ipud ao de atn tr n dea 4 ni A on 3 Vue de 14-4 iE 6 y d den Foto peu ex ur jeeiesi AECSAUM » Qum jj ARIAL eer Mt * 2 rd Type E] * qt de n»n di priua e d Aon e gas A H Aure i jim i etit iE s de de Tegtat? nt Le (UM Arp di oh Lo yos sy dde a ea PATET pem : E pn riri d)! 047. TA r sri err DU dyiqe de mer nm AM rp en , hd eel: mds e Sape avi did Aro pate "dd irat: s1)MA nece e a TORVT itle ] A Tw Ms ane 4 fior vn Fyetn diuisa Adae p 4 Jj hi ja ni M ort darent i ] Tph sc uM Pene Wir MI Misc sre ac sal Y dica whey vienen sf fot moo ue ur d M p yis etl wb [D ja wont imée b Ae MC ; A We VAR E i Auc eurie wn : d apteitog o d quee! " HOPES tà b s orc Aa Miam am ror aen etaed s n ie Das pui jut Mnt T TW ic 19: Win yl gi qw iino D eti pris rti Lokal ieer- PL Qs giyedi o joris affe air reni Pede IE ELEM vea Are dni Wege do Tie ld d 4 : v ye édkawcin 10 Adapter ie Fake je 1n Sibi puer t ^ DAE mist m Cre je Weaot oj so is a prinia n Mr Sula as eii teet v jg Li e Vien aeta jatuay Mei f. ] miebét aiat ATH i E ga d og ipei eiu DOTOMA aac E dd u * * p á ue Pr dn sis ibat por P sels old way Mor trit ge T apu Vp: Lad v) fa u d rs M ortu 4r deis "ud vtr j as Wn Mid ds MI aer t IPS nom PLU T LU mo quur (rb dn y unitas yero 415 ipie Pts bui ONE ^d» qu: ant Nice 2 ; A pire eap qu EC ERUnmS eo (a M ALIUD REM: meint pos grmajédoi (qp amic , 1 : lo zs É Ern 3 dei d jud pe ppt T adi «yh He nm ya in a P dua ad i MT ue rinse 1 neon ^ed uo t A op oro 2n quiste E e » uh jdn Mte MINA POT e yit innert m. sip y: Piares d) aia a gpeertoun dti 2 Maeue mi ; a A fabis iu T M) sad n up vm copia iig ap ER um y» Won nbi pra papgTO ES ped t qst LA 6s dade init T , ice degens di err pite e Mo fO mode jo , niit eS iMi a As AER Sek rr os q.i NA einn jun Mr nr DU Sl wr pni d Met not n "v n Wi un PUT dr aere ren 452a » "m MICE 74-Ji VOS dd: ura pq . Weed E NN! d [oT i SPECIES. HEPATICARUM Franz STEPHANI NOI: E! ; : üARD N ANACROGYN/E ar.-Abdr. aus dem Bulletin et Mémoires de l'Herbier Boissier. . t B GENEVE ET BALE MÉME MAISON P. LYON Ub 1900 ve ti ) 1914 (ccena 1 1 : ^U. Ji V Extrait du. Bulletin de l' Herbier. Boissier. Tome VI. No 4, Avril 1898. | JD AES NN 055 LISRAI SPECIES. HEPATICARUM AUCTORE Franz STEPHANI Der Unterzeichnete hat sich die Aufgabe gestellt, die gesammten bis- her bekannten Hepatic in der Form von einzelnen Aufsátzen successive in diesen Heften zu beschreiben; es ist ihm dazu die Hülfe seiner bota- nischen Freunde und vieler óffentlichen Institute bereitwilligst gewáhrt worden und sie wird mit dem Fortschreiten der Arbeit auch noch hàáfifig in Anspruch genommen werden müssen, um die gewünschte Vollstándig- keit zu erreichen. Hinsichtlich der Prioritàt der &Gattungsnamen bin ich der Ansicht gefolgt, dass eine Diagnose, welche die Pflanze erkennen lüásst, zweifellos gefordert werden muss; ist die álteste Diagnose schlecht oder ist die Gattung eine zusammengeselzte, so muss diejenige jiingere Diagnose. welche zuerst die Gattung genügend und rein dargestellt hat, benutzt und deren Name gewáhlt werden; eine Verbesserung der alten Beschrei- bung ist nicht zulássig. Damit fallen manche Namen Dumorüer's und fast alle Gattungen Gray's, mit Ausnahme von Pallavicinius; ich belasse hier die mánnliche Endung, da wir ja viele andere Gattungen mit einer solchen besitzen. Was die Synonyme angeht, so werde ich alte, làngst abzethane Namen nicht wieder aufnehmen; ebensowenig manche auf Grund neuer ÀAn- schauungen entstandene Namen. Ich will dem dringenden Bedürfniss einer Beschreibung aller bekannten Lebermoose abhelfen und in über- sichtlicher und gedràángter Form das Wissenswerthe bieten; hierzu brauche ich nur diejenigen Synonyme, welche volle Klarheit schaffen für den Namen der Pflanzen und das Citat; was manche neuere Nomen- 1 e r- 310 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. - Riccia. clatoren, die gar keine Kenntnisse auf dem Gebiete der hier behandelten Pflanzen besitzen, noch zu besitzen vorgeben und daher gar nicht im Slande sind, zu beurtheilen, ob eine Diagnose für den Fachmann noch annehmbar ist oder nicht, was diese Herren uns an Namen aufdrángen wollen, kann in vielen Fállen übergangen werden, denn es ist ein nutz- loser Ballast. eine bibliographische Studie aber keine botanische. Leipzig. den 6. Februar 1898. F. STEPHANI. Riccia Mich. nov. gen. p. 107. Plante thallose, parvze, terrestres, raro natantes, carnose, repentes, dichotome-ramose, interdum ramulos adventivos e ventre proferentes. Frons e facie postica radicans, antice lamellis suberectis chlorophylliferis edificata, postice costam e cellulis parenchymaticis formatam gerens ; inter costam et stratum anticum adest fasciculum hyalinum cellularum prosenchymaticarum. Epidermis antica stomatibus normalibus (Ricciella) vel rudimentariis (Riccia) instructa; ad latera frondis, sub margines pro more occultze, squama oriuntur, oblique insertze, integerrima vel ciliatze, in Ricciellis fere semper deficientes, e basi radiculas punctatim incrassatas proferentes. Antheridia et Archegonia (monoice vel dioice distributa) primum nuda, dein strato chlorophyllifero increscente immersa. Invo- luera nulla. Ostiola mascula epidermide iusidentia, scepe longe promi- nentia; pistilla fere semper purpurea, parum exserta. Capsulze immersa, in costa sessiles, pariete tenera demum evanida ; calyptra longe persistens sporasque includens. Sporz magnae, tetraédrce, cuticulam validam lamel- latam sepeque papilliferam gerentes. Die Frons der Riccien hat einen Vegetationspunkt, welcher bei den fleischigen Formen an der tiefsten Stelle der Scheitelfurche liegt ; die Seiten dieser Furche sind fast senkrecht und die jungen Zellen schon durch diese Lage geschützt; bei den flachen dünnen Formen liegt der Scheitel am Grunde einer tiefen Einkerbung des Laubes und dieses er- scheint daher an der Spitze zweilappig, im Gegensatz zu den dickeren Arten, die ein rundlich gestutztes Laubende besitzen; die Ventral- schuppen verhüllen ausserdem die Spitze der Frons und haben, àhnlich 9 € FRiccia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 314 wie die Amphigastrien der hóheren Lebermoose, keinen anderen Zweck als den des Schutzes; die zapfenfórmig verdickten Rhizoiden, welche aus den Basalzellen der Schuppen entspringen, habe ich in einer früheren Arbeit schon dahin gedeutet, dass sie zur Wasserleitung besonders be- fühigt sind, insofern die capillare Anziehung der vorspringenden Zapfen im Lumen der Zelle das Aufsteigen der Wassersáule beschleunigt. Zweifellos haben die meisten Riccien eine von Anfang an doppelte Reihe Ventralschuppen; an den grósseren Arten ist das sehr leicht zu constatieren; sie sind am Vegetationspunkte abwechselnd von rechts und links übereinandergelagert; eine Stelle, an welcher eine Zerreissung der einst terminalen Schuppe in 2 laterale Theile stattgefunden haben sollte, ist nicht nachweisbar. Die Verzweigung der Frons ist bei ungehindertem Wachsthum stets eine Dichotomie unter rechtem Winkel; bei mechanischen Hindernissen oder bei reicherer Verzweigung, wo sich die Aeste gegenseitig behindern, ündert sich dieser Winkel; wenn ich trotzdem ihn in den Diagnosen erwáhne, so geschieht es, weil er den Pflanzen schliesslich doch einen üusseren feststehenden Character verleiht und ihren Habitus wesentlich beeinflusst; in Roseitenform wiàchst eine einzelne Frons niemals; eine einfache Ueberlegung besagt schon, dass das nicht móglich ist; wo also eine vollkommene Rosettenform vorhanden ist, sind es mehrere Pflanzen, die sich aus zusammengelagerten Sporen gleichzeitig entwickelt haben und die Rosette vervollstándigten; aus diesem Grunde habe ich sie in den Diagnosen, als eine Erscheinung, die bei jeder Art vorkommen kann, nicht erwáhnt; sie als diagnostisches Merkmal zu benutzen, wie das bis- her geschah, ist nach dem Gesagten unmoóglich. Viele Ricciellen haben 2 oder ^4 Vegetationspunkte, das heisst sie be- sitzen Gabeláste, die làngere Zeit verbunden bleiben und vorhanden sind, lange ehe sie àáusserlich in die Erscheinung treten; das Laub hat dann einen keilfórmigen Zuschnitt; wenn ich von der Breite der. Frons spreche, bezieht sie sich natürlich stets auf den einzelnen, selbstándig entwickelten Gabelast; je nach dem Alter, in welchem die Pflanze ange- iroffen wird, werden solche Arten einen ganz verschiedenen Habitus zeigen und es ist daher nicht unnóthig darauf hinzuweisen, dass zu einer sicheren Bestimmung verticale Querschnitte des Astes auf keinen Fall entbehrt werden kónnen; ebenso sind die Sporen, wegen der grossen Aehnlichkeit des Laubes mancher Arten. in den meisten Fállen uner- lásslich. Die chlorophyllführende dorsale Laubschicht wird, wie bekannt, bei Dj 9 * 312 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Riccia. der Gattung Riccia aus langen aufrechten, sáulenfórmigen Lamellen gebildet, die aus Zellreihen bestehen und unter sich der Lánge nach ver- wachsen sind; von ihnen schliessen immer je vier einen engen Kanal ein. Ricciella unterscheidet sich hiervon durch fláchenfórmige Lamellen, die weite Luftriume begrenzen. Rieciella vesiculosa C. et P. steht in der Mitte zwischen beiden Gattungen und ist daher von hervorragendem Interesse. Die vier Lamellen sind hier auch sáulenfórmig normal ausge- bildet, zwischen je 2 derselben ist aber eine dritte Sáule eingeschoben, so dass die dadurch wesentlich erweiterten Luftkanále von S Zelle- schnüren begrenzt werden (die Zahl variirt zwischen 7 bis 9). Denken wir uns die eingeschobenen Zellreihen fort, so haben wir den normalen Typus von Riccia; eine solche Uebergangsform, welche den Werdegang anzeigt, macht die Scheidung der Gruppe in zwei Gattungen, Riccia und hicciella, hinfállig; die Trennung habe ich daher nur aus praktischen hücksichten in der Form von Unterabtheilungen durchgeführt. Die chlorophyllführende Schicht des Laubes hat eine sehr verschiedene Hohe bei den verschiedenen Arten; bei breiten flachen Formen ist sie niedrig, bei den schmalen fleischigeren Formen wesentlich hóher und bis zu '/s der Dicke des Laubes einnehmend; es ist, danach zu urtheilen, der Assimilalions-Apparat dem Bedürfniss der Pflanze genau angepasst ; wie schon in früheren Arbeiten ófters erwáhnt, reprüsentiren diese Lamellen in ihrer Anordnung eine bedeutende, vor Austrocknung geschützte, assimilirende Oberflàche; ist das Laub schmal, so werden die Lamellen lànger, bei den breiten Formen kürzer, deren in die Breite angeordnete grosse Anzahl dasselbe Assimilations-Resultat erreichen, welches die langen Lamellen im schmalen Laube leisten. Die chlorophyllführende Schicht erfáhrt mit der zunehmenden dus bildung ein starkes Wachsthum der dorsalen Oberhaut und zwar nicht nur in der Richtung der Lángs-Axe des Laubes, sondern auch in trans- versaler Richtung zu derselben; demgemüss sind die Lamellen nicht nur in der Richtung der Làngs-Axe geneigt, sondern sie neigen auch nach rechts und links und liegen in den verdünnten Ràándern fast horizontal : es ist auch leicht an Schnitten zu bemerken, besonders an Pflanzen mit wenigen grossen Lufthóhlen, dass diese nach der costa zu enger werden ; sie divergiren von der kleineren Oberfláche der costa zur grósseren der oberen Epidermis; auch bei Riecia findet dasselbe statt; die nach oben zunehmende Erweiterung der Kanile ist hier aber nur wenig bemerk- bar. weil die Gesammtverbreiterung auf eine sehr grosse Anzahl kleiner Ràume vertheilt ist. A Riccia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 313 . .. £um Verstündniss einiger in der Diagnose gebrauchter Bezeichnungen füge ich an Hand der beigesetzten Abbildungen von Querschnitten Folgendes hinzu: das parenchymatische Grundgewebe habe ich costa genannt (Fig. 1. g), denn sie enspricht funktionell wie habituell der costa bei Marchantia ; die Seitentheile derselben (h) steigen bei manchen Arten steil empor und laufen ohne jede Einbuchtung direct dem Rande der dorsalen Epidermis zu (a), ich nenne das latera stricte excurrentia. — Die dorsale Furche (c) nenne ich sulcus im Gegensatze zu Lindberg und Anderen, die sie carina nennen. d habe ich mit alae bezeichnet, weil diese Theile die costa háuflg flügelartig überragen, wie in fig. 2; von e sageich latera coste sinuatim in alas excurrentia; ich gebrauche sinus also für den einspringenden Bogen, arcuatus für den ausspringenden; im klas- sischen Latein wird sinus für beides gebraucht. Canaliculatus nenne ich f und nicht sulcatus oder carinatus, wie es die alten Autoren hàáufig gethan haben; von i sage ich lateribus sulci alte adscendentibus extrosum curvatis. Alles Andere ergiebt sich von selbst. Die von mir angegebenen Maasse der Frons beziehen sich stets auf den vollstándig entwickelten "Theil des Laubes, je nach der Grósse der Art also 1 bis 3 mm. hinter der Spitze, an Schnitten gemessen. Die Sporen variiren innerhalb einer Kapsel ein wenig; es wird aber leicht sein, unter den vielen Sporen einer Kapsel die normale mittlere Grüsse, wie ich sie angegeben habe, zu er- initteln. Die convexe Seite der Sporen, welche in der Sporenmutterzelle ihre áussere freie Oberfláche darstellt, zeigt nicht selten eine ganz andere Sculptur als die flachen Seiten derselben; in den Diagnosen ist nur jene berücksichtigt. Die Wimpern (cilc), welche bei einer Anzahl von Arten gefunden werden, sind sehr variabel innerhalb des Formenkreises einer Species und Anzahl und Lánge derselben kónnen daher nur mit Vorsicht beim Bestimmen einer Riccia benutzt werden. Zur Behandlung alter Riccienpflanzen (Ricciella ist viel leichter zu handhaben) empfehle ich, sie in heissem Wasser aufzuweichen, das Erd- reich zu entfernen und nun die Schnitte auszuführen; legt man diese in Milchsáure und erwàármt sie, so kehren sie meist von selbst in ihre natür- R^ 9 31^ BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Rüiccia. liche Form zurück oder sind durch leichten Druck dahinzubringen; sind die Pflanzen allerdings schon einmal angefeuchtet und dann wieder getrocknet worden, so giebt es kein Mittel, sie wieder zur Turgescenz zu bringen: sie werden vóllig werthlos. A. RICCIA a. Giliata I. Frons tenuis, multo latior quam crassa. I. R. japonica St. Bull. Herb. Boiss. 1897, p. 106. Monoica minor, ccerulescens. Frons fenuis usque ad 10 mm. longa, repe- tito-furcata, furcis divergentibus, brevibus, /ate linearibus, apice rotundatis. breviter bilobis; antice plano-convexa, solum sub apice leniter canalicu- lata, marginibus parum attenuatis, obtusis, ciliatis, ciliee breves patula». Costa medio postico parum convexa, utroque latere levi sinu in margines excurrens. Squam:e postice minu&e, hyalinz, tenerrimze, facile evanida». Sporz 75 y, subatree, laxissime reticulatim lamellatze, Iamellis gracilibus. angulis papilla erecta ornatis; ala latissima, exciso interrupta, foveolce 20 y.. Hab. Japonia, Tosa, Sakawa (Inoué). Sequenti simillima, sporis laxe reticulatis distineta. 2. R. subinermis Lindb. Rev. bryol. 1882, p. 82. Monoica, mediocris, viridis. Frons usque ad ^4 mm. longa, obcuneala, apice quadriloba i. e. bis dichotoma, furcis brevibus, latis, ubique aqui- crassa, sextuplo latior quam alta, antice plana, marginibus decurvis, acu- minatis aculis; costa lata subplana, spinae marginales sparse, brevissime ; squam: posticze minutissim:e, hyalinae vel purpureo maculatze. Capsulce valde numeros: denseque aggregatze. Sporce 68 y, late alatze, reticulatim lamellatze, papillatze, foveolis 10 y.. Hab. Fennia (Lindberg) Gallia, Angers (abbé Hy). Germania Neu Ruppin (Warnstorf). Diese Standorte lassen vermuthen, dass die Pflanze auch in dem dazwischen liegenden Gebiete zu finden sein wird. 6 Riccia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 315 —— 3. R. californica Austin. Torrey Bull. VI, p. 46. Monoica, minor, viridis. Frons 5-7 mm. longa, linearis, subplana, tenuis, breviter furcala, fureis parum divergentibus, apice distincte bre- viterque bilobis, marginibus attenuatis, costa parum incrassata, plano- convexa; sectio transversa frondis itaque anguste fusiformis. Squamie : posticze parv:e, hyalinee. Sporze parve, 51 v, anguste alatze, minute reticu- latim-lamellatze, foveolis 4 v, tantum. Hab. America septentr. California (Bolànder). Cilien besitzt die von mir untersuchte Originalpflanze nicht; nach der Originalbeschreibung sollen sie zuweilen fehlen; die Pflanze ist an den ausserordentlich klein gefelderten Sporen sehr leicht kenntlich; das Exemplar war nicht gut erhalten und die Form der Frons, die nicht mehr in genügender Weise zum Aufquellen zu bringen war, kann ich für die frische Pflanze nicht verbürgen. Die Sporen werden es aber ermóglichen. sie wiederzuerkennen. ; 5^ R.ligula St. n. sp. Monoica, exigua, viridis. Frons usque ad 5 mm. longa, longe furcata. fureis divergentibus, angustis, optime ligulalis, crassis, ^ plo latioribus quam altis antice posticeque aequaliter. plano-convexis, apice rotundatis. marginibus obtusis, sparsim ciliatis; cilide strictee, porrectae (haud recte patule). Squam: poste in apice frondis tantum visibiles, hyalinz. minutze, integerrima. Spore fusco-brunnec 68 y, late alatze, ala integer- rima, reticulatim-lamellatze, breviter papillatze, foveolis 8 p. Hab. Italia. Lago Maggiore (Al. Levier). II. Frons crassa, abrupte alata. 59. R. Bischoffii Hüben. Ann. Pharm. 1833, VII, p. 68. Syn. : Riccia cilüfera Link in Ldbg. Syn. hep. europ., p. 119. Dioica, magna, pallide viridis. Frons usque ad 15 mm. longa, obconico- oblonga, furcata, furcis late divergentibus, apice obtusis, antice sparsim cilüferis, sub apice sepe profunde sulcatis, alis curvatim adscendentibus vel plus minus explanatis, marginibus semper /ongius attemuatis, plus minus crebre ciliatis; costa multo angustior valdeque producta, alte radi- cellosa; frondis adultze sectio transversa dein duplo solum latior quam alta, antice convexula, leniter emarginata, postice rotundata, lateribus adscendentibus et abrupte in angulos horizontales longeque acuminatos exeuntibus. Squam: postieze magna, hyaline, dense imbricate, plus - 4 316 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. -. Riccia. minus crebre irregulariterque ciliatze, sub margine frondis desinentes. Ostiola mascula longe prominentia. Sporce 100 y. alte reticulatim eristatze papillatze. Hab. Europa, WMalia, Sardinia, Gallia (Angers), Tyrol (Meran). Germania (Schriesheim, Wittekind), Africa, Algeria, Teneriffa. forma montana. Syn. : Riccia pedemontana Steph. Hedw. 1882, n? ^, minor, simplex, alis semper erectis, antice itaque profunde canaliculata; costa maxime producta, alis duplo alliore; antice crebre ciliata, frondis etl squamarum marginibus maxime armatis. Hab. Hungaria, Nadays. Piemont, Val Lontay. Helvetia, Biel. 6. R. Gougetiana Mont. Ánn. sc. nat., ser. 5, vol. Xf, p. 35. Dioica, magna, in sieco flavicans. Frons 15-20 mm. longa, obcuneata, apice breviter emarginato biloba, lobis late rotundatis, 3-plo latior quam crassa, antice anguste canaliculata, canali parum profundo, plano, alis convexo-explanatis, tenuibus margine attenuato dense breviterque spi- nosis; costa valde et abrupte producta, si alas excipis planta parum latior quam alta, postice rotundata, lateribus rotundatis, adscendentibus, abrupte in alas attenuatas abeuntibus. Squamv hyalinge maxima, imbricatze, mar- gine valide spinose, spinis irreqularibus. Ostiola mascula magna, robusta, longe prominentia. Sporz nigrae, maxime, 136 v, in diametro, late alatze, ala erosa, aspera; reticulatim lamellatze, lamellis humilibus asperis, haud papilliferis; foveolis 17 v. Hab. Algeria (Gouget, Trabut). Facile cum R. Bischoffii Hüb. commutanda; sporis giganteis sine ullo dubio diversa. III. Frons crassa, marginibus acotis vel obtusis, nusquam abrupte alata. 7. R. asprella Carr. et P. Linn. Soc. N. S. Wales. 1887, p. 1059. Dioica? minor, dilute virens. Frons 4-5 mm. longa, crassa, obeuneata, breviter furcata, furcis divergentibus, late rotundato-truncatis breviter- que emarginato-bilobis, sub apice canaliculatis, ceterum subplanis, margi- nibus vallatim angusteqae incrassatis, dense setosis, costa humilis, plana, latissima, lateribus abruple adscendentibus; frondis sectio transversa sextuplo latior quam alta. Squamae postice magna, hyaline, integerrimze. Spore « magne, 100 y in diametro, fusco-brunnes, minute verrucu- losie » secundum diagn. auctorum. 8 HRiccia. FRANZ STEPHANI SPECIES HEPATICARUM. 3417 Hab. Australia, Sydney (Whitelegge). Die Sporen habe ich nicht gesehen; sie sind von den Autoren bei nur schwacher Vergrósserung gezeichnet und der Bau des Exosporiums ist daher nicht erkennbar gewesen; aus dem Bilde ist aber zu vermuthen, dass die Sporen, wie die fast aller Arten, ein Leisten-Netz tragen, dessen Ecken papillàr emporgezogen sind; eine mehrreihige Anordnung der . marginalen Cilien, welche die Autoren hervorheben, habe ich nicht finden kónnen. : 7^8. R. lusitanica Levier n. sp. Monoica, glauco-virens, major. Frons usque ad 12 mm. longa, furcata, erassa, plus triplo latior quam alta, anguste linearis, sub apice profunde sulcata, in fronde adulta plana, alis crassis, attenuatis, obtusis, margine remote valideque spinosis, spinis anguste triangulatis. Costa strato antico multo angustior (^ : 6) postice convexa, lateribus sensim in alas excur- rentibus. Squamx magne, marginem superantes, interdum hie illic spina longa instructa. Ostiola mascula parum prominentia. Spore magn, 90 x, late alae, ala repando multilobulata, reticulatim lamellosee. foveolis 12 y, alte papillatis. Hab. Portugal, Cintra (Welwitsch 1842). 9. R. crinita Taylor. J. of Bot. 1846, p. 415. Dioica? minor, glauco-virens. Frons usque ad 5 mm. longa, furcata, &ngusta, linearis, antice snbplana, marginibus rotundatis; costa crassa, valde convexa ; cili marginales creberrime, longissima, frondis diametro multo longiores; reliqua desunt; specimen originale pauperculum, haud emolliturum! Hab. Australia, Swan River (Drummond). Ciliis longissimis primo visu distinguenda. 4-—— 10. R. hirta Und. Bot. Gaz. XIX, p. 274. Syn. R. arvensis var. hirta Austin. Ac. Phil. 1869, p. 232. Monoica, minor, glauco-viridis; frons usque ad 10 mm. longa, /inearis, bi-trifurcata, furcis divergentibus, apice obtusa, antice ample sulcata, sulco obtuso, alis leniter adscendentibus, plano-convexis, crassis, margine acutis, dense breviterque ciliatis; costa valde producta, angusta, postice rotundata, lateribus alte adscendentibus levi sinu in margines excurren- tibus; frondis sectio transversa vix duplo latior quam alta, subtriangu- laris ob costam postice angustatam. Squamze postice hyaline, facile eva- BULL. HERB. BOISS., avril 1898. 9 23 318 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Riccia. nida. Spore ferruginez 85 y. anguste alatze, reticulatim lamellate, vix papillatze, foveolis 14 t. Hab. America septentr., New Jersey (Austin). Louisiana (Langlois). li. R. Breidleri Juratzka. Steph. in Hedwigia 1885. Monoiea, parva, viridis. Frons 3-4 mm. longa, simplex vel divaricatim furcata, furcis ex angusta basi /igulatis, apice acuminatis, obtusis brevi- terque spinosis; antice convera, distincte su/cata. sulcus amplus, parum profundus; costa valde producta; sectio frondis adulte parum latior quam alta, postice semicircularis, angulis acutis, parum prominentibus. Squamae postieee parvae, remotiusculz, hyalinze et purpureo-maculatee. Ostiola mas- cula pro planta maxima. Sporz: mature ignotwe. Hab. Alpes Austriz, Schladming (Breidler). Grossglockner (Kern). R. sorocarpa Bisch. toto ccelo differt configuratione frondis. 12. R. W'arnstortii Limp. Verh. Bot. Ver. Brdbg. 1885, p. 58. Monoica, parva, flavo-virens. Frons 3 mm. longa, crassa, duplo latior quam alta, bifurcata, furcis divergentibus, linearibus, apice obtusis, antice sulcata, sulco angusto, obtuso, sat profundo, alze tumidee margine obtusa, hic illic spina brevissima armate; costa valde producta, postice plano- convexa, lateribus parum convexis alte adscendentibus, sinuatim in mar- gines excurrens. Squame purpurese, parvae, sub margines desinentes. Sporz 60 y, fusco-brunne: anguste alat:e reticulatim-lamellatze, foveolis 8 nu, papillatze. Hab. Germania, Neu Ruppin (Warnstorf). — — 15. R. Beyrichiana Hampe. Syn. Hep. p. 601. Monoica, mediocris, glauco-virens. Frons usque ad 10 mm. longa, angusta, crassa, furcis linearibus parum divergentibus, antice ubique disiincte canaliculatis, marginibus rotundatis hic illic breviter ciliatis: cosia lata crassaque, lateribus rotundatis, alte adscendentibus; frondis sectio transversa duplo latior quam alta. Squam« postice parva, pur- puree, margine sparsim breviterque ciliatzte. Spore nigre, maxime, 120 y, leves 1. e. humiliter reticulatie, nusquam papillatze, foveolis 18 y.. Hab. America septentr., Jefferson (Beyrich). Underwood (Bot. Gaz. XIX, p. 276) stellt diese Pflanze als fraglich für Nord-America hin. Die mir zu Gebote stehende Pflanze ist aber von Bey- rich bei Jefferson gesammelt und zweifellos eine gute Art. 10 ' RHüiccia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 319 14. R. ciliata Hoffm. Fl. germ. crypt., t. IT, p. 95. Monoica, mediocris, fusco-viridis, in vivo nitida. Frons 6-8 mm. longa, repetito-furcata, furcis minus divergentibus, apice subíruncatis, antice late plano-canaliculatis, cilie ad latera descendentes, quasi pluriseriatim disposit:e, hamatee; costa late convexa, crassa, lateribus rotundatis cum frondis margine obtuso confluentibus. Frondis adulte sectio transversalis triplo latior quam alta, «bique aquicrassa, facie antica postice subparal- leia i. e. &equalitler curvata. Squamae postiez? parva, evanide, interdum purpureo maculatze, integerrima. Ostiola mascula et fem. breviter promi- nentia; spore nigrae, anguste marginatz, 88 v, reticulatim lamellata, creberrime papillatze, papillis subclavatis, foveold 8 y. Hab. Europa, Fennia, Germania, Britannia, Gallia, Italia (Firenze). 