» 115 E 21 EXPÉDITION ANTARCTIQUE BELGE RÉSULTATS DU VOYAGE DU S. Y. BELGICA EN 1897-1898-1899 SOUS LE COMMANDEMENT DE A. DE GERLACHE DE GOMERY RAPPORTS SCIENTIFIQUES PUBLIÉS AUX FRAIS DU GOUVERNEMENT BELGE, SOUS LA DIRECTION DE LA COMMISSION DE LA BELGICA BOTANIQUE 0= = m ^SS LICHENS PAR Ed. A. WAINIO Docteur es Sciences naturelles Helsingfors AN VERS IMPRIMERIE J.-E. BUSCHMANN rempart de la PORTE DU RHIN io,o3 Prfcntec LICHENS Ed. A. WAINIO Docteur es Sciences naturelles Helsingfors R i3 Sorti des presses de J.-E. BUSCHMANN, Anvers, le i5 Juin igo3. LICHENS Ed. A. WAINIO Docteur es Sciences naturelles Helsingfors Les Lichens récoltés par M. Emile G. Racovitza sur les côtes du détroit de Gerlache, entre le Ô4me et le 65me parallèles, appartiennent à 55 espèces. De ce nombre, 21 espèces, soit 38. 18 %, sont répandues aussi dans les régions arctiques ou tempérées de l'Europe, où la plupart d'entre elles sont communes, ce qui n'est guère surprenant, un grand nombre d'espèces de Lichens ayant une distribution très étendue. 29 espèces, ou 52-73 %, sont nouvelles ou endémiques, 9 espèces, ou 16. 36 %, sont communes à la région antarctique et aux Terres Magellaniques. A ce nombre on peut ajouter encore 3 espèces trouvées dans la région antarc- tique et qui habitent aussi les endroits plus éloignés de l'Amérique. La flore lichénique de la région antarctique ressemble ainsi plus à celle de la région arctique qu'à la flore lichénique des Terres Magellaniques. Ces Lichens antarctiques sont, en général, représentés par des échantillons très bien développés. Les genres Placodium et Lecanora présentent des espèces endémiques dont le thalle montre une évolution et une différenciation très avancées. Ainsi le Placodium regale, le Lecanora Brialmontii et le L. Gerlachei ont développé les aréoles du thalle crustacé en stromes frutileux. La collection de Lichens recueillis par l'Expédition belge dans les Terres Magellaniques comprend 24 espèces. I. — ÉNUMÉRATION DES LICHENS DU DÉTROIT DE GERLACHE Discolichenes Wain. CYCLOCARPE^E Wain. Trib. 1. - 1. U. Dillenii Tuck. 2. U. leiocarpa D. C. Var. nana Wain. (nova). 3. U. cylindrica (L.) Dub. F. propagitlifera Wain. (nova) Gyrophoreae (Gray) Nyl. Umbilicaria Hoffm. 45934 EXPEDITION ANTARCTIQUE BELGE Trib. 2. — Parmelieae Wain. Usnea (Dill.) Pers. U. sulphurea (Koenig) Th. Fr. Var. normalis Wain. Var. granidifera Wain. (nova). Var. sorediifera (Cromb.) Wain. Partuelia (Ach.) De Not. 5. P. antarctica Wain. (n. sp.). 6. P. pubescens (L.) Wain. F. biformis Wain. (nova). Trib. 3. — Stereocauleae Naeg. et Hepp. Stereocaulon Schreb. 7. St. pygnuaim Wain. (n. sp.). 8. St. antarcticum Wain. (n. sp.). Trib. 4. — Lecanoreae Wain. Lecanora (Ach.) Wain. 9. L. Brialmontii Wain. (n. sp.). 10. L. Gerlachei Wain. (n. sp.). 11. L. Racovitzœ Wain. (n. sp.). 12. L. orostheoides Wain. (n. sp.). 13. L. polytropa (Ehrh.) Th. Fr. Var. intricata (Schrad.) Th. Fr. Var. illusoria (Ach.) Wain. Var. leptacinoides Wain. (nova). 14. L. aspidophora Wain. (n. sp.). i5. L. poliophœoides Wain. (n. sp.). 16. L. Dancocnsis Wain. (n. sp.). F. normalis Wain. (nova). F. proliféra Wain. (nova). 17. L. atra (Huds.) Ach. F. vitlgaris Koerb. Trib. 5. — Pertusarieae Mass. Pertusaria D. C. 18. P. corallophora Wain. (n. sp.). 19. P. grisea Wain. (n. sp.). 20. X. lychnea (Ach.) Wain. F. antarctica Wain. Trib. 6. — Theloschisteae Norm. Xanthoria (Fr.) Wain. LICHENS Placodium (D. C.) Tul. 21. PL regale Wain. (n. sp.). 22. PL murorum (Hoffm.) D. C. 23. PL lucens Nyl. 24. PL cirrochrooides Wain. (n. sp.). Trib. 7. — Buellieae Wain. Physcia (Schreb.) Wain. 25. Ph. c.csia (Hoffm.) Nyl. 26. Ph. stellaris (L.) Nyl. *Pli. tribacia (Ach.) Wain. 27. R. hypopoichila Wain. (n. sp.). Rinodina Mass. Buellia De Not. 28. B. protothallina (Krempelh.) Wain. Var. indissimilis (Nyl.) Wain. Var. Gerlachei Wain. 2g. B. Augusta Wain. (n. sp.). 3o. B. Brabantica Wain. (n. sp.). 3i. B. anisomera Wain. (n. sp.). Trib. 8. — Sticteae Mass. Pseudocyphellaria Wain. 32. Ps. endochrysea (Del.) Wain. Trib. g. - - Lecideae Wain. Cladonia (Hill) Web. 33. CL coccifera (L.) Willd. Var. pleuvota (Floerk.) Schaer. 34. Cl. gracilis (L.) Willd. F. aspera Floerk. F. propagulifera Wain. (nova). 35. CL pyxidata (L.) Fr. Var. neglecta (Floerk.) Mass. Lecidea (Ach.) Wain. 36. L. gcographica (L.) Fr. F. gerontica Ach. 37. L. concvda (Ach.) Wain. F. geminata (Flot.) Wain. 38. L. grandis (Floerk.) Wain. F. ccaia "Wain. Var. parapetrcca (Nyl.) Wain. EXPÉDITION ANTARCTIQUE BELGE 39. L. badioatra Floerk. Var. Gerlachci Wain. (nova). 40. L. atroalbicans Nyl. 4i 42 43 44 L. atrobrunnca (Ram.) Schaer. L. brunneoatra Wain. (n. sp.). L. rupicida Wain. (n. sp.). L. subcongrua Nyl. Trib. 10. — Acarosporeae Reinke. Acarospora (Mass.) Wain. 45. A. macrocyclos Wain. (n. sp.). IL — Pyrenolichenes Wain. Mastodia Hook. fil. et Harv. 46. M. tcsscllata Hook. fil. et Harv. Verrucaria (Schrad.) Wain. 47 48 49 5o 5i 5a V. glaucoplaca Wain. (n. sp.). V. clccoplaca Wain. (n. sp.). V. Racovitzœ Wain. (n. sp.). V. maura Wahlenb. V. dispartita Wain. (n. sp.). V. cylindrophora Wain. (n. sp. Lichenes imperfecti Siphula Fr. 53. S. Patagonwa Wain. (n. sp.). Lepraria Ach. 54. L. straminea Wain. (n. sp.). 55. L. pallidosiraminea Wain. (n. sp.). IL — ESPECES RECOLTEES PAR M. EMILE G. RACOVITZA LES TERRES MAGELLANIQUES. Usnea [Dill.) Pers. i. U. barbota (L.) Ach. "U . fiorida (L.) Wain. F. denudata Wain. 2. U. cavernosa Tuck. 3. U. sulphurea (Koenig) Th. Fr. Var. sphacslata (R. Brown) Wain. 4. U. trachycarpa (Stirt.) Miill. Arg. Var. subblœvis Miill. Arg. Var. trachycarpoides Wain. (nov. var.). 5. U. Pœppigii (Nées et Flot.) Wain. Ramalina. 6. R. terebrata Tayl. et Hook. Cetraria. 7. C. gracilcnta (Krempelh.) Wain. Parmelia (Ach.) De Not. 8. P. conforta Tayl. g. P. cincinnata Ach. Stereocaulon. 10. St. glabrum (Miill. Arg.) Wain. Ochrolechia. 11. O. pallescens (L.) Koerb. Var. pseudotartarea Wain. (nova). Var. ocelliformis Wain. (nova). Nepliroma Ach. 12. N. antarcticum (Jacqu.) Nyl. Var. normalis Wain. Var. lobuligera Miill. Arg. EXPEDITION ANTARCTIQUE BELGE Pseudocyphellaria Wain. i3. Ps. Freycinetii (Del.) Wain. 14. Ps. UUrvillei (Del.) Wain. i5. Ps. albidopallens Wain. (n. sp.). 16. Ps. crocata (L.) Wain. Var. csorediosa Miill. Arg. 17. St. hypochra Wain. (n. sp.) 18. Ps. xanthomelanum Nyl. ig. Cl. oggrcgata (Sw.) Ach. 20. Cl. subsqitamosa (Nyl.) Wain. F. luxurians (Nyl.) Wain. 21. Cl. pyxidata (L.) Fr. Var. chlorophœa Floerk. 22. Sph. tener (Laur.) Wain. 23. Sph. globosits (Huds.) Wain. Var. lacunosa Tuck. 24. 5. Patagonica Wain. (n. sp.). Stïcta iSchreb.) Wain. Psoroma (Fr.) Nyl. Cladonia (Hill) Web. Sphaerophorus Pers. Siphula Fr. III _ ENUMÉRATION METHODIQUE DES LICHENS récoltés par l'expédition antarctique belge dans les terres m agellaxtques et Antarctiques I. - DISCOLICHENES Wain. A. — CYCLOC ARPEGE Wain. Trib. 1. — Gyrophorese (Gray) Nyl. UMBILICARIA Hoffm. i. — U. Dillenii Tuck. Syn. U. Dillenii Tuck., Syn. Lich. New. Engl. (1S48) p. 72 fhaud Lichen Dillenii Wïth., Bot. Air. éd. 3 IV, 1796, p. 63), Syn. North Am. Lich. I (1882) p. 87 ; Nyl., Syn. Lich. II p. 9. U. véllea var. Dillenii Nyl., Lich. Scand. p. ni, FI. 1869 p. 3S9. Gyrophora vdlcrea var. Dillenii Nyl. in Hue, Lich. Exot. (1892) p. 117. Etiam rhizinis partim applanatis ab U. vellerea (Ach.) Nyl. differt, at ci proxime affinis. Détroit de Gerlache : sur les roches sèches exposées au soleil, Ile Moreno (11e débarque- ment, n. 223, 170); sur les parois sèches des roches, Ile Cavelierde Cuverville (12e débarquement, n. 237) ; sur un rocher isolé au milieu d'un glacier, à 3oo mètres d'altitude au-dessus du niveau de la mer, Ile Brabant (10e débarquement, n. 248 pr. p.); sur une roche isolée au milieu d'un glacier à 5o m. d'altitude au-dessus du niveau de la mer, 65° 1' de latitude sud, Terre de Danco (20e débarquement, n. 266 pr. p.). Stérile. Cette espèce croit aussi au Canada. 