<5> V Class Smithsonian Institution Libraries Purchased from the CULLMAN ENDOWMENT . ■' : .4 ' f f (j fw/rii g v’ 9, f> «i Hi PH. 4’ MEI. ac PEOPESSOl MEWCIFAE PATAVINUS PROSPERI ALPINI, MAR0STICENS1S, PHILOSOPHI, MEDICI, In celeberrimo Lyceo Patavino Pharmacise ProfefToris Ordinarii, Hortique Medici Praefe&i, HISTORIAE iEGYPTI NATURALIS P A R S PRIMA. Qua continentur RERUM ALGYPTIARUM L / B R I O U A TUOR. OPUS POSTU MU M nunc primum Ex auSioris Autographo , diligentiffime recognito, editum; at- que ex eodem Tabellis iEneis XXV. illuftratum 1 ibi , & omnibus notam facerem , videremque non eam ejfe in me fa- cultatem , ut aliquid ipfe proferre pojfem , quod *■ Nomi - DEDICATIO. Nomini Tuo dicatum teflatam faceret hanc meam in Te voluntatem , prafertim cum mea me vita ratio ab ineunt e prope at at e fufcepta alio avoca P fet ; dolebam acriter vicem meam , quarebamque ajfidue qui mihi facem pr a ferret , & via?n aliquam commonflraret , qua ad id, quod tantopere cupie- bam , aliquando pervenirem . Ecce autem dum pcrfo propoflti tenax , occafio oblata mihi benigni- tate Viri inter Patavinos non folum genere , JWd etiam litteratura nobilis , Ludovici Campolongi , qui cum plurima praefliterit mihi , & adhuc pro- flet fngularis humanitatis officia , etiam illud ad- didit, ut copiam faceret Bibliothecae fua.\ in qua magna cum voluptate frequenter ver fatus , inter alios egregios Codices , Opus Manufcriptum anim- adverti de rebus Agyptiis a Profpero Alpino com- pactum , Philoflopho ac Medico magni nominis, in Gymnaflo Patavino olim Pharmacia; Profeffiore , Hortique Medici PrapeSto ; quod cum femel ite- rum ac ftepius libentiffime perlegiffiem , digniffimum vifum efl quod e tenebris erutum lucem afpiceret ; propter e a quod & utiliffma multa contineat & ju- cundijfima. Agit enim de vicius ratione Aegyptiorum , e orum- que balneis, exercitationibus , cibo , potu , tempe- ramento atque habitu, morbis quibus confli St antur , medicamentis quibus utuntur : Salem exhibet Agy- pti- DEDICATIO, ptiacum , atque nitrum, chalcanthum , alumen , pides plantas , radices , frutices , arbores ; de qua- drupedibus , pifcibus t-infe£f is JRgypti fermonem inflituit : JEgyptum infuper defcribit dotlijjimorum virorum monumentis adeo celebrem , urbefque prae- cipuas regionis illius , quas ipfe obivit , pyramides ejus , fepulchra , regimen , 0^\r, ludos , popttloruni mores , religionem’. Nili praeterea jluminis incre- mentum , dimenfionem , incifionem ad agros irrigan- dos ob oculos ponit , aliaque pertrathit , qu non modo litteras ada- mare , fed etiam earum cultores impen/e fovere , atque , omni ope juvare: quem fi boni Juperi / ludio- rum Moderatorem Gymnaflio Patavino aliquando da- bunt , prx clare fecum a Eium judicabunt , re que ip- fa fentient qui (e litteris abdiderunt , honefiiffmm- que huic palejhne operam navant. Ita enim mihi perfuadebam , fieri nullo modo pojje , ut qui optimis difciplinis a prima aetate imbutus fuijfes , qui fla- grares immenfa cupiditate di/cendi , qui longe a Patria maria terrafque emeufus multa nota fles , Pro fperum Alpinum non benigniffme exciperes , na- tum educatumqae in finu felici fima Venetorum Rei - publicat , a Principibus expetitum , Medicinam profePtum tanta cum laude in ipfa Alma Urbe Ve- netiarum , mox datum ab Augufio Senatu Gymna - fio atque Horto Patavino ejusdem Scientia Prae- ceptorem, illum inquam Alpinum , qui eorum qtice fcripta reliquit ad memoriam flui nominis Jempiter - * 3 nam , i DEDICATIO. nam , ad utilitatem Reipublic£ litteraria , ad fru- Bu?n uberrimum Jiudio forum, pleraque non ab aliis tradita accepit , fed prafens ipfe vidit , prafehs obfervavit , profens fcrutatus eft ; qua autem pr XIII. D? XIV. ZV Stragulis JEgyptiorum , ipforum accubandi modo , deque v ifis qua apud cos in ufu fmt. XV. De itinere ad Mecham , quod quotannis menfe Septembri de- votionis & mercatur f caufa fit. XVI. D? Comr diis qua in Nili Fluminis incifione fiunt : de Circulatoribus , f/? rufticis mulieribus jaltatrkP bus , rf/Z* ludi genera facientibus. XVII. D? cibis quibus sEgyptii utuntur , deque potu. ' XVIII. D? JEgyptiorum temperamento atque habita. ** 3 XIX. D^ INDEX CAPITUM. XIX. De morbis quibus JEgypti regio divexatur, XX, De Arabibus JEgyptum habitantibus. LIBRI SECUNDI C A P. I. De Scientiis quibus JEgyptii dele Piantur. II. De Mahemetana religione , atque de Lege in qua plerique Maurorum vivunt. III. De Orandi modo , quem Mauri ob fervant , atque de viris Mauris religiojis. IV. De Chrifiianis qui JEgyptum habitant , 13 primo de Graecis, V. De Chrifiianis Cophtis , 13 de Reverendis Jefuitis , qui in JEgyptum mififi fuerunt a Pontifice Maximo Gregario XIII. ut Natio Cophta Ecclefue Romanis concilia- retur. VI. De Paulo Mariano Confulatu Gallorum a Pro- Rege JEgypti [poliat o , deque Reverendis Jefuitis carceratis , quid fuerit deliberatum. VII. De Chrifiianis Cophtis qui in deferto Divi Macharii vi- vunt , vitam a fperrimam ducentes. VIII. De Hebrceis JEgyptum habitantibus , atque de Natham Coem ditijfimo ex vebligalibus portoriis Alexandria. IX. De Medicina JEgypti , atque de Medicis JEgypti. X. fihtibus modis JEgyptii fanitatem tueantur : qua occafione de vi Jus ratione , de evacuationibus 5 purgationibus , deque exercitationibus , balneis ? capillorum cultu , (3 de variarum partium prafervatione agitur. XI. De Prolifiue facultatis in Viris pmefcrvatione , ac proinde de iis medicamentis , quie ad augendam Renerem JEgyp- tiis funt familiaria 5 agitur. LIBRI INDEX CAPITUM. LIBRI TERTII Gap. I. De tr affandis in hoc Libro , primum de Tenis , quas ALgyptus producit. II. De Sale in folo ALgvptiaco proveniente , atque de Nitro , III. De Lapidibus ALgypti. IV. De Smaragdis , qui in ALgypto effodiuntur. V. De Na fis Murrhinis , & variis Conchiliorum generibus, VI. De Lapidibus aliis ? quibus ALgyptus abundat . VII. De Calchanto , alumine , pompholyge , atque aliis metallicis medicamentis , qua in ALgypto obfervantur. VIII. Stirpes , qua in ALgypto proveniunt. IX. De fingulis plantis efculentis apud ALgyptios nafcentibus 9 & primum oleracea herbacea que confderantur. X. De Loti radicibus , quibus ALgyptii quotannis familiarius ve 'fcunt ur. XI. De radicibus quas ALgypti Culcas appellant , atque noftri colocaffias , quibus coffis familiarius vefcuntur. XII. De reliquis radicibus efculentis in ALgypto nafcentibus . XIII. De plantis Cerealibus , atque de leguminibus quibus ALgyptii abundant. XIV. De plantis non efculentis , qua in ALgypto nafcuntnr , aD que de ipfarum ufu. XV, De qutbufdam aliis fruffibus , & arboribus 3 quibus ALgyptus abundat. LIBRI INDEX CAPITUM. LIBRI Q^U ARTI C A P. I. De animalibus , qua in JEgypto vivunt , & primum de volatilibus ibi degentibus. II. De Pifcibus qui in Nilo Flumine , £f? in Iacubus JEgypti $ atque in muri capiuntur. III. De Infeftis animalibus , qua in jEgypto vivunt. IV. De Serpentibus JEgyptiis Familiaribus. V. De Animalibus lacertojis in JEgypto viventibus. VI. De Animalibus quadrupedibus domefticis , quee JEgyptiis funt familiaria , & primum de Equis , Afinis , £j? Mulis. VII. De Camelis , £9* Dromadibus , i» JEgypto aluntur. VIII. De quibufdam aliis quadrupedibus apud ALgypties viventi- bus , fcilicet de Bobus , Bubalis , Capris , Suibus , Canibus , £5? Felibus. IX, 2)e quadrupedibus Sylvejlribus in ea regione viventibus 5 quippe de Urfis , Lupis , Vulpibus , Leporibus , £««*'■» , Gazelis , Juvencis Sylvejlribus , , Cervis , Gliribus , Muribus , Muftelu , atque de Ichneumone. X, De Elephante ) Camelo-Pardali , Leone- Pardali , Zihetho. XI, De ww Simiarum generibus , £#<9, fent , atque complures ingreffi effent , redeuntesque denuo Sf oflium RERUM AEGYPTIARUM Lib. I. Gap. VI. 55 oftium arena fere obftru£lum cum offendiffent omnes egre- „ di nequiffe, fed duos ex iis ibi perno&are coatlos fuifle „ quorum alter Venetus, & alter Siculus erat , neque iftac die „ oftium aperiri potuit, nobte enim adventante, cum longe „ ab urbe abeflent , Arabum metu in urbem redire, focios- „ que ibi nodu relinquere fuit necefle , quos tamen non citra „ laborem fequenti die fanos eduxerant , qui fe a no&uis , „ aliisque volucribus , vefpertilionibusque tota ea nofte valde „ laboraffe retulerunt.,, Sequitur altera Pyramis qux priori paulo minor vifa eft, jaftu lapidis didita, de qua nihil aliud dicemus , quam ipfam exterius gradus per quos fiat afcenfus nullos habere ; quinimo latera fingula marmorea plana , perpo- htaque in ea obfervari, nullumque oftium exterius hucusque in ea fuifie cognitum per quod aliquis ingreflus pateret. Unde cum fepulchrum vel Regis alicujus, vel, ut multi exiftimant, Reginae cujuspiam extiterit , quod fane ab omnibus flEgyptiig vere creditum eft, credibile itidem videtur, ut per majorem Pyramidem intra ipfam fuerit ingrefius, quippe, ut a Reve- rendo Bigi primum fulpicatum , cognitumque fuifle nuper nar- ravimus , per puteum , atque per vias quadratas a profundo putei incipientes , quarum alteram ad Sphyngem proximam , alteramque ad hanc Pyramidem pervenire ex pyxide naviga- toria. certo deprehendimus. Tertia, longe minor, itidem depre- henfa eft undique claufa, nullisque gradibus exterius exor- nata. Longe plures, & in hac eadem planicie, aliae Pyrami- des parvae, & in aliis AEgypti locis extant, de quibus, cum illas non viderimus, nihil dicemus, uno excepto, quod omnes fint mortuorum fepulturae. Sed tandem ad magnum illum Coloflum , Sphingem vocatum, prope primam Pyramidem , ex maximo, integroque lapide extractum , venimus. Hoc qui- dem maximum faxum eft marmoreum , in quo ingens quaedam facies, latiffimaque, Cairum fpeftans , maximo fane artificio in omnibus partibus fculpta vifitur , namque ipfius mentum , os „ nafus , oculi , frons , auresque ex artis fculptura magno judi- cio exTculpta videntur : nullum in ipfo lapide apparet oftium per quod ingredi intus queas, at credibile eft, ut & a nobis di- E (ftum PROSPERI ALPINI 34 £tum etiam fuit , ipfum Coloffum per majorem Pyramidem proximam habuiffe ingreffum: credibile quoque eltipfam Sphin- gem , cum olim refponfa daret, intus Joca vacua habuiffe , ad quae facerdotes ingrederentur, ut refponfa Sphingis vice fup- plere poffent. Caput VII. De conditis JEgyptiorum corporibus , qua Mumias vulgus appellat , de que ip forum fepulchris . Credunt fiEgyptii , & merito quidem , Pyramidum ufum ad fepelienda, vel confervanda condita cadavera, fepul- chris vulgo vocatis multo antiquiorem effe. Unde & aliud (quod ./Egyptiis multis creditum eft) haud injuria itidem cre- di poterit , quippe totam illam planiciem in qua & Pyramides , & fepulturoe intus in lapides excavatis cernuntur , fuiffe mon- tes marmoreos , ex quorum lapidibus (etll hi foli lapides ad il- las ingentes P}Tamidum moles extruendas minime fuffecerint) ex parte Pyramides illas extruftas fuiffe , quae veritas hac una conjeftura facile confirmabitur , fcilicet quod tota illa planicies decem , & plurium etiam milliarium fpacio con- tenta, quae videtur arenofa, fit lapidea, non fponte a natu- ra, fed ab arte , fculptura fcilicet , elaborata, atque etiam, quod lapideis montibus fit contermina. Itaque poft ufum Py- ramidum pro fepulchris , qui fuit olim Regum , Principum , & Magnatum, invaluiffe poltea ufum confervandi condita ca- davera in quibusdam cubiculis intra hanc faxeam planiciem ex- cavatis, feu in parvis quibusdam cellulis lapideis exfculptis. Ita- que fepulchra illa innumera fere in ea planicie ad hanc usque diem integra fervata offenduntur, atque, ut fuit veterum /E- gyptiorum erga parentes , & amicos amor , atque humanitas benevola, ita curarunt, operamque dederunt, ut quemadmo- dum dum viverent, fimul effe gaudebant, ita poft mortem non minus usque ad refurreftionem mortuorum fimul, unde pa~ RERUM AEGYPTIARUM Lib. I. Cap. VII. ap- parentes ad fepelienda ipforum cadavera cellulas in lapide marmoreo excavatas fieri curabant , quae amicorum itidem fepulchris conjundtae e flent , & o Ilium etiam habebant , per quod ex una in aliam ingreffus pateret. Curabant fane ut in ipiis ad latera in loco eminenti reponerentur cadavera patrum familiae , fcilicet mariti , uxoris , filiorum : & mancipia , fervi- que conditi humi firati procumbebant, unus fupra alium, a- deo ut in ipfis parvis cubiculis in lapide excavatis fere om- nibus quae vidimus circa ipfarum parietes nobilium cadavera condita in loco eminenti fp e (Stentur , compiuriumque etiam nobilium & pictae figurae ex ligno parietibus affixae pendebant, atque etiam ex gypfo quorundam imagines confedtse , praefer- timque mulierum ex pibtura coloratae , habentes fleas par- vas auratas, AEgyptiis quibusdam antiquis charabteribus infi- gnitae. Dominicus a Rege , qui triginta , & plures quoque annos pro Veneta natione Pharmacopaeam , & Chirurgiam Cairi fecerat, ex AEgypto proximis annis Venetias reverfus , complura & virorum, & mulierum defunbtarum fimulacra & ex ligno , & ex gypfo cum fuis coloribus accurate configurata , & pidturis variis , pulcherrimisque ornata, Venetias tulit, quas cuidam antiquario cum multis aliis antiquitatis monumentis vendidit. Innumera intra eam lapideam planiciem cubicula concamerata extant , alia rotundae , alia quadratae figurae , cada- veribus medicatis plena. Ingrediebamur intra fepulchrum unum per meatum rotundum defeendentes, atque ex uno cubiculo per internum itidem foramen rotundum in alterum tranfivi- mus , & ex his in alia numero fere infinita. Non fatis certe habtenus veterum AEgyptiorum fapientiam in fuis cadaveri- bus in hisce fepulchris perpetuo confervandis video ab ali- quo , ut res ipfa expofeeret , fuifle debitis laudibus concele- bratam. Eam gentem apud quam olim ille fepeliendi mor- tuos modus fuit familiaris , Idololatram extitiffe, facili, cer- taque conjeftura aflequimur, quod fingula cadavera medica- ta , Mumise vulgo vocata, intus contineant aliquod IdoJum , aut vitreum, aut lapideum, aut aeneum, qua*. * Idola in ipfis va- E 2 rio- * Vide TAB. I. Num. 2. & 3. 3 S PROSPERI ALPIN I riorum generum efTe deprehendimus ; nos ex communibus plura habemus intra illorum corpora inventa , haecque qua- dantenus in facie, & capite humanam, muliebremque figu- ram reprefentant , quxdam figuras ignotas , quae bruta animalia ex infe6tis quaepiam efTe confiat. Nos intra quoddam medi- catum cadaver invenimus fcarabaeum magnum ex lapide mar- moreo efformatum, quod intra pedtus cum libanotidis coro- narii ramis colligatum , fuerat repofitum. Incredibile didtu , rami rorismarini , qui una cum idolo inventi fuerunt , folia usque adeo viridia , & recentia vifa fuerunt , ut ea die a planta decerpti, & pofiti apparuerint. Quae cadavera fpacio ad minus duorum millium annorum incorrupta, integraque fue- re in hisce fepulcris confervata, & duratura quoque in perpe- tuum funt. Sed unum non eft omittendum, fciiicet quibus haec corpora perpetuo duratura olim aEgyptii condire confueverint: de qua re opinionem vulgarem fuiffe confiat , ut compofitum medicamentum quo condiebantur cadavera , ex myrrha , aloe , croco, opobalfamoque eflet , quam forte fententiam fecutus eft Serapio, qui inquit. Mumiam fepulchrorum efTe myrrham, aloemque cum eo quod admifcetur iis de humiditate corporis humani. Strabo inquit, bitumen Judaicum olim ufiim habuiffe ad tuenda hominum cadavera. Diofcorides vero, Galenus, Diodorusque Siculus , atque alii ex veteribus cedriam fuilfe aptiffimam ad cadavera confervanda tradiderunt. Petrus Bel- lonius credidit biflafphalto omnia /Egyptiorum condita corpo- ra fuiife, a qua opinione non judico elTe difcedendum, cum Mumia , quae extrahitur ex conditis , feu medicatis illis cadave- ribus , nihil aliud efTe videatur ex colore nigro fplendente , odore , & quadantenus etiam fapore quam biflafphaltum. Non tamen ne- gandum in quibusdam nobilium cadaveribus prseter biflafphal- tum, fortaffe fuiffe additam myrrham, aloem, crocum ad o- dorem , & in aliquibus opobalfamum. Sed ut ingenue fatear veritatem , nos in Mumia nobilium cadaverum quae ex lo- cis eminentibus concameratorum illorum fepulchrorum, aliis humi ftratis fuperftantia , & fublimius pofita dignofcuntur , & in illa plebeorum , & pauperum humi ftratorum, nullam ma- nifefiam RERUM aEGYPTIARUM Lib. I. Gap. VIL 37 nifeftam differentiam, tametfi id diligentius fuerimus perfera- tati, ex colore, fapore, & odore obfervare potuimus. Ce- dria vero ea corpora non fuiffe condita, color, atque odor fa- tis tellari videntur , cum cedria non fit coloris bituminis , ne- que odoris , neque vel etiam faporis. Ignoramus etiam unde tanta cedrias copia , quae fuffecerit ad omnia fEgyptiorum cadavera condienda , fuerit illis fuppeditata. Sed de hac re, aliorum quoque elto judicium , haec enim obiter dixiffe voluimus , demum unum aliud quoque duximus animadver- tendum , fcilicet , Mumias antiquorum non fuiffe corpora JE- gyptiorum , Arabumque quovis modo ficcata ; maximeque quae in deferto ab arena fiiffocata interierunt , fiquidem com- plura in arena quod fit nitrofse facultatis quotidie ita exfic- cata obfervancur, ut perpetuo, fi in loco idoneo confervaren- tur , duratura , perinde atque illa quae medicamentis condita in fepulcris confervantur , forent. Multis in locis in JEgy- pto propter folum nitrofum , & arenofum , corpora quae in eo folo fepeliuntur in Mumias ficcantur, ex quibus omnes illos qui illorum corporum ficcatorum carnem liccatam accipiunt pro Mumia, fatis errare liquido conflabit. Hic addo ex Dio- doro Siculo , /Egyptiorum ufum ad fepelienda cadavera ; quip- pe ea domi plures dies fervata , poflea a Memphi per la- cum naviculis ad fepulcra , qua; X. milliarium fpacio dillant, deducere fuiffe folitum : Ex quo Graeci finxerunt animas mortuorum a Charonte per naviculam paludem Stygiam trans- vehi, ut ad campos Elifios deducerentur. Quod fi verum e fi- let , nos quoque lacum Stygium pertranfiiffe ad Mumias faepe profedlos haud dubitandum erit. Caput VIII. *De RaJJit , atqueTiamiata JEgypti nunc Orbibus. Radit efi; oppidum ad oflium Nili Canopicum , ab antiquis Canopus didtum, ab offio per quod Nilus in mare fEgy- utium exoneratur quinque milliaribus dillans. Alexandria per E 3 diem S8 PROSPERI ALPINI diem terreflri itinere ad hanc urbem itur , quae omnium rerum ad vietum attinentium eft opulentifllma : ab hac trium die- rum fpacio per Nilum flumen navigant: Locus eft virida- riis multis adprime amaenus. Ex Civitate Cairi in Damia- tam, olim Pelufium vocatam, quatuor diebus per alterum ra- mum Nili cum illo qui ducit Raflit , atque cum mare Aegy- ptio , Deleam infulam conftituente, parva navicula pervenimus , atque eundo fupra flumen coa&i fuimus cum latronibus pu- gnare, quam ob caufam itinera in Aegypto folent efle peri- culofiflima. Dum per Nilum navigaremus vidimus planiciem fertiliffimam , atque amaeniflimani utrinque a natura factam , & quo proprius Damiatse appropinquaremus, multo amaenior vifa eft , quoniam plus ea pars /Egypti , quod fit aliis humi- lior , a flumine , & commodius irrigetur. Parva Civitas eft , intus fatis indecora, quae villam potius aemuletur , opaca, immunda- queeft: portum in allio Pelufiaco haud multum diftantem habet opportuniflimum , ad quem naves multae e Hierofolyma, Sy- ria, Cypro, Creta, & ex aliis locis navigant, quae pifeibus falitis onerantur. Juxta hanc urbem in Nilo ranas, quae pau- ciflimae funt , luteique fere coloris , offendimus , quas nusquam in alio Nili loco nos audiveramus. Loca extra urbem pofita nobis amseniora vifa funt quam alia in PEgypto videre potue- rimus ; neque alia ratione id evenire putamus , quam quod habeat folum demiffius , majori fluminis aquae , quae ibi copio- fior abundat, inrigatione foveatur. Nufquam viridaria neque nu- merofiora, neque pulchriora, fecundioraque in Aegypto vifuntur , quaeeffoflis ab canalibus circumdantur (perinde ac agri in Italia) Nili aqua plenis, in quorum fuperciliis Caffiae arbores, inftar nu- cum juglandium in agro Patavino virentium, pro vitium fu- ilentatione habent ; unde cafliarum racemoli flores multi aurei coloris in vitium foliorum amseniflinio colore expanfi, mifti- que afpectum reddunt jucundiflimum. Haec viridaria abundant mufis. copiofioribus , iisdemque vegetioribus pulchrioribus- •e onbd arborum altitudinem , & caudicis craflitiem accedenti- bus quam alibi viderimus ; malis itidem citriis , aurantiis , li- monibus , liguilris /Egyptiis , paliuris , atque aliis Itirpibus , quae RERUM AEGYPTIARUM Lib.I. Cap. VIII.&IX. 3 p quae fingula fimul mixta afpe&um in ipfis viridariis reddunt ju- cundiffimum, atque amaeniflimum. Via eft lata ab hac Civi- tate juxta Nilum flumen quo Damiataitur ad Villam Menzela- vi vocatam, foflis latis aqua plenis, agris, viridariisque inter- ftin&a , quod eft ita in AEgypto rarum , ut nullibi alias inveni- ri queat, quando in hac regione vel campi fint, vel arena, vel flumen, ita ut nullae vise in tota fiEgypto exiftant, cumque in ea via ambularem, videbar mihi efle juxta Patavium, in via qua itur ad Reverendos Capucinos per locum Vantium nuncupatum. Caput IX. De Calice in Templis , domibusque JEgypti picto 7 atque de ejus hifioria. XT nilum Templum, nullaque domus fere in /Egypto reperi- JL^itur, maxime vero in Cairi civitate, quae multis in locis piftum vel infculptum f calicem cum hoftia , & duabus tedis utrinque non habeat. In Syria quoque iidem calices picti in multis locis reperiuntur , qui cum Syria fub Atgypto e flet , etiam iflhic obfervari caeperunt , quod in Federici Imperato- ris ab Rege iEgypti capti memoriam fieri afferunt. Inquiunt enim illum Imperatorem, Hierofolymam ex Mahometanorum dominio liberare cupientem, per fe ipfum primum eam fiEgypti regionem explorare voluifle , ut vires tanti Regis AEgyptii , cujus imperio tota Hierofolyma flabat , ejusque potentiam oculatius cognofcere poflet: de qua re Alexandrum Tertium Pontificem maximum confuluifle , eique foliipfius defiderium , inftitutumque aperuilTe : illud Pontifice annuente , laudante- que , iter aggrefium fuifle. Quse tamen omnia quidam a fe- cretis Pontificis , Imperatoris odio , ementita iplius Pontificis manu , & flgillo ipflus , vEgyptio Regi ficripflt , eoque Chri- ftianorum Imperatorem iturum fignificavit, ut ^Egypti opes, & flatum perfionatim cpgnofcat, quod Tlierofolymam expu- gna- t Vide TAB. I. Nurn. 4. 4® PROSPERI ALPINI gnaturus eflet, fignaque praecipua quibus Imperatorem reco- gnofceret addidit ; Quae omnia Rex AEgyptius libentiflime au- divit , continuoque cuflodes pofuit in locis omnibus maritimis ad quae Naves feruntur ; ipfisque imperavit , ut omnes qui ad ea loca pervenerint , ad fe ducerent. Nec multo poli Im- perator cum facerdote appulit ad vEgypti portum , qui ad /Egyptium Regem adduftus , probeque ex fignis recognitus , accuratiffimeque inrerrogatus quis eflet, quamobrem /Egyp- tum adiiflet. Ad quem Imperator cum refpondiflet , fe efle hominem Germanum , qui cuperet fanftiflimaloca in Hierofoly- ma , & videre & adorare. .Egyptius Rex tunc dixit : Non me latet te Imperatorem Romanum Chriftianorum efle , teque huc ve- nifle , ut haec regna mea videres , atque deinde ipfa bello in- vaderes: quod cum firmiter negaflet, ei literas, quas falfo a Pontifice acceptas credebat , offendit : quibus leftis , dum annu- lum Piscatoris; ementitamque Pontificis fubfcriptionem intue- retur Imperator, obmutuit, & quid amplius refponderet , ut iterum in negatione conffanter perfeveraret , non habebat, eaque literarum vifione viftus , perfuafusque , fiium fecretum in (ti tu tum yEgyptio Regi a Pontifice proditum fuifle , aperte Imperatorem fe efle , fafliis eff ; illuc vero minime venifle ex- ploratorem affirmavit • fed ut fanftiflimum Chrifti fepulcrum inviferet , ac adoraret : at per yEgyptum viam , iterve ea proefertim caufa tenuifle , ut oculis ufurparet , qute de illius Regni potentia , atque Regis optima moderatione audierat , miraque qu3e in eo Regno elfe fama erat, confpiceret, cogno- fceretque. Verum multis inter iplos diftis, adduftisque, in eam fententiam AEgyptius Rex adduftus eff, ut tantum Im- peratorem honorificentiffime exciperet , atque ut totum iEgypti Regnum libere inviferet, fi vellet, concefllt. Neque enim, inquit, veffra arma timeo, licet aliis Regibus iftudnon place- ret, quippe hoftilem Regem fua Regna, potentiamque explo- rare. Imperator per multos dies in AEgypto moram traxit , perpetuo magno honore ab AEgyptio Rege affeftus , cumque vidiffet tanti Regni , Regisque opes , magnificentiamque , a Rege facultatem petiit Ilkrofolymam verfus proficifcendi , ad dfups* I RERUM AEGYPTIARUM Lra.I. Caf.IX. 4"» fuosque redeundi , quod ut facilius obtineret , fe illi eam auri fummam daturum promifit ; qua capti Imperatores redimun- tur. Quam rem ut libentius (fubdidit) mihi concedas, ti- bi pignus relinquam , quo mihi nihil carius, neque in terra, neque in caelo efl. AEgyptius conditionem accepit, cui Impe- rator Calicem , facrofandtam fynaxim in arcula claufam cum duabus accenfis tedis una cum facerdcte cuftode reliquit. Ve- rum enim vero polt multum tempus AEgyptius Rex , quid Im- perator pro pignore fibi reliquerit fciendi avidus , arculam aperiri juffit , in ipfaque invenit Calicem cum holtia & dua- bus parvis tedis accenfis , tot diebus minime confumptis. Qua: res omnibus fuit plurimum & admirata, & concelebrata: at- que exinde coeperunt omnes AEgyptii Calicem cum hoftia , & duabus tedis accenfis foris in parietibus atque in Templis , ac sedibus depingere, vel fculpere , deincepsque noflros facerdo- tes fumme venerari. Imperator locis fandlis Hierofolymoe vi- litatis, eaque fumme veneratus , domum reverfus, infignem auri copiam, atque longe majorem quam eipromiferat, muneraque tanto Imperatore digna ad Regem mifit , arculamque cum cultode recepit. Pofteaque eo ipfius ira odiumque adverfus Pontificem venit , ut ipfi bellum inferret , quem fui prodito- rem crederet ; quod magnis colludiis copiis fecit , ipfumque Roma fugere coegir. Cumque Pontifex Veneriis (ubi diu in Coenobio latuerat ) recognitus effet , a Senatu fummis ho- noribus'Tufceptus , affedlusque fuit. Quod cum Imperatori innotuifiet, claffem contra Venetos mifit, Othone filio duce, qui quamvis viribus Venetis longe fuperior eflet, tamen ejus providentia, quae innocentiores femper defendit, a Venetis fuperatus, Venetique Senatus opera proditore cognito, Ponti- fex innocens in fuum locum magno honore reftituitur. Haec efl hiftoria Calicis, qui cum duabus tedis accenfis multis in locis pictus , fculptusve, etiam hac noltra aetate fpedlatur. De qua hiftoria illud unum AEgyptiis credendum duco , quippe Regem quempiam , fortafie Ludovicum V. non Imperato- rem fed (Galbarum Regem)in AEgyptum profectum ab AEgyptio Rege captum fuiffe , illique pro pignore rebitam Arculam ha- F ben- PROSPERI ALPINI bentem calicem cum hoflia , & duabus tedis. Quod vero Fe- dericus primus Imperator, Barbarofla vocatus, fuerit ille, qui in /Egyptum fuerit profectus , & captus , & reliquerit pro pi- gnore eam arculam , plane ab omni hifioriarum veritate abhor- rere videtur , cum nusquam legatur ipfum iviffe in /Egyptum. Neque verum eft ipfum, Alexandrum Pontificem de ea in AL~ gyptum profeftione confuluifle , etenim omnium hifioriographo- rum firmifiimo teftimonio confiat, Federicum odio habere caepif- fe Alexandrum fummum Pontificem , quam primum ipfe fuerit in Pontificatu eleftus , qua de caufa duos Antipapas Imperator contra ipfum fubftituit , eosque defendit : nunquam vero confiat Pontificem hunc fuifie allocutum , nifi polteaquam Pontifici Venetiis fuit reconciliatus , & Pontifex in locum refiitutus. Credo equidem aliquibus dicentibus in /Egypto ab /Egyp- tio Rege eo modo quo de Federico Imperatore didlum efi, captum fuifie quendam Galliarum Regem in quem hifioria Ca- licis , & non in Imperatorem confultius erit referenda. CAPUT X. De JEgypti gubernatione , atque de Tureis qui freefunt Aegyptio Regno. Quemadmodum olim /Egyptus optime regebatur, triplex- que gentis genus antiquitus hanc Provinciam habitabat , ita nunc fere itidem obfervatur, quippe ut una pars ifiiusce gentis milites fint , altera facerdotes , tertia agricolae , atque coloni. Etenim Turearum Reges provinciam quam bello ce- perint, populumque quem fubegerint, fiioque imperio adjun- xerint, propriis legibus , ut vivant permittunt, nifi aliquam defedtionem , aut tumultuationem ipfum fecifie praefenferint. Quod quidem, & in omnibus locis, maximeque in /Egypto obfervatur , ubi adhuc horrea fervantur , quae fandius Jofeph in- ftituit, legesque quas publicavit in agrorum divifione (quos fa- me ingruente ab /Egyptiis fuo Regi emit) polteaquam RERUM jEGYPTIARUM Lib. I. Cap.X. 43 illis illos reddidit , ea tamen lege ut quintam frugum partem quotannis Regi darent , quatuor partibus pro fe iplis referva- tis , & pro femine, &pro familiarum nutrimento. Quae con- fuetudo inviolabiliter ab AEgyptiis Regibus fuit obfervata, quoad in Turearum ditionem redabli funt , fub quibus non minus eadem fere aliquantifper mutata fervari confiat. Hor- reis quidam praeficitur , qui decem aureorum millia in annum quae (lum facit; fervans etiamnum legem quam Amafim Re- gem (auctore Herodoto ) tulifle ferunt, quippe ut finguli quot- annis apud Nomarchen, hoc eft Praefidem, offenderent unde viverent, & qui hoc non faceret, aut genus vitae Praefidi ap- probare non pollet , huic poena extremum fuppiicium eflet. At vero qui hac aetate vitae genus probare nequeunt , inter fu- res recenfentur , ficque morte puniuntur. Hanc legem ab iEgyptiis Solon, Grcecorumfapientifllmus, ad Athenienfes , ut creditur, detulit: hanc & Areopagitae , ut Athenaeus refert, fua in ditione exercuere. Eandem propemodum admini- ftrandi rationem nunc in AEgypto Mauri fervare videntur , quae fub Augufto, & Tiberio Imperatoribus fervabatur, quip- pe ut Prorex eflet qui totius AEgypti curam haberet , hunc Bafla nuncupant , cui annuum ftipendium a Turearum Im- peratore conftitutum eft ad centum , & viginti millia aureo- rum. Deinde eA qui Graecis Dicaeodotes, AEgyptiis Cadi no- minatus , in cujus poteflate eft hominum lites atque con- troverfias judicare , ac dirimere : Sunt & alii duo , unus Baitelmal , qui a Romanis Rationalis dicitur , earum in- quam rerum indagator , qui aflertorem non habent , atque eorum non minus quae in Regem recidunt, quae fisco fcilicet obveniunt, non aerario. Alter eft Quaeftor, quem Defterdar vocant. Quo facile crediderim hos omnes ordines ex Roma- nis ad Mauros defluxifle. Sunt & in AEgypto viginti quatuor militum duces , quorum quisque ftipendium habet quatuor ad minus aureorum millia in annum. Hos Sangiach nuncupant, funt & quatuor his inferiores , quorum duo militibus equeftri- bus praefunt , duo vero pedeflribus , hos Aga dicunt , & eque- ftres milites Spahi appellant. At pedeflres duplici nomine di- F 2 cun - 44 PROSPERI ALPINI cuntur , quippe Giannizari , & Afap. Hi flipendium minus habent , ilii vero majus , iique Giannizari funt , qui domi,, & foris Regem cuflodiunt, ut plurimum ex Graecis oriundi „ ex quorum filiis fingulis annis partem decimam Turea accipit. Horum quatuor ducum unusquisque,- ad duorum millia aureo- rum in annum habet. Sunt & Cairi fexcenti milites ab iis Chiavus nuncupati , qui gradus militiae ficuti ducibus illis qua- tuor, efl dignitate inferior, atque flipendio, fic milites eque- ilres , & pedeflres idem antecedit. His Rex utitur in lega- tionibus; ii funt curfores, & tabellarii. At cum tabellarios me- minerimus , non poffum non recenfere antiquiffimam & memo- ratione dignam vEgypt iorum confuetudinem , quam & adhuc fervant , nimirum de Columba , qua utuntur tabellarii loco. Etenim & Cairi in Arcis quadam turri Columbas alunt , & , in loco ad quem trium dierum fpatio tabellarii perveniunt, non, minori diligentia , feparantque has quae fe mutuo diligunt , quippe mares a fxminis , ita ut mas ad unum locum portetur, & in alterum faemina, quaeque ita affuefiunt , ut fi relinquatur fsemina,. flatim volet ad turrim in qua efl mas, quem diligit;, fi vero in altera turri ab ipfa diledtus mas relinquatur , five fo- 1 is e turri excludatur , continuo ad locum in quo adeft diledla , ejus uxor citiffime convolat. Hoc modo Columbis multis af- iuefaefis , tabellarii loco utuntur. Siquidem cum ad locum a Cairo diflans trium dierum fpacio , in quo Columbae intus clau- fse, & feparatae a fuis maribus confervantur, aliquis Tabella- rius pervenerit , flatim qui loco praeefl fchedulam parvam fub ala unius Columbae colligat, veniffeque tabellarium Proregi in ea nunciat , columbaque dimiffa , illico ad Turrim alteram,, ubi efl quem amat, evolat, ficque Tabellarii adventus femper prsenunciatur , raroque Proreges imparati offenduntur. Sunt etiam in ea civitate quatuorcentum alii milites fuperiores pro- xime enumeratis , quos Mutafarracha nuncupant, gradusque. ipforum efl honefliflimus , hique funt ab omni onere immu- nes , neque ad bellum , neque alio proficifci tenentur , nifi eo & Rex fimul fe conferat. Nec folummodo ad bellnm Regem euntem concomitantur , fed & quocumque Rex fe contu- lerit RERUM AEGYPTIARUM Lib.L Cm».X. a$ Ierit eo & ipfi concedant,- Sunt in AEgypto & alii militum , ducumque gradus , quos nunc recenfere non eft hujus loci , quos omnes AEgyptus brevifiimo tempore locupletat. Unde non parvum fit certamen inter Turearum Imperatoris Servos, uti iis Cairus contingat , multique ideo funt, qui ut Cairo prae- ficiantur, imperatori centum mille aureos perfolvant , duo- que loca praecipue ambiunt Tureae , AEgyptum , & Graeciae praefedluram ; nec AEgyptum immerito : Etenim is , qui ejus Provinciae Praefedlus defignatur, antequam Cairi urbem ingre- diatur , munera, & honoraria ad centum aureorum millia re- cipit, quae habet & ab eo qui AI exandriae Biarchiae praeeft, & ab iis qui praefunt AEgypti Provinciis , quas Nilus utrimque , fcilicet dextrorfum , & finiftrorfiim efficit. Et quamvis Pro- rex, five Praefe&us, quadringentos homines fuo fiumptu alat, eisque ex fuo ftipendia tribuat , praetermifils aliis lumptibus , qui maximi funt, tribus tantum annis ordinarie quatuorcentum millia aureorum quaeftum facit. At quid dixi ordinarie qua- morcentum millia aureos lucrari? Cum AfiTan Balla Eunuchus, quem familiariter Medicinae caufa novi , extraordinarie praeter reditum quem in annum fingulum ad Turearum Imperatorem miferat , ex Columba commonitus ipfum effe Batal fadtum , ideft Proefedlura a Rege privatum , Hebraimumque Baffa ejus loco Proregem declaratum venire , ut caput ei obtruncet, ex AEgypto abiens , Byfantium ad Regem Turearum iturus , in via abfeondidit bis viginti centum millia aureorum, quorum duobus annis quaeftum in AEgypto fecerat , praeter decem cen- tum millia cum aliis ducentis' millibus aureis, quos pro Cas- na, id eft pro reditu illiufce anni fecum ad Turearum Regem tulit. Et Hebraimus quidem Baffa, poft ipfum AEgypti Prorex, duobus itidem annis quibus praefecturam habuit , decies bis centum mille aureorum quaeftum fecit ; quae, curti Byfantium finita Praefeftura ad Turearum Imperatorem perveniret , pradentiflime quidem (quod ipfum non latuerit faepe auri copiam non paucis apud avarum Regem exitium attuliffe) ipfi Regi quaeftum in AEgypto coactum totum dono dedit, affirmans, tantam auri copiam ipfum , qui Regis mancipium fit , habere fas non effe. F i R ex PROSPERI ALPINI 4* Rex vero , facile ut eam reciperet indudlus , refpondit : liben- ter abs te hoc munus accipio, certus tuum erga me amorem iflac pecunia longe majorem efle. Itaque Praefedli in riEgypto magnum auri lucrum in fua PraefeGura faciunt, quod Turea- rum Imperatores fcientes , libentius fumma avaritia dudli ple- rumque huic provinciae Eunuchum Praefidem creant , ex iis praefertim , quos fecum ad mulierum cuflodiam habent , uc tandem moriente Eunucho res familiaris tota in Regem reci- dat, namque apud Tureas lex haec efl, ut qui absque filiis de- ceflerint , bona ipforum , non in fuos , fed in Imperatorem, recidant. Caput XI. De JEgypti Opibus , fcilicet de reditibus ; de puliitie , de equis , equitibus , atque ipforum Ludis . Nullam opulentiorem riEgypto regionem efie certo affir- mari potefl, quae regio haud injuria rerum parens a mul- tis vocata eit , quippe quae regio fertilifiima , ac ita optima fit , ut ab antiquis pofleritatis memoriae traditum fit regnante Au- lete , Cleopatrae parente , quem peflimum virum fuifie ex hiflo- riis conflat , ejus reditum fuifie duodecim mille aureorum. Hoc vero tempore fepdngenta millia aureorum ex confueto proventu Byzantium lingulis annis ad Turearum Imperatorem Odlobri menfe mittuntur, & nonnunquam decies centena millia, audio ab extraordinariis ordinario reditu ab riEgypti Prorege. Ipfe enim , ut libi Turearum Regem benevolentio- rem reddat, plerumque augere fludet Casna, idefl Regis or- dinarium proventum , nedum ex furreptis , expilatisque ab iEgyptiis, fed vel etiam ex fuis propriis pecuniis, aliquando ducenta , aliquando trecenta millia , & frepe etiam longe plura aureorum addendo. Quinquaginta millia miniflri in fuos fumptus confumunt : Quinquaginta millia ipfius Regis manda- to RERUM AEGYPTIARUM Lib. I. Gap. XI. 47 fo Meccham, Felicis Arabiae urbem , afportantur, ut & pau- peribus, qui Mahometis eorum Pfeudoprophetae templo maxi- mo, in quo fepukum e fle dicunt, inferviunt , diftribuantur , atque ad peregrinos , qui pauperes funt , ibi alendos. Reliquum vero reditum, cum in militum fdpendia in AEgypto impen- duntur, tum in nonnullas naves, & triremes, quacGues quo- tidie extruuntur , nec minus etiam in fdpendia militum, qui quotannis ad Felicem Arabiam mittuntur , ut omittam quod ex- torquent, expilantque Duces, milites, atque Prsefedti, qui il- lico cum illuc venerint , ditefcunt. AEgyptus eam hordei , tritici , fabarum , atque quorundam leguminum copiam pro- ducit, ut ad tres provincias nutriendas fat eflet , unde fit, ut eorum infignis copia Meccham , & in Indiam deferatur , hxcque fere femper viliori pretio hic venduntur, ut per annum ibi hominem quatuor aureis tritico abunde alas, equum vero totidem hordeo nutriunt. Ex hoc loco Turearum Rex claflis commeatum petit, & igniferum pulverem pro bellicis tormen- tis, non minus , & funes, & fporras. Pulli in AEgypto , non Gallinae, fed fimi equini calore generantur, & in ea quidem copia, ut ipfos , non numero, fed menfura vendant, ova- que fexaginta fextertio , id e 11 numo argenteo maidino vocato emas. Sed de pullorum generatione pofterius accuratiorem fermonem habebimus. Equos pulcherrimos , omnibusque nu- meris abfolutos lt3ec regio producit , velociflimos , audaces, difciplinabilesque , ut velociores , & qui freno magis obe- diant, nullum alium alibi reperiri ferant. Horum aliqui duo- bus mille aureis flant , & multo pluris. Inter equos autem deliguntur fpadices aurei coloris, non minus, & ruffi, quos afear vocant. Quemadmodum vero optimos equos AEgyptus habet, fic & flrenuos habet equites, armis, viribus, dexteri- tateque prseftantiflimos , ut in Mauritanorum Regno nullum fupe- riorem, & parem neminem habeant: equum equitantes omnia quidem ea AEgyptii proeliant , quae non modo ab homine fie- ri, fed ne animo quidem concipi queant. Arcus, quos pul- cherrimos, & varii generis habent, currentes tendunt, & re- mittunt, atque in velociflimo curfu ab equo defeendere, & - ipfum PROSPERI ALPINI 48 ipfum confcendere magna dexteritate valent, hofleque adven- tante , cujus idlum effugere nequeunt , fe fub equi ventre ab- fcondunt , ac eo praetereunte , in ephippium redeunt ; hocque flratagemate vincere didicerunt, atque adeo, ut eorum non- nulli fint qui hac vafra arte multos occidant. Quidam curren- tes clavam in altum ejiciunt, eamque capiunt. Alii haftam e manu emittunt , eamque currendo praeveniunt , & capiunt. Alii equo currente ephippium folvere , & vincire folent : alii fuper equum redti flant currentem, alii fuper duos, multaque alia praeclara facinora faciunt, quae ad evitandum taedium prae- tereo. Ad hos ludos videndos femel in annum egreditur Pro- rex cum omnibus militibus , chlamidemque fericeam , au- ream, nec non iis flipendium dat, qui in ludis proeflantiores fe gerunt. Inter quos is ludus praecipuus ell. Erigitur extra Cairum in quadam planicie juxta locum Topana didlum pertica lon- giffima , in cujus faftigio ell pila aenea , quam qui currendo e- miffa fagitta attingit, praemium habet, & chlamidem- nihil- que pulchrius videtur , quam equites riEgyptios fimul confpi- cere , qui praeterquam quod ubique locorum in Turearum im- perio plurimi fiunt , Perfae quoque equiti , qui fummis laudi- bus concelebratur, riEgyptium equitem refiflere inquiunt: quo fit, ut, qui ad Perfarum bellum mittuntur duces, ab Impe- ratore legionem /Egy priorum petant , faltem pro ipforum propria cullodia. Pulcherrimi equitandi modi riEgyptii ancio- res primi fuerunt, ephippiis utentes, & parvis, & levibus, quae equo haud oneri exiflunt , auro , argentoque fulgentibus , nec non frenis, ac flapedibus gemmis ornatis. Unumquod- que ephippium feptingentas ad minimum argenti drachmas habet, faepeque ex iis ephippiis Regi Tureae quaedam aliquan- do dono mittunt, auro, margaritisque ornata, quae centum millibus aureorum xfdmantur. Equorum pulchritudini , equi- tum flrenuitati refpondet & induendi ratio; fiquidem, ut pluri- mum purpura vel liuntur, & ferico , nee non byffo, auroque. Enfes magni pretii gemmis ornatos, & auratos gellant: illum vero ex iis equitibus maximo honore habent, qui arcu ante- cellit, tanti pharetram faciunt, ut cum aliquis alterius fe£he ad RERUM AEGYPTIARUM Lis.LCap.XL ad Mauritanam deficit , ipfum equitando fagittam manu tenen- tem per urbem magna laetitia ducunt, & ut propemodum in- numeri magifiri reperiuntur , qui fagittam emittere docent , fic nullus reperitur AEgyptius dives, qui unum ex iis magi- liris domi non alat. Caput XII. T)e /Egyptiorum Servis. Inter ^Egyptiorum opes fervi connumerantur , quibus aE- gyptii, & Tureae maxime deledlantur: namque fervi fere innumeri Cairi