15. R. spinosissima St. Hedwigia, 1885. . Dioica? minor, flavo-virens. Frons 5 mm. longa, apice furcata, furcis latissime divergentibus, crassa, anguste linearis, apice angustata obtusa, antice profunde obtuseque canaliculata, alis maxime vallatim ampliatis, erectis (costam haud lateraliter superantibus) densissime spinosis. Costa valde producia, postice subcarinata, lateribus alte adscendentibus, sinuatim in alas erectas excurrens; frondis adullze sectio transversalis cireumscriptione fere trigona, antice rima profundissima bipartita, fundo rima concavo lateribusque arcuatim adscendentibus. Squam:ce magne, hyaline, margine longe valideque spinosc. Reliqua desunt. Hab. Algeria (Trabut). 160. R. Micnelii Raddi. Opusc. scient. Bologna, p. 352. Syn. : A. ciliata Radd. 1818, I. c. R. tumida Ldbg. 1829. Syr. Hepat. europ., p. 120. R. palmata Ldbg. 1836. Mon. Riec., p. 457. R. paradoxa Denot. 1839. Prim. Hep. ltal., p. 69. R. subalpina Limpricht. ms. Dioica, mediocris, pallide-virens. Frons usque ad !0 mm. longa, pauci- ramosa, furcis obcuneato-oblongis, apice parum angustatis, obtusis, crassis, sulco antico amplo in fundo convexo, marginibus vallatim ampliatis basi el apice contiguis, in medio magis remolis, breviter spinosis, costa crassa, convexa, lateribus sensim in margines obtusos excurrens. Sectio trans- versa frondis adulte? plus duplo latior quam alta, postice lunatim con- vexa, antice duobus incisuris brevibus quasi tripartita, partibus zequa- libus convexis; squamz posticze hyalinze, margine incise et plus minus 11 320 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Rüiccia. longe ciliale. Spors 102 i; reticulatim lamellat:, foveolis 17 p, in angulis alte papillatze. Hab. Europa et Africa mediterranea, Gallia, Montpellier (Philibert, Montagne). Cantal (Gasilien). Cannes (Metzler) A/geria (Trabut). Dieser Pflanze wieder zu ihrem richtigen Namen verholfen zu haben ist das Verdienst Levier's. Siehe Bull. Herb. Boiss. I. 1894. 17. R. Lindmanii 5t. in K. Svenska Vel.-Akad. 1897, vol. 25. Dioica, minor, viridis. Frons 10-13 mm. longa, 2 mm. lata, repetito furcata, in medio subplana, marginibus crassis, vallatim intumescentibus, extus creberrime spinosis, spinis longis recte patenlibus, granulatis. Squamw magne, hyalincz, occulte, anarginibus spinosis. Costa latissima, postice late convexa, in margines incrassalos excurrens. Frondis sectio transversa circumscriptione fere elliptica, triplo latior quam alta, antice sulco lato in fundo plano interrupta. Sporz 85 p, rufo-brunnece, anguste limbatz, reticulate, areolis 15-18 in diametro. ex angulis humiliter papillatis. Andreecia ignota. R. Michelii Raddi differt fronde squamisque minus dense spinosis. sporis minoribus, multo arctius reticulatis. Hab. Paraguay, Asuncion (Lindman). //18. R. canescens St. n. sp. Monoica, minor. Frons 10-12 mm. longa, longe furcata, furcis diver- gentibus, linearibus, crassis (vix duplo latioribus quam altis) antice pro- funde canaliculatis, canali in fundo suo plano-convexo, marginibus val- latim incrassatis erectis, rotundatis, spinisque longissimis validissimis armatis; costa valde producta convexa, lateribus rotundato-erectis in mar- gines sensim excurrrentibus. Squamz parva, purpurez, similiter spi- uoss. Planta itaque hispidissima, in sicco spinis incurvis omnino obve- lata et vix pro Ricciam habenda. Ostiola mascula brevissima. Sporze 85 y, reliculatim-lamellat:e, foveolis 8 p, haud papillatis. Hab. Africa, Oran (Balansa). R. Henriquesii et HR. spinosissima similis; setis numerosis et longis- simis facile distinguenda. 19. R. atromarginata Levier n. sp. «—— Dioica? parva, ramosa, fusco-viridis, margine atro-purpurea, valde car- nosa. Frons 3-& mm. longa, simplex vel furcata, furcis oblongis diver- gentibus ovalis, apice acuminatis obtusis, antice leniter canaliculatis 12 » Riccia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 324 sparsimque ciliferis, marginibus parum elevatis, breviter attenuatis, creberrime breviterque ciliatis; costa strato antico sequilata, crassa, pos- tice plano-convexa, lateribus abrupte adscendenüibus et abrupte in mar- gines breves excurrentibus. Sectio frondis triplo latior quam alta. Squamz posticze breves, atropurpurea. Spora& ignotz. Hab. Sicilia, Palermo (Ross.). 20. R. Henriquesii Levier. Bull. Soc. bot. ital. 1894. Syn. : R. bicarinaia Lindb. Rev. bryol. 1877, p. 54. Dioica, major, viridis. Frons usque ad 12 mm. longa. furcaía, furcis late divergentibus, angustis, margine obtusis ciliatis; ciliis saepe ad basin geminatim vel ternatim coalitis; apice rotundata, antice ob margines val- latim incrassatos sulcata ; sulcus sub apice angustus, profundus, in medio frondis amplificatus, fundo convexo quasi duplicatus (unde nomen ceterum falsum Lindbergii) postice rotundata, lateribus subrecte adscen- denlibus, sepe purpureo maculatis; frondis adulte sectio transversa duplo latior quam alta. Squame hyaline vel purpurez. Spore magng. 120 p, reticulatim lamellatz, papillis humilibus, foveolis magnis 17 v. ala angusta aspera. Hab. Portugal, Coimbra ; Corsica, Gallia, Bretagne prope Lorient (Herb. Montagne). Lindberg's Name beruht auf einer nicht seltenen Verwechslung von carina und sulcus; in gleicher Weise wird sinus hàufig verschieden gebraucht, bald im Sinne einer einspringenden Landbucht bald als vor- gewülbte Form; da Lindberg's Bezeichnung gradezu falsch ist, lasse ich Levier's Namen bestehen. Uébrigens trágt Lindberg's Original nicht die langen Cilien die er beschreibt, sondern ganz die der Art eigenthümlichen Wimpern. die aber nicht immer so kurz sind, wie sie Levier abgebildet hat. 21. R. papillosa Moris. 1828, Steph. Hedw. 1883. Syn. R. setosa Müller ms. in Herb. Sard. AR. minima Ldbg ex parte. Ac. Leop. XVIII, p. 427. Dioica, minor, pallide glauco-vipens. Frons usque ad 8 mm. longa, gra- cilis, bi-trifurcata, furcis parum divergentibus, pro planta longissimis. anguste linearibus, apice obtusis, crassis; antice late canaliculata, alis oblique adscendentibus, ciliis brevibus obtusis hirta, marginibus crassis. acutis, suberectis, ciliis similibus dense seriatis armatis. Costa valde pro- ducta, postice plano-convexa, lateribus parum rotundatis, alte adscenden- 19 339 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Ricciu. tibus. Sectio transversa frondis adullae parum latior quam alta, si paginam anticeam excisam excipis, rotundato-quadrata. Squam:e posticte minute, hyalince, Sporz ignotze. Hab. Italia, Sardinia (Müller, Iter Unio). Napoli (Gasparini sub : R. tri- chophylla ms.). Firenze (Levier). 22. R. pseudopapillosa Levier. n. sp. Monoiea, parva. Frons irregulariter bis dichotoma, furcis longe coalitis saepe obconico-oblongis, apice obtusis, erassis (vix latioribus quam allis) antice subplana, rima angusta percursa, ciliis brevibus ssepe hamatim incurvis hirta, marginibus obtusis :equaliter hirlis; costa valde producta, strato antico :equilata, postice rotundata, parietibus alte adscendentibus. Spore matura ignot:e. Hab. Austria, Stein. prope Wien (Baumgartner ). Configuratione frondis a R. papillosa Moris, cui simillima, facile distin- guenda. b. Inermes IV. Frons minus crassa, subtenuis, antice plana vel late concava, marginibus longe attenuatis (in una tantum obtusatis.) 23. R. plano-biconvexa St.in K. Svensk Vet. Akad. 1897. Vol. 25. Sterilis, major, late expansa, viridis, robusta, tenax. Frons usque ad 20 mm. longa, repelito-furcata, fureis brevibus, parum. divergentibus, apice emarginatis, antice plano-convexis, sub apice parum sulcatis, mar- ginibus attenwatis acutis planis. Squamae hyalinze, parv:e, occultze; costa postice plano-convexa, pagina anticae compar ; frondis sectio transversa itaque symmetrice plano-biconvexa vel fusiformis, angulis attenuatis acutis, ceterum sextwplo latior quam alta. Stratum aériferum /ymillimum, coste triplo humilius, canalibus angustis. Hab. Brasilia (Lindman). R. glauca L. primo visu differt statura minore frondeque longe sul- cata. 24. R. amboinensis Schiff. Forsch. Gazelle IV. ^4. Dioica, magna, pallide virens, margine sepe purpurea. Frons usque ad 25 mm. longa, tenuis, furcata, ob furcas longe coalitas basi obconica, furcis apice distincte bilobis angusteque sulcatis, ceterum planis, mar- 1A Rüiccia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 393 cinibus longe attenuatis costam late superantibus; costa postice plano- convexa, sensim in alas attenuata; frondis sectio itaque sextuplo latior quam alta, antice plana, postice plano-convexa; stratum anticum humilli- mum (fere quadruplo minor quam costa in sectione). Squamae poslicze breves, hyalinz, remotz. Spor:ze magna, 119p, late alatze, ala tenuis varie profundeque emarginata, sublobata, laxe reticulatim lamellate, lamellis altis, acutis; foveolze 17 y. vel majores, valde irregulares, papillis nullis. Hab. Amboina (Exped. Gazelle). / 395. R. Treubiana St. n. sp. Monoica, major, pallide virens, margine purpurea. Frons 20 mum. longa, tenuis, profunde furcata, furcis 5 mm. latis, apice truncato rotun- datis, brevissime bilobis, antice subplana, sulco tenwi percursa, alis vix adscendentibus, planis, marginibus longius attenuatis, acutis. Costa eequi- lata, parum convexa, lateribus convexis oblique adscendentibus. Squamze parva hyaline, marginem haud superantes. Sporzv magnae 932p intense ruf vel subpurpurese, laxe reticulatim lamellatze, lamellis crassis, in angulis haud papillatis, foveolis sub 20 y; ala angusta erosa. Hab. Java. Buitenzorg (Treub). 26. R. hortorum Bory Syn. Hep. p. 607. Dioica, major, virens, alis postice purpureis. Frons parum furcala, furcis oblongis, crassis, 5-plo tamen latioribus quam altis, antice sub apice parum breviterque sulcatis, ceterum subplanis vel parum canaliculatis, alis convexo-planis, leviter acuminatis margine acutis; costa duplo angus- üiore quam stratum anticum, postice plano-convexa, sensim in alas atte- nuata; frondis sectio transversa itaque fere symmetrice fusiformis, antice tantum Jeniter emarginata. Squam:e postice parvae, purpurea. Spore magna 102 y, late alatze, ala irregulariter repando-vel inciso cristzeformi, laxissime reticulatim-lamellatze, lamellis angustis, altis, repandis, haud papillatis; foveolis 17 u. Hab. : Insula Bourbon (Bory St Vincent). 27. R. angolensis St. n. sp. Dioica, 9 ignota, minor, glauco-virens. Frons 5-6 mm. longa, e basi angusta obcordata vel obconico-oblonga, breviter furcata, furcis divergen- übus, breviter ligulatis, apice late rotundatis breviterque bilobis, ubique fere plana, sub apice solum brevi rima instructa, postice parum incras- sala; costa convexa in alas longe sensimque attenuata, marginibus tenui- 15 E cadi 324 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Riccia. bus. Frondis sectio transversa sextuplo latior quam crassa, antice plana, postice late lunata, angulis longe acuminalis, acutis. Squame poslicce magna, oblique ovat:e, remot:e, purpureo-maculatze, integerrim:e, longe product. Hab. Africa, Angola (Welwitsch, iter angol. 255). 28. R. Lesquereuxii Austin. Acad. Phila. 1869, p. 232. false B. Lescuriana Austin. Monoica, mediocris, glauco-virens, expansa. Frons usque ad 7 mm. longa, repetito-furcata, furcis brevibus, ultimis ovatis, acutiusculis, planis. marginibus parum attenuatis, crassis, oblusis; costa convexa, sensim in margines attenuata ; sectio transversa frondis adulte quadruplo fere latior quam alta. Squamz posticce parve, hyalinze. Spore 85 p, rufze. alte reti- culatim-lamellatze, foveolis 10 »., lamellis crassis, vix papilliferis. Hab. America septentr. haud rara, New-Jersey, Illinois, Florida (teste Underwood). 99. &. Elliottii SI, n. sp. Monoica, mediocris, dilute viridis. Frons 8 mm. longa, profunde bi- vel trifurcata, furcis parum divergentibus, obconico-oblongis, apice rotundatis, profunde bilobis, antice sulco amplo percursis, alis convexo-explanatis, marginibus attenuatis aculis, costa humilis, lata, sinuatim in alas excur- rens; sectio transversa frondis 3 plo latior quam alta. Squam:e postice hyalinz, basi pupurezs, marginem parum superantes, integerrima. Spore subnigrz, 85 y, ala angusta circumdat, grosse reticulat:e, haud papillat:e, maculis 44 v, convexis. Hab. /nsula Dominica (Elliott). 30. R. flavispora St. n. sp. Monoica, dilute viridis, mediocris, expansa. Frons 10 mm. longa, pro- funde bi- vel trifurcata, furcis obconico-linearibus, apice rotundatis, bre- vissime bilobis, antice subplanis, sub apice solum parum lateque concavis, alis plano-convexis, marginibus attenuatis; cosla latissima, parum. con- vexa, sensim in alas excurrens ; frondis sectio transversa sextuplo latior quam alta. Squamae postiece parvze, hyalinee, marginem haud excedentes, Spore (mature!) dilute flavescentes, alte reticulatim lamellatze, foveolis 8 », lamellis apice emarginatis haud papillatis, aJa lata integerrima, levis. Hab. Brasilia subtropica (Ule n» 219). 16 Riccia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 325 31. R. grandis Nees in Martius Fl. bras. I, p. 300. Dioica ? major, viridis. Frons usque ad 15 mm. longa, tenuis, late linea- ris, apice breviter biloba, antice late concava, alis leniter adscendentibus longe attenuatis, marginibus tenerrimis; costa humilis latissima, convexa. sensim in alas excurrens; squamz posticze magna hyalinz vel purpureze, marginem frondis parum excedentes. Reliqua desunt. Hab. Brasilia (St. Hilaire). Rio Janeiro (Martius). —— 32. R. Breutelii Hampe ms. Dioica, minor, flavo-virens. Frons usque ad 10 mm. longa, tenuis et angusta, longe furcata, furcis late divergentibus, /;gulatis, apice rotun- datis, breviter bilobis, antice in medio leniter concava, alis plano-convexis, marginibus attenuatis, aculis; costa latissima, parum convexa, in mar- gines sensim attenuata; seclio transversa frondis dein lunatim subfusi- formis. Squamw postice minime hyalinge, evanidze et solum in apice asservale. Spore pro planta magn: 93 yu. late alatze, arcte reticulatim lamellate (foveoke 8 i) lamellis allis, emarginaüs, ad angulos papil- latis. Hab. India occid. Insulae S Kitts et S. Juan. 33. R. grandisquamaa St. in K. Svenska, Vet. Akad. 1897. Vol. 93. Dioica? Major, in sicco flavo-virens. Frons usque ad 10 mm. longa. 3 mm. lata, tenax, simplex vel furcata, furcis divergentibus, apice late rotundatis, breviter bilobis, sub apice parum sulcatis, ceterum leviter con- cavis, ad margines attenuatos planis. Squamse magna, dense imbricat:e, usque ad marginem frondis accret:e, apice angustatze obtusze, illum longe superantes, hyaline, integerrimze. Costa latissima, postice /ate convexa, levi sinu in alas late attenuata. Sectio frondis transversa quintuplo latior quam alta, anguste lunata, angulis horizontalibus longe attenuatis. Reliqua desunt. R. squamata Nees. differt statura minore, fronde multo crassiore squa- inisque fusco purpureis subviolaceis. Hab. Brasilia, Rio Grande, Cachoeira (Lindmann). 34. R. concava Bisch. Syn. Hep. p. 604. Major, glauca, bis dichotoma, tenuis, canaliculata, furcis ovatis, obtusis vel emarginatis, in sicco concavis, conchaeformibus, marginibus adscen- dentibus, squamis posticis albidis magnis (ipse haud vidi). Hab. Caput bonc spei (Dr Krauss). 17 326 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. lüiccia. « Riccize albomarginatze 8G majori et R. lamellosze similis: lobis ovatis concavis ab utraque diversa. » Syn. Hep. Ob die Art hierher gehórt, ist ganz zweifelhaft; schon die Vergleichung der Pflanze seitens des Autors mit H. albomarqginata, die ein ganz dünnes Laub hat, und mit A. /amellosa, die sehr fleischig ist, deuten darauf hin, dass sie ungenügend untersucht und beschrieben wurde. V. Frons minus crassa (pro more quintuplo latior quam crassa) antice sulcata, marginibus plus minus attenuatis. 39. ER. W'einionis St. n. sp. Monoica, magna. fusco-viridis. Frons usque ad 25 mm. longa, 3-4 mm. lata, simplex vel furcata, femaz, apice angustata, obtusa, antice sul- cata, alis sub apice frondis adscendentibus, ceterum Aiorizontalibus, con- vexis. Squam: hyalini:, parvae, sub margine occultze vel parum promi- nentes. Costa lata, in medio postico magis prominente, concexa, sensim in alas attenuata. Sectio transversa quintuplo latior quam alta, ad latera. longe attenuata. Spor: 102 y, subnigrze, humiliter reliculatim-lamellatee, foveolis 12 y. Hab. Brasilia, Rio Janeiro (Weinio). 36. R. limbata Bisch. Syn. Hep. p. 606. Dioica? major, obscure viridis. Frons usque ad 13 mm. longa, bifurcata, furcis parum divergentibus, linearibus. apice rotundatis, crassis, in pagina antica sub apice profunde sulcatis, in furcis adultis late canaliculatis, alis plano-convexis, haud incurvis, attenuatis, margine acutis, costa lata, convexa, lateribus oblique adscendentibus, sinuatim in margines atte- nuata; sectio frondis fere quadruplo latior quam alta, postice late lunata, angulis longe attenuatis, anlice (in planta adulta) late lunata, Squamae posticze maximae, dense imbrieate, purpurex, frondis marginem supe- rantes. Reliqua desunt. Hab. Africa australis, Prom. bon: spei. (Krauss). 37. R. Billardieri M. et N. Syn. Hep. 602. Monoica? major, expansa, flavicans, purpureo marginata. Frons soli- taria 10-12 mm. longa, 2-5 mm. lata, inferne longe simplex, superne fur- cata, subplana vel medio leniter canaliculata, apice acute sulcata profun- deque biloba, lenwis, versus basin sensim incrassata; marginibus atte- nualis acutis, leniter decurvis. Squam« magne, dense imbricat:e, pur- 18 Rüiccia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 327 pureze, marginem frondis longe superantes, integerrime. Costa adulta postice late convexa, in margines sensim excurrens. Sectio transversa frondis quadruplo latior quam alta, postice late lunata, angulis late acu- minatis, antice subplana vel simu amplo emarginata. Spore maximz, 102 1, rufo-brunne, reticulatim lamellatze, lamellis altis, foliaceis, apice truncatis emarginatis, alveolos magnos (10 in faciei diametro) includen- libus. Hab. Java (La Billardiére, Solms-Laubach). Ton&in (Bon). 38. R. discolor L. et L. Pugill. IV. Dioica? parva, glauco-viridis, subtus atropurpurea. Frons 5 mm. longa, breviter furcata, linearis, angusta, antice subplana, rima angusta obtusa percursa, costa subtriplo angustior, convexa, sensim in alas attenuatas sinuatim excurrens, marginibus tenerrimis; sectio frondis sextuplo latior quam alta. Squam:e postieee. atropurpureg, imbricate, parve. Reliqua desunt. Hab. Nepal (Wallich). Himalaya, Dehra Dun (Duthie). 39. R. Ridleyi Gepp. Linn. 3oc. 1890. Dioica? pusilla, fusco-viridis. Frons usque ad 5 mm. longa, parum fur- cata, furcis oblongis, ultimis acuminatis acutis, sulco sub apice valde pro- fundo, acuto, alis arcuatim adscendentibus, convexo patulis, in planía adulta minus profundo alisque subhorizontalibus; margines longius atte- nuali,acuti; costa postice plano-convexa, lateribus oblique adscendentibus, in margines sensim attenuatis; sectio transversa frondis adultze fere qua- druplo latior quam alta, postice late lunata, antice plano convexa, recto angulo mediano interrupta, angulis lateralibus attenuatis acutis. Squamze postice parvae, purpurea, marginem haud superantes. Spora 100 y. (Leste Gepp.). Hab. insula Fernando Noronha (Ridley). Riccie Mauryance 8. simillima ; spore mature desunt. "y ER. Mauryana St. n. sp. Dioica, major. Frons 10-12 mm. longa, 2 mm. lata, bis terque furcata, furcis recto angulo divergentibus, órevibus, profunde acuteque sulcatis, alis alte adscendentibus, convexis, marginem versus sensim altenuatis, ipso margine acutis. Squam:e hyalinz, tenerrimze, valde fugaceze, magnze, sub frondis margine oceultze, in apice plantze solum prominentes, inte- gerrimz. Costa valde incrassata, strato aérifero triplo altior, e pagina 19 328 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Riccia. ventrali hemispharica dense longeque radicans; frondis seclio transversa dein subquadruplo latior quam alta, postice rotundata, lateribus rotun- dato-adscendentibus et extrorsum nutantibus, ad angulos attenuatos acuta, antice acute plus minus profunde (versus apicem maxime) sul- cata. Ostiola c? ignota. Flores 9 sparsi. Spor: 85 p, subnigre, dense minuteque papillatze. Hab. Mexico, Cerro de Guadalupe (P. Maury). V ^1. R. congoana St. n. sp. Dioica, magna, fusco-viridis, expansa. Frons usque ad 15 mm. longa, tri-quadrifurcata, furcis late linearibus longe coalitis, parum divergentibus, frons itaque optime obcuneata, furcis crassis, ^ plo latioribus quam altis, apice rotundatis, sub apice profunde acuteque sulcatis. lateribus sulci con- vexis oblique adscendentibus, marginibus longius attenuatis, crassis, aculis. Costa postice rotundata, lateribus alte adscendentibus sinuatim in margines attenuata. Squame mazaima, imbrical:e, purpurez, marginem haud excedentes. Spore 75 y, rufo-brunnew, reliculatim lamellatz, lamellis altis longe papillatis, papillis acuminatis, foveolis 7 w.. Hab. Africa. Territorium congoanum gallicum (Voz). 42. R. glauca L. Spec. plant. p. 1605. Syn. R. Lindenbergii Sauter, ex parte. Syn. hep. p. 614. Monoica, minor, glauco-viridis, expansa. Frons 5 mm. longa, fere ^ plo latior quam crassa, breviter furcata, furcis ligulatis, apice acutis, antice sulco amplo percursis, alis sub apice oblique adscendentibus, ceterum ex- planatis, plano convexis, marginibus acutis. Costa latissima, plano con- vexa, sensim in margines attenuata. Squamae hyalin:e, tenerrimze, facile evanid:x, integrae, marginem haud excedentes. Sporze subatrae, 68 t, late marginat:e, margine crebre denticulato, reticulatim-lamellatze, papillatze, foveolis 7 t. Hab. Europa, Asia et America septentr. Norvegia et Sibiria usque ad 61? lat. sept. Gallia, Montpellier. Japonia. Alpes Austrie (Semmering 800 m.). 43. R. macrospora 3l. n. sp. Monoica, magna, expansa, fusco-virens. Frons solitaria 14-16 mun. longa, 4 mm. lata, bis terque furcata, furcis brevibus et apicibus tantum solutis; frons itaque circumscriptione Jate obcuneata, apice quadri- vel pluries lobata, ibidemque 8-10 mm. lata, interdum ramis brevioribus 20 Riccia. - FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 329 mixtis valde irregularis, ceterum subplana, margine acuta, sulco parum profundo lateque aperto percursa, alis planis, solum sub apice frondis Jeniter ascendentibus ibidemque margine late incurvo. Squama magna, imbricate, integerrimze, nigro-purpureg, frondis marginem /onge supe- rantes. Costa latissima, sat crassa, postice plano-convexa, lateribus bre- vibus sensim excurrens. Sectio plante transversa itaque quadruplo latior quam alta, angulis late acuminatis. posüce late lunata, antice angulo /ate aperto incisa. Flores masculi femineis approximati. Spore maxime, 150 v, crebre et regulariter lamellates; anguli lamellarum papilla alta truncata instructi, exosporium dein maxime hirtum. Hab. Australia centralis. Arco eilinna well. Elder Explor. Exped. (Helms). 44. R. albomarginata Bisch. Syn. Hep. p. 604. Monoica, minor, viridis, ob squamas hyalinas prominentes quasi mar- sinata, unde nomen. Frons usque ad 10 mm. longa, 2-3 mm. lata, fur- cata, fureis obovato-ligulatis, obtusis, sub apice solum profunde canalicu- latis, sulco angusto, lateribus alte curvatimque adscendentibus, in parte adulta frondis sensim sensimque explanatis atque ad planum demittenti- bus, ceterum haud crassa, plus quadruplo latior quam alta; sectio trans- versa dein valde variabilis, su» apice pagina antica late profundeque incisa, postica hemispherica, in medio frondis tamen antice vix emargi- nata, postice plano-convexa; marginibus ubique acutis, haud attenuatis. Squamc posticze magne, confertze, oblique ligulatze, rotundatze, integer- rimis, marginem frondis longe superantes. Sporz 76 y. lamellis radiatim dispositis, crebre anostomosantibus dense obtectze. Hab. Promont. bonc spei (Zeyher, Krauss). Plantam Kraussei haud vidi. A5. R. inflexa Taylor. J. of Bot. 1846, p. 417. Dioica? minor, palide-virens. Frons usque ad 5 mm. longa, simplex vel breviter furcata, crassa sub quadruplo latior quam alta, furcis an- gustis, linearibus, apice acuto, squamis alropurpureis obvelato, antice profunde canaliculata, canalis lateribus praerupte adscendentibus, in parte adulta frondis magis apertis, marginibus breviter attenuatis acutissunis ; costa crassa, strato antico sequilata, postice plano-convexa, lateribus rotundatis, sinuatim in margines excurrens. Squamz postice atropur- puree, magna, imbricate, durs fragilesque, marginem frondis supe- rantes. Spor:&: « magnae » teste Taylori; mihi ignotee. Hab. Australia, Swan River (Drummond). 21 v ki 330 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Riccia. VI. Frons crassa (pro more triplo latior quam crassa) abrupte alata. 40. R. Fruchartii St. n. sp. Monoica, magna, glauco-virens. Frons 20 mm. longa, bifurcata, furcis 4 mm. latis, brevibus, ante bifurcationem longe coalitis, parum divari- catis, ultimis /igulatis, apice truncatis breviter bilobis, antice subplanis: costa multo magis angusta (plus 2 plo) crassa, postice plano-convexa, lateribus brevibus, adscendentibus, abrupte in alas latissimas tenerrimas abeunte. Sectio transversa frondis 6 plo latior quam alta, vel (alae tenues neglect) triplo latior solum. Stratum aériferum humillimum; squama: postice parva, hyaline&e vel purpureo maculatz.. Spora magna, 102 p, rufo-brunnes, anguste marginatze, reticulatim lamellatze, lamellis humili- bus, vix papillatis, foveolis 12 n. Hab. Montevideo (Fruchart). 