2. — U. leiocarpa D. C. Syn. U. leiocarpa D. C, FI. Fr., 3 ed- (i8o5) p. 410 :Th. Fr , Lich. Scand. p. 166'. Gyrophora tessellata Ach., Syn. Lich. (1814) p. 64, excl. var. (secund. hb. Ach.). Gyrophora atropruinosa Schaer., Naturv. Anz. (1817) p. 8. Lccidea Schaer., Lich. Helv. Spic. (1S28) p. 104 (excl. var.:. Gyrophora anthracina Koerb., Syst. Lich. Germ. i855j p. 99, haud Lichen polyphyllus anthracinus Wulf. in Jacq. Collect. II (178S p. 84 teste Arn.. Lich. Fragm. 33 p. iS . Va)-, nana Wain. (nova var.). Tab. IV, fig. 32. Thallus parvus, cire. 9 — 2 mm. latus,rotundatus, pcltatus, superne corticc tenuiter rimuloso-areolato instructus et cinereo-pruinosus, subtus lavis et nigricans aut ambitum versus pallidus, rhizinis nullis, supeme et intus neque KHO, nec CaCLCX,, nec lus reagentiis uuitis reagens. Sterilis U. microphylla (Laur.) Mass. (Wain., Lich. Caucas. p. 274) thallo superne haud areolato ab hoc variatione differt. 11 R i3 EXPÉDITION ANTARCTIQUE BELGE Détroit de Gerlache : sur un rocher isolé au milieu d'un glacier, à 3oo m. d'altitude au-dessus du niveau delà mer, à l'Ile Brabant, 64°2i' de latitude sud (10e débarquement, n. a5o). Cette espèce est répandue dans les régions arctiques et alpines de l'Europe et de l'Amérique du Nord. 3. — U. cylindrica (L.) Dub. In lus speciminibus thallus est superne cinereo-pruinosus, lœvigatus, marguic et subtils marginem versus rkizinis nigris instructus, subtus pallescens, superne et uitiis neqite KHO, née CaCljOj, nec his reagentiis nnitis reagens. In speciminibus nonnnllis rhizinœ plures stromata peltata (thallttm) in apice efferentes (f. propagulifera Wain. : tab.'TII, fig. 27). Sterilis. Détroit de Gerlache : sur un rocher isolé au milieu d'un glacier, à 3oo m. d'altitude au-dessus du niveau de la mer, 64° 21' de latitude sud, Ile Brabant (10e débarquement, n. 248 pr. p., 154). Cette espèce est répandue dans les régions arctiques et alpines de l'Europe et de l'Amérique du Nord, ainsi que dans les montagnes de l'Afrique et de la Nouvelle Hollande. Trib. 2. — Parmeliese Wain. USNEA (DM.) Pers. 1. — U. barbata (L.) Ach. *U. florida (L.) Wain. F. denudata Wain., Etiid. Lieh. Brc's. I, p. 5. Thallus friiticitlosus, erectus, crebre verriieiilosus, apieem versus sorediosus, ramulis adventitiis fere nullis. Stratum myelohyphicum taxe contextuni, KHO non reagens. Axis cJiondroideus tennis. Chili, Détroit de Magellan, Puntas-Arenas, 53° 12' de latitude sud : sur les branches des arbres (n. 70 pr. p.). Stérile. Le *U. florida est une sous-espèce cosmopolite. 2. — U. cavernosa Tuck. (Tab. III, fig. iS.) Syn. Usnea cavernosa Tuck., Enum. Lich. in Agass. Lac. Sup. (iSSoi p. 171, Gen. Lich. (1870) p. i3 (haud Stirt. , Not. Gen. Usn., iS83, p. 31. U. barbata f. lacunosa Willd. in Nyl.. Enum. Gen. Lich. (18S7] p. 98. U. lacunosa Willd. ex. Del. mscr. in Nyl., Syn. Lich. (1860) p. 271 (secund. specim. orig. a Caslelnau lectum et a Del. determinatum in herb. Nyl.); Mûll. Arg., Miss. Cap. Horn. (iSSS) p. i5i, Lich. Spegazz. (1889) p. 37. Stratum myelohyphicum taxe contextuni, kho non reagens. Axis chondroideus tennis, jodo fulvescens (non cœrulescens). Habita similis est Cloreae Poeppigii Nées et Flot., quœ autem axi chondroideo jodo cœrulescente et strato myelohyphico minus laxo ab U. cavernosa Tuck. etiam in statu stenli dis/iuguiiur. U. nidifica Tayl. in Hook, Journ. Bot., 1847, p. 191, secund. specim. orig. in herb. Nyl. strato myelohyphico laxo KHO lutescente et demum rubescente et ramis minute sorediosis ab U. cavernosa dillert. LICHENS Chili, Détroit de Magellan, Puntas-Arenas, 53° 12' de latitude sud : très commun, en certains endroits très humides les arbres en sont complètement couverts (n. 70). Stérile. Cette espèce croit dans l'Amérique du Nord et du Sud et elle est citée aussi de l'Australie et de l'Inde Orientale. 3. — U. sulphurea (Koenig) Th. Fr. Svn. Lichen sttlphureus Koenig in Olafs. Reise igj. Isl. App. 1772) p. 16. Usnea sulphurea Th. Fr., Lich. Spitsb. (1867) p. g- Lichen aurantiacoater Jacq., Mise. II 1781) tab. XI, fig. 2. Usnea mclaxantha Ach., Meth. Lich. (i8o3) p. 307. Neuropogon melaxanthus Nyl., Syn. Lich. (1860) p. 272. Var. normalis Wain. Thallus partim crebre verruculosus papillosusque, esorediatus. Strahtm myelohyphicum crebrum, KHO non reagens. Axis chondroideus jodo /éviter cœrulescens. Apothecia ciliis nullis instructa. Est forma typica hujus speciei. Rami stériles sœpe partim articulatim nigneanti- et flavido- variegati, partim apice solo nigricantes. Détroit de Gerlache : sur les parois verticales d'une grande falaise rocheuse à l'Ile Auguste, 640 2' de latitude sud (ir débarquement, n. 208 pr. p.); sur un rocher isolé au milieu d'un glacier, à 3oo m. d'altitude au-dessus du niveau delà mer, à l'Ile Brabant, 64°9i' de latitude sud (10e débarquement, n. 24g pr. p.); dans les fentes d'une falaise rocheuse, Cap Anna Osterrieth, 640 33' de latitude sud (ge débarquement, n. 197 pr. p., 164); sur une roche isolée au milieu d'un glacier, à 5o m. d'altitude au-dessus du niveau de la mer, Cap Renard, 65° 1' de latitude sud (20e débarquement, n. 266 pr. p.). Var. granulifera Wain. (nova var.J. Tab. III, fig. 19. Thallus partim crebre verruculosus, soraliis applanatis aid vulgo demum tuberculiformibus, obscure cinereis,apices versus abundanter instriictus, ceterum tlavens aut apicibus plus minusve nigricantibus . Stratum myelohyphicum crebrum, kho non reagens. Axis chondroideus jodo cœrulescens. Excipulum ciliis destitutum, subtus soraliis instruction, Sape reticulato-rugosum. Détroit de Gerlache : sur les parois verticales d'une grande falaise rocheuse à l'Ile Auguste, 6402' de latitude sud (ir débarquement, n. 20S pr. p.); sur un rocher isolé au milieu d'un glacier, à 3oo — 35o m. d'altitude au-dessus du niveau de la mer, à l'Ile Brabant, 640 21' de latitude sud (10e débarquement, n. 249 pr. p., 448) ; dans les fentes d'une falaise rocheuse, Cap Anna Osterrieth, Ô4°33' de latitude sud, Terre de Danco (9e débarquement, n. 197 pr. p.). Var. sorediifera (Cromb.) Wain. Syn. Neuropogon melaxantus f. sorediifer Cromb., Lich. Kerg. 1877 p. 1S2. Enum. Lich. Falkl. (1877J P- 2-7- Thallus verruculis fere destituais, sut lœvigatus aut articulatus vel re/ieulato-riigosus, soraliis applanatis aut vulgo demain tuberculiformibus, obscure cinereis, apices versus abundanter instriictus, ceterum flavens et apicibus plus minusve nigricantibus. Stratum myelohyphicum crebrum, KHO lutescens et demain rubescens (etiam in specimine orig. in Kerguelen lecto in herb. Nyl.). Axis chondroideus jodo levissime cœrulescens. Sterilis. Détroit de Gerlache : sur un rocher isolé au milieu d'un glacier, à 3oo m. d'altitude au-dessus du niveau de la mer, à l'Ile Brabant, 64021' de latitude sud (10e débarquement n. 249 pr. p.). EXPEDITION ANTARCTIQUE BELGE Var. sphacelata (R. Brown) Wain. Syn. Usnea sphacelata R. Brown in Parry First Voy. App. (1S24) p. 307 (teste Mont.). Usnea melaxatitha var. sphacelata Mont., FI. Chil. VIII (iS52) p. 76 ; Mùll. Arg., Miss. Cap Horn (188S) p. i52. Neuropogon melaxanlhus var. ciliatus Nyl., Lich. Nov. Zel. (1867) p. 245. Neuropogon ciliatus Nyl., Lich. Nov. Zel. (iSSS) p. 23. Usnea melaxatitha var. ciliata Mùll. Arg., Lich. Knight. 11S92) p. 26. Thallus lœvigatus aut verruculosus mit reticulato-rugosus- (etiam in eodem arbitscttlo), ramis spinœformibus crcbris aut nullis, apicibits nigricantibus aut articulatim nigricanti-variegatis. Stratum myelohyphicum crebrum, kho non reagens. Axis chondroideus jodo sat Icvitcr ccerulescens. Excipulum in Itis speciminibus subtus incrcbre verruculosum et reticulato-rugosum, ciliis uonnullis instruction, sœpe etiam in eodem specimine ciliis destitiitum. Disais uigricaus. In specimine orig. var. ciliati Nyl. (in herb. Nvl.J thallus est papillis destituais, solum parce ramulosus et excipulum papillis destitiitum. Terre de Feu, Canal du Beagle : au sommet des collines rocheuses de l'ouest de la baie Lapataïa, à environ 400 m. au-dessus du niveau de la mer, 54048' de latitude sud (n. 188 pr. p.). Cette espèce est répandue dans les régions antarctiques et arctiques, ainsi que dans les régions alpines de l'Amérique du Sud et de l'Australie. 