ex variis provinciis convehuntur , fed omnium maxime ex Nubia,& Abiffia,cum pueri, tum puellse. In mul- tis Africae provinciis , praefertimque in provincia Nubum De- crur vocata, usque adeo miferrimam vitam homines ob foli fte- rllitatem ducunt , ut patres, matresque libenter proprios filios venditent mercatoribus , qui eos in AEgyptum ducunt , & tam vili pretio habentur , ut puer, puellave non plus aureo argen- teo apud eos sellimetur: fuique parentes vendunt ipfos, ut in alias provincias profedli , commodius, feliciusque vivant , cum in natali folo maxime Herili ii miferrime vivant. Unum ex AEgyptio Mercatore , ac ex aliis quoque auditum , confir- matumque eft , puellas virgines ofto , decemque annorum Mer- catores, ut in tam longo itinere quod ab ipfis in AEgyptum fit expeditius gradiantur , deflorare omnes , quod iis virginitas fit ad iter longum expedite faciendum impedimento. Servae mulieres triplici colore diftinguuntur: quaedam ajbae fiunt, quae vel ex Italia, vel ex Graecia, vel ex aliis locis captivae con- vehuntur, quarum ex pulchrioribus unam centum usque aureis vendunt: quaedam oleaginei coloris in nigrum dilutum rube- fcentis, cujusmodi quae ex Abes, id efi: ex Abifila convehun- tur, exiliunt. Hseque caeteris omnibus pulchriores , gratio- resque ab omnibus seftimantur, plurimique venduntur. Una Abes figmina, quandoque mille aureis propter ejus, & pulchri- G tudi- PROSPERI ALPINI $o tudinem eximiam, & venuftam gratiam , vendita ibi eft. Ne- que immerito, cum hae lint caeteris omnibus, praeter corporis elegantiam qua praeditx funt , venuftiores , gratiofioresque , at- que ita difciplinabiles , ut ingenio caeteris praeflent. Ipfarum corpus , boni eft habitus , fuccique plenum , prsfertimque fi fint in urbe enutritae : flaturae magis procerae , quam brevis vifuntur : fa- ciem longam habent, oculos nigros , inclinantem , oblongum , ve- nuftumque nafum , frontem vero magnam, &ut fummatim fa- ciem illarum dicam , elegantihima eft. Vafrae funt, hilares, venuflae, unde viris cariores exiftunt, plurimumque expetitae. Tureae idcirco longe pluris Abiflinam feminam quam extera- rum nationum feminas xftimant. Demum funt quae ex Nu- bia omnium maxime indecora forma cernuntur , quaeque minima fumma emuntur, emuntque ipfas ad viliora domus mu- nia obeunda, ipfisque pro veftitu tunicam ex linea tela ceru- lea concedunt , & pro vi£lu nihil aliud quam panem triti- ceum ( omnes ibi panem triticeum indiferiminatim come- dunt) cepas, atque aquam pro potu. Usque adeo fideles, fervi Abifiini efle ob fervantur , ut in Domini fui commodum potius mille mortes patiantur , quam quicquam adverfus ipfum vel agant , vel loquantur. Remonim , Arabum Princeps , vir quam- vis Turea , & nobiliffimus , & fpeftatae probitatis , quem ego fepe aegrotum curavi , quod ditifiimus eflet , ab Aflan BafTa , vEgypti praefedlo , infidiis aliquando captus fuit fimul cum fervo Abiffmo , cujus curse fuerant Domini opes pretiofiores. Hic a Prorege interrogatus an fciret locum in quo Remonini thefaurus fepul- tus eflet, cum tormentis cum ipfo ageretur, ut veritatem fa- teretur, refpondit : fi me nefeire ubi fit aurum , argentum, at- que gemmae Domini mei dicerem , falfum affirmaflem , fed et fi fciam ubi haec omnia fint, tamen millies mori potius quam ti- bi, vel aliis hoc dicam, patiar, ageque ut vis mecum tormen- tis ufque ad mortem , nunquam de me quicquam de iis audies. Longe plures alios id egifle obfervati funt. Servis itaque Tureae maxime deleftantur, praefertimque iis, qui militari ar- te, equeftrique difciplina perdofti funt, quos ita plurimi fa- ciunt , ut eos manumittant , aut ipfis uxores domi concedant ad RERUM AEGYPTIARUM Lib.I. Cap.XIL fi adgradumque & dignitatem eos evehant ; quod faciunt omnes , maxime vero divites, duces Sangiachi vocati, Defterdares t Cadi, atque AEgypti Proreges, qui femper centum, & plu- res etiam pueros habent , quibus praeficiuntur Eunuchi ; hos equitare , ludere , inque armis exercere /Egyptii ftudent. Ex his duodecim fele&ifiimos juvenes equefiris militiae peritos , elegan- tiffimos equos equitantes, anno a Virginis beatiflim® Partu MDLXXX. Prorex AEgypti Turearum Imperatori Byzantium dono mifit, qui ipfi fuerunt acceptiflimi, cum ipfisque pluri- mum deledlatus , quotidie currere , ludereque obledlabatur. Eundem fere modum in fervorum cura fervant Ture®, cujus in Craflo Plutarchus ita meminit. „ Servos pr®terea circiter „ quingentos artis fabrilis , & archite&ur® peritos emit , nec „ iis tantum ad propriae domus extru&ionem ufus efl; , fed ci- ,, vibus aedificare volentibus eorum operas mercede locabat „ „ ac fimul are® fpacium cuicumque pro arbitrio fuo ad ®di~ „ ficandum vendebat. Cumque argenti fignati maximam co- „ piam, & agros mirifice cultos, in iisque cultorum ingentem „ numerum pofiideret, minimi tamen h®c omnia facienda vi- „ debantur pr® maxima turba fervorum , quos variis artibus „ inltrudtos, habebat , le&ores , feribas , piftores , argen- „ tarios , procuratores , menfarios , quos ipfemet fumma „ diligentia curare , difeentibus aiTiftere , plerosque etiam do- „ cere confueverat. Ajebat enim prxeipuam Domini curam „ circa fervos efie oportere , cum fint rei familiaris tanquam „ animata inftrumenta. „ I I®c ad hoc transferri poffunt , mul- tos fiquidem, ut dixi, fervos emunt, iis, ut eorum feflam fequan- tur, fuadent, veltimentis, & donis alliciunt, voluptatumque, & divitiarum, atque libidinum illecebris eos ad fe trahunt : fin re- fragentur, minis, inedia, verberibus , convitiis cogunt , qui- bus adhuc repugnantibus, eorum operas mercede locant, ut fit Byzantii. Qui vero eorum dogmata Jubentes fufeipiunt, manumittuntur, flipendium iis decernitur, atque ut varias ar- tes edifeant, operam afiidue dant. Maxime autem Scrib®, futores , calcearii , tonfores , ephippiari.i , & id genus alii adeo ut multi reperiantur qui omnes artes domi alant. Omnes G 2 vero n PROSPERI ALPINI vero illos duo praecipue docent, literas , & equitandi modum', hunc quidem, quando nullus apud hos magni fiat, nifi ille fit & miles , illud vero , quod cum legere norint , impoffibile, quin eorum fedlae omnino addicentur , tum quia nullum alium iis librum legendum permittunt, quam eorum legem, quam memorise mandaverint, tum quod liber ille quem Alchoran nominant,, multis in locis habet, hsec dixit Deus, & praecipue in eo in quo a nobis diffident : fitque ut eorum feftam mordicus te- neant , qui eam a pueritia imbibunt , cum eas difficultates fubmoveat in quibus haeret animus , concedatque quidquid li- bido expetit , ut earum lex in vulgi gratiam videatur confcripta. Ex fervis , qui eorum feftam fequuntur, gubernatores creant per Turearum regna , quos adeo diligunt , ut cito illos ad iummum honorem evehant, iisque imperium committitur, non autem fEthiopi, non Indo, neque Nubi, non denique ulli homini nigro cujuscumque nationis , aut gentis fit , fed folummodo albis, inter quos fummopere diligunt Illyricos, Li- burnicos, quod eos nunquam perfugas, nunquam proditores, nunquamque a Turea defeciffe tradant. Epirotas vero armis multum prseftare putant , nec non Macedonas , atque qui t Ser via, Myfia, Thracia,, Iberiaque ortum habent,. Caput XIII, *De Nubibus . Nubes fub AEgypro efle conftitutos , alias quoque diftum ell , qui ab Arabibus incauti capiuntur , atque inde in ,/Egvptum inferiorem a mercatoribus ea copia adducuntur ut pecudum gregem videas, cujuscumque fexus & aetatis, qui nudi & vili venduntur, nec minus qui illos emunt fedulo infpi- ciunt, obfervant, ac experiuntur, quam facere foleant emen- tes boves, aut equos, aut alia fimilia animalia,. Horum Cairi proprium , pecuhareque emporium eft, & proprium vedtigal. Ex Nubibus itaque quotannis Cairum multi proficiscuntur , te- RERUM AEGYPTIARUM Lib. I. Cap.XIIL las empturi , fecum ferentes praeftantiftimas auri glebas , ipfius- que venam ponderofam , eoiore vigentem , quae pluribus auri guttis fcintillat , in qua vel plures aures lineae intercurfant , aerarioque publico eas vendunt, ut telas , ac veftes emant, ex lana , fericove confedtas. In ea regione nudi incedunt prae ingenti caloris aeilu ex calidiiTimo caelo in quo vivunt. Maho- metes fedtae veftigia infequuntur , atque in contradlibus ita fe gerunt, ut merces, quae illuc ab AEgyptiis deferuntur, nullo cuftode ibi relinquantur. Ita fevera Juflitia ea regio a fuis Re- gibus gubernatur, ut nullus vel etiam nodlu audeat aurum , vel argentum, vel aliud quod fuum non eft, fi in via offen- derit , accipere. In iftiusce gentis emporiis mos eft , nihil quic- quam nummis ut ematur , aut vendatur , fed omma fimul commutentur in alias merces, &, quod admirabilius eft, nul- lis verbis fiunt contraftus , fed fi quis eorum quae funt in em- porio, emere vult, quod pro illo dare ftatuit ad illud admo- vet, quod fi venditori commutatio placeat, non loquens em- ptor rem accipit, fin minus eam non tangit, ficque apud hos emptiones, atque venditiones fiunt, &, ut ingenue fatear, fi alicubi fides locum habet , in hac gente eft , eaque talis ob- fervatur, ut a decem annis ad AEgyptios Nubes quae fua non elfe putant, detuliffe conflat. AnnoMDLXXXI. NubumRex, ab quatuorcentum hominibus deduftus, Meccham proficiscens, per Cairi Civitatem iter habuit, Affan Baffae Proregi glebam venae aureae decem mille aureos nummos aeftimatam , dono obtulit : At Prorex ipftim benigne excepit , eique extra Civitatem cum toto AEgypti exercitu obviam venit, & quamplurimis mune- ribus ipfum donavit. Haec enim confuetudo eft , cum ali- quem Regem, vel Principem excipiunt, ut ipfi, milites, equi- tes, & equorum copiam offendant, atque per medios armatos tranfeat curent, quod quidem vifu pulcherrimum eft» PROSPERI ALPINI U Caput XIV. 2)* Stragulis , accubandi JEgyptiorum ufu , de que vajis , apud eos in ufu funt . 7Tj gyptii habent ftragula pulcherrima, tapetesque, & peri- xXj petasmata quibus ubique domos flernant , ibique etiam magno artificio contexuntur , modo auro intertexto , modo ar- gento , modo ferico , unde mirum non ell quod antiqui polte- rorum memoriae tradiderunt, flragula Babylonica oftingentis millibus ab homine privato parata elfe. Siquidem, & hoc tempore triclinia funt in iEgypto maxime fuperba, magnique pretii, eorum maxime qui a Tureis non funt expilati, fuper Itragulaque regia comedunt, feribunt, & legunt, quod & an- tiquitus eos fecifle patet tum ex multis aliis , tum ex Cleopatrae , ultimae ALgypti Reginae , caena , qua Marcum Antonium exce- pit, a quo ftupri mercede acceperat Phoeniciam , Syriam, Cy- prum , Ciliciae magnam partem, Judaeam, & Nabatheorum Arabiam , in qua ducenta & quinquaginta aureorum millia uno ferculo fecundae menfae confumpta funt , uti Rhodius Socrates auftore Athenaeo fcripfit. „ Cum autem Cleopatra obviam pro- cefliflet Antonio in Ciliciam , ibi Convivium Regium , opi- parumque inflruxit , in quo aulicum omne inftrumentum au- „ reum erat, gemmis etiam confertum, lingulari vasculariorum j, artificio. Erant etiam parietes purpureis, aureis peripeta- „ finatis obtenti. Duodecim igitur ad hunc modum tricliniis conftratis , & inftrudlis , Antonium ad convivium Cleopa- „ tra , quosdamque primorum vocavit , quos ei vifum fuit. Ibi „ Antonio apparatus magnificentiam cum ftupore admirante j *, omnia fe illi dono dare refpondit, & fubinde in diempolte- *hrum coenam ei condixit ^ ad quam cum venifiet ille pollri- „ die comitatus amicis, & proceribus, eo fplendore Cleopa- „ tra , atque ea opulentia convivium inftruxit , ut hefternus „ apparatus defpicabilis prae eo videretur. Ac nihilo fecius „ parato convivio , omnia itidem donavit , vifenda fane mu- nifi- » RERUM iEGYPTIARUM Lib.I. Gap. XIV. fi „ nificentia , cum unicuique convivarum permitteretur , „ & ledlum in quo accubuiflet , & vafa aurea prseterea au- „ ferre , ita ut cuique ledliflernio ceJTerint. His peraftis fub „ ingreffum Antonii comites , prout dignitate aliqua praecelle - „ bant, ita pardm ledticas geftatorias cum fervis ledlicariis , „ partim equos inflratos argenteis ephippiis referebant , qui- „ bus omnibus Regina ea, & face prtducentes afieclas, digredien- „ tibus reprsefentavit. „ Sumptuofe adhuc vivunt in /Egypto, epulasque lautiflimas habent, optime inftrudlas, & cupedias. Odoratis fummopere deledlantur, ut & pauperes indufia ligno aloe fuffitent. Mosco , & ambaro , nec non Zibeto , & Rel- zuino abundant. Ut omittam reliqua odoratorum genera, quae funt fiyrax , blseta Byzantia , idefl unguis odoratus, multaque alia , quae apud eos nullius funt pretii. Janci odorati pulvere modo folo , modo cum aliis femper manus lavant , quem e • Meccha deferunt. Anaclinteria habent ex holoferico villofo, & lodices fericeas , atque ea quibus eorum cubilia circumte- guntur manu dodla ex ferico , & auro funt confedla, variis floribus, & animalibus intertextis, in quo quidem opere ob- eundo mulieres Avgyptiae omnes alias mulieres antecellere di- cuntur. Ufum vaforum aureorum , & argenteorum yEgyptii reje- cerunt , ubi murrhina vafa adinvenere ; quae ex India afferuntur, & ex ea regione quam Sini vocant, ubi conficiuntur ex variis lapidibus, praecipueque ex Jaspide. Meritoque hac vafa omni- bus aureis, & argenteis praeferuntur vafls, tum quod mundis- fima funt , nec unquam inquinentur , tum quod vim quan- dam obtineant , & cordis roborandi , & venenis refiflendi , cum ex materia conflent, quae antidotus eft ad venena om- nia , a qualitate, ut ajunt , occulta. Varii coloris, & ge- neris funt hujusmodi vafa , quaedamque praeflantiflima repe- riuntur , quibus utuntur Reges, atque Primates, adeoque a Mauris magni fiunt , ut periti multi inveniantur, qui & fradla refarciant, hique nulla alia arte vivunt. His vafis, varia fidli- lia, quorum apud eos ufus efl ad potum aquae addimus. Pri- mum PEgypdi ea ad aquam refrigerandam ex terra alba, ni- troque aqua fub aciis parant. In Syria autem ex terra itidem alba,- $S, PROSPERI ALPINI alba, & fale per quatuor menfes a fole relictis. Nitrum, & fol ad aquae refrigerationem facere dicunt, nimirum quia vafa rara reddit, fi eque aeri frigido ingreffum praebeant. Mecchaead virium robur fiblilia conficiunt ex fpodio Graecorum , atque an- tifpodio. Multi Byzantii ex terra Lemnia ea moliuntur, maxi- me qui Lemno infulse praefunt , quae deinde Regi Turearum, & Proceribus dono dant , atque hoc modo a pelle , quorum Aulae nunquam ea carere folent, Reges prae fervantur. InMe- fopotamia , & Armenia , fere omnia fiblilia- ex bolo Arrneno conflantur. Multi & in iis vafis lapis Bezahar indunt , cum iis non careant, adeo ut ex folis Bezahar nonnulla vafa conflata vide- rim, maxime apud eos qui a venenis libi cavere ftudent. Heliopo- li diei unius itinere diftat Villa , quam Chafagbut vocant , in qua foditur terra rubore pallido adeo odorifera ut pro confi- ciendis fibtilibus ad multas regiones deferatur. Haec mirifice bibentes deleblat, vires recreat. Atqui ut vires fuas promat fiblilia per annum reponi debent, quoad fcilicet , & duritiam comparent, & aquae qua funt fubacta vis evanefeat, nifi aqua rofacea, autconfimili fint commifla , veluti aliqui facere folent. Apud Reges reperiuntur vafcula ex animalis , quod nobis uni- cornu , Mauris Chartit dicitur , parata • atque multi ex Rhi- nocerotis cornu ea parant, quod easdem vires obtinere cre- dunt. Anno elapfo quidam Princeps Arabum, ut quaedam a Rege Turearum obtineret, ei Paropfides quatuor ex unicornu gemmis magni pretii ornatas, vafculumque dono mifit ; qui- bus quidem adeo gratiam apud ipfum iniit , ut multa in eum largiflime contulerit, ipfumque ornaverit, atque ejus votis ple- ne fatisfecerit , artifici vero ea extruenti , ne quid furto furri- peret , afliftebat Arabs , quem cum aegrotantem inviferem , ea mihi oftendit, nonnullaque ramenta mihi donavit. In fibli- lia quibus aquam bibunt, omnes fere lignum aloe indunt, ea- que ferico artificiofe parato tegunt, atque variae notae aqute occurrunt, nam multa in vini locum fubftituunt, ut cinnamomi aquam, & confimile. Ca- RERUM AEGYPTIARUM Lib. L Gap. XV. 57 Caput XV. De itinere ad Meccham , quod quotannis menje Septembri devotionis , & mercaturae caafdfit. Singulis annis e Cairo quindecim , & viginti etiam AEgyptio- rum , Arabum , atque Turearum millia cujusque fexus, & dignitatis , Meccham per Arabiam Defertam orientem verfus fe conferunt , ut orent , & Mahemetes eorum pfeudo-prophetae fepulcrum videant, atque eorum non pauci, ut mercaturam exerceant , quibus praeficitur qui cum quingentis militibus eos tuto adducat , & reducat. Quadam igitur die Septembris con- ftituta, tota haec gentis multitudo ordinatim per medium Civi- tatis transeundo, difcedit : quem illius multitudinis difceffum ut fpeftent , eo omnes fere Cairini conveniunt. In hac pro- cefiione ordinatim progrediuntur quini finguli procedentes : pri- mo Dux venit, quem milites fequuntur: poft milites, quidam Religioforum , quos Siech Arabes , &noftri Santoni vocant, fo- lo indufio veftiti gradiuntur, Hi aequalibus intervallis quinque fimul , aut plures in orbem manibus complexi , continue in eo procelTu cum clamore vociferantur , Alia Mahemet Reful Al- ia, id elt Deum, atque Mahemetem Dei prophetam, in quo clamore , & vociferatione perfeverant quoad fpumam ex ore excutiant : Mahemetem fe aemulari credentes , qui cum An- gelum adloqueretur ( hoc enim llultae uxori Mahemetes ali- quando perfuaferat ) fpumam in terram proftratus ex ore emit- tebat. Innumeri fane ex iis peregrinationis gratia viri eum comitatum fequuntur Meccham profedturi , non minus & innumerae mulieres cujusque aetatis illud iter eadem cau- fa conficiunt ; quarum fi forte aliqua in eo itinere con- ceperit , is , quem poftea pepererit , ex Mahemetes prole de- claratur , qui in capite geilat obvolutum , quod Tur- pant ii appellant , viridi coloris , quod illiusce coloris aliis qui non fint ex Mahemetes prole geflari lege prohibitum eft. Ita- que omnis haec gentis multitudo Meccham proficifcitur, ut fe- li pu]. PROSPERI ALPINI f8 pulcrum Mahemetcs pfeudoprophetse ipfomm videant, vene- renturque, non minus ut ipfum in &a templo adorent, & o- rent. Hoc vero fepulcrum eft in Civitate, quae ab illis per an- tonomafiam Medina dicitur, cum Medina ad omnes Civitates nomen genericum lit, fed eo nomine ea Civitas vocata eft, quod habeat corpus prophetae illiusce gentis. Neque ipfius monumentum (ut perperam alii dixerunt) ex arca ferrea con- ftat , aut magnetis lapidis vi in aere eft fublatum, fed eft in ter- ra, ut nos a multis notae fidei accepimus , humili loco pofitum. Quanquam autem Medina e Cairo venientibus primum occur- rat, Mecchaque longius diftet oCto dierum fpatio, inter quam, & Cairum quadraginta dierum iter intereft, tamen Meccham primum redfa via fimul proficifcuntur , deinde redeuntes fepara- tim Medinam. Quod* fi omnes una Medinam venirent , cum aqua careat, unicusque tantum fit puteus , qui aquam fuppedi- tet, tanta multitudo hominum , & animalium fiti periret, quod ut vitent , non omnes fimul eo fe conferunt. Accedit etiam , quod monumenti locus tantam turbam non caperet. Mecchae eft delubrum maximum , Regiis, & fuperbis tapetibus ornatum , in quo lumen quoddam caelitus demiflum fe videre fibi ea gens falfo perfuadet. Mecchae , & Arabiae Felicis parti quidam , Seriph nomine, dominatur. Hoc autem nomine (ut dixi) omnes a Mahemete oriundos nominant , qui linteis coloris viridis fua capita obvolvunt. Seriph, ubi peregrinos, & duces, qui tres exiftunt , unus ex alia Felicis Arabiae parte profedius, alter ex Syria, tertius ex Masve , five Cairo, Meccham prope accede- re intelligit , quindecim millibus equitum, totidemque peditum fe accingit , Meccham relinquit, ad montesque fugam arripit, fi- lios duos obviam Ducibus mittens, fibi que cavet ne a Turea- rum Imperatore dolo capiatur, quod idem alias fruftra tentavit. Aqutedudlu lapideo aqua Meccham e montibus ducitur , atque in hortum quendam Seriph colligitur, quam quatuorcentum man- cipia /Ethiopica utribus gerunt, & peregrinis venditant; qui fi diutius quam mos eft ibi commorentur, eos difcedere cogit, aquas alio avertendo , canalesque claudendo. Mecchae vero pe- regrinos viginti dies morari confuetum eft, adeoque hoc iter cen- RERUM AEGYPTIARUM Lib. L Gap. XV. centum diebus abfolvunt» eundo, commorando, atque redeun- do. Ultra Meccham unius diei itinere mons offenditur, quem Arabes Arafat vocant, ubi Abraham Ifach filium facrificare Deo voluiffe , credunt. Inibi unusquisque agnum occidit , car- nem pauperibus diftribuens. Inter Turearum autem Impera- torem, & Seriph haec antiquafuit confuetudo, ut Seriph, & ejus filiis , atque iis qui ab ejus fecretis funt , chlamides fericeas , au- ro, argentoque contextas, equos, arcus, pharetras, ephippia gemmis ornata, Rex Turearum mittat. Contra Seriph ad Re- gem dat Agallochum , fantalorum genera, cinnamomum quod ab Indiae regulis habet , margaritas , mofchum , ambarum , vafa murrhina, ducenta carbafa tenuiffima, quibus Tureae ip forum, capita involvunt, quorum quodlibet quindecim, &viginti etiam aureis ftat. Dat & opobalfamum , cujus planta juxta Medinam Civitatem fponte provenit , & inter Medinam, atque Meccham, & copiofius ultra Meccham nafeitur. Quaedam rurfus plantae balfami in itinere a Cairo Medinam tribus diebus a Medina of- fenduntur ; ex quo loco, atque eMeccha, ut ex multis audivi, anno a Virginis partu AEgypti Prorex Eunuchus Meffir nomine, juflit ut peregrinorum Meccham eo anno euntium Praefe&us Ha- libei vocatus , viginti balfami plantas afferret , quae eo in loco Cairi infertae fuerunt, ubi antea balfamum fatum fuerat, fcili- cet in horto Mattarez, quae poffmodum acris vel injuria, vel foli , aut topiariorum negligentia interierunt. Itaque quotannis Meccham, & Medinam multitudo peregrinorum proficifcitur ter- reffri itinere, quae redit centum dierum itinere. Quo tem- pore innumerae naves etiam e Sues, &Tor ad Maris Rubri lit- tus Giden appellunt , qui locus a Meccha duorum dierum itine- re diffat , & praeterquam quod multae naves merces varias ha- bentes eo ex/Egypto navigant, duae praefertim fingulis annis, & tres Liburnicae regiae illuc mittuntur, quae fabam, oryzam, butyrum, cafeum, panem, triticum, farinam, mei, & alia hujus- modi in peregrinorum uffmi deducunt. Quidam illis 6c equos , & alia animalia vehuntr itineri vero fe committunt menfibus Augufti , atque Septembris , cum reliquo tempore id minime liceat , aut non fine diferimine fiat. II a C a- PROSPERI ALPINI Caput XVI. E)' e Comoediis , qii£ in Nili fluminis iucifionc fiunt ?; de Circulatoribus : de rufi icis mulieribus , qu& & faltant , & alia ludorum genera coram hominibus exercent .. Solent ^Egyptii inter varia ludorum genera , & laetitiae ligna quae poft Nili fluminis incifionem variis modis facere con- fueverunt , etiam Comcedias recitare , fcenam fupra ramum fluminis , per mediam Civitatem Cairi excurrentem , Caliz vo- catum , parantes , atque etiam nonnulli in privatis locis easdem recitant. Inflitutum eorum recitantium eft, ut quam maxime' deledlent , & cum fciant eam gentem libidinofis praefertim hi- floriis deledtari, hinc eft, quod fuse Comoediae non in nuptias, ut apud nos fieri folet, definant, fed in venereos cujusque ge- neris libidinis adlus obfcenos : unde ad hunc finem variis per- fonis in Comoediis , hiftorias,, atque hujusmodi in re venerea exitus fibi acceptiflimos reprefentant. Sunt tamen aliqui qui privatim in Comoediis vel etiam varias hiftorias de rebus ho- neftis recitare foleanc , fere Plautinas comoedias imitantes. Ex iis funt aliqui qui intra fcenam ex tenuiflimis linteis paratam latitantes, quadam mirabili arte ex umbris in fcena produdlis,. faciunt apparere perfonas varias recitantes , cujusque fexus , & te tat is , atque animalia itidem cujusque generis prout ad hi- ftoriae reprsefentationem eft opus. Memini me Cairi apud Con- ■fulem pro Rege Galliarum non fine magna admiratione vidifle repraefentari hujusmodi Comoedias per umbras , varias perfonas repr-aefentantes , quae umbrae ita invicem loquebantur , ut om- nibus appareret , voces , & orationes ipfasmet proferre. Si no- ftri Comici hanc artem callerent, ut quae volunt, per umbras reprtefentare poflent, quam admirabiliores Comoedias facerent s admirabiliaque in fuarum Comoediarum interfceniis quam mini- mo fumptu repraefentare poflent, nimirum per umbras fingen- tes-; RERUM AEGYFTTARUM Lib.I. Cap.XVI. 6* tes homines quoscumque voluerint , & animalia cujuscumqpe generis , domos , arbores , locus , flumina, fontes, agros, lucos, & qusecumque illis placuerint. Siquidem, ut mihi relatum a multis fuit (licet /Egyptii ii nunquam ullo vel etiam magno pretio hanc artem docere voluerint) varias illas umbras Co- moedice perfon as reprsefentantes, ex variis quidem flammarum, vel e lampadibus luminum coloribus fieri , accedente etiam fimulacro , five figura illiufce perfonae , vel illius rei quam in fcena repraefentare ftudent. Fateor hanc elfe mirabilem ar- tem , fed fateor quoque me nunquam quomodo hoc vere ab ipfis fiat intelligere potuifle. Jam ad Circulatores descendi- mus, quibus & viris, & faeminis yEgyptus non minus quam aliae Nationes abundat , ii etenim funt usque adeo hilares, fce- nici , faceti , atque rifum moventes , ut nulli ex noftris , ipfis in hoc praeferri queant. Abundant femper jucundiflimis face- tiis, apprimeque ridiculis, ut circumdantes voluptate eximia afficiant tam ex iis quae dicunt , quam quae faciunt. Ita do6ti funt, & prudentes, ut beftias feras nedum cicures reddant, at quinimo eas non minus difciplinabiles : illas enim usque adeo probe perdoftas , ac bene inffructas reddunt, ut facile credas lupum, urfum , vulpem, afinum, capram, fimiam, canem, omnia, ut homo, intelligere, & ratione uti. Haec animalia fimul vivunt, & pacifice quidem ita, ut nullum ipfo- rum alterum unquam offenderit. Quid dicemus de artibus , quibus ipfa perdodla , varia, & admirabilia faciunt? fingunt fe ebria ex vino epoto dormire, exultant, tripudiantque , variis modis ambulant, equitant, currunt, fingunt fe loqui, & re- fpondere ex propofito circuitori. Particularia omitto brevitati fludens, atque etiam quod ab aliis haec fuerint diligentius in hiftoriis Africae narrata. Sed quid iffuc? cum vel etiam fer- pentes cicures ita reddant, & perdoftos ut mira facere cum iis videantur. Saepe mihi evenit , cum iis qui ferpentes often- tant, & cum ipfis fabulas ridiculas agunt, interfuerim, ut fer- pens ad me veniret , magno fane meo cum timore , etenim Circulator qui ferpentum ridiculis, fimulque admirandis geffis homines deleftabat, cum inter alios haberet magnum ferpen- H 3 te m PROSPERI ALPINI tem decem pedibus longum , brachiali hominis craflltie , capite magno, oblongo, atque lato, ore magno, dentibus longis mul- tis acubus fimilibus, oculis non parvis Iplendentibus, colore totius corporis ad anguis vulgaris colorem accedente, qui id proprii habet, ut colli partem capiti fubjacentem cum ven- tris portione, dum incedit in veli rotundi modum expandat, figura, & cavitate vulgaris Gatini, atque eo modo ita celeris elt curfus, ut eo velo volare videatur , eo modo quo velis na- ves a ventis moveri folent : de quo polterius fuo loco agam ac- curatius. Itaque hic ferpens ita perdodlus elfe a Circuitore vi- detur , ut intra hominum coronam , quae a multis fpedlatori- busfit, in terra libere expatians , ferpensque, ad eos fpecia- lim moveatur ad quos vir circumforaneus ei juflerit , pluries- que ad me ibi ad hofce ludos videndos aditantem, cum dixe- rit ei, Rha el Achim frangi , idell, i ad medicum Italum , con- tinuo veniebat , quod fi locum fepe mutaverim , tamen fi cir- cuitor ei jubebat ad Medicum Italum venire , flatim grefius ad me movebat , qui , cum ille vTir cognofceret me ab ipfo et- timere , & fugere , ferpentis cauda comprehenfa a me ipfum retrahebat. Idem faciebat fi ei indicaverat circuitor , merca- torem Italum, vel alterius nationis virum , ut conveniret. Sed jam ad feminas faltatrices, & circuitores nunc venimus. Hac funt rnlticae , quas Bedovi appellant , plane fimiles vulgo Cin- garis. In AEgypto haud licitum elt mulieres agere de fe ip- lis , quae volunt , ad libitum , quinimo , quae absque Proregis li- centia rem veneream eum aliquo egifTe deprehenduntur , capi- tali paena puniuntur, unde innumerae funt mulieres, quae aPrae- fe6to impetrata facultate, quicquid de fe ipfis volunt, libere agere , atque deliberare poliunt ; in quodam es libro fcribun- tur , folvuntque quotannis Regi modicum vectigal pro illae recognitione. Haeque poliunt , ad libitum vivere , artemque meretriciam agere , per urbemque quicquid volunt impune fa- cere. Scriptae mulieres quandam civitatis partem habitant , quam Babeluc vocant , quo in loco artem meretriciam libere cum Mauris exercent. Ex fcriptarum numero funt etiam ru- fticae Bedovi vocatae , quae circulatorum modo per urbem fal- tus RERUM AEGYPTIARUM Lib I. Gap. XVI. 6$ tus varios faciunt, exultant, tripudiant, ut populum dele&ent, atque exinde mercedem , ut vivant , lucrantur. Hse , tametH pleraeque cafte vivant, nihilominus in fuis tripudiis id proprie agunt, ut corporis omnes inhoneftiffimos motus, atque aftus venereos . in terram procumbentes repraefentent , quibus Tur- eae ad movendam libidinem apprime delectantur , & haec tri- pudia palam in via exercent, coram & nuptis mulieribus, & virginibus, ex feneftris haec omnia videntibus , absque ullo pu- dicitiae, & honeftatis rubore, & pudore. Ita apud eas gentes Venereae libidinis deleblatio invaluit , ut id quod maximum de- decus efl , virtus iis effe videatur , adeo ut plures illorum in- honestius , quam belliae effrenes vivant. Sed ceffo de iis am- plius pne pudore loqui. Caput XVII. De cibis quibus /Egyptii utuntur , atque de potibus. Pofteaquam multa deAxgyptiis hadtenus in nollra Tfiftoria fcripfimus , reflat , ut priusquam ulterius in ipfa progredia- mur, de cibis, & potibus quibus /Egyptii familiarius utuntur, fermonem faciamus. Sed tamen plura in iis tra&andis omittemus , quae in Libris de Medicina AEgyptiorum confideravimus. Itaque AEgyptiorum cibi , ut plurimum frigidi , & humidi funt ; namque ut ex oleribus , quse ad viblum illis funt familiaria , cum potif- iimum ab ipfis praecipuus eorum cibus depromatur, exordia- mur, variis, crudis, atque in magna copia ii vefcuntur , atque fe ingurgitant. Laftucam ex iis maxime expetunt, quamlicu- ti & olim tota orientis regio, plurimum, & laudabilem fangui- nem gignere fibi perfuafit, ita & nunc illiusce opinionis omnes indigens exillunt, putantaue omnes, ladlucam effe probi ali- menti. Mirum certe efl , Galenum, tantum Medicum, in Libro tertio de Temperamentis dixiffe, laftucam deleteriam habere frigiditatem, perinde atque cicutam, unde fi ejus fuccus pe- netraret, ut cicuta, refrigerando interimeret. Quod fane vi- fum <*4 PROSPERI ALPINI fum nobis femper fait 2b omni veritate alienum, neque enim tantam ineile lattucac frigiditatem eo colligimus , quod , & ipfo Galeno non negante, ipfa copiofius ditata calidam corporis fubftantiam augeat, atque exinde calorem quoque innatum. Sunt qui in /Egypto decem , & plures etiam dies vixerint folis iadtucis copiofius affumptis, nullam differentiam in calore ipfo- rum corporum ab eo tempore quo aliis cibis alias ufi fuerunt obfervantes : Quibus quidem conjicitur ladtucam effe naturae humanae amiciffimam, & corporum fubitanLiae quam fimilli- matn , cujus & amicitiae , & fimilitudinis clarum argumentum effe exftimari debet, quod gultui hominum ladtuca fit acceptif- frma, atque efui jucundiffima: cum ea quae facultatem habent deleteriam, uti cicuta videtur, maxime humana natura abhor- reat, ita ut ftomachus illa femper cum abhorrentia, & quan- doque cum tremore, atque naufea quadam, fi coaftus reci- piat , admittat. Quibus deprehenditur ladtucam ex tota ( ut ajunt) fubffantia humanae naturae effe amicam, proptereaque merito /Egyptii eam effe temperati nutrimenti atque probi fanguinis effeftricem fibiperfuaferunt ,, fed de ea re , Deo faven- te, etiam in libro quarto accuratius feribemus. Sed redeo ad id a quo diverteram. Inter laftucas , quoddam genus efl: M- gyptiis proprium , praefertim iis qui Cairum habitant , quod fu- pra omnes bonitate laudant, & praeferunt, hasque nullo alio in loco inveniri tradunt; longa eft, ei fimillima quam Patavini Romanam appellant : Cairi magna diligentia feritur , caeteris aliis bonitate praefrat. Multae urbes reperiuntur in quibus fere omnes per quindecim dies ladtucam crudam comedunt : dein- de per venam fibi fanguinem mitti jubent absque Medici con- filio, ea opinione decepti, quod ex efu illiuscc oleris plurimum fanguinis genitum fit, hocque faciunt mulieres precipue, vir- gines, viduae , aliive viri multi qui a negotiis non funt impedi- ti , vitamque in otio degunt, quo quidem modo fe diu inculpa- tam valetudinem fervaffe affirmant. Sed de his laftucis pofte- rius accuratius quoque , fcilicet cum de plantis /Egypti ex pro- pofito agemus. Sic& in viftu concedunt endiviam, portula- cam, mdochiam ,bammiam, colocaffiam, atriplicem, fpina- chiam RERUM AEGYPTIARUM Lib.I. Cap.XVII. 6$ chiam, betam, blitum, vitis folia, quibus ubique coftis , & cru- dis vefcuntur, Devalique vocantur, Brafilcam item , canabith, lapathum , folanum , apicem , lium , fmyrnium , erucam, urticam, gingidium , ocimum , feniculum , afparagos , bulbos , tubera , fun- gos , caepas , allium , porrum , ampeloprafliim , rapum, cichoreum, palmae verticem , quem cephalonem , live caput nominant , qui quidem efui gratiflimus eft , & a noftris avide comeditur , ma- gnoque pretio venditur, clamque ipfum vendunt Arabes poenae metu illis adjunffe , quod cephalone excilo , arbor Herilis red- datur. Trifolium quoque virens comedunt Arabes , mentham Judaei crudam, maxime die feptima: mala infana, ftaphilinum , paftinacam, cucqmerem Chettam vocatum , quo nomine Arabes lignificant quoddam cucumeris genus , quod quidem efl autumna- le , de quo nos in libro de plantis /Egypti fcripfimus , & alias etiam Deo volente, quaedam de ipfo dicemus. Malva quo- que maxime deledlantur, eamque quotannis ferunt. Frudtibus tam horariis, & fugacibus, quam Autumnalibus, quibus AE- gyptus abundat, fe replent, ut ex iis folis fepe caenam, vel prandium perficiant, cujusmodi funt praecocia , cucurbitae, pepones, melopepones: quorum quidem nomen genericum ell Batech, iftoque nomine fimpliciter prolato comprehenduntur an- guriae communes , quae alio nomine Gibes dicuntur. Peponem autem noltrum , qui efi: ejus fpecies, Batech de Homeri vocant, at anguriae quaedam ell aquea , optima , ab iis in pretio adeo habita, ut lingulae aliquando aureo emantur. Hujus aquam aegro- tis tribuunt, quae Batech Indi, & Batech etiam Maovi vulgo dicitur. Hanc fepe memorat Avicenna. Haec non facile pu- trefcit, imo ejus aqua vel etiam ad hyemem incorrupta ferva- tur, atque in deliciis habetur: indigenae enim cum aliquem do- mi excipiunt , maxime autem Proceres , in eam per medio fetlam, vel in ipfa foramine fafto , faccharum una conjiciunt , atque ut pretiofum quid neftaris propinant, vulgo Batech el Maovi, & a fcriptoribus Medicis Batech Indi, vel anguria In- dica dicitur. Habent & aliud peponis genus nofiris ignotum, quod vocant Abdellavi , ipfumque utilitate Batech de Homeri praeferunt, ej usque femina aegrotis, maxime morbis calidis vexa- 1 tis 66 PROSPERI ALPINI tis plurimum prodeffe experienda comprobatum eft, ita ut Me- • dici praxim facientes cum femina melonis praefcribunt , fem- per Abdellavi addant : Quod fi quis noflratium Medicorum , cui hic fr udius eft ignotus , noflri communis peponis femina praefcribat, flatim imperitus , vel & mulieribus etiam , artis me- dicae judicatur. Innumera praecocia producit dEgyptus, atque aliunde deferuntur quoque alia genera, fcilicet, Amavi, Ar- menum. Azami duo funt genera praellantiffima, quae in aqua macerantur, ipfaque aqua tuto, & jucunde aegrotis concedi- tur: perfica vero, pira, poma, mala Punica, quaein/Egypto multa funt, atque maxime in Infula Delta, in qua ad eam mo- lem crescunt , ut fingula ad fex libras pendeant. Quibusdam in locis quisque menfis fuos proprios frudtus habet , atque ita ut groflis ficisque fuccedant dadlyli , dadlylos excipiant mora , mora fycomorus , fycomorum mufae , mufas uvae , uvas febeflen , febeilen pruna, pruna napeha , napehis ruborum frudlus , cui fuc- cedit capparis , a quo amygdalae , a quibus Zazur ■ quos omnes excipiunt facchari arundines , quae cum palato fummarn ineunt gratiam, atque eaedem fub cineribus calefactae iis qui tuffi ve- xantur, plurimum adjumenti afferunt. Horum frudtuum plu- rimi publice venduntur in aqua macerati : confueverunt enim Arabes frudlus omnes , quos poliunt , reponere ficcos , quos po- ltea toto anno aqua praemollitos aflumunt , eamque aquam bi- bunt. In quo quidem non parum mihi videntur laudandi, cum hujusmodi fructus hoc modo parati non parum, & fanis & aegrotis fint utiles, atque etiam esui jucundiffimi exiftant. Pu- blice etiam venduntur & iidem frudtus aceto conditi , & oli- vae, & mala medica, itaphylina, mentha, feniculum , apium , raphanus, rapa, betaque, quae duplicis eft generis, altera ut nollratis radice longa, atque altera radicem habens, ut rapa rotundam , infignemque : fic & capparis non modo fructus , ideft flores, fed vel etiam ejus germina tenera, vel cauliculi* quibus magis dele&antur, quam floribus conditis: cucubae iti- dem, aurantia , limones, paffulae, cydonia , aliave mala , & pira. At inter omnia fummopere arrident loti , /Egyptii cre- diti , radices , quas per tres menfes per urbem venditores cir- cum RERUM jEGYPTIARUM Lib. I. Cap.XVII. 67 cumferunt , easque coftas perinde atque colocafiiam comedunt. Vocant hanc Rais el Nil, de qua pofterius nos accuratius. Ce- realibus quoque feminibus affluit .dEgyptus , & iis ex quibus panis conficitur, prseterea milio, panico, olyra, typha, ave- na, & alica, & aliis, ut puta, fabis, pilis, ciceribus, lenti- bus, lupinis, phafeolis, aphace, crobo, atque aliis fimilibus, quibus quatuor modis utuntur , quippe coftis fere omnibus , multis crudis , quibusdam igne torre fadiis , aliquibus in panes conjedlis, nonnullis & faccharo tedlis, ut bellariis, praecipue autem limul venduntur ciceres , avellanae , amygdalae , fefami femina, & alia torrefafta, quae vulgus avide comedit: Tra- gemata Graeci vocant : Galenusque eorum plurima , quae in libris de Alimentorum Facultatibus fcripfit, ab AEgyptiis de- fumpfilfe vifus elt , probe omnia fcribens inibi quae faciunt AEgyptii circa esculenta , ut , qui eos tres libros diligenter per- legerit , fEgyptiorum vidtus rationem non fecus animadvertat , ac fi ipfum fenfibus ipfis conlpiceret. Quanquam autem tra- gemata nunquam non comedant , attamen minime iis accidit quod de juvene illo qui medicinae operam navabat, refert Ga- lenus, * cui hujusmodi tragemata quatuor annis fat fuerunt, tenuique vidtu , & frugali dele&abatur , quod ignem per to- tum illud tempus non accendere fibi propofuerit. Galeni ver- ba haec funt : „ Atque in Alexandria juvenem quendam no- „ vi arti medicae deditum , qui per annos quatuor fingu- „ lis diebus folis his pro obfonio utebatur, phafeolos dico, „ fenugraecum , erviliam, & lupinos, attigit autem interdum „ & olivas ex Memphide , & olera, & paucos fruftus eos, „ qui citra codtionem manduntur : propofitum enim ei erat „ ignem nunquam accendere: omnibus certe illis annis fanus „ fuit , nec ulla in re habitu corporis fuit deteriore , quam ab „ initio: mandebat autem fruftus hujusmodi cum garo , fcili- 4, cet oleum aliquando folum ei adjiciens , nonnunquam etiam „ vinum, alias acetum, interdum vero falem tantum, ficut „ & lupinos. „ Verum non accidit dico iis illud, quoniam I % etfi * In primo de Aliment. Faeult. cap. 15. €8 PROSPERI ALPINI etfi plurimi minime ignem accendant , tamen fercula co6ba cujusque generis illis comedere licet, cum ubique fere loco- rum in quavis urbis parte veneant, nec multo vendantur, cum nullius rei penuria fere unquam affligat /Egyptum , lignis exceptis , quod tamen non facit , ut majori pretio vendan- tur , ea namque igne ex bubulo ftercore arido , quod per urbem ubique locorum ad eum ignis ufum vendunt , accenfo decoquunt. Papaver album ubique per domos circumfertur , ejusque femina communiter comedunt, innoxie, maxime au- tem aeilate, a quo quidem fe refrigerari, fibique fomnum pro- moveri dicunt , neque ipfum timent in regionibus calidis , ne- que csetera opiata, neque ab iis ullum periculum impendet, ficut apud nos , Chafchas , & Abunum Mauri vocant. In pa- nem multa femina conjiciunt , fcilicet lini , fefarni , atque alia multa, & etiam aromata , ut piper, fed inter omnia melanthii feminibus libenter eo modo utuntur : haec enim unusquisque in panes addit, multi per fe torrefadta comedunt , tineas pellit , alii ex eo oleum conficiunt ad multa utiliflimum , quod Hapel- barache , hoc ell femen fortunatum , alio nomine Suniz nun- cupant. Lens , & oryza duo funt praecipui Turearum cibi , quibus absque difpendio multos alant, maxime autem oryza , quam adeo n delitiis ubique, pnefertimque Byzantii , habent, ut in eorum conviviis , quae opipare parant , paffim adhibeatur; modo vero ei petrofelinum addunt, modo apium , modo crocum, modo pi- per, interdum ciceres , ut varia videantur eduliorum genera, cum tamen reipfa fint unum. At modus ejus parandae, quo in cibis nihil magis delicatum habent, ell, ut oryza a jure in quo incobla fit, auferatur, eique piper , & cinnamomum, aliave aromata mifceantur. Hujusmodi cibo pinguefeunt, roburque nancifcuntur. Leguminibus omnibus praefertur Mas , quod tan- ti faciunt, ut eo non tantum utantur fani, fed & febricitanti- bus , aliisque morbis detentis Medici tribuant , illisque maximo auxilio elfe certum ell : atque apud eas gentes , panis made- fa£ti loco eftin ufu ex AvicennDe lentenda, qui in paflivis qua- litatibus ipfum temperatum efle tradidit , maximeque qui ell citra corticem , neque ipfum ut fabas efle flatulentum, frigi- dita5* RERUM .AEGYPTIARUM Lib.I. Gap. XVII. ^ ditateque a lente relinqui , fucci prseterea laudabilis , facilisque defcenfus. Semen hoc Arabibus omnibus Mas dicitur. Quod num fint pifa, mihi haud notum eft, cum Galenus luis pilis fegnius quam fabas per alvum fecedere tribuat: Avicenna au- tem fuo Mas contrarias pene facultates inelfe dicat. Atqui Mas Avicennse fuilTe notiflimum credendum Videtur, cum in illius regione magnus ipfius fit proventus , ibiqUe fit in frequen- tiffimo ufu. Ejus radicem, in Giemen Artam vocari prodidit Serapio: per Giemen autem Nicolaus Mutonus Syriam intel- ligit. At Giemen Arabibus eft Arabia Felix fexaginta dies a Sy- ria diltans : optarem igitur , ut & Medici Itali hujusmodi cibo jucundiffimo uterentur, quem tota Arabum lchola fummis lau- dibus extulit: nuncque adeo eft in ufu, ut proximis his menfi- bus, cum eorum qui a fecretis Turearum Imperatoris funt pri- mus Byzantii aegrotaret, reliquaque ciborum genera faftidiret , Masque optaret, nuntium VEliopolim usque, quae Byzantio tri. ginta dierum itinere diilat , accipiendi Mas gratia miferit, qui cum urbem currens ingrederetur, magnusque hominum concur- fus eflet , omnesque fpe incerta alicujus novi penderent , eorum expedlationem decepit, in emporioque equo defeendit, atque ubi Mas modicum emit, ftatirn difceffit, & Byzantium com- mutatis equis odio dierum fpatio rediens Mas fecum ferens quali pervolavit. Habent quoddam cibi genus Seratie ab ipfis vocatum, & aliud quod ex amylo dulci, amygdalis, & fac- charoj aliud ex fruftibus quibusdam , & hoc modo ipfiim pa- rant, praecipue aeftate : accipiunt etenim- pifa licca, praecocia armeniaca, perfica, quae in aqua decoquunt, ac deinde fac- charum addunt, atque hos fruftus refrigeratos comedunt, qui cibus gratiffimus eft , refrigerat , vires recreat , corroborat , fitim extinguit, bilem reprimit , halitum commendat, dignus- que eft ut a noftris in ufum revocetur , Culfaf ipfum vocant. Cibus etiam quam commumfiimus illis eft triticum aqua elixum , quod Chamaie nuncupant. Ex pane vero lable fubafto , & exficcato aliud cibi genus parant , Chifch vocatum , non qui- dem verum Chifch, de quo poftea-: quod cum multum nutriat, & facile concoquatur , non modo domi ipfis utiliiTimum eft, fed I 3 & PROSPERI ALPINI 7 o & iter agentibus. Quin qui pro obfonio habeat domi , & in itinere , absque origano , & fatureia , nemo reperitur. His enim cum fale avide pro obfonio utuntur. Polenta ex hordeo recenti vete- rum modo adminidrata communiflimus ed multorum cibus : A- lexandriae etiamnum vi£tu utuntur, quem Galenus Alexandri- norum vocare fuit folitus , fallis fcilicet porris , & zytho , fed nunc zythum non fit in/Egypto, fed hujus loco ex dabtylis vi- num parant, quod Subia appellant, multo quidem quam zy- thum praedandus. Verum etfi ^Egyptii hos potus habeant, ni- hilominus omnes libentius aqua Nili fluminis optima ad potum utuntur, & quandoque ex ea cum acido limonum, & faccharo potum jucundiflimum parant , quem Sarbet vocant. Divites ea- dem utuntur aqua , fed in qua varia fyruporum , & confervarum diflolutafintgcnera, ut violaceum, rofaceum, & alia , de qui- bus nos fatis in libris de Medicina /Egyptiorum fcripfimus. Ca- feum fere femper cum oleo comedunt , vel oleum cum meile , aut mei cum fapa , aut fapam quam Dips vocant cum fefamini olei amurca , quam Thaine appellant , qua: iis ed fuavis cibus. Ma- ne utplurimum a cibo abdinent, & ut quisque maxime dives ed, ita maxime mane frugali cibo utitur , paucique funt quamvis po- tentes, qui mane domi comedant, fed per fervos aliquid parant ex Emporiis, in quibus omnia reperiuntur, placentae, Joviorum genera, Rhyemata, & lagana, quaeSairie, & Ride vocantur: caro bubula, haedina, caprina, hircina aflie, & elixae, ouilla itidem : nullus hodie afininam carnem comedit , ficut Galenus fcripfit illos fuo tempore comedere folitos fuifle. Multi came- linam efitant: a bubula abdinent, & haedina, iiquidem vitulos in fpem fegetum alunt: ovilla magnopere deleftantur , aut omnium maxime, ut & fuperius diximus, vervecina, quam omnibus praeferunt , ipfamque tritico inter grana comparantes temperate calidam, atque humidam faciunt: quo fit (inquiunt) ut ipfa nunquam faturentur , nunquam ipfam fadidiant. Ex morbis convalefcentes , quamvis aviculis, pullis, & aliis deli- catioribus carnibus nutriantur, nunquam tamen carnem come- dere fatentur, nili ovilla caro vervecina illis concedatur. Unum hac occafione de efu carnium apud ./Egyptios iterum repetimus, illud- RERUM AEGYPTIARUM Lib.I. Cap. XVII. 7r illudque eft, quod AEgyptii funt parciflimi, paucosque eorum efle qui efui carnium indulgeant, de qua parfimonia fuperius accuratius locuti fuimus. Omitto varia labtis genera ex quibus varia edulia parant, atque lac ipfum acidum, quod illorum guftui eft acceptifllmum. Quid de pifcibus ? An non & ipfi variis & ex Nilo flumine , & ex mari captis vefcuntur , fed omnium libentiflime iisdem fumo ficcatis utuntur. Serpentes etiam quosdam comedunt , quod eos antiquitus quoque fecifle in hiftoriis traditum eft. Teftacea animalia, fetacea, cruftata, echinos, ranas, turtures, & ea quae fuffocantur, illos edere lex vetat. In primis autem a carne fuilla abftinent, quam eorum pfeudopropheta interdixit, verumtamen fues alunt, quos e- quis ufui ita efle putant , ut non fit eques , qui cum fuis equis unum vel duos fues non alat : Hi pane fere omnes vefcuntur , tam apud pauperes, quam divites triticeo: etli ibi cujuscumque generis conficiatur , quippe Siligineus, Secundarius , Typhaceus , Antopyrus-, Dulciarius, Focarius, Setanius, aliusque quemChac appellant , optimum fane panis genus , quod coquunt in forna- ce ad ejus parietes rubentes, efle affirmant. Caput XVIII. 