f(^i ^ ycf

f

/■^

e

yd

/y. ^^4. a.A

R E G I iE

SCIENTIARUM ACADiUlJE

HISTORIA

IN QXJA PR^TER IPSIUS ACADEMlvE
originem & progrefTus, variafque dillertationcs & obftrva-
tiones per triginta annos factas, quani plurima expcrimcnra
& inventa , cum PhyjQca , tum Mathcinatica in certum

ordmem diaeruntur.

Mtore Jo ANN e-Baptist A Du HAMEt ejufdem Au*
demix Socio , ^ Exjecretario. /^^^

yX

P A R I S I I s,

Apud Stephanum Michallet. Re^fs Architypoera-
phum , via Jacobc^ , ad Infigne Sandi PauU.

l^

l- D C. X C V III.

CVM

fKIVI^L^GIO

REGIS.

V RJB F AT I 0.

N N u s hic efl; feptimus , cum perilluftri
Abbate Bignonio Autore hoc Opciis fum
aggrelTus. Jam ante viginci annos Illuftriifi-
mi Colberti jufTu Regice Scientiarum Aca-
demix Hiftoriam , iniiia & progrcffus Gal-
lico Sermone fcriberc occoeperam , fcd ahis diftri6lus
laboribusinchoatum Opusabrumperccoa^tus fum. Tum
enim totus in Philofophi.-e vctcris & novx elucubratio-
nem incumbebam: tamctfi de iUius editione, qua: po-
ftea annuente lUuftriff Archiprxfule eft confecuta, ne
cogitabam quidem. H.«c vanis experimentis in Acade-
mia fa6lis , necnon multis diffcrtationibus iUuftrata pu-
bhcam meruit Eruditorum approbationcm. Quod qui-
dem ut fcnih quadam ja6tantia didum, fic accipicndum
nohm ; fed ut palam profitcar mc quidquid in illo
Opcre ad communem afferre fructum, hi in lucem afpe-
6tumc]ue proferrevifusfum, id totum Acadeinixdebuilfe.
Etquidcm complurcsLibri, iique eximii, cum Acade-
mix univerfx , tum fino-ulorum Academicorum nominc
jam penc ab ilhus ortu prodicrant inlucem-, ex quibus
facile intelhgiturqux &;quanta, ex quo hxcEruditorum
hominum Societas a Rec^e munificentiffimo fuit inftitu-
ta, hbcrahbus difciphnis fa6t.i fuerit acccflio. Sed illud
diflimulare non poflum , qux Typis Regiis cxcufa funt

a ij

VKJ^TAriO.
Volumina De Jnimaium c^ pirptum Hjloria , dt J{ehui
Afironomtcisi quxqueex pofthumis Acadcmicorum OpuC-
culis funt cxcerpca , figuris advivum exprcflis ornat3,no-
vis iifciue prxclaris inventis ditata, non,ut par crat , lit-
teratorum niinibus tcri, quod foire ad paucos majora il-
la Volumina pcrvenerint. Alii quoquc LM.)vi ab Acadc-
micis confcripti, quique variis in congi\ilibus funt e lcii-
pto recitati, nunc magna ex parte apud Bibliopolas de-
liderantur. Cujus gencris fiint Phyficatcntaminaa Viris
eximiis D. Pcrrault, & D. Mariottc claborata , ut aUa
pnvatorum Opufcula quam plurima prxtcrmittam.

Quamobtcm hunc Lib:umnccinutilcm,nccingratum
bonarum Artium itudiofis faturum fpcro, fi tot diflcr-
tationcs cum in Libris Acadcmicorum, tum m Tabula-
riis Acadcmix (parfas, cx omni pcne doilrinarum gcne-
re deccrptas fic coUigam &: contraham , ut pcrfpicuita-
ti non obfit brcvitas, nec brevitati pcrfpicuitas \ fimul
tot praeclara mvcnta & gcneri humano unUa in Phyficis,
Chymicis, in re herbana, Anatomia, Geomctria, Alge-
bra, Mcchanica, Hydroil:atica, Dioptiica ; tot obicrva-
tioncs non minus utilcs quam jucundas in Aftronomia
per 30 annos faclas in unum vckiti corpus fic adducam ,
ut dclcclus, ordinis, &:nitoris ratio pooilimumliabcatur.

Hic quidcm labor ante aUquot annos mihi injunilus
fuerat, i'ed muka quominus ad exitumpcrduiSus pubUci
juris ficrct, obititcrc. Arrox iUud bcUum, quo Europa
pcne tota his annis arfit,xtas admoduniingravciccns,ni-
firma valctudo , uc aUa omittam pluiima , hujus Opcris
Editioncmrctardarunt. Ncquevcromchujusmorx valdc
pocnitcr: fiquidcm ad annum tantummodo 1691 Acade-
mix a(5la profcqui ilatucram, qua- ad annum ufquc 165)7.
perduxi.

P R ^E F A T I O.

Ncquc idreprehcndendumputoquod Latine, nonGal-
lice lixc fcnbere fim ingrcffus : Id quippc poftulatum a
me eftjUt non ab eruditismodo Gallis, fedetiam ab ex-
tcris, qui Gallicc non fciunt, lcgerentur. Quantumvis
cnim Latina lingua nunc tempoiis deteratur, & a multis
contcmptuihabeatur , idtamcnquod oluii de Gr^ecadi-
xit TuUius , de Latma nobis ufurpare licet : Latina le^uiu
tunn omnibiis fere gentibus ., Gallica fuis finibns ^ exigutsfa-
n: continentur. Tametfi enim harc non funt cx omni partc
vera,id tamen fatendum eft iinguam Gallicam noneflc
tam late fufim , quam Latinam , qux ubique gentium
eadcmeft, nequctot mutationibus obnoxia,quothngux
vulc^ares. Scd dc his fatis.

Magnaearum rerum^ qua: hoc Operc continentur,va-
rietas id procul dubio ficiet , ut quod unicuique magis
arridcbit , id amplc6tatur. Ahos Phyficx differtationcs ,
quae & numcro funt complurcs , &: rerum dignitate infi-
gnes,ahos animahum Hiitoria, mukos Anaromia,non^
nuhos praeclara &: vita: humanxutihaChymix arcanaob-
lectabunt, ut taceam de Mathematicis diiciphnis , qua-
rum nulha pars cft, qux incredibilem animi voluptatem
cum finguh\ri utihtate conjun6tam non habcat: prxter-
quam quod ex iis plcrxquc commune quoddam habent
cumPhyficavinculum, & quadam velun cognationein-
ter fe contmentur, ut Mechanica, Hydroftatica , Opti-
ca &: Albonomia impnmis , cujus prxcipua in hocope-
re habita ratio eft ; quoniam pulcherrunx fcientix , qux
navigationi adeo ncceflaria eft & Ecclcfix ipfi perunhs,
promovcndx caufa Academia potifllmumfuitconftituta,
6i Obfcrvatonum Regia hbcrahtate conftru6tum.Mitto
dcGcomctria, Aruhmenca ^ Ali^cbradiccrc. Muhalane
& fcitu digna cucahanc puriorcm Mathcfiminvcnta lunt,

a uj

P R tC F A T I O.

qua: cum magna ex parte edita fueiint, cum in Mifccl-
laneis,tum in ipfis Acadcmicorum clucubrationibus, ni-
hil erat caula: cur tot rcbus pracclaris quidcm , quxque a
dodis plurimis ducunturjfed minimcncccirariisliocopus
oncrarcm, Qupcirca Gcometrix &: Algcbrx thcorcmata,
aut problcmata enuntiarc contentus, horum dcmonftra-
tiones ut in hbris jam editis, aut edendis comprchcnfas,
omnino omittendas judicavi , nc aitum agcrem , aut cos
qui inhis difciphnis mijius funt exercitati, ab hujusopcris
leclionc detcrrcrcm.

Nonnulla procul dubio occurrcnt quas novitatis gra-
tiam jam exucrunt : fed plcraque ex iis tum nova erant ,
cum fuerunt propofita -, idquc xquum vidctur, ut eoruin
Autonbus fuus habeatur honos, &: dicm iplum , quo pri-
mum eorum fada eft mentio , huic rcrum in Acadcmia
geftarum narrationi , ac tcmpus adlcnbi oportuit , ut
quantumilla naturalcm Philolophiam, 6: Mathcmaticas
difcipUnas promoverit , palam omnibus fierct.

Quatuor in Libros hoc Opcris dividitur. In primo quae
ai5ta funt ab exitu anni 1(^66 ad initium ufque anni 167;,
contincntur : Sccundus ad annum ufque 1684 : Tertius
ad annum i6pi progreditur. Poftremus m annum i6^<i
defmit.

INDEX CAPITUM

REGI^ SCIENTIARUM ACADEMI^

Libcr primus,

S E C T I O I. TPV E Academit Injlitutione , ac de iis iju& exemte ttnno \C&6

X—/ gefiafum.
C A P. I. Quit rationes moverint Regetn Chrifiianijfimum ut ScientiarHfn

Acndemiam inflitueret . pag. l

Cap. II. Ue Primis hujus Academie exordiis , 4

C A P. III. Phyjicarum exercitationum prima delineationes proponuntHr , 9

SECTIO II. De Phyficis Uboribus anno 1(377 fufcptis , li
Cap. I. De (jfuibiifdam exptrimtntit , ^uit ad Phyficam generalem fpe-

Uant ,

Cap. II. De aliis experimentis Chymicis , 16

C A P. III. De tjjmbufdam obfervationibus Anatomicis , 19

C A P. IV. De A^uis mineraltbus univerfm , 11

C A P. V. De iifdem Ajiuis fngilUtim, i^

C A P. VI Quadam cirea calcis Praparationem obfervationes Phyfica , 29

SECTIO III. De Aflronomicis ohfervationibHS , 5 8

Cap. I, De rebns Afironomicis , ejUii anno \6Sj difcujfiefuerunt, ibid

C A P, II. De rebus Geometricis & JUfechanicis , 39

C A p. III. De Lunari Eclip/i tjua contigit die z6 Maii anno 166S, ttbi

defcicntia longitudinHm , 41

C A P. I V. De Hydroftaticis , 44

C A p. V. Idem continuatur ArgHmentHm , 47

C A p. VI. De rebus Algebraicis , Geometricis & Mechanicis , 50

SECTIO IV. De quibufdam obfervatieniius Aftronomicii anno i€Sy fae-
tis. ii

SECTIO V. De rebus Phy/icis per biennium agitatis ,

C A P. I. de qHibufdam experimentis Phyjicis , annis 166% & 6f in Aca-

dem'a faUis , 57

C A p. 1 1. De Analyfi Plantarum generatim , 60

C A p. 1 1 1. De Botanica , feu de re herbaria , & de fucci pHiritii in flan.

tis circuitH , (r

Cap. IV. De Hffloria animalium , 66

Cap. V. De StruClHrA oculerun», 69

I N D E X

JECTIO VI. De Phy/ich experimcntis , fi

Cap. I. De tjuornrndam Utjitorum coagHlatitne , 7+

C A P. II. EjHfdem argim-nti ctntinuMio , 7^

C A P. 1 1 [. De caufis coagulationis , 7^

C A P. I V. De rerum gravinm defcenfu . & cauftt iHllU motul , 8o

SECT. VII. De Phyficis Experimentis iju* annis i6jo & i6-ji fHHa

funt, ^7

C A p. I. De animaUum & plantarum j4natome , 87

Cap. II. De ijulbufdam experimentis Phyficis , 9<»
C A p. III. Alia experimenta circa vim frigoris ,

SECT. VIII. De iis ejua aila funt annii 1670 . i^7« . CT i^yi , qnt^ue

*d Mathefm fprElant^ 9S

C A r. I. De rehu! ylf}ronormcii , ibid.

C A P. 1 1. De rehus Mechanicis , 57

SECTIO IX. De rebui jlflronomicii y tjUA emnii 1671 & 72 difciifft fue-

runt , 101

Cap. I. De Regio Ofiervatorio , ibid.

C A P. II. De Obfervationibus in Dania & Gallia fanis,

C A p. III. De Obfervationibus in Amerka faHis , 107

SLCTIO X. De Phyfcis taboribus , loi

C A p. I. De Hiflorix pUmariim prodroma , iii

C A P. II. De Plantarum viribus indagandis , 115

SECTIO XI. De Hifforia jinatomica ^uorumdam animalium , JIJ

C A P. I. De Hifioria animalium generatim , ibid

C A P. II. Leonis , Leana , & Chameleontis Anatome , 117

Cap. III. Cameli,Vrf, Capra Lybica , & aliorum Hifloria uinato-

mica, 110

Ca p. IV. Quarumdam avium Hifloria Anatomica , ixtf
Cap. V. De Striithione,& de aliaquadamave Struthioniconfmili, 130

Cap. VI. De Tefiudine , 134.

LIBER SECUNDUS, 137.

SECTIO I. De rebus Phyfcis^ 138

C A p. I. De rebus Anatomicis , ibid

C A P. 1 1. De Chymicis & Phyfcis laboribus , 140

SECTIO II. De rebus Mathematicii annii 1^75 & 76 pertranatis , 145

C A p. I. De rebus yifirtnomicis , ibid

Cap. II. De LibelU ufu , & Mechanlcls , 14*

C A p. III, Faria machinarim genera perjlringumtur , 151

SECTIO. III.

C A P I T U M.

SECTIO III. De ChymkU , Hyficls , & j^natomkis amls 1676 & 77 fuf-

crptis , ij4

C A r. I. De re Herb/tritt , ibid

C A p. II. De aliis obfervationibits Thyftcls » ij(»

SECTIO IV. De Mathematicis , 159

C A p. I. De j4 fironomkis obfervationibns , " ibid

C A r. II. De Mechanicis , & Geometrieis , i6z

SECTIO V. De Phyfcis exferimemis znno 167^ faSlis , 16$

C A P. I. De Botanicis & Chjmicis , \66

C A P. 1 1. De Phyfcis obfervationibHs ,

Cap. III. De rebus j4natomicis. i<58

SECTIO VI. De Mathematicis , 170
C A P. I. De Obfervationibus ji (Ironomicis ,

C A p. II. De his jHic ad Geometriam , Aiechanicam & Opticam fpec-

tant , 17 j

SECT. VII. De Aais anno 1^79 , 175

C A p. I. De Chymicis & Phyfcis experimentis, ibid

C A p. I I. De aliis rebns Phyficis , 178

C A p. 1 1 1, De rebus Anatomicis , ijq

SECT. Vin.De Atlis ann» i^So, i8t

C A p. I. De Obfervationibiis Afironomicis , ibid

Cap. II. Idem continuatur ArgumentHm , iSj

C A p. III. De Geometricis & Arithmcticis demonjirationibus , 187

SECTIO IX. De AElis anno i6li , 150

C A p. I. De Anatomicis laboribus annis 1680 & itf 8 i fnfeptis^

ibid.

C A r. I I. De Phyfcis Experimentis , 194.

C A p. III, De iis i^u£ aEla funt , chm Lndovictts Magmts Academiam

invifere dignatus eji , J$6

C A p. IV. De rebns A fironomicis , 1^7

C A p. V. De rebiis Geographicis , zoo

SECTIO X. De iis <jua aUa funt anno itfSi, loj

G A P. I. De Phyfcis Experimentis , ibid

C A P. 11 De rebus Aflronomicis , 104.

Cap. III. De ebfervationibits in ProvinciafaElis , ' xo6

SECTIO XI. De iis qua aUa funt atmo 1683, ioi

C A p. I. De Chymicis Uboribns , ibid

C A P. II. De Hijioria animalium , XI r

Cap. III. De rebm Phyfcis, 114

c

I N D E X

C A r. IV. De rebiis Alironomkii , zitf

C A r. V. De iis ^ux sd Gtographiam fpenatit , zip

LIBER TER TIU S,

De iis t}U£ aBa fmt ab «nno 1684 <Ki annHtn 16^1, iij

SECTIO I. Be iis ^H£ aHa funt ann» \6^^ . 114

Cap. I. De Phyficis & Chymicis experimentis , 21+

Cap. 11. De Htfioria animaliurn , Z2.7

C A p. III. yifironomica , il9
C A r. IV. De Tabnlis Ceographicis , necnon de Algehra , & Geome-

tria, 13}

SECTIO II. De Anis «»»01685, 234

C A P. I. De Phyjicis ebfervationibni , ibid

Cap. II. De rebus Afl>-onomicis , l}S

Cap. III. De A^fechanicis & Uydrojfatids , 259

SECTIOIII. De iis ^iidanno i6i6 aUa funt , 241

C A p. I. De Phyfcis & Chymicis experimentis , ac de H'fioria amma-

lium , • 241

C A p. 1 1. De rebus Afironemicis & Mechanicis , 244

SECTIO IV. De AUis Academicis , anno 1687, n^6

CAP. I. De Plantarum Aiialyfi , & Chymicis Uhoribus , ibid

Chp. II. De rebus ylnatomicis , & hijlona animaliHm , 248

CAP. III. De rebus Phyficis, 249

SECTIO V. De iis ijha aHa funt anno 16SS, 151

C A r. I. De Chymica analyfi , ibid

Cap. II. Anatomica, 25}

C A P. I 1 1. De rebus Phyficis , 15 5

(2 A p. IV. De rebus Mathematlcis , 1^6

SECTIO VI. De AElis annt 1689 25^

Cap. I. De Phyfcis expcrimcntis , ibid

Cap. II. De Hiftoria animalium , 259

C A p. I I I. De Malhcmaticis , l6t

SECT. VII. De AHis anno kJ^o , i6j

C A r. I. De rebus Phyficis , & Hiftoria animaliim , kJj

C A P. ^I. De iis tjitd ad Mathefm fpeElant , 166

SECT. VIII. De iis (jH£ gefla funt anno 1631, 171

C A p. I. De Phyfcis obfervationibus , ibid
Cap. II. De iis^HA adj4natomiam& Hijimmnmmalitmfpenimt, i-jj^

C A p. II I. Dc Mechanicis , 275

C A P I T U M.

LIBER QJJARTUS, i8i

SECTIO I. De ylHis amoie^i, i8i

C H p. I. De rtbns jinatimicis , ibid

C A I'. I I. De Phyjicis obfervationibus , 185

C A P. III. De Chymlcis laboribm , 287

Cap. IV. De -^ftronomicis obfervationibus , a88

Cap. V. De Geometria, & Mechanica , 1^1

SECTIO I I. De yiHis ylcademicis anni 16^} , '295

C A P. J. De Phyficis obfervationibns , 254

C a p. II. De Botanicis & Chymicis , 157

C A p. III. De rebiis Anatomicis , 30 1

Cap. IV. De rebus Mathematicis , jofi

SECTIO III. De rebus Mathematkis anni 1694 fertraElatis , 308

C A P. I. De ^ftronomkis , 30^

C A p. II. De Geometricis , 310

SECTIO IV. De Phyficis & Chymicis , & ^natomicis ,

C A r. I. De Phyfeis & Chymicis experimemis , 31 1

Ca p. II. De rebus Ariatemieis , jij

Cap. III. De variis visus affeUiombus , 31 tf

Cap. IV. Qimiam visus Phanomtna proponuntur , jii

SECTIO V. De Botanica, 31S

C A p. I. De veris Botanicit principlis generatim , 'bi^i

C A r. II. De plantarnm in genera divifione , 32^

C A P. III. De generibus in certa clajfes rednHis , jjl

C A P, IV. Idem centinuatHr Argumentum , 33A

C A P. V. De (lirpiHm natnra & Hfii , jjtf

SECTIO VI. De AElis anno 1^95, 350

C A p. I. De Phyficis <jHibufdam obfervmtionibus , ibid

" " " De Plamarum analyft , 3 4}

De Spiritu acido , 34(J

De tjHibufdam aliis experimentts Chymkis , 348

De rebits ad Anatomen & hiftoriam animalUtm pertinemibus ,

35° ,

Rurfum de rebus Anatomicis , 355
De rcbm Geomftncis ^ Alechamcis & Hyiroftaticis , 360

C A P. VIII. De rebus Aftronomicis , 3*^2

Cap. IX. De D''opt^''ca & Arch'tte[lura , ^66

SECT. VII. De .iflis amw iS^S , 390

Cap. I. De ponedere aeris , yji

6 ij

Cap.

II.

Cap.

III.

Cap.

IV.

Cap.

V.

Cap.

VI.

Cap.

V 11

C A P.

ir.

C AP.

III.

Cat.

IV.

Cap.

V.

Cap.

VI.

C A P.

VII.

SECT

. VIII

Cap.

I.

C AP.

II.

Cap.

III.

INDEX CAPITUM.

De tUterlo «eris , 37 J

De ambufdam ftammA Phmmenis, & <tl'"}m obfervmlonibM

Chymicis , il^

De Chymicis aliis laboribus , }8o

De fale Ammoniaco , i°^

De tjtiibufdam diis Experimentis, 3*+

De Botanicis & Anatomicis , 5*^

De rebus Mathematicis , J ^^

De Aflronomicis , '^^^

De folftitio hiemali, J95

De Geomaricis , 35^

!) tfit^ ott^ £>t3 ote) ^5T3 lite) (31*

ji^sta^tSbti

Extrdt du Privtlege du R.oy.

PAr Lettres patentes donnees a Verfailles le zi jour de Juin itfj)8,
fignees Boucher, & fccllees : II cft permis a Esxi enne
MicHALLiT Imprimeur ordinaire du Roy , cl'imprinicr ou tairc impri-
mcr un Livre intitule , Regid fcientiarum jicitdemix Hifloria , pendant le
temps de huit annces confccutives : Avcc dcftcnfcs a toutes perfonnes de
<juelque qualite & condition quelles foient , de rimprimLr ou faire im-
primcr , a peine de trois mil livres d'amendc, confiication des Excmplai-
rcs contrefaits , & auires peincs portces par lefditcs Lcttres dc Piivilcge.

' Regiflre fur le Livre de U CommunitHti dei /mprimeurs & Libraires de
Taris. Signe , C. Ballard, Syndic.

Acheve d'imprimer pour la premiere fois le 14 Aouft 1698.

Ky^pprohation de JMeJfieurs de lAcademie.

L*Academie Royale dcs fciences a juge a propos d'un commun confcn-
temcnt quc Ton imprimaft le Livre de Mr Du Hamel cy-dcvantSe-
cretaire de ladite Compagnie , intitule Regix ScieminrHm AcademiA Htflo-
flmtt. Fait cn rAftemblcc ce z Aouft idjS.

FoNTENELLE Sccrctaircde rAcademie Royalledes Scienccs.

EKKATA.

Pagint i

9

9
II

»7
»4
53
3«

38

JJ

Cl

<f5

7J
7?
198

"S

16+

»75
iSl

3>J

iiid.

fl^
384

tinf*;

trrares ,

Cfrrini.

J

iS

17
£

z

9

SECTIO IV,

34

' c

10

»& 27
»3
3^
33 &

35
18

8

4
37

5

39
/<». «//.

38

Torniccllum, Torriccllutn.

dillindlus , diftiidus.

dirigere, digcrcre.

va»ios, vjrias.

adjciflam, arldLKftim.

don^atur, donatur

De ejHibiifdam obfervAtiorbm Ajlronmkit.

occurrit , cxcuriic

aptati, adie opc,
A P U T. I. delendum.
quod

c.-.ulis, auc
imprtnioni,
delendnm puniflum
& tcrram

qui ,

caulis, ut
exprcirioni ,
Autori. ex
& Lunam,

qui , comparaci , qux, comparata
ad libram , ad lib.llam ,

itiali aurei ,

crac,

limbum
Armenix ,
Archiccduia ,

At cum ,

loco fuo moti

ptscberc ,

aurex

cffi.c

limbus

Arvcrnijc

Architeiflurse

dtUndnm

prxbet.

R E G I /E

K E G l JE
SCIENTIARUM ACADEML-E

HrSTORI A.

LIBER PRIMUS.

R^j^g^: N T E omnia de ipfius Acndcmix Inftitutionc dicendum nobis
K 7^1 eft , tum qux unoquoque anno ada func , vel cxcogitata , fingil-
p^u!^»^ latim Sc cx ordinc pcrfequemur.

SECTIO PRIMA.

De Acadmix Infiitutione , ac de iis m<e exehnie anno
1666. gejia funt.

HOc loco quae rationcs Ludovicum Magnum impulerint , ut hunc
Emditotum Ccetum aggregarct ; deind"e qux fuetint prima hujus
Societatis exordia , tum qu.r laborum & cxercitationum fuerit forma pro-
pofita , & quafi dclmeata , ac dcmum nafccntis Academix ptimordia bre-
yiter exponemus

CAPUT PRIMUM.

^4 rdtiona moverint Regem chripanijfmum , */ Scientiarum
KAendemiam inflituaet.

I.

PAx Galliam intcr & Hifpaniam anno 1^59 conftituta prxter aliosbc'
r.e multos hunc attulit frudum , ut bonarum Artium ftiidia acrior;

quam ufquam antea excitarct. Jam Etuditorum Ccrtus frequentiores cele-
brari ccrpcrunt , qui cogitata fua & invcnta intcr fe confcrrcnt : quo quidem
nihil utilius pcrficiendis artibus & promovendis difciplinis ficri poteft.

A

1 RECl^ SCIENTIARUM

Ank. Noftra quitlcm hac itatc in Gallia , Italia, Anglia & Gcrminia com-
i66tf." pluies prodicrunt Academia:. non cx omiubus pr milcuc, (cd cx uu^uis &
dclccl:is vitis conflatj; . qua: humanioribus littctis, & txinsifitis difciplinis
perpolicndis magno fuerunt adjumcnto. Scd hoc unum plcriKiuc dctuit, ut
fiiprcma audoritatc & Principum hbcraliiate m\ir.ircntur.

Utrumque Scicntiatum Acadcmia R.gis Inviaitlimi n.unihccn;ia cft con-
fccuta. Nam fancito cum Hiipania pacis toedcic fibi g'oriofo & fubditis pcr-
utili, Rcx Chtiftianillimus curas omncs & cogitationis luas ad rcgni ad-
minifttaiioncm , &C populis fuis fclicitatcm pfocurand..m convcrtit ; ac pri-
mum morbis omnibus qiios gravc diucutnumquc bcllum invcxcrat , mcdcti
voluit, tum impctio fuo tot vidotiis auc^o htttr.uum & fcicntiarum fplcn-
dorcm adjiccrc cogitavit.

Eam porto tutillimam prjcclaris artibus promovcndis»ationrm fore judi-
cavit, fi Socictatem ex dudtis & fdcctis vins congrcgarct, qui collati': in-
tct fc ftudiis & invcntis muho majorcs progrcllus facerem , quam fi in
fua quifquc artc aut fcicntia fcorlum elaborarct.

Hanc Acadcmiam non tantum co nomine utilcm fore cxiftimavit , quod
ffuduofa & novisinvcntis fcrax futura clfct , fcd vcl cx co maximc , quod ab
aliis c.i;cogitata,quaE.]ue cx publico ufu clll- pollunt, dihgeniius cxpcndcns,
illud impiimis cavciet , nc fumprus inutilcs in probandis fmgulorum in-
ventis infumercntur. Nam fipe evcnit ut ingeniofos homines invcntionis calor
decjpiit , quacquc incurrunt ditficultates non intento fatis animo pcrlpiciant.
Qiiin etiam cogitationcs fuas intcrdum ea vcri fpccic fic obducunt , ut diP-
ficiliimum fic vcuim .i fallb fcccrncrc , nifi .acrc & fevctum pcritiorum ju-
dicium accclTcrit. Scdubi quas ptopofita funt , accurato fubjcdta fucrint cxa-
mini , tum dc cxccu ione ipfa , 5c dc corum ufu facilius potciit judicari ; ac
dcmum ncccfi^irii fumptus lis pcthcicndis tutius luppcditantur , c]ui non ra-
ro majorcs funt quam privatotum vires fcrre poflint. Atquc hoc accuratum
& dihgcns examcn hoc utilius futurum eft, quod Audotcs ipfi privilcgiis
fibi co^nccflTis plcrumquc abutantur , dum ahos fubindc in locictattm non
finc magno utrorumque damno inducunc. Id quoquf probc novcrat Rcx fa-
picntiffimusnon ahamcxcogitari polfc artibus & diicipHnis ptomovcndis ra-
lioncm magis idoneam, quam fi vctcrum cogitata cxpcrimcntis , & vclut
oculis ipfis fubjicercntur , ac fubindc novis £c utiHbus invcntis , qux funt
acriomm meditationum frudiis , augcrentur, qux ratio nunquam haiflcnus
rcntata cft , nc ab iis quidcm Principibus , qui bonas arrcs majori ftudio
coiuerunt. Hoc fcilicct Ludovico Magno fuit piopofiium ,ciim de inftitucn-
da Scicntiatum Academia excogitavit.

I I. Placuit nimitum Chriftianillimo Rcgi cjus rci , quam mcntc concepe-
rat , atquc c pubhca utiiitatc futuram judicaverat, cxtcutioncm iplam illuftrif-
fimo viro D. Colfecrt dcmandare. Hunc antc aiitpot annosintcr pricipuos
regni fuis adminiftros fclcgcrat, ilHufqueacerrimum judicium , fi.lcm Sc di-.
ligentiam incrcdibilcm in adminiftratione ittarii, & in pnclaris quibuf-
que pubhcT rci muncribus pcrfpcifta habcbat &: cognit.i. Magno is quoquc
Attium & fcicniiarum promovendarum ftudio aidcbat, omnino pcifualus
cas inter prxcipua rcgni ornaracnta &c publicx ftlicitacis infttumenta ccn-

ACADEMI.t HISTORI A. Ltc. I. j

feri i neque aiiud elfe majus & illuftrius floremis impcrii inditium , quani
£< litteris ut armis hones habeatur.

III. Huic igitur perillu{lri viro Rex mapximus id muncris dedit , utreni
rpfam executioni mandaret. Is adco cum do<flis & perfpicacis ingenii viiis
iniro conhiio flatuit cam Societatcm ex viris qui in Phvficis &: Mathcma-
ticis difciplinis elfent verfatillimi, cogi oportere : fic camcn ut finguli unam
ex iis pra:[er coeieras colcrent , reliquas non omittercnt. Id enim perfuafum
hibebat Vir eximius eas difciplinas ita inter fe efTe connexas & confertas ,
ur difficdlinium fit quemquam vel in una cx iis exccllere, nifi aliasquoque
non levitcr attigerit. Huic ctiam nonnulli aucftores fucrunt , ut Academia
non ex Geometris niodo & Phyficis, fed ctiam cx iis conftiret viris, qui a
politioribus Litteris, Sc ab hiftoria imprimis eflcnt inftruiti. Qiiod uiiquc
vehemcnier approbavit ; fimul id conftituit, ut Gcoraetn is: Phyiici Mer-
curii & S.rbbati diebus , dic quidcm Mercurii lcparatim , dic Sabbati w.ys.
convenirent eum in locum Regise Bibliothecae ubi cxftanc Libri de his dif-
ciplinis confcripti,

Confimili ratione qui hiftoria: dabant operam, Luna: Sc Jovis diebus c6
fe recipcrcnt, ubi hiftorici Libri continentur. Qui denique in poUtioribus
Litteris , Grammaticis nimirum , Poetica & eloqucntia ftudium fuum pofue-
ranc , hi dicbus Martis & Vcneris fimul aggregarentur : ac demum ut die
Jovis cujufque mcnfis piimo onines illa: focietatcs una coircnt , ubi ab iis
qiii in unaquanue Academii dcfignati fuerant , ( Secrctarios vocanc , ) ut res
difcuftiis & dijudicatas fcriptis mandarent : rElationc fafta in generali illo
Gongrcflli unicuique liccrct qus fibi difficiliora vidercntur proponerc ex
teniporc folvcnda. Quod C\ majores efTent difScuItatcs quam ut ft.itim dif.
folvi pcirent , ac fubindc mctuendum forct , ne una vel altcra objcdio
teinpus omne corgrefliis abfumerct , tum qux contra diccrentur fciiptispro-
ponenda & eorum rationcs diluendx : quod ha:c fit ratio &: brevior & tu-
tior veri dijudicandi- Ubi iis eiret abunde tatisfaclum, aut nihil occurrerct,
quod merito opponi polTct, tum quod propoficum fucrat, ut cotius couventiis
judicium habeiciur.

I V. Hxc piima fuic Acadcmix inftituendi forma defignata, qui in eo
ftatu diu perir.ancrs non potiiit. Nara in ortu fuo ft.uim ob certas ratio-
nes ea fuit extinita qui hiftorii illuftrandi gratia fuerat conftituta. Cu.n
enim hiftotia &: Ecclcfiaftica maxime cum Theologicis quiftionihus , irf-
que imptimis qux ad publicum Ecclefii rcgimcn fpe<5tant , ariftilTime con-
junifla videatur , atquc cx iis qui funt facfti , pctfxpc qui jutis fjnt dcdu-
cantur, periculum crat nc ille dodioruiTi hominum congreirus quos mini.
nie opus erat , oftlnderet,

Ncc diutius ftetit corum conventus qui politioribus littcris dabantope-
ram , fcd f^liciorcm tamcn habuit exitum. Cum enim majori ex partc ii
eflciit Francicx Acadcmix focii , Gallici lingui pciitiffiiri ; cumque pri-
mus hujus Acadcmii ardor tcmporum lapfu plurimiam dcfeibuifrcc, adeo
uc jam penc deferta & interitui proxima vidcrtcur , nonnulli ex iis quos
D. Colbert lclcgetat , fu.x focietatisamore dufti , quam pcnencglettam cer-
nebant , audoies illi fuere , uc eandem benignicatem fic curam in vcccrcm

Aij

4 REGI.tSCIENTIARUM

Anno Acadeniiam confcrret , quam huic novar focictati ttibufbat , nequc id opuj
i6a. circ ut divcrfi cce:us iifdcm dc rcbus cogcrcmur , pra;fcnim cum iidcm
utramquc Acadcmiam componcrcnt ; ncc dubitabant , quin Ula Acadcmia
priftiiium luum fplcndorcm rccupcrarct , fi Rcx M.iximus cam fua bcncvo-
Icntia fuoquc prarfidio complccti dignarctur. Confdium dlud homini pru-
dcntiflimo non probari non potuit , qui ad rcftitucndam &: fuftcntandam
illam Acadcmiam animum ad)unxit , ac paucis poft annis cum illuftrifli-
miis Srguicrius Francia; Canccllarius dicm luum obiiflct , Ludovicus Mas;-
nus hanc Socictatem m fuim clicntcl.im acccpit , quod illi quafi iiovum
ortum dedit. Quin & D- Colhcri in hujus corporis Socitt.itcm afcifci non
rcculavit , & intcrdum coctibus adclTc , ita ut nunquam majotc in hono-
re aut fplendore fucrit illuftns hac Socict.is.

V I. Atque hunc habuit cxitum humaniorum littcrarum Schoia , ut vo-
cant Grxci , eaquc curp Acadcmia Francica confufa cft ; adco ut Geometra-
rum Sc Phyficorum Acadcmia lola pcrftitcrit , quar primivam fui ortijs
vim & robur fempcr rctinuit , nec dc priftino luo ftudio qu^cquam re-
milir.

Ac Mathematici quidcm ptimi fcx aut fcptcm ad fummum convcncre
mcnfe Junio anni 1666. Hi porro erant D. D- Carcavy , Hugcns , Dc
Robcrval , Ftcniclc, Auzouit, Picard & Buot. Atquc ca fuit prima hu-
jus Academii inftituiio, qu.T ex Geometris pcne folis adhuc conftabat.

C A P U T II.

De primij hujus Acadcmix (xerdiis,

I. T_T Oc omnibus Academiis qux noftra hac itate in tota pcne Eu-

JTJL ropa flint inftitutx , propofitum fuit , ut Phyficam 5c dilciplinas

qux cx ea ftuxcrunt, obfervationibus 5c cxpcrimcntis non temcrc &c ca-

fu, fed ccrta rationc &: confilio faiftis fubnixam illuftrarcnt. Nulloscnim

rogrcfTus taciet nobilis illa Scicntia, quandiu ratio ab cxpcrientia divel-

ctur, aut vagis quibufdam & confufis notionibus contcnii circa vcrborum

pugnas hxrebunt ; cum dcniquc fyftemata ad libidinem eftiiita vclut fun-

damcnta huic fcicntix fubftcrncntur. Nam gcnuina Philofophix naturalis

principia iunt obfcrvationcs & cxperimcnta. His utiquc , ut alio loco mo-

nuimus, fi dcftituatur, vaga crit & incerta. Ratio quippc finc cxpcricntia

& fibi uni rcii(fla velut navis finc gubcrnatorc Huftuat , ac vicilfim cxpericn-

tia cui ratio non prxlucct, ccccacft & inconfulta , nec quicquam fcrc utilc

procrcat.

I I. Ea quidcm mentc , eo confilio Ludovicus Magnus Acadcmiam for-
marc ftatuit ex viris nimirum fama & nominc jam cognitis , iilquc non
cruditis modo , fcd quod majus cft , cxpcrtis conflatam , qui multa lcgif-
fcnt & vidiflcnt, quiquc nulli fcCli vdut jurati cflcnt addidi , quos om-
nc difciplinariim gcnus oblcdaret quidcm , fcd unam tamcn cx iis prx cx-
leiis colcrcnt. Hos deligcndi Domino Colbert cura , ut diximus, a Rcgc
fuic dcmandata. In quo quidcm idcra judicmm 6c camdcm diligcntiam ,

l

ACADEMIi£ HISTORIA. Lib.I. j

quainmaximis rcbus uti folcbat , adhibuit. Ac ptKter eos qui a nobis funt
nominati , qiiique ad Matlicfim imprimis animum adjunxcrant , hos cle-
gu qui phyficis in rcbus cxcclkrc magis videbantur , D. de la Chambrc
Medicum Rcgisordinarium,D. Pcrrauhin omni gcncrc Scientiarium na.
turalium prxftantcra, D. D. Du Clos & Bourdehn in Chimii laboiibus
valdc cxercitatos, D. D. Pecquct Sc Gayen Anaiomia: pctitos , D. Mar-
chant in Botanicis impnmis veilatum. Paucis ante menfibus codcm me ho-
nore affeccr.it , atquc ut loquuntur , Secretatium Acadcmia: defignavcrat,
ut qua: proporercntur, lcriptis excipcrcm , & in Commentarios rcfi rrcm:
utriCqiic & Gcomctris & Phyficis adjunxerat juvcnes ing-mio & fcien-
tia pra:ftantes , D. D. Niquct, Couplct, Richcr, Pivcrt, d'Avois & alios
quofdam pereruditos , qui poftea publicis openbus magna cum laude pia:-
fuerunt.

III. Die 11. Dccembris anni 1666. dux illx Societates in unam coalue-
re, ac Geomctr.x fimul & Phyfici in aulam Rtgia: Bibliotheca: conve-
nerunt , ubi D. dc Carcavi qux eflct Rcgis voluntas expofuit , quo con-
filio cos convocanct , ncmpe ut omncs fummo ftuilio & cura in pronio-
vendis his difciplinis elaborarent , ob id maximc a D. Colbert dclcdos
fuifle , vt aliquid ad publicam utilitatem &C Rcgis glotiam fpedabile effi-
eerent.

In eo congreflu dcliberatum fuit uttum ex Phyficis & Mathematicisuna
& eadcm , an duplex Societas coalcfccrct , an utique una , aut feparatim
convenirent. Omnium pene ea fuit fcntentia ambas Socictares , qux fibi
mutuas pra-ftant opcras , feparari non oportcrc. Qu^i enim in Maihema-
ticis difciplinis prxccllunt , iidem fete a Philofophia naturali funt inftru-
£ti, ac Geometrarum accurata & folida concludcndi ratio nufquam utilior
videtur , quam Eruditorum Societati , ubi facilc a propofito abduci , &c
conjetturis tanquam demorftrationibus vis & pondus addi folet. Ex priori
bus Gcomctria probat infcquentia , ex ccrtis inccrta. Apud cos illud cftca-
pitalc in Paralogifmum incurrere ; fimplicior dcmum hxc cft & fcverior
clocendx vcritacis ratio : nani ad vcritatcm nititur , non ad oftentatio-
ncm.

l. Ea eft inter Phyficam & Mathefim cognatio, utunam ab altera fcjungi
non oporteat : nam motuum legcs & gravium defcenlus , aeris Sc alio-
rum corporum vis elaftica, luminis reflexio & rcfradtio , quidquid demum
ad vifum pertinct , vcl auditum , Mundi fyftcma , corporum cffikftium mo-
tus, atquc id omnc quod Scaticam fpcdlat, animilium organa ad Icgcsme-
chanicas aptata , ne vix quidem poflunt fine aliqua Mathefcos cognitionc
petcipi. Ncc fcrc alia raiio afferri poteft cur Phyfica tot retro fxculis ye-
lut etfoeta & ftcrilis pcrmanfcrit, ac nullos penc tecerit progreflus , quam
quod Mathcmaticx clifciplina: ab iis qui Phvficim colueiunt , penc nc-
glcdx fucrint. Ac noftrr quidcm xtatc qui Phyficx majora attulerunt in-
crcmenta , iidcm Mathcfi imprimis cxculti fucrunc , ut Gahlxus , Gaflcn-
dus , Cabxus , Cartcfi-is , Honoratus Fabry , ut alios penc innumcrabilcs
omittam, nmi cos qui viverc dcficrunt , tum etiam ccmplurcs qui adhuc
vjvunc , & Philofophiam naturalcm plmimum auxcrunr.

A iij

5 REGI^ SCIENTIARUM

Ann. IV. Qj.iin:bftm ici fmniiim conllnfu fuit conilitutum , ut crmnf< cum
1666. Geomctn, tum Phyll-i bis ia una')u.:q"c Ii.bJrmida una convcnircnt :
lic tam:n ut dic Mcrcuiii qui ad Mith' fim, di. Sabbiti qux ad Ph)fi-
cam fpctflant, tr.d.irentur. Illud todim quoque dic ftitutum , ut qua- ia
Ac.iJ.i.mia gciei^nrur , non v. Igai-rtur, nill hoc ipf' m faci.udLm ca ju-
dicaircr. Q_ioJ utiqje ciim pci fc a:.]uum cft , iLm m cmni Ibdaiitio &
focictatc ob^rv,)ndi:m. Cum aiitfm vix illud confcqui liccat , ut ncmo
unus cx m i!ti$ qui una congicgantur, nova & cogiiiaonc uigna in catu
ipfo propt-(i.a amicis & fanv.lianbus impartiri nonaraec, fipe evcnit ut
quac.i m fclicitcr inventa & longioii filentio tefta ab aliis cvulg-ta fuc-
lint ; fivc eadcm excogit.uint , quod non r.uo accidit hac potiflimiun xta-
te , cum omnrs cruditi in pctfici.nJis aitibus ik difcipliuis tarto ftudio
elaborcn: ; (Ivc in codcm argumcnio fciicitcr vcrf.-.ti ca iii.t mciuis ccicri-
tate & ingcnii l.iiercia , ut icviicr admoniti arnhcium cninc ..liciijus ma-
chinar , auc quodvis aliud ftatim peicipiant , & mciius intcrdum excquan-
tur , quam ii ipli qui eamdcm piimi excogitarunt. Quod G.-Ji!xo cvtniflre
in prcEclara Teiefcopii invcntione fugit ncmincm. Cum cnim in familiari
colloquio a viro nobili acccpifr..t Batavum qucm.iom in Mathcmat cis ru-
dcm fic duo aptarc vitra , ut rcs objcdas & inijorcs & diftii.i^iorcs ccr-
nerct, ut crat pcrfpic^ci ingenio & in Dioptrici apprmc v.rlatus, quo
id heret mxio , ftatim animo complcxus , qucd calu & ttmcrc ab aiio iii-
vcntum fuerat, ratione ducc pcnc ad fumm m perduxic. Nam vitra fic ex-
poliri juirit, idonca figura donari, ac tubo aptari , ut Jovis (atellitcs,pha-
les Vcneris & innumerabilcs in via lactca ftciiulis primus dcprchcndcrit.
V. Noa illud quidcm pcrmagni rcfcrt ad public.un uti!it3ti.m id nofTc
quis primus priciari alicujus inventi Audor fatrit , dummodo nv.gna hinc
in publicum mincnt commoda : ar.-juum timcn vidctur ut quantum ficri
potcft , iis iplis honos habcatur, qui rcs novas & utilcs primi cxco^ita-
runt. Nobiic iiiud novis invcntis & opciibus fcienti.is ornandi ftudium ,
quo noftii hujus farculi fcrvent ingtnia, & laudabilis inter erudicos , imo

6 inter diverfas nationes armulatio, mirum quantum ad promovcndas diP'
cipiinas confcrt , dummodo iiitra cum confift.it niodum , qucin ratio &

-4iontftas prxfcribunc : ac ncfcio an quicquam aliud cruditorum ccrtus ma-
gis commcndct , & utiiiotes cfSciat 1 hic tnim fubiata .Tmulatione Aca-
demix magna cx partc langucfcunt, ac nilii! fcic utile prcfcrunt.

Scd ca quim diximus adhibcnda eft modcratio , qux li abfit, ccrtus il-
li in vanas & molcft.is contcntioncs dcgcnerant. Idquc in publicis coetibus,
ad quos omaibus fine difcrimine patct aditus, fxpc contingit : tum enim
difficiilimum cft omn:m vitarc confufioncm. Nam di(j utaiionis xftu ab-
repti , non t.m vcritatis , quam vitlorix ftudio tcncmur : ira pcrfxpc , pu-
dor , dcform:s prrtinacia nos tranfvcrfos agunt, ac ttncbras ofFunduni ani.
mis, non cos vcritatis luce complcnt.

V I. Poftremo hi conventus confumendi otii caufa cum volupt.^tc qua-
dam magis inftituti vidcntur, quam ut aliquid gcneri humano utile rcpc-
riatur; non cnim iidcm cruditi co convcniunt, fed alii a:quc alii, ut libi-
tumeft. Undc difficiTe eft ullum ibi argumentum accuratc &: diligcnter pcr-

ACADEMIi£ HISTORIA- Lib. I. 7

tradare. Hoc taincn ccmmodi aftcrunc , ut multis fubinde qui id fibi Lcile
perluadent nihil utilc, nihil hominc dignum in rcrum naiuralium invcfti-
gatione incfie , gLftiim qucmdam , ut ita dic^m, bonarum artiim ingcne-
rent. Quin & eaniabftcrgunt rubiginem qua: in fcholisinterdum contrahitur,
ubivchemcns animoruni contcntio paiit molcft. m contradicendi libidincm,
cumque circa quiftioncs vagas aut voccs barbaras cccupantur , nunquam
ad rcs ipfas Sc cxpcrimcnta defccndunt. Quancjuam cxercitationes il'a: fcho-
laftica; aut ad forum paranc adolefccntum ingcnia , auc ad alias vitx fun-
(Sioncs , in quibus vita civilis verfatur, qua- profundas Geometrarum fpe-
culationes , aut nimis retrulam myftcriorum naturx cognitioncm non pof-
tulanc.

VII. Quocirca illud fatcri bona fide cogimur, publicos congrefTus fua
quidcm utilitare non carcre , fcd cos nihil aut parum confcire pofle ad
ea qui Rcx invidiflunus fibi piopofuit , ut pat cft , exequcnda , nempe
tit promovtantur artcs & fcienti.T naturalcs ; adco iit non mcdiocrcs inde
frudus in publicimi derivcncur. Non enim hoc loco agitur dt ingenii fui
aut eruditionis oftcncatione , fcd deiisinvcnicndis qui pubHcte utilicati fcr-
viunt. Qua: ab aliis fucrunc invcnca , jufto & fcvero cxamini funt fubji-
cienda , ut nova authoricace muniantur cicbr.i; Sc accurati obfervationes ,
expcrimenta dcmum facienda qua: cerca racione fieri debenc , non tcmere
auc inconfulco. Hoc enim non experiri , fcd p.ilpare eft in tenebris atquc
in rebus patvi niomcnci ccmpus 8c opcmm confumcre.

VIII. Ne illud quidem inficiamur pubiicos illos Etudicorum congreflus
qui primum apud illuftriflimum Monmonii m I.bJIorum fupplicum Ma-
giftrum, tuni apud D. Thcvenot func cclcbraii, plurimiim momenci at-
tulifle naturalibus difciplinis promovendis : to convenicbant doiHriflimi qui-
quc , Sc li quid rccens invcntum fuiflct , diligcntcr & accuratc expcndi
lolcbat. Complures viri qui poftea & fcriptis & pr.Tclaris inventis illuftres
fiicrc , & Galli & extcri eo frequcnces veniebant. Atquc ut alios omittam,
Stcno tum adhuc juvcnis , poftca Epifcopus ibi induftriam & eruditioncm
fuam in rebus anatomicis primiim cxhibuit ; ac nclcio an illorum coecuum
occafione celcbcrrimx Acadcmi.T brevi poft temporc in variis Europ.-c rcgio-
nibus non fuerint profcminat.T.

I X. Nam ut rem ipfam ab altiori repctamus exordio , jam ante quin-
quaginta annos irgenio &c doctrina pra:ftantes viri , quique Matheiiin &
Phyficam imprimis colucrant , non una & certis dicbus , fcd cum libitum
crat, apud P. Mcrfennum convenicbant , & intcr alios confpicui eranc
Gaflcndus , Cartcilus , Hobbcllus , Robetvallius , Pafchalis utcrque pa-
rcns & filius , Blondcllus & alii. Hos utique fcparatim rogabat"Merfen-
nus ut propcfitum aliquod problema cxpcndcrcnt , aut cxperimcnta q'ia:-
dam ccrto finc aut conlilio facerent. Et quidcm e.x difcipHnx qux ex Geo-
mctria & Phyfica permiftx , quxque ad vics humanx culcum funt utilio-
rcs, Sc majori voluptace animum complcnc, nunquam alias magis cxcul-
tx vidcncur.

X. Ac meti'.o dubitari poteft an ulla alia cctas plurcs ingenio Sc cru-
ditione pciftanics cxculcrit viros , qui Phyficam, Auaijmcn , Mathefim,

8 REGl^ SCIENTIARUM

Ann. vcI puriorcm , vel Phylica: admiftam majorc ftudio & animi contentione
l66S. colucrint , quim xtas illa magnis ingcniis fcrax. Tum cnini in Iclia ad-
hiic in vivis erat indgnis ille Mathcmaticus & Philolophus GjUIxus Gi-
lilari , cjui brevi poft tcmpore dicm fuum obMt i tum e)us Suctiiroi flo-
rcbat Torricilius , ut taccam de Cavallcrio , Cjbeo , Schcinero , Si aliis
bcne multis. In G.illia priccr cos quos jppellavi fl ircbant Cartcfijs, Gaftcn-
dus , Fcrmat Scnator Tholofanus , Bachet , DcTargues,& in Angha prx-
icr iniigncs Gcomctras, ui Baroncm Ncpcr qui L igarithmos priujus in-
venit ,codem fcre temporc Guillclmus Harvxus Rcgis Anglux Archiatcr,
qui fanguinis circuiium primus omnium , vel cxcogitavic, vcl firmis & in-
concullis rationibus fic dcmonftravit , ut qui conlccuti fnit vix quicquam
addidcrmt , tum eximium de animalium gcncratione libcUum cdidit in lu-
ccm. Tam prxclara inventa pcritiorcs ubique fcre cxcicarunt Mtdicos ut
anatomcn novis obfcrvationibus illuftratcnt. Brevi pr.ft tcmpoic in Gallia
D. Pccquetcommunc Chyli reccptaculum Sc canalcm Thoracicum fclicitcr
detcxir. In Dania Thomas BarthoHnus vafa lymphatica , Vvarthonius An-
glus quofdam du(flus (alivalcs , quos Stsno adhuc juvenis innunicris aliis
poftca dcprchcnfis accuratius cxpotuit. Omitto alia quampiurima , qux
clariir. Marccllus Malpighius qui nupcr e vivis cxcellit, cum eflct Summi
Pontificis Innoc. XII. Archiater , iii omcnto , corde , ccrebro obfcrva-
vit quxqvc univctfam mcdcndi artcm non mcdiocritcr auxcrunt.

XI. Ex Anglis maxime qui prx cxteris in rcbus anatomicis claborarunt,
quod primi omnium fanguinis circulationcm rcpenircnt , quidam ccrtas
corporis parccs accuratius cxaminanJas fufccpcrunt . ut Vvatthonijs cor-
poris glandulas , GIilTonius jecur , Vvillis cerebrum 5c ncrvos , Lovvcrcor
ipfum & illius motum , ac novis fubindc invcntis hanc fcientiam fic lo-
cuplctarunt, ut Anacomiacx qua mcdcndi fciencia pene univcrfa pendct.ma-
jora tum ccperit incrcmcnta , quam unquam ancca : adco intcr cruditos
valet xmulatio , ut in ptovchcndis attibus lc difciplinis nulla rcs pluj
poflit.

XII. Sub fincm dominationis Olivarii Cromvelii complures viri nobi-
lcs quibus & hx difciplinx cordi crant , quiquc magna cx partc Galliam
&c Italiam peragraranc , atque Eruditorum ceriui apud D. D. Monmort &
Thcvcnot intcrfucrant , Oxonii una conveiicrunt , qui de rcbus phyfuis
inter fe confcrrcnt , ic varia facercnt cxpcrimenta. Prxtcrqu.im cnim ca-
rum difciplinarum quas in dics pcrpoliri ccrncbant , ftudio tcncbantnr , il-
lud quoqiic vcl maximum acccdcbat , quod legitiir.o fiio Rcgi addidi ini-
nus tutum iis vidctctur domi fux quictos agcrc , quifi prxfcrti rcrum fta-
tu minus contcnti oppottunum tcmpus tyranni jugam cxcuticndi cxpcdla-
rcnt. Ea rationc minui pofte periculofan^ Cromvelis dc fc fufpicioncm, fi
his ftudiis fc dcdcrent , qux tranquillitatcTi animi ac fccuritatem poftulant.

XIII. Hoc gcncre cxercitationis dclcclati in co perm.infciunt , ac Socie-
tas eorum paulatim aud.i cft , diim (iib Cirolo II. m, sjnx Britannix Rc-
gc , qucin earum difciplinirum ftudium imprimis oblcd.ib.Tt , in unum cor-
pus Londini coVcrunt. Tunc cnim regia Socict.is Anglicana Rcgis ipfius
autoritatc fiiit conftituta, Sc fuis privilcgiis inftruda.

Jam

ACADEMli£ HISTORIA. Lib. I. ,

Tam j ut diximus , in Italia pluies crant Acadcmis quae ad politioics lit-
teras j & ad ca qui func vits civilis officia , magis fpcdtabant , quam ad
dilciplinarum augmcntum. Excipienda tamcn illuftris Academia Florenti-
na aus fereniflimi Magni Hctrutia: ducis authoritate fundata magnos ex-
tulit viros , ut Galixum Tornicellum , Borcllum Redi, Beilmum &c.Nc.
quc alibi ferc quam m Scholis publicis Philofophica: & Mathcmaticx difci-
plina; docebantur. Qui in obfervationibus & expcrimcntis fscicndis ftudium
fuum & operam ponebant, icfe inviccm inviicrc contenti, aut per Epifto-
las quoddam intcr fe commercium inite , qua: occurrebant difHcuIcaces, aiit
folvcnda prcblemata fibi mutuo proponeic , aut (i quid obfctvatione dig-
num forer , alios fubinde aJmoncre , quid fibi iis dc rchus vidercrur , quid
animo cogitaflent , ultro apcriebant. Qi^od liquet ex Epiftolis Gaffcndi ,
Carttfii , Merfenni , cx vita Peirefchii. Hi uiique intcr prseipuos noftri
hujus fasculi viros numcrantur , qui in Gallia cxpcrimentalem Philofophiam
promoverunt, uci & iifdem temporibus Francifcus Baco Anglia; Cancella-
rius , qui formam inftiurand.-E fcientia naturalis & certis obfcrvationibus
coniirmandx primus delineavit , cum.quc , ut ipfe ait , pene folus eflct to-
tius regni ncgociis diftindtus , is tamen omnes Philolophii partcs non me-
diocritet illuftravit.

XIV. Quod fi Ludovicus magnus Rcgiam Scientiarum Acaderniam eo
tantum inftuuifftt modo , quo Cardinalis Richclius Academiam Francicam,
aut Carolus II. Anglicam Socictatem , ac privilcgiis quihufdam cam or-
rare, impcndiis faciendis certum d^ftinarc tundum contentus , magna fa-
ne illi habcrctur gratia. Scd is non modo hanc fundarc voluit , auc necef-
farios experimcntis & obfervacionibus facicndis fuppeditarc fumptus , ve-
rum ctiam placuit illi (ux liberalicatis ac bcncvolcntiae ceftimoniis eos cu-
mulare , quos huic Societaci certo judicio & deleiflu adjunxit , ut in eam
cogitationes fuas & curas omncs confcrrent. Qjodque mirandum magis eft,
bella quantumvis accrba nihil de regia munihcentia decraxcrunc , ne his
quidem poftremis annis cum tota pene Eutopa adverfus Galliam conju-
raflec.

C A P U T III.

Ph^Jicarum exercitationum prim£ ddineatienes po^onuntur.

I. ^^ Unc ad ea veniamus in quibus Acadcmia potiftimum fc exercuit ,
l^ &: eciamnum fc exttcet. Hoc enim pia'cipuum eft hujus Hiftotix ar-
gumentum , idque maxime a nobis expecftari crediderim. Ac primum qui-
dem vitandx confufionis caufa de Phyficis &: Mathematicis laboribus fe-
paratim fic dicendum eft, ut rerum potius quam temporum fcncm pcrfe-
quamur. Illud quoque admoncnduni , hoc nobis cfle propollcum , non uc
intcgros de Anatomia, Arce Chimica, aut de aliis difciplinis Ijbros con-
fcribamus , fcd cantiim ut ea mandemus litceris qua; ad Acadcmia: Hiftoriarr»
periincnt, quos illa progteflus fecerit, qus demum unoquoque anno fue-

B

lo REGI.C SCIENTIARUM

ANN.rinc defignaci , qui perfcdla cxponamus. Ncque in eo laborandum nobis
1666. ell ut omncs Commentaiios aut Tibularia exhauriamuSj quod longum cf-
fct , ncc publici faporis : non enim his dc tcbus magna volumma fcrrc
xtas noftra potcft. Sed priufquam omncs Acadcmix bbores figillatim Sc
excrcitationcs cxplicentur , quid illi propofitum maximc tucrit , quamquc
tenuerit viam in unaquaque difciplina pcrtraiftanda , aBCe incuendum no-
bis cft.

Atquc uc a Phyficis rcbus ordiamur , vir cum vivcret ingcnio Sc omni
gcncre cruditionis prxftans D. Pcrrault , qua rationc dui illx Philofophix
naturalis partcs , qua; cruditorum ftudia imprimis ad fc convercunt , Ana-
tomia & Botanica traifVanda- fint , brcviter cxpofuit, atquc Anatomcs pro-
niovcnda: cam vclut tormam ddincavit. Anatouiicas obfcrvationcs dupli-
cis elle gencris primum admonuic : alix enim ad organorum ftrudluram Sc
conformationcm refcruntur, ali.c in ufu ovginorum & corum funiftioni.
bus exquirendis vcrfantur : ex orginorum fabrica ufus pcrfarpc Sc adliones,
ac vicillim cx ufu &c fundlionibus organa ipfa dctcguntur.

1 1. Quocirca co omnis Anatomica indagatio fpcdtat , ut cx organis jam
notis ufus incogniti , Sc cx perfpc£lis fundtionibus inftrumcnta his aptati
innotefcant. Multis in hanc rcm prolatis cxcmplis tum organorum, quo-
rum ulus adhuc func in occulto, ut licnis , pancrcatis , glandularum , qu.x-
atrabiliares , auc r«nes fucccnturiati dici folent j tum aclionum , qui cum
fmc manifcfti , ex organis nondum fatis bcnc pcrfpedtis oriuncur : cujus ge-
ncris fortc eft iaiftis gcneratio , &c f-inguinis ipfius confeftio : tandcm id
concludic, hinc amplam cxcrcicacionibus Academicis matericm fubfterni, ac-
quc ca infiftcndum mcthodo , qua in rcrum penc omnium invcftigationc
utimur , fenfu nimirum vcl ratione , ac frpius utrumque clTc adhibcndum.
Quamvis cnim corporis humani notitia cx accurata omnium partium fepa-
ratione , & cx afpeftu ipfo pendcac , non foli camcn oculi judiccs func ca
in re fatis idonci , nifi rationis accedat judicium : fccus vix dcufu partium
qui dcte(ft.r fucrunt quicquam ccrti deccrni potcft , ac fruftra fa-pe nova
indagantur organa , qu.i: ratio ipfi minimc nccefFaria judicat. Itaque ratio-
neni limul 8c fenfum una conjungerc optimum fucrit. Intcrdum conjtiftu-
ris utcndum , cum dcmonftrationes fenfibilcs dcfunt : conjcduras probabi-
lcs fuppcditare folcnt ligatuti , liquorum injediioncs quibus vafx fiunc
apertiora , auc humorcs coagulancur , 8c aiia cjufmodi dc quibus idoneis
locis diccmus.

I II. Qu.T dc rc Botanica dillcruit, ad h.rc duo capita rcvocantur, cas
cxcrcicationcs duplicis cftc gcncris : nani vcl funt merc Botanici , vcl Phi-
lolophici : priorcs quidcm ad planrarum hiftoriam pcrtincnt, qu.x multi-
pliti ratione ilkiftrari & locupl-tan potcft , ut fuo loco diccndum crit ;
lcd ftirpium ortus , caufas & naturas cxquirere diligcntius, hoc Philofo-
phi munus vidctur, qui plantarum ortus Sc vcgetationcs poteft expenderc;
fi , cxcmpli gratia carum fcmina , antcqu.im tcm m.indcntur intcntiori
aninio Microfcopii ope intue.itur , tum iis fvpius c tcrra crutis , qui iisac-
cid.int unitationcs , in magiiuudmc , in figura partiuin , in fuccis , in co-
loribus animadvcrtit , qua; in gcrmmc magnorum pricipue fcminum pau-

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. I. u

latim fiant incrementa , qux caudicis , aut trunci , aut ramorum diflipdtio Bot.i-
appareat. Atque ejus gcneris experimenta variari , iterari , cxpcndi , tranf- b/m.
ferri , applicari poflunt , ut judicium iiac quoddam univcrlalc, autproDO-
fitio generalis & conftans, ex qua rurfus nova prodeant experimenta, cjui-
bus ha:c naturalis Piiilofophia: pars non mediocriter augcri & illuftrari
poteft.

Qux enim audorcs magni nominis , cum vetercs , tum recentiorcs dc
plantis fcripfere , ex iis confirmari pofTunt aut rejici. An fucci v. gr.
quarumdam plantarum , aut fales ipfi e cineribus extradli cafdem profer-
re poffint, an terti e rcgionibus diflltis allan lifdem piantis procreandis
(int idonei , an qua:dam fponte nafcantur e terra altius defotla ;

I V. Circa plantarum nutritionem illud ut obfcrvationc & accuratiorc
indagatione dignum propofuit , utrum id coramune habcant cum anima-
lium nutritionc & augmento , uc pars qiiidam fit pricipua , qvx alias re-
gat & moderecur , cjualis forte cft radix ipfa , qux prmia fuccum e terra
cxlugens eum parat & coquit , atque in plantam univcrfam diftribuit. Cum
autcm tadix tam parvo temporis fpatio fuccum , ut par cft , ditigcre non
valeat : ( nam is continentcr attrahicur & fluit , qus cft vivcntium om-
nium conditio ) hinc fit , ut rcpctitis vicibus illum prsparatum & fubaiftum
oportcat ; quod alcndis partibus nondum fatis idoncus ad radicem ipfam
circuitu quodam redtac , quo perfedlioncm fuam confequatur. Qui quidem
circuitus fibraium ope cflicitur : nam forte ita funt aptaiac , ut qua:dain
fucci alimentitii afcenfum , ahi defcenfum juvent, acque eo fere muncrc
funguntur , quo valvuls in venis animalium fanguinis circulationi fcrviunt.
Hoc quippe vivcntium omnium natura poftulat , qui ut continuum fub-
ftantia; difpendium refarciat, continua quoque prsparatione & codionc in-
digcf. Illa enim deperdiix fubftantia: teparatio fuccum exigic ricc pracpa-
ratum. Hic vero ftatim pcrfici ncquit , ifque in perenni motu vcrfatur.
Nam videmus planias avulfas brcvi cxficcari &: rabefccrc. Quare id vidc-
tur neccflarium ut ad eas partes qua: huic muneri deftinantur , identidem
redeat , qu^fi recoqucndus. Uitum veio res ira fe liabcat , ut ex fibris plan-
tarumalix ita fint aptatx , ut fuccus per cas afcendat , ali.c facilem huic fuc-
co dcfccnfum pr.-Ebeant , hoc utique ex iis phntis qua: cralfiore fucco, ut
ladc donantur, conjici poterit. Vcriim dc his poftea rcdibit fermo ; nam
intcrjcdo aliquo temporc D. Matiotte qui paucis poft menfibusin Acade-
miam afcitus cft , fuas in candcm rem conjcduras &c obfcrvationes pro-
pofuit.

V. Sub idem fere tcmpus D. Du Clos qui multum open Sc temporis
in Chimia cxcolciida impcnderat ,quid in co generc laborum faciendum
judicaret, paub fufius cxpofuit. Illud ante omnia accuratiori examini fiib-
jiciendum cxiftinubat, qua; fii.t gcnuina mixtorum corporum principia. Du-
plici id via tcntari poflc , aut partium ex quibus mixtum quodvis compo-
nitur, fcparationc , aut ex ipfis obferv.itionibus qux circa ejus gcncracio-
ncm , & pr.fcipuas affcdioncs ficri poflunc. Ncg.ibat ille , Chimicis .adco
jaiftata p;incipia, falem , fulphur , & Mcrcurium eo nomine donari pcflc,
cum in alia finipliciora tefolvantur. Multa m candem fcntcntiam adjecit ,

Bij

iz REGI.4L SCIENTIARUM

Ann. (\ux non funt hu)us loci aut tcmporis. Horum cnim principiorum numc-
i66S. rum quifquc ut libitum c (l , augcre potert, aut minucrc.

SECTIO SECUNDA.

De Pljyficis lahoribus anno i6^j. Jufceptis.

De Phyficis expcrimentis di(fturi ab iis quae funt faciliora , cjuique latius
patcnt, capicmus cxordium.

CAPUT PRIMUM.
Dc qtiibufdam exferimentis qu£ ad vhyjicam generalcm /peliant.

Ann '• X* '^'' Acadcmia hocfibi imprimis agcndum propoluit, ut inrcbus Phy-
j^^ ' I j ficis qux ad corporis humani cognitionem,hiftoriam plantarum & ani-
malium , ac chymicas refolutioncs pertinent, potinimum claborarct , ca ta-
men quae Phyficce gcncrali luccm aliquam afterrc polFunt , ccnfuit negligi
non oporterc. Ncc illa tantum qu.-E rara funt 5c infolita contemplui , fui
nnineris cfle cxiftimavit : fcd ca maximc qui lunt antc oculos pofita , ut
calorem , frigus, motum ipfum & illius lcgcs, gravitatcm quoque corpo-
rum , & alii bcnc multa , quibus ncgkdlis non fit tnajoribus locus. Expc-
rimcnta complura facienda judicavit , non fruduofa folum , qualia mccha-
nici artihccs poiillimum qu.-crunt , fcd ctijm lucida, qua; ad caufas rcruni
inveniendas plurimiim conftiuiit , dummodonon fiant tcmcre & ca(u , fcd
certo confilio & ordinc digerantur. Tum cnim cxpcrimcnta ad conimune
quoddam principium rcda nos ducunt , ex quo plurcs conclufioncs cruun-
tur.

Exemplum in hanc rcm fatis idoncum hujus anni \66-j. hycms acriorfup-
pcditavit , ut quanta ciri.t vis frigorrs in aqua dilatanda innotefccret. lilud
cnim palam tft , omnia pcnc corpora frigorc contrahi , ut caloris vi dilatan-
tur : fcd aquam folam frigus diftcndit. Hinc glacies aqux innatat , quod
pro mole fua fit Icvior : contra olcum frigorc concrctum fit giavius , ic
In liquidum olcum dcfccndit. Vini fpiritus in thcrmomctro multum con-
trahitur : fcd aqua congclata tubos & vafa quibus concluditur , confiingit,
dum illa cxpand-tur. Quanta autcm fit aqua; dilatata; vis, cxpcriri voluit D.
Hugcns dic oiftava Januarii , anno 1667. cuni fxvirct hicms acertima , tu-
buni ftrrcum Sclopcti in duas partcs (ecari , .itquc unius cxtrcmum fcrru-
niinari jiiflit : tubi aqua repltti altcrum cxtrcmiim cochlc.x opc vi adacfla:
octlulit , ac nc aeri ullus paterct aditus , liqucfiiflum plumbum (upcrfuditj
ad fencftram fui cubiculi g; lido aiiii tubum nciitu cxpofuit , qui circa ho-
ram lcptimam raatueinam crepuit magno cum ftrcpitu, ac fradtus cft inea

ACADEMI^ HISTORIA. LiB. I. 13

partc quae minus firma erat & ctafla. Rimi quatuor in longitudincm pol. Phyft-
licum vifa cft , pcr quam glacies variis buUulis in fui medio diftin(fl:a ca.
crupit.

ExperimennuTi in parte altera aibi itcravit, qui eodcm fere mod6 dif-
rupws cft. Tanta nimitum eft vis fiigoris , qiiod aqux partes fic diftendit,
ut iento quidtm, fed continuato Sc jundo omnium particulaium nifu foIi«
diora qu.Tque fiangat corpora.

Qua: fit hujus dilatationis caufa non eft liujus loci curiofius inveftiga-
re. Utrum aqux patticuli, dum vis frigoris rigct , fiant immobiles , nec
tam aptc alia; aliis incumbant , quam ubi motu ingcnito cienmr ; tum enim
facilius flcftunmr, ac prcflioni aeris , aut aliarum aqux pnrtium ccdunt.
An potius acr poris aquar condulus in varias buUuIas diftenditur , quales
in glacic per rimam Sclopeti excunte vifx funt, quod a circumfiifo .;crc
minus premantur , aliis cxcutiendum relinquimus : quamquam illuJ ipfum
dijudicari poteft cxperimentis qua: D. Hombeig anno 1691. in fua machi-
na pneumatica nobis coram cxhibuit , de quibus fuo loco dicemus.

II. In his omnibus illud cavendum imprimis puto ne citius quam par
fit ex variis cxperimentis axiomata quxdam generalia colligamus ; nam im-
perfe(5ti indu(5l:iones fipc nos in errorem inducunt, dum ad ea qui cxci-
pi poffiint , non fatis attcndimus.

Exemplo effc poteft illud ipfum quod mox attulimus de frigore , quod
ar(flare & contrahere qu.Tque corpora vulgo creditur, ciim tamen aquofa
omnia diftcndat.

Sic vulgo pcrfuafum eft , corporibus majus pondus non accedere , nifi
fenfibilis alicujus materix fiat acceffio. Et tamcn eodem ferc rempore D.
Du CIos variis experimentis oftendit antimonium & alia mineralia calci-
nata augeri pondcre , idque etiam cum radiis folaribus expofita mulcum
cmifere fumum. Libram unam rcguli antimonii in marmore triti , atque
iri tenuillimum pulverem comminuti, vafi fi&.xli & plumbato impofitam, ra-
diis folaribus expofuit , atque ope fpeculi uftorii hanc materiem inccndit:
adeo ut fimuis dcnfior &: albicans plurimus eiumpcret. Pulvis antimonii
velut in cinercs rcdaiftus poft horf.m intcgtam dccimi priftini ponderis
parte au(Sus eft. Expcrimentum illud itcratum tuit , quo pulvis tcnuior
erat,hoc citius incendebatur , & gravior apparebat ; Ubi in morratio tan-
tum contritum firit antimonium , in ea folum patte ignem conccpit , in
quam luminis folaris focus incidebat. Fors eft ut accurata contritio partcs
combuftibilcs & incombuftibilcs fimul permiftas, ad faciliorcm feparationem
difponat.

III. Eadem expcrimenta ad igncm iprum facfla in v.uiis mincralibus qua:
ponderc au(fla funt. Sic rcgulus antimonii cochlcari ferrco impofitus, o(fta-
va fui ponderis partc fa(ftus cft gravior. Limatura: aipii rubri uncias odlo,
limatutx ferri quatuor, tantumdim auri pigmcnti crucibulo impofuit; duas
tartari in pulvercm reda(fti uncias luperfudit : alio ciucibulo (S.: inverfo
prius operuit , per o(flo horas in furnulo qucm c.xment.itionis vocant,au-
«fto per gradus igne , tartarum die craftina nigtum & c.iKinatum appdruit.
Eo fublato h.TC minetalia quatuor unciis gravioia rcpcfta lunt : adeo ut

C lij

,4 REGI/ESCIENTIARUM

Ann. auri pigmentuni quod ignis calorc pondcrc minui folct , tartari ope fixum
1 66-7 . cvalcrit ; & pcr tres horx quadrantcs igni admotum , quinta fere fui pondc-
ris parte increverit.

Hoc pondcris augmcnmm novarum partiLim additionc quas acr vcl ignis
fuppcilitat , fieti non abnuerim. Nam calor ignis novum aera ad fc conti-
Dcntcr trahit. Hinc rcgulo antimonii , diun radiis folaribus inflammaba-
tur , corpufcula fibrofa ic cincrei coloris adhxrclccre vifa funr , qux ful-
phurca cfle hinc coUigitur, quod fpititus vini antimonio calcinato aflu-
fus,pcft aliquam digeftioncm rubram tindurjm ex co decerpat , nimquc
antimonium remancac ejufdem piorlus pondcris, atquc crat antc calcina-
tioncm.

Ulud quoquc tft vcriflimilc, mincralibus fulphurci'; majuspondus acccde-
rc , ubi in calccm rediguntur. Sic ftannum multo fulphurc abundat : nam
una aim fale pctix ftilminat , idque calcinatiun fit multo gravius quam
antea. Eadem tft plumbi ratio quod in folu tcnuiftima didudum innam-
matur. Qui vafa fiiitilia & candida conficiunt , idcm tcftantur, loo pium-
bi Iibras, & 50 ftanni una tuli poft calcinationem li faltem lib.iigra-
viorcs ficri. Quin & lateres ipfi coclione fiunt graviores. H.xx ramen acrio-
re egent exaniine , num pondus his mincralibus acccdat c vafe iplo terreo
aut cupreo , quod adjedi falcs cxcdunt. Nam D. Bouleduc nupcr in Aca-
demia teftatus cft antimoniura crudum in vafe fidili caVinatum ponderc
immiiiutum fuUrc. Qna de re alius fortaire occurret dicrndi loais.

IV. Eruditorum fcriptacjui publici juris fiunt , quique pnimovcnd.i" huic
fcientii ferviunt , diHgcntius exponcre, qu.rquc fiunt cxpcrimenta intcrdum
repeterc , idquc in rebus Chymicis non inuiile forc judicatum fuit. Nuila
enim ars cft novis inventis feracior , dummodo a veris tradlicmr Philofo-
phis, quemadmodum in Gallia , Italia , Anglia, Belgio , Gcrmania, Da-
nia jam a multis annis ficri novimus.

Cum paucis ante mcnfibus eruditus Medicus D. Givrc , fc in artc Chy-
mica vcrfatus librum vulgafrecdc aquis mineralibus qux Provini v. Provins
rcpcnuntur, ealque aluminc & ferti vena impi.xgnatas putatct i diircrtatio-
nem ca de rc confcripfic D. Du Clos, in quaiilud conccdcbat Autori non
atramcntum , feu vitnolum, non fcrrum ipfum , (cd venam fcrri niollio-
rem , fcu cns prinium terri , ut loquunrur Cliymici , cam aciditatcm aquis
ferrugiiicis impaitiri; fcd ncgabat procfus ca in re quiiuadmodum D. Gi-
vre exiftimab.ic ullas efli aluminis partcs : non enim alumcn in iis aquis ul-
lum invenitur, ncquc id guftu aut ullo fa.is idoneo avgumento fc prodit.
Vitrioli aciditas pungcns longc divcrfa cft ab ca aciditatc qui in SjMdanis
& aliis aquis percipicur , q lalem in vena ferti quamdiu in tcrra dclitcfcit
obfcrvavit Autor laudatus. Eundcm cnim in his aquis faporem ini.frc aic ,
q'.iem in aquis fdnorum , ubi ferrum exrin<ftum tft , expuiiinur', ac divct-
fis in glcbis varios codiouis gradus anim.idvcrtic, cum alibi flav.v , alibi
rub:x , inierdum nigt.r apparcatit. Hanc fiiii venam cum p:r bidi:uin ioli
cxp.ifuirtct , molli'^ inftar aigilLr squa dilut.x ptrmaiifit : fcd cxficcata ad
igncm tcrrura rcdoIeb.at ; fufa veluc lcoiiam fcrri ^xhibuic: cum ca fcrri
vcna mollior cft , & aqua diluitur, tum fpccicm pix fe fcrt amurcx aut

■ ACADEMI^ HISTORIA. Lib. I. 15

fecJS olei. Ubi aifri diutius exponitur , durior evadit , & in grana concrcf- Chimi-
cit,qui nulljm vim aquistribuunt. Quarc primumilludcns ferti aquis aci- ca.
ditatcm pribere poteft, neque neccflc eft ad vitriolum vel alumen confu-

terrcnas patticulas , qui calcinatione & redudione ad fl;mmam lampadis
fcprodunt.

Ifta quidem paulo fufius a nobis funt cxpofita , quod ea non fint inuti-
lia iis intelligendis qux poftea de aquarum mincralium examine in Acade-
mia non indiligenter fado poftea diduri fumus.

V. Prodierat nupcr in publicum nobilis Angli D. Boyle , de his difci-
plinis optimc meriti tradatus de formnrum originc, in quo multa dc falc
quodam ,quem vocat anomalum , ediflcrit. Hic unique ex aliis falibuscom-
ponitur , fapore tam dulci , ut nullo is fale , vel acido , vcl fulphureo im-
mutetur , out rfeftruatur ; violarum fyrupo nec rubrLm colorcm , ut acidi
fales. nec yiridem confert , uii fales alKali , aut fulphurci : vis tamen il-
lius in diflolvcndo maxima eft. Quis vero ille fit, & cj^ua ratione pripa-
retur , aliis divinandum relinquit. Hoc utique snigma folvendum fufccpit
D, Du Closipfiflimum falcm eflc fufpicatus, quc^m ex Quercetano refert
Schrodcrus tomo 1. Quercctani redivivi p. 693. falis nimirum communis
criftallos dulccs quac ope aceti cx mellc fac^i prsparantur. Hujas falis mi-
ras virtutes in curandis morbis , imo fi ei ctedimus , in auro diflblvcndo
extollit , atquc iis dotibus quas D. Boylc fuo fali anomalo tribuit , omni-
no prxditus videtur. Ex iisconftatqux falfa admodum funt & acida, cum
is nec falfus fir ncc acidus , ncc acer. Hoc utrifque commune cft , ut flin-
di facile poflint, & in aerc inftar faiis tartari rcfolvi : fublimati Meicu-
rii folutioncm non prxcipitant ; in fpiritu vini facile diflblvuntur, inter fa.
les fulphureos & acidos medio funt loco conftituti.

Alios efle falcs eofque dulccs qui ex rcbus acrioribus eliciuntur, in cadem
difl^ertatione admonet D. Du Cios. Ex aqua forti plumbo minerali affufa
fal duicis cxtrahi foict, quo animaiium carncs incorrupis confervantur.

Aliaquoque expcrimcnta a D. Byole propofita in cadcm diflertationeex-
pendit qux longum eflet rcferre , & ab inftituto alienum , cum ad rem
mctallicam fpedlcnt. Qaocirca ad faciliora cxperimenta pcrgamus.

Illud primum occurrit quod D. Du Cios in aqua infipida cxhi -
buit. Ea quidcm lento caiore extillata fi^iic ex quadam mucilaginc quam
quidam florem terrx , alii florem Cttii anpcilant. Hxc in t^erris in -
cultis circa zquinodia poft pluviam manc coliigitur intcr herbas 8c
mufcum ; interdiu cxficcatur , ac fupctfunt tantum immbranuli quas
ventus huc illuc difjicit. Aqua leni adnioJum caiorc in balnco cx ca mu-
cilagine diftillata ,guftus judicio omnino cft infipida : ca tamcn fublimatum
mcicurium in aqua limpida cxfoluium fic prxcipitavic , ut folutio iaAciim
colortm inducret : quod foli fpiritus aut fdcs fulphurei aut voluilcs prx-
ftire folent , undc eam nquam hujus gcncris faic imprxgnari conftat. Hanc
Paracclfiis L. 1. tradams rhilofophici^bacbara voce iVa/of/j appellat , eaque

i6 REGI^ SCIENTIARUM

Ann. fi nonnullis Chymicis fidcs habeacur , , magnis dotibus ptidica cft : dolo-
16^7. rcs lcniCj cjncrotum & ulccruin acrimoiii.iiTi mitigit, Quod cxpcriri non

cft difficilc ; fcd iis fidcs non tcmcic tft adhibtnda.

C A P U T II.

De aliij qHibHfdam experimentis chynncis.

HIs in univcrlum de ratione experimcnca facicndi acque ab aliis fa(fbi
cxcuticndi brevitcr dclibatis , placuit a Chymicis initium duccre , quod
h.tc ars novis invcniis fit fcracior.

I. Non ca folum qua: ad naturalem hiftotiam , auc ad confuctum natur.-E
ordincm pcrtincnt , diligcntius obfctvanda cxiftimavit Acadcmia , lcd illa
cjuoque qu.T ad attcs fpcdant mcchanicas , & cas niaxinic qux cx Chymia
pcndcnt. Nam ut pulchre Anglix Canccllanus rrancifcus Baco, qucmad-
modum cujufque ingeniiun mclius in advcrUs , aut in pcirurb.itionc aliqua
infolita ic prodit , quam ubi omnia ex amino fluunt : li: namrx arcana lon-
gc facilius deprchcndimus, cum pct igncm aut alia attis adininicula varie
cotquctur, qusm ubi itincrc quodam luo progreditur. Ncque in ima reali-
qua expcrimenta confumi dcbcnc : nullius tnim rci natura pcrfpc(fla nobis
crit & cognita , nifi cuin aliis comparetur , quxque in re una iiitcrdum fc
occultat , in alia fc manifcftam tacit. Quod quidtm cxcmplis apertiusquam
longa oratione fict.

II. Nullum fcte exemplum affetti potcft , quod latiiis pateat , aut inajo-
ris fir usilsquani lil marinus. Hunc ex fulphurco & .itido conftarc vctiin-
mum videtut : nam fapor illius ex acri & acido tcmperacus & palato gra-
tus idipfuin confirmac. Scd tamen cum magis fulphureum cflc quam aci-
dum hinc colligi pottft, quod auro , ft.inno , antimonio & aliis niiiierali-
bus qux lulphure abundant , dilTolvendis adhibcatur •, incrcuriiim vc-
ro & argcntum in aquis Stygiis dilfoluta prxcipitct. In co tamcn fal qui-
djiTi mctcuiialis incft acidus & a vittiolo non abhoirens. Quod utiquc D.
Du Clos ca rationc comprobavit. Salis marini in aqua cxfoluii , ic pcr
chartam bibulam trajcfti novcm libras Icnj ignis calori admqvit : qui cx
aqua paulatim concfcfccbat, filcm collcgit , doncc iii fijndo una tantum a-
qu.T libta fupcrtllcc , qux nullum amplius falcm prxbuit , doncc ignc vc-
hcmentiorc omnis .-qua cxhalaflct. Tum vcto fal quidam ftipticus & acct-
bus appatuit. Hic in aqua diflolutus oleum Itu lalcm tartari in album coa-
gulum convcrtit. Quod fal antc cxtractus non tccic : is cnim okum tarta-
ri libi cognatum nun prxcipitavic.

III. Idipfum in aqua matina jam experms fuerat ; poftquam enim fjlcm
noftfo non diflimilcm modcrato calorc pr.xbuilfct , alium dcdit falcm qui
.xgre concrtftcbit , &: accib.nn ftipiicitactin vitiiolo non abfimilcm pr.x fc
Icttbac. Hic olcum fai falcm taiiaii ddiquio, in acic hiimido cxfjlutuin
turbavit & coagulavit , ut lalcs quique acidi : cum taincn ex communi falc
&i ciko tarcari liquor quidain, uc dnitum tft , fiat ptllucidus. Rcm vcro ica

fc

ACADEMI^ HISTORIA. LiB. I. 17

fe habcre tum primum hiiic lufpicatus Rierat , quod aim iftate actiiam e Phy/t.
falinis paludibus prope RupcUam adjcftam ima cum fale tartari adhibUifTet, ca.'
ut hydrargyrum in Ipiritu nitri diflblutum pra;cipitem ageret , ftatim uter-
que hic hquor aqux marina: & falis tartari m cosgulum"& craffjm liqua-
men abiit, pra:cipitando hydrargyro prorfus ineptum ; cui prscipitationi cf-
ficienda: falem comnuinem in aqua exfolutum cum fale tartari pennifcuit,
Sc ex utroque prodiit liquor limpidius qui prscipitationem mercurii cfFecic
qualem optaverat. Cum igitur hoc difcriminis inrer falcm communcm , &
cum qui ejufraodi aquar incft , animadvcrteret , aqua ignis caiore exhala-
ta, cx qua fal calore lolis jam eduiftus fuerat , illam falis concretionem x-
grc faeri, nequc ca tacilitate qua folct in fale aqua exfoluto compcrit , cum-
que citius acri expofitum liquefcere, acrius linguam pungcre cum acerba
ftipticitarc.

Unde cum falem acidum efTe intellexit : prsterquam cum fale tartari
peimiflus illam cfFccir coagulationcm quam fales acidi aut mercuriales fb-
icnt efficere ; quod Gi communis non prarflat, cum is magis fulphureus fit
& accr . quam acidus.

IV. Illuflre aliud cxperimentum , cujus alio loco meminimus , nonni-
hil Jucis attcrre potcfl mincralii m imo 8c metallorum generationi expli-
canda:. In terra argillofa prope Lutetiam & aliis paffim in locis, duix &
ferruginex Marcafrx oblonga: & leves occurrunr , quscontulx, & fi.b
tedlo aeri expcfjti pri aeris hiimiditate in pulverem comminuuntur , &:
quofdam velur fforcs aut filamenta cmittunt muco non dirtimilia , fubalbi
coloris , fliptici feu adfttingcntis faporis. Aqua his fuperflifa poft aliquot
dies magnam falis copiam eduxit , tametfi lapides ante efTent prorfus in-
fipidi. Poflquam aqtia hoc fale imbuta & igni admota eo ufque ebuIJiit ,
dum pellicula apparear , duo falium gcnera prodeunt qux fapore & colorc
differunr ; prior fal frigore congelatur , ac purum eft vitriolum viride 8c
ferrupneum. Ubi aqux fuperftitis pars magna exhalavit , aliud falis genus
fubalbi coloris & crafTuis vi frigoris concrcfcit , fubrubri coloris quod aci-
dius videtur , & dc metalli natura plurimum refcrt : ctim fal anrc concre-
tus fit magis fulphureus. Qua: fupercft aqua fubiubra Sc lutulenta inftar
olei ex lini fcminc exprefli accrrima eft , caque cxhalata velut amurcx fe-
ces icftani, : qux fi diutius igni admoveantur , inftar argillx pinguis , in
aere tamen cxfolubiles concrefciint : adco ut ex ca minerales aquas efiici
poff^e cxiftimaret vir cruditus. Terra Marcafltarmn nigra Sc fuo fale exu-
ta iterum aeri fic cxpofira fiiit , ut a pluvia tuta cfret", tum muhum falis
dedit , eaque ponderc nonnihil audra cft,

V. Argilla ex qua prodeunr Marcafitx, antequam aifri cxponatur, mol-
lis eft & vilcofa , odoris omnis Sc faporis expers : poftquam aeri fub te-
Ao per aliquot incnfcs fuit cxpofita , in faiftula fatifcit , qux in nigruin
abeunt prilvcrem, exque odorcm fpargunt acidum , tumque ex iis vitrio-
lum clici potcft. Interj-fto aliquot annouim fpatio hoc argillx genus odo-
rem fpirat fulphurcuni , & in Marcafuas cujufvis magnitudinis^^abit : aim
Marcafitx qui inaigillamolli p;i itquam aeii cxponatur', occurrunt, vix qua-
mor pollicum longimdmcm cxatquent rotundx, nigrx, 8c fubnigrx.

C

i8 REGIi€SCIENTIARL'M

Ann. VI. Hoc ipfum confirmari portft cx iis qui D. Boylc in TraAani dc
16^7, latcntibus quibuldam qualitatibus fufc confcnpfit. Id ucique jam cft per-
vulgamm , glcbas nitro fuo cxiitas novuin nitri proventum adipifci , cum
aUri cxponuntur ; hoc quoque in alumine contingere tcftamr Agricola ; in
vitriolo calcinaco , in fccibus aquatum fortium idem evenit: plcriquc cxifti-
manc novis eas falibus imprargnari , & poft aliquot menfcs ex lis fccibus
aquam Stygiam , per retorum cxtillari. Neque id vacat cxpcndcrc an qux-
dam l"ic in acrc fubftantia volatilis & falina , qu.T aliorum cocponim na-
ciiram facile induat , idque miximc fi in iis corporibus fal , uc vocanc ,
AlKalf inftar macerix cujufdam communis abundcc , qucm acidus auc ni-
cri auc viccioli fpiricus in fuam convertit naairam ; (ivc qu.rdam fic in iis
mineralibus vis analoga fcminibus qua bcncficio aeris fuam macuricaccm
airequantur ; fcu denique in acrc fludlrucnc omnium pene mincralium gcne-
li , qujc cum fibi cognatis & fimilibus confociencur.

VII. Hujus cxpcrimcnti occafionc, cum dc kpidum concretionc agerc-
tur , aliud olim a fe faCtuni fubjecic expcrimenaim , ac licec cafu quodim
incurrcrit, nonnihil camen lucis lapidum gcncrationi aiferrc pouft. Sacistar-
tari bcne purgaci &: vicrea: cucurbici; impolici libr.x uni duas aceci diftilla-
ti paulatim iupcrfudic; cum apcaco alcmbici capiccllo & cxcipulo , diftilla-
tionc fada, phlegma canrunimodo accci cxire vifum cft. Nam faltm illius
volacilem lal tartari iixus retinere foler. Alius fubinde aceci fpiritus fali car-
tari icidem affufus eft , & excillacus , idque fipius eft icerarum , doncc
fpirirus accti cadem qua ancea prsdicus acidicacc prodicric. Tum cxficca-
rus fal cartari in fpiricu vini puro cft dilTolucus : qu.T diirolucio facfta non
fui/Tet , nifi lal carcari antc fuilfcr accti fale volatili impr.rgnatus ; fcces lub-
nigras & leves pcr chartam bibulam feparavic , liquor rubcus apparuit qui
vini fpecicm pri fe fcrebac. Hic ignis calorc extillacus itcrum lali tarcari
atfufus, tum lecrctus fuit, idquc quatcr repctitum doncc f;d tartari colorcm
penc album induerct : liquorcm qucmdam volatilcm cx fale tartari cffice-
rc tiim moliebaur. Hunc cum dupla Scampenfis arenul.x portione pcrmif-
cuit,ncignisatdoribus fufus diffluercr; miftur.im rctotCT fcrrca: &candenti
partitis vicibus impofuit , fcd pcrparum phlegniacis cxcillati dcdit quod are-
ra fpiritus omnes velut captivos retinuiilct. Matcri.T in Maflam concrct.T,
cx qua falem aqu.v fcrvidx affuhonc eliccrc voluit , dcctm fcrmc aqu.x Ii-
bras lupcrfudit qui filtrata pcr chartani bibulam ptrparum ^crcdinis habc-
rc vifa eft. Hanc ur inutikm vafi fidlili & amplo impofuii ; fed dic crafti-
na eam inftar craffi mucilaginis coagulatam invenit ; arcni impofita ig.
nis calorc magis denfata apparuit , ac tandcm in lapidcm coiicrcvic. Hinc
conjicicbat falem cartari aceti volatili fale exalcacum cum fabulo Srampcnli
incimc conjunftum aqua: iffi lipidis folidicaccm pribuillc , qu.rque uanira
paulacim pr.xftarc folet cx lucco lapidifico , id potuic a^s magna caloris
vi cfhcerc. Lapidcs cnim non fubito , fed lcnto calorc tx variis arenulx
granis, quamctrnimus duriticmacquirunc. Surcus lapidificus qualcm inva-
riis cryptis expcrimur , forcc non aliud quiddam tft quam aqua faxcis ra-
mcncis prxgnans , qux ligni auc aliorum corporum fubic mcatus. Principia
quoquc Chymica, fal imprimis auc nitrofus ut in calcc, aut acidus ut m

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. I. 15

Marcafitis, aut utriufque tempcratio plurimum forfitan ad eam coaguUtio-
riem conferunc. Vcrum hoc loco non tam rationes ipfas quam faita per-
fequimur.

C A P U T III.
De qitibufdim Ohfervattonihus Anatomicit.

I. ^^Um iis temporibus novum dc transfufionc fanguinis commcn- ^«4_
^jtum Eruditotum ingenia cxerceret , ac fubinde plures viri non tomica
indo(Sti in eam fpem venifTent , fore ut non Phyficx modo lucem ahquam,
fed &c medcndi arti magnam afferret utihtatem, placuit Academiarillud ipfum
qualecumque cffct , accurato cxamini fubjicere. Itaquc die 22. Januarii ,
tum aUisconfequentibus fafta cft ex unius canis arteria carotidc in venam
jugularem alterius transfLifio fanguinis. Cum autem uberior cx arteria fan-
guis in venam minaret, brevi cxtindlus fuit qui fanguinem exceperac. In
ahis major eft adhibicacautio, uc minor fanguinis quanticas efflucret : ncque
adco uberior fanguis mortem actuhc cani in qucm is tranfmifTus fuic , fed
coagulacus camenapparuic , ac fubinde muhum fuicdebilicacus Sc dcjecfhis,
cum aker eilct vcgecior.

Menfe Martio fic repetita eft transfufio , ut tantum fanguinis ex unius
vena educcretur , quantum ab aherius arceiia efflucret, idque bilancis opc
fuic exploratum. Tum aha eft cxcogicaca racio , qua duphcis fyphonis bc-
neficio fanguis ex cmius crurali arceria in venam akerius cruralcm , ac (i-
mul ex hujus vena jugulari in carocidem ahcrius coramearet. Verum hoc
ipfum executioni mandacum non fiiic.

1 1. D. Perrauh peculiari diftettacione oftendic quam inucihs, imo quam
cxitiofa cffet illa fanguinis mutua tranrmiflio ; primuni cnim prxceps illc
& fubitus fanguinis ac fpirituum motus vix a nacura ferri poteft , qux hu-
morum altcrationi fic prxcft , ut ab eo qucm prilcribic oidinc , recedi x-
gre patiamr : cordis pulfus & propria cu)ulque organi ftrucfhira, aut tem-
pcrics naturx juffa rcligiosc exequuntur. Hmc naturali humorum pertur-
bata motionc afi^c(Stus violcnti in vitx difcrimcn interdum adducunc ; acque
ut mors ipfa , ita & morbi ex illa confuhone oriuntur. Qux enim bene
conftituta, vitam&: fmiratcm tucncur, cadem morbos & motcem affeiunt
cum ordo ille pervcrtitur.

III. Hoc ipfum ex iis qux fafta funt experimentis confirmabat : nun-
quam enim fada clt cransfufio , quin animalia cxtinfta aut fuffbcsta fue-
rint , aut certe multuni debilitata ex novi fanguinis coagulatione. lUud
fi: verofimile animal omni fanguine tam cito fraudari non pofle , & alie-
num excipere , citra ullum virium aut fanitatis difpendium.

IV. Ac nefcio an quifquam fibi hoc in animum inducat , animaha poft
eam transfufionis opcrationem xquc vcgcta vidcri , nifi fortc qux ubcriorc
abundabant fanguine, aut cjus perparum admifcrc. Ac fubinde fieri potuit
ut fanguis in fvphone ipfo concretus alterius vcnam non fubient , cum ex

Cij

10 REG1;€,SCIENT1ARUM

Ann. opcrandi ratione qunm vulgavcrunt transfufionis patroni judicari non potuit
i6£j, quantum fanguinis cx uno animali in aliud commcarit. Ex lufFocatione qui-
dcm mulium fanguinis cx unius arteria in vcnam altcrius tranlmifTum fuif-
fe facilc conjicimus : fcd ubi p.uum cftluxit , cum mafTa fanguinis confan-
di potuit, adco ut nihil aut parum nocuraenti animali intulcrit.

y . Qui contra fcnticbant , mulia opponcbant : ptimum nugno naturam
dcbilitatam oncrc lcvari , li primx &c fccundi coftioni vacarc non cogatur,
dum calor & fpiritus alia obeunt muncra vita: necefTaria , neque in cot^io-
ne alimcntorum abfumuntur ; hoc faltcm habete commodi eam fanguinis
transfiilioncm ut effceto & pcnc corrupto (anguini alius &purus, & bcnc
claboratus fubftituatur. Nequc naiura ipfa , qui fcmpcr aa perfcctioncm
contcndit , tam opportunum prifidium afpernabitur , qucmacimodum in ar-
boris infitionibus cernimus agrcftcm &c acerbum fuccuni in furculo inler-
to domari &: pcrfici : quidni m animalibus idtm fii.ri potcrit ? Quod uti-
que confirmari potcft variis cxpcrimcntis qux in Italia fada rcttruntur ,
cum parti corporis mutilata: alia rccens cxcifa Sc adhuc viva infcrta tft ,
qux tamcn cum illa coaluit. Addamne in Anglia & aliis iii locis langui-
nem tantacopia e canc eduftum, &z in alium transfufum cui proprius cruor
pene omnis adcniptus fucrat ; ut priorc extindto poftcrior Sc vcgetior , &C
robuftior vifus fucrit.

V I. His Sc aliis reponcbat magno vir ingenio , ex infitione Sc vcgcta-
tione plantarum nihil pofTe concludi in gratiam transfufionis , cum anima-
lium nutritio a vcgctatione plantarum tantinn diftct , quantum organorum
apparatus & ftrudlura intet fe diffcrunt. Vcgctatio quidtm aut nutntio uni-
verfim fpcc^ata utrifque communis cft, fcd modus ipfc quo ea fit , cft pla-
ne difllmilis; non candem adhibet natura curam &: diligcntiam in plan-
tis nutricndis, quam in animaiibLis. In his eadem feroper & optima pro-
greditur via ; una eft cnim operandi r.itio , cum cft optima. Non cadem
cft in piantis ratio , in quibus radix qui oris aut ventriculi , aut cordis for-
tc raunus obit , non cft ftrudtun adeo cxquifitx, ut partcs alia: v. gr. cor-
tcx , truncus , aut rami codcm muncrc fungi non poflint. Nam cortex ro-
rc madens plantam alit , & intcrdum radices cmittit, ut cum ramus vafi
tcrra opplcto concluditur.

VII. Longc alia cft ratio animalium , quorum nutritio non pcrficitur ,
nifi adfint omnia qux natura folct adiiibcre : adco ut prinix co.5tioncs , fi
forte dcfccerint, qux fequuntur, illaruin dcftcliim farcirc non valeant,
ac piimx digcftionis crror ad reliquas pcrmanct. Atquc ut palatii fubflru-
dio cx lapidibus aptc difpofitis &: quadratis ficri dcbct , cum tugurium aut
cafa cx obviis quibufve lapidibus, aut ex altcrius domunculx rudcnbus ftrua-
tur. Sic partcs animalis quarum ftrudura cft admodum cxquifita , cx f^n-
guine tantummodo in proptiis organiselaborato ali poflunt , aut formari.
Ncc canis v. gr. caro, vulpis , imoncc altetius canis fanguiiic rcparari po-
tcft : qucmadmodum faxum fic cxcifum ut fornici aptctur , ncc muri fub-
ftruclioni , ncc altcri fornici cft accommodatum.

Atquc in hoc ipfo pofita cft omnis naturx ratio &c ccconomia qua vitam
animnlium fovct &c tuetur , ut pattes oinnes licct diflimiles intcr fe con-

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. I. ii

fentiant .• adco ut quod ab una ccrptum eft , ab alia perfici queat. Cor , y^n*-
V. gr. chylo ab aliis organis prarparato formam fanguinis imprunit ■, fan tomk»
guis vcro qui in corde unius animalis ( quidquid fic de exempli veritate , )
confedus, alteri nutricndo, cujus & calor & fpiritus funt diflimiles , mi-
nus erit idoneus , quod diverfa planc fit utriufque dilpofitio.

VIII. Quod (i illa pra:paraiio in partium infenfibilium configuratione &r
meatuum aptatione confiftit , ne illam quidcm coaptationem particularum
& pororum eandcm in duobus aninjantibus reptriii hinc licet conjictre ,
quod fanguis unius femper coagulatus apparuit : magno quidem in -
dicio materiam ipfam cum parte in qua cxcipitur , non conveiarc , neque
hunc cfic proprium iliius locum , cuni fanguis fit cjulmodi, ut excra fuum
locum ftatim concrefcat, auc nativam amittac partium tcxturam.

Quod autcm interdum eveniffe aiunc , ut animal cx qao fanguis atterio-
fus in venam alterius transfufus cft , extingucrctur , cum hoc fanum effct
ac vegetum , hoc utique unius debilitati , & ahcrius roboii tribuendum eft;
ac neicio an ulla ratione certa conllare potuerit quar.tum languinis cx uno
in alterum commearic.

I X. Vcrum in iis iongiores fumus quam ncceire eft , cum illud com-
mcntum jam intcr incptias cvanucrit , nequc cx eo quicquam ad vit.T hu-
mana; ufuni crui poftit. Et quidcm mcmini cum anno i66^. Londini una
eftemus ego & D. Blondel , fone occurrit nobis vir robufto & athletico
corporc, in quo tentata fuerat fanguinis transfufio , fi forte ejus rcmcdii
vi adfaniorcm mentem rediret , f unde & femartyrcm Rcgia: Socictatis ja-
«ftitabat ; ) fcd nequicquam id tentatum cft ; ncquc cnim miniis infanie-
bat quam antea , & omnia omnibus mmabatur. Quamobrem Senatus Pa-
rifienfis autoritate prudcntiifime cautum fuit , ne hoc rcmedii genere inu-
fitato & planc inutili quifquam deinceps uterctur.

G A P U T IV.

J)e Aquls mimtalibus in univcrjttm,

I. "T? Xplofa itaquc fanguinis transfufionc ut inutili & noxia , ad ca qui .

M .1 funt magis ex ufu vitx humanx fc convcnit Academia. Hujus gc- '7"'*
neris funt Aqua: mineralcs , quarum vircs expcrientia magis & effcdis , ^'"'^'
quam rationibus funt cxploratx. Quare id opcia: pretium fe faduros cxi-
ftimarunt qui in Phyficis & Chymicis ftudium fuum & operam ponebant,
fi Aqux mincrales qui paffim in Gallia occurrunt , accuratiori examini
fubjicerentur,

1 1. Ac primum quidcm cum Thcrma: feu fontes calidi in Borbonio tra-
(5lu & aliis in locis valde celcbrcntur, ac multis mcdeantur morbis , pri-
miim quxfitum fuit qu.-c cftct caufa caloris quo aqua; illx fcrvcnr. Ncgabat
D. Du Clos , ac mcrito , ut nobis videtur , calotem illum ab igne fubter-
raneo proficifci. Vix cnim tandiu fubterranci igncs pcrftarcnc terra con-
clufi , ubi nullus fcre cft aeri locus , & intra fubterrancas fpecus coerceri

C li)

ix REG1.£ SCIENTIARUM

Ann, non poflfiint , cjiiin feipios aliqiio indicio prodant. Simt qiiidcm multis in
165^7. locis montcs ardcntcs, lcd ignis illc non cft perpctuus , ntque in Gallia

& uUi funt hujus gcncris montes , tametfi qu.implurimi tiicrm.T occutrunt.
16 6Z. III. Nc illud quidcm concedcbat thcrmatum calorcm tx biiumine , ful-
phure , aut nitro manarc , cum hxc mincraiia calorcm aqux imprimcrc non
poflint , nifi inH.iinmcntur , tumque non mirorcs cdtrcnt ftragcs quam puU
vis Pyrius acccnlus in cuniculis. Muliis in locis c terra crumpimt binimi-
na , fcd ca ncc calida fiuic , nec vicinis fontibus calorem uUum imper-
liunt.

Sulphur quidem mineralc interdum multitm caloris concipit citra flam-
m^m , uc cimi aqux rcgali imponitur , tantum caloris procrcat , ut vas ma-
nibus vix contrcdtari poiTn. Idcm ccrnimus ui mediis quibufdam minerali-
bus, cum in aqua forci fibi cognata cxfolvuntur. Scd utJum ejufmodiaqux
Scygix llnt in tcm vifceribus , valde ambigiraus ncc thermi in fuis fontibus
eam pra: fe ferimt actimoniam. Quin etiam aqux fimplicis admiflio vim
illam diffblventem fimul & calorem plurimum minucrec.

I V. Nequc id ncgamus quxdam circ corpora qui ta(flu calida apparent
citra ullum inccndium. Quafdam ccmmcmorat Agricola metallicas venas,
qux cum fint ftigidx . tamen aeri expofirx incalcfcunt ; verum aqux ther-
marum in cerrx finu antcquam acri pateac adims , jam calidx func,acqus
ubi cx fonce exierunc, calore fuo in patente aere cxuuntur.

V. Alia quidem fimt corpora , qux aqux intervcnm calenc , uc calx vi-
va , chalybis limacura , Stannum purum cum fublimato mcrcurio in aqua
petmiftum communi. Sic & oleum vittioli cui aqua aftunditur, miiltum mcalef-
cit : fcd hujus gcneris corpora in tertx abditis iion occutrunt. Et c]U!dcm nun
thcrmarum caTor jam a multis rctro fxculis conftans & idem permancat
cx pcrcnni caufa , quxcumque illa fic , omnino dimanac, eaque in corpori-
bus mccnfis repetiri nccjuic , cum ignc cico abfumantur , fed ncquc in iis
rebus incft , qux mutua in fe invictm adione rctufa contincnter immutan-
tuf , quatum adeo vires exdcm & continui efle non pofluin. Caufi igi-
tur perennis illius caloris iion alibi pofira videtur, quam in fumis aut va-
poribus qui in profundioribus cerri ancris funt copiofi , uc li cxpcriuntur,
qui in foduns Hungani metalli efFodiunt. Qui lupium cavcrnas & terrx
meatus pervadit aqua iis vaporibus fccta, eunl calorcm retinet.

VI. Rcm ica eflc multis rationibus fuadebac ; ptimum cnim chcrmarum
aqua igni admota non cuius cbullit , quam aqiia ctjmmiinis & frigida ,
quod calor illc quem in tcrri abditis concepit aqua , non ab ignc fubtcr-
terranco , fcd a pcrmiftis oriatur vaporibus qui ignis vi ftatim diftlantur.
Liquoris particuli quo funt mobiliorcs , hoc citiiis cbulliunt. Sic olciim
citius quam lac , fpiritum vini facilius quam cjus phlcgma , & aquas fali-
bus terrcftribus imprxgnatas tardius quam puras cbullirc cctnimus. Sic aqux
minerales falibus terrcnis ta:ti , quxquc ob vaporum admiftioncm incalcf-
cuiit , non citius cfFcrvclcunt ignis calorc quam aqua pura &: ttigida , quod
earum partes non xquc luit ad monim cxpediti.

Rcm ita cfTc , & thcrmaium calorcm ex vaporum pcrmiftione duci alii»
quoque indiciis fuaderi potcft. Nam & Jinguam non fic adutunc , atque

ACADEMI^ HISTORIA- Lib. I. z,

aqua communis , qua: ex igne eumdem caloris gradum nadta eft : fiqui- uiauA
dcm vapor illc tenuis non tam alte imprimicur in tadus organo , atque mmer.
aqua , cujus partcs funt craffiorcs & ignis fpiculis armatx. Sic teneriores
herbas ut acetofam non coquunc eadem celeritate atque aqua communis
cui idem caloris gradus ineft, Hinc fspe aqux minerales calidiores funt
nodtu quam de die , quod ii vaporcs cxterno aeris ftigore coerccantur ;
ii porro aeri cxpoiiti diutiils calorem fuum tuentur.

VII. Ex quibus concludebat prodefle intcrdum calorem aqux epotar his
«^ui humidiori & frigido funt temperamcnto , non itcm biliofis , aut iis
qui pulmonum tabe , aut aliotum vifcerum calida intemperie laborant. Un-
dc vetcres olim balnco tantum aiit perfiifione & locione thetmaium uti
;folebant quo lentos & frigidos humorcs refolvcrenc.

VIII. Thcrmaium vires experientia magis , quam ratione , fi fola fit ,
yignofcimus , neque omnium una & eadem eft namra & origo, Cum an-
aio )6(58. Aquifgrani agcrem in comitatu Illuitr. Legati &: Pknipotentia-
lii D. Caroli Colbert, pollea Regi a fecretioribus mandatis , expcriri vo-
lui an ova in putcis viciiiis coqueientur : ha;c intra pauca horx momenta
andurefccre comperi , quod in aquis Borboniis negant evenire. Ac fieri po-
teft ut fumi c fulphurcis mincralibus fublati hunc aquis calorem impertiant.
I^am prope Aquilgranum ubi plerique fontes & putci calidi occurrunt, ex
«]uibus aqua contincntcr ebullit, fulphuris, vitrioli , & lapidis calamina-
lis complures occurrunt venx.

IX. Qua porro ratione cxaminandx fint aqua; mincrales fiifius expofiiit
D. Du Clos, Eo quidem nomine donantur qux ex admiftione mincralium
infignem aliquam habent qualitatcm hominis fanitati utilem aut noxiam ,
eamque ex terra quam allucrunt , aut in qua diutius reftagnatunt, contra-
xere. Qua: imprelho ex fucci alicujus , aut vapoium , ut diximus, miftu-
ra, aut denique ex fimplici infufione , citra iUius corpoiis lenfibilis addi-
tionem dimanat. Vaporum admiftio non facile dignoicitur, cum cito cx-
halent ; vitrioli fpiritu fccta hoc indicio fc produnt , cum recentcs in va-
/is rite occlufis gallx infufione colorem ex rubro in acrum degencrantcm
induunr.

Succi auc falis partiailx in aquis exfoluta? , tum pricipitatione qux fpi-
ritus falis ammoniaci , aut fpiritus urinx affufione perficitur , tum aquarum
diftillatione aut exhalatione fe produnt. ImprelTio qualitatis citra (enfibilis
nuterix admiftionem ex efteclis potilfimum innotefcit. Interdum tamcn cx
fipore ut aqua qux in vafc xnco auc ferrco ftagnavit. Mineralia in cerrx
antris profiandioribuscontcnta, aut terrx funt , aut fucci , aut fales , aut
Japides , aut marcafitx , aut metalla , cumque hoium omnium incrcdi-
bilis quxdam fic varictas, vix fpccics earum imprcflionum dcfinirc liccc ;
cum innumeris pcne modis mifccri poflint. Aqua qux inftar communis
marerix omnibus mixtis fubfternitur , facile excipit tum clcmcntorum ,
tum foflilium tiniStutas & qualitatcs ; quorumdam vaporibus imbuitur ,
aliorum fuccos diluit, & particulas exfolvit , quorum fpiritiles, uc loquun-
tur Chymici , tinfturas delibat. Qux orania cx accurato aquauim examinc
conjcduris alfcqui licci, vix pcrfpedla haberi poflunt.

14 REG1.£ SCIENTIARUM

Ann. X. Spirims quidam atr.imemi, fcu vittioli fulphureus incft aquis minc-
1667, ralibus, qu.T vulgo m.igis falutatcs habenmr , tamctfi ncc fcrrum ncc vi-
& 68. triolum in his fe prodat. Hoc identidem 2 fc obfetvatiim aicbat D. Du
Clos , quod cum vi ignis liquorcra omncm c vitriolo cciuxitTct , &: itera-
ta diftillatione fpiritus quidam fulphureus & volatilis lcni calorc primus
cxibat , qui odore fulphur rcfcrebat , fcd & omnis corrcfionis cxpcrs crat.
Hic ficilc in auras evanefcebat : quod in co ineft m.igis corporcum una.
cum phlcgmatc conflinditur . & in rubrum pulvcrcm pricipitatur , qui ali-
qua domatur fpiriius virtute. Liquorcm vero illum fubtilcm miras
dotcs in tcmpcrandis fpirituum motionibus , in rcfolvendis obftruiftionibus
vifcerum liabere pr.rdic,ibat. In eo aquarum gcncre quac vitriolica: cenfcn-
tur aut fcrruginc.T , quarque funt frcqucntiores , vim pr.Tcipuam pofiiam
cfte in fpuitu fulphutco , eumque rubrum colorem c galla eliccrc exifti-
mabat ; fed cum fummc fit volatilis , cito is diflipatur. Idque longc uti-
lius fore cenfebat , fi fpiritus ille c vitriolo pcr diftillationcm abaliis li-
quoribus fecrctus adhibcrctur, ac pauci illius gutti in .iqua communi , &
in apta dcco(flione pribercntur , quam fi magna aqua: mincralis in ipfo
fonte non (ine magnis incommodis 8c fumptious hauriatur. Nam hujus
generis aqu.-E aut ttanflati aut aftervat.c vix ullius funt ufus , cum Spiri-
tum illum fulphurcum amittunt , ac fxpe tcrrena matcria corporibus noxia
onerantur.

C A P U T V.

De iifdem aqitij JtngiiUum

I. TT X multis Gallia- locis .aqui mmcralcs funt afpon.itx , csequc a D.
C D. Du CIos & Bourdelm cmnibus coram diligcntcr cxaminata:.
Cum autcm res fit , fi qua: alia in Phyfica , magnz utilitatis , qua me-
thodo, quave rarionc in carum cxaminc pioceftbrint viri in Chymicis rcfo-
lutionibus excrcitati , libcllo in hanc rem edito publicatum tijit i adco ut
minuTic neceftatium nobis videatur irc pcr (ingulas , quidvc in iis deprc-
hcnfum fucrit minutius exponcrc , fumma duntaxat capita deairrcmus.

Antcquam aqui cx locis longius diftitis advchctcntur , ab iis qu.T pro-
pe Lutetiam minerales habentur, placuit incipcre, a PafHacis vicis vulgo
Pttffi , & Autolienfibus v. jiHteitil. Illas fpiritu vitrioli fulphureo aliquan-
lum imprxgnari ex eo conclufum cft , quod pulvis galla; injcdtus aquam
rccentem rubco colore infeccrit, qui ftatim cvanuit ubi ignis calori admo-
ta cft. Spiritus falis .immoniaci qui una cum cilcinato tartaro cxtra<5tus fiie-
rat , aifufus hdcum aqux impcrtiit colorcm , fimul & patum pulvcris al-
bi & fubtilis pnct-ps dccidir.

Ex iis indiciis conjicerc Jicuir quiddam vitriolicum in iis aquis dclitef-
ccre ; nam eum fcrc colorcm gall.-c admiftione prjcbcnt , qucm aqua com-
munis cui vitriolum ferrugincum adjciitum fuit ; r.ifi quod hic coior atro
fit vicinior. Vcrum fi quid habcnt vitnoli , id omnc in fpiritu aliquo vo-

latili

AC ADEMI^ HISTORIA. L lE. I. ij

Luili confiftic , cum hic color ftatini evancfcit ubi igni admovcntur. Ne- Afjiid
que tanicn acidum effe ciim fpiritum hinc conclufum fuit , quod fpiritus wiwer.
virrioli vna cum gall.-E pulvcrc affufus aqua: minerali pcrfpicuitatem non
ademcrii. Cum feptcm hiijus aqux libn in balnco niaris fuiirenr extilla-
XX , in imo cucurbiti terra fubflava multis admifta fibris psllucidis , 6c
lamellis qua: talco non cranc abfimilcs , refcdic quinquc vel circitcr fcru-
pulorum pondere. Ha:c terrcftris maceries crebris lotionibus purgata , 3c
3. flavo foluta , pulverc ralci pellucidi fpccicm pribuit ; idque raaximccum
Microfcopio fubjetfVa eft : ferro candenti impofita in igne pcrfpicuicatem
fuam amific , atque inftar gypfi calcinati vUa cft , aqux adjedione inftar
gypfi diluta.

Pulvis fabflavus 5: levis ex lotionc gypfex materix fupcrftes in alterum
fcyphum vitrcum transfufus inftar limi flavi fubfedic : fed vix vicefinia f ypfi
ponderis pars ea fuir. Candcnti fcrro ad ignem impofitus rubiginis ferrcje
fpccicm prxbuit , adco uc fufpicandi locus fueric hanc rubigincm cx Mar-
cafitis duci ferrugineis , quxiisin locis copiofx occurrunt.

Nihil falis aut vicriolici auc nictofi apparuir. Cum autem cjufmodi aquX
perparam habcanc fcrrugincx maccrix , multum gypfex , palam cft cas
vix ullius efl"e utilitatis.

I I. Qux in vicino pago Autolio func aqux nnneralcs , caraetfi infipidx,
falucares tamcH quibufdam morbis fxpius txpcrtum fc aflertbac D. Du
Clos , pulvcris gallx adjcdione rubcum colorcm non indiiunc. Spiiitus am-
moniaci aff"ufionc aqua nonnihil turbata cft ; poft diftillationein quatiion
librarura hujus aqux perpauca grana cinerci pulveris in imo cucurbitx rc-
fcdere, cujus pars ferme tertia in aqua communi tft cxfoluca , rcliquum
crat inft-ar minuti fabuU.

Hunc fakm nitrofum eflc cx iis faxis, qux ea in rcgione funt copiofa,
cxfolutum vcrifllmile judicabac ; ac forte pars illius volatilis &; fubtilioi;
una cum atjua fuic diftillata : non enim pollet tam parum falis nitrofi tan-
tam vim his aquis cribuere. Nicri porro nominc non falpetrx intclligitur ,
fcd fuccus quiriam falfus qui c tirra Sc c quibufdara lapidibus cruitur ,
quique non tulminac, fed ex eo camen ignis & aiiris vi falpecrx confici
pocefl. Hoc nitro /Egyptus & alix regioncs abundanc , optimum in Ma-
cedonia repcriri teftatur Plinius i. ji. c. lo. fpongiofum efle rubei vcl al-
bi coloris aic Diofcorides. Compluies funt aqux nitrofi , fcd nufquam
tamen falpetrx in terrx aut rupium antris , qux aquis proluuntur , occur-
rit. Hunc in tcrris aur in fixis bencficio acris confici conjiciebac D. Du
Clos; nam acr corporibus pcrpecuo ficcis , auc fempcr madentibus non
adhxrefcic ; humore enim egtt quo rccincarur : fed aqua obftac quominus,
uc ica dicam , incorporecur cum fale qui iis incft corporibus. Complutcs
lapides mulciim falifpecrx acri expofiii prxbenc , nullus eft in lapidicinis
quamdiu cerra opcriuntur, in pulverem auc in fquamas fxpc fatiftunt. Sic
gypfum in cellis vinariis in nitri fpeciem eftlorcfcic.

III. lifdem indiciis aquam vulgo fepulchri didam nicrofuTi cfll- con-
jiciebat. Aquas percclcbrcs in Normannia v. de Forges diclas ferri vcna ad-
huc molli, fcu cnce primo , ut loquuncur , fetri efle iiuprxgnacas ex addi-

D

r6 REGI^SCIENTIARUM

Ann. tione pulvcris gallx , cx falc fupcrftite & fulphurco colligitur. N.im fuc-
1*67. cum parvi iridis dcnf.itum viridi colorc tingit : fpiriius falis ammoniaci
& ^8. nullam in iis effccit prxcipiutioncm •, pcrpaium lalis fulpluirci poft diftil-
Lcioncm exrrai^um.

I V. Aqu.-c Spadenfcs caJcm mcchodo cxaminati fuctunt ; Gporem aci-
dum &: fcrrugincum prx k- tcrcbant , accti rubri colorem galli addicionc
induebanc , nulla quoquc cx aftufione fpiticus ammoniaci hcti cft in iis
pricipiiatio. Poft diftillationem pulvis inftar fcrrci rubiginis ,ut in aquis
mox mcmor.itis , fal itidcm ferrugincus cxtracflus cft.

V. Aliquanto plus opcrx in probandis .aquis mincralibus pagi vulgo di-
di Vk U-Cotiite pofitum cft. Aqua in tontc fuo tcpida , ncdu quam diu
calidior perhibecur in foncis concha i li ab aliquo tcmporc agitata non fuit ;
tclx fubpingiics in fupcrficie extant, limus itidem pinguis & odoris bitu-
minofi , ubi fuic exficcatus.

Hxc tamen aqua aciditate fua linguim pungit: fcd cum gallx pulvcre
rubco colorc non tingitur. Spiritus falis amuioniaci inftillatus cclcrcm al-
bx marcri.x cftl-cit pricipitationem ; adeo ut viderctui h.iL aqua falc aci-
do, atquc , ut loquuntur , mcrcuriali imprxgnata. Et t.-imcn poft diftilla-
lioncm qui supcrfuit in fundo valis , pars icrc odtava aqux falla crat in-
ftar falis communis , non acida. Succus parvi iridis dcnfaius & inftilla-
tus colorcm cxruleum in viridcni convcrtit ; quod falcs fulphuiei prsftarc
folcnt. Exhalara penims aqua mulcum in fundo vafis cerri & falis appa-
ruit , faporis falfi, acrius linguam pungcbat quam fal communis , atque
ad falem tartari piopius acccdcbat : fil extraclus , una ciim olco vitrioli
ique lumulcuari vifus ift ac fi fuilTct fal tartari. Hinc D. Du CIos fuf-
picabacur fakm elTc bitumiiiofi cujufdam maiciix , non o!co(^' : nam
olcum huic aqux non innatac : fed eftinftar tctri bitiiminofi qiiam aqux
dilucre poftlint & pcnctrarc : adco ut cx illa pcrmiftione quidam oria-
tur feiin;nraiio & putrcdo , ac falina aciditas qux in lixivialcm .ibit fal-
fuj;incm. NuIIi falcs minct.ilcs tiiuam tfFcivcfccntiam cum olco vinioli
tfhciunt i fUes bituminofi vcg:talibus propiorcs & m.igis lulphurci tam
cum acidis pugnam cicnt.

V I. Huic aflinis vifa cft aqua c p'g3 S. Myonii diiflo allata , cum co
di(i:rimine quod cx galli pulvcrc rubcum colorcm inducrit,fcd guftu aci-
da crat. Multum falis fulphurci dedit, qui cuin olco vitrioli efferbuir. Sub-
limati folutioncm colore flavo inftar croci antimonii infccir , quod falts
fulphurci & fixi, ut f.il tartari, pr.rftirc folcnt. Oleum vitrioli huic aqux
nondum diftill,it.x aftulum cclcrcin excitavit motum, atquc innumcix bul-
luliper hor.r quadrantcm crupcrunt. Nihil cjufinodi vifum cll , cum olcum
viirioli aqu.B communi infufom fuit. Cclor illc rubcus cx adnuftione gal-
Ix potuic ex bicuminofo vicriolo , qualc cft in carbonc foflili , profi-
cifci.

VII. Mitto de aiiis aquis mincralibus qux tum probata: ftierunt , fulius
dicere : harum dotcs falibus propriis cujufque mincraiis magna ex parte
ttferuntur acceptx ; fpiricus cniiii vix fe produnc , aut fcparaiionc, auc vi-
ribusinfiiis. Scd in omnibus fcrc faicsinfunt, iiquc quos ccrnimus cfFc(itus

ACADEMI/E niSTORIA. L:b. I. 17

ereare poflunt. Mjgna quippe tft laliuni , ut mineralium vaiietas. Saltm eU j^tjK^
le primum & fimpliciflimum mixtum plerique Chymici aibitrantur. Tot mmer.
pene interra; grcmio funt gencra fa ium , quot mixtorum ; cx iis falcs mix-
ti & vaiic tvinperati in ap:at!s matricibus prodeunt. Acida & fulphurea ar-
tc Ch)mica in lales refolvuntur ; adeo ut fal vidcatur primiim corum cfle
rudimentum : cujufque mineralis primum ens , fal quidam eft qui aqua pra:-
terlabcnte diluiuit , atque aqua lUa mineralis fafta t,im varia. cfie potcft ,
cjuam fales ipfiquibus imprxgnatur. Sed minetalium p.irs forte minima nobis
noca cfl , uti 6f falium qui in terra dehtefcunt , quiquc perraro in mafl^is
concrcfcurt, ut fil gemmx & qui.iam alii fofliles ; ncc tcrrena: materias
nifi pcrpaurx , affulione aqua; calentis, feu lixiviis falc fuo cxuuntur, ni-
fi fotte qui falcs ad vits ufum idoneos prxbcnt , qualcs funt e.-e terrs
01:2 alumen , viniolum , falem petrK fuppcditant. Et quidem cx iis quK
probats funt aquis & ex aliis quae d.inccps funt cxaminatx , fales finga-
larcs prodicrunc : nccdnm illud ance compertum crat , terram lales aiKali
ptocrcarc , qui falibus plantarum lulphurcis tam cflcnt cognati , quam qui
repcrti funt in iis fontibus nominacis.

VIII. Quibiis mineralibus fcEtce fint aqux Pogienfes , v. de Foutues , in
agro Niverncnli, vtx fufpicari liccc ; non mukum acidicans prx fc ferebant,
nec injedlu galls pulvcris rubcum induebanc colorcm , & tamen ubi rc-
cens cft aqua , non parum rubet eo pulvere adjeclo. Cuni pofl; aliquot an-
nos illac itcr faccrcm , guflare volui aquam in fuo fonie qui olim perce-
lebris fuit , e.-moue vildc acidam pene ut acetum fcnfi.

Ex aliquot fpiritus falis ammoniaci guttis huic aoux inftillatis pricipi-
tatio alba & dcnfa fadta eft. Aqua exhalata, quod ri.(iduum fuit album cr.^.:
m folia didu<Sum & falfum , idque aqus communis ?i calidx afFufionc
diirolutum & filtratum ,fuccuni fiorum parv.-c iridts viridi calore tinxic ;
cum oleo vitriali nullam f^cic eflJervefcentiam , fed levem duntaxat frenu-
tum. Ex quo jjfta fufpicio firt aqu.mi illam mincralcm pcr terras bitu-
minofas tran.Grc , in quibus minus eft bituminis , fcd major vicrioli co-
pia. Nec valdc iunt diflimiles aquis de S. Myon , qux mox fimt commc-
nioratc-B.

IX. Aqux de Vichyin Arvernia percelcbres, non indiligenter fuerunt cxa-
minair. Plures in co oppido funt fontes alii aliis cali.iiores ; fed omncs
pene in eo conveniunt , quod magnam falis fulphurci copiam fiippedircnt.
Aqua fontis vulgo de ta grille didti odorcm ipargebat refinofum , lapore
ctat acidulo , nucis gaila; additione colotcm non mutabat , ncc fpiritu fa-
lis ammoniaci inftillato .-!lbcfcebat , fcd aliquot gutcis olci vitrioli affufis ,
ftatim bullulx e fundo vafis lublati funt , ut in aqua dc S. Myon. Du.c
hujus aqiix librx drachmam cuin duodecim granis matcrix , quxtcce tota
crat fal purus , ptibuere. Hic filcracus inflar falis tartari acer & lixivialis,
in humido aere liqiiefccns , cum olco vitrioli tumulcu.rri vifuseft; mcr-
curii fublltiiaci folutionem rubto colorc inf^cic : adeo ut fal iilc omnino
fic ex eorum gcncte qiii fulphurei dicuntur & fixi.

X. E.idem pcnc cft ratio illius fontis le grtmi Boulet di^li iii codcm op.
pido : fapor aqux erat acidufus , non ingratus ; odor icidtm bituminofusi

D ij

iS REGI^ SCIENTIARUM

Afiti. ciim galla paululum lubcfcerc vifa cft, liujusdui libi.r ciim aqua Scqua-

io6y. nx ejiifiUm molis aut voluminis colLta: 103. granis graviorcs icpcria: lunr.

iSc is. Poft diftilLtioncm m.igna falis copia iii fundo vafis rcfcdir , cujus (apor

accr iion multum a falc amnioniaco alicnus videbatur : quatuor libra: cx-

tillatx duas diachmas cum ftmifte matcrix falli ptibuerunt ; ac nonafc-

rc pars tcrrx crat ; fal coagulaius omnino lulphurcus cx allatis Ixpc indi-

ciis appatuit.

XI. Aqua itidcm caiida in fonte fuo d'Eves inj^r.ui ctat faporis & fcc-
tidi odons. NuUo fcrc indicio aut galla; aut falis animoniaci , vcl (ahs
lartari , vcl olei vittioli , aut vitriolo aut fale lulphurco impra:gnata ap-
paruit ; paululum erat gravior aqm Scquan.Tr. Extillata paium falis dcdit,
q'ii faporc fuo Cryftallum mincralcm refcrcbat , ifque ncc fuccum florum
parv.T iridis viridi colore infccit , ncc uUum motum cum oleo vitrioli cx-
titavit, ncc fubliinati folutiontm turbavit : cum lalc pctra: nnjor(.m habc-
bn aftinitatcm, fcd acccnfis caibonibus impofuus non fiilminabat. Id vc-
ro mirari fubit fakm hujiis gcncris qui guftu fubfiigidus Sc finc acrimo-
nia judicamt, in aqiia calida inctle ncc bituminofi , ncc fulphurca , cum
diverfa plane fit illius falis natuta ab eo qui iii aliis thcrmis dcprehen-
ditur.

XII. Complurcs alia: qui intcr mincralcs aquas vulgo reccnfcntur ,
variis probationibjs funt fuDjcdx , qu.T pcrparum falis dcderunt , ncc k--
ic ullis indiciis aut faporc aut galli pulvcrc , aut fpiritu falis ammo-
moniuci , aut falc tartari funt immutatx. Hujus gcneiis kicrunt aqux de
Bdefme in Uncllis v. le Perche ; octo hujus aqui libr.i: fcx tantum grana
falis acfioris dcdcrunc. Aqiia de Verherie prop; Comprndium nullum pc-
ne falcm rcliquic. Aqua AOitArfy in agro Bcllovaccnfi propc Claromontium
diftillata aliquancum falis cum fecibus tcrrcnis mifti in tundo vafis rc-
liquit , qiii cum olco vitrioli nullum frcmitum , aut partium motum tffecit.
Aqua dc Bdagni propc Sylvane6luin pcrpatum tcrrx- infipida; in tundo va-
fis poft diftillationcm reliquit.

XlII. Qu.T vulgo dicitur de fiv.nte Rtjne qualis Lutctix venalis cxtat ,
pulvcris galla: admiftione , aut fpintus falis ammoniaci inftillatione vix im-
mutata apparuit. Du.x circitcr libri poft diftillationcm fex grana falis actio-
ris pr.Tbiicrunt. Huic fili in aqur communi cxfokito aliquot gutra; olci vi-
trioli afTufa: citra ullam fcrc cfFervcfccntiam concrctioncm cffcccrc cum
fumo faiido , qualis cx miftura olci vitnoli cum fulphuris vcl antimo-
nii diirolutionc pcr fulphurcos falcs parata alfcrri folct. Sal ille non dif-
fimilis antimonii fali vifus cft , ciimquc cofdcm ctfcdtus aqua: illx minc-
ralcs & {al antimonii procrcent , hinc fortc fufpicari licct entc primo , ut
vocant , antimonii eas aquas i.iiprxgnaii. Std cum parum lalis iis irfit, fors
eft uc qiiinquc aut ftx filis antimonii grana in jufculo fumpta non mino-
rcm afFcrrcn: fanand.t fcabici aut piutigini utilitatcm , tju.im migna hujus
acMx copia. Aut ccric vis cjus foiiitan cfKcicior forct , (\ paric cjus ma-
jorc cxhalaca qiix nihil eft aliud quam phltgma inutilc , unus aut altcr
fc)'phus aqux potarctur. Sic cnim vcntriculo cncri non cftct , cumqucvis
Jjujus aqua: tota in falc quodam fatis fixo pofita fit , nihil mctucndum

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. I. i^

c-ft , ne forte hujus vires cv.iporatione inhingantur. Ita quidenn videba-
cur D. Du Clos , qui eam aquani perpurgando fanguini 6c humorum pu-
ticdini corrigenda; utilem eflc exiftimabat.

C A P U T VI.

^u^^dam circa calcii prdparationem rhj/Jia obfavationes
ftrftiingunttir.

I. T Neuntcanno !(5^8. vit in Phyficis eruditus , & in Architcdtutaexer- T)e

1. citatus tra6latum dc optima calcis pnparatione confciipiit , Q^Q.mcdee.
Acadcmix examinandum pribuit. Hujus ea fumm.a crat , calccm optimam

e faxo duriore jam diu c rupc aut fodina excifo , nec congelationi ob-
noxio paraii oportcre. Ubi coda eft, rccentior , gravis & fonora vctuftio
ri &: lcviori pixftrenda, quod partes habeat ardius colligatas, cum ex-
tmguitur, ftrcpitum edat, cum fumis cffcrvcfcat , cxtir.dta humidior i u ,
pinguis & candida , quod file rum abundct fulphurco , 5c fubtilr quodam
humore tanquam glutine partes devinciantur.

2. Cum autcm calx (lc ftru(5lurx omnis &: firmi & folidi velut fir-
mimcntum , illud c te communi forcf, fi lapides calcarii iiquc optimi
Lutctiam afpottati in furnis ad hanc rcm idoncis cxcoqucrentur : tum enini
calx longius ttanfvcdi vim fuam non depcrdcret, plus haberet falis, ea-
que adeo cum majori arers copia compingi pofltt , ncquc ea evenirent
incommoda qui fipe e calcis penuria in ftrudura sdificiorum confequun-
tur , ubi gypfum loco calcis adhibetur , adeo ut idificia fint brevioris
xvi , & cito fatifcant. Quo plus cft falis fixi in lapidibus , hoc duriores
funt & graviores : nam concretio omnis a fale potiflimum ducitur : is non
facile extrahicur , fcd poft calcinationem perft.it imniobilis : cum tcrra pu-
ra & ficca fit friabilis & malc compafta ■■, fal volatilis caloris vi ftatim
evanefcat , uti & humot crafllor qiu calore ablumiuir i lubtilis huraor ar-
dius cum fale & terra cohiret.

1 1. Itaque ii lapides calci conficiendi videntur optimi , in quibus nia-
jot eft falis fixi copia & fiibtilioiis humidi. Undc faxa e tupibus excifa,
qaxque funt firmiora , calctm prxbcnt optimam. Sic Lugduni muiales
ftrufturx , tamctd c terra tantunimodo compadx , calcc marmoiea incru-
ftatx omnibus acris injuriis diutilfime obfiftunt.

In vico nomine Champagne prope FontembcUaqucum fc invenifte quod-
dam faxi genus teftatur auttor laudauis, ex quo lapidcs Lutetiam ante ali-
quot annos afportari juflit , cx iis calccm omnium optimam cortecit,uti
variis experimeniis juflu IliufttilTimi Colbcrti fadis comprobavit. Contra
lapides illi quibus plus intll terrx &c humidi crallioris , quam lalis fixi
& fubtilis humoris , quiquc funt lcviorcs , calci conficiendi minus (unt
idonci. Hujus gcnehs cft gypfum , cujus fal nitrofus vim illam coagula-
triccm non habet. Unde hoc genus lapidis cotti incruftandis duntaxat mu-
ris ab acre tutis cft idoneum, Quidquid cnini in co tft falis fixi . humcrc

D i:;

50 REGIi€SCIENTIARUM

Asn. aqn.-E vel aeris fncile cxlblvitur, pcc patentes nicatus diffluit, tumque mix-
IC6S. tionis laxatur vinculum. Hinc fotte incruftationcs ex ^vpfo i2;nis calori
modcrato magis rellftunt , quAm qus c.x calce fien folcnc, quod fupctfluus
gypfi humor calorc ignis diftktur , cum in calcis & arcnac miftura , ca-
lor paulu'um intcnfur huniorcm ipfum cum fale pcrmiftum plus fatisra-
rcfaciat , mixtioncm adco ipfam diftblvat. Hinc gypfum vctus recoqui-
tut , ut diftlato humorc fup.rfluo fal vircs fuas antc depteffas recupe-
rtt.

III. Hxc fcre dc lapidum dclcclu difTcrcbn vir laudatus. Hos quoque
non rccens , fed ante aliquot annos c lapidicina cxcilos optabat , ut bcnig-
no Solis caiorc humiditas fupcrflua cxhakt, & falcs cx aere volatilcs fub-
eont qui cum fixis hciic conlociantur. In furnis ad eam rcm antatis lapi-
dei pnmiim Krni ignis calorr cxcoquantur, ne humor cralTlor lalcm voia-
tilem praepropcrc Iccum abripiat. Nam ignis vchemcntior bpidcs difrum-
pcret, ac fubinde memcndum foret nc lapidcs fornicis diflilitcnt. Jam hu-
raore illo crafTiore cxhalato nullum eft a nunio ignis calore periculum.
Quo cnim intenfior eft , hoc terrs & falis particiihs minutius divi.^it , quo
aptiores fint firmx compagini. Quin & illud veiilimillimum eft falem lig-
ni voLitilcm cum fale fixo calcis una conjungi.

IV. Quamobrem in codo lapidc tcrra, fal fixum & volatilc reraanent.
humor fubtilior vi ignis tantummodo rarefcit ; cuai fic oleo''x cuiufdam
fubftantix , non abfumitur ; cralTior verb qui ad lapidis compolitionem pro-
prie non pcrcinct , quiquc nulc cobarrcc cum aliis mifciiibus, omnino ex-
halat. Ncc l.ipidcs amplius cjuam quarta , aut ad fummum tcrtia fui pon,
dcris partc minui dcbcnc, fcciis calci conficicnc.-e minus funt idonti, cum
falc fixo dcftituti , cerra tantum leviorc & humore ccnftcnt.

V. Excofti lapides fi non fti:im exttnguantur , quod f.;du optirnum
cflet, in doliis accuratc occlulis Sc in ioco (icciori funt rcponcncli ; idquc
imprimis cavendim ne aeri pateat aditus. Hic enim dum apcitos mcatus
fubic, fales commovct. humorcm diluit , & mngna cx parce iccnm .ibtipif,
tumque cxcodi lapidcs in pulverem .ibeunt , ncc quicquam fcie •.efljt niii
caput mortuum. N.un pulvis illc tcfiduus cum aqua pcrmiftus vix crmca-
Ithcir. Ec t.imcn ftrud;orcs aut lapidarii calccm lir crtciriftim & debilita-
tam cum eadcm arenje copia pcrmifccre (blcnt, ac (1 ca efllt optima, tum-
quc arcnatum conflanr malc (ibi cohircns , quod ubi parum dchilcit , fta-
tim ulcro dil.ibicur.

Quocirca fi ficri poteft , qaamprimum calx extinr»uenda co quo norunt
ariiftccs mo.1o. Non cnim aquam affundunt Inpidibus ; fed loco cxcivato
tanqnam cratcri aqua rcplcto lapidcs (ingillatim imponunt. Quod (i iplTs ia-
pidibus aqua aff"underctur , i)xc faks tantummodo comuiovcrcc , qui una
cum dcnfiori fumo cxhalarcnt. Siquidem aftufa paulatim aqua non fatis ha-
b:t virium ut tumultuantcs (alcs comprimat. Unde calx ipfi , dum cxtin-
guitur , indtfincnter & ubiqiie tudicu'is aut contis vulgb des Bouloirs cft
agitanda: feciis ubi dccft illa agita;io, fale prx aqui frii^orc cxcitaco &
cxcandefccnte , ncquc ab ca opprcfl^o, calx ipla in lapillos duriorcs itcrum
concrcfcit , tumque calcem combuftam minus apta voce appcllant.

ACADEMI^ HISTORIA. L i b. I. 31

Diu Sc multum calx commovenda & magna aqui copia affundi finepe- Jye
ficulo poteft ; tantum enim caix ipfa aqua: capit quantum fatis cft. Affu- Calce.
fione aqiii & jugi motione cavetur ne crepitando partem fui falis amittat,
dum cnim aqua illius (ubit meatus , nimium rarefccns cum impetu obi-
cts revellit, & fal fubtiiior per apcrtas rimas erumpit.

Extincfta; calci magna aqux copia luperfunditur , qua; falcm fubtiliorcm
retinet , dum cremoris inft^r is aqux innatat, adeo uc falium & aqua fiat
accurata permiftio.

V I. Sa:pe cxpertum fc admonebat quofdam lapides , quique optimam
fuppcditant calcem , cujufmodi ii funt qui in vico Chamj/agne repcriuntur,
diu fervari illxfos , atque intcrdum cvenirc ut per ditm intcgtum in aqua
fiigida citra ullum caiorem perftcnt , quafi crudi effent & non coili , fed
aqua; fervidx impofiti ftitim vircs fuas exerunt •, quod fo.te proprii falis
fubiili qu-.d.MTi divilionc denfiorcs fadi humorcm cxtrarium non f.icilc ad-
mittanc. Calx extinfti lic ccrra teguur,ut nihil in c.im g .ido auc humido
aeri liceac. Quo vetuftior , hoc mclior ; nam Icnta fcimcntationc , & in-
tcftino partiiUTi infenfibilium mocu fic fabtilior. Quam ob rarioncm olim
Romani calccm ance tricnnium excindam araificioium fubftiudionibus ad-
hibcbjnt. Sic arcnaca auc ccemcnca in fundamcntis xdificiorum lapidibus
ipfis duriora ccrnuntur ; arctius enim fil humidior cum arena fibi c^gnata
cohxrct. Excipiendx tuTicn func fubftiuftiones in rqui , auc in humidioii
loco tidx, quibus ca^-x viva & reccns excinifla cft adhibcnda- Sic cnim
adhuc incalcfccns, quancum fibi fatis cll humoris cipic , tum brevi cxfic-
cata aliuiTi humorem non amplius exeipic.

VII. Arcnx altetum tantum luia cum calce citra .nqux addicionem pcr-
milcetur : hxc enim vim fjlium dcbilitat. Idquc in ccemento maximc tc-
ncndum : hoc cuim ignis ardoribus cxficcatum aquim avidiijs injbibit, quam
cilx ipU , qu.T pinguior cum lit , una cum aqua non tacilc mifcecur. Jam
ubi exficcaLur cocmencum , id porofum fic & minus tenax ; fcd calcc can-
tummodo dilutum corpus elficit foiidum iSc impenetrabile , quod in aquis
ipfis diutiffimc petftar.

VIII. Romani tres parces arcnx fluviacilis , quatuor illius arcnx qu.x cx
tcrr.T profundo eruicur, cum una parcc calcis pcrmifcebant , quod ca cfiet
optima. Quo autem tenacius fjret arcn.-.tum , aliquot ante diebus id par,i-
bant , uc paulatim fcrmentcfccret. Quin & tcrtiam pancm tcftarum c la-
tcrculis interdimi adjiciebant ; ex quibus optimum fit ccEmenmm. Arcna
recens effofla ne aeris humorc diluatur, qusque manibus contrcCt.ata ftre-
pitiun edat, fubrubri coloris ucendum eft. Nam fal cum afpcrioribus hu-
)us arenx partieulis ariftiori vinculo cohxrcc , quam fi mollior fit & lub-
tilior.

IX. Hanc dc calcis prxp^.ratione & ufu difTcrtationcm vchcmenterpro-
barimc D. D.Peraulc & Du CIos : aninudvcrfiones c.-imcn llus fcriptis cra-
diderunt. Et quidcm D. Perraulc qus finc concretionis & firniiratis cau-
fx paucis cxpofuit. Hoc enim argumentum poftea in fuis tcntaminibus Phy-
ficis ubcriori ftylo cft perfecutus , ubi co. gulationcm omnem & firmita-
tcm cx principiis mcchanicis dcdiixit , non ex :,iomis ham.uis quasindit-

u REG1;£ SCIENTIARUM

Ann. lolutione difruptuni in putab.it. , quod u;iquc .-itomorum nnnirac omnino
i66S. rcpugnat . fcd cx panium figara, motu 8c tcxtura. N;c Clismici qui fa-
lcs coagulationis piincipia conftiiuunt , huic fcntcntii advcilintui. Salcs
enim vocant dura quxdam & folida corpora , qui firmitatc & tcnuitacc
(ba facilc cum aliis corpotibus pctmilccntur , corunirjuc coagnlaaoncni pro-
movcnt. Ex lis alii lunc fubtiliorcs , alii cralliorcs •, illi fi foli fint , vij:
fatis firmam comp.idioncm efficiunt , uti nec laits fixi & cralli facis
finc pcnctrabilcs , ut partts omncs corporis fubcanc : undc una ambo con-
^unguntur, ut compadla & hrma cfficiant corpora.

X. Cum igitur , inquicbac , hpiJcs cx quibiis calx tfficitur , fint duri,
tc folidi, ubi ignis ardoribus dilfolvuntur , falcs volatiles cum fixis antc
conjundi mr.gna cx parte avolant , fixi cum tcrrcnis corpufciilis utcunquc
confociantur , Si milc compaclum cfficiunt corpus innumcris poris jicrvium,
quos fpiriius fulphutei tclinpunt. Extinclionc ipfi falcs fixi antca cum
tcrrcnis partibus cohxrcnces pra: fluidit.uc fua cum falc volatili lupcrftitt
una conjunguncur , 8c arcnolis corporibus ar(flius adhzrefcunc , ac dc-
mum fales afTufionc aqus prae'ipiti motu agicaci calorem procrcanc.

Arena: corpufcula 8c plana &c cerfi facilius cum falibus calcis aggluti-
nancur, quam fi Ipongiofa clTcnt & ccnui.i. Hinc muri calcc illiti (uper-
ficics cradiu tempons indurcfcic , quod falcs cx aifrc volaciles corpoca cal-
cinaca fubcant , & inancs mcatus occludant.

X I. Quo calx cxtinda dituius adcrvatur , hoc mclior cft ; cujus rci Vi-
truvius hanc affi:rc rationcm , qi:od complurcs calcis rccencis parces noi\
ex omni parte fint extinila: : undc non lapilli modo , qui fenfu ipfo pcrci-
piuntur, fcd complurcs ctiam filis paiticulx longiori cgcnt temporc, ut
diHolvi pollinf, fecus falcs fixi cum tcrrcnis particulis colligati niancnc >
ncc moveri polfunc, quod aliis f.Jibus focientur. Id vcro fluidicas tan-
tum aqu.-E prarftarc potcft. Cum tanicn calx cx lapidibus minus duris pa-
ratur , tum recens cft adhibcnda : nam cito excinguicur, caque fi diucius
aflcrvetur, viin fuam amittic. Q^od non evcnit , ubi lapides func durio-
res ; in his cnim cxcoclis complurcs func falis particul.-c cum tcrrcnis at-
iftiori vinculo dcvincftx , qux diuturnam fcrmcntationcm fuam tucntur,

Ex quibus ilkid cfficitur calcis ufum non cflc difllmilcm faxi duriffimi
fufioni , qu.x" iJcirco ficrct, ut cum aliis laxis facilitis conglucinati poflct:
priftinam vcro duriticm £c foliditatcm quam ignis ardoribus amifcrat , fi-
bi rcrtiiuit , ubi cum arcnx lapillis (olo contadii adh.Trcfcit. Ifta qui-
dcm D. Pcrault circa ufum calcis & Audtoris diflatationcm annotavit.
Hoc utiquc non faciic conccdcrem , falcs volatiles cx arena in calccm
cour.Tieare : fcd fortc ad mcchanicas affi:(ftioncs confugcre fatius forct. Cum
cnini arcnx grana hnt pcrpolita, atquc ut cryftalli ptllucid.T microfcopio
confpiciantur , illud fatis cft vcrifliniilc falcs calcis in aqua fufos Iiis Ja-
pillis , quorum fupcrficics funt compknati & ttifx, pcrtinaci contadlu
adhircfccrc. Vtrum hoc loco non quid nobis , fcd quid aliis vidcatur ,
cxplicandum fufccpimus. Qux in candcm din'trtationcm animadvcncrit D.
Du CIos , mox fubjiciam.
XIII. Poftquam hujus diflcrtationis argumcntum &c auifVoris confilium

coroprobavit.

ACADEMli£ HISTORIALiB. I. 55

CDrn[3rob.ivit , filcm fixum lapidum Sc concrctionis principium, ut com- Phy/i-
paftionis in fubftruilionibus cffcftricem caufam non inficiatus , illucl op- ca.
Xii\'e\. , ut hujus falis dotes aut qualitatcs Au(ftor difTcrtationis cxpli-
caiius tradidilFct. Ncque id fatis erat falem coagulationis in lapidibus prin-
cjpium conftituere , aut docere faxa duriora uberioic file donari : noii
enim cx duris quibufque lapidibus c.ilx efficitur, quod non aliunde quam
ex varietate (dium oriri pottft. Nam lapides alii funt afperi &: aicnofi,
ut cotcs & (iliccs , quibus conftraiaE funt vix ; alii funt argillofi, ut mar-
mora qn* prrpoliri prilunt , quxque cx aigilla indurata conflari vidcnturj
alii molliores & rragis crctofi. Non c filicibus aut cotibus quibus gladii
cxacuuntur, neque ex lis lapidibus qui viis municndis adhibentur , calx
conhcitur, fed cx fixo 5c marmore ■, tamctfi in illis non minor fit duri-
ties , nec minor falis copia : adco ut diverfa fjlium gencra hanc lapidibus
pra:h;ant difpofitioncm.

XIV. Cuiii autem fales alii fint tulf hurei , alii acidi & mercuriales, ut
loquuntur , ilh in calce funt ubciiores : nam fulphurca mineralia diflol-
vunt , uti & falts AlKali e vcgct.ibilibus cxtradi. Hinc calx tcrris ftcrilibus
fcitilitatem aftcrt , ut Marga , qiia: cft quoddam argillas genus, Quin &
fupra innuimus fale tartari (ulphureo certa ratione prxparato , & cumStam-
penfi fabulo permifto , aquani in lapidis formam concrefccrc. In calcina-
rionc lalem infitum lapidibus , illius acccfllone qui lignis incft , multum
augeri ex iis qua; fuperius allata funt txpcrimcntis circa mincraiia fulphu-
rea & calcinata facile intclligitur.

Calcem txcodam aeri cxpofitam dcbilitari conftat , non quod magnam
flii falis partem amiferit, cum illud cxperientia fc comperifTe aflerat D.
Du Clos majorcm falis copiam c calcc per aliquot menfcs aeri expofita,
quam e rectnti extraftim a fc fuiire : fcd hoc commune cfTe ait falihus
fulphureis , ut in aerc cxfoluti proptiam velut indolcm exuanr , dum il-
lud quod tcrreftre eft & ficcum , quodque ad coagulationcm pluriraum con-
fcrt , a falc fcjungitur , & in pulvcrcm fatifcit.

Quod audor fnbjicit de afrcrvanda calce , poftquam extincftacft, ratio-
ni confonum plane vidctur. Occulta enim fcrmcntatio hujus falis lapidi-
fici in molliori c.ilce magis promovetur , quani ubi una cum arena cxfic-
cantc eft petmifta, Scd de calfis natura & ufu magis cx occafione quam
cx inftituto h.-c. di(ft. fuerinr.

XV. Incunte anno 1668. variae animilium difTcdiones dOix ac cercbri
ftrudtura imprimis cxaminata. Plantarum nonnulla: dtfcriptionts a D. Mar-
chant in icbus Botanicis admodum excrcitato Itfta: funt. Camelus diftcftus
fuit magna cum tura, aijus hiftoria publici poftca juris fada cft.

D. Hugcns experimenta quaedam fecit in machina pncumatica quam an-
te aliquot annos D. GcriKe Magdtbuigenfis cxcogitaverat , cjus fttud:u-
ra fibi rcfcrvata. Hujus machins P. Schottus mentionem fecerat. Sed D.
Boyle illius artificium detcxit, multa huic adjecit ad ufum faciliora , no-
va & prxclara experimenta una cum machinx dcfcriptione anno i66\. ab
co publicata non mediocrc lumcn Phyficis rtbui intulcrunt. Brevipofttcm-
pore D. Hugcns nobilis Batavus prxclaris inventis & fcriptis toto orbc

E

34 REGI^ SCIENTIARUM

Ann. cclcbris lianc macliinam ficpcrfccit, ut ufus illius lont^c fit facilior. D.
i66S. Homberg nunc Acidcm\T focius cam niachinam , ut a D. Gcrikc- fuit cx-
cogitata , fic abfolutam cffecit , ut omnis gcncris cxptrimcnta in illa lon-
gc pctfc(5Viori modo fiant. Scd ea de rc idonco loco diccmus.

Ncc nccclTc cft qux facba funt in Acadcmia cxpcrimenta fingillatim
rcfcrre , cum ea fint nunc tcmporis pcrv.igata. Hujus genctis fucrunt fj-
ni exhauflo acrc cxtindio , fpiritu^ vini cbullitio , vchcniens cupri in fpi-
ritu nitri poft cxtradhim acra dinblutio & cffcrvcfccntia , qui fubcuntc
acre longc phciciior erat.

Ac dc Phyficis expcrimcntis qus anni 11^67. dccurfu , & incuntc anno
i6^S. ufque ad Paichale tempus iunt fada fatis multa diximus i nunc dc
Mathcmaticis diccndum, (cd majon brcvitatc. Nam complura cx lis quc
tum temporis flierunt in Geomerria, Mcchanicis & Dioptricis propofita,
aut pubhci juris taifta funt , aut inopcnbus pofthumis qui D. Dcla Hirc
fiimma cura &: ftudio collcgit & cxpcndit , quxque anno 1633- Typis Rc-
giis cxcufa funt , magna cx parte continentur.

SECTI O TERTI A.

De Jjlronomkis Obfervationibus.

Ann. 'T7 Phyfica ad Mathtfim , ut ad difficiliorcm fcicntiam progredimur, ac
1667. X-/ ptimum qu^E annis 1667. Sc 166S, fucruit oblervata, aut invcnta ,
ftri(flim attingenius.

CAPUT PRIMUM.

De rtbus Aflronomicis qu£ anno i66j. in Academia
difiujfn fniTunt.

I. /^ Um omncs Mathematicx difciplina: ad vit.v cultum , 5r ad earum
V^ rcrum quibus umntur homincs , tacultatem fint pcrutiles, tum Af-
tfonomia pcne ncccffaria gcncris humani (bcictati fcmpcr tuit judicata. Hanc
miprimis coluerunt ChiiJ.ri, /Egvptii, Arabcs, Pcrl.x, ac Sincnfcs ctiam-
mim in ca cognitionc 6c lcicntia ftudium omnc (uum ponuiit. Hix Chri-
ftiana- rcligioni aditum ad illas gcntcs munit , qua quidcm dc rc alius
erit diflcrcndi locus. Nunc vcib quanta cura & ftudio h.xc nobilis (cicntiain
Acadcmia exculta fiietit , dicendum nobis cft , dudto ab iis cxordio qur
minus habcnt fplendoris , fcd qui fi ncgligas , non crit majoribus lo-
cus.

II. Dua: fiint omnium prima: obfcrvationes Aftronomica; , qua: rcliquis
ut fund.imcnta fiibftcrnuntur , linea mcridiana & poli altitudo : ab iis ita.

ACADEMI^ HISTORIA. L i b. I. 35

quc incipiendum duxit D, Auzoutj cum viveret vir omm gcncre dodri- ^ftro-
nx prariUns. Cum autcm utraquc obfcrvatio variis fieri modis poilit , nomkit
primo loco habcndi funt ii qui cx aliis prioribus in quibus crrandi eft peti-
culum , non pendcnt. Hujus generis eft Poli altitudo qua: ex maxima Sc
minima ftcl!aE polaris aut altcrius ex iis quae nunquam occidunt altitudi-
ne meridiana, vel in eadem no(5tc , vcl etiam poft aliquot mcnfium intcr-
vallum dignofcitur. Nam ut norunt omncs vcl mediocritcr ab hac lcicn-
tia inftiud:i, ipfa poli ahitudo intcr utramquc eft mcdia.

Die quinta Januarii anni i66i. D. Buoc obletvationes fuas altitudinis
Poli die 30. Decembris in horto Bibliotheci Regia: taClas Academiae pro-
pofuit. Scxtante ufus cft cujus radius crat fex pcdum ; ex maximi
ftclli pokris &: minima ahitudine , Poli ipfius akitudinem48.gr. 51. m.
invenit, diftantiaftLlla; polaris a Poloinvcntaeft 2. grad. i8. m. i^.fcc. D. de
Roberval candcm ferc ftella: polans a poio ipfo diftantiam rcperit, crro-
rcm tamen nonnuUum ex pinnuLi male collocata irrepfifle poftea compc-
rit : atque haud fcio an retradtionum tum habita fuerit ratio , quam D.
Caffinus ftellam polarcm uno minuto ultra quam par fit, attoliere deprc-
hendit.

III. Sic linca mcridiana ftclli alicujus fixE bencficio frtis accurate de-
lineatur , cum cjus ftclLx altitudincs dux fibi a^qualcs fumuntur , in xcpz-
li a Mcridiano diftantia. Nam Onentali ptiniiim , tum Occidentali azi-
mutho in plano horizontis utrimque notato , qui ab iis comprehenditur
angulus bifariam ted:us lincam mcridianam pra:btt.

Unani e fixis qux intcr polum muiidi & Zcniih noftrnm pertranfir , fe-
ligi commode pofle admoncbat D. Hugcns; una v. gr. ex feptem majoris
LJrfac circa menfcs Martium &: Aprilem his in regionibus huic rci eft ap-
tiflima , fi extrcmara cauda: cxccpcris, qux ultra Zcnith excurrit. Siib fi-
nein Augufti eam itidem quac in Ctphei humero fita cft , aut depiquc fub
initium Novembris tres aut quatuor CairiopcT ftellas in e:inidem rem ad-
hibcre licet. Id quoque circa folftitium iftivum, cum Solis declinatio pe-
ne cadem manct , commode ficri poteft. Tum enim Azimutha Solis ra-
diis , aut ftyli unibra facihus dcfignantur.

IV. His bene conftitutis ftcllarum fitus & pofitiones facilius dcfit;nari ,
& cceleftis globus longc accuratius quam folct dclineari poterir. Quod ut
citra erroicm fcnfibilem conicqui liceat , ftellarum afctnfiones redx , &
carum diftcrenti.t , necnon & earum declinationcs, horologii ofcilLitorii
ope fcu penduli a clariflimo Hugenio ante aliquot annos inventi , perfpe-
€cs: habeti debent. Qua id tationc fieret , adhibicis filis ad pcrpendiculum
fuper horizonttm ercitis ex triangulorum Sphxricorum analyfi ipfc de-
monftravit. Eadcm penc methodo qui 6c quanta fit Atmoipherx refrac-
tio in quavis altiiudinc Solis dignofci poflc oftendit. Dcmonftrationum fe-
riem cxfcriberc longum effet, 6i ab inftituto opere alicnum.

V. StcIIarum loca variis modis rcftitui pofle inter omnes convenit. Pri-
mum fi Sextantis ope inter duas ftellas illuftrcs diftantia fumatur , tumalia-
rum ftellarum diftantii ab una ex iis duabus prionbus capiantur. 2. Si al-
titudinis jncriciianx & afcenfionum rcsftarum difFercntix fumantur , idquc

Ei;

jtf REGI/ESCIENTIARUM

Ann. pcncluli bcncficio, j. Si poli altitudinc cognita, ftciUrum altitudincs & azi-
1666. mutha obfcrvcntur.

&i.6j. Die 18. Dcccmbris anni \6S6. D. Auzout Epiftolam mifit ad D. Ol-
demburg Rcgia- Socictatis Anglicani Secrctarium , in qua rationcm ob-
ff rvand.i; diametri cujufcjue plancti accuratam cxponit , quavc methodo pa-
railaxis , ac diftaniia Luni a tcrra invcniatur : fimul & caui.im affert cur
in poftrcma Eclipfi qui mcnfc Julio contigcrat dijmctcr Lun.T a D. Hc-
vclio major od:o vel novem minutis fccundis vifa fucrit quam in ipfo
dcfcclionis initio , aijus Epiftoli iummarium in Diario Anglicano mcn.
lis Januarii anni 166^7. exlcriptum eft.

In ca quidcm Epiftoia primum admonct fc una cum D. Picard in id
incubuillc ut Solis & Luni di.imctros accuratiote , qiiam qui haclcrus
adhibira fucrit , mcthodo , obicrvarcnt. Quandoquidtm diamctri ad mi-
nuta ufquc lccunda dividuniur , & lungitudo pcdis in jooo. partes ita
ab iis fccatur, ut vix unius partis crror polfit obrepcre, ac penc id pro
certo habeatur non amplius }. vel 4. fccimdis in dimeticnda Solis.mt Lu-
nidiamctro aberrari. DiamcterSolis in Apogionon mmorji.m. & 57. f. in-
vcnta cft , & in Pcriwio non ampliorvifi cltqiiim 31. m. 4J. (. Lunx dia-
meter nunquam fcrc minor ij. m. 40. f. nec major J3. m. nifi aliquot min.
fecundis.

In aiia qui paucis poft dicbus fcripta cft ad eundtm Epiftola ,obferva-
tionis a D. Hevelio fatti in poftremaSoUs Eclipfi eandcm caufam affcrt,
quam protulimus , ac lubinde notat contra futurum fuilfc , fi Echpfis fub
vcfperam contigiffet : tum enim Lima inftiior fuillct circa fincm Etlipfeos,
ac proinde minor vifa clTct cjus diametcr.

Utriufque hujus fcripii occafionc Micromctri origincm &: ufum dcfcrip-
Iit D. de la Hire , in co opere quod anno i fi^gj. Typis Rcgiis cxcufum
tft, de variis opufculis qui Acidcmici divcifis temponbus clucubraiunt.
Illud memoria poftctitatis dignum annotavit , hanc dimctiendi pianetatum
diametros rationtm pcr rtticuium in loco tubi appofi,um,jam antca ex-
cogitatam tiiiirc. Scd id habet incommodi , quod quadrata inter fila com-
prehenfa , quique anguUs dimctiendi infcrviunt , non adco cxiiia ficii pof-
fint , ut imagines corporum intcr aliquot fila acturatc lint comprchcnfi.
Undc quod occurrit ex gr. pars corporis tcrtia vcl quarta , judicio qiio-
dam vis imiginatricis iftimatur.

Quod itaquc deerat rtticulo ut rcrum objcftarum imagines ftmpcr in-
tcr duo fiia ("ctica aiit duos c.ipillos , vcl lameiias toti effcnt compichcn-
fl , & fiioruin diftantii tam minutini fortnt divili , ut ad lecunda uf-
que pcrfpctti cflc poflcnt, illud .1 D. D. Auzout & Picard poftca ex-
plcium fuit.

lils machinula ufus cft qui patvi cochlei ope capillos aut lamcUas fic
promovet ut paralleiifmum cum aiiis fixis fctvcnt , atquc ita rctum oli-
jccflarum imagines intta duorum crinium inictvalla toti concludantur. At-
quc h.TC coclilea tres v. gr. cfficit circuitus , ut filum unius linc.x pro.
movcatur. Vtrum & illi filorum diftantiam dim ticiidi ratio cxquilltam
ijiachini ftruclutam poftuiat , ac fubindc mctucndum cft nc crebris motibus

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. I. 37

tandem attiua minus fiat accurata. Unde D. Picard aliam dimetiendi in- Aflro-
ter capillos diftantiam per microfcopium excogitavit viam. numicit

Haiic in rcm ufus cft regula in partcs 400. divila , eaque erat unius
pedis j mm microfcopium adhibuit quod co ufquc producctiat , dum re-
rum imi^incs fcxagies augeret , quod fiftu facile fuit fexaginta panibus
in regula^ defii;na'is , & uno oculorum in microfcopium intento , dum al-
terius oculi ope fcxaginta partes reguix confpicercncur , & utta;quc nug-
nirudines xquales inter fe apparerent. Tum enim illud perfpicuum fic,
fic difpofuum microfcopium rerura iniagincs fexagies augere in eadcm di-
ftantia.

Quibus ritc pcraiflis cum imago intra duo fi!a plane intercepta ju-
dicat i fucr.u , reticulum rcgulx ipfi cft applicandum , & per mictofco-
pium intucndum quara regulx divifijnem attingat. Rcliqua loco citato ope-
ris nuper editi dilucidcexponuntur.

VI. Ac nobis pene exculerat Eclipfis Solis qux dic 2. Julii anni \666.
in xdibus D. Colbert fumma cura fucrat obfcivata a Math^.miticis lupra
mimoracis D. D. Hugens , Ruberval , Auzuut , Fienicle , Buot. Hi nam-
que tum tcmporis jam una conftuutis dicbus in Bibliothccam D. Colbcrc
convcniebant.

Cum ii cunda qux opus erant ad obfervationcni mm cclipfis lunaris ,
qui dic 16. Junii, tum folarit qux 2. Julii futura erat , ccmparaflenc ,
Cffilo nubibus obdudo Lurx dcfcdio vidcri non potuic ; eam tamen in
Icalia juflu fcrcniftlmi Principis Hccrurix Leopoldi , hora 7. 34. min.ob-
ferv.icam refcic D. Payen in Ephi.mcrid. Eruditorum dic 6 Sepccmbris
eius anni , ubi nonnulla cognicionc digra commcmorar. Ea fiiit horizon-
talis, qux raro fub oculos venic, adeo uc Sol & Luna fimul confpician-
tur in horizoncc. In hac Lunxdcfccftione nubcs horizonci finitimx Solis auc
Lunx confpcdum oculis lubduxerc ; acque hoc Phxnomenon pcrparumdu-
rat ; unde rres tantum cx omni hcmincim mcmoria cjulmodi eclipfcs ob-
fetvatx memoranmr.

In Adis Academix mcnfis Junii anno i^jz. illud a D. Caflino me-
moratum invcnimus, magnum Hctrurix Ducem Aftronomos in divcrfa mi-
filfe loca qui cam Lunx dcfcdionem obfervarent, atquc iis folis qui milll func
in patvaiu Infulam , qux Gorgonia dicitur, tcmpus fivilfc, citcrisobdudum
ccelum obftitilfe quominus horizontalcm illim eclipfim cernerent.

Solis autcm ck.fei5tio die 2. Julii hora quinta mamcina 43.111. 20. fec. inccrpic.
Maxima fuit 7. digitorum & 56. m. phafcs omnes accuratiflime funt obfcr-
vatx : cx quibus dumeter Luri paulo rninor Solis di.imetro , aut faltcm
.xqualis appaiuit, cum cabulx Aftronomic.T, Solis di.imccrum minorcm quam
rcvcrafitcxhibeanr. Namin Apogxoeft 30. m. 35. fcc. cum Kcplerus & alii
30. tantum ei minuca tnbuant. Sic di.imetium Lunx jufto majorcm efii-
ciunc.

Ec quidcm die 8. Julii cum Luna cflcc perigxa & in prima quadratura,
circa horam odavamcumfcmifle, diamercr cjus vifi cft 35. m. die 14. cum
clfccin mediafui longitudine, fuic 31. m. 55. fcc. diezi. cum cflccapogxa cir-
ca certiam a mcdia nocle hotam 29. m. 50. fcc. appaiuit. Atque in dimccicndis

E iij

38 REGI/ESCIENTIARUM

A.VN. Luni diamctris rcfradionum habica eft ratio , qiii a plcrifquc Aftroromis
15(>7. ante ncglcdi fuit. Qu.i rarionc dunictri Solis & Liir,x nultiplici fili aut ca-
pilli in f-bco tclckopii aptaci citta crrorein dcfiniri pciriiit, fcripto publi-
co tum vulgatum cft ; & anno 1667. a D. Galloys in Eplumcridcs undcci-
mas ejus anni rtlatum , ubi machini hujus defcriptio brcvitcr & dihici-
dc cxponitur , caquc , ut diximus , in opcre nuper difto fusc dcfcribi-
tur.

VII. Toto dcRdionis tcmpotc Lunx citcunfcrcnria tclcfcopio .rquabi-
litct rotunda & nigra , nufqu.jm protubcrans .npparuit , ita ut nulla atmof-
phita Luna: circumfufa vidcatur.

Qui in horto Bibhothcci Regii fcxtantisopc Sohs alrinidinem fumcbant ,
circi mcdium eclipfis ttmpus frigidiufculum cxpciri funt, t.mctfi vix quif-
quam ante non admonitus vcl domi , vcl in agro Solcm d. ficcrc advcnif-
fct. Cum cnim partcm Solis dumjtri paululum dimidiam.ijorem, Luna tc-
gcrct , vix oculi eam luminis diffcrcnti.im pcrcipicbjnt. Sed longc alia cft
caloris ratio : unde fpecula uftoria ad cam rcm par.ita circa mcdiam cclip-
- fim minorcm comburendi vim habuerc, quam circa initiiim acfincm: Iig-
gnum quidvm incendfrunt, fcd citra flammam , & chartam albjm inHjm-
mare non potucrunt. Idem cnim contigit ac fi fpcculum piimo tota fuper-
ficie, mm parte cjus dimidia tctccfta folis radios cxccpilfct.
^ VIII. Cum Obfervatorii Regii locus ],;m circc dcfignatus, c6 Mathcma-
tici II. Junii anno )66y. folftirii die fc contulcrunt , ut lincam mcridia-
nam in bpide quadrato ad eam rem dcftmato, & cura D. Couplct col-
locato dclincarcnt. Duplicis Scxtantis ope ocTro Solis altitudincs & odto
azimutha ante meridiim, poft mcridicm quoquc folis altituaincs fumpti,
& azimutha totidem qu.c ptioribus refpondcbant. Qu,i quidcm rationc oc-
to linci meridiani fibi mutuo patallcli funi delinciti ; dui tantiim ex
iis paululum verfus Occidentcm , quancus fcrc eft apcx circiri, ad fc mu-
tu6 inclinalnnt ; trcs ex iis lineis p,nil6 alrius lapidi funt incife , ut .tdi-
ficii htus ad cccli plag.is , ut par cr.it, componcrctur.

Acus M.ignccica his lincis applicaca paululum ad Occidentcm declinare
vifa cft, fcd non ampl:us quam 15. minutis 2b his dcfledcbat.

AlritudoSolis meridianafi^. grad. 41. m. rcpcrta cft : tx qua fi fubduxe- -
ris 2}. gr. 30. m. ( fi ca fii vcra dcclin.ario folis, ) r(.ftjbiint ^8. gr. 49. m. pro
altitudinc poli , feu loci illius laricudinc. Quod fi dccluutio folis fit ly
gr. 29. m. in Ob(crvatorio poli altituJo erit 48.gr. 50. m. vera nimirum,
non app,irens tantiimmodo.

Eodcm anno Obfcrvatorii fundamenta jadla funt , quod teft.-itat numif-
maristuniincifi infcriptio his verbis :

Sic itHf ad Aflrit.
Turris fidernm SftCHUtoria.
Anno M. D C. LXVIL

ACADEMI^ HISTORIA- Lib. I. jp

metri -
C A P U T I I. ca. '

De rch^s Ceometricis & Mtehamcis.

^- ^^T On decebac Gcometriam &c Arichmcticam , quibus Mathcfis to-
JL^ ta innitiair , quxquc in dics novis inventis locuplctantur , inho-
noratas pr.rterirc : pcrpauca cx iis qui a Gcometris propofita fuere & de-
monftrata lcvitet attingcmas, quod inter Mifccllanea , aut opera pofthuma
Acadcmicorum Typis Rcgiis magna cx parte jnm fint excufa.

Hujus generis funt ca qua: de iriargulis Spha:iicis Sc Rcdtar.guUs funt
demonftrataa D. D. dc Robcrval & Frcnicle. i. Dcmonftraiio rcguli dc
maximis & minimis a D. Hugens propofita & nova m.thodo cxplicata.
3. Ejufdcm regula dc inveniendis Logarithmis nuilto com,-ciidi^.fior qu.lm
pervulc;ara. 4 Rcgul.x ad invcniendas tangcntcs Irncaiuai curvatum. j. Ra-
tio triangula Sphx-rica rcfolvcndi.

I I. Tradatum quoquc Mcchai:icum de centro gravitatis jam antc mul-
tos annos elaboratum cxpofuu D. dc Roberval. Idem propofiiiones quaf-
dam de invcnicndo mukarum magniiudinum centro gravitatis, fivc vir-
tutis acconimodatas fuis dcmonftrationibus munitas exhibuit, quodque ab
alirs inftar poftulati poniiur , dcmonftrandum lufcepit.

III. Ifta quidcm primis annt i66i. m:nfihus fucrunt .ngitata , atquciif-
dcm feic temporibus vaiii machinarum typi funt expreflr cura D. Niquet,
tum juvcnis pra-ftanti ingenio 5c flagranti in Mathematicis Itudio , in ;jUo
quidem pm ab iis temporibus D. Couplet egrcgiam navavic operam , ut
machinarum typi & inftrumenta affabre ficrent.

Id enim non inutilc futurum juJicavit Academia, fi machinarum, qui
magis func uficati typi cflingercnrur , quidvc ad earum perfcdioncm addi
poffct , diligcnter expendcretur. Hoc D. Niquet demandamm : ab ea ma-
china qui grus architedonica, au Geranos appellacur , cojptum eft. Hu-
jus machina: partes pmnes & ufus accuratc expofuir. Qiird in iis confi-
ciendis pcccati foltat ab artificibus, quidve ad ufum his m.igis accommo-
datum adjicicndum cxiftimarct,non omifit.Idem poftca machinam Archucdlo-
rum trad:oriam v. Engin didam & partcs illiuv fingillatim defcriptas cxpofuit.

IV. Atque h.xc de machinrs & earum ufu funt difculfa. Ab his ad vi-
res motrices animalium progredi placuit , 5c experiri quantum ponderis
homo trahcrc pollit aut pcllere ut ftat aut fedct, aut diverfos fubit i]-
tus ; tum quanta fit vis homiuis cum vi motrice equi comparaca. Primum
in hanc rcm aptata fuit in Obfcrvatorii Rcgii loco dtfignato machina,
cuius mox mcminimus , grus nimirum archicctftonica , cui cquus oncra-
riis navigiis crahendis alfuctus apt.ito pcr trochlcam fune illig.itus pondus
401. librarum c tcrra fubvcxic : huic atcollendo fcpccm homines vix pa-
rcs fiacrc funem trahcntes, eo quo folent pontones v. des bacs promovere
modo : adco ut hominis (atis validi vis motiix eam fere habcat rationem
ad vim cquirobufti, qualcs adhiberi folent carris trahcrdis, qui eft i, ad
7. nec fcrc majus qu.'im 60 libi.irum pondus co quo diximiis modo ille

40 R E G I ^ S C I E N T I A R U M

Ann. attollat. Scd ratio camen habendi cft fiinis pcr troch!cas diidi, ac dcmum
1668, atcriius qui (anc in ca occafionc non mcdiciciis tuit.

Huic c:?pcrimcnto alia gcncris (juUlcm fubjcdla funt codcm in locodic
dccimo Julii. Primima quidcm ab hominc pondus majus fui corporis pon-
dere furfum atcolli vix portc ea racionc fuit comprub.itum. Homo fjtis
gracili corporis habitu , pondus ijo. librarum trothi.a: iiligarum cvciierc
non vakiit : undc c)us collo corpus 15. libr. fulpcnluni fuit , tumquc pon-
dus 130. ad alti;udincm fcfquipcdis luilulit , a'iiid dcindc cjufdtm pondc-
ris corpus cjus collo (ufpcnlum cft , tum magiia facditate pr.Tdii-^uin pon-
dus 130. Iib. ad odlo ufque pcdcs fubl.imm ift : lcd cum ur.us cx iis qui
adcrant , manibus appcnia pondera fublcvaflec , tum homo vidus a pondcrc
e tcrra paulum cKitus cft , adco ut in fublimc aiflus fuiflct , nifi ftatim
appcnfa coilo pondcra rctincre dcfiiflcc , qui infcio, ncc cogitai.ti cadem
inanibus fublcvarat. 1. Iliud quoque pciteniatum fuir utrun htmo majori
vi corpus ut vcdlcm fcrrcum ad lc trahcitt c]uani 3. f. rcpcllcrci : 3:qu.ilcm
efle utrobique vim comptrtum cft. Ab honiinc ft.intc & dciviiflis brachiis
majus atiolli pondus , quam fi idem f dcat , & brachia itidcm dimittar,
obfcrvamm fuit , quod eo fcdeRte mulculi tantnmmodo brachioium & re-
mim , fcd ftante crurum quoque mufculi vim fu. m cxcrant. Tum D. Hu-
gcns qurc fint intcr funcs qui juxta divcrfos angulos pondus tiahunt, vi-
rium difl^crcnticc fcripto cxpofuit.

His non leviter nerftrirtis qu.xd.im non inutilia circa vecfturas funt ob-
fcrvata. D. de Robcrval duo maxiirt: in iis fpcdlari poflt- admoruit , ni-
mitum foli in quo fit fubvertio naturam , tum rocaruni magnicudincrrj,
Cum folum firmum eft , majores rotx nihil habent cur minoiihus antcpo-
nantur, nifi fortc qucd in his modioli cum axe major Cii aftiiifhis. Ve-
rum id pcrparvi cft momcnti , cum axis tft fcrrcus, & partcs omncs axun-
gia funt oblicT. Atquc ut major rota pauciorcs agat circuitus quam par-
va , a:quali tamcn velocitate in tcrra mivcniur pcripheri.T. Qiiin ctiam
majoris rota: pondus obeflc nonnihil pottft , cum onus cft levius.

At fi folum iplum molle fic & lutolum , ica uc in id aliquantum roci
defccndanc , tum majores in hoc minoiibus funt anteponcnda: , quod radii
fint totidem vcdlesin illis longiorcs , quiquc adco rcHft ntiam fuli ficilius
vincunt. Hypomochlion fcu ftilcimcniuni vtcftis in co ift puiiclo quod tan-
git roti circumfcrentia, vis motrix in ctntro ipfius roti , qua p.irte fcili-
cct fit tradlio ; refiftcntia eft in eo loco , ubi major occuriit obcx , nimi-
rum intcr fuprcmam & infimam tcrr.T mollioris qiix fcindenda cft , par.»
tem , & quafi in ccntro gcavitatis ij.fias icfiftcnti.-c , quam major vi<ftis
faciiius vincir.

Cum auccm cx firmiore folo in mollius rota dcfccndit , .lut vicifliim cx
molliori in IblidiuSjid fit pcr afccnfum qutmdam & dtfctnfum quafi in
plano indinato ; tu.nquc vatia cflc poflunt unius pri .iltcra aut commo-
da, aut incommoda , qua: cx vtdc & plaiio inclinato intcr fe collatis
ducunmr.

Scd ubi folum cft ,ifpcrum & filicibus falcbrofiim , tum fiiccuffus fiunt
dutiotes, atque his iupctandis m.ajorcs rotas eflc magis idontas cx plani

inclinati

ACADEMI.^ HISTORIA. Lin. I. 41

inclinati .iffLclionilius :;ntc [lemonftr.itis oftcndit D. de Robctva!. Alechn

VI. Ampliores quoque rotas minoribus piaefcrri opottcre his rationibus "JM.
oltendit D. Buot, cpod illi rnajore fui parte folum t.ingant , neque adco
tam alic m tcrram molliorem aut arenofim defcendant : unde fcu mol-
lius fit folum , fcu lapidibus lit afpcrum , tum major obcx opponitur mi-
nori ro^x , quam majoii , quod illius pcripheria angulum mixtum cum
tcrra cfficiat .mipliorcm : adco ut tcrra c^ux minoris rot.-E immcrfx par-
tera antcriorcm conncdit , majoiis fit moiis. Sic ubi iaxa occurrunt , ca
iTiajus affcrunt impedimentum , quo angulus ille cft apcrtior , atque illi
obiccs argre (uperantur. Illud jam fuit obfcrvatum longiorem eire vc<ftun

in majorc rora , & vim illius fortiorem. Unde fi pars radii a ccntro, fcu
a modiolo njiae ad punitum contadus rots cum tirra, dupla fit partis
radii , qnx ab co pund-o fulcimenti ad pundum rtfiftentix ducitur , ac
refiftcnua ipfa fit dupla potentix , tum fict xquilibrium : quare auda luu-
lulum vi motricc r^.iiftcntiam vinci ncc.lfc eft.

VII. Hoc ipfum alia latione dcmonftiavit D. Hugcns, in via falcbro-
fa & filicibus afpera vim illam, qua trahitur minos- rota , effe in ratione
fubi^upla diametri majoris rot.-E ad miuoris diametrum.

VIII. Hoc utique D. Mariottc pcr tabulas finuum confccit ; illud quo-
quc (ubjccit in folo arenolb aut lutofo quod roti pcncttanc & quodam-
modo pcrlccant , niinorcm rotam altius quidem fubite , fed in lon^uni
mmus (ccare ; undc utiiulque fcrc .-equa funt incomraoda , cum folura hr-
muu) cft (ub kico aut arena. Quod fi enim preflione tantiim arenx firme-
tur , cuiT) minor rota altius ilibeat inftar cunei acutioris, xgre admodum
e.x arcna aut luto fc expedit. Quod fi obiccs fint minoris momenti, qua-
les funt arboium ramuli qui franguntur , aut glebx qu.x rotarum pondc-
lc comrainuuniur, ad cxpiicaras rtgulas rcfcrri poflunt , & eadtin pene
latione (olvi. Sub idcm tcmpus D. Pic.ud qiia; fit Scquanx declivitas ii
■vico.v. EJJone Lutctiam uiquc (crripto tiadidic.

C A P U T III.

De Ldhji !!iij.iu t tjnx contigit die iS. Maii anno 166S. , ul>i de
Jdintia longitudiHum ferpauca.

I- T"\ Ic iis. Maii anni 166S. circa horam fecundam a media noite, cclip- -^fi^"
■ ■L' fis Li'na: in monte Martyrum magno ftudio & cuia fuit obierva- noTtrce
ta. Hic locus feledus fuic , quod (liblirais fit , aique tx co libcr pateat
in ortum Solis & occafum profpcdus. Omnibus inftrumcntis, horologiis,
tubis c6 priJiecoaiportatis, initiumdcfcdionis hora 2 , 11. m. 47. f. poft me-
diam nodicm incttpic , cum antc odo hora; minuca pcnumbra )am iiib con-
fpcdum vcnilfct. Umbra terra: primum Lun.x fubiit limbum oiientakm cit-
ca lucidum illud pundum quod Ariftarchi nomine dtfignare pLacuit rcccn-
tioxibus Afcronomis ; nun paulatim lunam ad deccm ufquc digitos obdii-
xit, non procul ab ca parte lucida Tychonis nomiac infignira. Ecliplii

41 REGI^ SCIENTIARUM

Ann. qutdcm femidigito majot quam rcvcra clFct , appatuit , quotl pars Luncc i
1668. iolc illuftiata horizonti finitima pta: icfra<ilionc atAior quam par cflct,
vidcretur.

1 I. Antcquam cclipfis inciperct , fubnigra niacula , niarc Cafpium vo-
canc , erat liivbo proxima , diamctcr Luna: 3). niinut. & 8. iccund.fuir
obftrvata. Ex cjuo D. Picard fuam conjcduram antca ptopofiram conlir-
niavic , Lunam vidcliccc non alias majortm vidcri , ubi cjus altitudincs fu-
pra horizontcm parcs fumuntur , cjuam cum pcngia foli opponitur , auc
cum co conjuni^itur : tum cnim fupra hotizontcm muhum lubf.ua ad 34
uiquc min. p.itct cjus diamctcr , & ahquot tantum l.cundis niinor cfTc
potcft : cum in qiudraturis Sc pcrigac.i c|us diam.tcr ad 31 tJnium min.
C*C 30 fcc. ncc cmplius patcat. Id vtro hoc magis notandum pmabat ,
quod Afttonomi huic contrariam hypothcfmi ut ccttim polucrint.

£x umbrsc tranfituper divcrias lunx partes luis nominiluis dtfignatasob-
fcrvato judicatum tuit diamctrum umbrx duplam tum fuillc luna* diamc-
tri ; pcnumbra fempcr vifa cft umbram antcccdcre unius krme digiii lon-
gitudine. Sed vix ca fub fincm cdipfcos potuit ab umbra ftctrni dic jam
illuccfcentc.

Luna horizontcin coepit attingere hor 4. cum 5. min. ic tp. fccundis.
Quod li echpfis illa ccntralis fiiillet Sc hotizontaiis , jam ilhus ccntrum
Inpra hotizontem tum fublamm fuillcc 28 min. cum ccntium Solis cccpic
emcrgere : utrumque adco luminare pcne integtum lupta hotizonttni vi-
deri potuiflct , nili quid aliud Lunam oailis lubduxiflct.

Eandcm cchpfim D. Caflini , uii antca cx condifto convenerat , Romx
cbfcrvavit. Atquc cx collatis obfervaiionibus diftctcntia Mciidiarorum Ro-
mam intei fc Lutetiam fuit conftituta : qui poftca e fatclJuibus Jovis
accuratius fuit definita.

III. Sub idem tcmpus die nimitum triccfima Maii D. Colbert cx Aca-
dcmia D. D. de Carcavi , Hugcns , dc Roberval , Auzout , Picard, cum
Domino Galloys , qui tum crat, a Commcniaiiis aut Sccrct.nius, ( tum cnini
prokctus etam Aquifgranum , in comiiatu illuftiif. Viti D. de Ctoifly
Lcgati &: Plenipotcntiatii Rcgis Chiifti.inillimi ) in fuam Bibliothccam
atccrfivit, quo D. Du Qiicfnc Rcgia- Ciaflis Lcgatus ftatim una cum nobiii
Germano olim in Suecia Tribuno militum fe contuicrat. Hic cxcogitatam
a fe lationcm ccrtam & facilcm cujufqnc loci in mati iongitudinis inve-
nicndx propofuit. Atquc illud tamdiu qu.ihtum & navigationi pctutiic ar-
canum fc ita dcmonftraturum rcccperat, vt qux contra oppjncrcntur , fa-
cilc diiucrec. Poftcra dic omncs in cundtm locum convcni^t : duas hanc
in rcm machinas cxhibuic , quibus longitudincs locorum ccrio dignofci
]>o(1t;nt , earum ufum fcriptis expofitum domino Galloys tradidic , ut ab
iis qui huic rci cognofccnds crant pripofiti , expcnderccur.

In hoc pofitum crat nobiiis illius Germjni invcntum , uc confcdlum i
navi , in quamcumque partcm iata pcrfpctftum itcr habcrctur. Trabcm il-
lam, cui inftar fpinx dorfi canna navis confcrta cft , qu.vqne vulgo di-
citur Quille Ju f-^atjpau, fub ca partc cui vcrlorium apponi folcc , a lum-
mo ad imum pcrforabac. Huic foiamini fatis amplo m.uhinam fuis rotis

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. I. 43

inftru(fl:.im cum capfula cx craflis afleribus & picc ritc obdudta , iie aqua y^ftyo.
iubirec , aptabat. Hujus machini anificium minutius defcribcrc nihil ne. nomica
ccUc cft, cum iiullius pene ufus eam futuram cfle cx iis qui faiSlx furit
objtftionibus coUigi pofllt.

IV. Primumcnim Malacii tcmporc inutilis erit ci machina in proflucn-
tibus V. Conrans : tum cnim ab aqua nullam motus imprellioncm cxci-
pieti cum tamen navis una cum aqui inole longum iter conficiat. Dcia-
de ubi navis impctus aqui currcnti e diametro opponctur , &C venti pcr-
Hantis vis aqux motioni iquabitut , ftabic in eodem loco navis , nec pro-
mota , ncc rctrogrcfla : interea tamcn multum itineris confcifli machina in-
dicabit. 5. Ubi navis & currentis mocus iqualcs, & in candem partcm fu-
turi funt, tum navis diiplo celetius promota fucrit, quam niachinse dc-
monftrcnt. Uno verbo quotics navis advcrfus currcntcs progrcdiccur , fcm-
pfr mchini plus itincris coiifctti , qu.am rcvcra dccuritim fucric , 6c vi-
cifljm minus indicabunc quam par fic , iibi navis fecundum currcnti^ mo-
tum fcrctur. 1'oftrcmo cum aciis nauticx diverfis in locis varia fit, imo ci;ni
codem in loco non conftans (ic magneiis dcclinatio , hic invcniendi lon-
gitudinis ratio ron miniis inccrta cft , qusm reliqui omnes qua: vcvlorio
ad hanc rcm ucuniur. Qiiamobrcm re utrimquc muhum agicaca concluumi
tandcm fuic hujufmodi machinam pcringcniofc quidcni cllc cxcosjitatam ,
fed ex ca longiiudinum fcicntiam habcri nullomodo poflc : tametfi hujus
machinl Auclor , quod promifcrac , ad cxitum ill.iin non pcrduxcnt ,
eum tamcn Rex munificenciflimus facis ampla mercede muneravit, quod
ing.niofuin cflec inventum.

V. Intcrjccffo aliquo cempore Epiftola quidam aRcligiofo viro mifla
cft ad D. Colbcrc, qua ille deccclum a fc mcridianum fixum Sc prima-
rium dcclarabac , cujus bcntficio longicudincs locorum cerco dignofci fa-
cile pciTinc. Quid eo nomine fixi mciidiani Audor intclligcrcr , cum non
fatis liqLicrct , refponfum iili fuit uc arcaniim iuum cum viris Acadcmi-
cis qui tum Cadonii aggrcgabantur , communicarct , aut ipfc mcntcm fuam
fcripto cxponcrcc. Scd rc in lorgum tcmpus dibta , quod atcanum fuum
cvulg.ire nollcc , candem incunte anno iC6y. Parifios l"e contulic , dic 20
Fcbiuani. Ci:m aicanum Aftrologii figmcntis omnino fubnixum cflec , re-
jtdum iJ fuit ut inutilc & commcntitium.

VI. Hoc anno 1668. cum D. Caflini invitaflct Aftronomos ad obferva-
tiones cclipfium fatellicum Jovis facicndas, quorum invcneric clcmcnra ,
& Ephcmeiides cdidcrar cum methodo tas fiipputandi. Qudinplurcs cx us
eclipfibus fiuic obfcrvai.-c in Bibliochcca Rcgia h D. Picird, quibus , uc
teftatur D. Galloys in diaiio Eiudicorum 10. Decembris illius anni. Euhc-
meridcs ipl.c fipc cx,i<flius convenire dcprchcnfi funt qiiam AuCtor ipfc
promifcrat. Piimi f.ittllitis cdipfcs obfervat.r dic 7. Sc 8. Scptcmbris. li.
& 25. Odtobris : cclipfcs fccundi obfervaii funt dic 9. 6c ]6. Oifirobns:
Tertii (clypfes die 11, &: 10. Novembns', quod idco innuimus , uc efror
in dtfign.indis fatellitibus qui in ca cdicione bis irrcpfit , corrigatur.

Harum cclipfium cxpciimcnto tum prinnim in Gallia faflo magna Cpa
affulfii hujulmodi Ephcmcridum ope pofle cx Condidto fieil a divctlis Ob-

Fij

4* REGlitSClENTIARUM

Ann. lcivatoribus in rcmotillimis tcfi3:locis coiftiniiis (.clipfium obfcrvationes,
1608. cx quarum compatationc difFcrcntix longitudinum mnlto cxaLliiis m.ilto-
oue frcquentiiis dcterminentur quam alia quivis hictcnus propofita me-
tliodo. Et cxindc agi cxptum cll dc mittcndis fiib Rcgis munificcntilli-
mi patrocinio in divcrfas otbis partcs Obfcrvinribus qui longicudiaes lo-
cori.ni ad Gccgraphia: Sc rei Nautici" pcrfccl:ioncm i bf>.rvatcnt.
VII. Circa iJtm tcmpus prodiit Libcr gallicc icriptusab ctv.duo viro D. De-
rys Dcppcnfi , cujus titukis cft , ars navigandi ni nictori-m ope pcifpccla.
D. Frcniclc rogatus ab Acadcmia hunc Librum cvolvit , & animjdvctlioncs
fuas fctipto tradidit qui in Ccinmcnt.trios funt rt'atx. Multa fcitu digna
circa fuiuum , tangcntium Sc fccantium dodltin m &: calculos , nonnulla
itiJcm circa Logarithmos ab codcm viio dodill". D, Frcniclc funt ohfcr-
vata , qua: longom circt cxfcr.bcrc. Intcr alia qui ad navigandi avtcm fpc-
(ftant , illud docct ; qua rationc longitudo loci cx latitudinc cognita «S; dc-
curfo itincre pcr trianguH rcdiinguli Analylhn habcatur: cx. gr. 15. lcuca-
rimi Ip.itium a navi conK'dtum cft , atque cx obfcrvaiionibus hdis fub
initium & fincm itineiis compertum fuit lo. lcucas .1 Borea in Auftrum,
aut vicilTim, fi.u in latitudincm elfc peragr.itas , quiritur quantcm itine-
ris in longitudintm confciftum fucrit. Qu.xiltum longitudinis latus ca pcr-
brcvi ratione conLqucmur, ll quadrato numcri iy , fcu itincris conf.:(3:i
nempc 6ij. dctrahas quadratum numcri io. fcilicet 40C. Rcftabunt cnim
IZy cujus latus aut radix cft 15. Quindccim itaque lcucis navis ptomota
cft in longitudincm. Tabula quadiatorum iiumcrorum ufquc ad loo. vcl
100. confici tacilc poteft , ex qua radix proxim.i cujulque quadiati ftatim
perfpefta fict. Raio cnim evenit ut amplius quim 100. lcucis fupcr eun-
d^m vcnti Rhumbum navis prcmoueatur. Quod fi longitudii.is 15. Ijtitu-
dinis 20. latera tnuiiguli lin nota , & dccuilum fpatiuni qu.rratut , tum
duo numcri quadrati 400. & iij. in unani funimim colLd:i dabunt 625.
cujus radix aj. conf..c1i itineris fpatium cxhibcbit , idque coinpcndiofio-
XI via, quam pcr finus & tangcntes. Mult.i hujus geiKiis ad artcm navi-
gandi non inutilia erudirx Sc accuratx i Ix animadvcrfioncs complcdtun-
tur qux forfitan aliquando publici juris ticnt

C A P U T IV.
De Hydrojliticis.

I, 1" N Commcntariis a D. Galloys Abbate digrftis dic 10. Junii anno
X 1^68. Trartitus brevi llylo & accurata mcthodo confciiptus a D.
M.iriotte de Sccnographia , [cu l'crfpc(5i:iva rcpcritur , qui f)rtc aiiquando
publici juris fict. Is 27. propofitioius complcitlitur quibus hic ars pcnc
tota continctur.

II. Paucis poft dicbus dc motu ^ prcnionc .iqiix proflucntis .igi cccp»
tum cft. Duo quidam experiiTienta facicnda propofult D. Picard , qu.T:
pixcipuis ca dcrc Thcorematis funt jnftar fundamcnti. Primum illud cft

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. I. 45

ab Abbate Caftclli enuntiatum , vclocitat(m aqus eodem in tubo vcl aqus Hydro-
<iu£tu ea ratione au^cri , qua cjus altitudincm. Alterum illud cft a Tor- ftatica.
riceUo propoli.um aquam c fundo vafis, aut e laterc pciforato eadcm ve-
locitate exire quam acquifivillct , fi cx cadem altitudine aqua vafe con.
tcnta cccidiiTct. Utrum V.xc ita elTcnc , placuit expcriri.