4. — U. trachycarpa (Stirt.) Mull. Arg. Syn. Neuropogon irachycarpus Sirt., On Gen. Usn. (18S1) p. 7; Nyl., Lich. Fueg. (1S88) p. 4, Lich. Nov. Zel. (iSSS) p. 24. Usnea trachycarpa Mùll. Arg., Lich. Spegazz. (1SS9) p. 37, Lich. Exot. IV (1S9S) p. i3g. U. Naumanui Mull. Arg., Exp. Gazell. (iS83) p. 54 (teste auct. ipso), Miss. Cap Horn (1888) n. 1S2. Var. sublaevis Mull. Arg., Lich. Exot. IV (i8g5) p. i3g. Thallus partim crebre verruculosus, apices versus uigricaus. Stratum myelohyphicum sat crebrum, KHO lutesccns et demum punctis rubris. Axis chondroideus sat crassus, jodo lutcscens. Disais apothe- ciorum pallidus aut demum iuterdiim testaceo-rufescens. Excipulum ciliis nigricantibus abundantir instruction, parce et incrcbre verruculosum et l éviter reticulato-rugosum aut sublcvvigatum. Terre de Feu, Canal de Beagle : au sommet des collines rocheuses de l'ouest de la baie Lapataïa, à environ 400 m. au-dessus du niveau de la mer, 54°48' de latitude sud (n. 188 pr. p.). Var. trachycarpoides Wain. (nova var.). Tab. III, fig. 20 — 22, Tab. IV , fig. 3i. Sicut var. pracedens, sed stratum myelohyphicum crassius, laxuin, kho lutesceus et demum rubescens et stratum chondroideum tenue, jodo lutcscens. Argentine, Ile des Etats, Golfe Saint Jean, 55° 24' de latitude sud : sur les parois verticales, rocheuses, sèches, où cette variété forme des gazons très fournis (n. 182). Fertile. Cette espèce croit à Kerguelen et dans les régions [antarctiques de l'Amérique du Sud. 5. — U. Pœppigii (Nées et Flot.) Wain. Syn. Neuropogon Pœppigii Nées et Flot, in Linnaea 1834 p. 497. Chlorca Pœppigii Nyl., Syn. Lich. (1860) p. 275. Stratum myelohyphicum crebrum, KHO non reagens aut leviter lutcscens. Axis chondroideus jodo ccerulescens, medio minus intense reagens. Var. Magellanica (Mont.) Wain. (Evernia Magellanica Mont, in Ann. Se. Nat. Bot. XX, 1843, p. 356) strato myelohyphico magis taxa et axi chondroideo paullo tenuiore, jodo item cœrulescente differt a var. typica hujus speciei (secund. specim. orig. in herb. Nyl.). Subg. Letharia Th. Fr. (Rhytidocaulon Nyl., Chlorea Nyl.) vix nisi disco apotheciorum rufescente a subg. Euusnea Wain. differt et analoga est subg. Neuropogoni. LICHENS 13 Terre de Feu, Canal du Beagle : sur les buissons au bord de la baie Lapataïa, 540 48' de latitude sud (n. 189), stérile. Détroit de Magellan, Puntas-Arenas, 53° 12', sur les arbres (n. 73 pr. p.), fertile. Cette espèce n'a été trouvée que dans l'Amérique du Sud. RAMALINA Ach. 1. — R. terebrata Tayl. et Hook. Syn. Ramalina terebrata Tayl. et Hook. in Hook. Journ. of Bot. (1844) n. 654 (21) secund. specim. orig. in herb. Nyl. R. sepiacea (Pers.) Nyl. *terebrata Cromb., Lich. Cunningh. XV (1876) p. 227 ; Hue, Lich. Exot. (1892) p. 58. L. laevigata Fr. f. terebrata Mtill. Arg., Lich. Beitr. XXVIII (18SSI n. i285, Lich. Miss. Cap Horn (1888) p. i53, Lich. Spegazz. (18S9I p. 37. R. sepiacea f. sorediata Nyl., Lich. Fueg. aSSS p. 4 ; Hue, Lich. Exot. I1S92) p. 58. Thallus sorediatus, integer aut demum vulgo plus minusve terebratus ; medulla kho non reagens. Apothecia excipulo subtus lavigato. Sporœ S : nœ, oblongœ, i-septatœ, rectœ aut parcïus leviter obliquœ aut parce etiam leviter eurvatœ, apicibus rotundatis aut obtusis, long. o,oi3 — 0,017, cross. o,oo3 — 0,0045 mm. R. sepiacea (Pers.) Nyl., Recogn. Ram. (1S70) p. 48 (excl. var.J, secund. specim. orig. in insulis Maclovianis a Gaudichaud lectum in herb. Nyl. thallo esorediato crassiore ceterisque notis a R. terebrata différé. Argentine, Ile des États, Golfe Saint Jean, 55° 24' de latitude sud : sur les parois rocheuses sèches le long des fentes (n. i83), fertile. Détroit de Gerlache : sur les parois verticales d'une grande falaise rocheuse à l'Ile Auguste, 640 2' de latitude sud (ir débarquement, n. 207, i63), stérile. Cette espèce croit dans l'Amérique du Sud et dans les iles antarctiques. CETRARIA (Ach.) Th. Fr. 1. — C. gracilenta (Krempelh.) Wain. (Tab. III, fig. 28.) Syn. Ceiraria aculeata var. gracilenta Krempelh., Exot. Flecht. Wien (186S) p. 3i5 (secund. specim. authent. in herb. Nyl. : Lechler, PI. Magell. n. iooii ; Mûll. Arg., Lich. Spegazz. 11889) p. 38. Ceiraria epiphoreïïa Nyl. in Cromb., Enum. Lich. Falkl. (1877) p. 227 (secund. specim. orig. in herb. Nyl.), Lich. Fueg. (1SS8) p. 20, Lich. Nov. Zel. (18SS) p. 144. Tkallus olivacco-spadiceus , passim subcanal iculatus, fruticitlosus, apicibus sensim attenuatis, isidiis ramulosis fasciculatis in latere superiore instructus ; medulla alba, taxe contexta, neque KHO, nec CaCliOo, nec his reagent iis unit is reagens. Sterilis. Habita et colore magis Alectoriis, quam Cetrariae aculeatœ similis. Chili, Détroit [de Magellan, Puntas-Arenas, 53°i2' de latitude sud, sur les arbres (n. 73 pr. p.). Cette espèce n'existe que dans les régions magellaniques. PARMELIA (Ach.) De Not. 1. — P. antarctica Wain. (n. sp.). Thallus superne stramineo-flavescens , opacus, leviter rugosus, medulla alba, inferne vulgo usqite ad marginem fuligiucus, adpressus, irrégularité)- iteratim laciniatus, laciniis cire. 5 — 1 mm. lotis, plants ï+ EXPÉDITION ANTARCTIQUE BELGE aut centrum versus saepe etiam convexis, contiguis aut centra confluent ibus, axillis acutis, apicibus inaequa- liter crenatis, erenis rotundatis, soraliis irregularibus , habitu submorbosis, haitd distincte sorediosis, parce verruculoso-granulosis centrum versus parce instructus, isidiis destitutus, subtus rhizinis brevibus (cire. o,5 mm. longis), simplicibus , crassiusculis, nigricantibus aut apice cinereis, increbris aut passim etiam crebris centrum versus aut passim etiam ad ambitum instructus, Kl 10 superne flavescens aut guttulam ûavescentem formons, intus lutescens aut demum fulvescens et addito Ca Cls O, aurantiacus, Ca CL O, solo non reagens. Pycnoconidangia uumerosa crebre in thallo sparsa, ostiolo nigro thallum ecquante aut demum impresso indicata. Pycuoconidia haud visa. Apothecia incognito,. Inter P. conspersam et P. centrifugam est intermedia, magis priori affinis, thallo opaco, subtus fuligineo, reactionibus et sorediis dignota. P. rugulosa (Mûll. Arg.J Wain. (P. conspersa var. rugulosa Milll. Arg., Lich. Miss. Cap Horn p. i5S) reactionibus supra indicatis cum P. antarctica congruit, at thallo subtus faltido ab ca differt. P. farinosa Wain., Etud. Lich. Bre's. I p. 62, reactionibus, thallo uitido et subtus testaceofuscescente distinguitur. P. loxodes Nvl. secuud. specim. orig. in herb. Nyl. thallo benc soredioso, laciniis angustis, superne palliais, subtus ad ambitum palliais differt. Détroit de Gerlache : Cap van Beneden, Terre de Danco, 64°4i' de latitude sud, sur les roches (11e débarquement, n° 226 pr. p.). 