'De JEgyptiorum temperamento atque habitu . Quanquam in libris de Medicina AEgyptiorum de indige- num AEgypti temperamento , deque habitu illorum corporum atque de morbis quibus ea regio fere continuo confliftari folet , abunde fcrip ferimus , nihilominus de iisdem & in hac noftra hiftoria , ne in ipfa hac etiam defiderentur , age- re inftituimus. Verumtamen haec brevi tractabimus , quaedam addendo , quae faciunt magis ad hiftoriam , quam ad medici- nam , de qua quidem in libris de Medicina AEgyptiorunfagere noftrum praecipuum fuit inftitutum. AEgypti vero indigenarum triplex genus efle diximus , urbanum unum , Arabum alterum , atque tertium rufticorum. Urbanorum corpora vel fanguinea funt, vel pituitofa, quae ita, etfi ex caelo calida, & ficea efle debe- 1* PROSPERI ALPINI deberent , evafere adfcititium temperamentum frigidum , & hu- mi dum, ex vento frigido, ex augmento Nili fluminis, atque ex continuo aquae refrigerantis, humeblantisque potu, & ci- b orum frigidorum ufu , illud nabla. In Arabibus melius & tempe- ramentum, & habitus refpondet calido , ficcoque caelo fub quo vivunt, cum ipforum corpora gracilia fint , macra, atque ca- lida, & ficca, omniumque maxime rutlicorum corpora folis caliditate eximia maxime, & ficcata, & fere ulla. Verum enim vero nos addimus, fEgyptum dividi in duas partes, fci- licet in inferiorem , quae mari proxima eit , atque in fuperio- rem a mare maxime remotam: In hac parte habitantes defcrip- fit Galenus deque iis * animadvertifle vifus eit cum dixe- rit , „ Intelligere nos enim oportet , omnes , de quibus fcrip- „ fit Hippocrates conllitutiones in locis terrae habitabilis tem- „ peratos fuifie: exceptis ab hoc fermone Thraciae locis, quae „ a mari diflant. Haec enim in frigiditate, & humiditate mo- „ dum exceflerunt , ficuti & quae ad AEgyptum , & Lybiam „ attinent, loca calida funt, atque ficca, exceptis & hic illis „ quae mari adjacent locis , quoniam ae flate a ventis ab Arblo „ flantibus refrigerantur , idcirco minus funt calida iis, quae ad „ mediterranea receflferunt. „ Itaque corpora dEgyptum fupe- riorem habitantium , calida funt , & ficca , macra , fqualida , durae , nigraeque carnis , quae vero /Egyptum inferiorem ad Mediterranea verfus politam incolunt , funt temperatiora , etfi caelum & ipfi fumme calidum, & llccuin habitent, tamen, uti diximus, ex ventis etefiis aeflate frigidum fpirantibus , ex aug- mento Nili fluminis , ex potu aqux afiiduo , atque ex efu fri- gidorum ciborum adfcititium haec corpora nabla temperamen- tum ad temperatum inclinant , & proinde pleraque multo fan- guine abundant: Nonnulla vero, & ad frigidum, & ad pitui- tofum : Hincque efle , in libris de medicina /Egyptiomm dixi- mus, quod vel etiam in hac parte fiEgypti complura corpora valde pinguia , & carnofa cernuntur. Nos vero Ipeciatim de temperamento corporum illorum egimus, qui habitant Mem- phim , In Tertio Aplior. Hippoc. Com. aph. 14. RERUM AEGYPTIARUM Lib.I. Gap. XIX, 73 phim , & caetera loca inferioris AEgypti ad mediteraneum haud ita longe pofita. Unde ipforum temperamenta tripliciter di- ffinximus, quippe in urbanorum temperamenta, quorum effe temperata, atque ad pituitofum etiam in multis inclinare, es- feque propterea boni habitus complura, quaedam vero nimis carnofa , & pinguia ex caufis nuperrime diftis fieri. De Ara» bum ea loca habitantium temperamento, & habitu, diximus illos ad biliofum temperamentum inclinare, proindeque ipfo- rum corpora efife macra , & urbanis ficciora , & calidiora. Rufticorum vero maxime omnium ficca , dura , nigra , fqualida 9 ac veluti ulla obfervari. Regio igitur AEgypti calida eft, & ficca , frigida tamen , atque humida frigiditate , humiditateque adfcitida ex caufis faepius diftis, ut plurimumque ipfius con- ftitutio eft ftabilis, eo tempore excepto in quo venti auftrini fumme calidi refpirant , qui fere diebus quinquaginta continue perflare folent, quo tempore aeris conftitutio redditur maxi- me inaequalis , ac proinde non immerito plurimum morbofa^ ut in Libris de Medicina /Bgyptiorum exafte offendimus. Caput XIX. *De morbis quibus JEgyffli regio affligitur . Cum morborum alii fint communes , alii diverfi , quos Spora- des Graeci appellant , & communium alii regionem unam aut plures eodem tempore vexent, qui vulgares, & popula- res dicuntur, aliique aliquam regionem, vel provinciam, vel urbem perpetuo affligant, patrii, vernaculique nuncupati, vul- gariumque quidam itidem perniciofi exiilant, & lethales, hos- que epidemicos, feu vulgares peftilentes medici vocant, ut- pote quando lethales morbi epidemice, feu vulgariter graflan- tur, ita ut complures eodem tempore & invadant cujufcum- que conditionis homines, aetatis, &fexus, & interimant : pe- ftilentes enim ii dicuntur a quibus fpes vitae in aegrotis tollitur : K ma- 74 PROSPERI ALPINI maligni vero funt a quibus, ut Galenus * docuit, aegroti, etfi omnia opportune agantur, aegerrime fanantur, vel qui pericu- lum mortis minantnr, fpem tamen falutis non adimentes. Om- nia vero haec morborum genera in iEgypto obfervantur, Epi- demici fcilicet primo vulgares didti , quorum variae conllitutio- nes faepius fiunt: modo enim innumerabiles angina detentos invenias, modo dyfenteria, quandoque tufii, fynocho, inter- dum febre tertiana , quandoque ardente , & aliquando ephe- mera. Saepe etiam yEgyptum pellis invadit, quae paucis omni- no horis, ne dicam diebus plerosque homines cujusque fexus, aetatis atque temperamenti interficiat , adeo ut anno MDLXXXI. Memphi, Cairive a Novembri ad Julium menfem ufque circi- ter quingenta hominum millia dira hac llrage obiifie conflet, inter quos fuere odloginta millia virgines, omiffis fervis, pueris, Chrillianis, Iiaebreis, omnibusque illis, qui patresfamilias non funt, qui a Mauris minime dinumerantur, fed tantum qui alicujus au- ctoritatis funt, & virgines. Numerum vero exquifitum cada- verum fcire polfunt ^Egyptii , tum ex cuflodibus qui portis prae- funt, tum etiam exeo quod patrum familiarum mortuorum bo- na in Regem Turearum recidant. Qui plura de pede loca /E- gyptia invadente fcire defiderant, legant noflros libros de Me- dicina iEgyptiorum, in quibus de ipfa longe plura, & curio- fius quidem difputavimus. Morbi autem fEgypti patrii , funt herniae , & ramices cujufque generis : femper enim umbilici deligationis multiplex folutio vagatur , quem a ffedlum omphaco- celen Graeci dicunt , & in inguinibus ramex , bubonocele dictus , maximeque in mulieribus , cum laxatur foramen illud per quod ligamentum uteri ad internam inguinis partem defeendit , aut difrumpitur peritoneum propter faetus magnitudinem , aut mul- titudinem. Nec non ramex inteilinalis dictus , fcilicet cum in- teftinum in ferotum devolvitur, anterocelen vocant j perpetuo vero vagatur omenti ramex epiplocele nuncupatus , atque her- nia aquofa, quam hydrocele itidem vocant, & flatulenta, & carnofa farcocele didta , varicofaque. Quandoque vero hic af- fec- * Iu prima Pronet, cora. 14. RERUM /EGYPTIARUM Lib.I. Gap. XIX. 7* fedtus eft complicatus ex multis , ita ut in aliquibus defcendat cum aqua flatus, aut fimul cum omento inteftinum, modoque aqua con- tinetur inter membranam erychroidem & arthroidem , modo extra membranam. Herniae vero carnofoe adeo in fEgypto funt fre- quentes, ut magna illorum pars ipfis detineatur, ad eamque magnitudinem, & incrementum deveniunt, ut vitulum magni- tudine aequent: quidam reperiuntur, qui ob id fe erigere ne- queant, qui fi erigantur, & flent, ramices tamen ea funt lon- gitudine, ut ii non erigantur, neque a terra attollantur, per- petuo augentur , nullisque medicamentis cedunt. Hujusmodi tres magnitudine infignes mihi videndae occurrerunt; qui his laborabant tres fuerunt, unus Turea, alter Judaeus, atque ter- tius /Egyptius natione, qui quidem eas in faecis, & culcitris abfeondebant, ut primum pueros juxta illos dormientes effe exiflimaverim, easque elfe hernias non facile crediderim , her- niae tamen erant, & qui iis laborabant optima valetudine frue- bantur , reliquoque corpore bene fe habebant, ut nihil in ipfis cacochimi appareret , cum excrementa omnia fuperfluentia eo delaberentur. Duos illorum herniis correptos ob hsemorroidum fupprefllonem referebant , unum vero ob errores in victu com- miflbs. Mille aureos eorum unusquisque fe daturum illi affirma- bat, qui ipfos a ramice, tantoque pondere liberaffet, quo fem- per cubare , nunquamque fe erigere , aut incedere cogerentur. Nunquam tamen Medicus qui eas fanaret , & non modo has , ledne minores quidem prcefto fuit. Ex quo minime mirum eft, Campfonem Gaurum Zuelem , ultimum fEgypti Regem , non longe ab Heliopoli cum Turearum Imperatore commiflo pree- lio ob ramicem carnofam ex equo cecidifle , ficque uno, eo- demque tempore vitam , & tam pulcherrimum Imperium ami- fifte. yEgypti rurfus morbi patrii itidem funt, qui oculos infe- ftant , ut ipforum oculorum dolor , pterygium , quod Arabes Ditre vocant, non autem Zeber, ut Rondeletius afferit : phlydlena, oculorum ulcera , cicatrices, albugines, fuffufio, midriafis, vi- fus obfcuritas, nydtalope, oculi procidentia, lachrymae segi- lops. Nec non ventriculi imbecillitas , intemperies frigida, ejusdem inflatio, dolor, naufea, vomitus, ficis immenfa, ap- K 2 pe- y6 PROSPERI ALPINI petentia canina , cibi faftidium , pica , fingultus , cholera , mor- bus , morbique a flava bile ortum ducentes ; quippe caufus , phrenitis , dolores inteftinorum , eryfipelata , lacer ignis , her- petes, cutis defaedationes , atque ulcera, duplexque fynocha. /Egri ut plurimum funt infomnes, fitibundi, eaque fiti infe- ftantur , ut nifi continuo aqua iis offeratur , in animi deliquium incidant. Quin & ex fanis multi, maxime vero mulieres ex iis quae funt calidiori temperamento in eam affedlionem incur- runt, ni aquam, & eam frigidam ad manus habeant, qua qui- dem , ut plurimum absque alio praefidio recreantur. Quod fcien- tes yEgyptii , femper eorum aegris ut afliftant curant, qui aquam paratam habeant , expertumque eft apud eos , quosdam obiiffe bilis vi os ventriculi , & praecordia petente , quibus aqua non fuerat in promptu. Alios vero tardius a lipothymia liberatos, & alios in febrem hedlicam incidiffe. Haec omnia evenifle in hac civitate multos annos medicinam faciendo potuimus ob- fervare ; juvenemque aliquando vidimus illuflri familia natum calidiori praeditum temperamento , febre biliofa continua labo- rantem, ab yEgyptiis medicis inique tractatum variis profe- 6to medicamentis , cum internis, tum externis refrigeratoriis, quippe decodtis, aquis cordialibus , ac variis epithematibus, quse cum ad magnum illiusce caloris incendium nihil profuiffe viderim , cum Arabe alio medico ego jufli ut ter quaterque ho- ra fingula Nili aqua probe clarefadta copiofius etiam exhibere- tur, quo potu ille, & ab eo calore febrili, & a faevis aliis ac- cidentibus fuit liberatus: unde fit, ut qui segris temperamento biliofls ejusmodi morbo laborantibus aquae potum interdicit, eos proculdubio interficiat : fitim enim in calida regione , & ficca , uti eft AEgyptus , nedum fani , fed quin etiam multo plus aegroti absque magna noxa ferre non poffunt , ficuti in noftris regionibus ferunt. In aegris apparent horribilia fympto- mata, veluti funt ferina deliramenta, dementiae, fopores vi- giles , inquietudines , anxietates , aeftus caloris intolerabiles. Morbi etiam , praeter haftenus enarratos , patrii funt , elephas „ qui & Galeni tempore vigebat , dico Graecorum , fed non mi- mis quoque elephantiafis Arabum apud eam gentem graffanm RERUM AEGYPTIARUM Lib. I. Cap.XIX. 77 Ifti habent pedes usque adeo magnos , duros , inaequali craffi- tie, ut cogantur non pauci, iisdem capfulis ligneis impofitis , magna cum difficultate ambulare , fimilesque pedes magnitudi- ne , crafiitie , & quadantenns figura pedibus magnorum Ele- phantum , unde hoc malum nomen invenit , apparent. Lepro- fi itidem ibi magno numero perpetuo in ea regione obfervan- tur. Adde albam vitiliginem, & nigram, quae cutim feu num- mi figura, & magnitudine occupat. Vitiliginem Arabes vo- cant Bach, eam inquam quam Graeci Alphos dixerunt, unde ficuti apud Graecos eft Alphos albus, & niger, fic Arabes vo- cant Bach Abiad, & Bach Afued. Neque Morphea nomen Arabicum eft , ficuti viri non pauci exiftimaverunt , fed ut dixi Bach, quem quidem diltinguunt a Baras albo, quod Bach fit in cute , & Baras in carne. Leuce eodem modo ibi in multis graftatur , Alopefia , Ptilofis , Mirmeciaque. Unum non omitten- dum duxi , plerosque laborare ftomachi cruditate , & dolore , mulieresque dorfi dolore, quod cum friant Medici AEgyptii, licet ignari fint medicinae dogmatum, tamen cum vel domi, vel in via , ut mos eft , petantur a multis an redte valeant, tangunt pulfum in carpis manuum , & poltea dicunt eos habe- re ftomachum male affedtum , & mulieres quae praefertim car- nofiores , & pinguiores funt , dorfum atque uterum aegrum ha- bere. Quod ideo illis vaticinium videtur, proptereaque illis medicis quicquid de medicamentis ad eos dolores dicunt, ma- gna fide credunt. Totque afferius patrii iparfi per urbem ob- fervantur; peftilentes vero epidemici funt febres peflilentes , variolae peltilentes , Dem el muia, id eft phrenitis exitialiflima duabus , vel tribus horis interimens , quae quotannis fere graffia- tur epidemice, licet quodam tempore plus, & aliquando mi- nus. Est denique peftis quae faepe eam regionem , maxime- que Cairum depopulatur. Qui horum affeftuum caufas cogno- fcere cupiunt, atque alia etiam de iis curiofiora, dignentur legere noftros Libros de Medicina AEgyptiorum olim in lucem- editos. K 3 Catut PROSPERI ALPINI 78 Caput XX. *De Arabibus JEgyptum habitantibus. Priusquam de AEgyptiorum. fcientiis fcribamus , atque de reli- gione eorundem (de qua quoedam non injucunda didluri fu- mus) priori loco de Arabibus quoque ferino haud injuria habendus elt, cum hsec gens una in TEgypto fub tentoriis habitet loca, & plana , & montofa , fibique rEgyptiam arroget nobilita- tem , ingenio , & armis longe /Egypdis praeflet : funt homi- nes agreites , feri , loca, ut didlum elt , campeftria, & defer- ta, montesque habitantes, fub tentoriisque degentes, qui pro- prie Arabes funt , a quibus Mahemetes ortus eft, cum tamen Arabum nomen ita latius fit, ut de omnibus Mauris quandoqu! intelligatur : iis prsefunt Principes, quos campeftrium locorum Reges appellant, qui quandoque in urbes fide publica veniunt. Dixi fide publica, quoniam Arabes, & Tureae mutuo capitali odio fe profequuntur. Vidlum armis quaeritant Arabes , mor- tem potius oppetunt, quam inhonefte vivant, dedecus fummum seftimantes Tureis fefe addicere, in quorum poteftatem fi qui veniunt, in ipfo vitae extremo ne vocem quidem emittunt, nedum a morte liberari petunt. Domi eos mori turpe efie exiftimant. Illum praedicant, qui armis, aut alia vi multos occidit. Eorum lege fancitum ell , ut fi quis eorum dum cum holtibus congrediuntur , terga dederit , a filis interficiatur. ■ lidem mulieres, quae non minus pulchrae, quam honeflifiimae funt, praelium inituri, fecum camelis ducunt, ut coram ipfis, qui audaces funt, audaciores fiant : timidi vero, animum ex earum praefentia recipiant : rnultique a mulieribus difcedentes, inquiunt: Hodie aut Tuream ad vos captum adducam aut emoriar. Mulieres camelis confcendentes in itinere lapide mo- lari farinam molunt, atque ex ea quotidie panem recentem focarium , quem Fitir appellant , conficiunt. Arabes vero fe ipfos folos nobiles efie exifiimant , nullumque magni faciunt , .nili .illum, quem ab antiquifiimis , & nobilifilmis oriundum efie cer- RERUM fEYPTIARUM Lib.I.Cap.XX. 19 certo fciunt. Nulla arte , aut exercitii genere deledtantur, praeterquam armis. Ad Turearum villas fe conferunt, ut qui c- quid illis opus eft, ab eorum agricolis extorqueant , qui eos adeo formidant , ut , quamprimum illos adventare femiant, hordeum pro equis, quibus & meliores, & majoris pretii nemo habet, atque caetera omnia iplis necelTaria parent, & quemadmodum ipfl fibimet nobiles videntur, fic nullum equum confcendunt, aut emunt , nifi quem a nobilibus originem duxifle intelligunt. Equas maribus praeferunt, tum ob futuram fobolem , tum etiam quia eas ad labores magis aptas efle putant. Arabes ut pluri- mum funt corpore pulcherrimi, macri, graciles, agiles, le- ves, qui indifcriminatim connubio non junguntur, fed pulcher- rimas uxores feligunt: Quod fi quae puella agrellium illis pla- cet, eam a patre petunt, quam nifi det, vi abripiunt. Equi- tandi peritia omnes & T urcas , & alios antecellunt. Haftam teretem, longam equitando gerunt, cum qua mira arte cum hoflibus pneliantur, cum unus p'ures invadere, & ab iis fe recipere confuefcat. Impetum vero Turearum aliquando ob ignifera tormenta fuftinere nequeuntes , ad montes, & defer- ta loca confugiunt, ubi aqua minime reperitur: unde Tureis ad aquam redire necefie elt, alioquin ipfi , & eorum equi fiti perirent: quod incommodi equi Arabum non patiuntur, tum quia laboribus , & triduo aquam non bibere funt affueti , & quod etiam fi a triduo aqua deficiat, camelarum lac bibunt, ipfiimque equis potui tribuunt. Camelae vero quinque dies ab aqua abllinent, quod in locis defertis apprime efi: necelfarium. Nullum profedlo animal illius magnitudinis invenitur, quod mi- nus quam camelus comedat, & bibat, parum enim, & femel in die comedit, quatuor, aut quinque fabarum librae ejus ci- bus funt , aut paleae , aut herbae virentes* Sexcentas , & octingentas libras ferunt , dumque onerantur , proni in terram oneri fe fubmittunt. Sed ad Arabes redeo , qui elegantifiimi funt, fummaque in illis ingenii fuavitas deprehenditur, & quam in fimili hominum genere vix credi queas: eorum vero huma- nitas quanta fit-, dici fatis non potefh Hi venatione nimio- pere delectantur, unde & canes optimos habent, accipitres, atque §o PROSPERI ALPINI atque animalia rapacia quibus capiunt multos lepores , gaze- las, cervos, onagros, juvencos fylveftres, agros, glires, mu- llei as, volucres cujusque generis, & alia animalia, maxime autem animal quoddam pumile , cuniculo non diffimile , quod Agnum filiorum Israel nuncupant. Quamvis autem ipfi fyl- veltribus animalibus abundant, ex quibus multa cicura edu- cant, tamen eorum carnibus camelarum lac anteponunt, tum quod hoc animal quali venerentur, cum falfo credant Mecchae camelam eorum prophetam Mahemetum allocutam, & quod male a fuo Domino trablaretur cum ipfo conqueftam fuisfe , id- que evenifle inquiunt, ut ex Brutorum animalium quoque te- llimonio ipfum prophetam efie conilaret, tum vel etiam quod praeter alia emolumenta , quse ex camelis capiunt , velles quo- que, & tentoria fub quibus degunt, ex iisdem habeant : ex eorum pilis multa fiunt, maxime vero pannus a quo ne vel etiam Principes abhorrent, nec minus quam fericeum aellima- tur. Quod autem Arabes, & ingenio valeant , ex eo depre- hendi poteil, quod de iplis dici pofiit, quod profe£lo vete- res non pauci de Romanis pofleritad tradiderunt , quippe alias Nationes fervitutem pati pofie, populi vero Romani propriam fuifie libertatem , fiquidem Arabes , magis quam Romani liber- tatem retinuerunt , quam quidem omnibus divitiis , omnibusque commodis ipfi praetulerunt. Hos per tot fecula nullus unquam fubegit, ne Romanus quidem populus, neque vel etiam Tur- earum Imperatores , qui ipfos ipforum imperio fubigere tentan- tes , faepe Arabum vires frulira, & magna fuorum clade ex- perti funt, atque non fine dedecore cum iis bello infeliciter gello domum redierunt, neque eorum quenquam cepere, nili dolo, & fraude. At contra Arabum extant multa facinora, & praeclara , ut li idoneum feriptorem nafti fuiflent nullis forte rebus praeclare geflis judicarentur fecundi. Inter multa, illud quod nuper accidit, dignum maxime memoria videtur. Agris Syriae, Phoeniciae usque ad Babylonem in Afia, per multa profe&o fecula Arabum Princeps viribus, & confilio infignis, antiquiiTimus , nobiliiTimus dominatur , qui centum millia Arabum fub fe habet, inter quos multi funt equites ftrenuifli- / RERUM AEGYPTIARUM Lib. I. Cak XX. €r mi: decem vero millia pro ejus cuftodia fele&iflimi. flic e- quas habet , quarum quaelibet duobus millibus aureorum aelli» maturj illasque quas bello idoneas fore judicat, camelarum .lafte tantum , quarum quaeque quotidie ad libras quindecim praebet , per unum , & alterum menfem nutrit , nihil aliud pro cibo, & potu iis exhibens, non hordeum , non herbam, non aquam : quo vidlu eae adeo agiles , & promptae ad omnia fiunt, ut non modo currant , fed perinde ac volucres vo- lent. Ab eo omnia loca circa Euphratem, &. Tigrim flumi- na occupantur. Hyeme verfus Babylonem , utpote loca cali- da callramentatur. Vere autem, & aeflate inter Damaf- cum , & Heliopolim. Omnes per ea loca transeuntes veftigalia perfolvunt, omniaque aromata, atque aliae merces, quae ex India in Syriam, Perfiam , Mediam , & Armeniam convehun- tur, ei tributum dant, non minus quam faciant villae omnes, atque vici : quod ni faciant, eorum filios Princeps furripit, eofdemqueobfides tenet, quoad, quod vult, ii perfolvant. Ut hunc per infidias Turearum Imperator, quando vi non poflet, caperet, Heliopolim venit in Syriam , atque ei fide data , mu- neribufque ad eum miflis fimulata amicitia, ita per Legatos cum eo egit, ut ad ipfum una cum filio robultiflimo, in armis exercitatiflimo, atque matre veniret. Cumque ii tres ad urbem accefliflent, filius, & ejus mater ingredi recufarunt (fic aliquo numine infpirante ) dicentes neutiquam convenire Tureae, na- tura infidi , fidei fefe omnes committere. Pater igitur folus urbem ingrefliis honorifice fuit exceptus , chlamyde aurea ab Imperatore donatus , aliquibufque pnefe&ufis datis, deinde difcedens, ab aliquot in infidiis pofitis occifus efL Quo fadto, cum fe nihil fecille Imperator fciret, nifi & juvenis filius, at- que mater occiderentur, tria hominum millia extra urbem per varias portas mifit, ut utrumque occiderent. Quos confpica- tus juvenis, id fufpicans quod patri acciderat, matrem equo impofuit, atque & jpfe equam con-fcendens adeo firenue fe geflit, modo matrem ut feilinans fugam arriperet compellen- do, modo hoftes repellendo, medo huc, modo illuc in ma- tris, & nonnullorum fuorum qui fex numero non excedebant L futr PROSPERI ALPINI fubfidium occurrendo, ut illae fus triginta Tureas occiderit, ma- tremque fervaverit. Duae equae fub eo ea die prae labore cor- ruere , in quarum locum & tertia ei ad manus fuit ex ipfius fervis: confuefcunt enim in his regionibus omnes, non modo ad bellum fed & alio proficifcentes, plures equos fecum ducere, quos aut pueri confcendunt, aut alii manu ducunt. Tandem- que Tureae quoniam ipfum ad multum itineris fuerant fecuti, eo dedudti funt, ut metu multi in aquam fe conjecerint: quod praeclarum facinus hunc juvenem apud Tureas formidabilem reddiaic: Turea autem ne continue ejus loca ab Arabibus de- valtarentur , ipfi juveni ultro flipendia detulit , multorumque locorum prtefe&uram ei conceflit. Hodie vero hujus gentis confuetudo eft,ut ad jusjurandum omnes eorum filios adigant, ne unquam locum muris cindtum ingrediantur, neque Turea- rum fidei, aut juramento credant, cum revera omnium gentium, quarum memoria ad nos pervenit, fint maxime perjuri , omniaque didta infidiis & perjuriis conturbent, & quemadmodum nullum vinculum ad ftringendam fidem jure jurando majores arftius efle voluerunt , fic hi nihil juramento majus ad decipiendum in- venere , idque non modo publice, fed privatim. Hujus contra- rium fervant Arabes , ut nullus unquam fuerit inventus qui fi- dem violavit , quod noflratum multi , qui ad Arabes aere alieno , aut alia de caufa fugiunt , experti fuerunt. Adde hic aliud A- rabum fortitudinis exemplum, quo illorum & fortitudo, & contra hoftes pugnandi peritia , & flrenuitas melius intelligi- tur. Anno MDXXXI. quo tempore ego Cairum veneram, A- rabum princeps alter (caput Arabum vulgus vocat) qui ei JE- gypti provinciae quam Sait vocant , cum aliis multis, domina- batur * huic Turea in ea provincia aliquot praefecturas loca- bat centum mille aureis in annum. Cui tamen aut pa- rum , aut nihil folvebat , neque Rex Turearum tota fua po- tentia ipfum fubigere potuit, neque a praefefturis , & dominio illorum locorum depellere: fi enim maximis viribus ipfum quan- doque oppugnare tentaret , ille ad deferta , & montana fugie- bat, ubi vero aliquando cum Tureis congrediebatur, magnam inter ipfos caedem faciebat. Hinc Turearum Rex ipfum magno ©dio RERUM .EGYPTIARUM Lib.I. Gap. XX. 83 odio habuit , attamen cum impoflibile ei videretur ut in pote- ftatem habere poflet, ad Turearum proprium divertit, fcili- cet ad infidias , quibus per aliquot annos miniltris Proregibus /Egypti uti caeperat. Quisque Prorex flatim cum in /Egyptum venifTe.t, omni arte, atque fludio conabatur, blanditiis, & muneribus illi perfuadere, ipfum Turearum Imperatori eifeca- riflimum , eundem plurimum fuis virtutibus tribuere , & vene- rari, & cupere effe illi amiciflimum : quod cum per multos annos diflynulato odio a multis fuis Proregibus magna dexteri- tate fuerit aclum , tandem Eunuchus Aflan Balfa Pro-Rex /Egypti , quod Proreges egerant , ipfe abfolvit , perfuafit e- nim tandem Arabum Principi Turearum Imperatorem ipfum plurimi facere , & amare, ejufque amicitiam maxime expete- re , atque ita Pro-Rex cum ejus Legato , qui ipfum nomine Arabum Principis vifitatum venerat muneribus, & fimulata amicitia ita amice egerat, ut fuus Legatus Chiagia vocatus non amplius fulpicatus dolum , fuo Domino perfuaferit , ut P10- regem /Egypti fecurus Cairum vifitatum veniret; qui credens fuo Legato , venit , & cum Bulach fuburbium Cairi pervenis- fet , in Nilo flumine offendit multos Chiaufos in ornatiffima na- vicula fedentes, qui fimul comedere fingebant, invitatusque ut fecum accumberet (fummum enim efl dedecus in /Egypto a prandentibus , vel caenantibus quendam invitatum faltem non fimul ad menfam federe) equo illico defeendit, folufque mul- tis ex fuis in litore relictis cymbam ingrefliis, ac cum iplis fimul fedens , ab iis , & ab aliis qui in infidiis flabant ( erant enim qui in infidiis locati fuerant ad duo millia fparfim in variis locis latentes ) fubito comprehenditur , qui cum ad fuos qui erant nd triginta in litore fluminis exclamaffet , ftatim illi equis fuis Nilum ingrefli ita flrenue in fui Domini auxilium fe pugnando gefferunt , modo cum iliis qui in cymba fuum principem liga- tum tenebant, modo alios Tureas illuc contra ipfos venientes repellendo, ut e manu illorum Arabem vi magna, multis in cymba oecifis eriperent , qui cum illis equam fuam confcendens ita viriliter haftis ad verfus Tureas ftrenuiflime pugnavit, ut quinquaginta occilis , ilkfus cum fuis in defertum proximum L z fuga N PROSPERI ALPINI 84 fti^a fc receperit. Hic poftea jufta ira contra Tureas inflamma- tus, quoscumque Tureas habere exinde potuit, omnes tru- cidabat: vixque Prorex diffimulans haec non ejus julTu Tur- eas fecifie , concedis illi antiquis praefecturis , atque novis etiam tributis fibi denuo ipfum reconciliare potuit : qui ta- men , & alii Arabum Principes poflhac nunquam infidae Turea- rum fidei fe committere amplius voluerunt. Prorex Aegypti loca campeftria omnia Arabibus quibusdam quodam pretio lo- cat : Tureae enim non audent Arabum timore praefebturas il- larum villarum , & vicorum a Prorege locatione accipere : quos Turea cogitur Arabibus locare , quorum pauci funt qui illi debitas pecunias perfolvant , neque tamen ii ad folvendum , nifi fponte velint , a Turea cogi pofliint, neque minus Prorex ab ipfis eas praefefluras auferre poteft: funt tamen aliqui qui fponte, etfi non totam debitam pecuniam , faltem partem per- folvant. Turearum vero Imperator non poteft vel totis fuis viribus eos fubigere , quoniam ipfi fi fuas vires fimul conjun- gant, plusquam centum millia equitum armatorum habebunt qui in armorum ftudio funt exercitatiffimi. Qui, fi Tureas poten- tia Arabibus major vifa fit, ad folitudines, & montes fugiunt, ad quae loca Tureae eos perfequi nequeunt , quod , uti etiam di- £tum eft, ea loca aquam non habeant. Et haec obiter de A- tabibus a nobis dicta fint» ■ LIBER RERUM AEGYPTI AFvUM Lib. II. Cap.I. 8>' LIBER SECUNDUS. Caput !. fl)e fcientiis quibus JEgyptii dele flantur . ZCgyptii difciplinarum Rudiis , ut nos edam in libris de Me- /Ld icina /Egyptiorum tradidimus , maxime dele&antur. Primum enim Linguae Arabicae , Perficae, atque Turcicae ope- ram dant. Nec non variarum difciplinarum Rudiis , quipp^ Logicae, quam Mantich vocant, Philofophiae , Metaphyficae, Rhetoricae , Theologiae , Mathemathicae , Magicisque etiam fcientiis generis cujusque. Arabicae vero eloquentiae plurimum ftudii adhibent , pro quo fludio complures libros confcriptos habent (ibi libri omnes funt manufcripti, nondum enim AE- gyptii libros imprimere noverunt , aut voluerunt , quod illorum innumeri vivant libros tranfcribendo, proinde Impe- ratoris juffu libri in AEgypto typis non mandantur) qui tamen magno labore inibi inveniuntur, praefertimque de eloquentia compofiti. Duos (ut nos obfervare potuimus) ad tyrones vulgatos habet , quorum alter Agiromia dicitur, qui regulas eloquentiae continet , & alter verborum declinationes profe- quitur, hunc Jesrif appellant. Duo vero alii habentur pro e- ruditioribus, quorum unum Caphie, atque alterum Mogni ap- pellant. Diclionaria quoque complura vidimus , quorum li- num maximum eR , abfolutifiimumque Chamus vocatum, quod fexaginta aureis venditur. Alterum Sahael Giauhari nuncupatur, aliud Mocreb, aliud Giemat el-Logha , hoc eR verborum colleftio , vocatur. Jacobus Manus Salodien- fis, qui ante me feptennio magna cum laude Medicinam apud Nationem Venetam fecerat, vir in lingua Arabica etiam do- ftiflimus, quem ego Cairi offendi, retulit aliquando mihi fe habuiffe Arabicum Diftionarium omnium nominum qute ufui medicinse facerent , ipfumque Latinitate donaviffe, additis L 3 ab PROSPERI ALPINI ab ipfo nonnullis obfervationibus , ut ftudioforum animos ad majora excitaret, tum ut nomina Arabica quae in Serapionis, & Avicennae indice ex Bellonenfe depravata leguntur , emen- darentur, quando illorum ne verbum quidem a noltris prola- tum Arabes intelligant. His addo , ut de Arabum litteris ali- quid in ftudioforum gratiam proferam, ipfos habere litteras prin- cipales tantum numero feptendecim , ex quibus deinde addi- tis modo fuperius , modo inferius p unciis , tot alias conflituunt , ut omnes fint viginti novem , quas ex feptendecim locis edu- ci volunt, at illis ommiflis in quibus nobiscum conveniunt , in fex remanet difficultas , quas gutturales vocant , quae nifi a gutture proferantur, & ex earum parte propria, minime in- telligas quod dicitur , fenfumque , & fignificationes evariant. G. igitur habent , & gutturale, & non gutturale, quod ut no- ftrum fcribitur. Gutturale vero hoc modo fcribitur Gha. H. triplex habent , omnes gutturales , quae in hoc differunt , quod unum a pectore educitur, quodque fic fcribunt He: alterum paulo a gutturis medio inferius, quod hoc modo fcribamHA: Tertium vero a gutturis medio, quod fic invenies HH. Ad- do etiam hoc modo fcribi CH. quae littera & ipfa e gutturis medio educitur. Sexta itidem eft peftoralis , quae a principio quidem pedloris effertur , quam fuo charadlere fic fcribam C. omitto, quod ipfi habent triplex T, triplex D. atque triplex S. Hoc folum addam quod fhita graecum hoc modo fcribam TH, cum & illud habeant. Atque haec pauca de Arabum litteris obiter in fludioforum gratiam dixiffe voluimus. Redeo nunc ad id a quo paululum diverteram, quippe ad fcientias quibus /Egyptii maxime deledlantur. Dixi aliis cum de tem- plo Cairi celebri fermonem inftituerem , quod vocant Ge- melazar, in eo univerfalem fere omnium difciplinarum Acade- miam magnis fumptibus ali, in qua Profeffores , atque ftudio- fi , viftum , veftitum , & ad libros etiam , gratis nutriuntur. In hoc inquam celebri Gymnafio omnes difciplinte docentur , quippe logica, naturalis, & fupranaturalis philofophia , Rhe- torica, Mathematica, Medicina, & Magia tum naturalis, tum fupranaturalis : fed omnium maxime aftrologite judiciarias RERUM AEGYPTIARUM Lie. II. Gap. I. 87 dant operam, atque artibus omnibus divinatoriis , cujufmodi eft phyfionomia etiam eodem modo, quo philofophi ex faciei praefertim iineis, & aliis accidentibus ipfam tradtare folent, & Chiromantia ex manuum lineis, quae divinandi occationem praebet. Omnibus vero praeferunt Geomantiam , quae ars fu- pra punitorum varios, quae ab ipfis formantur figurarum afpe- dtus, fuum habet judicium, quam eo certiorem per eas pun- itorum configurationes fieri exiftimant , fi caelefti fchemati ( vulgus genefim vocat ) Aftrologica arte fupputato illius de quo, five in cujus gratiam Geomantica figura faita eft, fue- rit conformata. Sed quid de Necromantia arte dicemus ? omnem illius fpeciem in /Egypto abunde, neque clam exer- ceri , qua , mira quidem , & ab /Egyptiis, & ab aliis fie- ri deprehendimus. Habent ad eam artem docendam varios libros , fed praefertim , quem vulgariter Solomonis Claviculam appellant. Plurimum admiranda ea arte a quibusdam prae- monflrata fuifTe ex quodam Reverendo viro (cujus alias me- minimus) faepe audivimus. Hic vir in omnium difciplina- rum ftudiis dodtiffimus, maxime deledtatus fuerat iftiusce va- niffimae , & Diabolicae artis cognitione : aliquandoque fafTus eft amore iftius artis fe in monte Libano cum aliis moram tra- xiffe, ad eamque artem perdiscendam, & tradtandam bien- nium confumpfifle : quo tempore cum ab uno fociorum , qui toto illo tempore inibi cum ipfo fuerunt, & liber, & mul- ta ad id parata inhrumenta fuerint fublata, qui una cum iis in Indiae loca fuga arrepta quafi pervolavit ; inde fuit coadtus illinc difcedere, a quo cum in/Egyptum feceffiflet, & forte eum ego medicinae caufa, quod in morbum ibi incurrerit , cogno- verim , & tandem mihi admodum familiaris evaferit, plura, non absque tamen magna admiratione ab eo de hac arte ac- cepi. Hic vero poflquam & in vEgypto, & alibi magnos la- bores , atque ingentia pericula paffus fuit , tandem prorfus ea arte derelidla , eamque maxime deteflatus, ubi plurimum paeni- tentiae ob id agendo de illiufce peccato apud Deum ingemue- rit,in /Ethiopiam ad Abifilae Regem profedtuselt, qui an incolu- mis illuc pervenerit, an in isinere perierit, nandum certe cogni- tum 88 PROSPERI ALPINI tum fuit. Dubitandum potius , ut a quibusdam relatum fuit, fame, Stliti, in fidentibus iis locis defertis miferc ipfum in- teriilfe. Sed ad AEgyptios redeo, qui plurimum illius artis vanitate dele£lantur : ita enim quibusdam imaginibus etiam allronomica arte confe£tis, atque charadileribus fidunt, ut in- numeri fere fint qui in ea urbe vivant folis figillis , quae illa arte faciunt, quaeque ad varia deliramenta /Egypti indigenae coe- munt , praefertimque ad morbos tollendos , quando credant fe- re omnes morbos ea arte hominibus induci, unde & ad fe ipfos a morbis praefervandos, atque non minus etiam ut ab iifdem divexati liberentur, varia figilla ea arte comparata ge- llant, atque ipfis variis modis utuntur. Sunt qui vendunt Veneris figillum ad amorem alicujus acquirendum. Alii Mar- tis gellant , ut in bello evadant fortunati. Alii Jovis ad di- vitias acquirendas , & ad honores : alii Saturni : alii Mercu- rii: alii Lunae ad fimilia deliramenta. Quid amplius? An non faciunt figilla ad mures , ad cimices, ad pulices culicesque, fcorpiones, phalangia, atque ad ferpentes non minus fugan- dos. Plerisque AEgyptiorum creditum eft , ob Crocodilum ea arte cum variis charadleribus olim ab aliquibus Magis confe- ftum, atque fupra Memphim meridiem verfus unius diei iti- nere in Nilo flumine fepultiim , Crocodilos non amplius potuis- fe ultra eum locum in quo Crocodilum Magicum fepelierunt transire , atque hinc efle quod Crocodili , ultra eum locum in Nilo flumine verfus Cairum , & exinde Damiatam , at- que Raflitum verfus non vifuntur , neque familiarius con- verfantur , ficut fupra Cairi locum (in quo dicunt illum Crocodi- lum Magicum fepultum olim fuiffe meridiem verfus in Regno Sajetico , atque Thebaico) facere folent , ita enim in iis locis copiofi vivunt, & familiares ii funt, ut