47. R. runssorensis St. n. sp. Dioiea, minor. Frons 5-7 mm. longa, 4 mm. lata, simplex vel apice fur- cata, furcis recto angulo divergentibus, profunde acuteque sulcatis (magis versus apicem, minus profunde versus basin plantae) ob margines adscen- dentes valde concavis, margine abrupte breviterque attenuatis foliaceis purpureis, apice marginibus erecto-incurvis quasi acuminatis. Squamae purpuree, dense imbricatv:, integerrima, frondis marginem haud exce- dentes. Costa valde incrassata, strato aerifero eequilata duplo iamen altior, e pagina ventrali lata et plana dense breviterque radicans. Frondis sectio transversa dein duplo latior quam alta, postice plano-convexa, lateribus rotundato-adscendentibus. angulis superis in acumen breviusculum sub- erectum attenuatis, antice plano-convexa, sulco acuto plus minus pro- funde interrupta. Ostiola c? ignota. Flores 9 numerosi, geminati vel soli- larii. Spore. fusco-brunnec, 953 p, papillis Zongiusculis ligulatis recteque truncatis densissime hirtz. Hab. Africa tropica; in monte Runssoro (Scott Elliott.). Die Sporen dieser Pflanze stehen hinsichtlich ihrer papillaren Beklei- dung einzig unter den Verwandten da. A8. R. VVichurse St. n. sp. Monoica, mediocris, parum ramosa. Frons usque ad 7 mm. longa, fur- cis parum divergentibus, crassis, triplo fere latioribus quam altis. antice 23 Riccia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 331 late subprofundeque canaliculatis, alis plano convexis, marginibus 6re- viter acuminatis, acutis, costam parum superantibus. Costa valde pro- ducta, strato antico parum anguslior, postice plano-convexa, lateribus rotundatis abrupte im alas excurrentibus. Squam:e posticie parvze, sepe purpureo maculatz. Ostiola mascula angusta, parum prominentia. Sporze 68 i., late alatze, ala aspera, in facie convexa reticulatim lamellatze, lamellis angustis, altis alteque papillatis, foveol:e 12 v.; in faciebus planis minute et creberrime lamellatze. Hab. Japonia (Wichura). Es ist zweifelhaft, ob die Pflanze. nicht aus einem anderen Theile Asieus siammt; wenigstens wurden mir andere Hepaticee dieses Samm- lers in dieser Hinsicht als fragwürdig bezeichnet; jedenfalls ist aber die Pflanze neu. 49. R. tenuilimbata St. in K. Svensk. Vet. Akad. 1897. Vol. 25. Dioica, major, dense ramosa, dilute viridis, carnosa. Frons usque ad 15 mm. longa, repetito-furcata, fureis brevibus parum divergentibus, anüce rima profunda percursis, alis convexo-adscendentibus, marginibus horizontalibus, tenerrimis, hyalinis, in fronde juvenili incurvis. Squamae ümbricatz, purpures, integerrimae, occultae. Costa crassa, postice valde convexa, lateribus rotundatis alte adscendentibus abrupte in margines, attenuatos excurrens; frondis sectio itaque vix duplo latior quam alta, postice semicircularis, angulis longius productis longeque attenuatis, antice sulco plus minus profundo dimidiata, dimidiis convexis leniter adscendentibus. Antheridia in medio frondis seriata, ubique geminata, ostiolis longis hyalinis longeque prominentibus. 9 ignota. Hab. Paraguay. Colonia Pres. Gonzales (Lindman). 50. R. lata Taylor. J. of Bot. 1846, p. ^16. Dioica, magna, valde robusta, viridis. Frons 12-14 mm. longa, furcata, furcis oblongis apice obtusis, late divergentibus, maxime crassa vix dupio latior quam crassa, antice profunde canaliculata, canali sub apice frondis profundissimo acuto, in parte magis adulta antice plano-convexa, alis —abrupte adscendentibus subinde extrorsum curvatis, marginibus aíte- muatis decurvis ; costa valde producta, postice maxime convexa, lateribus rotundatis alte adscendentibus alteque radicellosis (1. e. fronde substrato suo profundissime immersa) abrupte sinuatim in margines excurrentibus. Squam:s postice magnae, imbricate, hyaling vel purpurez, marginem frondis haud superantes. 23 332 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. liiccia. Ostiola g? longe prominentia, magna. Spor:e (perfecte maturas haud vidi) 119 », fuscescentes teste Taylori, reticulatim lamellatze; foveolis 12 v, breviter papillatis. Hab. Australia. Swan River (Drummond). Y 51. R. rubrispora 5t. n. sp. Dioica, major. Frons 10-15 mm. longa, 2 mm. lata, simplex vel furcata, fureis recto angulo divergentibus, canaliculatis, sulcus nullus, nisi ad ipsam apicem plante. Alc versus marginem attenuata, ipso margine acuta atropurpurez. Squam:e remoltiusculie, subatree, breves et mar- ginem [frondis haud attingentes, integerrimze. Costa valde inerassata, strato aérifero triplo altior, in apice frondis in alas abrupte transiens, in medio plante latior, postice late plano-converula, lateribus oblique adscendentibus sensimque in alas excurrentibus. Sectio transversa plante itaque íriplo latior quam alta, postice leniter concava, lateribus oblique adscendentibus, angulis in aeumen cuspidatum oblique patulum protractis, antice late lunata. Andreecia ignota. Flores 9 numerosi, dis- persi, pistilla longissime exserta. Sporz 70 v, purpura, vel subviolaceze, laxe reticulatim lamellatz, lamellis valde regularibus, cequialtis, e basi latiore attenuatis, alveolos concavos includentibus, papillis angularibus subnullis. Hab. Australia centralis. Askariaga. Elder Explor. Exped. (Helms.). 22. R. marginata Carr. et P. Linn. Soc. N. S. Wales. 1887, p. 1056. Dioica, major. fusco-viridis, intra margines purpureo-maculata ; frons usque ad 15 mm. longa, plus 2 plo latior quam crassa protunde furcala, furcis minus divergentibus, late ligulatis, profunde bilobis, lobis conni- venle-tectis, antice planis (in fureis junioribus parum concavis); costa duplo angustiore, valde producta, postice plano-convexa, lateribus alte adscendentibus abrupte in margines attenuatos abeuntibus; squamae posticze magna, hyalinze vel. purpureo-notatzte, marginem frondis haud superantes. Sporze 110 v. anguste alatze, reticulatim lamellatze. Hab. Australia. New-South Wales, Paramatta (Whitelegge). «X 83. R. bulbifera St. n. sp. Monoica? major, flavo-virens. Frons usque ad 25 mm. longa, angusta, repelito furcata, furcis longis, ligulatis, versus apicem ample canalicula'is, celerum planis, marginibus femwibus; costa sat producta; frondis sectio transversa itaque 3 plo latior quam alta, antice plana, postice late lunata 24 Riccia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 333 abrupte in angulos acumina tos excurrens. Squam:e postice parvee remo- liuscule, purpuree, marginem parum excedentes. Sporze magne, 102 y. grosse reticulatim-lamellatze (solum quinque foveolz:& in diametro) lamellis grosse angulatim repandis, subdentatis. In apice furcarum inveniuntur bulbi solitarii, pyriformes, frondis dia- metro zequilati, haud in terram descendentes sed horizontaliter protracti, radicellis hyalinis ubique vestiti. haud squamuliferi, e cellulis parenchy- maticis valde oleiferis zedificati. Hab. India orient. Bengal. (Sulp. Kurz. Sept. 1868). Die Knollen entspringen aus dem Vegetationspunkte mit kurzer, stiel- fórmiger Basis und sind dem lockeren Boden horizontal eingelagert; ein ruhender Vegetationspunkt mit kleinzelligem Gewebe ist an der birn- fórmig verbreiterten Spize nicht bemerkbar; die Oberfláche ist allseitig dicht mit Rhizoiden bekleidet und eine Trennung von Ober- und Unter- seite nicht vorhanden. Der (nach 30 Jahren) noch erhaltene starke Oel- gehalt des gleichmàssig parenchymatiscnen Gewebes deutet auf einen Reservestoffbehálter, wie Anthoceros ihn zuweilen fast in gleicher Weise besitzt. 94. R. crispatula Mitten. Linn. Soc. V. p. 127. Dioica, maxima, in sicco obscure flavo-virens, subezespitans. Frons usque ad 20 mm. longa, angusta, linearis, longe furcata, furcis apice rotundatis. antice subplanis, marginibus explanatis, attenuatis, costam late super«i- libus; costa valde producta, postice plano convexa lateribus abrupte recteque adscendentibus, abrupte in margines attenuatos excurrens; frons dein plus duplo latior quam crassa vel-alas attenuatas exceplas-diametro crassitudini subequali. Squam:e postieze intense purpurege, imbricat:e. apice rotundate, marginem frondis parum superantes, haud plano appresse sed concavi patuleeque:; margo frondis dein quasi crispatus. re vera perfecto planus etl integerrimus. Sporc 85 y, rufescentes, laxissime reticulat:e; foveolis paucis sub 25 v»: lamellze altze, crasse, ala lata tenui. ,Hab. Ceylon, Matale (Gardner). 39. R. cartilaginosa Steph. Hedwigia 1889. p. 44. Monoica, minor, obscure viridis. Frons usque ad 8 mm. longa, crassa. tenax et cartilaginea, furcata, furcis brevibns lateque divergentibus, ver- sus apicem profunde lateque canaliculatis, versus basin sensim planiori- bus, marginibus crassis, attenuatis, acutis, costam superantibus; costa BULL. HERB. BOISS., avril 1898. 25 33 334 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Riccia. duplo angustior valde producta alte radicellosa; frondis adulte sectio transversa triplo latior quam alta, antice leniter convexa, simw brevi lunato interrupta, postice plano-convexa, lateribus oblique adscendenti- bus, angulis acutis. Squam:e postiecze hyalirze, cellulis prominulis subden- tatie. Ostiola mascula magna, longe producta. Sporx mature ignotae. Hab. Australia, Queensland (Bailey). 56. R. papillispora St. n. sp. Dioica, major (in sieco flavicans). Frons usque ad 7 mm. longa, furcata, fureis parum divergentibus, ovatis, acuminatis, obtusis, breviter bilobis, antice subplanis wbique cquicrassis, costa itaque latissima, crassa, sub- plana, lateribus brevibus verticalibus, in margines abrupte attenuatos desinentibus; margines ceterum tenues, costam breviter superantes, acuti. Squam:e postice magna, purpuree, dense imbricat?e, margines longe superantes, versus apicem frondis hamatim incurv:e, marginem apicemque plante tegentes. Spore 75 y, reticulatim lamellatze foveolis 6 v, papillatze, papillis magnis validis acuminatis. Hab. Abyssinia ad ripas flum. Insaba prope Keren (Beccari). VII. Frons crassa (pro more triplo latior quam crassa) marginibus crassis acutis vel obtusis. 27. R. nigrella DC. Flore franc. V, p. 193. Syn. A. minima Raddi. Opusc. scient. Bologna II, 353. R. minima L. ex parte. Spec. plant. p. 1605. Monoica, exigua, tenax, viridis, marginibus purpureis in sicco bruu- neolis. Frons 3 mm. longa, subtriplo latior quam erassa furcata, furcis divergentibus ultimis ovalis, acuminatis acutis, profunde acuteque sul- catis, alis oblique adscendentibus, parum convexis, in planta adulta magis apertis, marginibus crassis acutis, im sicco haud mutatis; costa postice late convexa, lateribus rotundatis, oblique adscendentibus, Squam:e postca atropurpurez, imbricate, integerrimz. Spore 59 p, subnigra, anguste marginat:e, minute reticulatim-lamellat:e. alte papillat:e, foveolis 9 u. Hab. Gallia, Montpellier (De Candolle), Ille et Vilaine (Dubuysson), Cóte du nord (Morin). /talia. Firenze (Levier). Das Original De Candolles ist lánger und stürker verzweigt, im Bau des Laubes aber sonst ganz wie die italienische Pflanze, von welcher ich aber auch làngere und stáürker verzweigte Exemplare gesehen habe. 26 RFiccia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 3358 Sporen habe ich an dem Original nicht gefunden, obwohl die Exemplare gul ausgebildete sind! Ueber die englische unter dicsem Namen ausge- gebene Pflanze siehe R. Pearsoni St. ——— O8. R.sorocarpa Bisch. Nova Acta Ac. Czes. Leop. 1835, XVII, p. 1055. Syn. : A. minima L. ex parte. Spec. plant. p. 1605. R. epicarpa Wallroth. Syn. Hep. p, 600. R. Lindenbergii Sauter ex parte. Syn. p. 611. Monoica, parva, glauco-virens. Frons usque ad ^4 mm. longa, crassa, triplo latior quam alta, furcata, furcis brevibus ultimis ovatis acutis vel acuminatis, sulco profundo aculoque percursis, alis plano-convexis alte adscendentibus, in fronde adulta magis apertis, costa postice convexa, lateribus alte adscendentibus, marginibus crassis, aculis, costam. haud superantibus. Squam: parve hyaline integerrimo rarius dilute vio- laceze. Capsule in medio frondis dense seriatz, sulco itaque fere semper sporis maturis repleto. Sporc:e 76 »,, subnigr:z, late marginat:e, margine aspero, reticulatim-lamellatz:e, alte papillatze, foveolis sub 10 y. Hab. Europa. Germania, baud rara. Italia, Firenze (Levier). America septentr. Closter. (Austin). Y 59. R. insularis Levier n. sp. Dioica, mediocris, glauco-viridis. Frons usque ad 8 mm. longa, divari- ' eatim furcata, 3 plo latior quam crassa furcis /igulatis, apice rotundatis, distincte bilobis, sulco acuto percursis, alis convexo-decurvis, crassis, acutis, costa strato antico multo angustior, humilis, postice plano convexa, lateribus parum adscendentibus, sinuatim in alas attenuatis. Squamie posticee parv:e, hyalinz, vel purpure:e integerrim:ze. Sporz 76 p. reticu- latim lamellat:te, lamellis humilibus, in angulis truncato papillatis, mar- gine angusto aspero, foveolis 8 y.. Hab. Sicilia, Palermo (Dr Noss). TA 60. R. Pearsoni St. n. sp. Syn. R. nigrella Pearson (non DC.). Hep. exsicc. Brit. Dioica, fusco viridis, marginibus purpureis. Frons usque ad 10 mm. longa, bi-trifurcata, fureis longis angustis, linearibus, late divaricatis, apice rotundatis, crassis, profunde acuteque sulcata, sulci parietibus alte adscendentibus subinde extrorsum curvatis, marginibus acuminalis, acu- lis, in sicco involutis; costa valde producta, postice plano-convexa, lateri- bus abrupte alteque adscendentibus, sinualim in margines excurrentibus. 27 336 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Füicciu. Sectio Lransversa frondis duplo latior quam alta. Squam:e postice: magnae, integerrim:, dense imbricat:e. atropurpurece, marginem haud superantes. Spor: 75 y, (teste Pearson). Hab. Britannia, Wales, Barmouth (Pearson). Y 61. R. Raddiana Jack et Levier n. sp. Monoica, major, glauco-virens. Frons usque ad 12 mm. longa, crassa. bifurcata, furcis divergentibus, brevibus, ultimis /ate ligulatis, apice rotundatis, sulco sub apice profundo acuto percursis, in planta adulta leniter canaliculatis, alis plano-convexis, marginibus crassis acutis; costa valde producta, alle convexa, lateribus rotundatis alte adscendentibus ; sectio frondis adull:e duplo latior quam alta; squam:e postieze parvae, hya- lin;e. Spore fusco-brunnez, alte truncato papillatze, foveolatze, foveolis 8 v. Hab. Italia, Firenze. 62. R. acuminata Taylor J. of Bot. 1846, p. 414. Monoica, minor, expansa, pallide virens. Frons usque ad 2 cm. longa, furcis divergentibus, apice obtusis, ob margines in sicco inflexos quasi acuminatis (unde nomen) ceterum crassa, antice leniter canaliculata, in etate subplana marginibus crassis aculis; costa postice plano-convexa, duplo angustior quam pagina antica; frondis sectio transversa subtriplo latior quam alta, late triangularis, lateribus oblique atque substricte adscendentibus, antice convexa medioque parum emarginata, angulis /ate acuminatis, acutis postice subtruncata. Squam« posticce parve. occulte hyalinz. Sporas haud vidi. Hab. Australia. Swan River (Drummond). 603. R. Austini 5l. n. sp. Syn. : A. lamellosa Austin (non Raddi). Monoica, mediocris, diluie virens. Frons 10-12 mm. longa, furcata. furcis oblongis, apice angustatis, obtusis, in parte juniore profunde acu- leque sulcatis, parietibus sulci curvatim adscendenlibus, marginibus acutis; costa latissima, postice subplana; frondis sectio duplo solum latior quam alta, antice angulo subrecto excisa, postice subplana, lateribus alte adscendentibus. Squam«c posticze magni, subimbricatze, oblique ovatze, obtuse, hyaline, marginem longe superantes. Spore 82 w, scaberuke, reticulatim lamellatze, foveolis 14 y», papillatz. Hab. America septentr. Closter (Austin). R. lamellosa Raddi differt fronde crassiore (fere magis alta quam lata) 28 Riccia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 3397 sulco obtuso, totam frondem percurrente, marginibus attenuatis, irregu- lariter dentatis, squamarum marginibus papuloso-crenulatis vel subden- tatis, sporis majoribus (95 v) laxius reticulatis. v. 64. R. corcovadensis St. n. sp. Monoica, major, fusco-viridis. Frons usque ad 15 mm. longa, vix duplo latior quam crassa profunde bifurcata, furcis brevibus, /ate oblongis, aculis, antice profunde acuteque sulcata, alis adscendentibus extrorsum curvatis, marginibus acutis; costa cquilata, postice rotundata, lateribus alte adscendentibus. Squam:e posticze purpureze, magne, dense imbricat:e, integerrimcw, frondis marginem haud superantes. Sporz magne, 110 y., haud reticulatim-lamellatze, sublceves. Hab. Brasilia, Rio Janeiro in M. Coreovado (Guillemin, Ule). "d 65. R. australis St. n. sp. Dioica, major, pallide virens, expansa. Frons usque ad 10 mm. longa, 2 mm. lata. 1-2 furcata, furcis linearibus, apice angustatis, divergentibus; crassa, iriplo latior quam alta, antice convexa, sulcata, sulco sub apice acuto, haud. profundo, versus basin frondis nullo; margines crassi, obtusi, costa leniter convexa in margines sensim attenuata; sectio transversa frondis optime elliptica, medio sulco incisa. Squam: parve, hyalinze vel purpurascentes. Spore? magne 102 v, anguste alatze, reticulatim lamel- late, foveolis 1^ v., papillis altis, subspiniformibus. Hab. Montevideo (Vruchart). 660. R. porosa Taylor. J. of Bot. 1846, 416. Dioica? mediocris. Frons 8 mm. longa, repetito furcata, furcis parum divergentibus, sepe contiguis, inferne longe coalitis, apice solum liberis, ' linearibus, apice obtusis, crassis, plus duplo latioribus quam altis, antice sulco tenui profundeque percursis, ceterum subplanis, marginibus obtusis ; costa postice subplana, strato supero frondis equilata, lateribus abrupte erectis; sectio frondis adulte itaque optime parallelogramma. Squamze postice, majuscule, hyaline vel purpurascentes, marginem vix attin- gentes. Spor 72 w (haud perfecte maturz) anguste marginat:, minute reticulata foveolis sub 8 y, ex angulis breviter papillatis. Hab. Australia, Swan River (Drummond). Die Taylor'sehen Riccia-Namen, wie auch der obige, sollten zum Theil eingezogen werden, da sie háufig in Folge vólliger Verkennung der specifischen Merkmale gewáhlt worden sind; die Beschreibungen sind 29 338 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Hiccia. meist unbrauchbar und niemand ist im Stande die Pflanzen zu erken- nen. 67. R. Junghuhniana N. et Ldbg. Syn. Hep. p. 609. Monoica, mediocris, viridis, expansa. Frons usque ad 10 mm. longa, multifureata, furcis /ate linearibus, ultimis acuminatis, obtusis; antice distincle acuteque sulcata, alis plano-convexis, attenuatis, crassis, obtusis; costa in medio frondis parum producta, late convexa, utroque latere sub alis sensim adscendens; sectio transversa frondis adult:e sub triplo latior quam alta. Squamw posticze. magna, hyalinis, sub alis occultze. Spore dilute rufi, pro planta parvi, 68 p, minute reticulatim lamellatze, foveolis solum 5 », lamellis crassis parum elevatis, angulis truncato- papillatis. Hab. Java (Junghuhn). In der Syn. Hep., p. 609, ist diese Art als « cavernosa » beschrieben und zu Ricciella gestellt; die Originalpflanze im Herb. Nees ist aber eine Riccia. « 68. R. minutissima St. n. sp. Monoica, exigua, pallide glauco-virens, expansa. Frons 3-^ mm. longa, subtriplo latior quam crassa bifurcata, furcis divergentibus, angustis, linearibus (Riccie fluitanti in adspectu similibus), apice profunde bilobis. sulco antico ad rimam brevem apicalem angustissimam reducto, in fronde adulto nullo; margines crassi obtusi, ultra costam parum prominentes ; costa in medio postico plano convexa, lateribus brevibus oblique adscen- dentibus, sinuatim in margines breves excurrente. Squam:e posticee hya- line, magne, marginem attingentes. Spore 76 y. late marginatee, alte reliculatim lamellatze, longe papillat:e, foveolis 8 t. Hab. Madeira (Fritze), Coimbra (Moller). 69. R. bitfurca Hoffm. Fl. crypt. germ. p. 95. Syn. : A, glaucescens Carr. Hep. Exsicc. brit. R. marginata Lindberg. Monoica, mediocris, expansa, glauco-virens. Frons usque ad 5 mm. longa, sepe bi-trifurcata, furcis plus minus divergentibus, apice rotun- datis, antice late lenitlerque canaliculatis, marginibus parum. elevatis, obtusis, costa lata crassaque, postice plano-convexa, lateribus leniter adscendentibus, rotuudatis; sectio frondis transversa ubique zequicrassa fere triplo latior quam alta. Squamz postica» parvze, remote, hyalinz vel 30 Riccia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 339 violaceo-maculatz, integerrima. Spore 68 y, late marginatze, reticulatim lamellat:e, angulis alte papillatis, foveolis 8 p. Hab. Europa et America septentr. Sibiria Jenisei (Arnell). R. glaucescens Carr. bietet gar keine Unterschiede; es scheint aber mehr als eine Art unter diesem Namen ausgegeben worden zu sein, z. B. R. glauca. In Europa übersteigt diese Art die Alpen nicht und in Nord-Amerika scheint sie auch den südlichen Staaten zu fehlen. /^0. R. commutata Jack n. Sp. . Monoica, minor, glauco-viridis. Frons usque ad 6 mm. longa, crassa, bi-trifurcata, furcis brevibus, late divergentibus, linearibus, antice plano- convexis, apice distincte emarginato-bilobis, profunde angusteque sulcatis ; sulcus in fundo subplamus, marginibus crassis obtusis; costa plano- convexa; sectio transversa frondis adultze itaque equaliter biconvexa, in fronde juniore antice exciso canaliculata (suleo quasi immerso in superficie subplano), ceterum triplo latior quam alta; squamis posticis minutis, hyalinis. Sporz» fusco-brunnese, 68 p, reticulatim lamellatze, lamellis. tenuibus, in angulis alte papillatis, foveolis 8 p. Hab. Italia, Firenze (Levier). VIII. Frons maxime crassa, pro more diametro parum humilior. «. Frons antice plana vel canaliculata (haud sulcata). y 71. R. Schwreinturthii St. n. sp. Dioica, minor, fuscoviridis. Frons linearis, usque ad 12 mm. longa, 1 mm. lata, repetito furcata, furcis /ongis late divergentibus, antice plana, sub apice solum anguste canalieulata, marginibus costam «qinüme et abrupte swperantibus, acutis. Squam: minute, violaceo maculat:e, sub margine occulte, integerrima. Costa ommum maxima, profunde in lerram descendens, frondis seetio transversalis itaque minus lata quain alia, antice plana, marginibus alarum minime productis, postice saccu- latim. ampliata; stratum aériferum sat altum, strato solido duplo humi- lius. Andreecia ignota. Spor:: nondum evolutze, pistilla maxime exserta. Hab. Africa centralis (Schweinfurth, no 1823). —- 2. R. arvensis Austin. Acad. Phila. 1869, p. 232. Monoieo, parva, glauco-virens, marginibus purpureis. Frons 3-5 mm. longa, repetito furcata, furcis angustis late divergentibus, acuminatis, 31 E 340 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. HRiccia. aculis, ob margines vallatim incrassatos late humileque. canaliculatis ; costa valde producta, strato antico multo angustior marginibus crassis acutis. Frondis sectio transversa iaque vix duplo latior quam alta, antice convera medioque late lunatim. excisa, angulis late acuminatis acutis, postice semicireularis, lateribus alte adscendentibus sinuatim in angulos excurrentibus. Squamce posticze parva, purpurea. Spore pro planta maxim, 102 y, ala lata eristatim incisa cireumdat:e, reticulatim-lamel- lat:e, foveolis magnis ex angulis breviter papillatis. Hab. America septentr. Closter (Austin). Die Beschreibung ist nach Austins Originalpflanze gefertigt, welche keine Cilien hat; Austins var. hirta hat niehts damit zu thun. da sie eine eigene Art darstellt (A. hirta Austin). 75. R. antarctica 5t. n. sp. Monoica, minor, glauco-virens. Frons usque ad 15 mm. longa. pro- funde bifurcata, furcis obtusis, antice late canaliculatis, obtuse margi- natis, postice fere duplo angustioribus valdeque incrassatis. Frondis sectio transversa duplo latior quam alta, postice late plano-convexa, late- ribus adscendentibus, sub alis abrupte sinuatim abeuntibus, antice con- "vexa, late et parum profunde excisa, angulis obtusis. Squamice postica valde evanidze, magna, occultze, integerrimze, hyalin;. Spore 90 v. arcte reticulatim lamellatz,, ala angusta aspera, foveolis 8 y, ex angulis papil- latis. Hab. Chile (Herb. Nees sub f. glauca var. G. major). 74. R. Trabutiana 5t. Revue bryolog. 1839, p. 65. Dioica, minor, fusco-viridis margine purpurea. Frons 8 mm. longa. lenar, crassa, parum latior quam alta, furcata, furcis longis, parum divaricatis, obovato-oblongis, apice rotundatis, breviter bilobis, antice late canaliculatis, marginibus acutis. Costa valde producta, postice rotundata, lateribus convexis verticaliter adscendentibus: sectio transversa frondis circumscriptione semicirculari, antice exciso truncata, angulis suberectis acutis. Squam:e posticze magn:e, purpureze, marginem attingentes. Spore 79 uw, vix marginate, minute retieulatim lamellat:e, lamellis humilibus | vix papillatis, foveolis 7 v. Hab. Algeria (Trabut). 3. R. lameliosa haddi. Opusc. scient. Bologna lI, p. 351. yn. ; R. Dufourii Nees. Hep. Eur. IV, 390. 32 - 1 N p eas 33 Riccia. - FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. — 3941 Dioica, minor, pallide glauco-viridis. Frons 6 mm. longa, simplex vel furcata, furcis sepe incequales, ovatis vel oblongis, apice angustato obtusis, antice profunde canaliculatis. marginibus abrupte attenuatis, acutis, scepe denticulatis; costa haud angustior, crassa, postice rotundata, lateribus alte adscendentibus, sectio transversa frondis adult:e vix latior quam alta. Squame postice maximae, valide, marginem frondis excedentes, dense imbricate, hyaline, margine papuloso-crenulatze vel subdentatz. Sporze fusco-ruba:, 75 y, laxe reticulatim lamellatz, lamellis gracilibus, ad angulos breviter papillatis, foveolis 10 1, ala angusta minute crenulata. Hab. Europa et Africa mediterranea; Abyssinia, Anseba (Penzig), Gallia Montpellier (Schimper). v 76. R. chilensis St. n. sp. Monoica, minor, fusco-viridis; frons usque ad 10 mm. longa, 1 mm. lata, furcata, furcis late divaricatis, 5 mm. longis, acuminatis, antice pro- funde angusteque canaliculatis, alis horizontalibus, convexis, marginibus breviter attenuatis, acutis, decurvulis. Squam« postice hyalinz, ephe- mere minutaeque, sub margine occultze. Costa valde incrassata, sub mar- gines constricta, abrupte in alas attenuata, postice late plano-convexa; frondis sectio transversa vix duplo latior quam alta, angulis late acumi- natis breviter protractis subdecurvis, postice subplana, lateribus alte adscendentibus, superne sinu profundo abeuntibus, antice canali pro- fundo angustoque dimidiata, dimidiis convexis; ostiola c parva, vix pro- minentia. Sporz:e 62 », fusco brunnezx, papillis parvis humilibus obtu- sisque asper. Hab. Chile, Valparaiso (Dusén). 77. R. squamata Nees. in Mart. Fl. bras. I, p. 501. Monoica, mediocris, fusco-viridis, margine atropurpurea, expansa. Frons 8 mm. longa, crassa, angusta, linearis, longe bi vel trifurcata, fur- cis parum divergentibus, antice rima profundissima obtusa percursa, alis erectis attenuatis, crassis, margine acutis. Costa postice convexa, lateribus verticaliter adscendentibus; frondis sectio transversa parum altior quam lata, postice late rotundata, lateribus strictis erectis, antice ad ?