2. — ■ P. pubescens (L.) Wain. Syn. Lichen pubescens L., Spec. Plant. (1753) p. it5S n. 75 (conf. Wain., Rev. Lich. Linn., iS36, p. 9 . Pavai, pubescens Wain., Not. Syn. Lich. (1886) p. 22, Lich. Caucas. (1S991 p. 2S1. Lichen lanatus Ach., Lich. Suec. Prodr. (1798) p. 216 (haud Linn.). Parmelia lanata Wallr., FI. Germ. III (iS3i) p. 529 ; Nyl., Lich. Scand. (1861) p. io3 ; Th. Fr., Lich. Scand. (1871) p. 126. Détroit de Gerlache : sur un rocher isolé au milieu d'un glacier, à 53o et à 3oo m. au- dessus du niveau de la mer, à l'Ile Brabant, 640 21' de latitude sud (10e débarquement, n. 246 pr. p., 25i pr. p.). Stérile. Haec specimina thallo passim fasciculis ramorum multoties tenuioribus instructo a forma typica P. pubescentis leviter différant. Nomiuctur f. biformis Wain. Thallus teres aut raro passim parce leviter applanatus, crebre ramosus, fusco-nigneans. M edul la alba, KHO non reagens. Parmelia lichinoidea Nvl. in Cromb., New Lich. Cape (1876) p. II, Lich. Cap. (1877) p. 169, thallo dehlanato et laciniis depressis ab hac forma differt. Le P. pubescens croit aussi dans les régions arctiques de l'Asie, de l'Europe et de l'Amé- rique du Nord. 3. — P. conferta Tayl. Syn. Parmelia conferta Tayl. in Hook. Journ. Bot. 1847) p. 164 (Mûll. Arg., Lich. Beitr. XXVIII, iSSS, n. 1327). Cetraria Billardieri Mont., Syllog. Gen. Crypt. (iS56) p. 322 fsecund. specim. orig. in herb. Nyl.). Parmelia physodes P. placoro- dioules Nyl., Enum. Gén. Lich. (1857) p. 104, Syn. Lich. i,iS6o! p. -401 secund. herb. Nyl.). P. physodes var. / des Mûll. Arg., Lich. Beitr. XVII (i883 n. 577, Consp. Lich. Nov. Zel. (1894) p. 39. P. placorhodioides Nyl., FI. 1869 p. 292 ; Hue-, Lich. Exot. (1892) p. S4. Thallus KHO superne lutescens, intus non reagens, at addito CaCUO. intus roscus, Ca CL O, solo ■non reagens. Chili, Détroit de Magellan, Puntas-Arenas, 53° 12' de latitude sud, sur les arbres (n. 76). Le P. cou ferla croit en Australie et dans l'Amérique du Sud. LICHENS iS 4. — P. cincinnata Ach. Syn. Parmclia cincinnata Ach.. Meth. Lich. (i8o3) p. 252, Lich. Univ. (1810] p. 495, Syn. Lich. (1S14I p. 219; Mont., Lich. Chil. (18S2) p. 140; Nyl., FI. 1862 p. 292 ; Cromb., Enum. Lich. Falkl. (18771 P- 22S ; Mttll. Arg., Lich. Beitr. XXV118S7) n. 107S ; Nyl , Lich. Fueg. (1888 p. 5 ; Mull. Arg., Lich. Miss. Cap Horn (188S) p. i5g, Lich. Spegazz. (1S891 p. 3g ; Hue, Lich. Exot. (1892I p. S5. Parmclia fertusa *P. cincinnata Nyl.. Syn. Lich. :iS6o) p. 403. Thallus superne stramineas, KHO lutescens et demum fulvescens, Ca C1î02 non reagens. Medulla KHO passim maculatimque lutescens, passim non reagens, neque addito CaCls05, nec Ca Cl, O, solo reagens. Apothecia margine erenato. Epithecium rufescens. Paraphyses (in KHO visa) pulchre ramoso- connexce, gelatimvn abundantem percurrentes. Sporœ 8 : nce, simplices, ellipsoideœ, membrana inerassata, dis/ic/ue. long. 0,022 — 0,026, cross. 0,012 — o,oi3 mm. Chili, Baie du Torrent, Ile Londonderry, 5-1° 54' de latitude sud, sur les arbres (Fagus), formant manchon autour des fin rameaux de l'extrémité des branches (n. 179). Cette espèce n'existe que dans les régions Magellaniques. Trib. 3. — Stereocaulese Naeg. et Hepp. STEREOCAULON Schreb. 1. — St. pygmaeum Wain. (n. sp.). (Tab. II, fig. 9.) Pseiidopodctia brevia, longitudine cire, g — 4 mm., subcaspitosa, erecta, tenuia aut sat tenuia, cire. o,25 — o,5 mm. oassa, etomentosa, albido-glaucescentia, basin versus nigricantia, KHO extus non reagentia, parte sùperiore corticata, gonidia pleurococcacea continental, basin versus partim decorticata, bene aut parce ramosa, ramulis phyllocladoideis verrucitlae/ormibus, in summa parte pseudopodetiorum sat crebris, ceterum parcis, esorediata. Apothecia parce evoluta, apicibus aut lateribus pseudopodetiorum affixa, parva, cire. 1,2 — 0,6 mm. lata, disco demum convexo, fusco aut livido-fuscescente, margine teuiti, thallodc, subcrenulato , subpersistente. Excipulum gonidia continens. Hypothecium albidum. Epithecium fuscum. Paraphyses apice clavatœ. Sporœ 6' : nce, eblougee, recta: aut levitcr curvulœ , apicibus rotundatis, 3-septatœ, décolores, disticha, long. o,oi3- — o,oi5 ;;;/;/., crass. 0,004 mm- Cephalodia haud visa. Ad subg. Lecano- caulon pertiuet et affine est St. Salazino Bor., quod autan p'seudopodetiis multoties majoribiis et phyl- locladiis cylindricis et sporis ab eo distinguitur. St. nanodes Tuck. (Nyl., Syn. Lich. p. 2Di) apotheciis lecideinis, ramulis phyllocladoideis squamaeformibus et pseudopodetiis partim majoribus cet. a St. pygmaeo differt. St. gracilescens Nyl. (I. c. p. 2.^2.) St. pygmaeo valde sinùle est, at ramulis phyllocladoideis sorediosiis et pseudopedetiis KHO fiavescentibus ab eo distinguitur. St. albicans Th. Fr. (Nyl., I. c.) sorediis a St. pygmaeo recedit (pseudopedetia KHO non reagentia teste Nyl. in herb. suo). St. tenellum Tuck., Lich. Wilk. Unit. St. Expl. Exp. (1S74) p. 123 (secund. specim. orig. in herb. Nyl.), habita simile est St. albicanti Th. Fr. (conf. ctiam Tuck., Syn. North Am. p. z?>\). Terre de Danco, Cap Anna Osterrieth, 640 33' de latitude sud, sur les mousses et la terre d'une parois rocheuse 19e débarquement, n. 201). ,6 EXPEDITION ANTARCTIQUE BELGE 2. — St. glabrum (Mùll. Arg.) Wain. (Tab. II, fig. S.) Svn. Siereocaulon alpinum var. glabrum Midi. Arg. in Hariot, Miss. Cap. Horn ! iSSS p. i5i (secund. specim. orig. parum differt). Pseudopodetia sat brevia, longitudine arc. 3o — 15 mm., crebre caespitosa, adscendcntia aut erecta, arc. 2 — o,5 mm. crassa, basin versus compressa aut angulosa, albido-pallescentia, basin versus saepe miniato-fuscesccntia aut fuscescentia, KHO extus demum levitcr lutescentia, intus demum aurantiaco-fulves- centia (fulvescentia in specimine ab Hariot lecto), decorticata, etomentosa aut basin et apicem versus levitcr subtomentosa, irrcgulariter aut fastigiatim ramosa, ramulis phyllocladoideis squamaeformibus, applanatis, crenulatis et inciso-crenulaiis, in summa parte pseudopodetiorum crebris, caesiis, KHO lutescentibus, cepha- lodiis glomeruliformibus, verruculosis, cinereo-fuscescentibus aut violaceo-cinerascentibus, supra pseudo- podetia sparsis, esorediata. Apothecia iguota. Habitu subsimile est St. alpino Laur., quod autem pseudo- podetiis tomentosis ab eo differt. St. congestum Nvl. item habitu subsimile, ramulis phyllocladoideis vcrruculacformibus et reactione pseudopodetiorum ab eo distinguitur. St. nanodes Tuck., Suppl. 2 (i85g) p. 201, Syn. North Am. (1882) p. 234 (Nyl., Syn. Lich. p. 25ij, St. glabro maxime est affinis, at secund. specim. orig. in herb. Nyl. ramulis phyllocladoideis squamaeformibus, crustam areolatam partim pseudopodetia obtegentem formantibus, KHO flavescentibus , partim piilvcrulentis, tenuioribus, quam in St. glabro, pseudopodetiis minoribus, KHO extus lutescentibus, intus non reagentibus ab eo differt. Chili, Magdalena Sound, Ile Clarence, Hope Harbour, 54" 5' de latitude sud, sur les rochers (n. 80). Cette espèce n'existe que dans les régions Magellaniques. 3. — St. antarcticum Wain. (n. sp.). (Tab. II, fig. 7.) Pseudopodetia sat brevia, longitudine cire. 17 — 10 mm., caespitosa aut sparsa, erecta aut adscen- dentia, cire. 1 — o,5 mm. crassa, teretia aut partim compressa, albida aut albido-pallescentia, KHO extus lutescentia, intus non reagent la, decorticata, etomentosa aut partim subtomentosa, fastigiato-ramosa , ramulis phyllocladoideis verruciilaeformibus vel granuliformibus, diam. cire. 0,1 mm., glaucescentibus , KHO flaves- centibus, in summa parte pseudopodetiorum crebris, ceterum parcis, haud distincte sorediata, cephalodiis glomeruliformibus verrucosis, violaceo-cinerascentibus aut cinereo-fuscescentibus, supra pseudopodetia sparsis. Apothecia ignota. Proximc affine est St. congesto Nyl., Syn. Lich. p. 252, quod secund. herb. Nyl. defectu cephalodiorum et ramulis phyllocladoideis verrucaeformibus majoribus a St. antarctico differt. Détroit de Gerlache : sur un rocher isolé au milieu d'un glacier, à 3oo m. d'altitude au- dessus du niveau de la mer, à l'Ile Brabant, 640 21' de latitude sud (10e débarquement, n. 247). Trib. 4. — Lecanorese Wain. LECANORA (Ach.) Wain. Subgen. 