον οὐδὲ νεαρὰν ἐπὶ τοὺς ἱεροὺς ἀγῶνας ἀφιγ- 10 μένην. ἀλλὰ πρόπαλαι στεφάνων ἐπινικίων τυγχά- νουσαν. ἐνίοις μὲν οὖν ἐπίδοξος ἤμην ξωλα παρα- ϑήσειν πράγματα, τὰς Οἰολύκου τοῦ Θετταλοῦ ταφὰς 616 καὶ τὰς ᾿ἀμφιδάμαντος τοῦ Χαλκιδέως ἐν αἷς Ὅμη- ρον καὶ Ἡσίοδον ἱστοροῦσιν ἔπεσι διαγωνίσασϑαι. 15 καταβαλὼν δὲ ταῦτα τῷ διατεϑρυλῆσϑαι πάνϑ᾽ ὑπὸ τῶν γραμματικῶν, καὶ τοὺς ἐπὶ ταῖς Πατρόκλου τα- φαῖς ἀναγιγνωσκομένους ὑπό τινῶν οὐχ ἭὭμονας᾽ ἀλλά 'ῥήμοναρ᾽, ὡς δὴ καὶ λόγων ἄϑλα τοῦ ᾿᾽4χιλ- λέως προϑέντος, ἀφείς, εἶπον ὅτι καὶ Πελίαν ϑάπτων 20 καστος ὃ υἱὸς ἀγῶνα ποιήματος παράσχοι καὶ Σί- βυλλα νικήδειεν. ἐπιφυομένων δὲ πολλῶν καὶ τὸν βεβαιωτὴν ὡς ἀπίστου καὶ παραλόγου τῆς ἱστορίας ἀπαιτούντων, ἐπιτυχῶς ἀναμνησϑεὶς ἀπέφαινον Axé- σανδρον ἐν τῷ περὶ Διβύης ταῦϑ' ἱστοροῦντα. “καὶ B 85 τοῦτο μέν᾽ ἔφην 'τὸ ἀνάγνωσμα τῶν οὐκ ἐν μέσῳ
MJ
8 τὰ * Turnebus: ὁμοίως 8 W: ἀποφαίνομεν 11 οὐχ ἥμονας W ex Hom. V 886: oóynuoveg (Vd) 18 í94« *: ἄϑιλὸ 20 ποιημάτων Herwerdenus 22 καὶ] om. mei 328 ᾿Δκέσανδρον] Mueller. 4 p. 285
184 QUAESTIÓNUM CONVIVALIUM
ἐστί" τοῖς ὃὲ Πολέμωνος τοῦ ᾿4“ϑηναίου περὶ τῶν ἐν Δελφοῖς ϑησαυρῶν οἶμαι ὅτι πολλοῖς ὑμῶν ἐν- τυγχάνειν ἐπιμελές ἐστι, καὶ χρή, πολυμαϑοῦς καὶ. οὐ νυστάξοντος ἐν τοῖς Ελληνικοῖς πράγμασιν ἀν- δρός" ἐκεῖ τοίνυν εὑρήσετε γεγραμμένον, ὡς ἐν τῷ s Σικυωνίῳ ϑησαυρῷ χρυσοῦν ἀνέκειτο βιβλίον "Agc- στομάχης ἀνάϑημα τῆς ᾿Ερυϑραίας ἐπικῷ ποιήματι δὶς Ἰσϑμια νενικηκυίας. οὐ μὴν οὐδὲ τὴν Ὀλυμπίαν᾽ ἔφην ᾿ἄξιόν ἐστιν ὥσπερ εἱμαρμένην ἀμετάστατον C καὶ ἀμετάϑετον ἐν τοῖς ἀϑλήμασιν ἐκπεπλῆχϑαι. 10 τὰ μὲν γὰρ Πύϑια τῶν μουσικῶν ἔσχε τρεῖς ἢ τέτ- ταρας ἐπεισοδίους ἀγῶνας, ὃ δὲ γυμνικὸς ἀπ’ ἀρ- χῆς ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον οὕτω κατέστη, τοῖς δ᾽ Ὀλυμ- πίοις πάντα προσϑήκη πλὴν τοῦ δρόμου γέγονε" πολλὰ δὲ καὶ ϑέντες ἔπειτ᾽ ἀνεῖλον, ὥσπερ τὸν τῆς τὸ κάλπης ἀγῶνα καὶ τὸν τῆς ἀπήνης" ἀνῃρέθη δὲ καὶ παισὶ πεντάϑλοις στέφανος τεϑείς" καὶ ὅλως πολλὰ περὶ τὴν πανήγυριν νενεωτέρισται. δέδια δ᾽ εἰπεῖν ὅτι πάλαι καὶ μονομαχίας ἀγὼν περὶ Πῖσαν ἥγετο D μέχρι φόνου καὶ σφαγῆς τῶν ἡττωμένων καὶ ὑπο- s πιπτόντων, μή μὲ πάλιν ἀπαιτῆτε τῆς ἱστορίας βε- βαιωτήν, κἂν διαφύγῃ τὴν μνήμην ἐν οἴνῳ τοὔνομα, καταγέλαστος γένωμαι. 1 ἐστί] fort. transpon. ante τῶν Πολέμωνος] Mueller. 8 p. 123 2 ὅτι] del. vid. 6 Σικυωνίων Prellerus * ante ποιήματι lac. 2 litt. dat Vd 3 P sed nulla esse vid. cum pro ezixo quod praebent Vd P fuerit ut vid ἐπικωι ποιήματι δὶς *: ποιηματίαις cf. Mueller. 8 p. 18 11 γὰρ
y& 18 νενετεωρισται: νετεώρισται: ἐνεωτέρισται mei εἰπεῖν R: εἶπεν 21 X: ἀπατᾶτε 22 *: τὸ ὄνομα
LIBER V. 185
IIPOBAHMA Γ΄.
Τίς αἰτία δι’ ἣν ἡ πέτυς ἱερὰ Ποσειδῶνος ἐνομίσϑη xol Διονύσου᾽ καὶ ὅτι τὸ πρῶτον ἐστεφάνουν τῇ πίτυι τοὺς Ἴσϑμια νικῶντας, ἔπειτα σελίνῳ, νυνὶ δὲ πάλιν τῇ πίτυι.
ὄ ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT AIAAOT'OOT. AOTKANIOZ, IIPASITEAHZ.
1. 'H πίτυς ἐξητεῖτο xo9' ὃν λόγον ἐν ᾿Ισϑμίοις E στέμμα γέγονε" καὶ γὰρ ἦν τὸ δεῖπνον ἐν Κορίνϑῳ, ᾿Ισϑμίων ἀγομένων ἑστιῶντος ἡμᾶς “ουκανίου τοῦ
10 ἀρχιερέως. Πραξιτέλης μὲν οὖν ὁ περιηγητὴς τὸ μυϑῶδες ἐπῆρεν, ὡς λεγόμενον εὑρεϑῆναι τὸ σῶμα τοῦ Μελικέρτου πίτυι προσβεβρασμένον ὑπὸ τῆς ϑαλάττης" καὶ γὰρ οὐ πρόσω Μεγάρων εἶναι τόπον, ὅς ᾿Καλῆς δρόμος᾽ ἐπονομάξεται, δι᾽ οὗ φάναι Με-
15 γαρεῖς τὴν Ἰνὼ τὸ παιδίον ἔχουσαν δραμεῖν ἐπὶ τὴν ϑάλασσαν. κοινῶς δ᾽ ὑπὸ πολλῶν λεγόμενον ὡς ἴδιόν ἐστε στέμμα Ποσειδῶνος ἡ πίτυς, “ουκα- νίου δὲ προστιϑέντος ὅτι καὶ τῷ Διονύσῳ καϑω- F σιωμένον τὸ φυτὸν οὐκ ἀπὸ τρόπου ταῖς περὶ τὸν
30 Μελικέρτην συνφῳκείωται τιμαῖς, αὐτὸ τοῦτο ξήτη- σιν παρεῖχεν, ᾧτινι λόγῳ Ποσειδῶνι καὶ Διονύσῳ τὴν πίτυν οἵ παλαιοὶ καϑωσίωσαν. ἐδόκει δ᾽ ἡμῖν μηδὲν εἶναι παράλογον" ἀμφότεροι γὰρ οἵ ϑεοὶ τῆς ὑγρᾶς καὶ γονίμου κύριοι δοκοῦσιν ἀρχῆς εἶναι"
7 ἰσϑμοῖς mei 9. ἡμᾶς Turnebus: ἡμῖν 16 corr. X: λεγομένων 29 δ᾽ ἡμῖν *: δέ μιν
186 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
καὶ Ποσειδῶνί ys φυταλμίῳ ziovóco δὲ δενδρίτῃ πάντες ὡς ἔπος εἰπεῖν Ἕλληνες ϑύουσιν. οὐ μὴν ἀλλὰ κατ᾽ ἰδίαν τῷ Ποσειδῶνι φαίη τις ἂν τὴν πί- 676 vvv προσήκειν, οὐχ ὡς ᾿Απολλόδωρος οἴεται παρά- ᾿λιον φυτὸν οὖσαν οὐδ᾽ ὅτι φιλήνεμός ἐστιν ὥσπερ 5 ἡ ϑάλασσα (καὶ γὰρ τοῦτο τινὲς λέγουσιν), ἀλλὰ διὰ τὰς ναυπηγίας μάλιστα. καὶ γὰρ αὕτη καὶ τὰ ἀδελφὰ δένδρα, πεῦκαι καὶ στρόβιλοι, τῶν τε ξύλων παρέχει τὰ πλοϊμώτατα, πίττης τε καὶ ῥητίνης ἄλοι- φήν, ἧς ἄνευ τῶν συμπαγέντων ὄφελος οὐδὲν ἐν 10 τῇ ϑαλάττῃ. τῷ δὲ Διονύσῳ τὴν πίτυν ἀνιέρω- σαν, ὡς ἐφηδύνουσαν τὸν οἷνον᾽ τὰ γὰρ πιτυώδη χωρία λέγουσιν ἡδύοινον τὴν ἄμπελον φέρειν. καὶ τὴν ϑερμότητα τῆρ γῆς Θεόφραστος αἰτιᾶται" κα-
B ϑόλου γὰρ ἐν ἀργιλώδεσι τόποις φύεσϑαι τὴν πί- 15 vvv: εἶναι δὲ τὴν ἄργιλον ϑερμήν, διὸ καὶ συνεκ- πέττειν τὸν oivov, ὥσπερ καὶ τὸ ὕδωρ ἐλαφρότατον καὶ ἥδιστον ἡ ἄργιλος ἀναδίδωσιν. ἔτι δὲ καὶ κατα- μιγνυμένη πρὸς σῖτον ἐπίμετρον ποιεῖ δαψιλές,
. ἁδρύνουσα καὶ διογκοῦσα τῇ ϑερμότητι τὸν πυρόν. so οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τῆς πίτυος αὐτῆς εἰκὸς ἀπολαύειν τὴν ἄμπελον, ἐχούδης ἐπιτηδειότητα πολλὴν πρὸς σωτηρίαν οἴνου καὶ διαμονήν τῇ τε γὰρ πίττῃ πάν- τὲς ἐξαλείφουσι τὰ ἀγγεῖα, καὶ τῆς ῥητίνης ὑπο- μιγνύουσι πολλοὶ τῷ οἴνῳ καϑάπερ Εὐβοεῖς τῶν 35 ᾿Ελλαδικῶν καὶ τῶν Ἰταλικῶν οἵ περὶ τὸν Πάδον
4 ᾿Απολλόδωρος] om. Mueller. 1 p. 428 7 oUm *
αὐτὴ 13 ἡδύοινον Turnebus: ἡδὺ οἶνον 16 συνεκπέ- πτειν mei
LIBER V. 181
οἰχοῦντες" ἐκ δὲ τῆς περὶ Bí(svvav Γαλατίας ὁ πισ- C σίτης οἷνος κατακομίξεται, διαφερόντως τιμώμενος ὑπὸ Ῥωμαίων. οὐ γὰρ μόνον εὐωδίαν τινὰ τὰ τοι- «Oro προσδίδωσιν, ἀλλὰ καὶ τὸν οἶνον εὔποτον
5 παρίστησι ταχέως ἐξαιροῦντα τῇ ϑερμότητι τοῦ οἵ- vov τὸ νεαρὸν καὶ ὑδατῶδες. ——
2. “Ὡς δὲ ταῦτ᾽ ἐρρήϑη, τῶν ῥητόρων ὃ μάλιστα δοκῶν ἀναγνώσμασιν ἐντυγχάνειν ἐλευϑερίοις “ᾧ πρὸς ϑεῶν᾽ εἶπεν, “οὐ γὰρ ἐχϑὲς ἡ πίτυς ἐνταῦϑα
10 xxl πρῴην στέμμα γέγονε τῶν ᾿Ισϑμίων, πρότερον ὃΣ τοῖς σελίνοις ἐστέφοντο; καὶ τοῦτ᾽ ἔστι μὲν ἐν τῇ κωμῳδίᾳ φιλαργύρου τινὸς ἀκοῦσαι λέγοντος
“τὰ δ᾽ Ἴσϑμι᾽ ἀποδοίμην ἂν ἡδέως ὅσου D ὁ τῶν σελίνων στέφανός ἐστιν ὥνιος.ἢ
15 ἱστορεῖ ἃὲ καὶ Τίμαιος ὁ συγγραφεύς, ὅτι Κορίν- ϑιοι ὁπηνίκα μαχούμενοι πρὸς Καρχηδονίους ἐβά- διξον ὑπὲρ τῆς Σικελίας. ἐνέβαλόν τινες οὐ σέλινα κομέξοντες" οἰωνιδαμένων δὲ τῶν πολλῶν τὸ σύμ- βολον ὡς οὐ χρηστόν. ὅτι δοκεῖ τὸ σέλινον ἐπική-
40 δείον εἶναι, καὶ τοὺς ἐπισφαλῶς νοσοῦντας δεῖσϑαι τοῦ σελίνου φαμένων. ὃ Τιμολέων ἐθάρρυνεν αὖὐ- τοὺς καὶ ἀνεμίμνησκε τῶν ᾿Ισϑμοῖ σελίνων, οἷς ἀναστέφουσι Κορίνϑιοι τοὺς νικῶντας. ἔτι τοίνυν
4 εὔποτον W: ἐμποιεῖϊν) ib. ἐξαιροῦντα Madvigius: ἐξαιρῶν 8 ᾿Ελευϑέριος R 11 δὲ τοῖς] αὐτοῖς mei 13 οὗ Kock. 8 p. 438 - 15 Τίμαιος] om. Mueller. (1 p. 198 sqq.) 17 τινὲς οὐ] τινες ὄνοι R. ἡμίονοι διὰ μέσουν cf. Vit. Timol c. 96 19 ἐπικήδειον Duebnerus: ἀνεπιτήδειον 20 καὶ τοὺς] καὶ τὸ mei 21 φαμένων *: φαμὲν ὡς 22 ᾿Ισϑμοῖ Turnebus: ἐσθμοῖς
186 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
καὶ Ποσειδῶνί γε φυταλμίῳ “ιονύσῳ δὲ δενδρίτῃ πάντες ὡς ἔπος εἰπεῖν Ἕλληνες ϑύουσιν. οὐ μὴν ἀλλὰ κατ᾽ ἰδίαν τῷ Ποσειδῶνι φαίη τις ἂν τὴν πί- 676 vvv προσήκειν, οὐχ ὡς “Απολλόδωρος οἴεται παρά- ' Atov φυτὸν οὖσαν οὐδ᾽ ὅτι φιλήνεμός ἐστιν ὥσπερ 5 ἡ ϑάλασσα (καὶ γὰρ τοῦτο τινὲς λέγουσιν), ἀλλὰ διὰ τὰς ναυπηγίας μάλιστα. καὶ γὰρ αὕτη καὶ τὰ ἀδελφὰ δένδρα, πεῦκαι καὶ στρόβιλοι, τῶν τε ξύλων παρέχει τὰ πλοϊμώτατα, πίττης τε καὶ ῥητίνης ἀλοι- qv, ἧς ἄνευ τῶν συμπαγέντων ὄφελος οὐδὲν dv: τῇ ϑαλάττῃ. τῷ δὲ Διονύσῳ τὴν πίτυν ἀνιέρω- σαν, ὡς ἐφηδύνουσαν τὸν olvov: τὰ γὰρ πιτυώδη χωρία λέγουσιν ἡδύοινον τὴν ἄμπελον φέρειν. καὶ τὴν ϑερμότητα τῆς γῆς Θεόφραστος αἰτιᾶται" κα-
B ϑόλου γὰρ ἐν ἀργιλώδεσι τόποις φύεσϑαι τὴν πί- 15 vvv' εἶναι δὲ τὴν ἄργιλον ϑερμήν, διὸ καὶ συνεκ- πέττειν τὸν οἷνον, ὥσπερ καὶ τὸ ὕδωρ ἐλαφρότατον καὶ ἥδιστον ἡ ἄργιλος ἀναδίδωσιν. ἔτι δὲ καὶ κατα- μιγνυμένη πρὸς σῖτον ἐπίμετρον ποιεῖ δαψιλές,
. ἀδρύνουσα καὶ διογχοῦσα τῇ ϑερμότητι τὸν πυρόν. 20 οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τῆς πίτυος αὐτῆς εἰκὸς ἀπολαύειν τὴν ἄμπελον, ἐχούδης ἐπιτηδειότητα πολλὴν πρὸς σωτηρίαν οἴνου καὶ διαμονήν᾽ τῇ τε γὰρ πίττῃ πάν- τες ἐξαλείφουσι τὰ ἀγγεῖα, καὶ τῆς ῥητίνης ὑπο- μιγνύουσι πολλοὶ τῷ οἴνῳ καϑάπερ Εὐβοεῖς τῶν 35 “Ελλαδικῶν καὶ τῶν Ἰταλικῶν οἱ περὶ τὸν Πάδον
4 ᾿Δπολλόδωρορ] om. Mueller. 1 p. 428 1 αὕτη *
αὐτὴ 18 ἡδύοινον Turnebus: ἡδὺ οἶνον 16 συνεκπέ- στειν mei
LIBER V. 189
τοι χρόνῳ πάλιν ἀνακτησαμένη τὸ πάτριον γέρας ἡ πίτυς ἀνϑεῖ τῇ τιμῇ. ἐγὼ γοῦν ἀνεπειϑόμην καὶ 617 προσεῖχον, ὥστε καὶ τῶν μαρτυρίων ἐχμαϑεῖν πολλὰ καὶ μνημονεύειν, Εὐφορέωνα μὲν οὕτω πως περὶ 5 Μελικέρτου λέγοντα ἑἱκλαίοντες δέ τε κοῦρον ἐπ αἰλίσι πιτύεσσι κάτϑεσαν, δχκότε δὴ στεφάνων ἄϑλοις φορέονται. οὐ γάρ πω τρηχεῖα λαβὴ κατεμήδατο χειρῶν | Μήνης παῖδα χάρωνα παρ᾽ ooo) γενετείρῃ, 10 ἐξότε πυκνὰ σέλινα κατὰ κροτάφων ἐβάλοντο"
Καλλίμαχον ὃὲ μᾶλλον διασαφοῦντα' λέγει δ᾽ ὃ Ἡρακλῆς αὐτῷ περὶ τοῦ σελίνου καί μιν ᾿4λητιάδαι, πουλὺ γεγειότερον Β τοῦδε παρ᾽ «Αἰγαίωνι ϑεῷ τελέοντες ἀγῶνα, 15. ϑήσουσιν νίκης σύμβολον ᾿Ισϑμιάδος, ξήλῳ τῶν Νεμέηϑε" πίτυν δ᾽ ἀποτιμήσουσιν, ἣ πρὶν ἀγωνιστὰς ἔστεφε τοὺς ᾿Εφύρῃ.᾽
ἔτι δ᾽ οἶμαι Προκλέους ἐντετυχηκέναι γραφῇ. περὶ τῶν ᾿Ισϑμίων ἱστοροῦντος, ὅτι τὸν πρῶτον ἀγῶνα 40 ἔϑεσαν περὶ στεφάνου πιτυΐνου" ὕστερον δέ, τοῦ. ἀγῶνος ἱεροῦ γενομένου. éx τῆς Νεμεακῆς πανη- γύρεως μετήνεγκαν ἐνταῦϑα τὸν τοῦ σελίνου στέ-
6 ix! αἰλίσι πιτύεσσι] ἐπ᾽ αἰγιαλῖσι πίτυσσι S. cf. Paus. 2, 1, 8. ὑπ᾽ αἰπεινῇσι πίτυσσιῦ " ὁκκόϑε R ὶ Ξ στεφά- vovg idem. malim στεφάνωμ᾽ 8. λαβὴ Turnebus: λάβη mei καταμήσατο Duebnerus 9 ἥήνης idem: ume (phjume P) 11 Καλλίμαχον] fr. 108 ed. Schneideri 18 em. Bentleius: ἀλητέδαι 14 em. Bachmannus: πα- ρἀγεῶνι E. παρ᾽ αἰγέωνι P 18 Turnebus: περικλέους
190 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
φανον. ὃ δὲ Προκλῆς οὗτος ἦν sig τῶν ἐν i4xa- C δημείᾳ Ξενοκράτει συσχολασάντων.
IIPOBAHMA 4A. Περὶ τοῦ 'fogóveoov δὲ κέραιε.ἢ
IIPOZSJIIA ΤΟΥ AIAAOT'OT. 6
NIKHPATOZ, ZQ&ZIKAHZ, ANTIIIATPOZ, ILIAOTTAPXOZ.
1. Γελοῖος ἐδόκει τισὶ τῶν συνδειπνούντων ὃ Ἀχιλλεύς, ἀκρατότερον ἐγχεῖν τὸν Πάτροκλον κε- λεύων. εἶτ᾽ αἰτίαν τοιαύτην ἐπιλέγων 10
“οὗ γὰρ φίλτατοι ἄνδρες ἐμῷ ὑπέασι μελάϑρῳ.᾽
Νικήρατος μὲν οὖν ὁ ἑταῖρος ἡμῶν, ὃ Μακεδών, ἄν- τιίκρυς ἀπισχυρίξετο μὴ ἄκρατον ἀλλὰ ϑερμὸν εἰρῆ- σϑαι τό ᾿ξωρόν᾽ ἀπὸ τοῦ ξωτικοῦ καὶ τῆς ξέσεως. ὃ. δὴ καὶ λόγον ἔχειν, ἀνδρῶν ἑταίρων παρόντων, ι5 νέον ἐξ ὑπαρχῆς κεράννυσϑανι κρατῆρα' καὶ γὰρ "uc, ὅταν τοῖς ϑεοῖς ἀποσπένδειν μέλλωμεν. νεό- D κρατὰ ποιεῖν. Σωσικλῆς δ᾽ ὁ ποιητής, τοῦ "Euzs- δοκλέους ἐπιμνησϑεὶς εἰρηκότος ἐν τῇ καϑόλου μετα- βολῇ γίγνεσϑαι 90
"food τε τὰ πρὶν ἄκρητα, μᾶλλον ἔφη τὸ εὔκρατον ἢ τὸ ἄκρατον ὑπὸ τἀνδρὸς
1 *: ἀκαδημίᾳ 4 cf. Hom. I 208 11 cf. Hom. I 901 13 em. R: ἐπισχυρίέξεται 18 ᾿Εμπεδοκλέους] Mullach. 1 p. 6 vs. 208 92 *: τοῦ ἀνδρὸς
LIBER V. 191
ξωρὸν λέγεσϑαι, καὶ μηδέν ys κωλύειν ἐπικελεύε- σϑαι τῷ Πατρόκλῳ τὸν ᾿4χιλλέα παρασκευάξειν εὔ- κρατον εἰς πόσιν τὸν oivov: εἰ δ᾽ ἀντὶ τοῦ ξωροῦ “ξωρότερον᾽ εἶπεν, ὥσπερ ᾿δεξιτερόν᾽ ἀντὶ τοῦ δεξιοῦ 5 καί ᾿ϑηλύτερον᾽ ἀντὶ τοῦ ϑήλεος, οὐκ ἄτοπον εἶναι" χρῆσϑαι γὰρ ἐπιεικῶς ἀντὶ τῶν ἁπλῶν τοῖς συγκρι- τικοῖς. ᾿Αντίπατρος δ᾽ ὃ ἑταῖρος ἔφη τοὺς μὲν ἐνι- αυτοὺς ἀρχαϊκῶς ᾿ὥρους᾽ λέγεσθαι, τὸ δὲ ξα μέγε- E ὃος εἰωϑέναι σημαίνειν: ὅϑεν τὸν πολυετῇ καὶ 10 παλαιὸν οἶνον ὑπὸ τοῦ ᾿4χιλλέως ξωρὸν ὠνομάσϑαι. 2. Ἐγὼ δ᾽ ἀνεμίμνησκον αὐτούς, ὅτι τῷ ᾿ξωρό- τερον᾽ τὸ ϑερμὸν ἔνιοι σημαίνεσθαι λέγουσι τῷ δὲ ϑερμοτέρῳ τὸ τάχιον' ὥσπερ ἡμεῖς ἐγκελευόμεϑα πολλάκις τοῖς διακονοῦσι ϑερμότερον ἄπτεσϑαι τῆς 15 διακονίας. ἀλλὰ μειρακιώδη τὴν φιλοτιμίαν αὐτῶν ἀπέφαινον, δεδιότων ὁμολογεῖν ἀκρατότερον εἰρῆ- σϑαι τὸ ξωρότερον, ὡς ἐν ἀτόπῳ τινὶ τοῦ ᾿Αχιλλέως F ἐσομένου" καϑάπερ ὃ ᾿Αμφιπολίτης Ζώιλος ὑπελάμ- βανεν, ἀγνοῶν ὅτι πρῶτον μὲν ὃ ᾿Δχιλλεὺς τὸν Φοί- 30 νικὰ καὶ τὸν Ὀδυσσέα πρεσβυτέρους ὄντας εἰδὼς οὐχ ὑδαρεῖ χαίροντας ἀλλ᾽ ἀκρατοτέρῳ καϑάπερ οὗ ἄλλοι γέροντες, ἐπιτεῖναι κελεύει τὴν κρᾶσιν. ἔπειτα Χείρωνος ὧν μαϑητὴς καὶ τῆς περὶ τὸ σῶμα διαίτης οὐκ ἄπειρος ἐλογίζετο δήπουϑεν, ὅτι τοῖς 86 ἀργοῦσι καὶ δχολάξουσι παρὰ τὸ εἰωϑὸς σώμασιν ἀνειμένη καὶ μαλακωτέρα κρᾶσις ἁρμόξει. καὶ γὰρ 678 τοῖς ἵπποις ἐμβάλλει μετὰ τῶν ἄλλων χορτασμάτων
8 δὲ Turnebus 9 εἰωϑέναι R: εἴωϑεν πολυετῇ] πολυτελῇ mei ᾿ :
190 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
«vov. ὃ δὲ Προκλῆς οὗτος ἦν sig τῶν £v xa- C δημείᾳ ενοκράτει συσχολασάντων.
IIPOBAHMA Ζ. Περὶ τοῦ “ζωρότερον δὲ κέραιε.ἢ
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT AIAAOTOT.
NIKHPATOZ, ΣΩΣΙΚΛΗΣ, ANTIIIATPOZ, IIAOTTAPXOX.
1. ΓΕελοῖος ἐδόκει τισὶ τῶν συνδειπνούντων ὃ ᾿ἈΑἈχιλλεύς, ἀκρατότερον ἐγχεῖν τὸν Πάτροκλον κε- λεύων, εἶτ᾽ αἰτίαν τοιαύτην ἐπιλέγων “οὗ γὰρ φίλτατοι ἄνδρες ἐμῷ ὑπέασι μελάϑρῳ.᾽
Νικήρατος μὲν οὖν ὁ ἑταῖρος ἡμῶν, ὃ Μακεδών, ἄν- vuxQug ἀπισχυρίξετο μὴ ἄκρατον ἀλλὰ ϑερμὸν εἰρῆ- ὄϑαι τό ᾿ξωρόν᾽ ἀπὸ τοῦ ξωτικοῦ καὶ τῆς ξέδεως, ὃ δὴ καὶ λόγον ἔχειν, ἀνδρῶν ἑταίρων παρόντων, νέον ἐξ ὑπαρχῆς κεράννυσθαι κρατῆρα καὶ γὰρ . ἡμᾶς. ὅταν τοῖς ϑεοῖς ἀποσπένδειν μέλλωμεν. νεό- D κρατὰ ποιεῖν. Σωσικλῆς δ᾽ ὁ ποιητής, τοῦ ᾽Εμπε- δοκλέους ἐπιμνησϑεὶς εἰρηκότος ἐν τῇ καϑόλου μετα- βολῇ γίγνεσϑαι
ἱξωρά τε τὰ πρὶν ἄκρητα, μᾶλλον ἔφη τὸ εὔκρατον ἢ τὸ ἄκρατον ὑπὸ τἀνδρὸς
1. *: ἀκαδημίᾳ 4 cf. Hom. I 208 11 cf. Hom. I 9201 18 em. R: ἐπισχυρίξεται 18 ᾿Εμπεδοκλέους] Mullach. 1 p. 6 vs. 203 29 *: τοῦ ἀνδρὸς
10
15
20
LIBER V. 193
IIPOBAHMA E.
Περὶ τῶν πολλοὺς ἐπὶ δεῖπνον καλούντων.
IIPOZ9IIA TOT AIAAODIOT.
IIAOTTAPXOZ, ONHZIKPATHZ, AAMIIPIAZ O δ IIAIITIOZ.
1, Τὸ περὶ τὰς κατακλίσεις φαινόμενον ἄτοπον πλείονα λόγον παρέδχεν ἐν ταῖς ὑποδοχαῖς, ἃς ἐποι- εἴτο τῶν φίλων ἕκαστος ἑστιῶν ἡμᾶς ἥκοντας ἀπὸ τῆς ᾿4λεξανδρείας᾽ ἐκαλοῦντο γὰρ ἀεὶ πολλοὶ τῶν
10 ὁπωσοῦν προσήκειν δοκούντων, καὶ τὰ συμπόσια ϑο- ρυβώδεις εἶχε τὰς συμπεριφορὰς καὶ τὰς διαλύσεις Ὁ ταχείας. ἐπειδὴ δ᾽ Ὀνησικράτης ὁ ἰατρὸς οὐ πολ- λοὺς ἀλλὰ τοὺς σφόδρα συνήϑεις καὶ οἰκειοτάτους. παρέλαβεν ἐπὶ τὸ δεῖπνον, ἐφάνη μοι τὸ λεγόμενον
16 ὑπὸ Πλάτωνος “αὐξομένην πόλιν οὐ πόλιν᾽ συμπο- σίῳ δεδόσϑαι. καὶ γὰρ συμποσίου μέγεϑος ἱκανόν ἐστιν, ἄχρι οὗ συμπόσιον ἐϑέλει μένειν: ἐὰν δ᾽ ὑπερβάλῃ διὰ πλῆϑος, ὡς μηκέτι προσήγορον ἑαυτῷ μηδὲ συμπαϑὲς εἶναι ταῖς φιλοφροσύναις μηδὲ γνώ-
30 ρύμον, οὐδὲ συμπόσιόν ἐστι. δεῖ γὰρ οὐχ ὥσπερ ἐν
στρατοπέδῳ διαγγέλοις οὐδ᾽ ὥσπερ ἐν τριήρει χρῆ- E.
ὅϑαι κελευσταῖς" αὐτοὺς δὲ δι᾽ ἑαυτῶν ἐντυγχάνειν ἀλλήλοις, ὥσπερ χοροῦ τοῦ συμποσίου τὸν κρασπε- δίτην τῷ κορυφαίῳ συνήκοον ἔχοντορ. 18 ἀλλὰ] ἀλλ᾽ 5? 15 Πλάτωνορ! Rep. p. 4229. 428b αὐξομένην πόλιν (8c. εἶναι) Benselerus: αὐξομένῃ mó-
λει συμποσίῳ idem cum W: συμπόσια 16 δεδόσϑαι] λελέχϑαι, Ν 1" συμπόσιον ἕν Kaltwasserus
Plutarchi Moralia. Vol IV. 13
194 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
2. 'EuoO δὲ ταῦτ᾽ εἰπόντος, εἰς μέσον ἤδη φϑεγ- ξάμενος ὃ πάππος ἡμῶν “αμπρίας ᾿ἄρ᾽ οὖν᾽ εἶπεν οὐ περὶ τὰ δεῖπνα μόνον, ἀλλὰ καὶ περὶ τὰς κλή- σεις δεόμεϑα τῆς ἐγκρατείας; ἔστι γάρ vig οἶμαι καὶ φιλανϑρωπίας ἀκρασία, μηδένα παρερχομένης 5 τῶν συμποτῶν ἀλλὰ πάντας ἑλκούσης ὡς ἐπὶ ϑέαν ἢ ἀκρόασιν. ἔμοιγ᾽ οὖν οὔτ᾽ ἄρτος οὔτ᾽ οἶνος ἐπι- F λείπων τοῖς κεκλημένοις οὕτω δοκεῖ τὸν κεκληκότα ποιεῖν γελοῖον, ὡς χώρα καὶ τόπορ᾽ ὧν καὶ μὴ κε- κλημένοις ἀλλ᾽ ἐπελϑοῦσιν αὐτομάτως ξένοις καὶ 10 ἀλλοτρίοις ἀεὶ παρεσκευασμένην ἀφϑονίαν ὑπάρχειν δεῖ. ἔτι δ᾽ ἄρτου μὲν καὶ οἴνου ἐπιλιπόντων, ἔστι καὶ τοὺς οἰκέτας ὡς κλέπτοντας αἰτιᾶσϑαι" τόπου ὃὲ πενία καὶ κατανάλωσις εἰς πλῆϑος ὀλιγωρία τίς ἐστι τοῦ καλοῦντος. εὐδοκιμεῖ δὲ ϑαυμαστῶς καὶ τὸ Ἡσίοδος εἰπών
ἥτοι μὲν πρώτιστα χάος yévev ^
χώραν γὰρ ἔδει καὶ τόπον προύποκεῖσϑαι τοῖς ys-
679 νομένοις, οὐχ ὡς χϑὲς οὑμὸς υἱός᾽ ἔφη ᾿τὸ ᾿άναξα-
γόρειον ἦν ὁμοῦ πάντα χρήματα᾽ τὸ σύνδειπνον 30 ἐποίησεν. οὐ μὴν ἀλλὰ κἂν τόπος ὑπάρχῃ καὶ παρα- δσχευή, τὸ πλῆϑος αὐτὸ φυλακτέον, ὡς ἄμικτον τὴν συνουσίαν ποιοῦν καὶ ἀπροσήγορον᾽ οἴνου γὰρ ἀνε- λεῖν ἧττόν ἐστι κακὸν ἢ λόγου κοινωνίαν ἐκ δείπνου. διὸ καὶ Θεόφραστος ἄοινα δυμπόσια παίξων ἐκάλει 25 τὰ κουρεῖα διὰ τὴν λαλιὰν τῶν προσκαϑιξόντων.
συνεῖπεν mel 8. κλίσεις iidem 12 ἐπιλειπόντων 16 ἩΗσίοδος Theog. 116
LIBER V. 195
λόγων ὃδὲ xowovíav ἀναιροῦσιν oí πολλοὺς εἰς ταὐτὸ συμφοροῦντες, μᾶλλον δ᾽ ὀλίγους ποιοῦσιν ἀλλήλοις συνεῖναι" καὶ κατὰ δύο γὰρ 13] τρεῖς ἀπο- λαμβάνοντες ἐντυγχάνουσι καὶ προσδιαλέγονται, τοὺς
5 δὲ πόρρω κατακειμένους οὐδ᾽ ἴσασιν οὐδὲ προσορῶ- σιν ἵππου δρόμον ἀπέχοντας
ἠμὲν ἐπ’ Alevrog κλισίας Τελαμωνιάδαο 40 ἐπ᾽ ᾿᾽Δχιλλῆος.᾽ ὅϑεν οὐκ ὀρϑῶς οἱ πλούσιοι νεανιεύονται καταδκευ- 10 ἄξοντες οἴκους τριακοντακλίνους καὶ μείξους᾽ &uíx- τῶν γὰρ αὕτη καὶ ἀφίλων δείπνων ἡ παρασκευὴ καὶ πανηγυριάρχον μᾶλλον ἢ συμποσιάρχου δεομέ- vov. ἀλλ᾽ ἐκείνοις μὲν ταῦτα συγγνώμη ποιεῖν" ἄπλουτον γὰρ οἴονται τὸν πλοῦτον καὶ τυφλὸν ἀλη- 15 ϑῶς καὶ ἀνέξοδον, ἂν μὴ μάρτυρας ἔχῃ, καϑάπερ τραγῳδία, ϑεατάς" ἡμῖν δ᾽ ἂν ἴαμα γένοιτο τοῦ πολλοὺς ὁμοῦ συνάγειν τὸ πολλάκις κατ᾽ ὀλίγους παραλαμβάνειν. οἵ γὰρ σπανίως καί “δι᾽ "Aouavoc ὥς φασιν ἑστιῶντες ἀναγκάξονται τὸν ὁπωσοῦν ἐπι- 30 τήδειον ἢ γνώριμον καταγράφειν᾽ οἱ δὲ συνεχέστε- ρον κατὰ τρεῖς ἢ τέτταρας ἀναλαμβάνοντες, ὥσπερ πορϑμεῖα τὰ συμπόσια κοῦφά τε ποιοῦσι. ποιεῖ δέ τινα τοῦ πολλοῦ τῶν φίλων πλήϑους διάκρισιν καὶ ὁ τῆς αἰτίας διηνεκὴς ἐπιλογισμός᾽ ὡς γὰρ ἐπὶ τὰς 45 χρείας οὐ πάντας ἀλλὰ τοὺς ἁρμόττοντας ἑκάστῃ
7 Hom. 4 7 15 ἀνέξοδον Herwerdenus: ἀδιέξοδον 18 ἐκ διάρματος S. Sed proverbium esse vid. cf. Eust. p. 266, 41 22 κοῦφά τε] κουφότερα Herwerdenus
18
Β
196 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
παρακαλοῦμεν, βουλευόμενοι μὲν vovg gqoovíuovg δικαξόμενοι δὲ τοὺς λέγοντας, ἀποδημοῦντες δὲ τοὺς
D ἐλαφροὺς μάλιστα τοῖς βιωτικοῖς καὶ σχολὴν ἄγον- ταρ᾽ οὕτως ἐν ταῖς ὑποδοχαῖς ἑκάστοτε τοὺς ἐπιτη- δείους παραληπτέον. ἐπιτήδειοι δὲ τῷ μὲν ἡγεμόνι 5 δειπνίξοντι συνδειπνεῖν οἵ τ᾽ ἄρχοντες, ἐὰν ὦσι φί- λοι, καὶ οἵ πρῶτοι τῆς πόλεως" ἐν δὲ γάμοις 1) καὶ γενεϑλίοις οἵ κατὰ γένος προσήκοντες καὶ Ζιὸς óuo- yvíov κοινωνοῦντες" ἐν δὲ ταῖς τοιαύταις ὑποδοχαῖς ἢ προπομπαῖς τοὺς ἐκείνων μάλιστα κεχαρισμένους 1 εἰς ταὐτὸ συνακτέον. οὐδὲ γὰρ θεῷ ϑύοντες πᾶσι τοῖς ἄλλοις ϑεοῖς, μάλιστα καὶ συννάοις καὶ συμ- βώμοις, κατευχόμεϑα, ἀλλὰ τριῶν κρατήρων κιρνα- μένων, τοῖς μὲν ἀπὸ τοῦ πρώτου σπένδομεν τοῖς δ᾽ ἀπὸ τοῦ δευτέρου τοῖς δ᾽ ἀπὸ τοῦ τελευταίου" u
Ε 'φϑόνος γὰρ ἔξω ϑείου χοροῦ ἵσταται" ϑεῖος δέ που καὶ ὃ τῶν φίλων χορὸς εὐγνωμόνως διανεμό- μένος ἐν ταῖς συμπεριφοραῖς.ἢ
4 Basileensis: ἐπιτηδείως 10 τοὺρ] ταῖς mei ἐκείνῳ Turnebus. ἐκεένοις 19 μάλιστα δὲ τοῖς (malim καὶ) συννάοις R 18 τριῶν κρατήρων] cf. Polluc. 6, 15 14 τοῖς μὲν] τῷ μὲν R 16 φϑόνος — ἵσταται] ex Plat. Phaedr. p. 247a
LIBER V. 191
IIPOBAHMA c.
Τίς αἰτία τῆς ἐν ἀρχῇ στενοχωρίας τῶν δειπνούντων εἶθ᾽ ὕστερον εὐρυχωρίας.
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT AIAAOTOT. 5 AAMIIPIAZ O IIAIIIIOZ, AAAOI.
1. Ῥηϑέντων δὲ τούτων, εὐθὺς ἐξητεῖτο περὶ F τῆς ἐν ἀρχῇ στενοχωρίας τῶν κατακειμένων εἶτ᾽ ἀνέσεως" οὗ τοὐναντίον εἰκὸς ἦν συμβαίνειν διὰ τὴν ἀπὸ τοῦ δείπνου πλήρωσιν. ἔνιοι μὲν οὖν ἡμῶν
10 τὸ σχῆμα τῆς κατακλίσεως ἡτιῶντο᾽ πλατεῖς γὰρ ὡς ἐπίπαν κατακειμένους δειπνεῖν, ἅτε δὴ τὴν δεξιὰν προτείνοντας ἐπὶ τὰς τραπέξας᾽ δειπνήσαντας δ᾽ ἀναστρέφειν αὑτοὺς μᾶλλον ἐπὶ πλευράν, ὀξὺ τὸ σχῆμα ποιοῦντας τοῦ σώματος καὶ οὐκέϑ᾽ ὡς εἰπεῖν
15 κατ᾽ ἐπίπεδον, ἀλλὰ κατὰ γραμμὴν τῆς χώρας ἅπτο- μένους ὥσπερ οὖν οἵ ἀστράγαλοι τόπον ἐλάττω 680 κατέχουσιν ὀρϑοὶ πίπτοντες ἢ πρηνεῖς, οὕτως ἡμῶν ἕκαστον ἐν ἀρχῇ μὲν ἐπὶ στόμα προνεύειν ἀποβλέ- ποντὰ πρὸς τὴν τράπεξαν ὕστερον δὲ μετασχηματί-
80 ξεῖν ἐπὶ βάϑος ἐκ πλάτους τὴν κατάκλισιν. οἵ δὲ πολλοὶ τὴν συνένδοσιν τῆς στρωμνῆς προυφέροντο᾽" ϑλιβομένην γὰρ ἐν τῇ κατακλίδσει πλατύνεσϑαι καὶ διαχωρεῖν, ὥσπερ τῶν ὑποδημάτων τὰ τριβόμενα, κατὰ μικρὸν ἐνδιδόντα καὶ χαλῶντα τοῖς πόροις,
9 ἀπὸ M: ἐπὶ 18 αὑτοὺς Vulcobius: αὐτοὺς 2421 *: προεφέροντο 244 em. Hirschigius: ἐπιδιδόντα
198 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
εὐρυχωρίαν τῷ ποδὶ καὶ ἀναστροφὴν παρέχει. ὃ δὲ πρεσβύτης ἅμα παίξων δύ᾽ ἔφη ταὐτὸ συμπόσιον ἀνομοίους ἔχειν ἐπιστάτας τε καὶ ἡγεμόνας, ἐν ἀρχῇ μὲν τὸν λιμὸν ᾧ τῶν τακτικῶν οὐδὲν μέτεστιν, ὕστερον δὲ τὸν Διόνυσον ὃν πάντες ἄριστον γεγο- νέναι στρατηγὸν ὁμολογοῦσιν ὥσπερ οὖν 6 Ἐπα- μεινώνδας. εἴς τινα δυσχωρίαν τῶν στρατηγῶν ὑπ᾽ ἀπειρίας εἰσβαλλόντων τὴν φάλαγγα περιπίπτουσαν ἑαυτῇ καὶ ταρασσομένην ὑπολαβών, ἐξέλυσε καὶ κα- τέστησεν εἰς τάξιν' οὕτως ἡμᾶς ἐν ἀρχῇ συμπεφο- τὸ ρημένους ὑπὸ τοῦ λιμοῦ κυνηδὸν ἄρτι παραλαμβά- vov ὃ ΔΜυαῖος ϑεὸς καὶ Χορεῖος εἰς τάξιν ἱλαρὰν καὶ φιλάνϑρωπον καϑίστησιν.
οι
IIPOBAHMA Z.
Περὶ τῶν καταβασκαίνειν λεγομένων. 15
IIPOZO9IIA TOT AIAAOTOT.
MEZTPIOZ ΦΛΩ͂ΡΟΣ, IIAOTTAPXOZ, EQKAAPOSZ, IIATPOKAEAZ, ΓΆΙΟΣ.
1. Περὶ τῶν καταβασκαίνειν λεγομένων καὶ βάσκανον ἔχειν ὀφϑαλμὸν ἐμπεσόντος λόγου παρὰ so δεῖπνον, οἱ μὲν ἄλλοι παντάπασιν ἐξεφλαύριξον τὸ πρᾶγμα καὶ κατεγέλων ὁ δ᾽ ἑστιῶν ἡμᾶς Μέστριος Φλῶρος ἔφη τὰ μὲν γιγνόμενα τῇ φήμῃ ϑαυμαστῶς
Ὁ Ἔ; τὸ αὐτὸ 21 em. Turnebus: ἐξεφλυάριξον 22 Vul- cobius: μέτριος
LIBER V. 199
Bou9stv: τῷ δ᾽ αἰτίας ἀπορεῖν ἀπιστεῖσθαι τὴν (6vo- ρίαν οὐ δικαίως, ὕπου, μυρίων ἐμφανῆ τὴν οὐσίαν ἐχόντων. ὃ τῆς αἰτίας λόγος ἡμᾶς διαπέφευγεν" ὅλως δ᾽᾽ εἶπεν 'Ó ξητῶν ἐν ἑκάστῳ τὸ εὔλογον ἐκ 5 πάντων ἀναιρεῖ τὸ ϑαυμάσιον. ὅπου γὰρ ὁ τῆς αἰτίας ἐπιλείπει λόγος, ἐκεῖθεν ἄρχεται τὸ ἀπορεῖν, τουτέστι τὸ φιλοσοφεῖν" ὥστε τρόπον τινὰ φιλοσο- φίαν ἀναιροῦσιν οἱ τοῖς ϑαυμασίοις ἀπιστοῦντες. δεῖ 0" ἔφη τὸ μὲν διὰ τί γίγνεται τῷ λόγῳ μετιέ- 10 ναι) τὸ δ᾽ ὅτι γίγνεται παρὰ τῆς ἱστορίας λαμβά- νειν. ἱστορεῖται δὲ πολλὰ τοιαῦτα γιγνώσκομεν γὰρ ἀνθρώπους τῷ καταβλέπειν τὰ παιδία μάλιστα βλάπτοντας. ὑγρότητι τῆς ξξεως καὶ ἀσϑενείᾳ τρε- πομένης ὑπ᾽ αὐτῶν καὶ κινουμένης ἐπὶ τὸ χεῖρον, 15 ἧττον δὲ τῶν στερεῶν καὶ πεπηγότων ἤδη τοῦτο πασχόντων. καίτοι τοὺς γε περὶ τὸν Πόντον oí- κοῦντας πάλαι Θιβεῖς προσαγορευομένους ἱστορεῖ Φύλαρχος οὐ παιδίοις μόνον ἀλλὰ καὶ τελείοις ὁλε- ϑρίους εἶναι" καὶ γὰρ τὸ βλέμμα καὶ τὴν ἀναπνοὴν
D
E
20 καὶ τὴν διάλεκτον αὐτῶν παραδεχομένους τήκεσθαι
καὶ νοσεῖν. ἤσϑοντο δ᾽ ὡς ἔοικε τὸ γιγνόμενον οἵ μιγάδες, οἰκέτας ἐκεῖϑεν ὠνίους ἐξάγοντες. ἀλλὰ τούτων τὸ μὲν ἴσως ἧττόν ἐστι ϑαυμαστόν' ἡ γὰρ ἐπαφὴ καὶ συνανάχρωσις ἔχει τινὰ φαινομένην πά- 35 ϑους ἀρχήν' καὶ καϑάπερ τὰ τῶν ἄλλων ὀρνέων
9 Ánonymus: μετεῖναι 17 Θιβεῖς Hesychius: Θηβεῖς cf. Plin. H. N. 7,2, 17 *in Ponto Thibiorum genus 18 Φύ- Acoyog] Mueller. 1 p. 854 92 of μιγάδας οἰκέτας Va- lesius
200 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
πτερὰ τοῖς τοῦ ἀετοῦ συντεϑέντα διόλλυται ψηχό- F μενα καὶ ἀπανϑεῖ τῶν πτίλων μυδώντων, οὕτως οὐδὲν ἀπέχει καὶ ἀνθρώπου ψαῦσιν τὴν μὲν ὠφέ- λιμον εἷναι τὴν δ᾽ ἀπηνῆ καὶ βλαβεράν' τὸ δὲ καὶ προσβλεφϑέντας ἀδικεῖσϑανι συμβαίνει μὲν ὥσπερ 5 εἴρηκα, τῷ δὲ τὴν αἰτίαν ἔχειν δυσϑήρατον ἀπι- στεῖται.᾽ἢ 2. "Καὶ μήν᾽ ἔφην ἐγώ τρόπον τινὰ τῆς αἰτίας αὐτὸς ἴχνος τι καὶ τρίβον ἀνεύρηκας, ἐπὶ τὰς ἀπορ- ροὰς τῶν σωμάτων ἀφικόμενος" καὶ γὰρ ἡ ὀσμὴ ιὸ καὶ ἡ φωνὴ καὶ τὸ ῥεῦμα τῆς ἀναπνοῆς ἀποφοραΐέ τινές εἰσι τῶν ξῴων καὶ μέρη κινοῦντα τὰς αἰσϑή- 681 σεις, ὅταν ὑπ᾿ αὐτῶν προσπεσόντων πάϑωσι. πολὺ δὲ μᾶλλον εἰκός ἐστι τῶν fov ἀποφέρεσϑαι τὰ τοιαῦτα διὰ τὴν ϑερμότητα καὶ τὴν κίνησιν, οἵονεί 15 τινα σφυγμὸν καὶ κλόνον ἔχοντος τοῦ πνεύματος, ὑφ᾽ οὗ τὸ σῶμα κρουόμενον ἐνδελεχῶς ἐκπέμπει τινὰς ἀπορροάς. μάλιστα δὲ τοῦτο γίγνεσϑαι διὰ τῶν ὀφθαλμῶν εἰκός ἐστι" πολυκίνητος γὰρ ἡ ὄψις. οὖσα μετὰ πνεύματος αὐγὴν ἀφιέντος πυρώδη ϑαύυ- so μαστήν τινα διασπείρει δύναμιν, ὥστε πολλὰ καὶ πάσχειν καὶ ποιεῖν δι’ αὐτῆς τὸν ἄνθρωπον. ἡἧδο- veto τὲ γὰρ συμμέτροις καὶ ἀηδίαις ὑπὸ τῶν ὁρα- Β τῶν τρεπόμενος συνέχεται" καὶ τῶν ἐρωτικῶν, ἃ δὴ μέγιστα καὶ σφοδρότατα παϑήματα τῆς ψυχῆς ἐστιν, 35
1 ψηχόμενα Doehnerus: ψυχόμενα 9 αὐτὸς X: αὐτοῖς 9. 18 *: ἀπορροίίάς 18 προπεσόντων mei 20 αὐγὴν Turnebus: αὐτὴν 28 συμμέτροις] οὐ μετρίοις M. Malim οὐ μετρίαις vel ἀσυμμέτροις
LIBER V. 901
ἀρχὴν ἡ ὄψις ἐνδίδωσιν" ὥστε ῥεῖν xal λείβεσϑαι τὸν ἐρωτικόν, ὅταν ἐμβλέπῃ τοῖς καλοῖς, οἷον ἕλκό- μενον εἰς αὐτούς. διὸ καὶ ϑαυμάσειεν ἄν τις οἶμαι μάλιστα τῶν πάσχειν μὲν καὶ κακοῦσϑαι τὸν ἄν- 5 ϑρῶπον διὰ τῆς ὄψεως οἰομένων. οὐκέτι δὲ δρᾶν καὶ βλάπτειν. αἷ yàg ἀντιβλέψεις τῶν ἐν ὥρᾳ καὶ τὸ διὰ τῶν ὀμμάτων ἐκπίπτον, εἴτ᾽ ἄρα φῶς εἴτε ὀεῦμα, τοὺς ἐρῶντας ἐκτήκει καὶ ἀπόλλυσι uc" ἡδονῆς ἀλγηδόνι μεμιγμένης, ἣν αὐτοὶ γλυκύπικρον. 10 ὀνομάξουσιν' οὔτε γὰρ ἁπτομένοις οὔτ᾽ ἀκούουσιν οὕτω τιτρώσκεσθαι συμβαίνει καὶ πάσχειν, ὡς προσ- C βλεπομένοις καὶ προσβλέπουσι. τοιαύτη γὰρ γίγνε- ται διάδοσις καὶ ἀνάφλεξις ἀπὸ τῆς ὄψεως, ὥστε παντελῶς ἀπειράτους ἔρωτος ἡγεῖσϑαι τοὺς τὸν Μη- 15 δικὸν νάφϑαν ϑαυμάξοντας ἐκ διαστήματος ὑπὸ τοῦ πυρὸς ἀναφλεγόμενον᾽ αἴ γὰρ τῶν καλῶν ὄψεις, κἂν πάνυ πόρρωϑεν ἀντιβλέπωσι, πῦρ ἐν ταῖς τῶν ἐρο- τικῶν ψυχαῖς ἀνάπτουσι. καὶ μὴν τό γε τῶν ἐκτε- ρικῶν βοήϑημα πολλάκις ἱστοροῦμεν' ἐμβλέποντες 40 γὰρ τῷ χαραδριῷ ϑεραπεύονται" τοιαύτην ἔοικε τὸ ξῷον φύσιν καὶ κρᾶσιν ἔχειν, ὥσϑ᾽ ἕλκειν καὶ δέ- χεόϑαι τὸ πάϑος ἐκπίπτον. ὥσπερ ῥεῦμα. διὰ τῆς Ὁ ὄψεως" ὅϑεν οὐ προσβλέπουσιν οἵ χαραδριοὶ τοὺς τὸν ἴκτερον ἔχοντας οὐδὲ καρτεροῦσιν, ἀλλ᾽ ἀπο- 35 στρέφονται καὶ τὰ ὄμματα συγκλείσαντες ἔχουσιν"
2 ἑλκόμενον W: ἐρχόμενον. Num ἐγχεόμενον — 8 £u- τήκει Psellus: ἐντήκει 17 idem: ἀντιβλέψωσι 22 ἔκλιπτον (ἔκλειπτον E) mei. Num ἔκλειπτον ab ἐκλείβω 28 *: χαράδριοι
202 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
οὐ φϑονοῦντες, ὡς ἔνιοι νομίξουσι, τῆς ἀπ᾿ αὐτῶν ἰάσεως ἀλλ᾽ ὥσπερ ὑπὸ πληγῆς τιτρωσκόμενοι. τῶν δ᾽ ἄλλων νοσημάτων μάλιστα καὶ τάχιστα τὰς ὀφϑαλ- μίας ἀναλαμβάνουσιν οἱ συνόντες" οὕτω δύναμιν ἔχει ὀξεῖαν ἡ ὄψις ἐνδοῦναι καὶ προσβαλεῖν ἑτέρῳ 5 πάϑους ἀρχήν.
8. Καὶ μάλ᾽᾽ ἔφη “λέγεις ὀρϑῶς᾽ ὁ Πατροκλέας “ἐπί γε τῶν σωματικῶν τὰ δὲ τῆς ψυχῆς, ὧν ἐστι καὶ τὸ βασκαίνειν, τίνα τρόπον καὶ πῶς διὰ τῆς ὄψεως τὴν βλάβην εἰς τοὺς ὁρωμένους διαδίδωσιν: 1
E οὐκ οἶσϑ᾽᾽ ἔφην “ὅτι πάσχουσ᾽ ἡ ψυχὴ τὸ σῶμα συν- διατίϑησιν; ἐπίνοιαι γὰρ ἀφροδισίων ἐγείρουσιν ai- δοῖα, καὶ ϑυμοὶ κυνῶν ἐν ταῖς πρὸς τὰ ϑηρία γιγνο- μέναις ἁμίλλαις ἀποσβεννύουσι τὰς δράδεις πολλάκις καὶ τυφλοῦσι' λῦπαι δὲ καὶ φιλαργυρίαι καὶ ξηλο- 15 τυπίαι τὰ χρώματα τρέπουσι xci καταξαίνουσι τὰς ἕξεις. ὧν οὐδενὸς ὃ φϑόνος ἧττον ἐνδύεσϑαι τῇ ψυχῇ πεφυκὼς ἀναπίμπλησι καὶ τὸ σῶμα πονηρίας, ἣν oí ξωγράφοι καλῶς ἐπιχειροῦσιν ἀπομιμεῖσϑαι
F τὸ τοῦ φϑόνου πρόσωπον ὑπογράφοντες. ὅταν οὖν so οὕτως ὑπὸ τοῦ φϑονεῖν διατεϑέντες ἀπερείδωσι τὰς ὄψεις, αἱ δ᾽ ἔγγιστα τεταγμέναι τῆς ψυχῆς σπάσα- σαι τὴν κακίαν ὥσπερ πεφαρμαγμένα βέλη προσ- πίπτωσιν, οὐδὲν οἶμαι συμβαίνει παράλογον οὐδ᾽ ἄπιστον, εἰ κινοῦσι τοὺς προσορωμένους᾽ καὶ γὰρ ss τὰ δήγματα τῶν κυνῶν χαλεπώτερα γίγνεται μετ᾽
8 τὰ δὲ Turnebus: τάδε 21 corr. X: διατιϑένζες 29 M: σπάσωσι 23 Turnebus: προπίπτωσιν 25 εἰ κι- voto. M: ἐκείνους ὃ
LIBER V. 208
ὀργῆς δακνόντων᾽ καὶ và σπέρματα τῶν ἀνθρώπων μᾶλλον ἅπτεσθαί φασιν, ὅταν ἐρῶντες πλησιάξωσι" καὶ ὅλως τὰ πάϑη τὰ τῆς ψυχῆς ἐπιρρώννυσι καὶ ποιεῖ σφοδοοτέρας τὰς τοῦ σώματος δυνάμεις. διὸ 5 καὶ τὸ τῶν λεγομένων προβασκανίων γένος οἴονται πρὸς τὸν φϑόνον ὠφελεῖν, ἑλκομένης διὰ τὴν ἀτο- 682 πίαν τῆς ὄψεως, ὥσϑ᾽ ἧττον ἐπερείδειν τοῖς πάσχου- σιν. αὗταί Gov εἶπον “ὦ Φλῶρε, συμβολαὶ τῆς εὐω- χίας ἀπηριϑμήσϑωσαν.᾽ 1) 4. Καὶ ὁ Σώκλαρος “ἄν y" ἔφη 'πρότερον ἡμεῖς αὐτὰ δοκιμάσωμεν" ἔστι γὰρ ὅ τι τοῦ λόγου κατα- φαίνεται κίβδηλον. εἰ γὰρ ἃ λέγουσι πολλοὶ περὶ τῶν βασκαινομένων ὡς ἀληϑῆ τίϑεμεν, οὐκ ἀγνοεῖς δήπουϑεν ὅτι καὶ φίλους καὶ οἰκείους, ἔνιοι δὲ καὶ 15 πατέρας ἔχειν ὀφθαλμὸν βάσκανον ὑπολαμβάνουσιν, ὥστε μὴ δεικνύναι τὰς γυναῖκας αὐτοῖς τὰ παιδία μηδὲ πολὺν ἐᾶν χρόνον ὑπὸ τῶν τοιούτων κατα- βλέπεσθαι. πῶς οὖν ἔτι δόξει φϑόνου τὸ πάϑος εἷναι; τί δ᾽, ὦ πρὸς τοῦ Διός, ἐρεῖς περὶ τῶν ἕαυ- B 30 τοὺς καταβαδκαίνειν λεγομένων; καὶ γὰρ τοῦτ᾽ ἀκή- κοας᾽ εἰ δὲ μή, πάντως ταῦτ᾽ ἀνέγνωκας “καλαὶ μέν ποτ᾽ ἔσαν, καλαί, φόβαι Εὐτελίδαο" ἀλλ᾽ αὑτὸν βάσκαινεν ἰδὼν ὀλοφώιος ἀνὴρ δίνῃ ἐν ποταμῷ᾽ τὸν δ᾽ αὐτίκα νοῦσος ἀεικής.. .ἢ 35 ὁ γὰρ Εὐτελίδας λέγεται, καλὸς ἑαυτῷ φανεὶς καὶ παϑών τι πρὸς τὴν ὄψιν, ἐκ τούτου νοσῆσαι καὶ 11 αὐτὰ R 2422 καλαὶ φόβαι Emperius: καὶ φόβαι
28 αὑτὸν X: αὐτὸν 24 idem: δινήεντι ποταμῷ ἀεικής] puncta add. Duebnerus 26 παϑόντι mei
204 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
τὴν εὐεξίαν μετὰ τῆς ὥρας ἀποβαλεῖν. ἀλλ᾽ ὅρα πῶς ἔχεις εὑρησιλογίας πρὸς vàg τοιαύτας ἀτοπίας. υ D. “Ἄλλως μέν᾽ ἔφην 'o μάλ᾽ ἱκανῶς" πίνων δ᾽ ὡς δρᾶς ἐκ τῆς τηλικαύτης κύλικος, οὐκ ἀτόλ- μως" λέγω δ᾽ ὅτι τὰ μὲν πάϑη πάντα, ταῖς ψυχαῖς 5 ἐμμείναντα πολὺν χρόνον. ἕξεις ἐνεργάξεται πονη- qdc: αὗται δ᾽, ὅταν ἰσχὺν φύσεως λάβωσιν, ὑπὸ τῆς τυχούσης κινούμεναν προφάσεως, πολλάκις καὶ ἄχοντας ἐπὶ τὰ οἰκεῖα καὶ συνήϑη καταφέρουσι πάϑη. σκόπει δὲ τοὺς δειλοὺς ὅτι καὶ τὰ σῴξοντα φοβοῦν- 1 ται, καὶ τοὺς ὀργίλους ὅτι καὶ τοῖς φιλτάτοις δυσ- κολαένουσι, καὶ τοὺς ἐρωτικοὺς καὶ ἀκολάστους ὅτι D τελευτῶντες οὐδὲ τῶν ἁγιωτάτων ἀπέχεσϑαι δύναν- ται σωμάτων. ἡ γὰρ συνήϑεια δεινὴ πρὸς τὸ οἰκεῖον ἐξάγειν τὴν διάϑεσιν, καὶ τὸν ἀκροσφαλῶς ἔχοντα v πᾶσι προσπταίειν ἀνάγκη τοῖς ὑποπίπτουσιν' ὥστ᾽ οὐκ ἄξιον ϑαυμάξειν τοὺς τὴν φϑονητικὴν καὶ βασκχαντικὴν ἀπειργασμένους ἐν ἑαυτοῖς ἕξιν, si καὶ πρὸς τὰ οἰκεῖα κατὰ τὴν τοῦ πάϑους ἰδιότητα κι- ψνοῦνται᾽ κινούμενοι δ᾽ οὕτως ὃ πεφύκασιν οὐχ 0» βούλονται ποιοῦσιν. ὡς γὰρ ἡ σφαῖρα κινεῖσθαι σφαιρικῶς καὶ κυλινδρικῶς ὃ κύλινδρος ἀναγκάξε- τει κατὰ τὴν τοῦ σχήματος διαφοράν, οὕτω τὸν οὕτω φϑονερὸν ἡ διάϑεσις φϑονητικῶς πρὸς ἅπαντα E κινεῖ. οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ καταβλέπειν εἰκός ἐστιν 55 αὐτοὺς τὰ οἰχεῖα καὶ ποθούμενα μᾶλλον" διὸ καὶ
2 *: εὐρεσιλογίας 8 ἔφην Vulcobius: ἔφη οὐ W: 6 δὲ ὅτι idem: διότι 22 ὁ R: ἡ 28 *: οὕτως οὕτω del. R
LIBER V. 205
βλάπτουσι μᾶλλον. ὃ δὲ βέλτιστος Εὐτελίδας xal ὅσοι λέγονται καταβασκαίνειν ἑαυτοὺς οὐκ ἀλόγως po, δοχοῦσι τοῦτο πάσχειν. σφαλερὸν γὰρ ἡ ἐπ᾽ ἄχρον εὐεξία᾽ κατὰ τὸν Ἱπποκράτην, καὶ τὰ σώματα δ προελϑόντα μέχρι τῆς ἄκρας ἀκμῆς οὐχ ἕστηκεν, ἀλλὰ ῥέπει καὶ ταλαντεύεται πρὸς τοὐναντίον ὅταν οὖν ἐπίδοσιν ἀϑρόαν λάβωσι καὶ βέλτιον ἢ προσ- ἐδόκων ἔχοντας ἑαυτοὺς ἐπιβλέπωσιν, ὥστε ϑαυμά- F ξειν καὶ κατασκοπεῖν τὸ σῶμα τῆς μεταβολῆς, ἐγγύς 10 εἰσι καταφερόμενοι ταῖς ἕξεσι πρὸς τὸ χεῖρον, écv- τοὺς καταβασκαίνειν. τοῦτο δὲ γίγνεται μᾶλλον ἀπὸ τῶν πρὸς ὕδασιν ij τισιν ἄλλοις ἐσόπτροις ὑφισταμένων ῥευμάτων" ἀναπνεῖ γὰρ ἐπ᾽ αὐτοὺς τοὺς ὁρῶντας, ὥσϑ᾽ οἷς ἑτέρους ἔβλαπτον, αὐτοὺς 15 κακοῦσϑαι. τοῦτο δ᾽ ἴσως καὶ περὶ τὰ παιδία γιγνό- μενον καταψεύδεται πολλάκις τὴν αἰτίαν τῶν ἔνο- ρώντων.᾽ 6. ἸΕμοῦ δὲ παυσαμένου, Γάιος ὁ Φλώρου γαμ- βρός 'τῶν δὲ 4ημοκρίτου᾽ ἔφη “εἰδώλων, ὥσπερ 30 Δίἰγιέων ἢ Μεγαρέων, ἀριϑμὸς οὐδεὶς οὐδὲ λόγος" & φησιν ἐκεῖνος ἐξιέναι τοὺς φϑονοῦντας, οὔτ᾽ αἰ- 688 σϑήσεως ἄμοιρα παντάπασιν οὔϑ᾽ δρμῆς. ἀνάπλεά τε τῆς ἀπὸ τῶν προϊεμένων μοχϑηρίας καὶ βαόσκα- νίας᾽ μεϑ’ ἧς ἐμπλασσόμενα καὶ παραμένοντα καὶ 35 συνοικοῦντα τοῖς βασκαινομένοις ἐπιταράττειν καὶ 1 καὶ M: ὃ καὶ 4 Ἱπποκράτην] Aphor. 8,1 7 καὶ Vulcobius 10 καταφερόμενοι *: καὶ φερόμενοι 11 verba τοῦτο δὲ γένεται --- --- αὐτοὺς κακοῦσϑαι iransponit post
μεγαλοπρεπῶς (p. 206, 8) E. Grafius 19 Ζημοκρίτου)] Mul- ach. 1 p. 858. 359 ὥσπερ diyiéov] Mueller. 2 p. 51
ΡῈ
204 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
τὴν εὐεξίαν μετὰ τῆς ὥρας ἀποβαλεῖν. ἀλλ᾽ ὅρα πῶς ἔχεις εὑρησιλογίας πρὸς τὰς τοιαύτας ἀτοπίας."
C D. “Ἄλλως μέν᾽ ἔφην “οὐ μάλ᾽ ἱκανῶς" πένων δ᾽ ὡς ὁρᾷς ἐκ τῆς τηλικαύτης κύλικοςρ, οὐκ ἀτόλ- ucc" λέγω δ᾽ ὅτι τὰ μὲν πάϑη πάντα, ταῖς ψυχαῖς 5 ἐμμείναντα πολὺν χρόνον, ἕξεις ἐνεργάξεται πονη- ράς" αὗται δ᾽, ὅταν ἰσχὺν φύσεως λάβωσιν. ὑπὸ τῆς τυχούσης κινούμεναν προφάσεως, πολλάκις καὶ ἄκοντας ἐπὶ τὰ οἰκεῖα καὶ συνήϑη καταφέρουσι πάϑη. σκόπει δὲ τοὺς δειλοὺς ὅτι καὶ và σῴξοντα φοβοῦν- 1 ται) καὶ τοὺς ὀργίλους ὅτι καὶ τοῖς φιλτάτοις δυσ- κολαένουσι. καὶ τοὺς ἐρωτικοὺς καὶ ἀκολάστους ὅτι
D τελευτῶντες οὐδὲ τῶν ἁγιωτάτων ἀπέχεσϑαι δύναν- ται σωμάτων. ἡ γὰρ συνήϑεια δεινὴ πρὸς τὸ οἰκεῖον ἐξάγειν τὴν διάϑεσιν, καὶ τὸν ἀκροσφαλῶς ἔχοντα 15 πᾶσι προσπταίειν ἀνάγκη τοῖς ὑποπίπτουσιν' ὥστ᾽ οὐκ ἄξιον ϑαυμάξειν τοὺς τὴν φϑονητικὴν καὶ βασκαντικὴν ἀπειργασμένους ἐν ἑαυτοῖς ἕξιν, εἰ καὶ πρὸς τὰ οἰκεῖα κατὰ τὴν τοῦ πάϑους ἰδιότητα κι- νοῦνται᾽ κινούμενοι δ᾽ οὕτως ὃ πεφύκασιν οὐχ ὃ 90 βούλονται ποιοῦσιν. ὡς γὰρ ἡ σφαῖρα κινεῖσϑαι σφαιρικῶς καὶ κυλινδρικῶς ὃ κύλινδρος ἀναγκάξε- τει κατὰ τὴν τοῦ σχήματος διαφοράν, οὕτω τὸν οὕτω φϑονερὸν ἡ διάϑεσις φϑονητικῶς πρὸς ἅπαντα
E χινεῖ. οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ καταβλέπειν εἰκός ἐστιν ss αὐτοὺς τὰ οἰκεῖα καὶ ποθούμενα μᾶλλον" διὸ καὶ
2 *: εὐρεσιλογίαξ 8. ἔφην Vulcobius: ἔφη οὐ W: ΟΜΝ ὃ δὲ ὅτ ὅτι idem: διε 22 ὁ RB: ἡ 23 *: οὕτως o del
LIBER V. 205
βλάπτουσι μᾶλλον. ὁ δὲ βέλτιστος Εὐτελίδας καὶ ὅσοι λέγονται καταβασκαίνειν ἑαυτοὺς οὐκ ἀλόγως μοι δοχοῦσι τοῦτο πάσχειν. 'σφαλερὸν γὰρ ἡ ἐπ᾽ ἄκρον εὐεξία᾽ κατὰ τὸν Ἱπποκράτην, καὶ τὰ σώματα ὅ προελθόντα μέχρι τῆς ἄκρας ἀκμῆς οὐχ ἕστηκεν, ἀλλὰ ῥέπει καὶ ταλαντεύεται πρὸς τοὐναντίον᾽ ὅταν οὖν ἐπίδοσιν ἀϑρόαν λάβωσι καὶ βέλτιον ἢ προσ- εδόκων ἔχοντας ἑαυτοὺς ἐπιβλέπωσιν, ὥστε ϑαυμά- F ξειν καὶ κατασκοπεῖν τὸ σῶμα τῆς μεταβολῆς. ἐγγύς 10 εἰσι καταφερόμενοι ταῖς ἕξεσι πρὸς τὸ χεῖρον, ἕαυ- τοὺς καταβασκαίνειν. τοῦτο δὲ γέγνεται μᾶλλον ἀπὸ τῶν πρὸς ὕδασιν ἤ τισιν ἄλλοις ἐσόπτροις ὑφισταμένων ῥευμάτων" ἀναπνεῖ γὰρ ἐπ᾽ αὐτοὺς τοὺς ὁρῶντας, ὥσϑ᾽ οἷς ἑτέρους ἔβλαπτον, αὐτοὺς 15 κακοῦσϑαι. τοῦτο δ᾽ ἴσως καὶ περὶ τὰ παιδία γιγνό- μενον καταψεύδεται πολλάκις τὴν αἰτίαν τῶν évo- ρώντων.᾽ 6. Ἐμοῦ δὲ παυσαμένου, Γάιος ὃ Φλώρου γαμ- βρός 'τῶν δὲ “ημοκρίτου᾽ ἔφη “εἰδώλων, ὥσπερ 30 Αἰγιέων ἢ Μεγαρέων. ἀριϑμὸς οὐδεὶς οὐδὲ λόγος" & φησιν ἐκεῖνος ἐξιέναι τοὺς φϑονοῦντας, οὔτ᾽ αἰ- 688 σϑήσεως ἄμοιρα παντάπασιν οὔϑ᾽ ὁρμῆς. ἀνάπλεά τε τῆς ἀπὸ τῶν προϊεμένων μοχϑηρίας καὶ βασκα- νίας᾽ μεϑ’ ἧς ἐμπλασσόμενα καὶ παραμένοντα καὶ 35 συνοικοῦντα τοῖς βασκαινομένοις ἐπιταράττειν καὶ 1 καὶ Μ: ὃ καὶ 4 Ἱπποκράτην] Aphor. 8, 1 7 καὶ Vulcobius 10 καταφερόμενοι *: καὶ φερόμενοι 11 verba τοῦτο δὲ γίνεται — --- αὐτοὺς κακοῦσθαι iransponit post
εγαλοπρεπῶς (p.206, 8) E. Grafius 19 Δημοκρίτου] Mul- ach. 1 p. 358. 359 ὥσπερ A4iyiéov] Mueller. 9 p. 51
206 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
καχοῦν αὐτῶν τό τε σῶμα καὶ τὴν διάνοιαν; οὕτω γὰρ οἷμαί πως τὸν ἄνδρα τῇ δόξῃ, τῇ δὲ λέξει δαι- μονίως λέγειν καὶ μεγαλοπρεπῶς. πάνυ μὲν oov ἔφην ᾿ἀλλὰ ϑαυμάξω, πῶς ἔλαϑον ὑμᾶς οὐδὲν ἄλλο τῶν ῥευμάτων τούτων ἢ τὸ ἔμψυχον ἀφελὼν καὶ s
Β προαιρετικόν" ἵνα μή μὲ δόξητε πόρρω νυχτῶν ὑμῖν ἐπάγοντα φάσματα καὶ εἴδωλα πεπνυμένα καὶ φρο- νοῦντα μορμολύττεσϑαι καὶ διαταράττειν. ξωϑεν οὖν, ἐὰν Óoxj, περὶ τούτων σκεψώμεϑα.ἢ
IIPOBAHMA H. 10 Διὰ τέ τὴν μηλέαν ᾿ἀγλαόκαρπον᾽ ὃ ποιητὴς εἶπεν, Ἐμ- πεδοκλῆς δ᾽ ᾿ὑπέρφλοια᾽ τὰ μῆλα. ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT ΔΙΑ ΜΠΟΓΟΎ. IIAOTTAPXOZ, ΤΡΥΦΩΝ, ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΙ͂, AAMIIPIAZ O IIAIIIIOZ. 15
1. ἙΕεστιωμένων ἡμῶν zov ἐν Χαιρωνείᾳ καὶ παρατεϑείδης παντοδαπῆς ὀπώρας, ἐπῆλϑέ τινι τῶν C κατακειμένων ἀναφϑέγξασϑαι τὸν στίχον ἐκεῖνον 'συκέαι τε γλυκεραὶ καὶ μηλέαι ἀγλαόκαρποι᾽ καί “ἐλαῖαι τηλεϑόωσαι᾽. ξήτησις οὖν ἦν, διὰ τί 90 τὰς μηλέας ὃ ποιητής ᾿ἀγλαοκάρπους᾽ ἐξαιρέτως προσ- εἴπεν. καὶ Τρύφων μὲν ὃ ἰατρὸς ἔλεγε κατὰ τὴν
6 νυκτῶν Herwerdenus: γυκτῶν οὐσῶν 129 in lem- mate pro ὑπέρφλοια dant ὑπερφυᾶ mei 19 συκέαι Ho- 2 di ἡ 116: συκαΐ
LIBER V. 201
πρὸς τὸ δένδρον εἰρῆσϑαι σύγκρισιν, ὅτι μικρὸν ὃν κομιδῇ καὶ τὴν ὄψιν εὐτελὲς καλὸν καὶ μέγαν ἐκφέρει τὸν καρπόν. ἄλλος δέ τις ἔφη τὸ καλὸν ἐκ πάντων συντεϑὲν μόνῳ τούτῳ τῶν ἀκροδρύων
5 ὁρᾶν ὑπάρχον καὶ γὰρ τὴν ψαῦσιν ἔχει καϑάριον, ὥστε μὴ μολύνειν ἀλλ᾽ εὐωδίας ἀναπιμπλάναι τὸν ἁπτόμενον, καὶ τὴν γεῦσιν ἡδεῖαν, ὀσφραίνεσϑαί τε καὶ ἰδεῖν ἐπιτερπέστατόν ἐστι" διὸ καὶ πάσας ὁμοῦ τι τὰς αἰσϑήσεις προδσαγόμενον εἰκότως ἐπαινεῖσϑαι.
19. 2. Ταῦτα μὲν οὖν ἔφαμεν ἡμεῖς μετρίως λέγε- Ὁ $e τοῦ δ᾽ ᾿Εμπεδοκλέους εἰρηκότος
e. c
οὕνεκεν ὀψίγονοί vs σίδαι καὶ ὑπέρφλοια μῆλα.
τὸ μὲν τῶν σιδῶν ἐπέϑετον νοεῖν, ὅτι, τοῦ φϑινο- πώρου λήγοντος ἤδη καὶ τῶν καυμάτων μαραινο- 16 μένων, ἐκπέττουσι τὸν καρπόν' ἀσϑενῆ γὰρ αὐτῶν τὴν ὑγρότητα καὶ γλίδσχραν οὖσαν οὐκ ἐᾷ λαβεῖν σύστασιν ὁ ἥλιος, ἂν μὴ μεταβάλλειν ὁ ἀὴρ ἐπὶ τὸ ψυχρότερον ἄρχηται" διὸ καὶ μόνον τοῦτό φησι Θεό- φραστος τὸ δένδρον ἐν τῇ σκιᾷ βέλτιον ἐχπέττειν 80. τὸν καρπὸν καὶ τάχιον. τὰ δὲ μῆλα καϑ᾽ ἥντινα διάνοιαν ὃ σοφός “ὑπέρφλοια᾽ προδειρήκοι. διαπο- ρεῖν, καὶ μάλιστα τἀνδρὸς οὐ καλλιγραφίας ἕνεκα E τοῖς εὐπροσωποτάτοις τῶν ἐπιϑέτων, ὥσπερ ἀνϑη- goto χρώμασι, τὰ πράγματα γανοῦν εἰωϑότος, ἀλλ᾽ 46 ἕκαστον οὐσίας τινὸς ἢ δυνάμεως δήλωμα ποιοῦν-
4 συντεθέντων aut συντεϑέντα codd. ὄὅ καϑάριον R:
καθάπερ ἴον 12 ὑπέρῳφλοα Karstenus. vid. Mullach. 1
.8 v. 287 18 ἐπίϑετον) add. ῥάδιον ἔφην (malim ἔφην δ ζδιον) R 21 δεῖ διαπορεῖν ER. 22 *: τοῦ ἀνδρὸς
4
208 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
vog, olov ᾿ἀμφιβρότην χϑόνα᾽ τὸ τῇ ψυχῇ xsguxst- μενον σῶμα, καί 'νεφεληγερέτην᾽ τὸν ἀέρα καὶ ἱπολυαίματον᾽ τὸ ἧπαρ.
9. Εἰπόντος οὖν ἐμοῦ ταῦτα, γραμματικοί τινες
F ἔφασαν “ὑπέρφλοια᾽ λελέχϑαι τὰ μῆλα διὰ τὴν ἀκμήν" ^
τὸ γὰρ ἄγαν ἀκμάξειν καὶ τεϑηλέναι ᾿φλοίξιν᾽ ὑπὸ τῶν ποιητῶν λέγεσϑαι. καὶ τὸν ἀντίμαχον οὕτω πως “φλοίουσαν ὀπώραις᾽ εἰρηκέναι τὴν τῶν Καδμείων πόλιν᾽ ὁμοίως τὸν Ἄρατον ἐπὶ τοῦ Σειρίου λέγοντα
"xul τὰ μὲν ἔρρωσεν. τῶν δὲ φλόον ὥλεσε πάντα᾽, ιτ0
τὴν χλωρότητα καὶ τὸ &vO9og τῶν καρπῶν 'gióov προσαγορεύειν εἶναι ὃὲ καὶ τῶν Ἑλλήνων τινάς, οἱ Φλοίῳ Διονύσῳ ϑύουσιν. ἐπεὶ τοίνυν μάλιστα τῶν καρπῶν ἡ χλωρότης καὶ τὸ τεϑηλέναι τῷ μήλῳ παραμένει, “ὑπέρφλοιον᾽ αὐτὸ τὸν φιλόσοφον προσ- 15 84 αγορεῦσαι. Μαμπρίας δ᾽ ὃ πάππος ἡμῶν ἔφη τὴν ἵὑπέρ᾽ φωνὴν οὐ μόνον τἄγαν καὶ τὸ σφοδρὸν δη- Aobv, ἀλλὰ καὶ τὸ ἔξωθεν xol τὸ ἄνωθεν" οὕτω γάρ ᾿ὑπέρϑυρον᾽ καί *óxsodov! καλεῖν ἡμᾶς, τὸν ὃὲ ποιητὴν καί “ἱκρέ᾽ ὑπέρτερα᾽ τὰ ἔξω τοῦ ἱερείου, 30 ὥσπερ “ἔγκατα᾽ τὰ ἐντός. “ὅρα τοίνυν᾽ ἔφη 'μὴ πρὸς τοῦτο μᾶλλον ὁ ᾿Ἐμπεδοκλῆς πεποίηκε τὸ ἐπέϑετον, ὅτι, τῶν ἄλλων καρπῶν τὸ ἔξωϑεν ὑπὸ τοῦ φλοιοῦ vid. Müllacb ^i p. 9 ve S00 ei adnok p. 15 τὸ 418 7 ᾿ἀντίμαχον] cf. Kinkel. Fr. p. 287 [10 ἔρωσε mei τῶν δὲ Salmasius ex Arat. Phaen. vs. 885: τὸν δὲ 19 Baesi- leensis: προσαγορεύων 17 *: τὸ ἄγαν 20 Hom. y 665
passim 21 ἔγκατα] Hom. 4 176. P 64 passim 28 và ξωϑεν] i. e. κατὰ τὸ ἔξωϑεν
LIBER V. 209
περιεχομένων καὶ τὰ καλούμενα λεπύχανα καὶ xs- λύφη καὶ ὑμένας καὶ λοβοὺς ἐπιπολῆς ἐχόντων, ὁ τοῦ μήλου φλοιὸς ἐντός ἐστι κολλώδης χιτὼν καὶ B λιπαρός, ᾧ προσίσχεται τὸ σπέρμα᾽ τὸ δ᾽ ἐδώδιμον,
6 ἔξωϑεν αὐτῷ περικείμενον, εἰκότως “ὑπέρφλοιον᾽ ὠνόμασται.᾽
IIPOBAHMA Θ.
Τίς ἡ αἰτία, δι’ ἣν ἡ συκῆ δριμύτατον οὖσα δένδρον γλυκύτατον παρέχει τὸν καρπόν.
10 IIPOZS,,IIA TOT AIAAODTOT. AAMIIPIAZ O IIAIIIIOZ, A4AAOI.
1. Μετὰ δὲ ταῦτα περὶ τῶν σύκων διηπορήϑη, τί δήποτε πίων καὶ γλυκὺς οὕτω καρπὸς ἀπὸ δέν- δρου φύεται πικροτάτου᾽ τῆς γὰρ συκῆς καὶ τὸ φύλ-
ι6λὸν διὰ τὴν τραχύτητα ϑροῖον ὠνόμασται, καὶ τὸ ξύλον ὀπῶδές ἐστιν, ὥστε καόμενον μὲν ἐκδιδόναι C δριμύτατον καπνὸν κατακαυϑὲν δὲ τὴν ἐκ τῆς τέ- φρας κονίαν ῥυπτικωτάτην παρέχειν ὑπὸ δριμύτη- τος. ὃ δ᾽ ἐστὶ ϑαυμασιώτατον, ἀνθούντων ἁπάντων
80 ὅσα βεβλάστηκε καὶ καρπογονεῖ, μόνον ἀνανϑές ἐστι τὸ τῆς συκῆς φυτόν᾽. εἰ δ᾽, ὥς φασιν, οὐ κεραυ- γοῦται, καὶ τοῦτ᾽ ἄν τις ἀναϑείη τῇ πικρότητι καὶ καχεξίᾳ τοῦ στελέχους᾽ τῶν γὰρ τοιούτων οὐ Óo- κοῦσιν ἐπιϑιγγάνειν οἵ κεραυνοί, καϑάπερ οὐδὲ τῆς
6 Turnebus: ὠνομάσϑαι 17 idem: κατακαυϑεῖσαν 20 *: ἄνανϑες
Plutarchi Moralia. Vol. IV. 14
210 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
φώκης τοῦ δέρματος οὐδὲ τῆς ὑαίνης. ὑπολαβὼν
D οὖν ὁ πρεσβύτης ἔφη, ὅσον ἂν ἐνῇ τῷ φυτῷ γλυ- κύτητος, ἅπαν τοῦτο συνϑλιβόμενον εἰς τὸν καρπὸν εἰκότως δριμὺ ποιεῖν καὶ ἄκρατον τὸ λειπόμενον" ὥσπερ γὰρ τὸ ἧπαρ. εἰς ἕνα τόπον τοῦ χολώδους 5 ἀποκριϑέντος, αὐτὸ γέγνεται γλυκύτατον᾽ οὕτω τὴν συκῆν εἰς τὸ σῦχον ἅπαν τὸ λιπαρὸν καὶ νόστιμον ἀφιεῖσαν αὐτὴν ἄμοιρον εἶναι γλυκύτητος. "ἐπεί, ὅτι γε μετέχει τινὸς εὐχυμίας τὸ ξύλον, ἐκεῖνο᾽ ἔφη 'ποιοῦμαι σημεῖον, ὃ λέγουσιν οἱ κηπουροί᾽ λέ- 10 γουσι δὲ τοῦ πηγάνου τὸ φυόμενον ὑπ᾽ αὐτῇ καὶ παραφυτευόμενον ἥδιον εἶναι καὶ τῷ χυμῷ μα- λακώτερον. ὡς ἂν ἀπολαῦον τινὸς γλυκύτητος, T) κατασβέννυται τἄγαν βαρὺ καὶ κατάκορον, εἰ μὴ
E νὴ Δία τοὐναντίον ἡ συκῆ περισπῶσα τὴν τροφὴν i5 ἐξαιρεῖ τὸ τῆς δριμύτητος.
2 ὅσον ἂν ἐνῇ * cf. p. 92b: πᾶν 0cov ἕνεστι τῇ voog δριμύ. Psellus de omn. doctr. c. 152: πᾶν εἴ τι δριμὺ κα δύσοδμον ἐν τούτοις ἦ 4 Turnebus: ποι 10 Vulco- bius: ἔφην 18 ἂν ἀπολαῦον idem: ἀναπαῦον ἧ Leo- nicus (P): ἣ 14 *: τὸ ἄδαν 16 Duebnerus: ἐξαίρει τὸ] τι Μ :
πὶ
LIBER V. 211
IIPOBAHMA I.
Τίνες οἱ περὶ ἅλα καὶ κύαμον" ἐν d καὶ διὰ τί τὸν ἅλα ᾿ϑεῖον᾽ ὃ ποιητὴς εἶπεν.
IIPOZOIIA TOT A41A4A0T'OT. 5 649POZ, AIIO44ODANHZ, IIAOTTAPXO2, ΦΙΛΙΝΟΣ.
1. ᾿ἸΕξήτει Φλῶρος, ἑστιωμένων ἡμῶν παρ᾽ αὐτῷ, τένες ἂν εἶεν “οἷ περὶ ἅλα καὶ κύαμον’ ἐν τῇ παροι- μίᾳ λεγόμενοι. καὶ τοῦτο μὲν ἐκ προχείρου διέλυ- F λυσεν ᾿4πολλοφάνης ὁ γραμματικός" “οὗ γὰρ οὕτω
10 δυνήϑεις᾽ ἔφη "vv φίλων, ὥστε καὶ πρὸς ἅλα δει- πνεῖν καὶ κύαμον, ὑπὸ τῆς παροιμίας προβάλλονται.᾽ τὴν δὲ τῶν ἁλῶν τιμὴν ἀφ᾽ ὅτου γένοιτο διηπο- ροῦμεν, Ὁμήρου μὲν ἄντικρυς λέγοντος
'πάδσδε δ᾽ ἁλὸς ϑείοιο"᾽
15 Πλάτωνος δέ τῶν ἁλῶν σῶμα κατὰ νόμον ἀνϑρώ- zov ϑεοφιλέστατον᾽ εἶναι φάσχοντος᾽ ἐπέτεινε δὲ τὴν ἀπορίαν τὸ τοὺς Αἰγυπτίους ἱερέας ἁγνεύοντας ἀπέχεσθαι τὸ πάμπαν ἁλῶν, ὥστε καὶ τὸν ἄρτον ἄναλον προσφέρεσϑαι. πῶς γάρ, εἰ ϑεοφιλὲς καὶ
30 ϑεῖον, ἀφωσιώσαντο;
2. Φλῶρος μὲν οὖν ἐᾶν ἐκέλευσε τοὺς Αἰγυπτίους, Ἑλληνιστὶ δ᾽ αὐτοὺς εἰπεῖν τι πρὸς τὸ ὑποκείμενον. 685
2. 11 κύαμον Vulcobius: κύμινον cf. p. 668 18 Ὁμή- ρου] 1 214 16 Πλάτωνος] Tim. p. 60e, ubi pro κατὰ λόγον (— xov«Aov) scripserim κατ᾽ ἀνθρώπων (-— κατανῶων) et deinde vóuov τῶν] τὸ rà» M 16 ϑεοφιλὲς Plato rectius 17 ἁγνεύοντας W: ἁγνοὺς ὄντας vid. Symb.
20 em. R: ἀφωσέωσαν
14*
212 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ἐγὼ δ᾽ ἔφην οὐδὲ τοὺς “ἰγυπτίους μάχεσϑαι τοῖς Ἔλλησιν᾽ αἱ γὰρ ἁγνεῖαι xol παιδοποιίαν καὶ γέ- λωτα καὶ οἶνον καὶ πολλὰ τῶν ἄλλως ἀξίων σπου- δῆς ἀφαιροῦσι" τοὺς δ᾽ ἅλας τάχα μὲν ὡς ἐπὶ συν- ουσίαν ἄγοντας ὑπὸ θερμότητος, ὡς ἔνιοι λέγουσι, 5 φυλάττονται καϑαρεύοντες᾽ εἰκὸς δὲ καὶ ὡς ὄψον ἥδιστον παραιτεῖσϑαι. κινδυνεύουσι γὰρ οἱ ἅλες τῶν ἄλλων ὄψων ὄψον εἶναι καὶ ἥδυσμα διὸ καὶ ᾿χάριτας᾽ ἔνιοι προσαγορεύουσιν αὐτούς. ὅτι τῆς τροφῆς τὸ ἀναγκαῖον ἡδὺ ποιοῦσιν. 10 B 8. “ρ᾽ οὖν᾽ ὃ Φλῶρος ἔφη “διὰ τοῦτο ϑεῖον εἰρῆσϑαι τὸν ἅλα φῶμεν; “ἔστι μὲν δή᾽ εἶπον “οὐδὲ τοῦτ᾽ ἐλάχιστον. οἵ γὰρ ἄνθρωποι τὰ κοινὰ καὶ διήκοντα ταῖς χρείαις ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐκϑειάξουσιν, ὡς τὸ ὕδωρ, τὸ φῶς, τὰς ὥρας" τὴν δὲ γῆν οὐ μό- vs νον ϑεῖον, ἀλλὰ καὶ ϑεὸν ὑπολαμβάνουσιν" ὧν οὐ- δενὸς λείπεται χρείᾳ τὸ τῶν ἁλῶν, ϑρίγκωμα τῆς τροφῆς γιγνόμενον εἰς τὸ σῶμα καὶ παρέχον εὐαρ- μοστίαν αὐτῇ πρὸς τὴν ὄρεξιν. οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ σκόπει, μὴ κἀκεῖνο ϑεῖον αὐτῷ συμβέβηκεν, ὅτι τῶν 90 σωμάτων τὰ νεκρὰ διατηροῦν ἄσηπτα καὶ μόνιμα Ο πολὺν χρόνον ἀντιτάττεται τῷ ϑανάτῳ καὶ οὐχ ἐᾷ παντελῶς ἐξολέσϑαι καὶ ἀφανισϑῆναι τὸ Svqróv: ἀλλ᾽ ὥσπερ ἡ ψυχή, ϑειότατον οὖσα τῶν ἡμετέρων, τὰ ξῷα συνέχει καὶ δεῖν οὐκ ἐᾷ τὸν ὄγκον, οὕτως 55 ἡ τῶν ἁλῶν φύσις τὰ νεκρὰ παραλαμβάνουσα καὶ μιμουμένη τὸ τῆς ψυχῆς ἔργον ἀντιλαμβάνεται φε-
12 δὴ εἶπον Χ: δεῖπνον
LIBER v. 213
ρομένων ἐπὶ τὴν φϑορὰν καὶ κρατεῖ xol ἵστησιν, ἁρμονίαν παρέχουσα καὶ φιλίαν πρὸς ἄλληλα τοῖς μέρεσι. διὸ καὶ τῶν Στωικῶν ἔνιοι τὴν ὗν σάρκα νεκρὰν γεγονέναι λέγουσι, τῆς ψυχῆς, ὥσπερ ἁλῶν,
5 παρεσπαρμένης ὑπὲρ τοῦ διαμένειν. δρᾷς δ᾽ ὅτι καὶ τὸ κεραύνιον πῦρ ἱερὸν ἡγούμεϑα καὶ ϑεῖον, ὅτε τὰ σώματα τῶν διοβλήτων ἄσηπτα πρὸς πολὺν ἀντέχοντα χρόνον ὁρῶμεν. τί οὖν ϑαυμαστόν. εἰ Ὁ καὶ τὸν ἅλα, τὴν αὐτὴν ἔχοντα τῷ ϑείῳ δύναμιν
10 πυρί, ϑεῖον ὑπέλαβον οἵ παλαιοί;
4. Σιωπήσαντος δ᾽ ἐμοῦ, Φιλῖνος ὑπολαβών 'vó ὃΣ γόνιμον οὐ δοκεῖ do) ἔφη ᾿ϑεῖον εἶναι. εἴπερ ἄρχει ὃ ϑεὸς πάντων; ὁμολογήσαντος δ᾽ ἐμοῦ “καὶ μήν᾽ ἔφη 'vóv ἅλα οὐκ ὀλίγον πρὸς γένεσιν συνερ-
15 γεῖν οἴονται, καϑάπερ αὐτὸς ἐμνήσϑης τῶν Αἰὐγυ- πτίων᾽ oí γοῦν τὰς κύνας φιλοτροφοῦντες. ὅταν ἀργότεραι πρὸς συνουσίαν ὦσιν, ἄλλοις τε βρώμα- σιν ἁλμυροῖς καὶ ταριχευτοῖς κρέασι κινοῦσι καὶ παροξύνουσι τὸ σπερματικὸν αὐτῶν ἡσυχάξον. τὰ δ᾽
20 ἁληγὰ πλοῖα πλῆϑος ἐχφύει μυῶν ἄπλετον, ὡς μὲν Ἐ ἔνιοι λέγουσι. τῶν ϑηλειῶν καὶ δίχα συνουσίας κυουσῶν. ὅταν τὸν ἅλα λείχωσιν᾽ εἰκὸς δὲ μᾶλλον ἐμποιεῖν τὴν ἁλμυρέδα τοῖς μορίοις ὁδαξησμοὺς καὶ συνεξορμᾶν τὰ ξῷα πρὸς τοὺς συνδυασμούς. διὰ
:5 τοῦτο δ᾽ ἴσως καὶ κάλλος γυναικὸς τὸ μήτ᾽ ἀργὸν μήτ᾽ ἀπέίϑανον, ἀλλὰ μεμιγμένον χάριτι καὶ κινη-
8 σάρκα νεκρὰν Doehnerus coll. Ὁ. 669a: σάρκα κρέα 11. 18 δ᾽ ἐμοῦ *: δέ μου 18 ἀρχὴ ὁ ϑεὸς Μ 1 ἐπὶ τῶν Αἰγυπτίων R 28 em. W: ὁδαξισμοὺς
214 QUAESTIONUM CONVIVALIUM LIBER V.
F τικόν, ἁλμυρὸν xal δριμὺ καλοῦσιν. οἶμαι δὲ καὶ τὴν "Agooüírqv ἁλιγενῆ τοὺς ποιητὰς προσαγορεύειν καὶ μῦϑον ἐπ’ αὐτῇ πεπλασμένον ἐξενεγκεῖν, ὡς ἀπὸ ϑαλάττης ἐχούσης τὴν γένεσιν. εἰς τὸ τῶν. ἁλῶν γόνιμον αἰνιττομένους. καὶ γὰρ αὐτὸν τὸν ὁ Ποσειδῶνα καὶ ὅλως τοὺς πελαγικοὺς ϑεοὺς πολυ- τέκνους καὶ πολυγόνους ἀποφαίνουσιν. αὐτῶν δὲ τῶν ξῴων οὐδὲν ἂν χερσαῖον ἢ πτηνὸν εἰπεῖν ἔχοις οὕτω γόνιμον, ὡς πάντα τὰ ϑαλάττια᾽ πρὸς ὃ καὶ πεποίηκεν ὁ ᾿Εμπεδοκλῆς | 10 φῦλον ἄμουσον ἄγουσα πολυσπερέων xcuccávowv.
6 καὶ ὕλως W:. ἀλλὰ καὶ ὅλως 9 τὰ Emperius 10 ᾿Εμπεδοκλῆς)] Mullach. 1 p." vs. 266 11 em. idem: καμασηνῶν ᾿
ZYMIIOXZIAK9.N IIPOBAHMATON 686 BIBAION EKTON.
IIPOOIMION.
1. Τιμόϑεον τὸν Κόνωνος, à Σόσσιε Σενεκίων,
5 ὡς ἐκ τῶν πολυτελῶν καὶ στρατηγικῶν δείπνων ἀνα-. λαβὼν ὃ Πλάτων ἐδείπνισεν ἐν 4xaóqusía μουσι- κῶς καὶ ἀφελῶς “ταῖς ἀφλεγμάντοιρ᾽ ὥς φησιν óB Ἴων. 'τραπέξαις᾽ αἷς ὕπνοι τε καϑαροὶ καὶ βραχυό- νείρον φαντασίαι, τοῦ σώματος εὐδίαν καὶ γαλή-
10 74v ἔχοντος, ἕπονται" us9' ἡμέραν ὃ Τιμόϑεος αἰσθόμενος τῆς διαφορᾶς ἔφη τοὺς παρὰ Πλάτωνι δειπνήσαντας καὶ τῇ ὑστεραίᾳ καλῶς γίγνεσϑαι. μέγα γὰρ ὡς ἀληϑῶς εὐημερίας ἐφόδιον εὐκρασία σώματος ἀβαπτίστου καὶ ἐλαφροῦ. καὶ παρεστῶτος.
16 ἀνυπόπτως ἐπὶ πᾶσαν ἐνέργειαν. ἀλλ᾽ ἕτερον οὐκ ἔλαττον ὑπῆρχε τοῦτο τοῖρ παρὰ Πλάτωνι δειπνή- σασιν, 7) τῶν λαληϑέντων παρὰ πότον ἀναϑεώρησις" C αἱ μὲν γὰρ τῶν ποϑέντων ἢ βρωϑέντων ἡδοναὶ τὴν ἀνάμνησιν ἀνελεύϑερον ἔχουσι καὶ ἄλλως ἐξίτηλον,
30 ὥσπερ ὀσμὴν &oAov ἢ κνῖσαν ἐναπολειπομένην᾽ προ-
6 Turnebus: στρατιωτικῶν 6 *: ἀκαδημᾳὨ 8 Ἴων Bergk. 2 p. 207 μμεϑ᾽ ἡμέραν *: nei" rn οὖν Incipil apodosis 16 τοῦτο] τούτου W. cf. p. 89b 18 τῶν ποϑέντων ἢ βρωϑέντων Doehnerus: τῶν ὁ ποθούντων 20 Duebnerus: «víccov
916 QUAESTIONUM CONVIVALIUM PROOEMIUM.
βλημάτων δὲ καὶ λόγων φιλοσόφων ὑποϑέσεις αὖὐ- τοὺς τοὺς μεμνημένους εὐφραίνουσιν, ἀεὶ πρόσφα- τοι παροῦσαι" καὶ τοὺς ἀπολειφϑέντας οὐχ ἧττον ἑστιᾶν παρέχουσι τοῖς αὐτοῖς ἀκούοντας καὶ μετα- λαμβάνοντας" ὅπου καὶ νῦν τῶν Σωκρατικῶν συμ- 5 ποσίων μετουσία καὶ ἀπόλαυσίς ἐστι τοῖς φιλολόγοιρ, ὥσπερ αὐτοῖς ἐκείνοις τοῖς τότε δειπνοῦσι. καίτοι,
Ὁ εἰ τὰ σωματικὰ τὰς ἡδονὰς παρεῖχεν, ἔδει καὶ ΚΞ ε- ψοφῶντα καὶ Πλάτωνα μὴ τῶν λαληϑέντων ἀλλὰ τῶν παρατεϑέντων ἐν Καλλίου καὶ ᾿4γάϑωνος ὄψων 10 καὶ πεμμάτων καὶ τραγημάτων ἀπογραφὴν ἀπολι- πεῖν νῦν δ᾽ ἐκεῖνα μὲν οὐδέποτε, καίπερ ὡς εἰκὸς ἐκ παρασκευῆς γενόμενα καὶ δαπάνης, λόγου τινὸς ἠξιώθη" τὰ δὲ φιλοσοφηϑέντα μετὰ παιδιᾶς σπου- δάξοντες εἰς γραφὴν ἀπετίϑεντο, καὶ κατέλειπον 15 παραδείγματα τοῦ μὴ μόνον συνεῖναι διὰ λόγων
E ἀλλήλοις παρὰ πότον ἀλλὰ καὶ μεμνῆσθαι τῶν λα- ληϑέντων.
4 ἑστιᾶν W: εἰς αἰτίαν Ordo verborum ease vid. παρέ- χουσι τοῖς αὐτοῖς (i. e. τοῖς παροῦσι) ἑστιᾶν οὐχ ἧττον τοὺς ἀπολειῳφϑέντας ἀκ. καὶ μετα. 18 R: γινόμενα 14 παιδείας 15 *: κατέλιπον
HPOBAHMA A.
Τίς ἡ αἰτία, δ᾽ ἣν of νηστεύοντες διψῶσι μᾶλλον 1) πεινῶσιν.
. ΠΡΟΣΩΠΑ͂ ΤΟΎ AI4A0T'OT. δ ILAOTTAPXOZ, AAAO!I.
1. "Exrov οὖν τοῦτό δοι πέμπω τῶν συμποσια- κῶν, ἐν ᾧ πρῶτόν ἐστι τὸ περὶ τοῦ διψῆν μᾶλλον ἢ πεινῆν τοὺς νηστεύοντας. ἄλογον γὰρ ἐφαίνετο διψῆν μᾶλλον ἢ πεινῆν τοὺς ἐκνηστεύσαντας" ἡ γὰρ
10 ἔνδεια τῆς ξηρᾶς τροφῆς ἀναπλήρωσιν οἰκείαν ἐδό- F κει καὶ κατὰ φύσιν ἐπιξητεῖν. ἔλεγον οὖν ἐγὼ τοῖς
᾿ παροῦσιν, ὅτι τῶν ἐν ἡμῖν ἢ μόνον ἢ μάλιστα δεῖ- ται τροφῆς τὸ ϑερμόν' ὥσπερ ἀμέλει βλέπομεν ἔξω μήτ᾽ ἀέρα μήϑ᾽ ὕδωρ μήτε γῆν ἐφιέμενα τοῦ τρέ-
15 φεῦσϑαι μηδ᾽ ἀναλίσχοντα τὸ πλησιάξον, ἀλλὰ μόνον τὸ πῦρ. 4 καὶ τὰ νέα βρωτικώτερα τῶν πρεσβυ- τέρων ὑπὸ ϑερμότητος" καὶ τοὐναντίον ol γέροντερ ῥᾷστα νηστείαν φέρουσιν" ἀμβλὺ γὰρ ἐν αὐτοῖς καὶ μικρὸν ἤδη τὸ ϑερμόν ἐστιν, ὥσπερ ἔν τοῖς ἀναί-
30 μοίς τῶν ξῴων, ἃ δὴ καὶ τροφῆς ἥκιστα προσδεῖ- ται δι᾽ ἔνδειαν ϑερμότητος" αὐτόν 8᾽ ἕκαστον αὖ- 687 τοῦ γυμνάσια καὶ κραυγαὶ καὶ ὅσα τῷ κινεῖν αὔξει
11 καὶ κατὰ: κατὰ cf. p. 6626: οἰκείῳ καὶ κατὰ φύσιν 088f: τοῦ κατὰ φύσιν καὶ οἰκθίου et passim 18 Psellus c. 87: ἐξ ὧδ 15 μηδ᾽ ": μήτ 16 ἢ] ἢ mei 21 αὑτοῦ *: αὐτοῦ Coniung. cum ἤδιον et προθυμότερον
218 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
τὸ ϑερμόν, ἥδιον φαγεῖν ποιεῖ καὶ προθυμότερον" τροφὴ δὲ τῷ ϑερμῷ., καϑάπερ νομίξω, ὃ πρῶτον κατὰ φύσιν, μάλιστα τὸ ὑγρόν ἐστιν, ὡς αἵ τε φλό- γες αὐξανόμεναι τῷ ἐλαίῳ δηλοῦσι καὶ τὸ πάντων ξηρότατον εἶναι τέφραν᾽ ἐκκέκαυται γὰρ τὸ νοτερόν, 5 τὸ δὲ γεῶδες ἔρημον ἰχμάδος λέλειπται" καὶ ὁμοίως. διίστησι καὶ διαιρεῖ τὰ σώματα τὸ πῦρ τῷ ἐξαιρεῖν τὴν κολλῶσαν ὑγρότητα καὶ συνδέουσαν. ὅταν οὖν νηστεύσωμεν, ἐκ τῶν ὑπολειμμάτων τῆς ἐν τῷ σώ- ματι τροφῆς ἀποσπᾶται βίᾳ τὸ ὑγρὸν ὑπὸ τοῦ ϑερ- 10 B μοῦ τὸ πρῶτον, εἶτ᾽ ἐπ’ αὐτὴν βαδίξει τὴν σύμ- φυτον λιβάδα τῆς σαρκὸς ἡ πύρωσις διώκουδα τὸ νοτερόν᾽ γενομένης οὖν ὥσπερ ἐν πηλῷ ξηρότητος, ποτοῦ μᾶλλον τὸ σῶμα δεῖσϑαι πέφυκεν, ἄχρι οὗ πιόντων ἀναρρωσϑὲν καὶ ἰσχῦσαν τὸ ϑερμὸν ἐμβρι- 15 ϑοῦς τροφῆς ὄρεξιν ἐργάσηται.
IIPOBAHMA B. Πότερον ἔνδεια ποιεῖ τὸ πεινῆν καὶ διψῆν ἢ πόρων | μετασχηματισμός. IIPOZS&JIIA ΤΟΥ ALAAOTOT. 30 ΦΙΛΩΝ, IIAOTTAPXOZ.