/s bifida, laciniis anguste conicis acutis, erectis. Squam: posticze pro plante magni- tudine maxime, atropurpuree, marginem frondis superantes. Sporce parva, 68 uU subnigre, vix marginate, lamellis crassis vermicularibus multoties irregulariterque anastomosantibus ; papillis omnino nullis. Hab. Chile (Gay) nuperius a Dusenio prope Valparaiso reperta. 33 um 942 — BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Riccia. f. Frons antice sulcata. 78. R. punctata Taylor. J. of Bot. 1846, p. ^16. Dioica? minor, glauco-viridis. Frons 4-5 mm. longa bifurcata, crassa, duplo latior quam alta, furcis late divergentibus, brevibus, apice breviter rotundato-acuminatis, antice sulco acuto percursis, alis oblique adscen- dentibus vel subhorizontalibus, marginibus obtusiwsculis; costa lata, crassa, leniter convexa, lateribus prerupte stricteque adscendentibus. Squamze posticie magne, imbricat:e, atropurpureee, margines haud excedentes. Sporze « magn, angulo-rotundatce, saturate fusce, leves » teste Taylor. Hab. Australia, Swan River (Drummond). -7 79. R. aggregata Und. Bol. Gaz. XIX, p. 275. Dioica, minor, fusco-viridis, marginibus atropurpureis. Frons usque ad 7 mm. longa, crassa, vix duplo latior quam alta, repetito furcata, furcis ultimis oblongis acuminatis, acutis, antice acute angusteque sulcatis, alis plano-convexis, marginibus acutis; costa valde producta, postice plano convexa, lateribus alte stricteque adscendentibus. Squam:e postieze parvze. purpurea. Spore (75 v., subnigree, reticulatze teste Underwood). Hab. America septentr. California (Me Clatchie). Quoad frondis configurationem A. punctatze Taylor simillima. 80. R. mamillata St. Rev. bryol. 1889, p. 65. Dioica, minor, triste viridis; frons usque ad 10 mm. longa, crassa, parum latior quam alta. bi vel trifurcata, furcis late divergentibus, longis, linearibus, ultimis acuminatis aculis, antice sulco acuto percursis. alis subplanis oblique adscendentibus, marginibus acutis, costam haud supe- rantibus; cellul:e superficiales anticze globosee, vertice mamillatim, angus- taie, mamilla valde incrassata; costa valde producta, postice plano- convexa, lateribus alte-subverticaliter-adscendentibus. Squamse parve, hyalinz, apice serrat:e vel crenulatze. Sporce desunt. Hab. Algeria (Trabut). ^ 4 UK. s 5 81. R. lanceolata St. n. sp. ef Ah M29 nere vo ^ 27:40. Doica, mediocris, flavo-virens. Frons usque ad 10 mm. longa, profunde bifurcata, furcis /ate divergentibus, anguste lanceolatis, acutis, crassis, antice sulcatüis sulco acuto (sub apice magis profundo) alis tamen sub-- planis, marginibus acutis, in apice frondis attenuatis. Costa crassa, postiee B ET 83. R. raacrocarpa Levier et-Jack"n. sp. Riccia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 343 convexa, lateribus rotundatis alte adscendentibus, sectio transversa fron- dis adultze plus duplo latior quam alta, antice subplano, parvo angulo acuto in medio interrupta, postice subsemicircularis. Squam:e posticze minutze, facile evanida, hyalinc. Reliqua desunt. Hab. Africa, Dahomey. Canné, Ajuda (Francis Newton). v 82. R. numeensis 5t. n. sp. Dioica? minor, pallide flavo-virens. Frons usque ad 10 mm. longa, multifurcata, furcis pro planta longissimis, parum divergentibus, ligulatis, crassis, ultimis apice late rotundatis, sulco antico subapicali profundo acuto, alis oblique adscendentibus, in planta adulta magis apertis, late canaliculatis, denique horizontalibus (sulco nullo), margines parum atte- quati, acuti; costa valde producta, postice convexa, lateribus alte subverti- caliter adscendentibus, stricte in margines excurrentibus. Squam:e pos- üicee parve, hyalinae, facile evanidce. Reliqua desunt. Hab. Nova Caledonia, Numea (Saves). tX T ] Dioica, mediocris, viridis. Frons usque ad 6 mm. longa, crassa, parum latior quam alta, furcata, furcis longis, divergentibus, e basi obcuneata oblongis, apice parum angustalis, breviter emarginalis, antice profunde acuteque sulcata, alis e fundo arcuatim adscentibus subplane explanatis, marginibus acutis ultra costam parum exstantibus. Costa valde producta ventre alte convexa, lateribus alte adscendentibus sinuatim in marginem excurrens. Squame postice magni, hyaline, integerrimz, marginem haud superantes. Spore 93 p, subnigre, reticulatim lamellatie, foveolis 12 y, alte papillatze. Hab. 7falia Firenze (Levier), Sardinia (Fr. Müller), Napoli (Gasparini), Algeria (Trabut). (A suivre.) m T2 Extrait du Bulletin de l' Herbier. Boissier. Tome VI. No 5. Mai 1898. SPECIES. HEPATICARUM AUCTORE Franz S'TYEPHANI (Suite.) b. RICCIELLA IX. Frons tenerrima, membranacea. —— 8^4. Riccia membranacea 6. et L. Syn. Hep., p. 608. R. tenuis Austin. Acad. Phila. 1869, p. 235. R. lanigera Spruce. Bot. Soc. Edinb. 1885, p. 570. Dioica, major, viridissima, nitida, pro more subczspitosa; frons usque ad 10 mm. longa, /ate obcuneata, apice breviter furcata, furcis late trun- cato-rotundatis, tenerrima, in sieco chartacea, fragillima, lamellis anosto- mosantibus optime reticulata; costa 2 cellulas crassa, stratum aériferum humillimum, poris magnis sparsis, marginibus unam cellulam crassis. Spore dilute rufescentes 42 i, haud reticulatze, ubique dense breviterque setosa. . Hab. Brasilia (Spruce, Ule), Mexico (Liebmann), America sept. (Austin). / 85. R. Welwitschii St. n. sp. Dioica, major, flavo-virens, expansa vel substratificata. Frons usque ad 6 mm. longa, oblongo-obcuneata, apice breviter furcata, furcis brevibus divergentibus, profunde bilobis; tenuis, ob lamellas perlucentes anguste reticulata; costa minima, paucas cellulas alta, fronde subtriplo angustior, alis itaque costam latissime superantibus, marginibus fenerrimis; stratum BULL. HERB. BOISs., mai 4898. 26 25 uud 362 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Ricciella. cavernosum humillimum. Sporz:? 42v, haud reticulatim lamellatze, ubique spinis brevibus creberrime hirtz. Hab. Africa Angola. Lifune (Welwitsch). Precedenti simillima, fronde anguste reticulata sporisque longius spi- nosis distincta. 86. R. paraguayensis *pruce. Bull. Soc. bot. franc. 1889, p. 195. Syn. : R. macropora St. in K. Svenska Akad. 1897, XXIII. Monoica, major, viridis, expansa. Frons 10 mm. longa trifurcata, furcis divergentibus, late linearibus, apice truncato rotundatis, tenerrima, plana, antice poris maximis instructa; caverna 5-6 in diametro frondis; costa tres cellulas alta, strato antico &quilata, marginibus tenerrimis, charta- ceis; spore 60 », anguste alate, ala crenulata, reticulatim lamellatz, foveolis 10 », papillatze. Hab. Paraguay, Asuncion (Dalansa, Lindman). 87. R. ochrospora M.et N. in Ldbg. Mon. Ricc. (Ac. Czes. Leop. XVIII, p. 504 ». Monoica, parva, dilute viridis. Frons ^ mm. longa, late obcuneata, fur- cata, furcis longe coalitis, brevibus, apice divergentibus, late truncato rotundatis, ubique :zequicrassis, haud chartaceis, antice posticeque planis, marginibus haud attenuatis rotundatis; costa latissima, tres cellulas alta, stratum anticum multoties altius, laxe cavernosum. Sporz maturc non adsunt. Hab. Chile (Bertero). Der Name ist unzutreffend, da die gelben Sporen zweifellos nicht reif waren; Lindenberg nennt sie nebenbei auch ziegelroth (Monogr. Ricc. p. 504 c), was auf einen reiferen Zustand hinweist. 88. R. amazonica Spruce, Bot. Soc. Ed. 1885, p. 571. Dioica, mediocris, in sicco flavo-virens. Frons usque ad 6 mm. longa, furcata, furcis late divergentibus, brevibus, /ate linearibus 2 mm. latis, tenerrimis, apice profunde bilobis, antice posticeque subplana, ob lamellas perlucentes laxe reticulata; costa humillima. Sporc: parvze 3^ y, maturae pallide flavida& ubique creberrime papillatz, papillis humilibus, hyalinis, obtusis. Hab. Brasilia ad flumen Ramos, Tarapoto (Spruce). - $89. R. Spruceana St. n. sp. Monoica, major, viridis, expansa. Frons usque ad 10 mm. longa, fenuis, 27 Ricciella. . FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 363 multiramosa, sepe uno latere magis furcata, furcis longis simplicibus mixta, ramificatio dein valde irregularis; ceterum anguste linearis, apice breviter biloba, antice posticeque plana, marginibus longe attenuatis. lenerrimis; costa humillima 2-3 cellulas alta, duplo angustiore quam stratum anticum i. e. marginibus ultra costam late exstantibus; caverna ample 8 in diametro frondis, lamellis subhorizontalibus. Spors 51 i, rufo brunnez, late alatce, ala eroso-dentata, reticulatim lamellatz:e, foveo- lis 5p, ex angulis papillatze. . Hab. Brasilia ad &um. Ramos (Spruce). X. Frons magis costata, alis attenuatis costam late superantibus. 90. R. muscicola St. Hedwigia 1885. Dioica, mediocris, muscicola vel terrieola, subezespitosa, rosulas 40 mm. latas formans; frons 8 mm. longa, bi-trifurcata, furcis sublinearibus, apice truncato-rotundatis, breviter bilobis, sub apice leniter canaliculatis, ceterum subplanis, alis tenerrimis, ultra costam late exstantibus, ob lamellas perlucentes pulchre reticulatis. Costa angusta, postice plana. lateribus brevibus abrupte adscendentibus. Sporze 60 i, late alat:e, dense lamellate, lamellis regulariter ramosis, ad retem, sepe interruptum con- fluentibus. Hab. Australia, Trinity Bay (Karsten) Ord River (Nyasly). 91. R. purpurascens L. ét L. Pugill. pl. IV (1832), p. 23. Dioica, major, stolonifera, tenerrima, hyalina vel rosea, irregulariter furcata, furcis sepe brevibus, aliis elongatis attenuatis in stolones abeun- tibus, normaliter apice profunde biloba, antice plana, costa angusta, abrupte producta postice plana alis tenerrimis costam late superantibus ; stratum anticum humile, cavernis amplis formatum; squam:e nullz. Sto- lones /ongi, hyalini, e medio postico costs orti, distincte bilaterali, i. e. postice tantum radicelliferi, convexi, antice profunde canaliculati, mar- ginibus conniventibus, strato lamellifero nullo, ubique cellulis parenchy- matieis, haud chlorophylliferis, zedificati. Sporze juveniles solum adsunt — planta mascula ignota. Hab. Caput Bonz Spei, in monte Tabulari (Ecklon). Die Stolonen entwickeln hier also keine knollenfórmigen Reservestoff- behálter, sondern stellen nur reducirte Laubsprosse dar, welche unter der Mutterpflanze am Boden wurzelnd hinkriechen und sobald sie an die freie Erdoberfláche gelangen, zum Thallus auswachsen. : 38 264 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Rücciella. 92. R. crassifrons Spruce H. A. A., p. 571 in Bot. Soc. Ed. 1885. Dioica, gracilis, major, pallide virens, expansa. Frons usque ad 12 mm. longa, repetito furcata, A. fluitanti simillima, magis tenuis tamen, mar- ginibus latis attenuatis, antice subplana, ventre convexa, sextuplo latior quam crassa. cavernis sub 10 in diametro frondis; costa majusceula, 4-5 cellulas erassa, multo angustior quam facies antica frondis, sensim in alas attenuata. Sporc 51 v, rufescentes haud alatze, reticulatim lamellatze, lamelle alte, ad angulos /onge papillatze, papillis sctepe recte truncatis ; foveolis sub 12 y. Ostiola mascula parum prominentia. Hab. Brasilia, ad flumen Negro (Spruce). -— 939. R. Donneliii Austin. Torrey Bull. VI, 157. Dioica, magna, gracilis, dilute viridis, expansa. Frons usque ad 25 mm. longa, profunde 3-4 furcala, furcis divergentibus, linearibus, 2. mm. latis, crassis (2 plo latioribus quam altis) antice leniter canaliculata vel subplana, alis tenuibus longissime attenuatis, costam late superantibus ; costa frondis superficie antica ériplo angustior, valde producta, postice rotundata, lateribus verticaliter adscendentibus. Sporae maim, 156 v., subnigre , alte lamellata&e , lamellis subradiatim dispositis , strictis vel vermiculariler curvatis, irregulariter anostomosantibus, ceterum grossis aliisque; ala integra angusta. Hab. America sept. Florida (J. Donnel Smith). 94. R. subtilis St. K. Svenska Akad. 1897, p. 51. Dioica? mediocris, in sieco fiavo-viridis, sepe subcespitosa. Frons usque ad 12 mm. longa, bi-trifurcata, furcis 2 mm. latis, divergentibus, brevibus, apice disünete biloba, sulco acuto parum profundo percursa ; ale valde convexa, marginibus decurvis, acuminatis, acutis, crassa, quadruplo latior quam alta, medio postico valde prominente, costa tamen angustissima, 3-5 cellulas alta. 4 plo angustiore quam stratum anticum ; frons itaque omnino fere cavernosa; cavernc mününc sub 20 in diametro frondis, valde obliquae, ad basin haud angustat:e, stomata minima, ore 5 y, solum. heliqua desunt. Jab. Paraguay (Lindman). Optime distincta frondis configuratione, in sectione transversa quasi avem volantem simulante. 95. R. abnormis St. Hedw. 1891, p. 213. Monoica, pallide virens, in sieco albicans, poslice hic illie purpureo 39 Ricciella. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 365 maculata, dense stratificata! Frons usque ad 10 mm. longa, gracilis, angusta, linearis, apice truncato-rotundata, profunde biloba, sub apice sulcata, sulco brevi, acuto profundo, fronde tumescente mox evanido, ideoque subplana; costa crassa plano-convexa in margines attemuatos sensim excurrente, in medio frondis sporogoniis tumescentibus valde producta. Stratum ceriferum Aumile, cavernis angustis. — Ostiola mascula longissime prominentia. Spore rufo-fusez, parva, 50 v, late marginatüce, reticulatim lamellatze, foveolis 8 t4, papillis omnino nullis. Hab. Kamerun (Dusén, Jungner), Angola Welwitsch. Auch bei dieser Pflanze sind die Lufthóhlen vielfach so eng, dass sie denen von Riceia àáhnlich werden; im basalen Theile des chlorophyli- führenden Gewebes sind es nur 4-5 Zellreihen, die einen Luftkanal ein- schliessen; nach der dorsalen Oberfláche zu erweitern sie sich jedoch betráchtlich. Siehe die Anmerkung zu R. vesiculosa C. et P. XI. Frons angusta, magis incrassata, antice plana. 96. R. Brandegei Und. Bot. Gaz. XIX, p. 275. Monoiea, major, pallide virens. Frons usque ad 10 mm. longa, linearis, furcis parum divergentibus, crassis, duplo solum latioribus quam altis, in fronde adulta ob capsulas magnas numerosas multo crassioribus, antice plana marginibus obíusis; costa lata, postice plano-convexa, humilis (4-5 cellulas alta), frondis lateribus alie adscendentibus, convexis, sectio trans- versa frondis itaque fere parallelogramma; cavern:e angustze, sub 16 in diametro frondis. Sporc 85 y, anguste alatze, ala aspera, in faciebus planis lamellis brevibus vermicularibus notatze, in facie convexa /lamellis radia- libus, repetito dichotomis obsitoe, 1. e. furcis centralibus simplicibus, versus marginem sensim ramosioribus brevioribusque. Hab. America septentr. California (Brandegee). R. Sullivanti Austin similis, quce differt fronde minus crassa spo- risque multo minoribus regulariter reticulatis. 97. R. multifida St. Hedwigia 1889, p. 45. Dioica? minor, viridis, expansa. Frons usque ad 10 mm. longa, tri- quadrifurcata, furcis valde divaricatis, anguste linearibus, sub apice acute hwmililerque sulcata, ceterum plana, crassa, duplo latior quam alta, postice valde convexa, angulis obtusis; costa duplo humilior quam stra- tum antüicum, laxe cavernosum; cavernis sub 8 in diametro frondis, ad basin multo angustioribus; poris anticis magnis; reliqua desunt. A0 306 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Rüicciella. Hab. Australia, bellender Ker Range (Karsten). A RH. burnettiensi, cui simillima, differt nostra fronde multo crassiore et inflorescentia dioica. 98. R. fluitans L. 5pec. plant. p. 16006. Syn. : A. canaliculata Hoffm. Fl. germ. R. centrifuga Arnell. Rev. bryol. IV, p. 34. R. nodosa Bouch. Fl. d'Abbeville 88. R. stenophylla Spruce. Bull. Soc. bot. fr. 1889, p. 195. R. Oerstediana? Ldbg. et Hpe. Linn; 1851. XXIV. Dioica, minor, viridis. Frons usque ad 4 mm. longa, anguste linearis, crassa, duplo latior quam alta, fureata, furcis late divergentibus, sub apice leniter canaliculata, antice ceterum plana, alis attenuatis, obtusis, costam late superantibus; costa convexa, angusta, strato antico :equialta, duplo lamen angustiore; cavernw valde oblique, 8 in diametro frondis, ex angusta basi sensim ampliata. Spore» 68 y, late alat:e, regulariter reticu- latim lamellat:,, foveolis in pagina convexa sub 12 in diametro, magnis, 17 y, haud papiltatis. Forma fluitans differt ramificatione maxima, fronde minus crassa et absentia radicellarum. Hab. per orbem terrarum : Sibiria, Amur, Japonia, Himalaya, Samoa, Nova Zelandia, Natal, Kamerun, Argentinia, Brasilia, Chimborazo, ete. ete. Der Name R. fluitans hat die Prioritàát —; da er seit Linné's Zeiten in Gebrauch ist, gehórt wirklich ein Fanatismus dazu, ihn durch A. canali- culatà zu ersetzen, weil letztere die fruchtende und normal gebaute Pflanze ist; dann müsste auch AKicciocarpus natans der Landform wegen einen anderen Namen erhalten, wahrend die alten Benennungen fluitans und natans doch zutreffender gar nicht gewáhlt werden kónnten, da die Landformen sehr selten sind. 99. R. cancellata Taylor. J. of Bot. 1846, p. ^14. Syn. : FR. vesicata Taylor J. of Bot. 1856, p. 414. Dioica? Gracilis spectabilis, pallide virens, expansa. Frons usque ad 15 mm. longa, bis furcata, furcis anguste linearibus, crassis (plus duplo latioribus quam altis, in sectione ellipsoideis, i. e. antice posticeque ae qua- liter plano convexis, marginibus late obtusis. Stratum criferum laxissime lamellatum, cavernis paucis (sub 6) in diametro frondis, magnis, valde divergentibus basique valde angustaüs. Costa humillima, strato antico subduplo angustior. Reliqua desunt. A1 ATO TRU - * Ricciella. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 367 Hab. Australia, Swan River (Drummond). R. flwitans, cui simillima, differt fronde fertili multo crassiore, costa mutto magis evoluta et dimidium crassitudinis frondis tenente. -—- 100. R. Frostii Austin. Torrey Bull. VI, p. 17. Syn. : R. Watsoni Austin l. c. Dioica, minor, fusco-viridis, ventre interdum purpureo tincta, expansa. Frons usque ad 5 mm. longa, profunde multifurcata, furcis angustis linearibus, apice truncato-rotundatis, breviter bilobis, crassis, quadruplo latioribus quam altis, antice leniter concavis, ventre convexis, faciebus itaque subparallelis frondeque ubique &quicrassa, marginibus rotundatis ; costa humirns, latissima, stratum cavernosum íriplo altius quam costa, lamellis subverticalibus, cavernis angustis, sub 20 in diametro frondis. Sporz parvae, 42 y, rufo-brunne:e, creberrime lamellatz, lamellis radia- liter dispositis, vermicularibus, multoties furcatis, ala angusta. Hab. America sept. Colorado, Nevada, Ohio, Illinois. -Die Sporen von A. Frostii und R. Watsoni sind vóllig gleich ; ich folge daher Underwoods Angaben, denen zufolge er beide Arten vereinigt, obwohl die Ex. von A. Frostü eine genügende Untersuchung nicht gestatteten und mir den Eindruck hinterliessen, dass die beiden Pflanzen nicht identisch seien. | 101. R. subsimilis St. K. Svenska Akad. 1897, p. 51. Dioica, major, dilute viridis, expansa, vel subecespitosa. Frons usque ad 8 mm. longa, bi-trifurcata, furcis late divergentibus, late linearibus, sub 2 mm. latis, subcrassis, ^ plo latioribus quam altis, apice truncalto- rotundatis, antice posticeque planis, marginibus late. rotundatis; costa paucas cellulas alta, cavernee ample 6 in diam. frondis. Ostiola mascula longe prominentia. Spore 60 i, reticulatim. lamellatee, papillis longis- simis retem obvelantibus hirtze. Hab. Paraguay (Lindman), Brasilia, Serra Itatiaia (Ule). ", 102. R. Delavayi St. n. sp. Monoica, major, in sieco pallide flavicans, expansa. Frons usque ad 10 mm. longa, multifurcata, furcis longe coalitis, apice tantum divisis, oblongis obtusis, crassis (triplo fere latioribus quam altis) antice suwb- planis; costa humillima, strato cavernoso zequilata, tres cellulas alta, stra- ium cavernosum multo altius, lateribus suberectis; frondis sectio trans- versa fere parallelogramma cavernis angustis maxime praeruptis et facile A2 368 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Hicciella. cum iis Ricciarum commutandis. Sporze 76 p, anguste alata, ala minute crenulata haud papillatze, irregulariter furcatim lamellatze, lamellis remo- lis, crassis vermiculariter flexuosis. Hab. China, Yuennan. Tapintze (Delavay). v 103. R. microspora St. n. sp. Dioiea, parva, glauco-virens, expansa. Frons ^4 mm. longa, trifurcata, furcis parum divergentibus, anguste linearibus, crassis, quadruplo latio- ribus quam altis, antice posticeque plano-convexa, marginibus haud atte- nuatis, crassis rotundatis; stratum cavernosum lamellis crassis valde obliquis formatum; costa humilis, strato antico quadruplo humilior. Spore minime 3^, anguste alat:e, haud reticulatim lamellatze, lamellis creberrimis radialiter. percurrentibus, maxime furcatis, furcis vermi- cularibus. Hab. India orientalis, ad ripas flum. Ganges (Sulp. Kurz). 104. R. plana Taylor. J. of Bot. 1846, p. 41^. Dioica, minor, in sicco flavescens. Frons usque ad 8 mm. longa, furcis longe coalitis obconica, apice inciso-biloba crassa, ^ plo latior quam alta, antice plana, marginem versus parum sed distincte attenuata, margine ipso obtuso. Costa parum angustior quam facies antica, plano-convexa, hwumillima et paucas cellulas crassa. Stratum aériferum lamellis vix nutantibus subverticalibus :edificatum, cavernis sub 16 in diametro fron- dis. Spor:? 72 », marginat:e, margine angusto distincte irregulariterque denticulato, veliculatim lametlat:e, foveolis 8 v alte angusteque papillatis. Hab. Australia, Swan River (Drummond). Underwood (Bull. lilinois State Labor. If, p. 27) stellt diese Pflanze zu R. crystallina, mit der sie allerdings grosse Aehnlichkeit hat; sie unter- scheidet sich aber durch ihre Grósse, durch die steil aufgerichteten, eng- gestelllen Lamellen und durch die Sporen, die wesentlich grósser sind und ein viel weiteres Lamellennetz zeigen. 105. R. crystallina L. Spec. plant. p. 1605. Dioica, mediocris, glauco-viridis. Frons usque ad 6 mm. longa, pro more optime obcuneadta, margine supero ramis parvis nascentibus 4-6 lobata, vel magis furcala, furcis late linearibus obtusis; antice posticeque subplana, marginibus obtusis; cavern:e amplie, humiles. Sporze 70 y. reti- culatim lamellat:e, foveolis 8 v, alte papillatze, papillis apice scepe bifidis; ala angusta, margine crebre geminatim papillata. A5 Ricciella. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 369 Hab. Germania, italia, Pisa, Napoli, Corfu. Portugal. Coimbra, nusquam communis; plant: germanse in Herbario Neesii pro parte ad A. fluitautem pertinent. " 106. R. Montagnei 5t. n. sp. Syn. : A. crystallina var. o. Syn. Hep. p. 608. Dioica, ma'or, fusco-virens. Frons usque ad 7 mm. longa, 2-3 furcata, fureis profundius divisis, parum divergentibus, brevibus, late linearibus. antice posticeque planis, apice truncato-rotundatis, ubique cequicrassis, quadruplo latior quam altis, marginibus obfusis vel rotundatis; costa 3-k cellulas crassa, strato supero cquilata; stratum superum laxe caver- nosum, lamellis praruptis. Sporce 68 v. anguste alatze, ala minute crenu- lata, reticulatim lamellatze, lamellis laxe dispositis, irregularibus, varie anostomosantibus, papillatis, papillis truncatis. Hab. Chile. Sporis haud regulariter reticulatis a A. erystallina optime diversa. -— 107. R. Curtisii Jameson, ms. Syn.? Thallocarpus Curtisii Lindb. Acta Soc. sc. fenn. X, 5^4. Cryptocarpus Curtisii Austin. Proc. Phil. Ac. 1869, p. 231. Monoica, minor, pallide flavo-virens, subcespitans. Frons 5-0 mm. longa, ubique cquicrassa, furcaia. ob fureas longe coalitas obcuneata apiceque quasi 2-4 lobata, lobis apice profunde Pilobis, antice leniter con- vexis, postice planis, marginibus crassis obtusis; costa minima, 16 cei- lulas lata, medio ^4 cellulas alta; squam: nulle, radicellis punctatim incrassatis nullis. Ostiola mascula érevissime prominentia, hyalima. pistilla purpurea, longius exsería, antheridiis in medio frondis, sporo- goniis geminatim oppositis. Capsulee pro planta maximw; spore 60 v. sub lente rufo-brunnecm, reticulatim lamellatze foveolis 4 p papillatz. papillis hyalinis obtusis, ala angusta minute serrulata. Hab. America sept. South Carolina (Curtis) Florida. Die Beschreibung ist nach der Originalpflanze angeferügt, welche Pastor Curtis in seinem Garten gesammelt hat; wáre die Pflanze nicht moncecisch und die Sporen abweichend, so kónnte man sie von /i. crys- tallina nicht unterscheiden. Pearson besitzt das Original- Exemplar (aus Austins Herbarium), welches mit meiner Diagnose vóllig ;'übereinstimmt. Die Diagnose Austins ist mir nicht zugánglich gewesen und ich kann nicht beurtheilen, ob zwei verschiedene Pflanzen unter Cryplocarpus ausgegeben worden sind oder ob diese Gattung überhaupt nicht existir. AA 370 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. lüicciella. / 108. R. Balanssee St. n. sp. Dioica, parva, in sicco fusco flava. Frons 4 mm. longa, furcata vel bifur- cala, fureis late divergentibus, ovato-oblongis, apice acuminatis obtusis, crassis, plus duplo latioribus quam altis, antice convexis, marginibus crassis, obtusis, costam superantibus, postice subplana, lateribus abrupte adscendentibus, costa humillima, 4 cellulas alta, stratum cavernosum quintuplo altius, cavernis amplis, antice facile ruptis. Sporee 60 i, casta- ned, lamellis irregulariter furcatis, laxe dispositis, fere ad retem con- fluentibus, ala angusta minute crenulata. Hab. Tonkin (Balansa). 