1. - THAMNOLECANIA Wain. Thamnolecania Wain. (nov. subgen.) thallo fruticuloso, brevi, strato corticali destituto a subg. Lecania differt. Apothecia lecanorina, excipulo gonidia continente. Sporœ 8 :nce, décolores, septatœ. Pyctwconidia (quoad cognita) filiformia. Sterigmata pauciarticulata (quoad cognita), ramosa. Subg. Clado- dium Tuck., Gen. Lich. p. 111, Syn. North Am. p. 181, sporis simplicibus a Thamnolecania differt. LICHENS 17 i. — L. Brialmontii Wain. (n. sp.). (Tab. II, fig. ii— 12.) Thallus fruticulosus , i3 — 6 mm. altus, crebre dichotomc fastigiato-ramosus , caespites crebros formons, erectus aut partim prostratus, teres, partim verruculoso-incsqualis, truncis cire. o,6 — 0,4 mm. crassis, apicibus obtusis, solidus, rhizinis destitutus, partibus gonidiiferis caesio-glaucescentibus, subdis- persis, partibus decorticatis albido-pallescentibus, neque KHO, nec Ca.CU0.2, nec his reagentiis unitis, nec jodo reagens, strato corticali destitutus, cartilagineus, ex hyphis irregulariter contextis, conglutinatis, tenuibus, sat leptodermaticis formatus, heteromericus , medio gonidiis distitutus. Gonidia vnidia, pleuro- coccacea, 1 — pluricellulosa, glomerulos in partibus extenoribus thalli formantia, diaiu. arc. 0,008 — 0,010 mm. Apothecia lateribus ramorum affixa, pcltata basique beuc constneta, scepe irregularia et lobata aut flexuosa, 3 — 1 mm. lata, margine mediocri, ereuulato, thallo concolore, disco testaceo pallidove aut raro fuseescente. opaco, planiusculo. Excipulum in parte inferiore hyphis acre leviter disjuuetis, ecterum carti- lagineum, gonidia confinais. Hypothecium albidiun, jodo persistenter cœruleseais. Hymenium arc. 100 mm. crassum, jodo persistenter cœruleseais. Paraphyses apice clavatœ, basin versus tenues, gelatinani in KHO turgescentem percurrentes, basi ad hypothecium subhymeniale crebrius, ceterum parce ramoso-conexœ, in parte superiore cellulis subellipsoideis aut oblongis. Epithecium pallidum aut tivido-pallescens aut totum hymenium pallidum vcl livido-pallescens. Asci clavati. Sporœ 8:nce, distichœ aut tristichœ, décolores, elongatcc aut oblongœ, apicibus rotundatis aut rarius obtusis, recta- aut raro leviter curvatœ, 3-scptafœ, long. o,oi3 — 0,024, cross. 0,003—0,0045 inillim. Pvaioconidaugia thallo immersa, maculas fitscas, cire. 0,2 mm. latas in lateribus ramorum formantia. Sterigmata longitudine cire. 0,014 — 0,016 mm., ramosa, pauciarticulata, cellulis oblongis, 0,002 mm. crassis. Pycnocomdia filiformia , curvata, longitudine cire. 0,016 — 0,020, crass. vix 0,001 mm. Habitu similis est Lecanorse (Cladodio) phryganiti Tuck. (Syn. North Am. p. 182J, quod autan secund. specim. orig. in herb. Nyl. ramis multo crassioribus et sporis simplicibus ab ea distinguitur. Détroit de Gerlache : dans les trous et excavations des roches très humides à l'Ilot Bob, 640 5o' de latitude sud (17e débarquement, n. 262). 2. — L. Gerlachei Wain. (n. sp.). (Tab. II, fiS. i3-i4.) Thallus primum adnatus et hypothallo albido fibrilloso-effuso substrato affïxus, lacimatus, laciniis compressas, convexis, arc. 1 — o,3 mm. latis, demum adscendentibus, partibus adscendaitibus subfruticulosis aut fruticulosis, leviter compressis aut subteretibus, creberrime breviter ramosis, demum crustam arc. 3—5 mm. crassam, e ramis confertis intricatisque constantem formons, albidus vel anereo-albicans, intus et extus neque KHO, nec CaCL,0.2, nec his reagentiis unitis reagens, esorediatus, medulla alba. Gonidia pleuro- coccoidea, flavo-virescentia, diam. 0,008 — 0,010 mm. Apothecia cire. 2 — 0,7 mm. lata, peltata basique baie constricta, margine vulgo elevato, mediocri, crenato, thallo concolore, disco pallido aut Irado- fuscesecute aut livido-nigricante, opaco, concaviusculo aut piano. Excipulum gonidia pleurococcoidea abundanter continens. Hypothecium parte superiore cartilagincum, hyphis irregulariter contextis, in parte inferiore hyphis acre leviter disjuuetis, albidum, jodo non reagens. Hymenium cire. 0,060—0,070 mm. crassum, jodo persistenter cœruleseais. Epitheauni livido-fuscescens aut pallidum. Paraphyses taxe in R i3 lS EXPÉDITION ANTARCTIQUE BELGE cohérentes, médiocres, apice clavatœ, kaud ramosœ. Asa clavati. Sporcv 8:nœ, distichœ, décolores, ellipsoidece aut oblongœ, apicibus ro'tundatis, recta, 3-septatœ aut partim i-septatœ, long. 0,010 — 0,014, crass. 0,0045 — o,oo5 mm. — L. subdisparata Nyl. (Hue, Addend. p. jj) hanc speciem in mcmonam revocat, at tkallo vcre squamoso (pycnoconidiis brevibus, redis, sterigmatibus cire. 4-articulatis, articulis ellipticis) ab en differt et ad subg. Ricasoliam (Mass.) pertinet. L. Gerlachei ad species inter snbg. Ricasoliam et Thamnolecaniam intermedias pertinet , at proxime affinis est Lecanorae Brialmontii. Détroit de Gerlache : sur les pierres et parois rocheuses sèches à l'Ile Auguste, 640 2' de latitude sud (ir débarquement, n. 212). Subg. 2. — LECANIA (Mass.) Wain. 3. — L. Racovitzse Wain. (n. sp.). Thallus crustacats, uniformis, e verrucis 0,1 — o,5 mm. latis, globosis aut rariits demum in papillas arc. o,5 mm. allas accrescentibus, dispersis aut partim contiguis, glaucescenti-albidis, opacis formatas, neque KHO, nec CaCl.2Os, nec his reagentiis ituitis reagens, esorediatus, medulla alba, hypothallo effuso, tenui, albo. Gonidia pleurococcoidea. Apothecia 1 — 0,4 m ni. lata, peltata basique bene constricta, verruca thalli ad instar stipitis suffulta, margine discum aquante, medweri, crenato aut subintegro, thallo concolore, disco livido aut livido-nigricante aut rarius pallido, opaco , planiusculo aut leviter convexo , nudo. Excipiiliim abundanter gonidia continens. Hypothecium albidum, ex hyphis tenuibus irregulariter contextis conglutinatis formatum. Hymenium cire. 0,070 mm. crassum, superne pallidum aut lividum, jodo persis- tenter cœrulescens. Paraphyses parce ramoso-counexœ, crassitudine médiocres, apicem versus sensim incras- satec, cellulis oblongis aut cllipsoideis. Asci clavati. Sporœ fi:nœ, distichœ, décolores, oblongœ, apicibus rotundatis aut obtusis, rectœ aut rarius curvatœ, i-septatœ aut parcissime ctiam 3-septatœ, long. 0,011 — o,oi5, crass. o,oo3 — 0,004 ,n,n- — Lecanora disceptans Nyl., Lich. Fret. Behr. p. 28, 6g, huic speciei habitu subsimilis est, at sporis et verrucis thalli majoribus ab ea differt. L. baeomma Nvl. (Lcight., Lich. Great Brit., 3 éd. p. 221) arcolis thalli majoribus et contiguis, KHO flavescentibus ab ea recedit. L. idaucocarnea Nyl. (Lcight., I. c.) thallo rimoso-areolato KHO flavescente secund. herb. Nyl. a L. Racovitzœ distinguitur. Hae species omnes vàlde affines sunt. Détroit de Gerlache : sur les parois rocheuses à l'Ile Auguste, 640 2' de latitude sud (ir débarquement, n. 2i3 pr. p.). Subg. 3. - EULECANORA (Th. Fr.) Wain. 4. — L. orostheoides Wain. (n. sp.). Habita subsimilis Lecideae orostheae (Sm.J Wain.,at thallo intensius flavescente et reactionibus ab ea différais. Thallus crustaceus, uniformis, fimoso-ûreolatus aut partim fere eontinuus, arcolis cire. 0,5- — 2 mm. latis, plains, primum esorediatis et nitidiusculis, leviter rugulosis, demum sorediosis, cire. 0,2 — 1 mm. crassus, flavidus, KHO leviter flavo-lutescens , C'a cl, a, extus et intus intense rubescens, hypo- thallo albo, pantin distincte Apothecia rite evoluta luuni visa, disco ut videtur pallido et margine passim gonidia continente. Sporœ incognito. Détroit de Gerlache : sur les pierres et parois rocheuses sèches à l'Ile Auguste, Ô402' de latitude sud (ir débarquement, n. 20g pr. p.). LICHENS 19 5. — L. polytropa (Ehrh.) Th. Fr. S vu. Lichen polytropus Ehrh , Lich. Exs. '1795. n. -'94. Lecanora polytropa l'a. Fr., Lich.. An I 1 1 60) p. 110 ; Hedl., Krit. Bcm. Lecan. (1S92J p. 3~ : Mull., Ai-., Consp. Lich. Nov. Zel. us 14) p. 47. /.. varia var. polytropa Xyl.. Add. Lich. Boliv. (1S62) p. 37S ; Tuck., Syn. North Am. (1882) p. 192 lcmend.1. Var. intricata (Schrad.) Th. Fr., Lich. Arct. (1860) p. no; IFi?///., ,-Wy. L/W;. Lapp. / (18S1) />. 162; //a//., A>#. LVw. Lecan. (1892)/). 38; Wain., Lich. Caitcas. (1899) />. 