1. Δεχϑέντων δὲ τούτων. oí περὶ Φίλωνα ἰα- τροὶ τὴν πρώτην ϑέσιν ἐκίνουν᾽ ἐνδείᾳ γὰρ οὐ γί- .9 ὃ πρῶτον] πρῶτον M — 6 τὴν τέφραυν R 6 καὶ
ὅμως δὲ ἔστησι mei 7 em. Madvigius: ἐξαίρειν 18 τὸ ψοτερὸν διώκουσα καὶ τὸ δέυγρον Psellus
. LIBER VI. 219
γνεῦϑαι τὸ δίψος. ἀλλὰ πόρων τινῶν μεταὄχημα- C τισμῷ. τοῦτο μὲν γὰρ οἱ νύχτωρ διψῶντες, ἂν ἐπικαταδάρϑωσι, παύονται τοῦ διψῆν μὴ πιόντες" τοῦτο δ᾽ οἱ πυρέττοντες, ἐνδόσεως γενομένης ἢ παν- 5 τάπασι τοῦ πυρετοῦ λωφήσαντος, καὶ ἅμα τοῦ διψῆν ἀπαλλάττονται" πολλοῖς δὲ λουσαμένοις καὶ νὴ Z4 ἐμέσασιν ἑτέροις λήγει τὸ δίψος. ὧν ὑπ᾽ οὐδενὸς αὔξεται τὸ ὑγρόν, ἀλλὰ μόνον οἱ πόροι παρέχουσι, πάσχοντές τι τῷ μετασχηματίξεσθϑαι, τάξιν ἑτέραν 10 καὶ διάϑεσιν. ἐκδηλότερον δὲ τοῦτο γίγνεται περὶ τὴν πεῖναν" ἐνδεεῖς γὰρ ἅμα πολλοὶ γίγνονται καὶ ἀνόρεκτοι τῶν νοσούντων᾽ ἐνίοις δ᾽ ἐμπιπλαμένοις D οὐδὲ ὃν αἵ ὀρέξεις χαλῶσιν, ἀλλὰ καὶ κατατείνουσι καὶ παραμένουσιν. ἤδη δὲ πολλοὶ τῶν ἀποσίτων 15 ἐλαίαν ἁλμάδα λαμβάνοντες ἢ κάππαριν γευσάμε- vou ταχέως ἀνέλαβον καὶ παρεστήσαντο τὴν ὄρεξιν. d καὶ μάλιστα δῆλόν ἐστιν; ὅτι πάϑει τινὶ πόρων. οὐχ ὑπ᾽ ἐνδείας ἐγγίγνεται τὸ πεινῆν ἡμῖν" τὰ γὰρ "τοιαῦτα βρώματα τὴν μὲν ἔνδειαν ἐλαττοῖ προστι- 40 ϑεμένης τροφῆς, τὸ δὲ πεινῆν ποιοῦσιν οὕτως αἵ τῶν ἐφάλμων βρωμάτων εὐστομίαι καὶ δριμύτητες ἐπιστρέφουσαι καὶ πυκνοῦσαι τὸν στόμαχον 1) πάλιν ἀνοίγουσαι καὶ χαλῶσαι δεκτικήν τινα τροφῆς εὐαρ- μοστίαν περιειργάσαντο περὶ αὐτόν, ἣν ὄρεξιν κα- 45 λοῦμεν.
1 τινῶν] τινὲ Doehnerus 8 Duebnerus: ἐπικαταδαρ-
ϑῶσι ὅ καὶ ἅμα] malim ἅμα καὶ 8. παρέχουσι πά- σζοντερ Huttenus: παρασχόντες 19 ἐλάττω 20 τὸ ὃ
πεινῆν Turnebus ποιεῖ idem 422 ἐπιστύφουσαι Iunius
220 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
E 2422. Ἐδόκει δή μοι ταῦτα πιϑανῶς μὲν ἐπικεχει- ρῆσϑαι, πρὸς δὲ τὸ μέγιστον ἐναντιοῦσϑαι τῆς φύ- σεως τέλος, ἐφ᾽ ὃ πᾶν ἄγει ξῷον ὄρεξις, ἀναπλήρωσιν τοῦ ἐνδεοῦς ποθοῦσα καὶ τὸ ἐκλεῖπον ἀεὶ τοῦ oi- κείου διώκουσα' 'τὸ yàg d διαφέρει μάλιστα τὸ 5 ξῷον τοῦ ἀψύχου, τοῦτο μὴ φάναι πρὸς σωτηρίαν καὶ διαμονὴν ὑπάρχειν ἡμῖν, ὥσπερ ὄμμα τῶν oi- κείων τῷ σώματι καὶ δεόντων ἐγγεγενημένον, ἀλλὰ πάϑος εἶναι καὶ τροπήν τινὰ πόρων οἴεσθαι μεγέ- ϑεσι καὶ μικρότησι συμβαίνουσαν, εἰς οὐδέν᾽ ἦν τὸ
F λόγον ἁπλῶς τιϑεμένων τὴν φύσιν. ἔπειτα ῥιγοῦν ἐνδείᾳ ϑερμότητος οἰκείας τὸ σῶμα, μηκέτι δὲ διψῆν μηδὲ πεινῆν ὑγρότητος ἐνδείᾳ τῆς κατὰ φύσιν καὶ τροφῆς. ἄλογόν ἐστι" τούτου δ᾽ ἀλογώτερον, εἰ κε- ᾿γώσεως μὲν ἐφίεται διὰ πλήρωσιν ἡ φύσις, πληρώ- 15 σεως δ᾽ οὐ διὰ κένωσιν, ἀλλ᾽ ἑτέρου τινὸς πάϑους ἐγγενομένου. καὶ μὴν αἷ ys τοιαῦται περὶ τὰ ξῷα χρεῖαι καὶ ἀναπληρώδεις οὐδέν τι τῶν περὶ τὰς γεωργίας γιγνομένων διαφέρουσι" πολλὰ γὰρ ὅμοια : πάσχει καὶ βοηϑεῖται" πρὸς μὲν γὰρ τὰς ξηρότητας so
688 ἀρδείαις ποτιξόμενα,. καὶ ψυχόμενα μετρίως. ὅταν φλέγηται" ῥιγοῦντα δ᾽ αὐτὰ ϑάλπειν πειρώμεϑα καὶ
1 em. Madvigius: ἐγκεχειρῆσθαι 4 καὶ τὸ] αὐτὸ mei ἐλλεῖπον Emperius hic et infr 1 ὄμμα τῶν R: ὀμμάτων Cf. p. 1886: καϑάπερ φωτὶ τῆς περὶ αὐτὰ τυφλότητος, ubi genetivus est obiectivus ἅ8.καὶ δεόντων Madvigius: καὶ δέη τῶν — em. Doehnerus: éyyeyevnuévov 11 ῥιγοῦν μὲν Hirschigius 12 δὲ X 18 τῆς M: τῇ 19 ὅμοια] add. τοῖς ξῴοις τὰ φυτὰ idem . 20 γὰρ] del. Salmasius 21 ποτίξομεν καὶ ψύχομεν Madvigius 29 αὐτὰ) αὖ R. Malim αὖ ταῦτα
LIBER VI. 221
à
σκέπειν πόλλ᾽ ἄττα περιβάλλοντες" xol ὅσα μὴ παρ᾽ ἡμᾶς ἐστιν, εὐχόμεϑα τὸν ϑεὸν διδόναι, δρόσους μαλακὰς καὶ εἰλήδσεις ἐν πνεύμασι μετρίοις, ὡς ἀεὶ τοῦ ἀπολείποντος ἀναπλήρωσιν ἡ φύσις ἔχοι, δια- δτηροῦσα τὴν κρᾶσιν. οὕτω γὰρ οἶμαι καὶ τροφὴν ὠνομάσϑαι τὸ τηροῦν τὴν φύσιν" τηρεῖται δὲ τοῖς μὲν φυτοῖς ἀναισϑήτως ἐκ τοῦ περιέχοντος, ὥς φη- σιν ᾿Εμπεδοκλῆς, ὑδρευομένοις τὸ πρόσφορον᾽ ἡμᾶς δ᾽ ἡ ὄρεξις ξητεῖν διδάσκει καὶ διώκειν τὸ ἐκλεῖ- Β 10 zov τῆς χράσεως. οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τῶν εἰρημένων ἕκαστον ἴδωμεν ὡς οὐκ ἀληϑές ἐστι. τὰ μὲν γὰρ εὐστομίαν ἔχοντα καὶ δριμύτητα τάχα μὲν οὐκ ὄρε- ξιν, ἀλλὰ δηγμὸν ἐμποιεῖ τοῖς δεκτικοῖς μέρεσι τῆς τροφῆς, οἷον κνησμοὶ κατὰ ϑίέξιν ἐνίων ἀμυσσόν- 15 T0v' εἰ δὲ καὶ τοῦτο τὸ πάϑος ὀρεκτικόν ἐστιν, εἰκός ἐστιν ὑπὸ τῶν τοιούτων βρωμάτων λεπτυνό- μενα διακρίνεσϑαι τὰ zgoUmóvra, καὶ ποιεῖν μὲν ἔνδειαν, οὐ μεταρρυϑμιξομένων δὲ τῶν πόρων ἀλλὰ κενουμένων καὶ καϑαιρομένων' τὰ γὰρ ὀξέα καὶ 80 δριμέα καὶ ἁλμυρὰ -ϑρύπτοντα τὴν ὕλην διαφορεῖ καὶ σκίδνησιν, ὥστε νεαρὰν ποιεῖν τὴν ὄρεξιν ἐκ- ϑλιβομένων τῶν ἑώλων καὶ χϑιξῶν. τῶν δὲ Aovo- μένων οὐ μετασχηματιξόμενοι παύουσιν οἷ πόροι τὸ δίψος, ἀλλ᾽ ἰκμάδα διὰ τῆς σαρκὸς ἀναλαμβάνοντες C
1 πόλλ᾽ ἄττα scripsi cum Doehnero: πολλοστὰ παρ᾽ ἡμῖν ΒΒ 8 ἐν] σὺν W . idem: uevoéog — ib. malim ὡς ἂν ἀεὶ — ἔχῃ - 8 ᾿Εμπεδοκλῆρ] om. Mullach. 14 κνησ- μὸν. Emperius — ib. M: κατάϑιξιν 17 Doehnerus: πρέ- Ttovto 18 δὲ τῶν M: τῶν 20 διαφέρει mei 21 R: εἰσϑλιβομένων 924 διὰ τῆς Doehnerus: τῆς
222 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
καὶ ἀναπιμπλάμενοι νοτερᾶς ἀτμίδος. οἱ δ᾽ ἔμετοι τἀλλότριον ἐκβάλλοντες ἀπόλαυσιν τῇ φύσει τοῦ οἰκείου παρέσχον. οὐ γὰρ ἁπλῶς τοῦ ὑγροῦ τὸ δίψος, ἀλλὰ τοῦ κατὰ φύσιν καὶ οἰκείου" διό, κἂν πολὺ παρῇ τὸ ἀλλόφυλον, ἐνδεὴς ὁ ἄνϑρωπός ἐστιν' 5 ἐνίσταται γὰρ τοῖς κατὰ φύσιν ὑγροῖς, ὧν ἡ ὄρεξές ἐστι, καὶ οὐ δίδωσιν ἀνάμιξιν οὐδὲ κατάκρασιν, ἄχρι ἂν éxovij καὶ ἀποχωρήσῃ᾽ τότε δ᾽ οἵ πόροι τὸ σύμφυλον ἀναλαμβάνουσιν. οἵ δὲ πυρετοὶ τὸ ὑγρὸν D εἰς βάϑος ἀπωθοῦσι' καὶ τῶν μέσων φλεγομένων, τὸ ἐκεῖ πᾶν ἀποχεχώρηκε καὶ κρατεῖται πεπιεσμένον" ὅϑεν ἐμεῖν τε πολλοὺς ἅμα συμβαίνει, πυκνότητι τῶν ἐντὸς ἀναϑλιβόντων τὰ ὑγρά, καὶ διψῆν δι᾽ ἔνδειαν καὶ ξηρότητα τοῦ λοιποῦ σώματος. ὅταν οὖν ἄνεσις γένηται καὶ τὸ ϑερμὸν ἐκ τῶν μέσων» ἀπίῃ, σκιδνάμενον αὖϑις ὑπονοστεῖ καὶ διιόν, ὡς πέφυκε, πάντῃ τὸ νοτερὸν ἅμα τοῖς τὸ μέσοις δᾳ- στώνην παρέσχε. καὶ τὴν σάρκα λείαν καὶ ἁπαλὴν ἀντὶ τραχείας καὶ αὐχμώδους γενομένην ἐμάλαξε, E πολλάκις δὲ καὶ ἱδρῶτας ἐπήγαγεν ὅϑεν ἡ ποιοῦσα so διψῆν ἔνδεια λήγει καὶ παύεται, τῆς ὑγρότητος ἀπὸ τοῦ βαρυνομένου καὶ δυσαναβλυτοῦντος ἐπὶ τὸν δεό- μενον καὶ ποθοῦντα μεϑισταμένης τόπον. ὡς γὰρ ἐν κήπῳ, φρέατος ἄφϑονον ὕδωρ ἔχοντος, εἰ μή . τιρ ἐπαντλοῖ καὶ ἄρδοι τὰ φυτά, διψῆν καὶ ἀτρο- ss - . 9 Doehnerus ἢ: τὸ ἀλλότριν 8 ἁπλῶς τοῦ M: ἀπλήστου . 6 R: ἐφίσταται. 18 δίψαν mei 16 Basileensis: ὑπο- Turnebus: ἴδιον 17 τὸ νοτερὸν Basileensis:
&gov . 22 em. Duébnerus: δυσαναβλαστοῦντος φυτὰ X (E): αὐτὰ
LIBER VI. 222
φεῖν ἀναγκαῖόν ddvwv* οὕτως ἐν σώματι, τῶν ὑγρῶν εἰς ἕνα κατασπωμένων τόπον, οὐ ϑαυμαστὸν ἔν- δειαν εἶναι περὶ τὰ λοιπὰ καὶ ξηρότητα, μέχρι οὗ πάλιν ἐπιρροὴ καὶ διάχυσις γένηται" καϑάπερ καὶ 5 ἐπὶ τῶν πυρετίόντων, ὅταν ἀνεϑῶσι, συμβαίνει καὶ τῶν ἐγκαταδαρϑανόντων τῷ διψῆν" καὶ γὰρ τούτοις F ὁ ὕπνος ἐκ μέσων ἐπανάγων τὰ ὑγρὰ καὶ διανέμων πάντῃ τοῖς μέρεσιν ὁμαλισμὸν ἐμποιεῖ καὶ ἀναπλή- ρῶσιν. ὃ yàg δὴ λεγόμενος τῶν πόρων μετασχημα- ιοτισμὸς οὗτος, ᾧ τὸ πεινῆν ἢ τὸ διψῆν ἐγγένηται, ποῖός τίς ἐστιν; ἐγὼ μὲν γὰρ οὐχ ὁρῶ περὶ πόρους διαφορὰς ἄλλας κατὰ πάϑος ἢ τὸ συμπίπτειν καὶ τὸ διίστασϑαι' καὶ συμπίπτοντες μὲν οὔτε ποτὸν οὔτε τροφὴν δέχεσθαι δύνανται, διιστάμενοι δὲ κε- 15 νότητα καὶ χώραν ποιοῦσιν, ἔνδειαν οὖσαν τοῦ κατὰ φύσιν καὶ οἰκείου. καὶ yàg αἷ στύψεις, ὦ βέλτιστε, τῶν βαπτομένων᾽ ἔφην 'vózov ἔχουσι τὸ δριμὺ καὶ 689 ῥυπτικόν, ᾧ τῶν περισσῶν ἐκκρινομένων καὶ ἀπο- τηκομένων, οἵ πόροι δέχονται μᾶλλον καὶ στέγουσι 40 δεξάμενοι τὴν βαφὴν ὑπ᾽ ἐνδείας καὶ κενότητος.ἢ
10 ἐγγεγένηται 11 περὶ πόρους *: περὶ πόρου ἢ πό- ρῶν 12 ἄλλας Doehnerus: ἀλλὰ πσπάϑος *": πλῆϑος cf. p. 6879 17 τόπων] πόκων τὸ] τῦ 19 M: στέρ- γουσι
994 ^ QUAESTIONUM CONVIVALIUM
IIPOBAHMA I".
Διὰ τί πεινῶντες μέν, ἐὰν πίωσι, παύονται᾽ διψῶντες δέ, ἐὰν φάγωσιν, ἐπιτείνονται.
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT ΔΙΑΔΟΓΟΥ͂ O ἘΣΤΙΑΤΩΡ, ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, 44AOL. 5
1. Ῥηϑέντων δὲ τούτων, ὃ ἑστιῶν ἡμᾶς καὶ ταῦτ᾽ ἔφη μετρίως λέγεσϑαιν καὶ πρὸς τὴν ἄλλην Β ἀπορίαν, τὰς τῶν πόρων κενώσεις καὶ ἀναπληρώ- σεις, ἐν τῷ παραυτίκα * * τοῖς δὲ διψῶσι τούὐναν- τίον, ἐὰν ἐμφάγωσιν, ἐπιτείνειν συμβαίνει τὸ δίψος. 1 τοῦτο δὲ τὸ πάϑος οἵ τοὺς πόρους διαφόρους ὑπο- τιϑέμενοι ῥᾷστα καὶ πιϑανώτατά μοι δοκοῦσιν, εἰ καὶ μὴ τἄλλα μόνοι πιϑανῶς, αἰτιολογεῖν. πᾶσι γὰρ ὄντων πόρων, ἄλλος πόρος ἄλλας συμμετρίας ἔχει" ὧν oí μὲν εὐρύτεροι τὴν ξηρὰν ἅμα καὶ τὴν ὑγρὰν ss τροφὴν ἀναλαμβάνουσιν, οἱ δ᾽ ἰσχνότεροι τὸ μὲν ποτὸν παραδέχονται. ποιεῖ δὲ τὴν μὲν δίψαν ἡ τού- των κένωσις, ἡ δ᾽ ἐκείνων τὴν πεῖναν. ὅϑεν, ἐὰν 2 in lemmate corr. τοῖς διψῶσι δὲ, ἐὼν qv. τὸ δί ἐπιτεένεται Herwerdenus 7 τὴν W , 8 ἀναπληρώσειε! add. ποιεῖν, διὰ τί τοῖς μὲν πεινῶσιν ἐὰν πίωσιν, παύεται ἡ πεῖνα͵ ἐν τῷ παραυτίκα κὲ Madvigius 9 lac, 9--.8 lit. addidi ex Vd τοὐναντίον Emperius: ἐναντίον 11 δὲ] δὴ NW ib. διαφόρους * — ib. Turnebus: ἐπιτιϑέμενοι 18 τ Ale δὶ πολλὰ 14 ἔχει" ὧν Duebnerus: ἐχόντων πῷ οἵ δὲ στενώτεροι R τὸ μὲν ποτὸν) μόνον τὸ ποτὸν W. τὸ ποτὸν μόνον οὐχὶ δὲ καὶ τὸ σιτίον 11 παραδέ- ] add, τὸ δὲ σιτίον οὐ παραδέχονται Madvigius
ἐμφάγωσιν, of μὲν διψῶντες od 6 ] , [ M € οὐ βοηϑοῦνται Doehne- [elim of μὲν δι φῶντες ἐὰν φάγωσιν οὐ βοηϑοῦνται
LIBER VI. 220
μὲν φάγωσιν οἵ διψῶντες, οἵ μὲν οὐ βοηϑοῦνται, C τῶν πόρων διὰ λεπτότητα τὴν ξηρὰν τροφὴν μὴ δεχομένων, ἀλλ᾽ ἐπιδεῶν τοῦ οἰκείου διαμενόντων᾽ οἱ δὲ πεινῶντες ἐὰν πίνωσιν, ἐνδυόμενα τὰ ὑγρὰ 5 τοῖς μείξοσι πόροις καὶ ἀναπληροῦντα τὰς κενότη- τας αὐτῶν ἀνίησι τὸ σφοδρὸν ἄγαν τῆς πείνης.
2, Ἐμοὶ δὲ τὸ μὲν συμβαῖνον ἀληϑὲς ἐφαίνετο, τῇ δ᾽ ὑποϑέσει τῆς αἰτίας οὐ προσεῖχον. 'xol γὰρ δἰ τοῖς πόροις τούτοις᾽ ἔφην, 'àv ἔνιοι περιέχονται
10 καὶ ἀγαπῶσι, κατατρήσειέ τις τὴν σάρκα, πλαδαρὰν καὶ τρομώδη καὶ δαϑρὰν ποιήδει' τό ys μὴ ταὐτὰ τοῦ σώματος μόρια τὸ ποτὸν προσδέχεσϑαι καὶ τὸ σιτίον ἀλλ᾽ ὥσπερ ἠϑμοῖς καταρρεῖσϑαι καὶ ἀπο- κρίνεσθαι, κομιδῇ πλασματῶδες καὶ ἀλλόκοτον. αὕτη
15 γὰρ ἡ πρὸς τὸ ὑγρὸν ἀνάμιξις, ϑρύπτουσα τὰ σιτία καὶ συνεργὰ λαμβάνουσα τὸ ϑερμὸν τὸ ἐντὸς καὶ τὸ πνεῦμα, πάντων ὀργάνων ἀκριβέστατα πάδαις τομαῖς καὶ διαιρέσεσι λεπτύνει τὴν τροφήν" ὥστε πᾶν μόριον αὐτῆς παντὶ μορέῳ γίγνεσϑαι φίλον
20 καὶ οἰκεῖον, οὐκ ἐναρμόττον ὥσπερ ἀγγείοις καὶ τρήμασιν ἀλλ᾽ ἑνούμενον καὶ προσφνόμενον. ἄνευ δὲ τούτων οὐδὲ λέλυται τῆς ἀπορίας τὸ μέγιστον" oí γὰρ ἐμφαγόντες, ἂν μὴ πίωσιν, οὐ μόνον o) λύουσιν ἀλλὰ καὶ προδεπιτείνουσι τὸ δίψος" πρὸς
46 τοῦτο δ᾽ οὐδὲν εἴρηται. σκόπει δὲ καὶ τὰ παρ᾽ ἡμῶν᾽ ἔφην “εἰ φαινομένας ὑποϑέσεις λαμβάνομεν,
4 πία σιν 11 Basileensis: ποιήσας Malim ἂν ποιή- σειδ. τό γε μὴ] fort. τὸ δὲ (aut τό τε) μὴ — X: ταῦτα 20 ὥσπερ ἀστείοις mei
Plutarchi Moralia. Vol. IV. 15
F
226 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
πρῶτον μὲν λαμβάνοντες τὸ ὑγρὸν ὑπὸ τοῦ ξηροῦ διαφϑείρεσϑαι δαπανώμενον, τῷ δ᾽ ὑγρῷ τὸ ξηρὸν βρεχόμενον xol μαλασσόμενον διαχύσεις ἴσχειν καὶ ἀναϑυμιάσεις᾽ δεύτερον δὲ μὴ νομίζοντες ἔκϑλιψιν εἶναι παντάπασι μήτε τῆς ξηρᾶς τροφῆς τὴν πεῖναν
μήτε τῆς ὑγρᾶς τὴν δίψαν, ἀλλὰ τοῦ μετρίου καὶ
ἀρκοῦντος ἔνδειαν" οἷς γὰρ ὅλως ἂν ἐλλίπῃ ϑάτε- gov, οὔτε πεινῶσιν οὔτε διψῶσιν ἀλλ᾽ εὐθὺς ἀπο- ϑνήσκουσιν. ὑποκειμένων δὲ τούτων, οὐ χαλεπὸν ἤδη τὴν αἰτίαν συνιδεῖν. ἡ μὲν γὰρ δίψα τοῖς φα- γοῦσιν ἐπιτείνεται, τῶν σιτίων τῇ ξηρότητι, εἴ τι διεσπαρμένον ὑγρὸν καὶ ἀπολειπόμενον ἀσϑενὲς καὶ óA(yov ἐν τῷ σώματι. συλλεγόντων καὶ προσεξικμα- ξόντων᾽ ὥσπερ ἔξω γῆν δρῶμεν καὶ κόνιν καὶ ἄμμον τὰ μιγνύμενα τῶν ὑγρῶν ἀναλαμβάνουσαν εἰς ἕαυ- τὴν καὶ ἀφανίξουσαν. τὴν δὲ πεῖναν αὖ πάλιν ἀναγ- καίως τὸ ποτὸν ἀνίησιν" ἡ γὰρ ὑγρότης τὰ ὑπόντα σιτία περισκελῆ καὶ γλίσχρα βρέξασα καὶ διαχέασα,
690 χυμῶν ἐγγενομένων καὶ ἀτμῶν, ἀναφέρει τούτους
^
εἰς τὸ σῶμα καὶ προστέίϑησι τοῖς δεομένοις. ὅϑεν οὐ κακῶς ὄχημα τῆς τροφῆς τὸ ὑγρὸν ὁ ᾿Ερασίστρα- vog προδσεῖπε᾽ τὰ γὰρ ὑπὸ ξηρότητος ἢ πάϑους ἀργὰ καὶ βαρέα μιγνύμενον ἀναπέμπει καὶ συνεξαίρει. πολλοὶ δὲ καὶ μὴ πιόντες ἀλλὰ λουσάμενοι μόνον
μ.
0
30
ἐπαύσαντο συντόνως σφόδρα πεινῶντες" ἐνδυομένη s;
γὰρ ἔξωϑεν ἡ ὑγρότης εὐχυμότερα ποιεῖ καὶ τροφι-
1 ἀπὸ τοῦ mei 6 τὴν R 10 τὴ» Basileensis: μὲν 11 εἴ τι R 14 ἄμμον *: μᾶλλον 22 πάϑους] πλήϑους ΒΜ ἫΞΕ 9 25 συντόμως idem
LIBER VI. 221
μώτερα τῷ ἐγχαλᾶσϑαι τὰ ἐντός, ὥστε τῆς πείνης τὸ σφόδρα πικρὸν καὶ ϑηριῶδες ἐνδιδόναι καὶ παρ- ηγορεῖσϑαι. διὸ καὶ πολὺν ξῶσιν ἔνιοι τῶν ἀπο- καρτερούντων χρόνον, ἂν ὕδωρ μόνον λαμβάνωσιν,
5 ἄχρε ἂν οὗ πᾶν ἐξικμασϑῇ τὸ τρέφειν καὶ προστί- B ϑεσϑαι τῷ σώματι δυνάμενον.ἢ
IIPOBAHMA 4'.
Διὰ τίν᾽ αἰτίαν τὸ φρεατιαῖον ὕδωρ ἀρυσϑέν, ἐὰν dv αὐτῷ τῷ τοῦ φρέατος ἀέρι νυκχτερεύσῃ, ψυχρότερον 10 γέγνεται.
IIPOZOIIA TOT Δ2ἝἋὮΑΜΟΓΟΎ. ΞΈΝΟΣ, ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, 44401.
1, Ψυχροπότῃ ξένῳ τρυφῶντι παρεσκεύασαν οἵ ϑεράποντες τοῦ ἐκ φρέατος ὕδωρ ψυχρότερον ἀρυ- 15 σάμενοι γὰρ ἀγγείῳ καὶ κρεμάσαντες τὸ ἀγγεῖον ἐν τῷ φρέατι τῆς πηγῆς μὴ ἁπτόμενον εἴασαν ἐπινυ- C κτερεῦσαι, καὶ πρὸς τὸ δεῖπνον ἐχομέξετο τοῦ zQoc- φάτου ψυχρότερον. ἦν δ᾽ ὁ ξένος φιλόλογος ἐπι- &xGg, καὶ τοῦτ᾽ ἔφη λαβεῖν ἐκ τῶν ᾿Αριστοτέλους 80 μετὰ λόγου κείμενον εἶναι δὲ τοιόνδε τὸν λόγον. πᾶν ὕδωρ προϑερμανϑὲν ψύχεται μᾶλλον, ὥσπερ. 1 χαλᾶσϑαι Psellus 6 οὗ] οὐ mei — 8 in lemmate φρεατιαῖον scripsi pro φρεατέδιν 14 τοῦ ἐκ R: ἐκ τοῦ 16 πηγῆς Leonicus: γῆ μὴ ἁπτόμενον idem: μαλαττό-
μενον vel μαλαπτόμενον unde malim μὴ μάλ᾽ ἁπτόμενον 19 ᾿ἀριστοτέλους] Fragm. 216
15*
228 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
τὸ τοῖς βασιλεῦσι παρασκευαζόμενον. ὅταν γὰρ
ἑψηϑῇ μέχρι ξέσεως; περισωρεύουσι τῷ ἀγγείῳ.
χιόνα πολλὴν καὶ γίγνεται ψυχρότερον᾽ ὥσπερ ἀμέ- λὲι καὶ τὰ ἡμέτερα σώματα λουδαμένων περιψύχε- ται μᾶλλον" ἡ γὰρ ὑπὸ τῆς θερμότητος ἄνεσις πο- λύπορον τὸ σῶμα καὶ μανὸν ἀπειργασμένη πολὺν δέχεται τὸν ἔξωϑεν ἀέρα καὶ βιαιοτέραν ποιεῖ τὴν μεταβολήν" ὅταν οὖν ὑποπλασϑῇ ὑπὸ τῆς πηγῆς τὸ ὕδωρ, ἐν τῷ ἀέρι. προϑερμανϑέν, περιψύχεται τα- χέως.
2. Τὸν μὲν οὖν ξένον émqvécausv ὡς ἀνδρι- κῶς καταμνημονεύσαντα᾽ περὶ δὲ τοῦ λόγου διηπο- ροῦμεν. ὁ γὰρ ἀήρ, ἐν ᾧ κρέμαται τὸ ἀγγεῖον, εἰ μὲν ψυχρός ἐστι, πῶς θερμαίνει τὸ ὕδωρ; εἰ δὲ ϑερμός, πῶς περιψύχει πάλιν; ἄλογον γὰρ ὑπὸ ταὐ- τοῦ ταὐτὸ πάσχειν τἀναντία, μηδεμιᾶς διαφορᾶς γε- νομένης. σιωπῶντος δ᾽ αὐτοῦ καὶ διαποροῦντος, οὐ- δὲν ἔφην δεῖν περὶ τοῦ ἀέρος διαπορεῖν. ἡ γὰρ αἴσϑησις λέγει ὅτε ψυχρός ἐστι, καὶ μάλιστα τῶν ἐν βάϑει φρεάτων" ὥστ᾽ ἀμήχανον ὑπ᾽ ἀέρος ψυχροῦ E ϑερμαίνεσϑαι τὸ ὕδωφ᾽ ἀλλὰ μᾶλλον ὃ ψυχρὸς οὗ- τος ἀὴρ τὴν μὲν πηγὴν διὰ πλῆϑος οὐ δύναται μεταβάλλειν" ἂν δέ τις ἀφαιρῇ κατ᾽ ὀλέγον, μᾶλλον κρατῶν περιψύξει.
6 τὰ σώματα καὶ mei 8 ὑποπλασϑῇ ὑπὸ τῆς πηγῆς] fort. ἀποσπασϑῇ τῆς πηγῆς cf. p. 9498 πηγῆς] πληγῆς mei 9 ἐν τῷ ἀέρι, προϑερμανϑέν wé] vid. p. 9496 12 καταμνημονεύσαντα Ἐν: καὶ μνημονεύσαντα 16 *: τοῦ
αὐτοῦ τὸ αὐτὸ 16 *: τὰ ἐναντία 18 ἔφην Turnebus: ἔφη 19 τῶν] ὁ τῶν ἢ 24 ἐρατῶν mei
1
to
0
0
LIBER VI. 229
-
IIPOBAHMA Ε΄.
Διὰ τίν᾽ αἰτίαν οὗ χάλικες καὶ of μολιβδίδες ἐμβαλλό- μεναι ψυχρότερον τὸ ὕδωρ ποιοῦσιν.
ΠΡΟΣΩΠΑ TOT AIAAOT OT, 5 ΞΈΝΟΣ, IIAOTTAPXOZ, AAAOL.
1l. '44A& μὴν περὶ τῶν χαλίκων᾽ ἔφην “ἢ τῶν F ἀκμόνων, oc ἐμβάλλοντες εἰς τὸ ὕδωρ ψύχειν αὐτὸ καὶ στομοῦν δοκοῦσιν, εἰρημένον ᾿Αριστοτέλει μνη- μονεύεις.᾽ “αὐτὸ τοῦτ᾽᾽ ἔφη 'uóvov ἐν προβλήμασιν
10 δἴρηκε τὸ γιγνόμενον" εἰς δὲ τὴν αἰτίαν ἐπιχειρή- σομεὲν ἡμεῖς" ἔστι γὰρ μάλιστα δυσϑεώρητος.᾽ 'πάνυ μὲν οὖν᾽ ἔφην "xol ϑαυμάσαιμ᾽ ἂν, εἰ μὴ διαφύγοι ὁ λόγος ἡμᾶς" ὅρα δ᾽ ὅμως. πρῶτον οὐ δοκεῖ σοι περιψύχεσϑαι μὲν ὑπὸ τοῦ ἀέρος τὸ ὕδωρ ἔξξω-
15 ϑὲν ἐμπίπτοντος, ὁ δ᾽ ἀὴρ μᾶλλον ἰσχύειν πρὸς τοὺς 691 λίϑους καὶ τοὺς ἄκμονας ἀπερειδόμενος; οὐ γὰρ ἐῶσιν αὐτόν, ὥσπερ τὰ χαλκᾶ καὶ τὰ κεραμεᾶ τῶν ἀγγείων, διεκπίπτειν, ἀλλὰ τῇ πυκνότητι στέγοντες ἀνακλῶσιν εἰς τὸ ὕδωρ ἀπ᾿’ αὐτῶν. ὥστε δι’ ὅλου
20 xxl ἰσχυρὰν γίγνεσϑαι τὴν περίψυξιν. διὸ καὶ χει- μῶνος oí ποταμοὶ ψυχρότεροι γίγνονται τῆς ϑαλάτ-
6 ἢ] ἡ mei 1] τῶν ἀκονῶν S 8 ᾿Δριστοτέλει) Fragm. 218 10 ἐπιχειρήσωμεν S 11 μάλιστα) ἐν τοῖς μάλιστα Psellus 12 ἔφην Basileensis: ἔφη 18 ὅρα δὲ ὕμως W: ὁρᾶτε ὅλως οὖν o0? 14 R: προψύχεσϑαι 16 Anonymus: éxmímrovvog ib. W: ἰσχύει 16 vovg ἄκμο- vog] τὰς μολιβδίδας Psellus. τὰς &xóvog S 17 *: χάλκεα
κεράμεα mei 19 ἀνακλῶσιν Doehnerus ex Psello: ἀνα- λοῦσιν 20 xol|prius om.Psellus γένεσθαι idem: γενέσϑαι
230 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
vuc* ἰσχύει γὰρ ἐν αὐτοῖς ὃ ψυχρὸς ἀὴρ ἀνακλώ-
μενος. ἐν δὲ τῇ ϑαλάττῃ διὰ βάϑος ἐκλύεται πρὸς
μηδὲν ἀντερείδων. κατ᾽ ἄλλον δὲ τρόπον εἰκός ἐστι τὰ λεπτότερα τῶν ὑδάτων περιψύχεσϑαι μᾶλλον
B ὑπὸ τοῦ ψυχροῦ" κρατεῖται γὰρ Óv ἀσϑένειαν. ab 5 δ᾽ ἀκόναι καὶ oí χάλικες λεπτύνονσι τὸ ὕδωρ, ὅ τι ϑολερὸν καὶ γεῶδες ἀναμέμικται, τοῦτο συνάγοντες καὶ κατασπῶντες ἀπ᾽ αὐτοῦ, ὥστε λεπτότερον καὶ ἀσϑενέστερον τὸ ὕδωρ γενόμενον μᾶλλον ὑπὸ περι- ψύξεως κρατεῖσϑαι. καὶ μὴν ὅ τε μόλιβδος τῶν φύσει ψυχρῶν ἐστιν, ὅς γε τριβόμενος ὄξει τὸ ψυ- κτικώτατον τῶν ϑανασίμων φαρμάκων ἐξανίησι qu- μὐύϑιον" οἵ ve χάλικες τῇ πυκνότητι τὸ ψυχρὸν διὰ βάϑους ποιοῦσι" πᾶς μὲν γὰρ λίϑος κατεψυγμένης
€ καὶ πεπιλημένης ὑπὸ κρύους γῆς πάγος ἐστί, μᾶλ- 15 λον δ᾽ ὁ μᾶλλον πεπυχνωμένος᾽ ὥστ᾽ οὐκ ἄτοπον, εἰ τὴν ψυχρότητα τοῦ ὕδατος ἀντερείδων συνεπι- τείνει καὶ ὃ λίϑος καὶ ὃ μόλιβδος.
[e
0
IIPOBAHMA ς΄. Διὰ τίν᾽ αἰτίαν ἀχύροις xol ἱματίοις τὴν χιόνα διαφυ- 30 λάττουσι. ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT 4]14Ζ2ΟΓΟΥ. ΞΈΝΟΣ, ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ. 1. Μικρὸν οὖν ὁ ξένος διαλιπών “οἱ ἐρῶντες" ἔφη ᾿μάλιστα μὲν αὐτοῖς τοῖς παιδικοῖς, εἰ δὲ μή,
to
5
1 Doehnerus ex Psello: ἀναλώμενος 4 μᾶλλον Basi- leensis: μᾶλλον ἢ 18 *: φψιμίθιν — ib. τῇ Psellus
Minim. ἣ
LIBER VI. 251
περὶ αὐτῶν ἐπιϑυμοῦσι διαλέγεσϑαι" τοῦτο πέπονθα περὶ τῆς χιόνος. ἐπεὶ γὰρ οὐ πάρεστιν οὐδ᾽ ἔχο- μεν, ἐπιϑυμοίην ἂν μαϑεῖν τίς αἰτία, δι᾽ ἣν ὑπὸ τῶν ϑερμοτάτων φυλάσσεται. καὶ γὰρ ἀχύροις ὅπαρ-
5 γανοῦντες αὐτήν καὶ περιστέλλοντες ἱματίοις ἀγνά- D πτοις ἐπὶ πολὺν χρόνον ἄπταιστον διατηροῦσι. ϑαυ- μαστὸν οὖν, εἰ συνεχτικὰ τὰ ϑερμότατα νῶν ψυχρο- τάτων ἐστί. |
2. “Κομιδῇ y" ἔφην “εἴπερ ἀληϑές éovwv: οὐκ
10 ἔχει δ᾽ οὕτως, ἀλλ᾽ αὑτοὺς παραλογιξόμεϑα, ϑερμὸν εὐϑὺς εἶναι τὸ ϑερμαῖνον ὑπολαμβάνοντες" καὶ ταῦϑ' ὁρῶντες ὅτι ταὐτὸν ἱμάτιον ἔν χειμῶνι ϑερμαίνειν ἐν δ᾽ ἡλίῳ ψύχειν γέγονεν ὥσπερ ἡ τραγικὴ τρο- φὸς ἐκείνη τὰ τῆς Νιόβης τέκνα τιϑηνεῖται
15 ᾿“λεπτοσπαϑήτων χλανιδίων ἐρειπίοις
ϑάλπουσα καὶ ψύχουσα.ἢ
Γερμανοὶ μὲν οὖν κρύους πρόβλημα ποιοῦνται τὴν ἐσθῆτα μόνον, Αἰθίοπες δὲ ϑάλπους μόνον, ἡμεῖς E δ᾽ ἀμφοῖν. ὥστε τί μᾶλλον, εἰ ϑάλπει, ϑερμὴν 20 ἥπερ ψυχρὰν ἀπὸ τοῦ περιψύχειν λεκτέον; εἰ δὲ δεῖ τῇ αἰσϑήσει τεκμαίρεσϑαι, μᾶλλον ἂν ψυχρὰ γένοιτο" καὶ γὰρ ὁ χιτὼν ψυχρὸς ἡμῖν προσπίπτει τὸ πρῶ- vov ἐνδυσαμένοις καὶ τὰ στρώματα κατακλινεῖσιν"
1 τοῦτο Basileensis: τούτοις codd. τούτοις ταὐτὸ Doeh- nerus, τοῦτ᾽ ἐγὼν 8 ἐπυϑυμοίην ἂν *: ἐπιϑυμίαν 10 αὐτοὺς mei 11 εὐϑὺ idem τὸ ϑερμαῖνον Basileen- sis: τὸ ϑερμαένει Malim ὃ ϑερμαίνει 18 γέγονεν Duebnerus: λέγομεν 5 κοῦ Ῥ. 889 em. S: λεπτὸσ πάϑη τῶν LY 1 € Doehnerus
292 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
εἶτα μέντοι συναλεαίνει τῆς ἀφ᾽ ἡμῶν πιμπλάμενα ϑερμαδίας. καὶ ἅμα μὲν περιστέλλοντα καὶ κατέ- χοντὰ τὸ ϑερμόν, ἅμα δ᾽ ἀπείργοντα τὸ κρύος καὶ τὸν ἐξωϑὲεν ἀέρα τοῦ σώματος. οἱ μὲν οὖν πυρέτ- F τοντὲες ἢ καυματιξόμενοι συνεχῶς ἀλλάττουσι τὰ 5 ἱμάτια τῷ ψυχρὸν εἶναι τὸ ἐπιβαλλόμενον. ἂν δ᾽ ἐπιβληϑῇ, παραχρῆμα γέγνεται ϑερμὸν ὑπὸ τοῦ σώ- ματος. ὥσπερ οὖν ἡμᾶς ϑερμαινόμενον ϑερμαίνει ϑοίμάτιον, οὕτω τὴν χιόνα ψυχόμενον ἀντιπεριψύ- χει" ψύχεται δ᾽ ὑπ’ αὐτῆς ἀφιείσης πνεῦμα λεπτόν" 10 τοῦτο γὰρ συνέχει τὴν πῆξιν αὐτῆς ἐγκατακεκλει- σμένον᾽ ἀπελθόντος δὲ τοῦ πνεύματος, ὕδωρ οὖσα ῥεῖ καὶ διατήκεται, καὶ ἀπανϑεῖ τὸ λευκὸν ὅπερ ἡ τοῦ πνεύματος πρὸς τὸ ὑγρὸν ἀνάμιξις ἀφρώδης γενομένη παρεῖχεν" ἅμα τ᾽ οὖν τὸ ψυχρὸν ἐγκατέ- 1 692 χεται περιστεγόμενον τῷ ἱματίῳ, καὶ ὃ ἔξωϑεν ἀὴρ ἀπειργόμενος οὐ τέμνει τὸν πάγον οὐδ᾽ ἀνίησιν. ἀγνάπτοις δὲ τούτοις πρὸς τοῦτο διὰ τὴν τραχύ- τητὰ καὶ ξηρότητα τῆς κροκύδος οὐκ ἐώσης ἐπιπε- δεῖν βαρὺ ϑοίμάτιον οὐδὲ συνθλῖψαι τὴν χαυνό- 0 τητὰ τῆς χιόνος" ὥσπερ καὶ τὸ ἄχυρον διὰ κουφό- τητὰ μαλακῶς περιπίπτον οὐ ϑρύπτει τὸν πάγον, ἄλλως δὲ πυκνόν ἐστι καὶ στεγανόν, ὥστε καὶ τὴν ϑερμότητα τοῦ ἀέρος ἀπείργειν καὶ τὴν ψυχρότητα
1 ἀφ᾽ Psellus: ὑφ᾽ ἐμπιπλάμενα idem 4 ἔξωϑεν Benselerus: ἔξω ὅ συχνῶς Doehnerus 6 τῷ] τὸ mei 9. 20 *: τὸ ἱμάτιον 10 Psellus: ἀφείσηςγ 11 idem: ἐγκα- ταπείμενον 18 τούτοις] add. χρῶνται W. Fort. add. πε- ριστέλλουι 28 ὥστε] ὥσπερ mei τὴν Leonicus
LIBER VI, 233
κωλύειν ἀπιέναι τῆς χιόνος. ὅτι δ᾽ ἡ τοῦ πνεύμα- vog διάκρισις ἐμποιεῖ τὴν τῆξιν, ἐμφανές ἐστι τῇ αἰσθήσει" τηκομένη γὰρ ἡ χιὼν πνεῦμα ποιεῖ.
IIPOBAHMA Ζ'. Β 5 Ei δεῖ τὸν οἶνον ἐνδιηϑεῖν.
ΠΡΟΣΩΠ.Α͂ TOT AIAAOT'OT. ΝΙΓΡΟΣ, APIZTIQN.
1. Νίγρος ὁ πολίτης ἡμῶν ἀπὸ σχολῆς ἀφῖκτο συγγεγονὼς ἐνδόξῳ φιλοσόφῳ χρόνον οὐ πολύν, 10 ἀλλ᾽ ἐν ὅσῳ τὰ τἀνδρὸς οὐ καταλαμβάνοντες ἄνε- πέμπλαντο τῶν ἐπαχϑῶν ἀπ᾽ αὐτοῦ μιμούμενοι τὸ ἐπιτιμητικὸν καὶ ἐλέγχοντες ἐπὶ παντὶ πράγματι τοὺς συνόντας. ἑστιῶντος οὖν ἡμᾶς ᾿Φριστίωνος, τήν v ἄλλην χορηγίαν ὡς πολυτελῆ καὶ περίεργον 10 ἐμέμφετο καὶ τὸν οἷνον οὐκ ἔφη δεῖν ἐγχεῖσϑαι διηϑημένον, ἀλλ᾽, ὥσπερ Ἡσίοδος ἐκέλευσεν, ἀπὸ C τοῦ πίϑου πίνεσϑαι τὴν σύμφυτον ἔχοντα ῥώμην καὶ δύναμιν. “ἡ δὲ τοιαύτη κάϑαρσις αὐτοῦ πρῶ- vov μὲν ἐχτέμνει τὰ νεῦρα καὶ τὴν ϑερμότητα κατα- 90 σβέννυσιν᾽ ἐξανϑεῖ γὰρ καὶ ἀποπνεῖ διερωμένου πολ- λάκιςφ᾽ ἔπειτα περιεργίαν καὶ καλλωπισμὸν ἐμφαίνει 8 X: νέκρυς ἡμῶν] fort. add. μετ᾽ ἄλλων aub μετὰ τῶν ἕταίων 10 *: τοῦ ἀνδοὸς θα. R: καταλαμβά- yovtog 11 Basileensis: μιμουμένου 19 eadem: λέγον- vog vel ψέγοντος 18 X: ἀρίστωνος 16 Turnebus: ἐλέγ--
χεσϑαι 16 Doehnerus: ἠϑημένον 'Hoíoóog] cf. OD 868 20 idem: διεωρωμένου
234 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
καὶ τρυφὴν εἰς τὸ ἡδὺ καταναλίσκουσα τὸ χρήσιμον. ὥσπερ γὰρ τὸ τοὺς ἀλεχτρυόνας ἐχτεμεῖν καὶ τοὺς χοίρους, ἁπαλὴν αὐτῶν παρὰ φύσιν τὴν σάρχα ποι- οὔντας καὶ ϑήλειαν, οὐχ ὑγιαινόντων ἐστὶν ἀνϑρώ- zov ἀλλὰ διεφϑαρμένων ὑπὸ Auvsíag οὕτως, εἰ 5 δεῖ μεταφορᾶ χρησάμενον λέγειν, ἐξευνουχίζουσι τὸν D ἄχρατον καὶ ἀποϑηλύνουσιν οἱ διηϑοῦντες, οὔτε φο- οεῖν ὑπ᾽ ἀσϑενείας οὔτε πίνειν τὸν μέτριον δυνά- μένοι διὰ τὴν ἀχρασίαν" ἀλλὰ σόφισμα τοῦτ᾽ ἐστὶν αὐτοῖς καὶ μηχάνημα πολυποσίας" ἐξαιροῦσι δὲ τοῦ 10 οἴνου τὸ ἐμβριϑές, τὸ λεῖον ἀπολιπόντες, ὥσπερ οἵ τοῖς ἀχρατῶς ἔχουσι xQós φυχροποσίαν ἀρρώστοις ἀφεφημένον διδόντες" ὅ τι γὰρ στόμωμα τοῦ οἴνου καὶ χράτος ἐστί, τοῦτ᾽ ἐν τῷ διυλίζειν ἐξαιροῦσι καὶ ἀποχρίνουσι. μέγα δὲ τεχμήριον ἡ διαφϑορὰ ;5 καὶ τὸ μὴ διαμένειν, ἀλλ᾽ ἐξίστασϑαι καὶ μαραίνε- σϑαι, καϑάπερ ἀπὸ ῥίζης κοπέντα τῆς τρυγός" οἵ à) παλαιοὶ καὶ τρύγα τὸν οἶνον ἄντικρυς ἐχάλουν, E ὥσπερ ψυχὴν καὶ κεφαλὴν τὸν ἄνϑρωπον εἰώϑαμεν ἀπὸ τῶν κυριωτάτων ὑποκορίξεσϑαι, καὶ τρυγᾶν λέ- yo γομὲν τοὺς δρεπομένους τὴν ἀμπελίνην ὀπώραν, καὶ “διατρύγιόν᾽ που Ὅμηρος εἴρηκεν, αὐτὸν δὲ τὸν οἷ- vov ᾿αἴθοπα᾽ καί 'ἐρυϑρόν᾽ εἴωϑε καλεῖν᾽ οὐχ ὡς 'άρι-
2 ἐχκτέμνειν᾽ — 6 λέγειν) ἔχειν mei. ἐλέγχειν Turne- bus ib Leonicus: Mors piteoi 7 φορεῖν] m mei, add. τὸν ἄκρατον R 8 vóy] malim αὐτὸν cum Doehnero 10. 14 Duebnerus: ἐξαίρουσι 11 và λεῖον») τέλειον mei 12 em. W: ἀκράτως 16 δὲ] om. mei ἡ διαφϑορὰ καὶ} malim cum R νὴ Δία φϑορᾶς 18 τὸν νέον οἷνον Doehnerus 21 καὶ] ἣν καὶ idem 99 Ὅμηρος] o 342
"m
LIBER VI. 235
στίων ἡμῖν ὠχριῶντα καὶ χλωρὸν ὑπὸ τῆς πολλῆς χαϑάρσεως παρέχεται.ἢ 2. Καὶ ὃ ᾿Δριστίων γελάσας “οὐκ ὠχριῶντ᾽᾽ si- πεν “ὦ τᾶν. οὐδ᾽ ἄναιμον, ἀλλὰ μειλίχιον καὶ ἡμε- 5 ρίδην, ἀπὸ τῆς ὄψεως αὐτῆς πρῶτον. σὺ δ᾽ ἀξιοῖς F τοῦ νυκτερινοῦ καὶ μελαναιγίδος ἐμφορεῖσϑαι. καὶ ψέγεις τὴν κάϑαρσιν ὥσπερ χολημεσίαν δι᾽ ἧς τὸ βαρὺ καὶ μεϑυστικὸν ἀφιεὶς καὶ νοσῶδες ἐλαφρὸς καὶ ἄνευ ὀργῆς ἀναμίγνυται ἡμῖν, οἷον Ὅμηρός φησι 10 πίνειν τοὺς ἥρωας" αἴϑοπα γὰρ οὐ καλεῖ τὸν ξοφε- Qóv, ἀλλὰ τὸν διαυγῆ καὶ λαμπρόν" οὐ γὰρ ἂν Ó λέγων “εὐήνορα᾽ καί νώροπα᾽, χαλκόν ᾿αἴϑοπα᾽ προσ- ηγόρευεν. ὥσπερ οὖν ὃ σοφὸς ᾿ἀνάχαρσις ἄλλ᾽ ἄττα τῶν Ἑλλήνων μεμφόμενος ἐπήνει τῶν ἀνϑρακέων 698 16 ὅτι τὸν καπνὸν ἔξω καταλιπόντες οἴκαδε πῦρ κομί- ξουσιν᾽ οὕτως ἡμᾶς ἐφ᾽ ἑτέροις ἂν ψέγοιτε μᾶλλον οἱ σοφοὶ ὑμεῖς. εἰ δὲ τοῦ οἴνου τὸ ταρακτικὸν καὶ ὀχλῶδες ἐξωϑούμενοι καὶ ἀποσκεδάσαντες, αὐτὸν δ᾽ εὐφραίνοντες οὐ καλλωπίσαντες οὐδ᾽ ὥσπερ σιδή- 20 ρου στόμωμα καὶ ἀκμὴν ἀποκόψαντες, ἀλλὰ μᾶλλον ὥσπερ ἰὸν ἢ δύπον ἀποκαϑήραντες προσφερόμεϑα, τί πλημμελοῦμεν; ὅτι νὴ Δία πλέον ἰσχύει μὴ διη- ϑούμενος. καὶ γὰρ ἄνθρωπος, ὦ φίλε, φρενετίξων καὶ μαινόμενος᾽ ἀλλ᾽’ ὅταν ἐλλεβόρῳω χρησάμενος ἢ 6 διαίτῃ καταστῇ, τὸ μὲν σφοδρὸν ἐκεῖνο καὶ σύν- Β
4 R: ἀναονα 7 δι᾽ ἧς M: εἰἰ 8 .ἄἀφιει mei 19 λέγων] φλέγων codd. 14 τῶν ἀνθρακέων BR: τὴν ἀν- ϑοακιὰν 19 εὐφραίνοντες] φαιδρύναντες Ὗ. ἐφηδύναν- veg? Vid. Symb. 921 *: ἀποκαϑάραντες
286 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
vovov οἴχεται καὶ γέγονεν ἐξίτηλον, ἡ δ᾽ ἀληϑινὴ δύναμις καὶ σωφροσύνη παραγέγνεται τῷ σώματι" οὕτω δὴ καὶ ἡ κάϑαρσις τοῦ οἴνου τὸ πληκτικὸν ἀφαιροῦσα καὶ μανικόν, εἰς πραεῖαν ἕξιν καὶ ὑγιαί- νουσαν καϑίστησι. περιεργίαν δ᾽ οἶμαι πάμπολυ δια- φέρειν καϑαριότητος" καὶ yàg αἷ γυναῖκες φυκού- μεναι καὶ μυριξόμεναι καὶ χρυδὸν φοροῦσαι καὶ πορφύραν περέεργοι δοκοῦσι" λουτρὸν δὲ καὶ ἄλειμμα καὶ κόμης ϑρύψιν οὐδεὶς αἰτιᾶται. χαριέντως δὲ τὴν διαφορὰν ὁ ποιητὴς ἐπιδείκνυσιν ἐπὶ τῆς κοσ- μουμένης Ἥρας
᾿ἀμβροσέῃ μὲν πρῶτον ἀπὸ χροὸς ἀϑανάτοιο
λύματα πάντα κάϑηρεν, ἀλείψατο δὲ λίπ’ ἐλαίῳ
μέχρι τούτων ἐπιμέλεια καὶ καϑαριότης ἐστίν: ὅταν δὲ τὰς χρυσᾶς περόνας ἀναλαμβάνῃ καὶ τὰ διηκρι- βωμένα τέχνῃ ἐλλόβια καὶ τελευτῶσα τῆς περὶ τὸν κεστὸν ἅπτηται γοητείας, περιεργία τὸ χρῆμα καὶ λαμυρία μὴ πρέπουσα γαμετῇ γέγονεν. οὐκοῦν καὶ τὸν οἶνον οἵ μὲν ἀλόαις χρωτίξοντες ἢ κινναμώμοις καὶ χρόκοις ἐφηδύνοντες ὥσπερ γυναῖκα καλλωπί- ξουδσιν εἰς τὰ συμπόσια καὶ προαγωγεύουσιν᾽ οἵ δ᾽ ἀφαιροῦντες τὸ ῥυπαρὸν καὶ ἄχρηστον ἐξ αὐτοῦ ϑε- ραπεύουσι καὶ καϑαίρουσιν. ἐπεὶ πάντ᾽ ἂν εἴποις ταῦτα περιεργίαν, ἀρξάμενος ἀπὸ τοῦ οἴκου" τί γὰρ D οὕτω κεκονίαται; τί δ᾽ ἀνέῳγε τοῦ περιέχοντος ὅϑεν ἂν μάλιστα πνεῦμα λαμβάνοι καϑαρὸν καὶ
6 R: καϑαρότητος 9 ῤύψιν Doehnerns 19 Hom. 70 ἀϑανάτοιο] ἱμερόεντος Homerus 13 idem: κα-
1 ν᾽ ἡ ῆρεν 14 καϑαριότητος mel
LIBER VI. 987
τοῦ φωτὸς ἀπολαύοι περιιόντος ἐπὶ τὰς δύδεις; τί δὲ τῶν ἐκπωμάτων ἕκαστον ἐχτέτριπται καὶ διέσμη- κται πανταχόϑεν ὥστε λάμπειν καὶ περιστίλβειν; ἢ τὸ μὲν ἔκπωμ᾽ ἔδει μὴ ῥύπου μηδὲ μοχϑηρίας ὀδω-
5 δὸς εἶναι, τὸ δ᾽ ἐξ αὐτοῦ πινόμενον εὐρῶτος ἢ κη- λίδων ἀναπεπλῆσϑαι; καὶ τί δεῖ τἄλλα λέγειν; ἡ γὰρ αὐτοῦ τοῦ πυροῦ διαπόνησις εἰς τὸν ἄρτον οὐδὲν ἕτερον ἢ κάϑαρσις οὖσα, ϑέασαι μεϑ᾽ ὅσης γίγνεται πραγματείας οὐ γὰρ μόνον ὑποσκαφιόσμοὶ E
10 καὺ διαττήσεις καὶ ἀποκρίσεις καὶ διακρίσεις εἰσὶ τῶν σιτίων καὶ τῶν ἀλλοτρίων. ἀλλ᾽ ἡ τρῖψις ἐκ- ϑλίβουσα τοῦ φυράματος τὸ τραχὺ καὶ ἡ πέψις ἐξικ- μάξουσα τὸ ὑγρὸν καϑαίρουσι καὶ συστέλλουσι τὴν ὕλην εἰς αὐτὸ τὸ ἐδώδιμον. τί οὖν ἄτοπον, εἰ καὶ
ιὸ τοῦ οἴνου τὸ τρυγῶδες ὡς κρίμνον ἢ σκχύβαλον ἡ διήϑησις ἐξαιρεῖ, μήτε δαπάνης τινὸς τῇ καϑάρσει μήτ᾽ ἀσχολίας πολλῆς προσούσης;
IIPOBAHMA H'. F Τίς αἰτία BovAluov.
90 IIPOXZO9IIA TOT 4I14A40T'OT. IIAOTTAPXOZX, ΣΩΚΛΑΡΟΣ, ΚΛΕΟΜΈΝΗΣ, ΑΑΛΜΟΙ.
1. Θυσία τις ἔστι πάτριος, ἣν ὃ μὲν ἄρχων ἐπὶ τῆς κοινῆς ἕστίας δρᾷ τῶν δ᾽ ἄλλων ἕκαστος ἐπ᾽
1 περιόντος mei 6 τἄλλα *: τὰ ἄλλλ — " Basileensis: διαπνόησις 10 διαττήσεις scripsi ἃ διαττᾶν monente S: διαιτήσεις 5: ἀποκρούσεις 11 Turnebus: ἀλεκτρέων 18 xol καϑαέρουσι καὶ mei 16 Duebnerus: ἐξαέρει
238 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
οἴκου" καλεῖται δέ *BovA(uov ἐξέλασις"᾽ καὶ τῶν olxs- τῶν ἕνα τύπτοντες ἀγνίναις ῥάβδοις διὰ ϑυρῶν ἐξ- ελαύνουσιν, ἐπιλέγοντες “ἔξω βούλιμον ἔσω δὲ πλοῦ- 694 vov καὶ ὑγίειαν. ἄρχοντος οὖν ἐμοῦ, πλείονες ἐκοινώνουν τῆς ϑυσίας᾽" x40 ὡς ἐποιήσαμδν τὰ 5 νενομισμένα καὶ πάλιν κατεκλένημεν, ἐξητεῖτο πρῶ- τον ὑπὲρ αὐτοῦ τοῦ ὀνόματος ἔπειτα τῆς φωνῆς, ἣν ἐπιλέγουσι τῷ διωκομένῳ, μάλιστα δ᾽ ὑπὲρ τοῦ πάϑους καὶ τῶν κατ᾽ αὐτὸ γιγνομένων. τὸ μὲν οὖν βούλιμον λιμὸν ἐδόκει μέγαν ἢ δημόσιον ἀπο- 10 σημαίνειν, καὶ μάλιστα παρ᾽ ἡμῖν τοῖς Αἰολεῦσιν ἀντὶ τοῦ B τῷ π χρωμένοις" οὐ γὰρ βούλιμον, ἀλλὰ πούλιμον, οἷον πολὺν ὄντα λιμόν, ὀνομάξομεν. ἐδό- κει δ᾽ ἡ βούβρωστις ἕτερον εἶναι" τὸ δὲ τεκμήριον ἐλαμβάνομεν ἐκ τῶν Μητροδώρου Ἰωνικῶν᾽ ἱστορεῖ w B γάρ, ὅτι Σμυρναῖοι τὸ παλαιὸν Αἰολεῖς ὄντες ϑύ- ουσι Βουβρώστει ταῦρον μέλανα, καὶ κατακόψαντδο αὐτόδορον δλοκαυτοῦσιν. ἐπεὶ δὲ πᾶς μὲν ἔοικεν ὃ λιμὸς νόσῳ, μάλιστα δ᾽ ὃ βούλιμος, ἐπιγίγνεσϑαι., παϑόντος παρὰ φύσιν τοῦ σώματος. εἰκότως ἀντι- so τάττουσιν ὡς μὲν ἐνδείᾳ τὸν πλοῦτον ὡς δὲ νόσῳ τὴν ὑγίειαν. dg δὲ ναυτιᾶν ὠνομάσϑη μὲν ἐπὶ τῶν ἐν νηὶ καὶ κατὰ πλοῦν τὸν στόμαχον ἐκλυο- μένων, ἔϑει δ᾽ ἴσχυκεν ἤδη καὶ κατὰ τῶν ὁπωσοῦν
8 ἔξω μὲν βούλιμον, ἔσω δὲ πλουϑυγίειαν Cobetus ut hexameter exeat. cf. Bergk. 3 p. 681 10 βούλιμον] λιμὸν mei λιμὸν Herwerdenus 18 πολὺν ὄντα λιμὸν scripsi cum HR: πολύνον πάλιν 14 βούβρωστις] cf. Hom. 2 532
οὐχ ἕτερον Madvigius 16 Μητροδώρου] Mueller. 8 p. 205 fr. 14
LIBER VI. 290
τοῦτο πασχόντων ὄνομα τοῦ πάϑους εἶναι" οὕτως ἄρα καὶ τὸ βουλιμιᾶν ἐκεῖθεν ἀρξάμενον ἐνταῦϑα διέτεινε. ταῦτα μὲν οὖν ἔρανον κοινὸν ἐκ πάντων συνεπλήρουν λόγων.
δ 22. Ἐπειδὴ δ᾽ ἡπτόμεϑα τῆς αἰτίας τοῦ πάϑους, C πρῶτον μὲν ἠπορήϑη τὸ μάλιστα βουλιμιᾶν τοὺς διὰ χιόνος πολλῆς βαδίζοντας, ὥσπερ καὶ Βροῦτος ἐκ Ζυρραχίου πρὸς ᾿4πολλωνίαν ἰὼν ἐκινδύνευσεν ὑπὸ τοῦ πάϑους᾽ ἦν δὲ νιφετὸς πολὺς καὶ τῶν τὰ
10 σιτία κομιξόντων οὐδεὶς ἐξηκολούϑει" λιποϑυμοῦν- τος οὖν αὐτοῦ καὶ ἀπολιπόντος. ἠναγκάσϑησαν οἵ στρατιῶται προσδραμόντες τοῖς τείχεσιν ἄρτον at- τῆσαι παρὰ τῶν τειχοφυλάκων πολεμίων" καὶ λα- βόντες εὐθὺς ἀνεκτήσαντο τὸν Boobvov: διὸ καὶ
15 φιλανθρώπως ἐχρήσατο πᾶσι κύριος τῆς πόλεως γε- D νόμενος. πάσχουσι δὲ τοῦτο καὶ ἵπποι καὶ ὄνοι; καὶ μάλισϑ᾽ ὅταν ἰσχάδας ἢ μῆλα κομίξωσιν. ὃ δὲ ϑαυμασιώτατόν ἐστιν, οὐκ ἀνθρώπους μόνον ἀλλὰ καὶ κτήνη μάλιστα πάντων ἐδωδίμων ἀναρρώννυ-
30 σιν ἄρτος" ὥστε, κἂν ἐλάχιστον ἐμφάγωσιν, ἰῶνται καὶ βαδίξουσι. |
4 M: συνεπλήρου Turnebus: λέγων ὅ ἐπειδὴ δ᾽ Benselerus: ἐπεὶ δὲ δὴ 6 τὸ αἴτιον τοῦ μάλιστα R 8 ἰὼν Madvigius 10 *: λειποϑυμοῦντος 11 pro ἀπο- Auróvrog dat μηδενὸς ἔχοντος — μηδὲν ἐδώδιμον Vit. Brut. c. 26 12 τοῖς τείχεσι τῶν πολεμίων ἄρτ. oír. παρὰ τῶν τειχοφυλάκων Doehnerus 16 ὄνοι] ἡμέονον Psellus 11 ὅταν idem: ὅταν ἢ ἢ] καὶ idem 240 ἐμφάγωσιν] ἐὰν φάγωσιν mei ἐῶνται] εὐϑὺς ἔἴστανται Psellus. Fort. ἰῶνται ortum est ex ἔστῶνται (pro ἔστανται cf. Praefat. p. LXXXII).
De re eadem Xen. Exped. 4, 5, 9 dixit: ἐπειδὴ δέ τι ἐμφά- γοιεν, ἀνίσταντο καὶ ἐπορεύοντο
240 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
8. Γενομένης δὲ σιωπῆς. ἐγὼ Gvvvoàv ὅτι và τῶν πρεσβυτέρων ἐπιχειρήματα τοὺς μὲν ἀργοὺς καὶ ἀφυεῖς οἷον ἀναπαύει καὶ ἀναπίμπλησι, τοῖς δὲ φι- λοτίμοις καὶ φιλολόγοις ἀρχὴν ἐνδίδωσιν οἰκείαν καὶ τόλμαν ἐπὶ τὸ ξητεῖν καὶ ἀνιχνεύειν τὴν ἀλή- 5
E ϑειαν, ἐμνήσϑην τῶν ᾿Αριστοτελικῶν ἐν οἷς λέγεται, ὅτι. πολλῆς περιψύξεως γενομένης ἔξωϑεν., ἐκϑερ- μαίνεται σφόδρα τὰ ἐντὸς καὶ πολὺ σύντηγμα ποιεῖ" τοῦτο δ᾽, ἐὰν μὲν ἐπὶ τὰ σκέλη ῥυῇ, κόπους ἀπερ- γάξεται καὶ βαρύτητας. ἐὰν δ᾽ ἐπὶ τὰς τῆς κινή- 10 σεως καὶ τῆς ἀναπνοῆς ἀρχάς, ἀψυχίαν ἢ καὶ ἀσϑέ- νειχν. ὅπερ οὖν εἰκός, τοῦ λόγου λεχϑέντος, ἐπεραίνετο, τῶν μὲν ἐπιφυομένων τῷ δόγματι τῶν δ᾽ ὑπερδικούντων.
4. Σώκλαρος δὲ τὴν ἀρχὴν ἔφη τοῦ λόγου κάλ- 15 λιστα κεῖσϑαι' περιψύχεσθαι γὰρ ἱκανῶς καὶ πυκ- νοῦσϑαι τὰ σώματα τῶν βαδιξόντων διὰ χιόνος"
Ἐτὸ δὲ σύντηγμα τὴν ϑερμότητα ποιεῖν καὶ τοῦτο καταλαμβάνειν τὰς ἀρχὰς τῆς ἀναπνοῆς αἰτηματῶ- δὲς εἶναι" μᾶλλον οὖν δοκεῖν αὐτῷ τὴν ϑερμότητα so συστελλομένην καὶ πλεονάξουσαν ἐντὸς ἀναλίσκειν τὴν τροφήν, εἶτ᾽, ἐπιλειπούσης καὶ αὐτῆς, ὥσπερ πῦρ ἀπομαραίνεσϑαι" διὸ πεινῶσι σφόδρα καὶ βραχὺ παντελῶς ἐμφαγόντες εὐθὺς ἀναλάμπουσι᾽ γίγνεται
6 ᾿Δριστοτελικῶν) cf. p. 884, 1 11 ἢ καὶ] ἢ aut καὶ R 16 ἱκανῶς] ἰσχυρῶς Psellus 22 καὶ] om. Psellus 28 τὸ πῦρ idem πεινῶσι] &dd. οὗ τοῦτο παϑόντες Psellus; fortasse Plutarchus scripserat πειν[9ΟἹΝ οἱ ἂν
o xc9]92CI "Xo
w
LIBER VI. 241
γὰρ ὥσπερ ὑπέκκαυμα τῆς θερμότητος τὸ προσφε- οόμενον. 5. Κλεομένης δ᾽ ὃ ἰατρὸς ἄλλως ἔφη τῷ ὀνό- ματι τὸν λιμὸν συντετάχϑαι δίχα τοῦ πράγματος, 6 ὥσπερ τῷ καταπίνειν τὸ πίνειν καὶ τῷ ἀνακύπτειν 095 τὸ κύπτειν᾽ οὐ γὰρ εἶναι λιμόν, ὥσπερ δοκεῖ, τὴν βουλιμίαν, ἀλλὰ πάϑος ἐν τῷ στομάχῳ διὰ συνδρο- μὴν ϑερμοῦ λιποψυχίαν ποιοῦν. ὥσπερ οὖν τὰ ὀσῳφραντὰ πρὸς τὰς λιποϑυμίας βοηϑεῖν. καὶ τὸν 10 ἄρτον ἀναλαμβάνειν τοὺς βουλιμιῶντας. οὐχ ὅτι τροφῆς ἐνδεεῖς εἰσι (μικρὸν γοῦν παντάπασι λαβόν- τες ἀναξωπυροῦσιν), ἀλλ᾽ ὅτι τὸ πνεῦμα καὶ τὴν δύναμιν ἀνακαλεῖται καταφερομένην. ὅτι δ᾽ ἔστι λιποϑυμία καὶ οὐ πεῖνα, μηνύει τὸ τῶν ὑποξυγίων᾽ ι6 4j τε γὰρ τῶν ἰσχάδων ἀποφορὰ καὶ ἡ τῶν μήλων ἔνδειαν μὲν οὐ ποιεῖ, καρδιωγμὸν δέ τινα μᾶλλον Β καὶ νὴ Ζί᾽ εἴλιγγον. 6. Ἡμῖν δὲ καὶ ταῦτα μετρίως ἐδόκει λέγεσϑαι., καὶ ἀπὸ τῆς ἐναντίας ἀρχῆς δυνατὸν εἶναι, μὴ πύ- 20 χνώσιν ἀλλ᾽ ἀραίωσιν ὑποϑεμένοις, διασῷσαι τὸ πι- ϑανόν" τὸ γὰρ ἀπορρέον πνεῦμα τῆς χιόνος ἐστὶ 1 Iunius: ὑπέκλυμα 6 τῷ Basileensis: τὸ aut τοι καὶ τῷ — τὸ Turnebus: καὶ τὸ — τῷ cf. Symb. 7 τῷ Psellus 8.ϑερμοῦ idem: λιμοῦ λιποψυχίαν *: λειποψυχίαν 9 λιποϑυμίας * hic et infra: λειποϑυμίίς 10 ἄρτον Tur- nebus: αὐτὸν τοὺς Basileensis: καὶ τοὺς 11 λαβόντες W: ἀναλαβόντες propter ἀναξωπυροῦσιν 16 γὰρ Duebne- rus 17 νὴ 4v εἴλιγγον scripsi cum R: διειλιγμόν cf. Schol. Arist. Acharn. vs. 681: ὅταν δὲ περὶ τὴν καρδίαν στρόφος γένηται, ἐπακολουϑεῖ σκότος, καὶ τοῦτο τὸ πάϑος
καλοῦσιν ἴλιγγον κέ. cf. etiam vs. 1918. Ceterum εἰλιγμός cum εἴλιγγος etiam alibi confunditur. 19 καὶ αὶ
Plutarchi Moralia. "Vol. IV. 16
242 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
μὲν olov ἀϑὴρ τοῦ πάγου xol ψῆγμα λεπτομερέστα- vov, ἔχει δέ τι τομὸν καὶ διαιρετικὸν οὐ σαρκὸς μόνον ἀλλὰ καὶ ἀργυρῶν καὶ χαλκῶν ἀγγείων" ὁρῶ- μὲν γὰρ ταῦτα μὴ στέγοντα τὴν χιόνα᾽ πνεομένη γὰρ ἀναλίσκεται καὶ τὴν ἐκτὸς ἐπιφάνειαν τοῦ ἀγ- γείου νοτίδος ἀναπίμπλησι λεπτῆς καὶ κρυσταλλοει- δοῦς, ἣν ἀπολείπει τὸ πνεῦμα διὰ τῶν πόρων ἀδή- C Aog ἀπερχόμενον᾽ τοῦτο δὴ τοῖς βαδίξουσι διὰ χιόνος ὀξὺ καὶ φλογοειδὲς προσπίπτον ἐπικάειν δοκεῖ τὰ ἄκρα τῷ τέμνειν καὶ παρελθεῖν τῇ σαρκί, καϑάπερ πῦρ᾽ ὅϑεν ἀραίωσις γίγνεται περὶ τὸ σῶμα πολλὴ καὶ ῥεῖ τὸ ϑερμὸν ἔξω διὰ τὴν ψυχρότητα τοῦ πνεύ- ματος, καὶ περὶ τὴν ἐπιφάνειαν σβεννύμενον ἰδρῶτα δροσώδη διατμίξει καὶ λεπτόν. ὥστε τήκεσϑαι καὶ ἀναλίσκεσϑαι τὴν δύναμιν. ἐὰν μὲν οὖν ἡσυχάξῃ Tig, οὐ πολλὴ τοῦ σώματος ἀπέρχεται ϑερμότης" ὅταν δὲ τὴν μὲν τροφὴν τοῦ σώματος ἡ κίνησις εἰς D τὸ ϑερμὸν ὀξέως μεταβάλλῃ τὸ δὲ ϑερμὸν ἔξω φέ- θηται, διακρινομένης τῆς δαρκός,. ἀϑρόαν ἀνάγκη τῆς δυνάμεως ἐπίλειψιν γενέσϑαι. ὅτι δὲ τὸ éx- ψύχεσϑαι οὐ πήγνυσι μόνον ἀλλὰ καὶ τήκει τὰ σώ- ματα. δῆλόν ἐστιν ἐν μὲν γὰρ τοῖς μεγάλοις χει- μῶσιν ἀκόναι μολίβδου διατηκόμεναι τό τε τῆς ἐφιδρώσεως καὶ τὸ πολλοῖς μὴ πεινῶσι συμπίπτειν
1 ἀϑὴρ W: cí970 10 παρελθεῖν! Scr. vid. παρει- σϑεῖν cf. Vit. Brut. c. 25 ubi pro hoc verbo est διαδύεσθαι 11 πῦρ᾽ ὅϑεν ": πυρωϑὲν (τὸ πῦρ᾽ ὅϑεν Anonymus)
12 διὰ Ánonymus: καὶ 18 καὶ W 15 τὴν W: καὶ τὴν 28 cf, Arist. Fr. 212 τό τε W: τότε 24 ἐφιδρώσεως L. Dindorfius ex Vit. Brut. c. 95: ἀφιδρώσεως
LIBER VI. 243
τὴν βουλιμίασιν ἀραίωδσιν κατηγορεῖ μᾶλλον καὶ δύσιν ἢ πύκνωσιν τοῦ σώματος. ἀραιοῦνται δὲ χει- μῶνος μέν, ὥσπερ εἴρηται, τῇ λεπτότητι, ἄλλως δὲ τοῦ κόπου καὶ τῆς κινήδεως ἀποξυνούδσης τὴν ἐν 5 τῷ σώματι θϑερμότητα᾽ λεπτὴ γὰρ γενομένη καὶ κο- πιῶσα ῥεῖ πολλὴ καὶ διασπείρεται διὰ τοῦ σώματος. τὰ δὲ μῆλα καὶ τὰς ἰσχάδας εἰκὸς ἀποπνεῖν τι τοι- E obrov, ὥστε τῶν ὑποξυγίων τὸ ϑερμὸν ἀπολεπτύ- νειν καὶ κατακερματίξειν. ἄλλα γὰρ ἄλλοις ὥσπερ 10 ἀναλαμβάνειν καὶ καταλύεσϑαι πέφυκεν.
IIPOBAHMA Θ΄.
Διὰ τί ὃ ποιητὴς ἐπὶ μὲν τῶν ἄλλων ὑγρῶν τοῖς ἰδίοις ἐπιϑέτοις χρῆται, μόνον δὲ τοὔλαιον ὑγρὸν καλεῖ.
ΠΡΟΣΏΠΑ TOT AIAAOTOT. 15 ILAOTTAPXOZ, A4A0l.
1. ἸΗπορήϑη ποτὲ καὶ διὰ ví πολλῶν ὑγρῶν Óv- F vov τὰ μὲν ἄλλα τοῖς ἰδίοις ἐπιϑέτοις ὁ ποιητὴς εἰώϑει κοσμεῖν, τὸ γάλα τε λευχὸν καὶ τὸ μέλι χλω- ρὸν καὶ τὸν oivov ἐρυϑρὸν καλῶν, τὸ δ᾽ ἔλαιον
20 ἀπὸ κοινοῦ τοῦ πᾶσι συμβεβηκότος μόνον ἐπιεικῶς ὑγρὸν προσαγορεύει. εἰς τοῦτ᾽ ἐλέχϑη, ὅτι ὡς γλυ- κύτατόν ἐστι τὸ δι᾽ ὅλου γλυκύ, καὶ λευκότατον τὸ δι’ ὅλου λευκόν" δι᾽ ὅλου δὲ τοιοῦτόν ἐστιν, ᾧ μη-
1 ἀραίωσιν * 4 Basileensis: τῆς ἐν τῷ σώματι ϑὲερ- μότητος 13 * hic οὐ infra: τὸ ἔλαιον 20 ἀπὸ R: ὑπὸ
κοινοῦ τοῦ] τοῦ κοινοῦ 21 ὡς R: καὶ 16*
244 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
δὲν ἐμμέμικται τῆς ἐναντίαξ φύσεως" οὕτω δὴ καὶ τὸ ὑγρὸν μάλιστα ῥητέον, οὗ μηδὲν μέρος ξηρόν ἐστι τοῦτο δὲ τῷ ἐλαίῳ συμβέβηκε. 2, Πρῶτον μὲν ἡ λειότης αὐτοῦ τὴν ὁμαλότητα 696 τῶν μορίων ἐπιδείκνυται" δι’ ὅλου γὰρ αὑτῷ συμ- 5 παϑεῖ πρὸς τὴν ψαῦσιν. ἔπειτα τῇ ὄψει παρέχει καϑαρώτατον ἐνοπτρίσασϑαι" τραχὺ γὰρ οὐδέν ἐστιν ὥστε διασπᾶν τὴν ἀνταύγειαν. ἀλλ᾽ ἀπὸ παντὸς μέ- οους δι᾿ ὑγρότητα καὶ σμικρότατον ἀνακλᾷ τὸ φῶς ἐπὶ τὴν ὄψιν. ὥσπερ αὖ τοὐναντίον. τὸ γάλα τῶν 10 ὑγρῶν μόνον οὐκ ἐσοπτρίξει, πολλῆς ἀναμεμιγμένης αὐτῷ γεώδους συστάσεως. ἔτι δὲ κινούμενον, ἥκιστα ψοφεῖ τῶν ὑγρῶν" ὑγρὸν γάρ ἐστι δι᾿ ὅλου" τῶν ' ἄλλων ἐν τῷ ῥεῖν καὶ φέρεσθαι τὰ σκληρὰ καὶ B γεώδη μέρη προσκρούδεις λαμβάνοντα καὶ πληγὰς 15 ψοφεῖ διὰ τραχύτητα. καὶ μὴν μόνον ἀκράτητον διαμένει καὶ ἄμικτον" ἔστε γὰρ πυχνότατον᾽ οὐ γὰρ ἔχει μεταξὺ τῶν ξηρῶν καὶ γεωδῶν ἐν αὐτῷ μερῶν κενώματα καὶ πόρους, οἷς δέξεται τὸ παρεμπίπτον᾽ ἀλλὰ Ov ὁμοιότητα τῶν μερῶν εὐάρμοστόν ἐστι καὶ so συνεχές ὅταν δ᾽ ἀφρίξῃ τοὔλαιον, οὐ δέχεται τὸ πνεῦμα διὰ λεπτότητα καὶ συνέχειαν. τοῦτο δ᾽ αἷἴ- τιον καὶ τοῦ τρέφεσϑαι τὸ πῦρ ὑπ᾽ αὐτοῦ" τρέφε- ται μὲν γὰρ οὐδενὶ πλὴν ὑγρῷ, καὶ τοῦτο μόνον καυστόν ἐστιν ἐκ γοῦν τῶν ξύλων ὃ μὲν ἀὴρ 35 1 δὴ Β: δὲλ 4 μὲν] μὲν yàg? 6 .ψαῦσιν X: ψύξιν 9 κἂν σμικρότατον T? 11 Basileensis: ἐσοπτρίζξειν 12 συστάσεως} om. mei 13 τῶν δ᾽ Turnebus: τῶν
16 idem: μέτρα 16 idem: βραχύτητα 20 ἀλλὰ idem: ἅμα ὁμαλότητα W —— ib. 8: ἀνάρμοστον
LIBER VI. 245
ἄπεισι καπνὸς γενόμενος, τὸ δὲ γεῶδες éxvsgQo- ϑὲν ὑπολείπεται" μόνον δ᾽ ὑπὸ τοῦ πυρὸς τὸ νοτε- ρὸν ἀναλοῦται' τούτῳ γὰρ τρέφεσθϑαν πέφυκεν. C ὕδωρ μὲν οὖν καὶ οἷνος. καὶ τὰ λοιπά, πολλοῦ
5 μετέχοντα τοῦ ϑολεροῦ καὶ γεώδους, ἐμπίπτοντα τὴν φλόγα διασπᾷ καὶ τῇ τραχύτητι καὶ τῷ βάρει ϑλίβεν καὶ κατασβέννυσι" τὸ δ᾽ ἔλαιον, ὅτι μάλιστα εἰλικρινῶς ὑγρόν ἐστι. διὰ λεπτότητα μεταβάλλει καὶ κρατούμενον ἐκπυροῦται.
1). 8. Μέγιστον δ᾽ αὐτοῦ τῆς ὑγρότητος τεκμήριον ἡ ἐπὶ πλεῖστον ἐξ ὀλιγίστου διανομὴ καὶ χύσις" οὔτε γὰρ μέλιτος oU9' ὕδατος οὔτ᾽ ἄλλου τινὸς ὑγροῦ βραχὺς οὕτως ὀπὸς ἐπίδοσιν λαμβάνει του- αὐύτην, ἀλλ’ εὐθὺς ἐπιλείπων καταναλίδκεται διὰ
15 ξηρότητα. τὸ δ᾽ ἔλαιον, ὄλκιμον πανταχῇ καὶ μαλα- κόν, ἄγεται περὶ τὸ σῶμα χριομένοις καὶ συνεπιρ- D osi πορρωτάτω δι’ ὑγρότητα τῶν μερῶν μηκυνομέ- νῶν, ὥστε καὶ παραμένειν δυσεξίτηλον. ὕδατι μὲν γὰρ βρεχϑὲν ἱμάτιον ἀποξηραίνεται ῥαδίως, ἐλαίου
90 0b χηλῖδας οὐ τῆς τυχούσης ἐστὶ πραγματείας ἐκ- καϑῆραν" μάλιστα γὰρ ἐνδύεται τῷ μάλιστα λεπτὸν καὶ ὑγρὸν εἶναι. καὶ γὰρ οἷνον κεκραμένον δυσχε- ρέστερον ἐξαιροῦσι τῶν ἱματίων, ὡς ᾿Δριστοτέλης φησίν, ὅτι λεπτότερός ἐστι καὶ μᾶλλον ἐνδύεται
25 τοῖς πόροις.
11 ἡ Μ 18 ὀπὸς] ὄγκος 18 τοσαύτην 14 ἐπι- λείτων καταναλίσκεται *: ἐπὶ πλεῖστον καὶ ἀναλίσκεται 16 μαλακὸν ὃν αὶ 18 μὲν γὰρ R: μέν γε 20 Leonicus:
γραμματείας ^ ib. *: ἐκκαϑᾶραι 28 Duebnerus: ἐξαέρουσι ᾿ἀριστοτέλης] p. 874, 80a. 24 M: λεπτότερον
E
246 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
IIPOBAHMA I*.
Τίς αἰτία, δι᾿ ἣν ψαϑυρὰ γίγνεται ταχὺ và ἐκ συκῆς κρεμαννύμενα τῶν ἱερείων.
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT AIAAOT'OT APIETISN, IIAOTTAPXOEZ, ΑΛΜΟΙ.
1. Ὁ ᾿Δριστέωνος εὐημέρει παρὰ τοῖς δειπνοῦσι μάγειρος, ὡς τὰ τ᾽ ἄλλα χαριέντως ὀψοποιήσας καὶ τὸν ἄρτι τῷ Ἡρακλεῖ τεϑυμένον ἀλεκτρυόνα παρα- ϑεὶς ἁπαλὸν ὥσπερ χϑιξόν, νεαρὸν ὄντα xal πρόσ- φατον. εἰπόντος οὖν τοῦ ᾿Δριστίωνος, ὅτι τοῦτο γίγνεται ταχέως. εἰ σφαγεὶς εὐθὺς ἀπὸ τῆς συκῆς κρεμασϑείη, τὴν αἰτίαν ἐξητοῦμεν. ὅτι μὲν δὴ πνεῦμα τῆς συκῆς ἄπεισιν ἰσχυρὸν καὶ σφοδρόν, ἥ v ὄψις ἐκμαρτυρεῖ καὶ τὸ περὶ τῶν ταύρων λε- γόμενον, ὡς ἄρα συκῇ προσδεϑεὶς ὁ χαλεπώτατος, ἡσυχίαν ἄγει καὶ ψαύσεως ἀνέχεται, καὶ ὅλως ἀφί- ησι τὸν ϑυμὸν ὥσπερ ἀπομαραινόμενον. τὴν δὲ
πλείστην αἰτίαν καὶ δύναμιν ἡ δριμύτης εἶχε" τὸ
γὰρ φυτὸν ἁπάντων ὀπωδέστατον. ὥστε καὶ τὸ σῦ- xov αὐτὸ καὶ τὸ ξύλον καὶ τὸ ϑρῖον ἀναπεπλῆσϑαι᾽
697 διὸ καόμενόν τε τῷ καπνῷ δάκνει μάλιστα καὶ
κατακαυϑέντος ἡ τέφρα ῥυπτικωτάτην παρέχει κόνιν᾽" ταῦτα δὲ πάντα ϑερμότητος. καὶ τὴν πῆξιν ἐμ-
6 εὐημερεῖ mei 8 ἄρτι Doehnerus: óc 14 ὄψις] ὄσφρησις 1 ὁ] xol ὁ Doehnerus coll. Plin. 23, 130 17 ἀπομαραινόμενος Duebnerus 20 ϑρῖον Kaltwasserus: ἔργον 22 κονίαν Χ 28 ϑερμότητος] δριμύτητος * * Doehnerus καὶ τὴν] ἧ vi»?
^
LIBER VI. 941
ποιεῖν τῷ γάλακτι τὸν ὀπὸν οἴονταί τινες. οὐ Gxa- ληνίᾳ σχημάτων περιπλέκοντα καὶ κολλῶντα τὰ μέρη τοῦ γάλακτος, ἐκϑλιβομένων ἐπιπολῆς τῶν λείων καὶ περιφερῶν, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ ϑερμότητος ἐκτήκοντα 5 τοῦ ὑγροῦ τὸ ἀσύστατον καὶ ὑδατῶδες. τεκμήριον ὃὲ x«l τὸ ἄχρηστον γλυκὺ εἶναι τὸν ὁπόν, ἀλλὰ πωμάτων φαυλότατον" οὐ γὰρ τὸ λεῖον ὑπὸ τῶν δσκαληνῶν, ἀλλὰ τὸ ψυχρὸν ἔστη καὶ ἄπεπτον ὑπὸ τῆς ϑερμότητος. καὶ πρὸς τοῦτο συνεργοῦσιν οἱ B 10 ἅλες" ϑερμοὶ γάρ εἰσι᾿ πρὸς δὲ τὴν λεγομένην πε- οἰπλοκὴν καὶ σύνδεσιν ἀντιπράττουσι διάλυσιν" δια- λύειν γὰρ μάλιστα πεφύκασι. ϑερμὸν οὖν πνεῦμα καὶ δριμὺ καὶ τμητικὸν ἀφίησιν ἡ συκῆ᾽ καὶ τοῦτο ϑρύπτει καὶ πεπαίνει τὴν σάρκα τοῦ ὄρνιϑος. ταὐτὸ 15 δὲ πάσχει καὶ πυρῶν ἐντεϑεὶς σιρῷ καὶ νίτρῳ συν- ἡμμένος, ὑπὸ ϑερμότητος. ὅτι δ᾽ ὃ πυρὸς ἔχει τι ϑερμόν, τεκμαίρονται τοῖς ἀμφορεῦσιν, ὧν ἐντιϑε- μένων εἰς σιρὸν ἐξαναλίσκεται ταχέως Ó οἶνος. σ
1 οὐ] οὐ μόνον ΒΜ ib. Basileensis: σκαλληνίχα 4 Tur- nebus: περιφέρων δ καὶ] del. Ἷ ser. vid. τεκμήριον δὲ καὶ τὸ οὐ χρηστὸν εἶναι γλυκὺ τὸν ὁπὸν 8. *: σκαλλή- vov Post hanc vocem quaedam intercidisse putat Doehne- rus ἔστη wol] ἔστηκεν R 14 Doehnerus: τὸ αὐτὸ 15 idem: σωρῷῦ 18 σιρὸν Doehnerus σῖτον — ib. ἐξίστα- ται
YXTMIOXIAKSN ΠΡΟΒΛΗΜΆΤΩΝ BIBAION EBAOMON.
IIPOOIMION.
|. Χαρίεντος ἀνδρός, ὦ Σόσσιε Σενεκίων. xal φιλανθρώπου λόγον ἔχουσι Ρωμαῖοι διὰ στόματος, 5 ὄὅστερ ἦν ὁ εἰπών, ἐπεὶ μόνος ἐδείπνησε, “βεβρω- D χέναι, μὴ δεδειπνηκέναι σήμερον" ὡς τοῦ δείπνου κοινωνίαν καὶ φιλοφροσύνην ἐφηδύνουσαν ἀεὶ πο- ϑοῦντο;. Εὔηνος μὲν γὰρ ἔλεγε τὸ πῦρ ἥδιστον εἶναι ἡδυσμάτων, xcl τὸν ἅλα “ϑεῖον᾽ Ὅμηρος οἵ δὲ πολλοί ᾿χάριτας᾽ καλοῦσιν, ὅτι ἐπὶ τὰ πλεῖστα μιγνύ- μενος εὐάρμοστα τῇ γεύσει καὶ προσφιλῆ ποιεῖ καὶ κεχαριόμένα΄ δείπνου δὲ καὶ τραπέξης ϑειότατον ὡς ἀληϑῶς ἥδυσμα φίλος ἐστὶ παρὼν καὶ συνήϑης καὶ γνώριμος οὐ τῷ συνεσϑίειν καὶ συμπίνειν, ἀλλ᾽ 15 ὅτι λόγου μεταλαμβάνει καὶ μεταδίδωσιν, ἄν γε δὴ χρήσιμον ἐνῇ τι καὶ πιθανὸν καὶ οἰκεῖον toig λε- γομένοιφ᾽ ἐπεὶ τούς γε πολλοὺς αἱ παρ᾽ oivov ἀδὸο- λεσχίαι ληροῦντας ἐμβάλλουσι πρὸς τὰ πάϑη καὶ E προσδιαστρέφουσιν. ὅϑεν ἄξιόν ἐστι μηδὲν ἧττον 30 λόγους ἢ φίλους δεδοκιμασμένους παραλαμβάνειν ἐπὶ τὰ δεῖπνα, τοὐναντίον ἢ Δακεδαιμόνιοι φρο-
P» e
9 Εὔηνος] Bergk. 2 p. 271 10 ἡδυσμάτων εἶναι Doeh- nerus cf. p. 1010. "Oumoog] I 214 11 ὅτι ἐπὶ] ὅτι 19 πρὸρ τὰ αἴσχιστα πάθη A. πρὸς τὴν nén?
LIBER VII. 249
νοῦντας καὶ Aéyovvag: ἐκεῖνοι μὲν γάρ, ὅταν νέον ἢ ξένον εἰς τὸ φιδίτιον παραλάβωσι, τὰς ϑυρίδας δείξαντες ταύτῃ φασίν “οὐκ ἐξέρχεται Aóyoo" ἡμεῖς δ᾽ ἑαυτοὺς χρῆσϑαι λόγοις συνεϑίξομεν, ὧν πᾶσίν
5 ἐστι καὶ πρὸς πάντας ἐξαγωγή., διὰ τὰς ὑποϑέδεις μηδὲν ἀκόλαστον μηδὲ βλάσφημον μηδὲ καχόηϑες ἐχούσας μηδ᾽ ἀνελεύϑερον. ἔξεστι δὲ κρίνειν τοῖς παραδείγμασιν, ὧν τὴν ἑβδόμην δεκάδα τουτὶ περι- ἔχει τὸ βιβλίον.
1 ὅταν *: ὅτε 2 Basileensis: φιλέστιον 4 Anony- mus: συνεϑιξομένων * Basileensis: ἔχουσα
à Án —— t ——"
F IIPOBAHMA 4A'.
Πρὸς τοὺς ἐγκαλοῦντας Πλάτωνι τὸ ποτὸν εἰπόντι διὰ τοῦ πνεύμονος ἐξιέναι.
ΠΡΟΣΩΠ4Α TOT AIAAOTOT. ΝΙΚΙΑΣ, IIAOTTAPXO2;,, IIPSTODENHZ, ΦΛΩ͂ΡΟΣ. δ
1. Εἰσῆλϑέ τινι τῶν συμποτῶν ὥρᾳ ϑέρους τουτὶ τὸ πρόχειρον ἅπασιν ἀναφϑέγξασϑαι
"réyys πλεύμονας οἴνῳ" τὸ γὰρ ἄστρον περιτέλλεται"
698 xol Νικίας ὃ Νικοπολίτης ἰατρός “οὐδέν᾽ ἔφη ᾿ϑαυ- μαστόν, εἰ ποιητικὸς ἀνὴρ ᾿4λκαῖος ἠγνόησεν ὃ καὶ 10 ᾿ Πλάτων ὃ φιλόσοφος. καίτοι τὸν μὲν A4Àxotov ἁμωσγέπως εὐπορήδειν βοηϑείας, ἀπολαύειν (xud- δος τὸν πλεύμονα, γειτνιῶντα τῷ στομάχῳ, καὶ διὰ τοῦτο τέγγεσϑαι πιϑανόν ἐστιν᾽ ὁ δὲ φιλόσοφος οὑτωσὶ σαφῶς᾽ ἔφη ἱγράψας διεξιέναι τὰ ποτὰ διὰ 15 τοῦ πλεύμονος οὐδὲ τοῖς προϑυμοτάτοις ἀμύνειν ἐπιχείρησιν ὑπὲρ αὑτοῦ πιϑανὴν ἀπολέλοιπε. τὸ B γὰρ ἀγνόημα μέγα. πρῶτον μέν, ὅτι τῆς ὑγρᾶς τροφῆς πρὸς τὴν ξηρὰν ἀναγκαίαν ἐχούσης τὴν ἀνά- μίξιν. εἰκός ἐστι ταὐτὸν ἀμφοτέραις ἀγγεῖον ὑπο- » κεῖσϑαι τὸν στόμαχον εἰς τὴν κάτω κοιλίαν ἐκδὶ-
8 Bergk. 3 p. 168 11 Πλάτων cf. Tim. p. 70e. 91a ib. καίτοι τὸ μὲν ᾿ἡλκαίου — εὐπορήσειεν ἂν (malim εὐπορή-
σει᾿ ἂν) — ἀπολαύειν γὰρ ἰκμάδος Madvigius τὸν] τὸ mei 12 R: ἄλλως y& πως 15 ποτὰ Turnebus: πολλὰ
LIBER VII. 951
δόντα μαλακὸν καὶ διάβροχον τὸ σιτίον" ἔπειτα, toU πλεύμονος λείου καὶ πυχνοῦ παντάπασι γεγο- νότος, πῶς τὸ σὺν κυκεῶνι πινόμενον ἄλφιτον διέξ- εἰσι καὶ οὐκ ἐνίδχεται; τουτὶ γὰρ ᾿Ερασίστρατος ὁρ- 5 ϑῶς πρὸς αὐτὸν ἠπόρησε. καὶ μὴν ἐπί ys τῶν πλείστων τοῦ σώματος μορίων τὸ οὗ ἕνεκα τῷ λόγῳ μετιών, καὶ πρὸς ἣν ἕκαστον ἡ φύσις χρείαν πε-Ο ποίηκε βουλόμενος, ὥσπερ καὶ προσήκει τῷ φιλο- σόφῳ. φρονεῖν. οὐκ εὖ παρίησι τὸ τῆς ἐπιγλωττί- 1ὸ δος ἔργον, ἐπὶ τούτῳ τεταγμένον, ὅπως ἐν τῇ καταπόδει τῆς τροφῆς τὴν ἀρτηρίαν πιέξουσα κω- λύῃ παρεμπεδεῖν ὁτιοῦν εἰς τὸν πλεύμονα" δεινὰς γὰρ ὑπὸ βηχὸς ἴσχει τραχύτητας καὶ χαράξεις, ὅταν παρολίσϑῃ, φερομένου τοῦ πνεύματος" ἡ δὲ μέταυ- 15 Aog αὕτη κλίσιν ἐπ’ ἀμφότερα λαμβάνουσα, φϑεγγο- μένων μέν, ἐπιπίπτει τῷ στομάχῳ᾽ σιτουμένων δὲ καὶ πινόντων, τῇ ἀρτηρίᾳ, καϑαρὸν τῷ πνεύματι τὸν δρόμον φυλάττουσα καὶ τὴν ἀναπνοήν. ἔτι τοίνυν᾽ ἔφη “καὶ τοὺς ἀτρέμα πίνοντας ἴδμεν τὰς D 20 κοιλίας ὑγροτέρας ἴσχοντας τῶν ἄϑρουν ἐφελκομέ- vov τὸ ὑγρόν" ὠϑεῖ γὰρ εὐθὺς εἰς κύστιν ὑπὸ ῥύ- μης διεξιόν᾽ ἐκείνως δὲ μᾶλλον ἐνδιατρίβει τοῖς σιτίοις καὶ μαλάσσει, ὥστ᾽ ἀναμίγνυσϑαι καὶ παρα- μένειν. οὐκ ἂν δὲ ταῦτα συνέβαινε διακρινομένων 25 εὐθὺς ἐν τῇ καταπόσει τῶν ὑγρῶν ἀλλ᾽’ οὐ συμ-
1 φύσις] κρίσις mei — 9 εὖ παρίησι] εὐπάριστον (εὐπά- ρίτον) mei 10 τεταγμένης R 14 Duebnerus: παρολι- σϑῇ 15 R: αὐτὴ 19 ἴσμεν M: ἴσμεν ὅτι 21 ὠϑεῖ] ϑεῖ Madvigius — 922 ἐκείνως W: ἐκεῖνο 2 οὐ idem
252 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
πλεκομένων ἡμῶν ἅμα καὶ συμπαραπεμπόντων τὸ σιτίον, οἷον ὀχήματι τῷ ὑγρῷ χρώμενον, ὡς ἔλεγεν Ερασίστρατος.᾽
2. Τοιαῦτα τοῦ Νικίου διεξιόντος. ὃ γραμματι-
E xóg Πρωτογένης ἔφη συνεωρακέναι πρῶτον Ὅμηρον,
ὅτι τῆς μὲν τροφῆς ὃ στόμαχος ἀγγεῖόν ἐστι, τοῦ δὲ πνεύματος ὃ βρόγχος, ὃν ἀσφάραγον ἐκάλουν οἵ παλαιοί" διὸ καὶ τοὺς μεγαλοφώνους “ἐρισφαράγους᾽ἢ ἐπονομάξειν εἰώϑασιν- εἰπὼν οὖν ὅτι τοῦ Ἕκτορος ὁ ᾿ἀχιλλεὺς ἤλασε 10
ἱλευχανίην, ἵνα τὲ ψυχῆς ὥκιστος ὄλεθρος"
οὐδ᾽ ἄρ᾽ ἀπ᾿ ἀσφάραγον μελίη τάμε χαλκοβάρεια,
ὄφρα τί μιν προτιείποι ἀμειβόμενος ἐπέεσσιν, ὡς τὸν ἀσφάραγον ὄντα φωνῆς ἴδιον ὀχετὸν καὶ πνεύματος, τὴν δὲ λευκανίην Ἔ Ἔ ἐσέϑηκα. 15
8. Γενομένης οὖν ἐπὶ và λόγῳ σιωπῆς, ὃ Φλῶ- ρος εἶπεν 'obrog ὑφησόμεϑα τοῦ Πλάτωνος ἐρήμην ὀφλισχάνοντος;᾽ “οὐχ ἡμεῖς y" ἔφην ἐγώ" 'προησό-
F μεθα γὰρ ἅμα τῷ Πλάτωνι καὶ τὸν Ὅμηρον, ὃς
τοσοῦτον ἀποδεῖ τοῦ τὸ ὑγρὸν ἀπελαύνειν καὶ ἀπο- 90 στρέφειν τῆς &ormoíug, ὥστε καὶ τὸ σιτίον ὁμοῦ συνεχβαλεῖν ἐνταῦϑα.
Θι
ὅ ἔφη Turnebus ὁ ΒᾺ 458 εἶπεν W 11 Hom. X 825.328. 829 1 locum mutilum supplet W ita: τὴν δὲ λευκανέην τροφῆς ἀγγεῖον λέγει ἐν τούτοις “νῦν δὴ καὶ σί- tov πασάμην καὶ αἴϑοπα οἷνον λευκανίην ἐσέϑηκα᾽ Sed in Hom. £ 642 est: λαυκανίης καϑέηκα. Suppleverim: τὴν δὲ λευκανίην [λέγει πόρον τροφῆς ὡς b τούτοις “νῦν δὴ αἱ σίτου — λευκανίῃης] καϑέηκα᾽ Unde signavi lacunam
εἶϑ᾽ οὕτως ΒΜ 20 ἀποδεῖ *: ἀποδέει
LIBER VII. 253
ἱφάρυγος (γάρ φησιν) ἐξέσσυτο οἶνος, ψωμοί τ᾽ ἀνδρόμεοι"ἢ
χωρὶς εἰ μὴ τὸν Κύκλωπα φήδει τις ὥσπερ ὀφϑαλ- μὸν σχεῖν ἕνα καὶ πόρον τροφῆς καὶ φωνῆς τὸν αὐτόν’ ἢ τὸν φάρυγγα φήδει στόμαχον εἰρῆσϑαι καὶ μὴ βρόγχον, ὥσπερ ὑπὸ πάντων καὶ πάλαι καὶ νῦν ὠνόμασται. ταῦτα δ᾽ οὐκ ἀπορίᾳ μαρτύρων, &AÀ ὑπὸ τῆς ἀληϑείας ἐπηγαγόμην" ἐπεὶ μάρτυρές ys τῷ Πλάτωνι πολλοί τε κἀγαϑοὶ πάρεισιν. Εὔ- 699 10 πολιν μὲν ydo, δἰ βούλει, πάρες ἐν Κόλαξιν εἰ- πόντα πίνειν γὰρ ὁ Πρωταγόρας ἐκέλευσ᾽., ἵνα πρὸ τοῦ κυνὸς τὸν πλεύμον᾽ ἔκκλυστον φορῇ" πάρες δὲ καὶ τὸν κομψὸν ᾿Ερατοσϑένην λέγοντα ι καὶ βαϑὺν ἀκρήτῳ πνεύμονα veyyóusvog^ Εὐριπίδης δὲ σαφῶς δήπου λέγων “οἶνος περάσας πλευμόνων διαρροάς᾽
δῆλός ἐστιν Ἐρασιστράτου βλέπων τι ὀξύτερον" εἶδε γὰρ ὅτι σήραγγας ὁ πλεύμων ἔχει καὶ πόροις κατα- ao τέτρηται, δι᾿ ὧν τὸ ὑγρὸν διίησιν. οὐ γὰρ τὸ πνεῦμα πόρων ἐδεῖτο πρὸς τὴν ἐξαγωγήν. ἀλλ᾽ ἕνεκα τῶν ὑγρῶν καὶ τῶν τοῖς ὑγροῖς συμπαρολισϑανόντων γέγονεν ἠϑμοειδὴς καὶ πολύπορος. καὶ οὐδὲν ἧττον, 1 οι. ε 378 φάρυγγος mei — 4 σχεῖν R: ἔχει 19 Kock. 1 p. 2392 ó] αὐτὸν Grotius ib. ἐκέλευσ᾽ scripsi ex ἐκέλευσεν Vd 13 τοῦ Turnebus (cf. Athen. p. 22 f.