III. Ac primiuii quidcm duo vafa cylindrica cjufdem altitudinis , fcd inz.
qualis latitudmis in fundo funt pcrforata : ubi ambo aqua tuctunt implc-
ta, eadem aqux quantitas eodcm tcmpore cx utroque vafc effluxit. Dcin-
de cjufdem vads fundo vatiis in locis perforato eandem aqua: mokm iif-
dem tcmporibus per lingula foramina exirc compcttum cft, Poftrcmo cum
altitudo vjIis cylndrici in ij. partcs arqualcs ilivifa cffct , aq'-2 fupc.ilicies
ffquis tcmporibus juxta fericm numcrc-rum impariumfuit immmutai eadem
prorius rationc qua corpons futlum pro)c(3:i fpitia dccurfa minuuntur. Nam
loto icmporis (pacio in qainqu; partes iqaalcs divifo aqus luperficics per
fpatia 9, 7, 5 , 5, I, defccndic , qui num.ri impares quadratum ipfius tem-
poris cfficiunt : nam 15. qui fumma eft numcrorum imparium, quadracum
eft tcmporis in 5. partcs xqualcs divifi.

IV. D. Hugcns multa quidem circa hxc cxpcrimcnta animadvcrcit fpe-
culatione digna , qua; iummatim pctftringemus. 1. Torricelli thcoriam hinc
confirmari polTe , qna- fi forte cum cxpericntia mmus interdum convcniat,
toc utique ex ccrtis cirumftantiis oritur, qux rite expcnfa: in caufas ipfas
hujus- difcrirninis nos ducunt. Ex primo cxperimento illud coliigitur , vafis
latitudinem nihil ad prcftionem aqux in fundum vafis confcrre, fed vim
illius omncm ad aqux- altitudinem rcfcrti oportere , qua imminuta eftlu-
xus quoque eadcm tatione minuicur.

V. Ex fecundo cxpcrimcnto id confcquens eflc dixit, fundum vafis squabi-
liicr ubique prcmi. Cum cnim totum ,-iqua: pondus fundum prcmat , pars
unaquxq; fundi tancumdem premitu',quantum .a cylindro aquq.cajus ea pars,
fundi cft balis ; altiiudo iiidcm cft iqualis aqu.x altitudini. Non quod pars
illa fu!-di ab eo tantummudo cylindro prematur : non enim aqua illius
cylindri cftluxum apcrto fotamine lubkquiiur , adeo ut reliquum aqui
vafe contenux maneat immobilc. Nam ex omni pattc aqua ad cxitum, ftu
ad foramen a^jcttum confluit, atquc adeo aqua omnis va(c conclufa ad cu-
jufque partis fandi prcflioncm confpiiat. Scd ts. vires ita funt alix ab aliis
Jibrata; & diftribut.T , ut omncs cx.tquent pondus cylindri aqux huic fo-
ramini fupcrpofiti. Ubi cnim patet cxiuis in imo vafis , partes huic proxi-
tnae coconfluunt, qui locum aquac elabentis repleant : adeo uc major fit
eatum nifus aut miuor , ut cx magis aut minus prcmuniur. Unde partes
foramini propiotcs lincas curvas ac pene circularcs dcfcribunt , &: juxta
motum aqux t]Uapatct -idiius , fuam cfliciunt imprellloncm, cum prcilio non
aliud quiddam fit quam conatus corporis ut in altetius locum fucce-
dat,

VI. Qao autem poftrcmi experimcnti ratio affcrri poflit, illud ante om-
nia inftar principii ponendum cft, quod cxpcrientia magis quam dcmon.
ftrationc conftat . aquam pcr apeitum vafis foramcn crumpcntcm ca vclo-
citatc fcrii qu.r; par fit huic att(jllends ad eandcm vafis alticudincm. Ex

F li;

4tf REGI/E SCIENTIARUM

Ann. quo illud lcquicur cam vclocitatem huic iquari, quam gucta aquz ex ca-
iS6S. rlcm vafis akituciinc dclabcns adcpta cflct : utriquc cnim tantum circtim-

pctus acquihti , quantiim fufficcrct, ut ad cam cx qua dcfcendit altitudmcm

pcrvcnirct.

VII. Qiiid in caufa lit cur huic principio cxpcricntia ipfa intcrdum ad-
verfari vidcatur , hoc ipfum paulo diligcntius incucndum. Primum quidem
[xpe acr obftac quominus aqua furfum & ad pcrpcndiculum crurapcns ,
ad eam ex qua dclapfa cft altitudmcm , non pcrucniat. Aquc co majus
eft hoc impcJimentum , quo major cft aqu:E cclcritas & foramcn anguf-
tius : plus cnim refiftic aiir raajori cjufdcm corporis celcritati , & fora-
minis anguftia cfiicic ut aqua cicius fpargacur in guttulas. Acr vero plus
auc miniis his obftac guttis juxta fupcrhcicrum rationem , qui cum Ibli-
ditate comparata major cft in parvis , quam in magnis corporibus •, mi-
noribus adeo guccis plus tcfiftic acr quam niajoribus. Acccdic illud quo-
quc aquam furlum & ad perpendiculum falicnt:m in feipfam recidcre, &
intcriorcm qua: furlum cluftacur , rcpcllcrc. Quod fi fiftula cmiflaria v.
M>! ajnjloir ita apcccur , uc aqua a pcrpendiculo dccifcac , tum aquae falicn-
tis minor alticudo fticura cft , quod cota aqua futfum non tcndat , fcd pars
illius ad latera deflcilac.

Jam fi ciibus anguftior fic , &: cxicus paulo major , aqua magna celeri-
tatcdefcendic , fcd laccribus cubi aut vafis adha:rcfccns non cadcm viaquam
furfum vibrac , ac fi in laciorc cubo movctccur.

VIII. Idcm fcre argumcncum .a D. Picard cx iifdem principiis , fcd alia
mcthodo pcrcradatum fuic dic il. Augufti. Primum cx vafis qiia: Iicct fint
insqualia in latitudine , .rqualcm habcnt altitvulincm , per xqinlia fora-
mina aquani cadcm ccleritac cxirc , aique ubi vala f^mper iniplcnuirj iif-
dcm temporibus candcm aqu.T quantitatcm cfili-.crc. i. Cum autcm pcr apcr-
tum in fundo toramen vas cxinanitur, ncc nova intcrim huic affundicur
aqua , cancunidcm aqux cx vafe alccro & fempcr pleno incra dimidium
tcmporis cffluic : adco uc in vafc fcnfim , & cfquc ad quiccem cxhauricn-
do idcm tcmpus impcndatur, ac ii piims vclociiatis pars dimidia fcmper
pcrftitUrct, (lummodo foramina qu.T in inio cujufquc patcnt , magnitudini
bafis aut fundi fint proportionata ; utiumquc v. gr. fit pars quarta fux
b./is.

IX. Quarc in duobus vafis cjufdcm alcicudinis aqua pjul.icim citra no-
vae alFufioiicm pcr xqualia foramina Ck dclabic.ir , uc tcmpor.i cxinanitio-
nis cam inccr le h.ib^anc racioncm, quam bafcs. Cum ciiiiii eadera fit al-
t;tudo, ab codcm cclcritatis gradu motus aqu.T in utroquc v.ifc incipir,
'ujus pars dimidia Ci fumatur , caque conibns in toto cftluxu, doncc va-
U fint pcnitus cxhaufta , .rqua iittobic]ue velociias futura cft. Cum iginu:
vclocitatcs in diiobus vjfis fint atquaks, cxitus cV foramina ;Eque patcant,
tcmpora cxinanitionis irtct fe cam habcbunt rationcm , quam aijuamm
cxcuntium molcs , fcu bafcs cylindrorum. Atquc c coiivcifo fi foramina
cam intcr fc habeant rationcm qu.im bafcs , icn i-rus intcgri cftluxus utio-
biquc xquale crit : nili quid difctiminii tx aQh.vaonc .•.utaftnctu otiatur,
cujiis hoc in loco non habetui ratio.

ACADEMI/£ HISTORIA. L i b. I. 47

X. Quo ifta ficrcnt illuftriora , unum item ac aherum fa(^um eft cxpc- Hydro
limcntum : vas cylindricum aqua repletum cft, tum ope penduli quantum y?<r;(V^,
tcmporis impendercc effluxus per apertum in bafi foramen , fuit obferva-

tum : eodcm lemporis fpatio c vale femper plcno alterum tantum aqux
cffluxit. Eft enim iquabiiis aqus motus cx eadem altitudine , cum vas
fempcr plenum eft. Sed eontinuo decrefcentis motus ptioris eft tantummo-
do (ubduplus. Qucmadmodum triangulum in eadem bafi, &in eademal-
titudine cum parallelogrammo cft pars hujus tantum dimidia. Cum igicut
unius velocitas altcrius fic dupla , eodem tempore duplum aquaj per idcm
toramen vafis fcmper pltni exirc nccefte eft.

XI. Alterum quoque experimentum bd:um cft circa theorema a Caftcl-
lo propofitum , quod nimirum vclocitas aqux pcr inclinatum planum de-
Jabentis altitudmi ipfi rcfpondeat : ita ut in eadem canalis latitudine, cum
altitudo aqua: dupla cft, tum quadrupla fit aqux profluentis quantitas , iti
ratione fcilicet duplicata. Id ptimum demonftrare conatus eft , fed in pa-
ralogifmumincurrilTc poftea ipfc animadvertit. Quarc ad experientiam pro-
vocavit. Tubus quantum fieri potuit , ci fimilis qucm pag. 95. defcribit ,
paratus eft. Scd expcrientii ipfi cum cnuntiato minus convenire vifum eft :
nam ubi quadruplum aqux cffluxit, ahitudo quoque pcnc quadtupla reper-
ta eft.

C A P U T V.

Idem Argumentum continuatur.

I, \ Liud experimcntum iifdem pcne dicbus faiflum eft de follibus,
XJL qui ei aqux lapfu multum veuti emittunt. lllud a D. de Robcr-
val fucratantc propofitum ,& D.Couplet follium parandororum cura erat
demandata. Tubus hanc in tem ex ferro albo in tcnucs laminas didudlo
paratus eft , cujus diamcter erat 7. fere poUicum, altitudo fcptem pedum
aut circitcr cumduplici diaphragmatc, uno in luprcma pcne tubi partc , al-
tero in parte inferiorc aptato , utroque iu fui medio pertufo.

Amplus quoquc illc tubus paulo fupia inferius feptum , aut diaphrag-
ma aliquot in locis fic erat pcrforaius , &i tubuli iis foraminibus fic
agglutinaii , ut occludi & referari quifi totidem Epiftoinia , vulgo des R».
binett , facile poircnt , acri ncmpe ad arbitiium retincndo . aut cmittcndo.
Aqua per infundibulum oblongioiis coUi & cum apcrto fupcrioris diaphrag-
matis forarnine ardc conjundum affusa aer magno impetu pcr unum ex
cpiftomiis apcrtum crupic , ac ventus illc tamdiu duravit , quamdiu affijfa
cft aqua cx unius aut altcrius pedis altitudine dclapla.

Hu|us cfFedus fatis probabilem caufam attulit D. dc Robcrval, quod
aqua lapfu fuo multum acris fccum abripiat : ea quidem ad imam tubi
partcm priccps mit , fed aer prx fua lcvitate furium cluinratur , qui per
fiftulam mfundibuli rcmcarc ncquit. Undc per apertum foramcn majoris
lubi cum impetu erumpit. Quo autem aqua ex altiori loco in ipfum in-

y« -REGI^SCIENTIARUM

Ann. fuinlibulum dccidit , hoc majore vi aer prllitur. Aique ea ratione & fol-
1668. lcs fibiicari, & machiiiam ad atbitrium augcri pjlTc aicbat , uc non ob-
Jcclationi modo , fcd ctiam magn.x utiht iti tllc polfint. Et cuiidcm in c|ui-
b.ildim ulliiais fctrariis hujulmodi machinx adhibcntur, ubi pars infima
tubi aquam paulo altiu? fubir.

II. Cum autcm a nonnuUis dubitirciur an fortc motu'; illc acris cx aqui
rarcfaiftionc 6c attritu , potius quam cx ca qua: allata fuit caufa , oiirtur,
co ferc modo qucm cxponit P. Kircherus in dcfciibenda confimili machi-
na in uftrinis Tiburtinis, cujus opc aqua in mappam lapidcam cum 'mpe-
m ruens vcntum vthcmi.ntcm ptoctcat : illud quoquc cxpcriii placuit. Scd
aqua ptr cylindrum feu tubum lic decidit , ut acra fccum t)^n ttahcret ,
caque niigno impetu in mipp.un tcrrcaai impingtns acta ciuidcm cy-
lindro contentum protrufit , Lcl to exhaufto nullus pjftca p.inavit vcn-
tus , tametli aqua in corpus opp jlitum magna vi incurrcns in guttulas com-
minuta vidcretur. Hinc maniftfto conclufum tuit vcnium ab his follibus
hydraulicis procreatum , ab aqua rarcfccn:c Sc cjuali in pulvcrem commi-
nuta non proficifci : fcd is quem aqua fccum atir trahit , hur.c ventum
• efti.it.

III. Hoc argumcntum de vi motrice aqua: Sc acris mcnfe Aptili anni
KJ69. Ik fequvntibus fuii continuatum & longius provcdum. Quo autcm
vis aqui dcHuentis p.Tlpsifla habcrctur , unam ictm & altcram machinam
parari julliim. Ha:c fiinplicior erat : vas cylindricum 3. altum pcdibus, cu-
jus bafis fex lata digitis , fbramine 4 hncarura pcrtufa eft in oibcm: huic
Vifi fubjtcta eft libra fij aptata, ut aqua in complan.itam laniiiiam bilan-
cis brachio agglutinatam , & vafi ipfi proximam impaifta lanccm aiitca in
arquilibrio cum lance altera puluam citprinitrct. Vas aqua replctum tft uf-
que ad jj pollicum altitudincm; tum lundi forarainc reftrato , 6c lar.ci op-
pofit.x appenfo ponderc larpius explorntum tft qiiantum pondctis pir cflet
iuftinencix aqu.x impreflloni , iclque cftc i unciarum ftrc ciUTi fcmilfc va-
riis expcrinicntis couipcitum fuit , a.]ua. in mbo ad candcm fcmpcr altitu-
dinem 54 pjllicum atfufa. Qua dciiidc iinmiiiuta , adco ut duorum tan-
tum pcdum aJcitudiiiem obtincict , tum pondus unius uncii &: ~ aqui im-
petum fuftincbat.

Cum cylindtuli omnes aqur , quarum fingiilx bjfes crant 4 lincarum,
qiiantum fcilicet pntebat foramen in fundo vafis pofitum, sd calculos cflent
rcvocati, ptiorcm cylindrulum 35 digitorum altum z uncias &c — alttrum
z- pedum unam unciam & ^ continerc deprchvufum ; ita uc ab ipfis pon-
dcribus in altcra lancc pofitis , & ab aqu.r impctu iibratis non longc al>:
cflcnr. Q^antulum cnim erat difcriminis , hinc cmne oricbatur , quod la-
minam fjrreara in quam aaua e vafc incurrcbat , a foramJne aliquantum
rcmovcri ncccflc fiitrit.

IV. Ex quibiis h.Tc confdaria dcduxit D. Hugcns.i Inrir.llloncm .iqux
t foraTiinc in fundo vafis f.:i:tO exeuntis a'qualtm tlTe cyhndri aqui gra-
vitati abfoluta:, cujus bafis eft foramen ipfum & altitudo cadcm qua: ip-
fius aqujc vafc contcnta;.

2. Cum profluentis aquz vclo;itatcs fint in ratione fubduplicata altitudi-

num ,

ACADEMI.£ HISTORIA. Lib. I, 49

num , aut ponderum cylindrorum , aquac profluentis imprcflioties 3ui ni- Hydr»
fus in fupcrficiem planam fioi oppolitam funt in duplicata rationc vcloci- (l~>ti'ja.
tatuni : adio ut fi flavius (luplo cclcrius ccrto temporis (patio lib.i:ur ,
quam alio teniporc , illc quadiuplo mjjorc impctu in corpus direrte op-
pofitum incurrat; ii triplo cclcnus piofluac , impetu novics majore im-
pingat,

3. Cognita vclocitatc aqua: e cylindro 35 pollicum definiti poteft cujuf-
vis aqua; profluentis impreflio in fuperficiem oppofiiam.

V. Idcm D. Hugcns cxcogitavit machinam qua vis motrix aetis cxpen-
di poteft. Ea conftruda varia fadi funt experimcnta , ex quibus palam fiii:
in aere, uc in aqua imprcflionem vcl poienciam cflc in duplicata ratione
velocitatum. 1. Nifuni aeris impalfi iis rcfpondere pondcriDus quibus in
machina comptimicur. j. Quod fi aqua & aer per idcm foramcn crumpant,
& codem premantur poridcre , cidem utriufque imprefliones futura: funr.
Atqui inter velocitatcs aqux &c aetis pcr idem foramen eodcm premcntc
pondere cxcuntium ca eft ratio qux i ad 22 aut circiter ; cum.^ue utriuf-
que vircs xqualcs ponantur , ubi cclcritas aqui & aeiis cadcm eft , vis
aqua: ad vim aeris eiit ut quadratum 21 - ad .1. NaiK vires aqui & ae-
ris funt ut quadrata velocitatum.

Cum de aqui profluentis vi & impcta ageretur , ac fubinde quirerctur,
qui fit cjus diterfit.is in variis ab aqui fuperficie incervallis , D. Cafli-
nus qui rcccns in Gaili.im vcnerac , machinam propofuic qua idiplum fa-
cilc dignofci poflit. Axis i^fi m<ichini ad perpendiculum infiftit , ifquc
cft circa feipfum verfatilis , ala duplici inftiucftus : qui quideni alae axi
ita funt affixae &C oppoficT , ut in codLm fint plano. Ex his una ad alti-
tudincm aqui propofitam immerfa vim fluminis excipit , altera excra aquam
cxtantc , cique funiculus fic eft illigarui ui per trochltam machm.t lu.ri-
loncalcm , cique aftixam dudus lanccm iulimcat , cui caiicuai inipont-
tar pondcris quantum fatis eft ad rccincndam alam fluvio innTu.rfam : adeo
uc ambi aii mancanr in ficu flumini oppofico. Hic autem macKina eo
in loco Sequani polica cft , ubi alvcus crat magis iquabilis. Expcrimcnco
fadfo deprchenfum fuic aquam mijori impctu flucrc circa mcdiamcjus alci-
tudincm quam propc fupcrficiem auc fitndum. Hanc michinam D. Couplc:
paracam cuiavic & delineavic.

Confimiii ratione cum de rcfiftentia aqu.T & acris ad motum agerciur,
D. Cafrinus veficam fic aptavit , ut prcfla pondere pcrpcndiculaiiter ui-
cumbence in folkm plenum aere, tum aqua , eumque comprimens cogc-
ret aquam exire, vel aera. Teinpore pcr vibraiiones pcrpendiculi annota-
to , quo follis codcm pondere prclfus depkbaiur, deprehenfum cft tcmpus
quo aqua exhaufta , eft fexccnties majus efTe eo tcmporis fpatio quo acr de-
plecus cft.

VI. In eodcm argumento vcrfatus D. Mariorce tractatum lcgit ca dc
re a fc elaboratum. Hic ly propofitionibus comprchenfus qui ad vim aqui
& aeris motticcm fpcdant , enucleatc cxplicac. Piimum advercic in pi-
flrinis rotas circumagi , & pondera in fubiime tolli , ex aqui gravitate ,
aut percuflionc , aut ex utraque , uci cx acris coUifu &: vi claflica plerofque
cfFtdus machinaium pcndcre. G

5« REGI.£ SCIENTIARUM

/. NN. i. Solo aqua: pondere rota fuis afleribus inftrucla fic moveri poteft ,
li'^?. ut partc inferiori cffundatur , fupcriori implcatur. Hunc in ufum concatc-
naiio valculorum utrimque rotx fic aptantuc , ut duin tx una p.utc im-
plentur aqua , cx altera exhiuriantur. Tum enini roca eorum p. ndcccqui
implcntur , in orbcm circum.igitur.

}. Vis percuflionis in aqua cx illius dcnfitate & motus vclocicate ducitur.
Sic in moletrinis aquariis & pondus .iqiix & impc[us una concurrunt.

4. Aqua proflucns non eadcm vi fcrit obvium cor|US, ac f()li.lum qiiid
&C tirmum ; ex innumcris enim conftat particulis disjur^flis , qvix fi
primum non valeant corpus oppofitum commovcrc , in fciplis rcficxa; con-
iequeniibus corpufculis func impcdimcnto : fcd corporis du.i & ftabilis par-
tcs omnes fimul vim luam cxerunt , Sc fuam qua:que dircdiioncm tuti tur.
Attnmen aqua c fyphunculo 7. aut o6to lincis lato faliens corpus filo luf-
pcnfiim longius procrudic motu horizontali quam globu^ ligncus jqna: cy^
Imdro gravior , quod pondas fufpcnlum quam minimo mrmcnto movca»
tur , n-.oiu quidcm fub mitium tardo, fcd qucm partes aqiiae confcqucn-
tcs celcrius promovenc , dum a tergo urgcnt : cum giobus ligncus primo
duntaxat impetu corpus propellnt. Scd ubi corpus pcnfilc furlum moven-
dum cft , cum id ingcnita fua gravitatc fcmpcr obfiftat, aqua falicns pri-
ma imprcflione furfum non pcUtt , ctfi globus ligncus prima pcrculfionc
eaqiie vaiidiore illud furfum propcllit.

j. Cum fyphunculi funt ina:qualcs , fcd acqualis eft celeritas falientis
aqui , potencia; fcu mocriccs vircs tam intcr lc habcnt rarionem qu.un fu-
perficies. Quod probat ratio , &: cxpcricniia confirniat. Nam vis percuflio-
nis refpondet corpufculorum squalium , qui nimirum xquaccleritatc agun-
tur, quanticati ; atque ut fuperficics unius toraminis ad. altcrius fupcrficicm,
fic fc habcc xqualium corpufculorum unius j.idus quantiias ad altcrius ja-
(fliis quantitatem , cum iildcm tcmporibus ambo vim fuam cxcrant. Un-
dc fi duo foramina in utraquc parte vafis cylindrici prop: bafim fic aptcn-
tur, ut unius diamcter fit altcrius dupla; atquc aqua c minori foraminc
cxicns pondus unius uncix attollac , qua: c majoti foramine cftluic, pon-
dus 4 unciarum attollct.

6. Ubi iadus aut fyphunculi iqualcm habcnt latitudincm, fcd inatqua-
lis cft corum vclocitas , tum pondcra attollunt , qu.T inter fe rationem
habent duplicacam velocitatum. Cum cnim vclocicas unius cft altcrius du-
pla , & duplo plura aqui corpufcula codem tcmporc fcrmnt corpus oppo-
fitum , dupla cft hotum potcniia : uudc & quadiuplum pondctis corpulcu-
la aqua: nuinero dupla attollcnt. Plura non addam , cum ifta publici ju-
ris f.ida Kicrinc.

VII. Qi^.x commoda cx cognidonc vis motricis aqux & acris ad vic«
human.x- uiiim capi poflinc , D. Hugcns cxpofuit. Eam impiimis uiilcm cflc
in conltrudipnc molcctinarum cdocuit : nam in aqiuriis data aqui quan-
titatc & ccleritate , qui vismolctrin.c futura fit , dcfiniii facile potcft , uci
& in molctrinis alanbus , qua: alarum magnitudo requitatur , ut ccrrum
producac effedum, ex iis qua: func cxplicata dcfiniri potcft. Hujus compu-
ti fandamcntum ex fadis expenmcntis colligituf- Aqua , v. gr. ca vdo-

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. I. ji

citate mota , qua intra minutum fecundum pedem unum conficit , in pla- Hydro-
num quadratum unius itidcm pcdis impteffioncm 44 ^ unciarum ePadt , ftittka.
( quod cx fupra dido experimento effluxus aqua; e cylindro 35 pollicum
alto computatur : ) adco ut celeritatc aqua: eo ufque auda ut intra idcm
tcmpus I m. decem pcdum fpatium decurrac , in idem planura impreirio-
nem 4.^50 unciarum faciat : cum imprcfliones aut potentix lint ut quadra-
ta vclocitatum.

Sic aer e follibus ea vi perflatus ut 10 pedes intra minutum fecundum
pcrcurrat , in planum itidem unius pedis quadrati impadus 9 unciarum im-
petum fjcit. Unde fi intra idem tcmpus zo pedes peragret , utventusmc-
diocris folec , vis impetus eric 36 unciarum quadrupla nempe prioris, Jam
quamlibct alam molctrinx 32 pcdes in longum & odto in latum , fcu i^S
pedes quadratos habere ponamus , venti impreffio in totam alam direcle
oppofitam crit 57S librarum : nam ^6 uncia: ducenties quinquagics fcxies
in co nuitiero 576 libris continentur. Sed quia ventus alam cx obliquo fe-
rit , fi ponamus angulum fcmi.re<5tum , erir ur diagonalis ad quadraci la-
tus , ita 576 libra: ad 411 -^ : adeout ventus qualis a nobispofuus eft , ca
vi (ingulas alas cx obliquo feriac : complura alia in aquarum dudibus, 6c
falientibus non inutilia liinc erui polTunt.

C A P U T VI.
Be rebus Algebraicis j Ceemetricis & Mechdnicis,

tnC4.

I. T Sta quidem de Phyfico-Mathematicis in Academia funt agitata. In- ^

X tetim tamcn pura Mathefis ncglt<5ta non fuit , fed multa eaque pta:- ^^,.,
clara in ea fcientia quac hac xcace cancos progrcfTus fecit , quiquc circa '
qiiantitatcm univeifim (peclatam verfatur, hanc Aigcbram fpecioiam vo-
cant ; multa in Geometria, Arithmetica & motuum fciencia func invcnta,
aut loncms provcfta , qui fatis fucric lcvitet accingerc , cum pleraque ex
iis inccr Mifcellanca aut opera pofthuma fucrinc publicaca.

Ac ptimum quidem D. Mariotce rogams fucrac ut duos traftatus, unum
dc Algcbra a D. Bianchcr nobili Anglo non ita pridcm confcriptum, al-
tcrum dc Trigonomctria a D. Norvood nuper edimm pcrlegcrct , ac dc
utroque cjuid fibi viderctur ad Academiam refcrrec , quod prxfticic die 15
Julii & I Augufti ; utrumquc opus methodo expedita elaboratum cen-
fuit , qui in iis libris eftcnc pertradfata , qu.xquc ufui futura viderenmr,
aperuit.

II. Quadraturam hypcrbofes a D, Mcrcatore primum propofitam, ciim
a D. Vvallis expiicacim Sc corrccHram , ac tandcm a D. Hugcns multis
audam demonftrarionibus , tum quac ad hujus rei intelligentiam fant
ncceflaria, ipftmct cxpofuit ; fwiul quam utilis lit ha:c hypcrboles dimen-
fio invcniendis Loganrhmis oftcndit.

III. Paucis poft diebus qua rationc regularis xquatio , cujufcunquc fic
gradus , dcpiimi pofllc D. dc Robcrval cdocuit , idque intcr Mifccllanea

Gij

5i REGl^ SCIENTIARUM

Ann. inrcitum fuit , uti & cjardem Autloris Tradatuj dc ratione invenicndi
i66g. tanq.ntes curvarum quarumcunquc lineiriun pcr motus compoficos.

IV. Iti eo TraCtatu primum quafdam vocum dctinitioncs morc Geo-
metrico primittic ; quid Imcx limplicis, qiiid comporua: nominc intclli-
gat. Illam efic ait ejurmodi uc in plano politx pars unaquxque iquali
ejufdem lincar parti congrucre aut aptari pollit. Hujus gencns cft hnca
reda, aut circunferenua circuli. Qmbus hxc dedl proprietas , ca: dici pof-
funt compolitac.

2. Mocus uniformis is eft, quo mobile vclocicatc (cmper fibi xquali fcrtur,
fcxus moms cft difformis aut irregularis.

j. Potentiam vocat virfi quamhbet luotriccm. Hoc cnim loco ita acci-
picur, quatenus divcrfuati motuum cognofcendi ucUis cft : tamccli co quo-
ouc nominc fipius ca vis dclignatur qui pondcri fuftincndo , aut altcri
etFcdhii par eft.

4. Imprcflio aut impcnis eft hujus vis motricis aftio,

j. Linea diredionis ca eft per quam pocentia movet corpus mobile.

6. Imprcflioncs fimilcs dicuncur , aut diverfi , ut linex ciircdionis func
inter fc parallellz aut fecus.

Duo autcm in motibus maxime fpcdlantur, diredio & celcritas. Circa
direftionen hoc axioma primitcit. Vis motrix qua mobilc circumtcrcntiam
circuli motu fuo defcribit , eft hnea pcrpcndiculatis ad pundum cxtre-
mum radii , in quo mobile rcperimr ; aut brevius , cft rcda qui in hoc
pundo tangit circulum.

Res ipfa fict illuftrior , fi Figura adhibcatur.

Sit mobilc, quod motu fuo defctibit circunferentiam circuli G B F in pun

do B extremo femi-diametri A i B cui infiftat ad perpendiculum B C
dico hanc rcdam erte diredionis lineam per quam niobilc B movc-
lur , cum huic pundo ineft. Cu)us ratio Phyfica hic afterri potcft, quod
nulla dcfignari qucat alia diredionis linca , qualcm fi quis fottc dixerit

ACADEMI/E H I S T O R I A. Lib. I. jj

efTc rcclam B D, abluidum ex co conrcc]uaiur necelic cl\. Cum cnim na- Geo-
tura nihil mdetermmatum auc indefinitum patiatur , (i reda B D mlmea. mttncd
dirciftionis fumatur, quar cum femi diametro angulum D B A cfficic, co-
dcm jurc linea B E qui angulum E B A cum fcmidiamecto A B iqui-
lem D B A efficic, linca quoque direclrionis futura ell : adeo ut fint dua;
cjufmodi linex , ncque ulla fic ratio cur una potius quam altera leliga-
tur. Quod utique abfurdum eft , ut fint dux diredionis Imeae. Ex quo fe-
quitur non aliam afiignari poffc direCtionis lineam prxter B C qux angu-
lum reiftum comprehtndit cum fcmidiametro ciiculi. Ex quo ilTud
quoquc confcqucns eft hanc direiSionem in quolibet circunfetentix punfto mu-
cari.

V. Quod fi mobile a G in B lacum in pundo B circunferentiam cir-
culi deiereret , per lineam B C vi hujus impreflionis dcferretur. Qui cum
tangat "circulum , hoc tanquam ptincipium invcntionis poni poceft ,
in omnibus lineis curvis tangencem clle Imcam direclionis mocijs , quem
mobile lineam curvam dcfctibens in eo pundo obiinet : adco ut in motu
varie compofico dircdionis linea cognita , tangens quoque ea ratione per-
fpeda habeatur : compofitus vero dtcitur motus , cum varix funt mobilis
impreffiones.

Tum multa ptoponit theorcmata & problemara de motibus compofitisqux
longum elTet pettexere. Motum omncm xquabilem feu uniformem & redum
concipi pofte ait , vel ut fimplicem , vel ut ex aliis compofitum. Atque hinc
rcflexioniun & rcfradlionum rationes deducic. Verum hxc & alia pluta
facis rccondica, cum jam Typis excufa fuerinc ,inanis cflcc labornofter in
iis exfcribendis , ac fatis illud fuerit ad inftimtum noftium illa indicaflc.

SECTI O QUARTA.

AB Aftronomicis duccmus exordium , tametfi dcfignaco quidem , fcd
nondum cxftruiito Obfetvacorio non adeo multa fucrunc.

CAPUT PRIMUM.

De quibufdam obfirvtitionibus Jjlronomicis .

I. T Nccrea ccmporis varix obfervacioncs Aftronomicx fadx func in Hor-
X to Rcgix Bibliocheci , nondum cxftrucl:o Oblcrvatorio. D. Picard
qux a primo dic mcnfis Oiftobris anni iGi"]- ufque ad eundcm menfcm
anni infequencis meridianx Solis alcitudmes obfervatx fuerint , rccenfuit,
exquc in commcntarios collacx fiicrunt,

G iij

j^ REGI.^ SCIENTIARUM

Ann, D.Picatd anno 166^9. Aprili mcnfc .»l[i;udincs Solis mciiJi.inas ab Oif\o*
1660. bri anni 1668. ad hoc ulqiic tempus codcm in loco a fc fidas cum lis qucc
ex tabulis Rodolphmis cruuntur, contulit , & in tabulas r-.dcgit , quarum
primi ahitudincs Solis , ut obfctvati fucrunt , fccunda cafdcm c tabulis
juxta locum Solis , obliquitattm Edipticx , & altitudincm ^quatoris com-
putatas , tcitii ditfercntias intcr oblcrvationcs & calculum invcntas com-
plcctitur.

II. Ulud non tacendum vi^lctur, ftcilx qu.x cor Lconis app.iiatur alti-
tudincm mcridianam die 3. Miii mvrntim failfc^^ gr. 41 m. 30 (er. Qui
ahitudo hora 7 & 5 m. hoc c(V ij minutis hotx antc S.dis otc.ifum fuit
obktvita. Quod haCtenus fadum non fiRrat ut die illuccfcentc altuudinej
ftcllarum mctidianx exploiati h.bcrentur.

Dic zj. Julii A Ctutus vifus cft in mcridiano , altitudo cju' 62. gr. j-tn.
tumque Sol crat lupra horizontcm 16 gr. 59 m. 35 lcc. al.us. Q^uire |am dif-
ficilc non cft afcci fioncs ftcllaruTi rcCfas invcnirc , non folum hotologiorum
opc , fcd cti.im cs azimu.ho Solis eodcm prorfus tcmporc obkrvato , cuo
fixi akitudo mctidiana deprihcnditur.

111. Sub idcm tcmpus D. Cifli u ex Italia ab InviiSliflimo Rcge , fummo
artium honcftarum patrono afcitus in G.dliam vcnit. Salutato Rcge aj qucm
a D, Colbctt admilTus fuit , in Ajadcmi.im magna omnium Ixtitia eft
cooptatus. In Academia Bononicnfi , qux tum tcmporis claris florebat
Aftronomisjim ab anno itfjo. primariam Aftronomii Cathcdram ex Sc-
natus confulto cjus civitatis obtintbat. Multa ingenii lui & dodttinac ea in
urbc cdidcrat fptcimina , illud impiimis quod anno itf^tf. publici juris fccit,
quodque Ipecimcn oblcrvationum infciipht.

In xdc S. Pctronii Gnomoncm 85. pcdum authoritate Scnatus crcxcrat ,
cui femita matmorca aio. pcdum in partes divifa, quo Aftronomicis calcu-
lis clTct accommodata , fubftcrnebatut. Hujus Gnomonis opc Zodiaci obli-
qu:tatcm , Solis Apoga;um & cxccntricitatcm qu.ini acciiratiflimc fieri po-
tuit dcftnita tradicJit i motijs Soiaris opticam in.T:quaIitatcm a Phyfica
diftii.dam oftcndit , idque adeo manifcftc ut Aftronomi migni nominis ,
qui paulo ante eam rcjcccrant , in cditis poftca fcriptis hanc ultto rccc-
pcrint.

Mitto de rcfrailionibus diccrequas cflc fcnfibilcs idtra 45. gtadus & fcrc
ufquc ad vcrciccm dcmoi ftravit. Atque hinc poli , (Sc Solis circa folflitium
arftivum altitudincs corrigi oportcre conclufiim ab eo fuit. lificm fcrc tcm-
poribus clcmcnta cdidit in liiccm , c quibus Marchio Malvafii anno ififfi,
Ephcmctidcs Solis contcxuit qu,is Montanaiius & alii ad multos annos pro-
duxcrc. Longum cflct commcmorare qua: circa Solarium cciipieon variis
in regionibus varias phafcs nova methodo dclircatas c>pofuit , qua: de
Comctis annis 16^64. & 65. vifls , dc umbris fdttllitum Jovis , quas utique
iis tcmpotibus dctcxit , dc rcvoiutionc citiflima m.iculaium Jovis , de ob-
fcrvatis a lc maculis Martis confcripfit. Ifta cnim Iioc loco latis fucrit atti«
giflc : ut hinc appaicat qiianto judicio Si dcicdiu Ludovicus Magnus vi-
lum inomnibus Mathcmaticis difciplinis clatum , atque in Aftrorum (cicntia
nofti X actatis hcilc ptincipcm in rtgnum fuum id agentc per iittcrasD.Colbert,

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. I. 55

Srcerfiverit, qui una culti Hugenio, Robervalio, Picsrdo, Frcniclo, Buhcfio, Ajlro.
& aliis nidioris notx Mjthemaiicis nobilem hanc 5c pnclaram fcicntiam nomlca
ornarer.

I V. Hoc ipfo anno tabulas revolutionum quatuor Jovis fatellitum publici
juris fccerati eorum peiiodos ita j..ixIoip(lL , ut intra 40. aut 50. annoiura
fpatiuni errorcm ad cimiidiL.m unius e fmgulis pcriodis noii poiTc impere
pro inciubitato haberet. Obfervationes Uias curn vttLftifTimis a Galila;o
faftis anno 1610. contulit. Scd idtm his tabulis fatcUitum , quod piarci.
puoruin pianctatum tjbulis accidiflc- D. C<iflii'i in refporfione fui ad P.
Richaud Societatis Jcfu difficulL.tcs anno 169Z. a P. Govic cditas dtcla-
rat. Vctercs cnim Aftionomi tabulas fuas ad obkrvationcs antiouiorcs exc-
geranr , quae minus cian: accuraia: quam pcftcriores. Errcres qui in moti-
bus plaret.rum pcrcipi nequcunt 3 qiiique vitaii penitus non poirunt , pau-
laiim exctcvcre , iiquc rrotus antc fimpliccs & ae quabilcs , jarii compc fi:i
8c irsequAles pnftei inventi lunt , nequc illi inac^jUalitaics ftatim funt ani-
tnadverlx , fed poft longam annorum fcricm. Et t.mcn hi t.ibula; non
inutiles fiicrunt , quin eii;m magno funt ufui dcfiniendis tcmpoiibus, &
periodis intcr obfcrvationcs antiqais & rcccrtiorcs nuirerandis.

Ita fv.rc cabulas motuum quatuor f.itcUitum cx collatione rbfcrvatio-
num iunrum cum iis qua: a Galilxo fj6lx funt penexuit Calfi: us. Cum
autem Gdiiarus tubis opticis adhuc imptiftdtis ulus tflct , primus Jovis
fatcUcs con)un(5ius cum Jove vidcii potuit , & rcipf.i vifus tft , cum ali-
quot gradibus fui paivi circuli qucm circa Jovcm dcfcribit, ab co diftaret.
Ab anno 1668. ad annum 1691. fcu intra (p..tium 14. annorum lo. priores
tabulae novas 10. gradibus antcvertunt ; adco ut intra annum motus cele-
tior fii in prioribus tabulis 4. fccundis , qux detrahi oportuit rcvolutioni
primi fatcUitis. Qoa de re idemtidem rcdibit fermo. Verum cum hoc
anno ha; tabuli priores publicis juris fa£t.T fuerint , occafionedata non po-
tuimus tam prarclari invenii ,& Gcogr.iphiaeinftjurationi perutilis prima ve-
lut incunabula filcntio pritermittere. Jam efcmita in viam redeamus.

V. Cuin D. Caflinus rcccns in Galliam veniiret a Ludovico Magno
accitus novam , Geometricam & dircdam Apoga:a , & exccntricitaces , ,&
anomalias planetarum inveniendi rationem , quod eft prxcipuum Aftrono-
mia: fundamentum , propofui: , quam D. Galloys diario Eruditorum 2. Se-
ptembris anni 166'). iuferuit. Haftenus Aftronomii principes , ut Ptols-
ma:us , Copernicus, & alii Geomctrica mcthodo ad eam rcm dcfticuti per
longos & diffi-iles calculorum anfradlus & talfis hypothcfcs , quas tamen
poftea explorando , &; quafi palpando corrtxere , Apoga:a planetarum , &
excentricitaces qu.Tficrant , ac paucas oblervationes , trcs fcilicet aut qua-
tuor ad fummum adhibere coadti fucraht , ut vitarenc confufionem linearum,
& figurarum : cum tamen hypothefcs eo fint certiotcs , quo pluribus ob-
fervationibus nituntur.

Utriquc huic incommodo jam anno 1^53. rcmedium propofucrat D. Caf-
finus , cum Bononii Aftronomiam profitctetur , uti videre cft in epiftola
Xum ab co fcripta , qux fexto vokimini operum Pctri Gadendi infcrta eft.
Id tamcn nondum expofuerat , fed Aftronomos rci tam ucilis expcdationc
fufpenfos rcliquerat.

5tf REGI^ SCIENTIARUM

Ann. VI. Illud cum Pcolemxo ftatuit fupcrioium planctarum motus ad trcs
1669 . circulos xqualcs rcferri , ad concentricum , exccntticum , Sc tcrtium , c]ui
iquans dici folet : ftd hoc fyftcma planetis inferioribus arquc ac fupctiori-
bus aptati polTc contcndit. Illud quoquc addit motum cxccntrici abfolvi
pcr lincam cllipticam , qui inter concentrici &c iquantis citcumfcrcntias
fic progrcditur , ut corum ccntra fint ipfi cllipfcos toci , quamquc circum-
fcribit cxcentricus Pcolomxi circulus. Poftquam vcro plurcs & cximias fi.
gur.T clliptici cum iis citculis collati proprictates dcmonftravit , ex iis
Gcometrici & dir€(fta mcthodo dctcrminat cum clliptici , tum circuiaris
planetarum motus hypothcfes ; idquc tot obfcrvationcs , quot Iibuctit
adhibcndo, dudis lineis rcdlis citta ullius circuli opcm. Hanc mcthodum
exemplo illuftravit , in determinandis ccntro , & axe orbiti planctarum
juxta hypothefim ellipticam , pofico quod altcr c focis fit cencrum motus
apparentis , alter fit medii motus ccntrum.

VII. P«namus itaque circuli concentriei ccntrum L , ac plura in eo
cirailo loca planctx apparcntia A , B , C , P , 8c quot libucrit aiia : daca

quoque fint intcrvalla apparcntia A B , P B , Sic. Ab uno ex iis locis appa-
rcntibus , ut cx B ducatur diamctcr B L D , atquc in pun^flo D oppofito
data punfta A , C , P &c. jungantur pcr rcftas A D . C D , P D. Tum
a pundo D , verfus A , fumamt arcus nicdii motus D E , qui intcrvallo
apparcnti A B , rcfpondcat : ab codcm pundko D , vcrfus C , fumatur
itidcm arcus mcdii motus D F , qui rcfpondcat intcrvjllo apparcnti B C,
itcm ab codcm pundto D , vcrfus P , fumatur arcus mcdii motil' D Q^
qui rcfpondcat B P , & fic dc aliis. Jam ducantur lincar E B , F B , Q.B,

quar

ACADEMl/E HJSTORIA LtB, I. ^-j

qusE fi opus fit produda; fccant in punctis H , G , R &c , pnorcs lineas Phj-
iis refpondentcs vctfus D du(ftas. Jlca.

His pofitis fi vera eft , de quaagitur, hypothefis , &: accurata; fucrint
obfervationcs , omnes illi intcrfcctiones in cadem rcda R H G futurae
funt. Qiiamobrcm pcr fingula interfciSlionum loca ducatur rcdta linea ,
atque a puncTto B in cam rcitam perpendicularis B I erigatur , pun(5lum I
erir centrum ellipfis qusfi;um i pundum L , erit altcr e focis , circa
quem motus apparens abfolvitur ; redta qus pcr I L tranfit , diametro
B D xqualis fumpta , erit axis in quo Apogarum futuium eft vcrfus partem
1 , ex. gr. in pundto M , petiga:um ad partem L , ut in pundo N. Alter
focui , cujus habita ratione ht medius planetac motus , crit puniSum O , /t
linca I O , ponatur aequalis rcfti 1 L , ac diftantia loci apparentis B , ab
Apogxo , feu ver.i Anomalia erit angulus B L M. Quxoniniaex conftnlu
obfervationum , & interfedionibus , per quas rccla R H G tranfit , funt
definita. Dcmonftratio in pcculiari tradatu a D. Caflini clucubrato ,
nempe in planetaium Thcoria palam ficr.

S E C T I O V.

Df rehws Phyfim per hienntHm antdtk.

AMathefi ad Phyficam redeamus , ac primum a nonnuliis experi-
mentis in Academia fadtis , quscque ad Phyficam gcneralcm vidcntur
pertinere , ducamus cxordium.

CAPUT PRIMUM.

Be qnihufdam experimeKtii Thyjicu aniiis 166S. & 6<!.
in Academia faiiis,

I. /~\ Us in Mathtfi invcnta funt & agitata roto pene triennio , qnam brc-
V^ viflin-ic fieri potuit , uno &: codem tenore ita funt propo/ita , ut iis'
omiflis qui inrcr MifccIIanea jam rypis mandata funt , ca tantummodo
qua: elTent intcllcdtu faciliora aut cx ufu publico trjdcrcntur.

Nuiic Phyficx contcmplationcs nos ad fe rcvocant , & quantum ilia
fcicntia omnium pcnc artium parcns hoc fere biennio , nimirum ab Aprili
nienfc snni i(?6ij. ad iniiium ufque anni 1(570, ( quo temporis fpatio pro-
fciftus in Germaniam & in Angliam ab Acadcmia abfui ) profeccrit , jam
dicerc incipiam

Et quidem tum temporis nova ubique expcrim?nra circa vim aeris elafti-
cam ia machina pncumatica , cujus ante mcminimus , ftuJioforum excr-
ccbant iFigcnia. Ejus conficiend.T D. Hug:ns novam quamdam invcncrat

5« REGI^SCIENTIARUM

Ann. ricionem ad iifuui magis accommodacam , cujus partes & ftrucfluram in

1(548. Acadtmia cxpofuit. Varia fubinfle cxpetimenta facla funt , ingcnioll 6c

& 6?. cruditi tum juvcnis D. Papin ufus opera , qui poftca publici juris fccic

anno 1674. ubi dcfcnptioncm machinx accuratam tradidit , Sc illuftriora

circa liquoaim fermcntationcm , plantarum vcgctationcm , corporum con-

fcrvationcm f.i(5la cxpcruncnta dilucidc cxpoluit in eo libcllo qucni Domino

Ilugcns inlcriplit : adeo ut nihil nccefll* lit ea nunc rcgcrcrc qu.r in Gcr-

minia , a D. GcriKc primo hujus machinx invcntorc , tum in Anglia a

D. Boylc qui eandcm longc pctfccliorcm effccic , dcindc in Batavia Sc

G.illia a D. Hugcns de Zulichcm , qui in eam formam , qui nunc cft ufi-

t.ica , ilhm rcd.gic. In Acadcmia dcniquc Florcntina & ubiqac fcic teira-

riun itciata cxperunenta mignum Phyfica; lumcn inrulerunt.

I I. Pcrpauca e multis rcfctam , quod icriori mcditationi locum prar-
bcrc vidcancur , Pifciculus Gobius vu!go Goujon fub rccipicncc politus
c.xhaufto acre non cxtin(5lus tft , fcd admilTo acrc ad fundum vafis aqua
plcni decidit , co dillcdo vcficula acre vacua rcpcrta eft , idquc iu caufa
fuit quominus furfum afccndcrc potucrit. 1. Butyrum ;in tccipientc
pofitum exh.aufto aere campana: candenti fubjcctura cft , ut incfc li-
qucrcc an calor fpatium atre vacuum pcnctrarct : fublata campana , poft
quinqne aut fcx hoii minuta butyrum manfit intcgtum , non liquatum ,
tanictfi rccipicns multum incaluillct ; fcd butyro alcius lublato , adco ut
ciibus tantuiT) digicis a fuptcma rccipicntis parcc diftarcc , ftacim id cocpic
liqucfccre ■> admilfo aetc & fublaca campana longc citius liqucfadum cft.
3. Iliud cciam cxperiri placuit utrum in vacuo planta: vegctarcnt. Vafcu-
lum tcrra plenum cum fcminibus plantanim quat gcrminarc incipicbant,
rv--.;ipicnti impofitum fuic ; aliud quoquc vafculum aqua plcnum (\c aptatum
irt, ut ramulus planti cum flofculis luis huic immcrgcretur ; fublato rc-
cjpienic una cum vafculis hcrbx cum floribus poft 24. horas , ut impofitx
fii.rant , fic apparuerunt : non cnim cxaruerant , ncc txcrcvcrant , ncc
flores auc gcmma: fcfc evolvcranc. Scd recipicncc Soli cxpolico, qui flores
a radiis folaribus func pcrcufli ftarim aiuerunc , c tcrra vaporcs cxhalavc-
rant , quiin gucculas , aqua" concrcfccntcs vitri pariecibusadhxrclccbanc. Poft
dics oifto non contcmncnda aqux quantitas in fundo rtcipicntis rcfcdit.
Miium far.c viporcs in vacuo larfiun tolli , cum in co pIumuLr , & Ic-
viflima qua-quc corpora inftar plumbi dccidant. Et tamcn guttul.x aqiix
hctbaruni foliis inclufis inftar roris infidcre quotidie vidcbantur , qui Soii
tvpofita- ftatim cvanefcebanc. Qiiin aqua in tubulum .aut fyphonem pro-
batorium furfum ad duos ufquc digitos af enderat. Hic tubus parte fui in-
iima in vas fubjciftum aqua pltnum imnifrgitur , cumquc aqua omnis tubo
contcnta dccidit , indicium cft acra c rccipicntc cdu(fVum fuillb : unde &c
probacorius diiflus cft. Cum iguur aqua ulcra fiii vafis fupcificicm fublaca
cft in tubum , id ucique evcnic , quod aer in 3]ua conilulus a prcffionc
circumfufi acris Iiber ulcro fxicric , auc vapores vim clafticam acris adepti
hu ic efFcdtum procrearunt : non cnim vcrifimilc cft cxccriorcm acra pcr ri-
roulam rccipientis fubiiirc ; nuihs quippc bullas in aqui fubjcifla exci-
tavit.

ACADEMIyE HlSTORlA. L i b. 1. 59

III. Sitb idtm ferc tempus vir quidam ingenioius qua ratione aqna Phy-
roaris fuo f-!e exui poflit , & potabilis fieri , uc arcanum magnx utilitatisyi"c<<.
propofuic i cujus rei uc periculum faceret , cucurbiti plumbca aquam ma-
rinam impofuit ; febum liquatum in vafe fidili una cum cllyclinio accenfo
fubjecic , terra admifta , tota nodle squa pene dulcis cxtifav.c ; perparum
falis cujufdam adjecic , qui ut aicbat , aquam falubrcm rcddit. In eo fui
atcani fummam rcponebac ; fed poftea hunc falem ex aqua fiuviatili elici
dixit , quam vcre , ir.certum. Verum huic merito obje(5tum tuit quam
D. Othon Cadomenfis , jam ante propofucrat aqux marinx prasparationem
majori compcndio fieri &C in majori quantitate ; nimis operofum videri &C
fumptuofum hunc laborem , nullius adeo ufus fiiturum.

Senttntiam ea de re rogatus D. Dudos , quid fentiret paucis poft diebus
expofuit. Aquam marinam fore falubrem , fi luo fale exueretur , hic enim
unusdyflenterias 6c dianhceas pra; fua acrimonia parit. Quod fi tamen in
parva dofi fumeretur , non mulium force obeffet fanitati. Sunt enim qui
fcyphum aqua maima plenum hauriant , ut fe a vomitu qucm navis agitaiio
excitar, tueantur. Zjcutus Lufitanus rcferi hydropicum faRatum , cum init-r
navigandum aqua: dulcis pcnutia marinam potalTct : nam alvi profiuvium
infccutum remedio fuit : adeo ut foifitan quantitate magis obfit aqua nia-
rina quam maligna qualitacc.

I V. Salfugincm illam cribus modis exui pofTe vu!go creditur , diftilla-
tione nimirum , pcrcolatione & pixcipicacionc. Diftillatio tutior vidctur
Sc naturam ipfam imitari. Optima ea cft qus pcr refrigeratorium perfici-
tur , intra 40 horas pcr fyphoncm a fe excogitatum & in vini fpjritu
cliciendo uficacum , quique in ferpcntis modum inflexus furfum cum capi-
tello erigitur , aqus dukis modium extr.ihi poffe ait : hanc hydropicis
utilein commendat Fioravanti 1. i. Phyficcs c. 95. idque magni arcani
tnftar tradit , nonnihil hujus aqux diftillats cum aqua communi perniiftum,
hanc a putredine illaefam tueri.

Pcr colatione quoque aquam marinam natura ipfa dulcem eiSii: in pu-
teis mari vicinis , qui interdum cum sftu reciproco crefcunt & decrcfcunr.
Argilla dcnfior cft qiiam ut ab aqua penctrari poftSt ; fubtilis & arenofa
tcna fstpius falem una cum aqua tranfmittit , adeo ut huic rei tcrra me-
diocnter dcnft Sc levis fic eligtnda. Arena calcinata & in pulvercm re-
dada huic rci aptior vidctur ; nam aqua inter anguftos arcnje denfatx mcatus
falis fpicula poitft dimittere.

Pijecipitaticne vix aquae marinx falfugo adimitur , cum ad eam rcm
opus fic alio fale qui acrimonia fua auc acidicace ingratum faporcm dabif.
Glauberus lapidcm fpecularem huic rei idoneum tradic , cum ignitus in
aquara conjititur , & in tcnue m abit pulverem , qui vas huc illuc agi-
tando fnlcm ad fc trahit. Vcium hsec 8c alia id genus , cxpericmia pro-
bari dcbcnt.

H

Co R E C I /E S C I E N T I A R U M
Ann.

C A P U T II.
De Anaty^t ^UntArum gtntrntim.

^- /^ Um illtid Acadcmi.r cflct propofiium , ut plantarum hiftoria qujm
V-/ ticri poiret accuratiflimc habcrcmr , qua niethodo in ic pcrmagni
momenti procedcrc oportcrct D. Diiclos cxpofuit, atquc intcr alia dc illa-
runi analy/i ccrta ratione facicnda multa dilTcruit. Sed cum laboratonum
ijondumelict inftruclum & paratum, dcmixtorum rcfolutione lcgit prolixam
quidem , led non ineruditam diflcrtationcm , cujus hoc fcrc cft lummatium.
Primum id gencratim ftatuit , chymicas analylcs maxima cx partcignis,
acrris, & diftblvcntium liquorum ope pcrfici. Ignis partcs mixti corporis
feparac aut calorc iolo , aut combuftionc. Calor ignis motum cxcitat in
mixti partibiu , ut magis aut minus funt mobiles. Qui cnim cx a:t]uo ad
motum funt comparata- , ignis calorc a fc mutuo non divcilunmr , fcd
codem caloris gradu agitatje fimul afccndunt , & ab iis qua: ad motum
lunt tardiorcs , lejunguntur. Qni fixiores funt , vi caloris non rarelcunt,
fcd interdum ardius cum aliis hxis conjuncta: mancnt. Sic partes falina:
aut fulphurcx vehementi calore fufx cum terrenis intime conjuBguntur ,
ut viderc eft in vitro , ubi atcna falcm tam ardc fibi dcvindum tenct , uc
ignis vehementis ardorcm fcrat.

Non igitiir inquieb.it , calor pcr fe homogenea congrcgat , & feparac
heccrogenea : Scd eum duntaxat motum efficit , quo partcs quasdam rarc-
i\ikx ab aliis divclluntur , qua: codcm motu agitari non pofliint ; alii
liquaniur &: cum hxioribus novum efficiunt compofitum. Sic in vino for-
nuli calore fpiritus inflammabilis citius rarefccns primus attollitur ad ca-
pitellum alembici ; tum phlegma iucccdit , ipiritus acidus hoc excipit
minus volatilis , tum olcum , quod intcnfioris caloris gradum cxigit. In
imo cucutbitx partes mancnt hxiorcs , qii.x in unam coeunt maflam , hxc
cor.ftac falc & olco cum tcrra arctiori vinculo colligatis.

I I. Combuftione intcrdum ex partes fcparantur quas folus calor divel-
Jcrc non potcrat : lulphur in vafe occlufo igni .idmotum in florcs abit , nc-
que ejus partcs fcparantur : fcd idcm fub campana inflanimatum partem
fui acidam a pinguedinc bituminofa fccrctam pixbct. Lignum in camino
ftinium cniittic , qui in fuligincm dcnfuus multum falis volatilis & iul-
phurci continct : qui quidcm lal in rttorta , una cum oleo craflb , ncc
inflammaio coiijuncftus manci.

I H. Eadcm cft ratio catbonis lignci , qui ex tcrra , olcofo fulphurc 5c
felc minus volatili conftat : ncc diflblvi potcft ca compofitio citra inflam-
mationcm. N^m carbo vn^^ conclufus in ignc quantumvis .irdentc (cmpct
idem pcrftac , quod cjus fulphur unius calotis vi inccndi non poflit , nift
aifri pateac aditus ; cum tcrri &: lalc ira cohxret , ut nc aqua quidcm
falcm diflToIvat. Scd in aperto acrc ignis vi rarcfcit , &; carbo abit in
cincrcs , qnj falcm contincnt , non ignc , fcd aqua cxfolubikra : ignis cnim vi
non Iiquatur , led cum terra .iriflius colligatur.

ACADEMI/E HISTORIA. L i b. I. tfi

IV. Nihil adco licet igni in partes tixas , qux menftruis tantum , ut lo deAna
quuntur , diflblvcntibus a (e mutuo divelli pollunt. Partes autcm volati. lyjl
les ignis vi furfum adadx raicfcunt. Major cft impuifus prope ignem , Chymi
non item major rarcfaclio : fumus in camino majorc impetu pellitur , fecl m.
minus rarefcit cjuim in fupcriori caniini parte , ubi ratior eft , & minor
cjus motus : adeo ut non fola rarefaiflione, fed impulfu quodam fumus
furium feratur. Qui fixx dicuntur partes , hunc impulfum non cxcipiunc ,
fed manent immots, ut tcrrena: ; aut fi alicujus motiis funt capaces , vel
Hquantur, ut metalia & vicra , aut a fe mutuo difjunguntur ignis rever-
berio, quemadmodum & quorumdam foflihum calces.

V. Atquc harc de analyfi qui calore aut igne perficitur , nunc dc
menftruis aut dififolventibus dicendum. Hoc nomine Iiquorcs donantur, qui
folidiori miteria; adjefti partes e)us aut diirociant, aut extrahunt , aut re-
folvunt. Sunt cnim ejufmodi liquores quidam corroirvi qui partes corpo-
ris velut in pulvercm comminuunt. Alii funt ejulmodi ut tenuiores tan-
tum particulas qui ad conftitutioncm corporis pertincnt , extrahant &
quafi dclibent ; aut deniquc in fua principia vel clementa corpus refol-
vunt. Atque hxc mtnftrua prscipui cura; fuerunt Chymjcis , &: inter ar-
tis arcana h.»bcntur. Nam menftrua corrodentia prjparant tantummodo ,
dum compac1:as fc craftas partcs attcnuani , qux poftea facilius folvun^
tur.

VI. Hasc porro menftrua funt fales in fpiritus aut in liquores admo-
dum penetrantes refolua , qui funt mercurialcs , aut fulphurei , aut mix-
ti. Liquores acidi & mircuriales, ut aqui Stygi^t , partes duntaxat corpo-
ris mixti comminuunt ', acrcs & (ulphurei liquores quafdam particulas , qua:
itidem funt fulphijrex , plerumque eliciunt, ut fpiriius vini ; fed mixti
qui ex lutphureis &: acidis falibus prodicre, ii foli pjllunt principia c qui-
bus partes quique conftant , dilToIvere , atque eatum vincula difrijmpere,
dum files quique in pattcs libi cognatas vim fuam exerun: , & ab aliis
divtllunt.

Hujus gcneris diiTolventia analvfi Chymicx imprimis utilia videntur, ut
ptincipia & dotcs corpoium perlpcdfa hnb^antur ; c.tquc funt vel gcnera-
lia , vel fpccifica , iila c falibus miniis dctermmatis parari dcbcnt , cujuf-
modi cft fal commtmis ; fpccihca iis corpotibus quorum diftolutioni adhi-
bentur , cognata clle debent. Sic fiudtu^ putrcfccns alteri putredinem fa-
cilc conciliat , ac mvmbrum gingra;na afFciStum aliud cnnfimiii tabe infi-
cit : fic mcxallum in aqua Stygia , fcu in Ii.]uore mcrcuriali fibi cognato
diftolvitur.

VI (. lUud magis cft inftituti noftri quod paucis antc dicbus de plan-
tarum analyfi rue fxcunda propoiuerar. i. Quod falis genus in planta m-
. lit , ex vitriolo Martis in aqua exfoluto , aut ex fale plumbi foluto , ( fac-
charuin Saturni vocanc , ) vel dcmum cx (ublimati folutionc colligi facile
pofTe. Cum enim foliorum falvii , aut mali punici covticis , vcl nucis
gallx decoCfio vitrioli communis foKuioni admifcctur , tum hi liquores fub-
njgrum colorcm induunt, quod (alc fulphureo & tcrrelhi abundent. Suc-
cus c plantis vulrierariis , ut c Vcronica , Bctonica 6cc". cxprcilus lalis Sj'

H lij

61 REGI.£ SCIENTIARUM

Ann. turni feu plumbci Iblutioncm turbat, qui la(ftcum pri fe fert colorem. Qupd
i66}, indicio cft f.i.lem , qui bis plantis incft , fulphurcuni quidtm effc , fcci mi-
rus tccrcftrem. In Livcndula; , Rorifm.irini & condmilium pKanutum fuc-
co incft fal fuhiilior, qui falis plumbi folutioncm non turbat.

IX. Aique cx iis probatioiubus quam puri fmc fulphurei falcs , conjec-
tari licct. Qni cnim vitrioli , falis plumbi , .lut fublim.ni mcrcurii foln-
tioncm magis tingunt aut confundunc , ut falcs c cineribus cxtradi , hi
magis tcrrcftres judicantur. Imo ex iis vircs mcdica: quarumdan. planta-
rum ducuntur. Quac ex. gr. vulnerarii dicuntut , acidum cxcdcns carncs
falc fuo fulphureo abfoibcnt. Atque hi plantarum fucci , accti illius qui
fali plumbi incft aculeos lic obtundunt , uc liquor ex iis cxtilktur omnis
faporis cxpers.

X. Qui fit quarumd.im hcrbarum conftitutio , qux naiura , i cartaro , uc vo-
cant, vcl cryflallis qui in luccis earum depuratis in frigido loco concrtf-
cunt, poftquam pars earum aliqua exhalavic , perfptdunt cftc potcft. Nam
fal ille cirentialis , feu tartarum in amaris plancis , ut in fuinaria , carduo
bencdicto &;c nitrofus eft & falcmpctr.x rcfcrt j in aciioiibus, ut in naf-
turtio admodum cft volatilis ; in acidis , ut in acctofa , pomis agrtftibus ,
fru(5libus immaturis, tartato vini non cft abfiinilis.

Xr. Poftrcmo qui fit plantar tempcrics , auc quibus conftet principiis,
ex aquis diftiUatis , cx liquoribus tum acidis , tum fulphurcis , olcis & fa-
libus dignofci utcunquc potcft. Aqui extillanturin balnco maris , fpiticus
acidi vel acres in balneo vaporofo , uc vocant, aut in refrigcratorio , in rctorta
vero Iiquorcs tum acidiorcs, tum olccifi majoris ignis vi .ittolluntur ; filcs fi-
xi poft calcinationem per lixivia educuncur e cincribus.

Qua vero racione aqui & falcs probari & expcndi poiTint , tuni fufius
expofuit , idquc fuo ioco rcddemus.

C A P U T III.

De BittanicA f.ude rt herbiirit , ac primitm de fuci nmritii inplan-

tis circHitu.

I. T N ipfo pcne nafccnris Acidcmii cxordio conjc(ri;uias fuas dc circu-
1. lacionc fucci nucritii -n plantis propofuerat D. Pcrrault , cum intcr
Acad;micos D. Mariottc nonJum cflctalcitus. Hic die 17. Junii anni 1667
aim dc rcbus Botanicis ftrmo habcretur , mL.lta a fc oblcrvaca protulir,
quibus fucci nutritii in plantis , ut fanguinis in animalibus circuuus pcne
dcmonftratur. Rcs adco vila cft omnibus digna , qiia: uiligcnccr cxpcnde
rctiir, Ambo funt rogati uc cogicacioncs fuas & t.Tiioncs proxima die pro
poncrcnt. Quod ab uiroque fadum fuit, ac p^ ftca in tcncaminibus Phy
ficis in publicum cmillis fcntcniiam quifque fium ratioi ibus & cxptrimen-
tis muniiam mandavit littcris. Conjc(;tiir.T D. rcrrault & obfcrv.-icioncs
jain /iipcrius funt cxpofiti. Qui a D. Marijttc fuat obfcrvata , fumma-
tim accingam.

o-

A C A D E M I i£ H I S T O R I A. L i b. I. 6^

Primiiffc id animadvertit , hcrbaram qux ladco fucco aut flavo turgent De Bo

caulis infra ramos refedi e parte fuperiore & foliis propiore uberiorcm tanica.

fuccum prarbcnt cjuam e partc inferiori verfus radicem. Quod uiique non

cvcniret, fi fuccus omnis verfus excrcma plann pelleretur.
Relcdaiterum plantain ea parte cui infunt folia , nihil auc perparum fuc-

ci furfum tertur , fed plurimus delabitur e frondibus : quod experiri licct

in Tithymallis , dentc Iconis , Chclidonio, & aliis hujus gcneris.

II. Qmn etiam iis in plantis tubulos ca artc difpofitos comperit, ut explu-
ribus fibrillis candidis, duris & ligncis i fc mutuo disjundis coalcfcant,
cjus a radice ad extrcmos ufquc ramos producuntur. Has communis pel-
licula involvit , qua: a caule reliquo eas feparat. Inter eas fibras & pclli-
culam matcri.i quidam fpongiola interjedta miciofcopii opc cctnituc , ca-
quc fucco albo vcl flavo tingiiur : nam excrema fibrarum alba funt , fuc-
cus vero aut flavus , aut ladeus multis in locis confpicitur.

Majores planta: , ut Fcrula: has fibras squis intcrvallis difpofitas habent
a ccntro caulis ad circumferentiam. Rcliqux duos t.mtiim aut tres habenc
fibrarum ordines verfus circumfcrentiam. Scd alius eft fuccus aquofus, qui
in refcfto caule facile conipicitur. Aque illud (atis tft verifimile fuccum
illum aqueum in eos commearc tubulos quibus incft fuccus lafteus , &
cuin eo mifceri , fere ut chylus in venas ccmmeat & una cum fanguinc
permifcctur.

III. Utrum aucem per diftinclos tubulos fuccus in tadiccs & ramulos
propcllatur , dijudicarc non potuii. lUud unum cor.ftat rorcm & pluviam a
foliis in caulcm commeare, utruir.quc fuccum tum a radicibus, tum a fo-
liis cxccptum per totius plantx longitudinem dccurrere , & per infcnfibi-
les poros fubire eos canaliculos in quibus fuccus jam tft elaboraius.

IV. Nam fi ramulus arboris ut herbi , aut Apii hortenfis , auc Cha;-
refolii refedus alium habcac ramulum fibi a laterc conjundum , atque il-
lius pars extrema aqux vafe contcnt.T; fic irrmcrgatur , ut reliquum cau-
lis , & cohircns ramulus in vafis margine extra aquam collocetur , ra-
muli omnes per tres aut qu.ituor dics etiam a;ftate virorcm fuum con -
fcrvabunt.

V. Eandem ob rationem Pepones adhuc tencri,dum in fimo calcnte fub
campana vitrea adolcfcunt , vapore in campani latcribus inftar roris con-
crcfcente , & in folia decidcnte , virorcm fuum & firmitatcm tucntur.
Sublata campana nonnihil folia marccfcunt : tametfi calor ipfe pkrumquc
lit remiflior , &c frigidiorc aura rccrcentur. Sed ros ille dceft , qui per
fibras , aut canaliculos fe infinuat , & plantam alit : cui fuccus c fimo fub-
lams non fufHcit. Unde & Divina quadam Providentia lacftum cft , ut in
locis fervidioribus ros fit uberior , cum pluvii lunt rariores. Sic in ple-
rifque hcrbis vclut pili aut apiccs fuccfcfcunt , quos lubulos efte rori auc
pluvix cxfugcnda: dtftinitos magna probabilitate conjicit ,quod hcibxaqua-
tica: fint tcriac non hiriutx aut his vclut fpiculis afperx.

VI. Addcbat D. Mariottc illud admodum probabilc vidcri fuccum fx-
pe per radices commcare , ut dtbic.-.m ccclioncm aftcqiiacur : qucmadmo-
dum fanguis pcr ptxcipuas corporis machinas cor , jccur f^'c. it rcdiique.

^4 REGI.£SCIENTIARUM

Ann. Unde cxtremx radicts Cliclidonii & quarunKbm plantarum rSWum fere
i6S^. lucci pr^bcnt rcftclx , c]uantum folia ipfa , quod fuccus a;quabilitct ia
partcs onines propcUatur.

VII. SeC\o Papavcris caulc ttibus aut quatuor tligitis infra planti ca-
put, ubi maturcfcerc incipic , fuccus candidus c caulc fublatus exibit ; alius
fulvo colorc tiniflus c parcc fumma eftluct : adco ut aibos cfFe diftin(fto3
hinc (ulpicari liccat. Non cnim fuccus iifdcm in tubulis tam divtrfos co-
lorcs polfet inducrc. Sic Ficu tranfverfim in medio fcifta , cjui ab cxcrc-
ma toliorum parte dcfluit luccus , aquofiot eft , & minus candidus, quam
qui c.x parte altcra ftillac : ira uc fuccus aquofus qui foliis incft , in tubu-
los fucco candido rcfcrcos commcec , 8c cum eo mifccacur ; auc ccrce di-
verfi utriufque func canalcs, vel tubuli.

VII, Ex iis atque aliis concludtbat vir ingcniofus & doctus , illud ve-
ro proximum vidcri , fuccum nuttiiium in plantis , ut fanguincm in ani-
malibus circumagi. Nam magna cft intcr plantarum & animalium vegcca-
tionem limilitudo. In illis ladlca vafa chylum cxcipiunt , qui in vcnas.
dcinde in cor & pulmones , in cor rurfum , tum in artetiasdetcrtur nu-
cricTidis parcibus : quod reliquum cft in venas ttfluit. Non diirimili ratio-
ne fucco nuctitio radicum cxtrema imbuuntut , qui in tadicis coipus pti-
miim, tum in caulcm & trunciim pcr cubulos fibi aptatos ad tamosul-
que 8c folia cluclatur. Quod fupcrtft pcr alios canalcs ad radicem reraeac,.
ut digcratur Sc fruCtuum nutntioni lit idoncum. Unde in plcrifque plan-
tis tadices mulium incrcmenti fumunt , ncc minus ftrc quain rami : ita
uc fuccus ad cxtrcmas ufquc tadices protrudatut , ut vctfus ramos idcm
impellitur.

Aceedit illud etiam corpora qusquc liquida in perpecuo motu vetfari, ut
aEia, aquam , languincm , qua- fi torpeanc , brevi corruaipuntur. Quate
in plantis fuccum non cfle otiofum , fed pcrenni motu .-i ladicc ad folia
ufquc , &c a foliis ad radices dcfcrri cxiftim::bat.

IX. His lcc^is qux in eam tcm confcripfctant D. D. Pcrrault &: Ma-
riottc , placuit, uc omncs dic conftituto in horruro Rcgium fc confcrrent,
arquc cxperimcnta omnibus coram ficrcnt. Qui utiquc magna cx partc
facta fuiit. Ncc tamen ca cftc hii)u(modi , ut circulatio ("ucci in pLintis
cx iis dtmonftiari pofTit, nonnulli cxiftinaban:, & imprimis D. Du Clos
qiii fciipto pcculiari fcntcr.t'am fuam cxpoliiit.

Ncgabat cx Analogia ffc (Imilicudine quadam plnntas intet & animalia
argumtntum (atis firmum duci poffc , quo (licci alimcncitii in plantis cir-
cuitus dcmonftrctut. Non cnim omni cx pittc cft fimilitudo , atque cjuf-
niodi Analogii nihil fere probant.

X. Huic utiquc rcfpondit D. Pcrraulc cjufitiodi Analogias inter animan-
tcs & plantas , fi fola; (int , miniis tirc idonc.is qux icm propofitam con-
ficiant : fcd tamcn ncgari non poflc quin cx nonnihil lucis afl^crant ici jam
vatiis cxpeiimcntis comprobat c , quam tfficiunt admockim veiifimilcm :
qiiod nnum in Phyficis impriir.is confcifliiTiur. Quocitca hx conjc(5lur.T c
variis obfervationibus dudtx non nicdiocritct cx eo confitmaniut , quod
planix £c animalia in cadcm vi aut facultacc vcgctatricc convcnianc ; cuni

iiutritio

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. I. 6y

imtrnio omnis in ' quodam humovis circuitii pofita videatur : nequc enim DeBa-
ca fit nifi codione qua: ex pirtibus aliracnti jam diHolutis &: pernnftis ori- tanica.
tur. Diflolutio porro & miftio continuum motum poftulant , qao partcs
comminuuntur &: filtrantur per meatus apte difpolitos. Hxc filtratio aut
percolatio repctitis vicibus pcrfici debct.

XI. Jam ut ad cxperimcnta fadti vcniamus , ex iis qua;dam concKidi
poflunt qui Atialogiam illam confirmant. i. Succum iUum cxirc uberio-
rem c paric rupcriori planti ob ftrudluram ipfius corticis , ubi diftinfti
funt tubuli j ut in Chelidonio, & diverfi faporcs pro diverfa natura fucci.
Quin & incremcnta quse plantx fumunt , cum partes carum fumm.T aut
folia aqux immcrguntur , circuitum fucci alimcntitit pene perfuadent. Nam
illa immcrfio non (ohun nutritii fucci diflipationcm inhibet , aut viroreni
planti & vigorem tucnir, fcd ctiam inctemcntum pracbct lis partibus quas
aqua non tangit , & ad quas pervenire nequit, nifi prius per radiccm tr.mf-
ierit.

XII. His in utramque partem agitatis quiftio ipfa nondum ad exitum
pcrdufta & profligata majori parti aflidcntium vifa cft : adco ut non-!t;m
liqueret utra fcntentia eflct vcri propior. Novis t.-imen r.itionibus & exp.;-
rimentis fucci in plantis circuitum D. D. Petrault &C Marioite municrunc
in temaminibus qua: multis poft annis in lucfm edidcrunt.

Primum enim cjufdcm planta: ahquot radiccs aquK funt immcrfr , ctim
reiiqux exrra aquam cxftarent : hac tamen ut priores in aquam de-
merfx crefcere vifsfunt, & novas fibras ctnittcre. Quod fieri vix potuir,
quin aqua e radicibus madidis in canlcm pcr nodum intermcdium fiibla-
ta , c trunco in radiccs cxtra ."quam politas pcrdutSus & tubulos idoncos
dcfluxcrit. Eadem eft ratio pianti a teira cum radicibus fuis avulfar , iS:
in duos ramos divid. Nam fi unius ramicxtrcmum aqui immcrfum fuc-
xit , planta diu integra & viridis permanct , 6c interdum foha in ramo
altcro gcrminant , cum alia ejufdcm gencris planta & codcm tciiiporc avu!-
fa ftatini marccicat.

2, Hoc ipfum demonftrat vegetatio atborum , & fruticum , qui cx ra-
mis in tcrram di.miflis nafcuntur. Cum enim ramus filicis aut vitis infle-
xtis in tcrram demittitur , & radiccs ngit , pilam cft fuccum a rrunco ad
radices dclabi , & a radicibus in truncum remcarc : idque eft apertius in
dumis & plajitis qu£E cx ramorum apicihus radicts emittunt.

3. Pleraeque arborcs foliis nudata: emoriuntur , ut in moris albis quando-
quc accidit , cuin nutriendts Bombycibus foliis fuis magna cx parte frau-
dantur') ouod (liccus in fohis ferc ut in radicibus percolctur. Undc fi vitis
palniites fiiis fjliis .xft.uc nudaveris , uva; non maturcfcunt, quod (uccus
a foliis rcdux frudui nutncndo fcrviat.

4. Hoc ipfum plerique arbomiiT morbi den-onftrant. Nnm rami prac vif-
co tabcfcunt, & atbor ipfa mufco obdudli languefcit , quod facciis a fo-
liis & cxtremis partibus refluus inficiatur. Nam abrafo mufco arbor velut
fcabie fanaca , qua: fucciim pcr corticis fibras rcfluum inquinabat , fit vc-
Cjetior. Sic dctr.-nfto vifco ramus cui hncbat melius (e h .bcr, Cum recen-
Ks ramos arboriun dente recidunt pccudcs, tum arbor cmoritur aut uti^

X

6(5 REGl/£ SCIENTIARUM

Ann. micfcic , nifi excfus furailus abfcindatur , quod fuccus in partc cxefa in«
iff<j. Vcctus inftar gangnna: circulatione rcliquum luccum inquinct.

In his paulo longiorcs fuimus, quod res ipfa (it fpcculanonc digna, at-

que ut ex citcuiatione fanguinis innumcra pene circa animaiium ortum , 8C

incrementum , imo 8c inorborum caufas antc rcconditas Mcdici rcccntio.

rcs invcnerunt, fic qua: ad vegctationem & nutritioncm plantarum imo

& ad carum morbos fpcftant cx ilio fucci nucritii circuitu fottalTisdepre-

hcndentur.
Exinde plantarum dcfcriptiones magno Audio ficti cocptx funt , qux a

D. Matchant aliata: , in Acadtmia diligcntcr funt cxaminata: , & cum

plantis iplls coilatae.

C A P U T IV.

De tltfioTiA animalium.

I. Xy Rjecipuum Phyficis Acadcmicis hunc laborem propofitum fiiiflc di-

1. ximus, ut plantirum Sc aninialiiim Hiftoriam iliufttattnt, quarquc
a vctetibus & rcccntioiibus funt mmdata iictcris accurato cxamini lubji-
cerent.

Die 15. Aprilis anni 16(^9. Erinaceus vulgo m Heriffon , diftcdus fuit,
cujus vtfica longe major erat , quam pro corpotis mjgnicodine. i. Ve-
na: ladca: numcrofo; apparcbant ; chyli recepcaculum aniplum &: multo
chylo tutgcns. 3. Inteftina erant uniufmodi, nec ccecum , ncc appcndix in
iis vifa fucrunt ; oculi pili magnitudinc palpcbris intcrionbus inftcudi , nul-
lo pcne humore aqueo aut vitreo , fcd criftallino tantummodo donati ,
ccque admodum convexo, Hxc fcmina erat odlo papillis mammarum do-
nata & pr;tgnans.

II. Paucis poft dicbus mas itidcm diftccflus fuit , corpus aculcis fcre in-
ftar caftanca: munitum crar : illud in globum contrahcbat, nc apprehcn-
dercmr , addudtis poftcrioribus pcdibus cum antetioribus ad roftrum , id-
quc tanta vi, ut pedcs divellivix pollcnt , cumquc in aquam dcmcrgi opor-
tuerit qux concraitos mufculos laxavic. Mulcuhis huic conttaftioni aptus
apctto vcntre repcrtus cft. Hic ab olTc facro origincm capit prope fpinam,
ufque ad roftrum porrigitur , fibris longis 5i confpicuis priditus cft.

Mcrvorum opticorum , qui admodum craftl crant, conjiip.(flio llngulatij
vifa cft pcr intcrjcdam lincam. Alia: ncrvorum con)ugationcs funt cxplo-
rarae. Duplcx crat clavicula ut in honiine. Vcriim utnulque dcfcriptio cum
liguris anno iSytf. excula fuit.

Longum cftct & fupcrvacancum cunfta qux hoc &infqucnti anno dif-
fcifla funt animalia ligillatim rcccnfcrc , cum cotum dcfcriptio Typis Rc-
giismandata factit, non omnium quidcm , fcd corum in quibus inligne
aliquid & cognitionc digiium >uit obfctvacum. Vcrum hoc ipfum opus
non mcdiocritcr audlum & illufttatum aliquaiido publici juris ficr.

III. Defcriptio Acipcnftns vulgo £f«rjM», in Cadomcnfi Acadcmia i\Cii,

ACADEMl/£ HISTORIA. Lib. T. e-j

Epiftola quam vir IlluftriHim. & omni doftrina prxftms D. Huer nunc De
Abrincenfis Epifcopus miferat dic 29. Julii , lcda tuit & in commentarios Hifi.
relata. Hic pifcis fex pedcs longus erat , ifque cattilagineus ; caput itidcm Anirn.
cartilagineum , uti &: (pina fquamis prarduris munita dorfum , quoque &:
latera ; pellis itidem dura , os fine dentibus inais poliium ; cor anguftum Jc
molle , pericardium mcmbranofum , cum in majore parte pifcium fit cirti-
lagineum. Ventriculus itidcm anguftior , pars ejus infima mufculofa con-
chyliis, erinaceis marinis , gammari rcferta. Hujus dextro lateri adha:rcfccre
vifum cft corpus quoddam glandulofum , quod littcram V , exptimcbat , 5
digitis longum & quamor latum in parte fupcriori ; uno digito crafliim ,
rugis afperum , & fubrubri coloris ; circa hoc corpus inteftina unum cffi-
ciebanr circuitum , tum in abdominis partem infimam defccndebant , &
in orbem afta in anum defincbanr.

Sub pyloro foramen etat uno digito latum , per quod ad corpus glan-
dulofum patebat aditus ; quod utique non lien , ut vifum cft Belonio , fed
chyli forte eft reccptaculum. Hoc enim plenum chylo rcpertum eft'<
cjus cavitas variis erat capfulis exafpcrata. Hoc corpus per complurcs vafo-
rum ramos cum veniriculo communicabat , cique erat contiguum.

Idcm plai:e ufus hiijus corporis vidctur effc qui mcfcnterii cujufdam in
Orbe pifce infra pylorum pofiti , & duodeno adhirefccntis , quod chylo
itidcm opplctur. Supra pylorum in ftomacho foramen incft quod in amplam
cavitatcm ducit fefquipedc longam , & in rocdio fex digitis latam ; quique
paulatim verfus extrema fit ar£lior. Vacua erat illa cavitas , & ab omni
cxtraneo corpore pura , ncc quicquam aliud vifa eft quam aeris quoddani
receptaculum , ut in multis pifcibus rcpcritur.

Lefta hac Epiftola id cot!cIufum fuit ut D. Galloys Domino Huct rcf-
cribcrct , eiquc & Cadomenfi Academiac , Parifienfis nominc gratias agercty
fmnul & rogaret ut pifcium anatomix fuam navaret operam , quod marc
finitimum divetfa pifcium gencra iis fuppcditet : cum interca Acjdemia
rcgia variis animantium generibus diftecandis incumberet.

IV. Caftotis paulo ante difledti dcfcriptio lcdla fuit qux brcvi poft
tempore typis mandata publici juris fafta.

V. Oftavo poft die D. Frenicle qua: a fe circa qusdam infedta fuc-
runt obfervata , expofult. Rcs ipfa cognitione digna vifa eft : nam ars di-
vina non minus in minutiflimis annnalculis eluccfcit quam in magnis ani-
mantibus ; incrcdibilis in iis cft partium varietas & pulchritudo,

V I. Primum Erucam ille ccnfidcravit variis diftmdlram radiis a c.i-
pite ad extremam ufquc corporis partcm porredis , utrimque jcquali ordi-
ne difpofitis. In mcdio unus eft candidus , alii hinc inde magna colorum
varietate & fplendore micanf. Hoc gcnus crucamm in prunis frcquentius
occurrit. Scxdecim pcdibiis , otfto ex utroque latere , uc pars crucarum
maxima donatur , fex capiti propiores ; duo in extremo , oflo intermedii,
inter quos complures funt ruga; , quarum numerns in plerifquc pedum
numero rcfpondct , nonnulii tamen in unam utrimque rugam prope pofte-
liores pcdes crifpantur , exque (iorfum altius inter inccdcndum actollunt.

Haec dic ultimo junii in chryfalidem tenui pclle obducTiam , tum in

Ci REGI/ESCIENTIARUM

A.S.N. p.ipilionem abiit. Huic duo oculi niicantes , facits hominis vultum utcun-
1008. c]uc icfcrcns , nafus infra oculos , & nafo os lubjcftum inell , cum qua-
& 65. clam fpecic oblongioris barbar qua: in mucronem dcfuiit. Alx brcvcs , uti
&: cornua , corpus incrs 8c penc immobilc.

2. Aliam huic fimilcm fcd crairiorcm in atriplicis v. Vu^noche Foliis
eft eontemplatus ; hla itidcm ut in priori difpofita , fcd colorcs minus
fplcndidi.

5. In urticx foliis erucas nigriorcs pundis albis diftiniflas invenir. Ubi
mutationcm moliuntur , urticx folio (c involuunt tcnuillnna tela fparium
vaaium in convoluto folio obducunt , in chryfaUdes circulis flavis diftinc-
tas taccfllint, & in mufcas tandcm oblongas mur.-mtur , quatuor alis pellu-
cidis inftrudVas : ha: fasilo foraminc per capur chrylalioii crumpunt.

4. In unici quoquc foliis aliud occurrit crucx gcnus , tolia circum-
jecta ha:c coiligit , in iis fc condit&: tamdm manct , quamdiu in iis ali-
mentum inclt ; fila cmittit quibus folia in unum colligat ; ubi dehifcunt
folia , ftatim per fila rimas opplct. Poft nigras dc quibus mox dii^um cft,
hoc eruca' genus nafcimr , fi eruca habcnda eft , non vetmis : nam pilis
dcftituitur. Die 16. Junil fcfe intra folia folito accuratius condidit ; adeo ut
nullam rtlinqucrct timam , hguram novam induit , nullis cxuviis rcliciiis ,
capirc tanium & roftro fupciftite : adco ut corpus cruca; non mcdiocriter
contradum fuerit , cum chryfalis fadla cft , cx ca 4, ova pcrparva , ex qui-
bus mufcx communes prodictunt.

5. Sic ia beta dic S.Septembris trucam confpcxit craftam , fcfquipollicc
longam & pene inertcm , nifi cuiu rangcbatur : tum enim quam citilllmc
fe rctrahcbat , alias confimiles in bcta & laftucis praitcreo. Sic in fpina
raccmola agrefti eruca aculers afpcra inventa eft flavo colorc tincta , fed ru-
bcum & vrvidum induit colorem , aim fi.iit tranfmutata , quod bis terve
faftum eft , ut fit in ciucrs qux rofarum folirs innafcuntur. Harum varia
funt gcnera , qux longum cflet minurius defcribcrc. Qu.cdam ex iis antennis
donantur , qux liraacum cornua rcfcrunt.

6. In rofis quoque vermcs vifr pundtis nigtis confperfi , virides , oblongi
12. pcdibus inrtrudi , adco irt toto corpore utriniquc pcdcs & rug.x cicta
rntervalla frc drlponantur , ut fcx antcriores fint longiores & acutiores.
His intcr irrcedcndum utuntur , cumquc cdunt aut gradum fiftunt , pats
eorum poftcrior furlum erigitur in fciplam rctorta ; rotundi funt ut lum-
brici ; coniincnter ferc cdcrc videntur , antcrioribus pcdrbus folia tenctiora
complcxi cxedunt.

7. Alias quoque fpecics Infc(ftorum qux intcr crucas ?; vcrmcs ambi-
^unt , &: rofis vcfcuniur , dcfcripfit. Inicr cas conlpicuus cft vcrmis itidcrn
viridis, qui cum quicfcit, rn tormam hclicis convoluitur , c.ipitc foris pro-
minulo , prxtcr fcx pcdcs anccriorcs , 7. furrt utrim^uc in nudio ; i.^.. vi-
dclicet , fcd paivi admodum , qui tamcn progrelTar inkrvrunt , duo in
cauda. Ubi adolcverunt , pilis albis tcguntur , qui aculcos urticx rcferunt,
fcd breviorcs tamcn , &c xquabilr fcric difpofiti.

8. Cum unus ex iis vcrmibus capfula: abietinx qua crat conclufus ,
Gpcrculo adhxfiiTct , hoc cxcdcbat , 6c domiciliuiti fibr par.ibat cum fcobc

ACADEMIyE HISTORIA. LiB. I. g^

Sc, fegmentis ligni j qux toflrocvuUa una conglucinabat. Vetum difrupta De
domuncula , &: apcrta capfula , aliquandiu in ea elaboravit , ac tandcm Hi/f.
altcrius etucx qux m malo cotonco rcperta fuetat , auteliam peiforavit , jlnim.
ibiquc fe condidit. Alii diu vixcrunt e Jatcribus capfulx pcnfiles. Non-
nulii quoque vermes coloris purpurei , qui nihil aut p°rpatum edcbant , in
codcm truticum gcnete vifi funt. Ex lis quidam pulchro & vitidi colotc
fplendidi admodum eranc voraces 6c fegnes. Sed de Infcdis redibit fermo,
nunc ad ea qui rariora funt & majoris expcclaiionis vcniendum.

IX. Cum Acadcmia dic 20. Scptcmb. anni 16^8 )u{lu Ludovici Magni
convcniflet , ut Chamclcontcm vivum qui Rcgi.-c majtllati a Patrc qucdani
Capucino oblatus fuerat , & ex yEgypto allatus, cxpcndcict, multa in eo
funt obfervata qu.-c paulo poft typii mandata funt. Is vcro die 11. Ocflobris
mortuus cft. Die 13. rannibus conm pratcs fingillatim funt examina:^,
illius accurata & ampla dcfcriptio a D. Pcrrault cxarata die lo. Novembrw
ledaefl, & publici juris f.id:a , cujus fummarium infra rcddcrcus.

Ciconia quoque iifdcm ferc temporibus diflcda fuit. Stiu<n:ura Roftri
pnter alias corporis partcs in fe omnium oculos convcttit.
- X. Cameli quoquc aut Dromedarii antc dilTci^i dcicriptio Icifira eft dfc
17. Deccmbris , uti & Capra; Lybicx v. Ga^le , & FeJis odoratx v. Civette
quam D. Pcnault fufpic.[b.;tur Hycnam cfle vctcrum.

Anno 16(59. dic 15. Fcbruarii apertum eft corpus mulieris piidie fuf-
pcndio ftrangulatx. Mulia funt obfervata qux nunc temporis cum fatis noca
fint , pntermittimus.

X I. Mcnfe Martio diftcdla eft vulpes junior in qua motus pcriftalti-
cus iiiteftiiiorum , ifque tcciptocus fuit obfcrvatus, Nam a fuperioribus
partibus verfus inferiores , & vicillim mbtum luum vermicularem con-
tinuabant. Coccum inftar cochlcx- convolutum plures mcmbranar devincie-
bant , quibus diftuptis figura; conica: apparuit : jecur'rn 7 lobos divi-
fum erat.

C A P U T IV.

De Slruilura oalornm.

I. \ Nno fuperiori D. Mariotte opinioncm fuam de vifionis orgaiio
JTjL. cxpoluerat omnino pcrfualus non in retina , ut vulgo creditur , fed
in choroVdc membtana , qu^ intima eft &: intcrioris ncrvi optici propago,
retum objCiftarum imagines dcpingi , aut cettc id proximum efTc vifionis
organum. Adverfus hanc fentcntiam multa oppofuit D. Pecquet ut cam
qui nunc communis cft opinio , ptopugnaret ; qux ab co allatx lunt ra-
tiones in Diarium Eruditoruni funt collati.

II. Exeunte Augufto anni i6(?9. D. Mariotte objciftiones D. Pecquet
diliiere cft aggteftiis quas fummatim actingcmus : nam publicis fcriptis uttim-
que cditis hxc quxftio tuit agitata. Primum illud in dcfcnfioncm commu-
iiis & rccepcx opiniouis allacum fucrat letinam ncn pellucerc , ncque

1 lij

70 REGI/E SCIENTIARUM

Ann. adeo radios luminis pcr eam ad choroidcm dcduci polFe ; nam oculi bovi»
1669. recemis lclerotica fublata lumen non pcnctrat rctinam. Ergo hasc lunica
vidcmr potius villonis organum , non cnoroidcs.

Id conllqucns c(Tc negabat D. Mariottc cum magnum fit difcrimen intcr
anim.ilis mortui rctinam aifri cxpofiiam ^' eam quac in vivo animantc intcr
vitrcum humorcm & choroVdcm accuratc concluditur. Rctum qu.ilintes
paulo momcnto immutari aitb.it , corncam tunicam qua: pellucct , in aere
calido brevi tempore opacam fieti. Quin ctiam in oculo bovis adhuc ca-
lentc & in duas partes fcfto , adeo ut rctina vitrcum humorcm adhiic in.
voluat , tum varii colorcs chotoidis , balls itidtm nervi opttci , vafa ex
eo in rctinam fparfa , fic m confpedum veniunt , ut rctiformis tunica vix
difcerni qucat.

Nec propterea tamcn omncm albcdincm rctinar dctraifl.im voLbat , prx-
fcrtim in ca parte qua tangit choroidcm ; idque a natura piovifum aicbatr
ut nimium vegetioris luminis fplendotem tcmperct , quemadmodum cutis
epidermide obducitur , nc la-datur a corporibus qua: tangit.

III. Quin Sc ratio a D. Pecquct propofita perp.irvi elfc momenti cidcm
vidtbatur , tum fubiiliores pattcs in rctina moitui aninnlis difflatx, opa-
citatcm quandam inducant , fcrc ut charu madens ptlkicct , cxficcnta fit
opacior. Sic in multis animantibus in mcdio cryftaliini humoris nii-
cleus quidam cft pcllucidus qui intra paucos dics albus fit & opacus ,
ctiara intia oculum conclufus , cum tamcn cxtctior cryftallinus adhuc
pclluccat.

IV. Ar enim retina aqui iinmcifa albcdincm fuam & opacitatem na-
tivam prodit : Ita cft , ftd vitrti humoris partc in vafc immcrfa tunica
hyaloides qui omnino cft dinphana inftar tela: arancx , alba quoquc vide-
bitur. Quin & cryftallinus in aqua opacitatcm quandam conrrahit , Sc
congclatus inftar nivis candicnr. Non mirum igitut fi rctina ante aiiti cxpo-
fita & aqux immcrfa nonniliil albcdinis pra; lc fcrat.

V. Quamobrcm ut liquere pofllt an radii luminis pcnc intcgri ad
choroidem pervcniant , aii potius m rctim ipfa fiftaniur , utraquc mm
choroitks , tuni rctina iii ftatu fuo naiuiali Ipcft.inda tft. Expcricntia ipfa
retinam traiuccre compcricmus , h candcla acccnia de no(5le propc ocuIcJs
coUocetur , idque faciamiis ut canis oilo aut dtccm paftibus rcmotus nos
afpiciat , tum cnim lumen in illius oculis fplendidum intutbimur c radiis
rcflcxis a choroidc canis multum candida & fplcndida. Nam fi a crNftal-
lino , nut rctina prodiret vcgctum illud liimen , iilcm evcniret iii hominc
& avibus , quibus choroidcs atra tft : lcd non tft ita. IJ vcro ita cvcnic
in canc quod ladii luminis pcr cryftallinum tra)cct;i in choroidc velut in
foco colligantur , iiquc (k rcflliant iit focus reciprocus fic in acccnfi can-
dcla. Unde oculus huic vicinior cryftallinum cinis humotcm adm.)dum il-
Iiiminatum intucri debct, uti in opiica dcmonftratur. Idque cxpcriri faciic
tft fi phiala vitrea & lotunda aqua pura iniplcatur , caquc odo aut dcccm
paflibus ab acctnfa facc rtmovcatur , riim rctro phialam ad ftniidiamctri
lux dirtantiain chartam candidam a.imoveas , in qna lux qux phialam pc-
nctravit , lanquam in foco coUigitur ; lum cmm oculus prope faci.m

ACADEMIiE HISTORIA. L i b. I. 71

flcccnfam pofitus phialam omnino lucidam intuebitur. Idem cxpcriti licebit Devi-
in oculis fclium, in quibus lux illa cxmlxi & vegetiot apparcbit : magno/«/ or-
quidcm indicio cam non nliunde quam a chotou:e , qux hoc colorc tingi- gana.
tur , ad oculos noftros itlllite, N-c color ille , aut alius qnivis vifiouem
ipfam confundit : non enim fenfus ullam a fuis otganis imprertionem ex-
cipiunt.

V I. Impreflio vero illa luminis in choroidc alba pifturam magis vl-
fibilem , quam in nigta eflicit , fed tamen fottiot cft in nigra : quimad-
modum charta nigro colore infcda fpecuii uftoiii vi citius incci.duut ,
quani alba , cum ifta radios fortius rcgerat. Sic homo & aves acrioris
funi vifus , quam pars major anim.intium , quod atta chotoide donentur ,
quam lux vehcmentius afficit. Undc & pupillam magis contrahunt. Ex
quo eflicitur ut radii luminis axi ctyftalliiii viciniorcs diftiiiftim magis
pidutam in fundo oculi delincent : cum in plerifquc unimintibus , quibus
choroidcs alba eft , ncquc a lumine ita pcrcellitur , pu^nlla magis dilate-
tur , ut lux ubetior ad choroidem appellat , ncquc in iis aJto jift.nfta ^ft
vifio. Verum ut huic defcd.ii natura fuccurreret , ci)ftjlliiium durorcm
in medio majoris aptavit , qui majorem rcfradioncm & n.inus confufam
vifiorcm facit.

V 1 1. Sic iii pif<.ibus duplex eft cryftallinus : cum cnim hic humor
fphaerica: fit figurx , quod radii luminis ex aqua in cum humorern tran-
feuntes non multum intringcrentur , ac focus ipfc longius quam par tflet,
diftirct, fi lenticuiarcm liguram , aut planiorcm nadlus eflct ; hoc tamen
habcret iiicommodi figura lpha;rica quod radii refradi axem minus arqua-
bilitcr fecarcnt , & confufa magis foict vilio quam in animantibus qux in
aete degunt , nifi intetiore Sc duriore cryftailino donarcntur cujus major
rcftaftio cfficit ut radii propius axem frangantur & citius coijanr.

VIII. Verum his & aliis omiiris D. Mariotte infigncm obfcrvatioucm
urgebat , qna: pubiitis lcriptis fufius fuit cnatiata : chattuiam albam in ni-
gto fundo pofitam ad oculi altitudincni afiixit , ut in cam vifus acies ditige-
rctur ; alteram duobus aut circiter pedibus a priori rcmotam ad dcxtcram
collocari jufllt. Claufo interim finiftro oculo , & dcxtio ad priorem char-
tulam defixo paulatira recedcnti ad 9. ufque pedcs , tum pofterior charta
fub obtutum non vcnit , quafi fubduda fuilfct , cum rcs circumjtdtae hinc
inde viderentur : quod locusimaginis in bafi nervi optici , ubi choroides
deficit , nuUuscflet , nulla adto tti objeda; fpecies : potio illa diftantia chattac
ab oculo tcfpondet diftantia; ccntri vifionis a bafi ncrvi optici cum cadem
bafi compatata; , uttobique cnim eft ferc eadem propottio , hoc eft , fi
diamcter circuli chartacci fit fctc pars decima diftantii oculi a charta , ira
ccnttum vifionis , quod a bafi nervi optici 7 aut citcitcr lineis diftat , de-
cics fcte continct diamettum bafis neivi oprici , nempc - unius linex.

Quatc duo fiunt ttianguia fibi inviccm fimilia , 6i iquianguia i unius
apcx eft in oculo.bafisin orbe chartaceo poftcrioii , alterius ttianguli apcx
crt in ccntro vifionis , b.ifis in diamctro nervi optici. Cum autem imago
citculi chartacci in bafim ncrvi optici incidit , illamqac intcgtam tcgit ,
iliius imaginis nulius eft fenfus , nulla impreHio. Ex quo concludcbat

72 REGl^ SCIENTIARUM

Ann. D. Mariotte piricipuum vifus organum effc choroicicm : nam ubi abeft
J66p. nulla fit vifio. Scd tciina totum tcgit oculi fiindum , & nufquam dccft i
non' igitur inquiebat , hic erit proprium villis organum ; ncquc etiam cx
ea adintctiorcs parces ccrcbri ducuntut filamcnta , uti cx choroide , qur
cft pia: niatris produftio , ciijus fibra: ad protiibcrantias , cx quibus ncrvi
optici oricincm fuam ducunt , continuanmr : quod dc tctina dici nullo-
modo potcft.

Opponebat D. Pccquec vaforum qux cx bafi nervi optici oriuntur, trun*
cos vifioni obfuturos. Vcrum hi minorcs funt quam ut vifioncm intcrpcl-
lent, auc id fic fenfibilc.

IX. Addebat D. Mariottc quxdam phacncmcna qui ex ilLi hypoihefi
fatis apte cxplicantur. Illud imprimis qiod pupilla in obfcuriori loco di-
latctur, in lumine contrah.uur. Hujus natuialis , non voluncarii motus cau.
fa vix aiia cfic poteft , quim cxqiifitus choroidis fenfus. Hanc cnim lux
nimia ofFcndit : undc & fibras quibulcum uvc.t antcriori conncititut , aui:
concrahic, auc laxat i qu6 cjus apcttutam , qux pupilla dicitur , ardio-
rcm vcl latiotem cfficiat , ut lumtn foriius cft auc dcbilius. Quod cxplica-
cu ditEcillimum , fi tetina vifus ftatuatur organum.

XI. Illud quoquc cx ftrudura oculorum in avibus , & carum maxini';
qux cx prjcda vivunt, comprobabat : ita cnim funt fidi , uc ncrvus opti-
cus in ipfo ingrtffu in orbcm inflcclacur. Hanc curv.-ituram fic ccgic cho-
roidcs ut linca albi in mcdio temancac , cx qua recina luim ducit otigi-
Bem. Hxc choroidcm fic tcgit , ut a laccre lincx candidx, membtanula
nigra ejufdem longicudinis cum iinca alba obducacur. Locus ille axi efl;
proximus, adeo uc rcs objcfti in quas avcs acicm incendunt , in candem
incurram mcmbranuUm. Crim igitur in ca patte acriot fit vifio , & rc-
cina ibi dcfit , cumque aves illx finc acucioris vifus, palam cfic aVcbat nou
rctinam , fed choroidcm c(T"e pr.xcipuum viliis organum.

XI. Id vero quod ukimoloco de cailis avium propofucrat D. Mariotte,
phcuic in ptoximo congtcflLi expcriri. Itaque in Miiui adhuc vivi oculis
diffcf^is hic funt obfcrv.ua. i. Pars Cr)ftallini antcrior pauio convcxior
quarn pcftcrior vifa eft ; hujus limbus rotundior & dcnfiir quam in ho-
minc, piopius ad crjftallinum pifcis omnino globofum vifus eft acccderc.
i. Ncrvorum opticorum eadcm oiigo , qux in tcrrcnis animalibus , abii»
nimitum protubctantiis qui natcs dicuntur, quxque in fuprtma fpinx mc-
dullatis producta; p.rcc pcfirx func , intca cranium pia matrc crsnt invo-
luri. j. Ncrvus opticus paululum dilatari videbatuc , antcquam ad giobum
oculi pervenirct; plura filamenta in ca dilatationc appatcDanc, qux in li-
neam. albam in fcletotic.-E fundo cicatrici fimilem dcfincbant. Qux linca
lic intcrnofci faciliiispofl.-t , & illxlis rctina & choroVdc furdum oculi in-
cucri liccrcc , oculus cranfvcrfim pct mcdium ((.iftus tft , adco uc parcs
victei humotis fcdi fiiptiftite fundum ociili confpiccrc licctct, tum
hiimorc vitrco petiitus evacuaco, retina & choroVdcs in ram line.im qii.r
in netvi opcici ingrtlTu formacur , vifx func ccrminari. Si.bl.ua mcmbra-
niila, quim fubnigram elFc diximus, cx ucraque n.irtc lincx i\hx fi'amcn-
la fpecillo detcda lunc , quibus huic linci amba: tunici ctant i'ligata:.

4. Linca:

ACADEMI^ HISTORIA. L i 3. I. 75

4. Lineac albi is in oculo litus cft oblcrvatus , ut pcnc ad pcrpendi- Divi-
cufum incidcret in linc.im qui ab aure ad narcs duccretur , fed auri vi- sils or-
cinior quam naribus. Eam pellicuhm utium cflc e pricipuis vifionis or- gano.
ganis in avibus fufpicatus cft D. Pccquct , caque rerum objedarum fpe-
eics ad linc-im alb.un dcfcrri , ut inrcrjcd:ii ncivi optici ad ccrcbrum uf.
que pervcniinr. Nam id ?.cmodum cft probibilc vidoncm in avibus qujr
cminus pra iim fmm conlpir.-intur , non dibditati, ut in hotTiine , cum
rei objcdi imngo in nervum. opiicum incurrir , .lut iii rctini v,ifa.

XII. Hanc difccptaionem aciite dirimcre aiihi videtur D. de la Hirciti
diflertatione de vifu &i variis cjus cadbus , aniio 1694. edita. Experim(.n-
tum a D. Mariotcc propofitum ut ccrmm ff< cxplorsrum ponit ; locuir. cfls
in fundo oculi , in qucm rcs cbjed:.': nullam faciunt fui miprcllioncm , cui^^
tamcn rctina ubiqiie l\i .i:qu;.bi!itcr fufi , locum vero illum ibi cllc , ubi
ncrvus opticus ocuii globum lubit , atque ibi viiuncm dcficcie.

Ncgat tjmen hinc concludi polTe chotoiMem, non rctin.im, cifc propriui-i
vifus otCTanum ; cii-m hxc f«: nervi optici cxpanfio , nec fenlus alibi quircn-
dus videamr , quanT in nervis. Etfi rrtina fuminis iir.prcffioiicm per inti 1-
Jftftam medium exLipiat , quod cam a re objcifta rccipit , idque commun»
cft aliis icnf bu«. Sic in auditus orgino fpiralis lamcUa aeris tremulos mo-
lus , aut vibrationcs in ncrvi acouftici ramulos tranlmittit , idque in liui-
guj , naribus, & in abis (cnluum organis natura obfeivat , ut dcccc Dv
3u Verney in Tradl^tu de auciitus organo. Nam (ubtiliortft nervorLm tex/-
tura, qiiim ut rertim exterioruin cxptcflioni nuiii euponanmr , ac fubin.-
de neceflc cft , ur mcmbrars , quibus ttguntur nervorum fibrillsE ,cas iiiTi-
prcflione:. a corpoiibus cxccptas in nervos tranfiaiiltant cum iis conditic-
ribus qua; fcnfationi convcniunt. Sic choroides qua: & fiimior cft , 8c
coloris obfcurioris , kiminis imprcflione t-<iciliiis commovctur , quim,- tu-
nica retifoimis', qix cum fic diaph.ui.a vaii.is lucis impsciriones non cscipit.
Sed eas choroidcs cena quadam ratione modificatas in retinam ut in prx«-
tipuum vifus organum transfcrt , nec rstina ut par cft, afficitur a lumine,
nifi varias cjus impri (Tioncs a choroide commota mutuetur. Nihil adeo
mirum eft G vifio in. ea retinx parce non hat , cui non fubeft ipfa cho»
roides.

f f §§§§';!§§§ fflSfHHHHHHHIf

SECTI O SE XTA.

De Phyficis Experimentis.

POft h.TC mu'ta circa iiquorum concrctionem fatfta fiint eipcrimcnta ,,
tjua: Philolophia; natuiali,. imo Sc mcdcndi arti nonmliil iucis aiferrc:
pofluiit.

K-

74 REGT^ SCIENTIARUM

Ann.

CAPUT PRIMUM.

De quorumdam liqtitrHm coagulatione,

I. \ Tc|iic hxc dc prarcipuo vifionis organo iiitcr viros eiudicos funr
xA. difputata , qux curiofa rtiJgis quam utilia vidtri pollunt , & iis
rDaximc qui inrerum naturalium cot;nitionc folam utilitatcm quirunc. Alii
iifdcmfi.rc temporibus latiiJS fu(a , & ad vitr humanx ufum inigis accom»
modata, de caulis coagulationis & fitmitatis fuic agicata quarllio , qua: , ut
parcrat, dijudicari non potuit nifi cx variis txperimcntis.

Hic magna cx parce failbi tunt in ladte , in ovi albumine , in fanguine,
& in aliis llquoribus qu.x fulj lunt in Commcntariis dcfcripca: nobis fa-
tis fiierit ca ftricljm dclibarc.

II. Primum quidem cxtuntc Aprili mcnfc anni i66<). cum ladVc bubu.
lo vacii liquorcs funt commifti , coagulum vitulinum , fuccus catapucix
minoris , Ipiritus mcllis acidus , fpiritus nitri & qu.rJam adftringentia,
<3ui omnia longc citiiis lac coagularunt, quam ubi luiuin fuit acn cxpo-
fitum. Sal fixus & fulphureus tartari aut nitri , Ipiritus falis ammoniact,
mel , facchaium, & pLinta: pcne omncs aromatica: concrctioncm inhibuc»
runt aut rctardavcrunt : cam vcro nec promovcrc , nec moram huic ac
tulcrunt fal communis , fal gemmi, hyflopus , &.'c. •

III. Dc his D. Du Clos ita Philofophari vifus cft ex principiis vulgo
receptis & cx quatuor clemcntorum primis qualitatibus. In lacbs coagu»
lationc duplcx partium gcnus fccretum fiiitj alix cnim erant dcnfiores,
aiix feiofa:; illx vcl erant fulphurcx , qux in butyrum , vel terrcni mi-
"is , qux in cafcum abierunt. Calorc folo , aut motu ipfo hxc ht partium
lecretio : adco ut p.irtcs folidiufcul.r antc difpcrlx in ui.um cocant , dum
alix aliis adhxrefcunt , ac quinta fcrc pars l.nftis tum calorc ignis , tum
addicione fuccorum co.igul3ntium vila cft concrcfccre. lila conctctio in aerc
ficco & calido, ut iii iftace ciiius fic quam in acre humido & vctis ccm-
pore. Undc adftringcntia & acida cani concrctioncm promovent , non itcm
Cjiix huniida funt , aut refolvunt.

IV. Paucis poft dicbus ovorum a'bumina ac;itata &: dcfpumita cum va-
fiis quoquc liq'ioiibus funt conjundla. Spitiius acidi c lalc comniuni , aut
Tiitro cxftillati firm.im concrctiontm cffccctc , non itcm olouni vitiioliouo
fibrofa cojgulatio fa^fta cft ; firmior c Ipiritu fulphuiis , nu!la c fpititu
mcllis acido auc ex accto fccuta cft concrttio.

Spiritus falis ammoniaci , olcum itidcm tactari nullam condcnfationem
pcocrcarunt : fpiritus vini purus fatis fiimam, fed in grumos divifam cx-
hibuit : fuccus t cataputia miiioic fxprcllus, fal ammoiiiacus in pulvcrcn»
contritus, (al pctficarii, fal tartari , fal commJiiis nihil dc fluiditaie al-
buminum derraxcrunt : fcd gallarum '■xtrj^fhim promj't.im C(\agiilationcm
& hrui.im dcdit, uci & alumcn : vicrioli cuprci quod fcrrum lubro co-
loic inficii, dilTolutio mcdiocrtm coagulaiioncm , vittioli Mariis,ut vo-

iSCADEMI.£ HISTORIA. Lib. L ^y

tant, {blutio nullam efteci: concrctionetn , ud ncc diffolutio vitvioli albi. Pfjyfi-

V. Poft hacc in fanguine qiioque animalium qua:dam faifla funt iufan- cu.
dem rem experimenta. E jugulari vcm agni finguis miHus Sc divcilis vaf-
culis impofitus. Qui nuUi liquoii adnufcus (uit , intra ferai-hors ipatium
omnino.eft coagulaius ; cui affulus eft fpiritus filis communis , hic fta-
tim totus induiuit & nigrefcens omncm ruborem exuic. Idem contigic faii-
guini cui okum vicrioli affufum fuit. A;eium quoquc diftillatum nigro co-
lore fanguinem infccit, fed minus foiida erat concrccio. Spirittis ialis am-
moniaci omnem coagul.itionem inhibuit , uti & olcum tartari ; fed illc
colorem rubrum pleniorcm dedit , hoc vividiorem & igneara magis ; fpU
ritus vini fanguini concretionem fatis firmam & grumofam impertiit , uti

&C ovi albumini : muItiUTi rametv fcri fecretum eft : rubor erat ochras adu--
ft£E non abiimilis. Sniritus msllis fangiiinem atro colorc infecit , cum mol-
li & inxquali confiftentia ; nucis galli cxtradium concrctionem itidcm
grumofam dedit. Spititus xruginis fortem; & xquabilem concretionem ,
fed colorem acrun> induxit. Spititus nitri , & fpiritus ialis commimismol-
lera & in gtumos disje<flam eff^ccerunt coagulationem onmi rubore detra-
<ri:o. Salis communis in aqua comn^uni diftolutio colorcm paululum immu-
tavit , nulla coagulatione infecuta-, nulla quoque e fucco cataputia; aut ace-
lofae prodiit concretio , fed cx admiftionc /acchari , ceps , naftuitii , ut
in puro fanguinc , fic fjfta cft coagulatio. Ex arteria carotide fanguis edu-
&is firmiotcm naiftus eft confiftentiam , ubiquc rubcr , atque cx liquo-
mm admiftione eacdem funt confecuta; concretfones , quac in venofo lan-
guine.

VI. Interjedis aliquot diebus fanguis venoGis cum arteriofo collatus fuir^
hic in imo vafis nuUam contraxeiat nigredinem ; fuccus napelli utrumque
nigro colore imbucrat : fed cumeo difcrimine, ut quarta pars venofi fan-
guinis indurcfccret, non item in artcrioio fanguine jcicutae fuccus venofo fan-
guini majorem & firmiorem coQcretionem imperriit , quam arteriofo , cu-
jus color pene idein permanfit , fed venofus partc fuprema lividus app»-
rebat. Solani morciferi fuccus eundcm colorem dedit venofo fanguini qus
uc putus ita coaluit , artciiofus liquidior vifus eft ; pats denfata priftinum
coloremnon amifit, fed ferofa etat inftaraquae fubviridis & patrefcentis. San-
guis venoftis cum fucco e foliis fambuci cxprellb uc purus ita coaluit, non
itcm arteriofus qui non fiiic coagulatus , illius color lividior , hujus nigrior:
fic cllebori nigri fuccus fanguintm venofum minus coegit , quiquc iii fun-
do vafis fubfidebat , minils ater vifus eft : arteriofus liquidus manfit, &
colorcm pra:buic nigriorcm quam vcnofus.

VII. Majoris ablynthii fuccus nihil fcre dc fanguinis confiftentia mu-
tavitjUti nec falviat , lavendula & angclica^fucci vcnofo fanguini ullam pe-
ne mutationem artulcrunt. Angelici fuccus dimidiam arteriofi partem coe-
gic, rcliquum i,;ft.ir fcri fanguinolenti vifum , idquc poft fefqui-hora' fpa-
tium coaluir. Sic Impcratori.c fuccus fanguinem vcnofum pcllicula obdu-
sir ; intcrpodto fcfqui hori fpatio fanguis omnino eft congclatus , nonitcm
surteriofus qui liquidus pcrmanfit.
yill. Nc longiotfim, fucci minoris abfynchiijmelifta: , biftortar , alciii,-

7<f REGl.£ SCIENTIARUM ■

Ann. millx , artcmifur , fcotfonaria: , alliariSE , cychotsi fylvcftris , mcnth*
i66$ . fcrophulari.x , apii, raphani lufticani, t.inaci.ti iiullam aut mmorcm in puio

fangumc coagulationcm etf^ccrc

Sic tha:i cxtractum citra ullam concrttioncm atro colorc vcnofum fan-
guincm inRcit ; artcriolus langiiis iii m.dio coaluit cum vivuio colotc ; rc-
Jiiluum fctum tuit , idque nigium colorcm induit. Sal pcffiratiac mitis
niillam cftccit coagulationem ; ncc l.il e filiquis f.ibarum eduCtus \ fanguij
aneriofus ex uiir.j: admiftionc liquidwt tactus tft Cs: fubHavi coloris.

C A P U T II.

Ejufdcm Argumcnti con/inuasio.

1. /^ Onfimili rationc fcl bubulum pluribus uafi'; cxccptum cft , ac variis
V-/ liquonbus admifti'- , quid Imguli vj \n conhftcniia , vcl m colorc
Diutationis attulctint , cxploratum. lilud univctllin obf^rvatum tuit. i.Spi-
ritus c falibus ("ulphurLis cxftillaios aut nullam , aut parvam concretioncm
p:«buiire. Hujus gcncris tlicrunt (piritus fahs ammoniaci , cjui nullam ,
fpiritus vini , ut loquuiuur , tartarifatl , ejui pcrparv.im , purus vini fpiritus,
<]ui paulo ma)orcni in quibuldam fi;llis panibus , liquor lattati , qui nullam
fccit coaguhiionciT!.

I I. Contra fpiritus acidi , ut accti fpiritus , qui multam & fibiofara
concrctioncm , acetum ipfum cujus iidcm pcnc tucrunt cftcdlus ; (piritus
a:tuginis , & fulphuris multam quoqiic , uti & olcum vitrioii , fpiiiius e
buryro aiitimonii , Ipiritus itidcm mcUis ; cxtta&um galla: aqua communi
prxparaiiim firmiorcm coagulationem prxbiicrunt ; fpiiiius nitii perparuam,
aqua foitis mcdiocrtm dcdit.

III. Succi c n.ipello , aut c cicuta exprefli nullam i folani m ortifcri
miftura uti & cepx , raphani rufticani , fcorlorari.T perpatvam effcccrunc
coagiilationcm ; nulla e tanaccto , lalvia , mcntha , impcraroria , angclica,
Javendula , melilfa , e cichorio , apio , biftorta , artemifia , fciophulaii»
minof fada cft condenfatio aut mutatio.

1 V. Cum hi liquores filli admifti in craftinum dicm eflcnt aflcrvati ,
varii muraiioncs in coagulationc & colotibus funt ob('crvat;c quas longiim
cdct fingillatiin rcccnlcrc. Id unum annotaftc fnis fucrit , ui omnibus his
mutationibus , quidquidconcrc(ccbat, id omnc librofum fiiiftc Sc lcvius : nam
Jiquoii id omnc iiin.uabat , ncc quicqu.im in eo folidiim tuit : quod autcm
iv)n dcnfatum cft , id (crollus crat ir.ilar l.i<flci lcri , aut aqua: a ianguine
fccrcta:.

. Prxter duas illas portioncs co.igulaii & fcrofi humoris quxdam pin-
gucdo vafis latcribus adhxicfctbat.

Quas fpiriius nitri , aut aqua fortis concrctioncs dcd •lunt , cx folx non
fibolx , lcd in gruinos & iii (piinum (iint divi(x. Qiix a gillx cxtrado
tacta cft co.:gulatio , ca omnium fitnuflima vi(a cft , & omnis t..ie ftroluans
wpcrs , qux feparatim dcnfaia fpecicm gclatinx prxbuit.

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. I. 77

Alia quoque & vaiia in ranguinc tum vcnofo , tinn arteriofo c jugulari Phy'
vena & artcria cjrotide agni millo tacfta funt experimcnia , (^ui (ummatim yic<».
atcingcrc fatis fucric. Huic admifta funt divcrfa falium gcncra , nitrum , fal
eommanis , fal c filiquis fabarum , tartarum , atquc hxc omnia rullam auc
pcrparvam ctfcccrunt coagulaiioncm colore nonnihil immutato. Salis poli.
chrcfti admiftio languincm arteriokim non itcm venoium coagulavic , fed
fanguinis color idcm fuit.

VI. Quidam alii ialcs colorcm fanguinis confervarunt , uc nicrum una
ciim fpiricu fulnhuris , fal c tam.irifcis cxcraftus vividiore colorc concre-
tum (anguincm donavic ; fal e fcapis & liliquis fabarum cdudus nuliam
coagulacionem fccic , fed color nacivas in vcnolb fanguinc vcgctior C]uam in
aitcriofo vifus eft. Idcm fcre in cruccc falc cvcnit qui fanguinem pulchro &
rutilo colore imbuit , u[i & fal artcmifix : ftd fal buxi rubrum colorcm
fanguini dcdit fimul & foctorcm ; fal ablynihii m.ijoris nihil fcrc dc fan-
guinis colorc 6c confiftentia mutavit. Salvia: fal citra concretioncm ruti-
ium fanguinis colorcm promovit ; p.TuIuIum dcrfior ex fale pulcgii faftus
cft ; fcd cx i"a'e roriCm.irini vcnolus farguis multum colore lubro ad ni-
grum vcrgcnte coaluit. Sic fal rhymi vcnolum fanguincm minus , arccrio-
fum magis c.iagulavic. Eidcm cft racio meliloti : pats maxima falium qui
c plancis ut e biirfa piftoris , fcrophularia minore , hypcrico , fraxino , per-
fic.nia fiiici , akhimilla , chamaYlii , apio , mcIilTa , laciluca , cychorxo ,
hcliotropio , junipcro funt excraiiii , nullam tftcccre coagulacioncm. Sed
coaguiuai vitulinum aqua dikrum magnam cftecit conccctionem in languine
venoio & arteriolb , nec quicquam feri rcliquum fuit.

VII. Ulud tii.im vifum c(t cxpicriri an torce in aqua qux in cqui peri-
ricardio rcpcici vjfis aliquot cxccpra eft , exdcm coagulacioncs qua; in
Jade , aut in fanguine ex admiftione falium aut liquotum ficrcnt. lllud in
univerfum compcrtum fuit fpirirus fulphureos , aut falesAlKali, cujufmodi
eft fal tartari , nullim , acidos fpiritus , ut xiuginis , vitrioli , nitrimagnam
concrctioncm cffcciire , fpiritus mellis millam exhibuit.

VIII. Eadcm pcne expcrimenta in fero fanguini: humani fafta funt.
liquorcs acidi c viciiolo , nitro , (ale communi cxtillaci firmam dcdcre
concrctioncm , nulla cx oleo cartari , auc fpincu falis ammoniaci orca cft ;
fpiciiu camen vini affufo , ferum in grumos candidos coaluic , fic fpiritus
Bicllis acceflione nonnihil turbari fcrum & nigrefccrc vitum cft.

I X. Jam ut falium &i litj^uorum qui in coaguiationc promovenda func
adhibici , doces & difFecencii per(p.6ks habcrc-itur , omnes cum fubliniato
mcrcurio & vicciolo Martis feparatim (unt pcrniifti. Q^id finguli prarfti-
tcrint nihil necclVe cft hoc lnco commcmoiarc. IHud unum admontrc f.<tis
fuerit hoc examen m.Tgno pi ftca ufui lUitre in corporum analyfi cxploron-
da. Prinium cpidcm con.pcrium clf fpiritum vini , acetum diflillatum , la-
lem e tam:.rifcis extraftum , (altm hypcrici , f ru^i , junipeti nuHam pia;-
cipicationcm crcallc , ncc vitrioli folutioncm pcrturballe , tam.tfi falcs pia--
diiSi hypctici , cruca: , &:c. l.idcum colortm foluiioni (ubinuti concilij-
runt , quod liquorts ptne omnes (alc volatlli impixgnati pra.ibrc ivjLnt,
huju» generis tft fpiticus falis amraoniaci.

K iij

7» KtGlJE SCIENTIARITM

Ann. 2. Liquor tartari ut .fales plurimi c plancis cxtra(fti Sc lixiviales fubli-
i^^p» mati folutioncm multum prxcipitarunt , Sc rubro aut flavo colore , ut vi-

trioli fblutiontm citulco & obfcuro colorc infcccrunt cum magna prici-

f>itatione. In hunc cenfum refetri poffunt (alcs la(fliicarum , mcUira: , mc-
iloti, barfa: paftotis , cychorii, fcrophularis minoris , falvia.

Sales mixti cx acri & acido nullam efticiunt pra:cipitationcm ut fal com-
munis & .ilii quidam.

X. Poftrcmo iidem (aies cum fyrupo violarum & tindhua ligni Brad-
licr:fis commifti varios colorcs prxbuerunc. Acidi liquorcs , ut oleum vi-
trioli , fyrupum violaccum rubro colurc imbucrunt. Sales alKali & viridcm
colorcm & intcrdum fmaragdinum cidcni concili.irunc. Sic lal hcliotropit
majoris cum coiote viiiui imbuit, fcd tinfturam c ligno Brafilienll nonnihil
obfcuravit. Oleum vittioli candem tinduram Havo colore inbuit , cui fat
hclioiropii cum adjedus fuiiTet , magna orta cft ebullitio . ac tindtuta prif-
tinum colorem purpurcum reccpi.c , omnemque acidicatcm exuit. Nullam
huic tindurx auc fyrupo cx violis, coloris mutaiioncm fal tamarifcorum at-
tulit , fyrupum duntaxat clariorem cffecit ; fil iattucarum viridi colore
fyrupum Sc infufionem ligni Brafilicnlis rubro colore , fcd plcniorc tinxit^
Uno verbo fales fixi & lixiviales cirulcum fyrupi colorcm in viridcm v.
fales aut liquorcs acidi in rubrum commutant : ligni ncphritici infufioncm
flavo & diluto magis colore donant quam fiies alKaii & fixi qui obfcu-
riorem efficiunt > fales mixti nullam pcnc afrcrunt in coloiibus muta-
tioncm.

C A P U T III.

De caujis coaguUtionis^

\, Tp X iis cxperimentis coaculationis caufx quifitsc funt , quas D. Du
Xl CIos Chymicorum principiis infiftcns cxpiicarc ingrelTus eft. Ac
primum quidcm illud admonuit in naturi invcftigatione nihil fcre majorit
cfFc momenri aut latius paterc quam ipfius concrctionis caufam. Nam qux-
que corpora non aiiiid quiddam funt quam Iiquorcs concrcti ; nihil in mixtis-
aut pcrfcdis aut impctfedis gignitur nifi cx aqua , adeo ut corpora folida
nihil fcre fint praetcr aquam concrctam.

Concretio autem omnis vcl cft congelatio quam frigus cfRcit cirra fubflan-
tia: altciationem , vel coagulatio proprie di(5la. Congclatio firmitatcm ptjp-
bec & foliditatcm , fic tamcn ut congclata interdum minus fint dcnfa , &
majus fpatium occupenc , ut in glacic vidcre cft : cryftalli mincralium, ut
nitri , falis communis virriolati , cx quo nimirum diftillamm eft oleum yi-
ttioli , aqui innatant : contra in mctallis , ccra , adipe & olcofis, ubi con-
gclatio in ar<itius fpatium atiftac corpora.

Multa quoquc dc congclatione tum fimplici , quam frigus cxtctnum , tum
mixta , quam partim frigus externum , partim intcriot ficcitas procreat , dif.
iemit. Hanc in mixus fietj qux bumote aiu calotc liijucfcunc , huniorc

ACADEMIi£ HISTORIA. Lib. I. 7^

quidcm exfolvuntur ut fales in aqua , cryftalii metallotum in aquis ftygiis. Phy-
Metalla ex falc & fulphure compofita in aquis fortibus difloivuntur , & /ica.
^gnis vi funduntur. Liquores acidis (piritibus imprsgnati congelationem
citius creant. Contra qui igneis fpiritibus Sc fulphurcis abundant , congc-
larionem omnem inhibent, fic aqua vini ardens , olea ipfa nifi multum
terrac vel aqua; habcant admiftum vix congclantur ; falcs fulphutei auc
fixi , aut volatiles cum ab omni terrena fecc foluti funt , nunquam fere
congelantur.

I n. Atque h.TC de congelationum caufis , hinc ad coagulationcs tran-
fit : in iis fubftantix quandam vel in compofitione , vel in natura mura-
tioncm agnofcit. In illa panes folidiufcula: a liquidis fccreta: unacoeunt,
ut in ]a(ftis coagulatione. In eo genere prxcipitationes corporum reponi
pofTunt : fpititus faliiii aliorum fpirituum , fcd diverfa: naturx accellione in-
rerdum condenfantur , ut fit in coaguiationc fpiritus vini cum nitri fpiritu
aut urinx pcnTiifti : fic olciim vitrioli cum falc tartari conjurxftum , aut
fpiritus nitri cum iale fixo ejufdem nitti , aut cum co qui c plantartim
cineribus eduiftus cft , admiftionc , uno vcrbo liquorcs pcnc omnes falini
una aim iis corporibus qii« falc fulphurco aut alKali abundant , cmnino
concrefcunt. Sic fpiritus accti diftillatus cum plumbi calcc , cora liis , gf m-
mis , okum vitrioli cum ferri limatura : idque vidcrc cft in omnibus pcnc
acidis liquoribus qui una cum zinKo cxtillantur. Quod fit aut phlcgmaiij
fupcrflui fcparationc , aut ficcitate ipfa qui in tcrrenis flilphuribus abundat :
nam humiditas nimia hanc concretioncm inhibct.

I V. Aliud deinde coaguLitionis genus diftinguit , in qua rci ipfius
fubftantia tranfmutatur. Hujus coagulanonis vi fucci minerales , plantarum
itidcm fucci , chylus iu animantibus firmitatcm & foliditatcm confequun-
tur. Hinc fucci lapidifici in cryptis & nonnullis fontibus. Sic Marchafit.t
feu glcba; metallicx contufa: vaporcs aeris circumfuli condenfant & fale vi-
triolico impratgnantur , uti fuo loco diximus. Plaiitasex aqua pluviali nu-
triri & augefcere , cclcbrc illud Htlmontii expctimcntum fcre dcmonftrat,
idque fit pcr coagulationem tranfminatricem. Quod in quibufdam pifcibus
qui cx aqua fola vivunt ut eidcm placet au<ftori. Ex viperis qiia: vafjs con-
cJufx pcr aliquot mcnfes cx aere nutriuniur , confirmari potcil.

V. Quod fupcrius de aquse communis in lapidem tranfnnitationc alla-
tum cft cxpcrimcntum , nonnihil lucis huic explicand.T coagulationi afFcrre
poteft. Sic aqua communisin calce viva lapidtfcir, vi fulphuris quod ignis
ardore fuit exahatum : calccm enim falc fulphureo foctam hrr.c colligimus,
quod fulphutca qu.Tque mincr.ilia dilfolvac , &: terris fciiilitatcm afFcrat ,
adco ut ignci fpiritus , qui in rebus fulphureis dominantur coagulationcs illas
tranlmutatrices cfficcre videantur.

Placuit mtctim ca pcrtradtare , qiia: ex Phyfica &C Mathcfi mixta , utriuf-
quc fcicnti.T principiis inninintur. Hujus generis funt llatica , qu.e circa
corporum gravitatcm verfantur. Illud imprimis longe omnium ditficillimuiii
fuit agiutum , <]ux fit caufa dcfcenfus gravium.

to REGl.t SCIENTIARUM

Akn. C A P U T IV.

Zye rtrum gravtum dtfcenfu & cauft illius motm.

I. Q Ub ir.r'um mcnrn Aiigufti anni \6C'). quiftio , fi quac fit nll.i in Phy-
i3 /i-is implicata , dc caiila giaviratis r.gir.ui cccptatft: fu.is quifquc
conjcifluras propofuir, quas longum eirct (ingillatim rcccnfcre, cxque in
^ibiis antc Jd ccmpovis yc poftca editis pafTim occurrunt. D. dc Robctval
proprium & fpcciticiur. ilnfi.m quo rc m objccl:ni difccrncrc valeairus , no-
ois deedc cxjftrmibn-, aJeo ut non migis ca dc re nobis liccac quidcct-
ti dcccrncrc , qu.im ca-Gi.s r.b oriu dc luminc aut cnionbus. Is tJmcn iQ
fcnrentia fua fcvcbitur u: vim quandam corp>oribiis ii fuam cftc vcllcr , qua
pattcs illius in ur.um ci/irc afFccttnt, ita uc alia fic tetrcftris , alia corpo-
ris lun.iris graviras, qiw pattcs in iuum quiquc corpus nitunoir.

I l. Noi> lonqe ab ea fcntcntia rccedcb.it D. Frcnidc qai conimuni hoc
priiicipio utibitur , unituiquc rci viraquandam lui confcrvatriccm ab Aufto-
rc natur.T inditam cllc. Eam porro vanam cxiftcrc , ncc uno & codcm modo
a7,"rc. Non cnim plancs vitam luam cadcm rationc tucr^tur atque anima-
ti* , cum utrifquc non adfuit oinnia qui ad fui conicrvationem opus funt,
fcd aliufide ca mutucntur , atquc ubi dcluiit, ftaiim cmoriuntur, Unde vis
illa fui confcrvattix in plantis bc animantibus admodum arCta cft & angu-
fti. S^d tcria ipfa cum iugmcnto au: almonia non cgcat , fcipf.m tucmr
& confervat , ciim p^^.rxs iutcr fc connexas & una conjundlas habct , nc
dil"jecl.r diflipf ntur , idque gravicuis benficio conlcquitur. Qui non tim
motus cft , quam nifus ad motum; hic tamcn non otiofus cft , fcd contt-
nentcr agit , ita ut dcbiliora fortionbus ccdanr.

1 1 1. Motum vcro tripliccm diftinguebat , projcdionis ,' impulfionis 5C.
attradtionis. Motor in mobile vim luani cxcrit; projc(flam libcnun dimit>
tit , poftcnum huic motum imprciru. 2.. laipuUlis dicitur cum motor mo-
bdc tandiu comitatur , quandiu motus durat ; fcu id vchat , fcu id trahat,.
ant pcll.u. Arquc hoc unum motionis gcnus b.nc cognitum cft & pcrlpciftum.
Nam in pro)ctT:is motus continuati caufa , cum mobile a motoie (cpara-
rar , fatis obfcura cft & rccondita.

I V. AttMctionis , fi qui fit , caufa eft obfcurior , cum motor agit in mo-
hilc citra contacftum. E.im tamen in niagnctc & clcctricis corporibus con-
fpicuam cftc aicbat ; corporum graviratcm attra^ftionc ficri , tamctfi caufa
iilius iirm alia fic quam prima omnium caufa. Atcr.iftioncm vcro multls
expcri ncntis comprobjrc nitcbatur quas Qtis commodc pcr impulfioncni
CTplicari pofte omncs pcne rcccntiorcs Philifophi dcmonftraiunt , ncquc in
his diutius nobis immorandum.

V. Quamobrcm dcfccnfum gravium impulfioni cuidam , non attra^ftio-
ni aut inclinationi a namra inditi , qu.Tque in rcbus inanimis vix intclligii
potcft , tribucndum cfic ccnfucrunt D. D. Hugens , Pcrrault, Buot & alii.
S.cd m cxplicanda hujus impulfus taiioDc non una coium fuic fcntcntia D.

BUQt

I..U.

ACADEMI^HISTORIA. Lib. I. Sc

Buot in Cni-tcfi; opinionc acquicicebar, D. Huecns vidcb.uuc .i-.i candcm fcn- De
tcntiam acccdcrc , (1. tamci! ut qiiK iii C.iruli.ina hypotheli dcluict.iniur ,
explerctj & longe probabiliorcrn hujus ici cxplicatioiicm aftcrrct , cau-.qu
cxpcnmcntis illuftrarer, Paucis abhinc annis quid ea de re cenlcter, icnp.
to pubhco aperuit. Nobis adco fatis fucrit c]ua: in Acadimia tum tcmpo-
ris paulo uberius ab eo func cxpofica , in fuiiimam conirahcre ; tanictfi cjus
diflertatio integra Mifcellancis nuper editis infcrra eft.

VI, Quo gravitatis caufam probabiiem indagemus , illud nobis intucn-
dum qua ratione fieri poflic ut corpora ex conSmiH materia compolit.i, in
<^uibus nullam cjualitatcm , vel nefcio quam ad mutuum acccflum propcn-
iioncm, ied magnitudinis tantummodo , figurs, motus diverfitatem Ipcc-
tamus , verfus idem centrum tendant , & circumpofita huic adhaeicfcanr,
atque igtc hinc dimoveantur. Qui quidcm cffcdus non cx particm cxioui-
tate, aut figura corpufculorum , fed ex molu ipfo proficifciiur. Illud itnque
inquirendum , qualis fit hic motus, unde nifus ille in quoddam centium
oriatur,

V 1 1. Duplex tantHm morus gcnus in rerum natura confpicitur, redi Sc
circularis. Motus redi leges in corporum collifione non funt obfcutac, qua
ratione is communicetur , fatis notum cft •, ut hinc concludi poflit nihil
in eo motu , aut in vatiis ejus reflexionibus occurrere , qucd m.iterix par-
tes ad unum quoddam centrum dererminet : ita ut ad motus circularis pro-
prietatcs nobis omnino fir confiigiendum , & quirendum num fortc in iis
motibus fit vis aliqua qux huic rei cxplicanda: lufficiat ?

VIII, Cartefius corporum quae in orbem moventur nifiim , quo a ccn-
tto recedere moliunrur , ex rotatione fundae , Sc fiinis tenfione hoc majo-
re , quo celcrior eft roratio, fatis dilucide oftcndit. Hoc ipfumD. Hugens
in menfa rotundi figurx celeri motionc circuraa<5ta paulo antea oftende-
rar , fimul & nonnulla Theoremata hinc deduxerar,

I X. Hoc igitur pofito fundamento probandum cft nifum iliuni quo a
centro corpora circumada rccedere conantur, crenuinam eiTe caufam cur
alia in idem ccntrum nitantur. Primiim enim , fi corpus fluidum in vafc
conclufum , undc cxire non poflat, circa fuum centrum movcatur, cm-
nes matcrix fluidi partes a centro rcccdere moliuntur, fcd iirito conatu :
nam qui reccdentibus fuccedercnt, non miniis removeri a ccntro motus
affedlarenr : unde in fuo quarque loco manere coguntur,

X. At fi huic materia- penniflx fint partcs qui aliarum motu circu-
lari non fcrantur , aut tardius moveantur , has omnes ad ccntrum pio-
pelli ncceflc cft : cum cnim aut nullo , aut minori conatu quam vicin.T .i
centro rccedanr , his ccdun: loco & ad centrurn f)clluntur. Sic in figura
appofita corpus E , quod aliarum partium citculari motui minus obfcqui-
tur ad centrum D. ab aliis propelleiur.

XI. Id vcio luculento excmplo , in quo ipfius gravitatis exprcfla qvx-
dam-vclut imago apparet , ommno illuftrari poteft, Nam fi aqiuni in va-
fc cujus fundus fit pianus, circumagas , fimul & pulverem aliquanto gra-
viorcm , ut buxeum in aquam injicias , tum pulveris granula in aqua flui-
lantis , fub iuitium motum circularcm confequentur , ncc ad ccnttum ac-

L

ti REGlyE SCIENTIARUM

Ann. ccdcnt ; rcdubifundumattigcrint, 6i ciicularis corummotus imminiiemr, fum

Itffi'?. circa ccntrum eacoibunt, atque in id pcr Ipiraltm moium contendcnt, quod

motioniaciuiadhucexpartcobfcquantur. Jim hglobusL intiafila A D, & G

♦♦•*.• .* .• .•• .••.•.•.*• *. ♦,

y/-* •'.*'.-*-•' '*•••*'■•.■•.■. -.

«••■•. ■. •- •. •, •. •. •. ■■ •. •... ...•■ .•■ .•■ .■ ; •• .- .■ : ; ; : K.

K , & aliud paulo fublimius F H ita fit intcrceptus , ut libcre tamcn intcr fila
movcatur , tum motu vafis fubito ceffantc globus ad ccnttum D , fc re-
cipitt. N-im intra fila AB,&GK,cx utraquc partc vads tenfa fic ap-
taiur, ut motu aqui circulari abripi non poffit, ubi fiflitur vafis agitJtio,
globulus ctiamfi iqualis fit cum aqua pondcris, in mcdium tcndet : adeo
ut ex folo motu hic prodeat effcdus , tamctfi nulla cft in pondcrc corpo-
lum difFcrcntia.

XII. Carttfiius Epiflola^i. fccundi Voluminis vas A B C , plumbi pulve-
rc , aut globuUs complct , tum ramcnta ligni adjicit , auz circumafto va-
fc ad mcdium pulfum iri exiflimat. Vcnim idipfum cx divcrfo pondcre
plumbi & ligni orietur : cum tam?n gravitas ipf.i ita fit cxplic.inda , qua-
/i cadcm fit ubiquc materia & uniulmodi , nec pondcris divctfitas ullo mo-
do fpcdetur.

Alia in cpiftola ligni fruftula in aquam conjici jubct , qu.T fi aqui in-
natcnt. ad ccntrum non conHuent ;'fi fundurn pctant , idcm crit cxpcrimen-
tum quod mox fiiic propofitum , idquc ita evcnict quod motus cotum rc-
tardctur, iiequc uilam hiijus rationis mentioncm fccit Cartcfius.

Confimili jn natwta cffcc^u huic quem gravitas prxftat invento , illud

ACADEMI^ HISTORIA LiE. I. 8,

inqnirendum reftat an forte quiddam in elementari globo non abfi nile Dtgm
occurrat ; an motus alicujus mucria: vcrfiis centium protruciat coioorz vit^te,
Ctafllora, an alia gravicatis phacnomena iiinc explican poffint .'

XIII. Qnod fi enim foia fit mundi elementaris diurna agitatio , in caf-
dem partes convcrfio tcrrcna corpora fecum abripiet, ut in allito expcri-
mento aqua pulvercm buxeum una fccum vchit : ncc tamen ita fir. Dein-
dc corpoia qui communi huic motioni obIu(fl.mtut , non ad centrum , fej
vcrlus axem tcrra; per rciftas ad axem mundi perpendiculares impellenrur.
Id quoque cum expcrientia pugnat ; non igitut ex illa hypothcfi diorr
112 vertiginis tcm, motus gravium fatis apte deducitur.

XIV. Qnare ut quiddam vcrifimile ftatui pofTic , ponamus fpatium illud
omne Sphxricum tcm circunfufum fluida miteria cx minutilTimis cor-
pufculis conflata, & varie in omnes partes agitata compleri. Cum harc
materia ex eo fpatio cxirc nequeat , quod obftcnt circumjedb^ corpora,
motus iliius quantumvis diverfi in Sphzticis fupv"rficicbus circa centrum il-
lius fpatii maxima cx parte pcragentur, quod materii co (patio conclufa:
in orbcm faciliores fint motus circulares quam fi rcfti cfient. Hi quippc
fibi mutuo advcrfarcntur, atque cx reflexione ipfa , cum inclulx mate-
rii nullus dccur cxicus , motus illi rc(5li in circulares convertencur.
Hoc viderc cft in piobatione argenti per cupellam : nam globulus plum-
bi cui admiftum cft atgcntum , ignis calore circa fuum ccntrum modo in
unam , modo in aliam partcm quam citiflime gyrat. Idem accidit in fcbi
guttula , cum flammx accenfa: candelx admovemr. Eifi autem mocus il-
Ii circulares in diverfas partes a(5Ii fibi mutuo videntur obftare , magna ta-
men fubftantia: arthcrei mobilicas , & minutifllma quibus conftat corpuf-
cula , in caufa funt , cur tam diverfas agitationes ferat , & pcnes varias
corpotum collifiones , ad quamvis impreflionem cxcipiendam fit parata : (cd
tamen circukres motus circa terram caeceris omnibus funt potiores , & vi
roajore donanrur.

X V. Quod fi igitur crafliores qusdam partes altcrius materix , aut
alijE aliis implicatx obftcnt , quominus rapidi illius matcria: motioni
obfequantur , vcrfus ccntrum motiis has trudi ncceire eft. Cujus rei
cadcm eft ratio , qua: allati experimcnti. Quocirca cujufque corporis gravi-
tas non aliud quiddam cft quam acftio fluida: materii circa tellutis ccntrum
in omnes partes agitata:, qua a ccntto rcccdere nititur, & miniis fcquaces
in (uum Jocum fubftuuit. Cum cnim ca corpora ob majorcm molem ma-
teris in omncs partes agitata: varias imprelHones , & Iipe fibi advetfas ex-
cipiahc , motus communis imprcffioncm amittunt.

XVI. Atque ifta intcllcctu non funt difficilia, fi infinitam propc corpuf-
culorum , quibus materia gravitaris effetSrix conftac , cxiguitatem acrioti
aninio conttmplcmur. Nam corpora vafis mct.dlicis inclufa nihil <3c fua gra-
vitatc depcrdunt : quod lubftantia hujus gravitatis caufa Corpora quxque
ctiam (olidiora pcnctrec, uti & magncs in ferrum vim fuam cxcrit, ctiam
pcr vitrum mtei jeirtum. Quin &: folidiflSmi corporis partes intiinx pondus
augcnt : ea ratione moles major eft : nam fubftantia illa fluida in omnes
particulas corporis vim fuam expromit , quod ob tcnuitatem fuara angu-

L ij

t4 REGIiC SCIENTIARUM

Ann. ftidimos mcatus fubeat. Jam fi libci huic non patctet aditus, fummst
I66f, duntaxat corporum fupcrficics premcrec : undc globus vitrcus intus cxca-
vatus tantum habercc ponderis , quancum globus fohdus. Ncquc ad hbe»
rum hunc ccrlcftis matcriar in duca quxcjuc corpora incurfum vifus cft at-
tcndcrc Cartclms , cum fcripfit occutfu tctrx maccriam coclcftcm inhibe-
ri , quominus in teftas lincas motum fum concinucc : undc ab e» quan-
tum potcft rececLt. At fi tcrra obftct huic matcrix ccclcftis motui , cot»
pora quique folidiora non pcnetrabit , tumque plumbi vafc conclufi tni-
nuc:ur pondus, atque in ptofundiaribus fodinis mulcum dc mecalli pon-
dcrc dccedcc.

XVII. Quanta (it celeritas macciix iUius fluidi qux defcenfum graviutn
cfficit , ad calculum tcvocat vir clatift". &c quam aptc phccnomcna cuta
hypothefi 5c calculo convcniant , fufius cdiderit ; cur ad ccnttum ccrta»
niiantur gravia ; cur corum gravitas intcrpoficu aliorum corporum non mi-
nuantut, & cujufque corporis parrcs ad pondetis ipfius quanti.acem con^
Ipircnt : adco ut juxca pactium mnlcitudincm augcacur pondus ; cur in def-
ccnfu motum fuum accclerentex conciuua maccrix fluid.T imprcflionc, qux
eorum locum affcclac. Qiix omnia longiorcm traCtatiorscm poftulant , 6c
minime neceflariam : cuni virclarilT. nupet fcntentiam fuam clcganti diflc-
rtatione in luccm edica cxpofuctit.

XVIII. Mulci adverfus hanc fcnccnciam oppofuit D. dc Robcrval , quai
fiiigiiljtim diiuic D. Hugcns; unum item & alccrum prefcram. Primum cx-
plicatu difticilc vidccur, quid in caufa fit cur m:itcfia fluida ccrto fpatio
conclufa , quxque accntto motus contincntcr rcccdcrct , a circunjc(5i:is cot-
poribus tandem fiftatur. Qui (unt illa corpora qui motum mitctix im-
pediunc , auc ultta pcrgcrc eam prohibcnt ? Craira illa cflc corpora qur
fiftuntur, ncceirc cft : &: tamen lam fubtili» ponuntur, ut cunfta pcnc-
trcnt. Motus illc in rcftas lincas rcflcdi debctct inftar luminis. Quid de-
inum fupcrficies illas fphxricas detetminat ?

His brcviter rcfpondit D. Hugcns ,corpu(cula in fpatio fphirico mota
ab aliis corpufculis cxtra iliud fpatium pofitis ne ulcerius pergant , impe-
diri ; non aliter fete quam in ft.ignance aqua parvus vortcx in fe contortus
ab aqua citcumjcda nc ultcrius ie diffundat cohibetur.

)i I X. Inftabat D. dc Robcrval , an forte motus illi circularcs mate-
rix fluid.-c in ccrto fpatio conclufi , citca idcm cenfrum abfolvanrur > Scd
hoc ipfum eft quod quzcimus , ccnttum iUius motus , quod uc ccrcuni fumi
non dcbcc , nec quifitum pro conccflo. Qu^od fi divcria finc centra , nihil
cric in hoc mocu dcfinicum , quiqjc impcliuntur cotpota , in divcrfaj
parccs diftr.ihcntur. Quin ctiam qui pattes inter fc coliiduntur , motum ■
circularcm in rcftum pcr tangcnics commutabunt juxta rcflcxionura re-
gul.is,

Rcfponfum cft non qu.rri ccntrum , fcJ cur quidam corpota vcrfus
ccntrum ferancur. Hoc ipfo cnim quod Ipatium fc.lixricum ponitur , ccn-
trum quoddam poni ncccilc tft. Qiiod autcm circularis motus m ri.cl:um pcc
lincas tangcntcs non mucccur , id m caulacft,quod parcibus in oibcm mo»
tis npn patcat locus quo fc tccipianc : nifi forte codcm tcmpotc aliis parr

ACADEMI^ HISTORIA. LiB. r. gj

tibus deCit ille a centro nifus aut tendeniia , quod motu illo citcuUri defti- De
tuantur : tum enim iis cedunt quibus adeft illc motus ; atque in hoc ip(b gravi-
gravitas confiftit, Nec tamen necefte cft uc pattcs omnes hujus materijc tatc.
fluida; circulati motu donentur, fatis id fucrit u major fit copia carum qua:
in orbem aguntur.

X X. Aceiiim crafta illa & magna corpora qux verfus centrum protru-
duntur , huc illuc impellentur , & fupcrficies eorum varios fitus confe-
quentur : nam ex fe nullam habcnt dcterminationcm ', quajque in ca in-
currunt corpufcula motus circulares in rciftos pcr reflexionem commuta-»
bunt. Imo fubtilis illa matcria non poteft crafliota corpora pcrmcare ,
quin in ca impingat , & in varias partcs impellat , ut mcatus viiic funt
dilpofiti , aut fuperficies ad diverfas mundi partcs obvertuntur , aut cot-
pufcula inter fe conncxa majora cfficiunt corpora. In his labyrinihis matc-
ria fluida , aut fiftcre cogitur , aut in orancs partes per rctftas lineas tefilire :
quod fi libcrc pettranfeat , nuUus ex ea fequctur effcdlus,

Refpondit vir clarifl". rationem a fc allatam cur majora corpora illuc
non impellancur , ccelcftis vcro matcria adco fubtilis eadcm facilitate fo-
lidiorum corpotum intervalla pcrtranfeat qua ipfum aera , in co pofiram
eflc quod diredio fuperficierum nihil ad motus detcrminationem in unsin
potius quara in aiteram partem confcrat : fubtilis illa materia co fcre modo
gravia corpora pervadit , quo aqui fluminis inter juncos aut retia pertranfit,
quantumvis qua:dam illius partcs in ca corpora incurrant. Non enim caruni
rcflexio has potcft diftrahere , nec obftat quominus a multitudinc pattiuxa
aqux qux fuccedunt , una abripiantur.

Hxc fcre de gravitate corporum i viris acutiflimis funt difputata, Qua:
in hanc fententiam a D. Perrault tum fcripu func , cum ca publici juris
fada fucrint, nihil necefle eft tcgercrc.

XXI. Ex quibus illud efiicitur corporis gravitatem pofitam efle in nifu
materia: fluida; circa tcrra: centrum circumadx , quzque in omncs agitatur
partcs : quo quidcm nifu a ccntro rcccdcre nititur , & in locum fuum ca
fubfticuerc corpora , qux huic motioni minus obfequuntur. Nam ubi par-
tes crafliores , aut fibi mutuo magis implicatx occurrunt , corpora vcrfut
ccntrum protiuduntur. Neque cnim ea corpora , qux in acre decjdunt ,
motum fphxricum fluidae fubftantix confcquuntur , quod impulfus illius
fliatciix in varias partcs tam frequentes fc celcres fint , lU fat temporis
non intcrcedac , quo crafliora corpora motum fcnfibilem acquiranc,

Et quidcm minuti pulveris granula, qux visus acicm fugiunt , in acre
volitantia huc illuc temerc moca illius materix vi rapcrcntut , fi in folo
fluido , quod gravitatem efficit , innatarcnt : fed alia funt circumjedla
fpatia , qux divctfi gencris matcriam contincnt. Hujus itaque matcrix par-
tes crafljores varic agitatx & rcfltxx comniuni fluidi noftri vertigini mi-
nus obfcqucntes nonnihil obftant quominus illa corpufcula ab xthcrca fub-
ftantia in orbcm rapiantur. N.ira prxter aeris particulas crafliarcs , aliam
cflc quandam fubftantiam aiirc lubtiliorcm , fcd ithere crafliorcm , ex iis
qux fafta funt in machina pneumatica cxpcrimentis , fufpicabatur vir
clarill. E.<haufto quippe aiJre aqua expurgata c fyphonc ut in acre conti<

L ii;

j^ REGI^SCIENTIARUM

Ann. nenccc fluir, ut de fiirpenfione hydrargyri & aquac nihil dicsm. Subftan-
l66y, tiam illam acrc (ubtiliorcm clle hinc liquct ,quod viiruin peiictrct: fcd longe
crafllor tft xthcrca (ubftantia cum illius motui non onini ex partc obfequa-
rur , alioqui gravis ci non clict. Ncc tamen paites iUius acctvatim cfle
congcftas ncceflc eft : nim in acrc ha: particula: Hcct difpetfa: fuo donantur
pondetc.

XXII. Ex quo etiam illud concluditur , ea corpora efle graviora quJC
plunbus conftant partibus libcrum tluidz matcrix trinlitum iinpcdicntibus :
nam ea fola funt gtavia , in quorum locum h.x-c fubtilis matcria cluditi
nititur. Cum enim duo corpora , ut duo globi cburnci in plano horizon-
uh llbi inviccm occurrunt , mutua rcfiftcntia non cx gravitatc aui nifu
verfus tcrri ccntrum otitur : cum niotus illc horizonialis a ccntro terrx
rercdcre non conetur : fcd ex matetix ipfius qujntitate fibi ardc iinplexa: Sc
rcfiftentii omnino proficifcitur. Quod fi cnini iqua lu in uiroquc corpotc
cjufmodi matctix quantitas , arqualis crit utriufquc in parrcs oppoficas re-
flexio , aut ccrtc ambo corpora mancbiint immota , ut dura fucrint aut
mollia. Cum autem xqualis eft rcflcxio utriulque , iqualc cft pondus :
crgo ubi iqualis eft matcrix quantitas , xqua itidcm funt pondcra.

XX I 1 l. In quo quidem , ut diximus , a vcro nonnihil vidctur aber-
rare Cartcflus , cum exiftimat motum caclcftis illius materix in rcCtam li-
ncam teriJE oppofltx impcdiri : nam fl res ita lit , cadem materia ncc mc-
ulla ncc vitrum pervadct , ficquc plumbum vafc vitreo conclulum multutn
lie fuo pondcte amittct.

Idem opinacur aurum , quod fcre vigefies gravius eft eadem aqua: mole,
non amplius tamen quam quadruphm materii qusntitatcm continere :
qiiod liquida corpora partibus conftent in motu pofiiis : unde Sc rcfpcifti-
Yam habcnt levitatcm , ubi cum duris Sc folidis comparantur. Vcium fi
rcs ita eflec , pars aqux congclata multo gravior eflet , quam eadcm li-
quidxmoles, Sc metalla fufa minus ponderarent , quam dura. Dcindc quJ
fieri potcft ut liquiditas corpora cfliciat Icviora J non enim fluiditas illa
motum circularem circa terram , aut furfum vcrfus , fcd in omnes pattes
iis impariyur.

X X I Vy Hinc ctiam caufas accelerationis motuum in corporibus de-
ducit vir clarifl'. juxta Galil.xi principia , celcritatcm nimirum xquis tcmpK).
ribus xqualitcr augcri. Ciun cnim corpus grave a particulis vicinis materix
in ejus locum fucccdere nitentis continentcr pellaiut ; urgentis illius ma.
rerix vis fcmpcr xque valida cft atquc illa erat cum corpus quicfccbat ;
undc £c cdcritas eadcm racionc augeuir , qua ipla tenipora. Hxc adco
hypothclis nullo modo cum cxpcricniia pugnarc, iicc quicquam in pulTibilc
vidciur contuure , caquc phccnomcnis fatis concinit : adco ut faltcm veri.
flmilis hibcnda fit , dum aiia phoenomena huic advcrfa occurrant.

XXV. Circa accelcrationcm gravium quxdam fubjccit cxpcrimenta
D. Ficnicle.

Mcdulla Sambuci in globum tornata , cujus diamctcr crat quatuor li-
nearum , poft lo pcdum fpatium pcr.agratum iquabili vclociutc dccidit. Sic
ingluvics galli Indici ab omni pingucdinc purgata & acre implcta , poft-

'ACADEMI^ HISTORIA. LiB. I. 87

\\iata tx alto decidens iz pedcs percurrit , vclocitatem fuam non augcrc, De
fed jcquabili motu dclabi vifa cft. Hujuj generis cxperimenta fupt facien- gravi-
da. in loco claufo & iti difpofito , ut in diverfis Aationibus liccat confi- tate.
ftcre, quo tranfitus corporum difccrni qucat, Locum in cam rcm fclege-
rat jo pcdum altiun.

Illud quoquc ab eodcm viro clariiT. obfervatum corpora ctiam lcvior»
fub dcfccnfus initium non tardius dccidcre, quim graviora quxque , quan-
tiim cx vilu Sc auditu licuit conjiccre : non enini inter globuli mcduUa-
ris cujus mcntioncm fecimus, &c piumbci ejufdcm molis dcfcenfum dif-
fercntiam potuit advertcre , cum cx 4 aut 5. pcdum altitudine fimul dcmit-
tebat.

XVIII. Ex quibus illud colligcbat ccletitatcm dcfcenfus non fcmper ex
ponderis augmcnto fcqui , nifi cum actis refiftcniia motum corporis non
medioctitcr retardat ; au6la cnim ceicritatc motus , acr fimul fui divifioni
obfiftit, qui rcfiftentia tandcm fit fcnfibilis , tumque quod levius cft , tar-
diori motu decidit , Sc corpus majoris pondcris cx eadcm altitudine dc-
Japfum facilius vincet eam aeris refiftentiam qua divifioni tam celcri obft.it,
quar utique adhuc cft pcne infenfibilis.

Cum globum piumbeum una cum lignco ejufdcm voluminis cx ca-
dcm altitudinc i 47 pcdum dcmififtet . fimul & eodem tempore dccid».
bant , & laminam sream uno pene & eodcm iiftu pcrcutiebant , idquc
fxpius repctitum fuit in navi majotis Ecclcfia: Bellovaccnfis. Undc tc in
acrc duo ilii globi e regionc pofiti cernebantur , fub initium motus uno
aut altero poilice inter fe diftabant, fed propc terram jam utriufque diftan-
tia erat 6. aut 7. digitorum. Nam globus ligncus motu acris a plumbeo
excitato ad latus dcilciftcbat. Hoc expcrimcntum in aperto aerc non fucce-
dit , nam plumbcus globus citius decidit ; fed in loco occlufo rem ita fe
habcre fibi perfuafeiat vir dotftus & diligens.

SECTIO SEPTIMA.
De PhjJicU experimentii qu^ mnis iCyo, & i6yi. fa^ajunt.

Q\Jx hoc biennio in Chymia & Botanica fucrunt accur.itius cxpenfa
primum profequemur , tum ad ca qux funt Phyfica: contcmplationi
vcnicmus.

CAPUT PRIMUM.
De anjimalitm & planurKm Anatome.

L /^ Um co imprimis fpcdcnt Academicx exercitationes , ut in Phyfici*
V^ congtefllbus qua: ad natura: hiftoriam fpe<ftant , non indiligcntcr

88 REGIit SCIENTIARUM

Ann. tradjntur, lioc iprum anno 1670. lii; ai'.orta cft , ut in ai-irraliiim annto-
i6jo. mcn , in plantarum , qui ab aliis priterinin"ar fucrant , dcfcriptioncs ,
atcjue in chymicam mixtorum rcfolutioncm curaro & ftudiimi fuum po-
tiflimum impcndtrit , omiflis , aut in alium locum dilaiis diftcptationibus,
qi^i curiofa: magis & difiicilcs quain utilcs vidcntur. Nam illud judicavit
fruftra fufcipi rerum occultarum kicntiam , nili ad hominum uuiin com-
parctur. Nec tamen Phyfica cxpcrimenta , cum oceafio tulit , tacita pias-
tcrirc voluit.

Quare co anno D D. PerrauU , Pccquct & G.;yent complura animalia
caque non vulgaria qus Vetfaliis juflii Regis Chrillianifl". ad Acadcniiam
funt alportata , diligcntius cxpcndcrunt , dcfcriptioncs corum & oblcrvi-
tioncs paucis poft annis typis cxcula: , adeo ut lupcrvacancum videatur dc
iis nunc fufius diircrcre.

Cum dtfucrunt cjufmodi animalia , vulgata magls & nota cultro lub-
jcfta , & cum prionbus funt comparata.

Complura ctiam in vivis animantibus itcrata funt expcrimenta , variis
in vafa injcdis liquoribus , quo fanguinis pcr cor , pulmones , aricrias cx
liquorum admiftione pcrturbati moius animadvcrti pollcnt. InjcAo , v. g.
fpiritu vitrioli in jugularcm vcnani canis , eo poft 4 hora: minuta cx-
tindto , fanguis vena jugulari , cava fupcriori , cotdis vcntriculis , & vafis
pulmonum contcntus orruiino coagulatus , atto colorc infcdus & acidus
appiruit. Rcliquum fanguinis vcna cava infeiiorc conclufi fub diaphragmate
fluiditatem fuam retinuit. Spiritus quoque fulphnris , falis ammoniaci, fpi-
ritus vini in venas impulfi muliis obfcrvationibus locum dedere , quibus
circuitus fanguinis non mediocritet fuit illuftratus , atquc obfcrvationcs circa
fluorcm & condenfationcm liquorum fuperiori anno fadi hinc confirmatx
fijcrunt. Nam liquorcs acidi coagulationem , acrcs & volatiles majorem flui-
ditatem fanguini attuictunt.

I I. Ncc fcgnius circa plantarum hiftoriam laboratum ; carum icones
delineari , novas e diflitis rcgionibus allatas coli , &: carum femina terra
mandari coeptum cft. Stirpium dclcriptiones a D. Marchint elaborata: cum
ipfis ftirpibus funt coUati, a D. Dodart poftca in ordincm digcfts , &: di-
ligcntcr cxcufar.

Eo anno fcx & viginti planti funt defcripta: & explicati. Dc vifco
qucrcus & cjus origine fuit difceptatum. Vifum cft D. Pcrrauh cam plan-
tam non c femine foris allato , fcd ex ipfa arborc nafci , atque cx intima
medulla origincm fuani ducere. At vifci arborum origincm D. Tourncfott
paucis abhinc annis diligcntius cxpofuit : qua dc rc fuo loco diccmus.

III. Placuit ctiam ftirpium hiftoria: &: dcfcriptioni quafdam obferva-
tiones circa earum analyfim fubjicerc. Qua autem methodo , quavc ratio-
nc ca in rc procedrndum eflct , pcculiaridiflcrtationc D. Du Clos cxpofuit,
re omni ab altiori principio repctita.

PiJEcipuas ftirpiimi partcs , quxquc aut finccr.-c , aut nonnihil immu-
tata: eas conftituunt , fpiritum cfl"c , oleum & falcm aiebat. Nam aquain
vcl phlegma infipidum ic terram puram omnis fpecificx qualitaiis , qua
nobis fit petfpcda , omnino cxpcnii cilc cxiftimabat. Piftillati liquores

faJc

ACADEMI^ HISTORIA, Lris. I, 89

fale aliquo volatili Si (bluto fati {pincus aiipcll.-intur. Qui quidcm fa! De
faporem iis vel acrem , vcl acidum , vel mixtum conciliat Acres & fubti- .^'?<i/.
liorcs falcs , qui ignis calore in nonnullis mixris citius attoUuntur , quique PL-nt.
caltfacinnt &c cxliccant , fulphurei ciici folent , quorum alii funt in- C^ <?-
flammabilcs , alu non item. Qui miniis funt volatiles , £c aciditate quaJan 7«^-
donantur , iidem mercurialcs appcUantur. '''""'

1 V. Olcum veio liquor tft inflammabilis , quiquc cum aqua non mifce- rniftn.
tur. Sunt olca qua: aquofis liquoribus innatant , alia infra dimirguniui . Sunc
itidem duplicis gcneris ; quardam eniin cum fint fubtiliora , digitis non adhx-
refcunt , ncc pinguedine fua nos inficiunt , caquc xcherca vocitantur ; alii
vifcofi funt & pinguia. Qnx ad imum squi defccndunt , crafli funt &
refinofa , atque ut plurimum dcnfitate fua & confiftcniia vi quadam balfa-
mica dcnantur,

V. Sal dicitur id omne quod in humido exfolvitur , Sc in ficco con-
crcfcit ; faporc quodam pungente prarditus eft. In plantis fal vcl fimpltx
eft , vcl mixtus. Qui a Chymicis cllentialis nominatuc , is maxin c cft
compoficus , nec quicquam aliud videtur cfle pr.Tter tartarum quoddam
pellucidum &: cryftallinum , in quo infunt fpiritus & olcum phlegmati
nonnihil admifta. Sal minus compofitus aut volatilis eft , aut fixus ; vola-
tilis nonnihil terri & olei retinct ; in fixo plus ineft terrs , ncc dcfunc
tamen quidam olei reliquia: , unde odorcm lixivialem mucuatur : fimplicif-
fimus is eft , qui cx ultima analyfi fpiritias , aut olei , aut altctius falis
cmcrgit.

V I. Jam vcro ignis calore una &C cadcm opera fpirims acer non in-
flamrnabilis , acidus quoque liquor , oleum pingue , imo & balfamicuin ,
ial itidem volatilis una cum phlegmate excrahuncur , qux pnftea pcr alias
& diverfas operationcs fcparantur. Qiio id modo fitri polht nunc omitti-
mus : nam ab ea methodo poftca difccllum cft.

Atque ca mcthodo D. Bourdclin , cui laboratorii cura erat dcmanda-
ta , fpititus tum fulphurcos , tum acidos , olea quoque 6c fales extraxit.
Qux ex eadem planta prodierunc partcs , intcr fe collatx , tum e.xdem cum
aliarum plantarum liquoiibus funt comparata: , ut omnium dotcs , quantum
fieri poflet , perfpeftx habcicntur , fimul in quibus convcnirent , aut dif-
crcparcnt , innotclceret, Atque co anno 41 plantatum analyfis ca racione
perfeda cft.

Hinc adcoToIennis illaqusftio fuit agitata , ucmm ignis non aliud quim
diverfas plantarum fubftantias , qui adu incrant , disjun<9:as feparct ; an
novas procrcec. Aliis aliud, ut fit, vidcbamr. Ncc facile crat camconcro-
verfiam dijudicare , de qua reccntiores Philofophi &: Chymici fnfius dilpu-
tarunt. Ncquc ea noftri cft inftuuti , qui faAa magis 8c invcnta gcncri
humano utilia pcrfequi volumus , quam controverfias m fcholis ventilatas
dirimcre.

In eo ccnfu retum utilium analyfis aquarum mincralium videmr rcpo«
nenda , de qua fatis copiofe fupra cgimus. Hoc vero anno Sc infcquenti
quamplurimx cx Aquitania , Occicania , Arvernia , ex Nivcrnenfi , &C
Borbonio traitu , c Sandonibus , Pi£tavis , Andinis , Turonibus , ex

M

90 REGIy£ SCIENTIARUM

Ann. Nonnania demum &: aliis cx locis ad fcxaginra ufquc funt accuraco cxa-
1(570. mini lubjccto:. Lcni calorc lunt cxtillata: , lalcs a tcrra fccrcti ; ad quod
lalium gtnus li revocentur , cx laponbus , & foima congelationis , lcu m
cr)ftal|os concretionis , ac dcmum cx cfF- dtis qui ccrtis liquoribus additi
procrcant , co quo fupra diximus modo , fuit indagatum.

XII. Sic cx. gr. aqui Borboniac cuni fint duplicis gcneris , alii in
oppido vulgo Bonrbon ['yirchamhaut , ilix in oppido v. Boiirbon Lancy ,
telcbres habcaniur : Priorcs in folutionc Mcrcuni lublimaii , & vitnoli
niaitis , itcm in lucco hcliotropii , aut lyrupo violarum cofdcm cftcclus,
quos fales planiarum fixi prxbucrunt ; uti &: aqu.r De Vichy &: alix
confuniks. Undc cas aquas falc lulphurco & nittolo imprignari condu-
lum fuit. Contra , poftctiores aqui , uti & therma; pcrcclebres Barcgix
diiftac , ahi item complurcs fubhm^itum Mcrcurium aut vitiiolum Martis
non pixcipitamnt , nec tinduram htliotropii ciruleam rubeo colore in-
fecerc , uti alumcn & vitriolum puTftarc folcnt ; nec falcs illi piunis
atdcr.tibus a Imoti fulminarunt , ut falpctra: , fed inftar falis communis
olcum tartari pet dcliquium coagularunt. Ex quo iWud licuit lulpicari falem
qui iis aquis ineft, a iale conimuni non muhum abhorrere.

C A P U T II.

De quihufdam experimentis rhy^cii.

I. T7 X illis experimcntis Chymicis nonnulli difccptationcs nati furt ,
xlt e.rque non iniitilcs. l. Undcex. gr. aciditas qu.x in pleiifquc plan.
tis incft ubcrior , ortum fuam ducat. Atque ca de rc diflcrt.uioncm p:r-
tcxuit D. Duclos. Cum ctiam cx tcnuitatc ^ dcnfitate partiuni qu.T cx
planiis & aquis mineralibus extrahuntur , pr.vcipu.t carum dilfcrcntia: dc-
promantur , in quo pofita fit raritas aut dcniitas corporum , quxlitum fuit :
atquc hoc argumcntum accuratc fuit pcrtraiftatum a D D. Pcrrault , Duclos,
& Mariotrc , qui ea de re in icntaminibus Phylicis pcculiari dillcrtationc
fcntcntiam fu.ini cxpofuit.

1 I. Prinium , ur fufe cxplicnt & dilcrre , in .iquis qualitatcs qu.Tdam
maiiifcftx fpcftari polTunt , pcrfpicuitas , l.ipor , odor , pondus , pariium
tcnuitas, tum qux cxhalationc fafta in vafc (ubfidunt , concrctioncs dc-
niquc lapidci, qux in tubis per quos dcfcruntut , intcrdum ccrnuntur.

Pondiis aquarum per Ar.Tomctrum commodius , qu.im pcr bilancem
habcri cxp'oratum putat. Illud porro non aliud quiddam clt , quam parva
ampulla vitrea- cb'ongi & aiigufti colli , in partcs divili , cujus infcriori
parti aliqiiantum hydrargyri imponitur. Hxc phiaU .iqux immcrla niajo-
ri tacilitatc immcrgitur qno aqua ipfi cft levior , quovc altius collum dc-
HK-rgitur , hoc aqua minus gravitat. Vcrum cx illo inftrumcnto quantum
liquor aliquis alium cjiifdcm volumiiiis pondcrc fupcrct , dignofci noii
pollc paucis abhinc nicnfibus in Acadcmia oftcndit D. Honiberg , idque
longc accuratius ex bilancc habcri poflc , (i phiala anguftions colli adiii-

ACADEMl/t HISTORIA. L i b. I. 5,1

be.itur , atqiie in cjus vcntiis fun mo cubulus capillaiis , ifquc parallelus P''>yf'
collo eiig.iiur : n.im phiala lic|LJorc utroquc plcna duin pcr tubulum capil c-^ cx-
larem , & longe brcviorem collo cffluat accurats bilanci appenla , quan- po:
tum unus liquor altero flt Icvior fta.im & citra crcorcm fcnfibikm dcmonf-
trabir.

III. Partiuin tenuiras aut fubtilicas ex variis indiciis colligitur , pri-
miim quidcm cum citius incalckic , id vero duplicis thermomctri ope
cognofci pottft : utriufque globis in aquam tepencem dcmerlis , quoufque
liquorcs alccndant , nocatur in tabula appolita ; quod rcliquum clt & v.i-
cuum in utroquc tubo , in partes .xquaies dividitur , ut dc aquarum te-
nuitatc ccrtius judicari polTit. Cum enim ucra cx duabus aquis , foncana
& putcali facilius incalelccret , p'acuit cxplorare , a;qualcs utriufquc por-
tioncs afFulx funt duobus vafis itidem squalibus &: ejnfdem dciifi.atis,
qua: vafi altcri multo ampliori aqua calenre pleno funt apraca una cum
thcimonicciis i tumquj appatuic aqu.im foncanam citiiis incalefccre au.im
putealcm ; quod fpiruus vini in thcimcmctro priorj immerfo .ihius afcen-
deiir ad lo v. gr. gradus , cum in aqua putcili ultr.i 7 gradus non cxcur-
rcrct. Sic aqua fubtilior citius Iintea abftcrgic , &: faponem fociiius cx-
folvit.

1 V. Ex co autcm quod poft cvaporationem in fundo vafis cft rcfiduum,
vix ullum judicium ftrri potcft , non enim tanti illud cft uc fenfibilem dif-
ferentiam inducat , cumque dux aquar libr.r ad unara unciam funt rcdaift.T,
quod rcfi.iuum fuit , nullam in lucco hcliotropii , pcrparvam aut nuIJani iti
lublimati (blutione mutadonem affcrre vifiim cft.

Quare vis aqux penctrans & dctcrgens , aut levitas ipfa cx patcium fiib-
tiliiate , non cx admiftione alicni materix oritur. Hxc pene fola extra-
ncz fubftantix admiftio , aut fulphures , aut bituminolx , aut acidx , aut
cujulvis mct.illicx & pcrcgrinx ingratas aquas etficit. Sed ex iis qux at-
ruiinius indiciis aquarrim bonitas colligitur, ex thcrmomctro imprimisjcx
videteifiv.i , .-.c dtnvjm cx Aixomecro.

V. Veium illud majoris momenti videtur efTc quod de iis obfcrvat aquis
D. Pcrrault , qux lapidcs in cubis gignunt. Non cnim propterca in lis aquis
Kipidificam & corporibus noftris infcftam inclTe qualitatcm cft cxiftiman-
«lum , cum in aquis ufu probatis & falubcrrimis cjulmodi iapides fxpc
concrcfcant , ut in lisqui Lutctiam cx vico Riingis A\d.o per aqu.vduiflus
a Romanis olim extruiftos , & incuntc hoc fsculo a Maria Mcdiex.i Fran-
cJa: Regina inftauratos dcfcrumur.

Nam cjufinodi lapidcs cx faifta Analyfi nullo fulphure inficiuntur, quod
in calculis animalium plunmum cft. Calcinati quoque & aqua perfufi nul-
lam cftervefccntiam creanr, ut calcarii lapidcs, qui calcinati muliiim de luo
pondere amittunt : non item illae conerctiones , qus Icves & fponcioft
pcr calcinationcm non fiunt. Unde cjufmodi lapidcs toto ca-Io difFcrunc
a calculo qui in animanribus {oimatur. Nam illi e maceria tcrreftri, cui
permodica falis aut fulphuris portio acccfllt ; calculi vcro in vcfica .-.ut rc-
nibus gcniti cx fulphute & fale penc toti coalcfcunt. Pcrparum in iis ter-
ts. incft, 5c ad ignem admoci vix ullos prssbent cincics : lapidcs ipfi ig,-

M ij

91 REGI.£ SCIENTIARUM

Ann. nis ardoribus adco obfillunt , ut vcrifimilc non fic cos confcrrealiquid pof-
itf^o. rc ad calculi gencrationcm, ncc >i c loiis n.miralis, qui t.imclura corpoaHo-
maienon potcft , concnlcunt ; Salini & (ulphurci mincr.ilium (ubft.in-
tix plerumquc funt naiurx noftn moltftiorcs quam lapidcar & terrcnx.
Ha: quippc non fubeunt angi ft is M.-fcntcrii mcatus , & f.icilius cj'Ciun-
tur , quatn falcs & fulphura.qu* txfoluta aquas inficiunt. Multa in hanc
rcm idcm Audor (ub)icit in ciilTcrtatione in lncem cdita anno l6it. Nos
atl inftuutam dc PhyUcis obfcrvationibus qux hda: funt anno kJ^o. cx
occafione accrrimi frigoris, quafi c femica in viain redeamus.

C A P U T III.

t^lia experlmenta circa vim frigofis fa^a recenfintur.

I. r) Rimum quiJcm expcrimcntum a D. Hugens anno 1667. faiTtum,
1 a D. Buot tuit iteratum. Tubus fcrrcus cujus craliitics crat unius
digiti , aqua implctus & ritc occlufus fuit i poft 11 horas duobus in locis
fcilFus cft. Tum yero quxfitum fuit quid cauioc fit , cur aqua in glacicm
concrcta tantsm vim habcat , ut duriftima qua;.]uc corpora diiiumpat. An
fortc illud inclulo acii , aut lubtiliori alicui corpori ctibuendum ; an quod
aqua: p.uticul.u antca flcxilcs & moUcs pis frigorc rigidiores fj6"tx majo-
reiii locum affcclcnt ?

I I. Scd cur in aliis liquoribus olcofis iidcm eftc(flus cx congelationc
non oriuntur ? An illud cx configurationc partium proficifcitur ? Nam
oleum , & alia fcrc corpora oleofa (unt comprcfllbilia , non itcm aqua :
an fortc liquorcs aquofi captivum acra , vcl fubtilcm quandim & tkfti-
cam fubftantiam includunt ?

III. Qho autcm modo glacics concrefcat D. D. Perrault & Ma-
riottc in tcntaminibus fuis pulchie cxplicarunt. 1. In liquonbus aquo-
fis prima velut ftamina glacici a latcribus vafis ducuniur , qux vafi tc-
nacitcr adhxrcfcunt , eaquc fupcifiiicm aqux pervadunt. 2. Illud adver-
tic D. Ptrraulc unumquodquc nlamentum ex uno latcrc alia emittcre , fcic
ut plumis in avibus. }. Liquorcs illi conglaciati in (umma fuperficie pau-
larim aflurgunt in tumorem : quod in vino & aqua ("ile pcrmifta non con-
lingic. Mulia alia addit qux in Iibro cirato Kgi pollunt , qu.xquc cx co du-
cuntur principio , corpora durr tum cffici , cum paiticulx quibiis conftaiu,
tomplanatas h;ibcnt fupcrhcits, fc in iis fc invic;m tangunt. Sic fluorcm
cfficiunt corpuicula rotunda , & admodum cxllia qu.-c cx circumjedis coc-
poribus contincnter eflfluunt , arthcrca aut fiibtilis fubftantia hunc intcftinum
pattium in(cnfi'Mliuin motum in fluidis corporibus ex rcccntiorum fcntcn-
tia cfticit & tuctur.

I. Ubi aqu.a ahiminofi in glacicm pcnitus concrevit , flos quidam can-
didus in fupcrficic apparuit , qui non aliud crat qiiam alumcn in tenucm
pulvcrcmcomminutum : nam vivis carbonibus flos illc iinpofitus inftar alu-
niinis cbullicbat, glacics opacior crat & candidior quam aqua , anccquam
Jn gclu abiiiret.

ACADEMI^ HISTORIA. L i b. I. 55

1. Aqua poft cbullitioncm refrigerata non cidus in glaciem converfa cli , Phyjt-
quam antc cbullitionem. Eft enim homogcnea & uniufmodi : fcd tamen ca ex^
durior cft glacics Sc magis pellucida aquae clixatx ; quod forte limus in ftrim,
aqua dilpcrlus pracceps decidat, ciun aqua ebullit : tametfi aercis partibus
in aqua delitefccntibus , quique vi caloris evolant , id tribui commode
potcft. Unde Sc fpccula ufturia ex aqua acerrimo frigori cxpolita ficri pof-
funt , poftquam aqua vi caloris ab aere intus conclufo fuit expurgata. Quod
iitiquc a Domino Mariotte fadlum novimus. Verum D. Perrault duriuem
illam & pcrfpicuitatcm limo in aqua difperfo, quiquc ad fundum decidit,
acccptum rcfctt. UHae in folutione aiurainis.aut (alis communis, imo in
vino & aqua cum fpititu vini pcimifta , foluta glacie turbidiorcs viden-
tur liquores, quam antc congclationem; quod partcscralfiores & tcrrcm faci»
lc a fe inviccm divcUantur ptscalore ; illa: adeo mancnc penfilcs & liquo-
rcm turbidum efficiunt. Salcs vcro in limo delitefcentes non eadem faci-
litaco exfolvuntur ; led limi granula caloris vi agitata tandcm fibi invicem
pcr facieculas planas adha;rcfcunt , & vincunt gravitatcm aqus fpccifi-
cam.

IV. Eodem anno 1670. D. Pcrrault cum quatuor aqui libras gclido
aeri cxpofuiftct , intra /8 dies penc unius librs pondcre cft imminuta. Ex
quo fcquitur aquam prx nimio frigorc fcrc tantum cxhalare, quantum acfti-
vis ardoribus.

V. Illud quoque a D. Picard tum fuit cbfcrvatum, lapides &.' mctalla , ut
aurum, cuprum , fcrrum prx frigorc contrahi , ut caloris vi diftcnduntur,
quod jam antca fuerac animadvcrfum : adco ut penc omnia crrpora unius
pcdis longimdine , quarta parte lines minuantur , fic tamen ut homogcnca
qux funt , aiquabilitcr in omnes paitcs minuantur.

VI. Cum varii genetis olea gelido aeri pcr z4 horas cflcnt expofita,
quxdam nec congclata , nec pondere funt imminuta,ut oleum elino, aut
cx amygdalis dulcibus cxpreftum ; olca petreoli , nucum , therebynthina
parum exhalarunt : fed Z< conglaciata non funt , uti olea ex amygdalis
amaris , olivis , anifo , & alia bcne multa , qui in vapores aliqua cx par-
tc cxhalarunt & induruerunt.

VII. Hoc argumcntum multo uberius pcftea pcrtrad:avit D. de la Hire
in diflcrtatione pcrcrudica , quam anno 1694 publici juris fecit. In ea qui-
dem eft cpinione quofdam fales motum particulatum aqux fiftere , qui
quidem in fale communi pauci dclitcfcunt , plurcs in nitro , fcd uberiorcs
funt in file armoniaco. Hujus falis , quicumquc is fit , partes rigida: func
fubtilcs , acuta: , ita ut non vitrum modo , (cd & dutiora quxque corpo-
ra penctrcnt , & cum aqux parciculis oblongis flcxibilibus ultro confo-
cicntur : aqua- corpufcuU cum his (alibus iraplicata motu omni &C fliiidi-
tate privantur..

Cum hi falcs aquam fubeunt, illa ducunc ftamina , de quibus fupra di-
ximus , majorcm aqux moltm cfliciunc , quod partes congelatx rigidiorcs
fad.r fibi mutuo ita aptari non poflint , quin fpatia aerc plcna intercipiant :
ut plurcs aciculx , qu.x in longum libi niutuo incunibunc , miniis loci oc-
i:upant , qu.iiu fi confufc,&: tumultuario pofitx ic fc mutuo incerfecent.

M ii)

54 REG l^ SCIENTIARUM

Ann. Jam iibi falcs illi priniam aqun: linT.Tticiem pcrvaltrc , loiij^iiis progrrdi
1^70 paulatim aqu.T niallhm invadunt , .ic nova tcxunt hlfmcnta, qua: majo-
rcm quoque exiizunt molcm , & vim fuam tum in (ubjcftam aqucm, qux
compnirioni rdiftic , tum in fupcriorcm gbciei fLipcrficicm cxerunc , atquc
hanc pcrfiingunt , qua partc cft dibilior, quin & vas ipfum diliumpuut,
li glacies lupcrpolita foiciiis oblilht , quam v. fis latcra.

VIII. Ex his D. de la Hirc complura dcducic phoEnomenx , qii.T: loro
citato lcgi pofTunt.Ifta cninr qax poftcrionbus his annis in Acjdcmia cx-
pofuit , cxocc.ilione tanium , 5: ftnctmi actingiinus. Hoium nonnulla mc-
tx funt contcmplationis , alia cx ufu cUc pollint. Illud excmpli gratia ul
ufiim vitx human.T pertinet , fruiflus gclu concrctos in piiftinum ftatum rt-
ftitucrc : quod ficri lolct in frigidam cos demcrgcndo. Qui cnini falcs ab
aqu.T parciculis intra fiuiftuin conclufis dctinciitur , in af]u.-.m ciicunifiilam
ftatim commigrant, ttbi lib-riiis huic foriaii fiudlum ipium crufta glacici
obJucunt. Quod fi aqua circumjccta fic tcrvidior , tum crufta illa congli-
ciata non apparct , ac nimius parcicularum moms obftat , quominus gla-
cies concrcfcat, fcd moius ille in particulas aqua: frudtu contcntas eftulus
terturam pariium difvumpic , Si in quamdani puhis fpccicm rcdigit , cin-
ncm adco iis dctrahit fiporcm. Eodcm pcnc modo aqua in lapidcs congc-
latos dccidcns in glacicm concrckit , vulgo du vcrglas. Qui cnim lalcs ha-
inori lapidum funt implicati, eum facilc dcfcrunt , ut aqu.T adh.rrcaiir.

Sic videmus in rrmris c lapidibus partim durioribus, partim mollionhus
compaftis, ubi gdu folvitur , quandam vclut nivcm durioribus adh.xrclcc-
rc , quod aqu.x pirticulz in aeie vohtantes , .-nquc in ea corpora incurrcn-
tes falium occurfu figantur, non itcm in fpongiofis lapidibus , qiios aqux
corpufcula lubcunt pcr meatn? patcniiorcs.

Hinc cti.im fic uc partc corporis vchcmenti fiigore corglaciat.T & pcnc
iidcraCT nix adhibita lic rcmcdio, quod falcs illi aqiiam figtnccs in carncs
ampa^fli fe fe expedtant , ut cum nivc conjungantur. Qucmadmodum krc
tum Thcrmc mcttum aeri ante cxpolitum vcnto pcrflatur, fpiritus vini in
globum fc rccipit , quod fiigidior vcntus falcs frigorificos intra tnbum pro-
prllat i fcd globo nivc obducto , ftatim fpiricus vini alccndit ob cam quam
iuulnnus raiioncm.

IX. Ncque alia cft ratio congclationis artificijlis , dc cjua alibi diximuj.
Sic frudlus a congclacionc prohibcmus , cum cos palea ccdlos lintco ma-
dido opciiirms. Nam files illi lintco hcercntes ultcrius non progrcdiuntur,
quod cum partibus aquofis facilius aggrcgcntur. Unde &' glacics citius in
aqiia tcpida Hqucfcit , quam cum ad igncm admovctur , quod aqua circum-
fufi lal.s illos , qui aquain congclarunt , ftatiin divcllat , & ad fc rapiat.
I\)lhcmo hiiic licpier cur lapidcs gclido aeri cxpofiii , prifcrtim fi nntca
aqua pcrfufi fucrint, quafi in lolia diducaniur , c]Uod inoUia Hc Ipongiofa in-
rttvalli fdT.at nqua , qra: congl.iciata , & inijrs cxigcns fpatium partcs la-
pidis divcllit. Intciim tamen c fapidibus cx cadcin lapidicina crutis quidairr
congciantur , aliis illa:lis , quod accidcrc potcft cx ipfa lapidum pi.Tpara-
tionc , diim mallco poliuiitur ut luis aptcntur iocis : tum cnim paitcs inai-
lcj pc£Cuflione fic ^uaflantm , ut infcnlibiles figuras, per quas fubit aqua.

ACADEMI/£HISTORIA, LiB. r, .,;

adniittant. Quod D. dc la Hire hoc cxpcrimento confirmat ; durum & fa Phyfi-
tis craflum lapidem ex eorum gencre quibus via: fternuntur mallco rcpetitis, ca cx-
fed minutis iftibus pcrcuflum intra brcvis tcmporis fpatium £ndi ccrni. perim.
mus , adeo ut partes fuis locis emota: taiidem digitorum prenii in pulvercm
comminuantur. Non idem in lapidc moilion cvcnit , nam mallci idus
parres tantummodo arAiiis ptcmunt , non divcUunt.

Hrc confirmari poiTunt cx aliis bcnc multis expcrimentis , illo impri-
mis fatis ufitato : cum lapides cxtunte Autumno m fubftvurtionibiis apia-
ti , & recens cruti gelu fatifcunt : qui veto per iftatem aeri fucrunt expo-
pofiti, manent illili. Quod autcm minutiores aquas pariicula:, qui inius
liibiere , hanc habcant vim , ut lapides diffringant , hoc exemplo illuftra-
ri.potcft, cum lapis molaris & prsdurus findendus eft , parvis for.;mmi-
bus trium lineatum latitudine, 6»: duorum pollicum altitudine pertundi fo-
lent clavis ligneis & fi:cis magna vi adadis , qui aqua perfufi & uitu-
mcicentcs faxum findunt : quod fimul , & ju.^.iilis viribus agant.

Multa mfcqucnti arftate vi fpcculi uftorii & metallici , quod tft in Re-
gia Bibliothcca , liquita lunt corpora , ac pcrpauca a fufionc exc mpta , ut
terra ligillata eaque pura.

SECTIO OCTAVA.

Dt his qu^ aBAfunt annis l6jo , it.'/! ^ Kj/i. quaque
ad Adathejim fbeSlant.

DE Rebus Phyficis fatis multa , nunc de Mathcfi nonnulla quoque
diccnda funt. Primum ab Afttonomicis duccmus exordium , tum ad
alias Mathcfeos partcs vcnicmus.

A

CAPUT PRIMUM.
De rebus Aftronomkis.

Nnis iS^yo, 71, & ymon mcdiocris Aftronoraix fada cft accef- -^A'-

nomit*

Cum id Academix ccrtimi eflec & csploratum non aliud magis efticere
ut obfervationcs fint atcurata: , quani ii retratlioncs fidcrum iifdcm in
locis, ubi fiunt obftrvationcs , habcantur cognits , de his in Obfcrvato-
rio rcgio cxplorandis aftum fuit. Id autcm ficri poflc cxiftimavit D. Caf.
fiiii ut in ODfcrvaiorio Rcgio alii fint refradioncs ab iis quas Bononi*
compcrit , quafvc tabulis Ephtmciidum Malvafia anni i6(Ji- inleruit
eas ultca Iimitcs a Tychomcis prxfcriptos cxcurrcrc pco cxplorato hi-

9(J REGIASCIENTIARUM

Ann. buit. Non einm tantummodo ad Poluii ufquc in his regiombus fiunt fcn-
z6yo, fibilcs, ftd nonnifi prope verticcm JtTmunt : adco ut 1'oli altitudincs vd
1^71, co noniinc fint corrigcndae , quod utiquc Bononii pnftitit.
&7i. Idem D. Callmi , necnon D. D. de Robcrvcrval & Frcnidc alias in-
venicndse rcfraiftionis vias ab iis qiia: a. Tychonianis funt triti , propofuc-
runt, qus Lutctii pofuioni convcniant, ncquc ib altitudinc PoU pcndcant,
ubi Obfctvatorium , quod Rtgis munihcentia jam cxtrui captum erat ,
abfolutum fuiHct. Intcrim D. Picard quam multas finguiis diibus & ho-
ris divcrds altitudines Solis obfetvavit, inito caiculo an cum duobus ho-
lologiis ofciilatoriis , lcu pcndulis ad folcm aptatis & ii;c cum ftcUis non
crrantibus collatis convenirtnt.

II. lllud quoquc quifuum cft quibus rationibus Puincl.irum paralljxfS
perfpccla: habcrcntut : fuHt cnim ucris Pl.^nctarum iocis invcnicndis omni-
no ncccn"ariae. D. Caftini novam eas rcpcricndirationem cxcogitavit, caquc
ufus cft , quam annis confcqucntibus perkcit.

III. Dc acquitionc dierum ad:um itidcm fuit ; quiquc anno fuperiore a
D. Calfino digefta: fiierant tabu'x , cxamini funt fubjcftae. Is quoque fcrip-
to ab uno c Societ.ite Rcgix Anglicana vulgato refpondit dc tationc invc-
nicndi tum Apogxi . tum exccntricitatcs Planctaiutn , nccnon & mcdios
corum motus.

Eo quidem anno cum Mars & Vcnus tcrrx cfTcnt proxima , D. Cafli-
rus cam arripuit occafioncm , diftantiam uttiufquc Pi.metx dimcticndi. Iti
Marte cafdcm rcpcrit maculas quas ante aliquot annos invcncrat , c qui-
bus Martis circa fuum axem vctti intra 14 horas 37 aut 40 min. dcprc-
hendcrat, quod rcccntibus obfcrvationibus confirmavit. Quas autcm in y'c-
ncrc deptthendciat maculas , vaporum tortaffc circa Honzontcm fiudua-
tfio in caufa fliit cut cas obfcrvarc non potuerit.

IX. De Jovc id quod jam fupcriore anno a fe obfcrvatum fuctat, no-
dos hujus Phncti , feu fcdtioncs iliius orbitx cum Ecliptica ttibus gta-
dibus lon^iiis cllc pioiTvotos , quam Kcplero Sc Linfbcrgio vifum tuerat ,
planc cxploratum habuit , idque cum obfcrvationibus Tychonis convcnirc
compiiit. Quuuor hujis Planctx fatcllitcs & tovum pcriodos magno ftu-
oio iicrum pcffccutus , vix ullam in rcvolutionibus primi & ultimi fatel-
litum per miiltos mcnfcs reperit insqualitatcm. Ex quo id conclulum ab
co fuit hxc lidera , illud imprimis quod Jovi tft proximum, cujus celer-
rimus clt motus , dcfinicndis locorum longinidinibus ellc aptillima. Unde
fc ptimi fjtcliitis Ephcmcrides pcrtcxuit , qux cum obfctvationibus com-
patata: longc ccrtiorem invcnicndx cujufque loci longitudinis viani fup-
pcditant , qjam alix h;dtenus ufitatx.

V. Mcnic Junio anni 1S70 novam ft:llara prope cygni caput D. D.
Cartiiii & Picard diligcnter obfcivarunt : excuntc Scptcmbri pcnitus cva-
nuit. Ccleb.'i$ quoqwc fteli.i in coUo Ccti ccrtis tcmpotibus confpicua di-
ligcntiam D. Callini non cffugit. Ex luis &: aliis qu v publicatx funt obfctva-
tioiiibus hoccompcrit, cafdtmhujus ftcli.x phalcscxidis propc jjo ditbus rc-
currere, iic taincn ut motus cjus non adco fit conftans & .xquabiiis, quin
aliquindo cjus icfiitucio ad candcm phafim i 5 Sc ampliiis ditbus rc-

laidccur ,

ACADEMIi€ HISTORIA. L i b. 1. 57

tardctur , aut prxvertai.Tabulas iUius motus contexuit qus fingulis quibuf Phyji-
que annis hujus fxculi pha(;s illius maximas indicant. Complures alias in co-Mt-
ctelo ftclbs dcpn.hcndit , qus a nuUo futre Aftronomo dtfignata: ; tamet ffc<««»
(i ca: funt m.ignuudinis non contemncnda: contra quarumdam ftellarum
fecerunt menuoncni , quae nunc plaue dcfidcrantur.

' C A PU T II.

De Tibus MethAnicis dr Ceemetricis,

I. Q^ Ummo quoque ftudio & cura eo vertente anno & proxim^ con-

i3 icquentibus cxculta cft Mechanica , ex qua ubcriorcs frudus ad
vitx humins commoda fperari poilunt.

Ac ptimum quidcm de centro pcrcuflionis quod intcr pncipua hujus
fcicntis tundamenta numeratur, D. dc Robcrval fuse & fubtUicer dif-
fcruit.

II. Dc vi percudionis in univcrfum fic a. D. Mariotte tradlatum fuit,
ut vix quicquam optari polTK accuracius. Ea dc rc dcnwnftrationes fjdtas
paucis poft annis publici juris fecit : ubi quz in coUifione corporum &
motuum communicaiione obfcrvare licct ,fingillatim cxponit : cur v. gr. in-
tcrdum corpora fc (e muiub in pattes oppofiras rcpcllant , interim fifti vi-
deantur ; nonnunquam in eafdem fcraniur partcs , adco ut unum ab altc-
ro abripiatur; fa:pe unum ex iis mane.it im notum, & quidquid habebat motus»
alteri imperciat. Ma|us petfxpc corpus in minus iiicurrtns majotcm quan»
habebat huic tnbuit vtlotitatcm. Uno vcrbo qui ad motuum lcgesincolli-
fu corporum fpcdtant , qua:quc a D. Hugcns plurimiim lucis jam accepc-
rant, tuse & accurate eft perfecutus.