necefie fit & in flumine, &inlacubus, & in terra homines , animalia- que fibi multam curam habere, ne ab ipfis interimantur, at- que efitentur. Sed de Crocodilis pofterius longe accuratius fcribemus. / Caput RERUM AEGYPTIARUM. Lib. II. Cap. II. Sp Caput II. R)e Mahentetana Religione , atque de Rege in qua plerique Maurorum vivunt. Jam certe in AEgypto , ut veteres tradiderunt , Bos capite albo non adoratur , non Apis , non pecus , ut Sa- hit olim confuevit , neque latus pileis , ut Jacopoliti po- puli faciebant , neque Lupus , ut Licopolis , nec Canis , ut Cynopolis , non Capra, ut Mendefii , non Arena , ut Atri» biti, non Crocodilus, ut Arfinoe , non Ichneumenes, ut in Herculis urbe , non Oxirinchus , non Pan , non Minerva , non Lucina, non denique alii antiquorum Dii. Hos enim, gens /Egyptia minime efle Deos exillimat , antiquorumque yEgypdorum , qui fimilia animalia , & alia pro fuis Diis quodam tempore coluerunt , maxime nunc reprehenfione dignos putant. Hujusmodi vero Deos quondam habuifle, & a multis veteribus traditum nobis elt , atque argumento ex conditis corporibus vulgo Mumiis vocatis , de quibus in pri- mo libro fcripfimus , hoc idem confirmatur , quod fcilicc-t fingula ea condita , feu medicata corpora , intra pedlus figu- ratum animal, quod pro Deo olim habuerunt , contineant. Non igitur haec AEgyptus hac aetate pro Diis colit, fed unum Deum adorant, Sacrofandlsc Trinitatis individuas perfonas negantes /Egyptii : Chriffianos vero tres Deos colere cenfent , <5r. quanquam Evangeliis aliquam fidem adhibeant , Chriftumque Prophetam , atque Dei Spiritum e fle fateantur, tamen Dei filium, verumque Deum impie negant , Mahemetemque ve- rum Dei Prophetam , omniumque maximum , ac ultimum , falfo aflerunt , cujus nomen ex Evangelio nos delevifle cre- dunt ; Bibliorumque libros , quos Thorat nuncupant , cre- dunt , nec non David Pfalmos , quos vocant Zabur. Qui tamen Servatorem noflrum Jefum Chriflum , aut Beatiflimam Virginem ejus Matrem , aliofque Sandlos blafphemare au- M fus PROSPERI ALPINI 5>G fus fuerit, fevere pledlitur. Eorum etiam lege fancitum eft ut nullum Hebraeum in lide recipiant , nifi prius Chrifti fi- dem receperit. Quinquies in die adeo devote orant, ut ve- menti tJro Regi non aflurgant orantes : Deum femper lau- dant; nulla in ore illorum unquam blafphemia audita eft. Sum- ma inter iplos concordia eft , qua profefto res fuse cre- fcunt , nullumque inter eos homicidium nifi a latronibus committitur. Qui vero hsec verba digito indice elevato pro- tulerit , Quippe non eft Deus nifi Deus , Mahemetes eft propheta ejus, Maurum efle vi compellunt. Ex eorum le- ge ter in die alterius legis homines , admonere , rogareque ut in eorum pfeudopropnetam credant , tenentur : quod fane mordicus fervant. Apud hos , quatuor uxores legiti- mas accipeie licet , licetque & fervas innumeras pro uxo- ribus habere, ex quibus ubi filios fulceperint, neque eos, neque matres amplius vendere poliunt , fed manumittere co- guntur. Filios vero tam ex fervis , quam ex uxoribus le- gitimos ex lege habent. Conjuges uxoribus , non uxores maritis dotes dant. Summum jusjurandum exiftimant cum dicunt : Remittere, uxori mihi contingat, fi ita eft, fi hoc faciam, adeoque apud eos folemne eft, ut qui id non fer- vat , ut perjurus feparatione ab uxore puniatur. Quod fi quis a feparatione mulierem rurfus accipere voluerit , id non conceditur , nifi prius cum alio ea cubuerit , quam infamiae notam, ut effugiant, ut cum puero coeat, efficiunt. Trigin- ta dies in annum (de quo jejunio poftea) jejunant , nihil to- ta die , neque bibentes , neque comedentes , fed noftu omni eduliorum genere fe ingurgitant. Principio dum Ma- hemetes leges inftituit fuas , quatuor ejus affeclas prohibuit, quippe animalium primum cujufque generis Iponte occiforum, ne fanguinem comederent: omnia animalia aquatilia, quae, in terra fpiritum , & vitam ducere valent , fcilicet amphi- bia a- Graecis difta, ficut cancri , teftudines , & hujusmo- di alia. Omnia itidem a quibus natura humana abhorret. Deinde cum inter eius domellicos oh vini temulentiam ho- micidium fuiflet perpetratum , eisdem & vinum interdixit RERUM AEGYPTIARUM. Lie. H. Gap. II. 9i hac conditione , ut eo cofto uti liceat, aut folo , aut cum aromatibus. Idcirco omnes aquam ex lege bibunt, aut vi- num ex da&ylis , aut ex paffis , aut quid fimile. Habent, & leges quibus populum gubernant , quae quatuor funt ge- neris , Saffei , Malachi , 1 Ihnefi , & Chanefi. His quatuor tot legum periti in ‘quacumque urbe, vel oppido praeficiun- tur, quorum confilio utriufque juris lites dijudicantur , nec rem in dies trahunt , fed tribus diebus vel damnant , vel abfolvunt , nullis tamen intercedentibus Caufidicis , Advoca- tifve : lites enim ibi non ab Advocatis tra&antur , fed ab iisdemmet ad quos lites pertinent coram judicibus res tra- ctamur. Unde non elt, ut Caufidici AEgyptum lucri cau- fa petant , quando ibi ipforum eloquentia nihil poflit 9 cum aliis, quam illis ad ad quos res attinent , cau- fas traftare coram judicibus non concedatur. Qui ve- ro alteri diem dicit , atque in jus vocat , quod pe- tit , hoc triduo teftibus , aut feriptis probare debet : lin minus, caufse jadturam facit. Infuper eorum lege cautum eft, ne fcorta admittantur, quae fi comprobata fuerint, mu- lieres lapide ad collum appenfo in aquam immergentes in- terimunt: eas enim quando fi cum aliquo cubuiffe , rem- que habuiffe compertum habeant , nulli mifericordiac locus apud judices eft, quin eae aqua fuffocatae moriantur : Chri- ftianis vero, atque Hebraeis, fi cum Turea, five cum Maura de fcorto convincantur , igne fuppofito exitium pro pacna ftat ; neque mortem effugere ullo pafto queunt , ni fidem renuerint , & Mahemetes Legem acceperint. Teftes falfos vel minimo pretio ibi invenias: quo fit , ut noftrates in AE- gypto aut mercaturae , aut peregrinationis caufa moram fa- cientes , a Turearum Imperatore petant , ut fibi per eum liceat in ejus regno manere , non tamen a quolibet judice lites quas cum Mauris habent dijudicari, fed tantum in urbe Metropoli coram Rege, ficque cum Mauri litem noftris in- ferre volunt , e converfo Acforem Byzantium vocant , quo adire cum unicuique haud facile ob fumptus immodicos fit, fitem illi relinquunt , atque ita noftri ab omni faftidio libe- _ M % rantur. PROSPERI ALPINI rantur. Infuper a Rege id quoque obtinuerunt, ne contra noflros Mauri, neque Chrifliani, neque Hebraei illiufce regio- nis examinati quicquam valeant : Quo fit ut Nollri nunc quie- tius in Higypto vivant, quam antea, quo tempore cum has leges a Turearum Rege nondum obtinuiflenc , undique illis infidioe paratae erant. Mulieres templa ne ingrediantur, lex vetat, nimirum propter ipfarum immunditiem id fieri inquiunt, quamobrem neque ipfas dignas fieri , ut pofl mortem Para- difum ingrediantur, ipfoque fruantur: fed earum animas ex- tra Paradifum in quibusdam locis amoenioribus effe manfuras, juxta quae loca & Chriflianos, qui propter infidelitatem haud digni Paradifo fa6li funt , una manfuros credunt. Quo ego aliquando a quadam nobili, muliere Turea perfuafus , ut Ma- hemetis fidem reciperem , Maurufque fieri vellem , fic re- fpondi; Cur vis me tuam fedtam recipere ? cui refpondenti: ut pofl mortem Paradifum ingrediaris? dixi: melius erit me extra Paradifum cum mulieribus una manfurum , quam cum viris Paradifum ingredi, quando fic jucundius fore mihi fpera- rem cum Mauris mulieribus pulcherrimis extra Paradifum manere, vivere, atque cum ipfis eximiam voluptatem per- cipere. Quibus auditis , Turea rem in rifurn folvit , & nunquam amplius aufa efl mihi fuam legem commendare. uinquies in die, ut diximus, Mauri devote orant, omni- umque maxime die Veneris , quem diem veluti fefli- vum plurimi venerantur. Mirum certe efl quod Alexandrini ea die faciunt , namque , quod illis fuerit quondam a quo- dam viro (ut ajunt) fanfto prordi&um , eam urbem rurfus Chriflianos exteros die Veneris capturos , eo timore com- Caput IIL De orandi modo quem Mauri ob fervant , atque ds Viris Mauris Religiojis. pulli RERUM vEGYPTIARUM. Lib. II. Cap. III. 95 pulfi eo tempore quo in Templis ea die orantes morantur, claudunt omnes Italos , Gallos , Anglos , & alios omnes Chriltianos exteros intra fuas sedes mercatorias , fecumque claves retinent , neque ante orationem finitam finunt ipfa- rum aedium portas aperiri , eosque domum egredi , idque faciunt quod ab ipfis timeant ne eo tempore quo ad oran- dum funt occupati, urbs capiatur , e Turcarumque Imperio adimatur. .Habent & Mauri complures religioforum ab ipfis csetu comprehenfos. Primum, ex iis quidam funt, qui fa- cra adminiftrant, Mahemetis Legem interpretantes, pfalmos canentes, & aliis modis in Templis fervientes , qui uti & nofiri Presbyteri magnos reditus habent quibus commode vivant. Hi uxores, ut alii homines ducunt, atque etiam fervas pro uxoribus multas habent. Habent & Monachos habitantes in Caenobiis longius ab hominum commercio po- fitis (Dervis hos vocant) qui vitam coelibem ducere profi- tentur : omnesque litterarum fiudiis operam tfent , praefer- timque Philofophiae , atque Theologiae. Habent viridaria a- msenifiima , in quibus tota die morantur , varios libros legen- do. Unum csenobium extat extra urbem paulo infra locum, qui Sbechie nuncupatur, in quo habitant monachi fere qua- draginta , viri fane perhumani , proeliberales , atque nofiris Chriftianis perquam familiares , qui inter omnes doclifiimi ab omnibus adimantur. Illi vero & Dominico a Rege Na- tionis Veneta Chirurgo, & Pharmacopeo , atque mihi Me- dicinre caufa fuerunt, dum inibi viximus, admodum familia- res: libentiffime difputant , atque etiam de Mahemetes vita, & lege, atque libere cum iis ficpius de multis difputare po- tuimus. Mirum certe videtur , illos (etfi Mahemetanam fe- ftam fequantur,ut ipforum aliqui mordicus eamipfam teneant, ac defendant) efie variarum opinionum : nonnulli Atheiflae videntur: alii difputant de mortalitate animae infiftentes Epi- cureorum dogmatis: alii pie immortalitatem defendunt: com- plures fponte Chrifli fidem Mahemetis fedlae praeferunt , vi- tamque & mores obfcenos Mahemetis maxime detefiantur , adeo ut non pauci fateantur ipfum neutiquam Deum Opti- M j mura PROSPERI ALPINI 94 mum Maximum (ibi amicum habere potuiffe , quinimo potius Deo fuis pravis moribus, atque vita execrabili maxime in- vifum effe oportere. Hi cum egrediuntur Coenobium finguli bini fimul femper ambulant, raro per urbem, fed loca iere femper folitaria frequentant; femper fecum geflant librum le- gis ipforum, quem Alcoran nuncupant. Tertio plures funt, quos Mauri Siech vocant: Noltri, Santoni. Siech nomen A- rabicum hominem quafi ex fandlicate, atque ex infania mix- tum exprimit. Hi per urbes, oppida, & villas folummodo uno indufio ex panno lineo velliti diverfantur, tanta vivendi libertate , ut quaecumque facere ad libitum , vel injulta , vel inhonefla illis permittatur, nullumque improbitatis genus reperitur , quod fi libet non faciant. Ubicumque panem , carnem affatam , eduliaque in foro offendunt , libere iis vefcuntur absque impendio ; ad libitumque omnia quae vo- lunt, gratis comedunt: quin imo tantum abeft, ut qui ven- dunt , haec acP vidtum de iis fua comedentibus conqueran- tur , ut potius Deum fumme laudent, quod Vir fandius di- gnetur apud ipfos ali. Illi edam Sandtones mulierem quamli- bet, quam in via offendunt, fi placet, aliquo manu ducunt, & coram hominibus cum ipfa omni pudore pofito, ut befliae, coeunt. Quot mulieres , vel etiam ipfarum confanguinei , mi- nime de eo adtu illicito conqueruntur, fatis illis eft dixiffe , illi parcendum effe, quod vir fandius femiinfanus fit. Unum ex iis a prima die in qua urbem Cairi ingreflus fum us- que ad meum difceffum femper habui infePtiifimum , ut fere femper in ea maxima urbe ubique locorum ipfum offende- rem, a quo femper aliquid moleftiarum , & contumeliarum accipiebam, atque ita aliquando , ut mihi infidioe illius caufa a Maratris facile paratae fuiffent, nifi Praetorianum militem fe- curitatis caufa mecum habuiffem , cujus badlria ipfe timebat: Nonumquam miracula coram multis me vidente facere in flituit, quod ut faceret , fruflum terrae manu altera accipiebat , populoque ipfum oflendens petebat quid id effe ipfis videretur, qui cum ftatim terram effe finguli refpondiffent, continuo oculis fufpe- dians coelum, quaedam ore fufurrando altantibus inquit: Ve- rum RERUM ^GYPTIARUM. Lib. II. cap. III. 9$ rum quidem refpondiflis illud terram efle, fed qui nollro Prophetae Mahometi fidem habuerit, me orante, in faccha- rum mutabit, atque ita eo modo quo circulatores decipere folent , loco terrae quam ollenderat , facchari fruftulum illis tandem offendit. Quod miraculum cum omnes ma- gno clamore laudaffent , ad me converfus ait , quid ti- bi videtur ? cui cum refpondiflem optime facium , & ma- gnum merito videri miraculum , & intellexiflet me ejus de- ceptionem re£le perfpefitam habere, ut me ignominia aliqua afficeret, detradbo indufio, pudenda mihi detexit, magnas- que hernias, quae ex cole turpiter pendebant. Ego vero tan- dem antequam Cairo difcederem , forte cum quadam die ip- fum in Hebraeorum via folum offenderem , usque adeo pu- gnis deverberavi, pedibusque proculcavi, ut talem memo- riam fic de me ex /Egypto abeunte illi reliquerim. Demum non pauci in deferto proximo funt ex Mahemetis affeclis, qui Eremum religionis ergo incolunt, ibi vitam afpejrrimam ducentes, perinde atque ex Chrillianis multi ita vivunt Deo toto fpiritu fervientes. Miferi quidem , & iterum miferi , qui cum in hoc mundo vitam miferrimam ducant , poli mor- tem quoque luent psenas fuse infidelitatis : quod eo miferius vi- detur, cum vitam innocentiffimam vivant, femper admiran- tes mirabilia quas fecit Deus, ipfum collaudantes, laudes- que perpetuo canentes, & affidue orantes, jejunantes: Quam erga etiam Chriftianos benigni, humanique fine, feque nobis praebeant, dici fatis non poteft, atque ego ip forum eximiam benevolentiam faspe cum iis verfatus expertus fum, Deus illorum ignorantia mifereatur. Habent Mauri omnes quovis anno jejunium triginta dierum, quod vocant Rhamadam, in quo nihil in die, fcilicet ab ortu folis , usque ad occafum, co- medunt, nihilque bibunt: Nofte vero tota edulia varia ingur- gitant plebei. Non pauci vero nobilium etiam noffu feverius jejunium quam alii multi faciant exequentes, modice & come- dunt, & bibunt. _ Affidue no£tu orant, collaudantes Deum magnum , & fuum Prophetam Mahemetem. Singulis fere duabus horis turres afeendunt Sacerdotes, mirum in modum Deum , ?6 PROSPERI ALPINI Deum , ut dixi , collaudantes. Alius vero ex Sacerdotibus lingulis fere horis notiis in vicis lingulis urbis cum multis in- flrumentis mulleis mutum , furdumve , atque ingratum fo- rium edentibus , & clamoribus populum excitant , ut audiat fuas clamofas orationes ad Deum magnum , quem vocant Allacubar , & ad Mahemetem , quem itidem vocant Reful Alia, & Abibi Alia, id ell Dei prophetam, & Dei amicum: poftea hortantur Mauros audientes cadere a peccatis , & rette fecundum fandi am Legem Mahemetis ut vivant , & quae prae- cipue debeant in ea fervari ab ipfis particulatim exprimunt, inter quae praecipuum illud ell , ut viri fuis Uxoribus fatisfa- ciant : quod mulieres audientes fi tunc ipfarum mariti dor- miant , illico eos expergefaciunt , dicentes , Com , Com ; id ell, furge, furge, & audi praecepta legis. In Templis lingu- la unaquaque nodte publice Sacerdotes Theologi condonan- tur, quam fane concionem plerique Maurorum, maximeqtie Nobilium, quos vocant Chiclebi, allidue frequentant, ha- bentque Concionatore6 dodliffimos, qui inftituunt dilTertatio- nes elegantiffimas', & utiiiffimas pro illorum fedla, & com- probanda , & confirmanda. Mirabile didlu ell quot , quantse- que Lampades in tota Urbe noctibus iis accenduntur: usque adeo enim iis luminaribus, quse non habent numerum, nox clara redditur , ut non minus quam die homines nodtu Tem- pla adire queant. Habent, & inter dies praecipue feftivos quosdam in quibus faciunt commemorationem Sacrificii Abra- hami. Vocant hos dies Baieram ; unusquisque qui poteft oc- cidit illa die arietem, vel agnum, ve! vervecem in illius facri- ficii memoriam, unde innumera in parietibus domorum, at- que in ofiiis manuum hominum ex fanguine occiforum anima- lium confpurcatarum velligia a multis relitta. Haec fufficiant obiter ditia de iis , quse ad Mahemetanam fetlam faciunt. Nunc de vera in Deum religione, quam ibi Chriiliani fervant. Termonem inftituamus. Ca- RERUM AEGYPTIARUM. Lifc. 'II. Gap. IV. 97 Caput IV. *De Chrijiianis qui JEgyptum habitant , §> primo de Gratis* EX Chriflianis /Egyptum habitantibus , primo loco dicemus Graecos, qui habent pro fuis Sacerdotibus Caloyeros, quique & Alexandriae , & Cairi , & in Monte Synai nunc vi- vunt , feparati a Romana Ecclefia , quod fchifmatici fint. Illorum Patriarcha olim Alexandriae refidebat, nunc Cairi ma- net. Vivunt vitam innocentiffimam , afperrimamque , fere femper jejunantes, magnaque devotione, fandlitateque cul- tum divinum exercentes. Ex iis Sergius & ipfe unus fuit, qui cum non, ut in ejus fuerat optatis, in Patriarcham A~ lexandrise a fuis Caloyeribus eligeretur, iratus, Mahometante fedlae audior praecipuus creditus ell. Ipfe enim fuit quiMahe- metem perdocuit, & adjuvit: Mahemetes enim ne vel etiam legere, aut fcribere noverat •> fua quidem placita confirmabat lubfcriptionis loco manu atramento denigrata chartae adhibita , ac fua manu figillando. Legem , quam Mahemetes promulgavit , Sergium fcripfifle affirmant. Dicunt plures, cum Mahemetes effiet prope Sues , civitatem penes Mare Rubrum pofitam , cum magna hominum turba ipfum infequentium , in loco k Sues femidiei itine- re dillante , ubi puteus erat profundus fine aqua , ut videretur veluti Mofes a Deo in monte Synai legem accepiffie, eam- que fuis poflea publicaffe , eundem , Sergio Monacho , li- brtim, in quo Mahometana lex ab ipfo fuerat perfcripta, fe- cum habente, clam demiffio in fundum putei, coram turba exclamaviffe. Videte librum in quo a Deo fcriptam legem habebitis, & ftatim illis oftendiffie librum ex toto fimilem ei , quem Sergius in fundo putei lians habebat, hoc excepto, quod in ejus chartis nihil prorfus fcriptum erat , quem funicu- culo parvo ad Sergium demifit,qui eo a funiculo detradlo, alte- rum eidem funi adligavit, in quo lex fcripta legebatur, quem £ N pu“ 5>S PROSPERI ALPINI. puteo pofiea extra£tum,Mahemetes populo publicavit, juravitque coram illis hanc legem a Deo in eo libro fcriptam fuifle, fore- que propterea ab ipfis religiofius obfervandam : quumque vi- didet illud turbae placere , inquit : quicumque meus frater dici cupit, in mei memoriam lapidem in hunc puteum projiciat , quo di£to, ftatim finguli lapidem projecerunt in puteum, quibus puteus momento temporis oppletus ell , intufque in fundo putei Sergius lapidibus obrutus vitam finivit. Nunc etiam omnes qui, illuc tranfeunt , lapides in puteum projiciunt ia Mahemetis memoriam : Unde fsepe in anno coguntur vicini populi lapides e puteo .extrahere , ipfumque pervium facere, yt peregrini poffint ad libitum lapides more folito in ipfum pro- jicere. Non me latet alios alio modo haec do Mahemete fcripfilTe, nihilominus ,/Egyptios fere omnes Chridianos. hoc. ■modo Mahemetis hiftoriam conftantiffime retulide, non femel ab ip forum primoribus, fed fsepe audivi. Illis vero Monachis Caloijeribus e quibus fuit Sergius, Mahemetes immunitatem de fingulis, & ad vi£tum,& ad veliitum attinentibus , concef fit, quam ipfi. in charta pergamena fcriptam ufque ad illud tem- pus habuerunt in quo ego Cairi fui, quamque & manu pro- pria fcriptorio atramento inferia indar figilli imprederat, at- que fubfcripferat.. Hanc anno MDLXXXIII. Hebraimo Badac tunc ^Egypti Pro-Regi coafti fuerunt oden de re , cum Alexan- dri* Malem quidam, id eft publicanus , qui mercium. inibi in- troeuntium , atque exeuntium vefligalia exigit , illos Reveren- dos Monachos coegidet de quadam vini quantitate, ex Creta infula ad ipfos navi convefta veddigal , folvere + nunquamque* illi amplius veftigaj ob eam immunitatem fibi olim a Mahe- mete concedam folviffent-, Pro-Regem adierunt fupplicantes. fupplicantes ei, ne cogeret illos folvere , cum femper immu- nes fuerint a. quacumque iblutione propter illis concedam a Mahemete immunitatem, quam cum Hebraimus coram aliis, multis in auditorio publico legidet, & recognoviflet impred, fam manum Mahemetis fui prophetae, Hebraimus illica- ipfius capiti eam, ut Turearum moris ed, honoris caufa fuperpo- fait ac dixit : Dedecus ed , & magnum fane , hafce fap.Sas noftri RERUM jEGYPTIARUM. Lib. II. Gap. IV. 99 "aoftri prophetae reliquias in manibus infidelium relinquere ; ex quo Pro-Rex eam retinuit immunitatem , alteramque ejus lo- co ei fuffecit, omniaque quae petierunt libentifllme in Mahe- metis memoriam conceffit. Illorum multi habitant in Coenobio, quod habent in monte Synai , quodque muris altiifimis , fortifli- misque metu Arabum undique cingitur. Ab hoc Coenobio ad milliare Italicum didat locus in quo fuit inventum corpus Bea- tae Catharinje, Alexandriae martyrio ob Chrifti amorem inter- emptae , cujus quidem corpus , ea mortua , Alexandriae num- quam amplius confpebtum efi : quod pofiea per fomnium qui- dam Sanftus ex Caloyeribus , monafterium montis Synai co- habitantibus, commonitus, fub quodam lapide invenit, atque in illiufce monafterii templum repofuit , quod profedto k nullis quam ab Angelis miraculose illuc in altifilmum illum montem , ab Alexandria mille milliarium fpacio diftantem , de- ferri potuifle nemo inficias ibit. Omnes quidem eos Mona- chos fanftifiime femper inibi vixiiTe apud omnes iEgyptios confiat; illosque, Sultanorum /Egypto imperantium setate, maxime in religione Chrifiiana floruifie , ipforumque quen- dam olim Patriarcham, ajebant, & vita innocentiflima , re- ligiofifiimaque , & miraculis in ea urbe celebrem fuifle: de quo inter ajia miracula hoc cuidam Regi Sultanorum olim illuxifle affirmabant: quippe cum a Rege Hebraei cujuf- dam illis Monachis inimici fuafione perfuafo, ille Patriarcha interrogatus, an verum fit, Chriltum in Euangeliis dixifie; Quicumque Chriftianus fit, non debere timere, etiamfi quid mortiferum biberit : cui fiatim cum refpondiflet, veriflimum efle, tunc inquit Rex, te ut tali die coram me cum te volue- ro, venenum bibas, parato; ille, cum annuiflet fe , quod vo- luerit, lubenter fa6turum , dimidiis eit. Qui pofiea cum affiduc ad Deum oraflet fimul cum omnibus fuis Monachis, ne Do- minus pateretur quicquam adverfus veritatem Euangelicam dedecoris ab inimicis fidei Chrifiianas fieri ; quadam pofiea die ad Regem evocatus , coram Rege Hebrseoque , qui ipfum ad id, ut experiretur Chrifiianam veritatem, Regem permo- verat, cum oblatum fibi calicem eryftallinum exitiali veneno N * ple- 100 PROSPERI ALPINI plenum Regis juflu bibendum, accepiflet, atque ea etiam condi- tione, uti Hebraeus Regem prius initruxerat, ne Crucis lignum fuper calicem bibendo venenum , facere Patriarchae liceret , San&us Patriarcha fidei Chrifli plane confidens, accepto cali- ce, ad Regem verfus , manu fignum Crucis fuper venenum fa- ciens, inquit: non vis etiam ut hoc crucis ligno me mu- niam ? & continuo venenum bibit. Pollea Rex polt mul- tum tempus videns Patriarcham a veneno nequidem mortuum , fed neque ullam ab eo fenfifie moleftiam, plurimum admira- tus ell, praefertimque cum fcirec illud fuifie ex fumme mor- tiferis. Interim Patriarcha petiit a Rege, ut illud vitrum di- ligenter abllerfum plenum optima aqua ipfi Hebraeo concede- retur , quod acceptum Rex Hebraeo obtulit , ut ejus aquam biberet: Hebraeo vero renuente eam aquam bibere, Rex fum- mopere ob id iratus ei dixit: ille bibit in hoc vitro venenum, & tu times puram , optimamque aquam in vitro, diligen- ter deterfo, & abluto bibere? qui , cum Rege jubente aquam bibifiet, paulo poft quali veneno jugulatus coram Rege inte- riit , non absque magna, & Regis, & aliorum , qui inter- fuerunt admiratione • ficque veritas Euangelica in Reve- rendo Patriarcha coram Rege magno miraculo confirmata, atque audia elt: Et hac de Gracis Chriitianis. Caput. V. *D-e ChriJUanis Cophtis , (£ de Reverendis Jefuitis qui in JEgyptum mijji fuerunt a 'Vomifice Maxi- mo Gregor io Xili. , ut Natio Cophta Eccle- fia Romana conciliaretur. IN /Egypto Chriftiani partim funt exteri, partim patrii. Ex- teri funt, qui ex variis mundi regionibus in AEgypturn mer- caturae caufa veniunt, cujusmodi praecipui Veneti funt, Gal- li, Angli, Rhagufini , Florentini, & Siculi. Ad hos vero quo- RERUM vEGYPTIARUM. Lib. II. Gap. V. ioi quotannis duos Fratres Francifcani e Hierufalem veniunt in /Egyptum , ut ipforum curam fpiritualem habeant , quorum unus Confeflbr eft , alter Praedicator. Patrii vero Chriiliani Cophti dicuntur , qui propter hserefim Eutychis , quam fecu- ti funt, negantes in Chriilo duas naturas, fcilicet humanam, & divinam, ab hinc mille forte, & ducentos annos ab Ec- clefia Romana Orthodoxa feparati , & in AEgypto , & in /E» thiopia vixerunt fub difciplina Chrifliana unius Patriarchae, quem Abuna nuncupant. Huic vero Cophtorum Patriarchae /Ethiopiae Rex (Regem Abaffise vocant) unoquoque anne duodecim millia aureorum , atque munera mittit , Cophti autem in /Egypto habitant ad quinquaginta millia , qui fi Pvomano Pontifici obedientiam praeftarent , noftris Chriftia- nis in omnibus antecellerent , cum fidem noftram adeo a- criter defendant, ut probra quaeque pro Chrifti nomine fu- llinere parati fint , qui quamvis fub infidelium imperio vi- vant, & ab eis quotidie injuriis, contumeliis, verberibus, atque magna ignominia divexentur , bonifque fsepius fpoiien- tur , nihilominus Chrifti fidem neutiquam mutare velint in turpem Manemetis feclam: quod fi facerent, ab iis molefiiis liberi evaderent, quietam que, & tranquillam vitam fibi pa- rarent. Sed ipfi mundi divitias prae fide contemptui habent, maluntque Chriiliani in maxima fervit u te efie , quam ea de- relicta imperare. Saepe ipforum aliqui pro fide martyrio ex- tinfti funt , cujufmodi fuit ex ipfis quidam qui propter feor- tum comprobatum morti damnatus , fidem noltram in Ma- hemetis fedlarn fragilitate vitae una die mutaverat , atque altera cum illud feciffe plurimum & pccnituifiet, & ad Deum ingemuiflet , adiit Pro-regem in publico auditorio , ei que cum dixiffet , heri ebrius, & fatuus renui Chrifti fidem, nunc fo- lutus ebrietate , atque fatuitate , Mahemetis falfi Propheta fe£lam itidem renuo, illicoque magno clamore, ut ab omni- bus Mauris in aula aditorta audiretur , carpit Chrifti fidem fupra omnes magnis laudibus concelebrare, qui cum alia mul- ta ad confirmandam Chriftianam fidem viva voce intrepide dixnlet , continuo ferreis uncis ad portam Eabzuelis appen- N 3 fus 1 IQZ PROSPERI ALPINI fus eft, ut moreretur • qui tribus diebus ibi appenfus vixit ,fem» per vel etiam moriens Chrifli fidem laudando. Cophti pri- mum quod ipforum filios docent , atque ut eorum infideat mentibus fludent , hoc eft : veram fcilicet , folamque in toto orbe terrarum efle Chrifli fidem , quem Mefiha appellant , a- deout, fi a puero bimulo cujas fit quaeras : Mendil el Mefi- ha, idefi: ex lege Chrifli, refponfum habeas. Nos merito de- rident , atque maxime redargnunt , quod ex noflris nonnul- los tam facile fidem relinquere , atque falfam illam Mauro- rum amplexari, videant, nec multo poli ei fefe adeo dedi- tos oflendere , ac tyrannidem in eos exercere obfervent. Tur- eae, ut plurimum Chriftianis, qui fidem renuerunt, quod fuis fideliores fint , cuflodibus utuntur. Quam omnes Cophti San6los fingulos colant, ipforumque feflos dies, atque alpe- ris jejuniis utantur, crebrioribufque , fatis quidem dici non potefl : quinimo fi-Cophtorum jejunia noflris oomparentur, noflra lautiflima convivia abfque dubio videbuntur. In Pa- triarcham illum folummodo eligunt quem vere caelibem efle no- runt. Hic ..cum decem millia aureorum cenfum in annum habeat , eos omnes , ut notum eft , pauperibus , & coenobiis diflribuit , libique neque neceflaria fervat , fed quotidie e mendicatis vivit. Duo monaileria Cairi habet, alterum vi- rorum , atque alterum mulierum. Sunt & illic quatuor alia Monafleria, Divi Antonii unum, alia Divi Macarii , de qui- .bus poflea: quae omnia alit ex iis reditibus, quos ex Chri- flianis colligit. Affidue per totam provinciam Chriflianos vi- iitat, Aflnum confcendens , baculumque manu gerens, nec non & Crucem argenteam pulcherrimam , quam ^Ethiopum Rex ei dono mifit : multos Epifcopos , & Archiepifcopos fub fe habet. Sefe libentiffime Romanae Ecclefiae conjungeret., -ni plebem timeret , quae tot annis in antiquorum erroribus vixit. Multis enim novum efl cum audiunt efle Pontificem , eorum Patriarchae fuperiorem. Sperabatur tamen nollra ae- tate omnes illos Romanoe Ecclefix obedientes futuros, opera .praefertim Reverendi Patris Johannis Raptiflse ^Eliani , JSacerdotis religiofi e Societate Jefu , viri innocentiflimi., & omni \ RERUM jEGYPTIARUM Lib. II! Gap. V. ioj ©mni fan&itate fpe£fcandi,a Gregorio XIII. Pontifice Maxi- mo ad Cophtorum cum Romana Ecclefia reconciliationem In /Egyptum primo mifli , qui toties fefe , vitamque pro- priam periculis , mortique pro fide Catholica committere non dubitavit, catque cum ipfe Linguae Arabicae peritifilmus ef- fet, merito hoc illi onus impolitum fuit , cui poflea Socius- Reverendus Francifcus Saxus , theologus e*. Jefuitarum itidem focietate do&iifimus , adjunftus eft. Primum namque iElia- nus una cum Johanne Bruno, Theologo fpe&atifiimo , Ma- ronitas, montes Libani in Syria habitantes , Sacrarum Litte- rarum in hilloriarum cognitione celeberrimi, cum a multis quidem in fide antiquis erroribus primum expurgaflet , atque ad Romanae Ecclefiae gremium reduxiflet : impie enim ii cre- debant Spiritum San&um ab uno Patre procedere, huma- nasque animas, ubi e corporibus evolaflent , certis in fedibus ad extremum usque judicii diem detineri , licere nuncium uxori remittere, infantesque ante quadragefimum diem baptis- mate lultrari non debere : in ./Egyptum venit Anno MDLXXXII. atque in Cairi urbe perpetuo quoad difcefiit, manfit in do- mo Pauli Mariani civis Veneti, atque pro Rege Galliarum Confulatum agentis: viri fane non minori in /Egypto-au&o- rkate quam liberalitate fpe6lati(Iimi, qua omnes peregrinos domi libentifilme recipiebat , atque praeter modum honora- bat , fummam illis offendens benevolentiam. Tunc enim Cophtorum Nationis fpeciadm prote&or erat, virque inge- nio maxime verfatili, Linguae Arabicae, Tureae, Graecae, & Gallicae peritifiimus. Apud ipfum Marianum /Elianus femper • haefit cum fuo focio Mario Romano, qui poltea Alexandriae, febre tertiana peflilente interiit. Paulo polf venit ei in auxi- lium Francifcus Saxus Neapolitanus cum fuo. Socio Francifco - Bona Mediolanenfi , qui omnes in aedibus >Mariani fuere be- nignifiime fufeepti : quin imo illis partem fuae domus cefiit, & pro illorum habitatione, & pro templo etiam conflituerr- do. Itaque cum Johanncs Baptiiia Aelianus primum Ma- riano fumrni Pontificis defiderium aperuifiet , rogalFetque ut •> illis prote&or eile vellet , ^ & in tam utili , & honorabili' Rei-, io4 PROSPERI ALPINI ReipubHcoe ChriHianae opere obeundo ipfis fuum auxilium (quod maximum quidem audloritate fua apud Cophtos fibi dum vellet pollicerentur) non denegaret, tantumque benefi- cium fuffragationem a fummo Pontifice perpetuo plurimi asllimatum iri , & non absque digno etiam prtemio ab eo- dem Pontifice fore compenfandum : Marianus prom- ptiflime conditionem accepit , & omnem favorem ad eam rem, quoad vires ipfius extendi pofifent , pollicitus eli. Quod & fecit; antea enim duo Sacerdotes , a Pio IIII «. fummo Pontifice in /Egyptum ad Cophtorum Nationem Ec- clefise Catholicae reconciliandam olim mifli , vix cum Pa- triarcha Cophtorum loqui potuerunt ; nam fsepe audivi k Reverendo Presbytero Antonio Palmerio Anconitano , qui & Capellanus multorum Confulum & h fecretis illorum tri- ginta , & plures annos Cairi vixit: Cophtorum Patriarcham iis Sacerdotibus impie refpondifle : Non polle , qui Sacer- dos eflet pauperrimus , & e mendicatis viveret , cum Pon- tifice Maximo, tot Civitates, & Provincias , divitiafque in mundo poflidente, conciliari, cum eflet inter utrumque pro- portionis nulla convenientia : Quo refponfo eos Sacerdotes remiflbs fuifle , & non abfque magno vitse periculo ex JE- gypto abiifle : Itaque Mariani favore fadium efl: , ut cum Cophtorum Patriarcha complures Epifcopi , & alii Sacerdo- tes Cairi in domo ipfius flcpius ad tradiandum de eorum hrerefi fuerint convocati : qua occafione innumeri fere fem- per ex Cophtorum Religiofis apud Marianum, atque apud Jc- fuitas familiariter verfabantur. Ego enim huic negotio fem- per interfui , atque quoad potui , ipfum , quando medicinte faciendae occafione fispiffime cum ipfis, aegrotos eos vifitan- do , de praecipua illorum haere fregerim. Quod negotii, etfi primo cum coeptum eft, luas habuerit ex multorum Coph- torum ignorantia difficultates , qui dicebant in haerefi de duabus naturis in Chriflo , licere bieltamis , idell eas men- te contemplari polle, illas vero duas naturas, humanam quippe , atque divinam efle , affirmare , blafphemum efle. Verum tamen ut Reverendi ii Patres, qui omni Audio , & dili- RERUM iEGYPTlARUM. Lib. II. Gap. V. xof diligentia Rudebant illorum mentes ab antiquis his erroribus expurgare , fcripferunt de eorum hcereii libellos quosdam Arabica lingua exaratos , in quibus quoque Sanfti Cyrilli (cujus dodlrinse omnes , cum ex fuis is fuerit, aquiefcunt) au6lo~ ritate declarare , & illuitrare veritatem hanc , fedulo ftudu- erunt. Quos polleaquam compluribus Cophtorum , iifque maxime qui in Theologia eruditiores aeflimabantur, Reve- rendi Patres communicarunt , atque publicarunt, res tam facile fuit reddita, ut ex eorum libellorum le&ione veritatem fuerint ita aflecuti , ut praecipui apud eos faterentur, omnia Ro- manae Ecclefiae modo intelligere , nihilque aliud obftabat ne illi fe fubmitterent omnes Romano Pontifici, quam ipforum Patriarcha , qui nondum, veritatem Catholicam probe intel- lexerat , qui orabat Deum , & orare fuos Sacerdotes aflidue curabat, ut de hac ipfa veritate illuminaretur, ut crederet ea , quae in rem Chriltianse Ecclefise edent. Unde ipfius mors (ille enim fupra annos oftoginta natus erat) pro tanti negotii expeditione , fcilicet pro agnitione Catholicse verita- tis a nobis , & pluribus Cophtis expeftabatur : interimque plures illorum , qui Romano modo fidem Chrilli intellige- re a Reverendis Jefuitis fuerant inflrudli , ad Roma- num Pontificem proficifci tunc parabant, & prsefertim Pa- triarchae Vicarius , qui nondum omnia fecundum Romanam veritatem intelligebat , fed cseteros alios eo modo erudire afiidue operam dabat, isque, poft mortem Patriarchae, omnium deflinatione fuccefior fperabatur. Qiite omnia cum munus reconciliationis Cophthorum ad Romanam Ecclefiam finem ex- optatum attingere nobis modo promitterent, eoque certius, quod Patriarcha ipforum , cujus folummodo incredulitas exitum retardavit , tunc mortem obiit, a quo cum certe ejus Vicarium in futurum Patriarcham eligendum ( qui in omnibus cum Romana Ecclefia fentiebat) omnes affirma- rent , ipfumque futurum Patriarcham pro certo haberent, tunc ex Cacodaemone magna oborta procella , conjun&io haec plane impedita efl, atque a nulla alia caufa, quam ab ea, quam nos modo dicemus illud evenit. Paulus Marianus , O ab- 10 6 PROSPERI ALPINI abhinc multos annos emerat Confulatum Gallorum a quo- dam , ut ajunt , viro Gallo , qui Gallus folus in caufa extitit, quod tam amplifiima Chriftianorum Natio, quae jam a Reverendis Jefuitis perdodta Romano Pontifici fe fubmif- fura erat , ad Ecclefiac Romanse gremium non reducere- tur. Is inquam , cum Confulatum quem olim Mariano ven- diderat , redimere fibi denuo , Marianusque emptione receptum Confulatum nunquam relinquere vellet , per multos annos ipfum eo Confulatu fpoliare fruilra tenta- vit , cum profedlo Marianum & honeftatis, & jullitise jura maxime tuerentur, atque etiam una cum his magna ipfius apud Tureas proceres , ac Mauros eflet audloriias , plurimi enim femper magna fua liberalitate in Tureas , & in JE- gyptios fuit seftimatus ab dEgyptiis. Cum igitur is contra Marianum in lite diu ab eo agitata nihil fe profecifle videret, nadlus occafionem opportunifiimam ex negotio quod in domo ejufdem Mariani de reconciliandis Cophtis cum Ecclefia Ca- tholica quotidie tradlabatur (cujus occafione femper domus Mariani Cophtis hominibus , & religiofis , & fccularibus com- pluribus referta erat , a quibus de hacrefibus ipforum cum Sa- cerdotibus Jefuitis difputabatur , & confultabatur) coepit By- zantii apud Tureas eo audlore difieminari, quod Cairi apud Marianum in ejus domum omnes fiEgyptii Epifcopi cum Pa- triarcha quotidie confukationis gratia fimul cum Arabibus mul- tis convenirent , non ad tradi andum de Chrilliana fide fo- lummodo, ut fingebant, fed forte, ut Arabes Cairi urbem a Turearum imperio eripiant : Marianusque de iis per litteras Byzantio certior fadtus, bonam occafionem nadlus, Pro-Regem iEgypti , qui fuit Hebraimus Balla, vifitando, illum certum reddidit de iis , quae in ipfius sede quotidie a Jefuitis cum Cophtis tractarentur , & quae Byzantii contra ipfum evulgari coeperint: ad quae Hebraimus , qui Marianum plurimi facie- bat, fubridens, ait : Nunquam ex te quicquam mali in me fieri credam : Marianusque dimifius elt , atque abiit. Ipfius vero adverfarius ab inceptis haud defiflens, non ceffavit Tur- earum menti inprimere, fore opera Mariani Confulis in /E~ gypto>- RERUM jEGYPTIARUM. Lib. II. Cap. V. 107 gypto , ut ab Arabibus urbs magna Cairi cito oblidere- tur , & eriperetur e manu Turearum , ni cito provideretur. Quod Calumniatoris illius opera , etiam ad Imperatoris aurea pervenerat. Unde cum Hebraimus Byzantio a Turearum ipfo- met Imperatore julTus effet» ut huic rumori occurreret, quod forte, etfi nihil ab Arabibus videretur timendum, non minus futuram in fide Chrifti Cophtomm cum Romano Pontifice unionem fufpe&am haberet. Cum forte ea* die qua Pro- Re* Litteras de hoc rumore Byzantio acceperat, in aedes Mariani plures Cophtorum Religiofi quam ante confueverat , atque alii eadem de canfa fimul conveniffcnt , nodleque fubfecuta ante auroram Judaeus larvatus in Arcem ad Pro-Regem admif- fus, dixiffet : Prorex , quid dormis ? quid fias ? I leri apud Paulum Marianum innumeri Arabes cum Chriftianis fimul convene- runt, &, ut ego vere exploravi , ab ipfis de nulla alia re adlum, confultumve eft, quam de introducendis Arabibus ad hanc urbem occupandam : quibus di£tis, Judaeus dimiflus eft: , & paulo pofi aurora lucefcente Pro-Re-x contra Marianum valde iratus , juflit Subbafii , idefi urbis praefedto , ut Sacerdotes quoscumque Chriftianos apud Marianum offendiflet , ipfos cum Mariano vindtos ad fe duceret: qui cum multis Chiaulfis , at- que aliis Tureis ad domum Mariani profedlus , tres Jefuitas cum uno Fratre Francifcano Sacerdote , qui cum ipfis in- ventus eft, qui proximis, paucisque ante diebus Hierofolymis in dEgyptum venerat , prehendit , quos omnes vindtos ad Hebraimum, qui fe in infulam Mechias nuncupatam recrea- tionis gratia contulerat, duxit. Marianus vero , quod pluri- mum a Tureis fua liberalitate acftimaretur, etiam atque etiam, ut vidit Tureas , Sacerdotes Chriftianos vincientes , illis clara voce dixit: quicquid de his religiofis erit deliberatum, volo ut de me quoque fiat, continuoque cum duobus Gia- nizzaris Praetorianis militibus, fuis cuftodibus equitando fecu- tus eft eos eminus. Cum itaque Subbafii ad Pro-Regem eos vinctos deduxiflet, dixit ad ipfium : tibi facerdotes quos in sede Mariani offendimus , vindti adfunt : proinde quid tibi de iis videtur faciendum imperato. Qui refpondic, quid de O z Marian® io8 PROSPERI ALPINI Mariano Confule ? an & ipfum vindftum cum ipfis habetis ? Refponderunt : ipfum , ftatim ut nos ad comprehenden- tes Chriltianos religiofos adcurrere vidit , dicere audivi- mus i quicquid deliberatum erit de Chriftianis religiofis , de me quoque futurum volo , itaque minime prehendimus , prtefertim cum eos fecutus ipfe hic adfit ; proinde imperato quid de eo fieri vis , placet ne ut & ipfum una vincia- mus? Pro-rex obftupuit , quod illos Marianus eflet profecu- tus, & poftea jufllt, ut Jefuitre in Carcerem Arcana di&um conjicerentur, & Marianum abire finerent, neque ipfum tunc audire voluit. Die fubfecuta ipfum Marianum in aula auditoria declaravit Mazul , id efb omnibus Confulatibus fpo- liatum. Ex captivitate Jefuitarum , omnes Cophd & feculares, & religiofi , maximeque Epifcopi magno terrore perterriti extra urbem ad fua loca illico abierunt. Propter hunc cafum timo- remque vereor ut per multa fecula Romanis Pontificibus amplius aditus detur denuo tradtandi cum ipfis de ipforum ad Ro- manam Ecclefiam reconciliatione. Haecque caufa extitit quamobrem tam utile ad rempublicam Chriltianam negotium, fere ex toto confe&um , fuerit dilfolutum. Mirum eft , cur Johannes Boterus, hiftoriographus noftra aetate nunquam fatis laudatus, in fuis Relationibus anno MDLVII. Ferrariae im- preffis , hanc veram caufam , qua Cophthorum negotium dif- folutum fuit fcripferitj & poftea in iisdem Relationibus , quae Venetiis impreflae fuerunt anno MDXCVI. mutata fententia in aliam caufam illud referre voluerit, fcilicet in Patriarchae Vicarium , qui dubitaverit ex fa£ta unione Ecclefiae Cophto- rum cum Romana & Pontifice Romano , ii cum fubditi eva- ferint , Patriarchae eleftionem , non a Cophtis amplius Epifco- pis, fed a folo Pontifice Maximo futuram. Hoc unum certe fcio , ipfum Vicarium ex iis , qui omnia a Jefuitis perdo&i fecundum Romanam Ecclefiam intelligebant, fuifle praecipuum, atque non minus auflorem , ut aliis Cophtis veritas Roma- nae doflrinae perfuaderetur, atque aperiretur. Accedit, quod etiam non me latuit , interim fcilicet quoad tempus Patriar* diam eligendi eflet ( quando ante annum integrum a mortuo Pa^ RERUM AEGYPTIARUM. Lib. II. Caf. V. io* Patriarcha eligi non foleat) fe ipfum , una cum nonnullis aliis Cophtis eruditioribus Romam iturus , ad iter parabat , nt pedes fummi Pontificis ofcularetur : nulloque modo du- bitare poterat , quod ea unione fa£ta Pontifex alium in Pa- triarcham elefturus eflet , cum is caeteris aliis in Catholica dodtrina & eruditior eflet, & auctor, ut dixi, quod Natio Cophta fecundum Romanum ritum erudiretur , praecipuus , & maximus. Addo , omnes uno ore futurum illum Patri- archam tunc pro certo habuifle. Sed quid amplius. Cum Patriarcha nunquam veritatem edo&us , hoerefim de duabus naturis re£te non cognoverit , Jefuitarum defiderio ad im- ponendum huic negotio finem nihil aeque obftitit atque Pa- triarchae pertinacia , lpes enim erat, eo morcuo , Vicarium fuccefliirum , qui perceptis doftrinae Catholicae dogmatis flagrabat defiderio , ut Cophti ad fummum , maximumque Pontificem Romanum redirent. Quod vero Mariani adver- farius, ut eo modo Marianum , quem aliter vincere nequiverat9 Confulatu deturbaret , folus morse caufa fuerit , ut tam utilis Coph- torum unio cum Romano Pontifice pene affedta diflolveretur , eo argumento certum eft, quod a publico Cancellario Veneti Confulis Antonio Palmerio Presbytero requifiti plures id faf- fi , quo ifiius opera tam utile negotium diflolutum fuifle Romae polle a , atque alibi liquido conflaret, & etiam nunc memoria probe teneo rogatos , omnes tunc affirmafle , hoc tam grave Chriftianae Reipublieae damnum in illum , ad ca- piendam de Mariano vindidflam 9 retulifle. m s ca- / IIO PROSPERI ALPINI n ' ~ r Caput ✓ I. De ‘Paulo Mariano Confutatu a Pro -rege Ai- gypti fpoliato : deque Rev. Jefuitis carcera- tis , quid fuerit deliberatum. Die altera poftquam Reverendi Jefuitse fuerunt carcerati, Paulus Marianus Gallorum, Ragufinorum, Tufcorum at- que aliorum Conful a Pro-rege Mazul faftus, dignitate fpoliatus , nec unquam ad Pro-regem admiflus eft; fperabat enim fi ad liebraimi colloquium veniret , ipfum forte fententiam muta- turum , feque eum benigniorem experturum. Hebraimus vero BafTa verebatur, ne, fi ipfum audiviffet, fua eloquentia, & de fe ipfo , & de Reverendis Jefuitis omnia ex voto im- petraret , fibi perfuarum iri. Unde Marianus domum ro- verfus per multos dies privatus Mercator vixit. Interim de carceratis Jefuitis Georgius Emus, ibi pro Sereniffima Ve- neta Republica Conful llluilridimus , vir quidem omni lau- de dignus , faepius Pro-regem adiit , ut carceratos Jefuitas liberaret. Fruftra vero illud ab eo tentatum eft, unde ne- cefle fuit eos in carcere , ad meliorem eventum relinque- re. Interim cum ab omnibus Confulatibus Marianus vaca- ret , Johannes Wrotus Anglus , vir nobilis , & fcientiarum (ludiis eruditus, qui cum in Syria Elifabethae, Angliae Reginae, mandato primum Confulem pro Anglis creaffet , in AEgy- ptum itidem venit, ut Paulum Marianum, fi poffet, (quan- do ejus famae , virtutumque celebritas ad Elifabethae Angliae Reginae aures perveniflet , ipfaque tantum virum fibi Con- fulem habere , defideraflet ) in Confulem fuae Nationis An-r g'ae eligeret. Qui cum Alexandriani nave appuliffet , & a quibufdam Marianum omni Confulatu exutum intellexiffet , defiderio fummo contendebat 5 ut pro fua Regina ipfum Con- RERUM jEGYPTIARUM. Lib. II. Cap. VI. iti Confulem haberet , ratus illud fi obtinuiflet , fe rem gratif- firaam fuse Reginoe fadturum. Itaque Mariano , omni Confu- latu tunc vacuo , opportuniflimam hanc occafionem na&us, Cairum evolavit , & cum omnes fere peregrini in domum Mariani non minori liberalitate , quam benevolentia exci- perentur , ipfe quoque Wrotus ab eo invitatus efl , plane infcio , quod fortuna, fibi reconciliata, aliunde non minoris nobilitatis , atque utilitatis quam antea , Confulatum ei pa- raflet. Eadem die Wrotus Anglus Mariano indicavit fe ip- fius alloquium expofcere : benigne a Mariano exceptus ape- ruit fute Reginae defiderium , fcilicet ut conditionem Anglici Confulatus fibi a Regina Angliae oblati reciperet. Is vero, haflenus adverfa fortuna divexatus, cum dubitaret id ne ope- ra fui adverfarii ad ipfius etiam contemtum fieret , Reginae voluntatem literis firmatam produci petiit , unaque manda- tum Turearum Imperatoris de ipfo eligendo pro Angliae Re- gina Confule. Quibus omnibus perfpedtis, hilari animo obla- tam fibi conditionem Confulatus recepit , ac poftridie ab Hcbraimo Pro-rege Turearum Regis mandato obediente , Gallis mercatoribus coram Pro- Rege mordicus contendenti- bus cum Anglis , Anglice Confulatum fub Galliarum Confulatu comprehendi, animis fic utrinque concitatis , ut fere ad arma in- ter ipfos deventum elfet , Paulus Marianus Angliae Conful crea- tus eit. Conful denuo pronuntiatus, paucos poft dies Jefui- tas, termille aureis Pro regi folutis, e carcere eduxit, nec Hebraimo Mariani olim amantifiimo difplicuit ipfum rurfus Confulem evafifie. Unde in publico Divan , idelt in Aula regia auditoria , a Pro-rege examinatis diligen!er fcripturis, libris, & aliis omnibus quae una cum ipfis Jefuitis deprehenderat Subbafii , tandem Reverendi Patres liberati funt. Unum non ommittam ex quo propenfio llebraimi in Chriftianos quas- dam obfervata elt , quippe cum in Auditorio omnia Jefuita- rum ab Hebraimo Pro-rege, Cadi Lafcar, Patriarchis Tur- eis , atque aliis perveftigarentur , fi forte quicquam effet ex quo Turcse Imperatoris inimici cognofcerentur, cum Hebrai- mus Capfulam Jefuitarum ligneam aperiret , atque in ea €ru~ ii2 PROSPERI ALPINI Cruces parvas, habentes reliquias San&orum locorum, Hiero - fohmis receptas , coronas , atque alia Giriftianae religionis orna- menta , offendi fiet, furgens quidam ex iliis Patriarchis Siec Rarnole vocatus, vifis iis crucibus ad Pro-regem inquit: Vi- des ne Pro- rex quam adverfarii ex iis appareant Mauris re- ligioii Chrifliani , cum haec fecum teneant a noflra lege da- mnata ? Cui Hebraimus fubridens refpondit : nunquid quae in hac capfula lignea habentur, funt gladii , enfes , vel mi- litaria tormenta , quibus nobis bellum inferre queant ? Quid mirum eos haec habere, fucumque tenere ea quae fuae fidei congrua funt. Ad quae Siec Rarnole tacuit. Priufquam au- tem ego ex .dEgypto difcederem Anno MDLXXXII1. Cairi in carcere Arcana vocato Reverendos Jefuitas nondum li- beratos vifitavi. Carcerem Arcana vocant, quod caeteris car- ceribus aliis , qui in Urbe Cairi funt gravior habeatur , quia in eo innumeri fere funt carcerati. Eli vero locus is figura, & amplitudine mediocris Camerae , terreno folo , quod tamen non humidum efl , optimaque fane videtur habitatio , por- tam unam ligneam habens , quae & clavi lignea munitur. Car- cerati inibi vivunt nulla parte vin&i , etiamfi ipfailla die fuppli- cium fubituri lint. Quid multa? ipfis ad libitum carcere e- gredi conceditur , atque foris in larga planicie etiam libere fpatiari, unufque folus cufios illorum a me obfervatus fuit , gerens manu baculum fubtilem ex palmae ramis: vide ut hic carcer caeteris atrocior aeftimetur. Ego vero ut eos Patres vifitarem , cuflodem Carceris conveni , & rogavi ut me ad Reverendos Patres in Arcana admitteret cum aliis, qui me- cum una fuerunt : qui libens oftium carceris aperuit , & a- pertum ipfum reliquit, quoad cum illis hsefimus: nos multum in carcere una cum illis loquentes prsefente cuftode illo fui- mus , fed poflea in longum fermones producebamus , nam- que cufios permifit eos carcere egredi , & nobifcum in area ampla proxima diu fpatiari, nofque folos ita relinquens , diu abfuit. Neque credendum eo modo cuflodiri folummodo eos, qui ob leviora facinora accufati comprehenduntur, fed etiam aui poena capitali puniri debent. ‘Reverendus Johan- nes RERUM &GYPTIARUM. Lm. II. Cap. VI. iif nes Baptifta ^Elianus vitam hilarem ducebat, quod alias hu- jusmodi carceres fuerat expertus, mihique fubridens oftendit quendam Maurum , qui nobifcum una egreffus carcere affi- due in genua procumbens orabat, quod intra paucas horas ipfo illo die vitam laqueo finiturus eflet; qui nihilominus liber, nullis vinculis adftridlus , etiam extra carcerem cuftode per- mittente exfpatiabatur, imo etiam neutiquam fugeret. Tan- ti faciunt Mauri fuo Regi, fuifque legibus obedire. Putant enim continuo ad Mahemetem eo modo vitam finientes in- Paradifum evolaturos. Ceflent igitur aliqui, carcerem Arca- na vocatum amplius culpare. Patres , poli meum ex /Egypto decefiiim , liberati , Romam poftea profecti funt. Caput VII. De Cophtis Chrijlianis , qui in deferto divi Maearii afp er rimam vitam ducunt. Inter Cairum , & Alexandriani haud longe a lacu nitrofo (de quo fuo loco) in Deferto funt quatuor Coenobia Divi Maearii vocata , in quibus iteverendi Monachi Cophti re- periuntur, antiquorum patrum more vitam fanftam, & cccli- bem ducentes. Primum Deir el Seide nuncupant , in quo quadraginta Reverendos Monachos inveni una cum eorum Epifcopo. Secundum Deir el Siriam vocatum , quod Syrii patres habitant. Tertium vero Beatce Virginis coenobium elt, & quartum divi Maearii, in quo fandlilTimus ille vir olim ha- bitavit. Hi Patres corpora quxdam quorundam Sandlorum habent, quse Babifoi appellant, adhuc integra, colore vivi- do , perinde ac fi in vivis effent , coriis quibufdam involuta , quxque incorruptibilia fervata dicunt , quod Domini nofiri, quem benigne hofpitio fufeeperant, pedes laverint. Inter mira autem quae de his dicunt corporibus , hujufmodi ell. Quendam Patriarcham ea integra efle minime credentem , P ' illa PROSPERI ALPINI 1 14 illa cum detexiJTet, morbo correptum ftatim mortem obi ifle : unde qui ipfius loco fubflitutus efl , foras coriis infcripfit. Quicumque corpora hsec integra effe non crediderit , ana- thema fit. Ifti omnes Reverendi Patres , quos dixi , in vi- £lu femper abflinent a carnibus , & ovis : jejunii vero tem- pore ne oleum quidem, aut pifcem comedunt, fed pane, & leguminum quodam genere funt contenti , atque modico mellis. Reliquis autem diebus eorum cibus elt , mei , ole- um , legumina , & cerealium feminum quoedam. Quotidie pfalmos David canentes altare circumeunt , lignum ligno pulfantes. Coenobia vero muris praealtis funt cindla, portas ferreas habentia, humiles tamen, ut illis Arabum impetus fu- flineant. Qui cum facpe in folitudine & ipfi , & ipforum e- qui fame pereant, ad Monachos confugiunt, ut hi illis fuccur- rant. Atque cum nonnulli pro equis hordeum petant , alii pro eorum uxoribus puerperis farinam , alii oleum : aut hu- jusmodi aliud , Patres quicquid petunt , deorfum fune de- mittunt, neminem eo fruftra veniffe permittentes. Came- los quibus neceffaria ducuntur ad monaiieria , ne furto fur- ripiantur , proliratos in coenobia recipiunt. Monachi fuc» ceffivis horis, quibus fcilicet rmn orant , fifcellas contexunt. Eorum coenaculum noflratia a^nulatur: paropfides iis funt ex hftili fifcella conteftoe, atque' mappae ftorece , live matta, cervical lapis : nunquam velles pelliceas , feu rhenonem in- duunt. Hi habent corpus divi Macarii integrum , nihil an- tiquitate corruptum , extra coenobium veluti in quodam fa- cello parvo repofitum, quod habet portam ligneam fera li- gnea claufam. Anno MDLXXXII. quidam reverendus Pres- byter ex Italia in /Egyptum profedlus peregrinationis gra- tia , Cairique aliquantulum , ut peregrini folent , cum mora- retur , & forte ad Divi Macarii fe cum aliis contuliffet de- votionis caufa , & eorum Monachorum vitam fandliUimam, Monaiieria, & alia fedulo obfervallet , proefertimque corpus divi Macarii contineri in loco extra monaiieria polito,non ex toto claufo , nec effe difficile nodlu? illud furripi, & il- linc per Nilum flumen ad quod paucis horis itur , per Ale-- xan- RERUM AEGYPTIARUM. Lib. II. Cap. VII. iif xandriam navi inpofitum in Italiam deferri pofle, eo modo quo corpus Sandii Marci Venetias olim devedtum fuit: una cum comitibus explorato loco, fimul Sandii Macarii corpus no- dlu furripere deliberarunt : quod ut exequerentur cum navi- culam confcendiffent , lingentes redire Alexandriani , atque ut melius omnia explorarent , rurfus ad coenobium profe- dli , finxerunt fe acuratius iterum ea Sandta Corpora vi- dere velle : At Rever. Patres a quodam Cophto Chrifli- ano interim de ea re admoniti , timentes , die , nodluque continue excubias facientes , facellumque cuRodientes , irri- tam, atque inanem eorum fpem effecerunt. Reverenduf- que ille vir cum aliis Cairum reverfus, paulo poR ex AEgy- pto difceffit. Caput VIII. ‘De Hebrais in JEgypto habitantibus. In AEgypto non minor Hebraeorum quam Chrifiianorum numerus efle obfervatur, qui aut ex mercatura vivunt , aut variis artibus inllrudti. Ex ipfis multi maxime divites mercaturae negotio efficiuntur. Plerique vedtigalia , prsefer- tim portoria pro Turearum Imperatore mercium in AEgy- ptum & introentium , & inde exeuntium habere Rudent , (noRri Publicanum vocant, &, Arabes Malem) Hi omnes cito ditefeunt, atque adeo, ut thefauros cumulent. Hujus- modi fuit Hebraeus Natan Cohen vocatus , qui multos an- nos cum portoriorum in Alexandria exadtionem obtinuif- fet , ita ditatus eR , ut Aflam Baffa Prorex AEgypti cum infidiofe effet a quodam Hebraeo edodtus de Hebraei Natan Co- hen Malem , qui exadtionem plures Annos Alexandrirs por- toriorum vedtigalium habuerat , maximis divitiis , ut ab ipfo eas extorquere, expilareque pollet, mandavit ut in Carce- rem ipfum cor ' icerent ; at ille antea illud fufpicatus, ita to- P a tum PROSPERI ALPINI ri 6 tum thefaurum fuum occultavit , ut nunquam Pro-rex ip- fum , etfi magno fludio diu fuerit perfcrutatus , potuerit repe- rire. Verum tamen in ligneae capfulse, cum merces omnes extradlas abfcondiflet , angulo , pyxidicula lignea fima- ragdus claufus, inibique oblitus inventus eft, hic feptuagin- £a millia aureorum fuit aeftimatus , ex quo judicent quot gemmas pretiofas alias ille habuerit, quantumque auri , ar- gentique : nihilominus ipfe antea (ut dixi) infidias fibi a Pro- rege parari fulpicatus , ita probe abfcondit , ut non fue- rit poffibile eas divitias detegere , etfi omni fludio , & diligentia id Baffa procurarit , quin imo in Carcere mortuo Natan Cohen Hebraeo, paulo poft Cairum accerfivit ejus filium, annos, fi bene memini, quadraginta natum : coram quo vafer Pro-rex fimulavit, magnum fe de parente ejus mor- tuo dolorem fenfiffe , quod illum fuis virtutibus atque illius co- gnita vitae innocentia , & praefertim de eo in quo fuerat accufatus, plurimum amare cccperat , qui fi fupervixiffet , inquit , mea quanta erga illum futura fuiffet benevolen- tia, maxime expertus fuifFet ; at, cum ita voluerit Deus , o- portere & filium , & confanguineos , & amicos ejus volun- tati acquiefcere. Cumque haec , ut filium confolaretur , dixif- fet, fubjunxit, & ut tu privatim cognofcas illiufce memoria, meus quantus erga te ipfum , & tuam familiam amor , be- nevolentiaque fit futura, tibi primum -concedo eandem ex- a&ionem quam tuus pater tot annos habuit, tibique praeter- ea polliceor, me te , tuamque familiam omni benevolentia in patris memoriam femper profecuturum , tibique perfuadeas volo, me tui proefertim & prote&orem, & fautorem femper & hic , & alibi futurum. Hisque verbis filius Natan per- quam benigne ab Affan Baffa Eunucho AEgyptique Pro-rege fopitus, gratias ei egit primo, poflea conditionem acce- pit, fcilicet onus exigendi pecunias redituum recidentes in Turearum Imperatorem. Itaque Malem, idefc exa6lor, ab eo in locum Patris fiuffeclus, &, ut confuetudo eft, vefte nova fericea fibi a Pro-rege donata indutus, dimilTusque a Pro-re- ge , domum magna pompa a multis comitatus , reverfus eft. RERUM AEGYPTIARUM. Lib. II. Cap. VIII. n? eft. Neque infidi* ei Umebantur , Prorege fperante iftum filium potuifle fcire, ubi Patris thefaurus abfconditus eflet , de quo fuo loco nos accura- tius, & crocodili caro, quam fummopere extollunt, ipfam- que vires recreare, totumque corpus, & dorfum roborare 9 afferunt, idque vel femel comedam praeflare. Ex compofi- tis RERUM JEG Y PT I ARU M Lib. II. Cap. XI. 133 cis etiam omnia de quibus Avicenna Lib. quinto ad eum u- fum meminit, fcilicet triphene varisc compolitiones , Theria- ca magna, atque MithriJatium , clefluarium philofophorum , quod Magion el Filefefe. Illis vero ad id communiffirnum e(t Bernavi eledtuarium vocatum : Quo nihil prsdtantius ad Deam opiparam refovendam , infedlandamque Mauritanorum fchola invenit. Philonium, & Perficum,& Graecorum in ulli quoque eo eft , Opium, Bers, atque Adis. Et quemadmo- dum innumerae funt officinae, quae nihil aliud vendunt , nifi horum unum, vel plura, fic non defunt medicorum fetidae, & aliorum, qui hoc magis, quam illud laudent. Inter antidota vero, quae omnibus funt maxime familiaria, Theriaca msgna, atque Mithridatium exiflit; quae tamen magna fraude compo- nunt, multisque modis. Etenim pro Regibus exaftiiTime eas componentes, optimis , omnibusque fingulis ingredientibus fhn- plicibus medicamentis , ea perficiunt. Pro plebe vero minuta alia componunt, magno cum fimplicium eam perficientium defedtu. Theriaca vero, de qua compofitionc in quinto Li- bro de Medicina iEgyptiorum ultimae editionis nos exaflidime fcripfimus : omnibus numeris abfoluta Cairi paratur a viro pe- ritiffimo, & docliffimo Seridim nomine, cui mortuo fuccef- fit Mahemet Ebheferidim, utpote fuus filius: hic enim omnia fimplicia medicamenta habet. Ex hac Theriaca Morat, ho- die Turearum Imperator, modicum quotidie affumit, qui quan- doque & Bers comedit, quamvis epilepfia laboret. Qui Ma- gion el Filefefe utuntur, optime vivunt, inculpataque valetu- dine fruuntur, nec fecus, qui Theriaca, Mithridato, atque Tri- pheris. At qui Opium affumunt (inulti enim funt, qui per fexaginta annos quotidie ufque ad drachmas duas comederunt) tandem atrophia laborant, eorum concoftio depravatur, ven- triculus labefaffatur , calor naturalis fere extinguitur, dormita- bundi fiunt, facile oblivifeuntur , inconflantes funt, cogitabun- di, quod promittunt, minime facientes. Eorum os fere fem- per ad partes trahitur, ut eos oris convulfione, aut tortura laborare dicas. Eorum alvus fsepe fiflitur , ut clyfteribus uti necefle habeant. Qui vero Philonio dele&antur, quod va~ R 3 rie PROSPERI ALPINI H4 rie. componunt , dum ipfum in corpore ejus vires prodit, mul- ta loquuntur, facetiis, & leporibus, venullateque affluunt, le- gunt, fcribunt, laborem non fendunt , affiirgunt, fedent, mo- ventur, quamvis fenes fe robuttiores, & leviores, magisque agiles evafiffie fibi videntur : omnia pollicentur , ab iis omnia impetres, ut quidam Gemmarii, in eos philonio agente, fsepe gemmas noflris minori pretio , quam flarent , vendiderint. A- lii, eo veluti temulenti , Servos manumittunt fcripto , cujus Phi- lonii vis ubi evanuerit, fe id feciffe , & jurejurando perju- riove negant , eosque iterum vendunt , quod faepe evenifle in illis vidimus. Bernavi, & Affis utentes, ficuti pejus fe ha- bent , quam qui Theriacse , & Mithriaatio fe dant , fic minora in- commoda fendunt , quam qui Philonium affumunt. At omnes in eo antecellunt, quod majora obledlamenta capiunt : nam laetitia hi fumma afficiuntur , ad venerem non modo con- citantur , fed & robufliores fiunt , per quatuor horas, fe in amaeniffimo loco efle fibi videntur , pulcherrima pomeria , prata, viretaque vident, eorum oculis & menti obverfantur vifa, fpedira, phafmata, phantafiae, & omnia fere quae per fomnum videri folent , ficuti fomnium , infomniumve iis ora- culum videtur. Cum Angelis fe loqui dicunt, multasque, & varias rerum imagines fe videre affirmant, quae non recen- feo. Hinc amplam occafionem Mahemetem nadlum fuiffe ferunt , qui ab ineunte tetate huic eleftuario affuetus erat , quo tempore primum in ufu venit, ut & prophetam efie, & fe cum Diis loqui Arabibus perfuaderet, cum id & nonnulli ejus domeflici , quibus fidebat, hoc affumentes , in fe ipfis ex- perirentur, id fibi evenire cenfebant , quod eos diligeret Deus, ut prophette focios. At poflmodum cum id innotuiffet, ef- fetque in communi confuetudine , fadlum eft , ut a plerisque doftoribus non modo non credatur propheta , fed prorfus nullam ei fidem habeant, quamvis id facere fimulent, aut metu , aut fortunse bonis , quae iis eorum fe&ae credulitas affert. Non ab re autem effe duxi , dicere quid fit Bernavi & Afiis, &, quia Affis Bernavi ifliua elefiluarii efl praecipua bafis , de Affis ideo primum dicendum puto. Affis igitur no- men RERUM AEGYPTIARUM Lib. II. Gap. XI. 135 me n ad omnem herbam generieum efl: verum cum herba haec adeo ab omnibus propter ipfius vim eximiam, & non parum admirandam expetatur, cejebrisque apud eas gentes fit, per quandam veluti antonomafiam generis nomine difta eit. Alii vero eam Cheles etiam nuncupant. Hjcc vero, ut ex plantis quid fit intelligatur , a nobis canapis femina effe vifa efl, de qua poltea longe accuratius agemus, & an fit canapis dilputabimus. Ex bac inquam herba, idefl foliis ejus ficcatis , & in pulverem detritis Bernavi elechiarium componunt, varie tamen pro aromatum varietate, & pon- dere , quas in eo ad libitum injiciuntur. In communi ufu parata, fit hoc modo , accipiendo affis pulverizatae 3V. pi- peris nigri, albi, longi, ana 3V. pyrethri 5iij. croci gij. ca- lami aromatici 3j. galangae 3V. Mellis depurati q. i. cum vino aromatico fit eledluarium: cujus dofis efl a gij. ad 3iiij. Quidam addunt & callorei gij. alii euphorbii modicum, at- que alii alia. Plurimi Affis fola herba utuntur tenuiffime trita, deglutitaque , aut ex fimplici aqua fubacta. Arabum- que ritus eft, ut eo modo ipfam affirmant. Qui hanc ipfam lumunt, femper colore citrino confpiciuntiir , eorumque oculi vivido colore deftituti: ut plurimum graciles funt, fenedlutem accelerant , & canitiem. Quod de iis dixi, idem & de Bers fentiendum efl. Quod recipit euphorbii 5XX. mafiicis 3X. fpicae Indae 3XXX. piperis 3 c. pirethri 3XV. Apii, hyorcyami albi ana 5LX. callorei 5XV. his pulverizatis ex meile defpu- mato cum vino odorato mixtis paratur elefluarium, quo u- tuntur Tureae in regionibus frigidis, & in AEgypto Mauri hye- mis tempore. Iis vero , qui Opio , Philonio , Affis , Ber- navi , atque Bers affueti funt , nunquam ea intermittere poterunt, quod fi aliquando faciant, in magna, faevaque fym- ptomata , & vitae periculum incurrunt. Johannes jacobus Manus, olim Medicus in AEgypto apud Venetam Nationem maxime celebris (ex cujus viri relatione multa quidem aiia accepimus) retulit duos, qui ab intermiflb Opio in fieviffima fymptomata incurrerunt. Alter (inquit) nauclerus fuit, cui cum Cairurn iter habenti, Opium, cui affueverat , defeeiflet fuper rpS PROSPERI ALPINI fuper Nilum, horaque qua illud affumere folebat , adventa- ret, nempe a folis ortu, primum ventriculi languore corri- piebatur, deinde animi deliquio, & fudore frigido, tandem- que vox ei intercipiebatur , cumque per aliquod fpacium ma- le fe habuiffet, neque merum, aut quid fimile eorum, quce ad manum in navigio erant , ei opem ferret , in aquam , ut furens fe conjecit, atque tranans per deferta fugam arripuit, liburnicam linquens, nobisque non parvum metum incudens, verendbus ne inde Tureis locus effiet nos culpandi , atque ejus mortis culpam omnem in nos transferrent: quod faepif. lime ii absque ulla caufa ita nobis infidias ftruere foleant. Alter autem, Camelorum du6lor,& viam prsemonftrans , qui cum in Arabia Deferta in via, quae Hierofolymam ducit, Phi- loneo careret, quia totum illud quod fecum tulerat confum- ferat, de Camelo decidit, neque pes, aut manus fatis fuum officium faciebat, graviffimis fymptomatibus vexabatur, ambu- lareque minime poterat, neque equo infidere, ut ejus focii, ne feris pneda effiet , ipfum fuper Camelum , ut furentem vincire coaddi fuerint. At ftatim recreatus ubi opiati eleblua- rii confueti affiumendi fuit poteflas. Alii rurfus fuere , qui cum ejufmodi medicamenta intermittere, & eum ufum pror- fus relinquere fibi propofuiffent , morte immatura perempti funt. Qui Theriacae ufui indulgent, Tharachi,qui Opio de- lectantur Affiuni , qui Aliis , Afsi dicuntur , & fic de aliis. Nos vero quofdam ab hac Opii fervitute liberavimus, per plu- res dies illa hora qua opiatum medicamentum affumebant, vinum merum antiquum , praefertim. Creticum cum pipere , zinzibere, atque aliis aromatibus ebullitum , largius exhibentes, atque ad minus quater in die repetentes. Atque haec de iis , quae ad prolem augendam venereos a6tus movent , atque ro- borant , & ad deliramenta quibus illa gens non minus obledda- ri folet, plurimum faciunt. Finis Libri Secundi . RERUM AEGYPTIARUM. Lib. III. Gap. I. nr LIBER TERTIUS» Caput I. *\De traifandis in hoc tertio Libro , & primum de Terris quas JEgyptus producit. Univerfa fEgypti terra ell nitrofa , nimirum quae nimio calore folis quali ulla; minus vero quse juxta Nilum ; eaque maxime limofa , nigra , quae fluminis inundatione una, in AEgyptum defertur: quaque /Egypti folum , ut Herodoto, atque aliis vifum eft , a fuis primordiis humillimum quot- annis a flumine ita aubtum ell, ut Nilus in agros modo exun- dare nequeat, nifi decem & o£to cubitibus creverit. Haec inquam, quse ab eo flumine per Deitatem au6to in eam pro- vinciam devehitur, ut dixi, limofa ell, mollis, nigra, ita pinguis , ut ea quali oleofum quiddam exfudare videatur, faporeque obdulcefcat. Ea inibi agri ita pinguefiunt , ut ftereoratione non egeant : Itercora enim animalium , boum- que praefertim, fubigunt, in placentasque formant, ad folem ficcant, atque per urbem ad ufum ignis vendunt, cum M- gyptus lignis non abundet. Hanc inquam terram ficcatam /Egyptii reponunt, pro exploranda Nili fluminis [auctione, quse fit menfe Junio, uti fuperius didtum ell: ipfam lingulis diebus bis, terque expendentes, lanceque ponderantes, & principium augmenti Nili fluminis animadvertunt , & quantum ejus incrementum futurum Iit , cognofcunt. Haec, etli frigida fit, & fieca, tamen a quadam fibi mixta aerea pingui fub- ftantia minus refrigerat , & liceat , cum quadam molliendi facultate. Altera terra in iEgypto ell nitrofa , & falfa , ut- pote quse longe a Nilo abell, fqualens, ficca, arenis mixta, S quse x$8 PROSPERI ALPINI qux plurimum falis , & nitri exfudat. Habent Agricolae fuam terram pinguifiimam a pinguifiimo limo, qui quotannis a Ni- lo in fuo incremento deducitur, effe&am: quam margam JE~ gyptiorum elfe condat , ex qua fiEgyptium folum ad fege- tum produ&ionem adeo fcecundum fit, ut propterea nullibi locorum agri ad frugum abundantiam fertiliores exiftant. Habent varias quoque inibi argillas , quibus fictilia varia pa- rant, lapides lateritios, quibus fole ficcatis utuntur ad muros conficiendos pro sedium multarum fulcimento , ex qua etiam viliori argilla muros coementi loco exaedificant, qui multis se- vis lllscfi durant. Nec non cretis dlverfis fullones ad vefiium, atque aliarum rerum deterfionem, & circumlinitionem in ea regi- one abundant j iisdemque & medici utuntur ad ufum medicinae. Vafa vero in quibus aquam refrigerant /Egyptii , ut fupe- us quoque di£lum efl, ex terra alba, & nitro fubadis pa- rant, in iilisque ipfarn aquam continue bibunt. Quemad- modum in Syria , ut a Syris accepimus , eadem fiblilia ex terra alba .itidem , atque fide conficiunt. Nitrum vero , & fal ad aquse refrigerationem facere dicunt, quod fixe reddant vafa rara , ficque frigido aeri ingreflus ex raritate illiufce ma* terioe pateat , fed aliis vifurn elt in iis vafis per antiperifia- fim aquam refrigerari, quod nimirum frigiditas ad centrum aqua; retrahatur , a nitri nimirum qualitate calida fugiendo fefe ad aqua; centrum recipiat. Atque hinc fortafle fit , ut illorum vaforum etiam foli expolitorum aqua refrigeretur. Ex villa, quam Chfagbut appellant, haud procul ab Heliopoli pofita, convehunt terram ibi effofTam colore rubro pallido , adeo odoriferam , ut conficiendis fi&ilibus utiliffima, ^omni- bus jucundifiima fit. Ex qua ./Egyptii figuli cum nitro fibli- lia multa parant, prsfertimque vafa potatoria multarum fi- gurarum. Inter multas vero terras , quibus fEgyptus abun- dat, quandam habent admodum ad ufum mulierum familia- rem, quam Beiion nuncupant. Magnis glebis vifitur, gravis, friabilis, ad argillam accedens, atque colore fiavefeente, ali- quantulum ad ochram declinans, gufiui lentefcit, non expers alicujus qualitatis calidae , quo merito deterforia efi, cum vi em- RERUM AEGYPTIARUM Lua. Ifl. Gap. I. 159 empladica. Mulieres in balneo hac terra trita , & aqua fub- afta capillos illinunt, & obvolvunt , fsepe illos manibus tra- blantes, ut in pannis fit a fullonibus detergendis , mundandis- que , podeaque cum fere per horam caput ea terra frica- rint, & capillos fsepiffime manibus contfe&arint, eos calida aqua detergentes, caput lavant. Haec terra capillos maxi- me detergit , flavos colore efficit , firmat , atque longos iti- dem reddit. Eli & altera terra, quam inibi effodiunt, quse cinerei eft coloris, levis, lubrica, fplendens , atque gultui mollifiima , quae fapore , & odore Lemniam imitatur , vifu vero faponem aemulari prorfus videtur, non minusque lubri- eitate: unde & ipfi ea ad linteamina dealbanda /Egyptii u- tuntur fapoms loco , & in medicinae ufu ad multos morbos tollendos ab iis non negligitur, praefertimqua ad fanguinis fpu- tum, & ad quodcumque aliud fanguinis profluvium cohiben- dum, non minus & ad fudores immoderatos firmandos. Ad oculorum lachrymationem itidem collyria parantur ex ea utilifii- ma: hanc terram credimus effe lapidem Morochtum a Diofcoride vocatum; lapidem a lapidis figura, & confidentia, quamvis terra qusedam fit argillarum genere comprehenfa. Habent ^Egyptii terram Lemniam figillatam, bollum Armenium, Sa- miam, Erythrseam & albam, & purpuream, nec non ad u- fum venenorum , & venenatorum morfuum lapidem bezahar, ac vel etiam unicornu non carent. Vafa qutedam vidimus e lapidibus bezahar ad Regios ufus confedla, qute in magno pretio apud eos funt, & ad venenorum prsefervationem , atque in pefle, & in peltiferis febribus plurimi aedimantur, fi in ipfis antidota, vel aquas , vel fuccos ad eos morbos abigendos accommodatos bibant. Haec vero ex Orientali India habent. At de his fortaffe nos poltea etiam diligentius. S 2 Ca- PROSPERI ALPINI Caput II. . ■ , - ... : ■ *De Sale in folo Mgyptiaco proveniente , at^ que de nitro . Sale optimo, candido , ut nix , omnium profedto falium prac- itantiffimo AEgyptus abundat , non foflili , non marino, fed qui in terrae illufce fuperficie concrefcit. Nos enim men- fe Julio e Raffit Cairum navigantes univerfam eam plani- ciem fale copiofidimo , candidiffimoque confperfam , ac vel- uti obrutam confpeximus, proinde ac in Italia quodam tem- pore, hyeme, nive copiofa a calo cadente, terra obruta appa- rere folet. Rultici eum colligentes in acervum componunt, qui ita vili venditur , ut cuique inde impune accipere li- ceat. Servus a fupelledtili noltri Confulis , plures fportas eo fale plenas in cymbam pro ufu domus gratis accepit , fecum- que Cairum detulit. Gignitur vero tanta falis copia a terra, quae per fummos aeftatis calores a fole infigniter eam adu- rente , ita falfa efficitur , ut pollea ex Nilo aqua ipfam inun- dante, liquefiat, & folvatur, quae ita liquata, & foluta , fu- perveniente poftea allatis calore , eam cogente , ficcante- que, in fal mutatur, candidiffimum, tenuiffimum , optimum- que, quo /Egyptii in viflu utuntur. Nitrum, quod Arabes Natron vocant , copiofum in dEgypto effoditur , ubi tanto ell ufui, adeoque ad multos ufus tam medicos, quam alios, prae- fertim in telis dealbandis ab ea gente affectatur, ut fingulis annis centum millibus aureorum nitrum vendat ille Arabs , qui parti /Egypti prseell, quam Nilus ejus vadum alluens a fmiltra relinquit. Ibi tercentum & fex aginta Villae funt , pro quibus in annum tercentum fexaginta millia feltercia. Turearum Imperatori folvit : inter illas duse funt maxi- mae, quarum alteram Demenor, atque alteram Laux nuncu- pant, in qua Arabs princeps habitat. Ex hoc loco bidui RERUM AEGYPTIARUM Lib. IIL Gap. II. 141 bidui itinere in Deferto eft lacus aquae ftagnantis, in quem lacum quicquid conjicitur, live lignum, live' animal mortuum live aliud , liceatur , atque in nitrum convertitur. Nitrum ve- ro quotidie quindecim homines effodiunt , & in frufta ferramentis frangunt , & dividunt in parvas glebas , quod quidem nitrum erutum, in glebafque redaftum, quinquaginta camelis, nihil aliud portantibus, ad Villam fupradi&am defertur, exindeque liburnicis Cairum vehitur. Ejus duo funt genera, unum rofei coloris , grave , glebofum , durum ; alterumque album , atque leve. Primum Sultani nuncupant , fecundum Lafultani: primum fecundo praeferunt, quod citius, cariusque venditur: atque ut plurimum Cairi ejus ufus elL Lafultani vero diftum in Syriam, Heliopolim, & Damafcum defertur. Centum libras optimi, aureo vendunt, alterum dimidio ejus dant. Nitrum itaque quod ibi eruitur, magna gleba eft, la- pidi non diffimilis, minus tamen gravis, aut albicans, aut ro- fei coloris , omnis falis modo nitens , fapore falfo acri , in amarum delinente. Rofeum, & fallius, & acrius , & ama- rius albo eft, unde &, quod pertinet ad qualitatem calidam, & fubftantiam , & calidius , & fubftantia effentiave tenuius eft. Traftu temporis circum ipfum exfudat veluti farina alba , quam fpumam nitri appellant. Cseterum nonnulli du- bitarunt , an hoc genus nitri veteres cognoverint , cum ipforum nitrum, non falfum , fed amarum folummodo fuiffe eonftet. Siquidem per nitrofum faporem amarum intellexe- rint & Theopnraftus , & Plato , & Galenus-. Hi enim om- nes fapores feptem numero effe voluerunt, quippe dulcem,- acrem, falfum, amarum, acidum, aufterum , atque acerbum, peramarum nitrofum intelligentes. Idem, & Galenum fenfiffe in pr-tro conftat, fcilicet per amarum nitrofum intelligi voluiffe, pr x-Smpi. Cap ; fertimque in Lib. tertio Simplicium cum dixerit: „ Quibus fa- ‘3 6. „ por aut acris, aut nitrofus, aut falfus. „ Quibus quidem du- bitari poteft rEgyptium nitrum, cum fit falfum , acre , atque amarefeens fimul , an fit antiquorum nitrum. Verum enim vero ifti minime de /Egyptiaco nitro dubitare debent, quod propterea antiquorum non fit , nimirum fapore praeditum mix- S 3 te «4» PROSPERI ALPINI te ex falfo, aeri, atque amare; eum apertlfllm^ eonftet, fapo- rem, nitro fum vocatum, non efle ex fimplicibus, fed ex com» politis faporibus , qui ex falfo, acri, atque amaro conflat. Qua ratione Plato, Theophraftus , Galenus, atque alii, qui tantum feptem numero fapores efle docuerunt , fimplices fo- lummodo intelligi voluerunt, &, ne verbum quidem de nitrofo, quod e flet compofitus, dixerunt, veluti nec etiam de aceto- fo, & pingui, quod & ipfl flnt compofiti. Eli itaque fapor ni- tri merito mixtus ex fapore falfo, acri, atque amaro. Quam veritatem ex Galeno confirmamus , qui Betam , & Braflicam g i nitrofam efle tradidit : harum enim herbarum fapor mixtus n ' uimp * ell ex iis tribus faporibus, quippe ex falfedine, acrimonia, & amaritudine. Ita & in nitro ./Egyptio primum falfedo guftu fentitur, mox acrimonia, atque demum manifefla ama- ritudo. Eo utuntur fEgyptii & ad telas dealbandas, atque ad carnes tardioris co&urse citius concoquendas , atque ad friftionum, pro evocandis ad cutem malignis humoribus, ufum. Quod&ipfumin puerorum variolis , malignisque exanthemati- bus , & in aliis in fatis frequenti ufu habent ; atque non minus etiam ad alios ufus , quos fuperius diximus. Caput III. De Lapidibus JEgypti. Si de Lapidibus inlignem duritiem habentibus., qui tamen inciduntur, & perpoliti nitorem habent , Marmora Lapi- darii appellant , fermo fiat , profefto /Bgyptus marmoribus cujusque coloris maxime abundat. Ex candidis primo copio- fius fert Alabaflritem vocatum , & eum qui marmoream ha- bet duritiem, & qui fragilis eft, quique inter Gypfa potius reponi debet : etfi Alabaftrites uterque , & durus fcilicet & fragilis ex loco ^Egypti circa Thebas Alabaflrite olim voca- to, RERUM AEGYPTIARUM Lib. III. Cap. III. 143 to, nomen invenerit, fcilicet candidus fed varius, ad unguis colorem inclinans , unde ab aliquibus onyx dictus eft , The- bani montes abundant, & eo qui mellei coloris eit, macu- lofi, non translucidi. Ex hoc pnefertim vafa parantur , in quibus, & Nobiles AEgyptii, & pharmacopola: medicamen- ta corripofita confervant. Habent hujusmodi Lapides fuos ufus ad medicinam , qui AEgyptiis funt familiares : diffolvunt illos fucco Limonum in tenuiirimum pollinem , & utuntur cum ovi albo ad Jecoris calidam intemperiem , & ad renum in- flammationem compefcendam , maxime vero ad partium con- tufiones fanandas. Habent, & nigerrimi coloris lapides, qui perpoliti maxime nitent, quales Alalandici dicebantur, inter quos habent optimos Chryfites, quibus aurum, argentumque examinant. Ex Numidia habent, & lividum duritfimum , at- que ex AEthiopia duriflimum ferrei coloris, quo olim pro in- cude utebantur : Speftantur ibi & mixti ex colore nigro, & albo, fed AEgypti videtur magis proprius qui niger macu- lis lividis infedtus vifitur. Virides quoque multi in ea regione gignuntur, quique colore Jafpidem imitantur, & qui in colo- re viridi maculas habent rubentes , veluti fanguinem fufurh aemulantes , atque etiam virides totos translucidos pundtis fanguineis infefilos , heliotropium lapidem plane imitantes. Porphyrites, vulgo Porfldum vocatum, in AEgypto copiofius repetitur , prsefertimque qui rubet candidis intercurfantibus pundtis, vel maculofis. Habetur etiam rubens cum maculis nigris ex Syene Thebaidis convectus: ex hoc quidem lapide omnes obelifei, qui&Cairi, & Alexandrice funt, extiterunt, non minus & Columna: marmoreos, qua; & Alexandrite , & Cairi extant, ex illo lapide fculptoe fuerunt, maximeque ex columnis illa maxima quam Pompeji columnam vocant in me- dio urbis Alexandrios polita , atque fepulcrum , feu Arca, in majori pyramide polita. Ibi quoque vifitur rubens pun- ctis aureis infedtus ex Thebaide itidem convedlus : atque tales lapides marmorei in AEgypto obfervantur. At de gem- mis, qute ibi vifuntur, pauca quoque dicamus, a Smaragdis exordientes, C A- *44 PROSPERI ALPINI Caput IV. De Smaragdis , qui in JEgypto nafcuntur. In ZEgypto omnes gemmarum fpecies copiofius inveniuntur, majori ex parte ex orientalis Indise locis delatae , aliquot vero in hac regione nafcuntur, quippe Smaragdi praeflantiffi- mi, Chryfolitse, Chryfopraffi , Heliotropii , Jafpides , Cyanei lapides, atque alii. Quod Smaragdi pretiofiflimi omnium in /Egypti provincia Gait vocata effodiantur , omnibus , qui JE- gyptum habitant notiffimum efl. Itaque in Gait, fub PEgy- to meridiem verfus pofita provincia , vel regno , ubi olim Inarum regnaffe ferunt, Smaragdorum puteus efl, quem Bir el Smerud vocant, in quo quotidie pro Turearum Imperato- re fodiuntur Smaragdi , &, quamvis foffores fummo fludio obferventur , ne lapillos hos pretiofos fuffurentur , tamen ad- eo vafri, & callidi funt, ut Ikpe praeltantiflimos lapides oc- cultent, quos noftris mercatoribus vendunt. In eo puteo, quo tempore Mefiir Baffa Pro-rex in .dEgypto fuit , Smaragdus pulcherrimus, quatuor fupra triginta drachmarum pondere, in- ventus efi, ad eximiam perfeclionem , & commendationem accedens, quem ftepius PEgypti Pro-rex Clarilfimis Confu- libus Venetis, illic pro Veneta Natione morantibus, offendit , cujus Smaragdi pretium , fi nunc in pretio ita effent hi lapi- des ficati antea fuiffe confiat , quatuorcentum mille aureis nummis procul dubio se (limaretur. Ex Smaragdo confe&a vafa fe/e innumera, & varia inveniuntur apud Turearum Regem, nonnullaque pulcherrima, anno eo, quo Cairum venimus ad ipfum Pro-regem ex/Egypto, a quodam ejus Prsefide, ex regia fcirpe oriundo, delata funt qui diu Thebarum provinciae praefuit, atque apud hunc ea fuit Smaragdorum copia , quae fidem fu- peret, eamque aliqui ex noflris mecum una viderunt. /Egyptii, Ara- RERUM AEGYPTIARUM Lie. III. Gap. IV. i4f Arabesque ipfum vocant Smerud, non autem , ut perperam Garcias ab Ortu credidit , Zamarut. Hujufce gemma: haud probam is cognitionem habuiffe vifus eli , praeferam cum fcripferit , Smaragdorum locum natalem ex quo effodiuntur vix cognofci , nullis fragmentis remanentibus : cum notif- fimum omnibus AEgyptiis fit, Smaragdorum verum natale pu- teum effe, in regno Gait vocato, fub AEgypto, quem, ut di- £fum quoque eft, Bir el Smerud appellant. Atque etiam quod apud Mauros quamplurimi reperiuntur Smaragdi, nedum fra- gmenta , quse minimi precii funt , fed plurimo pretio sefti- mati Smaragdi. Verumtamen unum, quod animadvertit, non eit ad medicamentorum ufum negligendum , fcilicet eos errare, qui in compofitione eledluarii de Gemmis, ex Me- fues mente , Smaragdum praefcribi putant : cum Mefue Ferure habeat, & non Smerud, ut Jacobus etiam Mannus . auctor eft: per Ferure vero Arabes lapidem Cyaneum intelligunt , non autem Smaragdum, quem, ut dixi, Smerud vocant. In iisdem locis, in quibus Smaragdi effodiuntur, Chryfopraii» & Chryfolitae abundandus inveniuntur. Caput V. De Vajis Murrhinis , & variis Conchiliorum generibus . TjH gyptii vafa aurea, & argentea rejecerunt, ubi Murrhi- JLXli na .vafa adinvenere, quae ex India afferuntur, (neque enim in AEypto, ut perperam Petrus Bellonius credidiffe vi- fus eft , quaedam illorum fiunt) ex ea praeferam regione, quam Sivi vocant. Ibi enim ex variis (ut multi mercato- res affirmant) lapidibus conficiuntur, gemmarum genere com- prehenlis, maximeque ex variis Jafpidibus. Namque ex iis, atque aliis fimul mixtis materiam parari ajuat , ex qua vafa T haec PROSPERI ALPINI 14 6 hxc fiunt. Antonius Pigafeta in Narrationibus fuse naviga- tionis ad infulas Molucas, fcribit, ea vafa fieri ex terra al- ba , fpacio quinquaginta annorum fub terra excodta , atque praeparata , fed & , ut probe apta reddatur, fepeliunt in terra , & in ipfa terra obruta centum, & pluribus annis, ut purior effici- atur, a calore concoqui finunt : meritoque haec vafa omnibus aureis, argenteisque praeferuntur vafis , tum quod mundiffima fint, nunquamque inquinentur, tum quod vim quandam ob- tineant & cor roborandi , & venenis refifiendi, cum ex ma- teria confient , quae efi antidotus ex occulta facultate ad omnia venena. Etfi haec vafa varii fint coloris , in pretio tamen majori habentur alba ex toto tranfparentia. Quae non ita funt perfefta, folent variis coloribus infici, atque ornari. Qusedamque ex iis praeftantifiima ibi reperiuntur, quibus utun- tur Reges , & Primates , adeoque magni fiunt haec a Mau- ris, ut plures ibi periti inveniantur, qui & frafta refarciant, eaque arte ibi vivant. 