109. R. victoriensis St. n. sp. Dioica ? Magna, robusta, glauco-virens. Frons usque ad 15 mm. longa, crassa, 8 plo latior tamen quam alta, furcata, furcis divergentibus ligu- latis, antice planis, marginem versus leniter atlemuatis, ipso margine oblusis, costa strato antico parum angustior, plano convexa, humilis (A-5 cellulas crassa). Cavernz numeros: (sub 26) in diametro frondis, anguste. Squamzc poslicee parv, purpureo maculate, frondis marginem haud excedentes. Reliqua desunt. Hab. Australia, Victoria, Melbourne (Herb. Kew, sub nomine « R. plana? Taylor » leg. F. M. A.185^. N» 306). Species spectabilis et distinctissima. —7 41410. R. Gatalinee Und. Bot. Gaz. XIX, p. 975, Monoica, major, pallide virens. Frons usque ad 12 mm. longa, repetito furcata, furcis divergentibus, /imearibus, ultimis acuminatis, obtusis, antice sub apice parum sulcatis, ceterum planis, ubique cequicrassis, sextuplo latioribus quam altis, margine obtusis. Costa humillima, 3-4 cellulas alta, fronde duplo angustior ; stratum anticum laxe eavernosum, cavernis sub 12 in diametro frondis. Ostiola mascula longe prominentia. Sporae 85 uw, anguste alat?, ala minute acuteque aspera, reticulatim lamellatze foveolis 12 y, lamellis erassis, papillatis, papillis erassis truncatis, ceterum, ob exosporium crassum nigra et solum sub acido sulph. maceratze perlu- centes. Hab. America septentr. California (Me Clatchie). XII. Frons magis incrassata, antice sulcata vel canaliculata. Y 111. R. burnettensis St. n. sp. Monoica, major, viridis, expausa ; frons 4-5 furcata, 8 mm. longa, fur- 45 Ricciella. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 371 cis valde divergentibus, angustis, linearibus, antice sulco humili angusto- que percursis apice breviter bilobis, crassis, quintuplo latior quam aita, in sectione elliptica, antice posticeque plano convexa marginibus parum attenuatis obtusis. Costa 6 cellulas erassa, duplo altior quam stratum anti- cum, cavernis valde obliquis, sub 10 in frondis diametro. Ostiola mascula longissime prominentia. Spore parece, 51 w, late alatze, minute reticu- latim lamellatze, foveolis 5 y, haud papillatis. Hab. Australia, Burnett River (Keys) Herb. Melbourne. A R. fluitante differt nostra sporis multo minoribus, anguste alatis atque exosporio minute reticulato. 112. R. linearis Schiff. Forsch. Gazelle IV, p. 43. Monoica, gracilis, exigua, dilute viridis. Frons usque ad 5 mm. longa, bi-trifurcata, furcis valde divergentibus, linearibus, obtusatis, crassis, triplo latioribus quam altis, antice acute sulcata, alis late divergentibus, convexo-explanatis, marginibus obtusis; costa in medio postico carinatim prominente, lateribus strictis, oblique adscendentibus; sectio frondis dein tere late triangularis; stratum anticum ample cavernosum, cavernis sub 10 in diametro. Spore 51 v, ruf:e, anguste alat:e, reticulatim lamellatze. Foveol: 7 v, papillis nullis. Hab. Insulce vitienses (Exped. Gazelle). R. flwitanti simillima, sporis bene disüncta. 113. R. novohannoverana Schiff. Forsch. Gazelle IV, p. ^4. Monoica, major, dilute-virens, ienera. Frons usque ad 15 mm. longa, repetito-furcata, furcis longis, limearibus, apice distincte bilobis, antice ample canaliculatis. alis plano-convexis leniter adscendentibus, longe attenuatis, margine «acutis; stratum anticum lamellis dense dispositis anguste cavernosum, cavernis sub 30 in frondis diumetro. Costa bene evo- luta, strato antico aequicrassa, multo tamen angustior, lateribus alte rhizi- feris sensimque in alas excurrentibus. Frons adulta minus canaliculata, fere plana, quintuplo latior quam crassa. Ostiola maseula parum promi- nentia. Sporze 75 y,, late alat:e, reticulatim lamellatze, foveolis 8 v», papillis nullis. Hab. Insula Neu Hanover (Expedit. Gazelle). 114. R. laxisquamata St. Engler. Bot. Jahrb. 41895, p. 299. Dioica, parva, pallide-virens. Frons usque ad 15 mm. longa, crassa, duplo latior quam alta, furcata, fureis parum divergentibus, ovatis, acu- minalis, breviter bilobis, antice plano-canaliculatis, marginibus longe alte- A6 372 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Ricciella. nuatis, lenerrimis, versus apicem arcte incurvis, versus basin plano- patulis, ultra eostam late exstantibus; costa valde producta, postice plano- convexa, lateribus alte adscendentibus, abrupte in alas attenuata; stratum anticum lamellis densissime aggregatis formatum, vix frondis dimidium alütudinis occupans, antice facile ruptum ; ostiola mascula parva, parum prominentia. Spore $5 yw, anguste alatze, retieulatim lamellatze, foveolis 7, ex angulis alte papillat:e. Squam:e postice atropurpurec, magna, marginem parum superantes, dense ?mbricato. Hab. Abyssinia. Tigre (Schimper). V 415. R. perennis St. n. sp. Minor, pallide virens tuberifera. Frons usque ad 8 mm. longa, furcata, crassa, iriplo latior quam alta, antice plano-convexa (sub apice solum profunde sulcata, alisque leniter adscendentibus) marginem versus parum altenuata, ipso margine obtuso ; costa humilis, strato antico triplo angustior, distincte producta, abrupte im alas excurrens (precipue in frondis parte juniore). Stratum anticum laxe cavernosum, cavernis sub 12 in frondis diametro. Reliqua desunt. Hab. Algeria prope urbem Algers. (Trabut). Die Pflanze trágt an der Basis eine Knolle von der halben Breite der Frons; ihre flache Oberseite ist nicht bewurzelt, der Umriss eifórmig, die ventrale sehr gewólbte Seite dicht mit Wurzelhaaren besetzt; aus ihrem apicalen Ende entspringt der Spross, der sofort die chlorophyllführenden dorsalen Lamellen zeigt, welche der Oberseite der Knolle, die von der Erde bedeckt ist, fehlt; sie ist aus vóllig homogenen parenchymatischen Zellen aufgebaut und zeigt eine kleinzellige Epidermis verdickter Zellen; alle Zellen waren leer und die Reservestoffe, die sie voraussichtlich ent- halten haben, zum Aufbau der schon weit entwickelten und verzweigten Pflanze verbraucht. Vielleicht ist die Erscheinung verbreiteter als man annimmt und nur bisher wenig gefunden worden; denn es ist nicht unwahrscheinlich, dass diócische Pflanzen auf diese Weise die trockne Jahreszeit überstehen und die Pflanze für die nüchste Vegetationsperiode erhalten. 116. R. Moenkemeyeri St. Engler. Bot. Jahrb. VIII, p. 95. Monoica, magna, gracilis, pallide-virens, expansa, scpe dense strati- ficata. Frons usque ad 20 mm. longa, íri-quadrifurcata, furcis longis, linearibus, apice truncato-rotundatis, breviter bilobis, crassis, subtriplo latioribus quam altis, antice late canaliculata, alis convexis, marginibus AT 13 e Ricciella. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. decurvis, crassis, attenuatis, obtusis, ultra costam late exstantibus; stra- tum anticum laxe cavernosum, costze subzequialtum, lamellis valde obli- quis, cavernis basi haud angustioribus, antice facile ruptis. Cosla crassa, in medio postico prominente, plano-convexa, lateribus oblique adscenden- tibus sinuatim in margines abeuntibus. Squam«ze venirales magna, rosez, laxissime reticulatze, sub margine occultze. Ostiola c? longe prominentia. Spore fusco-brunnez 85 p, late alat:e, reticulatim lamellate, foveolis valde inzequalibus 7-12 y, haud papillatis. Hab. Africa. Niger, Old Calabar (Mónkemeyer) Kamerun (Jungner). 117. R. multilamellata St. Hedwigia 1889, p. ^44. Monoica, mediocris, viridis, expansa. Frons crassa, 3 plo latior quani alta, usque ad 10 mm. longa, irifurcata, usque ad margines radicellifera, furcis parum divergentibus fere contiguis, afe linearibus, apice truncato rotundatis, antice subplanis, cavernis, angustis; costa latissima, late con- vexa, duplo humilior quam stratum anticum, lateribus substriclis, in margines obtusos excurrens. Sporc 60 y, anguste alatze, Jamellis irregula- riter ramosis, hic illic ad reticulum confluentibus notatae. Hab. Australia, Finke River (W. F. Schwarz). ^18. R. deserticola St. n. Sp. Monoica, magna, dilute viridis. Frons usque ad 14 mm. longa, furcata, furcis late linearibus parum divergentibus, crassis, &-plo latioribus quam altis, apice rotundato truncatis, ubique late canaliculatis, alis convexis leniter adscendentibus, marginibus crassis obtusis; costa postice subplana, lateribus abrupte et oblique adscendentibus, strictis. Sporce parva 55 v., anguste alat, reticulatim-lamellat:e, foveolis 6 &, ex angulis spinoso- papillatis. Hab. Australia centralis. Arco Eillinna Well. (Helms, Elder Exploring Exped.). — 119. R. albida Sull. ms. in Austin, Proc. Phil. Ac. 1869, p. 231. Dioica? mediocris, albicans, gregaria. Frons usque ad ^4 mm. longa, crassa, plus duplo latior quam alta, multiramosa, ramis aggregatis, sub- fasciculatim furcata, furcis linearibus ultimis late acuminatis, antice canale angusto profundo planoque percursis, alis valde convexis e fundo arcuatim adscendentibus et convexo-explanatis, marginibus crassis sub- acutis; costa postice plana, convexa, lateribus rotundatis in margines abeunte. Reliqua desunt. Hab. America septentr. Texas (Wright). A8 374 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Ricciella. v 3120. R. Hasskarliana St. n. sp. Dioica, minor, gracilis, pallide virens. Frons usque ad 5 mm. longa, multiramosa, ramis ultimis contiguis porrectis, linearibus, angustis, cras- sis (3-plo latioribus quam altis) antice sulco amplo acuto percursis (in planta adulta subplanis); al plano-convexc, leniter adscendentes, mar- gine acutz; stratum anticum laxe cavernosum, lamellis sub 12 in dia- metro frondis, postice ealde convexa, costa humillima, paucas cellulas crassa, parum angustior tamen quam stratum anticum. Ostiola mascula parum prominentia. Spor: 72 v., late alatze, ala integra, reticulatim lamel- late, foveolis 8 v, humiliter papillatis. Hab. Java (Hasskarl). XIII. Frons valde incrassata, pro more duplo latior quam alta. 121. R. Hübeneriana Ldbg. in Monogr. Rice. p. 50^ d (Acad. Czes. Leop. XVIID. Monoiea, exigua, expansa, purpurea, raro ccerulescens. Frons usque ad ^ mm. longa, bi-trifurcata, furcis divergentibus, crassis, duplo latioribus quam alüs, apice rotundatis, antice subplanis, versus apicem solum sulco obtuso humili instructis; cavernze amplie, sub 8 in diametro frondis, costa convexa, lateribus alte adscendentibus, marginibus haud exstantibus, obtusis; ostiola mascula brevissima crassa; spore parvi 51 p, anguste alate reticulatim lamellatze, foveolis 8 y, ex angulis papillatis. Hab. Germania, Gallia, Italia, Portugal, Norvegia, Japonia. — 122. R. Sullivantii Austin. Ac. Phila 1869, p. 233. Monoica, parva, flavo-virens, subcspitosa. Frons 2-9 mm. longa, bi-trifurcata, Turcis divergentibus, linearibus, apice angustatis, crassa, duplo latior quam alta, antice anguste humiliterque canaliculata, alis plano convexis, marginibus Aawd exstantibus, obtusis, subtus valde convexa, lateribus rotundatis, ad margines alte adscendentibus; costa quadruplo humilior quam stratum anticum; caverna angusta, sub 14 in diametro frondis, valde oblique. Spore 60 p, late alatze, regulariter reticulatim lamellatze, lamellis humilibus, haud papillaüs, foveolis 10 y. Hab. America septentr. Closter (Austin), Ohio (Lesquereux). R. Hübeneriana differt sporis valde diversis. R. fluitans toto ccelo diversa est. / 4923. R. Beckeriana St. n. sp. Dioica, minor, gracilis, viridis. Frons usque ad 7 mm. longa, multifur- A9 Ricciella. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 375 cata, furcis ultimis contiguis, angustissimis, crassis (duplo latioribus quam altis, antice anguste canaliculata, canale haud profundo, alis plano- convexis, margine rotundatis. Costa humilis (3-plo humilior quam stra- ium antieum) eoque cquilatum, lateribus frondis subverticaliter alteque adscendentibus ; frondis sectio transversa itaque fere parallelogramma, angulis obtusatis, medio antico breviter emarginato. Ostiola c igno(a. Spore 42 u., dilute rufo-brunnez, anguste alatze, ala integerrima, irregu- lariter lamellatze, lamellis ramosis vermicularibus. Hab. Russia, Sarepta (Becker). — Die wurmfórmige Sculptur des Exosporiums bei dieser, wie bei anderen Arten entsteht durch Abortiren einzelner Theile des Lamellen-Netzes, die oft in langen Zügen fehlen, so dass eine geschláüngelte, radial gerichtete Lamelle entsteht; diese sind verzweigt und die Aeste mannig- fach. verbogen, oft isolirt dazwischen stehend, kurz je nach dem Ausfall einzelner Maschen ist das Bild verschieden und wechselnd, dazwischen liegen oft kleine Gruppen vollkommener Maschen. Heeg (Bot. Not. 1898, stellt diese Pflanze zu R. Frostii, der sie zweifellos sehr àhnlich ist; die Sporen beider bieten keinen Unterschied; ich habe fruchtende Pflanzen beider Arten untersucht, die bei gleicher Hóhe der Frons wesentlich in der Breite differiren, denn R. Frostii ist mehr als doppelt so breit wie R. Beckeriana; das geht aber über die Variabilitàt hinaus, die man bei einer Riecia erwarten kann. " 494, R. bahiensis St n. sp. : Syn. : R. erystallina var. *t. Syn, Hep. p. 608. Monoica, mediocris, dilute viridis, gracilis. Frons usque ad 6 mm. longa, crassa (duplo latior quam alta) profunde bifurcata, furcis parum divergentibus, linearibus, 1 mm. latis, apice obtusis, antice profunde canaliculata, canale amplo, in fundo plano, alis abrupte curvatim adscen- dentibus, comvexo-explanatis ultra costam parum exstantibus, marginibus obtusis; costa lata planaque, humillima, 3-& cellulas crassa, stratum cavernosum lamellis laxe dispositis formatum. Spore 68 y, late alatce, irregulariter subreticulatim lamellatz, lamellis crassis, paucas papillas gerentibus, foveolis 12 y. Hab. Brasilia, Bahia (Martius). Ramificatione aliisque notis plane diversa. 195. R. vesiculosa Carr. et P. Linn. Soc. N. S. Wales. 1887. p. 1058. 50 0270» BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Ricciella. Syn. : FR. bullosa var. vesiculosa Carr. et P. Monoica, major, pallide virens, subccespitosa. Frons usque ad 10 mm. longa, bi-trifurcata, ob furcas longe coalitas obcuneata, furcis e margine supero emergentibus, /ate ligulatis, 4 mm. latis, apice rotundatis, crassa, parum latior quam alta, antice ob cavernas inflatas papulosa, sulco acuto profundoque percursa, lateribus sulei curvatim adscendentibus, in setate magis explanatis valdeque convexis, margine obtusato; costa valde pro- ducta, strato anlico cquialta, basi sua convexa, duplo fere angustiore, lateribus cost:e oblique stricteque adscendentibus. Cavernx valde anguste, subverticales, lamellarum diametro 3-plo tantum ampliores. Spore ignote. Hab. Australia, Paramatta (Whitelegge) Burnett River (J. Keys). Diese Pflanze náhert sich in ihrem Bau der Gattung Riccia mehr als irgend eine andere Rieciella; die Lamellen umschliessen enge Luft- canile; auf einem horizontalen Schnitt sind es meist 8 Zellen, welche den Canal begrenzen; von diesen sind ^ grósser, quasi Pfeilerzellen, denn an diese schliessen sich die Wander der nàchsten Canále an; zwischen diesen ^ grossen liegen ^4 wesentlich kleinere ; denken wir uns letztere entfernt, so haben wir genau das Luftkammer-Gewebe von Riccia; es ist denkbar, dass, wie diese Form eine Anpassung an das trockne Klima Australiens darstellt, sich die Ricciellen aus der Gattung Riecia entwickelt haben und dass mit dem Fliüchenwachsthum der Lamellen die grósseren Luftráume, die Verbreiterung der dorsalen Deckhaut und damit eine Bloslegung des apicalen Porus entstand, den ja jede Riecia hat. Es ist kaum berechtigt, die Gattung in 2 zu spalten, wo, wie diese Pflanze zeigt, Uebergánge vorhanden sind. 120. R. crassa St. n. sp. Monoica, parva, in sieco flavescens. Frons 10 mm. longa, obcuneata, crassa, breviter fureata, duplo latior quam alta, apice acuía, antice bre- viter acuteque sulcata, alis convexim explanatis, costam. parum superan- libus, marginibus crassis acutis; costa valde producta, postice convexa, lateribus rotundatis adscendentibus profunde sinuatim excurrentibus. Stratum criferum altum (*/s frondis altitudinis) cavernis angustissiniis. Spore 70 x, anguste marginate, reticulatim lamellatze, lamellis humi- libus, haud. papillatis foveolis 6 x. Hab. Australia centralis. Ackariaga (Helms. Elder Exploring Exped.). FRicciella. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 371 127. R. papulosa St. Hedwigia 1889, p. 45. Dioica. magna, dilute viridis. Frons simplex, usque ad 10 mm. longa, ^ mm. lata, late oblonga, apice rotundata, sub apice breviter sulcata sulco profundisssimo, lateribus sulei compresso-contigwis, ceterum in «setate anguste canaliculata, alis convexo explanatis, marginibus attenuatis acutis, crassa, duplo latior quam alta; costa valde producta valdeque con- vexa, duplo fere angustiore duploque humiliore quam stratum anticum, lateribus rotundatis, abrupte sub alis desinentibus; stratum anticum anguste cavernosum, cavernis sub 50 in diametro frondis, basi vix angus- latis; squama parva, sub alis occulte, hyaline vel purpureo-maculatze, laxe reticulata (cellulis 50 u.). Sporc ignotae. Hab. Australia, Victoria, Silverton (Bastow). 128. R. bullosa Link. in Ldbg. Syn. Hep., p. 119. Dioica maxima, in sicco flavo-rubescens. Frons usque ad 20 mm. longa, furcata, furcis 4 mm. latis, late divergentibus, apice breviter biloba, pro- funde sulcata, antice convexa, marginibus decurvis, cavernis bullatim prominentibus rugulosa; cavern: e basi angustissima sensim ampliata, antice multoties ampliores, in vertice porosa, poris a sex cellulis concen- tricis anguste conicis formatis, in zetate fissis et conniventi-apertis. Costa crassa pro planta angusta, postice convexa maximeque radiculosa, late- ribus rotundatis abrupte in alas exstantes abeunte. Spore 76 y, nigra, facie convexa minute reticulatim lamellatz foveolis vix 5 p, brevissime creberrimeque papillatis ; faciebus planis anguslissime radiatim lamellatze. Hab. Africa australis (Ecklon). Die portugiesische Pflanze, welche Welwitsch 1847 bei Vendas am Tajo wiedergefunden hat und die der Cappflanze im Habitus tàuschend àáhn- lich zieht, ist &eine Riccia sondern eine Marchantiacee ; sie hat im Grunde der Lufthóhlen eine dem Grundgewebe aufsitzende niedrige Lage chloro- phyliführenden Zellfáden, die dreizellig sind und deren Endzelle keulen- fürmig verdickt ist; ausserdem tràgt die frons grosse, schief halbmond- fórmige, Ventralschuppen mit langem fádigen Spitzenanhángsel; aus der Spitze treibt sie keulenfórmige, ringsum bewurzelte, schief nach unten in das Erdreich eindringende Knollen, welche fast so lang sind als die frons selbst; sie brechen sehr leicht ab und sind vielleicht desshalb übersehen worden. Levier versichert mir, dass diese Pflanze die authentische portu- giesische R. bullosa sei. Zu welchem Genus sie zu stellen ist, bleibt eine offene Frage. Ich erwáhne hier auch, dass Riccia lutescens wahrscheinlich eine Marchantiacee ist; schon die grossen Schuppen mit abgeseiztem BULL. HERB. BOISs., mai 1898. 52 26 * 378 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Füicciella. Spitzenanhángsel deuten darauf hin; die Pflanze ist nur steril in den Herbarien zu finden. 129. R. Rautanenii St. Dull. Herb. Boiss. 1895. Monoica, major, viridis, expansa. Frons 15 mm. longa, bi-trifurcata, furcis parum divergentibus, /inearibus, 1 mm. latis, crassis, duplo latio- ribus quam altis, antice plana, marginibus parum attenuatis, ultra costam parum prominentibus ; stratum anticum altissimum, laxe cavernosum, caver- nis sub 14 in diametro, lateribus concavis, in sectione transversa sub mar- gines itaque constrietis; costa humilis 5-6 cellulas alta, plano convexa, late- ribus rotundatis. Sporze 85 v, anguste alatze, ala minute crenulata, laxe lamellatz, lamellis altis, vermicularibus, subreticulatim confluentibus. Hab. Africa australis. Hereroland (Rautanen, Dr Fleck). Angola ad flum. Bero (Welwitsch). RR. concava Bisch. Dioica, major, glauco-virens. Frons usque ad 12 mm. longa, ad medium divergenti-dichotoma, furcis late ovatis, obtusis breviter bilobis, antice concavis, intra marginem vallatim incrassatis, ipso margine acutis, cete- rum crassis, plus triplo tamen latioribus quam altis, ventre late convexis. ubique sequicrassis. Squam: posticze magn, hyalinzgs, marginem longe excedentes, integerrimee. Pistilla hyalina. Reliqua desunt. Hab. Caput bonz spei (Dr Krauss). Riccia albomarginata (planta capensis) differt frondis COD TIGHTHUUE valde aberrante, nostrze ceterum simillima. Nachdem es mir nachtráglich gelungen ist, das Original dieser Pflanze zu erhalten, füge ich deren Diagnose hier am Schlusse bei; dem Bau des Laubes nach gehórt diese Art in meine Abtheilung VII, hinter füccia porosa; sie ist in Abtheilung IV, wohin ich sie früher als zweifelhaft cestellt hatte, zu streichen. L An Synonymen etc. habe ich folgende noch zu verzeichnen, als nicht zu Riccia gehórend : Riccia cochleata i. et T. ist eine Aneura. » fimbriata Nees » Exormotheca. » matans L. - » Ricciocarpus. ^ migrescens Mont. » Aníhoceros (sp.?). » paradoxa Wils. Hook. — » Cronisia. » reticulata Swartz. » Protonema. » spuria Dickson » Cyathodium (?). » fuberosa Taylor » Anthoceros. » velutina Wils. EMEN Ricciocarpus. cn CRDI de "M Extrait du Bulletin de ' Herbier. Boissier. Tome VI. No 10, Octobre 1898. SPECIES. HEPATICARUM AUCTORE É'ranz STEPHANE (Suite.) RICCIOCARPUS Corda in Opiz. Beitráge, p. 651. Plante thallose, parva, terricolee vel natantes, carnose, antice rima nuda (strato lamellifero recedente) percurse, dichotome ramos, caver- nose, cavernis pluristratis. Stomata composita, costa humillima, angustis- sima, squame posticze longissimc:e interdum nulle. Antheridia et Arche- gonia medio antico coste immersa, involucrata, antheris in soris vallatis longissimis bene definitis aggregatis, a vagina communi circumdatis, Archegonia seriata, singula parvo involucro cupuliformi styloque pertuso tecta. Capsula et Spore ut in Riceiis. — 1l. R. natans (L) Corda, l. c. Syn. Riccia natans L. Syst. veget. p. 9506. Dioica, mediocris, laete viridis, marginibus sspe purpureis, pro more natans, rarius terricóla. Forma íerricola usque ad 10 mm. longa, bi- trifurcata, furcis late linearibus, 2 mm. latis, apice truncato-rotundata, breviter biloba, profunde sulcata, sulco acuto, ob latera compresso-conni- ventia in adspectu minus distincta, alis convexis, prerupte maximeque ad margines attenuatis, in parte adulta plante tenuis, antice subplana, BULL. HERB. BOISS., Octobre 1898. 54 51 158 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Ricciocarpus. marginibus attenuatis obtusis; stomata minima, composita i. e. cellulis 6-8 conico conniventibus formata, epidermidi perforate insidentibus et parvum cavum includentibus; postice subplana, medio postico abrupte incrassata ibidemque cóstam humillimam radicelliferam gerens. Caverna sub 30 in diametro frondis, anguste, valde obliqui, basi majores, super- ficies antica cavernis perlucentibus minute reticulata. Squamae posticae vel nullze vel oblique insertze utroque latere coste triseriat:e, plus minus longe ligulate, margine remote dentatz. Sporz parvas 51 p, anguste alatze, reticulatim lamellatze, lamellis transversis evanidis interdum radia- tim lamellatze. Forma natans maxime differt fronde late obconica, furcis longe coalitis, suleo antico magis aperto, absentia radicellarum et squamis longissimis pendulis. Hab. Europa. Tonkin (Bon) Japonia (Dickins, Dónitz) Brasilia (Ule, Lindman) Australia (Keys) Nova Zelandia (Kirk) Mexico (Schaffner) China (Delavay); ex Africa adhuc non relata. — 2. R. velutinus (Wilson) Steph. Syn. Riccia velutina Wilson in Hooker, Ic. pl. V, t. 249. Dioica ? major, robusta, in sieco flavo-rubescens, expansa, terricola. Frons usque ad 12 mm. longa, bis dichotoma, furcis ligulatis, apice pro- fundissime inciso-bilobis, lobis crassis, arcte connivente-appressis, rima profunda in sectione frondis tantum visibili; suleus in frondis parte adulta acutus, ala convexo-explanate, crasse, tumescentes, ob cavernas numerosas bullatim inflatas pa pulosee, versus marginem sensim attenuatz, margine ipso obtuso. Cosía humillima, frondis medium solum tenente fronde ideoque subarhiza. Squama& omnino nulle. Sporas haud vidi. Hab. Texas (Drummond) Mobile (Mohr) Cuba. Im Herbar in Kew ist dem Exemplar eine gedruckte Abbildung beigelegt (wohl aus Hooker Icones plant. welche den Habitus der Pflanze recht gut darstellt; der abgebildete verticale Querschnitt des Laubes zeigt die Kapseln in mehreren Etagen über einander; das kommt bei keiner Riccia vor; dabei ist die dabei liegende originale Pflanze vóollig steril; in der Synopsis (deren Autoren schreiben « nobis non visa ») werden die Sporen aterrimi genannt; dann sind sie jedenfalls von einer anderen Pflanze genommen; woher aber stammt die wunderbare Stellung der Capseln ? ; Im Uebrigen ist die Pflanze zweifellos ein Ricciocarpus, und gleicht der Landform der R. natans sehr. 59 Rupinia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 759 RUPINIA Corda in Opiz, Beitráge, 1829, p. 650. Syn. Riccia Raddi, Op. scient. Bologna, II, p. 350. Tessellina Dum. Comment. bot. p. 78 (nomen nudum). Oxymitra Bisch. in Ldbg. Synops. Hep. Eur. (Acad. Leop. 1829, p. 124). Plante tíhallose, terricole, dichotome ramosa vel ramulis posticis lateralibus innovate, antice cavernosc, lamellis unistratis, medio antico— strato antico recedente—sulcate?; stomala simplicia, minima. Squamz postice magna, utroque latere frondis seriate, e basi radiculas incras- satas proferentes. Androecia cost inserta, antheridiis in soro vallatim ampliato lineari et bene definito seriatis, vagina communi squamulisque cireumdata; cavernis monandris. Archegonia seriata, singula involucro spongioso, conico-cylindrico, apice aperto circumvallata; calyptra basi involucri coalita. Capsula spharica, parietibus bistratis, subinde evanidis. Spore tetreedree, lamellatze. Elateres nulli. l. R. pyramidata Corda, l. c. Syn. Riccia pyramidata Raddi, l. c. Tessellina pyramidata Dum. 1. c. Oxymitra pyramidata Hüb. Hepaticologia germ. p. 2^. Dioica, minor, viridis, marginibus purpureis, tenax. Frons usque ad 2 cm. longa, furcata vel ramulis posticis iunovata, furcis divergentibus, late linearibus, apice rotundatis, antice subplanis, marginibus attenuatis, adscendentibus, plus triplo latioribus quam altis; costa valida strato lamellifero zequialta, duplo fere angustiore, postice plano convexa, dense radicellifera, lateribus adscendentibus sensim in alas excurrentibus ; antice rima nuda percusa; squama postice oblique triangulares, magna, basi purpurez denseque imbricatz, apice libere, hyalinze, longe cuspi- datz:e,, marginem frondis longe superantes, in apice frondis hamatim in- curve; stratum anticum lamellis approximatis anguste cavernosum; stomata 6 cellulis conicis superficialibus formata, parietibus radialibus maxime incrassatis. Bractec vaginc:e mascula: lineares, purpurea, erectae. Ostiola mascula longe producta. fnvolucra feminea cavernosa, porifera, 56 760 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Corsinia. hic illic bractea parva basali instructa. Sporce 120 v, brunnez, reticu- latim lamellatz. Hab. Italia, Gallia, Alpes Austriz, Germania, Portugal, Algeria, Corfu, Brasilia, Paraguay. CORSINIA Raddi Op. sc. Bologna, II, p. 354. Plantz:e thallosge, terricolaee, dichotome ramos, sulco antico nullo, cavernoss, cavernis unistratis, basi filiferis. Stomata simplicia. Squamae postice parve, irregulariter distribute, e basi radiculas incrassatas pro- ferentes. Andreecia linearia, utroque latere strato lamellifero proximo cristatim involucrata. Antheridia costz:e immersa, aggregata, numerosa, cavernis monandris. Archegonia singularia vel in soros aggregata, strato antico recedente cost: inserta, filis septatis circumdata; involucrum e toro pistillorum ortum, erectum, squamiforme vel magis evolutum et fructum semi-amplectens, pluristratum haud poriferum, interdum e centro sori ortum apiceque umbelliforme dilatatum. Calyptra magna, crassa, medio supero papillis elongatis hispidissima. Capsula sph:erica, magno bulbo inserta, parietibus unistratis sine fibris spiralibus. Pseudo- elateres 50 y, longi, late fusiformes, fibra spirali nulla. Sporze tetreedre in facie convexa reticulatim sulcatz. — 1. C. marchantioides hRaddi, 1. c. Dioica, interdum monoica, pallide viridis, spongiosa, fragilis, arcte repens. Frons usque ad 2 cm. longa, furcata, furcis divergentibus, late oblongis, apice breviter emarginatis et squamarum appendiculis proteectis, antice subplana, stomata parva, poro a 6 cellulis concentricis circumdato; costa strato antico duplo humiliore duploque angustiore, postice plano- convexa, sensim in alas attenuata, medio dense radiculosa. Squamae pos- tice hyalinze, coniee, appendiculo apicali longissimo, filiformi. Stratum anticum laxe cavernosum, filis chlorophylliferis e fundo cavernarum ortis. Ostiola mascula parum prominentia. /nvolucrum pro more parvum, irregulariter laceratum, fructum a tergo tegens. Spore 120 p, anguste alatze, ala aspera, cuticula e laminis magnis hexagonis formata, cuticula interlaminari angusta minusque crassa retiformi. 