III. Dc vi claftica , cujus in collilione corporurn magna habctur ratio,
Jifputatum fuit. Varia: dc ej.us cjufis exftitciunt Itntcntix, quas tamcn pc-
ne onines conciliari pofle fatis verifimile videtur. D. Perrault elatcrium
fubtilis atris cunfta pcrmeantis ponderi & prcflloni refcrcbat acccptum. Ha:c
cnim prefllo non aliud quiddam cft prxtcr conaium quo partium di-
vifioni corpus refiftit \ ut vi claftica partcs quodanimodo a fe divulfx coL
liguntur : (cd cadtm vi p.irtcs corporjs fcparationi obftant , qua didudx"
reftituuntur. Jam fitmitaiis caufa cxtcrior & pricipua vidctur cfle fubtilis
aeris & incumb.ntis pondus , ut in pcculiati tcntaminc multis probarc ni-
timr argumcntis.

I V. D. Mariotte eraterium ex particutarum contcxru , D. Du CIos ex
earum moderata rigidiratc dcduccbat ; D. Cuot huic fibrarum rigori flui-
«lam materitm addcb<at qn.-c corporum mcatus inpiet. Ncc dubium ullum-
eft , quin caufi quaedam intcriotes clatcrii cx figura , fitu , & ab inclufb
fluido ducantur. N.im dura &; el.iftica corpora lunt fonota & pcrcufTatrc-
munt, caquc vidertur habcre parics flcxibiles, & fibras hoc breviorcs, quo'
cclcriijs fc fc rtftituunt. Eo quoque pcrtinct mcaiuum ampiiatio, aut coar-
^tio. Verum hoc argumcntum i plcrifquc Phrlofophis abund^ difcuflura

9« REGI ^ SCIENTI ARUM

Ann. fuit , atquc ad Phylicam nugis quam ad Maihvfim vidctur perdnerc : tametfi

1671. Mcchanici utriufquc cft fcicntia:.

& 7i. V. Dum hxc & alia quamplurima agitarentur , qua rationc in plcriC-
quc locis a"ri' Bononicnfis & Mu inenfis incolar fontcs falicntcs c puteis
profjndion^us cducercnt , D. Cairmus cxpofuit. Altius nimirum cfFodiutit
ttrram dum folum ful:ij(.ctum vi aqiii" fubtus kaiuricrtis iiitumcfccrc vi-
Jeatur. Tum piarlonga tircbra tcrram pcrforant , &: dato cxitu aqua magn»
vi erumpit , qux non puicum modo mipkt , fcd exuiidans pcrcnni fluxu
agrum cucum)i.dum irrigat , aut aptatis tubis furlum cftcrtur. Atquc lUud
fatis eft prob.;bi!e eas aquarum fcaturigines cx Apcnnino montc , qui de-
ccm fcre miUuribus huic diftat, pcr h.btcrraneos mcatus delabi. Nam coii-
(imili pcne aitificio in Auftria iiifctiore qux Stiii.r montibus cirgitur , in-
trola: uti folci.t ut putcos aqua implcant.

D. Niquet machinarum qux magis funt ufuatx in plcrifquc artibus
typos conficiendos curavit , qui in Obfcrvatorio Rcgio aflcrvamur. Quam
in rcm D. Couplct operam fuam & induftriam contulit. Vjtixctiam ma-
chinx ad Acadcmiam )uflu D. Colbert alportatx , difcufli fuerunt. Inttr
.alias pontis portatilis fuit defignata machina qua poitus cxpurgan polTunr.
Scd D. Niquct ajiam huic magis idoncam Sc cxpcditam propoluit : mitto
alias, utfegctibus pcrfccandis , aut triturandis piopofitas.

II. Ante id temporis , anno 161^9. fufccptum & quantum humam
potuit induftria pcrfedum fuit opus Acadcmia dignum dc terri dimen-

fione.

Cum hoc problcma Gcographix ipfi &: navigationi fit perutilc , non
'i veteribus modo , fed etiam a rcccntioribus Gcomctris multum laboris cx-
hauftum crt , ut liqueret quantum pateat unus oibis terti gtadus. Ptolc-
mius cum 66 milliaria & f contincrc ; Arabes tefte Abulfeda in prolc-
gomenis , cum in planiiiem Sanidr juflu fui ptincipis convcniflcnt, & fub
«odcm mcridiano^quidam Auftrum vcrfus , alii in Scptcntrioncm fpatio unius
gradus procefliflcnt , gradum unum 56 milliaria paterc conipcrerunt : ita
■ut 10 milliaribus a Ptolemio diflidcicnt. A Ptolcmio quidcm fpatium
iiniusgradus 500 ftadiis fuit defiimum , quod Arabcs ad 66 milliaria re-
vocarunt : adeo ut ununiquodquc railliarc 7 ftadia \ complcdatur. Scd
quibus ufus fuerit ftadiis Ptolcmxus , GiXcis an Alcxandiinis , quivc fit
accuraia pcdis Romani mcnfura , valdc mccrtuin cft.

III. ■Quarc omirtamus vcterum hac dc rc fcntcntias ,qux nimium intet fc
aiftant, adco ut ab Atiftotclc ad Arabcs ufquc unius gradiis fpatium fcmpei
decrefcat. Nam Ariftotclis tcmporibus 1 1 1 1 ft.idia, Eraftotcnis 700 , Poflido-
nii 666 Ptolemxi 500 ftadia compliditur.lntcr Rcccntiores fupcriori fxculo
iftimatione quadam a Fcrnclio conckifum fuit 680516 pafliis Gcomctricos
■fcu 56746 hcxapedas &4 pedes ParificnRs uno gradu contincri.

SncUius in Eiaftothcnc B.uavo I. i. c. 9. ccrtiorcm & magis gcometti-
cam iniit viam , qua gradum unun> ccntmcic iSjoo pcrticas Rhencnfes,
ftu jjoii hcxapcdas P.inlicnfcs judicavit.

Ricciolus alia mcthodo ad 61^00 hexapcdas eum promovir.
' 1 V. Ac demum D. Picaid annis 1*69 is: 1670 cx multis iifqne accu-

A C A D E M I yE H I S T O R I A. L I B. T. 59

tatiflimis & fipius tcpctitis obrtrvationibus compeiit gradum uiiiim maxi- Ttry^
ini circuli in terra delineati clTe 57060 hexap. Parifienf. adco ut Fcrnciuis mtnfU^
ludi &: plane mechanica ufus mcthodo propius ad rem ipfam accellillc ra.
videatur.

V. Quam inicrit viam pcculiari tracHiatu D. Picard expofuit : longum
eflet eam fingillatim rcfcrre. Scledta funt duo loci fub codem mcridiano
fita 3i lcucis intet fc diflita , nomen uni SonrdmiHm in Picardia , alteri
Malvoifne in Vaftincnfi agro v. lc Gatinois. H.tc triangulorum beneficio
via rcgia & ftrata inter duos vicos agri Parifienfis notiflimos qui f^illejmve
& Juvify vocitantur , interjc6la connccli facile pofle compertum erat. Via
cft plana & rcdla , pnlongis fariflis & flinicuHs dimenfa 56^61 hcxaped.
& 5 pedum eundo , tum 5iJ<)3 rcdcundo invcnta:. Qi^od crat paululum
difcrmiinis, in duas panes divilum. In quo fane plus ccmmodi quam' in
Snellii & Riccioli dimcnhonibus occurrit. Ille enim bafim 630, hic loe^
hexaped. tantummodo conftituit. Quin &: fub finem operis ad aliam ba-
fim J J o z hexapcd. quidquid faftum & repcrtum fuerat itcrum cxcgit
D. Picard. His obfcrvationibus tum in Vaftincnfi agro fadis intcrfuit D.Caf-
finus qui rcccns cx Italia advencrat , a Rcge Chiftianiflimo pcr liitcras
D- Colbert , ut diftum ante fuit , evoc.itus.

V I. Quadrante circuli ufus eft in fcrupulos , feu minuta pcr lineas
tranfverfas cxquifitc divifo. Huic aptati erant duo tubi optici , quorum
unus erat immotus , aher mobilis ; utriulque hujus telelcopii bcncficio
anguli pofitionum multo accurntius fumpti qnam per pinnuias.

Quo autcm tubus in rem objt<flam exquiiue & citra errorem dirigere-
tur , duo fila fcrica in foco uiriufquc fic deculTatim funt aptata , ut ca quafi
rei objedx adhxrefccrcnt : ita ut co loci piftura diftinda , fed invcrfa ad
oculos pcrvcniret &c objefti immediati locum tencrct. Cum enim radii ab
eodcm objcdli pundlo excuntes in eodcm foci punfto iiniantur , hinc fit
ut apertura vitri ob)c<fi:ivi nihil obftet quominus res objc<Sba tam diftinde
vidcatur , ac fi pinnu'a eflct foraminulum pene indivifum , per quod radius
unicus tranfiret.

VII. Sic iibclli v. Nlvean ope , cujus defcriptio & ufus in calcc hujus
epufculi dcfcribitur , tubus opticus eodcm aptatur modo & citra ullum
errorem ftnfibilcm libratur fpatium intcr duo loca interje(flum , cum uitra
100 hexapcd. non patet. Nam ufitata librandi ratio corredioni eft obnoxia
qusE ex femidiametri terrje cognitione pcndet. Siquidcm ut jufta fit cxi-
quatio duorum iocorum , eadem fit diftantia a ccntro tcm ncccflc eft : &
tamen ea qu.xri foict in reifta linca qux terram contingit , quarque hoc
magis a centro removetur , quo longius producitur , adco iit vcra libclla fit
infra apparentcm.Ubi fpatium ad libtilam exigitur & non ultra 100 hexapcd.
diftenditur , difFerentia utriufque cxtremi eft tantum unius linex & | , fed
crcfcit apparcniis Iibella: aititudo fere ut quadtatadiftantiarum , aut quadrat»
numerorum 1,1,3, 4 &c. Sic in fpatio zoo hcxaped. altior cft j iincis ,
& ita dcinccps.

VIII. Tabcllam confecit nfque ad 4000 hcxapedarum fpatium , ubi
altitudo apparentis libella: veram fuperat i 4 pedibus & odo digitis.

N ij

loo RECIi£ SCIENTIARUM

Ann, Qaod fi libella in mcdio Ipatii collocctur , & ad eam utniniquc fpatii cx-
11570. ttcmum exigacur , tum nulla opus crit corrcdlionc : nam a:qualc$ utrimquc
&71. crunt altitudincs : icd faciiius crt cx noca terrx fcmidiamctro ahitudmem
Jibella: apparentis corrigcre.

Libelix llnicturam & ufum accuratc dclcribit , ac fimilis pcne eft cfio-
robati Vitruvii 1. 8. dclctipti , adco iit littcram T utcumque rekrat. Illius
tabricam & ulum D. de ia Hirc dilucidc txpoluit \n libto Cjiicm ca dc ic
cdidit in luccm.

I X. Hujus inflrumfnti bcnc-ficio mjgna tcrrr fpiiia librari pofTunt :
fe4 obibnt pcrlarpe rchadioiics qua: rc$ &b)cdlas uiira qiiam pardt , attoiiunt.
Qi;od utiquc in magnis locorum intcrvaliis tvcnit , cum radii luminis in-
tcrjedum acra vaporibus rcfertum & iniquaiis conUfti;nti* oftcndunt , ac
fcnfini ita incurvaniur , ut cum ad nos pcrvcncre , ocuius qml\ pcr rcdam
lincam,qi:a: radium curvum tangit , in objtdlum diiigatur , liludquc altius
quam rcvcra (ic appareac. Quod utiquc diiucidc explicat D- Picard in eo
opufculo quod anno i6ji publici juris fiCtum cft.

Hoc vcrtcnte biennio complurcs libii prodicrunt cx Acadcmia , ille
inprimis , de quo ante diximus de pcrcullionc , & coilifionc corporum i
D. Maiiottc claborams.

Sub idem tcmpus prodiit quoque in luccm pr.xclaruni Chrifti.ini Hu«
gcnii Zuliciicmii opus de horoiogio ofcill.itorio , livc dc motu perdulorum
ad horologia aptato , gcometrica: demorftraiiones.

Hoc opcris partimquidcm mcchanicum , fcd prarcipua fui partc geomc-
tricum Rfgi Chnftianiflimo inlcripiit. In Epiftoia nuncupatoiia tcftaiur id
Gallii dcbcri , quod Gcomctria pene fcpuita hoc ficulo quafi rcnata, rcfti-
tutaque fuciit ; cam fcientiam pra: citcris a fe excuitam , fcd ca potiili-
mum inveltiganda iibi propoluilTe quar vcl ad vitac commoda , vtl ad na-
turi cognitionem rcpcrta plurimum piodclTcnt , utrumquc non aliis feli-
cius quam in hoc horologii invcnto , fc coniccutum

Qux iit hujus hotologii utilitas , & quantum .Tqu.ibiii horarum dc-
monftrarione citcris hujus gencris michinis antcccliat , iiinui & cjus pra:-
cipuos ulus cum in rctum caicftium obfcrvationibus , lum in locorum
longitudinibus intcr navigandiim dimcticndis , potcniininuini Rcgcm om-
nium oprime nolle , cujus julfu pct matc fa:pius vc£ta funt cjuimodi ho-
rologii •, atque eadcm Aftronomia: ufibus dicata confpiciuntur in prtcUra
illa ZJraniit arce quam iniigni nupcr magnificcntia , quant;quc antc hac
Rcgum ncmo , ex.Tdificandam cuiavit.

X. In prxtationc operis fui ratiomm paucis vcrbis apcrit. Annum ciiin
cfTc ait lcxtum dccimum , cx quo fabricam horologioium tum rcccns a fc
invcncorum cdito libciio pubiicam fccit. Qjja: poft illud tcmpus clabora-
vit , ad perfedioncm hujus inventi fic pettincnt , ut poiiihma cjus pars ,
ac vcluc fundamcntum totius hujus mcchaniccs habcti polhnt , qux hoc in
libro cxponuntur. Menliira enim , inquit , tcmpoiis cctta aiquc iqualis
pcndulo iimpiici non inctat , cum latiores cxcurius angiiftioribus tarchorcs
obiervcntur. Sid Gcomciria ducc divcrfam ab ca , ignotamqut antea pcn-
«iul.i iiiipcniioncm rcpcrtam , animadvecfa hncx cujufdam cucvacuta , qux

ACADEMI-(£ HISTORIA. Lib. L loi

ad optiCim arcjuabilitatem illi concilundam mirabili plane rationc eft ■D'
coraparata. Qu.-.m ubi horologiis adhibuit , tam conftans certufque eorum (Tto-
motus cvafic , ut poft crebra cxpcrimenta terra maricjue f.:6ta maniti.fti m tnctn-
jam llt Artronomia: ftudiis & Arti Nautica: plurimum in iis efie piifidii. cU.
Tum cam lincam a'Geometris noftti scvi Cycloidem appellaiam dtctc ,
■quam dcfixus in circumfcrentia currcntis rotx claviis continua circumvolu-
tionc in acre dtfignat. Mox fii gula qua: hic libcr complcditur , exponit;
ac tandem iis occuriit qui hujus invcnti honorcm aut fibi , aut amicis fuis
poft fcpccnnium , ex quo hujus automaiis dcfcriptioncm typis vulgaverat,
fibi vendicarunt .• cum antea nemo vel di<2:is vcl fctipiis hujus mcntioncm
feccrit. Quod cnim hoc inventum Galiiio vtl ejus filio tnbuit hujus ho-
rologii inventioncm quidam vjr ciuditus , mirum illud videri polfc , ttni
adeo utilcm tot annis ignotam fuillc : nifi forte tdm piseciatum inventum
dc induftria occultatum tuifte "velint. Vetum id piobatum oportuit , non
gratis aflcrtum ; atquc idiplum quivis alius eodtm jure hujus invcntioni»
gloriam fibi vcndicabit. Quod fi id tcntatum fuit a Galilaro , non per-
feftum , nihil dc laudc fibi dtbita detra<^um iri , cum rcm candcm , fed
fcliciore eventu invcftigavcrit , & ad cxitum perduxctit.

Anno 1670 tcdux tx Anglia traiflatum cdidi de corporum afFtiflioni.
bus tum maniftftis , tum occultis. Hunc exceperunt duo alii Traftatus unus
dc mcnte humana & illius funftionibus , alter dc corporc animato. Hos
promota: pcr cxpciimcnta Philofophix fpccimina inicripfi,

Ac dc libris lum cditis haClcnus. Pritcreo cnim eicgantcm Vitruvii
tranflationtm notis & figuris illuftratam a D. Pcrrault his flrc tcmponbus
publici juris fadam.

SECTIO NONA.

De F^ebus j^Jlronomicis qux annis i6-ji (p' -z. difcnjjle

fuetunt.

HAdenus prxcipuas Academix exercitationcs priotibus fcre fux otigi-
nis annis peradtas paulo ubcrius cxpofuimus. Nunc prcfliori ftylo
quar a(fta funt annis confcqucntibus dccurremus , nc hoc opcris prolixius fit
quam volumus. Ab Aftioiiomlcis obftrvationibus ductmus exordium.

'I

CAPUTPRIMUM.

De Regio Obfitvatorie.

N eam prxcipic curam Zc cogitationcm incubuit Mathcmaticorura
coctus , ut Aftronomia quantum fien poflct , prcmovctctur. Eam

M iij

101 REGI/£ SCIENTIARUM

A.VN. fuilTc Rcgis Chri(li.itiiflimi nientem ut nobilis lixc fcientia , qui .ibilitis
1671. quidem in rcbus verfatur , fed publicis commodis , Navigationi imprimis
& 7i &C Geographii, imo &: Rcligionis Chriflianx piopagationi tam utilis ju-
dicatur , fc impcrante, magna caperet incrementa , ac longiiis quam un-
quam antta nrovchcretur. Quod ut pcthcerct , viros non foliim c Gallia
in iis dikiplinis cxcrcitatiffimos fclcgcrat , fed ctiam cx naiionibus cxtc-
ris ingenio & crudilionc prxft.intilTimos acciverat.

I I. Cum autem Aftronomia ad illud faftigium , in quo nunc ccrnitur ,
pcr crcbras J: accuratas obllrvationcs pctvcneric , neque c.x , ut par cft ,
ficri poilint, niii in loco fidcnbus obfcrvandis idonco , in quo prxfto llnt
inftrumcnta cxquifite daborata : Rex Invi(5tillimus jam antc aliquot annos
tocuin huic rci aptiftimum in D. Jacobi fuburbio dcfignavcrat , qui cdi-
lior cum fit , fumis 6«: vaporibus minus obducitur , ptx-fertim ad Mcridio-
nalcm plagam ubi frcqucntiores fuiu Planetaium obferyationcs, atque cx
eo libcr 3i in omnes p.irtcs profpeiftus patet.

III. ^dificium jam .anic aliquot annos coeptum , & magnifico opere
ftrudum habitari coepit a D. Caftlno Mcnfe Scptcmbri anni ij^i. Tum
vero Afttonomicis oblervacionibus opcram dcdit , atque Oblcrvatotium
omni gcnerc inftrumentorum inftructum fuit. Tclcfcopia varii iongitudinis
foris Sc intus difpofita, ex quibus nonnulia ad £0 ulquc pcdts Sc am-
plius producuntur.

Ncc neceflc eft fingularum hujus Vranofcopii partium inter fe & cum.
scdificio fymmetriam aut proportioncm defcribcrc. Harc enim figuris mc-
liijs iSc clarius quim vcrbis cxponuntur.

I V. Formam hujus priclari opcris D. Pcrrault in Vitruvii Gallica tran-
flatione L. i.c. 1 cxhibuit , & quatuot figuris cam cxprcflit.

V. Hoc aedificium ad So pedum altirudinrm fc tollit, ac tantumdcm in-
fra dcprimuntur fundamcnta , quod fuburbium terc totum & cifcum)c<ftus
agcr fit alce cxcavatus : cx iis «nim antris iapides fc(fliles quotidie cxcidun-
tur civitatis .xdificiis aut confttuendis , aut inftaurandis. Unde in fpecum
fubterrancam defcenfus Obfervatorii altitudincm iquat : cx imo hujus fpc-
cusad funimum ufque pinnaculum amplum patet foramcn ccrtis iifibusdcf-
tinatum : ftaidura totius xdificii ex quadratis complanatis lapidibus fic
conftat , ut cocmcnto his devinciendis opus non futrit.

C A P U T II,

De oh/irvationihHS in Dania & Lutetix fa£lis.

I. ^'^ Uod ante propofucrat D. Picud , iter m Daniam anno Kjyr. in-
V^ grcfliis cft , cum inftrumcntoium qua: necellatia vifa funt appatatu.
Qua: ab eo in hac longinqua , fcd non multum diuturna pcrcgrinationc
funt atfla , jani diu typis inandata , eo ipfo temporc quo hic fcribcbamus,
■funt publicata.
Anno 1^71. mcnfe Julio Lucctia profcdlus Amftclodamum vcnit , ubi

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. I. loj

Cum D. Blaeu de tem dimenfionc ab utroque fada collocutus circa unius 0^»*-
^radus proxnni terrs circuli mcnfuram ita intct fc convcniilc Istus accc- vator.
pit , ut difcrimcn uitra 60 pedcs non excurrcrct. Id quoquc commodc
accidit, ut cum e poru» folvifTec , & vento Boreali rcpentc exorto prope
parvam Infulam die 13. Augufti per diem intcgrumhircrc coadlus e(Ii.t , Tc-
lefcopio Solcm pcr tcnues iiubeculas fulgentem, & in medio dif.i nigram
maculam confpcxerit. Ubi Hafniam pervenit , litteras a D. CalLno accc-
pit, quibiis cert or fadlus tft eandem maculam a fc vifam a die 11. ejuf-
dem mer.lis Augufti , cujus fitum in Solisdifco, & velocitaicm per plu-
rcs obfervationcs cum dctcrminaflct , non dubitavit Aftronomos (cripto fta-
tim edito admonete , ut fe fe ad cjus cxitum a Solis difco obfcrvindiim
compararent intra fcx , fcptciTive dies \ cjufque rcdi.um poft pcragiatum al-
raum Solis hemilphirium ad 3 Scptembris : quod cventus ip(c compro-
bavit : nam cadcm die in Oiientali Solis marginc intcgra vifa cft.

Ex primisautem obfcrvjtionibus colkgcrat diurnum motum Maculse circa
Solis axem graduum 13, & rcmpus pcriodica: teftitutionis ad Solis tentrum
apparens dierum 27 cum femiirc.Cum autem in redituad Solis ccntium talis
Vifa fit revolutio qualis cx preccdcnte apparitione fucrat dcducta , placuitD.
■Colbert oblctvationc proptia tcm ipfara expctiti : quod ab eo fadum non
(inc voluptatc ftiit.

1 1. Sub idcm tfrapus infigncm obfcrvationem h.ibuit D. CifTmi cir-
ca Saturnum : cum cnim cx hypothcfibus D. Hugcns Saturnus rotundus,
■& iine anfis apparerc dcbuiftlt a menfe Jutio ad fcqucntem ufquc an-
niim , jam anfas depoiuifTe vifus cft circa fincm Maii ad undecimum uf-
■que menfis Augufti e)ufdem anni : fed triduo poft illum obfctvavit cum
anfis tenuibus , quibus ii ftrudlus pcr anni rcliquum pcrfevtravit , ut in ii-
•gura & fctipto edito tum demonftravit. Hanc D. Hugenius ccnfuit e(lc
interruptioncm rotundi phalis , qua cjus hyf-othefis pollct cxattius contc-
"Xi , qiiam ficri potucric ante has obfeivationcs , totundam phafim tcditu-
ram menfc Dcccmbti proximo , ac duraturam ufque ad occultatio -
nem Saturni prx Solis radiis ; arftatc vero anni infequcntis rcdituras
anfis eadcm forma qu;m tunc prxfcrcbat. Hxc coiriprobavit evenius : Sa-
turnus namquc qui ad fineni mcrfis Novembris a D. Caflini cum anfis
cft ohicrvaius , dic 16. Dcmcmbris denuo rotundus appaiuit.

Obfcrvationum qua: a D. Picird, Euftachio Bartholinocximio Mathema-
tico Sc Mcdico , necnon a D. Roemcr fafti funt , eaferc eftfumma.

III. Primiim Hafnii fitura cum Vraniburgi pofitione diligcntius expen-
dit D. Picard. Utriiifquc Mcridi.ini differcntiam accenfis ignibus ccpit ,
qu.im potuit accuratiilinic. Primi fatcllitis Jovis eclipfcs quantum pct tcm-
pus licuit, ab eo funt diligentcr obfeivati , qui iifdtm temponbis cuni
obfcrvationibus D. Calfini coUatx Metidianorum Hafnia: , Vraniburgi &
Lutctix diffcrcntias pt.Tbucrunt.

I V. Atqus hoc commodi indc fiiturum eft , quod tabulx Aftrbnomic.i:
ad TychonianasQbferv.itioncs claborat.t Parificnfi Mcridiano aptavi tacile
potciunt , cum rccentiores Aftronomi tabulas (iias .id Mcridianum Vrani-
"burgi pettexanc , quod Tychoniana; obfcivatioiies Jongii iint .Kcuiaiiorct

104 ^ REGT/t SCIENTIARUM

Akn. Sc multo numerofijrcs quiim alii omnes Afttonoraorum qui atrte Tycho-
1^71 , ncm exftitcrunt.

&7i' V. Qiio lutcm Tychonianis obfervationibus , ut ccttis 5c indubitatis uti
liceret , i<d quoquc ncccfTarium fiiit , ut altitudo Poli & diffcrentii Metidia-
norum accuratc cxpcndcrentur. Utrumquc a D Picard confc(flum-. Poli al-
titudo non anipliiis quam uno minuto ab ca quam Tycho oblcrvaverat ,
tliffetre vifi cft. Sed Mendianorum diffeiT:ntia longc mijor invcnta , qiian*
a Tychonc fuit dcfinita. Linea quoquc metidiana ab co dchncita plus quam
10 minuns a vera aberrab.n.

V I. Complures alii ab illo (i£tx funt obfcrvationcs , quas Qri£tim at^
lingere fatis fuerit , cum ea: fint jam vulgati. Quarumdam ftcllarum,quc
magis funt fpcdabiles , mctidianas altitudines cum iis qu.x a Tychonc funt
dclcriptx, contulir. Ex quibus ftcllarum motus intra. loo fcre annorum fpa-
tium coiifc(5tus dcfiniri pottft.

Conilmili ratione Meridiana: Solis aliitudines quamplurimx cum Tycho-
nianis comparati , ad mediura Solis motum , & annum folatcm dimctiei>
dum maltuin conflrrc poflunt.

VII. Lun^E & Vcneris crcbrj: obfervationcs cum iis ipfis quas iifdcra
temporibus D. Caftlni fccit collata: dc Parallaxi utriu(quc hujus Planctae
ceitius judicium dabunt.

VIII. Mjgnctis declinationem non eaiidcm cffs Hafniz & Vranibur-
gi compciit : adeo ut diffcrcntia utriulquc efTct unius gradus.

IX. Qui fit fn ca rcgionc pcnduh longitudo, ut imra minuti fccundi
fpatiam unam cfficiat vibrationem , dihgtnter expendit : eandtm cfTc Lutc-
tix &: Hafnix , ac motus pendulorum x:)ue cclcres comprobavit. : adeo ut
utrobique pcndulum tres pcdcs & odo lineas longum cfTc oporteat.

X. Comctem qui menfc Aprili anno 1671. apparuit, fxpius obfervavit,
& iifdcm intetdum tcmporibus qui D. Caflini fclcgcrat.

X I. Poftrcrao Autographa obfcfvaiionum Tylchonis , qux in Germania
antc aliquot annos exculi funt , in Galliam afportavit jniulta invenit ab li^ qu.x
editx funt diftlJeniia ; ac Iiber intcgcr iisdirell, qui Typis nurulati funt.

Ufus cft in obfcrvando opcra D. Roemcr. , qui adhuc juvenis , fcd pcra-
ctis ingcnii , & catum difciplinarum perftudiofus una cum D. Picard vcnit in
Gilli.im , & in Acadcmiam aiUtrtus fuit , dc quo idcntidcm vctba facicmus-

XII. Ifltcnm D. CafHni iis obfcrvationibus faciendis vacabat , dc qui-
bus cum D. Picard convencrat. Eclipfcs imprirois Jovis fjtcllitum , ut
longi;udinum difFcrentii intcr Vraniburgum , Parifius, & Infulam v. /*■
Cayrnne di&.tm , quo jam profcdus fucrat D. Richcr , pctlpcdi habcren-
tur. Altididincs itidcm Solis mcridianas & ftcllaram obfcrvabat, utdiffcrcn..
tiae latitudinum notx ficrcnt, His cnim conftimtis Aftronomii & Gcogra-
ph .t quxdam fundamcnta majorc qiiam hadtcnus fidc lubftcrnuniur.

XIII. Cum D. Picard c Dania tediiftl-t, rcs domtftici cum in Pa.-
triim , Flcxiam ncmpc , cvocarunt. Cum inftrumcntorum apparatu profcc-
tus Juliodunum , vulgo Loudun , fe contulit , ut ipfemct cxplorarct .ir»
D. Bullialdus uno pcnc gradu in obfcrvanda Poli altitudine abcrraffct , ut»
■vifumtft R^cciolo. Itaquc mcnfc. Scptcmb. Lyrx lucidam j i fcc 1 min. 50 gc

duni ^

ACADEMI^ HISTORIA. Li B. I. 105

Loduni , cum in Obft i vatorio lit 49 _ 1 3 , 40 fupra liorizontcm elat.i , in- OhftY'
venit , ac difFerentia efl: i , 49.10 •, cx ftcllx Polaris altitudine 51 , 1 & , 40 vatio-
in Obfervatotio , & Loduni 49 , 19 , 20 differentiam i, 49, 15 , repciit. miDa
Cum autem Poli ahitudo in Regio Obfervatorio » refraiflionibus cxpurga- «/V^e .
ta fit 48 , 50 , 10 elcvatio Poli Loduni eft 47 , o , 55. uti conjcccrat
Ricciolus. Fieri potcft ut Bullialdus altitudincm 5oIis in folftitio xftivo
anni 16Z5 , 65 gr. & 19 m. loco 66 , 19 fcripfcrit , quod unius gradus
crrorcm induxit. Id fane cft miraculo virum eximium , qui adhuc in vivis
ctat , cum hxc fLribcremus , fed paucis abhinc annis diem fuum obiit,
jam tum tempotis intcr prxcipuos fucT xtatis Aftronomos floruifte.

XII. Die 19. Scpt. in oppido Provincia; Andegavenfis Belloforti nomine ,
Martem in meridiano una cum ftcllula e tnbus quii Bayero httcta 4- de-
fignantur , in Aquario obfcrvavit D. Picard , diameiet ilhus 25 fec. vifa
eft , menfe ab oppofitione cxado , in qua 30 fec. apparucrat. Ex hac , ob-
fervatione cum alia , qua: eodcm tempore a D. Richer tada eft Caycnna:
coJIigit D. Picard forc infenfibilcm fuiflb Martis parallaxim , tamctfi lorge
tum is efTet tertx propior , quam Soi ipfe. Atque ut ipfe in cdiiis obfer-
vationibus annotat , fi quam hiberet valde fenfibilem parallaxim , cam tum
prodidifTet. Atquc his D, Caflini affentitur , qui eam paulo minorem efTc
diametro appatcnti hujus plancta: ex fuis oblervationibus compererat.

XIII, Circa idem tcmpus D, Caflini dc profcifHone fua in Pro-
vinciam , & extrcmas Gallix oras cogitabat , quo cum fua vocabant nego-
tia. Scd antequam pn ficifceretur , cum Mars eo loco efTe» , ubi cjus
parallaxis , fi qux eftet fenfibilis , facilius dcprchcndi potcrat , obferva-
tiones plurimas fccit una cum D. Roemcr , de quibus convenerat intcr eum
& D. Richer , qui tum dcgebat Caycnnar. J^^m ex innumetis obfervatio-
nibus illi compenum erat Nlaitcm ^ alios Planctas 17 aut 18 vicibus a
lerra longius diftarc , quam fuperioris itatis fcriptores ftatuerint. Sed huic
occafioni dceffe nohiit, fimul ut quafJam oblcrvationcs ad Geographijm
fpciilantes in ipfo itinerc perficcrct D. Du Vivier qui in Gallii chatt.i
delincanda juxta Acadcmii prifcriptum erat occupatus , una fecum du-
xit.

XIV. Martis Patallaxim ex mcridianis altitudinibus Martis & fixac ip-
fi proximi inveftigavit D. Cafliiu, quas in tlcmfntis Allronomicis com.
patat cum iis qux a D. Richcr Cavenni codcm rempoie funt ta(ft.T. Ex
oblervationibus dicrum 4 &: 5. Seprembtis utrohique h.abiiis inter parallellos
horum locorum parallaxim deducir fccundorum 12, cx obfcrvationibus die-
lum 8 & 9 Scptcmbris fecundotum 1 3 , cx iis qu.-c 15 & 14 Scptembris
habita: funt fec, 17 , & cx h.-ic parallaxi fuppofita fecundonmi 15 pa-
rallaxim hotizontalcm in ea diftantia a terra inito calculo colligit fecun-
dorum 15,

Ciim hujufmodi obfcrvationes iterfacicns continuarct , dic prima OJtohiis
vcfpcre in oppido Chaiitatis ad Ligcrim obfetvavi: .'hiiudincm mciidi.in.un
Mattis eo ipfo tcmpore t[uo ab cjus difco occultabatur fixa in aqua Aqua-
lii fita , quam hoia 2, 45 matutina ejus dici viderat Briatii diftanttm cd-
huc a Martc minutis fex , adeo lumine im.-ninut.im , ut oculis aut Teltf-

O

a

ic^ REG l.£ S CIENTI A RU M

Akn. conio minore pedibus 5 dirtingui non poiret. Hanc coiijund^ioncm ob(er-

1671 , vatani paritcr a D. Picard Brione , a D. Rocmcr Parifiis accuraic expen.

Si 71. dit in obfcrvationibus tdids , quas coniparat cum oblcrvationc Caytnnen-

ll Martis codtm dic liabita a D. Richcr ; cx hac comparatione nuilam fcu-

fibilcm colligit cjus Planctx parallaxim cx his duobus locis , fcd fcn-

fibil-in eam dcducit cx diffcrcntia tranfiius hujus ftclla; & Martis intcrval-

lo horarum 7 cum fcmille obftrvat.c a D. Picard & cum vaiiatione cjus

diurna coniparata , in Elcmcntis Aftronomicis parallaxim infcrt fatis fcnli-

bikm.

Imbccillitas autem luminis hujus ftcll«e matutino temporc a fe obferva-
ta , quamquc poft cjus conjuniftioncm cum Maric obfcrvavit D. Rocmcr
Parihis, ubi cceIo fertno frucbatur , haud lcvtm fufpicioncm injccit Aimof-
phers cujufdara Martem ipfum laie ambicntis. Ncc enira ftclla ipfa ulla
ratione diftingui potuit magno Tcicfcopio , antcquam a Marte duabus ter-
tiis ejus dumctri recclliilct , licct ftellx cjufdcm magnitudinis in ipfo Lu-
rx conraclu clare pcrfpiciantur. Quin ctiam cjuldcm ftcllx diftantia a cir-
cumftantibus fenfibilitcr vatiarc vila cft , ut cx comparationc obfctvationurn
in iifdem clcmcntis tacti oftcnditur.

XV. Poli altitudincm in plciifquc locis , per qu.r itcr fccit D. Cafll-
ni exploravit.

Cuin ad Montcm B. Marii , vulgo Notre . Dame dc la Garde , pcrvc-
niftct , opc quadraniis circuli variis honzoniis maris , e diverfa altitu-
dine moniTs vifi , dcpreftiones obfcrvavit , ac diff^crcntias qu.x inter appa-
rentes, & eas qux ex inito calculo c(Tc dcbucrunt , qu.xquc cx rcfiadtio-
iiibus oruintur, accuraie annotavit : ut videre cft in collcdionc obfctva-
tionum Afttonomic. qux nupcr iiuu Typis Rcgiis ediix.

XVI. Eodcm in loco quxdam circa hydrargyri in Baromctro fufpcnfio-
ncm expcrimenta fccit : ad pedcm montis hydrargyrus 27 pollicum afcen-
derat , cum Baromcttum in montcm trannaium clfct , ad 107 o pedum al-
titudincm , dcfccndit hydrargyius 16 lincas 4!- : adto ut unicuiquc linex
65 pcdes rcfpondcant , uti fere in Obfcrvarotio l.xpius fuit prob.iium. Quod
fi dcfcenfus hydrargyri pro rationc akitudinis augcretur , :8 poliiccs fufpcn-
fi hydrargyri in radicc montis ad nihilum redigcreniur in altitudinc 366S
hexapcdarum. At fi aiir rarior eft , qiio fublimior , in parte fupcriori ma-
jorc opus tft altitudinc ut hydrargytus uniusliniac fpatium dtcurrat, qu.im
in partc infcnore ; atquc adco acris altitudo longe mijur fucura tft , quam
3(568 hcxapcdarum.

XVII. Qu.i; ancc aliquot annos ab eo deprehcnfa fucrat fpcftabilis in Jo-
vc macuia , quxque jampndcm evanucrat , itcrum fui copi„m fccit. Ex crc-
bris obfervationibus , quod ante jnm ftatuerat D. Calllni , id itcrum com-
probavit , Jovem nimirum circa fuum centrum fpatio 9 horarum & ^S
fcrupuloiiim rtvolvi.

Ilanc nicnfc Januario maculam rcduccm vidit, camque paucis poft dic-
bus D. D. Buoc& M.iriotte cxhibuit , C)us Pcriodos admodum xquabiles
^' longitudinibus locorum ind.i^andis fatis acccmmodatas putat.

XVIII. Cuui autemnihilmagisAftronomicas obfcrvationcs conturbet tjuam

o

AC ADEMIi£ HI STORI A. Li B. I. 107

refraAiones , has intcntiori animo in Rcgio Oblcrvatorio cxaminandas exi- yjflr».
ftimavit D. Caflini. Ac primuni illud advertit non fatis diligenter ab Aflio nomi-
romis cfle perpcnfa qua: his dcfinicndis (.rant necefTaria : cjuod ex divcrfis ca.
obfcrvationibus qui variis in locis (iipra maris planidem vane fubjacis faftr
fucrant , nullo difciirainc ipfas quafi ubique locorum eardcm eflent , rcfra-
diioncs deduxcrint : Tycho inter alios tabulas rcfradionum partim cx ob-
fcrvationibus faiftis Vraniburgi maris httoris finitimi , p.irtim exiisqu3;in
excclfo quodam Bohemi.-c cjfiello habiti funt , procul a raari diffito per-
texuit : cum tamcn (uus locorum diverfa: altitudinis a mari refradiones
plurimum intcr fe diilidcntes inducant , adeo ut aiiquoc hcxapcdarum difcri-
incn in ahitudine loci obfcrvationis fcnfibilcm afFcrat diflcrcntiam in mi-
notibus SoHs & Stcllarum alticudniibus. Quare ad rcfraftionum t.ibulam
pcnes diverfas ahitudincs Obfervatoris rite facicndam , Obfervatorii Re-
gii fupra maris planiticm elevaiioncm explorandam propofhit D. Caflini.
Qui etiam hanc fufcepit Ptovinciam , uc tabulam conftitueret , qua di-
verfitas refradtionum ad ftatas a maris fuperficie elevationcs cx obfcrvatio-
nibus in uno loco faiflis determinarcc , quantum ferc aeris rcfringcntis in
diverfis locis confiltcntia.

C A P U T I II.

De obfcrvationibits in America faSiis.

I . y^ Um promovcndi Afl:ronomi.x illud pcrutiie judicafret Acadcmia, Ohfer.
V^ mittcrc in eas Amcrica: partes qux LinCcT; .xquinoctiali funt fini- ■Ameri
timx , virum obfervandi peruum & cxtrcitatum. Huic rei perficicnds fe- wn«.
lcgit D. Richcr ejufdcm Acadcmix focium , qui juflu Ludovici Magni pro-
fedus efl mcnfc Oc^lobri anno \6:j\ , ac Rupella fblvens mcnfe Januario
anni 1671 mcnfe Aprili Cayennam , quo miflus fuerat , pervenit.

IL Primiim iile utiumquc Solftitium acflivum & hibcrnuin anno \6-ji.
diligenter obfcrvavit aliquot anrc & poft utrumqu- dicbus. Quod in Eu-
ropa vix ficri potuit eadem cvidentia , ob c.is qua: incurrunt rcfrafliones,
quxque funt exigux in ca Infula. Nam Solis ahitudo mcridiana nunquani
minor eft 61 gradibus : cum Lutetix iu folftitio hiemali minor lit 18.
^rad.

Ex iis obfervationibus D. Cifllni in Elcmcntis Aftronomicis Typis Re-
giis poftea editis appatentcm tropicorum diftantiam cruit 46 , 57, 4 , quam
ipfe cx fua rcfraiftionum & parallaxium tabula minorcm cfle vcra diftan-
tia 45 fecundis fupputat. Ex quo vera Tropicorum diftantia 46 , 57 , 49,
quam iplc olim cx obfcrvntionibus Bononix habitis , & pcr rcfraiftioncm &
parallaxcs cortcdis, in Ephcmcridibus atiniiSfii a Marchionc Malvafia cdi-
tis definierat grad. 46, 58 , o; adco ut Eclipticx declinatio per Cayen-
nenfes obfcrvationcs refractione corrtdtas fit grad. 13, 18, 55 , quam ip-
fe cx obfervaiionibus Bononicnfibus dctinitrat grad. i} , 29, o , fola 5 f"e-
cundorum diffcrentia -. cum Tychonici illam ftatuifTcnt gr. 2} , 15 , 3.0.

■joS R E G I ^ S C I E N T I A R U M

Ann. Laticudo autem apparcns cjus Inful.x cruitur cx lolllicialibus obfcrvatioi
i6-;2., nibus gr. 4 , jS , 12, vcia autcm pcr rtfraftioncm corrcdlj i D. Cafli.
& 73. ni, gr. 4, 5^, 17, 1.

Vcium cx maxima & miniroa altitudirc Stdl.v polaris iticlcm obfervata
altitudo Poli apparcns coiligitur gr. 5,7, o , cxccdcns aliitudinem appa-
rcntcm ex (oiliuiaiibus dcdudam 10 min. 48. fccund, quod procul du-
bio ditfcrcntii rcfraiftiopis , t]ua- percxigua cft propc vcrticim , magna
prope horizontcm , tributndum tft.

Pcrmultas auttm obfetvavit fixarum altitudincs meridianas , quar compa-
liix cum 1'oli altitudine canmi cxhibent dcclinationcm. Q£in ctiam tcm-
pus tranfitus iplarum per Mcridianum finguiis dicbus annotavit , ut loco
Solis poirenc intcr fe coniparari , & cxinde ipfaium afcenfioncs rcdti dc-
duci.

Soiis cclipfim Caycnni obfervavic D. Richcr die 11. Augufti anno 1^72.
ejus initium fuit h. z. ji. m. ^. finis h. 4. 37. m.

Eadcm eclipfis a D. Cafllni Parifiis fuit obfcrvata. Initium fiiit h. j,
j8. min. jy. fec. Hora vero fexta 8. m. 34. fec. Solis cornua vifa fun:
horizontaiia; magnitudo eclijfis fuit 8. m. FafVa projeiflionc paralleJi Pari-
fienfis in Lurari oibc juxta nicthodum Academias oiim ab co cxpofiiam
invcnit vcram Luna' latitudincm minuto uno cum fcmifie minorcm quam
tabulx Rudolphinx eam exhibcant.

Poftea certior facTius pcr lictcras eandem eclipfim Cayennx a D. Richer
fuifie obfervatam , cjufqiie initium , 5i fincm pndiclis coniigiirc tcmpori-
bus , projcftioni dcljncats addidit parallclum Caycnncnfem , in quo horaj
quibus dux phafes a D. Richer lunt obfervatx, eandcm infifttns mctho-
dum invcnit in Lunari orbita pun(fta duo in quibus Lunac ccntruni vctfa-
batur , cumdux phafcs vi(.-E funt , iuniptifquc tcmporibus Luictix pr.-r-
noiatis , Sc cum Caycnnenfibus comparatis, diiFcrcntia intcr horns utrobiquc
in iis puncflis rumcraras invcnta cft 3. h. 41. m. major aliquoc minutis Mc-
ridianorum differencia aliis quxfita niodis.

Nova autcm ilia mcthodo uti folct D. CalTinus , cum Solarcs cclipfcj ex-
primit pcr piojccflionem opiicam paralitlorum Sc Mtridianorum terrx in
parcc orbis Lunaris Solcm intct & Lunam intcrpi liia. Hanc methodum
anno 1670 Academix propofuerac. Compluia cxhibuit fchcmata cclipfium
Soiis quxabipfo funt obfcrvat.x , & ea mcthodo delincai.x ad vaiios ufus
Aftronomicos , acpnfertim ad parailaxcs, & MctidianorumdifFcrcntias in-
vcniendas.

Conftat illud quidem in hac orbis Lunaris parte qui inter Solcm & Lu-
nam intcrponitur , diveifis dici horis divcrfas (upcihcici tcrrx partcs quafi
dclincari , eafque ob diurnam rcvoluticntm divcrlis horis fucccflivc Soli
cxponi , atquc adco cundcm tcrrx locum , cujus ini.ii;o in orbe Lurx cx-
pnmitur, pcr diurnam rcvolutioncm in hac pro|cc'ti(ire mut.rc (itum , ac
vana tcrri loca id divcifimodc cfficcre pro diftantix a tctr.x Polis ratione,
<jui foli pcr diurnam rcvolutioncm fitum non mutant in hac tcllurij pro-
jcClione. Radius porro vifualis a quovis tcrrx fupcrficici puncto ad ccn-
trum Solis perductusj & pct diutnam fcvolu;ioncni ttaiillatus dcfcnbit in

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. T. 109

spfa terrx fpccic , qux in otbe Luni expiimitur j lineam quae loci paral- Ohfer-
lelum reprxfcntat : verum priclarum hoc inventum longius nos abduccret, '^'^'^.
ac methodus illa ufu facilius , quam pracceptis difcitur. Ea utuntur Patres -^me-
focictatis in Sinenfi regno , quam ante dilcefllun e Gallia a D, Cafllno '''''•
acccperant , Impcratori tradiderunt.

2. Soitm in utroque /Equinoiflio , autumnali nimirum anni i6ii , &
verno anni 1675 obfervavit. Hinc temporis momentum quo centrum Solis
Aquatori fubcrat , & quantum tcmporis in fignis Auftralibus Sol com-
moratur, ab eo conclufum fuit , idque exiftimat in Europa tam certo ha-
bcri vix pofle , ob nuilto majores refraiflioncs. In elementis Aftronomicis,
^quinodium autumnale anno 1^71 die 12 Septembtis hora 4 rr.atutina ,
itfmin. Vernalcanni ifi^^dieij Martii hora 9 , 58 m, poftmeridicm ratione
habita perexigii<crefra<ftionis & parallaxistx iildem coUigit obfervationibus
D. Cailinus : adeo ut jam exploratum fu quanto temporis fpatio Sol diutius
in fignis Borcalibus verfttur quam in Auftialibus : idque tabula Tychonia-
na: 11 horis m.ijus quam par fit dtfiniunt. Hinc motus Solis Epocha cer-
tior ftaaii potcft, cum Sol 5 t^ntum gradibus diftans a vertice perpatva: re-
fra(flioni tum fuerit obnoxius.

), Altitudines Solis meridian fingulis di;bus obfervata: a menfe Junio
anni 16-fi. ufquc ad Maium anni 1673 perexiguis rcfradtionibus obnoxiae
motui Solis conftituendo , & tabulis Aftronomicis coniicicndis certiores,
quam qua: hadtcnus prodierunt , rcgulas fuppeditare polfunt.

4. Qns circa Martcm fails funt obfetvationes cum iis collats qui in
Rcgio Obfcrvatorio ex condidto funr peradfx , quando Mars teriae fuit
proximus , illud confirmant perexiguara ciTe hujus planetae parallaxim
fcnfibilem , etfi tum temporis longc clTe tcrrx vicinior Sole, Et tamen
juxta hypothefcs complurium Aftronomorum parallaxim Martis nonmino-
rcin 7 aut S minutis eiTe oportetet.

j. Idcm de Venere ftatuendum, cujus infcnfibilcm pcne efle parallaxim
oblcrvationcs in ca Infula cum aliis Lutctix bftis collaiz perfuadcnt.

6. Scd ex crebris obfervationibus illud compertum fuic , Lunam terr.'E
fatis efle vicinam , ur diftantia Lutetiam inter & Cayennam fit fcnfibilis,
& bafis loco fit diftantia; Lupa; dimctiendx idonca. Qija; tatio ejus inve-
nienda; diftantia: licct admodum opportuna nondum antea fuerat ufurpata.

7. Complutes &: fingularcs circa Mercuiium fadx lunt obfervariones ,
qiKxque Lutctix ficri non potuerunt : magno ilix ufui dfe pofTurft tabulis
hujus plincra; inftaurandis.

8. Edipfis Lunx menfe Septembri anni 1^72 , Eclipfes itidem fatclli-
tum Jovis utrobique fimul vilx mcridianorum utriufque loci diftcrcntiam
prxbuerant horarum 3 , 18 min. 30 fic. Qujc in gradus reduda 51 & 7
cfficiunt. Quod & Allronomix & Navigationi utile futurum cft , ut obler-
vationcs uttobique facSx concilicntur , & tabulx Hydrographicx compro-
bcntur.

9. Magnam ftcllarum multitudincm in Auftrali coeli plnga qux in Gal-
lia vidcri non pofllint , quxque antca rudiori pcnicillo in globo dtfignatx
erant ex naucatum obfcivatiouibus , nunc licct accuiatius in cttlefti globo
dchncarc. O lij

110 REGI^ SCIENTIARUM

Ann. io- Elcvatio poli cjus Infulx per ftcllas fixas , pcr altitudines Solis mc-
i£j2. ridianas , ac t^emum pcr maximam & minimam ftcUx polaris iltitudincm
indagata manifcfto oftendit refradlioncs tnulto altius quam vctcribus AP.ro-
nomis vifum fiiit , aftra attollere : adco ut poli aliitudincs cx ftcUa polari
dedudas corrigcre omnino ncccftativim vidcatur , cuni cjus mcridianse aU
titudmcs a refradioiv.bus Iibcrx non liiit.

II. Pcndulorum qux intra minutum fccundnm cxcurfioncs fuas pcra-
gunt , longitudo in ca Amcrica: rcgionc bccvior una linc.i cum cjuadrantc
compcrta cll : it.i ut horologium Pariliis cxquifitc elaboratum &: in Cayen-
nam tranflatum fingulis dicbus tatdius duobus minutis movcrctur. Quod
utique locum aperit cutiofis ncc inutilibus inquilitionibus. De PhjTicis ex-
pcrimcntis in ea Infula fadis idoneo loco diccmus.

Anno 1^71 cxeuntc mcnfe Odlobri 8c ineuntc Novembri fatelles
Saturni , qui invcntionc fecundus , fcd ordine quintus dici dcbcc , a D.
Caflino in maxima a Saturni globo digrcftionc primum fuit obfcrvatus.
Mox cvanuit , nec vidcri potuit , nifi circa raedium Deccnibris anni 1671.
Rurfum le oculis fubduxic doncc fub initium Februarii anni 1^73 pcr dics
13 vifus cft 10 diamctris annuli eum fcmiftl- a ccntro Saturni diftare , &
periodum fuam circa Saturnum intra So dics conliccrc poftca compcrtum
eft. Nec fc vidcndum pnbcc nili in Occidcntali a Saturni globo digref-
fijnc. Nam luminis incrcmenta fumit Sc dccremcnta , adeo ut oculorurt»
acicm eftiigiac in digrcflione Oricncali , fub afpedum veniac in digrcflio-
ne Occidcntali. Cum die 13 Decembris anni 1671 reperti fatellitis qui fe
vifui fubduxerat veftigia quireret D. Caflini , alium invenit fatelliiem Sa-
tutno propiorcm , quem obfcrvationibus dcinceps ad tincni Januarii habitis>
deprchendit fuam circa Saturnum rcvolutioncm abfolvcre dicbus 4 cum
fcmille , Sc in maxima digreflionc ab cjus centro tribus fimidiamctris annult
cum quadrante diftare , ut in Iibro de his duobus fatcliuibus Regi dicaro
anno 1^7 j ab co cxpofitum fuit.

SECTIO DECIMA.

De Phjjtcis labonhtu.

Q\]x fccuta funt proximo triennio Phyfica cxperimcnta , m.igna cx
pane typis mandata & publici juris fatta funt. Hinc plcraquc cx iis
cpcram noftram non dcfiderant > nec neccfle eft illa fcparatim pcrtraftaic
ic fuis quique temporibus dividere. Ha:ccnim D. D. Pcrrault & Ma-
riotte in primis fuis tcntaminibus Phylicis , D. Du Clos in Tradatu dc
aquis mincralibus, tradiderc. At filcntio pntermitterc non licet qux circa
leni hcibaciam , aut Botanicamprodicrc in publicum.

ACADEMI/£ HISTORIA Lib, I. i,,

Bota-

CAPUT PRIMUM.
De Hlfiorix flantarum ^rodromo.

I- /^ Um Acadcmia in id tnaxime incumbendum fibi propofucrit , ut
V—y acciirat.im ftirpium hiftoriam pertcxcrct , & carum pnfcrtim qujc
fcriptorum diligcntiam effugcrunt ; qui ad hanc rcm optima vidcrctur
methodus , diu multumque tft difccpiatum. D, Dodatt idcmtidcm appcl-
Jatus , ut ca dc re fententiam fuam & meditationes cxprt merct , quara in-
fiftcrc viam oportcrer , jam ante fcriptis tradiderat , quz cum D. D. Per-
raulr , Du Clos & Borcl funt communicata i quid fingulis viderctur,
quidve adjicicndiim aut dcmcndum exiftimarent , iuis ad fingulos articulos
notis aperucrunt. His figillatim ledis & cxcuflls id vifum cfl cxcqui quod
cxtra omncm controvcrfiam pofitum crat.

II. In co autcm confcnfum eft , Auiftores pcnc omnes cum vctercs,
tum recentiorcs , qui in eo verfati funt argumcnto , legi opoitcre , ut qux
ab iis fctipta funr , dihgenter cxpenderentur atque ut controverfix intcr re-
centiores cxcitati de veterum intellcftu , quantum fieri poflcc , dirimcren-
tur. Id labons D. D. Dodart & Marchant fufccpcrunt , ac de lis rcbus
fxpc inter fe conmlerunt , fi forte qus in vetcribus obfcuriora vidcbantur,
cxplanari poflcnt.

In co quoquc omncs confcnfcre ut D. Bourdclin incoeptam plantarum
aralyfim indifincntcr profi.querctur. Hic liquores c plantis per diftiUa-
tioncm extraitos , iales itidcm & tcrras palam exhibuit. Qiii cmnia va-
riis funt experimcntis probata , ut corum natura & qualitatcs quantum ficti
poflet innotcfcercnt.

Harc utique & alia hujus gcncris plurima in pcculiari traiflatu Rcgiis Ty-
pis poftca excufo , fcu in piodromo ad piantjrimi hiftoriam luculcntcr &
accurate cxpofuit D. Dodatt , ubi idiam 6c quafi formam totius opctis ex-
hibuir.

III. Primi m quidem in pr.Tfatione rcAc admonet id non fugcrc Aca-
dcmiam quam arduum opus lufceperit , cum naturam & ftirpium hifto-
riam. tradcrc aggrcfla eft •, rcm a Philofophis omnium fsculorum tcntatam ,
<]ua:que in fummorum Piincipum dcliciis fuit. Hi qu'ppe magnis fiimptihus
& impendiis ftudium tam laudabile cxplere non dubitarunt : adco ut dit-
cillimum vidcatur quicquam tam pixclaris opcribus ad|icere , aut rcm pcr-
ficcrc qux communi hominum cxpccTiationi , & Regis Invidiflimi gloriae
refpondcat. Ncc tamen defppndcre animum , cum ea confidcrat qux fiun-
mi principis libcralitatc ac munificcntia fuppcditat prxfidia , quibus nova
quxdam & antca nunquam ufurpata initur ratio tam opcrofi laboris per-
hcicndi.

IV. lllud irficiaii ncmincm poflc quin poftremis his duobus fxculis
viri doifli , qui in hoc argumcnto vcrfati funt , fumma cuia difticilcs vete-
rum locos cxplanare &: naiuralem hiftoriam magna pl.intarum multitudioc

nica.

ni REGI.€ SCIENTIARUM

Ann. illuftrarc conati fiicrint. Scd tanien iUud <ju.-iquc fatcndum cft pctmulta

1672. in ea quam tradidcrunt ftirpium hiftoria dtfiderari ; complura ab lis dcfi-

& 7j, nita cx inccrtis conjc^fturis , alia in amhiguo rclid» , non propriis , fcd

corum qui pr.-cctll.runt obfervationibus fubnixi cxtcriores tantiim planta-

rum , qu.is huic hiftoria: ad.li.lcrunt , figuras iitcuniquc delincarc contcnti i

quoiidic novas dctc^i, atquc earum quas habcmus pcrlpcdas cognitioni mul-

U addi pofte. Ncc tamcn id vitio dandum fcriptoribus , quod rcm tam latc

fufam penitus non cxhaufcrint : magna iis contra habcnda cft gtatia , quod

effccerint ut quingentas aut fexccntas plantis a vcteribus dcfcriptas ahqua

ex parte cognitas habcrcmus , his quinquics millc & amplius adjccerint.

Quod dceft huic cogniiioni , majus quiddam cft quam ut privati homines

illud csplcre poflint : fcd intento & acri ftudio in id enitcndum , ut quarv-

tum ficri potcft , ptxclara hic fcientia promovcatur.

V. Tum qaoulque rcs provc<fla fucrit , quidve in ca pcrficicnda con-
filii habuerit Acadtmia , diftinde profcquitur , ac fubinde qui ad planta-
rum dcfcriptioncs , figuras , cuhum & vires fpcdant , figillatim explicat,
qua- in laudato prodromo legi podunt : in quo dcfcriptiones &C figuri 40
plantarum funt exprcfia:. Scd opus illud in magnum poftca cxcrcvit voku
men , quod brcvi , ut fpcramus , publici juris fict.

V I. Illud optandum ait ui unaquique planta fic defcribercmr , ut ciim
aliis jam cognitis confundi non poftct : quod quidcm cfBcitur , ubi plurcs
c;iis circumftantia: notantur. Vix cnim contingit ut tot pcculiarcs notx in
aliis itidcm occurrant : atquc ea ratione tot dubia qux nimia inducit bre-
vitas , vitari pofiunt.

V I I. Cum ftirpium partcj , propagincs , fjtiis , radiccs fiiis fibris nhx,
incrementa accuratius indagantur, cx illa anatomc qu.x- ad carum vcgeta-
tioncm & nutritionem pertincnt , fimul inquiruntur. Cum cx. gr. fibrarum
contcxtum in pltrifquc foliis confpicimus, tum illa fubit animum cogita.
tio an fibri illx fint cavi , atque cx iis alia: artcriatum , venarum alii
vices obcant > an fint tantummodo vclut nervuli , quibus folii cujofquc
parenchyma , aut caro intcrfufa . collig.rta &■ condufr tcneatur ; utium
fuccus ille coloratus qui c lailcis quibu(ciini plantis cftluit , c fibris ipfis,
an potius ex fibrarum intcrvallis cxcat ; utrum pili qui foliis infiftunt, fint
cavi & nutritioni fcrviant ut vifum cft D. Mariottc.

VIII. Nec tamen ncccfie crit qui obfcrvantur omnia mandarc lit-
tcris , id cnim longum eflet & molcftum. Satis id fucrit qualdam ctr-
cumftantias fubjicerc , qus fcnfibilcs difTercntias fupplcant , fi fottc dcfuc.
rint ; atquc ubi pcculiaris apparct naruii induftria, hanc notarc ; ac dc-
mimi quK^quid .ad partium ufus cognofccndos conferrc pottft, quo ufus jam
rctcpri aut corfirmcntur , aut rcftllantur , infcrcrc.

Nihil quoquc opus tft dc figuris plantarum a;ic incifis , aut de iis qux
circa eatum cultum funt obftrvata difrcrcrc.

CAP. II.

ACADEMIyE HISTORIA. Lib. I. ii^
^ Bot4'

" nlc4,

C A P U T II.

Dt flantarum viribm indagandis.

!• /^ Uae circa illarum vires ab Audoribus memoria: prodita funt , long^
V^ utiliflimum forct ferio examini fubjicere , qus vcra funt , expe-
rimcntis confirmare , falfa reftllcrc , confufa diftingucre , qua: dcmum cer-
ta funt, ab inccrtis aut d ibiis fecerncrc , nihil tcmerc affitmate. Qux om-
Kia caute fic circumfpcftc funt dijudicanda : habenda cnim eft ratio &
tcmporis & regionis. Nam fieri intctdum potcft , ut piants ex Afia &
Gra;cia in has rcgioncs afpottatac ccTicm tffl£lus in Galiia, atque in illis
provinciis non procreent , quod aliud fit vivcndi genus in diverfis regio-
nibus , alix ftirpium vircs. lilud quoquc potuit contingcre ut prarparandi
modos vctercs filcntio prxtcrmiferinr.

I I. Qux dubia funt in humanis corporibus cxpctiri non licct , cum
rcs ipfa pcriculo non vacct : fcd ubi omne abcft pcticulum , non erit inu-
tile multa a vcteribus ttadita expeiiti j an v. gr. radice raconix, aut vifco
quctcino Epilepfix paroxyfmi fillantur. Dc aliisvero, in quibus pticulo(a
eft expcrientii , ut de purgantibus , narcoticis & aliis fimiiibus cautc & cir-
cumfpedle agcndum.

Unum illud reftu ut petiti Mcdici iis de rebus variis in locis confulan-
tur & q|uid cxperientii compertum habcant , ab iis cdoccamur ; aut ccrte
in brutis ca funt facicnda expcrimenta : tametfi non dubitamus eandem
non cfTe btutoturn atque homintirn raiioncm , cum de ftirpium vitibus
agitur.

Scd neque illud inutile futurum eft plantarum dotes habita attium ratio-
ne experiri, aut novas dctcgere qux infcdotibus piftotibus , & aliis pta-
fint artificibus.

III. Plantatum vircs cx tcmperamcntis & faporibus potillimum cognofci
vcteres judicarunt. Galcnus iis intcrdum addit partium fubtilitatem , aut craf-
fiticm & ptxcipuam aliquando eatum caufam affl-rt , quandam fubftantiK
proptietatcm, cu)us ideam ciaram & diftinc^am nullam habuit.

I V. Illud nobis vix fperarc lictt fore ut plantatum vitcs pcr caufas
fuas habeamus cxplotatas •, ac difficillimum clUt plantas in feipfis cognof-
ccre. Nam ut nihil aliud cfTct in rerum natura prxtcr matctiam &: cene-
ralcs illius afFcftioncs , mcatus quoquc aut plcnos aut inancs , ac nullx cC-
fcnt diftinfts qualiiates fatnm proprictatum , ntc foimx ab iis qualiutibus
fecrctx, ut vifum cft plcrifquc Philofophis cum vetenbus , tum rcccntio-
ribus : proxima tamcn tum uniufcujufque plantar, tum ici in quam vim
fuam exerit , principia , aiquc horum figuras , moles , motus , conncxioncs
cum caufis gcnctalibus cognofci oportctct , ut per caufas fuas plantaruni
dotcs perfpeiftx habcrcntur. Qui omnia magis funt involuta quanj uc
fcientia compiehcndi queant : adco ut cx iis niliil fcic pixfcrconccrtatitj-
rcs 8c lcvcs conjeduras cruamus.

P

114 REGI.€ SCIENTIARUM

Ann. I V. Scd nequc cx ipfis ctFcdijus cx vircs dignofci tatilc pofTunt , nifl
i6ji, niiterii ipfa in quam agiint , cujulmodi eft corpus huininum , aut faltern
& yj.cjus n2tura'is conftitutio & morborum ndtura fic cxplorata.

Qiipii utiquc valdc obCcurum eft : adco ut fo!is conj.ifhiris locus rclic-
tus videatur , cjua: foiic cx anal)fi ftirpii m ti;e iiiftituia & cx cfFcclis ccr-
liori expcricntia lirmatis m.ijoreni luccm accipicnt.

V. Ex Analyfi enim plantarum ritc faCl.i , quid in iis potiilnniim do-
minctur , cjuid liabrant cuni aliis commune , in ijuibus intcr fc dillidcanr,
conjeduris faltem aftcqucmar. Huic rci in Ac.idemia plurimum ftudii &
operi datum cft. Qaouft] ic hic labor pcrvcncrit , quid utilitatis hinc fpc-
raii podlc D. Dodatt jn ca ciirettauonc diligfntcr pcrftquitur.

Scd de analyfi jam fupia diximus , ac (ubindc monuimus , qua ratione
vatii liquoi;cs cx iis fuciint cxtraiti Qui cum manifcfto fapore pr.xditi
funt , fpirituoli appellantur. Intcrdim fpititus fulphurci , qui fiporc quodam
acrioti donjntur, primum cxcunt : fed hoc perraro cvcnic ; phkgnia penc
inlTpidum & copiolum plcrumque ante omnia flillarc folct , lum fpiritus
acidi , mixti , urinofi & nonnumquam cum acidis permifti ; falcs dcindc
volatilcs , tum olca nigra & fatida cx ordme cliciuntur ; tandrm fil aut
lixivialis , aut falini fiporis c cincribus cducitur. Sal ut ia.-p'-' di^^^um cft,
plcrumque fuiphurcus cft aut acidus ; illc cum fulphuicis, ut cum oKo Sc
pmguedine f.icilius commifcctut. Qui aut fixus tft , ut fal c cincnbus cx-
tracl:as , auc volatilis , qualcm urina , (anguis , cornua & partes quxquc ani-
malium fuppcditant. Cum liquor fcnfum caloris linc^ui imprimic, cum fpi-
ritus accr vocicitur ; cum Gpor illc cft vchcmcntior , utinolus dici lolet ;
niixtus cx lulphureo Sc acido componiiur.

Non cx omnibus plantis hx omncs fubllancix prodicrunt. E paucis fpiritus
ille acerriir.us cduclus fuit , ut cx cllcboro & cllcboraftro.

V I. Liquorcs omnes aquci , qui (ciliccc cum aqua facile commifccncur,
aut fup.c ir.fipidi , auc acidi , au fulphurci , aut uiinoli , auc mixii. Prxci-
pux eorum affcc^lioncs faporibus contincntur , qui confu;c tantum folo guf-
tatu judicaniur. yndc alia fucrunt adhibcnda criieria quibus (aporcs coium
pcne i i(cn(ibilcs dijudicari poflint : de iis j.im flipra cgimjs.

V I I. Intrr cos qui m.mittftc fe pnxlunt (aporcs , nulli h.liotropii folutio-
ncm rubco colote tingunt , pr.Ttcr acidos , nulli fublimati folutioni Iacf:tuin
colorcm concili.int praner fulphureos. Ac fi qui .acriorcs auc urinofi belio-
tropii fuccum tiibco colorc (liftunaiint , ii quidem non omni (alc acido ca-
rcnt : nam falis fulphurci additionc nativus & cxrulcus hcliotropii color
icdit , dum fal ille quod aci.!uiii cft in liquorc , dcprimir.

Ubi Lic]uor fulpiuucus dcbihor cft , paliidum colorcin fubhinui folu-
tioni inipcriit ; actior lartco colorc cm tingit & (Infni pixcip:uin d.it :
fcd ubi mulcum vigct , tum rcpcntin.Tm inducit prxcipititioncm. Ncc fcic
id crifcrium fallit , ctiam(i pcrparv.-an liquoris fulphurci partcm .admilccas.

Spiritus uiinofus cum admodum dcbilis tft , aliquc: bullas sifrcas in fpi-
litu filis cxcit.-i; ; vcgctior mijorem agicationcm & qu.ifi frcmiiuin qucin-
dam inducic : ftd qui fulphurco & volatili falc abund.u , uiia ciun (alis
/piricu ftatim cfFcrvcfcit. Tlura in hant icm vii ciacill". in lautiato opuftulo

ACADEMI.-E HISTORIA. L t b. I. iij

tradit , nofquc iii piice ftcuiida Ph)fires veteris & nova: cra<S j. c. 5. ex Hiji.
co loco nonnull.i fubjtcimiis qus ad anjlyriin plantatum fpcdant , tjuarque ■^nifn.
runc retexfic (Liptrvacancum forcc.

VIII. Qi!S dica vircs p'ancariim ex eodcm Auftore a nobis ex-
excerpca funt c. 6. tfgercre nihil quoque opus tft : unum cantum aut al-
terum monuille facis fuerir, Primum to cendit plantarum analyfis , uc ca-
rum vires uccumquc cognicas habtamus ; ncque tamen illud cx fola rc(b-
Jutionc fperarc iiccc, cum eadcm vis non inlic pianta; intcgije , qux ejuf.
deai in partcs dilloluta:. Nam ex viies aut facultates ex (tuiiltura & con-
figur.itione partium , 6i cx mtchanica catum dilpofitione magna e\ parte
pendcnt.

2. Qin pia:cipua rcrum principia ad acidum &C alKali refcrunt , ii mul-
ra quidem f.a: opinionis atgumcnta ex analyfi plantaruin poflunt deptomc-
rc. Nim fi«c funi velut duo cxtrema rtrum piincipia , quas fe fe mu-
tuo retundunc ^ temptiant ; taque tlTc utimlquc ftimentationis caufas
piin ipes , ium < jus qua: natutalis cft , & ad naturitaicm tcndit , tum
et nm iPius quae m cotruptionim difinic, non abhorrec a verofimili, Imo
falt a i.io humorcs congula^i , fiilphuito aut alKali fundi irultis experi-
mcntis IU| ri oftendimus. Q a: tamcn ea cauiionc quam D. Dodart adhi-
b^t , funt .ictipicnda : neque cnnn id cmne quod fulphureum eft , cum
qi!ovi<^ acido coiifociatur ; & qus lam fulphurea coagulant , ut atida non-
nulla hjmores fundunt .Tut corgulationLm aicent i neque cmnium acido-
rum au; fulphuicotum tadcm cft nanira , fcd de iis tantum ; plura in
harc vem nrc irutiiia nec iiijucunda f.bjicii D. Do.'art ; nolque nonnulia
circa anal.fim & virts plancarum ioco citato attuliinus , fimul &C iis qux
D. Mariotce opponcbac , refpondcrc conaii fumus.

SECTIO UNDECIMA.

De HiJIoria Anatomka qHorumdam anlmalium.

HOc cricnnio & annis fuperioribus i6-jo, ac 71 animalia, quorum defcri-
piio paulo poft cypis rtgiis cft txcuia , oainibus coiam difltda funt,
a Domino Perrault primum dclincata , tum coium hiftotii anacomica iR
eum otdincm qui excat , digcfta, 6c in Acidtmia perltita,

CAPUT PRIMUM,

De Hifioria animatinm generatim.

I. T Am anno 1^69 qutoumdam animalium hiftoria Anatomica vnlgata
J fuerat inftar fpeciminis alicujus , ftd ca futrun: numtio perpaucaj,

P ij

■ii(? REGI^ SCIENTIARUM

.Ann. ncque ea forma in liicem prodiit , quain fufceptum opas exigebat. QuaJ
J6yi, niobrcm id Acadeniii propofuum fuit hiftoriam animalium anatomi»
& 73. cjm fic pcrftq li , ut ad partcs intcriores migis qu.im ad cxtcriores
animum intcnderct : contra atque ab omnibus qui in hoc argumcnto ver-
fati funt , cum vctcribus , tum rcctntionbns f.idlum tft , quibus ca po-
tifllmum cuia fuit ut animalia , quoium hilloiiam tradidtrc , ad certa ge-
nera revocarcnt , atque cx panium quarumd.im cxtern.:rjm conformationc
aut ex nativis pvoprictatibus ccrtas fpcCKS conftituctcnt : iJque partim cx
fuir., panim cx ali.nis qux periipc f.iilunt, obfcrvationibiis. Non enim a mcr-
catotibus aut miliubus qui vatusobcunt regioncs, ca txp, (ftanda eft diligentia,
aut judicii ptrfpicacia qua fingulares tot animaliuin pioprictates vel notas,
quibus ab a iis (cctrni poffint , ut par tft , obl.rvcnt. Foimas eorum fingu-
latcs iihiftiandis luis rcljiionibus rcfcrrc contcnti , dc fcribcnda pauio ac-
curaiiori animilium hiftoria non admodum funt foiliciti. Ncque ii vidcntur
quibus fidts ficilc h.ibcnda fit , cum in mulcis fallant , aut fallantur , qu.in-
tuinvis intetdum affevercnt fc non alia ctfcrrequam qux oculis luis ufur-
parunt , qua:.]ue ab aliis tradita funt , fa'fi condcmnent , ncc aliud quid-
dam quam omnii m pcnc narraiionum fidcm fu(pc(ftjm & dubiam rtd-
dunt : quique bona fidc aliorum diligcntiam & fidcm infirmant , (uam ipfi
non fatis fitmis ttftimoniis adftiuunt.

I I. Quare his commentanis c6 major vidctur habenda fides , quod non
unius alicujus qui anticipatis opinionibus fuis facilc pottft indulgcrc, qui-
quc intcrdum non tam rcs iplas , quam (ui ingcnii fcetus confi.lciat , icj
ca tradunt qux multorum oculis (ubjcfti & diligenter fiint cxcufTj ab
iis quibus nec oculi ad videndum, ncc manus ad invenicndum defunt , qui-
que non tam cupidi funt rcs nov.is invtnieudi , quam quae invcntae lunt
velut ad iiicud.m rcvocandi : adeo ut C\ fortc intcrdum eveneiit ut eos
aliqua fcftllerit obfcrvatio , idipfum non minori liicro apponant , qunm (I
novum quiddam ab iis rcpcrtum fliiircr. Non enim tanticft fald cujufdani
gloriolx aucupaiio , quam ingcniofx illufionis fucccflus cxtorqucre polfct »
ut tran(vi.r(os agat honiincs veritatis amantcs ; ca laus in plutcs divila per-
parum affcrre pottft momcnti , cum ab aliis nova proponantur , alii ccrto
judicio propofita perpendant , atque omnes in hujus laudis partcm vcnianr.
Accedit ctiam nonnulli armulationis intcr Philofophos fatis iifi ax quidam
ftimulus , quo cura & ftudium acui folct , ita ut libcra fint omnium judicia,
nequc ullus fit affentaiioni locus.

III. Eifi pri:ipuum Acadcmix ftudium in id collatum fuit ut partcs
animalium interiotes perfpcdx eflcnt ( hoc cnim maxime hiiforix naturali
dee(Tc vidtbatur ) qux tamcn ad extcriorcm eorum formam fpedant, pr.x-
termilfa non oportuit , ut partium omnium inter fc ncxus 5c ufus habcan-
tur cxplorati. Quo^ fi inttrdum controvcifias intcr Audorcs motas de va-
riis animalium nominibus qux vcttrts tr.idulcrunt , aii plura 6c divcrfi
iifdem vocibus dcfignata tuciint , .iiit viciflim plura vocibula iildtm ani-
mantibus iiidita fint, attingerc ncctff. fuit , id obitcr fadum cft. A.quc itj
unum ptxciput curx fuit , uc d^fcriptionts nui'.x &. (implites citra orni-
tutn ullum cradcrcntur , t^ux rcs ipfas ut vilic fuiit , ita cxhibcrcnt , fcic

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. I. „7

iit fpfcula quac nihil fui admifcent imaginibus. Quod fi forte quardam his Hifla-i
additi funt Philo(oph:c2 mcditationcs j ad inftat Ipeciminis cLJufdam fac- n<j
tum fuit , ut hinc appaiciet qui fiu(Stus ex lis obfcrvatiouibus pe^cipi pof- anm.
fint , fi fortc in ununi corpus , idque f anitus lui^ abfolutum aliquando coa-
luerint, & copiofa fatis obfervationum natena fucrint con^parata.

IV. Fatendum tft vix uilum efle Philoloj hicis rauombus locum, nifi ex
cotnmunibusquibufdam cfFatis Sc propofi:ionibus ducantur ,quaquidem om-
nium pcne lerum fingulartm notitia inniti dtbit. At multum temporis&
iJudii ante cft infu iicndum , quam tot rerum fiiigulariurn huic rci neccf-
faria cognitio acquiratur. Quocirta fadis ipfii & narrationibus magis inha:-
icndum arbitiamur, quam ritionibu. iis Philofophicis.

V. Quamobrem in his dcfciip;ionibus cxhibendis diverfam phnc ab ea
quam fecuti funt Veteres , placuit inire viam. Illi enim anirriahi m hifto-
riam ut fcientias univerfim pertracftarunt , hic rcs fingillanm cxhibintur.
Renes v. gr. urfi ex 51. rcnunculis conflari non temerc affirmamus ; fed
in urfo dillliflo idiplum vifum a nobis fuifie. Nam fieri potcft ut is fit
naturi ludus ; ncc continuo id fcriptonbus vitio dandurn , fi res ejufmo-
dj eorum diligcntiam cffligerint.

Cujufque animalis figura fumma cura fuit delinfata , Si partium magni-
tudo dimenfa , qLS inter eas fit ratio diligenter indagatum : nam ifti non
magis vulgo nota funt, quam intcriorum partuim conformatio. Qua-com-
muuia funt & nobis cognira ani:iialia paulo aliterdcfcripta furt, quam rara
& inufit.ita. Illorum cnim tum txteriores , tun inccriorcs partcs ad hominem
referuncur, qui ut norma omnium animalium conftituiiur. Qtiae omnia fpc-
rare nos jubcnc forc ut hi commentarii ubcrrimam hiftjtis naturali ma-
teriem aliquando fuppeditcnt , iicjue publica; expcdationi & Rcgis Maxi-
mi munificcntix rclpondtant. Hxc fere pra;fatione coniinentur , qua; for-
mam illius & rationem operis veluc oculis ipfis fubjiciunt.

Longum efTct & .ib inftituto operc pcnitus alicnum ire pet fingulas ani-
nnalium quac hoc Voluminc contincntur dcfcriptiones , fcd cum in pauco-
rum finc manibus , non abs te fijerit , ftriftim quotumdam animalium hrfto-
riam inftar fpeciminis pcrftringere.

C A P U T II.

"Leonis & L(*n<t , (fr chtmeUontis K^mtomt,

1. TJ Rimum quidcm a Lconis dcfcriptionc cosptum , exterior iPius for-
\ ma & partcs inccriores obfervationc digm ad vivum exprtfli, qux
cum felium partibus magnam videntur habcic cognationem : iiam in urrif-
quL- fcp.em funt (ccoris lobi , cyftis tcllea in iifdtai animalibus anfrj^fiua-
iz. , & qu.ifi in varias cellulas divifa , pancreas quor]uc & mcdiaftinum k-
re uc in ftlibus ; magna in mtdiaftini memb ana propc mucroncm cor-
dis cavitas inttrtipicur i oculi penc confimilcs , ptdum unguiculi & oflku-
la non diflimilia.

, Piij

!i8 REGIiC SC lENTIARUM

Ann. I !• Cor amplum &: majus quam in aliis animalibus ; ampli ejus veir*
1^72, triculi : uacic mollius apparuit antcquam lccarcrur ; cirotidcs m.i)orcs vifc
habita ccrcbii ratione , quod pro mole corporum anguftum vali ^ crat;
vix enim Juos poUices in omncs partcs patcbat : fcd cranium fpifl;im , lem-
porum mufculi admodum cralli & longi , a fummo capitc oni , ubi
velut cnfti quordim prominct.

Quire c.ipitis molcs Si robur cx ftrudura ofluim adeo firmi , necnon
ex m ifculoriuTi crafluic proticifcitur. Paiva ccrtbri copia fcritatis potiiis
quam tarditatis indicium vidctur: nam in viiulis copiofum cft, cii.n lco
inttt animalia , ex omnibus pcne fcriptoribus perlpicaci ingcnio donc-
tur.

III. Q_iod fi , ut vulgo crcditur , continua fcbri luborct , hxc humo-
rum putrcdini vix rcf.rti poicft acccpta : nam calido & humido ca-lo dif-
fctlus, non adco fc^iidum odorcm fp.irg<bat. Ac vcrifimilc cft bilcm qua
abund.it, in c.nufa clfc cur adco lii lo; garvus ; n.mi bilcrn clTc vdut balfa-
mum quoddam in cc^rporc animalium , taquc ..avi.ifibr puttcdincm tuc-
ri, fatis prbabile vidctur.

V. In L.a:na collum jubi dcftirutuii erat -, ungues lu in leonibus ex fi.-
brofa fubftjntia iti compoliii ctant, ut hbra: fi gula: ioluli cflcnt & com-
pa(ita:, fcd f.icile tsmcn a ft- invictm f p.iral-ilcs i b (lccit.ittni , ut in ligno
fibrofo q lod cxliccatum h^iliiis dividitur ; paitcs gcnctatioi.i titftina x pe»
ne ut in canibus conforn.ate.

VI. Lconcm exccpit perp.trvum animil diCluin Ch mit leon , qu fi par-
vus leo: quam ob raiioncm non fatis liquct : nam dttormc illuil .mimal-
culum leonem nulla fui partc rcfcrt. £x gencre tft quadru xdim qui funt
ovipara , ut crocodilus aut lacertus , cum quibus vidttur majortm habc.
re fimilitudincm.

Multa in eo funt obfcrvatione digna qu.i; cum accuraic f..crint cxplica-
ta in defcriptione fcmcl 8<, itcrum cdita fuinmatim ca dccutrcrc fatis fuc-
rit.

Nam hoc animalculum jam anno i66^. fuctat diilcftum , atque illius
Hiftoriam in hunc locum rcjccimus.

VII. Ptimum ille intumcfcere ad libitum 6i dctumefccre videbatur ,
arque intcrdum du.trum horarum fpatio tumidus toto pcrftabac corporc-, bra-
chia cti.tm & crura , imo & cauda inflataapparcbant : cum dctuiinictat , ftri-
gofo admodum & angufto erat corpore. Tumor illc non tx at-re pcr af-
prramartcriam in pu'mones toto corporc diffufos fubcunte oritbatur , ut vi-
fum cft Theophrafto : nain acr pcr trachcam intrufus amplas cavitatcs
circa vifccra rcli(ftjs Sc mcmbranas circumjciHias , cum variis appendicibus
qu.ifi toti.Icm cyptini pidis vtficulis candidis impltbit , qiine mcmbtanx
fub obtutum non venitbant , anteqiiam acre fubtuntc infl.ircntur.

VIII. Pcllis innumeris granulis lifquc pcrpolitis diftun^t eat ; ncc mu-
tatus cft color nifi mortuo animali. Cum in umbra quicfccbat , cmcreo co-
Jore ad c.Truleum vcrgcnte granula diftinCla vidcbantur : fcd intcijtfta in-
lervalla fiibflava erant , aut fubrubra ; cinercus ille color toto fuluscor-
pore in lucc pofito in fufcum dcgcnerabac, Quin i?c paitcs non illufttiiXj

ACADEMI.€ HISTORIA. L i b. I. 119

ac complutcs maculx colore rubeo dilutiore fplcndida appaicbant : ac fub- Hifi,
inde magna colorum varietas in pcllc fcre ut in panno varus colotibus di. ylmm
ftinfto cerncbatur : led certis taiiium in locis mutabat colorem. Linteo in-
voliitus poft duo aut tria minuta edudus pallido cclorc tindus apparuit :
vccuni id femci tantum cvenit , ctfi fa:pius id expcriri placuic : nccjue
alios colores induit , licet vaiiis rebus coloracis admoveretur, ac ficrijo-
lcft , ut pallidiim colorcm ex linteo frigidiufculo contraxerit.

I X. Difficile didu eft unde hic colorum tam fubita mutatio oriatur. An
forte ex humorum lufFufionc , ut vifum eft Sencca: ? An cx varia luniinis
rcflexione , ut placet Solino ! An potius cx partium configuratione , uc
rccentiores opinantur. Ac fortc omncsilla: caufa; una concurrunt. Nam il-
la colorum mutatio non tam in peile qux folidior cerniiur , quam in gra-
ris ineft prominulis, qui cx pellicuhs conftanc admodum exilibus, quarquc
facilc fcparantur: adeo ut bilis qua: in hoc animalcnlo uberior eft, aut aiii
humores fere ut in nobis cvenit, cum ira, aut mctus , aut alix animi per-
turbationes excitantur, colorcm mutare poffint. Sic bilis flava cum nativo
colore cutis cincreo aut cxiuleo niifta fubviridcm fxpe colorcm mducit,
aut plurcs granoium pclHcuIa; c.rquc pcllucidx radios luminis fic infrin-
gunt, ut in varios colorcs dcgencrcnt , ut in lapide fpeculari j & in p!e-
rifque corpotibus cernimus. Ptllis admodum fubiilis tft , & colorem fa-
cile muiat , ut P. le Comte in Epiftola ad Illuftr. Abbatem fcribic , penes
diverfos afFc(flus varios induit colorcs. Smaragdinum colorcm pra: fc fert
in \xM3. , aurco colorc miftLim ; cum irafcitur lividior cft , in inctu pallidus.
Interim varii colores una permifti cum unibra £>; lumine gratum oculis ptae-
bent fpcd:aculuiT).

X. O.ulotum & iingu.T ftruiTbura omnino eft fmgularis ; oculi ampli funt,
giobofi jCxtra prominuli , parte fui antetiore uni palpcbrx adha:rcfcunt in
medio peiforara:, qua pupilia confpicitur fplcndiJa & aureo circuio cir-
cundata. Paipcbra una cum oculo non furlum & dcorfum movetur , uc
in aiiis animantibus. Quod vtro huic aniniali ptoprium eft, alter oculo-
rum movctur aitcro immoto i unns furfum fcrtur , altcr deorfum ; unus
anirorfum , cum altcr rctrorfum ir.fltiSitur. Foramtn vcio palp(.bri' con-
trahifur , dum tranfverfim diiatatur inftar rimx ; iia ut pars luprcma cuin
infima apprimc cohxrcac. Nervi optici e cctebri tubcrculis prodcunt , una
junifti , mox fcparatim cxeunt tanquam oblonga fila.

XI. Lingua: ftruiStura & u(us multum admirabilitatis liabcnt, ex car-
nc candida & folida corftac, cava tft & in partc fui extrcma mftar fac-
ci apcrta , fcrt ut Eicphantis probofcis. 0111 Hyoidi interjcclu oblongio-
ris tuba: fcx digiios longx, adh.-cicfcit , qui mcmbrana inms ncrvola eft,
folida & compada. Hujus tuba: opc linguam vrbrat ad 7 aut 8 polliccs ,
mufcas & alia infeft.i vcnaiur, idque fic incredibili ccleritate ; illx gluti-
nc , quod c liiigua contincnttr cxfudat , imphcantur. Quod motu quodani
liRgua: pctillaltico fitii cft vcrifimile. Et quidcm vcntncuius & inteftina
niufcis & vern.ibus rcfcrta viia funt : adeo ut non acre , ut vulgo crcdi-
tum eft , fed inlcc^is nutriatur, Unde excrcmenta flavo & fLbvitidi colo-
re tinda quotidie cgcrebat ; calculi pilorum magnicudiiie in ipfis itpctta

i>

iio REGIi£ SCIENTTARUM

'Ank. funt inteftinis , quos non dcglutierat , iique leves admodum crant , unut
1^71. cx iis caput mufci intus conclufum habcbat. Plura in dcfcriptionc ipfa
legi poflunt.

C A P U T III.

Camelt , Vrji , Cafn Lybiu , & alioritm Hipria Anatomica:

I. "f N his paulo longiorcm mc fuiiTe fcntio , fed btcviot in aliis fu-
L tutus fum. Arque ut cditi Optris ordinem fequar , Camclus qui vul-
go appellari folct Dromcdarius , fortc ob curfus celeritatcm primus occur-
rit. In co multa crant obfervacionc digna tum in forma cxtctiori , tum
etiam in partibus inccrioribus: dorfum gibbofiun vidctur , nequc eft umen:
nam gibbus ille ex pilis longioribus & denfis , non ex Carne conftat. Gc-
nua & fvmora callo lohdiori obducuntur , cui innixus rccumbit. In fterno
ahud cft callum longe majus moU corpotis fuftinenda;, cum oneratur, ap-
tatum.

Quatuor huic infunt vcntriculi , ut in ruminantibus. In primo varii funt
facculi , fecundus in plurcs finus tanquam m varios facculos multo iis mi-
norcs, quamqui primo infunt ventriculo , dividitur. Hi faccuH hcrbis jam
aliqua ex patte digcftis pleni folent apparerc : adco ut non fint aqux coaccrvatar
conccptacula. Hi finus quadrati erant & numcro viginci. Nunc de Utfo.

Urli figura cxterior vuigo tft notifllma : dcforme animal proptcrea ju-
dicacur , quod humanam tormam pervcrsc imitetur , uti & hmia : quoct
pricipuum eft in manu & in pcdc humano , id in Urfo videcur deprava-
tum. Manus hominis ita cftconformata , ut cx quinquc digitis quatuor uni
conjundi cjufdem pene fpccici vidc.intur; unus ab aliis divifus prxcipux
maniis aiftioni , qu.x cft comprchenfio, infcrvit ; pcs vcro cx talo & quin-
que dicitis conftat talo oppofitis , ut firmior fit cjus inccfius, cum lias par-
tcs divtrfis figuris corporum quar premit inccdcndo , varic .ipplicat. In
Urfo hx partes carnola: , ut in homine, & quinquc digitis inftrudtx , 0$
tah itidtm breve partcm plar.tac in pedccfficit; in roanu itidem oiTi carpi
in unum collt(fla & penc xquali.i. Scd pollcx ab aliis digitis non fijun-
gitur, quique craditic fua pollicem exhibcrc potcft, is cxcrotfum pohcuj
digiti minimi locum tcnct

Struifbiira rcnum omnium oculos in fc convertit : longi crant & lati , cos
involvcbjtmcmbranaqu.Tadipofaii.itur: fcd qua erac ut reiiquum corpus
adipe dcftituta. Huic fubjc(fta crat alia mcmbrana qi nc rcnum pjrcnchy-
mati cohxrcbat : fcd complures rcnunculos fuis propriis mcmbranis inltru-
«ftos inftar (acci coinintbat Hi inter fc crant tcnu bus fibiis & nicmbra-
niilis cx mijori & communi mcnibrana ortis con'crti &C coU gni , idque
potiffimum in pattc c.iva rcnimi Nam in gibba non ita inter (c cohxre-
bant; cujufque rcnunculi bafii totis lata crat : (td omncs intus in anguftum
dcfincbanc ; mediocris caftanta: molcm uc plurimiim sequabam. Eorum con-
gctits fatis aptc nuccm pincam rtfcrtbat.

Unumqucmquc

A C A D E M I ^ H I S T O R I A. L I E. I. rii

Unumquemquc tx iis rcnunculis vaforum emulgcntium prop.igines cum Hiji.
Ureteris ramo (ic pcnetrabant , ut arteria medium teneiet locum , & in ^nim,
parenchyma cffulx vifus acicm ob exilitatem fuam pcnc cfFugerent: c.t quidcm
pcr papillas in pelvim ferum eiiuudunt. Longius provec^ti uretens rami in
cujulquc renunculi pclvim defintbant : lingulis conjund.-E crant caiuncuL-e
canquam papilli granis tritici pcne squalcs. Centum & amplius cjufmo-
dt papilla in unoquoque rcnc erant confpicus. Rencs forfuan ita funt con-
formati , uc majorem urinx copiam egcranc , quod in lis uTipedita fic trauf-
piratio ob cutis & pilorum denfitatem.

I L Poft hic dillLCix funt quinquc caprx LybiccE , v. Gdl^Ues . in qui-
bus multa circa ftrucfturam partium tum cxtcriorum , tum interiorum func
obicrvata ; unum aut alcetum ex iis proferemus. Cornua cava eranr ad
mediam ulque eorum parrcm : hanc cavitacem os acutum implebac quo
capiti, inrerje(5tu pericranii , erant illigata. Dur<a cft & denfa hsc membra-
m multo fanguine ptrfufa , uti pars offis intima qua; ipongiofa cft , cum
extima fuperiicics folida fic , &: variis ftriis in iongum ptodu^iliis incifa. Cru-
ra circa genu pia:longis pilis ftmt inftructa, ubi pcllis multo eft crallior
quam alibi , ut fic inftar pulvilli cum rccumbunc, fcie uc in Camelis ;
fic pedes ica lunc coriformati , ut in arcnoiis locis facilius incedant.

I I L Sub idcm fcre tempus Alopecias feu vulpes marina allaca eft, lon-
giore cauda inftrudla, qux corpus ipfum longitudme aequabat , & inftar fal-
cis erat inflexa : partes cjus lingull diligentcr infpeds. In ventriculo her-
ba marina & pifcis abfque capitc , pelle & vifceribus invcnta : duodcrum
excipiebat aliud imcftinum amplum & fcfquipedale , cu)us ftruttura crat iin-
gulaiis, non enim , uc folcnc intcftina , in varios gyros erat convolutum ,
fed cavitas illius variis mcmbranulis tranfverfim in rnodum cochlea: dilpo^
fiLis intercifa, ut fuccus alimcntitius in iis velut ccllulis diutius hsrerec.

IV. Sequuntur duo animalia magis nota , Fibet Icu Caftor Canadenfis &
Lutta , ambo ex Amj-ihibiorum genere , forma & ftruiftuia dilliniili. Ca-
ftor qui ramos arborum dcntibus fccat , dentes habcc incifivos quatuorici
difpofuos, ut fupcrioies non in dircftum inferioribus opponancur : fed in-
tenorcs horum parrcs fubtanc : fic enim & perftcandis corporibus lunc .ip-
tiores. Ptdts funt quinque digiiis inftiucfti; poftcriorcs mcmbiana fcre uc
in anfcribus ncftic, quo facilliis natarc poflit ; anteiionbus ut manibus ad
comprehendendum uc fimiautitur : unde ea mcmbrana non vtftiuntur, qu^
utrifque adcft pcdibus.

Lutra; cauda pilcium quam tcrrcftrium animalium caudis proplor ; nam
Epidcrmide fquamis hcxagon.-e figui.i: armaca tet.^itur , nec iiibliantia ejus
a natura pifcium alitna eft , mulca pinguedine itfcna in medio crafiiur tft
qu.im in excrtmis.

Anus Fibriintcros pubis & raucx iniciuminterj.tSbus, non Sphiniftere ur in
aliis animancibus , fed rim.i occludicur , per quam f )Iida & liquida cxcrc-
mcnta egeric. Ex utroque hujus rim.x' latcre, duo facculi extanc in quibus
Caftorcum ptificicur. Nam d;io func alii p.iulo fuptriorcs iS' muho am-
pliores , in quibus priparatur. In his cincrca materia fo^iida vifa cft. H^c
unittuofa magis crat & fubflava in fubjcctis vtiiculis , q^^a; cx variis velut

ni REGI/E SCIENTIARUM

Ann. gUnduliscompofirJE vidtbaiitur. Singuli glamiuls Ipongiofse erant fubftan-
167Z. ux in m dio pcitura: ; fcd nuUiis in lis liquor vilus. Ex altero larculo jpcr-
to cxiic iiilUr mcllis uniihious licjuor & inrt.imnn3iMlis inftir Tctcbiiuhina:,
fed odoris foctidi , ncc prcllus in lu.-)eriorcs vtllcas rcHucbat.

Botalli foramcn ovjIc frullra cpxriium cft : nam occlulum omnino ap-
paruit, uti Sc in Lutra.

Hac cum C.iftorc niac^n.im ha^ct fimilitudiium ; dulci aqua dclcdbatur,
Cjftor & lalfam & dulccm aniac. Pedcs antcriorcs Lutia; manHrjna dcvin.
di erant, fiuincjue itidcm digitis diftindi . Icd a: ju.ilcs eui t , tripliciof-
fium philangc inftaicti ; pollcx ab aliis digins non erat fcjundus.

Qu.ituor incifivi dtntcs, ut in C.iftorc, Mure , Lcpore, iii]uc pctfcran-
tcs non crant in Lutra , fcd canis aut lupi dcntibus corfuniUs ; brcviorcs
pili quara in Caftorc. Lien omento adhx ebat , non ventriculo , ut iii
aliis pene omnihus anim.intibus, Rcncs in deccm rerunculos pcnc uc in Ur-
fo ric crant div:fi, ut unulquilquc fuo l.bi pcculi.iri p.ircrchjmate , ViHs
cmulgentibus . & urcterc donarctur j communis mcmbrana eos involvcbat ,
& hbris inter fccrant conncxi.

V. Poft hxc aliud fciSEgcnus, quod Hvcn.im vocic Ariftotdcs v. Ci-
vette accuraie infpcdum ift, vanis colonbus & n;giis tum ir.aculis, tum
falciis diftindtum. Hoc ei cum Caftore communc tll ut faccos hibcai pc-
ne iifdem in locis coUocatos , fe t m.atcria fragrante , non gravi ut in Ca-
ftorc opplctos. Hunc liquor(.ni Arabcs Z bctum vocant , undc & Civct-
tx nonicn dudtuiv.. Hcc liq'Oiis rccipMCuIuni ai ui lub)ifti m erac, cui aliud
foramcn infia fibj.tccbat : E mcinbiana alpcra fv.' for.iminibus ptrvij, qux
ubi digiiis prcmcbatur , liquor fuavis odoris cxiSat c.in.lidus &: 'pumolus,
c multis glandulis inicr duas m^mbianas intc! jkftis txpicllus. Ocor ille in
pilos manabat , potiflimuiii in marc , iti ut niinus co odorc imbue-
rec.

V.^AIccs Zvbcthum excfpit , nnin.al m.ignum vocanc Audorcs rcccn-
tiorcs , cui tamcn iu cjus dclcriptioac ncque intcr fc , ncquc cuin vc-
tcribus latis conlentiunt. Conciliari tamcn utcumquc pollunr. Quod crtm
varios ei colorcs tiibuunt , id cvcnit quod .ilium colottm hyc-
m: , fulvum ncmpe ad cincrcum vcrgenccm , alium xllatc & paridiorcm
prx fc ftrat. Qiiod cum cornibus inftiudum nonnulli , his dcftitucum ^lii
fcnbunc , ucrumquc vcrum tft : nam mar; s , non famin.-E corribus mu-
liiuntur. Crur.i finc )un(fliiris cflc vtilgo aiunc , cjuod rigidiora flnc \ 1 am
glacicm non fillcncc vcftigio dccurninc. Undc & lupoium iil qucntii m
vim ca ra;ione clcidunc ; fic pcdum idu vcratorts intcidiim male nuildl.uit,
Acccdit id quoquc,varia animalium gcncra codcm nomiiic plcrumqiic con-
fundi. Nclcio an de qiiodam hnjus anim.nlis gcncrc iiuclligi.ndus lu Gr.i-
tiani in Vita Cardiiialis Commandonis. BiJJenii , inquit , ram v'm effe fe-
, rnm , ut iwa ejmnn Sifforimjue icJii co^vuym fnhVme^ tolUt , & ce erita-
tem , ut fi vorro coKciiits infctjitatiir , milliiis ei^iti cj>:a>itiimvis pernicit cpe ef-
fugias.

Sfd in co omncs fcrc Audorcs convcniunr , licc animal cerviim cciin
molc corpotis , tiiin aucium amplituciinc & brcvnatc caud.x- , ac dcmum

AC ADEMI^ HISTO RIA. Li b. I. iij

cornibus tcfcrre. Huic ciiflimile cft pilorum colore & longitudinc , labii Hi^.
fuperioris mignitudine, cmrum rigiditatc & coUi brcvitate. Camcli pilos Amm.
colore imitatur , ied in camelo funt tcnuiores. In Alce extrcma pilorum
acuta funt , ik: vetlus radiccm li quoque liant tcnuiorcs ; propc radices pel-
luccnt.

Pilus adhibito mictofcopio inftar junci fpongiofus apparebat : cruruni
jundtan tirniis & duris ligamentis ar^ftius devintfb^.

VI. Oculus in mxjori angulo longiorc rima fillus videbatur, quam in
cervis & damis ; huic glandula lachrymalis iubjactbat fefqui-digito lon-
ga. Cum autcm cercbrum una cum cetcbcllo quatuor poiiiccs in longum,
duos in latum tantummodo patcrct , cx mole glandula; lachrymaiis cuni
angufto cerebro C( mparata licuit conjiccre eas glandulas cxcipiendis humo.
iibus ccrtbri non cfle comparatas , fed lympham iii lis ex artcriofo fangui-
ne pcrcolari.

VII. Plura in vitulo marino qui Phocas a veteribus diciiur , fpedanda
occuitibant. Pofteriorcs pcdcs una conjuncti cum digitis qui non ira func
diftni(5ti atquc in antcnoribus ; veri tamcn funt pedes ; & cauda iis non
dctft qnam Anftotelcs cauda: ccrvi non abfimilim eiTe aic : pcdcs quoquc
antctiorts maribus fu-nilcs cftc idim ttftatur, quoti brachium &: humcrus iub
pelle qux pcdus tigit , fmt involuta. Ambo pedes magis ad natatum quam
ad incedlm vidcntur comparati. Hoc enim animai ex co eft amphibiorum
gcncre quoi in aquis diutius cummoracur , quam in terra , contra atque hc
in Cafturc. (Jndc la eft cordis & pulmonum contormatio quam ejus natu-
ra ( oftulat ut diu in aqua , ranus in tcria dcgat.

VIII. Divtrfis tcmporibus dillccti fiint plures tum Hyftrices , lum Eri-
nacci quos eidcm gcncti Ehinorum lubjiciunc Vetetes , quod fpicuiis &
quali Ipinis armcniur : tamerfi func longe difpares cum corporis magniru-
dinc , tum aiukorum forma & ufu. Hyftiix vuigo Porf-f^icin Africa, Echi-
nus mmor ubique in Europa naicuur.

Hiftrix toro pene corporc feris aptinis municur , hxc feta in coilo pc-
dis longirudinim .Tquabat , in rciiquo corpore tribus tanrum digitis lon-
ga. In dorfo acuici erant dupiicis generis , tpidam crafiiorcs , iidemquc bre-
viores & acuriorcs , in fui exrrcmo fecantes : alii longiores , & magis in
exttemo flcxibiles, illi in radicc candidi.in utroque extrcmo albi , in mc-
dio nigredinc & aibcdinc diftindi , omncs in fuptrficie tetfi & fpicndidi;
quidam numero pcrp.iuci fere ut caiami lcriptorii oblongi in cxtrcmo rc-
fcdti & pciluculi , fub fincm coccygis pauluium etedi apparebant cum ra-
dice admodum t-.nui.

Ctafllorcs .iculci non a^gte a pclle avcilibantur , hos in venatores vibra-
re cum pelicm cxcuriunt , vuigo crcdirum tft. '

Roftium pcne ut in leporibus : non modo labium fupcrius fifTum , fed
& inferiotis fifliira er.it , qux inftar thccx duos dcnres incifivos cxcipitbat.
Hi dcntes pciie ut in Caftorc erant difpofiri , ut fuperiorum acies in acitm
inferiorum inftar foicipum non incutreret, ut fit in aliis aniiiiantibus, lcd
eo ferc modo quo in toificibus una jungcrcntur.

Lingua in lui cxttemo oflcis corpufculis inftar deurium afpera, qua: in

124 REGI^ SCIENTIARUM

Ann. extrciTiis aciit.i & fccantia ei.mt, Aures penc ut in hon-iinc diC^oCnx , oculi
l€-i, pcrp.irvi , ut in fuc.

Pcllis dciraiila in funcrficic intciioii inxquilis crat , & qu.ifi alvcolis di-
ftin^fta, qui totidcm rliombos rcfcrcbant : (ccundum dorfi longitudincm ,
ubi crartiorcs funt aculci , mufculo comnuni cjui in ca partc dcnfior cft,
teuaciter adhxrcfccbat. Hu)us mufculi cadcm origo cjui in aliis animan-
tibus , pars illius intcrior mukis & v.Tlidis ncrvis ii-ft ir rctis intcr fe con-
textis don.itur. Qwatuor hinc indc funt mulculi qui pcllcm fcpaiatim in di-
verf-.s partcs movcnt.

I X. Echini minorcs mas & fcrmin.i caput , tcrgum , lumbos fpiculis ar-
nata habent ; in fccmini mammis oiSlo erant p.ipill.-e diftinclac , pannicu-
lus carnofus vcl communis mukulus, ut in hyftricc ab oflibus innomin.i-
tis ad aures ufcjuc produiLhis fpinam dorfi pcragrabat , fcd citra adhafio-
iicm ; nam hic eft illius ufus ut caput ad partcs pcftcriorcs adduccns cot-
pus inft.ir globi contrahat , Sc ioiculis crcclis caniim morfus eludat,

Splen incifus etat ferc ut ctifta galli ; pancre.-iti cjufdcm pcnc hgurx ad-
harrcbat : partes alias tum nutritioni , tum gcncrationi dcftniatas nihil nc-
cefte cft minutius cxponere. Oculi ftructura crat finguliris , iiec acjuofus
humor, ncc vitreus fui copiam fccerc ; cornea tunica cryftallino fph.ericae
ligurx, uti & retina conjunClx crant : iiulla Iridis forma , ac palpcbns apcr-
tis oculus non alium quam atrum colorcm cxhibcbat.

X. Duorum Simioruni £;cncra .a Plinio diflincta funt , unum cauda dc.
ftiturum , quod commuiu fimix noniine lolct dc.fignari , altcrum corum
qui cauda donantur , qui itcium in duo gcncra dividuntur. Piinum coruni
tft quos Cercopithccos vocant , a Griccis mutuata vocc , quod finc cauda
infttufti ; altcrum cotum cft , qui canjno iunt capice: undc Cynoccphali ap-
pcliantur.

Paulo alitcr ca gcnera vulgus diftinguic : nam qui iraiorcs funt , fimiii
vocitantur, five hnt abfquc c.uida , (ivc ca doncntur. Mirorcs vulgo Gue-
nons dici (olciit. Qj^i diiTi.d:i (unt quatuor, intcr Ccrcopichecos numeran-
tiir.

Hxc crant utrifque communia. i. palpcbrx ciliis , ut in hominc crant
munitx ; quod in fimia intcr qu.adrupcdcs animantcs fingiilatc oblcrv.ivit
Ariftoteles, 2. In maxilla infcriori (accus incft , in quo rcponunt cdulia
poftca ufui futura, Hic mcmbianis , fibris carnofis & glaiidulis conftat ;
fibri contrahuncur & laxant iacciim , ut cxcipiat & cxprimat qu.-c in co
funt conuita. 3. Dcntcs candidi & hominis dcntibus noii abfiroiics ; iiifi
qi:od canini iupcrioris maxill.e longiorcs , infcrioris fint brcviorcs, 4. Pc-
dcs manibus pcnc conlimiles; ac pcdum digiti tam longi quam minuum ,
contra atquc in honiinc. Pcs poUice longo & a rcliquis digitis fccrcto c(l
pvxditus; in m.-.nu is cum fccundo digito pcnc col xret,

X I, Et quidcm partcs fimix cxtcriorcs funt vulgo rotiores quam ut lon-

;.;i or,-:ionc indigeant. Aurcs roiund.x tc parv.r lis qui de Phyfiognomia

(tripfcrc occafioncm pr.Tbuerunt hcniincs rotundis iSc parvis auiiculis prx-

d:;i>s malign.T & vcrfiit.x indolis infimulaic.

.Paitti jntcriorcscorporis hurnani partibus non omnino (unt confimilcs.

ACADEMI.£ MISTORIA. LiB. I. iz;

lit vifum cft Aiiftoceli , Plinio & Galeno •, ncc pcniiiis dillimiles , ut placct Hifl.
Aiberto Migno : tameifi hoinincin magis referc limia, fi panium cxtcrna- Anm.
lum potius quam interiorum habeatur ratio.

Pctitoneum ut in canibus : Epiploon ab humano in multis diflldet;
hoc longc majus intcftina ex omni parte involucns , ut in plcrifquc ani-
malibus qui ad currendum (unt comparati , fortc ut tuiiora fiut inc, ftina &
alia vifccraab illa fuccuftionc quamcursus celcritas eflicit tueatur. Mcnibianx
tamen ex quibus Epiplooii conccxitur , continucE func , uc in hominc , non
inftar rctis pcrtoracx , ut in biutis plurimis.

SrruCtura vifcerum ab humani corporis ftru(5lura in multis diflidcbat,
neque illa difcrimina perfequi noftri tft inftituci. In fujminis pirtes gcnc-
raiioni dcftinati cum mulicrum parnbus magnam habcbant limilitudmera.
Confimilcs in utrifque mammx mufculis thoracis itidem incumbentes.

Cranium humano non abiimile , rotundum , & ex utroquc latere non-
nihil complanatum : ncquc os illud triangulare ader.at , quod in magna
brutorum partc ccrcbrum a ccrebello diftciminat. Magnum crac cercbrurri
pro corporis molc ; anfradus in anterioris ccrebri corticc pene uc in ho-
niine : fcd pauci in cercbelio eranc confpicui , altius tamcn incifi. Apo-
phyfes mammillarcs non molles uc in hommc , fcd durx & mcmbranola-i
duriorcs quoquc erant nervi optici. Vuula v. la Luette qux brutis decft,
in (imia confpicicur , uti in hominc. Qum ciiam mulculi Laryngis , Pha-
ryngis , lingua: , oflis hyoidis , qui magna cx partc vocis explanacioni fcr-
Viunt , huic non deerant. Atquc hi muiculi multo niajorem cum humanis
habebant firailitudincm , quam manuum & pcdum mufculi , tamecfi vocis
articulacioni non fcrviunt : adeo ut hinc concludi poflic non propterea
cxcri cercas adioncs a brutis , quod organa habeanc his exerccndis ido-
rea : nam li fola organorum conformacio fufficcrec , nihil eflcc caufa;
cur (nwx iocucio , & vocis articulacio deeflet. NuUum cnim huic excr-
cenda; dccft organum quod m hommc rcpcriatur. Pedibus pcne utuncur
uc manibus.

X. Poftrcmo cx qii.adrupedum gcncre cctvus Canadenfis , &; cerva Sar«
dinia diflcdti func 2^ dckripci : cornu ccrvinum fex ramis diftinillum crat :
Majori ftudio illius natura fuit obfcrvata , pia:fcrcim origo e)us & nutri-
tio. Pcllc veftiuntur cornua vafis farguincis intus confperfi : unde & cornu
fubfi.intia plurimis lulcis fcre ut pars intetior cranii humani cft excavata.
Magna fanguinis copia pclle detrafta cftluxit. Cum folida fint cervina
cornua , alia plane ratione oriuntur & aluntur , quam qui cava funt ia
plcrifque animantibus. Nam ofli frontis nullius rci interjcdu adhircicunr,
quod niuho magis fpongiofum cft & rarum quam in aliis brutis. C.iva
qux funt, ut in bobus , oill frontis non ita coha;rcnt. Scd in iis os quod-
dam frontalis appcndicis inftar cornu cavitatem lirbit pcricianio icdum , &C
hujus mcmbrana; communis interpofitu cranio ipfi .Tggluiinauim : idque
ex vafis pericranii ortuin & incrementum capit. Nam appendix illa ollis
frontis vcltit crufta quadam inducitiir , ut fic verifimile iil.im cx fubftancia:
cujufdam vafis pericranii conclufx cxfudationc concrefcere , qux* cum in-
durcfcit, pcnc ut in ungujbus , alia lubjnde vcluc Ciufta iiitcr peticraniuiu

Q^ii;

iiS llEGIi£ SCIENTIARUM

/nn. & priorem cruftatn fuccicfcit , qu* inftir gluiinis adhirct , eamquc an-
itf^^. trorfum pellic , atque ita dcinccps alii aliis accrcfcunt fcre ut cochlcac
in limacibus ^ aut conchac in oftrcis , cx pluribus ncmpc lanullis aut foliis
compofi i. Undc & cava cornua plcrumquc rugis lunt afpcra &: facile ia
foiia diviJuntur.

Solidi qu.T fimt cornua cx fupcrficic extcriore aluntut & crcfcunt , ac>
quc ex hibftantia magis terrcna conftant quam cava qux c mattria aquo—
fiore formantur. Nam ignis calore l;a;c fiunt molliora : cervorum cornua
dc oftium , imo & dc lapidum natura multum rcfciunt. Undc & in majo-
re oculi angulo lapidcam fubftanti.im qu.T lachrynu cirvi appcll.uur, odi
accrcfccrc vulgo aflcrunt. Os quidcm in cordis b.i(is confpicuura illud iplutn
confirmat , hoc animal lucco abundare qui in olTcam & quall Lpijcaiu
fuift.mtiam facile concrclcit.

Rcliqua om.ttimus : Imiftinorum volumina $6 pcdibus longa erant. Hatc
utiquc tanta Io.!gitudo in biutis qux ex hcibis vivunt , faiis vu'gitis ift,
non itcm in iis qji carnibus vefcuntur quod illis hcrba: minorcm fucci
alimentitii copiam (uppcditcnt , ntccflc adco fucrit ut aii plis vcntriculis
miiorcm herbirum congeritm comincrent , & diutius in i,fis iiu^ftinis
caloris naiuralis vi coqucrcniur. Undc in ccrvo ut in rumiuantibus fic crant
difpofiti ventriculi.

C A P U T IV.
De Hljloria anatomica quarumdam avium.

I.

DE quadrupcdum gencrehaiffenus : nunc ad volatilc tranfcundum quod
m.. j )ri brcvitatc pcrcutrcmus. Ac priinum occurrit Aiiftoiclis CotiX,
vcl ut aliis placet , corvus maiiiius, v. Cormoran , qui hcqucns tft in maris
litionbus. Oblongo is cft roftio , adunco & acuto , quo pilccs capijt :
fcd cum a tctgo tanium , aut a latcribus iis infidictur , atquc i b cam cau-
fam corum caudam aut pinnas dcglutire non pollit , captoj lurfum in acre
fic projicit , ut caput nugna dtxttritatc primum cxcipiat , ncc abcrrct
unquam. Ad pifcationem hic avis magno ufui cfti: folct : fcd colli oblon-
gioris pars infima annulo fcrrco conftiingitur , nc pilccs crfophago laiiori
cxccpii cjus ventriculum fubcanr.

Q_2Jtuor pcdis digiti mcmbranis erant dcvindi ut in Anfcre Scotico jam
antc i>b'crvatum fucrat. Qj.ituor illi dlgiti a primo ad ultimum ptr gra-
dus dcctefccbanr. rrimus cxtrorfum, rcliqui introrfum vtrgtbant , primus
quinque , fecundus quatuor , tertius tribus , ultimus duobus tantura offibus
conftabat.

Sirudura pcdum nat.itioni vifa cft maxime ac commodata : triplici enim
mcmbrana quatuor digiti una colligati aquam magna facilitatc rctrorfum
agunt. Quin ctiam Gcfncro ttftc , pcdc altcro piazdam fuifum vchunt ,
cum uitcrim pcdum digitis & mcmbraius introilum deflcxis aquam til>

ACADEMI^ HISTORIA. L i b. t. 117

Ventre rcdta pcHunt : nec corpus huc iUuc dcfltdit. Sccus fveniret fi di- Hlfi.
giti extroifum promincrt-nt : uim cnim idcm accidcrct cjuod. in (aphs. Anim,
cctnimus , dum uno dumtaxat ramo impciluut : ca quippc in orbcm a^i-
tur , non rc£ti promovetur : ac pedum brcvitas huic quoque rei (crvit.
Narn fi pcs longior encc , obliquu.s niagis toret nacatus , ac pes non te(5ba
veniri lubjnflus facilc huc illuc deflcdlcrct.

Ventriculus & cefophagus cjufdtm formas & amplitudinis vifi , ubi aere
funt inflati : pyioius non furlum reflrxus , fcd quafi in mcdio pofitus i
pars tjus mufculola irftar facci dcorium pcnhlis, fone ut furfum propel-
lat quod c (uperiore & longiore vcntriculo decidit , ubi coftio alimen-
torum pcra<fta cft Intcrior vcntriculi mcmbrana glandulis inter fe con-
glutinatis conipctfa cft qua: fupctficicm intcriorem vclut granis afpcram
cfficiunt. Confimilis fc e fttucftura infimi vcniticuli in quibufdam ftruthio-
nibus invcnta tft. Dua; appcndiccs qiix duplex vekit coecum ttficiunt,
quas in omnibus reptriri avibus ttftatur Btlonius , huic avi decrant.

Rcncs noii uc in maximi avium partc in trcs lobos divifi , fcd vcluc
dcn;ibus incili crant inftar criftar galli.

Cyftis fellca a jccore fcjund:i , colkim tantummodo huic cohartebat ;
lienis cum vcntriculo nuUa crat prr vala connexio.

Afpcrat arteriae intcgri erant annuli. Qua parte in duos ramos diducitur,
firmo & ollco annulo muniLb.itur,

Crxftallinus oculi humor globofus erat fcre ut in pifcibus : nam in aqua
prardim fu.im aucupatur.

I I. Corvuni m.irmum excepit quoddam gallinarum gcnus , quas Bar-
bariae aut Africx gjllinas vocant , atque ob eUgantem macularum pid:u-
ram v. Des Pintades , nominantur ; tamcifi colorcs tantum duo albus &c
niger alternis ordinihus apte difpofiti , & qu..fi penicillo dclineati ob hgura:
aqmlitatcm confpiciuntur. Unde & variae & guttatar a vctciibus didts
funt , quod vclut albisgu tis &: candidis fint diftmds. Ad Gallinas noftras

Eropius acrcdunt quam ad perdiccs , hoc iino cxccpto quod caudam ha-
eant ut perdiccs dcorfum inflcxam. Q^ac de ave Mtlc.^gride fcripfcrunt
Vetcrcs , huic omnino conveniunt. Caput crifia velul caftide munitum ,
cujus fubftintia quafi lignofi , ut Clytus apud Athcmum ttftatur. Alba:
plumarum macula: ; ciura in maribus fine caicaribus , ut alia omittam
plurima , in gallum Indicum , iiti tcccntioribus quibufdam videtur , non
cadunt.

Intcriorcs pirtes pere iit in gallinis erant conformatx. Infin^ius vcntri-
culus , V. Gifier , ut in gall-na ; intcrior ejus membrana a parte carnofi
facilc feparjbilis inftar taurini glutinis erat , & exficcata inftar virri fra-
gilis. In plctifque fcirrofum jccur vclut granis majufculis confpcrfim. In
fuprema ventriculi p^rte corpus erat fubrubrum & h>mum cuni vcna cava,
aoria , porta , inttftinis col-a:rins , quod non aliud effc pixter liencm ju-
dicatum cft. Ubi lcittofum hepar invcntum tft , hoc quoquc corpiis ovale
codcm vitio afftiftum erat. Aiir per afpeiam arteriam immiflus pu'moncs
rrajecit & veficas qux in ipfo abdomine pofita: funt , jmo & Pcticardiuni
infiavi*.

ii8 REGl^ SCIENTIARUM

Ann. III. Trcs dciiidc Aquilx funt ^1111^^ , dax etant cx co gencrc quod'
i(>74. Chryfactos , auu gncfios nominatur , quoci colore aurco plumac nitcant,
& f^cnuince fint aquilac , nos regus dicimus : tamctfi triplici colorc plumx
diftmda: erant. Non crura modo , fcd totum pcne corpus plumulis albis
in iplis pcnnarum radicibus adverlus vim frigoris muniuinut. Uni tx tri-
bus pluni.-e non erant deauratas , fed pcnnx erant fubnign : adeo ut harc
potucrit ci fpccic Aquilarum ccnfcri , qux in locis mari tinitimis dcgit ,
qu.xque propterea Haliartos a vetcribus appcllatut. Hujus itidem pcdes ci-
rulcum colotcm exhibcbant , qua nota ab aliis eam Ip cicm fc-)ungunt.
Mcmbrana multo adipc confpcrfa intcftina , jccur & ventricuUim indua-
bus rcgiis involucbat ; c veficis abdomine contcntis quiquc pcr afpcram
artcriain aere diftenduntur , origincm duccbat , eaquc Epiploon habcri
mcrito potcft.

Ocfophagus dc vcntriculus forma cxtcriorc & amplitudinc confimiles.
Scd pars intcrior & infcrior albphjgi multis erat glandulis rtfcrta , ciim
in vcntriculo cfTet multis rugis afpera. Utcrquc tum ffilophigus , tum
ventriculus amplitudiiic fua hujiis avis voracitati relpondcbat. Iiutftinaad-
modum exigua & brevia qualia func in animancibus voracibus qux cx
pri.la vivunc.

Licn ventriculo proximc conjunftus ex dextro laterc : In Aquila , qiur
Halixtos dicitur , fub dcxtro htpatis lobo jaccb.it , intcftino pcr ranios
port.T & artenl ccEliaci conjundlus. In cadcm Aquila puncrcas partc lui
infima rotundum erat & pcrforatum , uc diirtui hcpatico tianfuum pr.Tbe-
rct , qui nuUa cum duilliibus panctcatis inita focietatc in iplum intcibnum
dcfincbat.

Tres erant duclius illi pancrcatici ; atqne hoc fiiigu'arc habebat corum in-
fertio , quod in duodenum , non in jcjunum , uti lolet in avibus, dcfinc-
rct , Sc unicuiquc fua ciTet papilla.

I V. Aquilarum dcfcriptioncm cxcepit anacome duplicis cujufdam avis
African.T , quam Auclorcs ad gcnus gallotum rttcrunt , & galli Indici no.
minc infigiiiunt. Kim gallus noftcr notiflimus eodcm nomine donatiir,ta-
mctfi cx Africa in has rcgioncs advcdus fucric : Ec camcn hoc gillorum
gcnus in Brafilia rcperitur. Ejnfkm cnim cft formx cum co qucm Margra-
vius dcfcribic , quique Adttn-vorfln^a in iis rcgionibus appellacur.

Duo crant canalcs hcp.itici , qubd in avibus rarum tft : cyftis fcllea iii
altcro cx his gallis antracluofa crat , in tres vclut ccUuIas divifa ; diiiftus
cyfticus aiTip'us c p.utc fumma txibit , is: trcs illi diiclus una tum du bus
pincreaticis quinquc toraminibus fibi finitimis uucftini rugam lubcunt ,
qua vclut communi papilla vtiliuntur.

Reliqu.i fcrc ut in cjus gcnciis avibus. Intcftinorum longituilo crat xi
pcd'im , mijor quam pro corum molc. Rcnrs variis vtlut nuculis diftiniftia
qui fii'oftantiam conim cx gLmluIis conglomcratis conflat.-iin indicabaiit.

V. Avis tarda , v. Ouiarde cjufkm pcne molis cum luprriore , (cA for-
ma dilpui, & variis plumarum coloribus , podici non cft al fiimlis. Scx
qu.dcm hujus gcncris aves oculis & cultro fub| cl.v (uiit , collo & cruribiK
oblongis , fed pennis brcvioribus iiiftiucta; , ad volandum fuiit tatdiorcs.

Trcs

ACADEMI.C HISTORIA. Lib. I. izj

Trcs tantum funt digiti in pedibus , nuUus poftcrior , cujus loco cft cai- //;/?.
luni quoddam parva: nucis niagnitudine : ungucs figurac ovalis cx utraquc Anii/i.
panc convcxi. Jccur amplum , cyftis fellea , & dudus tum bilioli , tum
pancreatici co pene modo in jcjunum inteftinum dcfinunt , quo in galio
Indico : adeo ut eorum oftia intcr fe diftuidta eadem appendice quafi
papilla tcgantur. Magnus glandularum numerus inter oEfophagi membra-
nas ccrnebatur , qux tere ut apum alveoli crant diipofita; •, unaquaeque
fuo foraminc pertufa , fuo itidem tubulo donata ; prcftx liquorcm cx-
primebant , qui mcmbr::nam intimam ccfophagi penctrabat. Eadcm pcre
glandularum feries in niaxima avium parte occurnt , fcd non adco conf-
picua.

Iniimus ventriculus v. Gefier , pcnc ut in gallinis : verum illius du-
rities non cx parte mufculofa qux in hac ave valde tcnuis eft , fcd ex
mcmbrana intcriori admodum dura & dcnfa , in varias tugas complica-
ta proficifcitur. Hic vcntriculus lapillis imo & denariis cupreis rcfertus
apparuit , qui mutua collifionc citra cortofioncm ulkm in partibus ex-
tantibus , non m cavis aut deprefiTis detriti videbantur , quod dcpreftk ab
attritu immunes fuerint : unde nullum in iis erononis veftigium , nec ru-
bigo , nec afperitas ulla apparuit.

Nervus opticus poftquam oculum fubiit , compJanatur , ac limbum
efficit candidum ovalis figura: , ex quo nigra membrana exit inftar cru-
mena: qua: in pofteriorem vitrei humoris partcm dcfinit, In partc infe-
riori roftri plures extant glanduli fub ca membrana quse has partcs tc-
git i ex iis per duCtus fatis confpicuos in oris cavitatcm liquor effun-
ditur.

Avem tardam plerique rccentiores efte Otum vcterum putant : fcd
longe probabilius videtur illam efle planc divetfam , ncque aliam cire
quam avem elcganti fpecie dccoram , qui vulgo nobUis Numidia: pucl-
la vocitatur. In eam noti omnes quibus a vcteribus defignatur , appri-
me convcniunt. Prima cft ipfe corporis habitus quafi ad faltandum com-
pofitus : fccunda , cft m plumis ad aurcs prominulis ; undc & nomcn
Otfti nafta eft. Tcrtia eft coloris ipfius quem Alexandcr Myndius apud
Athcneum plumbeum elfe Sc ad ca:rulcum vergerc teftatur. Huc acce-
dit in Africa cam tepcnri. Qua: Verfaliis ejus gcncris aves cuftodiun-
tur , videri ab hommibus gcftiunt , cumqnc,in eas hominum convcr-
tuntur oculi , ftatmi cxfiliunt 6c mulicres illas circumtoraneas quas Bohe-
mas appellant, faltando imitati vidcntur.

V I. Atquc hxc de extetnis partibus. Jccur fchirrofum erat in nonnul-
lis , ex granulis flavis inftar granorum milii coalefcens. Hinc ftrutfturam
hepatis ex lobulis conflari , qui iterum e glandulis conftant , jufta fufpi-
cio fuit. Quin Sc capillarcs ramuli porta: , cavx , Sc duituum biliariiim
utrumquc pcragrabant lobum ; cumque jccur non omnino induruerat ,
acre pcr eos r.imulos immilFo non lobuli modo , fed ctiam glandula: ple-
rumquc fimul & cum lobulis , aliquando fcparatim intumclccbant ; atque
cx ca intumcfccntia validius argumcntum conficitur jccur c lobulis 5c glar-
dulis cflc conflatum , quam ex ipfis granulis induratis : ex quippe cx obt-

R

i}o REGIy£ SCIENTIARUM

Ann. trudionc formari poflunt , ut cvcnit in licne, qui tamcn ex glandulisnon
i<>74. compingitur.

Larynx ut in Anfcrc , afperi arteriac annuli intcgri &: fere oflei miro
artificio dilpofui , utriniquc (ic incifi , ut unus altcrum ex parte tcgeret.
Ncc minus mirabilis cft totius artcrix afpcta: conformatio : poftquam cnim
reda dcfccndit fccundum coUi longitudincm , cxtroifum dtflcdtit , nec
peftus , fcd cavitatLiii in fterni olfc paratam fubit , tum fuifum reflexa
vcrfus cam part«m qua ingrcfla tft , in pcdlus dcfccndit. Annuli in co cir-
cuitu ita lunt con)un£ti ut moveti non pollint. Nam ftcrno conclulls nilnl
motu opus cft.

C A P U T VI.

De Snuthlonibm (^ Ave quadam Indicd ^ruthionis conjimiU.

I. ^ Truthioncs oAo diverfis tcmporibus diflcdli multa obfervationc

i3 digna prarbuerunt , feu cxteiior hujus avis forma , (cu interiorum
partfum ftructura fpcftarctur. Nam ut alia omittamus qu^ fatis nota lunt,
oblongum collum quod gracilius vidctur , quia plumis dtftituitur , uti &
c.iput , oculos humanis non abfimilcs ovalis tiguri , palpebram luperiorcm
longis ciliis miuiitam , qua; furfum & deorlum movctur , tertiam oculi
palpcbram ftu tcnucm mcmbranulam in majori oculi angulo vcrfus roltrum
conditam : Lingua crat penc ut in pifcibus palato agglutinata ; pcs in duos
digitos fcifllis ut in camclo ; intenor &: major pedcm hominis calccatum
rcfcrtbat. Unde a nonnuliis ftruthio - camclus appellatur ; quin etiam in
partc ftcrni inlima callofa pars cmincbat , in quam cameli inftar rccumbit.

I I. His inquam omiflls plumarum fpecics accuratiori cxaminc digna
omnibus vifa cft. Harum cadem erat toto corpore ftrutflura , qux partim
candidac , partim nigrse erant, alternis ftrc ordinibus diftmftx : in extre-
mis caudx & alarum maximx ccrnebantur , & plcrumquc alb.T. Mi-
nores ex albis nigrifque permiiftx dorfum & vcntrcm municbant. Id
vcro in Struthione cft peculiare , quod pcnc omncs funt uniufmodi. Nam
in aliis avibus alix funt mollcs iiiftar laniiginis , alix durx & firm.x : illat
adverfus aqux & aeris injurias funt a natura concc(T;E , hx ad volatum
comparatx. S.Tpc in radice funt niolliorcs , vcrfus extrcma firmx & (qua-
mofx ita intcr fc difpofitx , ut duriorcs qux funt in extrcmis tcgant alia-
rum lanugincm , cx qua vclut pcllicularum textura quxdam villofa pellis
V. Fmrure cflicitur.

III. In Struthionc plumx omncs funt molles & tcncr.x in tenucs vil-
los diduiflx : adco ut & volatui lint prorfus inutilcs , ncquc ab extcrnis
injuriis fatis cos tueantur. Illud quoquc in majonbus alarum pcnnis ob-
fcrvatum , quod calamus pcr mcdium carum producatur , cuni in aliarum
avium pennis plumul.T latcralcs qux barbx vocitantur, longiorcs fint ex
una partc caudicis aut ttunci , brcviorcs cx altcra.

Avium cnim pennr cx duplici conftant partc , cx caudicc nimitum , qui

AC ADEMI^ H ISTORIA. LiB. I, iji

ufque ad cxtremum fcniim minuuur , &i plumulis ucrimque huic annexiSj //i/?.
quarque penni ipfius latitudinem cfficiunt. PiU ex quibus pUmiuIa qu.Tquc y^nim.
contcxitur, plani funt , &c in plano fe fe tangunt , ut facilius flidli poflint
& .ircbus iTbi mutuo conjungantur , ncquc in partcm oppofiram dcflcchnr.
Hinc m.ijoc pennx firmitas. Ac nc facile a fe mutuo ciivellantur , utquc
divuHx itatini cohircant , finguLx plumula; utrimque filis contortis &c
feriatim dilpofitis muniuntur. Nam ca hIamL>nta vclut hami quidam in una
feric deorsum paululum intorta , eaquc cum ferie vicinioris plumula: ,
cujus fila futfum crifpantur , ultro coha;rent. Quod quidcni natura; artifi-
cium , omnis adeo pennaruni ftruiflura , quique ad volatum avium pcrti-
nent fufius explicantur & figuris exprimuntur in dcfcriptione ftruthionis.

IV. Hic mirabilis pcnnarum fdbrica , qua: Microicopio facilius conf-
picicur , propofito naturx fini quam aptifllme rcfpondct. Cum cnim vi
quadatn extenore filum unum ab altcro fcjundum fuit , incredibili ficilitacc
cum eo redic : quod aves ipfas non fugit , qua: diflbciata fila roftri apice in
ordinem componunc , caque divulfa rcftituunc.

Nam ad volatum duo funt imprirfiis neceflaria , primum ut aer pennarum
percuilmni plurimum refillat ; altcrum ut fublatis alis quam mininium
obftct. Cavcndum enim fuit ne idipfum quod depreflione alarum qux-
fitum ab iis fuit , pennis crcftis ftatim amitcetenr. Quamobrcm penni
in ala ica funt difpofitx , ut ca dcprcfla latior fiat , &c magnam atris mo-
lcm verberet. Sed ubiala etigitur , pcnni conttahuntur , ita ut fingulx partc
fui dimidia vicinarum dimidiam quoque latitudinem tegant , ncque am-
plius ad libellam &C quafi horizonri parallela: jaccanr, fed pene verticaies
acra fecent , qui idcirco minus refil^ic : ut rcmi dum reducuntur , quafi
cxCim aquam feriunt , ncquc iis aqua adco obfiftic. Adde illud quoque raa-

tores ala: pcnnas qux vcrfus cxcrcma fica: fiint , tum evolui, cum aera ver-
)eranc , uc in aidius fpatium comprimuntur , cum ala crigitur.

V. Sed ut eo rcvertamur , unde narratio noftra deflexit , Sc partes inte-
liores ftriclim dccurramus : Venrriculus crac amplus & carnofus ut in avi-
bus qujrgranis pafcuntur ; iapillis & numis xrcis refcrtus , ut in avi tarda
repertus ell. Nummi exefi itidem erant cx partc convexa. Ac mufculofa illa
ventriculi fubftantia non tam vidccur calotc congenito , quam motu ipfo dc
attritu alimenta comminuere. Nec metalla digeric , aut in chylum mutat ,
fed una cum herbis tcrit. Hinc color viridis, non albus , uc in iis qua; caloris
vi quoad fubftantiam ipfam mutantur.

Colum intcftinum folia tranfverfim difpofita quafi totidcm f mi-circuli
diftinguebant , folium quoque inftar cochlca: contortum intus coccum veftic-
bat, pcne ut in vulpe marina , in leporibus Sc cuniculis.

Jecur humano pcne confimilc ; cyftis fellca deerac , fed canalis hepati-
cus e medio partis cavs orcus iu pylorum definebat. Hic canalis e tribus
fatis amplis ramis , qui totius jecinoris fubftantiam pcrvadcbant , coalucrat.
Duo itidem crant porti trunci a fe mutuo disjuncfli ; quifquc fuas habe-
bat raJiccs (ibi proprias. Pancrcas deccm digltis longum ut in magna aviura
parte fiium , e glandulis membranarum opc inter fe dctindis corapofitum ;
infercio dudus pancreatici tribus Sc amplius pedibus diftabat ab infertionc

R ij

ijj REGI^ SCIENTIARUM

Ann. «nalis hepatici. Licnis parcnchyma fiimum crat & folidumj qiialc cft in
1674. cjuadrupcdum rcnibus.

V I. Rclpirationis organa multo accuratius (unt obfcrvata quam in aliis
avibuj , quod in ftruthione vcficx fint firma: &c dtnfx fcre ut fuillx : in
plcrifque avibus adco funt tcnues , ut difficillimum fic cas intcr dilTccan-
dum non perforare. Qui fint toc vclicarum ulus quxfuum cft , & avium rcf-
piratio cuiii tcrrcftrium animantium rcfpirarionc comparata. Ciim (piritum
ducimus , & fit infpiratio , pcdus dilatatur , diaphragma complanatur, vif-
ccra abdomine contcnta deorium pcUuntur. In cxpirationc pc£lus contrahi-
tur , diapliragma lurfum toUitur. , hinc thoracis capacitas fit anguftior ; ian-
guis valis pulmonum , tantjuam pulvillis mollioribus contcntus prcftus ex-
primitur. Dijphragma vcro tum motu ingenito, tum maxime vi mufcu-
lorum abdominis , quoium munus cft vifccra comprimere , furfum adigi.
tur.

In avibus vcro dibiliorcs funt & minorcs mufculi abdominis quam ut
hoc ipfum prxftare poflint. Nam ftcrnum ad imum ufque ventris dcfcen-
dit , ut mulculis pcdtoris qui ad alas dcprimcndas in volatu (unt ncccfla-
rii , pribcant origincm. Quare aliud artificium adhibuit naturx opifcx. Cum
cnim fuperiorcs vcficx pcdloris fubcunte acre implcntur , infctiorcs tum
dirtendi non poftunt , ud a fupcrioribus prclfx dctumeicunt. In cxpiratio-
ne autcm acr peftote conclnfus partim pcr Laryngcm crumpit, partim cxi-
naniias veficas inferiorcs iniplct , adeo ut aiftaio pcftore abdonicn dilate-
tur, Sc vicillirn : cum vcficr abdommis implentur, contcnta vilccra coar-
(ftantur, atquc idcm pene cfficiunt infctiorcs avium vcfici, quod abdomi-
nis mufculi in aliis animantibus.

Quod cxemplo follium quibus utuntur fibri, fatis apic illuftratur. li quip-
pe funt dupliccs & ita difpofiti ut fublatum infcriorcm acr fubcat , eoquc
deprciTo per foramcn alx qux inftar fcpti anibos follcs difterminat , In fu-
pcriorcm commcct , & alam illius fupremam attollat , idque alternis ef-
ficitur.

Hoc experiri placuit in anferibus, & g^His Indicis ; nam aperto abdo-
minc illxfis veficis, thorace deprclTo in expirationc infcriores vcficic in-
flat^ apparcbant , qux thoracc dilatato lubfiicre vili funt.

VII. Avis quxdam Indica antc annum 1597. in Europa nunquam vi-
fi in Indiis Line , a nohisCasHcl dida, poftrcmo dific^la cft & dcfcripta. I-Lxc
ftruthioni corporis molc proxima , & in ftrudura pcnc cft conliinilis. AIx
admodum parvx , adco ut fub dotfi pcnnis delitcfccrcnt ; pcniix ipfi ur-
fi, aut apri pilis fimiles, ex fibris oblongis , & crallis compofitx , omncs
Cjufdcm figuri , non ad volatum , fcd ad tegcndum corpus dcftinatse , du-
plici vclut caudice conftabant,

Colkim crat implumc ut in gallo Indico , uti & caput cui crifta inftar
cadldis infidchat , tcrfi & nitcns inftar cornu : quin & illius (ubftantia cx
variis compofita lamellis penc cornca vidcbatur. Extrcmum roftri in iics
partes divilum ut in gallo Indico. In partc colli infima dui ciancappen-
diccs carnofx fcre ut m roftro inferiorc gallinx.

In medio ftcrni tuber implumc Sc callofum apparcbat , cui inftarcamcli

ACADEMIiE HISTORIA. L i b. I. ijj

incumbit. Crura redla 8c admodum crafla uropygium itidcm amplum & ob- Nlfi.
tufius quam in uUa avi nobis cognita. jinlml

Ventriculus mufculofus huic decrat : cum tamen pane &C leguminibus
vcfcatur ; fed multiplici ventriculo donamr , unde & folidiora qua:quc ali-
mcnta digerir.

VIII. Refpirationisorganaut inftruthioncacriori ftudio funt obfervata,duo
imprimis pulmonum mufculi, quorum origo carnofa admodum in fcx vc-
lut capica divifa , qux junda in aponeurofim, aut tcndincm amplum abcunt,
quo puhno involvuur, & a veficis fecernitur. Poftquam enim aer pulmo-
ncs pervalic , pcr foramina in hoc tcndine aperta vcficas fubit ; quas dia-
phragma, ut aponeurofis fcu tendo pulmones & ccftas tcgit : adeo ut vdl-
cx inter aponeurofim & diaphragma concludantur , uti pulmoncs inter
coftas & aponcurofim feu amplum tendincm.

Neque illud abhorrct a verifimili hos mufculos motui thoracis infcrvire.
Nam coftas qua; in avibus dupliccs funt &c inter fc articulatx, deorfum tra-
hunt : (iquidcm ab angulis quos coftx una conjunftx cfriciunt ,ob!ique def-
ccndimt vcrfus dorfi vcrtcbras, quibus cofls utrimque illiganiur.

Deinde fufpicari Iicet cofdem mufculos aeri retinendo conferre , ne ea-
demfacilitatcexeat ,'qua fubnt. Nam apcrta foramina quibus libcr aeri adi-
tus patet in vcficas aut faccos , in partc carnofa mufculorum ut plurimum
infunt : hic contradionis & dilatationis fpontanca; capax cft. Quin ctiam
chamelco cujus pulmoncs avium pulmonibus lunt ccnfimiles , diu continec
aera ; intcrdum ita intumcfccre vifus , ut difiuptioncm minaretur. Sed &
diu in co ftatu manet , tamctfi fpititum ducit & reddit , quafi aera in qui-
bufdam vcficis, quarum oftiola in pattc muicnlorum carnofa fita funt >
contineret , • & in aliis hbcrum aeri aditum & exitum permittcrct.

IX. Vefica: ab utroquc diaphragmate & mufculis feparari potcrant, pro-
pria quxque tunica munitx. Quarca vcfica non ufque adco defccndebat,
atquc in aliis avibus folct, quod fternum perparvum fit, majores adeo ab-
dominis mufculi , ita ut quarta illa vefica non adeo fit neccflaria , acquc
in avibus qua; majore ftcrno donantur.

X. Palpcbra interior oculiqux omnibus avibusineft , intentis animis con-
fidcrata fingularc natura: aitihcium oculis &: animo fubjccit. Hoc utiquc
pofitum eft in fiiniculo qui per ttochlcam duftus mcmbranam illam inftar
■velifcncftris appenfi aut diftendit , aut adducit. Ea quidem membrana cx-
tenfa eft figuice triangularis , ut complicata circuli fegmentum cxhibct. Ejus
bafis vel origo interioti angulo oculi cft finitima •, in co magni circuli mar-
ginc qucm fclerotica tunica cum cornca cflicit , fita cft , eaquc tertiam &C
amplius cjus circuli portioncm occupat , & prorfus immota manct. Rcli-
qiia duo latera dextrorfum & finiftrorfum producuntur , idque fit opc muf-
culi cujus origo eft in codcm marginc fclctotico: pofita vctfus majorcm
oculi angulum. In ortu fiio amplus cft , tum fenfim minuitur, dum in tcn-
dincm cxilcm &: & rotundum abeat fub ncrvo optico qui pertufum alte-
rius mufculi tcndinem fubit : adco ut hic tcndo pcrforatus trochlea- tnunus
obeat, & obftet nc altcr raajor mufculi tcndo ncrvum opcicum Krdat , dum
fuper cum inccdir, ^ inflexus pofteriorcm oculi parccm dccurric , ac pal-

R ii)

134 REGl/E SCIENTl A RU M

Ann. [cbrx iotcrioris angulo infcritur. Altcr & minor mulculus, cujus tcnilo cft
167^. pcrfjiatus , cx fcleroticx itidcm marginc oritur, fcd cx p.nte priorioppo-
Ini verfus minorcm oculi angulum , qui pcftcriorcm oculi paitcm dccur-
rens alcerius mufculi tcndini occurrit , eumquc, ut diximus , complccli-
tur.

Prioris Si m.ajoris mufculi ufus in co confiftit , quod fui tendinis inter-
vcntu palpcbram intcriorcm diftcndat , qui corncam icg.it .• Inijus .idl-oncm
ad)uvat alicr mufculus. Cum cnim mgn.i pcr corncam ttadlio fuiura cf-
fctjopus fuit lc ngioii mu(cu!o , qui totus in oculi globo collocari non po-
tcrat. Quarc tam longi mufculi acftiopcm pcr duos mediocrcs fupplctam
oportuit , quorum altcr inflexus majotcm in angufto (patio lopgitudincm
occuparct.

Hu)us intciiofis membranac qux in omiii ftime animantium generc ,
fed divcifa ratione & ftruftura rcpcritur , (ubftantu cornca pcnc cft : hic
praccipuus cjus videtur ufus ut corncam abftcrgat & humorc idcmtidtm
pcrfundat , ne cxficcata minus pclluccat. Unde homini & fimia: decft , qui
manibus pofTunt oculos muiidate. Id cnim cfficir mcnibrana quod homincs
manibus,uc fi quid pulvcris oculi globo adhaefcrit, id mcmbran.T opc de-
tergatur. Tamctfi id poftca fuit a U. Du Vcrney obfcrvatum in quadrupe-
dibus cam palpcbram cfTc immobilem , & pcnc cartilagincam. Nam lis fa-
tis fiiit fi globus oculi idcmtidem affnchis mcmbrani gl.indulis , humorc
ex iis manante pctfundcretur. Et quidem dudtus glanduli lachrymalis in
hominc ultra glandulam non producitur, ut in avibus , ubi ad mcdium
ufquc interioris palpcbri cxcurrit, &: iub ea liquorem cffiiiidit in corneam
dum palpcbra it reditciue fmgulis penc momentis.

XI. Hic quidcm dc hiftoria avium anatomica. Qui autcm in cxtrcmo
opcre fub)icitur magni Teftudinis ex India Oticntali advcdi acccurata
defcriptio commodiiis fotfitan in cum locum cffct rcjicicnda , ubi agcndum
erit de hoc gencre animalium qui dicuntur amphibia , quod in tcrra Sc
aqua dcgant ; in antcceirum tamen perpauca cx iis qui in hujus animalij
conformatione funt confidcrationc digna vclut in tranfitu (ubjicicmus.

C A P U T VII.
De Tejludinc.

I. •TT /Ec Tcftudo quamor pcdcs longa , fquama tanquam clypco dupli-
XTL ci ir.unita crat , caque cx variis partibus intcr fc ardiftimc connc-
xis compa<fla, qux uni &: cidcm ofli interion quali cr,-inio cuidam cohi-
rebant. Squami illi ignis calore ab ofTc divcUi potcr.int , & plcrique cx
iis figuram pcntagonam rcftrcbant. Caput , humcri , brachi», cruta citra
tcftam prodibant pcllcrugofa& granulis afpcra. Labiorum pcllis pcne cor-
nca & inftar fcrri incifa ; pedum digiti longis unguibus tantumdiftindi
apparcbant cx utraquc partc diftinifHs, poftcriorc tantiim utigue innixi pri-
nium lcnto gradu inceciunt, :um proxirao & ita dcinccps fcparacipi incum-

ACADEMI^ HISTORIA. L i b. I, 13 j

bcntes rotundum pcdem inftat roti circumagunt , &c unguium in tcrra , ^'Jf-
ut clavorum manenc impreda vcftigia. , Anin*.

Cauda in fui exttcmo erat cotuea ; poft mortem fic incurvata , ut nulla
vi flcdi potuctit. Eadem inflexibilitas in maxillarum mufculis rcpcrta, qua-
rum ex Ariftotelc vis eft maxinu. Caput parva; tcftudinis amputatum fic
maxillas pcr femi-horam collidcbat, ut ftrcpiium quemd,im edcrer.

Oftc intctiori quo vifccra contincntur fciflo, mcmbrana quar inferiorcm
oflis partem fuccingit , cjuique pcritona;i & plcuritidis viccs obit , ventri-
culus , intcftina , jecur & alia vifcera in confp:d:ura venerunt. Jccur m
dextram & finiftram partem , qu^ velut ifthmo quodam , inter fe con-
jundta; erant , divifum , duplici vcna: cavae trunco , duplici itidem ranio
hcpatico inftru<flum erat. Splcnis cadcm pcnc forma , qua; renis in plerif-
que animalibus. Vcfica crat magnitudinis & figura: prorfus infoliis , 11 Sc
amplius urinae limpida: libras continebat , in longum porreda inftar inttftini,
collum in mcdio fuum non in altcto illius extrcmo. Exterior tunica mcm-
branofa , interior cralTa innumctis fibtis intet fe decuilatis , & mutuo in-
textis munita , fcre ut in auriculis cordis. Earum quippe ufus videtur con^
(imilis , ut capacitatem vcficae contrahcntes contcntam urinam exprimanr.
Cum enim infcrioris ventris defint mufculi , qui vcficam prcmant , in
leipfa eam vim habere dcbuit qua fe exoncrare polfct.

I I. Cordis forma aliis penc omnibus plane dilfunilis. Nam major di-
menfio erat in latum ; bnfis tres digitos patebat , a mucrone fefqui digito
tantum diftabat. Amba: auriculi cx bafi cxibant quafi pcnduli ; duo cavi
trunci ab hepate prodeuntes in utramque auriculam fanguincm dcvehebant :
hunc auricula: in fuum quxque cfFundcbant vcntriculum , & unicuiquc
oftio trcs etant vavlulae figmoidcs , qux obftabant ne fanguis ad auriculas
rcmcatet.

III. Afpera arteriain primo pulmonum ingrcfTu non tuboscartilagineoj,
fed mcmbranofos fpatgebat. Hi duiftus tcnues & pcllucidi quibufdam li-
gamentis in formam rctis contextis firmitatem na<fli quafi annulos aut fibulas
cfficicbant , ex quibus in facculos , & ex iis in alios patcbat aditus.

I V. Cum in hominc & in tcrtenis animantibus pulmones carnofi om-
nino vidcantur , in tcftudine , ranis , ferpcntibus &c. iidem funt penitus
membranofi , in avibus partim carnofi , partim membranofi : hoc difcri-
minis non cx pulmonum fabrica , fcd cx majori aut minori copia fanguinis
& vaforum repetendum vidctur. Nam m omnibus ex congerie vcfi^cula-
rum , quarum interftitia replcnt vafa fanguinea , pulmoncs conflantur. Vafa
in homine &: brutis tam copiofa & intcr fe conferta carnis fpccicm prac-
bent , & quafi minores lobos bronchiorum tubulis anncxos cxhibcnt. Ex
iis lobulis majorcs pulmonum lobi coalefcunt.

V . Hinc motus pulmonum in terrenis animantibus , & in avibus con-
tinuns cft non intcrruptus. In tcftudine , ranis , Camelcontc &c. rarior &C
insqualis. Apcrto thoracc in csnc vivo , & fterno fublato , ftatim pulmo
concidit , & circulatio fanguinis brevi ccflat , diftcntis cordis tum dcxtro
ventriculo , tum auticula e)us & vcna cava , ita ut pcne difrumpintur ;
eumque animali vitam producerc libct , aptatis afpcix artcrix foUibus aer

i|<' REGI^ SCIENTIARUM

Ann. immifTus pulmoneni inflat , tum dctumclccrc finitur , atquc ci rjtionc motus
i6j4-, pulmonum & cordis continuatur , vcntticulus tordis dcxttr & vcna cava
dctumcfcunt. Cor.tra in tcftudine apcrtus pulnio (cu inri,itus mancat , feu
concidat , motus cordis , idque quatridui Ipatio durarc vifus cft.

V I. Illud intcrdum fuit obfctvatum telludmcs in aquam conjcftaj fta-
tim ore & natibus ampullas complurcs emittcre , quod nimiam acris pul-
monibus conclufi copiam Cjiciant , ut in jufto iquilibrio poifmt conliftcrc,
Sc in imum aquae , fi opus fucric , deprimi. Ubi pulmones paululum com-
ptimuntur , tum dilatatts pulmonum mufculis , cum libuerit , furkim emcc-
gunt. Non alitcr atquc nmpullx vitrcce ad mium vafis dcfccndunt ubi di-
gito aut flatu pars tubi fumma prcmitur : tum enim aqua pliis fatis com-
prefta fubit ampullam pec cxile foramcn & conclulum aera coardat ; ubi
fummam aqus partem premerc dcficns , aer ampuUa conrcntus libetior fa-
dlus vi fua ehftica fe fe cxplicat , lcvior fit ampuUa & furfum afcen-
dit.

Rcm ita efte hinc licct conjiccre , quod teftudinc in vafc aqua pleno con-
clufa, cujus operculo rite cum vafe agglutinato cum tubus vittcus apta-
tus eflet, aqua in tubum intcrdum attolli , interdum dcprimi viderctur,
ut tcftudo furfum eniti aut deorfum dcprimi conabatur. Nam pulmonibuj
contraiflis deorfum , dilatatis furfum cnitebatur.

VII. Atque hunc comprelfionis eftcdlum non mediocriter adjuvat glott*
accurate occlufa : quemadmodum in pilcibus vefici (ic occluduntur , ut lis
fumma vi compreflis aer nullum habeat exitum. Ncquc id verihmilc eft cas
veficas ita efTe fabricatas , ut in eodem ftatu pcrmaneant : obftarcnt cnim
quominus pifccs ad fundum aqua: deciderent : cum tamen ad libiium.aut
fumraam aqu.T fupcrficiem , auc mediam occupent , ut ampulli vitrei dc
quibus diximus , qui in media aqua innatant, aut ad infimam dcmcrgun-
tut , ut aer iis conclufus magis aut minus comprunitur.

VIII. Huc accedit org.inorum conformatio huic ufui accommodata : nam
tefta qui cft inftat thotacis , immota prorfus cxiftit ; ncquc huic adcft dia-
phragma : niufculi quidam fic ligamcnta pulmonum comprcflioni & di-
Jatationi fctviunt ; fed fternum & cofti defunt , aut quiddam iis analogum :
ita ut in iis non necelfatia videatut continuata fi minimc intcrrupta tef-
piratio. Qni circa ftrufturam cordis & rcfpirationem diximus , diligcntius
poftea funt cxaminata , & in adfa Acadimii telat.i, de quibus fuo loco
diccndum.

IX. Longiores hoc loc fuimus argumcnti novit.ite illcifli : pluta non
addemus. Etfl quamplurims alii non avium modo , fcd Sc omnis gene-
ris animantium diflcctioncs ditx funt , minus vulgatas affcrte contcnii.
AIio igitut petganius.

REGIi£

R E G I ^
SCIENTIARUM ACADEMI^

HISTORI A.

LIBER SECUNDUS.

>yj,ijUj.Kijm^' X E u N T 1

T?:^^^,^! A J^ u iN T E anno 1674. cum e Provincia Lutetiam letliir-
;!' luai fem, Sccretarii munus quod ab aniio 1^68. cuni in Gcrma-

5i E jija niamprimum, tum in Angliam protidtus fuilTem , obire
ii;.r-^-.nji||j Jcfieram , mihi ircrum injundum fuit. Tum vcro ca;:um
i^iiiiia^^^ Acadcmiconim non mediocriter imminutum repcri. Nam ex
iis qui ab Academ-s originc fclccli fuerant , jam nonnulli diem llium obie-
rant. Inter eos primus cll recenfcndus Marinus Curius, D. de la Cbam-
bre Mcdicus ordinarius Rcgis Chiiftianillimi prarclaris opctibus in lu-
cem cditis clarus , qui mortuus cft anno 1671. Vir crar prxccllenri insc-
nio & Bigrinti ftudio, cui incrnt rerum variarum mira notiiia , facundia par.
Complurcs exftant ejus Libii Philofophici , Sc ii maximc qui ad homi-
nis cogninonem fpciftant. Cujus gcneris funt affcftuum humanorum cha-
rac^crcs , quos fusc, clcganter & doiStegallico fermone eft perfccutus. Summa
eftin hoc opcrevis clocutionis & dochina non vulgatis ; aiia quoquc cdidit
complura volumina de cognitione brutorum.dc corum amicitia & odio, dc phy-
fiognomia. Latinc fcriplu brcvcm, fed eruduum in quofdam HippocratisApho-
rifmos Commcntarium , Libri primi Phyfrcoium Ariftotcli» paraphrafim ad-
modum dilucidam , cui diircrtationcm crudicain de Philofophia Platonica
jfubjunxit.

Paucis poft annis D. Gaycnt An:itomicus peritiflimus, & inter Chirur-
gos Parificnfes magni nominis ex hac vita dcceflit. Qucm brevi poft tcm-
pore D. Pccquet , amicus c)us & opcraiionum An.atoniicarum focuis , cft:
lubfccutus. Hic communcchyli reccptaculum , quod illius nomine infigni-
tum fuit , fimul & canalcm Thoracicum , pcr quem chylus in venas com-
meat, primus invenit. Qux res non parvam cj famam 6>; cxiftimationcm
adjunxit, ac magnam Anatomix intulit lucem.

I3S REGl.^ SCIENTI ARUM

Ann.

1675 • ^^ ^^"^^ '^'^ ^

itei *jtci o73 6Tei o tei iat

ott) tste) litu utej oTcJ •JtTu o

H

**!& ^v& 'i!& T*R t*!& "
k i^tS iM3 ot3 , jte) o itl ^

S E C T I O P R I M A.
De Rel^us Phyftcis.

Unc Librum a Phyhcis onlianur , de Anatomicis primmn & anH
uialuim Hilioria, tum dc Chyniicii laboribjsuicturi.

CAPUT PKIMUM.
De Rchus Anatomicis.

I. TT JEc fcrc fupericri tricnnio a<ta fun: in Acadcmia , qui annis con-
Xn lcqucntibus longius funt promoti. Atque ut a rtbus Anatomicis
ducamus cxordium. Prinium occurrit citgans & ingcniofadiirLrtatio D, Pcr»
rault dc motu periftalticoj quam dic 27. Fcbiuaiii anni 1675. ''^8'^' ^
interjcclis aliquot annis una cum aliis tcntaminjbus emifit in publicum :
adco ut latis lupctque fuerit nonnuUa cx eo traftatu deccrptrc.

I I. Principii loco id ftatuit coftioncm & diftnbutionem humorum &
i!pirituuni in animantibus motu locali pcifici, five manifcfto, cum humo-
rcs aut fpiritus c loco in locum transfcruntur ; fivc obfcuro & infcnfibi-
li , qui motus altcrationis dici folet , quo nimirum paitts minutiores huc
illuc agi;antur : Hic in aqux cbullitionc conlpicuus cft , cum incalcfcit,
ilque iii ip^s fit humoribus & aliiViCntis , ci ni partos incidi , inutilcs k-
paiari &: mifceti incipiunt , ac novum mixtum , llu ch)lus , fcu fanguis,
i(.u pars ipfa quas alitur , feu deniquc fpiritus elaborantur,

Hic motus tum ab organis qux coctioni fcrviunt , tum a comprclTione
&' agitationc vicinarum pattiiim piohcifcitur. Oigina ipla particulas fccan-
tcs iSc dilToIvcnti-s fuppcditant, qui duni rcfolvunt mixtionis vincula,ma-
tcri.im ipf.un prxpirant, & idoncam cffiLiunr, qi x ali.im vclut formam
induat. Scd jugis agitatio aut picllio cotilionem humorum & in onincs
partes diftiibutioncm multiim promovcr.

I I I. Harc, inquam , ptcflio &i continuata iirpulfioominbus corporis par-
tibus, q.ix humores prxparant , coqnunt, diftiibuunt , coirimunis cft : fcd
ramcn in cclophago , vciitriculo & intcftinis m.:gis cft confpicua , & mo-
tus pcriftjhici , aut vcrmicuhris nomcn obtinct. Cum v, gr. cquus capitc
dcprtlfo hcrbamaut aquam pcr afophigum dcmittit in vcntriculum, tum
cibus non alia rationc afccndit, quam quod circulatcs fibix continuata con-
llri£tionc cibum aut potum anirorfiim pcllunt. Sic alimcnu in vcntri-
culo concocla furfum pcr pvlorum, fcu dcxtrumillius orificium in ipfi in-
teftina propclluntur , quod hbraruin continiiati contraciioiic perficitur.

1 V. Eadcm contradio in ipfis iiueftinis adeo cft manifcfta, ut oculis

ACADEMTi£ H IST ORl A. LiB. ir. ij$

ipfis fubjiciatur in dillcdtir.ne vivorum aniinaliiim j ac motus ille non (([ y^fia-
diflimilis lumbiici rcpt.itioni , qiia altcrnis contrahitur & producitur. Ubi lomicit
fibrx contrahuntur j chylum intcflino contcntiim prorfum trudunt.

Hic motus tametfi in folis inteftinis periftalticus appcllatur , quod in
panium mutua acccflione confiftat , oninibus tamen iis pattibus communis
cft , auz imrautant , pr.xparant , coqiiun: , ac diftribiiunt humores & fpi-
ritus, aiftionum aniiiiaUum prscipua inilrumenta. Huiic m ufum naiura in
venis & vafis lymphaticis aptavit va'vulas pcr intcrvalla difpc fitas , quibus
inartcriis non opus etat. Ex lis cnim quali vas unicum conflatur , cum ve-
nas valvuli in complura velut vafa difteimincnt : adco ut vena alicubi prcfla
naturali fanguinis motui cor verfus cedat : ftd pars infra valvulam fita
fanguini retluenti oblriat. Aiteriis vero dcfunt valvulac : nam id nec< Ife
crat ut arteria aliqLa parte pulsa a:quabilis in omncs partcs cflct impulfio:
cumquc illi pir fibras proprias una cum corde contrahuntur, fi forte ali4
cubi premantur , prope cor ipfum m»gis obdftunt , ubi validior cft artcris
contradio: adco ut impulfi^o verfus extrcma nitatur, ncquc ad cor faoguis
refluat.

V. Hxc valvularum difpcfitio humorum fluoti tft accommodata , arque
corum motum modcratur , fcd rcbus craflioribus , cujufmodi funt cibi , qui
per oefophagum in vcntriculum demifli , & in co codti in chylum abeunt,
ctanfmittcndis in ipfa intcftina roinus idonea forcr. Aiia igi.ur opus fijit
machinatione , ut chylus per intcftmorum di.cStus & anfradus fic deduca-
tur, ut alimenta rctincri, & rcflaxus inhibcri poffit , atquc c6 ptllatur,
quo eum pergere neccfle cft. Huic rei duo infttumcntoium genera aptan-
tur ; unum corum qux funt maniKfta, cujufmodi (unt pharyngis & oeIo-
phagi mufculi , quon m aftio eft fpontanca ; alia ncbis infciis vim luam
exerunt , qi:cE in afophago & intcftir.is cadcm plane videtur , quique in
fuccelTiva conftnclioiie confiftit, & pcr fibras circulares pcrficitur. Nam
ha; fibrx idcm fcrc munus cbcunt quod valvuli in venis. Cum ccfopha-
gus pulmonum vi , aut intcftina abdoniinis mufculorum impulfu premuntur;
hxc comprcflio non mar.is deorfum , qulm furfum tcndit ; fed alternailla
conftrictio fibrarum e.im fic dctcrminat , ut furfum potius qu.im deorfum
tcndat. Qucrnadmodum vcnnrum valvuls fanguinis motum vcrfus cor pro-
pellunt , quod obftcnt valvuLr nc alio dcfltCtat.

VI. Scd tamcn comprcflio illa vix cfHci potcft in ipfis intcftinis nili
ahquo in loco admodum ariftcntur, uti fanguis in capillaribus arrctiis, cum
impulfu cordis in venas capillares & in cacos corporis meatus prottudi-
tur. At major cft intcftini cavitas , quam ut ca conftridione fibrarum pars
chyli purior anguftos mcnibranarum quibus intcftina conflant, mcatus fubi-
re poifit. Quare chylus in anguftiis rugarum quas mcmbranx inttftino-
runi cfficiunt , aiCtatus cxterna pcritonei mcmbrana , mufculorum ventris Sc
& diaphragmatis indtfincnti prcluonc cgcr urcxilcs fubcat meatus , ftreut in
elcphantis pelle cernimus , cum mulc* intcr rugas comptclfi necantur.

VII. Qua; fttudtura non folis intcftinis, fed iis omnibus communis efl
partibus qux aliis infcrviunt , ut cordi , arteriis, cctcbro , pulmonibus.
Wam in iis finuofi anfradtus liquoribus continendis, & tcrtndis aptati ccr-

S,;

I40 REGI.-E SCIENTIARUM

Asti. nuniur. In vcntriculis animalium mcmbrina interior aut cft corrugita , Ut
i^yr in ma)orc avium partc , aut foliis & papiUis infttuitta , ut in tuminantibus,
aut villis Sc cuipidibus afpcra . ut in hominc.

Intcftinoium conformatio huic aclioni cft maximc accommodata. Nam
MclVntcni mcmbrana cui aciha:rcfcunt , illa m rug.is contrahit ; fibra: m iij
pciic omncs (unt citcularcs , c]u.iriim pliircs .Ttct.intur ahis relaxatis.

Paucispoft dicbusCcrcopiihccidelciiptioncmlcgi; idcm D. Pcrrauh, cujus
partcs intcriorcs expcndit & dcfciipfit D. Du Vcrncy. Hic vtnam fub-
clavijm ut in canc fupra dudum thor.icicum , juguhrcm itidtm fupra in-
fcnlonem cum hgalTct , canis adhuc quindccim dics lupcrftcs fuit.

VIII. Monftri cujtifdam qutd dic 1 1. juniinatum eft Toloni in Pro-
vincia , hiftoria ad D. Mjriotte niifia hdl.» tft dic ii. Augufti, Capitc du-
phci , Cjuatuor biachiis , totidtm cruiibus, tiunco unico, cordc tamendu-
phci iniirudtuni crat , fcd uno & eodcm pcricardio uirumque crat inclu-
fum , hcpar unicum , uti & vcntriculus. D. Thibault Do6tor Medicus
hoc monftrum diftccuit , ac vcram cfre cnn dcfctiptionem tcftatus eft.

Sub idcm fcrc rtnipus ncmpc mcnlc Augufto D. Du Veincy in An-
fcre cxpcrimentum fccit jam antc in <|uad!upcdibus farpc tcntatum, quo
compcrtuni fuit in volatilibus, ut in cjuadrupcdibus colorum difFcrcntiam
qua: in vcnofo & artcriofo fanguinc confpicitur, a pulmonibus potius quam
a corde proficifci. Nam fanguis cx pulmonum artcria miirus , liibnigcr vi-
fus , qui c vena puimonum eduiftus fuit ruiilus & fplcndidioc.

C A PU T II.

De Chjimids & phyjicis Uloribiis.

I. /"^ Ua ratione , quavc mcthodo in plantarum Analyfi procedcndum
V^ )uJicarct D. Dodart uno itcm 6»: altcio lcripto cxpofuit. Maccra-
tioni inilrtcndum ccntcbat, quod piobabilius fit maccratioiie ipfa potius
cvolvr & cxtricari principia qu.\m altcrari. i. Juniorcs plantas , cafquc
imprimis qui ulualcs dicumur, analyfi lubjicicndas ; ac plcraquc alia no-
tatu digna annotavit , qux magna cx partc (lint obfervata. Quid ex illa
analyii fpcrandum fit , D. Dodart Libro pcculiari qui anno 1S76. typis
Rcgiis txcufus fiiit , & cujus fupra mtniinimus , expoluit ; ncque in his
diutius iiinnorandum arbitramur , nifi fonc quxJam octutrini qua; noftti
funt inftiiuti.

II. Hujus gcneris fuit illud ipfuin quod eodcm fi.re tempore, die ni-
mirum 20 Martii D. Bcurdclin txhibuit , caput mortuum quod fupcrcrat
cx olco variarum plantarum ftxics & viccfics cxtillato novs fcmpcr aqux
cominunis additione. Ex 10 unciis olci dua: lantum tum fcmillc olci lon-
gc purioris quam antca rcfidui tuc\unt. Aqua vcio quacer & vigcfics di-
llilhta fublimatidilTolutioncm pri falc volatili , qvio crat imprxgnata, pra:«
cipitcm dcdit.

I I I. Ncc ftirpium modo , fcd tcrrarum quoquc analyfim aggrcdi pla-

ACADEMIJE HISTORIA. Lib. II. 141

cuit. Circa menfem Novcn.brcm marga vulgo de la Marne liquorem prx- ^"y-
buic qui cum fpiritu fxlis multum cfferbuir •, nulla tcrra acidum liquorcm mica.
dcdi: , nifi fubrubra qiiaedam e Parnaffo m.onte prope Chartufianos ex-
tradta. Acque hic labor incuntc anno 1678 fuit continuatus. Nam ochra:,
& Harmatitis , & terr.x pidoribus uiitati v. Terre-iIOmbre analyfi fadta,
ex poftrema fpiritus acerrimus ftillavit , qui iifdcm pene donstur viiibus ,
quas in fpititu falis experimur,

I V. Anno \6-j£ die 4 Martii terra admodum fertilis in fua principia
exfoluta liquorcm fulphurcum prxbuit , qui una cum fpiritu falis magnam
effcrveiccntiam procreavit , ncque ullus ex ca licjuor aculus prodiit. Argilla
Saviniaca , v. dc Savigr,y , cx qua fieri folcnt vaia fic^ilia qui ignem ferunt
parum liquoris acidi dedit quo heliotropii fuccus rubco colore tin<flus cft :
qui confecuti funt liquorcs , planc fulphurci crant , iiquc cum fpititu fa-
lis effeibu..-tuiu ; perparum falis cx lis cxtradum : fed caput morcuum
copiofum fuit.

Ejufdem terrac analyfis die 8 Julii eft continuata. Sex librz cum una fa.
lis communis , qui c falcpetn cxirahi folet , diftillatJE liquorcm inftar
fpiritus falis dcdcrunt. In fundo fal fubhdit , qui marinuni iapore , & vi-
ttiolum proprictate quadam referebat : nam ferrum cupri colorc tingebat.

Terra qua:dam viridis , qua: e Gcrmania huc afportari folet , n.ultum
falis volatilis dedit in ptiniis Hquoribus cxtillatis. Qui in capitc morcuo fal
fupererat , ejufdem crat faporis cum fale marino.

V. Sal eiuci diftillatus una cum gleba fcu bolo liquoiem tum ful-
phureum , tuin acidum inftar fpiritus lalis dcdit. Ambo hi Iiquotcs flmul
eommifti cfFtrbucrunt. Ex eo liquore qui in imo vafis rcliquus fuic Sc
coagulatus multum falis albi cxtradtum ; liquor pcft exhalationcm abiit in
cryftallos , feu in vitriolum vitide , quo folutio galla: atto colore tiniSa cft.
Ac tandcm liquor cxiit viridis & idcm afperrimus , qui folutioncm gallje
nihil immutavit ; c gleba {"eparitim cxtiliata nulkun vittiolum cft pio-
crcatum.

Sic carbones foftiles Si bituminofi liqiiorcs fulphurcos fuppeditaiunt ,
qui cum fpiricu falis cbullicrunc : oleum quoquc cxiic pctroleo non ab-
fimilc.

Vcna plumbca e Nivcrncnfi agro cffbfra patum acidi liqucris quafi fpi-
ritum acidum fulphuris cxhiuuit.

V I. Cum Chymicis plcrifquc id perfuafum fit hydrargyrum plumbi
fumo indurari , atquc , ut loquuntur , fixari , illud ipfum dic ao Maii
phxcuit expcriri. Fufo plumbo &: pcnc refrigcrato , dux untix Meicuiii
fad:o foramme afFuf.x , fix.T: appatuerunt. Scd pondus cx dimidio fcrc
auftum cft , quod plun bum cum hydiargyro confufum fueiit, & uctiufquc
fadhim fic amalgama , ut loquuncur Chymici.

VII. Inccr Phyfica cxpi.rimcnca qua; hoc bicnnio fac^a funt , ea prx-
termicci non dcbcnc qux dic 8 Miii anno 167J uftorium fpcculum cxhi-
buic. Lacctcs quiprpc , cefti , atdcfi.r , cuprum brcvi tcmpoiis (patio in vi-
ttum funt convwli cum multo fumo ; vitrum quoquc fufum : lcd cryftallus
infula: Mad.igafcar fundi non potuii, falpttis ftacim inftar cryftalli mineralis
liquacus , f;.d citta flan-.m.Tm. S ifj

Ui REGI/E SCIENTIARUM

Ann. Illud non contcmncndum atbicror quod vir induftrius D. Du BiiifTon
I6y6. Academi.x cxhibuit , cxtradum fcilicct carnis clixatx m tabul.is rcdacftum :.
extrafta quidcm jufculis coiificicndis magno ufui tcrra matiquc cflc pollunt
nam commodc pciferuntur & diu confciVMi pollunt ; qua de rc pofica.
d:ce:T)us.

Dic lo Martli anno 167^ lapis harmatitcs , vcna plumbi , fcu plum-
bago , crcta Vc(untiana ; tcrra: damnatac in pulverem antea rciladli , oy-
pfum radiii fobribus cxpolua , in foco fpeculi uftoni , quod in Bibho-
thcca Rcgia affcrvatur , in vitrum funt convcrfa.

VIII. Die 24. Julii cjufdcm anni D. Hugcns lagenam vitrcam exhi-
buit , cujiis pars fcre quaria tcria rcplcta fucrat circa mcnfcni Maium anni:
1671. Sic occlufa erat , ut nulius acn paterct aditu<:. Magnam graminis
copiim ca terra extulcrar qux lagcnam peiic totam inipkvtrat , & citra.
cxtcrni acris bcncfiviuni gtrminavcrat ; hcrba viridisciat, qua partc Soli;
fuerat cxpofita. Mufcus ctiam plurimus cornebaiur cujus radices in rctis
inodum iniplicitx , quiddam charts btbulx non abfimilc pi.-E fc fcrcbanr..
Graminis folia in tcrram iiiricxi novas in aiirc radiccs emilcrant qui juxta
vitrum fcrprre vidcbaniur.

I X. D. Perrault primum fuorum tentaminum volumcn lcgerc occocpit,
quod poft:a typis cxcufiim cft.

Varia: plancarum dcfcriptioncs a D. D. Dodart & Marchant claboratjr
in Acadcmia difculli fiidunt , carumquc analyfts a D, Bourdclin Cidx ,
omnibjs coram probata: , & ad ea dc c]uihus diAmi fuit critcria cxadx.
dcfcriprioncm ftirpium , ac vclut fpccimcn opctis quod fibi ptopofiiii Aca-
dcmia , jam ante kgerat D. Dodart , & anno 11576 uti & varia tum Pliy-
Hci tum Mathcmatica opcra Ludovici Migni julKi cum figuris aui incifis
rcgia pl.mc munificcntia cxcufa (unc & publici juris fiifla.

Anno 1676 iiituntc D. Mariottc obfervatioiies a fc hclas circa rcfrac-
tioncs & rcflcxionts globorum , qui c fclopeiis majoribus in aquam cx
obliquo cmittuntur , icgit , fimul & ca qua: circa foni & globi explofi
cclcritatcm animadvcrtit. Illud inter alia tomperit fonuni aliquanto prius
pcrcipi , t]uam gLbus c 150 hcxapcdis miflus corpus oppofitum percutiat.

NonnuILi quoque hoc anno & proximc ftquenti txpcriincnta circa li-
quorum coagulaiionem & efllTVelccntiam fada funt a D. I3orcl Acadc-
mico.

I, Butyrum antimonii rcc^ificatum , uc aiunr , & cxcolor una cum olco'
tariari niiftum in alb.m coagulum vifum cft concrcfccre citra ullum ca»
lortm.

1. Olco Tcrcbyn:h'n.t olcum vitrioli paulaiim aff^nfum niill.im cfFccit
commotioncm : fcd p( ftca ambo ftnlim incaluerc : aiquc ubi baculo pcr-
m fta fiacrc , calor vchcmcniior factus cft , nullo apparcnic motu. Miftura
rubLum colorcm contraxit , qucm fpiriius urii.x dcbilior ptnitus dtlcvit
laiflco colorc indudo.

3. Spiritu5 urira: & olcum vitiioli fimul p'im;fta adco cffcrbucrurt ut
aqua igni admota non magis tbulliit. Piriini hii)iii urnx fiiiritus vitto
junpofituin , ciquc fum inllillaix aliquoi uki vitiioli gutta: , cundcm fctc

ACADEMl^ HISTORIA. Lib. Ii. ,45

ftrcpitum , & in omnes partes vibrationem , cdunt , ac fi frigidam in fer- j4fintt
rum candcns conjiccres.

4. Spiritus urina; cuni forti vitriolifolutionc in viride coagulum abiit :
fic oleum vitrioli cum tccibus rcguli antimonii m cella iubterranea cxioiu-
tis in coagulum rubei coloris concrcvit. Oleum itidcm vitrioli una cum
«Icis viva: folutionc & auripigmento colorcm flavum & pulchrum pro-
creavit.

SECTIO SECUNDA.

De rehus Mathematicis annis 16 y^ & z^ pertraflatis.

EX quo Obferv-atorium Rcgium ccepit habirari , Sc omnigcnere inftru-
mentoruni inftru(ftum fuit , acrioii ftudio Aftronomia excultaeft , atque
in ca piomovenda D. D. Caffini , Picard , Roiimer operam fiiam & curan^
pofuere diu noiluque in eam rem intenti.

CAPUT PRIMUM.
De relus Jjironomicjs anni 16-j'),

1. \ C piimum quidcm D. Caffini introdu(fbioncm in Aftronomicas
XJL tabulas clucubravcrat , quam excunte anno 1674 Sc incunte anno

1675 lcgerc oCca-pit , & pcr aliquot menks continuavit.

I I. Die II. Jarmarii anni 1675 hora poft ircririicra quinta cum k-

miire, cclipiis Lui a; a D. D. Caflini & Picatd fcpararim obiervata fuit ;

idic II in Acadcmia colla;as lunt utriufque obfervationes fatis inter fc con-

fcnticntes , caeque in eruditorum Eplicmcridcs funt rtlati.

III. Viri pcrcruditi Avciiionc Aftionomia: ftudiofi Ttlcfcopio 15 pe-
dum ad eos nvilfo a D. Borello Saturnum cum iuis fatclluibus ciic 16 Julii
anni \6yj^ hor.i a mcdia noclc prima obferVarant ; iiquc novum fatcllitcm
intcr quartum a D. Hugens ar.no 1659 & quintum a D. CjlTini anno 1S71
dcprchcnfum invenilTe non Itvibus iudiciis permoti exiftimiverant.

IV. Vcrum ex iis quas in eorum cpiftolam confcripli: D.Cafliiii ani-
madveifionibus , quique leiftx funt in Acadcmia dic 16 Januatiianri 1675
pahm id tuit omnibus novum illum fitcllitem non aliud fuillc quam unam
ex ftcllis hxis. N.im ublervatioiics ficlx Avenione hoc uno funu3iiitnro
crant (ubnixx , quod a die 26 Julii anni ifijj). ad 19 Cjufjcm mcr(is.uf-
quc , fimul cum Saturno per Tcltfcopium viii fint dux il.'s itcilu'.-E : cum
t.anen 6 tantum minuta unius gradijs in coclo Telcfcopium (imul cxhibrar.
Qund \i ita rcs fe habuit , vitrum oculare non nmplius qu;!m fcx lincas
paicbat i ncc tamen vcrifimilc eft cruditos viros ocuhrc adco angi ftum

M4- REGT^ SCIENTIARUM

Ann. adhibuilTc. Quin & P. Goudin Faculwtis Patili;nlis olim Tlieologus tefti-
4675. tus eft fc lis miftirc ocularia non minora 18 lincis, qux 55 minuta in Tc.
Jcfcopio 13 polum hinc inde dctcgunt. Illud ctiam ut ccrtum pjfucre caf-
dcm ftcKas vifas fuillc dic i6 JuUi & 31 Oifljbris quz pUnc diverfi a.
prioribus tfTe potucrunr.

Illui untm conftat ftcllam longius a Saturno difliiam nnn fuifTc cxti-
mum ejjs laicllitcm. Nafn cx conjundianibub qux- p.r trtcnnium funt di-
ligcnter obfcrvatx , id liquet eunri intra dics 80 circa 5aturnum rcvolvi :'
adco ut tricnnii fpatio unum tantum diem nim femiirc anticipavcrit.

V. Die.2o Mirtii anni iSj^ nova invcnicndarum lonqitudiniim ratio a.
nobili viro propofita fiiit , & difcufta a D. D. Callino , Picard & Mariote.
In variis cum co colloquiis propolitioncs cjus cum rtfponfis utrimque fcri-
ptis d,K.r ; tandtm |u icatum fuit , qu.x a viro cluill'. eiant propolita, par-
tim pcrvu'gJta eflc &: a N.iucis ufurpata , partim .ipud auc^lorcs icpcriri , uc
apud Mctium, Sncllium, Stcvinum , Sc variis erroribus ea clTe cxpofi:a.

Dic 23 Junii eclipfis Solis obfervata qui ex epiftola a D. Gallct fcripta
Avcnione defiit hora j. 10 , min. 40 fcc.

V I. liitcrjcdis aliqiiot mcnfibus D. Cadini hvpothcfcs fuas circa mo-
tum libr.Kionis Lun.T propofuit. lllam autcm cxiftimat prodirc cx compo-
fitionc duorum moruum circularium , quotum unus squalis cft , titque circa
proprios Luni polos 7 gradibus fupra planum Ediptica: clevatos ; altcr
in.-cqualis circa axem perpcndicularcm Lunari orbitas juxta Lunx- ipfius mo-
tum pcr Zodiacum , qut mcra cft app.ircntia rcfultans ex ejus pcriodica re-
volutionc , in qua Luni axis citca qucm fit priot revolutio , Sc colurus
qutd.ifn Lm.E proprius , qui in tcrmiiio primx rcvolutionis fiimitur , fer-
tur fioi parallelus , quem-.dmodum axts tctra: motu annuo juxta Copcrnici
hypothcfim. Simul qna: in Jovis maculis mjtationcs vifx lunt , ac dcmum
qux circa Saturnum &: illius fatellites funt obfervata , cxpoluit. Qu^x cum
fcriptis publicata fucrint , ea rctcxcrc fupervacancimi vidcretur.

VII. A: minime omittenda mihi vidctur qtjx dic prima Januarii anni i^^s'
Lu.nx dcf.dio vila eft : quxque die 4 cjufdcm mcnlis a D. Caflini defcripta
fuic. Tuin hypoth>:les fuas cxpofuit , quibus Luni a tcrra diftantix & dia-
iTictrorum apparcntuim inxqualitas cxplicatur. Die 1 Maii machinx ty-
pum cxhioutt , qux Lunx Iibrationcm per motum circularcm cxprimit.
Paucispoft dicbus diircrta.ionem deLunx Tbcoria a fe tlaboratam in Aca-
dcmia Icgit.

VIII. IdetTi 13 dic Junii qua mcthodo poftrcmam Solis eclipfira ob-
fcrvatit , palam expofuit Hic Lutciix vifa eft 5 tantummodo digitorum ,
cum tamcn hticrz Montcpcfrulano miflx cani fuifll- 7 digitorum tcftcn.
tur- D. Oldcmbourg qui tum crat focictaris Regix Anglicanx a Commen-
tariis , (cripfit D. Caflino cam Solis dcf (flioncm Londini obfcrvatam fuiftc
a P. Smcthi , qux mito calculo cum obfervitionibus Lucctii fadis collata
Cic concinit ut uno minuto tcmporis non difl<.nti.u.

I X. Idcm dic 4 Julii qua rationc motus maculsrum Solis , Poli , &
decurfa in Solc fpatia invcnianiur oftcndit. Novam poftca cclipfcj Lunx
obfcivandi racioncm dcmunftravit.

Cum

ACADEMl/E HISTORIA Lib, II. 145

Cum varia; fatellitum Jovis confi^urationes pcrmagnum ad Aftronu- j^lirtn
iniam & Geographiim momcntum affcrant , vifum ell D. Cafliao die zz
Augufti fciipto publico Aftronomos admonere , qualcs anno prcximo tu-
rura; eflcnt , ut eorum motus hinc ccmprobari , 6c ccrto dehniii poilcr.t.
Cum autem hujus fcripti cxcmpl.ini detidcrcntur , idquc perbreve lit , non
xrit alicnum hoc loco illud cxfcnberc.

Obfervationcs fatcllitum Jovis feicftiorcs inftituta: ab Academia elapfo "
quinqucnnio novam fuppcditarur.t proftaph.rrefim cmnibus fatelliiibus ccm- '•
muncm , qu.x t.inti cft momtnti , uc ncglciSta crrorem quadrantis hori "
poflit in pra;didicine cclipfium inaucerc. Ex. gr. tmcifio pumi fatelluis die ''
16 Novcmbns ptoxlmi lo circuer minutis tardius accidit , quam indicat "
calculus , qui cara vulgari modo deducit cx emctflombus iiCtis ftatim pofl "
oppofitionem Jovis. "

Alligata cft hacj irrcgularitas ad varietatcm vifibilis diametri Jovis , fivc "
ad intervallum Jovis a terra , & videtur otiri ex eo quod lumcn k fa- "
tcllitibus non pcivcniat ad nos nifi poft aliquam temporis moram : ita ut "
impcndat dcccrn vcl undccun minuta per Ipatium arquale fcmidiimetro or- "
bis annui. "

Sed di"fficultas circa hoc clementum calculum rcdderct intricatiflimum , ''
nifi fimul invcnta efTct ratio confici£.ndi tabulas , ex quibus per folos mc- ''
dios motus &: unicam tabulam proftapharncam fine uilo fubfidio aliarum "
tabularum haberi poflunt tempora Ecliplium fatcllitum fingulotum vcra , "
continebitque ilk tabula ina:qualitatem ditrum , feu vcrum motum Solis ; ,,
motiim Jovis in cxccntrico , & novam illam jnm detcdam imqualitatcm. '*
Quod g^nus tabulaiunB omncs huc ufque ufitatas brcvitate , tacilitate , & "
multitudine clementoium fupcrabit. "

X. Circa ditm zz Novembris poft exadas induci.is D. Roemct difTcr-
tationcm legit de luminis propagationc , quam in inftanti non fitri hinc
probat quod primi iatellitis Jovis immeifionum & cmcrfionum iniqualia
fint tempora. Quod magna: difquifitionis initium fuit , de qua paulo pcft.
Cum autcm iis tcmponbus infignis in Sole m.icula vifa ciret , qui prima
periodo ptrada novam inirc vidcbatur , hujus motum finguhs dicbus futu-
rum fcnpto publico pi^dixit D. Caflini.

X I. Agiuta itetum fuit quxftio de cmeriiombiis & iramcrfionibus pri-
mi Jovis fatcllitis , quod fumma tcmporis immerfionum brevior fit cmer-
fioniim lumma. Cum dc hujus pha-nomeni caufa non idem fcntirtnt D.
Caflini & D. Roemcr, utcrque fcntcntiam fuam rationibus & conjeifturis
iirmavit : fcd de rc ipfa iiulla crat intcr cos difrcnfio. Nam fumma emer-
fionum lorgioris tcmporis fpatio conftat , quam immetfionum. Sententiam
D. R,>(;mcr dc luminis mora in quinto volumine Philof. noftri veteris 5c
novs cxpcfiMm invcnies , uti in tra^flaiu D. Hugens de limiine.

XII. Die iz Dcc':mb'is D. Roemcr c^u ratione Solis micul.t in
Sole citra ullum inftrunicntur.r obfctvari polfint , expofuit. Tum niachinain
a fe cxcogitatam cxliibuit , duplcx ncmpc Telcfcopiuni duobus odantibiis
fic aptatum ut uno altcri ad libitura fubjedlo , aut ab eo didudlo angulo-
ruoi magaiiudinem Iiccat dinKtiri. Hujus inftrumcnti ufu £;cpo/ito , fimul

T

14«- REGI.£ SCIENTIARUW

Ann. & brcvcm legit tradlatuni ilc rarionc c)im>;ticndi diamctros Lum tc alio-
1675. fum liHcrum opc Tclcfcopii duolius vitns objccflivis inftrudi qux admoveii
& 76. 5c rcmovcri poflunt ; in foco hla canccllatiin ciccullata collocantur.

Cum llella Martis cxcuntc anno cllct llationaria , cam diligcnter &C fx-

pius oblervavit D. Caflinus, ll tortc cjus parjlUxmi invcnirct.

C A P U T II.

De Libili^ ujh , iibi de M(.ch.\mcts,

1. f^ Kl\\\ iilud piaciiilTct Rcgi Clirifli.miirmio , ut aqi:s quoad 6cri
V^ poliet faluberrurx Vcrlalia^ c VKinis locis duccrcntur : qux in
Montis Roqucncurtii clivo inlunt ut viciniorcs , ita & falubtiores funt
propofiix. Scd cum illx fub ipla montis planitic 19 orgyas , fcu hcxapcdas
dcprclTx forent , hoc hc^u diflicillimuni vidcbiiur , iS: vaUx irccrtum ,
an incccpcum illud bci.c ptoccdcrct. IIoc igitur negotii D. Picatd dasum
cft , ut locorum altirudines ad libcllam cxpendercr. Quod ab eo fadun%
fuit p.r rcpctitas librationes , .ic tandcm hujus montis aqu.Y in unum coU
lc(fli Vcrlaiias ufquc funt dcduifli. Idiplum in aliis fcncibus ad libcUain
cxavtis tentatum & petfcdum fuit.

II. Quod D. dc la Hite commcmorat in ttadatu dc libdla & illius
ufu , qucm anno 1684 in luccm edidit , a D. Picard inchoatum , fcd non-
dum abfolucum , ncc dcmonftratiombus munitum , illud , inquam , minimc
prxccrcundum puio , quod vcl cx hoc uno liqiurc gpllit cxcmplo id iplum
quod in limine hujus opeiis lcvitcr actigimus , non inutilcm clfe erudi-
torum coccum , qui invcnta aut excogitataab ingcnicfis vitis diligcntius cx-
pcndanc , nc fort.- fumptus immodici in res pcnitiis inutiks, ne dicam im-
poflibilcs impcndantur. Std ut ai tcm iplam veniamus , m.Tgno vir ia-
gcnio , quique Occani cum mari Mcdiceii..-:nco pcr inccrj.ctos canalcs &
Itigna jungcre coramcrcia ingtcllus non in mcdiocii crac txilUmationc , id
flbi perfualcrat, aqu..m profluL-nccm c Ligcri Vcrfalus ufquc duci pollc, quod
Ligeris Scquana roulco lit .altior : adco uc non dubicatct quin aqua Ligctis ad
montcin ufque Sancauriacum , hinc Vcrfalias dclapfa m.gno huic Rcgix
domui cflct ornamcnco. Ac propc erac uc res ipfa ixccutioni mind.iretur;
ftd vilum cft Rcgi lapitntiflnn.i Acadcniiam ca de ic anie confulcic. Ita-
quc hanc Provinciam D. Picai.l , cujus lolcrtiam & diligtntiam (xpc cx-
pcitus fiicrat , dcmandavit : cxcuntc mcnfc Scpccnibri ui.a cum D. Niqucc

[irofcccus tll , uc magna ccrr.irum fpatia Vcil.flias intcr ^' ligtum ad Libcl-
am cxigcrcnt. Illud non fugicbat D. 1'icard Dcniino Riqutt , qui auchor
hujus confilii crac , id fuiflc propoluum uc aquam c Ligcci ulcra canalera
Briartum dctivarct. In hoc igiiur potiflmnim iiicubui: ut hiiius canalis tafti-
gio cum Vctfaliis coll,;io utuufqiie aliitudmis diflcttiitiam ptifpc^tlam ha-
bLict, Inito calculo , 6c locis intcrjcctis ad libcllam diligcnccr pcrpcnlis
pirtcm illam canalis Biiarci , qua tranlitutus trat r.qna: dudiis 14 htxapc-
ais Jcptefllotem clfc Montc Santautiaco , qiio nmiiuim aqua prcfluciis trat

ACADEMIi£ HISTORIA. L i b. II, 147

periiucenda , omnirio compcric, Nihilo tamcn minus D. Riquct in fiia ncrl- C(o-
titit fcntentia , dum rcrliiflcnt lilicllatorcs quos uilcio D- Picard milcrat. metr.
Tum enim ab inccepto dtfillcre vilus eft , idcjue imprimis , uti co co- &
ram librationes in Sequana fadx fuerunr , dudto initio a pago de Seve Mech.
Lucetiam ufquc : Scquanam ibi inira ^cJium rcgiarum lolum 60 hcxapcdis
dcprimi jam ante repererat D. Pirard. Hinc contra proflucntcm Corbolium
priraum , deinde Montargium ufquc , fccundum alterius fluvii vulgo Loin
didi declivicatem librjndo dimenliis fucrat. Itaque D. Riquet in lis qux
a&x fueranc a D. D. Picard & Niquct librationibus tandcm acquievit >
atque immenfis fumptihus ea rationc parcitum cft.

Qiiam adhibuit D. Picard libcllam , hic in trailaru jsm laudaco defcri-
pta eft , ubi alia: quoque libcltx .t D. D. Hugcns , Rocmer , de la Hire,
funt dehncata: , ut dlas omittam qus ab aliis Acadcmitis invents pubhci
juris funt faCtz.

I I. Inter varia Geomctriar problemata , quaE hoc bicnnio funt propod-
ta , illud infijnc fuit quod a D. Buoc iblutum fuit dc conchoide quadam
circuli, quam D. Pafcal Limacem aut cochleam appellat , cujus deftriptio-
ncm docet D. Buor. Hxc elt fpecies quxdam conchoidis circularis, cu)us
polus eft in extremitatc diamctn circuli , cum aliarum cjus gencris polus fic
vcl intra vel cxtra circulum , fcd in eodeni plano.

Tum his fubjccit rationcm qua tangens hujus cochlcx Sc fpatii comnrc-
henli dimcnfio rcpcnatur : quod problema fucrat a D. de Roberval pro-
pofitum. Ha:c demonftratio in commcntariis Academi.T eft conflgnata.
Nova quoque demonftrandi propof. 47 libr, 1 Euclidis ratio a Domino
Roemcr propofta fuic & pcrftifla , 5i»« triangitlis vel fArallelogrammii aqne
nhis.

Idem fcriplic dc ftatcra Danica &: cjus divifionc in proportione harmoni-
ca , ubi quidam fcitu digna dc harmonicis ratiombus inferuic.

III. Sub idem rempus D. Callini quodJam expofuit hbrx gcnus cuius
ope prctium mcccis appcnlic dignofci potcft citra calculum. Aliam quoquc
dcfcripfit ftateram Aruhmcticam : fed ha; dua: poftrema: in Actis Acadcmix
dtfidcrantur.

I V. Illud magis ad inftitutum noftrum vidctur pcrtinere, opus iuflii
Rcgis fufccptum de machinatricc fcicncia. Die 13 Juiiii aniii 1675 D. Pcr-
rault cui ut Inlpcctori Rcgiorum a-d'ficiorum cura tum erat dcmandata ,
mifllus a D. Colbcrt , cam Rcgis voluntnrcm cflc denuntiavit , ut fcicn-
tiarum Academia de rationc confciibendi Traftatus Mcchanici ferio cogi-
tarct, cni machinas artibus in Gallia & tota Europa ufitatis utiles fic fubji-
cerct , ut ab omni pene homlnum gcnere pofllt ir.tclligi , flmul hos ftii.
gcrct quos delincandis his niichinis idoncos judicaret. De forma & ra-
tione hujus opetis cum in uno item ^' altcro congiellij elfct dcliber.ituin ,
& fuam quilquc fentcntiam fcripto cxpoliufrct , id nnhi muncris datum
eft ut cx vanis fctipiis fumn.a.ium ct>nficert.m , quod ad D, Colbcrt dc-
fcrrctur.

V. Iilud primum animacvcrti nmnes pcnc in co ccnfentire ut opus in
duas paiics ttibucretut ; qua: ad tlicotiam hujus fciencis in priori parte ,

148 REGI^SCIENTIARUM

Ann. tjua: ■T.d ufuin & praxim Ipcclunt , pofteriori rracbrcntur. In illa vires cor-
.•$-5. porum motiiccs lcu potcntis , (iiiml & limplicium machinarum rationcs ci-
&c 7<r. poncrcntur.

Scd ijuibufiUm vifum cft vnria potcntiarL-m gcncra , ut hominum , ani-
mantium , vcnti , clitcni , pcrculhoi;is jd poniicium momcnta rcvccari opor-
terc , idque cx ipU cxpcrKiu\a dehnicndum. Ex. gr. cjiiantum pondcris vi-
rcs hominis pollint atrollcrc aut traherc , & ita dc carteris. 2 Principii
Ti.TJam gcncralia circi virium inctcm?nta conrtitui oportcrc , cuiufmodi
i\ illucl pcrvulgatum. Quo vis aUcjua aiigcatur , lor,g'ovi tcmporc opus d^ ,
'cc minor adliibcnda potcntia ut pordui, per m.ichnus fubvthaiur, qu.iin
li nulla utainur michina ; quo pondus ad dupl.im ahiiudincin tollaiur , al-
tcrtim tantum potcnrio: atit viriian tft imptndcndum.