1 Abundat AEgyptus ex Rubro Mare variis Conchiliorum generibus, & praeter Margaritiferas, qui- busdam Margaritiferis longe majoribus , & ex omni parte amplioribus, materia, lapidea duricie, intus candida, & trans- lucida , colore , & fubfiantia vafis Murrhinis fimili. Ex iis torno varia vafa fiunt, quibus perinde ac Murrhinis utuntur: ex iis quoque innumera fane cujusque generis, in magna copia a multis exinde in Italiam convehuntur, ad eos qui in hor- tis, fontibus, atque caveis agreftibus deleniantur. Caput VL De Lapidibus altis quibus JEgyptus abundat . Occurrunt in riEgypti Montibus Silices omnis generis, & albi, & nigri, & alterius coloris , qui funt in ufu ad ignem excutiendum, at inter hos efi Silex Silvifera, in quo lapi- RERUM .EGYPTIARUM. Lib. IH. Cap. VI. 147 lapide lilvac , herbarum , fruticum , atque arborum variarum quafl pi£lse imagines cernuntur , proindeque omnibus funt amseniflimi afpe&us. Varii item Jafpides cujusque generis ibi nafcun- tur , atque ii prsefertim nobiliffimi tota fubftantia transluci- di , amseniter cum punftis fanguineis tota fubftantia viren- tes'. Hos vulgus Gemmariorum Heliotropios appellat , in magnoque pretio apud omnes habentur , Magosque maxime, qui iis fuperftitiose utuntur. Inter jafpides, quibus ASgyptus maxime abundat , eft parvus lapillus , viridis coloris nigre- fcentis, totus lineis multis inaequalibus albicantibus infedlus , unde ab iis maculis, plures Lapidem Serpentinum appellarunt, vel ex eo , quod hic lapillus fucco limonis tinftus , fpontc ferpentis inftar hinc inde moveatur. Quod experimentum ex me Melchior Guilandinus olim Praeceptor 'meus nunquam fatis laudatus, magna cum voluptate vidit, quo tempore ego ex riEgypto redieram: namque lapillo in vafe ftanneo plano pofito, uriaque modico fucci limonis afttifo , ipfe paulo poft a fuceo limonis alteratus per valis fuperficiem inftar animalis varie movebatur, femper tendens ad centrum vafls, in quo aderat fuccus limonis, ad quem fuccum delatus, ipfoque imbibitus» omni motu caruit. Geftant hunc lapidem idcirco fuperfti- tiose non pauci , quo putant ipfos tutos a ferpencum morfibus vivere. Jafpides vero alios, qui viridis funt coloris, quique habent vel maculas rubri fanguinis aemulas , vel punfia fan- guinea, geftant ad fanguinis profluvium cohibendum. Nafci- tur & in ea regione lapis * riEtites , aquilinus a quibusdam * vocatus, eo quia Aquilae absque eo minime parere queant, II. aut quod in Aquilarum Nidis inveniatur. Minera horum Num. 1 lapidum in deferto Divi Macharii haud procul a lacu Nitrofo 2,1 3^ cernitur, in qua innumeri producuntur fEtites lapides, varia- rum fane figurarum, funt majori ex parte oblongi, rotundi, plerique compreflam rotunditatem habentes , fed aliqui etiam funt (quanquam pauciflimi) quafl perfedta rotunditate extu- berantes, magnitudine vero varia fpe&antur, fiquidem aliqui funt usque adeo parvi, ut ciceris magnitudinem non exce- dant \ plerique caftaneis fimiles cernuntur , fed multi usque T 2 adeo PROSPERI ALPINI 148 adeo magni exiftunt , ut magnitudine fimiles panibus triticeis oblongis fpe£tentur. Multi ipforum intus alium lapidem ha- bent, unde Diofcorides merito dixit: /Etites lapis eit veluti praegnans, cum quatitur, alio in utero fonante. Verum non omnes fi quatiantur obftrepunt, fed folummodo minimi, qui intus cavi funt, vel alium lapillum , vel pulverum , aut lu- teum , aut nigrum continentes. Exterius veluti corticem ha- bent duricie lapidea, fed tamen fragili , colore ferrugineo: externa fuperficiei fubftantia nigra eft, ac veluti fplenaens; quibusdam arenulis lapideis nigricantibus, luciditatis non ex- pertibus, mixta, atque hic veluti iltiufce lapidis cortex vifitur, cujus craffities major eft latitudine femidigiti minoris , at- que minor unguis humante , digiti pollicis craflltie cernitur. Ex iis vero intra corticem habent alii alium parvum lapillum, alii modicum terrae luteae cretofae , & alii pulverem nigre- fcentem: atque hi lapides cum quatiuntur, fonant, & ftrepi- tum faciunt. Qui vero non fonant , & funt caeteris gravio- res, intus repleti funt terra vel lutea albicante, vel alba fria- bili , linguam ficcante cum obfcura excalefa&ione , atque o~ dore ad cretam inclinante , qua terra plures utuntur ad ulce- ra fordida detergenda, & Iota ex aqua in febribus peltiferis, atque in pueris vermibus vexatis. His lapidibus coxis adli- gatis in puerperis Obftetrices partum accelerant : veluti ad fatum retinendum eosdem brachiis adligatos geflare utero gerentes cum utilitate folent. Cum conitet fEtitis lapidis longe plures ex terra natali reperiri differentias, omnes tamen hos , quos Africanos vocant, cseteris ad ufum Medicina fcripto- res prostul erunt. Eft & juxta radices montis Sinai lapis parvus, ovi majoris magnitudinem non excedens, oblongus, aut ovali , aut tri- quetra figura, insequalisque figurae fuperficiei undique vifitur, denfus eft , gravis , filicis duricie , colore pallido nigricante , fuperficiem totam veluti parvulis vermiculis obtedlam , in- f Vide fe&amque habens , ex quo f Scolecitis diftus eft , quafi fit Tab. II. inaequaliter a vermibus corrofa , & fuperficie tenus ex- Nam. 4. cavata, quae fuperficies tota eft lenis, ac veluti arte perpo- lita. RERUM AEGYPTIARUM. Lib. III. Gap. VI. 149 Sita. Geflant hunc lapidem ad amatoria, & ad valetudinem eonfervandam fatis fuperftitiose. Detritus ex cote , albo co- lore tingit , & amarefcit, unde ad ocularia collyria paranda ufutn habet detritus ex cote cum aqua rofacea , potililmum- que ad ophtalmias oculorum. Eodem fere in loco in iis mon- tibus Sinai paftim proveniunt lapides multi , magni , durifti- mi , gravifiimi , ea figura , magnitudine , & colore efformati ut quartae parti orbiculati cafei Ovilli omnino fimiles videantur, unde in publicis conviviis hic lapis menfse ludi gratia apponitur, adquamplures fcilicet decipiendos, pluresque ex epulantibus ali- quibus Noviciis dicunt joci gratia, Cur non comeditis de illo cafeo ovillo Italico, qui optimus eft? qui, quum ut portionem ex eo fedhiri, ipfum acceperint, continuo apud omnes rifus obo- ritur. Cyaneus itidem lapis in /Egypto magnis glebis pul- cherrimis effoditur, ftellis quidem, vel punclis aureis emi- cans: quo Medici etiam utuntur, a fece tamen purgato, & ex aqua rofata probe loto , per os ipfum exhibentes , ad cor- dis tremorem, & palpitationem , & ex eo quoque purgato- rias potiones , & catapocia parare folent. Non minus ii abun- dant lapillis parvis oblongis olearum nucleis fimilibus , quos quod in Judaea quoque nafcantur, lapides Judaicos nominant, fcilicet Hagiar el Judi. Triplicis funt figurae , quidam oleis plane fimiles exifcunt , habent vero per longum innumeras llrias ab una extremitate ad alteram , per longum aequaliter porreftas : ipforum omnium materia eft lapidea, duriffima, ad filicem colore inclinans , intusque in fuperficie translucet. Alii pyriformes funt, non excedentes oleae magnitudinem, & craftitudinem : eodem itidem modo perpulchro ftriati. Ab iis & rotundi exiftunt cerafis & magnitudine , & figura fimi- les. Diofcorides perbelle ipfum Judaicum lapidem ita defcri» ^ pfit. „ Judaicus lapis in Judaea nafcitur glandis effigie , albus , ed fcita admodum configuratione , lineis aequaliter inter fe di- „ flantibus quafi de induftria detornatis. ,, ^Egyptii hoc, ex cote cum aqua flillatitia ex ononidis radicum corticibus detrito, utuntur ad calculos in renibus, & in vefica comminuendos, atque ad urinam movendam, Morochtam vocatum lapidem, T 3 quem 8 fn PROSPERI ALPINI quem alii leucographidam a lineis albis quas ducit, etiam vo- cant, habent copiofum, qui lapis etiam ab ipfis vocatus efl a quadam veluti lapidis duritie, licet terra fit, de quo in ca- pite de terris egimus : aliqui terram faponariam ipfum nomi- nant, quoniam dealbandis linteis ufum apud eas gentes habet, & quod etiam faponem colore , figura , mollitie imitari maxi- me videatur. Caput VII. *De Chalchanto , Alumine , 'Pompholyge, atque aliis metallicis medicamentis , qua in /Egypto obfcrvantur. 70 gyptii omnia genera Chalchanti , & naturalis , & arte «O C/ fadli habent. Naturalis elt caeruleus , purus , translu- cidus, in teflellas hexagona , vel feptagona , aut nonagona fi- gura formatus ; cujusmorii eft Cyprius. Habent & candi- diffimum Chalchantum, flavum, fubluteum , viride, & ni- grefcens. Parant & ipfi fadlitium viride , caeruleumque quo utuntur ad colores, atque ad alios ufus. Eodem modo iis funt familiaria Alumina cujusaue generis, fcilieet fifiile , ro- tundum , atque humidum : fadlitiaque etiam omnia , inter quae Rupeum vocatum longe efl efficacius in adftringendo , eo quod in Italia fit. Habent Spodium , Antifpodium, quod ex ligufiro -dEgyptio parant, quibus ad virium robur uti fo- lent. Spodium Tabaxir vocant, quo nomine vulgus pharma- copaeorum Spodium faftitium, quippe metallicum , intelligit. Ac- eruditiores viri eo nomine lacrymam quandam ex caudice arboris procerae in India nafcentis , albicantem , odoratam , facultatis refrigeratoriae , & cor maxime roborantis itidem in- telligunt. Quibus commonitos Medicos nofixi temporis efle volu- RERUM /EGYPTIARUM Lic. III. C*p. VII. i$i volamus, ut ubi apud Arabes Medicos in compofnione medi- camentorum Tabaxir, live Spodium legerint, non metallicum Spodium ad ufum eorum componendorum recipiant, fed gum- ini Indicum Tamaxir vocatum , quod tuto per os afiumatur. Metallicum vero , quod elt Graecorum Spodium, omnibus fufpeftum e fle merito debebit, ut quod fit metallicum, proinde- que nunquam ufum habere poterit ad ea medicamenta com- ponenda , quse per os aflumuntur : fed folummodo iflius ufus erit, exterioribus corporis partibus ulceratis medicandis, prae- fertimque probe loti, quod emplafticae flt facultatis ad ulce- ra cicatrice claudenda, atque ad partium externarum robo- rationem. Habent & puriflimam myfin, optimam chalcitim friabilem, foryn, caeteraque alia omnia fimplicia medicamen- ta, quae exseris materia fiunt. Addo, eos ita cineribus, quos ex Kali herba, inibi copiofiflime proveniente, ufla parant, abundare , ut quotannis Naves iis onerantes ingentem copiam Venerias, atque ad alias urbes mittant. Planta Kali ex qua ufla cineres fiunt , efl fruticofa, lignofa, ramulis multis te- nuibus prsedita , quibus foliola parva oblonga trina fimul , aut quina rutae fimilia, infunt , & aliquando unicum folio- lum oblongum, geniflae fimile. Demumque in Mare Rubro vocato nafcuntur procerae arbores , quae extra aquam ex- traftae coralliorum modo lapideam duritiem nancifcuntur , adeo ut caudices cum totis ramis lapidefcait , coloreque nigro cernuntur ; qui nullius apud eas gentes ufus exz- fiunt. PROSPERI ALPINI tfz Caput VIII. Stirpes ^ qu& in /Egypto proveniunt. Polteaquam nos ea fofliiia, five mineralia , quae in /Egy- pto obfervata fnnt , breviter fuimus complexi , non in- jucundum fludiofis Medicinse fore exiflimavimus , fi etiam ilirpes ^Egyptiis familiares perfpedlas cognitasque brevi Ter- mone redderemus, atque non minus ipfarum & facultates, & ufus ad medicinam cognitos. Nunc vero paucis dice- mus de illis plantis, quae familiarius in dEgyptio folo prove- niunt, exordientes ab efculentis, ad eas, quse medicince apud eas gentes ufui funt, tranfeundo. Itaque ese Hirpes funt, quot ibi familiarius proveniunt: quippe ladtuca longa, endivia, ci- choreum, portulaca, malva , beta radicis rotunda: , braffica florida , petrofelinum , apium, coriandrum, ocymum, pulegium, eruta, piper, junci folium, menta, atriplex, fpinachia, chali efculentum, ftaphilinum, paflinaca, carduus, cinnara, papa- ver , bammia , melochia capparis , porrum , allium , ctepe , finapi , blitum, gingidium, feniculum, afparagus , fefamus, rapa, napus, trafi, lotus Niliaca, arundo faccharifera , che- ta, cucumeres alii, cucurbita, melo, pepo, anguria. Malus punica, medica, aurantia, limonia, pomum Adami, naphea, palma, vitis, ficus, perficus , mufa , fycomorus , febeften. Atque ex leguminibus , pifum , & pifl genus parvum quod Mas appellant, inter legumina apud eas gentes majori in pre- tio adiimatum : Cicer, lens , fafeoli multa genera , faba , bammia, ervilia, aracus , ervum. Ex fiirpibus vero non efculentis, papyrus, nenufhar, ocymum, chali non efculen- tum a quo cineres fiunt , fecamone , periplocam vulgus herba- riorum nominat, melilotus, trifolium, linum, achaovan, ar- temifia. Marina, fofFera , fesban , maru fpecies fclarese: gra- N RERUM iEGYPTIARUM Lib. XIL Cap. VIII. 'if* graminis genera multa, far , cujus fru6tus beidelfar -vocanto Hyofciamus albus, hermoda&ilus, urtica lini femine, cana- bis , cyperus , liguftrum , cujus foliorum pulverem archenda vocant , balfamum , licium , agiahalid, lignum Mefuag , aca- cia, tamarix fativus, caflia cathartica, tamarindus , calaf „ bon , bahobab , goffipium arboreum , jafminus Afa- bicus , ftratiotes aquatica , pfyllium , melanthium , fblanum fomniferum , conyza , nux metella. Hae funt ftirpes fub cael® iEgyptio nafcentes , quarum plerasque in libro De Plantis /Egypti cum tradtaverimus , de aliis, de quibus in eo libro ve! non egimus , vel imperfe&e quidem egimus , in hoc libro fcribemus, ipfarumque hiftoriam contexemus, exordientes ab ais quae /Egyptiis ad ciborum ufum familiares exiftunt. Caput IX De Jingulis plantis efciilentis apud ALgyptios Jcentibus , atque primum oleracea , her - baceave conjiderantur . Quoniam /Egyptii fub caelo calidiilimo viventes cibis fri- gidis maxime deledlantur , hinc eft, quod iis gentibus ladtuca eft efui acceptiilima , atque unum praeferam laftucae genus longum , qua; illi ladtucce eft vifu limillima , quam Veneti Romanam appellant , guftu vero longe eft fuavior , & videtur Memphi propria, cum in hac Civitate praefertim feratur , magnoque ftudio colatur : per urbem eam Afinis ve- nalem ferunt, vili que pretio vendunt , ea copipfius omnes vefcuntur cruda, feque magna copia affidue indigente ingur- gitant, nec immerito, cum noftrates fuavi guftu longe antecel- at. Multae urbes , oppida , atque rura reperiuntur, in quibus fere omnes incolae quindecim diebus, folis ladtucis iisque crudis, V va- s*4 PROSPERI ALPINI In lib. Simp.c 18. In 3°. Temp. 6 . 210. TAB . V. I 1 % - ' ■ ■ V TAB . VI . J>. 220. 'TXC , nutu runuz 72 iJJU . TAB. VI. J> 210. >rv *Jizh vr fcyru/ur iruj.iu RERUM AEGYPTIARUM Lib. IV. Gap. IV. m etenim AEgypti folum , praeter id quod prope flumen , & la- cus ell , eit fqualidum , & adprime falfum. Non ob id ta- men yEgyptiorum Theriacam ab innumeris voratam, aliquem ex ipfls fiticulofum unquam reddidiffle cognitum efl. Unde merito Dipfas ferpens efl fui generis, cujus morfus calorem aefluofiffimum inducit , atque fltim inexplebilem , cum qua demorfi moriuntur , nihil eos juvantibus Medicis prsefidiis. In demorfis vero primum ardliffime confeflim partem percufflam ligant , fcarificant , aut ferro candente inurunt , exhibentes theriacam per os , atque extrinfecus etiam percuflk parti eandem theriacam adhibent. Fert & ea regio complures alios ferpentes fuinme exitiales , cujusmodi eli Haemorrhois, Acontia, flve Jaculum , Seps , Ophylinus, Draco. Haemorrhois didlus efl , quod ejus morfus fanguinis profluvio interimat a eflque ferpens noflrati viperse , quam Patavini Maraffum vo- cant, flmilis, fed minor, & corpore tenuiori. Acontia, flve Jaculum, quod jaculi modo fe ipfum in homines, atque in alia animalia magno impetu effert. Ejus morfus brevem mortem inducit. In AEgypto ii ferpentes vivunt, ut Am- mianus Marcellinus audior efl : at longe copiofiores Acon- tise obfervantur in multis AEthiopiae locis, ut Francifeus AI- varez in fu is Relationibus fsepe meminit. Seps , feu Sepedo* quem Arabes Selfir appellant , efl brevis ferpens, habens ca- put latum , planum , colium tenue , corpus craffum , & ro- tundum , caudam brevem diverfo colore Haemorrhoi flmilis. Hic morfu fuo fummam inducit , & in parte percuffla, ia qua caro veluti ex toto corrupta , ex oflibus abfcedit , & in corpore, putrefadlionem , adeo ut paucis diebus demorfi in- tereant , membris omnibus diffluentibus folutis. Avicenna de hoc ferpente ita habet. ” Exiflimaverunt quidam quod „ funt ferpentes, qui funt in regionibus Afflem (Syriae) & „ in AEgypto, habentes capita lata, parva colla, curtas cau- „ das, ventres rotundos, & non funt fuper capita lineae, & „ fquammse , fed fuper corpora eorum funt lineae diverfi co» loris, & cum incedunt, non redlificantur , imo contrahun- „ tur ; curant demorfos , ut a viperis , atque ceraftis, „ De D d z Bafi» Z\Z PROSPERI ALPINI Bafilifco etfi nihil certi ibi habeatur , audivimus tamen efTe parvulum ferpentem , qui palmum longus , minimi digiti craf- fitie, in capite carunculam criftae inflar habet , & in dorfi medio duas fqammas utrinque pofitas , quibus utitur alarum modo ad curfus celeritatem. Retulerunt mihi non pauci', hofce ferpentes copiofius , & abundantius vivere juxta quof- dam lacus , a quibus putant Nilum flumen originem habere , ad quos profefto lacus nulli accedere audent , neque ten- tant, ob eorum ferpentum ufque adeo exitium cognitum , ut propterea ibi, & alibi ad multa miliaria prope eos lacus ne- que animal ullum vivat, neque (quod magis mirum vide- tur) ulla planta. floec de Bafilifco ex relatione /Egyptio- rum in /Ethiopiam , & Nubiam fispe iter faciendum , accepi- mus. Sed fortafle non minus dubitabitur de Dracone , an verus ferpens, vel fabulofus fit. Non efle fabulofum, /Egy~ pti incolas non latet, proefertimque eos qui /Rgyptum fupe- riorem habitant , in cujus deferto non femel vifi fuerunt ferpentes hominis craflitie, longi triginta , & quod excedit pedes, quorum capita magnitudine Rovina aemulantur, quae in fincipite quasdam carnofas eminentias habent criftarum in modum rubri coloris. Hofque , & fimiles alios ferpentes, i-i dracones elle exiflimant , quorum aliqui non raro etiam in deferto Memphitico confpefti funt: nofque cum multis aliis Damiatam navigantes per flumen Nilum , cum in principio Deltae Infulse navem egreffi in littore fluminis fpatiaremur, eminus in quodam monte arenofo ferpentem confpeximus, longiflimum quidem , &, ut conjecimus, ad minimum pedum viginti , capitis humani amplitudine, elatoque collo, capite- que fuper arenam morabatur, qui, ad fonitum noftrorum tor- mentorum manuariorum, quae ignifero pulvere contra ipfum accenfo direximus, continuo in ictu oculi quafi avis evolan- do alio fugit. Quaedam mulier Chriftiana Cophta , mihi ad- modum familiaris , emit quandam fervam Chriftianam juve- nem Feida vocatam , quae ex Provincia Nubise Decrur di6ta Cairum deducia erat. Cum hac juvene lubens fsepe conver- fabar, ut ab ipfa quaedam propria ejus patris gentis audi- RERUM AEGYPTIARUM Lib. IV. Gap. IV. rem, inter quae hoc faepe ab ea percepi, in Nubise Provin- ciae fuse folo patrio aliquibus annis ferpentes multos longiffi- mos, hominis crailiue , habentes capita magna bovis inftar , habentia in fummitate quandam criftam rubram , tranfire , omnefque & homines, & alia animalia illis obvia devorare, eamque Provinciam devaftare , ac inhabitabilem reddere. At indigenae cum earum Belluarum adventum aliquo modo praefentifcerent , herbam inibi a Deo Opt. Maximo remedii loco produdtam , abundeque viventem , fuccendentes , atque ex ea fuffitum excitantes, omnes eos ferpentes fugare , ut ea Provincia tuta reddatur ab eorum ferpentum incurfione. Eam herbam dixir efTe humilem , foliis ocymo non diilimili- bus, validum, ingratiffimumque odorem fpirantem: quam etfi multo ftudio ad me deferre a Nubis mercatoribus fttiduerim, numquam videre potui. Atque haec obiter de Dracone di- £la fint. Eli vero in ^Egypto alius ferpens admodum fa- miliaris, decem pedes longus , brachii humani craffitie, ca- pite magno, & lato, cui peculiare, ut refto collo, ventre in velum rotundum catini modo expanfo, celerrimum cur- fum habeat, /Egyptii Jehban appellant, & nos Ophylinum , id eft, ferpentem velatum, nominavimus. Veteribus vifus eft omnino ignotus, cum nullus ex antiquis ipfius meminerit, & mirum eft , eos latuifie tantum ferpentem adeo r£gyptiis fa- miliarem. Ita eft hominibus familiaris, ut non folum ab ipfis manfuefiat, & cicuretur, fed etiam ita erudiatur, ut rationis ufum , atque rerum cognitionem habere videatur : unde mi- rum non eft , fi circulatoribus /Egyptiis evaferit multum do- mefticus , atque utilis , quem nos faepe apud eos vidimus , qui plus intelllgentiae quam canis habere nobis vifus eft , ejus- que fuperius , cum de circulatoribus Memphiticis fermo habi- tus eft , meminimus , ipfumque aceratius confideravimus. Dum vero haec feriberem , litteras ex rEgypto accipio a Mat- thaeo Carbono, illuftriffimi Confulis Veneti Medico prxcellen- tiflimo, amico maxime colendo , qui in magna illa Civitate Cairi multos annos Medicinam magna cum laude faciendo moratus eft , atque adhuc inibi moratur , qui de prtedifto fer- U d 3 pen- 214 PROSPERI ALPINI pente hsec in litteris habet. ” Sed jam venio ad ferpentem. „ Hunc iEgyptii nominant Tehbam naffer, ab aliquibus voca^ „tur folummodo Tehbam , ab aliis Tohbam, cujus quidem, ut 5, tibi plane fatisfacerem, imaginem, figuramque delineatam mifi, 5,& praeter ejus ferpentis expreffam figuram, edam duos fer- „ pentes ex iisdem vivos mitto duabus ligneis capfulis claufos, ,,quos dentibus carere volui, ut fine timore traftari poffint. f , Ego vero , qui maxime hofce ferpentes timere foleo , meis „ manibus in pyxides ligneas repofui : prseter hos, unius alte- 3, rius decorticati pellem iridem mitto, ftuppa oppletam. Quem „ autem mifi, eft mediocris magnitudinis , ipfo enim longe ma- 5,jores inibi obfervantur. „ Hi ferpentes in ventre obfcure al- bicant , reliquum corporis in aliquibus nigrum vifitur , in aliis coloris cinericii. Hujusmodi animal cum totum humi pro- cumbit, & ferpit, totum rotundum cernitur, cum vero ipfi aliquis adverfatur , opponiturque , continuo e terra capite , refto collo, & ventre extollitur, eaque parte corporis, qutc ejufce corporis tres quartas capit, reditum manet, incedit, < x reliquo corporis ferpit. Qui ferpens redius multo tempo- re manere, & progredi in terra poteff, plurimum efflat , fi- biiatque: habet vero (quod quidem fingulare e fi) a collo ufi. que in ventrem eam partem membranaceam , quam dum re- atus progreditur expandit in veli modum. Velum enim ver- to inflatum diftentumque apparet, rotundumque, catini ve- luti magnitudine, quam partem in velum diitentam, ad li- bitum claudit. Vidi rem mirabilem in hoc ferpente apud Circulatores; fcilicet, quod cum hoc animal caput extollit, & re6tus incedit, velociufque ob velum proferpit , efficitur admodum effrenis, & quafi furiis agitatus. -Quod cum vi- derint Circulatores , ut iram ipfius compefcant, confputo ftatim digito nafi ejus fummitatem tangunt, ex quo beftia illa con- tinuo in terram, ut mortua cadit, libereque manibus trafta- tur, & ita vehi ti profundo fomno oppreffa , vel etiam per diem integram perflat. Cum vero ipfam expergifici volunt, caudam ipfius valide comprimunt, fricantque , quoad exper- gifcuntur , quae continuo redit ad fimim , ut ita dicam , fu- ro- ■ ( >. ' \ Tas TAB . Vili. ruufj^r^- j . JK RERUM AEGYPTIARUM Lib. IV. Gap. IV. tif rorem. Hoc cum viderim, credidi Circulatores id fecifTe vi alicujus antidoti , quod ore continerent : unde illud meo fputo , & meis manibus experientia cognovi , eos nulio ad id antidoto ufos fuifie. Hic damus illius ferpentis duas ima- gines, * unam humi ferpentis in qua totus ferpens rotundus * Vide etiam fub collo cernitur, atque -f alteram ejusdem , fcd re- Tab. 6ti , cum velo fub collo extenfo incedentis, qui velociffime A7//. movetur. Hic nafcitur in antiquis fepulcris, quae vulgus mu- mias vocat : efl hic ferpens maxime difciplinae aptus : quod ^ . ‘ fi elfet verum, animas humanas migrantes e corporibus polU mortem ingredi corpora beftiarum , ut Anaxagoras credidit, fufpicari licerer, ob cognitionem qua praediti hi funt,AEgyptio- rum animas habere, quorum corpora inibi humata jacent. Caput V. cDe Animalibus laeertofis in Mgypto viventibus. Complura animalia lacertofa AEgyptiis itidem funt familia- ria, cujusmodi eft feps, lacerta chalcidica vocata, chameleon, fcincus, atque crocodilus. Lacerta chalcidica cujus * hic imaginem damus, ell feps veterum, non ferpens* Vide mortiferus, quem fuperius nominavimus, fed animal lacer- Tab. IX. tofum, quem Nicander exprelfit, cum fepem fecerit cor •Nam. 2- pore humilibus lacertis fimilem. Haec inquam apud AEgy» ptios familiarius vivit in murorum, sediumque foraminibus, & in hominum cubiculis , quam non magis incolae timent, quam noflri vulgo lacertas. Verum etfi ab ipfis accepimus effe venenatam, tamen nunquam quempiam ejus morfu in venenata fymptomata incidiffe liquido conflat. Charneleonibus etiam multis flirpes AEgyptioe abundant , qui degentes in flir- pium foliis , & ramis vifuntur , cum ex loci ubi funt , eo-- PROSPERI ALPINI 2,16 lore , haec animalia itidem colorem trahant , virefcunt in fo- liis, in terra colore obfcurancur. Eli veluti lacerca, horrido afpedlu, ut ferpens , oreque in fufflando excitat ftrepituni, quo, an- tequam ejus naturam expertus fuiffem, mihi timor aliquis ex il- lo ftrepitu, fimulque & ex horrido illorum afpe&u induce- batur , fed poflea ejus naturam non noxiam , fed benignam efle cognovi. Flatu enim ftrepitum edente , digitum intra ipfius os imponebam , a quo nihil noxae recipiebam , etfi uf~ que in gulam digitum injeci flem : os enim omnino dentibus, caret, nihilque duri in ore habet, quod dentium loco efle queat. Ex quo fortafTe veteres perperam exiflimaffe vifi funt, non funTe dentes Chameleonibus neceffarios , quod ii folo aere vivant, proinde os magnum, amplumque habuiffe , intus leniflimum, atque molle. Sed decepti fuerunt, quan- do ii ex quibusdam infedtis vivant , mufcafque praefertim continue venentur, linguasque extremo, tanquam Elephantis probofeide , non tamen cavo , fed tenui, alperoque eas ca- piant : in Chameleonibus mirus eR mufearum venatus , muf- cas etenim vel etiam femipede diflantes gemino gradu re- pente mira celeritate edito linguae extremo capiunt, eafque devorant. Chameleones vero duplicis differentiae obfervan- tur, quidam longitudine lacertae vifuntur , alii minores, in * Vide midtis mutuo etiam differentes : utrique linguam habent lon- ‘2’ ab, ix. gam , in cujus extremo eft veluti probofeis, quo mufeas ca- nmm. 2. piunt , & tametfl in ambobus iis Chameleonibus tam * ma- & Tat>. joribus , quam ‘f minoribus in ore appareant quaedam emi- 'Y- nendae, inaequalitatefve, quafi ferras, vel dentes aemulantes, TabIX tamen nu'h hunt *n ore dentes, eocque inaequales eminentiae nnm „ ' cientes aemulantes funt ex carne moiliffima, unde in ipforum ore digiti immittuntur, qui undique oris carnem mollimmam fentiunt. Ambo colore flave fcunt ad viridem inclinante , unde infrendibus, perinde ac frondes virides evadunt: Hie- me latere in cavernis , nequaquam verum efl , cum in ea regione hyems veris in modum fit temperata , ur, frigus haudquaquam moleflum animalibus fit. Abundant flEgyptii quoque ad opiparam Venerem conciliandam iis lacertofis a- RERUM AEGYPTIARUM Lib. IV. Gap. V. zi7 nimalibus , quos Scincos vocant , Diofcorides , & alii Croco- dilos terreflres appellarunt. Qui ex AEgypto Venetias con- vehuntur , lacertas nofirates maxime imitantur , at funt craff fiores , latiores, & coloris flavefcentis cum quibusdam macu- lis circa dorfum nigricantibus. Serapio Scincum flellionis aquatici fpeciem fecit. Animal eft amphibium , quod vivit in aqua Nili, & in terra. Et tametfi non me lateat hujus- modi lacertam omnes fere pro Scinco legitimo in ufum re- cepiffe , nihilominus ifliufce Scinci cognitio apud me non levem diffcultatem habuiffe perpetuo vifa efl , fiquidem vul- garis Scincus officinis Venetis maxime notus , notis non re- fpondeat Scinco antiquorum. Primo enim ex Diofcoride conllat , Scincum effe terreffrem Crocodilum fale induratum. Sed quaenam in vulgari Scinco cum Crocodilo apparet in ma- gnitudine , & in figura fimilitudo ? Crocodilus in magnitu- dine eit iicut Elephas ad murem. Prseterea , quis unquam vidit ex Scincis vulgaribus quendam bicubitalem, ut de Scin- co Paufanias tradidit ? Haud leviter videtur fufpicandum , Herodotum (qui ne verbum quidem de Scinco) per Croco- dilos terreflres, apud Nomadas tricubitali ad fummum magni- tudine nafcentes, terreflribus lacertis afiimiles fcribentem, Scincos intelligere voluiffe. Addimus , in Scincis eam infi- gnem vim movendi venerem , ita ut ex vorata drachma Scinci renum , quod Arabes prodidere , veluti magnus priapis- mus excitetur , atque adeo , ut ad adimendum hunc exci- tatum affectum , Medicamentum adhibere fit neceffarium „ multo minus obfervari. Etenim complures , qui Scincum , vel etiam recentiflimum copiofius affumferunt , nullam uti- litatem ad venerem confecuti funt. Quare crediderim ego , illud animal lacertofum terreftre crocodilo fimile , cubitale , fquamis minimis rotundis obfitum , colore candidiore, atque cute etiam tenuiori , cauda rotunda , & brevi , mitiori na- tura, ita ut non laedat , raroque mordeat, effe veterum Scin- cum, cujus renes tantopere ad opiparam Deam Venerem au- gendam a veteribus fuere miris laudibus concelebrati. Co- piofi reperiuntur fupra Memphim in terreflribus , ficcifque E e locis. 218 PROSPERI ALPINI locis. Sed puto haec animalia elTe amphibia , fcilicet & in « Vide terra, & in aqua promifcue vivenda. * Horum duorum Scin- Tab.XI. eorum hic imaginem damus. De fl" Crocodilis vero, quibus num. i.£j Aigypti tota ea regio maxime abundat, praefertimque fupra Cairum verfus Tebas, & in Nilo, & in lacubus , atque ita tL XI uc non ^lC tutum homines inibi verfari , immaniffima enim beftiaefl, magnitudine triginta cubitorum, homines, aliaque animalia indiferiminatim devorans; major vis ejus in cauda eft, qua veluti latiffima, duriffimaque enfi, animalia, fe ipfum vibrando, profternat , quae poltea devorat. Aegyptus infe- rior minus iis abundat , maximeque circa Infulam Deltaro vocatam, inibi pauciffimi , & minimi habitare obfervantur , fortafle hoc , quod poft Memphim verfus mare pauciffimi Crocrodili vifuntur , iique omnium minime , quos Scincos veterum effle credidimus, fit ex majori in hac parte hominum commercio, a quibus timeant; vel quod fuperius longe plures fint lacus maximi , in quibus libenter vivunt. Alias diximus, ut indigenarum relatione accepimus , poftquam a quodam /Egyptio Mago Crocodilus magica arte confeftus' fupra Cai- rum duorum dierum itinere in Nilo flumine obrutus fuic , nunquam Crocodilos tranfire locum, in quo magicus crocodi- lus fepultus eft, potuifle, & in hanc caufam rEgyptii erudi- tiores magnorum crocodilorum ad Memphim , & ad alias verfus mare /Egyprium urbes fiiblatum comercium , frequen- temque tranfitum interceptum , retulerunt. Quod tamen fa- bulofum efie credidi, & potius crediderim ego, illud refe- rendum efie , in minorem, & majorem per ea loca homi- num converfationem, quam crocodili fugientes , propterea ad Memphim, neque ad alias urbis verfus mare non veniunt, fed manent. in Nilo fuper Memphim , quod haec loca minus fint ab hominibus habitata , & frequentata. Rem maxime miram dicam, fcilicet tam grandem, immanemque belluam, quae numerofiffimis hominibus valide obfiftere apta nata elt, homunculos quosdam rulticos gracillimos , unum , vel duos invadere , eamque manibus apprehendere , & ita tractare , ut fune os vinciant, atque .pedes, &■ ita -legatis i / ■ .. . • v ) ( RERUM yEGYPTIARUM Lib. IV. Gap. V. u9 pedibus, & ore, afino fuperponentes , vehant ipfara. ad mer- catores Venetos, eamque belluam vendant , occidant, pellem- que decorticent. Quid majus ? .deduCtam beftiam , ut eam mercatores empturi commode videant , & ejus inceffum ob- fervent, eaque obleCtentur , os, pedefque ablaqueantes, fi- nunt eam ad libitum moveri , fpaciarique , quam, ni fponte id faciat, verberibus, pun&urifque cogunt, qux ubi moveri 3 ac fpaciari parum vifa eft, denuo os, pedefque ar£te ligant, eamque gladio jugulantes, ab ea pellem decorticant, & ven- dunt; & admiratio eft, quod ii audeant tam grandem belluam ita libere traCtare, nunquamque ii ab ipfa male afficiantur 9 cum ea quofeumque alios occidat , atque devoret. Quod de Trochilo avicula diCtum eft, verum effe quoque audi- vimus, quippe excrementa carnium in dentibus reliCta, at- que etiam veriniculoc putrefactis carnium reliquiis qui ini- bi nafcuntur, ipfum os crocodili apertum ingrefla, roftro a- cutiffimo purgare , non autem fanguifugas, ut perperam He- rodotus tradidit : at, finita dentium deterfione , beftia benefi- cii immemor, ut tandem aviculam etiam devoret, os claudir, quo cognito Trochilus roftrum acutiffimum in mamillae fupe- •rioris cavitatem, (ea enim pars, & mollis, & exquifitifiimi fenfus eft) affligendo , non finit os claudere , 6i repentino volatu ab eo difcedit. Ee 2 Ca- zzo PROSPERI ALPINI Caput VL De Animalibus quadrupedibus domeflicis, qii£ JEgyptiis funt familiaria , & primo de equis , ajinisy atque mulis. TCgyptii prseter lingularia quadam quadrupeda animalia JTKlt qua ipfis fune propria, cujusmodi funt cameli, dro- mades, bubali , leones, pardales, civeta , gazela, ichneu- mones, equi marini, habent ea omnia, qua apud nos funt,.. fcilicet equos, afinos, mulos, boves, fues, oves, capras, canes, feles, mures, & ex fylveftribus quoque, boves, afi- nos, urfos, lupos, vulpes, martires, cuniculos, & ex pere- grinis, qua ex finitimis provinciis deferuntur, tigres, leones, pantheras, elephantes, giraffas, atque fimias. Horum vero omnium animalium quadrupedum , hic qualitates comple&I noflrum erit infiitutum. Idque faciemus a domeilicis exorfi primum & ab equis , quibus ea tota regio maxime abundat. Eos etenim pulcherrimos /Egyptus producit, omnibufque nu- meris abfolutos, velociffimos , audaces, maximeque dociles, ut velociores, quique freno magis obediant, nullum alium reperiri putem ; ita enim ii difciplinabiles funt , ut ratione pollere videantur , ad varios , differentefque currendi , mo- vendique modos , & in pugna ita audaces , prudentefque ap- parent, ut bellicas difciplinte omnino haud expertes videantur. Tureae fi in via difcedant, ibique diu equos relinquant, quoad ad ipfos redeant , nunquam vel unum pedem loco in quo relinquuntur, movebunt, unde fervos ad ipforum cuftodiam relinquere non fit opus. Pulcherrimi inibi nafcuntur , caput parvum habent, aures breves, faciemque brevem, oculos magnos , vividos , mobiles , totius corporis habitus non prte- pin- RERUM iEGYPTIARUM Lib. IV. Gap. VI. zn pinguis, & craflus , fed carnofus, & ad gracilem inclinans, juxta ilia funt quam noftrates graciliores. Hordeo , atque paleis , quodam artificio furfurum modo detritis , quae non triticeis furfuribus majores funt , perpetuo aluntur , quo pa- bulo mirum non eft , fi optimam carnem , folidamque gi- gnant, qua robufti redduntur, & ad omnia opera apti, ti- nus ex iis duo mille aureis Turcicis venditur. Arabes pul- chritudine iis non cedunt, at funt longiores, & graciliores: idque ex parco vittu evenit , poliunt enim ii triduo abfque potu manere. At in curfu, longe urbanis equis funt velo- ciores, atque agiliores, quibus Arabes utuntur, & in pugna, & in rapina, & in fuga. Quidam Princeps Arabum, Tur- ea, Remonim vocatus, inter alios equos fere innumeros unum habebat, quem prae infigni ejus pulchritudine, ingenio, at- que amore quo luum dominum profequebatur., mirum in mo- dum adamabat, carifilmamque ita habebat, ut una in tento- riis cum Remonino dormiret , a quo profecto equo ita quoad dormiret ipfe cuftodiebatur , ut veluti excubias faciens, fi rumorem aliquem fentiret, capite ipfum contingens a fomno excitaret. Quod equi in AEgypto fint pulcherrimi , velocif- fimi, maximeque audaces, & ingenio verfatili, quotannis ex toto regno quadraginta , & quinquaginta feliguntur , qui ad Turearum Imperatorem Byzantium mittuntur, fiquidem ipfe raro alium equum quam AEgyptium confcendere folet. Ali- qui ex iis duobus millibus aureis veneunt , & longe pluris. Inter equos autem feliguntur fpadices , aurei coloris , nec non rufi , quos Afcar vocant. Abundat & ea tota regio opti- mis, & prseflantiffimis Afinis , equis minime commodo inceC- fu cedentibus, unde (ut mea fert opinio, omnes inibi gentes merito afinis & familiarius ufi fuerunt , atque in prxfen- tia etiam utuntur ad itinera conficienda, non Turearum Im- peratoris decreto perfuafse , decernente nullum ex AEgyptiis non privilegiatum licere uti equis , aut equitare. Quod etfi nunc verum fit, nihilominus ea gens afinis pro itinere facien- do uti mavult, quoniam prxftantifiimi funt, non minus quam equi aditer faciendum expetendi, quoniam & velociori cur- E e 3 fu- MI PROSPERI ALPINI fa perinde ac equi, & commodiore homines vehunt. Com- plures inibi reperiuntur afini, & colore nigerrimo, & pulchri- tudine , & magnitudine , & commodiori inceffii , atque cur- fu iis equis nihilo cedentes, quos vulgus Chineas vocat, u- nufque pretio aeffimatur centum aureorum , & plurium : Quod in lo!o calidiori vivant, atque in. arenofo minime lapidibus referto, ac impedito, velociores & in inceffu, & in curfufunt, a noliratibus admodum diverfam naturam habentes, qua ona- gris , id efl fylveltribus afinis in Africae folitudinibus vi- ventibus fimiles videntur. Ab onagris vero differunt , eo quod majores funt , atque manfuetiores. iLgyptii non ephippiis ad afmos utuntur , fed parvo tapete fuper dor- fum lirato, quo modo vel etiam mulieres alino vehi folent, quippe fuper tapetem fedentes. Afinis condu&itiis complu- res utuntur , iifque fex horarum fpacir> Tcptemve ad plurimum Alexandria difcedentes Kaflitum pervenimus , qiue ab Alexan- dria diliat quadraginta milliaribus Italicis. Neque in toto eo itinere quidquam, vel cibi, vel potus deguffarunt, finitoque itinere, almorum cuftodes ipfis pro cibo dabant integras fa- bas liceas ad librae pondus. De Afinorum vero ingenio , at- que natura difciplinabili , fuperius cum de circumforaneis fer- ino habitus eft, fatis , fuperque diximus. Muli etiam inibi innumeri fere nafcuntur , qui magni funt , pulcherrimi , & curfu velociffimi , quos, qui iter ocius quam Afinis fieri queat expetunt, afinorum loco confcendunt, diuturno etiam labori itinerario , plus quam afini, refiftunt , eumque diutius perfe- J o J. Z23. TAB . XI t RERUM AEGYPTIARUM Lib. IV. Gap. VII. 2,13 Ca?ut VII. T)e Camelis , & 'Dromadibus , qui in JEgyfto aluntur. Sequantur ex domeflicis quadrupedibus Cameli , quibus non minus praediblis tota ea regio , & Arabia, contermina Provincia, maxime abundant. Animalia fandi a ii appellant, ex infigni commodo quem ex iplis indigenae accipiunt: Vi- tium enim parciffimum, exiguique fumptus ferunt, & ma- gnis laboribus robufliffime refillunt. Horum vero triplex ge- nus reperitur : unum quod Turcicum vocant, robufliffimum, valididimumque • alterum nobilifiimum, quod Latini Droma- dem, & Mauri Egin vocant: Tertium medium inter hos. In hujufcemodi camelis, tota Arabum vis, & robur, viclufque confiftit. Etenim primis ad onera ferenda , eorumque fu- pelletlilem , filiofve, in quibusdam pulcherrimis cunis pere- leganter ad id inftrutlis, utuntur. Alteros vero ephippiis inflernunc, frenoque perinde atque equos regunt. Hos con- fcendentes vallilfimas folitudines , loca invia , montes , & de- ferta pervadunt : Hos eurfores , & tabellarii per Arabias e- quitant , iifque maximae funt utilitati , nam ufque adeo ve- loces funt, & celerrimo curfu praeflant , ut uno die iter ab- folvant , quod quatriduo equi commutati non facerent : quod fi aliquanto defeffi videantur , per horam folummodo refpi- rare permifii , vires recipiunt. E Meccha Memphim qua- draginta dierum iter , atque illud per montes , decem die- bus veniunt. Nullum animal illinfce molis citius comedit. Pulcherrimum elt, & Arabes, cum uxores ducunt, eas fuper dromades ornamenti gratia vehunt. Qui ad longa itinera, & bella proficifcuntur , & Tureae, & Reges, multos Droma- des f Vide figuram Dromadis cTab. XII. 224 PROSPERI ALPINI des habent undequaque ornatiflimos , quorum nonnulli , fuper ipfis fedentibus fervis, quocumque fe contulerint, eos comi- tantur , live currendo , five alio modo, aquam , bellaria , & feledtos cibos, & condita in mantica, nec non tapetes, & aliam fuppelledlilem ferentes. Confuevere enim, qui agmen vel militum , vel mercatorum , feu peregrinorum , ducunt.., modo praeire , modo fubfequi , modo huc , modo illuc fe conferre, cum feledliffimis hominibus, ne fui a lateribus in- vadantur, maximeque qui alios fequi nequeunt, ut mulieres, virive imbecilles , aut qui animalia defeffa, laboreque confe- cta habent, quibus omnibus confulunt, five Mehemetes fe- clae fint , five alterius-, in quo quidem Mauritanorum diligen- tiam , & humanitatem dignam fumma laude judico : quod in itineribus omnium eam curam gerant, ut nullum perire finant, quod fedulo facientes, quandoque ut totus exercitus pertranfeat, expediant, quandoque ex quo difcefferunt, quan- doque ad jumenta accurrunt. Alias ob vigilias nodtis id tem- poris ad dormiendum affumunt , quo omnis multitudo per- tranfeat. Ad quod facit Dromas, a quo in terram prono, quicquid volunt accipiunt. Hicque eil Dromadum ufus, non autem in bello, ut Plinio fuit perfuafum. Nullam aliam uti- litatem in bello Dromades afferunt , quam eam a nobis prx- diclam , expreffamque. Tertii generis camelos fceminas, intadlas, propter