Macrob. 7, 16, 22): τὸν ib. ἔκκλυστον R: ἔκλυρον 16 Εὐριπίδης] Nauck. p. 677 28 ἡϑυμοειδὴς mei
254 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
Β ὦ μακάριε, τῷ πλεύμονι προσῆκόν ἐστιν ἢ τῷ στο- μάχῳ συνεκδιδόναι τὸ ἄλφιτον καὶ τὸ κρίμνον᾽ οὐδὲ γὰρ ὃ στόμαχος ἡμῶν λεῖος, ὥς τινες, οὐδ᾽ ὀλισϑη- ρός, ἀλλ᾽ ἔχει τραχύτητας, αἷς εἰκός ἐστι τὰ λεπτὰ καὶ μικρὰ περιπίπτοντα καὶ προσισχόμενα διαφεύ- 5 γεν τὴν κατάποσιν. ἀλλ᾽ οὔτε τοῦτο λέγειν οὔτ᾽ ἐκεῖνο καλῶς ἔχον ἐστίν: ἡ γὰρ φύσις οὐκ ἐφικτὸν ἔχει τῷ λόγῳ τὸ περὶ τὰς ἐνεργείας εὐμήχανον" οὐδ᾽ ἔστι τῶν ὀργάνων αὐτῆς τὴν ἀκρίβειαν οἷς χρῆται (λέγω δὲ τὸ πνεῦμα καὶ τὸ ϑερμὸν) ἀξίως διελϑεῖν. τὸ ἔτι δὴ τῶν μαρτύρων τῷ Πλάτωνι προσκαλοῦμαι
C Φιλιστίωνά vs τὸν Δοκρόν, εὖ μάλα παλαιὸν ἄνδρα καὶ λαμπρὸν ἀπὸ τῆς τέχνης ὑμῶν γενόμενον, καὶ Ἱπποκράτη καὶ ΖΔιιώξιππον τὸν Ἱπποχράτειον᾽ οὗτοι γὰρ οὐχ ἑτέραν ὁδόν. ἀλλ᾽ ἣν Πλάτων, ὑφηγοῦν- 15 ται τοῦ πώματος. ἥ γε μὴν πολυτίμητος ἐπιγλωτ-
. τὶς οὐκ ἔλαϑε τὸν Διώξιππον, ἀλλὰ περὶ ταύτην φησὶ τὸ ὑγρὸν ἐν τῇ καταπόδει διακρινόμενον εἰς τὴν ἀρτηρίαν ἐπιρρεῖν, τὸ δὲ σιτίον εἰς τὸν στόμα- χον ἐπικυλινδεῖσϑαι" καὶ τῇ μὲν ἀρτηρίᾳ τῶν ἐδω- 30 δίμων μηδὲν παρεμπίπτειν, τὸν δὲ στόμαχον ὅμα τῇ ξηρᾷ τροφῇ καὶ τῆς ὑγρᾶς ἀναμιγνύμενόν τι
D μέρος ὑποδέχεσϑαι. πιϑανὸν γάρ ἐστι τὴν μὲν ἐπι- γλωττίδα τῆς ἀρτηρίας προκχεῖσϑαι διάφραγμα καὶ ταμιεῖον, ὅπως ἀτρέμα καὶ κατ᾽ ὀλίγον διηϑῆται τὸ 35 ποτόν, ἀλλὰ μὴ ταχὺ μηδ᾽ ἄϑρουν ἐπιρρακτὸν ἀπο- βιάξηται τὸ πνεῦμα καὶ διαταράττῃ. διὸ τοῖς ὄρνι-
8 ὥς τινες olovcou? 16 R: στόματος 23 uiv M: μὲν yàg —— 926 R: ἐπιρραγκτὸν
LIBER VII. 25b
σιν οὐ γέγονεν ἐπιγλωσσὶς οὐδ᾽ ἔστιν' οὐδὲ γὰρ ὅπῶντες οὐδὲ λάπτοντες. ἀλλὰ κάπτοντες καὶ κατ᾽ ὀλέγον διιέντες τὸ ποτὸν ἡσυχῇ τὴν ἀρτηρίαν διαί- νουσι καὶ τέγγουσι. μαρτύρων μὲν οὖν ἅλις. ὁ δὲ 5 λόγος τῷ Πλάτωνι πρῶτον ἐκ. τῆς αἰσϑήσεως ἔχει τὴν πίστιν. τῆς γὰρ ἀρτηρίας τρωϑείδης. οὐ κατα- πίνεται τὸ ὑγρόν, ἀλλ᾽ ὥσπερ ὀχετοῦ διακοπέντος, ἐκπίπτον ἔξω καὶ ἀποκρουνίξον ὁρᾶται, καίπερ ὑγι- οὖς καὶ ἀκεραίου τοῦ στομάχου μένοντος. ἔπειτα E 10 πάντες ἴσμεν, ὅτι τοῖς περιπλευμονικοῖς πάϑεσι δίέ- ψος ἕπεται περιφλεγέστατον ὑπὸ ξηρότητος ἢ 959- μότητος, ἤ τινος ἄλλης αἰτίας ἅμα τῇ φλεγμονῇ τὴν ὄρεξιν ἐμποιούσης᾽ ὃ δὲ τούτου μεῖξόν ἐστι τεκμήριον, ὅσοις πλεύμων οὐκ ἐμπέφυκε τῶν ξῴων 1 ἢ σφόδρα μικρὸς ἐμπέφυκε, ταῦτ᾽ οὐ δεῖται ποτοῦ τὸ παράπαν οὐδ᾽ ὀρέγεται. διὰ τὸ τῶν μορίων ἕκά- στῷ σύμφυτον ὑπάρχειν τὴν πρὸς τοὔργον ἐπιϑυ- Ε μίαν" οἷς δ᾽ οὐκ ἔστι μόρια, μηδὲ χρείαν παρεῖναι μηδὲ προϑυμίαν τῆς δι’ αὐτῶν ἐνεργείας. ὅλως δὲ 40 δόξει μάτην ἡ κύστις γεγονέναι τοῖς ἔχουσιν" εἰ γὰρ ὃ στόμαχος ἅμα τῷ σιτίῳ τὸ ποτὸν ἀναλαμβά- νει καὶ τῇ κοιλίᾳ παραδίδωσιν. οὐδὲν ἰδίου πόρου δεῖται τὸ περίττωμα τῆς ὑγρᾶς τροφῆς, ἀλλ᾽ εἷς ἀρκεῖ καὶ κοινὸς ὥσπερ εὐδιαῖος ἀμφοτέροις εἰς 35 ταὐτὸ διὰ ταὐτοῦ συνεισκομιξομένοις᾽ νῦν δὲ χωρὶς μὲν ἡ κύστις γέγονε, χωρὶς δὲ τὸ ἔντερον" ὅτι τὸ 2 καὶ R 8 *: διέντες 9 ἔπειτα *: ἐπεὶ
17 τοὔργον Doehnerus: τὸ ὑγρὸν 18 οἷς δ᾽ ὥστε Ὗ 19 προϑυμίαν] ἐπιϑυμίανλ — 25 Doehnerus: εἰσκομιξομένοις
258 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ἐν τούτοις γὰρ καὶ và κερασβόλα τῶν σπερμάτων προτίϑεται, πρᾶγμα πίστιν ἔχον ὅτι γίγνεται, τὴν δ᾽ αἰτίαν ἔχον ἄπορον ἢ παγχάλεπον. ἀλλ᾽ ἔν γε Δελφοῖς παρὰ δεῖπνον ἐπέϑεντό τινες ἡμῖν τῶν ἑταίρων, ὡς οὐ μόνον
ἱγαστρὸς ἀπὸ πλείης βουλὴν καὶ μῆτιν ἀμείνω
γιγνομένην ἀλλὰ καὶ τὰς ξητήσεις πολὺ προϑυμο- τέρας καὶ ϑρασυτέρας τὰς ἀποφάνσεις τοῦ οἴνου ποι- obvrog, ἀξιοῦντες εἰπεῖν τι περὶ τοῦ προβλήματος.
2, Εἶχον μὲν οὖν ἀρνούμενος οὐ φαύλους συν- ηγόρους, Εὐϑύδημον τὸν συνιερέα καὶ Πατροκλέα τὸν γαμβρόν, οὐκ ὀλίγα τοιαῦτα τῶν ἀπὸ γεωργίας F xol κυνηγίας προφέροντας" οἷον ἐδόκει τὸ περὶ τὴν χάλαξαν εἶναι τὴν ὑπὸ χαλαξοφυλάκων αἵματι σπά- λακος ἢ ῥακίοις γυναικείοις ἀποτρεπομένην᾽ καὶ τὸ τῶν ἀγρίων ἐρινεῶν, ἃ ταῖς ἡμέροις περιαπτόμενα συκαῖς ἀπορρεῖν οὐκ ἐᾷ τὸν καρπὸν ἀλλὰ συνέχει καὶ συνεκπεπαίνει" καὶ τὸ τὰς ἐλάφους ἁλμυρὸν ἀφιέναι. τοὺς δὲ σῦς γλυκὺ τὸ δάκρυον ἁλισκομέ- vovg. ᾿ἀλλ᾽ ἐὰν ταῦτ᾽᾽ ἔφη ᾿ξητῇς᾽ ὁ Εὐθύδημος. «αὐτίχα δεήσει ds καὶ περὶ τοῦ σελίνου καὶ περὶ τοῦ κυμίνου διδόναι λόγον, ὧν τὸ μὲν ἐν τῷ βλα- στάνειν καταπατοῦντες καὶ συντρίβοντες οἴονται βέλ-
ΠΟΙ τιον αὐξάνεσθαι, τὸ δ᾽ ἂν καταρώμενοι δπείρωσι
καὶ λοιδοροῦντες.
2 προτίϑεται] sc. ὁ Θεόφραστος 6 cf. Callim. ed. Sehn. p. 786 ἄπο Schneiderus male ^ 8 Leonicus: ἀπο- φάσεις 11 malim Πατροκλέαν a nomin. Πατροκλέας ᾿ 15 ἀποτρεπομένη mei 2424 ἂν Duebnerus
0
LIBER VII. 259
3. Ἐπεὶ δὲ τοῦτο uiv ὁ Φλῶρος dero παιδιὰν εἶναι καὶ φλύαρον, ἐκείνων δ᾽ οὐκ ἄν τινα τῆς αἰτίας ὡς ἀλήπτου προέσϑαι τὴν ξήτησιν᾽ “ἐξεύ- ρηκα᾽ ἔφην 'gáguoxov, ᾧ πρὸς τὸν λόγον ἐφ᾽ ἡμᾶς
5 προσάξεις τουτονί, ἐὰν καὶ σὺ διαλύσῃς ἔνια τῶν ἐκκειμένων. δοκεῖ δή μοι 7) ψυχρότης τὸ ἀτέραμον ἐμποιεῖν τοῖς vs πυροῖς καὶ τοῖς χέδροψι, πιέξουσα καὶ πηγνύουσα τὴν ἕξιν ἄχρι σκληρότητος᾽ ἡ δὲ ϑερμότης εὐδιάλυτον καὶ μαλακόν. ὅϑεν οὐχ ὀρ-
10 ϑῶς οἵ λέγοντες
“ἔτος φέρει οὔτις ἄρουρα᾽
τὰ καϑ'᾿ Ὁμήρου λέγουσι" τὰ γὰρ ἔνϑερμα φύδει χωρία. κρᾶσιν εὐμενῆ τοῦ ἀέρος ἐνδιδόντος, ἐκφέ- B ρει μαλακωτέρους τοὺς χαρπούς. ὅσα τοίνυν ἐκ 15 τῆς χειρὸς εὐθὺς εἰς τὴν γῆν ἀφιέμενα ἐμπίπτει τῶν σπερμάτων, ἐνδυόμενα καὶ λοχευόμενα τῇ κρύ- veu μᾶλλον ἀπολαύει τῆς ἐν τῇ γῇ ϑερμότητος καὶ ὑγρότητος" τὰ δὲ προδσκρούοντα τοῖς κέρασι τῶν βοῶν οὐ τυγχάνει τῆς ᾿ἀρίστης᾽ καϑ᾽ Ἡσίοδον ᾿εὐϑη- 20 μοσύνης΄. ἀλλὰ σφαλλόμενα καὶ παρολισϑάνοντα ῥι- πτομένοις μᾶλλον ἢ σπειρομένοις προσέοικεν" ὅϑεν ἢ φϑείρουσιν αὐτὰ παντάπασιν αἴ ψυχρότητες, ἢ δύστηκτα καὶ ἄχυμα καὶ ξυλώδη τοῖς χιτῶσι γυμ- 2 οὐκ ἂν] οὐ δεῖν Franke, sed cf. Lobeck. Parerg. ad Phrynich. p. 758 8 R: ἄληπτον ib. ἐξεύρηκας W 4 ἐφ᾽ ἡμᾶς] ἡμᾶς W. εὖ ἡμᾶς" ὅ τουτονί, ἐὰν idem: τοῦτον ἕνα 7 πυροῖς] ῥύποις mei 11 proverbium vid esse cf. Hom. & 857 12 τὰ ««9" Ὅμηρον Turnebus 15 em. Duebnerus ex ἀφιεμένα Vd 19 'Hoíoóov] OD 471
εὐθυμοσύνης mei 17*
260 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
C νοῖς ἐπισκήπτουσαι ποιοῦσιν. δρᾶς γὰρ ὅτι καὶ τῶν λίϑων τὰ ἔγγαια καὶ ξῳόφυτα μέρη μαλακώ- τερα τῶν ἐπιπολῆς ἡ ἀλέα φυλάττει" διὸ καὶ κατο- ρύττουσιν οἵ τεχνῖται τοὺς ἐργασίμους λίϑους, ὥσπερ ἐχπεπαινομένους ὑπὸ τῆς ϑερμότητος᾽ οἵ δ᾽ ὕπαι- ϑοοι καὶ γυμνοὶ διὰ ψῦχος ἀντίτυποι καὶ δυσμετά- βλητοι καὶ ἀτεράμονες ἀπαντῶσι τοῖς ἔργοις. τοὺς δὲ καρπούς. κἂν ἐπὶ τῆς ἅλω διαμείνωσι πλείω χρόνον ὑπαίθριοι καὶ γυμνοί, μᾶλλον ἀτεράμονας γίγνεσϑαι λέγουσι τῶν εὐθὺς αἰρομένων. ἐνιαχοῦ ὃὲ καὶ πνεῦμα λικμωμένοις’ ἐπιγιγνόμενον ἀτεράμο- νας ποιεῖ διὰ τὸ ψῦχος, ὥσπερ ἐν Φιλίπποις τῆς Μακεδονίας ἱστοροῦσι᾽ τοῖς δ᾽ ἀποκειμένοις βοηϑεῖ Ὁ τὸ ἄχυρον. οὐ δεῖ δὲ ϑαυμάξειν ἀκούοντας τῶν γεωργῶν, ὅτι καὶ δυεῖν αὐλάχων παραλλήλων ἡ μὲν ἀτεράμονας, ἡ δὲ τεράμονας ἐκφέρει τοὺς καρπούς" καὶ ὃ μέγιστόν ἐστι. τοῦ κυάμου τῶν λοβῶν οἵ μὲν τοίους οἵ δὃὲ τοίους. δηλονότι τοῖς μὲν ἧττον τοῖς ὃὲ μᾶλλον ἢ πνεύματος ψυχροῦ προσπεσόντος i| ὕδατος.
2 ἔγγεια ER. ὅ ὑπαίϑριοιῦ 7 ἀτεράμονες *: ἀτε- ράμνοις mei 16 ἡ δὲ τεράμονας * 171 τοὺς κυάμους W
19 προσπεσόντος Doehnerus: πεσόντος 7j] posterius om. mei (sed habet P
LIBER VII. 261
IIPOBAHMA Γ΄.
Διὰ τί τοῦ μὲν οἴνου τὸ μέσον, τοῦ δ᾽ ἐλαίου τὸ ἐπάνω, τοῦ δὲ μέλιτος τὸ κατώτατον γίγνεται βέλτιον.
IIPOZOIIA4A TOT ALAAODT'OT. 5 AAERIQN, IIAOTTAPXOZ, A4AA01.
1. ᾿“λεξίων ὃ πενθερὸς κατεγέλα τοῦ Ἡσιόδου παραινοῦντος ᾿ἀρχομένου πίϑουν καὶ λήγοντος ἐμ- φορεῖσϑαι. μεσσόϑι δὲ φείδεσϑαι.᾽ ὅπου τὸ χρηστό- E τατον οἰνάριον ἔστι. “τίς γάρ᾽ ἔφη “οὐκ οἷδεν, ὅτι
10 τοῦ μὲν οἴνου τὸ μέσον γίγνεται βέλτιστον, τοῦ δ᾽ ἐλαίου τὸ ἀνωτάτω, τὸ δὲ κατωτάτω τοῦ μέλιτος: ὁ δ᾽ ἐᾶν ἐκέλευε τὸν ἐν μέσῳ οἶνον καὶ περιμένειν, ἄχρι ἂν μεταβάλῃ πρὸς τὸ χεῖρον, ἀποδεοῦς τοῦ πίϑου γενομένου. δῥδηϑέντων δὲ τούτων, χαίρειν
15 ἐάσαντες τὸν Ἡσίοδον ἐπὶ τὸ ξητεῖν τὴν αἰτίαν τῆς διαφορᾶς ὥρμηδαν.
2. Ὁ μὲν οὖν τοῦ μέλιτος λόγος οὐ πάνυ πολλὰ πράγματα παρέδχεν ἡμῖν. πάντων ὡς ἔπος εἰπεῖν ἐπισταμένων, ὅτι τὸ κουφότατον ὑπὸ μανότητος xov- F
30 φότατόν ἐστι, τὸ δὲ πυκνὸν καὶ συνεχὲς διὰ βάρος ὑφίσταται τῷ λοιπῷ" κἂν περιτρέψῃς τὸ ἀγγεῖον, αὖϑις ὀλέγῳ χρόνῳ τὴν προσήκουσαν ἑκάτερον ἀπο- λαμβάνει χώραν, τοῦ μὲν κάτω φερομένου τοῦ δ᾽ ἐπιπολάξοντος. οὐ μὴν οὐδ᾽ ὁ οἷνος ἀπελείφϑη πι-
:; ϑανῶν ἐπιχειρημάτων' πρῶτον μὲν γὰρ ἡ δύναμις.
6 ἩΗσιόδου] OD 368 19 olvov] del Doehnerus 16 R: τῆς αἰτίας τὴν διαφορὰν
262 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
αὐτοῦ, ϑερμότης οὖσα, πρὸς τὸ μέσον εὐλόγως Óo- κεῖ συνῆχϑαι μάλιστα, καὶ τοῦτο διατηρεῖν βέλτι- στον ἔπειτα τὸ μὲν κάτω διὰ τὴν τρύγα φαῦλον εἶναι. τὸ δ᾽ ἐξ ἐπιπολῆς τοῦ ἀέρος φϑείρεσϑαι πλη- 702 σιάξοντος. ὅτι γὰρ ἐξίστησιν ὁ ἀὴρ τῆς ποιότητος 5 τὸν οἶνον ἴσμεν ἐπισφαλέστατον ὄντα᾽ διὸ καὶ κα- τορύττουσι τοὺς πίϑους καὶ σκεπάξουσιν, ὅπως ὅτι σμικρότατος ἀὴρ αὐτῶν ἐπιψαύῃ. τὸ δὲ μέγιστον, οὐ φϑείρει πλῆρες ἀγγεῖον οὕτω ῥαδίως oivov ὡς ἀποδεὲς γενόμενον᾽ πολὺς γὰρ εἰς τὸ κενούμενον io ἐπεισρέων Ó ἀὴρ ἐξίστησι μᾶλλον" ἐν δὲ τοῖς μεστοῖς ὃ οἶνος αὐτὸς ὑφ᾽ αὑτοῦ συνέχεται, πολὺ τοῦ φϑεί- οοντος ἔξωϑεν μὴ παραδεχόμενος. 3. Τὸ δ᾽ ἔλαιον οὐ φαύλην διατριβὴν παρέσχεν. ὁ μὲν γάρ τις ἔφη τὸ κάτω τοῦ ἐλαίου γίγνεσϑαι 15 χεῖρον, ὑπὸ τῆς ἀμόργης ἀναϑολούμενον, οὐ τὸ ἄνω Β βέλτιον ὃν ἀλλὰ δοκοῦν, ὅτι πορρωτάτω τοῦ βλά- πτοντός ἐότιν. ἄλλος ἡτιᾶτο τὴν πυκνότητα, δι᾽ ἣν ἀμικτότατόν ἐστι καὶ τῶν ἄλλων ὑγρῶν οὐδὲν εἰς αὑτὸ δέχεται, πλὴν βίᾳ καὶ ὑπὸ πληγῆς ἀνακοπτό- 30 μενον᾽ ὅϑεν οὐδὲ τῷ ἀέρι δίδωσιν ἀνάμιξιν, ἀλλ᾽ ἀποστατεῖ διὰ λεπτότητα τῶν μορίων καὶ συνέχειαν, ὥσϑ᾽ ἧττον ὑπ’ αὐτοῦ τρέπεσϑαι μὴ κρατοῦντος. ἐδόκει δὲ πρὸς τοῦτον ὑπεναντιοῦσϑαι τὸν λόγον ᾿Δριστοτέλης, τετηρηκώς, ὥς φησιν, εὐωδέστερόν τε 536 γιγνόμενον καὶ βέλτιον ὅλως τὸ ἐν τοῖς ἀποκενου-
6 R: ἐπισφ. ἴσμεν ἐπισφαλέστερον mei 16 ὑπὸ *: ἀπὸ 1 ὃν " 22 ἀποστατεῖν mei 20 “Αριστοτέλης] Fragm. 224 26 W: ἀποκειμένοις
7 LIBER VII. 263
μένοις ἀγγείοις ἔλαιον" εἶτα τῷ ἀέρι τὴν αἰτίαν τῆς βελτιώδεως ἀνατίϑησι" πλείων γάρ ἐστι καὶ Ο κρατεῖ μᾶλλον εἰς ἀποδεὲς κατερχόμενος τὸ ἀγγεῖον. 4. “Μήποτ᾽ oov! ἔφην ἐγώ "xol τοὔλαιον ὃ ἀὴρ 5 ὠφελεῖ καὶ βλάπτει τὸν οἶνον ὑπὸ τῆς αὐτῆς Óv- νάμεως. οἴνῳ μὲν γὰρ ὠφέλιμον, ἐλαίῳ δ᾽ ἀσύμφο- ρον παλαίωσις, ἣν ἑκατέρου προσπίπτων ὃ ἀὴρ ἀφαι- oci τὸ γὰρ ψυχόμενον νεαρὸν διαμένει, τὸ δ᾽ οὐκ ἔχον διαπνοὴν ὑπὸ συνεχείας ταχὺ παλαιοῦται καὶ 10 ἀπογηράδκει᾽ λελέχϑαι πιϑανῶς, ὅτι τοῖς ἐπιπολῆς πλησιάξων ὃ ἀὴρ νεαροποιεῖ. διὸ τοῦ μὲν οἴνου τὸ ἄνω φαυλότατον τοῦ δ᾽ ἐλαίου βέλτιστον ἡ γὰρ παλαίωσις τῷ μὲν τὴν ἀρίστην τῷ δὲ τὴν κακίστην ἐμποιεῖ διάϑεσιν.
— ——
15 IIPOBAHMA A'. D
Διὰ τί τοῖς πάλαι Ῥωμαίοις ἔϑος ἦν μήτε τράπεξαν αἶρο- μένην περιορᾶν κενὴν μήτε λύχνον σβεννύμενον.
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT AIAAOTOT. ΦΛΩΡΟΣ, ETXTPOOOZ, KAIZEPNIOZ, ΛΕΎΚΙΟΣ.
20 1. Φιλάρχαιος ὧν ὁ Φλῶρος οὐκ εἴα κενὴν ἀπαί- ρειν τὴν τράπεξαν, ἀλλ᾽ ἀεὶ τῶν ἐδωδίμων ἐπ᾽ αὐτῇ
8 R: κατερχόμενον 4 τοὔλαιον *: τὸ ἔλαιον ὅ ἀπὸ mei 7 Turnebus: 7v 8 διαμένει] διαφέρει mei 10 λελέχϑαι) καὶ λέλεκται W. καὶ γὰρ δοκεῖ (vel ἐδόκει cum R) λελέχϑαι τοῖς] τοὺς mei. τοὺς τόπους τοὺς 16 μὴ τράπεξαν mei 20 φιλάρχαιος ὧν M: φίλαρχος 21 αἰεὶ mei
261 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ὑπέλειπε. 'xal οὐ τοῦτο uóvov' ἔφη “οἶδα τὸν πα- τέρα καὶ τὸν πάππον εὖ μάλα παραφυλάττοντας, ἀλλὰ μηδὲ λύχνον ἐῶντας ἀποσβεννύναι" καὶ γὰρ τοῦτο τοὺς παλαιοὺς Ρωμαίους ἐξευλαβεῖσϑαι" τοὺς ὃὲ νῦν εὐθὺς ἀποσβεννύναι μετὰ τὸ δεῖπνον, ὅπως ὁ μὴ μάτην τοὔλαιον ἀναλίσχωσι. παρὼν οὖν Εὖὔ- ὄτροφος ᾿Αϑηναῖος "ev" ἔφη “τί πλέον αὐτοῖς. ἂν μὴ τὸ Πολυχάρμου τοῦ ἡμετέρου σοφὸν ἐκμάϑωσιν, ὃς πολὺν ἔφη σχεπτόμενος χρόνον, ὕπως οὐ κλέ- E ψουσι τοὔλαιον οἱ παῖδες, ἐξευρεῖν μόλις᾽ εὐϑὺς 10 γὰρ ἀποπληροῦν τοὺς λύχνους ἀποσβεσϑέντας, εἶτ᾽ ἐπισχοπεῖν τῇ ὑστεραίᾳ πάλιν, εἰ πλήρεις διαμέ- νουσι. γελάσας δ᾽ ὃ Φλῶρος “οὐχοῦν᾽ εἶπεν “ἐπεὶ τοῦτο τὸ πρόβλημα λέλυται, σχεφώμεϑα τὸν λόγον, ᾧ τοὺς παλαιοὺς εἰκός ἐστε καὶ περὶ τοὺς λύχνους 1" καὶ περὶ τὰς τραπέξας οὕτως εὐλαβεῖς γεγονέναι.ἢ 2. Πρότερον οὖν ἐξητεῖτο περὶ τῶν λύχνων" καὶ Ε ὁ μὲν γαμβρὸς αὐτοῦ Καισέονιος ὥετο τῇ πρὸς τὸ ἄσβεστον xol ἱερὸν mU συγγενξίᾳ παντὸς φϑορὰν πυρὸς ἀφοσιώσασϑεω τοὺς πρεσῤυτέρους" δυὸ γὰρ Ὁ εἶναι φϑοράς. ὥσπερ ἀνδιρώπους τὴν μὲν βίαιον σβεννυμένου. τὴν 7 ὥσπερ κατὰ quw ὥπομαραι- μομένου" τῷ sie οὖν ὡρὸ Gu ἀαφότερος ἀρή- γειν. ἀξὶ τρέφοντας καὶ qusctmermug τὸ ὁ ἄλλο δι αὐτοῦ χεριδρᾶν seapercniesor «xml πλὰξ Budi- ss ἔσσϑωι aA quieres deme δρδεκμετὸς ρισιρους- M τὸ fü. ne αὐ seht nbsp,
-"
ὦ εὦ Χι: οὗ 9* αἰ. OT χὰ ῆδες me 34 ci 95 οὐτοὺς πνδὲ cennX AS a
LIBER VII. 265
8. Δεύκιος δ᾽ ὁ τοῦ Φλώρου υἱὸς τἄλλα uiv ἔφη καλῶς λέγεσϑαι, τὸ δ᾽ ἱερὸν πῦρ οὐκ ἄμεινον αἱρουμένους ἑτέρου πυρὸς οὐδὲ σεμνότερον οὕτω σέβεσϑαι καὶ περιέπειν ἀλλ’ ὥσπερ Αἰγυπτίων ἐνί- 108
δους μὲν τὸ κυνῶν γένος ἅπαν σέβεσϑαι καὶ τιμᾶν, ἐνίους δὲ τῶν λύκων ἢ χροκοδείλων, ἕνα μέντοι τρέ- φειν τοὺς μὲν κύνα τοὺς δὲ κροχόδειλον τοὺς δὲ λύκον" οὐ γὰρ οἷόν v ἦν ὅπαντας" οὕτως ἐνταῦϑα τὴν περὶ ἐκεῖνο θεραπείαν καὶ φυλακὴν τὸ πῦρ
10 τῆς πρὸς ἅπαν εὐλαβείας εἶναι σύμβολον. “οὐδὲν γὰρ ἄλλο μᾶλλον ἐμψύχῳ προσέοικεν ἢ πῦρ, κινού- μενόν τε καὶ τρεφόμενον δι᾽ αὑτοῦ καὶ τῇ λαμπρό- τητι δηλοῦν, ὥσπερ ἡ ψυχή, καὶ σαφηνίξον ἅπαντα" μάλιστα δὲ ταῖς σβέδσεσιν αὐτοῦ καὶ φϑοραῖς ἐμ- B
15 φαίνεται δύναμις οὐκ ἀμοιροῦδα ξωτικῆς ἀρχῆς" βοᾷ γὰρ καὶ φϑέγγεται καὶ ἀμύνεται, καϑάπερ ἔμ- ψυχον ἀποϑνῆσκον βίέᾳ καὶ qovevóusvov: εἰ μή τι σὺ λέγεις᾽ ἔφη πρὸς ἐμὲ βλέψας “βέλτιον.᾽
4. “Οὐδέν᾽ εἶπον ἐγώ 'τῶν εἰρημένων αἰτιῶμαι"
50 προσϑείην δ᾽ ἄν. ὅτι καὶ φιλανθρωπίας διδαόκα- λία τὸ ἔϑος ἐστίν" οὔτε γὰρ τροφὴν ἀφανέξειν ὅσιον αὐτοὺς ἄδην ἔχοντας, οὔτε νάματος ἐμφορηϑέντας πηγὴν ἀποτυφλοῦν καὶ ἀποκρύπτειν, οὔτε πλοῦ ση- μεῖα καὶ ὁδοῦ διαφϑείρειν χρησαμένους, ἀλλ᾽ ἐᾶν
:5 καὶ ἀπολείπειν τὰ χρήσιμα τοῖς δεησομένοις μεϑ' ἡμᾶς. ὅϑεν οὐδὲ φῶς λύχνου μὴ δεομένους ἀπολ-
2 οὐ κάμινον mei 8 αἱρουμένουρ! oan nci 4 ἐνίουρ uiv] ἐνίοις mei — 6 τὸ λύκων om. mei
9 ἐκεῖνα mei ὀ 12 αὐτοῦ iidem — 16 ρϑέγγετι φϑεέρε- ται mei 17 εἰ Turnebus
266 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
C λύναι διὰ μικρολογίαν καλόν, ἀλλὰ τηρεῖν καὶ ἀπο- λείπειν, εἴ τις ἔλϑοι δεόμενος παρόντος ἔτι καὶ λάμ- ποντος᾽ καὶ γὰρ ὄψιν, εἰ δυνατὸν qv, καὶ ἀκοὴν χρῆσαι καλῶς εἶχεν ἑτέρῳ, καὶ νὴ Δία τὴν φρόνη- σιν καὶ τὴν ἀνδρείαν, μέλλοντας αὐτοὺς καϑεύδειν 5 καὶ ἡσυχάξειν. ὅρα δέ. εἰ καὶ μελέτης ἕνεκα τοῦ εὐχαρίστου τὰς τοιαύτας ἐφιέντες ὑπερβολὰς οὐκ ἀτόπως οἵ παλαιοὶ καὶ δρῦς ἐσέβοντο καρποφόρους, καὶ συκῆν τινα προσηγόρευσαν ἱερὰν ᾿4ϑηναῖοι καὶ μορίαν ἐκκόπτειν ἀπαγορεύουσι" ταῦτα γὰρ οὐ ποιεῖ τὸ
D πρὸς δεισιδαιμονίαν ἐπιφόρους, ὡς ἔνιοί φασιν, ἀλλὰ προδεϑίέξζει τὸ εὐχάριστον ἡμῶν καὶ κοινωνικὸν ἐν τοῖς ἀναισϑήτοις καὶ ἀψύχοις πρὸς ἀλλήλους. ὅϑεν ὀρϑῶς μὲν ᾿Ησίοδος οὐδ᾽
“ἀπὸ χυτροπόδων ἀνεπιρρέκτων᾽ 15
ἐᾷ παρατίϑεσθαι σῖτον ἢ ὄψον, ἀλλ’ ἀπαρχὰς τῷ πυρὶ καὶ γέρα τῆς διακονίας ἀποδιδόντας" εὖ δὲ “Ῥωμαῖοι χρησάμενοι τοῖς λύχνοις. ἣν ἔδοσαν οὐκ ἀφῃροῦντο τροφήν, ἀλλὰ χρῆσϑαι ξῶντας εἴων καὶ λάμποντας.ἢ 20 5. ᾿Εμοῦ δὲ ταῦτ᾽ εἰπόντος, ὁ Εὔστροφος “ἄρ᾽ οὖν’ ἔφη “τοῦτο καὶ τῷ περὶ τῆς τραπέξης λόγῳ πάροδον οἰκείαν δίδωσιν, οἰομένῳ δεῖν ἀεί τι κατα- E λιπεῖν οἰκέταις ἀπὸ δείπνου xol παισὶν οἰκετῶν: χαίρουσι γὰρ οὐχ οὕτω λαμβάνοντες ὡς μεταλαμ- 25 βάνοντες. διὸ καὶ τοὺς Περσῶν βασιλεῖς φασὶν οὐ ΟὟ: τῷ εὐχαρίστω 10 R: μοραίαν προσαγορεύουσιν mei
14 ἹΗσίοδος] OD 748 ᾿11 δὲ *: «e 18 ῥωμαίοις mei 19 ξῶν- τας εἴων scripsi cum RB: £óv 28 R: οἰομένων καταλείπειν ὃ
LIBER VII. 961
μόνον φίλοις καὶ ἡγεμόσι καὶ σωματοφύλαξιν ἀπο- πέμπειν ἀεὶ μερίδας, ἀλλὰ καὶ τὸ τῶν δούλων καὶ τὸ τῶν κυνῶν ἀεὶ δεῖπνον ἐπὶ τῆς ἐκείνων προτί- ϑεσϑαι τραπέζης, ὡς ἀνυστὸν ἦν, πάντας οἷς 5 ἐχρῶντο ποιουμένων ὁμοτραπέξους καὶ ὁμεστίους. ἡμεροῦνται γὰρ τῇ τῆς τροφῆς μεταδόσει καὶ τὰ σχυϑρωπότατα τῶν Oqoíov) — 6. ᾿Εγὼ δὲ γελάσας "ἐκεῖνον à" εἶπον ᾿ὦ ἑταῖρε, τὺν ἐκ τῆς παροιμίας ᾿ἀποκείμενον ἰχϑύν᾽ διὰ τί οὐχ F 10 ἕλκομεν εἰς μέσον μετὰ τῆς Πυϑαγορικῆς χοίνικορ, ἐφ᾽ ἧς ἀπηγόρευε καϑῆσϑαι, διδάσκων ἡμᾶς ἀεί τι τοῦ παρόντος εἰς τὸ μέλλον ὑπολείπειν καὶ τῆς αὔ- ριον ἐν τῇ σήμερον μνημονεύειν; ἡμῖν μὲν οὖν τοῖς Βοιωτοῖς τό 'Astmé τι καὶ Μήδοις᾽ διὰ στόματός 15 ἐστιν, ἐξ οὗ Μῆδοι τήν τε Φωκίδα καὶ τὰ ἔσχατα τῆς Βοιωτίας ἄγοντες καὶ φέροντες émévoeyov: ἀεὶ Óà xol πανταχοῦ δεῖ πρόχειρον εἶναι τό “λεῖπέ τι καὶ ξένοις ἐπελϑοῦσιν." ὡς ἔγωγε καὶ τοῦ ᾿4χιλ- λέως κενὴν ἀεὶ καὶ λιμώδη καταλαμβανομένην αἰ- 30 τιῶμαι τὴν τράπεξζαν᾽ τῶν τε γὰρ περὶ τὸν Αἴαντα 104 καὶ τὸν Ὀδυσσέα πρέσβεων ἀφικομένων, οὐδὲν ἔχων ἕτοιμον ἀναγκάξεται μαγειρεύειν ἐξ ὑπαρχῆς καὶ ὀψοποιεῖν᾽ τόν τε Πρίαμον φιλοφρονεῖσθαι βουλό- μενος πάλιν “ἀναΐξας ὅιν ἄργυφον᾽ σφάττει καὶ
4 ἂν οἰστὸν mei δὅ *: ὁμοεστίους 9 διὰ τί] om. mei 9 cf. Leutsch 2 p. 462 10 ἑλκόμενον iidem. Fueraine οὐχ fAxoutv οὖν deleto διὰ τ 11 Basileensis: διδάσκοντος quod tamen ad Πυϑαγόρου (ex Πυϑαγορικῆρ) referri potest 12 *: ὑπολιπεῖν 2420 Αἴαντα] cf. Hom. I 206 23 Πρίαμον] cf. Hom. £ 621
268 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
διαιρεῖ xol ὀπτᾷ, πολὺ μέρος περὶ ταῦτ᾽ ἀναλίσκων τῆς νυχτός. ὃ δ᾽ Εὔμαιος, ἅτε δὴ ϑρέμμα γεγο- νὼς σοφοῦ σοφόν. οὐ πράγματ᾽ εἶχε, τοῦ Τηλεμά- χου ἐπιφανέντος. ἀλλ᾽ εὐθὺς ἑστιᾷ καϑίσαντα, πί- vexeg κρεῶν παρατιϑείς
᾿ὀπταλέων, ἅ ῥα τῇ προτέρῃ κατέλειπον ἔδοντες.
εἰ δὲ τοῦτο δόξει μικρόν, ἐκεῖνό γ᾽ οὐ μικρόν. τὸ συστέλλειν καὶ ἀνέχειν τὴν ὄρεξιν ἔτι παρούσης τῆς ἀπολαύσεως. ἧττον γὰρ ἐπιϑυμοῦσι τῶν ἀπόντων oí ἐθισϑέντες ἀπέχεσϑαι τῶν παρόντων.
1. Ὑπολαβὼν δ᾽ ὁ Μεύκιος ἔφη τῆς μάμμης ἀκηκοὼς μνημονεύειν, ὡς ἱερὸν μὲν ἡ τράπεξα, δεῖ δὲ τῶν ἱερῶν μηδὲν εἶναι κενόν. “ἐμοὶ 0" εἶπεν “ἐδόκει καὶ μίμημα τῆς γῆς ἡ τράπεξ᾽ εἶναι" πρὸς γὰρ τῷ τρέφειν ἡμᾶς καὶ στρογγύλη καὶ μόνιμός ἐστι καὶ καλῶς ὑπ᾽ ἐνίων “ἑστία᾽ καλεῖται. καϑάπερ γὰρ τὴν γῆν ἀεί τι χρήσιμον ἔχειν καὶ φέρειν ἡμῖν ἀξιοῦμεν, οὕτως οὐδὲ τὴν τράπεξαν οἰόμεϑα δεῖν κενὴν ὁρᾶν καὶ ἀνερμάτιστον ἀπολειπομένην.
1 δέρει M 6 Hom. z 50 17 αἰεὶ mei
10
LIBER VII. 269
IIPOBAHMA Ε΄. C
Ὅτι δεῖ μάλιστα τὰς διὰ xoxouovolag ἡδονὰς φυλάτ- τεσϑαι, καὶ πῶς φυλακτέον.
IIPOZ9IIA ΤΟΥ AIAAOT'OT. 5 KAAAIZTPATOZ, AAMIIPIAZ.
1. Ἐν Πυϑίοις Καλλίστρατος, τῶν uguxtvó- νῶν ὧν ἐπιμελητής, αὐλῳδόν τινα πολίτην καὶ φί- λον ὑστερήσαντα τῆς ἀπογραφῆς τοῦ μὲν ἀγῶνος εἷρξε κατὰ τὸν vóuov: ἑστιῶν δ᾽ ἡμᾶς παρήγαγεν
10 εἰς τὸ συμπόσιον ἐσθῆτι καὶ στεφάνοις, ὥσπερ ἐν ἀγῶνι, μετὰ τοῦ χοροῦ κεκοσμημένον ἐχπκρεπῶς. καὶ Ὁ νὴ Ζέα κομψὸν ἦν ἀκρόαμα τὸ πρῶτον" ἔπειτα δια- σείσας καὶ διακωδωνέσας τὸ συμπόσιον, óc ἦἡσϑά- veto τοὺς πολλοὺς ἐγκεκλικότας καὶ παρέχοντας ὑφ’
b ἡδονῆς ὅ τι βούλοιτο χρῆσϑαι. καὶ καταυλεῖν καὶ ἀκολασταίνειν, ἀποκαλυψάμενος παντάπασιν, ἐπεδεί- ξατο τὴν μουσικὴν παντὸς οἴνου μᾶλλον μεθύσκου- σαν τοὺς ὅπως ἔτυχε καὶ ἀνέδην αὐτῆς ἐμφορου- μένους οὐδὲ γὰρ κατακειμένοις ἔτι βοᾶν ἐξήρκει
80 καὶ κροτεῖν, ἀλλὰ τελευτῶντες ἀνεπήδων οἵ πολλοί, καὶ συνεκινοῦντο κινήσειβς ἀνελευθέρους, πρεπούσας E ὃὲ τοῖς χρούμασιν ἐκείνοις καὶ τοῖς μέλεσιν. ἐπεὶ δ᾽ ἐπαύσαντο καὶ κατάστασιν αὖϑις ὥσπερ ἐκ μα- νέας ὃ πότος ἐλάμβανεν, ἐβούλετο μὲν ὁ “αμπρίας
85 εἰπεῖν τι καὶ παρρησιάσασϑαι πρὸς τοὺς νέους" ὁρ-
7 ὧν W
210 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ρωδοῦντι δ᾽ ὅμως αὐτῷ μὴ λίαν ἀηδὴς γένηται καὶ λυπηρός, οὕτως ὁ Καλλίστρατος ὥσπερ ἐνδόσιμον παρέσχε τοιαῦτά τινα διαλεχϑείς"
2. “Ακρασίας μέν᾽ ἔφη "x«i αὐτὸς ἀπολύω τὸ φιλήκοον καὶ φιλοϑέαμον᾽ οὐ μὴν ᾿Αριστοξένῳ γε συμφέρομαι παντάπασι, ταύταις μόναις φάόσκοντι F ταῖς ἡδοναῖς τό ᾿καλῶς᾽ ἐπιλέγεσθαι. καὶ γὰρ ὄψα καλὰ καὶ μύρα καλοῦσι καὶ καλῶς γεγονέναι λέγουσι δειπνήσαντες ἡδέως καὶ πολυτελῶς. δοκεῖ δέ μοι μηδ᾽ ᾿Δριστοτέλης αἰτίᾳ δικαία τὰς περὶ ϑέαν καὶ ἀκρόασιν εὐπαϑείας ἀπολύειν ἀκρασίας. ὡς μόνας ἀνθρωπικὰς οὔσας" ταῖς δ᾽ ἄλλαις καὶ τὰ ϑηρία φύσιν ἔχοντα χρῆσϑαι καὶ κοινωνεῖν. ὁρῶμεν γὰρ ὅτι καὶ μουσικῇ πολλὰ κηλεῖται τῶν ἀλόγων, ὥσπερ ἔλαφοι σύριγξιν., ἵπποις δὲ μιγνυμέναις ἐπαυλεῖται νόμος, ὃν ἱππόϑορον óvoudtovew: ὃ δὲ Πίνδαρός φησι κεκινῆσϑαι πρὸς ὠδήν
ἁλίου δελφῖνος ὑπόκρισιν᾽"
705 τὸν μὲν &xóuovog ἔν πόντου πελάγει
αὐλῶν ἐκέίνησ᾽ ἐρατὸν μέλος.᾽ἢ
ὀρχούμενοι δὲ τοὺς δκῶπας αἱροῦσι, χαίροντας τῇ ὄψει καὶ μιμητικῶς ἅμα δεῦρο κἀκεῖσε τοὺς ὥμους συνδιαφέροντας. οὐδὲν οὖν δρῶ τὰς τοιαύτας ἧδο-
2 Turnebus οὗτος 5 φιλοϑεάμον mei 10 Moicro- τέλης] 1117, 32b sqq. passim — 18 φύσιν M: φασν — ib. Ἐς χρᾶσθαι 15 μιγνυμέναις] add. οἷον ὑμέναιος ex Clem. p. 192 Pott. potius addenda erant post νόμος ὕὑπαυλεῖ- ται Cobetus 16 Πίνδαρος] Bergk. 1 p. 458 21 σκῶπας R: ὦπας αἴρουσι mei . ib. em. M: χαίροντες — ov»- διαφέροντες
LIBER VII. 211
νὰς ἴδιον ἐχούσας, ἢ ὅτι μόναι τῆς ψυχῆς εἰσιν, αἵ δ᾽ ἄλλαι τοῦ σώματος καὶ περὶ τὸ σῶμα κατα- λήγουσι" μέλος δὲ καὶ ῥυϑμὸς καὶ ὄρχησις καὶ ὠδὴ παραμειψάμεναι τὴν αἴσϑησιν, ἐν τῷ χαίροντι τῆς δ ψυχῆς ἀπερείδονται τὸ ἐπιτερπὲς καὶ γαργαλίξον. ὅϑεν οὐδεμία τῶν τοιούτων ἡδονῶν ἀπόκχρυφός ἐστιν οὐδὲ σχότους δεομένη καὶ τῶν τοίχων περι- B θεόντων, ὡς oí Κυρηναϊκοὶ λέγουσιν: ἀλλὰ καὶ στάδια ταύταις καὶ ϑέατρα ποιεῖται" καὶ τὸ μετὰ 10 πολλῶν ϑεάσασϑαί τι καὶ ἀκοῦσαι ἐπιτερπέστερόν ἐστι καὶ σεμνότερον, οὐκ ἀκρασίας δήπου καὶ ἡἧδυ- παϑείας ἀλλ᾽ ἐλευθερίου διατριβῆς καὶ ἀστείας μάρτυρας ἡμῶν ὅτι πλείστους λαμβανόντων. 9. Ταῦτα τοῦ Καλλιστράτου εἰπόντος, ὁ Δαμ- 15 πρίας δρῶν ἔτι μᾶλλον ἐκεένους τοὺς τῶν ἀκροαμά- τῶν χορηγοὺς ϑρασυνομένους “οὐ τοῦτ᾽᾽ ἔφη vo αἴτιον, à παῖ “έοντος, ἀλλά μοι δοκοῦσιν οὐκ óg- ϑῶς οἵ παλαιοὶ παῖδα “ήϑης τὸν Διόνυσον (ἔδει γὰρ πατέρα) προσαγορεύειν: ὑφ᾽ οὗ καὶ σὺ νῦν :0 ἀμνημονεῖν ἔοικας, ὅτι τῶν περὶ τὰς ἡδονὰς ἁμαρ- C τανομένων τὰ μὲν ἀκρασία τὰ δ᾽ ἄγνοια ποιεῖ καὶ παρόρασις. ὕπου μὲν γὰρ ἡ βλάβη πρόδηλός ἐστι, ταῦτ᾽ ἀκρασίᾳ καταβιαξόμενοι τὸν λογισμὸν ἐξαμαρ- τάνουσιν' ὅσα δ᾽ οὐκ εὐθὺς οὐδὲ παραχρῆμα τῆς :5 ἀκολασίας τὸν μισϑὸν ἐπιτίϑησι, ταῦϑ᾽ ὑπ᾽ ἀγνοίας τοῦ βλάπτοντος αἱροῦνται καὶ πράττουσι. διὸ τοὺς μὲν περὶ ἐδωδὰς καὶ ἀφροδίσια καὶ πότους ἀστο-
1 7 Madvigius 8 of Κυρηναϊκοὶ Doehnerus: «f yv- γναΐκες 12 *: ἐλευθέρου vid. Symb. 14 M: ἐπιόντος
212 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
χοῦντας, οἷς νόσοι τὲ πολλαὶ καὶ χρημάτων ὄλεϑροι συνακολουϑοῦσι καὶ τὸ κακῶς ἀκούειν, ἀκρατεῖς D προδαγορεύομεν: ὡς Θεοδέχτην ἐκεῖνον εἰπόντα “χαῖρε φίλον φῶς᾽ ὀφϑαλμιῶντα, τῆς ἐρωμένης ἐπιφανείσης" ἢ τὸν Aflóqoívqv ᾿ἀνάξαρχον, ὅς ῥα καὶ εἰδώς, ὡς φάδαν, ἄϑλιος ἔσκε" φύσις δέ μιν ἔμπαλιν ἦγεν ἡδονοπλήξ, τῇ πλεῖστοι ὑποτρείουσι σοφιστῶν.
ὅσαι δὲ τῶν ἡδονῶν τοὺς περὶ γαστέρα καὶ αἰδοῖα καὶ γεῦσιν καὶ ὄσφρησιν ἀντιτεταγμένους αὐταῖς καὶ ὅπως οὐχ ἁλώδονται προσέχοντας, ἐκπεριοδεύουσαι περὶ τὰ ὄμματα καὶ τὰ ὦτα λανϑάνουσιν ἐνῳκισμέ- ναι καὶ λοχῶσαι, τούτους ἐκείνων οὐδὲν ἧττον ἐμ- παϑεῖς ὄντας καὶ ἀκολάστους ἀκρατεῖς ὁμοίως οὐ καλοῦμεν" οὐ γὰρ εἰδότες ἀλλὰ δι’ ἀπειρίαν ὑπο- φέρονται, καὶ νομίζουσι τῶν ἡδονῶν εἶναι κρείτ- τονες, ἂν ἐν ϑεάτροις ἄσιτοι καὶ ἄποτοι διημερεύ- σωσιν᾽ ὥσπερ εἰ τῶν κεραμίων μέγα φρονοίη τὸ μὴ ἀπὸ τῆς γαστρὸς αἰρόμενον ἢ τοῦ πυϑμένος, ἐκ
μὲ
9
ὃὲ τῶν ὥτων ῥᾳδίως μεταφερόμενον. ὅϑεν 4oxs- 30
σίλαος οὐδὲν ἔφη διαφέρειν τοῖς ὄπισϑεν εἶναι κί- ναιδον ἢ τοῖς ἔμπροσϑεν. δεῖ δὲ καὶ τὴν ἐν ὄμμασι καὶ τὴν ἐν ὠσὶ γαργαλίξουσαν μαλακίαν καὶ ἡδυ-
6 j]om. mei 6 οὗ Mullach. 1 p. 87 7 ἄϑλιος] λέ- λιος mel ἦγεν] ἧκεν iidem — 8 τῇ] ἣν p. 446c — ózorgo- μέουσι Nauckius 10 καὶ ὅπως Madvigius: ὅπως 11 idem: καὶ προσέχοντας ^ ib. Anonymus: ἐκπεριοδεῦσαι 18 R: τοὺς 14 καὶ] del. Madvigius ἀκρατεῖς RH: καὶ ἀκρατεῖς
ὅμως W 19 μὴ ἀπὸ " 28 τὴν ἐν ὠσὶ] τὴν ἕνωσιν mei (recte ut vid. P). ἐν ὠσὶ Doehnerus ex Clem. 1. 1].
LIBER VII. 918
πάϑειαν φοβεῖσθαι, καὶ μήτε πόλιν ἀνάλωτον νομί- ξειν τὴν τὰς ἄλλας πύλας βαλανάγραις καὶ μοχλοῖς καὶ καταρράκταις ὀχυρὰς ἔχουσαν, ἂν διὰ μιᾶς οἵ Ε πολέμιοι παρελθόντες ἔνδον εἰσίν. μήϑ᾽ ἑἕαυτὸν 5 ἀήττητον ὑφ᾽ ἡδονῆς, εἰ μὴ κατὰ τὸ ᾿ἀφροδίσιον ἀλλὰ κατὰ τὸ Μουσεῖον ξάλωκεν ἢ τὸ ϑέατρον᾽" ὁμοίως γὰρ ἐγκέκλικε καὶ παρέδωκε ταῖς ἡδοναῖς ἄγειν καὶ φέρειν τὴν ψυχήν. αἱ ὃὲ παντὸς ὀψο- ποιοῦ x«i μυρεψοῦ καὶ δριμύτερα καὶ ποικιλώτερα (0 φάρμακα τῶν μελῶν καὶ τῶν ῥδυϑμῶν καταχεόμεναι “τούτοις ἄγουσιν ἡμᾶς καὶ διαφϑείρουσιν, αὑτῶν τρόπον τινὰ καταμαρτυροῦντας. τῶνδε γὰρ οὔτε τι μεμπτὸν : οὔτ᾽ ὧν μεταλλάττον (ὡς Πίνδαρος ἔφη) 70 15 τῶν ἐπὶ ταῖς τραπέξαις, ὅσσ᾽ ἀγλαὰ χϑὼν πόντου τε ῥιπαὶ φέροισιν,᾽ ἄρτι παρακειμένων. ἀλλ᾽’ οὔτ᾽ ὄψον οὐδὲν οὔτε σιτίον οὔϑ᾽ ὁ βέλτιστος οὑτοσὶ πινόμενος οἶνος ἐξήγαγεν ὑφ᾽’ ἡδονῆς φωνήν, οἵων ἄρτι τὰ αὐλή- 80 ματα καὶ và κρούματα τὴν οἰκίαν, εἰ μὴ καὶ τὴν πόλιν ἅπασαν, ἐμπέπληκε ϑορύβων καὶ κρότων καὶ ἀλαλαγμῶν. διὸ δεῖ μάλιστα ταύτας εὐλαβεῖσϑαι τὰς ἡδονάς" ἰσχυρόταται γάρ εἰσιν, ἅτε δὴ μή, κα- ϑάπερ αἱ περὶ γεῦσιν καὶ ἁφὴν καὶ ὄσφρησιν. εἰς 86 τὸ ἄλογον καὶ φυσικὸν ἀποτελευτῶσαι τῆς ψυχῆρ.
8 R: καταράπταις ib. Basileensis: ἐχούσης 7 M: ἐκκέκλικε 8 of (. o?) δὶ W 18 Bergk. 1 p. 4δ4
14 Duebnerus: οὐ τῶν μεταλλάττων 16 τραπέξαισιν Bergkius ib. Boeckhius: ὡς ἀγλαόχϑων 16 idem: gé- ρουσιν 19 οἵων] οἷον codd.
Plutarchi Moralia. Vol IV. 18
214 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
B ἀλλὰ τοῦ κρίνοντος ἁπτόμεναι καὶ τοῦ φρονοῦντος" ἔπειτα ταῖς μὲν ἄλλαις ἡδυπαϑείαις κἂν ὃ λογισμὸς ἐλλίπῃ διαμαχόμενος, ἀλλὰ τῶν παϑῶν ἔνια πολ- λάκις ἐμποδών ἐστι" καὶ γὰρ ἐν ἐχϑύων ἀγορᾷ μιε- κρολογία καϑαιρεῖ δάκτυλον ὀψοφάγου καὶ πολυτε- 5 λοῦς ἑταίρας ἀπέστρεψε φιλαργυρία φιλογυνίαν" ὥσπερ ἀμέλει παρὰ τῷ Μενάνδρῳ τῶν συμποτῶν ἕκαστος ἐπιβουλευόμενος ὑπὸ τοῦ πορνοβοδκοῦ σο- βαράν τινα παιδίσκην ἐπάγοντος αὐτοῖς
ἱκύψας xo0' ἑαυτὸν τῶν τραγημάτων ἔφλα᾽ — 10
χαλεπὸν γὰρ ὃ δανεισμὸς τῆς ἀκρασίας κόλασμα καὶ
Οτὸ λῦσαι βαλλάντιον οὐ πάνυ ῥάδιον᾽ ταύταις δὲ ταῖς ἐλευϑερίαις λεγομέναις περὶ ὦτα καὶ ὄμματα φιλομούσοις καὶ φιλαύλοις μουδομανίαις προῖκα καὶ ἀμισϑὶ τῶν ἡδονῶν πάρεστι πολλαχόϑεν ἀρύτεσϑαι iw καὶ ἀπολαύειν. ἐν ἀγῶσιν, ἐν ϑεάτροις, ἐν συμπο- σίοις. ἑτέρων χορηγούντων᾽ ὅϑεν ἕτοιμον τὸ δια- φϑαρῆναι τοῖς μὴ βοηϑοῦντα καὶ παιδαγωγοῦντα τὸν λογισμὸν ἔχουσι.
4, Γενομένης οὖν σιωπῆς 'v( οὖν᾽ ἔφη 'ποι- 90 οὔντα τὸν λογισμὸν ἢ τί λέγοντα βοηϑεῖν ἀξιοῦμεν; οὐ γὰρ ἀμφωτίδας γε περιϑήσει τὰς Ξενοκράτους ἡμῖν οὐδ᾽ ἀναστήσει μεταξὺ δειπνοῦντας, ἐὰν αἰσ- ϑώμεϑα λύραν ἁρμοξομένην ἢ κινούμενον αὐλόν.ἢ
D "οὐ γὰρ ovv! εἶπεν ὃ Δαμπρίας᾽ ἀλλ᾽ ὁσάκις ἂν εἰς s
ὅ Salmasius: καθαίρει 1 τῶν RB: παρὰ τῶν
10 Kock. 8 p. 1838 αὑτὸν p. 133b 18 malim roig ἐλευ-
ϑερίοις vid. Symb. περ M 1 πάρεστι M: ydg ἐστι ^ 20 ἔφη ὁ Καλλίστρατος Àmyotus )
LIBER VIL 915
τὰς Σειρῆνας ἐμπέσωμεν, ἐπικαλεῖσϑαι δεῖ τὰς Μού- ὅας καὶ καταφεύγειν εἰς τὸν Ἑλικῶνα τὸν τῶν πα- λαιῶν. ἐρῶντι μὲν γὰρ πολυτελοῦς οὐκ ἔστι τὴν Πηνελόπην προσαγαγεῖν οὐδὲ συνοικίσαι τὴν Πάν- 5 ϑειαν᾽ ἡδόμενον δὲ μίμοις καὶ μέλεσι καὶ ὠδαῖς κακοτέχνοις καὶ κακοξήλοις ἔξεστι μετάγειν ἐπὶ τὸν Εὐριπίδην καὶ τὸν Πίνδαρον καὶ τὸν Μένανδρον, ἱποτίμῳ λόγῳ ἁλμυρὰν ἀκοήν᾽ ὥς φησιν ὃ Πλάτων ᾿ἀποκλυξόμενον. ὥσπερ γὰρ οἵ μάγοι τοὺς δαιμο- 10 νιξομένους κελεύουσι τὰ ᾿Εφέσια γράμματα πρὸς E αὑτοὺς καταλέγειν καὶ ὀνομάξειν, οὕτως ἡμεῖς ἐν τοῖς τοιούτοις τερετίσμασι καὶ δκιρτήμασι μανίαις τ᾽ ἀλαλαῖς τ᾽ ὀρινόμενοι ῥιψαύχενι σὺν κλόνῳ᾽
15 τῶν ἱερῶν καὶ σεμνῶν ἐκείνων γραμμάτων ἀναμι- μνησχόμενοι καὶ παραβάλλοντες ὠδὰς καὶ ποιήματα καὶ λόγους κοινοὺς οὐκ ἐχπλαγησόμεϑα παντάπασιν ὑπὸ τούτου, οὐδὲ πλαγίους παραδώσομεν ἑαυτοὺς ὥσπερ ὑπὸ ῥεύματος λείου φέρεσϑαι.᾽
1 Σειρῆνας W: εἰρημένας 4 R: συνοικῆσαι 11 *: αὐτοὺς 18 Bergk. 1. p. 40 171 κοινοὺρ *: κενοὺς vid. Symb. 18 τούτου] τοῦ κρότου Madvigius
18*
216 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
707 IIPOBAHMA ς΄.
Περὶ τῶν λεγομένων σκιῶν, xal εἰ δεῖ βαδίξειν καλού- μενον πρὸς ἑτέρους ὑφ᾽ ἑτέρων ἐπὶ δεῖπνον, καὶ πότε, καὶ παρὰ τίνας.
ΠΡΟΣΩΠ.Α͂ ΤΟΥ AIAAOTOT. IIAOTTAPXOZ, ΦΛΩΡΟΣ, ΚΑΙΣΕΡΝΙΟΣ.
1. Τὸν Μενέλαον Ὅμηρος πεποίηκεν αὐτόματον ἑστιῶντι τοὺς ἀριστεῖς τῷ ᾿4γαμέμνονι παραγιγνό- μενον"
“ἤδεε γὰρ κατὰ ϑυμὸν ἀδελφεὸν ὡς ἐπονεῖτο"
καὶ τὴν ἄγνοιαν οὐ περιεῖδεν αὐτοῦ καταφανῆ γε:- νομένην οὐδ᾽ ἤλεγξε τῷ μὴ ἐλθεῖν ὥσπερ οἵ φιλο- μεμφεῖς καὶ δύσκολοι ταῖς τοιαύταις τῶν φίλων παροράδεσι καὶ ἀγνοίαις ἐπιτίϑενται, τῷ ἀμελεῖσϑαι μᾶλλον ἢ τῷ τιμᾶσϑαι χαίροντες, ὕπως ἐγκαλεῖν ἔχωσιν. τὸ δὲ τῶν ἐπικλήτων ἔϑος, οὗς νῦν σκιὰς καλοῦσιν, οὐ κεχλημένους αὐτοὺς ἀλλ᾽ ὑπὸ τῶν κεκλημένων ἐπὶ τὸ δεῖπνον ἀγομένους, ἐξητεῖτο πό- ϑὲν ἔσχε τὴν ἀρχήν ἐδόκει δ᾽ ἀπὸ Σωκράτους, ᾿Δριστόδημον ἀναπείδαντος οὐ κεκλημένον εἰς ᾽4γά- Βϑῶωνος ἰέναι σὺν αὐτῷ, καὶ παϑόντα τι γελοῖον" ἔλαϑε γὰρ κατὰ τὴν δδὸν ὑπολειφϑεὶς ὁ Σωκράτης, ὁ δὲ προεισῆλϑεν, ἀτεχνῶς σκιὰ προβαδίξουσα σώ- ματος ἐξόπισϑεν τὸ φῶς ἔχοντος. ὕστερον μέντοι
10 Hom. B 409 19 Σωκράτους] cf. Plat. Symp. p.174esq. 284 *: ἐξόπισϑε
LIBER VII. 211
περὶ τὰς τῶν ξένων ὑποδοχάς, μάλιστα τῶν ἡγεμο- νικῶν, ἀναγκαῖον ἐγίγνετο τοῖς ἀγνοοῦσι τοὺς ἕπο- μένους καὶ τιμωμένους ἐπὶ τῷ ξένῳ ποιεῖσϑαι τὴν κλῆσιν, ἀριϑμὸν δ᾽ δρίξειν, ὅπως μὴ πάϑωσιν ὃ 5 παϑεῖν συνέπεσε τῷ δεχομένῳ τὸν βασιλέα Φίλιπ- πον ἐπὶ τῆς χώραρ' ἧκε. γὰρ ἄγων πολλούς, τὸ δὲ δεῖπνον οὐ πολλοῖς ἦν παρεσκευασμένον" ἰδὼν οὖν ϑορυβούμενον τὸν ξένον περιέπεμπε πρὸς τοὺς φί-
λους ἀτρέμα, χώραν πλακοῦντι καταλιπεῖν κελεύων
10 οὗ δὲ προσδοκῶντες ὑπεφείδοντο τῶν παρακειμένων καὶ πᾶσιν οὕτως ἐξήρκεσε τὸ δεῖπνον.
2. ᾿Εμοῦ δὲ ταῦτα πρὸς τοὺς παρόντας ἀδολε- σχοῦντος, ἔδοξε Φλώρῳ καὶ σπουδάσαι τι περὶ τῶν σκιῶν λεγομένων, διαπορήδαντας εἰ προσήκει τοῖς
15 καλουμένοις οὕτω βαδίξειν καὶ συνακολουϑεῖν. ὁ μὲν οὖν γαμβρὸς αὐτοῦ Καισέρνιος ὅλως ἀπεδοκίμαξε τὸ πρᾶγμα. μάλιστα μὲν γὰρ τῷ Ἡσιόδῳ πειϑομένους ἔφη χρῆναι
ἱτὸν φιλέοντ᾽ ἐπὶ δαῖτα καλεῖν "ἢ
20 εἰ δὲ μή, γνωρίμους αὐτῶν καὶ ἐπιτηδείους παρα- καλεῖν ἐπὶ κοινωνίαν σπονδῆς καὶ τραπέξης καὶ λόγων ἐν οἴνῳ γιγνομένων καὶ φιλοφροσύνης. “νῦν
᾿ ὥσπερ᾽ εἶπεν “οἵ τὰ πλοῖα ναυλοῦντες, ὅ τι ἂν φέρῃ τις, ἐμβάλλεσϑαι παρέχουσιν, οὕτως ἡμεῖς τὰ 55 συμπόσια παραδόντες ἑτέροις πληροῦν ἀφίεμεν ἐκ τῶν προστυχόντων, ἄν τε χαρίεντες ow, ἄν ve
16 Καισέννιος E 11 ᾿Ησιόδῳ] OD 342 24 περι- ἐχουσιν mei
C
218 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
φαῦλοι. ϑαυμάδσαιμι δ᾽ ἄν, εἰ χαρίεις ἀνὴρ ἐπί- κλητος ἀφίκοιτο, μᾶλλον δ᾽ ἄκλητος, ὅν ys πολλά- xig οὐδὲ γιγνώσκει τὸ παράπαν ὃ δειπνίξων᾽ εἰ δὲ γιγνώσκων καὶ χρώμενος οὐ κέκληκεν, ἔτι γε μᾶλλον αἰσχύνη βαδίξειν πρὸς τοῦτον, ὥσπερ ἐξελέγχοντα μετέχειν τῶν ἐκείνου, τρόπον τινὰ βίᾳ καὶ ἄκοντος. ἔτι καὶ προτερεῖν ἢ ἀπολείπεσθαι τοῦ κεκληκότος πρὸς. ἕτερον ἔχει τινὰ δυσωπίαν., καὶ οὐκ ἀστεῖόν ἐστι μαρτύρων δεόμενον πρὸς τοὺς ὑποδεχομένους βαδίζειν, dg οὐ κλητὸς ἀλλὰ σκιὰ τοῦ δεῖνος ἐπὶ τὸ δεῖπνον ἥκει" καὶ πάλιν τὸ παρέπεσϑαι καὶ παραφυλάττειν ἄλειμμα καὶ λουτρὸν ἑτέρον καὶ ὥραν βραδύνοντος ἢ ταχύνοντος ἀνελεύϑερον εὖ μάλα καὶ Γναϑώνειον, εἰ δὴ Γνάϑων γέγονε δει- νότατος ἄνθρωπος τἀλλότρια δειπνεῖν. εἴ ys μὴν οὐκ ἔστιν ὅτε μᾶλλον ἀνθρώποις ἐφιᾶσιν εἰπεῖν “ὦ γλῶσσα, μέτριον εἴ τι κομπάσαι ϑέλεις, ἔξειπε,᾽
καὶ παρρησία πλείστη μετὰ παιδιᾶς ἀναμέμικται τοῖς F λεγομένοις év οἴνῳ xal πραττομένοιρ᾽ ἐνταῦϑα δὴ πῶς ἄν τις ἑαυτὸν μεταχειρίσαιτο μὴ γνήσιος ὧν μηδ᾽ αὐτόκλητος, ἀλλὰ σρόπον τινὰ νόϑος καὶ πα- ρεγγεγραμμένος εἰς τὸ συμπόσιον; καὶ γὰρ τὸ χρῆ- σϑαι καὶ τὸ μὴ χρῆσϑαι παρρησίᾳ πρὸς τοὺς πα- ρόντας εὐσυκοφάντητον. οὐ μικρὸν δὲ κακὸν οὐδ᾽
7 ἔτι] ἔτι δὲ R, sed cf. p. 6610 9 δεομένων mei (sed
recte P) 10.ó6g οὐκ αὐτόκμλητος αὶ 1ὅ ἀνθρώπων R εἴ
J£] ἔτι ye idem, sed praestat vulgata 16 W: ἐφίασιν aut ἐφίησιν 11 Kock. 3 p. 612. ὦ W 18 Cobetus: ἐξεῖπε
οι
20
LIBER VII. 219
ἡ τῶν ὀνομάτων εὐχέρεια καὶ βωμολοχία τοῖς μὴ δυσχεραίνουσιν ἀλλ᾽ ὑπομένουσι σκιὰς καλεῖσϑαι καὶ ὑπακούειν' προσεϑίξει γὰρ εἰς τὰ ἔργα τῷ αἱἰ- σχρῷ τὸ ῥᾳδίως ὑπὸ τῶν ῥημάτων ἄγεσϑαι. διὸ 108 5 καλῶν μὲν ἑταίρους ἔδωκά ποτε σκιάς" ἰσχυρὰ γὰρ ἡ τῆς πόλεως συνήϑεια καὶ δυσπαραίτητος᾽ αὐτὸς δὲ κληϑεὶς ὑφ᾽ ἑτέρου πρὸς ἕτερον ἄχρι γὲ νῦν ἀν- τέχω μὴ ὑπακοῦσαι. 3. Γενομένης δὲ μετὰ τοὺς λόγους τούτους ἡσυ- 10 q(xg, ὃ Φλῶρος 'τοῦτ᾽᾽ ἔφη ᾿τὸ δεύτερον ἔχει μᾶλ- λον ἀπορίαν' τὸ δὲ καλεῖν οὕτως ἀναγκαῖόν ἐστιν ἐν ταῖς τῶν ξένων ὑποδοχαῖς, ὥσπερ εἴρηται πρό- τερον" οὔτε γὰρ ἄνευ φίλων ἐστὶ δὴ ἐπιεικὲς οὔτε γιγνώσκειν oUg ἔχων ἥκει ῥάδιον. κἀγὼ πρὸς αὐ- 15 τόν ὅρα τοίνυν᾽ ἔφην "μὴ οἵ καλεῖν οὕτω δεδωκό- τες τοῖς ἑστιῶσι καὶ τὸ πείϑεσϑαι τοῖς καλουμένοις καὶ βαδίζειν δεδώκασιν᾽ οὔτε γὰρ διδόναι καλὸν Β οὔτ᾽ αἰτεῖν ὃ διδόναι μὴ καϑῆκεν, οὔϑ᾽ ὅλως παρα- καλεῖν ἃ μὴ δεῖ παρακαλεῖσϑαι μηδ᾽ ὁμολογεῖν μηδὲ 20 πράττειν. τὰ μὲν οὖν πρὸς ἡγεμόνας ἢ ξένους οὐκ ἔχει κλῆσιν οὐδ᾽ αἵρεσιν, ἀλλὰ δεῖ δέχεσϑαι τοὺς μετ᾽ αὐτῶν παραγιγνομένους. ἄλλως δὲ φίλον ἔστι- ὥντα φιλικώτερον μέν ἐστι τὸ καλεῖν αὐτόν, ὡς. οὐκ ἀγνοοῦντα τοὺς γνωρίμους αὐτοῦ καὶ συνήϑεις 86 ἢ οἰκείους" μείζων γὰρ ἡ τιμὴ καὶ ἡ χάρις, ὧς μὴ λανθϑάνοντος, ὅτι τούτους ἀσπάξεται μάλιστα καὶ τούτοις ἥδιστα σύνεστι καὶ χαίρει τιμωμένοις ὁμοίως
8 τῶν αἰσχρῶν cum Emperio an τὰ αἰσχρὰν 4 τὸ ῥᾳδίως τῶν ῥημάτων ἀνέχεσϑαι ΒΜ, 171 καλὸν] add. ὃ αἰτεῖν R
280 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
C καὶ παρακαλουμένοις. οὐ μὴν ἀλλ᾽ ἔστιν ὅτε ποιη- τέον ἐπ᾿ αὐτῷ, καϑάπερ οἱ ϑεῷ ϑύοντες ἅμα συμ- βώμοις καὶ συννάοις κοινῶς συνεπεύχονται καὶ καϑ' ἕκαστον ἐκείνων μὴ ὀνομάξοντες" οὔτε γὰρ ὄψον οὔτ᾽ οἷνος οὔτε μύρον οὕτως ἡδέως διατέϑησιν, ὡς 5 σύνδειπνος εὔνους καὶ προσηνής. ἀλλὰ τὸ μὲν ὄψοις καὶ πέμμασιν οἵοις ὃ μέλλων ἑστιᾶσϑαι μάλιστα χαί- ρει, καὶ περὶ οἴνων διαφορᾶς καὶ μύρων ἐρωτᾶν καὶ διαπυνθάνεσθαι, φορτικὸν κομιδῇ καὶ νεόπλου- τον᾽ ᾧ δὲ πολλοὶ φίλοι καὶ οἰκεῖοι καὶ συνήϑειες 1 εἰσίν, αὐτὸν παρακαλεῖν ἐκείνων, οἷς ἂν ἥδιστα
D συγγίγνοιτο καὶ μεϑ’ ὧν εὐφραίνεται παρόντων, μάλιστα τούτους ἄγειν οὐκ ἀηδὲς οὐδ᾽ ἄτοπον. οὔτε γὰρ τὸ συμπλεῖν οὔτε τὸ συνοικεῖν οὔτε τὸ συνδικάξειν, μεϑ’ ὧν οὐ βούλεταί τις, οὕτως ἀηδές, 1s ὡς τὸ συνδειπνεῖν. καὶ τοὐναντίον ἡδύ" κοινωνία γάρ ἐστι καὶ σπουδῆς καὶ παιδιᾶς καὶ λόγων καὶ πράξεων τὸ συμπόσιον. ὅϑεν οὐ τοὺς τυχόντας ἀλλὰ τοὺς προσφιλεῖς εἶναι δεῖ καὶ συνήϑεις ἀλλή- λοις. ὧς ἡδέως συνεσομένους. ὄψα μὲν γὰρ oí μά- so γειροι δκευάξουσιν ἐκ χυμῶν διαφόρων, αὐστηρὰ
E x«l λιπαρὰ καὶ γλυκέα καὶ δριμέα συγκεραννύντες" σύνδειπνον δὲ χρηστὸν οὐκ ἂν γένοιτο καὶ κεχα- ρισμένον ἀνθρώπων μὴ ὁμοφύλων μηδ᾽ ὁμοιοπα- ϑῶν εἰς ταὐτὸ συμῳφϑαρέντων. ἐπεὶ δέ, ὥσπερ οἷ ss
1 καλουμένοις ἢ 2 καθάπερ M: καὶ καϑάπερ σὺν βωμοῖς καὶ σὺν ναοῖς mei ὅ ἡδέως R: ἥδεσθαι 7 οἵ" oig R: οἷς 12 malim συγγίγνηται et εὐφραίνηται 16 κοινωνίας mei 19 συνεῖναι W 20 ὡς] τοὺς R
LIBER VII. | 281
Περιπατητικοὶ λέγουσι. τὸ μὲν πρῶτον φύσει κι- νοῦν μὴ κινούμενον δ᾽ εἶναι, τὸ δ᾽ ἔσχατον κινού- μενον μηδὲ ἕν δὲ κινοῦν" μεταξὺ δ᾽ ἀμφοῖν τὸ καὶ κινοῦν ἕτερα καὶ κινούμενον ὑφ᾽ ἑτέρων' οὕτως ἔφην 'ó λόγος, τριῶν ὄντων ὧν ὃ μὲν καλῶν μόνον ὁ δὲ χαλούμενος, ὃ δὲ καὶ καλῶν καὶ καλούμενός ἐστιν, εἴρηται μὲν περὶ τοῦ καλοῦντος" οὐ χεῖρον δ᾽ ἐστὶ καὶ περὶ τῶν ἄλλων᾽ ἔφην '& γ᾽ ἐμοὶ δοκεῖ, F διελϑεῖν. ὁ μὲν οὖν καλούμενος ὑφ’ ἑτέρου καὶ 10 καλῶν ἑτέρους πρῶτον. οἶμαι, τοῦ πλήϑους φείδε- 69x, δίκαιός ἐστι, μὴ καϑάπερ ἔκ πολεμίας ὁμοῦ πᾶσι τοῖς περὶ αὑτὸν ἐπισιτιξόμενος μηδ᾽, ὥσπερ οὗ χώρας καταλαμβάνοντες ἐν τῷ πεττεύειν, ἀεὶ τοῖς ἰδίοις φίλοις τοὺς τοῦ καλέσαντος ἐκκρούων καὶ ἀπο- 15 κρούων ἅπαντας ὥστε πάδχειν τοὺς δειπνίξοντας, Q πάσχουσιν οἵ τῇ Ἑκάτῃ καὶ τοῖς ἀποτροπαίοις 109 ἐκφέροντες τὰ δεῖπνα, μὴ γευομένους αὐτοὺς μηδὲ τοὺς οἶκοι, πλὴν καπνοῦ καὶ ϑορύβου μετέχοντας. ἄλλως γὰρ ἡμῖν προσπαίξουσιν οἵ λέγοντες
Sud
20 *4sAqote, ϑύσας αὐτὸς ὀψωνεῖ κρέας"
ἀληϑῶς δὲ τοῦτο συμβαίνει τοῖς ξένους ἀγνώμονας ἢ φίλους δεχομένοις μετὰ σκιῶν πολλῶν ὥσπερ “40- πυιῶν διαφοροῦντας τὰ δεῖπνα καὶ προνομεύοντας. ἔπειτα δεῖ μὴ μεϑ᾽’ ὧν ἔτυχε βαδίξειν πρὸς ἑτέρους »5 ἐπὶ δεῖπνον, ἀλλὰ μάλιστα μὲν καλεῖν τοὺς τοῦ δει- πνίξοντος οἰκείους καὶ συνήϑειρ, πρὸς αὐτὸν ἐκεῖ- 2 δ᾽ εἶναι] δ᾽ εἰκὸς εἶναι ὅ ὧν ΒΒ ὀ 8 γ᾽ ἐμοὶ *:
γε uou. 11 ὁμοῦ] ὁμοῦ vi? 12 αὑτὸν *: αὐτὸν 20 cf. Kock. 8 p. 495 22 ἁρπυίων mel |
282 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
vov ἁμιλλώμενον καὶ προκαταλαμβάνοντα ταῖς κλή- δσεσιν᾽ εἰ δὲ μή, τῶν ἰδίων φίλων oUg ἂν καὶ ἦϑε- λὲν αὐτὸς ἐλέσϑαι ὁ δειπνίξων, ἐπιειπὴς ὧν ἐπιεικεῖς, B καὶ φιλόλογος φιλολόγους ὄντας, 1] δυνατοὺς δυνά- μενος, πάλαι ξητῶν ἁμωσγέπως αὐτοῖς ἐν προσηγο- ρέᾳ καὶ κοινωνίᾳ γενέσϑαι. τὸ γὰρ οὕτως ἔχοντι παραδοῦναι καὶ παρασχεῖν δμιλίας ἀρχὴν καὶ φιλο- φροσύνης εὔστοχον ἐπιεικῶς καὶ ἀστεῖον" ὃ δ᾽ ἀσυμ- φύλους καὶ ἀσυναρμόστους ἐπάγων, οἷον νηπτικῷ πολυπότας. καὶ λιτῷ περὶ δίαιταν ἀκολάστους καὶ τὸ πολυτελεῖς, ἢ νέῳ πάλιν ποτικῷ καὶ φιλοπαίγμονι πρεσβύτας σκυϑρωποὺς ἢ βαρὺ φϑεγγομένους ἐκ πώγωνος σοφιστάς, ἄκαιρός ἐστιν ἀηδία φιλοφρο- Ο σύνην ἀμειβόμενος. δεῖ γὰρ οὐχ ἧττον ἡδὺν εἶναι τῷ δειπνίζοντι τὸν κεκλημένον ἢ τῷ κεκλημένῳ τὸν 15 ὑποδεχόμενον" ἔσται δ᾽ ἡδύς, ἐὰν μὴ μόνον ἑαυτὸν. ἀλλὰ καὶ τοὺς σὺν αὑτῷ καὶ δι᾽ αὑτὸν ἥκοντας ἐπι- δεξίους παρέχῃ καὶ προδηνεῖς. ὅ γε μὴν λοιπὸς ἔτι τῶν τριῶν οὗτος Ó καλούμενος Og ἑτέρου πρὸς ἕτερον, τὸ μὲν τῆς σκιᾶς ἀναινόμενος ὄνομα καὶ 30 δυσχεραίνων, ἀληϑῶς σκιὰν δόξει φοβεῖσϑαι, δεῖται δὲ πλείστης εὐλαβείας. οὔτε γὰρ τοῖς τυχοῦσιν ἀκο- λουϑεῖν ἑτοίμως καλὸν οὔϑ᾽ ὅπως ἔτυχεν' ἀλλὰ δεῖ δκοπεῖν πρῶτον τίς ὁ καλῶν ἐστιν. εἰ μὲν γὰρ Do) σφόδρα συνήϑης, ἀλλ᾽ ἢ τῶν πλουσίων τις ἢ 35 σατραπϑκῶν, ὡς ἐπὶ σκηνῆς δορυφορήματος λαμπροῦ
οι
6 ξητῶν W: καὶ ξητῶν 10 Χ: δέαιταν καὶ 17 *: αὐτῷ — αὐτὸν 28 καλῶν mei ἀλλὰ] om. iidem 96 ἀλλ᾽ ἢ] ἀλλὰ μὴ mei
LIBER VII. 283
δεόμενος ἢ πάνυ χαρίξεσϑαι τῇ κλήσει πεπεισμένος καὶ τιμᾶν, ἐπάγεται. παραιτητέος εὐθύς. εἰ δὲ φί- Aog καὶ συνήϑης, οὐκ εὐθὺς ὑπακουστέον" ἀλλ᾽ ἐὰν δοκῇ δεῖσθαί τινος ἀναγκαίας ὁμιλίας καὶ κοινω- 5 νίας καιρὸν ἄλλον οὐκ ἐχούσης. ἢ διὰ χρόνου πο- ϑὲν ἀφιγμένος ἢ μέλλων ἀπαίρειν φανερὸς Tj δι᾽ εὔνοιαν ἐπιϑυμῶν καὶ ποϑῶν συμπεριενεχϑῆναι, καὶ μήτε πολλοὺς μήτ᾽ ἀλλοτρίους, ἀλλ᾽’ αὑτὸν ἢ μετ’ ὀλίγων ἑταίρων ἐπαγόμενος, 3) μετὰ ταῦτα 10 πάντα πραγματευόμενος ἀρχήν τινα συνηϑείας καὶ φιλίας δι’ αὑτοῦ γενέσϑαι τῷ καλουμένῳ πρὸς τὸν Ε καλοῦντα χρηστὸν ὄντα καὶ φιλίας ἄξιον. ἐπεὶ τούς γε μοχϑηρούς, ὅσῳ μᾶλλον ἐπιλαμβάνονται καὶ συμ- πλέχονται. καϑάπερ βάτους καὶ ἀπαρίνας ὑπερβα- 15 τέον ἐστί, κἂν ἐπιεικεῖς οἱ ἄγοντες ὦσι πρὸς ἐπι- εἰκῆ δὲ μὴ ἄγωσιν, οὐ δεῖ συνακολουϑεῖν οὐδ᾽ ὑπομένειν, ὥσπερ διὰ μέλιτος φάρμακον λαμβάνον- ταρ, μοχϑηρὸν διὰ χρηστοῦ φίλον. ἄτοπον δὲ καὶ τὸ πρὸς ἀγνῶτα κομιδῇ καὶ ἀσυνήϑη βαδίξειν, ἂν 30 μή τις ἦ διαφέρων ἀρετῇ, καϑάπερ εἴρηται, καὶ τοῦτο φιλέας ποιησόμενος ἀρχὴν καὶ ἀγαπήσων τὸ ῥαδίως καὶ ἀφελῶς ἀφικέσθαι σὺν ἑτέρῳ πρὸς αὐ- τόν. καὶ μὴν τῶν συνήϑων πρὸς τούτους μάλιστα F βαδιστέον ὑφ᾽ ἑτέρου καλούμενον, olg ἐφέεται ue" 5 ἑτέρων καὶ αὐτοῖς βαδίξειν πρὸς ἡμᾶς. Φιλίππῳ
"^
2 καὶ M 6 ἦ Basileensis: ἢ 14 καὶ ἀπαρίνας scripsi cum Herchero: καὶ ἀναιρεῖν wol vid. b.
17 M: λαμβάνοντες 21 R: ἀγάπης. ὧδ — 21 idem: ὑφέ- ται 25 Φιλίππῳ] cf. Xen. Symp. 1, 18
282 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
vov ἁμιλλώμενον καὶ προκαταλαμβάνοντα ταῖς κλή- σεσιν᾽ εἰ δὲ μή, τῶν ἰδίων φίλων oUg ἂν καὶ ἦϑε- λὲν αὐτὸς ἐλέσϑαι ὃ δειπνίξζων, ἐπιεικὴς ὧν ἐπιεικεῖρ,
Β χαὶ φιλόλογος φιλολόγους ὄντας, ἢ δυνατοὺς δυνά- μενος, πάλαι ξητῶν ἁμωσγέπως αὐτοῖς ἐν προδηγο- 5 ρίᾳ καὶ κοινωνίᾳ γενέσϑαι. τὸ γὰρ οὕτως ἔχοντι παραδοῦναι καὶ παραδχεῖν ὁμιλίας ἀρχὴν καὶ φιλο- φροσύνης εὔστοχον ἐπιεικῶς καὶ ἀστεῖον" ὃ δ᾽ ἀσυμ- φύλους καὶ ἀσυναρμόστους ἐπάγων, οἷον νηπτικῷ πολυπότας, καὶ λιτῷ περὶ δίαιταν ἀκολάστους xal: πολυτελεῖς. ἢ νέῳ πάλιν ποτικῷ καὶ φιλοπαίγμονι πρεσβύτας σκυϑρωποὺς ἢ βαρὺ φϑεγγομένους ἐκ πώγωνος σοφιστάς, ἄκαιρός ἐστιν ἀηδίᾳ φιλοφρο-
C σύνην ἀμειβόμενος. δεῖ γὰρ οὐχ ἧττον ἡδὺν εἶναι τῷ δειπνίξοντι τὸν κεκλημένον ἢ τῷ κεκλημένῳ τὸν 15 ὑποδεχόμενον' ἔσται δ᾽ ἧδύς, ἐὰν μὴ μόνον ἑαυτὸν. ἀλλὰ καὶ τοὺς σὺν αὑτῷ καὶ δι’ αὑτὸν ἥκοντας ἐπι- δεξίους παρέχῃ καὶ προσηνεῖς. ὅ ys μὴν λοιπὸς ἔτι τῶν τριῶν οὗτος ὁ καλούμενος vg ἑτέρου πρὸς ἕτερον, τὸ μὲν τῆς σκιᾶς ἀναινόμενος ὄνομα καὶ so δυσχεραίνων, ἀληθῶς σκιὰν δόξει φοβεῖσϑαι, δεῖται δὲ πλείστης εὐλαβείας. οὔτε γὰρ τοῖς τυχοῦσιν ἀκο- λουϑεῖν ἑτοίμως καλὸν οὔϑ᾽ ὅπως ἔτυχεν᾽ ἀλλὰ δεῖ σκοπεῖν πρῶτον τίς ὃ καλῶν ἐστιν. εἰ μὲν γὰρ
Ὁ οὐ σφόδρα συνήϑης, ἀλλ᾽ ἢ τῶν πλουσίων τις ἢ 56 σατραπϑχῶν, ὡς ἐπὶ σκηνῆς δορυφορήματος λαμπροῦ
6 ξητῶν W: καὶ ξητῶν 10 X: δίαιταν καὶ 17 *: αὐτῷ — αὐτὸν 28 καλῶν mei ἀλλὰ] om. iidem 265 ἀλλ᾽ ἢ] ἀλλὰ μὴ mei
LIBER VII. 283
δεόμενος ἢ πάνυ χαρίξεσϑαι τῇ κλήσει πεπεισμένος καὶ τιμᾶν, ἐπάγεται, παραιτητέος εὐθύς. εἰ δὲ φί- Aog καὶ συνήϑης, οὐκ εὐθὺς ὑπαχουστέον᾽ ἀλλ᾽ ἐὰν δοκῇ δεῖσθαί τινος ἀναγκαίας ὁμιλίας καὶ κοινω- 5 νίας καιρὸν ἄλλον οὐκ ἐχούσης, ἢ διὰ χρόνου πο- ϑὲν ἀφιγμένος ἢ μέλλων ἀπαίρειν φανερὸς 7j δι᾽ εὔνοιαν ἐπιϑυμῶν καὶ ποθῶν συμπεριενεχϑῆναι, καὶ μήτε πολλοὺς μήτ᾽ ἀλλοτρίους, ἀλλ᾽ αὑτὸν ἢ μετ’ ὀλίγων ἑταίρων ἐπαγόμενος, ἢ μετὰ ταῦτα 10 πάντα πραγματευόμενος ἀρχήν τινα συνηϑείας καὶ φιλίας δι’ αὑτοῦ γενέσϑαι τῷ καλουμένῳ πρὸς τὸν E καλοῦντα χρηστὸν ὄντα καὶ φιλίας ἄξιον. ἐπεὶ τούς γε μοχϑηρούς, ὅσῳ μᾶλλον ἐπιλαμβάνονται καὶ συμ- πλέκονται, καϑάπερ βάτους καὶ ἀπαρίνας ὑπερβα- 15 τέον ἐστί: κἂν ἐπιεικεῖς οἱ ἄγοντες ᾧσι πρὸς ἐπι- εἰκῆ δὲ μὴ ἄγωσιν, οὐ δεῖ συνακολουθεῖν οὐδ᾽ ὑπομένειν, ὥσπερ διὰ μέλιτος φάρμακον λαμβάνον- τας. μοχϑηρὸν διὰ χρηστοῦ φίλον. ἄτοπον δὲ καὶ τὸ πρὸς ἀγνῶτα κομιδῇ καὶ ἀσυνήϑη βαδίξειν, ἂν 8. μή τις ἦ διαφέρων ἀρετῇ, καϑάπερ εἴρηται, καὶ τοῦτο φιλίας ποιησόμενος ἀρχὴν καὶ ἀγαπήσων τὸ ῥαδίως καὶ ἀφελῶς ἀφικέσθαι σὺν ἑτέρῳ πρὸς αὐ- τόν. καὶ μὴν τῶν συνήϑων πρὸς τούτους μάλιστα F βαδιστέον ὑφ᾽ ἑτέρου καλούμενον, οἷς ἐφίεται ue" 85 ἑτέρων καὶ αὐτοῖς βαδίξειν πρὸς ἡμᾶς. Φιλίππῳ
Ἢ
2 καὶ M 6 ἦ Basileensis: ἢ 14 xol ἀπαρίνας scripsi cum Herchero: καὶ ἀναιρεῖν wol vid. Symb.
17 M: λαμβάνοντες 21 HR: ἀγάπης. ὧν — 21 idem: ὑφέε- ται 26 Φιλίππῳ] cf. Xen. Symp. 1, 13
284 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
μὲν γὰρ ἐδόκει τῷ γελωτοποιῷ τὸ αὐτόκλητον ἐπὶ δεῖπνον ἐλθεῖν γελοιότερον εἶναι τοῦ κεκλημένον" ἀγαϑοῖς δὲ καὶ φίλοις ἀνδράσι παρὰ φίλους καὶ ἀγαϑοὺς σεμνότερόν ἐστι καὶ ἥδιον, ἂν μὴ καλέ- 6x6. μηδὲ προσδοχῶσιν ἐν καιρῷ παραγίγνωνται μετὰ φίλων ἑτέρων, εὐφραίνοντες ἅμα τοὺς δεχο-
710 μένους καὶ τιμῶντες τοὺς ἀγαγόντας. ἥκιστα δὲ πρὸς
ἡγεμόνας ἢ πλουσίους ἢ δυνάστας μὴ καλουμένους ὑπ’ αὐτῶν ἀλλ᾽ ὑφ᾽ ἑτέρων πρέπει βαδίξειν, ἀναι- δείας καὶ ἀπειροκαλίας καὶ φιλοτιμίας ἀκαίρου δόξαν οὐκ ἄλογον φυλαττομένους.
—— --- ὁ ς.
IIPOBAHMA Z.'. Εἰ δεῖ παρὰ πότον αὐλητρίσε χρῆσϑαι.
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT A4IAAOT'OT. A4IOLT'ENIANOZ, ZOOIZTHZ, ÓIAIIIIIOZ.
1, Περὶ ἀκροαμάτων ἐν Χαιρωνείᾳ λόγοι παρὰ πότον ἐγένοντο 4“]ογενιανοῦ τοῦ Περγαμηνοῦ πα- ρόντος, καὶ πράγματ᾽ εἴχομεν ἀμυνόμενοι βαϑυπώ- γωνὰα σοφιστὴν ἀπὸ τῆς Στοᾶς, ὃς ἐπήγαγε τὸν Πλάτωνα κατηγοροῦντα τῶν αὐλητρίδι χρωμένων παρ᾽ οἶνον, ἀλλήλοις δὲ συγγίγνεσϑαι διὰ λόγου μὴ δυναμένων. καίτοι παρὼν ἀπὸ τῆς αὐτῆς παλαί-
4 Basileensis: καλέσωσι 6 τοὺς] καὶ mei 18 có- λητρίδι vel αὐλιστρίσι iidem (sed recte P) 20 Πλά- vovo] Symp. p. 176e
15
LIBER VII. 285
ότρας Φίλιππος ὃ Προυσιεὺς ἐᾶν ἐκέλευσε τοὺς παρ᾽ ᾿4γάϑωνι δαιτυμόνας ἐκείνους παντὸς αὐλοῦ καὶ πηκτίδων ἐπιτερπέστερα φϑεγγομένους" οὐ γὰρ αὖ- C λητρίδα, παρόντων ἐκείνων, ἐχπεσεῖν ϑαυμαστὸν ἦν, 56 ἀλλ᾽ εἰ μὴ καὶ πότου καὶ σίτου λήϑη κατελάμβα- vev ὑφ᾽ ἡδονῆς καὶ κηλήσεως τὸ συμπόσιον. καί- τοι Ξενοφῶν οὐκ ἠσχύνϑη, Σωκράτους καὶ 4vrt- σϑένους καὶ ἄλλων παρόντων τοιούτων. τὸν γελω- τοποιὸν φέρων Φίλιππον, ὥσπερ Ὅμηρος τό *«oóuvov 10 ποτῷ Owyov, ὑποδεῖξαι τοῖς ἀνδράσι. Πλάτων δὲ᾽ τόν τ᾽ ᾿Δριστοφάνους λόγον περὶ τοῦ ἔρωτος ὡς κω- μῳδίαν ἐμβέβληκεν εἰς τὸ Συμπόσιον, καὶ τελευ- τῶν ἔξωϑεν ἀναπετάδας τὴν αὔλειον ἐπάγει δρᾶμα τῶν ποικιλωτάτων, μεϑύοντα καὶ κώμῳ χρώμενον 15 ἐστεφανωμένον ᾿4λκιβιάδην. εἶθ’ οἱ πρὸς Σωκρά- τὴν διαπληκτισμοὶ περὶ ᾿4γάϑωνος καὶ Σωκράτους D ἐγκώμιον, ὦ φίλαι Χάριτες. ἄρά γ᾽ εἰπεῖν ὅσιόν ἐστιν, ὅτι, τοῦ ᾿“πόλλωνος ἥκοντος εἰς τὸ συμπό- 6.0v ἡρμοσμένην τὴν λύραν ἔχοντος. ἱκέτευσαν ἂν 30 οὗ παρόντες ἐπισχεῖν τὸν ϑεόν, Fog ὃ λόγος συμ- περανϑῇ καὶ λάβῃ τέλος; "εἶτ᾽ ἐκεῖνοι μὲν οἱ ἄνδρες ἔφη 'ιοσαύτην ἐν τῷ διαλέγεσθαι χάριν ἔχοντες, ὅμως ἐχρῶντο τοῖς ἐπεισοδίοις καὶ διεποίκιλλον τὰ συμπόσια παιδιαῖς τοιαύταις" ἡμεῖς δὲ μεμιγμένοι :5 πολιτικοῖς καὶ ἀγοραίοις ἀνδράσι, πολλοῖς δ᾽, ὅταν
9 Ὅμηρος] 4 629 κρόμμυον mei 10 ὑποδεῖξαι] ἐπιμῖξαι 11 ᾿Δριστοφάνους] cf. Plat. Symp. p. 189a sq. 18 αὕλιον mei 17 φίλε χάριτος mei εἰπεῖν RE: εἶπεν
19 à» M |
284 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
μὲν yàg ἐδόκει τῷ γελωτοποιῷ τὸ αὐτόκλητον ἐπὶ δεῖπνον ἐλϑεῖν γελοιότερον εἷναι τοῦ κεκλημένον" ἀγαϑοῖς δὲ καὶ φίλοις ἀνδράσι παρὰ φίλους καὶ ἀγαϑοὺς σεμνότερόν ἐστι καὶ ἥδιον, ἂν μὴ καλέ- | σασι μηδὲ προσδοκῶσιν ἐν καιρῷ παραγίγνωνται s μετὰ φίλων ἑτέρων, εὐφραίνοντες ἅμα τοὺς δεχο-
210 μένους καὶ τιμῶντες τοὺς ἀγαγόντας. ἥκιστα δὲ πρὸς ἡγεμόνας ἢ πλουσίους ἢ δυνάστας μὴ καλουμένους ὑπ’ αὐτῶν ἀλλ᾽ ὑφ᾽ ἑτέρων πρέπει βαδέξειν, ἀναι- δείας καὶ ἀπειροκαλίας καὶ φιλοτιμίας ἀκαίρου δόξαν 1 οὐχ ἄλογον φυλαττομένους.᾽
Β IIPOBAHMA Ζ΄. Εἰ δεῖ παρὰ πότον αὐλητρίσι χρῆσϑαι. ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT AIAAOTOT. AIOTENIANOZ, ΣΟΦΙΣΤΗΣ, ΦΙΛΙΠΠΟΣ. 15
1. Περὶ ἀκροαμάτων ἐν Χαιρωνείᾳ λόγοι παρὰ πότον ἐγένοντο “ιογενιανοῦ τοῦ Περγαμηνοῦ πα- ρόντος, καὶ πράγματ᾽ εἴχομεν ἀμυνόμενοι βαϑυπώ- γῶνα δοφιστὴν ἀπὸ τῆς Στοᾶς. ὃς ἐπήγαγε τὸν Πλάτωνα κατηγοροῦντα τῶν αὐλητρίσι χρωμένων so παρ᾽ οἶνον, ἀλλήλοις δὲ συγγίγνεσθαι διὰ λόγου μὴ δυναμένων. καίτοι παρὼν ἀπὸ τῆς αὐτῆς παλαί-
4 Basileensis: καλέσωσι 6 τοὺς] καὶ mei 13 αὖ-
uL vel αὐλιστρίσι iidem (sed recte P) 20 ἢΠλά- j Symp. p. 176e
LIBER VII. 285
ότρας Φίλιππος ὁ Προυσιεὺς ἐᾶν ἐκέλευσε τοὺς παρ᾽ ᾿4γάϑωνι δαιτυμόνας ἐκείνους παντὸς αὐλοῦ καὶ πηκτίδων ἐπιτερπέστερα φϑεγγομένους" οὐ γὰρ αὖ- C λητρίδα, παρόντων ἐκείνων, ἐκπεσεῖν ϑαυμαστὸν ἦν, 5 ἀλλ᾽ εἰ μὴ καὶ πότου καὶ σίτου λήϑη κατελάμβα- vev ὑφ᾽ ἡδονῆς καὶ κηλήσεως τὸ συμπόσιον. καί- τοι Ξενοφῶν οὐκ ἠσχύνϑη, Σωκράτους καὶ ᾿άντι- σϑένους καὶ ἄλλων παρόντων τοιούτων, τὸν ytÀo- τοποιὸν φέρων Φίλιππον, ὥσπερ Ὅμηρος τό *xoóuvov 1. ποτῷ ὄψον, ὑποδεῖξαι τοῖς ἀνδράσι. Πλάτων δὲ τόν τ᾽ ᾿Δριστοφάνους λόγον περὶ τοῦ ἔρωτος ὡς κω- μῳωδίαν ἐμβέβληκεν εἰς τὸ Συμπόσιον, καὶ τελευ- τῶν ἔξωϑεν ἀναπετάσας τὴν αὔλειον ἐπάγει δρᾶμα τῶν ποικιλωτάτων, μεϑύοντα καὶ κώμῳ χρώμενον 15 ἐστεφανωμένον ᾿Δ4λκιβιάδην. εἶδ’ οἱ πρὸς Σωκρά- τὴν διαπληκτισμοὶ περὶ ᾿4γάϑωνος καὶ Σωκράτους D ἐγκώμιον, ὦ φίλαι Χάριτες, &o& γ᾽ εἰπεῖν ὅσιόν ἐστιν, ὅτι. τοῦ ᾿“πόλλωνος ἥκοντος sig τὸ συμπό- όιον ἡρμοσμένην τὴν λύραν ἔχοντος, ἱκέτευσαν ἂν 30 οὗ παρόντες ἐπισχεῖν τὸν ϑεόν, ἕως ὁ λόγος συμ- περανϑῇ καὶ λάβῃ τέλος; "εἶτ᾽ ἐκεῖνοι μὲν οἱ ἄνδρες ἔφη τοσαύτην ἐν τῷ διαλέγεσθαι χάριν ἔχοντες, ὅμως ἐχρῶντο τοῖς ἐπεισοδίοις καὶ διεποίκιλλον τὰ συμπόσια παιδιαῖς τοιαύταις" ἡμεῖς δὲ μεμιγμένοι :5 πολιτικοῖς καὶ ἀγοραίοις ἀνδράσι, πολλοῖς δ᾽, ὅταν
9 Ὅμηρος] 4 629 κρόμμυον mei 10 ὑποδεῖξαι] ἐπιμῖξαι 11 ᾿Αριστοφάνουρ] cf. Plat. Symp. p. 189a sq. 18 αὕλιον mei 17 φίλε χάριτος mei εἰπεῖν R: εἶπεν 19 ἂν Μ
286 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
οὕτω τύχωμεν. ἰδιώταις καὶ ὑπαγροικοτέροις ἐχβά- E λωμὲν τὴν τοιαύτην χάριν καὶ διατριβὴν ἐκ τῶν συμποσίων ἢ ἀπίωμεν, ὥσπερ τὰς Σειρῆνας ἐπιού- σας φεύγοντες; ἀλλὰ Κλειτόμαχος μὲν ὃ ἀϑλητὴς ἐξανιστάμενος καὶ ἀπιών, εἴ τις ἐμβάλοι λόγον ἐρω- ὁ vuxóv, ἐθαυμάξετο᾽ φιλόσοφος δ᾽ ἀνὴρ αὐλὸν ἐκ συμποσίου φεύγων καὶ ψαλτρίας ἁρμοξομένης ὑπο- δεῖσθαι βοῶν ταχὺ xal τὸν λυχνοῦχον ἅπτειν οὐ καταγέλαστός ἐστι, τὰς ἀβλαβεστάτας ἡδονάς, ὥσπερ oí χάνϑαροι τὰ μύρα, βδελυττόμενος; εἰ γὰρ ἄλλοτε, 10 - μάλιστα βήπου παρὰ πότον, προσπαιστέον ἐστὶ τού- Ὁ τοις καὶ δοτέον εἰς ταῦτα τῷ ϑεῷ τὴν ψυχήν. ὡς τά γ᾽ ἄλλα φίλος ὧν Εὐριπίδης ἐμὲ γοῦν οὐ πέ- F πεικε. περὶ μουσικῆς νομοϑετῶν. ὡς ἐπὶ và πένϑη καὶ τὰς βαρυφροσύνας μετακομιστέας οὔσης" ἐκεῖ 15 μὲν γὰρ ὥσπερ ἰατρὸν ἐφιστάναι δεῖ νοσοῦσιν ἐόπου- δακότα καὶ νήφοντα τὸν λόγον. τὰς δὲ τοιαύτας ἡδονὰς τῷ Διονύσῳ καταμίξαντας ἐν παιδιᾶς μέρει τίϑεσθϑαι. χάριεν γάρ τοι τὸ τοῦ “άκωνος, ὃς; ᾿4ϑήνησι καινῶν ἀγωνιξομένων τραγῳδῶν. ϑεώμε- Ὁ νος τὰς παραδκευὰς τῶν χορηγῶν καὶ τὰς. σπουδὰς ' τῶν διδασκάλων καὶ τὴν ἅμιλλαν οὐκ ἔφη σωφρο- νεῖν τὴν πόλιν μετὰ τοσαύτης σπουδῆς παίξουσαν. 711 τῷ γὰρ ὄντι παίζοντα δεῖ παίξειν καὶ μήτε δαπά-. νης πολλῆς μήτε τῶν πρὸς ἄλλα χρησίμων καιρῶν 36 ὠνεῖσϑαι τὸ ῥαϑυμεῖν, ἀλλ᾽ ἐν πότῳ καὶ ἀνέδει
6 Turnebus: ἐθαύμαξεν — " M: ὑποδεῖται 8 λυχνοῦ- χον] λύχνον Cobetus 10 βδελυττόμενοι mei 13 Εὐρι- πίδης] cf. Med. 200 sq. Locum indicavit Nauckius 19 ὃς R
uil
LIBER VII. 281
τῶν τοιούτων ἀπογεύεσϑαι καὶ σκοπεῖν ἅμα τερπό- μενον, εἴ τι χρήσιμον ἐξ αὐτῶν λαβεῖν ἔστιν.᾽
IIPOBAHMA H'. Τίσι μάλιστα χρηστέον ἀκροάμασι παρὰ δεῖπνον.
5 ΠΡΟΣΩΠΑ TOT A4IA4AOTOT. AIOCENIANOZ, XOOIZTHZ, ΦΙΑΙΠΠΟΣ.
1. ᾿Επεὶ δὲ ταῦτ᾽ ἐρρήϑη, βουλόμενον αὖϑις àv-
τιλέγειν τὸν σοφιστὴν ἐγὼ διακρουόμενος “ἐκεῖνο B
μᾶλλον᾽ ἔφην ᾿σκέψαιτ᾽ ἄν τις, ὦ Διογενιὰνέ, πολ- 10 λῶν ἀκροαμάτων ὄντων ποῖον ἂν μάλιστα γένος εἰς πότον ἐναρμόσειε, καὶ παρακαλῶμεν ἐπικρῖναι του- τονὶ τὸν σοφόν' ἀπαϑὴς γὰρ ὧν πρὸς ἅπαντα καὶ ἀκήλητος οὐκ ἂν σφαλείη πρὸ τοῦ βελτίονος ἕλέ- σϑαι τὸ ἥδιον. ὡς οὖν ὅ τε 4Διογενιανὸς TEX 15 Ae, καὶ ἡμεῖς, οὐδὲν μελλήσας éxsivog ἔφη τἄλλα μὲν ἐπὶ τὴν ϑυμέλην καὶ τὴν ὀρχήστραν ἐξελαύνειν, εἰσάγειν δὲ τὸ νεωστὶ μὲν ἐν Ῥώμῃ παρεισηγμένον εἰς τὰ συμπόσια, μήπω δ᾽ ἀναλάμπον ἐν τοῖς πολ- λοῖς. "love γάρ᾽ εἶπεν ὅτι τῶν Πλάτωνος διαλό- :0 yov διηγηματικοί τινές εἰσιν οἵ δὲ δραματικοί: τούτων οὖν τῶν δραματικῶν τοὺς ἐλαφροτάτους ἐκδιδάσκονται παῖδες. ὥστ᾽ ἀπὸ στόματος λέγειν" πρόσεστι δ᾽ ὑπόκρισις πρέπουσα τῷ ἤϑει τῶν ὑπο-
1 Leonicus: τερπόμενοι 1": ἐρρξϑη [10 ὄντων * ib. ποῖ ἂν mei 12 τὸν M 1 R: οὐδὲ
C
288 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
κειμένων προσώπων καὶ φωνῆς πλάσμα καὶ σχῆμα καὶ διαϑέδεις ἑπόμεναι τοῖς λεγομένοις. ταῦϑ᾽ οἵ μὲν αὐστηροὶ καὶ χαρίεντες ἠγάπησαν ὑπερφυῶς, οἱ δ᾽ ἄνανδροι καὶ διατεϑρυμμένοι τὰ ὦτα δι’ ἀμου- σίαν καὶ ἀπειροκαλίαν, οὕς φησιν ᾿Αριστόξενος χο- 5 λὴν &usiv, ὅταν ἐναρμονίου ἀκούσωσιν, ἐξέβαλον" καὶ οὐ ϑαυμάσαιμ᾽ ἄν, εἰ τὸ πάμπαν ἐκβάλλουσιν" ἐπικρατεῖ γὰρ ἡ ϑηλύτης.
2. Καὶ ὃ Φίλιππος ὁρῶν ὑποδυσχεραίνοντας
D ἐνίους ᾿φείδου᾽ εἶπεν ᾿ὦ τᾶν, καὶ παραβάλλου λοι- 10
Ε
δορῶν ἡμᾶς" ἡμεῖς γάρ ἐόμεν oí πρῶτοι τοῦ πρά- γματος εἰσαγομένου δυσχεράναντες ἐν Ῥώμῃ καὶ καϑαψάμενοι τῶν ἀξιούντων Πλάτωνα διαγωγὴν ἐν οἴνῳ ποιεῖσϑαι,. καὶ τῶν Πλάτωνος διαλόγων ἐπὶ τραγήμασι καὶ μύροις ἀκούειν διαπίνοντας᾽ ὅτε, καὶ 15 Σαπφοῦς ἀναλεγομένης καὶ τῶν ᾿ἀνακρέοντος, ἐγώ μοι δοκῶ καταϑέσϑαι τὸ ποτήριον αἰδούμενος. πολλὰ δ᾽ εἰπεῖν ἐπιόν μοι δέδια μὴ μετὰ σπουδῆς τινος οὐ παιδιᾶς διαλέγεσθαι πρός δε δόξω ὅϑεν., ὡς δρᾷς. 'mov(up λόγῳ ἁλμυρὰν ἀκοήν κατακλύσαι 30 τῷ φίλῳ 4Διογενιανῷ μετὰ τῆς κύλικος δίδωμι.