V I. Nonnulli tem ipfam magis diftircte & particulaiim traiflandam
cenfcbinr ; piimum ut priiicipiis fimpiicioribus , quxquc natura adhibct
cxplicatis , pircipux motus fpccigs & proprietates cxponcrentur : cum
mcchanicc omnis , (1 proprie loqui volumus , fu ars movcndi corpora , aut eo-
lum motus lift;rdi. 1 Ut prxcipua motiis impcdimcnta cxpcndcrcntur , cuiuf-
inodi lunt corporum gr.ivitas , tigiiri , raritas , & dcnfitas. 5 Natura: ingcnium
ubigcneralia principi.i motuuin applicat,diligentcr indagandum. Exempli loco
id ponamus , quod inftar fundamcnti huic fcicntiar lubftcrnitur , corpora
lum clle in .-equdibrio , cum pondcva funt in rationc rcciproca vclocitatum:
ut corpus 4 librarum potentia unius libii atroUatur , illius pondus velut
in quatuor p.attes divifum concipimus , & panitis quatuor temporibus lub-
vchcndum : cuni idem corpus c<C codcm tcmporc vi potentia: 4 libratum
<ublarum fuiQct. Ex quibus liquct tuin .i-quilibrium licri , cum pondera Sc
tcmpora ex una parre .rqu.mtur pondcnbus & tcmponbus finiul & ex
partc altera fumptis. Nain in priori motu una erat libra , &: quatuor tcm-
pora , in pofteriori unum cft tcmpus & quatuor librs.

VII. PrsEicrca id poftulabant ut ccntro virtutis &: cjus proprictatibus,
centro itidem motus , dircdione & accclcrationc lcorlum txplicatis, ignis ,
aeris , aquac motioncs paulo ubcrius cxponcrcntur. Pcrfptc^a enim ignis
agitaiio ad rcm tormcntariim , cuniculos , ignes nuirdcs applicari facile
pottft. Sic aeris motus , clatcriurn , ufus in iiavigitionc miniine funt pix-
lercunda. Varia Au<ftorum Thcorcniata dc motu aquarum , dc cfiluxuum
teinporibiis & mcnfuiis forent rcccnlcnda , Iblidoium rcfiftcntia, percuftio
pcrir.iclindx.

\' I I I. Poftremo quantiim ars poftit in corporum motibus ad ufum
Iiominum applicandis intucndiim cllct. Piimx nimirum & limpliccs ma-
china: cxphcanda: , qua: ad qu.ituor icvocaii poirunt j libiam , planum in-
clinatum , claterium & niallcum : nam vcdis , trociilca , axis in pcritro-
chio quidam lunt libr.c (pccics , iit cuncus & cochlca , ut iis vidcbntur ,
piani inclinati. Prim.T & limpliciores machinx ubcrius circnt cxplican-
di , quod cx iis ducantur ci qu.-c in fccunda opcris pattc crunt pcrtiac-
tinda.

IX. Atquc li.TC de rcbus in priori parte c^xplicandis. In co fcre omncs
confcniicbant , cuntla fimplici ifc cxDcdita nicthodo cllc traclanda , ab iis

ACADEMIyE HISTORIA, L i b. II. ,49

vocibus abftinendum , qui cruditioribus tantum notae funt ; irao ne Ma- Mf-
thcmaticis quidem demonftrationibus nifi parce admodum utcndum. Non- chari.
nuUis tamen vifum cft Geometrico ordinc procedendum , dcfinitioncs ni-
mirum & axiomata przmittcnda, imo propofitiones qui funt velut funda-
menta hujus fcientije de libra , plano inclinato , & fi fieti potcft de mal-
lco & clatcrio demonftfatas oporterc. Quovc ea facilius inteiligerentur, il-
lud nou alicnum ab inftituto forct compendiofam proportionum tradatio-
ncm huic opcri prxfigere , in qua Theoremata per nunieros tantummodo
dcmonftratentur- Vix enim ficn potcft , ut qui a. Gcomctria non funt jn-
ftrudi , citra bievem hanc Mathefcos Logicam machinarum ullam confc-
qui pofifint cognitionem.

X. Ahi ccnfcbant non alias dcfinitioncs quam rerum qux omnino ne-
ccftarix judicaotur , primitti oportcre. 2. Id magni rcferre , ut iis vocj-
buiis cfixrrcntur quorum intclli,(flus fit facilis, omni homonymia fiiblata.
J^am V. gr. vox iila Afomentnm , non uno apud Autorcs ufurpatur modo :
quod difccntibus confuhoncm pjtit. 3. Solis utendum principiis qui Mc-
chaniccs piopriafunt, iis omillis qux difciplinis omnibus Mathcmaticis
fijnt communia. Pofttemo nihil huic operi infercndum, nifi id folum quod ma-
chinis cxplicandis omnino ncccirarium vidctur ; cutiofas Sc miniis utilcs
cum quiftiones , tum dcmonftrationcs cfie vitandas. Cavcndum enim ma-
ximc ne muhitudine rcrum opus inutilc fiat . nevc traflationis loco quam
ab Acadtmia Rcx poftulat , partes penc omnes l'hyfic2 in unum corpus
adducantur. Quod fi muha de ignc , acrc & aquis tradlanda fint, ea tan-
tum qu2 opus funt , diccnda , ncquc res tam late fufi penitus cx-
hauricndi. Eam doccndi rationcm Geomcttis ufurpatam quique iis t.in-
tummodo fauit qui huic gencri dcmonftrationum funt allucti , omitti pofle.
Id enitcndum quantum hcri potcft , ut hoc opctis utilc fit , pronum om-
Bibus , noti injucundum , atque ab iis qui ingcnio & communi fcnfu non
funt dtftituti , capi pofiit.

XI. Quod ad partcm altcram opctis attinct , in co penc omnes confen-
fcre , ut a m.ichinis fimpliciotibus quarum ufus l.itius patct , duceretur ini-
tium. Eac veto in ccrtas vclut clallirs diftnbui polTunt , quidam ad mili-
taicm fcicntiam , alii ad agriculiurara, aut ad navigationcm, alii dcmuni
ad vari:is arrcs fpcclant.

X 1 1. Nonnullis pl.icuit ab iis machinis ircipere , qiubus magna fubve-
huntut pondcra , timi ad eas progredi , quibus aqi;i attolluntur , ubi de
piftnnis , antliis &c aliis tradabitur; neque id unum cxplicandum qua vi,
quive ratione agant , fcd etiam quod in earum conftrudlione obtcrvatum
oporteat.

XIII. 1'Iud quoque fuit propofitum ut primo loco ei machinx defcii-
bcrcntur qui ad artcs latius fulas adhib.ii folent , &C ad eas imprimis qui
circa mctalla, lapidcs , Iigna occupantnr. Atque ex nietallicis ci ponfti-
nnim fdigercntur , qui in fcrro prxparando, cujus in Gallia ma|or cft co-
pia , vcrlan:ur. Unde ab iis ordiri licet , qui fuiidunt , tum ad cas pro-
grcdi qui iilud puvgant , tundunt, &C ad divcrfos ufus parant.

XIV. Die zi. Junli D. Pcrrault a D. Colbcrt mifi^us , qui Rvgis

Tij

)jo REGIi€ SCIENTIARUM

Anm, ca de rs voluntas clTct cxpoluit, nimirum ut [\iis opctis pncipua in er
J^7j. plicandis machinis vcrfaretur ; qua: ad thcoriam pcrtlncnt , pnfationis auf
introduiflionis irftar forcnt. Itacjuc dchbcraium tuit cjua rntionc hoc opus
pcrfi icndum foret , idque conclufum i. ut futuri opcris torma a fingulis
dcfi^n.Trctur , ut cx comm fcripcis cxccipta ad D. Colbctt mittcrcntur,
qjo Rcx quid ficicndum cllet , dcccrncret. r. D. Buot id muncns datum,
ut pr.ccipuaruni machinarum indiculum contcxcrtt , calcjuc dchncaret, in quo
utcrcrur opcra D. D. Couplct, Pal ]uicr & Du Vivicr.

}. Qua; ad ihtotiam aut introduftioncm fpcdant D. D. Hngcns , Pi-
card , Mariottc , Blondcl una claborarcnt , & quifque ca dc re fuas me-
ditationcs in commentarios redigcret •, atquc his intcr ic collatis ad Aca-
dcmnm rcf^rrtnt, quo in ccrtum ordincm redigcrcntur.

XIV. Intcrca varii funt claborati Mcchaiiici Traclatus. Unum intcr alios
in tabularia rclatnm invenio a D. dc Robcrval compoirtum , quo brcvi-
tcr hujus fcicntix principia &: fundamcina cxplicantur. Perpaucas dclini-»
tiones intellcdu facilcs pnmittit, quid fit potentia , auc vis, quid cen-
tri graviuis , cjiiid linc.x dircftionis , quid machinx nomine intclhgatur,
Vun app.llat aut potcntiam , difp liiioncm omncm iii mobiii exiftcntcm,
qui fit ut neccflario movcatur. Hxc gravicas auc pcndus in gravi corpore
dici folct. 1. Puncluni quo vis aut potcntia ita iuftinctut, ut in ca pofi-
tione libcic permancac , ccntrum virtutis aut potcncix dicitur : hoc ccn-
trum gravitatis in gravibus vocitatur. 5. Redta linca per quam ccntrum
virtutis aut movctur , aut ad mocum cft difpofi;um, Imca dircdtionis no-
miiiacur , qux iii gravi corpore ad horizontem cft perpcndicuiaris , caque
pcr ccntuMi gravititis corporis & tcrix ccntrum tranlirc concipitur. 4. Ma-
thinam vocamus corpus quod vel fui ipfius movendi , vel alterius niotum
fiftcndi vim habet.

XV. Tum de machinis univerfim dilTcrit, ac primum carum fundamcn-
ta in duo partitur gcnera i alia enim funt naturi , alu doiftrino: •, illa Phy-
/ica dici polliinc, quar incernafunt, aut extcrna : intcriora ad ccncrum gra-
vituis rtvocac & rclifttnti.im , aut inertiam quanc^am qua corpus moiui
npugnat. Excernum fundamentum cft corpus omne cui machina tanquam
tulcro innituur , fcu hxc omnino quicfcat , feu circa illud tu'crum niovca-
tur, cujus duriucs aut mollitics fp.itanda : ncc rctcrt ucrum mobilc fit vel
immobile. Nam machina una cum fulcro fuo altetius machins vi trans-
ftrri e loco in locum poteft , ut in machinis qu.T navibus imponuntur.

XVI. Principia doftrinjc varia funt & muliiplicis gcneris , feu con-
ftanti omniim ar.atum expcricniia compena fint, fcu ratiocinio cx ipfa cx-
pcricntia dcducantur.

Ex iis prinuMn illud cft & pr.Tcipuum cotius Mechaniccs fundamcncum,
xqualcs pott ntias fimili modo & in xqualibus diftanciis pofitas , xqualcs
cffcc^JS produccrc. Quamobrem fi contrarix (unt intcr fe duse tjufmodi vi-
rcs , hoc cft , fi in pattcs oppoficas nicantur , una alccri fic obfiftic , ut
neutra vincat altcrajn , fed ambi inaneant in atquilibrio.

XVII. Hinc ad michinarum cxplicationcm tranfit quas in compofi-
tas & fimpliccs dividic, Simpliccs ad fepcein fpccies pltriquc rcdigunc ,

ACADEMIi£ HISTORIA. Lib.' fl. iji

Jibram, vedem , axem in peritrochio , crochleam , planum incUnatum , ^'^
claterium & malleum. Sunt qui plani incknati loco euneuni , & cochlcam chmca
f onant , mallco prarcermifTo , quafi in machinarum cenfu habendus non fit :
qujmvis machina fic , caquc magni usijs &; diveifi ab aliis gcneris. Cu-
ncus vero & cochlca ad planum inclinatum . ut putant , revocantur, ur
fcrra , lima , tcrebrum , ic alii ejus gcncris pene innumerabiles.

Machina: componca; rjin varia: func , quam humani ingcnii patct in-
duftria. Ei camcn ad quatuor veluc clatTes revocari poHlinc , ad belli, agri-
culcurz, attium nicchanicarum . & fcientiarum machinas. Singularum cx-
plicatio longam tradrationcm exigcret.

Prxcipuas tamcn & magis ulicacas delineare & defcribcre ingrcfTus eft
D. Buoc. Quamplurima: earum folidx cffigics faitx qui in Obftrvacorio
allcrvancur.

C A P U T III.

VariA machinaritm gentra prflfinguntur.

I. r Nterea tempotis varii Tradatus mcchanici lcdi func & cxaminati.

A D. D de Robcrval iniprimis , Mariottc , Rocmcr in co-func argu-
mento vetfati. D. Blondel Traitatum quoque dc trochlcis confcripfic , qui
commcncariis Acadcmix infcnus poftea publici jutis ab co fadus eft. D.
Rocmer Traftacum a fc elucubracum dc Mechanicis , prxfcrcim dc rotis
dentatis Icgit. Libclli qua:que portatilis delcriptioncm , uti & ftatcrx cu-
jufdam Danicar dcmonftraioncm & ejus divifioncm in proporcicnc harmo-
nica cxpofuir. D. Caffini aliam ftatcra: Arithmeticx dcicriptioncm cxhihuit.
D. Buot cui dclincatio machinarum & dcfcriptio dcmand.ua fucrac , ab
iis quj in Archiccdura ufurpantur , juifu IIlufttilT. D. Colbtrc initium ccc.
pir. Smgulis hcbdomadis alicujus machina: dcfcriptionem Icgit. Tum com-
plurcs exteri machinacricis ftudio inctnfi invcntas a fe mai.hinas , & cas
maxinic quas ex ufupublico cHc cxiftimabanc , cercaiim rrOj.'ofiierunt. Ex
iis nonnnlla; in Libris dcfcripta: eranc , vcl ab aliis cxcogicaix ; fcd
tamcn non mediocrcm ingenii laudcm mecebantur , qui a libiis non in-
ftrudi , ncc ab alus cdodti natutali quadain pcrfpicatia pia-clatum quid &
utilc invencrant.

1 1. Hujus gcncris fuit novum Sclopeti minoris genus .\ viro ingcniofo
propofitum jCujiis tantam vim aieb.it eirc ut lo digicos duncaxac longum ad
300 ufque palllis glcbuliun plcnibcum emitccrec. Hoc ipfum a fc ct^lftuni
D. Buoc aftiim.ivic. Utriufquc f.;c1um tft periculum , cabula lignca ;d ,co
paftus con munes dillita ab uticquc fclopcto pertufa cft. Scd vcrcor nc c)ul-
modi inventa plus detrimcnti , quam utilitaiis gcncri humai.o afflrrcnt.

Vir induftcius formam propofuit , qua lapidcs in crucis modum fibi mu-
tuo crantimplexi, & alii aliorum vclut brachiis ica confcrci ut plurcsfub-
duci podinc fupccioribus immotis.

1 1 L Q3.ifdam ctiam machinas a fe invcntas propofuit D. J'AIefinc vir

j^i R E G I .£ S C I E N T I A R U M

Ann. iii excoj;icanciis machinis 6; cfficKndis , /i quis alius , induftrius. Ex iis
167;. primi cdcritiri 6: i.-irdiuti navis , & quafi cjus vcftigiis avit fulcis cxplo-
landis L-rvitbat ; altcra cft quoddam anclije gcnus finc cmbolo cum una i!c
/iinplici valvula, aut alljiio,

I V. Vir omni cruditionc clarus D. Lcibnits horologlum a fc invcntum
afportati jullit, ut iquabilcm illius niotum cxhibcrct. Jani incunte anno
1675. machinam numcralcm pvotulcrat, cujus opc quatuor icguli Ariih-
nicticac magna faciliratc pcriiciuniur.

V. Longo poft tcmporc D. dc S. Fclix c Tclonis portu mific cujufdam ma-
chin.T dcfcriptionem anchoris navium furfum tollcndis accommod.it.x, qua>
quc rori dcntaci & cochki , ut vocant linc finc & axis in Pciitrochio,
V. Cakffan maiorc facilitate rudentes anchoralcs arnrolitur. Novam quidcm
non elTc , fcd t.mcn pcrutilcm fcrc ctiam Ix-vicntc ccmptftatc D. Blondcl
judicavit , dummodo cjus himitati , ut par cft , cavcrciur , ncc tantiim ma-
tcria: , d d etiam compaginis & connexionis cum tranftris & aliis partibiis
navis ratio habcrctur.

VL Excuntc anno i6yS. machina quarJam ab ingcniofo viro D. Ic
Douceur propofita , caque a D. D. Canino , Picard, Mariottc fuit cxa-
minati; idque ucile judicarunt equorum uti pondcre aquis 1'ubvi.hcndis :
adco ut vircs eorum cum pondcribus conjunifl:.T faciliiis aquam atioUanf.
VIL Sub idcm tcmpus vir dodus D. de Hautcfciiillc propofuic
novum & 3. fc tcpcrtum horologii libraiorcm ab ulitato in co divcrfur
-uod d- '-■'- ''■'-' '"" - r ..

ini

quod diiar palmulz fibi mucuo fint oppofiix Si paralleljc , c.tquc trunco
libratotis ad pcrpendiculum inliftentcs : majorcm in pendulis motus xqua-
litatcm hinc fjcuram cxiftimabat.

V 1 1 L Hoc quidcm anno D. dc Frcnicle de Befty ex hac vita migra-
vit in mcliorcm : vir erat omni dodrini gcncrc prarftans , fcd in nunic-
rorum fticntia , q-.uT; tum terrporis Mathcmaiicorum cxcrccb.n ingcnia, pr.t
cxtcris cxccllcbat. Ncmo difficilliraaquxque problcmata majon facilitatc foi-
vit : atquc hujus fcicnti.c principcs, ut Cartcfius , Fctmatius , & alii mi-
labintur ea tam cito ab co dilfolvi ciira Algcbrs opcm, ciua: vix A'gcbr.T
ipfias pra;lidio refolvercnt. Mcthodum invencrat , qnam exclufionum voca-
bat , qu.-cque intcr divcrfa Academicorum opufcula poftliunia cdita fuir.
Qii^idd.im huic mcthodo non dillimile videtur mihi olim propofuille Fran-
cilcus Baco Anglii Canccllarius innovo organo ad rcrum naturalium cauf.s
ind.gandas.

In cadcm collciftionc brcvis de combinationibus traCbario , uti & altcra
dc quadratis, ut loquuiitur, magicis continetur. Proptcr morum fuavita-
tcm &i docitrinam cxquifitam in magna crat apud cruditos grau.i. Quam-
diu vixit , ckuubrationcs fuas publici ;uris non fccit.

I X. Eodcm anno mcnfc Oiftobri infignis Gcomctra & toto orbc notus
ifigidius Pcrfonerius de Robcrval poftremum dicm fuinn obiit. Vir crat
ad Mathcmaticas difciplinas natus , quas ab anno xtatis fu.x 14 ad annum
ufquc 74 coluit, ac tantos in iis progceniis fccit , ut inter ivi fui Gco-
mctras pcne princeps haberctur. Varia ejus opufcula in co , cujus mcntio-
ncm feciraus , voluminc cdita funt ; prinuim cft dc compofitis motibus qiiocf

anno

ACADEMI.£ HISTO RI A. Li b. U. rjj

anno 1636 claboraverat. Ex co rr.ultas dccerpfit piopodtioncs qux in Aca Mtch,
dcmia kdje funt & demonftratx anno 1668. Tum hunc Traitatum excc-
pit altcr dc recognitione a!.]uationum , ubi carum onginem &c naturam di-
ligentius cxpcndir.

X. Huic alios fubjccit de rcfolutionc xquationum tum carum, qua: pla-
na; dicuntur, tum cubicarum , & de locis Gcomctricis, item dc indivifi-
bilibus , quar mcthodo .i fe cxcogitata quinto anno antc Cavallerii Libri
editionem fic exponir , ut fupctiiciEm cx aliis fupeificitbus , folidum cx
corpufculis lolidis lcrvata Homogencorum rcgula , non fupeificiem ex li-
ncis, folidumcx (uperhcicbus confijtum , uii a Cavillerio f.uftum cft , con-
fidercr. Atque in qu.idam ad Torriccllum Epiftola rcft.itur fe huic indivi-
fibilium methodo optima qu.Tque fua inventa acccpta rcfcrtc.

X I. Poft haec Traftationim fuam de Cycloide ehiboravit , qux magnam
ei apud eruditos f.imam conciliavit. Problcma illud famofum iniigncs non
in Gallia modo , (cd ctiam in Italia Geomctras commoverat , qui illius fo-
Jutioncm fumma animorum contcntionc quxfierant.

P. Mcrfcnnus ad cos qui in hjc lcicntia ptae cartcris emincbant, fcrip-
fit, & ad Galila:um imprimis ut naturam Cycloidis , quam clavus rot.s
in una rotns revolutione delcribit in ai;re , indagarct.

Hoc Robcrvallius via liraplici &: cxpcdira problema folvit , ac dcmon-
ftravit fpatium a CycloVde coiiiprchcnlum triplum clTe rota' ipfius , ex qua
formatur , cui folutioni duplicis probknoatis cnodationcm fubjccit , unani
de folidi CvcIoiJis circa tuani b.iiim furirati dimcnfione, alteram dc tan-
gentibus Cyclouicm iuvcnicndis. Atque ca ulus cft mcthodo , qus ad oni-
ncs tangcntes curvarum pcrtincr.

XII. Hse; 6c alia de Robcrvalii ingenio ?c opusculis copiose &
candide ab illuftri Abbate D. Galloys funt confignata in Aclis Acadcmi.x
mcnfis Aprilis anni 1653. cx occafionc opcris tum cditi in iuccm , quod
varias Acadcmicorum elucubrationes compleftitur , quiqueantea nondum
Typis mandatx tuerant, fi pcrpaucas cxccpcris.

XIII. Brcvi poft tcmporc D. Buot qui imer Academicos in prima Aca-
demia inftitutione ima cum D. D. Frcnicle & de Robcrval adledtus fue-
rat , vita fundlus cft. Ingenio erat acri ad Mathematicas difciplinas quafi
a natura ipfa faiftus. Nam iis ultro fc dcdcrat, cum ncc latipe lciret, nec
ullo magiftro ufus cflct , atquc cx induftrio arniorum opificc eximius Gco-
metra faiftus & in omni Mathcfcos cum fpcculatricis , tum praifticx ge-
nere vcrlatiflimus : machinatriccm nixlertim cxcoluir. Hujus fxpe in hoc
opcre mcr:tioncm fccimus.

Infignes hi Mathcmatici eodcm fere temrore jain fenes dicm fuum obie-
rnnt ; omncs Maihcfeos partcs amplcxi , (ed alius aliam fclcgcrat , inqua
prscipuc ciaboraret , D. Freniclc aj numcrorum fcicnti.im , qux tum crar
magio apud ejus xtatis Mathcm.iticos honorc ; D. de Robcrval ad Gco-
netrix &: Mcchaniccs Thcorcmata , a.l utran-quc lcicntiam D. Buot ani-
inum adiunxeiac , ad Machinatriccm iniprimis ; omnes rMivficx ftudium
cum Machcfi conjunxcre , cum has dilciplinx inter fe confcrix fiu: & col-
ligacx.

Y

IJ4 REGI.£ SCIENTIARUM

Ann.

SECTIO TERTIA.

De ChjmiciSj Phj/icis, & rchus %^nAtomicis anni 19-G
Cj^ i67/.fufcc^tis.

PL.i:uarum Analyfes f.int continuat.x , qiias fingillitim lefcrre nihil ne-
ccllc cfl , nih fjrce quid notJtu (iignum occurrar.

CAPUT PRIMUM.

De Re htrbaria.

I. T Neuntc anno \6-6. D. Marchnnt Peponrm figurx &: magnitudinit
L inulitatT cx Infula S. Chriftophori afportatuni exhibuir. Hic aculcis
inftar cardui ftellati armarus , quaruor aut quinquc pcdcs in longum & la-
tum patebat. lilius analyd i^^Stx liquorcs pcnc omnes acidi crant , ponio
ultima (ale voiatili toeta , tres drachini' falis tixi , du.^e olei cxtradx c
qumquc libris hu)us trudl.is qucm mcloncm drduu'!] nppcllanr.

II. Dic it. Martii anni 1677. Sercniflimus Franci.x- Dclphinus Acndc-
miam fua pra:fcnria cohoncl^atam voluic , quem D. Colbcrt cum omnibus
Acadcmiris cxcepit. Spcculum uftoriurn priniiim & illius vim intucri pia-
cuit : etli cOElum nubibus nonnihil obductum cftct , tcrra tamen in vitrum
convcrfa fuit & aigentum colliqunium, Tum machinas rcccns inventas ,
ftirpium ?>: animnlium iconcs conccmplntus Scrcnill". Princcps qu.rdnm cx-
pcrimenta Chymica intueri voluit. Cum acccpilTct hiftoria; gcncrnli ftir-
pium intcntam cffc Acadcmijm, & in id incumbcre ut pcr analyfim di-
vcrfa: catum partcs cxrrahcrentur , ex quibus cujufque plants natura , &
vircs utcumquc cognofci poTcnt , qu.cdam (ufccpti opcris fpccmiina tieri
julTu.

Tum fortc lavcndula: fpic.r cxftiUnt.v fucrant , liquoris cducli portio prx
acidiiatc fua fucco htlioctopii fplcndidum & igncum colotcm cxhibuit,
fiiblimati folutioncm nihil immutans. Altcra liquoris portio lale volatili
divcs contrarios procrcavit efFcclus. Nam fublimati folucioncm non turba-
vir modo , fed & cosgulavic ; atque una cum Ipiiitu falis milta efttrbuit;
fal volntilis fublimati foluuoncm prxcipitcm dcdit , & Inftco imbuit co-
Jorc : fal fixus cidcm folucioni pi.xcipiint.x colorcni lubrubrum impcrtiir.
Qux inm cuci liquorum congulationcm , & colorum murn'ioncs coram
c.xhibuit D. Dorcl. Dic criftiiu Screniflimus D..lpliinus Ob'"civatorium
invilit. Scd ca dc rc paulo poft cum de Mathcmatitis rebus vcrba facic-
nni';.

III. Dic 17 Novcmbris D. Mariottc bulbum tulippx cxh bu't , in

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. II. 755

cajus germine folia tiilipi s jam inclula imo & t^ores & ftamina ccrne- phyjto.
bantur. Idem cum plur.i gr.ina trif.ci in locis .\ fc inviccm dillitis fpar-
liflet, unum ex iis ij fpicjs protulit , aliud duas.

- I V. Intereasqus fadli funt plar.rarumanalyli^s Cannabum id haberc vi-
fum cft iingularc , quod cum fatis lignofum (\i , nullum tamen liquorem
nid lulphurcum pr.xbcat, multum falis volatilis , ac plurimiim olci fuppc-
ditet. Sic illa BralTr.s ipecics qua; a floribus nomcn habct , liquorem tau-
tummodo cxruleum dedit, ubi cum hcliotropii Iuccg pcrmiftus fuit.

V. Carniumquoquc analyds iiCti cft a D. Bourdehn. 5. Iibrs carnis ver-
veciiii, detracliis mcmbrani; &.adipe, exiillaix liquorcm omni ex partc fa-
Ic volatili retcrtum pi.Tbuctunt; 9 olei craifi uncii ; Avx itidem falis vo-
latilis drachma: , tixi quinque prodicrc , nihil acidi extradtum eft. Tantum-
dcm falis volatilis & olci in Cyprino pifce rcpertum,

VI. Quod antc propofucrat D. Bjrcl, ut uncia ialis communis 4 unciis
aqu2 fortis infundcrccur ", idque futurum aicbat , ut cxnllata aqua forti ial
communis in purum frlcm-petra abirct ; illud ipfum D. Bourdclin di^y.
Martii cffciftum dedir. 4. uncia; falis marini. cum fcxdecim unciis aquar
fottis (unt ccmmixt.T. Extill.Ttis 10 unciis aqua fortis fex uncia: falis re-
fedcrunt , qui non aliud quiddam clTc vidtbatur prstcr nitrum : exhal.ica
itcrum aqua 5 aut 6 dracbmx falis nicroii concrcfcerc vift lunt : .adco ut
magna pats nitri una cum iale communi confiifa in aquam fortem traulnfle
vidcatur. Vcnim hoc cxperimcntum ucrarum oportere onincs ccnfuc-
runt.

Itaquc cum piucis pcft diebus D. Bcurdclin duas falis marini cum S
aqux fortis unciis mifcuilllc & extillafllt , fcx uncias cum fcmille liquo-
ris fpirirui hlis non abfmiiiis cxtraxit : nam in aurum vim fuam cxercbat,
fal in fando vafis rcfiduus carbones acccndebar. Ncc dum tamen id cer-
to dijudicari potiiit an purus elTet falpetr.i:. Cum autcm D. Mariottc in
prunas conjecillet purum falcmpctr^ & prardiclum cx fale communi &:
qua £oni prodcuntem , uterque conrimili modo cll mccnfus, eo tantum
cum difcrimine quod poftcriot crcpitare vifus fit.

VII. Cum D. Bourdelin partcs acqualcs falis tarcari 5c olci vicrioli,
qur.tuor nimirum uncias c fingnlis una mircuilTer , 7 drachmarum pondc-
re odto illz uncis func immiuucx , £c liquor admodumdebilicatus lupcr-
fiuL

VIII. Expcrimcutum qnoque circa dilTolucionem falis marini a D. Di,;
Clos olim fadtum ircracum fuit. Qui fil primirm concrevit, minijs acidi-
tatis habere vifus cft quam is qui poftca fuit coagulatus, quiquc cicum tar-
tari tutbavir.

I X. Cum aqna ftiprica , qiix crumpcntcm c vulnctibus fftit fangui-
ncm , iis tcmporibus multiim ccl.brarctur , D. Du Clos c vitriolo cam
parari judicavu. Hanc incfte vim vitridli phLgmad !cni calorecxtillaro cen-
fut, diftilla.ione , atque ut loquuntur cohobatione rcpttita. x Erdemvir-
tutc donari olcum vitrioli , cx quo fa;pius vini Qiritus cft diftiilaius; uti
& Glcm vitrioli phlciTmate fuo idemtidcm pcifufum jicb.-t.

X. Expcnri ctiam ij placuic utrum auiuni fulmuuns dcorfum vctfo vim

V ij

a'

iffi REGI.£ SCIENTIARUM

Akn. iuam excrerct : rcm ita cfli; fcmcl & itcnim comjirobavit cxpcricntia : natn
1676, tcnui lamini- in x^juilibno polita' poll fulininationcm ca dtcuiit , qua par-
& 77- ^^ granulum auri pofitum fu:tat, rclido ("ui vcftigio & imprcirionc m la-
mina.

X I. Qui aJ anatomen fpciftint , co quoque anno non fcgnitcr fuerunt
dilcufra. D. Dii Vcrney Tiaduum fuum dc audiius organo tum icmpo-
ris clucubravi: , Sc aliqiu cx p;jrtc lcgit. 1'iitcr cx:cra id advcrtit,
tynipani cavit.uem tcnui mcmbrana obJuci , quam vafa omnis gcncris ri-
gant i iii plerifquc animaniihus cavitas iil.i anipla cft, & apoph)fim Ma-
ftoiJtm pcne totam occupit , in aliis anguftior cxigu.im illius apophyds
partem implct. Illud quoquc obfcrvat funiculum qui pone tympani mem-
brinam tenditur, ncrvulum cdc duriotis piopagincm, ncquc ab eo mem-
branam tympaiii diftendi , aut hxaii , cum huic non adbxtcat , in mufcu-
lum m.illei fpargitur , Si in ducium qui ab aurc in ons cavitatcm tcndit.
Vifcera mftar nivis alba cxhibuit, adco ut vafa omnia , quiquc func ina-
gis Ipcftabilia , oculis fubjicerentur.

C A P U T II,

De aliis objcrvationihus phyficis.

1. "r\ E caloris & frigoris natura fuas propofuit conjcifVuras D. Dodart,

LJ qui etiain cbfcrvationes aliquot de tranfpirationc lcgit , atque in hoc

argumenco arti mcdcndi pcrutili poftca vcrfatus eft : qua dc rc alias plu-

ribus.

II. Ineunte anno xi-ii . D. Du Clos fruftum agni non corrupti luciduni ap-

paruifll- ctiam candcla; accer.lx propiiis admotum tcftatu<; cft. Idcmolim afe

obfcrvatum D. M.iriotce confirmavit : atque ambo in eo confcnlcrunt hoc

lumcn non in carnc mufculola, fcd in mcmbrana inictiorc confpici.

Inciinte Aprili Phyficx obfctvationes a D. Richcr in Caycnna Infu-

la f.iiftx , in tabuhria Academici rclatx fucrunt , qu.x nupcr funt in lucem

cdii.x. Prima &: pixcipiia ad longitudincm pcnduli quo minuta fccunda

tempons dcfignaniur , pcrtinct. Illud cnim allatum cx pr.vdirta rcgionc ,

& cum pcndulis qui in Acadcmia adhibcntur , comparatum brevius una

linea & ' invcntum cft : adco uc horolocium Lutctix conftiudum incam
4 ^

rcgion'.m tranflatum uno quoque dic duobus hori minutis tardius movc-
retur. Mic obfervatio dc qua jam fupcrius diclum cft, fingulis hcbjoma-
dis dcccm menfium fp:itio fiiit rcpctita.

i. Qiix circa ilbim maris rcciprocum iis in iocis obfcrvavit , j.im func
a nobis cxpofica in Philolophia vctcti & nova tomo 5. p. 254 poftrcmx
cditionis. Is vcro ftatis tcmporibus , ut in Gallix lutoiibus recurrit in
noviluniis &: in plcniluniis hora de incndie ccrtia , &: -, aliquanti) citius :
cum propiusad «"Equatorem accedimus. cum .xftus fiint maximi , cum ma-
rc ad ftx ufque pedcs iiitumcfcic , quod cx palo tcrr.x infi.xo per intcgtimi

ACADEMl^ HISTORIA. Lib. II. 157

annum fuit obfcrvatum. i€ftus maximi funt ciica arqmnodia , fed difFc- Phyfi-
rentia ultta fcx digitos non excurrit. CdOV'

}. Tertiopoft novilunium, aut plcniluninm die tnajor cft a;ftus,quam in/rw.
novilunio , aut plenilunio , ut in Europx littonbus cvenit.

III. Dedinationcm magnctis , aut Vcrfoiii 11 graduum Oricntcm ver-
fus invcnit , inclinationcm vcro jj giad. compcrit : adco ut illud verum
non fic , Verforium in pyxide nautica tantum deprimi , quantum Polus
attoUitur. Nam Poli altitndo eo loci eft tantummodo 4 graduum & j^
minutorum.

IV. Circa crepufcula id quoque comperit 45 minutis ance Solis or-
tum , vel poft illius occafum legi facile polTe : adco ut acr iis in iocis
non minus fit craftus & refraclionibus obnoxius quam iu fiigidionbus.

V. Hydrargyrum m Barometro ad 27 digitorum & novem linearum
ufque alntudmem attolli , ncc infra 17 digitos & unam lineam defcendere
compcrit : ita ut idem fit pcne aeris incumbentis pondus prope jtquato-
rem atque in locis ab eo rcmotionbus. Locus cnira in quo ha: fadi funt
obfervationes io tantummodo aut 15 pedibus altior crat maris fupcrficie.

V I. De ventis hic ab co funt obfervata , hanc regioncm , quiquc
Amazonum flumini eft finitima , ventorum mutationi minus fubjacerc quam
circumjeda Europs littora. Venti ab Oiicnte fpirant a menfe Julio ad De-
ccmbris ufquc finem , fic tamcn ut ad Boream defledanr ; a Deccmbri ad
Juliura , cum aer in imbrcm folvitur , ab Oricntc vcrlus Aufttum dccli-
nant. Hora fcrc oftava incipiunt , poft occafum Solis paulatim definunt ;
tum redeunr mane fimul & augentur , cum Solis fupra horizontcm altiiudo
crcfcit : undc caloris iftum non mediocriter temperant. Tonitrua , cxha-
lationes inflammata- , Iris ipfa , &: alia meteora non minus crebra funt atquc
in Gallia.

Quxdam fubjicit de nonnullis animalibus non omittcnda. Teftudinum
fanguinem frigidiorem cfle aqua ejus rcgionis : cum fanguis tutfionis v.
MarfoHin non minus calcat quam terreftrium animantium. 2. Ctocodilum
vidit magna inclufum atca qui pet oGto mcnfcs nihil manducavit : etfi
pifces devorandi in arc.im conjiccrcntur. 3. Alius cft pifcis tres aut qui-
tuor pedes longus non difllmilis congto qui digico , imo & baculi extrcmo
contadus ftupore aflicit brachium & verngincm tcnebncofam crcat , cujus
rei pcriculum ipfc fccit. Eft quoque in ea rcgionc quoddam luis gcnus ,
in cujus Ecrgoforamcn patet , per quod muUam emittit fpumam , cum ca-
nes illum inlcquuntur. Cui ufui illud effct foramen , cxplorare voluit. An
forte duccndo aiiri cflct dcflinatiim : fcd in diffefto animali nullus ad in-
tcriorcs partes adims patebat : orificium dumtaxat vifum cfl cujufdara pelvis,
qualis fcrmc cft in rtnibus , glandula fpongiola ciniflar.

VII. Qui gummi guttam proferret , arbor an frutex , dubitatum olim
fuit : arborcm qucrcu non minorcm eirc comperit. Ac quibuld.m in Ame-
ricx locis fylvas his arboribus rcfertas invenit. Ubctior fuccus intcr cor-
ticem 6c lignum inteifufjs flavum colorem pnfc fcrt , ut gummi quod
exteriori cortici adhxrcfcit. Incoli colicis dolonbus afTcdi , quibus funt
admodum obnoxii , hoc mcdicamine uti folent.

V iij

i^S REGIX SCIENTIARUM

Ann. VIII, Die 15 Miii D. Pertault coram exhibuic pifcis cujuflam mixil-
i^TJ. lam , quam vit optimus Abbas Gcndton c Canadenli icgione allatam
Ciatiir. & pcrdoiflo viio D. Toinatd donavcrac , ea maxilla pifcis utitur
in conrcrcnciis conchylii'; , quibus vcfcitur ; pl.inum quoddim tft vduc
Ccnnbus candidis , praduris , &■ rotunciis confcitun ciilpoli is ftratuni.

I X. Dc cap:lloium ftruiTlura & vcgctJtione fciiptum Ifgic D. Ma-
riotcc , i:i quo illud primum advcttit , non ut plantas , fic ciuics vegaari,
Nim planti nuiiitium fuccura intet fibras & cotticcm ad cxtrcmos ulque
ramos ptppcllunt , ubi & folia & iiovos profctunt tamulos. Scd inftat
urguiuni ccfcunt crines , duin pats una alteram pcllit i?c viciffim poftea.
p-Ilitur , uti cx notis qu.x unguibus aut pilis , poftquam ic(ccl:i lunt , inu-
runtur , facile coUigiraus. Idcjuc cxpcriuinut qui crincs fuos alitjuo pigmen-
to iificiunt : nam pais rccens foimata & cuti proxima alium pii le fcrc
a tin(5la colorem.

Capillus 5 aut 6 fibtillis eodem velut tubo conclulTs & inftar cornu pcl-
lucidis conftat. H-t: hbrilli microfcopii opc candidioics & intcrjcd:a Ipa-
tioLi oblcuriora ccrnuntur. Quod li capillo propc pupillam oculi admoto
candclam alpicias , cx utiaque parte radii cx tribus aut cjuaiuor imagunculis
compofiti apparebunt v.-.riis tincti coloribus , quod non contingcret , (t.
pilus cllct uniufmodi. Quate multiplcx ht tcfradio fcre ut in viiris mul-
tiplici ficie prxditis evenir. Ec quidem ubi ctincs hnduntur , id utiquc fit,.
quod tubulus quo involvuntur fabrillx difiumpatui , & in pluics dividatur
capillos.

X. Aliani diircttatiunculam de corporibus , qux cum Icviora fint aqu.-c
innatant , cl.iboravit , qux una cum aliis tcntaminibus Phyficis publicata
ab co fuit & in tertio craifVatu Phyfici gencralis vet. & novi Philofo-
phii hoc quiJquid cft , latis dilucide cxplicatum retcxere hoc loco nihil
neccfie eft.

lifdem rationibus addufti omittimus demonftrationcm Phyfico mccha-
nicam qiia ditfcrcntiam compofiti Buomciri a D. Hugcns cxcogitati &
fimpHcis ad calculum tevocat & illius rationcs fufius proftquitur. \'cium
quod cxpcrientia fola probat , D. Varignon poft dcccnnium in Acadc-
mi.im a(ci:us dcmonftravit. Qua de rc fuo loco.

Dic zj Junii D. D. CaiTini , Picard & Rotmcr tcnipus intcr luminis
& foni pcrccptioncm intcijedlum obfervarunt , dimenlo (paiio intci Ob-
fcrv.itorium 6c locum cui nomcn a Glatca , v. La Greve 1 2S0 hcxapcd.
intcrjedo quod fonus bombardaium vifa Hamma .lut cicpitus ignium milli-
lium 7 minutorum fccund. intcrvallo pcragt.ibat.

X t. Circa m.nfem Julium & (equcntcs D. Duvcrncy complura cx-
pcrimenta Phyfica eotam Sercnillimo franci.x Dclphino cxhibuit , & ea
maxime qux ad pondus acris & magnctcm fpcclaiit.

ACADEMI^ HISTORIA.Lib.il 159

IfflHlflHHHrlllHHHHHHHIff

SECTIO qUARTA.

De Mathematicis.

E Mathefi diduri , ab Aftronoirncis obfervationibus hoc anno fadis
duccmus cxorjium , tum de Gcometricis.

D

CAPUT PRIMUM.
De Ajlronomicii ohftrvatlombus ,

5- /^ Um D. Flamfted Anglus inito calculo fcripfiftet vifum iti Mctcu- A^rm

V-> rium in Solc die 7 Novembris ftylo novo ; cx illa obfcrvatione
cum iis qus a Gaflcndo & Hevclio olim fadi fuerant, rice collata accu-
ratam hujus plancts thcoriam habcri poftb fpcs crac. Itaque D. Picard
cx Mercuriiper Solcm tranfitu , illius orbitam dcfinicndi rationem demonf-
travir. Tum orbiti Veneris aut Mercurii obliquitatis ex temporc tranfuiis
per Solem invcnicnd.x mcthotlum expofuit. Atque e convcifo , fi detur
ex tabulis Mcrcurii iocus in Sole , vifibilem totius trailuus lincam deier-
minandi viam oftendic. Quar demonftrationes cum paulo fint longiores , alio
in ioco commodius profcrcntur.

1 1. Cum Comcta hoc anno circa mcnfcm Aprilcm fe vidcndum pra:-
biiiiret , illius motus , forma , magnitudo , & fi qux fint alia phosnomcna
diligenter a D. Callino funt obfervata , in Acadcmia lcdta , ac tandcm in
publicum vulgata. Hic exeunte Aprili in conftcllationc Andromeda: viam
CoiDcds tritam infiftcrc vifus cft. Qui anno 1577, i 90 & icJ^S apparue-
rc , ab co itinete non multum abcrrarunt , intcr trianguUim & Mcdufa:
caput inccdcntcs._ Anno KfC; duo vifi funt , prior per Mcduf.c caput, poft-
quam iuit rctrogradus , poftcrior pcr apiccm trianguli iter fccit. Sic Co-
mcta anni 1572. triangulum inier & Medulk caput appatuit. Elapfis loo
annis ncmpe anno 16^71 Cometa idcm pene iter confccit. Supetiori fxculo
anno 1577 & noftro hoc fsculo anno itidcm \6i~i Cometx candem penc
vi.im infiftere vifi (unt. Quod annotatum oportuit , ut hinc conjcdtari liceat
an torrc iidem lint Comcis rcduces poft ccrta annorum volumina.

I I I. Duo quoquc Cometarum gcncra obfervavit D. Caflinus , unum
corum qui motu dircdo & juxta {ignorura ordinem progrcdiuntur. Hujus
generis is crat qui anno 1677 menle Julio, cum hxc fcribcret D. Caflinus,
toti orbi apparuit, uti & Cometaanni 1^72, & poftcrior anni 166^ , quique
omnrs fupcriorc ficulo vili lunt •, hi quidem cum moius tft ccicrtimus,
ukra \ aut 5 giadus fingulis dicbus non excuttunt.

i6o REGI^ SCIENTIARUM

Ann, Alterum Cometarum genus motu ferc retrogrado contra fignorum fctiem
1677. fertur, In co ccnlU crat Comcta anni 1671 uti & alius anni 1664 , cujus
motus ad 4 ufcjuc gradus in nuxima fua velocitate pcrvcnit. Hu)us ir.o-
tus linca multo magis ab Ecliptica dcricdkbat , quam in iis qui nutu di-
ic(fto cicntur.

Obretvationes fuas circa hunc Comctcm Madtiti faiflas P. Sar.igofla
Soc. Jcfu mifit ad D. Caflinum qux in Acadcmia lcda; lunt , Sc cum iis
quac in Obf.rvatorio fad^ fucrant , eoUatas. Obfcrvaiiones fuas D. Caffinus
publici juris fccit,

IV. Qiii ctiam 18 Augufti primum Jovis fatcllitcm corpus Jovis fub-
' cuntcm &: ex illo cxcuntcm ita obfcrvavit , ut a Jovc ipfo fcccrncrctur , &
illius umbra in J(5vis corpotc fcmpcr vidcrctur. Qu^.indam in motu fecundi
Sc tenii fuellitis irrcgularitatcm animadvcrtit. Novam dcniquc in Jovc
mxulam q'2 in majori f.ifcia videtur a die 5 Julii dcprchendit , qux fuam
pcriodum intra novcm horarum & 55 min. Ipatium conncit. Jovcm itadifpo-
litiim invcnit , & in ea forma qua crat antc bicnnium : maculam ex
qua Jovis rcvclutioncm circa fuum axem dcpichcndit , quxquc cvanucrat,
reduccm ir.vcnit confimili modo intcr fafcias pofitam , quo antc biennium.;
in mcdio fcilicet Jovis fitam & co loco , qucm juxia Ephcmctidcs occu-
parc dcbuit : fafcia itidcm alba inter duas obfcuriores , ut piius , fui co-
piam ftcit.

V. Die c Novembris Mcrcutius in Sole videti non potuit Pariliis ob
nubcs intcrpofitas i fcd vifus eft Avcnionc , Montis Pcflulani , & aliis in
locis. D. Gallct obfctvationem a fc ftdam Avcnionc milu , eaquc fatis
accurata vila cft. Tcmpus quod Mercunus in Sole percurrcndo infumpliL , j
horarurn fuit &: 34 min. Hoc autcm colligit cx comp.uationc cmcillonii
Mcrcurii cum iis quas habuit multo poft cjus immerfioncm obfcivationi-
bus : cum immer(ionem ob nubes intetpofi;as obfcrvarc non potuctit,
Cum autcm eam obfetvationcm typis editam iiifcripfiflct Domino Caflini ,

■ cujus calculo ipfm pr.T fa:tens confcntancam dcptchcndiflc litctis tcftatus
cft , eam D. Caflini contulit cum iis quas Gaflendus piimum , dcindc Hc-
vcliiis olim pcrcgetant : undc intcr cajtcia collcgit Mcicurii nodos in Ta-
bulis Rudolphinis optimc efle detcrminatos. Scd ex Eclipfis dutatione i
D. Gallct dcdudta conclufic Aphelium , fcu maximam cjiis a Solc diftan.
tiam antcvcrtcie , adco ut in Tabulis motus cjus Yciocior boc in fitu cxhi-
bcjtur quam hx fcrant obfervationes, Vctum cx obfcrvatione quam codem
tcmporc D. Halcy habuit in Infula Sandx Hclcn.x- , iii qua injmcrfioncm,
ic cmcifionem Mercuiii ipfi licuit obfcrvarc , Mcrcurii in Solc mora fuit
) hotarum i 4 min. quod propius acccdit ad vclccicatem cx Kcplcri Tabulis
dcdudam.

VI. Cum rcfradionum fcientia ad Aftronomicis obfcrvationes magnum
affcrat momcnium ; ea quidcm fupcrioribus annis niultum cxcuita fuit >
atquc hoc anno excumc piicipuum carum fundamcntum diligcntcr excuf-
fum. D. Rccmet Caithcfii hypothcfim cx lcriptis D. Fcrmat , qui a D.
Carcavi fucrunt Acadtmix conmiunicata , convcllcre eft aggrcfliis. Ac pii-
muni quidcm illud ut ccrtum ponit , globum oblique impadum in fupcr-

£cicia

ACADEMIi^ HISTORIA. L i b. II. ,^i

ficicm aquae fic refnngi , fcu a red:o itincrc ita dcflederc , ut vcrfus aqui ^firon
fuperficiem , a pcrpendiculo declinct , & furfum vcrfus tcndat : contta
radii luminis vctlus perpendiculum infringuniur , iiquc ab aqua; fupeificic
reccdunt. Hinc coliigit Carttfius radios luminis facilius per aquam , quam
pcr aiira tiaufmitti.

Id vcro negat D. Roemer , cum alia fit ratio motus corporis quod ita
per aliud defertur , ut hujus partcs loco cedant , qualis eft motus globi per
aera & aquam tranflati ; alia commotionis particularum , qu.x fit ab im-
pulfu corporis m cuniulum earum partium , quem corpus impcllcns non pe-
xictrat, cujulmodi cft motus lumints cx Cantfio.

Globus A per .icra A B oblique incidat in B G fuperficiem cumuii
cujufdam ex vatiis corpufculis congcfli , pcr qutm difficilius fcratur, qu.im
pcr aera. Tum uiiquc paiam eft ex ipfa cxpcticntia radium A B con rtfti
in F , fed fuilum tnclinatum iri vcrfus fupctficiem B G , puta in ti C. Ac
n ponamus a prxdicto globo non cum pcnctraii cumulum corpufculorun)
fcd mipingcndo in ejus (uperficicm E G , fuccutcrc partem aliquam cor-
pufculorum , tum dircftio hu|us fuccullionis non tendit verfus G , lcd
potius deorsirm vcrsus H , puta fecundum reclam B D. Nam fupcrficic
E G , ex fuperficieculii planis & in idcm planum confpirantibus conflata,
dircdio lincjc cujufvis incidcnti.-c ht ad pcrpcndicularem ■■, quod e mccha-
nicis ptincipiisdcmonftrarrpofic ait : Rationem attigimns tradatu 2. cap.5.
Phyficx generalis. Quocirca ex diflimilitudine reVr.iaionurn intcr radios
lumi us & glcb.js bombarddcs per divcrfa media tranfeuntes , non fatis ap;e
concludit Cattcfius lumcn fjcilius pcr aquam , quam per aiJra moveri : adeo
ut regula quam ditnctiendis rcfridionibus confticuit , licet vera fic & niagni
ulus , non tam rationis, qinm cxperientia: vi,i ,- b eo fit txconirata.

Longe pv.xftaiitiorcmcxin:imat hypothcfim Doniini Fcmiat , ex qua pt.T-
opua refrj(5nonLm phccnom:na dcmonilr.iri poflunt. lilud miprimis, rc-
ftadioncs efle inier fe in ratione finuum rcctortum , quod ille pcr analy-
fim demoiiftravit : fcd id ipfum fynthetice demonftrat D. Roemcr. Qui

demoiiftriiio cominpntariis infcrta a nobis hoc loco pritcrmitti poceft.
Vcrum ut ad tes Afttonomicas redcanius, idem D. Rccmer dieij

X

mcn-

iCi REGl.E SCIENTIARUM

Ann. Cis Junii michinam a fcinvcntam cxhibuit, qua planctaium inarcjualcs mo-"
I677. tus cxplicantur. Ea conllat duabus rotis dcntjtis j quaiuni una iquabilitcr

mota aliam inaequabilitcr movet j & in ca tationc qua; ad accclcrationcm auc

leurdationem planetarum requiritur.

C A P U T II.

De Mcchaf/ufs (jr Gcomttticis.

I. f^ Um iiifunte lioc anno D. Blondcl tradatum dc proji(ftione glo-
V^ borum ignitotuni v. Des Rombcs a (e claboratum dixillct , lcd id
optarc lc ut qux Gcomttrii.e demonlbavit , experimcntis comprobarcntur,
eaque Hydratgyri opc hcti commodc poire. Hanc Provinciam lurcepit D.
Roemcr S< machiiMin cxcogitavit quatheoiiam Galilxi , & Toticclli citca
parabolarum ampluudines in projc(fi:ionibus confiimavir.

Tubo lignco cujus di.imjrer erat lcx lincarum , aititudo duorum & am«
plius pcdum , Hydrargyrui affifus cft , qi;i per foramcn rotundum, cujus
diamcter crat uiiius luu-x cum (cmilTc , ciumpcbat. Tubus lic aptaius
erat , ut maiicnte ccntio immobili , ad qiicmlibct angulum inflciti polfet :
Mi.rcutius contincnter atfulus tubo , candem lcmpcr alcuuuincm confcr-
■ vab.it.

I I. Primum quaEfitum cfb , quantus cfTct ja(5tus vcrticalis , ifque inven-
tiis cft 170 lineavum , minot 18 lincis altitudiiic hydrargyri . in angulo
85 grad. altitudo fuic i-sS lin. in angulo So gr. javftus fiiit 261. Tum po-
firo jatflu vcrticjli 170 lincatum , fiiigiiljrum altiiudiiium iiiito & cum
oblctvaiis collaio calculo , tabclla cont.c^a tft , qui Aiiguloium (eu dircc-
tionum fupra horizontcm inclinationcs , amplitudincs qui quc & altitu-
dines tum obfcrvatas , tum calculo invcntas , & earum diticrcntias con-
tinebar.

III. Htc vero inter obfervandum func annotata , filum Mercurii
crumpens c toiaminc ultra 4 poUiccs altitudinis continuitatcm fuam ami-
fir , poftca in guitas fparium qui in fcmiparabola dclccndentc in plano
vertic-Ii laiius Jiflundcbancur ; in mcdio confcrtiores qu.im in extremis :
Unde in d;mccicnda quacumque amplitudinc partis intci)C(fl,T: ratio iiabita
eft : tamrtfi cum calculo niagis confcnticbant obfervara , ubi cxtctiorcs
giittx fumcbantur. Ex tabclla pra:di(ita liqutbat i. dite^flioncs fupra & in-
'•^■^ 45 gr- binc indc cx .tqu^) (umptas non caldcm pror(us habcrc ampli-
tudincs : nain qiis (upra pcfit.c (itnt , cidem paulo minorcs crant : 1 qux
propiotcs funt j;ctui vcrticali , c.x magis cum calculo convmiunt. j Illud
in univerfum conftituitur aliitudim-s & amplitudincs oblcrxatas pjulo ma-
jorcs elfc lis qui per calculum prodicrunt.

I V. lnterjt(£tis aliquot dicbus pioblema quoddam propofuit D. Blondel
cicca direftioncm proje^flionum quod a D. Biiot pnnium fuit folutum ,
tum a D. Rocmcr , fcd mcihod') f.iCilioti , vifa tamcn antca roliitionc D.
Buot. Iilc infttumcntum fubjccit eiJcm pcoblcmm invcnicndo , nempc

ACADEMIit IiISTORIA. L i b. U. i6^

projcdionum dircdionibus apiatum. Hoc & alia eundcm ob fincra propo- Mc'
fiu ciica parabolicas kdioncs problcmata folvit D. de la Hire nondum chan.
inter Acadcmicos cooptatus , fcd ex Tuis opcrihus noriirimus, & omnium
Votis cxpetitus , qua: brcvi poft temporc ncmpc anno 1678 expleta funt.

V. At D. Callinus nov.im invcnir methodum , qua tota projectionum
dodrina ultcrius promota una propofitionc explicaiur , amplumque ttacla-
tum Academia: cxhibait iii quo citra fcdionum conicarum opern vires ma-
chinarum projicicntium cxplicantur , iilque pncognitis cxhibctur rnodus
projicicndi mifTilc ad qucmhber propofitum fcopum , ad qutm conipcrtum
tfl vim cjus polfe pcrtingcre , five ille fic in honzontaU plano cum machi-
ria confticutus , five inha ipfum,aut fupra , ad quamvis deprcffioncm aut
elevationcm , idque pcr folam reiflam Irncam in circulo dudam : quamvis
miflilc lineam parabolicam dcfcribat ; ex his infttumcntum confccit , &
Academis cxhibuit per quod machina fic attollitut fupra fcopum , ut ipfum
fcriai: millilc.

Hujus tradtatus compendium D. Blondel infervit fuo de hoc argumcnto
tradatui , eique librum octavum terrii panis aflignavir.

V I. Intcrea Scrcninmrio Francis Delphino qui pridic Bibliothccam
Rcgiam , & Academiam ut (upia diximus , inviferat una cum Scrcnilll
Principe de Conty & atiis piim.nix dignitatis viris in Obfcrvatorium Re-
gium fe confcrre placuit. /Euificii formam , fitum , &c ftruifluram e fummo
illius hftigio aut Solario contcmplatus ac rcfcratis fornicum foraminibus
fpccum fubterraneam ad 28 ufque hexapedas altam , fingulas dcindc partcs
oculis & animo luftravir.

Piimum in majorcm aulam cum dcfcendillet , cam dc qua mox diximus
machinam in cubiculo D. Picard paratam invcnii, Hanc D. Roc;mcr pa-
ricti fic aptaverat ut Galilxi & Toricclli circa projccftionum dircfbioiies
thcoria experientia ipsa fiimarctur. Varia crant in paiicte dclincati para-
bolx quas hydrargyrus furlum per apcrtum foraminuluni crumpens ad quam
Iibuiftcc angulorum inclinaiiontm dcfcribcbat.

Hinc ad cas xdificii partcs venit quas D. Cafllni inhabitat , ubi plurcs
Lur.ic figuras , & torcumata cft contcmplatus ; quxque cx divcrfis Solis al-
pcftibus eccorporis Lunaris Librationibusoccurruntilluftrationum vanetatcs,
fimul & divcrlos phnctarum motus apte deiincatos confpcxit.

VII. Iifdem fcre temporibus D. de Saint Fclix aliquoc Machinarum
qux ad ufiim navium funt comp.iratx , typos cxpoluit ; eas machlnas magiio
ufui navicationi cllc pofle vifum cft carum rcrum pcritis. Harum typi poftca
funt in Obfcrvatorio rcpofiti.

Paucis poft mcnlibirs vir induftrius D. A.Mcmand globum exhibuit in
quo Sol , Luiia , fixx i;a crant diipofica , ut dupiici niocu diurno &: an-
nuo Sol movcrctur , Luna menftruo , ftellarum ortus & occafus nota-
icntur.

VIII. Prxdidi traftatus de fulpharatorum globorum projcdione cxa-
mcn dcinceps fuit continuaium. Tum D. Mariottc ouancum .ti.-t carum jic-
tum imminucrct , computavit.

Idem cxpetientia comptobatum aicbat lcviora corpora , cujufmodi fiuu

X ij

1^4 RECIyE SCIENTIARUM

Ank. chartx fblia filo fufpcnr.i , ultra quietis pun<5lum arcus dcfcriberc in ra-

1677. nonc liibdupIic.Tta numcii filorum, dunimoclo is major non (it numcro 16,

& 78. liluLi ctiam cxpcricntii compcrit uiium clnrt.c Kilium cx altitudinc lo auc

II pcdum fuipcnfum ultra punctum quittis ununi aut circitcr pcdcm pro-

movcri , cum cx akitudine aicus So aut 8j gruliium dccidit : tum quae-

fivic c]UQt folia fiiU addcnda ut duos aut trcs pcdcs ultra quictis pun-iurti

prcgrcdiantur.

IX. Qnncdjm antc prarmifit Icmmata mnjoris forcc momcnti quam
problcma propt fi um i. Corpora qua; in libcro aerc decidunt , pcr oni-
ncs tarditatis gradus non tranfirc , Icd dctcrivinatim habcrc vcl in pnn-
cipio (ui moius v locitattm. Id vcro probat cx cafu duorum pondcrum
inxquiiium qu.-c extren-.is libra: fic appcnduntur, ut unum lorgius a cen-
tro iibrx aut ftatera: quim altcruni diftct. Tum cnim ambo fimul cadc-
re incipient , fcd non cadcm vclocitate ; ac plurcs crunt tarditatis gradus
in pondcre ccntro propiori , quos non deairrct illud quod a cencco lon-
gius cft dilTi:um-

2. Corpus lcvc ut fpongia aut fubcr , quod in dcfccnfu morum fuum
accelcrat , ubi arquifictit in d.cidcndo vclocit.ucm iquakm imprcfiioni
vcnci furfum ilantis , qux corpus fuftinerc valcat , dum defccnfum in-
cipit , cum corpus illud moium fuum non amplius accelcrabit , fcd cum
acquifita velocitatc quod rcliquum cft fui dcfccnfus , pcrcurrct.

Hoc utiquc cx priori probac Lemmate : corpus enim certam in fui
dcfccnlus iiiitio habet & dctcrminatam vclocitatem ; acr vcro quantum-
vis centics fortc Icvior , ca vclociratc furlum movcri potcft ut corpus lulh-
neat , fi tantumdcm ccleritace vincac corpus , quantum vincinir cjus pon-
dcrc, Quarc ubi aiir fic impingct in corpus imprellione aut cclcritate ccn-
tics ma)orc , quam fit prima 111 defcenfu corporis vclocitas , quamque eire
detcrminatam oftcnfum fuit , utrimquc fict .^-quilibrium cx percullionum
lcgibus. Scd prima in cadcndo vclocitas ea ipfa cft quam acquifiix conri-
ncnccr adjicit , cum dcfjenfum accclerat : cum igitur corpus cam inter
cadcndum acquifienc vclocitatcm , qux fit iqualis vcnti lurium pcllcntis
&: furtincntis ccleritati , cadem vi pcllct aera , qua vcntus antc illud im-
pcllcbjt : & eandcm refiftcntiam oftcndet , qur.m diximus iquilibrium
tfliccrc ci^m ca qux accelcrationcm procreat. Ergo nihil aniplius acquifitsc
cclcritati addct : ac corpus dcinceps cum ca qu.im paulatim acquifivit vclo-
citatc eaquc a-quabiii rtliquum delccnsus lui iccr continuabit : cum in acM
cadcm vi impuigat.

3. Qu.x lcquuntur Icirmata cx iis qux in tradtatu de collifione
corporum ab co funt explicata dtmonftrat. Aquas v. gr, lalicntcs ea lufti-
nerc pondcri qua: (unt intcr (c in ratione duplicata vtlocitatuni.

X. Varios deindc libcllas conficiendi modos propofuit D. Caflinus,
cum aqiia: , tum hydrargyri b-ncficio. Ac D. Picard iis tcmporibus julfu
Rcgis Chtiltianiftimi citcumjcdta Vcrfaliis loca cxc<;it ad libram.

Quod cnim anno 1674 propofitu.11 fucrat de aquis Vcrfdias dcduccndis,
hoc ipfum anno 1678 iteium fuit agitatum. Ni.n procul ab urbc Pithuc-
rio vulgo Pluvicn , cft riviis qui Juniuj , vulgo L* Riviere de jHint

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. II. le^

Tocitatur : hujus lanta eft dcclivitas ut intra brcve fpatium go moletti- Afed'.
nas vi aquarum fuarum circumagat : c ftagnis & fontibus ad fylvx Au-
rcliancnfis tincs pofitis originem fuam ducit. Viri in his rebus exetcirati ii-
bi perfuaferint hinc aquam deduci Verfaliam pofte. Hoc quoquc ncgotii
datum eft D. Picatd , ut iterum cxperderet an res ipfa ficri poiTct , & ad
exitum perduci. Is Sequana; hbratione Corbolium ufque repctita & lon-
giiis produda Aureliam venit : cujufque loci librationes in Traftasu a no-
Dis citato de arte iibrandi defctiptas habemus. Id landcm comperit .Sequa-
na; alveum propc Vcifalias in I'ago Seve dido 54 hcxapcdis depreiliorem
ciTe ipfa aquatum otiginc in (ylvx Aureliancnfis finibus fua. Cura autem
domus Rcgis folum in alvco Sequanac 60 hexapedis altiii' ; hinc conclu-
fum fuic aquarum tontcs filtcm fcx hexapcdis cfle dcprtfllorcs loco ipfo
in quem eas duci oportcbat. Ruifum id juffum cft ut Iibratiombus conti-
nuatis id expendcrct D. Picard an canalis e Ligeri Vcrfalias ufquc du-
ci pofTer. Quod itidem fuit exploratum : pund;um divifionis in Canali Btia-
reo quod 17 hcxapedis Ligcris alveo eft aliius , 6 8 hcxapcdas fupcr alvcum
Sequana; prope Verfalias attolli , ita ut ultta oppidulum Poliiacum adver-
fus Ligcris profluentem cflet progredicndum , ut fufficicns habcrctur pro-
clivitas, quo pcr aquidudum Ligeris aqua Verlalias dcduci poflct. Nam
pars fumma Canalis Briarei fi.re cft ad libcllain cum rcceptaculo fcu co-
!o immiflario in fpecus fj-ftigio coUocato. Veriim qux lum fadVa; funt li-
brationes in Bcliii per diverfa itinera , maniftfto demonfttarunt Belfic
folum cis Aurcliancnlein iylvam deprcfllorcmefle Vcrfafa: folo , atquc adeo
aquam c Ligeri adduci null.itenus poire , nifi pcr aquiduftum a mcdia
fylva pcr multa milliaria in fublime clatum & produ<ii:um : unde ab eo
confilio difccflum eft.

Resfaciliorem habuitexitum in aliis librationibus qua: a D. D. Picard &
Roijmer ptopc Vtrfalias fhitx funt : nam ei fclicitcr proctfltrunt : aique
c vico Eievito tivulus pcr montem Santauiiacum pcrfofllim 14 hexapcdas
infra momis planiticm, fubftrudo aquidudu 750 hcxapedarum, dedudus
eft Vcrfalias ufquc.

S ECT 10 QJJ I NT A.

De Phjjids expcrimentis anno i6jS. Jujceptls^

JTjL Cta hujus anni Phyfica a Botanicis ic Chymicis ordicmur.

X

"J

i6i R E G I yE S C I E-N T I A R U M

Ann. .

1678.

C A P U T r R I M U M.

De Bofanhis & Chj/wich.

!• rT Oc anno uc fiipcrioribus in plantarum dcfcriptiones & analyfts
X X D. D. Dodart , BourJtlin , & Marchinci op^ram fuam & ftu-
dium c^intulcrunt. D. Marchant complurcs c rcgionibus longe dillltis, qua:-
quc ab Audtoribus non func dclineatx ifportandas & cxcolcndas curavitj
tum carum qux jam ab aliis dcfciiptx funt, collegit fynonyma ; ptima fun-
gorum rudimcnta exhibuit, qui in hmo cquino , tx muco aut fitu quodam
in fila diduda oriuntur , primum moUiora , tum dutiora , caquc in glo-
bu!os candidos p.iulatim coalclcunt , qui fungorum funt primordia.

I I, Idem menlc Dcccmbri qui rationc hlioruin aurei coloris qux crucn-
ta appcll.int , bulbi renovcntur , expofuit. In plurcs dividuntur partcs, qua-
rum fingulx caulcm emittunt ; anno proximo in ima partc ciijufqiie ciulis
novus form.itur bulbulus vulgo «» Cayeu , qui tertio poft anno florcm da-
bit ; c.iulis fupra bulbum c.ipillinum ipji^it.

III. D. Bourdclin 60 plantarum anal) fim intra hiijus anni fpatium ex-
hibuic. Intcr alias illx memot.itu func digtix. Pulpa Colocymidis cxtilla-
tJ liqiiorem dcdit , olcum & filem omnis araaritudinis cxpcrtia. Tres ferc
librx 15 uncias liquotis acidi &c fulphurci , duas olci actis quidim , non
aman, tres falis lixivialis pr.x-buctunt.

Es 64 fcininis cucurbus unciis i8 o!ci , 15 liquoris uncii funt extil-
latx, ex quibus quatuor crant fale voktili rcfcrix. Sic ranatum fpcima
nihi! acidi , multiim falis volatilis dcdit.

Illud cujus fupra mcminimus plantx gcnus Noftoc didum , multiim quo.
que falis voktilis tuni coiicieti, tum liquori pcrmifti & oleum admodum
fcEtidum pixDuit. E foliis violx multum falis volatilis cduftum. Longuin
eflcc &: fupcrvacaneum fingalas analylcs plantaiiim pcrfiqji. Ex iis quas
cxcnipli loco aitulimus & aliis quaaipkmmis illud flifoicari licct plant.is
complurcs qux intcr frigidas numcrantur, niultum falis vola;ilis , & olci
luppcditare.

I V. Plantanimanalyfes qux hadcnus fadx funt D. Dodart in fummam
contraxit , & in ccrtum digcfllc orduicm : adeo uc jam cum ccniporis mcn-
fc nimirum Aprili hujus anni 450 plantx cxtillnis fucrint , atqac uno vc-
Jut confpciftu quid cx unat|uaquc planta aut olei , aut falis volatilis , aut
nxi cduiftu.n fucrit, planum fiat. Rcgulas quoquc propoliiit qiix ahis ap-
tari poictunt plantis, undc &: gcncralcs q x.Uni carum aiT..ctioiics aut cx-
ccptioncs Ciucniur , qui hu)us l.iboris fuidus tuturus cft longc ubcrrimus.
Saporcs intcntiore cura in plurimis plantis cxpcndit , qui qiiidcm ncgligcn-
tcr ab Audoribus funt obfervati : cum camcn niliil fcrc fit utilius ad ca-
rum ufus dignofccndos.

Qua mcihodo in analvfi riic pcragcnda utendum fic , fcripto cradidic.
In co quidem pixtcr alia nuilia lcitu digna obfervat niirum illud videti

ACADEMI^ HISTORIA. L i b. TI \6j

fruduj , u: poma & pruna , quibus vcfcimur , nihil ferc falis volatilis aut Ht
olei per diftUlationem prxbere : cum catbonum magna copia , pcrparum ci- pUntit
nerum ex iis fupctfit ; illud verifimillimum e(Te, in catbonibus^multum
olei fixi inede quod ignis vi feparari a terra non poteft ; fcd tamcn ven-
triculi calor ab aliis partibus illud fccernit ; nain id liqucc mulcos honu--
nes iis fiudlibus vitani fuftcntate.

V. D. Du Clos diflertationcs de fale , fulphurc, nitro , opio , aloe ,
niif tha exeuncc hoc anno lcgcre incffpit ; fpiritus nitri his tebus omnem pene
dctiaxit amaritudincm : cx oleo tcrtido gentianx fpititu vini cxfoluto, pet
aquam commuiiem picca qu.Tdam matetia pt.tcipiiata fuit. In his olcis ma-
gna falis volatilis copia intft ; hinc eorum cftervefccntia , ubt fpititus ni-
tri affundiaic : oleum juniperi poft odo minuta cffetbuit.

V I. D. Dodarc Narcifli bifoiii ex Promoncorio bonx (pci allatum bul-
bum apcruic, in quo florcs admodum cxilcs &: omnibus fuis parcibusin-
ftrudi vi(i funt. Sic ttitici tubulum die »3. Martii duabus lincis longurn
exhibuit , in qiio Microfcopii ope j.im nodi in culmo formati , fpica cum
granis inchoatis apparcbant : Veruni ifta ad Phyficas oblcrvationes Ipcdtanc
de quibus pauca nobis dicenda func.

C A P U T II.

De phjjicis ohfavattonibus.

I. "-i-t Raiftatum de fono a fe claboratum pene intcgrum lcgit D. Pcr-
i rault , in quo omnes fonorum fpccics &: caulas qu.v in corpoium
collifu & inftrumcntis muficis occutrunt , diligentet pcrfcquitur. Hanc dif-
fertationem inter Phyfica tcntamina poftca cmifit in luccm.

II. D. Dodarc obictvationcs fuas circa infenlibilcm perfpirationem, &
rerum utilium in vivcntibus cxhalationcm cxpoluit. Inter alia memoratu
digna id compcrit,» fanguinis milliontm .id lcx-dccim ulquc uncias intra
5. dics fic rcftitucam failfe, uc corpus priftinum pondus recuperatu. Je)u-
nium eo pcradum niodo quo ti primis Ecclcllx ixculis , n ultiJm de cor-
pofis pondere detraxic , adeo uc odo & amplius libtx incra 40 dies im-
minutum fueric : fcd intra 10 dies hjc difpcndium in homine medii cujuf-
dam habitus corporis fuic rciarcitum.

Menfe Julio nobilis &: pcrcrudicus Gcrmanus D. Sallitz phofphotum Ii-
quidum Illuftriir. Abbaci Colbcrc nunc Atchiepilcopo Rothomagcnii pti-
tnum ofttndit , .ac vaiii ejus phxnomcna nobis coram tacl:i lunc.

1 V. Cum de mcllis otigine otta elfec difceptatio , D. Du Vcrncy
fcripto fcntentiam fuam cxpofuit , ^ac primijm eotum cxpendit opinio-
iicm qiii putanc mcl elTc vanorcm c floribus ftirpium fubfacum & fri-
gorc dcnfacum , qucm dcmdc apcs jam pr.xparatum colligiinr. li quidcni
nierito ncgant nicl clFc quodJam roiis gcnus cx acrc delapfum .■ cum li-
qiior illc qui mcllis nacuram refcrc, qusquc partibus inhmis florum , ur
I.ilii Indici ,aut RanunculL guttuli infidet, parvis reccpcaculis continca-

leS REGl/E SCIENTIARUM

Ann. tur-, atque in co gciicrc lilii quod Coroiiam I-.npcrialcm vocann , cujus cs-
iSyS, put tcrram vcrlus Jeprimitur , fi extrcmo digiti qua: pcndcnt guttula: ab-
licrfa; fucrint, ft.uun novx fuccrclcunc, vcl in nicuio die cuni xftus ma-
iorclt, Sc ros omnis exhaLivit, Quarc mcllita: ci guttulx c fucco plan-
tarum bcnc coc\o & percolato in qiubufdam rcccptaculis quafi in totidcin
glanlulis, qux pcculiaribus vafis lunt prxdiix , formati vidcntuc & fo-
ris protrudi.

Jam cnim cx obfervationibus clatifl] Malpighii illud conftat, tcrcbinthi-
nam qux floribus &: foliis infidct , quibufdam in ccUulis recondi , in
nuas ii tubuli dcfinunt huic hquoii fcccrnendo dcftinaii. Non dillimili mo-
do m.Uitumliquorcm, cujus natura non multum ab Tcrebinthina diflidct,
fcccrni pcr vala qu.-cdam admodum vctifimile tll. Quod fi enim mel non
aliud quiddam cflet pritcr rorem frigorc dcnfaium , is calotis vi diftlarc-
tuv: fed non cft ita. Orto Sole apes mtl coUigunt m.igno indicio iUuJ quid-
quid cft, a rore ipfo muhiim dilfidcrc.

V. Et quidem nianna, quod cft mcUis quoddam gcnus, cx rorc non pro-
oit: fcd f.iccus eft fraxino aut orno , pcr incillones faCtas in ramis dcflucns :
a Ico iit manna non c rorc oiigincm iuam ducat , icd e plantarum (ucco
pci: tubulos huic aptatos lcparctur. Eadcni vidctur ratio liquoris illius mcl-
liti dc quo diximus , qui tamcn non vidctur raeUis ab apibus prxparati ma-
tcria.

Hoc igitur modo racl confici videtut. E coide ipfo plantarum cemplu-
ra prodcunt filamenta ,iut ftamina , quorum apiccs ccrtis tcmporibus mag-
n.im pulvcris copiam cx vatiis glob ihs CJmpofi:i_ fuppcditant. Pr.rcipuus
ftaminum ufus is videtur , ut ftylum iii mcdio pofitum tueantur : lcd & in^
fcdis plcrifque alimcnta prxbcnt qux huic pnlvcri infidcrc ccrnuntur. Hunc
apcs colligunt, non mcl ipfum fiorum foliis infitum ; nunquam cnim his
Ccronx rmperialis rcccptaailis in tcrram dcprclfis , fcd ft-aminum apicibus
infident.

Apcs vcto certis vafis donantur qux pulvcrem illum parant , & in mcl-
Hs natutam convcrtunt ; fic in bjuibyct, crucis iScTai.ificis ducfus quidam
cetnuntur in varios .mfiaclus fcrc ut intcftina convoluti. Hi liquoic quo-
dam iniplcncur qui per probjfcidcm in mcnto pofiiam pioaulus in filadi-
ducitur, & tcftx aui tclx quam hic animalcula contcxunt matciicm fug-
gerit.

C A P U T III.

T>e Rcbiis i^/iatemicis.

HOc quoque anno in difll(flionibus animalium multa fuerunt obfcr-
va:a fpccuiationc digna , quxquc Anatomiam &: Phyficam non me-
diocntct illuftr.irunt. Tacco qux i D. Pcrrault dc .luditus organo & per-
ceptione foni funt obfctvata , quxquc poftea mandavit litteris.

D. Du Vcrncy partcs animalium nutiitioni ckftinatas diligentius cxpcir-

dit.

ACADEMI^ HISTORIA.LiB.il. 1,^9
3it. Ac primo quidem in fele odorata, v. Civette, id adverdc , interiorem De
ventriculi membranam non aliud fermc cflc quam continuatam glandulam //;)?.
innumcris foraminulis pettufam , qui digitis ptcira liquorem vifcidum pva:- ^nim,
bet. Sic ttfophagum quamplurimis glandulis confpcrfum rrperit , idque in
aliis animantibus imo & in avibus ipfis confpicitur.

i. Cum in avibus defint venx ladex , uti & dudlus thoracicus , ac mc.
fenterii glandulx , id fufpicatus cfl chylum c cavo inteilinorum in vcnas mc-
faraicas , & mde in hcpar dcduci. Cum enim vtnas mcfcnterii inflaf-
fet , inteftina ipia inflata funt : adeo uc venx mefentcrii cum inteitinis
communicare vidcantur. Quin & liquorcs pcr eafdem vcnas injedi intcf-
tina fubeunt.

}. Circa fenfuum organa fcripto quxdam tradtdit nou incuriofa , mxCci-
tim ca qnx ad aurium ftruduram fpedant , quxque poftca peculiati volu-
minc juris publici fccit , h^c adeo noftram operam non dcfiderant , prx-
fertim cum in Philofophia veteri & nova fitis accurate , contraclo tamcn
flylo, fuerint explicata.

1 1. Eandcm ob rationem qux ad ftrudlurnm oculorum pertinent , & iif-
dem tcmponbus ab co funt obfervata prxteimitcimus , quod in codcm opere
fatis fuse fint pcrtradata ; ftruftura imprimis illius intcrioris mcmbranx
quafi tertix palpebrx _in avibus maxime , cujus motus celerrimus a duobus
mufculis quoium mirabibs plane cft coiiformatio , pcrficitur. Hujus men-
tio fupenijs fiCli cft.

1 1 1. Circa narium ftru(ffuram noii pauca dcprehcndit , qux in codcm
operc breviter funt pcrftrida. lllud imprimis , narmm cava lamcllis carti-
Ijgincis, auc olTeis, qux in plurcs alias tanquam in totidem folia ditk-
cuntur , plcna rcperic. Qux lanullx ad radiccs narium pofitte funt anguftio-
res ; ftd exdcm lunt numerofiores & cum oflb cribrofo omnes continua-
tx : adeo ut jufta fit fufpicio os cribrofum cx carum lamellarum cxtrtmis
coalefcere, & forammula quibus pertufum ccinitut , nihil cflc pixtcr ca-
rum lamcUarum intervalla.

2. Interior narium membrana omncs lamcllarum anfradus Sc reccirus tc-
git. Qiio quidcm naturx artificio tenuilTimx illius telx qux eft gcnuinum
olfidtijsQrganum, fupctficics intra anguftum plane fpatium redigiiur, quo
hahtus odorifcrus qui fatis cft dcbilis, plurcs iUius membranx partes afS-
ciat, &: ncrvorum fibrillas concutiat. Reliqua loco ciiato videri pofl^unt.

Multa hujus gcneiis qux ad An.rtomiam fpcftant , coram Screniflimo-
Francix Dclphino 8c Rcgii Sanguinis Principibus tum cxhibuit , uti &;
plurima Phyficcs cxperimenta qux uiia cum D. D. Blondcl & Roemet
circa inane, liquorum xquflibrium, & magnctcmvariis in congrcflibus func
peraftata.

I V. Die 25. Aprilis idcm D. Du Vcrncy cornus mulieris diflccare cos-
pit, ac primum partcs nutritioni fcrvientcs oftcndit.

Audicils organum , majoris Cyprini & Lucii pifcis fccicca; aeris vcficu-
Jis pifcium conclufi cum oefoph.igo communicncm non lorge a dcncibiis,
ahmcrti quoque dudhim in fu!monibus dtmc-r.ftiavic. Intcftinum in eo pif-
ee eft y au: 10 digitis longum , cui compiurts appcndiccs quafi corcula j,

Y

»70 ■■ TR'EGIiE SCTENTIARUM
Akn. auc 4 digicotum tanquam totidcm cccca adhxrcicunc > neque enim 'ulliiin
ill(78. habcnc cxitum. '

.c.vV»'-. V. Cum die 17. Augufti ile vcntriculis cercbri & corum ufu fermohit-

ibcrccur, D. Dodart qux a fc obllrvjci fucrc divcifis tctnporibus in duo-
bus pucris enarravit , qui hydrociphali dtxtlUiant : l-a;c confidcrationc dig-
na rctuli:. UcCrque h:s niorbis aftlcl:us ciat, qui puliomodo ad caput per-
rincre vidcbantur, iSc-citri uilam convuliioiKm aii bo intericianc. Diio an-

-teHores vcr.tricuM cnttv tcrtio unam &: candcm cfticiebant cavitatcm , quam
aqua pura Hc Hinpida trium f.rc hbrarum ponderc implcbat ; ccrcbri (iib-
ftantia candida & cumiad:a vix digitum a:t]uabat- magiiitudinc : ccrebcllum
integrum crat , glandula pintalis vcficull cuidam aqua itidcm pura picna:
jnfidcbii. Ex ea obfcrvatione iJ vidctur coiiii;i poftc has ccrcbri cavitatcs
continendis fpicicibus non dcftinati , ncque aqu.im iis coricluikm apopli-

-xiam ipfam au: paraijlim aftctrc , nifi alia l"ub:ft caufa.

1: ■.!

•A

SECTIO SEXTA.
; De ej^athfmaticis.

Phyfica ad Matlicfim progtcfll ab Aftronomia capiemus iiiitium.

. .' ! L I ?; : I

icjiiai'

:;^,„CAPUT PRIMUM.
' t^ yiDe'' Objervatio»ibus '^Jlronomids.

I. T Ncer obfcrvationes Aftronomicas qux anno 1^78. faftx fueriint, in-
A. fignis illa fuit quam D. dc la Hirc dehneavit , cchpfis nimirum S»-

turiu intcrjc£tu corporis lunaris qiuc die 27. fcbtuarii cvcnit hora 7, 11,

}o , poft Mcridicin.

lliud animadvcrtit D. Caffini hujus cclipfis tcmporc citius Lunam pro-

f;rc<.ii vifam qusm tabulx dcfignent : Obfcrvationcs a D. D. Caflini , de
1 Hire , Rocmct peiaifti inccr fc oninino confcnticbant. Q^od in Diai^io
Eruditorum 7. Martii cjufdcm anni fuit annotatuin.

.II. lificm fcre tcm.iotibus 1'lci.idum dcfctiptioncm cxhibuit D. ^z !a
Hire, qui cx magna ftcllarum niuliitiidine coalcicunt , comnKuibus in unani
& candcm confuds, ubi citra Tclcilopium confpiciuntur.

III. Macula tum tcmporis in Sole vifa cft qux in faculam convcrfa cft.

Hu)us.motum & focmam D. C..fli;-ii cft pcrfccuius. Alix poftca ciicaz^.

Maii apparuerunt numcro ccmjjlurci : fc.i cx lis quatuor crant magis con-

fpicux , qux in crapi.zii formam cranc dilpi fi.x Intcr cas maxima quxdain

^y^olut npbiila cinfti vidcbatuc : fcd lubo li pedunj alii quoque maculx nc-

ACADEMia HISTORIA^. "LiB. II. fyi

buh.cariorc circumfufx appaiucrunt , car^uc rccens focmatas fufpicatuscft-: ^ftr^
Situm catum annotavit. Ex iheoria )am olim conftuuca qui futurus cilct ea-> nom."'
rum motus & quibus in locis unoquoquc die habita rationc Eclipticxvi-
derenhir, piasdixit. Una ex iis evanuic die 15, qui niniirum maxima:'tra-J
pefiii crat oppofita. Ex tnbus rcliquis fi£tum cft triangulum xquilatcrum^
quod dic 28 contrahi vilum cft , ob eam forte rationem quod dilci fokris
margini eflent propiotcs , idquc cx Opciccs kgibus. Die 29 vifx funt ad
fc mutuo acccdcre , (cd tertia ab lis rcceffit , qua: fuir magiia iriegulari-
tas in motu hujus maculx , nifi fortc recens genita fiicrit in prioris loco."
Die }o punda qua:dam oblcura fupcttuerunt , fed majore fpkndprc circum-'
fii^^ : quod fcmpcr -acciditcum macuiae dcfinunt. n 3'-.Kii r.y-.i ■ '1-. i."f' ■.■i.i
I V. Vcrum cuin faccllitum Jovi^ ccliples penc fola: , Geographia: Sc ta(.i
bulis hydrogi-jphicisp;rficiendis rnagnum atfcrant momencum-, in-iis obfer-
vandis D. D. Calliui , Picard & Roemcr prascipuam cutam & ftudium
fiium pofucrc. Jam anno i<S7(J. D. Calfini in quodam Eruditorum diario
admonuerat Aftronomos cxcunte Martio anni 1677. lyftcma fatcllitum Jol
vis fic invcrlum iri , ut fupcriores fcmi-circuli qui anic fexennium ad AuJ.
ftfum dcHcftcbant , j im verfus Boream declinenc. Idque ita evcnit in prii
ino, tertio & quarto fatelhte , non itcm in fccundo , qui eodcni in ficii
petmaiific, uc in cjus eclipfibus obfcwatum fuic a D. D. Caflino fc Roei-
merradeo ut hoc anno hujus fatellitis bticudo concraria cflet alior.iinv]a-
ytudini , quod 11 abhinc annis contigerar. Hac oblcrvatio aliam anrii
16^4 comprobavic , qua: cum clfet fingulatis & dnbia , fufpeda ituift
baberi potuilTec. ..■.,.:

- V. lUud quoque D. CalTmi prinium in tertio facellite , dcindt
in quarto unl cum D. Roe.Tict , ac tandcm in primo deprehendit , quoA
Hi ipfo tranfitu ca in p.ir[e dilci Jovis , ubi latellitcs elFc conftabat, niacif-
Ix qua;dam lubobfcurx apparcrcnt, qua: in iplis erant fat<:llitibus , idquc
ab anno 166^ non fucrat oblervatum. •;. . ^

Ex qyo illud cfficitur quafdam in facellitibus partes effe qux Solis lui.
mcn non rcgerunc , adco ut majores ii fint quam vidiantur, Quod ex ftn#-
braquarci fatellitis eft confirmacum ; ha:c cnim aliqu^ndo fat«liitcipro/n?a-
jox vii.i cft. Cuin auttm cfufmo.Ti macula: non fcmper fub- afpci^urt ■ih-
tiianc, & intctduin fatcUitts eodc:viin fitu cumjovc & Soic cor.ftiiuti, cjul''.
dem magnitudinis non femper appareant , hinc cor.cludi. poire ccnfct D.
Caluaus cos circa fuum axem verti , ac forte quafdam lis mucationcs Phv-
^cas accidcre, quje in caufa (ifnt cur-ex maculE interdufh fui copiam fa-
ciant, intcrdum cvancfcant ,' ut in Jevc ipfo accidit. Quin etiam fufpica-
ri licec quandam Aimofpha:ram primo {atclliti ciicumfulam cffc.quodD,
Cafiini cjus iimbram in jovc a'irjuando iniucri non iiotucrit , ubi dilcuni
Jovis pcrttaifibat , cimctfi fartUitis viam tx illius macuk dignofceret , rjix
«o iplo tcniporc e Jove cxibat quo iateics. ' -■■ .::•." . -"

V I. Jovis falciae poft magnas mutaiiuncs ad prillifiarn formariy redic-
tilnt , ac piascipua illius niacula cx qua D. Caflini tevolationcm Jovis
«circa fuu-.i axcm intra 9 hor.is &. 56' minuta dcfinierac , qu.rquc annis
poftctioiibus cvanucrat, perpluics mcufcs anni 1677 fc vidcndam prarbuit,

Yij

171 REGI^SCIENTIARUM

Ann. eacjue poft ccrtum numcrum revolutionum , quas ad Cikulum revocavit , pe«
1678. riodum fuam ablolvit.

VII. D. Rocmer fcntcntiam fuam dc luminis mora multis rationibus
confirmavit. His tamcn non omniiio aflcntiri viliis tft D. CalTini. Unde
problema illud pulcherrimum hinc indc cft agitatum , ncc tamcn aUam ini-
li viam ccrtiorcm poflc, qua tcmpus propagaiionis luminis habcatur , in-
tcr omncs pcnc convenit.

VIII. Dic tcrtio & quirto Maii cum Luna eflct propc fuprcmam cx
rribus ftcllis qux fiontcm Scorpionis dclincant , D. Cairini oblcrvavit cam
ftcllam dupliccm cftc , uti & primam Arictis , & caput illius cx Gcmi-
nis qui altcrum antecedit , uii & alias quafdam ; una cx cis alterius cft dupla
& fplcndidior altcra.

I X. Die 20 Julii D. Caflini planifpliirium cxhibuit in quo ftcll.T om-
nes vifibilcs in noftro climate dcfcnbuntur , qujcquc pcr globum ccclcftcm
ficri foicnt opcrationcs , longe compendiofiori mcthodo in co perficiuntur.
Stcllx quoquc rccens dctcdti huic planilphacrio funt infcuiptar. Rcgi Chrif-
tianiflimo & Scrcniflimo Franciae Dclphino poftca id obtuiit , qui jufTc-
runt ut fibi duo cx argcnto pararcntur. Eo quoquc anno inftitutioncs Aftro-
nomicas, lcu compendium Aftronomia; clucubravit , quoomnia qui in coe-
lo funt pcr tclefcopium dcprchcnfa, contincntur.

X. D. Roemcr ineunte Apriii machinam cxhibuit a fc invcntam, in qua
Saturnus cum annulo fuo 6c cjus Satciiitum configurationcs ccrnuntur ,
eaquc omnia pct rotas dentatas, uno codcmquc motu cfticiuntut. Anno fu-
pcrioii aliam machmam confcdtam curaverat , in qiia Jovis Satciiitcs tC
corum configmationes confpiciuntur. Qain & co iplo tcmporc aliam de-
Imeavit machinam admodum limpliccm , quiquc inftar pcrp tuarum Ephe-
meridum eflc potcft , ut quovis moiuento locus & motus cujufquc piane-
tx invenianmr , nodi quoquc , exccntricit.-;tcs , ftationcs & rctrogradatio-
ncs. Pra^cipuum huius ro.ichini artificium in conica rotarum figura con-
fiftit , qua cfficitur iit motus xquabilis Sc fui fimiiis vidcn pofllt admo-
dum inarqualis , uti oranibus coram oftcndit.

X I. Cum iliuJ in obfcrvationibus Aftionomicis pcrutilc judicaret D.
dc la Hirc, ut v;a expcdita iis dciincandis qux in cccio per tcicfcopium
confpicimusi rcpcrirctur, quod is corporis habitus in quo intucmur per
tubum opticum , rcbus ipfis dciincandis minimc fit accommodatus ; fi«
pius enim is mutandus eft , caput furfuni dcorfumvc movcndum , adeo
ut rcrum objciflarum imagincs faciic obiitcrcntur , ac magno tcmporis dif-
pcndio rudcs &: impcrfccl.i: rcrum imagincs adumbrcntur, Quarc huic in.
commodo medcri voluit opc fpcculi n.etailici & piaiii , quod intcr ocu-
lum & vitrum ocuiarc politum fic aptavit, ut angulum 45 gradaum cum
axe tubi cfliccrct. Sic cnim ercCtO corporc & capitc rcs objcdx in fitu
naturali apparcnt , Sc facilius dclincantur. Quod d ambo oci;!i fic apcrian-
tur, ut uno piclura jpfa lincis cxprcfla , altcro rcs objccia tcicfcopjo vi.
dcatur, pancs qucquc rci objcifli vitri ocularis ccniro pioximi in linea-
rcm dcfcriptioncm facilc tranlmittcntur , cxpicfla iliius im.igo habtbitur,
non confufa & malc dclincaia.

ACADEMIyE HISTORIA. LiB. II. 173

___^_^^^^^ Geom,

C A P U T 1 1. . Z(ch.

De his tjux ad Gcometriam , Meehanicam & Opicm /pe^ant,

I. /^ Ux Itoc anno circa Gromctriam , Machinatricem & Petfpedivam
V^ acfta lunt plurima, uno &: codcm capirc compledimur, quod ea mi-
jori cx parte typis mandita fuetint variis in opcnbus poftta editis. Ac pri-
mum anno fupcriori excunte , atque in hujus anni decurfu D. Blondel Tra-
dtatum latc fufum de quibufdam Geomciricis proportionibus, quas Vcteres
dixere m°dictares, lcgit in Academia. D. dela Hire quamplunmas fcctionum
conicarum aftcifbioncs dcmonftravit , & alia bcne multa qu.r rcccns inve-
nerat citca focos conicarum fedionum ptopofuic fuis demonftiaiionibus mu-
nita. Elcmentotum quoque conicorum ledtioncm inchoavit. D. Hi.ginsde
invenicndis planis Apollonii locis,& dc iisomnibus ,iibiquxlui pundi lo-
cus eft circuli circumferentia, demonftraiionetn in commentaiiis cxlcriben-
dam dcdit.

Menfe Miio D. Picard demonftrationem fuam circa Libellam propo-.
fuit quas poftea cum aliis ad eandcm rem pertinentibus edita fuit.

I I. Occafionc autcm machina; a D. le Douceur cxcogitati , cujus fu- '^
pramcminimus , quzJam pvoblemata Mcchanica fuetunt propofita, quorum
fblutio utilis efte poteft , quxque a D. Rocmer vatiis Thcorematis funt
illiiftrata. Horum tiiulus fuit Reflexiories ^utddrn circa wotiim machina inci.
tata a pondere anmiaUum afcendentinrn ad examinandam €jud:ftiontm mechani-
cam an talium tifcenfus ad movenda pondera prd:ferendus ft traHioni.

III. Aliud (criptum in candem rcm elucubravit , cui hic titulus pri-
figirur. Explicatio & ufus regula univerfalis pro calculo compendiofo machina-
r»m aauas in altum evehentium per motum ejuoriim Tum alijmdidertationem
de plano inclinato elaboravtt cui titulus cft. Modus expUcandi proprietates
plani incUnati pir motum circularem radii rigidi circa centrim fixutn.

I V. Dc aquarum mole aut qujnurate pcr tubulos aptatos crumpcntium
pcncs fontium aut caftcllotum altitudinem & tubuloium lati:udincm diftcr-
tationcm tunc temporis claboravit D. Mariottc , qux poftva publici jutis
fada eft,in qua calculum init acjux furfum falicntis. Pcdcm cubicum aqux
70 libratum ftimit ; tum expcricntia id compcttum docec , ex reccptacu-
lo aut fonte li pedes alto Hc tubuli j Iinearum orificio,per quod aqua
furfum cftcrtur , polliccm fcu ii lincas aqua: intra unu:n fere minutum,
feu 14 aqux pintas cffluere, quod fundamcnti loco cllc poteft altis aqu.c
expeniis dimeticndis.

z. Cum xqui eft alttcudo fontis & in.xqualcs tiibnl!, tum nqua pro ra-
tionc diametri tubulorum eruinpit , fumptis diamecrorum quadratis. Quod
Ji altitudinc data receptaculi aut fontis iz pcdum , ex quo aqu.i dcliuir,
fcire velim quantum aqvia; tubulus 5 lincarum intra unum horx m^nutum
cxDcndat , pvr rcgulam auream ita proccdam. Si 9 , quadratum ncmpc ttium
linearum , fuppcciiter.c 14 piiuas Parifienfi.s , quot 15 ncmoc quadtatum

Y iij

1,74 "I sRI GA l£l S C I E N T l A KVM. : A

Amn. 5 linearum datuium cft , lumquc 38 -^ proclibiint , llcque tabula in eam rem
i6j8. pertfxiTa^cile potcrt. Nam pinta ( ita cnim loquetidum cft , ) dat Ji-!inei, ^
pinta: &c - duaslincas, 14 «^arit 3 lincM: cum ntimcrus multum cxcrevit»
dividendus cft pcr 14 ut iz6 exigunt tubum 5 lincaium.

3. Ubi altitudo in caftcllis aut reccptaculis Ji pcdibu? minor cft , ttttn
m.iJ5r altiiudo plus aqua: prxbct in tatione lubduplicata altitudinum ; adcQi
ut m'nor cam hib.at rationcm ad mcdiam proportionalcm qui cft mc^ijC
ad niaximam. Sit ex.gr. minima fupcrficici aquse altitudo j pcdum-, me-.
dius numeriis inter 3 & iz cft Scnarius. Quarc ut 6 funt ad j, ita 14 pin-
tJE crunt ad 7 , adeo ut tantum aqua: , Tiimirum fcmipoUicis intra unum
minuium cxeat ex ttiu;n pcdum altitiidinc. Undc & altcra tabella confi-
cicmr in qui quintitas aqua: juxta divcrfas altitudincs pcr tubulum 3 li-
ncirum cniiTipcntis cognofcctur.

4 Ob(\at quidcm aiir quominus aqua ad candcm cum fonte aut Caftcll»

alritudincm afcendat , & co magis quo plus actis pcrvadit aqua. Hscc ve-

ro rcgula huic imminutioni cognolccndx & incundo calculo ftatui potcft,

Imminutio crefcit in tationc dupticata altiiudinum , hoc cft ut quadrata

altitudiniuTi. Ex. gr. fit aquse cxilicntis prior jaiftus 5 pcdum, caquc dclapfa

fiictit ox { pedum i5c unius digiti altitudine. Si aqu.T: j:ctus fi: 10 pcdum

foDtcm fuum altiorcm 4 digitis habi urus cft. Nam iit 5 ad 10 fic i ad

1. Qajdratum vcio 2. cft 4. Rcs iia lc habet , dutnmodo tubi fufficien-

tcm hibcant latuudinem. ' ' ""•■' 'v ~" " J

V Tabulam quoquc dignofcendis jajfluiuu diffcrentiis pertexuit , fed aP

friftus aqjie ad tubjlorum latcra , & magna aiiris rcfiftcntia hanc propor-

tioncm nonnihil imminuunt , cum altitudincs funt majorcs. Quaie ubi ma-

gna cft ahiiudo jnclus , tubulomm pcr quos crumpit aqua , amplitudo fit

la aut II lincarum , fccusenim nnnor crit altiuido jadus quam par fit. Qi^a?

f.ibjicit reliqua, dc idonca tubarum figura &: latiiudinc, apiid Auiftorem lc-

gi pofFunt. Hx: paulo ijbetius a nobis funt cxpofua in gratiam cxtcrorura

quibus lingua Gallica non fatis cft cogiiita. , ,

VI. Excunte anno D. Hugens qua ratione naves dum impiiigunt ,,a&

immincnte ruina & difftadtionc rutiorcs fint , propbfuit. Navis cnim in la-

tentcm lcopulum aut arcnofum locum illifa Ixpc pctfringitur , quod ubi

tcrram attigit aut atcnofum tumuium , fluiflibus contincnicr agitctur , qui-

bus fubinde attollitur , mox dcpiimitur , ac tandcm trabs illa infima

abt ftcrcobatcs v. La Qujlle cui tancjuam fpini doifi carina conncxa cft,

tanta vi illiditur , ut aqu.t fubcunti adiiiim prarbcat. It.-iqiic h.xc labcs cx

vafti illius corporis impciu qui rcpente fiftitur , omnino prodit , adcout 0

nnnctus illc emoliiti pofTct , utique ruina cavcrctur.

Illud porro hac rationc ficri pofle cxiftimabat vir clarilT. fi dux trabcs
cjufdcm fvTC cum illo infcriori principis mali plutco latitudinis , & non-
iiihil inflcx.T fubdcrcntuf , ita utuna vcrfus proram , altcra vcrfus puppim
pofita rcrtiam principis trabis partcm unaquxquc occuparcr , partc fui.cx-
trcma cum ca colligatx , tribus aut quatuor pcdibus pri curvatura ab ca-
dcm fcmoix. Sic cnim difpofita: elateris viccm obcuntcs in tcrram impj-
^x vim icius inflcxa: mollius excipcrcn: , &C quantum fatis cflct ruina: ipfi

ACABEMT.^ HISTORIA. Ltb. II. tyj

impediendje : tuin enim illifa navis majore fui parte ab aqua fuftinetiir : MC'
una cum fluAibus demerfa non tanto impetu deprimitur ac ii onir,i luf- chun.
«tentaculo cfltt dtftiiuta. Quod fi vi pondcris tlatcr eam vim pa>iatur qua
ptincipi tiabi admoveatur , cjus tamcn beneficio vis id:us niuhum in-
*ringitur , nec trabes illae quali afliitac navi , hujus velocitatcm rctardarc
pofliint , cum in aqua nuHlus fint ponrlcris.

- lilud quidcm non irficiabatur ficri interdum pcfTc ut ttibes illi ttibus
«ut quatuor pedibus ab ea qux efl: inftar inii fuggcftus , aut bafis remota: ,
prius attinganc terram aut atenofum tumulum , ac fieri polTit ut navis qua:
-alioqui non impegiflet , ptar illis afllitis tignis illidatur. Vcrum fi illud ibi
contingar,ubi navis alio dtflc<5ti pofllt , contadlus ipfe ut cavcatur admonc-
bit i fi vitati ncqueat illifus, parvi refert an trabcs illas navis allifioncni prar-
vcrtant: inantiquis & ptne exolctis navibus pcriculum ficii potcft fine magro
<lifpendio; quod fi in lis procedat , fccuie in melioribus & lobuftioribus hcc
uti piifidio liccbic.

VII. D. Pcrrauit iifdcm tcmporibus qua ratione rudertes rcliganiiis
navigiis deftinati fieri poflinc non adco craili & majori compendio expo-
fuit , ac lineati defcriptione oculis ipfis fubjccit typum hujus machir.x
parandum qui in ObfctYatorio aflcrvctur ; eaque fotiitan magno ului cflTc
pofTet,

VIII. Nonnnlla quoque hoc anno Catoptrices Theoremata fuerunt
<1emonftrata i illud imprimis a D. Picard fiiit propofitum quod rei objedta:
inter duo fpeculi ad (e mutuo inclinata pofits multiplicatas imagines ex-
plicat. Vatias quoquc rcflexiones qua: in duobus fpcculis planis ad angulos
acutos mutuo inclinatis vel eriam paiallclis contingunt , cxpofu t D.Manotte.
Eodcm anrto D. Hugcns diflcrtationem dc refradionibus variis m congtcf-
fionibus legit , quam poftea in traftatu de lumine publici juris fccit.

A Faci

SECTIO SEPTIMA.

De ^flls anni itJy?.

ioribus ordiamur : cujufmodi fur.t tes Fhyfica:, & Chymics,,

CAPUT PRIMUM.
De Chjfmh^ O" FfyJ/cis exferimentis anno id"]^, faStis.

.f I !.!. i.h )/, ,i'ij(;i -j •' ■'■ • ■■■

^'UiE in hujiis"anni decurfu adla fucrint circa plant.irum hiftori.Tm,
f^ & Ciiymicjm mixtorum refokriontm brcvi ccmpcndio corhpltftc-
tnur. in quidem complur^js plantas exhibuit & defcripfic D, Marthattt^-fi-

0

i7tf REGliE SCIENTIARUM

Ann. lius : nam pater fupLriorLanno dicm fuum obierar. Vir erat in re hcrbarii
16^79. valde fubidus , cujus opcra pcr multos annos ufus fucrat Screnillimus
Princcps Gafto Borbonius Ludovici XIII. fLlicis mcmoria; Fratcr Unicus,
qui magno hujus pulchLrrima; fcicntii ftnriio icncbatur. lliius jullia vatias
Europx rcgioncs peragraverat , ut cxoticas plantas indagaret , quas fecura
afportavit 5c coluit.

II. Cum mcnfc Julio D. Pcrrault frudum Indicum Coco diiftum in-
tcgrum & reccntcm cxhibuifllt , nux ipfa icifla & a D. Robcrt pcritiflimo
fculptore dclineata , fcmiljbra aqux Iniipidx & fubdulcis jn pulpa con-
tcnta hcliotropii fuccum rubco colorctinxit : 4 unciac hujus aqua: funt exftil-
latx , nonnihil acidi cxtraftum, fubdulce & quafi laccharo conditum iii
imo vafis fubfiJit. Tum pu!pi aiulyfis fac^i cft , liquor fubacidiB
prodiit i hic enim heliotropii fuccum cxccpta prima portione in rubcum
cclorem mutavit : quKuor drachma: cum fcmiirc olci & fcfquidrachma
falis prodicrunr.

I I I. Colocyntidis lincluri fpirituni nitn affiidit D. Du CIos , ebul-
litionc facla , tiltro cain trajccit ; lalim lartari adjccit , ex quo & fpiririi
nitri falpctrx coaluit : Colocyntidis odorem &C faporcm fpiritus nitri & lal
tartaii delcverunt.

Jam ante aliquot menfes fpiritum nicri pcnc omncm amaritudinem aloe,
opi 1 , mirrhx adimerc monucrat. Hic oko fcctido gcntianae affufus multum
effcrbuit, quod olcum illud fale volatili abundet, picca matcria prxccps dccidit
fpitjui vini ea fuit difloluta , fokuioncm prajcipitcm cgit aqua commu-
nis. Id ipfum in olco ligni Safiphras & Jiiniperi itcratum.

I V. Multa quoque hoc anno occafione data fucrunt agitata qiia: func
Phyfira; contcroplationis , quarque magna cx parte poftea funt typis man-
data. Hujus gencris ca fuerunt qui D. Mariottc circa Irim , cujus phoB-
nomcna nondum iatis cranc cxplicata , accuratius dcmonftravit. Idcm trac-
tacum dc vcgetatione plantatum antca elaboratum & altcrum de .^.eris na.
tura in luccm protulic ; fcriptum quoquc Icgit dc vitrcis lachrymis quod
paftca pubhci ju.is fadlum eft. Ulius (cntcntia in Phyllca gcnciali noftra
p. 16 i quarta cdiuonis compcndiofc cxprclTa tft.

Hoc idem argumentum variis cxpcrimcniis dilucidc & accurate illuftra-
tum , in Aiflis Acadcmia»^ anni kSji pcriradavit D. Homberg : quarc in
co diuiius hxrcrc nihil ncccfTc cft.

V. Eandem ob raiioncm dc Phofphori tum (lcci , tum iiquidi pra:-
paratione , quam nobdis G.rminus D. Schirnous , cum ttmporis Acadcmix
C' mmunicavit , hoc loco nih'l fubjiciam : cum D. Hombcrg in prxo.itfUs
ad:s veram liquidi phofphori patandi rationcm aperucrit , & vatia illius
pbcenomena dilucide expofuerit.

VI. Ncc minus ftupcndi funt q- a: novi Wirrofcopii opc tum tempo-
lisob'civai cceperupt, prinium a D. LcvvcnhoK in Batavia , cvm ctiam
aliis in locis & in Academia ipCa. Q- .t inrunrc mcnfc Mjio ad D. Hiigcr.s
fcrijfrL c B.uivia D. LcvvcnhoK vix (idcm mipctrarcnt , nifi aliis poftta
obi.rvationibuj fu;irv.nt comprob.na. In ladc fcir fpcrmatc Morhux vulgo
Moimte inctedibikm inlcdoium multitudinem conipcxit , adco uc pars

cxigua,.

ACADEMI^ HISTORIA, L i b. II. ,77

«cxigua , quantum cfl: aicnulx granum innumerabilia pcnc contineret atii pljv.
nialcula, In vads dclfitentibus gilli gallin.icei non miiiorcm infcdorum fca.
<{ux anguillas refcrcbint , multitudincm dcprehcndit. Tum Microfcopium
ulu magis expcduum excogiiavit D. Hiigcns.

Pulvcrcm qui muhis iiitft floribus , confpicicndum cxhibuit D. Picard ;
Qui majoris hcliotropii rion adha:iclcit , c globulis conftat , hi radios tx
fe tundunt ; m tnfolio acctofo gtanula itidem globofa cernuntur in fui
medio cjtiafi perforata. Qui in Papilionum aiis mcft pulvifculus , e grauis
conftat radiofis niculpidum fotma. Extima p^lca; mimbtanula raJiis in
modum cochkx dilpofiiis diftinda apparct. Interior calami fcriptorii me-
dulla inftar rcticuli cernitur. Qui flcnbus ormini incft pulvis , pcponcs aptc
formatos cxptimit.

VII. D. Hugcns nonnulla circa aifris condenfationem propofuit, cum-
que lupra fidcm cogi polTe dcmonftravit.

Inter alia natuiae opcra niinus vulgata D. Bocone t Sicilia mifit ad D.
Pcrrault duo talci opaci genera , quorum unum plumbo non cft diilimile.
Duplex quoquc cryftalli opacx g(.nus;una 11 fupcrficics planas &trian!;u-
larcs , altcra odo continct ; Corallium uidem album 8c articulattlm.
Maxillas quoque illius pifcis qui Carcaria vocitatur cxh.buit D. Perrault,
quarum fttudtura tft omnino liugularis. Hxc in regii horti aula fceletis ani-
malium qus dilfecantur in Acadcmia confervandis funt repofita.

VIII. Nonnulla quoque cx ea Ph) fices parte qua: ad medcndi arttm
eft accommodata, ut fc (c cbiulit occifio , interdum funt propofita. Vir
ClarifT. cujus antca mentioncm fccimus, D. Joly Divioncnfis, q; aelam cum
Acadcmia communicavit, qui (unt ejufmodi ut experientia coinprobari fa-
cile pofllint. lllud impnmis , ftrumas in Burgundii & Campani.-E finibus
fanan folitas , cum illis quoddaira gluiinis gcnus applicaiur quod conftat cx
purioii farina lento igni cod:a , cui acctum optimum aftunditur. Diio ma-
nipuli fa-ina; una cum aceti pinta ejus rcgionis qux noftra major eft, per-
mifccntur. Linti.um novum nec dum lixivium cxpeitum hoc glutinc illitum
parti afF dx adhibendum.

2. Foiia lappx aut perfonatx v. Baniifne in Solc exfi^cata Sc in pul-
vctcm con miruta alexipharmaci loco contia vcncna militer adhiberi tef-
tatus eft. Dufis eft unius dr-ichmx pondus in vino.

j. Aqua mincralis per /Eolipilam , feu porms yEoIopitam erumpens ci-
dem uiui adhib.ri poteft , cui ihcrmx (olent , cum corpus pctfundunt v.
i« Donche. Addebat fontcm ignis fahtntcm parari hcilc pofTc : fi aqua ar-
dtntc i£olipila replcatur.

IX. Ne ilKid quidtm prxtereundum putem , quod co ipio die D. Du
C/os ancillath quandam qui in Bibliothecx rtgix sdibus mancbat , & fuuto
fanguinis laborabat , curatam a fc ctftatus cft , cum gtano t pii &: mali punici
fcu granatorum fyrupo.

D. Dodart tum opus fuum nggrcfTus cft dc regimine fanorum & igio-
rum , cu)us priorcm partcm lcgit in aliquot congrcffibus. Initium duci: ab
iis magPis muutionibus qirX ab initio riundi conditi ad hxc ufquc tcmpt'-
la contigctuiu iu ciboruiTi uiu. Pais akcia et compk<ftuur qui ad ufuin

Z

c

17« REGI.€ SCIENTIARUM

Ann. viix- acniiberi pofTunt , tiim .ilimcntoium , n-.m cxcicitJtionum corpotis ha-
1679. '-"'it* rationc. Quo aurcm hic labor tn;c1uofior elTct , multa circa infcnfibi-

lcm pcrfpirationcm expcrimenta itcravit , qux cum ptioribus jam ab aliquot.

annis incceptis corfcnuunt.

Dic 15 Noverr.biis D. Hiigcns Pliofphorum liquidum a D. LeibnitJ

ad fc miflum cxhibui:. D. Dodjit fungos c qucrcus trunco crutos Hc in

virg.im didudos oftcndit.

C A P U T II.
De aliis . rtbus Vhyjicis.

I. T Sta quidem funt Phyfica; contcmplationis : quo ctiam multa fpedant

X qua: occafione data liint propofita. Ex iis nonnuUa lucem aliquam
Huic fcienr ae affcrunt , alia non omnis utilitatis funt cxpcrtia i illa Can-
ccliarius Anglix Francifcus B;co Lucrifera , I.xc Lucifcra appcUat. Prioris
gcneiis illud fuit a D. Borello propofitum !i<]uoris ftmper fumum cmit-
tentis piarparacio. Ex dmbus flmni , fcx fublimati parnbus , &: una hy-
drargyri eum parabat. Huic non difTimilis cfl faturni fcu plumbi fpiritus ar-
dcntis prarraratio.

I I. Circa calorcm qiiidam fiint obfcrvata , illud imprimis a D. Per-
rauit , piumbum miflo xylino v. Bafin menfa; impofito iiquatum afFundi,
nec fuojciffam xyiinum comburi , quod plumbi tumi in lino coadti pcr
filorum intcrvaiia dilllpcntut i fic cochicari argcntco tcla obdu(5lo ardcns
pruna partc convcxa impofita , follibus pctflata tclam non comburit , quod
m pundo duntaxat cotlilcarc tangat acccnfus carbo , ubi acre non fubcun-
te cxtinguitur.

IIL Vir induftriusD. Viiicttc Lugdunenfis. fpeculum mctallicum cxhi-'
buit ciijus diamctcr cfl trium pcdum & 7 poAicum. Dic 6 Apriiis radiis
foiaribus cxpofitum fuit in horto Bibiiothecx Rcgiac ac muita ixSi\ func
cxpcrimcnta. i. Cupciiac cx ollibus cquinis condaiar fruflulum intra ij fc-
cunda tuit calcinatum. x. Chalybis itidcm ftgmcntum intra idcm tcmporis
ipatium inflammatum , innumeras lcintiilas vihrabat. Fcrriim citiirimc fu-
fum cft , fcd non fci.itiiiavit. Fors cll ut fal volatiiis qui Chalybis com-
politionem ingreditur hanc fuiminationcm ctficiat. Ita videbarut D. Du
Clos : fcd D. Periauit hiijus difcriminis caufam in vitrura quo abundic
fcrrum , non itcm chaiybs illud refcrcbat.

5. Cryftalli rupcz fruftulum fundi non potuit , uti nec coraiiium quod
calcinatum fuit , non fufiim , id coicircm album induit &: faporcm lixi-
vialcm. D. Trocus in rcbus Chymicis txp.-rtifllaius frufliilum vitri tinc^ura
auri , ut aicbat , imbutum cxpofuit. Gutiula ex co inrtar rubiiii dccidit.
Cryflalii qjoqac rupca: fruffuium cum fale alKali , & Luna: tindura fu-
fum , in foro fpiculi collocavit , colorc itidcm carruico tincftum apparuit. Eo
quidcm colore |am imbutum crat, fcd muito tblcuriori.

1 V. Excuiitc Augullo D. joly Dodor Mcdicus mifit ad mc tcrram i

ACADEMI^ HISTORIA LiB. n. 779

Balneis oppidi de Fichy eiafam qua; Cryftallum mintialcm forma & fjpo- Phy.
re ipfo refcrcbat. Scd ea fublimari folutiontm mbco colore cingebat , ^dco fic.
ut fal ille inrer fulphurcos fic habcndus , ncc Crjftalli niincralis viribus do-
netur , uti ipfe conjiciebat.

V. TiacSlatum fuum dc coloribus legit D. Mariotte, quem poftea in pu-
blicum cmifit. Dccumanos quoque fludus qui in Garumna aut potius in
Dordona alTurgunt Sc in navcs magno impccu impir.gunt , v. Le Mitfcarer
cxpofuit. Multa ctiam circa Iridis colorcs una cum D. Dc la Hire obfcr-
vavit. Ambo id cxperietiria comprobarunt lumen quod phijlam aqua fri-
gida plenam petvadic , coloiem rubeum cfliccre ubi ad angulum 40 grad. !k.
10 min.incidit : fed in aqua calida angulus tft 4.4 graduum.

VI. D. Hugens traftatum fuum de magnete in variis congreftibus Ic-
gic. Novam hic theoriam compledritur , atque ejus lapidis proprietates
multas explicat. Vatia in eam rem experimcnta exhibuit. Ufus eft magnete
optimo qui erat penes D. Carcavi. Dcbilioris magnctis polos coniaftu fuo
commutavit ; atque ubi partem hujus mediam concigit , novos in eo Polos
excitavit. Rcgula xr.c.i ad .-Equilibrium fufpenfa fortiori migncti admota
acum pixidis nautica: ad fe convertebat , quod in rcgula cuprea aut argcntea
non cvenit. Fors eft ut in xxc nonnihil fcrri ineffct. Hic magnes armatus
ferrum 2.8 libtarum furfum tollit. Traitatus ille in Cornmentatios Acadc-
mii relacus cft , atque id e re licieraria fujflct , ut vir ClarilT. ulcimam ci
manum imponere & publici juris eum faccrc dignacus ciret : fcd cum ha:c
fcribimus , eum morie lublatum accepimus.

V I. Cum dc cxmencis fcrn.o habertuir , D- Perraulc c.tmcnti duiillimi
pnparacionem docuic , ex vitri contufi , falis marini , ferri limacurar acquis
parcibus una commiftis &: fcrmencatis. Succum cx allio inftar glutinis vicri
aut tefti Sincnfis , fcu Porcclanci partcs coniungcre aitbat.

Ttftar fragmcnta bene coUigata & in ladtc cbuUicnce diutius pofita prifti-
liam fotmam rtcupetaflc expcrtum fe aitbat D. Blondel. Idem addcbat
tcftas vulgares & p!um'^atas v. De la TAyence aqua; ebullicnti per hoi.-e
fpatium impofitas ignis vim poftca fcrre : quod nuper a D. Tourncfort
nunc Academii focio mihi fuit confirmatum : tum cnim rimuli admodum
exilcs apparent , per quas ignica corpufcula Iibeium habent cxitum , ncque
adco ceftam ipfam conftingunc. Ifta tjuidem licec forcaflis lcviora vidcantur,
luccm tamcn aliquam Philofophix naturali affcrre poflunt.

C A P U T III.

De nlns Anatomicis,

I. "FJ Xeuntc hoc anno D. De la Hirc pifium aliquot iconcs a fc dcli-
y_j ncdtas qui a D. Du Vcrney in Aumorica fuerant dilftdi , coraui
exhibuit. Pixter alia bcne multa qux D. Du Vernty circa parcium ton-
foimationcm annotavic , in auditus orginutn p ae-ipue animum intendit ,
quod haflenus pcne fuerit incognitum : adco ui plerique Anatomici in iis

Z ii

)8o REGIyE SCIENTIARUM

ANN. nullum cfTc eiiftimavcimr. Illud revera vix repcritur , quod cxtcrius autii
K579. tbr.iiiicn adco fn auguftum in plciilcjuc pilcibus , ut vix aciculi Cjput ad-
mittu : hoc quidquid ill foraminis , ad ollcos circellos ducit qui mttt fc
co:i municant , aiquc in cos nccvus auditorius fcrc ut in avibus dillii-
buiair.

J I. Traclntus dc Mechanica animalium a D. Pcrrault claboratus hoc
anno lcClus tft in Acadcmia , dcindc in publicum cmidus.

III. Quorumdam ctiiin ..nimaliiim qui Vctlaliis lunt afportata , diflVclio
fada eft a D. Du Verncy , ut Panthcra:, &: avis vulgo diiftx La Pdette.

Panthera in locis Africx unde allata fucrat , ita nuncupatiir : ut Tigtiy,
^ Leopardus variis maculis diftindi cft , ita ut difticilc fit has tcras
gcnerc ipfo disjungcre. Nam forma cxtcriorc , corporis habitu , im6 SC
vifcerum conformationc pcnc intcr fc conveniunt , & magnam cum fdibus
p.irdis vidcntur haberc cognationcm.

Panthera tamcn , dc qua nunc agimus , tigri qui ante diftcdus fuit,
longe minor crat. Hic quatuor pcdcs a roftro ad caudi initium longus
crat , cum Panthcra duos tantiim pcdes in longitudinem haberet , illius
auriculx mulio crant brcviorcs , ut in Lcarna p.iulo ante incisa. Uno ver-
bo ex maculis toto corporc fparfis Lcopardo Oppiani omnino confimilis
vifa eft : Tamctfi adco vatiant Audtorcs m dclcriptionibus fuis , ut nihil
ccrti ftatui poirit circa horum animalium difFcrtntias : undc & ea qui vul-
gus tcibuit nomina retinere fatius fuerit.

Illud pntcr ca:tcra in quatuor qu.T incifa fimt tigrium vocabulo don.i-
tis, obfcrvatum fuit , mulculos pedoralcs valde amplos clle , atquc ad me-
dium ufquc abdominis porrigi , tcrc ut in avibus , & eandcm plane ob
caufam , quod nmiirum anteriorcs pedes m.ijorc roborc ind:gcant. Sic Epi-
pioon , ut in fcris omnibus qux faltu plunmo utuntur , .-.niplum erat SC
firmum. Rcliqua in dcfctipuonibus horum animalium intucti liccbit. Ifta
enim ftriciim attingimus.

Eodcm anno avis qu.-cdam Latinc platea , vulgo PaUtte ob roftri figuram
fn cxtremo latiorem dida , incila fuit & dclcripu. Tres alix cjufdcm gc-
neris fucrunc variis tcmporibus difledx , quarum hiftoria fuo loco rcd-
detur.

I V. D. D. Picard & Richer itineraria hoc anno typis mandata funt,
Uti Philofophia vctus ac nova in fcx volumina diftiibuta iicrum prodiit m
luccm , qux experimcnta bcnc multa in Acidcmia & aliis in locis fadVa
compleditur.

V. Illud nobis pene cxciderat quxdam circa .Tftum maris reciprocum i
D. D. Picard & dc la Hitc fuidc ohf rvata mciifi. Scptcmbri in portu Bri-
vatcnfi V. De Bre(i. Interdum maiis .tIUis villis tft aT-.ti vcricre vcrum Luni
motum , qui tum mcdio motu t.irdior erat , intciini Lun.T verus motus
prxveticbat , &: tardius .xftus rccurrcbat.

Ciim autcm diflicillimum eflct tcmpus maximi .Tftiis dcfinire , ex maxima
aut minima cjus altitudinc , quod pcr lcmihoram fcre in todtm ftatu pcr-
mancat , illud ex duplici i'bfcrvati.^'nc tribus aiitc & pi ft hotis , aut circi-
tcr, faiSis habcri polfc juditavit D. Dc la Hirc , cum aqua eandem notain

ACADEMIiE HISTORIA. Lib. TI. iJt

'attingit in palo au: alio in loco defignatam , primum afcendendo , tum dcf-
cendendo , hoc tcmporis intcrvallo in dujs partes arquales divifo : vix
cnim unius minuti error potuit irrcpere.

iJ^^

H

SECTIO OCTAVA.
De x^flis anno 1680.

Ic annus novis inventis abundavir, & iis maxime qux ex rcrum ccc i/f/?r#-
leftium obfervationibus ducuniur, ab iis itaque capiamus exordium. nomico

CAPUT PRIMUM.

De obJervAtiemhus Ajlronomicis.

1. T^T Unquam antca major in Gcographia Aftronomis ufus quam hoc
X^ 'pfo anno apparuit, qui ad hydrographiam quoquc pertinet. Ex
quo enim Jupiter a iblaribus radiis liber & folutus fuit , nimitum jam a
menfe Junio anni iuperioris , fatclhtum cclipfcs magna cura funt obler-
vata:.

Infignis fiiit cx interpofitu Luns eclipfis Jovis , qui disc j. Junii an-
ni 1679 contigit. Luna Jovem & ejus fatellitcs fic obduxit , ut nihil ia
eorum figura mutatum fucrit , atque adeo nuUa videtur cffc fenfibilis Ar-
mofphara Luni circumfufa. Tum varij faieilitum cclipfcs a D. Cafli-
ro obkrvata & collata: facrunt cum iis ipfis quas D. D. Picard & de la
Hirc , qui tum tcmporis in partibus Gallis Occidcntalibus verfibantur,
non minori cura fccerunt , ut cx iis longitudinum ditftrcniix erucrcntur.
Ac primi latcllitis tuturas immcrfiones ad oppofitioncm ufquc Juvis & So-
lis ad eos mlfit Boiam v. Bay-jme , fub iniuum menfis Scptcn.bris : poft
varias utrobique earum immerfionum fjiftas quam diiigentilTime oblcrva-
tioncs , qua ratione locorum longitudincs niulto accuratiores quam haiftc-
nus unquam , in tabulis Gergraphicis dcfigncntur , fciipto expofuit.

II. Ac prim.um pcr cclipfes Lum vix cas nos confcqui pofle admo-
net , quod ca: rato contingant , atquc Aflronomi ferc nulqu;m occurtunt,
qui eas , ut par cfi: , obfervcnt. Pritcrquam difficiilimum efl umbram to-
taicm a partiali feccrncre , adto ut Aitronomi fxpius hartcre cog.-!ntur , &:
dubitarc quandon.im incipiataut dcfinat Luni Ediphs.

III. Quare Satcllitnm Jovise clipies adhibere nccefTc fuit qux & frc-
t^uentes (ur.t , & vix quarta pirtc unius minuti in errorcm inducunt : fed
tcmpusante cognofccndum erat , ut ad earum obfcrvationcm paraii cfienc
Aftronomi , ntc labuli antc hac in cam rem claborati fatclii.um configu-
rationes aut tcmpus ipfum fatis indicabant. De his igitur tlaborandis oliia

Z iij

,8i REGI^ SCIENTIARUM

Ann. feiio cogitavit, eafquc ex propriis obfcivationibus cum iis qiix a Galilaco
i6So. (lAx factant colUtis pcrtcxuit.

I V. Jjin a II annis ln tabu!s fncram publicati, anno viJclicet 1668,
cum in Galliam .\ Rcc^e Chiiflianiflimo accitus tiiic. Ex co tcmpoic Jupi-
tcr intcgrjm confccit in Zodiaco pciiodum , atcjuc in fingulis otbiiac Jovis
partibus labula: funt ciun obrcrvationibus comparat.r , ut cidcm ufui fo-
rcnt , quo t«bu'x Solis 6i Luni in dchnicndis eclipfcon tcraporibus.

V. Cum cxpciientia ipQ tabularum dcfctipcio fitmata tflet & compro-
b.ita , nonnulli cx Acadcmia in his rcbus migis excrcitati , longiora itinera
fufcpcrunt , ut Mctidianorum diffcrcntias conflitucrcnt. Sic Vraniburgum
in Danii , in Inlulas Americanas & in divcifos Gallix pottus itura cll.

Superiorc anno in Arcmorica , hocautcm anno apud Cant.ibros obler-
vationes cum iis qux iifdem tcmporibus in Rcgio Obfcrvatotio fadi funt
collatx, fummam fufccpci hups laboris utilitaicm dcinonftrant. Nam Mc-
ridianotum difFctentii hac mcihodo &C rationc invcnti ab iis qua: in ta-
bulis G.ographicis vcl accuratioribus Sc rccentioribus gradu uno & 15 mi-
Butis diirident in difFcrcntia longitudinum dchgnanda Panfios intcr & Bri-
vatum porium , fcu Bicffum in Aremorica , qns cft tantummodo 6 graduura
£c 54 min. Sed cxccflus major elt intcr Boioium Cantabria: coloniam ,
qu.T B liona nuncupatur 6c Lutctiam. Cum cnim intcr fc 5 gradibus &: 54
tantummodo min. diftcnt in longitudine , tertia & amplius partc major
quam rcvcra fit , exhibctur in tabulis Gcographicis, uno nimiium gtadu & 20
min. Idque non una vcl altcra , fed muliis oblcrvationibus compcrcum fuit ,
utrimque variis Epiflolis ca de rc millis.

Pofiquam tabuLr cclipUum fatellitum Jovis ex obfervationibus unius anni
funt corrtd:! , illad cxpcrientia hoc anno facfa compcttum fuit rcliquo
cjufdcm anni tf mpore Ephcmcridcs ita cmendatas obfcrvaiionibus fic rcf-
pondere , ut unus idcmquc viator Mcridianorum diffcrcntias invcnirc fa-
cile pbllit , ci fola iuarum obfcrvationum cutn Ephcmctidibus ita correc-
tis collatione.

Nam cum hoc anno vertente Ephemcridcs pcr fupcrioris anni obferva-
tiones correcli D D. Picard Sc de ia Hire , antcqiiam in Cantabriain
proficifccrcniur , fuillLnt communicata: , has cum obfcrvationibus omnjno
congrucrc , ncc amphus quam uno horx minuto ab iis diflidcrc comper-
tum fuit.

Quamobrcm tot ficuforum votum in dcfinicnda loci cujufque longitu-
dinc magna cx partc cxplctum vidciur : prsfcrtim cum illud probatum fuc-
tit ex variis obfcrvationibus tabulas Geographicas Sc Hydrographicas m.
intcrdum tcrtia partc diflantii a vcra abcrrarc : adto ut a corrtiftionc
tabularum omnino incipicndum vidcacur.

Cum D. Callini ex fac'tis a fe oblcrvationibus fatcllitum pcr annos i!(,
tabulas anno i£6S cditas concinnafTct , motum piimi fatcllitis his tabulis
dcfignatum cum obfcrvatjonibus Gahlei &c fuis , fatis accurate convcnirc
judicavit.

VIII. Scd qux ab annis 15 fumma cura fiAx funt , hujus fatellitis
-obfcrvationcs monitn cjus paulo taidiorem cftcndunt : adco uc hoc icm-

ACADEMI^ HISTORIA. L r b. II. ,§,

poris intcrvallo fex gradibus in parvo circulo qucm circa Jovtm defcribit, Ajlro.
fucrit retardatus , fi motus ab eo defimti ex fuis cum Galila:i cbfcrvatio. riemica
nibus comparatis ratio habcatur. Quin & motus i!ie tardior corfimili mo-
do continuatur. Ex quo illa fubiit dubitandi ratio , an force P:anttarum
moms traiftu temporii nonnihil lemiffior fiat , idquc magis fit fenfibilt in iis
Planecis qui brevioris teiiiporis fpatio fuas abfoivunt petiodos.

Et quidcm iftuc ab Aftronomis jam fuit animadverium Planctas a Pc-
rigso ad Apogasum tardius incedere -, fcd inotum acccletant ab Apogaro
ad Perigarum.

Vcrum & hoc ipfum in dubium revocati pottft , an primus fatellcs in
reditu ad eundcm locum aliqutm celericatis luac gradum non amittat, uc
fic in pendulis qux ciciiis mocum rcmittunt fuum , quo funt breviora.

Quxcumque fit hujus Phxnomeni ratio , tabulas hujus facellitis ad ob-
fervaciones fuas a 15 annis faAas fic exigerc coadlus eft , ut unaquiquc rcvo-
Jucio fit uno minuco fecundo hori tardior , q -.am in fuperioribus tabuiis.
Ac novam fubinde Epocham defignavit hoc anno 1680 : adco ut calcu-
lus a piima immerfione vifibili zi Julii hor. i. ^^rnin poft mcdiam no-
iftem infequenccm initium ducat. Ac de fatellitibus Jovis hadenus.

X. Infignis iila macula ex qua Jovis revolutio citca fuum axem intra j
lioras &i 56 min. innocuerat , cum fui copiam non fcciflct per annum in-
tegrum, die g. Aprilis tandem in confpedlum vcnit , hora fcptima a me-
ridie & eo ipfo in loco ubi juxta motus lui tabulam vifam opormit. Un-
dcillud ipfum eft confirmatum quod anno 1677 corftituerat D. Caflini , fore
ut h<ec macula 29 pcriodis confcdis ad mediuin Jouis locum rcdiret.

X I. Ineunte menfe Martio vir pcrcruditus Avenionc fcripfit Epiftolam
ad D. Caftini , in qua fe in pcculiari Traftatu dcmonftrafre ait ex prin-
cipiis Optices & Catoptrices annulum Saturni, Jovis fafcias &: obfcuram
Martis maculam non aliundc quam ex quodam radiorum folarium rcfle-
xionc oriri ; adco uc nihil in iis tci fit , nec quicquam amplius quam in Iri-
dis coloribus.

Huic rcfpondit D, Caftini mulra obftaic quominus cjus fcnteucix acce-
deret, omniuo id perluafum habetc annulum Saturni corpus cflc ttnuc Sc
€jus pene naturx quam D. Hugcns expofuit , quod in codem fcmper pa-
rallelifmo petftct. Nam cjus fiiu lcmcl conftituco , oinnis circa illius pha-
fcs varictas ex diverla Solis & ocuii nollri (uper cju'; planum inclinatio-
nc proficifcitiir. Nec fingi poreft fimplicior tas cxplicandi ratio quam per
hypothtfcs Solis &: Sarutni motus vulgo rcccptas. Quin ctiam quard. m funt
hu|us annuli ph.ifcs qui corporis opaci a Sole illuftrati proprix (unt : cu-
jufmodi eft umbta globi Satutni in annulum quam maoiftfte ccinimus ,
cum Saturnus lopgc cliftat ab oppofitione cum Sole. Tum cnim oculus
partem annuli quam Sol non illuminat , detegit, quxque obfcurior vide-
rur , hoc ipfo cft in loco , ubi juxra h\ pothefes vidcri dtbct , niodo ad
dcxttam , modo ad finiftiam,ut Sol ad Orientem cft fiius , aut ad Oc-
cidcntem rcfpcftu Saturni. Hujus quoquc eft umbrx velut filum quoddam
ab annulo in globum Snurni projedum , dum oculus noftcr fupra illius
planum paulo plus auc minus quam Sol ipfc attolhtur , atque in can^ di-
rigitur parrcm quam hypoiheles ipfs dcfignant.

1 84 REGIi£ SCIENTIARUM

AsK. XII. Jovis autem Zonx , & Martis miculx cjufdcm prorfus natursc vf-
i6So. dcntut ac Lur.x oblcuriorcs maculi , fi hoc unum ciccpcris , quod muca-

tionibus Cwn obnoxii , non itcm Lunarcs macula:. Id quoquc conftat cas

circa horum Planetariim axcs convcni , ncquc aiiud vidcntur tire pra:tcr

partcs quafclam qiis lumcn Solis dtbihus rcgcrunt.

XIII. Qaod fpectat ad Marcis Matulas , anno iSS6 magnum carum
numtrum fub initium Martii a fc vilum tcftacur , ut icripco tum cdito
cxpoiuit. Q^xdam cx lis vefpcrc , ahi manc videbanrur , codtm motu
fctcbantur ab orcu in orcafum fpatio 14 hor. 40 m. magna in iis fii;ura-
niin varictas appartbat propc cxtrcmos maigmts.utOptica: racioncs cxigtbant.

XIV. Sub hncm rjufdcm mctifis D. Picard Itgit Epiltol.mi D. Dc S.
Martin Kcbcci datani , m qua Ecliplmi Solis a fc obfetvatam dit 10 Apri-
lis anni 1679 dtfciibit; ea 4;. min. poft mciidiem incapit , hora veio
3, 16 dcfiit 10 digit. -^ fuit. Idcm confirmat quod fupra innuimus fc aci-
ve Kcbecienfi accepitrc qui pcr tricnnium ad lacura Huronum habitavfc
propc finum hujus laciis v. La B.iye dcs puitns. Hic fcmpcr Huxum &c rc-
fluxiim uno cjucquc dic obfervaffe ttftatus tft, adco uc m fluvium proxL-
nium ad 5 aut 6 lcucas iftus pervcniict.

Die 15 M.jr(ii D. Caflini &: D. Picard fuasiiitcr fe obfervatjoncs acquino-
xii conculcrumt quxnon ampliusquam 5 fecundis a fc inviccm diflldtbant.

X V. Dic lo Miii vifa tft mane mfignis in Sotc macula cjux )am in ciif.
cum Solis aliquantum erat promota : ita uc dic jo man- cxicrit , facis ma-
cna & crafta, ut ejus rcditus a D. CafTmo piididus fucrit. Motu fuo fub
initium cutvam lineam dcfcnberc vifa tft, ita uc furfum tcndcrct , quod
Polus Meridionalis in vifibih Solis difco adhuc incflet, fcd iub fintmtuin
ambo Poli in utroquc Lmibo fui furrunt , tum linca motils rttfta erac. Un-
de obfcrvacioncs in eum redigendx tucrunc modum , in quo cxftitifftnc , fl
axis mocus in codcm ficu p-.ifticifTet noftri habica racionc , cum Sol quin-
tum G minorum gradum obcincbat, die nimirum ij Maii. Tum vcto Iinca
jnotus fcx gcadibus ad Eclipticara inclinatam inclinata ccac.

DF

GB

A B C c(l Ecliptica cujus axis cft D E, axij motus Solis F G , ut H K

itquator

ACADEMIit HISTOKIA. LiB. II. ,8^

(Sfequator micularum , L M eft parallelus obfctvati macula cujus latitudo ■^f''''"'
cft fac 9 graduum. vomkx

Hzc macula a die 13 Junii redirc iiicfrpit: Die 25 Maii in mcdio fui
curfus &: quafi in Meridiano macularum vifa fucrat ; codcm in loco dic
19 Junii fub afpcdrum vcnic ; ita ut rcvolutioncm fuam habita noftri ra-
tionc intra 27 dics abfolvcrit. Qui quidcm erat niotus Synodici pcriodus,
cum Sol cft Apogso proximus : fed fubduccndus eft dics intcgcr cum 18
Jioris ob motum annuum Solis quo apparcns ille motus rctardatur. Quo-
circa tempus revolutionis Solis pcriodics citca centrum 15 ditrum & lcx
horarum futurus eft , fcx horis minor illa qux antca fuit definita.

CAPUT II.

Idtm Argttmintum continuatur.

I. TT Oceodem annoutfupcriori D. Caftinus in eo maxime eJaboravit ,
iTL ut Solis & Luna: pcriodi ad certas Icges dcfijiicndis temponbus ac-
commodatas revocari poflcnt. Novos utiquc cyclos tum Solarcs , tum luna.
rcs eicogitavit, quibus tcmpora longe faciliiis & accuratiiis quam haacnus
fadum fuerit , digcruntur. Hos 5. Volumine vet, & novi Phiiof. protuli.
mus; fcd rcs cft ejufmodi qu.x hoc ipfo loco non fit prircreunda.

II. Primum vocat mngnum cyclum Solarem qui J3 aniios complec-
titur , cdo nimirum pcriodos Julianas , quarum unaquxquc quatuor annis
concinctur & annum practcrca communcm ^if^ dicrum. Pcriodus autcm Ju-
liana in prsfcntia dicuur , qua: nibus annis communibus &: quarto billc-x-
tili 366 dicrum conftat. Hic Cyclus cadcm hora in eundcm Zodiaci lo-
cum Solcm nftiruit. Id unum cxigit ut 7 petiodos Julianas alia quinque
annorum pcriodus cxcipiat , cx quibus 4 funt communcs , unus bilTex-
tilis.

III. Secundus ab co magnus Cyclus Lunaris vocitatur , cftqae 355 an-
norum Solanum , compofitus vidclicct cx 18 Periodis M^tonicis 19 annc-
lum^ & praiterea ex una Pcnodo 11 annorum. Hic Cyclus Solem & Lu-
nam cidcm Zodiaci loco reddit. Cum videlicet 18 Periodi Metonics ( hic
cft numcrus aureus vulgo diftus) cftluxcrint : his addc annos undecim
lumquc numerus aureus ad fuum rcdibit principium ufquc ad niagnam l'e-
iliodum Solis & Lunar.

I V, Qax pcriodus terrium cffic-it Cyclum utriufque luminarrs. Ha:c
eonflatut ex 183 magnis Solaribus Cyclis , qui una conjunifti tfticiunt 6039
annos •, iique 17 magnos Luni Cyclos contincnt cum duobus Cyclis Mc-
tonicis. Harcpcriodus quat in pixccdenribus Cyclis fuperfimt minutiorcs dif-
fcrentix , e;;s conigit , dum quorumdam Cyclorum dcfeilus alioruin exccf-
fibus comprnfmtur-, ita ut Sol & Luna cmnino ad cundcni Zodiati iocum
& eadcm hora ad cutidcm Meridianum rcvcrt.iinur.

V. Cui.i autcm annus Juliainis a Jjlio Ci'arc ad ha:c ufque tcmpo-
za. obtinucrit, novos quoquc Cyclos cxcogit.-vvitquj Lunar pciiodos adcun-.

A a

1%^ REGl^. SCIENTIARUM

Ann. dtm anni Juliani locuni itvocant. Talis cft cyclus 464, annorum. Sinpli
i(fSo. hujus numcri noti uniratc funt majorcs m-igno cyclo Lunari 55}: quo fa-
ciliiis uccrquc mandatut numoris. Id vcio cxigit ut poft ftx Calippi pe-
riodos, aut 24 cyclos numcri aarci odto anni addantur ufquc ad ccttaj
pcriodos 141S8 , & i9}i. ifc }4oo. Qux- poftrcma )..m a liancifco Victa
invcnw tuerac. Eatjue Solcm & Lunam ad cundmi dicm & idcm horx mi-
rutum revocat : fic tamcn ut 24 graduum intcrvallo a piiorc Zodiaci lo-
co diftcnc ambo luminaria. Scd prardicla periodus 6cj9 annorum ad
cindcm horam &: idcm Zodi.ici pundtum , & cundcm anni ca:lcftis & cir
vilis diem Solem &; Lunani rcfticuit.

V I. Quo faciliiis Sohs & Luna: conjumfliones Jc alii Luni phafcs eo-
rum cyclorum ope inveniancur, vari.is cpochascura vctcrcs, tum novas re-
perit, in quibus Solis Si Luni conjunccioncs in ipfo anni initio conti-
gcrunc fub illuftriorum locorum Mtiidianis. Ejulmodi fuit Epocha cx qua
initium ccmputai-di annos duci polfec , anni vidclicct j 1 Jefu Chrifti , quam
fundationis Ecclcds apptllat. Pnmo cnim dic Januarii tum contigit Ro-
Tox in ipfa meridic Solis & Lun.T con)ur.<fbio nicdia, atquc ea fumi po-
cuiffct Pafchaci Chriftianorum conftiiucndo anno infcqucnti inftituto.

Alias quoque rccenfet Epochas quibus tcmpora ad ccrtas rcgulas dirigi
pofTunc. Hujus raechodi fumma in Erudicorum Ephcmerides anno fupc-
riori relata fnit.

Exemplo fic hic ipfe annus iifSo quo vcrnum zquinodium 19 Marcii
circa Solis occafum paulo cardius quam pra:ccdcniium annorum obferva-
tiones cxigcre vidcbaniur , fuit oblcrvatum. Cuin it.iquc Gicgoriana rc-
formacio ad 11 Martii illud illigaverit, intra 400 annos ab to loco i
diebus & aliquot horis aberrat : fed in ca anni fornu quam proponit, a:-
quinocluim fempcr continget anno bilTcxiili incer meridcm & kxrim ho-
ram, feu circa occafum Solis dic 21 Marcii ; anno poft billcxcilcm primo
inccr Solis occafum & mediam nodem, &: ita dc rcliquis ufquc ad quar-
rum fcu biflcxtilemannumfcx horis cardius futurum cft.

VII. Cum a:quinoctium vcrum & medium nonnihil inccr fe difcie-
penc juxta rccentiorum obftrvationcs , hoc quidquid cft difcriminis Au-
ftores Calcndarii ncglexcrunt. Nunc autem mcdium poft verum duobus
rctardatur dirbus , & anno bifliclili fub vcfperam die zi Martii contin-
git. Demonfttavic porro D. CalTinus intra 400 annos intcrim co die ve-
rum , interim mcdium iquinoctium futurum. Qiird fi ca quam propo-
nit mcthodo utcrcmur, initio ab anno 16S0 duclo , .xquinochuni medium
fempcrdie ii Martii contiiigcret , ut Nicxni Concilii tcm,ioiibus. Atquc
vtl ex hoc uno cxemplo facilc omncs intclligcnc quam Eccltfia: ipfi & co-
ti orbi Chriftiano Aftronomia» iiftauratio fit utilis.

VII I. D. CaiTini dic 15 Junii Planifpbariium fuum cx argcnto conflacum
& Ludovico Magno decftinacum exhibuit ; funul illius dtlcripcionem 8c
varios ufus cxpofuic. In prioti ficie Planctaruni mouis juxta Tichonis &C
Copernici hypothelts ; in aitcra ft.Ila: omncs his in reiiionibus vilibilesde-
lincantur. Hujus ccntrum Polus bortalis obtinct, ciica qucm (yderaqu.T.
quc motu diurno vcttuntur. Supcr illius planum obliquus circulus attolli-

ACADEUIJE HISTORIA. L i b. H. 1S7

tui qui Zodiaci bigna pertranlk , quiquc Solcm , Lunam & Planetas om- Geo^
nes lccum defcrt. Ex una parte in ligna & gradus , ex altera in menics met.&
&c dics anni diviciitur. Vcruin pt.xclan liujus mftrumenti delcriptio & ufus .Arkh.
autopfia ipfa mtiius quam lcrmonc uUo pcrcipiuntur , ptsefertim cum illius
ftrudtura publici juris tcdti fuerit. LTus cft opcra induftrii & cruditi ad-
inodum aitificis D. Buttcrfield Ansjli.

IX. D. Rcemer dic 17 Auguftt machinam fijam planetariam protuIit>
qux Planetarum motu? tam aptc cxhibet , ut pcrpctuarum Ephemcridum
loco eirc polTu. Illius machirx ftrufturam & ulus fcripto expofuit , exi-
mii artificis D. Thutet operam acihibuit. Ac D. CalTini die 31 Augufti
^uam apte hxc machina cum Planetatum motu confcntiat, demorftravir.

Eodem die D. Rocmer alterius niachinae quam Lunx motibus dimetien-
dis animo conceperat , Imearum difcriptionem & tormam e.xhibuit, qux
brcvi poft tcmpore ab eodem artifice fuit abioluia.

X. Nec illam quoque a D. de la Hire ante aliquod tcmpus exco-
gitatam machinam ad Echpfes inveniendas inra(5t,im prxterire fas eft : hanc
poftea horoiogiis ofcillatoriis fic aptavit , ut indcx qui intra annum Luna-
lem periodum (uam abfolv;t , Novilunia quacque & Plenilunia , imo &
futuras eo anno Eclipfes dcmonftret. Una ex iis machinis cum aliis pia:-
didlis ad Imperatorem Sinenfem mifla eft,quam Patri Fontcnay tradidit,
ean-^oii?- rrftea ab cn reoofcere placuit Imperatori Sinenfium.

^ ■

C A P U T III.

Di GeometriJs d" ^riihmtiuh demenfiratienihiis,

I. r\ Ura quoque & cxquifita Mathefis hoc anno actioii ftudio exculta

1 fiiit. Vana Gcoiictnx rheoremkta lunt dcmonftiata , plcraque pro-

blemata propofita &. foluta. lUud imptimis a D. de la Hirc incuntc men-

fc Fibruario propofitum tuit & foluium : lineam fecare in proportionc hai-

monica citra ullam circuli ftdioncm.

Intrr)c<flis aliquot dicbus novam expofuit regulam invcnicndis tribus
htcnbus ttianguli rcftihguh in numeris per quemlibet numerum datum .luc
fraftioncm.

Sub idcm tempus methodum Geomctricim tradidit fciotericis horologiis
conftrucndis , qux poftta ti;p]s mandata fiiit.

I I. Nov.im propoluit D. Hu^ens inveniendis aequationibus folidis ra-
tionem. Propofia quoquc ihcortmatis circa feftiones conicas qus fe in 4.
pun(5tis intcifciant, dcmonftrationcm fciipto iradidic, quod ut fupra me-
morata probLmata &: chcorcmita in Acadcmix commencarios rclatum
fuit.

Nova IibJ'x telcfcopio fuo inftru(5l.T fjbrici ab eodem fnit cxrof;itat.i,
qiue cx u; o & eodcm loro comprobaiur in iorm.:m ctucis dilpolua. Ejus
ulum dcmonftrationibus Gv-omccricis munitum cxpofuit.

1 1 1. Circa feftioncs conicas multa th-orenuta dcuionftravit D. dc la Hi-
ic, prifertmi circa interfcdioncs piraboLx cum hypcibijle aut cllij fi , itcm

Aa ij

i88 REGI.£ SCIENTIARUM

•Ann. dc pirjbola qua: in aliam fcctioncm cdnicam in punctis fic incurtit , Ot axli
laSo. pat.ibola: axi alcctius il.clionis fic parallclus.

I V. D. Caifmi novjm numccorum progtciTionem excogitavit , cuiuj

^unt iiiilgncs quxdam proprieiatcs. Pntni hujus ptogrcirionis tcrmini fuot

ipfa unitas , Sc quiiquc alius tcrminus (ummx duorum pisccdenuum x-

quacut , ut iii his nunietis.

1. I. 2. j. 5. S. 13. II. 54. 55. 89. 144. &C ita deinceps.

I. Cum ttes termini conlcquentcs fumuatur, mcdii quadratum unitatc
tantum diflert i duobus cxttemis in fe ductis }. 5. 8.

ita ut altctnatim quadtatum 2. 3. j. 2 5.

10

mcdii excedat unitace ptoduilum , & ptoduAum cxtrcmorum fuperec uni-
tatc medii teimini quadratum , ut in duobus propofitis cxcmplis vidtrc
cft.

2 Quando quatuor termini eodem fumuncur modo , produ(flum ex duo-
{jus extrcmis a produito duorum qui funt intcrjefti , unitatc tantum dif-
ftant.

2. 3. 5. 8. Ubi exttemi in fc ducti medios vincunt unitate , fed al.;
I 5 tcrnatim furapti confequences vincuntur.

X g

5. 5- « ij.
4 o

i 9

3. Eadcm pene eft ratio numerotum ubi quinquc confcquentes fumuntur,'
& cum aliis totidem alternacim fumptis confcruntur : quadratum enim mc-
dii uniiace tantum ,difFert a duobus proximis & a duobus cxtremis du-
plici unitate, ita ut cxtrcmi in fe dudi cxcedant , &: cxccdantur altcr-
"atim.

2. j. 5. 8. 13, 3. 5. 8. 13. 21.

24 6$

Ex prima propriciatc palam tft duos priores terminos tettium infequcn-
tem dividere, quaniiim fi:ri poteft proxime, innumeris intcgris fccundum
mediam Sc cxtrcmam ritioncm : quod fieti non pottil accuratc pcr nu-
mcros. Inde occalioncni ctpic D. Caffinus hanc numerorum progiellio-
nem cxcogitarc quam theorije Planctarum adhibuit. Ha:c progrcfilo cft quali
fpccies alcerius qux magis gcncralicer his vcibis concipiiur. Cum duo pri-
mi termini xqualcs funt , & ccrcius squalis cft lummx duorum prxccden-
tium.
i> I, 2, 3 , 5 Prima propriecas jam cnunciita , hx: cft , ut mcdii
I o, lo, 20, 30, 50 numcri cx cribus imjncdiacc confvqucntibus a ptoducto

ACADEMIyt HISTORIA. Li b. II. \\i)

Suotum extremoriim tcrmini radicalis producl:» difFcrat. I)io~

i o , }o , 50 ptriea.
500
I o o o
terminus radicalis eft 10 quadratum ejus 100 difFcrcntia utriufque ex-
Jremorum quadrari.

Confimili rationc alii hujus progreffionis affe(ftioncs cxphcantur : nam
quadratum radicis loco unitatis ponendum cft. Ifta paulo uberius funt cx-
plicata j quod intellcdlo fint facilioraquiquc funt ab his difciplinis inftrui^i,
ejufmodi fpeculationes non odcrint.

V. Qas ad Dioptricam pertinent prarcipua in tradatu fuo ea dc rc
clucubrato, quiquc poftca typis mandatus cft D. Hugens expofuit.

Multa quoquc i D. D. Mariotte & de la Hirc circa refradiones lu-
minis funt obfcrvata. Illud imprimis pofita refradlionc radiorum ex aere in
aquam tranfeuniium , ut 4 ad 3, Angulum Iridis 42 grad. & 40 min. elTc
oportere.

VI. Dic 11 Maii D, Picard tradatum fuum de Telefcopio legere in-
ccepit, Illud principii loco ftatuit radios omncs ab eodcm axis punfto pro-
deuntes in fuperficiem vitri convexi fic incidere , ut in idem punftum foci
non coeant , fcd qui prope cxtremum vitri marginem incidunt, citius con-
currunt , quam qui medias vitti partes penetrant juxta eam regulam , qua
anticipatas illas coitiones cffe in ratione finuum vetforum demonftrat,

Quo autcm ii cxcludantur radii qui citius quam par fit , fe mutuo in-
tcrfecanc, & in foco cam cfficiunt conRihonem , qua rei obje<il.T imago fic
depravata ; atque ut bafis illa quantum fieri potcft , contrahatur , Sc inftar
paniSi habcatur , vitri objedlivi ea tantum apertura cfTe debct qui oculari
certa ptoportione relpondeat.

Tum minores tubos cum roajoribus contCQdit, qua:que objcftivis apertu-
ra: fint rclinqucnd^ , geomctricc demonftrar.

Sub idcm tempus D. Marioctc expofuic qu-xdam vitri convexi ph.tno-
meiia, illud imprimis ; Solarcs radios pertranfcuntcs vicrum &c obfcuriori
loco charta candidi excepcos , qux intcr vicrum .Jc focum vicri interponitur ;
in charti limbo colore rubco tingi , ultra vicri focum ciiulcos apparcre.
Quod fi vitrum tegitur excepto foraminuio verfus limbum , ultra focum ni-
bcus color vcrfus p.irtcs interiorcs , csruleus verlus extcriores apparcbic. Alia
quoque prifmaiis pha:nomcna dcmonftravic qui in fuo dc colonbus tenta-
mine fufius func explicata.

VII. Ac dc Mechanicis quidcm cum dc libtllandi arte agcrcmus , nou-
nuUa dixiir.us. Alia quidcm libelia a Domino Couplet fuit ptopofi;.i
ufu facilis & accutata, dummodo ad norraam exigatur , fc axis Telefcopii
iuam dirciftioncm non mutct. Tum vero D. Picard rationem aperuic qua
digr.olcitur an filum tubi bcne fit pofitum in foco.

VIII. D-Callmi horologiuni portatiic fic conficiendum curavit ut penduli
ioco plumbum appci-.fum addi vcl dcmi facilc polH: , codcm horologii
xquabili motu m.mcnte.

Expcrtus auci.m cft c.apillum rocx Iibrnili ex una partc illigacum , cx

A .1 iij

190 REGly£ SCIENTIARUM

Ann. altcra vcro ipfius horolcgii plano , ita ut arcum conficiat non muUum a
i62t. femicirculo divcrfum , hoiologium iplum valdc accclcrare , adco ut opus
Cn ipfus roix pondus augerc , aut fpiram chalybcam qui motum horologio
imprimit , valde rclaxarc ui pnflinum tarditatis gradiim aflumac , atcjuc liiinc
capilluni ipfius roii hbratioiics ad i^ualiiatcm rcdigcic,

I X. D. Rocmcr triangulum cuprcum cxhibuit quo tubuli apcrturani
& aqux (ahcntis quaniitatem dimctiri liccc jui;ta jaduum altitudincs.

7 o « r? c? n 1.7 p s;? ?? ^?*i;^ p <;? K? <;? p ^f ^? ^? k?

j h i:s 2J h h i^ iS i^ ti ti * i^s ti 6 i? i^ i.)s ii i^ ii £i

A

SECTIO NONA.

De Aclis anno i62i.

B H ftoria Animalium, 6i ab Elephantis imprimis diflcdione dii-
cemus exordium.

CAPUT PRIMUM.

De Anatomicis bboribM anno i68i fufaftis,

I. 1" f Oc incuntc anno Elephis Verfaliis diflldus fuit a D. Du Vcrney.

XjL E^o muhi ex Acadcmia lc contulcrunt ; caput , oculi , odoratus &
audirus organa diligencer infpc(5la , &: i D. Pcirault dcfctipta. Quiticicri-
ptio cum cx^etiorum , tum interiorum pattium lcda fuit &i dilculla. Siii-
gularum paitium figuras D. Dc la Hirc ddineavit , cum ce incilae funt.
lii partium ftruiftiia pcrmulta innotavit D. Du Vcrncy qu.x luccm affc-
runt pierii ]ue corporis hutn.mi partibus non f.tis pcrfpcciis.

In pelle diftindti circ quatuor corpora advcrnt. Primum crac cutanrun»
corpus , dcnfuni .idmodum ex innumciis fibiis mutuo impUxis compofi-
tum. Fibrar ilis magna cx parte funt tcndincx , venis , artcriis & glandu»
lis com.pcrfa:.

2. Corpus papillare , quod in ea cute manifcfto apparcbat : adco ut pa-
piII.-E uaius linc.T longitudinem & fcmilTcm in b.iil patctcnt , atquc cmncs
pcnc cflcnt uniuimodi , ac fui (imilcs.

j. Rccicularis mtmbrana cx thccis quar papillas involuunt ita erat com-
polita , ut unaqua;quc cx aliis conftarrt. Pollrcmo cuticula cum rcticulati
njembr.ina axOc: erat conjuncfta , contra atquc in hom'nc.

Probolcis dic 5 F^bru.irii dilTcifti cx parvis mulculis pcne innumeris
erat compofita , dintcs q loque cxcrti & filcati crant intus cavi ubi c maxil-
la crump^bmc , tum carnca lubftantia implcti , qui non aliud c^uiddam crac
pra:ccr vaforum congcricm pcricr.inio involutam.

1 1. Veium hujus accutata dcfcriptio btcvi , u: fpcramus , in luccm pto-

ACADEMI.C HISTORIA.LiB.il. iji

<Iibit. In anteceflum tamcn practct ea quae diximus, nonnulla hoc loco fubii- ^1^-
ccre non etit alicnum. Haec bcllua anno i66S a Rcge Lufitanix ad Rcgtm -^nint.
Chriftianidimum miiTa fuerat. Tum vcro quadrima tantum erat , adeo uc
anno 1681 jam 17 annos explevcrit : intra 13 annorum fpatium uno dun-
taxat pede cxcreverat. Haec 7 pedes cum femiirc alca , & ejufdem pene
crat longiiudinis ; crura & pcdcs fcrme ut in homine , fcu ^cnua fpttla-
rcntur , (cu pedes ipfi , qui anguftiores erant quam in homme habita cor-
poris ratione : in quinquc digitos intias dedudi erant , planta pcdis firma
& denfa folidiori unguli munita. Capuc ingcns , oculi pro niolc capitis
anguftiores ; autes ad tres ufque pcdcs potre(Si ; probofcis quinque {c
amplius pedibus longa , quam ad libitum conttahcbat & produccbat. Er-
ttemum illius paulo latius inftar craceris , cujus ora foris excabat , & ex
ea vclut digitum ptofcrebar , quo quidem pcrindc ut raanu uti folcni
Elephantes. Nofter enim funiculum nodo adftridum digito fuo folvcbat ,
& minutiora contreftans corpora etiam graviora frangebat : cx illa appen-
dice onera furium coUcte vifus eft.

III. Iii imo hujus vafis funt duo foramma quibus ducunt & reddunt
fpititum , atquc hujus attradionis vi pocus probofcidis cava fubit , qua
lubinde inflexa pcr os hunc demittit , non fine ftrepitu , cx impulfu aeris,
non ex (uftione ipfa ptofc^SVo. Sic hetbam codcm probofcidis extremo avel-
lit , eamque glomeratam in oris incima propcUit ; nullum enim cibum orc
ipfo fumic nifi per probofcidcm : undc & narcs in probofcide funt collo-
cacx , uc ciborum nacuram olfadu ipfo cxploret , nc quid noxium aut m-
gtatum intus fubeat.

Itaque ufus probofcidis 5c funAio eft muleiplcx : nam ducit aera per
aperta ilta duo foramina ; pcr cadcm potum in oris cavitaccm tranfmicticj
in omncs parccs fc infledic , variis quoque modis fe fc concrahir & produ-
cit , idque per membranas cendincas &: ncrvofas, pcr carnem mufculolam
nuUis olfibus firmacam.

I V. In mcdio probofcidis duo funt tubi mcmbranofi & la:ves , per
quos aiir fpirando dud:us &: aqua cpota cranfmiccuncur , ille in pulraoncm, Iiic
in oilophagum & vencriculum : dud:us illi in cxtrcma lui parte func laciorcs.
Sic aer expiratione ipfa liquorem maiore vi protrudit in oris cava , quod
cx ampliori fpatio in anguftius commect. Non cnim conftridtione fuccclfi-
va , ut in oefophago & in ipfis intcftinis hic motus perhckur : cum fibra;
carnes &: circularcs dcfint.

Adiones quippc omnes probofcidis contra£lione & produdtione conci-
ncncur , fcd ucr.ique divcrfis planc fit modis : fibrx cnim ucriufque adlio-
nis effcftriccs natta: lunc concrarios licus. Ex iis alia: mufculos componunt,
qui una fui parte cxtrcma cum interioris duftils membrana , parte altera
cum cstcriori probofcidis involucro conncxi pcrpcndiculates dici poniint,
quod ad angulos tcctos tiim interiori , tum cxccriori mcmbrana; in-
fiftjnr.

Ala vcro mufculi funt quodamraodo utiique membrana: parallcli , iique
ab uno cxcrcmo probofcidis vcrfus alierum inccdunc.

V. Perpendicularium numcrus cft prope infinitus , atquc horuni pars

ijt REGT.t SCIENTIARUM

Ann. cirnofa verfus audum intcnorcm , tcndinca verfus cxtcriorcm nicmbranani<
1681. dirigitur. Contra accidit in mufculis parallclis , cjiii ita (unt inicr fc aptatt
£c confcrti circa cujufquc pitvi mufculi vtntrcm , ut plurcs unum &: cun-
dcm velut mufculum inftar lori pnlongi a (limm.i probofcidis pattc adimiin
dclccndcntis odo aut dcccm lincis lati tfficcrc vidcaniur.

V I. Horum tcndincs incmbranx intcrioris du(ftus obliquc infcruntur,
aiii ab aliis fejunguntur pcr mcmbtanam c tcndinibus pcrpcndicularium
mukulorum conflacam : fed minorcs mulculi , c quibus pirallcli majorcs
coatcicunt , fuo5 habcnt tcndincs cum pattc carnofa cujufquc pcrpcndicula-
tis mulculi pcrmiflas Sc confulas quodammodo.

Nam parallcli quiquc mufculi , cum duo cxtrcma habeant intcriori
ductiis mcnibrani , & vcntrem cxteriori probolcidis mcmbrani affixum ,
ii non rc(fU , fed curvi fempcr mancnt. Ex iis uccumque intclligitur qua.
latione probofcis contrahatur Sc ptoducatur. Cum cnim mufculi pcrpcndi-
cularcs vim fuam cxcrunt , tum exteriorcm piobolcidis mcmbranam ad
ipfam ducT:us mcmbranam propius adducunt , ficque imminuta cralTuic
probofcidcm in longum magis produci necclTc cft.

VII. Parallcli vcro jun>i^is agunt vitibus , atque id priftant, ut partcp
interioris dudus , quibus ii mufcuH tcndincs fuos habcnt alSxos , ad fe fc
mutuo accedant , unde & probofcidcm contrahi nccede eft. Atquc ut hi'
mufculi variis in locis motus fuos cxerunt , divcifi quoque motus fiunt Sc
variis modis probofcis ipla inflccbtur.

Et quidcm ca diftendi & contrahi potuifTct pcr fibras circularcs , Sc
fphin^lercs quoldam : fcd ca fibrarum ftruc^ura dudus ipfos , qui patcn-
tcs & aperti cfle dcbent , plus fatis coardairct : undc huic inccmmodo
pcr mufculos pcrpendiculares cavit fuprcmus natura: opifcx , iiquc uno Sc
eodem temporc cxteriorcm probofcidis msmbranam intas adducunt , &
«hiduum intcriorum membranas diducunt. Qu,t cnim ncccftaria cft pro-
bofcidis produdioni contriftio , ca lolis mulculorum carnibus intcrjcdis
perficitur : unde & dudus fcmper .ipcrti & hbcri manent.

Ha:c & alia fpccalationc digna in dcfcriptionc Elcphantis, qus dco dantfr
aliquando in lucem prodibit , copiosc & dilucide cxplicantur. Ifta nunc.
delibarc volui , ur palam f-crct quam accurata & labonola fucrit hujur
ingentis belluar incifio.

VIII. Nihil ncccftc cft dc cjus proniinulis dcntibus cburncis diccrc,
vulgo Deffenfes , qui m.agis cotnua , quam dcntcs ccnleri debcnt , fcu co-
runi fpedtcmus otiginem a dentium onu longc divcrlam ; Xcu naturain
ipfam cboris quod in igne emollitur ut cornua , non itcm dcntcs.

Plura dc pcllis ftrudura funt annotata , qua- nunc cxfcribcrc nihll opujr
f ft , uti nec ea quat ad mufculotum , vifccrum , oflium &: aliarum partium con»
formitioncm fpcftant, qua: in pridufla dclcriptionc ubcrius funt cxpofita.

I X. Exeunte hoc anno parvus Crocotlilus qui Vctfaliis monuus fue-
tat, diffe^ilus cft. D. Dc la Hirc partcs ejus delincavit. In cjus vcntnculo
qui avmm carnofo ftomaclio non crac abfimilis , plurcs lapillos fc invtnilTc
D. Du Vcrncy admonuit. Dcntc; infcrioris maxillx liipctioris alvcolos fubi-
bant; Lingua plcna crat gUndulis.

Ncfcio

/CADEMI^ HISTORIA. L i b. it ,95

Nefcio an vifus unquam fueiit in Gallia Crocodilus in vivis. Narn hoc Hili.
animal eft omnis omnino frigoris impaticns , atcjuc in fervidis tantum re- ./imm.
gionibus ut in y£gypto vivit : hic vcto cx quo vn Galliam fuit afportaius,
nihi! manducavit pcr duos mtegros mcnfes ; Lim.icimi cochlear , & arcnul^
in c)us ventriculo funt reperis. Id quoque in laccrris vifum , oui duos
menfcs citra cibum cxcgere. Et qLiidem Ciocodiliis quoddam eft kccr-
torum genus , quod crcfcere totius vit.c dcciirfu auftores teftantur.

X. Hic quidcm vix quatuor pedes longus erat : totum corpus uno ca-
pite excepto fquaiiiis obdudum pcr.e rotundis in collo & cruribus ; in
tergo & in fumma caudx parcc vclut fafcii quidam fquamofc crant, fulcis
& caclaturis diftiPifta: : adeo Ut fquamac non imbiicatim ui in majoribus
pifcibus , fed quafi tclfcllx )uxta fe pofita: vidcrentur , ac fafcia: illa:
a doifi vertebris hinc indc ad lumbos ufque iia (unt porrcdas , ut inter eas
diftinda fint intervalla fquamis dcftituta. Atquc in iis folis intcrvallis vul-
neri locus eft. Nam fquamae ipfx funt adeo firma: & durz , ui pcne fino
jmpcnctrabilcs , mediam inter os & cartilagincm nadi naturam ; non fra-
giles , ut ofla , fcd ftexibilcs : unde in ju; (fturis tantummodo fafciarum
Crocodilus vulncrari potcft nid in capite , am (ub ventre.

Qnin & doifi & caudi fquamx crifta quadam muniuntur , ut galcas
& caffides , &i in eundcm propc ufum. Tenuiorcs lunc lub ventre , c.iu-
da , cruribus , collo & maxilla inferiore , nec crifta munita: , fed uti
^uadrati lapidcs difpcfira: continuatas tafcias ut in dorfo non cxhibcnc , ne-
que cam ad rcfiftendum vim habcnt.

Caput pcne totum fola pelle veftiiur : in cxcrcmo roftri apice foranicn
cft rotundum molli carnc opplctum ; ibi duo (unt parva foramina uhi
nares : Sic duo alia (iipra oculorum orbitas pofita foramina duplici quafi
velo ohdudla , aures funt , qux fubducl:i pcllis appendice funt conlpiciir.
Altcra pcllis appendix inftar palpebn cft mobilis , fibris carneis inftrufta :
duftjs brtvis in tympani membranam dcdnit. Rcliqu.T organi hujui pac-
tcs codcm f.r^ mndo lunt difpofit.c , quo in avibus , nili quod ca cavitas ,
^us vcftibuli loco tft , multo clt latior , & canalts femicirculares funr
cxcav ti.

Maxilla inferior fola cft mobdis , non item fnperior , ut vulgo crcdi-
tum cft. Circa medium infcrioris utrimque c rat glandula , qux foris patcb.at
Jiquorcin fuavifluni odoris fpargens. Hujus non mcminere anciqui fcripto-
res, cani rcccntior Audor dcfcripfit.

X \. Hsc de forma cxteriori Crocodili fatis fuerit ftridim delibafTe,
Lorgum nimis eftct mufculorum ftrufturam, & partcs incciiorcs pctfequi.
Ifta cniiii diligentcr fiirt pertra(5bita in hujus animdis Jticriptionc.

Ac piastcr cartera fi-.gularis vidctur cifc mufculoium abdcminis ftrudura.
D' o (uut utrimque a tcrrcftrium animalium mufculis non tncijm numcro,
feo fitu quoque & ft udura divcrfi : nam cxccrior roftis cft (upcrpolu;'s ,
inttiior fub iis jicct , & vilccra ipfa proximc inftar peritonei invoIv,c.
Exf^rioris origo tft multiplex : fed varia ejus capita in condem c. cunt
n.ufciili vcncrcm. Illius ccndo uno fui ex-crcmo in olTa innoniinata & in
apophyfcs verttbrarum lumboiuai , ahero fui cxtrtmo in tcndiucm amplum

Bb

,,, REGI^ SCIENTIARUM

Ann. inftir lusmbianx tcnucm d<.riait , qui tcgit vilccra. Sub dorfi pdlc alil
isSi, funt muiculi , quorum origincs lunt in vcrtcbris & coftis , tcndincs vcr6
in fafcias iplas fquamarum lic vili liint ddincre, ut alii dcorfum porrtdi
fafcias furfum tr.ihant i alii c contra. Ulus in utrifque is vitictur ut fafcias
alias aliis .idmoveanc , aut diducan: , cum opus tutru , idque praeftant uc
turi (inc ab extcrnis icbbMs : fcd falcias diftcndunt , ut cofti libenus at-
toliantur & dcprimantur.

XII. Hoc natura: artificium in niufculorum abdominis ftru<ftura prar-
tcrmittere nobis religio fuit. jecur pcnc ut in avibus bihdum crat : duo
lobi , dextcr & finiftcr vclut ifthnio quodam difcrcti. Dudus hcpaticus in
dextro lobo radices habens , in liniftrum porrc<Sus collo cyftis fellcx in-
fcrebatur. Cor & pulmones fetc ut in tcftitudinc ; vena cava duplcx, trun-
cus unus Sc pricipuus c dextro jccoris lobo in dcxtram cordis auticu-
lam i altcr ifque minor e lobo fmiftto prodicns in auriculam finiftram de-
finebat. Ventriculus ferc uc in avibus qujc granis vcliLuntur , cujus aiiguf-
tior erat cavicas : adco ut iUius cxiguitatem , ac dcntium ccnuicatem aciius
confideranci, illud plane ijiccllciStu arduum vidcacur , quomodo magnis ani-
mancibus vefci qucac , uc auctcres fciibunt. Ncquc cnim ii liint dcntes,
qui dividcrc poflint & coir.minucre majora aniinalia , nec vcntriculus capax
cft iis contmcndis , nifi fortc ocfophagus admodum diftcntus inftar ingencis
facci edulia excipiat & contincat.

Aorta itidcm ut cava , duplex. Afpera actcria ptiufquam in duos abcat
ramos , paululum rcfleditur, fcre uc in grue aut in cygno : pulmonis nul-
lum erac parcnchyma , fed vcficularum tanium congcries ut in tcftudinc
& in ranis : non enim fanguis omnis ut in tcrrenis animantibus pulmo-
Ucs trajicic.

Lingua pcr laciorem mcmbranam inferiori maxilli adhircbar , eaque
mcmbrana variis pcrtufa foraminulis pricipuum cft guftacus organum ; in
longum porrcda cft lingua , fed anguftior.

Maiilla infcrior cuin cemporum oflibus duplici aiciculatione fic nciflitur,
ut furfum &c dcorfum tantummodo moveatur , non dcxtrorfum & linifttor-
fum ut m aliis animantibus : cum cnim dentcs illius acuti lic dilponantur,
ut (ibi non occurrant , fcd in fpatia gingivarum dcntibus vacua incurrant,
maxilla ad latcra inflcdi non dcbuit , fcd furfum dcorfumvc , ut dcntium
apiccs fibi aptata foramina fubircnt. Qua: ad Scelcton reliqua penincnt in
defcriptione ipfa dilucidc &C copiofe exponuntur.

C A P U T II.

De Fhy^tcii txftrimtntis.

I. "px E plantis rarioribus qu.x D. Marchant cura ex diflitis regioni- 1

\J bus funt allai,T , ncc non dc carum aiul)fi nihil ntccflc cft fulius fl

diflcrerc, cum hxc in ftirjnum voluminc qiiod bicvi in luccm prodiiurum ^
fpcranjus , diligentiflimi fint cxplicata. D. Boconc librum dc plantis raito-

ACADEMIi£ HISTORIA. L i b. II. 15 j

tibus » cui infettx ctant Itiipes compkircs £c cxficcatae , mifcrat ad Rcverend. Phy.
P. De la Chaizc , qui cum ad Acadcmiam mi/it. . fica.

1 1. Cum D. De Saint Hilaire Canonicus Bcllovacenfis , vir ingcnio &:
eruditionc clarus , die 30 Julii aquam marinam lale cxutam in Bibliothccam
Regiam allacam cutallct , qunm vir Ulultrill. D. Dc Feuquicrcs qui tum
in Succia Chriftianillmii Rcgis lcgatus agcbat , ad Uluftrifr. viium Carolum
Colbertum Marchionem deCroifly rcgni Adminiftrum &: Sccrctarium mifc-
rac : Ea fuit diligenti examini fubjcdta. Primum ha:c aqiia exuta falfuginc
communis aqua: faporcmpra: fc fcrcbat , aut potius infipida crat , nullo ma-
nifcfto fapore ; nonnihil curbida vidcbatur , aqua fontana qui e vico De
X.Hngis per aqux duftus Lutctiam dcf-rtur vix ~— paric gravior , aqua ma-
rina —^ levior tcpcrca cft. Diftillatis 8 unciis unum falis granum cum fe-
mifle 111 imo vafis fubfidit. Hujus aqu.x (alem pricipitatione fcparatum
fcriptum fuerat c Suecia ad D. Dc Croifly. Qua racione id faftum fit , no-
bis ignotum cft.

III. Hujus rci occafione D. Du Clos diflcrtationem confcripfit. Ac
fubindc admoncbat lalem iua acredine exui pofle , aut quadam , ut loqui
amant Chymici , concentrationc , ut in faic accti cvenit , ubi cum lale
tartari arde conjungitur , aut quadam in terram redudione , ut in rcnum,
aut vcficx calculo , in conchis oftrcoium & cancrorum.

Odor quidam in hac aqua lixivialis fupcrerat , qui caloris imprefllonem
in taucibus rclinqucbat , adeo ut lalis ahcujus nitrofi additione (alcm ma-
rinum piscipitatum elTc conjiccrcc. Cum cnim maris falfugo ex dilToluto
faic diinanct , ha:c adjmi vix poteft iiifi fal ipfc terrcftris fiat , ut in coral-
lio , 6.: in cancrorum lapillis ccrnimus : hxc quippe & alia hujus generis,
funt falcs concrcti & tctrcftres fafti.

I V. D. Mariotte TraiVatum fuum de coloribus legit in variis congrefL
fibus : hunc poftea in publicum emifir. Hoc argumentum a ncniinc , ut
nobis videtur , uberius pertradaium fuic &: explicatum. Ciim auttni cru-
ditorum nianibus teratur , atquc illius pra:cipua thcorcmata & obfcrvationcs
in tcrtia & quarta editione Philofophia; vctctis 8c nova: cxcerpta a nobis
fucrint , nihil ncccfle cft hoc loco plura de hoc opcrc attcxcre.

V, Die iS. mcnfis Maii D. Hubin induftria fua clarus , machinnm nu-
per a D. Papin inventam oflibus cmolliendis & carnibus elixandis exhi-
Duit , cui nonnulla adjeccrat. Ha:c duphci cylindro conftat uno ftannco,
cui carncs aut ofla & parum aqu.T imponuinur i ifquc bcnc occluius altcro
cupreo aliquanto ampliori continetur. Hic aqua iniplctur duplici ccchlea .ic-
curatc obturatus , rili<fto parvo foraminc quo vaporcs e niajoti cylii i!io ^,
lcu e balneo maiis per illud foraminulum puilaiim cxhalct. Intra horjin
& trcs quadrantcs olTa fuetunt inftar cafei cmollita , fcd plane infipid.i ;
Nam fuccus iis contcntus in jufculum tranfierat , quod inftar gciatin.i' con-
crctum eft : ofl^i poft aliquod tempus ptiftin.im duriiitm rccupcrarunt , kd
friabilia eranc. Non inutikm forc hanc machin.im conllrvandis carnibus &:
iis cmollicndis , nec non acLiunx conficiendi cx oflibus &: cornu cervino
tum crtdicum fuit : nec vidco tamcn illius ufuni frcqucntari.

Nonnulb quoquc funt propufua qua: fi fucccdcrcnt , alicujus forcnt

Bb i)

I9tf R E G I /E S C I E N T I A RU M

A.MN. uulitatiJ : cujurmodi illud fiiit ii D. Du Clos intcr alia jadlum , decodion^
i(joi. trifolii paluftris , aut riu.ipi potu fcorbutum fanaii.

V. Cuni dc ftruclura & ulu organi auditus tra^flatum fuum legeret D.'
Du Vcrncy , ac dc ccra qui in piima auriculx cavitatc occurtit , fetmo
habctctur , camque intcidum tympano adlia:rcfccre , & fi.nfum obtullo.'
rcni leddere quidam allcrerent , iidcm injcctionibus cam dilui Sc abftcrgi
tcftati funt. i. Hanc ede admodum balfamicam conlirmavit D. fiorcl.
Addcbat D. Dodart in prxparatione lacchari Ipumam ab ca difcuii , uti
etiam fit in reccnti fanquinc c vcna emiflo.

V I. Dc fonis quoque data occafionc nonnulla obiter funt annotata.
lllud cx. gr. a D. Blondcl obfervatum , aqui fcypho vitrco contentx dunx
vitri margincs digito prcmuntur , cbullicntis parvos circcllos conduplicari
cum tonus ad OLtavam pervenit , quod motus fit duplo velocior.

Addebat D. Mariortc in tuba militari cxtrcm.im & latiorcm partcm tum
trcmcre , cum fonus ift gravior ; ut pars mcdia fremit in diapcntc ; ircmulus
vero motus in oiitava fupcriorcs tuba: parces concutit.

C A P U T IV.

De iis qtt.t a^ta fitnt cnm Ludovicus Magnas Acadtmiam
invijere digUAins tji.

^. T^ Ic 5 Dcccmbris Ludovicus Magnus fu.x M.ijcftatis pra:fcntia Aca-
VJ dcmiam cohoncftatam voluit. Una cimi illo adcrant Screniir. Fran-
cir Dclphmus, Fratcr Rcgis Unicus, Scrcnifl. Dux nunc Priiiccps Cond.Tus,
& alii piimari.T; nobilitatis Viri. Cum Rcx Bibliothccam luftrafll-t , labo-
ratorium , utvocant , fcu officinam Chymicis laboribus dcftinatam invifit,
ubi quxdani hujus artis fpccimina D. Duclos cxhibuit. Prinium aqu.c tiia-
lira: coagulationcm iu momcnto cftccit , olco ufus tattari co quo fupra
didtum cft niodo. 2. Sales quoidam acerrimos , cujufmodi eft fal tart.iri,
in terram ir.fipidam rcdaCtos oftcndit , qiiod variis lotionibus cffcclum
fuit. j. Spiritus vini in aquam exfoluti , ac flamm;E illius diftillationcm ,
cujus alias meminimus , effccit.

1 1. E laboratorio aiil.im in qua Academici erant congtegati Rcx Lngref-'
fus , primum illi opcra jam cdita , qu.-cque crant in ordincm digcfta , oftcn-
dit D. Colbcrt , tum ca qux erant in luccm proditura. Animalium tcr-
rcftrium a D. Perr.ivdt , pifcium itidcm icones ;\ D. De la Hirc delinea-
tas , fimul aliquot ftirpium figuras attcntius inlpexit. Tum qua folet hu-'
JTianitatc Academicos aft^.itus : nihil ncccflum cft , inquit , vos fpontc cur-
rcntcs incitarc , quos vidco navand.c opct.c cupidos & ad Liborcm ultro
fcrn.

I ( I. Tandcm duas illas rnachinas quatum fupra mcminimus a D.
Rocmcr cxcogitatas & ab induftrio artificc daboratas & pcrfc.las intento
animo Rcx difpcxit , quarum una Eclipfcs , alicra thcoiiam Plaiietaium,

ACADEMI^ HISTORIA. LiB. ir, \^-j

Sc eorum periodos exhibet. Ex pnori tempora edipfeon Solis & Lunx,
qax hadtenus exiiterunt aut tutura; lunt , dignofci pofTunt ; utrii^fquc ftru-
d:utam expofuit D. Caffini.

Neque hoc loco alicnum fuerit librorum, qui tum temporis in publlcum
emilli fucrant catalogum fubjicere. Primum occurrunt defcriptiones ani-
malium uno voluminc comprchenfi , cujus fupra mcminimus. Hic labor
toiius eft Acadeniia: , fed D. Pcrrault formam illi & difpolitioncm tribuit.
Illius proptia crant tria tentammum Phylicorum titulo infcripta volumina,
qux tamcn lcdi funt in Academia.

Hos excepit plantatum Prodromus a D. Dodart elaboratus, cum 40 plan-
tarum dcfcriptionc.

Qiiatuor deindc proftabant Phyficorum tcnt.miinum volumina a D.Ma-
riotte clucubrata ; ptimum dc vcgetationc ftirpium. t, dc natura aeris. j.
dc calido & frigido. 4. de natura colorum , qui in variis congtcffibus ledta
funt & difculTa, uti Sc Ttadtatus de collifionc corpotum -, non itcm Lo-
gicx tentamina , fcd de hbtandi arte & visiis organo dilTertationes edits
in Academia ante fuetunt cxaminata:.

Nonnulli quoque Libri Mathematici extabant jam excufi. i. D. Hugenj
dc motu pcndulorum Si horologio ofcillatorio.

1 D. Calfmi deduobus frtellitibus circa Saturnum ab eo detcftis ,quorum
motus ad calculum rcvocavit. ItemcjufdcmTradtatusde Comctaquihoc anno
16S1. vifus eft. 5. Planttatum otbitx figuris expreflar. Itcm de Solis dc
Lunx maculis. D. Picard tcnx menfura. Itincraria in Daniam & varias Gal-
lix oras.

D. de la Hirc Ekmenta conica, Loci Geometrici, &: iquationum con-
ftuidtio.

D. Frenicle Tradatus de triangulis redtangulis per numeros cxprcf-
fis.

D. Pcrrault Vitruvii Architedura in linguam Gallicam convetfa cum
notis.

Multa prxtereo Opcra Mcchanica, Gcometrica , Aftronomica, qux po-
ftca fuetunt publicata, quorum idoneis locis mcniioncm fccimus. Hujus
gcneris funt complura volumina Mathematica a D. Blondcl cdita.

C A P U T V.
De Ribus Ajlionomkis.

j. f^ Irca folftitium hibcrnum anni 1680 infignis in coelo vifus eft Co-

\^ mcta , qui ad xquinodium ufquc vernum anni 168 1 lub alpcclum
vcnic , qi.uqac a D. D. CalVini 5c Picard quam diligLntifllmc fuic obfcr-
v.itus. D. Caflini millas ex tota penc Eutopa Afttononiicoium obierva-
tiones unii cum fuis contulit , cradtatum ea dc rc emilit 111 publituin ,
in quo hunc Comctcm cum iis qui antc ccntum annos vifi funt, conten-
dit ; apparenrem motuum inxqualitacem ad certas Icgcs &: magni ciicu-

Bb iij

1^8 REGI4L SCIENTIARUM

Ann. 1' circuniferentiam rcvocavit, ac nova dcmum rationc Cometarum theo>
i6iSj. riam cxpofuit.

II. Ex co quidem opere nonnulla tum a nobis cxccrpra in quinto volu-
minc Pliilof. vtt. & nova: Traftatu lcciinJo inlcruinius , quje breviori fty-
]o nuiic contrabcmuj. Ea quidcm ad naturam , murum , &c incrcdibiltm
Comctarum a terra diftantiam pcrrincnt. De narura corum fupcriijs dic-
tuin tft. Ncque id abhotrct a v^ro Comcras inrer op-.ra ab inirio mundi
condita, uti & Planeras retcrri opottete. Ni.c foric corum motus minris
cft xquabilis , quam Plancrarum. Quod vir clatill. probat cx collationc hu-
jus Cometcs cum co qui a Tychune anno 1577 fuit diligcnter obfcrva-
tus. Nam hi drro ita intcr fc convcnirinr , ur unus & idcm pcne videi-
tur. UnJe non dubrravir D. Caflmi du i8 Dccenibris fexro pofl drc quara
caudam hu)us primum confpcxerat , & poftcro dic quo caput fc vrdendurn
prxbucrar, fcripto pubUco , quod Rtgi Chnftianillimo obtulit , id pnnun-
ti:irc, fote ut hic Comcta ab Aftronomis toro hycmis tcmporc viderctut ,
atqu'.' intcr fixas eandtm dcfcriptutus elTct viam , quam Comera anni 1577;
a Tychonc cbfcrvatus irfiftcie vilus tft , quafi idcm prorius qiii poft emcn-
ti ternctiirima fpatia tcdux , & tcm propior rurius fui copram faccrct:
quod evtnru fuir comprobatum.

III. Ubi pvimum apparuit , eodem motu inccdcre vifus cft quo Co-
nieta anni 1577 dic 8 Januirii ■, 4 nimiiiuTi gradus & ly minuta Cin-
gulis ditbus uterquc pctcurrtbat. Cum urriulque Comeri Ephemcrilcs Sc
obfcrvationum tabula^ conlulunrur , vrx intcr eorum leriiius & nioruum
vclocitarcm uHum occurrit difcrimcn ; fub iifdtm Itcllis ambo vifi func
inccdcre, lifJcm in locis tclipticam fecxre , ncmpc in xi Sagittarii , Sc
xquatorem in gradu ^ooabinirio Aricris.nunquam Planer.x poft txadlurn fa:cu-
lum iifdcm in lotis Zodiacum & arquarorcm tam pra:cise artjngunt,

IV. Cum primum hic Comcta vifus tft Londini Sc Madriti, dic vi-
dclicet io Dcctmbris , motus diurnus fiait ftrmc duorum graduum : non-
dum quippc ad Pcrigxum fuum ptrvcncrat , ubr motus c)us tft cclerri-
mus. Dic 4 Januarrr is motus fuit 4 grad. cum lcmifli?. Accclcr.iro cjus
motu major Comcta , ft' cauda produitior apparuit ,-qua: die 27 Dcccm-
bns 4S gradus in coelo occupabat , ad 6x ulquc gradus cxcrevit. A die 4
Januarii f^nfim & motus Sc moles Comciae coepcrunt dccrcfcere : adeo ut
dic 18 Marrii monis diurnus vix fucrir 10 minur. CauJa fcnfim aufta tft,
Cum motus incttlctbat , ubi motus cft rctJtdarus , cauda quoque tft immi-
nura , eaqu- Soli noii c dircifto erat oppc fita, Itd in arcum nonnihil ciiivata.
V. Citca dicm 4. Januavii Comera fuir tcrra: proximus : nam & ma-
jor &: vclocior tum fuir. Raro id conrins^it ut Ccmua: vidcanrur antc Sc
poft Pcrigacum : nam radiis Solarrbus plerumquc opprimunrur ftaiim a Pc-
rig.To , vd antcquam ad illud pctvcniant; ac tbrtc in iis ut in Planeris Pc-
rig.ca non funt adeo fixa, ut locum non murcnr : nam Plantra: ipfi mo-
d^ ciriiis , modo tardriis ad eaidcm ftcUas rcvcrruntur.

VI. Ncc mirum fi Comcta idcmtidtm ifverrarrir , ncc viJcatur t.imcn:
nain cauda cft quiddamomnino illi adveniiriuni. Inretdum nulla cft , cuin
Comeu ccrnitur : fzpe non vidctur , quod Soli iic vicinior & cjus radiis oc-

ACADEMli£ HISTORIA. Lib. II. ijj

cultctur, aut remotiot ac tenuiori lucc perfufus. Sic Mcrcurius pluresin ■^fl'^-
ccfdum rcvolutioncs conficit , nec videtur tamcn. De ftella qux cft in coU "«""f*
lo Ceii , id liquct, qux per 7 aut 8 menfcs fingulis annis oculos fugit. Quod
fi ca ftella caudam inftar Cometx projicerct, eam tamen non alitcr vide-
rcmus quim vidcri folet. Nam a Sole & terra tam procul rcmota cft, ut
orbis Solis aut tclluris fii inftar pundi , fi cum ca diftantia confcratur :
unde illius cauda & Soli & tcrra: fcmpcr eflct oppofira.

VII. Id ctiam liquct cx obfcrvationibus Aftronomorum inter fe col-
latisjhunc Cometem Luna fuiftc longe fupcriorem. Quod fi cnim ad ter-
IX fyftcma pertineret , cum aftta cujulquc fyftcmatis , atquc ut Recentio-
res loquuntur , cujufcumquc vorticis , ccntro funt propiora, cclcrius mo-
ventur : Comcta illc etiam in Perigro conftituras multo tardius quaxn Lu-
na incedcns longius a nobis diftarct. Dcindc hujus Comctx caput rotun-
(dum inftar Saturni vifum cft , cum li tantiim gradibus i Sole diftaret ,
roagno fanc indicio hunc Cometcm Solc multo cfle altiorcm. Sic cnim Vc-
nus in partc fumma fux otbitx globofa ccrnitur , quod Sole fit fupcrior,
Sc ex parte nobis confpicua illuftretur : cum prope conjun<5lioncm in par-
ce fua: orbitx inferiori falcata apparear.

VIII. Circa 9 Februarii caput prx cxiguitatc nudis ocuiis vidcri non
potuit , fed cauda adhuc fub obtutum veniebat : tubo optico 4 pcdum ca-
put Jovc ipfo majus apparebat ; telefcopio autcm longiori 20 pcdum vide-
ri non potcrat, quod longiorcs tubi lumcn ipfum debilitent, dum illud
■{pargunt.

IX. Dc cauda vix quicqiiam ccrti conftitui poteft , ac mcrito dubita-
tur , an fit cftluvium quoddam a capitc dimanans, an potius quidam fit
in ca xtheris pattc (parfa materia qux fradtosin atmofpharra radios Sola-
rcs ad nos ufque rcgerat , fcre ut proiixas interdum caudas in turbido ac-
re radii Lunares cflingunt.

X. Diflcrtationem quoquc dc natura Comctatum tum tcmporis confcrip-
iit D. Hugens. In codcm argumcnto vctfatus tft D. Picatd qui & hunc
Comctem ledulo oblervavit.

X I. Cum Mcnfc Junio ineuntc Vcnus eundcm cum Sole parallclum
pcrtranfiret , D. D. Caflini & Picard per integram hcbdt)madi.m fcpara-
tim cam obfervarunt, fi forte ca rationc cjus paialLxim & diftantiam a.
tcrra invcnirent. Utriufquc oblcrvationcs ap;e inter fc convenerunt. Vcnus
«o in loco tcm vicinior erat duabus tcrtiis diftantix Solis a tcrra; hinc
adco quantum Sol a nobis removcatur fatis accuratc dignofci potuir. Hoc
intervallum iiooo ftmidiam tcm , hoc cft , j^ooooo lcucarum invtnit
D. Caflini, fcrc ut antea dimenfus fccrat.

XII. ./£quino<Stium utrumque Autumnalc & Vcrnale , xftivalc itcm
folftitiiim & cclipfim Lunat quac dic 27 Augufti contigir, obfcrvavit , col-
latis fuis cum iis quas undiquc ab Aftronomis acccpit obfetvaiionibus. Sa-
tellirum quoque Jovis cclipfes hujus , & infequcntis anni futuras in t.bulas
icdcgit , qua; invcnicndis locorum longitudinibus m-igno ufui fueiunt.

210 REGI^SCIENTIARUM

Ann.

CAPUT VI.

De RtbHs Ceographicis.

I. T N hoc quoquc prsecipua Acaclcmii cur,i co anno fc connqucnti in-

JL cubuic , ut tabuii Gcogranhicar cmciiil,i;io;cs ficrcnt , ac Mcridiano-
rum dilfcrentis ccrti & dctcrniinitx habcrcniur. Id omnibus pi.i(ua-
fum crat ex tabulis l.nellitum fatis commodc , co quo j.im ciixjmus
modo iilas haberi pofTc ; quantum cnim cujuftjuc ioci Mctidianus ab Ob-
fervatoiii Regii Meridiano diftet, ca latione innotckit

I I. Primum igituc dc Galliae Charta inftauranda agitatum fuit. D,
Picard die 5 Februarii fcnti.ntiam fuam Domino Colbcrt Kripto expo-
fuit. Suiiima hafc er.it , eam qu.x h.nnr.nus rrgni dcrcribcr.di 5c tabu.
las conficicndi pcr P.ovincias cccpta fuic , longiorcm eflc mcihodum ,
quam ut ad cxitum pcrduci qucat , nill poft multoium annorum volumina,
ncc toc faifti in unum corpus cogi facilc , ni(i in fcptum quodJam, auc
in m irgincm rcgubrem vulgo un chaj/is , t.ibula: fint rcd.^dlx Hoc vcto fcp-
tum ante omnia lic difponi oporceie , ut rcgnum pcr tria;;guia intcrfc con-
ncxa dirpcriiat.

III. Hjjus initium capi potfft ab urbc Dur.k.rca &i Pcrpinianiim uf-
que produ;.i : funt cnin: hx du.-c urbcs f:ic in codcm Mcri.liii;o. H;cc via
jam tum inchoica , cum tcrr.x dimcnfio (ii(ccpta fuu. Quod fi uctiufquc
loci latitudo accura.e fum.tur, uti fadum cft in vico Pica dixcfjtis nomen
Sourdon, Sc Malvcfix in agro Vaftmcnfi , vulgo Mulvotfine en Ga/}inois ^
vcram tcrra: m:-nfuram octics accura;'orcm ca qui publicata cft , h ibe-
bimus : nam unius gradus loco c&o erunt cxplor.iti , qui (Iinul ju: di nor»
m.ij.ircni inducercnt errorem quam uiius. Hoc ttarlVcrlb tr,i;i.ite abfo-
luto , alius pcr Cilliic iincs & circunjeifla lictora dcfignari potLft , quicum
priori coiijungetut.