57 Ps Cronisia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 764 Hab. Europa mediterranea, Tenerifa, Lowisiana (Langlois), Japonia (Makino) ich nenne die sterilen Zellen auch hier schon Pseudo-Elateren, da sie ihrer Anlage und Bedeutung nach diesen gleichwertig sind. Gcebel, in seiner vortrefflichen Abhandlung über «Funktion und Anlegung der Lebermoos Elateren » (« Flora» 1895) betont ihren Charakter als Reserve- stoffbehálten; ich móchte sie eher als Leitungsbahnen für die Reserve- Stoffe ansprechen, welche jedes Lebermoos im basalen Gewebe des Fruchtstandes speichert; andere haben die Calyptra zu Reservestoff- beháltern ausgebildet oder wie bei den beuteltragenden Lebermoosen stellt die Beutelwand einen Behilter für gespeicherte Stoffe dar; in allen Fallen führt deren Weg durch den Fuss des Sporogons vermittelst der Elateren in die Sporenmasse. Wir treten mit dieser Gattung in die lange Reihe der Marchanliaceen ein; wenn ich hier, wie in der Folge, mich lediglich darauf beschràánke, die Gattungen in ihrer natürlichen Verwandtschaft aneinander zu reihen und mir vorbehalte, am Schluss der Arbeit eine Uebersicht der Familien zu geben, so geschieht das nur, weil ich manche der alten Originalexem- plare nicht kenne und sie meist nur mit grosser Mühe und grossem Zeitverlust allmáhlig zu beschaffen vermag; in diesen Originalpflanzen stecken aber oft, wie ich aus Erfahrung weiss, sehr überraschende, ganz abweichende Dinge, die eine vorzeitig gegebene Familien-Uebersicht unsicher, ja hinfállig machen kónnen; ich bin daher gezwungen, mich zunaáchst auf das allmáhlige Aufarbeiten der Gattungen zu DHLLIIOH. um spáter das Fehlende nachzuholen. Ich konnte und wollte aber den Beginn der Arbeit nicht lánger hinaus- schieben und nicht warten, bis Alles niedergeschrieben ist, weil der zur Bewálügung der Arbeit zurückzulegende Weg ein langer ist, von dem ich hoffe, dass ich ihn zu machen im Stande sein werde. CRONISIA Berkeley Intr. Crypt. Bot. p. 434. Syn. Riccia Wilson et Hook. J. of Bot., 1844, p. 166. Plante thallose, terricole, cavernose, sulco antico nullo; cavernis unistratis, e Jatere lamellarum, epidermide approximata, fila chlorophyl- 58 762 BULLETIN DE L'HERBIER DBOISSIER. Funicularia. lifera horizontalia gerentes; stomata simplicia; squam:e postieze frondis alis insert:e, e basi radiculas incrassatas proferentes. Andreecia in soros aggregata, involucro nullo. Antheridia tumescenti costze immersa; Arche- gonia in alveolis coste inserta. Involucrum tenue erectum, monophyl- lum, cucullatum, fructum a tergo semi-amplectens. Calyptra tenuis, unistrata, levis. Capsula magna, magno bulbo inserta, parietibus uni- stratis, cellulis semiannulatim incrassatis. Elateres? Spore tetredro, magn, grosse papulosc. Nach dem Gesagten steht diese Gattung der Corsinia sehr nahe; leider verbot das sehr geringfügige überreife und vielfach zerstórte Material, üefer in den Bau und die Entwicklung dieser interessanten und bisher fast unbekannten Gattung einzudringen. 1. C. paradoxa (Wils. et Hook), Berkeley, l. c. Syn. Riccia paradoxa Wils. et Hook. 1. c. Monoica, frons 5-6 mm. longa, simplex, (semper?) viridis, apice bre- viter biloba, rima apicali appendiculis squamarum repleta, antice plana, marginibus latis tenerrimis plicatulis, oblique adscendentibus; stratum lamelliferum humile, cavernis magnis formatum; stomata minima; costa crassa, duplo altior quam stratum antieum, postice carinatim angustata sensimque in alas attenuata. Squame postice seriate, atropurpurec vel violacez, oblique triangulat:e, appendiculo zquilongo filiformi hyalino. Antheridia numerosa, ostiolis hyalinis longissimis. Involucra magna, cireumscriptione ovata, tergo valde convexa, altero latere (versus apicem plantze spectante) conniventi-aperta, marginibus lobulatis vel repandis. Capsula irregulariter dehiscens. Sporz 70 w, rufo brunnew sub lente, in sicco nigra. Hab. Brasilia Prov. Piauhy prope Oeiras (Gardner). FUNICULARIA Trevisan Mem. R. Istit. Lomb. 1877, vol. IV, p. 443. Plante thallose, terricolae, antice cavernose, sulco antico nullo, cavernis. unistratis, e fundo cavernarum filiferis; stomata simplicia; squamz postice: alis frondis insertz, basi radiculas incrassatas gerentes. Androecia solitaria. Antheridia remota, seriata, cost:e immersa, involucro 59 Targionia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 163 nullo. Archegonia ad 3 vel 4 alveolo coste inserta, paraphyllis circum- data. Involuerum tenue, erectum, monophyllum, cucullatum. Calyptra tenuis, levis; capsula magna, globosa, parvo bulbo inserta, parietibus unistratis, cellulis semiannulatim incrassatis. Elateres parvi, fusiformes, spiraliter incrassati. Spore tetradre magne, grosse papulosa. 1. F. W'eddellii (Mont) Trev. l. c. Syn. Boschia Weddellii Mont. Ann. sc. nat. 18506. Dioica; Frons usque ad 25 mm. longa, anguste linearis, simplex, radi- culis villosa, arcte repens, apice parum angustata, breviter incisa, rima appendiculis squamarum repleta, antice plana, marginibus adscendentibus, ipso margine acuta, integerrima, costa valde convexa, sensim in alas excurrens, ad latera squamis obtecta, squama fusco-purpure:e, imbricatze, late lunatze, margine irregulariter longeque fimbriatze. Stomata simplicia, poro magno, 5-6 cellulis angustis circeumdato. Stratum lamelliferum duplo humilius quam costa; caverna ample,sub 14 in diametro frondis, filis chlorophylliferis, 3-4 cellulas longis dense replete. Antheridia ostiolis longis angustis. Archegonia in fundo foveole, strato lamellifero vallatim ampliato circumdatz; paraphyllis filiformibus 3-4 cellulas longis. Involu- crum juvenile squameeforme, pistilla a tergo tegens, post fecundationem valde evolutum, fructum obvelantem, basi pluristratum, superne tenuis, dorso cellulis poriformibus paryis oleiferis punctatum. Calyptra basi 3-^ cellulas crassa, superne tenuis. Sporz 60 u. Hab. Brasilia (Weddel, Burchell.) TlARGIONIA L. Sp. pl. p. 1604. Plante thallose, terricole, repentes. Frons simplex, ex apice vel e latere costze innovata, rare dichotome ramosa, cavernosa, cavernis humil- limis, filiferis; stomata magna, simplicia ; squame postice: e basi laminaque radiculas incrassatas proferentes. Inflorescentia monoica vel dioica. Androecia in ramulis parvis, e latere coste ortis, ostiolis papilliformibus. Árchegonia in soro aggregata, e sulco apicali orta, post fecundationem fronde antice increscente a dorso tecta, — postice marginibus sulci am- pliatis — immersa denique involucro bivalvi occulta. Calyptra pluristrata. 60 7064 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Targionia. Capsula magno bulbo inserta, breviter pedicellata, parietibus unistratis, fibris spiralibus vel annularibus instruetis ; Elateres bispiri, seepe ramosi. Spore tetraedrze, facie convexa reticulatim alato-cristatze. 1. T. hypophylia. L. Spec. plant. p. 1604. Syn. T. Michelii Corda in Opitz, Beitr. I. p. 649. T. bifurca Mont. Ann. sc. nat. IX, p. 113. T. capensis Hüb. Hep. germ. p. 17. T. convoluta L. et G. Syn. Hepat. p. 576. T. mexicana L. et L. Pugill. IV, p. 27. AMonoica, vel dioica. Frons usque ad 15 mm. longa, antice plana viridis, postice nigro-purpurea, linearis subtenuis, apice inciso-biloba; costa duplo crassiore duploque angustiore quam stratum anticum, plano-convexa, sensim in alas attenuata; stratum anticum humile, cavernz filis ramosis dense replete; cellule epidermidis irigone incrassate ; stomata magma, (abulata i. e. tres cellularum circulis superpositis formata. Squamae posticae purpuree, remote, oblique triangulares, longe cuspidatie, marginibus integerrimis vel varie dentatis, sub involucro multo majores magisque armate. Aamuli masculi e basi tereti in laminam parvam discoideam ampliati, ostiolis numerosis aggregatis hirti, postice dense squamosi. Involucrum compresso ovatum, conchzeforme, atropurpureum, ad maturi- tatem capsuke rima semicirculari dehiscens. Archegonia pro more 3-4 in soro aggregata. Capsula spharica. Elateres 220 v, longi, attenuati, fibris laxe spiralibus vel multo breviores et ramosi. Spora 76 yw vel — alis minus evolutis vel omnino deficientibus — multo minores Hah. Europa mediterranea, Tenerifa, Madeira, Insulae canarienses, Gallia, Belgium, Britannia, Germania, Helvetia, Austria, Madagascar, Caput b. spei, Abyssinia, Mexico, Peru, Ecuador, Chile, Nova Zelandia, Australia, Tasmania. 2. T. elongata. Bisch. Syn. Hep. p. 576. Dioica, precedenti simillima, major tamen, tenuis. Frons usque ad 30 mm. longa, profunde furcata, apice profondius incisa, costa triplo an- gustior quam stratum anticum, abrupte producta, postice plano convexa. Squamac postice magne, imbrieate, purpurese, appendiculo magno oblongo, obtuso, repando-dentato. Imvolucrum inflatum, compresso-glo- ' bosum,a dorso haud visibile. Sporc mature flavidze, 42 p, late alatze, laxe reticulatim lamellatze, lamellis angulatis vel repando-dentatis. Elateres 220 v, duplo angustiores quam in T. hypophylla; planta mascula ignota. 61 Cyathodium. .FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM, 768 Hab. Abyssinia (Schimper). Die kleinen porenartigen hyalinen Zellen der Ventralschuppen be- zeichnen diejenigen Stellen, aus welchen punktfórmig verdickte Wurzel- haare entspringen ; letztere reissen beim. Reinigen der Pflanze ab und hinterlassen in ihrer Basalzelle (in der Ventralschuppe) ein Loch, das durch seine hellere Farbe auffállt; diese punktierten Wurzelhaare ver- einigen sich an der Basis der Schuppe zu einem Bündel und laufen den übrigen unwerdickten Wurzelhaaren unter der Costa zu. Ich habe schon vor vielen Jahren darauf aufmerksam gemacht, dass die verdickten Rhizoiden meist aus den Schuppen stammen und nur vereinzelt aus den Ventralzellen der frons dicht an der Basis der Schuppen. Trotzdem werden selbst in neuerem Arbeiten gegentheilige Ansichten ausgesprochen, weil man nur mit Herbar Material arbeitet; an cultivirten Marchantiaceen kann man den wahren Sachverhalt bei einiger Vorsicht sehr leicht beobachten. CYATHODIUM Kunze in Lehm. Pug. VI, p. 17. Syn. Synhymenium Griff. Notul:, p. 544. Monosoienium Griff. Notule, p. 344. Riccia Dickson, Pl. er. IV, p. 20. Plant: thallosze, parvee, tenerrimsze, terricolae vel rupicole, radicellis normalibus vel punctatim incrassatis instructi, depresso cespitose, furcat?, cavernose, cavernis unistratis, humillimis; costa lata, unam cellulam crassa, cellulisin lumen cavernarum convexo-prominulis. Stomata magna, simplicia, poro magno, cellularum angustarum circulis sexseriatis circumdato. Squame postice minut: vel omnino deficientes. Inflores- centia monoica. Andreecia in ramulis posticis, sub apice frondis ortis, flori femineo s:pe approximatis, parvis subglobosis, basi paleaceis; Antheridia numerosa, ostiolis verruciformibus. Archegonia ad 3 vel 4 in soro aggre- gata, primo nuda, subinde, fronde furcatim increscente a dorso tecta, postice involucrata. Involucerum pendulum, plus minus saccatum, basi postica paleaceum, apice valvatim hiante. Capsula globosa, sessilis, parvo bulbo insería, parietibus unistratis, medio supero abrupte validioribus annulatimque incrassatis, operculo bene definito clausa subinde 8 laciniis 69 J "x 766 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Cyathodium. equimagnis profunde dehiscens. Calyptra tenuis, unistrata. Elateres fusiformes, trispiri. Spore spheriee, plus minus hirtee. 1. C. cavernarum Kunze. l. c. Dilute viridis, minor. Frons usque ad 10 mm. longa furcis brevibus, apice inciso-bilobis, antice plana, epidermide tenera cellulisque haud in- crassatis, postice plana, costa in medio plante solum 2 cellulas crassa, paucas squamas minutas, e 3 cellulis superpositis formatas gerens. Ramuli masculi e cellulis unistratis cylindricis erectis conflati, postice paucis paleis filiformibus obtecti. Imvolucrum breviter inflato saccatum, bivalva- tum, valvule haud carinatim hiantes sed late emarginato-apertze et frondis furcis floralibus brevissimis rotundatis parum occultze, ceterum tenue, versus apicem magis coloratum cellulisque magnis magis magisque incrassatis durum, ceterum integerrimum et postice paucis paleis filifor- mibus obtectum. Spore fuscobrunnes 35-50 x, papillis longis echinatz. Elateres 500 w, longi, fibris confertim spiralibus. Hab. Cuba. 2. C. aureo-nitens (Griff.) Schiffn. syn. Synhiymenium aureo-nitens Griff. l. c. Monosolenium tenerum? Griff. l. c. Magis robusta, fusco-viridis, pracedenti ceterum simillima, differt frondis furcis involucralibus anguste ligulatis, involucro magis elongato circumscripüone obovato-oblongo, tertio supero solum óbreviter bivalvi, postice subcarinato valvulis itaque angulo acuto hiantibus; paleze involu- crales majores, interdum lacerate. Ramuli masculi hypogyni, pistillis maxime approximatis. Sporz magna, usque ad 68 y in diametro, muri- culata. Hab. Tonkin (Balansa), Africa, Kamerun (Staudt), Togo (Büttner), Fer- nando-Po (Mónkemeyer), Loango (Welwitsch), Kulongo, Afriec centr. (Schweinfurth), India orientalis, Calcutta (Sulp. Kurz), Bombay (Schiff- ner) Maharadjapore (Sulp. Kurz), Dehra-Dun (Gamble), Assam. (Sulp. Kurz), Sikkim (Hooker), Birma (Sulp. Kurz), Java (Solms, Schiff- ner). Diese Pflanze producirt neben normalen Inflorescenzen auch zahlreiche anormale, deren Involucrum ganz fehlt; an seiner Stelle ist ein. kleiner normaler Art entwickelt, der auf seiner vorderen breiteren Hilfte die Capsel tràgt, die ganz nackt auf ihm inserirt, vóllig normal ausgebildet ist; hiernach zu urtheilen ist die Hülle von Cyathodium und Targionia 63 Sauteria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 161 ein metamorphosirter Ventralast, dessen tiefeingeschnittlenes zweilap- piges Ende die zweiklappige Oeffnung des Involucrums darstellt. 3. C. foetidissimum Schffn. Iter ind. Exsicc. Robusta, sepe usque ad 20 mm. longa, 3 mm. lata, radicellis punctatim incrassatis valde numerosis. fnvolucra minima, omnino postica, a dorso - haud videnda, furcis involucralibus frondis longis, porrectis, contiguis (haud divergentibus, lateque rotundatis, ceterum obovatum, breviter valvatum, valvulis angulo acuto hiantibus. Squame ventrales majores, foliacez, longe setaceze. Ramuli masculi magni, pistillis contigui, tempori fecundationis illis incumbentibus, magni oblongi, margine papulosi. Sporz 35 w, grosse papulosc, fusco-purpurec ut elateres. Hab. Tahiti (Nadeaud), Nukahiwa (Jardin), Java (Schiffner). Ich gebe die Beschreibung nach der Tahiti-Pflanze, da die javanischen Exemplare, aus der Regenzone des Gebirges, vegetativ schwach ent- wickelt sind ; die auffallende Form der Sporen lásst diese Art leicht er- kennen. Riccia spuria. Dickson in Schottland gesammelt gehórt, nach Lind- berg, vermutlich zu dieser Gattung; die Pflanze ist aber fertil nicht bekannt. Ich habe sie nicht gesehen. SAUTERIA Nees Nat. eur. Leb. IV, p. 159. Plante thallos:e, minores, virides. Frons crassa, dichotome ramosa vel e latere costze innovata, ramis ligulatis, fertilibus late obcordatis ; antice subplaana ; costa valde producta; síratum. anticum anguste cavernosum, cavernis unistratis. Stomaía parva, simplicia, poro parvo a cellulis 5-6 radiatim conniventibus formato, parietibus radialibus trigone incrassatis stellatimque attenuatis. Squamz postice bi-vel quadriseriat:e, minores, lenerz, vix imbricata. Inflorescentia monoica. Andrecia in medio frondis nuda (haud paleis cincta) minus definita, antheridiis haud pulvinatim aggregatis, irregula- riter approximatis, ostiolis angustis hyalinis. Carpocephala terminalia | 64 708 BULLETIN DE L'HEBBIER BOISSIER. Sauteria, in fronde sub flore haud innovante, e fundo nudo alveoli apicalis orta. Pedunculus basi nudus, apice interdum paleaceus, leniter rimosus, sulco profundo percursus. Receptaculi discus centralis parvus, parum promi- nens, stomatlis nullis ; lobi 3-5 profunde discreti, seepe indequales, decurvi, contigui, obovati ; /neolucra tubulosa, apice recte truncata, late aperta, haud inciso-bilabiata-hiantia, ceterum monogyna. Calyptra tenerrima. Capsule pedicellus brevis vel nullus, parvo bulbo insertus ; capsula glo- bosa, vix exserla, irregulariter disrumpens, parietum incrassatio semi- annulata bene evoluta. Elateres fusiformes, curvati, 2 vel 3 spiri obtusi. Spora plus minus papulosz. 1. S. alpina. Nees. l. c. pag. 143. Monoica, parva, tenerrima, glauco-virens; Frons usque ad 12 mm. longa, in medio sepe viridis, marginibus hyalinis; duplo latior quam crassa, postice subangulatim convexa, in sectione itaque late-trigona; costa strato antico multo angustior, duploque humilior ; al sensim attenuatze lenerrime; epidermis antica cellulis haud. incrassatis formata. Squam«e postice imbricate,, quadriseriatz:e, hyalinz, e lata basi oblique trigons, magnis cellulis irregularibus format:, apice sensim acuminate, medio supero cellulis clavatis irregulariter grosseque dentata vel sublaciniata. Carpocephala longe pedunculata, pedunculo usque ad 20 mm., hyalino, sulco profundo labiisque obtusis conniventibus integerrimis. Palez recep- iaculi magna, oblongc, obtuse, paucis cellulis clavatis ornate. Capsula distincte pedunculata, pariete rufo-fusco. Elateres usque ad 200 y, fla- vescentes, bispiri, spiris laxe tortis. Spora 59 p, fusco-brunnew, dense papulosee. Hab. Alpes Europe, Tatra (Limpricht) Norvegia (Sahlberg) Sibiria (Sahlberg) Kaschmir, Liddar Valley 13000 " (Duthie.) 2. S. Berteroana. Mont. Syn. Grimaldia debilis Bisch. Monoica, parva, robusta tamen et tenax, erassa, antice viridis, postice purpurea. Frons anguste linearis, usque ad 10 mm. longa, antice plana, subtus maxime incrassata; costa in planta juvenili semicylindrica, abrupte in alas attenuatas excurrens, sirato antico zequialta, in planta adulta humi- lior et minus producta. Cavernz valde anguste, epidermide antica haud incrassata; stomata numerosissima. Sqwamc postice parve, purpures:, e basi oblique ovata abrupte appendiculate, appendiculo :equilongo, Z2 cellulas lato, apice longe filiformi, papillis clavatis nubnullis. 65 Clevea. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 769 Pedunculus receptaculi longus, minus tamen quam in S. alpina, apice haud paleaceus, acute angulatus, canali profunde inciso labiisque acutis. Recepiacula quadriloba iis Saut. hyalinge simillima. Capsula pedicello carens, in ipso bulbo sessilis, pariete mierocellulari maximeque annu- latim inerassato. Elateres breves flavo-brunnei, bi-vel trispiri. Spore 60 »., papulose, marginibus cristato-alatis. Hab. Chile (Bertero). 39. S. crassipes. Aust. Ac. Phila. 1869. Frons obcordata vel subcuneata, bifida, fuscescente-purpurea vel viridis, antice subpapuloso-retieulata, minutissime porosa; squama ven- trales purpurez, marginem frondis haud superantes nisi in apice frondis; pedunculus breviusculus, basi parum paleaceus, apice breviter barbatus. Receptacula 4-7 loba. Capsula pedicellata. Elateres trispiri. Der Autor fügte in einer Anmerkung hinzu: « it resembles Preissia very much, also Duvalia. Involucre rather large aud flattish. Hab. Japonia (Rodgers.) Diese Pflanze liegt in keinem óffentlichen Herbar Americas oder Eu- ropas und scheint ganz verloren gegangen zu sein; nach der nichts- sagenden Diagnose des Autors, die ich oben übersetzt habe, dürfte sie kaum wieder zu erkennen sein. CLEVEA Lmdb. Not. Soc. F. Fl. fenn. IX, p. 2901. Plante thallosze, minores, spongiose et tenera, virides vel purpuras- centes. Frons regulariter dichotoma vel ex apice innovala, interdum ramulum posticum e latere costee ortum proferens, apice inciso biloba, antice plana vel marginibus adscendentibus leniter concava. Costa humilis. Stratum lamelliferum altum, cavernis angustis unistratis. Stomata parva, simplicia, poro minuto, a cellulis 5 vel 6 radiatim conniventibus atque in lumen pori convexo prominentibus formato; pori itaque quasi stellze- formes, parietibus radialibus maxime incrassatis. Squamse postice magne, longe appendiculate, radicellis incrassatis e basi tantum (haud ex ipsa pagina postica squamarum) ortis. Inflorescentia monoica vel dioica. Andrecia oblonga, pulvinata, bene definita, haud disciformia, nuda. 66 1710 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Clevea. Antheridia aggregata, irregulariter biseriata. Pedunculus receptaculi plus minus longus, interdum brevissimus, e cost:e pagina antica — strato hypo- poro recedente — ortus, haud sulcatus, basi nudus, apice pro more palea- ceus vel non. Discus centralis carpocephali minimus, laxe cavernosus, stomatis parvis haud incrassatis, lobi 3 vel ^, profunde discreti, monogyni, leniter decurvi; involucra conico-cylindrica, antice leniter carinata, apice bilabiata, labiis tenerrimis, verticalibus in :etate late hiantibus. Calyptra tenuis. Capsula spherica, matura haud exserta, irregulariter valvatim dehiscens, pariete unistrata, fibris annulatis vel semiannulatis instructa, vertice cellulis majoribus suboperculata et utriculos breves annuliferos in lumen capsule pendulos gerens. Elateres breves, vix attenuati 3-4 spiri. Spore dense grosseque papulosz. — 4. C. hyalina (Somm.) Lindb. I. c. p. 291. syn. Marchantia hyalina Somm. Magaz. Nat. 1833, I, p. 284. Plagiochasma erythrospermum Sull. Acad. Philad. 1869. Fimbriaria nana Ldbg. Hep. Eur. p. 110. Clevea suecica, Lindb. Musci scand. p. 1. Dioica, parva, glauco-virens vel purpurascens et limbo hyalino circum- data. Frons ligulata vel oblonga, regulariter dichotoma, rarius ex apice innovata, usque ad 12 mm. longa, tenera, tenuis vel magis robusta et . costa abrupte prominente. Stomaía valde prominentia, parietibus radia- libus normaliter valde incrassatis, incrassatione stellatim attenuata (unde Leitgebii nomen « Astropors »). Squam«x posticze magn, frondis mar- ginem longe superantes, hyaline, oblique lunate, in acumen longissi- mum arcuatum, integerrimum apiceque filiforme attenuate. Pedunculus receptaculi quoad longitudinem variabilis, usque ad ! cm. longus, com- pressus vel subteres, apice paleaceus, pale: pallidze, integerrimze, lanceo- late longeque cuspidate, margine basali paucis laciniis filiformibus pinnatee. AReceptacula pro more quadriloba, lobis antice ad '/s fissis, labiis itaque profunde discretis, apice rotundatis, integerrimis. Spora ferru- ginez, 51 y. Elateres concolores, 98 v, fibris laxe tortis. Antheridia ivre- gulariter biseriata. Hab. Alpes Europe, Italia Appenini Montes (Gasparini), Fennia (Bro- therus), Grenlandia (NXahl), Germania, Harz (Wallroth, Vocke) Norvegia, Spitzbergen (Berggren), Caucasus (Brotherus) Lapponia (Lindberg), Rocky Mountains (Macoun), ubique in solo calcareo. Clevea. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 714 2. G. Rousseliana (Mont) Leitg. Unters. üb. Leb. 1881, Heft. VI. Syn. Plagiochasma Rousselianum Mont. Ann. sc. nat. 1838,vol. X, p. 334. Sauteria Rousseliana G. in G. et R. Hep. exsic. 542. Dumortiera Spathysii Nees. Nat. Leb. IV, p. 158 teste Solms. Monoica, parva, intense viridis, postice purpurea, valde carnosa et tenera. Frons usque ad 5 mm. longa, late oblonga, apice profunde inciso biloba, ramis nascentibus sepe latior et pluries lobata, marginibus cri- spatulis; costa crassa, postice valde convexa, abrupte in alas attenuatas abeunte; lamell:te minus anguste disposite; cellulite epidermidis anticae trigone incrassatze; stomata alte conica, pori majores, cellulis haud radia- liter incrassatis. Squama postice valde fugaces, purpurez, e parva basi triangulata varieque lobato spinosa abrupte in acumen longissimum anguste ligulatum apiceque filiforme attenuatze; cellule disci irregula- riter hexagonz, in acumine elongat::» angulatim prominule. Pedunculus receptaculi usque ad 6 mm. longus, subteres, apice paleaceus; palez. hyalinze, longe attenuatze, basi paucis laciniis lateralibus armate ; recepta- cula disco centrali nullo, tri-quadriloba; involucra profunde soluta, magna, horizontaliter patula, ovato-rotundata, inflata, labiis profunde solutis rotundatis. Capsula haud exserta, brevissime pedunculata, parvo bulbo inserta, pariete annulatim incrassato, irregulariter disrumpens. Operculum haud distincte definitum, intus cellulis elateriformibus pen- dulis auctum. Elaferes trispiri, flavescentes 180 p. Spore 51 yw, rufo brunnee, alte creberrimeque papulose. Andrecia irregulariter pulvi- nata, basi pedunculi approximata. Aníheridiüs plus minus numerosis, interdum solitariis. Hab. Algeria (Roussel. Paris. Trabut.) Corfu (Spathys) Sicilia teste Massalongo. 