earum lac, fervant; eas, omni labore folutas, vagari per- mittentes per loca fylveflria , pafcentes fpinam in /Egypto acutam , Arabicamque etiam vocatam , acaciam in Arabia petrea !, atque juncum odoratum in Arabia deferta , ubivis ablinthii fpecies , aliafque herbas, & virgulta fpinofa , quae in defertis reperiuntur. Camelorum itaque lac eft prxcipuus eorum cibus, vel folum , vel cum malva coelum. In de- liciis habent panem fpoditen fine fermento fub cineribus , ve! fuper marmoreum lapidem candentem codlum , quem deinde butyro emolliunt. Quamvis autem Arabes fylveilri- bus animalibus ad vicium maxime abundant , tamen eorum carnibus, ut in primo libro etiam didtum eft, Camelorum lac anteponunt , tum quod hcc animal auafi venerentur, cum vana RERUM AEGYPTIARUM Lib. IV. Gap. VII. &xr vana fide credant Mecchsc Camelum eorum pfeudo-Prophetam allocutam , quodque male a Domino traftaretur coram illo conqueftam , idque, orationi vanitatem adhibentes , evemfie inquiunt, ut & brutorum animalium teftimonio ipfiim Pro- phetam efle liquido conflaret ; tum etiam quod prseter alia emolumenta , quae ex Camelis capiunt , veftes quoque , tentoria ex iisdem habeant. Ex eorum enim pilis multa fi- unt, maxime vero pannus, quo & Principes obledlantur, nec minus quam aulaeum ipfum nonnulli merito teftimant , unde &„ Suod ejus ufus falubris fit, eo panno nonnulli Veneti Patridi ve» iuntur; tum etiam quod apud illos hujufce latlis ope, nul- lus hydrope, nullus regio morbo, nullus dyfpnosa , nemo ob- flrudlione detentus repedatur. Nullus tandem pfora, lepra, fcabie , vitiligine, nec alia cutis infectione laborat, quemad- modum urbanorum multi iis malis vexari folent , cum lac omnibus his malis medeatur. Aithma enim tollit , hydropem fanat , fpleneticis prodeft , uteri obftrudtionibus fubvenit , menfes movet , facilifque ell coitionis & naturam lenit. Quae profeito omnia /Egyptios fccpe fu i fle expertos depre- hendimus. Nara, aliis omiffis , mulieri Mauri canae, febre, hy- drope, afcite, jecorifque , & lienis obftrudione inflgni labo- ranti , fimul cum lotii fuppreffione, a Perfa Medico, nullo alio remedii genere proficiente, hujusmodi lac ad fefquilibram quotidie fuit exhibitum , quoad fanitan fuit reftituta. Aquam educebat, obftruitiones aperiebantur, urinam movebat, vires recreabat , ficque ea omnino fuit fanata. Multos & ab afte- dtibus fplenis hoc tantummodo laite epoto liberatos fuifie vi- dimus. Quod vero ipfum fit optimum, optimique fucci , vel eo argumento probari potefi: , quod Arabes hi , quam- vis in montibus vitam tranfigant , tamen ingenio , arte , & multis animi dotibus probe valent, callidique funt, & fira- tagematum non ignari. Contra , qui noftros montes inco- lunt , quamvis libero , apertoque calo fruantur , ob affiduam tamen fruihium crafforum , ficuti caftanearum , & raparum , & id genus eduliorum ufum , ingenii dexteritate parum va- lent : ex quo quidem animi, & corporis temperiem mutuo F f fe su-6 PROSPERI ALPINI fe confequi licet intelligere. Quare Moyfem populo Isdrae- litico , & Mahemetem, a Sergio Monacho Graeco edoftum, po- pulo Arabico, cibos, frigidos , craflos , & vifcofos , tenacefque gignentes fuccos, interdixifie ferunt. Quod autem Arabes in- genio valeant , vel ex eo intelligi potefl , quia de iis dici poflit , quod veteres de Romanis tradiderunt , fcilicet alias nationes fervitutem pati potuifie, populi vero Romani pro- priam efie libertatem , fiquidem hi magis quam Romani li- bertatem retinuere , eam enim omnibus dividis, omnibusque commodis protulerunt. Iios per tot fecula nullus unquam fubegit. De qua re fatis accurate fcripfimus in fine primi libri , ubi ex profeffo de Arabibus fermo a nobis habitus efl. Prscter alia animalia , quorum carnem in cibo plurimi fa- ciunt , cameli in magno honore exifiunt. In Arabum Prin- cipum caflris cameli plures unius anni , aut biennes macian- tur, quorum carnes avide commedunt , eafque odoratas, fuaves, atque optimas efie fatentur. Tanra apud Arabes efl camelorum copia , ur eorum pauperrimus decem ad minus camelos habeat: multique funt, quorum quifque quatuorcen- tum , ac mille etiam numerare poflit. Audio vero in /£gy- pto longe plura quam quatercentum millia camelorum vivere. In Arabia vero adhuc plures Camelos efie, unde mirum haud efl , fi finguli aureis fingulis emantur. In quibusdam ve- ro locis, inter Damafcum, & Babylonem, & ubi vir fandius Abraham habitabat , atque in Arabia deferta triplo plures nu- triri. Quibus conflabit camelorum numerum adeo magnum, atque numerofum efie , ut vix credi queat. * Atque hatc de Camelis * Cameli figurant vide T*b. XII L \ V RERUM AEGYPTIARUM Li*. IV. Cap. VIII. 227 C A P ¥ t VII L T>e quibusdam aliis quadrupedibus apud JEgy- ptios viventibus , Jcilicet de Bobus , Buba- lis , Ovibus , Capris , Suibus , Cani- bus , Felibus. Abundat riEgyptus & Bobus, & Bubalis, & Ovibus, & Capris, Suibus, Canibus, atque Felibus. Boves ma- gnitudine mediocri ibi vifuntur , fed pingues illi pul- cherrimique. Neque immerito fane , cum in terrsc cultura minime laborent, aut parum laboris capiant. Inferendo tri- tico nihil laborant , cum nihil prorfus terra vomere verta- tur, aut moveatur, fiquidem (ut alias etiam didtum efl) ab- forpta aqua Nili pofl ipfius augmentum, ftatim femina nul- lo praemiffo cultu terree committere folent : quo ii felices in agricolatione haud injuria scftimantur. Itaque merito , & quod parum laboris habeant , pingues boves redduntur , at- que etiam quod in illis alendis optimum fcenum , paleae tri- tae , atque hordeum non ipfis defit, omnium que maxime pin- guefcunt vacculae , quod ad generationem , atque ad la£tis ufum abfque ullo labore adferventur, in pinguifiimifque pratis arte faftis eas vagari , &pafcere libere finant. Vitulos habent in magna copia pinguifiimos , efuique jucundiffimos, fingulique ad luminum aureo argenteo habentur. /Egyptii tamen nunquam vitulum abfque vacca ejus matre , magno vel etiam pretio vendunt , vaccarum mugitus , atque lamentationes propter fobolis privationem (quod prsehumaniffimi erga omnes beftias fmt) sequo animo minime ferentes. Carnem Vitulorum Mau- Ff 2 ri PROSPERI ALPINI 118 ri rarifllmc comedant: Hebraei vero familiarius, & frequen- tius : at emunt vitulum cum vacca fimul non pluris quam ge- mino aureo Turcico , & feparacos a vaccis Chriftianis vendunt vitulos , ut & vaccarum partes polleriores illis Mofaica lege prohibitas. Carnes vero Vaccarum, atque Boum unius anni, aut ad fummum duorum annorum, comedere folent , qutc pingues admodum fint , palatoque fuaves. Bubali inibi maxi- mi vifuntur , atque pulcherrimi , qui frequentius, calorem de- vitantes, in aqua Nili fluminis morari magna diei parte fo- lent , libentiufque in aqua quam in terra vivunt , e cujus aqua refrigerata ,. humedlataque illorum corpora pinguiora redduntur, quorum carnes efui gratae funt , conceftuque fa- ciles. Veneti Mercatores linguas Bubulas, tanquam menfis optimas, fale conditas, in magna copia Venetias mittunt. JR- gyptia tellus maxime ovibus abundat, agnifque optimis, ver- vecibufque : Praefertur ibi caro vervecina omnibus aliis car- nibus bonitate , triploque majori quam vitulina , haedinaque pretio venditur, apud eofque omnes, ejus ufus ell frequen- tiflimus, atque familiarifiimus , adeo ut omnes eam tegrotis Medici concedant : neque injuria fane , cum caro fit odo- rata , concoftu facilis , optimique fucci. Complures eam li- bentius affara, afperfam fucco limonum, comedunt. Nulli fere fimpliciter ex aqua elixa vefcuntur, fed ipforum multi in ol- lam , vel tegetem terreum magnis frudis deffedlam conji- ciunt, cum expis, allioque tritis, petrofelinique foliis, pipe- ris triti modico, crocoque , fale que conditam , & operculo claufam lento igne percoquunt. Hujufmodi vero conditam vervecinam carnem , decoftamque , Caulian vocant , ei t que ufque adeo efui fuavis, & grata, ut aviditlime, magnaque cum voluptate ea omnes vefcantur. Hoc modo femicociam Arabes itinera per deferta loca fa£luri fecum deferunt , & quod magis mirum eft, eam in iis coeli caloribus imputrem, atque incorruptam ad ufum fervant viginti, & pluribus edam diebus , hoc modo fcilicet ; quotidie ipfam modicum in olla igne coquentes , nunquam ex toto coquunt , at mima die habent fere femicoflam , & quotidie eam, quam- RERUM AEGYPTIARUM Lib. IV. Gap. VIII. li9 diu incorruptam confervare volunt , modice excoquunt : quae optima, ea modica, quotidie repetita ebullitione, co&ione per plures dies ab iis confervatur. Aflam vero , torrefafitam- ve duobus modis eam excoquentes reddunt. Altero modo ipfam in parva frufta diflettam , & veruculis ferreis , acuum modo, infixam fuper crates ferreas igne fuppofito pofitam torrefaciunt , quam fucco limonum afperfam avide efitant. Non fit convivium fine vervecina carne hoc quidem modo fuper craticulas torrefafta. Altero vero torrefacientes hanc carnem fic excoquunt. Habent clibanum parvum longum fidfti- lem , ore angufto, ventre latiore ollae fimilem, fub quo fup- ponunt ignem. In ore habet pauca filamenta ferrea trans- verfim pofita, quibus ferrea verucula altero extremo adunco appendunt cum carnis magnis frudis infixis, hifque verucu- lis carne infarctis totam ollae, feu Clibani fidtilis proedifti ca- pacitatem implent, lentoque igne excoqui, ac torrefieri finunr, quam conco6tam extrahunt, fuccoque limonum afperfam co- medunt. Hifque modis carnem vervecinam percoquunt , quam omnibus aliis carnibus bonitate praeferunt. Ex iis ver- vecibus, quidam caudas ufque adeo pingues, & magna mole auditas habent , ut nonnullae ex iis librarum viginti , & plu- rium etiam pondere deprehendatur. Multi ipforum caudis, quod egerrime prae magnitudine earum haec animalia ince- dant, ad juvandum inceflum rotulas ligneas fupponunt. Ca- pris quoque AEgyptii abundant , quarum ufus praecipuus eft in lafte ipfarum: omnes enim (ut alias diximus) lafte vefcun- tur, vel folo crudo, acetofo , vel ex eo cum herbis variis efculentis ferculis pararis. Haedi optimi funt, ac maxi- me pingues , fingulique duobus feftertiis , ideft Maidinis Turcicis vendebantur. Ex capris complures funt, quae ita aures oblongas habent, ut extremitate terram ufque contin- gant. Ingenio maxime perfpicaci Capra AEgyptia praedita eft, idcirco facile difciplinabilis. Circulatores quidam ufque adeo ipfam edocent, inftrudftamque reddunt, ut multa quidem non fine fpecb.ntium admiratione faciat: fed praefertim illi fuper- pofito ephippio, equorum modo currit, fuperbe incedit, fal- F f 3 tat, PROSPERI ALPINI tat , atque pedibui equorum more calcitrat. Sues quoque ha- bent in magna copia, at longe noltratibus minores funt, u- niufque anni , Chriiliani minime caflratos comedunt. Alunt fere omnes equites Mauri , & Tureae in ftabulis cum fuis equis, rati fuum praefentiam non parum facere ad equorum fanitatem confervandam. Emunt parvulos bimeftres , quos cum equis fimul nutriunt. Hi viliflimo pretio habentur, adeo ut majores, quippe unius anni, qui carnem habent ad fexa- ginta librarum pondus, non pluris, quam duobus feflertiis habeantur ; hocque vili pretio ii habentur , quia eos neque Mauri , neque Hebraei comedunt. Equites nobifeum una in via habitantes nobis concedebant, ut fuos porcos unius anni caperemus , & eorum loco parvulos recenter natos in fuis itabulis fubftitueremus. Caro illorum longe fuavior quam no- ftratium efui apparet, minufque humida , & excrementofa , quippe ex pabulo quo fues nutriuntur. Fabacea farina , at- que hordeo eos alunt. Ex illorum carne cum fale minutim detrita, commixta caudarum vervecinarum pinguedine, farci- mina efui acceptiffima a noftris parabantur. Sed carnes ese porcinae, recenter fuibus maftatis, modico fale afperfsc , elixse- que, optimae funt, atque guftui gratiffimse. Canibus ea re- gio quoque non minus abundat, praeflantiffimis ad venatum: Nonnulli apud quosdam Arabes reperiuntur , quos omni dili- gentia alunt , prcefertimque leporarii , quibus in venatione utuntur. Prader hos paucos , omnes alii, quorum numerus ineffabilis elt, qui in civitatibus , oppidis, atque in pagis vi- vunt , lep-rofi fere omnes exiftunu, cum ex pulveribus nitro- fis quibus iEgyptus abundare folet , i p forum cutis defsede- tur, tum ex pravo potu aquae femiputris : non enim vivunt, ut apud nos, in domibus privatis h particularibus dominis e- nutriti, fed omnes, nullis patronis addifli , pafiim in viis , lo- ci fque omnibus indiferiminatim converfantes in ocio omnes vitam ducentes. Vivunt, ut dixi , ex carnibus putridis, at- que ex recrementis terrae : fed tamen adeo /Egyptii funt praehumani, & praeliberales erga beflias , prsefertimque erga Canes , ut multi morientes fuis haeredibus teflamento relin- quant. RERUM AEGYPTIARUM Ljb.-IY. Gap. VIII, quant , ut quotidie panes multi triticei canibus di fp en felitur : quod etiam viventes multi faciunt : etenim in aliquibus lo- cis civitatis fere defertis, in quibus canes catervatim perpe- tuo inorantur, quotidie mane aliqui corbes ligneas etiam am- plas , optimis panibus plenas, illuc ad Canes deferunt , ad quem locum ubi pervenerint , canes ad fe vocant magna voce clamantes thau , thau , qui llatim audientes accurrunt , foli- tofque panes illis projeftos devorant. Hoc primum Alexan- driae , atque non fine admiratione fieri vidimus. Multae mu- lieres fune , quae canes puerperas in publica via cum ftiis par- vis catulis degentes, alant- ante fuas domos, earum mifericordia dubfoc , vas aqua optima plenum per plures dies fervantes, ineo aquam puram, & recentem, nec non panes, aliofque cibos optimos fubminiftrantes. Mirum e 11 , quod inibi ccelo maxime calido nunquam rabie canes tdntentur; indigenxque hoc non abs re in leprofum affedtum referunt , quo omnes vexantur , iis exceptis , qui quotidie , & pluries in Nilo flu- mine fe lavant , qui famen panrifTimi firnt. Canem fcemi- nam, apud Venetos Mercatores enutritam, pulcherrimam Ale- xandrise vidi , quse quotidie fummo mane in mare fe lavatum ibat , & hoc modo incolumis perpetuo a lepra confervaba- tur , & quod magis mirum eft , fuos catulos fingulo mane ablutioni confuefaciebat , eos ad mare quotidie ducendo , qui & ipfi optime valuerunt. Neque Feles iis populis de- funt numerofiflimse , neque iis mures plurium generum pro cibo itidem defunt. De illis poftea nos quaepiam accuratius. PROSPERI ALPINI * Vide Tab. XIV. mm . i. Caput IX. 'De Quadrupedibus fylvejlribus in ea regione vi- ventibus , quippe de IJrJis , Lupis , Vulpibus , Leporibus, Cuniculis , G aze Ilis , Juvencis Sylve- Jlrtbusj Capris , Cervis , Gliribus , Muribus , Mu- ftelis , Ichneumone. Urfis, Lupis, Vulpibusque ea Provincia non efl defiituta, etfi haec animalia non admodum ibi fine copiofa. IJrfi ovibus nofiratibus haud majores vifuntur, omnefque colore fere albicant, & cicures nofiratibus facilius redduntur, mi- nufque feroces funt. Lupi itidem , & Vulpes duplo minores quam apud nos apparem. L-epores quoque Arabes in aliqui- bus locis prop£ montes venantur , praeferam penes Synaim, & Oreb montes. In pianiciebus, locifque arenofis raro haec animalia vifuntur, inibique propter nimium calorem non vi- vunt. Venantur quoque quoddam Animal pumile cuniculo non diflimile, fed cuniculis majus , quod vocunt Agnum fi- liorum Israel. Horum carnes cuniculorum carne fuaviores exifiunt. Venantur non minus , & * Gazellas , quibus /E- gyptus abundat, quarum carnes bonitate, & gufiu, Capreo- lorum carnibus fimiles exiftunt. Bifulcum animal eft fylve- ftre, fed quod facile manfuefit , caprae fimile , colore igneo ad pallidum inclinante , duplici cornu longo intro converfo lunae modo , & nigro , auribus arrectis , ut in Cervis , ocu- lis magnis oblongis nigris pulcherrimis. Unde in adagio a- pud Aegyptios dicitur de pulchris oculis. Aine el Czazel , ideft oculus Gazelloe. Collo longo, & gracili, cruribus gra- cilibus , atque pedibus bifulcis confiat. Pantherae in defertis locis Gazellas venantur , quibus aliquandiu cornibus duriffi- mis , TAB. XIV. RERUM AEGYPTIARUM Lib. IV. Ckt. IX. 2?3 mis, acutifque reliftunt, fed vidae eorum praeda fiunt. Pili quibus conteguntur , videntur fane fimiles iis , qui in Mo- lchiferis animalibus fpedantur : pulcherrimum eft animal , quod facile hominibus redditur cicur, manfuetumque. Ve- nantur & onagros, quos veteres oryges appellarunt, qui uno cornu armantur , fylveftribufque Afinis bicornibus longe mi- nores exiftunt, iifque non minus feroces, velocefque, quo- rum unius anni , ac vel etiam duorum , carnibus vefcuntur Arabes , dicuntque eas efle optimas , admodumque odo- ratas , & guftui fuaves. Non defunt etiam illis fylvedres * juvencae , quae capris majores non finit , binaque cornua * /7^ vaccarum modo, craffa , brevia , introrfum Iunx crefcentis modo Tab. inverfa, habent j caput, & reliquum corporis plenum macularum AYG parvarum efle videtur, bifulcos pedes habent, ventremque craf- nurn' x' fum , colore rutilo fpedantur , deures hx facile fiunt : 11- nam habebat Chiaus quidam , mihi multum familiaris , qux manfuetifllma erat, ita ut neque noftrum confpedura fuge- ret , atque libere ad libitum ipfam manibus tradaremus. Hanc eandem efle cum Bove Africano Belionii putamus , tametfi cornua non fint nigra , fed eodem colore quo vifun- tur noftratium Boum cornua. In reliquis omnia habet, qux in Africano bove vifuntur. Quod vero Bubalus veterum fit , nequaquam mihi perfuadere potui , cum bubalus non diftin- guatur a Bove magnitudine , aut figura, fed colore nigro, at- que quod libentius vivat in aquis. Nullumque aliud genus Bovis efle, quam illud quod vulgo Buffalus dicitur, quod no- men corruptum elfc a bubalo nomine antiquo, bos enim, fi ve juvenca fylveftris, eft parva (ut didum eft) qux tamen far cile cicuratur : caroque ejus bovis non vaccae faporem, aut odorem prsefeferens. Apros etiam habent , quibus Arabes vefcuntur. Sunt vero non majores fuibus domefticis, ip fo- rum que carnes efui , etfi gradflimx fint , nihilominus plures ab iis abftinent , legis decreto , quo ipfls negatum eft. Non defunt quoque cervorum complures, quos indigenx vena- tione infedari folent, & carnes comedunt. Glires inibi co- • piofius vivunt, pinguefque , atque efui grati funt, quo cibo G g plures PROSPERI ALPINI m plures oblectantur Vivunt etiam in eo folo Muftela fere innumerae , quae mures infe&antur atque ipfis vefcuntur. Sunt vero inibi complura murium genera , noltratibus primo parvis fimilia , ac vel etiam majoribus , fed longe majores omnibus inibi vivunt , non modo in domibus , fed magis in agris, in quibus ufque adeo copiofi vivunt, ut, ni in multis, qui plurimum iis fcatent , una cum tritico fimul arfenicum pulverizatum feminarent , totum triticum terrae commiffnm a muribus confumeretur : fed arfenici & ociore , & fapore fu- gantur, atque fementem non attingunt. ^Sftate in terr* fif- furis , quse fiunt terra a nimio ;icalore ficcata in rimas dehif- cente, innumeri fere vivunt : 'Etenim hae fifiiirae, five rimae in quibusdam locis ufque adeo magnae , profundseque furit , ut vix oculis ipfarum fundus confpiciatur. Itaque muribus hae funt refertiffimae, atque adeo plense , ut fi nos, vel alii aliquando inibi pedibus terram pulfando ftrepitum faciant , innumeri mures c rimis continuo profiliant , atque terra e- grediantur. Ubique locorum ptiam quoddam rrmris genus fylveftre vivit, quod indigena Murem Pharaonis appellant. An- tiqui vero Ichneumonem olim hoc animal dixerunt , quafi perferutatorem murium. Animal parvum eft muftelae ma- gnitudine , atque figura , fed longe breviori corpore quam muftela vifitur, & alvo ampliori , caput parvum habet, ro- ftrum nigrum , acutum , ore parvo , dentibus murinis con- flat ,- oculis parvis, admodum vivacibus , itidem vifitur bre- viffimo collo, ventre craflo , pedibus parvis , unguibufque un- cinatis , caudam vero habet longam ferpentis modo in te- -nuitatem abeuntem , colore cinereo fulvefcente. Petrus Bel- jonius id proprii in ipfo obfervavit, quod habet prseter mu- liebrem fexum meatum alium quempiam magnum illi conti- guum , pilis oblitum haud mulieris pudendo diffimile , per quem meatum excrementa alvi dejiciebat. Animal eft mun- diffimum, atque ita cicuratur, ut fele manfuetius evadat ; in domibus cicuratum manet felium modo, & fi aliquando ab- eat , denuo, & horis ordinatis redit. Vafer eft, vivax, & animofus , ut quamvis minor fele fit , audeat fe & in ma- gnum RERUM yRGYPTIARUM Lib. IV. Gap. IX. 23 r gnum Canem ex pofterioribus pedibus vibrare , & cum eo pugnam inire j feles , mures , muflelafque occidit , atque ipfis vefcitur , fed longe libentius aviculis, gallinifque, & a- liis gallinaceis pullis vivit , facileque eas , in ipfas fe ipfum ex pofterioribus pedibus vibrans , capit. * Marem hunc ha- * y^e bui in meo cubiculo per multos menfes, quem poflea cui- 5^7 b. dam amico advenae in Italiam redeunti dono dedi. Seraper A7F. in meo cubiculo manebat , excepto eo tempore quo fibi 3* dium procurabat, tunc enim ad praedam capiendam egredie- batur , moxque faturatus redibat. In meo cubili mecum una felium modo dormiebat, mecumque canis modo fere femper ludebat. Confirmant .fiEgyptii naturale odium quo adverfus Crocodilum, atque Alpid.es agitur. Hos pugnando aliquando interimit. At, cum Afpides fine animalia non ovi- para, fed vivipera , cum in partu- non ova, fed integros ca- tulos excludant , unde viperarum genere hofce ferpent.es comprehendi in Libro Qjlnto de Medicina fiEgyptiorum, fa- tis fuperque demonficravimus ; inde ex veteribus Nican- drum non fideliter fcripliiie confiat, ichneumonem albidum ova confringere. De Crocodilo etiam quod veteres tradidere, aliquando evenifij ut Crocodilum hoc animal interimat , quippe per os ejus, in fomno hiantis, in vifcera ingrefium, atque ab ipfo vifceribus corrofis , eo modo quem Oppianus verftbus expreffit , indigens non negarunt. Mihi Ichneumon fuit utili fiimus ad mures ex meo cubiculo fugandos , qui magna damna mihi adeo intulerant , ut nec meis libris pe- percerint, quin ipforum multos corrofierint; etenim, a quo- dam Hebraeo edoflus , ut fi meum cubiculum a muribus vindicare voluerim , Murem Pharaonis mihi alerem : eo con- filio perfuafus, unum parvulum alui, a quo murium damna plane ceflarunt , fiquidem quotquot offendebat, interimebat, longeque ad hos necandos, fugandofque, fele ed Ichneumon utilior. PROSPERI ALPINI * Vide Tab. XIV. mtm. 4. 1] 6 - Caput X* De Elephante , Camelopardali , Leone , *Par~ daliy Tigriy atque Zibetho . Anno MDLXXXI. menfe Aprili Alexandrise vidimus Ele- phantem , atque Camelo- pardalem , quem Arabes Zurnap , & noftri * Giraffam appellant. Hsec equum par- vum, elegantiffimumque repraefentare videtur , quae gracili corpore coniiat, collo longo, redto, equino , vultu & colore cer- vino, innumeris maculis rotundis , minimiique, & nigrican- tibus infedlo , pedibus anterioribus longis , gracilibus, bifulcis, pofteriores vero longe breviores erant ; duo cornicula ha- bebat, & circa frontem habebat etiam quandam eminentiam duram , carnofam , inftar parvi cornu. Petrus Kellonius & ipfe cum duobus cornibus hoc animal vidiffe fe tradidit. Ani- mal ut dibhim eft benigno verius afpedtu quam fero con- fpicitur , tradlaturque a quolibet tam facile , ut funiculo ejus capiti alligato, ubivis a quolibet ducatur, quo non inter fe- ras, quum nulla feritate praeditum iit, merito ab iis fuit adnume- ratum. Elephas vero erat juvenis , fed tamen fpedtabatur magni Bovis Lombardici altitudine , & craffitie : erat ufque adeo perbelle difciplinatus , ut humanam rerum, intelligen- tiam habere omnibus videretur. Sed mirum eft quanto majeftatis decore uteretur , atque illuftrioribus nominum ft- gnificationibus ab ea gente coram cohoneftari obledlaretur. Hi, qui ei prsefunt , ut faceret quod volebant , ipfum nomi- nabant regiis nominibus , femper ipfum nomine Sultan , & Sultanon etiam , quae cognominatio apud Tureas Regia eft. Ad ipfum nonnulli convenerant ut ab ipfius probofeide fana- rentur ab antiquo dolore capitis quo jam diu fuerant divexa- RERUM /EGYPTIARUM Lib. IV. Cap. X. 237 ti. Itaque qui Elephantem regebant , coram me, & mul- tis aliis rogavit ipfum , ita dicens : O elegantiflime , & no- biliffime Princeps , hic homo, qui hadtenus vitam miierrimam duxit, atque etiam nunc peffime vivit ob iniquifilmum ca- pitis dolorem, te fupplex genibus flexis, etiam atque etiam rogat j ut ipfum a tanto dolore liberare non neges ; & lon- ge pluribus verbis magnifice prolatis, pofiquam ei illud per- iuafit , caput illius , qui ab ipfo fanari exoptabat fedulo an mundum eflet confpiciebat , & fi mundum erat , ipfum fuo probofcide retrahebat , & poftquam aliorum non paucorum capita fuo probofcide contexit , a dolore ipfos liberavit. Profedto ad hujufmodi excruciantes dolores antiquos perfa- nandos probofcis, Elephantis diu fupra capita detentus, eftutili- fiimus, utpote qui fuo multo calore , futuras capitis ape- riat , & humores , vel craflbs vapores , capitis membranas ni- mium diftendentes , digerendo difflet. Nos enim tunc tempo- ris audivimus, illos onanes quorum capita probofcide foverat, fuifle multum adjutos , atque eodem praffldio multos , qui iaepius uii fuerunt , plane lanos evafi/Te. Sed jam ad feras quidem, quas in ea regione obfervavimus dicendas decline- mus ; qux fuerunt Leones , Pardales , Tigres , Uvente , Civetaeque. Leones ibi habentur , fed non multi , ufque adeo a prima astate cicurati , ut manfuetiffimi evaferint , & ma- xime fideles. Minores ibi vivunt quam in Afia , atque in /Ethiopia vivant ; ita audio eos & manfuefcere , & difcipii- nari, ut in venatu ipfis multi perinde atque vulgo canibus, utantur. Leaena Tigri fosminae fimillima efl , totum corpus maculatum habens , leone mare longe craffius. Tigres ex AEthiopia in AEgyptum convedtas vidimus , etfi nullo modo cicuratse hae manfuefiant , neque unquam ferinam naturam relinquant. Sunt leaenis quam fimiles , & forma , & colore albicante, rotundis maculis fulvefcentibus evariato , fed leae- nis longe majores funt. Inibi vero Pardi , Pantheraeve co- piofius vivunt. Pardus mas efl, Panthera foemina. Animal longum eR, colore albicante , maculis varium , oculatis enim ex fulvo , aut nigro circulis ejus color albicans infedlus efl, Gg 3< atque PROSPERI ALPINI 2.38 ut breviter dicam, hoc animal Leoni quam fimiilimum, fed in vultu ad Felem maxime declinat : atque ut Felis fter- tit , dormit libenter in molli flrato, habet pilos eosdem al- bicantes fupra os, qui in Felis labiis vifuntur : eft fane Par- dus Leoni quam fimillimus, dico longitudine, atque figura, differt vero a Leone, quoniam & jubam non habet in col- lo, ut Leo, & maculis rotundis, parvifque fulvefcentibus to- to corpore infectus eft. Minus vero animofus e 11 quam Leo, & cum ipfo pugnat a tergo , infidiis uti femper ftudet. Pan- thera vero & longe animofior eft , & cum Leone pugnam nunquam declinat. Quo tempore perveni Alexandriani, duos Pardos uti Leones maximos vidi apud Antonium Calepium nobilem Bergomatem pro Veneta Natione Pro - Confulem , ibique magnum mercaturae negotium agentem , qui ex iis femper aliquot nutriebat lucri caufa. Unum aliquando ven- didit quingentis coronatis. Ufque adeo cicures erant , ut una cum eo dormirent felium modo ftertendo : ii manfueti erant, femperque in leftulis Pro-Confulis decumbentes dor- miebant, culckrafquc illi etiam fenceas, & magni pretii la- cerantes : carne eos nutriebat. Saepe a nobis cum Pardo ibatur ad venandas Gazellas, & pugnam inter ipfos pulcher- rimam quae fiebat, admirabamur , prsefertim Gazellte artifi- cium cum Pardo, cornibus duriifimis armatae pugnando , fed eam tandem multum defatigatam , atque ex pugna admodum defeffam, interimebat. Cairi poftea vidimus quandam Hele- nam, Graecam meretricem, quinque catulos recenter a Pan- thera elfufos, aureis Turcicis triginta, ex Arabe coemiffe, eofque ut feles aluiffe , eos enim parvulos lavabat , pe£le- * HT bat, omnique cibo humano confuefaciebat. * Erant omni- Tub. Xf' . nq yifu pulcherrimi: albicabant colore , maculis parvis rotun- N:im. 2 ^ toto corpore evariato; parvos feles pulcherrimos aemula- bantur : fere femper ut feles dormiebant , atque non citra ftertorem, non minus quam catulos eos manfuetos reddidit. Parum quidem differentiae inter Pardum , atque Pantheram intercedere obfervavimus. Panthera major quidem Parda- lis, & toto corpore, & capite eft, atque multo ferocior. Eft TAB. XV. ~f>- z38 . RERUM iEGYPTIARUM Lix. IV. Gap. X. 139 Sc animal illud quod odoratum excrementum ex teftibus exfu- dat, Arabibus Zebet vocatum, a quo nomine corrupto for- te Bellonius credidit , Civetam appellatum fuifle. Complu- ra horum animalium vidimus in caveis ferreis ab Hebraeis multis, atque Mauris, fumma cuftodia enutrita : illis copiofam carnem femper fuppeditant , ut ex multo cibo plethonca e- vadant , plurimumque ex teftibus, & inguinibus Zebeti re- fudent : illud etenim magno pretio vendunt. Ego vero pro drachma illiufce excrementi, quod me prsefente digitis ex animali extraftum fuit, quatuor aureos Venetos folvi. Ex- tra ftum eft veluti Ipuma candida , ufque adeo validi odoris, ut a quoquam ferri nequeat , locufque , in quo hscc animalia vivunt, ita eo odore acuto fetet, & moleftus eft 3 ut a no- ftris fine multa capitis noxa perferri non queat : poft mul- tum tempus in fulvum nigricantem mutatur, odorem praeva- lidum , omnino ingratum , in mitiorem , fuaviorem , & gratio- rem mutat. Indigenae ita hoc pigmentum adulterant, utaufim affirmare , nullum Zibetum fincerum ad nos deferri. Ani- mal eft, non modo, ut Ariftoteles de Hyxna fcripfit , lupi colore , fed fere in omnibus Lupo fimile , nifi quod fit Lu- po minus , & habeat caput magis mucronatum , ab ipfo pi- lis multis albicantibus barbae modo dependentibus , aures par- vas habet oblongas, totum corpus maculis multis non rotun- dis obfcurefcentibus maculatum , itemque & cauda: extre- mum. Ferum eft admodum ut omnes affirmarunt , unde mon fine multa admiratione legi apud Bellonium, unum Ale- xandrise ita cicurem ab ipfo confpedlum fuifle , atque manfue- tum redditum, ut perinde atque Canis cum hominibus lu- dere obfervatum fuerit, atque ipfum libere manibus perinde atque manfuetifllmum canem traftari a quolibet potuifle. Bellonius non immerito credidit Hyaenam efle antiquorum : at , ex veteribus tamen nullus expreflit Hyaenam excremen- tum reddere illud odoratum. De Panthera potius Ariftote- les affirmafle vifuseft, quod neque verum efle cognovimus, qui plures , ut diximus eorum animalium obfervavimus. i 4° PROSPERI ALPINI Caput XL De variis fimiarum gener ibus m /Egypto ob fer vatis , primo de Cynocephalis vocatis. Edi in /Egypto nullam (imiarnm. genus nafcatur , cujuslibet tamen generis & ex Arabia Felici , & ex ARthiopia in- numerae mercaturae caufa illuc convehuntur. Quae tametfi mutuo variis differentiis interffinguantur, duobus fimiarum generibus comprehendimus: nempe fub Cynocephalis, atque Callitrichis vocatis. Cynocephali vero Amise variis diftin- guuntur differentiis. Quaedam enim , (etfi omnes ad cani- nam faciem inclinent , unde nomen invenerunt) maximorum canum magnitudine fpeflantur, quaedam vero parvis canibus ii miles exiltunt. Sunt autem fere omnes caudatae , etfi ali- quae fune caudis cernantur. Vifuntur colore fulvo, albicante \eraeque , canefque maxime aemulantur, & facie, & moribus. Ita vero folerti ingenio valent omnes, ut expertes alicujus co- gnitionis minime seifimari debeant. Quo Circulatores haec animalia , quae volunt facile docent , ludofque potiffimum vuarios , maximeque induffrios , quibus ii fpebtatores deleflare in ea regione folent , ut nos faepius & Cairi , & Alexandrise, & alibi in ea provincia cognovimus : quibus hafce fimias facile difciplinabiles effe conflat. Mares plurimum libidinofi. funt, in mulierumque libidinem perpetuo aguntur. Plura de iis dixiffem , nili verecundia , & modeftia rerum obfcenarum me continuiffet. Hoc unum tamen non diffimulabimus, quip- pe hofce Simios Cynocephalos, magnis canibus fimiles , Arabi- cis mulieribus, prsefertimque rura habitantibus, effe plurimum ex libidine infeffos , atque adeo quibusdam anni temporibus , ut ese mulieres ab ipfis minime tutae fint , fiquidem has vi RERUM AEGYPTIARUM Lib. IV. Cap. XI. 241 fubigunt , atque rem veneream magna libidinis rabie cum ip- fis explent. Quse ruri agunt , ob hunc timorem , ne vi Simiis venere jungantur, faciem croco fibi ipfis tingunt, & totum corpus etiam , atque hoc fecreto fe maxime a fimio- rum libidine tutas reddunt, ita ut nullam ex illis croco tinftam, feti infebtam , Simii invadant , credentes iis colore croco infedtis fluere menfes : quo ab iis abftinent , veluti nec fi- mias menftruas habentes purgationes ^d concubitum attin- gunt. Simis Cynocephali , five canina: vocatae , magnitu- dine majorum canum. , variae a nobis vifae fuerunt, quarum imagines plures hic damus , ex Simiis ex Alexandria AEgy- pti Venetias dedu&is, affabre a Veneto Pidlore delineatas, diligentia , Sc liberalitate Nicolai Contareni Veneti Patritii maxime illuflris , qui rerum naturalium cognitione , & fludio plurimum deledlatur , prsefertimque flirpium peregrinarum , & nobilium obfervatione , in qua re & ad Hiftoriam hanc confcribendam , & ad Libros de Exoticis Plantis a nobis evul- gandos, in multis nos eximia fua liberalitate multum adjuva- re ftudnir, undo. non paucas plantarum peregrinarum, & ani- malium imagines delineatas , qu&i» ia hifrc noflris lihrk de- dimus, ejus liberalitati acceptas fatemur , veluti & pi6las Si- miarum imagines quas hic damus , ab eo itidem accepimus. * Primum datur hic imago Simii Cynocephali magno Cani* Anglico perfimilis, qui admodum ferus, infidelis, ferinis mo» Tab\xV. ribus deprehenfus ell. f Alterius Cynocephali magni ima-«aw’. 1,* ginem fecundo expreflam itidem damus ; quod animal mitio- f Vide ris naturae, & benignioris efl. Ferox tamen & ipfum zft.Tab. antequam cicuretur, & manfuefiat. Hilaris hic Simius efl,^7** atque facile difciplinabilis. Olim Euftachius Rudius Philofo- phus, & Medicus illuflris, qui e Prima fede Pradticam Me- dicinam in Patavino Gymnafio multos annos maxima cum laude efl interpretatus , aliquando de iftiufce Simiae folertia aliqua narrabat , fed inter alia , quod cum unum haberet , hyemeque apud ignem frigoris caufa, a quo plurimum haec animalia laeduntur, maneret, & vidiflet caftaneas complures fub ignis cineribus fere deco£tas latere , nullumque vel li- H h gnum, * Vide Tab. XVII. f Vide Tab. XVIII. i Vide Tab.XIX. ** Vide Tab. XX. v.um. i . *** Vide Tab. XX. num, 3. II Vide Tab . XX. mm. 3. 242, PROSPERI ALPINI gnum , vel aliquod aliud inflrumentum ad extrahendas in promptu haberet , vifo Fde fibi focio apud ignem dor- miente, repente manu apprehenfo brachio ipfius altero ,cafla- neas e ferventibus cineribus ipfum extraxiffe , atque come- diffe , non abfque miferi Felis ab igne magna lscfione. Huic fimilis * fimia vifa efl fupra aures comata ejusdem cum priori naturae. Damus , & quarto f alterius Simiae Cyno- cephali pidtam figuram , in qua apparet maxima ex toto cor- pore ad hominem fimilitudo : Habet & ipfa ad utramque aurem magnam comam dependentem. Haec merito cseteris Cynocephalis vifa efl elegandor , pulchriorque , ingenioque benigniori , ac caeteris aliis folertiori , fideliorique amicitia ad homines. Huic etiam fimilis vifus efl, cujus f imaginem itidem hic damus : efl tamen aegrefliori facie , & natura fe- rociori , & infediliori praeditus , atque haec fimia efl ultima ex magnis Cynocephalis. Sequuntur Cynocephali longe mi- nores , parvis etiam canibus perfimiles, quorum damus etiam quasdam imagines delineatas , numero vero tres , ## Figura prima efl earum fimiarum , quae candns nnn habent. Hae caeferis farilius, fr ritius nictufuefiunt , caeterisque folertiori in- genio praeflant, hilariorefque , & verfutiores exillunt. *** Ter- tius efl ex iis qui vulgo Monichi vocantur, caudati, & bar- bati : ex /Ethiopise locis conterminis in ^Egyptum deducun- tur , funtque admodum cicures , & mundi , non tamen eo ingenii acumine , ut alii cynocephali donati funt. At ut fe- les naturam ingenii habent , atque haec de Simiis Cynoce- phalis a facie canina vocatis fufficiant. Sequuntur has Simiae caudatae, & barbatae, quas callitriches Arifloteles vocavit, quae prioribus admodum difllmiles cernuntur. Quaedam ma- ximorum Canum magnitudinem habent , & quaedam medio- cris funt magnitudinis. Rard hae fimioe bipedes incedunt , fed quadrupedes brutorum modo. Habent alias differentias quibus interflinguuntur : etenim aliquae ex iis toto corpore nigerrimae fpedlantur , faciei cum toto corpore figura ad leones accedentes , crinitasque jubas veluti leones habere vi- dentur , fed pilis nigris pendulas. 51 Hic fimius in peftore craffior TAB. XVII. ?■ Z1Z- ..V % T-A_B. XIX. /’• 24. Z. \ \ *r« ' RERUM AEGYPTIARUM Ljb. IV. Caf. XI. 243 eraffior apparet , & circa ilia fubtilior , ut leones. Caudam iatam pilis longis, prolixifque cubitalem, & ampliorem habet: facies vero ad leoninam quadantenus inclinat, ore , & den- tibus itidem proximis. Barba ex mento pendet longa, lata, nigris pilis obfita. Aures humanis longiores cernuntur , tota- que facies nigerrimo fplendet colore. Hic Simius haud in- juria a nobis Callitriches leonino' corpore diftus eft. Hoc Animal etfi naturam maxime ferinam habeat , nihilominus adeo facile cicuratur, ut cibo manfuetiflimum omnibus eva- dat, hominibufque quos novit , benevolam , fidelemque ami- citiam confervet. * Alterum ex iis Simiis Callitrichis Alexan- * Vide drise una cum priori manentem vidimus, colore afinino, & cor- Vab. XX. pore toto , & facie non diffimili, barba caprina, &quemadmo- num' 3* dum hic Simius horrida praeditus forma, ita & agreftis, & ferox, illiberalifque , & infidelis omnibus fuerat, & tametfi, cicur fablus videatur, nunquam tam?n illi fidendum, quan- do animal fit ferinum , atque infidum. Hos duos pofiremos Simios, ut nuper diximus, Alexandrite vidimus in Veneto Oenopolio ab Illuflrifiimo Francifco Priulo pro Sereniflima Veneta Republica ibi Confulatum agente emptos. Leoninus, nigerrimufque , ut diftum efl, & facie, & toto corpore, Carander appellabatur, atque alter afininus , & colore, & figura, Suidam. Hic etfi animal mole majus , alteri obedie- bat , ipfumque plurimum formidabat, & timebat. Et, fi ci- bus ei offerebatur , non audebat ipfum , prius quam Caran- der accepiflet , & comedifTet , accipere , & comedere : Quem fi forte negligenter aliquando ab aliquo accepiflet prius , Carander ipfum morfibus peffime puniebat. Suidam vocatus , fi aliquem odio habere coepiflet , vix ipfum vide- re poterat. Erat quidam Vir Chriftianus Cophtus Mercato- ribus Venetis in Oenopolio commorantibus ferviens , (me- moria non teneo quamobrem ab hoc Simio ille fervus Coph- tus odio habitus fuerit) quem Suidam ita odio habebat, ut continuo eo confpefto, roftro oblongato, varias motiones, diflorfionefque in illius fervi derifionem , atque injuriam face- ret , & toties quoties illum videbat , injurius , & moleftus H h 2 effe PROSPERI ALPINI * Vide Tab. XX. xum. 2. C3? num. 4. 