9. ΖΔεξάμενος οὖν ὃ 4ιογενιανός “ἀλλὰ καὶ τού- τους᾽ ἔφη “νήφοντας ἀκούω λόγους ὥσϑ᾽ ὃ οἶνος ἡμᾶς ἀδικεῖν οὐκ ἔοικεν οὐδὲ κρατεῖν. δέδια δὴ
b Aoisróbevoc] Mueller. 2 p. 288 6 κατακούσωσιν ? cf. p. 792c ib ἐξέβαλλον 10 cf. Aristoph. Ran. 180. 269 15 W: 'διατείνοντας 16 idem: ἀναδεχομέ- νης 18 εἶπεν mei ἐπιὸν Condos: ἐπιόντα 19 οὐ παιδιᾶς διαλέγεσθαι *: οὐ παιδιᾶς λέγεσϑαι δόξη mei ποτίμῳ λόγῳ] cf. Plat. Phaedr, p. 243d 24 ἀδικεῖν Tur- nebus: εὐδοκιμεῖν aut εὐδοκεῖν
LIBER VIL 289
μὴ καὶ αὐτὸς εὐθύνας ὑπόσχω' καίτοι τὰ πολλὰ περικοπτέα τῶν ἀκροαμάτων ἐστέ, πρώτην τραγῳ- δίων, ὡς οὐ πάνυ τι συμποτικὸν ἀλλὰ σεμνότερον βοῶσαν καὶ σκευωρουμένην πραγμάτων ὑποκρέδεις δ πάϑος ἐχόντων καὶ οἶχτον. ἀποπέμπω δὲ τῆς óg-F χήδεως τὴν Πυλάδειον, ὀγκώδη καὶ πωθητωεὴν καὶ πολυπρόσωπον οὖσαν" αἰδοῖ δὲ τῶν ἐγχωμέων ἐκεί- νῶν, à Σωχράτης περὸ ὀρχήσεως διῆλϑε, δέχομαι τὴν Βαϑύλλειον αὐτεόϑεν πέζαν τοῦ κόρδακος ἁπτο- 10 μένην, ᾿Ηχοῦς sj τινος Πανὸς ἢ Σατύρου σὺν Ἔρωτι κωμάξοντος ὑπόρχημά τε διατιϑεμένην. τῶν δὲ κω- μῳδιῶν ἡ μὲν ἀρχαέα δεὰ τὴν ἀνωμαλέαν ἀνάρμο- ὅτος ἀνθρώποις πίνουδιν᾽ ἢ vs γὰρ ἐν ταῖς Asyo- μέναις παραβάσεσιν αὐτῶν σπουδὴ καὶ παρρησία 15 λίαν ἄχρατός ἐστε καὶ σύντονος, fj vs πρὸς τὰ σχώμ- 712 ματα καὶ βωμολοχίας εὐχέρεια δεεινῶς κατάχορος καὶ ἀναπεπεαμένη xci γέμουσα ῥημάτων ἀχόσμων καὶ ἀκολάστων ὀνομάτων ἔτι δ᾽ ὥσπερ ἐν τοῖς ἡγεμο- v&xeig δείπνοις ἑχάστῳ παρέστηχδ τῶν χωκαχειμέ- 39 νῶν οἰνοζύος, οὕτω δεήσει γραμματοκὺν ἑχάστῳ τὸ x«8' ἕκωστον ἐξηγεῖσθαι. τές ὁ “Δἀαισποδίας παρ᾽ Εὐπόλιδι καὶ ὁ Κινησέας παρὰ Πλάτωνι xel ὃ “Δάμπων παρὰ Κρατίνῳ, καὶ τῶν κωμῳδουμένων ἕκαστος ὥστε γραμματοδιδασχαλεῖον ἡμῖν γενέσθαι
1 καὶ γάρ τοι R 9 περικοπτέον πρώτην τὴν Huttenus 8 Σωκράτης] cf. Xen. Symp. 2, 16 11 ὑπόρ- χημά τι W ex Athen. p. 20e: ὑπορχήματος διατιϑεμένην)Ὦ ἀτιθεμένην mei — 21 M: λαισμοδέαρ cf. Kock. 1 p. 284 22 Κινησίας} cf. Plat. Gorg. p. 501e 928 Δάμπων]) vid. Suid. 8. v. Athen. p. 8446
Plutarchi Moralia. Vol. IV. 19
290 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
τὸ συμπόσιον ἢ κωφὰ καὶ ἄσημα τὰ σκώμματα B διαφέρεσϑαι. περὶ δὲ τῆς νέας κωμωδίας τί ἂν ἀντιλέγοι τις: οὕτω γὰρ ἐγκέκραται τοῖς συμπο- σίοις, ὡς μᾶλλον ἂν οἴνου χωρὶς ἢ Μενάνδρου διακυβερνῆδαι τὸν πότον. ἥ τε γὰρ λέξις ἡδεῖα s καὶ πεξὴ κατέσπαρται τῶν πραγμάτων, ὡς μήϑ᾽ ὑπὸ νηφόντων καταφρονεῖσϑαι μήτ᾽ οἰνωμένους ἀνιᾶν" γνωμολογίαι τ χρησταὶ καὶ ἀφελεῖς ὑπορ- ρέουσαν καὶ τὰ σκληρότατα τῶν ἠθῶν ὥσπερ ἐν πυρὶ τῷ οἴνῳ μαλάττουσι καὶ κάμπτουσι πρὸς τὸ 1 ἐπιεικέστερον ἥ τε τῆς σπουδῆς πρὸς τὴν παιδιὰν ἀνάκρασις ἐπ’ οὐδὲν ἂν πεποιῆσθαι δόξειεν ἀλλ᾽ Ο ἢ πεπωκότων καὶ διακεχυμένων ἡδονὴν ὁμοῦ “καὶ ὠφέλειαν. ἔχει δὲ καὶ τὰ ἐρωτικὰ παρ᾽ αὐτῷ και- ρὸν πεπωκόσιν ἀνθρώποιρ, καὶ ἀναπαυσομένοις μετὰ 15 μικρὸν ἀπιοῦσι παρὰ τὰς ἑαυτῶν γυναΐῖκαρ᾽ οὔτε παιδὸς ἔρως ἄρρενός ἐστιν ἐν τοσούτοις δράμασιν. αἴ τε φϑοραὶ τῶν παρϑένων εἰς γάμον ἐπιεικῶς καταστρέφουσι" τὰ δὲ πρὸς ἑταίρας, ἂν μὲν ὦσιν ἰταμαὶ καὶ ϑρασεῖαι, διακόπτεται σωφρονιόσμοῖς τισιν 30 ἢ μετανοίαις τῶν νέων" ταῖς δὲ χρησταῖς καὶ ἀν- τερώδσαις ἢ πατήρ τις ἀνευρίσκεται γνήσιος, ἢ χρό- νος τις ἐπιμετρεῖται τῷ ἔρωτι, συμπεριφορὰν αἰδοῦς ἔχων φιλάνϑρωπον. ταῦτα δ᾽ ἀνθρώποις ἄλλο μέν τι πράττουσιν ἴσως οὐδεμιᾶς σπουδῆς ἄξιά ἐστιν s5 2 à» Herwerdenus ἂν λέγοι τις Madvigius 8. ovy- κέκραται Cobetus — 6 διακυβερνήσαι Duebnerus, alii alia; sed nihil opus ef. p. 645b — 7 noli ὠνωμένους corrigere
11 em. Emperius: ἐπιεικέστατον 132 ἄλλη mei 16 οὔτε y&o? 20 ἐταμαὶ Turnebus: ἱκαναὶ ;
LIBER VII. 291
?9 Xx
ἐν δὲ τῷ πίνειν οὐ ϑαυμάσαιμ᾽ ἄν, εἰ τὸ τερπνὸν D αὐτῶν καὶ γλαφυρὸν ἅμα καὶ πλάσιν τινὰ καὶ κατα- κόσμησιν ἐπιφέρει. συνεξομοιοῦσαν τὰ ἤϑη τοῖς ἐπιεικέσι καὶ φιλανθρώποις."
5 4. Ὁ μὲν οὖν Ζιογενιανὸς ἢ παυσάμενος ἢ δια- λιπὼν ἐσιώπησεν" ἐπιφυομένου δ᾽ αὐτῷ τοῦ σοφισ- τοῦ πάλιν καὶ ῥήδεις τινὰς οἰομένου δεῖν τῶν ᾽4ρι- στοφανείων περαίνειν, ὃ Φίλιππος ἐμὲ προσαγορεύσας οὗτος μέν᾽ ἔφη 'τὴν ἐπιϑυμίαν ἐμπέπληκε, τὸν
10 ἥδιστον αὐτῷ Μένανδρον ἐπαινέσας, καὶ τῶν ἄλλων οὐδὲν ἔτι φροντίξειν ἔοικε. λείπεται δὲ πολλὰ τῶν E ἀκροαμάτων ἡμῖν ἀνεξέταστα, περὶ ὧν ἂν ἡδέως ἀκούσαιμέ Gov: τὸν δὲ τῶν ξῳωδιογλύφων ἀγῶνα βοαβεύδομεν αὔριον, ἂν δοκῇ τῷ ξένῳ καὶ 4Δ,ιογε-
15 νιανῷ, νήφοντες. “οὐχοῦν᾽ ἔφην ἐγώ “μῖμοί τινες εἰσίν. ὧν τοὺς μὲν ὑποϑέσεις τοὺς δὲ παίγνια κα- λοῦσιν' ἁρμόξειν δ᾽ οὐδέτερον οἶμαι συμποσίῳ γέ- νος. τὰς μὲν ὑποϑέσεις διὰ τὰ μήκη τῶν δραμάτων καὶ τὸ δυσχορήγητον᾽ τὰ δὲ παίγνια, πολλῆς γέ-
90 μοντὰ βωμολοχίας καὶ σπερμολογίας, οὐδὲ τοῖς τὰ ὑποδήματα κομίξουδι παιδαρίοις, ἄν γε δὴ δεόπο- τῶν $9 σωφρονούντων, ϑεάσασϑαι προσήκει. οἵ δὲ πολλοί, καὶ γυναικῶν συγκατακειμένων καὶ παίδων F ἀνήβων, ἐπιδείκνυνται μιμήματα πραγμάτων καὶ λό-
:5 yov, ἃ πάσης μέϑης ταραχωδέστερον τὰς ψυχὰς δια-
ὅ Herwerdenus: διαλείπων 10 παραινέσας mei 16 ὧν] ὡς mei 17 R: ἁρμόξει 21 ἄν ye δὴ " & γε δὴ cf. p. 6970. 7188. passim 22 ἦ) 7 vel 1) mei
19*
392 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
τίϑησιν. ἀλλ᾽ dj ya κιϑάρα πάλαε xov καὶ xo9' Ὅμηρον ἔτι τοῖς χρόνοιρ γνωρέμη τῆς δαιτός ἐστε, καὶ μαχρὰν οὕται, φολέαν καὶ συνήϑεδιαν οὐ πρέπει διαλύειν, ἀλλὰ δεῖσθαι τῶν χεϑαρῳδῶν μόνον, Óxac τὸν πολὺν ϑρῆνον xai γόον ἐξαιρῶσι τῶν ὠδῶν, 5 εὔφημα καὶ πρέποντα ϑαλιάξουσιν ἀνθρώποις ἄδον- τες. τὸν δ᾽ αὐλὸν οὐδὲ βουλομένοις ἀπώσασθαι τῆς 118 τραπέξης ἔστεν᾽ αἴ γὰρ σπονδαὶ ποθοῦσιν αὐτὸν ἅμα τῷ ἀτεφάνῳ καὶ συνεπκιφϑέγγενει τῷ παιᾶτε αὖ ϑεῖον, εἶτ᾽ &xcA(yave καὶ διεξῆλθε τῶν ὥφσων κατα-- » χεόμενος φωνὴν ἡδεῖαν ἄχρε τῆς ψυχῇς ποιοῦδα γαλήνην" ὥστ᾽, εἴ τι τῶν ἀσηρῶν καὶ ποφρθωτισμέ- voy Ó ἄκρατος οὐκ ἐξέσεισεν φὐδὲ δεέλυφε, τοῦτο τῇ χάριτι καὶ πραάτητε τοῦ μέλους ὑποχακακλενόώ- μενον ἡσυχάξειν, ἄν ys δὴ καὶ αὐτὸς τὰ μόπϑεον x διαφυλάττῃ μὴ παϑοινόμενος μηδ᾽ ἀνασοβῶν καὶ παρεξιατὰς βόμβυξο καὶ πολνχορδίαις τὰν διάνθεων B ὑγφὰν ὑπὸ τῆς μέϑης καὶ ἀκροαφαλῆ γεγενημένην. ὡς γὰρ vé θρέμματα λόγου mb» οὐ φυνέησι διά- γνθίαν Sy0vvec, διγμοῖς δὲ χαὶ ποππυάμοῖς. ἀμδλέδσεν 0 ἢ αὐύριγξι καὶ φστρόμβοις ἐγδέρουσαε κοὺ κατοννάξοαυδσι πάλιν οὗ νέμοντες, οὕτως. 60» ἔνεσεο τῇ ψυχῇ φοφβαδικὸν καὶ ἀγελαῖον καὶ ἀξύνενον λόγου wed ἀνήκροαν. μέλεσε καὶ Guütmoig ἐπυψάλλοψτες καὶ xe-
1 aut nihil mutandum aut solum πάλαι in παλαιά corrig. cf, p. 1132e: καὶ τοῖς γρόνοις δὲ σφόδρα παλαιός ἐστι ὅ *: ἐξαίρωσ 12 Duebnerus: ἀαήρων 18 τοῦτο R: τοῦτον 14 idem: ὑποκαταχλδιόμενον 17 βόμβυϑι] recte habet cf. Polluc. 4, 82 20 ἐμμελέσιν X. 48 πόλ R: xol πάλιν
LIBER VII. 293
ταυλοῦντες εὖ τίϑενται καὶ καταπραύνουσιν. οὐ μὴν ἀλλ᾽ εἰ δεῖ τό γ᾽ ἐμοὶ φαινόμενον εὐπεῖν, οὔτ᾽ ἂν αὐλοῦ ποτε xcO' αὑτὸν οὔτε λύρας μέλει χωρὶς λόγου καὶ ὠδῆς ἐπιτρέψαιμι τὸ συμπόσιον, ὥσπερ 5 ῥεύματι φέρειν ὑπολαμβάνοντι᾽" δεῖ γὰρ οὕτως ἐϑίξειν καὶ σπουδάξοντας καὶ παίξοντας, ὥστε καὶ τὰς ἧδο- C νὰς ἐκ λόγου λαμβάνειν καὶ τὰς διατριβὰς ἐν λόγῳ ποιεῖσϑαι᾽ τὸ δὲ μέλος καὶ τὸν ῥυϑμὸν ὥσπερ ὄψον ἐπὶ τῷ λόγῳ καὶ μὴ καϑ’ αὑτὰ προσφέρεσϑαι μηδὲ 10 λιχνεύειν. ὡς γὰρ ἡδονὴν ἐν οἴνῳ καὶ ὄψῳ τῇ χρείᾳ τῆς τροφῆς συνεισιοῦδαν οὐδεὶς ἀπωϑεῖται, τὴν δ᾽ ἐπὶ τοῖς μύροις οὐκ ἀναγκαίαν καὶ περέεργον οὖσαν ὁ Σωκράτης ἐπὶ κόρρης ῥαπίξων ἐξέβαλλεν" οὕτω ψαλτηρίου φωνῆς καὶ αὐλοῦ, καϑ’ ἑαυτὴν τὰ ὦτα 15 κοπτούσης, μὴ ὑπακούωμεν" ἂν δ᾽ ἕπηται μετὰ λόγου καὶ δῆς ἑστιῶσα καὶ τέρπουσα τὸν ἐν ἡμῖν λόγον, εἰσάγωμεν. οἰόμενοι καὶ τὸν Μαρσύαν ἐχεῖνον ὑσὸ τοῦ ϑεοῦ χολασϑῆναι., ὅτε φορβεοιᾷ καὶ αὐλοῖς ἐπι- D στομίσας ἑαυτὸν ἐτόλμησε ψιλῷ μέλει διαγωνίέξε- 20 ὅϑαι πρὸς Qv καὶ κιϑάραν. μόνον᾽ ἔφην '6xo- πῶμεν. ὕπως συμπόταις διὰ λόγου καὶ φιλοσοφίας ἀλλήλους εὐφραίνειν δυναμένοις μηδὲν ἐπάξομεν τοιοῦτον ϑύραϑεν, ὃ κώλυμα διαγωγῆς μᾶλλον ἢ διαγωγή τις ἔσται. οὐ γὰρ μόνον ὅσοι τὴν σωτη- 2; ρίαν οἴκοι καὶ παρ᾽ αὑτῶν ἔχοντες 2 δεῖ Χ γ᾽ ἐμοὶ *: γέ με 8 μέλει W: μέλος 4 ἐπιτρέψαιμι idem: ἐπιτρέψαι 6 καὶ παίξοντας * 18 ἐξέβαλλεν] cf. Xen. Symp. c. 9 15 κοπτούση mei
18 φορβαίαι vel φορβαία mei 19 M: μέρεε 28 ϑύραϑεν W: οὐράϑεν 24 ἡ δ᾽ ἀγωγὴ mei
294 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
“ἄλλην ϑέλουσιν εἰσαγώγιμον λαβεῖν,
ὡς Εὐριπίδης εἶπεν, ἀβέλτεροί εἰσιν, ἀλλὰ καὶ ὅσοι, πολλῆς ἐν αὐτοῖς εὐφροσύνης καὶ ϑυμηδίας παρού- όης. ἔξωϑεν ἐπάγειν τὰ τέρποντα φιλοτιμοῦνται. Ἑ χαὶ γὰρ ἡ τοῦ μεγάλου βασιλέως μεγαλοφροσύνη ὁ πρὸς ᾿Ανταλκίδαν τὸν Μάκωνα δεινῶς ἀπειρόκαλος ἐφάνη καὶ ἀγροῖκος, ὁπηνίκα ῥόδων καὶ κρόκου με- μιγμένων στέφανον εἰς μύρον βάψας ἔπεμψεν αὐτῷ, τὸ σύμφυτον καὶ ἴδιον καλὸν ἀποσβέσας καὶ καϑυ- βοίσας τοῖς ἄνϑεσιν. ὅμοιον οὖν ἐστι τό, συμπο- 10 σίου χάριν ἔχοντος ἐν ἑαυτῷ καὶ μοῦσαν ἰδίαν, καταυλεῖν καὶ καταψάλλειν ἔξωϑεν, ἀφαιρούμενον τῷ ἀλλοτρίῳ τὸ οἰκεῖον. μάλιστα γοῦν ἀκροαμά- τῶν ἂν εἴη καιρὸς ἐν συμποσίῳ κυμαίνοντι καὶ F χορυσδσομένῳ πρὸς ἔριν ἢ φιλονεικίαν" ὥστε λοιδο- 15 ρίαν τινὰ κατασβέσαι καὶ ξητήσεως εἰς ἅμιλλαν ἀτερπῆ καὶ ἀγῶνα δοφιστικὸν ἐκφερομένης ἐπιλαμ- βάνεσϑαι, καὶ ἀγῶνας ἐκκλησιαστικοὺς καὶ ἀγοραί- ovg ἐπισχεῖν, ἄχρι ἂν αὖϑις ἐξ ἀρχῆς ἀϑόρυβον καὶ ἀνήνεμον γένηται τὸ συμπόσιον. 80
1 Nauck. p. 678 Χ: ἐθέλουσιν 2 εἰσιν} del. Doeh- nerus 6 ἀντιαλκίδαν mei 10 τοῖς ἀνϑοῦσι(ν) mei 14 à» * 1 em. Ánonymus: κρουσσομένῳ 18 ἀγῶνας R: πρὸς ἀγῶνας 20 νήνεμον X
LIBER VIL 295
IIPOBAHMA Θ΄. 714 Ὅτι βουλεύεσϑαι παρὰ πότον οὐχ ἧττον ἦν Ἑλληνικὸν ἢ Περσικόν.
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT AIAAOT'OT. δ ΝΙΚΟΣΤΡΑΤΟΣ, ΓΔΑΎΚΙΑΣ.
1. Περὶ ὧν ἔμελλον ἐκκλησιάξειν ᾿Α4ϑηναῖοι Aó- γος ἦν παρὰ τὸ δεῖπνον, ἑστιῶντος ἡμᾶς Νικοστρά- του" καί τινος εἰπόντος ὡς “Περσικὸν πρᾶγμα ποι- οὔμεν, ὦ ἄνδρες, βουλευόμενοι παρ᾽ oivov? “τί
10 μᾶλλον᾽ ἔφη ὃ Γλαυκίας ὑπολαβών Ἵ Ῥλληνικόν; Ἕλλην μὲν γὰρ ἦν ὁ εἰπών
“γαστρὸς ἀπὸ πλείης βουλὴ καὶ μῆτις ἀμείνων"
Ἕλληνες δὲ σὺν youéuvow Τροίαν ἐπολιόρκουν, οἷς φαγοῦσι καὶ πιοῦσιν
ι Ὃὃ γέρων πάμπρωτον ὑφαίνειν ἤρχετο μῆτιν ,),͵ B
ἐπ’ αὐτὸ τοῦτο τῆς κλήσεως καὶ τῶν ἀρίστων εἰδη- γητὴς τῷ βασιλεῖ γενόμενος.
| ᾿δαίνυ δαῖτα γέρουσι. ᾿πολλῶν᾽ γάρ τοι (φησίν) ᾿ἀγρομένων τῷ πείσεαι, 20 ὅς x&v ἀρίστην βουλὴν BovAsveg. διὸ καὶ τὰ πλείστῃ χρησάμενα τῆς λλάδος εὐνο- 8 ὧρ] del. R 10 7 Basileensis 12 cf. p. 700e
15 Hom. Ἢ 324 πάμπρωτος idem 16 xol] del. R 18 Hom. I 70 20 ib. 74 21 em. W: πλεῖστα
296 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
μίᾳ γένη καὶ μάλιστα φιλοχωρήσαντα περὶ τοὺς ἀρ- χαίους ἐθισμοὺς ἐν οἴνῳ τὰς ἀρχὰς συνεῖχε. τὰ γὰρ παρὰ Κρησὶν ᾿Ανδρεῖα καλούμενα, παρὰ δὲ Σπαρτιάταις Φιδίτια, βουλευτηρίων ἀπορρήτων καὶ συνεδρίων ἀριστοκρατικῶν τάξιν εἶχεν, ὥσπερ οἶμαι ὁ C xal τὸ ἐνθάδε Πρυτανεῖον καὶ Θεσμοϑετεῖον" οὐ πόρρω δὲ τούτων Ó νυχτερινὸς σύλλογος παρὰ Πλά- τῶνι τῶν ἀρίστων καὶ πολιτικωτάτων ἀνδρῶν ἔστιν, ἐφ᾽ ὃν ἀναπέμπεεαε τὰ μέγιστα καὶ πλείστης ἄξια φροντίδος. oí δὲ τῷ Ἑρμῇ 10 ᾿πυμάτῳ σπένδοντες, ὅτε μνησαίατο xoírov, ἄρ᾽ οὐκ sig ταὐτὸ συνάγουσι τῷ οἴνῳ τὸν λόγον; ὡς γοῦν παρόντι καὶ συνεπισχοποῦντι τῷ φρονιμώ- τάτῳ ϑεῷ, πρῶτον ἀπαλλαττόμενοι προδεύχονται. oí δὲ πάμπαν ἀρχαῖοι ὡς οὐδὲ τοῦ Ἑρμοῦ δεόμε- ὦ vov τὸν Διόνυσον αὐτὸν ἙἘὐβουλῆ καὶ τὴν νύχτα δι’ ἐκεῖνον “εὐφρόνην᾽ προσεῖπον.
D IIPOBAHMA I.
Ei καλῶς ἐποίουν βουλευόμενοι παρὰ πότον.
ΠΡΟΣΩΠΑ TOT 4IAAOT'OT. 30 IAATKIAZ, NIKOZTPATOZ. 1. Ταῦτα τοῦ Γλαυκίου διεξελθόντος, ἔδοξαν ἡμῖν ἐπιεικῶς οἵ ϑορυβώδεις ἐκεῖνοι κατακεκοιμί- σϑαι λόγοι, καὶ ὅπως ἔτι μᾶλλον αὐτῶν ἀμνηστία
4 Basileensis: φιλίτια 8 *: ϑεσμοϑέσιν 7 Πλά- τωνι} de Legg. p. 9688 11 Hom. ἡ 138 12 ταὐτὸ *: τὸ αὐτὸ 171 προσεῖπεν mei 28 em. B: κατακεκοιμῆσϑαι
LIBER γῇ. 201
γένοιτο, ξήτησιν ἑτέραν ἐπάγων Νικόστρατος ἔφη πιροότερον οὐ πάνυ μέλειν αὐτῷ Περσιποῦ τοῦ πρά- γματος εἶναι δοκοῦντος" ἐπεὶ δὲ νῦν Ἑλληνικὸν εἶναι πεφώραται, δεῖσθαι λόγου βοηθοῦντος αὐτῷ 5 πρὸς τὴν «ὐτύϑεν φαινομένην ἀτοπίαν. 'Ó ve γὰρ λογυσμός, ὥσπερ ὀφθαλμὸς ἐν ὑγρῷ σάλον ἔχοντι; δυσκίνητον dut» καὶ δύσεργόν ἐστι τά vs πάϑη Ε πανταχόϑεν ὥσπερ ἑρπετὰ πρὸς ἥλιον σαλευόμενα πρὸς τὸν οἶνον καὶ ἀναδυόμενα τὴν γνώμην ix- 10 σῳφαλῆ ποιεῖ καὶ ἀκατάστατον. ὅθεν ὥσπερ ἡ κλένῃ τοῖς πένουσι τῆς καϑέδρας ἀμείνων, ὅτι τὸ σῶμα κατέχει καὶ ἀπολύει κινήσεως ἁπάσης, οὕτως ἔχειν ἀτρέμα τὴν ψυχὴν ἄριστον" εἰ δὲ μή, δοτέον, ὥσπερ παισὶν ἀτρεμεῖν μὴ δυναμένοις, οὐ δόρυ καὶ 15 ξέφος. ἀλλὰ πλαταγὴν καὶ σφαῖραν. ὥσπερ Ó ϑεὸς Ἐ τὸν νάρϑηκα τοῖς πεϑύουσεν ἐνεχείριδε κουφότατον βέλος καὶ μαλακώτατον ἀμυντήριον, ὅπως, ἐπεὶ τά- queen παίουσιν. ἥκιστα βλάπτωσι" δεῖ γὰρ γελοῖα τὰ σφάλματα τοῖς μεϑύουσε ποιεῖν, οὐκ οἰκτρὰ καὶ s τραγικὰ καὶ μεγάλας ἀποτεύξεις ἔχοντα. καὶ μήν, ὅπερ ἐστὶ μέγιστον ἐν ταῖς περὶ τῶν μεγίστων δκχέ- ψεσι. τὸν ἐνδεᾶ νοῦ καὶ πραγμότων ἄπειρον ἔπε- σϑαι τοῖς φρονοῦσι καὶ τῶν ἐμπείρων ἀκούειν, ἀφαιρεῖται τοὺς μεϑύοντας 6 olvog" ὥστε καὶ τοῦ- 716 s vou& γενέσθαι φησὶν ὁ Πλάτων “ὅτι οἴεσθαι νοῦν ἔχειν ποιεῖ᾽ τοὺς πίνοντας" οὔτε γὰρ ἐλλόγιμος οὔτε 4 εἶναι) 0v ἢἸΜ 7 δυσκυβέρνητον idem τά ve πάϑη Φ: τὰ δ᾽ ἐπαχϑῆ (τὰ δὲ πάϑη R) 19 R: ἀπολαύει $9 τὸν R: τὸν μὲν 20 Πλάτων] Cratyl p. 406c 26 1o- γισμὸς — κάλλος — πλοῦτος mel
298 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
καλὸς οὔτε πλούσιος οὕτως οἴεται. καίπερ οἰόμε- νος, εἷναι τῶν πινόντων ἕκαστος, ὡς φρόνιμος" διὸ καὶ πολύφωνος ὃ οἷνός ἐστι καὶ λαλιᾶς ἀκαίρου καὶ φρονήματος ἡγεμονικοῦ καταπίμπλησιν, ὡς οὐκ ἀκού- εἰν ἀλλ᾽ ἀκούεσϑαι μᾶλλον ἡμῖν καὶ ἄγειν οὐχ ἔπε- 5 σϑαι προσῆκον. ἀλλὰ γάρ᾽ ἔφη 'và μὲν εἰς τοῦτο ῥαδίως ἄν τις συναγάγοι᾽ δῆλα γάρ ἐστι" τῶν δ᾽ ἐναντίων ἀκουστέον, εἴ τις ἢ νέος προσέστηκεν ἢ πρεσβύτερος.᾽
B 2. ἘἘπιβούλως δὴ πάνυ καὶ σοφιστικῶς ὃ ἀδελ- 10 φὸς ἡμῶν “οἴει γὰρ ἄν᾽ ἔφη “τινὰ τοὺς ἐνδεχομέ- νους λόγους εὑρεῖν ἐν τῷ παρόντι καιρῷ πρὸς τὸ πρόβλημα;᾽ τοῦ δὲ Νικοστράτου πάνυ φήσαντος οἴε- σϑαι, τοσούτων φιλολόγων καὶ πολιτικῶν παρόν- vOv, ὑπομειδιάσας ἐχεῖνος ᾿εἶτ᾽᾽ ἔφη ᾿περὶ τούτων is μὲν οἴει καὶ σεαυτὸν ἱκανῶς ἂν εἰπεῖν πρὸς ἡμᾶς, πρὸς δὲ πραγματικὴν καὶ πολιτικὴν σκέψιν ἀϑέτως ἔχειν διὰ τὸν οἶνον; ἢ τοῦϑ᾽ ὅμοιόν ἐστι τῷ νομίέ- ξειν ὅτι ταῖς ὄψεσιν 6 πίνων γὰρ ** εὖ μεταβλέ- πει, αὖϑις δὲ τοῖς ὠσὶ παρακούει τῶν ἐντυγχα- s νόντων καὶ διαλεγομένων, τῶν δ᾽ ἀδόντων καὶ
Ο αὐλούντων ἀκριβῶς ἀκούει; ὡς γὰρ ἐνταῦϑα μᾶλ- λον εἰκός ἐστι τῶν γλαφυρῶν τὰ χρειώδη τὴν «i- σϑησιν ἐπιστρέφειν, οὕτω καὶ τὴν διάνοιαν. οὐ ϑαυμάσαιμι δ᾽ ἄν, εἴ τι τῶν φιλοσόφων καὶ περιτ- 36
8 προέστηπεν W et ali male, vid. Symb. 19 lac. add. Duebnerus. Suppleo ὁ πένων ILAP[ooóv τὰ μεγάλα, τὰ μικρὰ óIIEP]ev μεταβλέπει cf. p. 611b: τὰ δὲ — μεγάλα — ὑπέρευ παρορῶντες
LIBER VII. 299
τῶν ἐκφύγοι παρ᾽ oivov: εἰς δὲ πραγματικὰς σκέ- ψεις ἀγομένην, πυχνοῦσϑαι καὶ συνίστασθαι τῷ φρονεῖν εἰκός ἐστιν ὥσπερ ὃ Φίλιππος ἐν Χαιρω- νείᾳ πολλὰ ληρῶν ὑπὸ μέϑης καὶ καταγέλαστος Qv, 5 ἅμα τῷ προσπεσεῖν αὐτῷ περὶ σπονδῶν καὶ εἰρή- νης λόγον, ἔστησε τὸ πρόσωπον καὶ συνήγαγε τὰς ὀφρῦς, καὶ τὸ ῥεμβῶδες καὶ ἀκόλαστον ἐχσοβήσας εὖ μάλα βεβουλευμένην xol νήφουσαν ἔδωκε τοῖς D ᾿4ϑηναίοις ἀπόκρισιν. καίτοι τὸ πίνειν τοῦ μεϑύ- 10 &v διαφέρει, καὶ τοὺς μεϑύοντας ὥστε ληρεῖν oíó- μεϑα δεῖν ἀπιόντας καϑεύδειν᾽ οἴνῳ δὲ χρωμένους ἐπὶ πλέον καὶ διαπίνοντας, ἄλλως νοῦν ἔχοντας ἄν- δρας, οὐκ ἄξιον δεδιέναι μὴ σφαλῶσι τῷ λογισμῷ καὶ τὴν ἐμπειρίαν ἀποβάλωσιν. δρῶντας ὀρχηστάς 1576 καὶ κιϑαριστὰς οὐδέν τι χεῖρον ἐν συμποσίοις ἢ ϑεάτροις πράττοντας. ἡ γὰρ ἐμπειρία παροῦσα καὶ τὸ σῶμα ταῖς ἐνεργείαις ὀρϑούμενον παρέχει E καὶ συγκινούμενον ἀσφαλῶς" πολλοῖς δ᾽ ἱταμότητα ϑάρσους συνεργὸν ὃ ἄκρατος, οὐ βδελυρὰν οὐδ᾽ 3) ἄχρατον ἀλλ᾽ εὔχαριν καὶ πιϑανὴν, προστίϑησιν" ὥσπερ καὶ τὸν Αἰσχύλον ἱστοροῦσι τὰς τραγῳδίας éuzxívovra ποιεῖν, καὶ οὐχ, ὡς Γοργίας εἶπεν, ὃν τῶν δραμάτων αὐτοῦ 'μεστὸν '"4gsog εἶναι, “τοὺς ἕπτ᾽ ἐπὶ Θήβας", ἀλλὰ πάντα Διονύσου. 'ϑερμαν-
1 Turnebus: πάροινον 7" idem: ῥδομβῶδες 14 ὁρῶν- τας Leonicus 15 £v] ἢ mei 19 οὐ R: οὐδὲ 230 ἄκρα- τον] ἄκαιρον Hirschigius 29 ὡς Γοργίας] ὡς γοργῶς (aut γαυριάσας aut δι᾽ ὀργῆς) Herwerdenus. Fort. ὥσπερ τις (8c. Aristophanes) 28 μεστὸν ER: μέγιστον cf. Arist. Ran. 1091 ἤάρεος *: ἄρεως vel ἀραιῶς
300 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
τικός᾽ γὰρ ὧν κατὰ τὸν Πλάτωνα 'víjo ψυχῆς μετὰ τοῦ σώματος ὃ οἷνος᾽ εὔδρομον τὸ σῶμα ποιεῖ καὶ πόρους ῥήγνυσι φαντασιῶν ἐφελκομένων μετὰ τοῦ ϑαρρεῖν τὸν λόγον" ἔνιοι γὰρ soporte)» φύσιν ἔχον- F τες) ἐν δὲ τῷ νήφειν ἀτολμοτέραν καὶ πεπηγυξζαν, 5 ὅταν εἰς τὸ πίνειν ἔλθωσιν, ὥσπερ ὃ λιβανωτός, ὑπὸ ϑερμότητος ἀναϑυμιῶνται. τὸν δὲ δὴ φόβον οὐδενὸς ἧττον ἐμποδὼν ὄντα βουλευομένοις ἐξελαύ- νει. καὶ πολλὰ τῶν ἄλλων παϑῶν ἀφιλότιμα καὶ ἀγεννῆ κατασβέννυσι, καὶ τὸ καχόηϑες x«l τὸ ὕπου- τὸ λὸν ὥσχερ τινὰς διπλόας ἀναπτύσσει τῆς ψυχῆς, καὶ παντὸς ἤϑους καὶ πάθους ποιεῖ καταφάνειαν ἐν τοῖς λόγοις" ἔστι δὲ παρρησίας καὶ Ov αὐτὴν 716 ἀληϑείας γονιμώτατος. ἧς μὴ παρούσης, οὐδὲν ἐμ-- πειρίας οὐδ᾽ ἀγχινοίας ὄφελος. ἀλλὰ πολλοὶ τῷ ἐπε- τὸ όντε χρώμενοι μᾶλλον χατορϑοῦσιν ἢ εἰ κρύπτου- σιν ἐπιβούλως καὶ πανούργως τὸ παριστάμενον. οὐδὲν οὖν δεῖ δεδιέναι κινοῦντα τὰ πάϑη τὸν οἶνον" κινεῖ γὰρ οὐ τὰ φαυλότατα, πλὴν ἐν τοῖς κακίστοις, ὧν οὐδέποτε νήφει τὸ βουλευόμδνον᾽ ἀλλ᾽ 90 ὥσπερ τὰ κουρεῖα Θεόφραστος εἰώϑει καλεῖν ἄοινα συμπόσια διὰ τὴν λαλιάν, οὕὔνως ἄοινος ἀεὶ μέϑη καὶ σκυϑρωπὴ ταῖς τῶν ἀκαιδεύτων ἐνοικεῖ ψυχαῖς, ἐπκιταραττομένη ὑπ᾽ ὀργῆς τινος ἢ δυσμενείας ἢ φι- λονεικίας ἢ ἀνελευϑερίας" ὧν ὁ οἶνος ἀμβλύνων 5 Β τὰ πολλὰ μᾶλλον ἢ παροξύνων οὐκ ἄφρονας οὐδ᾽
1 Πλάτωνα] Tim. p. 60a 14 ἀληϑείας — — ὄφελος] versus effecit Kock. 3 p. 474 16 ἐπιόντι Anonymus: ἔποντι 16 εἰ Doehnerus — 94 ἐπιταραττομέναις
LIBER VII. 901
ἠλιϑίους ἀλλ᾽ ἁπλοῦς ποιεῖ καὶ ἀπανούργους, οὐδὲ παρορατικοὺς τοῦ συμφέροντος ἀλλὰ τοῦ καλοῦ προ- αιρετικούς. οἵ δὲ τὴν πανουργίαν δεινότητα καὶ φρόνησιν ἡγούμενοι τὴν ψευδοδοξίαν καὶ ἀνελευ-
5 ϑερίαν, εἰκότως ἀβελτέρους ἀποφαένουσι τοὺς ἐν οἴνῳ λέγοντας ἀφελῶς καὶ ἀδόλως τὸ φαινόμενον. τοὐναντίον δ᾽ οἱ παλαιοὶ τὸν ϑεὸν ᾿Ελευϑερᾶ καὶ “Μύσιον ἐκάλουν καὶ μαντικῆς πολλὴν ἔχειν ἡγοῦντο μοῖραν, οὐ διά 'τὸ βακχεύσιμον καὶ μανιῶ-
10 δεςρ᾽ ὥσπερ Εὐριπέδης εἶπεν, ἀλλ᾽ ὅτε τὸ δουλοπρε- πὲς καὶ περιδεὲς καὶ ἄπιστον ἐξαιρῶν καὶ ἀπολύων C τῆς ψυχῆς ἀληθείᾳ καὶ παρρησίᾳ χρῆσϑαι πρὸς ἀλ- λήλους δίδωσιν.
7 Duebnerus: ἐλευϑέρα 8 em. M: πολλῆς 9 xol] καὶ v0? [10 Εὐριπίδης) Bacch. 298 11 Duebnerns: ἐξαέρονι
ZYMIOZIAKQ9N IIPOBAHMATON BIBAION ODA00N.
IIPOOIMION.
1. Οἱ φιλοσοφίαν, ᾧ Σόσσιε Σενεχίων, ἐκ τῶν συμποσίων ἐκβάλλοντες οὐ ταὐτὸ ποιοῦσι τοῖς τὸ 5 φῶς ἀναιροῦσιν, ἀλλὰ χεῖρον, ὅσῳ λύχνου μὲν ἀρ- ϑέντος οἱ μέτριοι καὶ σώφρονες οὐδὲν ἔδονται κα- κίους. τὸ αἰδεῖσθαι τοῦ βλέπειν ἀλλήλους μεῖζον
E ἔχοντες" ἀμαϑίας δὲ δὴ καὶ ἀμουσίας σὺν οἴνῳ πα- ρούσης, οὐδ᾽ ὃ τῆς ᾿4ϑηνᾶς χρυσοῦς λύχνος ἐκεῖνος 10 εὔχαριν ἂν πότον καὶ κόσμιον παράσχοι. σιωπῶν- τας μὲν γὰρ ἐμπίπλασϑαι μετ᾽ ἀλλήλων κομιδῇ συῶ- δὲς καὶ ἴσως ἀδύνατον' ὃ δὲ λόγον μὲν ἀπολιπὼν ἐν συμποσίῳ. τὸ δὲ τεταγμένως χρῆσϑαι λόγῳ καὶ ὠφελίμως οὐ προσιέμενος, πολὺ γελοιότερός ἐστι 15 τοῦ πίνειν μὲν οἰομένου δεῖν καὶ τρώγειν τοὺς δει- πνοῦντας, ἄκρατον δὲ τὸν οἶνον αὐτοῖς ἐγχέοντος καὶ τοὔψον ἀνήδυντον καὶ ἀκάϑαρτον παρατιϑέντος.
F οὔτε γὰρ ποτὸν οὐδὲν οὔτ᾽ ἐδεστὸν οὕτως ἀηδὲς καὶ βλαβερόν ἐστι μὴ ϑεραπευϑὲν ὃν προσήκει τρό- so πον, ὡς λόγος ἀκαίρως καὶ ἀνοήτως ἔν συμποσίῳ
. 18 ἀπολείπων 14 τεταγμένον mei 16 δεῖν] ἀεὶ mei 17 R: ἐγχέοντεερ 19 *: οὕτω
LIBER VIII. 308
περιφερόμενος. τὴν γοῦν μέϑην oí λοιδοροῦντες φιλόσοφοι λήρησιν πάροινον ἀποκαλοῦσι" τὸ δὲ λη- ρεῖν οὐδέν ἐστιν ἀλλ᾽ ἢ λόγῳ κενῷ χρῆσϑαι καὶ φλυαρώδει" λαλιᾶς δ᾽ ἀτάκτου καὶ φλυαρίας εἰς
5 ἄκρατον ἐμπεσούσης, ὕβρις καὶ παροινία τέλος ἀμουσότατον καὶ ἀχαριστότατον. οὐ φαύλως οὖν καὶ παρ᾽ ἡμῖν ἐν τοῖς ᾿Δγριωνίοις τὸν Διόνυσον 717 αἱ γυναῖκες ὡς ἀποδεδρακότα ξητοῦσιν᾽ εἶτα παύ- ονται καὶ λέγουσιν, ὅτι πρὸς τὰς Μούσας κατα-
10 πέφευγε καὶ κέκρυπται παρ᾽ ἐκείναις" μετ᾽ ὀλίγον δέ, τοῦ δείπνου τέλος ἔχοντος. αἰνίγματα καὶ γρίέ- φους ἀλλήλοις προβάλλουσι' τοῦ μυστηρίου διδά- σχοντος, ὅτι λόγῳ τε δεῖ χρῆσϑαι παρὰ πότον ϑεω- ρίαν τινὰ καὶ μοῦσαν ἔχοντι, καὶ λόγου τοιούτου
15 τῇ μέϑῃ παρόντος, ἀποκρύπτεται τὸ ἄγριον καὶ μα- νικόν, ὑπὸ τῶν Μουσῶν εὐμενῶς κατεχόμενον. à τοί- νυν ἐν τοῖς Πλάτωνος γενεϑλίοις πέρυσι καὶ ἀκοῦ- σαι καὶ εἰπεῖν συνέτυχεν ἡμῖν, πρῶτα τοῦτο περιέχει B τὸ βιβλίον. ἔστι δὲ τῶν συμποσιακῶν ὄγδοον.
1 Huttenus: ἀγρωνίοις
IIPOBAHMA 4A'.
Περὶ ἡμερῶν iv αἷς γεγόνασί τινες τῶν imwpoavüv' ἐν ᾧ καὶ περὶ τῆς λεγομένης ἐκ ϑεῶν γενέαεως.
IIPOZS93ILA TOT ΖΙΑΖΟΓΟΎ.
AIOTENIANOZ, IIAOTTAPXOZ, ΦΛΩΡΟΣ, δ TTNAAPHE.
1. Τῇ ἔχτῃ τοῦ Θαργημῶνος ἱσταμένου τὴν Zo- κράτους ἀγαγόντες γενέϑλιον, τῇ ἑβδόμῃ τὴν IIAd- τωνος ἤγομεν, καὶ τοῦτο πρῶτον λόγους ἡμῖν πα- ρεῖχε τῇ συντυχίᾳ πρέποντας, ὧν κατῇρξε “Ζιογενιανὸς 1 ὁ Περγαμηνόφ. ἔφη γὰρ οὐ φαύλως εἰπεῖν "Iove περὶ τῆς τύχης ὅτι πολλὰ τῆς σοφίας διαφέρουσα πλεῖστ᾽ αὐτῇ ὅμοια ποιεῖ" τοῦτο μέντοι μουσιχῶς ἔοικεν ἀπαυτοματίσαι τὸ μὴ μόνον οὕτω σύνεγγυς, ἀλλὰ καὶ πρότερον τῇ δόξῃ γεγονέναι τὸν πρεσβύ- i:
C τερον καὶ καϑηγητήν. ἐμοὶ δὲ πολλὰ λέγειν ἐπήει τοῖς παροῦσι τῶν εἰς ταὐτὸ καιροῦ συνδραμόντων᾽ οἷον ἦν τὸ περὶ τῆς Εὐριπίδου γενέσεως xol τελευ- τῆς») γενομένου μὲν ἡμέρᾳ καϑ' ἣν ot Ἕλληνες ἐναυ- μάχουν ἐν Σαλαμῖνι πρὸς τὸν Μῆδον, ἀποϑανόντος so 0à x«9' ἣν ἐγεννήϑη Διονύσιος ὃ πρεσβύτερος τῶν ἐν Σικελίᾳ τυράννων" ἅμα τῆς τύχης, ὡς Τίμαιος
11 Ἴωνα] cf. p. 8316d 18 αὐτῇ) deleverim 10 δόξῃ] τάξει M 20 Μῆδον] δῆμον mei 241 τῶν ἐν Σικ. τυ- ράννων] expungit Cobetus 22 Τίμαιος] Mueller. 1 p. 223
LIBER VIII. 905
ἔφη. τὸν μιμητὴν ἐξαγούσης τῶν τραγικῶν παϑῶν καὶ τὸν ἀγωνιστὴν ἐπεισαγούσης. ἐμνήσϑησαν δὲ καὶ τῆς ᾿Δλεξάνδρου τοῦ βασιλέως τελευτῆς καὶ τῆς Διογένους τοῦ Κυνὸς ἡμέρᾳ μιᾷ γενομένης. καὶ τὸν 5 μὲν Ἄτταλον ἐν τοῖς ἑαυτοῦ γενεϑλίοις τὸν βασι- L λέα τελευτῆσαι συνεφωνεῖτο᾽ Πομπήιον δὲ Μάγνον oí μὲν ἐν τοῖς γενεϑλίοις ἔφασαν, οἵ δὲ πρὸ μιᾶς ἡμέρας τῶν γενεϑλίων ἀποϑανεῖν περὶ Αἴγυπτον. ἧκε δὲ καὶ Πίνδαρος ἐπὶ μνήμην ἐν Πυϑίοις γενό- 10 μένος πολλῶν καὶ καλῶν ὕμνων τῷ ϑεῷ χορηγός. 2. Ὁ δὲ Φλῶρος οὐδὲ Καρνεάδην ἀπαξιοῦν ἔφη μνήμης ἐν τοῖς Πλάτωνος γενεϑλίοις. ἄνδρα τῆς ᾿καδημείας εὐκλεέστατον ὀργιαστήν᾽ ᾿“πόλλωνος γὰρ ἀμφοτέρους ἑορτῇ γενέσϑαι., τὸν μὲν Θαργηλίοις 15 ,ϑήνησι, τὸν δὲ Κάρνεια Κυρηναίων ἀγόντων ἐβ- δόμῃ δ᾽ ἀμφοτέρας ξορτάξουσι. xol τὸν ϑεόν, ὡς ταύτῃ γενόμενον, ὑμεῖς᾽ εἶπεν “οἵ προφῆται xal ἵἴε- ρεῖς Ἑβδομαγένη καλεῖτε. διὸ τοὺς ᾿4πόλλωνι τὴν E Πλάτωνος τέκνωσιν ἀνατιϑέντας οὐκ ἂν οἶμαι τινὰ 20 φάναι καταισχύνειν τὸν ϑεόν, ἐπὶ μείζονα πάϑη καὶ νοσήματα τοῦτον ἡμῖν διὰ Σωκράτους ἰατρὸν ὥσπερ ἑτέρου Χείρωνος ἀπειργασμένον. ἅμα δὲ τῆς λε- γομένης ᾿Δρίστωνι τῷ “Πλάτωνος πατρὶ γενέσϑαι xc9' ὕπνον ὄψεως καὶ φωνῆς ἀπαγορευούδης μὴ 25 συγγενέσϑαι τῇ γυναικὶ μηδ᾽ ἅψασϑαι δέκα μηνῶν ἐμνημόνευδεν.
4 μία yel μέαι mei 18 em. Duebnerus: ἀκαδημίας 14 μὲν Ἔ: : μὲν γὰρ 1ὅ κάρνια mei 16 ἀμφοτέρας] add. τὰς ἑορτὰς Madvigius 29 ἑτέρους mei
Plutarchi Moralia. Vol. IV. 9Q
306 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
9. Ὑπολαβὼν δὲ Τυνδάρης ὃ AoxsÓciuuóviog ἄξιον μέν ἐστιν᾽ ἔφη 'περὶ Πλάτωνος ἄδειν καὶ I λέγειν τό “οὐδὲ ἐῴκει ἀνδρός ys ϑνητοῦ πάις ἔμμεναι ἀλλὰ ϑεοῖο"᾽ δ
τοῦ γὰρ ϑείου δέδια μὴ δόξῃ τῷ ἀφϑάρτῳ μάχε- σϑαι τὸ γεννῶν οὐχ ἧττον ἢ τὸ γεννώμενον" μετα- βολὴ γάρ τιρ καὶ αὐτὴ καὶ πάϑος᾽ ὥς που καὶ ᾿Δλέξανδρος ὑπενόησεν, εἰπὼν μάλιστα ϑνητὸν καὶ φϑαρτὸν ἐπιγιγνώσκειν ἑαυτὸν ἐν τῷ συγγίγνεσθαι 10 γυναικὶ καὶ καϑεύδειν. ὡς τὸν μὲν ὕπνον ἐνδόσει γιγνόμενον ὑπ᾽ ἀσϑενείας, γένεσιν δὲ πᾶσαν οἰκείου τινὸς εἰς ἕτερον ἔκστασιν καὶ φϑορὰν οὖσαν. ἀνα- 718 ϑαρρῶ δὲ πάλιν αὐτοῦ Πλάτωνος ἀκούων πατέρα
καὶ ποιητὴν τοῦ τε κόσμου καὶ .τῶν ἄλλων γεννη- τ τῶν τὸν ἀγέννητον καὶ ἀίδιον 950v ὀνομάξοντος. οὐ διὰ σπέρματος δήπου γενομένων, ἄλλῃ δὲ δυνά- μει τοῦ ϑεοῦ τῇ ὕλῃ γόνιμον ἀρχήν, ὑφ᾽ ἧς ἔπαϑε καὶ μετέβαλεν, ἐντεκόντος.
᾿λήϑουσι γάρ τοι κἀνέμων διέξοδοι 90
ϑήλειαν ὄρνιν, πλὴν ὅταν παρῇ vóxoc.
καὶ οὐδὲν οἴομαι δεινόν. εἰ μὴ πλησιάξων ὃ ϑεὸς ὥσπερ ἄνϑρωπος, ἀλλ᾽ ἑτέραις τισὶν ἁφαῖς δι’ évé-
9 οὐκ ἔστιν R 4 Hom. € 959 b πάις idem: παῖς 6 γὰρ] δὲ W cum Amyoto &g9oro] φϑαρτῷ mei 13 καὶ φϑορὰν ER: καταφϑορὰν 14 Πλάτωνος] cf. Tim. Ῥ. 418 16 malim γενητῶν τὸν ἀγένητον 11 Turnebus: γενόμενον 20 Nauck. p. 386 λήϑουσι Laért. Diog. 4, 35: πλήϑουσι ib. em. S: καὶ ἀνέμων 28 ἀνϑρώποις mei
LIBER VIII. 801
ρῶν καὶ ψαύσεσι τρέπει καὶ ὑποπίμπλησι ϑειοτέρας γονῆς τὸ ϑνητόν. 'xoóx ἐμὸς ὁ μῦϑοςρ᾽ εἶπεν “ἀλλ᾽ Αἰγύπτιοι τόν τ᾽ "4n οὕτω λοχεύεσϑαί φασιν ἐπ- αφῇ τῆς σελήνης᾽ καὶ ὅλως ἄρρενι ϑεῷ πρὸς γυ-
s ναῖχα ϑνητὴν ἀπολείπουσιν ὁμιλίαν. ἀνάπαλιν δ᾽ οὐκ ἂν οἴονται ϑνητὸν ἄνδρα ϑηλείᾳ ϑεῷ τόκου καὶ κυήδεως ἀρχὴν παρασχεῖν διὰ τὸ τὰς οὐσίας τῶν ϑεῶν ἐν ἀέρι καὶ πνεύμασι καί τισι ϑερμότησι καὶ ὑγρότησι τίϑεσϑαι.᾽
10 IIPOBAHMA Β΄. Πῶς Πλάτων ἔλεγε τὸν ϑεὸν ἀεὶ γεωμετρεῖν.
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT ΔΙΑ ΔΟΓΟΥ.
ΔΙΟΓΈΝΙΑΝΟΣ, ΤΥΝΔΆΡΗΣ, ΦΛΩΡΟΣ, ΑΥ̓ΤΟΒΟΥ͂ΔΟΣ.
ιὸ 1l. Ἐκ δὲ τούτου γενομένης σιωπῆς, πάλιν ὃ zfo- γενιανὸς ἀρξάμενος ᾿βούλεσϑ᾽᾽ εἶπεν, "ἐπεὶ λόγοι περὶ ϑεῶν γεγόνασιν, ἐν τοῖς Πλάτωνος γενεϑλίοις αὐ- τὸν Πλάτωνα κοινωνὸν παραλάβωμεν., ἐπιδκεψά- μενοι τίνα λαβὼν γνώμην ἀπεφήνατ᾽ ἀεὶ γεωμετρεῖν τὸν ϑεόν; εἴ ys δὴ ϑετέον εἶναι τὴν ἀπόφανσιν ταύτην Πλάτωνος. ἐμοῦ δὲ ταῦτ᾽ εἰπόντος ὡς yé- γραπται μὲν ἐν οὐδενὶ σαφῶς τῶν ἐκείνου βιβλίων.
2 κοὐκ *: καὶ οὐκ cf. Nauck. p. 511 b ἀπολιποῦσιν mei. Ceterum ἀπολείπειν h. 1. admwttere est ib. malim τἀνάπαλιν 1 οὐσίας lunius: ϑυσίίς 20 Leonicus: ἀπό- φασιν 22 βυβλίων mei
20*
B
810 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
τὸ κατ᾽ ἀξίαν ἀπονέμει" καὶ οὐ πάνϑ᾽ ὁμοῦ μίγνυ- σιν, ἀλλ᾽ ἔστι χρηστῶν καὶ πονηρῶν εὔσημος ἐν αὐτῇ διάκρισις, οὐ ξυγοῖς οὐδὲ κλήροις ἀρετῆς δὲ καὶ κακίας διαφορᾷ τὸ οἰκεῖον ἀεὶ διαλαγχανόντοων. ταύτην ὃ ϑεὸς ἐπάγει τὴν ἀναλογίαν τοῖς πράγμασι. 5 C δίκην καὶ νέμεσιν, ὦ φίλε Τυνδάρη, προδαγορενυο- μένην καὶ διδάσκουσαν ἡμᾶς τὸ δίκαιον ἴσον, ἀλλὰ μὴ τὸ ἴσον δεῖν ποιεῖσθαι δίκαιον" ἣν γὰρ οἱ πολ- λοὶ διώκουσιν ἰσότητα, πασῶν ἀδικιῶν οὖσαν μεγί- στην, ὁ ϑεὸς ἐξαιρῶν, ὡς ἀνυστόν ἐστι, τὸ κατ᾽ 1 ἀξίαν διαφυλάττει, γεωμετρικῶς τῷ κατὰ λόγον καὶ κατὰ νόμον δριξόμενος.᾽ 3. Ταῦϑ᾽ ἡμεῖς ἐπῃνοῦμεν. ὃ δὲ Τυνδάρης φϑονεῖν ἔφασκε καὶ παρεκάλει τὸν Αὐτόβουλον ἅψασθαι Φλώρου καὶ κολάσαι τὸν λόγον. ὁ δὲ 16 τοῦτο μὲν ἀπεῖπεν, ἰδίαν δέ τινα δόξαν ἀντιπαρή- γαγεν. ἔφη γὰρ οὔτε τὴν γεωμετρίαν ἄλλου τινὸς ἢ τῶν περὶ τὰ πέρατα συμπτωμάτων καὶ παϑῶν D εἷναι ϑεωρητικήν, οὔτε τὸν ϑεὸν ἑτέρῳ τινὶ τρόπῳ κοσμοποιεῖν ἢ περατοῦντα τὴν ὕλην ἄπειρον οὖσαν, 90 οὐ μεγέϑει καὶ πλήϑει., διὰ δ᾽ ἀταξίαν καὶ πλημ- μέλειαν αὐτῆς τὸ ἀόριστον καὶ ἀπεράτωτον ἄπειρον εἰωϑότων καλεῖν τῶν παλαιῶν. καὶ γὰρ ἡ μορφὴ καὶ τὸ σχῆμα πέρας ἐστὶ τοῦ μεμορφωμένου καὶ ἐσχηματισμένου παντός, ὧν στερήσει καϑ' αὑτὴν ss
8 αὐτῇ Μ: αὐτῷ 4 διαφοραὶ mei 10 em. Duebne- rus: ἐξαίρων (ἐξαιρων Vd) 11 xol τὸ κατὰ νόμον W 17 οὔτε τὴν X: οὐ τόπον γεωμετρεῖν mei 22 Emperius: ἀπερατώτατον 234 μορφουμένου aub μορφωμένου mei
LIBER VIII. 911
ἄμορφος ἦν καὶ ἀσχημάτιστος" ἀριϑμῶν δὲ καὶ λό- yov ἐγγενομένων, οἷον δεϑεῖσα καὶ περιληφϑεῖσα γραμμαῖς, ἐκ δὲ τῶν γραμμῶν ἐπιπέδοις καὶ βάϑε- E σιν, εἴδη τὰ πρῶτα καὶ διαφορὰς σωμάτων ὥσπερ 5 ϑεμελίων παρέσχε πρὸς γένεσιν ἀέρος καὶ γῆς ὕδα- τός τε καὶ πυρός. ὀκταέδρων γὰρ καὶ εἰκοσαέδρων, ἔτι δὲ πυραμίδων καὶ κύβων ἰσότητας ἐν πλευραῖς καὶ ὁμοιότητας ἐν γωνίαις καὶ ἁρμονίας ἀνασχεῖν ᾿ἐξ ὕλης ἀτάκτου καὶ πλανητῆς ἄνδυ τοῦ περιορί- 10 ξοντος καὶ διαρϑροῦντος ἕκαστα γεωμετρικῶς ἄπο- gov ἦν καὶ ἀδύνατον. ὅϑεν, ἀπείρῳ πέρατος ἐγγε- νομένου, τὸ πᾶν ἡρμοσμένον καὶ κεκραμένον ἄριστα καὶ πεπερασμένον γέγονέ vs καὶ γίγνεται, τῆς μὲν ὕλης ἀεὶ βιαξομένης εἰς τὸ ἀόριστον ἀναδῦναι καὶ 15 φευγούσης τὸ γεωμετρεῖσϑαι, τοῦ δὲ λόγου κατα- λαμβάνοντος αὐτὴν καὶ περιγράφοντος καὶ διανέ- Ἐ μοντος εἰς ἰδέας καὶ διαφοράς, ἐξ ὧν τὰ φυόμενα πάντα τὴν γένεσιν ἔσχε καὶ σύστασιν. 4. Ἐπὶ τούτοις ῥηϑεῖσιν ἠξίουν κἀμὲ συμβα- 20 λέσϑαι τι πρὸς τὸν λόγον αὐτοῖς. ἐγὼ δὲ τὰς μὲν εἰρημένας δόξας ὡς ἰϑαγενεῖς καὶ ἰδίας αὐτῶν ἐκείνων ἐπήνεσα καὶ τὸ εἰκὸς ἔφην ἔχειν ἱκανῶς" ὅπως δ᾽᾽ εἶπον ᾿ξαυτῶν μὴ καταφρονῆτε μηδ᾽ ἔξω βλέπητε παντάπασιν, ἀκούσατε τὸν μάλιστα παρὰ 36 τοῖς καϑηγηταῖς ἡμῶν εὐδοκιμοῦντα περὶ τούτου λόγον. ἔστι γὰρ ἔν τοῖς γεωμετρικωτάτοις ϑεωρή- 720
8 βάϑεσιν *: βαϑέσιν 11 ἐνγενομένου mei 18 πε- πρασμένον vel πεπεπρασμένον iidem 19 em. M: ἠξώου κἀμὲ *: καὶ ἐμὲ
312 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
μασι, μᾶλλον δὲ προβλήμασι. τὸ δυεῖν εἰδῶν δο- ϑέντων ἄλλο τρίτον παραβάλλειν τῷ μὲν ἴσον τῷ δ᾽ ὅμοιον" ἐφ᾽ d καί φασιν ἐξευρεϑέντι ϑῦσαι τὸν Πυϑαγόραν. πολὺ γὰρ ἀμέλει γλαφυρώτερον τοῦτο καὶ μουσικώτερον ἐκείνου τοῦ ϑεωρήματος. ὃ τὴν ὁ ὑποτείνουσαν ἀπέδειξε ταῖς περὶ τὴν ὀρϑὴν ἴσον δυναμένην.᾽ “εὖ λέγεις᾽ εἶπεν ὃ Διογενιανός "ἀλλὰ τί τοῦτο πρὸς τὸν λόγον; “εἴσεσϑε ῥᾳδίως᾽ εἶπον ᾿ἀναμνήσαντες αὑτοὺς τῆς ἐν Τιμαίῳ διαιρέσεως, fj διεῖλε τριχῇ τὰ πρῶτα, ὑφ᾽ ὧν τὴν γένεσιν δ κόσ- τὸ B μος ἔσχεν, ὧν τὸ μὲν ϑεὸν τῷ δικαιοτάτῳ τῶν ὀνο- μάτων τὸ δ᾽ ὕλην τὸ δ᾽ ἰδέαν καλοῦμεν. ἡ μὲν οὖν ὕλη τῶν ὑποκειμένων ἀτακτότατόν ἐστιν, ἡ δ᾽ ἰδέα τῶν παραδειγμάτων κάλλιστον, ὃ δὲ ϑεὸς τῶν αἰτίων ἄριστον. ἐβούλετ᾽ οὖν μηδέν, ὡς ἀνυστὸν i ἦν, ὑπολιπεῖν δριστὸν ἀόριστον, ἀλλὰ κοσμῆσαι λόγῳ καὶ μέτρῳ καὶ ἀριϑμῷ τὴν φύσιν" ἕν τι ποιῶν ἐχ πάντων ὁμοῦ τῶν ὑποκειμένων, οἷον ἡ ἰδέα καὶ ὅσον ἡ ὕλη γενόμενον. διὸ τοῦτο πρόβλημα δοὺς αὑτῷ, δυεῖν ὄντων, τρίτον ἐποίησε καὶ ποιεῖ καὶ 30 φυλάττει διὰ παντὸς τὸ ἴσον τῇ ὕλῃ καὶ ὅμοιον τῇ ἰδέᾳ τὸν κόσμον" ἀεὶ γὰρ ὧν διὰ τὴν σύμφυτον ἀνάγκην τοῦ σώματος ἐν γενέσει καὶ μετατροπῇ καὶ C πάϑεσι παντοδαποῖς ὑπὸ τοῦ πατρὸς καὶ δημιουρ- γοῦ βοηϑεῖται τῷ λόγῳ πρὸς τὸ παράδειγμα τὴν 56 2 ἄλλο τρίτον] ἀλλότριον mei ὅ δ] 6 W — 8 εἴσε- σϑαι mei 9 αὐτοὺς iidem Τιμαίῳ] p. 48e sqq. 10 ὧν M: οὗ 16 ὁριστὸν W: ὁριστὸν καὶ 18 ἡ Dueb-
nerus γενομένη mei δοὺς αὑτῷ Madvigius: δοῦσα αὐτῷ 21 τὸ] del. M
LIBER VIII. 818
οὐσίαν δρίξοντος" ἧ καὶ κάλλιον τοῦ συμμέτρου τὸ περίμετρον τῶν ὄντων.
—— ὄἜΚ . .... ..
IIPOBAHMA Γ΄. Διὰ τί τῆς ἡμέρας ἠχωδεστέρα ἡ νύξ. 5 IIPOZOI]IA TOT A4IAAOTOT.
AMM&NIOZ, BOHGOZ, IIAOTTAPXOZ, 6PAEZTAAOZ, APIZTOAHMOZ.
1, Θόρυβός τις, ἑστιωμένων ἡμῶν ᾿ϑήνησι παρ᾽ ᾿Δμμωνίῳ, τὴν οἰκίαν περιήχησεν, ἔξωϑεν ἐπιβοωμέ-
10 vov τὸν στρατηγόν᾽ ἐστρατήγει δὲ τὸ τρίτον ὃ ᾽4μ- D
μώνιος. ἐπεὶ δὲ πέμψας τῶν περὶ αὑτόν τινας ἔπαυσε τὴν ταραχήν, καὶ παρέπεμψαν τοὺς ἀνθρώ- πους, ἐξητοῦμεν ἡμεῖς, διὰ τί τῶν ἔξωϑεν βοώντων συνεξακούουσιν οἵ ἐντός, οἱ δ᾽ ἔξω τῶν ἐντὸς οὐχ 15 ὁμοίως. καὶ ὃ ᾿Δμμώνιος ἔφη τοῦτο μὲν ὑπ᾽ ᾽4ρι- στοτέλους λελύσθαι" τὴν γὰρ φωνὴν τῶν ἔνδον ἔξω φερομένην εἰς ἀέρα πολὺν καὶ ἀναπεπταμένον εὐθὺς ἐξαμαυροῦσϑαι καὶ διασπείρεσϑαι, τὴν δ᾽ ἔξωϑεν εἴσω κατιοῦσαν οὐδὲν τοιοῦτο πάσχειν ἀλλὰ συνέχεσϑαι 20 καὶ διαμένειν εὔσημον" ἐκεῖνο δὲ μᾶλλον λόγου δεῖ- ὅϑαι, τὸ νυκτὸς ἠχωδεστέρας εἶναι τὰς φωνὰς καὶ πρὸς τῷ μεγέϑει τὴν τρανότητα καϑαρῶς συνδια- φυλάττειν. “ἐμοὶ μὲν οὖν᾽ εἶπεν *o0 φαύλως ἡ πρό-
1j Anonymus: ἢ 11 αὑτὸν *: αὐτὸν [1 'ἄριστο- τέλους! p. 908, 13b
E
914 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
voux δοκεῖ μεμηχανῆσϑαι τῇ ἀκοῇ σαφήνειαν. ὅτε τῆς ὄψεως οὐδὲν ἢ κομιδῇ τι μικρὸν ἔργον ἐστί. σχοτεινὸς γὰρ ὧν ὃ ἀὴρ κατ᾽’ ᾿Εμπεδοκλέα
“νυκτὸς ἐρημαίης ἀλαώπιδος;,;
ὅσον τῶν ὀμμάτων ἀφαιρεῖται τοῦ προαισϑάνεσϑαι, 5 διὰ τῶν ὥτων ἀποδίδωσιν. ἐπεὶ δὲ δεῖ καὶ τὰ δι’ ἀνάγκης φύσει περαινόμενα τῶν αἰτίων ἀνευρίσκειν, καὶ τοῦτο τοῦ φυσικοῦ ἴδιόν ἐστιν, ἡ περὶ τὰς ὑλι- κὰς καὶ ὀργανικὰς ἀρχὰς πραγματεία" τίς ἂν᾽ ἔφη F 'πρῶτος ὑμῶν εὐπορήδειε λόγου τὸ πιϑανὸν Éyovrog; 1 2. Ἡσυχίας δὲ γενομένης, Βόηϑος ἔφη νέος μὲν ὧν ἔτι καὶ σοφιστεύων ἀπὸ γεωμετρίας αἰτήμασι χρῆσϑαι καὶ λαμβάνειν ἀναποδείκτους ὑποϑέσεις, νυνὶ δὲ χρήσεσϑαί τισι τῶν προαποδεδειγμένων ὑπ᾽ ᾿Επικούρου. 'φέρεται τὰ ὄντα ἐν τῷ μὴ ὄντι' πολὺ 15 γὰρ κενὸν ἐνδιέσπαρται καὶ μέμικται ταῖς τοῦ ἀέρος ἀτόμοις" ὅταν μὲν οὖν ἡ διακεχυμένος καὶ πλάτος ἔχων καὶ περιδρομὴν ὑπὸ μανότητος, μικρὰ καὶ 21 λεπτὰ τὰ μεταξὺ τῶν μορίων κενὰ λείπεται καὶ πολλὴν αἱ ἄτομοι κατεσπαρμέναι χώραν ἐπέχουσιν᾽ 20 ὅταν δὲ συσταλῇ καὶ πίλησις εἰς ὀλίγον αὐτῶν γέ- νηται καὶ συμπέσωσιν ἀποβιασϑεῖσαι πρὸς ἀλλήλας,
4 em. X: ἀγλαώπιδος cf. Mullach. 1 p. 7 vs. 252
6 xol τῶν δι᾽ ἄν. φύσει περαινομένων τὰ αἴτια Emperius 8 τῆς φυσικῆς Doehnerus 11 βοηϑὸς mei 12 ἀπὸ] τοῖς ἀπὸ M 14 Tumebus: χρήσασθαι 15 ᾿Επικούρου] οἵ. Usener. p. 392 18 μακρὰ καὶ πλατέα W. Ante τὰ inter- cidisse πολλὰ suspicatur Usenerus. Mihi vulgata bene ha- bere vid. 20 Usenerus: κατεσπαρμένην. In eandem con- iecturam ego quoque incideram
LIBER VIII. 315
πολλὴν εὐρυχωρίαν ἔξω καὶ διαστάσεις μεγάλας ποι- otc. τοῦτο δὲ γίγνεται νυχτὸς ὑπὸ ψυχρότητος" ἡ γὰρ ϑερμότης χαλᾷ καὶ διίστησι καὶ λύει τὰς πυκνώδειο᾽' διὸ πλείονα τόπον τὰ ξέοντα καὶ μα- 5 λαδσσόμενα καὶ τηκόμενα τῶν δωμάτων ἐπιλαμβάνει" καὶ τοὐναντίον αὖ πάλιν τὰ πηγνύμενα καὶ ψυχό- μενα συγχωρεῖ πρὸς ἄλληλα καὶ συνάγεται καὶ ἀπο- λείπει κενότητας ἐν τοῖς περιέχουσιν ἀγγείοις καὶ Β τόπους, ἐξ ὧν ὑποχεχώρηκεν. ἡ δὲ φωνὴ προῦσ- 10 φερομένη καὶ προστυγχάνουσα σώμασι πολλοῖς καὶ ἀϑρόοις ἢ τυφλοῦται παντάπασιν, ἢ διασπάσματα λαμβάνει μεγάλα καὶ πολλὰς ἀντικρούδσεις καὶ δια- τριβάς" ἐν δὲ κενῷ καὶ σωμάτων ἐρήμῳ διαστήματι λεῖον δρόμον ἔχουσα καὶ συνεχῆ καὶ ἄπταιστον ἐξι- κνεῖται πρὸς τὴν ἀκοήν, ὑπὸ τάχους ἅμα τῷ λόγῳ διασῴξουσα τὴν σαφήνειαν. δρᾷς γὰρ ὅτι καὶ τῶν ἀγγείων τὰ κενὰ πληττόμενα, μᾶλλον ὑπακούει ταῖς πληγαῖς καὶ τὸν ἦχον ἀποτείνει μακράν, πολλάκις δὲ καὶ κύκλῳ περιφερόμενον διαδίδωσι πολύ" τὸ δ᾽ C ἐμπλησϑὲν ἢ στερεοῦ σώματος ἤ τινος ὑγροῦ παν- τάπαδι γίγνεται κωφὸν καὶ ἄναυδον, ὁδὸν οὐκ ἐχού- 62e οὐδὲ χώραν T δίεισι τῆς φωνῆς. αὐτῶν δὲ τῶν σωμάτων χρυδὸς μὲν καὶ λίϑος ὑπὸ πληρότητος ἰσχνόφωνα καὶ δυσηχῆ καὶ ταχὺ κατασβέννυσι τοὺς φϑόγγους ἐν αὑτοῖς" εὔφωνος δὲ καὶ λάλος ὁ χαλ-
1
e
2
e
τὸ Qt
1 em. W: διασπάσεις 8 κενότητας Basileensis: «ol κενότητας 9 τόπους Doehnerus coll. lin. 50: τόποις 12 μεγάλα] cf. p. 721a 17 ταῖς Doehnerus coll. p. 995f 19 πολύν πτὸ δ᾽ Usenerus: τὸ δ᾽ ἀγγεῖον cf. p. 1.
316 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
xóg, T] πολύκενος καὶ Óyxov ἐλαφρὸς καὶ Asxvóg, οὐ πολλοῖς συντεϑλιμμένος ἐπαλλήλοις σώμασιν, ἀλλ᾽ ἄφϑονον ἔχων τὸ τῆς ἐπιεικοῦς καὶ ἀναφοῦς μεμιγμένον οὐσίας, ἣ ταῖς τ᾽ ἄλλαις κινήσεσιν εὐ- πορίαν δίδωσι τήν τὲ φωνὴν εὐμενῶρ ὑπολαμβά- : D νουδα παραπέμπει, μέχρι ἂν ἁψάμενός τις ὥσπερ ἐν ὁδῷ καταλάβῃ καὶ τυφλώσῃ τὸ xsvóv: ἐνταῦϑα δ᾽ ἔστη καὶ ἀπεπαύσατο τοῦ πρόσω χωρεῖν διὰ τὴν ἀντίφραξιν. ταῦτ᾽ ἔφη δοκεῖ μοι τὴν νύκτα ποιεῖν ἠχώδη, τὴν δ᾽ ἡμέραν ἧττον ϑερμότητε καὶ διαχύ- τ ὅει τοῦ ἀέρος μικρὰ τὰ διαστήματα τῶν ἀτόμων ποιοῦσαν" μόνον᾽ ἔφη “μηδεὶς ἐνιστάσϑω πρὸς τὰς πρώτας ὑποϑέδσεις.ἢ 8. Κἀγώ. τοῦ Muuovíov κελεύοντος εἰπεῖν τι πρὸς αὐτόν “αἱ μὲν πρῶταί cov τῶν ὑποϑέσεων᾽ i ἔφην “ὦ φίλε Βόηϑε, περὶ πολὺ τὸ κενὸν ἔχουσαι μενέτωσαν" τῇ δὲ φωνῇ τὸ κενὸν οὐκ ὀρϑῶς πρὸς E σωτηρίαν καὶ κίνησιν ὑποτίϑεσϑε. σιωπῆς γὰρ οἰκεῖον καὶ ἡσυχίας τὸ ἀναφὲς καὶ ἀπαϑὲς καὶ ἄπληκτον, 9j δὲ φωνὴ πληγὴ σώματος διηχοῦς, διη- τ0 χὲς δὲ τὸ συμπαϑὲς αὑτῷ καὶ συμφυὲς εὐκίνητον δὲ καὶ κοῦφον καὶ ὁμαλὸν καὶ ὑπήκοον τοῦ δι᾽ εὖ-
1 καὶ τὸν ὄγκον Usener 8 ἀλλὰ q9óvov aut ἀλλὰ φϑόγγον mei ἐπιεικοῦς] bene habet 6 ἀναψάμενος mei 7 τυφλώσῃ] cf. p. 815 lin. 11 et p. 9905 1 τὸ κενόν] glossema putat Usenerus, haud recte 9. em. X: ἀντίπραξιν — 10 δια- χύσει — μικρὰ scripsi cum Usenero (cf. p. 720): διαλύσει --- μακρὰ (cuius prius « oblitteratum estin Vd) 16 fon9? mei
περὶ πολὺ] περίπολυ E. Malim ὑπέρπολυ 18 ὑποτίϑεσϑε) cf. Symb. ubi male defendi optimorum codd. lectionem ὑποτί- ϑεσθαι 22 τοῦ] αὐτοῦ sc. τοῦ πλήττοντος σώματος R; malim ἑαυτοῦ
LIBER VIII. 311
τονίαν καὶ συνέχειαν, οἷός ἐστι παρ᾽ ἡμῖν ὁ ἀήρ. καὶ γὰρ ὕδωρ καὶ yij καὶ πῦρ ἄφωνα καϑ᾽ ἑαυτά, φϑέγγεται δὲ πνεύματος ἐμπεσόντος ἅπαντα καὶ ψό- φους καὶ πατάγους ἀναδίδωσι" χαλκῷ δὲ κενοῦ μὲν 5 οὐδὲν μέτεστιν, ὁμαλῷ δὲ πνεύματι καὶ λείῳ xsxga- μένος εὔπληχτός ἐστι καὶ ἠχώδης. εἰ δὲ δεῖ τῇ Ε ὄψει τεκμαίρεσϑαι., φαίνεται μᾶλλον ὃ σίδηρος ἔχων τι σαϑρὸν καὶ πολύκενον καὶ τενϑθρηνῶδες" ἔστι δὲ κακόφωνος σφόδρα καὶ τῶν μεταλλικῶν κωφότατος. 10 οὐδὲν οὖν ἔδει τῇ νυκτὶ παρέχειν πράγματα συσ- πῶντας αὐτῆς τὸν ἀέρα καὶ συντείνοντας, ἑτέρωϑι - δ᾽ αὖ χώρας καὶ κενότητας ἀπολείποντας, ὥσπερ ἐμποδὼν ὄντα τῇ φωνῇ τὸν ἀέρα καὶ φϑείροντα τὴν οὐσίαν, ἧς αὐτὸς οὐσία καὶ σῶμα καὶ δύναμίς 15 ἐστιν. ἄνευ δὲ τούτων ἔδει δή που τὰς ἀνωμάλους νύχτας, olov ὁμιχλώδεις καὶ δυσχειμέρους, ἠχωδε- στέρας εἶναι τῶν αἰϑοίων καὶ κεχραμένων ὁμαλῶς, διὰ τὸ δεῦρο μὲν συνωϑεῖν τὰς ἀτόμους ἐκεῖ δ᾽ 729 69cv μεϑίστανται χώραν ἔρημον ἀπολείπειν σωμά- 90 τῶν᾽ καὶ τὸ δὴ προχειρότατον, ἡμέραν ψυχρὰν ἠχω- δεστέραν εἶναι νυχτὸς ἀλεεινῆς καὶ ϑερινῆς᾽ ὧν οὐδέτερον ἀληϑές ἐστι. διὸ τὸν λόγον τοῦτον ἀπο-᾿ λελοιπὼς ἐπιβάλλω τὸν ᾿Δναξαγόραν, ὑπὸ τοῦ ἡλίου λέγοντα κινεῖσϑαι τὸν ἀέρα κίνησιν τρομώδη καὶ 25 παλμοὺς ἔχουσαν, ὡς δῆλόν ἐστι τοῖς διὰ τοῦ φω-
4 κενοῦ μὲν Basileensis: κινουμένῳ μὲν 9. uevclov? 19 em. Emperius: ἀπολιπόντας 14 σῶμα R coll. p. 722b: σχῆθα 19 Emperius: ἀπολιπεῖν 22 ἐστι. διὸ] ἐστιν ὁ mei 238 τὸν Avo£oyógev] cf. Aristot. p. 908, 108
318 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
τὸς ἀεὶ διάττουσι ψήγμασι μικροῖς καὶ ϑραύσμασιν, ἃ δή τινες τίλας καλοῦσιν" ταῦτ᾽ οὖν φησιν ὃ ἀνὴρ B πρὸς τὴν ϑεομότητα σίξοντα καὶ ψοφοῦντα δι᾽ ἡμέ- ρας δυσηκόους τῷ ψόφῳ τὰς φωνὰς ποιεῖν, νυκτὸς δὲ φαίνεσϑαι τὸν σάλον αὐτῶν καὶ τὸν ἦχον.ἢ 4. Ἐμοῦ δὲ ταῦτ᾽ εἰπόντος, ᾿μμώνιος ἔφη 'ye- λοῖοι μὲν ἴσως φανούμεϑα, καὶ Ζημόκριτον ἐλέγχειν οἰόμενοι καὶ ᾿ἀναξαγόραν ἐπανορθοῦσθαι ϑέλοντες" οὐ μὴν ἀλλ’ ἀφαιρετέον γε τῶν ᾿Δναξαγόρονυ σωμά- τῶν τὸν σιγμόν" οὔτε γὰρ πιϑανὸς οὔτ᾽ ἀναγκαῖος, τυ ἀλλ᾽ ὃ τρόμος ἀρκεῖ τῶν σωμάτων καὶ ἡ κίένησις ἐν τῷ φωτὶ κλονουμένων τὰς φωνὰς διασπᾶν καὶ διαρρίπτειν πολλάκις. ὃ γὰρ ἀήρ, ὥσπερ εἴρηται, Ο σῶμα τῆς φωνῆς καὶ οὐσίαν ἐμπαρέχων ἑαυτόν, ἐὰν μὲν d σταϑερός, εὐθύπορα καὶ λεῖα καὶ συνεχῆ 1 τὰ τῶν ψόφων μόρια καὶ κινήματα πόρρωϑεν δια- δίδωσι νηνεμία γὰρ ἠχῶδες καὶ γαλήνη. καὶ τούὐ- ναντίον, ὧς Σιμωνίδης φησίν,
$
'ov03 γὰρ ἐννοσίφυλλος ἀήτα τότ᾽ Gov ἀνέμων, & τις κατεκώλυε κιδναμένα μελιαδέα γᾶρυν 30 ἀραρεῖν ἀκοαῖσι βροτῶν.
πολλάκις μὲν γὰρ οὐδὲ τὸ σχῆμα τῆς φωνῆς ὃ τοῦ ἀέρος σάλος ἔναρϑρον ἐᾷ πρὸς τὴν αἴσϑησιν ἐξι- κνεῖσϑαι καὶ διαμεμορφωμένον. ἀεὶ μέντοι τι τοῦ
1 *: ϑραύμασιν 6 φαίνεσϑαι] ἡσυχίαν ἔχειν Avisto- teles. ὑφέεσϑαι Doehnerus. σβέννυσθαι an μαραένεσθαιϑ 18 Σιμωνίδης] Bergk. 3 p.403 20 W: σκιδνάμενα vel σκπιδναμένα libri. κιδναμέναν Schneidewinus 22 uiv] del. αὶ 28 ἔναρϑρος mei 24 αἰεὶ iidem
LIBER VIII. 319
πλήϑους φέρει καὶ τοῦ μεγέϑους. ἡ μὲν οὖν νὺξ αὐτὴ καϑ' ἑαυτὴν οὐδὲν ἔχει κινητικὸν ἀέρος" ἡ δ᾽ ἡμέρα μέγα, τὸν ἥλιον, ὥσπερ αὐτὸς ὃ ᾿ἀναξαγόρας εἴρηκεν.
5 — D. Ὑπολαβὼν δὲ Θράσυλλος ὁ Muuovíov υἱός Ὁ "civ? ἔφη “τί παϑόντες, ὦ πρὸς zfhióg, εἶπας τῶι ϑεωρητὰ κινήματα τοῦ ἀέρος οἰόμεϑα δεῖν αἰτᾶ- σϑαι, τὸν δ᾽ ἐμφανῆ σάλον καὶ σπαραγμὸν αὐτοῦ παρορῶμεν; ὃ γὰρ δὴ μέγας ἡγεμὼν ἐν οὐρανῷ
10 Ζεὺς οὗτος οὐ λανθάνων οὐδ᾽ ἀτρέμα διακινῶν τὰ σμικρότατα τοῦ ἀέρος ἀλλ᾽ εὐθὺς ἐκφανεὶς ἀνίστησι καὶ κινεῖ πάντα πράγματα |
“δεξιὰ σημαίνων, λαοὺς δ᾽ ἐπὶ ἔργον ἐγείρων" οὗ δ᾽ ἕπονται. καϑάπερ ἐκ παλιγγενεσίας νέα ἐφ᾽
15 ἡμέρῃ φρονέοντες᾽ ὥς φηδι Ζ]ημόκριτος, οὔτ᾽ ἀφώ- νοις οὔτ᾽ ἀπράκτοις ἐνεργείαις. T) καὶ τὸν ὄρϑρον 6 Ἴβυκος οὐ κακῶς 'xAvtóv' προσεῖπεν, ἐν ᾧ κλύ- ev καὶ ἤδη φϑέγγεσϑαι συμβέβηκε᾽ τῆς δὲ νυχτὸς ἀκύμων τὰ πολλὰ καὶ ἄκλυτος ὧν Ó ἀήρ, ἀναπᾶνο- E
20 μένων ἁπάντων, εἰκότως τὴν φωνὴν ἄϑραυστον ἀνα- πέμπει καὶ ἀκέραιον πρὸς Tug.
6. Παρὼν οὖν ᾿᾽Δριστόδημος ὁ Κύπριος "ἀλλ᾽
1 φέρει] ἀφαιρεῖ vel φϑείρει W 8 μέγα] μετὰ mei ὁ εἴπατε, τὰ ἀϑεώρητα (malim τἀϑεώρητα) Doehnerus 9 cf, Aristot. p. 389, 80a sq. — 10 οὐδ᾽ *: οὔτ᾽ 18 eius- dem ut vid. poetae prior versus legitur p. 11296. cf. p. 7646 Etym. M. p. 433, 51 14 ἐφ᾽’ ἡμέρῃ Schottus: ἐφημέρη 15 ΖΔημόκριτοφρ] Mullach 1 p. 856 sed hoc testimonium omi- sib 16 ἀταράκτοιρῦΡ 17 βυκος] Bergk. 3 p. 288 18 καὶ ἤδη] καὶ νὴ Δία Emperius 22 ὁ W: πρὸς ἡμᾶς ὁ
320 . QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ὅρα᾽ εἶπεν 'à Θράσυλλε, μὴ τοῦτο μὲν αἵ vvxro- μαχίαι καὶ νυκτοπορίαι τῶν μεγάλων στρατοπέδων ἐλέγχουσιν, οὐδὲν ἧττον ἠχωδεστέρας ποιοῦσαι τὰς φωνάς, καίπερ ἐν ταραχῇ καὶ σάλῳ τοῦ ἀέρος ὄν- τος. ἔχει δέ τι καὶ τὸ παρ’ ἡμᾶς αἴτιον" αὐτοὶ 5 γὰρ ὧν φϑεγγόμεθϑα νύχτωρ τὰ πολλὰ ϑορυβώδη
F καὶ μετὰ πάϑους ἐπείγοντος ἐγκελευόμεϑά τισιν 1 διαπυνϑανόμενοι συντόνους ποιούμεϑα τὰς γεγωνή- 6sig. τὸ γάρ, ἐν ᾧ μάλιστα καιρῷ πεφύκαμεν ἧσυ- χίαν ἄγειν, ἐξανιστὰν ἡμᾶς ἐπὶ πράξεις καὶ λόγους τὸ οὐ μικρὸν οὐδ᾽ ἀτρεμαῖόν ἐστιν, ἀλλὰ μέγα καὶ με- γάλης τινὸς ἀνάγκῃ χρείας ἐπιταχυνόμενον, ὥστε καὶ τὰς φωνὰς φέρεσϑαι σφοδροτέρας.
—— ὁ Ὃὦ͵ἅοὄὃ -...
728 IIPOBAHMA “Ζ΄.
Διὰ τί τῶν ἱερῶν ἀγώνων ἄλλος ἄλλον ἔχει στέφανον, 15 τὸν δὲ φοίνικα πάντες" ἐν ᾧ καὶ διὰ τί τοὺς μεγάλους φοινικοβαλάνους Νικολάους καλοῦσιν.
ΠΡΟΣΩΠΑ TOT AIAAOTOT.
Z9 2XIIZ, ἩΡΏΔΗΣ, IIPSTOLT'ENHZ, IIPASITEAHZ, KAGOIZOZ. 90
1, ᾿Ισϑμίων ἀγομένων ἐν τῇ δευτέρα τῶν Σώ- ὄπιδος ἀγωνοθεσιῶν τὰς μὲν ἄλλας ἑστιάσεις διε- φύγομεν, ἑστιῶντος αὐτοῦ πολλοὺς μὲν ἅμα ξένους,
8 ἐλέγχωσιν Duebnerus male 7 ἐγκελευόμενοι W 10 em, Emperius: ἐξανιστᾶν 16 malim τὰς μεγάλας
LIBER VIII. 321
πάντας δὲ πολλάκις τοὺς πολίτας ἅπαξ δὲ rovc μάλιστα φίλους καὶ φιλολόγους οἴκοι δεχομένου, καὶ αὐτοὶ παρῆμεν. ἀπηρμένων δὲ τῶν πρώτων Β τραπεζῶν, ἧκέ τις Ἡρώδῃ τῷ ῥήτορι παρὰ γνωρί- 5 μου νενικηκότος ἐγκωμίῳ φοίνικα καὶ στέφανόν τινα τῶν πλεκτῶν κομίξων. ὃ δὲ ταῦτα μὲν δεξιω- σάμενος ἀπέπεμψε πάλιν, ἔφη δ᾽ ἀπορεῖν, τί δήποτε τῶν ἀγώνων στέφανον ἄλλος ἄλλον ἔχει, τὸν δὲ φοίνικα κοινῇ πάντες. “οὐ γὰρ ἐμὲ γοῦν᾽ ἔφη ᾿πεί- ϑουσιν οἵ τὴν ἰσότητα τῶν φύλλων, οἷον ἀντανι- σταμένων ἀεὶ καὶ συνεκτρεχόντων, ἀγῶνι καὶ ἁμίλλῃ παραπλήσιόν τι ποιεῖν φάσκοντες, αὐτήν vs τὴν “νίκην᾽ παρὰ τό 'μὴ εἷκον᾽ ὠνομάσϑαι᾽ καὶ γὰρ ἄλλα πάμπολλα μονονοὺ μέτροις τισὶ καὶ σταϑμοῖς ἀκρι- C βῶς τὴν τροφὴν διανέμοντα τοῖς ἀντιξύγοις πετά- λοις ἐσότητα ϑαυμαστὴν καὶ τάξιν ἀποδίδωσιν" ἔτι δ᾽ ἀπιϑανώτεροι τούτων εἰσὶν οἵ τὸ κάλλος καὶ τὴν εὐφυΐαν ἀγαπῆσαι τοὺς παλαιούς, ὡς Ὅμηρον “ἔρνεϊ φοίνικος᾽ ἀπεικάσαντα τὴν ὥραν τῆς Φαιακίδος, 50 ὑπονοοῦντες. οὐ γὰρ ἀγνοεῖτε δήπουϑεν, ὅτι καὶ ῥόδοις καὶ λυχνίσιν, ἔνιοι δὲ καὶ μήλοις καὶ ῥοιαῖς ἔβαλλον ὡς καλοῖς γεραίροντες ἀεὶ τοὺς νικηφόρουρ. ἀλλ᾽ οὐδὲν οὕτως ἐπιφανῶς ἐχπρεπέστερον ἔχει τῶν ἄλλων ὃ φοίνιξ, ἅτε μηδὲ καρπὸν ἐν τῇ λλάδι φέ- τρῶν ἐδώδιμον ἀλλ’ ἀτελῆ καὶ ἄπεπτον. εἰ γάρ, Ὁ
1
e
1
o
to I
3 καὶ αὐτοῖς παρ᾽ ἡμῖν mei 9 X: ἔφην 14 στάϑμαις R. cf. Symb. p. 49 16 ἔτι δ᾽ ἀπιϑανώτεροι Doehnerus: ἐπεὶ πιϑανώτερι 18 Ὅμηρον) ξ 163 21 λύχνισιν mei ib. malim δόαλαις 242 ἀεὶ] δὴ W Plutarchi Moralia. Vol. IV. 21
322 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ὥσπερ ἐν Συρίᾳ καὶ ἐν Αἰγύπτῳ, παρεῖχε τὴν βά- A«vov, ὄψει τε ϑεαμάτων καὶ γλυκύτητι τραγημά- των πάντων ἥδιστον, οὐκ ἂν ἦν ἕτερον αὐτῷ παρα- βαλεῖν. ὃ γοῦν βασιλεύς, ὥς φασιν, ἀγαπήσας δια- φερόντως τὸν Περιπατητιχὸν φιλόσοφον Νικόλαον, γλυκὺν ὄντα τῷ ἤϑει ῥαδινὸν δὲ τῷ μήκει τοῦ σώ- ματος διάπλεων δὲ τὸ πρόσωπον ἐπιφοινίσσοντος ἐρυϑήματος, τὰς μεγίστας καὶ καλλίστας τῶν φοι- νιχοβαλάνων Νικολάους ὠνόμαξε, καὶ μέχρι νῦν οὕτως ὀνομάξονται.ἢ 10 2. Ταῦτ᾽ εἰπὼν ὃ Ἡρώδης οὐκ ἀτερπέστερον ἐμβάλλειν ἔδοξε τοῦ ξητουμένου τὸ περὶ τοῦ Nuxo- E λάου. “διὸ καὶ μᾶλλον᾽ ἔφη ὃ Σῶσπις 'προϑυμη- τέον, ὡς ἕκαστος αὑτόν τις ἔπεισε, συνεισενεγκεῖν εἰς τὸ ξητούμενον. ἐγὼ δ᾽ εἰδσφέρω πρῶτος. ὅτι v δεῖ τὴν τῶν νικηφόρων δόξαν ἄφϑιτον, ὡς ἀνυστόν ἐστι, καὶ ἀγήρων διαμένειν" ὃ δὲ φοίνιξ μακρόβιον μέν ἐστιν ἐν τοῖς μάλιστα τῶν φυτῶν, ὥς που καὶ τὰ Ὀρφικὰ ταῦτα μεμαρτύρηκε
cQ
“ξῶον δ᾽ ἴσον ἀκροκόμοισιν — 20 φοινίκων ἔρνεσσιν.᾽
μόνῳ δ᾽ αὐτῷ σχεδὸν ὑπάρχει τὸ κατὰ πολλῶν ὡς ἀληϑῶς λεγόμενον" τί δὲ τοῦτ᾽ ἐστί; τὸ ἐμπεδόφυλ-
2 γλυκύτητα mei — 8 Duebnerus: παραλαβεν 12 τὸ Μ 18 ὁ Σῶσπις Leonicus 14 ib. ὡς ἕκαστος — συνεισενεγ- κεῖν W: ὡς ἕκαστον αὐτῷ τις συνέπεισεν ἐνεγκεῖν (ἐγκεῖν Vd) 17 *: ἀγήρω 19 Ὀρφικὰ] Mullach. 1 p. 188 20 ξῶν δ᾽ ἶσον φοινίκων ἔρνεσιν &xoox. W. Aliter Mulla- chius 22 ὡς ἀληϑῶς] collocat post ὑπάρχει Herwerde- nus; melius fuisset post σχεδὸν
LIBER VIII. 323
M
λον εἶναι καὶ G&qpvAAov: οὔτε γὰρ δάφνην οὔτ ἐλαίαν οὔτε μυρσίνην οὔτ᾽ ἄλλο τι τῶν μὴ φυλ- λορροεῖν λεγομένων ὁρῶμεν ἀεὶ ταὐτὰ φύλλα δια- τηροῦν, ἀλλὰ τοῖς πρώτοις ἀπορρέουσιν ἑτέρων ἐπι- 5 βλαστανόντων, ὥσπερ πόλεις, ἕκαστον ἀείξωον δια- μένει καὶ ἀμείλικτον" ὃ δὲ φοίνιξ οὐδὲν ἀποβάλλων ἀφ᾽’ αὑτοῦ τῶν φυομένων, βεβαίως ἀείφυλλός ἐστι" καὶ τοῦτο. δὴ τὸ κράτος αὐτοῦ μάλιστα τῆς νίκης τῷ ἰσχυρῷ συνοικειοῦσι.᾽ ι. 8. Παυσαμένου δὲ τοῦ Σώσπιδος,. Πρωτογένης δ γοαμματικός, ὀνόματι καλέσας Πραξιτέλην τὸν περιηγητήν "οὕτω δὴ τούτους ἔφη 'τοὺς ῥήτορας 134 ἐάσομεν περαίνειν τὸ οἰκεῖον, ἐξ εἰκότων καὶ πιϑα- νῶν ἐπιχειροῦντας" αὐτοὶ δ᾽ ἀφ᾽ ἱστορίας οὐδὲν ἂν 15 ἔχοιμεν τῷ λόγῳ συμβάλλεσϑαι; καίτοι δοκῶ μοι μνημονεύειν ἐν τοῖς ᾿Αττικοῖς ἀνεγνωκὼς ἔναγχος; ὅτι πρῶτος ἐν “ήλῳ Θησεὺς ἀγῶνα ποιῶν ἀπέσπασε κλάδον τοῦ ἱεροῦ φοίνικος" 1) καὶ σπάδιξ ὠνομάσϑη.᾽ 4. Καὶ ὃ Πραξιτέλης 'ταῦτ᾽᾽ εἶπεν ἄδηλα, καὶ 90 τοῦ Θησέως αὐτοῦ πυνϑάνεσϑαι φήσουσιν, ᾧτινι λόγῳ φοίνικος, οὐ δάφνης οὐδ᾽ ἐλαίας, κλάδον ἀπέ- ὅπασεν ἀγωνοθετῶν. σκόπει δή, μή Πυϑικόν ἐστι τὸ νικητήριον, ὡς ᾿ἀμφικτύονος" κἀκεῖ πρῶτον ἐπὶ B τιμῇ τοῦ ϑεοῦ δάφνῃ καὶ φοίνικι τοὺς νικῶντας 85 ἐχόσμησαν, ἅτε δὴ καὶ τῷ ϑεῷ μὴ δάφνας μηδ᾽
Hj
6 πόλις ΒΞ ib. em. Madvigius: ἀεὶ ξῶον 6 ἀμεί- λικτον] ἀνέκλειπτον E 19 ἄδηλα W: ἀλλὰ 20 πυν- ϑαάνεσθϑαι) add. δεῖν W. Malim post φήσουσιν 2428 ὡς οἱ ᾿Αμφικτύονες ἐκεῖ πρῶτον Madvigius cum Amyoto 10. *: ἀμφικτυόνος 94 δάφνῃ καὶ] del. Herwerdenus
21*
2924 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ἐλαίας ἀλλὰ φοίνικας ἀνατιϑέντες, ὡς ἐν híio Νικίας χορηγήσας ᾿4ϑηναίων καὶ ἐν 4ελφοῖς ᾽49η- ναῖοι καὶ Κύψελος πρότερον Κορίνϑιος᾽ ἐπεὶ καὶ φίλαϑλος ἄλλως καὶ φιλόνικος ἡμῖν Ó ϑεός, αὐτὸς ἐν κιϑαρίσει καὶ ὠδῇ καὶ βολαῖς δίσκων, ὡς δ᾽ ι ἔνιοί φασι, καὶ πυγμῇ ἁμιλλώμενος" ἀνθρώποις δὲ προσαμύνων ἀγωνιξομένοις, ὧς Ὅμηρος ἐμαρτύρησε, τὸν μὲν ᾿Δχιλλέα λέγοντα ποιήσας
“ἄνδρε δύω περὶ τῶνδε κελεύομεν, ὥπερ ἀρίστω,
πὺξ μάλ᾽ ἀνασχομένω πεπληγέμεν᾽" ᾧ δέ κ᾿ ᾿“πόλλων vw
δώῃ καμμονίην ......
C τῶν δὲ τοξοτῶν τὸν μὲν εὐξάμενον τῷ ϑεῷ κατορ- ϑῶσαι καὶ λαβεῖν τὰ πρωτεῖα" τὸν δὲ γαῦρον ἀστο- χῆσαι τοῦ σκοποῦ, μὴ εὐξάμενον. καὶ μὴν οὐδ᾽ ᾿4ϑηναίους εἰκός ἐστιν ᾿Απόλλωνι καϑιερῶσαι τὸ 5 γυμνάσιον ἀλόγως καὶ αὐτομάτως" ἀλλὰ παρ᾽ οὗ τὴν ὑγίειαν ἔχομεν ϑεοῦ, τοῦτον εὐεξίαν vs διδό- ναι καὶ ῥώμην ἐπὶ τοὺς ἀγῶνας ᾧοντο. κούφων ὃὲ xol βαρέων ἀγωνισμάτων ὄντων, πύχτῃ μὲν ᾿Δπόλλωνι Δελφούς, δρομαίῳ δὲ Κρῆτας ἱστοροῦσι m
D ϑύειν καὶ “ακεδαιμονίους. σκύλων δὲ Πυϑοῖ καὶ ἀκροϑινίων καὶ τροπαίων ἀναϑέσεις ἄρ᾽ οὐ συμ- μαρτυροῦσιν ὅτι τῆς εἰς τὸ νικᾶν καὶ κρατεῖν δυ- νάμεως τῷ θεῷ τούτῳ πλεῖστον μέτεστιν;
D. Ἔτι δ᾽ αὐτοῦ λέγοντος, ὑπολαβὼν Κάφισος ss 1 ἀνατιϑέντας mei 4 ἄλλως καὶ] ἀλλ᾽ ὡς mei — W: φι- λόνειπος θ διαμιλλώμενοςὉ 9. ᾧπερ ἀρίστῳ mei. vid. Hom.
69 10 πυγμάλ᾽ ἀνασχομένῳ iidem 11 puncta add. Dueb- nerus 21 κύλων iidem 22 τρόπων iidem ἄρα iidem
LIBER VIII. 320
ὁ Θέωνος víóg ᾿ἀλλὰ ταῦτά y" εἶπεν “οὐχ ἱστορίας οὐδὲ περιηγητικῶν 00o0s βιβλίων, ἀλλ᾽ ἐκ μέσων ἀνεσπασμένα τῶν Περιπατητικῶν τόπων εἰς τὸ πι- ϑανὸν ἐπικεχείρηται, καὶ προσέτι τραγικῶς μηχανὴν 5 ἄραντες, ὦ φίλοι, δεδίττεσϑε τῷ ϑεῷ τοὺς ἀντιλέ- γοντας. ὁ μὲν οὖν ϑεός, ὥσπερ προσήκει, πᾶσιν ἴσος ἐστὶ μετ᾽ εὐμενείας" ἡμεῖς δ᾽ ἑπόμενοι Σώ- σπιδι (καλῶς γὰρ ὑφηγεῖται) πάλιν ἐχώμεϑα τοῦ E φοίνικος ἀμφιλαφεῖς τῷ λόγῳ λαβὰς διδόντος. Βα- 10 βυλώνιοι μὲν γὰρ ὑμνοῦσι καὶ ἔδουσιν ὡς ἑξήκοντα καὶ τριακόσια χρειῶν γένη παρέχον αὐτοῖς τὸ δέν- δρον" ἡμῖν δὲ τοῖς Ἕλλησιν ἥκιστα μέν ἐστι χρειώ- δης, ἀϑλητικῆς δὲ φιλοσοφίας καὶ τὸ ἄκαρπον ἂν εἴη" κάλλιστος γὰρ ὧν καὶ μέγιστος ὑπ᾽ εὐταξίας οὐ γόνιμός ἐστι παρ᾽ "uiv, ἀλλὰ τὴν τροφὴν ὥσπερ ἀϑλητοῦ περὶ τὸ σῶμα τῆς εὐταξίας ἀναλιδσκούσδης. σμικρὸν αὐτῷ καὶ φαῦλον εἰς σπέρμα περίεστιν. ἴδιον 05 παρὰ ταῦτα πάντα καὶ μηδενὶ συμβεβη- xüg ἑτέρῳ τὸ μέλλον λέγεσϑαι' φοίνικος γὰρ ξύλον ἂν ἄνωϑεν ἐπιϑεὶς βάρη πιέξῃς, οὐ κάτω ϑλιβόμε- νον ἐνδίδωσιν, ἀλλὰ κυρτοῦται πρὸς τοὐναντίον ὥσπερ ἀνϑιφτάμενον τῷ βιαξομένῳ. τοῦτο δὴ καὶ F περὶ τοὺς ἀϑλητικοὺς ἀγῶνάς ἐστι τοὺς μὲν γὰρ
μι e
to e
2 οὐδὲ *: οὔτε ὁδῶ δὲ mei 5 ὦ φίλοι Duebne- rus: ὀφείλετε R: δεδέττεσθαι 18 *: ἀϑλητικῆ δὲ φι- λοσοφία libri. ἀϑλητικὴν autem φιλοσοφέαν rationalem esse athletarum vivendi morem ex longo usu probatum, quo ut corpus firmius redderent fortiore vescerentur sagina atque voluptatibus venereis sese abstinere luberentur, rectissime monuit Doehnerus 14. 16 εὐταξίας] εὐεξίας W. εὐαυξίας (ab εὐαυξήςρ)
326 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ὑπ’ ἀσϑενείας καὶ μαλακίας εἴκοντας αὐτοῖς πιέ- ξουσι “ἰἄμπτοντες. oí δ᾽ ἐρρωμένως ὑπομένοντες τὴν ἄσκησιν οὐ μόνον τοῖς σώμασιν ἀλλὰ καὶ τοῖς φρονήμασιν ἐπαίρονται καὶ αὐξοῦνται.᾽
135 IIPOBAHMA Ε΄. 5
Διὰ τί πρὸ ἡμέρας ἐκ τοῦ Nellov of πλέοντες ὑδρεύονται.