I V. In eo tci fumma pofia cft , ut pundla quncdam feligantur irflgnia
magnis, qtiantu:T) fieri potcfl , triangulis cfficicnciis : fcu puiida illa aut
loca in urbibus , fcu in montibus , uidc amplus pate.it profp;di.is , confti-
tuantur, & anguli r.iinores 10 gradibiis omnino vitcntur. Q;x particula-
tim tftcnr fjcicnda non exponit , quod D. Vivicr.s , qui huc i.iboii crai
afluetus, hrccallcrct opi inc. Hiceo ipfj anno Chattas Gcogiaphicas mul-
tum promovit circa Ligcrim & Scquanam.

V. Intcrea temporis D. Cafiini liitaas mifit ad Aftronomos viriis in re^
gionibus, 5c maximc in Itilia conftiiutos , ut Mcridianorum ciifierrntias
per fauliitum eclipfcs captarcnt, & cxpciircntur an fortc tabuix cuni ob--
fcrvatioiiibus fuis, & lis qu.T Rcmi & Vcnctiis fadx funt , convcnircnr.
Ho^ iplum comperit, terras continentcs intcr Occanum & marc A.iriati-
cum inierjcdas in tabulis iongc amplioics quam rcvcta fint, dcfctib.. At-
que hinc picet quam ncccirarium fit ctiam ad navigationis ufum eas tabu-
ias emcnclaic.

V I. Cum

ACADEMI^ HISTORIA. L i b. 1 1. 201

V I. Cum autem longitudincs locorum .icl piimum refcrantur Mciitlianum ylflro.
«]ui a Ptolcmxo & pofticmis Francia: Rcgibus conflitutns fuit in ca Infula nomka
<]ux intcr Fortunatas ad Occidcntcm ultima cft , c6 miitcndi virns indu-
ftrios qui obfetvationes neccflarias iis in locis pcrficcrcnt, confilium ini-
lum eft. Huic operi virieiuditi fclccli D. D. Vatin & Deshaycs , iiv^uc
a D. Cafllni riie admoniti , ut primi Mcridiani diftantiam a Contincnie
«bfervarent. Sed cum inare Piraiis infcftum cftet , ad Viridc ptomontorium
miiH funt , Dominum Du Glos ibi opcriii jufli , atque indc ad Infulam
S. Thoma: lub liuea iquinodiali contcndercnt.

VII. D. Cnflini icnptum legit quo monita quidam iis qui longinquas
peregrinationcs fulcipiunt, tum regcrdis horologiis & temporum monicn-
tis accurate captandis , tum liner Meridians dclmcandx , altitudini Solis
&c Fixatum meridioma: indr.gand.t , immcrfionibus & cmeifionibus fatclli-
tum ritc obfervandis figillatim continentur , nulla re pratermifra qui in-
formandis Aftronomis utilis efle poflit. Scriptum illud una cum aliis re-
bus ad Aftronomiam pertincntibus cdimm cft.

VIII. Tum icmporis P. Fontenay Socictatis Jcfu & Mathefeos Profcf-
for in Collegio Ludovici Magni , de profcifirione (ua in Sinenfe rcgnuni co-
gitans , qua raiionc locorum longitudines obfetvaret , cum D. Caflino con-
iulit, qui &: illi fcripto tradidit qu.im exiftimiret optimam deictibcndi tcr-
rarum orbis methodum. Et quidem huic operi promovcndo vix quifquam
magis idoneus inveniri pomit, quiquc Orientis plagas dcfignarct una cum
aliis Socictatis eodem prop.igandx Chriftiani Rcligionis ftudio incenfis.

I X. Eo ipfo teinpore D. D. Picard &' de la Hirc varias Gallia; pla-
gas luftrarunt , ut qux iis in locis hcrcnt obfcrvationes collatx cum iis
^ux a D. Caflino Panfiis tum habcbantur, lororum longitudincs prxberent.
S. Maclovii urbcm 18 hora: minutis ad Occidcntcm iTi.;gis dcclinare quara
Lutctiam cx immtrfionc prin.i fatcilltis Jovis die 18. & 25 Od;obris collata
cum iis quas codcm tempote D. Caflinus fccit , obfervationibus compcrit D.
De la Hirc. Inter marinos aftus maximos,&: rccefliis.fcu rnaximas deprcfliones-
<difFercntia ad 70 ufquc pcdcs cxcurrit i biuuo poft Novilunium &: Ple-
.nilunium xftus funt majorcs , iique in novLiunio & plcniUinio coniingunt
hora fcxta.

Tum vcro D. de la Voye , qui jim ab cxordio Acadcmix feleftus fuc-
iit , liitotum Oceani chartam dclincabat . & per ttiangula pncipua pun-
<Sa dcfignabat. Ex quibus D. Picard collcgit S. Maclovii oppidum a S.
Michacli, tano 36 unius gradus vctlus Occidcntcm dcclinaic ; (uff nfi in
Baromcf.o hydraigyti aIti;aJo minor fiiit prope horoloi;ium Ecckii.e S,
Michaclis 4 liiK-is, quam in arenoio lolo 64 bcxapcdis dcDicfliorc.

Cxlaris B.irgi atftus rccurrit in novilunio &: plcrilunio hura^. 20 min.
diffcreiitii intcr luaximum xflum , & rcfluxum cft 15 pedum ; cijm miuores
lunt xftus , dilftixntia cft tantiimmodo i7-|- pcdum.

In pL.'iliinro cum mareinfra Oblervatoiis oculum dcprcfTiim eiTc , ra-
dius qii mare contigcbat 7 min. 35 fcc. inclinatus infra libcilam app;.ruu :
cum cx calculo juxta tcri.-e mcnluram inito major uno minuto efle dcbuif-
fec, «jiiod utique niinutum tcfiadioni tribuendum cft. Poft Icx horas cum

C c

loz REGI^SCIENTIARUM

Ann. m.ire altias efllt, r.idii vidialislndinatio tiiit tantum 6 min. 30 fec. tum-
i68i. quc mare .id ii pcdcs afccnderat , adeo ut nulla cflet rcfraiflio fcnlibilis.
IJira fcrc contigcrat oblcrvationi fadar anno 1674 a D. Picatd in Occi-
tanii ad Promontoriiim , viilgo Le Cap de Sete.

Cadonii dic 6 Dcci.mhris akitudo Poli invtnta cft 49 gr. 10 min. \o
vtl 5| fcc. in Collcgio Artium.

DunKcrcha; Poli altitudo invcnta cft a D. dc la Hirc ji gr. i min<
24 fec. in majori £ccicfia:cx immcrfionc primi fatclliiis dic 18 Octobiis
dilferentia longiiurliriim ab Oblcrvatoiio rtpcrta cft 8 lcc. vctlus Oiitn-
tcm , die 15 repeita cft t.intummodo j kc.

Caleti die io'Novanbris Poli altitudo obltrvata fuit 50 gr. 57 min. 1
(ec. idque forpius rcpctitum , longitudinum ditfcrcntia 1. min. 10 lcc. vcr-
fus Occidciitcm.

D. Dc la Hiic Calctum intcr & Anglii portum Dubridem v. Douvres
tnulio minorem diftantiam quam tabula; dcfigncnt , invcnit ; bafi tiian-
guli in atcnofo littorc 2500 hcx.ipcd.irum fumpta , cx qua pofitioncm u-
triufque loci invcnit ; ita ut Dubndis ab apice propugnaculi Rilban dif-
tet 21360 hcxapcd.

X. Varii Traiflatus Gcomctrici Ic(fti in Acadimia , complura quoquc
propofira funt problcmata. D. DcIaHire pia:tcr ct-tcrosin hoc argumcn-
to verfatus , opus fuum de fcdiionibus conicis & cylindiicis a deccm an-
nis ccEptum penc abfolvit. Quse a Gcomeiris ha<flcnus magnis volumini-
bus funt pcrtraiflata , nova &: comptndiofa mcthodo ficcontraxit, ut ex-
quih:iora quarque complcxus novas lcdionum conicarum atfcclioncs quam-
plurimas dtmoi ftravcrit. Formam totius operis & raiioncm ptimiim cxpo-
luit qui omnibus probata fuit , tum dcn.onftrationcs luas conis & variis
eorum lciflionibus ac figuris , ut f.icilius capcrentur , in mcdium prolatis ,
fimul oculis & animo lubjccit. Nonnulla quoquc probkmata a ie propo-
fica & a D. Sauvcur nunc Protclfore Rcgio, & Acadcmia: Socio , foluta
fubjccit.

XI. Nov.im fabticandi navcs rationem D,^enault nunc inter Navatchas
iiobilis, propofiiit. Illuftrilf. Marchio dc Scignclay id muncris dcdit D. D.
Blondcl & Mariottc, ut cam diligcntcr expcndcrcnt. Qua dc rc quid fi-
bi vidcrctur ad Acadcmiam retulcrunt , eam nimirum fjbiicam ufu opti-
mam & facilcm judicarunt ; hujus fundamcntum in (c(ftione conica pofi-
lum effe , atque hunc non contcmncndum Gcomcttii (pcculatricis extarc
frudum.

In cundcm pcne ccnfitm adfcribi potcft inftrumcntum quod D. Sauveut
cxhibuit, quo aquarum jadus facilc mcnfurantur jiixti aliirudinis & caf-
tcllorum ritioncm , ijcc non pcncs diamctros tubulorum pct quos aqu.i
crumpit. Eodem inftriimcnto quantitatem aqua: concha tontana contentx di»
mctiri licct , cum fcini-diaincter concha: innotclcit , fi rotunda fit , aut
ccrte latus unum fit cognitum , (i fucrit quadratx aut altcrius figura: rcgu-
latis.

D. RafFnovum Antlia: gcnus , cujus ftructura facilis tft, cxhibuit, ad
propofitos ulus hanc accommodatam adhiberi poile vifum fuit : nam cx-

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. II. zoj

Iiaurienda: acjuac e foflls aut navibus titilis futuva cft, dummodo ad nimiam Phyfi-
altitudinem acjua non fit attoilenda. H.tc macliina in Oblervatorio cum mul- cn &
tis aliis aflcrvatur. yiriAt.

i&ia^t;

itetacsta&t!

SECTIO DECIMA.

De his qux afla. funt anno 1 682.

QUx ad Phyficam fpccflant uno & eodem capitc complccflimur , quod
de re Hcrbaiia plura dicere nobis fupervacaneum videatur : cum in
operc in lucem prodituro quK citca ftirpium defcriptionem Si analyfim adi
fuerint , fuse & dilucide lin: cxarata. Quare illud in univcrfum mo-
ruilTe fatis fuerit hunc laborem interruptum nunquam fuiflc, fed acriori
lludio continuatum.

CAPUT PRIMUM.
£>e phjfjieis Experimentis.

I. y Neuntc Loc anno aves quarkm Verfaliis allaix , Pfittacus jirms di-

I. ftus : ciconia , avis vulgo Cafuel dida cujus fupra mcminimus , dif-
feA.T funt & defcriptx. Roftii Pfittaci ftruduram & motum oftcndit D.
Du Verney , fimul & niulculos quibus oflkuli unici quod auribus avium
iHtft , varii motus perficmntur.

I I. Defcriptioncm magni lacerti cx Indiis allati & fquamis atmati Ic-
gic D. Perraulr. Sxpii ovafium, & quoddam fpongia: admodum fubtilis

f;enu5 , plantam denique vulgo didtam qiicrcum maritimim cxhibuit D. De
a Hiie. In ovis ranarum partem nigram oflendit D. Du Verney , in qua
ianul.1 jam cft dclincata.

Die )•; Junii in hortum Regium convenere Academici qui Elephantis fcc-
leton nupcr coagmi-ntatum pcrpcndercnt.

III. Die iz Julu D. Tchirnhaus nobilis Germanirs inter Academicos
eft cooptatus. Dic 29 rjufdem mcnfis D. Pothenot in candem Societatcm
alcitus fiiit.

Jam anno itfSo D. Sedi'e.ni qucm eo dic ipfaftcmpore qno hxc fcribi-
mus anno 1^515 in^maturo fato abrcptum lugcnius , intcr Acdemicos alle-
«ftus fiicrat.

IV. Illud cxpcririplacuit , quantum filis volatilis fit adhibcndum , ut
una cum fpiricu lalis tumuhuctur. D. Bourdcliii drachmam fpiritus vola-
#lis c carnc bubiila exttadti in trcs cum fcmifle drachmas aqui conje-
cit : hujus aqus grana 14. cum i& fpiritus falis gianis pcrmifta multum

Cc ij

J04 REGI/E SCIENTIARUM

Ann. ertcibiicrunt. Deindc lalis vobtilis vis magnopcrc infratfta eft , nam fcptu-
i6Si. pliim liBJus aqux adjedum , tuiiKjue 9 Cpiritus falis graiu cum 14 granis
illius aoui confufa non mcdiocrcni adhuc cftcivefccntiam procrcarunt : id-
cjuc fuit continuatum , donec ununi granum (piritus (alis cum 14 granis
hujus aqui pcrmiftum frcmitum qucnidnm cxcitarct. Rcs c6 proccftit , uc
granum falis volatilis 28 unciis aquar puix admiftumfublimaii lolutioncm
Jidlco colorc aliquantum infeccrit.

V. Ac de Anatomicis ik Cliymicis operationibus tantum ; ncquc cnim
omnia perfcqui necclfc cft. Nunc qu.-e Phyfica: funt contcraplationis fum-
niatim attingamus.

Tradatum (uuni de coioribus D. Mariottc eo anno abfolvit , in Aca^
dcmia pcrlcchis typis mandatus iuit.

De calore quoquc nonnulla fuerunt ab codcm obfcrvata : Illud imprimis
calorcm ignis a ipcculo uftorio rcHcxum , in foco (pcculi vim fuam cxe-
rcre , qui fenfu ipfo pcrcipkur : fcd intcrpofitu vitti intct fpeculum &
fijcum calor non fc prodit.

VI. Dic 13 Maii hora a media no£te fccunda tcrra; fremitum
Li'tcti.r lcviorcm cxpcrti fumus , cu|us vis niaxima in quadam Lotharingii
utbc Romarici monte , \u,\^o Remiremout , fe cxcruit , & diutillimc dura-
vit , uti fuiiiis didum eft in vol. 5 Trad. z. Philof. vet. & novi.

Sub idcm tempus vir clariff. D. Leibnits conficicndi phofphori formu-
lain , quam attuiimus tomo 5. Philof, vct. & novi. p. 70 ad D. Tchir-
naus mific.

VII. Qua:dam tumtemporiscirca phofphonimcxpcrimenta fada funt: Illud
cafu quodam evcnit non omittcndum. Cum D. Ca(luii granum phofphori
iicciihicr digitos fudario interpolito ptcmcrct, ftatim igncm conccpit, qucni
cum vcllct pcdc extingucrc , ri.immam quoquc calceus concepit, camquc
rcgula cupica rcpiimcrc coadus eft ; (cd & rcgula pcr duos mcnlcs in tc-
ncbris radi.ivit tx ea p.utc qua vim phofphori comprerterat. Granum phoi-
phori m prunas ardentcs conjccftum in magnam flimmam crupic.

CAPUT II.
De Rihus jiflronomids.

OBfctvationum Aftronomicarum ab cciipfi Lunx ducemiis exordium.
H.CC a D. Caruiio die 21 Fcbruarii anni 16S1 hora 9. 20 min. yj fcc.
&; a D. Dc la Hire hora 9. 21 niin. 58. fcc. in Rtgio Obfcivatorio ; ca-
dcm iiora zi mui. 25 fcc. a P. Fontcnay in Collcgio Claromontaiio pri-
mum vi(a cft. Ttmpora obumbran cujufquc maculx, centii Lunac obfcu-
rati totalis ccliplis , cmcrlionum intcr fc & cum oblcrvaticnibus D. Roc-
mer Hafnix fadis , pcftquam Mcridinianorum 41 min. 4<f {i:.c. dilfcttntix
ratio habita cft , mirum iti modum confcnticbant.

II. Hujus Ecllplcos occclionc D. Calfini didcrtationcm dc Lunx dcflj
ftionc coufctipfit, in qua pister casteta , caufas afttrt cur iimbra tclluns

ACADEMl^ HIStORIA. Lib. II. lej

tnm radiis folaribus illuftretur , & Luna ipfa quadam luce perfufa vidca. y4fii-9'
tur , idque ex radiis folaribus in tcrrx atniofpha;ra rcftadis prolicifci de- nom,
monftrat : finiul &c de Liini parallaxi in poftrcma hac Eclij fi inventa &:
dc illius a tetra diftantia diftcrit , quam 57 fcmid. terrae cflc reperit,

III. Tum temporis D. Du Glos in infulam S. Thoma: (ub Linea a:qiii-
iiodiali profcdus cft. Qaem D. Caftini kripto edocuit quas obfcrvationes
cflent co in loco facicndi , quomodo pendula eflcnt aptanda tcmp6ubus
accuratc capicndis , caque ex Solisaltitudinibus cmendari opoitcrct. Hxc &
alia ejus gcncris commonitorium illud continebat ; nequc illud fuit prs-
termiirum , ut quam accuratiflime cxpenderetur utrum pcnduli longicudo
jS digitorum & 8 -i- liiicatum in Zona torrida eadcm pctftarct unius fe-
cundi vibrationi conhciendae apta , ut Lutetij: , Londini , Hafnii & aliis
in locis fuit obfcrvatum ; an paululum brevius efle oportcret, uti cayenni,
a D. Richcr annotaium tuit.

IV. Dic ii Maii Ludovicus Magnus Obfcrvatorium invifcre dignatus
eft , inftrumenta Aftronomica contemplatus , cui ului eflenr , qua: corum
ope obfcrvationcs fierent , cx D. D. Caflini , Picard & de la Hire audirc
voluit. UnivcrfjE terrx chartam feu Planifphxrium , cujus diamcicr eft 27
pcdum , intabulato turtis Occidcntalis a D. D. Scdilcau 5»: Chazcllc tumdc-
Imeatum opus ditigcnce D.Caflini , uti & icones Lunx D.Caflini opcia quam
accuratiflimc cxptcflas , quiquc ad obfcrvationes ccliplium cxadius facicndas
funt accommodata planctarum l)ftemata , & eorum revolucioncs uc ex
Sole aut ex tcrra confpiciuntur , Icones deni^ue pifcium a D. de la Hiic
depidas , animalium figuras a:ri incifas expcndit.

V. Solftitii xftivi obfervationcs fuas ttadidcrunt D. D. Picard f^l de
la Hire , varias ante & poft Iblftuii dicm mcridianas Solis aliuudincs
captarunt , ex quibus conclufum ab iis tuit folftitium die 2.1 Junii hora
fcxta contigifle.

VI. Die 18 Augufti altera Lunx Eclipfis 3. D. D. Caflini. Picard &
de la Hire fui: obfcrvata , qux inccepit mane hora 4. 16 niin. cum occu-
bait, jam pars tcrtia diamecri fusctatobfcuraca , Sol nonaifi poft cclo Loix
miiiuta apparuir.

VII. Die 21 D. Caflini littcras accepit a D. Desbayes in Gcr.xa iii-
lula ptopc Viridc promontorium fcriptas. Altitudo Poli illius Infulx cx
corde Leonis obfervata tft 14 gr. 38 min. cx fttlla PoLiii 14 gr. 36 niiii.
minor 30 min. quam tabulx defignent. Qux differcncia multo minor cft
ca qui in mari Mcditcrranco repcrta fuic , quod niaris Intcrni nauclcri mt-
nus iint in capiendis altitudinibus cxercitaii.

Vin.« Excuntc hocmenfe Comcta apparuit fub Urfx conftcllr.tionc , pau-
cis poft dicbus publicx gratulationis fcfti ignes in Nativitate Scrcnifl'. IJur-
gundi.x Ducis acccnh fucrant. Id vcro animadvcrtit D. Picard a Kcpleto
inemorix mandaium Comctciii anno ifi^oydie 2.6 Scptcmbtis Piag.r vifum
cffe , cum igncs quoque in publicx Ixtitix argumentum in compitis luce-
rcnt : obfrvationes hujus Conictx 3. fe faiflas cum adjunda dilfcrtatione
D. Caflinus Rcgi Chriftianiflimo obtulit.

I X. Paucis antc dicbus , nempc 15 Novembtis, qua rationc Veneris pa-

C c iij

lotf REGI^SCIENTIARUM

j^^jj_ rallaxis habcatur , ubi cum fttlla fixa in codtm pjriUelo occurrit , ratio-
i6Si. "'^™ cxpofuit i cujus mcntionem fcccrat in tr.iCtatu cdito de Comcia anni
1680. Cum cnim Venus futura tflct perigia dic 3 Februaiii , ad hanc ob-
lcrvationcm fc accing(.re voluit.

X. Eo ipfo tcmpo.e oUlrvationes in Gorii infula a D. D. Varin ,
D'.-shaycs &: Du Glos m.igno ftudio fidi.is acccpciat , c]ii.t varias Solis al-
tituduies antc & poll nKridKm , ac pleiarciui. in ipfa mcndic funiptas, Lunx
quoi^ue , ac qjitumdam hxarum altituciuics mcridianas , immcrfioncs &
emcrlioncs primi fittUitis contincbant. Ejuldtm (atcUitis Echpfts coliati
cum lis qiii Lutetia: fuctant oblcrvata: , mtridianorum ditftrcntias Goriini
inter iS: Lutetiam pribucrunt unius hori 17 nnn. S: 40 fcc. In magno
globo D Blacu longitudinum diffcrcntia j unias gradus min. tantunimodo
abetiat ab ca q'ii fuit oblcivata. Quin &: latitudincm candcm prorfus cum
oof.rvata dcfignat 14 gr. 4= tnin. ..Eftus maris 5 p;.dum alticudujcm noii
cxcedit.

Cum ad Antillas pcrvcniirciu , in infula vulgo La Gardclonpe dicta I3-
titudinvm 14 giaduum ; diff.rcntiam nicndian. Obfcrvatorii & Infuli 64
grad. j } min. invenerunt. In Martinica reperta cft 63 grad. 41 min. la-
tifudo 14 44.

Pcnduli Ljiigitudo btcvior du.ibiis lincis ibi invcnta quam in his rcgio-
nibus. Quin ctiam D. Dtshaycs Baromctri altitudines nocl:u majofes tfle
quam de dic j aut 4 lincis coniperit, idque conftanti lcge : ita ut Bato-
mctri & Thcrmomctri attcrnatim fint majorcs akitudines : nam in Thcr»
momcrro fpiii.us vini altius attoiliiur dc dic , in Baromctro hvdrargyrus cft
deprtllior : qui imqualitas in noftris rcgionibus non deprchenditur.

Circa iftus maris non major rtpcrta cft diffcrcniia quam 5 pcdum. Multx
quoquc niagnttis variationcs in hac parva infula fucrunt obitivati , ab
uno gndu ad 14. quod fctri eo tn loco latcntibus vcnis tribucudum vi-
dttur.

C A P U T 1 1 I..

. De Obfervatienibus in Provincia faSlu.

1- /^ Ui fupcrioribus annis fadi fnnt a D. D. Picard & de la Hire
V^ oblcrvationes Aftronomici , locorum infignium qui ad OccanuTn

fita lunt , tum la:itudincs , uim longitudiiics conftiiutrant, Cum cti.im D.

Picard anno 1674 ic in Occitaniam cortiiiifttt , finiul quiJ.un nvaris Mc_

ditcrranci loca inviferat , & cxplorato corum fitu , id unum fupcrtrat , ut

infignium magis Provincii portuum , & urbium pofitiones pcrfpcdi ha-

bercniur.

Itaquc D. de la Hiic julTu InvidtilTimi Rcgis co profcdiis tft menfc

Oci^tcbri , todem inftiumtntorum appaiaiu inftru(5tus , quo Occani littora

luftravcrat.

II. Ab cxtremis Prorincii finjbus obfcrvationum fuarum initium cc-

ACAD EMI^ HISTORIA. LiB. ir. 207
pic , atque urbcm Antipolim piimiim adiit antiquitatis monumentis , &c Aflrg.
pottu ipfo nobilem. Pritcrquam ab oftio Vari , qui Provinciam i Nicino nom.
Comitatu difterminat , cujufve pofitio crat conftuuenda , non multum diftat :
adeo ut illius fiius per triangula habcri poftet , acque adeo ejus cum latitu-
do , tum longitudo dcfiniri.

Antipolis latitudo inventa eft die 2 Novembtis 43, 34 min. lo fec.
diff^erentia Meridian. Luteti.T &c Antipolis 19 min. 11 fec. unius hota: : ita
ut arx ipfa Orientcm vcrfus magis declinet quam Obfervjtotium regiura ,
idquc cx immerfionc primi latellitis Jovis compertum fuir.

III. Hmc Tclonem , feu Tulonium prof-ftus , cx ftelli Polaris maxi.
Itia & minirna altitudinc , latitudintm majoris Ecclefia; iiivenit 43 , 6 min.
40 fec.

Ex immerfione primi fatcllitis longitudinem illius loci majorem efTe,
feu ad Oticntem magis vergcrc , quam Obfetvatorium Regium j grad. 55
inin. 55 fcc. prope Tulonium excelfa quxdam . & praerupta eft rupes , hanc
Montem Clarum , Le MmtClairet voc.int : in ejus vcrticem confcendit
<Iie 7 Dcccmbris cum libella & Baromctro , cacumen hujus montis fupra
maris fuperficicm clatum cft 257 hexapedas , hydrargyrus ad 16 dioit.
& 4 lin. ibi fufpcnfus etat , poft tres horas in maris liitore ad 28 pollices
& 1 lin. afccndit : ita ut difFcrentia uttiufque altitudinis fueric unius dioici
& 9 hn.

I V. Aquis Sextiis alticudo Poli inyenta cft prope portam qua- Avenio-
nem ducit , 43 , 31 min. Lugduni prope Ecclcfiam S. Pauli reperta cft 45,
45 ' 35-

Ex Obfervationibus a D. D. Picard , & de la Hiie circa uttiufque m.i-
tislitcora rite peradis , atque ex aliis qu.!S in ipfo Continenti D. Caftinus,
D. de la Hire , &: Alii Academici uttique adjutores dati anno inftq icnti
inicrunt , charta G.illi^ , multo emendatior quam ulla , qux ha(ftcnu!> vcl
a peritifllmis Geographis edita fucrit , concinnari potcft. Hujus fpccimen
dedit D. dc la Hite in collcdione Obfcrvationum Aftronomicarum antc
aliquot annos edita. N.im in una & eadcm figura omncs , qui faclx funt
in Galli.r littotibus ad annum ufquc 1685 obcrvatioi-cs contincntur ; fimui
videre cft quantum difcriminis intcrcedat inter chartas Gal!ii- vcl magis ex-
^uificas , fi hanc qui ex obfervatis accurate locis fuic dclincata.

V. Aiquc is efl tot itineriun & laborum fiudus uberrimus , ut ex Ob-
fervarionibus Aftronomicis accuratiftime peraftis lux nova tum Geographi.r,
tum navigandi Arti acceftcrit. Jam anno 1^78 hujus operis pe^rficicndi
forma a D.Caflini dcfignata fiierat cx tab.ilis fatcliitum Jovis. Eam mc-
thodum & rationcm fccuti funt , qui juflli Regis varia ingreili funt itincra
cum in Galliim , tum m Africam & in Amcricam. Obfcrv^ationes in exteris
& longc diflitis rcgionibus factx , cum iis qux in Obfcrvatorio habch.in-
tur , coll.irx funt. Accuratam Gallix chartam delineat.-,m utilem fore rcli-
quis pcrficicndis judicavit Acadcmia. Ac taiidcm illud cx longa Obf.:rv,i-
nonum lcrie coRclufum poftca fuit , locotum longitudints muko ardtiorcs
cfle , iis qu.T in t.abulis G,-ographicis notatx funt. Cujus rci a fottc cft
ratio quod iter facienus aut m terra , aut in niari , m computando itincris

log REGlit SCIENTIARUM

Ann. dccutfi fpatio , vcl ex ipfa xftimationc cx fulcis navis , vulgo , TarU
16Z2.. Sillttge , non fuWucant c himma vaii.is a rcdo trjmitc dcvutioncs , nequc
ad currcntium , aur vcntoium dilcrimini f.itis intcndanr animum,

Qu.iniobrcn) li cadcm r.itionc , c]\x in Gallia fuit ulurpata aliaiuin qiio-
quc rcglonum longitudincs , fcu Metidianorum ditFercmix conttahantur ,
non niultum a vcro aberrabimus.

V I. Hujus rci pcticuUim fccit Acadcmia in magno planifphzrio ,
cimd in turri Obfctvatorii Occidcn;aii fuit dclincatum poft ablolutas ob-
fervationcs Danicas , Amcricanas , & cas qux m plagis Occidcntalibu»
Franci.x h.ibita; funt. Primum eniiTi locorum in quibus fad:x tucrant ob-
fervationes , fiius funt pofici : rcliqui c vulgaribus chariis ita- funt tranfli-
t» , ut longitudinum ditfLtentia; cadcm rationc conttahercntut , & ad va-
rias Lun.T cclipfcs exigcrentur. Nec ptxtermifra cft corrcdio ab ilkiftri
PcirclKio Sc cekbcrrimo GalTcndo fic\i in tabulis hydrographicis mat.^
Mcditeiranci. His enim illc habcnJus cft honos ut piimi chattas naviga-
tionis in mari Mcditcrraneo cmendivcrint , & diftanti.iiTi Malliliam intcr
& Alcxandriam quingcntis milliaribus minorcm cftcccrint.

VII. Gcograph-a; tabulis in hunc modum corrciflis , rcgiones a nobis
' verfus Oricntcm & Occidcntem remotilllmas 15 aut 50 gradibus admovc-

rc , & totidcm gradus longitudinis cx iis qui in tabulis notantur , (ubdii-
ccrc netelTe omnino fuit , eofque addcrc oportuit iis rcgionibus quaruni
Mcridiani iis opponuntur locis , ubi fadx lunt pixdiftx obfcrvationcs^
Quani rationcm poftca coraptobarunt alix in Gallia , in Atrica , &: la
America habit.t oblcrvationcs , quibukum charta Obfcrvatuni tcrc ubi-
quc confcntit.

VIII. Addit D. Caftini in collcdione Obfervationum faepius laudata
D.Hallcy Anglum, inllgncm Aftronomum , qui in iniula S. Htlcnx Aullra-
ks ftcllas dihg.-nter oblervavit , cx iis qux a nauclcris fjtft.x (unt & intcr
fc collatx Obfcrvationibus compcnirc promontorium bonx Spci 7 , aut
0(5to gradibus niigis ad Occidcntcm vcrgcrc , c]uam chartx ipfx dcmonf-
trcnt. Ifquc in planifphxiio tcrrcftti Obfcrvatori: illud promontorium in co
gradu longitudinis podtum vidit , qucm ipfc dctinicrat.

Lunaris Eclipfis qux die zi Fcbruarii anno 1682. Lutctix , & apud S.t.'
tnic^ifcs fiiit oblcrvata , cam Mcridianorum diffcrcntiam prxbuit , qux iu
planifpherio tctrcftri jam ante fucrat difignata.

I X. Qua: huc ufquc in divcrhs tcrrarum orbis partibus juffu Rcgi«
Chriftianiftinii facflx funt obfcrvationcs , tabiihs hyHrographicis 60 GwO-
gtaphicis earuni rcgionum qui intcr Antillas Sc Siamcnlc rcgnuni intcria-
ccnt , cmcndaiioni fcrvicrunt. Atque in eam fpcm adducimur , forc ut uni-
vcrfi Gcographii ir.ftauratio , opus humano gcncri pcrutilc, &; Rcgi Maxir
mo gioriofum ca rationc Sc via pLificiatur.

X. Menfc Ot^^tobrianni 1681. D. Picard ftranguria , aut fupprcflionc urini
extin(ftus cft ; is omni difciplinarum gcncrc ac Mathcmaticis imprimis inf^
trudus , non (ola conrcmplationc contcnius , hinc cuni u(ii 6«: praxi fcm»
pcr conjunxit , uti ex ipfius opufculis qux intcr lucubraiioncs Acadcmico-
lum pofthumas anno >6^^ funt cdit.-» , aic[uc cx iis qua; in hujus opetis

dccurfm

ACADEMI/E HISTORIA, L i b. II. 205

decurfu attulimus , facile cclligi:ur : unus de tetrx dimenfiorje tradlaius, ^t-
cum vivcret , editus fuit , altcr poft ejus mortem anno 1684 de arte li- (.han.
bellandi publici juris fidus cft , id agentc D. de la Hirc. Quac intcr d-
lius chartas elucubrationcs rcperta; lunt , fi pjucas excepeiis qus ad Allro-
nomiam ipcd.int , inchoatJC magis qu.mi abfoluta; erant : Es tamen pu-
blica luce dignx funt judicatz. HiijLrs generis fun: qu^ ad horologia
fcioterica pertment , qusque longi edoCfus cxperiencii ufu faciliora & ccr-
tiora ab eo lunt conlcnpta, hic noiis & excniplis a D. de la Hire il-
lullrata in lucem prodirre , iis omiHis qure aftcCtata fubtilitas & inutilis
curiolitas excogitavit. His adjeCla cft compendiofa , fcd accurata de pon-
detibus & mcnfuris ttaCtatio , qu.im m.igno ftudio una cum D. Auzout
ad archtypa ipfa exegcrat. Sic ambo de micromctro , nuod dimetiendis
planetarum Diametris eft utiliffimum inftrumentum , cdidcrant difTcrtatiun-
culam anno i66-j , qux in dido volumme iterum typis mandaia cft , quod
prioris editionis cxemplaria fmt ratiora. Aftronomica problemata , Sc com-
plurcs obfcrvationcs admodum utiles & accurata* in aliud tcmpus funt di-
latx : qua: dc tclclcopiis majoribus & varia vitrorum combinatione , dc
focij inveniendis , ac plerifque aliis rcbus dioptricis & ad ufum accom-
modatis in disjciSis chartulis cor.fufi crant & incondita , D. Pothcnoc di-
gelllt in ordmem fragmcntorum titulo infcripta.

X I. Ineunte hoc anno D. de la Hire brcvi &; limplici mcthodo rationes
compoficas ex iifdcm racionibus dcmonftravic , qu.T in tabulariis Acadcmis
contincntur , uti ali.T qri.-Iam Gecmctricx & elcmentares prcpolliiones.
tx quibus complurcs nalcuniur proprietates quac folvendis conicts fcCtioni-
bus migno ului tutura: func : ica uc Gcomecricas dcmonftracioncs ex iis
ultra quam crcdi potcil provehi pollmt : nec quicquam cft quod laiius pa-
teat in Geometria. Demor.ftrationcs Ccnicorum ab eo funt continuata; , qui
& Cycloidis cujufdam xquabilcs motus expofuit.

XII. D. Tfchirnoule quxdam theoreniata & problemata Gcometrica
propofuit : cujulmodi cft illud , quodlibct fpatium linea Gcomettica cic-
cumfciiptum dimetiri, atque , ut loq.iuniur, qaadrarc. Hoc uti & alia, uc mihi
videtur , publici )uris fccit.

XII^I. Tradtitum luum de Gnomonica hoc vericnte anno legii D. de
la Hire , quem brcvi poft temporc in luccm cmific. Novas & accuratas
cjufmodi horologia conficicndi raiioncs complcfticur , fcd hoc ipfo anno ,
quo hacc typis mandantur , tra(5tatum cdidit de codem argumento brevcm
& intelledlu facilcm. In eo quoquc argumento verfatus fuerat D. Picard qui
attcm fcioterica horologia dclincandi per calculum cxpoluic. Idem demonf-
trationcs dioptricas protulit dimetiendis rcrum objc;l:arum diamctris , qux
pcr tubum opticum confpiciunrur : ex iis plcraque in mifccljancis cdita
funt.

XIV, Circa Mechanicam & Hydroftaticam qu.Tdam cxpcrimrnca fccic
D. Mariotce. l. Expercus cft minorcs apertura'; & emiirarios tubulos aqt.s
falicntis plus aqux impendcre proporcionc fcrvaca , quam majorcs , ubi
aqua pcr eo? fimul cffluit. i. Muliis cxperimenns qua- fit tuborum pei"
^uos aqua dclabiiur refiftentia , exploravu. Ulus cft pnmum cubo 80, cuiu

Dd

iio REGl/E SCIENTIARUM

Ann. loo pedes alto, qui plunibco tympaiio i lir.cis cuni fcmiffe cra(To infcrti^
1682, i^.; aqua icplccus ilt : aqua fuiidum t)mpani uno pcnc digito dcprcflit.

Alia quoquc circa aquarum filicntium motum tvpis mandavit. Circa dcf-

ccnfuin corporum gravium quidam ab co & D. dc la Hirc facta funt ia

Rcgio Obfcrvatorio cxpcrimcnta.

SECTIO UNDECIMA.

De iis quts aSla funt anno i <J 8 3 .

HOc vertcntc anno quam plurima in Phyficis & Chymicis fa(5a funt
experimcnta ; Hiftoria animalium non mcdiocriter culta fuic : fett
prarcipuus labor in res Afltouomicas , & Geographicas incubuic.

CAPUT PRIMUM.
De Chywicis Uborihuf.

I. T Am fuperiori anno id ncgotii Acadeini.E mandatum 'fuerat ab

J liluftniT". Colberto, ut aquae fontium qua; Verfalias deducuntur , ac-
curato examini fub|iccrcntur.

Vix ullum inrer eas in pevfpicuicatc , odore , 8i fapore difcrimen ap.
paruit : pirtium tenuitas ,iut fubtilitas thcrmometro , laponis folutione , &C
leguminum co(5lione prohata cft. Qi:a: thcrmomctro taifla cft probatio ,
omnium videtur optima. Duo thcrmonictta eidcm tabuli in gradus divifc
liint iliigata, eaquc fic fucrunt cxplor.ita. Acri frigido antc funt expofita,
ut Iiquor dcfccnderct , tum gradus iplc dcfccnsijs in tabula notams ; dcindc
ucriufquc glubi aqux fervid.i: impofiti , & quoufquc liquor afccnderit , iti-
dcm not.-itum fuit , &: fpatiiim aicansiis in paites iqualcs dilpettitum.

II. J.im ut aau.T divctl.c cxammarcntur , dui.bus vnfis vitrcis squjlis
amplitudinis ii. dcnfititis cadcm aqiiarum quantitas aftuia , uni aqua pu-
tealis . alteri aqua fontana , ambo vafi amplo aqui calicis pleno tucrunt
impofita , atque his duo theimometra fimul immetfa. Aqu.i fontis ad loo
V. gr. gradus , putealis ad 75 tantunimodo grarlus finiul afccndit , quod illa
citius incalefcat , hxc tnrdius , atque adco ilU fit fubnlior , ha:c crailior. Qua
quideni rationc aqui omncs cum aqiia puteali (iint collata:.

I I I. Itaquc aqua fille d' Avniy dicla 15 gradibus altins confccndit
quam putcalis , aqui liufonnm 11 , aqui de Biti/ly 16 , De Mahonrti ij,
i>e RoqHencourt i^. , S. Pcrii 9 , S Antonii S , Tri.Tnonis -j , Du Chefnay
5. Aqua S. Cyri 10: faponcm cifus h.TC difioKit quaiii feliqu.T.

I V. Ex iis qus poft diftilUtioncm in tuudo vafis tcledciaiu tcecibus

ACADEMli£ HISTORIA Lib. TI, iii

ViX ullum judicium ficn potuit , aim pcrparum tem in omnibus fubfi Chy-
Jdere vifum fuerit. Aqux Villc d' Avray & Trianon folutionem Mercurii rniit.
aliquanto maeis turbarunt quam rcliqus. Nec dcicriores vifs funt sqiii
illa: omnes quam qui judicantur fnlubriores : cujufmodi eft aqua Sequanx
aat qux per aqux ducliis e vico Rungls Lutetiim deducitur : adco ut ex
folo ufu , qux rcgula cft multo tutillima , dc carum bonitatc fit judi-
candum.

Cum D. Joly mcdicus in oppido de Vkhy apud Arvcrnos multum cxcr-
citatus, quafdam concrctioncs icirarum & lalium , qux parictibus thcrma-
rum pdhxrefcunt , attulilTet , cx quidcm funt ad varia criteria aut normas
cxaftx. Idque in univcrlum fuit conclufum fales illos cdc lixiviales , &
detcrgentes. Nec mirum fi ob eam caufam Lutctix etiam nunc adco fint
ufitatx : nam acida fcrmcnta cmendant , atque cormn vclut aculcos retuu-
dunt. Sal fontis illius qui Le Petit 5o«/« nuncupatur , prx cxceris cft detcr-
gcns , colorcm fufcum prx fc fcrt , cum alii fint candidi , & fcre ut cryftalli
pclluceant.

I I. Lcda cft epiftola viri Clarrft". D. Piat apud Carnutenfcs Advocati
Regii ad D. Dodart de aqua mmcrali qux eft prope muros Carnutenfes.
Hanc fcrrugineam cllc cxiftimat : nam folutionem gallx iubnigro colore
tingit. Illud admodum probabile cll quod vir doiflus fufpicatur, hanc aquam
« Huvio ipfo per tcriaui cujufdam prati pcrcolaram vim ferri aut viirioii in
ipfo tranfi:u contrahcre. Quod muliis probat indiciis , eo imprimis , quod
in bellii civilibus ex ca parte qui urb, fuit oppugnata , & hcftcs cum
magna clade rcpulfi , qui tormentis & globis ferreis ibi rclidtis fugcrunr.
Tcna rubigine ferri imbuta aquam fontis fua virtutc imbuit. Jam ante
compkircs annos quafd^m ad D. Dodart ea dc rc milcrat cpiftolas , qua;
Itdtx tucrant in Ac.;dcu:ia.

III. Qux f.dx funt plantarum analyfcs refcrrc nihil ncccfTc eft. IJ
uiium advcriendum puto, c purganiibus per analyfim cjtploratis multum olci
ut plurimum cduci , ex Jalappa: v. g. i libus , i olci uncix cum < drach-
mis exiradac funt , e fenna trts uncix olei & 7 drachmx, falis volaiilis 4
drach'1 JB cdi.ftx.

Sic diurctica nlco & fale plcrumquc abundarc ccrnimus. Afparngi radi-
ccs 4 librnum pjndcre unam iinciam olei admodum fcetidi & nigri , falis
aliquantum Iixiviilis 3 d'achmas pixbucre.

IV. Sub iJcm tempus aliud expcrimenti:m Chymicum exhibuit D.
Bourdelin , chalybis lim.;turam aqua fxpe peifulam , tum exficcatam , dimi-
dia pene fui pondtris pane aoftam invcnit, pcr 40 dies 13 uncias limituix
aqua confpiTllrat : poft quartam decimam inibibiuoncm , ut vocant , nulla
amplius pondcn.s f Ct.i tft aciflio. Ubi prmTim aqua imbuta fuit , ca mul-
tum incaluit , & cjlor pcr 18 horas dui,ivit : inira 54 horas duabus unciis
graviot fiftacft. Ex.idis 4 di^bus , cum aqurm smplius non in.bibcrct,
poft (.X exfitcaiionis dies limatura 7 unciis aufta fuit. Ex ca diftill.ita
iz liqu ris uncae txicrunt falc vohtili fcctx , quarta cjus liquoris portio
cum fpiriiu (alis valdc cffcrbuir. IUud D. Du C!os vifuni fuit falcm fcrri
volatilcm ab aqua cxfolutum fuiftc. Poft diftill.iiionem 15 uncix cum fc-

Dd ij

lu REGI^ SCIEMTIARUM

Ann. miflc in Rccortx fundo rcfcdcrunt : ajco uc cx ipfa diftillationc dc fcrrl ,
1683, pondcrc niliil fcrc clcccncrit.

Paucis intcrjcctis dicbus hunc laborcm itcravic , tumquc fcobem fcrri
acjua pcrfudir. Pcr 14 dics hic aqua imbuta , tum cxficcaca , cx 16 un-
ciis trcs pcnc unciac liquoris lalc volatili impra;s;nati lunc cxftillatx. Ex 10
unciis qux fupcttuerc , nullus ignis vi liquor c>:primi potuit , £c 4. uncia-
n;m pondcre inatcrii aucta fuit : paucis poft dicbus pluresuncias vitrioli cx
oleo vicrioh & duabus unciis fcobis fcrrca; concrcti oftcndit.

V, Lac dcnique vaccinum , c.iprinum , & afininum fuit ufitato morc
diftillatimi. E vaccino & caprino liquorcs pcnc on.nes non ingrati fapotis
& odoris , plus acidi in utroque qusm fulphurci crac. E 4 libris ladis
vacciiii & caprini rrcs olci uncix prodierc , & una fere drachma (alis fixi
minimc lixiviaJis. £ lacte alinino liquotcs infipidi & quidam mgraii odoiis
prodiere.

C A P U T II.
De Hijloria ^lnimalium.

I. /~\ Ux ad hiftoriam Animaiium fpedant , non indiligenter fuerunc

V^ pcrtcaftata. Elephantis imprimis dcfcripiio accurata lcda tuic &
difculla. Plurcs cjus paitcs dclincavit D.dc la Hirc. Ibis quoquc , Ciconix,
Iquamofi lacerri delctiptiones cxaminatx , figurx animalium xri incifx.

Ibis albacx ^Egypto allaca Ciconiac inmultis cft confimilis , (ed paulo mi-
nor iutraque roltri partc deorfum inflcxa, in illa collumubiquc ccrcs, cum
in Ciconia roftrum rcclum fit &: acutum , collum patrc fui inferiorc longe
craflius & longioribus plumis inftrudtum , uc alia mictam ucriufquc avis
difcrimina : & quidcm ambx roftri acie fcrpcnces nccanc , fcd vcrilimilc cft
Ciconiara magis uti roftii cupidc , quam latcrum acic.

Q^ia: dc Ibi docet Cicero lib. 1. dc nacma Dcoium , vcra cftc expe-
rieniia ip(a comprobavir. Qlto fit , inquic , nt nec Morfu-Ttvx noceant , nec
edore mortutt. Nara caro ipla & vifcera poft quindecim dics & amplius
fuavem fpirabant odorcm. Carnibiis fcrpcntum vcfcitur quas falubrcs cflb
fatis vcri(iniilc videtur, ingluvie hxc caicbat ; (ed tamen vcncriculus foli-
dior crac , fcre ut in avibus qu.i; ex granis vivunr.

1 1. Ciconia quoquc (crpcntibus laccrtis & r.mis alitur , ventriculuj
Ibis & Ciconir craifior , imerioris tunicx glaridulx & numciofx &C
majufculx.

Fada in venam mcfcntericam unius cx duabus Ciconiis injcdionc li-
quor intcftinorum cava fubiit. Sic partc intcftini lactc implcta & utrim-
qiieprcfra, pirs liquoris in vcnam mcfaraYcim conmcavit. Arquc id onmi
avium g-neri communc c^fc non abhotret a vcrifimili Cum cnini in avibus
vcnx laiStca: nondum confpici potucrinc , hinc forlicam chyium iis pcr vcnas
mcfaraicas ad hepir cominearc jufta fufpicio cdc potcft.

■ACADEMI/£ HISTORIA. L r b. II. iij

III. Lacerti quoque Indici exuvii tum allat<c funt , qui utcunquc ^'F-
cum rcfcrt, quem dcfcribit Clullus: quatuor pcdcs is longus crar ab ex- ■^"'rn.
trcmo roftri ad cauds ufquc iniiium fcxdccim digitos in longum por-
xe&x. Hxc in conum definebat ; fquamis toto corporc , in cauda & capi-

te munituseratj qux imbricatim pofita: conchas marinas fingula: exprime-
bant , radiis a mcdio ad circunfcrcnnam cxaratis : fquama: illa: inftar oflium
firma: in dorfo fefqui-digito in omnes partcs cxtenla:. Minorcs erant inca-
pite , fub collo Sc vencre deerant ; pedcs quinque digids inftrudli, duo
intermcdii reliquis altcro tanto majores crant : phalanx exttema bihda : hoc
genus Laccrtorum frequcns efle aiunt in Formofa Infula , & in lo -
cis circumjcdis ; curaque ii talparum more terram fuffodiant, orizarrl, imo
& tedlorum fundaraenta diruant , talpae diabolicae a Batavis vocitantur.
Mitto complura animalia fuperioribus annis , a D. Du Verney inci-
fa & a D. Pcrrault defcripta , quorum qua:dam (unt fatis nota , quidam
rariora , qux in utrifque fint obfcrvatu digna tum in extcriori torma , tum
in vifceium conformatione magno ftudio & cura fucrunt annotata.

IV. Inter animantes qux (us. mole Sc fpecie commcndantur , avis illa
cx ^gypto allata , quam Veteres ob plumas in alis rubeas phxnicoptcrum
dixctc , fupcrioribus annis diffcfta fuit, &c a D. Petrault dcfcripia.. Ala;
cjus diduftx colorem illum rutilum cxhibent : unde vulgo Flmnand dici (o-
let : non quoti in Bclgio rcpcriatur, fcd quia cjus pli:mx pcr mcmbra-
nam pcllucidam vifx colorem flammeum pra'bent : vix ulla cft avis major,
roftrum cx utraque parte dcorfum cft incurvatum ,quodin ca avc cmnino
eft fingularc ; aratri enim inftar inflciflitur , unde &: vulgo Becharu quafi
aratri roftriun appcHatur. CoUo pra:longo , cruribus produftis , cxili pe-
de, fcd hrmo donatnr : adco ut tcftc Gaflendo in vira PciiefKii , uno pc-
de fubnixa inftar gruis cbdormiat : oculi itidcm angufti (unc & rubci. Cy-
ftis fellca c parte infcricri bcpatis cft pcnfilis, vas ipfum e quo fufpcndi-
tur , quovc bilcm excipit, amplum cft ; contra atquc in hcmine Sc in quj-
drupedibus obfcrvatur. In his cnim radiccs vcficulx funt admodum cxilfs.
Oclophagus in fui initio valdc anguftus , paulatim latior fadtus in in-
gluvicm , feu iii faccum ampliorcm dcfinit ; ventriculus fcre ut in gallina , ta-
tametfi granis non vefcitur , fcd patvis conchyliis, qux vcntricuii mufcu-
lis tcrunturuc grana.

V. Inter avcs fpccic fiia fpcdabiles ccnfcri debctillaqux vulgo Gallina Sul-
tana, a Veteribus porphyriou vocitatur.quodroftro donctur & pedibusrubcis,
Ec quidcm hoc habet fibi peculiarc quod roftrum longiorc cauda & ad vcriiccin
ufque capitis porrcda ipfi capiti adhqrefcat:crunbus aJniodumobIongis,&: ani-
plis pedibus iniltuitur , cum tamcn fic brevi collo , contra atque ccrnimiis
in avibus qiix crura habcnt longiora. In iis cnim collum itidcm cft oblon-
gius , fei rcs alitcr fc habct iii hac ave , qux inftar pfitaci pcde utitur uc
efcam roftro admovcr.r. Cum autcra c granis , cx carne , & pifcibuspcr-
indc alatur, vcntriculo donatur non niinijs craflb Sc carnofo , quam (o!cc
eflc in avibus qu.x c gianis vivunt. Oefophagus in paitc fui infciioic dila-
tatus ingluvicm cfficit,cui fplcn adh.TCtcfcit.

V I. Aviculam Paradifi vuleo aiiftam , D. Colbcrt miferat ad Acadcmiam

Dd iij

214 REGIit SCIENTIARUM

Akn. qux in Horro Rcgio alTervarur. Hanc a. D. Du Raupilue donoacctptrat r
1683. pcJibus C3 fuis & cruribus inftrufta erat , qux corporis m.ignitiidini rcfpon-

dcbint, fila clorfo inha»rebant , qus ab Au(floribus funt animadvcrfa.

VII. Tr.iftitus duos dc hydropc , Sc dc odoratus organo cx fcri[no lc.
git D. Du Vcrney : ncrvulos ab olfacflwrio prodcunjcs , quic|uc ut a!ii du-
riorcs fiunt , poftquam os cribrofutn pcrtraifirunt , ofti.ndit; trcs lamcllas
narium , quarum uiia ab aliis fcjunCla cft , iinus dcniquc in ollt frontis &
niaxiil.c dcmonftravit , qux mucofo rcplcntur cxcremcino, quod in narium
cava dcfluit.

VIII. D. Dodart infantis M.icroccp!i,ili figuram a fc delineatam exlii-
bui[. Caput erat valdcamplum, aqua pura & limpida plcnum , cranii loco
erant cartilagincs , in polkriore cjus partc quidam caro cxcrcvcrat , fu-
tura: nullx.

Sub idem tempus cadaver mulieris incidit D. Du Vcrney , qux pcc
tres mcnlls citra fcbrim igrotavcrat ; cx utioque latere erat p.-iralytica, pc-
«ftoiis 6t ibdominis vilcera crant illxfa ; Yenrriculos ccrebri aqua rcplctos
fefquilibiiE pondcre invenit jugi foporc opprelTa jacuerat.

C A P U T III.

De R.hus rhyficis,

I. T Llud Pliylicat cft fpcculationis quod D. De la Hire , ciim de tube-
X ribus efcariis , v. Truffes , fermo habcrctur , adm^nuit , ca noii raro-
quercuum , aut carpinorum , v. Ckarmtt radicibus accrefcerc , & per fila.
qux.i.im cum iis continiiati.

1 1. Nonnulla ctiam qu.-c nd naturalcm fpc^flant hifloriam , D. Blondd
rcccnfuit non contcmncnda , illud iiTifiriuiis qua rationc in quibufi.im Gcr-
manix locis paludofum folum attollatur. Aquam c fiuvio pcr foirain fic
duci aVcbat, ut fluvio intumriccnte ic tutbido, fublatis catataftis autemif-
fariis paludofum folum inundctiir, tum iis dcprcflis aqna ftagnare pcrmit-
titur. Sic limus pauladm dccidcus tcrraui paludofam ftnfim attollit : quan-
do aqua fluvii cft dcprefllor , tum c folli lu alvcum fluminis rclabi -
tur.

D. D^dart nos admonuit Caleti in ipfo littore v. Rifban dicflo putcos^
cxcavari , quorum aqua dulcis cft , qiixque iina cum m.in attollinir aut dc-
primitur : ita iit aqua maris per arcnam pcrcolata fallugincm fuam cxuif
Adjccit D. BLndc! Miflilix in portu aquani h lupc dulccm cmanarc.

IV. Q_a; lam ciiam fa6la (unt in niaclima pncuniauca cxpctimcnta a D,
Jlombcig nunc Acadcmix focio , ut quantum act fit aqua lcvior , ex|i!o-
latum habcrctur. Globus vitreus acre plcnus in niacliina exinanituscxquiliix
bilanci appcnfus cft ; pondus acris cum aqua collati cam pcne liabcre ra-
tionem qux cft 1 ad 630. cx calculo conclufum fuit : cx itcratis poftca
cxpcrimcntis aquim multo graviorcm aerc compcrit. z, Vitrcx lachrynix
in codcm vafc difruptx poft cxluuftum acra furfum, ccuignis fulrhurati la-
culum funt vibtatx.

ACADEMIA HISTORIA. Lib: II. ijj

V. D. Marionc menfe Augufto utrumque Barometrum hydrargyti & Pf^y^,
aqux in Obfcrvatorio inter fe contcndit. Hydratgyrus ad iS poUicum fub. /ica.
latus eft, aqua ad 3 1 pedum -^ altitudinem afcendit , ita ut ea fu aqua;

ad hydraigyrum ratio qu.x i ad 13 -.

VI. Nonnullis quoquc experimentis id probaiKlurn fufcepit D. Mariotte,
tormcnta rccedcre juxta reciprocam fui ponderis & globi explofi rationem.
Tubulum fcrreum duobus filis j pcdum longis fufpcndit cum Cylindruio
plumbeo , cujus pondus erat pars tubi quinta ; accenfo pulucre tubus ad iff
gtadus rcceflit , Cylindrus ad So ufque fublatus eft , qui fcrc cft reciproci
ponderum ratio. Cumque mbus ad S gradus ^ reccdendo confccndifter ,
Cylindrus ad 40^ fublatus eft , idque iteratis expcrimentis confirmavit. Sclo-
pcto minori aquam plumbi loco afFudit : Ex 8 pedum diftantia accenfo
pulvcre Chartam tribus pedibus latam aqua petfudif, ex intcrvallo dcctm
pcdum ; aliquot guttulis afperfa fuit charta ; auda diftantia ad li ufque pe-
des, aqua adeo diflipata fuit ,ut inftar vaporis tenuifllmi reciderit. Hinccon-
clufum ab eo fuit aquatum ja<fl;us altitudini fontium non omni ex partc
rclpondcre : cum enim magno impctu aqua cxilic , in guitulas diflipatur.

VII. Cum Indicum lapillum qui vcnenatos animalium morfus ianarc
pcrhibctur. P. Fontcnay S. I. D. Caflino dcdiftet ut cjus rci pcriculum
fieret , columbae a vipera lcvitcr vulncratae admotus cft lapillus , colun.ba
ad horam uf]uc viram produxit , fcd lapiUus illc qucm e Cjpite ferpen-
tis extrahi viri docli tradidcrunt , quiquc , ut alii ccn(i.nt , f_d:itiub tft ,
& Caniboix lapis vo.itaiur , hoc virus non dctraxit.

Catclli quoquc qucm vipcra in fcmore momordcrat , vulncri admotus,
h-iic ccnacitcr adhxfic , fed poft novcm hovas ille extincflus cft ; languis
in vafis fluidus ut in columba , fic in catello, non concrctiis appatuit.

Cum de veneno vipcrarum fcrmo habcretur , illud a D. Blondcl qui
magnam Orbis partcm pcragravciat , fuit obfcrvarum, fcrpLiites qui in aliis
Antillatum infulis vencni funt cxpertes , in M.ittinica cffc vcntnatos , eof.
que in alias Infulas tranflatos vencno fuo dcftitui. Dc his cjui Mclitam
afportantur communis cft opinio cos vcncno dcftimi.

Dic 10 Aptilis vic pereruditus D. Arnould Nurcmbcrgcnfis epiftol.im
a Parcnte fuo miflam mihi tradidit , quam in Academix conventu lcgi : c
Bohemia fc fungos acccpiftc fcnbit Marcafitis argcntcis pknos.

Dc tcrrx trcmore qui anno fuperiore contigit fcripta eft cpiftola ad
D. Pcrtault ex urbe quadam Lotharingis Remircmonda dic^a , in qua pcr-
multa notatu digna narrantur , dummodo fides Scriptoris aliqua cx par-
te non labotet. Tantam ejus vim fuiflc commcmorat , ut tcda cotnpluta
corrucrint : magno cum fragore is conjuni5tas fuit , ita ut Canoi icx forni-
cis Ecckfix fux ruinam non audicrint. Incolx luijus uibis in agros fc rc-
ciptrc per 6 hcbdomadas coadi funt ; fingulis nodibus fxvicbu , dc dic nun-
quam, fiAmiriX e terra contincntcr crumpcbint , nulla rima au hi.itu mani-
fcfto nifi in uno loco , qux ruiia poftta uhro occlufa eft : (cd cum ca pate-
bat, fiuftta illius altiiudo fuit cxplorata. Qui etump bat igni?, tetn m odo-
rcin aSlabat , non fulphureum camen, neque is adun.bat. Exadtis fcx hcb-

xi6 REGI/E SCIENTIARUM

Ann. domadis civcs in urbcm tcmcarunt, qujndo tcria: rtcmor rcmittcre, ncc
i6Sj. tei5ta amplius dcjiccrc vilus cft. Vis illius nmxima ad 5 aut 6 lcuc.is p^-
tuit, & in iis potiflimum locis qui craiit dtprclliuraj aut collibus iutet-
cepti. Fons quidam utbi proxirnus adco turbidus hinc prodite vifus, uc
aqujm faponc inihutam non colore modo , (cd ctiam vi dcterc;ente rcfcr-
rct. In cjus fupcrhcie fpuma qua;dam concrcvit faponi non abfimilis, qux-
quc in aqui ut fapo cxfolvirur.

VIII. Hujus cvcntus oic.ifionc D. Blondcl niultos a fc vifos in Alpibus &C
& in Pyrcnsis montcs tcft.itus cft , qui a fc mutuo divulli fucrant , cutn
anic coh.xfiflcnt. Argumciuo funt partcs gibbofs umus montis qux exca-
vatis altctius partibus opponuntur. Sic anno 16:7 in Alpibus Rhitiis op-
pidum nominc ChaveHe monnbus uttimquc in unum coalcfccntibus obru-
rum fuit.

I X. Quardam alia commcmoravit , qu.-E ad naturalcm hiftori.im fpcclanr.
Cujus gcncris ca funt qua: lapidum conforniationi luccm aliquam affcrrc
poflunt. I Inter fontem Bcllaqucum & Ncmurlmm complurcs a (c repcr-
tos lapidcs pixduros quafi tcrcbratos , idque fatis cft verifimile cos fic pcr-
foratos fuifTc ab imbribus , cum adhuc mollcs cfTcnt & formarcnrUr. r.
RupcILim inter & urbcm qua; nunc rupcs fortis Rochcfort appellatur, vi-
cum olim arftu miris abrcptum fuiflc , glarcam qux eft in httore , cuin
majorcs funt sftus , lapidcljcre & in rupem indurari cui hominum & equo-
rum adhuc imprcfla cemuntur vcftigia. Ail)icit illud quoquc quod fatis vui-
g.uc cft , Tclone (axa cflc , qua: difnipta oftrca optinia (uppcditant. In
Inlula Martinica lapides c iu ido maris crui candidos in quibus quorum-
dam vermium vcftigiabcne delincata vifuntur. Adjccit D. Du Vcrncy Ru-
pcllx complurcs cflc bpidcs inftar coni p.rforatos qui conchis opplcntur.

C A P U T IV.

De Rehus ^^Jfronomicis.

I. T Neunte hoc anno D. Caflini dupliccm a fc clucubratam legit difTcr-
J. t.itioncm , una hxaruni , altera Vcncris thcori.im complcclitur.
Mcnfc Marcio vir nobilis & in Aftronornia vcrfatilfimus D. Facio I>c
Duilliers in Rcgium Obicrvatorium vcnit , ut qua: a D. Caflino in Sa-
turni globo ejuique annulo antc fcx annos fucrant dctcdVa & publicata ,
oculis lufttarct, Mirum enim ipfi vidcbatut obfctvatam in Saiutno Zonam
rcdam , quo remporc ejus annulus cflct valde inclmatus. Cum ipfo igituc
hibuit obfcrvatioiics opc Tclcfcopii 4.0 pcdum a D. Barcllo claborati , 8c
in arca Obfcrvatorii tunc expofiti , quas fcripto tradidit, & in Afta rctu-
lit cum figuris aptc dclincatis.

Hujus (cripti ha?c fcrc fumma eft, tum Saturni annulum cx pattc Scp-
tentrionali globo infiftcntcm vifum , cx parte oppofira fub co dcprclTum :
fic r,jmen ut umbra globi in annulum projcifa manifcfto ccrncretur. 1. In
Saturui globo fafcia qmdam obfciiiior propc cum locum qui annulum rc

gcbat>

ACADEMIi£ HISTORIA. L i b. IT, iiy

■gcbat j in reiilum porrcfti , & liiies qus anfas annuli connedit parallcla ylflro-
vifa eft. 3. Qaatuor poft horas fafcia fubnigra in eodem fitu & eadem for- mmicti
ma apparuic : led pars globi huic fuperpolita paulo obfcurior quam an-
tea , pats itidcm annuli extcrior miniis Iplendida. quam intcnor uide-
bacur. 1

I I. Jam antea anno fcilicct 1677 Zona illa fuerat a D. Caffino obfcr-
vata ,(jui obIeiv.-itio in Etuditoium Ephemcridcs anni 1677 reiata cft, tuin-
que annuius ad maximam penc amplitudincm (uam pctvencrat , ac prope
centrum Saturni fafcia pcrttanfibat. Redta tamcn apparuit : adeo ut Zonx
illius qua: globum Siturni cingebat Polus extrcmo illius difci limbo pro-
:ximus txiftcret, multiim ab annuli ipiius Polo diflims , qui 30 gradibus
fuper eum limbum fubiatus crat. Eandcm quoque viderat fafciam cum an^
rulus adco contradus crat , ut globus uirimque promincrct : tum enim in
linca anlarum , ut in eodem pcnc liru poiita lafcia cerncbatur. Sarpius eam
confpexit , , fed nunquam eo in lcco in quo dic 2 Martii cxtabat, tam
procul a centro globi diilita : ciim pars annuli Auftialis poftcriorem Satur-
iii partem, Borealis anteriorem lic contingecet , ut utriufque divifio fub
oculos caderct , ac giobi umbra in poftcriorcm annuli partcm projcdta ver-
fus Orientem ca magnitudme appaterct quam cxigebat angulus ille quem
radii vilualcsad Satuinum dudi cum radiis Solatibus comprehcndunt. Sic
diftantia annuli a globo Satutni utrimque i"c confpiciendam pisebuit. Quod
cum hypothtii P. Riccioli nuUomodo cohxtet. Hic enim annulum ellip-
ticE figuia: ex utraque pauc antcriorc nimirum & pofteriorc globo ipfi an-
ncxum putat , contra atque Hugenius in fuo prxclaro Saturni fyftematc
ilacuit , idque cum oblervationibiis omnino convenit, annulum fcilicet cir-
cuiaris tfTc figurse, &: a globo Saturni omni ex parte fejunttum.

I I I. H.t:: Phaenomenaviia, funtab iisqui tum aderant , inter quos vir lau-
datus D. F icio , qui Afttonomia: Itudio inccnfus ex finibus Gcimanix huc
advcncrat , ut in Obttrvatorio fc exerceret , omnis genetis mftrumentis in
cam rem comparatis. Hic annuli figuram accurare deicripfic , atquc ipfc
fccum id rtpuiavit , quod fi Satutnus circa fiium axem qui ad annuli axem
fit perpciidicuiaris volvatur , fore ut fifcia ,cujus axis multum eft ab ase
aiinuii diiriius , in una revolutione vane inclinetur. Quare intctjcdo quatuor
hnrarum fp.itio eadcm fafcia fuit iterum obfcrvaca , qux eodcm prorlus hi
loco & fitu vila cft. Ex quo id conclufam ab eo fuic auc Saturnum eo ccm-
poris inceivallo fenfibili mocu citca fe aftum non fijiiTe , aut eum circa
Polum hujus fafcix multum ab annuli Polo dillitum circumagi.

IV. Saturni vcroglobum circum axim fibi proprium verti velhocunum
pcrfuafit , quod in fecunda hac obfcrvaiione fpatium intcr obfcuriortm fal-
cism , cujus fupra mcminuiius , & arnulum , ut candida quxdnm f.iftia
tutn conipedum fucric, qux tamen faitia fplendida antea vila non luc-
rat.

V. Poftcro die poft i^ horas fifcia obfcutior in loco priftino & fitu fc
vidcndam prxbuit , non iccm falcia candida in poftericre obfervaiionc vila;
fcd ulcra obfcuram alia verius limbum in confptftum vcnit qui antea (ui
copiam non feccrat, Ex quibus fufpicatus eft D. Cafllni fafcias illas fpien-

E e

1,5 REGT.£ SCIENTIARUM

AsN. dKliorcs omncm Snurni ambitum non pcrcurrerc, fed eas intermptas eflc-
l6S}. uc in quibufdam Jovis fdciis cvenir ; ac Saturnum in fuis circa axem rc-
volutioiubus modo un:.m cx iis hfciis , modo alter.mi nobis obvcrtcrc.
Cum tamcn Zoni illx candidx antc.i vifi non tucrint , illud non abhor-
rct a vcroiimili eas (ubindc nafci ac dclcri , ut in quibiifdam Jovis Zonis
fiiic obfcrvatum , quic illius motu abrcpti modo (ub oculos cadunt, cum
in partc anteriorc Plancta; cxtant , modo cvancfcunt, ubi ad partcm po-
(Itriorcm tranficrunt.

Eodcm lioc anno ifiSj dui vifi funt in Saiurno Zor.-c qui altcrnis vi-
cibus in confpcctum vcni(.bant , quaium una latior crat altci.i.

VI. Novum Phinomcni gcnus in cceIo deprchendit D. Caflini die i8
Martii : lumcii vidcliccr quoddam obliquc (ccunduni Zodiacum porrcdtum
quod tunc Arictis conrtcllationem complccti, ad Plciadas u("que & capuc
Tauri extendi inftar nubcculs a Solc illuftrati vifum cft , fere inftar cau-
di Cometes , nifi qiuid fua latitudine ter auc quatcr eas (uperabat. Dc hoc
luminc fatis copiosc egimus tomo 5, Philof. vct. &c nov, p. 175. Sed hoc
argumenium iu voluminc Typis Rcgiis nupcrrimc cdito fuic Sc accuraci
3. D. Caffino cft pcrttJi^atum , longum cflcc ac minimc neccfrarium rcm
fpcculatione quidcm , ii qiii fit alia , dignam , icd uberiim^ cxplicatam
rcgerere.

VII. Dic 17 Januarii omnes in Rcgium Obferv.itorium convcncre So-
lis Ecliplim fptiftaturi ; fed non licuit pcr coslum nubibus obdudura. Ea
vero a D. Rocmec Hafnii fuit oblcivata , & ad Acidcmiam die 18 Fcbrua-
rii cranlmifla : qui ob(truatio ab co paucis dtlcnpta fuit.

Sol in Vicinia horizontis admodum l.iciniatus iiicffipit dc(icere hor, 5.
54 min. 20 fec. Defcftiis initium crat paulo infra parallclum yEquatoris
tranfeuntem per cencrum Solis , hora j. 53 min, 30 (cc. chorda partis
limbi Solis cclipfati 4 digit.

Hora 4. 3 min. fupcrius cornu adhuc erat paulo infia parallelum dicJ
tum : mox (libiic fol mibcs horizontaies.

In eadcm Epiftola Martis , Jovis, & Saturni quafdam cbfcrvationes re-
cenfet.

Tres hos Planctas dic 19 Januarii ftylo veteri h. i. poft mcdiam noc-
tcm jundos fuiflc in longitudine , idque conftarc cx obfcrvationibus antc
&: poft habuis.

VIII. D. Dc k Hirc poftremam Jovis & Saturni conjundionem va-
liis rnodis , qui omncs inter fc coiifcnticbanc, cum accuiatc dctcrminaflct,
o<fto antc dicbus , quam Ephcmcridcs eara notabant, accidille compcrit ,
quod Planctarum motibus cmcndandis utilc fiiturum cft. Q^i a D. Caf-
fino facta cft hujus conjundionis obicrvatio, D. Dc la Hirc obfervationi
omnino concinit.

IX. Stcll.i: quoquc majoris canis Mcridianani ahitudincm qualibct hori
dici Sc no<ftis , ctiam in ipfi mcridic ccpit D. Dc la Hirc, quod antc ta-
Ctam non fjcrar. Nullam in ca diifcrcntiani animavcrtit pt.itcrcam qui
cx mutationcdccHnationis accidcrcdcbct. Ncquc alia cft tutior via , qua no-
bis (ic cxploratuni rcfta^fbonem dc dic non cflc divctfam ab ca qui no<fta

ACADEMI^ HISTORIA. L i b. I I. i,^

dcprehenditur. N.im admodtim fenfibilis foret illa difFcrcntia in hujiisftcll.T yflir».
fupra horizontcm aliitudine , qux cft 24 gr. 51 min. fere cum •fcmiirc , ubi nom.
refradio duoium cft & amplius minutorum, Qu^od magni cft in Ailro-
nomia momcnti, ut accuratx fint obfcrvationes, Atque hinc illud coiiclu-
dicur .Tychonem ea in re nonnihil a vero aberialTe , cum aliasSolis, aliaj
Sccllarum rcfradtionibus tabulas conccxuir,

HancStellam quavis hora dici & noccis , quovis anni tcmpore fic obfer-
vac, uc huic fundamento motus Solis tabulas, & fixatum ma^is infiynium
afcenfiones rcdas , & poficioncs fupcrftrudas cdidcrit. Id ipfum m'^ fteiJa
lyrx lucida prxftitic : atcjue indc plura in Aftronomiam commoda mana-
ic poflunc.

C A P U T V.
Be iis (^ua ai Geographiam fj>e6lan1.

I.

T^ Ic j Aprilis D. Caffini mcthodum propofuit invcniendi Meridia- Geogr.

■*-^ norum difFcrentias ex obfcrvationibus fatcUicum Jovis , etiamfi ea-
dem obfcrvaiio in ahero locorum faifla non fucrit, fcd cx iis qua: antc &
poft habKX funt, diff.rcnticE iplx truantur,

Exempli loco id ponic quod patcbit latius. Dic %\ Octobris anni i68i
in ea Antillarum Inlula qua; La Ga>-deloHpe appcUatur, & dic 20 No-
vembris ejufdem anni in Marcinica dux immcifiones priini fatellttis , alia;
icidcm Antipoli in Provincia mcnfc Novembii & Decembri ejufdcm an-
iii a D. Dc la Hire func obfcrrratx , qux Lutetix habcri non poiucrunt,
Hi utiquc obfcrvationcs cum aliis a D, Cafluio annotatis collatx fuerunt,
quarum diix mcnic 0£t)bri, die nimirum 14 & 30 , tertia die 21 No-
vcmbris funt fads, Prima ex iis pt.TVcrtit obftrvationtm priorcm Infulx
£>e la GardcloMpc 7 dicbus , fccunda 9 diebus ea poftenor luit , & antc-
vcrtit Mattinicx habitam 21 dicbus,

Rcvolucionum numerus in unoquoquc tcmporis intervallo initus cft ,
fimul & compucatum quantum teiDpons finguli cxigctcnt , fi inxqualita-
tum omniiim qux cum cx Jove , cum cx Solc otiuntur quxdam heret ve.
luc compenlatio , & xqualcs cfliccrcnt rcvolutioncs. Scd tcmporibus rcvo-
lutionum in quolibet ipatii intcrjcdli intcrvallo intcr fc comparatis, qux-
ciam occurrerunt irxqualitatcs , qux quantum fitri potuit , xquabilitcr (unc
diftributae, adeo ur quxliber revolucio motum fuum accclcrare vifa ficduo-
bus .iuc tvibus fccundis , ubi cum prxccdcnci fuic collata.

Id quoque compcrit D. Caflmi eandcm accclerationis regulam rcpcr-
tam fuiflc .ib txitu Scptcmbris ad inuiiun iifqiie Dtccmbris.

I I. (^iamobtcm fic diftributo intcrvallorum tcmpore in revoiutio-
rium nunicrum j ut quxlibet confcqucns 2 aur 3 ftcundis citius pcr -
nciatur qaam ca qux proximc anicctdit in ea fcric obicrvationum qux ha-
oitx fiint Luterac ; ali.-e omncs qux diverfis in locis tum tcmpoiis non fuc-
runt ob(ervat.T immerfioncs, fcd conipucai£E taiuummodo citra crroremfen-
libilcm adhibtiuur. E c ij

lio REGl.t SCIENTIARUM

Ann. Omnium itaque primi fatcllitis qus mcnlibus Oftobri ic Novcmbrl an-
i6S}. ni iSit contigiTc immcifionum Ephcmcrides fic pcrtcxuit D. Cafllni , uc

intcrjccta cujulquc revolutionis tcinpora juit.i rcgulam propofitam , & cas

qu«E in locis priJidis fucrunt obR.Tvati dcltgnarct. Ex quibus diftcrcn-

tia; tcmporum aut Mrticlianorum prodierunt.
Qua quidem rationc Inlulj: La Gardtloufc Miridianum a Partficnfi 4 ho-

ras I S min. 9 (ec. Antipoli i 9 min. ij lec. diilarc comprrtum tuit.

III, Hxc longitudincs definicndi ratio pcr obfcrvationcs certo in loco
fadtas aptc collatas cum iis qu.T alio in loco per calculum funt computa-
IX, ubi alii antc & poft babitx lunt obfervationes , quique func calculi
ipfuis fundamenta , quanto ufui futura fit , nihil necclTc eli fufius cxponc-
re. Non cnim modo difteientias M.ridianorum pribet intcr loca adeo in-
tcr fe diirita, ut nunquam fcte ca;dem obfcrv.itiones utrobiquc fieri portmr,
fcd ctiam magnum atfcrt tcmporis & laboris compendium. Nam pcrcgri-
nanti fatis id tucrit , fi unam oblcrvationim iccuratam ptrficiat , ncc ne-
celTe cft ut niintium espcdet ab alio, an e.inci.m immtrfiontm obfervavc-
ric , uti antca fuit ufurpatum. Quod utiquc ', ^ gi ris t(.niporis moram po-
ftulabat, antequam ambo in cadcm obfcrvatioiic faf icnda cunveniircnt , &
per nuntios eam viciilim comproballent.

IV. Neque alia funt in ccelo phoenomcna pvster Jovis fatcllites, quibus
hic inveniendi longitudines ratio litc pcrfici qucat. Ac nc eclipfcs quidcm
Solis & Lunx in cam rem aptari pollunt , quod rariores fint , nec pcrio-
di accurati recurfus earum qui non fuerunt obfervaia: , ut in (atellilihus
Jovis haberi qucant. Quocirca Gcographia omnis ca ratione brcvi tcmporis
fpatio inftaurari polfet , fi multi in divcrlas regioncs mittctcntur , & iii
ca loca maximc qox func ejulmodi , ut pixcipui vclut ftationcs confti-
tiiantur , ad quas alia quivis loca refcrantur.

_ V. Planifphirium tcrrdlie in pavimcnto turris Occidcntalis Obfervato-
rii a D. D. Scdilcau & Chazellcs dclincatum ducc D. Caflino abfolutum
fuit. Edipfcs Luns vatiis in tcrra: locis obfervata: emcndandis multatum
urbium longitudinibus complurcs in tabulis Geographicis trrorcs apcruerunt :
adeo ut error intetdum intcr duo loca valdc inicr (c diflita ad i o ulque
gradus excurrat. Hinc ctiam conclufuiti fuit inter Afiam & Amcticam vcr-
fus Scptcntrioncs fpatium incognitum Europa non minus jntcrjacere. Cum
ptimi fatcllitis cclipfcs in Viridi promontorio , & in Antiliis obfctvatx can-
dcm Mcridi.inoruni diffcrentiam exhibiKrint qu.x antc in pjanifph.xrio nota-
ta fucrat , jufta tft fufpicio alias t.^.bularum cortc(5liones non muhum a
vcro abcflc.

VI. Dic 19 Junii D. Caflinus qiia rationc linea Mcridiana ab Oceano
ad marc ufquc mcditcrrancum produci poflit pcculiari diflcrtatione cxpo-
fuit, ac fotmim hujus rei pcrficicnda: quam mcntc conccperat , quxque
Illuftriir. Colbsno probata futrat , cx fcripto lcgit. H.tc ftic tft illius fum-
nia. Cum Rticm Chiiftianifllmum qui Acadtmiam eo confilio infti;uit, uc
prom.ivendis artibus infcrviat , id non higerct quantum ad Aftronomi.t ,
Gcographiac & navigandi arris perfciflioncm mrmcnti afftrrct tclluriscic-
cumfctcntix accurata aacnfuta , &: quam tliflkilc fi; tx uno vcl jltero nu-

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. II. in

Siml circuli gradu cam ut par eft confcqui : crror quippe qui in arcu tam Ce9.
exiguo dimeticndo potcft irrcpere , ea ratione crcfcit qus cft illius arcus ad g^^ffh.
totam periphcriam : Ludovicus Magnus juflic , ut linca Meridiana in Ob-
fervatono dclincata pcr totam Galiiam ad Mare Mediterrancum ex uni
parte , ad Oceanum ulque ex partc altera proferretur.

Quod utique ea ratione faciendum cft , ut ftabile quasdam notx , aut
figna confpicua in montium qui occurrunt jugis ita colloceniur , ut ex iij
viciflim conipcdis ficus &: pofitioncs locorum Aftronomicis obfervationi-
bus comprobentur , uti jam ccrptum fucrat a D. Picard in horizonte Pa-
lificnfi , certis m Monte-Martyrum & pago Lai fignis conftitutis , illo ad
Boream.hoc adMcridicm fito. Quin & locorum intervalla non folum per
triangula , uri olim faftum fuit , led etiam pcr vulgatas & ufitatas metiendi
vias cum libella conjunftas funt exploranda , quo iniqualitas intercurrentis
loli ad certam iqualitatem reducatur. Poftremo altitudines fixarum Mcri-
oiana: qux non procul a Zenith cujufque loci tranfcunt, fumendx iunc ma-
gnis & cxquifitis inllrumencis , eo confilio paraiis ut gradus &C minuta tum
prima tum fccunda Meridiani inter ea loca intercepti defignent.

V I L Initium capicndum ab iis locis qux linci Mcndiar.a: circumjc£la
Itiajori inrervallo intcr fe diftant , quarquc in mutuum confpedtum veniunt,
€orum pofitio cft conftituenda , ut ea feligantur qua: majonbus triangulis
formandis , quxque continuata ferie inter fc conncxa aptiora futura fint.

Atque hic apparatus altert operationi cxquifitx magis quafi viam fteincr ,
t]Ui tum fufcipienda erit poltquam loca idonca felcdia fuerinc , in quibus an-
guli poficionum per magna inftrumenta capiancur , ac fi forte in pLmtie li-
nea & longa & iquabilis occurrat , hxc pro bafi fiunenda cft.

VIII. Quircnda quoque (unt loca elatiora qua: cum jam defignatis in
meridiana convcniant , & in rcdam lineam ita difponantur , uc cum iis alia
■fubinde continuentur , & cum iis locis ncdancur , qui triangulis formandis
leligcntur. Qua: obfervatio ad alijm adhuc accuratiorcm munict viam, cum
trianguia ipfa itcrum cxcutientar , fpatia inter notas auc figna intcrjcda ac-
curatc crunc dimetienda , ac ftellarum verticalium , aut aliatum , qux magis
huic rei aptx vidcbuntur , altitudines capientur.

I X, Quxe hoc fcripto continentur reliqua omittimus, ne longiores fimus
quam par fic , cumque id opcris magna ex parcc fufcepcuin fucrit , & pro-
motum. Nam circa a:ftivum foIft;cium , fignis in Monce-Marcyrum &: in
pago Lai in eadcm linea Meridiana pofitis , ex orcils & occafus Solis ob-
fervationibus , itcm tx quarumdam ftellarum aliitudme a D. D. Cafluu &
dc la Hirc magna cura & labore perpenfis , facilius fuic eam lincam c mon-
tibus in montcs producerc.

Quare in duas partes divifi funt qui huic operi perficiendo fuerunt dcfti-
naci. D. Caflinus una cum D. D. Sedileau Acadcmii focio , Chazclles,
Varin , Dcshaycs & Pcrnim , vcrfus Auftium , D. de la Hire una cum
D. D. Potcnot & Ic Fcvrc cjuldem Acadcmix fociis , vetfus Scptcmriones
icer fecciunc. D. C.iflini lincam Mcridianam ad S. Salvatoris v. S. Saiiveur
ufquc , hoc cft ad 140000 hcxapcdas promovit , triangula qiixquc a D. D.
Scdilc.ui 6c Cluzellcs ad calculum revocata cxhibuit , cx qcibus diftaiuix

Ee iij

«11 REGI.€ SCIENTIARUM

Ann. locorum cruiintur. Diftantia: cjuoquc locorum qui Mcridiani funt cir-
JSSj. cumj;c1a in agro Patiruiili, Vaftuicnfi , Bituticcnfi , 6c latitudiiics mulix

ib co funt dcdgnata:.

XI. Poft rcdituni fuum plufiju.im 60 loca , qunrum fitus dcfinierat ,
cum tabuiis Geograpliia- Gallia- magis accuratis contulit. Utbts omncs quK
circa Mcridiinum Lutctii funt in chartis dcluKat.v , ultra quam par cfl
vcrfus Occidcnttm Sulis coUocataj invcnit : quo magis Vcrfus Auftrum
removentur , hoc major cft diffcrcntia , adco ut Bituriccnfis agri oppida 7
aut 8 leucis ad Oncniem Solis magis vergant , quam tabulx ipfx dc-
monftrcnt.

Ex fidcrum obfcrvationibus latitudinum diflFcrentias minores rcperic ,
quam in tabulis Gcographicis notcntur , (ed caldcm cum locorum intcrval-
lis a D. Picard menluratis ab oppido Monte-Landerici , vulgo Mtmlhety
Ambianum ufquc convenirc, quique a D. Viviers funt indagati , cum fuij
obfcrvationibus apptime confcniiunt.

XII. D. De la Hirc qui a D- Picard obfcrvata fucrant confirmavit.
Hincab oppidis Mondideiio & Surdonio ufque ad Cairdlum montem pto;
greftus eft.

R E G I ^
SCIENTIARUM ACADEMI^

H I S T O R I A.

LIBER TERTIUS.

De ik qua aflafunt ah afino 1684 ad annum ufque i6^z»

r^ Ed mors luduofa IlluftriiTimi viri D. Colbert, quem ut

litterarum & lictcratorum Patronum omnes liabuere , opus
cjus confilio fufceptum , ncc mediocriter provtdum magna ex
partc abrupit. IUud tamen D. Cafljnus qui tunc in Solo-
nia ultra Ligerim vcrlabatur cum fociis indcfinentcr pcr
Juos adhucmenfcs poft ipfius mortem cft profecutus. Illuftrillimi Viri laudes
hoc loco perfcqui non poftumus : atque ut multa verbo compledlar , Rcgi
Maximo is fuit gratiirimus : hunc cnmi femper magno in honore & pretio
habuit , ut unum ex pncipuis Regni fui Adminiftris qucm fidcs , conftan-
lia , & religio commendabant. Vir lummi gravitatis & prudentix : fpefta-
ta fiiic cjus arduis in rcbus probataquc fidcs , &C cxccUcns in difticilli-
mis negotiis adminiftrandis conlilium. De quo quidem illud Taciti in vita
Agricola: ufurparc nobis liccat. Quidtjuld ex Colbert» amavimu^ , ejuidi^md.
mirati fnmm , manet manfHrumcjue efi in animts hominHm , in aternitate tempo.
rnm , in famA rerum. Hujus pcnlluftris viri dcfidcrium non p.irum leniit
Illuftriflimi Marchionis dc Louvois a Regc Invidtiflimo dclc<5tus , cui Aca-
dcmia: cuta a Rcgc dcmandaia fuit.

Ille a D. Callini certior fattus quibus tum obfervationibus apud Biru-
riges operam darct , ad cum fcripfit ut cosptum opus ad menlcm ufquc
Novcmbris continuaret , ccdcrct dcinde fupcrvenienti hycmi &: ad Acade-
miam rcdirct. E;us aucem nutu mifliis cft D. de la Loirc Geomctra qui
viam inde pcr fumma montium unde fieri obfervationLS poflent , ufquc
id Mcditcrrantum mare luftrarct & defcribcret in operis coulquc conti-
nuandi prxpatationcm.

In reditu D. Caflini omnium obfervationum ab urbc Patifiorum ad

ii4 R E G 1 .£ S C I E N T I A R U M

Ann. S Salv.-itoris oppidiun l'ciKni.i cum oniiiium iiitcri.iccntium locorum inter-
1684. v.illis & politiouibiis aii iintani Mcridi.ui.iui ObUrvatotii Rcgi obtuiit qui
ipfum atccntiffi.nc cum Scrcnillimo Ducc Aurclianenfi Fracrc cjus Unico cft
contcmplatus , ccnfuitcjuc id dignuni cffc , quod ad marc ufquc continuc-
tur , & tranfvctlaiia; linca: ab Occidcnte in Orienttm eadcm mcthodo
ducantur.

S E C T I O P R I M A.
De iis «iux a6la funt anno 1684.

Q

Ux ad Phylicam fpectant priori loco dccurremus , tum ad Mathe-
matica gradum facicmus.

CAPUT PRIMUM.

De Ph^Jicis & Chymkis exftrimentis anni 1684.

I, Xy Oft obitum D. Colbcrt , D- Dc Louvois Acadcmix Patrocinium
R. fufcepit , eamquc cjuamdiu vixit, fua authoritatc & gutia apud Rc-
gem S.ipicntiflTimum juvit. Illud imprimis ab Acadcmicis poftulavit , ut in
lis rcbus le cxcrcercnt quac clTcnt publicx utilitatis , quxque in Rcgis glo-
riam rcdundarcnt. Utruinque Academix ftmpcr fuic propofitum , atquc
in iis rcbus lludium &: opcr.im fuam pofuit , qux ufu cllcnt quam fpccie
utiliores.

Hujus rci argumento illud ipfum ciTc potcft quod incuntc hoc anno tuit
agitatum. Vit nobilis D. Janloii cqucs Anglus Iibcllum D. Boyle Aca-
dcmii obtulit , in quo vir Clarilf. dcclarat fibi iiotam cflc ratioiicm aquat
m,irin.x ab omni falfuginc expurganda; , idquc tciiui funiptu hcri per dif-
ftillationcm , & pricipitatioiicm ; adco ut in vafc cujus dumctcr crit 3 j
poliicum , intra 24. horas ignc admodum lcni jtfo htuiira: v. Pimes Pa-
rificnfes aqu.-e dulcis cxftillentur. Quae autcm adduntur , vix 15 aftibus
emuntur.

Jam ea dc re fxpius adlum flicrat in Acadcmia , ac D. Du CIcs in ca
erat opinionc ut rem ipfam non clfe f.idu arduam cxiftimarct. Tum ctiam.
fcripto fcntentiam cxpofuit"fiiam , ncmpc crudi lartati , quod parvi tmitur,
ajdiiioiic id tlhci poirc , quod ab co cx filis ipfuis natuia conclufum fuit :
nam partc lUius acidaaudta nitrofam partcm rccincbic & prxcipitcm dabic.

Hujus rei pcriculum fadlum fuic. Cumquc ex ipfis D. Boylc (cripcij
cotiftcc aquam marinam in Anglia concincre — faiis , aqu.T foncana: tan-
tumdcm falis commuiiis liraul & crudi cartari adjcdum fuit. Hxc vali cu-
preo furnulo balnej roridi efl impofita , tum a^ux limpida: & omni falc

cxutx

ACADEMI^ HISTORIA. L i b. III. 125

'exutx aqux pars majot ftillavit, Atque m nonnihil falis fuperefTct , non Chy-
propterea iufilubris fotct aqua : non cnim fal ipfe nocet , nifi forte in ni- micit.
niia quantitatc.

Quod tartarum crudum pr.Tftat , id ipfum Alcali quodvis cffedurum
cenfcbat , idque una cum fale conjundtum pixceps cafurum , & aqua; du!-
cis diftiUationem faciliorcm redditutum. Qujm aflinitateiTi falis nitrofi cum
iale communi Joachimus BccKct aguovit m fccundo fupplcmento ad Phy-
ficam fubterraneam anno 1675 Francofurti cdito. Sal commitne , inquit, ab
uilkali valde expetitur , &c. Magna vero hujus gcneris falis copii tenm fum-
ptu habcri poteft.

III. Nonnulla circa hanc aquam fada funt experimcnta. Quse primo cxiir,
nullum pri fc fercbat faporcm , qux ultimo ftill.ibat , heliotropii (uccuni ru-
beo colorc tingcbat : quod non prxftat aqua fa!i communi pcrmilla. Qu.t
cum lalis admiftione aqua fuit diftillata ik gclido aeri cxpollta , in gla-
cicm concrevit , non iteni aqua cum fale & crudo tartaro conjundia ; uti
ncquc aqiia , cui fal una cum eadcm fod.x quantitate admiftus fuit , rion
enim ea fuit conglaciata.

I V. Tum tcmporis liquorem ampuUa vitrea contentum exhibuit D.
Cafiini , qui lublato operculo famos contincnter emittcbat. Hunc liquorcm
cx fubIim.uo , ftanno & Mcrcuno puro conflitum cfl? aiebat D. Borel.
Qua de re jam (upra diximus.

V. Vix unquam alias tot fad;i funt ftirpium dcfcriptiones &: analyfcs.
Longurn eflct carum catalogum contexere quas D. Bourdclin ignis calore
refolvit , aut earum qua; ftuJio D. Maichant ex regionibus cxteris aliat,t,
excuha: , & dclineat.x fuerunt.

VI. Placuit acctofam , uti iSc quafdam alias herbas primum exficcarc,
tum in aqua maccrarc : isc 5. acetofiE libux in umbra exilccat^ , & ad
19 uncias cum femifle rcdadfx in 61 aqui fontanx unciis macerati , in
balneo rorido pcr biduum in digcftione funt relidla;. Qui cx iis liquorcs
primi exierc , iadleo colore fublimati folutionem imbuerunt , vitriolum
riavo tinxerunt colore. Q^i vcro per retortam edudrus eft iiquor , una cum
ipiritu filis rrultum cffrrbuit , oici 9 drachmx , ftx (alis cum 2 cxtradx.

MadefaCla portulaca 5 Iibrarura pondere , tum intra 35 dies exficcata ,

6 ad 5 uncias tcdafta , tandcm aqua imbuta , dum 5 Iibrarum xquarcc
pondus , qui cxftillati funt liquotcs iadlcum coli^icm fublim.iti foiutioni im-
pertierunt ; poftrtma portio falc volatili ftEta, olci 4 drachmas , faiis ftrc

7 cxhibuir.

VII. Qua:dam ctiam txpcrimcnta circa liquorum coagulationem &;
cffervefcentiam tentata furt a D. Borcl. i. Butyrum antimonii recftifica-
tum , & cxcolor una cum oleo tartari in album coagulum vilum cft con.
ctefcerc citraullum caiorcm. 1. OIco thcrebinrina: oleum vitrioli paula-
tini affufum nullacn effccit commotioncm , fcd fcnfim incaiucrc , cumquc
baculo mifcercntur , vchcmenter audus eftcalor nullo apparente motu . ru-
beo colore tinda , quem fpiritus iirin.->> dcbilior omnino dclcvit lactco coiore
indudfo. j. Spiritus urirae & bkiun vitrioli limul petmifta .idco cffcr-
bucrunt , uc aijua igni admota non magis ebuUiat, Quod fi inquicbatj

F f

iig REGI.€ SCIENTIARUM

Ann. alK]uantulum hujus uriiis fpiritus vitro imponas , cique affundas olci vl-
i66'4. tnoli guttul.is , tum non niinor iit ftrcpitus &c in onincs p.irtts vibiatio, quatn
li Fii£;idam ni ti.rrum candcns conpccus. 4. Spiritus uiin.T cum forti vitnoli
folutione in viride coaguli'ni abiir. Sic olcum vitrioli cum tccibus rcguli
antimonii in ccll*fubterranca cxlolutis in rubei coloris coagulum con-
crevit. Oleum itiiiem vitrioli una cum calcis viva: deccclionc & auri«
piqmcnto colorcm flavum & pulchci rimum procrcavit.

'v 1 1 !• His quaeJam analyrcs liquoium qui cx humano corporc funt
cdudi j fubjettx : 5 Iibr.-c aqu.x cx hydiopico pcr paraccntcfim a fratre
D. Du Vcrncy dc pcritillniio Chirutgo cduda; : liquorcm pra:bucrunt falc
volatili fatum , c^v: tiuas oici uncias. Aiia: cjufdcm aqux f.nlLx- funt analy-
fes , qux omncs probant cjulmodi aquas fale volatili imo &C fixo abun-
dare. ^

I X. Tres fanguinis humani librx 33 fcrc liquoris uncias prarbucrunt.
Qui primi cxicrunt liquores , falc volatili crant imprxgnati : fcd ita ut fir,
hic in poftrcmis erat ubcrior ; olci qiiatuor uncix , lalis volatilis concrcti
trcs drachmx , caput mortuum admodum Itvc & Ipongiolum poft fcx ho-
rarum calcinationcm rubcum colorem induit , falis fixi dux drachmx cx co
cdudz : cx duabus libris & oclo unciis lymphx liquorcs quoquc falc volatili
fceti exicrunr.

X. Aliis mitto tum plintatum , tum offium ^' carnium analyfcs quo
ad generalem Phyficam prcgrediar. DilTcrtationcm dc vcntorum ongine
lcgit D. Manottc, fcd brevi poft tcmpore in morbum Icthalcm intidit , ac
uicnfe MaiQ dicm fuum obiit : ncquc hxc diilcrt.itio in commcntaiios fuic
relaia. Qux efiet illius dc prxcipuis vtntoruin caufis fcntcntia , cxpofui-
mus in quinto volumine Phiiof vctcris S< nov.T p. 240 poftrtmx tditionis.
Hujus viri ingcnium acre omnium difciplinarum capax , cruditioncm (um-
mam edita ab co opeta dccLiranr. Anno i66y ob fingularsm dodrinsm
inter Acadcmicos adlciftus fucrat. In co invcntionis acumcn cum pcrfi-
cicndi induftria conjunftum fempcr cluxit. Cujus rei fidcm faciunt qux in
dccurru hujus opcris diftcrtationes lunt allat.x , (olcrtia in cxpcrimcntis fa-
ciendis in co fuit pene incrcdibilis , caque quam minimo fumptu facicbat.

X I, Cum hoc anno accrrima fxvirct hicms , quxdam circa congelatio-
nem a D. Pcrrault f.icta (unt cxpcrimcnta. Illud v. gr, dic 11 januarii
advertit aquam ardius conglaci.iri matutino ttmporc quam vcfpertino , cura
tamcn xquale fiigus therniomctrum inJicartt , quod manc vcntus vche-
mcntior ptiflrrct. Ulud quoque animadvertit aquam magis congclari propc
vitri latcra quam in mcdio,

D. Dc la Hire globum thermomctri nivc obduxit , Sc aqua altius af-
ccndit : adco ut nix vim frigoris rctundcre quodammodo vidcatur,

Cum D. Thurct in Baromctro btne , ut cxiftimabat , figillato obfcr-
valTct pondus aciis codcm prorlus modo augcri &■ miiiui aiquc in aliis
baromctris : D. Dc Louvois hujus phcenomcni lolutioncm ab Acadcmia
per D. De ia Chapelle p.^ftulavit : (cd rc ipfa diligcntius infpcdta minuj
accurate occlufum I5atom."trum luiftc D. Dc l,i Hirc poftca coinpcrit. Poft-
quam enitii id rit^ figillatuai fuit , non ampiius Baromctri , fed thcrmo-

ACADEMI^ HISTORIA. L i b. III. Z27

metri munus obiit : nam in majoris Ecclefix turrim alportato altior ma-
neba: hydrargyrus in fumma tuttis parte j ubi vis calori major (frat , quam
in parte ima.

X 1 1 1. IJem menfe Novcmbri quanta eflct magnetis declinatio obfer-
vavit , camque 4 gvadibus lomin. Occidentem Vetfus deciinarc comperit :
adeo ut horologia fciotcrica qux acu magnetica infttuuntur , pene feniihoia
tum aberrarcnt.

Exeunte boc anno leda eft Epiftola viti CiariiT. D. Thoinard ad D.
Dodart pertcripta , in qua vuri cujufdam mentioncm facit quod in igne
rubeum colorem acquiiit , eumque exuit , ubi funditur ; hunc rccupcrat
igni vel mcdiocri admotum &: ita deinceps.

C A P U T II.

De Hiftoria Jnimalitm.

I. /^ Ui ad hiftoriam anim.iliiim 5c anatomen fpeftant , non perfunclorie Hifl.

V^ hoc anno fuerunt pertrada;a , mortuis jam ab aliquot annis D. D. ^nlm.
Pecquet Sc Gayent , unus iis luffcdus fuerat D. Du Verney , qui in arte
anatomica ftudiuin fuum & operam pofuit. Hoc anno iifS^ D. Mcry
Acadcmiaf adfcriptus fuit , & quod veie fimplicitcrque dicendum , honcfta;
acmulationis aculei huic atti promovenda; , Sc acrioribus ftudiis cxcitandis
non mcdiocrittr protucrc.

I I. Dic 23 Februarii fclis odorata , v. Clvette diffcfta fuit. Qui liquo-
tcm fiagrantis odoris fuppeditant facculi , diiigcntcr a D. Du Vcrncy iunt
excufll. Dui glaiidula: prope anum foris patent , qui fcetidum Iiquorem
ftrunt.

Eodem menfe mus odoratus v. un Rat mtifcjiti ailtro fubjcdus : longi
inteftinorum aatradus ut in ruminantium genctc a D. Du Vcrney iunt ob-
fcrvati.

Idem in fimia dcntcs inftar fcrr.-c dilpofitos , licncm quali glan-
dulis alperum ; ni-fcntcrii glandubs gypfta materia opplctas , iiti Sc
chyli rcceptaculum, ac jccur ipium dtmonftravit •. hoc animal tabe extinc-
lum fuerat.

III. PcUcm quoque hvftricis dilig ntius cxpcndit , pars cjus pofterior
Vclut Iquamis muniia , aculcorum railicts mulculum cutancum fubirc vife
funt , mufculorum aponturofcs intus uddutunmr , aculei aut Ipina: foras
fe excrunt , & furium criguiuur. Mult.i alia (unt animadverfa in lingaa ,
in eo miilculo , qui maxilla n i'ifricrem movet , maflatcrem vocant , ilquc
in formam cruu-ena: formatur ; mufculi iiiddn cutanei ptodudioncm &:
varios illius cum vicinis partibus nexus tft contemplarus.

IV. Ineunte Martio fjlis odorata' Epiploon cxhibuit , fimul & varias
duduum quos adipofos appellavit Malpirrhius , propagincs , qui ducTus ve-
nis , ancriis & fitculis funt diftindi. Hic a^Icps in Mefcntciio ad y(.C\cx
latera cft uberior , nuUus in dura matre , Pltura , & in pulmonum mcm-

ff ij

liS R E G I /E S C I E N T I A R U M

Ann. biaiia. lii cjufdcm fcrx kcunda vcntriculi membrana glmdula: non ap2
16S4. parcnc, Tcd foramina tantum : cx quibus jufta fulpicio cft cam mtmbra-
nam ellc glandulofim , & cx ea liquorcm in parics intinias vcntriculi cx-
fudarc. Quis glandulas in vcncriculo fuis confpicuis antc oftcnderat D.
Du Vcrney , ea: partcm fccunds: mcmbrani convcxam opplcnt , Sc fora-
minu'a in parte interiori fub oculos cadun:, Poftrcmo vafa lymphatica de-
moiiftravir, quorum radiccs in mufculorum mcmbranis & in ipfis vifccri-
biis latcnc , eaquc in conglobatas glandul.is fe cxoncrant , tum quafi cx iis
gl.indulis rcnata partim in chyli rcccpraculum , partim in axillarcm fc cflun-
dunc. Rcccptaculum vala lymphatica cx abdomine & partibus infcrioribus
excipit i pccioris vafi ad canalem choracicum ; capicis , coUi & brachiotutn
vafa in vcnas axillarcs dcfinunr.

V. PcIIis crallloris ranre a D. Meri (ub idcm cempus difcufla fuit 8C
dcfcripta. Manc neque abdominis , ncquc peAoris mufculis ubiquc coh.x-
rerc animadvcrtic , (bd pcr mcmbranas tcnuillunas fic cohirct cum mcdia
ftcrni parce & utroquc inguinc , ut vacui fpatia Si cavitates iiitcrjcdas re-
linquat. Sic pcr hbnllas cum mufculis ventris i.itcralibus ita crat collig.ita,
ut utrimqu.' faccus a partc fumma fcmoris ad aunculas ufque porrcclus in-
rercedctct. Idcm in dorfo obfervatum , ita ut pellis intcgia in quatuor vc-
lut faccos diftinda vidcretur : hos tcnuiftimi membranulx fcparabanr ,
qua: ex una parce pelli , ex altcra niufculis connexi antrorlum & rctrorfum,
tum ad utrumquc latus laccos, ut diximus , cflicicbant.

Idcm in pelle femoris & cruris ccrncrc erat : ea quippe in articulis tan-
tummodo i5c juncT;uris cum mufculis ncdebatur , 6c laccos itidem cum iis
erticiebat. Dux cavitatcs in parce fumma ftcrni , & in maxilla: parte intc-
riori erant confpicux ; una ad brachia ufque defcendcbat , & in fterno
foramcn erat pcr quod aditus ad rertiam cavitatem fub maxillx mufculis
infcrioribus collocatampatcbat. LinguT qucquc ftruLt.iram fingularcm cx-
pofuit.

V I. Interim hiftoriam animalium D. Perraulc cft profccutus , qua; ac-
curato cxamini fubjccla cft. Animadvcrhones fuas D D. Du Vcrney &
Mcry proculcrunc. Circa oculorum ftruduram & moium pricipuus cum
labor incubuic , &c antiqui ea de re difccptationcs rcnovatx. D. Mcri ob-
fcrvationem quandam nupcr a fe fadam commcmoravit die ultimo Maii.
Cum fclem in aquam dcmcrgcrct , illud advcrtit, pupillam antc oblongam
& arctatam paulatim in aqua dilatari , adco ut in felc pcnc extindlo fcxies
major quam antea vidcrctur , mortui & cx aqua cducli non jjotuit fiindum
Dculi difpiccrc. Scd ubi intra aquam mcrfus cft , tum quafiomni humore
vacuus & ubcriorc iuce perfufus apparuit. Jam oculi fundum & varios
choroidis colorcs , nervi optici limbum ex quo vafa in choroidcm & uveam
cxibanc , confpcxit : fcd rctina ipla auc humotes in confpcdum non vc-
ncrunc.

VII. Qua: mcnfe Junio in dilTcclionc cadavcris ab eo fucrant obferva-
ta , fcripco tradidic. Homo illc ex ftranguria , aut urinx lujiprcllionc dc-
cclftrac , cum camen ncc calailus , ncc urecctum obftruclio ulla efttc , fed
purulcnta dutaxat urina vcficam inflammaycrac , ncc fpiciUura quantumvis

ACADEMI^ HISTORIA. LiB. III. 21,

exilc urecram fubirc pomiCj non ob catunculam qui fuccreveric , fcd quod
fipius cvenic , fanacum ulcus canalcm urccri plus facis ardtaveric

VIII. Augufto Mcnfe D. Du Vcrney erinaccum dillecuic , cor invcn-
tum eft Pcricardii cxpers ; qu.E tcnuia dicuncut intcftina , aliis crafliora ap-
parebanc, mufculus uc in hiftncc aculeos movet.

Accuracam defcripcionem Lcsnx exfcribcndam dedit , cujus in hiftoria
animalium mencio habenda eft. Longum enim eflec hanc anatomen hoc lo-
co profcqui , tametfi multa obfcrvacionc digna ccmplciflicur.

Eandcm ob caufam oblctvitiones quafdam a D. Mery faitas circa mi-
licum cadavera omittimus ad Machefim properanccs.

C A PU T III.

Jllronomica.

T. TT Ic annus infignis fuic duorum facellicum circa Saturnum inventio- "°^-

X. X. ne. Hi quidcm poftrtmo funt dcprehcnd, quod fint minuciores, fed
ordine (unt primi : nam Sacurno funt viciniores. Eos mcnfe Martio cum
D. Caflini vitrum 100 pedum exploratct , fine tubo dcprehcndic. Vcriim
poftca ccrtior fadus cft ptimum fitellitem nunquam proprio motu ab an-
nulo longius quam i longitudinis annuli dilhrc , revolutioncm fuam in-
^ra II horas & 19 min. fere in pLino annuli concinuato abfolvcre : cuni
autem annulusmajorem otbitaE hujus fatellitis parccm occupet , coniundtio-
rcs fatcllitis cum Saturno,qua; bis intra duos dics recurrunt, diutius dii-
rant , prxfcrtim cum annulus obliquc a tetra confpicicur : cum enim cir-
culus quem dcfcribic ficelles, ardiiis premicannulum , & in unaquaquc con-
junftione annulus lacelliccm per odo horas cum ('emiire cegit. Cum annulus
cft apcrtior , tum major eft inter eum & fatellicem diftancia , tumque
fupra & infra anfas videri potcft. Secundus fatellcs ab annulo tantummo.
do J, longitudinis annuli removctur , ac periodum fuam intra 6^ horas
45 min. conficit. Singulis fcre diebus cum S.icurno conjungitur, modo cx'
parce fuperiori , modo cx infcriori. Unaqusquc conjuniilio oifto fere ho-
ras durac : quo tempore annuli longitudinem dccurric , cum poft 2; horas
alia incipic conjundtio.

Sccundi facelhcis a ccncro Saturni digreflfio eft ad ptimi maxiiTiam, ut 11
ad 17, ac tempus quo il!e fuam conficic rcvolucioncm , cam habet ratio-
ncm ad tempus quo primi abfolvuur periodus , qua; cft i^-l ad 17. Qux
quidcm tft eadcni pioportionis rcgula quam Keplcrus invcnit inter diftan.
riis & periodos Pianetarum, qu.imvc incer alios Saturni facclliccs conipcric
D. Caflini , qux ex Jovis fatellicibus confirmatur. Id vero admir.ibiletn
concentum Saturni & Jovis fyftcmatum deinonftrat cum magno univcifi fy-
ftematc.

Ablolutum quinque fatcllitum fyftcma D. Caflini invidiflimo Rcgi ob-
tulit j , qui iUud in numilmacc ex advetia p.-irce Rcgi.u Iir.a -.inis cudi juf-

F f iij

ijo REGIi£ SCIENTIARUM

Ann. fic, eaque fidcra Rcgis aufpiciis dctefti Lodouxoiutn nomine funt inCg-
1CS4. nita.

I I. PaMcis poft dicbus animadvctfioncs fuas ad ca qux a D. Riclicr Ca-
ycnni funt obfcrvati c fcripto lcgit : fimul oftcndic loca Solis Cayennx
proue vtrtici-m oblcrvata , quxquc adto nulli crant rcfiactioni cbno-
xia , nim fuis tabulis , qiiibus Marchio Malvafiaufus cft in fuis Ephemc-
ridibus , omnino convcniie ; candtm obhqiiitJtcm Ecliptiiae cx iis prodi-
re obf^rvarionibus quam dcfiiiiunt Ephcmctidts.

III. Ac prartcr alu multa dillctuit de patrallaxi Martis, cum cflet Pcri-
gius , &c terrx mulio vicinior quam Solipfc : icaut invcnta per obfcrva-
tiones itcratas & calcuium par.illaxi horizontaii Martis 15 Itc. Solis pa-
t»ll.ixis circc tantummodo 5 fcc. diftantia Solis a terra 11600 feinid. tcr-
ri, M.ircis 8100.

Cum auiem dic 5 M.iii dcprchendifTet Solis maculam ptope cjus Orien-
talcm nia'gintm , fu.urum cjus motum in SoUs dilco , & tcmpus quo rc-
diiuraelfct, die nimirum primo Junii fcripto cdito pixdixic. Qum ciiam
ilLid advertic fore ut ejus fcmita , cum itcrum in confpi.dlum vcniret,
priorem in difco Solis appaicncc femitam an:c dclcriptam interfccarcr. Quod
evenit juxta ipfius thcorura , quam utiquc cum hujus mjculx obfervanoni-
bus conferendam p.ilam cxponcbat. In prima e)tis appa itione Polus rcvo-
lutionis Solis Auftralis crac ccrrx expofitus ; in fccunda vcro cxponcndus
forct tertx folus , Borcalis Polus.

Die autcm pritr.a Junii eo ipfo in loco ubi maculam vifum iti notave-
rat , faculam invenic, in quam macula conveifa fiierac. Qnx quidcm tranf-
formatio frpc alias fuit obfcrvaia : ita ut cjus maculx rcvolutio appatuc-
rit dicrum ij-f, qux alias vifa fuerac modo ly ^, modo 17 -.

I V. Ex qua occafionc admonuit nihil mirum cffc fi aliquot horarum
diffcrentia intcr rcditus macularum occurrat. Non cnim ca rcvolutio nio-
tu fimplici pcrficitur, fi ut veiifimillimum tft , Solis circa fuum axem vcr-
tigine abripiuntur : nam hujus vcriiginis Poli varie obvcrtuntur. Ii xqua-
liias etiam annui motus in macularum appaientcm motum fc diftundit t
prxccrquam partcs ipf.t macularum , qi x figuras mutant , alio quoque
motu agit,intur eo fcrc modo quo niibcs in acrc hiic illuc agiintur. Ciim
autem convcrfio Solis circa fuum axem alitcr dignolci non poflit , quam pcr
maculas qu.E variis his moribus funt obnoxi.x , accuratiiis ill.i dctcrminari
non potcft quam fi cx divctfis earum revoluiionibtis inttr fc coliatis n;c-
dia qu.Tr'am inter c.rs Sc frcquentior ftligatur.

V. Dic undccimo Junii D. Dc la Hirc co ipfo in loco cni f.icula in.
cfTe dtbcbat , duas iifigncs maculas, & majorcs quam antca vifx fuciiiit»
obfeiv.ivit. Unaq"xque cx iis unius minuti Ijatiiim fcu partcm ftrc tricc-
fimam diamctti Solis occupabat , & duorum minutouim intcivallo inter
fc diftabant , tamctfi cxtrimo Solis margini cflent finitim.r: , c^quc majo-
res multo vifx fuiflcnt, fi centro Solis propiorcs txtitillcnt.

Ex his duahus miculis D. Caffini illud animadvtrtit , cam qu.T longiiis
a Solis limbo diftabat , cundcm planc locum in cjus difco obtincrc , qutni
illa tcnucrat qux mcnfc Maio fuic obfctvata , hubita lationc Polorum So^

ACADEMI^ HISTORIA. LiB. III. 231

Jis . &■ 'coluri pcr cjus Polos pioprios , & Eclipticx Polos tranfeun- j^ftro.
cis : unde ccniuic candcm eiTe qux menfc Maio vifa fuit : eam veioqux nom.
propior erat niargini novam efle qu^ c Solis difco exccflit no6lc fcquen-
te dicm Maii u, relii-la poft fe vctcn maculaqux fola vidcbaiut dic 15 Ju-
nii ; egrcfla Solis limbum dic 14.

VI."Omncs Acadcmici in Obferuatorium convcncre die iz Julii So.
lis Eclipfim co die futuram contemplaturi , Phafcs Solis obfcurati magno
ftudio & cura funtdchnitx Micromctti ope : initium Eclipfiv animadvcrti
non potuit proptct nubes intcrpoilcas ; fcd tx iis qux fubiccui? funt ob-
fcrvacionibus facile id conclulum tuit : adco ut nullus ea de rc llt dubitan-
di locus.

Obfervationcs fuas fcripco cxpofuit D. De la Hirc. Initium fuic poft
Meridiem hora fccunda 15 min. 24 fcc. Maxuiia obfcuratio dig. 7. 50
min. 3. hora 3S mm. x-j lec. finis hora 4. 43 min. 17 (ccund.

Obfcrvationes a P. Fontcnay Parifiis , a D. Du Glos in portu Grati?
V. Havre de Grace fadx cum his obfervationibus apprimc convcnerunt.

VII. Die 5. Augufti D. Cafiini qux fint incer aliquot Metidianos dif-
ferentii ex iis quae ad eum miiTx func variis cx locis obfcrvanonibus col-
lcgit ; idquc juxta mcthodum alias cxpolicam projicicndi cerram in oib;m
Lunx, ubi fafta: fuerant obfervationcs , cum pt^cipux phafes a diveifis Af-
ftronomis funt obfervatx : undc carum pofioo ad Solcm & Lunam , &
incer fe inviccm innotcfcit.

Et quidcm intra 1 5 dies Lunx una , Soiis altcra eclipfis funt obfervatx, quod
ad confirmandas Alltonomicas hypothcfcs pcrmagni fuit momcnti. Eclipfis
Lunse dic 27 Junii concigit hora a media nodte z. 25 min. 50 fec.

Dux illx Eclipfcs tum accidcrunt , cum Luna cflet proxima mcdix a.
terra diftantic-e : In ptiori cclipfi verfus Apogxum , in poftciiori vcrlus Pe-
rigrum vergcbat. Inccr utramque femi circulum peragravit fupcriorcm , in
quo longius a terra removctur , Sc tardiiis inccdit. Cum cnim 19
dics II horx & -^ fi: menfis Synodici fcu mcdii temporis fpatiuin , quo
ad Solem rcdit Luna, 14 tantiim dics, 18 horas , Sc fcx fere minuta ir.ier
cedcre oportuit intcr utramquc ccHpfim. Qu^indecim tamcn dies, 15 horx
& ' interfuerunt : adco ut verus motus 20 horis 6c i medio tardiotfuc-
rit. Quod cum tabulis Aftronoraicis opcime convcnit : ac deinceps ad du-
pliccm illam cclipfim prima illa inxqualitas eric exigenda.

VIII. Ex Solis Etlipfi qux 12 Julii accidic , occalionem ccpic D. Caf-
fini de Solarium eclipfcon pixilidtionc dificrcrc. \^xc tot rerum diflici-
lium nocitiam exigic , ut mirum non fit , fi tcmporis momentum quo tu-
tura cft edipfis , aut fpatium quo duratura , aut illius magniiudo vix dc-
finiri queat. Imo illud cft miraculo proximum tam rara Phoenomena , toc
circuiiftanciis involuta adco accurate prxnunciari. Annuus tcrrx aut Solis
motus , Lunx ciun in longicudincm , cum in lacicudincm mocus anon.ali ;
S'.'Iis, ccrix & Lunx m.ignicudincs intcr fe collaix , £c diftantix qi'X con-
tincnccr mutantur , quique in diamctris vifis m.ignam ir.ducunc varicca'
tem : his addc afpcctuum diverfitaccm in divcrfis tciic locis : hqc , in-
ijuam , fatis implicatas Solis eclipfes efiiciunt.

2J1 R EG IJL SCI ENTI A RU M

Ann. Sed in Eclipfi Solispractcr hqc omnia adhuc neccflaria cft cxquifica Geo-
1684. giaphia- notiii.i & longe major quam qui facile fpcrari poflii. Nam loco-
runi ad qux Eclipfcon ph.ifcs tctcrunuir , longiiudincs 6c htitudincs not.c
cflc dcbcnt , & eotum maximc m quibus dubitaiur un totalis futura fit cclip-
fi';. Quod fi vcl unius , aut altcrius niinuti crror circa loci jjiitudincm ir-
rcplcnt , is obftabit quominus ibi plcna fit Solis dcfcdio. Sic in Oblct-
vatorio cclipfis Solis totalis cflc potcft , non itcm in montc Martyrum ;
adeo ut minus circunfpcclc quis totalcm fote ccrtis in locis Solareni cclip-
fim prarnuniict. Tutius dc Provincia auc rcgno , in quo Sol omni cx par-
te dcticiet , pronunnjtut quam de ctvitatc aut loco. Sic cclipfim Solis qu.-c
die Julii duodccima contigic , intcgram Riim.c futuram non latis cautc Ai-
golus pi.xJi.xit: nam cx ea qu.x faifta cft Panliis oblcrvationc hquct quar-
tam Soiis partcm iiitaftam Roma; fuiflc.

IX. Poftquam alicubi ccHpfis fuit obfcrvata, qucquc ad cjus dctcrmi-
nationem in aliis iocis neccflaria erant , diligcntcr fucrunt cxaminaia , qui-
bus in tctrs iocis ca fucrit intcgra , aut pcnc ccntralis , accuratius dcfini-
liirc licct : quod fua utili[a'tc non c.ircbit ; nam poftca inquilitionc tAA.x cor-
re<ftio t.abularum ante fufcepta hinc comprobari potcrit , idquc mtgnum aJ
Gcograpliiam affcrct momcntum.

Hocutiquc D. Cairini inito calculo in globo tcrrcftri D. Blacu, quiad ob-
fervationcs in variis tcrrx rcgionibus julTu Ludovici Magni fnflas propius ac-
ccdic, ea notavit loca , in quibus ccniralis dtfccfio vifa cft , atquc cafdcm
longitudines & latitudines in magnum Obfcrvatorii planiiph.vrium tranf-
tulit , ut cxp;rirctur an tabulx cum globo convcnircnt , ac lubinde com-
pcrit inlocisqux a nobis multiim funt rcmota , diftcrcntias iongitudinuni
in globo plus ficis augeii. Iiaquc loca dtfignavit in quibus quavis dici ho-
ra Eclipfis cotalis cfte dcbuit, & quanta fuctit pluribus in aliis iocis pcr
littcrarum commcrcia & Aftronomcrum obfcrvationcs liqucbit, an iongi-
tudines & latitudincs locorum riic fucrint dcfignati.

X. Alia quoque ccli(.fis Lun.-c die 21 Dcccmbris vifa cft, D. D. Caf-
fini & dc la Hirc obfcrvationcs fu.ts inter fc coUatas fibi mutuo coiilcn-
ticntes invcncrunt.

XI. Sub idcm tcmpus P. de Fontcnay Sc ttcs alii cjufdcm Socictatis
Patrcs in Sincnfc rcgnum icer fa<ffuri dc mutua cum Acadcmia rationc in-
eunda , cum in Aftronomicis , iiim Phyfitis in rcbiis cgcrunt. Qux in Si-
nenfi rcgione cum co pcrvcncrint, qu.rquc in iis iocis, qua; in iiincrc oc-
current oblcrvstioncs fint facicndi , piKfcrtim circa faicllitum Jovis cclip-
fcs ac dc mituo iittcrarum commcrcio , cum D. D'Caflini5: dc ia Ilirc,
& dc niutua cum Academia focictate convciicrc. Qiiantum ii protcccrint
ad amplilicandam Aftronomia: & Gcographis fcicntiam , cx iis qux poftoa
didluri fumus palam fic:.

Scd Aftronomi.x' &: aliarum difciplinarum ftudia aditum ad Imperatorcm,
& ad Rcligionis Chriftianir in co impciio propagacioncm apcrucrunt : adeo
ut libcram cjus profcflioncm & cxcrcitium paucis ab hinc annis ab Im-
pcracotc Sinenfi impctrannt ; cjuod antca ncquicquam tentatuiii fuerat.

C A P U T

ACADEMIi£ HISTORIA. L i n. 1 11. 255

Geogy

C A P U T IV.
De Tabulis Gtc^a^hicis , necnon de Geometria dr Algebra.

INcunte hoc anno D. D. de Scc{ileau & Chazelle obfcrvationes cum
D. Caflino faftas , & calculos a fe initos in producenaa linca nie-
ridiana ab Obfervatorio verfus Auftium , in ordincm digefTcrunt. Subduc-
tis calculis non folum diftantiam inter utriufquc trianguli apiccs , fcd ctiam
quantum a Meridiana linea diftarcnt , necnon inter eorum parallclos in-
tervalla comnutarunt , atquc ex novis tiiangulis cx diftantia: magna cx parte
calculo probatx funt ; cjuxcjue invcntaeft rHaxiraa inconfirmanais diftcren-
tia, vix ultra duas hcxapedas ex 1 0000 excurrit.

I I. In profcrenda linca Meridiana ab Obfervatorio ad turrim ufrjuc Mon-
tis Landerici vulgo Montlheryy diftantia a D. Picatd invcnta 117 5 7 hcxi-
pcd. ufi funt , ciuTDquc ex variis oblervationibus conftaret lincam ab Ob-
fervatorio ad eam turrim dudtam cum linca Mcridiana angulum 1 1. gra-
duum 58 verfus occafum Solis efficerc , ad S. Salvatorcm oppidulum S.
Sauvier in Borbonio tradru per zi triangula cam produxcre.

III. Anguli inftrumcnto huic confimili quod D. Picard olim adhibue-
rat, & eadem diligentia lumpti : adco ut faspe trcs anguli fuinmam iSa
gr. cfficcrent , interdum 10 aut i 5 fcc. dccrant , qux in cum angulum de
quo niiniis licjuebat , rcfufa funt, aut in omncs angulos cx xquo diftribu-
ta , cum nulla crat ratio cur de uno potiiis quam dc aliis dubitaretur.

Hoc intervallum intet Obfcrvatorium Sc S. Salvatoris oppidum interja-
cens in tres fuit divifum partcs , ac trcs itidem tabulx aeri incifi funi ;
prima ab Obfcivatorio ad Caftrum novum , fecunda indc Biturigcm , ter-
tia ad S. Salvatoris ufquc diftantiam exprimunt. Qui figura: una cum cal-
culis triangulorum in Tabulario Acadcmix lunt coniignatx.

De continuanda hac Linca D. De Louvois die j Martii cum D. Caf-
fmi vcrbi fccerat , fcd ca rcs nondum fuic ad cxitum perduda.

I V. Menfc Fcbruario D. Dc la Hire inchoatam Galha; Tabulam exhi-
buit, in qua prxcipui portus &c corum fitus (ic dclincantur , ut dilFcrcnria
intet vcrum cujuique fiium , &: cum quem Geographi in tabulis defigna-
runt , confpiciatur. hixc Charta in Opcre nuper cdito de Aftronomicis ob-
lcrvationibus aeti incifi cft : atquc cjus mcntioncm fupra fccmius.

V. Mulias quoque dc conicis Scc3:ionibus dcmonftrationcs cafque nouas
cxpofuitD. De la Hirc , fextum imprimis Librum lui Opcris , quod cum
prxlo fubjedum fuit , pcnc intcgrum demonftravir.

D. RoUc animadvetfioncs fuas in quandam Cartcfii rcgulam p. 79. Geo-

nictria; cxaratam protulit In qua quidem rcgula hoc doccix vidctut Cartc-

.fius cegnofci podc quot fint verx radiccs, qaot falfa:, idquc cx fola dif-

pofitione Signorum qua: plus & miniis cxprimunt : ftx animadverfio-

ncs in cam rcgulam [ topofuit D. Rolle , ac liimis gcncialcm cam cflc

134 REGI.E SCIENTIA RU M

Ann. contcndit : CfU£ rcs viros in ca rciciuii erudicos cuinmovit, Sc quibufJain
1684. tlifcepcaiionibus occafiontm prxbuit.

V l. Ajuationim ftrufturam propofuit D. Dc h Hire dic 7. Julii.
Aliam quo-juc dic 5 Augutti G^umi:(iicam d>.m 'ndtationtm cxpoluit tum
priou tonn xm.

VII. Dit 18 Nuvembris D. Siuvtur nunc Mah.fos Pruf Ifor Rcgius,
& Acadcmia: bocius itgul.ini c ip'eam calculis cojificiciidis antacam txhi-
buit, qua: ad aimciitncluin aqua: lalicntis j.clus ex ccrta aqiiu; alti uitmc &C
lubuli pcr qucm exit i.iritudipc , tft arconimodata : cuni tabulis a D. Ma-
riotte in hanc rcra di(pj(i is optime cam to vcniic , & ad pL.rts alios ii(u$,
ut ad moiict.irum difttrcn.ias cXj>lorandas , adhibcii cam ^oflc vilum cft.

SECTIO SECUNDA.
De ABis anno 168^.

INeuntc hoc .inno O Thcvcnot , cui BibliothecT Rcgia: cura commifra
fucrat , inter Academicos afcitus fuit : in ip(o pcnc hujus Optris cxor-
dio illius mcntionem fccimus, plura dtinccps de cjus in promovcndis dif-
ciplinis ftudio & opera difturi.

Cum P. de Fonrenay unii cum quinque Socictatis Patribus qiii pro-
fefturi erant in Oricntalcs plagas , in Acadtmiam convcninct, dc iis qu»
ad Aftronomix & Phyficcs amplihcationcm obfcrvaturi crant, cum Aca-
dcmicis funt collocuti. Multa quidcm in longa & pcriculofa percgtinaiio-
nc paftl funt incommoda.

CAPUT PRIMUM.
De Thyjicis ObftrvAtionihus.

I. f^ Ujufdam animaiis amphibii pcllis portio ex America .Scptcn-

V .. trionali aliata cft a quibufdam Amcricanis incolis qui noftrorum
ftipcndiis militant , & ad D. Thevcnot mift^a. Mi quidcm Amcricani in-
tolx cum vcrfus Septentrioncm longiiJS qnam ainca unquam cxcurrifTcnt,
magnum fubicrc flumcn & lacum aqu.-r dulcis, in cujus ripa ignot.T ftiae
vcfti^ia deprchcndcrunt ; mox cx iis dii.T conrpttl.t , qux in lacum fc re-
cipitbant. Ex ii- una longiorc fiftuli fcrrca aut fclopcto intcrttda, altcra
in aquam fe conjecit. Atquc hacc erat hujus animalis forma , corpus Uti
fcu Bub.ili magnitudinc xquabat , nigrioii pilo 15 aiit 1(5 digiiis longo vc-
ftitum , crura & brcvia & cralla iit in bubalo v. Bii^e , pedes anfcrini ,
caput aprino non abfimilc ; nafi loco crint diio forainina , auriiuli bre-
ves , oculi angufti , in fuiumo capitc utriniquc cocnua f^rc ui in Ccrvo ex-

ACADEMIit HISTORIA, L i b. I II. 1J5

ftabant , extrcma cranc inftar lapidum ovi anltrini magnituiiine , qui la- Vhyjl-
piJes mflar chalybis erant teifi , caio admodum rubra , quarque adco mof- m.
clium olebat , ut eam guftarc non potucnnt. Barbaris fono fiftukrum tcrri-
tis & in fugam vcifis mulier quardam cx iis capta cft quam D. Thcve-
not vidit, (]ua:q'ie erat corporis habitu fiirao & jufti magnitudinis , crtu
xibus iohio cruirioribus.

I I. Circa idem tempus quoddam facchari gcnus exhibuit D. Marchant
ex aqua palato gtaiifllma cxtraifium. N^m cxhalata aqua vclut gummi fac-
charini faporis in tundo fubfidit. Hsc aqua ex Acere v. ErMe in horto
Rcgio vctis temporc per incilionem edu6la fuerat ; utrura ea vi purgn-
trice donetur, experiri licct.

III. Illud quod ex occafionc quadam , cum dc verrucarum curatione
fermo haberetur, D, Bourdclin tum admonuit.eas fanari lcvi tadu fpiri-
tus vitrioli bis in dic fafto , fuccum portulaci huic rci cptim ra efte re-
niediura nos docuit D. Pcrrault. Horum periculu;n f.icerc grave ron crit.
Sic pundtioncs apum adhibitis lauri foliis contufis ftatim fanaii lubjccit -,
eafdcm curari pulvere cornu Rupicapra: v. Chamois aftcruit D. Blondel,
euinque pulvcrem optimum cflc alcxipharmacum. Sic D. Thcvcnot nobis
enarravit duos homincs cum Euphorbium deguftaflcnt , & pcffime (c ha-
btrcnt , fumpto mali citrei fucco fanatos fuiflc.

I V. Dc Inieiftis intra duriflimos lapides conclufis jam fopra mentioneni
fecimus. Ab illurtri viroqui Conftantinopoli Legatus egerat, fe acccpiflc aic
D, Caflini plura animalcula , qua: Daclylos vocant , in laxis pra:du-
ris reperiri •, e mola piftnni in mare dcmcrfa , tum frada hujus gcncris ani-
malcula prodire : ca venum ptoftare Telonis D. Blondel jam ance mo-
nuerac.

Durifllmum lapidem in agro Carnutcnfi reperii D. De la Hire propc Cana-
lcm qui tumRcgis juffu fodiebatur. Hunc fuifle pifccm qucm Caftancum maris
vocant, ftuEchinum marinum , atquc ejus concham limo obdu<ft.mi fuiflc
vcrifimile eft. Sic plura conchilia in vico IJJy propc Lutctiam a D. Thc-
vcnot teperta jam inniumusi & majoics conchas, quales ad Divi Jacobi
occurrunt in (ua: Abbatix agro invcnit D. Galloys. Qus tamcn loca pro-
cul a mari funt diflita.

V. Cum alii ex aliis , ut fipe fit , fcrmoncs de rebus Phyficis fere-
rentur: qusfitum cft cur e tormcnto bellico plus fatis racalefcentc pars
pulvcris Pyrii non inllammata erumpat. D. Blondcl hu)us eflxdlus eam at-
tulit caufam , quod flamma ciiiiis quara par fit , concipiatur. D. De la Hjic'
id fubjccit , pulvcrcm qui latcnbus tormcnti adhxtct , cclerius ii.flammaii
quam partcs interiores.

V I. Die undecima Julii D. Rolle intcr Acadcmicos fuit aggrcgaiu^-. D.
De la Monftrc animalculum exhibuit c finu Mcxiccnfi afpouatum , Sciu-
rum volantcm ttn ecureuil appcllant ; pcllc ab anterioribus cruiibus ad po-
flcriora protcnfa donatur, qua: tics pcnc digitos pitct. Hujus opc c loco
fupcriori ad infcriorcm volando fe dcm'ttit.

V I I. Circa Junium menfcra ignis e tcrra erupit in quibusdam vicis tra-
^us Ebuxoviccnfis. Idquc tuihi cum itcr faccrcm per ea loca confir-

Cgij

ijtf REGI.€ SCIENTIARUM

p^^^ matum fuit , quod D. Dc h Hirc a D. Ecicnne Canonico C.irniircn(i
l68c ' P-^'i'o •^"''^ acccperat : cjui addiJit idcm accidillc in vico vulgo La Bcr-
chere diclo, atquc ciim igiitm cxtingui non poirc.

VIII. Eodcm menlc fpcculum nictallicum a nobili viro D. De
Carouzc fxpius probatum fuit. Hoc quidcm rcliqua magnitudinc fupcrat,
fcd ubiquc non cft iquabilitcr cxpoliium, focus ad 5 pcdcs producitur ,
& plus iquo patec pro fpcculi magnitudine j in Obfcrvatorio id aflcrva-
tur.

IX. Siliquam Cacao, ex quo liquor vulgo ChocoUt paramr , oftcndit
D. Blondcl , ^' Domino Marchant alfcrvandam dcdit. In ca crant 15 amic-
dala qui liquoris Chocolat iaporcm pri fc fcrcbanr.

X. Exaitto induciarum tcmporc icftudinem matinam cxhibuit D. Mery,
in qua complura obfcrvarionc digna annotavit. Illud imprimis lobum , auc
faccum pulmonum vcficulis plcnum cfle , hunc per fcptum mcmbranolum
in duas partcs cflc divifum , quae in bj(i ipfa intcr lc communicant pcr
intcrjcdas vcficulas : In tcftudine terrcftri plur.ma quoquc dcmonftravit D,
Du Vcrney qua: idonco loco profcrcntur.

CAPUT I I.

De Rtbus Aponomlcis,

'• TX AAeniisa D. Caflino obfcrvaci fucrant Saturni fatellitfs ipfiproximi,
xTx. ifqucufusfueracobjeftivo toopcdumcollocatoinfaftigio Obfcrvato-
rii, quod nullo crattubo inftruiflum , (ed tnntiim machina iplum dingcnte,
quando in ca altitudine Saturnus crat conftitu:us , ut propc Obfcrvatorii
arcam infcriorcm incidcrc: tjus focus , qui Saturni radios colligcbjt. Hi
quidem cxcipicbantur oculari vits fupra aliam machinam conftituto quaocu-
lare ipfum attolii &: dcprimi , atquc ad motum Saturni transfcrri porcrat ,
doncc in fitu obfcrvationi commodo Saturni fpccies ab objcftivo cft\irma-
ta fiftcretur , quod nonnifi per brcvc tcmporis fpatium ficri potcrar. Opus
quoque erat ingenti nsalo, aut turri, ut objc(ftivum ad varias altitudincs at-
tollcretur. Cum autcm turris lignca Marliaci prope Verfalias ahitudinis 110
pcdum fiiiflct conftrufta , ad hunc ufum facilc eam accornmodari pollc in-
finuavit D. Caftinus , fi Rcx ad Obfcrvatorium cam iransfcrri juberct.
Toftquam igitur a D. Cafllni co ipfo in loco ubi adhuc crat , pcr aliquot
nodles cjus rci cxpcrimcntum fad;um cft , id agentc apud Rcgiam Mijcfta-
tem Illuftrifl". Marchionc dc Louvois , in Obfcrvatorium tranflata cft. Qu.-e
illius futura cflet utilitas Domino dc Louvois a D. Dc la Chapclle
antc fucrat cxplicatum , ncmpe Tclcfcopiis qui longiflimc patcnt in fum.
mo hujus turris fpcculatori.r cacuminc aptatis , forc uc fjcilius nova dc-
prchcndercntur in ca-lo Phccnomcna , &: ante invcnta comprobarcntur.
Quamobrcm D. Dc la Chapcllc illum rogavit Acadcmix nominc ut hanc
ab ea inirct gtatiam ; quod brcvi poft cffrdtum fuit. Tum vcro dc longio-
x)bu5 tubis conticiendis miihura diuque cogrtatum. Varios tuborum typos

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. ni. 23^

propofuerunt D. D. Pcirault, Caflini , dc la Hirc &: P. Scbaftianus Or- Jflro-
dinis Cirmclirarum Vir folerti ingenio , & in machinatrice pcriti(Tin-us, nomka
Machinz huic rci accommodaix dckriptionem , qua tubus i6o"pcdum di-
rigi & moveri facile pofllc , itaut a redta linea non diiccdat, cum Acade.
miacommunicavit , qiix in Coirmcntaiios relata eft. Aliam D. CulTet non-
dum in Academiam afcitus propofuit huic rei (atis idone^m.

1 1. Sed D. Callini longc hiciliorcm inicrat rationem , qua vitra in res
objcdasj fcu in coelo, feu m terra pofitas dirigantur , idquc citra tuborum
aut machinarum apparatum : c^uam in rcm magno ufui pcftea tutiis ipfa
(liir.

Lumen illud quod fuperiori anno deprchenderat , quodquc poft Solis
occafum in confpcftum vcniebat , nempe mcnfc Ftbruario , magna cura
cft pcriecutus & in ejus caufas inquihvit diligcntius , fimul & conjcduras
Domini Facio cxpoluit. Qna: tum ab eo in eam rcm funt obfcrvati &: cxcogi-
tata , in voluminc Oblervationum Aftronomicarum publici juris fuiit favta,
eaque variis in confeflibus lec^a funt & examinata.

Infignis illa Jovis macula , de qua idcmtidem ver'-a fccimus , inrunte
Martio fui copiam fecit ante fexcnnium non vifa. V\xc usique locorum
longitudinibus inveniendis uiilis cfle po:cft adhibico tubo optico 16 aut 18
pedum.

IV. PK-rif^uc Liinx FLlipfes Ccx in India & aiiis in locis fadas pro-
trlit : ex quibus conclufum ab eo fuit , hanc urbcm minus faltem 23 gra-
dibiis a nobis abcflc quara tabuli Gcographicx dciignent.

Medium Eclipfis Lunaris qux die ti anni 1684 Parifiis contigit hora 10
57 niin. 50 fec. eodem die Gox hora ly. 43 min, ;o fec. fuic obferva-
tum : adeo uc Meridianorum difterentia fit 4 horar. 45 min. 40 fec. feu 71
gr. 35 min. curn charta univerfalis hydrographica Audore D. Du Val anno
16^77 publicata eam faciat 23 gradibus jufto majorcm.

Qui a Pattibus focictatis Gox fada eft poftrcmx hujus Eclipfis obfcr-
vatio , ab ca qux in Obfervatorio habita fuit , 4 tantum minutis in fua
duratione diflidet : quod magno eft argumento illam obfervationcm fatis
accuratam fuilFe. Nam fxpc evcnit , ut ejufdcm Eclipfis obfcrvationes co-
dem in loco habitx aliquoc minutis inter fe diirentiaiit , cum ob alias ra-
tioncs , tum ob id maximc quod vera umbra a pcnumbra vix difccrni
queat. Cum autem 4 minuta temporis unius gradus differentiam afferant,
iibi error , fiquis fit,ultra 4 minuta non excurrit, non amplius quam unius
gradus aut 15 Icucarum hic futurus eft. Idem fere "ex variis obfcrvaiionibus
Eclipfeon aliis in locis , ut in Balearibus infulis anno 1650, & Leodii
anno 1 6 1 1 cum iis qui Gos tuin fadx funt , coUatis conclufum fuit ,
quantum melioris notx tahulx a vcro aberrenr.

V. Cum futura eflet eclipfis Lunx die 10 Deccmbris anni 1685 , ac
permagni intcrcffct fi per tcmpus liceret eam diligenter obfervare , quod
apogxo tum Luna foret proxima, ubi nuUa pene eft xquario : adeo m
facilius ex ea medius Lunx motus determinari pofllt , quod Lunarium ra-
bularum primum cft clemcntum : qux ante cfTent animadvertenda dic 14
Novembns D. Caffini admonuit in hunc fcrc modum.

Gg iij

ajS REGlyt SCIENTIARUM

Ann. Apogacum Lunx in Zocliai.o juxti rignorum fcriem intra 6 annoj per-
1685. riodum fuam abfolvit ; cum juc nocii , a quibus prope tum abcft Luna
cum dchcit , intra 8 annos intcgrim rcvolutioncm conficiant contra llgro-
rum fcricra , hinc tit ut Apogxum & iiodi unoquoquc fcxennio fibi
irutuo occurrant , vari\$ quidtm in locis Zodi:ici , & in divcrfa Lunsc a
Sole diftantia : quod conjun(Sioncs & oppormoncs qua; codcm quidcm
nienfe , fcd non eadcm hora dici contingunt , codcm in loco non fempcr
obfcrventur.

V I. Qui duobus his poftrcmis fxculis fuerunt obfcrvata eclipfcs Apo-
ga;o propiores , vix cum tabulis concilian potucrunt a D. Caflino , quin
unius hor^ quadrantis diffcrcnna incutrerec : tainctfi id fibi prrluariflct
fecilius eas conciliari poftl- quam illas qui longius ab Apogaco aut a pcri.
g*o evenerunr. Ncc cxplicatu facile cft utrum id ex iplis oblervationibus,
an ex occulta quadam ncc fatis btnc cognita inarquaiitatc motuum accidc-
rit. Quamobrcm occafioncm expe<fl.ibjt Apogaci locum ccrtms dcfinicndi
ex obfcrva.ionc quam ficri poftct accuratilllna. Iiiterim tamcn hanc ccli-
pfim ex luis tabulis ad comp'urcs annos exaclis ad calculos exegit. Ac mul-
tum ab aliis Aftronomis , piacfertim in durationis fpatio cakulum fuum
abefle deprchcndit. Eam quippe ex fuis tabulis paulo minus quatuor horis
duraturam comperit : cum ex aliis tabulis (upputata 4 horarum & 18 min.
fpatium huic tribuatur.

VII. Dic 15 Decembris D. D. Cafiini & de la Hire pridia:.r eclipfis
obfervationes fuas legerunt , quse (ibi mutuo admodum conlcntirc vifx
funt. Initium cjus a D. Caflino ante dchnitum (clquimiiiuto tantummodo
antevertit. Qux a D. Chazelle Mallilii , a D. G.illet Avcnione ; a P.
Bonfa codem in loco , a D. Rcgnault Lugduni fadi funt obfcrvariones ,
parum a fe inviccm diircnticbant : it, minutorum cum fcmiflc Maftiliam
inter & Lutctiani ; trium citcitcr minutoium intcr Mafliliam & Avenio-
nionem dilFcrentia longitudinum cx iis obfervaiionibus colligitur.

In hac cchpfi obfcrvavit D. Caflinus circa cjus medium umbram reliqua
multo dcnliorcm Luni difcum pctcurrcntem , quam ccnfuit cflc umbrae par-
tem minus a Solarrbus radiis in a<:re retradis dilutam , qpam fit umbra rcliqua
qur ubenores excipit hu)ulmodi radios tcftaftos , quibus tnbucbar colorcm
fanguincum qui in hac cclipfi confptftus cft. Exiftimat autcm huic ombraB
denfiori radios intercipi potuiflc a montibus in circumfcrcntia Tcm a Solc
vifx tunc tcmpotis cxtantibus & altius ic fc in ai^ris rcgionc attollcn-
tibus.

VIII. Sub iJem tempus D. Thevcnot Epiftoiam 11 J.iniurii annt
1684 Goa nuflam , & Litinc fcriptam cxhibuit , cu|us hac cft lumma.
Eos qui ab Occidente in Orientem navigant , cx avibus qurc iis in locis
occutiunt , conjicete an propc abfint a ccrtis locis fibi cognitis ; fcd multo
cettius ex acus nautici dcclinatione id colligcrc. Cum cnim noverint fub
initium profc(5tionis v. gr. c porai UlilTiponcnfi , acum magncticam rot
gtadibus dcclinarc , tuin ex obfetvationibus antca fadis conjcctant , quan-
ta eo anno fiuuia fit dcclinatio complutibus aliis in locis , pcr qua: iter
faduri funt.

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. iri. jj,

Exemplo rcm iUuftrat. Dutn acus naucica in capite, fcu in promontorio AJht.
Das yigHlas , lea acuum , nequc ad ortum , ncquc ad occa(um defledc- nom.
bat, led fixa crac ad utrumquc munrli polum , Ulyfliponc vctfus Orien.
'"" 7 4 grad. dcclinabat. Cum autcm U'yflipone 6 gr. 4 tantum nodo a
Borea deflcdic , uno gradu citca promontorium acuuni vcr(us Ortum ci
declinare incipit : fed lingulis poft annis ea crefcit. Ab co loco ad Infu-
lam Sandi Laurcntii augeiur illa dcclinatio , quiquc 13 grad. ante fucrac,
jam cft i4grad. Hinc imminuiturad Mofambicum littus j fcre gradibus,
"que ad Socotoram ulquc penc eadem mjnct : fed Go.im ufquc fcaiper
minuicur, ca quidcm tdtione. Cum acus fixa erat in Promontorio acuum,
tum Goi dcclinibat 17 grad. ubi illic coepit ad Botcam vcrgere , tiim
Go* decrcfccrc incoepit. Quando in capitc acuum fuit 4 grad. in G02 lic-
lorc tantum i; graduum erat , & ita dcinccps.

Cum eadcm eft acus magiictica , ncc vites fuas pcrdiJic , annua illius
vatiatio cft terc 10 minutoium , nec fuum abfolvit circulum , ftd ubi ad
ccrtum pcrvcnit gradum vctfus Orientcm , tum redit ad Svptcntnonem.

IX. Circa ftcllas auftralcs Audor mulca anim.idvcrtu , illud imprmis
Canopum nulli alteri cedcte nifi cani majon, cui iimilis cft colore & fcin-
tillationc.

X. QuoJ ad uitimim eclipfim fpectat , eam inccEpiife ait hora i. ij
min. polt inctiiim noctcm , & dcfiilFe hora 5. 14 min. adeo ut tota dura-
tio fi ent lior. 5. 1 min. Qua de re cum uno fuar focietatis Patre coque
Mit^rmatico Italo collocutus , in ea fcntentia fijit confirmaius , infigncm
in inappis errorem in conftitucndo urbium fitu invcniri. Ncgabat cam Mc-
ridianorum difFercntiam Romam inter & Goam majorem eflc 6} gtad.
idquc fe comperiiTe aicbac cx obfcrvationibus cclipfeon qua'; ex Ephcmcrid.
Argoli computaverat , dummodo ill« contigerint tempoiibus pcr tabulas
prsfcriptis.

C A P U T III.

De Mechanicis dr hjdrsflaticts.

L "l^ le decimo Martii cum D. Dc Louvois pcr D. Thevenot poftu-
M^ lafTcc ab Acadcmia uc cum Julii Frontini librum Gallice rcddcrct,
qui dc aquac dudtibus infcribitur & pcrobfcurus fcmpcr vifus cft : plurcs
cx Acadcmia volumcn inter fe partiti brevi tcmpons fpatio illud funt in-
tcrpretati. Tum fuum quifquc laborem in mcdium contulit , & Doinina
Sedilcau earum rcrum admodum perito quidquid fuit elaboratum , ut cx-
poliret & cum cxcmplanbiis intcrprctationcs conferret , traditum cft.
Quod quidcm opcris non inutilc forcaflis ncc indignura publica luce fu-
turum eft.

IL Inicrca D. Pcrraulc lincarem machina: defcriptioncm propofuit qua
plani dcclivitas ad proflucntem aquam requifiti dignofciiur. Hanc machi-

»40 REGI/E SCIENTIARUM

Ann. nam iii horto fiio fuburbano parandam curavic , ejus dcfLriptio commcn-
iif8j. tarifs Academix cft confignata.

Cujus rei occafionc D.Cafllni chartam nobit cxhibuit , ubi Padi prope
Ferrariam divortia dclincancur , eumque alius amnis v. Reno , Ferrariam
pcrveniret , civcs ad 7 ulqiic milliaria ejus curfum derivarunt , qui indc
Ferrariam pcr aliam viam remeat , tamctfi dedivitas fit tantummodo pc-
dum quinquf.

III. D. Dc la Hire Sequinam cx urbc labcnccm libravic , intra mille
hcxapedarum fpatiurn in longum poricdtum dcccm tantummodo poUi-
ces declive flumcn repcrit.

Id quoque ex librationibus accuratis a mcdio Xifli vel ambulacri v. Le
Cours de U Reine id vicum ufquc Pairiacum faclis collegit, dcccm poliicum
dcclivitatem millc hcxapcdis rcfpondere.

IV. Jam ut ab Hydroftaticis ad artem macbinatricem veniamus , D,
de la Beaune horologiorum opifcx induftrius portatilc horologium exhibuit ,
cujus hbramenium mignas edit vibrationcs , quod in complurcs agatuc
gyros. Hoc D. Caflini probavit , idquc cum pcndulis bene cohxrerc
primis diebus comperit , iSc odtava tanium horx parte poft oAo dics re-
tardati.

V. Die 11 Julii machinx figuram exhibuit D. Pcrrault , qua rudcn-
tes liftuntur cum magna firmitate , & libcri dimittuntur non minori faci-
litate. Quam machinam pcrmagni u(us cfle docuit ut vis potenti.x trahen-
tis aut impellentis pcr repetitos conatus magis expcdita rcddatur. Nam
potentiaruni a(5lioncs func in duplici diftcrentia conftituta: , alii continuato
impctu 6c minime interrupto cxcrcentur , ut elateria & pondera : alix im-
petu aut motu intcrmifTo. Haec mora aut quics potentiijm ipfam trahcntcra
fufpcndit , eamqiic diftinet , adeo ut nifum fuum nequicquam confumac ,
ut m co ftiui pcrftct idipflim quod trahicur , & in contrarium nitcntis
aut rctrahcntis potentix conatum vincat. Quamobrem fi quid potentiam
tradtticcm ab eo , ut ita dicam , laborc fuftmendi aut fiftcndi in codem
fhtu corpus ipfum quod crahendum eft , vel ptopcllcndum ipfo quiccis
tcmporc cximat , multo majores ei vires & magis cxpcditas unpcrciec. Tum
luiius machina: fabricam qui non admodum cft opcrofa , defcripiic, acquc
illius typus in Obfisrvatorio cum aliis bcnc maltis aircrvatur.

Incuntt anno i5S(> D. Blondcl qui ab anno 1669 intcr Acadcmicos
adlcftus fucrat , cjuique multis antc annis Rcgius crat Mathcflos Pro-
flllbr , cx hac vita dccclTit pcnc feptuagcnarius. Vir crat bclli & pacis ar-
tibus apprimc doitus , Latinx & Gixce lingua: intcr paucos pcritus. Hu-
maniorcs liitcras fic ab adolcfccntia colucrat , ut iu ftudium Mathcmatum
•potiflunuin intumbjrcc In quibus tantos fccit progrcniis ut a Ludovico
Magno fclcCtus fucrit qui Sercnilhnium Francia; Dclphinum cas difcipli-
nas edoccrct. Id quidcm in co fuit fiugulare ut intcr aima , 6c bcllicos
tumultus jam a prinia xtatc cducatum nihil a ftudio litterarum potutrit
divcUcrc. Nam & copias duxic , & Europam pcnc totam pcragravit , &
publica traiflivic n:s!;otia mifTus idemcidcm a Rcgc Chtiftianifllitio ad Prin-
tipcs Gcnnanix ; in rcbus agendis & in optimarum artiura cognitionc

dilpari

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. III. 141

idirpari ftudio , fed pari laudc vcrfatus. Muha cdidit opcra , quorum ido-
neis locis mentioncin fecimus. Nullam Rrc Mathefeos partcm intadam
icliquic ; in Archicciflura militari &c civili excclluit. Cujus rei fidein ficiunc
fubftruiftiones quardam poft: bellum Bnavicum t.idx qui urbi magno func
ornamcnto. Ejus opera in defignandis Sc pcrficiendis his opcribus ulus tft
vir IlkiftrilTimus , qui poftca iacii a;rarii pr.xfcifbus fuit , iSc Rcgni Admi-
nifter , fed animi prsftancia , &: pietate illuftnor.

I ot3 ^tD iJie} 'ilc) i^

:ii3}a<lub%^(9l^

SECTIO TERTIA.
Ve iis aute anno 1 C^d A^a funt.

CUm fufcepti labores in Boranicis , Chymicis 5c Anatomicis hoc anno
& iisqui conlecuti lunt , codem tenore & ftudio tucrinc concinuati,
& ma)ori tx parte , fcriptis confignsti , qui fuis tcmporibus in publicum
prodibunt , lummatim cos peiftiir.gerc fatis fuerit. Nonpoftlimus cnnn ci-
tra aliquod f.ftidium omncs ftirpium defcriptioncs & analyfcs , animalium
difli.d:iones 6c alia ejus gencris jam fufe cxpUcata retexerc.

CAPUT PRIMUM.
Be Phy^c^ & chjimieis experimcntis. & hijloria animdlium.

'Q

U^ igitur ad hiftoriam natuiaiem fpeftant , fi forcc quaedam oc- Phy-
curnrc , velnc in trarfiiu ca pcrftringere contcnti , rcliqua iz^r^ fictt.
omitL.-mus, D^e ly M:iii kda tft Epiftola Vcfuntione =1 D. Dcd.ut icri-
y:: , in qua pkraque eranc fcicu d.gna qvx ad n.-.turakm fped:ant hif-
toriani.

I. Quafdam in Corr.itatu Burgundias fpcluncas oblong.is occurretc fex-
ccnns corgclationibus pknas , qui proiiTfcuas fotmas referunt.

1. In «^uodam txjguo coUe foramen patere farpius omnino ficcnm , ex
quo ter aut quater unoquoque anno correns aqua: crumpic , quo vicinus Sc
paccns campus inuiHlatur.

}. Quod fiiif^iil.ue cft & admiratione dignum j.im fiipra memoratum,
qiiinta ub'utbc Veiuntione leuca naturalis quxxlam tft vclut skciei repofiia:
ofticina. Amplum cft antrum in clivo monns arboribas opaci fuum. Hujus
adicus portani urbis refcrt , fornix admodum excclfa , adeo ut locus laris
illuftretur lumine , qu.idrato ca;naculo non abfimilis , glacic vtlut cryftiUo
fluuus. Sxpc gl.icies ad 4 pcdum shicudincm aflurgir, atqiic c fornice pcn-
dcnt c.nipKirts vclut ciit,api v. Fepons-

Hrberno tcmporc fornix oppktur denfis vaporibus , in mcdio fluit rivu-

Hh

i4i REGI/E SCIENTIARUM

Ann. lus : cum in aditu cjuxdain arborcs rckdi fuillcnc , mulco minorem glaciet
1686. copiam antruni per complures ar.iios dcdit.

I I. Extrcmo Julii die iecta cll altcra Epiitola ad D. Abbatcm Nicafiura,
Vcfuncionc ab aniico qui in ca urbc dcgcbat mifTa. Hxc utique qus mox
protulinius confitmat , mulos Sc canos undequaquc eo conriucre qui gla-
cicm in circumjcftas urbcs Sc Ararim ufquc afportcnt : ncc tamen hanc
fpccum cxhaurin ; plus glacici fcividior xftacis dics fuppeditat , quam o(flo-
nis dicbus detrahatur.

Antrum 35 pallus profundum , fcx.iginta latum , fornix ultra 60 pcdes
attoUitur. Rivus qui partcm antri occup.u , iftatc conglaciatur , /licmc fluit.
In hujus fundo lapidcs rcpetiuncur qui ma!i mcdici corticcm apprimc
rctcrunc.

I I I. Qui hanc fctipllt Epiftolam cum antrum adiiffec una cum magni
liominum multitudinc , ccrtior fadus cft quofdam vaporcs furfum in fpccu
effcrri j idquc tutura: pluvix cermm cfle indicium , quod utique non fcfd-
lir. Ac ruftici cum opus in agris facicndum cft , hoc naturalc Calcndarium
confulunc , atque ex fcrcno acre aut vaporibus an coelum fercnum fututum
fic, vel fccus , judicant.

I V. Vif nobilis 6c eruditus D. Cocheret die 27 Janu.irii ofTa quidam,
in vcteri fepulchro , ubi viginti quinque jaccbant cad.ivera , rcpcrit in agro
fuo ptope oppidum Paftiacum in Notmania. Quidam capitibus hpidcs fubf-
trati eranc m formam fccutis incifi , qui cum ccrvi cornu crant commiili :
it,i ut admodum fit vcnfimilc tum tcmporis nondum iis in locis fcrrum in
ufu fuifle.

V. D. Pcrrault lapillos quofdam oftcndit admodum tcrfos c Delphinatu
allatos. His utuntur abftcrgendis fordibus , qux cafu quodam in oculos
illapfx magnos fxpe dolores crcant. Cujus rci in feipfo pcriculum fecit :
Jiam refcdi unguis fegmcn , quod in oculum forte irruerat , admoto lapillo
cecidic, quid autem dc hoc lapillo qui admodum crat exiguus , tjdtum fucrit,
/cire non potuit ; alium poftca majorcm adhibuit qui oculum lubiit , &
poft trium horarum fpatium ultro dccidir.

VI. In tonte vici Roquencurtii prope Vcrfalias phccnomenon quod-
dam inufitatnm propofuit D.de la Hiie, cujus rationcm cx Acadcmia quxri
voluit Illuftnfl. D. Dc Louvois. Fons ille motu admodum irrcgulari ma-
nat. Intcrdum enim nulla ex eo aqua profluit ; Dccimo aut duodecimo
pcft largiotcm imbiem die ubcrior fluit. Id vifum cft D. dc la Hiic foluin
pingue a pluvia paulatim pcnetiari : fcd ubi ad tcrram arcnofim pcrvc-
nit , citius illam pervadcrc. Unde in m.igna ficciiatc fons niliil aqux fup-
pcditat : idquc non dilllmili modo cvcnire conjicicbar , ac vidcmus in fac.
charo cxpurgando faftitari : nam bafis ficcharini coni intra typum ligncum
contcnti creta humidiori obducitur ; aqua fciifim per cam tcrram aut mar-
gam pcrcolatur , qu.-c fccum pattes vifcofas faccharo circumfufas defcrt,
caquc pcr angtiftuin toramcn in typi apicc aptatum difiuit.

VII. Ncque ia tacendum puto i D. Thcvcnot commcmoratum , mar-
chifitis qux in vico Ifiaco propc Lutctiam , & in vicmis locis p.-iftim oc-
currunt , lixiviatis , virgas fcrreas immerfaj cuprea crufta obdudas aliquando
vifas a fc fuiiTe.

ACADEMI^ HISTORIA. L i b. Tll. i^j

' VIII. Mulca circa ftirpjum anilyrcs fucrunc propolica , cx quibus Hiff.
nonnulli fclcifta func. Illud unprimis , uc fabx iilms nuric adco perv.igatx ylfilm.
V. Cafe didti diligcns fiercc analyfis : quod prafticic D. Bourdelin. Pri-
mum c cribus libris 20 uncix liquoris fuiic exftillaci , in quo plurimum
crac acidi cum fulphureo inrime permifti , uci cx uluitis prt b.icionibus cx-
ploiatum fuic ; olei quoque magna copia cft eduirca , S nempc uncia? & 2
arachiTi.x , idquc non liquicum , fed concrccum crac , ialis fixi unoa cum
60 granis,

lidem phafcoli & cjufdcm pondccis , uc moris cft , tofli , acquc ad
duas libras cum fcmille redacl:i , liquorcm 10 unciarum & paulo amplius
prxbuerunc ex acido itidem £<; fulphurco ita permiftum , ut utrumquc ma-
nikfto fe prodercc. Scd in ulcima hujus iiquotis portione i unciarum cum
fcmilTe ubcrior fal volatilis inerac : nam una cum Ipicitu falis multutn
efFcrbuic , olei 7 uncia; cum fex drachmis , falis fixi 9 drachma; cum
fcmille.

I X. Illud pene mihi exciderac , quod D. de la Hire circa vcntos tum
temporis animadvertit , jcftate fxpe evenire uc fcreno coeIo cum aliqiise can-
tum nubes glomerara: & fparfx videntur . cajque mediocri aguntur vcnto,
ubi una ex iis Solem tcgit , auc quod eodcm recidic , cum illius umbram
fubimus , cum vencus accefTu nubis plurimum augcatur. Cujus eftedus hanc
probabilem caulam afterebac , iubjedtum nubi acra denfari , dum circum-
fufus calote Solis magis dilatatur. Scd promota nube aer antea iliumina-
tus , &; ratior condenfari incipit , ac minus occupat loci , quique ante
opacatus fucrat aer jam diftenditur , S< majorem af^cdtat locum , cuaique
is vicinum circa atra itidem dilatatum oftcndat , ncqucadco valcac cum
lepcllere , non alius ci patet aditus , quam ubi aer nubis acccflu fiigidior
fit, & contradus. Hinc aifr motu fiio vcini Hatum juxta nubis dirctflionem
augct ; idquc lincari figura adhibita expohut.

X. Nunc ad hiltoriam animalium ftylum vcrtamus. Hanc D. Perrault
vatiis in congtclVibus iia cft pcifecucus , uc animadvetfioncs faas & noias
D. D. Du Vcrney & Mery proponcrent ; quidquid crat elucubratum D,
Gallois recognofccret , idquc quantum fieri potuit elimatum typis mandaii
coepic.

Intcrini animaiia, ut ca forsobtulit , difTec^a func, pauca e mulcis profc-
remus. Die i Januarii D. Du Vcrncy in Eniuceo Pciicardium deellc 6c
illius viccm obire mcdiaftinum , ac qus:dam alia huic animanti proptia
animadvertit.

X I. Aiia deinde incidit animaiia , avcm impriiiiis Verfaiiis allatam-
quam Gruem Atricanam vocant , miiftelam quoque & fimiam. In Gruc
id obfcrvavit crachiam in ttc; diduClam ar.fraclus inftar cubx beilics- tlic
convolutam , quac coadtac in ftcrni finu contincntur : nam in his avibus
fternuin cft cxcavacum. In muflela odovata duos facculos propc anum de-
prchendit liquorc admodum pencciante oppletos , hinc torce cxcremencoiura
fragrans odor.

XII. D. Thcvenot liccrtum viridem cxhibuic die iz Junii. Illius-
cauda tefcifta qujfi rtiufci vifa cft : fcu iiova illi cauda fuccrcverit , fcii

H i|

144 REGl/E SCIEKTIARUM

Ann. callum indu<rtum fucrit ; iHud addiiamcnium intra ii AiiS pene 8 lincTs
I6i6. auctam fuu. Die 5 Julii iJcm laceitus aliatus tft , attiuc illius cauda plu-
rimum auc^am tuille compcrtum. Hujus caudam poft ilK]uot dics tcicdam
increviire dcprchcnlum , fed eo in loco cattilago tainum crat cava pcUc
obdu<fta. DilVcrtationcm ca dc re confcripfu D. Pcrtault.

XIII. Dic 3 1 Juiii D. Thcroudc Parilicnfis Ch:rurgus pcritifllmus
aortam hominis luhica mortc cxtindi protulit , in qua coiicrctiuncs lapi-
dcx inventa: , qua: fpatium inter valvulas figmoidcs compichcmum im-
pkbant.

XIV. D. Mcry felem odoratam vulgo une Civette , quam u"a cum
D. Du Vcrncv inciderat , protulit. Fcemina erat , iii qua pixtcr aha mul-
ta funt obfcrvati tubuli , cjui lac ad mammarum papillas fubvthum , cjai-
que , ut vctillmilc cft , e glandulis quac lub fenfus non cadunc , origuicm

ducunt fuam.

X V. Fada funt cxperimenti quxdam circa matcriaip. qux in vcntri-
culo columbi invenitur : ycntricuhis ipfe aqus tcpiiix mimtrlus t,.it , qi.a;
fuccum hchotropii rubco colore tinxit. Ex quo id lulpicari hcct luccum
digcftionis opihccm in iis acidum clTc.

XVI. Lupum quoque Ccrvarium affcrcndum curavit D. Mery , iiquor
injearus in intcftina port.t ramos pervafit i mufculos , hgami.nta , annu-
los aut trochleas , quxquc ad motui pcdis antcrioris confpirant , idim de-
monftravu.l

C A PU T II.

Ds rehfts J^ronomicis & Mcchanicis.

IT\\<: 15 Julii P. Tachard Socictatis Jcfu obfervationes a fe fadtai
X^ in Proraontorio Bonx Spti circa Jovis fatelliium cchpfcs txpo-
fuic , qux collatx cum tabulis D.Caflmi diftcrcntiam Mcridi.inorum ab ea
qu£e in Mappis eft dtiignata, nonmultum diflidcntcm dcderunc.

Excunte Fcbruario conjunftio Jovis 6c Mirtis a P. Lc Comte qui tum in
Siamcnfi rcfno dcgebat , & ab aiiis fu.-e Socictatis fuit obfervata. H.inc una
cumillis anxio valdcanimo cblcrvabat Rcx Siamcrfis, quod ilh pcrfu.ifum
cffec hanc planctaium conjunftioncm fibi infauftam forc , ncquc ab ca pct-
fuaiionc dcduci potuit.

I I. Diflcrtationcm de S.iturni fatcliuibus hcc anno tlucubratam Icgic
D. Caflini qux typis mandata fuit. Duos fatcllitcs antc bicnnium doprc-
hcndcrat , quotum motus in hoc tiaiflitu dcfinivit. Ufus tft vitris a D. D.
Campani , Borelli & Hiflouqucr cl.iboratis. Tubo autem impofuit vitium
Campani 70 pcdum, fulcro in cam rcm parato a D. Cuflet aptavcrat. Id
fulcrum fcalx triangularis formam cxhibct.

III. Inter alias obfcrvationcs illa mfi^nis fuit,qua Jovis & fatcllimm
cxintcrjcftu corporis Lunaris vifa tft dcftftio , qu.x cum codcm tcmporc
ranfus , Avcnionc , & Maflllix fucrit obfcrvata cum aliqua varictate ob

ACADEMI.^ HISTORIA. L i b. II T. i^j

longicudinum & latitudinum diffcientias , hic diftantia; Lunx a terra dc- Afiro.
terminandx utilis fuit. vomicti

I V. NonnuUa cjus ad dodrinam tcniporum fpcdiant , D. Ciffini fux
pra:fationi adjecit , illud imprimis quod ad periodum 600 annorum anno-
tavic. lilud ctiam advertit cafdcni rccurrcre Lunjc cciipfes poft 669 mcn-
fium revolutionem juxta vctcrum obfervacioncs ; priorcm pcriodum Jo-
fephus in primo antiquitatum libro magnum annum appellat , qui non.
nifi poft 6qo annos petficitur , ad qucm invcniendum Auiftor ille airerit,
primorum parentum vitam ultta hunc terminum a Deo fuiffe producftam.
D- Dc li Hire eclipfcs Lunx poft 1148 menfes ledirc anmiadvcrtic.

V. Dic 4. Maii D. D. Callini & De la Hirc obfervationes maculx
in Sole poftremum vifi collatas inviccm cxhibuciunt Hanc D, Caflini dc-
prehendit ad medium Solis pcrvenilTc dic 29 Aprilis hora 8 velpcrtina ,
& defcripfilfc paralklum declinantem a Solis .<£quatore grad. ij ad Au-
iltum.

Eandem maculam contulit cum alia quani obfcrvavetat menfc Maio an-
ni 1684 in eod.m Solis parallelo , mcdiu.nque Solis cenuic die ir Maii ,
hora quarta ance mcridicm. InccrccflTu cigo incer mcdiacioncm Solis
Utriufque maculs intervallum dicrum 714 , horarum 12 , quod diftributum
in 16 revolutiones dat unicuiquc revolutioni dics 17 , horas 11,31 min.

Id ueto quarfivit intcr cbiLrvationes Schcincri , ii forte ex iis aliqua eaf-
dem fcrc hiberct cum his duabus condiriones, atquc id dcprchendic cjuf-
modi maculam fuifle , q' x ab co fucrat obfcrvata anno iSiy , quique me-
dium Solis tcnuerat dic 16 M.iii hora quatta vcipcrtina Roma» , qui func
trcs hora: i8 min. Parifiis cum iimili declinationc Auftrali. In-cjcdo tcm-
poris intervallo hanc inter obfervationem &C camqua: anno i686 habita eft,
invcnit revokuioncsSio, dicrum i^.horatum ii,min. j2,& hanc pcriodum
cciifuic accipi poflc in modulum Solarium rcvolutionum e tcrra apparcntium.

VII. QurE mcnfe Dccembri Luc.x eclipfis contigit, a D. D. Caflini &
De la Hirc fuit obfervata. Pars Lunae obfcurata otnnino excolor crac ,
ita ut a cQclo citcumfufo fcccrni vix poflct.

VIII. Hic annus novarum machinarum provcntu felix fuit , quas
tum Acjdcmici , tum cxteri propofucre , atquc carum typi aliqua ex par-
te in Obfcrvatorio aficrvantur. Infignes prx cxtcris vidcntur illx dui ma-
china; quas in principio hujus anni propofuit D Perraulc, & fufius def-
cripfic ciic 20 Aprilis. Hs m.ignis pondcribus attollcndis inferviunt, quod-
que in machinis compofitis plurimum nocct , atttitus ncmpe partium in
his pene omnis .nb.i^ Nam in fimplicioribiis quibufdam organis , aut nul-
lus eft , a'it inodicus , ut in fimpiicis vcdtis ulu qualis in bilancc ulurpa-
tur, aut in fcytale vcl palanga v. Rotdleau , qua uti folent in volvendis fu-
fuper planum horizontalc auc paululum inclinatum corporibus : non cnim
ad alios ufus adhibetur; fed m^jdum invcnic D. Perrault, quo ilkid or-
ganum vim fuim excrat citra uUam fcrc prcflioncm , vcl partium affri-
ttum : nam xquabilis uciiufquc motus cft in his machinis quas diliicide cx-
pofuit , & figuris adumbravit.

Idem akcnus machinas non tollcndis oncribus , fed incundis calculis ac-

Hh ii;

2^£ REGlit SCIENTIARUM

Ans. commodat.im excogiravit. Eam Abaci Rabdologici nomine appclljtam ,
i68(>. verbis & tiguris apic cxprcllam dcdit , qux Commtntanis tLiu config-
nata.

I X. Dic 4 M ui D. Dc li BroITc quaWam propofuit machinas a fc ex-
cogitatas. Iincv aliis una erat pluiibus lubis & epiftomiis inftructa , cujus
ufus in artoUcnda aqua jiolitus cft. Alix agriculiuiae infcrviunt ; atquc ca-
rum niachinarum typi in loco prxditflo fucrunt rtpoliii. -

X. Eodcm Menfc D. lloiiillun Barrcduccnlls machinas linearibus def-
criptionibus adunibratas propoluit. Prima cx iis aqiia: lurfum toUcndae bc-
ntncio inclufi acris in aliqiiot vaiis dcftinata , difticilis in cxecutionc fuit
judicata.

Sccuiida m.igno ufui eiTe potcft in falinis : nam aqua falfa ejus ope c
puteis purior cxtrihetur, quam per Anilias, uti heri folcc : qu.-E cum plus
fatis aquam commoveant , aqua dulcis qiicc fillre fupcrnatat , cum falfa pcr-
mifcctur. Sed aqua falfa commodc per fuulas quadratas , &: ut moris cft,
concatenatas , vulgo un Chapelet , cxtt.ihctur, fi cujufque (itulx fundo ap-
tecur afl^atium , fcu valvula , v. Soiijpape. Hxc enim apcutur aqua lubcun-
te , cum c putco emirgit fitula , tum proprio pondtrc rtlapla , valvula
liciilam occludcr , & aquam retinebit , quandiu rotx benchcio (iiular inviccm
conncxs furfum attollentur. Quantum compcndii allatura fit hxc machi-
na experiri non erit diffirilc, (i drae lagen.T impleantur aqua falla : quas
cnim vulgari mod6 extrahitur , multo minus falis datura cft , quam qux
per hanc machinam cducctur.

Teriia eft torcular cx duplici arbcrc compofiium , utraque vedtis niu-
nus obit , & preirioncm multiim auget.

X I. D. De la Hirc dtmonftrationcm mechanicam expofuit Bilancis, cu-
jus alterum brachium cft horizonti parallclum , alterum eft inclinatum. Ex.
ta dcmonftrationc pcndcnt ea qu.T dc cochlcar viribus tradi folcnt.

SECTIO Q^UARTA.

De di^is .Jcademcis anni 1 687.

Q

Ux ad Flantarum analyfim, 6c Chymica fpe(Sant ckmcnta , ptiori
loco cxcqucmur.

CAPUT PRIMUM.
Ve Plantariim ^.^Halyf ^ (^ Chjmicii lahorihus.

H

Erba cochleatia quac adverfus fcorbutum adhibcri folct, fuit ex-
ftillata, liquorcro cx acido & acri miftum dtdit. E fcx libris dux

ACADEMI^ HISTORIA, LiB. III. 147

-fere uncia; olci , fex lixivialis falis drachmae funt extia^ftae. Chy-

II. E Laiftuca l^lveftri liquorcs onincs acidi prodiere , extrema portio- ''"<'''•
nc excepta , (\ux multum erterbuit cum fpiriiu lalis ; olei uncixduar cum
iemin'c e j libris ; falis fixi 9 dtachms cum femifle admodum lixivialis
cdu(5li ; adco ut hxc planta inter frigidas minimc cenfenda videatur , ut
vulgaris ftrt opiiiio.

Hoc utique cxcmpli loco protulimus ut manifeftum fiac vires plantarum
cx analyfi , fi minus accurate , faltem longe perfcdius qu.im ex Auiilo-
ruin tradiiione exploratas haberi poire, quxquc ut frigidi intcrdum ha-
bcntur , plcrumque intcr cahdiorcs icferri dcbcnt. Nam plantx in quibus
uberior cft liquor acer & fulphureus , fal fixus , olei itidcm niajor copia ,
Hon dubium cft quin in cahdiorum cenfu fint reponendi.

III. Fcllis fuilli quinquc libriE (ubjcdo igne expreda: varios itidem li-
quores , eofque fulphur^os , olei 5 uncias cum femilfe prarbuerunt. Ex qui-
bus fcfqui-uncia inrtar Colophonia: , aut bituminis craifa crat & compada,
Hi liquores fine fedimento manfcrunt , ncc mutati , nec fcetidi. Una di-
gefti Icni ignis calorc per 31 dics 4 aut 5 uncias pellucidi liquoris in
fundo rcliqucrunt.

I V. Nova qus.Iam & expedita magis Bononienfes lapides calcinandi ra-
tio prolata fuit a D. Hombcrg nunc Acadcmiz: Socio. Limata fuperficic
& terra peregrina detraAa lapidcs aiiquot aqua: viva: communi paululum
funt immcrli , &: aliorum bpidum pulverc invoiuti ; lapilli peliucidi Sc
minutiorcs feiciiti qui in puivcrcm contriii fiunulo prunis piftornm ad fpi-
racula ufque oppleto funt impofici. Is carbonibus ulquc ad fummam fupcr-
pofitis , ac prunis ante acccnfis in craticula fubjcdis opercuio tcftacco oc-
clufus cft; Igne confumpto I.npidcs jam rcfrigerari funt cdudi. E pulvere
varix failx func figurx in oblcuriori loco tadiantes. Furnulus fupra craii-
culam 7 poliicibus cum fimillc in latitudinem patebat > quatuor in eo erant
fpiracula dnobus digitis alta & fcfqui-digito lata ; craticula fere fex digitis
intra fpiracula collocata.

V. Mcnfe Junio D. De la Chapeiie concrctionem lapideam admodum
dcnfam in aqux ductibus vici A' Ar^jueHil invcntam exhibuit. Ejuimodi con-
crctiones fingulis annis per ftrata alia aliis fuperpofita augcri tcftaniur Ope-
rarii. y£ftatc tantummodo formantur, quando hicmc uberiores piuvia auc
nives decidcrunt. Ejufmodi concretioncs ad pcdis ufquc crafliucm aqux
dudum fa-pe incruftant- D. Dc la Hire ejufmodi iapidcs caicinatos aqua
peifudit, qui inftar gypfi indurucrunt ; f:d cxaftis dicbus 15 aquapencom-
nis exhaiavit.

V I. Marmor facilius in olco vitrioli aqua diluto quam in puro cxfolvi
oftendic D. Borel , contra atque in aqua forti evenit , qu« pura foivic
citius corpora. Spiriais nitri pulvcrem marmoreum citra prxcipitationcm
& cum m.diocti Cilore diflolvit ; Spiriru accti lentius quidcm , lcd tamcn
folutus fuit i in concretioncs lapiileas aqua' dudus vim fuam fortius cxc-
ruit ; fpiritus fdis marmoris (oiuiionem turbidam cftccit.

V H. E duibus crudi Cacao iibris varii liquorcs utroque file acido &
acri permirti csicrunt ; fed multum oki , 14 vidclicct uncio; cum ftiriilTc

ni REGIvE SCIENTIARUM

Ann. ex eo proclierunr, falis fcmi-uncia. E libra tofti Cjcao corticc dctraiflo nirii
i6S-'. cockm facchari pondcrc , i Cinnamomi drachmis &C femi drachma illius

aromatis quod Vanillas vocant , petvulgata millura vulgo ChocoUt diiilA

conficitur.
Plantarum cicfcriptiones a D. D. Dodart &: Marchant pra:;crco, c^uu

cadcm diligcntia funt pctfccuti.

C A P U T II.

De Rthifs Anatomicis & Animaliiim Hijloria.

I. •^ Ua: ad hiftoriam .inimalium fpcdant , .1 D. Pcrrault primiim clu-

KJ cubrata , tum a D. D Du Vcrncy & Mcry difcufla typis mandata
&: tccugnita funt eodem quo antca ftudio.

Die "15 Fcbruani Avis Rcgia Vcrfaliis allata diftL-(fta fuu i D. D. Du
Vcrney &: Mcry-

I I- Avis illa cxteriori fua forma cft infignis , collo & cruribus prx-
longis , caput fubtilibus plumis ^u.ifi holoferico pileo inftruclum. Sed pra:-
ter cx:era in occipitc cor.fpicua cft peima ex plun.ulis in fila alba diduc-
tis , & umbcllatim difpc^fi.is , f|iiakm fcrc pilcis orn.ndis adhibcri fulcnt.
Atquc hinc nomcn fuum Avis Regia: naita cft , quod eam pennani iift.ir
coronx gcftet. Qux in forma exteriori , & in partibus inrenoribus funt
animadvcrfa , in dclcriprione ipfa cum publici juris fadafucrit, intucri li-
cebit. Ifta cnim vclut in tranfuu dchbamus.

III. Cum D. Mcry aquilx, cafuclis & corvi cadavcra allata curavif-
fet, in iis omnibiis circulum oftcum circa corncam oftcndit, qui pirs eft
inrcrior fcLroticx men.branx.

I V. D. Dli Verney , quod paucis ante dicbus icciderat, eodcm dic no-
bis enarravit. Cum in caiic venam cruialem apctuiirit, ut circuitum (an-
guinis dcmonftiaret, mortuo canc , aqua fiigida in vcnam injcdi motunr
in mufculis tremulum effccit. Idque exftinftis animahbus ubi nervi pun-
guntur , plcramqat: obfervaiur : nam fpiricus fic movcnrur, ac fi animal
adhiic fpitaret. Fruftulum durx Menyngis in oftcam confiftentiam convcr-
fx oftcndit i homims crat mcnte capti.

V. In oculo Struthionis D, Mcry fclcroticam ex duplici mcmbrana com-
pofitam cxhibuit : txtcrior opaca cft, iincrlor pcllucct , mcuc cum cornca
continuatur. Duos quoque parvos mufculos fubjccit oculis , qui intcriorcni
palpcbrani verfus majorcm angulum rettahunt; unus cx partc iiitima orbi-
IX , altcr e fclcroticx opaciorc membrana fuam ducit origincm. Intet fclc-
roticam & corncam circulum olTium , cujus mcmmimus , in avibus cx-
ploravit , ifquc quifi cx variis pilcium fquamis co. ftar, quanim alix aliis
incumbunt ; palpcbr.im quoque fuperiorcm tribus nu Uuli'; iiiftrudam often-
dir , quorum duo ab orbitx limbo vcrfus m.ijorcm angulum , tcrtius a fcic-
rotica opaca fuam ducit origincm.

ACADEMI/E HISTORIA. Lie, III. 249

VI. Pifciculum qui cft inftar B.nometri coratn exhibuit D. Cafllni. Hic

in lagcna qux aqui limpida plena eft , alitur , caput extra aqu^m idem-

tidcm cfFcrre vifus eft , cum ftidum erat tempus , & aeris bullas ex parcc

fui infcriorc emittere.

VII. Ac de iis qux ad hiftoriam animalium &: anatomiam rpeft.:nt ha-
«ftenus , nifi fortc co quoquc rcfcrantur , qux incuntc hoc anno circa (.lii-
vam &; ventriculi Hquortm a D. Du Vcrney funt obfcrvata. i. Juniotuni
faliva heliotropii fuccum iion rubere : cum in fcnionun & maxime in fcor-
buticorum faliva res alitcr fc h.ibeat , quod in his lit acidior. z, Qui in
tiibus primis ruminantium ventriculis incft liquor , nihil fcre cft prxter
falivam : funt cnim glandularum expcncs. Quarti ventriculi liquor helio-
tropii fuccum rubco colore tingit. Avium ventriculi glandulis dcftituti vi-
dcntut , tamttfi acido fucco abundant. 5. Qux a D. Bourdclin circa vi-
tulinum coagulum tucrant obfctvata, comprobavit : nam lota &: cxficca-
ta membrana lac tepidum co.TguIavit, & fuccum heliotiopii rubro colore
infccir. 4. Id quoque animadvcrtit chylum,qui fupra bilis in duodenum
ingrcflum colligitur , in varia granula divilum apparerc.

C A P U T III.

De Rthuj Fhyftcis,

1, f^ Ux funt Phyficr contemplaticnis non indiligenter fuerunt pertra •p\.yn,

V^ data , & ca maximc qi^a; ad mjgnetem fpcctant , m;dta de hoc ^^
argiimcnto funt agitata. Tum vao irfigina qiKrdam Lugduni faifta fuerant
a D. Pugct cxpcnmenta , quxquc ad D. Thevcnot mifcrat , ac typis po-
ftca cxcufa funt , & nupcrrimc Lutctix itctat.T. Ulus cft magnetc mo!c par-
vo, fcd virtute tr.agno. Hujus diametcr cft unius pollicis &: aimaai;: quin.
que ferri libias fuftiner. Quxdani cx iis cxperimentis qi se majorcm admi-
rabilitatem habent, tomo 5. Phdo!. veiens & nova: allata funt , & ra-
tioncs ipfa: cx D. De la Hire pag. 365 redditx.quas hoc loco rcpctere
nihil ncccllc tft.

I I. Complura quoque c Phyficis funt ab exteris prcpofita , quS ufui
cft^c polFunt. Sic dic 19 Martii D. HichouKer diio vitra tcifi & cava coiani
cxhibuic, quorum unum erat 17, altcrum 7 pollicuin, qu.i::]ue ftanno in-
tluCU ut 'pccula mctallica radios Solarcs coUigere , & ignem polfunt ac-
cendcre. Idem affirmabat fc palam oftcnfurum aquam fontanam acri expo-
fitam innumcris anim.ilculis plcnam exiftcre , cum quibus aecisitidtm ini-
malcula copulantur , & mirum in modum propigata in volatilia abcunt. Hoc
jpfi:m poftja multis cxpcrimrntis tuit comprobatum.

I I I. Die z. Aprilis D. Pctrot Rcgix vitraris officinx Aureiianenfi
prxfcClus, novi operis fpcrimen Acadcmias exhibuit , quo vittum tnfum fic
cxcavacur , ut omne iigurarum genus, infcriptiones & ornatum excipiac ,
& in ampLmi molem diducacur.

IV. Dic 7 Maii cum D. Homberg machinam fuam pncumaticam al-

I i

2,-o REGIiC SCIENTIARUM

Ann. portu.im ninflrec , mulu iii ca fecit cxpcrimcnta. i. Globus vitreus cujus
16S7. di mctcr er.u 13 pollicum j cxhaufto aere lcvior uncia fadiis cft, qu.\m an-
tca aerc plcnus.

2. In vdCe cxinanito fclopetum cxplofum nullam penc cmific flammam ,
qux in apetto acre magna tuit.

j.Phofphorus ficcus.tubo vicreo inclufus , ad globum .ipplic.atus, omni
luce ilcftitutus apparcbat incer cxhauricndum acra , quo lubcuntc iiigcni-
tara liiccm recupcrabat.

4. Lachryma vicrea in vacuo diffraifla cft.

J. Limatura chalybis aqus forti impolica cura cbullitione fuic diflbluci,
fcd non ea vi qua folcc in apcrto acrc.

5. Magnctis cxpetimcnca non aliccr in vacuo qu.im in apcrto acrc fwfla
func.

V. Cum dc variis auri gencribus fermo h.abcrccur, D. Galloys admonuic
aurum Siamcnfc noftro flexibilius cfle ac minus dilrumpi , fitlcs clavccym-
bali cx co duclas graviorem cdcrc fonum. Sic aurum Guincnfc in folia di-
duci , aut in pcrforaca lamina illud in ftamina ccnuari faciic poilc docuit
D. De la Chapclle.

Die 1} D. Gallois cpiftolam ad fe cx Icalia miftam lcgit, in qua dc puclla
qui noftu pcr aliquoc ccmpus vidcbac , mentio habcbatur.

V I. In Epiftola quam dic 17 Junii anni 168^ P. Dc Fontcnay Siamo
midc ad D. Dc la Chapcllc , inter alia fcripfic Iignum quoddam in ca cfte
rcgionc , id vocanc lignum de Solon , quo fanandis fcbnbus utuntur , ncc
cortici Peruviano hujus ligni corticem multum abfimilcm judicabar, Ibi clTc
m.ilum aureum v. de Soncher , cujus frudus cft cxquifiti (aporis ; hanc ar-
borem in Gallia coli &: cduci polfe exiftimabac. Alios frucl:us palato gr.a-
tos commcmorac, durioncs imprimis peponibus fimiies. Alium trudum mc-
mocac ir.ftar pomi rotundum Mangouftan vocanc, pcllc foris nigra , intus
rubra , frud:us cft candidus , ab uvx Gporc non alicnus. Hos frudlus &:
atborcs in quibus nafcuntur , dcfcripfit P. Bczc in Phyficis & Machema-
ticis obfervationibus editis a P. Gouie anno 1691.

Intcr Phyficas obfcrvationcs P. Dc Fontcnay , iila poftrcmo loco non
cft habcnda, qua notatum fi.iit maris aquam tcpcfccre , & acra fulphuico
odorc perfundi , antcquam typhoncs formenmr , adco dcnfum crfc aera
ut ftclli cceIo fercno non vidcantur , aliaquc fubcflc indicia. Ex ignc fub-
icrranco cjulmodi tcmpcftaccs cxcitari jufta (ufpicio cft.

Vll.Incuncc hcc anno D. Dc la Chapcllc obfcrvationes a P. Dc Fon-
tenay &; aliis lui Socictatis fadas in Promontorio Bona: Spci , cum epi-
ftola ad Acidcmiam fcripta exhibuit. Has obfcrvationes in itincraiio fuo
tum cdito magna cx parcc expofuic P. Tafchard.

VIII. Dic li Novcmbris D. De la Chapcllc duas litteras a P. Dc
Fontcnny Siami dacas acccpit , cumcblcrvationibus Afttonomicis , quas P.
Tafthacd pi.Tlo mandari curavit. Ex primis oblcrvationibus cadem mcri-
dianorum diffcrcntia cruitur , q\ac cx poftrcma Lun.x cclij fi dcfinita hic-
rat. In poftetiori Epiftola mcntioncm facit Oblcrvacorii , quod Rcx Sia-
mcnfis tum cxftrucrc cogitabat , £c cujus fundaracnta jccerat i illius xdi-
ficii fotma fuic ddineata.

ACADEMIit HISTO RIA. Lib. III. 151

Sub idem tempus D. rlc la Hirc iictcras a D. Hugcns acccpit qiiibus Chy-
euni certiorcm fccic objcdiva vitra, caque optima Tclefcopiis 150 Ik 100 mica,.
pedum aptanda a fc parata efle & polita.

IX. NonnuUas dilTertationcs de rebus Aftronomicis a fc elucubr.itaslc^it
D. Callini. Prima hiftoriam Aftronomia: complccftitur, qvx Operi nupcr
cdito pta:fjtionis loco pr.rfixa cft , atque co anno mandari tvpis cccpta.
Secunda theoriam Jovis continec , qua: poftea ad cxitum perdudta f ft, Ter-
tia novam meihodum obfervandi Planctarum conjuncfliones continct. Qnar-
ta eft diirertatio de Solis defcdlionibus.

X. D. CuflTct penduli cujuidam hydraulici formam exhibuit aquis cxhau-
ricndis dcftinati. Figura hujus machinx commcntariis infcrca cft , & typus
illius in Obfervatorio cum aliis mjchinarum excmplis alTcrvatur.

Hxc curfim attingimus , quod longiorcm Sc difficilcm explicatum ha-
beant, neque nobis illud fit propofitum qui adla funt omnia, aut cogi-
tata minutiiis dcfcribcre , fumma rcrum faftigia decurrcre conrcnci.

SECT I O QJJ I NT A.

De iis au.-c a^a funt anno 1688,

Chymicis ducemus exordium , cum ad Anatomica, Phyfica & Ma-
[hcmacica progrcdicmur.

CAPUT PRIMUM.

De Chjimica '^nalyjt^

I. I^ Andcm pene brrvitatcm in iis exponcndis quac ad Chymicos labo-
J_/rts Ipcdant, fcqucmut, qua ufi fumus in lupcriori fcd;ione. Nam
res cflec fiftidii pkna pcr liiigulas irc obfervationcs , quique e mixtis cor-
poribus prodiere parces aut pnncipiafingiiiatim cxpendcre. Ulud fatis fuc-
lit admonerc, hoc anno matcriam ex qua m.dicamcnta compnni folenc j
igni fub)tiftam fujlle , gummi imprimis , rcGnas & ea potillimum qus ma-
gis funt ulitata.

Ex iis prorcipua fucre lacca , gummi balfaminum , afTa fcetida , opopo-
nax , fagapenum , cuphorbium , olibanum , naaftyche , myrrha , chus
communc , ftorax Hquidum , fircocolla , labdanum , pix Burgundica , pix
nigra , thcrcbincina , colophunia vulgaris , rcfina communis , & nonnulla
bitumiuunr geneta.

Id ptne omnihus communc fuit ut parum liquoris , multum olei cx lioc
pingui mixtorum genere cxpreflum fucrit : liquores penc omncs acidi ; olea
quoque icdliUcau hcliotropii fuccura rubeo colore imbucrunc. E duabus

I i \\

A

252 REGI.£ SCIENTIARUM

Ann. libris v. gr. Laccce vix 4 uncix aqu.-e ftill.uiiix-, fcd 12 uncia: olci funt
16S8. cdudar ; caput niortuutn 3 unciarum cum fcmiire caleinatum ad unam rc-
dadtum cft dtachmam. Idcm matcria: pondus in omnibus fcrc icrvatum
cft , 2 ncmpc librarum.

I I. Trcs .luc circiter tcrcbinthina: Vcncta: Iibrx , trcs tantum uncias
cum fcmillc hquoris , 59 & lcniis olci prarbucrc. E;d<m luit ratio colo-
phonia: ; nihil tc-re fahs tx utrilquc prodiic, (cd c rtfirux 2 hbris quatuor
(alis drachnis cum fcmiflc educla: ; 16 \indx cum 4 drachmis oLi , 4
uncia: acidi hquoris : qui primjm cxiit liquor, folia picc.x arboris fapo-
te & odorc rtfcrebac.

III. Ex bimminc quod afphaltum vocanc , vix una aqua: ftillatiti.T
uncia , fcd olci 14 lunt cxtracli. Sic gummi Ammoniairum , &: Elcmi
codcm modo rcfoluia. Ex Bdcllio major aqux copia elicicur, qii.B acido Sc
fulphurco falc impr.xgnatur & una cuin oleo ftillat.

Intcrea D. Borcl cxpcrimcnta quxdam circa mutuam acidorum & fa-
lium quos Alxali vocant , quiquc fulphurci funt , pugnam propolu;t. Aqua
ulus cft communi in qua lalis Alsali pars m.inor quam niilkluna crat , un-
ciam vicrioli in oclo aqu.x communis unciis exfolvic. Hanc vitrioli .iqunn
piior illa cui tantillum falis AlKali addiderat , turbavit. Idcm in lublimati
folutione cxperimcntum fccit ; in fuKitione vurioli prxcipicatio non fiibito,
ut in fublimatifolutione, fed paulatim cfliciiur. Undc qux lit filis Alxali
vis,mclius cx vicriolo quam ex fublimato dignofcitur. Quin & AlKali nia-
gis dcbilitato & in dupla aqux quantitate, nonnihil fubiimato & vitriolo
vifum cft acciderc fenfibilis mutacionis ; canca cft hujus falis vis , & in
parccs minimas divifio.

I V. In urinx analyfi hic fcre animadvcrcic D. Borel i. urina iteratis
diftillationibus , ccr nimirum rcctificata adhuc turbatur : adco ut partcs
cjiis in jiigi moiu pofiix videantur. 1. Urina in fcrmcntationc pcr aliquot
tlics relicta , ita ut dimidiaca tantummodo , non plena eftcc fermentatio,
ipiritum nihilominus dedit , qui cum (piricu vini coagulatur , fcd is fluidi-
tatcm fuam ficilc rccupcrare poctft. 5. In diftill.itione primum fpiriius ,
tumphlegma copiolum , itcrum fpiritus cxit cjuldcm cum priori natur.x ,
quique confimili modo cum Ipiritu lalis eftlrvefcit. 4. Liquorcs cralfiorcs
fub finem funt educli ; liquoti rubeo innatabat pinguedo innammabilis qux
vidctur cllc materia Phofphori.

V. Urin.i Mircuriam mcliua quam faliva fiftit , atquc , ut aiunt , amal.
gama cx ucrifquc firmius cflicitur. Ncgabac ex co eflldu falivam acido vcl
AlKali falc impr.xgnacam concludi pofic : cum urina heliocropio rubeuin
colorcm impcrciat. Cum auccm ca pricipiccc qui .ib aciJis func dilfoluca ,
hinc colligicur eam cx acido & AlKali conftare ; fpiricum utin.x cum cartaro
txiillatum , ut fpiritum falis ammoniaci in frigido loco coagulari , uti &
cam fpiritu cornu Cervi & fpiritu vini , non itcm fi cum calce diftillccur,
tum cnim non concrcfcit. lUud quoque fubjccit falc tartati licct accttimo
I.tc coagulatum fuilTc.

V I. PLmtarum quoquc analyfcs funt continuatx & carum niaxfmc
qii.x i D. Marchant ptimum , tum a D. Dodart jam ciant dcfctipta: , &c

ACADEMI^ HISTORIA. Lib.III. ij,

prxtfr eas nonnuUa; cx uluatis , qux vulgo intcr refrigerantcs habcntur , Chy-
nec func tamcn. Exemplo funt , utdiximus, folia cychorci fylvcftris cunis mica,
folia pcr analyiim explorata multum falis tum volatilis , tum fixi ', nec pa-
rum olci prxbueruni. Qui poftremus exiit liquor , una cum fpiritu falis
valde efFcrbuir. Quinquc foliorum librx olei unciam cum fcmiflc , filis
lixivi.i!is (cpum drachmss fuppcditatunt , tantumdem fere olci & falis fix!
e radicibus ptodiu.

C A P U T II.

Anator»ic4.

I. /^ Um in hujus anni principio vir IlIuftrKTimus quodam apoplexia;

V^ gcnere , ut credebatur , perculTus obiifFct , D. Du Vcrney apcrto
cadavcrc ccrebrum fanum , interiora quoque vifcera invenit integra : fed
invcrlo corporc magna fangumis copia e fpinalis mcduUa: regione profluxit:
is adto conjccit ctuptione fanguinis cx ea partc , unde ncrvi oriuntur plu-
timi , qui nervi intcrcoftaiis ramis pribcnt origincm , partium intcriorum
motum ccflalfe , cum cercbrum ilLxfum vidcrctur prartcr aliquot finguinis
extravafati guttulas , ac mcns il/i conftaret. Hinc complurcs apoplcxias
aut certe lethales morbos qui hoc nomine cenfentur , oriri magna eft
fufpicio.