3. C. andina Spruce. Monoica, viridis, marginibus purpureis. Frons usque ad 12 mm. longa, ob ramulos nascentes late obcordata, tenera, subplana, apice profunde inciso-biloba; costa lata, humilis, abrupte in alas excurrens; ala tenerrimze lamellis perlucentibus striolatze et plicatulas; stratum. anticum humile, laxe cavernosum ; sfomaía itaque minus conferta, ceterum parum convexa, parietibus radialibus haud incrassatis. Cellule epidermidis trigonis parvis incrassatze. Squamse posticae purpurez, margines haud superantes, oblique ovate, longe acuminatze, integerrimc, interdum profunde bifidz. Car- pocephala seriata, pedunculo usque ad 10 mm. longo, hyalino, tereti, apice barbato, paleis brevibus, linearibus, hyalinis. Receptacula parva, 68 To BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Cleved. biloba, lobis oppositis, recte patentibus, ore bilabiato integerrimo. Cap- sula spharica, in pedicello longiore, matura haud exserta, pariete annulis confertissimis incrassata. Elateres flavescentes 250 y, anguste fusiformes, trispiri, fibris laxe tortis. Spore 42 y, rufescentes, papulis confertis elongatis subechinatze. Andrcecia parva, bene definita, ostiolis purpureis. Hab. Andes quitenses (Spruce). Wie wenig Werth auf die radiale Verdickung der Porenzellen zu geben ist, die bekanntlich Leitgeb zum Merkmal einer Familie (der Astropora) erhob, zeigt unsere Pflanze, die diese Verdickungen gar nicht besitzt; aus- serdem haben eine Anzahl àchter Plagiochasma Arten genau die Poren der Cleveiden, wie Graf Solms diese Gruppe lieber nennen móchte. 4. G. pulcherrima St. Engl. Bot. Jahrb. XX, p. 305. Dioica, major, tenax, robusta, dense 'eespitosa. Frons simplex, ex apice innovata, oblonga, apice profunde obcordata, usque ad 12 mm. lata, medio viridis, alis late hyalinis. Costa valde producta, in alas abrupte attenuata. Stratum lamelliferum coste: eequialtum, cavernis anguslissimis. Stomata itaque numerosissima, parva, minus convexa, parietibus radiali- bus maxime cqualiterque incrassatis, i. e. haud stellatim attenuatis; reli- qua cellulze epidermidis valide, trigonis nullis. Squamce posticee robustze, dense imbricatze,. maxime, frondis margines longe superantes, hyalinze, oblongse, obtuse vel abrupte longeque acuminate, cellulis magnis (apice 68 »« 102 y basi 35 »« 170 1) formate. Carpocephala seriata ; pedunculus receptaculi crassus, subteres, hyalinus, brevissimus apice haud barbatus. Receptaculi lobi bini opposili, basi tantum coaliti, ore bilabiato labiis crassis. Capsula (haud matura) magna, calyptra crassa, hyalina, pistillo brevissimo coronata. Aniheridia numerosa in medio frondis aggregata, ostiolis maximis hyalinis. Hab. Abyssinia (Schimper, Beccari). / 5. G. robusta St. n. sp. Dioica, robusta, viridis. Frons usque ad 20 mm. longa, regulariter furcata vel bis dichotoma ramis ^ mm. latis, crassis duplo latioribus quam altis, marginibus haud attenuatis, antice plana; costa strato antico duplo angustior, postice subplana, lateribus oblique adscendentibus stricteque in frondis margines obtusos abeuntibus. Stomata parva, parum convexa, normaliter stellatim incrassata. Stratum anticum cavernis angustis zedifi- catum. Squamz postice oblique rotundate, integerrimw, plus minus abrupte appendiculatee,, appendiculo &-plo breviore, cuspidato acuto. An- 69 Clevea. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 113 drecia bene definita, linearia, furcatim in ramis continuata, ostiolis atropurpureis, paleis nullis. Reliqua desunt. Hab. Chile. Valparaiso in humo (lez P. Dusén). Ob die Pflanze nicht etwa zu Sauteria gehórt kann natürlich ohne Untersuchung reifer Capseln nicht gesagt werden; der scharf begrenzte mannliche Blüthenstand bringt sie jedenfalls eher zu Clevea. . —6. C. limbata (Austin) Solms. ms. syn. Sauteria limbata Austin, Acad. Phila. 1869, p. 229. Frons obovato-oblonga, subdichotoma, concava, reticulato-papulosa, l:te viridis, latissime marginata, subtus atropurpurea valdeque incrassata ; margine nigro-purpurea, membranacea subplicata, undulato-crenata et involuto-incurva. Squamz arcte imbricate, sanguineo-purpureze, basi ampliata oblique apice bicornute, nodoso- dentate; Pedunculo sub- unciali pallido nudo. Receptacula 1-3 carpa, subtus dense breviterque paleacea. Pedicel sulcate, Receptacle very obtuse, one fruited in our meagre specimen. Hab. California, under wet rocks. . Zu vorstehender Diagnose, die ein Excerpt Austins ist, schreibt mir Graf Solms, dass das von ihm untersuchte Original-Exemplar aus 2 Arten besteht, es enthàlt : . 1) Eine sterile, tief purpurfarbene Cleveide, die eher zu Clevea als zu Sauteria gehórt; sie hat ein rinnenartig verliefles Laub, von einem breiten, radial gefiltelten Rande gesáumt, beiderseits tief purpurfarben, fast schwarz. Die- Schuppen haben die gleiche Fárbung, ihr breitge- zogener basaler Teil, mit regellos buchtigem Rande láuft oben in 1—3, meist zwei schmale Fortsátze aus, die an der Basis 2 Zellen breit sind und als einfacher Zellfaden endigen. Der Bau des Assimilationsgewebes, sowie die Spaltóffnungen schliesst sich in jeder Hinsicht an Clevea hya- lina an. 2) Die andere Pflanze hat flachere, dünnere, vorn herzfórmig ver- breitete Sprosse, von rein grüner Farbe; die Luftkammern sind ganz wie bei Clevea hyalina, entbehren also ein fádiges Assimilationsgewebe. Die Spaltóffnungen sind aber ganz die der Operculatz;; sie haben eine weite, rundlich ovale Oeffnung, von einem hyalinen Membramvorsprung gesaumt und von einem Kranz ganz unverdickter Zellen umgeben. Die Ventralschuppen áhneln denen von Cl. hyalina, sind aber weniger plótz- lich verschmálert. Der Stiel des Receptaculums ist ziemlich lang, wie BULL. HERB. Borss., octobre 1898. 70 52 114 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Peltolepis. bei Sauteria alpina durchsichtig, von kreisrundem Querschnitt, ohne Wurzelrinne und entspringt aus einer dorsalen Grube, ohne Schuppen. Das fünfstrahlige Carpocephalum hat gleichfalls Cleveiden-Charakter, nur eine gróssere Hülle ist fertil; an der Basis des Kópfchens ist ein dichtes Büschel lanzettlicher, gespitzter Spreuschupppen, welche herabhángen; der Bulbus der Kapsel ist nicht erhalten, die Seta kurz, dick, glashell; die mehr lappig eingerissene Wand der Theca gleicht vollkommen der von Cl. hyalina, nur ist sie mehr gelbbraun. Die Sporen fehlen, ebenso die mánnliche Pflanze. Das unvollstándige Material gestattet nicht, diese ausgezeichnete Art und wahrscheinlich neue Gattung zu benennen, deshalb soll hier für die wieder aufzusuchende Pflanze der Befund der spárlichen Reste nur niedergelegt werden. Austin hat in seiner Beschreibung die fertilen Organe nach der zweiten Art, die vegetativen nach der ersten Art ge- schildert. 7. C. pedicellata (Griff) Lindb. Acta Soc. F. Fl. fenn. Syn. Plagiochasma pedicellatum Griff. Notulee, H, p. 331. Dioica, caespitosa. Frons oblonga, prolifera, apice, dilatata, margine den- liculata; squamis posticis dense imbricatis, marginem superantibus. Frons mascula, feminex similis, medio papillis elevatis instructa. Carpo- cephala longe pedunculata, pedunculo striato, e frondis parte inferiori (i. e. haud ex apice sed in medio frondis) orto, paleaceo, apice barbato. Involucra viridi-carnosa, antice sulcata (i. e. bilabiata). Capsula exserta. Hab. Assam (Griffith). Obwohl die Pflanze, deren mangelhafte Originalbeschreibung ich in ihren massgebenden Teilen hier reproduziert habe, nicht genügend cha- rakterisirt ist, wollte ich doch nicht unterlassen, sie aufzuführen, da sie wahrscheinlich zu den Cleveiden gehórt und es doch móglich sein wird, sie unter den wenigen Arten dieser Gattung wiederzuerkennen. PELTOLIZPIS:Landb. Soc. F. F. fenn. 18716. Plante thallose, majores, robuste, virides vel purpurascentes. Frons late linearis, dichotome ramosa, apice profunde inciso biloba, antice 7A Plagiochasma. ^ FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 119 plana; stratum lamelliferum laxe cavernosum, cavernis unisíratis costze sequialtis. Costa latissima, plano-convexa, haud abrupte producta, in fron- dis margines sensim attenuata. Stomata parum convexa, parva, ut in Clevea cellulis in lumen pori convexo-prominentibus substellata, parieti- bus radialibus valde breviterque incrassatis, reliquis cellulis epidermidis vix incrassatis. Squamz postie:e magni, hyaline vel basi purpuree, e basi semilunata abrupte appendiculatze, appendiculo (rarius 2 vel 5) lan- ceolato, acuminato, apice margineque celiulis clavatis armato. Inflores- centia paroica vel monoica vel heteroica, Carpocephala terminalia, pedun- culo e rima apicalis orto, ob frondem uno latere increscentem quasi e sinu laterali adscendente, usque ad 15 mm. longo, valido bisulcato, cari- nis humilibus longe decurrentibus obteeto, basi nudo, apice breviter paleaceo, paleis roseis occultis, ex angusta basi lanceolatis, cellulis clavaíis numerosis subpinnate. Receptacula rufescentia, interdum purpurea vel 'subnigra, disco centrali bene definito, convexo-prominulo, lobis normali- ter 6, profunde discretis, contiguis, decurvis, antice obtuse carinatis, crassis; involucra apice breviter bilabiata, labiis postice hiantibus 1. e. fissura haud in dorsum involucri adscendente (ut in Clevea). Stomata receptaculi antica nulla. Involucra monogyna ; Calyptra tenuis. Capsula spherica, irregulariter valvatim rumpens, matura vix exserta, pariete unistrata, fibris annulatis instructa. Elateres sulphurei, trispiri 205 p. Sporc fusco brunnes, dense papulose 50g. Andrceecia bene definita, dis- ciformia, rotunda vel oblonga vel semilunata, purpurea, paleis brevibus cincta, ostiolis breviter conicis. -. 5» 1. P grandis. Lindb. l. c. 1882. II, p. 4. Syn. Preissia quadrata (Scop.) Nees Nat. d. Leb. IV, p. 135 pro parte. Peltolepis sibirica Lindb. 1. c. Hab. Alpes Europa. Tatra (Limpricht), Norvegia, Fennia (Brotherus), Sibiria (Arnell. Sahlberg), Groenland (Vanhóffen). PLAGIOCHASMA L. et L. in-Eehm.- Pug. PI SEV p. 13. Plante thallose, fragiles, majuscule vel magne, gregarie vel cespi- ose, ob ramificationem multifariam sepe maxime intricate, terricolze : 12 716 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Plagiochasma. vel rupicul:e, arcte repentes, radiculis longissimis, antice sepe subplan:e, virides, subtus pro more purpurez. Frons normaliter furcata, saepe tamen ex apice — haud raro iteratim — innovata vel e latere coste ramosa, medio crassa, alis sepe valde attenuatis, lamellis perlucentibus striolatis et plicatulo-crispatis, margine crenulatis; costa humilis, postice plano- convexa, nusquam abrupte producta. Stratum anticum humile, costae sequialtum, cavernis pluristralis angustis. Stomata sepe minima, 4-5 cel- lulis parvis conicis formata, poro exiguo vel magna, poro multo ampliore, a 6-9 cellulis conicis et pluriseriatis cireumdato; parietes radiales stoma- tum interdum maxime incrassate, stellaeformes ; epidermis antica fere semper trigone incrassata. Squam:e postice sepe imbricatze, semilunatze, rare marginem frondis superantes, appendiculis (forsan in omnibus speciebus) nunc solitariis nunc geminatis. Inflorescentia monoica et dioica. Andrcecia sessilia, disciformia, paleis minutis circumdata rotundata vel bifurcata, ostiolis brevibus rubris. Carpocephala parva, bi-tri-quadriloba; discus centralis minimus lobis brevissimis convexo-decurvis vel plus minus alte adscendentibus, vertice mamillatim productis vel in cornua attenuatis, subtus involucratis. Invo- lucra monogyna, e margine loborum orta, magna, inflata, conchaeformia, basi longe coalita, pedunduli apicem obvelantia, extus bilabiata, labiis primo clausis subinde rima verticali dehiscentibus, valvulis late hiantibus. Pedunculus medio frondis impositus, haud suleatus, scpe brevissimus, basi paleis parvis lanceolatis purpureis cireumdatus, apice semper barba- tus, paleis longis, lanceolatis, sdepe coloratis. Calyptra tenera. Capsula spharica, magno bulbo inserta, operculo indistincto irregulariter dehis- cens, pariete tenera, valida, unistrata, apice (operculo) bistrata, cellulis equaliter (haud annulatim) incrassatis. Spore magne flavescentes, tetrae- drze, in facie convexa laxe alteque reticulatim lamellatze, lamellis asperis. Elateres subbreves, bi-vel trispiri, flavescentes, interdum furcati. Es gibt kaum eine zweite Gattung unter den Lebermoosen, welche ein so gleichmássiges Geprüge besitzt, wie Plagiochasma; in der Grósse differieren die meisten nur wenig von einander, in der Farbe fast gar nicht, wenigstens nicht an Herbar-Material, die Chlorophyll führende Schicht hat bei allen ungefáhr dieselbe Hóhe und die Luftkammern sind bei einigen kaum etwas weiter; die Stürke der costa variirt schon inner- halb einer Art bedeutend, je nach dem Standort und ist kein brauch- bares diagnostisches Merkmal; die Sporen und Elateren sind von ausser- ordentlicher Uebereinstimmung und da ihre Grósse innerhalb einer 13 Plagiochasma. ^ FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. TIT Kapsel bereits ziemlich variabel ist, so versagt hier auch dieses sonst so werthvolle Unterscheidungsmittel; hierzu kommt, dass die Fruchtkópfe háufig nicht normal ausgebildet sind, dass sie oft nur ein Involucrum iragen; sie sind dann sehr abweichend ausgebildet; der Scheitel ist ganz auf die Seite gedrángt und die charakteristische Ausbildung der Scheitel- lappen entweder zu einer glattgewólbten Fláche oder ihre hórner- arüge Zuspitzung ist unterblieben. Auffallend ist bei dieser Gattung die geringe Fruchtbarkeit der zahlreichen weiblichen Blüten, auch bei moncecischen Arten. Der mànnliche Blütenstand tritt ausserordentlich variabel auf, sobald er nicht rein dioecisch ist; ich habe 4 Exemplar einer monocecischen Art gesehen, das aus 5 in einer Reihe innovirten Gliedern besteht; die zwei untersten waren minnlich, dann folgte ein weiblicher Spross, dann abwechselnd c? und 9; alle diese Glieder hatten aber wieder ventrale verzweigte Seitenprosse und zwar bald weibliche Glieder mit mánnlichen Zweigen, bald umgekehrt; es waren auch rein parcecische Sprosse darunter und ein ventraler gegabelter Spross, dessen eine Lacinie c, die andere 9 war. Diese Mannigfaltigkeit ist in àáhnlicher Weise bei vielen monceecischen Arten vorhanden, bei manchen wegen des spár- lichen Materials aber nicht zu konstatieren; stirbt von dergleichen gemischten Sprosssytemen ein Teil ab, so kann sehr leicht der Ein- druck eines rein dioecischen Blütenstandes gewonnen werden; auch diese Verhàltnisse erhóhen die Schwierigkeiten, eine Art sicher wieder zu erkennen; es bleiben als sicherste Merkmale der Bau des Carpocephalums, der Spaltóffnungen und die Form der Ventralschuppen, S0 dass, entgegen manchen anderen Gattungen, nur fertile Exemplare sicher bestimmt werden kónnen. a. Garpocephala plus minus convexa. «. Macropora. 1. P. japonicum St. Bull. Herb. Boiss. 1897, p. 84. Monoica vel dioica, minor, fusco-viridis, ventre purpurascens. Frons ligulata, dichotome ramosa, pro more ex apice vel e latere costze innovata, tenuis, antice plana, alis adscendentibus purpureis crispatulis. Stomata magna, valde convexa, poro magno, parietibus radialibus valde incrassatis, 6-8 cellulis 3-& seriatis circumdato; reliqua cellul:&e epidermales angulis yL^ 718 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Plagiochasma. trigone incrassate. Costa angusta, parum producta. Squam« posticze sub fronde occulte, conferte?e et imbricatze, purpurecw, appendiculo parvo, interdum geminato, ovato oblongo vel elliptico integerrimo. Pedunculus crassus, attenuatus, apice dense breviterque barbatus, paleis linearibus vel lanceolatis. Capitula vertice plano-convexa, 2-3 loba, lobis antice convexis subspharicis. Sporc 50 y, late alato-reticulatze. Elateres 187 ts, parum flexusi, solidi i. e. Jumen ob parietum incrassationem fere nullum, ad rimam angustam reductum, fibra spirali nulla. Andrecia parva, paleis brevibus cincta vel in planta propria vel in ramulo postico frondis 9 vel in planta c? apice femineo-innovata. Hab. Japonia, Tosa (Inou&). 2. P. fissisquamum St. Soc. sc. nat. Cherbourg, vol. XXIX, 209. Syn. Aitonia fissisquama St. 1. c. Monoica, pallide virens subtus purpurea. Frons usque ad 2 cm. longa, subplana, crassa i. e. costa magis evoluta sensim in alas attenuata, ex apice repetito innovata, innovationibus breviter lateque obcordatis, dense conseculivis. Stomata magna, cellulis 7-8 circumdata. Cellule epidermidis valid:e, angulis (etiam in ipso ore stomatum) trigone incrassatis. Squamae ventrales parvze, purpuree, imbricata, oblique semilunate, longe appen- diculat&, appendiculis geminatis, anguste lanceolatis, margine paucispi- nosis. Pedunculus brevissimus, apice dense barbatus, paleis purpureis linearibus acuminatis. Receptacula itaque subsessilia, 3-^ lobata, vertice plano-convexo sensimque in lobulos convexos abeunte, lobis profunde solutis, ex angusta basi inflato bivalvatis. Sporz et Elateres desunt. Andrecia rotunda vel furcata, flori femineo approximata, ostiolis bre- vibus purpureis. Hab. China, Yuennan (Delavay). Squamis grosse paucispinosis primo visu distinguenda. p. £. Micropora. 3. P. dschallanum 5t. n. sp. Monoica, minor, glauco-virens, margine et postice purpurea. Frons usque ad 2 cm. longa, 3 mm. lata, anguste ligulata, antice plana, alis adscendentibus, attenuatis plicatulo-crispatis; costa angusta, parum pro- dueta. Stomata parva, poro minimo, 4 cellulis parvis obconicis circum- dato; cellules epidermidis trigone incrassate. Squamc purpuree late 75 Plagiochasma. ^ FRANZ STEPHANL SPECIES BEPATICARUM. 719 lunate, sensim in appendiculum angustata, appendiculis hyalinis soli- tariis, e lata basi acuminatis breviusculis, acutis, haud constrictis. Carpocephala breviter pedunculata, pedunculo-fusco-brunneo, atte- nuato, apice breviter barbato; capitula vertice breviter wmbonata, rugu- losa. Spore 76 w. Elateres breves 200 w, bispiri, spiris anguste tortis. Andracia furcata, in ramulis postieis obeordatis. Hab. Africa orient. Kilimandscharo, ad lacum Dschalla (Holst). Y &, P. tenue St. n. sp. Dioica, major, viridis vel pallide virens. Frons usque ad 2 cm. longa, 3-h mm. lata, ex apice innovata, antice subplana, postice purpurea, costa angusta, vix producta, alis tenerrimis, crispatulis. Stomata minima, poro parvo, & solum cellulis conieis circumdato, sepe ad rimam angustam reducta. Cellulze epidermidis trigonis magnis incrassatc:e. Squam«e posticze magne, marginem frondis superantes, e lata basi subtrigone, apice ad ?/s bifidee, lobis geminatim approximatis, arcte parallelis anguste trian- gulatis sensim acuminatis, acutis, nullibi eonstrictis. Pedunculus brevis (7 mm. longus), apice longe barbatus. Receptacula valde convexa, biloba, lobi antice comvexi; spora reticulatim anguste alatze 60 y., flavescentes. Elateres concolores, 220 y trispiri, spiris laxe tortis. Androcia ignota. Hab. Africa australis. Transvaal (Mac Lea, Wiims.), Usambara (Holst), Angola (Welwitsch). squamis triangulatis profunde bifidis facile distinguenda. 59. P. limbatum (Taylor) Nees. Syn. Hep. p. 516. syn. Fegatella limbata Taylor, J. of Bot. 1845, p. 95. Dioica, minor, viridis, subtus purpurea. Frons usque ad 18 mm. longa, 5 mm. lata, dichotome ramosa, crassa, costa lata, convexa. Stomaía parva, - poro minuto, cellulis 5 obconicis circumdato, parietibus radialibus maxime sequaliterque incrassatis. Cellulae epidermadis trigonis magnis incrassat:ze. Squamze postice parvae, oblique lunatze, longe (siepe geminatim) appen- diculate&, appendiculis haud constrictis, e lata basi longe acuminatis, acutis, margine papulosis. Carpocephala plus minus longe pedunculata (ipse haud vidi) pedunculo longe barbato; capituli discus centralis rugosus, involucra plerumque 2. Spore? Elateres breves. Amndrecia rotunda sedpe seriata. Hab. Insula Ascension. (Hooker). 16 780 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Plagiochasma. 6. P. crenulatum G. Hep. Mex. p. 2606. Monoica. Minor, viridis, subtus purpurea. Frons usque ad 15 mm. longa, 8 mm. lata, semper ex apice innovata, interdum ramulos masculos e latere coste proferens. Stomata magna, 8-9 cellulis conicis 6 seriatis circumdata, parietibus radialibus maxime trabeculatim incrassatis; cel- lulee epidermidis irigone incrassatz:.. Squamc postice late semilunat:e, appendiculis seepe geminatis ovato-oblongis vel late linearibus, breviter acuminatis. Carpocephala subsessilia, vertice plano-convexa, longius barbata. Spore et Elateres? Andrecia semper in ramulo proprio, e latere costae orto vel basi apiceque consecutivo. Hab. Mexico (F. Müller, Liebmann). * 7. P. algericum St. n. sp. Dioica, pusilla, fusco-viridis, subtus subatra. Frons 5-6 mm. longa, sterilis obovato-oblonga, dichotome ramosa vel ex apice innovata, ramis fertilibus late obcordatis, carnosa, alis attenuatis nullis, postice valde convexa. Stomata parva, ore amplo, cellulis 6 obconicis circumdato; cellul:e epidermidis haud incrassale. Squamce posticee parve, late semi- lunatze, appendiculo acquilongo haud constricto, lanceolato acuto. Carpo- cephala subsessilia, pedunculo brevissimo, apice longe barbato, trilobata, vertice plano-convexa; involucra a dorso visa ovato-trigona, longitudi- naliter carinata, ad medium connata, horizontaliter patula, duplo longiora quam alta, ore angustato bilabiata, subtruncata. Spore 89 w. Elateres 300 y. bispiri. Andrecia ignota. Hab. Algeria (Trabut). b. Garpocephala vertice plus minus excavata. «. Macropore. 8. P. cordatum L. L. Pug. IV, p. 13. Monoica, major, viridis, subtus haud colorata. Frons usque ad 20 mm. longa, 10 mm. lata, antice plana, postice parum convexa, cosía lata, alis adscendentibus attenuatis, plicatulo-erispatis, crenulatis. Stomata magna, ore amplo, cellulis 6-7, obconicis, quadriseriatis circumdato. Squamze postica roseze, magna, imbricatze oblique semilunatze, geminatim appen- diculatie, appendiculis longis, approximatis, parallelis, linearibus, acutis, margine grosse eroso-dentatis. Carpocephala pedunculata, pedunculo 77 Plagiochasma. ^ FRANZ STEPHANL SPECIES HEPATICARUM. 181 7 mm. longo, tenui, apice breviter barbato; capitula vertice concava, levia, involucra 2. Spore 68 w. Elateres 290 w. bi-vel trispiri, spiris anguste tortis. Andrecia in ramulis propriis ex apice vel e latere coste ortis. Hab. Nepal (Wallich), Himalaya (Hooker, Duthie). 9. P. microcephaium St. in Engler. Bot. Jahrb. 1895, p. 301. Monoica, parva, tenuis, viridis, margine et postice purpurascens. Frons 2-3 em. longa, furcata, subplana, marginibus attenuatis plicatulis; costa angusta parum prominente; síomaia parva, poro amplo, cellulis 8 obco- nicis et parvis cireumdato. Squamae ventrales haud imbricatc:e, rosez vel purpurez, late semilunatze, appendiculo magno ovato, breviter acuminato. Carpocephala numerosa, pedunculo filiformi, nigro, usque ad 145 mm. longo, apice longe barbato. Capitula minuta, vix 1 mm. lata, vertice truncata vel leniter emarginata, lobi pro more 2 oppositi, apice haud mamillati. Andrecia minuta, pedunculo approximata, ostiolis paucis, purpureis mamillatis. Spore 50 », Elateres 220 v., bispiri. Hab. Africa orient. Usambara. 10. P. eximium (Schffn.) St. Engl. Bot. Jahrb. 1895. XX. p. 500. Aitonia, eximia Schiff. 1. c. Dioica, longe lateque czespitans, major, fusco-olivacea, margine postice- que purpurea. Frons 3-4 cm.longa, 6-7 mm. lata, tenuis, ex apice repetito innovata, rare dichotome ramosa. Cosía angusta, parum producta margi- nibus tenuibus adscendentibus, crispato plicatulis. Squamc ventrales magne, purpurez, oblique semilunatze vel subovatze, longe appendiculatee, appendieulis ad 2 vel 3, ligulatis vel abrupte lanceolatis, acutis, quintuplo longioribus quam latis, sepe crispatis, marginem superantibus. Stomaíta convexa, magna, cellulis obeonicis 6-7, et & vel 5 seriatis circumdata. Pedunculus 1 cm. longus, alte piuricarinatus, apice parum breviterque barbatus. Capitula parva, vertice profunde lateque excisa, 2-^ lobata, lobis erecto-subcornutis. Sporz 68 y, late reticulatim alatz, rufescentes. Elateres 250 y. bispiri, spiris laxe tortis flavescentes. Andrecia ignota. Hab. Kamerun, Buea (Preuss) in caverna humida, 2500 m. "4 11. P. Beccarianum St. n. sp. Monoica, mediocris, pallide virens, subtus atropurpurea. Frons usque ad 2 cm. longa, 4 mm. lata, ex apice innovata, raro furcata, antice plana, postice plano-convexa, alis attenuatis. Stomata magna, poro amplo, cel- 78 182 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Plagiochasma. lulis 8-9 obconicis, sexseriatis cireumdato; cellulae epidermidis trigonis magnis incrassata. Squam«e postice roses, tenerrimz, oblique lunata, ad '/» acute bifidz laciniis lanceolatis, margine repando-angulata vel breviter lobulatze, anguli cellulis clavatis, facile deciduis, hyalinis coronati. Carpo- cephala subsessilia, pedunculo brevissimo, apice dense breviterque bar- bato; palex lanceolatz cellulis clavatis ornate; discus centralis capituli concavus, 3-A lobatus, lobis divergentibus curvatim adscendentibus, in acumen breve erectum et obtusum abeuntibus. Spore et Elateres? (cap- sule haud maturz.) Androcia rotunda, flori fem. approximata. Hab. Abyssinia, Keren, in monte Deban. (Beccari). 