2 44 effe Rudebat. Aliquando hic Chriftianus ludendi gratia , li- gno accepto fingebat fe ipfunv verberaturum; e quo repente Si- mius fortiffimis manibus ligneo bafterio fubrepto Chriftianum peffime in capite verberavit. # Hos duos Simios poli mul- tos annos Venetiis agentes recognovimus, f Simium Callitri- chum alium Cairi duos annos in sedibus habuimus , felem mag- nam quadantenus magnitudine, & figura semulantem. Anibal % dicebatur, prolixiori corporis figura, capite parvo erat , rotundo, Tab XX 'm fiu0 facies humana maxime exprimebatur, ore leonino, & 'dentibus felinis, corpore circa ilia graciliimo , toto corpore rufo , rutilove fpedtabatur : facies vero humanse fimilis fuit , nigra, undique barbata, fed barba albi erat coloris, unde faciem fenilem , elegantiflimamque habere ipfe videbatur : caudamque longam, rutilamque habebat. Nufquam aliquod animal vidi, quod gemendo evidentius , cscprefiiufaue huma- nam vocem hoc ipfo Simio cdifle putaretur : perinde atque felis cicur, & manfuetus cum omnibus fuit : timidus tamen erat , & pufillanimus , talemque cum fecerit natura ipfum , idcirco ingenio prseftantiori donavit , atque adeo , ut cum a- liquod animal ipfiim aggredi videret , continuo os magnum aperiendo illi occurrens, maximum timorem, & formidinem inducendo, ipfum fugaret: quem ridlum os fic apertum fer- vabat, horridum , atque barba alba totam faciem circumdan- te, ejusque pilis prolixis, & canis, oreque leonino, formida- bilem afpeclum efficiebat , ita ut animalia multa primo intui- tu expavefcerent, & ab eo fugerent. Hanc ingenii cal- liditatem roboris loco ei natura donalTe vifa eft, qua fe de- fenderet ab inimicis, iis horrido eo afpedhi maxime timorem incutiendo: acies tota, prsefertim vero oculi, cilia, nafus, aures, barba, manus, & pedes, ad humanam figuram ma- xime inclinabant. Ingenio praePtand ita valebat, ut fac pe ex iis qute faciebat ipfum maxime fuerim admiratus, & vifus fue- rit mihi rationis ex toto non expers. In reditu ad patriam navigando Corcyrae e navi clam mihi fuit furreptus. Qua- dam Simise ex Callitrichis vifuntur magnitudine magnorum Cy- nocephalorum , nigro colore , totius corporis , & faciei prae- fer» TAB. XXI. J. Z++. ■s » ■ TAB . XXI3 RERUM ^GYPTIARUM Lib. IV. Gap. XL 24$ fcrtim , quae undequaque efl caefarie magna pilorum nigro- rum circumdata. Hilari , & eleganti faciei funt , ad- modumque cicures , manfuetac , benevolse , atque fideles hte Simiae obfervancur. t Imaginem pidtarn quam hic da-£ jzidt mus mifit ad me Nicolaus Contrarenus Patritius Venetus ma- Tab. xime illuflris, ad Simiam ex /Egypto Venetias dedufilam affabre XXL piPcura delimatam. Caput X II. *De Cheropotamo , & Hippopotamo feris in Nilo Flumine nafcentibus . Antequam rediturus in Patriam Cairo difcederem , cum quadam die in aula Pro-Regis JE gyjfti vifitarem aliquot Tureas, in platea ante palatium Pro-Regis vidi * duo ani- + malia quorum pelles paleis erant impletse , ejusdem figurae, diffe- rentis vero magnitudinis, liquidem unum erat craffum, ele- xxil. phantis modo magnum , cujus etiam fere fimili figura praedi -num. x, tum e fle videbatur, atque alterum parvum, fere par magno U 2. porco. Hoc dicebant effe majoris ex alvo extraftum, quip- pe ex matre utero gerente. Caput fere videbatur ad equi- num non nihil parum inclinare, crafiius tamen, habens ro- firum refimum , quadan tenus ad porcum etiam inclinatum , ore vero fere porcino conflabat , oculifque porcinis , aures equinas, fed breviores, latiorefque habebat , collum breve, craffum , toto corpore nigrum erat , pedefque non bifulci erant, fed quadrifidi; cauda brevis, rotundaque. Refere- bant hoc magna: molis animal in littoribus Nili fluminis pe- nes urbem Damiatam captum fuiffe , paucofque poli captu- ram dies interiiffe, atque ex ejus ventre diffeclo foetum mor- tuum extraftum fuiffe, Pro-Regemque .dEgypti Irarum belHa- Hh 3 rum PROSPERI ALPINI 24 6 rum pelles ad Turearum Imperatorem brevi efle miflurum. Hoff animal non efle equum fluviatilem , quem Graeci Hip- popotamum appellarunt , fed fortaflfe , cum non abhorreat a porcina forma , efle potius porcum fluviatilem , Cheropota- mum Graecis di£lum , facile crediderim. Non fuifle vero Hippopotamum vel eo argumento deprehendebatur quod non haberet dentes exertos , ut omnes veteres de equo fluviatili unanimiter tradidifle vifi funt ; cujusmodi poflea corium legi- timi Hippototami Alexandrise nos vidifle contigit , in quo erant dentes exerti , magnique ut in apris. Ad hujufmodi animalis prsedi&i effigiem Hippototami imago ab Andrea Mattheolo in fuis ad Diofcoridis libros, de re Medica con- feriptos , commentariis doftiflimis , quam maxime accedere videtur, quam perperam Bellonium pro legitimo Hippoto- tamo pinxifle tradidit Mattheolus. Neque enim in hac fera dentes apri modo exerti cernebantur, neque notae ad equum fluviatilem ullo modo accedere vifae funt. Nos vero quod potius ad porcinam formam plerseque notae inclinare videan- tur, idcirco non equum, fed porcum fluviatilem eam beftiam efle credidimus. Unde refte quoque olim de iis feptem Hippopotamis, qui Romae in Nilo colofleo fculpti vifuntur , judicafle vifus eft Mattheolus , quippe perfuafus eos non fuifle Hippopotamos. At Antiquos etiam in Hippopotami cogni- tione deceptos quornndam relatione fuifle non leviter fufpi- camur, quemadmodum & in aliis animalibus, atque in com- pluribus Plantis in Indiae locis nafcentibus pofteriores viri , qui omnia Indiae, Arabiae, Aethiopiae, Atgyptique loca probe navigationibus illultrarunt , antiquorum multos deceptos fuif- fe deprehenderunt. Etenim Arifloteles , & alii ex veteri- bus, equo fluviatili, & jubam equinam, & bifidos pedes inter alia attribuifle vifi funt. Cum tamen nullus unquam , (ut nos ab /Egyptiis multis, fed prsefertim a Damiatse Urbis in- colis) penes quam in Nilo flumine Hippopotamos omnes fe- re vivere deprehenderunt , accepimus , viderit aliquem ex multis Hippopotamis, qui variis temporibus in Nilo flumine inventi fuerunt , atque capti , jubam equinam habentem , RERUM AEGYPTIARUM Lib. IV. Gap. XII. 247 vel etiam pedes bifulcos, ut antiquis vifum fuit. Quo me- rito fufpicati fumus , potius Ariftotelem , atque alios dicen- tes equum fluviatilem juba equina praeditum efle , pedibuf- que bifulcis , aliorum relatione fuiffe deceptos , cum Hippo- potami qui inibi capti , accurateque obfervati fuerunt , habeant equinam faciem , dentefque exertos apri modo , & corium tergoris ufque adeo validum, & du- rum , ut ad clypeos ufum olim apud eas gentes habere pro» culdubio potuerit. Quis amplius dubitabit eas beflias elTe legiti- mos Hippopotamos, cum habeant notas Hippopotamo affignatas? De equina facie nemo dubitavit: de dentibus aprorum modo exertis, Ariftoteles, atque alii fere omnes antiqui illud aper- te affirmarunt. Cofmus Indopleufles (Petro Gillio referente) qui Juftini Imperatoris tempore de India, & de AEthiopia fcripfit, teftatur, fe dentem Hioppopotami Niliaci tredecim libras ponderantem vidiffe. Paufanias fcribit , Hippopota- mum dentes in inferiori maxilla, ut aper, exertos habere , eofque adeo conlpicuos , & grandes , ut in Arcadicis ille fcribat, apud Proconnefios matris Dindymense fimulachrum aureum extitiffe , cujus facies eboris vice e dentibus Hip- popotamorum erat conformata. Ex iis dentibus non pauci ex Arabibus Hippopotamum Elephantem fluviatilem vocant , quod animal , capite excepto non parum ei fimile videatur: corium in tergo eftufque adeo validum , & durum, ut inde homines agreites, atque Reverendi Monachi montis Sinai foleas ad calceos faciant, quae in ficco folo geflatae , diutiflime durant. Sed quid amplus ? An non ab indigenis deprehen- fum quoque elt, longaque obfervatione cognitum , eam be- ftiam Niliacam faepe quidem plethora laborantem , fibi cannae acuto cufpide vena in crure difledta confuevifle fangui- nem mittere : Indigenae enim faepe in Nili littoribus fangui- nis recentiffime excreti colluviem in terram fparfl idcirco obfervant, quod de Hippopotamo ab antiquis quoque tradi- tum fuit. Iftiufque beftiae corii, & reliquarum partium * haec* j/^e diligens exarata a diligendflimo pidtore imago a nobis datur. Tab. Eli itaque Hippopotamus animal Niliacum, etfi alibi ipfumUr///. etiam f Vide Tab . XXIV. k) xxv ; H§ PROSP. ALP. RER. AEGYPT. Lib. IV. Gap. XII. etiam vivere conflat , magnitudine , non Afini, ut credidit Arifloteles , fed mediocris potius Elephantis, corio nigro, in tergo duriffimo: f caput ad equinum quandantenus inclinans vifitur , roflrum refimum efl : oculos vero rotundos habet : aures parvas fere equinas- os autem magnum habet, magnis, multiplicibufque dentibus armatum , quorum duo majores a- liis in maxilla inferiori exeruntur , apri modo , ut de Hippo- potamo Paufanias expreflit, collum breve habet, craffumque citra jubam, quam perperam Arifloteles, & alii huic anima- li tribuifle vifi funt, pedes etiam non bifidos, craffofque ha- bet, caudam brevem, & alvum craffum. Vocem equinam edit, illiufce gentis relatione. Vefcitur herbis iis omnibus, quas boves edunt. At carnivorum efle & ea Damiatica gens affirmat, & dentes multi, magni, duriflimique eburnei nobis argumento efle poliunt , quod ad frangendas carnes duras, animaliaque durae carnis, & corii duriflimi, atque ad offa itidem atterenda, fadlos a natura fuiffe , liquido confla- re vifum efl. Quod vero extra aquam diu vivere nequeat, apud omnes receptiflimum efl. Nihilominus Petrus Gillius in epiflola ad Cardinalem Armaigniacum fcribit : Se Hippopo- tamum vivum ex . /Egypto Byfantium convedlum vidiffe. Quod quidem animal iisdem a nobis praemiflis notis , fua imagine preflit : mirumque efl dixiffe mitifflmum efle , ita ut mani- bus t radiari neque indignaretur, neque fi aliquis os ejus ape- rire tentaffet. Atque hic elto finis quarti libri , totiufque I lifloriae /Egyptiacsp Naturalis, quam prse voluptate, & dul- ci memoria rerum inibi obfervatarum , fcribendam inflitue- ramus. Deo Optimo Maximo laus, & honor. FINIS, IN- T AB . XX III . F' *47- I ‘ TAB. XXIV. ~P- z+7- { / ZJ7- TAB. XXV. I \ V* \ RERUM MEMORABILIUM, A. 3S Bdellavi "peponis gemis in M- MJL, gypto , 65. ipfius in Me- zJL dicim utilitas » 65 Abelrneliic femina , «c Meda de- feruntur violentiffma vi purgatoria praedita, 18». majora funt & mi- nora , /ed hac venenum funt exitiale , 18* Abifiinse lervse forma funt elegantijfl- •mce £? ideo' pretio flfflmice , 49, 50 Accipitres m JEgypto copiof , 200. utuntur iis ad venandum Arabes, 200 4ides Cairi eirca medium latijflmam habent fiftulam ligneam ventum fepten- trionalem frigidum excipendi cauffa , 22,23. Auflro plurimum vitian- tur, 29 iEgyptii: Illorum indoles natura, 2.3. natandi perit ijfi hi, 10 _/?72- gularis illorum erga parentes £fp ami- cos etiam in fepeliendis cadaveribus amor, 34. Illorum fepulcrci & mos condiendorum cadaverum & quibus adeam rem ufi videntur remediis , 34, 35,36. Illorum Regimen, 4 t.feqq , equitandi peritijfnni , 47 , 48. Illo- rum fervi, 49. feqq- Illorum fra- gilia & accumbendi mos , 54, 55, Illorum vafa , & fi&ilia , 55, <6. Illorum Comoedi#, 60. Illorum cir- culatores. , & circuitores , 61 , 62. Illorum cibi & potus , 63-71. II- lorum temperamentum habitus , 71, 72,73. Quibus maxime morbis in- feflentur, 73-77. Arabicae eloquen- tiae fiudioffhni & ceterae , quibus de- kttantur , fcientice , 85,86,87, 88. Illorum religio & fatus civilis , 89, feqq. Illorum monachi & cattus re* iigiofus , 93 , 94. de illorum Medi * cina £? Medicis , n8 , 119, 120. Illorum viStus ratio quibus modis fanitatem tueantur , 120. feqq- Ocu- lorum dentiumque maximam gerunt curam , quibus ad conciliandam illis gratiam , utantur medicamentis, 127, 128 , 129. Ad urgendam ve- nerem quibus utantur medicamentis , 130, feqq „ cur non vexentur podagra antiquata, 184 Aigyptus , quibus maxime celebris red- datur & admirabilis , 1 ,2. ipfius tem- peries & aeris confitutio, 2,4, 5,6, 7 > 73- ipfius fetus, 3. arbores quos perpetuo ibi virent , 7. Quamdiu Nilo flumine inundetur, 6. N1C0 flumi- ne habitabilis reddita , 8. Plurimis antiquitatis veftigiis illufiratur, 15. folum in quibusdam locis habet nitro- fum, ob quod corpora ibi fepulta in Mumias ficcaritur , 37. Nullas habet vias, fed vel campos vel arenam vel flumen, 39. Ipfius Regimen, 42. feqq. prcefeUum plerumque habet Eunuchum ,45,46. Equos habet pul- ' cherrimos equites omnium morta- lium dexterrimos , 47,48. Qjiibus maxime morbis infefletur , 73-77. Status ibi civilis , 89,90, 91. quas producat terras, 137, 138, 139. Sale abundat /optimo , ut & nitro , 140,141, T42. Marmora variique generis lapides ibi copiof , 142, 143, quatiam ibi nafcantur gemmee , 144. feqq. Variis conabiliorum generibus abundat, 146. medicamenta, quas ibi obfervantur , metallica, 150. feqq. Stirpes quae ibi nafcuntur , 152,153, Plantae oleracea qua ibi nafcuntur , Ii J $3° I N D Radices efculentce quce ibi mfcmttlr , 1 6 1 feqq. Plantis cerea- libus & leguminibus abundat, 1 7 ffeq. planta, qua ibi mfcwitur , non efcu- lente cfufus earum, 178. feqq. quce- nam ibi inveniantur aves , 1 97 .Jeqq. InfeBa quanam habeat animalia , 104 feqq.ferpentes qua ibi obfervantur, 207. feqq. Animalia , qua ibi vivunt la- ceriofa , 2X 5. feqq. Animalia qua habet , quadrupedia domejlica, 210 feqq • Qiiadrupedcs qua ibi reperiun- tur fylvefires , 232 .feqq. ■itites lapis, quinafeittir in JEgypto , cur quibusdam aquilinus diBus , 147. cujus fint figura ^ 147- quidam ex il- lis cum quatiuntur obfirepunt alium intus lapillum continentes , 148 quem in Medicina ufum praftent, 148 Acontia five Jaculum ferpens qui in JEgypto £p JEtbiopia maxime obfer- vatur, 21 1. cur ita dictus fit , 211 Agiroillia liber ita diBus Arabica elo- quentia continens regulas , 85 Alabaftrites candidus in JEgypto duplex nnfeitur durus unus alter fragilis , qui inter Gypfa reponitur, 142. efl tertius mellei coloris, 143. Quem in Medicina ufum hi lapides praftent, & quomodo dtffolvantur , 143 Wlalandici lapides coloris nigerrimi, 143 Alexandri* quam ampla & majefiuofa fuerit vefiigia ejus adhuc dum decla- rant, 16. duo capita, marmorea in- tegra ibi effoffa, alterum Cleopatra al- terum M. Anto-nii , 1 6. aer cur ibi longe infalubrior quam antea efl , 16. unde cives partem mari adjacentem frequentius habitant , 16,17. Virida- ria ibi pulcherrima & fruBus optimi , 17. ibi die Veneris orandi tem- pore omnes Chriftiani adibus fuis includuntur & quare , 92 , 93 Allium in ufu apud JEgyptios frequen- tiffimo t 174. ex Italia illuc convehi- tur £? mx-im venditur pretio , 174 E X quofnam in Medicina ufus obtineat, 174 Althaea in JEgypto copiofa & ejus ufus in Medicina frequens , 136 Alo ese in JEgypto meliores quam ali- hi , 202 Alumina cujusque generis, copiofa in ■JEgypto,' 150 Anaclintcria JEgyptiorum funt pretio * fiffnm, _ ?? Anguillse in JEgypto brachium craffitu- dine aqnant, 202. ufus earum infii- lubris efl £? quodam tempore exitialis & quare, 202 Anguria Indica queenam fit, 63 Annonae caritatem vel copiam JEgyptil quomodo praevideant , 8,9 Antimonium, decoBum ex eo collyrii modo injlillatum ad tuendam oculorum & fanitatem & gratiam efi utilijfi- mum, 128 Antifpodium quomodo JEgyptii parant , 150. ad virium robur adhiberi fo- let, 130 Arabes latiori fenfu omnes Mauros com- prehendunt , 78. proprie funt a qui- bus Mahemet es ortus efl , 78. hi in montibus deferiis fiib tentoriis de- gunt , 78. Tureas capitali profe- quuntur odio, 78. illorum magna animofitas & fortitudo, 7 8. nullo ex- ercitii genere deleBantur praeterquam armis quibus viBum queeritant , 79. arte equitandi perijfimi, 79. inge- nii illorum vivacitas & humanitas fumma, 79. venatione maximopere deleBantur , 7 9 , 80. a nullo unquam populo funt fubaBi , 80. filii Regis illorum fortitudo fumma incredibi- lis, 81,82. Stipendia illis perfol- vunt Turcce metu devaflationis agro- rum fuorum , 82. locum muris- cin - Bwn nunquam ingrediuntur , 82. fidem datam illorum nullus linquam violavit , 82. illorum fortitudinis exemplwnaherum, 82,83 RERUM MEMORABILIUM. Arabica eloquentia in JEgypto plurimum excolitur , 85. libri de illa compofiti, 85 Arabicae literce quot fmt numero , 86 Arzuelc templum Cairi maximum , 10 Apes in JEgypto copiofx , & quanto ibi Jludio alantur, 204 Apium iEgyptium inJEgypto copiofum. Aqua Nili, 158 1 f. ipjiipjius bonitas & prxftantia, JEgyptio us ujus in Medicina apud ejus corps frequens , 11,13. potu cra ora caMda & Jicca ut ut ma- Qucemmextemata PinSuia $ mt ’ ^ * hujus rei fit ratio , 12,13, * 125, t6 Aquae a meridie in feptentrionem cur- 1 entef a quibusdam bonitate non com- , ™endantur, £? an reSte, n Arbores perpetuo virentes in JEgypto in- v eniuntw compiures ? 7 Argilia vilior in JEgypto ccementi loco eJt'1 138 Artem ifia alba tibinam in JEgypto na- fcatur , - 1 90 Arum yf.gyptiacum an fit JEgyptiorum colocajjia , 16S Arundines Sacchariferce inJEgypto copio- fie , 160 Aiini in JEgypto equis neque commodo in - ceffu neque celeritate quidquam cedunt, 221. ephippii loco parvum tapetem fu - per derfum illorum Jl emunt , 222. quomodo ab onagris differant , 212 Afpides ferpentum genus omnium maxi- me exitiale, in JEgypto copiofi , 207. tres illius obfervantur fpecies, 207, 208 , 209. illorum morfus qucenam excitent fymtomata, 209. an cicurari &■ manfuefieri pojfmt , 209 Affis herba quadam ad augendam vene- rem JEgyptiis adhiberi folita , 133 134. quomodo ex ea eleffiuarium E er navi paretur, 1 35 Aftrologia Judiciaria in JEgypto maxi- mopere excolitur , 85, 87 Atriplex herbee genus in JEgypto toplo- fum, 157, j 58 Aves inJEgypto viventes, 197. fcqq. Aufler in JEgypto muros vitiat , 29 Bb. ach Abiad , & Bachi AfuedArabibus efl vitiligo alba (f nigra, 73 Baieram dies apud Mauros feftivi in memoriam facrifeii Abrabami injiitu- ti, _ 96 Balnea apud Mgyptios in ufu fmt f re « quentiffmo , c? quibus in iis medi- camentis utantur , 123,124 Balnea Cairi plurima tam publica quam privata, 23 Balfamum inJEgypto non nafeitur , fed planta ejus ex Arabia felici illuc ad- fertur, 191. ufus illius in Medici- na prceflantijfmus , 1 92 Bafilifci Serpentes fumme exitiales cu- jus figurce effe pfj ubinam copiofus vivere credantur, 2 a 2 Baffa apud JEgyptios quinam fit et an- nuum ipfus Jlipendhm , 43 . cur ple- rumque fit Eunuchus, 45,46 Behem album & rubrum planta qux na- feitur in JEgypto , cujus ft figurce. 1 80. an radices ejus fmt calidce cf ficcet , 1 8 e Bellonius Pyramidas in panibus fep- tentrionalibus aliquid paffas ejfe falji credidit , 29. refutatur ratione putei in Pyramide majore cur fuerit ex - JlruPlus , 32 Bernavi ele&uarium ad augendam Ve- rem adhiberi [olitum quomodo, compona- tur, 13 j Bers remedium ad augendam Venerem quomodo componatur, 135 Bigi ( Paulus ) Mathematicus & Me- chanicus fummus , 31. uftm putei in Pyramide majore exjlrufti detexit 32 BiiTalphaltum , eo condita videntur JEgyptiorum cadavera , 36 Boves in JEgypto pingues £? pulcherri- mi, 227 I i 2 Braf- INDEX Braffica rapofa (fi florida in Aegypto copiofa , 157 Bubali in Aegypto maximi (fi pulcherri- mi , Buzcidam planta ad Venirem moven - a ni omnium prcsfiantijfima , 180. an in Aegypto nnjcatur dubium i8o c. adama Aegyptiorum condita Vid. Mumice , Cairum civitas, an antiqua fit Mem- phis 17,18. Duplex, antiqua fuce mmibtts cingitur altera quce extra moenia cernitur 18. arx ibidem pul- cherrima (fi amplijfima , 18,19, zo< Templa habet complura (fi maxima 10. borreumJEgypti ibidem exflrudum 21. maximaibide m civium copia ,21, cedes ibid . tam plebejorum quam nobilium magnificent ijfimce , 22, 13. Bal- nea ibi multa tam publica quam priva- ta, 23. Innumeras habet vias nodu portis claufas, 24. Plurima etiam viridaria quce rotarum artificio irri- gantur , (fi qucenam ibi nafcantur arbores , 26,27. emporium Orien- tis efi celeberrimum (fi quaevis aro- matum genera ad eam convehuntur , 2.7. Ex quadrupedibus , ex volatilibus (fi aquatilibus qucenam habeat ani- malia, 27,28. Itineris , quod fingu- lis annis ex ea urbe ad Mecbam de- votionis cauffafit, defcriptio, 57,58, 59 Calculorum productionem potus aquce Niliacce prohibet , (fi calculos genitos expellit , 1 3 Calicem cum hofiia (fi duabus tedisac- cenfis cur JEgyptii in templorum atque sedium parietibus depingant, 39,40, t " 4i Callaf Planta in JEgypto, quce ob odoris fuavitatem incredibilem diligentijji- me ab agricolis alitur , 193. aqua ex floribus ejus parata ad vires roboran- das remedium omnium efi optimum ,193. an Avicennce innotuerit , 192,193. Varice inter hanc (fi falicem differen- I94 Callitriches fimiarum genus aliis man - fuetius (fi fidius , cur ita didce (fi qucenam inter has (fi Cynocephalos in- tercedat differentia, 242,243. varia illarum figura , 243,244,245 Caloyeri , facerdotes Chrifiianorum in JEgypto Grcecorum , 97 Ctmeli in JEgypto (fi Arabia copio- fiffimi propter infigne , quod ex illis per- cipitur commodum-, Janda animalia didi, 223. Triplex illorum genus , 223. Schoenanthi flores depcifcuntur , 182 Camelae quam parum comedant (fi bi- bant , 79, ab Arabibus cur maximi cefiimatce , 80, 224. Illarum lac ad varios morbos remedium omnium prtsc- Jlantiffmum , 22 5 Camelopardelus cujus fit figura, 236 Cancrus parviffhnus incredibili curfus velocitate prceditus , qui obfervatur in litore maris Alexandrice , 203 Canes in Aegypto copiofi fed omnes fere Leprofi (fi qui id fiat , 230. fumma JEgyptiorum erga illos humanitas, 230,231 Canities, quomodo eam Aegyptii retar- dent , 124 Caphic liber Arabicus de lingua hujus eloquentia trcidans , 8 5 Capilli ut fint pulcri (fidongi quibus me- dicamentis utantur Aegyptii , 124 Capras in JEgypto copiofa (fi admodum difciplimUles , 229. quadam ex illis aures , extremitate fua terram contin- gentes habent , 229 Carceris Arcana didi defcriptio \ m , Cedria , cur ea non condita videntur Aegyptiorum corpora , 3 7 Ceralies, Serpentum genus in JEgypto copiofum , 209. cujus fit figura (fi an cornicula habeat in capite, 1 09, 2^0 C?.- I RERU M M EMORABILIU M, Calchantus in JEgypto varii generis re- peritur, 150 Chamcleones animalia lacertofa in Ae- gyptiis Jlirpibtis frequentia, 215. tor- rido funt adfpcEtu at nihil adferunt noxce ,2.16, dentibus carent, 2x6. mirus in illis muf carum venatus , 1 1 6. Duplicis funt differentiae utriuf- que figurae , 2\6 Chamira , ita diEtce Junt Mgyptiis ra- dices , quas Pharmacopcei , pro legiti- mo hermodaElylo venditant, 184,185 nihil habent facultatis purgatoriis , fed mulieres JEgyptice iis utuntur ut evadant pingues, 185, 186. an fint Colchici Grcecomm , 187 Cbampfini venti in JEgypto perniciofi, unde ita diEii , (ff quando flare inci- piant 4, 5 Chamus DiEHomrium Arabicum abfolu- tijflmim , 85 Chelidonia Afpidis ferpentisfpecies cu- jus flt figuris, 208- illius morfus qux- nam excitent fymptomata , 209 Cberopotamus animal Niliacum cujus fit figuris, 245,248 Cherfaea Afpidis ferpentis fpecies cujus fit figurae, 208. illius morfus quanam excitent Symptomata , 208,209 Chiromantia in JEgypto Jummopere ex- colitur, 87 Chritliani in JEgypto non ita nunc liti- bus vexantur ut ante et quomodo id obtinuerint, 91, 92 Chriftiani Cophti Eutychis feqmntur bcerefim, 1 01. fub unius Patriarcha difciplina vivunt , ici- admodum funt religiofi, 101, 102. quomodo parum ab- fuerit quin Romana Ecclefice obedien- tes fa&i fuifjent , 103- 109. quidam ex illis in deferto D. Macarii afperri - viam ducunt vitam , 113,114 Chriftiani Graeci in JEgypto quam pro- fitantur vitam, 97. immunitatem habent a veStigalibus , 98 Cibi quibus utuntur JEgyptii , 63—73 Cichoreum in JEgypto copiofum, 155 radicibus ejus jaccha.ro conditis , ne a caloribus Ice dantur , utuntur JEgyptii, 1 S? Ciconiae in JEgypto copiofee , 199 magno ibi in honore habitae quod fer- pentes occidant , 199 Circulatores in Mgypto admodum funt faceti & beftias qrnfi erudiunt, 61 Colchicus , ejus radix pro aiverjo anni tempore , quo e terra effoditur , varia pollet facultate , 188,189 Collyria d"iaacl conciliandam oculis gra- tiam Mgyptiis. maxime familiaria, 228, 129 ColocaJEa radix , quam Nilus producit, vel longa eji vel rotunda , 1 66. planta ejus in JEgypto Jlerilis efi in pere- grino autem folo aliquando floret ,16 9, 167. an Arum JEgyptiacum fit, 186. an antiquorum faba Mgyptia fit, 169,, 170, ni, 172, 173 ColoiTus JEgyptius , faxum marmoreum maximum, in quo jacies ingens ex- fculpta vifitur , 33. per majorem Pyramidem ingrejfum haluiffe .vide- tur, 34 Columbae ab Mgyptiis tabellcirionimlo- co adhibentur cfi cur, 44 Columbus ita diEtus pifds volans in JEgypto, _ 198,199 Comoediae ab Mgyptiis in Nili flumi- nis incifione inftituuntur ,60. admi- - rabiit ef incredibili arte per umbras in fcenam produEtas fepe reprcefen - tantur , 60,61 Coriandrum fi?e Coiianum in JEgy. ptt copiofum, & ufus ejus in fercu- lis parandis frequentiffvmus , ^ Crabrones in JEgypto copiofi , 205 Crocodilus befiia inmanijfima in JE gy~ to ubinam frequentior olfervatur ,218. cur circa infulam Deltam inveniantur pauciffimi, 218. quam facile a rufti- cis , uno vel duobus capiatur, 218 cujus fit figures, 21 8" quemadmo- I i 1 dum y INDEX \ dum os illius ab excrementis carnium in dentibus reliBis avicula quadam roftro fuo purget , 219 Crocodilus, ipjius caro comedo, ad ve- nerem augendam maxime confert , 132 Cultura agrorum in JEgypto propter Ni- li fluminis inundationem nulla opus e(l, 6 Cuffaf cibi genus maximum in Medici • na ufum prceftans , 69 Cyaneus lapis in JE-gypto punctis aureis micans , 149. quem in Medicina prcejlet ufum, 149 Cynocephali fi miarum genus maxime libidmofum £? indujlrium, 240,241 varice illarum figurce , 241, 242 Cy perus efculentus , radicula parva non longe a Nilo in terra proveniens , 175 DD amiata civitas ad Nilum flumen , ip- jius clefcriptio, 3 8 . via ab hac civitate juxta Nilum flumen , unica, quee in tota JEgypto repentur, 39 elta infula , cur ita dilta & tibinam jaceat , 1 4* propter foecund tat em in- lula aurea Arabibus diU a , 14. Ori- zce , Jaccbari , & falis albijjimi copia ibi Jumina , 1 4. urbs ejus praecipua Fine , 1 4. pf cibus £? fruttibus Jca- tet, >4, '5 Dentifricia quibus utuntur JEgyptii ad prcefervandos dentes a carie 'cfl putre- dine, 129,195 Dipfa s tttrum viperee fpecies an fui ge- neris flrpensflt, 210,211. illius mor- fus enexplebilem inducit fltim, 21. ab eo Icefi an curari pojflnt ,1 2 1 1 Pitre ita dicitur A rabibus pterygium, 7 5 Dorfi labore mulieres plerceque JEgy- pice laborant , 7 7 Draco verus anfabulofus fit ferpens, 211,213 Dromades, Camelorum genus velociffl- mm , in JE.gypto & Arabia copiofl, 223 , 224. quis illorum in bello fit ufus, 224 E E. bnagel ducam liber omnia medica- menta tam flmplicia quam compoflta ex- hibens, 119 Elephantiafis tam Arabum quam Gris- eorum in JEgypto grajfatur , 76,77 Elephas animal omnium maxime difei - plinabile ,23 6. quomodo probofeide fuo antiquos capitis dolores fanet c? i^ii id fiat, 236, *37 Endivia in JEgypto copiofl, iqq. radices ejus faccbaro conditis a caloribus pree- fervant, 155 Epidemici morbi quinam flnt Medicis, 73. in JEgypto fcepe graffantur, 74, 77 Equi in JEgypto praftantijjhni , 47 220, 221 Equites JEgyptii omnium mortalium dex- terrimi , 47, 48 Etefias venti in JE.gypto aerem maxime temperatum & lalubrem reddentes , 5,6 V R X aba jEgyptia , figura ejus Mattheolo clelineata videtur felitia, 1 <58. nufquani in JEgypto reperitur , 169 Falcones in JEgypto puejlantiffimi COpiofl, 200 Federicus Imperator, ipflus inflitutum Flierofolymam ex Mqhometanorum Do- minio liberandi quem fortitum fuerit exitum, 39,40,41. quid de omni hac re fentiendum , 41,42 Feminas in JEgypto non nifl impetrata a PrcefeBo venia £? foluto ipfl velti- gali artem meretriciam exercere pof- funt ,f)2. illis templa ingredi non licet, 91. pofl mortem non in Paradifwnex ■Mahemetislege,Jed in alia qrcedam loca amcena veniunt , 92. ita plerumque funt pingues ut locum mutare vix pof- fmf, i8y FidhliaiEgy/tf» habent varia & quanam ex materia ea conficiant, 55,56,138 fiftula lignea vel ex alia materia in cedi- bus RERUM MEMORABILIUM hus Cairi ad excipiendum ventum fep - tentrionalem , 2 2, ,2 3 Formicae in JEgypto copiofee , 2,05 Frudus, quos-pojfunt , trabes, Jiccos re- ponunt., [fi pojlea toto anno aqua emol- litos aJJwmiHt , ?raore optimo , 66 Fue urbs infulce Deltce praecipua, 14 omnium ad vittum pertinentium copia ibi incredibilis , 1 4 , 1 $ G. . Arabes duplex habent guttur ale & non guttur ale , 86 Gait provincia in JEgypto , ubi fimarag- dorwn puteus ejl , 144 Gallinae ira JEgypto numerofiffinice , 200 nunquam ibi glociunt fed pulli radiis folaribus excluduntur , 200 Gallinae Numidicce in PE gypto pretiofij- fimce funt , 20J Gazellae ira JEgypto copiofix [fi cujus fmt figurce , 232 Generandi facultatem , quibus remediis dE-gyptii pnefervant , 1 30 fieqq. Gemmae ira JEgypto qucenam nafcantur, 144 Geomantia art qitcedam divinatoria in JEgypto & fummopere ibi exculta, 87 Giemalazar templum Cairi maximum , zo. Gymncifnmi in eo templo celebre, 20 Giemen, maZe per hanc vocem Syria intelligitur , cum Arabibus notet Arabiam felicem , 69 Glires in JEgypto copiofi [fi efiui grati, 133^34 Granatis ( fyrupus de ) inter leniter fol- ventia prceftantiffimus quomodo confi- ciatur , 1 5 H . Arabes habent triplex , 86 Haemorrhois ,ferpens fumme exitialis , cujus fit figurce, & quomodo interi- mat , z 1 1 Hebraei in JEgypto plurimi fiunt [fi plerique veJtigalia publica conducunt , 31 ; Hermoda$ylus herba in JEgypto ce- piofa, ad podagricos [fi arthriticos do lores tollendos utiliffima , 183. is,, qui in Pharmacopeorum officinis repe- ritw , non efi legitimus neque quidquavi facultatis purgatoria habet , 184,1854 18 6. an fit fpecies Colchicj , 188 Herniae carnofice in JEgypto admodum fiunt frequentes , 74,75. trium ma- gnitudine infignium exemplum, 75 Hippopotamus cujus fit figurce , animal Niliacum, 245 , 246 , 247 Hirundines duplicis generis in JEgypto inveniuntur , 19 8 Horreum JEgypti Cairi ex flruUum, 21. fingulo fieptennio tritico repletur [fi quomodo per id tempus triticum illud confervetur, 2 f. Hyofciamum album circa Pyramidas magnas in ea planicie cepiofium , 179 T J- j[ afpides in JEgypto varii generis nafi- cuntur plurimi, 147. optimi exiliis Hmotropii diSH , 147. inter illos quidam efi, qui limonis Jiicco tin&us fiponte hinc inde moveatur, 147 Ibis magno in honore apud JEgyptios ha- bita , quod fierpentes occidat , 199. Duplex in JEgypto invenitur candida una altera nigra, 199. Clyfierio- rum ufium ab bac ave cognitum fuifife tradunt, 199,200 Ichneumon vefipce genus , quod Pha- langium oppugnat, 204, 205* fian- guinis efi expers , 204 Ichneumon fiive mus Pharaonis muris genus fylveftre cujus fit figurce [fi in- dolis, 234. mures mustelas felefique occidit [fi ex rapina vivit, 235. na- turale illius adverfus Crocodilum [fi Afpides odium , 235 Jefrif liber Arabicus Ungues Arabicce declinationes continens , 8y Incifio Nili quomodo [fi quam ob caufi- f am fiat ,9, 10. aci hanc Cbrifianis accedere nm licet, 10 In- i u 1 ; IN D E -X u : Infeda qua in JEgypto vivunt animalia , 204- feqq. Inuftionibas trabes homines a variis morbis pr&fervant £P obortos tollunt, 120 Jofephus ,ipfms domicilii vejligia Cairi fuperefje putant quidam ,21. quomo- do feptmnio incorruptum confervave- rit frumentum , ?.i Iris zn JEgyptum maxime defertur ex Orcecia vel Syria , 181. Maximi ab Arabibus ceftimatur , 181 Judaici lapides cur itadiSti & cujus fint figura, 149, quem in Medicina ufium preefient , 1 49 Juvencae Jylvefires in JEgypto copiofis cujus fint figures, 2 3 3 . utrum boves Africani anbubali veterum fint , 233 KK. ali herba, ex qua ufia parantur cine- res, JEgyptus abundat, 1 51, 158 L. ac nutricis an probum fit fuper fpecu- hm experiuntur JEgyptii, 12 6 Lacerta Chalcidica , v. Seps. Lapides varii generis qui in JEgypto reperiuntur , 142, »43 Lactuca JEgypto propria £? aliis pne- Jlantior, an, finiti Galenus voluit , de- let eriam habeat frigiditatem , 63,64, 153,154. probi Janguinis ejfettrix eft, 64, 154 Lacus in JEgypto hieme ficcali , adve- niente nova aqua ex auBo Nilo pifci- culos. generant ex putri materia efui jucwidijfimos , 202 Lens & oriza duo prcecipui Turearum cibi', 68 Leones in JEgypto non ita manfueti redduntur ut iis in venatu pro canibus utantur *37 Lepores in JEgypto rari fiunt, 232 Liguftrum in Medicina ttfwn prsflat maximum, 125, 192, aqua ex eo extraUa ad quos morbos depellendos profit , 125,192. oleum' quod ex eo conficitur, 193 Lites in JEgypto quomodo pettrdBantur 91 Lotus JEgyptis an Nymphece fpecies fit , 16 1. feqq. mirabiles illius ad folem converfiones , 161. Co&as ejus radi- ces per' tres menfes comedunt JEgyptii, 165 an verum fit JEgyptios ex ejus feminibus panes conficere, 165. Lupi in JEgypto duplo minores fiunt , 232 Lupus inter Niloticos pijces primus , vi- tulo J'cepe major quam vili vendatur pretio, 20 'i. pingui Jfimus eft & Jv.a- vijfimus , 202 MM aligni morbi , quinam ita Medicis audiant , 7 4 Maiiffae gallince in civitate Cairi anfe- rum magnitudine, 2,7 Malva in JEgypto copiofa, 155. ejus ufus in Medicina , 1 55,1 56 Mahemetana religio quid doceat, Sy.fcqq. Mahemetes quomodo populo perfuafent le- gem , quam ipfi ferebat , ab ipfo Deo ejje pneferiptam , 97, 98 Margaritiferse quadam majores concbce in NLgypto reperiuntur ex quibus vaja con- ficiuntur , ic 6 Marianus ( Paulus ) Gallorum in JEgy- pto confini , ipfius labor & induftria de Chriftianis cum Romana Ecclefia con- ciliandis, 103-S09. quomodo obeam reni conjulatu fuerit fpoliatus & quid deinde cie eo fuerit deliberatum , 110. feqq. Marmora in JEgypto cujufque coloris plurima inveniuntur, 142. feqq. M as. Leguminis genus maximum in Me- dicina ufum prceftans , 86. utrum hoc pifa fint Galeni , 6 9, 1 7 7 Mafve urbs Cairwn , JEgyptiis ita diEla. ■ v . Cairwn. Matarea locus extra Cairum civitatem , domuncula ibidem exjiruEla cultu B. Virginis celebris 24 Mauri, illorum religio, 19. feqq. illorum me » monachi &p coetus religioji 93, 94. je- junium Jingulis annis babent 33. dierum , 95 Medici m JEgypto non totam profiten- tur artem fed tantum quandam ejus ! partem, 119,118 Menfium fuppreffione JEgypticc muli- eres raro laborant , 1 3 Meretrices in JEgypto , quotannis certum vettigal Prcefe&o pendere debent, 62 Mefuag lignum quoddam quo JEgyptii 'dentes fricant , 129,195,1 96 Metallica quee in JEgypto obfervantur medicamenta , 150,151 Milium JEthiopicum in JEgypto copio- fum , & cujus fit figurae . 177 Mithridati um ad venerem angendam JEgyptus familiare neque valetudini nocet , 1 3 3 Mogni liber Arabicus de linguis hujus elegantia agens , 85 Morbi in JEgypto graffantes , 73-77 quomodo curentur , Morochtus lapis terra quaedam ejl quee in JEgypto effoditur , cur ita a Diofcoride vocetur, 139-149.150 Morphea an nomen fit Arabicum, 77 Mofch planta fimilis Bammice , qua Mofch legitimum adulterant , 191 Mugiles varii generis in Nilo obfervan- tur, 101 Muli in JEgypto innumeri, & velocif- fmi, 11 z Mumice medicata Mgyptiorum cadave- ra , & in perpetuum duratura , qui- bus condita fint , 35.36. intus conti- nent femper aliquod idolum, 35. dif- ferunt a corporibus arena ficcatis ,37 Mures in JEgypto divirfi generis copio- fijjhni, 2.34 Mus Pharaonis v. Ichneumon Mufc® in JEgypto copiofis £? oculis mlejlijjimas , 207 N. ecromantia in JEgypto maxmtsptre exculta _ _ 87.88 Nilus flumen inundatione fua agros in JEgypto reddit fertiles 6. ipfius in- crementum , dimenfio, et incifio ad agros irrigandos , 8.9 10. 'ipfius Aqm bonitas et prceflantia, tifufque in Medicina frequentiffimus , 1 1 . \ i„ 13-76- duas ad ufiwn ciborum radi- ces producit et queenam fint ilice , 1 6 1 170. quofnam producat pifces , 201. feqq. Nitrum Mgyptiorum an antiquis fue- rit cognitum , 141. ufium in Medicina prcefiat maximum, 140 fa- por ejus pungens amarus e fi, 141 duo ejus genera, 141 Nodiuae in JEgypto copiofijfmce , 198 Nubes fervi apud JEgyptios vilijfmi, , . . ' . 5^53 JNubia, incolarum ibi fides fumma , 5 3 ferpentes ibi longijjimi , hominis crafftie , capita inflar bovis habentes, & herba ad illos fugandos , 213 Nymphaeae pulvere ligufiro mixto in febre ardente utuntur JEgyptii , 125 OO. culos quomodo Mgyptiidb inflamma- tionibus prcefervant , 127,128 Onagri uno armati cornu in Arabia multi. 233 Ophylinus ferpens difcipiince aptijjimus & circulatoribus JEgyptiis oh id maxi- me utilis , cujus fit figura: quam miro procedat modo , 213,214,215 Opium JEgyptii eo ad augendam Vene- rem utuntur, fed tandem Atropiam parit , 133. alia ex eo ortee ma- la, 133 Oryza Tureis in deliciis habita, 61, 177 P P i- antherse in JEgypto eopiefie & cujus fintfigurce, 238 longe animo fores fiunt Par do, 238. excrementum odoratum Zehitum RERUM MEMORABILIUM. N Kk Par- INDEX Parpaver JEgypto nafcitur nigrum & album, 159. albi in Medicina ufius, 159, 160. ex nigro capitibus contujis fuccum exprimunt , quem pro opio ven- ditant, 160,179 Papyrus planta in Nilo flumine nafieens, 169 Pardi in JEgypto copiofi , cujus Jint figu- rce £? indolis , 237 ,208. non faci- le cicurantur at circuratis ad venan- das Gazellas utuntur , 238,299 Peripioca ubique locorum vivens planta. Peflilentes morbi quinam Jint, 73 P eftis in JEgypto frequens ut plurimum vehemens ejl, 74 Phalangium quomodo ab Ichneumone conficiatur, 204,205 Philonium JEgyptii eo utuntur ad au- gendam Fenerem, 133. miram in cor- pus humanum vim exferit , 133-134. incommoda , qua exinde oriuntur , 34 Ptyas AJpidis ferpentis fipecies virus fuum in hominem expuit , 207. ejus fi- gura, 308. ah eo demorfi voluptate intereunt , 318 Piper longum planta in JEgypto copio- fia , cujus (it figura , 158 Pilees volantes in JEgypto , 198,199 Pilees qui in Nilo flumine & JEgyptila- cubus inveniuntur , 201. feqq. illo- rum ova fale condita in vicinas mit- tuntur infidas, 203 Pifciculorum mirabilis ex putri materia in lacubus JEygpti generatio , 202 Plancae efiidentce in JEgypto nafcentes , 153 ■/*??• Podagra antiquata JEgyptii non labo- rant, 184. hermodaEtilus legitimus utilijfimm contra illam remedium , 183 Jeqq. Porphyrites in JEgypto copiofius , 143 ex hoc lapide columna Pompeji & alice quee Cairi exjlant ficidptce fiunt , 343 Potus quibus utuntur JEgyptii , 73.74. Pfittaci in JEgyptum complures ex JE- tbiopia convehuntur , 200- majores dificiplitUB capaciores , 20 e Pfy Ilium in JEgypto copiofum , 182. feminum illius in Medicina ufius pree- JlantiJfimus , 182 Pterygium , eidorum dolor , Ditre Ara- bibus non Zeber dilhim 75 Pyramides Regum JEgyptiorum fepulcra 28. duarum ex illis majorum deficri- ptio , 28,29. quomodo ad majoris ex illis duabus fafiligium adficendatur, 29. qualis ad eam ingrejfius pateat , 29. quomodo fiefie intus habeant, 30,31 petris ibidem repertus & ad quem ufium , 32, Minor altera Rcgince cujufpiam efifie creditur , fed neque in- grejfum neque adficenfium extrinfiecus admittit, 35 a mices cujufique generis morbi JEgy- pti fiunt patrii , 74? 7? Ranae in JEgypto , excepta Peliifio & Damiata , non inveniuntur , 202 R.affit oppidum antiquis Canopus d illum illius deficriptio , 37 ,3 1 Rhinoceros, ex ipfius cornu JEgyptii multi parant vaficula , 56 Rofae in JEgypto copiofice \cj. commu- nium, quas vocant , in Medicina ufius, ^ 1 o Rupeum Alumen faEtitium in JEgyptio multo prcejlantius es , quod fit in Ita- lia, IJQ s- al in JEgypto ejl optimum 140. in terree fiuperficie creficit , 140 Sapores qui tantum fiept em numero ejfie voluerunt quofinam intellexere, 341,142 Sbechie 'campus extra urbem Cairum amoenijfimus , 2 5 Scarificatio crurum apud JEgyplios ad- hucdum exercetur , 119 Schaenanthus , Juncus odoratus in Ara- bia nafcitur omnium prcejlantijfimus , 1 8 1 . cur flores illius non ita in magna copia fuppetant, 182 Scholopendras terrejlresin JEgypto co- piofie n RERUM MEMORABILIUM. piofcs, 207 Scincus animal amphibium in aqua £? in terra vivens in JEgypto frequens s 217. illius ad venerem movendam vis maxima , 217. cujus fit figura 217, 1x8 Scohtithjapisjuxta radices montis Sinai nafcens, cujus fit coloris & figurce , 141. quem in Medicina ufum prceftet 149 Scorpiones , in JEgypto alii albicantes alii virides tertium genus non datur , 20 j i£tus illorum adeo exitiales fiunt ut nulla contra illos valeat antidotus , 205 , 206. oleum ex illis ad Medici- na; ufum paratur, 20 5. Mauris ita familiares fiunt ut illos non Icedant , 206 Segetes quando in JEgypto maturefeant, 6 Seps animal lacertofum , [fi lacerta Chalcidica vocata, in JEgypto frequens, & an venenata fit, 215 Seps five Sepedo ferpens fumme exitia- lis & quomodo interimat, 21 x Sepulcra JF.gypticrum fuere cubicula in- tra faxeam Pyramidum planitiem ex- cavata, 34. qualis ad ea pateat in- greffus, 3? Sergius, primum Chriftianus, Mahometci- nce dein feElce auBor preeeipuus 97. quomodo Mahometem in Lege ipfius promulganda adjuverit > 97. exitus ipfius mifierrimus , 98 Serpentes in JEgypto cujufivis generis copiofi ,217 .fieqq. in Nubia provin- cia inveniuntur longiffimi , hominis crafihie, capita bovis inftar habentes & herba ad illos fugandos ibi nata, 2 1 3 Serpentes quidam ab JEgyptiis come- duntur , 7 x Serpentinus Lapis, cur ita ditius Jafi- pis quidam parvus, 147 Servas apud JEgyptios triplici colore difiingumtur , & queenam fint pre- tiefiores , 49 , jo Servos inter opes JEgyptii numerant, 49. plerique ex Nubia & Abijfia, in Mgyptum convehuntur , 4^ Selami planta in JEgypto copiofi, x $8 oleum ex eo confettum prajlantius ejl oleo olearum, 158 Sife liber in Medicina optimus uti- lijfimus , 1 1 8 Silex quidam in JEgypti montibus na- ficitur ,in quo filvee herbarum & arbo- rum quafi piftee imagines cernuntur , 146,147 Simiae varii generis ex JEthiopia in JEgyptum mercatura coujfia conve- huntur ,240. varice illarum figurce , 241 ,242 Sitis in Mgypto aegris ejl periculo fijfima 76 Smaragdi pretiofijfimi in JEgypto ubi effodiantur, 144, 145. an in cont- pafitione eleUuarii de gemmis prcefcri- h antur , 14$. qumodoab Arabibus vocentur , 14 ^ Solum in quibusdam JEgypti locis ita nitrofum eft, ut corpora ibi fepulta in Mumias ficcentur , 3 7 Sone horreum JEgypti Cairi exfiruBum v. horreum. Sphinx JEgyptia, ipfius deficriptio , 33, '34 Spodium Metallicum quem in Medici- na prcefiet ufum , 150,151 Stirpes epice in JEgypto nafamtur, 152, 153 Stomachi cruditate plerique JEgyptii laborant, 77 Struthiocameli in JEgypto copiofiffimi 2CO Sues in JEgypto copiofi cur a Tur- eis in fabulis una cum equis alantur , 23® Kk 2 T. INDEX T. abaxir, caute hac vox a Medicis ac- cipi debet propter duplicem ejus Jigni - ficationem , 1 S ° , r 5 1 Tamaxir gummi Indicum , facultatem habens refrigeratoriam , 1 50, 1 5 1 Terra;, quas JEgyptus producit , 137, . »38,139 Teftudines in Nilo nafcmtur omnium maxima, 202. ex operimentis ejus pfque quaquam rotundis & amplis cly- peos conficiunt, 203. Illarum caro fi bene coquatur efui fuavis ejl , 203 Theriaca JEgyptiorum quomodo pare- tur ,209 an fitim inducat , 210,211 Theriaca ad Venerem augendam JEgy- tiis familiaris , 133. qui ea utuntur fecunda utuntur •valetudine , 133 Tigres leaenis funt quam fimiUimce £? nunquam manfuefiunt , 237 Triphera , variis ex ea compofitionibus ad augendamVenerem utuntur JEgyptii , _ . . „ . »33 Triticum quomodo in horreo Cairi ex- firutto per feptennium confervetur , 21 quo tempore in JEgypto feratur , 175 ■Trochilus avicula, quemadmodum ea Crocodilum ab excrementis carnium in dentibus reliltis purget , £? volente os tlaudere Crocodilo-iterum evadat , 2 19 T urdi cur de JEgypto pinguijfimi 1 48 V* apud JEyptios in ufu funt mur- rhina. 5 5 . an in JEgypto conficiantur., 1 '145 ex qua materia fiant 145 > 146, t vim continent venenis refiftendi, 14 6 Venas fe&io ad praeveniendos morbos in JEgypto ejl frequentijfnna , 126 Venereos alius quibus remediis JE- gyptii excitent , 1 3© fiqq. 1 80 Veneris dies apud Mauros veluti feftus 92. ea die omnes Chrifiiani Alexandrine a Mauris aedibus fuis orandi tempore includuntur , quam ob cauffam, 91» 93 erveces quidam in JEgypto ufque adeo pingues habent caudas ut ad juvan- dum inceffum rotulas ligneas illis fup- ponent , 229. illorum caro omnibus aliis praefertur , 228 Vefpae in Mgypto copiofce, 204 Viae Cairi quae funt innumerae noltu por- tis ligneis clauduntur , 24 Vinum JEgyptiis ex Mab emetis Lege nonnifi collum bibere licet , 90.91 fi biberint qua poena afficiantur 12 6 Vipera Avicennce legitima cujus fit fi- gurae & colaris zio Vitiligo alba £? nigra in JEgypto ejl frequens , 77. quomodo utraque Ara- bibus dicatur, 77 Urfi in JEgypto non ita copiofi (fi ovi- bus non majores neque ita feri , 232 Vulpes in Mgypto non ita copiofi & minores , „ 232 Z. zxnztut, perperam creditur ab Arabi- bus ita dici fmaragdus 145 Zebctum,fr« dicitur excrementum odo- ratum, quod Pantherae ex tefiibusex- fudant , 239. maximo venditur pre- tio & plerumque adulteratur , 23® ■ I . . . \ : | / t