1, Αἰτίαν τις ἐξήτησε, δι’ ἣν οἵ ναύκληροι τὰς ὑδρείας ἐκ τοῦ Νείλου νυκτὸς οὐχ ἡμέρας ποιοῦν- ται. καί τισι μὲν ἐδόκουν τὸν ἥλιον δεδιέναι. τῷ 1 προϑερμαίνειν τὰ ὑγρὰ μᾶλλον εὔσηπτα ποιοῦντα" πᾶν γὰρ τὸ ϑερμανϑὲν καὶ χλιανϑὲν ἀεὶ πρὸς μετα- βολὴν ἑτοιμότερόν ἐστι καὶ προπέπονθεν ἀνέσει τῆς ποιότητος᾽ ἡ δὲ ψυχρότης πιέξουσα συνέχειν δοκεῖ
Β χαὶ φυλάττειν ἕκαστον ἐν ᾧ πέφυκεν, οὐχ ἥκιστα 15 ὃὲ τὸ ὕδωρ᾽ ὕδατος γὰρ ἡ ψυχρότης σχετικόν ἐστι φύσει" δηλοῦσιν αἷ χιόνες. τὰ κρέα δύυδσόηπτα τη- ροῦσαν πολὺν χρόνον. ἡ δὲ ϑερμότης τά τ᾽ ἄλλα καὶ τὸ μέλι τῆς ἰδίας ποιότητος ἐξίστησι᾽ φϑείρε- ται γὰρ ἑψηϑέν" ἂν δ᾽ ὠμὸν διαμένῃ καὶ τοῖς ἄλ- 90 λοις πρὸς τὸ μὴ φϑείρεσϑαι βοηϑεῖ. μεγίστην δὲ τῇ αἰτία πίστιν παρεῖχε τὰ λιμναῖα τῶν ὑδάτων" χειμῶνος γὰρ οὐδὲν διαφέροντα τῶν ἄλλων ποϑῆ-
4 ὑψοῦνται Herwerdenus; malim ἀνυψοῦνται sed cf. p. 795b . 16 οὐχ ficto] ἥκιστα mel. μήκιστα 17 ma- lim δηλοῦσι δ᾽ 20 δ᾽ ὠμὸν] δὲ μόνον mei
LIBER VIII. 321
ναι, τοῦ ϑέρους γίγνεται πονηρὰ καὶ νοσώδη" διὸ χειμῶνι μὲν τῆς νυχτὸς ἀναλογεῖν δοκούσης ϑέρει δὲ τῆς ἡμέρας, μᾶλλον οἴονται διαμένειν ἄτρεπτον καὶ ἀπαϑὲς τὸ ὕδωρ, ἂν νυκτὸς λαμβάνηται. τού- 5 τοις ἐπιεικῶς οὖσι πιθανοῖς, ἐπανέχυψε λόγος ὥσπερ ἀτέχνῳ πέδστει ναυτικῇ βεβαιούμενος ἐμπειρίᾳ᾽ νυκτὸς γὰρ ἔφασαν λαμβάνειν τὸ ὕδωρ. ἔτι τοῦ ποταμοῦ καϑεστῶτος καὶ ἡσυχάξοντος, ἡμέρας δέ, πολλῶν ἀν- ϑρώπων ὑδρευομένων καὶ πλεόντων, πολλῶν δὲ ϑη- 10 ρίων διαφερομένων, ἀναταραττόμενον γίγνεσϑαι παχὺ καὶ γεῶδες" τὸ δὲ τοιοῦτον εὔσηπτον εἶναι" πάντα γὰρ τὰ μεμιγμένα τῶν ἀμίκτων ἐπισφαλέ- στεραὰ πρὸς σῆψίν ἐστι ποιεῖ γὰρ ἡ μῖξις μάχην, ἡ 0$ μάχη μεταβολήν, μεταβολὴ δέ τις ἡ σῆψιρ. 15 διὸ τάς τε μίξεις τῶν χρωμάτων oí ξωγράφοι φϑο- ροὰς ὀνομάξουσι καὶ τὸ βάψαι 'μιῆναι᾽ κέκληκεν ὁ Ὁ ποιητής, ἡ δὲ κοινὴ συνήϑεια τὸ ἄμικτον καὶ κα- ϑαρὸν ἄφϑαρτον καὶ ἀκήρατον. μάλιστα δὲ γῆ μι- χϑεῖσα πρὸς ὕδωρ ἐξίστησι καὶ φϑείρει τὸ πότιμον 20 καὶ οἰκεῖον" ὅϑεν εὔσηπτα μᾶλλόν ἐστι τὰ στάσιμα καὶ κοῖλα, πολλῆς ἀναπιμπλάμενα γῆς, τὰ δὲ δέοντα φεύγει καὶ διακρούεται τὴν προσφερομένην" καὶ καλῶς Ἡσίοδος ἐπήνεσε |
Ce
"xo1jvne ἀενάου καὶ ἀπορρύτου, ἥ τ᾽ ἀϑόλωτος.᾽ 85 ὑγιεινὸν γὰρ τὸ ἀδιάφϑορον ἀδιάφϑορον δὲ τὸ ἄμι-
6 ἀτέχνῳ πίστει W: ἀτέχνως (aut ἀτεχνῶς) πίστιν ib. em. Madvigius: ναυτικὴν --- ἐμπειρίαν 16 Turnebus: διῆναι cf. Hom. 4 141 28 ᾿Ησίοδος] OD 5965 24 κρή- νης τ᾽ idem
328 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
xvov καὶ καϑαρόν. οὐχ ἥκιστα δ᾽ αἱ τῆς γῆς δια- φοραὶ τῷ λόγῳ μαρτυροῦσι" τὰ γὰρ ὀρεινὴν διε- ξιόντα γῆν καὶ λιϑώδη στερρότερα τῶν ἑλείων καὶ
E πεδινῶν ἐστι πολλὴν γὰρ οὐκ ἀποσπᾷ γῆν. ὃ δὲ Νεῖλος ὑπὸ μαλϑακῆς χώρας περιεχόμενος, μᾶλλον ὁ δ᾽ ὥσπερ αἷμα σαρκὶ κεκραμένος, γλυκύτητος μὲν ἀπολαύει καὶ χυμῶν ἀναπίμπλαται δύναμιν ἐμβρυϑῆ καὶ τρόφιμον ἐχόντων, συμμιγὴς δὲ φέρεται καὶ 80ο- λερός᾽ ἂν δ᾽ ἀναταράττηται, καὶ μᾶλλον" ἡ γὰρ κί- νησις ἀναμίγνυσι τῷ ὑγρῷ τὸ γεῶδες" ὅταν δ᾽ ἠρε- Ὁ μήσῃ, κάτω ῥέπον διὰ βάρος ἄπεισιν. ὅϑεν ὑδρεύ- ονται τῆς νυκτός, ἅμα καὶ τὸν ἥλιον προλαμβά- νοντες. ὑφ᾽ οὗ τὸ λεπτότατον καὶ κουφότατον ἀεὶ τῶν ὑγρῶν αἰρόμενον διαφθείρεται.
F IIPOBAHMA sg. T
Περὶ τῶν ὀψὲ παραγιγνομένων ἐπὶ τὸ δεῖπνον᾽ iv ᾧ καὶ πόϑεν ἀκράτισμα καὶ ἄριστον καὶ δεῖπνον
ὠνομάσϑη. IIPOZO9IIA TOT 4IAAOT'OT.
OI IIAOTTAPXOT TIOI, OI GE2NOZ TIOI, ΘΕΩ͂Ν, 9 IIAOTTAPXOZ, EQKAAPOZ.
1. Τῶν υἱῶν μου τοὺς νεωτέρους ἐν ϑεάτρῳ προσδιατρίψαντας ἀκροάμασι καὶ βράδιον ἐπὶ τὸ
5 ) mei 11 κάτω M: ὶ τὸ 18 ὑφ᾽ " αὐ, τεριερχόμενος κάτω καὶ τ ὑφ
LIBER VIII. 399
δεῖπνον ἐλθόντας οἵ Θέωνος υἱοί ἑκωλυσιδείπνους᾽ 796 καί ᾿ξοφοδορπέδας᾽ καὶ τοιαῦτα μετὰ παιδιᾶς ἔσκω- zvov' oí δ᾽ ἀμυνόμενοι πάλιν ἐκείνους ᾿ἱτρεχεδείπ- vovg! ἀπεκάλουν. καί τις εἶπε τῶν πρεσβυτέρων
5 τρεχέδειπνον εἶναι τὸν ὑστερίξοντα τοῦ δείπνου" ϑᾶττον γὰρ ἢ βάδην ἐπειγόμενον, ὅταν βραδύνῃ, φαίνεσϑαι. καὶ Γάλβα τοῦ παρὰ Καίσαρι γελωτο- ποιοῦ χάριεν ἀπεμνημόνευσεν" ἐκεῖνος γὰρ ᾿ἐπιϑυ- μοδείπνους᾽ ἐκάλει τοὺς ὀψὲ παραγιγνομένους ἐπὶ
10 δεῖπνον᾽ ἀσχολουμένους γὰρ αὐτοὺς ὅμως διὰ τὸ φιλόδειπνον οὐκ. ἀπολέγεσϑαι τὰς κλήσεις.
2. Ἐγὼ δ᾽ εἶπον, ὅτι καὶ Πολύχαρμος ἐν ᾽4ϑή- B ναις δημαγωγῶν καὶ τοῦ βίου διδοὺς ἀπολογισμὸν ἐν ἐκκλησίᾳ 'ταῦτ᾽᾽ εἶπεν, ᾿ἄνδρες ᾿4ϑηναῖοι, τἀμά"
15 χαὶ πρὸς τούτοις, οὐδέποτε κληϑεὶς ἐπὶ δεῖπνον ὕστατος ἀφικόμην. δημοτικὸν γὰρ εὖ μάλα δοκεῖ τὸ τοιοῦτο, καὶ τοὐναντίον οἱ ἄνθρωποι τοὺς ὀψὲ παραγιγνομένους ἀναγκαζόμενοι περιμένειν, ὡς ἀη- δεῖς καὶ ὀλιγαρχικοὺς βαρύνονται.
8. Ὁ 0$ Σώκλαρος ὑπερδικῶν τῶν νεανίσκων “ἀλλ᾽ οὐδὲ τὸν Πιττακόν᾽ ἔφη ᾿“ξοφοδορπέδαν ὃ ᾽4λ- καῖος ὡς ὀψὲ δειπνοῦντα λέγεται προσειπεῖν, ἀλλ᾽ ὡς ἀδόξοις τὰ πολλὰ καὶ φαύλοις ἡδόμενον συμπό- ταις τὸ μέντοι πρωίτερον δειπνεῖν ὄνειδος ἦν
25 πάλαι. καὶ τὸ ἀκράτισμά φασιν οὕτω λέγεσθαι διὰ C τὴν ἀκρασίαν.
1 κωλύουσι δείπνους mei —2ib.*: ξοφοδόρπιδας 7 xol Γάλβα τοῦ Madvigius: καὶ γὰρ βάτου (vel βάττου) 14 τἀμά W: τἄλλλα 18 ἀναγκάξομεν᾽" οἱ mei 21 ἄλκιος iidem 24 προίτερον ER: πρότερον 25 R: φησὶν
880 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
4. Ὑπολαβὼν δ᾽ ὃ Θέων “ἥκιστ᾽ εἶπεν “εἰ δεῖ τοῖς τὸν ἀρχαῖον βίον διαμνημονεύουσι πιστεύειν. φασὶ γὰρ ἐκείνους, ἐργατικοὺς ἅμα καὶ σώφρονας ὄντας, ξἕωϑεν ἐσϑίειν ἄρτον ἐν ἀκράτω, καὶ μηδὲν ἄλλο" διὸ τοῦτο μὲν ἀκράτισμα καλεῖν διὰ τὸν ἄκρα- vov, ὄψον δὲ τὸ παρασκευαζόμενον εἰς δεῖπνον αὖ- volg" ὀψὲ γὰρ δειπνεῖν ἀπὸ τῶν πράξεων γενομέ- ψους. ἐκ τούτου καὶ τὸ δεῖπνον καὶ τὸ ἄριστον, ἀφ᾽ ὅτου λάβοι τοὔνομα, ξήτησιν παρέσχε. καὶ τὸ μὲν ἄριστον ἐδόκει τῷ ἀκρατίσματι ταὐτὸν εἶναι, μαρτυρεῖ τῷ Ὁμήρῳ λέγοντι τοὺς περὶ τὸν Εὔμαιον
“ἐντύνοντας ἄριστον ἅμ᾽ ἠοῖ φαινομένῃφι"
D xal πιϑανὸν ἐδόκει διὰ τὴν ἑωϑινὴν ὥραν ἄριστον ὠνομάσϑαι, καϑάπερ τὸ αὔριον. τὸ δὲ δεῖπνον, ὅτι τῶν πόνων διαναπαύει᾽ πράξαντες γάρ τι δειπνοῦ- σιν ἢ μεταξὺ πράττοντες. ἔστι δὲ καὶ τοῦτο παρ᾽ Ὁμήρου λαβεῖν λέγοντος
“ἦμος δὲ δρυτόμος περ ἀνὴρ ὡπλίσσατο δεῖπνον. εἰ μὴ νὴ zfía τὸ ἄριστον αὐτόϑεν ἀπραγμόνως προσ-
φερόμενοι καὶ ῥᾳδίως ἀπὸ τῶν τυχόντων. τὸ δὲ:
δεῖπνον ἤδη παρεσκευασμένον, ἐκεῖνο μὲν ῥᾷστον, τοῦτο δ᾽ ὥσπερ διαπεπονημένον ἐκάλεσαν. ὅ. Ὑβριστὴς δ᾽ ὧν καὶ φιλόγελως φύσει ὁ ἀδελ-
1 εἰ δεῖ W: ἔδει 11 μάρτυρι τῷ 'Ou. χρωμένοις A&- γοντι R. ΜΡΙΊῺῈ1 vid. corr. μαρτυροῦσι (dat. plur.) pro μαρ- τυρεῖ cf. p. 784d 12 Hom. π 2 ντύνοντα vel ἐντεί- γνοντὰ mei 14 αὔριον] scr. vid. δόρπον quod et coenam et tempus vesperiinum significat, vid. Symb. 18 Hom. 4 86 421 uiv] μὲν olov?
e
LIBER VIII. 391
góg ἡμῶν “αμπρίας ἔφη μυρίῳ τὰ Ῥωμαϊκὰ δεί- ξειν οἰκειότερα τῶν “Ἑλληνικῶν ὀνόματα. τοσαύτης E ἀδείας τῷ φλυαρεῖν δεδομένης. τὸ μὲν γὰρ δεῖπνον φασί 'κοῖνα᾽ διὰ τὴν κοινωνίαν καλεῖσϑαι" καϑ'᾽ ἑαυ- 5 τοὺς γὰρ ἠρίστων ἐπιεικῶς ol πάλαι Ῥωμαῖοι συν- δειπνοῦντες τοῖς φίλοις. τὸ δ᾽ ἄριστον ἐκλήϑη ᾿πράνδιον᾽ ἀπὸ τῆς ὥρας" ἔνδιον γὰρ τὸ δειλινόν, καὶ τὴν μετ᾽ ἄριστον ἀνάπαυσιν ἐνδιάξειν. ἢ πρωι- F νήν τινα σημαίνοντες ἐδωδὴν ἢ τροφήν, ἧ χρῶνται 10 πρὶν ἐνδεεῖς γενέσϑαι. καὶ μὴν ἵν᾿ ἀφῶ τὰ στρώ- - uero) ἔφη 'τὸν οἶνον, τὸ μέλι. τοὔλαιον, τὸ γεύ- ὅασϑαι, τὸ προπιεῖν. ἕτερα πάμπολλα τοῖς αὐτοῖς ὀνόμασι καταφανῶς χρώμενα" τίς οὐκ ἂν εἴποι ἐπὶ κῶμον Ἑλληνικῶς ᾿κωμισσᾶτον᾽ λέγεσϑαι, καὶ τὸ κε- 15 ράσαι ᾿μισκῆραι᾽ xo9' Ὅμηρον, ἡ 0 αὖτ᾽ ἐν κρητῆρι μελίφρονα οἶνον &£ucys" καί ᾿μῆνσαν᾽ μὲν τὴν τράπεξαν ἀπὸ τῆς ἐν μέσῳ ϑέσεως, πᾶνεμ᾽ δὲ τὸν ἄρτον dg ἀνιέντα τὴν πεῖ- ναν᾿ τὸν δὲ στέφανον 'κορῶναν᾽ ἀπὸ τῆς κεφαλῆς, ὡς Ὅμηρος τὸ κράνος εἴκασέ που στεφάνῃ" τὸ δέ 121
,
“καῖρε᾽ δέρε, καί 'δεντῆς᾽ τοὺς ὀδόντας, καί ᾿λάβρα᾽
2
Θ
3 τῷ] τοι vel τὸ mei 4 κοῖνα] κῆνα vel κῦνα mei ὅ σπανίως vel ὀλιγάκις συνδειπνοῦντες ἢὰ 17 πράνδιον] om. mei nisi quod πρανδὲ dant VÀP 9ωἠ ἢ] ἢ τιοὶ 18 ἐπὶ βωμὸν lidem 14 *: κομίσατον vel κομίσαιτο vel κωμεσσάτον 15 "'Ougoov] κ 356 16 δ᾽ αὖτ᾽ ἐν] δὲ τρίτη idem ἔμισγε] ἐκίρνα idem 11 μῆνσαν] μηνέα mei ἀπὸ S 18 πᾶνεμ S: πᾶν | 20 Ὅμηρος) H 12 ἘΤυπορυβ: στεφάνην 10. τὸ δὲ δέρειν καίδερε W; malim τὸ δέρειν δὲ] καέδερε quae commendantur etiam eo quod nomina Graeca articulum re- quirunt sicut Latina respuunt, cf. lin. 4. 7. 15. 17 cett. 21 λαβρατάχια' ἢ mei i. e. λάβρα τὰ χί(ε)ίλη
392 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
τὰ χείλη ἀπὸ τοῦ λαμβάνειν τὴν βορὰν δι’ αὐτῶν; ἢ καὶ τούτων οὖν ἀκουστέον ἀγελαστὶ λεγομένων, 1 μηδ᾽ ἐκείνοις εὐκόπως οὕτως διὰ τῶν ὀνομάτων ὥσπερ τριγχίων τὰ μὲν ἐκκόπτουσι μέρη τὰ δὲ κα- ϑαιροῦσι παραδύσεις διδῶμεν.᾽
np o —À
IIPOBAHMA Z.'.
Περὶ συμβόλων Πυϑαγορικῶν, ἐν olg παρεκελεύοντο χε- λιδόνα οἰκίᾳ μὴ δέχεσϑαε καὶ τὰ στρώματα συνταράττειν εὐθὺς ἀναστάντας.
IIPOZOIIA TOT AIAAODTOT. ZTAAAZ, AETKIOX, IIAOTTAPXOZ, ΦΙΛΙΝΟΣ.
1. Σύλλας ὁ Καρχηδόνιος εἰς Ῥώμην ἀφικομένῳ μοι διὰ χρόνου τὸ ὑποδεκτικόν, ὡς Ῥωμαῖοι κα- λοῦσι, καταγγείλας δεῖπνον ἄλλους ve τῶν ἑταίρον παρέλαβεν οὐ πολλοὺς καὶ Μοδεράτου τινὰ τοῦ Πυ- ϑαγορικοῦ μαϑητήν. ὄνομα “εύκχιον. ἀπὸ Τυρρη- νίας. οὗτος οὖν δρῶν Φιλῖνον τὸν ἡμέτερον ἐμψύ- xov ἀπεχόμενον. οἷον εἰκός, εἰς τοὺς Πυϑαγόρου λόγους προήχϑη" καὶ Τυρρηνὸν ἀπέφηνεν. οὐ πα-
τρόϑεν, ὥσπερ ἕτεροί τινες, ἀλλ᾽ αὐτὸν ἐν Τυρρη- »
Ο νίᾳ καὶ γεγονέναι καὶ τεϑράφϑαι καὶ πεπαιδεῦσϑαι τὸν Πυϑαγόραν᾽' ἰσχυριξόμενος οὐχ ἥκιστα τοῖς συμ-
4 τριγχίων *: τρινχγίέων vel τριχίων — E: καϑαιροῦσινο] καϑαιρουσιν D παρεισδύσεις idem —— ib. idem: δέδομεν 19 Συλάας vel Ουλάας mei 21 *: τετράφϑαι
10
15
LIBER VIII. 333
BóAow, οἷόν ἐστι καὶ τὸ συνταράττειν ἀναστάντας ἐξ εὐνῆς τὰ στρώματα καὶ χύτρας τύπον ἀρϑείσης ἐν σποδῷ μὴ ἀπολείπειν ἀλλὰ συγχεῖν, καὶ χελιδό- νας οἰκίᾳ μὴ δέχεσϑαι μηδὲ σάρον ὑπερβαίνειν μηδὲ 5 γαμψώνυχον οἴκοι τρέφειν' ταῦτα γὰρ ἔφη τῶν Πυϑαγορικῶν λεγόντων καὶ γραφόντων, μόνους ἔργῳ Τυρρηνοὺς ἐξευλαβεῖσϑαι καὶ φυλάττειν. 2. Δεχϑέντων δὲ τούτων ὑπὸ τοῦ Δευχέου, μά- λιστα τὸ τῶν χελιδόνων ἀτοπίαν ἔχειν ἐδόχει. ζῷον 10 ἀσινὲς καὶ φιλάνθρωπον εἴργεσθαι τοῖς γαμψωνύ- χοις ὁμοίως, ἀγριωτάτοις οὖσι καὶ φονικωτάτοις᾽" καὶ γὰρ ᾧ μόνῳ τινὲς τῶν παλαιῶν ᾧοντο λύειν τὸ σύμβολον, ὡς πρὸς τοὺς διαβόλους καὶ ψιϑύρους D τῶν συνήϑων ἡνιγμένον, οὐδ᾽ αὐτὸς ὁ Λεύκιος ἐδο- 15 κίμαξεν' ψιϑυρισμοῦ μὲν γὰρ ἥκιστα χελιδόνι μέ- τεστι, λαλιᾶς δὲ καὶ πολυφωνίας οὐ μᾶλλον ἢ κίτ- ταις καὶ πέρδιξι καὶ ἀλεκτορίσιν. “ἄρ᾽ οὖν᾽ ὁ Σύλλας ἔφη “διὰ τὸν μῦϑον τὸν περὶ τὴν παιδοφονίαν ἀφο- σιοῦνται τὰς χελιδόνας, ἄπωϑεν ἡμᾶς πρὸς ἐκεῖνα :) τὰ πάϑη διαβάλλοντες, ἐξ ὧν τὸν Τηρέα καὶ τὰς γυναῖκας τὰ μὲν δρᾶσαι τὰ δὲ παϑεῖν ἄϑεσμα καὶ σχέτλια λέγουσι, καὶ μέχρι νῦν Δαυλίδας ὀνομάξουσι τὰς ὄρνιϑας; Γοργίας δ᾽ ὃ σοφιστής, χελιδόνος ἀφεί- E σης ἐπ᾽’ αὐτὸν ἀπόπατον, ἀναβλέψας πρὸς αὐτήν 25 οὐ χαλὰ ταῦτ᾽᾽ εἶπεν “ὦ Φιλομήλα. ἢ καὶ τοῦτο
8 *: ἀπολιπεν 4 οἵ, Arist. F . 197 16 8i] om. mei 17 ἄρα οὖν iidem 19 ἄπωθεν *: &xoOtv 21 τὰ uiv X: vàg μὲν 22 Ζαυλιάδαρῦ — 928 Γοργίαρ] cf. Arist, p. 1406, 15b
994 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
κενόν ἐστι; τὴν γὰρ ἀηδόνα, ταῖς αὐταῖς τραγῳδίαις ἔνοχον οὖσαν. οὐκ ἀπείργουσιν οὐδὲ ξενηλατοῦσινἾ.
8. “Ἴσως᾽ ἔφην ἐγώ “καὶ ταῦτ᾽ ἔχει λόγον. ὦ Σύλλα. σκόπει δὲ μὴ πρῶτον μέν, ᾧ λόγῳ τὸ γαμψώνυχον οὐ προσίενται, τούτῳ καὶ ἡ χελιδὼν ἀδοξεῖ παρ᾽ αὐτοῖς᾽ σαρκοφάγος γάρ ἐστι καὶ μά- λιστα τοὺς τέττιγας, ἱεροὺς καὶ μουσικοὺς ὄντας, ἀποκτίννυσι καὶ σιτεῖται" καὶ πρόσγειος αὐτῆς ἡ πτῆσίς ἐστι, τὰ μικρὰ καὶ λεπτὰ τῶν toov ἀγρευ- ούσης. ὥς φησιν ᾿Δριστοτέλης᾽ ἔπειτα μόνη τῶν ὁμωροφίων ἀσύμβολος ἐνοικεῖ καὶ ἀτελὴς ἐνδιαιτᾶ- ται. καίτοι ὅ γε πελαργὸς οὔτε σκέπης μετέχων
᾿ ἀλέας οὔτ᾽ ἀδείας τινὸς ἢ βοηϑείας παρ᾽ ἡμῖν, ἐπίβαϑρόν τι γῆς δίδωσι" τὰ γὰρ ἐπίβουλα καὶ πο- λέμια τῶν ἀνθρώπων, φρύνους καὶ ὄφεις, ἀναιρεῖ περιιών' ἡ δὲ πάντων τυχοῦσα τούτων, ὅταν ἐκ-
128 ϑρέψῃ καὶ τελειώσῃ τοὺς νεοσδούς, ἄπεισιν ἀχά-
ρίστος γενομένη καὶ ἄπυστος. ὃ δὲ δεινότατόν ἐστι, μόνα τῶν συνοίκων μυῖα καὶ χελιδὼν οὐχ ἡμεροῦ- ται πρὸς ἄνθρωπον οὐδ᾽ ἀνέχεται ψαῦσιν οὐδ᾽ ὃμι- λίαν οὐδὲ κοινωνίαν ἔργου τινὸς ἢ παιδιᾶς, ἡ μὲν μυῖα φοβουμένη τῷ πάσχειν κακῶς καὶ διασοβεῖ- σϑαι πολλάκις, ἡ δὲ χελιδὼν τῷ φύσει μισάνϑρω- πος εἶναι καὶ Óv ἀπιστίαν ἀτιϑάσευτος ἀεὶ καὶ ὕποπτος. εἴπερ οὖν δεῖ τὰ τοιαῦτα μὴ κατ᾽ εὐϑυω- ρίαν, ἀλλ᾽ ἀνακλάσαντας ὥσπερ ἐμφάσεις ἑτέρων ἐν ἑτέροις θεωρεῖν, παράδειγμα τὰς χελιδόνας τοῦ ἀβε-
1 κενὸν M: κοινόν 10 "4gictotéAng] Fragm. 358 14 γῆς] στέγης R
1ὅ
LIBER IX. 365
2. Καὶ ὁ “Ἑρμείας "Eouijg ἔφη “λέγεται ϑεῶν ἐν Αἰγύπτῳ γράμματα πρῶτος εὑρεῖν᾽ διὸ καὶ τὸ τῶν γραμμάτων Αἰγύπτιοι πρῶτον ἵβιν γράφουσιν. ὡς Ἑρομεῖ προσήκουσαν, οὐκ ὀρϑῶς κατά ys τὴν ἐμὴν
5 δόξαν, ἀναύδῳ καὶ ἀφϑόγγῳ προεδρίαν ἐν γράμμα- σιν ἀποδόντες. Ἑρμεῖ δὲ μάλιστα τῶν ἀριϑμῶν ἡ τετρὰς ἀνάκειται" πολλοὶ δὲ καὶ τετράδι μηνὸς ἴστα- F μένου γενέσϑαι τὸν ϑεὸν ἱστοροῦσι. τὰ δὲ δὴ πρῶτα καὶ Φοινίκεια διὰ Κάδμον ὀνομασϑέντα τετράκις
104 τετρὰς γενομένη παρέσχε᾽ καὶ τῶν αὖϑις ἐφευρε- ϑέντων δὲ Παλαμήδης vs πρότερος τέτταρα καὶ Σι- μωνίδης αὖϑις ἄλλα τοσαῦτα προσέϑηκε. καὶ μὴν ὅτι πάντων ἀριϑμῶν πρῶτος τέλειος. ἡ μὲν τριὰς ὡς ἀρχὴν καὶ μέδον ἔχουσα καὶ τέλος. ἡ δ᾽ ἑξὰς
15 ὡς ἴση τοῖς αὑτῆς μέρεσι γιγνομένη, δῆλόν ἐστι. τούτων τοίνυν ἡ μὲν ἑἕξὰς ὑπὸ τῆς τετράδος, ἡ δὲ τριὰς ὑπὸ τῆς ὀγδοάδος πολλαπλασιασϑεῖσα, πρώτου κύβου πρῶτος τέλειος, τὸ τῶν τεττάρων καὶ εἴκοσι παρέσχηκε πλῆϑοο.᾽
2:0 . 8. Ἔτι δ᾽ αὐτοῦ λέγοντος, ὃ γραμματιστὴς Ζω- πυρίων δῆλος ἦν καταγελῶν καὶ παρεφϑέγγετο" παυσαμένου δέ, οὐ κατέσχεν ἀλλὰ φλυαρίαν τὰ τοιαῦτα πολλὴν ἀπεχάλει" μηδενὶ γὰρ λόγῳ συν- 189 τυχίᾳ δέ τινι καὶ τὸ πλῆϑος τῶν γραμμάτων γεγο-
25 νέναι τοσοῦτον καὶ τὴν τάξιν οὕτως ἔχουσαν, ὥσπερ,
1 καὶ ὁ Ἑρμείας W: καὶ ϑερμασίας 4. 6 malim 'Eouij | 8 δὲ) τε mei 18 ὅτι Madvigius: ὁ ib. malim πρῶτοι τέλειοι 14 μέσην mei 16 ἡ δὲ τριὰς ὑπὸ τῆς
ὀγδοάδος Madvigius 17 πρώτου κύβου (i.e. ὑπὸ τοῦ πρ. κύβου) *: πρῶτον κύβον 19 παρεσχήκασιῦ
990 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
IIPOBAHMA H'. Διὰ τί μάλιστα of IlvOoyooixol ἐμψύχων τοὺς ἰχϑῦς παρῃτοῦντο.
IIPOZ9IIA TOT Ζ4Ι4Ζ2ΖΟΓΟΥ.
EMHIEZOKAHZ, ZTAAAE, AETKIOZ, TTNAAPHZ, ΝΈΣΤΩΡ,
ex
1. Ἐπεὶ δὲ τούτων λεγομένων ὃ “εύκιος οὔτε ψέγων οὔτ᾽ ἐπαινῶν, ἀλλ᾽ ἡσυχίαν ἄγων, σιγῇ δὲ καὶ καϑ' ἑαυτὸν ὁρῶν ἤκουεν, ὀνομαστὶ καλέσας τὸν Σύλλαν ὃ ᾿Εμπεδοκλῆς “Δεύκιος᾽ εἶπεν “ὃ ἑταῖ- τ ρος εἰ μὲν ἔχϑεται τοῖς λεγομένοις, ὥρα πεπαῦσϑαι καὶ ἡμᾶς" εἰ δὲ ταῦτα τῶν ὑπὸ τὴν ἐχεμυϑίαν ἐστίν. ἀλλ᾽ ἐκεῖνό γε δοχῶ μήτ᾽ ἄρρητον εἶναν μήτ᾽ ἀνέ-
E ξοιστον πρὸς ἑτέρους, ὅτι δὴ μάλιστα τῶν ἰχϑύων ἀπείχοντο᾽ καὶ γὰρ ἱστορεῖται τοῦτο περὶ τῶν πα-υ λαιῶν Πυϑαγορικῶν᾽ καὶ τοῦ x«9' ἡμᾶς ᾿4λεξικρά- τους ἐνέτυχον μαϑηταῖς, ἄλλα μὲν ἔστιν ὅτε με- τρίως προσφερομένοις καὶ νὴ zia ϑύουσιν, ἰχϑύος ὃὲ μὴ γεύσασθαι τὸ παράπαν ὑπομένουδιν. ἣν δὲ Τυνδάρης ὁ “ακεδαιμόνιος αἰτίαν * * ἔλεγε δὲ τῆς s ἐχεμυϑίας τοῦτο γέρας εἶναι, τοὺς ἰχϑῦς καλεῖν ἔλ- λοπας, οἷον ἱλλομένην τὴν ὕπα καὶ καϑειργομένην
13 ys] τε mei 14 ὅτι] ὅτε iidem 17 ἀλλὰ iidem
μετρίοις iidem 20 lac. signavit Duebnerus. Fort. sup- plendum ἣν δὲ T. ὁ Λακ. αἰτίαν [ἔλεγεν οὐκ ἀποδέχομαι] ἔλεγε δὲ cf. Symb. 21 τοῦτο] sc. τὸ μὴ γεύεσϑαι Cetera fort. sunt ita corrigenda: τοὺς γὰρ ἰχϑῦς καλεῖν ἔλλοπας — καὶ τὸν ὁμών. ἐμοὶ τὸν παυσάνεμον (hoc cum Herwer-
deno) πυϑ'. παραινεῖν τάδε ᾿ “Ιόγματα δὲ στέγ᾽ ἔσω φρενὸς ἔλλοπος οὔτι (haec cum W) ἔλασσον᾽᾿ ἔλλοπας] om. mei
LIBER VIII. 390
κλώπειόν τι τοῖς ἄλλοις γέρας νέμουσα τῆς Ovyys- νείας καὶ τῆς οἰχειότητος, ὀψοποιουμένοις καὶ
ἀναλισκομένοις ὑπ’ αὐτῶν. καίτοι βόλον ἰχϑύων Ἑ
πρίασθαί ποτε φασὶ τὸν Πυϑαγόραν, εἶτ᾽ ἀφεῖναι 5 κελεῦσαι τὴν σαγήνην, οὐχ ὡς ἀλλοφύλων καὶ πο- λεμίων ἀμελήσαντα τῶν ἰχϑύων ἀλλ’ dg ὑπὲρ φί- λων καὶ οἰκείων γεγονότων αἰχμαλώτων λύτρα κα- ταβαλόντα. “διὸ τοὐναντίον᾽ ἔφην “ὑπονοεῖν τῶν ἀνδρῶν ἡ ἐπιείκεια καὶ πραότης δίδωσι, μήποτ᾽ 10 ἄρα μελέτης ἕνεκεν τοῦ δικαίου καὶ συνηϑείας ἐφεί- δοντο μάλιστα τῶν ἐναλίων, ὡς τἄλλα μὲν αἰτίαν ἁμωσγέπως παρέχοντα τοῦ κακῶς πάσχειν τάἀν- ϑρώπῳ. τοὺς δ᾽ ἰχϑῦς οὐδὲν ἀδικοῦντας ἡμᾶς, οὐδ᾽ εἰ πάνυ πεφύκασι δυναμένους. πάρεστι δὲ τῶν τε 16 λόγων καὶ τῶν ἱερῶν εἰκάξειν τοῖς παλαιοῖς, ὡς οὐ μόνον ἐδωδὴν ἀλλὰ καὶ φόνον ξῴου μὴ βλάπτον- τος ἔργον ἐναγὲς καὶ ἄϑεσμον ἐποιοῦντο᾽ πλήϑει δ᾽ ἐπιχεομένῳ καϑειργόμενοι. καὶ χρησμοῦ τινος, ὥς φασιν, ἐκ Ζελφῶν ἐπικελευσαμένου τοῖς καρ- :0 ποῖς ἀρήγειν φϑειρομένοις, ἤρξαντο μὲν καϑιδρεύ- εἰν" ἔτι δ᾽ ὅμως ταραττόμενοι καὶ δειμαίνοντες “ἔρ- δευν᾽ μὲν ἐκάλουν καί ῥέξειν, ὥς τι μέγα δρῶντες τὸ ϑύειν ἔμψυχον᾽ ἄχρι δὲ νῦν παραφυλάττουσιν ἰσχυρῶς τὸ μὴ σφάττειν, πρὶν ἐπινεῦσαι κατασπεν- 86 δόμενον. «οὕτως εὐλαβεῖς πρὸς ἔπασαν ἀδικίαν ἦσαν.
καίτοι, ἵνα τἄλλα ἐάσωμεν, εἰ μόνον ἀλεκτορίδων 780
ἀπείχοντο πάντες ἢ δασυπόδων, οὐκ ἂν ἦν χρόνου
8 W: ἀναλισκομένης — " καταβάλλοντα mei 12 τάν- ϑρώπῳ": τῷ ἀνθρώπῳ 240 ἀρήγει mei — 22 ῥαΐξειν iidem 22*
",
" QUAESTIONUM CONVIVALIUM ἀλλὰ τοὐναντίον etg ταύτην ἀπόλλυσϑαι τὸν πατέρα καὶ σωτῆρα τῆς χώρας, ὃν Ὀσίριδος ἀπορροὴν ὀνο- μάζουσε. καὶ θρηνοῦντες τὸν ἐν τοῖς ἀριστεροῖς μέρεσι γεννώμενον ἐν δὲ τοῖς δεξιοῖς φϑειρόμενον, αἰνέττονται τὴν τοῦ Νείλου τελευτὴν καὶ φϑορὰν 5 ἐν τῇ θαλάττῃ γιγνομένην. ὅϑεν οὔτε τὸ ὕδωρ πό- noy αὐτῆς, οὔϑ᾽ ὧν τρέφει τι καὶ γεννᾷ καϑα- ρὸν ἡγοῦνται καὶ οἰκεῖον, οἷς μήτε πνεύματος κοι-
C vob μήτε συμφύλου νομῆς μέτεστιν, ἀλλ᾽ ὃ σῴξων πάντα τἄλλα καὶ τρέφων ἀήρ, ἐκείνοις ὀλέϑοριός 10 ἐστιν, ὡς παρὰ φύσιν καὶ χρείαν γεγονόσι καὶ ξῶ- σιν. οὐ δεῖ δὲ ϑαυμάξειν, εἰ τὰ ξῷα διὰ τὴν 94- λατταν ἀλλότρια καὶ οὐκ ἐπιτήδεια καταμίγνυσϑαι εἰς αἷμα καὶ πνεῦμα νομίζουσιν αὑτῶν, οἵ γε μηδὲ τοὺς κυβερνήτας ἀξιοῦσι προσαγορεύειν ἀπαντῶν- ts ttg, ὅτι τὸν βίον ἀπὸ ϑαλάττης ἔχουσι.
ὃ. Ταῦτ᾽ ἐπαινέσας ὃ Σύλλας προσεῖπε περὶ τῶν Πυϑαγορικῶν, ὡς μάλιστα μὲν ἐγεύοντο τῶν ἵερο- ϑύτων ἀπαρξάμενοι τοῖς ϑεοῖς᾽ ἰχϑύων δὲ ϑύσιφιος
D οὐδεὶς οὐδ᾽ ἱερεύσιμός ἐστιν. ἐγὼ δέ, παυσαμένων so ἐκείνων, «Αἰγυπτίοις μὲν ἔφην ὑπὲρ τῆς ϑαλάττης πολλοὺς μαχεῖσϑαι καὶ φιλοσόφους καὶ ἰδιώτας, ἐκ- λογιξομένους ὕὅδοις ἀγαϑοῖς εὐπορώτερον καὶ ἡδέω τὸν βίον ἡμῶν πεποίηκεν. ἡ δὲ τῶν Πυϑαγορικῶν πρὸς τὸν ἰχϑῦν ἐκεχειρία διὰ τὸ μὴ σύμφυλον ἄτο- 36 πος καὶ γελοία μᾶλλον δ᾽ ἀνήμερος ὅλως καὶ Κυ-
4 δὲὴῇ᾽΄ Μ 71 τι)]τὲ R 14 εἰς] πρὸς Doehnerus
17 corr. vid. προσεπεῖπε 926 γελοία *: γελοῖχ vel ye- λοῖαι
LIBER VIII. 339
κλώπειόν τι τοῖς ἄλλοις γέρας νέμουσα τῆς Gvyys- νείας καὶ τῆς οἰκειότητος, ὀψοποιουμένοις καὶ ἀναλιδσχομένοις ὑπ’ αὐτῶν. καίτοι βόλον ἰχϑύων E πρίασϑαί ποτε φασὶ τὸν Πυϑαγόραν, εἶτ᾽ ἀφεῖναι 5 κελεῦσαι τὴν σαγήνην, οὐχ ὡς ἀλλοφύλων καὶ πο- λεμέων ἀμελήσαντα τῶν ἰχϑύων ἀλλ’ ὡς ὑπὲρ φί- λων καὶ οἰκείων γεγονότων αἰχμαλώτων λύτρα κα- ταβαλόντα. “διὸ τοὐναντίον᾽ ἔφην “ὑπονοεῖν τῶν ἀνδρῶν ἡ ἐπιείκεια καὶ πραότης δίδωσι, μήποτ᾽ 10 ἄρα μελέτης ἕνεκεν τοῦ δικαίου καὶ συνηϑείας ἐφεί- δοντο μάλιστα τῶν ἐναλίων, ὡς τἄλλα μὲν αἰτίαν ἁμωσγέπως παρέχοντα τοῦ κακῶς πάσχειν τἀν- ϑρώπωῳ, τοὺς δ᾽ ἰχϑῦς οὐδὲν ἀδικοῦντας ἡμᾶς, οὐδ᾽ εἰ πάνυ πεφύκασι δυναμένους. πάρεστι δὲ τῶν τε 15 λόγων καὶ τῶν ἱερῶν εἰκάξειν τοῖς παλαιοῖς. ὡς οὐ μόνον ἐδωδὴν ἀλλὰ καὶ φόνον ξῴου μὴ βλάπτον- vog ἔργον ἐναγὲς καὶ ἄϑεσμον ἐποιοῦντο πλήϑει δ᾽ ἐπιχεομένῳ καϑειργόμενοι, καὶ χρησμοῦ τινος, ὥς φασιν, ἐκ ΖΔελφῶν ἐπικελευσαμένου τοῖς καρ- 0 ποῖς ἀρήγειν φϑειρομένοις, ἤρξαντο μὲν καϑιδρεύ- εἰν ἔτι δ᾽ ὅμως ταραττόμενοι καὶ δειμαίνοντες “ἔρ- δευν᾽ μὲν ἐκάλουν καί ᾿ῥέξειν, ὥς τι μέγα δρῶντες τὸ ϑύειν ἔμψυχον᾽ ἄχρι δὲ νῦν παραφυλάττουσιν ἰσχυρῶς τὸ μὴ σφάττειν, πρὶν ἐπινεῦσαι κατασπεν- 35 δόμενον. "οὕτως εὐλαβεῖς πρὸς ἅπασαν ἀδικίαν ἦσαν.
καίτοι, ἵνα τἄλλα ἐάσωμεν. δὲ μόνον ἀλεκτορίδων 180
ἀπείχοντο πάντες ἢ δασυπόδων, οὐκ ἂν ἦν χρόνου
8 W: ἀναλισκομένηρ — "7 καταβάλλοντα mei 12 τάν- ϑρώπῳ ": τῷ ἀνθρώπῳ 20 ἀρήγει mei 32 ῥαΐζειν iidem ὩΣ
368 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
IIPOBAHMA Ε΄.
Διὰ τί Πλάτων εἰκοστὴν ἔφη τὴν Αἴαντος ψυχὴν ἐπὶ τὸν κλῆρον ἐλϑεῖν.
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT 41AA40T 0T. TAAZ, ΣΏΩΣΠΙΣ, AMMSNIOZ, AAMIIPIAZ.
1, Ταῦτα τοὺς ἄλλους ἅπαντας ἡδίους ἐποίησε, μόνον δὲ τὸν γραμματικὸν Ὕλαν ὁ ῥήτωρ Σῶσπις ὁρῶν ἀποσιωπῶντα καὶ βαρυϑυμούμενον (οὐ πάνυ γὰρ εὐημέρησεν ἐν ταῖς ἐπιδείξεσιν) ἀνεφώνησεν
“οἴη δ᾽ 4ἴαντος ψυχὴ Τελαμωνιάδαο"
F τὰ λοιπὰ μεῖξον φϑεγγόμενος ἤδη πρὸς ἐκεῖνον ἐπέραινεν,
ἀλλ᾽ ἴϑι δεῦρο, ἄναξ, ἵν᾽ ἔπος καὶ μῦϑον ἀκούσῃς ἡμέτερον᾽ δάμασον δὲ μένος καὶ ἀτειρέα ϑυμόν""
ἔτι δ᾽ ἀνώμαλος ὧν ὑπ’ ὀργῆς ὁ Ὕλας ἀπεκρίνατο δσκαιῶς᾽ τὴν μὲν «Αἴαντος ἔφη ψυχὴν εἰκοστὴν λαχοῦσαν ἐν '4i0ov διαμείψασθαι κατὰ τὸν Πλά- τῶνὰα φύσιν λέοντος" αὐτῷ δὲ πολλάκις παρίστα- ϑαι καὶ τὰ τοῦ κωμικοῦ γέροντος
“ὄνον γενέσϑαι κρεῖττον, ἢ τοὺς χείρονας ὁρᾶν ἑαυτοῦ ξῶντας ἐπιφανέστερον."
καὶ ὃ Σῶσπις γελάσας “ἀλλ᾽ ἕως μέλλομεν ἐνδύε-
8 ἀποσιωπῶν mei 10 Hom. 4 543 11 μεῖξον X: utifov ἢ 18 ἴθι] ἄγε Homerus 4.661 14 ἀτειρέα] ἀγή- γορα idem 1 ἀνώμαλος ὧν Doehnerus: ὁμολοῶν 17 λα- λοῦσαι mei Πλάτωνα] Rep. p. 620b 20 cf. Kock. 8 p. 64 22 μέλλοιεν] add. vid. εἶπεν
10
LIBER VIII. 341
zovrov στρατοπεδεύοντας, ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἁβροβίοις Φαί- αξιν οὐδὲ τοῖς ἀσώτοις μνηστῆρσιν, ἀμφοτέροις οὖσι νησιώταις. ϑαλάττιον παρατέϑεικεν ὄψον" οἵ δ᾽ Ὀδυσσέως ἑταῖροι. τοσαύτην πλέοντες ϑάλατταν,
5 οὐδαμοῦ καϑῆκαν ἄγκιστρον οὐδὲ πόρχον οὐδὲ δί- κτυον, ἀλφίτων παρόντων᾽
ἀλλ᾽ ὅτε δὴ νηὸς ἐξέφϑιτο ἥια πάντα. .
μικρὸν ἔμπροσϑεν ἢ ταῖς τοῦ Ἡλίου βουσὶν ἐπιχει- ρεῖν, ἰχϑῦς ἀγρεύοντες, οὐκ ὄψον ἀλλὰ τροφὴν ἀναγ- D 10 χαίαν ἐποιοῦντο ἱγναμπτοῖς ἀγκίστροισιν᾽ ἔτειρε δὲ γαστέρα λιμός
ὑπὸ τῆς αὐτῆς ἀνάγκης ἰχϑύσι τε χρωμένων καὶ τὰς τοῦ Ἡλίου βοῦς κατεσϑιόντων. ὅϑεν οὐ παρ᾽ A[- γυπτίοις μόνον οὐδὲ Σύροις, ἀλλὰ καὶ παρ᾽ Ἕλλησι 15 γέγονεν ἁγνείας μέρος ἀποχὴ ἰχϑύων, μετὰ τοῦ δι- καίου καὶ τὸ περίεργον οἶμαι τῆς βρώσεως ἀποδιο- πομπουμένοις.ἢ | 4. Ὑπολαβὼν δ᾽ ὁ Νέστωρ 'vóv δ᾽ ἐμῶν᾽ ἔφη ᾿πολιτῶν ὥσπερ Μεγαρέων οὐδεὶς λόγος" καίτοι πολ- 80 λάκις ἀκήκοας ἐμοῦ λέγοντος, ὅτι ἀεὶ οἱ τοῦ Ποσει- δῶνος ἱερεῖς, οὺς ἱερομνήμονας καλοῦμεν, ἰχϑῦς οὐκ ἐσθίουσιν. ὃ γὰρ ϑεὸς λέγεται φυτάλμιος. οἵ δ᾽ ἀφ᾽ Ἕλληνος τοῦ παλαιοῦ καὶ πατρογενίῳ Ilocsu- E
1 οὐδ᾽] οὐδ᾽ αὐτοῖς τοῖς 7 Hom. y 329 11 id. μ 332 15 ἀπογχῆ mei 19 μεγάρων mei. cf. Theocr. 14, 49 et Schol. 20 ἀεὶ of] of ἀεὶ R. Fort. of ἐν Λ| ἐπτΊει cf. p. 988 f. 28 πατρογενίῳ)] πατρὶ γενεσίῳ Doehnerus; malim προγενίῳ αὖ sit idem aique προγενεῖ vel προγόνῳ (προ — πατρο) cf. Hesychi εὐγένιορ: εὐγενής ὁμόγνιος ex ὁμογένιος, συγγένειος (Ζεύρ)
942 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
δῶνι ϑύουσιν, ἐκ τῆς ὑγρᾶς τὸν ἄνθρωπον οὐσίας φῦναι δοξάξοντες, ὡς καὶ Σύροι" διὸ καὶ σέβονται τὸν ἰχϑῦν, ὡς ὁμογενῆ καὶ σύντροφον, ἐπιεικέστε-- ρον ᾿'δναξιμάνδρου φιλοδοφοῦντες" οὐ γὰρ ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐκεῖνος ἰχϑῦς καὶ ἀνθρώπους, ἀλλ᾽ ἐν ἐχϑύ- c σιν ἐγγενέσϑαι τὸ πρῶτον ἀνθρώπους ἀποφαίνεται,
F καὶ τραφέντας ὥσπερ oí γαλεοὶ καὶ γενομένους ἱκανοὺς ἑαυτοῖς βοηϑεῖν ἐκβῆναι τηνικαῦτα καὶ γῆς λαβέσϑαι. καϑάπερ οὖν τὸ πῦρ τὴν ὕλην, ἐξ ἧς ἀνήφϑη, μητέρα καὶ πατέρ᾽ οὖσαν, ἤσϑιεν, ὡς ὃ τὸ τὸν Κήυκος γάμον εἰς τὰ Ἡσιόδου παρεμβαλὼν si- ρηκεν᾽ οὕτως ὃ ᾿ἀναξίμανδρος τῶν ἀνθρώπων πα- τέρα καὶ μητέρα κοινὸν ἀποφήνας τὸν ἐἰχϑῦν διέ- βαλε πρὸς τὴν βρῶσιν.
781 IIPOBAHMA Θ΄. 15
Ei δυνατόν ἐστι συστῆναι νοσήματα καινὰ καὶ δι’ Gg αἰτίας.
ΠΡΟΣΩΠΑ TOT ALAAOTOT. ΦΙΛΩΝ, A4IOI'ENIANOZ, IIAOTTAPXOZ.
1, Φίλων ὃ ἰατρὸς διεβεβαιοῦτο τὴν καλουμέ- so vqv ἐλεφαντίασιν οὐ πρὸ πολλοῦ πάνυ χρόνου γνώ- Quuov γεγονέναι" μηδένα γὰρ τῶν παλαιῶν ἰατρῶν
2 Turnebus: δόξαντες 4 ᾿Δναξιμάνδρου] cf. Mullach.
1 p. 238 adn. 18 7 γαλεοί] scripsi cum Emperio: πα-
Aciot — 11 Κήυκος γάμον] cf. Kinkel. p. 146 ib. τὰ Ba- sileensis: τὰς
LIBER VIII. 848
τοῦ πάϑους τούτον πεποιῆσϑαι λόγον, εἰς ἕτερα μικρὰ καὶ γλίσχρα καὶ δυσϑεώρητα τοῖς πολλοῖς ἐν- ταϑέντας. ἐγὼ δὲ καὶ μάρτυν αὐτῷ παρεῖχον ἐκ φι- λοσοφίας ᾿4ϑηνόδωρον, ἐν τῷ προτέρῳ τῶν ᾿Επιδη- B 5 μέων ἱστοροῦντα πρῶτον ἐν τοῖς κατ᾽ ᾿4“σκληπιάδην χρόνοις οὐ μόνον τὴν ἐλεφαντίασιν ἀλλὰ καὶ τὸν ὑδροφόβαν ixgavij γενέσϑαι. ϑαυμάξοντες οὖν οἵ παρόντες. εἰ νέα πάϑη τότε πρῶτον ἔσχεν ἐν τῇ φύσει γένεσιν καὶ σύστασιν, οὐχ ἧττον ᾧοντο ϑαυ- 10 μάσιον εἶναι τὸ λαϑεῖν τηλικαῦτα συμπτώματα χρό- vov τοδοῦτον᾽ ἐρρύησαν δέ πῶς μᾶλλον οἷ πλείους ἐπὶ τὸ δεύτερον ὡς ἀνθρώπινον μᾶλλον" ἥκιστα τὴν φύσιν ἔν γε τούτοις φιλόκαινον εἶναι καὶ νέων πρα- γμάτων ὥσπερ ἐν πόλει τῷ σώματι δημιουργὸν 15 ἀξιοῦντεο.
2. Ὁ δὲ Διογενιανὸς ἔφη καὶ τὰ τῆς ψυχῆς νοσήματα καὶ πάϑη κοινήν τινα καὶ πάτριον ὁδὸν C βαδέξειν. “καίτοι παντοδαπὸν μέν᾽ εἶπεν “ἡ μοχ- ϑηρία καὶ πολύτολμον, αὐτοχρατὲς δ᾽ ἡ ψυχὴ καὶ
30 χύριον ὕφ᾽ αὑτῆς, εἰ βούλοιτο, μεταβάλλειν καὶ τρέ- πεῦϑαι ῥαδίως" ἔχει δέ τινα τάξιν τὸ ἄτακτον αὖ- τῆς καὶ τὰ μέτρα τηρεῖ τοῖς πάϑεσιν, ὥσπερ ἡ ὃά- λαττα ταῖς ὑπερεκχύσεσι, καὶ καινὸν οὐδὲν οὐδὲ τοῖς παλαιοῖς ἀνιστόρητον ἐξήνϑηκε κακίας εἶδος"
2; ἀλλὰ πολλαὶ μὲν ἐπιϑυμιῶν διαφοραί, μυρία δὲ κι-
1 τοῦτο mei 4 malim ᾿Επιϑημιῶν cum pr. m. Vd 9 σύστασιν R: στάσιν (στᾶσιν E ortum ut vid. ex ὅξασιν e σύστασιν 20 ὑφ᾽ αὑτῆς *: ὑπ᾽ αὐτῆξ ἢ βούλοιτοῦ cf. p. 1689
944 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
νήματα φόβου καὶ σχήματα’ τὰς δὲ λύπης καὶ ἧδο- νῆς μορφὰς ἔργον ἐστὶ μὴ ἀπειπεῖν ἐξαριϑμούμενον᾽ οὐ μέν τι νῦν γε κἀχϑές, ἀλλ᾽’ ἀεί ποτε tj ταῦτα, κοὐδεὶς οἷδεν ἐξ ὅτου 'gávq?
D πόϑεν γε δὴ σώματι νόσημα καινὸν ἢ πάϑος ὀψέ- yovov, ἰδίαν μὲν ὥσπερ ἡ ψυχὴ κινήσεως ἀρχὴν οἵ- κοϑὲν οὐκ ἔχοντι, συνημμένῳ δὲ κοιναῖς πρὸς τὴν φύσιν αἰτίαις καὶ κεκραμένῳ κρᾶσιν, ἧς καὶ τὸ ἀό- ριίόστον ἐντὸς ὕρων πλανᾶται, καϑάπερ πλοῖον ἐν περιδρόμῳ σαλεῦον; οὔτε γὰρ ἀναίτιος νόσου σύ- τὸ στασίς ἐστι. τὴν ἐκ μὴ ὄντος παρανόμως ἐπεισά- γουδὰ γένεσιν καὶ δύναμιν τοῖς πράγμασιν" αἰτίαν τε καινὴν ἔργον ἐξευρεῖν, μὴ καινὸν ἀέρα καὶ ξένον ὕδωρ καὶ τροφὰς ἀγεύστους τοῖς πρότερον ἐξ ἕτέ- ρῶν τινῶν κόσμων ἢ μετακοσμέων ἀποφήναντι δεῦρο 15 νῦν πρῶτον ἐπιρρεούδσας. ἐκ τούτων γὰρ νοσοῦμεν
E οἷς καὶ ξῶμεν, ἴδια δὲ σπέρματα νόσων οὐκ ἔστιν" ἀλλ᾽ αἵ τούτων μοχϑηρίαι πρὸς ἡμᾶς καὶ αἵ ἡμῶν περὶ ταῦτα πλημμέλειαι τὴν φύσιν ἐπιταράττουσιν᾽ αἱ δὲ ταραχαὶ διαφορὰς ἀιδίους ἔχουσι πολλάκις 50 νέοις χρωμένας ὀνόμασι" τὰ γὰρ ὀνόματα τῆς συν- ηϑείας ἐστὶ τὰ δὲ πάϑη τῆς φύσεως" ὅϑεν ἐν ἀφω- ρισμένοις τούτοις ἐκεῖνα ποικιλλόμενα τὴν ἀπάτην πεποίηκεν. ὡς δὲ τοῖς τοῦ λόγου μορίοις καὶ ταῖς
Ε πρὸς ἄλληλα τούτων συντάξεδσι καινὸν ἐγγενέσϑαι 536
οι
1 τὰς *: τῆς 8 Soph. Ántig. 466 4 idem: xol οὐδεὶς --- ἐξότου ἐφάνη 6 κενὸν mei . 8 ἄριστον iidem 12 καὶ] om. iidem; corr. vid. δύναμιν καὶ γένεσιν 18 καὶ αὖ *: καὶ 90 ἰδίους W 29 ἐστί *: εἰσί
LIBER VIII. 945
βαρβαρισμὸν ἢ δολοικιόμὸν ἐξαίφνης δυνατόν ἐστιν, οὕτως αἵ τοῦ σώματος κράσεις ὡρισμένας ἔχουσι τὰς ὀλισϑήσεις καὶ παραβάδεις, τρόπον τινὰ τῇ φύ- σει καὶ τῶν παρὰ φύσιν ἐμπεριεχομένων. ταύτῃ 5 y& κομψοὶ καὶ οἵ μυϑογράφοι" τὰ γὰρ παντάπασιν ἔκφυλα καὶ τεράστια τῶν ξῴων γενέσϑαι λέγουσιν ἐν τῇ γιγαντομαχίᾳ, τῆς δελήνης ἐκτρεπομένης καὶ τὰς ἀνατολὰς οὐχ ὅϑεν εἴωϑε ποιουμένης" oí δὲ καινὰ νοσήματα τὴν φύσιν ὥσπερ τέρατα γεννᾶν 10 ἀξιοῦσι, μήτε πιϑανὴν μήτ᾽ ἀπέϑανον αἰτίαν τῆς 188 ἐξαλλαγῆς πλάσσοντες, ἀλλὰ τὸ ἄγαν καὶ τὸ μᾶλ- λον ἐνίων παϑῶν καινότητα καὶ διαφορὰν ἀποφαί- vovtsg* οὐκ ὀρϑῶς, ὦ μακάριε Φίλων" ἐπίτασις γὰρ καὶ αὔξησις μέγεϑος ἢ πλῆϑος προστίϑησι, τοῦ δὲ 15 γένους οὐκ ἐκβιβάξει τὸ ὑποκείμενον. ὥσπερ οὐδὲ τὴν ἐλεφαντίασιν οἴομαν σφοδρότητα τῶν ψωρικῶν τινος τούτων οὖσαν οὐδὲ τὸν ὑδροφόβαν τῶν στο- μαχικῶν ἢ τῶν μελαγχολικῶν. καίτοι τοῦτό ys ϑαυ-. μαστόν. εἰ μηδ᾽ Ὅμηρος ἀγνοῶν ἐλάνϑανεν ὑμᾶς" 20 τὸν γάρ ὑ'λυσσητῆρα κύνα᾽ δῆλός ἐστιν ἀπὸ τοῦ πά- B ϑους τούτου προσαγορεύων. ἀφ᾽ οὗ καὶ ἄνϑρωποι λυσσᾶν λέγονται. — 3. Ταῦτα τοῦ 4“ιογενιανοῦ διελθόντος, ὃ Φίλων αὐτός τε μέτρια διελέχϑη πρὸς τὸν λόγον αὐτοῦ, 25 κἀμδ συνειπεῖν παρεκάλει τοῖς ἀρχαίοις ἰατροῖς.
1 ἀδύνατον Μ 4 ἐμπειρία" ἐχομένων mei — ib. καὶ ταύτῃ ὄ γε] ve? 6 Turnebus: ἔμφυλα 9. καινὰ Hirschigius: καὶ τὰ 186 οὐκ] om. mei 17 τοὐτων] πα- ϑῶν R 19 Ὅμηρος] 0 299 88 χἀμὲ *: καί μὲ
848 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
τὸ μὲν καταφατικὸν περιέχει συμπεπλεγμένων μυ- ριάδας δέκα καὶ πρὸς ταύταις χίλια τεσσαράκοντα 788 ἐννέα" τὸ δ᾽ ἀποφατικὸν αὐτοῦ μυριάδας τριάκοντα μίαν καὶ πρὸς ταύταις ἐνακόσια πεντήκοντα δύο. Ἰπενοχράτης δὲ τὸν τῶν συλλαβῶν ἀριϑμόν. ὃν τὰ στοιχεῖα μιγνύμενα πρὸς ἄλληλα παρέχει, μυριάδων ἀπέφηνεν εἰκοσάκις καὶ μυριάκις μυρίων. τέ δὴ ϑαυμαστόν ἐστιν εἰ, τοσαύτας μὲν ἐν ἑἕαυτῷ τοῦ σώματος δυνάμεις ἔχοντος, τοσαύτας δὲ διὰ σίτων καὶ ποτῶν ἐπεισαγομένου ποιότητας ἑκάστοτε, χρω- 10 μένου δὲ κινήδεσι καὶ μεταβολαῖς μήτε καιρὸν ἕνα μήτε τάξιν ἀεὶ μίαν ἐχούσαις, αἱ πρὸς ἀλλήλας συμ- B πλοκαὶ τούτων ἁπάντων ἔστιν ὅτε καινὰ καὶ ἀσυ- νήϑη νοσήματα φέρουσιν, οἷον ὁ Θουκυδίδης ἴστο- oet τὸν ᾿ϑήνησι λοιμὸν γενέσϑαι. τεκμαιρόμενος 15 αὐτοῦ τὸ μὴ σύντροφον μάλιστα τῷ τὰ σαρκοφάγα μὴ γεύεσϑαι τῶν νεκρῶν; οἵ δὲ περὶ τὴν Ἐρυϑρὰν ϑάλασσαν νοσήσαντες, ὡς ᾿4γαϑαρχίδας ἱστόρηκεν, ἄλλοις τε συμπτώμασιν ἐχρήσαντο καινοῖς καὶ ἀνι- στορήτοις, καὶ δρακόντια μικρὰ τὰς κνήμας διεσϑί- οντα καὶ τοὺς βραχίονας ἐξέκυψεν, ἁψαμένων δ᾽ αὖϑις ἀνεδύετο καὶ φλεγμονὰς ἀκαρτερήτους ἔνει- λούμενα τοῖς μυώδεσι παρεῖχεν᾽ καὶ τοῦτο τὸ πά- ϑος οὔτε πρότερον οἶδεν οὐδεὶς οὔϑ᾽ ὕστερον ἄλλοις ἀλλ᾽ ἐκείνοις ys μόνοις γενόμενον, ὡς ἕτερα πολλά. 25 καὶ γὰρ ἐν δυσουρίᾳ τις γενόμενος πολὺν χρόνον
οι
"o
0
e
3 αὐτοῦ] αὖ R 9 ἔχοντας mei 14 Θουκυδίδης] 2, 560 18 .“4γαθαρχίδας] cf. Mueller. 8 p. 195 24 malim εἶδεν 25 γε Turnebus: τὲ
LIBER VIII. 349
ἐξέδωκε κριϑίγην καλάμην γόνατ᾽ ἔχουσαν. καὶ τὸν ἡμέτερον ξένον Ἔφηβον ᾿ϑήνησιν ἴσμεν ἐκβάλλοντα μετὰ πολλοῦ σπέρματος ϑηρίδιον δασὺ καὶ πολλοῖς ποσὶ ταχὺ βαδίξον. τὴν δὲ Τίμωνος ἐν Κιλικίᾳ δ τηϑὴν ᾿Δριστοτέλης ἰστόρηκεξ φωλεύειν τοῦ ἔτους ἑκάστου δύο μῆνας, μηδενὶ πλὴν μόνῳ τῷ ἀναπνεῖν, ὅτι ξῇ, διάδηλον οὖσαν. καὶ μὴν ἔν ys τοῖς Μενω- νείοις Onustov ἡπατικοῦ πάϑους ἀναγέγραπται τὸ τοὺς κατοικιδίους μῦς ἐπιμελῶς παραφυλάττειν καὶ 10 διώκειν. ὃ νῦν οὐδαμοῦ γιγνόμενον δρᾶται. διὸ D μὴ ϑαυμάξωμεν. ἂν γένηταί τι τῶν οὐ πρότερον ὄντων, μηδ᾽ εἴ τι τῶν πρότερον ὄντων ὕστερον ἐκ- λέλοιπεν. αἰτία γὰρ 9 τῶν σωμάτων φύσις. ἄλλην ἄλλοτε λαμβάνουσα κρᾶσιν. τὸ μὲν οὖν ἀέρα και- 15 νὸν ἐπεισάγειν ἢ ξένον 0000, εἰ μὴ βούλεται Zfuo- γενιανός, ἐάσωμεν" καίτοι τούς ye Ζ]ημοκριτείους ἴσμεν καὶ λέγοντας καὶ γράφοντας, ὅτι καὶ κόσμων ἐκτὸς φϑαρέντων καὶ σωμάτων ἀλλοφύλων ἐκ τῆς ἀπορροῆς ἐπιρρεόντων, ἐνταῦϑα πολλάκις ἀρχαὶ πα- 20 ρεμπίπτουσι λοιμῶν καὶ παϑῶν οὐ συνήϑων. ἐάσω- μὲν δὲ καὶ τὰς φϑορὰς τὰς κατὰ μέρος παρ᾽ ἡμῖν ὑπό vs σεισμῶν καὶ αὐχμῶν καὶ ὄμβρων, αἷς καὶ τὰ πνεύματα καὶ τὰ νάματα γηγενῆ φύσιν ἔχοντα E συννοδεῖν ἀνάγκη καὶ συμμεταβάλλειν. ἀλλὰ περὶ ο" τὰ σιτία καὶ τὰ ὄψα καὶ τὰς ἄλλας διαίτας τοῦ 5 ᾿ἀριστοτέλης)] Fragm. 48 7 Reinesius: μελωνείοις cf. Aristot. Fragm. 876 [12 μηδ᾽ — ὄντων supplevit M nisi quod pro ἂν scripsi εἰ 16 δημοκρέτους mei 17 ὅτι
καὶ] ὅτι Βὶ 19 ἀπορροῆς *: ἀπορίας 21 τὰς κατὰ W: κατὰ
312 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
σειδῶνος, ὃν αὐτὸς εἴωϑας ἱστορεῖν ἡμῖν ἡττώμενον πολλάκις, ἐνταῦϑα μὲν ὑπ’ ᾿4ϑηνᾶς ἐν Δελφοῖς δ᾽ ὑπὸ τοῦ ᾿“πόλλωνος ἐν Ἄργει δ᾽ ὑπὸ τῆς ρας ἐν Αἰγίνῃ δ᾽ ὑπὸ τοῦ Ζιὸς ἐν Νάξῳ δ᾽ ὑπὸ τοῦ Διονύσου, πρᾶον δὲ πανταχοῦ καὶ ἀμήνιτον ὄντα Β περὶ τὰς δυδημερίας" ἐνταῦϑα γοῦν καὶ νεὼ κοι- νωνεῖ μετὰ τῆς ᾿4ϑηνᾶς, ἐν ᾧ καὶ βωμός ἐστι Μή- ϑης ἰδρυμένος. καὶ ὁ Ὕλας ὥσπερ ἡδίων γενόμε- νος “ἐκεῖνο δέ σε᾽ εἶπεν “ὦ Μενέφυλε, λέληϑεν. ὅτι καὶ τὴν δευτέραν τοῦ Βοηδρομιῶνος ἡμέραν ἐξαι- ροῦμεν οὐ πρὸς τὴν σελήνην, ἀλλ᾽ ὅτι ταύτῃ δο- κοῦσιν ἐρίσαι περὶ τῆς χώρας οἵ ϑεοί. πάντα εἷ- πὲν ὃ Μαμπρίας ὅσω τοῦ Θρασυβούλου γέγονε Πο- σειδῶν πολιτικώτερος, εἰ μὴ κρατῶν ὡς ἐκεῖνος, ἀλλ᾽ C ἡττώ * **
IIPOBAHMA Z'. Τίς αἰτία τῆς elg τριάδα διαιρέσεως τῶν μελῶν.
IIPOBAHMA H'. Τίνι διαφέρει và ἐμμελῆ διαστήματα τῶν συμφώνων.
6 véo κοινῴνει vel νέω κοινὸν of καὶ 7 λήϑης M: ἀληϑὴς 10 ἐξαιροῦμεν οὐ Turnebus: ἐξηρημένου 14 xod- τῶν mei 16 ἀλλ᾽ ἡττώ ** ὕρκοιρ] ita libri; de lacuna vid. Praefat. p. XLII; cf. Symb.
ων
15
LIBER IX, 818
IPOBAHMA Θ΄. Τίς αἰτία συμφωνήσεως᾽" ἐν ᾧ καί, διὰ τί, τῶν συμφώ- νῶν ὁμοῦ κρουομένων, τοῦ βαρυτέρου γέγνεται τὸ μέλος.
IIPOBAHMA [1
5 Διὰ τέ, τῶν ἐκλειπτικῶν περιόδων ἡλίου καὶ σελήνης ἰσαρίϑμων ὄντων, ἡ σελήνη φαΐένεται πλεονάκις ἐκλεί- πουσα τοῦ ἡλίου.
IIPOBAHMA I4A'. Περὶ τοῦ μὴ τοὺς αὐτοὺς μένειν ἡμᾶς, ἀεὶ τῆς οὐσίας 10 ῥεούσης.
IIPOBAHMA 18’.
Πότερόν ἐστι πιϑανώτερον τὸ ἀρτίους εἶναι τοὺς σύμ- παντὰας ἀστέρας ἢ περιττούο.
*'* ὅρχοις δ᾽ ἄνδρας ἐξαπατητέον.᾽ καὶ ὁ Γλαυκίας 15 “ἐγὼ μέν᾽ ἔφη ᾿κατὰ Πολυκράτους ἀκήκοα τοῦ τυ- ράννου λεγόμενον τὸν λόγον τοῦτον᾽ εἰκὸς δὲ καὶ καϑ' ἑτέρων λέγεσϑαι" σὺ δὲ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐρωτᾷς; ὅτι νὴ 4d? ὃ Σῶσπις ἔφη 'vove μὲν παῖδας ἀστρα-
6 ὄντων] corr. vid. οὐσῶν
312 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
σειδῶνος, ὃν αὐτὸς εἴωϑας ἱστορεῖν ἡμῖν ἡττώμενον πολλάκις, ἐνταῦϑα μὲν ὑπ᾽’ ᾿4ϑηνᾶς ἐν “Ιελφοῖς δ᾽ ὑπὸ τοῦ ᾿Δπόλλωνος ἐν Ἴάργει δ᾽ ὑπὸ τῆς ρας ἐν Αἰγίνῃ δ᾽ ὑπὸ τοῦ zig ἐν Νάξῳ δ᾽ ὑπὸ τοῦ Διονύσου, πρᾶον δὲ πανταχοῦ καὶ ἀμήνιτον ὄντα : Β περὶ τὰς δυδημερίας᾽ ἐνταῦϑα γοῦν καὶ νεὼ κοι- νωνεῖ μετὰ τῆς ᾿4ϑηνᾶς, ἐν ᾧ καὶ βωμός ἐστι Λή- ϑης ἰδρυμένος. καὶ ὁ Ὕλας ὥσπερ ἡδίων γενόμε- vog 'éxsivo δέ σε᾽ εἶπεν 'à Μενέφυλε, λέληϑεν, ὅτι καὶ τὴν δευτέραν τοῦ Βοηδοομιῶνος ἡμέραν ἕξαι- υ ροῦμεν οὐ πρὸς τὴν σελήνην, ἀλλ᾽ ὅτι ταύτῃ δο- κοῦσιν ἐρίσαι περὶ τῆς χώρας οἵ ϑεοί. 'πάντα᾽ εἷ- πὲν ὃ Παμπρίας “ὅσω τοῦ Θρασυβούλου γέγονε Πο- σειδῶν πολιτικώτερος, εἰ μὴ κρατῶν ὡς ἐκεῖνος, ἀλλ᾽ C ἡττώ * ** 15
IIPOBAHMA Z.. Τίς αἰτία τῆς εἰς τριάδα διαιρέσεως τῶν μελῶν.
IIPOBAHMA H'.
Τίνι διαφέρει τὰ ἐμμελῆ διαστήματα τῶν συμφώνων.
6 νέω κοινώνει vel νέω κοινὸν οἵ καὶ 7 Λήϑης M: ἀληϑὴς 10 ἐξαιροῦμεν οὐ Turnebus: ἐξηρημένου 14 xod- τῶν mei 15 ἀλλ᾽ ἡττώ ** ὅρκοις] τῶ libri; de lacuna vid. Praefat. p. XLII; cf. Symb.
LIBER ΙΧ. 913
IIPOBAHMA Θ΄. Τίς αἰτία συμφωνήσεως" iv ᾧ xal, διὰ τί, τῶν συμφώ- νῶν ὁμοῦ κρουομένων, τοῦ βαρυτέρου γίγνεται τὸ μέλος.
IIPOBAHMA IF.
5 Διὰ τί, τῶν ἐκλειπτικῶν περιόδων ἡλίου καὶ σελήνης ἰσαρίϑμων ὄντων, ἡ σελήνη φαίνεται πλεονάκις ἐκλεί- πουσὰα τοῦ ἡλίου.
IIPOBAHMA 14΄. Περὶ τοῦ μὴ τοὺς αὐτοὺς μένειν ἡμᾶς, ἀεὶ τῆς οὐσίας 10 ῥεούσης.
IIPOBAHMA 18’.
Πότερόν ἐστι πιϑανώτερον τὸ ἀρτίους εἷναι τοὺς σύμ- παντας ἀστέρας ἢ περιττούς.
*'* ὅρκοις δ᾽ ἄνδρας ἐξαπατητέον.᾽ καὶ ὃ Γλαυκίας 15 “ἐγὼ μέν᾽ ἔφη κατὰ Πολυκράτους ἀκήκοα τοῦ τυ- ράννου λεγόμενον τὸν λόγον τοῦτον᾽ εἰκὸς δὲ καὶ x«9' ἑτέρων λέγεσϑαι" σὺ δὲ πρὸς τί τοῦτ᾽ ἐρωτᾷς; ὅτι νὴ 4 ὃ Σῶσπις ἔφη ἱτοὺς μὲν παῖδας ἀστρα-
6 ὄντων] corr. vid. οὐσῶν
352 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
IIPOBAHMA ]΄. Διὰ τί τοῖς φϑινοπωρινοῖς ἐνυπνίοις ἥκιστα mor:
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ ΤΟΎ AIAAODOT.
ΦΛΩΡΟΣ, ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, OI TOT ΠΛΟΥ͂ΤΑΡ TIOI, ΦΑΒΩΡΙΝΟΣ.
D 41. Προβλήμασιν ᾿“ριστοτέλους φυσικοῖς à vov Φλῶρος εἰς Θερμοπύλας κομισϑεῖσιν c πολλῶν ἀποριῶν, ὅπερ εἰώϑασι πάδχειν ἐπιε φιλόσοφοι φύδεις, ὑπεπίμπλατο καὶ τοῖς μετεδίδου. μαρτυρῶν αὐτῷ τῷ ᾿Δριστοτέλει τὴν πολυμάϑειαν πολλὰς ἀποριῶν ἀρχὰς ποι μὲν οὖν ἄλλα μεϑ’ ἡμέραν οὐκ ἄχαριν ἡμῖν περιπάτοις διατριβὴν παρέσχε" τὸ δὲ λεγόμε τῶν ἐνυπνίων, ὡς ἔστιν ἀβέβαια καὶ ψευδῆ περὶ τοὺς φυλλοχόους μῆνας, οὐκ οἶδ᾽ ὅπ θοις λόγοις πραγματευδαμένου τοῦ Φαβωρι.
E τὸ δεῖπνον, ἀνέκυψε. τοῖς μὲν οὖν σοῖς ἐμοῖς δ᾽ υἱοῖς ἐδόκει λελυκέναι τὴν ἄποο στοτέλης᾽ καὶ οὐδὲν ὥοντο δεῖν ξητεῖν ov ἀλλ᾽ ἢ τοὺς καρπούς, ὥσπερ ἐκεῖνος, : νέοι γὰρ ὄντες ἔτι καὶ σφριγῶντες πολ᾽ γεννῶσιν ἐν τῷ σώματι καὶ ταραχῶδεο" τὸν οἶνον εἰκός ἐστι μόνον ξεῖν καὶ é-
2 φϑινοπώροις mei 10 αὐτῷ] otro Dc 11 ἀποριῶν R 16 ἑτέρους λόγους 16 : φαβουρίψου mei 18 4ororovéAgc] Fra 24. ξῆν mei. cf. Plat. de Legg. p. 1184. Phaedr
k.
LIBER VIII. 955
τῶς. τὸ yàg ϑέρος αὐτοῖς μαρτυρεῖ καὶ τὸ ustó- πῶρον, ὅτε μάλιστα χλωρὰν καὶ φλύουσαν, ὡς ᾽4ν- τίμαχος ἔφη, τὴν ὀπώραν γεννωμένην ἄρτι προῦ- φερόμενοι ἧττον ἀπατηλοῖς καὶ ψευδέσιν ἐνυπνίοις 5 σύνεσμεν᾽' οἵ δὲ φυλλοχόοι μῆνες ἤδη τῷ χειμῶνι παραδσκηνοῦντες ἐν πέψει τὰ σιτία καὶ τὰ περιόντα τῶν ἀκροδρύων ἰσχνὰ καὶ δυσὰ καὶ πᾶν ἀφεικότα
τὸ πληκτικὸν ἐκεῖνο καὶ μανικὸν ἔχουσι. καὶ μὴν E
οἴνου ys τὸν νέον οἵ προωιαίτατα πίνοντες ᾿ᾶνϑε- 10 στηριῶνι πίνουσι μηνὶ μετὰ χειμῶνα᾽ καὶ τὴν ἡμέ- ραν ἐκείνην ἡμεῖς μὲν ᾿4γαϑοῦ “΄αίμονος, ᾿4ϑηναῖοι δὲ Πιϑοίγια προσαγορδύουσι" γλεύκους δὲ ξέοντος ἀεὶ ἀφαιρεῖσθαι καὶ τοὺς ἐργάτας δεδιότας ὁρῶμεν. ἀφέντες οὖν τὸ συκοφαντεῖν τὰ τῶν ϑεῶν δῶρα 15 μετίωμεν ἑτέραν ὁδόν, ἣν ὑφηγεῖται τοὔνομα τοῦ χρόνου καὶ τῶν ὑπηνεμίων καὶ ψευδῶν ὀνείρων. φυλλοχόος γὰρ ὀνομάξεται διὰ ψυχρότητα καὶ ξη- ρότητα τηνικαῦτα τῶν φύλλων ἀπορρεόντων᾽ πλὴν εἴ vt ϑερμόν ἐστιν ἢ λιπαρὸν ὡς ἐλαῖαι καὶ δάφναι
30 χαὺ φοίνικες ἢ διερὸν ὡς μυρσίνη καὶ κιττός. τού- F
τοις γὰρ ἡ κρᾶσις βοηϑεῖ τοῖς δ᾽ ἄλλοις οὔ οὐ γὰρ παραμένει τὸ ἐχέκολλον καὶ συνεκτικόν, ἢ πυκ- νουμένης ψυχρότητι τῆς ἰκμάδος ἢ ξηραινομένης δι᾽
2 em, Valckenarius: ῳφλειοῦσαν vel φλοιοῦσαν cf. Kinkel. Fr. p. 287 8 yevouévgy R — 4 ἧττον idem: τοὺς καρποὺς ἧττον 8 .πληκτικὸν scripsi cum Emperio: πληκτίζον cf. p. 693b 9 ye idem: re 19 Turnebus: πιϑοιγία X: γλεύκου 18 ἀεὶ ἀφαιρεῖσθαι) ἐμφορεῖσθαι W; malim ἄγαν (vel ἔτι) ἐμφορεῖσϑαι cf. Vit. Cic. 6.19. 16 καὶ τῶν] τῶν R
28
954. QUAESTIONUM CONVIVALIUM
καὶ 190v καὶ παϑῶν ἐμφάσεις ἀναλαμβάνοντα 6vv-
B εφέλκεσϑαι, καὶ προσπίπτοντα μετὰ τούτων ὥσπερ
ἔμψυχα φράξειν καὶ διαγγέλλειν τοῖς ὑποδεχομένοις τὰς τῶν μεϑιέντων αὐτὰ δόξας καὶ διαλογισμοὺς καὶ δρμάς, ὅταν ἐνάρϑρους καὶ ἀσυγχύτους φυλάτ- tovto προσμίξῃ τὰς εἰκόνας. τοῦτο δὲ μάλιστα ποιεῖ δι’ ἀέρος λείου τῆς φορᾶς αὐτοῖς γιγνομένης ἀκωλύ- του καὶ ταχείας. ὃ δὲ φϑινοπωρινός, ἐν ᾧ φυλλο- χοεῖ τὰ δένδρα, πολλὴν ἀνωμαλίαν ἔχων καὶ τρα- χύτητα, διαστρέφει καὶ παρατρέπει πολλαχῆ τὰ εἴ- δωλα καὶ τὸ ἐναργὲς αὐτῶν ἐξίτηλον καὶ ἀσϑενὲς ποιεῖ τῇ βραδυτῆτι τῆς πορείας ἀμαυρούμενον, ὥσπερ αὖ πάλιν πρὸς ὀργώντων καὶ διακαομένων ἐχκϑρώσκοντα πολλὰ καὶ ταχὺ κομιξόμενα τὰς ἐμ- φάσεις νεαρὰς καὶ σημαντικὰς ἀποδίδωσιν.
8. Εἶτα διαβλέψας πρὸς τοὺς περὶ τὸν «Α(ὐτό- βουλον καὶ μειδιάσας “ἀλλ᾽ δρῶ᾽ εἶπεν “ὑμᾶς οἵους T ὄντας ἤδη σκιαμαχεῖν πρὸς τὰ εἴδωλα καὶ δόξῃ παλαιᾷ καϑάπερ γραφῇ προσφέροντας ἁφὴν οἴεσϑαί τι ποιεῖν. καὶ ὁ Αὐτόβουλος ᾿παῦε ποικίλλων᾽ ἔφη "roüc ἡμᾶς οὐ γὰρ ἀγνοοῦμεν. ὅτι τὴν ᾿Δριστοτέ- λους δόξαν εὐδοκιμῆσαι βουλόμενος ὥσπερ σκιὰν αὐτῇ τὴν Ζημοκρίτου παραβέβληκας. ἐπ᾽ ἐκείνην οὖν τρεψόμεϑα κἀκείνῃ μαχούμεθα κατηγορούσῃ τῶν
8 em. W: διαστέλλειν 8 φυλλοροεῖ Duebnerus ex E 19 ἀφὴν vel ἀφῆν mei βαφὴν ER ^ 920 ποικίλων mei 23 ἐπ᾽’ Madvigius 94 κἀκείνη vel κἀκείνην mei κα- τηγοροῦσι vel προσηγορούση iidem
15
20
D νέων καρπῶν καὶ τῆς φέλης ὀπώρας οὐ προσηκόν- ss
LIBER VIII. 955
τῶς. τὸ γὰρ ϑέρος αὐτοῖς μαρτυρεῖ καὶ τὸ μετό- πῶρον, ὅτε μάλιστα χλωρὰν καὶ φλύουσαν, ὡς ᾽Αν- τίμαχος ἔφη. τὴν ὀπώραν γεννωμένην ἄρτι προσ- φερόμενοι ἧττον ἀπατηλοῖς καὶ ψευδέσιν ἐνυπνίοις 5 σύνεσμεν᾽" oí δὲ φυλλοχόοι μῆνες ἤδη τῷ χειμῶνι παρασχηνοῦντες ἐν πέψει τὰ σιτία καὶ τὰ περιόντα τῶν ἀκροδρύων ἰσχνὰ καὶ δυσὰ καὶ πᾶν ἀφεικότα τὸ πληκτικὸν ἐκεῖνο καὶ μανικὸν ἔχουσι. καὶ μὴν E οἴνου ys τὸν νέον oí πρωιαίτατα πένοντες ᾿άνϑε- 10 στηριῶνι πίνουσι μηνὶ μετὰ χειμῶνα᾽ καὶ τὴν ἡμέ- ραν ἐκείνην ἡμεῖς μὲν ᾿4γαϑοῦ Zleuovog, ᾿4ϑηναῖοι δὲ Πιϑοίγια προσαγορεύουσι" γλεύκους δὲ ξέοντος ἀεὶ ἀφαιρεῖσϑαι καὶ τοὺς ἐργάτας δεδιότας δρῶμεν. ἀφέντες οὖν τὸ συχοφαντεῖν τὰ τῶν ϑεῶν δῶρα 15 μετίωμεν ἑτέραν ὁδόν, ἣν ὑφηγεῖται τοὔνομα τοῦ χρόνου καὶ τῶν ὑπηνεμίων καὶ ψευδῶν ὀνείρων. φυλλοχόος γὰρ ὀνομάξεται διὰ ψυχρότητα καὶ ξη- ρότητα τηνικαῦτα τῶν φύλλων ἀπορρεόντων᾽ πλὴν εἴ τι ϑεομόν ἐστιν ἢ λιπαρὸν ὡς ἐλαῖαι καὶ δάφναι 30 x«l φοένικες ἢ διερὸν ὡς μυρσίνη καὶ κιττός. τού- F τοις γὰρ ἡ κρᾶσις βοηϑεῖ τοῖς δ᾽ ἄλλοις οὔ" οὐ γὰρ παραμένει τὸ éyéxoAAov καὶ συνεκτικόν, ἢ πυκ- νουμένης ψυχρότητι τῆς ἰκμάδος ἢ ξηραινομένης δι᾽
2 em. Valckenarius: φλειοῦσαν vel φλοιοῦσαν cf. Kinkel. Fr. p. 287 8.γενομένην R 4. ἧττον idem: τοὺς καρποὺς ἧττον 8 πληκτικὸν scripsi cum Emperio: πληκτίξον cf. p. 693b 9 ye idem: ce 19 Turnebus: πιϑοιγία X: γλεύκου 18 ἀεὶ ἀφαιρεῖσθαι] ἐμφορεῖσθαι W; malim ἄγαν (vel ἔτι) ἐμφορεῖσθαι cf. Vit. Cic. 6.19. 16 καὶ τῶν] τῶν R
28
856 QUAESTIONUM CONVIVALIUM LIBER VIII.
ἔνδειαν ἢ δι’ ἀσϑένειαν. ἔστι μὲν οὖν καὶ gv- τοῖς ὑγρότητι ἢ ϑερμότητι τεϑηλέναι καὶ αὐξάνε- σϑαι, μᾶλλον δὲ τοῖς ξῴοις᾽ καὶ τοὐναντίον ἡ ψυ- χρότης καὶ ἡ ξηρότης ὀλέϑριον. διὸ χαριέντως Ὅμηρος εἴωϑε διεροὺς βροτούς᾽ καλεῖν, καὶ τὸ μὲν ὁ χαίρειν "ἰαίνεσϑαι,᾽ ᾿διγεδανόν᾽ δὲ καί ἱκρυερόν᾽ τὸ λυπηρὸν καὶ τὸ φοβερόν. ὃ δ᾽ ἀλίβας καὶ ὃ σκε-
186 λετὸς ἐπὶ τοῖς νεκροῖς λέγονται. λοιδορουμένης τῷ ὀνόματι τῆς ξηρότητος. ἔτι τὸ μὲν αἷμα κυριωτά- τὴν τῶν ἐν ἡμῖν ἔχον δύναμιν ἅμα καὶ ϑερμόν ἐστι καὶ ὑγρόν, τὸ δὲ γῆρας ἀμφοῖν ἐνδεές. ἔοικε δὲ τοῦ ἐνιαυτοῦ περιιόντος οἷον γῆρας εἶναι τὸ φϑι- νόπωρον᾽ οὔπω γὰρ ἥκει τὸ ὑγρόν, οὐκέτι δὲ τὸ ϑερμὸν ἔρρωται" δεῖγμα δὲ γεγονὸς ἀτεχνῶς ξηρό- τητος ἅμα καὶ ψυχρότητος ἐπισφαλῆ ποιεῖ τὰ σώ- ιὖ ματὰ πρὸς τὰς νόσους. τοῖς δὴ σώμασι τὰς ψυχὰς συμπαϑεῖν ἀνάγκη, καὶ μάλιστα παχνουμένου τοῦ
B πνεύματος ἀμαυροῦσϑαι τὸ μαντικόν,. ὥσπερ κάτο- πτρον ὁμίχλης ἀναπιμπλάμενον. οὐδὲν οὖν τρανὸν οὐδ᾽ ἔναρϑρον οὐδ᾽ εὔσημον ἐν ταῖς φαντασίαις 20 ἀποδίδωσι, μέχρι οὗ παχὺ καὶ ἀλαμπὲς καὶ συν- εσταλμένον ἐστίν.
[o
0
2 ἢ] καὶ Turnebus et Eustathius δὰ Hom. £ 201 b Quneos] £ 201. 156. Τ' 826. 4 211 8 λέγονται Eustha- ihius (l. l): yéyove . ib. τῷ ὀνόματι Doehnerus (ex Eu- stathio): τὰ ὀνόματα cf. p.375d 9 κυριώτατον mei 13 δὲ] δὴ mei 21 παχὺ X: τραχὺ
ZYMIIOXIAK9N IIPOBAHMATON BIBAION ENATON.
IIPOOIMION.
1. Τὸ ἔνατον τῶν Συμποσιακῶν, ὦ Σόσσιε Σε-
5 νεκίων, περιέχει λόγους τοὺς ᾿4ϑήνησιν ἐν τοῖς D ΜΜουδείοις γενομένους καὶ μάλιστα τὴν ἐννεάδα ταῖς Μούδαις προσήκειν. ὁ δ᾽ ἀριϑμὸς ἂν ὑπερβάλλῃ τὴν συνήϑη δεκάδα τῶν ξητημάτων, οὐ ϑαυμαστέον᾽ ἔδει γὰρ πάντα ταῖς Μούδαις ἀποδοῦναι τὰ τῶν
10 Μουσῶν καὶ μηδὲν ἀφελεῖν ὥσπερ ἀφ᾽ ἱερῶν, πλεί- ονα καὶ καλλίονα τούτων ὀφείλοντας αὐταῖς.
6 καὶ] τῷ καὶ Turnebus. Sed ut vid. bene se habet καὶ ut ad quaestionem XIV referatur i. e. καὶ ὅτι μάλιστα ἡ ἐννεὰς ταῖς M. προσήκει
IIPOBAHMA 4A'. Περὶ στίχων εὐκαίρως ἀναπεφωνημένων xol ἀκαίρως.
IIPOZ9JIIA ΤΟΎ AIAAOTOT.
AMMS9NIOZ, IIAOTTAPXOZ, EPATON, AIAAEZKAAOI, ΣΥΝΉΘΕΙΣ IIOA40I TOT AMMS9NIOT. 5
1. ᾿“μμώνιος '“ϑήνησι στρατηγῶν ἀπόδειξιν ἔλα- Bev. ἐν τῷ 4]Πιογενείῳ τῶν γράμματα καὶ γεωμετρίαν καὶ τὰ ῥητορικὰ καὶ μουσικὴν μανϑανόντων ἐφή- βων. καὶ τοὺς εὐδοκιμήσαντας τῶν διδασκάλων ἐπὶ δεῖπνον ἐκάλεσε. παρῆσαν δὲ καὶ τῶν ἄλλων φιλο- 10 λόγων συχνοὶ καὶ πάντες ἐπιεικῶς oí συνήϑειο. ὃ μὲν οὖν ᾿Δχιλλεὺς μόνοις τῶν ἀγωνισαμένων τοῖς μονομαχήδσασι δεῖπνον κατήγγειλε. βουλόμενος ὥς
E φασιν εἴ τις ἐν τοῖς ὅπλοις ὀργὴ πρὸς ἀλλήλους καὶ χαλεπότης γένοιτο, ταύτην ἀφεῖναι καὶ κατα- 15 ϑέσϑαι τοὺς ἄνδρας ἑστιάσεως κοινῆς καὶ τραπέξης μετασχόντας" τῷ δ᾽ ᾿Ὡμμωνίῳ συνέβαινε τοὐναντίον" ἀκμὴν γὰρ ἡ τῶν διδασκάλων ἅμιλλα καὶ φιλονει- κία σφοδροτέραν ἔλαβεν ἐν ταῖς κύλιξι γενομένων" ἤδη δὲ καὶ προτάδεις καὶ προκλήσεις ἦσαν ἄκριτοι 20 καὶ ἄτακτοι.
2. Διὸ πρῶτον μὲν ἐκέλευσεν ἦσαι τὸν 'Eod-
"7 ἐν Madvigius Μ4Ζ,ηιογενείῳ (sc. γυμνασίῳ) *: διογε- νίῳ 12 ᾿ἀχιλλεὺς] cf. Hom. 9, 810 18 φιλονικία ὃ
m
LIBER IX. | 350
vOv πρὸς τὴν λύραν' ἄσαντος δὲ τὰ πρῶτα τῶν "Eoyov | οὐκ ἄρα μοῦνον ἔην ἐρίδων γένος,
ἐπήνεδσεν ὡς τῷ καιρῷ πρεπόντως ἁρμοσάμενον᾽ F 5 ἔπειτα περὶ στίχων εὐκαιρίας ἐνέβαλε λόγον, ὡς μὴ μόνον χάριν ἀλλὰ καὶ χρείαν ἔστιν ὅτε μεγάλην ἐχούσης. καὶ ὃ μὲν ῥαψωδὸς εὐθὺς ἦν διὰ στόμα- τος πᾶσιν, ἐν τοῖς Πτολεμαίου γάμοις ἀγομένου τὴν ἀδελφὴν καὶ πρᾶγμα δρᾶν ἀλλόκοτον νομιξο- 10 μένον καὶ ἄϑεσμον ἀρξάμενος ἀπὸ τῶν ἐπῶν ἐκεί- νῶν 'Ζεὺς δ᾽ Ἥρην ἐκάλεσσε κασιγνήτην ἄλοχόν τε" ἢ
καὶ ὃ παρὰ Ζημητρίῳ τῷ βασιλεῖ ἀπρόϑυμος ὧν ἄδειν μετὰ τὸ δεῖπνον, ὥς vs προσέπεμψεν αὐτῷ τὸν υἱὸν 15 ἔτι παιδάριον ὄντα, τὸν Φίλιππον, ἐπιβαλὼν εὐϑὺς
“τὸν παῖδά μοι τόνδ᾽ ἀξίως Ἡρακλέους ἡμῶν τε ϑρέψαι"᾽
καὶ ᾿ἀνάξαρχος ὑπ᾽ ᾿4λεξάνδρου μήλοις βαλλόμενος 181 παρὰ δεῖπνον, ἐπαναστὰς καὶ εἰπών
30 ᾿βεβλήδεταί τις ϑεῶν βροτησίᾳ χερί. πάντων δ᾽ ἄριστος Κορίνϑιος παῖς αἰχμάλωτος, 090"
8 Hesiod. OD 11 4 M: ἐπήνησά (aut ἐπήνεσα) πως τὸ καιρῷ προτρέποντος 8 &youévov ἐν τοῖς Πτ. γάμοις mei 9 γνομιξομένου καὶ ἄϑεσμον S: ὁ μὲν οὐκ ἐᾷ ϑεσμὸν quum scilicet » excidisset, librarii oculus ab ομν priore ad alterum op aberraverit 12 Hom. 2 856 ἐκάλεσσε] προσέειπε idem 18 ἀπρόϑυμος] in E & erasum; μὴ πρόϑυμος ὧν W: ἦν 14 dg τε] malim ὡς δὲ 16 Nauck. p. 916 18 μελλόμε- vog mei 19 ἐπαναστάντας iidem 920 cf. Eur. Or. 271. Laért. Diog. 9, 60 21 ἄριστα R ὅ9 ὃς ὅτε S
360 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ἡ πόλις ἀπώλετο καὶ Μόμμιος ἐκ τῶν ἐλευϑέρων τοὺς ἐπισταμένους γράμματα παῖδας εὐθυσκοπῶν ἐκέλευσε γράψαι στίχον, ἔγραψε
ἱτρὶς μάκαρες ΖΙαναοὶ καὶ τετράκις, οἵ τότ᾽ ÜAovro"
καὶ γὰρ παϑεῖν τι τὸν Μόμμιον φασὶ καὶ δακρῦ- ὁ
σαι καὶ πάντας ἀφεῖναι ἐλευϑέρους τοὺς τῷ παιδὶ
σιροσήκοντας. ἐμνήσθη τε καὶ τῆς Θεοδώρου τοῦ Β τραγῳδοῦ γυναικὸς οὐ προσδεξαμένης αὐτὸν ἐν τῷ
συγκαϑεύδειν, ὑπογύου τοῦ ἀγῶνος ὄντος" ἐπεὶ δὲ
νικήσας εἰσῆλϑε πρὸς αὐτήν, ἀσπασαμένης καὶ εἰ- 10
πούσης |
"Ayauduvovog παῖ, νῦν ἐκεῖν᾽ ἔξεστί σοι.
9. Ἐκ δὲ τούτου πολλὰ καὶ τῶν ἀκαίρων ἐνίοις émet λέγειν, ὡς οὐκ ἄχρηστον εἰδέναι καὶ φυλάτ- τεσϑαι" οἷον Πομπηίῳ Μάγνῳ φασὶν ἀπὸ τῆς με- τ6 γάλης ἐπανήκοντι στρατείας τὸν διδάσκαλον τῆς ϑυ- γατρὸς ἀπόδειξιν διδόντα, βιβλίου κομισϑέντος ἐνδοῦναι τῇ παιδὶ τοιαύτην ἀρχήν,
"fAvOsg ἐκ πολέμου" ὡς ὥφελες αὐτόϑ᾽ ὀλέσθαι.᾽
Κασσίῳ δὲ “ογγίνῳ λόγου προσπεσόντος ἀδεσπό- 30 C vov, τὸν υἱὸν ἐπὶ ξένης τεϑνάναι, καὶ τἀληϑὲς ἔχον- vog εἰπεῖν οὐδενὸς οὐδ᾽ ἀνελεῖν τὸ ὕποπτον, εἰσελ- Ov συγκλητικὸς ἀνὴρ πρὸς αὐτὸν ἤδη πρεσβύτερος 2 εὐθυσκοπῶν S: εὐσυσκόπων Mihi εὐθυσκοπῶν irans- ponendum vid. ante ἔγραψε cf. Symb. 4 Hom. e 806 6 ἐλευϑέρους] del Doehnerus, num ἐλευϑέρους ἀφεῖναι
7 τε xol] δὲ καί τις Madvigius. Nihil opus τοῦ R 12 Soph. Elect. 2 16 R: στρατιᾶς 21 τἀληϑὲς *: τὸ
—"" 22 οὐδενὸς *
LIBER IX. 861
“οὐ καταφρονήσεις᾽ ἔφη ᾿Δογγῖνε, λαλιᾶς ἀπίστου καὶ κακοήϑους φήμης, ὥσπερ οὐκ εἰδὼς οὐδ᾽ ἀνε- γνωκὼς τό 'φήμη δ᾽ οὔ τις πάμπαν ἀπόλλυται;
56 δ᾽ ἐν Ῥόδῳ στίχον αἰτήσαντι γραμματικῷ ποιου-
μένῳ δεῖξιν ἐν τῷ ϑεάτρῳ προτείνας “ἔρρ᾽ ἐκ νήσου ϑᾶσσον, ἐλέγχιστε (móvrov?
ἄδηλον εἴτε παίξων ἐφύβρισεν εἴτ᾽ ἄκων ἠστόχησε. ταῦτα μὲν οὖν παρηγόρησεν ἀστείως τὸν ϑόρυβον.
1 IIPOBAHMA Β΄. D Τίς αἰτία, δι’ ἣν τὸ ἄλφα προτέτακται τῶν στοιχείων.
ΠΡΟΣΘΩΠΑ TOT AIAAOTOT. AMMANIOZ, EPMEIAZ, ΠΡΩΤΟΓΈΝΗΣ.
1. Ἔϑους δ᾽ ὄντος ἐν τοῖς Μουσείοις κλήρους
15 περιφέρεσϑαι καὶ τοὺς συλλαχόντας ἀλλήλοις προ-
τείνειν φιλόλογα ξητήματα, φοβούμενος ὁ ᾿άμμώ-
νιος μὴ τῶν ὁμοτέχνων τινὲς ἀλλήλοις συλλάχωσι,
προσέταξεν ἄνευ κλήρου γεωμέτρην γραμματικῷ προτεῖναι καὶ ῥητορικῷ μουσικόν, εἶτ᾽ ἔμπαλιν ἀνα- E 30 στρέφειν τὰς
362 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
τογένει τῷ γραμματικῷ πρῶτος αἰτίαν εἰπεῖν, δι᾽ ἣν τὸ ἄλφα προτάττεται τῶν γραμμάτων ἁπάντων" ὁ δὲ τὴν ἐν ταῖς σχολαῖς λεγομένην ἀπέδωκε' τὰ μὲν γὰρ φωνήεντα τῷ δικαιοτάτῳ λόγῳ πρωτεύειν τῶν ἀφώνων καὶ ἡμιφώνων᾽" ἐν δὲ τούτοις τῶν μὲν s μακρῶν ὄντων τῶν δὲ βραχέων, τῶν δ᾽ ἀμφότερα καὶ διχρόνων λεγομένων, ταῦτ᾽ εἰκότως τῇ δυνάμει F διαφέρειν. αὐτῶν δὲ τούτων πάλιν ἡγεμονικωτάτην ἔχειν τάξιν τὸ προτάττεσϑαι τῶν ἄλλων δυεῖν ὑπο- τάττεσθαι δὲ μηδετέρῳ πεφυκός, οἷόν ἐστι τὸ ἄλφα" 10 τουτὶ γὰρ οὔτε τοῦ ἰῶτα δεύτερον οὔτε τοῦ v τατ- τόμενον ἐθέλειν ὁμολογεῖν οὐδ᾽ ὁμοπαϑεῖν ὥστε συλλαβὴν μίαν ἐξ ἀμφοῖν γενέσθαι, ἀλλ᾽ ὥσπερ ἀγανακτοῦν καὶ ἀποπηδῶν ἰδίαν ἀρχὴν ξητεῖν ἀεί" ἐκείνων δὲ ὁποτέρου βούλει προταττόμενον ἀκο- i5 λουϑοῦντι καὶ συμφωνοῦντι χρῆσϑαι καὶ συλλαβὰς ὀνομάτων ποιεῖν, ὥσπερ τοῦ “αὔριον᾽ καὶ τοῦ “αὐὖ- λεῖν᾽ καὶ τοῦ ᾿“ἴαντος᾽ καὶ τοῦ ᾿αἰδεῖσϑαι᾽ καὶ μυ- ρίων ἄλλων. διὸ τοῖς τρισίν, ὥσπερ oí πένταϑ,λοι, 788 περίεστι καὶ νικᾷ, τὰ μὲν πολλὰ τῷ qovüsv εἶναι, so τὰ δ᾽ αὖ φωνάεντα τῷ Óíyoovov, ταῦτα δ᾽ αὐτὰ τῷ πεφυκέναι καϑηγεῖσϑαι δευτερεύειν δὲ μηδέ- ποτε μηδ᾽ ἀκολουϑεῖν.
9. Παυσαμένου δὲ τοῦ Πρωτογένους, καλέσας ἐμὲ ὃ ᾿Φμμώνιος “οὐδέν᾽ ἔφη 'σὺ τῷ Κάδμῳ βοηϑεῖς ss ὁ Βοιώτιος, ὃν φασὶ τὸ ἄλφα πάντων προτάξαι διὰ τὸ Φοίνικας οὕτω καλεῖν τὸν βοῦν, ὃν οὐ δεύτερον
4 W: πρωτεύι — 16 Ánonymus: ὁπότερον 421 Tur- nebus: ἐν τῷ 41 βοῦν ὃν W: βοῦν
LIBER IX. 363
οὐδὲ τρίτον, ὥσπερ Ἡσίοδος, ἀλλὰ πρῶτον τίϑεσϑαι τῶν ἀναγκαίων; “οὐδέν᾽ ἔφην ἐγώ" ἱτῷ γὰρ ἐμῷ. πάππῳ βοηϑεῖν, εἴ τι δύναμαι, δίκαιός εἰμι μᾶλλον ἢ τῷ τοῦ Διονύσου. “αμπρίας γὰρ ὃ ἐμὸς πάπ- Β ὅ πος ἔλεγε πρώτην φύσει φωνὴν τῶν ἐνάρϑρων éx- φέρεσϑαι διὰ τῆς τοῦ ἄλφα δυνάμεως" τὸ γὰρ ἐν τῷ στόματι πνεῦμα ταῖς περὶ τὰ χείλη μάλιστα πλάτ- τεσϑαι κινήσεσιν, ὧν πρώτην ἀνοιγομένων τὴν ἄνω διάστασιν οὖσαν ἐξιέναι τοῦτον τὸν ἦχον, ἁπλοῦν τὸ ὄντα κομιδῇ καὶ μηδεμιᾶς δεόμενον πραγματείας, μήτε τὴν γλῶτταν παρακαλοῦντα μήϑ᾽ ὑπομένοντα, ἀλλὰ κατὰ χώραν ἀποκειμένης ἐκείνης ἐκπεμπόμενον" ἧ καὶ τὰ νήπια ταύτην πρώτην ἀφιέναι φωνήν. ὦνο- C μάσϑαι δὲ καὶ τό "ἀίΐειν᾽ ἐπὶ τῷ φωνῆς αἰσϑάνε- 15. ὅϑαι καὶ πολλὰ τῶν Óuoíov, ὥσπερ καὶ τό “ζὥδειν᾽ καὶ τό ᾿αὐλεῖν᾽ καὶ τό ᾿ἀλαλάξειν᾽. οἶμαι δὲ καὶ τό “αἴρειν καὶ τό ᾿ἀνοίγειν᾽ οὐκ ἀπὸ τρόπου τῇ τῶν χειλῶν ἀνοίξει καὶ ἄρσει,. xa9* ἣν οὗτος ἐκπί- πτει τοῦ στόματος ὃ φϑόγγορ, ὠνομάσϑαι. διὸ καὶ 0. τὰ τῶν ἀφώνων γραμμάτων ὀνόματα πλὴν ἑνὸς ἅπαντα προσχρῆται τῷ ἄλφα καϑάπερ φωτὶ τῆς περὶ αὐτὰ τυφλότητος" τοῦ δὲ xi μόνον ἄπεστιν 7, δύναμις αὕτη τὸ yàg φῖ καὶ τὸ χῖ τὸ μέν ἐστι zi τὸ δὲ κάππα δασυνόμενον.᾽ἢ
1 Ἡσίοδος] OD 405 11 μήτε — μήϑ᾽ *: μηδὲ --- μηδ᾽ ὁπομένον mei ὀ 18 em. Basileensis: ὀνομάσα. 14 δὲ] om. mei ἀΐέειν Turnebus: ἀεδὶ εἶναι
364 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
IIPOBAHMA I".
Κατὰ ποίαν ἀναλογίαν ὃ τῶν φωνηέντων καὶ ἡμιφώνων ἀριϑμὸς συντέτακται.
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ TOT 4]14.ΜΟΓΟΎ. EPMEIAZ, IIAOTTAPXOZ, ΖΩΠΥΡΙΩΝ.
1. Πρὸς ταῦτα τοῦ Ἑρμείου φήσαντος ἀμφοτέ- ρους ἀποδέχεσθαι τοὺρ λόγους “τί οὖν᾽ ἔφην “οὐ καὶ σὺ διῆλθες ἡμῖν, εἴ τις ἔστι λόγος τοῦ ἀριϑμοῦ τῶν στοιχείων, ὥς γ᾽ ἐμοὶ δοκεῖ; τεκμήριον δὲ ποι- οὔμαι τὸ μὴ κατὰ τύχην τῶν ἀφώνων καὶ ἡμιφώ- vov πρός τ᾽ ἄλληλα καὶ πρὸς τὰ φωνήεντα γεγο- νέναι τὸ πλῆθος, ἀλλὰ κατὰ τὴν πρώτην ἀναλογίαν ἀφριϑμητικὴν δὲ καλουμένην ὑφ’ ἡμῶν. ἐννέα γὰρ ὄντων καὶ ὀκτὼ καὶ ἑπτά, οὕτω τὸν μέσον ἀριϑ- μὸν ὑπερέχειν καὶ ὑπερέχεσθαι συμβέβηκε" τῶν δ᾽ ἄκρων ὃ μέγιστος πρὸς τὸν ἐλάχιστον ἔχει λόγον, ὃν ὁ τῶν Μουσῶν πρὸς τὸν τοῦ ᾿“πόλλωνος" ἡ γὰρ ἐννεὰς δήπου ταῖς Μούσαις ἡ δ᾽ ἑβδομὰς τῷ Μου- δηγέτῃ προσκεκλήρωται' συντεθέντα δ᾽ ἀλλήλοις δὲ-
πλασιάξει τὸν μέσον εἰκότως. ἐπεὶ καὶ τὰ ἡμίφωνα 30
τῆς ἀμφοῖν τρόπον τινὰ κοινωνεῖ δυνάμεως.᾽
Q2 κατὰ ποίαν — συντέτακται! om. mei 6 ταῦτα] γὰρ τὰ iidem — 7 oó Turnebus: « 9 γ᾽ ἐμοὶ *: γε μοι 10. δοκεῖτε mei 11 πρός τε πρὸς ἄλληλα καὶ τὰ
(κατὰ E) φωνήεντα mei 18 ὑφ᾽ Anonymus: ἀφ’ 14 καὶ ἑπτὰ οὕτω X: οὕπω codd. ταὐτῷ sc. μέρει Grafius coll. Plat. Tim. p. 86a 16 συμβέβηκε τῶν δ᾽ X: συμβεβηκότων δὲ 17 ὃν S 19 συντιϑέντα mei διπλασιάξειν mel
"*
LIBER IX. 365
2. Kol ὃ Ἑρμείας “ἙΕρμῆς᾽ ἔφη “λέγεται ϑεῶν ἐν Aiyónto γράμματα πρῶτος εὑρεῖν διὸ καὶ τὸ τῶν γραμμάτων Αἰγύπτιοι πρῶτον vifu γράφουσιν, ὡς Ἑ ρμεῖ προσήκουσαν, οὐκ ὀρϑῶς κατά ys τὴν ἐμὴν
5 δόξαν, ἀναύδῳ καὶ ἀφϑόγγῳ προεδρίαν ἐν γράμμα- σιν ἀποδόντες. Ἑ ρμεῖ δὲ μάλιστα τῶν ἀριϑμῶν ἡ τετρὰς ἀνάκειται" πολλοὶ δὲ καὶ τετράδι μηνὸς (ovo- Κ μένου γενέσϑαι τὸν ϑεὸν ἱστοροῦσι. τὰ δὲ δὴ πρῶτα καὶ Φοινίκεια διὰ Κάδμον ὀνομασϑέντα τετράκις
107 τετρὰς γενομένη παρέσχε καὶ τῶν αὖϑις ἐφευρε- ϑέντων δὲ Παλαμήδης vs πρότερος τέτταρα καὶ 2i- μωνίδης αὖϑις ἄλλα τοσαῦτα προσέϑηκε. καὶ μὴν ὅτε πάντων ἀριϑμῶν πρῶτος τέλειος, ἡ μὲν τριὰς ὡς ἀρχὴν καὶ μέσον ἔχουσα καὶ τέλος. ἡ δ᾽ ἑξὰς
15 0g ἴση τοῖς αὑτῆς μέρεσι γιγνομένη, δῆλόν ἐστι. τούτων τοίνυν ἡ μὲν ἑξὰς ὑπὸ τῆς τετράδος, ἡ δὲ τριὰς ὑπὸ τῆς ὀγδοάδος πολλαπλασιασϑεῖσα, πρώτου κύβου πρῶτος τέλειος, τὸ τῶν τεττάρων καὶ εἴκοσι παρέσχηκε πλῆϑος.᾽
Ὁ 8. Ἔτι δ᾽ αὐτοῦ λέγοντος, ὃ γραμματιστὴς Zo- πυρίων δῆλος ἦν καταγελῶν καὶ παρεφϑέγγετο᾽ παυσαμένον δέ, οὐ κατέσχεν ἀλλὰ φλυαρίαν τὰ τοιαῦτα πολλὴν ἀπεκάλει" μηδενὶ γὰρ λόγῳ συν- 189 τυχίᾳ δέ τινι καὶ τὸ πλῆϑος τῶν γραμμάτων γεγο-
25 νέναι τοσοῦτον καὶ τὴν τάξιν οὕτως ἔχουσαν, ὥσπερ.