286. Détroit de Gerlache : sur un rocher isolé au milieu d'un glacier, à 3oo m. au-dessus du niveau de la mer, à l'Ile Brabant, 64" 21' de latitude sud (10e débarquement, n. 25i pr. p.). Hœc specimina in var. illusoriam (Ach.) sœpe transeunt. Apothecia obscurata aut pallida, margine proprio item obscurato aut pullula. Thalhis areolis contignis aut verrucis dispersis, opacus. Var. illusoria (Ach.) Wain., Ad]. Lich. Lapp. I (1881) p. 161 ; Hedl., Krit. Bcm. Lecan. (1892) p. 38. Détroit de Gerlache : sur un rocher isolé au milieu d'un glacier, à 3oo m. au-dessus du niveau de la mer, à l'Ile Brabant, 64°2i' de latitude sud (10e débarquement, n. 25i pr. p.). Chenal de Neumayer : sur un rocher à l'Ile Wiencke, 64° 48' de latitude sud (i5e débarquement, n. 447 pr. p.). Apothecia pallida, margine proprio, integro, item pallido. Thallus verrucis et areolis minoribus, dispersis aut contiguis, opacis. Var. leptacinodes Wain. (nova var.). Margine duplice crenulatoque apotheciorum a var. illusoria (Ach.) diffcrt. Disco vulgo pallido, numqitam rufescenle et margine thallino tenuiore a L. chlorophaeode Nvl. distinguitur. Thallus verrucosus aut areolatus areolisque verrucosis, stramineus aut stramineo-glaucescens, saepe dispersus, J:\pothallo nigricante passim distincte), KHO leviter flavescens, dein partim fuscescens , at addito Ca CljOj intense lutescens, CaCL.O, solo non reagens. Rcactiombus igitur non diffcrt a L. polytropa et L. chloro- phaeode. Apothecia cire. o,5 — 1 mm. lata, margine primum lecanorino simpliceque, demum duplice, margine proprio tenui, integro, margine thallino teuui aut sat tenui, plus miuusve crenulato, disco piano aut leviter convexo, stramineo-pallido aut in nonnullis apotheciis Ircido-nigncautc, epruinoso. Asci jodo persistenter caerulescentes. Epithecium granit lis inspersum. Spores S : nœ, simplices, décolores, long. 0,012 — o,oi3, cross. 0,006 — o,ooS mm. Excipulum strato corticali cire. 0,020 mm. crasso. Paraphyses haud ramosœ, apice saepe lacvissime incrassatœ. Détroit de Gerlache : sur les roches, Cap van Beneden, Terre de Danco, 64°4i' de latitude sud (11e débarquement, n. 221 pr. p., 227 pr. p.). Le L. polytropa croit en Europe, en Asie, en Australie et dans l'Amérique du Nord et du Sud. 6. — L. aspidophora Wains (n. sp.). Thallus crustaccus, uniformis, e verrucis 0,4 — 0,2, raro 0,6 mm. latis, convexis, rotundatis aut diff'ormibiis, subcoiitiguis aut partim dispersis, stramineis formatas, neque KHO, nec Ca CL. Os reagens, at tus reagentiis unitis lutescens, esorediatus, medulla alba, hypothallo indistincto. Gomdia cystococcoidea. Apothecia 1 — 3 mm. lata, peltata basique bene constricta, verrucis tlialli innata, at demum elevata, et basi in stipitem distinction brevem elongata, orbicularia aut demum ambitu leviter lobata, demum conferta, EXPEDITION ANTARCTIQUE BELGE margine disatm haud superante, tenui, intégra aut leviter crcnulato, thallino, concolore cum tkallo aut derniim pro farte ami disco, disco pallido-stramineo , piano aut (in apotkeciis demum ambitu reflexis) convexo, neque kho, ncc CaCi»0, reagent ia, at kis reagentiis unitis lutescentia, nuda. Excipulum gonidia continens. Hypotkecium albidum, jodo caerulescens. Hymenium jodo persistenter caendescens. Parapkyses arcte cokaerentes, apice leviter clavatœ, simplices aut basi ramoso-connexœ. Aseï elavati. Sporœ 8 : nœ, distickœ, simplices, décolores, oblongœ, long. 0,011 — 0,014, cross. 0,004 — o,oo35 mm., apicibus obtusis aut rotuudatis. — Habitu L. chlorophseodem Nvl. in memoriam revocans, at colore disci, margine ienuiore et integriore et apotkeciis demum stipitatis ah ea différais, et ei proxime affinis. Chenal de Neumayer : sur un rocher à l'Ile Wiencke, 64°48' de latitude sud (i5e débar- quement, n. 447 pr. p.). 7. — L. poliopliaeoides Wain. (n. sp.). Tkallus crustaceus, iiniformis, e verrucis o,3 — 0,2, raro o,5 mm. lotis, globosis aut depresso- convexis, subcontiguis aut partim dispersis aut parce confluentibiis formatas, grisais vel obscure cinereus aut (locis umbrosis) cinereus, neque KHO, nec CaCl.20.2, nec kis reagentiis unitis reagens, esorediatus, medulla alba, kypotkallo indistincto. Gonidia cystococcoidea. Apotkecia arc. o,5 mm. lata (haud omuino matura et solum parce visa), elevata, e verruea thaï li formata, basi constricta, sessilia, orbicularia, margine disatm haud superante, demum tenui, integro, thallino, concolore cum tkallo, disco rufo, piano, epruinoso. Exci- pulum gonidia continens. Hypotkecium album, ex kypkis erectis formatum. Hymenium jodo persistente caerulescens, parte superiore (epitkecium) testaceo-rufescens. Paraphyscs sat /axe cokaerentes, ramosae < / ranwso-connexae, articulatae, cellulis oblongis, articulis leviter constrictis. Asci elavati, long. cire. 0,040, crass. 0,012 mm. Sporae haud visas. Conceptacula pyenoconidiorum verrucis tlialli immersa, osliolo saepe irregulari aut irregulariter fisso, punctum ruftim includente. Sterigmata long. cire. 0,020 mm., crass. 0,004 — o,oo3 mm., ramosa, constricte articulata, cellulis globosis aut (apicem versus) ellipsoideis, apicibus et articulis pyenoconidia efferentibus. Pycnoconidia oblonga, recta, apicibus rotundatis, interdum altéra apice aut medio crassiore, long. o,oo5 — -0,004, crass. o,ooi5 — 0,001 mm. Affinis forsan est L. poliophaeae (Waklenb.) Schacr., quae autan pvcnoconidiis filiformibus et arcolis thalli papilla instructis ab ea differt. Chenal de Neumayer : sur un rocher à l'Ile Wiencke, 64°4S' de latitude sud (i5e débarque- ment, n. 447 pr. p.). 8. — L. Dancoënsis Wain. (n. sp.). Tkallus crassus aut mediocris (cire. o,5 — 3 mm. crassus), areolatus aut areolato-diffractus , verni 0- et verruculoso-inaequalis, albidus aut glaucescenti-albidus, neque KHO, nec Cacuo^ nec kis reagentiis unitis reagens, esorediatus. Apotkecia arc. 1 — 3 ///;//. lata, basi constricta, disco nigricante aut fusco- nigricante, nudo, concavo aut planiusculo^ margine sat tenui aut mediocri, involvente, crenulato-dentato aut ranus integro. Hypotkecium pallidum. Epitkecium passim fuscescens aut hymenium majore parte saepe palidum. Paraphyscs taxe cokaerentes, haud ramosae, apiee clavatœ et distincte articulatae. Hymenium 1 nier caerulescens, Kl m non reagens. Sporae 8 : nae, dis/iehae, simplices, décolores, oblongae aut ellipsoideae, long. 0,010 — o,oi3, crass. o,oo5 mm. ■ — Habitu similis L. broccha? Nyl. et L. dissi- ti Nyl., at affinis L. poliophsese (Waklenb.). LICHENS F. normalis Wain. Apothecia simplicia, minus conferta. F. proliféra Wain. Apothecia proliféra, nova apothecia pro/erentia, crebre conferta. Terre de Danco, Cap Anna Osterrieth, situé sur la Baie de Wilhelmina, 640 33' : sur les roches sèches (ge débarquement, n. 166 pr. p.). 9. — L. atra (Huds.) Ach. F. vulgaris Koerb., Syst. Gain. (i855) p. 140; Wain., Etud. Lich. Brés. I (1890) p. 92. Specimina antarctica omnino sunt typica. Thallus crassus, areolatus vel vcmtcoso-areolatus , albus, KHO hitescens. Apothecia basi constricta, margine mediocri, elevato aut discum haud superante, intcgro. Hypothecium violaceo-purpureum, parte infima fulvo-fuscescente. Hymenium inferius dilate violaceo-purpu- reum. Epithecium violaceo-purpureo-fuligineum. Sporae distichae aut monostichae, simplices, décolores, ellipsoideae, long. 0,007 — o,oi3, cross. o,oo5 — 0,007 mm. Détroit de Gerlache : sur un rocher isolé au milieu d'un glacier, à 3oo m. au-dessus du niveau de la mer, à l'Ile Brabant, 640 21' de latitude sud (10e débarquement, n. 25i pr. p.). Cette espèce cosmopolite existe dans toutes les parties du monde. OCHROLECHIA Mass. 1. — O. pallescens (L.) Koerb. Svn. Lichen pallescens L., Spec. Plant. 