I l. Menfe Januario quxdam animalia Verfaliis ailata funt & incifa,
quE antca defcripta fuerant , ut avis pida v. une Pintade in qua Pericar-
dium una cum pulmonum veficulis inflari non apparuit : in Cercopithcco
V. Marmote triplcx Epiploon antea vifum fuit confiimatum. In fclis odo-
ra:a: pcdibus tumores quidam obfervati , qui canum carcaria utcumquc re-
fetunt , lingua non ita livis atque in canibus , fcd minus afpera efl quani
in fehbus. Sultana quoque , fcu porphyrium , & avis quam Aven appel-
lant , fcalpcllo fubJLftx.

III. Cimcli bina tubera D. D. Du Vcrncy & Mery aperuerunt,
in uno quafi congenes pilorum quaedam vifa , altcrum nihil aliud videtur
cfle quam quxdrm vertebrarum apophyfis.

IV. In quadam ave qux ex pra:da vivit , Giyphum vocant , inglu-
viem V. Lejahot , exhibuit D. Du Vcrney , contra atque in avibus carnivo-
ris obfcrvatur ; veniriculus inferior , v. Le Gefier , icnuis admodum trat ,
fcd e.idem illius crat contormatio qux in aliis avibus qui lcilicct granis
vefcuntur : nam & fibris canicfis & tcndinibus codcm plane modo inftriic-
tus erat.

Et quidem duo Gryphi variis temporibus funt incili , quorum hiftoriam
in opcre nondum edito accuratc habemus defcriptnm. Illud admodum ve-
rifimilc cft hanc avem m3Jon.m cflt: vulturem , cujus meminit Anftoicles
lib. 8. cap. 3. hiftor. animalium. Roftro adunco ferc inftar aquila; donatur,
longiotc quidcm quam in Aquila , fed minus inflcxo. Infcrioris roflri ex-
trcmi mugincs acuti &c fecantcs fubeunt fupcrioris excavatum limbum ;.

li lij

154 REGI.^E SCIENTIARUM

Ann. in txrrcmo roftro duo cxtant rotunda tubcrcula , in iis duo fuiic pacva fo^
ifiSS. ramin.i per qu.x duClus falivales fc lc cxoncr.int.

In roftri hujus bafi qu,^ inftar fquam.-e pattcm alteram tcgic , duo in-
func narium foramina , qui ampla funt & dcorfum tcndunc : lingua dura
eft & Cartilaginca , in utroquc latcrc inftar lcnx fic dcntata , uc cufpides
verfus guttur dirigantuc , aurium toramina cxtcrius patcnc.

Collum inligne cft , longum , craftum , &: implumc. Hujus bafis plu-
mulis cenuibus candidis &: longis inftar amiclus linei &: corrugati , vuigo
Fralfe , ornatur. His plumis in fila didudis &C contorcis pars colli inte-
rior cingitur ; qux mulcum difcrepanc a molliori pluma , vulgo Le Dnvet,
qua corpus ipfum pcne cotum munitur. Nam hi villi multo brcviorcs funt
& confcrtiorcs. flinc pcllis villofa calorem auget, quod lulitus c corporc
erumpcntes cocrceant, ac trcmulo motu villotum uni coadi calorem in-
tendant.

Qu.T funt partes exteriores , roftrum imprimis & pedcs valde adunci ,
avis carnivorae , quxque ex prida vivic , fptcicm prce lc fcrunc ; inccrio-
rcs' tamcn partes vidcncur iis convenirc avibus qti.x granis pafcuntur : nam
& ingluvic , & vencriculo carnofo , ut in g.inina & columba donatur.
partis mufculofi iibrx in hoc ventriculo conlpicux eranc , qu.r in duo
veluc ccncra , fcu in mufcLilorutn ccndincs dfuubinc. Ncc camcn vencri-
culus adco folidus cft & cralfus , atquc in galliiu , ncc tubct , fed candidus
cft : oviduiflus anfiaftuofus eft ut in Gallinis.

V. Enfcm pifcisqucm fpadum vocanc , roftro aftixum oftendic D. Pcr-
rault. Enfis utrimqnc aculcis aut fiMiis quiil cotidcm dentibus valdc acutis
atmatur. Hi dentes mrmbranx ipfi inlcrti cum ofle non coh.xrcnt. Idcm
anim.ilium hiftotiam cft perfccutus & varias corum dcfcriptioncs , ut f-clis
odorari , Tigtis utriufquc fcxus , Panihc;aE , fic Onocrotali Itdi funt Sc
difculT.v.

V I. Camcli difllcfli parces diftiniftas cxhibuic D. Du Verney ^kabiofus
erat , quiquc ei viclum pribcbant Vcrfaliis, cadcm l.ibe infcAi lunt,

Paucis poft dicbus in morbum Icthalcm ii:cidit D. Ptriaulr , cujus ingc-
nium & erudiiioncm quxcxtant cjus opcra ipfa dcciarart. Non in Phyfi-
cis modo , & in mcdcndi lcicntia, fcd in cmni pciKartuim gcncrc , & in Ar-
chitedura n axime cxcelluit. Lupari frons, La Fac/tdedit Louvre^ arcus trium-
phalis typus , &: alia publica monumcnta , qumuum in hac artc priftitcrir>
magno lunt documento. Homo crat indtftlli laboris , abundans dodrina:
& incrcdibili qnadam varicratc rcrum & cnpia ; in cogitando & invc-
nicndo acutus & piomptus , in dillcrcndo fubtilis , racmoria pofteritatis
dignus.

VII. D. Scdileau Epiftolam a Carthufiano fcriptam accepit , in qua
cyprinum pifccm non raro l..£kcam in vcntrc pulpam , fimul 6c ova conti-
nerc tcftatur. iJem in alia Epiftolamentioncm fccic pyri cx alio procreaci,
qualc D. Pcrraulc olim cxhibucrat , & ovi incra aliud conclufi. Carcarii
pifcis dcntcm cxhiSuit D. Dc la Hire , qui pridurus erar & folidus. Hic
prope uicum cui nomcn to/;4« , qu.irra aburbcltuca invcntus cft , incerra
ad dccem ufque pedcs cfFolIa. Vis quxdam lapidifica incfTc vidccur hujus
ioci aquis.

ACADEMIi£ HISTORIA. Lib. III jjj

VIII. Die 20 Novembris P. Gouie confcfTus Acadcmici locum in P^)'
grefTus , cujufJam animalis ex generc Erinaceorum , quod a -P. TafchardT''^'».
£ Siamcnfi regno allatum fuerat , uti &c ciijufdam Lacerti a P. Bezc mif-
fam defcriptioncm exhibuit : huic Toqnet nomen inditum , quod duas illas
fyllabas articulatim & diftini5le pronunticr.

Exeuntc hoc anno altcrius Lacerci pcllem attulit D. De la Chapelle quem
Indiarum incols cxpugnatorem urbium vocant.

C A PU T III.

De rchm Thyjlcis.

I. T Llud circa calorem a D. De la Chapelle propofitum primo focb po-

i nimus , chalybem in aqua fervida eo temporis fpatio rclidlum quo
Oratio Dominica rtcitatur , tum cx ea edu(3:um manibus contredlari polfe:
fed paulo poft ita incalcfcit ut manibus tangi amplius vix poffit. Hoc ad-
dtbnt , fruftum chalybis eodcm tcmporis intcrvallo inter ptunas ardentes
pofitum non adeo incalefccre, .itque in aquabulliente collocatum. Iliud quo-
quc codem dic lubjecit , iis qui argillam fubigunt , farpe accidere ut minuti
filices pedes vulnerent, ncque aliud elfe huic malo aptius remedium quam
terram iplam.

n. D. Borel Epiftolam ad fe miftam lcgit , in qua mcntio fit cujuf-
dam fontis faifi in Comitatu Burgundix- , cujus aqux quotidie crefcunt &
decrcfcunt , fed nulla C' rta lege ; altcr aqu£e dulcis in eadem Provincia fiia
quoque incrementa habct & decremcnta.

III. D. De la Hire de fonte in agro Mirapincenfi *Miretois , quem
Fomefton vocant , hic retulit : a-ftu rc-ciproco , fcu Huxu- & refiuxu per
trcs anni mcnfes agitatur , dummodo a:ftas non fucrit imbrifcra , pcr trcs
iiori quadrantcs fluit Sc per idem tempus rcfluir.

I V. Die 3 Aptilis D. de la Chapel/c Acadcmix vctbis D. de Louvois
nuntiavit , id ab ea poftulari ut quantum pluvia: in vas fingulis annis de-
cidat , quantum exhalet , cxpctimcntis in cam rem fadis exploratum ha-
beatur , idque D. Scdileau faciendam fufccpit.

Die 27 Scptembris D. de la Hire expcrimcntum a fc fad:um in Obfer-
vatotio cxpofuit , cx quo liquet quantum pluvi.i; m terram decidcntis in
vaporcs diftletur & quantum temporis impcndat in terra pcnetranda.

V. Intcr alias obfervationes Phyficas quae a P. De Fontenay mifilE
funt , illa eft infignis qua duas magnas rupcs niagneticas , qua: fu-
pra terram extant , commcmorat ; vatias quoquc declinationes Vcrforii
qua: omncs fere a Borea vcrfus Occidcntem dcfleiftunt , in itinere ob-
fervavit.

VI. Excuntc Novembri D. Varignon in Mazarin.-co Mathcfcos, nune
in Rcgio Galliarum CoIIegio ProfclTor , intcr Academicos ab Illuftrift^ viro
D. Dc Louvois adleftus fiiit.

VII. Dic prima Deccmbris illius terr.x motiis,qui dic dccimo Julii

256 REGI^ SCIENTIARUM

Ann. SiTiirnam & vicinas icgiones concullaat , hiftori.im nobis cxpofuit D.
i6S8. Galand vir cani.lidus Sc Dodus. Paulo antc mcridiem cccpit , ab occafu in
ortum progrcirus , arccm prmium , tum urbcm cvcrtit , quatuor illius mu-
ris dchilcentibus Sc m niare ad fcx ufque pedcs dcmcrfis , quiquc antea
Ifthmus erat , verfus cft in infulam. Qui ab occalu Solis ad ortum muri
crant porrccli , omnino funt diruti ; rcliqui a Borea iii Auftrum adhuc
funt incolumes. Variis in locis hiatus vifi , murmur intus audiium. Qii^in-
quies aut ftxics tcrra: ficmicus ad nocttm ufque fiviit. Qux i Tutcis in-
colitur urbis rcgio , ab Incendio immunis fuit , quod tum (olcnnis jcju-
nii tempus eflct , nec ignis in caminis ardcrcc , quo ablumpta cft pars
urbis magna. Per horx quadrantcm domus ruina fcpuhus fuit D. Ga-
land , indc cxtradus in mare fe rcccpit , ubi quafdam fuccuffioncs fen-
lit, uti & complures alii, qui cum in mari navigabant , quique cxiftimabant
navem in tertam impegillc. Urbis folum duos pedcs dcprtilum fuit , quarta
illius pars corruit , q'ix rupibus iniiftunc domus,omnino dL-f.c pcrmanfc-
lunt. Quardam cxcant in littore loca, in qu.i; aaitca afcenfus crat , nunc ad
ea dcfccnfus.

In ea rcgione ventus sftate circa dccimam horam ab occafu flare inci-
pit , ad quattam ufquc horam crcfcic.

Die II ^ II hora 8 alius terr.i: trcmor ifque vehcmens , & dic un-
decima Augufti cadem prorfus hora rcdiit. Die lo Scptcmbtis fulphureus
cdor narcs fcriebat , juxta maris littora. lifJcm tcmponbus inful.x Chio,
Mctelina, Sacalina tcrra: motu itidem agitat.i: fuerunt , novos fbntcs eru-
piffe cx aliis .audivit. Ccelum turbidum crat Sc aiir fcrvcns , 15 aut 10 ho-
minum millia urbis ruina funt opprcfla. Hic quidcm lem tremor cunn
horrendo motu qui nupcr Siciliam pcrvafit & multas cjus infuJi urbcs cver-
tit , nec diuturnitatc tcmporis , ncc utbium & honiinum ftragc cft confe-
rcndus.

C A P U T IV.

De rthus Mathtmaticis.

I. TT Oc anno D- Cafliini Diflertationem dc quinquc fatellibus Satutni
Jrl in Acadcmia lcgit. D'- (.itcllitibus quoque Jovis alium tiaC^iatum
claboiavit &: horum motus in tabulas digtflit , priorcs corrcxit. Illa qui-
dem intcr opera Aftronomica nupcrrmic in luccm prodicrunt. Variis in
congrcfllbus hoc operis diftufli:m fuit , dc cujus utifitatc ad Aftronomis ,
Gcographix & Hydrographii ftudium fxpc;diximus. Ac ntfcio an is fit
hujus nobiiis fcitncii , quique prima frontc mcrac contemplationis vidc-
tut , nec quicquam admodum utilc generi hLimano polliccri, frudus lorige
ubcrtimus. Qua rationc fatclljiumimmcrfiones cx tabulis invcniantur, ititm
dcmonftravit.

1 1. Die 7 Februarii 5 fatellitum Saturni configurationcs uti ab co

p.iucis

ACADEMl/E HISTORIA. LiB. III. 257

paucis antc dicbus fuctaiu oblcrvatx , in figuia dclinearas cxhibuit. DiHcr- ^flro.
tationem quoquc de folcnni Pafchatis die ex fcripto legit ; uti & aher.im nom.
in qua rclpondct Clarifl". Voirii Epiftolje de longitudinum fcicntia. Qiis
quidem Epiftola Bibliothecas eruditorum in Batavia cditi infcrta fuerar.
Hii|us rei occafione D. Thcvenot advcrtit navium Rcdores qui a Prcmon-
torio Bon.-c Spci ad Indias ufque navigant , 900 Leucas ab Occafu in Or-
tum conficere , idque sftimationc quadam judicant , & cx Verfoni vatiati
decUnaiionc. Nam in medio itinere variationcni clfe 2S gradiium , tuin
feniim imminui aiunt , adto ut quo in loco vecfcntur , hinc conjcduram
capiant.

1 H. D. CufTct machinx cujufdam typum ptotulit, qua marmor fecari
facile poteft muhipHci ferra , uno & codem tcmpore , idquc moletrirx
opc cujus molas aut ventus aut aqua vcrlat , eam ufui cflc pofTe vifuni
fuir.

I V. D. Couplct pontis qui iluvio imponi potcft , ftrucT:uram propofuit ,.
quiquc ad loufque hexapedas facile conftruitur & diiTolvitur i 40 homines
ron jundim , fed partitis oneribus , quod magno fa'pe eft ufui , eum af-
portare polTunt. Idem fcalarum munus obitc potcft , fi fottc in miiros ir-
ruptio fit facienda. lUius fabrica co nuiiur fundamento , quod tcrri auc
ligni fccundum fuam altitudincm collocaii vis ht infinita ; pontcm ilkim a
duobus hominibus brcvi remporis fpatio xdifi;an poflb aicbat , ncc tulcro
opus cflTc quo influvio, aut paludc innitatur.

V. Induciarum tcmpore D. Caflinus iier habuit in partcs Gallia: Borea-
les , ubi ahquot Urbium potvtiones ab eo' funt obfetvati : Ambiani pr^-
fcrtim altitudinem Poli invenit inrra aliquot fecunda eandem prorfus cimi
illa qux a D. Picard illic ante annos invcnta fuctat , cum unius in tcrra-
gradus dimcnfionem captarct. In Abbatia Blangiaci in Artcfia propc H.fdi-
num Poli alii-.uduKm adinvcnit gr. 50. 26 mir. 15 fcc. Abbavil'.T gr. jc.
6 min. 55 fcc. Deppi una cum D. Dionylio Hydrographia: Ptoitfloic tam
compcrit gr. 49. 55 niin. Rothonnagi 49 gr. 24. min. 40 (ec.

V I. Cum Abbavilla; aldtudines Soiis Odanti pedi m trium fu-
merct , dic piima OCliobiis cbfrvavit n a:u!as prope ejus O cidcntalcm
margintm rcccns obortas , e,:s D. Ma alius conlpcxcrar Parifi.s in Ob-
fcivJtorio die prxcedcnti }0 S.ptcmbns vclpcrc , cum hoia ciccima ma.
tutina, & in ipfa mcridie iiuU.e apparuilfcnt : ita uc rainiire .ubium lic quin
inter meridi. m & horam fccunJam a metidie prope Solis Occidentalcnj
niav;L'inrm , ad qucm pruperabant , tormata: fucnnt: Oiftobris die 10 ncc
D. Maraldus Pariliis , nec D. Caflinus Depps ullum ca'um invcnfrc vcfti-
j^iiim , ideocjue j«iri in fupcrius Solis hemirphtrium dc^aas cfle palam hiir.
Pcft diey .iLitem vy D. Cali nus ex itinere rcclux eam Solis mrirginis par-
tem ex qua emergtre dcb.iillcnt , fi fuiflent fupciftitcs , pcrluftians has nc:i
rcperit : undc eas evanmllc ccnluit. Primo autem Novcmbtis dic obfcrva-
vit circa Solis mediam aliam maculam exilem- cx duabus conflatam , quo:
iutta ttcs dies cvanuit , dcindealias duas vidit ptope Solis Ortiviim tnargt-
ncm , qua.' ir, dies pnnotatam i^ter fe d;ftanciam magna irrcgularitatc va-
labant. Uiidv pctipicuum fuit harum motum apparentem non fuifta

K K

ijS REGI.-E SCIENTIARUM

Ann. liiiiplicem , fcd conipolicum cx Solis rcvolutione circa fuum.ixem rcqulari',
i6SS. Sc motu propiio macularum irrcguiari inftar nubium terrcftrium. Dic au-

tcm dccuiia Njvcmbris cum mcdium Solis vix cHtnt pra^tcrgrciTa; , cva-

nuetunt , Hc in carum locum d\c 14 prope Solis margincni apparuit facula

rorunda , quam nonnullx minores , fed tlaiicres fequcbaniur , intcrmixtis

obicuris atcis qux e Solisdifco brcvi cxceircrunt.

VII. D. De la Hiic Gcomctricas dcmonftrationcs expofuir , quibus

propolitioncm a D.Tfchimoufc propolitam dc hnca curva , qux in quadianta

circuli pcr rcHcxioncm ladioruiii gcncraiur, cxpcndit.

h ^i ii ii h ii ti d d ti Li ? i)s i^ i)s ii ii ii ti i)i ii i)t.

SECTIO SEXTA.
De tyi^is anno 1 6Sp,

CHymicas opcrationes cimi Phyficis dccurremus , tum ad hiftoriam ini-
malium , & Anatomcn graduin facicmus.

CAPUT PRIMUM.
De phjijicis experimentis.

1. /'*\ Ux fupctiori anno cocpta fucrant gnmmi analyfcs , hoc anno fuc-
V,^ runt continuati. Bdclliiim , Gutta guniini , TrJgac^nihiun , Gum.

mi Aransoniacum &: alia ejus gcnciis in fua qua:quc Principia funt rc-
foluta.

1 I. D. Marchant obfervationcs fuas circ.i Sycomorum f. iflas abhin:
quadricniiio commcmoravit. Incilo trunci cortice , magn.in aqux vim ex
illi arborc ftillarc iplo yEquinodii die compcrit. liluii intcr alia ab co-
dcm animadvcrfum vidco , c Cvthorcu vulgari lac cxpvimi admodum acrc
& corrofivum , ac radiccm Pctalucs optiinum eftc fudorihcum.

III. Intet Phyficas obfcrvationcs illud primo loco a D. Scdilcau circa
nivcm &; glaciem obfcrvatum ponimus , nivcm qux fub idcm tcmpus deci-
derat liqu.itam .id fcxtam fcrc fui voluminis p^rtem tcdiifTc : adeo ut fcx
nivis ncin prclTx aut dcnfatx polliccs ad unum aqui digitum rcdigantur.

2. Nix ipfa non ut butyrum au. olcum &: alia corpora qu.x- calorc lolvun-
tur , liqucfcit ; fcd priufqiuim fluat , in fcipfam qu.ili contradta , & volu-
minc fuo , fcu molc mukuin immiiiuta ccrnitut , iicquc ut in glacic pars
fumma primum liquatur.

I V. Tum temporis D. dc la Hirc hcxapcdam fcrream fic pavimcnto
conclavis Obfcrvatorii lapiflibus complanatis ftrudo ap:av,crat , ut altcro
fui cxttfmo n»irum Mtingcict , tum cjus longiiudinciu in pavimcnto accu-

ACADEMIvE SCIENTI ARUM. LiB. III. 15«,
rate notavic , ardonbus Solis infequcnti xd.ne pcr trcs horas poftca expo Phy-
ficam - unius linex produift.im invcnit. Menfe Maio candcm rcgulam _//c<j.
Solis calori in fcncftra per aliquot horas cxpoficam , tum ad cum locum
cui rigcntc hieme admota fucrac ttanflatam -^ linci lonciiorem jnvcnit.
Qi^are parte 1500 aut circiter aufta eft. Ex quo illud conclufum ab co
fuit tubos fcrreos gelido aeri expofitos fie contrahi , ut tubus 18 hcxapc.
tlas longus , unius pollicis , 116 hcxapedas in longum porrcdus , pcdc in-
tegro brevior fiat , fi gchdo aeri cxponatur.

V. Paucis ante mcnfibus D. Faber Germanus novi & rari phacnomcni
quod anno fupcriori dic 17 Aprilis Hcilbronna; ad Nccrum vilum cft,
hora poft mcdiam noAcm fccunda , linearcm defctiptioncm ad Acadcmiam
miiu. Ccclo admodum fereno vilus cft globus igneus inftar fulguris lu-
cidus, per Cete & fcptimum gradum Arietis dccurrere , quiquc intcr Pcgafi
alam & caput CalTiopcx progrcfTus evanuit intra quadrantis hora: fpatium,
reli(fta cauda nonnihil verlus ortum arcuaia.

V I. Cilculum c vefica hominis poft cjus obitum extractum cxhibuit
D. Dodart i Iibrarum & unius uncia: pondetc , in mcdio vclut ruclcus
crat terfus , crufta vero inftar gypfi erat candida,

V I (. D. De la Hire arenofa granula quae in urina per microfcopium conf-
piciuntur difpcrla dclincavit. Hxc magna ex partc denticulis incila alia aliis
inferta , & mutuis vclut hamulis implicita in lapides turrnari fatis cft vcri-
fimile. Idcm die 4 Junii diircrtationcm de aifris pondere & quantuir. lit aqua
levior e fcripto legit : fcd ca de re infra fulius.

VIII. Cum excunte anno fupcriori difllnteria: gralTarcntur , cx D.
Dodart acccpimus comp!urcs fanacos cfle per emctica aut putgantia. Qvs
tum tcmporis a D. Hclveiio radix huic morbo teliciter dari ccrpta cft,
JpecMH.wha apud Guillclmum Pifonem & Margravium ut fingularc prT-
fidium & Brallilicnfibus ufitatum conimendari D. D. Thevenot &: Mar-
chant monuerunt. Vir Cl.irifl". pkuriiidi biiglolli luccum utiliter adhibcri
ab aliis accepit : cum dc Iplritu tcrcbynthina: ferrno habcrctur , nonnulli
vtftium maculas hoc (piritu clui , poftquain Ipuitu vini Icviter funt perfufa:,
docucrc : infcdores fcilc bovino uti lolent.

Tuin a Chirurgo Parifi:nfi accepi hydropem curatum fuiire be-
neficio planiae qux in locis humidis invcnitur , Euj acoiium Cannabi-
num vocant.

C A P U T II.

De Hifloria Animalium.

I. TT K.C fcre de Chymicis & Phyficis rtbus cxccrpta a nobis fuc
1. X pluribus omiffis qui loncum eirct & ab inftituto alicnum li

ucrc .

. pluribus omillis qui longum ellct 5C ab inltituto alicnum iiuic

cpcri inlcrcre. Scquitur ut pcrpauca dc his qux ad anim.ilium cogniiionem
fpedtant , fummatim brevit.rquc dicamus. Multa hoc anno vertcnte anima-
lium tadivera Veifaliis allata iunc , qui niagna cx patte jani iiicila is.

K K ij

^«■o R E G I .t S C I E N T I A R U M

Ann. ciclcTipta fueranr. Ddcriptiones antc fadas relcgit D. Galloys i: annoia^
zfiSj, cionibus fuis illuftravit.

I I. D. Du Vcrncy circa dcntium formitioncm obfcrvationcs fuas pro-
pofuit. Priulijuam ioras prodcant dcntcs , in cjuadam mucilaginc plurimis
valis conipcria jam eifc delincatos oftendit , ribras complurcs pcr ftrata
tllfponi , uti & alia multa qui pccaluri diircrtationc polKa vulgavit.

Tum fimia: defcriptio fuit rccognita. Mufculos cauda: leparavit D. Du
Verney. In hac cauda 2X0 mufculos invcnit D. Mcry.

I I I. Mcnfe Augufto mulculos avium rcfpirationi dcftinatos prxpara-
vit D. Mery , quiciue antea in diirtctione Anleris vivi obfcrvata ab co
tuerant , cx fcripto lcgic. i. in ipfa infpiratione pcdus dilatari , ftcrnura
a verccbris rcmovcii , coflas furfum fubiatas a fc inviccm rcccdcrc. 1. Quo
fnotus iUc magis confpicuus forct , roftrum & nares brevi tcmpons fpatio
iunt occlufa , cum iis apcrtis abdomcn intus comprcflum , ftcrnum fuifum
magis clatum , &c coftj uidcm fublaae magis intcr fc diftantes apparuc-
runt. In cxpiiatione contra crant omnia , abdomcn cxtrorfum intumcfcere,
coftx llbi propiorcs & fternum vicinius vcrtcbris vifum.

Tum vcntre difllAo ut vefica: in co pofiti oculis fubjicercntur , in cx-
pirationc ftcrno dcprtfto abdoniinis facculi aere implcri & duo fcpta fcu
diaphragmata , quorum pars carnofa vertcbris adhsercfcit , a coftis rcccde-
rc ; contra intcr infpirandum cadcm ad coftas acccdcrc vidcbantur. Dcin-
de pectore aperto ut fterno difciflo fupcriorcs frccuii in confpcdum vcni-
rcnt , coft.t fic nudat.x funt , ut mulculorum intcrcoftalium motus ccrnc-
renrur. Tum vero id palam fiiic luptriorcs lacculos impleii & CMnaniri una
cum faccuiis abdominis.

Quo autem innotefccrer quando fiat rcfpiratio , altcra natium occlufa ;
alteri objcdla cft plumula , tumque iii obltivatum , clato ftcrno pilos plu-
muli narium intus fubirc , co deprtfto has repclli , adco ut animal dcprcilo
ftcrno rcfpirarc vidcatur.

IV. Poft ha:c Lconis cadavcr dilTcdum fuit , mufculos & tendincs cau-
dx demonftravit D. Du Verney , crurum quoquc Si pcdum mulculos (cpara-
tim paraverunt D. D. Du Verncy & Mcrv , corum fabricam & ufus cxpo-
iuerunt , quave rationc digitorum niotus cfticiant.

V. Qiur a D. dc la Hire incuntc hoc anno f.i£\x funt obfcrvationcs
circa vcfiLi ftrucluram , filcntio prtmi non dcbcnt : hinc cnim quxdam
non fcitu niodo digna, fed & magni ufus cruipoftunt. Vcfica fuilla & rc-
ccns vcnto diftcnta , aperto orihcio velut uliro fubfidit : tum ea ftatim in-
verfa cft uc pars cxtcrior ficrer interior , aqua huic affufa eft , fic tamcn
ut non omnino impleretur : ftatim pcrflucrc multis in locis vifa cft , adco
ut intra iz horarum fiatium pars illius dimidia cftluxcrit , qua: rubco co-
lorc tindia appaniit. Id vcto fatis cft vcrilnnile , c vcfic.i: v.ifis cum acre
diftcnta fuit , languinrm intcr mcmbran.r fibras cxpitlTiim fulllc, qu ni aqua
intcr cas hbrillas tftlucns abftcifu : nam men;brana ipla admodum erac
candida poft aqux cftluxum.

Qunmobrcm velicx mcmbrana innumeris fornminulis vidctur pcrtu-
^a , qux fiiis forcc valvuJis funt nuinita , ut aqua libcrc fubtat ; caquc

ACADEM1.£ HISTORIA Lib, TII, \gt

cxire prohibcatur : nam aer intus conclufus & prcfTus per ea foraminula j4>t4.
erumpere non potcft. ' tom.

VI. Vix ulkis aptiores huic rei valvulas excogitare licct , quam cas quas
ex papiilis conilant contmuo duilu ita formatis , ut dutius ipfe verfus in-
teriora vefica; fcnfim dccrefcat , & libcrum liquoribus circumfiifis aditum
pr.ibeant in meatus ; fid iifdem negent per eandem viam reditum , quod
corporis vcficx incumbant. Coli inteftini valvula in quibuldam pifcibus fic
contormata rcpcritur. Ex quo quidem expenmento hanc circa hydropis ge-
nefini conjcdlurain fccit , hunc morbum ex vcfici poris occlufis interdum
prodire , quod aquam in abdomine efFufam non admittant , qux per vcn-
tricuh membranas contincnter cxfudat. Hoc cnim expertus cft D. Mcry
aquam ventriculo .mimalis afFufam ccecos mcmbram meatus penetrare.
Hinc forte aqux niineralcs epotx tam ciio redduntur.

2. Huic vefica: lac aqui loco affufum cft , ut hinc liqucret an liquor
craflTus Sc pinguis mcmbianam penerrarct. Id fane cflluxit , fed lente
admodum : nam intra ii horas vix pars ladis decima exiit , fed liquor
inftar aqux erat limpidus. Circa veficam plures gutta: crailiores apparebant,
cum reiiqux vefics pattcs ficcar vidcrentur. Unde lufpicio aliqua hinc oriri
poflit in iis tantum locis mcmbranam efle pertufam.

VII. Interjcdis aliquor diebus D. Sedileau veficam fuillam & recen-
tem aqua implcvit qu.x guttatim bidui Ipatio ftillavit , tertio die aqua quje
fupererat detrada , aere vcficam implevit quem illa retinuit. Vix tamen
crediderirn aquam vtfica contcntam per menibranam tranfmitti. Hxc fane
experimenta itcranda rnihi videntur.

Ingluviem quoquc Galli Indici vulgaris aqua rcplevit , fed ea non eftluxit,
feu ingluvies in naturali ftatu , fcu inverfa aquam cxcipcret.

VIII. Illud pcne niihi cxciderat , ncc tacendum tamen , quod exeunte
anno fupcriorc a D. Mcry m publica domo militum qui in bello mcmbris
muldati funt, fuit obfcrvatum. Nam rniUtis jt annos nati aperto cadave-
re partes omnes thorace & abdomine contentas fuis locis emotas invenit;
ita ut qux in dcxiro latere cxtare dcbuerant , fiiiiftrum latus occuparent,
dc viciffim. Cordis bafis medio loco pofita crat , & finiftrorfum verfus ,
corpus ipfum & Mucro in dextram partcm promota, Dexter illius finus,
auricula ejus major , vcna itidcm cava ad finiftram cordis partem , minor
auricula &: aotta ad dcxtram fira erant, Sic pulmonum attcria finiftra cor-
ciis parte cgicda dextroifum dcflcdebat, ita iit & pulmones quoquc fitum
riatuialem cominutannt : nam dexter in duos tantum , finifter in tres lobos
divifus erat contra confuetum natur.c ordinem.

Eadem erat Ocfbphagi , vcntriculi & inteftinorum inverfio. Pylorus in
parre finiftra , unde Sc duodenum initium capicbat. Jecur itidcni in partc
finiftia pofitum , licn in dcxtra ; vcnx quoque & atttri^ naturalcm fuutti
lituni commutatant.

K K iij

Z5-1 REGI-£SCIENTIARUM

C A PU T III.
Pf Mathcmaticis.

I. /^ Um Aftronomicx obfervationcs iiupcr in luccm cditx ca complcc

^> tantur qu« noftremis his annis in Acadcmia ada lunt , nihil cft
caufie cur in iis rccenfendis diutius immorcniur cjux magno ftudio & in-
crcdibili diligcntia tuerunt claborata.

Omitto id quoque Cometcm m Indiis vifum fuKTe a P. P. Socictatis ,
qui in iis locis vcrfantur , cujus motus , magnitudo , itcr , caud.T produftio
dcfctipta funt in obfcrvationibus Phydcis & Mathcmaticis cditis a P. Gouic
anno 1691 : vifus cft a P. Rich:iud in rcgione Pontichcry circa dicm S Dc-
ccmbris a P. P. de Bczc & lc Comtc M.ilaci. In his locis fub confpcc-
tum non vcnit , quod initio Soli circt propior & fub fincm ad Polum
Aiiftralcm nimis acccdcrct.

D. Rollc opus luum Algebraicum cxaminandum dcdit D. Galloys qui
rogatu Acadcmia; illud pcrlcgit , ac typis poftca id mandatum cft.

1 I. Sub idcm tcmpus ScrcnilTimus Princeps Dux Mcduancnlis Oricn-
ralis Aftronomia: Fragmcntum Siamo a D. Dc la Louberc Rcgis Lcgato
allatuni ad D, Cairinum millt , c]ui in cjus inrcrprctatione ftudium fuum
pofuit , &: rci difHcillims magnam lucem intulit , camquc in voluminc
nupcr edito publicis juris fccit.

lllud pr.rter cxteia compctit , Sinenfium Epocham in annum faUitis rc-
parat.T 6j8 incidcrc , quinto ante Pcrfaium Epocham anno. £a cft Aftro-
nomica Epocha novilunii quod in dic /Equincttii vcrni contigit , cum co-
dem dic Sol dcficcrct , & dics ciTct Sabbatr. Quatuor hx noix nulli altcri
quam pii.iicto anno coBvcniunt.

III. Dc ifopciimetris hguris dcmonftrationcs fuaslcgit D. Dc la Hire,
qux longc faciliores vifx funt , quam qrx a Clavio (iint u(urpat.T. Dc pro-
jcclionc quoquc corporum adum cft cx occalionc qu 'ninidam opcrum D.
Dc Robirval qux D. De la Hire cura tum pr.Tlo mandab.intur.

Poft hxc Tradatus ii D. Picard c!.iboia!us de pondcribus &: mcnfuris
ledus eft , qui anno 1693 intcr opera pofthuma Acadcmix in Iitccm pro-
diit : huic infcrt.-e funt obfcrvationes D. Auzout. Pcs cuju("q:ie rcgionis
ad pcdcm Parifinum cft redactus. Is vcro in partcs 710 diviliis qu uum
Lon.Iincnfis v. gr. cft 67J '- Romanus Capitolii 651 & ita de c.Ttcris.
Confimili ratione liquorum mcnfuras cnm antiquas , tum rcccntiorcs om-
nium pcre icgionum pcrfcquitur uti & pondcra.

IV. lu codim opufculo aquarum iftluentium rationcm exjminat. Illud
prxmittit cxpericntia comprobatum , corpus in aqiu ft.ii;nante natans pri-
mum a pondcrc vclocitatc .Tquabili tradum ut i , dnndc trahi velo-
citatc ut i , fcu dimidio tcmpore .1 pondcrc prioris quadruplo , ita ut
vclocitatcs fmc ut pondctum ladiiccs qusdratx. Tum cjut fit nccclTana aqui

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. III. 2^3

fluentis declivitas , fuTiul & menfuram aqujc effluentis ex variis experi-
mentis colligir. Opulculum eft paucis paguiis comprehenfum , fcd quod
multa fcitu digna compleftitur.

SECTIO SEPTIMA.

De Aflis anno 16^0.

QUx ad Botanicara fpeiStant , defctiptiones nimirum plantarum qux
ex variis regionibus &c uliimis orbis tcrrarum oris D. Marchant cu-
ra lunt allati , ab codem in horto Rcgio excuhi, a D. Dodart dcfcrip-
tx , ac demum a D. Chaftilion delmeatx & aTi incifx fdentio pta:Ler-
eunda arbiiramur : nam hoc opcris Deo dante fuo loco &C tempore in lu-
icem prodibit.

CAPUT PRIMUM,
De rtbtis Fhjficis & Hijloria. animAlitm.

I. /^ Ux ad Phyficam fpedant , vel mcrx func fpeculationis , vel ai Phyji.

V^ulum vit.x aut corporis lanitattm refcruntur, quae ut tulit occafio, f<*.
■colItguTius , li forte nonnihil utiliratis afixrrc poffinr.

Intcr Phvfi.as obftrvationcs primo loco rcponamus Irim qui Andcga-
vi anno fuperiori die 4 Julii fuit oblcrvara ; hujus defcriptio a D. De Iz
Hire mifFa cft. Sol in horizonte pofitus , in occafu rubcus appatebat , Iris
iiidcm tum vifa omni cx parte nibco colore tinda.

1 1. Dic II Martii D. Varignon fyftcma fuum de gravitatc corporuni
cxpofuit , quod poftea publici )Ufis faiftum cft.

III. Cuin dic ij Aprilis de fontium otigine lcrmo habcretur , D. Dc la
Chapelle iUud a fe oblcrvatura ait, aquam pluvialem ubi pingucm offcndit
terram , in eam vclut in cratercm aut lacum coirc , qux paulatim intu-
mcfcit, Sc fjcpc ad extimam ufquc fupcficiem attollitur. Unde & alvco-
li in formam pedis anfcrini ducuntur aquis colligcndis , fcd multis in lo-
cis , ut in Bclfia aqui colligi nequcunt , quod tctra fit levior &C poris pcr-
"via : ita ut nulla aquarum congcrics , nullus crater cfticiatut : ubi cft ali-
qua dccliviras , c6 fxpe aqua confluit.

I V. Eodcni confcirus dic idem vir clariir. quafdam a D. Ic Biun pr.-c-
ftantilhnio nollri itatis pidlore , linearcs humani vultus adunibrationcs fa-
&is coram exhibuit quibus omncs aninii affcdus & perturbationcs pulchrc
cxprimuntur. Magnum quoque fuccini ftuftum protulit quo mulci quod-
dam gcnus concluditur.

V. Hoc in vcgctationc plantarum aniniadvcrtit D. Gallois, radiccs in

1^4 R E G I ^ S C I E K T I A R U W

Ass. phi.-ili aqua plcna ance diffundi quam caulis citlcat , ac ramos ca ex pat-
Itfjo. tc tirc cralllorcs , qua radiccs lunt vcgctiorcs.

VI. D. Dc la Hirc dillcrtationem dc plantariim , mitritionc lcgit li-
mul & qu.rdam cxpcrimcnta a fc facla circa acreas biillulas qux in phia-
lis aqua pienis emergunt , cum iis plantar ad vcgctanduni fuerunt impofita:,
Lagenam vitrcam & amplam aqua implcvcrat pcr compiures dics Soli cx-
policam : fed cum id tcmporis ccclum nubilum forct , nulLt in imo valls
bulluLB vilx funt : ubi fercno aiirc Ligcna calorc Solis incaluit , m.igna.
bullarum multitudo qua; in fundo lagcna; formabantur, circa horam dici
iindccimam emerfcre. Cum autcm prx folo aqui calorc tot bullulas fur-
fum cffcrri non facilc fibi perfuadcret , ac fufpicaretur fubjec\i lapidis ca-
lorc eas commovcri , lagcnam loco movit , Sc ligno adhuc calidiori impo-
fuit , tum vcto bulLx rcte ut in lcbetc cum aqua mcdioctitcr ebullit , tur-
nutim crupcrunt. Deindc lagcn.T fundum (ic intra vas aqua frjgida plc-
rum aptavit , m non amplius quam unius digiti latimdinc mergcrctur,
lcd nulla: t^rc bullx tum prodicrunt , tamctfi lagcna Soli tiret cxpofita »
& aqui multum caloris contraxilTct. Et quidcm iibi primum lagcna extra
aquain polita eft , tum buUx accex qui prius parti infimje vafis adhitcbant
lurfu-m elux funt.

VII. Hoc expetimcntum alteri occafioncm pribuit , quo mufcum (u-
pcrficiei aqiix innarantcm in fundo aqui formari comperit : nam parum
limi in fundo hujus lagcn.x vifum f.iblidcrc , quod fortc aqu.T pluvi.x cuin
fontana admill.x tribucndum ; atque id advtrtit plantulas ir.liir mufci e
tundo Ijgcnx Ilirfum niti , qui ab acris bullulis una cccuntibus fercbantur..
Ha: buUuIs filamenta in fiindo retinucrant , fcd cum aliis , qua: circa eas
piantulas prodibant conjunfti , fatis valida; fucrunt , qua: tadices mufci
difrumpcrent , & fecum ad luperficicm ufquc abripcrcnt. Undc aqua iiica-
lciccntc Si partibus cjus vehcmentcr commotis , aiiiis particula: in cacis
illius mcatibus antea conciufx una coicrc &c auiila: funt. Cum autim pars.
valis infima fatis incaiuit ui buILx dilatcntur , tum tx furfum emtrgunc Sc
mole hunt nujorcs , quain ut prcmcnti aqux rcfillant : itaque fupct aquam
cffcrunmr.

VIII. Cum D. Lc Brun intcr piclorcs noftr.c xtatis pcrcelebris mcnfe
Tcbruario obiiffet , D. Du Vetncy apcrto cjus cadavcre cyfticuin canalcni
I.ipidibus plcnum & vafa muhuin dilataia repcrit : tumquc D. Dodarc
illud advcttit eos qui ex Idero moriuntur , ma)oti cx parte ptoHuvio lan-
giiinis cxtingui , quod prx bile cffufa fanguis fiat ultia quam par fit /iui-
dus. E-j^o iplc tum nariavi quod nupcr vidcram , Nulliaci tertia ab uibc
lcucaj homincm hydrope vchcmenter iaborantcm , quim niultum levavit
Zona iintea faic bcnc cxliccato & contufo rcpieta, citca iumbos appcfiti :
Is pcr bicnniuin adhuc vitam protta.vit , cum antea cx tumorc abdiminis
pcnc moriturus vidctctur.

IX. lllud quoqiic inihi narratum fuit duos homincs rufticos & xtatc
provcdos cx hydropc convaluiffc, poftqu.im fc fc in clibanum poft paiicm
«xiractum imnififfcnt.

Nc id q^uidcm pritcicundmn csiftimo i D. Du Vcrnty ttftvj.rta

aquatn,

ACADEMI^ HISTORIA. Li B. III. zg^

aquam ftipticam qu.im vir pcruditus D. Lcmcti in fuo Chymico opcie Phyji-
deicribit , vulncribus optimum ellt rcmcdium , atque eandcm cllc cum aqua ca,
fltiptica qux Argentotati cum felici fucceflu ufurpatur.

His fubjecit D. Scdilcau gcmmas rofarum acjua; ardenti vini cum fac-
cliaro Sc cinamomo infulas , Soli per ues hebdomadas expolitas , vul-
ncribus , inciiionibus &c contulionibus mederi; alii baUamum Perufinum
in cundcm ufum commcndaiunt. lllud in univerllim tuit judicatum utilt:
efTc vulncribus rcmcdium, quod vi lenitcr aftringcnte donatur , ut fangui-
nem fiftat , &c fatis eft volatilc ut extravafitum fanguincm rcfolvat ac dif-
flet, quod dcmum quodam vcrnice , ut loquuntur , fcu liquorc fplendido
& tenaci fic linit vulnus , ut aeri occludat aditum.

Cum ea aftatc cimices folito efTcnc moleftiores , idem D. Scdilcau bos
pariccariam herbam quxrcre , cique adha;rcre monuit. Sublimati lolutio-
ncm huic infcdtorum gcncri infcftam efTc uci & pcdiculis comprobavit. Ifta;
quidcm omittcrc nolui quod ufui clTc poffint : tamccli non ignoto cjufmodi
remcdia a multis conicmni.

IX. In id poiiflinium incubuit Acadcmia, ut qus jam publicata: olim
fiierant animaliiim delcriptioncs , ubi le le dabat occafio & eorum copia
aderat, accurato examini fubjicercntur , ac ii qu3c forte deelTcnt , fupple-
xentur.

D. Mery Cyftim fclleam Leonis exficcatam fubjccit oculis , in qua 7 vc-
lut fepimcnta quali totidtm tjbuLr etanc , luo quEque furamine perviz ,,
fupcriorcs vcficiilje lc fe in inlcriorcs per illa foramina exoncranc.

X. Die 17 Maii D. Teroude Chiiuigus cujus jam fecimus mentio-
ncm , molem infornKm extra iitcrumpuclla: 18 annos narar rcpcrtam at-
tulit , in qua erant capitis rudimenra quasdam j nam dus veluc paipcbrae
pilis tS: gfjn<iulis inftiudlar appatebanc , froncis quoddam fpecimcn linea
cigra qu* fiipi rcilii loco erat diftuiilum ; pluics c-pilli fatis longi in fu-
nicailum contoui fupra fiontem cxftr.bant , qui funiculus cum fafciculo
capilloi-um trac impLxus. Sub majori angulo cculi , duo dcntcs duri &C
candidi inftjr inolariiim cum gingivis, 3 lintis longi cminebant ,^ tertius,
ifque major fub prioribus nalci vidcb^tur. Duo alii dentes velut maxill.c
inferti vidtbanrur fub quodr.m forainine eo fere loco ubi aures collocantur,
lia:c molcs informis membrani duobus in locis adhxrtbat , hoc moii-
firum a D. Dc la Hire fuit delineatum.

X I. Lricuftuum qui m.ignas Polonia: & Lituanii rcgioncs vaftaverunt,
fGrmam & hiftoriam typis cxcufam Itgic D. Galloys. Paucis poft diebus
vir clarifl. D. S. Uflan cjufmodi infeda ad fc e Polonia mifla coram ex-
hibLiit. Vulgatibus locufcis non admodum cflc d'fliniilcs cxiftimabat D.
Sedilcauj fcnis ahs munitbantur, tenus ex unoquoque iatcre.

u

Ann.
i<5po.

iSi REGliESCIENTIARUM

CAPUT II.

De iis qux ad MatheJ/m /peffafjf.

I. "PN Ic 28 Jinuarii D. D. Dc(l-)illcttes , & HL-bcit in fiipremo SenaJ
A^ tu patrunus pontis Vcrlatilis , Pont teurnam , qucm in Scquana
conftiudum curaverant , fimul & machini ixhauMcndis aquis dcftinarx ty-
pos attulerunt. Pons illc a D. Hcbcrt , machina hydraulica a D. Dcfbil-
lcttes fuit cxcogitata. Utraque machina ingeniofa & utilis vifa cft.

I I. Qiiafdam Hcronis Alciandrini propofitinnes cx libro dc fpiritalibus
decerptas , propoluit D De la Hite,qua: minus vcra' ab co funt judica-
tx y calque cotrexit. Hujus libri exaincn in aliquot congrcllibus continua-
vit. Inter ea qux annotavit plurima, machinam qLz ab Hcronc gutta vo-
citatur , cxplanavit , quod aquam guttatim pcr Syphoncm cmittat , ubi ca-
lore Solis vitrca ampulla incaluit. Atquc hujus machina: occafionc qua vi,
quavc ratione fuccus per fibras plantarum furfum clii(fletur, cxplicatein-
grctTus cft. Quod argumentum poftca ubcrius pertracflivit.

III. Dic 5 Maitii D. Cnmmicrs horologii poitaiilis figuram lincarem
dcdit , cujus Au(fkorem ait cftc D. Harquin in co gcncrc opificu valdc in-
duftrium : ftruclura fimplicior & a vulganbus divcrfa vifa cft.

IV. Ut a Mcchanicis ad Aftronomica vcniamus , D. Calllni thcoriam fa-
tellitum Jovis perpolivit , & in variis congrcflibus icgit. S)ftcma fuum
circa ins^ualcs fatellitum motus expofuit , novas obfcrvationcs circa Jo-
vem , illius maculas- ^ fatcllitcs , atqiic loium umbras protulir.

Nova in Jove macula (c vidcndam prx'">uit , cu)us rcvoluiio Lx minu-
tis tardior quam prinii jampridcm cognux invcr:Ta ;ft. Multa circa hujus
macula: fitum, & motum nccnon circa rcccntcs jjvis Zunas obUrvataab
eo fucre.

V. Cum die 1. Aiigufti Rcx magr.-E Britanniar Il'uftri(r. Auguftoduncn-
li Epifcopo infinualTct , fc Rcgium Obervatorium iiivifcrc vcUc , id ipfum
a D. De Louvois D. De la Chapcllc nuiuiaium cft , ut Acadcmici omncs
d.ie conftiiuto , nempc 15 Augufti co convenirent circa horam dcciniam.
Principilus Anglis viris comitatus Rex aducnit. Turris Oricnialis partem
infcriorcm primum invifir, ubi qux noclc proxima f.idx fucianr obfcr-
vationcs circa Saturnum Sc illius latcllitcs , cft contcmplatus. Illud impri-
rnis obitcr notatum c quinquc Saturni fatcllitibus quatuor in hoc Obfciva-
torio fuiire rcpcrtos , prxter cum qui multis antc annis a D. Hugcns Aca-
demi.T focio una cum annulo cju(dcm Planct.x d.prchcnlus fiicrat , adco
ut nunc quinquc illius Planctx comitcs in confpc(ttuni vcniant , qui aftra
Ludovicca appcllaniur, liquc cuni Jovis quatuor comitibu.s , ^' (cptcni cr-
rantibus ftcllis ab omni xwo cognitis juncli fummam 16 Pianetarum cf-
liciunt.

VI. Placuit M. B. Rcgi liorum fyftcma & magnam motuum vatictitcm in-

ACADEMI^ HISTORI A. Li B. III. 167

fento animo contempkri : qui poftitnio detedlus eft & Satuinp proxunus -^T'''''-
intra dicm unum &: ii horas periodum fuam abfolvit , quam quintus , "ormca
«Juique a D. CalTino piimo tuic dcprthenfus , intra dics 80 conficit. In
quo illud cft fingulare quod m unaquaouc fua rcvokitione cum pancm fua;
orbitx OncntaUm peragrat , pcr menlem & amphiis fui copiam non fa-
ciat. Vix aliam hujus Phinomcni caufam affcrri pofTc pra:ter cxtima: fu-
liciei in hoc Plancta difpofidoncm , ita ut pars iUius lumcn Sohs quo-
quo verfus regcrat , cx altcra non item. Illud quoque cft animadverfum hoc
Phanomenon nulli cx Planetis convenire ; fcd. hoc illi efte commune cuni
ftelia fixa qux fita cft in collo Ccii , quiquc per 7 mcnfcs conipcilum fu-
git , & pcr 4 merfcs ocuUs fubjici poteft i ita ut 11 mcnfibus cxadis con-
fi.nili fplendore rccurr.:t,

No(fl:e prarccdenti fecundi fatelUtis Jovis cchpfis obfcrvita fucrat , qux
caufam fcrmoni dcdit dc utihtate harum obfcrvationum cum ad Geogra-
phiam , tum ad Navigationem. Hunc fatcUitum Jovis ufum , ubi ptimum
a Gahlaro funt detciTti , profpciSum fuiftc monuit D.CaiTmus , fcd ante con-
ftitutam Acadcmiam illum cxcqui non datum , ptiufquam Ephcmeridcs &
tabuli motuum magno ftudio clFcnt claboratx. In id potiffiiTium incubuille
Academiam , ac R< gem Chriftianiftlnium , quantx id torct utilitatis gna-
rum mififle Acadcmicos in varias orbis terrarum plagas, qui fatclliium ira-
mcrfiones & emerfioncs explorarent , & luas obfervationcs cum iis qux
iifdcm tcmporibus hoc in locofiunt, confcrrent. Nam inter fc collatas in-
veniendis lon"itudinibus feu meridianorum dilfcrcntiis magno uiui fututas
novcrat.

VII. Rcx migni Biitannix fe jamprid^m ea dc rc ccrtioicm fa.
Oaxm ait , obfcrvationes ab Acadcmia f.nSlJS qux navigationi lunt pcruti-
les , cum D. Flamfted ( cui Obfcrvatorii Anghcani cura cft dcmandata , ) &
cum quibufdam aliis Regix Socictatis viris Kiiflc communicatas, D Hal-
leum pcr inte'.^rum annum in Inlula S. Hclcr.a: coinmoratum , id compciif-
fe, chartas matitimas magnis erroribus clfc vitiatas , locorum fuus & di-
flantias non mcdiocritct a veris abcrrare.

Id vero a D. Callino confirm.num fuit cx diiri-rentiis longitudinum qux
in tabulis Gcographicis funt dtfignatx , quxquc ab iis quas (atcllitum ccli-
pfes tum in hoc Obfervatorio , tum in Siamcnfi & in Sinci (1 rcgno ob-
fctvatunt Patrcs Socictatis Jcfu .a Rese Chriftianiflimo c6 niiffi ut Ma-
thcmatici Rcgii , mirum quantum diflident. Cui Rcx M. Britannia; vche-
nicntcr afTcnfus adjccit , in id quoque Anglix Aftioi onios ftudium fuuin
contuhfTc, ut tabulx Gcographicx ex difF..ren[iis mctidianotum per fatclli-
tum eclipfcs cmcndarcntur.

VIII. Id operis in hoc Obfervatorio fuilcptum fuiffe innuit D- Caf-
fini , atque inftar cujuldam fpcciminis planifph.xrium tcrrcftre in pavimen-
to turtis Occidentalis fuilFc dclineatum quoad ficri potuit accuratiflimc. Pla-
cuit Regi illud intueri, cumque ex una in aliam tuiiim fc confcrret , D,
CafTinus qua ratione vitra opiica fic aptati poifint , ut rcs ob)cflx cum in
cceIo , lum in tcrra citra tubos confpiciantnr , c.\pofiiit. Qui quidcm me-
thodo ufus fuit in detegendis novis Satmni fatclluibus, Vitium objcdlivum

L 1 ij

,68 RLG\.£ SCIENTIARUM

Ann. ioo fcrc pedum , fcncfti.-E qux ad Scptciittioncm dirigitut a D. Hjrfou-
J650. Kcr Bitavo elaboratum , fic pofuum tuerat , ut pcr ocularc vicrum irt
Auftrali porta creifhim rcs objccra cminus fita m urbc ipfa ccrncrctur.
Ncavit illud efrc ncctfTarium , ut radius vifualis ab uno ad altcruni
vitrum productus objcctivo pcrpcndiculans inliftrt ; fed multis cuni
qradibus inclinari poHc , ncc quicquam dc perlpicuitatc rci ob.cdx, auc
diftinfta cjus vifionc propicrea dccedcrc : adeo ut m ca quam dixi-,
nius vitrorum diftaniia , oculare pcc totam porticiis Obfcrvatorii lati-
nidinem movcri loco pollit , quo divcrfs rcs objnfta: dcxtrorfum 6c fini-
ftrordim pofitx objcftivo vitro pcnitus immoto ccrnantur.

IX. lllud ctiam Rcgix M^^jcftjti inlinuatum , quantx fuutilitatis h.xc
vitra difponcndi ratio in ipli^ fidcrum obfcrvaiionibus. In hunc ufum tur-
ri$ lignca alta iiopcdibus Rtgis Chriftianinimi juflu Marliaco tranflata cft,
ubi attollcndis .-iquis indrvitrat. In ipfu mrris angulis tigilla lunt difpofi-
ta pcr qui machina ducitur, qua vitrurn objciftivum ad Aftri iocum diri-
gjtur, dum ocularc manu tcnctur pcdi iuo infiftcns , in quo libcic raovc-
lur pcncs foci ab objccl:ivo diftantiam.

X. Planifphiiium tcrrcftre a D. D. Scdilcau &' ChazcIIes primum dc-
lincatum juxta cjus emcndaticncm ab Atadcmia faclam Rtx contcmpla-
tus , fimul & ioca , cum ab Acadcmicis in diverfasorbis partcs Rcgis Chri-
ftianiflimi juftii miflis rcftituta, nimirum a D. D. Picard , D; la Hire,
Ilicher ; Itcm a D. D. Varin , Du GIos, & Dcshaycs qui in Daniam , Sc
in cxtrcmas Gallix oras , in Promontorium Viridc , Antillas ; tum a Patri-
bus Socictatis qui in Bonx fpci Promontorio, in Siamcnfi rcgno, & Oricn-
talibus plagis vtras longitudinum d.tfcrentias muho minores eflc quira qus
in tabulis funt dciincati , compererunt. /

X I. Hxc ita fe habcte Rcx cx co ipfo comprobavit, quod aim in AnJ
glia exploratum cffct , quantum fpatii gradus unus circumfcrcntix maximi
in tcrra circuli occuparcc , multo id nujus quam antc crcditum fucrat ,
invcntum fit. N.^m 71 Angli.x niilliatii uni grndui refp.mdcrc compcr-
tum cft , cum antca .id 60 tantum milliaria p.itcrc vuigo ptrluafum cirer.
Qux hacin re iimt ufurpata milliariaqux 5000 pcdcs LoiidincnfcscontincRC.
Ad hxc a nonnullis qui tum adcrant , rcfponfum tuit , j.im ab cxordio pc-
ne nafccntis Acadcmix anno 1669 id ncgotii ah ca (ijfccptum , ut quam
accuratiflima unius gradus tcrrx mcnfura habcrctur. Quod pcr magnatrian-
gilla fibi mutuo conncxa fadlum fuit , atquc ca rationc conclufum, unum
niaximi tcrrx gradum circuli 57060 hcxaptdas Parificnfcs contincrc.

X I I. Cum' autcm Rcx ilUid poftiilalTa ut hxc mtn(iiracum ca qui in
Angliarepcrta fuit, confcrrciur, id fe f.icT:urum rcccpic D. C .flrmi. lHud quo-
quc fub|tcit hoc Acadcmix fiiifle propofitum , quo ccrtiot & magis cxplo-
rata hubcrctur tcrrx dimtnfio , quantimi pattat Gal ix rcgnum a Botca in
Auftrum dimctiti ; jamquc iinc.im Mcridi.mam Obftrvatotii DunKcrcara
ufquccx una partc , & in Borbonium tr.iftum cx altcra produftam, SC
pcr triangula fibi mutuo jun-^a quam diligtntillimc dimcnfrm. Q^;^a qni-
dcm rationc odocircunfcrcntix graJiis cxplorati habtbuntur, ntquc in ca
dimciifionc major iovcnictur crtor quam in unogradu, Id vcro pcim.rgni

ACADEMI^ HISTORTA. Lib. III. kS^

effe motnerni ad Gcographiam & navigandi artem jUt certa & fixa hnbcatiu ./^y?r(»-
menfur.i, quantum iicri potcfl, accurata , qua gradus in lcucas &• n.illi; ru , «c^»,
ac vicillim kucx in gradus reducantur. Id quoque Rex M. B. lubjtcit julFu
fuo diftantiam inter montem trium rupium prope Dublinum Sc montem
diftum Promontorium Sani5tum in Anglia pcr triangulum , cujus bafis nota
crat & anguli ad tres ufque rupes , diihntiam pticnueiunt 46 milliarium
cum femiHe. Tum vero fiibjccit D. Caflini diftantiam Calctum inter &
Dubridis arcem a D. De l,i Hire indagatam quoque Eiille , eamque in-
ventam eflc 21560 hcxap. taincili majorem tabula: cxhibcant diftantiam.

XIII. Rcx M. B. in PlanifphaTio loca dclignavit quibus naviuni gu-
bcrnatorcs Ar.gli itcr in Indias lentaiunt inter Boream & occafum Solis ;
nihil magis obtuillc quani ncbulas quac in iis rcgionibus dc die coclum &C
terram fubducunt oculis ; ita ut nc&e tantummodo ad ftclbs fixas naves
dirigi poirint. Id vifum efre D. Voflio hibcrnum tempus navigadoni opor-
tunius tore difcufTa caliginc. Anglorum itincra pcr tVctum Msgcllanicum
commcmoravit , Sc alus vias in maii pacifico tcntatas, ubi in a:quali ab
.^quinodtiali dil^antia longc acrius frigus experti funt. Sic hiemcm magis
fa:vire in Canadcnfi regione quam in Gailia fub iifdcm paralklis animad-
verfum : adco ut aeris tcnipcries cx fola climatis pofitione non fit repc-
tenda.

XIV. Tum fortc quadam de Infula Taprobana veteribus non inro-'
gnita fermo incidit. Hanc a nonnullis Gcogiaphis rccentioiibus in Iiifula
Ceilan , ab aliis in Sumatra rcponi. Situm illius qualis a Ptolcirseo dcfcti-
bitur , cum Maldivis inlulis magis convenirc exiflimabat D. Caflinus ; hx
iuni inlularuni congciies dc quibus nulla apud veteies fit mcntio. Tapro-
banam irjfidam juxta Promontorium Cori Ptolcmius collocat , quod in
mare longius piovcdum inter Indum & Gangem vix aliud eflc potcft
quam Promontorium quod Commorinum runcupatur in codem fitu pofi-
tum. Idcm Tapiobanam fub yEquinoifliali conftituit ab eo in duas paitcs
in.-cquales fic divifam , ut pars major ad Borcam , minor ad Auftiiim de-
flcelat. Atquc h.T infuli ab Anftro ad Scptcntriones eo fere modo porri-
guntur , quo Ptolcmsi Tapiobana. III.t ictcrenie Picardo vehcmcnti matis
profluenti funt expotita: , qui in rupes illifus intcidum quafdam fecum abripit ,
e.rque pcr anguftos canales a fe mutuo funt disjuni5t,r. Sic audore Linfcotio,
Malabaiicx infuli olim contincnti coha:ientes , vi curientiijm , ut vocant,
fejuncls tucrunt , ac fortc cx iis potuit Taprob.ina inlula co.-;lcfcerc.

X V. Planifpha-rium dcindc cx aigcnto conflatum Rcx M. B. infpcxic
quod D.Caflini olim juflcrat tacicnduminduftrio artihci D.ButterhcId Anglo,
quo Aftionoinici ca'culi & opciationcs majoii compendio & tacilitatc iie-
rcnt. Machina triplici fyftcniati Ptokmxi , Copcrnici , & Tychonis cx-
plicando in parte poftcrioii fic aptatur , ut iifdcm phccnomcnis cxponcndis
omnino intcr fc convcniant. Rex primiim hic confidcrans ad planctarum
circulos advcrtit animum , qui in vcro fitu & in jufta propoitionc politi lon-
gitudincs a Sole & tcrra vifas , diftantias quoquc a terra indicant , idquc
opc rcguLr in plurcs partcs divilx , cujus uium fimul & irium fyllcma-
tum coiiceiuum .approbavit. Cum annulum vidilTct Aftronc.micum cujus

Ll li/

J70 R E G I ^ S C I E N T l A R U M

Ann. diametcr eft unius ptdis , quique horarum minuta llmul &: magnetis dccli-
i6po. nationcm cxhibct , huic conhmilcni i lc vihmi aii , Rcx M. B. ucquc aliud
clTc inftrumcntum mdagandis hoiatum momcntis in iplo itincrc m.igis
idoncum.

XVI, Ex occafione Magnericx declinationis qiis pcr annulos tam fa-
cilc innotelcit , cum de iis qui Lutctia: & aliis in locis ficflx funt obfcr-
vationibus circa illius variationem fermo habcr-tur , quafdam in Anglia ic-
guijs ciica ilbs dcviationcs invcntas cllc Rcx M. B. admonuit , atquc
Ephcmcridcs hujus variaiionis ad dcccnnium ulque fullle dcfcriptas , quae
cum oblcrvationibus (atis apte conlcnticbant. Has utiquc obl(.rvationcs in
magno hcmilphirio excavato , quod m palatio Rcgio v. P^vithal , cft col-
locatum , fadas fuille , in quo hcniiiphxtio r<;;nante Jacobo. 1. Lmca
Mcridiana fumma cura fuit dclintata. llliid quoque fub)ccit , ex hoc he-
niifpherio cum pendulis comparato nonnihil difcriminis intcr horas ma-
tutinas 5: vcipcrtinas animadvcrlum fuille , quod rcfr.iclionibus qui manc
paulo majorcs fmt quam vclpcrc , tribui polTc fulpicatus tft D. Callmus ,
qui illud judicabat diffii-ilHmum certas variationum qui in acu Magnctica
coniinguiit , regulas ftatui pofte : cum ptrraagna inzqualitas Panliis ob-
fcrvata tucrit , ac longiirimo tcmporis fpatio opus fit , quo variationum le-
gcs comprobcntur : hanc tamcn tentare viam laudandum atbitrari.

Cum multus ea dc re fermo habcretur , tum Rcx D. Ncuton & alio-
lum , qui tcrri hguram non omni cx parte rotunlam ex variis circa Vcvfo-
rium cxpcii nentis cftl- judicabant, opinionem rttulit. Hanc utiquc D. Cafti-
ni cx quibufdam obfcrvationibus ciica Jovcm fadis ortam cflc cxiftimabar.
Nam Jovis difcus tion undique rotuiulus intcrdum appaiuit.: fid t.imcn
umbra: telluiis pars illa qus in ccliplibus Lunam obducit , cum fit circu-
latis , id fere perluadet terr.-c figuram a Spluxrica non multum abcftc. Dc
tclluris ficjuri non pcrfcctc Sphirica conjcduram cx obfcrvationibus quas viri
cru.Jiri ab Acadcmia milli iu Antillas , & in Viridc promonto:ium fcccrunc
confirmari utcumque pollc : nam pendula qui fccundis quibufquc mmutis
vii~>raiioncs fu;s tfticiunt , contr.durc lis in locis oportuit. Scd fors tft uc
dilcrim^n illud in aciis tempericm fit rcjicicndum , cum cadcm in rcgione
aliquantum ^lifcriminis hicmis & .xftatis tcmpotibos obfcrveiur. Illud vcro
quidquid cft difcriminis , conftitucndum forct , ut pcndula cflcnt ccrtiorcs
timporiii mcnfuix.

XVI L H.tc pendula permagni usus cfTc poflc in navigationc cxcc-
pit Rcx M. B. A'"glum nominc Holms navis giibcrnatoicm duobus pcn-
dulis intcr fe coliatis ufuni cfle , atquc id bcnt proctfliiflc. Hujus rci in
Galiia fadum cfTs cxpcrimentum , a noiinullis qui tum aderant , infinua-
tum. Hoc cnim D. Hugcns facitndum propofucrat : ctfi m-iltx incurriint
difficultates , id tamcn fatcndum cft , cx multis pcndulis intcr fc collatis
quiddjm utilc longitudinibus locorum in mcdio Occano invcnicndis cx-
fculpi poflc.

X V I H. His uttimquc citca pcndulorum ufiim didis , Rex in cuni
locum ubi machjni rcponuntur conlccndit , ,-.c pritcr ciieras illa qin
D. Romcr excogitata fuit Sc a petito artificc D. Thutcto fabricata, Rcgis

a

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. III. 171

oculos in fc convcrtit. Eclipfcs omncs qua fuiuras qua prarttritas nullo ne- ^^^*-
gotio in Noviluniis & Plcniluniis deraonftrat. Alteram quoque Planetarum them,
motibus explicandis juxta fyftcma Copernicanum ab eodcm aud:orc invcn.
tam non fine admiratione quadam cft contemplatus ; nam planetx unius &
cjufdtm motus vi circa Solcm circuitus fuos abfolvurt.

XIX. Hinc varios earum machinarum typos oculis luftravit , Rex
M. B. quibus graviora tnlluntur pondcra. Ex iis aliquot in navibus (unc
ufic.iti & ad utdiorem foimam redadi , cujufmodi cft illa machina vulgo
Cabcftan difta , qux ad Axcm in pcrittochio rcvocari potcft : qua ratione
illa: machniac cI.ifTibus quibus prafuerat , aptata: cftent , quavc arte fuillenc
fabncjta: expofuit , fiinul & docuii non raro id accidiftc ut cjufmodi ma-
chini malc conftru<Stx homincs intcrhccrent.

X X. Hydraulicas quoquc machinas aquis furfum tollendis Rcx M. B.
conlpicaius , de iis qiia: ab Equitc Motland fuerunt excogitatx , ac de aius
qux ab Anglo nomine Gourdon invcnti tueiunt , qualquc citcris antepone-
bat , diflLruit.

XXI. Hinc varia machinarum genera fubvchendis ponderibus accom-
modata contcmplatus , & illam maxime a D. Pcrrault repertam , qua pon-
dera libraminc quodam furfum rolluntur ; deinde illam quoque intento
animo conlpcxit qui tum tcmporis ab Architcdlis adhibcbatur in conf-
ftrucndo illius xdis concamerato faftigio , qux Rcgis Chiiftiamirimi folita
munificentia in ufum militum qui in bcUo mtmbrorum capti rcgiis fum-
ptibus aluntur, cft exxdihcata , idque fingulari ftudio Marchionis dc Louvois
cui publicx hiijus domus cura fuit a Rcge demandata. Hic machina eft
ejufir.odi ut vis motrix longiftime a pondere fubvehendo applicetur.

Pontis quoque portatilis a D. Couplec cxcogititi fotmam Rcx M. B.
cxp;-ndit : hujus pontis (upra mcntionem tecimus. Illius partem aut lignum
miles dcfcrt & in momento ceitiporis figic > dum in fluvii ripa firmum fic
folum aut faxum.

XXII. Rcx M. B. occafione data cum de machinis ab Equite D.
Morland fermo habcrttur , duas protulit aigcntcas Lminas , (cre ut duo
nuniilmata, qu.x pcr multas xtatcs & quolibtt anni dic proprfiio, hcbdo-
madx dicm indicanc , unajuxta Julianum , altcra juxta Gregoiianum Calcn-
Jcndarium. Scd iplcmct advcrtit poftenotcm ufui efle non poflc , elapfo
hoc prxfcnti ficulo , quod illius dici qui cxcunte fa:culo fubducendus eft,
habita ratio non fucric. Idque D. Cafllno prxbuic cccafioncm dc cabula ab
co conftrucita differcndi , quam in ufum pcrpccuum Calcndatii Grcgoriani
pcrtcxiiit , hanc poftca Regix M.ijeftati obtulit.

XXIII. Cum Mcridiana inftarct hora ad Turrim Occidentalcm fccundx
partis xdium itum eft , in qua erat fpeculum uftorium ab indulhio arti-
fice D. Villette fabiicatum , argentum in toco fpeculi in momento pcnc
fu(um cft.

X X I V. Inftrumcnta a D. Sedilcau prxparata Rcx M. B. invifit tum-
<]ue altitudine Soiis Metidiana cxplorata , ad eam pottatiiia (ua horologia
cxcgit ; unum ex iis qiiiddam fiiigulare habct quo hor.r & quadranics
hotaium citra ftrepitum itcrantur , ubi cttio in loto digiio picniitur.

i7i REGI.£ SCIENTIARUM

Ann. XXV. Libclla qua D. Picard ufus fuit in librandis Vctfalia: locis
16^0. conlidcrata , Rcx in planam falligii fupcrficicni confccndit , ubi cranc
vala quxdam quadiaca , quibus D. Scdilcau cx mandato D. De Louvoi? jani
ab aliquot annis pluvil dccidcntis , & illius qna- in vapotcs diftlatur
quantitatcm dimcnlus fucrac. Ifque pluvii qux abhinc bicnnio majotc co-
pia intra 24. horas dectdic , 14 linearum altitudincm non (upcraflc often-
dit ; vcrtcnte anno ad 17 aut iS polliccs fubhtam , ac maximam qu;e
i4 horaium fpatio exhalationcm contigcrit , ultra 1 aut j lincas non
excuriillc.

In his coUoquiis tantam Rcx M. B. eruditioncm 5c peritiam in magna
rerum varictatc oftcndit , ut nos omncs qui tum adfuimus , admirationc
fimul &c veneratione ob fingulatem cjus humanitatcm Sc comitatcm im-.
pleverit.

XXVI. Mcnfe Dcccmbri nova in Jovc macula vifa cft , qux pct ali-
<gnot dics a D. Cadini fuit obfervata , ut &: novi fafci.r qux in hoc pla-
ncta vifx funt ; poftca oblcivationes fuas cum aliis anie 14 annos fadis,
cum Jupitcr in Pcriliclio verfaictur , contulit , ac phalcs fatis coiiiimilcs ap-
paruerunt : Vcrum ca de rc rcdibit fcrmo. Dic 10 Novcmbris Mctcuiias a
P. le Comte vifus cft in Sole inftar nigrx maculx , incra trcs horas cum
fcmifte difcum Solis pcragravit.

leKiiiJii uta waGiaiita jtd

^a oTa oT*j tiia tataoH

, ^W 1^^ Mi? «P? T.T.? TU^ ^u^ tyi

D iife *^ra Jra isra i^fe 'oTa iafe tsn

A

SECTIO OCTAVA.

De iis qua gejla funt , anno i 6 p i .

B iLs ordiamur obfervationibus Phyfuis , quas miferunt patrcs So»
cictacis ; nam ci func fi qux alix , Ijjcculationc dign^.

CAPUT PRIMUM.

Ve Phyficis oh/irvationibus.

I. T) Atrcs Sociecitis cx Indiis Oricntalibus fuas obfcrvationcs cum Phy-
1. (icas , tum Aftronomicas niilcrunt qux anno 16^2. cum annotatio-
nibus P. Gouie in luccm prodicre & carum fummatium in Acla Acadcmix:
dic 31 Junii cjufdem anni collacum. Dc his qux ad Phyficam fpcdant hoc
leco diccndHm.

Primum illud fviit obfcrvatum a P. Bcze non omni cx partc vcrum cftc,
quod vulgo crcdiium cft , calorcm aciiorcm cffe in locis qu.x lincx /Equi-
rodliali (unt viciniora ; 2 liquortm in vulgaribus Thcrmomctris cujulmodi
a D. Hubin claborantur , non ultra 7S giadum Siami .\-ftate alccndcrc , &C
?d ^i ufque gudwn Hibcrnq tti»poic intcxdura dc^irinii. }, Mcnfibus

Maitio,

ACADEMtyE HISTORIA. Lib. III. 275

Martio , Aprili , Maio , Oftobri , Novembti & Deccmbri acrior cll Phyf-
aftus. Nam menllbus Junio , Julio , Auguflo , & Septembri aer in cn.
imbrcm foluitur. Aquilo tum fcre dominatur , Augufto imprimis &;
Septembri qui allueta prsfertim huic [coelo corpora majori frigore af-
ficit-

I I. Malaca qux duobus gradibus a linea diftat , fatis temperato frui-
tur coelo ; idcm pcne calor &: moderatus icmper vigcc , adeo ut per 7
mcnfes fpiritus vini in Thermometro intcr 60 & 70 gradus penc fcmpcr
confifterc vifus fuent. llla tempcries hinc oritur , quod unaquaque h.b-
domada (emel aut bis largior imbcr decidat. Huic finitima Sumatra hanc
vaporum ccpiam fuppedicat : nam & imbrcs & proccll^ ibi crcbra: funr.
Unde & tempeftaies inter Tropicos frequentcs quae non diu f«viunt , fcd
cum ventis acrioribus : conjumila: funt : Circumjecfi:a: Malaci rcgioncs
amcenitarc fua ac foli ubcrtate commendantur ; omne genus fruduum
profcrunt qui bis in unoquocjUf anno rcnafcuntur.

III. Batavia: calor acrior eft ; ifquc circa Promontorium Coromandel
& in finitimis regionibus atenolis urit fortius , ptifettim Junio & Julio
menfibus. Januario autemmcplc cum rcmiftior cft calor , qui Thermome-
tro continetur liquor, ad 6oufquc gradus afcendit , cum mcnfc Junio ad
84 ufquc gradum elatus eftl-t. Soliim plane ftailcforcc , nifi anniverfjrii
im''rcs qui per 4 nT.nfes dccidunt, terris k-rtilitattm afF:rrent. Incola; in-
gcntia aquatum reccptacula auc iacus effodiunt , ex quibus rivi ducuntur iu
fubjcdras tcrras, ubi pra: ficcitate qux lcx riut 7 mcnfibus durat, valde immi-
nuuntur. Unum ex iis receptaculis obfervarunt paircs Societatis , cujus am-
bitas tria paftuum millia patcbat ; ptr fcx horas refcracis oftiis aqua fingulis
diebus vicinas tcrras allutbat.

I V. Illud in u iverlum ftatui potcft , calorcm in Indiis non fupra mo-
dum mokftum efle : r*-xttrqvnm tn'.m aftucti homincs hunc facilius fc.
runt, vcntus lenis conim nter flat ab Aquilone, vcl ab Auftro. In iis regio-
nibus qui ab Aquino6lia:i Uuca ad Boream defljttunt , Aquilo ab Oclobri
menfe ad Martii cxtrcmos ufqac dies fpirat. Tum ab Aprili ad Septem-
brcm ufquc flai- Auftei ; h nc Motiones v. Les Moujfons , fatis regulares
rccurrunt. Unde nluviarum thra fuiit tempora . ncc t.-mcn in diverfis rc-
gionibus , iildcni planc cei;iix'ribus decidunt. In Siamcnfi rcgno a r. , ■ue
Junio a^ Ottobrcm coniiniiai.tur : Batavix a Novembriad Maitium uioue ;
extra ha:c tcmpora raras fani pluvi^ , nifi in Malaca.

V. Malara; fercno ctIo & liquore in Thermomcrro ad €c^ gradus
fubiuo , hydraigyrus ad i.S pollicum & 6 linearum altitudinem in Ba-
romccro fufpcnfiis crir. Arque illud univerfim ab iis obfcrvatum fuic
in ma|ore aeftu hydrargyrum nonnihil dcptimi , ctiamfi cadem fit aeris fe-
rcnnas. Malta alia citca vim el.fticam aiiris in Baromctro fadta func cx-
pmiTicnta , qua: in publicum lunt emilTa cura & ftudio Dodillimi viri P.
Goui^ , M^thcleosin Collcgio Ludovici Magni ProfeiForis.

V I. Mitco varias oblcrva. ioncs Phvficas quarum mcntio faifla cft in Adis
Acadcm a; , aut Mi'ccllancis qiix Gallico fcrnione anno inlcquenti edita
func ab Abbuc D. Galloys. Nam ca diligcncia (Sc pcrfpicuicatc func tx-

Mm

274 REGI^ SCIENTIARUM

Ann. preiri ut operam noftram minimc dcfidcrent. Hujus gcncris ex funt qui
1651. D. Stdilcau circa pluvis qui uno quoquc anno decidit quantitatem obfcr-
vavit. Eam Lutctis iingulis propc annis ad 19 poUicum altitudincm cffctri
compctit. Intra 14 horarum fpatium non ultta n aut 13 lincas vila cft
akcndcrc.

Vcrtcntc anno ad 31 ufquc digitorum altitudincm in vapotcs diftlari fo-
Ict i major fit cjus rcfoiutio in aiiguftioribus vafis quam in amplioribus
cum omnia funt utrobique patia ■, niaxima fuii cxhaiatio intra unius diei
fpatium 3 iincarum cum fcmifle , cum mcnfc Junio calor tfict acctrimus.
Sereno &c gclido calo fclqui-lnua tuit imminuta intra i^ horas : ad^o
ut tandcm pcne omnis aut calore tcna; Si inftnfibili cxhalaticnc difllctur.

VII. Hinc multa ciuuntut citca fontium originem & fluminum lapfus,'
circa vaporum qui e mari cfFeruntut & in pluviam eoncrcfcunt , copi.im,
qux in mcmoratis adis 5c in iis maximc qu.T dic 51 Maii anni 16^93 data
lunt , copiosc cxplicantur. Qua Mcthodo , quave ratione ufus fuctit D. Sc-
dileau in iis omnibus cxplotandis , afta mcnfis Februani anni 1^91 dilucide
cxponunt.

VIII. Cum aliquot fcrrcx rubiginis frufta Carnuti in cujufdam turris
ruina rcperta eflcnt in Magnctcm convcrfa , qu.x ad D. Dc la Hirc funt
milfa : circa vim magneticam ab ca rubiginc contracl:am conjcAuras fuas
propofuir , qux in lucem tum prodicrc. Multa quoquc a P. P. Fontcnay &
Riciiaud circa declinationcm Magnctis &: cjus varietatcm funt obfcrvata.
Ex qcibus fiilpicari licet hanc ab univcrfali caufa oriri , qua: cum analogia
quadam ubique vim fuam cxcreret , nifi caufa: panicularcs interccdcrciit :
nam ab anno 1686 ad annum 1688 Lutctii &: Siami aut potius in oppido
Lonvo eadcm pene ratione cft imminuta. D.Varignon fuas dc duriiic con-
jcclqras propoluit qua: in Adlis anni :Cyi contmcntur dic 14 Fcbruarii :
D. Doilart gcmmas , qualcs tum tcmpons funt in arbonbiis , fuis obduclas
involucris palam cxhibuit , fruclus quoquc attulit , qui cx una partc mala mc-
dki , cx altcra erant mala aurca.

D. Dc la Hirequorumdam ftuduum qui florum cxpcrtcs vulgo habcntur,
dtiincatas oftcndit iiguras, in quibus flotes omnibus fuis partibus inftrudli
confpiciuntur.

C A P U T II.

Dc iis qu£ ad Anatomiam Cr hijloriam Animalium /pellant.

!• /^ Itca hiftoriam Animalium &: Anatomcn complura in Acadcmia a
V_y D. D. Du Vtrncy & Mcry funt animadverfa , caquc fpcculatione

dign,i. Hic partcs gcncrationi dcftin.ita5 in hiftncc fcrmina , iibtas cutanci

mufculi & aculcorum motriccs novo cxamini fubjccit.

Sic D. Du Verncy in ftruthionc cadcm difcuflit organa qu.x procrcatio-

ni fcrviunt , caque dclincavit D. Dc la Hire , ftiufturam oculi , trochlci:

& funiculi qua: vclo fubduccndo antc corncam inlcrviunt, aitificium oftcn-

ACADEMIyE HISTORIA. L i b. II I. iyj

6k , quavc lacionc giandulj lachrymalis infcriot liquorcm (iippcditet tx- Phy-
tim'.s oculi partibus abluendis. Illud quoque ab co fiiic obfervaium pilccs /ica.
ova fua non projiccrc nifi poftquam f^dta cft fcxuum conjunftio , qu.-e in
Hiomento tcmporis cfficitur. Ac funul id admonuit , gludnofum humorcm
<juo ranarum ova intet fe dcvinciuntur , in oviduftu antea contentum
fuille , ac perparum hujus liquoris in aqua ditFundi inftar gummi Traga-
canthi quo ova intet fe aggkuinentur.

I I. Multa a D. Mery circa tres cordis ventriculos in tcfludinc marina,
& communicationcm dextri cum finiftro fmu per foramen ovaic animad-
vertic , undc plcraque dcduxit circa ufum ovalis foraminis in foetu qua;' iit
Mifcellanea Acadcmix anni 1691 menfe Martio collata funt. Hinc quo-
que varias milit conjc£turas circa fcetus Sc teftudinis relpirationem , qux
intcr peritiflimos Aii-itomicos nonnullis difccptationibus iilque eruditis lo-
cum dedic , unde iux aliqua huic fcienriae afterri potcft.

III. Die I Decembris D. D. Tournefort & Hombcrg ab Illuftriir.
D. Dc Pontchartrain ieledi funt, qui inter Academicos cooptarcntur , iiquc
ab Illufttiir. Abbate D. Bignon funt in conleirum admifli.

IV. Sub fincm anni 1690 infcila qux mali aurei ramis Sc foliisadha;-
rcnc D. D. De la Hire & Scdilcau obfcrvarc ca;pcrunt , quique poftea
func diligentius profecuti. Primum macula; nigra: vifa: funt , microfcopio
fubjeifla: viva animalculi pcdibus Sc antennis infttuifla apparucrc : fub
fincm Dccembris j.im quidam ex iis ad unius penc linca: longitudinem ex-
creverant. Ineunte vere multum au(fta lunc & arbori per cxilia quidam
flamina fic agglutinata , ut vix avelli poftcnt : fquamofa erant , nec ficile
dignofci potuit qua parce aliraenta fumcrenc , fubrubrum quoddam pun<5i:um
intcr anceriores pedcs , idque dcprcflum vidtbacur. Quod oris loco eflc fuf-
picatus eft Dominus Dc la Hirc : trium £c ampiius linearum longitu-
dineni aflccuta iixun:? Junio ova cx^ludcie coEprnnn qux intci le
ctant connexi. Intra unius horx fpatium 1 2 ferc ova emittcbnnt. Pcft-
quam magnmi ovorum muLitudinem cxclulciunt hacc animalcula qux v.
Cimices app-rllant , pauiaum i,;befcunt : fquama durior fg^fta hxc ova tcgit ,
& ab injuiiis aeris tuctur. Quo tcmpore coe nt , vix cxploratum haberi
potcft. Nan ab initio veris aibovi pcr filnm.^nta anhaTcfcunt , adco ut par-
va admodum Cf.Vrc ncccflc fit. Hcrrm divcrlos'ftatus f^' figuras in atftis
Acsdcm^rc mtnfi' Januatii anni 16^1 invenies.

C A PU T III. .

De rcbtis t,lath,ma.ncis.

I. TT ^c annus novis obfcrvaiionibus Aftronomicis infignis fuit. Anno
ijL (f^o mcnfe Deccmbri D.Caftini novas in Jove niaculas & fafcias
coiiipcxLrat , quas brevj poft tcmporc publico fcripto defcripfic. Undc hae
falcia; & matulx in Jovc prodcanc , quidve h.cc ph.-enomena cuin iis
qux in teria cctnimus habcanc communc , quantum linit fubjeda materia

M m ii

27tf REGI.€ SCIENTIARUM

Ann. adco abfttufa > expofiiit. Quod fi , inquit , e ccelo tcllutis orbcm con-
1^91. tueri liccrct , Occanus terrx circumfufus terc ut major illa auflralis fafcia
qua: ^lobum Jovis intcgrum cingitimarc Mcditcrrancum,uti alia: Jovis falcix
inicrcUk, reliqua maria ut majorcs quidam niacutx, fcd obfcura: vidercntur.
Infuli fpccicm macularum . fcd fplendidiorum pr.r fc fcrrcnt , omiics cardcm
fcmocr apparcrcnt. Nives quibus maximi tcrra: partes inierdum tcguntur ,
fplcndidius quidcm lumcn , fcd inllabilc regcrcrtnt ; xflus maris rccipro-
cus & crcbr.x cxundationcs alias fubindc maculas inttvim cxhibLrent , in-
tcrim oculis fubduccrcnt : poftrcmo nubcs & vaporcs atmof^hsii noftix
fjfcias illas Jovis ac maculas fugaccs & mccna: hgura: variis .igitaias mo-
tibus utcumquc adumbrarcnt.

Ac fortc omncs illi mutaiiones qus in Jovis globo ccrnuntur , fingulis
Jovis circa Solem revolutionibus , hoc tft ii aniiotum fpaiio , aut faltcm
ctrtis tcmporibus pcriodi 8} annorum , qua Jupittr cumdtm cum Solc fi-
tum & iikicm in Zodiaci pundis oblintt , ta:dtm quoquc mutationcs re-
currerciit. Q^cmadmodum qiii in tcrra mutationcs contingunt , ccrtas
habcnt rcyolutiones , quique a corlo terram confpiccrct , cafJcm ftatis
tcmporibus rcduccs contucremr. Qux forfitan conjtdura: temporum lapfu
his phasnomenis nonnihil lucis afftrcnt.

II. Varix ejus generis mutationes hujus anni dccurfu in Jove conii-
gerunt quas fummo ftudio obfcrvavit D. Cafllni. E tribus fafciis qui pro-
pior cft centro ad Bortam dtfltdcns fcmpcr fui copiam fecit , non hnc
aliqua fui mutationc. Dux in illa maculx .a D. Calfmo obftrvaux mcnfc
Odtobri , cxque fplcndidiores : fub tincm cjus mcr.fls dux alix fibi mu-
tuo oppofit.-E vifx funt , qui- 9 horarum fpatio & ji minutis fuis abfol-
vcbant periodos. hxc fafcia paulaiim contrada tft , cura dux hinc indc
pofitx fucrint ampliorcs , quafi mcdia fafcia in aHas fe fc tfiundcrct &
exundarct. Siib fintm ejufdtm mcr.fis 7 aut S vcrlus Auftrum obfcurx Sc
fibi proximx fafcix fub confpcdiim vcnere.

III. Quibus cx caufis cx filcix prodire potucrint , fimul & alia in
Jovc phxnomcna , novas itidcm maculas & catum rcvolutioncs conjcCftu-
ris eft pcrfecutus , qux pulchrc cxponuntur in Adis menfis Januarii anni
rt55)i,ubi caium figuix aptc funt dclincatx : fatis nobis flicrit ifta lcvker
sttigifTc.

IV. Iliud unum fubjici.im eo loco anndtatum , antc annum iCpo
novas in Jovc vif.is non clle mr.culas. Tum vcro Jupitcr crat Ptnhtlius,
fcu Soli vicinus , & tamcn oppofitioni cum Solc proximus. In aliis hujus
plancix peiihcliis D. Calfini quafdam mutanones in fafciis dcptchcndit :
ied cs non crant tam varix & multiplicrs quam qux anno 1^90 vifx funt :
forte id contigit quod Jovc longius a Solc diftuo qux in c|us globo acci-
derunt , ea confpictrc non Iiccrct , qucmadmodum anno pi.x-dicto cum Ju-
pitcr cllct Soli pcnc oppofitus & fimul pctihtlius. ExpcClanda cfl confiaiilis
Jovisoppofitio,fi fortc tadem macularum multitudo (c prodat,

V. M.ijorcs in maculis quam in fafciis mutationcs accidcrunt. Qux
enim macula die 5 Dcccmbris anni iSjo intcr mcdiam £c Auftraiem f.f-
ciam apparuit , die i} cjufdcm mcnfis in trcs divifa cft. Quar mcdio crac

ACADEMI^ HISTORIA. LiB. III. 277

loco j periodiim fiiam intra novem horas &c 51 min. ablolvcljat ; csd^m ^ffn-
irncnlx & in eodem fitu menfibus Januatio & Februatio fe vidcndasptx- nomica
buere. In hemifphxrio alteto nova adhuc macula intcr duas fafcias ccntro
viciniorcs & obfcuras prodiit , cujus revolutiones eodtm temporis fpatio
9 hor. & 5 1 min. perattx. Eodem menfe aliae duac prodiere iis confi-
miles qux dic ij Dcccmbiisj &: iildem in locis pofirs , adeo ut eafdem
fuifTe perfuafum habuerit D. Caflini. Quatuor maculas initio rotundas, tum
fenfim in longum porreftas menfe Fcbtuario con/pexit anno i6?i. Alia;
centro Jovis propiores vifi quatum moius crat cclerior, Nam intia no-
vcm horas & 50 minuta revolutiones fuas abfolvebant ; atque hs poftcrio-
res raacuii in ^■Equinoifliali Jovis lita: crant , cum .•intiqua macula qux-
que anno 16^50, 6c initio anni 16^51 vifa eft; , in paitc iliius Auftrali , ubi
hicms fex annorum viget , cernerentur.

V I. Obfervationcs Aftronomici a P. P. Socictatis in Oricntalibus pla-
gis magna diligcntia fadx , & ad Academiam miffx, poftea publici juris fa-
£tx funt , qux multa compleiftuntur ad Geogtaphix inftaurationem , & na-
vigationis fcicntiam perutilia. Quantum Charti Geographicx etiam accu-
ratiores a vero aberrent , Iiquet ex obfervationibus fadis a P. P. Richaud,
Nocl , Camille , Beze. Nam tabulx vulgares Indias & Sinenfe regnum
quingentis leucis longius quam par fit , ad Orientem promovent ; Rcgnuni
a^va quod Gallia altcro - lanto majus eft , in tabulis adeo eft dcforma-
tum, ut vix agnofci poflTu. Unde & peculiarem illius Chartam rudcm ad-
huc 5c nondum abfolutam P. Du Chatz delineavit , fed multo accuratio-
rem , quam qux vulgo habentur : urbem Syriarn Metropoiim rcgni Pegou
ad latitudincm iS gr. collocat. Ava rcgni ejus nominis caput 300 lcucis ab
urbe Syriam diftat , latit. i gr. in medio inter utramquc urbem itinerc eft
civitas Prom ejufdem magnitudinis cum Syriam ; propius Ava cft Balian.
ubi aqua fluminis Ava pcr deccm leucarum fpatium vi lapidifica don.atur,
reiiqua vidtri poflunt in obfcrvationibus editis anno infequenti.

V II. Qux a P. Martini anno 1654 & a P. Couplet ante fex anncs
funt pubiicatx Sincnfis imperu tabulx , ionge omnium qux haCtcnus pro-
dierant, lunt accuratiffimx : £i tamcn partem Oriemalcm hujusrcgni plus
xquo 1 5 o nimirum leucis proferunt , ut ex fatellitum Jovis eclipfibus in
civitate Hoaingam a P. Noel fadis colligitur.

Permultx obfervationes hoc libro continentur, ex quibus locorum laii-
tudines & longituaincs fic eruuntur , ut Sinenfis Rcgio non raediocriter
cognita & cxplorata videatur,

VIII. Ex ocCTfionc hatum longitudinum D. Cafllni in fiiis noiis ad
obfervationes P. Noel , quo ufqu: ab Incarnationc Salvatoris progrcfla fuc-
rit Geographia, piiicis exponit. Nam Strabo qui imperante Tiberio Gco-
graphiam fcripfit , Indos Hifp.inis Antichtonas ponit. Maximus Tiriiis Ne-
rone impewnte Sincnfi rcgno 215 gradus longitudinis tribuit : Ptolcmxus
ex iis 45 cradus detraxit ; rcccntiorcs adhuc 45 gradus c tabulis Ptolcm.-ci
fubduxcrt.

IX. Multas quoquc in iioc opere circa motus fatcllitum Jovis difficu!-
lates propofiias , 5^ a D. Caflini folGtas, multa circa Sijmcniium xr.im ,

Al m iij

17« REGI/E SCIENTIARUM

Ann, Calendarium, &: Aftronomiam abcodcmenodatainvcnics. Diio Comct.T ibi
16^1. Aint obfervati i priori anno 168^ incnlc Aiig. in Si.imcnri rcgno ab Auftro in
Borcjm progreniis /Equatorcm fccans in 1 11 gradu Afccnfionis redi.motu pro-
prio ad Solcm accedcns tandcm illius radiis immcrfus , confpcdtum fugit.
Altct Mabci Sc Pcquini mcnfc Dcccmbri .mui 15^9 obfcrvatus niom
priori contrario vctfus Auflrum inccdcns , incuntc Januario vidcri dcfiit.
Du.T itidem ingentcs maculae circa Polum Antardticum , pritcr duas albas
vclut nubccul.is jampridcm dcprchcnfas. NonnuUa quoquc circi lumcn iU
lud quod poft Solis occafum , & ante illius ortum a D. Cafliiii obferva-
tum fuit , quodquc Si.ami intcrdum tcrtia poft Solis occafum hora fub ocu-
los vcnit , ac pkraquc alia ilitu digna in eo libto continentur.

X. Ncqiic illud pr.Ttcrcundum quod ad Aflronomix illuftrationcm nii.
xime pcttmct , & a D. De la Hirc mcnfc Novcmbti hujus anni fUit di-
ligcntcr oblcrvaium circa Veneris cum Soleconjundtionem, dum minimam
habcrct latitudini.m. Id enim perraro coniingit, & tamen vix certa Venc-
ris cum Sole pLitifo h.ibeti latis accurata potclt citri hujus gcncris obfer-
vationes. Sapcriorum quidcm Planctarum litus cum Soli opponuntur, facilc
conf: quimur ; (cd inftriorum conjuncl:ioncs cum Solc vix habcri poHiuir.
Anno 1331 Gaircndus Mcrcurium in Solc conlpLxit , uti Kcplcrus anno
1611 ante moniicrat ; Vcncris conjunctioncm quam codcm anno futuram
ptomifcrat , fruftra expedtivit. Horoccius Anglus die 24 Novembris an-
no 1659 paulo ante Solis occafum cx tabulis Rodolphinis Vencrcm in So-
le confpexit. Cum auttm Sol ad occafum vcrgerct , vix pcr ferni horam
obfcrvari potuit , nequc adco Vencris lati udincm &C nodi locum accura-
tc hinc potuit dcduccrc.

X I. Cum fpcs nulla cflet Vcnetis in Sole ipfo confpicicndx , D. Dc I.i
Hire tempiis captavit, quo idem Plancta fupra Solem pofi;us cum eo con-
junctiis foret. Quod a ihuc tcntatum non tucrat, ncquc id afltqui potuif-
fct nifi loco pinJHiIatum Dioptri quadnntis circuli , tubum opiicum , uti
jam ab ipfa Academi.r originc ulurpuum fliit , aptaflct. Hac enim i.tiio-
ne ftcllx ctiam de die oblctvantur , D. Dc la Hire fixas jani ab anno
1681 etiam in ipfa Mcridie conlp:xit.

Ea quidcm methcdo conjuniftio Vcncris cum Sole cx illius altiiudinc
Miridisni fscpe ab eo fuit obfcrvata; fcd cum major cflct illius latitudo ,
non omnis errotis abcrac fulpicio. Menle dcmum Ncvcmbn cum minima
cflct ejus latitudo, & prope ciret ut Soli jungerctur, m.igno lludio vcutn
conjundlionis tcmpus & veram latitudincm tandem cft allccutus. Obfct-
vationcs ab co factx in Aiflis mcnfis F.:bruarji anni iSpi lunt conli'.»natx,
Ex quibus vcram conjuniSioncm Vcncris & Solis die 15 Novembtis col-
ligit , ac nodus illius fcu intcrfcctio otbitx Vcncris cum E.Iiptica tiim fuit
in 13 gradu 19 min. Sagittarii, miniis ji min . qu.im in tabulis Rodolphi-
nis allignatur.

X l f. Die ^ Junii D. Caflini hsc in Jove poft conjup£lioncm cum
Solc obfcrvavit , ellipiicT figuri viius fuit : ita ut major cjus diainetcr
ab Oricntc in Occidcntcm porrccta .ilteram fiipciarct partc ciicitcr dcci-
ma quinia. x, Qupd niaculx propc ccntium pofitx citiu'i rcvolutioncsliias

ACADEMI^ HISTORIA. Lm. III., 279

abfolvere viCx fint , quod Jupiter piopc PcrigKum citiiisuno minuto qu.im ^fire-
prope Apogium rcvolutionem circa ccntrum conficeret , cum antea difFe- tiomica
rentia aliquot tantum minut. fec. apparuifTct : alia nonnulla animadvcr-
tit circa Lunam & ftcllas fixas. Meduim Luna: motum a Veteribus dcfi-
nitum cum fuis obfervationibus j uti Sc latitudinem Spica; Virginis & qua-
rumdam aliarum apprime convenire.

Paulo longiorcs fuimus in his qua: ad Aftroncmiam fptdant , brcvicrcs
in aliis futuii.

XIII. Problemata quaedam Mechanica 6c nova D. Varignon Bropo-
fuit. Dic 14 Martii ftrufturam macbina; cujufdam cxpofuit, m qua xaui-
librium inter duo pondcta quamcumquc intcr fc habcant rationem , ficri
nequit. Ex hujus machina: conftruiflionc & demonftratione aliud dcducit pa-
radoxum , duo pondera qua: in fe fe mutuo agunt , fic difponi pofle , ut
unum afccndat altero non defcendentc. Machina; delincatio cum demon-
ftrationc conjundta in Commcntariis Acadcmix aflervatur : uti & aliud pro-
blcma Gcomctricum & Opticum quod cft ejufmodi : Oculo dato & a:dis
alicujus fronte , feu direitione quavis data , in ca fronte locum invenircin
quo quxvis magnitudo a:qualis apparebit cuivis alteri magmtudini minori
in eadem fronte aut direcflionc ad libitum fumpta.

Sub idem tcmpus D. D'Aleme excogitatatam a fe machinam aquisattol-
lendis & magnis ponderibus fubvchcndis propofuit.

XIV. Quxdam alia tum Geomctrica , tum Mcchanica demonftrarunt
D. D. De la Hire Sc Varignon , atque illc quafdam hydraulicas Htronis
machinas confuse admodum a Commandino delineatas rcftituit. Novam ex-
trahendre radicis quadratx in majoribus numeris & faciliorem methodum
cxpofuit ; multa demum obfervavit circa aqux afcenfum in tubulis vitreis
quibus charta bibula imponitur , eo, ut videtur, confilio , uc fucci nutritii
in arboribus afcenfum explicaret.

X V. Die 50 Junii dcmonftrationcm fuam circa liquorum xquilibrium
exponcre inccepit D. Varignon, quam poftea cft perfccutus. Ha:c adco vifa
eft digna qua: Ad:is Acidemia: menfis Januarii anno 16^1 editis infe-
rerctur. Theorcma jam a multis annis propofitum Sc variis cxperimcntis
comprobatum eft ejufmodi. Si duo fint tubi iqualis altitudinis & cjufdcm
bafis , quotum altcr cylindrici, alter conica: pene fit figuri , in bafi nem-
pe latior qu.im in fummo, iiquc aqua replcantur , ac tubus cylindricus ex.
gr. 200 aqui Iibras , conicus 10 tantum capiat : hic tantum ponderis ,
quantum cft in priori fuftincbit , quandiii aqua manct liquida. Nam ubi
in glaciem concrcverit, tum qui majorc tubo continetur, longc majus fu-
ftincbit pondus.

De re ipfa conftat , fcd dc hujus cffxiftus ratione non intcr omncs con-
vcnir. Sunt qui eam caufim affcrant , quod aqua in utroquc tubo fundum
vafis cx jequo prcmat ; alii tubi in apiccm dcfincntis latera partcm ponde-
ris fcrrc opinantur. Hoium fcntcnti.i acccdic D. Vnrignon , & nova qua
■ dam via hoc thcorema dcmonftrat.

Poft cjus anni inducins D. Cailmi quam mcntc conccpcrat conti-
nuandi line.T: Mcridiani rationem' propofuic , fimul & m vaiiis rcgic-

liSo REGIi€ SCIENTIARUM

Ann. nibus obfemtas longitudincs qua: Gcographix &c navigandi »rti promo-
16? i- vcnda: admodum utilcs judicantur, cxpofuit. Animadvcrfiones quoquc luas

in tabulas Gcogtaphicas cmendatas lcgit, limul qua rationc ad praxun vcl

ufum hx rcdigantur , oftcndit.
D. Dc la Hire Tradlatum Icgit Emanuciis Mofchopuli qucm c Grxco

in Latinum vcrtit :dc quadratis magicis infctibitur. Dic 14 Novemb. D. Va-
" rignon oftendit qua ratione fiat ut qui in orbem currunt , corpus intror-

fum inclinent , & c6 magis quo levius aguntur : ex quo fitraa obcqui-

tandi ratio cruicur.

REGIit

iil

R E G I iE
SCIENTIARUM ACADEMI^

HISTORI A

LIBER QUARTUS.

pTTflS^J, Nno fupcriorc, menfe Aug. Francifcus Mich.iel Le Tellier Mar-

fi. A ^ chio Dt Louvois Rcgi ab intimis confiliis & (cctctioribus niandi-

hy 'S tis, atcjue ejus in rebus bellicis fidilTimns Adminiftec , morte non

^^^^^ imrnatuia modo & prxcipiti , ftd fc Gallia; luftuofa abrcptus

gravi nos & acetbo dolore pcrcuflir. Is cum meruorum fuorum magnitudine,

tUHiRfgisiq^iilfimi ludicio coUocarus in ahifllmodignitatisgradu fuerat.Cum

aurcm fortiflimi animi vir erat , maximi laboiis, & [udicii accrrimi, fi quid in

re bcllica dclibcranclum ctat, , in cjus confiliis muliiini, fi quid pcrficicn-

dum, in tjus vigiL.niia plurimiim Rex Sapicnciflimus poncbar. Hiiic mul-

tiplici nomine obftrida tft Acaderria , quam authotitate fua & prxfidio

fempcr tutatuseft, etiam faeviente bello , quo nuUum a condita Monarchia

majus commemoraii potcft, nec majoti viitute gcftum.

Tanti vir: <icfiderium paucis poft menCbus non mcdiocriter Icniit nun-
lius ad nos ex piiblico nimore perlatus , virum illuftriflnnu.n LudovicuTn Phe-
iypeaux D. De Pontthaittain Rcgi itcm ab intiiviis confiliis & fccretioribus
mandatis, ac gcneralcm £Erarii moderatorcm in fuam clientelam acccpifl^e
Acadcmiam. Hinc enim ceria fpes fuit , fore ut non dccftct honeftis ar-
tibus furomi viti parrocirium. Et ccrtc difficillimis tcmporibus , cum oirines
pcne Eurcps Principes conjurationc fada cxtrcmu nu.TOiie Galh.-B min,3-
rcntur, quania valet apud Rcgcm gratia juvare Acadcmicos iion deftitii. In
cjuo cjuidem Academia bencvoliim in fc aninuim perilkiftiis Abb.nis Big-
noiiii , atcjue egrtgiarn in iittcras Hc liitcratos volunt,:tem , ouafi hsredita-
rio jure a ma)orii"ius acccptam non (emel cxpcrta eft. Jam cnim anno fu-
periore ab lllufttifllmo avunculo dtfignaius , qai huic Eruditorura ccetiu
pri.ircc , eorum unumqucmque comitate lua fic fibi devinxit , & bcnigni-
Jate fic rccendit , ut fub cjus oculis Acadcmia mul;o majorcs , quaiii an-
ica ptogteHus fccerit, Id fane fingulati ftijdio &c aiithoritate apud avuncu-

Nn

i8i REGI^ SCIENTIARUM

Ann. Kim cft confccutus , ut in tanto bcllorum tumukii ncttio cx Acadcmicis
1601 cxpcrtus id flicrit , quhd qucritur Tiillius littcrarum ftudiofis ufuvcnire :
Omnia , inquit , nobis ftudia de manihns (.autiuntnr , /jmul ^t^ue ali^tiis m».
IHS noviis beUicnm CAnere coepit. Scd nc in bcncficcntillimi vin hudcscxcur-
ram , ncvc ingcnii lumcn , vim prudcnti? , dodiinim , cloqucntijm, C9-
teraquc aninii ornamenta commcmorem , modcftia cjus facit , 6i flylo qua-
/i manum irjicit. E femita igitur in viam rcdeamus.

S E C T I O P R I M A.
De Aclis anno i <>pi.

QUi ad hiftoriam ar.imalium & anatomen fpe^ftant , /innil & Botani-
ca , Chymica , Phyficx dcmum gcneralis varii thcorcmata non mi-
nori ftudio quam annis fupcrioribus prolccuta cft Acadcmia, idquc maxi.
mc poftquam in locum corum qui cx hac vita dcccllcrant IllufttiH. D. Dc
Pontcharirain novos Academicosin his difciplinis admodum cxercitatos fuf-
fccit. Cum autem illud optarct , ur unoquoquc mcnfc, qui tortc quadain
occurrunt , aut rcccns funt invcnta , vcl cx ufu publico cxcogitata ptomul-
garcntur : hanc Provinciam clarilF. Abbas D. Gilloys fulcepit, qui omnium
primus in Gallia Eruditorum Ephcmcridcs dclcdlu , brcvitate &c ckgantia
omnibus nota per complurcs annos confcccrar.

Cum igitur prxtcr ulitatos Acadcmi.t laborcs , tum in Phyficis , tum
in Mathematicis difciplinis , qua: majoris (unt momenti , & Etuditoruin
animos magis ad fe convcrtunt , in ada publica relata fucrint , nihil cft
caufi cur in iis rcfcrendis tcmpiis tcramus, fumma tantum rcrum capiti
dccurremus. Hoc itaque faciendum,

CAPUT PRIMUM.

Vc Rebus K_AiJ.itemtcis.

I. C Upcriorc anno dic 19 Dccembris D. Du Vcrney dc bilis & fucci
v3 pancrcatici dudibus fcriptum Icgit , quod menfis rcbruarii anni \6i)t
Adtis publicis infcrtum fuit : hujus fcrc ca cll fumma. Quinque hyftriccs 3
fc diflcdtos in Acadcmia fuifte , in his omnibus obfcrvallc dudlum biliariuni
non in duodenum intcftinum , fcd in vcntriculum ipfum dcfincrc , utiin
uno & in altcro ftruthionc. Iftuc vcro omnibus ftruihionibiis commu-
nc cft , ut cyfti tcllca carcant , &: duplici duclu hepatico doncntur. Ma-
jor cx iis juxta pylorum intcftino fic inicritur , ut cxtremum illius vcrlus
pylonim dirigatur, Ex quo illud vidcturconfcqucns bilcm non merum cf-

ACADEMI/F. HISTORIA. Lib. I v. tS^

fe excrcmentum , Tcd eani digtftioni plcrumque infcrvirc. Il!ud c;ia;n cx ./}m
iis obfervatioiiibus fufpicari licct , ventriculi fermentum non eflc fuccuin te>/iica
omni ex partc acidum , fcd illud ixpc ex acri & atnaro c(l"e tempcr.iuiir.
Nam amara qiia;quc codioncm ventriculi juvant : unde in his animali!-ii;
qux faciliiis cibos digerunt , bilis in vcntnculum efFufi in alimenta ventii-
culo contenta vim fuam cxacuit.

I I. In byftrice quoque id animadvertit , Pancreatis duftum in jcjununi
intcftinum ddinere lclqui-pedis &c arnpliiis a pyloro intcrvallo ; longius in-
ftruthione a pyloro removctur ; adeo ut vix duo ilii liquores fimul per-
mifceri poflint, neque adco id neceffc fit , u: un.i conjundi in chylum
vircs fuas exerant, tametfi in homine Sc in plerifque animantibus con-
junguntur.

Tum tcmporis D. Mery brcvcm diflertationem dc circuitu fanguinis in
fffitu lcgit , cujus fada cll mentio in Aftis ji Martii.

III. Idem die 6 fcbruarii Pelicani pellcm coram exhibuit cellulis ubi-
que refperfam , quxque anno 1686 j^-n ab co fuerant animadvetfa , compto-
bavit. Illud imprimis , aera per trachejm immilTum omnes cutis implcrc
ccllulas ; ftruduiam pcilis & mcmbranaE in qua plumuls in hexagona dif-
pofu.Te radiccs h ■bent , accuratc drfcripfic , & alia bene multa qua; m com-
aientarios collata funt, tk. anno iS$} aftis publxis infcrta.

Avis iila cft Ona':rot ■.lo'. Plmii, fic .icta , qiioil ahnum rudenrem voce
fua imirctur ; ab abis PcHcanus 'appcllaiur , qiiod rrftrofodcre aut fecare
Tulgo creditum fit. Hi;ic Onotrotaii notx omnes a Plinio aflis;natE con-
veniunt , faccus imprimis amplus fubgutture, quod pifcibus vefcitur. In-
iignis quoque illius cft moles, quinque pcdum longuudo , vclaiusipfe feu
diliintia intcr extrcma alarum expanfarum ad undccim ufquc pcdes pa-
teb.it.

I<.ofi:;i ftriiiftura pntcr cxtcras partes corporis erar fpccflabilis : pars ejus
fupciior a radice fu.i ad extrcmum ufque plana erat &: iquabiliter lata ,
infcrioiis rcftri limbus uterque acuius & fccans. Std rcft;i & fubje-
(fti facci conformatio ex ipfa defcriptione petenda eft. Ifta cnim ut reli-
qui ptnc omnia, figuia; ipLx & fcricsreium oculis & .\nimo (ubjiciunt. II.
lud pccuHarc in Pclicano , °qu6d cf:am pullis in facco aftcrvaiam pr.xbeat,
non ut aluT aves , quae ex prarda vivunr, quarque pullis fuis alimoniam vel
rcftro , vel unguibus allatam fubminiftrant.

Struduta pellis, cellularum difpofitio,& commeatus aeris in cellulas, in
Adis Acadcmix menfis Deccmbris anni 1695 accuratc lunt dcfcripta. In
his copio^e Sc diftinftc cxponuntur qux a D. Mcry (unt obfervata anno
1691 cif.M pium ,rum radiccs, &c fibras carum morrices in formam hexa-
gonam (ic .-iifnofitas, ut in ccnrio tubus ipfc aut calami bafis collocctiir,
ac fibii ip(x iii UKmbranam fub pelle pohtam dcfinant , atqucomnes cel-
IuLt hexagoni pcr foraminula in menibranis conlpicua inter fc commu-
niccnt ; adeo ut hi parvi raufculi fcu fibri in varias partes pellcm ipfam
infl^itlanr. Cum autem molles plumuli in ea mcmbrnna qui interpcllcm
& eos miitcalos cft mterjcdi, fcu in ipfa pcUc luas habcant fibnllas mo-
triccs , ab iis qtioquc peilcm jnoveri fatis eft verifimilc.

Nn ij

i84 REGI.£ SCIENTIARUM

Ann. Jam anno i6S6 D. Mcry pellis ccllulas aerc oppletas tepererit intct
i6$i. dillccandum, ferc ut caro bubiila vcnto inflari folet , fcd quo itinerc acr
in eas ceilulas fe fe inlinuet , nondum advcrtcrar.

Id vero anno iS^i hac arte dctcxit. Pritnimi afpcra artcria vento in-
fljta faccuios mcmbranofos pcftoris Sc abdominis , tu'.n pcllis ctllulas
implcvic aer : ita uc i pulmonibus in faccos, hinc in cellulas commearec.
Subduclo majori mufculo pcctoris mcmbranulam foraminulis pcrtufam pro-
pc axillas dcprchendit , cuiaptacus cll calamus , & acr pcrflacus : tum vc-
i6 facculi pcctoris & abdominis impkti funt. Ficti potcft ut act aliis quo-
<]ue viis tn eas cellulas commigrct, idque fieti in cxpirationc ipfa vctili-
millimum putat D. Mery. Nam in ipfa infpirationc dilatato pcdore tan-
tum fubit aeris . quantiim pcftus capcrc pottft , ncc lum tcmpotis in vcfi-
culas pellis commcat , fcd cxpirationc pars aeiis in facculos abdominis,
pars altcra pcr vcficularum mcmbran.am fub axilla pofusm, Ipongiofam lubit
mcmbranam qui corporis mufculos involvu, atquc indc in ptllis ccllu-
las pcr foraminula mcmbtanx , in quam fibrz plumarum ddinunt , qux-
quc inter pellem Sc fpongiofam mcmbranam eft interpofiia ; ac dcmum cx una
ccllula hcxagona in aliam commeaf, cum ceUulatum membranulx libcrum aeri
prabcant aditum : ingrcflu acris Pclicani volumen fic ampliatur , ut tcfte Cul-
manno apud GcfnLrum eo ufq; in fublinic feracur,uc inftar hirundinis apparcat.
1 V. D. Charas in Medicini Sc Chymia clarus , atque cx opcrijus cdi-
tis, ex Pharmacopoea imprimis notillimus , intct Academicos coopcatiis ab
Illuftiifl", viro D. Dc Pontchartr.un. Paucis poft dicbus ntmpc 16 Apti-
lis novam corticis Peruviani p.irandi rationcm propofuic , qux & ulu fa-
ciIior,&: tutior curandis febribus inicrmittcntibus a plciifque judicatur. Cum-
que mcnfe Augufto cjufdcm anni Tcrtiana Ijborarcm , hujus p;riculum fe-
ci , (Sc bcnc proccflic. Hoc rcmcdium mcnfc Maio in Acta Acadcmiae rc-
l.atum publici juris faclum cft. Cum hxc tclegcrem , anno 1^98 , Vir dc
Arte Mcdica optimc meritus ad plurcs abiic.

V. Mcr fibus Julio Sc Aiigufto circa vipenrum an.-.tomen D. D. Du
Verney, Mcry Sc Charas laborarunt. Quamplurcs diflecucrunt , ovaria ,
cvidudus, partcs nutritioni & gcncraiioni dcftinatas , ftiuc^uram dcntium
Si glandularum , mufculum quoquc qui fuccum flavum advchic , intcnto
animo in.lagatunt. Succum in promptuario quodam alTcrvari , per intcrio-
rcm dcntisparccm &: apiccm propclli , forjmcn inftrius opcrculo quodam
occludi , ilius vi quafi Syphone auc Syringc prottudi pcr dcntcm , qui i
jiatur.i pcrtufus cft, cxiftimant.

V I. Ex duabus columbis unam vipcra momordic, altera fub ala fcalpcl-;
lo vulncrata cft , tum fucco flavo inuncta : uttaquc intra 1 horarum fpa-
tium txrtincli cft.

D. Mcry cipitis & oftlum ftiuduram , fticci flavi promptfarium c (crip-
to kgit , fimul mufculorum , qui ad rcptationem 5c progrcflivum motum
lunt comparati , fabticam dcmonfttavir.

Pici vulgo iin Pivtrt linguam & admirabilcm illius ftrufturam D. Dii
Verncy fubjccit oculis : in Mcchanicam lingux ftruduram D. D. Dc la
J-Iirc Sc Jilcry iDcendcrimt aniaium , da qua poftca.

ACADEMI^ HISTORIA. Lib.1v. z%s

D. Du Verncy dudiis falivalis infcnioncm in viperx dentem , ocuii -^*-^-
quoque ftruduram coram exhibuit. Tum varia fatSta func cxperimenta cir- '"mica
ca viperarum morfus , fi fortc cx iis liquere polTet in quo poficum fit cjus
vencnum. i. Dua; viperi ab aliis itritatis funt vulneratx : Sed hx poftri-
die bcllc fe habuerunt. Rana viperx morfu vulnerata node infcquenti mor-
tua cft. Felis port biduum extindus , non item canis in ventre a vipcra
l3:fus i fed canis altcr , cujus lingux vipcra dentcs impreflerat, poftiidie
inortuus cft. Succus flavus vulneri canis in femorc inflidto affufus poft fc-
ini-horam cum necavic. Vulnus 4 aut 5 lineis patcbat , idque admodum
lividum apparuit , ac livor illc in carnes ad duos ufque poUiccs porredrus
vidcbatur. Sanguis in corde &C in vafis cx partc fluidus erat, &C ex par-
te concrctus.

V 1 I. Die 5 Scptembris idem experimentum iteratum fliit in duobus
canibus , in ftle & duabus columbis. Hx quidem eodcm die mortua; funtj
pofttidic unus c canibus adhuc fpirabat , qui vulnus lingua lambebat , al-
tcr mortuus cft : Felis poftcro die extmiftus fuit.

C A P U T II.

De phyjicis ob/erijatiemhm.

I. T Ncunte hoc anne D. Homberg varia circa Phofphorum experimen-

1. ta fecit. Illius praeparationem expofuit , quam ab Invcntore ipfo Kun-
Kelio acccp>;rat, quarque in Afta Acadcriiii menfis Aprilis relata eft & di-
lucide cxplicara. Phar lomena hujus ignis , & fingulares cffeftus in Adis
mcnfc Junio publicaiis breviter exponuncur.

Summa cft , hu|us ignis longe diverfam a vulgari cfle naturam : nam ca
confumit , qux alia corpora inflammata non Invadunc , arque iis parcit ,
qus ab aliis inccnduntur. Qax alios igncs cxtinguunt, hunc accendunt ,
& viciftnni fortius aduric quam ligni flamnu, fubtilior quam fpiritus vi-
ni accenfus.

Caro Phofphoro combufta flavefcit , & excavata indurefcit inftar cor-
nu cx candentis fetn contadha adufti: facpc ampuUi non attolluntur. Quod
fi loco ambufto unguencum adhibeatur , ciufti intra bidui fpatium indu-
citur. Ex iis Phofphori flammam ignis vulgaris flamma acriorcm eflc colii-
gi poteft.

n. Hujus flimmx motus , ubi Phofphorum abfumit , adeo eft conci-
tatus, ut perfarpc materiam concipicndo igni adinodum idoncam non ac-
cendat. Sic granum phofphori chatta conclufi attritum incenditur charta
ilUfa , cui tancummodo colons atri vcftigium inuritur. Quod fi fruftulum
chartx aut lintci fpiritui vini , aut aqus vini atdcnti immerfcris , & cx-
tremo altevi phofphorum impofitum contcras , timi Ipiritus vmi accende-
tur , tamctfi pliofphorum non tangic , & chatca ipfa flammam concipit.
Non idom cveniec, fi chartjc auc lincci cxtremniii olco cctcbymhinx im-
mcrgatur. At fi mtia linttum fpivitu vini imbutum phofphorus obteratur,

N n iij

i8<j REGIyE SCIENTIARUM.

Ann. is Hammam non concipiet , quandiu aliquid Ipiritus vini fupetfuerit ; cum
i(?5)i. is penitus cxha!.iveri: , tum asgre incendctut , ac citius multo in linteo

aqua mauido quam fi vini fpiritu imbuatur ; adeo ut illi cum vini fpiri-

tu minus conveniat, cum in aqua communi diu confcrvetur , neque ca

obftct, quominus vim luam cxcrat.

I I I. lilud quoquc clt obfctvatione dignum , phofphoro una cum aqua
pct duas aut ttes hebdomadas petmifto , Sc poftea in phialam vittcam
transfufo , ubi phiala concuira fueiit , aquam icintillas luminis vibtate.
Jdcm contingct, ubi pcr duas aut trcs horas pholphorus una cum aqua
in digtftione pofitus fiicrit : non ita cvcniet , fi cum fpiritu vini pcrmKtus
fucrit. Et tamtn fi in eum vini fpiritum aliquot aqux gutta: conjiciantur,
illa; lumen inilar fulguris &c momcntaneum cmutcnt.

IV. Dic 5 Fcbruarii perilluftris Abbas D. Dc Louvois truncum una
cum radice palmx ex Afiica allatum , & in lapidcm convcrfum afFcrri juf-
fiE. Nc-que id dubium elTc poteft , quin ca fit vcra 8c genuina convcrlio ;
uti D. Dc la Hite fcripto in Ai^a publica poftea relato demonftravir. Nain
duo func cjufdcm trunci frufta qux cum aliis iiidcm duobus hujus arboris
collata coniimilcm partium & fibrarum ftrudburam oculis iplis fubjiciunt.
Nec minor cft horum lilicum duritics quam marmoris ; Ibno ipfo & gra-
vicate ( nam decies graviorcs funt cadem mole ligni ) lap-deam naturain
produnc. Altcrum cx his fragmcnus duos pcdes longum & quinque digi-
tos luum portio crat trunci fuo cortice nudati. Fibrx- omncs in longuin
produdx , intus cavx , pirenchyma ipfum , (cu pars carnca inter cas li-
bras interjcdta inftat glutinis firmillimi induruit. Quod autem tibn tan-
quam tubuli fint cxcavati , eam rationcm attulit D. D^ ia Hirc , quod
corpora oblonga , moUia Sc dcnfa , ubi cxficcantur , in cxtimis pariibus
paulatim inftat fornicis concrclcant indurata: , dum interiorcs & moUio-
rcs partts itidcm cxficcata- cxtcrioribus adhircfcunt, atque a centro ad cir-
cumfttcntiam promctx fpatium intus vacuum rclinquunt. Sic cauics & cau-
dices ftirpium , qux medulhm intusrccondunt , & majorcs quarumdam ar-
borum fmculi inftar tuborum cxcavantur. 1 1quc vcrifimillinium cft iibras
cx quibus ttuncus ille coalcfccbat cum aibor crat , ubi lapidefcerc inccs-
pic , intus cxinanitas fuifle.

Altcrum hujus lapidis fragmcntum omnino cft confimilc parti infcriori
trunci, cjui ligni natuiam confcrvat , f.brarum capillatium cadcm tft in
tadicc (huctura. Ex quibus id cflicitur hanc gcnuinam clfc ligni in bpi-
dem convcrfionem, qux cum cx m.iltis aliis , tum cx co quod a P. Du
Chatz obfcrvatum fuit in libro co iplo jnno cdito a P. Govie obfcrva-
rionum Phyficatum Sc Mathematicatum , confirmati pottft. Is cnim zeC-
tacut fluvium qui urbem BaKan in tcgno Avx prxtcrfluit , pcr lo
leucariim fpatium cam vim habetc ut ligna in fixa convcrtat , & mag-
nas ab co vifas arbores ad fummum ufquc aqux lapKkiccntcs , cum par-
tcs qux c.xftabant, & exficcatx fucrant , ligni naturam rctincrent.

Ac nc illud quidem filentio cranfcundum quod vir Rcligiolus !c doLtus
Ordinis S. Bcncdidi P. Qucfncr, Sc Ptior Monaftcrii S. Gcorgii prope
Rothomagum fcripfic ad D. Dc la Hirc dc Echo fingulari , fimul hujus

ACADEMl/E HISTORIA Lie, IV. iSy

plicenomcni demonftraiionem actulir, Rcs adeo vifa eft digna qus in A>ita Ch-
publica Acadcmia: p. ijS rcfcrretur. Hujus rci occafionc D. Dc la Hirc W2/V<?
alium foni aiit moti aeris cfFcdtum fatis memorabilcm commemoravic
qui in X'^^ S. Nicafii Rcmis obfervatur : cum altera e campanis qiix
lunt in fumma turris parte , commovetur , hic mdtus in anccridem v.
^rcboHt^nt , qua: parte fui fumma cum turri non cohsrec , fe diffundit :
adeo ut cjus vibrationes fcnfu ipfo percipiantur. Circa vim Eial^iram
acris multa fecit experimcnta D. Homberg qua: in Aclis Academix fui:t
publicata.

C A P U T 1 1 1.

De chynticis labtrihiH.

I, T) Lantarum analyfes D. Bourdclin uti fuperioribus annis ert: pcrfecu-
X. tus. Novas fuppeditarunt D. D. Marchant & Tournefort. Non-
milla quoque opera Chymica D. Hombcrg protulit , cujufmodi cft famo.
fi illa Diana: arbor a Chymicis adco jaiftata quam brevi temporis Ipatio
confccit. Hujus parands ratio in Adlis Acadcmia; p. 146'. perfcripta eft.

I I. D. Hombcrg quidam annotavit citca plantarum analyfes hafte.
nus faiflas, quas & ftirpium numero & fumma in iis refolvendis diligencia
fpedabiles judicavit. Habita quidem materiae ipfius ratione plerxque ftir-
pium differcntis ex varia principiorum tcmpcrationc & miftura duci vidcn-
tur. Ex omnibus cnim fcre hic eliciuntuv , phlegma , fpiritus acidus , vcl
acer , fal volatilis , oleum , fal fixus , qui interdum tartari , interdum com-
muncm falcm refert , caput mortuum modo in majori , modo in minori
quancitatc. Quin ctiam in nonnullis quarum vires & eftedbas funt admo-
dum diflimiles , vidtntut analyfcs pene confimiles ; adco ut hinc concludi
poific , cx fola analyfi plantarum vires perfpedas haberi vix pofTe , tametii
nonnihil lucis Bocanics afferc Sc concroverfia: complures de nacura & di-
vcrfitacc falium in plancis hmc dijudicari polTunc.

III. Illud ctiam cx ufu futurum cxiftimabaD , fi materias ipfx e plantis
edu(ftx fcparacim excuterentur , & variis expcriiTicntis probarentur. Placuic
ab olcis fcctidis qua: fub fincm cujufque rcfolutionis fe produnt , initium
fumere , & experiri an forte ad ufum adhiberi polTcnt. Ac primum ccrro
odore exuenda funt. Olei tartari fcmilibram cum duabus libris calcis viv^
pcrmiftam leni igne per retortam diftillavit , multum phlegmatis primum ,
tum oleum prodiit , quod a phlegmacc fecrccum cum calce iccrum miftuni
nonnihil phlegmacis dedic , hoc oleum cxccpit , idque fexics fuit repcntum,
quinquc phlegmatis admodum fcetidi & dui olei uncia: cum femillc pro-
dicre. Olcum e nigro & denfo pcllucidum S< inftar vini Hifpanici , odori?
non tctri apparuit.

IV. Ex quo id manifcftum eft olei fcrtorcm cx Empyrcumate fivc qua-
dam ignis imprefllonc duci : nam ubi olca ftillarc occipiunt , nccdum fa;.
torem contraxere , fuum qua:quc odor*m planta; genuinum fpirant. Scd

i88 REGl/E SCIENTIARUM

Ann. audo igne olea p:nc omnia eundcm ptx fe ferunt odorcm ; partss adufti
ifi"^!, & cralfi fublatx nigrcdincm & denfitatem pribent. Calx viva inftar filtri
particulas nigras Sc aduftas retinct dum olcum purius ftillat- Hoc olco
admodurn penetranti ufus eft D. Hombcrg in doloribus paralycicis 6c in
Rhcumatifmis : oleum tartari odorc fa-tido exutum coram exhibuit.

CAPUT IV.
De JJIronomici')- ohfervntionibut.

i. TT Oc vcrtcntc nnno tot funt in cafo obfervata aut nunquam , aift
JL JL pcrtaro vifa pha;nomcna , ut operofum laborcm in iis rcfcrendis 6c
accuratedcfcribendis fufcipcrcm, nifi in Acla publica hujus anni jam cfliinc
collata. Hujus gcnetis funt divcifi Jovis pcriodi ab initio m^nlis Januarii
anni 1691 ad initium ufquc anni 1691 a D. Caftini obfcrvatx , c]uarum
fupra mcminimus , quarque in Adis menlis Januarii prididi anni itfjt
ddigentcr funt defctipta:. Summa cft, anno i66j infigncm in Jovc niacu-
lam a D. CalVuio ptunum efle confpciflam , qui anno infcqucnti vidcri
dcfiit : nulla ab co tcmporc tandiu pcrftarc & t.m lipe rcdire vifa cft ma-
cula ; cjufdtm fcmpcr tiguri &: in codcm fiui fub oculos vcnit. Pcriodum
cjus 9 hor. & 55 aut 55 minut. abfolvi compcrit. Sed cx poftremis fuis
obfcrvationibus imo niinuto breviorem invcnit , cum Jupitcr cft Soli
propior.

I I. Ab anno 16^5 ad annum ufque iijjo raro vifi funt alii manili,
eiquc adco confufx ctant & fugaccs , ut canim rcvolutiones vix dcfiniri
poflent. Sed cxcuntc aniio 1^90 tanta in Javis hgura & in cjus fafciis acci-
dit mutatio &: novarum maculatum incrcdibilis multitudo , ut (cripto pu-
blico Aftronomos ca dc re admoncndos judicarit. Quis ufus ex his phx-
nomenis dcccrpi poflct edocuit , fimul fi conjedluras fuas circa fafciarum
&: micularum ortum & naturam ex an.ilogia & fimilitudinc corum qui in
hoc fublunari mundo contingunt cxpofuit.

III. Excunte mcnfc Januario 4 fatcllitum pcriodis cum Jovis rcvolu-
tionc collatis calcu'um iniit tcmporis quod impcndunt , ut ad eundcm
Jovis Mcti.ianum revcrtanmr. Hx pcriodi analogiam quandam vidcntur
habcre cum niotu Luni, ubi o.im diurna tclluiis vcitiginc , in Copcrnici
typothefi comparatur. Intcrjciflis aliquot dicbus unius c fjtcllitibus Sa-
turni conjundlioncm cum ftclla fixa a fc obfcrvntam protulit , qui cuni
fingulaiis futiit, Adis Acadcmiis mcnfis Apiilis fuit coi:(ignata. Qwain
rato tjufmodi planctatum cum fixis conjundiioncs contingant , hinc licet
conjiccrc , quod vix quatuor aut quinquc ab cxordio Aftronomix ad hujus
ufque ficuli initiim memorentur. Utium fatis prxciia: & dtfinits c.x
tucrint , nonnullus cft dubitaiidi locus. Nain radiorum quafi circum-
rula ccma ftcllarum magnitudincm mirum in moduin aui;ct : adco ut ficri
potucric ut jnter planciam ^ ftclUm iiutijtdlum tucrit alupod fpatium ,

duni

A C A D E A^ I iE . H I S T O R I A. L 1 B. IV. 2ii>

dum nudis oculis hsc aftra juncfta vidcb.-unur. Qli^i utilitis cx ejufmoJi yljlys.
conjundionibus colligi pollic , eo in loco explicatur. H.xc obfervatio foda m.n.
tuit dic 19 menfis Junii circa mediam nodtem , cum motus Saturni duu-
nus tum tcmporis eiret trium ramutorum. Tiium hor.irum fpatio , ouo
illa duravit obfervatio , ab hora nimirum decima ad pnmam ufque pcfl:-
medum nodtem , Saturnus ad ftellam fixam fui annuli fcmidiametro, quan-
tum oculis judicari potuic , vifus cft accedcre ; adeo ut fcmidiameter annuli
cfTet 21 Cec. cum femifle & intcgra diameter 45 fec. Qi^je ratio dimetiendi
planetarum diametros certior omni alia videcur & tutior : Vix cnim occur-
runc alix planetarum diamecios menfurandi vix.

IV. Die 11 Mattii anni 169* D. De la Hire tranfitum Lun.r pcr ali-
quoc Pleiadum ftcUas obfervavit. Permagni funt ufus ejufmodi iixarum
cclipfes planetarum interjedru d&s , ut planctarum motus & iuus pcrfpcdli
habcanmr. Stellula; quibus hic conftell.atio conftat , func quam piurim.r ;
carum litus & diftanti.is piilchre delincatas in Aclis hujus menfis rcpeiics,
qui cum dcfignatis a P. Riccioli minus conveniunt : tamctfi magna cura
carum longitudincs 6c latitudincs expreirerit. Nam earum mtervalli longc
majora fuiic apud P, Ricciolum. Ac fubinde fieri potcft uc ft&ll.x ift.v: e.in-
dem inter fe pofiiionem non fcrvcnc : quod ex aliis obfcrvationibus (ufpi-
cari licet. Qu^in ctiam Pleiadum ftdlx ante lo annos a D Dc la Hirc
dclineata: cum poftrema hac obfcrvatione , quantumad eaium fitum fpccl:at,
niinus convcniunc.

Eodcm tcmpore Lunx tranfitus per eam conftellariontm fuic a Do-
miuo Scdilcau oblcrvacus, ex illa obfervacione qua; in iifdcm Aclis Aca-
demia; cft confignata , apparenccm Luns longicudinem Sc parallaxun
crnit.

V. Cum Mafliliae lacitudincm ante duo annorum millia Picheas Gno-
monis ope indagallcc , hanc Eraftothenes primum , tum Hipparchus qui
Bifantium cadcm mcthodo invcnit in eodcm parallclo , ac denium Pcolc-
ma-us Pithca;obllrvationem in fuis tabulis Gcographicis fecutus cft, Quarc
illud opetx pretium fe tadurum judicavit Petius Gaflendus, fi accuratsm
Poli alcicudincm Maflllix invenirec , uc hinc liqucre pofllc ucruni recentio-
rcs oblcrvationes cum vecucifllma confcncirenc. Illud audorc Peirefchio ag-
greirus cft anno 16)6. Sed cum GalTcndus non fibimctipfi iatisfeciflct', D.
Caflini cx propriis obfervationibus ca de re ccrtiot cfle voluit , ac die 21
Novcmbns i6jt cx altitudine Mcridiana ftell.c Polaris altitudinem Poli
invcnit , 45 gr. f^ min. 35 fec. quam Ptolem.tus ponic 45 gr. tf eamquc
cx Eraftothcne & Hipparcho mutuatus eft , qui a Pithca cam accepcranc,
& ratio Gnomonis ad umbram eadcm pene fuic qua: a Puhca inventa eft^
nempc ut 120 ad 41 niinus /-^ .

V I. Atque ha:c de lantudinc Maflllienfi. Longitudincm ejus ex cclipfi
primi fatellitis Jovis die 21 Novcmbris 1691 indagavit. Emerfio fatellitis
cx umbca Jovis ab co vifa cft hora 8. 55 min. 54. (ec. eadcm Maflilix a
Domino Chazcllcs cbfcrvata cft hora 9. 7. min. 50. fcc. negledis mi-
nutis fccundis , utriufque obfcrvationis diftcrentia cft 12 min. unius hors
qus 3 gcadus cfiiciunt ; adeo ut Maflilia tnbus gradibus ad Orientem nia-

O o

190 REGIit SCIENTIARUM

Ann. gis deflcclit quam Lutetia Parifiorum. Vcrum ifta fufius In Aclis Acadcmij:
i6<)i. txplicata rcperics , uti & Veneris cclipfim qui 19 Maii hora poft meri-
<iicm tcrtia & lO min. ex intcrpofitu Lunac a D. Cafllno fuit obfcrvaia,
qu.xque antca nunquam Sole illuccfccntc vila fuer.n : fcd tubi optici bcncfi-
cio liib alpcdum vcnit : cum c limbo corporis Lunaris cxirct , multo luci-
dior crat Luna ipsa , poftquam fui copiam fccit. Lunx Phafis & Vcnus
cjus margini coh.rrcns in Adlis menfis Junii fuit dchncata. In Aftis menfis
Maii conjundio Martis &c Lun.i; quf contigit dic 11 Apnlis , comme-
moratur , caquc fatis limilis erat conjundioni ab Ariftotclc I. 2 dc ccclo
c. 12 relata; , quam Kcplcrus accidifle anno 357 antc Chnftum natum opi-
natur.

VII. Sic tranlltum Martis per nebulofam Cancri dic ir & zj D.D.
Caflini Sc de la Hitc magna cura obfervarunt : tamctfi divcrfas luicrunc
vias. D. Cafllni duas lucidiorcs cjus conftcllationis fclegcrat , quas intcr
Mars tranfiturus crat die ij Maii , ut pr.-cdixcrat D. Le Fcvrc. D. Dc la
Hire hujus conftcllationis ( nam ftclla quxquc ncbulofa cft ftcUuIarum
congcries ) figuram longc antea dclineatam cosluluit , & Martis itcr pcr
fingulas ftcllulas in figura fua delincavit : quod Martis pofitioni cognof-
ccndae magno cft auxilio. Atquc hujufmodi planctarum conjundiones cum
ftcllis hxis & cum ncbulofis maximc non mcdiocris cft in Aftronomia uti-
litatis. De his fus^ in Adis mcnfis Junii.

VIII. Cum die 18 Julii Eclipfis Lunx eaquc horizontalis futura eflet,
vatiis in Gallix locis Aftronomi omnia paravcrc inftrumcnta quibus accu-
rata obfcrvari pollct , fcd ubiquc ferc pcr ccclum nubibus obduclum cam
viderc non licuit. Lutctix intcrdum pcr nubila vifa eft Luna', fed ftatim
oculis fc fubduxit. Lugduni tamcn .\ D. Cuirct , propc Malfiliam a D.
Chazellcs complures m.acula; umbra tclluris obduCtx fucrunt oblervat.T:,
lcd non cxdcm utrobique vif.v funt. Cum autcm id I.Cj e cvcniat , ut
qiircdam Luh.t: maculx quodam in loco umbra tcriic opacat.r , ali.r alibi
ccrnantur , methodum paratam & facilcm propofuit D. Callini qua in eo
cafu differentii iongitudinum explorat.i; habcantur , quam in A(5lis p. 13J
dilucide explic.itam offendcs.

I X, Veneris cum Solc conjuniflionem in longitudine titc obfetvare
permagni cft momcnti , qiio ejus rcvolutionis tcmpus dchniatur. Hfc juxta
tabulas Kodolphinas dic 5 Scptcmbtis hora quinta cum 40 min. poft me-
tuliein LutctuB contingcrc , ex tabulis Danicis Longomontanl dic 2. hora
7 & 10 min. ficri dcbiiit. Sed dic 4 hora 7 matutina & 7 min. a D.
Caflino , aut aliquot poft minutis a D. Scdilcaii fuit oblcrvata. Mcridi.1-.
num circulum per 4 min. tcmporis pcrtranfiit , cum ejus cornua horizonti
cffcnt parallela : adco ut diamctet Veneris minutum unum in fuo circulo
parallclo , aut quod idcm pcne fuit , in itquinoC^tiali occuparcc : maxima
cjus latiiudo tum fuit 8 gr. 4S : vidc ACla p. 167.

X. SiC D. Dc la Hirc motum Vcncris cum tahulis Rodolphinis minus
convcnire cx variis obfcrvationibus Vcncris in fuo nodo compcrit. Horoc-
cius , iit dichnn fuit, anno 1(^39 dic 4 Dcccmbtis ftylo novo, Vcncris con-
junclioncni cum Sole obferYavit : noduj afcendens Vcncris tum fuit in ij

ACADEMI.^ HISTORI A. Li B. IV. z^.

gradu, ii min. 4j fec. Gcminonim. Quocirca nodus defccndens tum cxta- OV?
bat in gr. i 5 Sagittarii , 22 min. 45 fcc. Ex obfcrvatione D. Dc la Hirc }}:eir.
poft 52 annos, ncmpe anno ifi^ji mcnfc Novembri , idem nodus dcfccn-
dens crat in gr. ij , 19 min. 40 fec. Sagittarii. Quod fi nodus ille fixus
non cflct , fed mobilis , fpatio jz annorum retrogradus tuifllt 3 min. 4 i
fec. cum juxta Kcplcri tabulas promotus cflTe dcbuilfet juxta fignorum or-
dinem 40 min, 40 fcc. atque iliius locus in tabulis aflignatur in giad. 14,
II min. 55 fec. Sagittarii : adeo ut verifimile fit cum nodum cflc immo-
bilcm : nam cjuantulum ideft difcriminis inter obfcrvationes D. De la Hire
&c Horoccii , ex aliis duci poteft caufij.

C A P U T IV.

De Gemetria d* Mechamfa,

I. "VT On minori ftudio excultx funt hx puriores Mathematica: difci-

X^ plini Algcbra & Geomctria : quarquc cxcogitata fiint prxcipu.i
Utriufque theorcmata & ptoblcmata Aclis publicis funi inferta. Hu|us gc-
nens funt nova: regulx ulu & intclledtu faciliores , quas D. RoIIe propo-
fuit , ut radiccs cuborum irrationalium a veris minus unitate abfint. H.-c
iummatim pcrftii(5i:a; in Aiftis mcnfis Januarii p. 16 continentur.

Altcra .n.b eo paulo uberius fuit cxpofita regula , qua cujufcumquc gradus
zquationcs in ptunum gradum refolvuntur. Ac prius cam methodum tracii-
dit qua xqu.itioncs omniuni graduum qui communibus vocibus lunt exprcflj,
iclolvuntur Adc. 15 Martii p. 55.

I I. Dic 19 Jai.uarii D V..rignon demonftravit in quovis par.iHcIogra-
mo , Ci Iatc:a dividantur in paites quotcumquc proportional'.!, , rjcionum
ut voluetis divcrfarum , parallclis ad latera duftis per fingula pun£ta divi-
fionuin j ccllulas tju.yem cujufvis ordinis eiiam fore propoitiunalcs.

III. Novani mcthodum dcmonftrandi rationem Spbaera: fuperficici ad
fupe.ficiem maximi circuli & ad luperficicm Cylindri , cujus b.ifis eft idem
circulus , alcitucio Sph.xri rumctcr , cum quailratura un^uis Cylindrici &
fiiiuum figuia cxpofuit D. De la Hire in A<flis nicnfis Maii p. 91.

I V. D. Vangnon motuum regulas , qui a Galila;o & aliis magni no-
minis Mathematicis fusc funt cxplicata: , nova methodo caquc univcrfalifljma
dcmonftravit , qux in Ada 2. Dccembris p. iio collati fimt , &c magna
breviiate com|irchcnfa:.

Eodcm in loco irfignc Gcomctri.T praftici problcma a D. Pothenot
demonftratur , quo pofino lociqui fub afpcftum non vcnit , cx iis punCtis in
quibus fit obfcrvatia , defignatur : aliam altitudinisinacccflkdimeticndxra-
tionem expofuit,

V. Multa pritereo qu.x fiio quique tcmpore prodibunt : aijufinoJi
cft ca par.ibolarum omnis gcncns quadratura a D. Vatignon propofita &
dcmonftrata die 19 F.biuaiii.

Sub idcm tempus D. d'AIcfmc clatctcm exhibuit quem tormcntimi

Oo ij

292 REGI/£ SCIENTTARUM

Ann. bcllicum in fuo reccilu intcndit , quiquc dum reftituitur , tormcntum an-
ifiji.ttorfum promovct.

V. lUud pcne cxcidcrat , quod tamcn minimc taccndum fuit , quod
circa dcfcenfum gravium accclcratum a D. Varignon cft propofuum dic
19 J.muaiii. Hoc quidcm Galilxus principii loco pofuit, corporum cx alto
dc-cidcntium velocitatis gradus augcri in rationc tcmporum : idquc ab co
conclufum fuit , corpora gravia motum fuum 111 dcfcenfu accelcrarc in ra-
tionc tcmporum duplicata , Sc fpatia decurfi cam intcr (c habcrc ra-
tioncm quam tempotum quadrata. Vcrum hoc indudionc tantum & cxpc-
rientia dcmonftravit Galilxus, quodque juxca ejus principia ita demonftra-
li potuit.

A B tempus quodlibct dcfignct , quod gravc corpus in fuo dcfcenfu
impendit : Cum ex hypothcfi Galilx-i vclocitatcs corpotis dccidcntis fint
ut tempori , palam cfi; li D E vclocitatcm acquilitam in pattc tcmporis
A D exprimat , iUius parallclam F G vciocitatcm in tcmporis A f cxtrc-
mo acquifitam dcfignarc. Quar cnim cft ratio D E ad F G , cadcm cft
A D ad A F i atque ita dc fingulis tcmporum partibus ftatucndum, doncc
ad B C vcntum fucrit.

Quod fi igitur cx ilngulis pundis lincx A B paralleli B C dudx con-
cipiantur , cx vciocitatcs acquifitas in finc cujufque tcmporis dcfignati in
linca A B cxhibcbunt. Ergo fumma omnium rcdaium qui funt parallela:,
fummam quoque vclocitatum rcpracfcntant quolibct inftanti tcmporis acqui-
fitatum, Sic (umma linearum qua: B C parallclx trianguli A E C conri-
ncntur , fiimmam velocitatum quas omnibus temporis momcntis AB cor-
pus acquifivit , ut fumma carum qu.e ttiangulo A M N funt comprehcn-
ix , fummam vclocitatum quas corpus nadumcft in tempore A M, defi-
gnat i atquc ita dc rcliquis ftatucnclum.

Cum autcm hx linca; fint fibi inviccm proximi &C ad fc mutuo indcn-
nitc acccdant , manifcftum cft carum fummam cflc ut fupcrficici A B C
& A M N. Quamobtcm fijmma velocitatum quas corpus intcr dcfccndcn-
dum in tempoic A B acquifivit , eam rationcm habct .ad fummam vclo-
titaium qu.t tcinporc A M funt comparata: , ut triangulum A B C ad

ACADEMIi£ HISTORIA. LiB. I V. «93

triangulum A M N , cumque trian^ula fint fimilia , eadem eft ratio quae qua- Cm.
draci A B ad quadratum A M. Ergo velocitates quas unoquoque inftan- mttr.
ti temporis corpus in defccnfu confequitur ,- in unam iummam coafta; funt
inter i'e ut quadrata tcmporum qux inter defcendeHdum infumuntur. Cum
autem cffedus fint fuis caufis proporiionati , palam eft fpatia a corpori-
bus in dcfcenfu peragrata eire ut has fummas velocitatum : crgo eadem
fpatia funt itidem ut quadrata temporum. Quod dcmonftratum oportuit.

Idem dic 19 Martii demonfttavit novam quadraturi cujufvis paiabola;
rationem.

V I I. Ineunte hoc anno D. Amontons vir dodus , & in Mechanicis
pnfenim folers admodum Sc cxcrcitatus , clcpfydram propofuic a fc cx-
cogitatam dimetiendis temponbus accommodatam. Hanc cxcunte anno 1694
pubiici juris fecit multis obfervationibus Phyficis auftam ; librum fuum
Gallice fcriptum Acadcmii dicavit , in qito multa cxtant circa hoc geniis
clepfydrarum , Barometri novi , Sc Thctmomctri fabricam experimenta,
qux magni ufus efte poftiant , quxque in fecunda potiiTimum parte hujus
opufculi continentur. Jam alia protulerat a fc inventa circa rcs Mechanicas
quar Acadcmix probata flrerant.

VIII. Fcbruario menfe D' Varignon dc machinarum ufu in quibus
nuUus cft partium afFtiftus , quales cxcogitavit D. Perrault diiTertationem
legit , qua; poftea ab eo audla fuit , & Adis anni 169^ inferta. Idem de
vi fimium & vinculorum quibus virgultorum fafces confttinguntur , Sc cur
ffigre difrumpantur diiTcruit.

Tum etiam motuum acceleratorum leges, juxta omnes quje excogitari
poiTunt acccletationis ordinatas rationcs , cxpofuit , qux in Aftis mcnfis
Maii pag. 93. contincntur. Jam antea principium gcncrale tradiderat, quod
ad omnes motus pertinct , quodque in Ada menfis Deccmbris anni 1691
relatum cft. Quantum hujus cnuntiati patcrct foecunditas , ex traftatu Gali-
Ixi de motu iquabili demonftravic : cui principium fuum fic aptavic
D. Varignon , ut rcgulam gencralem omni gencti motus aequabilis hinc
deduxerit. Hxc regulae rationes omnes & habitudincs qux excogitari pof-
funt inter potentias motticcs , corporum motorum moles feu pondera , de-
curfa fpatia , impcnfa tcmpora , & vclocitatcs compledtitur.

SECTIO SECUNDA.
De ASlis Aca,demicis anni 165)3.

OUx gefta funt in Acadcmia anno 1^93 hxc magna ex partc coll.ita
funt in Adta eodem anno pubiicata ; adeo ut nobis fatis fucrit illa
indicare 6c ftridim decuircre.

O o iij

Anh.

jj^ R E G I /E S C I E N T I A R U M

CAPUT PRIMUM.

Ve Thjjtcts ohjirvationibtis.

I.-vT On aliundc melius qui funt Phylica: contemplationis ordiii poC
i^ fumus quam a Parheliis c]ui a D. Caflini dic iS Januaru fub or-
tum Solis fucTunt obfervata. Ccclo ex ea partc nubibus obdudo , ho-
rizontis limbum ubi Sol exotturus crat , hora fcptima 6i 38 min. lumcn
fplendidum , cujus diamctcr apparcns diamctro Solis .Tqualis vidcbatur ,
mox imago Solis inter ncbulam lucc pctfufam in confpcdtum vcnit , rsdiis
in horizontein ad normam credis , & ad altimdincm ufquc 10 graduum
in apiccm definentibus. Hoc Phinomcnon primum D. Caffinus pro ve-
ro Solc acccperat , fcd ftatim ipfe prodiit ut fcrcno ccclo fulgens &: in co-
dcm vcrticali. Brcvi poft tcmporc Sol fc condidit in nubes , ac fubito tcr-
tius , ejufdcm magnitudinis S<. in cadtm linca fui copiam ftcit , lucis fu.x
tramitem infra dcmittens. Interim qui prms apparucrat Sol lourius ad-
huc ccrnebatut , ac tandcm hora fepiima 58 mm. ucerque fol illc fpurius
cvanuit.

I I. Confimilc quiddam viderat in Provincia D. ChazcIIcs Rcgius Hy-
dro^raphii ProfcHot, nunc Acadcmia: Socius arno 1686 die »3 Scptcm-
bris. Tranquillo mari difcus Solis fulgcns , fcd cxtrcmo marginc malc icr,
minato emcrgcte intcr rubcos vaporcs vifus cft. Mox inicrjctlo hora mi-
nuto quafi Sol fub horizontc rcmancret , dimidiatus cjus ciilcus tubco it:-
dem colorc infc(5lus, fcd iquabilis & cxquifuc terminatus apparuit , qucm
fplcndor nitidus luminis cft fubfccutus , quiquc in conum vctfus horizo.
tem dcfiit.

Itaque pcima illa Solis fpectes parhclium erac , cjufdcm cum priori na-
tur.T,- fcd non adco pcrfcdlum. In hoc cnim a D. Cafliini obftrvato Sol
vcrus inter duos fpurios intcrjeiflus crat: 5c illi duo radios in oppofitas
Soli partes, unus furfum , alcer dcorfum vibrabant.

Perraro hujus gcneris Ph.xnomcnacontirrunt , qux Soli fint adeo vicina :
nam ccntra cotum a cencro Solis 3 4 tantummodo niinucis diftabant : cum ia
vulg,; ■ibus Parhcliis 11 gradibus cum fcmifle inccrdum 45 gr. a ccncro vc-
II Solis rcmovcancur.

III. Qua racionc ca formari poflint , cxpofuit D. CalTini , idcjuc ut
probabilius cxiftimat, hujus gcneris Parhclia , non uc pcrvulgaca cx rcflc-
xionc , & rcfradtione radiorum , fed cx foia reflcxionc prodirc. Non cnim
in iis cr.it ulia colorum vatictas j pallidiora tancummcdo appareb.ant. Qua-
rc quxccnda funt in ccrc frigido , qualis tum ciac , corpora qui cjufmo-
di rcflcxioncm radiorum poflinc cfticcic : cujusgtncris cflc poflunt lamel-
J.T ghicici tcnucs, & fibi par.illcl.r tanquam foliola glacici , c quibus farpc
ftclluli nivis coalcfcunt. Ex iis cnim ccria quadani racionc difpofitis cjuf-
modi radiorum Solis ad oculos fpcd.uoiis rcricxioncm fieri polfe probat
D. CafliDi, Qui ca ratione celebrcm illam Batavorum obfcrvacioncm ut-

ACADEMI^ HISTORIA. LiE. III. 295

cumque explicari poire exiftimat , cum in nova Zembla Solem citius 14 Phyjt-
diebus quam juxta Aftronomi.-E principia fieri oportuit, vidcrunt fupra ho- c<t.
rizontcni cmcrgerc. Vetum ilia fufius loco citato cxplicata confuli pof-
funt.

I V, Cum D. De li Hitc in naruram 5r caufas Parheliotum inquirc-
rct , utrum glacics majorem cfficiat rtfraftionem quam aqua , indagare
voluit. Sed cum buUulx acris qux in glacic funt difpcrfx, obftent quo-
minus res objtctar confpiciantur , aliam inirc hujus rei rationem coadus
eft. Menfc Januario aquam qux pcr ebullitioncm inclufum acta foras pro-
rtufeiat , acerrimo frigori de no>^e expofuit : fcd mane rot acteis bullisad-
huc refcrta erat , ur tranfitum lumini non prxbcret : illud tamen advenit
aquam illam Soli cxpofuam plurcs ejufmodi bullas ejicerc , adeo ut fii-
gus mclius aquam purgarct , quam ignis. Unde eandcm aquam gelido aeri
iterum expofitam parte fui fumma fatis pcllucere, & propofito fuo idonesm
reperit : co artificio ufus quod in Adcis mcnfis Fcbtuarii tiifius cxplicatur,
Jnvenic majorcm e/Te aqux quam glaciei rcfradionem.

V. Quarfitum eft cur folam aquam intet liquores frigus dilatct potius
iquam contrahat. D. Homberg qusdam in machina Pneumatica fecit cxpe-
limcnta , qux lucem aliquam huic difficulcati cnodanda: afFcrre pofl!unt. Id
enim advertit aquam qus in glaciem concrcfcit , multas aeris bullas emit-
tcre, unde ope machinx aquam cxpurgatam aeri gelido cum cxpofuifTet,
glacics diaphana faifta cft. Quoufque aqua in cyhndro vitreo afcendifTct,
ante notatum fucrat , nec conglaciatx auda cft moles , irao nonnihil eft
imminuta. Quod igitui aqux congclatx majorcm lcvitatera & molcm
afFctt, acr ipfe videtur cfTe intraaqux meatus conclufus. Quare,ut ipfc con-
jicit , particulx aqux congelata: ab xtherea fubftantia minijs agitatx aeris
inclufas particulas fuo pondere fursum cmittunt. Scd ubi fumma aquz fu-
perficies in gelu concreta eft , bullx aerex fiftuntur , ac mole fua audx ,
partes glaciei claterio fuo disjiciunt , &: interdum vas ipfum, cum fragi-
lius eft , ncc obftat figura ipfa , confringunt.

Hic fufiiis exponuntur in Aiflis mcnfis Februarii , ubi illud quoque ad-
vertit D. Homberg citiiis aquam congelatam folvi in vacuo, quam in ac-
re libero, eam forte ob racionem, quod xtherea fubftantia, qux aqux par-
ticulis motum & ifuiditatem impcttit , uberior fic in machina , quam in
acre .- unde nix in vacuo fubito liquatur.

V I. Quam difficile fit aquam omni acre cxpurgare , cum ex aliis mul-
tis, tum ex lis qux in Adis menfis Martii commemorantur cxperimentis
licet conjicerc. Nam D. Homberg vas cylindricum 5c viireum cum apta-
to tubo , ut in priori cxperimento aqua ad ccrtam ufque altitudinem im-
plevit , vas machinx cum luo c piftomio admovit ; inclufus aer cxantlatus
cum folita ebullitione erupit. Ubi nullus amplius cxivit , vas e machina
fubdudum cft , & rite occlufum ; co deindc fuccuflo partes aqux a fc in-
vicem divulfx , tum in fe rcdcuntes fonum ut in duiis corporibus collifis
cdidcrunt , pars fumma in fpumam converfa cft , teliqua lactco colore per-
fufa, idquc maxinie in imo vafis j fcd cindor jHe brcyi poft tcmpore
in fpum.uii degcncravit.

ipg REGIyt SCIENTI ARU M

Ann. Vas dcinde machin.x admotum tamdiu cft cxiiianitum , dum ac]ua iden-
igpj. tidcm fuccuni nuUam amplius fpumara cmittcrtt. Iii co ftatu diutiiriijic vas
perftitit ; fed guttula aiitis fummam tubi partcm fcnipcc obiincbot, caque
dctracta , .ilia fubinde in illius fubibat locum : tamctfi nullx bullulx cx
aqua crumpentes prodirc vifa: fmt : adeo crant minuti & infenlibiles , ex-
que minus ab .iqua prcmuntur quo funt minutiotes. Hodcm dic D. Hom-
berg globum vitrcum cujus diamcter cft lo pollicum , bilanci appcndit.
Hunc 3 unciis, 3 drachmis - graviorcm invcnit , quam ubi cft aiirc vi-
cuus. Globus feu recipicns continet duos pcdcs cubicos aqui Sc -5- : adco
ut pes cubicus acris uni unciae & 48 gianis xquipondcrct. Vcrum id po-
flca animadvcrtic inclufum globo acra pcnc altcro tanto graviortm c(Tc
hicme cum frigus cft accrrimum , quam iftatc in magno xdu : cum hie-
mc gclu folvitur , Sc idium paricces cxfudant , tum acr longc gcavior
eft in globo ante exhaufto.

VII. Quantum aqux pluvia: finguiis mcnfibus li cqjIo deciderct D. Dc
la Hirc jam ab aliquot annis obfcrvavcrac. Pclvis quadrata cujus fuperh-
cies in 4 pcdcs patct , in lumma turiis Obfcrvatoni parte ita cft colloca-
ta, ut pluviam & nivem cxciperct , &c m v.^s fubjedtum brevi poft tcm-
porc decidcret. Tabulam pcrtexuit , in qua pluvi.e dccidui toto quadrien-
nio quantitas indicatur , caque in Aclis menfis Fcbruarii dcfcripta eft.

VIII. Anno i6Sp aqua pene ad i^ pollicum ahitudincm pcrvenerar.
Anno 1690 ad xji, anno 1651 ad 14^ , anno 169» ad 21^ ufque pol-
liccs minutis fracliionibus ncgledis perduda cft. Nufquam m.ijor copia de-
cidic qu.im mcnfc Julio anni 1689. Nam ultra 51 Iineas afccndit. lilud
quoque intucnti apparcbit annis pluviis , cujufmodi fucre anni 1690 Sc cjr
vmdcmias ncc ubercs, ncc maturas cxftitilTe : contra evenit anno 1691 qui
ficcior fuit.

In eodcm argumento verfatum efTc D. .Sedilciu jam fupra innuimus , qui
quidem ex iis obfervationibus eum frudum pcrcipere volebat , uc fi fieri
poflet , fluviorum origini nonnihil aftetrent lucis. Quod in Adis menfis
Maii copiLSc & accuratc explicatum habcmus,qua; confuiere operi prc-
tium fucrit. Vcrum hoc aniio & menfe Maio , fi benc memini , mors
immatura virum cx-imium in ipfo a?tatis florc fuftulit : erat acutiftimo in-
genio , non Mathcmaticis modo difciplinis , fed & citcris artibus & hu-
manioribus imprimis littcris crudiuis. Aftronomicis quidcm obfcrvationibus
intentus , & illius fciciiti.r ftudio inccnfus rciiquas Mathefcos partis etiam
.-ibditas magis & rcconditas Gc coluit , ut in lis fcrc omnibus ex a:quo
cxccllerct : febri maligna extindus cft.

lllud in univerfum . ut vcri proximum ftatui poteft aqu.is pluvias fonti-
bus & fluviis aqu.im fuppeditare. Ex quo tffintur tantum aqui cxhaiare,
quantum in marc illabitur. Nam fi minus aqiia: in vapores abirct , mare
indcfinenter augerctur , ac tandcm tcrram inundarct ; fi plus aqui in vapo-
rcs abirct, marc pauLitim dctumclccrct , & tnndcm cxiiccarcair. Sic con-
linua & pcrcnni circul.itionc cadcm aqui quantitas qa« c mari in vapo-
rcs (ublata in pluviam abit , in marc itidcm revoiviiur : aut immcdiatc ,
cum in mare ipfujn rclabitur, aut mediatc pcr flumina eo infcrtur. Atque

in

ACADEMl^ HISTORIA. Lib. IV. 2^7

in fupcrficic terr.r ccrta aqu.T quantitas flmper m.inet , qux partim in va- Pkyfi-
pores tollitur , partim tcrras irrigat . aut tft in aiire peniilis ; caque per ca.
fluviorum alvcosdilabitur : ut nihil dicam de locis fubterraneis & anuis
occultioribus, in quibus aqua ftagnans marc non iiibit : fcd & alii fortc
funt occulti canales per quos aqiia maris dclapfa foras erumpir.

X. Cum autem ex obfervationibus illud conftet , plus aqux intra unius
anni fpatium cxhalare , quam c coelo dccidat : ( nam ad duorum ufque pe-
dum & novcm digitorum altitudinem aquam cxhalare coinpcrtum fuit, )
fi tcrrx fupcrficies cffet ubique xquabilis non moniibus & vallibus afpc-
ra & aqua in eo manerct loco in quem dccidit, m.igna anni parie ti.'ir.v
fupcrlicics his in locis arida elTct. Sed cum in.-Equalis fit & mollis teira:
(upetficies, pars aqua; pluvix terram fubit , ubi diutius manet , pats alte-
ra m loca deprciriora labitur , ubi altior cum fit , & fupcrficicm habcat
pro mole fua anguftiorcm , illa cxhalationi fufficit & fontiuni atque flu-
minum pcrennnitati.

Menfc Junio D. Caffini , qua ratione in agro Fcrrarienfi aquac fint dif-
pofita;, & quibus modis carum divifio ficri poiBr , ita ut circumjLcSis tcr-
ris non obfint , coram expofuit. Illius ea dc rc fcntenciam fummus Pontiftx
Innoc. XI I. ab eo poftubverat, quam poftea Romam mifit.

C A PU T II.
"De Botamcis & Chymicis.

I. (^ Entio mc paulo longioreni fuifTe in iis qui ad Phyficim fpedant ,
i3 cnariandis. Et tamcn inulta cx iis omifi qnre in Aclis unoquoquc
nenfc cjus anni publicaiis mijoti ex p.iite contincr.tur , uti &C ea qux cir-
ca plantarum vcgctationem pixtet communes nacun lcgcs funr obfcrva-
ca.

In cum ccnfum rcfcrri poflunt planti cujufdam , cui rrjxinclli nomen,
portcntofa mutatio in floribus, foliis, ftylo , & fi'iquis qua: in folia de-
generarunt : qua; quidcm i D. Maichant anno fuperiori cbfcrvata , Sc
figuris dclincata in Adis menfis Martii cum animadvcrfionibus percrudi-
tis continentur. Annus ilie pluvius fuit &frigidior, cx quo fadtum cft,
ut cemplures plantx effoctx grana non extuierint , ac nc florutrint qui-
dcm, fucco aHmcntitio prx caloris inopia non (atis bcne fobadto & p.irato :
undc hacc plauta qux per dcccnnium flores rubeos [emper prxbucrat , Iwc
anno partim rubeos , partim viridcs cxhibuit. Nam calore Solis (uccus be-
jic digcftus colorcm fplcndidiorcm in floribus efficit. Sic Laurcola , &
qu.xdam elltbori fpccies mcnfe Deccmbri florcs virides cmirtunt. Contra
qui nicnfibus Augufto & Srptembri fc cfFundunt flores , poft dcbitam fuc-
ci aiimcntitii codionem & ftimcntationem , colorcm vcgctiorcm prae tc fc-
runt.
II. Eandcm ob cauljm filiqui in folia tkgcncrarunt, Acccilu illud qucv.

Pp

t^g REGl/ESCIENTIARUM

Ann. quc prava ftyli conformacio , qui ab ottu fuo in plurcs fuic divifus par-
169 j. tes. Quod enim in animantibus eft utcri tuba , hoc fcrc cft ftylus in plan-
tis : in filiquarum membranas, qux velut chotion , & Amnios habentur, ac-
ra vcpctationi gtanorum ncccflarium dcfcrt i granum Placcnts pcr umbi-
licalcm funiculum adha:rcfcir. Unde Si ftylus tot c bafi lua tubulos cmit-
tit , quot funt fdiqu.T. Stylus itaquc in ortu fuo majc conformaius, & ci-
tius quam par eflet , exficcatus , quantum fatis crataciis, filiquis fiippcdi-
tarc non potuit. Hi quidcm copiofum cxigunt: nani in iis conclulus acr
adco coardtatur, ut cxficcati cum magno ftrcpitu difliliant , & grana inter-
dum ultra odo pcdes cxplodanc. D^-ficicinc itaque acre grana forma-
ri non potucrunt , ac fuccus rcccns qui fcmpcr acccfllt , corum procrca-
tioni non impcnfus , fdiquas in forni-m foliorum pioduxit , ifquc pet cas
contincntcr afccndcns nova & minora folia procrcavit.

III. D. Dc la Hire in caufam afccnfus fucci nutritii in prascelfas ar-
borcs olim inquircns , hanc ex Mechanicis legibus deduxerat , ac per tu-
bulos plantarum eum cludlati fuccum pcriuafum habcbat : cum. autem plc.
rique Philolophi in ea fint opinionc, ut putcnc cum fucci alccry(uin car-
nolo: & fpongiofa: fubftantia; qua: fibras involvic , acccptum rcfcrri opor-
tere , quacdam in cam rcm fccic cxptrnTicnca, c quibus liquctct ucra fcnccn-
tia eflet veri propior.

1. Chartae bibulx fiuftulum lacum fcx lincis fufpendit parte illius infi-
ma in aquam dcmeila , aqua ulcra fcx digiiorum altitudincm mox afcen-'

dit.

2. In tubo vitreo tres lincas lato , Sc fpongiae ficca: fcuftulis non ad-
modum comprcflls implcco, aqua ulcra unius digiti altiiudincm lublaca non
fuit.

j. In Chatta bibuia qui in eodcm cubo concliifa cft & concorta , fic
tamen uc pars cubi pcne dimidia vacua cflet, aqua ad 15J lincacum alci-
cudintm cridui fpacio fic evcda eft , ut incra iz. horas primi diei 100 li-;
neas dccurreric.

4. Ubi in eodem tubo Charta non convoluta , fcd prcflior, adeout
nihil pene inanis lelinqucret, pofita fiiit ; incra 11 iiorarum fpatium, aqua
ad 112 ufque lincas , cum per aliquoc dics paulatim fada fublimior
tandem ad 225 ufque iincatum aititudincm cft cludata. Id vcro ab co fuit
animadvcrfum , aquae furfum fublatx partcrn tubi interiorcm guctis facis
craflis pcrfimdi , qus afccnfum aqux promovcrc pocuLiunt. Njm hx gut-
ta; vicri p.inctibus adhxrefccnccs charcam fibi proxmum madidam i.fticie-
banc. Undc ubi pais cubi inanis fuic , ita ut charca tubum minus opplc-
rec , aqua non ad tancam altitudincm provcifla fuit.

Ex quibus id coiligitur , vix illam dc afccnfu aqui pcr parces fpongiofas
in proccrisarboribus cum iegibus qua: in iibratis iiquonbus obfcrvancur ,
conciliari polfe , ctfi fortc in piantis mediocris ftatuti locum obtineant.

Ifta quidcm experimcnta in aCtis cxpofita func cjufmodi , uc a nobis prz-
teriri non potucrmc. Ex iis cnim multa fpeculatione digna eiui poftiinc ,
qu.x .id Philofophi.-c natutalis generalcm nociciam fpc-^ant.

I V. Huius gtneiis fmit ca qui ad vegetationem feu gcrminationcm ftir-

'ACADEMI^ HISTORIA. Lib. iv. ^r^

pium pertincnt. Illud impnmis excuncndum fuit , utium acv huic vt- l'hjjf-
getationi omnino fit neceirarius , qus communis eft Sc rcccpta omnium cit.
pcnc fentcntia : atquc illa vegetatio niliil aliud videtut efTe , quam partiuiTi,
qu.T in ipfo germinc jam infunt delincati , ampliatio & intumefcentia. Ec
quidcm fpongia aqua madida non minus in vacuo intumefcit quam in li-
bcro acre. Quin & grana terri mandata non minus in vacuo vidcntur, quani
in acrc intumefccre & germinare pofle.

V. Id vero ipfum experiri voluit D. Hombcrg , ut in Adlis meniis Ju-
nii dilucidc cxplicatum habemus. Terrx capfula lignca concluf:2 vari.i com-
mifit fcmina certis locis diftmda , portulacae , nailurtii , ladtaca: , charrefo-
lii &C Apii fativi machinae pneumaricx impofuit : e capfula exhaufit aera,
tcrtio quoque die terra irrigata , tum intra tecipicns rcpofita. Ali^m con-
fimilcm capfuTam cum iifdcm feminibus libcro acri cxpofuit , qua: gcrmi-
iiatunt intra paucos dics , in machina longe tardius , & perpauca cx iis
femina vcgetare vifa. Nec duo prima folia ladtuca: ad dcbitam magnitudi-
nem excttverant , ut in nafturtio & portulaca. Vix uno dic m vacuo per-
ftitit portiilaca ; nafturtium per fex dies , ladtuci germen diutiiis ftetit; led
admiflo aere ccepit tabcfcere , uc &c aha fcmina. Terra fexto poft die cum
irrigata fuilfct , &c recipicns aerc exinanitum , intumuit fere ut fari-
r.x malfa cum fcrmentefcit , aJco ut pars ejus c capfula in rccipiens dc-
tidcrit , eaque manibus contrcdaia ("ubpinguis & mollis vil.i cft, cum aii-
tca tlTct inftar arens afperM , qiiod foitc quxdam moleculae libi agglutin.u^
ab humorc disjundla: fucrint. Nam humor facilius in vacuo has molcculas
penetravit & diluic , quam in aere libcro , flmul & vacua fpatiola in par-
ticulis cralTioribus excavata implcvic, hinc major moUities. Qn^in & aer
in aqua rcccns iSa^s. difperfus prac illa fubpingui & limofa tena libcrui»
non h.ibuic cxicum, atqae ex illo acris nifu illa prodiit iutumefcentia j 8e
velut ebullitio quardam.

V I. Ex iis D. Homberg duo colligebat , prxcipu.-m gcv.ninationis cau-
fam non in pondus , vel elatcrium aiiiis referri cportcrc , tum fcmina in
vacuo eerminavetint. i, Ab aere tamen itt a caufa adjuvantc , ut vocanr,
vegetar.onem fcminum promovcri, cum perp.iuca fe fe in vacuo extulermr.
Nam aer in unoquoque grano inclufus vi tua claftica magis (e dilatat in
vacuo, qu.T.n ubi a circun.hifo undique prcmitut , ubi illxl.r manent prs-
cipux feminis parces , nec fubita rarcfaiftionc dil^umpu; ..n-, ut accidic in
vaci^, ubi nihil fibras fcmuiis advi rftis inclufum aer^ munit &c firmac ,
atqi."ab eo nimiom dilatrtae facile laccrantur.

Illud cxpcriri placuic an platitx qux in vacito germinaverant , in libc-
ro aere idolcfccrent : verum omncs tabelccre vifx ftinc , quxdam citius ,
ut laduca, alix tardius.

VII. Ac ne id quidem taccndum eft, plantuHs qui in vacuo germinariuit,
aqu.-E guttulas femper infidere vifas qux fummita^es carum attingcbant ,
mox m terr.un fub)edam telabences. Atque ex guttx non ex ipfis plantu-
lis , !ed e terra , irrigua prodeunc , nequc aeris pondtre auc elaterio , fed
maceriE forfan xthercx vi in fublime aguntur. Etfi cnim pondus aeris va-
poribus atttoUendis & librandis multum confcrt , tamcn a terra qus in

Pp ij

joo REGIy€ SCIENTIARUM

Ann. rccipicnte pofita eft , plus aqux furfum fublata cft jn machini , quam ex
KJ93. alia confimili aeri expofita , aim arqualis humor , & calor itidem
arqualis ciret. Nam globu» vitreus exhaufto aerc intus aqux guttis ob-
dudus apparuit, atque intra iz horas aqua fcrc tota , qua terra in capfu-
Ja lii^nca contcnta petfufa fuetat , ad imum rccipicntis decidit : cum iii
acrclibero campana fupcrpofita paucis guttulis aquz obduccrctur : roag-
110 quidcm argiimcnto particulas aqui , lcu vaporcs non fola acris circum-
fi.fi , l'cd a:thcrea: quoquc materiae vi in fublime vibratas fuiftc in machi-
na pncumatica. Quamvis id vcrifimillimum fit ad candern altitudinem va-
porcs non cffcni in vacuo podc , atquc in ipfo acirc : nam ilhul admodum
eft probabile to ufquc afccndcrc vapores , diun fint in arquilibrio cum ac-
re ipfo.

VIII. Harc quidcm dc Plantarum vcgctatione in univcrfum. Intcrim
D. Tourneforc Tradatum fuum de Plantis ad ccrta gcnera rcvocindis Ic-
gcre incccpit , qui anno 1694 in lucem prodiit. Ph\ficas quoqut tirca fi-
brarum in quibufdam plantis contradionem obfcrvationcs , ntc nondiffer-
tJtioncm dc Plantsrum Mtchanica variis in conftnibus tx fcripto Irgit.

I X. D. Dodait complurcs ftirpium dcfcriptioncs a D. D. Marchuni Sc
Tournefort propolltas cum figaris jam ire incihs contulit.

Analyfcs quoquc ftirpium a D. Bourdelin funt continuata:. Si
qux fone occurrerent medendi arti utilcs , ab hujus rci pcritis iijutdum
hoc ipfum fuic annotatum. Ex. gr. cum ccchlcaiia:, qua? ubiqueiit (cctbuto
falutaris habctur , liquores pcranalyfim Chymicam rcfoluti txponerentur,
niultos ab co morbo cochIcari.x &: n.ifturtii frcqucnti ufu fanatos eflc }
acrium ufum huic motbo optimum cflc rcmcdium viri cxpcrti tcftaii lunt.
Alii acris rautaiioncm , aut remcdia qux cftcratos humorcs tcmperanc,
practulere.

X. Cum etiam cx occafionc analyfcos Aconiti dc vcncnorum natura Sc
rcmediis fcrmo haberctur , D. Charas id monuit, in arculacujuldam mu-
lii.ris notil1imx,qui ultimo fupplicio fcclcium fuotum pccr.as luit , invcn-
tam effc aquam omnino infipidam 6».' linipidam , qiKi: propinata animanti-
bus cas cnccavit, atquc illius mulitris harrcm fucco citn diu vitam pro-
diixilFc tcftatus cft. Addcb.u uberiorcm aqui potum advcrfus vcnena cor-
rofiva non inutile cfle prarhdium.

Dic 16 Augufti vir pictatc Sc dodtina iufignis P. rAray c Congre-
gationc S. Mauri mifit ad me rotulam trunci cx ulmo cxcifa , qu* utrim-
qiic figuram Crucis, qualcm geruni cquiccs Mclitcnfcs graphicc dt.IilHtain
cxhibcbat. Quocumquc in loco hic truncus difttcarctur , cam cruccm cx-
primebat.

X I. Cum D. Dodarc die i Dccembris plantx illiiis pcrvulgatx ,
cui Taiiaceti nomen, lcgeret dcfcriptioncm , occifione nata nos docuit cam
herbnm cftc bafim Sc fundamcntum iUius aqux qu.im vir lUuftrifl. Dux
Montaufcrius adverfus rhcumatifinos parabar. Folia &c fummuatcs hujus
lantx aqux ardenti vini infundcbat. Poft fridioncm hanc aquam .idhi-
crc jubcbat pitti affcdx , ac fxpc id rcmcdii bcne proccdebat. Cum
bujus rei occafionc dc vatiis remcdiis fcrmo habcretur , D. Tourncforp

E

ACADEMIyE HISTORIA, Lib; IV. 301

alJium colicis doloribus optimum cflc rcmedium teftatus eft. Ar.A-

XII. Tradatum fuum dc tindura Antimonii vatiis in ccngreffibus tomkti^
legit D. Horabcrg , hanc pet varia acctorum gcncra & fpiritum vini eiicit.
In diflentcriis fc fcliciier adiiibmHc lianc tini5turam fpiritu vini cxttadam
affiimabat.

Dic 13 Deccmbris D. Morin Dodor Medicus in ccBtum Academico-
rum ab Illuftiifl". D. De Pontchartrain adleClus nonnulla de foffihbus,
difteruit ac pncipuc de tcrri vcna j cx qua fcrrum mallco ducl:ile cxttaxit.
Hujus ici occa(:ane D. Hombcrg vifum a fe homincm di.xit , qui
tundcndo fctrum iUud candcns , & adurens efficiebat D. Dc la Hire fe
expcnum .lit virgul.-im fcrri fzpius inflcxam & rcduiftam mirum in modum
incalefccrc D. Honibcrg adjecit fc in Suecia vidiffe fuforcs , qui conjeiflura
in fufum ractallum lignum manibus rettahercnt. Quin & D. Galloys vi-
dic apud Cccnomaiios opificcs , qui fufum ferium manibus huc illuc in
minutas pilulas fpargerent. Paucis poft diebus foimam & ideam eorum
qua: circa mineraiia anirao concepk , c fcripto rccitavit D. Morin,

C A PU T III.

Z)f nhtis Anatomicls.

i. T Ncunte hoc anno vipcrarum anatome , mufculorum , dentium , &
JL vifccrum ftrudura diiigentcr fuic examinata. Quid fuperiori anno D,
Chatas accidetit, ut fcmcl & iterum vipera: dcntes vencnatos digitis in-
iixerint , quodvc rcmcdium attulcrit , ipfcmct fctipco expofuit , quod ia
Acl:is publicis mcnfis Januarii habcmus cxplicatum. Ubi inter alia illud
commcmorat , Ambrofium Pararum Caroli I X. & Hcnrici III. Chirur-
gum Montilpcilulani a vipcra iddcm in digito vulneratum fuiiTe , eum-
que ftridioti ligatura fupra vulnus adhibita ab cmni periculo liberatum ,
ut ipfcmet 1. 11 teftatur. D. Chatas piiter ligaturam 24 grana falis vi-
pcrini in priori calu hauferat, ut fudorem excitaict : fcd folam ligaturam
pofteriori vulneri adhibuit. Parius prster ligaturam goftypium aqua vini
ardcntc,in qua thcriacam diflolverat, imbutum , vulncri impofuerat. AIio
utuntur rcmcdio Pidoncs, quod eo loco rcfettur : uti & illud cujus mcn-
tionem facit D. Boylc in libro de utiiitatc Philofophii experimcntalis.
Fcrrum candcns vulneri quam heri potcft citilTimc 6.: proxime vulneri ad-
movetur , ut vencnum foras cducatur. Idque bcne proceillt in homine
quem vipera momorderat : nam cultri candentis vim per 10 aut li horx
minuta calorcm quam poteiat maximum feiens , manus cjus detumuit :
cujus rei fipius fadum cft periculum.

II. Cum de vcncnis olim fcrmo haberetur in Academia, D. Blondel
ait frepe id contingcre in America , ut vcnatores morfu animalium pcrcufli
viti diicrimcn adcant , ncque aliud huic malo circ remedium aut ccriius,
aut facilius quam pulverem pyrium vulneri impoluum acccndcre. £t qui-
dcm vidi in Normania rufticos parato uti remcdio advcrlus canum rabi.

Pp ii)

joi REGl^ SCIENTIARUM

Ann. dorum morfus : exfugunt fanguinem ik lalcm vulneri imponunt cum li-
1^9}. gatura.

III. In quo pofitum fit virus vipen , an in fucco flavo intra dcntium
cava contcnto , ut videtur D. Rcdi , an in fpiritibus vipcrx irritatis , diu
aeitatum fuit. D. Cliaras poftcriori accedcbat fcntentii, quam in libri fui
de vipcra pofttema cditione , ex iis qux libi accidcrunt uberius confirmat,

Ha:c qu.xftio multum Sc diu ventilata fuit , at<juc ex variis cxpcrimcntis
illius folutio quifita : qua dc rc fuperius egimus.

I V. Nec minori anmiorum contentionc de refpirationc in fcetu Sc in
teftudine , ac de ufu ovalis foraminis , quodpatct a vcntriculi dcxtri cordis
auricula ad vcnam pulmonum , de canali qui ab arterix pulmonum trunco
in Aort.im defccndentem dcfinit , intcr ptritiflTimos Anatomicos difccptatum
fuit. Utruni ii dudus ciiculationi (anguinis ita fint dcftinati , ut foctus &c
tcftudo diu vivant pulmonibus omnino cclfantibus , quod fanguini per hos
dudtus libcr pateat aditus a vena cava ad vcnam pulmonum , Sc ab artcria
pulmonum m Aortam ? an foite alium habeant ufum ? Illud quidcm circa
ufum rcfpiiationis D.Mery in Atftis mcnfis Martii p. 54 contendit fcetum
in 'utero matris conclulum pcr matris pulmones rcfpirare , nequc ad circui-
tum farguinis minus ncceirariam effc rtfpirationcm in tcrtu, quam in niatre
ipfa ; fiquidem ille per placcntam utcri matcrni fundo adharrefccntem una
Cum muris corpore ita connciftitur , ut per funiculum umbilicalem , cujus
extremum iinum in placcntam , alterum in umbilicum definit , fanguincm
excipiat pcrvcnam umbilicalcm , cujus radices in placcnta funt diffufx , ac
viciifim fanguinem pcr diiplicem arteriam in candcm cfFundat placentam.
Vcna (angumem ab aitcriis uteri excipir , atque ab utr.ique artcria iimbilicali
fanguis faetus in placcntam , hinc in venas utcri remcat.

V. Id vero fxpe fuit a D. Mery obfcrvatum , in parre funiculi ita
comprefla, ut non poftlt fanguis ab utcromatris in foctum commcare , fta-
tmi infintcm cxtingui , fi caput intra uterum vel illius can.dcm conclufum
tcneatur. At fi foras cxierit caput , non prcptcrca moritur infjns , quar-
tumvis fiiniculus prcmaiur a rcliquo corpore in ip(o tranfitu arctatus. Atque
iiujiis etfcdtus vix alia afferri caufa potcft, quam rcipirationis iii fcctu ut
in mairc ncccllitas , adco ut acr una ciim firguinc materno pcrmiftus cir-
cuitum fanguinis in fosm promoveat , dum pulmones omnino ccftapt.

Cum autcm in partu cor infantis (atis habct roboris ut fanguinis cir-
cuiium cfHciat , ac capitc foras prolato ("piritus animalcs hujus motus opi-
lices vim fuim excruiit, fanguinis circulatio non amplius a matcrno pcn-
dct (angiiinc.

V I. It.".c|uc is ncg.ibat in fcetu hiinc ctTe ufum ovalis forammis Sc
canalis intcr .irteriam pulmonum & aortam , ut re*pirjtioris dcf ftjin
fuppleant : fiquidem una cum matre refpirar & unum vr !ut corpus cum
illa cfficit. Nam ubi aiiris commetcium in funiculi prcffionc intcrcipiiur ,
ftatim is moritur. Quin ctiam iiifantis capitc fo as proikiintc , &C funiculo
ab omni prcflionc llbcro , (iquid obftct quominus oic ducit acra , ftatiin iJ
vivcre dtfinit , tamctfi S< fbramcn ovalc & catulis diu patent poftquaiu
nacus eft infans.

ACADEMI/£ HISTORIA. LiB, IV. 305

VII. Quidam tamen in tcftudinc expetimenta feccrat , qux contraiii & Ana-
vulgo rectpci opinioni vidcntur fuffragari. Teftudo enim fublata pe&otz\i lemica,
li ttfta , qux fterni loco eft , adhuc pcr feptem dies vitam produxi:: ,

cum canis fterno detrai-^^o ftatim extindus fucrit : quod in tcftudinc fan-
guis pcr apertos in cordc dudus circuitum fuum diu continuaret , non
itcm in canc , cui occlufi funt hi duftus : magno quidem indicio nec fcr-
tum aere indigere,ut fanguinis circuitus fiat, quod in cotdc fcctias (anguis
ab uno ventriculo in alium rcfta commeet , nec rcfpiranone iUi opus (Ir.
Sic utraque maxilla avde confttifta in teftudmibus , atque orc & naribus
ccra obfignatona rite occlufis , illa- nihilummus citra refpirationis ufum pcr
30 & amplius dies vitam protraxerc,

VIII. His utique rcfpondet D. Meri in Ad:is mcnfis Augufti , aliam
ob rationem ttftudines diutius vivete citra refpiiationcni , quod in iis alia
fit cordis ftiudura quam in homine. Nam cor teftudinis triphci ventriculo
donatur , dextro , finiftro , 6c medio quodam inter utrumquc intcrjcdo.
Dtxtrum a finiftro feptum quoddam feparat fpongiofum , verfus bafim
cordis amplum tft foramen pcne ut in humano foetu , fed in medio aliuj
eft foramen per quod ambo hi ventiiculi dexter & medius inter fc coni-
municant. Medius ventriculus utroque multo cft anguftior , nec ahud quid-
dam vidctur efle quam dcxtri continuatio , adeo ut trcs his finus pro uiio
& eodem habendi fint , neque unus feorfum aut feparatim ab aliis agere
poflit : quod utique ex vaforum difpofitione hquct.

Nam in finu finiftro nulla eft arteria qux languinem a vena pulmonum
exceptum referat , fed necefle eft ut fanguis qui a vena pulmonum in Ci.
niftrum finum dclabitur , in dextrum ventticulum tranfmitiatur : finus
intermcdiusartericE pulmoniim prxbet originem , ac nullam excipit venam.
E finu dtxiro ortum ducit Aorta , uti & arteria inter pulmonum arteriam
&C Aortam dcfcendentem interjcdla , qua: in teftudine cum Aorta defcen-
dente non conjungitur nifi juxta ventriculum , non ut in fcctu ptope Aottx
originem : finus is dextct tiuncum quoque veni cavse excipit.

IX. Quarc medius vcntriculus partem duntaxat fanguinis in pulmones
defert , qutm finifter in dtxtrum finum revehic , ex quo in artenas pro-
pellitur. Sic ventriculi omnes junclis vinbus fanguinera c ventriculo dcsiro
protrudunt , ac fanguis in duas pattes dividuur, Pats ejus pncipua in
Aortam & in arteriam illam qui cft velut canahs communicationis ; pars
altera & minor pulmonum vegetadoni £c nutrkioni deftinata e dextro in
mcdium vcntriculum hinc in pulmoncs deducitur , eorum venam fubit &C
in finifttum finum tftunditur , ubi nullam oflendit attctiam. Quare per
apcrtos ineatus in dcxtrum finum remeare comptllitur. Non ita eft in ho-
minc : nam feptum quod duos ventriculos fcparat , nuUis pervium cft fo-
raminibus , & inter vcntriculos nullum cft commcrcium ; unicuique lua
vena , fua itidcm eft artcria ; ambo icparatim agunt , & fanguis non idem
infiftit itcr. In teftudinc trcs vcntriculi in eandcm fimiil aCtioncm conlpi-
rant , ut fanguincm ex uno & eodcm vcntriculo cxppcUant.

X. Dcinde longe major cft in homine habita ratione corporis copia
fanguinis quam in teftudinc , uti cx vafoiiun multitudiiic 6c magnitudine

J04 REGI.^L SCIENTIARTJM

■Ann. colligicur, qux in tcftiidinc &: parva cxtant & numcro petpaucj. PuliMo-
Kjpj. ncs quidcm in tclludinc molc fua vincunt pulmoncs cartcrorum animalium ;
unde Sc vafis donantur longiotibus , fe<i pauciorcs ramos fc ininorcs ha-
bcnt anfraclus , uncic & minus li pondcrant : cum ex amplis conftcnt vc-
fjculis qux vacua; funt , quxquc vcnis & artcrus pcnc deftituuntur, quod
niinorcm fanguinis quantitatcm cxcipiant: In teftudinc cnim pulmones quar-
tam implent corporis partcm , in hominc vix decimam-

XI. Cum crgo in dccima corporis humani partc longc major fit copia
fanguinis ,quam in qu.uta tclludinis p.irtc , reliquum humani corporis longc
majori (anguinis quantitatc pcrlundi ncccUc cft , quam tcftudinis corpus,;
Qiiin Sc ambo vcntriculi cordis in honiinc longe ampliores funt , quatr»
trcs vcntriculi tcftudinis , nec tantuni itincris conficit fanguis in teftuclinc,
atque in homine. In illa ennn pars magna fanguinis in Aortam c vcntri-
culo dextro commeat , nec puhnoncs trajicit & in unoquoque circuitu fc-
mci tantum per cor tranfmittitur , cum in ho ninc bis cor pcrtranfcac :
nam utcrque vcnx cavi truncu-s in vcntriculuni dcxtruni cfFufus longo iti-
ncre pcr pulmoncs in finillrum cordis finum tranlmittitur.

Poitrcmo cx cordis £c arteriarum pulfu id Lquct , languinis motum
multo tardiorem efTc in tcftudine. Acque ex iis omnibus ciKcitur , motum
fanguinis circularcm in teftudine non adco egerc rcfpirarione , quod coc
illius fatis valiJum fit , uc fanguinem parciorcm brcviori tramice , jundis
virious & tatdiori motu propcllac : cum m hommc major fic (anguinis
nioies , longius fpacium percurrcndum , Sc celcriori moiu opus fic : undc
extcrno acris fubfidio omnino indigct , ncque co carerc potcft.

XII. Qii.i autem ratione acr languinis circuitum promovcat , paulo
uberius cxplicat D. Mery loco citaco qui confuli poccft. lllud primum fta-
tuit, dilatato pcdrore aera per os & narcs fubire , afpcra: artctix ramos ,
atque ad vcficulas ufquc pulraonum pcnetrare. Conftridto thor.icc partcm
acns pulmonibus conclufi & prcfli c vchculis in venas cum impcru pro-
trudi putat , fangumem a tcrgo verfus cor impcUere , niotiim illuis acce-
l.rarc, qui alioqui torpercc m pulmonibas. Inclufum in vcnis |.ulmoium
acra cum fanguine milccri : fiquidcm in fingulas vcficulas ramuli a(pe'a
arceria: , & vcnx dcfinunc, ac fanguis una cum aerc cxquifire miilus in fij
niftrum cordis finum &c in arcerias dcducitut , quem acr lcviorcm & ad
motum magis idoneum eflicic ; innunicras in fanguine bullulas crcat , qua:
fanguinis molcm augcnt , cor & arccrias fic mflant , ut vcl mii ima prcf-
fionc fanguis cum impccu crumpar. Tum fpirituum animalium acc (lu cor
contrahitur , fanguis finiftro finu &: arteriis conrcntus in cxtrcmas corporis
partes protrufus pct vcnas in dcxtrum cordis finum rcmcirc compeilicur.
Nam valvula; vcnarum eo verfus i^anguinis motum inilcftunt & dttcrmi-
Jianr. Spiritus animalcs fyftolen, fcu contradlioncm cordis cfticiunt: cum
enim fibras diftcndunt , (imul ventriculos cordis ardanr. Scd ut vidctur
D. Mcry, acr ipfc diaftolcn procrcat , dum (uo clatcrio vcnrriculos & ar-
tcrias diftendit , ftatim atquc ccflat prcilio ab intunic!<:cntia fibiaiumorta:
vcrum acris contincntcr haufti clatcrium plus arquo audtum ciicuiationcm
ipfam tandcni jnhibcrct , nifi infenfibili pcrfpiracionc diftlarctur. Nam fpir-

ticus

ACADEMI^ HISTORIA. Lib, VI. 305

ritUS ipfi ininialcs ab elaterc aeris vidi cedcrent , nec cor ipfum poflent Am-

contrahcrc. tortica.

XIII. Ncque illud .nbhorret a vcrifimili hanc infenfibilem perfpiia-
tioncm qux tardius fir in tcftuoinc , quam in aliis animantibus , ex parte
caufam clfe cur ea tamdiu vivat citra refpirationcm. Nam aer diutius in
tcftudinc conclufus vafa diftcndit . &C fanguincm efficit lcviorem. In homi-
nc autcm impedita rcfpirationc fanguis fit craffior & gravior , cumquc vafa
fmt co opplcta , majori vi opus eft , Sc prcirione ut cxpellatur.

XIV. Accedit illud quoque m tcftudine pulmones amplos cfle , & vc-
ficulas longc majorcs quam in homine : adeo ut fint qusdam velut prom-
ptuaria acris. L'ndc vipera; & ranae , in quibus ca cft cordis & pulmonum
ftrudura , ut diu vivcrc poflinc citra rcfpirationcm , in Machina Pncuma-
tica vix tandcm moriuntur , ut cxpertuscft D. Homberg.

X V. Cum autcm in fostu, cordis vcntriculi codcm fint modo difpofiti,
atque in adultis , exiftimat D. Mcry eum itidem acns rcfpirationc , co quo
diximus modo indigcrc : tamctfi foramen ovale & canaiis pateant in
foetu. Verum is negat ob refpirationcm id efTc a natura pravifum , fed
ob aiios ufus de quibus fiio loco.

XVI. Mcnfe Maio D. Du Vcrney pciJem Lconis incidit ; mufculo-
tum ftrufturam Sc ufum cxpofuit ; raanum hominis cum pcde anicricri
Lconis conrulit , & utriufquc conformationcm ; pedis quoquc Lconis 6j
Urii niurculos oculis fubjccic D. Mcri.

XVII. Dic 4 Augufti corpus adolcfccntis a fulminc i(fli apcruit D.
Du Vctney , atquc illius hiftoriam fcripto tradidit. Scquanam trajicicbat
una cum Principc Emanucle a Lotharingia & cjus Prasceptore Dodtore
Thcologo D. Charticr, qui in prora fedebant. Scaphi partcm antcriorcm
fulmcn lcvitcr attigit , hinc rcflcxum in adolcfccntis occiput fibi obvium
fic incurrit , ut in co duplcx contufio & iitraque lcvis apparcrcr. Adolcfcens
■fcdcns immotus iis qui adcrant dormirc vifus cft. Apcrto poft duas horas
corporc , (.na crant vifccra cxccptis pulmonibus qui omnino contabucrant,
& multo nT^gis concidiflc vidcbantur , quam in ulio alio mortis g.nere.
Aperns pulmonibus trachc^ rami ab igne illarfi , fed vafa fanguinca crant
exinanita ; cor cmnino fanum , & cjus vcntriaili admodum diftcnti cx
copia languinis liquidi , non concreti. Ctanium ex i(ftu fulminis illxlum
ftnt , uti & partes omncs ccrebri , nifi fortc quod in paric fumina cerebti
lym;iha crat congi lata intra pis matris plicas coafta.

Poftca D. Da Vcrncy ftruduram capitis in fcrpcntibus , quidve habeat
cum vipcra: capitc commune , oftendit.