1 καὶ ὁ Ἑρμείας W: καὶ ϑερμασίας 4. ὁ Ἑρμῇ 8. δὲ) τε mei 18 ὅτι Madvigius: ὁ ib. mali πρῶτοι τέλειοι 14 μέσην mei 16 ἡ δὲ τριὰς ὑπὸ τῆς ὀγδοάδος Madvigius 17 πρώτου κύβου (i.e. ὑπὸ τοῦ πρ. κύβου) *: πρῶτον κύβον 19 παρεσχήκασιῦ
866 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ἔφη, καὶ τὸ τῆς Ἰλιάδος τὸν πρῶτον στίχον τῷ τῆς Ὀδυσσείας ἰσοσύλλαβον εἶναι καὶ πάλιν τῷ τελευταίῳ τὸν τελευταῖον ἐκ τύχης καὶ αὐτομάτως ἐπηκολουϑηκέναι.
IIPOBAHMA 4A'. "o6 . Ποτέραν χεῖρα τῆς ᾿Αφροδίτης ἔτρωσεν ὁ Διομήδης.
ΠΡΟΣΩΠ. TOT AIAAOTOT. EPMEIAZ, ΖΩΠΥΡΙΩΝ, MARIMOSZ. .
l. Μετὰ δὲ ταῦτα τὸν μὲν 'Egusíav, BovAóus- vóv τι προβαλεῖν τῷ Ζωπυρίωνι, ἀπεκωλύσαμεν" τ Bó ὃ ῥήτωρ Μάξιμος ἄπωθεν ἠρώτησεν αὐτὸν ἐκ τῶν Ὁμήρου, ποτέραν χεῖρα τρώδειεν τῆς ᾿ἀφροδί- τῆς ὃ Διομήδης. ταχὺ δὲ τοῦ Ζωπυρίωνος ἀντερο- μένου ποτέρῳ σκέλει χωλὸς ἦν ὁ Φίλιππος, “οὐχ ὅμοιον᾽ εἶπεν ὃ Μάξιμος" “οὐδεμίαν γὰρ ὃ zfuuo- 15 σϑένης ἀπολογίαν περὶ τούτου δέδωκε᾽ σὺ δ᾽ ἂν ἀπορεῖν ὁμολογήσῃς, ἕτεροι δείξουσιν ὅπου τὴν τε- τρωμένην χεῖρα φράξει τοῖς νοῦν ἔχουσιν ὁ ποιη- τής. ἔδοξεν οὖν ἡμῖν ὃ Ζωπυρίων διηπορῆσϑαι, C καὶ τὸν Μάξιμον, ἐκείνου σιωπῶντος, ἠξιοῦμεν ἐπι- so δεικνύναι. 2. Πρῶτον οὖν᾽ ὃ Μάξιμος ἔφη ᾿τῶν ἐπῶν ot- τῶς ἐχόντων 'ÉvO' ἐπορεξάμενορ μεγαϑύμου Τυδέος υἱὸς ἄκρην οὔτασε χεῖρα, μετάλμενος ὀξέι δουρί, 25
73 15 οὐδεμίαν) οὐδὲν mei 24 Hom. E 3865
LIBER IX. 361
δῆλόν ἐστιν, ὅτι, τὴν ἀριστερὰν πατάξαι βουλόμενος οὐκ ἐδεῖτο μεταπηδήσεως, ἐπεὶ κατὰ τὴν ἀριστερὰν τὴν δεξιὰν εἶχεν ἐξ ἐναντίου προσφερόμενος" καὶ γὰρ εὔλογον ἦν τὴν ἐρρωμενεστέραν χεῖρα καὶ μᾶλλον 5 τοῦ Αἰνείου φερομένου περιεχομένην ἐκεῖνόν τε τρῶ- σαι καὶ τὴν τρωϑεῖααν προέσϑαι τὸ σῶμα. δεύτε- ρον, εἰς τὸν οὐρανὸν αὐτῆς ἀνακομισϑείσης, καὶ τὴν Ὁ ᾿4ϑηνᾶν ἀναγελάδσαι λέγουσαν 4| μάλα δή τινα Κύπρις ᾿4χαιιάδων ἀνιεῖσα 19 Τρωσὶν ἅμα σπέσϑαι, τοὺς νῦν ἔκπαγλα φίλησε. τῶν τινα καρρέζουσα ᾿4χαιιάδων βαϑυκόλπων, πρὸς χρυσῇ περόνῃ καταμύξατο χεῖρα ἀραιήν.
οἶμαι δὲ καὶ σέ᾽ εἶπεν “ὦ βέλτιστε διδασκάλων, ὅταν τινὰ τῶν μαϑητῶν φιλοφρονούμενος καταψᾷς καὶ 15 καταρρέξῃς, μὴ τῇ ἀριστερᾷ χειρὶ τοῦτο ποιεῖν ἀλλὰ τῇ δεξιᾷ. καϑάπερ εἰκός ἐστι καὶ τὴν ᾿φφροδίτην, ἐπιδεξιωτάτην ϑεῶν οὖσαν, οὕτω φιλοφρονεῖσθαι E τὰς ἡρωίδας.᾽ἢ |
1 ὅτι] οὐ mei ἀριστερὰν} om. mei X 2 ueraóvjotog mei 6 δεύτερον δέ 8.ἀναγελάσαι Duebnerus: ἀναγε- λῶσαι 9 Hom. E 422 ἀχαϊάδων vel ἀχαΐδων mei 11 βαϑυκόλπων] εὐπέπλων Homerus 12 κατεμύξατο iidem 16 em. S: καταρέξῃς τοῦτον mei
368 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
IIPOBAHMA Ε΄.
Διὰ τί Πλάτων εἰκοστὴν ἔφη τὴν Αἴαντος ψυχὴν ἐπὶ τὸν κλῆρον ἐλϑεῖν.
ΠΡΟΣΩΠΑ͂ ΤΟΎ ALAAOTOT. TAAZ, ΣΩΣΠΙΣ, ΑΜΜΩΝΙΟΣ, AAMIIPIAZ.
1. Ταῦτα τοὺς ἄλλους ἅπαντας ἡδίους ἐποίηδε, μόνον δὲ τὸν γραμματικὸν Ὕλαν ὁ ῥήτωρ Σῶσπις ὁρῶν ἀποσιωπῶντα καὶ βαρυϑυμούμενον (οὐ πάνυ γὰρ εὐημέρηδεν ἐν ταῖς ἐπιδείξεσιν) ἀνεφώνησεν
οἴη δ᾽ Αἴαντος ψυχὴ Τελαμωνιάδαο"
F τὰ λοιπὰ μεῖξον φϑεγγόμενος ἤδη πρὸς ἐκεῖνον ἐπέραινεν,
ἀλλ᾽ ἴϑι δεῦρο, ἄναξ, ἵν᾽ ἔπος καὶ μῦϑον ἀκούσῃς ἡμέτερον δάμασον δὲ μένος καὶ ἀτειρέα 9vuóv^
ἔτι δ᾽ ἀνώμαλος ὧν ὑπ᾽ ὀργῆς ὁ Ὕλας ἀπεκρίνατο σκαιῶς᾽ τὴν μὲν Αἴαντος ἔφη ψυχὴν εἰκοστὴν λαχοῦσαν ἐν “Διδον διαμείψασϑαι κατὰ τὸν Πλά- τωνὰ φύσιν λέοντοφ' αὐτῷ δὲ πολλάκις παρίστα- ϑαι καὶ τὰ τοῦ κωμικοῦ γέροντος
“ὄνον γενέσϑαι κρεῖττον, ἢ τοὺς χείρονας ὁρᾶν ἑαυτοῦ ξῶντας ἐπιφανέστερον.
καὶ ὁ Σῶσπις γελάσας ᾿ἀλλ᾽ ἕως μέλλομεν ἐνδύε-
8 ἀποσιωπῶν mei 10 Hom. 4 543 11 usifov X: μεῖξον ἢ 18 [9:1] ἄγε Homerus 4.5601 14 ἀτειρέα] ἀγή- vogc idem 16 ἀνώμαλος ὧν Doehnerus: ὁμολογῶν 11 λα- λοῦσαι mei Πλάτωνα] Rep. p. 620b 20 cf. Kock. 8 p. 64 22 μέλλομεν] add. vid. εἶπεν
«ΕΝ.
10
LIBER IX. 369
όϑαι τὸ κανϑήλιον, εἴ τε κήδῃ Πλάτωνος, δίδαξον 140 ἡμᾶς, ὦτινι λόγῳ τὴν τοῦ Τελαμωνίου ψυχὴν πε- ποίηκεν ἀπὸ κλήρου βαδίξουσαν εἰκοστὴν ἐπὶ τὴν αἵρεσιν. ἀποσκορακίσαντος δὲ τοῦ Ὕλα (χλευάξεσϑαι
5 γὰρ Gero δυδσημερῶν), ὑπολαβὼν ὃ ἀδελφὸς ἡμῶν “τί οὖν; εἶπεν “οὐ δευτερεῖα μὲν ὃ 4ἴας κάλλους καὶ μεγέϑους καὶ ἀνδρείας ἀεὶ φέρεται ἱμετ᾽ ἀμύ- μονα Πηλείωνα", τὰ δ᾽ εἴκοσι δευτέρα δεκάς, ἡ δὲ δεκὰς ἐν τοῖς ἀριϑμοῖς κράτιστος, ὡς ἐν τοῖς ᾽4χαι-
10 οἵς ὁ ᾿Ζχιλλεύς; γελασάντων δ᾽ ἡμῶν ταῦτα μέν B ὁ ᾿“μμώνιος εἶπεν “ὦ Δαμπρία, κείσϑω σοι πεπαιγ- μένα πρὸς Ὕλαν' ἡμῖν ÓÀ μὴ παίξων ἀλλ᾽’ ἀπὸ σπουδῆς, ἐπεὶ τὸν λόγον ἑκὼν ἐξεδέξω, δίελϑε περὶ τῆς αἰτίας.
1ῦ 2. Θορυβηϑεὶς οὖν ὃ Δαμπρίας, εἶτα χρόνον οὐ πολὺν ἐπισχών, ἔφη πολλαχοῦ μὲν ἡμῖν τὸν Πλά- τῶνα προσπαίξειν διὰ τῶν ὀνομάτων᾽ ὅπου δὲ μῦ- ϑύν τινα τῷ περὶ ψυχῆς λόγῳ μίγνυσι, χρῆσϑαι μά- λιστα τῷ νῷ. τοῦ τε γὰρ οὐρανοῦ τὴν νοητὴν φύσιν
20 ἄρμα καλεῖν πτηνὸν διὰ τὴν ἐναρμόνιον τοῦ xóc- μου περιφοράν, ἐνταῦϑα δὲ τὸν αὐτάγγελον τῶν ἐν "Auov Πάμφυλον γένος ᾿ΦΖρμονίου πατρὸς "Hoo δ᾽ αὐτὸν ὀνομάξειν, αἰνιττόμενον ὅτι γεννῶνται μὲν αἴ ψυχαὶ xc9' ἁρμονίαν καὶ συναρμόττονται τοῖς
846 σώμασιν, ἀπαλλαγεῖσαι δὲ συμφέρονται πανταχόϑεν C
1 εἴ τι] ἔτι mei. 4 δὲ * 7 cf. Hom. 4 560 18 νῷ) τῷ δῷ Madvigius 20 ἅρμα καλεῖν πτηνόν] vid. Phaedr. p. 246e διὰ τὴν W: v» 21 δὲ] ve? 238 μενίου Plato (Rep. p. 614 b) sed praestat ρμονίου idem: ἦα 246 συμφέρουσαι mel Plutarchi Moralia. "Vol. IV. 21
310 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
εἰς τὸν ἀέρα" κἀκεῖϑεν αὖϑις ἐπὶ τὰς δευτέρας γε-- νέσεις τρέπονται. τέ δὴ κωλύει καὶ τό “εἰχοστόν᾽ εἰρῆσϑαι πρὸς τὸ μὴ ἀληϑὲς ἀλλ᾽ “εἰκός᾽ τοῦ λόγου καὶ πλαττόμενον, ἢ πρὸς τὸν κλῆρον ὡς “εἰκῆ᾽ καὶ κατὰ τύχην γιγνόμενον; ἀεὶ μὲν γὰρ ἅπτεται τῶν τριῶν αἰτιῶν, ἅτε δὴ πρῶτορ ἢ μάλιστα συνιδών. ὅπη τὸ xo9' εἱμαρμένην τῷ κατὰ τύχην αὖϑίς τε τὸ ἐφ’ ἡμῖν ἑκατέρῳ καὶ συναμφοτέροις ἐπιμίγνυ- σϑαι καὶ συμπλέκεσθαι πέφυκε. νῦν δὲ ϑαυμαστῶς, ἣν ἔχει δύναμιν ἐν τοῖς ἡμετέροις πράγμασιν ἕκα- στον, ὑποδεδήλωκε, τὴν μὲν αἵρεσιν τῶν βίων τῷ ἐφ᾽ ἡμῖν ἀποδιδούς" ἀρετὴ γὰρ ἀδέσποτον καὶ κα- κία' τὸ δ᾽ εὖ βιοῦν τοὺς ὀρϑῶς ἑλομένους καὶ rá- ναντία τοὺς κακῶς εἰμαρμένης ἀνάγκῃ συνάπτων. et δὲ τῶν κλήρων ἀτάκτως διασπειρομένων ἐπιπτώ- όεις τὴν τύχην παρεισάγουσι καὶ τροφαῖς καὶ πολι- τείαις, ὧν ἕκαστοι λαγχάνουσι, πολλὰ τῶν ἡμετέρων προκαταλαμβάνουδσαν. ὅρα δή, μὴ τῶν κατὰ τύχην αἰτίαν ξητεῖν ἄλογόν ἐστιν ἂν γὰρ ἔν τινι λόγῳ φαίνηται γεγονὼς ὃ κλῆρος. οὐκέτι γίγνεται κατὰ τύχην οὐδ᾽ αὐτομάτως ἀλλ᾽ ἔκ τινὸς εἱμαρμένης καὶ προνοίας. ?
9. Ἔτι δὲ τοῦ Μαμπρίου λέγοντος, ὁ γραμμα- τικὸς ἤδη Μάρκος ἐδόκει τι συλλογίζεσϑαι καὶ δια-
15
ρυϑμεῖν πρὸς αὑτόν' ἔπειτα παυσαμένου, τῶν Ὁμη- ὦ
ρικῶν᾽ ἔφη ᾿ψυχῶν ὅσας ἐν Νεκυίᾳ κατωνόμακεν,
8 Turnebus: εἰκοστοῦ 4 κλῆρον W: κνερὸν ὅ κατα- ψυχὴν vel κατὰ ψυχὴν mei [1Ὸ ἐν Madvigius 11 τῶν βίων W: τῷ βίῳ 18 Μ: προκαταλαμβάνουσιν 20 ἔφη ψυχῶν idem
LIBER IX. 511
ἡ μὲν ᾿Ελπήνορος οὔπω καταμεμιγμένη ταῖς ἐν “4ι- δου διὰ τὸ μὴ τεϑάφϑαι τὸν νεκρὸν ὥσπερ ἐν με- ϑορίοις πλανᾶται" τὴν δὲ Τειρεσίου ταῖς ἄλλαις οὐκ ἄξιον δήπου συγκαταριϑμεῖν, 5 ὦ καὶ τεϑνειῶτι νόον πόρε Περσεφόνεια οἴῳ πεπνῦσϑαι᾽
καὶ διαλέγεσϑαι καὶ ξυνιέναι τῶν ξώντων, πρὶν ἢ πιεῖν τοῦ αἵματος. ἂν οὖν ταύτας ὑπεξελόμενος, ὦ Ἐ “αμπρία, τὰς ἄλλας διαριϑμῇς, αὐτὸ συμβαίνει, τὴν
10 Alevrog εἰκοστὴν εἰς ὄψιν ἀφῖχϑαι τοῦ Ὀδυσσέως" καὶ πρὸς τοῦτο παίξειν τὸν Πλάτωνα τῇ Ounguxi; Νεκυίᾳ προδαναχρωννύμενον.ἢ
IIPOBAHMA ς΄.
Τί αἰνίττεται ὃ περὶ τῆς ἥττης τοῦ Ποσειδῶνος μῦϑος᾽ ι6 ἐν à καί, διὰ τί τὴν δευτέραν ᾿4ϑηναῖοι τοῦ Βοηδρο- μιῶνος ἐξαιροῦσιν.
ΠΡΟΣΩΠΑ TOT AIAAOTOT,. MENEOTAOZ, TAAZ, AAMIIPIAZ..
1. Θορυβησάντων δὲ πάντων, Μενέφυλος ὃ Περι- 141. 90 πατητικὸς προσαγορεύσας τὸν Ὕλαν ᾿'δρᾷο᾽ εἷπεν ᾿ὡς οὐκ ἦν τὸ ἐρώτημα χλευασμὸς οὐδ᾽ ὕβρις" AA, ἀφείς, ὦ μακάριε, τὸν δυστράπελον 4ἴαντα καὶ δυδ' ὦνυμον, ὥς φησι Σοφοκλῆς, γενοῦ μετὰ τοῦ Ilo-
1 ἐν Leonicus 9 αὐτὸ] corruptum; αὖ (aut αὖϑιρ) ταὐτὸν 20 ὁρῷς M: ὁρᾶτε — 28 Σοφοκλῆς] in AÁiac. vs. 897
94
912 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
σειδῶνος, ὃν αὐτὸς εἴωϑας ἱστορεῖν ἡμῖν ἡττώμενον πολλάκις, ἐνταῦϑα μὲν ὑπ’ ᾿4ϑηνᾶς ἐν Δελφοῖς δ᾽ ὑπὸ τοῦ ᾿Ζπόλλωνος ἐν Ἄργει δ᾽ ὑπὸ τῆς Ἥρας ἐν Αἰγίνῃ δ᾽ ὑπὸ τοῦ ΖΙιὸς ἐν Νάξῳ δ᾽ ὑπὸ τοῦ Διονύσου. πρᾶον δὲ πανταχοῦ καὶ ἀμήνιτον ὄντα B περὶ τὰς δυσημερίας᾽ ἐνταῦϑα γοῦν καὶ νεὼ κοι- νωνεῖ μετὰ τῆς ᾿4ϑηνᾶς, ἐν d καὶ βωμός ἐστι Δή- ϑης (Ógvuévog. καὶ ὁ Ὕλας ὥσπερ ἡδίων γενόμε- νος ᾿ἐκεῖνο δέ σε᾽ εἶπεν ᾿ὦ Μενέφυλε, λέληϑεν, ὅτι καὶ τὴν δευτέραν τοῦ Βοηδρομιῶνος ἡμέραν ἐξαι- οοῦμεν οὐ πρὸς τὴν σελήνην, ἀλλ᾽ ὅτι ταύτῃ δο- κοῦσιν ἐρίσαι περὶ τῆς χώρας οἵ ϑεοί. 'πάντα᾽ εἷ- πεν ὃ Μαμπρίας ὅσῳ τοῦ Θρασυβούλου γέγονε IIo- σειδῶν πολιτικώτερος, εἰ μὴ κρατῶν ὡς ἐκεῖνος, ἀλλ᾽ C ἡττώ **
IIPOBAHMA Z'. Τίς αἰτία τῆς eig τριάδα διαιρέσεως τῶν μελῶν.
———— ———
IIPOBAHMA H'. Τίνι διαφέρει và ἐμμελῆ διαστήματα τῶν συμφώνων.
6 νέω κοινώνει vel νέω κοινὸν of καὶ — "7 Λήϑης M; ἀληϑὴς 10 ἐξαιροῦμεν οὐ Turnebus: ἐξηρημένου 14 κρά- τῶν mei 1 ἀλλ᾽ ἡττώ ἘΞ ὅρκοις] ita libri; de lacuna vid. Praefat. p. XLII; cf. Symb.
-
15
LIBER IX, 918
IIPOBAHMA Θ΄.
ᾧ καί, διὰ τί, τῶν συμφώ-
4
Τίς αἰτία συμφωνήσεως᾽ ἐν νῶν ὁμοῦ κρουομένων, τοῦ βαρυτέρου γίγνεται τὸ μέλος.
IIPOBAHMA 1.
5 Διὰ τί, τῶν ἐκλειπτικῶν περιόδων ἡλίου καὶ σελήνης ἰσαρίϑμων ὄντων, ἡ σελήνη φαίνεται πλεονάκις ἐκλεί- πουσα τοῦ ἡλίου.
IIPOBAHMA 14΄. Περὶ τοῦ μὴ -τοὺς αὐτοὺς μένειν ἡμᾶς, ἀεὶ τῆς οὐσίας 10 δεούσης.
IIPOBAHMA 18’.
Πότερόν ἐστε πιϑανώτερον τὸ ἀρτίους εἶναι τοὺς σύμ- παντας ἀστέρας ἢ περιττούο.
3. »
Ὁ ὅρκοις ἄνδρας ἐξαπατητέον. καὶ ὃ 15 ἐγὼ μέν᾽ ἔφη “κατὰ Πολυκράτους φάννου λεγόμενον τὸν λόγον τοῦ καϑ' ἑτέρων λέγεσϑαι" σὺ δὲ πρὸρ᾽ ὅτι νὴ “10 ὃ Σῶσπις ἔφη "rovg
6 ὄντων] corr. vid. οὐσῶν
914 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
γάλοις ὁρῶ τοὺς δ᾽ ᾿ἀκαδημαϊκοὺς λόγοις ἀρτιάξον- τας οὐδὲν γὰρ οἵ τοιοῦτοι στόμαχοι διαφέρουσδι τῶν ἐρωτώντων, πότερον ἄρτια τῇ χειρὶ συνειληφό- τὲς ἢ περιττὰ συντείνουσιν.᾽ ἐπαναστὰς οὖν ὃ Πρω- τογένης καί μὲ καλέσας ἐξ ὀνόματος τί παϑόντες᾽ εἶπε 'τοὺς ῥήτορας τούτους τρυφᾶν ἐῶμεν, ἑτέρων καταγελῶντας, αὐτοὺς δὲ μηδὲν ἐρωτωμένους μηδὲ συμβολὰς λόγων τιϑένταρ; εἰ μὴ νὴ Ζία φήσουσι μηδὲν αὐτοῖς μετεῖναι τῆς ἐν οἴνῳ κοινωνίας, Ζ΄η- μοσϑένους ἐπαινέταις καὶ ξηλωταῖς οὖσιν, ἀνδρὸς ἐν ἅπαντι τῷ βίῳ μηδέποτε πιόντος οἶνον. “οὐκ αἴτιον᾽ ἔφην ἐγώ τοῦτο τούτων, ἀλλ᾽ ἡμεῖς οὐδὲν αὐτοὺς ἠρωτήκαμεν" εἰ δὲ μή τι σὺ χρησιμώτερον ἔχεις, ἐγώ μοι δοχῶ προβαλεῖν αὐτοῖς ἐκ τῶν Ὁμή- ρου ῥητορικῶν ϑέδεων μίαν ἀντινομικήν.᾽
IIPOBAHMA ΙΓ΄. Περὶ τοῦ ἐν τῇ τρίτῃ ῥαψῳδία τῆς ᾿Ιλιάδος ἀντινομικοῦ ξητήματος. ΠΡΟΣΩΠ.Α TOT AIAAOTOT.
IIAOTTAPXOZ, ΠΡΩΤΟΓΈΝΗΣ, ΓΛΑΎΚΙΑΣ, ΣΩΣΠΙΣ,
1. “Τίν᾽᾽ ἔφη 'ταύτην; “ἐγώ σοι φράσω᾽ εἶπον ἅμα καὶ τούτοις προβάλλων: διὸ τὸν νοῦν ἤδη προδσεχέτωσαν. ὃ γὰρ ᾿4λέξανδρος ἐπὶ ῥητοῖς δήπου πεποίηται τὴν πρόκλησιν οὕτως"
1 ὁρῶν mei λόγοις ἀρτιάξοντας : λόγους ἁρπάξον.- tte — 2 στόμαχοι] λογομάχοι Doehnerus 12 οὐδὲν) ma- lim o? οὐδὲν
et
20
LIBER IX. 315
«αὐτὰρ ἔμ᾽ ἐν μέσσῳ καὶ ἀρηίφιλον Μενέλαον συμβάλετ᾽ ἀμφ᾽ Ἑλένῃ καὶ κτήμασι πᾶσι μάχεσϑαι. ὁππότερος δέ x& νικήσῃ κρείσσων τε γένηται, κτήμαϑ᾽ ἑλὼν εὖ πάντα γυναῖκά τε οἴκαδ᾽ ἀγέσϑω
5 καὶ πάλιν ὁ Ἕχτωρ ἀναγοφεύων καὶ τιϑεὶς εἰς μέ- δον πᾶσι τὴν πρόκλησιν α αὐτοῦ μονονουχὶ τοῖς αὖὐ- ' τοῖς ὀνόμασι κέχρηται"
€»
ἄλλους uiv κέλεται Τρῶας xol πάντας ᾿4χαιοὺς τεύχεα κάλ᾽ ἀποϑέσϑαι ἐπὶ χϑονὶ πουλυβοτείρῃ.
10 αὐτὸν δ᾽ ἐν μέσσῳ καὶ ἀρηίφιλον Μενέλαον οἴους ἀμφ᾽ Ἑλένῃ καὶ κτήμασι πᾶσι μάχεσϑαι. τῷ δέ κε νικήσαντι γυνὴ καὶ κτήμαϑ᾽ ἕποιτο.
δεξαμένου δὲ τοῦ Μενελάου, ποιοῦνται τὰς συνϑή- κας ἐνόρχους, ἐξάρχει δ᾽ Ayauéuvowv: 15. "ei μέν κεν Μενέλαον ᾿Αλέξανδρος καταπέφνῃ, 148 αὐτὸς ἔπειϑ᾽ Ἑλένην ἀγέτω καὶ κτήματα πάντα. & δέ x ᾿4λέξανδρον κτείνῃ ξανϑὸς Μενέλαος, κτήμαϑ᾽ ἑλὼν εὖ πάντα γυναῖχά τε οἴκαδ᾽ ἀγέσϑω.᾽ ἐπεὶ τοίνυν ἐνίκησε μὲν οὐκ ἀνεῖλε δ᾽ ὃ Μενέλαος, 20 μεταλαβόντες ἑκάτεροι τὴν ἀξίωσιν ἰσχυρίξονται τοῖς τῶν πολεμίων, οἱ μὲν ὡς νενικημένου τοῦ Πάριδος ἀπαιτοῦντες, οἱ δ᾽ ὡς μὴ τεϑνηκότος οὐκ ἀποδιδόν- τες. πῶς οὖν᾽ ἔφην “τὴν δίκην ταύτην ἰϑύντατ᾽ ἂν εἴποι τις καὶ διαιτήδσειξε τὴν ἀντινομίαν, οὐ φιλο- 25 σύφων οὐδὲ γραμματικῶν, ἀλλὰ ῥητόρων ἔργον ἐστὶ
1Hom.l'68 μέσω mei 8Hom.I'88 11 οἴους ἀμφ᾽
᾿Ελένῃ waladdidiex Homero 18 cf. I'92 et 98 16 ἐχέτω
Hom. Γ 282 18 cf. l'9285 cum 72 28 ἔφην M: ἔφη lb. ἂν * 24 εἴποι] διείποι Doehnerus tig M
316 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
B φιλογραμματούντων ὥσπερ ὑμεῖς xol φιλοσοφούν- των.
2. Ὁ μὲν οὖν Σῶσπις ἔφη κυριώτερον εἶναι τὸν τοῦ προκεκλημένου λόγον, ὥσπερ νόμον" “ἐκεῖνος γάρ, ἐφ᾽ οἷς διαγωνιοῦνται, κατήγγειλεν" ol δὲ δε- s ξάμενοι καὶ ὑπακούσαντες οὐκέτι κύριοι προστιϑέν- τες. ἡ δὲ πρόκλησις οὐ περὶ φόνου καὶ ϑανάτου γέγονεν, ἀλλὰ περὶ νίκης καὶ ἥττης᾽ καὶ μάλα δι- καίως. ἔδει γὰρ τὴν γυναῖκα τοῦ κρείττονος εἶναι, κρείττων δ᾽ ὃ νικῶν, ἀποϑνήσκειν δὲ πολλάκις συμ- 10 βαίνει κἀγαϑοῖς ὑπὸ κακῶν, ὡς ὕστερον ᾿Δ4χιλλεὺς
C ἀπέϑανεν τοξευϑεὶς ὑπὸ Πάριδος" καὶ οὐκ ἂν οἶμαι φαίημεν ᾿Αχιλλέως ἧτταν γεγονέναι τὸν ϑάνατον οὐδὲ νίκην ἀλλ᾽’ ἄδικον εὐτυχίαν τοῦ βάλλοντος. ἀλλ᾽ ὃ Ἕκτωρ ἥττητο καὶ πρὶν ἀποθνήσκειν, ui δεξάμενος ἀλλὰ δείσας καὶ φυγὼν ἐπερχομένου τοῦ ᾿Δχιλλέως᾽ ὃ γὰρ ἀπειπάμενος καὶ φυγὼν ἧτταν ἀπροφάσιστον ἥττηται καὶ συγκεχώρηκε κρείττονα τὸν ἀντίπαλον εἶναι. διὸ πρῶτον μὲν ἡ Ἶρις ἐξ- αγγέλλουσα τῇ Ἑλένῃ φησί 20
᾿μαχκρῇς ἐγχείῃσι μαχήσονται περὶ σεῖο"
τῷ δέ κε νικήσαντι φίλη κεκλήσῃ ἄκοιτις ἔπειϑ᾽ ὁ Ζεὺς τῷ Μενελάῳ τῆς μάχης τὸ βραβεῖον ἀπέδωκεν εἰπών
“νίκη μὲν δὴ φαίνετ᾽ ἀρηιφίλου Μενελάου. 96
4 ἐκεῖνος M: ἐκείνοις — 5 idem: κατήγγειλαν 11 *: καὶ ἀγαϑοῖς 13 Basileensis: ἀχιλλεὺς ἧττον 19 διὸ] δεῖ mei 21 μακροῖς ἐγχείηισι (ἐγχείησι E) mei cf. Hom. I'i136 28 τῇ μάχῃ mei 286 cf. Hom. 4 13 cum I' 457
LIBER IX. 911
γελοῖον γάρ, εἰ τὸν μὲν Ποδῆν ἐνίκησε πόρρωϑεν D ἀκοντίσας μὴ προσδοκήσαντα μηδὲ φυλαξάμενον, τοῦ δ᾽ ἀπειπαμένου καὶ δραπετεύδσαντος καὶ καταδύντος εἰς τοὺς κόλπους τῆς γυναικὸς ἐδκυλευμένου ξῶν- 5 rog, οὐκ ἄξιος ἦν τὰ νικητήρια φέρεσϑαι, κατὰ τὴν αὐτοῦ πρόκλησιν ἐκείνου κρείττων φανεὶς καὶ περι- γενόμενοο.᾽ἢ 8. Ὑπολαβὼν δ᾽ ὃ Γλαυκίας ἔφη πρῶτον μὲν ἔν τε δόγμασι καὶ νόμοις ἔν τε συνθήκαις καὶ Óuo- 10 λογίαις κυριώτερα τὰ δεύτερα νομίξεσϑαι καὶ βε- βαιότερα τῶν πρώτων᾽ “δεύτεραι δ᾽ ἦσαν αἱ δι᾿ ᾽4γα- μέμνονος ὁμολογίαι τέλος ἔχουσαι ϑάνατον, οὐχὶ ἧτταν τοῦ κρατηϑέντος. ἔπειτ᾽ ἐκείνη μὲν λόγοιρ, αὗται δὲ καὶ μεϑ᾽ ὕρκων εἵποντο καὶ προσῆσαν 15 ἀραὶ τοῖς παραβαίνουσιν, οὐχ ἑνὸς ἀνδρὸς ἀλλὰ πάντων ἀποδεχομένων καὶ συνομολογούντων" ὥστε ταῦτα γεγονέναι κυρίως ὁμολογίας. ἐκείνας δὲ μό- νας προκλήσεις. μαρτυρεῖ δ᾽ ὃ Πρίαμος, μετὰ τὰ εὔρχια τοῦ ἀγῶνος ἀπιών, καί, 20 “Ζεὺς μέν που τό γε οἷδε καὶ ἀϑάνατοι ϑεοὶ ἄλλοι, ὁπποτέρῳ ϑανάτοιο τέλος πεπρωμένον ἐστίν"
ἤδει γὰρ ἐπὶ τούτοις τὰς ὁμολογίας γεγενημένας" διὸ καὶ μετὰ μικρὸν ὃ "Exvoo φησίν ὅρκια μὲν Κρονίδης ὑψίξυγος οὐκ ἐτέλεσσεν" 46 ἀτελὴς γὰρ ἔμεινεν ὃ ἀγών, καὶ πέρας ἀναμφισβή- τητον οὐκ εἶχε μηδετέρου πεσόντος. ὅϑεν ἔμοιγε
10 δεύτερα Turnebus: δὲ ὕστερα 17 ταύτας W 20 Hom. I' 808 94 id. H 69
Fn
318 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
δοχεῖ μηδ᾽ ἀντινομικὸν γεγονέναι τὸ ξήτημα, ταῖς δευτέραις ὁμολογίαις τῶν πρώτων ἐμπεριεχομένων᾽ ὁ γὰρ ἀποχτείνας νενίκηκεν, οὐ μὴν ὃ νικήσας ἔκ- τεινεν. συνελόντι δ᾽ εἰπεῖν, Ayaucuvov οὐκ ἔλυσε τὴν τοῦ Ἕχτορος πρόκλησιν ἀλλ᾽ ἐσαφήνισεν, οὐδὲ 9 μετέϑηκεν ἀλλὰ προσέϑηκε τὸ κυριώτατον, ἐν τῷ 748 κτεῖναι τὸ νικῆσαι ϑέμενος᾽ αὕτη γάρ ἐστι νίκη παντελής, αἱ δ᾽ ἄλλαι προφάσεις καὶ ἀντιλογίας ἔχουσιν, ὡς ἡ παρὰ Μενελάον μήτε τρώσαντος μήτε διώξαντος. ὥσπερ οὖν ἐν ταῖς ἀληϑιναῖς ἀν- i τινομίαις οἵ δικασταὶ τῷ μηδὲν ἀμφισβητήσιμον ἔχοντι προστίϑενται. τὸν ἀσαφέστερον ἐάσαντες" οὕτως ἐνταῦϑα τὴν ἀπροφάσιστον καὶ γνώριμον τέ- Aog ἄγουσαν ὁμολογίαν βεβαιοτέραν χρὴ καὶ κυριώ- τέραν νομίξειν. ὃ δὲ μέγιστόν ἐστιν, αὐτὸς ὃ δο- i κῶν κρατεῖν, οὐκ ἀποστὰς φυγόντος οὐδὲ παυσάμε- νος, ἀλλὰ πανταχόσε ᾿φοιτῶν ἀν᾽ ὅμιλον’ “εἴ που ἐσαϑρήσειεν ᾿4λέξανδρον ϑεοειδέα,᾽
B μεμαρτύρηκεν ἄκυρον εἶναι καὶ ἀτελῆ νίκην, ἐκεί." νου διαπεφευγότος" οὐδ᾽ ἠμνημόνει τῶν ὑπ᾽ αὐτοῦ s διειρημένων,
ἡμέων δ᾽ ὁπποτέρῳ ϑάνατος καὶ μοῖρα τέτυκται. τεϑναίη, ἄλλοι δὲ διακρινϑεῖτε τάχιστα.
διὸ ξητεῖν μὲν ἀναγκαῖον ἦν αὐτῷ τὸν ᾿4λέξανδρον,
1 μηδέν τι νομικόν mei 4 συνελόντι Turnebus: ἀλλ᾽ ἔχοντι ὁ τὸ] τὸν mei 717 κτεῖναι] κλῖναι vel κλίναι iidem 18 τέλους lidem 11 ἀνόμιλον iidem 18 Hom. I' 450 19 τὴν νίκην Duebnerus 20 οὐδ᾽ W: οὖν 21 em. Doehnerus: εἰρημένων 22 Hom. I'101
a |
LIBER IX. 319
ὅπως ἀποκτείνας συντελέσῃ τὸ τοῦ ἀγῶνος ἔργον᾽ μὴ κτείνας δὲ μηδὲ λαβὼν οὐ δικαίως ἀπήτει τὸ νικητήριον. οὐδὲ γὰρ ἐνίκησεν. εἰ δεῖ τεκμήρασϑαι τοῖς ὑπ᾽ αὐτοῦ λεγομένοις, ἐγκαλοῦντος τῷ Zi καὶ 5 τὰς ἀποτεύξεις ὀδυρομένου" Ζεῦ πάτερ, οὔ vig σεῖο ϑεῶν ὀλοώτερος ἄλλος" C 4 v ἐφάμην τίσασϑαι ᾿4λέξανδρον κακότητος, νῦν δέ μοι ἐν χείρεσσιν ἄγη ξίφος, ἐκ δέ μοι ἔγχος ἠίχϑη παλάμηφιν ἐτώσιον, οὐδ᾽ ἔβαλόν μιν"
10 αὐτὸς γὰρ ὁμολογεῖ μηδὲν εἶναι τὸ διακόψαι τὸ ἀσπίδιον καὶ λαβεῖν ἀπορρυὲν τὸ κράνος, εἰ μὴ βά- λοι μηδ᾽ ἀποχτείνειε τὸν πολέμιον.
IIPOBAHMA 14΄. Περὶ τοῦ ἀριϑμοῦ τῶν Μουσῶν ὅσα λέγεται μὴ κοινῶς.
15 IIPOZ9IIA TOT A4IAAOTI'OT.
ΗΡΩΔΗΣ, AMMSNIOZ, AAMIIPIAZ, TPTÓON, AIO- NTZIOZ, MENEOTAOZ, IIAOTTAPXOZ.
1. 'Ex τούτου σπονδὰς ἐποιησάμεϑα ταῖς Μού-
σαις. καὶ τῷ Μουσηγέτῃ ᾿Δπόλλωνι παιανίσαντες
20 συνήσαμεν τῷ ᾿Εράτωνι πρὸς τὴν λύραν ἐκ τῶν Ἡσιόδου τὰ περὶ τὴν τῶν Μουσῶν γένεσιν. μετὰ D
δὲ τὴν δὴν Ἡρώδης ὁ ῥήτωρ ᾿ἀκούετ᾽᾽ ἔφη “ὑμεῖς
ὅ ὀδυρομένους mei δ8 γείρεσσ᾽ ἐάγη Homerus I' 366 18 Problemata antea continuata disiunxit W 22 ἀκού- tL» mel
380 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
of τὴν Καλλιόπην ἀποσπῶντες ἡμῶν. σὺν τοῖς βα- σιλεῦσιν αὐτὴν παρεῖναί φασιν, οὐκ ἀναλύουδσι δή- που συλλογισμοὺς οὐδ᾽ ἐρωτῶσι μεταλλάττοντας, ἀλλὰ ταῦτα πράττουσιν ἃ ῥητόρων ἐστὶ καὶ πολι- τικῶν ἔργα. τῶν δ᾽ ἄλλων ἥ τε Κλειὼ τὸ ἐγκωμια- στικὸν προσάγεται" ᾿κλέα᾽ γὰρ ἐκάλουν τοὺς ἐπαί- vovg* ij τε Πολύμνια τὸ ἱστορικόν᾽ ἔστι γὰρ μνήμη πολλῶν" ἐνιαχοῦ δὲ καὶ πάσας, ὥσπερ ἐν λείῳ, τὰς Μούσας Μνείας καλεῖσθαι λέγουσιν. ἐγὼ δὲ μετα- E ποιοῦμαί τι καὶ τῆς Εὐτέρπης" εἴπερ, ὥς φησι Χρύ- διππος, αὐτὴ τὸ περὶ τὰς ὁμιλίας ἐπιτερπὲς εἴληχε καὶ κεχαρισμένον. ὁμιλητικὸς γὰρ οὐδὲν ἧττον i δικανικὸς ὃ ῥήτωρ καὶ συμβουλευτικός᾽ αἵ γὰρ ἕξεις ἔχουσι καὶ εὐμενείας καὶ συνηγορίας καὶ ἀπολογίας" πλείστῳ δὲ τῷ ἐπαινεῖν χρώμεϑα καὶ τῷ ψέγειν, ἐν τούτοις οὐ φαύλων οὐδὲ μικρῶν τυγχάνοντες. ἂν τεχνικῶς τοῦτο πράττωμεν" ἂν δ᾽ ἀπείρως καὶ ἀτε- qvàg, ἀστοχοῦντες᾽ τὸ γάρ
es
ὦ πόποι, ὡς ὅδε πᾶσι φίλος καὶ τίμιός ἐστιν ἀνθρώποις
2 φασιν} φησιν sc. 'Holoóog Madvigius. cf. Theog. 80: ἡ γὰρ καὶ βασιλεῦσιν ἅμ᾽ αἰδοίοισιν ὁπηδεί ἠ ἀναλύουσι] ἀναλογοῦσι mei 8 μεταλλάττοντας W: μεγάλα εἰπόντας 8 πάσας] πλάσας mei ἐν λείῳ] ἕν τέλειον Doehnerus. Mihi in mentem venit ἐν Ζέῳ, aliis alia, sed nihil certum 10 τῆς Εὐτέρπης] τῆς τερπῆς (aut τῇ lac. 8 τερπὴς Vd) mei 11 αὕτη Grafius τὸ Turnebus: τὸ vel v 12 ὁμιλητικὸς] ὁμιλητὴν᾽" καὶ mei — 18 αἷ γὰρ λέξεις ἔχουσι (malim ἔχουσί τι) καὶ συμβουλίας καὶ συνηγορίας W 16 οὐ] ὧν mei 19 Hom. « 88
x
^ ru 1
μι
,Φτναυ
—
LIBER IX. 381
ἘΦ δὲ μᾶλλον, ὡς τὸ περὶ τὰς ὁμιλίας εὐάρμοστον ἔχουσι, πειϑὼ καὶ χάριν οἶμαι προσήκειν.ἢ
2. Καὶ ó ᾿“μμώνιος “οὐκ ἄξιον᾽ ἔφη σοι νεμε- F σᾶν, à ἩΗρώδη, καί ᾿πλείῃ᾽ χειρὶ τῶν Μουσῶν ἐπι-
5 δραττομένῳ" κοινὰ γὰρ τὰ φίλων. καὶ διὰ τοῦτο πολλὰς ἐγέννησε Μούσας ὃδ Ζεύς. ὅπως Tj πᾶσιν ἀρύσασϑαι τῶν καλῶν ἀφϑόνως" οὔτε γὰρ κυνη- γίας πάντες οὔτε στρατείας οὔτε ναυτιλίας οὔτε βαναυσουργίας. παιδείας δὲ καὶ λόγου δεόμεϑα
10 πάντες
“εὐρυεδοῦς ὅσοι καρπὸν αἰνύμεϑα χϑονός᾽"
ὅϑεν ᾿“ϑηνᾶν μίαν καὶ "Aovsuww καὶ “Ἥφαιστον ἕνα, Μούσας δὲ πολλὰς ἐποίησεν. ὅτι δ᾽ ἐννέα καὶ οὐκ 144 ἐλάττους οὐδὲ πλείους, ἄρ᾽ ἂν ἡμῖν φράσειας;: οἶμαι 15 δέ σε πεφροντικέναι φιλόμουδον οὕτω καὶ πολύ- μουσον ὄντα.᾽ τί δὲ τοῦτο σοφόν" εἶπεν ὃ Ηρώδης" ᾿πᾶσι γὰρ διὰ στόματός ἐστι καὶ πάσαις ὑμνούμενος ὁ τῆς ἐννεάδος ἀριϑμός, ὡς πρῶτος ἀπὸ πρώτου περισσοῦ τετράγωνος ὧν καὶ περισδσάκις περισσός, 80 ἅτε δὴ τὴν διανομὴν εἰς τρεῖς ἴσους λαμβάνων πε- Β οισσούς. καὶ ὃ ᾿Φμμώνιος ἐπιμειδιάσας “ἀνδρικῶς ταυτὶ διεμνημόνευσας᾽ καὶ πρόσϑες αὐτοῖς ἔτι το-
1 lac. indicavit W quam ipse supplet verbis οὐ βασι- λεῦσι ῥήτορσι; malim: οὐδενὶ τῶν ἄλλων (aut οὐ βασιλεῦσι) óguqyogOIZ (aut πολιτι ΚΟΙΣῚ) τὸ περὶ] τῷ ἀέρι mei | 2 καὶ πειϑὼ W ἀ« καὶ πλείῃ *: καὶ mti& &ub καὶ παίειν — cf. Hom. 4 369 ὅ κοινὰ xij vid. p. 644c 11 Bergk. 8 : p.388 vs.17 ib. ἀννύμεθα mei 13 ὅτι δ᾽ ἐννέα] *con- tinuavi cum prioribus. Vulgo his verbis initium fit Problem. XIV'W 14 ἄρ᾽ àv*: ἄδωΑωα 186 M 21 post ἀνδρικῶς add. vid. ἔφη
"up
282 ^. QUAESTIONUM CONVIVALIUM
σοῦτον, τὸν ἀριϑμὸν ἐκ δυεῖν τῶν πρώτων κύβων συνηρμόσϑαι μονάδος καὶ ὀγδοάδος. καὶ καϑ' ἕτέ- ραν αὖ πάλιν σύνϑεσιν ἐκ δυεῖν τριγώνων, τριάδος καὶ éEdÓog, ὧν ἑκάτερος καὶ τέλειός ἐστιν. ἀλλὰ τί ταῦτα ταῖς Μούδαις μᾶλλον ἢ τοῖς ἄλλοις θεοῖς προσῆκεν, ὅτι Μούσας ἔχομεν ἐννέα, ΖΦήμητρας δὲ καὶ ᾿4ϑηνᾶς καὶ ᾿Αρτέμιδας οὐκ ἔχομεν; οὐ γὰρ
οι
δήπου καὶ δὲ πείϑει τὸ Μούσας γεγονέναι τοσαύ-.
vug, ὅτι τοὔνομα τῆς μητρὸς αὐτῶν ἐκ τοσούτων γραμμάτων ἐστίν. γελάσαντος δὲ τοῦ Ἡρώδου καὶ σιωπῆς γενομένης, προύτρεπεν ἡμᾶς ἐπιχειρεῖν ὁ "Aun vig.
3. Εἶπεν οὖν ὁ ἀδελφός, ὅτι τρεῖς ἤδεσαν ol πα- λαιοὶ Μούσας" “καὶ τούτου λέγειν ἀπόδειξιν ὀψιμα- ϑές ἐστι καὶ ἄγροικον ἐν τοσούτοις καὶ τοιούτοις ἀνδράσιν. αἰτία δ᾽ οὐχ ὡς ἔνιοι λέγουσι τὰ μελῳ- δούμενα γένη, τὸ διάτονον καὶ τὸ χρωματικὸν καὶ τὸ ἐναρμόνιον" οὐδ᾽ οἵ τὰ διαστήματα παρέχοντες ὅροι, νήτη καὶ μέση καὶ ὑπάτη" καίτοι Ζιελφοί γε τὰς Μούσας οὕτως ὠνόμαξον, οὐκ ὀρθῶς ἑνὶ μαϑή- ματι, μᾶλλον δὲ μορίῳ μαϑήματος évóg τοῦ μουσι- D κοῦ, τῷ γ᾽ ἁρμονικῷ, προστιϑέντες. ἁπάσας δ᾽ ὡς ἐγὼ νομίξω τὰς διὰ λόγου περαινομένας ἐπιστήμας καὶ τέχνας οἵ παλαιοὶ καταμαϑόντες ἐν τρισὶ γένε- σιν οὔσας, τῷ φιλοσόφῳ καὶ τῷ ῥητορικῷ καὶ τῷ μαϑηματικῷ, τριῶν ἐποιοῦντο δῶρα καὶ χάριτας ϑεῶν ἃς Μούσας ὠνόμαξον. ὕστερον δὲ καὶ καϑ'
1l κύβων] addidi post πρώφων. 2 ἠ ἑνὶ Leonicus: ἐν 22 Turnebus: τῷ γὰρ μονικῷὮὀ 21 ἃς Basileensis: τὰς
LIBER IX. 389
Ἡσίοδον ἤδη μᾶλλον ἐκκαλυπτομένων τῶν δυνάμεων, διαιροῦντες εἰς μέρη καὶ εἴδη τρεῖς πάλιν ἑκάστην ἔχουσαν ἐν αὑτῇ διαφορὰς. ἑώρων. ὧν ἐν μὲν τῷ μαϑηματικῷ τὸ περὶ μουσικήν ἐστι καὶ τὸ περὶ
5 ἀριϑμητικὴν καὶ τὸ περὶ γεωμετρίαν, ἐν δὲ τῷ φι-
1
1
2
0
σι
Θ
λοσόφῳ τὸ λογικὸν καὶ τὸ ἠϑικὸν καὶ τὸ φυσικόν, ἐν δὲ τῷ ῥητορικῷ τὸ ἐγκωμιαστικὸν πρῶτον ysyo- νέναι λέγουσι, δεύτερον δὲ τὸ συμβουλευτικόν, ἔσχα- τον δὲ τὸ δικανικόν. ὧν μηδὲν ἄϑεον μηδ᾽ ἄμου- σον εἶναι μηδ᾽ ἄμοιρον ἀρχῆς κρείττονος καὶ ἡγεμονίας ἀξιοῦντες, εἰκότως ἰσαρίϑμους τὰς Μού- σας οὐκ ἐποίησαν ἀλλ᾽ οὔσας ἀνεῦρον. ὥσπερ οὖν τὰ ἐννέα διαίρεσιν εἰς τρεῖς λαμβάνει τριάδας, ὧν ἑκάστη πάλιν εἰς μονάδας διαιρεῖται τοσαύτας" oU- vog ἕν μέν ἐστι καὶ κοινὸν 4j τοῦ λόγου περὶ τὸ κύριον ὀρϑότης, νενέμηνται δὲ σύντρεις εἰς τῶν τριῶν γενῶν ἕκαστον εἶτα πάλιν αὖ μοναδικῶς ἕἑκά- στη μίαν περιέπει λαχοῦσα καὶ κοσμεῖ δύναμιν. οὐ γὰρ οἶμαι τοὺς ποιηματικοὺς καὶ τοὺς ἀστρολογικοὺς ἐγκαλεῖν ἡμῖν ὡς παραλείπουσι τὰς τέχνας αὐτῶν, εἰδότας οὐδὲν ἧττον ἡμῶν ἀστρολογίαν γεωμετρίᾳ ποιητικὴν δὲ μουσικῇ συννεμομένην.ἢ
4. Ὡς δὲ ταῦτ᾽ ἐρρήϑη., τοῦ ἰατροῦ Τρύφωνος εἰπόντος 'vij δ᾽ ἡμετέρᾳ τέχνῃ ví παϑὼν τὸ Mov-
1 ἐκκαμπτομένων τῶν δυναμένων mei 8 ὧν W τῷ] τὸ τῶ (vel τῶι) mei ἀ τὸ prius Basileensis: τὰ ὅ ἀρι- ϑμητικὴν)] γραμματικὴν mel, nisi quod yo in rasura scr. m. pr. Vd περὶ] πέρας mei 16 εἰς Duebnerus 19 malim τοὺς ποιητικοὺς 20 παραλειπούσας mei 28 *: ἐρρέϑη 834 ἡμετέρᾳ] ἑτέραν aut ἑτέρᾳ mei
op
E
986 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
Ὁμήρου Σειρῆνες οὐ κατὰ λόγον ἡμᾶς τῷ μύϑῳ qo- βοῦσιν, ἀλλὰ κἀκεῖνος ὀρθῶς ἠνίττετο τὴν τῆς μουσι- κῆς αὐτῶν δύναμιν οὐκ ἀπάνθρωπον οὐδ᾽ ὀλέϑριον E οὖσαν ἀλλὰ ταῖς ἐντεῦϑεν ἀπιούσαις ἐκεῖ ψυχαῖς, ὡς ἔοικε, καὶ πλανωμέναις μετὰ τὴν τελευτὴν ἔρωτα πρὸς τὰ οὐράνια καὶ ϑεῖα λήϑην δὲ τῶν ϑνητῶν ἐμποιοῦσαν κατέχειν καὶ κατάδειν ϑελγομένας. αἵ δ᾽ ὑπὸ χαρᾶς ἕπονται καὶ συμπεριπολοῦσιν. ἐνταῦϑα 0b πρὸς ἡμᾶς ἀμυδρά τις οἷον ἠχὼ τῆς μουσικῆς ἐκείνης ἐξικνουμένη διὰ λόγων ἐκκαλεῖται καὶ ἄνα- μιμνήδκει τὰς ψυχὰς τῶν τότε' τὰ δ᾽ ὦτα τῶν μὲν πλείστων περιαλήλιπται καὶ καταπέπλασται σαρκί- F νοις ἐμφράγμασι καὶ πάϑεσιν, οὐ κηρίνοις" ἣ δὲ δι’ εὐφυΐαν αἰσϑάνεται καὶ μνημονεύει, καὶ τῶν ἐμμανεστάτων ἐρώτων οὐδὲν ἀποδεῖ τὸ πάϑος αὖ- τῆς; γλιχομένης καὶ ποϑούσης λῦσαί vs μὴ δυναμέ- νης ἑαυτὴν ἀπὸ τοῦ σώματος. οὐ μὴν ἔγωγε παντά- παδι συμφέρομαι τούτοις ἀλλά μοι δοκεῖ Πλάτων ὡς ἀτράκτους καὶ ἠλακάτας τοὺς ἄξονας, σφονδύ- λους δὲ τοὺς ἀστέρας. ἐξηλλαγμένως ἐνταῦϑα καὶ τὰς Μούσας Σειρῆνας ὀνομάξειν “εἰρούσας᾽ τὰ θεῖα καὶ λεγούσας ἐν “άιδου, καϑάπερ Σοφοκλέους Ὀδυσ- σεὺς φησί Σειρῆνας εἰσαφικέσϑαι 1 Ὁμήρου] & 39:q. 2. ἠνέττετο)] ἠνιᾶτο mei — 7 em. Leonicus: ἐμποιοῦσα κατέχει καὶ κατάδει 11 τὰ δ᾽ ὦτα τῶν W . uiv πλείστων idem: μὲν πλεῖστον 18 καὶ πά- ϑεσιν] τοῖς πάϑεσιν Grafius *noívoug W: κηρινοῖς ἣ Basileensis: of &ut ἡ 14 δι΄] om. mei καὶ τῶν] malim τῶν ut apodosis incipiat 16 ve] 08 M 21 Basi-
leensis: ὀνομάξεις aut ὀνομάζει εἰρούσας *: ἐρεούσας cf. p. 1029b: αὗται (sc. Sirenes) δ᾽ ἀνιέμεναι và ϑεῖα εἴρουσι
P Em
LIBER IX. 381
Φόρκου κόρας, ϑροοῦντε τοὺς “4ιδου νόμους.ἢ
Μοῦσαι δ᾽ εἰσὶν ὀκτὼ καὶ συμπεριπολοῦσι ταῖς ὀκτὼ 146 σφαίραις, μία δὲ τὸν περὶ γῆν εἴληχε τόπον. oí μὲν οὖν ὀκτὼ περιόδοις ἐφεστῶσαι τὴν τῶν πλα-
5 vouévov ἄστρων πρὸς τὰ ἀπλανῆ καὶ πρὸς ἄλληλα συνέχουσι καὶ διασῴώξουσιν ἁρμονίαν' μία δὲ τὸν μεταξὺ γῆς καὶ σελήνης τόπον ἐπιδσκοποῦσα καὶ περι- πολοῦσα, τοῖς ϑνητοῖς, 000v αἰσϑάνεσϑαι καὶ δέχε- σϑαι πέφυκε, χαρίτων καὶ δυϑμοῦ καὶ ἁρμονίας ἐνδί-
10 δωσι, διὰ λόγου καὶ δῆς πειϑὼ πολιτικῆς καὶ κοινω- νητικῆς συνεργὸν ἐπάγουσα παραμυϑουμένην καὶ κη- λοῦσαν ἡμῶν τὸ ταραχῶδες καὶ τὸ πλανώμενον ὥσπερ ἐξ ἀνοδίας ἀνακαλουμένην ἐπιεικῶς καὶ καϑιστᾶσαν. Β
ὅσσα δὲ μὴ πεφίληκε
15 Ζεύς, ἀτύξονται βοὰν
Πιερίδων ἀίοντα᾽ κατὰ Πίνδαρον.᾽ 1. Τούτοις ἐπιφωνήσαντος τοῦ ᾿Δμμωνίου τὰ τοῦ Ξενοφάνους ὥσπερ εἰώϑει 0 ταῦτα δεδοξάσϑαι μὲν ἐοικότα τοῖς ἐτύμοισι᾽
καὶ παρακαλοῦντος ἀποφαίνεσϑαι καὶ λέγειν τὸ δο- κοῦν ἕκαστον, ἐγὼ μικρὸν διασιωπήσας ἔφην ὅτι καὶ Πλάτων αὐτὸς ὥσπερ ἴχνεσι τοῖς ὀνόμασι τῶν
1 Nauck. p. 318 Θροοῦντε Lobeckius: αὐϑροῦντος 2 εἰσὶν] ἔπεισιν Grafius coll. Plat. Rep. p. 617b — xol] αἵ Doehnerus 6 ἁρμονίαι mei 13 M: καϑιστᾶσα cf. p. 1029c 14 Pind. Pyth. 1, 925 ὕσσα idem: ὅσα 16 βοᾶν mei 16 ἀΐδοντα mei 19 Ξενοφάνους] Mullach. 1 p. 108 vs. 16 20 δεδόξασται Karstenius
25*
E
F
386 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
Ὁμήρου Σειρῆνες οὐ κατὰ λόγον ἡμᾶς τῷ μύϑῳ φο- βοῦσιν, ἀλλὰ κἀκεῖνος ὀρθῶς ἠνίττετο τὴν τῆς μουσι- κῆς αὐτῶν δύναμιν οὐκ ἀπάνϑρωπον οὐδ᾽ ὀλέϑριον οὖσαν ἀλλὰ ταῖς ἐντεῦϑεν ἀπιούσαις ἐκεῖ ψυχαῖς, ὡς ἔοικε, καὶ πλανωμέναις μετὰ τὴν τελευτὴν ἔρωτα πρὸς τὰ οὐράνια καὶ ϑεῖα λήϑην δὲ τῶν ϑνητῶν ἐμποιοῦσαν κατέχειν καὶ κατάδειν ϑελγομένας᾽ αἵ δ᾽ ὑπὸ χαρᾶς ἕπονται καὶ συμπεριπολοῦσιν. ἐνταῦϑα 0b πρὸς ἡμᾶς ἀμυδρά τις οἷον ἠχὼ τῆς μουσικῆς ἐκείνης ἐξικνουμένη διὰ λόγων ἐκκαλεῖται καὶ ἀνα- μιμνήσκει τὰς ψυχὰς τῶν τότε" τὰ δ᾽ ὦτα τῶν μὲν πλείστων περιαλήλιπται καὶ καταπέπλασται σαρκί- νοις ἐμφράγμασι καὶ πάϑεσιν, οὐ κηρίνοις" ἣ δὲ δι’ εὐφυΐαν αἰσϑάνεται καὶ μνημονεύει, καὶ τῶν ἐμμανεστάτων ἐρώτων οὐδὲν ἀποδεῖ τὸ πάϑος αὖ- τῆς, γλιχομένης καὶ ποϑούσης λῦσαί τε μὴ δυναμέ- νης ἑαυτὴν ἀπὸ τοῦ σώματος. οὐ μὴν ἔγωγε παντά- παόσι συμφέρομαι τούτοις ἀλλά μοι δοκεῖ Πλάτων ὡς ἀτράκτους καὶ ἠλακάτας τοὺς ἄξονας, σφονδύ- λους δὲ τοὺς ἀστέρας, ἐξηλλαγμένως ἐνταῦϑα καὶ τὰς Μούσας Σειρῆνας ὀνομάξειν “εἰρούδας᾽ τὰ ϑεῖα καὶ λεγούσας ἐν “άΔιδου, καϑάπερ Σοφοκλέους Ὀδυσ- σεὺς φησί “Σειρῆνας εἰσαφικέσϑαι
1 Ὁμήρου] μα 8ϑεα. — 2 ἠνέττετο)] ἠνιᾶτο mei 7 em. Leonicus: ἐμποιοῦσα κατέχει καὶ κατάδει 11 τὰ δ᾽ ὦτα τῶν W μὲν πλείστων idem: μὲν πλεῖστον 18 καὶ πά- 9εσιν] τοῖς πάϑεσιν Grafius κηρίνοις W: κηρινοῖς ἣ Basileensis: οἵ a&ut ἡ 14 à om. mei καὶ τῶν] malim τῶν αὖ apodosis incipiat 16 τε] δ M 21 Basi-
leensis: óvoudftig &ut ὀνομάζει εἰρούσας *: ἐρεούσας cf. p. 1029b: αὗται (sc. Sirenes) δ᾽ ἀνιέμεναι và ϑεῖα εἴρουσι
LIBER IX. 389
νην. αὐτίχα τοῦ λόγου τὸ μέν ἐστι πολιτικὸν καὶ βασιλικόν, ἐφ’ d τὴν Καλλιόπην τετάχϑαι φησὶν ὁ Ησίοδος᾽ τὸ φιλότιμον δ᾽ ἡ Κλειὼ μάλιστα κυ- δαίνειν καὶ συνεπιγαυροῦν εἴληχεν" ἡ δὲ Πολύμνια 5 τοῦ φιλομαϑοῦς ἐστι καὶ μνημονικοῦ τῆς ψυχῆς" E διὸ καὶ Σικυώνιοι τῶν τριῶν Μουσῶν μίαν Πολυ- μάϑειαν καλοῦσιν. Εὐτέρπῃ δὲ πᾶς ἄν τις ἀποδοίη τὸ ϑεωρητικὸν τῆς περὶ φύσιν ἀληϑείας, οὔτε καϑα- ρωτέρας οὔτε καλλίους ἑτέρῳ γένει παραλιπὼν εὐ- 10 παϑείας καὶ τέρψεις. τῆς δ᾽ ἐπιϑυμίας τὸ μὲν περὶ ἐδωδὴν καὶ πόσιν ἡ Θάλεια κοινωνητικὸν ποιεῖ καὶ συμποτικὸν ἐξ ἀπανθρώπου καὶ ϑηριώδους" διὸ τοὺς F φιλοφρόνως καὶ ἱλαρῶς συνόντας ἀλλήλοις ἐν οἴνῳ “ϑαλιάξειν᾽ λέγομεν, οὐ τοὺς ὑβρίξοντας καὶ παροι- 15 νοῦνταρ᾽ ταῖς δὲ περὶ συνουσίαν σπουδαῖς ἡ ᾿Ερατὼ παροῦσα μετὰ πειϑοῦς λόγον ἐχούσης καὶ καιρὸν ἐξαιρεῖ καὶ κατασβέννυσι τὸ μανικὸν τῆς ἡδονῆς καὶ οἰστρῶδες, εἰς φιλίαν καὶ πίστιν οὐχ ὕβριν οὐδ᾽ ἀκολασίαν τελευτώσης. οἵδε καὶ ὀφθαλμῶν ἡδονήν, 30 εἶδος εἴτε τῷ λόγῳ μᾶλλον εἴτε τῷ πάϑει προσῆ- xov εἴτε κοινὸν ἀμφοῖν ἐστιν, αἴ λοιπαὶ δύο, Μελ- πομένη καὶ Τερψιχόρη, παραλαβοῦσαι κοσμοῦσιν᾽ 141
8 ᾿Ησίοδος] Theog. 80 6 Σικυῴνιος mei Μουσῶν Basileensis: οὐσῶν 7 εὐτερπῆ mei 19 Leonicus: &»- ϑρώπου 18 W: συνιόντες aut συνιόντας 16 Kalt-
wasserus: σπονδαῖς 16 πειϑοῦς W: πειθοῦς ὡς 17 Duebnerus: i£e/get! — ib. W: μαλακὸν 18 οὐδ᾽] of δὲ aut of δὲ mei 19 οἵδε] τελευταῖον τὸ δι᾿ ὥτων W.
τὸ δὲ δι’ ὥτων Emperius, Fort. εἰ δὲ [καὶ τὴν δι᾽ ὥτων εἰδέναι βούλει] καὶ ὀφθαλμῶν cett. ἡδονῆς W
388 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ϑεῶν ἀνευρίσκειν οἴεται τὰς δυνάμεις᾽ καὶ ἡμεῖς ὁμοίως μὲν τυϑῶμεν ἐν οὐρανῷ καὶ περὶ τὰ οὐρά- νιὰα μίαν τῶν Μουσῶν, ἣ Οὐρανία φαίνεται" καὶ εἰχὸς ἐκεῖνα μὴ πολλῆς μηδὲ ποικίλης κυβερνήσεως
C δεῖσϑαι, μίαν ἔχοντα καὶ ἁπλῆν αἴτιον φύσιν" ὅπου
δὲ πολλαὶ πλημμέλειαι πολλαὶ δ᾽ ἀμετρίαι καὶ παρα- βάσεις, ἐνταῦϑα τὰς ὀκτὼ μετοικιστέον, ἄλλην ἄλλο κακίας καὶ ἀναρμοστίας εἶδος ἐπανορϑουμένας. ἐπεὶ ὃὲ τοῦ βίου τὸ μὲν σπουδῇ τὸ δὲ παιδιᾷ μέρος ἐστί, καὶ δεῖται τοῦ μουσικῶς καὶ μετρίως, τὸ μὲν σπουδάξον ἡμῶν ἥ ve Καλλιόπη καὶ ἡ Κλειὼ καὶ ἡ Θάλεια, τῆς περὶ ϑεοὺς ἐπιστήμης καὶ ϑέας dys- μὼν οὖσα, δόξουσιν ἐπιστρέφειν καὶ συγκατορϑοῦν᾽ αἱ δὲ λοιπαὶ τὸ μεταβάλλον ἐφ᾽ ἡδονὴν καὶ παι- διὰν ὑπ’ ἀσϑενείας μὴ περιορᾶν ἀνιέμενον ἀκολά-
D στως καὶ ϑηριωδῶς, ἀλλ’ ὀρχήσει καὶ ὠδῇ καὶ χο-
ὶ
ρείχ ῥυϑμὸν ἐχούσῃ καὶ ἁρμονίᾳ καὶ λόγῳ κε- ραννύμενον εὐσχημόνως καὶ κοσμίως ἐκδέχεσϑαι καὶ παραπέμπειν. ἐγὼ μέντοι, τοῦ Πλάτωνος ἐν ἑκάστῳ δύο πράξεων ἀπολείποντος ἀρχάς. τὴν μὲν ἔμφυτον ἐπιϑυμίαν ἡδονῶν τὴν δ᾽ ἐπείσακτον δό- ξαν ἐφιεμένην τοῦ ἀρίστου, καὶ τὸ μὲν λόγον τὸ δὲ πάϑος ἔστιν ὅτε καλοῦντος, ἑτέρας δ᾽ αὖ πάλιν τούτων ἑἕκατέρου διαφορὰς ἔχοντος, ἕκάστην ὁρῶ μεγάλης καὶ ϑείας ὡς ἀληϑῶς παιδαγωγίας δεομέ-
6 αἰτέαν Turnebus. ἀΐδιον Μ 8 ἐπανορϑούμενος mei 9 σπουδὴ --- παιδιὰ M. malim σπουδῆς --- παιδιᾶξδςδ:ὀὀ 12 Θαλία mei hic οὗ infra 20 scr. vid. δυεῖν ἀπολείποντας mei 28 ὅτε] οὔτε mei — 24 W: διαφορὰν
10
LIBER IX. 391
δχέσεων συνέστηκεν, ὡς τὸ μέλος τῶν φϑόγγων καὶ τῶν διαστημάτων᾽ ἐνταῦϑα δ᾽ αἷ μοναὶ πέρατα τῶν κινήσεών εἰσι. φορὰς μὲν οὖν τὰς κινήσεις ὀνομά- ξουσι, ὄχήματα δὲ σχέσεις καὶ διαϑέσεις, εἰς ὃς φε- 5 ρόμεναι τελευτῶσιν αἷ κινήδειο, ὅταν ᾿Δπόλλωνος ἢ Πανὸς ij τινος ΒβΒάκχης σχῆμα διαϑέντες ἐπὶ τοῦ σώματος γραφικῶς τοῖς εἴδεσιν ἐπιμένωσι. τὸ δὲ τρίτον, ἧ δεῖξις, οὐ μιμητικόν ἐστιν, ἀλλὰ δηλωτι- κὸν ἀληθῶς τῶν ὑποκειμένων ὡς γὰρ oí ποιηταὶ 10 τοῖς κυρίοις ὀνόμασι δεικτικῶς χρῶνται, τὸν ᾽4χιλ- D λέα καὶ τὸν Ὀδυσσέα καὶ τὴν γῆν καὶ τὸν οὐρανὸν ὀνομάξοντες, ὡς ὑπὸ τῶν πολλῶν λέγονται" πρὸς δὲ τὰς ἐμφάσεις καὶ τὰς μιμήσεις καὶ ὀνοματοποι- ίαις χρῶνται καὶ μεταφοραῖς, ᾿κελαρύξειν᾽ καί 'καχλά- 15 ξειν᾽ τὰ κλώμενα τῶν ῥευμάτων λέγοντες. καὶ τὰ βέλη φέρεσϑαι “λιλαιόμενα χροὸς ἄσαι.᾽ καὶ τὴν ἰσόρ- ροπον μάχην “ἴσας ὑσμίνη κεφαλὰς ἔχειν" πολλὰς ὃὲ καὶ συνθέσεις τῶν ὀνομάτων κατὰ μέλη μιμητι- κῶς σχηματίξουσιν, ὡς Εὐριπίδης 20 “ὁ πετόμενος ἱερὸν ἀνὰ Ζιιὸς αἰϑέρα yogyogóvog, καὶ περὶ τοῦ ἵππου Πίνδαρος ὅτε παρ᾽ ᾿Δλφεῷ σύτο δέμας ἀκέντητον ἐν δρόμοισι παρέχων,
καὶ Ὅμηρος ἐπὶ τῆς ἱπποδρομίας E
9 πέρατα Turnebus: πέρα 14 cf. Hom. 4818. ὦ 2061. 16 id. ε 828. A4 574. O 811. A 72 καὶ τὴν M: τὴν 17 ὑσμίνη) del. Grafius 20 Nauck. p. 678 ib. em. Nauckius: πετάμενος 21 Πίνδαρος] Olymp. 1,20 292idem: ἀλφειῷ 28 παρεχόμενον mei 24 Ὅμηρος] 9, 503
F
392 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
ἄρματα δ᾽ αὖ χαλκῷ πεπυκασμένα κασσιτέρῳ τε
ἵπποις ὠκυπόδεσσιν ἐπέτρεχον "ἢ οὕτως ἐν ὀρχήσει τὸ μὲν σχῆμα μιμητικόν ἐστε μορ- φῆς καὶ ἰδέας, καὶ πάλιν ἡ φορὰ πάϑους τινὸς ἐμ- φαντικὸν ἢ πράξεως ἢ δυνάμεως" ταῖς 0b δεέξεσι κυρίως αὐτὰ δηλοῦσι τὰ πράγματα, τὴν γῆν. τὸν οὐρανόν, αὐτοὺς τοὺς πλησίον᾽ ὃ δὴ τάξει μέν τινι καὶ ἀριϑμῷ γιγνόμενον ἔοικε τοῖς ἐν ποιητικῇ κυ- οίοις ὀνόμασι μετά τινος κόσμου καὶ λειότητος ἐκ- φερομένοις, ὡς τὰ τοιαῦτα
“καὶ Θέμιν αἰδοίην ἑλικοβλέφαρόν τ᾽ ᾿ἀφροδέτην
Ἥρην τε χρυσοστέφανον καλήν vs 4ιώνην᾽ καί
“Ἕλληνος δ᾽ ἐγένοντο ϑεμιστοπόλοι βασιλῆες,
Δῶφός τὲ Ἐοῦϑός τε καὶ Αἴολος ἱππιοχάρμης εἰ δὲ μή, τοῖς ἄγαν πεξοῖς καὶ κακομέτροις, ὡς τὰ τοιαῦτα
“ἐγένοντο τοῦ μὲν Ἡρακλῆς τοῦ δ᾽ Ἴφικλος"
καί
5
10
15
τῆς δὲ πατὴρ καὶ ἀνὴρ καὶ παῖς βασιλεῖς. καὶ 30
[ἀδελφοί,
748 καὶ πρόγονοι" κλήξει δ᾽ Ἑλλὰς Ὀλυμπιάδα.
1 ἄρματα δὲ γρυσῷ Homerus 8 Turnebus: κυρέως 11 Hes. Theog. 16 12 Ἤβην Hesiodus 14 id. Fragm. 27 Basileensis: ἕλληνες ϑεμιστοπόλου βασιλῆος Tzetzes. φιλοπτολέμου βασιλῆος Kinkelius ex Schol. vet. ad Lycophr. 15 Αἴολος ὃ: αἰόλος 18 Nauck. p. 915 ib. em. idem (ex Schol. AB Il. & 323): ἴφιτος cf. p. 285f et Eudoc. Viol. (ed. Flach.) p. 836 19 καὶ Cobetus 20 Epi- gramma de Olympiade non inveni in Ánthologiis
"-
LIBER IX. 998
τοιαῦτα γὰρ ἁμαρτάνεται καὶ περὶ τὴν ὄρχησιν ἐν ταῖς δείξεσιν, ἂν μὴ πιϑανότητα μηδὲ χάριν μετ᾽ εὐπρεπείας καὶ ἀφελείας ἔχωσι. καὶ ὅλως ἔφη με- ταϑήσειν τὸ Σιμωνίδειον ἀπὸ τῆς ξωγραφίας ἐπὶ δτὴν ὄρχησιν᾽ ποίησιν γὰρ εἶναι τὴν ὄρχησιν σιω- πῶσαν. καὶ φϑεγγομένην ὄρχησιν πάλιν τὴν ποίη- σιν. ὅϑεν εἶπεν οὔτε γραφικῇ μετεῖναι ποιητικῆς οὔτε ποιητικῇ γραφικῆς, οὐδὲ χρῶνται τὸ παράπαν ἀλλήλαις. ὀρχηστικῇ δὲ καὶ ποιητικῇ κοινωνία πᾶσα 10 καὶ μέϑεξις ἀλλήλων ἐστί;, καὶ μάλιστα μιμούμεναι περὶ τὸ ὑπορχημάτων γένος ἐνεργὸν ἀμφότεραι τὴν Β διὰ τῶν ὀχημάτων καὶ τῶν ὀνομάτων μίμησιν ἀπο- τελοῦσι. δόξειε δ᾽ ἂν ὥσπερ ἐν γραφικῇ τὰ μὲν ποιήματα τοῖς χρώμασιν ἐοικέναι τὰ δ᾽ ὀρχήματα 15 ταῖς γραμμαῖς. ὑφ᾽ ὧν ὁδρίξεται τὰ εἴδη. δηλοῖ δ᾽ ὁ μάλιστα κατωρϑωκέναι δόξας ἐν ὑπορχήμασι καὶ γεγονέναι πιϑανώτατος ἑαυτοῦ τὸ δεῖσϑαι τὴν ἕτέ- ραν τῆς ἑτέρας" τὸ γάρ ᾿ἀπέλαστον ἵππον ἢ κύνα Ὁ. ᾿Αμυκχλαίαν ἀγωνίῳ ἐλελιξόμενος ποδὶ μέίμεο καμπύλον μέλος διώκων "ἢ ἢ τό
8 μεταϑήσειν Χ: μετάϑεσιν b ποίησιν ὄρχησιν * cf. p. 8467 6 πάλιν ": δὲ πάλιν ὅϑεν οὔτε εἰπεῖν ἔστι W. Malim ὅϑεν εἰπεῖν.
φῆς 9 .ὀργηστικὴ δὲ καὶ ποιητικὴ mel τὸ τῶν) 14 τοῖς χρώμασιν ἐοικέναι τὰ δ᾽ ὁρχ
σιν 1 ὀργίζεται mei 16 δόξας iv M Bergk.3 p.400 πελασγὸν Meinekius 30
394 QUAESTIONUM CONVIVALIUM
οἷος ἀνὰ ΖΙώτιον ἀνθεμόεν πεδίον
πέταται ϑάνατον κεροέδδᾳ τὲ
εὑρέμεν ματεύων ἐλάφῳ
τὰν δ᾽ ἐπ’ αὐχένι στρέφοισαν ἕτερον κάρα πάντ᾽ [óv' οἶμον
C καὶ τὰ ἑἕξῆς μονονοὺ λειόϑεν τὴν ἐν ὀρχήσει διά- ϑεσιν τὰ ποιήματα καὶ παρακαλεῖν τὼ χεῖρε καὶ τὼ
3 e"
πόδε, μᾶλλον δ᾽ ὅλον ὥσπερ τισὶ μηρένϑοις ἕλκειν τὸ σῶμα τοῖς μέλεσι xol ἐντείνειν, τούτων δὲ λε- γομένων καὶ ἀδομένων, ἡσυχίαν ἄγειν μὴ δυναμέυ voig. αὐτὸς γοῦν ἑαυτὸν οὐκ αἰσχύνεται περὶ τὴν ὄρχησιν οὐχ ἧττον ἢ τὴν ποίησιν ἐγκωμιάξων, “ὅταν δὲ γηρῶσαι νῦν
ἐλαφρὸν ὄρχημ᾽ ἀοιδᾷ ποδῶν μιγνύμεν, Κρῆτά μιν καλέοισι τρόπον. B
ἀλλ᾽ οὐδὲν οὕτως τὸ νῦν ἀπολέλαυχε τῆς κακομου- σίας ὡς ἡ ὄρχησις. διὸ καὶ πέπονθεν ὃ φοβηϑεὶς "[Bvxog ἐποίησε
1 Bergk. ib. ἀναδώτιον mei οἷος] add. 8i κύων Bergkius — ib. W: ἀνθεμόεντα παιδίον 2. idem: κεράσασα 3 ματεύων Schneidewinus: μανύων libri. κύων W. εὑρέμεναι κύων Hermannus 4 τὰν δ᾽ EY αὐχένι Schneidewinus; malim τὰν δ᾽ EA' ἐπ᾽ αὐχένει — ib. em. W: στρέφοιαν ἕτερο»] σφέτερον Schneidewinus — ib. em. idem: πάντα ἕτοι- μον 6 τὰ] τὰς mei λειόϑεν] leg. vid. λέγει (— At) πο- ϑεῖν 13 ὅταν) ὅτ᾽ ἂν mei ὄπα δὲ γαρῦσαι σύν τ᾽ ἐλα- φρὸν Schneidewinus. ὅταν λέγῃ Ῥῶσαι νῦν Blassius 14 em. Bergkius: óozqu« οἷδα 10. μέγνυμεν codd.
18 em. Casaubonus: κρῆτα μὲν ib. em. Schneidewinus: καλέουσι cf. ÀÁthen. p. 181b 18 "Igvxoc] Bergk. 3 p. 945
LIBER IX. 395
“δέδοικα μή τι πὰρ ϑεοῖς ἀμπλακὼν τιμὰν πρὸς ἀνθρώπων ἀμείψω.᾽
καὶ γὰρ αὕτη καὶ πάνδημόν τινα ποιητικὴν προσε- Ὁ ταιρισαμένη τῆς δ᾽ οὐρανίας ἐχπεσοῦσ᾽ ἐκείνης, srüv μὲν ἐμπλήχτων καὶ ἀνοήτων κρατεῖ ϑεάτρων, ὥσπερ τύραννος ὑπήκοον ἑαυτῇ πεποιημένη μουσι- κὴν ὀλίγου δεῖν ἅπασαν, τὴν δὲ παρὰ τοῖς νοῦν ἔχουσι καὶ ϑείοις ἀνδράσιν ὡς ἀληϑῶς τιμὴν ἀπο- λώλεκε.
i0 Ταῦτα σχεδόν, ὦ Σόσσιε Σενεκίων, τελευταῖα τῶν ἐν τοῖς Μουσείοις τότε παρ᾽ ᾿άμμωνίῳ τῷ ἀγαϑῷ φιλολογηϑέντων.
1 πὰρ Duebnerus: παρὰ ϑεοὶς Bergkius ut mccusn- tivus sit 2 ἀμβλακὼν idem ex Plat. Phaedr. p. 242c. ἀπλάκων mei — 8 αὕτη καὶ] καὶ αὕτη W. αὕτη Emperius δ ἐμπλήκτων *: ἐκπληκτικῶν cf. p. 189a. 260f Τ δεὶν *: τινὰ ἴθ, ἅπασαν W: màm 8 θείοις] ἀστείοις Grafius 12 φιλολογοϑέτων mei
ης
ΕΡΩΤΙΚΟΣ.
1. $AAOTIANOZ. Ἐν Ἑλικῶνι φής. ὦ «“ὐτό- F βουλε, τοὺς περὶ Ἔρωτος λόγους γενέσϑαι. οὗς εἴτε γραψάμενος εἴτε καταμνημονεύσαρ τῷ πολλάκις éx- ανερέσϑαι τὸν πατέρα νυνὶ μέλλεις ἡμῖν δεηϑεῖσιν : ἀπαγγέλλειν.
ATTOBOTAOZ. Ἐν Ἑλικῶνι παρὰ ταῖς Μού- σαις, ὦ Φλαουιανέ, τὰ Ἐρωτικὰ Θεσπιέων ἀγόντων' ἄγουσι γὰρ ἀγῶνα πενταετηρικόν, ὥσπερ καὶ ταῖς Μούσαις. καὶ τῷ Ἔρωτι φιλοτίμως πάνυ καὶ λαμ-υ πρῶςο. )
QAAOTIANOZ. Οἶσϑ᾽ οὖν ὃ σοῦ μέλλομεν δεῖσθαι πάντες οἵ πρὸς τὴν ἀκρόασιν ἥκοντες;
4.9 | ATTOBOTAOZ. Obx: ἀλλ᾽ εἴδομαι λεγόντων.
OA440TIANOZ. Ἄφελε τοῦ λόγου τὸ νῦν ἔχον i ἐποποιῶν τε λειμῶνας καὶ σκιὰς καὶ ἅμα κιττοῦ τε καὶ σμιλάκων διαδρομὰς καὶ ὅσ᾽ ἄλλα τοιούτων τό- zov ἐπιλαβόμενοι γλίχονται τὸν Πλάτωνος ἸΙλισσὸν καὶ τὸν ἄγνον ἐκεῖνον καὶ τὴν ἠρέμα προδάντη πόαν πεφυκυῖαν προϑυμότερον ἢ κάλλιον ἐπιγράφεσθϑαι. Ὁ
ATTOBOTAOZ. Τί δὲ δεῖται τοιούτων, ὦ ἄρι- ὅτε Φλαουιανέ, προοιμίων 1) διήγησις; εὐθὺς ἡ πρό-
9 πεντετηρικχόν) 12 ὃ σοῦ X: ὅσου 171 ἄλλα] fort. ἄλλα of aut ἄλλα τινὲς 18 Πλάτωνος] Phaedr. p. ?30d
^"
AMATORIUS. — 891
φασις, ἐξ ἧς ὡρμήϑησαν οἵ λόγοι, χορὸν αἰτεῖ τῷ πάϑει καὶ σκηνῆς δεῖται, τά v' ἄλλα δράματος οὐ- δὲν ἐλλείπει" μόνον εὐχώμεϑα τῇ μητρὶ τῶν Μου- σῶν ἵλεων παρεῖναι καὶ συνανασῴξειν τὸν μῦϑον. Β 5 2. Ὁ γὰρ πατήρ, ἐπεὶ πάλαι, πρὶν ἡμᾶς γενέ- σϑαι, τὴν μητέρα νεωστὶ κεκομισμένος ἐκ τῆς γενό- μένης τοῖς γονεῦσιν αὐτῶν διαφορᾶς καὶ στάσεως ἀφίκετο τῷ Ἔρωτι ϑύσων, ἐπὶ τὴν ἑορτὴν ἦγε τὴν μητέρα" καὶ γὰρ ἦν ἐκείνης ἡ εὐχὴ καὶ ϑυσία. τῶν 10 0? φίλων οἴκοϑεν μὲν αὐτῷ παρῆσαν οἵ συνήϑειρ, ἐν δὲ Θεσπιαῖς εὗρε Δαφναῖον τὸν ᾿Αρχιδάμου καὶ “ύσανδρον Δυσάνδρας ἐρῶντα τῆς Σίμωνος καὶ μάλιστα τῶν μνωμένων αὐτὴν εὐημεροῦντα, καὶ “Σώκλαρον ἐκ Τιϑόρας ἥκοντα τὸν ᾿Δφιστίωνος᾽ ἦν 15 δὲ καὶ Πρωτογένης ὃ Ταρσεὺς καὶ Ζεύξιππος ὁ 4α- C κεδαιμόνιος, ξένοι" Βοιωτῶν δ᾽ ὁ πατὴρ ἔφη τῶν γνωρίμων τοὺς πλείστους παρεῖναι. δύο μὲν οὖν ἢ τρεῖς ἡμέρας κατὰ πόλιν, ὡς ἔοικεν, ἡσυχῆ πως φιλοσοφοῦντες ἐν ταῖς παλαίστραις καὶ διὰ τῶν ϑεά- 30 τρῶν ἀλλήλοις συνῆσαν᾽ ἔπειτα φεύγοντες ἀργαλέον ἀγῶνα κιϑαρῳδῶν, ἐντεύξεσι καὶ σπουδαῖς προει- ὦ λημμένον, ἀνέξευξαν οἵ πλείους ὥσπερ ἐκ πολεμίας εἰς τὸν Ἑλικῶνα καὶ κατηυλίσαντο παρὰ τι σαις. ἕωϑεν οὖν ἀφίκετο το 30 xol Πεισίας ἄνδρες ἔνδοξοι, Bi
4 ἵλεων *: ἵλεω 11 καὶ Αὐσανδὶ iris desideratur) Δυσάνδρως Madvigius: p. 762d. 762f 19 καὶ διὰ τῶν ἤσαν] recte habent 34 ἀφίκοντο
398 AMATORIUS.
D λεγομένῳ προσήκοντες καὶ τρόπον τινὰ δι᾽ εὔνοιαν ἀμφότεροι τὴν ἐκείνου διαφερόμενοι πρὸς ἀλλήλους. ἦν γὰρ ἐν Θεσπιαῖς ᾿Ισμηνοδώρα γυνὴ πλούτῳ καὶ γένει λαμπρὰ καὶ νὴ Δία τὸν ἄλλον εὔτακτος βίον. ἐχήρευσε γὰρ οὐκ ὀλίγον χρόνον ἄνευ ψόγου. καί- πὲρ οὖσα νέα καὶ ἱκανὴ τὸ εἶδος. τῷ δὲ Bdxyow φίλης ὄντι καὶ συνήϑους γυναικὸς υἱῷ πράττουσα γάμον κόρης κατὰ γένος προσηκούσης ἐκ τοῦ συμ- παρεῖναι καὶ διαλέγεσθαι πολλάκις ἔπαϑε πρὸς τὸ
e
μειράκιον αὐτή: καὶ λόγους φιλανθρώπους dxo)-w
ουσα καὶ λέγουσα περὶ αὐτοῦ καὶ πλῆϑος δρῶσα γενναίων ἐραστῶν εἰς τὸ ἐρᾶν προήχϑη καὶ διενο- E sivo μηδὲν ποιεῖν ἀγεννές, ἀλλὰ γημαμένη φανε- ρῶς συγκαταξῆν τῷ Βάκχωνι. παραδόξου δὲ τοῦ
πράγματος αὐτοῦ φανέντος, dj ys μήτηρ ὑφεωρᾶτο s
τὸ βάρος τοῦ οἴκου καὶ τὸν ὄγκον ὡς οὐ κατὰ τὸν ἐραστήν" τινὲς δὲ καὶ συγκυνηγοὶ τῷ μὴ x«9' ἡλι- κέαν τῆς ᾿Ισμηνοδώρας δεδιττόμενοι τὸν Βάκχωνα καὶ δκώπτοντες ἐργωδέστερον τῶν ἀπὸ σπουδῆς
ἐνισταμένων ἦσαν ἀνταγωνισταὶ πρὸς τὸν γάμον. Ὁ
ἠδεῖτο γὰρ ἔφηβος ἔτ᾽ ὧν χήρα συνοικεῖν" οὐ μὴν Ε ἀλλὰ τοὺς ἄλλους ἐάσας παρεχώρησε τῷ Πεισία καὶ τῷ ᾿ἀνϑεμίωνι βουλεύσασϑαι τὸ συμφέρον. ὧν ὃ μὲν ἀνεψιὸς αὐτοῦ ἦν πρεσβύτερος, ὃ δὲ Πεισίας
αὐστηρότατος τῶν ἐραστῶν" διὸ καὶ πρὸς τὸν γά- 9
μον ἀντέπραττε καὶ καϑήπτετο τοῦ ᾿ἀνθϑεμίωνος ὡς
6 *: ἐχήρωσσ 9. ἔπαϑέτι 1 αὐτοῦ] αὐτοῖς R γε *: τῷ 24 ἦν αὐτοῦ &n delendum αὐτοῦ jb. πρεσβύτατος R
AMATORIUS. 399
προϊεμένου τῇ Ἰσμηνοδώρᾳ τὸ μειράκιον: ὃ δ᾽ éxsivov οὐκ ὀρϑῶς ἔλεγε ποιεῖν. ἀλλὰ τἄλλα χρη- στὸν ὄντα μιμεῖσθαι τοὺς φαύλους ἐραστὰς οἴκου καὶ γάμου καὶ πραγμάτων μεγάλων ἀποστεροῦντα
5 τὸν φίλον, ὅπως ἄϑικτος αὐτῷ καὶ νεαρὸς ἀποδύ- ovto πλεῖστον χρόνον ἐν ταῖς παλαίστραιρ.
8. Ἵν᾽ οὖν μὴ παροξύνοντες ἀλλήλους κατὰ μι- 190 κρὸν εἰς ὀργὴν προαγάγοιεν, ὥσπερ διαιτητὰς ἕλό- μενοι καὶ βραβευτὰς τὸν πατέρα καὶ τοὺς σὺν αὐτῷ
10 παρεγένοντο' καὶ τῶν ἄλλων φίλων οἷον ἐκ παρα- σκευῆς τῷ μὲν ὃ ΖΙαφναῖος παρῆν τῷ δ᾽ ὁ Iloo- τογένης᾽ ἀλλ᾽ οὗτος μὲν ἀνέδην ἔλεγε κακῶς τὴν Ἰσμηνοδώραν' ὃ δὲ “Ιαφναῖος 'à Ἡράκλεις᾽ ἔφη “τί οὐκ ἄν τις προσδοκήσειεν, εἰ καὶ Πρωτογένης
15 Ἔρωτι πολεμήσων πάρεστιν ᾧ καὶ παιδιὰ πᾶσα καὶ σπουδὴ περὶ "Ερωτα καὶ δι’ Ἔρωτος,
᾿λήϑη μὲν λόγων λήϑη δὲ πάτρας, Β
οὐχ ὡς τῷ oio πέντε μόνον ἡμερῶν ἀπέχοντι τῆς πατρίδος; βραδὺς γὰρ ὃ ἐκείνου καὶ χερσαῖος Ἔρως, 20 ὁ ὃὲ σὸς ἐκ Κιλικίας ᾿ϑήναξε “λαιψηρὰ κυκλώσας πτερά;
διαπόντιος πέτεται, τοὺς καλοὺς ἐφορῶν καὶ συμ- πλανώμενος. ἀμέλει γὰρ ἐξ ἀρχῆς ἐγεγόνει τοιαύτη τις αἰτία τῷ Πρωτογένει τῆς ἀποδημίας.
2 *: τὰ ἄλλα — Db αὐτῷ Leonicus: αὐτῶν 1 X: παιδείχ 16 καὶ δι᾽ Ἔρωτα conieci in Symb. 17 Nauck. p.632 μὲν] δὲ BE 18 fort. ἡμερῶν ὁδὸν 19 Tur- nebus: éxe(vov 21 cf. p. b07à& 2422 πέτεται Athenaeus p. 165a: πέταται
400 AMATORIUS.
4. Γενομένου δὲ γέλωτος, ὃ Πρωτογένης “ἐγὼ δέ σοι δοχῶ᾽ εἶπεν “Ἔρωτι νῦν πολεμεῖν, οὐχ ixl Ἔρωτος διαμάχεσθαι πρὸς ἀκολασίαν καὶ ὕβριν αἱ- σχίστοις πράγμασι καὶ πάϑεσιν εἰς τὰ κάλλιστα καὶ σεμνότατα τῶν ὀνομάτων εἰσβιαξομένην; καὶ ὁ!
C Zz«gvatog “αἴσχιστα δὲ καλεῖς᾽ ἔφη “γάμον καὶ σύν-
οὗον ἀνδρὸς καὶ γυναικός, ἧς οὐ γέγονεν οὐδ ἔστιν ἱερωτέρα κατάξευξις;᾽ “ἀλλὰ ταῦτα μέν᾽ εἶπεν ὁ Πρωτογένης ᾿ἀναγκαῖα πρὸς γένεσιν ὄντα σεμνύ. ψουόσιν οὐ φαύλως οἵ νομοϑέταιν καὶ κατευλογοῦσι" πρὺς τοὺς πολλούς" ἀληϑινοῦ δ᾽ Ἔρωτος οὐδ᾽ ὅτι- οὖν τῇ γυναικωνίτιδι μέτεστιν, οὐδ᾽ ἐρᾶν ὑμᾶς ἔγωγέ φημι τοὺς γυναιξὶ προσπεπονϑότας ἢ παρ. ϑένοις. ὥσπερ οὐδὲ μυῖαι γάλακτος οὐδὲ μέλιτται
D κηρίων ἐρῶσιν, οὐδὲ σιτευταὶ καὶ μάγειροι φίλαν
..
φρονοῦσι πιαίνοντες ὑπὸ σχότῳ μόσχους καὶ ὄρνι- ϑας. ἀλλ᾽’ ὥσπερ ἐπὶ σιτίον ἄγει καὶ ὄψον ἡ φύσις μετρίως καὶ ἱκανῶς τὴν ὄρεξιν, 7] δ᾽ ὑπερβολὴ πά- ὃος ἐνεργαδσαμένη λαιμαργέα τις ἢ φιλοψέα καλεῖ- ται οὕτως ἔνεστι τῇ φύσει τὸ δεῖσθαι τῆς ἀπ᾽ ἀλ-" λήλων ἡδονῆς γυναῖκας καὶ ἄνδρας. τὴν δ᾽ ἐπὶ τοῦτο κινοῦσαν δρμὴν σφοδρότητι καὶ δώμῃ γενο- μένην πολλὴν καὶ δυσκάϑεκτον οὐ προσηκόντως Ἔρωτα καλοῦσιν. "Egog γὰρ “εὐφυοῦς καὶ νέας ψυ- χῆς ἁψάμενος εἰς ἀρετὴν διὰ φιλίας τελευτᾷ" ταῖς Κ ὃὲ πρὸς γυναῖκας ἐπιϑυμίαις ταύταις, ἂν ἄριστα 18 γυναιξί τι Herwerdenus 14 H: μυῖα 15 gla 22 Pur
φρονοῦσι *: φιλοφρονοῦσι 19 Χ: φιλοψυχέα R, sed cf. p. 4414 24 cf. Plat, Symp. p. 3188,
AMATORIUS. 401
πέσωσιν, ἡδονὴν περίεστι καρποῦσϑαι καὶ ἀπόλαυ- E σιν ὥρας καὶ σώματος, ὡς ἐμαρτύρησεν ᾿Αρίστιππος, τῷ κατηγοροῦντι Λαΐδος πρὸς αὐτὸν ὡς οὐ φιλού- σης ἀποκρινάμενος, ὅτι καὶ τὸν οἶνον οἴεται καὶ 5tbv ἰχϑὺν μὴ φιλεῖν αὐτόν, ἀλλ᾽ ἡδέως ἑκατέρῳ χρῆται" τέλος γὰρ ἐπιϑυμίας ἡδονὴ καὶ ἀπόλαυσις. Ἔρως δὲ προσδοκίαν φιλίας ἀποβαλὼν οὐκ ἐθέλει παραμένειν οὐδὲ ϑεραπεύειν ἐφ’ ὥρᾳ τὸ λυποῦν καὶ ἀκμάξον, εἰ καρπὸν ἤϑους οἰκεῖον εἰς φιλίαν 10 καὶ ἀρετὴν οὐκ ἀποδίδωσιν. ἀκούεις δέ τινος τρα- γικοῦ γαμέτου λέγοντος πρὸς τὴν γυναῖχα “μισεῖς; ἐγὼ δὲ ῥαδίως μισήσομαι, F πρὸς κέρδος ἕλκων viv ἐμὴν ἀτιμίαν. τούτου γὰρ οὐδέν ἐστιν ἐρωτικώτερος Ó μὴ διὰ κέρ- 16 δὸς ἀλλ᾽ ἀφροδισίων ἕνεκα καὶ συνουσίας ὑπομέ- νῶν γυναῖχα μοχϑηρὰν καὶ ἄστοργον᾽ ὥσπερ Στρα- τοκλεῖ τῷ δήτορι Φιλιππίδης Ó κωμικὸς ἐπεγγελῶν ἐποίησεν ᾿ἀποστρεφομένης τὴν κορυφὴν φιλεῖς μόλις.᾽ 3 εἰ δ᾽ οὖν καὶ τοῦτο τὸ πάϑος δεῖ καλεῖν Ἔρωτα, ϑῆλυν καὶ νόϑον ὥσπερ εἰς Κυνόσαργες συντε- λοῦντα τὴν γυναικωνῖτιν" μᾶλλον δ᾽ ὥσπερ ἀετόν τινα λέγουσι γνήσιον καὶ ὀρεινόν, ὃν" g ἱμέ- τῦι
3 ᾿Αρίσειππορ] cf, Mi nio omisso mult alia con λοιπὸν Winckelmannus, cii 14 ἐρωτικώτερον BE 19 δεῖ καλεῖν R. Malim καλῶμεν ἢ Herwerdenus Ὅμηρος] Φ 952.
Plutarchi Moralia. Vel IV.
B
C
402 AMATORIUS.
λανα᾽ καί ᾿ϑηρευτήν᾽ προσεῖπεν" ἄλλα δὲ γένη νόϑων ἐστὶν ἰχϑῦς περὶ ἔλη καὶ ὄρνιϑας ἀργοὺς λαμβα- vóvrov, ἀπορούμενοι δὲ πολλάκις ἀναφϑέγγονταί τι λιμῶδες καὶ ὀδυρτικόν᾽ οὕτως εἷς Ἔρως ὃ γνήσιος ὁ παιδικός ἐστιν, οὐ ᾿πόϑῳ στίλβων᾽, ὡς ἔφη τὸν 9 παρϑένιον ᾿Δνακρέων. οὐδέ “μύρων ἀνάπλεως καὶ γεγανωμένος, ἀλλὰ λιτὸν αὐτὸν ὄψει καὶ ἄϑρυπτον ἐν σχολαῖς φιλοσόφοις ἤ που περὶ γυμνάσια καὶ παλαίστρας περὶ ϑήραν νέων ὀξὺ μάλα καὶ γενναῖον ἐγκελευόμενον πρὸς ἀρετὴν τοῖς ἀξίοις ἐπιμελείας. τ τὸν δ᾽ ὑγρὸν τοῦτον καὶ οἰκουρὸν ἐν κόλποις δια- τρίβοντα καὶ κλινιδίοις γυναικῶν ἀεὶ διώκοντα τὰ μαλϑακὰ καὶ ϑρυπτόμενον ἡδοναῖς ἀνάνδροις καὶ ἀφίλοις καὶ ἀνενθουσιάστοις καταβάλλειν ἄξιον, ὡς καὶ Σόλων κατέβαλε᾽ δούλοις μὲν γὰρ ἐρᾶν ἀρρένων is παίδων ἀπεῖπε καὶ ξηραλοιφεῖν, χρῆσϑαι δὲ συνουσίαις γυναικῶν οὐκ ἐκώλυσε" καλὸν γὰρ ἡ φιλία καὶ ἀστεῖον, ἡ δ᾽ ἡδονὴ κοινὸν κἀνελεύϑερον. ὅϑεν οὐ δούλων ἐρᾶν παίδων ἐλευϑέριόν ἐστιν οὐδ᾽ ἀστεῖον" οὐ συν- ουσέας γὰρ οὗτος ὁ ἔρως, καϑάπερ τῶν γυναικῶν. Ὁ
ὅ. Ἔτι δὲ πλείονα λέγειν προϑυμουμένου τοῦ Πρωτογένους, ἀντικρούσας ὃ Ζαφναῖος “εὖ γε νὴ Ζ0᾽ ἔφη ἱτοῦ Σόλωνος ἐμνήσϑης καὶ χρηστέον αὐτῷ γνώμονι τοῦ ἐρωτικοῦ ἀνδρός,
᾿ἔσϑ᾽ ἥβης ἐρατοῖσιν ἐπ’ ἄνϑεσι παιδοφιλήδθῃ τ
μηρῶν ἱμείρων καὶ γλυκεροῦ στόματος.ἢ
6 ᾿ἀνακρέων] Bergk. 3 p. 268 18 *: καὶ ἀνελεύθερον ib. δοῦλον BE 19 οὐ συνουσίας Leonicus: οὐσία 20 τῶν] ὁ vóv W 926 Bergk. 2 p. 50 ἔσϑ᾽] ὅς 9' R 26 ἱμείρων] om. BE
AMATORIUS. 403
πρόσλαβε δὲ τῷ Σόλωνι καὶ τὸν «Αἰσχύλον λέ- yovta ᾿'σέβας δὲ μηρῶν ἁγνὸν οὐκ ἐπῃδέσω, ὦ δυσχάριστε τῶν πυκνῶν φιλημάτων:
Cx
ἕτεροι μὲν yàg καταγελῶσιν αὐτῶν, εἰ καϑάπερ 9U-
τας καὶ μάντεις εἰς τὰ μηρία καὶ τὴν ὀσφὺν ἀπο-
βλέπειν τοὺς ἐραστὰς κελεύουσιν. ἐγὼ δὲ παμμέγε-
ϑὲς τοῦτο. ποιοῦμαι σημεῖον ὑπὲρ τῶν γυναικῶν᾽
εἶ γὰρ ἡ παρὰ φύσιν ὁμιλία πρὸς ἄρρενας οὐχ &v-
ιὸ αιρεῖ τὴν ἐρωτικὴν εὔνοιαν οὐδὲ βλάπτει, πολὺ D μᾶλλον εἰκός ἐστι τὸν γυναικῶν ἢ ἀνδρῶν ἔρωτα τῇ φύσει χρώμενον εἰς φιλίαν διὰ χάριτος ἐξικνεῖ- ὅϑαι. χάρις γὰρ οὖν, ὦ Πρωτόγενες, ἡ τοῦ ϑήλεος ὕπειξις τῷ ἄρρενι κέκληται πρὸς τῶν παλαιῶν" ὡς
1 καὶ Πίνδαρος ἔφη τὸν Ἥφαιστον “ἄνευ χαρίτων᾽ ἐκ τῆς Ἥρας γενέσϑαι' καὶ τὴν οὔπω γάμων ἔχου- σαν ὥραν ἡ Σαπφὼ προσαγορεύουδα φησίν, ὅτι
“σμίκρα μοι πάις ἔμμεν ἐφαίνεο κἄχαριο᾽.