11753) p. 1142, n. i5. Ockrolechia Koerb., Syst. Germ. (l855) p. 149; Wain., Adj. Lich. Lapp. I iiSSi) p. 175, Etud. Lich. Brés. I (18901 p. 102. Lecanora Th. Fr., Lich. Scand. I (1871) p. 235. Var. pseudotartarea Wain. Thallo continua verrucoso-inaequali mediocri (arc. o,3 — o,5 mm. crasso) a var. hypotartarea (Nyl .) differt. Thallus et apothecia neque KHO, nec CaCLO,, nec his reagentiis unitis reagens. Sporce 2: nec aut 4: me aut 6:nœ aut 8: nœ, décolores, simplices, long. cire. 0,070 — 0,076, cross. o,o3o— 0,034 mm. Apothecia 1,5—2,5 mm. lata, margine intégra, crasso, disco verriiculoso-rugu- loso, pruinoso, albido-pallescente. Hymenium et hypothecium jodo caerulescens. Paraphyses ramosœ, parce connexae. Thallus albus. Chili, Détroit de Magellan, Puntas-Arenas, 53° 12' de latitude sud, sur l'écorce d'un arbre (n. 71). Var. ocelliformis Wain. Thallo verrucoso-inœquali, sporis nuuoribus et apotheciis majonbus et disco apotheciorum pallido-cinerascente differt a var. hypotartarea (Nyl.) Wain. Diploschistem ocellatum (Vill.J in memoriam revocat. Thallus albido-pallescens, minute rimoso-areolatus, areolis verrucosis, crassitudine mediocris (cire. 0,2— o,5 mm.), neque kho, nec c^cuo», nec his reagintiis unitis reagens. Apothecia o,3 — 0,2 mm. lata, margine crasso intégra aut danum radiatim fisso ; disais pallido- cinerascenti-pruinosus, verrucidoso-inœqualis , neque kho, nec CaCi,o2 reagens, at his reagentiis unitis levissime roseus aut vix distincte reagens ; ceterum apothecia his reagentiis haud reagentia. Hymenium et hypothecium jodo carulescentia. Sporœ 8:nœ, aut abortu pauciores, distichae, long. 0,024— o,o55, crass. o,oiS — o,o32 mm., simplices, décolores. Terre cle Feu, Canal du Beagle : sur les gros fragments de roches à Lapataïa, 54048' de latitude sud (n. 187). Cette espèce existe dans toutes les parties du monde. EXPEDITION ANTARCTIQUE BELGE Trib. 5. — Pertusariese Mass. PERTUSARFA D. C. i. P. corallophora Wain. (n. sp.). Habitu similis est P. oculatae (Dicks.) Th. Fr., quae autan rcactionc et thallo crustaceo tenuiore ah ca differt. P. coccodes (Ach.) Nyl. rcactionc et isidiis tenuioribus ah ca distinguitur, P. subcorallina Nyl. inagis est similis P. corallinae (L.) A ru. et rcactionc a P. corallophora differt. — Thaï lus crustaceus, cire. 0,2 — 0,7 iiiiu. crassus, areolato-diffractus , inacqualis, albidus vcl glauceseens, esorediatus, isidiis primum papillceformibus, démuni cylindricis, 0,2 — o,25 mm. crassis, 1 — 2,5 /;/;;/. longis, ramosis aut simplieibus, concoloribus aut apice obscure glaucescentibus , taxe confertis, instructus, ncque KHO, nec CaCLO.,, nec lus rcagentiis unitis reagens. Pscudostromata et apothecia incognito,. Détroit de Gerlache : sur un rocher isolé au milieu d'un glacier, à 3oo m. d'altitude au-dessus du niveau de la mer, à l'Ile Brabant, 64" 21' de latitude sud (10e débarquement, n. 25i pr. p.). 2. P. grisea Wain. (n. sp.). Habitu est similis P. pseudocorallinse (Su>.) Th. Fr., Lich. Scand. p. 320 [P. Westringii (Ach.) Nyl.], quae autan isidiis pallidioribus et rcactionc ab ca differt. — Thallus crustaceus, tennis, arcolatus aut dispersas, vcrruculoso-inaequalis, glauceseens aut albidus, isidiis papillaeformibus aut partim demum elongatis subcylindricisque, simplieibus aut ramosis, griscis aut obscure glaucescenti-cincrcis, crebre confertis obsitus, ncque KHO, nec Cad., O,, nec lus rcagentiis unitis reagens. Pscudostromata et apothecia incognito,. Chenal de Neumayer : sur un rocher à l'Ile Wiencke, 64°4S' de latitude sud (i5e débarque- ment, n. 447 pr. p.). Trib. 6. — Theloschisteae Norm. XANTHORIA (FiO Wain. 1. X. lychnea (Ach.) Wain. F. antarctica Wain. Thallus laauiis auguste laceratis, parce granulosis, adsecndcntibus aut suberec/is, crebre confertis. Ster. I >rtroit de Gerlache : sur les roches humides, Cap van Beneden, Terre de Danco, 64" 4 1 ' de latitude sud (11e débarquement, n. 167 pr. p.). Cette espèce croit en Europe, en Asie, dans l'Amérique du Nord et dans l'Amérique du Sud. LICHENS 23 PLACODIUM (D. C.) Tul. Subg. i . — T H A 31 N O N O M A Tuck. 2. — PI. regale Wain. (n. sp.). Tab. I, fig. i-2. Thallus fruticulosus , cire. 5 — 3o mm. altiis, dichotome aut sot irregulariter crebre ramosus, prostratus ramisque erectis aut demum erectus, caespites crebros, saepe 20 — go mm. latos formons, teres, truncis et apicibus vulgo 1 — o,5, raro — o,3 mm. crassis,apicibus rotundatis, minutissime impresso-punctatis, ceterum lavigatus, glaber, rhizinis destitutus, esorediatus, solidus, inferne pallidus, superne fulvescens vel aurantiacus (fartes fulvœ KHO purpurece), heteromericus, strato medullari ex hyphis crebre contextis, leptodermaticis , maxima parte acre disjunctis formata, extus cartilagineus, hyphis irregulariter contextis vel prœsertim longitudinalibus, cire. o,oo3 mm. crassis, leptodermaticis, conglutinatis , superficiem versus in hyphas verticaliter dispositas et stratum corticale 0,014 — 0,016 mm. crassum, pseudoparenchymaticum, leptodermaticum, cavitatibus cellularum diam. o,oo5 — o,oo3 mm. lotis instruction formantes continuâtes. Gonidia cvstococcoidea. Apothecia cire. 3 — 8 ( — 15) mm. lata, apicibus romorum thalli affixa, disco plani- usculo aut concavo, aurantiaco aut fulvesccnte, margine duplice, marginc proprio tenui, integro, disco coucolore aut magis fulvesccnte, margine thallode sat tenui aut mediocri, crenulato aut ruguloso, vulgo fulvesccnte et thallo coucolore. Hymenium arc. 0,080 — 0,140 mm. crassum, jodo persistenter cœrulescens. Paraphyses laxe cohœrentes, simplices aut rarius furcatœ, basi tenues (cire. o,ooi5 mm. crassce), apice constnetc articulatœ, clavatee. Asci cylindrico-clavati aut ventricoso-cylindrici, 0,012 — 0,014 mm. crassi. Sporœ 8:nœ, distichœ, décolores, oblongce aut rarius ellipsoideœ, apicibus obtusis aut rotundatis, biloculares, flacodiomorphœ, septo o,co3 — o,oo35 mm. crasso, poro distincto, 0,011 — o,oi5 mm. longœ, o,oo5 — 0,007 mm- crassœ. Plac. coralloides Tuck. secitud. speeim. orig. in herb. Nyl. etiam thallo duflo tenuiore ab hac sfccie differt. Plac. constipans Nyl. ramis thalli applanatis ab ea distinguitur. Détroit de Gerlache : sur les pierres et parois rocheuses sèches à l'Ile Auguste, 64°2' de latitude sud (ir débarquement, n. 211, i52); sur les parois verticales des falaises rocheuses, Cap van Beneden, Terre de Danco, 64°4i' de latitude sud (21e débarquement, n. 219). Subg. 2. - EUPLACODIUM Stizenb. 3. — PI. murorum (Hoffm.) D. C. Ad formant typicam pertinet. Thallus o,5 — 0,3 mm. crassus, ofacus, superficie subpruinoso- inœquali, aurantiacus. Fert. Sur une parois rocheuse le long de fentes étroites, Cap Anna Osterrieth, Terre de Danco, 640 33' de latitude sud (9e débarquement, n. 166 pr. p.). Cette espèce est répandue dans toutes les parties du monde. 4. — PI. lucens Nyl. (Tab. I, fig. 4.) Syn. Lccanora murorum var. farda Bab. in Hook., Crypt. Ant. Voy. (iS45) p. 227. pr. p., secund. speeim. orig. in herb. Nyl. (at pr. p. ad plantam pertinet disco papillato vel apotheciis subgyrosis instructam, ad quam spectat descriptio orig. : « apotheciis substantia granulata fere clausis »), conf. Cromb., Rev. Kerg. Hook. (1S77) p. III. Lecanora elegans l lucens Nyl. in Cromb.. Lich. Kerguel. (1876) p. 184, secund. speeim. orig. lignicol. in herb. Nyl. PJacodium lucens Nyl., Lich. Nov. Zel. n■> 9- » 10. » 11. » 12. )) i3. )) 14. )) i5. » 16. )) i7- PLANCHE II Stcreocaulon antarcticum Wain. Grandeur naturelle. Stereocaulon glabrum Wain. Grandeur naturelle. Stcreocaulon pygmœum Wain. Grandeur naturelle. Buellia Augusta Wain. Grandeur naturelle. Lecanora Brialmontu Wain. Grandeur naturelle. Id. Lecanora Gerlachei Wain. Grandeur naturelle. Id. Touffe de Sipkula Patagonica WTain. Grandeur naturelle. Id. Deux thalles du Sipkula Patagonica Wain. Grandeur naturelle. Fig. 18. » 19. » 20. » 21. » 22. » 23. » 24. PLANCHE III Usnea cavernosa Tuck. Grandeur naturelle. Usnea sulphurea (Koenig) Th. Fr. var. granulifera Wain. Grandeur naturelle. Usnea trachycarpa (Stirt.) Mull. Arg. var. trachycarpoides Wain. ; thalle stérile. Grandeur naturelle. Usnea trachycarpa (Stirt.) Mull. Arg. var. trachycarpoides Wain. ; échantillon fertile. Grandeur naturelle. Id. Pseudocyphellaria albidopallens Wain vu par la face supérieure. Grandeur naturelle. Sticta hypochra Wain. ; vu par la face supérieure. Grandeur naturelle. 