XVIII. Ne illud quidem taccndum piitem quod D. Mery chc iS
Novenibris nobis rctiilit fc in pucri apcrto cadavere invenitTc craflloiain-
tcibna inflamr.-.ata , &: gargrama' proxima , Ciun tcnuiora intcftira fina
omnino cfllnt. Crcbra Encn:ata cum corticis Pcruviani pulvcrc parata huic
ir.j cla futrant. Qui, ut ipfi vifuni tft , caufa fiiit , nun monis forlitan,
nam ardenti fcbii is laboiaverat, fed iUius inflammationis in crallioiibus
intcliniis vifjT.

X I X. Cum cx occafionc quadam dc colicis doloribus fcrmo habere-

50^ REGI/E SCIENTIARUM

Ann. tur , D. Tourneforr allium his intcftinorum totminibus cptimum ait
1693. ciTc rcmcdium. Ego quiclcm intcrdum vidi vcnttis tormina fcdari haufto

pulvcrc glandis una cum vino gcnetofo. Pars intcnor glandis Sc quafi nu-

cleus in pulvercm comminuitur. Ncc clam me eft c diverfis caufis hunc

oriri morbum , ncc eodcm fanari mcdicamine.

C A P U T IV.

De rihus Mathematicis.

I, TAIc 21 Jamurii Eclipfis Lunx totalis Lutetix obfcrvari non potuit,
A^ quod ccclum nubibus tlFct obduClum. Hanc Maflilii obfcrvavit
D. Chaztllcs : cx lUuftrium macularum immerfionc in tcUuris umbram ,
& ex earum emerfione quz tum ciret Luna: latitudo , fubdu(ftis calculis 3.
D. Caflino conclufum fuit , Edipticam qux centrum umbra: pertranfit a
ccntro Lunx quatta patte diamctn lunaris tam remotam fuiflc. Cum au-
tcm difFcrentia mctidianorum Lutetiam intcr *: Mafliliam fit 11 horas
minut. ur fuperius demonftratum fuit , obfcrvationes circa initium Ecli-
pfeos , immcrfioncm intcgram , emerfionis initium & fincm omni tcrc
cx parte cum calculo a D. Lc Fevrc antc inito confcntire vifa: func

I I. Cum circa feptimum diem Deccmbris anni iijjz , Jupitcr in oppo-
fitionc fua cum Sole repcriretur , D. D. De la Hirc & Scdilcau tcmpus
illius oppofitionis magno ftudio &: cura obfcrvarunt. Hinc cnim mcdu lu-
periorum planctarum motus , cxccntricitates & Aphclia cruuntur , cum ia
iifdtm Eclipticjc locis videantur , in quibus cx Solc ipfo vidcrentur. In con-
junclione fui copiam non faciunt , extra coi jundioncm & oppofitioncm
f.\\m Solc, apparcnti inarqualitati cx annuo motu orti funt obnoxii. Unde
tjufmodi obfervationes in oppofiiionibus accuratc htri Iblcnt in Rcgio
Obftrvatotio. Qui a D. Std!it.iu dicbus 6, 7 & S Dtti.nibris fac^i fue-
runc obfcivationes , in Adis mcnfis Fcbruaiu dilucidc cxponuntur.

III. Die 13 Dccembris D. De la Hire Jovis & Saturni oppofitiones
jam a multis annis fadas cum t.ibulis Rudolphinis collatas cxhibuit , Kcpleii
Epocham citca Jovis Sc Saturni oppofitiones corrcxit.

T V. Is ipfc dic II M,ittii Lun.T pcr Plciadas tranfitum diligcnter ob-
fervavit , uti vidcre cft in Adis menfis Martii , ubi ftellarum c quibus
hxc conftclhtio coalcfclt , figura dtlmeata cum numcrofis ftcllulis qui ma-
joribjs t.mtum tclcltopiis dctcguntur , pulchrc exprimitur. Atquc h.t ftcl.'
luli qua: idcuindtm cum Luiia coiijuntT:a: eclipfim patiuntur , magno fun[
ufui , ut Luna: motus accuratc dcfiniatur.

V. Eodcm quoque tempore D. Scdilcau Luni tranfitum pcr Plciadas &
Edipfes aliquot ftellularum obfctvavit , atquc hinc longicudintm , latitudi-
ncin & paiallaxim Luni cruit.

V 1. Intcr obfcrvationcs Aftronomicas qui fadi funt a P. P. Socic-
tatis in Sincnfi rcgno , & quas P. Gouic hoc anno publici juris fccit , illa
i/ifignis cft , Mcrcurii in Solc vifi , a P. Fontcnay dic 10 Novcmbris anni

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. IV. jcy

rifjocirca meridiem. Hxc Meicurii cum Sole conjun(fbio Lutctix viiicii non /U.:
potuir : fcd Norimbergx a D. D. Vvultzelbaur & Eimarc hora 8 m.ituti- tkema-
na cum quadrante vifus cft in Solc Mcrcurius i Solis limbo fcmidigico tk~i.
rcmotus.

VI. Ex utraque illa obfervatione mulca collegit D. Caflini fpecula-
tione digna circa Jocorum longicudines , orbita: Mcrcurii ab ecliptica dif-
tantiam , ieu latitudinem , nodorum lltum &: morum , dc quibus confuli
poirunt AcT:a Academix 15 die menlis Maii.

Atque ut ex iis perpauca delibemus , qui fada; funt Norimbcrgs ob-
fcrvacioiies , indicant Mcrcurium hora 8 , 17 min. 33 fcc. c Sole omnino
cxiilTe, cumCantonii inSinenfi regno hora 5 poft meridiem , iS min. } kc.
prodicrit. Unde lorgicudinum difFcrentia intcr utramque utbcm cft hor. 6
jo min. 30 kc. Ex Lclipfis Lunaris anno 1685 dic 11 Deccmbris ab iif-
dcrrr viris Dodiflimis Norimbergi fadis obfervationibus , cum iis qux
Luteti.-c funt itidfm fa(5lx coilatis , Meridianorum differcntia Lutenam in-
rer & Norimbergam invcnta cft 31 min. fcu dimidix horx vcl circitcr.
Quam diffcrentiam longitudinum fi addideris diftercntiac jam repcrix intcr
Cantonium & Norimbergam , habebis mcrid. diftcrentiam Cantonium inter
& Lutetiam hor. 7,11. Qualis ex obfcrvatione cclipfcon primi latcllitis
Jovis fuit explorata.

i. D. Caflinus nodum Mcrcurii , illius motum , &: latitudinem cx
his obfcrvationibus collcgit ; quod iterum accuratius prxftnit , poil-
quam e)us obfervationis correiftius excmplar poftbiennium nadlus eft.

3. Eadcm Mcridianorum differentia inter Canconium & Norimbcrgam,
qux cx Mercurii cmctfione c Solis limbo eruitur , quxque per eclipfes
Lunx &; primi fatellitis Jovis cft rcperta , perfuadet parallaxim Mcrcurii
vix cflc fenfibilcm.

VII. Die 13 Julii ftella illuftris quse cor Scorpionis , & Antarcs v.nomina-
tur , a D. Caffmi fiiit obfcrvata , ncc Lunx corpus eam obduxit proptcr Lunx
parallaxim, cum M.iirdix cclipfim pafla fucrit : quod patallaxeos diffc-
rentia unius minuti & 50 fcc. tffecit. Hxc per lcmihoram corpori Lunari
affixa vifa cft. Qux cx hac Lun.x cum ca ftclia conjunftionc coUegit D.
Caflini circa p.irallaxim Lunx , Afccnfioncni ejus rciSt.UTi , & diftantiam a
tcrra, die 14 Novembris in primo puftinducias congicflu legit.

Eodeiii dic D. Dc la Hite obfcrvationcm fuam circa Martis & Jovis
conjunc^ionem qux menfe 0<tfobri contigit , c lcripto recitavit.

Die II Novcmbris P. le Comte qui recens c Sinenfi rcgno advene-
rat , una cum P. Flotiot in Academiam venit, Ac primum obfervationcs
a P. P. Socictatis tum in co rcgno , tum rn ea regionc qu.x Tomicl.cry
appellatur , faftas exhibuit , i Chartam Tartarix , cujus cxcmplum A-A\-
neandum airavit D. Cafllnu'! , 3. Scirpes raras & in Q..\\\.i planc incogni-
las accuratiflunc dclioeatas , cum multorum pllcium iconibus , 4 varia
P. P. Societacis icincraria , Impctii Sinenfis ftacum poii-.icum , religioncm,
mores , naturalcm hiftoriam , quxquc ad fitum rcgioiiura fpcsft.inc , duobus
vokiminibus cLganti ftylo & candido complcxus tft. In iis libiis, admi-
rabiles Chriftunx Rcligionis progrcffus , propcnfus Impcratoris in Cathc»

jcS KEGIM SCIENTIARUM

AsN. licos animus , bonarum irtium ftudium , & alia bcnc muhacontincntur: cx
1691. qi^nbus facile cft intclligcrc Acadcmiam non tantum fcifnius & artibus,
fed etiam promovcndi rcligioni non inuiilcm fuilTe. Paucis poft dicbus
D. Caflini Tartaria: Chartam protulit , in qua animadvertit Pequini lon-
gitudincm dccem gradibus majorcm quam revcra fir , in ta tabula dcli-
neari. Longitudincs &: latitudincs multarum urbium cx rcccntioribus ob-
fcrvationibus quam P. P. Jcfuitl mifcrant , poftca cmcndavit. Anibo D,
Calllnus &: D. De li Hirc exiftimant Smcnfc Impcriuir. multo cflc an-
guftius quam vulgo creditum cft.

IX. D. Varignon dicbus 30 Maii &: 6 Junii 1695 , gcncratini cunci
vircs juxta quamlibct hypothcfim tum figurx cunci , tum ctiim di-
rcClionis mallei in cuneum impadi , dtmonlhavit. Rclitis cnim quatuor
iiac dc rc Mcchaniftarum fcntcmiii , quorum alii ftatuunt vim qua percuti-
tur cuneus, fcmpcr eire ad rcfiftcntiam fcu adcorporis hndcndi tcnjcitatem ,
ut diraidium bafis cunci ifofcelis ad ejus altitudincm ; alii ut cft bafis tota
ad hanc altitudincm ; alii , ut dimidia bafis ad latus ; alii dcniquc , uc
maxima fiflurs latitudo ad ejus profijnditatem , quam ultra cunci acicm
ponunt. His , inquam , relatis dc cunco fentcntiis , fuam protulit D. Va-
rignon , gencratimque demonftravit , t^ijHipeHemibpu cunco & carpore fin-
dendo , vim <jtu cmem , ut libet , ^ercutitur , femper ejfe ad refflemiam fen
tenacittitem fniendi corporis , nt produBum ex fim totali per finum an^uli
(jiiem fndentia Utera cunei , feu circumfcripti cuneo perpendiculariter ad fffur<t
flanum triangtdi CHJufvis rcRHinei comprehcndimt , ad produHtim ex finu in-
cidentitt mallei in cuneum per fKmmam finuum angulorum ad cunei vel triangiili
hune exhihentii hafim pofitorum i vel ( i\ mavis ) ut prodnniim ex finu totali
per huJM trianguU bafim , ad produHum ex finit angnU incidentia per fiim-
mam catererum ejiifdem trianguli lateriim. Atquc hinc cruitur quid verum,
falfumvc fit in fiiperioribus Mcchiniftarum fcntcntiis.

Idcm dic prima Augufti i^jj plurcs Gililxi propofitioncs de gravium
per inclinata plana defcenfu , planis comiguis accommodatas &: uniYcrfa-
iiores fecit.

t Ts c*t3 c^ ofe G^ 6^ J^i i^ oTa i^fe ofe L^ra ' *Ta ts w <i^ -ife ^a^ 13^ ^^

SECTIO TERTIA.
De rebus MdthemAticii anno i <Sp4 pertra^atis.

AStronomica , Geomctrica & Mcchanica hoc vcrtentc anno ut fupc-"
rjoribus propofita fuerunt 8i difcufta : ab Aftionomicis duccmuJ
cxoidium.

ACADEMIi£ HISTORIA. Lib, IV, 3C9

— ttornica

CAPUT PRIMUM.

De Rcbus K^JiTommicis,

I. "PN Ominus Caffini ditTertationem de ftcllx Polaris ab ipfo mundi Po-
M^ lo varia diftantia in uno aut altero congrclTu lcgit : in qua obfer-
vationum Altronomicatum antiquitatcm ex ixoo annis ante Hipparchum
Jeduxit.

I I. Cum vctus Jovis macula circa 13 diem Januarii rcdiifTet , obferva-
tiones circa hanc maculam a fe fadas itidcm lcgit menfe Martio , atquc
infignem maculam in tcrtio Jovis fatellite a fe dcprelienfam admonuit. Quin
etiam quantum variare poflint eclipfcon fatellitum phafes, proptcr cas qui-
bus inficiuntur maculas , peculiari fcripto expofuit,

Dic 1} Martii obfervationes fuas circa concurfum unius e Jovis macn-
lis cum un.bra primi fatcllitis e fcripto legit.

III. Cum D, Chazelles Hydrographiae Profeflor Rcgiut , nunc Acadc-
mix Socius Mediterrancum mare Rcgis juflu luftraret, atque immerfionce
pnmi fatellitis Jovis accuraic obfervaret, eafdem Lutetia: & iifdem tempori-
bus D. CaflTino obfervantc, differentia longitudinis Lutetiam inter & Me-
litam Infulam invcnta efl 1 2 gr. 8 min. 4 5 fec, coliatis immcrfionibus ejus
fatellitis Lutctii ,& MeliiJE fimul perfpedis, Latitudo Infulx Melitenfis in-
inventa efl 35 gr. 53 min. 50 fec.

I V. Confimili ratione Mediterrancum marc ad i€gypnimufque percurrens,
multo id majus, quam revera fit , in chartis dclmeatum comperit. Altitu-
dinem Poli 15 min. majorem invenit Alexandris quam a PtoIema:o nota-
ta fuerit : longitudinum difFcrcntiam Lutctiam inter & Alexandriam invenit
unius hors 51 j 'J > inter Lutetiam &: Magniuii Cairum unius hori 58 , 20 ,
fed dc his infra fufius.

V. Die II Junii filius D. CafTmi, annuentc IllufltilT. viroD. De Pont-
chartrain , & pcrilluflri Abbate Bignon, iii Academiam afcitus tabulas ex-
hibuit a fe ccmputaias , quibus ad quamlibct flcUa: Polaris altiiudincm
quacumque hora diei , & quovis die ubiquc tcrrarum cjus deviatio hori-
zontalis ad ottum , vel occafum dignofcitur , ut cxplorata habeatux acus
magneticae declmatio , & Poli altiiudo.

V I, Die 11 Junii cclipfis Solis a D. D. Caflini & Dc la Hire , quan-
tum pcr coelum nubibus obdudum ficri potuit , obfcrvata fuit. Lugduni a
D. CufTet, Avenione a P. Bonfa Sociciaiis Jesu accuratiiis ca fiiit ob-
fervata,

Lugduni incoepit hora quarta 48 , i5 ; defii: hora fcxta , 12, 3}. Ave-
nionc Sol incojpit deficete hor.a quart.i,^! min. 21 fcc. Maxima obfcu-
litas fiiit 2 digit, i hora quinia 34 min. 13 ftc. Finis hora fcxta 13 min.
24. fcc.

Luna: cdipfis die 7 Julii circa horam primam a mtdianoftc i D. D. Caf-

0^1 iij

yjo REGI.€ SCIENTIARUM

Ann. iino & De la Hirc itidem fliit obfcrvata. Hic vero ailveiiic anno ig^j ',
igj, [c\i 19 antc annis Lun,v cclipfim eodcm die contigiirc.

VII. Suas inpoftrcmaui Lunae cclipfiin animadvcrfiones D.Caffini c fcrip-
to lesit , ac filius cjus rationcm propofuit invcnicncli diamctrorum Solis
& Lunae per obliquum tranfitum Lunac. Exeuntc hoc mcnfcidcm D. Ciilini
filius Chartam Geographicam exhibuic , in qua longitudincs Sc laticudines
iuxta rccentiorcs obfervationes erant dclincata;.

Vlll. D. De la Hire qua: fit ratio diamctriLunx ad terrz diamctrum
peculiari fcripto cxpcndit , illam cffc 27^ parcium millefimarum diametti
terrx compcrit nempc —^-o-

I X. Filius ejus mcnfc junio in Acadcmiam cooptatus fuit, ut patrcm in
perficiendis obfcrvationibus adjuvarct. Paucis poft diebus D. Maraldi , D.
Cafllni c forore nepos itidcm fclcctus fuit a D. De Pontchartrain , qui
Academia: intcreftct , Sc avunculum juvaret in obfervationibus , uti & h-
liu5 ejafJ,-m paulo antca eidcni muncii pr.tfi-clius tucrar. Qmo quidcm om-
nes cgicge funift! funt ; non niulto poft tcmporc D. Boulcduc in Aca.
dcmiam adkcl:us fait a D. Dc Pontcharcraia , qui una cum D. Homberg
Chymicos lubores promoveter.

D. Cafluii colkcliones omnium conjunftionum Mcrcurii cum Solc, qua-
rum Aftronomi cum veteres , tum reccntiores mcntionem fccerunt , c fcrip»
to recitavit cum fuis annotationibus , dic 15 Deccmbris.

C A P U T 11.
De Rebus Gtometmis.

I, Y Nter aliaquxfunt putioris Gcomctrii & Arithmetica: thcoremata D
X Varignon iiluftriiuTi quorumdim Gcametrarum noftra: itatis opinio-
nem circa longitudinem fpiralis Archimcdis refcllens, oftcndit eam cfle ion.
giorem dimidia parte circumfercnti.E circuli circumfctipti. Idem gcneralcm
Methodum, qua tangentes, longitudines , & quadraturar Ipiralium omnisgc-
neris parabolici , ac proindc ctiam hyperboUci & quatumlibet revoiutio-
num invcniantur , palam expoluit.

II. Aliquot poft diebus foliditatcm, & gravitatis ccntram omnium, ut
vocant , ungularum parabolicarum in mfinitum ufque dcmonftravit. Isquo-
quc incunte hoc anno Atithmcticam infinitorum cxplanavit. Harc a D.
Vvallis infigni Gcometra pcr inductioncm tantummodo fucrac dcmonftrata.

III. D. De la Hire gcnerakm dcmonftrarioncm loci angulorum arqua-
])um , quos tangentcs fcchonum conicatum cfficiunt , novara- quoquc def-
cribendi fc(flioncs conicas methodum tradidit.

IV. D. Rollc quandam Diophanti quxftioncm folvit , & circuli quadratu-
ram impoftibilcm cflc pcculiari lcripto oftcndit.

Nec pr.Ttcrmifla eft pars illa Gcomctria: , qu.r cum Phyfica conjunfta
cft.

,Y. D. Varignon gencralcm tradidit mcthodum qua mcdix altitudines

ACADEMIit HISTORIA. Lib. IV. j,i

cujufque receptaculi aquarum , aut centra media cujufquc orificii invcniun- ^''^-
tur, generalem quoque regulam dcmonftravit , qua innotefcit motus fu-
perliciei aqua; vale , aut receptaculo quovis contentx , quandiu exinanitur.

Idem poftca rem ipfam longius perfecutus regulam propofuit, qui ef-
fluxus aquarum , tubuli ipfi per quos c variis receptaculis aut tubis erum-
punt , juxta ipecificam earum vel cujufque liquoris gravitatem , quicun-
quc ponatur, & ad quamlib-t altitudinem, ad calculum revocantur. Sic «1-
culum iniit ejus qui in machina pneumatica refiduus manet acris , pcft-
quam majori ex parte eft exantlatus.

Idquc demonftratum ab eo fuit decimam-odavam partem aeris fupcreftc
poft tiicenas exantlationcs , cum receptacukrm dccics majus cft ipfius an-
tlix tubo ; atque univerfim rationem acris naturalis ad aera rarefacluni in
macliina pneumaiica juxta proportionem rccipientis , tubi , antlix &: embo-
li indagavir.

VI. Idem rationem invenienda; altitudinum difi^erentis in hydrargyro &
aere qui eum premit in tubi inflexi parte ima , per calculum tradidit. D.
Mjtiotte in Tradtatu fuo De Motu atjuarum , ut experientia comproba-
tum docuerat , fummam ponderis atmofph.rrs , & Mercurii fupra horizon-
tcm exiantis penes altitudinem fumpti, ad folum pondus atmofphsia- eam
haberc rationem , quam cxtenfio aeris naturalis in tubo habet ad extcn-
uonem aetis quem comprimit Mercurius in imo tubi. D. Varignon gcne.
ralem fotmulam prarfcribit , qua per littcras id ipfum quod quarritur , fta-
tim invcnitur. Idem citra calculum per Geometriam fimplicem cft confecutus;

Quinetiam modum propofuit inveniendi rationes inter aera divetfis tcm-
poribus eodcm in loco circumfufum, aut divetfis in locis eodcm tempo-
re fpeftatum.

VII. Sub iniiiumanni D. Moutons Lugdunenfis eximius Mathematicus
mifit ad D. Caninuni Tabulas a fc compofitas , quas Academia: obiatas
voluit. His ita infcripfit Trlgonometrix artificialis , five magnl Canonis Loga-
garithmeticifHpplementiim exhibens Logarithmos flnuHm & ttingentiim f!»gii!is
fecimdis Aebit^os , tnm in primis ijuatuor gradiius tjuadrantis , tum in carum com-
■plernemis. De ufu tabularum in Aftronomia brcvem dillcrtationcm contcxuic
D. Caflinus , atque ut eas dilif;enter aflervaret , ccnfuit Academia.

V I n. D. De la Hire libellam non miniis accurat.im quam ufu ficilem
coram exhibuit.

XI. D. Amontons cujus fupra mentioncm fccimus, Pontonis ftruc-
turam a fe excogitatam &: dclincatam protulit , quam omnibus aliis c cu-
pro paratis ufu cxpeditiorem cxiftimat, quod altero tanto folidior fit, Sc
diraidia pattc latior , citiiis in aquam immitti poflit , & multo minori fum-
ptu conficiatur.

E duplici aflcrum ordine conftat , qui in formaiti crucis difpofiti , &
clavis ritc funt compadi ; qua parte fe tangunt abittini illi alfcres , olco
illiti cxteriiJs picc & coIophoni.a , tum foliis tcnuiirimis cupti obducuntur,
aflcrrbus pcr clavos infixis. Qui intcr fe committuntur ferruminis ftannci
inter)i(5ti' ultra loooo pondo fcrunr.
TX. Ad PhjficoMcciianica rtferri pouft cxperimcntum a D. Cairino

jTi KIGIJE SCIENTIARUM.

fatftum circa folii charta: e duplici filo fufpenfa. Illa enim ultra perpcndi-

culum excurrunt juxta quadratorum numerorum rationem : ita ut novem

folii tcr longius cxcurrant , quam tri* : qua de rc jim alio ioco dixi-

mus.

X I. Dic 15 Junii Filius D. Couplct typum n oietrini ad vcnti impe-
tum verfatilis , fed horizontalis cxhibuit , qui ufui eflc poteft.

SECTIO Q^UARTA.

De Phyjicis y Clrymicis ^ AnMomids.

EOdem anno qui funt Phyficx contcmplationis, & ca imprimis qua;
ad corporum afFc£lioncs , ad Chymicam analyfim , anarcmen &: rcni
hcrbariam fpcftant , non minori ftudio quam Mathcmatica funt indaqata.

CAPUT PRIMUM.
Be Phyjicis & Chymkis experimentis.

I. Vy Rlmum quidem incunte hoc anno D. De la Hire quantum aqux
1 anno fuperiori e coclo dcciderit , (cripto tradidit , fimul & vaiia cx-
perimcnta circa fontiuin origincm pcculiari diftcrtionc expofuit , ubi Li-
Drum D, Pclot Angli ea de rc conlcriptum cxpcndit , ac poftca cx occa-
fionc Tradatus hydroftatici a Bcrnardino Rimazini Profiirorc Miitincnfi
editi Defontiim at]it£ Mminenjis orialne , idcm atgumcinum fiifius ab eo
difcuftum fuit. Qua: diflcrtatio fonc aiitjuando publici juris fict.

I I. Aliam quoquc diflertationem de fono icgit , qua' hoc ipfo anno pu-
blici juris fatfla cft. De luminc quod in Baromctro D. Picard micarc jam
alias diximus , id aninudvcrtit dic 15 Maii muitis rctro annis hoc 'umcn
non apparuidc , fed antc mcnfcni (iii copiam ftciiTc. In B^roirictro D-
Calhni idcm cfTcctus fc prodit, fcd \n Baromctro D. Picard iux vcgctior
eft, & totum tubi fpatium acre vacuuin implct.

III. Dic 14 Aprilis D, Hombcrg novum phofphori cjcnus fub;ecit
oculis. Is paratur cx una parte falis armoniaci, du.biis calcis cxtinifla: in
acrc : utriquc matcri.x contufa: , & ciiicihulo impofit.r fuiftiila fcrri immcr-
giintur, ubi mitena q i.ifi fufa apparct. V\xc fcrri failluli cultti dorib
pcrcuffa in obfcuriori loco himcii vibrant. Lapidcin Bonoricnfi.m calci-
natum cxhibuit qui iiiftar prunx acccnfi fdigrbat , .huic oua:'ibct figura
aptari potcft. Novum quoquc [ hofphori gcnus fubjccit oculis , Smarag^i-
nuni vocat , funt lapidcs quidam vuidcs , qui coniufi & prunis ardcniibus
impofiti rutilant.

IV. Dic

ACAOEMI^ HISTORIA. L i b: IV. 315

I V. Die 5. Aprilis ingens Vefuvii incendium crupit , quod ad phyf:
18 ufquc dicm duravit : hujus hiftoria ad D. Callinum mifla cft. l\\\iA cu.
fingulare vifumj quod mcns novus emerfeiit prope alium vcterem ; bitu-
minis lacus c terri finu prodicrit, qai vjllem implevit fubjedram.

V. D. Homberg quidam in machina pncumatica fecit cxperimenta ,
qux ab co poftulata fucrant. Felis parvuli in machina cxtindi pellis ad-
modum intumuit , & penc a mufculis divulfa cft. Apcrti corpoiis vafa &c
pulmoncs non difrupta apparucrunt , uti in alio juniorc evenerat , cucm
D. D. Mery 8c Homberg in machina cxpirarc fivcranr. Hujus thoracc
aperto fanguis e vcntriculo cordis dcxtro cxiliit , & cor aliquandiu motum
fuum contiuavit ; mortuus is fuit poft quartam emboli dcprcflionem. Duo
catelli recipicnti funt impofiti : qui minor crat , poft ij aut 14 cmboli
i(5tus interiit , is tres tantum aut quatuor dies narus crat ; m.ijor 7 aut 8
dierum, fcptimo icT:u extinduseft, intcgris vafis &: pulmonibus.qui plus folito
rubcrc vifi funt : adco ut minufcula animalia magis refiftcrc videantui.

V I. Idcm 4 die_Septembtis pyxidem ex oiTibus bovinis faftam exhi-
buit variis diftinitam coloribus. Ofl^a aqua; forti dcbilitati, in qua argcn-
tum exfolutum fuerac , ance immerfa , tum Soli expofita, atro colorc in-
fccti & tornata , inftar marmoris crant variegata.

VII. AnimaJvcrfiones quoque luas in fcintiUas luminis, & colores qui
in vacuo fe produnt , hgit e lcripto. Paiicis ante dicbus Syphonem reccp-
taculoaptaverat expcriundigratia, an cxhaufto aeie aqua contmentcr c cru-
re longiote tftlucrct. Ita quidcm cvenit , fed e bullis cx aqua emergcnci-
bus motus fuit interruptus.

VIII. Sub initium hujus anni de tcfta Sinenfi , quam porccllanam vo-
cant , quamqu'.- foric vctcrcs concham Vcncris dixerc ; diflcrtationem legit
D. Morin , u'/i i^enuinos illius tcftx charadlcrcs defctibit. Candidj tft , pcl-
lucida, pigmenro albo ad fplendorem iUita, vulgo d'm vernl blanc , tum ccc-
n^^ho colore critanfta. Vala hxc tcftacea e tcrra cum fale ar<5tillin e per-
m lla conftare cx.ftimat j ubetior tcrra obftat quominus in vitrum cbeat ,
i.ndc opaciiatem quanda.n inducit. Vitri genus quoddam non efle porccl-
lan..ir> vei ex eo liquet , quod gravior fit , & fra(fta inaquilis &; afpcra :
cu;-n fadiiia fit poiica , arquahs & levis. Qua ratione & nitiva , & fac-
titia pari.ncur , fuse co loco explicar : e fadticiis cam cffe optimam putat ,
qi:.r pc Lutctiam in vico , «li nomen Challot, conficitur.

I X. U!em aliud fcriptum lcgit dc cinetibus cQ?fuIcis , qui pirantur c
lat,!rif ( ut ipfi vidctur , ) Arnieno : eum ipfu.Ti efle opinaiut qucm in mon-
tc nucdam Armcnias ( Uflonium vocant, ) invcnit. Cum anno i5d8 terrani
co in loco ad iz ufque hexapedas effoJi |ufliiret, zoo pene Iibias lapillo-
rum cocrulei coloris m 'arena cum aigilola tetra permiftas collcgit. Hi
lapilii r<Kundi funt , avellanarum m^gnitudine, graves a.Jco ut mccallici
virie.mcur , ac forte haliiu quodam e cupri ti.ilina exhalantc inficiuntur.
N.im in radicc montis funt veni calainin.iris lapidis : cum lapillos con-
tritos , v.ifi aqux pleno impofitos diu fcrrea Ipatula agitaflct , fpatulaqua
parre matcriain tangebat , dealbata fuit , quafi mercurio cflct illita, qus
pars aqus erat immerfa , cuprea vifa eft.

R r

314 REGI^ SCIENTIARUM

Ann. CcEiulcum vero artificialc parari folec cuoi una parcc vicrioli, duabus ful-
16^4. phurcis & tribus mercurii. Scd hic color vim ignis non fuftinct ob impu-

ra fulphura, qux matcriam mctallicam una lccum abripiunt,
Idcm poftca coftam in lapidicina gypfca invcntam in montc Martyrum

cxhibuit. D. Mery cxiftimabat ftiini- coftam teftudinis.

X. Circa calorem & frigus D. Homberg excuntc mcnfc Aprili , & ca-
iidiorc coelo aquam falfam , qua: hyemis tcmpore in glacicm concrcvcrar,
nondum folutam invenit ; duos quoquc pcnes fc liquores cffc aic , cofquc ca-
lidos , qui una permifti liquorcm admodum fiigidum cfiiciunt.

XI. QiKEftio fiut agitaia , an liquor aliquis folo motu incalefcat citra
fcrmcntationcm , aliis aftirmantibus , quod farguis fola motione magis inca-
Jcfcac , ncgantibus aliis : atque iUa opinio nonnullis vila cft probabilior
liquorcm fimpliccm , ut aquam, fola motior.e non incalcfccrc, cum alia fic
ratio iiquoris mixti, cujufmodi cft fanguis , idque imprimis cum (ulphurcis
abundat partibus.

XII. Dic 15 Novembris in primo poft inducias congreftu D. De la
Hire, qux tum cflct aciis magncticx dcclinaiio , nempc lcx graduum 35
min. admonuit. Id quoque advcrtit rum tempotis magnam in Baromctro
mutationem accidifle : nam intra unius dici fpatium ad itf lineas dcfccndit
hydrargyrus , cum venci Harent acrms. lifdcm fere temporibus phiaiam
cxhibuic aqualimpida plenam, in qua erantcomplura animaicula formacan-
cris non dilTimili. H.cc arborum folia f\c cxcdunt , uc arcihcio quodam
incifa videantur.

De natura Sc originc illius pigmcnti quoJ cochcniilam vocant , cutn
agcretur , quxdam illius grana protulit D. Hombcrg , caque rotunda , quali
totidcm aurclias , rubco Iiquocc plcna,

XIII. D. Charas granum Kermcs coram cxhibuit & pulvcrcm , qui
inficicndis lanis cft optimus ; is plcnus vidctur ovis , quae in papilioncs
abcunr. Obfcrvationcs fuas in cjufinodi gtana , fcu in coccum baphicuni
Jcgir.

XIV. D. Hombcrg liquorcm oftendit quo vitrum diJTolvitur , nequc
aliud quiddam cft prarccr aquam fortem qua: in vittum prius candens Sc
Jiquato plumbo immerfum vmi fuam excrit.

X V. Hoc ineuntc anno D. Charas in Thcrmarum calorcm diligentiiis
inquircns , fufpicabarur cum ex acido (Lilphutis in locis vicinis copiofi , ac-
que cx partc cjus inflammabili proficifci. Dc aceco fulphuris & ancimoiiii
ita fcfc opinatur , fulphur communc cum fuo acido ipfi antimonio acla
inefic, idquc cx co colligit , quod in pvxparationc butyri antimonii fub
fincm cinnabaris attollatur. Unde lalcs hxi , dum acidum abfoibenc , quo
Mercurius vcluc ligatus tcntbacur, mercurium ipfum libcrum ciimittunt ,
qui proprio pondcrc dccidir. Quin etiam ubi ignc moderato ftibium calci^
nacur, flamnia ca:rulea uc in fulpliure fc prodir.

XVI. Quo autcm modo antimonii acaum citra alieni corporis addi-
tioncm cxtrahatur , fubindc tradit. Poftrcmo dc tindlura antimonii , cujus
ufum piiftantiortm circ putat , qu.im accci cx codcm iiiuietalj ptiparati,
difTcruit.

ACADEMl^ HISTORIA Lir. 7V. jt?

Exeunte hoc anno fcriptuni aliud jcgi: cic prspiracionc ciijurtlam remc- ^jr.t
dii, quod panaceam vocac. , quod in m,jlignis febribus utilcm Ic exDerrum tomict
ait. Ha:c panacea e Mercurio , fale marino & vitriolo conficicur.
f Illud admonet hydrargyrum, cum in iplis moratur inteftinis , non va-
care periculo , nifi una cum purgante aliquo medicamine conjunt^itur.
Solus enim cum pravis humoribus focietatem inic , & corrofivus evadit :
alii aliter opinantur, iique viri expcrtiirimi^

C A P U T II.

J3e nbus Anatomicis,

I</'^Uae ad hiftoriam animalium & anatomen fpedant , ita funt in hu-
V^ jus anni dccurfu continuata , ut complura jam ante animadverla
magis ac magis fuerint confirmaia , 6c pleraque inventa. Sic D. Du Vcr-
ney menfc Januario , qux Adis Acadcmis circa biliares duiflus & pancrea-
tis canalem flruthionis inferta fuerant , quique de intcriore membr.ina qus
villofi: manici fimilis eft , uti alia qusdam de ejus ventriculo confitma-
vit , fimul id oftendic , duiftum hepaticum in ftomachum dcfinerc cum bi-
lc viridi. Non cnim cuprcos denarios hic ftrurhio deglujcr.u , reque adco
viridis color ex xrugine cupri prodirc potuit. Wxz bilis cxficcata admo-
dum viridis cft, & granum illius magnam aquae opiam eo colore tingir.
Gianduli interioris membrans lum fucctun viridem non prxbent , cum
cxprimuntur. Unde ilUid putat admoclum verifiniilc in trituracioneipfa muC-
culurum ventriculi hunc colorem in omnes difFundi panes.

II. D. Mety mufculos roftti, oflis Hyoidis , lingua: & laryngis in pfit-
taco exhibuic , eorum ftruifturam Sc motus omncs expofuit. Ii.terjcdis aii-
quot diebus mufculos pedum evolvic.

III. Delciiptiones quorumdam animaliiim Icdla: fucrunt : quiles D.
Petrault exaratas reliquit : a tigrc cocptum eft, tum elephantis hiftoriam
anatomicm kgerc occccpit D. Du Verncy : qux ad ftruduram fpcdant,
accuratius funt difcufla. Atque cx occafione nata D. Mcry in pelle qux
ftruthionis pcdum plantam tcgit , papillas , corpus reticulare , epidcrma
fubjccit oculis fic difpofita , uti a Malpighio defcribuntur.

I V. Filius D. De la Hire coram exhibuir pafleris olfa carnibus nuda-
ta inftar fceieti artificicsc parati : & animalcula cancris non dilTimilia, quo-
lum fiipra meminimus , carnem 8c ccrcbrum intra unius nodis fpatium exe-
derant.

V. D, Du Vcrney foetum protulit duplicem in pedote con jun^SIum , in.
feriotis ventris partes omnes gcminx, pars anterior pedoris crat unica.

D. Mety foetum exhibuit , cujus exterior forma bufoni? non erac ab-
fimiiis. Cranium avelianx magnitudinc, partcs interiores coafafx admodum
erant.

V I. Cum hoc anno fcbres maligm Lutetix , ac pene in tota Gallia
fasvitent , de rcmcdiis idcmtidcm at^um fuit : veficatoria his febtibus utili-

Rt 1]

pC REGI^ SCIENTIARUM

Ann. tcr adhiberi admomiit D. Du Vctney. Et quidcm ca vidimns in famulo
ifi'?^. quodam noftto fclicitcr ufurpata. Advctfus ccphalalgiamcamphotam in po-
tionibus catdiacis utilc cfTc ptxfidium , & a fc inccrdum ptacfciibi vir ex-
pertifllmus admonuit. Vino camphorato ihcumatifmos farpc curari , uti !c
pedum aut manuum uftioncm ptl frigotc , vulgo Engdiire , quo quidcm
rcmcdio hxmoroidcs lcniuntur , uti & ungucnto quod c fimo cquino cum
axungia frixo in fattaginc paiatut, cujus fuccus poftca cxptimitur.

V,I I. Cum de opii ufu fcrmo habctctur , D. Charas in tcncfmo quo
laborabat , non ita pridem iUud fdicitcr ufurpaire tcftatus eft. Optinium
quoquc ilkid clTc odontaigix rcmcdium , fi graiii dimidium p:r biduum
aut ttiduum fumatur , D. Dodirt admonuit. D. Charas fpiritu lalis ammo-
niaci pcifulb golTipio & dcntis foramini infcrto hos doloics pcrfspc lc-
niri rxpcttum fe ait. Ifta quidcm & aiia hujus gcnctis obitcr didta muitis
forte non inutilia vidcbuntui. Vcium ad eaqui funt magis inftituti noftti
tranfcundum.

C A P U T III.
"De vartis visus affe£lionilus.

I. TT Oc vcrtcnte anno D. De la Hite Phyfico-Mathcmaticam dilTer-

_1_ X tationcm de varia ocidotum fttuitiiia , ac dc iis qua; vifioni folcnt
accidcic , inultis in congfcfTibus lcgit , atque una cum alus opufcuiis Ma-
thematicis & Phyficis codcm anno publici juiis fccit.

Hanc diirctcationcm in duas fccat pattcs , in piioii ea pcnc omnia qua:
ad villoncm pertincnt, juxta vaiiam oculorum conformationem cxpcndit;
in poftciioii quibufdam vuigo teceptis opinionibus citca modum , quo vi-
fio petficitur rcjedtis , certas prxlcubit rcgulas , quibus ocuioium difpo-
fitio , & vircs in vatiis eoruin mutationibus cognofci facii^ poflmt, fcu
ipfi fccum in divcifis tcmpotibus , ku cum aliis confeiantur.

Pars Opticcs mciior nova rationc explicata hoc Traiflatu continctur: at-
que opeti prciium nos facluros arburamur , fi ptarcipua iilius capita la-
tinc rcddita attingamus.

I. Primum qui.icm triplici vifionis gcncrc allato btevis & fottis quj
Myopibus , longi & dcbdis , qni Prcfbytis convtnit , & intcr uttam-
que interjfda:, qiix pcrftifla dici potcft , quod in mcdiocti diftantia res
objeclx l.nis diftinctc appateant , qu.t fiiigulis convcniunt aut muationcs ,
aut dcfcrtus Audor diligcntcr pioftqiiitur, Hxc ad ttia potiflinnim rctcrc
capita , ncmpe ad organi vitium , lcu otgano ipfi , fcu humoiibus oculi
illud infidcat , z ad nimiam pupilix dilatationcm , 3 ad niiriiam cjuscon-
ttadioncm. Quamvis in prioii ca(u nonnihil acceftu luminis contrahatur,
ii) poftetiori aliquantuium amplictur in locis obfcurioribus : i'amlicctpu-
pilla anguftior fiat in luminc , & amplior inobfcuriori loco , non id tam^ii
c-idcm faciiitatc fit in puctis , & in iis qui ptovcdliori funt artatc. In
iilis mufculi &C tcndincs cijm mjllcs finc , atque organum ipfum ncmpc

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. IV. ji? _ .

retina , aut choroides tenetum fit & cxquifiti fensus , pupills mufculus Opttca
facilc ampliatur , & conftringitut : fiquidem delicatioris organi tcxtura , nc
forte pri nimio luminc offendatur , contracftionis motum exigit. Con-
tra cvcnit in adultis , quibus mufculus illc pupillx motor jam rigidiot cft,
& in fcnibus ferc eadem manet pupilla: apertura in locis illuftratis &z ob-
fcuris. 1. Quibus dc caufis aiii fint Myopcs , alii prcfbytx paucii cxpli-
cat ; ac mulu circa diftindam magnitudinis rei objcifta: , & diftanti* per-
ceptioncm , circa obfcuram vel claram colorum fpeciem , circa utriuiquc
oculi dircdtionem fpeculationc digna & intelledu faciiia fubjicit.

II . Judicium de rerum diftantia cx quintuplici caufa pendete docct.
1. Ex apparenti caium magnitudinc. i. Ex colorum impreflione , quar
duo a picloribus folent ufurpari , ut rctum objedaium diftantias exhi-
bcant , atque in iis tantummodo oculos fallunt. 5. Ex direftione oculotum,
riam uterque oculi axis aliter in reinotx , aiiter in proximx rei nobis ob-
jeda: idem pundtum dirigitur. 4. Ex parallaxi rcrum obje^flarum , cun;i
oculus fituni mutat. Nam fi duo corpora in certa unius oculi pofitionc
fibi conjunita vidcantur , oculo dextroriiim nioto corpus illud , quod ab al-
tero fibi ante conjundlo verfus dcxtram rcmovcri apparct , idem quoque
rcmotius cft , Sc corpus quod ad la:vam manet, propius judicatur. 5. Ex
diftinda vel confula minutarum pattium pcrceptionc de corporis diftaniia
judicamus.

III. Id quoque advertit qucradam eft"c locum in vifus organo , nempe
in retina , ut ipfi quidem videtur, qui cxquifitiotis cft fcnlus , adeo ut res
objcdj acutius videantur , cum pcnicillorum ut vocant , apices in eum
locum definunt. Unde habitu quodam acquifito oculi globum ita converti-
mus , ut imago rci quam diftinde cernere volumus , in co retinac loco
depingatur. Illud rctinas pundum idipfum cfle folct , quod direde ob-
jciilx rci exponitur , nili cx defetftu organi , aut cx habitu punftum illud
medium miniis exquifiti fit fenfus : adto ut globum oculi cx obliquo con-
verti necefle fic , quo piiftura loco exquifitioris fensus impiimatur : quod
lufcis evenire folcc. Tametfi id vitii alia quoque cx caufa orui poteft , ubi cry-
ftallinus fufpenditur non e regionepupillae , & magis in unam partcm, quam in
alteram inclinatur. Nam apices penicillorum qui ditcifle in oculum incur-
runt , quiquc ad axem dirigi deberent . in eam pattcm dcfled:unt , ubi
cryftallinus magis attoUitur. Sic radii A B , non ad axem E P & punftum
P , fcd verfus D ditiguntur. At Ci puniftum P retiniC fit fensus exquifi-
rioris , nt fieri folct , tum radii E B , F B oblique incidentes , in pundo
quidem P coibunt , &C objcdtum unde ii prodicre radij , diftindiius ap.
parcbit : oculus adco in id objedum intcntus crit, ad quod tamen non di-
rigitur , unde & lufcus apparcbit.

1 V. His univcifim explicatis ad fingula visus gcnera defccndit , ac pri-
mum quidem myopiim varia explicat phxnomcna , qua: magna cx parte
omittimiis , quod ab audlore dilucidc &: brcvi verboruni compkiu fint ex-
plicata. IUud imprimis advcrtit , myopcs ubi humorcs oculi puri funt ,
non turbidi , rcs objcdas propius admotas diftinftc admodum contueri ,
quod amplx rcrum icnagincs in retina depingantur , minutas adco carurn

R t ii;

Ann.

1694.

Jlo

R E G I .£ S C I E N T 1 A R U M

I> P

pittes poflint difccrnere. Quod fi humorcs mrbidi fint , ut in plcrifquc
cvenit , conlTurx ctunc imagines , nifi ubcriori luce objcda corpora pcr-
flindantur. Ubi humorcs limpidi quidem funr , fed quodam infc{fh colorc,
eodcra res colore tindlas cxhibcnt , ut cum per vitrum tindum intueraur i-
Sed hoc ipfum Hon advertimus , ni(i rcpentc id vitii incurrat ; tum enini
recens cft mcmoria colorum quos antc vidimus.

V. Ac nihil forte eft cui magis affucfcat oculus quam colorum mu-
tationi. Quod variis probatur cxcmplis : nam fi per vitrum viridi auc
rubeo colore paululum tinitum fic rem intueamur , ut alia cotpora cir-
cumpofita obducantut , intra breve temporis fpatium colorcm ipfum viri-
dcm aut rubeum in re vifa non advertimus : vix illud nobis pcrfuadcraus
colores alios in Solis , Sc in acccnfi candels lumine vidcri : & tamcn
certum cft catulcum colorcm in candela: accenfx luminc vitidem nobis
apparete.

V I. lllud prxtermittete non pofTum quod fubindc annotat , myo-
pem non attentc eum rcfpicere , qoocum loquitur , quod motus oculo-
rum in eo qui loquitut intueti non pofiit , hinc tamcn vis vctborum plu-
rimum pcndct , & in mcntem ipfam loquentis cx motu oailorum non
mcdiocritcr penctramus : quare myops totus in vetbotum fenfum intenius
oculos nulli rci dcfixos tcnet-

VII. Myopcs vix diftin(5te percipiunt rcs objcdas , cum pupilla cft
apertior quam pat fit : non enim in illa humorum conformatione tadii
ab eodem objcdicorporispunito prodcuntcs, poft tripliccm rcftadtioncm in
idem organi pundum coire pofTunt.

Illud pulchrc cxplicat qux caufa fit cur myopcs , qui tamcn tcs ob-
jciflas mcdioctitcr rcmotas diftuiquunt , cafdcm plcrumquc gcminatas ccr-
nant , ut horologii lincas in fundo albo delincat^s , atquc tx pia:ft.intiiri-
mis Gfomctricis Cartcfio , Robcrvailio & Hugenio ut ccrtum ftatuii lcn-
tes uttimque convexa fupcrficic caque Sph.Ttica donatas non cde fiitis ido-
ncas , qui radios cx eodem punifto prodtuntcs in idcm punifhim poft du-
pliccm rcfradioncm colligant. Scd apta: huic rci futuii funt , fi unam cx

ACADEMIi£ HISTORIA. LiB. iv; ^i^

iis Sphsriam ponamus , alceram in medio magis extantem , qus tanien, Optk*

vcrfus extrema iii /itus oppofitos infleiftatur > aut ccrre pars ejus mcdia
craffior fit quam cxtrema:.

Iraque in hac Cryftallini conformatione duplex focus fiitutus cft , cum
les cniinus videbitur : nam radii medium cryftaihnum pcnetrantes citius
coibunt , qu.im qui cxtremos ilHus margines pcrvadunt , iiquc velut arnu-
lum quemdam depingunt , quod non tam cito cocant , ac priores radii :
idque maxime Ci pupilla fit apertior & corpus paulo remotius fpedtctur.
Unde objcdum nigrum in fiindo albo pofitum in foco cryftaUini pun(5lum
Jiigrum depinget. At fi radii cryftallini limbum pencttantes in retina ipfa
coeant . qui per medium tranfeunt cryftallinum , non incurrunt in reti-
nam nifi poft concurfum jam fadum , & in ca bafim feu piduram omnino
perturbatam delineanc,

VIII. Quod fi pars media cryftallini minus convexa fit quam extrema;,
ut fit in prefbycis , tum res geminata vidcbitur , fcd contrariam ob ratio-
nem. Nam citius coibunt radii qui margines ipfos pervadent.

Atquc cx irregulari figura cornear tunicae aut cryftallini ratio ducitur,
cur corona; circa faces accenfas fpcd;cntur : ram fuperficies minus arquabi-
lcs & rcgularcs in certis diftantiis duplicem cfficiunt focum , ac circuli
luminofi , circa punda in quibus plures radii colliguntur &c diftindra fit
vifio , defcripti has coronas nobis cxhibent , qua: ubi conftantes funt &
fcmpcr apparent , vitjimi efle in cryftallino indicant. Scd ubi certis ran-
tum temporibus cae videntur , irregularitas corneie id plerumquc cfficit ,
ut accidic , cum diutius oculo manus innixa eft : ac fubinde colorcs varii
apparebunt , fi magna fit refradio , ob fuperficies admodum irtcgularcs.
Rem ita efTe hinc compcrics , fi fubnigrum corpus pupills admovcatur :
cum enim illud partem pupilis obduxerit , circulus lucidus cx dimidia partc
fcdus apparebit.

IX. Myopes quibus pupilla eft anguftior , & fana func ofgana, ii mini-
ma quarque objeda diicernunt majori luci expofica : nam coni lucidi an-
guftiores , cum acutiorcs habeant apices, diftiniilam magis pifturam tffi-
ciunt , quam fi coni ciTcnt obcufiotes : fcd objcCta etiam pioxima non vi-
dent , nifi cadem valdc colkiftrata : nam imago ampla in fundo oculi
depingitur , & lumcn niuhum fpargitur.

X. Quo brcvior cft vifus , hoc rcs objcda major apparec , ubi cum
fpecic illius pcr vicrum cavum tranfmifla comparatur : camctfi pcr vitrum
concavum longc diftindior ceinfpicimr. Ubi retina minus fana cft , vitra
cava nullius iunc u(us : nam pcniciUorum apiccs propius adniori anguftio-
rcs formant im.^gines quam uc organum afficianc , & diftinflam prxbcanc
vifioncm. Sed duo vitra quorum unum convcxum , 5c altetum eft cavmn ,

310 REGIy£ SCIENTIARUM

Ann. latis amplam cftlciunt imagincm , & ladios ita dilponuin , ut plerique fu-
1^94. beant, Sc in rttina cocant.

X I. ll!ud quoque folemnc cft myopibus ut minuiiorcs cxarcnt cha-

radlcres. Idcm enim iis evcnit quod prcltytis , dum litttras digitalcs pro-

pius admoias lcgunt : continuus capitis motus iis molcftus cft , & ipfam

mcntis at;entioncm multum infringit.

XII. Intcrdum evcnit ut adolefcentcs ufquc ad vigcfimuin aut vige-
fimum quintum annum vifu doncntur temperato , tum ii intcr myopcs
habcantur : cujus rei caufam D. Dc la Hirc in vitreum humorcm ccria ra-
tionc produdlum rcfcrt, quod mufculi paulatim craifiorcs faCli oculi g'.obum
fortiui prcmant , ac proinde retina longius a cryftaliino rcmovcatur : five
adeps in iis ubcdor in caufa fit cur ab utroquc latcrc oculus aiftciur, fcu
e contra imminuto adipe fclerotica a mufcuiis fortius comptcfta globiim
itidcm oculi ardlius prcmat. Vix cnim cornea tunica , qua; dura cft & fir-
ma , aut cryftallinus humor , cujus natura cft homogcnca , &: liquoribuj
undiquc cindtus , hujus cffcdijs caufa clfc potcft.

XIII. Myopes quorum pupilla cft apertior , lus magna minus offcn-
dit quam prcfbytas , aut eos qui pcrfcdo funt vifu. Nam in illis radii ab
objcdo colliiftrato prodeuntes ampliorem in rctina bafim cfticiunt , minus
adeo lardunt rctinam quam in prcfbyiis ubi atdiot bafis fortius aflScit vi-
sils organum. Cum anguftior cft pupilla in m\opc, tiim objcita pro-
pius admota intuctur , & minutiores illius partcs iatis d;ftini£lc pcrtipit,
quod radiorum penicilli , quorum bafis cft pupilia ipia , admodum tcnues
diftinclam in retina depingant imagincm , tamctfi omncs cotum apices in
retinam exacte non cadunt.

XIV. Haf^cnus dc myopibus ,dc prcfbytisbreviori ftyio dicendum. Nam
cx iis qux diximus , prascipux visiis in prcfbyas aff^cdiones facilc intcl-
liguntur. Ac primum ii quibus pupiila cft anguftior , vix diftindc rcs ob-
jccftas pcrcipiunt , nifi in magna luce pofitas. Nam pauciores radii eminus
prodcuntcs fubcunt pupiilam quam ut rctinam afticiant : nifi lux ubcrior
anguftiam pupiila; compenfct : fcd cam lux ipfa coarcftet pupillam , quod dc-
dit iucrum , id pcne omne detrahit.

i. Prcfbyti quibus rctina cft fensus exquifiiioris , res minutiorcs ab
oculis removent , ut diftinc^^ius cas contueri poifuit. Nam radii eminus
prodeuntes quafi parailcli fubcunt oculi pupillam &c in rctiiia coifunt , duni-
modo lucc paulo ubcriore colluftrcntur. Scd cEtatis ptogrcftu ocuius magis
& magi.s complanatus rcs objcdlas diftinde intueri ncquit , nifi radii ocu-
lum fubeuntcs convergant , quod utique non fit cx fola objccfti pofitionc :
nam fi propius admoveatur , radii oculum intrabuiH divcrgcntcs : fi fit rc-
motius , paialleli fcrc ingredicntur.

X V. Hoc commodi aftcrunt vitra convcxa & ufi ata pctfpicilia , quod
magnam radiorum copiam inducant in oculum , cofquc fic iiiflcdant , uc
in rctina diftindam rci depingant imagincm : nam ubi vitrum pcnctra-
runt , jam minus fpatium quam antca occupant ; cum ita fint difpofiii ut
in unum coituri fint punclum. Cum ctiam in prtfbytis ariftior plcrunique
fit pupilla , illud quoquc atfeiunc commodi ut piCtura non minus articiat

rctinam

ACADEMl^ HlSTORlA.LiB.lv. 311

"tctinam , quam (1 per pupilUm aperciorem lubiiiTent. Itaquc opc vitri Optica
convtxi 8i tiiftinda &C viva , ut ita dicam , fit rei objcifta: piduta.

Atque hoc magis ea eft fenfibilis , quo vitrum longius ab oculo remo-
vetur : tum enim plures excipit ab objedlo radios. Sed idem vitrum ci-
dcm oculo ad quamvis rei objedx diftantiam aptari non potcft : nam radii
citius coibunt , cum vitrum longius ab oculo diftabit : ubi rcs objed:!
multum a nobis diftat , tum vittum ab oculo duobus aut tribus ad fun]-
inum pedibus removetur , ut res ipfa diftinttc cerni queat , ac multo ea
major videbitur quam nudo oculo , ita ut prefbytis vitrum unum convexum
idem prope commodi afferat quod tubus opticus.

QH.od in appofiia figma fic dcmonftrati;r, Si oculus G H C D , cujiK

j,j REGI^ SCIENTIARUM

Ann. ccntrum K vitrum convcxum E R , cujus focus ablbluius fit in F 1 . hoc
1604. cfl: , radios qu.:fi parjlltlos excipicns fic infliclat , ut concurrant in F I :
atquc ita oculus fit confotmatus ut radios quafi p.uallclos non colligat nifi
in candem tcr.dmt lineam F l. Sit pono objccaum T V , ac radii T E ,
& TS ab eodcm pundo T quafi parallcli cxitc , uti & V R , Jc V S a
punfto V prodirc concipiantur. Qui poftquam vitium pcrtranficrunt in
punc\is I & F concurrent , pcr radios pr.tcipuos T S 1 , cS: V S F , qui pcr
c.ntrum vitti S tranfcunt. Aique hi duo tadii TS , & V S cfticiunt an-
gulum T S V , fub quo vidctur objcctum T V , non habua rationc dif-
fantix vitri ab oculo qua: nulaus tft momenti ubi cum diftaniia obj(.fti
eminus vifi comparatur.

Cum igitur hi radii parallcli , poftquam vitrum pcttranficrc jam fint con-
vcrgentcs , &C ad punfta 1 & F lendant , in oculum incurrcntes adhuc in-
cutvantur, ut cocant in G H , & omr.ts cocunt cum radio qui pcr ccn-
trum oculi K tranfit , quique ut prxcipuus ccnfcti dcbct , habua rationc
oculi , nempe in I K & F K , qui ad fundum ocuh in H & G pcrvcniunt,
ubi piClura'rei objcdas T V mipnmitur. Atqui angulus H K G , fcu I K F,
fub quo vidctur objcaum , major tft I S F ieu T S V . lub quo vidctctur
nudo oculo citra vitrum : cum fi: intcrior , & fupcr cadcm bafi F I. Ac
T S V paulo major cft T K V , fub quo viderctur objcdum nudo oculo
citra vitrum : nam pra:cipui radii a punclis T & V piofctti per ccntium
oculi K tranfirent.

XVI. Qui bene conformato donantur oculo , rcs objccflas ad unius pc-
dis diftantiam , aut minortm arque pcif.dc vidcnt , ac m.igis umotas:
adeo ut vifus ille pcrfcaus magnam habcat latitudincm , qua: hinc potiflH
mum oritur , quod pupilla fac^ile ampHari ac contrahi poflit. Quibus reti-
na cft exquifiti lcnsus , iibetiorem luccm ii fcrrc non poftunt. Undclolcnt
pupillam contrahere , ubi objcaum paulo illuftrius fc oftl-rt , ita aftucfaC^i
araam habent pupillam , nec minuta qu.cquc objccT:a vidcnt nifi ubcriorc
luce perfufi, Iicet ptcftjyta; non fint , ii tamen convexis utuiuut Icntibus ,
quo plurcs radii oculum fubeant. Sed ne vitra radios nimium infringant ,
n<.ve ii citius quam par fic coeant , oculum propius rci objcdac admovctc

C A P U T IV.
^uxiam viiAs fhxnomena frofonunlur.

I. Y% Oftquam D. Dc la Hiic triplcx vifionis gcnus figillaiim expofuir,'
X qusdam visiis phojnomcna a viris Litidilis propofita accuratiiis cx-
pendit. Huius gcneris funt r.ulii quidam luminofi circa faccs acccnfas huc
iiluc fparfi , quos Cartcfius c rugis in fupcificic humorum oculi cxaratis,
quxque in axc ipfo lc intcrfi-cant oriri putat. Rohahius aliani affert hujus
pha-nomtni cauUm , nimiium reflcxiontm radiorum cx uttiufquc palpcbrac

ACADEMI;€ HISTORTA. LiB. IV. ji,

tcrfo margine , cum pene conniventcs propius fibi rautuo admoventurl Aliam OpticA
hwic efFcdui caufam tribuit D. De la Hirc , quam fuse & dilucidc expli-
caram longum eiret hoc loco exfcribere. Qurc etiam de muitiplici fpecie
lubjicic , cum dc noclc candela accenfa per obIon£;.im m charta tenui fac-
tam fiiruram confpicitur , prxtermittimus : hujus pha:nomeni rationem cs
utriufquc cryftallini fuperficie irregulari qua: radios in divcrfas retina: partes
dyorquet , apte deducit.

II. Sed illud minime taccndum videtur quod dc pupillx in fclibus
tam celeri & expedita contradiione &: dilatatione fubjicir. Iridis apcnur.!
inftar filTur.x nobis apparct , in longum producla juxta lineam A B. Mufculi
utrimquc ve rfus E & F eam diducunc •, occluditur vero vcl ab claterio (uo ,
vel abaliis fibris C D mufculofis. Hujus gcncris animalia qu.x noiftu viftum
qusrunt eam Iridis ftiu(5turam exigunt : nam ampliati admodum pupill.-i
diftindle res obje^ftas pcrcipiunc , cum tenui lucc pctfunduntur, Non ca eft
Iridis ftruiftura m hominibus : nam qui ad Luni lumcn , aut ftellarum
lcgunt , ii'km dil.itata admodum lluu pupilla , qua: uberius lumen fcrrc
nequit, Qui vero iu obfcuriori loco diu vixerunc , ubi pupilla multum am-
pliatur , fi rcpcnte ad magnam lucem convcrtant oculos , corum retina
majore luct pcrculla I.Tditur , ac fipe vifus iple pcriclitatur. Simili quidem
ratione qui pcr nives iter fcccrunt , rcs ob/eiftas quafi vclo c.ip.IIati & can-
dido obi. (ftas ccrnunt , quod rctinx- fihnII.E foriius conculfx fucrint. Itl
vitii aiijuando orulos invadit , quo pupilla admodum dilatara totam pene
Irim occupat : feu mufculi hanc membr ir.am contrahentes elaterio fuo dcfti-
tuantur , fcu altcr mufculus rclaxatus contra antagoniftani fuum niti ampliiis
non pcdit. Utcumque rcs fe haheac , qui hoc oculi motbo Liborant , ii lu-
cem fcrre ncqueuut.

1 1 I. llla pupilla: dc noAc diI<natio in caufi f ft cur candela accenfa cmi-
nus videatur. Quod fi fottc i.i Silcin cailoiuin aciem ciiiivertimus , tum
paites rctirs v.;h'. mcntiu^ concufti v.rios cxhibc.t colorcs , & qusfi im-
pieir. m.iPct Sf-Iis imago , qux cbftat quominus alia concucamur objedla .•
fcd & iila fih';iUrum motione imminuca Solis imprcilani vcftlg um , & co-
lores mu a!ij.ir j qui varii func , ubi cum circumjcdtis coipotibus vaiie colora-
lis mifccntur. Sic illud Ixpc evenit uc iharactcres rubci apparcanc, pofttiuam
in kici: Sulari diutiiis continuata eft ltcl:io , quoj cx rcti!-.T raulo tortioii

Sf'ij

J24 REGTiC SCIENTIARUM

Akn. a^itationc evcnic ob radios Solis c candida charta rcflexos. Arque hx lit-
i6^j^, terx ob cindcm rationem rubeo colorc tiniftx vidcntur , cjua Mars iii
CQclo colore itidcm rubco tindlus apparet , quod atris maculis oKiucatur.
Atquc cxpcricntia ipfa ubiquc confirmat nigra corpora , fi aliquantulum finc
diaphana , rubcrc , cum ubcriori luci cxponuntur , ctfi cerpora candida in
arca nigra videntiir cirulca. Qux ratio vulgo affcrtur cur calum ciruleum
vidcatur, cur Sol & Luna propc horizontem rubcfcant.

IV. H.TC utique obitcr attingimus , ut ad poftciiorcm hujiis traitatus
partcm vcniimus , in qua vir acutiflTimus muliis demonlltat rationibus non
cas iu oculo fieri mutationcs quas omncs furc qui hoc tradaiunt argumcn-
rum , exccgitaninr , ut modum quo vifio pcrticicur , cxpiicarent. Oculi
artificiaiis, aut tuHi optici eximplo u{i in ca fucrunt opinionc rttinam pro-
piusadduci ad cryltallinum, cum res procul diflitas contucmur , abduci vcro,
cum res oculo propiores ccrnimus , uti fit in oculo artificiali. Scd cum reti-
iia admoveri cryftallmo aut vitrco humori , aat ab eo rcmovcri non poffit,
in longiori protpcctu gkhum contrahi putant. Contra in rcrum vicinauim
obtutu cum ptoduci tinxciu.u , aut ceitc cryftallini humoris figutam niu-
tati credidcte , ita ut ma-is complanatus fipt , ciim rcs cominus cernimus,
idque fieri proccfluam ciliarium ope , quos muCculos cfle volunt. Hiscon-
tradis & inflatis cryft.iHinumuciimque trahi &c ccmplanari , ut laxatis glo.
bofiorem fieii arbittar.tur.

V. At pciitiores Anatomici rihil mufculofum in hoc iigamine ciliati
animadvcrtunt , atque humor ipfc fatis firmus cx multis pcliiculis quafi
lamcllis conflacus non cjus vidctur cflcnatun, uc figut.im mutct , nifi fu-
pcrficies cjus lugofsE fiant , terum adco imagincs in fundo oculi pctvct-
tant.

Vcrum non ex ftruAura modo oculi , fcd etiam cx hoc vulgari cxperimen-
to probari potcft nuUam in oculi figura ficri murationem , (cu ccmmus ,
fcii cminus rcs objcdlas intucamur. II. ud A> omnibus pcr.e Opticis tcaditum
tft , fadlis in charta luforia aliquoc toraminulis & ita diipofitis , ut not»
ampliusintct fc diftcnt , quam patcat pupillx foramcn , tcm objt£tam,ut
candclam accenfam penes foraminum nuincrum nnihipUcatam ccrni , dum-
inodo pofita lit extra locum , ubi diftindt^ nudo oculo viderctur. Quod fi
V. gr. res objcda diftinde vidcri ncqucac nifi ultra ((.-x pedcs diftct , multi-
plcx apparcbic , cum propius fiftctur : fcd una &: fimplcx vidcbitur , cum
in ca conrtituetur diftantia , in qua rcs diftiniftc ccrnimus. Tum cnim radii
qui a (ingulis rci objccta; puncl:is pcr for.imiiiula ad oculi tundum pcrve-
niunc , in tetina fiiiguli dcpingcncur : parvi quippc coni radiofi quorum
apiccs func in fingulis objccti pundis , & bafcs in chartx foraminibus op-
pofitos apiccs in fin:;'.;Iis rciina: pundis conftitutos hibcbunt , fimplcx adco
vifio tum futura cft. At fi non ca fic oculi contormatio , qua poflit radios
in letina coliiccre , coni intra oculum tardius aut citius qu.im pars fit, coi-
bunt, cofquc ictina aiite , aut poft coiiioncm fccabit, Undciingula objcifti
pun£ta retinam aflicicnt in divcrfis locis,ac mnltiplcx illud apparcbit juxta
nuincrum foraminum. Tum etiam fir.gula: objcdi im.igincs diftiniftiores ccr-
ncntut , quam fi objcdlum fine chaitx intcrpofitu vidctctur ; quod coni

'ACADEMli£ HISTORIA, Lib. IV. jz^

fajiorum anguftiores habcant bafes : nam ubi ob/edium fimplici oculo vi- Ostic^
decur , coni radioli bafis cft pupili.-c amplitudo : major adeo fic in retina
fedio , & major pidura; confufio. Sed lux multo debilior eft , cum ob-
jcdlum per foraminula multipkx confpicitur, pauciores cnim fubeunt ra-
aii,

V I. In oculo artificiali idipfum licet experiri j fi charca pertufa mul-
tis foraminibus vitro anteriori j quod tunicam corncam exhibet, fic admo-
veatur , ut charta candida qua; tetinx munus obit, in varia diftantia a vi-
tro quod ctyftallini loco ponitur , modo in ipfo radiorum concurfu, mo-
do propius admovcatur, aut longiiis ab eo removcacur.

VII. Ex iis & aliis qua: vir dodiffimus fubjicic experimencis, uc cu-
jufque vifijs nofcanuir vires ac mucaciones quse in oculis fiunc , Si utrum
concurfus radiorum ultra , an cicra retinam fiac ( nam fi alcero ex duobus
foraminibus chartx obdufto , fpecics rei objcfts cx eadem parte oblicere-
lur , concurfus radiotum fit citra retinam : contra , fi ex parte altera ima-
go rei deleacur , concurfus fiec ultra retinam : ) Ex iis.inquam, omnino
conficitur divcrfam non ctTe oculi conformationem , fcu propiora , feu rtmo
tiora intueatur objcdta.

Quod Ci enim oculus ita fic conformacus , uc diftinftc cernac objeiftum
fefqui-pedc rcmocum , mucanda eric cjus figura , ut idcm objcdlum fcx
pedibus diftans confpiciat juxta eorum fcntcniiam , qui has oculi mutatio-
tioncs propugnant. Jam ubi per chartam duplici foramine pcrtufam idem
objedum afpicit, juxta corum hypothtfim unum & fimplex videt objcc-
tum , cum aptam huic rei videndae figuram induit , Sc tamen duplex ap.
paret. Non igitur oculus novam figuram aut conformationcm cepit, ut ob-
jedum fcx pcdibus remotum cerneret, atqueeadem eft cujufque diftantia: ra-
tio : nam ultia fpatium fcx pcdum radii vclut parallcli fubeunt pupillam.

VIII, Ncque id dici poteft ex interpofitu chartac fieri aliquam muta-
tiofiem in oculo. Nam eodcm modo de ipfa diftintia judicamus, feu nu-
do oculo , feu per charti foramina res intucamur obie<5las.

Et quidcm cum nudis oculis bcne confoimatis ucimur , ut objedlum
fcfqui-pcde rcmccum, & alcerum fex pedibus diftans incueamur, non ea
eft intcr utrumquc fpatium difFcrcntia , ut in concurfu radiorum confufio-
nem inducat : & tamcn per duo charta: foramina objedum lontrius remo-
tum vidcbitur duplex , qua: differentia hmplici vifione non percipitur : nam
ex utraque diftantia aequc diftinde videri objedla atbitramur.

Quod autcm non finc aliqua difHcultate &c molcftia oculus ante in ob-
je^flum propius incentus , m objeitum longius rcmotum diftindc intuen-
dum convcftaiur : hoc, inquam , non hinc oricur , quod opus fic aliquo
temporis fpatio , uc oculus apte fe difponat ad rcmotioris objcfti profpe-
ikum : fed quia utcrquc axis oculi in idcm pundum non finc aliqua mo-
lcftia cft convcrtcndus. Quod etiam accidit , cum uno intuemur oculo :
quod aflucti fimus oculorum axes in eum locum convcrtcrc , cujus diftan-
tia utcumquc pcrcipitut : cum pcr mbum opticum objctT:a vatic diflita in-
tucmur, codcm oculo , nuliam proptcrca cxpciimur difficultatcm.
IX. Ncc fola ucriurque axis dirtdio hanc difficultacem pavit , fcd £i

Sf iij

ji^ REGI;£ SCIENTIARUM

pupillx dilatatio , cum remotiiis cft objcdum , & conftridio , cum cft pro-""
pius, nonnihil momcnti nffert. Nam Iris tunica ex omnium pcnc conlcn-
l'u mufcolus <]Uidam cft , tjui pupill.im arc^it , cum rcm plus faiis collu-
ftratam intucmur , nc radii contcttiorcs la-dant organum. Quod expcrin fa-
cilc cft in pueris.quorum pupilla citiflime dilatatur & conftringitur ; ad-
moto objcAo anguftior, rcm.pto fit amplior. Quin !c objcdis varic difll-
ris intucndis Iia:c pupillas dilatatio Sc contradio admodum utilis eft : ita
ut nihil nccclTe fit ad variam oculoruni conformationcm rccurrcrc. Nam
radiorum coni aut pcnicilli acutiorcs piduram efliciunt m.igis diftiniflam
& acciiratam. Quod fi igitur ita fit difpofitus oculus , ut rcm objcdam ex
fcptcm pcdum diftantia diftindc percipi.it , quo candcm cx unius pcdis di-
ftantia intucatur , pupillam contrahat nccclTe eft , ut pauciores radios ad-
mittat , qui conos acutiorcs cfticiant, ne pcrturbata fit rci objcd.r fi^ura :
adeo ut Luitudo qu.t in divcifis oculis occurtit , non cx divcrfa oculi vd
cryftallini conforrnatione qux fubinde mutctur, fed potius cx varia pupil-
Ix aptrtura fi: rcpctenda.

J ^at3 l[3lO viTe) oTD oTu oTi

j^Te)uTei6T3uTi

J uTei oTu oTU uTciiA M

Ann.

1^54.

SECTIO QJJINTA.
De Botanicdt.

SUperiori &: hoc ipfo vertcntc anno D. Tourncfort Elementa Botnnica
in Acadcmia lcgit , qu« Typis Rcgiis cxcufa f.ieiuiu. Ac ncfcio an
quicquam in hoc gencre magis claboratum , aut mcliiis difpofitum , & elc-
gantius confcriptum prodierit in luccin. Quod eniin imprimis fibi propo-
fuit , ut pulchtrrima: hujus fcicniia: principia cxponcrcr , sc facilcm trrtdc-
rct mcthoikim , qua planii in varietate prope if.finira ad ccrta quxd.ini
gciiPia, ac vclut cafira rcvocarcniur , id o.-.imum Eiuditorum conk.Tfu fic
ptrfccit, ut vix quxquani defidcrari pollit majoti ..rre & diiigcntia cora-
pofitum.

CAPUT PRIMUM.

Be vtrii Bot,inic.e prifjcipiis ^efierafim.

!• "^r On intcgras ftirpium figuras , id enim alrciius cft opcris , quod
LN magna cx patte confccit Acadcmia , & aliquando Dco Ducc pro-
dibit in publicum ; nonvircs qux iis tribi.i folcnt, quod jliquando trariiiu-
rum fc rcccpir D. Tourncforr , & perfccit co ipfo tcmporc quo hxc proclo
mandantut : fcd principia quibus pl.,ni.T ad fua gcnera rcdaa.v ficilius
dignolcanmr ^ cujufque gcnciis charadcrcs fic icr inbus dcfignavir, ut a ,•-
f.indi non poflint , fi modo .id cas partcs , in quibus cu)ufqucgcneris circi-
tulis, uc ita dicam , ucta cft, intcndatur anin.us.

ACADEMI^ HISTORIA. LiB. IV. 517

I I. Poftquam Botanicas ortum , & progrcffum paucis expofuit , opus Bota.
fuum in trcs dividit partes ; in prima quidem , qua ratione plantarum fpc_ fiica.
cies in iui qu.xque genera rcdigantur , inquiric ; in fecunda quafcfam

ille prarfcribic regulas , quibus ftirpium genera in certas tribuaniur claf.
fcs i in tertia & genera &c clafles fingillatim cnumerat ; .itquc hxc primo vo-
lumine continentur : nam in fecundo &C tertio icones partium , in quibus
infignes nota: generum omnium elucefcunt , ad vivum cxpreiTa: funt , Sc
xri incifa;.

I I I. Eodem generc cenfentur plantx , in quibus fimilis eft partium ftru-
«ftura, 6c carum maximc, qu£E infigni nota , & communi quodam cliaiac-
tcrc ab aliis lecernuniur. Specic vero funt divcrfa;, in quibus aliquid eft
fingulare , quod ab aliis cjufdem gcnetis cas difcriminat. Chara^fteres cre_
netici in una quaque fpecic , quoad fieri poteft, fibi fimilcs efle debcnt, &:
fcnfibiles , adeo ut adverti facilc poflnn. Atque ha:c genera certis fignari
debcnt nominibus , quae e fttud;ura partium potius quam tx ctimologia
pcienda funt. Siquidem notationcs nominum magnam fxpe in gcnetum
cognitionc pariunt confufionem. Atquc cx occalione quadam , aut e qui-
bufdam rotis, quae in una aut alteia occurrunt fpccie, indita funt plan-
tis vocabula : cum tamen ratio habenda fit charafteris cujufdam cfle tia-
lis , qui omnibus .tque fpeciebus conveniat , & cui nomen ipfum , fi fieri
potcft , fit illigacum. Sic Lcucoium , fi ad nominis originem referatur ,
violam albam tantummodo, non genus ipfum dcfignabic : idque confu-
fam gcneris ideam dabic.

IV. Verum hoc in ca rc caput eft , uc charaderem ipfiim genuinum,
non fpurium &: emcntitum ftacuamus , quo fpecies quarquc ad fuum gcnus
reteratur , ifque in ftirpe ipfa , non fotis quxrendus cft.

V. In planta vero funt r.idix &c fcmen ieu frudus , undc & caulis in
herbis , truncus in atboribus, folia & flores nalcunrur.

Singula: cujufque ftirpis partcs duplici gencrc tubulorum conftanc , c va-
fis nempe & tracheis , vafa fuccum nutntium ad vcgccationem plant.x de-
ftrunt , Tracheas inftar pulmonum elfe, & aete impleri cenftt Maloi-
ghius : h.xc duo tubulorum genera in radicibus & raniis fparfa in ttun-
co & caule colliguntur , iion fibi mutuo proxime coh.xrcnc, ftd intcrjc-
(ftu utriculorum , & quafi veficularum conncxa. VcficuKx auttm illi luc-
co vclut fanguine impkntur, uci cx Malpighio alio loco dictum a nobis
fuir.

V I. Tracheas ftirpium aptiflTimc dclinc.atas habes in tabula 45 1 hujus
operis , hjBc vafa in fpiri modum concorta , ac plcraque inftar tcnuis la-
mini diduda &c convoluca parcibus fquamatim pofitis co.igmentata ccr-
nuntur : eaquc facile detegcs , fi ramulum rofae auc vitis , aut alterius ftir-
pis tencrum difrumpas. Illud advcrtit D. Tourncfort eas tracheas , cum
franguntur , motu tlaftico donari : feu lnmcll.x fpirales produdx priftipam
formam fibi rcftituant , &C conclufum acra cxcuctant , ac viciflim acr ille
eas luccutiat , & poft aliquot itus & rcditus piiftinum fiium rccipianr ; Gve
cxtcnori ccdanc aeii : nam plus fuis produda: elatctio aniiflb tabefcunr.
Non cnun abhorrct a vcro harc vafa clTc cxcipicndo aeii apiara , qui (ijc-

328 REG I ^ SCIENTI ARU M

Ann. ci motum adjuvat & promovcr. Atque hx ttachci plus minufvc dilatJn-
iij^4, tur j ut clatcrium acris fortius cft, aut dcbilius dc die aut nodle , pr.r ca-
lofc aut frigorc juxta vatias anni tcmpcftatcs. Acr quippc plus folito diikn-
ms trachcas quoquc diftendit , qu.c circumjtda va(a ik prcmunt , ut fuc-
cum iis contcatum in eam partcm compcUant , ubi minor cft rcfiftcn -
tia.

VII. Vcriim interiorcs ftirpium partcs hoc loco non pcrfcquinuir, fed
exreriores tantum , ac qu.Ttimus unde charadcr ptxcipuus cujufquc gene-
ris fit rcpctcndus , an cx ladicc , vcl c caudicc , aut c foliis aut ftudi-
bus, aut c Horibus, an dcmum cx plutibus una conjunctis.

Radices quidcm pr.T; c.rteris plantx organis vidcntur m,igis ad cjus na-
turam pertincrc t nulla cnim fine radicc vivit, ne tubcra quidcm , aut cuf-
cuta:. Nam in illis tcnucs vclut capilli c rugis prodeuntcs , uti & filamcn-
ta c cufcuia prodeunt.

Rcliqux ftirpium partcs non in omnibus inveniuntur : tubcta Sc plcri-
que fungi fcapo , feu caule , Sc foliis dcftituuntur , ac ncfcio an ftinina
omnibus oinnino ftirpibus infint , ut in fungis atquc iis omnibus qui in
fundo maiis nalcuntur plantis : ta:netfi admodum probabilc eft ut anima-
li.i , fic ftirpcs omnes c lcminibus orirr.

VIII. Stirpium partes omncs non fibi folis , fcd & aliis formata: viden-
tur : radiccs fuccum c tcrra fumunt, atquc in iis ptimum eiaboratur, quem
fcapus aut truncus excipit , & foliis parat , quac gcmmis nutricndis cundcm
cxpuigatum tradunt.

Florcs vcro tanquam quxdam vifcera fucco excoqucndo in fcminis aut
fruftiis ufum vidcntur comparati. Semina vero velut ova , ut Atiftoteles
cx Eiiipcdocle docuit , ccnfcnda funt : nihil enim lam fimilc eft ovo quam
fcmcn planta: : in utroquc gctmeu ipfum p,irtcs omnes veluc involutas con-
tinct.

Succus plantarum eft miftura quidam cx tcm humore, feminis h£te Sc
farina conflata, qus in partes fcnfibiles paulaiim explicatur. Plantarum
vita in lucci nutritii , quo utriculi auc facculi diftcnduntur , omnino pofi-
ta vidctur : accrctio fit , cum illa; reficula: aut faccTili proHucui.tur ; un-
dc ftirpium magnitudo a natura cft dctiniia : nam facculi ipfi diftumpcn-;
tur, fi ultra pr.rfcriptos tcrininos diftenti iniumclcant.

IX. His prxmiflis jam D. Toutnefort diligcntiiis cxam.r,.at, an ge-
nera plantarum conftitui oportcat ex mutua quinquc illaium panium ftru-
«flura quadam , an ex una tantiim , caquc piicipua Si infigni magis; utrum ex
pluribus intcr fc conjunilis. Acprimumnon onincs ilii parics, acnc ouatuor
quidcm ad conftitucnda gcneraconlpirant : cum nc di:x quidcm pia itarum
, fpccics in omnium partium confcnfu, vcl in quatuot , aut tribus fimiil fum-
ptis conveniant. Nam tot fcrc genera , quot fpccies pontrula 'tunt , fi taH-
ta pattium cognatio ad gcncris alicujus conftitudoncm rcquiratur. Sic qu.r-
dam raiuinculotum fpccics radiccs h.ibcnt tiibcrofi': , i|'3C hbiofis, aiix
grumofis. Quod fi patt.s quatuor ad dcfinicndum gcncris ch.itJdcrrni ur
riorem , huc^tum , caudiccm & radiccm exigas , plaucs fpcciem , noi\ gc-
aus dcfignabunt.

X. RaJicum

ACADEMIvt HISTORIA. LiB. IV. 3^.;

X. Radicum & truncorum difFerentix pauciotes fonr quam ut fcneriiin 7)'«.'«.
varietatcm inducant. Folia plerifque ad hanc rcm ni.igis idonca vidcntut : nica.
fcd ubi florcs &C frudus fc produnt , tanta plcrumque in iis ipparetdi-
verfitas ut plantje , q\ix ob fimilcm foliorum ftruduram funt confimilcs,
eodcm gcncre ccnferi non pofTint citra magnam hujus fcicntiae confulio-
nem. Eadcm eft raiio florum qua: huic rci non fufticit. Nam in pletifquc
plantisdivcifi gcneris confimiles funt flores , uti in Icguminibus , convol-
vulis , campanulis.

Quare rationibusomnibus fubduftis duatum, aut ad fnmmum trium par-
tium cognatio in ftirpibus rcquiritur ad carum gencra dcfiaicndj. Rjdicum
cum foliis comparatio eft inunlis : fic cnim qua; eodctn gcncre v. gr. ra-
runculorum conrincntur , ad plura gcnera eCum teferenda. Idem evcnict
fi flotcs cum tadicibus , aut folia cum fcnvinibus compatcntur.

C A PU T II.
De Pltntartm in genera divtjlcne.

I. T5 Eftat igitur ut flotcs cum fruiftibuJ conjundi cum aliis floribus fi
j\ fcinuiibus confcraniut : infjgncs '\\\x funt cognationci, esqus an:-
nio fottius imprimuntar , ut in ranunculis &: tofis vidcrc cft , uti & in
cimpanulis , coiivolvulis , cariophillis. Quinctiam ftirpium fpccies , qu.c
hacbcnus tur^t conftituty , maxima e.\ partt in florc 6c frutftu h.mc habcnt
fimiiitudincm.

Superioris farculi Scriptoies in eam fententiam citat D. Tournefort, Gcf-
nerum impiimis, qui Epift. 103 harc habct. Ex his emm potilts c^naw s
foliis, flirpum naturic & cognatlones apparent. Hts r.otis afrf.Un. femine &
flore ftaphifagriit7n & confolidam regalemvitlgo dinam, ylconito corgemrsmfa.
cile deprehendi. Idcm fcrc in Epift. ad Occo celebrcm Mcdicum Augufta.
num fcribit ; id ipfum Carfalpinus L. t, de hu(5bj aut fcmine docuir. ff
merito , inquit , cx fi-H^ific.n.ii modo mttlta emerferiint geftera vlitmarum. /n
nnUis aliis fartibns tantam organorum muhitudinem & diftinnionem natiira moHia
efi , ejuant^ infiruElibus condendis fipeflAtur. Sed omnium claiilfime Fabius
Columna in parce altcra Libri , cujus tiiulus Phytob..fmo5, idipfum de-
clarat. ToUorurn , inquit , ejfigiem in conferendis generihns p/irvi fiacimus. Non
enim ex fiol.is , fed ex fiore fiemlnifcjue conceptaculo , & ip[o potlus femine plan-
ta-iTm afinit/item dijiiiicamiis , refpondente prttfiertim fitipore in reliejiiit plantte
parte. Optandum iliud eflet, ut viri pra;(tantes ingcnio & dodirina non
folum ipla geneta conftituendi rationcm indrcaflent , fcd ctiam ipfi ad ea
rccenfenda fingillatira dciccndiflent , quod noftra aetate viri in hac fcicn-
tia petitiflimi Motifonius & Raius prsftiterunt. Cani auctra fola fru(fbus
& floris contcmplatio plerumque non fufticiai vaiun. gencribus apte diftin-
giicndis : ( fic cnim ftumcntum, (ccalc , avi.na , hrrdciim Si grami:ia pe-
nc oninia codem gcneie cenferentur, cum in lis cadem pene fit frmSutim

Tt

350 RECI^ SCIENTIARUM

Ann. & floriim conformatio) lorga nominum fcric opus cffet, ut fpccies ipfjc
i(;<>4. dclignari polTcnt.

II. Quocnca iit huic incommodo occurtat Audor noftcr , gcncra ipfa
plantarum in duplici ordine conftituit : in priori ca collocat, dcquibuidi-
dam tft, qui^uc ex fola florii & fructus ftruclara pendcnt. Hi quidcm
duo funt vlKu cftlntialcs gcnerum charuft.rcs in plainis ijux huctus &c
florcs profcrunt : fcd in multis aliis non lufliciuni: undc altcr ordo fta-
lluendus vidctur, in quo pr.xter duas illas partcs omnino ncccflarias, tcr-
tia qua:dam in fubfidium vocatur , qu.xcunquc illa fit , intcrdum radix ip-
fa: fic liliorum genus ctit fccundi ordinis, atquc a mlipa & corona impe-
riaii proptcr radiccm fqu.miofam gcncrc ipfo diftabit.

III. Sic foliorum nunurus diftingucn^lis gcrctibus interdum utilis cft.
Qno quidem modo pcntaphylla , fiaga, pinus , .ibics, lanx pcrcs folio-
ruin Qilpofi iorcm gcnerc intcr fe ditrcrunt. Iij .ibietc folia Itjarsta in ra-
mis ■difponimcur i in pinu gcmina tubuiis iuclula prodcunt ; in Jarice quafi lO
lcrta quxdain glomcrata ccrnuntur : pencs corticcm ilcx &; lub r Hiibn-
guuntur; pcnes flornm caliccs (corloiicra & tragopogum \iv2Jo Burhe dt
houc , gcncre diftidcnt : in htc fimpicx cft, in i la Iquamofus

Intcrdum vcl coloris habcnda cft latiout in ClityfanihLmo &: leixanthe-
mo , vulgo Marguerhe ; vcl faporis , u: in eiuca i\ finapi ; vcl cujufdim
quafi hibicus & cxtcrna: faciei plantae , vulgo ie Pon de la Pl.wte , ut in
abfinthio , abtotano Sc artemifia. Sic acacia & giycirrhiza in hcc taniiim
dikrcpant, quod hxc herba fit, illa arbor.

IV. Atquc hi'c dc pantaium gcncubi-is tnm primi , tum ftcundi or-
dinis : in quibus illud intucndum , nt in iis conftiiue; dis remorx cujuf-
dam cogn.nionis , quarquc mulriplici gcncri ccmmunis fit , ratio iioii ha-
bcacur , nevc codem vocabulo plura qi.sd.im cxpnmantur gcncra , & e
concra; cavcndum quoque cft nc ejuld. tii gcnctis co<;naiioncs nimium lcru-
pulose cxpcndantur ; fcd iis contcnti fi.mis qm vulgo huminum iia vi-
dcntur. Sic trifolium pratcnlc purpureum trifoliorum gci ere ccnlcndum eft,
Jicct cjus flos acriiis intuentibus fit unius folii , in aliis multiplici folio
conftct. Quineciam varianc aliquando parces plancr efllntialcs : fcd dc
his qv.x ut plurimum cvcniutit , & juxta conluctum nacuiac ordincm ap-
parcnt, omnino cft judicandum.

V. Spccics vcro codcm ftirpium gcnere contcncT iia funt tribucndi, ut
cjus quod iragis cft fingularc in aliquarum partium ftiuftuia , aut in mo-
do, (eu in fi'j;ura , magnitiidinc , ficu , faporc , odorc , vcl in cognutione,
cum nociori aliqun planta hjbcjcur ratio : ita ut communi ncminc gcnus
cxpiia-atur , qu.rquc addcnd.x funr gcncris dift" rcncil qu.\m poctrit brcvi
vcrborum compLxu, accuraic tjmLn diftii;gaantur ; nimia vocum congc-
rics vicetur , &c gcncra ipfa mnhipliccntur potiii> quam ar(ft:ntur. Nam ma-
joii vcrborum ccmpcndio (pccics ipfx defcribcntur , fi lcxccnta pljntarum
gcncra ft.ituamus , quam fi niulio p.iuciora numcrcntur , i\' complurcs plan-
tis divcifi chatacteris , uc degcnercs aut irrcgularcs ad ccrta gcncta rcfctamus.

ii

ACADEMIifi' HISTORIA. L i b. IV.

C A P U T III.

De gefierum in certas cbjfcs divijione.

I. T N Iiac ftirpium contempktione vitari vix potcft confiifio , nifi ftir-
X. pes ipla: quafi milites exetcitus in certos otdincs ciifponantur. Uncle
non id fatis vilum eft D. Tourncfort plantas ad lua gcncra , ex natur.c ipfius
prxfcripto , non cx alicujus aibittio , ut plcrumquc iit j rtvccarr : fed ipfa
quxque gcnera quaii in clafTcs atque in ordines varios, quo dignofci facilius
poflint 3 omnino tribucnda cfle exiftimavit : adeo ut gcnus fit inftar co-
hortis -vel ordinis miliiaris, daflis inftar lcgionis. Claftcrm aliquam aut or-
dincm plantarum aflignare non aliud quiddam cft , quam aliquid invcnire
in quo aliquot gcncra convcniant , atque ab aliis icjunganiur ; neque illud
quidquid dt, quod cettura pIant.Tium ordinem vel clallcm conftituit , ex
noftro pendct arbitiio, fcd cx naturali quadam gencrum cognatione , qua;
ex Horibus aut fruiftibus duccnda eft , non ex utrifque limul junctis : l"e-
ciis non clafles , fcd genera ipfa forent.

I I. Jam utrum ex fcminibus , fcu c frudtibus , an c floribus claflls il-
lar plantarum fint diftingucndas , dubitari merito po;cft. Verum florcs ipfl
coiorum 61: partium vanetate n.agis (imt lcnfibiles , & oculos in fc magis
convertunt. Sxpius cum iplis ftuctibus cohserent , atcjue illis fuc^um nu-
tritium pixparant , cum adhuc funt teneri & formariincipiunt. Quanquam
in nonnullis piantis , huic vcluc embiyoni , auc ovo planta: flos non ad-
hirefcit , nifi cx partc, ut in cucumere, mclonc , cucurbita : in aliis ex
codcm pediculo flores & tiu(5tus oriuntur , fed fcparati, ut in buxo , &;
in arboribus , qua; flores amentaccos tcrunt , feu nucamcnra vulgo ChMo>:s ,
ut nux ipfa , corylus. Sunt in quibus pediculi quidjm flores tantiiin , alii
truCTius cffcrunt , ut lalix , populus , lupulus: nill forte floris nomine du-
nentur filamerta qua:dam colorata, qux ex tenero grano vtlembryonc erum-
punt. Quod fi damus , multi florcs lunt fme fiudtibus , fed trudlus om-
ncs quidam flores comitantur.

III. Quis autem fit rioium ufus, jam innuimus : funt quidam veluc
vikcra , quibus fuccus nutritius fruclui , dum adhuc tcner elt , deftinatur.
Dum cnim luccus intra folia floiis circulatur , & petcolatur in iplis tubu-
lis & facculis , quod fubtilius eft & ovo nutricndo pr.ep.iratU'n , ab aliis
partibus minus ad hanc rcm idoneis & craflioribus (eceriiitur , qus pcr fta-
mina tanquam per vafa cxteriora, & totidem glandulas in ftaminuiu api-
ccs cxpcliuntur, & exllccata in minutum abcunt pulvcrcni.

IV. Grana autem fcu ova in fuis tantiim primordiis lucco adeo excjui-
fito, & in florum foliis percolato cgent , ut hbtill.e quibus conftant , Sc
pattcs planta: jam in ipfo gcrmine delineatx paulaiim intuir.elcant ,
ac jugcm fucci ferant appulfum, qucm utiquc luftincrc vix poflcnt, fi par-
tcs ciadiotes illius fucci una cum fubtihonbus & rite pixparatis aftluerent.
Scd ubi flores jam funt cxplicati, & prima frnftus aut ovi intumefccntia

T t i/

Bot.t.

mca.

351 REGi^ scientiarum;

Ank. tada cftj titm illxCo huila flores rcfecantur , non itcm fi frutlus in gem--
1694. ma dcliccfcat : tum cnim floribus nudatus pcrit.

V. Cur autcm florcs brcvi tcmporc tabefcant , triplcx hujus rci caufa
affcrri potcft : i. vaforiim tcnuitas, quae florcs pcdiculo affiguiit , ut in ra-
nunculis , & ancmonc viilerc cft. Hxc cnjm adco iunt lubtilia , ut fljrcs
cum pediculis cohxtcrc videantur : ubi pcdiculi vafa in flori.'S pene inte-
gra fpaiguntur, ut in viriis cllcbori nigri fptcicbus , nim flotLS diu pcr-
ftanc. 2. Ovi ij (ius in omncs partcs accretio vala in fljtis b.'li pofiia fcn-
iim arctant, ac flos ipfc alimcntitio fucco fraudatas pcrit. 3. Vafainem-
bryotie fliccida 5c complicata paulatini eriguntur & tmduntur : undc Sc
ifuccus facilius per ca inotum fuum continuac, Sc folia , qujc hir.c indc
ad latcra pcfi:a funt , dclcrit. Tum vcto fuccus in folo calice, in parcn-
chymate & pcile fruiflus jam a '.olcfccntis pnpafatus in grana ipladcfcr-
tur, quoium graiia ca:tcra; partes vidcntur ab Aiidore n-turx tibricats.
Quod ni;triuoni miriis cft idLr.eiim , pcr ctrcos mcatus aut tcnucs vdut
bolofcrici pilos cxhalat, aut inlhr floris lubcilioris ^rialem in priinisrc-
centibus cernimus , pauUtim exccrnitur.

VI. Qui autcm nores a tcncris fiudibus divifi func , aut ramulis ad-
jnafcuncur fruduum expcicibus , uc fanguinis in aniiTi.intibus , iia fucci maf-
f^m a fupcrfluo humore ferc ut renes cxpargant. A.q.ic ubi A^nc ultra
fcecum ipfiim auc ovum diftunduntur, ut in rofi, fuccus a pcdiculo in
tcnctioris frudus pellem , & cjus vafa commcat , tum ad florcs ufque
confccndif, in iis ditfufus 8c pcrpurgatus per vala quse dcfi.rcnt;a dicipof-
funt , in pcllcm rcmcat, indc ad partes interiotcs fiudils tranfmittitur.

VII. Atquc hic eft foliorum in floribus piascipuus ufus , tamt fi in om-
nibus floribus non repcriuntur. Sed in eorum locu n ftainina , aut filamen-
ta producunmr , ut in avena , pedc lconis , Sc in aliis mnumcris ; ac ple-
rumquc fingula ftamina fuis donantur apicibus.

VIII. la his floribus qui foliis conftant , plerumque e fundo aflurJ
gunt ftamina , uc in lifiis , rulipis , qux in apices definunt. Acquc illa
ftamina ut vafa cxcrecoria habcri pofllinc , qux fuccum fupctfluum vel ir»
apiccs exoncrant , cum adfunt ; vel per cffcos meacus quafi per cranfpi-
rationcm infenfibilcm cxhalanc : intetdum pili in cxcrcmis ftaminura pul-
vcre quodaiTi, auc humorc vifcofo obliti cernuncur. In plerifque apices in
duo loculamcnta , 8c cavitates fponte utrimque 1 laccrc dchifcunc , ac vc-
luc qujedam func reccpt.icula , in quibus colligitur fuccus nucririoni minijs
idoneus, ac crcdibilc eft grana pulvcris, dum incumcicunt , eas ccllulas
refcrarc.

I X. Pars floris qu* centrum occupat , & plerumque parte fui infimi
craflior eft , undc &c nomcn piftilli nada eft , tcncrum frudum fipccon-
tinct , uc in liljo ; intcrim cx ipfius ovi cxcrcmo producimr, uc 111 uin-
bcUatis , aliquando huic canquam pcdiculo inflar floris innicitur ; plcrumquc
inftar paimi fcrici villofi pilis in parce cxcrema tegitur , aut vcficulis
afpcratur, Qus in apicibus piftillorwm funt rinntla.- , foric acti prarbciu
;idicum ; & vifcofus fuccus cx Malpighio mfciftiarccc, nc obfinc.

^. Qu.t: pars c.xtciiora floris auc involvic, ut in ranunculis , auc tukti

ACADEMI^ HISTORIA: LIb. IV. jjj

inftar fuftentat , ut in umbellatis, aut utruniquc obit munus, ut in rofa , in Soti~
malo & pyro ; (ive foliis inftruatur , fivc iis careac , calix appellatui. Qninka,
aliquando muliiplici conftat folio , ncc diutius durat , quod ejus folia pe-
diculo adharreant pcnes pauciora vafa , eaque facilc difrumpuntur. Interim
unius eft folii , quod e pediculi fibris producitur : unde & firmior cft.
Quas florum funt folia , nunquam fcminibus involucndis fcrviunt : hoc
cnim proprium cft calicis , qui poft foliorum cafura plerumque femina inftar
capfulic rccondit.

Ex varia florum fttudura D. Tournefort plantas in viginti duas clafTes
diftnbuit , quarum fuiguls varia gcnera complcduniur. In floribus majus
quoddam naturs artiticium,quamin aliis plantarum partibus fe prodit, atquc
in carum ftru(ftura minor mutationi patet locus.

X I. Icaque in duo vclut fumma gcnera primum dividi poflunt florcs i
in cos qui foliis fcu petalis vcftiuntur ; Sc cos qui in ftamina diducuntur.
Hi fctc omnes calice muniuntur : corum plcrique tcnero fru(fhii adhxref-
cunt , atquc horum piftillus ipfe cft fcetus , ut in graminc viderc eft. Qux
nucamenta ferunt plantar , ci flores habent in ftamina quandoquc brevifll-
ma didudlos. Atque hujufmodi flores non infignes pratDcnc plantarum dif-
ferentias , quemadmodum flores fuis infttufti foliis , quorum magna cft &
>ncrcdibi'is vatictas.

XII. Ac primum flores illi vel funt fimplices , vel compofiti. Sim-
pliccs unicum habent florem uno calice contentum , ncque cx iis partibus,
qujs flofculos vulgo Flenrens , auc Semiflofculos vocant , funt compadi. li
fimplices funt florcs qui unico folio, five id regulari figura incidatur , five
irrcgulari ; horum florcs alii campanulam , alii infundibulum alii, quiddam
3liud refcrunt.

Ex iis qui plutibus foliis vcftiuntur , quidam quatuor in formam crucis
dilpolltis conftant , alii rofam , aut cariophyllum , nonnulli Iilium imi-
tantur.

XIII. Compofiti flores c flofculis , aut femiflofculis in magna quoquc
funt varietatc : flofculi omnes uc totidcm tubi uno Sc codem calice involuti
idem vclut fcrtum cfilciunt , finguli flofculi embrione fcu grano funt innixi,
c cujus fundo aiiud Jhlamentum prodit tubulo tanquam vagina conclufum.
Hujus generis funt florcs abfynchii , carduorum &c. Qui c femiflofculis
velut ferta quidam , hi pluribus conftant partibus , qu^ poftea in folia
complanantur. Hos flores ccrnerc liccc in Soncho vulgo Laitron : laftuca,
Si aliis. Florcs radioficx utrifque flofculis Sc femiflofculis ita funt compofiti,
ut flofculi medium veluc locum occupcnt , qui difcus auc pdvis appellacur:
femiflofculi inftar corona: citca pelvim difponuntur.

XIV. Atquc ut fumniam taciamus corum qux diximus , flores omncs
qui pct..Iis fcu foliis funt muniti, vcl unico folio contincntur , liqiic ad
novem (pccics referuntur juxct. divcrfas eorum formas. Qui mulciplici folio
donancur , in quinque fpccics funt divifi , quarum ultima cft irrcgularis,
qualis in leguminibus cernitur. Horum florcs papillionares dici fblcntj
quod papilionis volantis formam utcumquc refcrant : quod (upcrius cx-
lat tolium vcxilli , nomcn obtinuit , ur infcrius idque diirlex carina: nominc

T t iij

J34 REGIJE SCIENTIARUM

Ann. iU):utur ; intetjedta vero abs vocartt. Calix inftar poculi aut cotniculi ,
1(5^74.0110 tclTcris ludere folent , paulatim dilaritur , ex lUius fnndo plftillus al.

lurgit v.igina hmbriata conckilus , cjui m truitlum abic , & liliqua vocita-

ur : in pilis & fabis flores ica funi; conformati.

C A P UT IV.
Idtm argnmtntum continnatur.

I. T N tcrtia partc fui opcris D. Tournefott fingulas plantarum fpc-

L cies in fuagcnera , & hic in clilTcs cs mcthodo difttibuit , ut dif-
ccntibus pronum ftcrnat itcr ad hujus fcientiatadyta. Vocabularium in corum
ufum fub fincm primi voluminis attcxuit , in quo non foiiim voccs in Bo-
tanica uiitatas , fed illas etiam , quas cx aliis artibus mutuatus eft , fic cxponit,
ut multa fcitu digoa circa ftrudluram plantaruni doceat , qua: Phyfica: non
mcdiocrem afFerunc lucem.

In co quippe partes omnes ftirpium , earum naturam & ufum velut iii
tranfiru , icd accurate tamcn & perfpicue cxplicat. Atque ut c multis pau-
ca deccrpamus , ftirpes omncs lignofas in tria pirtitur genera fatis nota.
I. In atbores , qux cum fint infignis niagnitudinis , uno caudicc auc trunco
in ramns divifo , in altum (e tollunt. i. In aibufculas aut frutices arbo-
ribus minorcs , quxque es eadem frpe radice fiuticantur , uc hguftrum ,
Troene , filaria &cc. j, In virguha. Aiborcs & fruticcs fcu arbufta Autumno
gemmas lub axiUis foliorum tanquam ova profcrunt ; non itetn vitgulta,
■ aut dumi , fcu minorcs planti qua; fubarbufta ab eo nominantur : cujus
gencris fiint Rofinarinus , Thymus &c. qua- cjufmodi gcmmas fruclibus
tcctas non pcofcrunt. Hcrbi proprie dicuntuc , quaruni ciulcs aut fcapi
maturis fcminibus pcreunt, Harum raJices vcl multis pcrftanc annis : vcl
eodem anno emoriuntur , uc triticum ; cum ladiccs csdcm manent , poft-
quam frudus extulcrunt , ca; vivaces appcllantur.

I I. Radix in unaquaque planta fuccum c terra cxcipit , & in alias
partcs tranfmittit : harc Kitx , aut tcrrcftci alicui corpoti adhxrcfcic. \n
radicibus partium contcxtus , ftruclara & figura fpcctantur. Tcxtura ipfa
vel carnca cft , ut in lilio , vcl fibris conftat intcrtcxtis ; fcu mollcs fint, ut
in fccnicuio , feu ducce & lignca; uc in pyro , qucrcu &:c.

Rationc ftcuclturx radices vcl c fibris , vel ex aliis radicibus , vc! fqua-
mi$, vcl c tunicis componuncur. Hatum omnium Icones fub fincm ccrtii
Volummis cxprcflas habes, Sunt qux c hbris cenuillimis iiiftar capillamcn-
ti , fcu afcititia: coma: conftant , ut in tritico ; in aliis cralllorcs funt fibra-,
uc in viola.

Qux ex aliis glomcratis coalcfcunt , in varias fpccies diducuncur : fcjua-
mofx func in lilio , bulbofx & c plunbus tunicis contcdi , ut in ccpa ,
exquc varias induunc figuras.

III. Radicula dicitur pars illa gcrminis qux ptimum fe (c cxplicat,'
& vctam radiccm in fc continct ; ut pars (iipcrtor gcrminis , in qua cxtcr*

ACADEMIy£ HISTORIA. L i b. IV. jj^

partes continentur , piuma vocitatur. Scmims germcn inter duos lobos con- ^«^-
clufum his duabus confta: partibus. nica.

Pars fumma radicis qua nunco conneditur collum aut collate , vulgo
'Le Collet nominatur.

IV. E radice truncus in atboribus , caulis vel fcapus in herbis , cul-
mus in tritico afcendit. Partes intcriores jam a nobis perftridse funt &
aliis in locis fufiusexpofi k , medullje nimirum , ligni & corticis. Perpauci
vidcntur nobis de Alburno quod inter lignum & corticem in arboribus
inter/acet , ex autote noftro addcnda. Id album cft & tenerum , quod
nondum ligni propnc ditti duritiem adeptum fit , atque ligiii naturam intra
unum aut plurcs aiinos in arburibus pauiatim acquirit : nani fibrz ligno pro-
piorts puulatim indurantur , cum cortici vicins intumefcentes alburnum
novum gignunt : adeo ut lignum atboris fic vetus alburnum , & novum
albtjrnum fit tjufdtm arboris recens lignum. Hinc tot circuli concentrici,
qui m fcdlo tr.mfvtrfim trunco confpiciuntur. Nam divcrfa alburni vclur
ftiJta , cum lignofa facta funt , atquc alia aiiis indudla colorem variarunt ,
fivc ob tcxtura: varictaitm , feu nutritius fiiccus fingulis annis non xquabi-
liter eoium poios implcverit , aut alia quiclam occultior caufa c Solc vcl c
fubtiliori matciia quaercnda fit.

V. Foliorum incrcdibilis cft varictas : undfe ex iis potifllmum gencra
plantarum fccundi ordinis diftinguuntur , ubi charaderes eflentiales e flo-
ribus & frudibu'. duifli oignofccndar fliipium naiura: , aut nominibus impo.
jicndis non fjfliciunc : ntc tamen cx iolo foliorum aCpcdu charaftcr
gcncris iite dcducitur : cum enim flores &c fiuftus crumpcnt , tum fipe
jnitauda eiit gcneris idea. Ac pauci funt , fi qui iunt , qui c foLi foliotum
textuta & figura cettum dc plantx charidetc judicium fetre pofTmt : nifi
foriC iideni fint ufu ipfo &: longa exttcitaiione triti. S:.d antcquam florcs
ip(os & fruiftus viderint, dubiiantcr dc his pronuntient neccfle cft.

Foha , ut de flotibus diiSlum cft , aut fimplicia funt , cum cx cadcm vclut
caiid.i nalluntur , aut caudici , vcl rumo proximc adnafcuntur , vcl in aiia
dividu.itur folia , ui in pyro ; vcl funt compofua , feu in eadem cauda aut
cofti difponantur , feu in plura foiia diducantur, ut in ros.a, Apio &c.

Sic filia aut pianam habcnt fupcrficiem , aut cavam , aut convtxam , Is-
vem lUt alpcrdm & pilis hirfutam , fcu rotundafit, fcu in cufpidis formam
confo:iTina, ftu ftiida & obionga. Interdum inftar fiftulx foIiLm cft exca-
va;.mi ; tcnuc & ii..btilc in muicis pl.intis , ot in hypcrico ; dcnfum in aliis
ut in portulica , cainofum in quibufdam , ut in ledo.

Sic foiia varic lacimata sut incifa , aut deniata in variis plantarum ge-
neribus cernuniur. Mitto foliorum vaiietat.m cx fitu & difpofiaone dc-
ptomptam : adto ut bina , aut tcrna , aut quina eidcm cjudx cohxreant.
I' finua in his omnibus tft d'vcrfitas , atquc tadcm dilcriininain tcrtio vo-
luminc a tabula 423. ad tab. 441. giaphue expttfla rcpciics.

V I. Dc gcmmis , feu oculis ai:n foliorum , tum ftuctuuni diximus : hinc
pendet vis o:rir.is infcren.ii in fciiti gauilitu foimim , quam tmpLfttationcm
vocant , Gr-ffir en Eatjfon.

Gtmma arboiis inkritur rcccntis rami li"no altctins atboris. Gcmma

,5(f REGI.-E SCIENTIARUM

Ann. intcgra cum pitte illius lignofa qu.i ligno arboris adhxtcbac , dctralniur ,
1^94. Sc cortici arboiis in formam T i^llo , dum fiicco tumet , applicatur : cor-
ricc ita fiflo !;cmma fcu fcutum oKUicitur , &: cannab: dcpexa alligatur.
Succus rami per gcmmam fcuti dtlatus ovum in gcmma conclufum fovet Sc
excludit , dum ejus folia complicata evolvir.

Sic ramo leniter finb furcutus infcritur, vulgo Grcffer en fenie. Trunco aut
majori ramo arboris ad libcllim , fcu horizontalitcr fcdlo furculus altcrius
atboris in hanc filTuram infcritur , in cunci formam paululum incifus , 6c
aliquot gcmmis fcrtus.

Ita furculus infcritur , ut cortex cjus cortici rrunci refpondcat. Trun-
cus enim filfus clatcrc fuo furculum infituni ptemit , & fuccus arboriy
vafa furculi fubit , gcmmas cjus explicat. Idcm fuccus in poros furculi ef-
fufus fibras una conjungit & inter fe mutuo fic agglutinat , ut e trunco &C
liirculo unum & idcm corpus coalcfcat.

V 1 1. Tcmpus aptum cft infitioni , cum furculi gemmx nondum fuiit
explicati : Sic cnim nova ejus tolia alimcnto fraudawi facilc tabcfccrcnt:
nam fuccus arboris in vafa furcult faciie non fubi: primis infitionis diebus,
atque hoc tcmporis fic folia poiTunt marccfcerc. Sed tamcn intcrdum evcnit
ut liiccus agitatus majorem fui copiam fuppcditct , & infitio paulo tardius
(i&.x bcnc procedat : undc cum gemma: fe fe cvolvcrc incipiunt , tc rrunci
itidem liiccus in motu cft pofitus , tum opportunum vidctur infitionis tem-
pus. Truncum ffclum picc levitct obduccndum ccnfet D. Tourncfort , &
pavs furculi . qux fifluram fubit, tcgcnda : non probat cataplafmata qu« cx
argilla Sc mulio parari folent , cum aqua illa penctrer Sc infc<ftotum paJ
teant injuriis.

Poftrcmo rcfecandi funt germinantcs in trunco furculi : nain fucci in-
eorum vafi prociivior eft motus , ac dctlcdcrc cogitur , ut innovi furculi
vafa comniccc , ferc ut in animalium vulneiibus , idquc cicatriccs efficir,
cum fcda vafa non facilc conjungantur , neque corum extrema fibi mutuo
refpondcani.

Eadcm cft ratio infitionis inter corriccm & Iignum , aut illius qui in-
oculatio appellatur , cum dctraifto arbotis corcici in fiftulx modum , no-
vus cortcx cum oculo fuo cjuldaTi cum ptiori figur.r fc mag.Mtudini?
applicatur.

C A P U T V.

De Jlirfium natura dr itfu.

I. TX Aftcnus dc clementis Botanicis qui D. Tourncfort anno i^^j^
\. X tribus voluminibus coniplexus cft. Paucis ab hinc diebus prodiit
in luccra aliud volumcn non inolc , fcd eruditionc , & utilitatc magnum
de Hiftoria Plantarum , qui in agro Parifienfi & circumjectis in locis oc-
currunt. In quo quidem non folum cataloguni plantarum accuratum , &
criciccm ctuditwnc plcnam , fed &: pluruiurum ufum ccrto judicio , delcdu,

Htionc

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. IV. 3J7

ratione analyfi 8c experientii cognitos fic tradidit ut fummam eruditioncm Bota~
cum magna utilitate conjunxerit. nica.

Qua; ad hiftoriam pcrtinent , non fiint noftri inftituti , pcrpauca dum-
taxat de ftcirpium natura , & viribus ex doda prifatione quam fuo operi
pr.xhxit , hoc loco deccrpam.

Ac primum id prudenter obfervat exquifitas plantarum prasparationes
abjiciendas non effe , fed vulgatas magis & fimplices negligi non opoiterc;
cujufque mixti principia , 8c eorum dofim natura ipfa fic conftituit , ui re-
media quaquc fimpliciora exquifitis , 6c iumma cura claboratis pcr(a"pe fint
anteponenda. Qux enim funt expurgata , fcu pura fuiphura , ftu alcaii , aut
acija nominentur , inorbis fanandis minus perlxpe funt idonca , quam qux
cum aliis pnncipiis funt conjundla. Sic fal abfynthii fumma cura reveroe-
ratus ventriculi morbis minus utilis eft , quam idem fal fucco limonum fa-
tiarus.

II. Nihil magis obeft medendi arti , quam anticipati caloris, frigoris,
fermentationis notiones , qux fipe obftant nc opportuna adhibeantur rcme-
dia : quafi humores in flatum natuialcm reftitui poflint citra aliquem mo-
tum qui partium texturam muret , &c noxiam matericm feparet.

III. Non cxiftimandum cft , illud ipfum quod magis eft aiftuofum in
plantis, pcr folas qualitates , qus pr.mx appellantur , aut per configutatio-
ncm partium , qiix nobis perfaepe cft incognita , aut dcmum pcr Alc.ili
tantummodo , & acidum explicari poflc , cum major fit in planiis compo-
fitio quim ut per ea principia vircs carum innotefcant. Scd cerrx ,
quoque, aqux & fulphuris habcnda cft ratio , atque fales qui in plantis
vigent, quique funt roagis compofiti , cx coUationc cum falibus nobis no-
tis , cum l'alc communi , fale Ammoniaco , alumine , vitriolo fic aliis,
<\ux certa fulphuris rerrx & aqux portionc fantinvoluta, melius innotefcunt.
lllud enim palam cft in plantis incfle falcm , fu'phur , aquam & tcrram ,
qui innumeris permifta modis alia pene infii-.ita formant corpora.

I V. Deanalyfi plantaium, & principiorum, cxquibus coiiftant fep;raii jne
diflerit , qiiave rationc falcs AlKali, acidi , nitiofi , vittiolici , Ammoiiiaci
dignofcantur ,dilucidc exponit. Heliotiopii folutio , aut chj.ita hcliotropio
tinda &C aqua communi perfufa falcs acidos prodit ; fpiritus nitn , auc
falis, aut fulphuris fales Alcali , cum quibus fcrmrntcfcunt acidi liquoics,
omninodemonftiant : fic falem Ammoniacum , olcum t.irt.iri vcl calcis (olu-
lio dctegit ; fal nitrofus cx dctonatione , vitriolicus ex i.ifufione gall.i' ,
fulphur ex facili inflammatione dcpvvhcnditur. Alias cmTto probationts in
Acadcmia uficatas. Mitto qui &; D. Tourncfort circa nitri , falism.inni,
vitrioli , Aluminis , falis Ammoiiiaci, tartari pnncipia & ijaturam afFcrt
probationes. Ex quibus colligit in nitro nullam elfe acidi notam , fcd lalem
Alcaliinco contineri , tametfi (x eo fpivitus admodum acic^us cducitur ; fa-
icm marinum ex acido & Alcaii coalcfcere ; in vitriolo multa cfle aciditatis
indicia , uti Sc in alumine v falcm Aminoniacum acrcm cflc &c failum ;
tartarum fdcm cfte eflcntialcm vini.

V. Iiaque poft varia circa hos fales cxpcrimcnta cos qui c plantis ex-
trahuniur cum nous £c vulgatis confertc non ciubiuvit. Cu'n ex. gt. Cii

-V V

3?S REGI^ SCIENTIARUM

Ann. cflcntialis planti alicujus cum olco tartari , vel calcis folutionc permiftuJ
idS^. odorem aftlat urinolum , aut ubi fal volatilis & concrctus per analyfim
cducitur c ftirpc , in ea falcm Ammoniaco analogum vigcrc indicium cft.
Nam fal ilic volatilis non aliud quiddam vidctur clfc pritcr parttm filis
Ammoniaci unnofam , (]u3m fal acidus dimittit Iiberam , ut ipfc fali fixo
tartari , aut calcis focictur. Oleum fcctidum uti &: fpiritus urinofus co fale
abundat. Undc cjufmodi plantx intcr apericntes , dctcrgcntcs , fcbrifiigas,
&c vulncratias habcntur , qux dotcs in falcm Ammoniacuni cadunt.

Conlimili ratione qux funt ftipticae S< adftringentes , qu.Tque multum
acidi cum terra conjuncli pcr analyfim piKbcnt , has ftirpcs lalcm alumini
analogum contincnt. Qua: autcm pritcr acidum Sc tcrram faltm alcali
plurimum fuppcdiiant , h.T fale non abfimili tartaro vitriolato imprignantur,
cumquc vatia tcm &: phlcgmatis admiftio varie modificat.

V I. Cum cTdcm plant.t divcrfos procrecnt cfftftus in humano cotpo«
re , ut varic cft dilpofitum , hinc D. Tourncfort fumit occuioncm pauca,
fcd utilia de vi mcdicamirum diftcrendi , qux in pi.Tdifta pr.TfKione om-
nino lcgenda funt : nam rci admodum abftrufx , &: fi qua: fit alia gcneri
humano pcrutili , non mcdiocrcm luccm atfcrrc pollunt. Primiim quidtm
hanc a vctcribus acccptam laudat mcdicaminum divifioncm , in ci fcUicct,
qua: fcnfibili quodam modo cvacuant , & in ca qus humotum tcxturam
mutando cos in naturalcm ftatum rcducunt , quafquc altcrantia dici loknt.
Primi gencris mcdicamina vcl fupernc, fcu vomitu , fcu fputo , aut faliva,
nut ftcrnutationc noxios humorcs climin.int $ vtl intcrne dejiciunt , ftu ca
fint purgantia , feu diurctica , quibus addi poiruut fudoiinca , qux pcrcutis
occukos meatus fcrofum humorcm cxpellunt.

Qua: vomitum cicnt , Sc dicuntur cmctica , pcr violcntos diaphragmatis,
& mulculorum abdominis motus poiius quam pcr fibrarum vcntriculi con-
tradioncm vim fuam cxercrc aibitratur ptrcclcbris Montis Peflu'ani Pro-
fcftbr D. Chirac, cui aircntitur D. Touincfort. Nani fibr» vcntriculi quali
totidtm clatcria matericm vtntnculo contcnram dcoilum trudunt ptr in-
ttlliru , quteque illanim aiflioncm , &c nifum intcndunt , utcmctica, vim
iUam magis augcrc dcberent, non vomitum excitaie : nam fibri irritat*
dcorfum pcilunt qux inms continet vcntriculus.

Vomitus quippe uno tantum c tiibus modo provocari potcft. i. Cum fi-
bratum motus , qui natura (ua ckorfum tcndit , pr.T inflammatior.e , auc
ftrangulatu invertitur. t. Cum proptcr obicem ex duri corpoiis oppi-litu
cxitus humoris occluditur. 3. Cum diaphrngmatis , & niufculorum abdomi-
jiis motus vchcmtntior vcntriculum cxa^.;itat , aut prtmit arAius.

In vomitu autcm qui fit cx haufto meditaminc , nulla oritur inflamma-
tio , nullus ftrangulatus , nuUa dcmum obftiudio cx matcria quadam indu-
rata & compadla. Quamobrtm id rcliquum cft ut violcnti diaphragmatis
&c mufculorum motus voniitum aut naulcjni cxcitcnt , dum inftar torcula-
ris vcntriculum & intcftina fic prtmunt & luccutiunt , ut humorcs ven-
triculo conttnti per ocfophagum remcatc cogantur. I los quidcm abdoniinis
& diaphragmatis mntus in vomuu cxpcrimur , ac plcrumquc dc iiigcnii
peftoris dolore , & quafi tjus difruptionc conquctimur.

ACADEMI.£ mSTORIA. Lib. IV. jj?

Ji vcro in canibus & fclibus cernimiis , vcntrcm manittfto complana- Bvta-
xi , Sc diaphragma inter vomendum pclli deorfum. Quin &: D. Chirac in mca.
cane , cui lublimatum corrolivum pribuerat , idipfum penc dcmonfliavit.
Nam ventre ex umbilici regione leviter fcilTb , cum ventriculum manu
traftaret , nullam iu eo convulfioncm fentiebat aut motum violentum , fed
diaphragina una cirm mufculis abdominis magna vi &c celcritate contrac^um
premcbat manum cjua vcntriculum tenebat. Sic cnim cfl a natura compaia-
tum , ut vicira: partcs in altcrius c[ui vim patitur , (iiblidium veniant ,
eique opitulentur. Sic in ftcrnutalionc refpirationis organa una corifpuant,
m gravem capitis humorem aut molcftas narium irritatioiics fublevcnr.

Crebri diaphragmatis , & mufculorum ventris (uccufllones noxios pro-
trudunt humorcs per glandularum qua: rcticulo ventticuli copiofi infunc
vafa excretoiia , fcre ut ccrnimus in linteis fordidis , qux dum lavantur,
repetitis piimulae Kflibus tunduntur. Cum itaque prim.T aUmentorum vi.x
fordida & fcculcnta matcria fcatent , aut humores fcrocientcs tumuliuantur,
(orgafmum vocant ) ac nuHus eft in vifccribus abfccfliis , aut fchirrus, tum
vomitus eft perfxpc falutaris , quod graviorum morborum materia , qux
ftomacho incft , & in eo ftagnat , per oefophagum via magis compendiofa
& tuta ejiciatur , quam pcr longos intcftinorum antradus. Addit vir doclus
raorbis qui paucis abhinc annis, multis inGallia: Provinciis magnam edidc-
runt ftragem , cmctica ftatim cxhibita plutimis faluti tuiftc. Humor cnim
ille acidus inftar limonis fucci , &: vifcidus vix cxcoquitur , nec acidi-
latcm (uam longiore mora exuit. Qujn imo maftam fanguinis magis ac mi-
gis inticit , dum funditur , ac fruftra cxpcdatur illius codio , aut ab .iliis
humoribus lccteiio , fed perfipc opportuna medendi occafio elabitur , dum
moras ne(5tirous.

VII. Quxpurgantia , aut catardicadicuntur , in fibras vcntriculi vim fuain
cxercent , eas plus folito fuccutiunt, & ad contra6tioncm provocjnc, ciim-
que crafllores fordcs primum cxcutiuntur , fibrx plus facis contr.ift.c glan-
dulas rcticuli premunt ardius , cx iis fcrum quo turgcnt , cjtpnmiiur ; atquc
ea ratione via fternicur ferofo lacici , qui t fanguine inglandulas continencer
allabicur. Tum enim huic facilior cft adicus in cas glandulas , & pcr earum
cribra filtratur, & percolacur. Qui quidcm ferofi latices una fecum deve-
hunr fordcs ciuibus inficicur fanguinis mafia. Quo ucique modo fanguis vi
mcdicaminis commocus , & quodammodo ebullicns cxpurgatur.

VIII. Non diflimilis eft aliorum medicaminam ratio cuni noxios expellunt
humores , auc nacuralem iis ftacum rcfticuunc : feu ipfa fufione fcrod humoiis
copiam , fuppeditcnt qua fcccs in vifceribus ftagnanccs proluiincur , materiam:
fcu humores ipfos a pcregrina materia (olutos fic componunc , ut percribra
itbi aprata commodc & libcre cranfeanc. Cum cnim majori copia in' partes
malc affcdas illabuntur , fi qui finrj, obftrucl:ioncs cxpediunt. Ec quidcm
fi obftru.incur vafa biliaria , illam non aufercc obftiudioncm fanguisubc-
rior cujufdam medicaminis parciculis aperiencibus impi.egn.Kus, eum (.m-
guis hos duiftus non pcrvad.rt : fed bilis ipfa pcr ea va(a fibi municc adi-
tum . fi fic uberior , auc fluidior. Undc qux dicuntur hcp.itica rcmedia ,,
«idcin vcl bilcm augent , dum fulphurcas fanguinis p.nrtcs liquanc , ac bi.-

V u ij,

J40 REGI^ SCIENTIARUM

Ann. lcm magis fluidam rcJclunt , quo facilius pcrcolari Sc hltrarl aueir.'
1694. ^''' f^'uri-nca lalc acii ta-ta majorcm urinicopiam procrejnt , dum fun-
dunc fanguincm , aut ab eo fcrum feparant. Cum uriiia cft uberior , cribra
fua proluit , & dudtus pcr quoj meat , melius abftcrgit , quam quivis alius
humor. Qua: autcm inter diuretica funt acida , dum languincm alitjuaniu-
lum incrafiant , fcrum ab co lepatant , idquc uberius in renis dciabuur.
Abfurbcntia vcro eundcm procrcant ctfcdum , dum imbibunt m.ULium qua
icrum veliit implicatum tcncbatur.

Eadtm pLine vijctut ratio corum qua: fudorifica dicuntur : nam fudo-
rum matericm vel augent , vel ab ea fanguinem cxpediuiu. Ntc ludorum
materia ab urina valde difcrcpat , caquc in rcnum glandulas vim fuam
plcrumque cxerunt. Ha: quippc in jugi adione verfaniur , non itcm cuns
glandula; qux funt inerics &: otiofi , nili tortc cum pn labore & cxcrci.
ratione (udor per eas cxprmiitur : undc rara funt admodum vera iudoniica.

Sic alia profequicur medicaminum genera quae apud Autorcm Dudum
& diligcnccm legi poifunt : funt enim non cuiiofa modo , fed imprimis
luilia.

fr:p

SECTIO SEXTA.

De Aclis anno 16^ $.

CUm hoc operis in majorem excrevcrit molcm quam cogitationc pri*
ccperam , liic gradimi fiftcrc mihi ccrtum erai : led viri gravcs &
dudi mihi au(ftores fuctunt , ut hunc laboum ad tricefmium ufquc ar.ium
ab ipfo Acadcmii ortu producercm , pia:fertmi cum duobus poftrcmis annis
luculenti difTcrtationes & crcbri obfcrvationes amplam nobis iuppcoitcnt
jiutericm. Primum igitur qua: ad Phylicam gtn.ralem (p.(itint quam bre-
villime fieripocctit, erunt petftnngenda , tum ad fmgularcs obfervationes vc-
nicmus.

CAPUT PRIMUM.

Ve thyfuis ^uibHfdam ohfirvationihuf.

I.

SUb initiimi hujus anni D, De la Hirc pluviam qux fupcriore anno
vcrttnte decidcrat , intra 1 1 poIlicu;n , & 9 lincarum alticudincm
ftetiile compcrit : adco uc (umma illius lorgc minor fuerit , quam anni»
J*'!^, 1611 & aliis fupcrionbus. Tamcn animadvtrtit , fonccs ip("os non
iiiinus ubertim m.inanc , quod forcc ancipitcm , ncc ad dijudicandum fa-
til;m ntfcrrc poctft dc toncium origine quilhoncm , an non alia: quoquc
fubfinc coruiii cauf* occultiores.

ACADEMIit HISTORIA, Lib, IV. ^i

II, Mcnfibus Januario & Fcbruario experti fumus frigus acciTiinum , -Pofi* -
quod utique ad nova circa glaciem expcrimcnta facienda convcrtit animos. nica.
D. Hombcrg acctum congclatum cxhibuitj idque in trcs divifum partcs infimo

loco fubfidit parstartarea coloris fubnigri ; medium locum tcnebat parsinfi-
pida qua: phlcgma dicitur i pars oleofa , Sc xubei coloris fummum occu-
pavit locum.

D. Bouleduc oleum vitrioli re<fliticatum ,Htaiunt, ita congelatum invcnic,
ut vas ipium fregerit : nec tamen fpiritus fulphuris congclari potuit.

Cum D. Homberg folutioncm lllicis prxparaffet , hanc inftar gelatinx in
gelu concrctam invenit.

I I I. Die 16 Mariii D. De la Hirc Epiftolam Icgit Caftellione ad Se-
quanam datam , in qua mentio habcbatur magn.x tcmpcftatis , qui die 10
mcnfis circahoram a Meridic fcptimam orta eft, Procells hujus capite in(i-
flammato , acr ignitus apparuit : undiquc ignis corpufcula , tanquam fcin-
tilix dccidcbant , adeo ut vicum urbi vicinum mox conflagaturum crcde-
rcnt. Hx fcintillx his crant confimilcs, qu.t fabris ferrum candens in in-
cudc tundcntibus difliliunt : in tcrram vibrat-T: intcrdum volvcbantur colo-
rc cxrula^o , niox extingucndx : per hori quadrantcm in magno tcm tra-
<3:u hzc proccUa fxviit ; in cauda nivis flocci , & denfiotes cadebant. Eo-
dcm die circa horam quintam cum fcmiffe magna nivis copia cum ty-
phone quodam delapfa eft. Die :y cjufdem menfis licpor fubtuber , vifci-
dus, foftidus , & quafi fanguincus variis in locis urbis decidit. Gutt$ ma-
jores cidem muro ex utraque parte vifas funt , adco ut vi proccllae aut tur-
binis eo perl.it.T vidcantur,

1 V. Tum vero quasdam dc elaterio aeris propofita quxftio , utrum id
temporis lapfu debilitctur. D. Galloys eandcm qua:ftioncm anno 16^9 agi-
tatam fuiflc teftatuscft, tumque D. Roberval cxpcrimentum a fe tentatum
ait , cum adhuc juvcnis cnit. Sclopetum pncumaticum actf , ut moriseft,
vi adjAo impltvcrat , cujus vim elafticam • poft i6 annos xquc vcgetam
invcnit , atque in iplo initio cum aer intrufus fuit.

V, CuiT) Aptili menfe de quodam homine, qui in Suburbio S. Jaco-
bi cx vcnenato canis rabidi morfu intcricrat, fcrmo habcrctur , illud forte
ex ufu futurumait D. De la Hirc, fi rcmedium in Amcrica ufitatum ad-
verfus vcncnatos inqentis ferpentis morfus ufitatum adhibcretur, acccnfo
nnnirum pulvctc pyiio in ipfo vulnerc, partc circuipje<rta priiis fcatificata.
Quod expcrin licct in animalibus, quibus viperx infligiint vulnera. D. Du
CIos alia quondam , ncc multiim diirimili ratione motfus vencnatos fana-
ri aieliat , cum tubtjs e chirta bibulaformatus aqua vini ardcntc imbuta,&:
vulncri admota accenditur : tumcnim virus omne ignis vi iffljri aftlrcbat.

V I. Dc atramenti Sinenfis prxparatione tunc temporis aftum fuit. Id
vero confici folet ex pinguiori fumo pictjc, vulgo elu no>r de fumee ^ cui
parum fellis bovini , & ictiocollx adraifcciur, Cum ctiim de liquorc in
Sincnfi rcgno ulitato , quo fplendorem corporibus induiunt, vulgo dnvtr-
tiy de U Chine , fcmio habcretur , D. Hombcrg ait olco lavcndulx cum pa-
rari apud nos , eoquc laccam diftblvi •, iliiXx porceliacz aut Achaci lapi.
di conglutinando utilitcr adhibeti,

V v iij

34i REGI.t SCIENT.IARUM

Ann. VII. Pjucis poft dicbus cum tk pcfle fcrmo milccrctur , D. Toutnc-
i6i>J- foic illud advcrtit hoc moibo graflintc Anihraccs eos invaderc , cjui cxpri-
mcndo oleo navant operam. Atque hujus rci occalione D. Gallovs admo-
nuic a cclebri Anatomico Diemmcrbroch obfcrvatum cos qui Ncomagi
nierum faponcm vendcbant , pcfli grafTanti obnoxios fuilTc , (cd loca m
quibus tabaci fumus naribus excipi folebac , raro , aut nunquam peflc in-
fccla clTc.

VIII. Qi^a rationc aurum in liquore fngido & inllpido dilTolvi qucar,
D. Hombcrg paucis apcruit. lllud porro non aliud quiddam cft , quam
aqua pluviatilis Sc pura. Auri quippc limatura prius m mortariolo vitreo,
pilo itidcm vittco vcl hgnco ttituratut ; liquor pcr tiltrum trajicitur , if-
que in vaporem difHatur , dum color auri plcnior apparear.

I X. Qiioddam attramenti gcnus exhibuit D. Homberg ex xruginc &
ligno Indico , quod vulgo Camftge appcllatur : qum ctiam ex his duobus
panni nigro colore tinguntur citra ullum igncm. In aqua aluminofa &: fet-
vida prius lana cbulliat , ut omnis abfcedat pinguedo , tum ligni pridi-
&.\ \a fruftula concifi libra una 8 libris aqua: fluviatilis &: calidi per 24
horas vafi tictili imponatur, fcmi-libra iruginis lcviter concifi duabus acc-
ri libris affunditur , ita ut infufio calida per 14 horas petftct i inclinato va-
fc acetum cfFunditur in vas fubjcCtum. Aquiantc pr.Tparata rer aut quater
pannum perfunde , fic tamcn ut fingulis vicibus eum cxficcari linas, poft ul-
timjm ablutioncm bcne exficcatum p.mnum accto iruginc impr.xgnato ftmcl
& iterum pcrfundcs , tumque nigro inliciccur colorc.

X. Hic artificum indufttia nos alterius admonct , cujus proccfTus loiT-
gc cft facilior -. eo tcndit , uc rerum vcftigia, & cffigics nunr.fmatum gyp-
fo ftatim imptimantur, & imprclla mancant. Hanc D. Dc la Hire paucis'
cxpofuit , 6c cor.im cxhibuit. Ccr.r Hifpanic.T candcnti tcrri opc fcnfim Sc
dtra ullam cbullitioncm liqucfadi iigura quilibct imprmiitur : huic olei
guttulis perfufi gypfum aquadilutum, in tcnucm pulvcrcm antca commi-
nuium , Sc pet cnbrum ttajcdum ccri fupcrponitur , quod formam typL
fubjcdi cxcipit.

A'ias quoque imprcfTiones in cornu emollito duplicis fcrti candcntisope
cxhihuit D. Hombcrg : hx figun in torculari Ku prilo cxprmiuntur. Idcm
alias protulit foliis ftanncis infculptas : folium numifniati applicatur , fru-
ftuli lignci apicc propius admoto , 6c digiti opc prefTo : fic tnim figura nu-
mifmatis , & charadercs folio mctallico imprefra mancnr.

X I. Illud minime taccndum cft quod D. Dc la Hite , cum opus fuum
dc mechanicis Icgcret , ac de fornicum fttudura fcrmoncm habcrtt , in tfan-
fitu admonuit , arcnarium , fcu mortarrumcitius indurari , cum parum fa-
lis ammoniaci aqux admifcctur , poftquam intritum cft mortarium.

XII. Dc m.ignetf cum ageretur , diflicultatcs aliquot advcrfus Cartcfii
fyftema propofuit D. Varignon , idquc occafionc epiftoli , qui ad D. Hom-
berg miffa cft , in qua fit mentio cujufdam proprictads in acu magnctica
rccens invcnta: , quam AuAor permagni ufiis navigationi futuram exiftimat;
fcd de fadlo ipfo conftare omniiio oportcrc vifum tft , antcquam in novam.
illJus afFcdionis caufini inquiratur.

ACADEM1.£ HISTORIA Lib. IV. 545

analyf.

C A P U T II.-

T)e flantarum Analyfi.

I. T T Arias plantarum defcriptiones D. Dodard legit annis fuperiotibusi
V analyfcs earum itidcm fads , de quibus nihil necefle eft plura hoc
loco dilTercrc. Piantasipfasfuppcditarunt D. D. Marchant & Tourncfort. Id
unum filentio pra:tetmitti non debct, quod D. Homberg nienfe Junio cir-
ca pariium , quibus oica plantarum conftant divctfitatem pecuiiari dif-
fertatione expofuit : fumma fcrc hcEC cft. Plantas per anaiyfim in liquores
aqueos , oiea , fales , & caput mortuum teloivi : ex quibus caput mor-
luum omni falc exutum , & ignis vi ritc expurgatum , in piantis omnibus
cft fcre uniufmodi : fecus de aliis principiis fentiendum : nam in iis ma-
gna cft laporum , odorum , & confiftentis difi^erentia , & aquei iiquores,
olea , (aics multum inter fe diverfos procrcant cff"e(5tus.

I I. Hic vclut gcncralis quidam rcguia ftatui poteft , plantarum grana
nondum matuta parum olci , majorem phlegmatis , aut aquei iiquoris , ac
falis fixi pra:bere copiam , quam cadcm grana ubi ad maturitatis ftatum per-
vcnere. Qiia: enim vafa in granis crudis infunt, fucco adhuc aquofo , &
admodura fluido , nec dura bene digcfto turgcnt : fed particular cjus faii-
ni , terreftrcs & aques, progreflu temporis accuratius petmift.T , crafllo-
res fiunt, quodoleum paulatim non Cmul formetur. Neque enim hxc velut
pingucdo plantam fubit jam faifta .: fed paulatim & temporis iapfu concref-
cit. Si quidcm c granis per aiiquot mcnfcs fervatis plus olei extrahitur.
Sic e fcminibus 6: friuflibus, ut c nucibus & olivis per ttes aut quatuor
menfcs in iocis ficcioribus aflervatis major olci copia elicitur , idque craf-
fius eft, quam ciim e fruftibus recentibus exprimitur. 2. In oleis deftilla-
tis ignis una conjungit eas corporis partcs , qua: nondum bene inter fc de-
vindtx erant , ncc olci confiftentiam adcpta: : poftquam enim olcum quan-
ta ficri potuit vi maxima exprcfllim fuit , ex fccibus adhuc multum per
diftillationem eiicitur. Unde frudtus & grana folent igni admoveri , priuf-
quam ex iis fuccus cxprimatur : nam <:alor opportunc adhtbitus naturalcs
aiitiones non parum promovet.

3- Ex iis obfervationibus id vidctut colligi pofle, oleum non aliud quid-
dam elfe praetcr aquoias , falinas , & icrrcnas particulas corporis denfatas;
idque confirmatur ex olei crafli , & fpiili , quod fub finem diftillationis
violcntl e piantis cxtrahi folct.

Cum D. Hombcrg olci illius fcctidi iibram cum calce in al're extinfta,
& ad igncm rite cxficcita ejufdcm pondcris mifcuiflct , diftillatione fafta
in rctorta , ut moris cft , igne per gradus audo , & fub finem admodum
vehemcnti , primum quinque phltgmatis, tum decem cum fcmifte oici un-
cix piodierunt : cujus oifto priores fluidac , rubco colore fplcndida-, ac mi-
nus crant fcEtentes , quam poftrcmi diia: uncia: cum femifle, qux fpiflas
erant , & adniodum foeccbant. Liquoie aquofo fcorfum pofuo , lo unci^ olci

}4.4 ,REGI.€ iCIENTIARUM

Ann. cum (tmiirc unacumnova: calcislibra itcruni pcrmifts j phlcgmatis, & 7 olct
1^95. uncias per rctortam , ut antc piibucrunt, Poftrcmi olci uncia nigra erat ,
& admodum toctida , fex priotcs liquidi , ncc t»m gravitcr olcbant , atquc
in prima analyfi : deftillationc fcxies rcpccita phlegma tandcra ir.lbr aqia;
purae pelkicidum &c inllpidum ftilUvic ; olcum ad unciam ulquc cum lcmi-
drachma cft imminutum colorc fuccini : ficquc pcr ftx illas dcftillationcs
olci, libra iii 15 uiKias cum fcmiffe phlegmatis , 8c unam oki unciam re.
dadla fuit.

4. Id quoque ab eo fuit animadverfum , grana nondum matura Uquore
aquofo , Sc fale fixo abundare , cum in iis pcrparurn Cn olci : ubi mitu-
lucrunt , parum m iis cft phlegmatis, & falis fixi, fcd muhum olci. Cum'
per iteratas dcftillationes certa olci quaiiiitjs in phlcgma pcnc rou abcat ,
ita ut parum olei (uperfit, hinc conjici poti.ft in granis crudioribus phlcgma-
una cum falc, Sc aliqai terrcftits matcrii pottionc cam tra(5la tcmporis cf-
ficcre olei copiam , quae in nuturis granis confpicicut, ac mixtum ipfum
atte rcfolvi polTe in eadem principu , cx quibus coaluerat. Id vcro cft ad-
modum probabilc falem fixum & tcrram majoti cx partc a calcc cftc te-
tcnta : parccm falis aliquam in fpiruu-i acidos abiilfe , qui in calcc fuerunc
fupcrftites : unde & calcis color candidus in cincrcum mucatus cft , eaquc
tcrreftres aliquot olci patccs rccinuit.

5. Opinionem ille fuain cx frudus Indici , qucm cacao vocant, analyfi
confirmavit. Partem illius pinguiorem & oleoUm triplici modo ab aliis
l.paravit. Ptimum dcftillatione ex una I/bra trcs uncias cum quadrantc, fcu
partcm fcre quintam prokxit. 2.. Fruftum cacao more folito antca calcfa-
dum , & contulum proelo fubjiciens cx una cjus Iibra duas uncias exprcf-
fit ; c fcce poftquam luia cum aqua cbullrit , fcmi-uncia olci adhuc cxprcf-
la fiiit. Scd cx eadem fecc cum aqua communi pcrmifta duas adhuc uncias
cum k-miiTe obcinuic : adco uc lumma fueric quinque unciarum -. Poftre-
mo fruiftum cacao calente lapidc obccrens , ut ftcri folcc , cum cx eo pa-
ratur luccus didus ChocoUt , ex ea velut fubadta malfa 13 uncias fumens ,
oJlo cbullicntis aqui libtis diluit : icfrigetata nullam pinguedinis fpccicm
in fupctficie prarbuit. Sed poftquam matcria aqui impohta cbulliic , & in-
ftar pultis fpdlions dcnfata eft , tum pingucdo fu^ernacarc vifa , caque pau-
latim collcdta , donec nulla amplius cxftarct , nec matcria cochlcari am-
plins traiflari pollet pri dcnUtatc , & tcnacitate nimia , tum vcro inftar
fcbi pingucdo illa induruit , qui odorcm cacao non exuit. Sex illius pin-
guedinis , & paulo ampliiis uncii prodicrunt , c fece adhuc uncia cxtra-
<5la cft : adeo ut c 15 unciis fcptcm cum quadrantc cum olci, cum pingue-
dinis cdu<5l.x fuerint.

III. Rjcioncm hujus difcriminis cani efte conjicicbac D. Homberg ,
quod frudus illc cacao cx India afportatus , vehcmentet cxfiocatus, ac diu
fcrvarus, mukum de nativo illo humore amifcric , ex quo pars pingucdi-
nis em.inat : unde cxfuccus tetona: impofitus paium olci fimphci diftillacio-
nc ptibct in ptima analyfi : fcd pingucdinc pct cxprcfliontm fiparaca in
fccunda opcrauonc , cum fccibus aqua calida imbutis pinguis matcria in
fccibus fupcrftcs , & plus fatis cxficcau parccra humoris dcpciditi rccupc-

iavit>

'ACADEMI^ HISTORIA. L i b. IV. 345

fcavic, ac tantum olei pcr diftillationem exiit , quantum exprcllione ptoilie- Plttnt,
rat. In tertio proceiru , poftquam multum acjua: cacao in fubadam velut analyf,
maflam redacflio afFuium tft, poftquam leni igne per 5 aut S horas fimul
cbullierunt, pinguedinis particulae per id tempus hu.nore fatis imburse una
coaluetunt ; ficque olci haC raiione extradum fuic quintuplum ejus , quod
in prima diftillatione cduftiim fuerat.

In his piulo longiorcs fuiuius ; fed nonnihil lucis plantarum analyfi vi-
idcntut infcrre pofle. Ex iis quocjus id confirmatur , qnod ance aliquotan-
nos a D. Bourdclin citca olei iu fua principia anaiyfim tentatum fuo lo-
co expofuimus,

I V. Veriim fatis multa de analyfi , nuiic pcrpauca de quibufdam aliis
qux ufui eflc poffunt , fubjiciam. r'ud imprimis , quod mcnfe Februa-
rio a D. De la Hirc fuit obfervatu in diurbus malis aurcii, quarum fo-
lia accrrimo hycmis fngore obrigucr . r , f d reuiittcnte fiigjie tadem fo-
lia demilla , & pcne cxficcati fe fe ei'.\ere, priftino virore rtftituto. Ra-
tioiicm h ncatiulit: ftirpium folia pri humore extrario & conglaciato vi-
dcri qujfi fiderata , quod eorum fibrs didunipancur ; cuni autcm eo in lo-
co bcne claufo nullus cficc pcne humor cxirarius, atborcs ipfa: cum fo-
liis incolumcs ftcierunt.

V. Mcule Noucmbii D. Chatas fili.im fuam Simix actiori morfu vul«
ncrat.im petrofclino lcu Apio hortcnfi contufo , & vulneri aamoto ftatim
curatam fuide ccftacus cft. Cum aucem de vulnerum curatione fetmo inci-
diftec , D. Mciy fc mulcis cxperimencis ed(61:um efteait, vulnera plera-
que fanari , cum quatuot aqucE partibus una aqua; atdcntis c vino tlicitx
admifccntur , ac hntcum , uc moiis cft , fcu penicillum h.ic aqua imbutuin
vuineii apponiiur finguiis diebus bis icnovatum, Vulnus in ctanio cum di-
itillatione humoiis in oculos dcflui , intra quatriduum ea mcthodo curavic.

D. Hombcrg inter alia ariis intc^fcoriz arcana illud propofuir de co-
lore illo florido &C coccineo , quem carminum vocanc iuduccndo. Rc-
cipc 5 drachnias cochenillx, fenu-cirachmam granorum illius planta; , quam
Chan, vocant , iS gtana cotcicis iilius radicis yivX^^p Autonr A\^x, cotidem
aluminis rupei ; quinque aqra libis in vafe ftanneo , auc ficlili & pium-
buo tbuUianc , in quam piimum giana chorani injicics , qui poft tres
aut quatuor undas cxtraiiuntui ; pcr linteum aqui trajicitur : eadcm aqua
in codcm vafe iteium builiat , in quam cochcnillam injic ics , quac tantum-
dem tcm.poris maneac movcndo indefincncer, tum vas ab igne ftatim re-
move : per linccum aquam crajice in vas victcum , ubi pcr odto dicj liquoE
pennancac , aqua inclinaco vafe effufa , qui in fundo v.ifis (ubfidic Iimus,
ipfum eft carmini pigmentum , quod in uiiibra paulaiim txficcatur char-
ta obhiclum , ne pulverc inficiatur. Puivis ilie rubciis fpatuh lignea,
aut cburnca coilcdus in loco ficco alTcrvccur. Qu.r fubaiba videiur co-
chenilla, ca elt opcima ubi grana func crafliora , giana choiani inccgia ,
& fubviridi colore cinifli aliis prarponuntur ; quod ^«/o«>" dicunt, caudi-
dum fit , iJquc melius cft , quod candidius. Cavendum iilud imprimis uc
pixfcripto tcn.pore buliiart pigmenta , eaque in fubtiicui putvciem prius
tcianiur , ac nitida fiisc lincca ; unicuique percolacioni fuiim dctui linteuni
purum iJ: nitidum. Xx

Ann.

34<r REGl/E SCIENTIARUM

C A P U T III.
De Sptitu acldo.

I. /^ Ui dc ftirpium analyfi, dc olcoiuni natiira &: criginc dida funt,

V^ ad Chyniicos labores vidcri podunc aliquo modo pcriincrc : iiam
latius patct hxc fcicntia , & in omncs pene partes Phyfici lc diffundit.
Uccumquc ea rcs fic , cjua; mox difturi fumus , Chymia propric dic^a fibi
vcndicat ; atque eo gencic ccnlcntur , qux D. Hombcrg circa Ipiritus mix-
torum corpotum acidos fccit cxpcrimcnta. Dc corum natura & origine e
fcripto rccitavit diflert.itioncm , cujus hoc eft velut fummarium.

II. Piimura illud ftatuit , fpiritus acidos in foftilibus & plantis noti
aliud quiddam elle prxtcr fales volatilcs in liquoris aquci pjrce cxfolutos:
ncque adco hos fpititus in pcculiarcm vclut clalTcm .ib aliis niixti corporis
pnncipiis diftinctam rcduci oportcre , uti a plctilque AiKftoribus f,idlum tft.
Hanc fcntcntiam ex eo coufitmat , quod omncs hi Ipiritus una cuni liquo-
re aquofo pcr diftillationcm exeant , atquc ubi ab to fe fc cxptdiunt , fa-
lium concretotum , aut cryftallotum forma fe ptodant , qua: prunis arden-
tibus impofica in fumum abcunt, nullis relidis fccibus.

X. Cum fales concreti petm.igni uuis non habc.intur , non multum opc-
n pofitum fuit in iis penitus cxdccandis : nam hic pene unus torum eft
u(us , uc migna phlcgmatis paite , qu.T una cum iis f.dibus alccndir, fe-
crcta , cotporibus tetrcnis & mctallicis diflolvcndis adhibcantur. Ncc rato
aqua communi diluendi lunt hi fpititus acidi , ut certa quardam exfolvant
cotpora. Sic aqua fortis cum purior eft , & acrior quam vuigaris cflc fo-
lct , argentum ncquit diflblvcte : fcd cx ea rit aqua rcgalis optima , quam
ad certum ufque gradum aqua communj-dilutrc ncccflc cft ut dillblvat & pc-
nctrct argentum. Tum vcro adhuc acrior cft , quam ut cuprum , fcrrum,
plumbum facilc exfolvat, nifi dux aut tres con.munis aqu.T pattes addan.
tur , ut cuprum, aut fctrtim , quinque aut fex partcs , ut plumbum Ibl-
var : (ecus in caJccm hxc mctalla rcdigit.

}. Hoc itidcm in aqua rcgali , qua aurum folvitur , accidit .: eatn quip.;
pc dilucrc ncccflc cft , ut ftannum cxfolvat : quatuor fcilice't aut quinquc
partes aqui addcnd.-B funt , alioqui calcem taniiim dabit.

4. Quamobrcm , qui ab acidis fpirinbus expcftari folct efTc^ftus , dif-
folutio vidclicct corporum , cx mixtura tjus quod proprie acidum cft , &
in falcm concrttum abire poicft , cum cetta & idonea phlcgmatis portio-
ne , quod fluidos falesefhcit, omnino proficifcitur. Acquc hi falcs lon-
ge divcrfos eftttlus , imo & quandoquc iis ipfis , qui a filibus ftirpium
&C animalium prodcunc , omnino oppoiitos procrcant : nam i.iles ptnc om-
ncs animalium & vcgetabilium volatilcs, lidcm funt uririoli , fi oftrcorum
& cancrorum fales volatilcs cxceperis , qui ncc acidi funt , ncc urinofi.

5. Spiritus acidi nonnifi multo laborc Iblent conctcfccrc , ac ptiftinam
fuam fluiditatcm cito rccupcrant cx aquofi alicujus liquoris vicinia, Hinc

ACADEMI.£ HISTORIA. LiB. IV. 547

aonnulli hiijus aetatis fcriptores id (ulpicati fuin, falcs illos nihilefle prjc- CLj-
ter certam aquz motiificationetn , qus longa digeftionc , & nuiltiphci , mica,
ut vocant , cohobationc , fcu itcrata diftillatione cum terrcftii, aut nictal-
lico corpore cxfoluto , hinc contraxit aciditatcm : adeo ut hi (ales infipidi
Ut antea , ficti poftint.

6. QiJidam hanc in rem fccit cxpcrimcnta D, Hombcrg , quibus h.vc
opinio confirmari utcunque poftet : duasaqua: partcs cun unn falis communis
mifcuit , poft cohobationes fcxagies rcpctitas , aqua tandcm hct.i cft pene in-
fipida , ncc falfa , ncc acida. Cum poftca aquam variis impofuifllt vafcu-
lis benc figillatis , eamque per triennium in digcftione faepe interrupta re-
liquiflet, pars aqux rerrigerats in cryftallos abiit , qus nitri fete (.iporem
prac fe fcrcbant. Aqiia nimirum fcepius diftilLua perparum f.ilis fccuni ex-
tulerat : ac digcftio ipla tantum mutationis attulit. Hinc jufta cft lulpicio
ipiritus acidos longa digeftione mngnas mutationcs fubire poftc.

III. Alteram de falium natura difTertationtm lcgit D. Charas, in qua
id primum advcrtir , falcm eftc velut mixti corporis animam per omiics
cjus partcs aqus intcrjciftu fufim.

i. Tria diftin':;uit (alium gcncra: f "nt cnim volatiles, iiq; unnofT;funt acidi mi-
rus volatiles; (Ijnt fixi denique. Animalia urinofis abucdant faUbus; in his acidi
fales funtminus ubcres, iiq; in pingucdinefunt magna ex paitc rcconditi : fales
fixi in his funt perpauci. In plamis falcm volatilem inclle , cumque acidum , qui
& fpiritus vocitatur , quod fluidus fit , 5<.' falium fpiritus quodanimodo rcfcrat :
tamctfi non aliiul quiidam eft quam (il liquore aquofo ex(olutus , quique
fali fixo fic volatili facile fociatur. Salcs acidi in qiiibu(ljam planris, uc
in accto(a non .-eg:e fcparantur. In aliis non ita tacile deprchenduntur , iis
tamcn CA ineft , & priiertim in lignofis, qua: ut (olidiorcs fint , aqueis
tamcn pariibus abundant. Sal volatilis & fulphurcus in parie clcofa, qBse:
ex utroque fale conltat , potiirimum delitelcit.

}. Ea eft intcrdum in plantis filii:m copia , ut acrcs finr , & ^orrofivx,
ut in allio , fia-.r.niuk , acunito cetnimus. In foftlhbus fpiritus icidi .a phlcg-
mate expediti vim fuam fortius excrunt , ut Iiquor vitrioli cxtremus ,,
qucm olciim appcllant.

4. In fuliginc pcr naturalcm quandam diftillationem pancs ligni incen-

fi nra;citiux ur.a conjunguntur. Ea fiqudem olcofis , faliuis , acidis & uri-

nolis partibus conftat, idque magno cft argumcnto in plantis falcs vola-

tilcs vigcre, quos forfitan figunt ("alcs acidi in vulg'.ri analyfi. Eifi cnma

ialcsacidi aeri cxpofiti facile lolviintur in liquorcm , hi tamen firmi (unt

& lohdi , ubi idoneam olFcndunt (ubftantiam , cui pertinacitcr adhxrcf-

cunt. Id vidcre cft in acido fale accti , qui ardtc ciim pliimbo, corallio,

margaritis conjungitur , & fapotem dulcem contrahit. In illius rcdificatio-

ne , feu kni illms diftillatione repctita , fal rcmanci in fundo cucurbit.i:

colorc purpurco , dum folutx matetix partcs priftinam foimam rccipiuiit.

Iii cremtnc tattari (al cft acidus cum volatili ita coiijunClus , ut aqua fri-

gida dilfolvi ncque.it , nifi cum falc tartari fixo ita mificatur , uc (aiis

tartari pars una, cccmoris fcx aut feptcm partibus adjiciattir. Tum enim fic

fal in aqua frigida folubilis : exquoparatur ftl ille vigetabilis , Oui noftia

hac xtate adco cclebratur. X x ij

34» KEGIJE SCIENTIARUM

Ann. 5. Cum ve^etabilium , aut animalium falcs acidi dcbiliorfs funt ', quam
itfoc. ut propofito nni fcrvianc , intcrdum cum falibus aciJis foflTiIuim conjun-
guntur. Sic parum luiphuris plantis inccnfis , ut fal tx iis eliciatur , ad-
miftum obflat quominus fal planti volatilis diHipctur, quin &:falemcx-
traClum tucturabacris humiditatc.

6. Nonnulla profcrt exempla filium acidorum , c\vx c fofTiIiluis cxtradi
concrcfcunt , ubi in alum incurrunt fubftantiam fibi aptatam : unum cnim
8c idem corpus cum iis efficiunt. Id ccrncrc tft in Luia: , fcu argcnti crjr-
ftallis , in eo lapidc qucm infcrnalcm ob vim cjus cauft:cam appcllant,
quique cum nitri fpiritu paratur ; in fublimati corrofivi prrparanone, ubi
acidi fpiricus a falc marino, & vitriolo fccreti hydraigyro adha:rtfcunt. Sic in
olco glaciali, fcu in butyro antimonii , poftquam fLiblim.iti vi rcgulus aniimonii
lolutuslcni igniscalorcuna cum lubluT.aro lurfum tl.uus cft:tumcnimcx utro-
quc candidum quid Sc compadtum tfficitur. Sic in linnub.tn taditia fpiritus ful-
phuris acidusapinguiori illius portione fi.crctusuiiacumhydrargyro ardlccon-
Jungitur.

Ncque hoc prsercreandum , quodcum ifta lcgercntur , D. Bculeduc obitcr
admonuit, morbis pcAoris a Mcdico fibi noto ftiSii cinnabatim utilitcr
abhibcri : dofim tflc ij gtanorum : fcd rcliqua pctftquimur.

7. Dc variis falium gcneribus in ca diftirt.itioiic agitur , de atramcrto
feu vitriolo, de aluminc , de falc calcis viva:. Calchanihum feu vitrio-
liun nihil eflc cxiftimabat D. Charas , pra:ccr fpintum lulphuris acidum,
qui cum ferri aut cupri particulis, quas cxcdit , ardc conjungitur. Qaod
fi cnimcupri, aut fciti Iimatur.!m in fpititu fulphuris dillolvciis , humo-
re fuperfluo cxhalato, cryftalli optimiim dabunt vitriolum. Sic alumen non
aliud quiddam vidctur efle pra:tct lapidcs, aut tcrrtftria quid.mi coipora
« fpiritu fulphuris cxcla. Qu^od fi cmm crctam fulphuri fpiritu folvcris,
fpmmm pa ilatim inftillando, & quantum ea capcre poteft, ni fturam aquac
ailueris, ubi in fiigidiori loco cryftallos concrcfccte fivcris , tum vcrum
alumcn prodibit.

Silem vero calci incflc vix negari poteft, cum cffcdux omnes procrect,
qui a fale fixo oriuntur. Quod fi fpiritum acidum alicujus foflilis folu-
tioni calcis reccntis iuftilles , cxhalato fenfim humorc , fil quidcm in fun-
do fubfidit c fale calcis &c acido mineralis falc compofuus , adco uc fa),
acidus in fixum abcat.

C A P U T IV.

De quibufddm aliis Experimentis chjimicis.

I. ^^T Onnulla circa fulphur antimonii fccit expcrimcnta D. Homberg,'
X^ caquc non alpcrnanda. Olcum pcr deliquium , ut vocant Chymi-
ci , e fcoriis reguli antimonii fimplicis extradiim , &c phiala conclufum
exhibuit. Id vcro nihilclFc cxiftimat prartcr fulphur inflammabile antimo-
pii, quod falcs fixi tartari & nitti cxfolvcrunt. Altcra phiala tinduram an«

'ACADEMIi€ HISTORIA. Lib:iv. ^49
timonii e vitroantimonii cxtr.idam accti communis ope , inclufim hab.bat. Chy-

Eriori oleo tabula abictina cft illiia , lcd nullo colorc tinda ; cxficcit i ta- mictt.
ula antimonii cindura itidem eft pcrfuCa , iiim vcro nigro ajmodum colo-
re infcdta appaiuit. Pnori olco alteri tabulz indudto arctum fupe;fudit,
quod gravem odorem affl.ivit , &: lignuni flavo colore tinxit. Hujus difcri-
minis hanc aitulit rationcm : fulpliur ipfum antimonii comiriuni fulphuri
non ciiliHnilt; pia:; ipicatum ab accto fuiilc , &^ n.itivum colorem fuum fer-
vaffc cum gravi odoie , qualis folet in pracipitationibus iulphuris nares fe-
rire. Sed in priori cxperimcnio cuni tindlura vi;ri antimor.ii fixum fuum
fulphur , quod non inflammatur , fulphuri infliniruabi'i djecerit, corpus
indc prodiii a coinmuni fulphurc onmino divcrlum , omnisodoris cxpers,
& coloris admoc',um nigri. Idem aliud infigne cxperimentum de mercurio
qiiie ftanno cduClus fuit, protulit : procclTus ipfc in tabulaiia cll ulatus.

II. Cum .inno fupcriori Chymicus quidam percgiinus m artc fr.a pe-
ritus , aurum quoddam potabile vcniitaret, idque malignis f b.ibus, cjix
lum tempotis gralTabantur ut rcmeiiium utile pridicarct , cjua iUud pirctur
arte D. Homberg pauris expofuit. Pars uua aun in 20 , aut 50 paitibus
fpiritus falis difloluitur ; folutioni tantumdcm olci cujufvis elfentiaiis ut
loris miiini , aut altetius planta: arcmatici .ifFunditur ; fucculTo vafe oleum
flavo colorc tinftum apparet ; hoc per infundibulum , aut inclinato vafe a
fpiritu falis feparatur ; huic olto quod auro ditatur , ttiplum vini fpiritils
aff^unditur , qui oxalidiS , aut acetofx altciius planta: fpiritu animatur : ac
forte color ille rubcus non tam ab auro , quam a fpiritu acido proficifci
videtur.

III. Menfc Decembri e fcripto lcgit artem falis cujufdam parandi;
qui fctrum pcnctrat citra fufioncm ullam. Jam ante aliquot annos coram
cxhibucrat ftibium fic prxparacum , ut inftar cera; fufile cffet , & friabilc :
id erat coloris atri. Cum hujus materi.r particulam pifi magnitudine tcnui
argenti lamina; ad lenem ignem admotx impofuiffet , hoc ftibii fruftiilum
liquatum eft , ac lamellam fic pcrvafic , ut aqua folct chartam bibulam ,
nullo indufto foramine : utrimque tantummodo maculam nigram argento
impreffam rcliquit. Quin etiam id totam argenti fubftantiam , qua pcnctra-
verat , colorc atro infecit : nec minus dudilc in ea parte fuic argcntum
quam in aliis locis , qui colorem nigrum non induerant. Jam ut ad pro-
pofitum vcniamus.

Inter varia tentamina , quibus in veram Boracis compofitionem inquire-
bat , materiem offendit quar in fcrro idem pcnc pra-ftat , quod prsdidla
ftibii priparatio in argcnto effecerat. Hujus autem materix prxparaiio cum
f\t paulo ptolixior , hanc omittimus , eaquc tabulariis cft tradita.

I V. Idem xris vulgaris conficicndi artem citra zinKum , aut calainina-
rem lapidcm cdocuit. Solet enim conflari aurichalcum cx 4 aut 5 partibus
cupri tubri , Sc cx una parte zinKi , vcl ex fufione cupri &c lai-idis calami-
naris , qui cft vclut zinKi vena. In quibufdam rcgionibus caiaminari ad-
inifcctur cobaltum , feu arfcnici mina , quod facile cupro focictur : fed
opcra ex ca miftione fada inaurari nequeunt , quod arfenicum fit admodum
volattlc, & lcvicalotc ab aurichalco ftatim difcedat : cum autcm mctiiHi

X X iij

3)0 REG1.£ SCIENTIARUM

Ann. iiuiuiatio citra calorcm ficri non poirit , incaklcente autich.ilco arfcnicum
j6'j(. fpccis fumi albi crumpens in:cr iplum aurichalcuin , & aurum fe infniuat ,
idqiic obftat quominus unum altcri proximc adhxrcfcat. Quod autcm fit
aurichalcum Aquis-grani , immune cft ab arfenico : vcrum hydcargyrus
non ficilc huic adhxrct. Undc artificcs coguntut amalg.imi Uuim aqua;
forti immergcrc , antequam opcri ilkij adhibcant : zinKO citius dilloluto
mercunus cupro quidcm una cum auru inhxrct. Quo quidcm modo opcra
paulo rudiora inaurantur , fcd in tenuibus & cxquifitis opcribus , cu)ul-
iDodi funt horologia portatilia , id cvcnit ut aqua tortis ca cxedat , 8c dcn-
tes rotarum inxquales cfticiat.

Quare D. Homberg non ita pridcra cuprum rubeuni fic parandum-
docuit , ur co tutius uti liccat in iis opcribus ddicatulis inaurandis. Cupri
rubri partcm unam cum tribus mcrcurii ex arte mifcet ; hoc Amalgama
pir duis horas cum aqua Huviatili ebulliic finit ; per diftillationcm cducit
mctcurium , qui femel cohobatur ; cupium quod in rctorta fupcrcft , fundit,
idquc aurcum &C pulchriun cxhibct colorcm , quod magis cft duCtilc , quam
airii.halcum vulgarc.

V. Cuprum quidcm cum zinKo confiiuim colorfm fuum cxuit : nam
zinKum pallidius cft , &c n.uivum cupri colorcm diluit : fcd niirari fubit
mcrcurium adco volatiicm cupro colorcm magis dilutum largiri , & na-
tivi fux albedinis veftigium illi impiimerc. Quod vix concipi potcft , nili
amalgama cum cupro miftum quald.im fui partcs in cupro implicitas rclin-
qu.it. Nam parte fui od.iva minuitur mcrcuiiu': poft itcratam diftillatio-
nem , quod quxdam mcrcurii corpufcula cum cupro fint confcrta & colli-
gata. Undc poft multiplicem fufioncm cuprum pnftini rubcdini rtftituitur,
poftquam mcrcurius omnis cxhalavit : tamcth cuprum fic ir.auratum non
augctur pondcre , fcd potius minuuur , quod ipfa fufione &C combuftionc
quxdam cjus pirtcs difccdant.

D. Morin cuptum inargentaaim exhibuit , idquc non minus fpccie ipfa
pu'chrum , quam fi argentum forct. Aliud quoque prctulit mctallum puU
chcrrinium partim e cupro , partim cx argento conflatum.

C A P U T V..

De rchui ad Anatomcn j & Hijloriam Animalium ptrtinentihits^

!• T^ I'^ II Fcbruarii D.Varignon conjcdluras fuas dc ufu aiiris in di-.
A-/ gcftioncaliincntorum propofuit. H.tc porro cjus animum fubiit co-
gitatio , an tottc qu' alimcntis continctur ai-r , calotis natur.dis vi fic dilatc-
tur , ut qui majoribiis ineft poris , cujufmodi funt fcnfibilcs in panc mcatus ,
facilcm habeat exitum , ac meatus illos citra parictum difruptionem diftcn-
dat : fcd qui intri minimas p,inis , aut cibi cujufquc molcculas cft intcr-
clufus , dilkndi non potcft , quiii vim fuam cxcrat in partcs ccllularum , auo
vcficularum , qux in farina v. gr. mol.c attritum dudunr. Has itaquc ccllulas
difrumpit atir nifu fuo , & in miniitiores pariiculas fiangit : qusc tandtm

ACADEMI^ HISTORIA. L i b: Iv. jji

5ta comminuuncur , ut tenuem vclut pultem cum liquore ipfo , quo diluun- Hiji.
tur , efficiant : cujus pars fluiib chyii nomen obtinet. Anira.

Contra oppofuit D. Hombcrg , quod fi aer rarefcens fic alimenta , qui-
bus incft j diHolvit , cur ignis acra intra carnium potos conclufum vehe-
mcntius exagitans, carncs in chyli formam non redigit. Cui D. Varignou
rcfpondic codioncm carnium , feu elixacione , feu alTatione fiat , in partium
fcnlibihum fcparationc elTc pofitam : nam carnes cxcoquuntur , cum
ignis patticulx lubcunt carnis cellulas , ca;quc ab acrc dilatato fubito ra-
refccncc difiumpuntur foluta tibrarum tcxtura. Cum autem ignis corpuftula,
qui e ligno acccnfo prodcunt , multo /int crafliora , quam fpiritus anima-
les , qui nativum cfficiunc calorem , ea quidem non fatis funt fubtilia , quae
anguftiores corporum meatus fubcant , & in tenues adco partes redigant ,
ut cum aqui , cui carnes incoquuntur , gtnus quoddam pultis chvlo non
abfimilis efficiant. Ac nelcio an illud addi pcilit , carnes m vafe riie oc-
clulo , cujiifmodi tll machina offibus cmollicndis a D. Papin excogicata ,
in confimili.m chylo pultcm, imo & ofla in gelatmam brevi temporis fpa»
tio facefiere : fcu aeris , feu ignis particulac fortius exagitatac offium mole-
culas difrumpant, atque ex iis gelatinam chylo non abfimilcm cxpnmant.
Vcrum ifta vclut in tranfitu, nunc ad ccrtiora veniamus , nempc ad ea , qux
magis funt fadi , ut ita loquar , quam juris.

I I. Inter ca qua: prascer nacura: ordincm eveniunt , illa imprimis expli-
cacu (unt ardua , qus cxcra locum gcncrationis formantur.

Die Martii i6 D. Meri coram exhibuit os maxills fuperioris dentibus
aliquot munitum , iifque duris , & perfedis , adeo ut vcrifimilHmum fit
cos ante decem annos formatos fiiilTc cxtra uterum. Cum filia ejuldtm mu-
lieris , qua: vix duos naca crac annos , obiillet , corpore ejus dilTefto quafi
ova 5 aut 6 lincarum in eadcm corporis parcc reperca funt , qux hydatidas
efTe cxiftimabat in abfcelTus fine pure tamcn convcrfas.

III. Dc ftrudura lingui pici , vulgo , un Piver , actum fuit , cujus
artificium mechanicum non eodcm modo expofucrunt D. Perault , &: Al-
phonfus Borcllus , ille in mcchanica animalium , hic in opcre fuo de motu
animalium. Id vcro D. Mcry recepit fote ut ftrud:uram mufculorum , qui
producunt , & rctrahunt pici linguam , acrioti animo cxpcndcrer , ubi
primum hujus avis copia i.\i\.i fuUTet : quod poftea ab eo cfFt<ftum cfl.

Dic 10 Novtmbris D. Mcry oblervationcs fuas circa vatios lingux pict
motus lcgic c Itripco , nacura; artificium , ftruifturam organorum , e quibus
lii motus pcndcnt , intenco animo concemplacus id pcimum advercic hujus
avis linguani non amplius quam tres auc quatuor fincas in longum patcrc.
Nain ttuncus & rami oifis hyoidis ad linguam non pcrtincnt, nequc corum
longicudo huic tribuenda cft , ut viris pcreruditis Alphonfo Borcllo , & D,
Pcrrauk vilum fuit , qui m hoc argumcnco vcrfaci func.

Lingua C , pici cx olficulo admodum brcvi , & corniculo fquamofo
conftat ; ea cft figurae pyramidalis, bafis ejus cum cxcrcmo oflishyoidis D.
pcr arcicul.uioncm commiccitur.

I V. Os illud hyoidis ftylum parvum rcfcrcns , duos pollices longum
cft , ncc amphus , quam Ijncx femillc craflum ; parte fui extrenia 5c poftc-

jji REGIiE SCIENTIARUM^

Ann. riore cumduobut ramulis oflcis E, F, mmus craflls , quam fit ©(Tis ipfiui
1^9 5 corpus ncftitur. Singuli rami duobus quafi filis oflcis iniqualis longitudinis
conlknc , h.TC una junguntur.

Anteriiis quii^em filum uniufcujufque rami fcfqDipolIicc tanrummodo
lonenm tft ; pcfterius , & AlphonCo Borcllo omnino incognitum ad quin-
que aut fex digitos protcnditur , ciim tcnui «rtilaginc id jur dum clt , in
quam dcfinit : adeo uc hic ramulus olk hyoidc , & lingua fi - ul jimdis
triplo fit longior. Hi ramuli qui aj os hyoVdcs peitincnt , inftar arcus fic
inflcduntur, ut pjrs mcdia colli latera occupct , & cxtrcma eorum antc-
riora fub roftro infcriori dclata in os hyoiJes dcfinint , cxtrcmi autcm
pofteriora qux fummam capitis partem dccurrunt , nares a partc dextra fu-
beant , ciit.i tamen uUjm cum iis anicul.i:iontm , quod utique lingux pto-
dudioncm non parum adjuvat , uti niox dicctur.

V. Os hyoides , Sc antcrius ramulorum hlamcntum vaginu^a quadam
conduntur : quae vagina cx illa forniitur mtmbrina , qua: roftri intcriotis
partcm intcriorcm vcftit ; extrcmum hujus vagin.-c cum orificio corniculi
fquamofi iingua- conjungitur , caque producitur , cum lingua cxtra roftrum
profcrtur , ut contrahiiur lingiia intta roftrum rcdcunic : fqiutnofus illc
corniculus , qui olficulum linguar v gi: , fupcrnc convcxus cft , iiitcrnc com-
planatus & intus cavus : utrimquc atmatur lcxtuplici cufpi^k admodum
tenui, inflexili , & diaphana : extrcma cufpidum p.mlulum inflcduntur vcr-
fus £;uttur. Idque not, abhorrct a verifimili corniculum his fpiculis muni-
tum^ ipfum efle organum quo picus prardam fuam ad fc rapit , hoc qui-
dcm facilius , quod illud organum vifcosa quadam mat;.ria imbuatur, qiise
in cxtremum roftri infcrioris fe exonerat pcr duos tubulos cxcrctorios , qui
e duplici ptodcunt glandula pyramidali in utroque latctc intcrion hujus
partis pofita.

Qup picus hoc utcrctur «rgano , muliis a natura cft inftrudus mufculis,
quorum nonnulli ad ramulos oflis hyoiiiis fpeclant ; iiquc linguam foras
cxcrunt , alii ad vaginam , quse os hyoides cum filamcntis ramulotum inte-
riorum includic , iique linguam intta roftrum rctrahunt B , B : funt de-
nique fui mufculi lingux proprii , qui eam lurfum , dcoifum , & utrim-
que fledunt ad Liccra.

VI. Unicuique ramulo oflis hyoidis unus tribuitur mufculus , A, A,
A, A, qui fua longitudine linguam , os hyoides cum fuis ramis iquat.
Hi duo mufculi origincm fuam ducunt a pane anteriori latcrali , & ince-
riore roftri ii,f;rioris , iique verfus poftcriores partcs progrcfli filamcnta
oflls hyoidis polkiiora involvunr , & fummum caput dtcurtcnccs ad cx-
trema filamcntorum pcrvcniunt , iifquc infcruntur. Hinc duo prodeunt
ligamcnt.i claterio praidita 1,1, quas limul junfta tcriium L , prccreant,
quo mcmbranis narium nciluntur. H.rc ligamcnta admodum luntbrcvia,
fcd fjcile ptoducuntur. Origo mufculorum A , A , infra nacuralcm firum
defignatur , ut oculis fubjiciatur.

VII. Cum igitur mufculorum concra<ilio nulio ncgotio vincat ligamen-
torum rcfiftentiam , id intcllcdfu ficilc cft , quomodo ii conttadti lccum
uakint citia n»rts ramulorum clfis hyoidis cxtrcmas Jc pcftcriorcs paitcs,

cafquc

ACADEMI/E HISTORl A. LiB. IV. 553

cafque ad locum fux originis adducanc ; ac fimul corpus ipfum oflis , //'/?•
fila ramulorum , ac linguam ipfam cxtra roftrum protrudaiir. QuoA cadem ^4aiw«

I

facilitate p' ;cflarc non prfTent, quantumvis fint flexibilia filamenta, fi mulfculi
ramulo jftixi forent , o^: articulatim conncxi cum narium oiribus. Etfi
enim quos defcnbunt atvrns , ii iiiftendi in rcdum queant , hi ramuli quan-
tum f.uis efllt linguJE f us ad quiaior ufque poUices extra roftrum profe-
rendac nullatenus produ 1 potuiirint. Quod eo facilius pijeftant , quod li-
bcie movcantur in his mufculis quibus includuntur , tanquam in tubis,
nec aiticuiaiione cum dilibus narium lint conjundi.

VIII. Lingi ae luiem intra rofttum reducendae duo fuiit a narura con-
cefll mufculi vjrina:,qua os hyoides & antetiora ramulorum filamcnta
conduntur B , B. Cum enim eorum produdioncm &: contradtionem an-
tagoniftatum producftioni , & contraftioni a;quales elFe oporteat , ac lingua
idcm irer conficiat, dum rcgicditur , quod pcrcurrcrat foras eundo , quo
ilii commod.; in ram arfto fpatio , qux mtcr latyngis partcm infimam ,
& cxtrcmum roftri intcrj.icet , collocentur , id fuit a natura provifum , ut
utetquc miUculus caca alpen artcria: partcm fuprcmam , unde ortum fiium
capic , circumvolvatur , una item , &c altcra revolutione , aut citcuitu fado
in partes contraiias. Tum illi in poftica iaryngis parte decuflatim interio-
rem vaginam vcftmnt , c ji conncduntur. Cum autem vaginx ipfi extrcraum
corniculi fquamofi lingu.T junctum fic , hinc evcnit ut his niulculis con-
traiilis , vagina iii fc ipfam rcdcat , & linguam in roftrum rcducat , ac de-
mum pf^fticior. s tarnulorum oftls hyoidis cxtrcmitatcs repcllant in nares,
cui uhi; quoov. func tria ligamenta elaftica , quorum fecimus mcntionem,
Poftquam eiiiui ptoduda funt ab iis mufculis , qui linguam foras propcl-

Y y

3J4 REGI.£ SCTENTIARUM

An'n. lunt , tckx.uis liis muk-ulis ftatini illa conttahuntut , Si in narcs rcvchunc
i6^<. ramulos ofTis hyoidis , cjuibus funt iMigata.

In fumma cranii partc q lae lam cft vclut ftria ,qiiiuna cum pcllc canali-
culum cllicit , quo poftcrior pars ramulorum oliis hyouiis cum (uis mulculis
concluditur : in quo quiJcm canah hbctc movcntur partcs illx. Hic vcro
canalis obftat quominus rami oftls hyoidis dcxtrorrum , aut riinftrorfum a
fcipfis dcfl.dant, cum antrorfum propclluntur , & fuum fuum facilc rccu-
pcrent , ubi rctrorfum rcducuntur.

IX. Hs intcnto animo confidcratis , qua: n^miium fi, lingui ipfius,
oftis hyoiJis, & rsmuloium , cum uiu fumuntur , longitudo , qui- fit ori-
go , &: infcrtio mufculouim dctcminata , qiiorum ope lingua cxciiiur , &
intus fc rccipit , judicatu facilc tft A'phonfuni Borcllum nonnullo crrorc
Japfum cflc , cum iis mufculis quatuor tantum polhccs in longum tribuit.
N.!m hngua cxtra roftrum ad quatuor polliccs ciumpcns candcm rcmeti-
tur viam ubi r.greditur ; undc mufculi , qui cam producunt , & rcducunt,
quatuor itidcm polliccs ptoJuci & contrahi dcbcnt , iiquc adco longiorcs
4 digitis cos cflc ncctllc cft : non cnim tota 8i intcgra lui longitudinc con-
trahuntur.

Qj.imobrcm cx quamor primis mufculis , quos Bortllus lingux tribuit,
ut motus fuos pcrhciai , cum duo ab extremo roliri intciioiis , cxtcri ( uc
iplr vifum cft ) ab antcriore parte cranii oriantur , & quatuor illi oflis
hyoidis medio infcrantur , quod 8 digitos , longum cft , id planum fit
cfi^^dlum illum ab iis mufculis profiLifci nullatcnus polTc , fi ut Botcilo vi-
dctur, finguli ultra quatuor polliccs in longum non p.itcant.

X. Ncquc hanc induillct opinioncm BorcIIus , Ci advcrtilTct duos illos
mufculos a roftro oriundos totum os hyoidcs & cjus ramos pcrcurrcrc.
In hoc dcccptus vidctur, quod unumqucmquc cx his mufcuHs in duos di-
vifcrit, ac fola agnovctit filamcnta antcriora ramulorum oflis hyoidis , in
quorum cxtrcmis quatuor primorum mufculorum , quos dcfcripfit , infcr-
tioncs collocac : fcd tamcn eorum , qui circa afpcram artctiam rcvoluuntur,
gcnuinum ufum agnovit. Horum quidcm non mcminic D. Pcrrault , quo-
rum acflione lingua in roftrum retrahiiur. Dcindc quatuor BorcIIi primos
lingu.T mufculos e iaryngc dcducit , quorum duos mittit ad cxtrcma & pof-
tctiora ramulorum ollis hyoidis , duos rcliquos ad antcriorcs iilorum ex-
trcmirates , ut iinguam cxeranc , & rcducant ; quo quidcm modo in Bo-
rclli inconimodum incurrit , co quidcm m.igis , quod nullus mulculus c
laryiigc prodcac , qui in ramulos ollis hyoiJis dclin.ic. Nullam quoque
mufculorum , quibus lingua huc illuc movctur , mcntioncm bciunt , fccl
eorum tantumniodo , qui linguam foras cxcrunt , & intus rctrahunt.

Hi vcro iingux proprii mufculi luam ducunt origincin a parrc antcriori
ramulorum oflis hyoidis : c fingulis duo prodcunt , qui omncs in iongum
& tcnucm dcfinunt tendincm : quatuot ilii tcndincs corpus oflis hyoidis
ampiexi ad bafim ofliculi lingui infcruntur. Quando omncs hi inufculi
conjuinftim agunt , linguam in reito litu pofitam fiftunt.

Cum fupcriorcs mulculi contrahuntur , fimul linguani furfum movcnr, ut
inferiorcs dcotfum : fcd ubi duo mufculi cx codcni Lucrc fiti vircs fuas

I

ACADEMIyE HISTORIA. L i b. I v. • 555
quafi cx confcnlu cxerunt , altcrnanm illam in partcm ck'xti-am , auc fi ////?.
niftram trahunt. Cum autem ex cmnibus mufculis , qui diverfos linguar mo- ylnim,
tus efficiunc , quatuor duntaxat poftremi fuas habeanc infertiones , palam cfl;
mufculos , qui eam producunt , aut rcducunt , ad eam , fi propric loqui
volumus , non pertinere , led ad vnginam , & ramulos oflis hyoidis , ubi hi
mulculi infcruntur : adco ut niotus lingu^ intra vcl extra rofl:runi fin: ha-
rum partium proprii , non lingux , cum in utroque motu lingua pcrftarc
poirit immobilis.

. Qao hxc facilius intelligi pofllnt , cam figuram fubjccit D. Mcry A A
A A mufculus eft , qui iinguam extra roftrum profcrc.

B B mufculus qui linguam intta roftrum retrahit.

C Lingua.

D Os hyoidcs.

E OlTcum iilamentum, feu ramuius anterior oftii Int i,!is.

F Oireum filamentum , feu ramulus pofterior oflls hyuidis , qucm duas
linei albae defignant.

G Unus e quatuor mufculis lingus propriis , quem nigra linea in lin-
guam definens fignat.

X I. Dc variis quoque morborum remediis , cum idcntidem , ut fir ,
fermo incurrerct , D. Hombcrg hypocondriaco morbo homincm fanatum
a fe dixic , calcis vivs beneficio in aeie cxtinc^ae : di:a: illius pattcs cum
una filis ammoniaci petmifccntur , dofis 10 granorum ; calx pcr dcliquium
foluta inttr apcricntia medicarcina non poftrcmum tcnct locum.

D. Boulcduc hemorrhoidas fanari dixic hyofciami, & linarii opc, cum
anguilla: pingucdinc ad ignem aft^ati , cujus rcmcdii in fcipfo periculum
fccic.

D. Tournefort anginam ait curari per gargarifmos cum muria oliva-
rum quam pinfolinam vocant in Provincia.

Affcdto hoc anno D. Dodart Epiftolam ad fc fcriptam Vcfuntionc a.
viro Clarifllmo , in hac Provincii prxfide Icgit , de puero quodam i o
annis nato non procul a Monte-Jura , vulgo S. Claitde , qui fcxto xtatis
menfc f ,!us jnccdebat : vix annum integrum aflccuun quocumque vcllec
progredicbatur , nec fafcias , quibus infantcs invoiuuntur f.-rrc potcrat ; anno
fcpumo virili crac habitu , & baibatulus.

C A PU T VI.

De rehui Anatomicis.

I. TX E ufu ovalis foraminis in foetu intcr D. Mery , & D. Varignon
iv qi aeftio initio hujus anni eft agitaia. Ncgabat illc in ovali tora-
minc uilam valvulam , auc eam qux eo nomine ccnfctur , ita eftc collo-
catam, ut foramcn ipfum poflTit occludcre : cum aqua fyphunculo in aor-
tam , aut pulmonis vcnam injcda pcr illud foramcn in auriculam cordis
dextram , atque indc in vcnam cavam libcre trnfnnttatur : quod fcracl fic

J5« REGI^ SCIENTIARUM

Ann. itcrum in duplici fa-m palam oftcndit. Expcrimcnium illud oppofillt D,
1^5)5. Varignon : cum cxtrcmo ftyli apicc hanc valvulam , qui poft mortcm
coraplicari folct , tam cxadc toramini admovilTct , ut D. Du Vcrncy tu-
bulo venam pulmonarcm pctflarct , & D. Varignon filum ccratum & ac-
cenfum ex partc altera verliis dextram cordis auriculam minu f^neiet , nihil
mota cft flammi , & valvulam accuratc foramini applicitam ambo vidc-
runt : fcd c ven.x cavx pattibus peiftatus acr ultro pcr valvulam dchif-
ccntem fubiit.

I I. Ncgabat D. Mcry membranam illam omni ex parte foramen ob-
duxiflcjquod piiiicloconfirmavit experimcnto. Namacju.i lyphone injcdorio
per aottam , & vcnam pulmonum immilfa in dextram cordis auriculam
irajicitur.

Hoc argumentum circ.i ufum ovalis foraminis & Botalli vt vocant, ca-
nalis in fccui & in tcfludine piulo ubcrius cft pcrfecuius D. Mcry in pc-
culiari diircrtationc. Ac piimum quidcm non altcntitur crmmuni illi & re-
ceptx Anatomicorum rcccntiorum fententii , qua valvulam in trunco vcns
pulmonum fic aptaram putant , ut majoti fanguinis pirti liberum piarbeat
aditum a vena cava ad pulmonum vcnam , cjulque rcditum in cavam.pro-
hibcat , cum ca valvula faramcn ovale obducat , ciquc impullu fanguinis e
vcna pulmonum prodeuntis adhsrefcat.

III. Rem non ita fe habcre multis rationibus contcndit. Ac primnm qui-
dcm apud omnes in confclTo eft artcri.irum tubos cum fuigiiinis pcr cos
dccurrentis mole certam habere rationem , adeo ut per arrpliorcm canalcm
major fanguinis copia dcfcratur. In hominc fanguis omnis a vcna cava in
dextrum cordis finum citUnditur , qui pcr artcriam pulmonum , tum pcr
venas pulmonum in finuni finiftrum cordis commeat , ac dcnium per aor-
tam in totum corpus dimanat : undc utriufquc artcria; dijnictti m bafi cor-
dis iquantur ; dunimodo vas utrumque liquorc aut aifrc implctum njturali
fua quanticatc donetur. Scd ca;dcm artcrix in fcctu funr planc ii x]ua'cs, ac
longc m,ijor cft artcrii pulmonum , quam aorti dian.cicr : 6^: tamcn con-
tranum planc cx communi recentiorum opinione deducitur. Quod fi enim
pars magna fanguinis vcnx cavx pcr ovalc foramcn in truncum vcnx pul-
nionum dcfcrtur, nequc in dcxtrum cordis finum rcftuit , fcd una cum fan-
guinc qui vcnis pulmonum continetur , in finiftrum cordis finum cfFundi-
ditur , Sc pcr aortam in totum corpus pcllitur , id plane confcquens cft,
fanguincm , qui cadcm vclocit-uc pcr aitciiam pulmonum & aortam fluit ,
longc ampliorcm aorta: tubum cxigcre , qu.im arteiix pulmonarix , &
eo majorcm clfc oportcre aortam, quo major cft fanguinis quantitas pcr fo-
ramcn ovalc tranfcuntis ncc dcxtrum cordis finum liibcuniis. N m cx ca
portione fanguinis qui e dcxtro cordis vcntriculo maijat , dctrahcnda
tantumniodo crit pars cjus fcrc tcrtia , qu.x pcr canalcm communicationis
abartcri.i pulmonum in aom truncum infctiorcm commcat, ncquc pulmoncs
aut finifttum cordis finum pcrtranfit. Id tamcn ipfa rcfcllit autoj fia : nam
pulmonaris artcriz truncus in foetu mulco major cft ac fcre dupla aorti
irunci , quod fanguis omnis vcn.x cavi in dcxtrum cordis finum cffufus
pcr attcriam puIiBjnum ttanfmittatur , atque ca fanguinis porcionc fublcvC'.

ACADEMIit HISTORIA. L t b. IV. 357

tur aorta, quat per incerjc(5tum canalem in truncum inferiorem ejufdtm ^n<«.
aortx trajicitur ; nec non ca parte fanguinis in venis pulmonum contcnti, tomica,
qui ab auricula cordij finiftra per ovale foramcn in vcntriculum dexcrum
cordis remeat , nequc in finiftrum cordis ventriculum dclabitur.

I V. Quod quidcm ex vaforum ftrudlura fic dcmonftrat : pulmonum ar-
teria in faetu tres in ramos pcne ^quales dividitur : primus qui & cana-
lis communicationis didus eft , in aortam dcfccndcntcm dehnit, reliquiduo
in pulmones contendunc. Quamobrem fanguinis mafla, qua: c ventriculo
cotdis dextro egceditur , & artetiam pulmonum fubic , in trcs partes di-
fttibuitur, quarum una pcr canalem prardiitum cffluic in aortam dcfcen-
dcntem , reliqua: dus pcr pulmones trajefta: in finiftram cordis auricu-
km, & in aoitam contendunt ; fed aortae truncus, cum adhuc fit multo
minor, quam duo rami fimul jundi arteria: pulmonaris, palam cft totum
fanguincm , qui pulmones pettranfiit , aorca cxcipi non poffe. Quod igi-
tur iupercft cx auticula finiftra cordis per foramcn ovalc in vennticulum
cordis dexrum remect necclTe eft , nec fubit finjftrum vcntriculum , ne-
que adco fanguis vena: cavx per foramcn ovale venam pulmonum fubit,
uti vulgo creditum cft : fed pars fanguinis e venis pulmonum hoc foramcn
pcnecrat , ut in dcxtrum cordis finum contendat. Qucmadmodum de teftu-
dine didum fuic , in qua fanguis pcr venas pulmonum in finiftrum cordis
finum rediens non aliam inire viam potcft, ut ad dextrum ventriculum ap-
pellar.

V. Ex quibus illud colligic vir peritiftimus ad foramen ovale foctus
nuilam apponi valvulam , in quam fanguis per truncum vcnas pulmonum
concincncer fluens direde incurrerec", camque potius occludcret quam ape-
riret : nam rc(fto itinerc & quafi ad pcrpcndiculum in valvulam impin-
gens majore nifu foramini ovali eam applicaret , quam fanguis a vena ca-
va ex obliquo valvulam pcrftringcns contra eam pattcm obnici pofTet ; ne-
que adeo pcr ovalc foramcn fanguis e vcna cava in tiuncum venx pijl-
m:)num trajicitur.

V I. Idquc cx ftruiStura forarainis ovalis confirmatur , nullam co loco
efl^c valvulam : cum illud intcr duos femi citculos fic poficum & ab iis for-
matum , quorum unus intcriori laceri auricula: dcxcra: , & finiftri auricu-
la: applicaro incifus eft , alcer vcro cft parva limbi portio ejus qux vul-
go dicicur valvula , quodque reliquum cft cjus valvula: ambitus , partem
finiftrx auricula: eflicit : ex quo illud manififtum cft ab ca valvula fora-
mcn ovalc occludi non polTe , cum a fuo loco dimovcri ncqucat , nec fo-
ramini orcludcndo appiicari.

VII. Huc ctiam ipfa confirmat expeiicntia : nam aqua per aortam aut
per venas puimonis injcdta ultro ab auticula finiflra pcr foramen ovalc
m dextrum cordis vcntriculum dclabitur. Poftrcmo {\ aere per aortam in-
dudo c<jr ipfum quantiim ficripoteft, diftendatur , atque in eo ftatu paulatim
cxficcari finas, tumeo diflcdto foramen ovalc patcns apparcbit, & ca qux vul-
go habetur Vilvula, ejufdcm prorfus mignitu jinis ac nuUo modo imminuta.
V I T I. His cxplicatis quis fit ufus tiim ovalis foraminis, mm canalis,
quo ambi arterix , pulmonum n.m^ic i5c aorca intcr fc communicant, nu-.

Y y iij

55S R E G I .£ S C I E N T I A R U M

Ann. nif(.llum ficr. Cum enini cor focjus vi propria motum circularcm fangui-
1695. "'' cfficere non polHt ob rationcs fupcrius allatas , cjuandiu in utrro con-
tinctur, matris rcfpiratione cget , quo pcrcnnis illc motus continuv tur. Ec
tamcn tantum in fcrtu fanguinis cft , quai :um in aiiulto h niine habi;a
corporis r.uionc. Quapropter fi m itcr foetui pcr vcnam umbil:cilcm niulio
mir.us .leris fupptditi.t , quam rcfpiratio cordi humano ptTbuefolet, pa-
lam cft tantulum aeris quem matcr faiui imp.rtit , non fifficcre circula-
lioni fanguinis cfiicicnda: , njfi namra majori fangiiinis parti viam compcn-
diofiorcm pribeat ea ipsa qjam :n hominc inliftit.

Eam ob c.iufam foramrn ovalc & canalcm piididum aptavit naturx
opifex : fi quidcm ex univcrfi fanguinis miira, qux.e dcxtro cordis finu
egrcdimr, pars una e pulmonum artcti.i pcr canakni intcrjidam in aor-
tam infcriorcm dclabi;ur , ncque ei pc r pulmonts aut fimftrum cordis vcn-
triculum circulamr. Ex duabus aliis qux pulmoncs pcrtranleunt , atquc in
auficulam cordis finiftram tffljunt ; pars uni pct foramcn ovalc in dextrum
ventriculum rcdit , ncc per finifttum cordis firium , aur pcr alias corporis
partes circuitum fuum agit : pats altcra ia finiftrum vtntriculum dtlapfi
itcr fuum pcr aortam conficit,

IX. Qaamobrem illud palam cft hunc cfl^e ovalis foraminis &: canalis
ufum , ut pars major fanguinis in foctu mulco breviorem infiftat viam ,
qu.im in bomine , atquc ut fanguinis in fa?tu non minor fit copia , fer-
vata cotporis proportione , quam in ipfo homine adulto , circulationi ta-
mcn in foeiu cfticicnd.T muho mjnus aeris rcquiritur , quam in homine.

Hinc ctiam ratio afflrri potcft , cur in machina pn.umatica cxhaufto
pcne aere pcr rcpctitos anths iftus , quod tamen fupctcft acris citcula-
tioncm fanguinis diutius confervat in felc , cujus foramcn ovale Sc cana-
lis adhuc patent , quam in eo , cujus mcatus illi occlufi funt : cum illc cx^
tra machinam tam cito moriatur, quam felis qui obduiftas habct pridi-
<5tos a.li[us , fi utriquc intcrcludjtur fpiritus : ncqiie adco mirum cft , fi
foEtus humanus citius exftinguaiut in utcro , ubi prx funiculi umbilicalis
prcflione privatur aere, qucm matcr ci fuppcJitat . quam fJis recens na-
tus in machina pneumatica.

X. Vcrum illud intcllecftu difticilius videtur , cur ovalc foramen Sc ca-
nalis in teftuJine , & in fffitu ad eundcm ufum compatata , ncmpc ut fan-
guinis iter brcvius fiat , cor tamen focciis non poflit fanguinis circulatio.
ncm tamdiu continuare , ac cor ipfius tcftudinis intcrccpta rtfpiratione.