ὁ δ᾽ Ἡρακλῆς ὑπό τινος ἐρωτᾶται;,
20 *Bíe δ᾽ ἔπραξας χάριτας ἢ πείδας xógqv;
ἡ δ᾽ ἀπὸ τῶν ἀρρένων ἀκόντων μὲν μετὰ βίας γενο- E
δ
μένη καὶ λεηλαδίας. ἂν δ᾽ ἑκουσίως, σὺν μαλακέᾳ
8 Nauck. p. 44 ἁγνὸν} accessit ex Athen. p. 6026 οὐκ ἐπῃδέσω idem: οὐ xovgÓfco 4 πυκνῶν idem: πικρῶν 11 τὸν Μ: τῶν ἢ] ἢ τὸν Herwerdenus 16 Πίνδαρος] Pyth. 2, 42 18 em. Bergkius (8 p. 101): σμικρά μοι παῖ ἔμμεναι φαίνεαι 320 Nauck. p. 916 δ᾽ ἔπραξας R: δὲ πράξας 21 μὲν μετὰ R: μετὰ γενομένη idem: λεγο- μένη 96"
400 AMATORIUS.
4. Γενομένου δὲ γέλωτος, ὁ Πρωτογένης “ἐγὼ δέ co, δοκχῶ᾽ εἶπεν “Ἔρωτι νῦν πολεμεῖν, οὐχ ὑπὲρ Ἔρωτος διαμάχεσϑαι πρὸς ἀκολασίαν καὶ ὕβριν αἰ- σχίστοις πράγμασι καὶ πάϑεσιν εἰς τὰ κάλλιστα καὶ σεμνότατα τῶν ὀνομάτων εἰσβιαξομένην; καὶ ὁ 5
C Ζαφναῖος “αἴσχιστα δὲ καλεῖς᾽ ἔφη "yáuov καὶ σύν- οὗον ἀνδρὸς καὶ γυναικός, ἧς οὐ γέγονεν οὐδ᾽ ἔστιν ἱερωτέρα κατάξευξις; ᾿ἀλλὰ ταῦτα μέν᾽ εἶπεν ὁ Πρωτογένης ᾿ἀναγκαῖα πρὸς γένεσιν ὄντα σεμνύ- νουσιν οὐ φαύλως oí νομοϑέται καὶ κατευλογοῦσι τ πρὸς τοὺς πολλούς" ἀληϑινοῦ δ᾽ Ἔρωτος οὐδ᾽ ὅτι- obv τῇ γυναικωνέτιδι μέτεστιν, οὐδ᾽ ἐρᾶν ὑμᾶς ἔγωγέ φημι τοὺς γυναιξὶ προσπεπονθότας ἢ παρ- ϑένοις, ὥσπερ οὐδὲ μυῖαι γάλακτος οὐδὲ μέλιτται
D χηρίων ἐρῶσιν, οὐδὲ σιτευταὶ καὶ μάγειροι φίλα φρονοῦσι πιαίνοντες ὑπὸ σκότῳ μόσχους καὶ ὄρνι- ϑας. ἀλλ᾽ ὥσπερ ἐπὶ σιτίον ἄγει καὶ ὄψον ἡ φύσις μετρίως καὶ ἱκανῶς τὴν ὄρεξιν, ἡ δ᾽ ὑπερβολὴ πά- ὃος ἐνεργαδαμένη λαιμαργίέα τις ἢ φιλοψέα καλεῖ- ται" οὕτως ἔνεστι τῇ φύσει τὸ δεῖσϑαι τῆς ἀπ᾽ ἀλ- τ λήλων ἡδονῆς γυναῖκας καὶ ἄνδρας, τὴν δ᾽ ἐπὶ τοῦτο κινοῦσαν ὁρμὴν σφοδρότητι καὶ δώμῃ γενο- μένην πολλὴν καὶ δυσκάϑεκτον οὐ προσηκόντως Ἔρωτα καλοῦσιν. Ἔρως γὰρ -εὐφυοῦς καὶ νέας ψυ- χῆς ἁψάμενος εἰς ἀρετὴν διὰ φιλίας τελευτᾷ" ταῖς 580 δὲ πρὸς γυναῖκας ἐπιϑυμίαις ταύταις, ἂν ἄριστα
18 γυναιξί τι Herwerdenus 14 H: μυῖα 15 φέλα
T φρονοῦσι *: φιλοφρονοῦσι 19 X: φιλοψυχέα 22 ρύμῃ Rh, sed cf. p. 441d 24 cf. Plat, Symp. p. 218a
AMATORBIUS. 405
γένει. σβεννυμένην ἡμῶν τὴν φύσιν εὐθὺς ἐξανά- πτοντὰ διὰ τῶν γενέσεων. οὗτος δ᾽ ἀρνεῖται τὴν ἡδονήν' αἰσχύνεται γὰρ καὶ φοβεῖται. δεῖ δέ τινος εὐπρεπείας ἁπτομένῳ καλῶν καὶ ὡραίων" πρόφασις ὁ οὖν φιλία καὶ ἀρετή. κονέξται δὲ καὶ ψυχρολουτεῖ καὶ τὰς ὀφρῦς αἴρει καὶ φιλοσοφεῖν φησι καὶ σω- φρονεῖν ἔξω διὰ τὸν νόμον’ εἶτα νύχτωρ καὶ καϑ' ἡσυχίαν ἱγλυκεῖ᾽ ὀπώρα φύλακος ἐκλελοιπότος.ἢ
10 εἰ δ᾽. ὥς φησι Πρωτογένης. οὐκ ἔστιν ἀφροδισίων παιδικῶν κοινωνία, πῶς Ἔρως ἔστιν ᾿ἀφροδίτης μὴ B παρούσης, ἣν εἴληχε ϑεραπεύειν ἐκ ϑεῶν καὶ περι- ἕπειν, τιμῆς τε μετέχειν καὶ δυνάμεως ὅσον ἐκείνη δίδωσιν; εἰ δ᾽ ἔστι τις Ἔρως χωρὶς ᾿ἀφροδίτης, ὥσ-
15 περ μέϑη χωρὶς olvov πρὸς σύκινον πῶμα καὶ κρίέ- ϑινον, ἄκαρπον αὐτοῦ καὶ ἀτελὲς τὸ ταρακτικόν ἐστι καὶ πλήσμιον καὶ ἁψίκορον.
6. “εγομένων τούτων ὃ Πεισίας ἦν δῆλος ἀγα- νακτῶν καὶ παροξυνόμενος ἐπὶ τὸν ΖΙαφναῖον" μι-
90) χρὸν δ᾽ αὐτοῦ καταλιπόντος “ὦ Ἡράκλεις ἔφη "vij εὐχερείας καὶ ϑρασύτητος᾽ ἀνϑροώπους ὁμολογοῦν- τας ὥσπερ OL κύνες ἐκ τῶν μορίων συνηρτῆσϑαι C πρὸς τὸ ϑῆλυ μεϑιστάναι καὶ μετοικίξζειν τὸν ϑεὸν ἐκ γυμνασίων καὶ περιπάτων καὶ τῆς ἐν ἡλίῳ κα-
a ϑαρᾶς καὶ ἀναπεπταμένης διατριβῆς εἰς ματρυλεῖα
1 εὐθὺς] αὖϑις R 9 Nauck. p. 916. Kock. 8 p. 614 γλυκεῖα libri 11 ἀκοινωνία üdem 15 προσίκυνον BE
ib. *: πόμα 20 διαλιπόντος Herwerdenus 22 τῶν Duebnerus 25 cf. Kock. 8 p. 460
406 AMATORIUS.
καὶ κοπίδας καὶ φάρμακα καὶ μαγεύματα καϑειρ- γνύμενον ἀκολάστων γυναικῶν" ἐπεὶ ταῖς ys σώ- φροσιν οὔτ᾽ ἐρᾶν οὔτ᾽ ἐρᾶσϑαι δήπου προσῆκόν ἐστιν. ἐνταῦϑα μέντοι καὶ ὃ πατὴρ ἔφη τοῦ Πρω-
τογένους ἐπιλαβέσϑαι καὶ εἰπεῖν “τόδ᾽ ἐξοπλίξει τοὔπος ᾿Δ4ργεῖον λεών.
καὶ νὴ “ία Ζαφναίῳ συνδίκους ἡμᾶς προστίϑησιν οὐ μετριάξων ὃ Πεισίας, ἀλλὰ τοῖς γάμοις &véga- στον ἐπάγων καὶ ἄμοιρον ἐνθέου φιλίας κοινωνίαν, D ἣν τῆς ἐρωτικῆς πειϑοῦς καὶ χάριτος ἀπολιπούσης μονονοὺ ξυγοῖς καὶ χαλινοῖς ὑπ᾽ αἰσχύνης καὶ φό- βου μάλα μόλις συνεχομένην ὁρῶμεν. καὶ ὁ Πει- σίας “ἐμοὶ μέν᾽ εἶπεν “ὀλίγον μέλει τοῦ λόγου" Ζαφ- ναῖον δ᾽ ὁρῶ ταὐτὸν πάσχοντα τῷ χαλκῷ" καὶ γὰρ ἐκεῖνος οὐχ οὕτως ὑπὸ τοῦ πυρός, ὡς ὑπὸ τοῦ πεπυρωμένου χαλκοῦ καὶ ῥέοντος, ἂν ἐπιχέῃ τις, ἀνατήκεται καὶ ῥεῖ συνεξυγραινόμενος" καὶ τοῦτον οὐκ ἐνοχλεῖ τὸ “Πυδάνδρας κάλλος, ἀλλὰ συνδιακε- καυμένῳ καὶ γέμοντι πυρὸς ἤδη πολὺν χρόνον πλη- E σιάξων καὶ ἁπτόμενος ἀναπίμπλαται" καὶ δῆλός ἐστιν, εἰ μὴ ταχὺ φύγοι πρὸς ἡμᾶς, συντακησόμενος. ἀλλ᾽ ὁρῶ᾽ εἶπε 'γιγνόμενον ὅπερ ἂν μάλιστα σπουδάσειεν ᾿ἀνϑεμίων, προσκρούοντα τοῖς δικασταῖς καὶ ἐμαυ- τόν, ὥστε παύομαι.᾽ καὶ ὃ ᾿ἀνϑεμίων ᾿ὥνησας᾽ εἷ-
πεν “ὡς ἔδει γ᾽ ἀπ᾿ ἀρχῆς λέγειν τι πρὸς τὴν ὑπό- s
ϑεσιν.ἢ
6 Nauck. p. 916 14 δὲ] δὴ BE 18 συνδιακεκα- λυμμένῳ iidem 19 ἤδη M: χρόνον W: χρόνον ὃ 21 malim ἂν μὴ ταχὺ φύγῃ
—
o m
AMATORIUS., 401
7. ᾿“έγω τοίνυν᾽ ὃ Πεισίας ἔφη 'προκηρύξας ἐμοῦ γ᾽ ἕνεκα πάσαις γυναιξὶν ἂν ἐραστήν, ὅτι τῆς γυναικὸς ὃ πλοῦτός ἐστι φυλακτέος τῷ νεανίσκῳ, μὴ συμμίξαντες αὐτὸν ὄγκῳ καὶ βάρει τοσούτῳ λά-
ὄϑωμεν ὥσπερ ἐν χαλκῷ κασσίτερον ἀφανίδαντες. μέγα γὰρ ἂν ἐλαφρᾷ καὶ λιτῇ γυναικὶ μειρακίου συνελθόντος εἰς ταὐτὸν ἡ κρᾶσις οἴνου δίκην ἐπι- Ἐ κρατήσῃ" ταύτην δ᾽ ὁρῶμεν ἄρχειν καὶ κρατεῖν δο- κοῦσαν" οὐ γὰρ ἂν ἀπορρίψασα δόξας καὶ γένη τη-
10 λικαῦτα καὶ πλούτους ἐμνᾶτο μειράκιον ἐκ χλαμύδος. ἔτι παιδαγωγεῖσϑαι δεόμενον. ὅϑεν οἵ νοῦν ἔχοντες αὐτοὶ προΐενται καὶ περικόπτουσιν ὥσπερ ὠκύπτερα τῶν γυναικῶν τὰ περιττὰ χρήματα, τρυφὰς ἐμποι- οὔντα καὶ χαυνότητας ἀβεβαίους καὶ κενάς, ὑφ᾽ ὧν
15 ἐπαιρόμεναι πολλάκις ἀποπέτονται" κἂν μένωσι, 'χρυ- 758 σαῖς ὥσπερ ἐν Αἰϑιοπίᾳ ᾿πέδαις δεδέσϑαι᾽ βέλτιον ἢ πλούτῳ γυναικός.᾽
8. “Ἐκεῖνο δ᾽ οὐ λέγεις᾽ ὃ Πρωτογένης εἶπεν ὅτι κινδυνεύομεν ἀναστρέφειν ἀτόπως καὶ γελοίως
90. τὸν Ἡσίοδον, ἂν ἐκείνου λέγοντος
“μήτε τριηκόντων ὁτέων μάλα πόλλ᾽ ἀπολείπων
2 àv] quid lateat incertum. Fort. αὐτὸν 4 em. Her-
werdenus: λάϑοιμεν 8 δοκοῦσαν] ποθοῦσαν Emperius. Malim ἀσκοῦσαν 18 περιττὰ Salmasius: περὶ τὰ 14 em. Χ: ἐκβεβαίους καὶ κενὰς lacobsius (ex Clem. Alex.
p. 288 Pott): xol κελίους 15 uiv ὦσι BE ib. cf. Herod. 3, 28 16 βελτίω BE 18 em. Winckelmannus: ἐκεῖνα λέγεις X: λέγει ἴθ. ὁ *.— 20 λέγοντος Mad- vigius: λόγος 21 τριηκόντων Winckelmannus ex Hes. OD 694: τριήκοντ᾽ àv
408 AMATORIUS.
μήτ᾽ ἐπιϑεὶς μάλα πολλά" γάμος δέ τοι ὥριος οὗτος" ἡ δὲ γυνὴ τέτορ᾽ ἡβώοι, πέμπτῳ δὲ γαμοῖτο"᾽
σχεδὸν ἡμεῖς ἔτεσι τοσούτοις γυναικὶ πρεσβυτέρᾳ, καϑαπερεὶ φοίνικας ἢ σῦκ᾽ ἐρινεοῖς. ὄμφακα καὶ B ἄωρον ἄνδρα περιάψωμεν. ἐρᾶται γὰρ αὐτοῦ νὴ 5 Δία καὶ κάεται" τίς οὖν ὃ κωλύων ἐστὶ κωμάξειν ἐπὶ ϑύρας, ἄδειν τὸ παρακλαυσίϑυρον, ἀναδεῖν τὰ εἰκόνια, παγκρατιάξειν πρὸς τοὺς ἀντεραστάς; ταῦτα γὰρ ἐρωτικά καὶ καϑείσθω τὰς ὀφρῦς καὶ παυσά- 690 τρυφῶσα, σχῆμα λαβοῦσα τῶν τοῦ πάϑους ol- 1 κείων. εἰ δ᾽ αἰσχύνεται καὶ σωφρονεῖ, κοσμέως οἴκοι καϑήσϑω περιμένουσα τοὺς μνωμένους καὶ σπουδάξοντας. ἐρᾶν δὲ φάσκουσαν γυναῖκα φυγεῖν τις ἂν ἔχοι καὶ βδελυχϑείη, μήτι γε λάβοι γάμου ποιησάμενος ἀρχὴν τὴν τοιαύτην ἀκρασίαν.ἢ 15 9. Παυσαμένου δὲ τοῦ Πρωτογένους, ᾿δρᾷς᾽ εἷ- πὲν ὃ πατήρ ᾿ὦ ᾿ἀνϑεμίων, ὅτι πάλιν κοινὴν ποι- οὔσι τὴν ὑπόϑεσιν καὶ τὸν λόγον ἀναγκαῖον ἡμῖν C τοῖς οὐκ ἀρνουμένοις οὐδὲ φεύγουσι τοῦ περὶ γά- μον Ἔρωτος εἶναι χορευταῖρ;:᾽ καὶ ναὶ μὰ Δ᾽ εἷ- Ὁ πεν ὃ ᾿ἀνϑεμίων' ᾿ἄμυν᾽ οὖν διὰ πλειόνων νῦν αὐτὸς ἐρῶν" ἔτι δὲ τῷ πλούτῳ βοήϑησον, ᾧ μάλιστα
δεδίττεται Πεισίας ἡμᾶς. “τί δ᾽’ εἶπεν Ó πατὴρ
8 ἔτεσι R: οὗτος 4 em. W: καϑάπερ οὗ ἸΡ. coKA ἐρινεοῖς ὄμφα KA supplevi: σύκα 10 E 13 B cf. Symb. 9 καϑείσθω τὰς Duebnerus: καϑὸ αἴσϑηται 10 σχῆμα Emperius: καὶ σχῆμα 12 κεκαϑήσθω BE 19 φεύγουσι H: φεύγεν 20 καὶ] malim ναί 21 ἄμυν᾽ οὖν *: ἀμύ- ve, 22 αὐτὸς ἐρῶν᾽' ἔτι δὲ : αὐτοὺς ἐρᾶν᾽ εἰ δὲ idem: βοηϑήσων
AMATORIUS. 409
οὐκ ἂν ἔγκλημα γένοιτο γυναικός, εἰ δι’ ἔρωτα καὶ πλοῦτον ἀπορρίψομεν ᾿Ισμηνοδώραν; βαρεῖα γὰρ καὶ πλουσία" τί δ᾽ εἰ καλὴ καὶ νέα; τί δ᾽ εἰ γένει δο- βαρὰ καὶ ἔνδοξος; αἱ δὲ σώφρονες οὐδὲ αὐστηρὸν 5 καὶ κατεγνυπωμένον ἐπαχϑὲς ** xol δυσκαρτέρη- τον ἔχουσι, καὶ ποινὰς καλοῦσιν αὐτὰς καὶ τοῖς ἀν- δράσιν ὀργιξομένας, ὅτι σωφρονοῦσιν; ἄρ᾽ οὖν κρά- Ὁ τιστον ἐξ ἀγορᾶς γαμεῖν ᾿Αβρότονόν τινα Θρῇσσαν ἢ Βακχίδα Μιλησίαν ἀνέγγυον ἐπαγομένην δι’ ὠνῆς 10 καὶ καταχυδσμάτων; ἀλλὰ καὶ ταύταις ἴσμεν οὐκ ὀλί- γους αἴσχιστα δουλεύσαντας. αὐλητρίδες δὲ Σάμιαι καὶ ὀρχηστρίδες. ᾿“ριστονίκα καὶ τύμπανον ἔχουσ᾽ Οἰνάνϑη καὶ ᾿4γαϑόκλεια διαδήμασι βασιλέων ἐπέ- βησαν. ἡ δὲ Σύρα Σεμίραμις οἰκότριβος μὲν ἦν 15 βασιλικοῦ ϑεράπαινα παλλακευομένη" Νίνου δὲ τοῦ μεγάλου βασιλέως ἐντυχόντος αὐτῇ καὶ στέρξαντος οὕτως ἐκράτησε καὶ κατεφρόνησεν, ὥστ᾽ ἀξιῶσαι καὶ μίαν ἡμέραν αὐτὴν περιιδεῖν ἐν τῷ ϑρόνῳ καϑεΐζο- E μένην ἔχουσαν τὸ διάδημα καὶ χρηματίξουσαν. δόν- οτος δ᾽ ἐκείνου καὶ κελεύσαντος πάντας ὑπηρετεῖν ὥσπερ αὐτῷ καὶ πείϑεσθαι, μετρίως ἐχρῆτο τοῖς πρώτοις ἐπιτάγμασι, πειρωμένη τῶν δορυφόρων" ἐπεὶ δ᾽ ἑώρα μηδὲν ἀντιλέγοντας μηδ᾽ ὀκνοῦντας,
2 καὶ] εἰ Emperius 8 εἰ — εἶ Leonicus: ἡ --- ἡ 4 οὐδὲ αὐστηρὸν --- δυσκαρτέρητον] fort. οὐ τὸ αὐστηρὸν πι- κρὸν καὶ κατεγνυπῶμένον ἐπαχϑὲς δὲ τὸ σεμνὸν καὶ δυσκαρ- τέρητον ὅ ib. em. Schneiderus: κατεγρυπωμένον ἸΌ. 186. 6ES8B 66 . ποινὰς Basileensis: πεένας καὶ] ἀεὶ Em- perius 9 em. Winckelmannus: ἔγγυον 10 καταχυσμά- τῶν idem: κατεσυμμάτων 18 idem: ἀγαϑοκλία
410 AMATORIUS.
ἐχέλευσε συλλαβεῖν τὸν Nivov εἶτα δῆσαι, τέλος δ᾽ ἀποκτεῖναι" πραχϑέντων δὲ πάντων, ἐβασίλευσε τῆς F'4cíag ἐπιφανῶς πολὺν χρόνον. ἡ δὲ Βελεστίχη, πρὸς Διός, οὐ βάρβαρον ἐξ ἀγορᾶς γύναιον, ἧς ἱερὰ καὶ ναοὺς ᾿4λεξανδρεῖς ἔχουσιν, ἐπιγράψαντος δι’ ἔρωτα τοῦ βασιλέως “᾿ἀφροδίτης Βελεστίχης᾽; ἡ δὲ σύνναος μὲν ἐνταυϑοῖ καὶ συνίερος τοῦ Ἔρωτος, ἐν δὲ Δελφοῖς κατάχρυσος ἑστῶσα μετὰ τῶν βασι- λέων καὶ βασιλειῶν, ποίᾳ προικὶ τῶν ἐραστῶν ἐχρά- τησεν; ἀλλ᾽ ὥσπερ ἐκεῖνοι δι’ ἀσϑένειαν ἑαυτῶν τὸ καὶ μαλακίαν ἔλαϑον ἑαυτοὺς γενόμενοι λεία γυ- Ἰδέναικῶν, οὕτω πάλιν ἄδοξοι καὶ πένητες ἕτεροι πλουσίαις γυναιξὶ καὶ λαμπραῖς συνελϑόντες οὐ διεφϑάρησαν οὐδ᾽ ὑφῆχάν τι τοῦ φρονήματος, ἀλλὰ τιμώμενοι καὶ κρατοῦντες μετ᾽ εὐνοίας συγκατεβίω- 15 σαν. ὁ δὲ συστέλλων τὴν γυναῖκα καὶ συνάγων εἰς μικρόν, ὥσπερ δακτύλιον δακτύλων ἰσχνὸς ὧν μὴ περιρρυῇ δεδιώς, ὅμοιός ἐστι τοῖς ἀποκείρουσι τὰς ἵππους εἶτα πρὸς ποταμὸν ἢ λίμνην ἄγουσι" κα- ϑορῶσαν γὰρ ἑκάστην τὴν εἰκόνα τῆς ὄψεως ἀκαλλῆ Ὁ καὶ ἄμορφον, ἀφιέναι τὰ φρυάγματα λέγεται καὶ προσδέχεσϑαι τὰς τῶν ὄνων ἐπιβάσεις. πλοῦτον δὲ B γυναικὸς αἱρεῖσϑαι μὲν πρὸ ἀρετῆς ἢ γένους ἀφι- λότιμον κἀνελεύϑερον, ἀρετῇ δὲ καὶ γένει προσόντα
8 Winekelmn λεστικῆς 8 δὲ " Winck. Loco eiusm γενόμενοι. 1τ Coraes: ἴχνορ ὧν γν. 314. 315 — 94
AMATORIUS. 411
φεύγειν ἀβέλτερον. ὃ μὲν γὰρ vríyovog ὠχυρω- μένῳ τὴν Μουνιχίαν τῷ φρουροῦντι γράφων ἐκέ- λευε ποιεῖν μὴ μόνον τὸν κλοιὸν ἰσχυρὸν ἀλλὰ καὶ τὸν κύνα λεπτόν, ὕπως ὑφαιρῇ τὰς εὐπορίας τῶν 5 4ϑηναίων᾽ ἀνδρὶ δὲ πλουσίας ἢ καλῆς οὐ προσή- κει μηδὲ τὴν γυναῖκα ποιεῖν ἄμορφον ἢ πενιχράν, ἀλλ᾽ ἑαυτὸν ἐγκρατείᾳ καὶ φρονήσει καὶ τῷ μηδὲν ἐχπεπλῆχϑαι τῶν περὶ ἐκείνην ἴσον παρέχειν καὶ ἀδούλωτον, ὥσπερ ἐπὶ ξυγοῦ ῥοπὴν τῷ ἤϑει προῦ- 10 τιϑέντα καὶ βάρος, ὑφ᾽ οὗ κρατεῖται καὶ ἄγεται δι- C καίως ἅμα καὶ συμφερόντως. καὶ μὴν ἡλικία γε πρὸς γάμον καὶ ὥρα τὸ τίκτειν ἔχουσα καὶ τὸ γεν- νᾶν εὐάρμοστός ἐστιν ἀκμάξειν δὲ τὴν γυναῖκα πυνϑάνομαι, καὶ ἅμα τῷ Πεισίᾳ προσμειδιάσας “οὐ- 15 δενὸς γάρ᾽ ἔφη "vOv ἀντεραστῶν πρεσβυτέρα οὐδ᾽ ἔχει πολιάς, ὥσπερ ἔνιοι τῶν Βάκχωνι προσανα- χρωννυμένων. εἰ δ᾽ οὗτοι καϑ’ ὥραν ὁμιλοῦσι, τί κωλύει κἀκείνην ἐπιμεληϑῆναι τοῦ νεανίσκου βέλτιον ἡστινοσοῦν νέας; δύσμικτα γὰρ τὰ νέα καὶ 20 δυσκέραστα καὶ μόλις ἐν χρόνῳ πολλῷ τὸ φρύαγμα καὶ τὴν ὕβριν ἀφίησιν, ἐν ἀρχῇ δὲ κυμαίνει καὶ ξυγομαχεῖ καὶ μᾶλλον ἂν Ἔρως ἐγγένηται, καὶ κα- ϑάπερ πνεῦμα κυβερνήτου μὴ παρόντος, ἐτάραξε D καὶ συνέχεε τὸν γάμον οὔτ᾽ ἄρχειν δυναμένων οὔτ᾽ 26 ἄρχεσϑαι βουλομένων. εἰ δ᾽ ἄρχει βρέφους μὲν ἡ τίτϑη καὶ παιδὸς ὁ διδάσκαλος ἐφήβου δὲ γυμνα- σίαρχος ἐραστὴς δὲ μειρακίου γενομένου δ᾽ ἐν ἡλι-
| 2 *: μουνυχίν 10 δικαίως ἅμα καὶ *: καὶ ὡς ἅμα. ^ 16 ἔνιαι τῶν Βάκχων BE
412 AMATOBIUS.
κίᾳ νόμος καὶ στρατηγὸς οὐδεὶς δ᾽ ἄναρκτος οὐδ᾽ αὐτοτελής, τί δεινὸν εἰ γυνὴ νοῦν ἔχουσα πρεσβυ- τέρα κυβερνήσει νέου βίον ἀνδρός, ὠφέλιμος μὲν οὖσα τῷ φρονεῖν μᾶλλον ἡδεῖα δὲ τῷ φιλεῖν καὶ προσηνής; τὸ δ᾽ ὅλον ἔφη ᾿καὶ τὸν Ἡρακλέα Βοι- 5 E ὠτοὺς ὄντας ἔδει σέβεσϑαι καὶ μὴ δυσχεραίνειν τῷ παρ᾽ ἡλικίαν τοῦ γάμου, γιγνώσκοντας ὅτι κἀ- κεῖνος τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα Μεγάραν ᾿Ιολάῳ συν- ὠκισεν ἑκκαιδεκαέτει τότ᾽ ὄντι τρία καὶ τριάκοντ᾽ ἔτη γεγενημένην. 10 10. Τοιούτων λόγων, ὁ πατὴρ ἔφη. παρόντων αὐτοῖς, ἐλθεῖν τῷ Πεισίᾳ ἑταῖρον ἐκ πόλεως ἵππῳ ϑέοντα, πρᾶγμα ϑαυμαστὸν ἀπαγγέλλοντα τετολμη- μένον. ἡ yàg ἸΙσμηνοδώρα, ὡς ἔοικεν, αὐτὸν μὲν οὐκ ἀηδῶς ἔχειν οἰομένη τὸν Βάκχωνα πρὸς τὸν τ γάμον, αἰσχύνεσθαι δὲ τοὺς ἀποτρέποντας, ἔγνω μὴ προέσϑαι τὸ μειράκιον. τῶν οὖν φίλων τοὺς μά- F λιστὰ τοῖς βίοις νεαροὺς καὶ συνερῶντας αὐτῇ καὶ τῶν γυναικῶν τὰς συνήϑεις μεταπεμψαμένη καὶ συγκροτήσασα παρεφύλαττε τὴν ὥραν, ἣν ὁ Βάκχων s ἔϑος εἶχεν ἀπιὼν εἰς παλαίστρας παρὰ τὴν οἰκίαν αὐτῆς παρεξιέναι κοσμίως. ὡς οὖν τότε προσῇει μετὰ δυεῖν ἢ τριῶν ἑταίρων ἀληλιμμένος, αὐτὴ μὲν ἐπὶ τὰς ϑύρας ἀπήντησεν ἡ ᾿Ισμηνοδώρα καὶ τῆς χλαμύδος ἔϑιγε μόνον, οἱ δὲ φίλοι καλὸν καλῶς ἐν 30 τῇ χλαμύδι καὶ τῇ διβολίᾳ συναρπάσαντες εἰς τὴν οἰκίαν παρήνεγκαν ἀϑρόοι καὶ τὰς ϑύρας εὐϑὺς
19 τῷ *: τοῦ cf. p. 771d 20 συγκρατήσασα BE
AMATORIUS. A18
ἀπέκλεισαν. ἅμα δ᾽ αἱ μὲν γυναῖκες ἔνδον αὐτοῦ 786 τὸ χλαμύδιον ἀφαρπάσασαι περιέβαλον ἱμάτιον νυμ- φικόν᾽ οἰχέται δὲ περικύκλῳ δραμόντες ἀνέστεφον ἐλαίᾳ καὶ δάφνῃ τὰς ϑύρας οὐ μόνον τὰς τῆς ᾿Ισμη- ονοδώρας ἀλλὰ καὶ τὰς τοῦ Βάκχωνος᾽ ἡ δ᾽ αὐλη- τρὶς αὐλοῦδσα διεξῆλθε τὸν στενωπόν. τῶν δὲ Θε- σπιέων καὶ τῶν ξένων oí μὲν ἐγέλων, οἵ δ᾽ ἠγανά- κτουν καὶ τοὺς γυμνασιάρχους παρώξυνον ἄρχουσι γὰρ ἰσχυρῶς τῶν ἐφήβων καὶ προσέχουσι τὸν νοῦν 10 σφόδρα τοῖς ὑπ᾽’ αὐτῶν πραττομένοις. ἦν δὲ λόγος B οὐδεὶς τῶν ἀγωνιξομένων, ἀλλ᾽ ἀφέντες τὸ ϑέατρον ἐπὶ τῶν ϑυρῶν τῆς ᾿Ισμηνοδώρας ἐν λόγοις ἦσαν καὶ φιλονεικίαις πρὸς ἀλλήλους.
11. Ὡς οὖν ὁ τοῦ Πεισίου φίλος ὥσπερ ἐν πο- 15 λέμῳ προσελάσας τὸν ἵππον αὐτὸ τοῦτο τεταραγμέ- vog εἶπεν, ὅτι Βάκχων᾽ ἥρπακεν ᾿Ισομηνοδώρα, τὸν μὲν Ζεύξιππον ὃ πατὴρ ἔφη γελάσαι καὶ εἰπεῖν, ἅτε δὴ καὶ φιλευριπίδην ὄντα,
ἱπλούτῳ χλιδῶσα ϑνητὰ δ᾽ ὦ γύναι φρονεῖς"
:) τὸν δὲ Πεισίαν ἀναπηδήσαντα βοᾶν, ᾿ᾧ ϑεοί, τί πέ- ρας ἔσται τῆς ἀνατρεπούσης τὴν πόλιν ἡμῶν ἐλευ- ϑερίας; ἤδη γὰρ εἰς ἀνομίαν τὰ πράγματα διὰ τῆς αὐτονομίας βαδίξει" καίτοι γελοῖον ἴσως ἀγανακτεῖν Ο περὶ νόμων καὶ δικαίων, d γὰρ φύσις παρανομεῖς- 235 ται γυναικοκρατουμένη. τί τοιοῦτον ἡ “ῆμνος; ἴω-
eec
μὲν ἡμεῖς, ἴωμεν εἶπεν Ὅπως καὶ τὸ γυμνάσιον
8 περικύχλῳ R: περὶ κύκλῳ 19 Nauck, p. 678 δ᾽ ὦ δὶ Χ φρόνει Nauckius — 28 βαδίζειν BE
414 AMATOBIUS.
ταῖξ γυναιξὶ παραδῶμεν καὶ τὸ βουλευτήριον, εἰ παντάπασιν ἡ πόλις ἐκνενεύρισται.᾽ προάγοντος οὖν τοῦ Πεισίου, ὁ μὲν Πρωτογένης οὐχ ἀπελείπετο τὰ μὲν συναγανακτῶν τὰ δὲ πραὔνων ἐκεῖνον" ὃ δ᾽ ᾿νϑεμίων “νεανικὸν μέν᾽ ἔφη 'vó τόλμημα καὶ Μ“ή- 5 μνιον ὡς ἀληϑῶς, αὐτοὶ γάρ ἐσμεν, σφόδρ᾽ ἐρώσης γυναικός, καὶ ὁ Σώκλαρος ὑκπομειδιῶν “οἴεε γὰρ D ἁρπαγήν᾽ ἔφη “γεγονέναι καὶ βιασμόν. οὐχ ἀπολό- γημα καὶ στρατήγημα τοῦ νεανίσχου νοῦν ἔχοντος, ὅτι τὰς τῶν ἐραστῶν ἀγχάλας διαφυγὼν ἐξηυτομό- τ ληχεν εἰς χεῖρας καλῆς καὶ πλουσέας γυναικός: “μὴ λέγε ταῦτ᾽ εἶπεν “ὦ Σώχλαρε, μηδ᾽ ὑπονόει ἐπὶ Βάκχωνος᾽ ὃ ᾿ἀνϑεμίων" '"xcl γὰρ εἰ μὴ φύσει τὸν τρόπον ἁπλοῦς ἦν καὶ ἀφελής, ἐμέ y! οὐκ ἂν ἀπεχρύψατο, τῶν τ᾽ ἄλλων μεταδιδοὺς ἁπάντων, ἔν ιτὉ τὲ τούτοις ὁρῶν προθυμότατον ὄντα τῆς Ἰσμηνο- δώρας βοηϑύν' Ἔρωτι δέ ᾿μάχεσϑαι χαλεπόν᾽ οὐ E 'ϑυμῷ᾽ x«9* 'HosnAnvov- 'Ó, τε γὰρ ἂν ϑελήσῃ, καὶ ψυχῆς ὠνεῖναι᾽ καὶ χρημάτων καὶ δόξης. ἐπεὶ τί κοσμιώτερον ᾿Ισμηνοδώρα: ἐν τῇ πόλει; πότε δ᾽ 30 εἰσῆλϑεν ἢ λόγος αἰσχρὸς ἢ πράξεως ὑπόνοια φαύ- Aug ἔϑιγε τῆς οἰκίας; ἀλλ᾽ ἔοικε ϑεία τις ὄντως εἰληφέναι τὴν ἄνθρωπον ἐπίπνοια καὶ κρείττων ἀν- ϑρωπίνου λογισμοῦ. 12, Καὶ ὁ Πεμπτίδης ἐπιγελάσας ἀμέλει καὶ ss σώματόρ τιρ᾽ ἔφη 'νόσος ἔστιν, ἣν ἱερὰν καλοῦσιν"
6 em. M: ἴσμεν 13 ἐπὶ] malim περὶ aut τι περὶ " Ι4 y' οὐκ ἂν] γοῦν BE. γοῦν οὐκ à» Βα 16 τ᾽ ἄλλων X: τελῶν 18 ᾿Ηράκλειτον] Bywater. p. 41
AMATORIUS. 415
οὐδὲν οὖν ἄτοπον. sí καὶ ψυχῆς τὸ μανικώτατον πάϑος καὶ μέγιστον ἱερὸν καὶ ϑεῖον ἔνιοι προσαγο- ρεύουσιν. εἶϑ᾽ ὥσπερ ἐν Αἰγύπτῳ ποτὲ γείτονας ἑώρων δύο διαμφισβητοῦντας, ὄφεως προσερπύδαν- F ὅτος εἰς τὴν ὁδόν, ἀμφοτέρων μὲν ἀγαϑὸν δαίμονα καλούντων, ἑκατέρου δ᾽ ἔχειν ἀξιοῦντος ὡς ἴδιον" οὕτως ὁρῶν ὑμῶν ἄρτι τοὺς μὲν εἰς τὴν ἀνδρωνῖ- τιν ἕλκοντας τὸν Ἔρωτα τοὺς δ᾽ εἰς τὴν γυναικω- νῖτιν, ὑπερφυὲς καὶ ϑεῖον ἀγαϑόν, οὐκ ἐθαύμαζξον, 10 δὶ τηλικαύτην δύναμιν ἔσχε καὶ τιμὴν τὸ πάϑος, οἷς ἦν προσῆκον ἐξελαύνειν αὐτὸ πανταχόϑεν καὶ κολούειν. ὑπὸ τούτων αὐξανόμενον καὶ δεμνυνόμε- νον. ἄρτι μὲν οὖν ἡσυχίαν ἦγον᾽ ἐν γὰρ ἰδίοις μᾶλλον ἢ κοινοῖς ἑώρων τὴν ἀμφισβήτησιν οὖσαν' ιό νυνὶ δ᾽ ἀπηλλαγμένος Πεισίου, ἡδέως ἂν ὑμῶν 1ὅ6 ἀκούσαιμι πρὸς τί βλέψαντες ἀπεφήναντο τὸν Ἔρωτα ϑεὸν οἵ πρῶτοι τοῦτο λέξαντες.᾽ 18. Παυσαμένου δὲ τοῦ Πεμπτίδου καὶ τοῦ πα- . τρὸς ἀρξαμένου τι περὶ τούτων λέγειν, ἕτερος ἧκεν 0 ἐκ πόλεως, τὸν ᾿ἀνϑεμίωνα μεταπεμπομένης τῆς ᾿Ισμηνοδώρας᾽ ἐπέτεινε γὰρ ἣ ταραχή, καὶ τῶν γυμ- ναδσιάρχων ἦν διαφορά, τοῦ μὲν οἰομένου δεῖν τὸν Βάκχωνα ἀπαιτεῖν τοῦ δὲ πολυπραγμονεῖν οὐκ ἐῶν- τος. ὃ μὲν οὖν ᾿ἀνϑεμίων ἀναστὰς ἐβάδιξεν" ὁ δὲ 86 πατὴρ τὸν Πεμπτίδην ὀνομαστὶ προσαγορεύσας 'us- γάλου μοι δοκεῖς ἅπτεσϑαι᾽ εἶπεν “καὶ παραβόλου πράγματος, ὦ Πεμπτίδη, μᾶλλον δ᾽ ὅλως τὰ ἀκίνητα Β
91 *: γυμνασιαργῶῳ 841 τἀκίνηταῦ
416 'AMATORIUS.
κινεῖν τῆς περὶ ϑεῶν δόξης ἣν ἔχομεν, περὶ ἑκάστου λόγον ἀπαιτῶν καὶ ἀπόδειξιν. ἀρκεῖ γὰρ ἡ πάτριος καὶ παλαιὰ πίστις, ἧς οὐκ ἔστιν εἰπεῖν οὐδ᾽ ἀνευ- ρεῖν τεκμήριον ἐναργέστερον
e
οὐδ᾽ εἰ δι’ ἄκρας τὸ σοφὸν εὕρηται φρενός.
ἀλλ᾽’ ἔδρα τις αὕτη καὶ βάσις ὑφεστῶδσα κοινὴ πρὸς εὐσέβειαν, ἐὰν ἐφ᾽ ἑνὸς ταράττηται καὶ σαλεύηται τὸ βέβαιον αὐτῆς καὶ νενομισμένον, ἐπισφαλὴς γί- γνεται πᾶσι καὶ ὕποπτος. ἀκούεις δὲ δήπου τὸν
C Εὐριπίδην, ὡς ἐθορυβήϑη ποιησάμενος ἀρχὴν τῆς ι Μελανίππης ἐκείνης,
e
'"Zeóg, ὕστις ὃ Ζεύς, οὐ yàg οἷδα πλὴν λόγῳ,
μεταλαβὼν δὲ χορὸν ἄλλον (ἐθάρρει δ᾽ ὡς ἔοικε τῷ δράματι γεγραμμένῳ πανηγυρικῶς καὶ περιττῶς) ἤλλαξε τὸν στίχον ὡς νῦν γέγραπται 15
'Zsóg, ὧς λέλεκται τῆς ἀληϑείας UVzo.
τί οὖν διαφέφει τὴν περὶ τοῦ Διὸς δόξαν ἣ τῆς ᾿4ϑηνᾶς ἢ τοῦ Ἔρωτος εἰς ἀμφίβολον τῷ “λόγῳ᾽ ϑέ- σϑαι ἢ καὶ ἄδηλον; οὐ γὰρ νῦν αἰτεῖ πρῶτον βω- μὸν ὃ Ἔρως καὶ ϑυσίαν οὐδ᾽ ἔπηλυς ἔκ τινος βαρ- Ὁ βαρικῆς δεισιδαιμονίας, ὥσπερ "rra, τινὲς καὶ
6 Eur. Bacch. 203 δι᾽ ἄκρων — φρενῶν idem 12 Nauck. p. 610 ὅὄὅστις ὁ Ζεὺς Lucianus (lov. Trag. 41) 18 δὲ χορὸν Sauppius: δι᾽ ἐχϑρὸν ib.ó'* 14 τῷ δράματι γεγραμμμένῳ πανηγυρικῶς καὶ περιττῶς] locum singularem Nauckius omisit 16 Nauck. p. 511 18 τῷ λόγῳ] respicitur ad λόγῳ versus Euripidei (lin. 1) ' 19 ἢ καὶ ἄδηλον] i. e. ἢ καὶ εἰς ἄδηλον
PF m
AMATORIUS. 417
᾿δώνιοι λεγόμενοι, δι᾽ ἀνδρογύνων xal γυναικῶν D παραδύεται κρύφα τιμὰς οὐ προσηκούσας καρπού- μενοβ. ὥστε παρεισγραφῆς δίκην φεύγειν καὶ vo- ϑείας τῆς ἐν ϑεοῖς. ἀλλ᾽ ὅταν ᾿Εμπεδοκλέους ἀκού-
5 65e λέγοντος, ὦ ἑταῖρε,
καὶ φιλότης ἐν τοῖσιν ἴδη μῆκός τε πλάτος τε,
τὴν σὺ νόῳ δέρκευ, μηδ᾽ ὄμμασιν ἧσο τεϑηπώς" ταῦτ᾽ οἴεσϑαι χρὴ λέγεσθαι περὶ Ἔρωτος" οὐ γάρ ἐστιν ὁρατὸς ἀλλὰ δοξαστὸς ἡμῖν ὃ ϑεὸς οὗτος ἐν
10 τοῖς πάνυ παλαιοῖς ὧν ἂν περὶ ἑκάστου τεκμήριον
1ὅ
ἀπαιτῇς, παντὸς ἁπτόμενος ἱεροῦ καὶ παντὶ βωμῷ δσοφιστικὴν ἐπάγων πεῖραν, οὐδὲν ἀσυκοφάντητον οὐδ᾽ ἀβασάνιστον ἀπολείψεις᾽ πόρρω γὰρ οὐκ ἄπειμι
"qv δ᾽ ᾿Αφροδίτην οὐχ δρᾷς ὅση 95óc; E
ἥδ᾽ ἐστὶν ἡ σπείρουσα καὶ διδοῦσ᾽ ἔρον,
οὗ πάντες ἐσμὲν οἵ κατὰ χϑόν᾽ ἔκγονοι.᾽ “ξείδωρον᾽ γὰρ αὐτὴν Ἐμπεδοκλῆς “εὔκαρπον δὲ Σοφοκλῆς ἐμμελῶς πάνυ καὶ πρεπόντως ὠνόμασαν. ἀλλ᾽ ὅμως τὸ μέγα τοῦτο καὶ ϑαυμαστὸν ᾿“φροδί-
80 τῆς μὲν ἔργον Ἔρωτος δὲ πάρεργόν ἐστιν i4gpo-
δίτῃ συμπαρόντος᾽ μὴ συμπαρόντος δὲ κομιδῇ τὸ
ex
γιγνόμενον ἄξηλον ἀπολείπεται καί ἄτιμον κἄφιλον᾽. ἀνέραστος γὰρ ὁμιλία καϑάπερ πεῖνα καὶ δίψα πλη- σμονὴν ἔχουσα πέρας εἰς οὐδὲν ἐξικνεῖται καλόν" F
1 em. Bergkius: ἀδωναῖοι 2 κρύφα Aldina: καὶ xQógoa 4 ᾿Ἐμπεδοκλέους] Mullach. 1 p. 8 vs. 81 T σὺ X: σὺν δέρκευ Clemens Alex. (p. 663 Pott.): δέρκου 14 Nauck. p. 648 15 Eur. Hipp. 449. 450 18 Σοφο- κλῆς] Nauck. p. 310 22 cf. Aesch. Choeph. 295
Plutarchi Moralis. "Vol. IV. 91
418 AMATOBIUS.
ἀλλ᾽ ἡ 950g Ἔρωτι τὸν κόρον ἀφαιροῦσα τῆς ἧδο- vile φιλότητα ποιεῖ καὶ σύγκρασιν. διὸ Παρμενίέ- δης μὲν ἀποφαίνει τὸν Ἔρωτα τῶν ᾿ἀφροδίτης ἔρ- yov πρεσβύτατον, ἐν τῇ κοσμογονίᾳ γράφων
πρώτιστον μὲν Ἔρωτα ϑεῶν μητίδσατο πάντων. 5
Ἡσίοδος δὲ φυσικώτερον ἐμοὶ δοκεῖ ποιεῖν Ἔρωτα πάντων προγενέστατον, ἵνα πάντα δι’ ἐκεῖνον με- τάσχῃ γενέσεως. ἂν οὖν τὸν Ἔρωτα τῶν νενομισ- μένων τιμῶν ἐχβάλλωμεν, οὐδ᾽ al τῆς ᾿Αφροδίτης
τῦ! κατὰ χώραν μενοῦσιν. οὐδὲ γὰρ τοῦτ᾽ ἔστιν εἰπεῖν, τὸ ὅτι τῷ μὲν Ἔρωτι λοιδοροῦνταί τινες ἀπέχονται δ᾽ ἐκείνης, ἀλλ᾽ ἀπὸ μιᾶς δκηνῆς ἀκούομεν
Ἔρως γὰρ ἀργὸν κἀπὶ τοιούτοις ἔφυ"ἢ καὶ πάλιν
ὦ παῖδες, ἢ τοι Κύπρις οὐ Κύπρις μόνον, 15 ἀλλ᾽ ἔστι κολλῶν ὀνομάτων ἐπώνυμος.
ἔστιν μὲν “4ιδης, ἔστι δ᾽ ἄφϑιτος βία,
ἔστιν δὲ λύσσα μανιάς"ἢ
ὥσπερ οὐδὲ τῶν ἄλλων ϑεῶν σχεδὸν ἀλοιδόρητος οὐδεὶς ἐκπέφευγε τὴν εὐλοιδόρητον ἀμαϑίαν. σκό- 90 zs, δὲ τὸν "Agqv καϑάπερ ἐν πίνακι χαλκῷ τὴν
2 Παρμενίδης] Mullach. 1 p. 128 vs. 182 6 Ἡσίοδος] Theog. 120 — malim τὸν Ἔρωτα 9. οὐδ᾽ αἵ *: οὐδὲ 11 ἀπέχονται δ᾽ Schellensius: ἀλλὰ ἀπέχονται 18 Nauck. p. 455 κἀπὶ X: καὶ ἐπὶ — 15 Nauck. p. 829 ἦ τοι Κύπρις Stobaeus (68, 6): 9 E 11 B 16 αἰτιώνυμος BE 18 μανιὰς Porson: μανίζς — 20 M: ἀλοιδόρητον
“ἢ
AMATORIUS. 419
ἀντικειμένην ἐκ διαμέτρου τῷ Ἔρωτι χώραν ἔχοντα πηλίκας εἴληχε τιμὰς ὑπ᾽ ἀνθρώπων καὶ πάλιν ὅσα κακῶς ἀκούει, “τυφλὸς γάρ, ὦ γυναῖκες, οὐδ᾽ ὁρῶν "Aon B 5 συὸς προσώπῳ πάντα τυρβάξει xoxd.
καί ἱμιαιφόνον᾽ Ὅμηρος αὐτὸν καλεῖ καί “ἀλλοπρό- σαλλον. ὃ δὲ Χρύσιππος ἐξηγούμενος τοὔνομα τοῦ ϑεοῦ κατηγορίαν ποιεῖ καὶ διαβολήν ἀναιρεῖν γὰρ εἶναι τὸν "Aoqv φησίν, ἀρχὰς διδοὺς τοῖς τὸ μαχη-
ιοτικὸν ἐν ἡμῖν καὶ διάφορον καὶ ϑυμοειδὲς "ouv κεχλῆσϑαι νομίξουσιν. ἕτεροι δ᾽ αὖ φήσουσι τὴν ᾿ἀφροδίτην ἐπιϑυμίαν εἶναι καὶ τὸν Ἑρμῆν λόγον καὶ τέχνας τὰς Μούσας καὶ φρόνησιν τὴν ᾿4ϑηνᾶν. ὁρᾷς δήπου τὸν ὑπολαμβάνοντα βυϑὸν ἡμᾶς ἀϑεό- C
15 Tytog, ἂν εἰς πάϑη καὶ δυνάμεις καὶ ἀρετὰς δια- γράφωμεν ἕκαστον τῶν ϑεῶν;"
14. “Ὁρῶ᾽ εἶπεν ὁ Πεμπτίδης “ἀλλ᾽ οὔτε πάϑη τοὺς ϑεοὺς ποιεῖν ὅσιον οὔτ᾽ αὖ πάλιν τὰ πάϑη ϑεοὺς νομίζειν καὶ ὃ πατήρ “τέ οὖν᾽ ἔφη 'τὸν
0 ἄρην, ϑεὸν εἶναι νομίξεις 1| πάϑος ἡμέτερον: ἀπο- κριναμένου δὲ τοῦ Πεμπτίδον ϑεὸν ἡγεῖσθαι τὸν "Aguv κοσμοῦντα τὸ ϑυμοειδὲς ἡμῶν καὶ ἀνδρῶδες, ἀνακραγὼν ὃ πατήρ 'siv? ἔφη 'τὸ μὲν παϑητικόν,
1 em. R: ἔχοντι 4 Nauck. p. 88 5 καλὰ R prae- ter necessitatem 6 μεαιφόνον] Hom. E 31. 402 ἀλλοπρό- σαλλον idem ib. 831. 889 8. ἀναιρεῖν] ἔριν conieceram
ymb. Nunc malim ἀναίρεσιν cum Petersenio cf. Clem. Aler p p. 24 ei 56 Pott. Heraclit. Allegor. ed. Mehler c. 81 ubi Ἄρης esb ὁ πόλεμος παρὰ τὴν ἀρὴν ὠνομασμένος (cf. et c. 69). 97*
420 AMATOBIUS.
ὦ Πεμκτίδη, xol πολεμικὸν καὶ ἀντίπαλον ϑεὸν ἔχει, τὸ δὲ φιλητικὸν καὶ κοινωνικὸν καὶ συνελευστικὸν D ἄϑεόν ἐστι; καὶ κτείνοντας μὲν ἄρα καὶ κτεινομέ- vovg ἀνθρώπους ὅπλα τε καὶ βέλη καὶ τειχομαχέας καὶ λεηλασίας ἔστι τις ἐφορῶν καὶ βραβεύων ϑεὸς 5 Ἐνυάλιος καὶ Στράτιος' πάϑους δὲ γάμου καὶ φι- λότητος εἰς ὁμοφροσύνην καὶ κοινωνίαν τελευτώ- σης οὐδεὶς ϑεῶν μάρτυς οὐδ᾽ ἐπίσκοπος οὐδ᾽ ἡγε- μὼν ἢ συνεργὸς ἡμῖν γέγονεν, ἀλλὰ δορκάδας μὲν ϑηρεύουσι καὶ λαγωοὺς καὶ ἐλάφους ἀγρότερός vig 1 συνεπιϑωῦσσει καὶ συνεξορμᾷ ϑεός, εὔχονται δ᾽ ᾿Δφισταίῳ δολοῦντες ὀρύγμασι καὶ βρόχοις λύκους καὶ ἄρκτους, “ὃς πρῶτος ϑήρεσσιν ἔπηξε ποδάγρας" ὁ δ᾽ Ἡρακλῆς ἕτερον ϑεὸν παραχαλεῖ μέλλων ἐπὶ τὸ τὸν ὄρνιν αἴρεσθαι τὸ τόξον, ὡς Αἰσχύλος φησίν, E ἀγρεὺς δ᾽ ᾿ἀπόλλων ὀρθὸν ἰϑύνοι βέλος» ἀνδρὶ δὲ τὸ κάλλιστον ἐπιχειροῦντι ϑήραμα φιλίαν ἑλεῖν οὔτε ϑεὸς οὔτε δαίμων ἀπευϑύνει καὶ συνε- φάπτεται τῆς ὁρμῆς; ἐγὼ μὲν γὰρ οὐδὲ δρυὸς οὐδὲ ω μορίας οὐδ᾽ ἣν Ὅμηρος 'ἡμερίδα᾽ σεμνύνων προσεῖ- πεν ἀκαλλέστερον ἔρνος οὐδὲ φαυλότερον ἡγοῦμαι φυτὸν ἄνθρωπον, ὦ φίλε ΖΔαφναῖε, βλαστήσεωρ δρ- μὴν ἔχοντα διαφαίνουσαν ὥραν καὶ κάλλος ἅμα σώ- ματος καὶ ψυχῆς. 5
6 πειθοῦς δὲ καὶ Sd ER 12 cf. Schneid. p. 786 — 17 εὐϑύνοι i ?1'Ouneog] e 69 34 pes I^ ὥρα
— »
AMATORIUS. 421
15. Kol ὃ Ζιαφναῖος "rg δ᾽ ἄλλως᾽ εἶπεν “ὦ πρὸς τῶν ϑεῶν; “οὗτοι νὴ Z0 ἔφη ᾿πάντες᾽ ὃ πα- τήρ “οἵ νομίξοντερ ἀρότου καὶ σπόρου καὶ φυτείας Ἐ ἐπιμέλειαν ϑεοῖς προσήκειν. ἢ γὰρ οὐ νύμφαι τι-
5 νὲρ αὐτοῖς δρυάδες εἰσίν ἰσοδένδρου τέκμαρ αἰῶνος λαχοῖσαι"᾽ 'δενδρέων δὲ νομὸν Ζιόνυσος πολυγαϑὴς αὐξάνοι, ἁγνὸν φέγγος ὀπώρας;
κατὰ Πίνδαρον" μειρακίων δ᾽ ἄρα καὶ παίδων ἐν 10 ὥρᾳ καὶ ἄνϑει πλαττομένων καὶ ῥδυϑμιξομένων τρο- gal καὶ αὐξήσεις οὐδενὶ ϑεῶν ἢ δαιμόνων προσ- ήκουσιν, οὐδ᾽ ἔστιν ᾧ μέλει φυόμενον ἄνϑρωπον εἰς ἀρετὴν ὀρθὸν ἐλϑεῖν καὶ μὴ παρατραπῆναι μηδὲ 108 κλασϑῆναι τὸ γενναῖον ἐρημίᾳ κηδεμόνος ἢ κακίᾳ 15 τῶν προστυγχανόντων; ἢ καὶ τὸ λέγειν ταῦτα δὲει- νόν ἐστι καὶ ἀχάριστον, ἀπολαύοντάς γε τοῦ ϑείου τοῦ φιλανθρώπου πανταχόσε νενεμημένου καὶ μη- δαμοῦ προλείποντος ἐν χρείαις. ὧν ἀναγκαιότερον ἔνιαι τὸ τέλος ἢ κάλλιον ἔχουσιν; ὥσπερ εὐθὺς ἡ 40 περὶ τὴν γένεσιν ἡμῶν οὐκ εὐπρεπὴς οὖσα δι᾽ αἷ- ματος καὶ ὠδίνων. ὅμως ἔχεν ϑεῖον ἐπίσκοπον Εἶ- λείϑυιαν καὶ Δοχείαν" ἦν δέ που μὴ γενέσϑαι κρεῖτ-
1 ἄλλως W: ἄλλοερε 8 idem: ἀρότρου 6 οἱ 7 vid. Bergk. 1 p. 483. p. 487 ἐἰσοδένδρου RB: ἴσον δένδρου ib. em. Heynius: λαχοῦσαι 7 νομὸν Boeckhius: τρόπον πολυγαϑὴς dióvecog Bergkius πολυγαϑὴς W: πολύ τε φέγγος ib. em. Winckelmannus: αὐξάνει 8 idem: φέγγος ἁγνὸν 12 μέλλει BE — 18 malim μηδ᾽ ἐκκλα- σϑῆναι (cf. p. 762f) vel κατακλασϑῆναι (cf. p. 161) 16 ye RH: τὲ 21 ϑεῖον] θεὰν R; malim ϑεὸν 22 *: μὴ γίνεσϑαι
422 AMATORIUS.
vov ἢ γενέσϑαι κακόν, ἁμαρτάνοντα κηδεμόνος &ya-
Β ϑοῦ καὶ φύλακος. οὐ μὴν οὐδὲ νοσοῦντος ἀνθρώπου ϑεὸς ἀποστατεῖ τὴν περὶ τοῦτο χρείαν καὶ δύναμιν εἰληχώς, ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἀποθανόντος" ἔστι δέ τις ἐκεῖ κομιστὴρ ἐνθένδε καὶ ἀρωγὸς ἐν τέλει γενομένων s κατευναστὴς καὶ ψυχοπομπός, ὥσπερ ὃ Ὕπνος.
οὐ γάρ μὲ Νὺξ ἔτικτε δεσπότην λύρας,
οὐ μάντιν οὐδ᾽ ἰατρόν, ἀλλὰ ϑνητὸν ἅμα
ψυχαῖς. καὶ τὰ τοιαῦτα πολλὰς ἔχει δυσχερείας. ἐκείνου δ᾽ τὸ οὐχ ἔστιν εἰπεῖν ἔργον ἱερώτερον οὐδ᾽ ἅμιλλαν ἕτέ- ραν οὐδ᾽ ἀγῶνα ϑεῷ πρέπειν μᾶλλον ἐφορᾶν καὶ βοαβεύειν ἢ τὴν περὶ τοὺς καλοὺς καὶ ὡραίους ἐπι- μέλειαν τῶν ἐρώντων καὶ δίωξιν" οὐδὲν γάρ ἐστιν αἰσχρὸν οὐδ᾽ ἀναγκαῖον, ἀλλὰ πειϑὼ καὶ χάρις ἐν- vs διδοῦσα πόνον ἡδύν᾽ ὡς ἀληϑῶς “κάματόν τ᾽ εὐκά- ματον᾽ ὑφηγεῖται πρὸς ἀρετὴν καὶ φιλίαν, οὔτ᾽ ἄνευ ϑεοῦ τὸ προσῆκον τέλος λαμβάνουσαν, οὔτ᾽ ἄλλον ἔχουσαν ἡγεμόνα καὶ δεσπότην ϑεὸν ἀλλὰ τὸν Mov- σῶν καὶ Χαρίτων καὶ ᾿Αφροδίτης ἑταῖρον Ἔρωτα. 30
Ω
γλυκὺ γὰρ ϑέρος ἀνδρὸς ὑποσπείρων πραπίδων [ἰπόϑῳ᾽ -
4 ““ἔστιν δέ τις ᾽Εκεῖ κομιστὴρ κἀπαρωγὸς ἐν τέλει" versum Aeschyli effecit God. Hermannus ὅ &yoyóg W ἐν] τῶν iv ἢῃ 6 ὁ Ὕπνος Hauptius: οὗτορ 8 ἀλλὰ
10 καίτοι ταῦτα 16 τ᾽ εὐκάματον Porson cf. p. 467 ἃ, 791b. Eur. Bacch. 66 19 ἀλλὰ] malim ἀλλ᾽ ἢ 21 πραπίδεσσι πόϑον (aut πόϑων) Bergkius 8 p. 591
Mb.
AMATORIUS. 4238
κατὰ τὸν MiAaviutz(Óqv, và ἥδιστα μίγνυδι τοῖς καλλίστοις" ἢ πῶς᾽ ἔφη “λέγομεν, ὦ Ζεύξιππε; 16. Κἀκεῖνος “οὕτως᾽ ἔφη “νὴ Δία παντὸς μᾶλ- Aov: ἄτοπον γὰρ ἀμέλει τοὐναντίον. ᾿ἐκεῖνο δ᾽ ὃ δ πατήρ “οὐκ ἄτοπον᾽ εἶπεν “εἰ τέσσαρα γένη τῆς φι- λίας ἐχούσης, ὥσπερ οἷ παλαιοὶ διώρισαν, τὸ φυσι- D κὸν πρῶτον εἶτα τὸ συγγενικὸν ἐπὶ τούτῳ καὶ τρί- τον τὸ ἑταιρικὸν καὶ τελευταῖον τὸ ἐρωτικόν, ἔχει τούτων ἕκαστον ἐπιστάτην ϑεὸν ἢ φίλιον ἢ ξένιον 10 ἢ ὁμόγνιον xal πατρῷον᾽ μόνον δὲ τὸ ἐρωτικὸν ὥσπερ δυσιεροῦν ἀνόσιον καὶ ἀδέσποτον ἀφεῖται, καὶ ταῦτα πλείστης ἐπιμελείας καὶ κυβερνήσεως δεό- μενον; ᾿ἔχει καὶ ταῦτα᾽ ὁ Ζεύξιππος εἶπεν “οὐ μι- κρὰν ἀλογίαν. '&AAà μήν᾽ ὃ πατὴρ ἔφη τά ys τοῦ 15 Πλάτωνος ἐπιλάβοιτ᾽ ἂν τοῦ λόγου καὶ παρεξιόν- τος. μανία γὰρ ἣ μὲν ἀπὸ σώματος ἐπὶ ψυχὴν ἀν- E ἐἑσταλμένη δυσκρασίαις τισὶν ἢ συμμίξεσιν ἢ πνεύ- ματος βλαβεροῦ περιφερομένου τραχεῖα καὶ χαλεπὴ καὶ νοσώδης" ἑτέρα δ᾽ ἐστὴν οὐκ ἀϑείαστος οὐδ᾽ 20 οἰχκογενής, ἀλλ᾽ ἔπηλυς ἐπίπνοια καὶ παρατροπὴ τοῦ λογιξομένου καὶ φρονοῦντος ἀρχὴν κρείττονος δυ- νάμεως ἀρχὴν ἔχουσα καὶ κίνησιν. ἧς τὸ μὲν κοι- νὸν ἐνθουσιαστικὸν καλεῖται πάϑος" ὡς γὰρ ἔμπνουν
7 συγγενικὸν] ξενικὸν Berth. Mueller οὐ Madvigius quos tamen ipsius Plutarchi de hac re testimonium p. 481f cur effugerit mirum est 11 em. R: ἄνοσον 18 οὐ μικρὰν ἀλογίαν Duebnerus: oó μὴν ἀλλοτρίαν γε W: «e 15 em. Winckelmannus: παρεξιόντα cf. Plat. "Rep. p. 503a
11 posterius ἢ del. Βι 21 ἀρχὴν] aut delendum aut corr. τινος vid. Symb.
424 AMATORIUS.
τὸ πνεύματος πληρωϑὲν ἔμφρον δὲ τὸ φρονήσεως, οὕτως ὃ τοιοῦτος σάλος ψυχῆς ἐνθουσιασμὸς ὠνό- μασται μετοχῇ καὶ κοινωνίᾳ θειοτέρας δυνάμεως" ἐνθουσιασμοῦ δὲ τὸ μαντικὸν ἐξ ᾿Απόλλωνος ἐπι- πνοίας καὶ κατοχῆς, τὸ δὲ βακχεῖον ἐκ Διονύσου,
F ᾿κἀπὶ Κυρβάντεσι χορεύσατε᾽
σι
φησὶ Σοφοκλῆς" τὰ γὰρ μητρῷα καὶ πανικὰ κοινω- νεῖ τοῖς βακχχικοῖς ὀργιασμοῖς. ἱτρίτη δ᾽ ἀπὸ Mov- σῶν λαβοῦσ᾽ ἁπαλὴν καὶ ἄβατον ψυχήν᾽ τὸ ποιη- τικὸν καὶ μουσικὸν ἐξώρμησε καὶ ἀνερρίπισεν. 7) δ᾽ 10 ἀρειμάνιος αὕτη λεγομένη καὶ πολεμικὴ παντὶ δῆ- λον ὅτῳ ϑεῶν ἀνίεται καὶ βακχεύεται
“ἄχορον ἀκέϑαριν δακρυογόνον "491
βοάν τ᾽ ἔνδημον ἐξοπλίξουδα.᾽
169 λείπεται δὲ τῆς ἐξαλλαγῆς ἐν ἀνθρώπῳ καὶ παρα- 15 τροπῆς οὐκ ἀμαυρὸν οὐδ᾽ ἡσυχαῖον, ὦ 4αφναζῖε, μόριον, ὑπὲρ οὗ βούλομαι τουτονὶ Πεμπτίδην ἐρέ- σϑαι * *
"río καλλίκαρπον ϑύρσον ἀνασείει ϑεῶν,
τὸν φιλητικὸν τοῦτον περὶ παῖδας ἀγαϑοὺς καὶ σώ- s qoovog γυναῖκας ἐνθουσιασμὸν πολὺ δριμύτατον
2 σάλορ] λάλος BE 6. Nauck. p.313 8. τρίτη κὲ] ex Plat. Phaedr. p. 3468 11 ἀριμάνιος BE αὐτὴ ve αὔτη BE 12 ὅτῳ W: ὅτι và ϑθεῶν *: θϑεῶλ 18 ἄχο- ρον Winckelm. ex Aesch. Suppl. 681: ἄχαριν ib. ἀκέ- ϑαριν — ἐξοπλίξουσα Porson ex eodem: ἀκύϑαριν ἀκ 3—ABE yovov ἀρ 4E 6B rove (τᾶτε B) δῆμον ἐξοπλίξουσαν 18 lac. 2—3E 3—4B 19 Nauck. p. 917 supplevit Winckel- mannus: τί 4—6BE καρπον
AMATORIUS. 425
ὄντα καὶ ϑερμότατον; ἢ γὰρ οὐχ ὁρᾷς, ὡς ὁ uiv στρατιώτης τὰ ὅπλα ϑεὶς πέπαυται τῆς πολεμικῆς μανίαρ. “τοῦ μὲν ἔπειτα 5 γηϑόσυνοι ϑεράποντες ἀπ᾽ ὥμων τεύχε᾽ ἕλοντο,
καὶ κάϑηται τῶν ἄλλων ἀπόλεμος ϑεατής. ταυτὶ δὲ τὰ βακχικὰ καὶ κορυβαντικὰ σκιρτήματα τὸν ῥυϑμὸν B μεταβάλλοντες ἐκ τροχαίου καὶ τὸ μέλος ἐκ Φρυγίου πραὔνουσι καὶ καταπαύουσιν, ὡς δ᾽ αὕτως ἡ Πυ- 10 ϑία τοῦ τρίποδος ἐκβᾶσα καὶ τοῦ πνεύματος ἐν γα- λήνῃ καὶ ἡσυχίᾳ διατελεῖ; τὴν δ᾽ ἐρωτικὴν μανίαν τἀνθρώπου καϑαψαμένην ἀληϑῶς καὶ διακαύσασαν οὐ μοῦσά τις οὐκ ἐπωδὴ ϑελχτήριος οὐ τόπου μεταβολὴ καϑίστησιν' ἀλλὰ καὶ παρόντες ἐρῶσι καὶ 15 ἀπόντες ποϑοῦσι καὶ μεϑ’ ἡμέραν διώκουσι καὶ νύ- κτῶρ ϑυραυλοῦσι, καὶ νήφοντες καλοῦσι τοὺς κα- λοὺς καὶ πίνοντες ἔδουσι. καὶ οὐχ ὥς τις εἶπεν αἴ C ποιητικαὶ φαντασίαι διὰ τὴν ἐνάργειαν ἐγρηγορό- vov ἐνύπνιά εἰσιν. ἀλλὰ μᾶλλον αἴ τῶν ἐρώντων, 20 διαλεγομένων ὡς πρὸς παρόντας, ἀσπαξομένων, ἐγκα- λούντων. ἡ γὰρ ὄψις ἔοικε τὰς μὲν ἄλλας φαντα- σίας ἐφ᾽ ὑγροῖς ξωγραφεῖν, ταχὺ μαραινομένας καὶ ἀπολειπούσας τὴν διάνοιαν. αἵ δὲ τῶν ἐρωμένων εἰκόνες ὑπ’ αὐτῆς οἷον ἐν ἐγκαύμασι γραφόμεναι 95 διὰ πυρὸς εἴδωλα ταῖς μνήμαις ἐναπολείπουσι κι- νούμενα καὶ ξῶντα καὶ φϑεγγόμενα καὶ παραμέ- 4 Hom. H 121 6 πολεμούντων τῶν ἄλλων supplet H;
malim τῶν ἄλλων πολεμούντων 19 *: τοῦ ἀνθρώπου 18 Victorius: ἐνέργειαν cf. Bergk. 1 p. 469 fr. 289
496 AMATORIUS.
γνοντα τὸν ἄλλον χρόνον. ὃ μὲν γὰρ Ῥωμαῖος Κά-
τῶν ἔλεγε τὴν ψυχὴν τοῦ ἐρῶντος ἐνδιαιτᾶσθαι τῇ
τοῦ ἐρωμένου" ** καὶ τὸ εἶδος καὶ τὸ ἦϑος καὶ ὃ D βίος καὶ a( πράξεις, ὑφ᾽ ὧν ἀγόμενος ταχὺ συναιρεῖ πολλὴν 60óv, ὥσπερ οἱ Κυνικοὶ λέγουσι 'σύντονον 1 ὁμοῦ καὶ σύντομον εὑρηκέναι πορείαν ἐπ᾿ ἀρετήν" καὶ γὰρ ἐπὶ τὴν φιλίαν * * χαϑάπερ ἐπὶ κύματος τοῦ πάϑους ἅμα ϑεῷ φερομένη" λέγω δὴ κεφάλαιον, ὡς οὔτ᾽ ἀϑείαστον ὁ τῶν ἐρώντων ἐνθουσιασμός ἐστιν οὔτ᾽ ἄλλον ἔχει ϑεὸν ἐπιστάτην καὶ ἡνέοχον τὸ ἢ τοῦτον, d νῦν ἑορτάζομεν xol ϑύομεν. ὅμως δ᾽ ἐπεὶ δυνάμει καὶ ὠφελείᾳ μάλιστα ϑεοῦ * * χαϑότι καὶ τῶν ἀνθρωπίνων ἀγαϑῶν δύο ταῦτα, βασιλείαν καὶ ἀρετήν, ϑειότατα καὶ νομίξομεν καὶ ὀνομάζο- μεν, ὥρα σκοπεῖν πρότερον, εἴ τινι ϑεῶν ὁ Ἔρως ὑ ὑφίεται δυνάμεως. καίτοι
t
ἱμέγα μὲν σϑένος ἁ Κύπρις ἐκφέρεται νίκας
ὥς φησι καὶ Σοφοκλῆς, μεγάλη δ᾽ ἡ τοῦ "Ζάρεος ἰσχύς" καὶ τρόπον τινὰ τῶν ἄλλων ϑεῶν νενεμημέ- νην δίχα τὴν δύναμιν ἐν τούτοις ὁρῶμεν" ἡ μὲν Ὁ γὰρ οἰκδιωτικὴ πρὸς τὸ καλὸν ἡ δ᾽ ἀντιτακτικὴ
8 W praeeunte lacunam signavi quam explendam puto hunc m modum: τοῦ ἐρωμένου" [ἔμοιγε δὲ δοκοῦ- σιν ἐνεῖναι τῇ τοῦ ἐρῶντος ψυχῇ τοῦ ἐρωμένου] καὶ τὸ εἶδος κέ 6 fort. ὁδόν, καὶ ὥσπερ (aut ὥσπερ δ᾽) -- εὑρίσκεται πορεία6ν x6 — "7 lac. 15ΒΕ). Fort. καὶ γὰρ ἐπὶ τὴν φιλίαν [ἡγεῖται καὶ ἀρετὴν ἡ ψυχὴ cf. p. 1689] καϑά- ztQ x6 15 ἐπεὶ M: ἐπὶ 186. 9BE. Fort. ϑεοὺς δια- κρίνομεν vel διορίξομεν 17 Soph. Trach. 497 19 M:
^ νενεμημένων
AMATORIUS. 421
πρὸς τὸ αἰσχρὸν ἀρχῆϑεν ἐγγέγονε ταῖς ψυχαῖς, ὥς που καὶ Πλάτων * * τὰ εἴδη. σκοπῶμεν οὖν εὐϑύς, ὅτι τῆς ᾿ἀφροδίτης τοὔργον ἔρωτος ὥνιόν ἐστι δραχ- F μῆς, καὶ οὔτε πόνον οὐδεὶς οὔτε κίνδυνον ἀφροδι- 5 δίων ἕνεκα μὴ ἐρῶν ὑπέμεινε. καὶ ὅπως ἐνταῦϑα μὴ Φρύνην ὀνομάξωμεν, ὦ ἑταῖρε, ἢ Δαΐς τις ἢ Γναϑαίνιον “ἐφέσπερον δαίουσα λαμπτῆρος σέλαο᾽ ἐκδεχομένη καὶ καλοῦσα παροδεύεται πολλάκις" 10 ἐλθὼν δ᾽ ἐξαπίνης ἄνεμος᾽ σὺν ἔρωτι πολλῷ καὶ πόϑῳ ταὐτὸ τοῦτο τῶν Ταν- τάλου λεγομένων ταλάντων καὶ τῆς αὐτοῦ ἀρχῆς ἀντάξιον ἐποίησεν. οὕτως ἀσϑενὴς καὶ ἁψίκορός ἐστιν ἡ τῆς ᾿Αφροδίτης χάρις, Ἔρωτος μὴ ἐπιπνεύ- 15 ὅαντος. ἔτι δὲ μᾶλλον κἀκεῖϑεν ἂν συνίδοις᾽ πολ- Aol γὰρ ἀφροδισίων ἑτέροις ἐκοινώνησαν, οὐ μόνον ἑταίρας ἀλλὰ καὶ γαμετὰς προαγωγεύοντες" ὥσπερ καὶ ὃ Ῥωμαῖος ἐκεῖνος. ὦ ἑταῖρε, Γάλβας siovím "ΜΜαικήναν ὡς ἔοικεν, εἶθ᾽ δρῶν διαπληκτιξόμενον 760 80 ἀπὸ νευμάτων πρὸς τὸ γύναιον, ἀπέκλινεν ἡσυχῆ τὴν κεφαλὴν ὡς δὴ καϑεύδων' ἐν τούτῳ δὴ τῶν οἰκετῶν τινος προδρυέντος ἔξωϑεν τῇ τραπέξῃ καὶ τὸν οἷνον ὑφαιρουμένου, διαβλέψας ᾿κακόδαιμον᾽ εἶπεν “οὐκ οἶσϑ᾽ ὅτι μόνῳ Μαικήνᾳ καϑεύδω;᾽ τοῦτο
2 verbis διεῖλε τῆς ψυχῆς supplet W ]lac. 13E 16 B 8 *: τὸ ἔργον ἄνευ ἔρωτος R. Μαῖα ἔ ΤΟΣ μὴ πα- οόνΤΟ Σ ut est p. 1644 6 ἢ Aog vig ἢ *: Adis τι ση 8 Nauck. p 917 δέουσα BE 10 Hom. P 67 11 σὺν ἔρωτι πολλῷ) σὺν λαίλαπι πολλῇ dixit Homerus 14 ἐπινεύσαντος BE 18 em. R: κάββας cf. p. 726a
498 AMATORIUS.
μὲν οὖν ἴσως οὐ δεινόν ἐστιν’ ἦν γὰρ ὃ Γάλβας γελωτοποιός. ἐν δ᾽ ᾽Ζργει Νικόστρατος ἀντεπολι- τεύσατο πρὸς Φάυλλον' ἐπιδημήσαντος οὖν Φιλία- που τοῦ βασιλέως, ἐπίδοξος ἦν διὰ τῆς γυναικὸς ὃ B Φάνλλος ἐκπρεποῦς οὔσης. εἰ συγγένοιτο τῷ Φι- λίτπῳ., διαπράξασϑαί τινα δυναστείαν αὑτῷ καὶ ἀρχήν. αἰσϑομένων δὲ τῶν περὶ Νικόστρατον τοῦτο καὶ παρὰ τὰς ϑύρας τῆς οἰκίας περιπατούντων. ὃ Φάυλλος ὑποδήσας τὴν γυναῖκα κρηπῖσι καὶ χλα- μύδα περιϑεὶς καὶ καυσίαν Μακεδονικήν, ὡς ἕνα τῶν βασιλικῶν νεανίδκων παρεισέπεμψε λαϑοῦσαν. ἄρ᾽ οὖν, ἐραστῶν τοσούτων γεγονότων καὶ ὄντων, οἷσϑ᾽ ἐπὶ ταῖς τοῦ Διὸς τιμαῖς προαγωγὸν ἐρωμέ- vov γενόμενον; ἐγὼ μὲν οὐκ οἶμαι" πόϑεν γάρ, ὅπου καὶ τοῖς τυράννοις ἀντιλέγων μὲν οὐδεὶς οὔτ᾽ ἄντι- πολιτευόμενός ἐστιν, ἀντερῶντες δὲ πολλοὶ καὶ φι- λοτιμούμενοι περὶ τῶν καλῶν καὶ ὡραίων; ἀκούετε γὰρ ὅτι καὶ ᾿4ριστογείτων ὃ ᾿'4ϑηναῖος καὶ AvriAÉov ὁ Μεταποντῖνος καὶ Μελάνιππος ὃ ᾿Δκραγαντῖνος
16
οὐ διεφέροντο τοῖς τυράννοιρ, πάντα τὰ πράγματα Ὁ
λυμαινομένους καὶ παροινοῦντας δρῶντες" ἐπεὶ δὲ τοὺς ἐρωμένους αὐτῶν ἐπείρων, ὥσπερ ἱεροῖς ἀσύ- λοις καὶ ἀϑέκτοις ἀμύνοντες ἠφείδησαν ἑαυτῶν. λέ- γεται καὶ ᾿Δλέξανδρος ἐπιστεῖλαι Θεοδώρῳ Πρωτέου
ἀδελφῷ “πέμψον μοι τὴν μουσουργὸν δέκα τάλαντα 15
λαβών. εἰ μὴ ἐρᾷς αὐτῆς" ἑτέρου δὲ τῶν ἑταίρων
1 οὐ] om. BE 8 em. R hie et infra: φάδλον 1 I: ἀκούεται 18 ᾿ἀντιλέων ὁ *: ὁ ἀντιλέων 24 καὶ] δὲ καὶ
AMATORBRIUS, 429
᾿Αντιπατρέδου μετὰ ψαλτρίας ἐπικωμάσαντος, ἡδέως διατεϑεὶς πρὸς τὴν ἄνϑρωπον ἐρέσϑαι τὸν dvu- πατρίδην “οὐ δήπου σὺ τυγχάνεις ἐρῶν ταύτης; τοῦ δέ “καὶ πάνυ᾽ φήσαντος, εἰπών ᾿ἀπόλοιο τοίνυν D 6 κακὸς κακῶς᾽ ἀποσχέσϑαι καὶ μὴ θιγεῖν τῆς γυ- ναικός.ἢ 17. “Σκόπει τοίνυν αὖϑις᾽ ἔφη τοῖς ἀρηίοις ἔρ- γοις 060v Ἔρως περίεστιν, οὐκ ἀργὸς v, ὡς Εὐρι- πίδης ἔλεγεν, οὐδ᾽ ἀστράτευτος οὐδ᾽ 10 “ἐν μαλακαῖσιν ἐννυχεύων παρειαῖς νεανίδων.
ἀνὴρ γὰρ ὑποπλησϑεὶς Ἔρωτος οὐδὲν ἴάρεος δεῖται μαχόμενος πολεμίοις. ἀλλὰ τὸν αὑτοῦ ϑεὸν ἔχων συνόντα “πῦρ καὶ ϑάλασδσαν καὶ πνοὰς τὰς αἰϑέρος 15 περᾶν ἕτοιμορ᾽
ὑπὲρ τοῦ φίλου οὗπερ ἂν κελεύῃ. τῶν μὲν γὰρ τοῦ Σοφοκλέους Νιοβιδῶν βαλλομένων καὶ ϑνη- Ε 6xóvvov ἀνακαλεῖταί τις οὐδένα βοηϑὸν ἄλλον οὐδὲ σύμμαχον ἢ τὸν ἐραστήν, | 20 ὦ ** ἀμφ᾽ ἐμοῦ στεῖλαι.
Κλεόμαχον δὲ τὸν Φαρσάλιον ἴστε δήπουϑεν ἐξ ἧς αἰτίας ἐτελεύτησεν ἀγωνιξόμενος.᾽ “οὐχ ἡμεῖς γοῦν οἱ περὶ Πεμπτίδην ἔφασαν “ἀλλ᾽ ἡδέως ἂν πυϑοί-
6 ϑίγειν BE 8. Εὐριπίδης] Nauck. p. 456. 10 ἐν- γυχεύων Canterus ex Soph. Antig. 784: 4E 7B ov 14 Nauck. p. 917 17 H: νιοβέδων 20 Nauck. p. 229 lac. 12 E 9 B. Tentavi haec: ὦ φίλτατ᾽ αἰτῶ σ᾽ ἀμφ᾽ ἐμοὶ (aut ἀμφ᾽ ἔμ᾽ εὖ) στεῖλαι πέπλον
430 AMATOBIUS.
μεϑα. 'xol γὰρ ἄξιον᾽ ἔφη ὃ πατήρ' ἧκεν ix κουρος Χαλκιδεῦσι τοῦ Θεσσαλικοῦ, πολέμου πρὸς '"Egevguetg ἀκμάξοντος" καὶ τὸ μὲν πεζὸν ἐδόκει τοῖς F Χαλκιδεῦσιν ἐρρῶσϑαι, τοὺς δ᾽ ἱππέας μέγ᾽ ἔργον ἦν ὥσασϑαι τῶν πολεμίων" παρεκάλουν δὴ τὸν KAsó- : μαχον ἄνδρα λαμπρὸν ὄντα τὴν ψυχὴν oí σύμμαχοι πρῶτον ἐμβάλλειν εἰς τοὺς ἱππέας. ὃ δ᾽ ἠρώτησε παρόντα τὸν ἐρώμενον, εἰ μέλλοι ϑεᾶσϑαι τὸν ἀγῶνα" φήσαντος δὲ τοῦ νεανίσκου καὶ φιλοφρόνως αὐτὸν ἀσπασαμένου καὶ τὸ κράνος ἐπιϑόντος, ἐπιγαυρω-"υ ϑεὶς ó Κλεόμαχος καὶ τοὺς ἀρίστους τῶν Θεσσα- λῶν συναγαγὼν περὶ αὑτὸν ἐξήλασε λαμπρῶς καὶ προσέπεσε τοῖς πολεμίοις, ὥστε συνταράξαι καὶ τρέ- ψασϑαι τὸ ἱππικόν' ἐκ δὲ τούτου καὶ τῶν δπλιτῶν 101 φυγόντων, ἐνίκησαν κατὰ κράτος οἱ Χαλκιδεῖρ. τὸν v μέντοι Κλεόμαχον ἀποθανεῖν συνέτυχε' τάφον δ᾽ αὐτοῦ δεικνύουσιν ἐν ἀγορᾷ Χαλκιδεῖς, ἐφ᾽ οὗ μέ- χρι νῦν ὁ μέγας ἐφέστηκε κίων" καὶ τὸ παιδεραστεῖν πρότερον ἐν ψόγῳ τιϑέμενοι τότε μᾶλλον ἑτέρων ἠγάπησαν καὶ ἐτίμησαν. ᾿Δριστοτέλης δὲ τὸν μὲν Ὁ Κλεόμαχον ἄλλως ἀποθανεῖν φησι, κρατήσαντα τῶν ᾿Ερετριέων τῇ μάχῃ" τὸν δ᾽ ὑπὸ τοῦ ἐρωμένου φι- ληϑέντα τῶν ἀπὸ Θράκης Χαλκιδέων γενέσϑαι. πεμ- φϑέντα τοῖς ἐν Εὐβοίᾳ Χαλκιδεῦσιν ἐπίκουρον᾽ ὅϑεν ἄδεσϑαι παρὰ τοῖς Χαλκιδεῦσιν £5
μετὰ τοῦ Θεσσαλικοῦ C. F. Hermannus. Malim τοῦ Θεσσαλ[ικοῦ καϑηγεμὼν ἱππ]ικοῦ, τοῦ πολέμου x6 20 4o στοτέλης) Fragm. 98
AMATORIUS. 431
“ὦ παῖδες, οὗ χαρίτων vs καὶ πατέρων λάχετ᾽ ἐσθλῶν, μὴ φϑονεῖθϑ᾽ ὥρας ἀγαϑοῖσιν ὁμιλίαν" Β σὺν γὰρ ἀνδρείᾳ καὶ ὁ λυσιμελὴς "Ερως
ἐνὶ Χαλκιδέων ϑάλλει πόλεσιν.
s'4vrov ἦν ὄνομα τῷ ἐραστῇ τῷ δ᾽ ἐρωμένῳ Φί- λιόστος. ὡς ἐν τοῖς Αἰτίοις Διονύσιος ὁ ποιητὴς ἱστόρησε. παρ᾽ ὑμῖν δ᾽, à Πεμπτίδη, τοῖς Θηβαί- Og οὐ πανοπλίᾳ ὁ ἐραστὴς ἐδωρεῖτο τὸν ἐρώμενον ἐς ἄνδρας ἐγγραφόμενον; ἤλλαξε δὲ καὶ μετέϑηκε
10 τάξιν τῶν ὁπλιτῶν ἐρωτικὸς ἀνὴρ Παμμένης, Ὅμη- gov ἐπιμεμψάμενος ὡς ἀνέραστον, ὅτι κατὰ φῦλα καὶ φρήτρας συνελόχιξε τοὺς ᾿4χαιούς, οὐκ ἐρώμε- vov ἔταττε παρ᾽ ἐραστήν, ἵν᾽ οὕτω γένηται τό
ἀσπὶς δ᾽ ἀσπίδ᾽ ἔρειδε κόρυς δὲ κόρυν;᾽ C
15 ὡς μόνον ἀήττητον ὄντα τὸν Ἔρωτα τῶν στρατηγῶν. καὶ γὰρ φυλέτας καὶ οἰκείους καὶ νὴ 4ία γονεῖς καὶ παῖδας ἐγκαταλείπουσιν᾽ ἐραστοῦ δὲ 9c δὲ καὶ ἐρωμένου μέσος οὐδεὶς πώποτε διεξῆλθε πολέμιος οὐδὲ διεξήλασεν' ὅπου καὶ μηδὲν δεομένοις ἔπεισιν
20 ἐπιδεικνύναι τὸ φιλοκίνδυνον κἀφιλόψυχον᾽ ὡς Θή-
1 cf. Bergk. 8 p. 618 oi] ὅσοι idem λάχετ᾽ Mei- nekius: ἐλάγετε — 29 idem: φϑονεῖτε Ὁ. ὁμιλεῖν Bergkius 8 ἀνδρία BE 4 ἐνὶ *: ἐπὶ 6 Αἰτίοις X: ἀντίοις Διονύσιος] cf. Suidas 7 ib. malim ἱστόρηκε 9 ἐς ἄν- δρας Wincke!mannus: ἀνδέτας 10 "Ounoov] B 862 14 ultima verba versus homerici ἀνέρα δ᾽ ἀνὴρ (Ν᾽ 181) sine ulla idonea ratione omissa adici monuit Winckelm. 16 ὡς μόνον — ὄντα τὸν ἔρωτα *: μόνον — ὄντα cf. Prae- fat. p. ΙΧ 11 ϑὼ δὲ] σῶοῦ 19 ἔπεισιν ΣΧ 20 κἀ- φιλόψυχον Scripsi cum eodem: καὶ φιλόψυχον
439 AMATOBIUS.
ρων ὁ Θεσσαλὸς προσβαλὼν τὴν χεῖρα τῷ τοίχῳ τὴν εὐώνυμον καὶ σπασάμενος τὴν μάχαιραν ἀκέ- κοψε τὸν ἀντίχειρα προκαλούμενος τὸν ἀντεραστήν. ἕτερος δέ τις ἐν μάχῃ πεσὼν ἐπὶ πρόσωπον, ὡς ἔμελλε παίσειν αὐτὸν ὃ πολέμιος, ἐδεήθη περιμεῖναι μικρόν, ὅπως μὴ ὁ ἐρώμενος ἴδῃ κατὰ νώτου τε- D τρωμένον. οὐ μόνον τοίνυν τὰ μαχιμώτατα τῶν ἐθνῶν ἐρωτικώτατα, Βοιωτοὶ καὶ “ακεδαιμόνιοι καὶ Κρῆτες, ἀλλὰ καὶ τῶν παλαιῶν ὁ Μελέαγρος ὃ ᾿Δχιλλεὺς ὃ ᾿“ριστομένης ὁ Κίμων ὃ Ἐπαμεινών-υ δας καὶ γὰρ οὗτος ἐρωμένους ἔσχεν ᾿Ασώπιχον καὶ Καφισόδωρον, ὃς αὐτῷ συναπέϑανεν ἐν Μαντινείᾳ καὶ τέϑαπται πλησίον. τὸν δὲ uo * * φοβερώτατον γενόμενον τοῖς πολεμίοις καὶ δεινότατον ὃ πρῶτος ὑποστὰς καὶ πατάξας Εὔκναμος ᾿Αμφισδεὺς ἡρωικὰς 15 ἔσχε τιμὰς παρὰ Φωκεῦσιν. Ἡρακλέους ὃὲ τοὺς μὲν ἄλλους ἔρωτας ἔργον ἐστὶν εἰπεῖν διὰ πλῆϑος" Ἰόλαον δὲ νομίξοντες ἐρώμενον αὐτοῦ γεγονέναι E μέχρι νῦν σέβονται καὶ τιμῶσιν, ἔρωτος ὅρκους vc καὶ πίστεις ἐπὶ τοῦ τάφου παρὰ τῶν ἐρωμένων 0 λαμβάνοντες. λέγεται δὲ καὶ τὴν ᾿Αλκηστιν ἐατρι- κὸς ὧν ἀπεγνωσμένην σῷσαι τῷ ᾿Αδμήτῳ χαριξόμε- vog, ἐρῶντι μὲν αὐτῷ τῆς γυναικός, ἐρωμένου δ᾽ αὐτοῦ γενομένου" καὶ γὰρ τὸν ᾿Δπόλλωνα μυϑολο- γοῦσιν ἐραστὴν γενόμενον 25
σι
6 ὅπωρ μὴ ὁ *: ὁ em. X: ἤδη 7 τῶν νῦν ἐθ- νῶν R 10 quartum ὁ add. W 11 ἀσωπικὸν BE 13 lac. 8E 6 B. Fort. τὸν δ᾽ ᾿σώπιχον cf. Athen. p. 606a em. R: φοβερώτερον 15 ὁ ᾿ἡμφισσεὺς
AMATORIUS.- 433
“᾿4δμήτῳ παραϑητεῦσαι μέγαν εἰς ἐνιαυτόν.ἢ
εὖ δέ πως ἐπὶ μνήμην ἦλϑεν ἡμῖν "Ἄλκηστις. "Aosoc γὰρ οὐ πάνυ μέτεστι γυναικί, ἡ δ᾽ ἐξ Ἔρωτος κα- τοχὴ προάγεταί τι τολμᾶν παρὰ φύσιν καὶ ἀποϑνή-
5 ὄκειν. εἰ δέ πού τι καὶ μύϑων πρὸς πίστιν ὄφελός ἐστι, δηλοῖ τὰ περὶ "4λκηστιν καὶ Πρωτεσίλεων καὶ F Εὐρυδίκην τὴν Ὀρφέως, ὅτι μόνῳ ϑεῶν ὁ “Ἅιδης Ἔροτι ποιεῖ τὸ προσταττόμενον" καίτοι πρός ys τοὺς ἄλλους, ὥς φησι Σοφοκλῆς, ἅπαντας
19 οὔτε τοὐπιεικὲς οὔτε τὴν χάριν
οἶδεν, μόνην δ᾽ ἔστερξε τὴν ἁπλῶς δίκην"
αἰδεῖται δὲ τοὺς ἐρῶντας καὶ μόνοις τούτοις οὐκ ἔστιν ἀδάμαστος οὐδ᾽ ἀμείλιχος. ὅϑεν ἀγαϑὸν μέν, ὦ ἕταῖρε, τῆς ἐν ᾿Ελευσῖνι τελετῆς μετασχεῖν" ἐγὼ 150^ ὁρῶ τοῖς Ἔρωτος ὀργιασταῖς καὶ μύσταις ἐν “Διδου βελτίονα μοῖραν οὖσαν. οὔτι τοῖς μύϑοις 762 πειϑόμενος οὐ μὴν οὐδ᾽ ἀπιστῶν παντάπασιν: cb. γὰρ δὴ λέγουσι, καὶ ϑείᾳ τινὶ τύχῃ ψαύουσι τά- ληϑοῦς οἵ λέγοντες ἐξ “Διδου τοῖς ἐρωτικοῖς ἄνο- 30 δὸν εἰς φῶς ὑπάρχειν, ὅπη δὲ καὶ ὅπως ἀγνοοῦσιν, ὥσπερ ἀτραποῦ διαμαρτόντες ἣν πρῶτος ἀνθρώπων διὰ φιλοσοφίας Πλάτων κατεῖδε. καίτοι λεπταί τι- veg ἀπορροαὶ καὶ ἀμυδραὶ τῆς ἀληϑείας ἔνεισι ταῖς Aiyvztíov ἐνδιεσπαρμέναι μυϑολογίαις, ἀλλ᾽ ἰχνη- 1 cf. Clem. Alex. p. 883 Pott. 4 καὶ] καὶ δὴ καὶ 6 δέ που R: δήπου 9. Σοφοκλῆς] Nauck. p. 298 — 10 τοὐ- στιεικὲς Clemens Alex. (p. 494 Pott): τὸ émiixig ΦΧ: οἷδε
11 δ᾽ ἔστερξε Ritschelius: δὲ στέρξαι 19 τοῦ ἀληϑοῦς of R: τοῦ 9 E 1 Β "Διδου] ἄλλου BE 28 *: ἀπόρροιαι
Plutarchi Moralia. Vol.IV. 28
484 AMATORIUS.
Advov δεινοῦ δέονται xol μεγάλα μικροῖς $Astv Óv- B ναμένου. διὸ ταῦτα μὲν ἐῶμεν, μετὰ δὲ τὴν ἐσχὺν τοῦ Ἔρωτος οὖσαν τοσαύτην ἤδη τὴν πρὸς ἀνθϑρώ- πους εὐμένειαν καὶ χάριν ἐπισκοπῶμεν, οὐκ εἰ πολλὰ τοῖς χρωμένοις ἀγαθὰ περιποιεῖ (δῆλα γάρ ἐστι 5 ταῦτά γε πᾶσιν) ἀλλ᾽ εἰ πλείονα καὶ usífove τοὺς ἐρῶντας αὐτοὺς ὀνίνησιν᾽ ἐπεί, καίπερ ὧν ἐρωτι- κὸς ὃ Εὐριπίδης. τὸ σμικρότατον ἀπεϑαύμασεν εἰπών
᾿ποιητὴν δ᾽ ἄρα
Ἔρως διδάσκει, κἂν ἄμουσος y τὸ πρίν.
συνετόν τε γὰρ ποιεῖ, κἂν ῥάϑυμος ἦ τὸ πρίν" καὶ ἀνδρεῖον, ἧ λέλεκται, τὸν ἄτολμον, ὥσπερ οἵ τὰ ξύλα πυρακτοῦντες ἐκ μαλακῶν ἰσχυρὰ ποιοῦσι. C δωρητικὸς δὲ καὶ ἁπλοῦς καὶ μεγαλόφρων γέγνεται 15 πᾶς ἐραστής, κἂν γλίσχρος T) πρότερον, τῆς μικρο- λογίας καὶ φιλαργυρίας δίκην σιδήρου διὰ πυρὸς ἀνιεμένης᾽ ὥστε χαίρειν τοῖς ἐρωμένοις διδόντας, ὡς παρ᾽ ἑτέρων οὐ χαίρουσιν αὐτοὶ λαμβάνοντες. ἴστε γὰρ δήπου, ὡς dvo τῷ ᾿Ανϑεμίωνος, ἐρῶντι Ὁ μὲν ᾿Δλκιβιάδου ξένους δ᾽ ἑστιῶντι φιλοτίμως καὶ λαμπρῶς, ἐπεκώμασεν ὁ ᾿4λκιβιάδης καὶ λαβὼν ἀπὸ τῆς τραπέξης εἰς ἥμισυ τῶν ἐκπωμάτων ἀπῆλϑεν. ἀχϑομένων δὲ τῶν ξένων καὶ λεγόντων “ὑβριστι- κῶς Go, κέχρηται καὶ ὑπερηφάνως τὸ μειράκιον, 15
4 ἐπισκοπῶ BE 7 Amyotus: αὐτοῦ 9 εὐἰτὼν Valckenarius: ἐπεὶ 10 Nauck. p. 569 ó' Valckenarius 12 πρὶν] πρᾶγμα BE 20 zó W
AMATOBIUS. 495
φιλανθρώπως ἀὲν οὖν᾽ ὃ ἔάλνυτος sius 'πάντα γὰρ ἐξῆν αὐτῷ λαβεῖν. ὁ δὲ κἀμοὶ τοσαῦτα καταλέ- D Aouzev." 18. Ἡσϑεὶς οὖν ὃ Ζεύξιαπος ὦ Ἡράκλεις εἷ- 525v “ὡς ὀλίγου διελύσατο πρὸς "dvvrov τὴν ἀπὸ Σωκράτους καὶ φιλοσοφίας πατρικὴν ἔχϑραν, εἰ πρᾶος ἦν οὕτω περὶ ἔρωτα καὶ γενναῖος. “εἶεν᾽ εἶπεν ὃ πατήρ' “ἐκ δὲ δυσκόλων καὶ σκυϑρωπῶν τοῖς συνοῦσιν οὐ ποιεῖ φιλανϑρωποτέρους καὶ 10 ἡδίους: «αἰϑομένου γὰρ πυρὸς γεραρώτερον οἶκον ἐδέσϑαι᾽
καὶ ἄνϑρωπον ὡς ἔοικε φαιδρότερον ὑπὸ τῆς ἐρω- τικῆς ϑερμότητος. ἀλλ᾽ οἵ πολλοὶ παράλογόν τι πεπόνϑασιν' ἂν μὲν ἐν οἰκίᾳ νύχτωρ σέλας ἴδωσι,
15 ϑεῖον ἡγοῦνται καὶ ϑαυμάξουσι' ψυχὴν δὲ μικρὰν E καὶ ταπεινὴν καὶ ἀγεννῆ δρῶντες ἐξαίφνης ὑπο- πιμπλαμένην φρονήματος, ἐλευϑερίας, φιλοτιμίας, χάριτος. ἀφειδίας. οὐκ ἀναγκάξονται λέγειν ὡς ὃ Τηλέμαχος
30 “ἡ μάλα τις ϑεὸς ἔνδον.
“ἐκεῖνο δ᾽᾽ εἶπεν ὁ ΖΔαφναῖος 'πρὸς Χαρίτων οὐ δαι- μόνιον; ὅτι τῶν ἄλλων ὁ ἐρωτικὸς ὀλίγου δεῖν ἁπάν-
2 ἐξῆν *: ἐνῆν οἵ, Vit. Alcib. 6.18 9 εὖ] οὐ Winckel-
mannus 11 Versus οδὺ Homericus. cf. Vit. Herodotea p. 16 ed. Westermann. Certam. Hom. et Hes. vs. 274 ed. Rzach. olxov] αὖ accusativus a ποιεῖ pendeat, quod
Winck. voluerat, γὰρ particula in ve aut quidem in δὲ mutanda est et. signum interrogationis post ϑερμότητος transponendum 20 Hom. τ 40 21 εἰπὲ ὦ Ζαφναῖε Patzigius sed corrig. vid. ὃ εἶπεν ὁ Ζαφναῖος
28"
436 AMATORIUS.
vov περιφρονῶν, οὐ μόνον ἑταίρων καὶ οἰκείων, ἀλλὰ καὶ νόμων καὶ ἀρχόντων καὶ βασιλέων, φοβού- μενος δὲ μηδὲν μηδὲ ϑαυμάξων μηδὲ ϑεραπεύων, ἀλλὰ καὶ τόν "αἰχματὰν κεραυνόν᾽ οἷος ὧν ὑπομέ. νειν, ἅμα τῷ τὸν καλὸν ἰδεῖν. 5 F —éxvag& ἀλέκτωρ δοῦλον ὡς κλίνας πτερόν. καὶ τὸ ϑράσος ἐκκέκλασται καὶ κατακέχοπταί οἵ τὸ τῆς ψυχῆς γαῦρον. ἄξιον δὲ Σαπφοῦς παρὰ ταῖς Μούδαις μνημονεῦσαι" τὸν μὲν γὰρ Ἡφαίστου παῖδα Ῥωμαῖοι Κᾶκον ἱστοροῦσι πῦρ καὶ φλόγας ἀφιέναι τὸ διὰ τοῦ στόματος ἔξω ῥεούσαςο᾽ αὕτη δ᾽ ἀληϑῶς μεμιγμένα πυρὶ φϑέγγεται καὶ διὰ τῶν μελῶν &va- φέρει τὴν ἀπὸ τῆς καρδίας ϑερμότητα “Μούσαις εὐφώνοιρς ἰωμένη τὸν ἔρωτα᾽ κατὰ Φιλόξενον. ἀλλ᾽ 768 εἴ τι μὴ διὰ Μ“ύδανδρον, ὦ “ΖΙαφναῖε, τῶν παλαιῶν is ἐκλέλησαι παιδικῶν, ἀνάμνησον ἡμᾶς, ἐν οἷς ἡ καλὴ Σαπφὼ λέγει τῆς ἐρωμένης ἐπιφανείσης τήν τε φωνὴν ἴσχεσϑαι καὶ φλέγεσϑαι τὸ σῶμα καὶ κατα- λαμβάνειν ὠχρότητα καὶ πλάνον αὐτὴν καὶ ἔλιγγον. λεχϑέντων οὖν ὑπὸ τοῦ Ζίαφναίου τῶν μελῶν ἐκεί- m vov, ᾿ὡς * * óxoAefov ὃ πατήρ 'ταῦτ᾽᾽ εἶπεν
1 οἰκείων *: οἰκετῶν — 4 Pindar. Pyth. 1, ὅ 6 Nauck. p. 724 | 8 σαφῶς BE 10 Ká&xov Goettlingius: κακὸν 14 Φιλόξενον] Bergk. 3: p. 611 16 διὰ Madvigius 16 παιδικῶν X: παιδίων 18 φλέγεσθαι idem: φϑέγγεσθαι 19 αὐτὴν] αὐτὴ 1E 8—4B 21 lac. 109 E 43B. Fort. supplendi sunt versus: “ὡς γὰρ εὕὔιδον βροχέως σε, φώνας | οὐδὲν ἔτ᾽ εἴκει" | ἀλλὰ καμ μὲν γλῶσσα ἔαγε λέπτον δ᾽ | αὖ- τικὰ χρῷ πῦρ ὑπαδεδρόμακεν. | χλωροτέρα δὲ ποίας | ἔμμι, ϑνάκην δ᾽ ὀλίγω ᾽πιδεύης | φαίνομαι᾽ qui soli versus et: junae magnitudini et argumento praegresso plane con- lunt. Vid. Bergk. 8 p. 88 sq.