46 LICHENS Fig. 25. Sticta hypochra Wain. ; vu par la face inférieure. Grandeur naturelle. » 26. Id. » 27. Umbilicaria çylindrica (L.) Dub. f. propagulifera Wain. ; vu par la face supérieure. Grandeur naturelle. » 28. Cetraria gracilenta (Krempelh.) Wain. Grandeur naturelle. PLANCHE IV Fig. 29. Acarospora macrocyclos Wain. Grandeur naturelle. » 3o. Nephroma antarcticum (Jacq.) Nyl. var. lobuligera Mtill. Arg. Grandeur naturelle. » 3i. Usnea trachycarpa (Stirt.) Mtill. Arg. var. trachycarpoides Wain. ; échantillon fertile. Grandeur naturelle. » 32. Umbilicaria leiocarpa D. C. var. nana Wain. ; grand nombre d'échantillons croissant sur un rocher. Grandeur naturelle. » 33. Mastodia tessellata Hook. fil et Harv. croissant sur une roche. Grandeur naturelle. » 34. Id. » 35. Buellia anisomera Wain. Grandeur naturelle. » 36. Buellia Augusta Wain. Grandeur naturelle. EXPÉDITION ANTARCTIQUE BELGE. LICHENS. PL. I. 1 — 2. Placodium regale Wain. 3. PL cirrochrooides Wain. 4. PI lucens Nyl. 5. Verrucaria glaucoplaca Wain. 6. V. elaeoplaca Wain. EXPÉDITION ANTARCTIQUE BELGE. LICHENS. PL. 11. -# 7 ft * I T i Ji ^JË%iJ *& ■ Xi 9 >< * :0 ¥ •Î^CES* 15 16 î 17 B 12 13 14 7. Stereocaulon antarcticum Wain. 8. St. glabrum Wain. 9. St. pygmaeum Wain. 10. Buellia Augusta Wain. 11—12. Lecanora Brialmontii Wain. 13—14. L. Gerlachei Wain. 15—17. Siphula Patagonica Wain. EXPÉDITION ANTARCTIQUE BELGE. LICHENS. PL. III. 20 18. Usnea cavernosa Tuck. 19. U. sulphurea (Kœnig) Th. Fr. var. sorediifera (Cromb.) Wain. 20—22. U. trachycarpa (Stirt.) Mûll. Arg. var. trachycarpoides Wain. 23. Pseudocyphellaria albidopallens Wain. 24_26. Sticta hypochra Wain. 27. Umbilicaria cylindrica (L.) Dub. f. propagulifera Wain. 28. Cetraria gracilenta (Krempelh.) Wain. EXPÉDITION ANTARCTIQUE BELGE. LICHENS. PL. IV. 29 32 30 34 33 29. Acarospora macrocyclos Wain. 30. Nephroma antarcticum (Jacq.) Nyl. var. lobuligera Mùll. Arg. 31. Usnea trachycarpa (Stirt.) Mûll. Arg. var. trachycarpoides Wain. 32. Umbilicaria leiocarpa D. C. var. nana Wain. 33 — 34. Mastodia tessellata Hook. fil. et Harv. 35. Buellia anisomera Wain. 36. B. Augusta Wain. LISTE DES RAPPORTS SCIENTIFIQUES PUBLIÉS SOUS LA DIRECTION DE LA COMMISSION DE LA "BELGICA,,' Les mémoires dont les titres sont précédés d'un astérisque (*) ont déjà paru. Le classement des rapports dans les volumes III, IV, VI, VII, VIII et IX sera fait ultérieurement. VOLUME I. RELATION DU VOYAGE ET RESUME DES RÉSUL- TATS, par A. de Gerlache de Gomery. TRAVAUX HYDROGRAPHIQUES ET INSTRUCTIONS NAUTIQUES, par G. Lecointe. VOLUME II. ASTRONOMIE ET PHYSIQUE DU GLOBE. NOTE RELATIVE A L'USAGE DES EXPLOSIFS SUR LA BANQUISE, par G. Lecointe. *ETUDE DES CHRONOMETRES (deux parties), par G. Lecointe Fis 33, 5o RECHERCHE DES POSITIONS DU NAVIRE PEN- DANT LA DÉRIVE, par G. Lecointe. OBSERVATIONS MAGNÉTIQUES, par C. Lagrange et G- Lecointe. NOTE RELATIVE AUX MESURES PENDULAIRES, par G. Lecointe. CONCLUSIONS GÉNÉRALES SUR LES OBSERVA- TIONS ASTRONOMIQUES ET MAGNÉTIQUES, par Guyou. VOLUMES III et IV. MÉTÉOROLOGIE. RAPPORT SUR LES OBSERVATIONS METEOROLO- GIQUES HORAIRES, par H. Arctowski. ♦RAPPORT SUR LES OBSERVATIONS DES NUAGES, par A. Dobrowolski Frs 20,00 LA NEIGE ET LE GIVRE, par A. Dobrowolski. ♦PHENOMENES OPTIQUES DE L'ATMOSPHÈRE, par H. Arctowski Frs 6,00 ♦AURORES AUSTRALES, par H. Arctowski . Frs 11,00 DISCUSSION DES RÉSULTATS MÉTÉOROLOGIQUES, par A. Lancaster. VOLUME V. OCÉANOGRAPHIE ET GÉOLOGIE. RAPPORT SUR LES SONDAGES ET LES FONDS MARINS RECUEILLIS, par H. Arctowski et A. F. Renard. RAPPORT SUR LES RELATIONS THERMIQUES DE L'OCÉAN, par H. Arctowski et H. R. Mill. ♦DÉTERMINATION DE LA DENSITÉ DE L'EAU DE MER, par J. Thoulet Frs 7,5o ♦RAPPORT SUR LA DENSITÉ DE L'EAU DE MER, par H. Arctowski et J. Thoulet Frs 3,oo NOTE SUR LA COULEUR DES EAUX OCÉANIQUES, par H. Arctowski. VOLUMES VI, LES GLACES ANTARCTIQUES [Journal d'observations rela- tives aux glaciers, aux icebergs et à la banquise), par H. Arc- towski. NOTE RELATIVE A LA GÉOGRAPHIE PHYSIQUE DES TERRES ANTARCTIQUES, par H. Arctowski. LA _ GÉOLOGIE DES TERRES ANTARCTIQUES, par A. -F. Renard. NOTE SUR QUELQUES PLANTES FOSSILES DES TERRES MAGELLANIQUES, par M. Gilkinet. VII, VIII et IX. BOTANIQUE ET ZOOLOGIE. Botanique. DIATOMÉES (moins Chaetocérês) , par H. van Heurck. PÉRIDINIENS ET CHAETOCÉRÊS, par Fr. Schùtt. ALGUES, par E. De Wildeman. CHAMPIGNONS, par MMmes Bommer et Rousseau. ♦LICHENS, par E. A. Wainio Frs 12,00 ♦HEPATIQUES, par F. Stephani \ ♦MOUSSES, par J. Cardot ) CRYPTOGAMES VASCULAIRES, par M™ Bommer PHANÉROGAMES, par E. De Wildeman. Frs 28,00 Zoologie. FORAMINIFÈRES, par A. Kemna et Van den Broeck. RADIOLAIRES, par Fr. Dreyer. TINTINOIDES, par K. Brandt. *SPONGIAIRES, par E. Topsent Frs 16,00 HYDRAIRES, par C Hartlaub. SIPHONOPHORES, par C. Chun. MÉDUSES1; par L. Schultze. ALCYONAIRES, par Th. Studer. PENNATULIDES, par H. F. E. Jungersen. *MADRÉPORAIRES et HYDROCORALLIAI- ) RES, par E. v. Marenzeller >Frs 5,oo *ACTINIAIRES, par O. Carlgren ) CTÉNOPHORES, par C. Chun. HOLOTHURIDES, par E. Hérouard. ASTÉRIDES, par H. Ludwig. *ÉCHINIDES ET OPHIURES, par R. Kœhler. Frs i7,5o CRINOIDES, par J. A. Bather. PLANAIRES, par L. Bôhmig. CESTODES, TRÉMATODES et ACANTHOCÉPHALES, par P. Cerfontaine. NÉMERTES, par Bûrger. NÉMATODES LIBRES, par J. D. de Man. NÉMATODES PARASITES, par J. Guiart. - CHAETOGNATHES, par O. Steinhaus. GÉPHYRIENS, par J. W. Spengel. OLIGOCHÈTES, par P. Cerfontaine. POLYCHÈTES, par G. Pruvot et E. G. Racovitza. BRYOZOAIRES, par A. W. Waters. *BRACHIOPODES, par L. Joubin Frs 5,oo ROTIFÈRES ET TARDIGRADES, par C. Zelinka. PHYLLOPODES, par Hérouard. OSTRACODES, par G. W. Muller. *COPÉPODES, par W. Giesbrecht Frs 25,oo CIRRIPÈDES. par P. P. C. Hoek. CRUSTACÉS ÉDRYOPHTHALMES, par J. Bonnier. SCHIZOPODES ET CUMACÉS, par H. J. Hansen. CRUSTACÉS DÉCAPODES, par H. Coutière. Frs ii. oo PYCNOGONIDES, par G. Pfeffer. ACARIENS LIBRES, par A. D. Michael et Dr Trouessart. ACARIENS PARASITES, par G. Neumann. ARANÉIDES, par E. Simon. •MYRIAPODES, par C. v. Attems .... "COLLEMBOLES, par V. Willem . . . . . J ORTHOPTÈRES, par Brunner von Wattenwyl. HÉMIPTÈRES, par E. Bergroth. PÉDICULIDES, par V. Willem. DIPTÈRES, par J. C Jacûbs. COLÉOPTÈRES, par Schouteden, E. Rousseau, A. Grou- velle, E. Olivier, A. Lameere, Botleau, E. Brenske, Bourgeois et Fairmaire. HYMÉNOPTÈRES, par C. Emery, Tosquinet, E. André et J. Vachal. SOLÉNOCONQUES, par L. Plate. GASTROPODES ET LAMELLIBRANCHES, par P. Pelseneer. CÉPHALOPODES, par L. Joubin. TUNICIERS, par E. Van Beneden. POISSONS ET REPTILES, par L. Dollo. BILE DES OISEAUX ANTARCTIQUES, par P. Portier. OISEAUX [Biologie), par E. G. Racovitza. OISEAUX (Systématique), par Howard Saunders. *CÉTACÉS, par E. G. Racovitza Frs 24.00 EMBRYOGÉNIE DES PINNIPÈDES, par E. Van Beneden. ORGANOGÉNIE DES PINNIPÈDES, par Brachet et Leboucq. ENCÉPHALE DES PINNIPÈDES, par Brachet. PINNIPÈDES (Biologie), par E. G. Racovitza. *PINNIPÈDES (Systématique), par .. E. Barrett-Hamilton .... Frs 4,00 BACTÉRIES DE L'INTESTIN DES ANIMAUX ANT- ARCTIQUES, par J. Cantacuzène. LA BIOGÉOGRAPHIE DE L'ANTARCTIDE, par E. G. Racovitza. VOLUME X. ANTHROPOLOGIE. MEDICAL REPORT, par F. A. Cook. REPORT UPON THE ONAS, par F. A. Cook. A YAHGAN GRAMMAR AND DICTIONARY, par F. A. Cook. REMARQUES. — Par la suite, plusieurs autres mémoires s'ajouteront à cette liste. Il ne sera éventuellement mis en vente que cinquante collections complètes des mémoires. Ceux-ci pourront être acquis, séparément, aux prix indiqués sur la présente couverture : à ANVERS, chez J.-E. BUSCHMANN, éditeur, Rempart de la Porte du Rhin, à PARIS, chez LE SOUDIER, 174-176, Boulevard Saint-Germain, à BERLIN, chez FRIEDLÀNDER, 11, Carlstrasse, N. W. 6. à LONDRES, chez DULAU & C°, 37, Soho Square, W. Ces prix seront réduits de 20 % pour les personnes qui souscriront à la série complète des mémoires chez l'un des libraires désignés ci-dessus. Toutefois, lorsque la publication sera terminée, les prix indiqués sur cette liste seront majorés de 40 %, pour les mémoires vendus séparément, et de 20 %, pour les mémoires vendus par série complète. ♦ '