Scd hoc cft eft difctiminis inter tcftudinem Sc fcctum , quod in ttftudi-
ne fanguinis pars major c dcxcro cordis vcntriculo in aorcam , &: in cum
canalcm , cujjs fxpe mencionem fccimus, dilabatur, ac pcr vcnam cavam
in cundcm finum redeat, ubi fuum circuitum abfolvit , nec pulmoncs auc
finiftrum cotdis finum fubit ; pirs altcra quac pulmoncs pctvadit a finiftro
cotdis finu pcr foramen ovalc in dcxtrum vcntriculum commcat ; ne-
que per alias corporis partcs dcfcrtur. Undc univcrfa fmguinis maira uno
circuitu per cor ipfum fcmel tantiimmado tranfit. In fa-cii vtro, uti dixi-
mus , fanguis univcrfus nS ucrcqic venx cava: trunco in dcxcrum vcntricu-
him tftiifus in trcs partcs diducitur in trunco artcria: pulmonaris; priraa

ACADEMI^ HISTORIA. Lib. Iv. 359

per canalem in ramum infeiiorem aortx ingrcflus in venam cavam tedir ^na-
neque per pulmones traiicitur , dui altcn pulmoncs pertranfeunt , & in tomica.
auritrulam cordis finiftram dccidunc , ubi in duas partes dividuncur , una ex
iis per foramen ovalc in dextrum cordis ventriculum renieat , nec ad fini-
ftrum cordis finum , aut ad rcliquas corporis partcs appellic : qua: quidem
pars fecunda fanguinis , uc prima , cancum uno quoque circuitu cor ipfum
fcccus adit , uci univcrfa fanguinis mafla in ccfludine : fed pars faijguinis
tercia qux per aortam excurric , tantum icineris in fcecu conficic , quan-
tum univcrius languis in homine , qui in unaquaque circularione ad cor
bis revolvitur : primum cum vena cava fanguincm in dextrum vencricu-
Jum cxoncrac , dcindc cijm venx pulmonum eam fanguinis porcionem in
finum cordis liniftrum dcfcrunt. Hinc cor ftctiis debilius tft quain ut cir-
cularcm fanguinis motum camdiu cicra rcfpir.icioncm concinuec , quamdiu
reftudo ipfa : etfi foramen ovalc Si canalis in ucrifque itcr fanguinis bre-
Vius & facilius cfficianc , quam in aiulco homine. Pnterea eadcm mo-
lcs fanguinis in fcECu a cordc pclliiur , qux in nato hominc, coiporis pro-
porcione fervata eandem ccleritatcm huic impcrtiri debct , vircs inter duos
cordis ventticulos divilx func, uc in hcminis corde ; ntque adto foetus co-
dcm ccmporis fpatio poccft rcfpiraiionc privaii , ~ac tcftudo ipfa , cuius cor
minus fanguinis protrudit , &: minori celeritate, cujus demum vires in unum
magis collcds funt quam in fcetu,

Ha:c fane fi minus veia , qua dc re meam fcntentiam non interpono ,
certe vero proxima videntur.

Quemadmodum & idipfum quod in calce fux diflertationis fubjicit,ni-
mirum ob caldcm rationes in fcEtus jccinore canalem communicationis in-
tcr vcnx cava truncum infcriorem, & truncum vcnae ports a naturx opi-
fice aptatum fuifle , qub fanguis faciliori & brcviori via trajiciatur , qui alio-
qui non fatis virium haberet, qui cx vcna umbilicali per ramos vcnx por-
tx hepatis glandulas , &: difperfos in eo vifcere ramulos ad cor perveni-
rct.

Interjedis aliquot dicbus aliud i fe fadum experimentum fubjecit D.
Mcry , ligata nimirum vcna cava , & aotta afpetam arteriam perflavit, tum
quc acr fubiit auriculas coidis.

De variis adtam cft remediis : inter alia D. Dodart , qua racione urinae
fupprcfl^io a D. Joubert curata fuetit , nos edocuic : nempe vefica fupra
os pubis percufi fuit. Idem quoque admonuic arthriticos dolores a non-
ncminc ledari , pattem affcdiam urticis vcrberando. Idem in morfi-
bus canum rabidorum aic fanguintm cxptimi oporcere e vulnere, aquafalfa
peifundi faepius , ncc vulnus ligandum . aut obducendum : aqua vero fa-
le , quantum capere poceft , imbuacur.

Advcrfus vipeiarum & vcncnacorum animalium morfus (alem coramu-
r.cm utiliter adhiberi pofle cx co colligcbat D. Dc la Hire , quod in fuis
de vipcra expcrimcntis afleric D. Charas, mulcos olim falem communcm
fub fpccie falis vipcrx vcndidiflc : nifi cnim aliquos juvaflcc , id rcmedii
gcnus brevi infamatum fuillcc : illud quoquc non inucilc fucuium judi-
cilat , fi fudtio fta.im adhibctetur , quo ycnenum foras prodiret , nec in-

36o REGl.i: SCIENTIARUM.

Ann. tus pcnctfaret : id cnim fjcpius fuic cxpcrinicnto coinproh.iium vipcti vc-

i^9j. ncnura cxfutftum nihil noccre , contt.a atque cvcnic in morlu fcrpcntum iii

Antillis : fcd venatorcs primida fcarificatione pulvcrcm pyiium in illo vul-

nere acccndunt , uti ex D. Blondcl acccpimus , £c fupra jam innuimus.

C A P U T VII.
De rthus Geometricis , Mechanicis , & Hjdrojlaticis.

I. TT .tc utique fummatim attingimiis, cjux partim in Tabulatiis Aca-

X Jl dcmix funt dcfcripta, fuis qua;:|uc tcmponbus yiilganda, partim )am
funt cdica , illa inprimis qui vir nobililHmus D. Maichio dc rHopit.il dc
analyfi quantitatum quoc indcfinite funt parvi , publici juris fccic, quacquc
ab cxercicatis in hac fcicntii funt admodum approba ac : pcrlualum id
habent ex hac demonftrandi ratione Geomctriam mirum in modura auc-
cum iri.

Junio menfc idcm D. Marcliio de rHopital novum theorema demon-
ftravit circa quadrituram Cy&loVdum , quaium bafcs funt arcus circuli, fi-
ve pundum delcribens cxtra , five incra circumfcrcntiam circuli mobilis po-
fitum fit.

Mcnfe Martio D. Rolle methodum expofuit qua fiadionum cxponen-
tes in Algcbra cvancfcant.

I I. Die 1 3 menfis Aprilis P. Nicolaus Socictatis Jcfu Traiflatum Gcomc-
tricum ad ,\cadtmiam mific , ubi duo theotemaca rcliquic inquircnda : pau-
cis poft dicbus illa demonftravic D. Varignon. Ancc aiiquoc hcbdomadas
quadraturam ciirvx finuofi demonftravcrac , cu)us ordina:a; ad diamcctum
funt obliqua:. Hujus figurac delcripcio ab cllipfcos formacione pcndtc : de-
monftratio camcn a quadracura eilipfcos non pcndcc. Idcm dtmonftravic re-
iftificacionem , feu intcgrx , fcu partium , quibus conftat iinca , qu;.m Cy-
cloidis vulgaris fociam- vocanc. Brcvi pc ft indiici.is tcmporc gencralcm me-
chodum proculic , qua cencralcs vircs omnes habeantur , qoibus gcnus om-
nc curv.trum coutinerur, quas D. Hugcns ccntnfugas, & D. Ncuton ccn-
cripcras appeiiarunt. Quod fundamcncum cft picccipuum Philofophix na-
turaiis ab iis expofica;.

III. Interjcdiis aliquot diebus dcmonftrata ab eo fuit redificatio ,"
ut loquuntur , fcu longitudo &: quadratura cvolu:« Cycloidis : co mo-
do dcfcripti, quem D. Hugcns tradidit , iccm rcctificacio , & quadcacu-
ra indcfinira omnium Cycloidum , quarum bafcs funcciicularcs , quarcun-
que ponacur intcr punftum cas defcribens , & ccntrum ciiculi mobilis dif-
tantia.

Nec mulco poft ccmporc evolurioncs omnium fpiraliam cujufquc gcnc-
ris dcmonftravic , idquc oftcndic omnes cvoivi in parabolas uno taniiim
gradu fubliiniorcs. PjuIo ancc propofucrat novim incihodum ominbus re-
dificationibus , & quadraturis indtfiiiitis acctmmodatani.

I V. D. Dc la Hirc propofitioncm gcncralcm dc fcdionibus folidoium
Pyramidalium dcmonfttavit. Scd

ACADEMI.£ HISTORIA. Lib. IV. ^<;i

Sed in Opere fuo dc Mechanicis hoc vertcntc anno is poiiflimum ver- Geom,
fatus eft. Theorcmata & nioblemata , qui ad hanc Mathcfcos pittem non
ignobilem & ufu prxcipuam (pciStant , iingillatim expofuit, & dcmonftra-
vit. Et quidem ad annum 1675 illiid a nobis annotatum fuit, Domino Col-
bert id cordi imprimis fuiiTe, ut m hocopus generi humano, fi quid aliud
utile, Academici mcumbercnt. Idque a multis tentJtum &c inca*ptum fuit ,
quorum teniainina fuo loco non omifimus. Hoc ipfum videtur prxftitiflc
D. De la Hire in hoc opere , quod eodem hoc anno piiblici juris fecit ;
pirtes quippe omnes Mechanices , cum ad artes , tum ad Phyficas difci-
phnas magis neceiTarias fic compleiftitur , ut nihil penc fpeculatione dig-
giium , aut utihtate ipfa prxcipuum vidcaiur omilfum.

V. Exeuntc Menfe Jinuario D. d'Al-fme, cu;us idcntidem mentionem
fecimus , typum tjthibuit pontis vcrfatilis, qui fciiicct attollitur, & dcpri-
mitur : ingeniose cxcogitatus , ncque iifdcm vitiis obnoxius vifus cft , qui-
bus alii hujus gcncris pontcs. Formam hujus pontis delincavit D. dc ia Hire.

VI. Mcnfc Fcbruaiio ciim D. Galloys a D. Vaiignon id poliuL.(Iet,
ut plani inclin.Tti pn.llK)ncm , ciim dire(f>io cft plano parallela, d.monftra-
ret , id in omnibus , qua; cxcc^gitari poflunt dircdionibus ab co fuit de-
monftratum , fimul oftcnfum qui i ea in re pcccaflcc Cartcfius,

VII- Mcnle Martio incun;c idcm demonftravit , qua proportione ra-
dius Sphxrx pcr fuum gravicatis centrum dividatur , juxta hypothefim vuU
go receptam , qua por.dcrum dircctioncs in terra: ccntrum concutrcrc fta-
tuitur. Idcm mcnfc Aprih vclocitatcm aquatum in fubiimc fiiicniium cfTe
ut radices airnudinum dcmonftravit. Hoc utique cft c]uTi primum. huius
fcicntix , qux ciica motum aqi^atum vcrfatur, principium , quod nufquam
dcmoiiftratum fuifte cxift:niat, led cxpcrientia tantuirmodo comprobatum :
adeo ut inter prmcipia ab omnibus ci>nftii;uatur. Ncc tamcn illius la-
tio admodum eft ncondita , fcd fimilitudo ipfa hujus vclocitatis cum
ea qus accclerato laplui aqiia; , ab ipfa fontis fupuficie ad tubi ori-
ficium ufquc incft , ab inquifitionc hujus rationis cmnes dctcrruit : quod
eam ut cffcdum hujus accclcrationis in oculis liabucrint , atque h.,( una
via rationcm hujus proportiunis qiiifierint , qux ut naturx fit confcntanea,
forte tamen non cft gcnuina ,• ncc trita ipfius natnta: via. Itaquc id acriori
aniii-oadvcrtit,quis fit aqux motus e tubo cxcuniis ; cuiiiquc aqiia in om-
ni iua Jongitudinc cpntinuitaccm fuam tueatur , qus funimo loco cft , ei-
dcm ccltritate dcfcendit , atquc ca qux ii hmo i.'. loco cft pofita , nuilam
adco cfie in tubo ipfo accelcrationcm. Quociica aqu.-E ni.n e tubo ibliam,
fcd ex omni alio valc aE.]uabili motu txic in iplb fui lapsus inicio,atque
in mcdio , quandiu in cadcm manet altitudine.

Pcrfptda hac moms xqualitate , principii de quo agitur , rationcm cx
motuum asquabiliiate dcduxit , er.mquc dtmonftratam invcrit in Cor.
21. rcgulx gencralis, quam in Aftis 3! Dcccmbris anni 1^91 vulgavit j
qux cium cx Coroll 29 nullo ncgotio trui potcft. Scd rihil neccflTc cftge-
ncralem iHam adire regulam : id cnim (atis notum eft caufas fuis cffe^is
ellc acccmmodjras , atquc adco moiuum quantitates mociicibus viribus in
cadcm protfus ratione refpondcre.

Zz

jtfi _ REGI^ SCIENTIARUM

AnNi Sint igicur dux columnz aqui A F, C F ; cxitus aqua? fii in G, vi-
1635. res motriccs funt columnatum pondcra , auc prclTioncs : quantitates roo-
tuum , quos prcfliones efficiunt, funt in raiionc quantitatis aqui m tcm-
poribus iqualibus cfflucntis , muliiplicatat pcr fuam cujufque Tclocitatcm,
fcu in rationc cjmponta cx unaquaque mulc aqux &i cdcritacis. Quamob.

A^B

eLI^p

rem columnarum A F, & C F pondcra, fcu columna: ipfs funt m ra-
tione compofua quantitaiis aquarum , qua: aequal.bii^ cxeunt tcmporibus per
foramcn G , &: vclocitatis carumJcm aqux quaiuitatum : cum auci.m ra-
tioncs componcntes fmt a:quales , fiquidcm quan.iutcs aqux funt intct fe,
Ut vclocitatcs , quibus c tubo A F tffluunt , pa'am cl'- rationcm compofi-
tam toic ut utriufquc quadratum ; ctgo columnae aqua: A F, ^ C F,
auc quod eodtm rccidit , aititudincs A E, & C E , crunc incer fc ut qua-
drata aut molis , aut ceicritatis : ac proptcrca, vcl moles aqux , vcl ve-
locitates , aut potius utrique eam inter fc habcbunc raiioncm , c(uam radi-
ces A E, &: C E fuperlicici aqux fupra foramcn , pcr quod aqua cffluir.
VIII. Menfc Julio lincam curvam oftendic , quani delcnbit corpusgra-
vc dcfccndcns motu a:quabili ratione habita horizontis , ad qucm iquis tcm.
poiibus xqualitcr accedit.

C A P UT Vlll.
De Rebus t^flronomich.

I.TT Xcuntc anno fuperiori D. Maraldi fcriptum Icgit de fixarum appa-
JC» tcnti magnitudinc , qux divcrfis temporibus mutari vifa cft : hujuj

diflcrtationis hxc cft fumma.
Ptxter cas qusc i rcccntiotibus Aftronomis funt obfcrvatx ii.figncs ftclla

rum niutationcs , quibus ita augcntur , aut minuuntur , ut viliib aciem pc-

nitus fiigiant , ( cujus gcnctis iunt flclla in collo Ceti , & dux in Cygno, )

ACADEMI^ HISTORIA. LiB. I V. 3<Jj

complures ab co funt obfervata; , quarum apparcns magniiudo non mcdio A^iro-
cnter auda cft, vel imminuta. Qua: fita cft in Sagittarii tibia llniftra , & noinkx
pra:cedit, .a Bayero tertii magnitudinis cft defignata : anno 1671 inter ftcl-
Jas fcxts magniiudir-is vifa cft ; anno 1676^ major apparuic , ut in tertio
ordine a D. Hallay notata fuit ; anno 1691 vix cam potuic confpiccre D.
M.iraldi : annis 169J & 94 ca quarti mignitudinis apparuir.

II. Complurts alias in eadem conftellatione dcfignat, quarum apparcn-
tes magnitudines multum ab iis qux in tabulis & chartis fimt noiacx ,
d ilident. Hujus generis cft illa , quae in dcxtro Sigictarii brachio lucct ,
quim D. Hillay in ccrtio ponic ordine , quarquc multiim cft imminut.i.
Qu.r erac in fcmore , nunc vifum pjane fugic.

Eadem eft ratio e^itremi ftcllsc in lcrpcntis cauda, quam Tycho & Bciyc.
tus i)i tenia claflc pofucrunt : hanc D. Moncanari ad quintam revocavic
clallem : (cd auila tft annis confcqucntibus.

III. Quafdam in Serpcuiario nocarunt ftellas, quarum mutaca eft mag-
nitudo, imo quilam evanucrunc , ut qui in prarctdcnti pedc videbatur ,
a Montanarii ccmporibus ad hunc ufque annum !ui copiam non facir. In Leo-
nis conftcllatione qiias eft undccima, anno \66y a Montanario vifa cft ,
cura ante pcnitus txiindla vidcrctur. D. Maralai abhinc tricnnio cam conf-
pexit , (cd minutam admodum. Duoilccimj a Tychone & Bavcro in quar-
ta dairc rcponitur : vix fub oculos radcb.u anno 169). Q_[i fcxtae mag-
nitudinis nocata cft , non amplius cft vifibilis , fcd o6to huic finitimaecer-
nuntur , q ae (fe'unt cac.ilogo & chartis.

IV. 1'lud a D. Kirchio fuit obfctvaium anno \6%6 vigcfimsm quar-
tamCygni, qua: a B lyero ut quintac magnitudinis dtfignaiur , augcri &
niinui mftar tjus , quar tft in collo Cc.i : nullam in ea mutationem po-
tuit animidvcrtcie D. Maraldi anno 1692 : lcd menfc Julio anr.i 694,
nu'lum cj;is ftella: vcftiguim cxtabac , ulque ad ciccunum quintura huius
mcnlis diem , cum iliam primum vidit.

V. Qus vtrtcnte hoc anno circa illam ftelhm Cygni a D, Maraldi fuc-
runc obfcrvata , & Menfe Nt-vcmbri in Acadcmia lcfta , ea func fpecu-
lacione digna , nv-que a nobis filentio prasierniittenda. Piimum illud prxfa-
tur in (u,i dilTcitationc vix ullam in calo efte conftcllationcm , cui «liqua
muta.io ab ineunte hoc farculo ad hunc ufque annum non acciderit. In fo-
la Cyg:ii ccniftcllicione crcs , cxque infigncs vifa; func : nam pnccr du.-)s il-
las pcdtoris , & capiris fttllas adeo cekbratas , quoe faspius fui copiam fe-
ccre , & idcmtidcm evanuerunt , adeo uc reditus fui pcriodus ccrta ratio-
ne dcfinid non potucrit , ccrcia quidam tft in collo cjurdcm Aftctirmj
a D. Kirchio paucis abhinc annis dcprdienfa , qua: unoquoque anno pcr
aliqioc m^nfes in confpc(5lum venic , tum fugic oculorum aciem. Anno fu-
periori mcnfe Julio e<im vidit D. Maraldi ea fere magnitudine , qux in
tsbulis Baycri & Roycri dtfignatur , ac dic 15 Julii altitudincm ejus me-
ridianam 73 gr. 11 , 50 invcnit , quod quidem hoc anno novis obferva-
tionibus confirmavit. Cum eam ftellam excuntc Augufto anni 1694 quac-
fiiflct, dcpichendcrc illam nullo modo potiiit , adco ut illa fc oculis luhdu-
xcrit eo tcmpoiis intetvailo , quo intcr Julii 15 diem , & Augufti fi-

Z z ij

j^4. REGIiC SCIENTIARUM

Akn. nem intcrjacct : ncquc in confpcduin venit, nifi dic 30 Julii hujus an-
169 e, ni 1655; tum vcrb ita mole imminuta vifa cft, ut vix rudis oculis af-
pici poflct : fctl brcvi poft tempore luminc auda tft : nam die 11 Augu-
fti ut ftclla fcxta: magnitudinis ; die 10 jam ftcllas vicinas quinti ordinis
iplcndorc fuo iquibat , caque ad triccfimum ufque dicm pai.l.itim audli
cft : dic 9 Scptcmbtis nonnihd imminuta , ac fcnfim dciiiccps dccrcfcerc
vifa cft : ica ut circa 16 0£tobris alpcdui fe oranino (ubJuxcrit.

Iiaque cx vatiis obfcrvationibus id liquct , dic ultimo Augufti ad api-
cem fui- claritatis veniiTe. Quod fi illx obfervationes cum iis qui a Kir-
chio fa(flac funt , confcrnntur , periodus vatia;ionum ciit f.rmc i) niin-
fium , cum pcriOLius ftcila: Ceti fit 11 mci.fium , & paulo amplius : ita
Ut phafis nijxima ftclla- Cygni fingulis annis tantunidrm rttardctur, quan-
tiim ftcUa Ccti folcc in unaquaquc pcriodo pcr 4 mcnlcs in confpcdhim
vcnire : cum ftclla Cygni hoc anno fpatio duorum mcnluim cum fcmiire
vifibilis fuent. Utraque ftclla citiiis augctur , quam minuitur : iiam intra
Ij dies a jo Julii ad li ufque Augufti tantumdem aufta cft , quantum
per t6 dics fuit imminuta ; nempe totidcm numcrantur dics a 19 Scptcm-
btis, quo ftcUas quinti magnitudmis xquabat , ufquc ad 15 Oiitobtis ,
quo videti d. fiir.

V I. Quar in ftella Cygni variationes contigerunt , minus crant fcnfi-
biles , quam qux in ftella Ceti cernuntur : ha:c cnim ftcljas tcrtii ordi-
nis plcrumque aircquitur , ciim ftclla Cygni vix a:quct ftcllas quinti or-
dinis. Complures inttrdum anni labuntut , quibus ftclla Ccti in confpcc-
tum non vcnit : cijiti cnim phafis illius maxima nicnfibus Aprilis & Ju-
nio Sc Julio contingit , tum radiis folaiidus obruitur .• (cd ft.lla C)gni
etiam in fua cum Solc conjundionc qunuoi horis ab occalu Solis pcr-
ftat fuper hotizontcm. U idc quotannis confpici poicrit , & ficiliu"; diju-
dicari , utrum apparens illius m.ignitudo , tcmpus qiio in confpcdi m no-
ftruni venit , ac pctiodus ipfa cafdcm lubcant vaiiationes, qui in flclla
Ccti fe produnr. Qax , ut vidctur D. Mataldi , vix cx^Iicari qu um pcc
revolutionem corporis fphrrici pattim lu;idi , partim ob'curi circa proprium
axcm : nifi lupcrfi ies coriim corporum magnas Sc Phyficas iubcant muta-
tioncs.

VII. Id quoque tcftatur D. Montanati ftcllam lucidiorcm Mtdufe di-
verfis annis varia: efTc magnitudinis : nullam pene in ca mutationcm po«
tuit advcrtcre D. Maraldi annis 1^9» &: 9J. Scd anno 1694 auftatft &
imminuta infignitcr , modb qiiatti , modb tcnii . modb fccundi ordinis ftcl-
la apparuit.

Q^x auriculas dcxtri mijotis Canis aftix.T cft ftclla , a Tychone & Baye-
ro tetti.T magnitudinis ftatuitur : cx obfcrvationibus Montinarii anno 1^70
non erat ampliiis vifibilis; annisi6yi & !>i ut ftclla quarti ordinis vide-
batur. In cadcm conftcUationc quatuor func nov.T: a Montanario repcrtar,
qu3E in catalogo Baycri dcfidctantiir. Idcm Montanarius anno 1690 ftd-
las ji & ji magna: Navis cvanuiHc comperit , ncque ea» viderc potuit D.
Maialdi.
In confttllationc Andiomcdx , qus littcra, A, 4 Bayero /ignatur, &

ACADEMIitHISTORIA.LiB.lv. 3^5

'cvanuerar , ex obiervationibus D. Caflini fui copiam fccit , atquc ibi re- A^ro-
ccntes vifuntur. Idem anno 1671 quinque novas in CafllopoEa confpexit , nomica
quarum duas adhuc cxtant , tribus reliquis extindlis : fed ttes novx fcxti
ordinis ibi vifuntur.

VIII. Complures alias D. Maraldi , eafque reccntes in aliis Afterifmis
obfervavit , quas in hoc fcripto dciignat. Ac plerarque cjus generis muta-
tiones in via ladca contigerunt , quas accurate defignat : dui navis ex-
tind:x. Qiix fita eft in Canis auricula , Medufi itidtm ftelli funt mu-
tationibus obnoxiac ; nova Cafllopta: a Tychone obfervata , tres Cygni
itella: , qu^ Cxpius fub confpedum venerunt , & e confpcdu noftio evo-
iarunt , ac demum memorata: ftcila: in Strpcntc & Saptntario , nova x
Keplero in tibia Scrpcntarii vifa , ha: , inquam , omncs via ladea conti-
ncntur.

IX. D. Maraldi die 12 Ftbruarii Epiftolam legit D. Caflfini datam
Bononis z6 Januarii. In ea quidtm Epiftola lincas "Meridiaiiae , quam in
x.cckiia S. Pttronii olim delineavtrat , pofiiioncm a fe cxploratam com-
rncmorat. Id enim plaaiit experiri an forte pcr 40 annos aliquid mutatio-
nis accidifltt. Ex Sohs altituJinc ante & poft meridicm fumpta punftum
ipfum mcdiac diei co ipfo momcnto . quo Solis centrum hanc lineam atti-
git meridianam , invcnit. Id ipfi perjucundum fuit , quod maniRfte hinc
Jiqueret 40 annoium Ipatio nullam variationem accidiiTc. Non cadtm oc-
currit evidcntia in cxaminc lincse mendiana: a Tychone olim Vrjniburgi
dtngnatx , quam D. Picard niultum divetfam a vtra invenit : adeo ut du-
bitaverit an potius difLtinien illud Tychonis obfcrvationibus , quam ulli qux
acciderit vaiiationi cflet tiibuinda.

X. Quod ad fitum ejus lini^ meridianar horizontalis fpciftat , id com-
petit D. Calfini , duo ejus lincx cxtrema , & loca in quibus ./Equini ftia ,
£i lolftiiia funt dtlignata , ad eandem libcllam citra ullam mutationcm cfle
pofita : fed in iis locis , qux columnis fornicem fuftintntibus funt finiti-
mi , id dcprch.ndit meridianam tribus lineis infra libtUam cfle deprtflam,
ijuali p.wimentum ab ipfis columnis , quze tamen funt vctuftiflima: , prtflum
ruilltt. Nam murus , qui cx uno latere fornicem tangit , nunc a fornice
niulto amplius divtllitur , quam fit linei mcridian.-c dcprcfllo. Ex qui-
bns illud ( flijitur , non penitus credendurn idificiorum , firmitati , ubi
de Afttonomicis oblervationibus agitur , fed ccrtis tenipoiibus eas tenovati
oportcre,

X I. Cum de reformanda orbis tetreni charta univerfali mcnfis Fc-
bruarii die 9 ageretur , D. Dc la Hire id fibi pcrfuafum aiebat Lutetiama
primo mctidiano non amplius , quam gtadibus 20 5 min. diftare. Siquidcin
cx obfcrvaiionibus in Gorna fadis id compertum fuit Lutetiam ab ca 19
tantum gradibus ad orium removcri. Cumquc hxc inluia refpc£lu infula:
Di ferro ubi primus meridianus conftituitur , a Septentrionc in Auftrum
pene dirigatur , non amplius quam unus gradus cum 30 min. longitudinis
inter utramque infulam intercipitur.

XII.. Die 17 Deccmbris D. Maraldi Icgit obfervationes faftas a D.
Caffini Bonom* , & a D. ChazcUes Mafliijx poftrcmx eciipfeos , qus

Z z iij

i66 REGl^ SCIENTIARUM

Ann, 20 Novembris contigit : cx quibus conclufiones fuas eruit. Hujus edipfis
jfi^^j. ir.itium cx tabulis D. Le Fcvte fuit Lutetix hora fcxta 8 , 4 jmcdium 7

hora , II , 46 ; finis 8 hora j 3j , 28 ; duratio z hora , 17 , 14 ; niagni-

tudo digicorum 5. 11.

C A PU T IX.

Ve Dioptrica & Archite£iura.

I. 'VT On aliud magis fiderum fcientiam noftra icate promovit , quim
1.^ tclcfcopia ex 1 vitris convcxis compofita , dc quorum originc &
ufu dificrtationem c fcripto lcgit D. Dc la Hirc , fimul 6c qua rationc aci
obfcrvationcs Albonomicas facUius adhibcantur , expofuit.

Illud imprimis advertit P. Antonium Mari.im Schulcrum de Rhcita
Ordinis Capucinorum primum omnium p.uallc tclclcopiuni cuni oculari
convexo. Libcllum ca de re edidit , cui hic tituUis prilixus cft , Ocnlm
Enoch Sc Eli<e. Majora quid;m tckicopia vix ullius client usus in fidcrum
obfervationibus , nifi hoc illis accellifiet pra:fi iium. Cuni cnim oculare ci-
vum aptatur tubo vcl fcx pedes longo , pars rci objcdae adeo p.irva detc-
giiur , ut planeta vix a ftclla feccrni queat 1 ocularia vcro convcxa am-
plius fpatium tcccgunt : adco ut ionijc faeilius fi: objcda quarquc con-
tucri.

I I. Cum autcm vitra objediva ea ratione augeri poflint , qua ocularia
focuni habcnt longius produdum, & fpatium confpciftum ocularis magni-
tudmi rcfpondcat , idcm fpaium pcr longiores tubos liccrct intucri , quoci
per minores , fi maicria pra-fto clRt niajoribus oculiribus parandis idonra.
Scd rcs non ita fe habct , cum ocularia cava aJhibtniur : nam fpatii dctciili
amplitu io ab objtdlivi vitri apertura pcndcc, qux hoc magis ininiinuit fpa-
tium d^prchcnfiim , qiio longius ab oculaii diltat vicrum objcdivum. Ne-
quc hoc dilpcndium pcnfari potcft vcl a ma)on vitri ob)i.£livi .ipettura . vcl
a minori vitri ocularis cavitace , ita ut efFcdhis ipfe longitui ini tubi rcf^
pondc.1t.

i. Ut cafu quodam fortuito in prima tubi optici invcntionc convcxutn
vitrum cavo adjundum fuit, fic admodum vciifimile cft duo vitra convcxa
a P. Rhcita tubo aptata cafu quod.im non cx ceito coifilio : nam ipfc pcr-
parum commodi h'BC ccpit : cum tubi jo aut 40 pcdum cx ca qiiam pr.xf-
cribir rcgula . rei ob|cCls non magis augeant imagincm , quam lubi uficati
4 pedum.

}. Quamobrcm in tubis majoribus ubcrioris tantum iucis lucrum fccit,
qui in fideribus contucndis non eft adco ncccir-ria. Is tanun rci pcr majo-
rcs tubos confpcdx majorcm quoque fpecicm ifle pcrluifum habcbat , quam
ubi pcr minorcni tubum cam cetnebat , quoj lucc picfufa cfllt majore.
Ncquc cnirn cx Dioptrices regulis perpcndcrac ,quas focisoculaiium piarfcri-
bic mcnfuras, ubi cum focis objcctivorum comparantur , rcrum objcdarum
fpccies in majoribus tubis non augcti magis quaiu in minoiibus tubis.

'ACADEMI.E HISTORIA. Lib. IV. 5^7

Tabulam pertcxuit illius proportionis , quam flatuit inter urriufque vitri Dio-
focos , qui fempet eadcm cft a z partibus ad 40 ufque. Pedcm in 100 fmc*.
partes tribuit, telefcopio 40 pedum ocularis foco unum allignat pedem : cum
objcdtivi focus a vitto diftat lo pedes , oculatis foco ttibuit pedis femiflcm,
& ita deinccps.

4. Nondum ei petfpecSta etat harc Diopttices legula , imaginis augmen-
tum datis utriufque vitri focis habeti facile poITe . cum foci objeftivi dif-
ftantia a vitto , pei ocularis foci a fuo vitro diftantiam dividitur : quotiens
enim exhibet quantum ics xibjeda majoi appatcat , quam naturalis , qusc
fcilicct nudis oculis confpicitut.

5 Quod fi ob^cdiva vitra , quibus P. Rhcita utebatur , ocularia con-
yexiora , aut fortiora, ut vocant , non admittibant , quam ea ipfa , quac
in cjust.ibulis delcnbuntur , ha:c ceii^ erant noftris longe ii;feriora. Nam
cbjcdivum cu]us f .clis dl fcx pedum , oculare admittu trium pollicum,
quod imagintm 57 maji-rcm cfficit. Quod fi focus ocularis cftet fcxpolli-
cum , imago eflet tantum 45 m.ij sr naturali, & p.iium excedcret pu.pot-
tionem a P. Rheita ubiquc co-ftitutam , qua tes cbjcda majot quadragies
ceinitur. Scd quae imiic adhibcntur vitra cbjcdiva 15 pcdum cnm ocuLiris
foco j digitorum faci !e conjunguntur , & rerum imagines centies majores
efliciupt.

I_I I. Id tamen eft incommodi in virris convcxis , ut fic^era non facile
corum ope deprchcndi poflint , fi Solem & Lunam cxccperis. Qui cnim
radii imaginem rei objcdac & in foco dcpingunt , in arguftioii fpatio con-
tiadam cx oculari vitiu cxcunt ferc parallcli , iiquc pupillam oculi fubire
dcbcnt , ut obj. <5li fpecicm in fundo oculi dclineent. Sola autcm utriiifijuc
vitri difpofitio in locum ipruiii radii nos ducit , & quo in loco oculus fit
ponendus indicat. Ac farpc is locus quiritur , ncc facile invcnitur ob an-
gciflam pupillx aperturam. Accedit illud quoque in tubis Lngioribus , qux
in foco cft rci objcdx imago , brevi tcmporis fpatio magnum iter corficit,
& prior.m locum , ubi eam politam fuiflc judicatum fuerat , cito dcfcrit,
ficque visils aciem eludit. Cum duo vitra in eumdcm includuntur tubum ,
hic oculum ipfum dirigit , ut eo in loco fiftatur , in quam radiofa obj^di
(pecics incuriit.

IV. At vcro cum focus longius a vitro diflat, quam ut tubus adhiberi
queat , ac dc node funt facicnclx obfervationcs , tum res cft majoris ope-
ra:. Id cnim cavendum eft ut aftrum ipfum una cum vitro objcdivo , !c
oculari , quod manu rcgendum cft , in eadcm rcda colloccntur. Id quidcm
diflicile admodum cft , quod vitrum objcdivum argie pcrcipiatur. Optima
autem inveniendi fi.lcris ea cft ratio , ut charta candiJa in loco foci collo-
cetur, atquc ibi lucida fideris imago quaeratur : hsc vero fatis clara nodii
apparebit. Tum id fljtim cfiiciendum , ut imago ipfa in medium ocularis
vitri incidat , quo oculus illam percipiat. Quod utique vix fieri potcfl , nifi
adfit aliquis , qui oculare vitrum ni loco imaginis coUocct , dum oblcrva-
lor pet vitrum eam intuctur.

Non poflum hoc loco filentio prxtcrmittere prajclarum , & fi quid
iaUud cft in Diopttica utilc invcntum, quod D. Hombcrg incunte anno

5^8 REGI.€ SCIENTIARUM

Ann. 16^1 cum Acadcmia communicavit : quod quidcm vir doclu'; & induftrius
16^5. aiquc inter cruditos notinlmus, ut proprium tum temporis fibi vinciicabac.
Scd illud accidit , (juod in liminc hu)us Opctis Ixpe cvcnirc diximus , Sc
prxfcrtim hac xtate , ciim viti ctuditi in pcificiciidis artibus fummo ftu-
dio daborant, ut cadem plurcs cxcogitcnt, ac plcriquc ca (int mcntis ce-
lcritr.tc , & ingcnii folcrtia ut lcvitcr admoni^i artificium omnc alicujus ma-
china;, aut quodvis aliud inventum ftatim pcrcipi.int. Quin ctijm illam ,
dc (jua mox dicluri lumus , longiora Ttlcfcopia perficicndi rationtm Cla-
rifT. Viris D. D. Hiigcnio, Campani , & Borcllo Acadcmix Socio , & in
Chymicis vcrfatiflimo , quiqiic ante aliquot aiinos c vita dictllcrat, non
incognitam fuiftc jufta cft lulpicio. Nam D. Borcllus migna facilitatc vi-
tra objcdliva cujulcumque mjgniiudinis claborabat arcani fui tenax : vetuiu
ad rcm ipfam vcniamus.

Hoc faCtu difticillimum fcmpcr vifi:m fuit vitra objcdliva , qui focos
longiiis profeiunt , expolite , proptcrca quod typi , ku lances , aut difci,
aut quocumque alio doncntur vocjbulo , vafa illa paululum dtvcxa , in qui-
bus vitra claDorantur, Sc poliuntur , e mctallo conflata majoribus vitrisex-
poliendis apta vix cfiici poflmt. Qujrc illud in mcntem vciiit D. Hom-
btrg an fatius foret typum vitrcum fic aiihibcrc , ut objcft.vum lypo fuo
vulgo Baffin , idoneam prarbcrct figuram eo ipfo tempore , cjuo a typo
fuo formaiur : ac res bcnc proccfllt.

Vitrum idque purum a biilliilis fcu lacrymis & vcnis fcligcndum cjus
magnitudinis & dcnfitatis , qua; fini propc fiio rcipoi.dtJt, rotundari id de-
bct , priufquam poliatur, brtviori ligni trunco agglutinatum eportct. Tura
aliud vitri fiuftum fumendum cft , unius aut circittr digiti craffuudinc , qua-
tuor aut quinque latius priori, idque itidcm rotundatum.

Vitium ligni trunco aftixum cxpoliiui & dctciitur ab co quod majus cfl:,

& mobilc, quodquc piiori fuptrpofitiim in orbtm tircumigitui. Quam ia

icm Smitidis, v. Emenl , pulvtrt utcndum , non arena quantiimvis duta.

Ncquc ncctflt cft huic pofttriori vitro vtlur n a::ubrium quoddani adhi-

bcrc , cum manu fola . caquc aliquantulum m.:dciue tradari ficilc poflit.

Quo quidcm modo vitrum mtibile altcti impofitum . & diu circumatftunt»
cxcavaiur . dum vitrum altcrum fixum fit convexum , & co magis, qiio
diutius vitium mobile agitatur. Cum optJtJm adiptum fucrit convtxita-
tcm , qu.xque cx ufu potius quam cx certis rtgiilis innotefcit , tum c trun-
co cui artixum erat , avcllitur, viiro concavo in illius locum iubftnuto,
In co poftca convcxum vitrum cxpoliiur & pcrficitur more uficato : naiQ
viirum concavum dcinceps rypus ent , ftu difcus.

Jam ut vitri recens claborati focus dignofci queat , id altcri vitro cujus
focus notus tft , ex. gr. 50 pcdum eiit illiganduin , ut radios Solarcs fimiJ
cxcipiant. Quod fi utrumquc vitium focum projiciat, v. gr. 40 ptdum, fo-
cus vitfi cogniti 50 pcdum dividatur ptr utriulouc foci diftlrtntiam , ni-
mirum per 10, tumque prodibunt quir.quc , hxc mulnplicata ptr 40, cf-
ficient 200. Itaque focus vitri rcccns cxpoliti 200 pedum fijtuius tft.

V. Sed ut rtdeamus , undc cgrcfti (umus , qua rationc obftrva:or folus
id cxequi poflit . ut ocularc vicrum in loco imaginis collocct , D. Dc la

Hirc

ACADEMI/E HISTORIA. 1. ib. IV. ^fg

ITirc j quod ne lon£;iorcs limus , nunc prsicrmittimus : prartcrquam D!op-
res digna nobis videcur j qui ab Autore iplo publici juris fiat , tamctli trtca.
citra machinam vitrum minus opcrosc dirigi & fifti polle idcm exiftimat,
& modum , quo id perfici qiicat piucis cxponit.

V I. Sub finem hujus anni D. De la Hire problcma Aichitcftura im-
primis utilc propofuit , qua arte poflint majores columr.x e variis lapidibus
conflari , ubi copjmifl^urx non appareant , nec minus firma: fint , &c ad diu-
turnitatem ftabilcs , quam fi eflent cx uno codemquc lapide fjrmiti. Id
quippc in magnis xdificiis diilicillimum fcmpcr vifum cft , columnas ex
cadem m.ueria ftrucre : qux autcm (unt cx variis , ut loquuntur , tym-
panis , V. Tamhoitrs , fic coagmentata: , ut alia aliis lupcrpofita per axcm
fcrrcum , qui mediara pcrtranfit columnam , intcr fe devincuntur , id prxtcr
citera habcnt incommodi , quod fcrrum tubiginem conttahat , hinc lapides
quantumvis crafli diiriliunt , & xdificia complura non alia cx caufa fipiiis
fatifcunt , quam cx ferro , quod ipfis idificiis adhibcri folct. Acccdit iliud
quoque pluviam per juncT:uras iapidum fubire , herbas & arbufta in iis ra-
dices agcrc , qux crafliorcs faifti niiu continuo fatis habcnt viriam , ut lapi-
diun commilTuras dilrumpant , eofque fuis locis dimovcant.

Illud quidem negari non poteft , quin in plerifquc lapidicinis occurrant
lapidcs fatis magni , ut cx iis column.x fiant : fed ejulmodi lapides gclu
ipfum non fcrunt , & in folia diducuntur , cum extra nativum folum efte-
runtur , ac demum id raro cvenit ut latis dcnfitatis habcant crafTioiibus cc-
Jumnis elliciendis.

NonnuIIi Architccfti in Gallia,quc) iis medercntur incommodis, com-
plurcs Iapii!es fic una comptgcrunt in columnarum formam , ut jundurx
inciiuras fubcuntcs iis in locis ponerentur, qux afpcdui minus cflent ex-
pofitx. Sed experimento compertum fuit columnas ex tot fruftis , iifquc
tcnuioribus compofitas non latis clFe folidas , qua; ardificiorum ftnsdurae
fine pcriculo adhibcantur , nifi forte iis in locis, ubi nihil oncris eft fiifti-
jiendum. Rationibus omnibus (ubduclis cxiftimavit D. Dc la Hire ad tym-
pana omr.ino redeundum efle , qux ita fibi mutuo jungi opporteat , ut ca-
dcm fit corum foliditas, ac fi unus Si idem eiTct lapis , ncc corum jundtu-
XX apparcant.

V I I. Quod ad commifTuras attinet, funt quxdam in G.dlia a:dificia,
caquc fp dl.ica , in quibus lapides proxime fibi citra arcnatr.m adhxrcf-
cunt. Ac licet ea fint pcrantiqua , in iis tamcn jundliux vix percipiun-
tur. His excmplis addudus D. Perrault , qui in Architcftura , ut in
aliis artibus & dilciplinis promovendis magna cum laudc verfatus cft.
At cum iriumphalcm juflu Rcgis Invidiflimi prope S. Antonii fubur-
bium exftrufre coeperat , lapides pcr inftrumcnta, ut moris cft , aliis ex-
cipiendis parati , Sc dolati ("axeo pulvete aqua permifto confpergnntur i
fuptrpofiti lapides huc illuc moti , &: identidcm aqua pcrfufi , dum am-
bo lapidcs fibi mutuo aptati , pcrparum aqux reliuqu.int intcr lapides
inteijic^x, qua paulatim cxhalata , artfliiis fibi mutuo fic cohxrent , ut
diVtlli ficilc non poflint. Hac quidcm ratione lapidcs fibi mutuo aptan-
dos ccnfct D. De la Hirc : fed alium quoque excogitavit modum, quo

A :; a

370 REGI.C SCIENTIARUM

Ann. facilior cflet attritus lapidum , nimirum fi cujufquc lapidis fupcrioris pars
16^6. extima in coni formam alTurgcrct , ita ut apcx coni lupra bafmi quinta auc
fcxta tantum pnrtc bafis ipfius extarct Sc conum lupcrpofiti lapidis txcipc-
ret pars fubj> ;ti lapidis cxcavata.

Ea quidim lationc fingula tympana fibi mutuo fic aptarcntur , uc circa
axcm qu.iquc fuum vcrttrentur , ncc opus clTct ferro , aur alio mctallo
iiiftar krruminis , ac dcmum non alio motu ;igcrcmur lapides , quam motu
in orbcm. Sic tympana folius figiiia: ope fibi invictm arclc coharrcrent. Aqua
cum pulverc laxco , vulgo , Du Grais , in iplo atintu patvos circuios,
quali trtidcm canaliculos formattt , quorum alii alios txcipcrcnt , & com-
pagcm clficercnt firmiorem. Licebit ctiam poftqu.im benc erunt compofiti,
aquam lolam infiinderc , qux pulvcrcm fixeum abdutir , piiulquam tym-
pana in fuo fuu liftantur. Acccdit iUud quoquc coninioduui , quod in locis
pluvix cxpofiiis aqua per commiiruras fubirc vix potciit , quod illi furlum
tcndant. Id dcmuni eft obfctvandum , cxtrcmam tympanis manum imponi
non oportcte , ncc qux ad ornatum , & (pecicm cxtcriorcm fptdant , in-
duci , ptiufquam columna intcgta abfoluta fucrit : tum ciiim figura idonca,
Sc dccot huic apponetur , quafi cx una & cadcm cunftarct materia ; qux
ratio vcl ex eo cft ptxfcrcnda , quod tympana c lapidibus minus idoncis
formata tejici facile poffint ; non item cvcnit in columnis cx cod'm lapide
faftis ; cum cnim fini rari admodum , fxpe iis , qualckumque fint, uti co-
guntur Archi:edli ; &c Ci quid iis accidtrit cum criguntur , & in locis
fuis collocantur , non ita facilc abjiciuntur ut tympana , qux cum lcviora
fint , patvo laborc cxiguntur.

^ldem menfe Julio achiionuerat mortarium , fcu arcnarjm cito indurefccre,
cum aqua diluitur , cui parum falis Armoniaci fuit admiftum : fcd dc his ,
qux pcne func ab inftituco alicna , fatis muita.

SECTIO SEPTIMA.
De A^ti Phjfick anno 16^6.

INjuni!his nobis labor opinionc nofti.i longius cft produdus. Nam Aca-
dcmis hiftoriam jam ineunte anno 1691 mindarc littcris juffi ad hunc
ulquc aiinum proftrre coadli furaus. Antc omnia qui funt Phyficj: con-
tcmplationis , quxquc hanc fcientiam non mcdiocritcr noftra xtatc promo-
vcrunt , ca videlicct qui ad pondus & clattrium actis fpedlant , cxequamur,
tum dc rcbus Anatomicis , & Botanicis diccmus.

ACADEMIit HISTORIA. Lib. IV. 371

CAPUT PRIMUM.

Jie Pondere aeris.

I. T7 Xeuntc mcnfe Januario D. Dc la Hirc dilTcrtationcm de ponderc
Xl aeris e fcripto recitare inccepit : nam ad plurcs congrefTus ob ar-
gumenti magnitudincm produdta tfl. Ac primiim quidem in ca diircrtatione
id obfetvat nonnullis e vctcribus Philolophis id perfuafum fuilfe "ravem
cfTc aera , fed qux eflct ratio ponderis aeris ad aqux pondus ante Gaii-
Ixum in mentem venilTe nemini , ut cxpcrimentis hoc ipium comprobarcr.
Omidis in hanc rcm variis tentaminibus Galilxi , Merfcnni Riccioli, AI-
phonfi Borelli , &c aliorum qux minus ipfa ficum , & cum rationc conve-
niunt , experimenta a D. Homberg anno 1^85 coram nonnullis Acad^mi-
cis fadla proponit , c quibus major huic quxftioni lux afferri potcft.

Globum vitreum & cavum , vulgo , un Balon , cujus circumfercntia erac
43 pollicum. , bilarci appendit ; tum exhaufto aere in raachina pneumatica,
leviorcm cum invcnit lodrachmis, adeo ut pondus aeris aj aqux pondus
efl~et ut I , ad 6^1. Fradio illo globo , ireratum fuit experimcntum m globo
altero , tumque aer Icvior viius cft , ac rario ejus ad aqu,~m cftc ut i ad
8}2. Quod il roedia quxdam inter utrumque rauo fic ineunda , hxc etit
fcie ut I , ad y^j.

1 I. Anno 1695 omnibus Academicis coram idem experimcntum ficlum
eft in vafe vitreo , cujus cap.icitas erat z pcdum X-, quod exantlato aere
lcvius 1 unciis & 4 granis vifum eft ; aique hinc ratio aeris ad aqu.im , uc

1 , ad 1087 conclufa fuit.

Qu.x cxperimenta magna cautione fafta id vidcntur evinctre , cani invc-
nienin pondcris seris mcrhodum , licet cmnium accuratifllmjin minus tau
men cflc tut.im , & ceitam.

In Bbliothica univcridi anni \6S6 p. 479, ex diftcrtationc D. Hallcy
in diaiio eruditorum Anglicano giavitatcm aeris cum aqux gravitate colla-
tam ciTe ur i ad 800 ex variis experimcntis in Aiigli.i fidis colligirur :
ac fi benc memini , paulomajorcm olim cum eflcm Londini, D. Boyle rc-
perir, opc longiori!. vafis , cujus aei in machina pncum.itica txhauftus fiu rar.
Ex altuudine mtrcurii in tubo Tnrictlli , qux fic ratio pondcris inicr hy-
drargyrum , & aera cxplnratum habi-ri polle docct eo loco D. De la Hue:
qui ohferv.-.tion- a fe f.Cba Tclone in Provincia hanc in rcm uiitur.

III. Ad maris litcus hydrargyrum in tubo invenit akum z8 polliccs Sc

2 lineas : ante rres horas ii'vcnerat in vertice montis cui nomcn Clarus, al-
tun^ 2.6 pollicfs 4 lineas i- : mons fupra mare aflurgit 157 hex.apcdas : ita
ut 157 hcxipcdx difFerei tiam 21 lin. ~ cfficiant in tubo , qu.dis tum crat
aci iu maris littore , & in montis illius cacuniinc , atquc adco inter urram-
qut peiis nempc Sc hyftargyri altitudinem ratio futura cft ut i ad 10327
qux cric rcciproca rario poriderum in eodcin volumine aeris & mcrcurii.
Pou.tmus autem Mcrcurii ad aqux gravitaccm iu codcm volumine cfle ur

A a a ij

371 REGIi£ SCIENTIARUM

Ann. 7t - »d 57 i hoc eft ut 10317 ^d 77°- E'' "s cfficitui actis ad aquam ratio-
i6s>6. nem cfTe ut 1 , ad 770 : cum utrimquc asqualcs fuiit molcs aut volumina.

Quod fi aera aliquanio plus gravitate ponamus ptope maris littora , qiiim
iii iummo hujus montis vcrticc 257 hcxap. dimidium hujus altitudinis lumi
potcft, nmiiri.m 150 hcxap. vcl circiter, ubi fic ptcmitur , ut pondcret — '-
partis aqua: communis , qualis cftc folet in Baromctro , cum mcrcurius ad 17
pollices & - fublatus eft- Poftrcmo ratio utriufque gravitatis , qualcm cflc
diximus ad montis altitudincm 50 hexap. fupra maris horizontem dctermi-
nari potcft , ubi mcrcurius ad i^polliccs^ attoUitur , qui mcdia cft Sc
vulgiris ejus altitudo. Circa mcdium montis clivum in tubo invcnit 17 pol-
liccs ' , cum frigidior cflct aet co in loco & ferenus , tcmpcratus iii partc
montis infima.

I V. Cclcbrc illud experimentum , qiiod in monte Arvernia; fiftum cft.
pondus acris cum aqux ponderc colLitum pra:bct in rationc i ad 84 5 , fcd
eam proportioncm minui oporicrc faiis vtnlimile eft : nam D. Pcrcitr , qui
hoc f.cit cxpcruncrtum , montis altitudincm non adco fibi pcripcctam cfle
fatetur, vulgo cam xftimari ait 500 hcxapcdarum : ac fortc ulcia quadringcn-
tas hexapcdas vix cxcurrit. Nam pricclfi loci ahuudo plus arquo a;ftimari
foltt, ob varios itincris anfradus. Undc montis illius propc Tclonem pcfiti
altitudincm fdtcm 400 hcxapcdatum efle opinabatur D. Dc li Hirc, ante-
quam cam cflct dimenfus.

V. QucX a D. Caflini fada cft obfervatio in montc , cui nomen noftra
Domina a cuftodia , Noflre Dttme de la Garde , cujus altitudo lupra mare cft
178 hcxapedas, eam pr.xbct proportioncm acris inter Jc aquam quxtfl i , ad
66^ : fcd acr non erat codcm modo difpofuus. Addic illud ctiam D. Dc la
Hire cx obfcrvationibus qux fiunt in locis parum altis, ut 30 aut 40 hcxap.
non adco cxaftas elici polFc rationes intcr acris & aqu.T pondcra. Qus tamcn
a D, Dc la Hirc fada tft Mcudonii propc Lutetiam coram pcrillurtii Abbatc
dc Louvois adco fuit accurata, ut illius ratio quodammodo habcnda vidcatur.

V L Idem argumcntum menfc Mnrcio cum cfltt agitacuai , D. Honibcrg
obfcrvationcs legit fuas circa ejufdem ai.-ris diverfa pondcra, ut magis auc
miniis dilatatur aut comprimitur, pencs divcifos calorisoradus. Hujus fcripti
hoc eft vclut fummarium , duas eflc prxcipuas acris aftcdiones , qui nunc
ccmporis funr cxcra omncm concrovcrliam polici, gravitatcm ncmpe illius , Sc
clatttium : pondus quidcm cx ipfo Caromttro , clatcrium cum cx aliis multis,
tum ex fclopcto pncumatico dcmonftratur. Ncc ftmptr opus cft fyringc , auc
cmbolo in comprimendo aere : ftd varii caloris aut frigons gradus id iplum
pltrumque pr.Tll.".nt ; adco ut acr nobis circurafufus magis prcmatur hicme ,
quam xft.-ite , ac plus acris certum quoddam fpatium , cujufmcdi cft Sphxt.i
vicrca , fxvicncc hicmc quam xftacis ccmporis occupcc , ac globus iple hicniis
tcmporc gravior lic quam in xftu fcrvido , cuni acr magis dilacacur.

VII. Hoc uciquc variis comprobatiun fuic cxpciimcncis a D. Hom-
bcr?fadis. Globum vitrcum ctijusdiamtccrerat zo pollicum , vcl circicer in
machina pntumacica cxinanivit sftatis tcniporc poft 150 cmboli itus &
m,ichin, tum bilanci appcnfus cft : mox epillomio apcrto , ut fubirct atr,
rcditus ad candtm lanccm eft appcnfus ; tum vero duabus unciis cum fc.
iterum

ACADEMI.£ HISTORIA Lib, IV. 57?

mifle gravior inventus eft . quam paulo antea cum aere efle: deftitutus. P^iy/'-
Hiemis tcmpore idem globus totidcm exantlationibus fuit exinanitus & <^^-
in bilance pofitus , tumqiic duas uncias & fex drachmis ponderabat , le-
vior invcntus , quampaulo antea.

Huic cxperimento aptc convenit cum altcro olim citra machinam pncu.
maticam faifto : globum vitrcum , cujus diamcter erat 17 pollicum in
vaporario , vulgo un Poefle , fervavit per hiemem acerrimam ; locus
erat calidior , ibi globum appendit bilanci , tum occlufo epiilomio , & in
cubiculum , ubi frigus acre (asviebat , tranllatum globum paululum levio-
rem invcnt , quod in denfiore acre minijs gravitarct : fed difcrimen om-
ne vix unius erat lemidrachma: : cum per duas horas eo in loco flctifTet,
aperto vcrticillo aer cum impetu fubiit giobum , quafi in machina exina-
nitus fuilTct : tum lanci impcfitus duas drachmas cum femifle lanci alteri
adjecit , ut ficrct sequipondium : adco ut aer trium circitcr diachmarum
pondcrc fubierit : nam femidra.hmi miniis in Joco frigidiore pondcrabat.
Noluit in vaporario globum lanci appendcrc , ne forte nimium ddatatus acr
prx calore vas ipfum cuiifringerct.

VIII. Cum Aprih mcnfe dc iis , qui in aqua fuhmerfi pofl aliquot
dies cmer^unt , fermo haberctur , &: caufa hujus cmerfionis qnsreretur,
hanc attulit D. Varignon , inclufum in corporibus aera premi ardius ,
& difruptis fibris evolui. Id conhrmatur cx eo , quod cadavcra poft ali-
quod pra;lium aijri expofita intumcfcant , dum aiit antea prefTus (e fe ex-
plicat.

C A PU T II.

De elaterio aerii.

\. \ Tquc hiG dc aeris pondere : dc cjufdcm elatctio lifdem tempo-

X\.ribus adum fuit , ubi de Atmofphcrx altitudinc quxfitum cft ,
quod argumentum a D. De la Hire , & D. Vangnon non Phyfice modo,
fed & mcchanicc tradatum fuit : pcrpauca e multis feligam , ne ultra
quam par fit longior fim.

Primum itaque id principii loco ponit D. De la Hire aeris particulas
magno elaterio clfe priditas , eafquc gravcs tHc , tum qux cx duplici ilLa
afFtaionc fcquantur corollaria, ad Icgcs mcchanicas examinat.

Atque ut id omne clarum fiat & apertum , ponamus lincam A B multis
elateriis conftarc , qus longitudincm hcxapcdi una conficiant , cum libe-
ram habcnt cxtenfioncm , "&: ab omni prcflione funt hbcra. Sed iibi alia
aliis incumbunt , & infcriora prcmuntur a fupcrioribus fingula clatcria
flcduntur , & contrahuntur in fpatiis , qus funt in rationc reciproca oneris
fuperpofiti i idque cft velut quoddam expericnti.-c principium.

Unde fi clatcria , quorum alia aliis fiint fupcrpofita , iuis donentur
pondcribus, iifqiK aequalibus, cum xqualia ponantur clatcria: tum elater e d c ,

Aaa iij

J74 REGIit SCIENTIARUM

Ann. iii punifto d cutvabicur Sc proprio , & incumbcntium pondcre : eadcm
l6$S.

ratione efater c b a, & propria & duorum incumbentium gravicate fle-
detur inb, clatcr a z y in puncloz, &: fuo &■ incumbcnte oncrc prcme-
tur ; fcd fuprcmum eiatcrium luo tantum pondcrc inllcdl^cur. QLiamob-
rem fecundi diftaniia a z y dimidia pars V y futura cft : fic ttrtii apcr-
tura ctic teitia pars ptimi & ita dcinceps -- J & ufquc in iiifinitum. Ac
fubinde regulam proponit D. De la Hire , qua ad calculum tcvocari poflic
ahitudo cujufquc lincx c variis elatcriis conflata:.

1 1. Quani regulam dimeticnda; altitudini atmofphira: fubtili quadam ra-
none applicar. Ponunturcnimparticula; ,quiquc acris ut clatcria lua gravi-
tate prac-iita , caquc ut inter fe xquaiia fpedtari polTunt. Idcm accidct, li
fint iniqualia , & partcs pon-ieribus certa proportione refpondcant Jam vero
ex barometro nota eft ratio cujuflibet altitudinis, fcu columna: aetis ad
Mercurium tubo inclufum , tic proporcio atmofpharri ad cam altitudi-
ncm , li aiticudo intcgra mcrcurii in tubo iufpenfi pcr difFcrcntiam altitu-
diiiis mcrcurii qui invcnta cft in certa acris alticudine , dividatur. Sic cnim
innoteicet quotics cjufmodi aeri< altitudo obfcrv.ua concineatur in tcra al-
titudine aimofphin , ac fubinde alcicudo atmofphiri innotcfcsc in variis.
gradibus prclllonis : quin Sc patvz alcicudincs acri'; , fi fint accuraii men-
fucam dabunt accuraciorcm , quam fi m.ijores obfcrvcutur , quod p.^fitio
mcdii preflionis cujufque fpatii propius ad vciam acccdat : idquc cxcmplo
nct apcrtius.

III. Die 1 1 Fcbruarii anni id^i alticudincm Mcrcurii in ima fpecu
Ol fcrvacorii 27 digit. 8 lin. & 5 pundtorum , fcu ftm flrs linci CDmpcric
D. De la Hirc. Cum ftatim Baromccrum ad fumrram curris lignci par-
tem ttanflatum fuifTcc , incrcurius in cubo fublatus tantummodo erat ad
17 digic. altitudinem 5 lin. 1 puntfl. QMamobrcm altitudo 57 hexap. -^
feu 115 pcdes akitudinis acris lic prcflTi, ut intcr fpccum f ibtciranc.im ,
Sc turns cacumcn prcmituc , d.inc crc^ lincas mcrcmii , pundum uinim,
fcu 19 punCta : nam linca in kx pundta dividitur. Scd coca .Thicudo mcr-
cuiii trat 17 digit. 6 lin. 3 pund. fcu 2043 puntftorum. Quod fi igicur

ACADEMIi£ HISTORIA. LiB. IV. jyj

altitudo intfgra 1043 pundorum dividatur pcr 19 punda , qui eft diffe-
rcntia utriulque altitudinis mcrcurii inventi in ima fpecu , & in turrisfa-
ftigio, prodibit numerus 107^ , qui numerus def^gnat quotics 37 hcxap.
i, e£eque infimx in totius atmofphajia: columna continerentur , cimi fa-
dta eft obfervatio in tota altituJine atmofphxra:. Itaque per regulam, quam
ante ptopofuit multiphcandi funt zij per 107^ & prodibunt 24187 pe-
des : cujus (umms partcs omiies ex ordinc fumenda: funt -'-'_' ' ' ■ ufquc
ad 107^, 5c fict fumma 117111 pedum, aut iiiojx hc.xap. vcl circiter
pro totius atmofpharrx altitudine.

Sic in obfevvatione fatta Tulonii, fi ad 27 hcxap. '-■ altitudinem, mer-
curii fufpci-fioncm huic convcnientcm fumamus , & cad-m mcthodo qujc-
ratur atmofphxrx altitudo , hnec fcrc confimilis invcnictur , ncinpe 10319
he.xap.

I V. In eodem argumento verfams D. Varignon methodo Geometrica
progicftus hxc ftatuit velut principia. i. Totum aera terram inter & cx-
trcmam atmolphxram intcrjedum confimilis efte , & ejufdcm naturx 1.
Eaiidem acris mokm eo minorcm cfle, quo magis prcmitur, idque fer-
vata ponderis incumbentis propottione, adeo iit volumina aeris fint in ra-
tionc reciproca pondcrum , quod ipta , ut di^ltum ante fuit , compiobat
cxpcrientia. 3. Differcntis inter duas ahitudincs cjufdcm columnx acris
pondus squale efre ponderi differentix qux eft in altitudine hydrargyti in
barometris , uti fupra probatum fuit ex variis cxpcrimentis.

Hnic propoluioncs quafdam deducit morc Gcomctrico, Si varia hinc
cruit cotoilaria , quoruin illud primum cft , ablolutam atmofphxra: gravi-
taicm invcnui non pofTe , cum pars ultima , qux fola cft indefinita , nullo-
modo explorata habcri qucat , quamvis pondus cjus fit vcl milltfinia pars
totius columni 2. Atmofphxram non terminari fuperficic .xquabili Sc uni-
ta , cum partcs acris fuperiorcs magis ac magis rarcfcentcs huc illuc fint
difperfx j. Ncgligi pofic cxtrcmam atmofphxrx partcm , cujus pondcris
ratio ad totius columnx pondus datur.

V. Hinc demum quorumdam probkmatum folutioncm eruit pcfito ac.
rc ejufdem ubique nacurx , adeo ut fola prcfrionum & oncrum inxqua-
litas divctfitatem aliquam inducat. i. Batomctri ope cujufqne ptxcelfi mon-
tis altitudo inveniri poteft. 1. Inter exhauricndnm aera machini pneuma-
lici ulque ad certam quantiiatem definiie quae fit altitudo aeris ejufdcm
raritatis ciim eo qm in machina fupcreft. 3. In qua acris aititudine cx-
tincucretur animil , quod in machina intcrclufo fpiritu moritur.

V I, His & ahis brcvitcr dccurfis h.Tc tandcm aniir.advcrtit , conftitu-
tionem acris haftcnus morc Geometrico fptdiatam fuiflc juxta cxperimcn-
ta a D. Mariotte fadta. At fi ut Phyfici compofiiioncm aeris contcmple-
niur , hxc imprimis notanda funt ; non fcmpcr aera comprimi , aut dt-
latari juxia ponderum incumbcntium rationem : cum cnim cxhalationibus
& vaporibus fitrefcrtus, imo &: qiiibufdam particulis folidionbus fit per-
jniftus , ubi prefTio ad ccrtos fines vciicrit , ukcrius progredi vix licer.

V 1 1. Quamobrem majora pondera non ea ratione prcmun: , aut den-

i-6 REGIX SCIENTIARUM

AsN. rancacM, quapreraunt minora, quiquc a nobisprincipiiloco pofica cftpropor-
i6^S. tiojintraccrcoslimitescric contrahcnda. 2. P.irsintcrioratniorpha:rx vaporibus,
cum fit permifta,tlubitari merito potcft andc proportionc conftitutahi vjpores
nihil detrahant , quin & jundi nonnihil mutationis hacin rc aftcrunt, cumquc
ad ccrcim ufquc aeris alcitudinem vcnci collantur , quarri poctft; quid dif-
criminis in diverfis acris pondcribus hinc aftcrri pollic. Vcrum ifta lunc
hujufmodi uc ad cxquifitam 6c Mathematicam fubtilitatcm non fint cxi-
gcnda ; ncc quoufque patcat atmofphxra , tam fcrupulosc inquiri ncccf-
fe eft. Qiix noftra hic itatc circa illius pondus 5c vim clafticam acris
funt obfcrvaca , mirum quancum lucis Phyficat inculcrinc.

VIII, Illud penc mihi cxcidcrac , quod ad Phyficam maximc pcrci-
net , quancum pluvix in Obfcrvatotio dccidcrit anno fupcriorc : fumma
fuic cx diligenti obfervationc D. Dc la Hirc 19 dig. 7, lin. l. Id vero
hoc anno prxccr folicum accidit, ut mcnlibus Januano , Fcbuiario , Jc
Martio major imbris copia , quam Junio , Julio , & Augufto ctciderit :
cum tres hi mcnfcs tancum pluvix plcrumquc luppcdiccnc , quantum no-
vem menfes reliqui ; Corus, Favonius , & Noto-zcphyrus , qui hac a:ftatc
rcgnarunt, calorcm adco dcbilitarunt , ut fructus dcbitam non confccuti
fint maturitatcm.

C A P U T III.

De <]Hibi*fddm JIamm£ phxnomenis , & alitjuot ohjirvatiembus

Chymicis.

I. T Ncunte mcnfc Aprili D. Varignon conjccfturas fuas dc natura flammar,
X 5i fpccic quam oculis prxbct , ex occa' one cxpcrimenti cujufdam
a viris pctcruditis D. D. Bcrnovilli fa(5tis propofuit. Ex^erimcntum illud
cft hujufmodi : tubo vitrco inflcxo, cujufmodi cft thcrmomctrum Sando-
lii , nifi quod phiala cft undiquc occlula , quacuor grana nitriti pulvcris
pcr oriticium tubi impofuit : tubus vafi vitreo aqua plcno fic immcrfus cft,
ur aqua tubi ad eandtm Iibellam cum aqui vafis cftec compofita , fpcculi
uftorii opc acccnfa func grana pulvcris pyrii , quibus aqua cubi infra libcl-
lam aqux vafc conccucx procrufa cft, ac rcfrigcrato lubo acr fpatium fa-
tis amplum infra cam libcllam occupavic ; adco ut acr pulvcrc nitrofo con-
lencus fpaiium duccntics majus granis ipfis implcvcric.

Hinc D, Varignon conjicicbat acra in corporibus , qux igncm conci-
piunt dcnfatum continuo nifu fugam moliri : fcd carccrcs quibus tcnctur,
vix potcft infringcrc , nifi ignis fpicula in cjus vcniant fubfidium. Hxc
tanquam totidcm cimcoli fubcunr coccos molccularum n-:catus, caquc und
cum acrc liis molccidis inclufo , &: cum impciu erumpentc crafliorcs &
tcrreftres particulas difcutiunc , qux viciflim in fpicula ignica mutantur ,
& moleculas difrumpunt ad|uvan;c acris iu his niokculis inclufi cla-
urio. Sic novx ignis patticulx prodcunt , & coucinuatur ignis c6 vchc-

nicntior ,

ACADEMI/E HISTORIA. L i b. IV. 377

^mcntior, quo aer in accenfa matcria denfatur magis , & cruftx aut muri,
quibus captivus includitur , funt folidiorcs : hinc tanta vis in bombis 5i rhyji-
cuniculis incft. ca.

II. Quod flammam attinet, palam cfl: craffiores particulas , quibus de-
nncbatur aer , ab co quoquo-verfus vibrari , & circumjeila corpora dif-
jici : adeo ut fubtilis materia in eorum fucccdat locuni. Ac forte nihil nc-
cclFc ad fubrilis illius materix confluxum rccurrere : n.im flamma non aliud
quiddam eft prartcr multitudincm cufpidum aut fci: tillarum , quar diffblu-
tx cum impetu fic avolant , ut fui vcftigia rclinquant, pene ut in accen-
fa de nodte cxhalatione fulphurca , vel in titionc cclerius circumacSto fpc-
ciem fu.im oculo imprimunr , quafi unius & ejufdcm continuati corporis.
Nam ignitx ill« &: volitantcs fcintillac alias atquc alias retinx partcs com-
movent tanta celerirate , ut motus a primis fcintillis cxcitatus adhuc per.
feveret , cum poftrcmae erumpunt : quod vcftigium filo ignito non difllmi-
le oculo imprimit , ac multitudine fua id ipfum cfiiciunt quod flammam
dicimus , qux e fupetficic accenfi corporis intcgra prorumpit. Undcardor
flamirsE longe minor cft , quam in acccnfo titione , itbi ignis particula:
funt confcni magis , ac collcift.x. Q^i.imobrcm ut fl aiimx fpecies appa-
reat , ea mateiia; .'.cccnfs fpicula non (olum ignita cik di.bein , fed & ci-
tifllm; avolarc ncctfle cft , c.ique tani numcrofi cfle oportct, ut ii.flam-
mata ejulmoni fila qua: pofl: fc rclinquunt, contiiuta &.' minimc interrup-
td videantur.

III. Die 14 Aprilis cum D. Caflmi cx Icalia rcdux mentionem facerec
levis tcrrx moius , qui tum accidit , cum Bononix verCirctur , id unum
obfervatione digimm hiit, aquas prinic tcrrx motlis turbidas vifas efle. Jam
ad Chvmic.is obfcivationes venicndum.

I V. Illud primo loco ponamus , p'craque corpora in igne cxaminata na-
tivos fuos proderc c>'lorcs : ntque ut de aliis taceam corporibus, metalla
ipfa in igne fuas habcnt notas , quibus nb aliis fccernantur ; in cupro flam-.
nia tft viridis ; arcjentum dilutum quodammodo cstulcum prxbet colorem,
ftanni & plumbi extimx lupc, fijics flavo , rubeo & purpurco coloretin-
guiuur , & utrumquc catillos facile penctrat ; e ferro vclut ftirix fcintillan-
tcs er.impunt : In auro cjulmodi notx infigncs dcfunr.

Circa viridem fl.nimx colorcm id obletvatum fuit , cuprum rcccns fa-
fuin, aut v.li^e igniium hanc viridem flaminam non cxhibcrc, fed pt ft-
qu.im cx humidiorc aerc nomiihil xruginis contraxit , ■:<: diu cft cx owo
igni vchemeutiori ad;notum fuit. Itaque leviorcs illas cuj -i particul..s ig lis
calor furfam tollit, quas flamma in minutiora corpufcula dilTolvit , q'ix
in quocumquc liquorc folvantur , viridcm colorcm prx fe fcrunt. Vcrum
quidcm eft cupti partts vi folius Hammi folvi non polTc, quod gatfx craf^
fiorcs limul conlcrtx furlum (.fferri nequeant. Quare ncccHc cft ut cupri
fupcrficicS prius a lalmo corpore , quotkumquc illud fit , cxcfa fuerit : tum
cnim adco minutim per flamm.im fpargitur , uc eam colorc fuo tingat ,
doncc pcnitus in fublimc clata fucrit : ftd psrtem tupri illxfam ab hu-
midiorc fdc integr^m &c fanam relinquir. Unde & igne modico mate-
ti.a illa viridis fcpatatur j quod minus atc^lc cupro adhxrcfcat, ac fspe vi-

Bb b

37 8 REGIA SCIENTIARUM

Ann. ticlis color fe prodit , cum cuprum non adco incaluit. Nec vero illc i
i(J9<j. (iilphurc, ut loquuntur , cupri proficifcitur , alioqui in diuturna fulionc to.

tum illud fulphur , cum (it vol.uilc, fugam capcllcrct , cupro pciatus ilc-

ftrudo , ac fierct illud quod cuprum uftum vocant , quod utiquc cum cx-

pcrientia non convcnit.

V. Aurum , ut diillum cft , nullum fui indicium in igne pribet : fcd
du.-u funt illius dotcs prarcipui- , & ipfi pcculiarcs , quod nimirum nihil
minuatur in catillo cincrco , li.u in cupclla , ubi cum plumbo mifcctur,
ncc in probatioiic aut cupcUa antmionii : alia quidcm mctalla cum plum-
bo mifccntur in catillo , 6c calcinantur , ut plumbum , quod hcilc in vi.
rrum abit , corum fufioncm accelcrct , caquc in vitrum iudcm convcrtat.
Cum autcm viiri plumbci pirs catilli f; ongiofi meatus lubcat ,una fubcunt vi-
tra aliorum mctallorum, faltcm cx partc fui aliqua : quod fupcrcft phim-
bi , in dcniioicm abit fumum , &: fccum vehit quod rcliquum cratcx uliis
mciallis jam vitrcf.iClis , & plumbo Icvioribus. Auium vcio ta ignis vi
in vitrum non facclht , ncc a plumbo intra catillum , ncc in ii.mimi cf-
fcrtur , uti ncc aigcntum in cupclla vittcfcit , aut in tumum diftla.urob
cafdcni rationes.

VI. In cupcUa antimonii cunfta metalla, ne argcnto quidem cxccpto,
iraminuunrur : magna quippe copia acidi liquoris , qui an.imonii (ulphu-
ri incft , mctalla folvit , 6c minutius concidit : unde crallior lu'phuris fu-
mus & rcguli aniimonii ca facihus in lubiimc tollit. Si-d cum liquor ille
acidus vim tantummodo habeat aqui fortis , non itcm aqui rcgalis , qui
fola auruni dillolvit , aurum ilLxfum rclinquit , quod ctiim gravius cft quam
ut a fumo antimonii furfum rapiatur. Argcnti vcro foluti ab acido anti-
monii partcs aliqui fic in fumum abcunt una cum rcguli antimonii par-
ticulis non folutis , ut in igncm & ciicumjtdla loca dccidant , ncc pcr-
cant. Dos altcra auri , cique propria hic tft , quod certa rationc pi.r-
paratum, cum arena , aut lilicibus calcinatis pcrmift'.im , &: una cuni lis
fulum pulchro & rubco colorc ea tingat. Auri li- parandi ratio ad amm
vitrariampcrtinct, quam dilucuic in fua diircrtationc cxpofuit D. Honibcig.

VII. Idcm occalionc datade gcmmis faditiis copiosc dilfcruit , qui a
vitrariis tam aptc cfiingi folent , ut folo afpcftu a gcnuinis difccrni vix
pofllnt , adco nativam harum pcrfpicuitatcm , S>c coloris fplcndorem x-
mulantur ; durities tantummodo gcmmarum fa(flitiis dtcft. Ex iis alii func
tcncriorcs vitro communi , ali.r vitri duriticm iquanr, ali.T dcniquc fili-
cum duritiem aftequuniur, imo Sc Smar.-.gdis lunt fiimiorcs, c.irbunculis
vix infcriores. Cxtcris umen gcmmis nativis in duritic ccdunt omncs t\i-
(Siii.-c. Ip(a compofiiio cx partium componeDtium , qui fcilicct viiri cor-
pus fupp-dit.mt , aut fi n.lunt , aut optatum colorem pr.vbcnt , apta pii-
par.itione pcndct.

Arcna alba hac in opcrationc mininic urcndum eft , tamctfi cryftal-
li laminis vitrcis uiilitcr adhibctur ', qui cnim cft color in granis qui-
bufdam arcni metallicis , has ianiinas aut Ipccula non inhcit , dummodo
vitrum fit pcllucidum , ncc color plus fatis cmincat , quin & color
ilic dclcri potcft , aut imminui adhibito folito tticdicaminc , aut m.ng-

ACADEMI^ HISTORIA. L i b. IV. 379

£;ne(i.-E , quac vitidititem nimiam luo colorc fiibrufo tenipciat , au faphaia', Chy-
cujus csrulcus color nimi.im fJ.ivcdincm diluit. Nam hi duo colores fla- mica.
vus fciHcct & viridis funt pr.xcipua vitri vitia. Flavus pkrumquc oritur cx
particuhs vena: ferrea; , qua: m arena occurrit : vnidis e cupri vcna , auc '
cx nimia cinerum copia , qui in fale , feu in partc matcrix fundente func
fuperftitcs.

Optima igitut geramis effingendis materies funt fihccs , c quibus ignis
elicitur : candidi funt huic rci aptiores. In igne ad ruhcdmcm ufque tor-
rentur , tum in aquam frigidam conjccli in ttuflula facellunt : qui in ignc
aliqucm inducrunt colorem , funt abjicicndi , rcliqui cxhccantur : itctum
cxficcati & tofti in caiillo frigida: immerguntur , quod quinquics , auc
fcxies iterandum , dum ij^lis digitis reri poflmr. Cum poftrcmo fucrunt ca-
tillo impoiiti , non amphus extinguuntut in aqua, fcd in mortariolo hgnco,
& pilo itidcm lignco triti per cribruin fubtile , aut tcxtum cilicinum tra-
jc(5ti lavantur j aqua turbida in vas aliud transfufa ibi quiclcit aliquamdiu,
ac tandcm aqua clara inclinato vafc effunditur j qui hmus in imo vafis lub.
fidit , exiiccatur ; lixc cft maccria vitri futuri , & quah corpus ipfum , ex
quo gtirmia: conftabunc. In pulvciem adco fubiilcm , hanc m.icericm redac-
tam oporcuic , ut color per miiiimas ejus partcs diffundi pollet ; fccus ma-
culz m vitro forenc coloris experies.

Materia fuudens eft minium , quod alia non egct pnparatione , nili
fola cnbratione , ut cum calcinato filicc accuraie mifceatur. Fundit qui-
dem minium , ftu calx plumbi , fed & in vitrum quoquc abic , & fili-
cum fulioncm promovet. Tingens matcria funt metalla , aut res met.illicaE.
Aurum rubcum colorem impcrtic , fcrrum aureum colorcm , ciyftalli
xrugiiiis viri.i.m , magncfia calcinata colorcm violaceum 6c dilutiorcin ;
Azuh csiulcum ; calx ftanni opali colorcm prxbet.

VIII. Qua methodo h.Tc prxp.irentur fu;e explicac D. Ffcmberg , fcd
longum cdet ire per fingula , ac dofim cujufquc geiiimx propriam dcfinitc.
Rcs clTct fpeculationc digna , ncc inutilis : fcd ipfa tabularia exfctibcre, aut
latinit.itc doiwrc non lufcepimus.

Cum gcmma: dunores funt tacienda; , plumbum , fcu minium filicibus
ron admifcetur. Soda vice plumbi adhibctuc , eaquc aqua calente bene
purgata , &: filtrata ptiufquam colores cum fiiicibus prxparatis mif-
ccantur.

I X. Ac ne a propofito longius abcamus , cxcmplum illuftre nobis pro-
pofuit D, Hombcrg dic zS Mariii dc inauratioiie fcrri , quam ditlicilli-
marn expciiuntur , qui inaurandis artis opcribus incumbunt. Non enim
aurum fctro applicati potcft : rationem hujus vclut antipathis rcpctit vir
laudatus ex ubetiore fcrri fulphure. Cum enim auri folia ferro applicantur,
quod finc ignis calore non fit , tuin fumi (ubtiles & fulphurei e fupcrficie
fcrri eiuinpcntcs inter fcrrum , & auri folium interjec^i obftant quominus
auri foliutn illud proxime tangat : & tamen .-iuri foli.i cupro vcl argcnto
indiicla non alia ratior.e huic adhirelcunt , qium quod immediate tangant
fub)ct'I:um fibi mctallum , ut fit in duobus ni.irnioribui , quc ob mutuuiu
& proximum concai^um fibt tenacucr coharrent cx fola acris «jravitate.

Bbb ij

iSo REGT^ SCIENTIARUM

Ann. Huic incommodo artihces ea rationc medcri coguntur : fcrri fuperfi-
16^6. cicm gladio ad hanc rcm idonco variis in locis incidunt ; ac frcqucntcs
incifuri & fubtiles cfTc dcbcnt ; tum in calidionbus cincribus fcrrum fic rc-
ponunt , ut lcvi rubedine lintcum poflit afficerc ; fcopis abigunt fordej. Pri-
mum auri folium , idque crafliufculum inflrumento politoribus ufitato ,
vulgo Brunijfolr , fic applicant , ut intra incifuras fubcat , horum cufpidcs
extantes foliura auri vanis in locis pcrtundunt , qua: eodcm inftrumcnto dc-
prclTa: , quafi totidcm hamuli folium auii ftringunt. Antcquam auii foiium
fciio applicctur , hoc incalcfcerc ncccflc cft , tum ut cxpcilat aera intra in-
cifuras inclulum ; fccus cnim aurum fubirc non polfet : tum ctiam ut pau-
lulum dilatcntur incrurs , in quibus rcmictente calore aucum prcmitur acc-
cius , fic rctinetur firmius.

Huic folia alia tcnuiora deinceps apponuntur , ac fibi mutuo aggiuti-
nantur , quod proximus fic & mimcdiatus contadtus. Qiiidim artificts uc
labori parcanc , & tcmpori , ferrum lima tantunimodo pispar.mr ; fcd cum
non fatis alix fiiu inciliux ac pauciorcs iint vclut Barbulx , qux folium auri
flringunc , inauratio illa diutius non pciftat.

C A P U T IV.

De Chymicis aIus lahoribus.

I. /"^ Ui diximus magna cx partc ad Chymicas operationes rcvocari pof-
V^ funt : nam Phyfica & Cbymia tum nacura , cum utilicate , &
tcadaiionc func conjundli maxime : cum tamen in plcriiquc vix ullus fit
aut furnulis , aut diftillationi , aut analyfi locus , fed quxdam tantunimodo
corporum affcilioncs in iis fpedcntur , ad naturalcm lcicnti.im vidcntur
omnino pcrtincrc : nunc qua: propria func arti Spagyricx . quiquc intra
hujus anni dccurfum funt agitata , brevitcr cxcquamur.

Hoc anno vertcntc ftirpium analyCs a D. Bourdclin eodcm ftudio , quo
antca, Sc eadem diligentia fuit concinuaca , de qua nihil necefTe cft figil-
latim diflcrcre , cum in magno Acadcmia: opcre de plantis pra^cipux ana-
lyfes ccrta ratione ac mcthodo a D. Dodart digcftx contintancur. Incunte
hoc anno olea quidam plantarum pcr itcratas diftill.itioncs expurgavit ,
atque, ut loquuntur , rct^ificavit : 5 uncias oki 15 unciis crctx alba; per-
itiifcuit , poft cfto diftillaiioncs 5 uncia; olci ad duas cum una drachma
redaftcc func ; falcs fimul fumpti ad duas drachmns , & 45 grana. Aqux
omncs rcdrificat.x ad unciam cum fcmidc funt rcdadli , qux cum fpiritu
falis efFcibutnint. In unaquaquc diftillationc olcum cxtr.-.tlum cidtm crcta:
cxficcui fociavit : Aqua in unaquaquc diftillationc cducta fale volatili crac
imprignat.i.

Fuliginis quoque analyfim femcl ^ itcrum pcrfccit. Quinque cjus libra:
in ccnucm pulvercm comminuta; uncias liquoris undecim fale volatili foctas,
acidi tamcn non expcrtcs prxbuerunc ; olci ir uncias cum fcnufTc , falis
drachmas quinque.

ACADEMIi£ HISTORIA. L i b. IV. 3S1

I I. D. Bouleduc de juniperi efTentia fermonem habuit , ac fubinde mo. Chy-
nuit eam parari cum granis juniperi contufis , &c una cum floribus cerc- mica.
\iCix fermcntatis.

III. De vino & tartaro , ac pociflimum de natura vini Hifpanici menfe
Novembri diflertationcm legic D. Charas, in qua primum illud notat uva-
rum fuccum vini naturam & affediones antc fermentacioncm non adipifci.
Fcrmencatione ipfa partcs illius in magno pofitx motu liquidum corpus ,
ncmpe vinum procreant , idque a crailioribus fecernitur , quje interiorem
vafis fuperficiem incruftant , & tartari nomen fibi vindicant. Et tamcn
utrumque illud corpus fuis conftat partibus tum adivis , &c volatilibus ,
fulphureis imprimis & acidis , tum aliis , quas magis inertes cum finc ,
fuos camen habcnc ufus : nam aiftuofas temperanc , ac vino idoneam pra:-
benc formam. Ex jufla parrium incci fe proporcione , ex cceli &: foli natura
prTcipus vini dotcs ducuntur.

Tcirtaium vin: folidum , quod a vino fccrevic fermentatio , duplici conl-
tat fdlc , acido nempe , & volatili , quem acidus ubcrior fixum efl^ecic. Hasc
cnim duo in carcaro dominancur ; nonnihil phlegmatis , qucd diftillatione
fecernitur , pcrparum quoque incft olei , quod cxic una cum phlegmate ;
terra demum non dceft , quae folucionibus, & filtrationibus ab aliis partibus
feparatur. Ha:c duplicis corporis fccretio , qu^ fcrmentatione fola perfici-
tur , cft Chymia: operatio qusdam naturalis : nec aliam poftulat pripara- 0^
tioncm, quam fucci cxprcflionem , qui una cum fcapis & pelliculis in cella
vinaria fuis vafis conditus fcrmentclcit , &C crafliorcm materiam in lateri-
bus vafis deponit : hujus matcria 6c bafis funt feccs , fic camen uc partes
magni ufus in fe contineanc. Qu^se vino accidunt muiationcs , & corruptio-
nes , ex partium minus apta proportione , intcrdum ex uberiori falis acidi
copia , faspius ex aqua ubcriore dimananc , nunquam fere ex parce fpiri-
tuofa , fulphurca , &c volatili , qua: cum fit incorrupca , leliquas parces a
corrupcione vindicat.

I V. Cum in Andalufia , feu Ba:tica propc fretum Gadicanum vetfaretur,
anno iSSj circa menfem Decembtem, illud pricer caetera obfervavit , vi-
num non in doiiis , fed in magnis utnis afferviri , quae dolium feu mo-
dium Parifinum continent : havum orificium lignca tabula negligenter
operiunt , ncc timent ne vapefcat vinum. Quin &C urnx partes intcriores
nuilo tarcaro obducuntur : id enim in Hifpania decft , atque e Gallia af-
portatur , quod uva: Solis calore fint magis digcftje & excodx , quam in
aliis regionibus , quodquc in iis eft acidum , fic exaltctur , ut in fpiritum
fulphureum abeat majori aqua: parte cxhalata. Qu'" ^ terreftcium p»rcium
minus incft, quod Solis aelius cunfta efficiac puriora , acidum omne a vo-
latili fcparet , & partcs omncs tam ai6te coh^reant , uc aeti omnis intcr-
clndatur aditus. Undc & purior cft in his vinis fpiritus , quam in iis qusc
abundant tartaro.

Accedic illud etiam tetram in iis regionibus nitro abundare. Quod ipfe
Madritum iter facicns obfctvavit : nam pcr vallcm late fufam tranfiens
inenfe Maio banc albam & quafi pruina opcrtam offendit , quam fapore,
candore , perfpicuitatc vcrum cfli; nitrum comperit : vaporcs quippc ni,

Bbb iij

3Si REGI^ SCIENTI ARUM

Ann. trofi c teria fublati , & nodu in aiitc denfati tccidunt. Id vcro eft fufpi-
1^56. catus nitnBn licet acidutn , fuis timen fpiculis rctundcre tattati fcccs , caf-
que volatilcs ertiv-xrc , antcquam uvs matutcfcant : undc in atdcnu fiti uno
hujus vini cyatho haufto cercbputn turbari fcnfit.

Ex occafionc addit vina Hilpanica , qua in G.iUia , Anglia , & in vici-
nis rcgionibus varncunt , ex inlulis Canariis afpottari , ubi iuccus uvaruni
ftatim atque cxptcflus cft , cxcoquitur ufquc ad quattx partis imminutio-
ncm ; vmum Malacenfe v. De Aitiltiga , magis cxcoiftum flavefccre ; vina
Hifpanica extra regnum raro afportati, quod vix incolis fufficiant.

C A P U T V.

De fde Ammonuco.

I. T) Aucis poft diebus D. Chatas diflcrtationcm de file Ammoniico rc-

1. citavit ex fciipto. Exiftimabat lalcm Ammoniacum quakm his in
locis h.ibcmus , componicx una pattc lalis matini , dimidia p.ittc fuliginis
in quinque urina: panibus cxlolucis , & filtratis. Humorc cxfialato miirnm
fupcrftitem coiftam in moles rotundas rcdigunt , quales Vcnciiis , vd An-
tucrpia afportari folcnt : uttum res ita fc habcat valdc ambigo : nam fi bcne
mcmini, D.Borcl hanc falis Ammoniaci confctfiioncm ncquicquam tcntavit :
utcumque ca res fit , fuligincm admifccnt , in qua prascer falcm volatilcm
quardam incft fahs fixi & accrrimi ponio.

I I. Id communc eft filibus tixis ut acidos ad fc rapiant , qui volati-
iium funt quafl xquipondia. Qux autcm acida funt potentiora , ca non
continuo funt magis idonea , vix cnim ab iis divcili poflunt. Unde & fal
marinus ad falis Ammoniaci confcctioncm commode fcIcftiiTtft : nam
quod in co cft acidum , & rcliqux ejus fubftantix implicatur , cum novam
ortendit matcriam , cujus mcatus fuis acultis (uiit magis accommodati , ul-
tro in eos incurrit , & cito dcftrit volatilc , cui crat Ibciacum.

III. Id vcro palamcft, falis fixi , ut tartari , .lut nitri , aut fimilium
accclTu volatilcs falcs ab acidis ftatim dclcri , ut fixis (ocicntur , ac lal
qui calci incft, tamctfi is facilc dilTipatur, ubi folus cft , aut aqux foli
adraifcctur , cum tamen illc partcm accidam falis marini ofilndit , qux fa-
lcm uvinx volatilcm implicatum tciiebat , tum falis hxi munus obit , & fa-
lcm marinum finn fuo excipit , idqac cfficit ut fal communis volatikm urinsc
falcm dimittat, & in ptiftin.im liDcitati.m aflcrat.

Acccdit illud quoque aquam , qux faks fixos , & acidos diluit , am-
borum niutuam in Ic fc adtioncm , 5c rcadioncm plutimum adjuvarc,
corum ncxum ariflius ftringcte , & libcrtatcm filis vofatilis procurare. Ac
dcmum jufti falis Ammoniaci compofitio , folutio , & vari.v tjus pt.Tp.ir.i-
tioncs pendent cx falium fixorum , acidorum & volatilium apta proportio»
nc , ut fimul cocant & fcparcniur.

I V. Mis conftitutis cuin fil Ammoniacus utroque falc conftct , volatili
& acido fimul conjundis , 6c fixatis , ubi altcrutto opus cft , ii divtlli

ACADEMI/E HISTORIA. Lib. IV. 383

nequcunt , ni(i utriufquc communi nexu difrupto. Quod acidura efl; , & Chy.
volatile veluc captivum tencb.-it , ftatim illud dimittit , ut cum fale fixo , »>ic<*.
aut cum fubftantia aliqua mincrali focietatem ineat ; in iis quippe poros
idoncos offendit , quibus fuos aculcos infigac , unde ad fixa illa corpora
confugiendum cft , cum fal urinofus & volatilis , fcu in forma florum ,
aut concreti falis , leu in forma liquoris cft fcparandus. Nam fal acidus
inita focietate cum falibus fixis , aut cum minerali aliqua fubftantia dimittic
falcm voljtilem fuis folutum vincujis.

V. Id utiquc probant varia; tum floium , tum fpiritus urinofi prxpara-
tiones , qux omncs cx hoc ducuntur principio , falis marini fpicula in
fixis falibus fic dcfigi , ut lalcni volatilcm deferant , & pars illius non
minima in fundo vafis- diftillatione , aut fublimationc fai.T:a rcmaneret , nifi
novus fal fixus , auc alia qu.i;dam fubftaniia , qux falis cufpides excipiat ,
de novo addereiur , ut quod rcliqiium cft falis volatilis , odore quidcni
minus urinofo , fcd copiofo taraen , & valde penetianti afcendar.

V I. Q_iod Ci e (alis iartari , & Ammoniaci as uis par:ibus fimul per-
miftis fpaiius aut florts urinofos prolicias diftillitione fnTta quas rema-
nent in aqua diirolv.muir , filtrcntur , congulcntur , fakm illum dabunt ,
quo utcbatur olim uc Fi-btihigo Sylvius Di.1 Boe. Quin ctiam bcne cxfic-
cacus & fublimacus in cucurbita tctrca dabit florcs candidos admodum pe-
netrances , & grati f'poris , quem a partc acid.a falis marini mutuantur,
&C ab aliqua partc acidi quod ineft tartaro , quodque fal urinofus volatilc
tccit. In priparatione falis Ammoniaci , cum cautiones dcbitx adhibcntur,
falis fixi aut calcis, aut h.xmaiitis , aut limaturi vcl fcorix fcrri admiftio fa-
lis niarini aculcos non dcftruic , imo iern pcrmiftio cos magis penetrantcs
efiicit.

VII. Odor illc croci , qui in floribus filis Ammoniaci fe prodit , ubi
fublimantur cum lapide hxmatitc ( unde aromatis Philolbphorum cogno-
men tiaxcrunt ) ex fcrto aut lapide duci poftet , {\ unius coloris habcretur
ratio , fcd cum ("al Ammoniacus folutus in aqua , tum filtratus , & in vafe
tetrco ac plumb.uo diftluus , lalc \n tundo fupctftitc candido , eum ipfum
odorcm vjfi ua impetiiat , ut cum plutibus aliis decod:ionibus vas idem
infcrviflet, il omncs cundcm fcrvarciiC odorem : hinc conjed:ari licet euin
croci odorem a lapidc hxm.itite non proficifci , fed ab uno falc Ammo-
niaco.

lllud demu.Ti obfctvadone dignum videtur , quod accidit , ubi fpiriius
volatilis cum acido fpiritu (alis Ammoniaci pcrmifcctur. Nam fi lentc unum 1
altcri afiM.indas , liccc ambo cfl-crvcfcant , phlcgma tamcn infipidum tan-
tummodo attoUitur , atque anibo Ipititus fimul conjundti fuo odore & d-
porc muliftanuir , lUc arido 6>: pungente faporc , hic odorc urinofo. Ubi
humor ignis calore exhilavit , in fundo vafis fal niuinus (ubfidit.

VIII. His quxdam adderc polfumus ex prxfationc laudata D. Tour-
nefort dccerpta , qux ad plantarum analyfim fpc<ftant. i. Id obfervat fa-
lem Amnioniacum in plantis cx file volatili & urinolo dcprehcndi , idquc
maxime cum folutio calcis , aut olcum tartari admifcctur. Cum autem in
.plantis fal urinofus cum falc acido fcmpcr fit conjunCtus, id exiftimat plan.

j84 REGI^ SCIENTIARUM

Ann. ti alicujus vlm fali Ammoniaco , vel hiiic finitimo potius iribucndam ,
\6^6'. quam fpiritui volatili & puro : cum ftirpcs qu.-e falcm volatilcm & con-
' cretum prsbcnt , chartam csruleam , fcu heliotropii fucco nndam rubco
colore inficiant , qucmadmodum lal ipfc Ammoniacus.

1. Hunc falem in gypfcis rudenbus , & in tcrra c fornicc cellx vina-
rix crafa poft aqua: infufioncm diverfis rudcris lapidibus repetitam cxtrahi
docet. Ha;c enim aqua una cum olco tartari , vcl calcis foluiionc permifti
odorem fulphurcum cmittit. Qiiin & calcis folutionem albam cfficic , ubi
fublimati corrollvi folutio addita cft , uti ficri folct a falc Ammoniaco :
Sale tamen alcali acido , & nittofo imprargnata cft hxc infulio. Terra
agri, authortiaquam fimihmodoaffufamiifdcm falibus impr^gnatam prac-
bcrc , ex quibus id colligit naturalcm qucmdam terri inelVc falcm , qui dc
niirofo , &; marino , & Ammoniaco participat , vix uUa acidi ptx-

bet indicia.

j. In his terrs infiifionibus plus inelTe falis Ammoniaci arbitratur ,
quam prima fpecie videatur , idque colligit ex odore illo urinofo qul fe pro-
dit , & cx colore candido qucm folutioni calcis & fublimiti impcrtit. In
foliis uberior fxpe eft fal ille Ammoni.icus ; radices & fruclus acidum
ultro ad fc trahunt , okum in fcminibus ubetius , phlcgma pcr univcrlam
plantam diffunditur.

I X. Ac dc falis Ammoniaci compofitionc, analyfi , & ufu fatis multa :
nUnc de aliis operationibus Chymicis prclTiori ftylo agcndum. Prima oc-
currit ruderum vctcrum analyfis a D. Bouleduc faifla. Id quidcm in mcn-
tcm ejus vcnit , an fortc fpiritus nitri c vctuftis rudcribus cxtrahi polTet.
Cum cnim in eo fpiritu extrahendo opus fit aliquo intcrmedio, illud a
natura ipfa conjundlum vidctur : vetcrcs itaque lapidcs gypfcos intcr ru-
dcra elegit : libtae i6 in pulvcrem contuli leni ignc cxficcatx ad ii li-
bras icd.id.T: , tcftacex recortxbcne lutatx, ut loquunrur , funt impofiti ; in
rcvcrberii furno conclufx : Icvi ignis calore ii uncix phlegmatis prorfus
infipidi ftillarunt ; ubi v.ipores apparuerc , dctradto phlcgmatc vas vitreum
& Sphsericum aptavic , ignc pcr gradus fubjt«51o , ut in Ipritu nitri cli-
ciendo ficri folet , quamdiu vapores vifi : v.ifis rcfrigcr.«is & apcrtis 7
fcre uncix fpiritus , a vulgari nullo modo difcrcpantis invcntx funt.

Caput mortuum cum falfum vidercrur , pars cjus lixivio , filtrationc ,
& cxhalationc prxmillis matcriam falfim ptxbuit.

Ex hoc cxpcrimcnto non aliud quidd.im colligitur, nifi id unum , quod
cx vciuftis rudcribus falpetix educi potric , ctfi nuUo pcnc fiuc^lu.

C A PU T VI.

T)e qtiihufjam aliis expcrimentis.

I. 1"^ Ominus Hombcrg dc quorumdam vitrorum folutionc in aquofis

X_V liquoribus cgit. Ac primum id obfcrvatum ab co , nallum nohis

prafto clTc liquorcm , qui vitium commune diflblvat : & tamcn fjcpc ac-

cidcre

ACADEMlif, HISTORI A. Li B. IV. 3S5

cidere iit in phialis vitreis intcriores parietes a liquore in lis contemo \n-Chy-
numeris rimis incifi .ippareant , aclco uf^rnifla perfpicuiiate vcl digirotum wic^.
levi preirionc evadant friabilcs : quin & liquor contentus intcrdum eft aqua
/implex j ia:pius cft fpiritus acidus , & caufticus.

Duo tantum vitrorum genera huic deftruftioni funt obnoxia ; qua: fci-
licct uberiore quam par fit fale , aut metallo abundanr. Vitro autem com-
muni non plus filis admifcetur, quam neccfte fit ad illius fufioncm ; & fa-
tis diu in igne*fornacis permanet , ut fales ex .•cquo per totam vitri maffam
difFundantur : unde huic incommodo non fubjacet , uti nec vitra colorata,
in quibus perparum incft metallicae matericr.

Id quidem notum eft , quo diutius vitri materia in c.itillo , aut olla de-
tinctur fula , hoc vitrum efle magis pcllucidum, dummodo non obftct vi-
tro matcria ob nativum colorcm.

1 I. Id quoque cft cxploratum , arenam in igne non liquati nifi fa-
]ium tundentium ope , & quorurndam falium copia vitri colorem , fi quis
fir, delcri : aJeo ut cryftallum rupeam interdum candore & fpccie fupe-
rcr : hinc fit ut artifices (a:pe tantam falium copiam apponant , ut parti-
ciiI.T filicum , & arcrarum pauciores fint , quam ut falcs omncs complcdi
poflint , & tcgere ; -undc particulx* falis paulatim folvuntur ex liquoris
aquci contaclu , atque humore imbur.x intumefcentes majorem quam antea
locum occupant , & vitti cellulas , quibus continentut , tandcm diirumpunr.
Sic aditum puant humoii cxtrario , itaut falina corpufcula rctro Sc circum
poiita t.ingat ; quoufque ad calciuaiioncm integtam vcntum fit ; idque a
liquorc eriam infipido , imo ab humido aerc interdum proficifcitur.

1 1 1. Qui vitra metallica mueria abundant , ab acidis tantumraodo li-
quoribus , qui metallum cxcdunt , calcinantur : nam corpufcula mctallici
toto vitri corporc difpcrfa ex contaLta diflblventium immediato ioluta in-
tuniefcunt co quo diximus modo.

IV. Mcnfe Aprili obfcrvacioncs aliquot circa vitnim antimonii non
fpernendas propofuit. Primum illud animadvertit vitrum antimonii morc
fblito paratum inter cmetica prscipuo loco cenferi. Qux quidem vis emeti-
ca non ex iplb ftibio eft rcpctcnda : nam illud vomitum non cict , fcd ex
ipfa oritur virri pr^paratione , qua quibufd.im partibus dcflruiilis, qux rcli-
qui funt niale coh.Trcntes , a liicco ventriculi ita diflolvuntiu' ut membra-
na intcrior vcntriculi , his aculcis irritata ad eas convulfioncs incitctur , qu.^
vomitum cfliciunt.

Quandiu enim partes anrimonii intcgrac pcrftanr , ar6tius intcr fc colli-
gantur , quam ut divclli facile pofllnt : fcd quibufdam cjus partibus deC-
truftis , qux reliqua: funt , non eo quo prius ordine conjund.x aditus prx-
bcnt diflolvenri Iiquori pcr corum inteiftitia iubcunti. Pars autcm ilia qiia:
ignis vi dcftvuitur , cft fulfihuris acida portio , ita ut pars altcra fulphuris
pinguis & tcrrcna cum falc fixo pcm.Tncat. Succus vcntriculi lalcm rllum
fixum folvir , ac mcnftruum fir , fcu diflblvcns parris illius fulphurc.-c &
inutilatx, quam pingucm cfle diximus , imo ^ aliarum panium iLdphuris:
hinc convulfiones & voniims oriuntur. Er quidcm pars illa pinguis & falina
potcft a vitio feparari , adco ut vim omncm cmcticam exuat.

Cc c

j8(j REGI^ SCIENTIARUM.

Ann. Quo iti prxftaret , iu proccflit D. Homberg : fpiritus acidi c quercu
165^. eliciti libram una cum duabus un6»s vitri antimonii in pulverem commi-
nuii pofuit pct S dies in digeftione •, fpiiitus rubeum colorcm induit , tum
a vitro fuit llparatus ; vitrum cxficcatum itcnun fudit , poftquam id m
pulvcrcm rcdegit , novum affudit fpiritum qucrcinum , una digercndum ,
idquc repctitum cft quinquics , dum fpiritus qucrcinus nullum colorem am-
plius cxhibcrct. Vitrum adhuc fufum & vino infufum vi orrjni cmctica cra:
dcftitutum ; fpiritus illi omncs tindi rubcdine omncm aciditatcm pofucrant,
priores vero dulces crant & adftringentts.

V. Illud admodum cft vcrifimilc rubcdincm illam ex partc pinguiori
fulphuris inflammibilis prodiilfe -, falfum faporcm e hxivia!i fale & fixo
hujus fulphuris oriri , qui cum acido file fpirirus c^uctcir.i miftus tcrtium
gcnus falis effecit , ut fieri folct , cum acidi falcs hxis & lixivialibus ad-
mifccntur ; dulccdo autcm illa adftringcns non aliud quiddam uidttur eirc
quam folutio partis mciallica: antimonii a fpiritu acido proftda : quod in
aliis vid.re cft metallis , qui hic fpirnus potift cxfolverc.

Antimonii communi vuro vinum intulum vim acquirit emeticam ,
quod vinum ftibii fulphur inflainmabilc cx partc dirutum < fF.ndat , & alias
cjus folvat moleculas , qui folutae vomitum creant , ut diximus. Scd ubi
partes illius fulphuris avolatuut a vitro , tum vinuni his dtftiiutum alias
ftibii parces non valec diffolvcre , atque in poftrema digcftionc vinum idcm
manct quod ancca omni vi cmetica deftitu;um.

C A P U T VII.

De Botankis & ylnatomicis.

I. Xy Roximum eft ut dc rc hcrbarii pcrpauca dicamus : p!ant»s com-
K plurts D. D. Marchant , fc Toutntfotc , cuin caium dcfcriptioni-
bus ut annis fupcriorib.is protulcrunt ; qujrum analyfi;n D. Bourdclin
exhibuit ; ac tandem catum hiftoriam ccrto ordine digtilam , 6c varia cru-
ditione ac cricica illuftratam in unoquoque congrcftu lcgit D. Dodart. Si
quando ftirpium ufus idonea autoritace niunitus occurrit , is miniuie fuit
prxccrmiirus. Eo quippc fpcdare nacura: dtbct inquifiiio , uc ad hominum
utilitattm rtfcratur.

Excmplo fir opium ipfum e papavcrc cxprcfliam , dc cujus ufu tam
vari.x & muUipHces fiiciunc Medicorum fentcntia; , non fialum ob xtatis ,
fexiis , tcmpcr.imenti vjrictatcm , fed etiam propter morborum caufas tam
mulcipliccs , uc vix ccrtum quid & cxploracum confticui patutrit, fcd in-
ccrcis conjcdturis fubnixi vcl pra;ftaniillimi Mcdici cjus ufu uc periculofo
inrcrdixcrint. Quid vcro dc hujus fucci n.itura 6c utu lcncicndum eftct D.
Charas non cx alioium ccftimoniis , fcd cx ftiplo 6c propiiis cxpcrimcncis
edoceri voluit : cum clTct bcnc coniliiuto & fano corporc ulqucad6 & 12
grana opii fumere aufus cft, Qua de rc iu fua pharmacopsa pluribus diftTcruit.
1 1. Ac nuperrime cuin diucurno lujcbo paucis ancc obicum annis la-

ACADEM1.£ HISTORIA. LiB. IV. jg^

boraret , cumque dcbilitatis viribus , & exhauftis fpititibus multum fuda- Bot.-;.
ret , ac pruntu importuno vexaretur, nulla corporis parte affcdla , granum nicn,
unum opii fumere fingulis dicbus ftatuit , quo quidem viies fuas fuftentari
fenfit , cum magna animi rranquillitate cirra ullum afFe(ftum foporifcrum.
Atquc ut continui fudores fomnum fortc prohibuerint , poftquam convaluiti
eadcm opii dofi uti non defiit nullo induifto foporc. Iliud vcro imprimis
animadvertit perinde cffe quacumque hora opium fumcret , cofdcm feni-
pcr elTc ejus cffcdus ; imo adftriita alvus non fuit , nec dcjccftus vini aut
cibi appctirus , omnis fcbtis cxpcrs. Ex prurigine qus fud;)res excipicbat ,
conjedatus humorcs acres & corrofivos id morbi procrcafle , quos natuia
per ludores cxcernebat , hunc natursc motum fequi oportere judiCavit.

1 1 I. Vix tamen uni opii gtano tantam incfle vim ccnfebat , ut noxios
humorcs foras cxtrudcret : tametfi diaphoreticum cfic hoc opii fulphur
crcdctct : fcd poftquam rccupcrata fanitate , & non intcrrupto opii iit-i
fudores ccftare advertit , non ab co fudorcs cxcicari perfuafura habuit. ln
ca quidcm non erat" fcntcntia cofdcm opii efttcStus in aliis quibufque ho-
minibus produdtum iri , fed quid natura valeat in plcrifque motihus cffi-
ciendis , qui videntur irregularcs , & ab omni fpecie vcri alicni , diligeii.
tius advcrterc non otiofum crit , aut inutilc , nec opii u(us adco (ulpcCtus
ellc dcbct , ut plcriquc fibi pcrluadcnr.

IV. D. Tourncfort in pix^uione hudata exiftimat ab opio aut pro.
duci, aut fccerni in fanguine iujuorcm illum qui fomnum concihat : cum-
que dofis prxbctur idonea , fic fundit fanguincm , ut roti illi bcnigno quo
ligantur fpiritus , procreando fuffi.iat. Q; od fi ultra quam par fit , augca-
tur dofis , ferofus humor fpirituum motum pertuibat ac fipe hinc fopoicfi
prodcunt affidlus.

Dic 4. Juhi D. Tournefort cariophylla vino a'bo infufa cxhibuit. Ho-
rum flurcs in fonnam rofarum funt dilpofiti , fceius form.uur in calice , qui
ladiofo tcguminc unde prodcunt ramuii , induitur.

V. Cum de malignis fcbnbus , qui Aprili menfc fivicbant , fcrmo
haberetur , D. Boulcduc ait Rutam Saccharo coaditam unum cfle inter
optima , qui hos morbos avcrtunt , pra-hdia.

Nc illud quidcm tacendum quod D. Marchanc admonuit , cum analyfis
hetbi cujufdam qu.T a G. Bauhino ornithopodium radicc tubcrofaappcUatur,
corara exhibcrctur , Dalccampium tcftari l'e expcricntia cdoClum hjnc ftir-
pem adverfus calculum, aur rcnum labulum optimum efre rcmedium.

V I. Cum ctiam de gangUis , aut lubcrculis , vulgo , Loupes , fcrmo
haberetur , D. Galloys mulicri pauperi non ita pridem tuberculum in genu
fanatum ait , mane & fcro urina applicat.i , qu.r diu cum filc commuiii
e'jullicrat ad confiftcntiam nicllis , atquc intra fcx hcbdomadum fpaiium
curationcm cfle faftam. Cum ctiam agcrctur de diftillaiionc in thoraccni,
D. G.illoys (e a Domino Rcgis accepiflc aic , fanatum eum fuiiTc jufculorum
e cancris ufu , idque ex Malpigii confiUo.

VII. Mcnfe Fcbruario de pei fpir.itione infcnfibili adum fuit a D.
D dart , ac dc cxpcrimentis a Sandorio pcr 30 annos hanc in r. m fadis :
qiLi; cum Sandorius (ic profcrat , qu. (i .xj.uis divcr!it.i5 nihil .Tilcrac di(cu-

C c c IJ

388 REGI^SCIENTIARUM

Ann. minis , hxc fibi aliquantulum fiifpcAa , ncc fatis firma ad fidem faciendam
iS^S. vidctur. Nam a 55 annis eadcm cxptTimtnta ufurpans id compcrit , ptrfpi-
rationcs fcnclccntc corpore mii.us copiofas cfle , eafque clTc parciores , ubi
cum iis , qu.T pcr vias naturalcs excernimus , confcruntur. Qui enim ca-
dem cibi quantitate vefcitur , multo minus pcrfpirat in fcntdutc, quam in
juventute , fcd multo plus pcr excrctiones ftnfibiles , & vias naturalcs
emittit : quoJ utiquc de fcipfo cxpcrcus cft in utroquc ftatu. Idquc rationi
vidctur confonum : nam ingravcfccntc astatc pori dcnliorcs fiunt , & ma-
gis contrahuntur : tum veto calor nativus in dics debilitatus non ,-impliui
luppeditat particulas adco fubtilcs , quac coccos illos mcatus pcnctrcnt.
Hinc pareior cft occulta tranfpiratio , atquc ubcrior matciia pcr vias natu-
ralcs fecfrnitur.

VIII. Paucis poft dicbus D. Mery duos mufculos in avibus exhibuir,
qui palptbiam intcriorem ad majorcm oculi angulum rctrahunt : ex his
unus a pofttriori globi oculi parte fuam duccns o;igincm , intcriori palpc-
brj- infctitur ad partem infcriorem mr.joris anguli ; altcr mufculus a parce
poftcriori orbitae ortus , Sc per globum oculi afccndcns infcritur inttrioti
paIpcbr:E fupra majorcm angulum.

Menfc Januario in mufculo quodam fibras carnofas &z tcndineas a fc
mutuo feparatas cbullitionc pvasvia oftcndit , non fccus atque cpiderma fcu
cuticula a pelle divcllitur. Id quoque in confpcdum dcdit c fibris tcndincis
quafdam formari vaginas , qu.r fcparatim involvunt fafciculos carncarum
fibrarum , ac fubinde fibras cujufque vagini tranfvcrfim fecarc , fibras car-
nofas.

I X. Hac occafione data fuum de ftruiftura 8c motu mufcuiorum fyftema
propofuit. De ftrudura jam diximus , mufculum nimirum elTc partcm cor-
potis organicam , qui ex multis fibrannn carntarum fafciculis conftat,
c quibus vcntcr mufculi conHatur : ab originc fua qu.T caput appcUa-
tur , obliquc fcruntur ad locum fux infcrtionis , qux cauda dici lolet :
cx quidem funt contractionis capaccs , non ex ftipfis , fcd cx (pirituum af-
fluxu , quibus penctratx inflantur.

Omnes illos fafciculos involvunt fibrillx quxdam elaterio priilitx , &
tranfverfim pofux , exquc quafi vaginulas efnciunt membranofas , quibus
finguli fifciculi obvoluti ab aliis fcparantur. Ex quidcm fibrillx clafticx
per fe contrahi poflunt , cx accidcntc tantummodo diftenduntur , cxquc
indivuh^ cum tcndinum fibris pcr muftulum fparhs cohxrcnt.

Tendincs c fibrarum congcrie coalefcunc , qux fibrx pcr totum muC.
culi corpus iii longum protenfx in utroque cxtrcmo colliguntur. Ex
quidcm ncc ciarctio , ncc contractione donatx , ac ne extenfionis quidera
funt capaccs , r.ifi vis magna adhibcatur. A fibris carneis codionc ipfa di-
vclkmtur ; nugno quidcm argumcnto cum iis non circ continuatas , ut vulgo
crcditur.

Poftrcmo mufculus fuis donatur ncrvulis , per quos fpiritus animalcs
dcfcruntur , fuis itcm artcriis , qux fanguincm in vcnas tranfmittunt : partes
illx omncs mcmbranis muniuntur , quibus alii ab aliis fccernuntur muf-
cuU.

ACADEMI.5 HISTORIA. Lib. IV, 5S9

X. Pcrrptdta n.ufculi ftruiftura motus illius utcumquc concipi , &; tx- Anit-
plican potcft. Ubi animal fc ad partcm aliquam movcnciam cictcimin.it , tomic/it
Ipiritus in fibras carncas mufculi mictit , quibus inflaia: ftatim contrahun-
tur , & fibras tendine.is caudae adJucunt , una cum parte corporis mobilL
cui tcndo cft illigatus. Cum autcm lia: fibrz intumclccntcs miiiiis fiant obli-
qux quam antca , cum laxiores crant , fp.itioia inter eas intcrjiifta non-
nihil augcntur ; ncquc ca replerc pofTunt fibra: illx cirncx ctiam 11 flatx
a fpitinbus , ac proindc laxiorcs efTcnt muiculi , nifi fibiscarncje a fe in-
viccm divulfa; fanguincm ab artCTiolis cxcipercnt , qui vacua fpatiola re-
plercc. Sanguis enim ubetior cx arteriolis comprclfis cxicns intcrjcfta intcr
iibras imp'ct fpatia , eo majorc rifii , quo acr una ci;m fa"guine pcrmiftus
majorem atFcdat dilacationcm , ubi ex anguftiori loco in ampliorcm inigrat.
Qu.ire motus mufculorum non tantum a Ipiriiibus ptndct , fcd cti.im a l^a-
guine & acrc , quibus illi intumefcunt.

X I. QuoJ fi igitur fpiritus animalcs in ecs fcrannu' mufculos , quibus
brachium fleftitur , tum ii contradi fleftunt brachium , & fccum trahunt
eos mufculos quibus brachium extcnditur. Idque fit dup.iccm ob racioncm,
primum enim fibra: tranfverfa: & elaftii.je, quxque corpus niufculi flcc^en-
cis pcrvadunc , obfiftcre non pofliinc tcnfioni quam fpiritus , acr & fanguis
cfficiunt in fibris carncis , illx adco producuntur , & fiunt obliquiores
quam antea , dum crant laxiorcs. Dcinde pauciorcs fpiritus in irufculos
cxccnlorcs illabunrur , quantum fufiicit corum vits : ncque adco facis ha-
bcnc virium , uc motui flci5tcntium mufculorum rcfiftant. Scd ubi ceftanc
fpiritus in mufculos flexores brachii illabi , arque in extenfores feiuntur ,
tum his contradis alii laxantur. Horum enim hbr.-E elafticx vim fpirituum,
qux carncas fibras inflabanc , non amplius lentiunc , Sc contradliorcs fadta;
(piritus animales poris fibrarum carncarum inclulos cxpcllunc. Dum car-
neas ante divulfas propius adducunc , fanguincm adco & aera ex fpatiis
intcrje(ftis in venas remcare cogunc , atque ita mufculos in naturalcm ftatum
rcftituunc : fecus ab antagoniftis concradis produci j auc diftcndi noii
poftent.

XII. Ex quibus palam eft ttipliccm motum in miifculis diftingui opor-
re. Primus cft voluntarius , qui contr.iiftionis dicitur, quique ex fpirituum
affluxu proficifcitur , &c ex animz nutu pcndet. Secundus eft naturaiis ,
cum fibrx carncs rclaxantur , idque carum fibrarum ope , qux func clatc-
rio donaii ; quxque fibras carneas conftringunc cicra violentiam ull.ini.
Tertius mufculi motus eft quodammodo violentus , cum ab antanigofta
fuo diftcnditur : nam mufculus omnis ab antagonifta contrado cxtenditur.
Ifta quidcm magnam prx fc fcrunt probabilitatcm ; ncque aliud qu.xri de-
bct in re admodum obfcura , qualis cft motus mutculorum : fttinflura vcro
corum magis cft explorata.

C c c iij

}5o

loIwoTuoTeJoM

REGI/£ SCIENTIARUM
Akn.

l€t)S. ^S ^a ^^ ^p rVr ^fr •^ ^p 5» ^Sf ^ y£i '^ •^ "^ "^ ^^ "^ ^^ '5

SECTIO OCTAVA.

De nbus Mathematicis.

APhyfica ad mathcfim commodus erit tranfitu'; pcr Aftronomiam ,
quar ex utraque vidctur conftarc , quacquc hoc anno imprimis ex-
culta fuit > ab iis qux magis funt cx ufu , ducamus cxordium.

CAPUT PRIMUM.

De Ajlronomicis,

I. T^ Ominus Cafllnus redux cx Italia quas in itincre fecit obfcrvatio-

JL>' nes , & cas imprimis qu.c ad piarcipuarum ntbium , pcr quas iicr

fccit , longitudincs fpcd.int , coram expofuit. Ac praetcr caetcra animadvcr-

\- ij fiones fuas in canonem PafchalernJ-Iyppoljti Portuenfis Epifcopi fub fincm

' ^ Aprilis e fcripto rccitavit.

Inter monumenta quibus Bibliothcca Vaticana exotnatut , illud infignc
eft , marmorca ftatui S. Hyppoliti Martyris in cathedra fedcntis, prope
cathedram cjus opcrum cntalogus & Canon Pafchalis Grxcis htttris exa-
rati lcguncur. NuUa ejus Canonis extabac antc mcmoria , nifi in quibufdam
autoribus , cum e rudcribus cujufdam oratorii ha:c S. Hyppolyii ft.itua
cruta fuit , & in Bibliothcca Vaticana collocata ftudio Cardinilis Corvini,
qui poftea fummus fuit Pontifcx Marcclli 1 1. noniine. Hujus Canonis
cpocham S<. illius cum aliis magis cckbratis , ncci.on cum tabulis Afttono-
micis collationcm , ac methodo nunc ufurpata poft Gregorii XIII. cor-
rcdlioncm D. C.iirinus intento animo eft contcmplatus.

I I. Hic Canon in duas eft divifus partcs : quse ad dcxtram Cathcdrx
pofita tft, Lunas dccimas quartas & Pafchalcs Cycli \6 annorum conti-
net , cum dicbus mcnfium Martii & Aprilis qnibus ci contingunt : fcrias
quoque indicant &C dics hebdomada , quibus in diverfis Cyclis incidcrunt.
Variatio omnis intra 66 annos abfolvitur : ctfi tabuia ad iii annos- con-
tinuatur. Altcra tabula qux ad finiftram cft coilocata , dics Pafchatis cu-
jufque anni compieditur. Priori tabula: hic cft titulus , ut a Pattc Buchciio
jui Latinc tranflati fuic.

j4nno vrimo Imperii Alexandri Tmceratoris f.iHa ef} decima /jiiarta pnfch^lis
IdihHS Aprilis , Sabbato , cum mrvjis Embolifinitns fnifpt : fccjncntibus anms
contingd , (icut in tabiila ftfbjenim efi , in pricteritis aiitem evcnit , ficHt in-
dicatum efl.

III. Ex iis collic^itur eam tabuiam codcm anno qui primus fiiit Alc-
xandti poft 14 Lunam Pafchalcm fuillc conditim-: caquc quam potuit

ACADEMlit HISTORIA. LiB. I V. 591

accurate , ut ferebant ea tcmpora , fuit dcfinita. Undc inter omncs pene yijira-
Chronologos jam conftat anniim primum Alexandri Sevcri incidere in an- nomica
num 111 a nativitate Chrifti , eifi plerique Chronologifts ad annum Chtifti
2i4 cum annum produxerint. Nam Idus Aprilis , fcu dies 15 hujus mcDfis
rum die Sabbati non inciderunt nifi annis iifJ, lii, &C 231. Atque hoc
ipfo anno 222 mcdia Luna: cum Sole conjunftio die 30 Martii , nempe 14
diebus ante dicm 15 Aprihs contigit. Quamobrem dics ille merito pro. die
14 Lunx fuir.i potuit , qux juxta Canonem S. Hyppoliti non potuit alia
die Sabbati , & dic i ) Aprilis occurrere , nifi 5^ annis vel ante , vel poft hunc
annum. Itaquc aiinus Chiifti 221 idem fuit primus Alexandri Imperaroris , Sc
primus Cycli S. Hvjipoliti,

I V. Neque Epotha tum aptior Calendario Romano feligi potuit : Nam
primiis dics anni 2Z2 idem fuit primus Lum , fcu primus poft mediam
conjunclionem Lunx cum Sole , qax pridic contigcrat. Atque hinc nu-
merando mcnfcs Lunarcs alternatim plcnos- 30, & cavos 29 dierum , con-
juniftioncs fequcntes occurrunt , 30 Januarii , 2S Fcbruarii , & 30 Martii.
Sic primus dies Martii , idcm quoquc fuit primus Luna: , quod Epochx
calculura pra:bct percommodum , ut iequenics lunationcs facile dctermina-
ri poflint cx labulis Afttonomicis. Die 28 Februarii una hora ante meri-
ditm Sc 7 minutis Roma; contigit. Qux Epocha non minus apta eft Ca-
lendaiio Romano , quam ea qu^ a Julio Ciiare fele(fta cft anno 44 ante Epo-
cli.im Chrifti. Qarndo annum Romanum , qui erat Luni-Solaris , ad Sola- , ',
rcm fimplicem rcdegic , eumque dicbus 365 -^ conftituir. Primum annum a
folftitio Hyemali numcrare potuiftet , unde fcqucntes anni incoepiftcnt : fed
maluit Cxfir primum annum duccre a raedia Luni cum Sole conjundio-
ne , uc ex hac Epocha dies Lun.x , quibus confcquentcs anni incipcrcnt,
facilius habcrcntur. Incer Epocham Julii Cxfaris anno 44 antc Chriftum
& Epocham S. Hyppoliti , qui 222 poft Chriftum accidic , inccrcedunt
166 anni , quorum primus fuit Biflcxtilis , poftrcmus a Biflcxtili fecun-
dus. Ex tabulis Afttonomicis liquebit novi-Lunia anni 227 poft Chriftum
privcrtcre novi-Lunia anni 44 ante Chriftum , qui vulgo habccur 45 ,
odo horis , & 21 minutis.

V. Eft igitut migna quidam pcriodus intcr Epocham Julii Cifaris &z
Epocham S. Hyppoiiti , eaque cft 1S6 annorum. H.ic conftat 14 periodis
I9 annorum , lcu tribus pcriodis Calippi , quarum finguLx' funt -jS anno.
tum , cique 19 annos biircxtiles continent. Penodus quidcm 19 annorum,
qui novilunia ad cofdem dies anni Soloiis revocat , quxque Mcthoni
Athenicnfi tribui folet , loncre ante ea tempora rcta fuit , neque adco erac
fando prifuli incognita , etfi ca eft multo accuratior : unde illius tantum-
modo meminit. Quod enim ait in ipfo titulo quarti Pafchatis : In praieritis
mtem evenit , fcut indicatmn eji , magno id cft argumcnto cum Cyclum jam
ante in ulu fuilTc : id cnim evenire non potuit , nifi hoc Cyclo , vcl alio
cjufdem rationis ufurpato.

Reliqua omittimus ubi priorcm tabul.un S. Hyppoliti ad calculum rc-
vocjt , & inito calculo oftcndit mcthodum Grcgorianam cum veterum mc-
ihodo in hoc convenire , quod in utiaque piimus dies Luna? cerifeatur non

,,1 REGI.C SCIENTIARUM

Akk. conjun(flionis media: , fcd dici proxime Aqucn i$, id^uc ex ufu vctcrum, qui
16^6. a prima Luni phifi dics mcnfis Lun.iris r.umcr:.banr,

In poftcrioii tabula fi.fta Pafcli.nis di.ngnantut . ic fcmper Pafcba dic Do-
minica cclcbtatut , qui vctuftiOimus cft Lcd.fix ritus a Pio I. & Vidore
acriter propugnatus , ut a dcc^lioribus fuis coiftanttr obictvatus in mcmo-
riam Rcfurrcdionis Dominjcx.

Ciim dics 14 Lunx incidit in Sjbbamm , P.rch.i non die infcciucnti ,
qui cft 15 Luna: , fed in altcram dicm Dominicaiii diffctcbatur , quod nol-
lcnt co dic P.ifcha celcbratc , quo crucifixus cft Domirus : id vero nunc
tcmporis non obtinct. Akxandrini Epilcopi Pafchatis dicm poft Nicxnuni
Concilium detcrminare foiiti , quod Aftronomix ftudium Alcxandtix flo-
leret , Cyclos Pafchales- condidcrunt.

V I. Poft S. Hyppolitinn alcer Cyclus 84 annorum priori \6 annorum
fuit fubftitutus. Hujus Cycli vcram Epocham ad annum Chnfti 198 rcfett
EmincntilT. CarJinalis Noris cx- vctufto cxempliri , quod pubiici juris fc-
cit. Ab Epocha S. Hyppoiiti diftnt 76 annis , qux tft Calippi pcriodus ;
ab E;oi.ha Julii Cxfaris diftat 18 cyclorum dtcem-novalium nunicro : adco
ut inter cyclum Julii Cxfatis , S. Hyppoliti , & pctiodi 84 annorum fit
qa.Tdam conncxio. In hac poftrema Epocha novi-Lunia non anticipanc
habiti ratione Epochx S. Hyppoliti nifi 5 hor. 50 min. quibus dics non
variacur , adco ut 13 Aprilis fit itidem 14 LuncT , ut in tabula Cardinalis
Noris viderc eft , ubi 17 Aprilis dics Paichatis tft iS Lun.x.

VII. Triplici huic Epochx quatiam adii polfe cxiftiniat D. Caflinus,
qux eftanni 31 Epochx Chnfti , fcu primi ab cjus RcI'urrct'l:ionc. Hoc cnrm
anno media Lunx conjuncltio incidit in primum dicm Januarii , in mcridie
Romx habita racione. Ab Epocha Julii Cxfaris diftat intcrvallo pcriodi
Cilippic«, atque hatc Epocha uti folct D, Caflinus in Coniputis Chro-
nologicis.

VIII, Hoc argumentum profccutus cft die 11 Julii , ubi annotavit
crrorcm Scaligcti in Commentario qucm cdidit anno ijjj in Canoncm
Pafchalem , & correxit in cdiiionc altcrius anni 1598. Ex co crror Scali-
gcri ortus fucrat , quod non advcttiftct Eccleliam Latinam olim non cclc-
brafTc Pafcha die 15 Lunx , cum incidcbac in dicm Dominicum. Eandem
adhibct corrcftionem , quoties in tabula S. Hyppolici Pafcha occurrit dic
11 Ajnilis loco 15 quando fuit dits Dominicus. Scd in ahcra ediiionc
anni kTjS fuum ipfc agnovit errorcm , ac vcrba Vi(ft.)iini lubinde rtfcrt,
qui hxc habct. Sin autan die Sabbati pleni- Lumiir» e(fc cont nfr^eret , & CDn-
feejuenti Dominico Ltina Decima cjitinta reperiri , eadcm htbdomada tranfv.ijpi
in alternm diem Dnminicnm , idcfl , Ltinam vicefimatn fecuniam transferri de-
bere Pafcha dixeriint. His allatis Vittriiini vcibis itJ concludit Scaligcr ;
er^o cofnitiotiem hnjiii vetiifJa rei L/yppoHio noflro uni acctptam rtferimtu.
Dcindc corrcdis crroribus , quos ipic in priori c(iiiioi:c in taSul.im S. Hyp-
politi induxcrnc , hxc adjit : pitlcherrimuy/t i^itiir efl hoc fanHa vetiiflatit
pi(niu , iti (fiio operamnon lufimKS , cum ex illa didicerimitt , qiiit aliunie non
poteramus. Tum Grcgoiii Turonenfis locurn profcit, cx quo manifiilc col-
lijjitur hanc confuetudincm transfercndi PAfcha .i dic Dominico 15 Lun.-c

ACADEMI^ HISTORIA. L i b. IV. 553

ad difm li Luni adhuc anno 588 in Ecclefia Ladna viguilTe. Qua: ttanfla- ^fir-o.
tio Pafchaus in Cydo 84 annorum fe prodit , ubi undccies intra illud f:omica
annotum fpatuim ftftum Pafchatis transfcrcur : fed de his jam fatis , plura
■fortaflc in fuo Caieniiario oiim dabit D. Caflinus.

Die 1 1 Angufti Calendarium in iamina argentea uttimque infculptum
cxhibuit , quo dies cujufqiie hebdomadar , die propofito cujufque anni Ju-
liani & Gregoriani invenitur. Qijod Calendarium facicndum juirit rogatus a
quibufdam nobilibus Anglis.

C A P U T II.

De foljlitio Hiemali.

I- 1"^ U.-E hoc anno contigerunt Lunx eclipfes , ptior die 16 Maii, fr-

Lv cunda die 9 Novembris. D. CalTmi fiiius dic 16 Junu varias e

diverfis locis miffas obfervationes ejufdcm cciipfis protulit , & inter alias P.

Fontana: Theatini ab Eminent. Cardinali Janfonio miflas, & eo coram f'adl,'iS.

Die 9. Novembris aitera contigit Lunx eclipfis , qux Lutetice vidcri non
potuit , quod cceium eflct nubibus obdudium , fed obfcrvationes fad.T Avc-
nionc & Rupelix iedae funt a D. D. Cafiino & De ia Huc , qux coila-
tar cum caiculo D. Lc Fcvrc cum eo ica confentiunt , ut medium cciipfis
RupelisE obfervacae uno tan;um hora: minuco a prjedifto caicuio diflidcar.

1 1. Die 22 Dcccmbris obfervationcs (uas circa Hiemaie folfticium per-
aiftas recitavit D. Caflinus. Sol quidem tum temporis maxima pianctarum
partc erat comitatus : nam omnes fere planetac figna Tropico proximn poft
Solem tenucrunt , non fimul , fed aiii aiiis fuccedentcs. Jam antc bien.
nium Saturnus fignum Capricorni occupabat , ex quo exeuntc Januario
anni confcqucntis egreiTurus erat poft fuam cum Soie conjuniftionem. Vc-
•nus die 28 Novcmbris idcm fignum ingrefla , ibi cum Marre conjuncfta cft
in longitudine die 9 Decembris, cum Saturno dic 19 ejufdcm menfis , at-
que hoc ipfo die 2 1 Decembris hinc cgrefTa.

Mcrcunus eodcm menfc Dcccmbri Solem comitatus cft in Cgno Sagic-
tarii , quod ingrcirus dic 11 , cum Luna conjungendus dic ij , die i Ja-
nuarii hoc fignum dcferturus.

Luna poft illam cum Mcrcurio conjunitionem Soli die 24 focianda,
cum Saturno, Marte , & Venere die z6 copulanda , fed ob latitudincm
borealem hos pianetas non tcgct : Soius .Jupiter ab iis fyzygiis remo-
tus manct in figno Libra: ; planetx rciiqui omncs in hac Luna fol-
fiitiaii minus quam unius figni fpaiio removcntur.

Annalcs Sinenles a P. Marrini reiati concurfus 5 pianctarum in codcm
fi^no mcmincrunc : fed D. Caflini in difrcriacione pccuiiari , quam vir
Nobiiifl^. & Dodiir. D. Dc la Loubcrc publici juris fccic in rciatione fua
de regno Siamenfi , dcmonftmvit id accidcte non potuifle , nifi quingentis
annis poft ccmpus quod huic obfcivatioiii tiibuitur juxta eam metliodum ,
qua ad noftram rcfertur epocham.

Ddd

394 REGI^ SCIENTIARUM

Akn. I H. Omncm diligcntiam ac ftudiiim adhibuit D. Caflinus , ut quam
J656. fiL-ri poirct , plurima cx his phinomenis tcmpore minus commodo ob-
fcrvarct : nam calum antc mcnfcm pcrfarpe nubibus obduclum obftabat.
In id potiftimum incubuit , ut planctarum conjunifliones in codcm paral-
lelo deprchcnderct , qux obftrvationcs funt ccrtiores &: clariorcs , quod
plancix tum tcmporis quotidiana lua rcvolutione pcr apcrtuiam lubi optici
ad primam ftellam illic tranfeuntem dircfti , & in codem fuu immobilis
in confpcdum vcniant.

Singulas obfervationcs commemorac D. Cafllnus , piimam Martis Sc
Vcncris die 25 Novcrabris. Atquc hinc difFcrcntiam intcr Alccnfiones
rc(5tas uttiufque planet.x cruit 7 grad. 25 : fcd Mars vcrfus Auftium ma-
gis declinabat , quam Vcnus ; undc conclufum ab co fuit fore ut pcr
Vencris paralleluin tranfirct matutino tcmpore , dic proximo fcquenti :
fed co die ccelum omnino nubilum fuit , ac Barommum fin-picx , quod
tcmporc obfcrvationis ad 27 dig. & S lin. ahitudincm afccnderat , co
dic tanta ccleritate defccndit , ut digiti latitudincm intra fcfqui-dicm pcr-
currcret , idquc tantummodo altum forct 26 dig. &: S lin. Qi^i in loco
ob(crvatorii cft minima fcrc hydrargyri aliitudo : nec tamcn uUa in acrc
fada eft mutatio fenfibilis.

I V. Noifte incuntc pcr fudum tempus utrumquc phnctam licuit ob-
fcrvare , atque ita per complures dics corum fitus & loca cxplorans , &C
comparatione facla intcr obfcrvationcs dierum 7 & 12 D.ccmbris com-
peric Vcncris Afcenfioncra rcctim intra 5 dierum fp.itium ameverterc Af-
ccnfioncm Martis 10 niin. 24 fec. ica ut unoquoqu? dic 1 min. 4 fec. va-
riarct Afcenfio , atquc oranibus rationibus riic fubdudis invenit dic j Dc-
cembris hor. 18 - corjundioncm Martis i?c Vcncris contigifle.

V. Sic dic n Dcccmbris poftridie folftitii , cuni manc fcrenum cfTc:
ccelum , vifus cft Mcrcurius major folito , Sc planc roiundus , tameifi fal-
catus appareic dcbuillct , cum infcriorcm fui. circuli partcm occuparct ,
idquc vaporibus circa horizontem fufis ciibucndum cxiftimat D. Cjninus.
Tubo optico 5 pcdum luiv hlis inftiuclo ditfcrcntia Afccnfionis rt£l.x- iolis
& Mcrcurii fuinpra, tuho in codcm fitu rcli6to, dum fol per cundcm cir-
culum horatium tranfiret , qus diiferentia invcnta cft unius hora: ij min.
51 fcc. p.-iulo major quam tjbula: Ephcmrridum Argoli cxhibeant , &
propior calculo Ephcmcridum Mcryavachy , qux hac in re multo funt
accuratiores.

V I. Incuntc hoc anno D. Mataldi diftcrtationcm c fcripto rccitavic
de variis mucationibus , ciux circa magniuidincm ftillaium apparcntcm ac-
cidciunt )iixra vctcrura Aftronomorum obfcrvationcs.

D. Callinus die 23 Junii obfervationcs fuas Icgit circa tranfitum Marcis
pcr Jovis parallclum. Idcm dic i Scptcmbris fcriptum icgit dc duabus fafciis,
lifquc non antca vifis , quas in Satutni globo dctcxic.

VII. D. Chazcllcs obfcrvationcs .1 fc fadas annis ifj ; & 54 in variis
maris Meditcrr.inci locis , quod julfu Rcgis Chiiftijniftimi «bfcrvando
pcragravit , ciim Ac.adcmia , cui j^m antca a.lfciiptus fucrat , communi-
cavit , ex quibus urbium aliquot longicudincs ^ latiiudincs truic primum

ACADEMI^ HISTORIA. L t b. IV. 395

Melitam fe contulit , de cujus longitudine & latitudine jam fupia diximus. ^jlro
Ex Infula Mclitcnfi in Cypriim profeftus Larncx die ly D.ceiubiis la- r.omlca
titudinem invenit 34 gr. 54 min. 54 kc,

Alexandriam deinde SytKX, vulgo Alexandrette petiit, ubi Solis & Lu-
na: , ac ftellarum quafdam Meridianas cepit altitudincs a die 8 Januani
if?4 ad diem z8. Primi fatcliitis immerfiones & cmctfiones aiiquot dcfitr-
rayit , nec non pyxidis nautica; variationcm 14 , 30 in eafdem mundi
partes. Die 8 & 9 Martii latitudinem Damieta: teperit 31, 21 ; variatio-
nem pyxidis u , 30 inter Boream & Zephirum , ut alias omnes.

VIII. Cafri a 15 Martii ad 8 Aprilis ufquc complures fecit obfcrva-
tioncs circa Solis, Luns, ftellarum altitudines Mcridianas , emerfioncs pri-
mi fatclliris , conjunftionem fccundi & quarti , & eorum A Jovc diftan-
tiam. Ex emerfione die i Aprilis Cairi vifa &c ad calculLin rcd.icta dif.
fcrentii longitudinum inter Caiium & Lutctiam i h. 5S , 9. Ex emerfio-
ne Cairi die 8 obfervata eft itidcm i hor. 5S , 10.

Collatis altitudinibus Mcridianis ftelli Polaris , & extrcma: caudx mai^-
rae Urfa: ,cumaliisfpica; virginis, & Syrii, altitudo Poli inventa eft Cairi 30
grad. 1 min. 20 kc.

IX. Circa longitudinem pcnduli haec quoquc funt compcrta cx ob-
fervationihus altitudiuum Solis intct (c collatis. Horologium retardaii

• foliium 3 min. & 4 fccundis, fiiigulis diebus , cum 19 tantummodo fe-
cundis tardius rccurterc dcberet , hinc fcquitur illud 2 min. 45 tardius
quam nicdius Solis motus exigjt , inccdere. Itaquc globulum cuprcum dia-
nietri unius digiti fulpendic filamcnto arundineo, eiquc exficcato ^ ncc con-
torto , quique adeo globi pondcre non produceretur , cxpcitus cft filum
vel unius cjpilli latitudine auftum , aut miminutum in vibrationibus pen.
duii fimplicillimi intra 8 aut 10 minuta tcmporis unius fecundi minutidif-
fcrentiani induccre.

Cum igitut pendulum fimplcx ita effet compofitum , ut intra 24. horas
priverterct horologium 2 min. 46 fccun. & cum medio motu Soiis con-
venirct, inter punc;ti..m fufpenfionis , & fupicmam partem globi cuprci
diftanii m dimcticns invenit quaita linci parte brcviorem quam Lutetis.

X. Aciis Magn.tica; v.iriatio inventa cft li gr. 15 m. Pyramidcs ip-
fas invifit , & c mi.ium maximx vertictm conlccnclii : piope hanc eft ali*
paulo ininor, & aliquanLo longius (unt alia; trcs in cadem linea conftitu-
IX ab ortu in occalum difpofitae ; latera cujufque Pyramidis a Borea in
Auftrum direfta , quod utique lincam Meridianam prorlus elfe immo-
tam fvincit. Nam Pyramidcs multis ficulis antc pyxidis nauticae inven-
tioncm ercda: , fic dilponi alitcr iion potuetunt , quam pcr obfcrvationcs
Aftonomicas ab iis etroribus immunes, quas acus mcgijctica inducit.

UiHiii! e lateribus bafis funiciilo dimeticns invcnit tfjiO pedum ; a fiim.
mo vcitice ad angulum bafis 640: fcd ahitudini defunt 4 aut quir.quc
hcxapcda: , & latus fubjcda; b. fis in folo ina:qu.ili , & in medio fe ac-
toUcnte fuit dinicnfum ; altitudo ad 600 pedcs cxigi potcft: bafis quatuor
funt facics , fcu 4 tiiangula .vquilatera.

Itaque fupcificics bafis etit 12100 hexapcd. 5c folidum Pyramidis 313550
licx.ip, cubicatum, D d d ij

j5^ REGIy£ SCIENTIARUM

Ann. X I. Alcxandrii i 17 Aprilis ulijuc ad 3 Junii omne genus obfervatio-
i6$6. num fecit. Ex variis cmcilionibus ptmii fatcllms cum Patificnli calculo

collatis, conftantcr invenit differcnciam longitudinum 1. hor. 51 m. &: ali-

quot fccund.

Dardancllis laticudo . 40, 10.
Conftantmopoli a fexto dic Septembris ad finom ufque Odobris in Fran-

cia: Palatio obfcrvationcs omnis generis fccic , differentiam longitudinum

intcr Conftantinopolim &C Lutctiain ex immcrfionc primi fatellitis dic i^

hor. 2 , 19 , invenit h. 1 46^ , 14, die 21 altitudo Solis invcnca 45,

48 , 35, acus magnecica: variatio 1 1 grad.

CAPUT III.
ZK CemetTicis.

I. /^ Ux Mathefeos funt pura: , cujufmodi funt Gcomecrica , Arichmeti-

V^ca, & Algebraica , quarque funt Mathcfeos cum Phyfica pcrmifta:,
Mechanica nimirum , Hydroftatica , Optica hoc vcrtcncc anno agitata, &
pertradlata diligenter cxfcribere fi libertt , jufto volumine opus cftct. Ira-
quc fatis nobis fuerit fumma eorum capita dccurrcrc , qua: in fciiniis Aca-
dcmii aflervantur.

Ineunte hoc anno ncmpc die iS Januarii D. De la Hire quadraturam
conchoidis circuli tum intcgram , tum ctiam per partcs delincatam & dc«
monftratam exhibuic , uti & cochlcac , fcu limacis figuram , quam D.
Pafchal olim propofucra: , cujus tangentcs Dominus Dc Roberval
methodo fua ufitata per motus compofitos tradidit p. S8. collcdionum
Mathematicarum , quas D. Dc la Hirc cdidit. In hujus , inquam , figura:
dcfcriptione , qui Ipccics quardam cft fpiralis , D. Dc Roberval aic eam,
qua: huic figurz dcfctibendac adhibccur rcgulam auc menfuram, minorcm
cfte oporterc diamctro circuli gcncrantis , quacquc illi uc bafis fubftcrni-
tur.

Harc erat conditio huic figuri ncceftaria , qus fi defic , ubique per om-
nia circuli gcnerantis punda non aliud quam dimidiata rcvolutio forma-
bitur , quod cum cochki aut limacis nomine a D. Pafchal huic figurae
indito , & cjus ufu , cui erac dcftinata , non convenirct. Sed neque id
objici potcft , D. Dc Robcrval limacis tantummodo quadraturam dcmon-
ftraftc , ncque aliud quiddam p aetcr Conchoidem circuli , cujus rcgula aut
menfura minor fit diamctro circuli gencrantis, ab co fpcdlatnm ftiilTc :
quandoquidcm cjus mcthodus non folum ad omnc gcnus conthoidis cir-
culi , fcd ctiam ad reliqua omnia ccque pcrtincf

Is quippe in Tra(ftatu Dc Indivijibilihm , qui in iifdcm Collciflionibus
fuic evulgatus p. 198 mcthodum tradic , qui fpacia omnium conchoidum
quadrantur , atque ibi circuli conchoides cxponuntur , nulla quidcm lima-
cis fada mcntionc , ftd nullam adhibct rcfttidioncm. Nani qux" ab eo
ufurpatur mechodus quadrandi , omni gcncriconchoidum circuli convcnit.

ACADEMI^ HISTORIA. LiB, IV. 397

Quadraturam vcro rpitii hujus linccc , cujulcunque fic nacura , inve- Geom.
nic L). De la Hire eo ip("o temporc quo hac Collcilioncs typis mandaban-
tur. Hanc uciquc non folum ad omncs ejus gencris conchoidas incegras ,
fcd etiam ad omnia earum fegmcnca , & ad innumctas alias liiieas ejuf-
dem fpeciei pettineie facile inteiligicur.

I I. Longo poft tcmpore , nempc menfe Augufto , novum quod -
dam genus Ipiraiis lineas ccrtis conditionibus adjcdis propufuit D. S^uveur,
cujus dcfcriptionem , quadraturam , tangcntcs D. Varignon paulo poft de-
monftnvit. •

III. Dic 14 Julii D. De Lagny novam Hyperbolcs quadraturam pro-
pofuit , & die 21 cjufdcm mcnfis animadverfioncs fuas in quadraturam
Hypcrboics a D. Mcrcatore traditam legit , quam paucis poft dicbus pro-
pugnavit D. Dc la Hite. Idcm D, De Lagny 11 Novcmbris Tiadtacum
De Angido folido lcgic.

IV. D. De Vangnon Cartefii ovales figuras ex ipfius mcthodo dcmon-
flravic, cum pcr analyfim , cum citra analyfim. Idem incunte Fcbiuatio
illius curvEB , quam cymba pcr canalcm traila defcribit , naturni cxpo-
fuit cum fupcrficie &C iolidirate corporis hanc hneam dtfcribeniis , cum
circum fuam Aiymptoton vcrtitur.

V. Eodcm dic animadvetfiones in figna radicalia propofuit D. Rollc ,
quocvc dimenfiones ad fummum habere debeanc aequationes a fignis fuis
liberata;.

Dic decimo Marcii obfcrvaciones quoque fuas in xquationes quarti gra-
dus propofuit , ubi oftendit iquationcm propofitam ciTe folidam , ubi re-
dudla nulla cft radix rationalis , atque hac dc re regulas datas efle muti-
las & imperfed:as.

VI. Ciim analyfis quantitatum, qux in infinitum parva: concipiuntur,
ab lUuftri Marchione nuper cditi Gcometrarum ingcnia plurimijm exer-
ceret , D. S.iuvcur die 2} Junii demonfttationcm linearum propofuit cal-
culi , quem diffcrentialcm vocant , in muitiplicatione & divifione quan-
dtatum.

VII. Die 7 Aprilis D. Rollc dcmonftrationes fuas Geometricas cx-
pofuft , quibus mcthodum a D. Slufio tradicam minus fufiiccre invenien-
dis locis vel fimpliciotibus exiftimac.

VIII. Die 12 Maii Illuftriir. Abbas D. Bignon mific ad Academiam
rovam methodum. D. Dc Lagny , qui tum Lugduni vetfabatur , qua pro-
biemata indcterminata rclblvuntur in numcros intcgros in fiinplicibus, du-
plicibus , triplicibus &:c.arquationibus primi, fecundi, tertii &c. gradiis.

In eo quidcm fcripto illud advertit vetcrcs noluilfe in problcmatibus nu-
mcricis analyfes irrationales admittcre, quod numeros irtationales ut vc-
ros numeros non agnoverint. Nullam corum mentionem facit Euclidcs 1,
7, 8 & 9 Elemcntorum : decimo quidem Libro lines tantum re(5langu-
lorum & quadratorum irrationales , non numeri contiucntur. Exiftimavit
ille quidem hanc unam eflc naturalem & accuratam incommcnfutabilcs
rationes confiderandi viam , in qua quidcm eum erraflc putat D. Dc
Lagny, cum linei ocuiis tantummodo exponantur , atque ut carum propor-

D d d iij

79» REGI^ SCIENTIARUM

Ann. tiones perfpcfti habcaniur, ad numctos omnino fit confiigicndum , qui in-
16^6, telligibili modo omnium quantitatum inter (c rationcs cxprimunt , cum
funt rationalcs aut commcnlurabiles : cum autcm funt irrationalcs , ncc
communem habcnt menfuram, numcri irrationalcs , & Loguithmctici caf-
dcm rationes , & habitudincs cxptimunt modo , quantum ficri potcft intcl-
ligibili i cui tamen incft quxdam indcfinita obicuritas : ctfi hsc in infi-
nitum miawur, dura intcgri numcri fubftituuntur , qui magis ac magis
acccdunrad^umeroruna irrationahum fummani , fcu excelTu , fcu defcda
nonnihiBibcrrcnt , ncque cos unquam xquare poflint.

Quin ctiam Euclidcs ipfc ftaftioncs rationalcs pro vetis numcris non
habuit , quarque-abco Libro fcptimo affertur numeri dcfinitio, his non
magis convcnit , quam irtationabilibus : ncc fane abftradla fiaitio ptimo
intuitu confidcrari poteft , cum unitas intclligibilis eadcm fit indivifi.

Diophantus qui folutiones omnes irrationalcs tcjicit , intcgtis & fraiilio-
nibus ubiquc utitur , quacque proponit problcmata , cadcm (unt primi
gradus , caque aut indcfinita , aut certis conditionibus adftriifta , qui.
bus rationalia peniius afficiuntur. Una fupcicft diflicultas in iis , qui
cum fint indeterminata , ad irrationalia naturahter recidunt : atque in hoc
omnis induftria pofita tft , ut irxquahtas ita tormctur, ut inier infinicas
folutiones tum rationales, tum irrarionalcs illi ncccflario rcperiantur. Nifi
hic adhibcatur rcftriAio , probleniJta folutu diflicillima etunt adco faci-
Jia, ut qui proponantur , indigna prorfus vidcri pollint.

Ncc immerito numcri rationalcs aliis prxfcruntur : nam qiia: pcrfcCtc
& accurate percipit nnimus , eum m.ijoti obkdtatione complcnt , quam qui
inipcrt(.(fto tantummodo & obfcurc pcrcipi poflunt.

Diophantus Sc alii Vctcrcs ncgativas folutioncs non agnovcrunt , ci-
quc videntur penitus abjicicnda: , cum eaium ope pofitivi invcniri ne-
qucunt. Tum vcro problcma tft folutu impoflibile, quvquc affcruntur 10-
luiiones ncgjtiv.x, eidcm funt pofitivx aitcrius problematis confimilis fig-
na pcrmutando. Varios perR(ftionis gradus in folutionc problcinatis nume-
rici &: indcfiniti ad quatuor revocat. Primus cft ut numcris rationalibus con-
tincatur. 2. Ut numeii hnt pofi:ivi. j. ut fint intcgri. 4. dcniquc ut fint
univcrfilcs , ita ut numcros omnes, qui propofito problcmati latiifaciunt,
comprchcndaiit.

Hicutiqucvariisilluftrat exemplis, qua: omittimus. Jamdccimo dic Mar-
tii Liigduno mifcrat dupliccm quadraturam analyticam citculi intcgri, ut
cujufque (cCtoris & fegmcnti dati.

I X. D. Sauveur die Junii jo rcgulam circa potentias generakm dcmon-
ftravit, Itu illx fint perftda: , ftu imperfcda: , eaquc ad calculum difFc-
rcntialtm pcrtinct.

X- D. Varignon dic 14 Aprilis Mcthodum legit Sc dcmonftravit , qua
potentiatum fumma (cu valor invcnitur , quarum exponenria (unt ignotr. : ita
ut cxpoiicntia illa cxplorata habeantut cum potenciis , qui cxponer.abus
funt affttta.

X I. D. Sauveur Dic 5 Maii linei Logarithmctici dcmonQraiioncm attu-
lit , quam reguiis focneraiiciis applicat.

ACADEMI.C HISTORIA. Lib. IV. ;?>

Idcm 7 Julii rcgulam aliam propofuit inveniendac fummi potentiarum Geom.
in progreflione Arithmetica , in qua numcrus eft infinitus. Hxc fummatim
decurrimus , invcnta ipfa , aut cxcogitata rcferrc contcnti non omiflis die-
bus & menfibus , quibus funt propofita : nam dcmonftraiioncs in Tabu-
Jariis Acadcmix aflervantur, ex quibus cum opus fucrit , dcpromcntur.

XII. D. Couplet die i\ Martii artem expofuit , qua tubus telefcopii
loo pcdum rcdus permaneat ,idquefacile & cito adquamvisrcm objecStam
dirigatur , ac fi longitudini ejus nonnuUi infmt dttciftus , ftatim afflratur re-
medium. Scriptum illud legit , ac figuras omncs delincavit, qui Acadc-
mix probaia: (unt.

XIII. Paucis poft diebus D. Sauveur Molctrins cujufdam formam dc-
lineavit , qux vim & ccleritatem ven;i dimctiatur.

XIV. D. De Lagny , qui a die ii Menfis Dcccmbris anni kJjj jam
in Acadcmiam afcitus fuerat , cum Lutetiam veniflct , fcriptum dc accclc-
rato corporum motu perlcgit die l6 Junii. Cumquc adverfus hypothcfim
ab eo conftitutam objedt.T ci fuiflcnt D. Matiotte tum hypothcfis , tum ob-
fervationes, dic iS Aiigufli animidverfioncs fuas in utrafquc ptopofuit ,
quas hoc loco fummatim attingam.

Primum quidcm id hypothcfis loco ponit D. Mariottc globum plum-
bcum , cujus diametet cft 6 lincarum 15 pedcs intra minutum fccundum
defcendendo peixurrcre in vacuo , 1 4 vero in acrc : adco ut hxc aeris re-
fiftiiitia eo primo temporis fpatio unum pcdem detrahat.

Ex hac hypo;hefi quam incrc arbitrariam exiftimat D. Dc Lagny, mc-
thodum tradit D. Miriotte , qua fpatium decurrendum ab eo globulo quo-
libet numcro fecundorum dato invcnia:ur, Quam methodum D. De La-
gny ad brcviorcm & faciliorcm calcukim rcvocat. Sit cx. gr. numerus da-
tus fecundorum t , hujus quadratum numerum pcr 14^ mukiplica , prodi-
bunt 58 , tum cubi numcn i, qui cft 8 , dmiidio , nempe 4 , fubdudlo ab
eo numero 58 rcftabunc 54 , qui numerus cft pcdum , quos intra duo mi-
nuta fccunda in dcfcenfu fuo dccurrit globukis plumbcus.

Sic dato numcro 10, ejus quadratum 100 mukiplica per 14 i : fumma
etit 1450 j ex his fubftrahe 500 , quae eft pars dimidia cubi numeri dati 10,
rcftabit numcrus 950; tot fciHcet pedcs intra 10 fccunda peragrabit glo-
bus plumbcus. Q^x cum tabula D. Mariotte optime conveniunt. Hanc ve-
ro methodum mukiplici ratione reprehendit D. Dc Lagny , & ea pracci-
pue quod globus illc poft 19 fcc. & -j-, poftquam 1806 ~ pcdcs in def.
cenfu pcragrarit, mot-i deorfum omnino fit dcftitucndus: cum tamen & mon-
tes & fodini multo akiores occurrant , atque ex iis gravia quique cor-
pora decidant. Id vero confequens futurum fic probat : Quod fi 20 fcc.
fumantur , quadratum hujus numeti erit 400; quod du>ftum pcr 14- cf.
ficit 5800 : ex quo fi detrahas 4000 , dimidiam partcm cubi numeri dati
10 , quod rcftabit , illud erit 1800 .• adco ut hic numerus pcdum minor
i\i 1806 J-^- quos intta 19 fec. & \ pila plumbea peragravcrat. Sic cal-
culo inito poft 19 fec. pila eo confcendet , unde incapcrat dcfccndcre, at-
quc iti motum (Inim contiuaret furfum.

400 REGI/E SCIENTIARUM

Ank. Qux quidem abfurda iii corponbus lcvionbus , ut in ccra , & fubcre
16^6. erunc minifcftiora. Nam ex illius t.ib'ilis globus fubcreus 6 linci dcfccn-
fu fuo cclFabit, antcquam }8 pcdcs confcccrit. Haecutiquc omilTa non opor-
tuit, ut accuratiori cxamini lubjiciantui , ncvc crrorcs, fi qui obrcpfciint,
inemcndati rchnquantur.

X V. Eandcm ob rationem D. Dc la Hire die 14 Julii quafd-m pro-
pofitioncs hydroftaticas a D. Mariottc ad incudem rcvocavit. lllud cnim
fjtcndum cft, quod in ea diflcrtacionc praefjtur , difiicil!in.um eflc liqui-
dorum vircs, cum in fcipla, aut in duri agunt corpora, accuratc dcfinire.
Unde multas in Heronis pncumaticis propofuioncs oftciulit D. D^- la Hi-
re , qux dcfcndi nullatenus poflunt , ut aliqua: funt michins , q. a: fi cxe-
cutioni mandarcntur .propofito fine fraud.ircntur. Sic in Opufculo D. Ma-
riotte dc aquis nonnuiia cjus gcncris corrcdtionc cgent. Hujus gcncris cft
fccunda regu'a , quam in parte fccunda fui operis proponit , ubi nifiim &
vim aquz falicntis cxponit in fubjedum rcccptaculi foramcn . finiul & ae-
ris impulfum.

In quarta rcgula alteram proponic machinam D. Maiiotte , qua falien-
tis aqui j .dus , Sc cjus viiii dtmctiri liccat. In ucraquc propofitione uni-
verfim cnuntiari probaf D. D- la Hire, quoJ in ccrto tantummodo cafu
fingulari vetum eft, Cum etiam aer & aqua duo fint corpora liquida na-
tutx diverfa: , quorum unum comprimi facilc poflit , altcrum non itcm,
corum cffcdus explicatu funt difliciliores.

XVI. Ncque id mirucn fi in rcbus obfcuris parttm Phyficis, partim
Geomctricis acerrimo viri ingcnio interdum nonnullo errore labantur ;
cum propofitioncs, qui omnium gcncium Sc itacum confcnfum nicrue-
runt, in dubium veniant , Sc cx cenis , ut vidcbancur, inccrcx admodum
fiant. Hu|us generis cft terr.-E figura Spharrica , de qua ante noftram ita-
tem nulla pene fuit dubitatio. Nunc tamcn dc ea rc magna cft contentio,
qiiamfu ecxpofuit D. Varignon die ipAug. Cimi plcriquc c.im ciTc Sphx-
roidis figurx cxiftiment, ut D. ©. Ncuton & Hugens , fic tamcfi ut axis
tcrrx fic brcvior diamctcr, idquc cx vi ccntrifuga, qua gravia quxquc cor-
pora a ccntro motus reccdere conantur, D. Hugens colligit. Ac mijorcm
cftc nifum illum fub i€quatore, ex pendulorum minori longitudinc con-
cludit. Nam diurnus tclluris motus, inquit , ciiin fit m.ijor Yub yEquato-
rc, quam rerfus Polos, de corporum gravitatc aliquid dctrahit , .atquc mc-
thodo Geomctrica qua: fit ratio hujus nifus ad gravitatcm abfolucam in-
quirit.

Alii contra axem terrx cfTe majorcm illius diamctrum opinantur : adco
ut finguli Meridiani fint cllipticx figurx, idquc cx variis tcrri mcnfuris a
divcifis Autoribus allacis coliigi polTc putant.

Mitto alia compluta hujus anni dccurfu agitata , tum in Mufica, cujus
novum fyftcma expofui: D. Sauvcur , tum in Optica.

XVII. Deacctlcrato motu gravium diflertationcm c fcripto rccitavit
D. De Lagny Mcnfe Junio.

Dcmonftratio indcfinita dc centris gravitatis arcijs cujuflibct Elliptici ,
&c fupcrficierum . quas ifti arcus dcfcribunt, cuai circa qu.imvis diamc-

trum

ACADEMIyE HISTORIA. Lib.IV. 401

trum vcrtuntur , propofua tuit a D. Varignoti Mcnfc Deccmbri,

X V 1 1 1. Silcntio pr.-Etermittere non poflum cxamen Libri , cujus titulus
eft De Radiis vlsiis & lncis in vitrls ferffeElivis , & de Iride Tran^ttns
Mirci Antomi de Domnis. Id quidcm apcniflimc: demonftrat D. Dc la
Hirc hunc Autorem ea in rc prorfus ca;cutire , ncque adco id vcrum
efle , quod nonnullis vifum fuit Cartefium ex co Libro fuum de Iride fy-
ftema cfle mutuatum, Infcitis fux argumcntum prxbet in Cap. 3. & j.
ubi contendit vifioncm ficri in anteriore fupcrficic ctyftallini humoris ; nc_
gat uUam fieri refradionem intra oculum ; colorcs prilmatis vitrei diverfs
ipfius vitri crafl!itici refcrt acceptos. Cap. 6. dc ufu vittorum tum convc-
xorum , tum cavorum fic diflerit , ut fc rudem prorfus Dioptrica:, &: om-
nis M-uhefcos ignarum prxbcat. Longior fim , fi rcliqii.i vclim pcrfcqui ;
& quidem mewini lcgifle in Libro De A^fetirris Liberti Fromondi hunc Au-
torcm meliorcni fuiite Philofophum quam Thcologura , fed verius fcrip-
fiflec nec Thcologum fuifle , nec Philofophum.

Atquc hic finem imponimus Labori noftro , ex quo non ingenii , non
eruditionis, ac ne induftrii quidcm , fed obfcquii laudcm captamus. Dco
uni & Trino laus omnis , dc gloria ut par eft , tribuatur. QHis efl enim 2
inquir, Aug. TraAatu v l i l. in Joannem , ejui confiderat Opera Dei , ^tti-'.
hm regitur & adrniaiflrutur hic mundus , & non elfflupefcit , obrmtHyijtte mi-

raculis Et vidcmm htc , & fl efl in mbis Spiritus iiliits , fie nohis pla-

cent ut ^rtifex laudetur , non M «d opera converfi ah Artifce avenamur ,
& faciem quodammodo pottmes dd eti qux feeit , dorfhm ad Anifcem quife-^
eit.

F I N I S.

Ecc

4PI

^ .^o ^ fife ^ ^ ^ ^ ^' ^ ^ ^ ^ -^" ^ -^ 3* ^^ ^•' <-k ^ i^*. iijo oti

INDEX RERUM

ACademii Scientiarum prima
Inftitutio, & quibus de caufis
a Rege Chriltianilt". fuerit confti-
tuci, ptJ£. 1 , 5 , 4. £ cjuibus Aca-
dcmicis ab initio conflata fucrit ,
tum Mathematicis, tum Pliylicis,
4 ' 5- Qli^: prima iilius fucnnt
cxordia, il>id.6 & 8.

Academicorum Opera ante annum
168 I publicata , 197

Accipcnleiis , v. un iturgeon, defctip-
tio , 66 , TJ

Acetofs analyfis maceratione pn-
milla, ii5

Acidum & Akali, 15 & iij.eo-
rura pugna, 1^1 , & alihi paf-
Jim , ut 1 1 5

jtquinoiflium utrumque Cavenna:
obfcrvatum , 109 , & ttlibi ftpe
de xquinodii veri & medii dif-
fercntia, iSi

■Aftus maris variis in locis exploratus,
zoi & 202. lllius pha:nomcna, iSo,
qualis fit Ciyennac , i jcJ

Acris pondus, 571 , 372

Acrisclatcnum , i-ji&fecj.

Alces , •v.Elam , dcfcriptio, 111

Alcxandii.c iaiitudo ^ longitudo
cxplorna , 309

Algebrx nova; reculcc , i<)\ , & di-
hi p.tj/im , ut 25}. Opus A!ge-
braicum, 162.

Alimcntorum diftributio , 138 , &
fe^.

Alliiuius, 3CI

Alopccias fcu vulpes marina , 121

Alumen , 3^S

An<iini curatio ,

355

Analyfes Chymicx variis modis pcr-

ficiuntur , 60 , 61 , ubi dc ana-

lyfi pLintarum uflWfffim , i;cm

166^ Sc I 14.

Analyfis purgantium , & diurctico-

rum , 211

Antimonii tinftura, 301

Apogxa & exccntricitates Plancta-

rum , 55 & 5<j

Apoplcxia , 2jj

Apii hortcnfis ufus in vulncribus ,

J45

Aquarum renuitas & dcnfitas quo-
modo cxplorcntur , 90 & 9 i

210 , 2 11

Aquarum mine^ium cxamcn 5c ana-
lyfis, I4,<JP, 25 , & fccjuenti-
hut , itcni T"^- 90

Aqui mineralis per aiolipilam crum-
pcntisufus , 1-7

Aqux marinx falfugo quomodo tolii
pofiic , 59 , 195 , ii4. Ulius coa-
gulatio , \c)6

De aqux profluentis motu & prcflio-
nc , 44, & feq. De vi motrice
aqux 5c acris , 47 , & fecj. 262

Aqux falicntcs qua rationc c putcis
profundis educantur in agro Bo-
nonicnfi , &: in Aulhia , 58

Aqux falicnris motus juxta fontis al-
titudincm , & tubulorum latitudi-
ntm ad calculum rcvocatur, 173
fc 174, item 262

Aqux Stiptica: prxparatio 155 , item
265

Aqux fontium , qux Verfalias

40? R E

deducuntur , cxaminatx , iio &

211

Aqui fortis , j4g

Aquilarum varia genera & dcfcriptio

128
Aftronomiaj utilitas, 34

Avenatum ut facile indurcfcat , 370
^imofphxrxaltitudo , 374&3yj
Auditils otganum , quale fit in pif.

cibus, jg^

Avis piifta, V, fintitde , ^jj

Avis Africanx , feu Galli Indici def

criptio, liS

Avis tardi , y.OHUrde, defcriptio ,

ii8
Avis regia: defcriptio, 248

Avis Paradifi , 213

Avium volaius , 131

Avium refpiratio , 2ifo

In avibus plumarum ilruLlura , 131
Auri cujuldam potabilis pisparatio,

J4?
Aurum fulminans , jjj

Auri dux proprietates , 378

Aurichaicum citra lapidem calami-

nartm fadtum , Sc illius ufus , 349

& 350

B

BArometri diverfa: altitudines in
Zona torrida, de die minorcs.

nottu majores , 106 & 175

Baromctra hydrargyri & aquae funt

inter fe collata , 21 j

In Barometro lumen, 312

Bilis natura & ufus, 281 & 283

Botanica: excrcitationes , quales clle

debcnt, 10 & 1 i

Botanicx principia , feu elcincnta ,

316' & lcq.
In Biilbi'; tulippae folia & florcs con-

tincntiir , ijj

Bulbi lilii cruenti quomodo rcro-

ventur , 1 66

RU M

40i

CAcao analyfis , 247, iUius fili-
qua , 236 , olcum ex eo edu-
dum , J.45

Calcisprxparatio , i<) Sc feq.

Calci ialem incile fixum , 3^8

Caloris cfFedrusquidam , 178

Calor in Indiis qualis fit , 173. Fcr-
nim tundendo incalefcitj^o i , dc ca-
lore . 255

Cameli defcriptio , 120,253

Camphorx uius, 315

Caniiis communicationis in foetu ,

Cannabi analvfis, jjc

Canis rsbidi morfus , 35^

Caphxi analylis , 24»

Capillorum fttuiflura &: vegetatio ,

158
Capra Lybica, v. Cat.elle , izt
Carmini color , 34^

Cafuelis feu avis Indica: defcriptio,

i3i
Caftor feu fiber , 12 f

Caftoreum , ihid

Carrulci cincres , 313

Cxrulcum attificiale, 314.

Cxmcnti duriflmii prxparaaio , 174

& 179
Cercopitheci defcriptio, 124

Cetvi Cinadenfis, & cervar Sardi-
nix dclcriptio ; i2j

Cervini cornu natura & origo , ibid
Chalybis aqux fervids impofiti ca-

lor, 255

Chalybis , limatura: aqua perfufx 6c

diftillatae analyii'; , 211 & 212
Chamclcontis diiltftio, cur intumcf

cat & dctumefcat ad Iibitum, i iS

&: 119
Capillorum ftiuclura dc vegcutio ,

158
Char;a Gcographica juxta rctentio-
lum obleivationcs , ^ra

Eee ij

404 I N D

Cryftallini homoris vari.a conforma-

tio , jr? , & nlibi pajfim.
Ciconix delcriptio , iii

Cichoni filvcdris analyfis , 153

Coagiibtioncs liquorum varii , 74

er fcq. Ladis , albuminis ovi, fan-

g\nnis, fcllis bubuli , 141, 145

Coagulationis caufx , 7S

Aha circa coagulatioucm expcriracn-

ta , 2Z5

Cochlcatix analyfis , 146 , 147 &C

300
C jcci Baphici , fcu Kcrmcs pulvis
JI4. Cochcnilla: grana, ibld

Colocyniidis tincliura , 176. Analyfis

Columnx e tympanis coagmentatx,

Dc coloribus traiftatus D. Mariottc,

179. Colorcs Iridis, ibid. & 195
Comcta anni 1^77, & ilhus phx-

nomcna , 159

Cometa anni 1680 , & illius motus,

197 &: fcq.
Comcta anni \6%i , 105

Conchylia, &: majores conchx c ter-

ri cffodiuntur, 2.35

Congclatio , quxdam citca illam ta-

(fta experimenta , ii^

Congclationls caufx , ^i&feq.

Cornea tunica , »48

Corvi marini , v. Comer.wt , dcfcrip-

tio, iiS

Critcria , quibus flirpium principia

dignofcuntur , "4

Crocodilus, 157 : illius dcfctiptio ,

i9i,&fej.
Cunci vircs , JoS

Cupri inauratio , 35 : viridis color in

namma , 577

Curvarum tangcntcs , 51

Cycli Solarcs & Lanarcs , 185 &

fe^. 245

E X

SErcniflimus Franci.-c Dclphinus
anno 1(^77 Acadcmiam ?«: Obfcr-
vatoiium invifit, & co coram qux-
dam facta (iiiu cxpcrimcnta , 154
1)8, \6i , 169 .,

Dcnteselcphantis, 191

Dentium formatio , i6o

Dentcs formati cxtra urerum , jji
Dcfcenfusgr.iviuni , 163 &fe^. itcm

Diamctri planetarum qua ratione cx-
ploratx habcancur, 3^ &: j8. dia-
nietri Solis &: lunx , 37 , 14S
Digcftio alimentorum , 3 5 o & j 5 1
Dircdio projcdionum, \6i

Diflertatio dc Lunx dcfcdionc , 204

& zj8
DilTcrtatio de Solis cclipfi, 151 &:

Diflcrtatio dc rationibus compofitis
cx iifdcm rationibus, 209

Dificrtitio de produccnda linca Mc-
ridiana ab Oceano ad marc Mc-
diterraiicum , 210 CT/f^.

Diflcrtatio de Saturni fatcllibus, 244
ubi de Jovis faccllitibus.

Diflertatio de tcbus Aftronomicis ,
dc folenni pafchatis die, 2J7, de
ponderibus &menfuris , 161.

DilLrtatio dc plantarum vcgctatio-
nc , 2(J4

EChini , V. Herijfon , dcfcriptio,
124
Edipfis Lunx anno \66% obfcrvata
in Montc Martyrum , 41 & 41
Eclipfis Lunx in Apogxo . ij8
Edipfis Horizontalis , J7. Eciip-
fis Solis Lutcti.x & Caycnnx ob-
fcrvata annoifi^z, 108. Alixpaf.
fim Eciipfcs fuis quxque tcmpo-

RER

ribusdefignanturut atnoitf95 309,

anno i6i& , 57
Eclipfis jovis &: fatellitum ejiis in-

terjcdlu corporis Lunaris , 14.4

Eclipfes ptimi ('ar'llitis Jovis vatiis

in locis obfervatx , e quibus lon-

gitudinum difn-rentix funt eruta:,

pairim , ut paj^. loS Lucetiam in-

ter & Cayennam.
EfFervefcentia liquorum , i ^i

Elaterii vis , 97

£Iephantis defcriptio , 190 : ilhus

probofcidis ttruitura & ufus ,191

& 191
E.pochx aliquotvctcres & novx, i8(f
Fpocha Sinenfium , i6i

Ephcmerides motias ptimi fatellitis

Jovis cotrefta: , 1 Sr

Etinacti diirc(5tio , 6S Sc 219

Erucatum varii fpecies, 67 , 6$ &

alihi.
Experimenta quomodo facienda , 1 1

ij

Experimentahydroflatica, io^ & iio

FEbrcs malignx , & earam cura-
tio, 315 , & 587

Felis odorati , v. Civette , dilTe^ftio ,

217 & ziS t

Fellis luiUi analvfi? , 247

Fcrrum gckicontrattum, i(Jj & alibi.
Ferri inauratio , 579

Flamms phccnomcna quxdam , 376

& fe^.
Fontium origo, 165 & ij(j

Fontes quidam fingulares , 255

Fraxinells qusdam mirabilis muta-

tatio , & illiuscaufs, 197

Ftigoris varia phoenomcna , 12, 91

cuc folam aquam dilatct , 295
Frontini Liber Gallice rcdditus ab

Acadcmicis , 259

Frudus quidam Indici grati fapo-

ris , 150

Fuliginis natura & principia , j 47

illius analyfis ; jgj,

Fuiminis icftu adolefccntis occifi ca-

daver apertum , ,q,

Fundamcnta Obfervatorii jaifta , an-

no 1667, ' j8

G

GAlIinx Africana; . v. PintAde ;
dcfcriptio , j 2-7

Galhx tabula icformata , 107. 220

Hi 23}
Gcographii progrefius , ly-j

Gcomcu.a; varia thcorcmata &c pro-
• blcmjta , 290 , 251 , 187 , 510
Geomtcrix Tiadatus , 202 , 208 &

560
Gemmx fadiiix, 378 S<. (eci.

Glacies quomodo concrcfcat , 92 &:

93 ; vaiiacircaglaciemcxperimcn-

fa, 93 & 94

Glacici velut officina qua:dam nacu-

ralisin Comitatu Burgundia:, 241
De Gnomonica Tradatus, 209
Gorrca: latitudo 6c longitudo , 205

Gravium defccnfus , 80 & feq. 292

6c 293. Motus acccleratusgravium

poft certum fpatium decurfum

ceflat , 26 &cij

Grus fc.i Gcranos , ,„

Gruis Africans dilIc(5lio , 241

Gryphi defcriptio, 25} & 254

Gumrai gutta ex arbore, icy

Cypiinus pifcis . 2j.j.

H

HEionis Alexandrini de /pirita-
libus Liber cxaminatur , 166
Hxmorroidarumfanatio , 3?^

Hcilbronxanno 16^89 novumphsno-
menon vifum , 259

Hiftoria animalium anatomica genc-
ratim , 1 1 5 & 1 1 ^

Hiftoiii plantarum prodromus, 1 1 1
Horologium ofcillacorium Hugcnii,
100

E ee iij

4o<f 1 N D

Horologium potratilc ftjfim , cum

pendulo , 189. Almd novuin , 140

Hydnrgyri ufus , 315

Non induiatur plumbi fumo, 141.

Ulius in Baromctro fufpenfio , pro

varia ahitudinc loci , ici

Hydropis curatio, 259 & 2.64

Hydtortatica expcrimenta , v^ , &

alihi pajfirn iheorema hydrolVai-

cum cum fua dctnonftrationc, 56 i

Hydroccphali diflc^flio , 170

Hypocondtiaci morbi curatio , 555

Hycna , v. Civettc , 111, 161

S. Hyppoliti Canon Pafcbalis, ji,a

Hyftricis, v. Porc-epic, fotma cor-
poris cxterior , lingua , pellis ,
aculeorum figura & origo , 124.
217, pancrea-.is du(ftus, 1S3

JAcluum in aquis falicntibus dif-
fercntii quomodo dignofcancur ,
174> 101
Ibis dcfcriptio , 112

Idlcrus , 264

Inteftinorum motus periftalticus, 15!!
corum conformatio , 139

Infula S. Thoma; , 205

Infcdla cpx malisaurcis infident, 275
Jovis (atellitcs ptjp"* novx in Jovc
macula: & fafcii , 160 , 17 1 , i66
275, variar carum mutationes,i7^
Sc 277. liifignis raacula in tettio
Jovis fatellitc, 171 &: i^ ^

Jovis rcvolutio circa fuum axem ,

Ijl , & dibipfijfim.

Jovis Eclipfis , 181

Jovis fitellitum eclipfcs , Sc eanim

ufus , 181 , 182 , 183 . & alihi,

Iiis cx omni partc rubea, 2«^}. An-

gulus Iriidis , 1S9. Dc Iiidc Tra-

datus cditus , 17^

Dc Ifoperimctrts figuris dcmonftra-

cioiics » 162

E X

Juniperi cfTcntia, )8r

JupitcrclIiptiLa figurs vifus , 278

LAdis analyfis, 11 1

Laccrti Indici cxuviac, 21}

Laciis Huronum .x"ftu icciproco agi-
tatur, 1S4

Laccrii viridis cauda icft<^a renalci
vifa cft , 24 j

Larercus Siamcnfis diiflus ToqHtte ,

LadiKar flvcfttis analyfis, tiy

Lappa; tolia adverfus vcncna , I77
Lapidum concrctio , 18

Lapidum concreiiones in aqui du(fti-

bus , Z47

Lapis Indicusqui vulnera fanarc per-

hibctur , 215

Lapidis Bononicnfis calcinatio, 247
Lconis & LciEni aiutomc , 116,

l\j , & alibi.
Leonis partcs intcriorcs fclium vif^

ceribus non abfimilcs, 1 16. Illius

cyftisfcllca, 16^

Ad Libeliam cx.i<fla magna tcrrarum

ip.uia inter Ligcrim & Vctlalias

mtcrjecla, I46 , itfj

Libcllandi ars , 99

Libili.T ftruclura , 100 , & alibi,

cjus ulus , 14$

LibiJtionis motus in Luna, 147
Librx quoddam qcnus finciuljrr, 147
Linca Mcricliana w. Ecckfia S. Pctro-

nii Boneniar nihil niiH.ita , ^Cj
Liquoris ex hydropico cdudi analy-

fis
Expcrimcnra qu.xilam citca liquorum

effcrvcfccntiam iSc coagulationem,

142
Liquorum arquilibrium , 27^

Locuft.T Polonia: , 465

Longitudinum arcanum propofitura&

idibi.

fcullum , 41 , 43 » 144 > <^.

R E R U M.

Longitudinum diffcrentia: qua ratio- carum revolutio ;
habcn poflint a viatoribu

407
i35

ne haDcn pouint a viatoriDus per
Eclipfcs primi ratcllitis Jovis ,
etiamfi obfcrYatio aiio in loco fada
non fuerit, & varia ejus rcicxcm-
pla, 119 ^ 2.10

Longirudines & latitudines aliquoc
urbium Atmoricx & Normania;,

201 , 201

Longitudints &: latitudines quaram-
dam urbium Provincix , &c circa
ntriulque maris littora , 107

Aliquot Infularum in America loii-
gitudines , zofi'

Ludovicus M. Acadcmiam invifi an-
ho 1681 , 19(3, & 137, & Ob-
fcrvatorium, 205

Lutetia a primo Meridiano diftat 20
gr. cum femifle, ^ 365

Lumcn rccens detcftum fecundum
Zodiacum porrciilum , 218

Lumcn in fruflo carnis agnina:, 1^6

Lupus cervarius,

Lutra: diflcdio & defcriptio

244
121

& 122

M

MAchini pneumatica , & varia
in ea fa(fta experimenta, 57
5S, 250 , 295 , 315
Machina emollicndis oflibus dcftina.
ra , 195

Machina Planetaria D. Rocmer ; al-
tcra Lum motibus dimcticndis ;
tertia D. De la Hite ad Edipfcs
inveniendas , 187

Magnctis Thcotia ab Hugenio expo-
fita, 179

Magnetis varia: declinationes , 227

»38. 1J9, 249, & 157
MagncticsE rupes, 2jj

M ignes e ferti rubiginc procrcatus,

Malaca, 273 , illius temperies.
Maic.ilua: vuriolicx & cuprca:, 17

18 , 242
Martis macula:, 95, 184

Mjttis diameter , illiu» paiallaxis ,
105 , cum atmofph^ra cingi ju-
ft.i lulp:cio , 106

Maflil.x longitndo &c latitudo , 289
D; Mtchanica animalium traftutus,

184

Dc Mcchanicis Tradtatus, ^61

Mercurius in Solc vifus , 159, itfo

poftea Cantonii in rcgno Sinenfi,

& Norimbergae : undc longitudi-

num difFctcniia: , 307

Meliix Infulae longitudo &Iacitudo,

309
Mcllis oiigo, 167

Melo carduus , 154

Metalla in ignc colores fuosprodunt,

377

Meridian.T linei ab Oceano ad Me-

diterrancum mare producendi ra-

tio,i20, 221, & fcq. 253

Micrometri origo & ufus, j^

Microfcopii novi varia phxnomena,

'76. «77
Muiis odorati difl^cAio , 217

Mufculorum motus , 38S, & feq.

Machina qua rudcntes navium 'k- Myopum varia: afFediones,^!^, 31$
ftunmr , 240

Machinarum typi , 39

Machinatricis opus juflit Rcgis Chri-

ftimiir. fufccptum , 147 & ftq.

Operis forma dcfignata , 1 48. Va-

rii machinx propofitx , 151

Macroccphali infantis defcriptio, 214

Maculi Solis , 170 , 1*7 I , 230, 137.

N

NArium ftrudiura, itfp

Navium fabrica quxdam fingu-
laris , 169 £c 202

Navcs a difFradionc tutiorcs , 174
De arte navJg. Libcr examinatus, i,6

4oS I N D

Circa nivemquidam obfcrvationes ,

Nitiiu vapores, 381

Noftoc analyfis , 166

Numcrorumcettaprogrefllo &c infig-

nes cjus pronrietates , 18$

Nutritio plantarum , Sc fucci nutri-

tii afccnfus, 198 &: 295

OBfervatorium Regium , 101
Obfcrvarorium a Rcgc M. B.

invifumanno i ^90, qui inftrumcn-

torum & macliinarum apparatum

luftravit , f>. 166 ufquead/». 171
Obfcrvationes in Indicis rcgionibus

fiCix, 171, fi alibi pa(Tim , ut

277. In Sincnfi rcgno fadx, J07

308
Obfcrvjtioncs Aftronomici in pla-

gis Oricntalibus facl:x , 177

Obfcrvationes in Dania fad;i, 102

Caycnnx, 107

Obfcrvationes dAx anno 1696 circa

Planetarum conjundioncs , 544
Obfervationes faifti in mari Mcdi-

tcrranco , 394« ^' 39 9

Oculus Struthionis , 148, 274

Oculus fclis in aquam demeifi , ii8
Olci e plantis extraifti fcEtidi analy-

fis pcr iteratas diftillationcs faCta ,

I 40, 287 , 380
Opiiufus. 177, jiif, 386,387
Opticcs prarcipua thcoremata , 316 ,

Organorum invcruo m miatis cada-

vcrc , 2^1

Otus , fcu NumidisE puella , & cjus

didcdtio. 129

Ovalisforaminisin fcctu ufus &:ftru-

ttura, J02 , Si feijf.

Ovalcs figurx Cartcfii demonftratx

pcr anaiyfim , & citra analyfim ,

397

E X

PAIanga, v. RouUau , 145

Palmx truncus cum tadicc in la-

pidcm converlus , 186'

Palptbrx intcrioris in avibus ftruc-

tura , 133 , 154, 148, 388

Palpcbrx fupcrioris trcs mufcuIi.i^S

Paludofa loca in quibufd..m Gctma-

ni.r locis attoUuntur , 214

Paralhxis Martis &: Solis , 2jo

Parabolarum amplitudincs in proje-

dionibus cxploratx , 161, :6}

Parhcliorum nova phxnomena , 294.
Parictan?hctbxadhxrentcinuccs,265
Pantherx dcfcriptio, 180

Pclicani pcllis rcfpcrfa ccllulis , illius

avis dcfcriptio , plumarum radiccs

&: fibrx carum motrices, 185,284
Pcnduli longitudo Caycnni brevior

quam Luteti* , no, ij^Tjidque

in Zona tortida ubiquc obfcrva-

tum, ut in Antillis, 20tf

Cairi in y£gypto , 395

Dc pcrcuillonis vi Tradatus , 97

Phofphoti effcc\us quid.im fing^-

ris , 202 , illius vani cfitctus; m^,

285, 28^
Ph.rnicoptcri , v. FUmatid , defcrip-

tio & diftldio , 2lj

Phocas, feu vitulus marinus, 125
Pici, V. H» Piver , fingua, & cjus

artihcium , j 5 1 , & fcq.

Pifciculus, qui cft inftar Barometri,

244
Concurfus Planctarum , J93

Planifphini D. Caflini dcfcriptio-,

172 , iZ6
Planifphxrium tertcftrc in Obfcrva-

totio, 22o,illius u(us , 208

Plantarum vircs , 113 . 114, ana-

lyfis, il>id. Sc 287 , priucipia, S9,

carum vcgctatio , 263 , 264 , 29*

199 > utrum germincnt in vacuo. ,

199, 30Q

PUntarum

R E R

Plantarutn in fuagenera divifio ; 319

& feq. Natura & ufus , 336',

113 , 114
Placei , V. Prf/f^* , difledio , 180
Pleiadum conftellatio , 189 , & 306'
Plumarum textura & iilbs, 131
Pluviarum inlndiis ftata tempora,i7 3
Pluvix quotannis quantitas , 174

296, 376, carum exhaIatio,i97
Dc ponderibus & menfuris, 161
Pondusaeris, 570 ^ feq.

Pontis fluvio impofiti & portatilis

conftrudio , 2 57

Pontonis fttudlura , |ii

Porphyrion , feu Gallina Sultana ,

Porccllana: genuina: charadercs &
nota; , 313

Ptcfbytarum afFediones , 310

Problemata quidam Mechanica, 173
279. Alia Geometrica , 39, 147
& Algebraica, 291 , Problcma
Architedur* utile, 369

Problcmata indeterminata nova me-
thodorefolvuntur in numcros, 397

Projedionum dodtrina , 161, 165
Expetimentum circa projeftionum
dire(5lionem inObfervatorio coram
fcreniiTFranc.Delphino fadxim,i63

Pyramidum vEgypti fitus & mcnfu
", 39J

QUadratura ConchoVdis , 396
Quadratura Cochlcx feu Li-
cjs , ihid.

Quadratura novi gcneris fpiralis , &
illius tangcntes , 397 , & rovar

hyperbolcs quadratura,
R

iStf

RAnx pcllij ftruAura , 218
Rcgula cuprea diractiendis aqu?
falientis j.idibus , 134

U M. 409

Rcfradiones , 107

Rcfr.idionum aqua: & glacieidifie-

rciitia, 295

Refradionis caufi , 160 , & 161. De

reftadtionibus dilTcrtatio ab Huge-

nio compofua &: cdita , 17?

Refradiones Siderum diligentius ob-

fervatx , 107

De regimine fanorum & xgrotorum

Tradtatus , 1 77

Relpitatio in hcminc quomodo per-

ficiatur, 307

Refpiratio in fcEtu , 302

Refpirationis otgana in avibus, 131

133, in teftudine, 135 , 136, 503,

304, 305.
Rhcumatifmi curatio , 500, 311?
Rofarum gcmmac incifionibus & con-

tufionibus mcdcntur , 265

Rota: majorcs in veduris an fint mi-

noribus anteponends > 39

Roquencurtii & aliotum fontium a-

qux Verfalias deduda: , 146^, 242
E ruderibus fpiritus nitri cxtrahi -

tur , 584

SAcchari quoddam genus cx Acc-
re , v. Emhle , extraftum, 23;
Salis communis analyfis , 16 , 17 ,

Salis communis in falempctrx con-

verfio , ijj

Sal anomalus Boylii, ij

Saliumacidorum natura, ^^(j, & 347

Sal vegctalis ,

ihlcl

Salis volatilis cum fpiritu falis mix-
tio, 20J

Sal quidam fcrrumpenetrans citra fu-
fioncm, 340

Salis Ammoniaci comp fitio , &: pro-
piictates , 581, &: feq. Hic fal
plantis, & tcrix incft , 384

Saliva: natura , 249, &: 252

Sanguinis transfufio , 19 , & fecf,
Fff

410 I N D

Sanc;uinis in foetu circulatio , 356 Sc

Sanguinis humani analyfis , ii6

Sanguinis vana: coagulationcs ex ii-
quorum inje<flu, SS

S-iporcs , 114

Saturnum circa fuum axem vcrti ve-
rilliiiiilc, 117

Satumi quidam phcenomena , ikJ,

117 &: iiS

Saturni & Jovis conjun(5lio , ibii

Saturni cum llcUa fixa conjundio,iS!J

Saturni eclipfis ex Lun^ interjtdUjiyo

Nova in Saturno tafcia, 217

Saturni duo fatellites minutiorcs de-

tccli anno 1684 • eorum periodi ,

119 , quincjue latellitam Satutni

ly&cmi, ibid. Illudm machina cx-

prcflum , 171

Satclles Saturni inventione fccundus,

fed quintus ordinc fliit oblervatus

anno 1671 , Saturni annulus , iS}

Satclliium Jovis varix configuratio-

ncs ,145. Ptimi fatcUitis emer fio-

num lumma longior fumma im-

merfionum : hinc quxftio orta de

luminis propagatione , ihid. Primi

fatcllitis motus, iSj

Eorum fatellitum fyftema & macula: ,

lyt

Sciurus Mexicanus, icHreud, 255
Scorhuti curatio , 500, 196

De Sedionibus conicis tradlatuselu-
cubratus , 101, & alibi.

Simiarum gcnera &: difleftiones, 114

Solis infignis macula , 184 , illius mo-
tus in figura dclincatus , 171

Sol in utroquc i£quino(5tio Caycnn.^
obfervatus , 109

Solftitium utrumque Cayennx obfer-
vatiim, 107

Solflitium hyemalc anni \6c)6 , 395

Soni propagatio , 141. Iliiusquxdam
affc<5tioncs , ijtj. Dc fono Trada
cuseditus, 167

E X

Spadi pifcisenfis , ij^

Speculum cavum & vitretun combu-

rcns, 1^5

Spcculum planum Tclcfcopio apta-

tum, 172

Spcculi uftorii varii effetftus , 141,

178 , &: alibi.
Spiritus acidi nihil funt prster fales

volatiles phlegmatc dilutos , 34^,

Spud languinis curatio . 177

Stella prinia Arietisduplex , 171
StcTx qu.xdara qualibet hora diei

vifx, 218 , 219

Sicllarum rcfratftionesc^dem funt dc

die & dc node , ihi<i

Varix in StcUis fixis mutatiores, j6}

& fcq.
Stelix Polaris a Polo mundi varia

diftantia, 509

Stcllarum fitus cxplorati, jj

Stellae qux cor Scorpionis dicitur cutn

Luna conjunftio.jo^.Stibii Cinna-

baris, & illius ulus. Stranguria, izS
Strumaium curatio, 177

Siruiliionis , v. AutrHche , qu.Tdam

fingularia , zSi,illius dcfcriptio,

ijo, J}«
Stibii , fcu antimonii vitrum vi cmc-

tica cxutum , 585 , & j8(}

Succus plantarum an circulctur ? 62

Succi nutritii in plantis afccnfus, &
illius caufi , 298

Suis quoddam genus fingularc in Ca-
yenna , 157

Sycomori fuccus, 13S

TAbulx Gcographic.x ex variis
obfcrvationibus correifli, 182
Sinenfis regni Tabulx , 277

Tanari r.atura& analyfis , )8i

Tclcfcopium duobus vitris convcxis
inftrudum, quando iiiventunij ^66

RERUM 41 1

Si }6j. Nova tatio expoliendi vi- Vegttacio pkntatum in lagena tnh

occlufa.

tta majota, ibid. Tiadlatus de Te-

lcfcopio, 189

Tctebynihina: analyfis, zyz

Tetta; dimenfioinccEpta anno i66<),

<fS & fi^.
Teifx ttemor anno 1681 , 215. Va-

fii ejus etFcdus.
Tetta: motus qiii Smytnac accidit an-

no 1688, lyg

Tctratum analyfis , 141

Vegctatio fi^minum in machina pncu-

matica , ijg

Veni lad:cje defunt in avibus , ac

chylus pcr venas Mafaraicas ad he-

par deducitut , 169

De venenatis morfibus . joi

Venetis& Solisconjundio, 178,290

Venus cum 5ole in codera parallclo ,

19?

Teftudinis terrcftris defcriptio , 1J5 Vencriis cclipfisicotpoie Lunati,i9o

Teftudo marina , 2j(S iliius nodi , 19 1

Circulatio languinisin teftudine, 3)8 Dc ventis , 157, 143,17}

Tcftudinis lefpiratio , pulmonum & Ventiiculianimalium ftruiftuia, 139

coidi'i ftruifbuia. }0j , 304, & 30J ejus feimentum, 283

Theimatum calor , 21,314

Tigris, iSo

Totmcnti bellici recefTus, 215, cur ali-

auando pars pulverispyrii non in-
ammataerumpat, 255

Ttanfpiiatio , 387

Trigonomctri? fupplcmentum , 311
Tritici tubulusdie 1} Martii vifusmi-
crolcopii ope, in eo nodi, culmi
&C fpica erant inchoata , j6-;

Tiopicorum diftantia , loS

Tubo Optico fpecuium planumad-
ditum, & quis fit ejus ufus , 172
Trac^atus dc tubo Optico , 189

Tubi Telcfcopii nova fabrica , 399
Tuborum pct quos aqua dclabitur ,
qux fit icfiftentia , . 209

Tuberculi , v.loufe, cuiatio , 38
Tulipps bulbus die 17 Novcmbris
in fuo gciminc folia , floics& fta-
mina includcrc vila, 155

Ventiis toimina, }oS

Veifucarum curatio, i}f

Veficx ftruduia , itfo, i6i

Venti in Antillis, 157

Vefuvii incendium anno 1694, }ij
Vini analyfis, }8i

Vipeise anatome & venenum, 184.,

}0I, }01 , &/>f.
Visias oiganum retina , an Choroi-

des ? ^9 , & y^f .

Visils vatix affediones , 317

Vitii prxcipua viiia ,379, }4 » 384,

.385
Vitrum quoddam fingulare, 249
Solutiones vitri , 384 &/^^.

Vitriconvexiquxdam ph^nomeua,!^?
Vitulus marinus , 125

Volatus avium , i } i

Vranoburgi latitudo , 10} . Obferva-

tioncs ibi hdix , 104

Uiini analyfis ,252, ex acido &c al-

V

cali conftat , ibid.

* Urini aicnul.T , 2)9

AIvulx invenis, cui fint ufui, Urfi Hiftoiia Anatomica , 120

i}9 Vulnerum cutatio , 265

3.

C»^^''

.-^

^

%^

B^P' /

^