AMATORIUS. 431
“ὦ πρὸς τοῦ Διός. οὐ ϑεοληψέα καταφανής; οὗτος οὐ δαιμόνιος σάλος τῆς ψυχῆς; τί τοσοῦτον ἡ IIv- ϑία πέπονθεν ἁψαμένη τοῦ τρίποδος; τίνα τῶν ἐν- ϑεαξομένων οὕτως ὃ αὐλὸς καὶ τὰ μητρῷα καὶ τὸ 5 τύμπανον ἐξίστησιν; ἡμῖν ταὐτὸ σῶμα πολλοὶ καὶ B ταὐτὸ κάλλος δρῶσιν, εἴληπται δ᾽ εἷς Ó égtovuxóg διὰ τίν᾽ αἰτίαν; οὐ γὰρ μανϑάνομέν γέ που τοῦ Μενάνδρου λέγοντος οὐδὲ συνίεμεν, “καιρός ἐστιν ἡ νόδος 10 ψυχῆς. ὃ πληγεὶς δ᾽ εἴσω δὴ τιτρώσκεται"ἢ ἀλλ᾽ ὁ ϑεὸς αἴτιος τοῦ μὲν καϑαψάμενος τὸν ὃ᾽ ἐάσας. ὃ τοίνυν ἐν ἀρχῇ καιρὸν εἶχε δηϑῆναι μᾶλ- λον, οὐδὲ νῦν ὅτι νῦν ἦλϑεν ἐπὶ στόμα᾽ κατ᾽ Ai- σχύλον, ἄρρητον ἐάσειν μοι δοκῶ" καὶ γάρ ἐστι παμμέγεϑες. ἴσως μὲν γάρ. ὦ ἕταῖρε, καὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων, ὅσα μὴ Óv αἰσϑήσεως ἡμῖν εἰς ἔννοιαν ἥκει, τὰ μὲν μύϑῳ τὰ δὲ νόμῳ τὰ δὲ λόγῳ C 200M ὅ oi] καὶ μὴΡ W . 60.6 *: τὸ αὐτὸ " τένα W: τὴνον 8 idem: σύνιμεν Μενάνδρου] Kock. 8 p. 168 10 εἴσω δὴ Stobaeus (68, 34): lac. 6 E 1 B. Cor- rigunt εἰσβολῇ Bentleius. εἰς ὃ δεῖ W. εἷς ὁδὲ G. Her- mannus. ἔνδοθεν Dorvillius, ut alios omittam. Ad locum sanandum maxime adiuvat Plut. paraphrasis (vid. Fragm. 26, 1): τοῦτο δ᾽ εὐστοχίας ἐστὶ καιροῦ τῷ παϑεῖν ἑτοέμῳ (ita optime W: ἐμοί γε πως aut ἐμοί πως) συνάπτοντος ἐν ἀκμῇ τὸ ποιεῖν πεφυκός. Unde corr. vid. εἰσόδῳ (sc. τῆς νόσου) i. e. homo amatorius qui ictus est, vulnus facile accipit eo quod in eius animum morbo aditus patet, eo quod animus eius ad telum amoris (τὸ ποιεῖν πεφυκός) re- cipiendum paratus dispositusque est (παϑεῖν ἕτοιμος). Si meum εἰσόδῳ non placet, in promptu est Bentleianum εἰσ- βολῇ ut eodem modo quo εἰσόδῳ explicetur. Optio datur
13 ὅτε Nauckius (p. 105): ἐπὶ — vóv Winckelmannus: νοῦν 14 M: ἄριστον 197 ἥκει X: στήκει. Malim ἐξήκει
b Q
438 AMATORIUS.
πίστιν ἐξ ἀρχῆς ἔσχηκε᾽ τῆς δ᾽ οὖν περὶ ϑεῶν δόξης καὶ παντάπασιν ἡγεμόνες καὶ διδάσκαλοι γεγόνασιν ἡμῖν οἵ τε ποιηταὶ καὶ οἵ νομοϑέται καὶ τρίτον οἱ φιλόσοφοι, τὸ μὲν εἶναι ϑεοὺς ὁμοίως τυϑέμενοι, πλήϑους δὲ πέρι καὶ τάξεως αὐτῶν οὐσίας τε xd: δυνάμεως μεγάλα διαφερόμενοι πρὸς ἀλλήλους. ἐκεῖνοι μὲν γὰρ οἱ τῶν φιλοσόφων “ἄνοσοι καὶ ἀγήραοι πόνων τ᾽ ἄπειροι, βαρυβόαν πορϑμὸν πεφευγότες ᾿Αχέροντος "ἢ 1
ὅϑεν οὐ προσίενται ποιητικὰς Ἔριδας οὐ Μιτάς, Ὁ οὐ Δεῖμον οὐδὲ Φόβον ἐθέλουσι ϑεοὺς εἷναι καὶ παῖδας "άφεος ὁμολογεῖν' μάχονται δὲ περὶ πολλῶν καὶ τοῖς νομοϑέταις, ὥσπερ Ξενοφάνης “ἰγυπτίους ἐκέλευσε τὸν Ὄσιριν, εἰ ϑνητὸν νομίξουσι, μὴ τιμᾶν 15 ὡς 95óv, εἰ δὲ ϑεὸν ἡγοῦνται μὴ ϑρηνεῖν. αὖϑις ób ποιηταὶ καὶ νομοϑέται. φιλοσόφων ἰδέας τινὰς καὶ ἀριϑμοὺς μονάδας τε καὶ πνεύματα ϑεοὺς ποι- ουμένων. οὔτ᾽ ἀκούειν ὑπομένουσιν οὔτε συνιέναι δύνανται. πολλὴν δ᾽ ὅλως ἀνωμαλίαν ἔχουσιν αἷ Ὁ δόξαι καὶ διαφοράν. ὥσπερ οὖν ἦσάν mors τρεῖς στάσεις ᾿ϑήνησι, Παράλων ᾿Επακρίων Πεδιέων, χαλεπῶς ἔχουσαι καὶ διαφερόμεναι πρὸς ἀλλήλας" E ἔπειτα δὲ πάντες ἐν ταὐτῷ γενόμενοι καὶ τὰς ψή-
1 ἐξαρχῆς ΒΕ 2 καὶ] del. R praeter necessitatem
4 uiv RB: μὲν οὖν 8 cf. Bergk. 1 p. 432 11 ὅϑεν οὐ
Basileensis: ὅϑεν Fort. tamen οὐ omisso scrib. προΐενται
οὐ distinguendum post Ἔριδας 12 xoi * 922 X: ἐπά- 24 ἔπειτα Madvigius: ἐπεὶ
AMATORIUS. 439
φους λαβόντες ἤνεγκαν πάσας Σόλωνι. καὶ τοῦτον εἵλοντο κοινῇ διαλλακτὴν καὶ ἄρχοντα καὶ νομοϑέ- την, ὃς ἔδοξε τῆς ἀρετῆς ἔχειν ἀδηρίτως τὸ πρω- vtlov' οὕτως αἱ τρεῖς στάδεις αἵ περὶ ϑεῶν διχο- 5 φρονοῦσαι καὶ ψῆφον ἄλλην ἄλλη φέρουσαι καὶ μὴ δεχόμεναι ῥᾳδίως τὸν ἐξ ἑτέρας περὶ ἑνὸς βεβαίως ὁμογνωμονοῦσι, καὶ κοινῇ τὸν Ἔρωτα συνεγγοάφου- 6,v εἰς ϑεοὺς ποιητῶν oí κράτιστοι καὶ νομοϑετῶν καὶ φιλοσόφων ᾿ἀϑρόᾳ φωνᾷ μέγ᾽ ἐπαινέοντες᾽ ὥσπερ 10 ἔφη 'τὸν Πιττακόν᾽ ὃ ᾿Δλκαῖος αἱρεῖσϑαι τοὺς Μυ- τιληναίους "rógevvov. ἡμῖν δὲ βασιλεὺς καὶ ἄρ- χῶν καὶ ἁρμοστὴς ὃ Ἔρως ὑφ᾽ ᾿Ησιόδου καὶ Πλά- vOvog καὶ Σόλωνος ἀπὸ τοῦ Ελικῶνος εἰς τὴν dxa- δήμειαν ἐστεφανωμένος κατάγεται καὶ κεκοσμημένος 15 εἰδελαύνει πολλαῖς συνωρίδι φιλίας καὶ κοινωνίας, οὐχ οἵαν Εὐριπίδης φησίν “ἀχαλκεύτοισιν ἐξεῦχϑαι πέδαις,
ψυχρὰν οὗτός ys καὶ βαρεῖαν ἐν χρείᾳ περιβαλὼν ox αἰσχύνης ἀνάγκην, ἀλλ᾽ ὑποπτέρου φερομένης 20 ἐπὶ τὰ κάλλιστα τῶν ὄντων καὶ ϑειότατα, περὶ ὧν ᾿ ἑτέροις εἴρηται βέλτιον." 19. Εἰπόντος δὲ ταῦτα τοῦ πατρός, ὃ Σώκλα- 064 -
9 R: ἀϑρόαι φωναὶ quod tamen glossema esse potest vocis ἀόλλεες quam post ἐπαινέοντες (ἐπαίνεντες Ahrens) dat Aristot. p. 1285, 1b. cf. Bergk. 8 p. 162; aut ἀόλλεες sup- plendum est, ut etiam ἃ ϑρόᾳ φωνᾷ AÀlcaei sint verba ab Aristotele omissa. Res dubia est [10 *: μιτυληναίους 18 *: ἀκαδημίαν 17 ita scripsi ex p. 482a. 583a: ἀχαλ- κευ 6E ἀχαλκεύτοις B cf. Nauck. p. 649 19 W: ὑπὸ πτεροῦ 40 R: ϑειότερα
440 AMATOBIUS.
ρος '6ods εἶπεν ὅτι δεύτερον ἤδη τοῖς αὐτοῖς πε- ριπεσών, οὐκ οἶδ᾽ ὅπως βίᾳ σαυτὸν ἀπάγεις καὶ ἀποστρέφεις, οὐ δικαίως χρεωκοπῶν. εἴ γε δεῖ τὸ φαινόμενον εἰπεῖν. ἱερὺν ὄντα τὸν λόγον; καὶ γὰρ ἄρτι τοῦ Πλάτωνος ἅμα καὶ τῶν Αἰγυπτίων ὥσπερ " ἔχων ἁψάμενος παρῆλθες καὶ νῦν ταὐτὰ ποιεῖς. τὰ μὲν οὖν ᾿ἀριξήλως εἰρημένα᾽ Πλάτωνι. μᾶλλον ὃὲ ταῖς ϑεαῖς ταύταις διὰ Πλάτωνος, ᾧγαϑέ “μηδ᾽ ἂν κελεύωμεν εἴπῃς, T7 δ᾽ ὑπῃνίξω τὸν Αὐἐγυπτέων μῦϑον εἰς ταὐτὰ τοῖς Πλατωνικοῖς συμφέρεσϑαι τ Β περὶ Ἔρωτος, οὐκ ἔστι σοι μὴ διακαλύψαι μηδὲ διαφῆναι πρὸς ἡμᾶς" ἀγαπήσομεν δέ, κἂν μικρὰ πεοὶ μεγάλων ἀκούσωμεν. δεομένων δὲ καὶ τῶν ἄλλων ἔφη ὃ πατὴρ ὡς «Αἰγύπτιοι δύο μὲν “Ἔλλησι παραπλησίως Ἔρωτας, τόν vs πάνδημον καὶ τὸν οὐράνιον, ἴσασι, τρίτον δὲ νομίξουσιν Ἔρωτα τὸν ἥλιον, ᾿ἀφροδίτην * * ἔχουσι μάλα σεβάσμιον. “ἡμεῖς δὲ πολλὴν μὲν Ἔρωτος ὁμοιότητα πρὸς τὸν ἥλιον,
2 em. Winckelmannus: βέαις αὐτὸν E βίαις B ib. R: ἀπάγει: καὶ &mocvQogtlg 1 cf. Hom. u 453 8. cf. Plat. Phaedr. p. 236d 10 ταὐτὸ R 11 οὐκέτι BE. οὐκέτι ἔστι Winck. 17 lac. inserui R praeeunte et supplente ᾿Αφροδίτην δ᾽ ἔχουσι. σελήνην ϑεῶν μάλιστα cs. Malim "Ἀφροδίτην [δὲ τὴν γῆν] ἔχουσι κξ cf. adnot. ad lin. 18
ἔχουσι] ἄγουσι Lobeckius; potuit etiam λέγουσι, sed cf. p. 866a ᾿Ισιδος σῶμα γῆν ἔχουσι καὶ vouífovot 18 τὸν ἥλιον οὐδεμίαν δ᾽ ᾿ἀφροδίτης πρὸς * Postquam doctrinam Aegvptiacam de Ámore et Venere breviter exposuit, suam ' opiuionem (verba enim ἡμεῖς δὲ πολλὴν uiv Ἔρωτος κέ. non sunt Áegypt. doctrinam confirmantis sed emendantis) de hac doctrina subiungit, ità ut Amoris cum Sole magnam tamen cum Terra nullam similitudinem esse vi- teram similitudinem multis verbis inde ἃ πῦρ uiv
AMATORIUS. 441
οὐδεμίαν δ᾽ ᾿ἀφροδίτης πρὸς τὴν γῆν δρῶμεν οὖσαν" πῦρ μὲν γὰρ οὐδέτερόν ἐστιν ὥσπερ οἴονταί τινες, αὐγὴ δὲ καὶ ϑερμότης γλυκεῖα καὶ γόνιμος, καὶ ἡ μὲν ἀπ’ ἐκείνου φερομένη δώματι παρέχει τροφὴν 6 καὶ φῶς καὶ αὔξησιν, ἡ δ᾽ ἀπὸ τούτου ψυχαῖς. ὡς δ᾽ ἥλιος ἐκ νεφῶν καὶ μεϑ’ ὁμίχλην ϑερμότερος, C οὕτως Ἔρως μετ᾽ ὀργῆς καὶ ξηλοτυπίας ἐρωμένου διαλλαγέντος ἡδίων καὶ δριμύτερος᾽ ἔτι δ᾽ ὥσπερ ἥλιον ἅπτεσϑαι καὶ σβέννυσϑαι δοκοῦσιν ἔνιοι, 10 ταὐτὰ καὶ περὶ Ἔρωτος ὡς ϑνητοῦ καὶ ἀβεβαίου διανοοῦνται. καὶ μὴν οὔτε σώματος ἀγύμναστος ἕξις ἥλιον, οὔτ᾽ Ἔρωτα δύναται φέρειν ἀλύπως τρόπος ἀπαιδεύτου ψυχῆς" ἐξίσταται δ᾽ ὁμοίως ἑκά- τερον καὶ νοσεῖ, τὴν τοῦ ϑεοῦ δύναμιν οὐ τὴν 15 αὑτοῦ μεμφόμενον ἀσϑένειαν. πλὴν ἐκείνῃ ys δό- ξειεν ἂν διαφέρειν, f] δείκνυσιν ἥλιος μὲν ἐπὶ γῆς τὰ καλὰ καὶ τὰ αἰσχρὰ τοῖς ὁρῶσιν: Ἔρως δὲ μό- vov τῶν καλῶν φέγγος ἐστὶ καὶ πρὸς ταῦτα μόνα D τοὺς ἐρῶντας ἀναπείϑει βλέπειν καὶ στρέφεσϑαι, : τῶν δ᾽ ἄλλων πάντων ὑπερορᾶν. γῆν δὲ κατ᾽ οὐ-
γὰρ οὐδέτερόν ἐστιν usque ad τῶν δ᾽ ἄλλων πάντων ὑπερ- ορᾶν (p.441 lin. 20) confirmat; alteram breviter (γῆν δὲ κατ᾽ οὐδὲν ᾿ἀφροδίτην καλοῦντες ἅπτονταί τινος ὁμοιότητος) refutat, ita αὖ non Terram sed potius Lunam Veneris similem esse contendat. Unde colligit ἐοικέναι μὲν οὖν Aqgoóírg σελή- νην ἥλιον δ᾽ ἔρωτι, τῶν ἄλλων ϑεῶν μᾶλλον εἶκός ἐστι (potius quam ullos alios velut Terram ex numero deorum probabile est) cf. p. 368d ubi Terram Isis designat. 874. 3720 3 ey] W: a0 4E 5B καὶ jidem: ἡ 6 μετ᾽ ὀμίχλην BE- 8 ἔτι] ὅτι BE 9 ἔνιοι] cf. Plat. Rep. p. 498b. Bywater. p. 18 fr. 33 20 Herwerdenus: περιορᾶν lb. γῆν δὲ κατ᾽ οὐδὲν σελήνην δ᾽ scripsi: γῆν δὲ κατ᾽ οὐδὲν
442 AMATORIUS.
δέν, σελήνην δ᾽ ᾿Αφροδίτην καλοῦντες ἅπτονταί v- vog ὁμοιότητοξ᾽ καὶ γὰρ ϑεία καὶ οὐρανία καὶ μί- ξεως χώρα τοῦ ἀϑανάτου πρὸς τὸ ϑνητόν, ἀδρα- νὴς δὲ xa9' ἑαυτὴν καὶ σκοτώδης ἡλίου μὴ προσ- λάμποντοξ, ὥσπερ ᾿Αφροδίτη μὴ παρόντος Ἔρωτος. ἐοικέναι μὲν οὖν ᾿φροδίτῃ σελήνην ἥλιον δὲ Ἔρωτι τῶν ἄλλων ϑεῶν μᾶλλον εἰκός ἐστιν, οὐ μὴν εἶναί ys παντάπασι τοὺς αὐτούς" οὐ γὰρ ψυχῇ σῶμα ταὐ- y τὸν ἀλλ᾽ ἕτερον, ὥσπερ ἥλιον μὲν ὁρατὸν Ἔρωτα
ὃὲ νοητόν. εἰ δὲ μὴ δόξει πικρότερον λέγεσϑαι, καὶ τἀναντία φαίη τις ἂν ἥλιον Ἔρωτι ποιεῖν" ἀπο- στρέφει γὰρ ἀπὸ τῶν νοητῶν ἐπὶ τὰ αἰσϑητὰ τὴν διάνοιαν, χάριτι καὶ λαμπρότητι τῆς ὄψεως γοητεύ- ὧν καὶ ἀναπείϑων ἐν ἑαυτῷ καὶ περὶ αὑτὸν αἰτεῖ- σϑαι τά v ἄλλα καὶ τὴν ἀλήϑειαν, ἑτέρωϑι δὲ μη δέν"
'δυσέρωτες δὴ φαινόμεϑ᾽ ὄντες
τοῦδ᾽, ὅ τι τοῦτο στίλβει κατὰ γῆν᾽
ὡς Εὐριπέδης φησί QU ἀπειροσύνην ἄλλου βιότου᾽
μᾶλλον ὃΣ λήϑην ὧν ὁ Ἔρως ἀνάμνησίς ἐστιν. p ὥσπερ γὰρ εἰς ps πολὺ καὶ λαμπρὸν ἀνεγρομέ-
ji e. γῆν δὲ καλοῦντες "4qgo0. κατ᾿ οὐδὲν ὅπτονταί τινος ὁμοιότητος, σελήνην δ᾽ ᾿Αφροδ, καλοῦντες ἅπτ. τινος ὁμοιό- τητος. cf. p. 1182} τούτοις δὲ κατ᾽ οὐδὲν τὸ Ὀρφικὸν ἔργον ἔοικεν 2. ϑεία M: ofa 14 αἰτεῖσϑαι] κεῖσϑαι W. ἴδρῦ- σϑαι Herwerdenus. Sed vulgata defendi potest. cf. p. 719a
. Hipp. 195 ἰόντες BE 18 τοῦδ᾽ ὅ τι τοῦτο στίλ- rum loco lacuna 18 litt, BE
AMATORIUS. 443.
vov ἐξοίχεται πάντα τῆς ψυχῆς và x«9' ὕπνους φανέντα καὶ διαπέφευγεν, οὕτω τῶν γενομένων ἐν- ταῦϑα καὶ μεταβαλόντων ἐκπλήττειν ἔοικε τὴν μνή- μην καὶ φαρμάττειν τὴν διάνοιαν ὃ ἥλιος. ὑφ᾽ 7)00-
δ νῆς καὶ ϑαύματος ἐκλανθανομένων ἐκείνων. καίτοι τό γ᾽ ὕπαρ ὡς ἀληϑῶς ἐκεῖ καὶ περὶ ἐκεῖνα τῆς ψυχῆς ἐστι. δευρὶ δὲ *** τῶν ἐνυπνίων ἀσπάξεται καὶ τέϑηπε τὸ. κάλλιστον καὶ ϑειότατον.
“ἀμφὶ δέ ol δολόεντα φιλόφρονα χεῦεν ὄνειρα,
10 πᾶν ἐνταῦϑα πειϑομένῃ τὸ καλὸν εἶναι καὶ τίμιον, ἂν μὴ τύχῃ ϑείου καὶ σώφρονος Ἔρωτος ἰατροῦ καὶ σωτῆρος καὶ ἡγεμόνος ὃς διὰ σωμάτων ἀφικό- μενος ἀγωγὸς ἐπὶ τὴν ἀλήϑειαν ἐξ “Διδου καί “τὸ 160 ἀληϑείας πεδίον᾽, οὗ τὸ πολὺ καὶ καϑαρὸν καὶ ἀψευ-
15 δὲς ἔδρυται κάλλος, ἀσπάδασϑαι καὶ συγγενέσϑαι διὰ χρόνου ποϑοῦντας ἐξαναφέρων καὶ ἀναπέμπων εὐμενὴς οἷον ἐν τελετῇ παρέστη μυσταγωγός. ἐν- ταῦϑα δὲ πάλιν πεμπομένωμ αὐτῇ μὲν οὐ πλησιά- ξει ψυχῇ καϑ' ἑαυτήν, ἀλλὰ διὰ σώματος. ὡς δὲ
30 γεωμέτραι παισὶν οὕπω δυναμένοις ἐφ᾽ ἑαυτῶν τὰ νοητὰ μυηϑῆναι τῆς ἀσωμάτου καὶ ἀπαϑοῦς οὐσίας εἴδη πλάττοντες ἁπτὰ καὶ δρατὰ μιμήματα σφαιρῶν
8 μεταβαλλόντων BE — " lac. 9 ΒΕ Fort. τὸ ὄναρ ἐν d cf. p. 945b. Plat. Phaedr. p. 249c ἀσπάξεται) sc. ἡ ψυχὴ 9 cf. p. 1224. Callim. ed. Schneid. p. 786 χεῦεν] 8c. ὁ ἥλιος 10 em. Winckelmannus: σιειϑομένη. lungen- dum cum of 12 καὶ ἡγεμόνος ὃς supplevi cum Amyoto: 9 E 12b 18 cf. Plat. Phaedr. p. 248b. 264b 18 δὲ Winckelmannus ib. em. M: son — φυχὴ πλησιάξει] sc. Ἔρως 19 ib. ἀλλὰ] ἀλλ᾽
444. AMATORIUSR.
B xal κύβων καὶ δωδεκαέδρων προτείνουσιν᾽ οὕτως ἡμῖν ὁ οὐράνιος Ἔρως ἔσοπτρα καλῶν καλά, ϑνητὰ μέντοι ϑεῶν παϑητὰ καὶ νοητῶν αἰσθητὰ μηχανώ- μενος ἔν τε σχήμασι καὶ χρώμασι καὶ εἴδεσι νέων ὥρᾳ στίλβοντα δείκνυσι καὶ κινεῖ τὴν μνήμην ἀτρέμα διὰ τούτων ἀναφλεγομένην τὸ πρῶτον. ὅϑεν διὰ σκαιότητος ἔνιοι φίλων καὶ οἰκείων, σβεννύναι πειρωμένων βίᾳ καὶ ἀλόγως τὸ πάϑος, οὐδὲν ἀπέ- λαυσαν αὐτοῦ χρηστὸν ἀλλ᾽ ἢ καπνοῦ καὶ ταραχῆς ἐνέπλησαν ἑαυτοὺς ἣ πρὸς ἡδονὰς σκοτίους καὶ πα-ὺ
C ρανόμους ῥυέντες ἀκλεῶς ἐμαράνθϑησαν. ὅσοι 05 σώ- φρονι λογισμῷ μετ᾽ αἰδοῦς οἷον ἀτεχνῶς πυρὸς ἀφεῖλον τὸ μανικόν. αὐγὴν δὲ καὶ φῶς ἀπέλιπον τῇ ψυχῇ. μετὰ ϑερμότητος, οὐ σεισμόν, ὥς τις εἶπε, κινούσης ἐπὶ σπέρμα καὶ ὄλισϑον ἀτόμων ὑπὸ λειό- τ τητος καὶ γαργαλισμοῦ ϑλιβομένων, διάχυσιν δὲ ϑαυμαστὴν καὶ γόνιμον ὥσπερ ἐν φυτῷ βλαστά-
' vovt, καὶ τρεφομένῳ καὶ πόρους ἀνοίγουσαν εὐπει- ϑείας καὶ φιλοφροσύνης, οὐκ ἂν εἴη πολὺς χρόνος, ἐν d τό τε σῶμα τὸ τῶν ἐρωμένων παρελϑόντες » ἔσω φέρονται καὶ ἅπτονται τοῦ ἤϑους, ἐκκαλούμε- voL τὰς ὄψεις καϑορῶσι καὶ συγγίγνονται διὰ λόγων τὰ πολλὰ καὶ πράξεων ἀλλήλοις, ἂν περίκομμα τοῦ
3 supplendum vid. ϑεῶν [καὶ ἀπαϑν) παϑητὰ κέ, 5 στίλβοντα] cf. Plat. Phaedon. p. 1108 6 τοπρῶτον BE 7 malim ὑπὸ σκαιότητος aut διὰ σκαιότητα 10 σκότους BE li ἀκλεῶς “Μ et cod, P^ W: ἀκλινῶς 14 vig] sc. Epi- curus. Locum om. Usenerus 16 em. X: διάλυσιν 19 εἴη *: ó 421 ἐκκαλούμενος libri. Corr. vid. ἐγκλώμε- y0OL t& cf. P. 6718: τὰ ὄμματα - ἐγκεκλάσϑαι 23 τὰ *
NM...
AMATORIUS. 445
καλοῦ καὶ εἴδωλον ἐν ταῖς διανοίαις ἔχωσιν" εἰ δὲ Ὁ μή, χαίρειν ἐῶσι καὶ τρέπονται πρὸς ἑτέρους ὥσπερ αἴ μέλιτται πολλὰ τῶν χλωρῶν καὶ ἀνθηρῶν μέλι δ᾽ οὐκ ἐχόντων ἀπολιπόντες" Ümov δ᾽ ἂν ἔχωσιν 5 ἴχνος τι τοῦ ϑείου καὶ ἀπορροὴν καὶ ὁμοιότητα σαί- νουδσαν, ὑφ᾽ ἡδονῆς καὶ ϑαύματος ἐνθουσιῶντες καὶ περισπῶντες, εὐπαϑοῦσι τῇ μνήμῃ καὶ ἀναλάμπουσι πρὸς ἐκεῖνο τὸ ἐράσμιον ἀληϑῶς καὶ μακάριον καὶ φίλιον ἅπασι καὶ ἀγαπητόν.᾽ 10 20. 'Tà μὲν οὖν πολλὰ ποιηταὶ προσπαίξοντες ἐοίκασι τῷ ϑεῷ γράφειν περὶ αὐτοῦ καὶ ἄδειν ἐπι- κωμάξοντες, ὀλίγα δὲ εἴρηται μετὰ σπουδῆς αὐτοῖς, εἴτε κατὰ νοῦν καὶ λογισμὸν εἴτε σὺν ϑεῷ τῆς ἀλη- ϑείας ἁψαμένοιρ᾽' ὧν ἕν ἐστι καὶ τὸ περὶ τῆς γενέ- 15 6600Q “δεινότατον ϑέων , τὸν γέννατ᾽ εὐπέδιλλος Ἶρις χρυσοκόμα Ζεφύρῳ μίγεισα""
εἰ μή τι καὶ ὑμᾶς ἀναπεπείκασιν οἵ γραμματικοί, 20 λέγοντες πρὸς τὸ ποικίλον τοῦ πάϑους καὶ τὸ ἀν- ϑηρὸν γεγονέναι τὴν εἰκασίαν. καὶ ὃ “ΖΙαφναῖος πρὸς τί ydg? ἔφη “ἕτερον; ᾿ἀκούετ᾽᾽ εἶπεν ὁ πατήρ᾽ “οὕτω γὰρ βιάξεται τὸ φαινόμενον λέγειν. ἀνάκλα- σις δή που τὸ περὶ τὴν loív ἐστι τῆς ὄψεως πάϑος,
1 ἔχωσιν] ἕλωσιν vel εὔρωσιν W — 4 malim εὕρωσιν
7 περιέποντες R, sed h. l. περισπᾶν idem est ac περιέλκειν circumquaque atirahere — ib. συμπαϑοῦσι R, sed cf. Plat. Phaedr. p. 247d 16 Bergk. 3. p. 152 ib. em. idem:
ϑειῶν 1 τὸν γέννατ᾽ idem: γείνατο — ib. em. Ahren- 8ius: εὐπέδιλος 18 Porson: μιχϑεῖσα
446 AMATORIUS.
F ὅταν ἡσυχῆ νοτερῷ λείῳ δὲ xol μέτριον πάχος ἔχοντι προσπεσοῦσα νέφει τοῦ ἡλίου ψαύσῃ xcv ἀνάκλα- σιν, καὶ τὴν περὶ ἐκεῖνον αὐγὴν ὁρῶσα καὶ τὸ φῶς δόξαν ἡμῖν ἐνεργάσηται τοῦ φαντάσματος ὡς ἐν τῷ νέφει ὄντος. τοῦτο δὴ τὸ ἐρωτικὺν μηχάνημα καὶ σόφισμα περὶ τὰς εὐφυεῖς καὶ φιλοχάλους ψυχὰς ἀνάκλασιν ποιεῖ τῆς μνήμης ἀπὸ τῶν ἐνταῦϑα φαι- νομένων καὶ προσαγορευομένων καλῶν εἰς τὸ ϑεῖον καὶ ἐράσμιον καὶ μακάριον ὡς ἀληϑῶς ἐκεῖνο καὶ ϑαυμάσιον καλόν. ἀλλ᾽ οἱ πολλοὶ" μὲν ἐν παισὶ υ καὶ γυναιξὶν ὥσπερ ἐν κατόπτροις εἴδωλον αὐτοῦ
166 φανταξόμενον διώκοντες καὶ ψηλαφῶντες οὐδὲν ἧδο- νῆς μεμιγμένης λύπῃ δύνανται λαβεῖν βεβαιότερον᾽ ἀλλ᾽ οὗτος ἔοικεν ὃ τοῦ ᾿ἸΙξίονος ἵλιγγος εἷναι καὶ πλάνος, ἐν νέφεσι κενὸν ὥσπερ σκιαῖς ϑηρωμένου s τὸ ποθούμενον. ὥσπερ οἱ παῖδες προθυμούμενοι τὴν ἧοιν ἑλεῖν τοῖν χεροῖν, ἑλκόμενοι πρὸς τὸ φαι- νόμενον. εὐφυοῦς δ᾽ ἐραστοῦ καὶ σώφρονος ἄλλος τρόπος" ἐκεῖ γὰρ ἀνακλᾶται πρὸς τὸ ϑεῖον καὶ νοη- τὸν καλόν' δρατοῦ δὲ σώματος ἐντυχὼν κάλλει xal χρώμενος οἷον ὀργάνῳ τινὶ τῆς μνήμης ἀσπάξεται καὶ ἀγαπᾷ, καὶ συνὼν καὶ γεγηθὼς ἔτι μᾶλλον ἐκ- φλέγεται τὴν διάνοιαν. καὶ οὔτε μετὰ σωμάτων
B ὄντες ἐνταῦϑα τουτὶ τὸ φῶς ἐπιποθοῦντες κάϑην- ται καὶ ϑαυμάξοντες" οὔτ᾽ ἐκεῖ γιγνόμενοι μετὰ τὴν 56 τελευτήν, δεῦρο πάλιν στρεφόμενοι καὶ δραπετεύ-
1 πάθος BE ὃ ἐντὸς νέφους ὄντος Doehnerus 14 ᾿Ιξίονος Winckelmannus: πλείονος cf. p. 7716 15 em. R: ϑηρωμένους 17 τοῖν Doehnerus: ταῖν cf. p. 688 d 24 ἔτι ποθοῦντες W
ωι:
AMATORIUS. 4471
οντες ἐν ϑύραις νεογάμων καὶ δωματίοις κυλιν- δοῦνται, δυσόνειρα φαντασμάτια φιληδόνων καὶ φι- λοσωμάτων ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν οὐ δικαίως ἐρω- τικῶν προσαγορευομένων. ὃ γὰρ ὡς ἀληϑῶς égo- 5 τικὸς ἐκεῖ γενόμενος καὶ τοῖς καλοῖς ὁμιλήσας, 7 ϑέμις, ἐπτέρωται καὶ κατωργίασκαι καὶ διατελεῖ περὶ τὸν αὑτοῦ ϑεὸν ἄνω χορεύων καὶ συμπερι- πολῶν, ἄχρι οὗ πάλιν εἰς τοὺς Σελήνης καὶ ᾿άφρο- δίτης λειμῶνας ἐλϑὼν καὶ καταδαρϑὼν ἑτέρας ἄρ- 10 χηται γενέσεως. ἀλλὰ ταῦτα μέν᾽ ἔφη 'usitfovag C ᾿ἔχει τῶν παρόντων λόγων ὑποϑέσεις. τῷ δ᾽ Ἔρωτι καὶ τοῦτο καϑάπερ τοῖς ἄλλοις ϑεοῖς “ἔνεστιν᾽ ὡς Εὐριπίδης φησί 'τιμωμένῳ χαίρειν ἀνθρώπων ὕπο᾽ καὶ robvavt(ov: εὐμενέστατος γάρ ἐστι τοῖς δεχο- 15 μένοις ἐμμελῶς αὐτὸν βαρὺς δὲ votg ἀπαυϑαδισα- μένοις. οὔτε γὰρ ξένων καὶ ἱκετῶν ἀδικίας δ ξέ- νιος οὔτε γονέων ἀρὰς ὁ Γενέϑλιος οὕτω διώκει καὶ μέτεισι ταχέως ὡς ἐρασταῖς ἀγνωμονηϑεῖσιν ὃ Ἔρως ὀξὺς ὑπακούει, τῶν ἀπαιδεύτων καὶ ὑπερη- 90) φάνων κολαστής. τί γὰρ ἂν λέγοι τις Εὐξύνϑετον D καὶ Δευκομάντιδα τὴν ἐν Κύπρῳ llogoxómrovcav ἔτι νῦν προδαγορενομένην; ἀλλὰ τὴν Γοργοῦς ἴσως ποινὴν οὐκ ἀκηκόατε τῆς Κρήσσης, παραπλήσια τῇ Παρακυπτούδῃ παϑούσης" πλὴν ἐκείνη μὲν ἀπελι- 25 ϑώϑη παρακύψαάσδα τὸν ἐραστὴν ἰδεῖν ἐκκομιξόμενον᾽
1 cf. Plat. Phaedon. p. 81c. d 7 αὑτοῦ W: αὐτὸν 18 Εὐριπίδης] Hippol 7. 8 16 Winckelmannus: ἀπαυ-
ϑισαμένοις E. ἀπαυϑαδιαξομένοις B 18 ὡς Basileensis: καὶ 20 Εὐξύνετον R
418 AMATORIUS.
τῆς δὲ Γοργοῦς ΄“σανδρός τις ἠράσϑη. νέος ἐπιει- ᾿ κὴς καὶ γένει λαμπρός, ἐκ δὲ λαμπρῶν εἰς ταπεινὰ πράγματα καὶ εὐτελῆ ἀφιγμένος, ὅμως αὑτὸν οὐ- δενὸς ἀπηξιοῦτο, ἀλλὰ τὴν Γοργώ, διὰ πλοῦτον ὡς ἔοικε περιμάχητον οὖσαν καὶ πολυμνήστευτον, ἥτει 5
E γυναῖκα συγγενὴς Ov, πολλοὺς ἔχων καὶ ἀγαϑοὺς συνερῶντας αὐτῷ, πάντας δὲ τοὺς περὶ τὴν κόρην ἐπιτρόπους καὶ οἰκείους πεπεικὼς * *.
21. “Ἔτι τοίνυν ἃς λέγουσιν αἰτίας καὶ γενέ- σεις Ἔρωτος, ἴδιαι μὲν οὐδετέρου γένους εἰσὶ xov w ναὶ δ᾽ ἀμφοτέρων᾽ καὶ γὰρ εἴδωλα δήπουϑεν ἐν- δυόμενα τοῖς ἐρωτικοῖς καὶ διατρέχοντα κινεῖν καὶ γαργαλίξειν τὸν ὄγκον εἰς σπέρμα συνολισϑάνοντα τοῖς ἄλλοις σχηματισμοῖς οὐ δυνατὸν μὲν ἀπὸ παί- Óov, ἀδύνατον δ᾽ ἀπὸ γυναικῶν; καὶ τὰς καλὰς v ταύτας καὶ ἱερὰς ἀναμνήσεις καλοῦμεν ἡμεῖς ἐπὶ τὸ ϑεῖον καὶ ἀληϑινὸν καὶ ὀλύμπιον ἐκεῖνο κάλλος,
F αἷς ψυχὴ πτεροῦται, τί ἂν κωλύοι γίγνεσϑαι μὲν ἀπὸ παίδων καὶ ἀπὸ νεανίσκων. γίγνεσϑαι δ᾽ ἀπὸ παρϑένων καὶ γυναικῶν, ὅταν ἦϑος ἁγνὸν καὶ κόσ- Ὁ μίον ἐν ὥρᾳ καὶ χάριτι μορφῆς διαφανὲς γένηται, καϑάπερ ὄρϑιον ὑπόδημα δείκνυσι ποδὸς εὐφυΐαν, ὡς ᾿Δρίστων ἔλεγεν" ὅταν ἐν εἴδεσι καλοῖς καὶ κα-
8 εὐτελῇ)] B; eius loco lac. 7 E. Fortasse εὐτέλειαν aub καὶ εὐτελῆ πράγματα 4 ἀπηξίου salis erat 7 ovo? 8 post πεπεικὼς magnam lacunam esse omnes editores monueruni; sed in libris nulla lac. ^ 15 καὶ τὰρ] corr. vid. καέτοι τὰς aui «sí τὰς 16 ἃς ἀνακαλοῦμεν 18 ἂν κωλύοι Ἐ: 1---. κωλύει E. οὖν κωλύει B 21 fort. γένηται καί, καϑάπερ κὲ aut ἔλεγεν" ἢ ὅταν κέ
AMATORIUS. 449
ϑαροῖς σώμασιν ἴχνη λαμπρὰ καὶ κείμενα ψυχῆς ὀρϑὰ καὶ ἄϑρυπτα κατίδωσιν οἵ δεινοὶ τῶν τοιού- τῶν αἰσϑάνεσϑαι; οὐ γὰρ ὁ μὲν φιλήδονος ἐρωτη- ϑεὶς εἰ
δ ἱπρὸς ϑῆλυ νεύει μᾶλλον ἢ ἐπὶ τἄρσενα᾽ καὶ ἀποκρινάμενος 1601 Ὅπου προσῇ τὸ κάλλος, ἀμφιδέξιος.᾽
ἔδοξεν οἰκείως ἀποκρίνασϑαι τῆς ἐπιϑυμίας" ὁ δὲ | φιλόκαλος καὶ γενναῖος οὐ πρὸς τὸ καλὸν οὐδὲ τὴν
10 εὐφυΐαν ἀλλὰ μορίων διαφορὰς ποιεῖται τοὺς ἔρω- τας. καὶ φίλιππος μὲν ἀνὴρ οὐδὲν ἧττον ἀσπάζξε- ται τοῦ Ποδάργου τὴν εὐφυΐαν ij Ai9qv τὴν ᾽4γα- μεμνονέην᾽" καὶ ϑηρατικὸς οὐ τοῖς ἄρρεσι χαίρει μόνον, ἀλλὰ καὶ Κρήσσας τρέφει καὶ “ακαίνας δκύ-
15 λακαφρ' ὃ δὲ φιλόκαλος καὶ φιλάνθρωπος οὐχ ὁμα- λός ἐστιν οὐδ᾽ ὅμοιος ἀμφοτέροις τοῖς γένεσιν, ἀλλ᾽ ὥσπερ ἱματίων οἰόμενος εἶναι διαφορὰς ἐρώτων γυ- ναικῶν καὶ ἀνδρῶν. καίτοι τήν γ᾽ ὥραν ᾿ἄνϑος B ἀρετῆς" εἶναι λέγουσι, μὴ φάναι δ᾽ ἀνθεῖν τὸ ϑῆλυ
20 μηδὲ ποιεῖν ἔμφασιν εὐφυΐας πρὸς ἀρετὴν ἄτοπόν ἐστι" καὶ γὰρ Αἰσχύλος ὀρϑῶς ἐποίησε
“νέας γυναικὸς οὔ με μὴ λάϑῃ φλέγων
ὀφϑαλμός, ἥτις ἀνδρὸς T) ysysvuévq.?
1 καὶ κείμενα] κείμενα Μ. ἐκκείμενα R 2 ὀρϑῆς καὶ ἀϑρύπτου Rh — ib. καὶ ϑρυπτὰ BE, unde vid. scr. κἄ- ϑρυπτα 6. 7 Nauck. p. 906 ib. idem: τὰ ἄρρενα 10 ἀλλὰ ἢ i e. ἀλλὰ πρὸς 12 Ποδάργου] cf. Hom. Ψ' 29ὅ
17 R: ἐρώντων 19 λέγουσι] sc. Stoici, cf. Diog. Laert. 7, 66, 129 29 Nauck. p. 78
Plutarchi Moralia. Vol. IV. 29
450 AMATORIUS.
ἱπότερον οὖν ἰταμοῦ uiv ἤϑους καὶ ἀκολάστου καὶ διεφϑορότος σημεῖα τοῖς εἴδεσι τῶν γυναικῶν ἐπι- τρέχει. κοσμίου δὲ καὶ σώφρονος οὐδὲν ἔπεστι τῇ Ο μορφῇ φέγγος; ἢ πολλὰ μὲν ἔπεστι καὶ συνεπιφαί- νεται, κινεῖ δ᾽ οὐδὲν οὐδὲ προσκαλεῖται τὸν ἔρωτα: 5 οὐδέτερον γὰρ εὔλογον οὐδ᾽ ἀληϑές, ἀλλὰ κοινῶς ὥσπερ δέδεικται τοῖς γένεσι πάντων ὑπαρχόντων, ὥσπερ κοινοῦ συστάντος τοῦ ἀγῶνος ὦ zagvait, πρὸς ἐκείνους μαχώμεϑα τοὺς λόγοις, oUg ὁ Ζεύ- ξιππος ἀρτίως διῆλθεν, ἐπιϑυμίᾳ τὸν Ἔρωτα ταὐτὸ v ποιῶν ἀκαταστάτῳ καὶ πρὸς τὸ ἀκόλαστον ἐκφε- ρούδσῃ τὴν ψυχήν, οὐκ αὐτὸς οὕτω πεπειόμένος ἀκη- κοὼς δὲ πολλάκις ἀνδρῶν δυσκόλων καὶ ἀνεράστων᾽ ὧν o( μὲν ἄϑλια γύναια προικιδίοις ἐφελκόμενα μετὰ χρημάτων εἰς oixovouíav καὶ λογισμοὺς ἐμβάλ- 15 λοντες ἀνελευϑέρους, ξυγομαχοῦντες ὁσημέραι διὰ D χειρὸς ἔχουσιν᾽ of δὲ παίδων δεόμενοι μᾶλλον ἢ γυναικῶν, ὥσπερ οἵ τέττιγες εἰς δκίλλαν dj τι τοι- οὔτο τὴν γονὴν ἀφιᾶσιν, οὕτω διὰ τάχους οἷς ἔτυχε σώμασιν ἐναπογεννήσαντες καὶ καρπὸν ἀράμενοι χαί- 30 ρειν ἐῶσιν ἤδη τὸν γάμον, ἢ μένοντος οὐ φροντί- ξουσιν οὐδ᾽ ἀξιοῦσιν ἐρᾶν οὐδ᾽ ἐρᾶσϑαι. στέργεσϑαι δὲ καὶ στέργειν ἕνί μοι δοκεῖ γράμματι τοῦ στέγειν παραλλάττον εὐθὺς ἐμφαίνειν τὴν ὑπὸ χρόνου καὶ συνηϑείας ἀνάγκῃ μεμιγμένην εὔνοιαν. d δ᾽ ἂν Ἔρως ἐπιδκήψῃ vs καὶ ἐπιπνεύσῃ, πρῶτον μὲν ἐκ
47M 8 κοινοῦ] κ νοῦ E. xvoo B τοῦ ἀγῶνος *: 10E 8B οὗ p. 753b 9 ib. em. Amyotus: μαχόμεϑα B
Ὁ ἢ ὧν M ἐφελκόμενοι R 26 τε * 5 E 8
AMATORIUS, 451
τῆς Πλατωνικῆς πόλεως 'τὸ ἐμόν᾽ οὐχ ξξει καί 'τὸ E οὐχ ἐμόν᾽" οὐ γὰρ ἁπλῶς “κοινὰ τὰ φίλων᾽ οὐδὲ πάντων ἀλλ᾽ οἱ τοῖς σώμασιν δριξόμενοι τὰς ψυχὰς βίᾳ συνάγουσι καὶ συντήκουσι, μήτε βουλόμενοι ὅ δύ᾽ εἶναι μήτε νομίξοντες. ἔπειτα σωφροσύνη πρὸς ἀλλήλους, ἧς μάλιστα δεῖται γάμος, ἡ μὲν ἔξωϑεν καὶ νόμων * * πλέον ἔχουσα τοῦ ἑκουσίου τὸ βε- βιασμένον ὑπ᾽ αἰδχύνης καὶ φόβων, ἱπολλῶν χαλινῶν ἔργον οἰάκων 9' ἅμα,
10 διὰ χειρός ἐστιν ἀεὶ τοῖς συνοῦσιν᾽ Ἔρωτι δ᾽ ἐγκρα- τείας τοσοῦτον καὶ κόσμου καὶ πίστεως μέτεστιν, ὥστε, κἂν ἀκολάστου ποτὲ ϑίγῃ ψυχῆς, ἀπέστρεψε τῶν ἄλλων ἐραστῶν, ἐκκόψας δὲ τὸ Ogdoog καὶ κα- τακλάδσας τὸ σοβαρὸν καὶ ἀνάγωγον, ἐμβαλὼν αἰδῶ καὶ σιωπὴν καὶ ἡσυχίαν καὶ σχῆμα περιϑεὶς κόσμιον, ἑνὸς ἐπήκοον ἐποίησεν. ἴστε δήπουϑεν ἀκοῇ “αΐδα τὴν ἀοίδιμον ἐκείνην καὶ πολυήρατον, ὡς ἐπέφλεγε πόϑῳ τὴν Ἑλλάδα, μᾶλλον δὲ ταῖς δυσὶν ἦν περι- μάχητος ϑαλάσσαις᾽ ἐπεὶ δ᾽ Ἔρως ἔϑιγεν αὐτῆς
1
σι
1 Πλατωνικῆς) ΒορΡ. Ρ. 4026 οὐχ] om. BE 242. οὐδὲ πάντων Winckelmannus: 9—10 E 11 Β cf. p. 88b: οὐχ ἁπλῶς οὐδὲ πάντες. 99C0 ἁπλῶς — wol πᾶσιν 8 οἱ Amyotus: ἢ 4 συνάγ 8 litt. ουσε E. Fort. συνάπτουσι. Quod coniecit Trevius συναγείρουσι hac de re dici non potest. συνάπτειν et συνάγειν saepe confunduntur cf. p. 61b. Stob. Flor. 65, 8 συνάπτουσι τὰς ψυχὰς 7 καὶ νόμῳ Turnebus.
lac. 4 E 5 B. Supplendum vid. κάκ νόμων οὐ φύσει aut καὶ νόμῳ φύσει δ᾽ οὐ cf. p. 648f. p. 576e: φύσει — ὑπὸ τῶν νόμων (vid. Adnot). Plat. Prot. p. 8870 φύσει οὐ νόμω. Gorg. 4826 φύσει μὲν οὐκ ἔστι καλὰ νόμῳ δέ. Me- nex, 3464. passim 9 Nauck. p. 8ιδ8 égyov BE 14 ἐμβάλλων iidem
29*
452 AMATORIUS.
Ἱππολόχου τοῦ Θεσσαλοῦ, τόν “ὕδατι χλωρῷ xa- τακλυξζόμενον προλιποῦσ᾽ ᾿Ακροκόρινϑον᾽ καὶ ἀπο- δρᾶσα τῶν ἄλλων ἐραστῶν κρύφα ** μέγαν στρα- 768 τὸν ὥὦχετο κοσμίως" ἐκεῖ δ᾽ αὐτὴν αἵ γυναῖκες ὑπὸ φϑόνου καὶ ξήλου διὰ τὸ κάλλος εἰς ἱερὸν ᾿Αφροδίτης προαγαγοῦσαι κατέλευσαν καὶ διέφϑει- ραν ὅϑεν ὡς ἔοικεν ἔτι νῦν τὸ ἱερόν “᾿“φροδίτης ἀνδροφόνου᾽ καλοῦσιν. ἴσμεν δὴ καὶ ϑεραπαινίδια δεσποτῶν φεύγοντα συνουσίας καὶ βασιλίδων ὑπε- φορῶντας ἰδιώτας. ὅταν Ἔρωτα δεσπότην ἐν ψυχῇ κτήσωνται. καϑάπερ γὰρ ἐν Ῥώμῃ φασὶ τοῦ κα- λουμένου δικτάτωρος ἀναγορευϑέντος ἀποτίϑεσϑαι τὰς ἄλλας ἀρχὰς τοὺς ἔχοντας, οὕτως, οἷς ἂν Ἔρως κύριος ἐγγένηται, τῶν ἄλλων δεσποτῶν καὶ ἀρχόν- B τῶν ἐλεύϑεροι xol ἄφετοι καϑάπερ ἱερόδουλοι δια- 15 τελοῦσιν. ἡ δὲ γενναία γυνὴ πρὸς ἄνδρα νόμιμον συγκραϑεῖσα δι’ Ἔρωτος ἄρκτων ἂν ὑπομείνειε καὶ δρακόντων περιβολὰς μᾶλλον ἢ ψαῦσιν ἀνδρὸς ἀλλο- τρίου καὶ συγκατάκλισιν.ἢ 22. “᾿ἀφϑονίας δὲ παραδειγμάτων οὔσης πρός γ᾽ Ὁ ὑμᾶς τοὺς ὁμοχόρους τοῦ ϑεοῦ καὶ ϑιασώταρ., ὅμως τὸ περὶ Κάμμαν οὐκ ἄξιόν ἐστι τὴν Γαλατικὴν πα- ρελϑεῖν. ταύτης γὰρ ἐκπρεπεστάτης τὴν ὄψιν γενο- μένης, Σινάτῳ δὲ τῷ τετράρχῃ γαμηϑείσης, Σινό- οιξ ἐρασϑεὶς δυνατώτατος Γαλατῶν ἀπέχτεινε τὸν sw
e
1 Nauck. p. 703 3 lac. 18 E 20 B. Fort. πολὺν ὅμι- λον καὶ τῶν ἑταιρῶν τὸν aut brevius καὶ τῶν ἕταιριδίων τὸν cf. Athen. p. 588e 11 καλουμένου] καλοῦ BE 21 em. Schottus: ὁμοχώρουρ 22 Κάμμαν X ex p. 257e: κάμιμαν
AMATORIUS. 453
Σινᾶτον, ὡς οὔτε βιάσασϑαι δυνάμενος οὔτε πεῖσαι C
τὴν ἄνϑρωπον, ἐκείνου ξῶντος. ἦν δὲ τῇ Κάμμῃ καταφυγὴ καὶ παραμυϑία τοῦ πάϑους ἱερωσύνη πα- τρῷος ᾿Αρτέμιδος᾽ καὶ τὰ πολλὰ παρὰ τῇ ϑεῷ OL£- 5 τριβεν, οὐδένα προσιεμένη, μνωμένων πολλῶν βασι- λέων καὶ δυναστῶν αὐτήν. τοῦ μέντοι Σινόριγος τολμήσαντος ἐντυχεῖν περὶ γάμου, τὴν πεῖραν οὐκ ἔφυγεν οὐδ᾽ ἐμέμψατο περὶ τῶν γεγονότων, ὡς δι᾽ εὔνοιαν αὐτῆς καὶ πόϑον οὐκ ἄλλῃ τινὶ μοχϑηρία 10 προαχϑέντος τοῦ Σινόριγος. ἧκεν οὖν πιστεύσας ἐκεῖνος καὶ ἤτει τὸν yduov: ἡ δ᾽ ἀπήντησε καὶ δε- ξιωσαμένη καὶ προδσαγαγοῦσα τῷ βωμῷ τῆς ϑεᾶς ἔσπεισεν ἐκ φιάλης μελίκρατον, ὡς ἔοικε, πεφαρμα- κωμένον" εἶϑ᾽ ὅσον ἥμισυ μέρος αὐτὴ προεχπιοῦσα 15 παρέδωκε τῷ Γαλάτῃ τὸ λοιπόν' ὡς δ᾽ εἶδεν éxme- πωκότα, λαμπρὸν ἀνωλόλυξε καὶ φϑεγξαμένη vob- νομα τοῦ τεϑνεῶτος 'ἱταύτην᾽ εἶπεν “ἐγὼ τὴν ἡμέ- ραν, ὦ φίλτατ᾽ ἄνερ, προσμένουσα 600 χωρὶς ἔξων ἀνιαρῶς᾽ νῦν δὲ κόμισαί ue χαίρων" ἠμυνάμην γὰρ 20) ὑπὲρ σοῦ τὸν κάκιστον ἀνθρώπων, σοὶ μὲν βίου τούτῳ δὲ ϑανάτου κοινωνὸς ἡδέως γενομένη. ὁ μὲν οὖν Σινόριξ ἐν φορείῳ κομιξόμενος μετὰ μικρὸν ἐτελεύτησεν, ἡ δὲ Κάμμα τὴν ἡμέραν ἐπιβιώσασα καὶ τὴν νύκτα λέγεται μάλ᾽ εὐθαρσῶς καὶ ἱλαρῶς 25 ἀποϑανεῖν.ἢ
98, Πολλῶν δὲ τοιούτων γεγονότων καὶ παρ᾽
1 *: σινάτον 2 καμίμη BE 13 malim πεφαρμαγ- μένον ut est p. 258b 28 καμίμα
D
E
454 AMATORIUS.
ἡμῖν καὶ παρὰ τοῖς βαρβάροις, τίς àv ἀνάσχοιτο τῶν τὴν ᾿ἀφροδίτην λοιδορούντων, ὧς Ἔρωτι προσ- ϑεμένη καὶ παροῦσα κωλύει φιλίαν γενέσϑαι; τὴν
μὲν οὖν πρὸς ἄρρεν᾽ ἄρρενος ὁμιλίαν, μᾶλλον δ᾽ ἀκρασίαν καὶ ἐπιπήδησιν, εἴποι τις ἂν ἐννοήσας
e
ὥβοις τάδ᾽ οὐχὶ Κύπρις ἐξεργάξεται.ἢ
διὸ τοὺς μὲν ἡδομένους τῷ πάδχειν εἰς τὸ χείρι- στον τιϑέμενοι γένος κακίας οὔτε πίστεως μοῖραν F οὔτ᾽ αἰδοῦς οὔτε φιλίας véuousv, ἀλλ᾽ ὡς ἀληϑῶς κατὰ τὸν Σοφοκλέα 10 φίλων τοιούτων oí μὲν ἐστερημένοι χαίρουσιν, oí δ᾽ ἔχοντες εὔχονται φυγεῖν.ἢ
ὅσοι δὲ μὴ κακοὶ πεφυκότες ἐξηπατήϑησαν ἢ κατε- βιάσϑησαν ἐνδοῦναι καὶ παρασχεῖν ἑαυτούς, οὐδένα μᾶλλον ἀνθρώπων ἢ τοὺς διαϑέντας ὑφορώμενοι i5 καὶ μισοῦντες διατελοῦσι καὶ πικρῶς ἀμύνονται και- ροῦ παραδόντος. ᾿Αρχέλαόν ve γὰρ ἀπέκτεινε Κρα- τέας ἐρώμενος γεγονώς, καὶ τὸν Φεραῖον ᾿4λέξαν- δρον Πυϑόλαος. Περίανδρος δ᾽ ὃ ᾿Δμβρακιωτῶν τύραννος ἠρώτα τὸν ἐρώμενον εἰ μήπω κύει. κἀ- 30 709 κεῖνος παροξυνϑεὶς ἀπέκτεινεν αὐτόν. ἀλλὰ γυναιξί γε γαμεταῖς ἀρχαὶ ταῦτα φιλίας, ὥσπερ ἱερῶν με- 1 ἂν * — 4 μὲν οὖν scripsi cum : μὲν. Post μὲν enim οὖν facile et deesse et addi potest cf. p. 1921 b. 193a. c. 260e. 8710. 762d. 7680. 771c 6 Nauck. p. 917 οὐχὺ Meinekius: οὐχ ἡ 9 φιλίας dant BE non φιλίαν 10 κατὰ] καὶ BE 11 Nauck. p. 818 12 καὶ χαίρου--
σιν BE 11 παραδόντος] παρασχόντος W sed cf. Vit. Caes. c. 19 Κρατεύας Basileensis 920 malim «4o.
Bh ἅμα BE 22 ye BH: τὲ
AMATORIUS. 455
άλων κοινωνήματα. καὶ τὸ τῆς ἡδονῆς μικρόν, ἡ δ᾽ ἀπὸ ταύτης ἀναβλαστάνουσα x«9' ἡμέραν τιμὴ καὶ χάρις καὶ ἀγάπησις ἀλλήλων καὶ πίστις οὔτε 21ελ- φοὺς ἐλέγχει ληροῦντας, ὅτι τὴν ᾿ἀφροδίτην "Apoyo" 6 καλοῦσιν, οὔϑ᾽ Ὅμηρον ᾿φιλότητα᾽ τὴν τοιαύτην προσ- ἀγορδύοντα συνουσίαν" τόν τε Σόλωνα μαρτυρεῖ γε- γονέναι τῶν γαμικῶν ἐμπειρότατον vouotérqv, κε- λεύσαντα μὴ ἔλαττον ἢ τρὶς κατὰ μῆνα τῇ γαμετῇ πλησιάξειν, οὐχ ἡδονῆς ἕνεκα (πόϑεν;:) ἀλλ᾽ ὥσπερ 10 αἱ πόλεις διὰ χρόνου σπονδὰς ἀνανεοῦνται πρὸς ἀλλήλας, οὕτως ἄρα βουλόμενον ἀνανεοῦσϑαι τὸν Β γάμον ἐκ τῶν ἕκάστοτε συλλεγομένων ὀχλημάτων ἐν τῇ τοιαύτῃ φιλοφροσύνη. ἀλλὰ πολλὰ φαῦλα καὶ μανικὰ τῶν γυναικείων ἐρώτων. τί δ᾽ οὐχὶ 15 πλείονα τῶν παιδικῶν;
“οἰκειότητος ἐμβλέπων ὠλίσϑανον᾽ ἀγένειος ἁπαλὸς καὶ νεανέας καλός, ἐμφύντ᾽ ἀποϑανεῖν κἀπιγράμματος τυχεῖν.
ἀλλ᾽ ὥσπερ τοῦτο παιδομανία, οὕτως ἐκεῖνο γυναι- 20 κομανία τὸ πάϑος, οὐδέτερον δ᾽ Ἔρως ἐστίν. ἄτο- πον οὖν τὸ γυναιξὶν ἀρετῆς φάναι μηδ᾽ ἄλλης με-
4 ἔρμα] cf. Hesych. s. v. et p. 6790 11 R: βουλό- μενοι 12 ὀχλημάτων *: σχημάτων vid. Symb. 14 M: γυναικῶν cf, p. 0.0 16 cf. Kock. 8 p. 461 οἰκειό- τητος] scr. vid. οἰκεῖον ἦϑος cf. p. 760e, de sententia p 680e , 18 em. God. Hermannus: ἐνφύντα ib. idem: καὶ ἐπιγράμματος 19 οὕτως ἐκεῖνο γυναικομανέα ego addidi, cur exciderint facile intellegitur 21 μηδ᾽ ἄλλης μετεῖναι μηδὲ φιλίας supplevit R. Equidem pro μηδ᾽ ἄλλης scripserim μηδαμῇ
456 AMATORIUS.
repe τί δὲ δεῖ λέγειν περὶ σωφροσύνης καὶ συνέσεως αὐτῶν, ἔτι δὲ πίστεως καὶ δικαιοσύνης. ὕχου καὶ τὸ ἀνδρεῖον καὶ τὸ ϑαρραλέον καὶ τὸ με- C γαλόψυχον ἐν πολλαῖς ἐπιφανὲς γέγονε; τὸ δὲ πρὸς τἄλλα καλὴν τὴν φύσιν αὐτῶν. ἀλλὰ ψέγοντας εἰς μόνην φιλίαν ἀνάρμοστον ἀποφαίνειν, παντάπασι δεινόν. .καὶ γὰρ φιλότεκνοι καὶ φίλανδροι καὶ τὸ στερχτικὸν ὅλως ἐν αὐταῖς, ὥσπερ εὐφυὴς χώρα καὶ δεχτικὴ φιλίας, οὔτε πειϑοῦς οὔτε χαρίτων ἄμοιρον ὑπόκειται. καϑάπερ δὲ λόγῳ ποίησις ἡδύσματα μέλη 1 καὶ μέτρα καὶ ῥυϑμοὺς ἐφαρμόσασα καὶ τὸ παι- δεῦον αὐτοῦ κινητικώτερον ἐποίησε καὶ τὸ βλάπτον ἀφυλακτότερον᾽ οὕτως ἡ φύσις γυναικὶ περιϑεῖσα D χάριν ὄψεως καὶ φωνῆς πιϑανότητα καὶ μορφῆς ἐπαγωγὸν εἶδος, τῇ μὲν ἀκολάστῳ πρὸς ἡδονὴν καὶ τ ἀπάτην τῇ δὲ σώφρονι πρὸς εὔνοιαν ἀνδρὸς καὶ φιλίαν μεγάλα συνήργησεν. ὃ μὲν οὖν Πλάτων τὸν ΞΞενοχράτη, τἄλλα γενναῖον ὄντα xal μέγαν αὐστηρότατον δὲ τῷ ἤϑει, παρεκάλει ϑύειν ταῖς Χά- ρισι. χρηστῇ δ᾽ ἄν τις γυναικὶ καὶ σώφρονι παραι- so νέσειε τῷ Ἔρωτι ϑύειν, ὕπως εὐμενὴς συνοικουρῇ τῷ γάμῳ καὶ ἡδὺς * γυναικείοις, καὶ μὴ πρὸς ἕτέ-
σι
1 τί δὲ δεῖ λέγειν περὶ Winckelmannus: τέ δεῖ λέγειν; περὸ δὲ BE ἀκ. ἐπιφανὲς] ἐπιφανείαις BE 10. *: yé- γονε δὲ πρὸς τὰ ἄλλα κατὰ BE cf. Symb. Plat. Hipp. mai.
295c. Demosth. 41, 82 τὴν σὴν φύσιν οὐ πρὸς ἡδονὴν καλὴν ποιῆσαι 6 ἀλλὰ *": ἀλλ᾽ ἢ 10 ἡδύσματα] dicatum est; cf. p. 8471 22 lac. 26B 81E. Fort. ov xol πόϑον ἔργοις (συγ)καταμιγνὺς aub προσομιλῇ χά- € ἔργοις καταμιγνὺς cf. Nauck. p. 648
AMATORIUS. 4511
οαν ἀπορρυεὶς ὃ ἀνὴρ ἀναγκάξηται τὰς ἐκ τῆς xo- μῳδίας λέγειν φωνάς “οἵαν ἀδικῶ γυναῖχ᾽ ὃ δυσδαίμων ἐγώ.
τὸ γὰρ ἐρᾶν ἐν γάμῳ τοῦ ἐρᾶσϑαι μεῖξον ἀγαϑόν E 5 ἐστι πολλῶν γὰρ ἁμαρτημάτων ἀπαλλάττει, μᾶλλον δὲ πάντων ὅσα διαφϑείρει καὶ λυμαίνεται τὸν γάμον." 24, “Τὸ δ᾽ ἐμπαϑὲς ἐν ἀρχῇ καὶ δάκνον, ὦ μα- κάριξδ Ζεύξιππε, μὴ φοβηϑῇς ὡς ἕλκος ἢ ὀδαξησμόν" καίτοι καὶ ws9' ἕλκους ἴσως οὐδὲν ἢ δεινὸν ὥσπερ 10 τὰ δένδρα συμφνῆ γενέσϑαι πρὸς γυναῖκα χρηστήν. ἕλκωσις δὲ καὶ κυήσεως ἀρχή" μῖξις γὰρ οὐκ ἔστι τῶν μὴ πρὸς ἄλληλα πεπονθότων. ταράττει δὲ καὶ μαϑήματα παῖδας ἀρχομένους καὶ φιλοσοφία νέους"
ἀλλ᾽ οὔτε τούτοις ἀεὶ παραμένει τὸ δηκτικὸν οὔτε F 15 τοῖς ἐρῶσιν, ἀλλ᾽ ὥσπερ ὑγρῶν πρὸς ἄλληλα συμ- πεσόντων ποιεῖν τινα δοκεῖ ξέσιν ἐν ἀρχῇ καὶ τά- ραξιν ὁ Ἔρως; εἶτα χρόνῳ καταστήσας καὶ καϑαι- ρεϑεὶς τὴν βεβαιοτάτην διάϑεσιν παρέσχεν. αὕτη γάρ ἐστιν ὡς ἀληϑῶς ἡ δι’ ὅλων λεγομένη κρᾶσις, 207] τῶν ἐρώντων" ἡ δὲ τῶν ἄλλως συμβιούντων ταῖς κατ᾽ ᾿Επίκουρον ἁφαῖς καὶ περιπλοκαῖς ἔοικε, συγ- κρούσεις λαμβάνουσα καὶ ἀποπηδήδεις. ἑνότητα δ᾽ οὐ ποιοῦσα τοιαύτην, οἵαν Ἔρως ποιεῖ γαμικῆς κοι- νωνίας ἐπιλαβόμενος. οὔτε γὰρ ἡδοναὶ μείξονες ἀπ᾽
3 Kock. 8 p. 4 ib. γυναῖκα mei — 9 οὐδὲν ἦν M. In Symb. conieceram οὐδενὶ et deinde συμφυεῖ, nunc malim οὐδὲν ἂν εἴη 12 fort. τε πεπονϑότων 16 ὁρῶσιν BE 18 αὐτὴ iidem 20 em. R: ἡ τῶν ἐρώτων ἡ δὲ τῶν ἄλλων 21 ᾿Επίκουρον] cf. p. 1112c. Locum om. Usenerus
458 AMATORIUS.
710 ἄλλων οὔτε χρεῖαι συνεχέστεραι πρὸς ἄλλους οὔτε φιλίας τὸ καλὸν ἑτέρας ἔνδοξον οὕτω καὶ ξηλωτόν, ὡς
ὅϑ᾽ ὁμοφρονέοντε νοήμασιν οἶκον ἔχητον
ἀνὴρ ἠδὲ γυνή" καὶ γὰρ ὁ νόμος βοηϑεῖ καὶ γεννήσεως κοινῆς καὶ ὁ τοὺς ϑεοὺς Ἔρωτος ἡ φύσις ἀποδείκνυσι δεομένους. οὕτω γάρ “ἐρᾶν μὲν ὄμβρου γαϊαν᾽ oí ποιηταὶ λέ- γουδι καὶ γῆς οὐρανόν, ἐρᾶν δ᾽ ἡλίου σελήνην οἵ φυσικοὶ καὶ συγγέίγνεσϑαι καὶ κυεῖσϑαι" καὶ γῆν δ᾽ ἀνθρώπων μητέρα καὶ ξῴώων καὶ φυτῶν ἁπάντων τ
B γένεσιν οὐκ ἀναγκαῖον ἀπολέσϑαι ποτὲ καὶ σβεσϑῆ- ναι παντάπασιν, ὅταν ὃ δεινὸς Ἔρως ἢ ἵμερος τοῦ ϑεοῦ τὴν ὕλην ἀπολίπῃ καὶ παύσηται ποϑοῦσα καὶ διώκουσα τὴν ἐκεῖθεν ἀρχὴν καὶ κίνησιν; ἀλλ᾽ ἵνα μὴ μακρὰν ἀποπλανᾶσϑαι δοκῶμεν ἢ κομιδῇ φλυα- 15 ρεῖν, οἶσϑα τοὺς παιδικοὺς ἔρωτας ὡς εἰς ἀβεβαιό- τητὰ πολλὰ λέγουσι καὶ σκώπτουσι λέγοντες, ὥσπερ ὠὸν αὐτῶν τριχὶ διαιρεῖσϑαι τὴν φιλίαν. αὐτοὺς δὲ νομάδων δίκην ἐνεαρίξοντας τοῖς τεϑηλόσι καὶ ἀνϑηροῖς εἶϑ᾽ ὡς ἐκ γῆς πολεμίας ἀναστρατοπεδεύειν᾽ ἢ ἔτι δὲ φορτικώτερον ὃ δοφιστὴς Βίων τὰς τῶν κα- C λῶν τρίχας “ρμοδίους ἐκάλει καὶ ᾿Αριστογείτονας,
ὡς ἅμα καλῆς τυραννίδος ἀπαλλαττομένους ὑπ᾽ αὐ-
3 Hom. f 188 08"] ὅτε BE 7 Nauck. p. 648 8 *. ἐρᾶν δὲ ἥλιον σελήνης 11 γένεσιν} cf. Hom. E 201 12 μέρος BE 14 κύησιν M 16 εἰς 17 1b. malim ψέγουσι 18 em. M: τριχῆ αἱρεῖσθαι cf. Plat. Symp. p. 190e 20 εἶϑ᾽ ὡς ἐκ γῆς *: εὐθὺς ἐκ τῆς cf. p. 7088,
7496 21 ἔτι] ἐπεὶ BE 28 ὡς ἅμα καλῆς] scr. puto ὡς ἂν ἁπαλῆς vid. Symb.
σι
1
1
2
e
οι
e
AMATORIUS. 459
τῶν τοὺς ἐραστάς. ταῦτα uiv οὐ δικαίως κατηγο- ρεῖται τῶν γνησίων ἐραστῶν" τὰ δ᾽ ὑπ᾽ Εὐριπίδου ῥηϑέντ᾽ ἐστὶ κομψά" ἔφη γὰρ ᾿4γάϑωνα τὸν καλὸν ἤδη γενειῶντα περιβάλλων καὶ κατασπαξόμενος, ὅτι τῶν καλῶν καὶ τὸ μετόπωρον ἢ ἢ ἐκδέχεται μόνον ἕ ὃ οὐδὲν πολιῶσα ἀκμάξων καὶ ῥυτίσιν, ἀλλ᾽ ἄχρι τάφων καὶ μνημάτων παραμένει" καὶ συξυγίας ὀλίγας ἔστι παιδικῶν. μυρίας δὲ γυναικείων ἐρώτων καταριϑμή- σασϑαι, πάσης πίστεως κοινωνίαν πιστῶς ἅμα καὶ προ- ϑύμως συνδιαφερούσας" βούλομαι δ᾽ ἕν τι τῶν καϑ' ἡμᾶς ἐπὶ Καίσαρος Οὐεσπασιανοῦ γεγονότων διελϑεῖν.ἢ 25. "Κιουίλιος γάρ, ὁ τὴν ἐν Γαλατίᾳ κινήσας ἀπόστασιν, ἄλλους τε πολλοὺς ὡς εἰκὸς ἔσχε κοινω.- νοὺς καὶ Σαβῖνον ἄνδρα νέον οὐκ ἀγεννῆ, πλούτῳ δὲ καὶ δόξῃ ἀνθρώπων πάντων ἐπιφανέστατον. ἁψά- μενοι δὲ πραγμάτων μεγάλων ἐσφάλησαν καὶ δίκην δώσειν προσδοκῶντες οἱ μὲν αὑτοὺς ἀνήρουν, oí δὲ φεύγοντες ἡλίσκοντο. τῷ δὲ Σαβίνῳ τὰ μὲν ἄλλα πράγματα ῥαδίως παρεῖχεν ἐκποδὼν γενέσϑαι καὶ καταφυγεῖν εἰς τοὺς βαρβάρους" ἣν δὲ γυναῖκα πα- σῶν ἀρίστην ἠγμένος ἦν --- ἐκεῖ μὲν Ἐμπονὴν ἐκά- ῷ ὑπ᾿ ὑπὲρ ΒῈ 6]1lac.indicavit R. Post μόνον lac. est in B solo 13 litt. Suppleo rà» καλῶν καὶ τὸ METOIIQPON [καλόν. ἐγὼ δ᾽ ἂν φαίην ὅτι τῶν καλῶν καὶ σωφρόνων γυναι- κῶν ὁ ἔρως τὸ ΜΕΤΟΠΩΡΟΝῚ οὐκ ἐνδέχεται μόνον οὔτ᾽ ἐν πολιαῖς (αὐ οὐδὲν γήρα, οὐδὲν πολιαῖς) ἀπακμάξων καὶ ῥυ- τίσιν *É 6. οὐδὲν πολιαῖς Basileensis. οὐδ᾽ ἐν πολιαῖς Sal- masius 19 Kiovüog (Civilis) em. Madvigius: ΚΧιούλιος 16 τῶν ἄλλων πάντων W sed cf. lin. 20 πασῶν (sc. γυναικῶν) ἀρίστην 20 ἣν *: ἦν 21 ἠγμένος ἦν ": ἠγμένος, ἣν ita enim Plut. constanter loquitur vid. Symb. ᾿Ἐμπονὴν) Ep- poninam Tacitus. 'Euzovívoy Amyotus. Ztuóvnv Salmasius
D
E
460 AMATORBIUS.
Aovv, “Ελληνιστὶ δ᾽ ἄν τις Ηρωέδα προσαγορεύσειεν᾽" — οὔτ᾽ ἀπολιπεῖν δυνατὸς ἦν οὔτε μεϑ᾽ ἑαυτοῦ xo- μίξειν. ἔχων οὖν κατ᾽ ἀγρὸν ἀποϑήκας χρημάτων ὀρυκτὰς ὑπογείους, ἃς δύο μόνοι τῶν ἀπελευϑέρων συνήδεσαν., τοὺς μὲν ἄλλους ἀπήλλαξεν οἰκέτας. ὡς μέλλων φαρμάκοις ἀναιρεῖν ἑαυτόν, δύο δὲ πιστοὺς παραλαβὼν εἰς τὰ ὑπόγεια κατέβη" πρὸς δὲ τὴν F γυναῖκα Μαρτιάλιον ἔπεμψεν ἀπελεύϑερον ἀπαγγε- λοῦντα τεϑνάναι μὲν ὑπὸ φαρμάκων, συμπεφλέχϑαι ὃὲ μετὰ τοῦ σώματος τὴν ἔπαυλιν. ἐβούλετο ydg» τῷ πένϑει χρῆσθαι τῆς γυναικὸς ἀληϑινῷ πρὸς πίστιν τῆς λεγομένης τελευτῆς. ὃ καὶ συνέβη" ῥί- ψασα γάρ, ὕπως ἔτυχε, τὸ σῶμα μετ᾽ οἴκτων καὶ ὀλοφυρμῶν ἡμέρας τρεῖς καὶ νύκτας ἄσιτος διεκαρ- τέρηδσε. ταῦτα δ᾽ ὃ Σαβῖνος πυνθανόμενος καὶ φο- υ βηϑείς, μὴ διαφϑεέίρῃ παντάπασιν ἑαυτήν, ἐκέλευδε φράσαι κρύφα τὸν Μαρτιάλιον πρὸς αὐτήν. ὅτι ξῇ καὶ κρύπτεται, δεῖται δ᾽ αὐτῆς ὀλίγον ἐμμεῖναι τῷ 111 πένϑει, καὶ μηδὲ * * πιϑανὴν ἐν τῇ προσποιήσει γενέσϑαι. τὰ μὲν οὖν ἄλλα παρὰ τῆς γυναικὸς éva- 9 yovíog συνετραγῳδεῖτο τῇ δόξῃ τοῦ πάϑους" ἐκεῖ- νον δ᾽ ἰδεῖν ποϑοῦσα νυκτὸς ὥχετο, καὶ πάλιν ἐπ- ανῆλϑεν. ἐκ δὲ τούτου λανθάνουσα τοὺς ἄλλους ὀλίγον ἀπέδει συξῆν ἐν “Διδου τἀνδρὶ πλέον ἑξῆς
2 οὔτε] ταύτην οὔτε aut ἣν οὔτε corrigunt male vid. Symb. ib. malim ἀπολείπειν — 6 *: συνήδεισαν 11 πένϑει χρῆσϑαι M: 18 BE ib. idem: ἀληϑινῶς 13 οἴκτων Winckelmannus (coll. p. 1166): 6E 8D 191lac. 19 E 22 B. Supplendum cum R καὶ μηδὲν ὕλως παραλιπεῖν ὥστε aut καὶ μηδὲν δράματος ἐλλείπειν ὥστε cf. p. 1498 24 *: τῷ ἀνδρὶ σλέον Winck.: πλὴν. Fort. Plut. dixerat πλεῖν more Attico
οι
AMATORIUS. 461
ἑπτὰ μηνῶν" ἐν οἷς κατασκευάσασα τὸν Σαβῖνον ἐσθῆτι καὶ κουρᾷ καὶ καταδέσει τῆς κεφαλῆς ἄγνω- στον εἰς Ρώμην ἐκόμισε μεϑ' ἑαυτῆς τινῶν ἐλπίδων ἐνδεδομένων. πράξασα δ᾽ οὐδὲν αὖϑις ἐπανῆλθε, 6 καὶ τὰ μὲν πολλὰ ἐκείνω συνῆν ὑπὸ γῆς, διὰ χρό- vov δ᾽ εἰς πόλιν ἐφοίτα ταῖς φίλαις ὁρωμένη καὶ οἰκείαις γυναιξί. τὸ δὲ πάντων ἀπιστότατον, ἔλαϑε B κύουσα λουομένη μετὰ τῶν γυναικῶν" τὸ γὰρ φάρ- μακον, ᾧ τὴν κόμην αἱ γυναῖκες ἐναλειφόμεναι ποι- 10 οὔσι χρυδοειδῆ καὶ πυρράν, ἔχει λίπασμα σαρκο- ποιὸν ἢ χαυνωτικὸν σαρκός, ὥσϑ᾽ οἷον διάχυσίν τινα ἢ διόγκωσιν ἐμποιεῖν. ἀφϑόνῳ δὴ χρωμένη τούτῳ πρὸς τὰ λοιπὰ μέρη τοῦ σώματος, αἰρόμενον καὶ ἀναπιμπλάμενον ἀπέκρυπτε τὸν τῆς γαστρὸς 15 ὄγκον. τὰς δ᾽ ὠδῖνας αὐτὴ καϑ' ἑαυτὴν διήνεγκεν, ὥσπερ év φωλεῷ λέαινα καταδῦσα πρὸς τὸν ἄνδρα, καὶ τοὺς γενομένους ὑπεϑρέψατο σκύμνους ἄρρενας" δύο γὰρ ἔτεκε. τῶν δ᾽ υἱῶν ὃ μὲν ἐν Αἰγύπτῳ C πεσὼν ἐτελεύτησεν. ὁ δ᾽ ἕτερος ἄρτι καὶ πρῴην 90 γέγονεν ἐν ΖΙελφοῖς παρ᾽ ἡμῖν ὄνομα Σαβῖνος. ἀπο- κτείνει μὲν οὖν αὐτὴν ὁ Καῖσαρ' ἀποκτείνας δὲ δί- δωσι δίκην, ἔν ὀλίγῳ χρόνῳ τοῦ γένους παντὸς ἄρδην ἀναιρεϑέντος. οὐδὲν γὰρ ἥνεγκεν ἡ τόϑ᾽ ἡγεμονία δσκυϑρωπότερον οὐδὲ μᾶλλον ἑτέραν εἰκὸς 5 ἦν καὶ ϑεοὺς καὶ δαίμονας ὄψιν ἀποστραφῆναι". καίτοι τὸν οἶκτον ἐξήρει τῶν ϑεωμένων τὸ ϑαρρα-
8 ἐλπίδων add. E sed ante τινῶν 7 ἀπιστότατον] ἄπιστον τούτων BE 9 .ἀναλειφόμεναι iidem — 10ib. πυρὰν iidem 28 ἤνεγκε τότε ἡγεμονίαν σκυϑρωποτέραν iidem
462 AMATORIUS.
λέον αὐτῆς καὶ μεγαλήγορον, ᾧ καὶ μάλιστα παρώ- tuve τὸν Οὐεσπασιανόν, ὡς ἀπέγνω τῆς σωτηρίας πρὸς αὐτὸν ἀλλαγὴν κελεύουσα" βεβιωκέναι γὰρ ὑπὸ σκότῳ καὶ κατὰ γῆς ἥδιον ἢ βασιλεύειν ἐκείνῳ.᾽
D 2426. ἸΕνταῦϑα μὲν ὃ πατὴρ ἔφη τὸν περὶ Ἔρω- τος αὐτοῖς τελευτῆσαι λόγον. τῶν Θεσπιῶν ἐγγὺς οὖσιν" ὀφϑῆναι δὲ προσιόντα ᾿ϑᾶττον ἢ βάδην᾽ πρὸς αὐτοὺς ἕνα τῶν Πεισίου ἑταίρων Διογένη" τοῦ δὲ Σωκλάρου πρὸς αὐτὸν ἔτι πόρρωϑεν εἰπόντος “οὐ πόλεμόν y' ὦ Διόγενες, ἀπαγγέλλων᾽, ἐκεῖνον “οὐκ 1 εὐφημήσετε᾽ φάναι 'γάμων ὄντων καὶ προάξετε ϑᾶσ- ὅον, ὡς ὑμᾶς τῆς ϑυσίας περιμενούσης;᾽ πάντας μὲν οὖν ἡσϑῆναι, τὸν δὲ Ζεύξιππον ἐρέσϑαι, εἰ ἔτι χαλεπός ἐστι. πρῶτος μὲν οὖν᾽ ἔφη ᾿συνεχώρησε τῇ ᾿᾿Ι͵σμηνοδώρᾳ᾽ καὶ νῦν ἑκὼν στέφανον καὶ λευ- ιὖ
E κὸν ἱμάτιον λαβὼν οἷός ἐστιν ἡγεῖσϑαι δι’ ἀγορᾶς πρὸς τὸν ϑεόν.᾽ “ἀλλ᾽ ἴωμεν, ναὶ μὰ Zo τὸν πα- τέρα εἰπεῖν “ἴωμεν, ὅπως ἐπεγγελάσωμεν τἀνδρὶ καὶ τὸν ϑεὸν προσκυνήσωμεν" δῆλος γάρ ἐστι χαί- ρῶν καὶ παρὼν εὐμενὴς τοῖς πραττομένοις. 20
e
2 οὐεσπεσιανὸν BE 8 πρὸς αὐλὸν ἀπάγειν Empe- rius. προσαιτεῖν ἀλλαγὴν Madvigius ἀλλαγὴν] ἀπάγειν ὑπὸ γῆν &ut ἀπάγειν αὰ Ε ηὀΑ scripsi ἢ βασιλεύειν ἐκείνῳ 1. e. τὸ βεβιωκέναι ὑπὸ σκότῳ ἦν ἥδιον αὐτῇ ἢ ἐκείνῳ τὸ βασι-
λεύειν. Libri dant ἢ βασιλεύων ἐκείνως (ἐκεῖνος B — 6 9ε- σπιέων BE 9 οὗ Leutsch. 2 p. 84 10 cf. Plat. Symp. p. 201e 13 em. W: ἐρᾶσϑαι ἔτι E. ὁρᾶσϑαι ὅτι B
14 ἔφη (8C. Διογένης) scripsi cum W: ἐν ἡ συνεχώρησε] 80, Πεισίας 16 λαβών] om. E. Fort. λαβὼν omisso cor- rigendum ἑκὼν in ἔχων 18 *: τῷ ἀνδρὶ
*»
*EPOTIKAI ΔΙΗΓΉΣΕΙΣ.
A. 1. Ἐν ᾿Δλιάρτῳ τῆς Βοιωτίας κόρη τις γίνεται κάλλει διαπρέπουσα ὄνομα ᾿Δριστόκλειχ' ϑυγάτηρ ὅ δ᾽ ἦν Θεοφάνους. ταύτην μνῶνται Στράτων Ὀρχο- μένιος καὶ Καλλισϑένης “4λιάρτιος. πλουσιώτερος δ᾽ ἦν Στράτων καὶ μᾶλλόν τι τῆς παρϑένου ἡττη- μένος" ἐτύγχανε γὰρ ἰδὼν αὐτὴν ἐν Δεβαδείᾳ λουο- μένην ἐπὶ τῇ κρήνῃ τῇ ρκύνῃ᾽ ἔμελλε γὰρ τῷ Zi 10 τῷ βασιλεῖ κανηφορεῖν. ἀλλ᾽ ὁ Καλλισϑένης γε πλέον 112 ἐφέρετο" ἦν γὰρ καὶ γένει προσήκων τῇ κόρῃ. ἀπο- ρῶν δὲ τῷ πράγματι ὃ Θεοφάνης, ἐδεδίει γὰρ τὸν Στράτωνα πλούτῳ τε καὶ γένει σχεδὸν ἁπάντων δια- φέροντα τῶν Βοιωτῶν. τὴν αἵρεσιν ἐβούλετο τῷ 15 Τροφωνίῳ ἐπιτρέψαι" καὶ ὃ Στράτων, ἀνεπέπειστο γὰρ ὑπὸ τῶν τῆς παρϑένου οἰκετῶν, ὡς πρὸς αὖ- τὸν μᾶλλον ἐκείνη ῥέποι, ἠξίου ἐπ’ αὐτῇ ποιεῖσϑαι τῇ γαμουμένῃ τὴν ἐκλογήν. ὡς δὲ τῆς παιδὸς ὃ Θεοφάνης ἐπυνθάνετο ἐν ὄψει πάντων, ἡ δὲ τὸν 20) Καλλισϑένην προύκρινεν, εὐθὺς μὲν ὁ Στράτων B δῆλος ἦν βαρέως φέρων τὴν ἀτιμίαν: ἡμέρας δὲ διαλιπὼν δύο προσῆλϑε τῷ Θεοφάνει καὶ τῷ Καλ-
8 em. W: ἁλιάρτῳ nisi quod mihi nihil Mauius ex Urb. enotavit 10 ye] v?
464 AMATORIAE NARRATIONES.
λισϑέναι, ἀξιῶν τὴν φιλίαν αὐτῷ πρὸς αὐτοὺς δια- φυλάττεσϑαι, εἰ καὶ τοῦ γάμου ἐφϑονήϑη ὑπὸ δαι- μονίου τινός. οἱ δ᾽ ἐπήνουν τὰ λεγόμενα, ὥστε καὶ ἐπὶ τὴν ἑστίασιν τῶν γάμων παρεκάλουν αὐτόν. ὁ 03 παρεσκευασμένος ἑταίρων ὄχλον, καὶ πλῆϑος οὐκ ὀλίγον ϑεραπόντων, διεσπαρμένους παρὰ τού- τοις καὶ λανθάνοντας, ἕως ἡ κόρη κατὰ τὰ πάτρια ἐπὶ τὴν Κισσόεσσαν καλουμένην κρήνην κατῇει ταῖς C Νύμφαις τὰ προτέλεια ϑύσουσα, τότε δὴ συνδρα- μόντες πάντες οἵ λοχῶντες ἐκείνῳ συνελάμβανον αὐτήν. καὶ ὁ Στράτων γ᾽ εἴχετο τῆς παρϑένου᾽ ἀντελαμβάνετο δ᾽ ὡς εἰκὸς ὁ Καλλισϑένης ἐν μέρει καὶ οἵ σὺν αὐτῷ, ἕως ἔλαϑεν ἡ παῖς ἐν 45001 τῶν ἀνϑελκόντων διαφϑαρεῖσα. ὃ Καλλισϑένης μὲν οὖν παραχρῆμα ἀφανὴς ἐγένετο, εἴτε διαχρησάμενος ἕαυ- τὸν εἶτε φυγὰς ἀπελθὼν ἐκ τῆς Βοιωτίας" οὐκ εἶχε δ᾽ οὖν τις εἰπεῖν ὅ, τι καὶ πεπόνϑοι. ὃ δὲ Στρά- τῶν φανερῶς ἐπικατέσφαξεν ἑαυτὸν τῇ παρϑένῳ.
B.
1, Φίδων τις τῶν Πελοποννησίων ἐπιτιϑέμενος ἀρχῇ, τὴν ᾿Δργείων πόλιν, τὴν πατρέδα τὴν ἑξαυτοῦ, ἡγεμονεύειν τῶν λοιπῶν βουλόμενος. πρῶτον ἐπε- βούλευσε Κορινϑίοιρ᾽ πέμψας γὰρ ἥτει παρ᾽ αὐτῶν νεανίας χιλίους τοὺς ἀκμῇ διαφέροντας καὶ ἀνδρείᾳ" οἱ δὲ πέμπουσι τοὺς χιλίους, στρατηγὸν αὐτῶν ἀπο-
ὅ ὁ δὲ] add. ἧκε W ex E. Sed quod est in margine cod. E ἧκε ex regione παρεσκευασμένος participii ubi per- tineat nullo signo apparet ^ 20 τῶν] τῇ W
J AMATORIAE NARRATIONES. 465
δείξαντες ΖΦέξανδρον. ἐν và δ᾽ ἔχων ὁ Φίδων ἐπι- ϑέσϑαι τούτοις, ἵν᾽ ἔχοι Κόρινθον ἀτονωτέραν καὶ τῇ πόλει χρήσαιτο, προτείχιόμα γὰρ τοῦτο ἐπικαι- ρότατον ἔδεσϑαι τῆς ὅλης Πελοποννήσου, τὴν πρᾶ- 5 ἕξιν ἀνέϑετο τῶν ἑταίρων τισίν. ἦν δὲ καὶ “Ἄβρων E ἐν αὐτοῖς" οὗτος δὲ ξένος ὧν τοῦ 4)εξάνδρου ἔφρα- σεν αὐτῷ τὴν ἐπιβουλήν. καὶ οὕτως oí μὲν Φλιά- 6.0, πρὸ τῆς ἐπιϑέσεως εἰς τὴν Κόρινϑον ἐσώϑη- σαν, Φίδων δ᾽ ἀνευρεῖν ἐπειρᾶτο τὸν προδόντα καὶ 10 ἐπιμελῶς ἐξήτει. δείσας δ᾽ ὃ "Afoov φεύγει εἰς Κόρινϑον, ἀναλαβὼν τὴν γυναῖκα καὶ τοὺς οἰκέτας, ἐν Μελίσσῳ, κώμῃ τινὶ τῆς Κορινϑέων χώρας" ἔνϑα καὶ παῖδα γεννήσας Μέλισδον προσηγόρευσεν. ἀπὸ τοῦ τόπου ϑέμενορ τοὔνομα αὐτῷ. τούτου δὴ τοῦ 15 Μελίσσου vlog ᾿Δἀκταίων γένεται, κάλλιστος καὶ σω- φρονέστατος τῶν ὁμηλίκων, οὗ πλεῖστοι μὲν ἐγέ- vovto ἐρασταί, διαφερόντως δ᾽ ᾿Αρχίας, γένους μὲν ὧν τοῦ τῶν Ἡρακλειδῶν, πλούτῳ δὲ καὶ τῇ ἄλλῃ δυνάμει λαμπρότατος Κορινϑέων.. ἐπεὶ δὲ πείϑειν F 20 οὐχ ἠδύνατο τὸν παῖδα, ἔγνω βιάσασϑαι καὶ συν- αρπάσαι τὸ μειράκιον᾽ ἐπεκώμασεν οὖν ἐπὶ τὴν οἱ- κίαν τοῦ Μελίσσου, πλῆϑος ἐπαγόμενος καὶ φίλων καὶ οἰκετῶν, καὶ ἀπάγειν τὸν παῖδα ἐπειρᾶτο. ἀντι- ποιουμένου δὲ τοῦ πατρὸς καὶ τῶν φίλων, ἐπεκδρα- 35 μόντων δὲ καὶ τῶν γειτόνων καὶ ἀνθελκόντων, ἀν- ϑελκόμενος ὁ ᾿ἀκταίων διεφϑάρη" καὶ οἵ μὲν οὕτως 118 ἀπεχώρουν. Μέλισσος δὲ τὸν νεκρὸν τοῦ παιδὸς
ὅ em. W hic et infra: ἄβων 1 Φλιάσιοι] χάιοι M ex Ámyoto 20 Leonicus: συναρπάσας 21 o)» X
Plutarchi Moralia. Vol. IV. 830
466 AMATOBIAE NARRATIONES.
εἰς τὴν ἀγορὰν τῶν Κορινθίων παρακομίσας ἐπε- δείκνυε, δίκην ἀπαιτῶν παρὰ τῶν ταῦτα πραξάν-
tov: οἱ δὲ πλέον οὐδὲν ἢ τὸν ἄνδρα ἠλέουν. ἄπρα- |
xvog δ᾽ ἀναχωρήδας παρεφύλασδσε τὴν πανήγυριν τῶν loOuíov, ἀναβάς τ᾽ ἐπὶ τὸν τοῦ Ποσειδῶνος νεὼν κατεβόα τῶν Βακχιαδῶν καὶ τὴν τοῦ πατρὸς “Ἄβρωνος εὐεργεσίαν ὑπεμίμνησκε, τούς vs ϑεοὺς ἐπικαλεσάμενος ῥίπτει ἑαυτὸν κατὰ τῶν πετρῶν. μετ᾿ οὐ πολὺ δ᾽ αὐχμὸς καὶ λοιμὸς κατελάμβανε
Β τὴν πόλιν' καὶ τῶν Κορινϑίων περὶ ἀπαλλαγῆς
χρωμένων, ó ϑεὸς ἀνεῖλε μῆνιν εἶναι Ποσειδῶνος οὐκ ἀνήσοντος, ἕως ἂν τὸν ᾿Δἀκταίωνος ϑάνατον με- τέλϑοιεν. ταῦτα πυϑόμενος ᾿Αρχίας, αὐτὸς γὰρ ϑεω- ρὸς ἦν, εἰς μὸν τὴν Κόρινθον ἑκὼν οὐκ ἐπανῆλϑε, πλεύσας δ᾽ εἰς τὴν Σικελίαν Συρακούσας ἔκτισε. πατὴρ δὲ γενόμενος ἐνταῦϑα ϑυγατέρων δυεῖν, Ὀρ- τυγίας τὸ καὶ Συυρακούσης, ὑπὸ τοῦ Τηλέφου δολο- φονεῖται. ὃς ἐγεγόνει μὲν αὐτοῦ παιδικά, νεὼς δ᾽ ἀφηγούμενος συνέπλευσεν εἰς Σικελίαν.
Γ. 1, ᾿Δνὴφ πένης Σκέδαδος τοὔνομα κατῴκει Δεῦ- κτρα᾿ ἔστι δὲ κώμιον τῆς τῶν Θεσπιέων χώρας.
C τούτῳ ϑυγατέρες γίνονται δύο" ἐκαλοῦντο δ᾽ Ἱππὼ
P.
καὶ Μιλητία, ij, ὥς τινες, Θεανὼ καὶ Εὐξίππη. ἦν ὃὲ χρηστὸς ὁ Σκέδασος καὶ τοῖς ξένοις ἐπιτήδειος, καίπερ οὐ πολλὰ κεκτημένος. ἀφικομένους οὖν πρὸς αὐτὸν δύο Σπαρτιάτας νεανίας ὑπεδέξατο προϑύ- uog' οἱ δὲ τῶν παρϑένων ἡττώμενοι διεκωλύοντο
5
10
15
20
Όδ ων
AMATORIAE NARRATIONES. 461
πρὸς τὴν τόλμαν ὑπὸ τῆς τοῦ Σκεδάσου χρηστότη- vog. τῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ Πυϑώδε ἀπήεσαν' αὕτη γὰρ αὐτοῖς προύκειτο ἡ ὁδός" καὶ τῷ ϑεῷ χρησάμενοι περὶ ὧν ἐδέοντο, πάλιν ἐπανήεσαν οἴκαδε, καὶ χω- δ ροῦντες διὰ τῆς Βοιωτίας ἐπέστησαν πάλιν τῇ τοῦ Σκεδάσου οἰκίᾳ. ὁ δ᾽ ἐτύγχανεν οὐκ ἐπιδημῶν τοῖς Ὁ “Δεύκτροις, ἀλλ᾽ αἱ θυγατέρες αὐτοῦ ὑπὸ τῆς συνή- ϑους ἀγωγῆς τοὺς ξένους ὑπεδέξαντο. οἱ δὲ καταλα- βόντες ἐρήμους τὰς κόρας βιάξονται" δρῶντες δ᾽ αὐτὰς 10 460" ὑπερβολὴν τῇ ὕβρει χαλεπαινούσας ἀπέκτειναν, καὶ ἐμβαλόντες ἔς τι φρέαρ ἀπηλλάγησαν. ἐπανελ- ϑὼν δ᾽ ὁ Σκέδασος τὰς μὲν κόρας οὐχ ἑώρα, πάντα δὲ τὰ καταλειφϑέντα εὑρίσκει σῷα καὶ τῷ πράγματι ἠπόρει, ξως τῆς κυνὸς κνυξωμένης καὶ πολλάκις μὲν 10 προστρεχούσδης πρὸς αὐτὸν ἀπὸ δ᾽ αὐτοῦ εἰς τὸ φρέαρ ἐπανιούσης, εἴκασεν ὅπερ dv, καὶ τῶν ϑυ- γατέρων τὰ νεκρὰ οὕτως ἀνιμήσατο. πυϑόμενος δὲ παρὰ τῶν γειτόνων, ὅτι ἴδοιεν τῇ χϑὲς ἡμέρᾳ τοὺς Ἐ καὶ πρῴην καταχϑέντας ἐπ᾽ αὐτοὺς “ακεδαιμονίους 30 δἰσιόντας. συνεβάλετο τὴν πρᾶξιν ἐκείνων, ὅτι καὶ πρῴην συνεχῶς ἐπήνουν τὰς κόρας, μακαρίξοντες τοὺς γαμήδοντας. ἀπῇει εἰς “ακεδαίμονα, τοῖς ἐφό- φροις ἐντευξόμενος᾽ γενόμενος δ᾽ ἐν τῇ ᾿4ργολικῇ, νυχτὸς καταλαμβανούσης, εἰς πανδοκεῖόν τι κατήχϑη" 23; κατὰ τὸ αὐτὸ δὲ καὶ πρεσβύτης τις ἕτερος τὸ γένος ἐξ Θρεοῦ πόλεως τῆς Εστιαιάτιδος" οὗ στενάξαντος Ἐ καὶ κατὰ Δακεδαιμονίων ἀρὰς ποιουμένου ἀκούσας
19 ἐπ᾽ αὐτοὺς] παρ᾽ αὐτὸν Herwerdenus; malim ἐπ᾿ αὐτὸν 22 ἀπῇει) add. οὖν W 4247 κατὰ *
80"
468 AMATORIAE NABRRATIONES.
ὁ Σκέδασος ἐπυνθάνετο τί κακὸν ὑπὸ “Δακεδαιμο- νίων πεπονθὼς εἴη. ὁ δὲ διηγεῖτο, ὡς ὑπήκοος μέν ἐστι τῆς Σπάρτης, πεμφϑεὶς δ᾽ εἰς Ὠρεὸν ᾿4ριστό- δημος ἁρμοστὴς παρὰ “ακεδαιμονίων ὠμότητα καὶ παρανομίαν ἐπιδείξαιτο πολλήν. ᾿ἐρασϑεὶς ydo! ἔφη "roO ἐμοῦ παιδός, ἐπειδὴ πείϑειν ἀδύνατος ἦν, ἐπ- εχείρεν βιάσασϑαι καὶ ἀπάγειν αὐτὸν τῆς παλαί- ὄτρας᾽ κωλύοντος δὲ τοῦ παιδοτρίβου καὶ νεανί- όχων πολλῶν ἐκβοηϑούντων, παραχρῆμα ὃ ᾿Δριστό- δημὸος ἀπεχώρησε᾽ τῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ πληρώδας τριήρη 1 συνήρπασε τὸ μειράκιον, καὶ ἐξ Ὠρεοῦ διαπλεύσας εἰς τὴν περαίαν ἐπεχείρει ὑβρίδαι, οὐ συγχωροῦντα 114 δ᾽ αὐτὸν ἀπέσφαξεν. ἐπανελθὼν δ᾽ εἰς τὴν ᾿Θρεὸν εὐωχεῖτο. «ἐγὼ δ᾽᾽ ἔφη 'τὸ πραχϑὲν πυϑόμενος καὶ τὸ σῶμα κηδεύσας παρεγενόμην εἰς τὴν Σπάρτην ὦ καὶ τοῖς ἐφόροις ἐνετύγχανον oí δὲ λόγον οὐκ ἐποιοῦντο.᾽ Σκέδασος δὲ ταῦτα ἀκούων ἀϑύμως διέ- κειτο, ὑπολαμβάνων ὅτι οὐδ᾽ αὐτοῦ λόγον τινὰ ποιήδονται oí Σπαρτιᾶται" ἐν μέρει τὸ τὴν οἰκείαν ΄. διηγήσατο συμφορὰν τῷ ξένῳ" ὁ δὲ παρεκάλει αὐ- Ὁ: τὸν μηδ᾽ ἐντυχεῖν τοῖς ἐφόροις, ἀλλ᾽ ὑποστρέψαντα εἰς τὴν Βοιωτίαν κτίσαι τῶν ϑυγατέρων τὸν τάφον. οὐκ ἐπείϑετο δ᾽ ὅμως ὃ Σκέδασος, ἀλλ᾽ εἰς τὴν B Σπάρτην ἀφικόμενος τοῖς ἐφόροις ἐντυγχάνει" ὧν μηδὲν προσεχόντων, ἐπὶ τοὺς βασιλέας ἵεται καὶ ἀπὸ ss τούτων ἑχάστῳ τῶν δημοτῶν προσιὼν ὠδύρετο. ᾿ μηδὲν δὲ πλέον ἀνύων ἔϑει διὰ μέσης τῆς πόλεως,
οι
14 ἔφη *: ἔφθην (ἔφην Urb.) 17 δὲ] δὴν 96 ít- ": ἕεται
AMATORIAE NARRATIONES. 469
ἀνατείνων πρὸς ἥλιον τὼ χεῖρε. αὖϑις δὲ τὴν γῆν τύπτων ἀνεκαλεῖτο τὰς ᾿Ερινύας καὶ τέλος αὑτὸν τοῦ fiv μετέστησεν. ὑστέρῳ ys μὴν χρόνῳ δίκας ἔδοσαν οἵ “ακεδαιμόνιοι" ἐπειδὴ γὰρ τῶν Ἑλλήνων 5 ἁπάντων ἦρχον καὶ τὰς πόλεις φρουραῖς κατειλή- φεόαν, Ἐπαμεινώνδας ὁ Θηβαῖος πρῶτον μὲν τὴν παρ᾽ αὑτῷ φρουρὰν ἀπέσφαξε “ακεδαιμονίων" τῶν δ᾽ ἐπὶ τούτῳ πόλεμον ἐξενεγκάντων, ἀπήντων οἷ C Θηβαῖοι ἐπὶ τὰ “Δεῦκτρα, αἰσιούμενοι τὸ χωρίον, 10 ὅτε καὶ πρότερον ἐνταῦϑα ἠλευϑερώϑησαν, ὅτε Au- φικτύων ὑπὸ Σϑενέλου φυγὰς ἐλαϑεὶς εἰς τὴν Θη- βαίων ἀφίκετο πόλιν καὶ Χαλκιδεῦσιν ὑποφόρους λαβὼν ἔπαυσε τὸν δασμόν, Χαλκώδοντα τὸν βασι- λέα τῶν Εὐβοέων ἀποκτείνας. συνέβη δὲ Δακεδαι- 15 uovíov ἧτταν παντελῆ γενέσϑαι περὶ αὐτὸ τὸ μνῆμα τῶν Σκεδάσου ϑυγατέρων. φασὶ δὲ πρὸ τῆς ud-: χης Πελοπίδᾳ, ἑνὶ τῶν στρατηγῶν τοῦ ϑηβαϊκοῦ στρατεύματος, ἐπὶ σημείοις τισὶν οὐ καλοῖς κρινο- Ὁ μένοις ϑορυβουμένῳ Σκέδασον ἐπιστῆναι κατὰ τοὺς 20 ὕπνους. ϑαρρεῖν κελεύοντα" παραγίνεσϑαι γὰρ εἰς “Δεῦκτρα “ακεδαιμονίους, αὐτῷ τὸ καὶ ταῖς ϑυγα- τράσι δώδοντας δίκας" πρὸ μιᾶς δ᾽ ἡμέρας ἢ συμ- βαλεῖν τοῖς “ακεδαιμονίοις, πῶλον ἐκέλευεν ἵππου λευκὸν ἕτοιμον παρὰ τῷ τάφῳ τῶν παρϑένων ὄφα- :5 γιάσασϑαι. τὸν δὲ Πελοπίδαν, ἔτει τῶν Δακεδαιμο- 7 αὑτῷ *: αὐτῶ τῶν] rubro colore pictum in marg. E huc pertinere non ad “ακεδαιμονίων vid. In ceteris deest 10 "4ugiro?ov Ricardus coll. Paus. 9, 19, 8 17 *: πελο-
πίδῃ (πελοπέδι m. pr. Urb. i. e. “πελοπίδαι) 18 καλοῖς Bryanus: καλῶς 98 ἔππον mei
410 AMATORIAE NARRATIONES.
víov στρατευομένων ἐν Τεγέᾳ, εἰς Δεῦκτρα πέμψαι τοὺς ἐξετάφοντας περὶ τοῦ τάφου τούτου, καὶ πυ- ϑόμενον παρὰ τῶν ἐγχωρίων ϑαρροῦντα τὴν στρα- τιὰν ἐξαγαγεῖν καὶ νικῆσαι.
Ζ. δ
E 41. Φῶκος Βοιώτιος μὲν ἦν τῷ γένει. ἦν γὰρ ἐκ Γλίσαντος, πατὴρ δὲ Καλλιρρόης κάλλει τε καὶ σωφροσύνῃ διαφερούσης. ταύτην ἐμνηστεύοντο νεα- νίαι τριάκοντα εὐδοκιμώτατοι ἐν Βοιωτίᾳ" ὁ δὲ Φῶ- xog ἄλλας ἐξ ἄλλων ἀναβολὰς τῶν γάμων ἐποιεῖτο, 1. φοβούμενος μὴ βιασθείη, τέλος δὲ λιπαρούντων ἐκείνων, ἠξίου ἐπὶ τῷ Πυϑίῳ ποιήδασϑαι τὴν αἵ- ρεόιν. οἱ δὲ πρὸς τὸν λόγον ἐχαλέπηναν καὶ δρμή- ὅαντες ἀπέχτειναν τὸν Oüxov: ἐν δὲ τῷ ϑορύβῳ
F ἡ κόρη φυγοῦσα tero διὰ τῆς χώρας᾽ ἐδίωχον δ᾽ s αὐτὴν οἵ νεανέαι. ἡ δ᾽ ἐντυχοῦσα γεωργοῖς ἅλω συντιϑεῖσι σωτηρίας ἔτυχε παρ᾽ αὐτῶν" ἀπέχρυψαν γὰρ αὐτὴν ol γεωργοὶ ἐν τῷ σίτῳ. καὶ οὕτω παρῇ- ξαν μὲν ol διώκοντες" ἡ δὲ διασωθεῖσα ἐφύλαξε τὴν τῶν Παμβοιωτίέων ἕορτήν, καὶ τότε εἰς Κορώνειαν Ὁ ἐλθοῦσα ἱκέτις καϑέξεται ἐπὶ τῷ βωμῷ τῆς Ἰτωνίας ᾿ϑηνᾶς καὶ τῶν μνηστήρων τὴν παρανομίαν διη- γεῖτο, τό τε ἑκάστου ὄνομα καὶ τὴν πατρίδα σημαί- νουσα. ἠλέουν οὖν οἱ Βοιωτοὶ τὴν παῖδα καὶ τοῖς νεανίαις ἠγανάχτουν᾽ oí ὃὲ ταῦτα πυϑόμενοι εἰς Ὁ
4 ἐξάγειν mei 7 em. X: κχλείσαντος.ς llluc ducit
quod paulo post legitur in Urb. ἐγγίσαντι pro ἐν κλείσαντι ceterorum 15 em. W: ἕξτο
AMATORIAE NARRATIONES. 4171
Ὀρχομενὸν καταφεύγουσιν. οὐ δεξαμένων δ᾽ αὐτοὺς
τῶν Ὀρχομενίων πρὸς Ἱππότας εἰσώρμησαν" κώμη 716
δ᾽ ἦν παρὰ τῷ Ἑλικῶνι κειμένη μεταξὺ Θίσβης καὶ Κορωνείας" οἵ δ᾽ ὑποδέχονται αὐτούς. εἶτα πέμ- δπουόι Θηβαῖοι ἑἐξαιτοῦντες τοὺς Φώκου φονεῖρ᾽ τῶν δ᾽ οὐ διδόντων, ἐστράτευσαν μὲν μετὰ τῶν ἄλ- λῶν Βοιωτῶν, στρατηγοῦντος Φοίδου, ὃς τότε τὴν ἀρχὴν τῶν Θηβαίων διεῖπε᾽ πολιορκήσαντες δὲ τὴν κώμην ὀχυρὰν οὖσαν, δίψει δὲ τῶν ἔνδον κρατη- 10 ϑέντων, τοὺς μὲν φονεῖς ληφϑέντας κατέλευσαν, τοὺς δ᾽ ἐν τῇ κώμῃ ἐξηνδραποδίσαντο" κατασκάψαν- τες δὲ τὰ τείχη καὶ τὰς οἰκίας διένειμαν τὴν χώραν Β Θισβεῦσί τε καὶ Κορωνεῦσι. φασὶ δὲ νυκτός, πρὸ τῆς ἁλώδεως τῶν Ἱπποτῶν. φωνὴν ἐκ τοῦ Ἑλικῶ- 15 vog πολλάκις ἀκουσθῆναι λέγοντός τινος πάρειμι" τοὺς δὲ μνηστῆρας τοὺς τριάκοντα τόδε τὸ φώνημα γνωρίξειν, ὅτε Φώχου εἴη. ἧ δ᾽ ἡμέρᾳ κατελεύσϑη- σαν. τὸ ἐν Γλίσαντι μνῆμα τοῦ γέροντος κρόκῳ φασὶ ῥεῦσαι" Φοέίδῳ δέ, τῷ Θηβαίων ἄρχοντι καὶ s0 στρατηγῷ, ἐκ τῆς μάχης ἐπανιόντι ἀγγελθϑῆναι 9v- γατέρα γεγενημένην, ἣν αἰσιούμενον προσαγορεῦσαι Νικοστράτην. E.
1, "4Axuxzog τὸ μὲν γένος “ακεδαιμόνιος dv: 45 γήμας δὲ ΖΙαμοκρίταν πατὴρ ϑυγατέρων γίνεται δύο" C
10 κατέκαυσαν mei 18 *: Θηβεῦσι (Θίσβοισι m. pr. ut vid. Urb.) 18 iv ΤΓλίσαντι Ἐ: ἐγγίσαντι 21 ἣν W
412 AMATORIAE NABRRBATIONES.
συμβουλεύων vs τῇ πόλει κράτιστά τε καὶ πράττων ὅτου δέοιντο Δακεδαιμόνιοι, ἐφθονήϑη ὑπὸ τῶν ἀν- τιπολιτευομένων, οἵ τοὺς ἐφόρους ψευδέσι λόγοις παραγαγόντερ, ὡς τοῦ ᾿Αλκίππου βουλομένου τοὺς νόμους καταλῦσαι, φυγῇ περιέβαλον τὸν ἄνδρα. 5 καὶ ó μὲν ὑπεξῆλθε τῆς Σπάρτης, “αμοκρίταν δὲ τὴν γυναῖχα μετὰ τῶν ϑυγατέρων βουλομένην ἔπε- σϑαι τἀνδρὶ ἐκώλυον, ἀλλὰ καὶ τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ἐδήμευσαν, ἵνα μὴ εὐπορῶσι προικὸς αἴ παρϑένοι. D ἐπεὶ δὲ καὶ ὃς ἐμνηστεύοντό τινες τὰς παῖδας διὰ τὸ τὴν τοῦ πατρὸς ἀρετήν, ἐκώλυσαν οἵ ἐχϑροὶ διὰ ψηφίσματος μνηστεύεσϑαί τινας τὰς κόραρ. λέγον- τὸς ὡς ἡ μήτηρ αὐτῶν ΖΙαμοκρίτα πολλάκις εὔξατο τὰς ϑυγατέρας ταχέως γεννῆσαι παῖδας τιμωροὺς τῷ πατρὶ γενησομένους. πανταχόϑεν δ᾽ ἡ Ζίαμο- τὖ κρίτα περιελαυνομένη ἐτήρησέ τινα πάνδημον ἕορ- τήν, ἐν ἧ γυναῖκες ἅμα παρϑένοις καὶ οἰκείοις καὶ νηπίοις ἑώρταξον, αἱ δὲ τῶν ἐν τέλει καϑ' ἑαυτὰς ἐν ἀνδρῶνι μεγάλῳ διεπαννύχιξον᾽ ξίφος τε ὑποξω- σαμένη καὶ τὰς κόρας λαβοῦσα νυκτὸς ἦλθεν εἰς E τὸ ἱερὸν καιρὸν παραφυλάξασα, ἐν ᾧ πᾶσαι τὸ μυ- στήριον ἐπετέλουν ἐν τῷ ἀνδρῶνι' καὶ κεκλεισμέ- vov τῶν εἰσόδων, ξύλα ταῖς ϑύραις πολλὰ προσ- νήσασα (ταῦτα δ᾽ ἦν εἰς τὴν τῆς ἑορτῆς ϑυσίαν ὑπ᾽ ἐκείνων παρεσκευασμένα), πῦρ ἐνῆκε. συνϑεόν- ss vov δὲ τῶν ἀνδρῶν ἐπὶ τὴν βοήϑειαν, ἡ Ζαμοκρίτα τὰς ϑυγατέρας ἀπέσφαξε καὶ ἐπ᾽’ ἐχείναις ἑαυτήν.
1 κράτιστά ve] malim τὰ κράτιστα
I