12. P. appendiculatuma L. et L. Pug. IV. p. 14. Monoica, maxima, pallide virens, subtus purpurea. Frons & cm. longa, 12 mm. lata, s:epe dichotome ramosa. tenuis, antice plana, alis attenuatis adscendentibus, crispato-plicatulis, crenatis. Sfomata magna, poro amplo, cellulis 6 obconieis quinque seriatis circumdato. Cellule epidermidis maxime (trigone vel trabeculatim) incrassate. Squamz postica magne, marginem frondis superantes, basi purpurec, late semilunate, appendi- culis (sepe geminatis) hyalinis, magnis, basi maxime constrictis, cordatis vel late ovatis, obtusis, integerrimis. Carpocephala brevipedunculata vel sessilia, maxime barbata, paleis hyalinis, anguste lanceolatis, hic illic dentatis, disco centrali capituli emarginato, bi- vel trilobato, lobis curvatim erecüs cornutis. Spore 51 w. Elateres 250 yw, bispiri spiris laxe tortis. Andrecia rotunda, flori femineo approximata. Hab. Himalaya, Nepal (Wallich), Tisa (Duthie), Saharanpor (Gamble), sine loco (Stolitzka), Manila (Wallis). Appendiculis giganteis rotundis primo visu distinguenda. — 13. P. intermedium Ldbg et G. Syn. Hep., p. 513. Dioica, dense cespitosa, antice pallide virens, postice purpurea. Frons usque ad 2 cm. longa, 5 mm. lata, ligulata, ex apice innovata, rare dicho- toma. Cosía angusta, humilis. Stomata magna, convexa, poro 8 cellulis obconicis triseriatis cireumdato; epidermidis cellule parietibus validis, haud trigone incrassatis. Squama posticae magne, imbricatze, purpurea, geminatim appendiculatze, appendiculis basi valde constrictis, ovato-oblon- gis, acuminatis acutis integerrimis. Pedunculus brevis, atro-purpureus, 10-12 mm. longus, apice barbatus, paleis linearibus, brevibus hyalinis. Capitula parva, quadriloba, vertice concava, lobis cornutis cornubus erecto-recurvis conniventibus. Sporz 60 p. late alato-reticulatee. Elateres 19 Plagiochasma. ^ FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 189 220 x, flavescentes, omnino solidi lumine nullo fibraque spirali nulla. Andrecia rotunda vel bifurca, vel in planta propria vel in ejus ramis brevibus posticis. - Hab. Mexico (Liebman, Maury, Fr. Müller, Berendt). —7 A5. P. Wrightii Sull. Musc. Am. t. VI. Syn. Aitonia Wrightii Und. Hep. Am. in Ill. St. Lab. IT, p. 43. Dioica, mediocris glauco viridis, postice purpurea. Frons usque ad 2 cm. longa, ex apice innovata, late ligulata, antice subplana; costa laía, humilis, alis attenuatis. Síomaía magna, parum convexa, poro amplo, cellulis 6 obconicis, 2-3 seriatis cireumdata. Squam« poslicee purpurec parva, late semilunatze, appendiculo basi constricto, ovato, acuto, integer- rimo. Carpocephala breviter pedunculata, pedunculo 3-À mm. longo, crasso, apice breviter paleaceo, capitula vertice profunde biloba,lobis sinu amplo acuto divergentibus, apice mamillatis. Sporz 72 v. Elateres 136 y. Androecia ignota. Hab. Texas (Wright). f. Micropora. 15. P. rupestre (Forster) St. Syn. Aitonia rupestris Forster, Comm. Soc. Gott. IX, p. 73. Plagiochasma Aitonia Nees, Naturg. Eur. Leb. IV, p. 41. Dioica, mediocris, viridis, subtus purpurea, valida. Frons usque ad 2 em. longa, 6 mm. lata, rarissime dichotoma, pro more ramulis posticis e latere cost: ortis innovata, antice plana, postice plano convexa, costa lata haud prominente. Sfomaia parva, poro minimo, cellulis 5, parvis obconicis cireumdato. Cell. epidermidis valde incrassatz, trigonis magnis ssepe trabeculatim confluentibus. Squama& postice imbricatie, purpure:, late semilunatz, abrupte appendiculatze, appendiculo anguste lanceolato, aeuto, integerrimo. Carpocephala subsessilia, longe barbata, paleis an- guste lanceolatis apice longe flliformibus, normaliter quadriloba, vertice lobis adscendentibus anguste foveolata. Sporz 72 w. Elateres 200 v, tris- piri, spiris anguste tortis. Androecia in ramulis posticis rotunda vel oblonga, scpe 2 vel 3 dense consecutiva. Hab. Europa mediterranea, precipue Gracia (Heldreich), Madeira (Holl et Exped. Novara), Tenerifa (Krause), Abyssinia (Beccari, Penzig.), Cap (Breutel). 80 78^ BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Plagiochasma. 16. P. nepalense (Ldbg et Bisch.) St. Syn. Anthrocephalus nepalensis L. et B. Nova Acta XVIII, p. 682. Plag. Colsmannianum L. et G. Syn. Hep. p. 518. Dioica, mediocris, viridis, postice purpurascens. Frons usque ad 2 cm. longa, 6 mm. lata, e latere costze innovata, plana, costa crassa, magis producta, alis attenuatis venoso-striatis, plicatulo-crispatis, adscenden- tibus. Stomata parva, poro minuto, cellulis 5 obconicis ecireumdato; cellulae epidermidis irigone incrassate. Squamc parve imbricate, purpures, apice sensim attenuate, in appendiculum hyalinum anguste trigonum subobtusum abeuntes, appendicula interdum geminata, basi nunquam constricta. Carpocephala (ipse haud vidi) pedunculata, pedunculo longiore barbato, paleis numerosis, rubris. Involucra solitaria vel 2 opposita, capi- tuli discus emarginatus, bene evolutus, crassitudine ab involucris dis- tinctus. Spore»? Elateres? Androcia furcata. Hab. Nepal (Wallich). 17. P. chlorocarpum. Mont in Orbigny. Voy. Am. mér. Bot. p. 59. Dioica, major, pallide viridis, postice purpurea. Frons usque ad 2 !/» em. longa, 8 mm. lata, costa angusta, alis latis adscendentibus, attenuatis, plicatulo-crenulatis. Stomata parva, poro minimo, cellulis 4, obconicis cireumdato, parietibus radialibus valde inerassatis, stellatim attenuatis ; cellulae epidermidis trigone incrassate. Squamce postiec:e magn, oblique ovatze, purpurez, appendiculis duplo brevioribus, ligulatis, breviter acu- minatis, acutis, interdum geminatis vel ternis. Carpocephala longe pedun- culata, pedunculo usque ad 2 cm. longo, tenui, apice longe barbato, verlice anguste breviterque emarginata, angulis mamillatim productis, haud cornutis. Spora 68 w. Elateres 270 w, trispiri sepe ramosi. Capsula tenerrima. Andrecia ignota. Hab. Chile (Bertero. Gay). 18. P. validum Bisch. Term. li, p. 56. Dioica, major, robusta. Frons usque ad 5 '/s cm. longa, 6 mm. lata, simplex vel furcata vel ex apice prolifera, plana, alis latis adscendentibus, postice purpurascens, costa angusta, parum producta, longissime radi- cellosa. Stomata parva, poro minimo, cellulis 4-5, obconicis circumdato, parielibus radialibus valde incrassatis, stellatim attenuatis. Squam«e imbricatz, late semilunat:e, abrupte (interdum geminatim) appendiculate, appendiculis anguste ligulatis apice acutis. Carpocephala longius pedun- culata, pedunculo basi maxime crasso et longitudinaliter rimoso, superne 81 Plagiochasmd. ^ FRANZ STEPHANI SPECIES BEPATICARUM. 185 valde attenuato, ipso apice 6-plo angustiore longeque barbato. Capitula biloba, vertice leniter emarginata, mammoso verrucosa, involucris vali- . dis. Reliqua desunt (« ut in reliquis » Syn. Hep., p. 521). Hab. Chile (Bertero), Bolivia, Sorata (Mandon). 19. P. australe (Taylor), Nees. Syn. Hep.; p. 515. Syn. Fegatella australis Taylor, J. of Bot. 1854, p. 572. Monoica, minor, viridis postice atropurpurea. Frons usque ad 2 cm. - longa, 3 mm. lata, furcata, antice plana, postice convexa, costa humilis angusta, alis parum attenuatis. Stomata parva, poro exiguo, cellulis 5 obconicis circeumdato. Cellula epidermidis haud incrassate. Squamc postieze parvie, late semilunatz, geminatim appendiculat:?e, appendicula abrupte ligulata, breviter acuminata, acuta, squam:e :equilonga. Carpo- cephala pedunculata, pedunculo 8 mm. longo, tenui, apice longe barbato. Capitula biloba, vertice anguste lunatim excisa, angulis mamillatim prominentibus. Sporae 60 yw, Elateres 250 y. Androecia rotunda, flori femineo approximata. Hab. Nova Zelandia (Hooker), Australia (Ferd. v. Müller, teste Gottsche). Die Beschreibung ist nach dem australischen Exemplare gefertigt, da das Hooker'sche Original (in Kew) fertile Sprosse nicht enthilt. «— 90. P. elongatum Ldbg et G. Syn. Hep., p. 519. Monoica, dense csespitosa, viridis subtus purpurea. Frons anguste ligulata, usque ad 35 mm. longa, 4 mm. lata, dichotome ramosa vel ex apice innovata, medio antico plana, marginibus attenuatis, adscenden- tibus. Stomata minima, cellulis 2 vel 3 circumdata; cellulee epidermidis trigone incrassate. Squamc magne, imbricat?, purpurez, apice rosez, semilunatze, abrupte in appendiculum longum raro geminatum anguste Janceolatum. attenuatee. Carpocephala parva, brevi pedunculata vel ses- silia, paleis rubris, lanceolatis vel filiformibus barbata vertice breviter emarginata, biloba. Spora 86 y. Elateres bispiri vel trispiri 300 »... An- drocia rotunda, pedunculo approximato. Hab. Mexico (Liebman, Deppe et Schiede, Stahl). 21. P. coerulescens Nadeaud. Dioica, mediocris, tenuis, glauco-virens, fere cerulescens, postice haud colorata. Frons simplex vel ex apice innovata, anguste linearis, usque ad 3 cm. longa, 4 mm. lata costa angusta, alis tenerrimis. Stomaía parva, poro minimo 4-5 cellulis obeonicis cireumdato; cell. epidermidis trigone 82 EN 786 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Plagiochasma, incrassatae. Squamc magna, oblique triangulares, longe cuspidatz vel profunde bifidz, laciniis anguste ligulatis, apice semper obtusis vel rotun- datis, mwcronatis basi purpureis, apice hyalinis. Carpocephala breviter pedunculata breviterque 3-4 cornuta subtus longe barbata, paleis anguste lanceolatis hyalinis. Spore 76 y, Elateres 280 i, trispiri. Andrecia sub- rotunda breviter paleacea. Tahiti (Nadaud, Vesco, Vieillard et Panchet, Lépine, Jardin), N. Cale- donia (Deplanche). 22. P. brasiliense St. n. sp. Dioica, magna, sepe longe bifureata, furcis subparallelis, antice glauco- viridis, postice purpurascens. Frons usque ad 5 cm. longa, 7 mm. lata, valida; costa lata, alze attenuatze angustae, margine distincte crenulatz. Stomata parva, poro minimo. cellulis 4 vel 5 parvis obconicis circumdato; cellule epidermidis trigonis parvis incrassatze. Squamc maxime, pur- purese, late semilunate, appendiculis geminatis vel solitariis, squamae squilongis, basi constrictis, lanceolatis, acutis, hic illic grosse spinosis. Carpocephala breviter pedunculata, subsessilia, trilobata, vertice alveo- lata; involucra magna, vertice breviter cornuta; barba maxima, paleis longissimis confertissimisque, anguste lanceolatis longe acuminatis. Sporea 51 w. Elateres 300 y, bi vel trispiri. Andrecia ignota. Hab. Brasilia, Apiahy (Puiggari). 25. P. peruvianum. N. et M. Nat. Eur. Leb. IV, p. 40. Monoica, minor, pallide virens, subtus atrosanguinea. Frons 2 cm. longa, 6 mm. lata, ex apice innovata; cosía lata, valida, alis angustis. Stomata parva, poro minuto, cellulis 4-5 obconicis cireumdato, parietibus radialibus valde squaliterque incrassatis; reliqu:e. cellule. epidermidis irigonis magnis incrassat:.. Squam« postice oblique ovate, appendiculo inteperrimo, squilongo, lanceolato, acuto (haud attenuato) interdum geminato. Carpocephala longius pedunculata, pedunculo tenui, apice breviter sparsimque barbato. Involucra solitaria (perfecta non adsunt) apice breviter cornuta. Spora 72 uw. Elateres ignote. Amdrecia bifurca, pedunculo approximata. Hab. Peru (d'Orbigny). 24. P. Fischeri St. Engler. Bot. Jahrb. 1895, p. 301. syn. Aitonia Fischeriana., l. c. Dioica, majuscula, glauco-virens. Frons 3—^ cm.longa, 5 mm. lata, 83 Plagiochasma. ^ FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 287 apice furcata vel ex apice innovata, antice plana, marginibus attenuatis crenulatis plicatulis, ventre purpurea, costa parum prominente. Squama ventrales magne, purpurez, imbricatze, appendiculo subcirculari, hyalino, integerrimo. Stomata parva, poro 6 cellulis cireumdato, reliqua cellulze epidermales valde sequaliterque incrassate, trigonis magnis. Pedwunculus capituli brevissimus, apice longe barbatus, paleis ligulatis, hyalinis, acutis. Capitula vertice profunde excavata, trilobata, lobis vertice cornutis, cor- nua. brevia, obtusa erecta. Sporz et Elateres desunt. Andrecia ignota. Hab. Africa orient. Ligaijo (F. Fischer.) 25. P.italicurn (Sassi. De Not. Ac. Tor. 1859, p. 476. syn. Anthrocephalus italicus Sassi. Att. sc. it. 1840, p. 160. Aitonia italica Lindb. F. Fl. fenn. IX, p. 291. Monoica, minor, gregarie crescens viridis, subtus purpurea. Frons usque ad 4 em. longa, 5 mm. lata, ex apice innovata vel et latere coste ramosa, crassa, antice plana, postice plano-convexa, cosía parum producta. Stomata parva, poro exiguo, cellulis & obconicis circumdato; cellule epidermidis irigone incrassale. Squamc postice sanguinea, magna, oblique ovat& apice sensim acuminatze, acute i. e. appendiculo basi haud constricto, e lata basi anguste trigono, ceterum hyalino, interdum gemi- nato vel terno. Carpocephala subsessilia, pedunculo brevissimo apice longe paleaceo, vertice anguste lunatim exeiso-subeornuta. Spora 76 y, Elateres 200 wv, bi-trispiri, spiris arctissime tortis. Andrecia rotunda vel oblonga vel furcata, in ramulis femineis flori approximata vel in ramulis posticis omnino masculis, e fronde feminea ortis. Hab. talia Voltri (Baglietto) Mentone (Moggridge). —- 20. P. mexicanum Ldbg. et G. Syn. Hep., p. 519. Monoica, major, tenera, viridis, postice purpuracens. Frons usque ad 3 cm. longa, 7 mm.-lata, ex apice innovata. Stomata parva, 5—6 cellulis obconicis circumdata, parietibus radialibus valde incrassatis, incrassatione stellatim attenuata; cellulae epidermidis trigone incrassatee. Squamc pos- tice late semilunate, abrupte appendieulate, appendiculo simplici, anguste lanceolato, longe attenuato, duplo fere longiore quam squama. Carpocephala subsessilia, pedunculo apice longissime barbato, bi-vel irilobata, vertice profunde exciso-cornuta, cornubus obtusis recurvo- coniventibus. Elateres trispiri, maximi, 450 p. Spore 85 p. Andrecia in ramulis parvis posticis, lateralibus. Hab. Mexico (Liebmann). 84 188 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Plagiochasma. 27. P. lanigerum (Spruce) St. Syn. Aitonia lanigera Spruce. Bot. Soc. Edimb. XV, p. 568. Monoica wel dioica, minor, in latas plagas expansa, tenuis, pallide viridis, margine et postice purpurascens. Frons usque ad 15 mm. longa, 7 mm. lata subplana, alis attenuatis plicatulo-crispatis, crenulatis, costa angusta. Stomata parva, poro minimo, cellulis 5 obconicis circumdato; cellulae epidermidis trigone incrassat; squam«e postice rosec oblique ovatae, longe appendiculat:, appendicula basi haud constricta, squamae equilonga, lanceolata, acuta. Carpocephala pedunculata, pedunculo tenui, 8 mm. longo, apice barbato, paleis filiformibus. Capitula biloba, vertice ad 1/3 exciso-bicornuta, cornubus recurvo-conniventibus. Sporz 68 yw, Ela- teres 205 y. bi-quadrispiri. Andraecia bifurcata, flori femineo approximata vel in fronde propria. Hab. Andes quitenses (Spruce). c. Incerte sedis. «. Macropora. " 98. P. Schimperi St. n. sp. Dioica, magna, pallide-virens, tenuis. Frons usque ad 2 cm. longa, late obcordata, 15 mm. lata, ex apice innovata vel dichotome ramosa, ramis late obconicis, plana, cosía lata, marginibus minus attenuatis. S(omaíta magná parum convexa, poro cellulis 5-6 obconicis, 3-4 seriatis circum- dato. Squamae magn:e, sanguinez, late semilunat:e, longe appendiculatze, appendiculis anguste ligulatis, basi constrictis, apice breviter acuminatis, acutis. Andrecia in disco magno, paleis brevibus lanceolatis purpureis cincta. Reliqua desunt. Hab. Abyssinia, in monte Semen (Schimper). Facile distinguenda fronde latissima. £&. Micropora. / 99. P. extensum St. nsp. Dioica, glauco-virens, subtus purpurea, valida, carnosa, in latas plagas expansa. Frons 3-& cm. longa, 5 mm. lata, simplex vel. furcata, late linearis, costa crassa bene producta,.alis attenuatis, antice plana. Stomata parva, poro minimo, cellulis 4-5 obconicis cireumdato; cellule epider- 85 Plagiochasma. ^ FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 189 midis trigone incrassatee. Squamee postice maxime, atro-purpurese, latis- sime semilunatz, ad 3/A trifidee, laciniis magnis, attenuatis. Flores feminei paleis numerosis parvis lanceolatis purpureis circumdati; pistilla magna e disco sessili longe producta. Hab. Australia occident. (Elder Exploring Exp. Camp. 10 (Helms). Crassitudine frondis et squamis giganteis longeque trifidis bene dis- tincta. 30. P. subplanum (Spruce) St. Syn. Aitonia subplana Spruce, Bot. Soc. Edimb. XV, p. 567. Dioica, major glauco-viridis, postice marginibusque purpurascens. Frons usque ad 3 cm. longa, 10 mm. lata, ex apice innovata vel e latere coste ramosa, antice plana, cosa angusta, parum producta, alis adscen- dentibus tenerrimis, venoso-strialis, plicatulo-crispatis. Stomaía parva, poro minimo cellulis 4-5 obconicis circumdato; cellulae epidermidis haud incrassatis. Squam« parve, roses, imbricate, late semilunatze, abrupte appendiculatze, appendiculis anguste ligulatis, 4 cellulas latis, apice bre- viter acuminatis. Carpocephala (ipse haud vidi) breviter pedunculata, pedunculo apice longe barbato, paleis pallidis, angustis longe subulatis. Involucra 1 vel 2; sporz 50 y. Elateres 300 y, tetraspiri, obtusi. Andracia magna. raro rotunda, pro more in:xqualiter lobatim-furcata. Hab. Andes quitenses, Canelos (Spruce). Zu dieser Gattung gehóren ferner die folgenden Arten, welche in keinem europáischen Herbar existieren und wahrscheinlich ganz ver- loren gegangen sind; da ihre Beschreibungen sich lediglich auf gene- rische Merkmale beziehen, ist es nicht móglich, die Diagnosen wieder- zugeben; nach den Abbildungen wird vielleicht Plagiochasma polycarum Griff. und. Plagiochasma pingue (sub Athalamia Falconer wiederzuer- kennen sein. Es sind: P. megacarpum Griff. Notul:e, p. 337. P. paradoxum Griff. ibidem, p. 330. P. polycarpum Griff. ibidem, p. 337. P. pingue (Falc.) Steph. Linn. Soc. XX., p. 397. 31. P. pterospermum . Mass. Acad. Verona, Vol. 73, p. ^6. Frons frucata vel ex apice innovans, oblonga, margine crenulata, antice sordide viridis, postice atrosanguinea; squam:e ventrales subovatze, bi-vel irifidae, laciniis sdepe sparsim ciliato-dentatis. Carpocephala 1-3 carpa, BULL. HERB. BOISs., Octobre 1898. 86 53 790 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. lieboulia. subtus barbata, pedunculo 2-5 mm. longo, fusco, striato, basi paleaceo. Spor: 60-80 «, hemispharico-subpyramidales, reticulato-rugosce et alato- cristat:e, eristis sinuosis 9-12 p latis, episporio punctato-scabro. Elateres elongati, bispiri, medio 12 y crassi. Disci masculi subcordato-lIunulati. Hab. China in M'* Lunsanhuo (Giraldi). Aus der Abbildung ist an wichtigen Merkmalen noch zu ersehen, dass die Pflanze monoecisch ist, dass die Stomata gross sind und aus 8 Zellen bestehen, die in 5 concentrischen Reihen den grossen Porus umranden. Die Zellwànde der Epidermis und des Porus sind oAne alle Eckenver- dickungen gezeichnet (?). Das wichtigste Art-Merkmal, die Bildung des Fruchtkopfes ist aus dem Bilde nicht zu erkennen, da er in Fig. 1 einen abgerundeten, in Fig. 2 einen kegelfórmig emporragenden Scheitel trágt; wahrscheinlich ist die Pflanze identisch mit meinem P. fissisquamum aus der gleichen Gegend. REBOULIA Haddi. Opusc. se. Bol. II, p. 357. Plante» frondose, majuseuke, terrestres, rupicole vel muscieole, in latas plagas expanse, radiculis brevibus arcte repentes, virides vel plus minus flavescentes, postice purpure:x. Frois usque ad ^4 em. longa, 15 mm. lata, furcata, sub apice vel e latere cost: innovata, linearis vel oblonga vel obcordata, subplana, margine crenulata, apice florifero profunde bitoba. Costa crassa, postice sepe subcarimata, sensim in alas attenuata; stratum anticum coste eequialtum, cavernosum, cavernas ampli, inaequa- les, pro parte poriferc:, lamellis accessoriis numerosis, apice scpe liberis, erectis vel pendulis auctze. Cellulze epidermidis valde incrassatce; stomata simplicia, magna, valde convexa, poro parvo 6 cellulis sexseriatis circum- dato. Squamz postieze purpureze, oblique lunatce, appendieulis parvis gemina- lis anguste linearibus, basi constrictis, apice acutis. /nflorescentia monoica- vel dioica. Andrecia in pagina antica frondis, parva disciformia, paleis parvis circumdata; antheridia numerosa, ostiolis verruciformibus. GCarpocephala longe vel longissime pedunculata; pedunculus, e fundo nudo alveoli terminalis ortus, basi apiceque longe paleaceus, paleis api- calibus filiformibus, hyalinis, basalibus brevioribus anguste lanceolatis 87 fieboulia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 191 purpureis, unisuleatus, superficie varie profundeque carinatus. Capitula A-6 lobata, lobis ad medium solutis obtusis, junioribus decurvis, in state patulis, subtus valvatim involucratis. Stomata composita, poro interno parvo, cellulis conico-oblongis, radialiter et convexo-conniventibus cir- cumdato; involucra e margine loborum orta, sub lobis evoluta (haud interlobulares) monogyna, inflata, marginibus conniventibus, primo clausa, subinde rima dehiscentia, valvulis late apertis. Perianthia nulla. Capsula magna brevipedicellata, magno bulbo inserta, apice operculo. bene defi- nito dehiscens, dein irregulariter fissa, pariete unistrata viridi, cellulis apicalibus (operculi) brevioribus magisque robustis, annulo 2-3 cellulas lato. Spor:z flavescentes, magne, 35 i late alatz, ala aspera, in facie convexa reticulatim lamellatz, lamellis angulatim repandis. Elateres lon- giusculi, usque ad 260 w, fusiformes, flavescentes, bi-vel trispiri. ^ |. R. hemispherica (L.) haddi. Syn. Marchantia hemispharica L. Sp. Pl., p. 1604. R. javanica Nees. Syn. Hep., p. 549. R. longipes Sande in Miquel Fl. japon., p. 372. R. microcephala (Taylor) Nees. Syn., p. 790. R. Sullivanti Lehm. Pag. X, p. 28. Diese sehr polymorphe, auf der ganzen Erde verbreitete Art varirt sehr in der Grósse des Laubes; in allen wesentlichen Theilen stimmen aber die Pflanzen aller Lànder überein, so auch die sehr abweichende, als R. longipes beschriebens Pflanze, welche eine schlecht entwickelte, über Moosen wachsende Form ist, mit sehr langen, dünnen pedunculis und kleinen Fruchtkópfchen; sie zeichnet sich auch durch eine sehr reiche ventrale Astbildung aus. Hab. Europa, haud rara, precipue in terris mediterraneis, Asia minor, Himalaya (Gamble), Japonia (Miyoshi, Faurie, Tokubuschi, Makino, Inoué), Java (Junghuhn, Schiffner), Caucasus (Kürnbaeh, Radde, Levier), Amer. septentr. haud rara. Mexico (Stahl), Brasilia (Lindman), Africa Transvaal (Mac Lea), Abyssinia (Schweinfurlh), Australia Queensland (Bailey), New Zealand. (Kirk). 88 * -1 e ro BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Grimaldia. GRIMALDIA Raddi. Opusc. sc. Dol. II, p. 356. Plant:e frondosce, minores, eregarie crescentes, terrestres vel rupicola, radiculis brevibus arcte repentes, virides, subtus interdum purpure:. Frons furcata, scepe e latere costce innovata vel ex apice innovata, linearis, antice canalieulata; costa crassa, fere semper acute carinata. Stratum anticum alte cavernosum, caverna pro parte solum porifer:» sub epider- mide filis erectis liberis dense repletze. Stomata simplicia, valde convexa. Cellul:e epidermidis magis alte quam latze. Sqwamce postice magne vel maxime, biseriat:,, pro more appendieulis geminatis magnis, lanceolatis instruct:e. Inflorescentia monoica vel dioica. Andrecia in dorso frondis. Antheridia vel dispersa vel in soros aggregata nuda, osliolis verrucifor- mibus, purpureis. Carpocephala longe vel longissime pedunculata, pedun- culo — strato hypoporo recedente, ex apice coste orto, postice sulco singulo profundo instructo, basi paleaceo. Capitula parva, vertice convexa alteque papulosa, stomatis compositis ut in Reboulia, breviter quadriloba. Involucra (sub lobis evoluta, haud interlobulares) normaliter 4, e mar- gine loborum orta, oblique descendentia, monogyna, inflata, tempore maturitatis late hiantibus. Perianthia mulla. Capsula sphiwrica, brevipe- dicellata, bulbo magno inserta, operculo bene definito dehiscens, annulo distincto. Calyptra tenera. Elateres breves, fusiformes 3 spiri. Spora magna, laxe reticulatze, areolis convexo-prominulis vel bullosis. l|. Grimaldia dichotormaa Raddi l. c. Syn. G..angustifolia (Necker) Lindb. Monoica et dioica, fusco-viridis, dense gregaria. Frons usque ad 5 cm. longa, anguste ligulata, interdum furcata (precipue in fronde c?) pro more simplex, apice (rarissime postice) innovata, crassa, antice canalicu- lata, postice convexa; cosía humilis, carina postica minus distincta ; stratum anticum altum, filis chlorophylliferis longis, usque ad epider- midem protractis. Stomata anguste alteque papulosa, poro parvo sex cel- lulis conicis, 4-5 seriatis cireumdato. Cellule epidermidis haud incras- satee. Squamae posticze magni, purpurez, appendiculis geminatis remotis elata basi anguste lanceolatis; tertia squamarum series mediana inter- dum cost: insidens. 89 Grimaldia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 793 Carpocephala plus minus longe pedunculata, pedunculus e fundo nudo ortus, basi paucis paleis armatus, apice pro more nudus, compressus, varie humiliterque costatus, canali parvo subcylindrieo percursus; capitula parva vertice rotundata, stomatis humilibus, normaliter quadriloba. Invco- lucra parum divergentia, ore integerrimo. Capsule cellule basales tenere 17 »« 68 y, annuli 25 »« 25 y. operculi valide $5 »« 68 y. Spore 60 », brunnes alte papulosa. Elateres concolores, tenues 170 » longi. Androcia in fronde repetita, sepe regulariter seriata vel in soros plus minus regulares aggreeata. Hab. Germania, Tirol. Gallia austr. (Montagne). Gracia (Heldreich), Portugal (Moller), Algeria (Trabut), Abyssinia (Schimper, Schweinfurth), Tenerifa (Aurel Krause), Madeira (Fritze), Insulee Canarienses (De la Perrandiére), Himalaya, Chitral (Harris) et Ralan Valley (Duthie), Cau- casus (Brotherus). ^4 9. G. capensis St. n. sp. Monoica, minor, fusco-viridis. postice subatra. Fro»s usque ad 15 mm. longa, 2 mm. lata, linearis, parum ramosa, crassa, fragilisque, postice valde convexa, longe rhizifera, antice plana, marginibus attenuatis adscendentibus. Síratwm anticum anguste cavernosum, síomuia parum elevata, minima, 6 cellulis parvis biseriatis formata. Cellule epider- midis maxime incrassatz, trigonis magnis, sepe confluentibus. Squamae postieze magna, imbricatz, oblique semilunate, apice breviter bifidze, laciniis anguste lanceolatis, sinu lato acuto discretis, flexuosis, parvicellu- laribus, interdum cellula prominente paucidentatis. Andrecia in fronde feminea repetita, antheridiis biseriatis, alternantibus, ostiolis parvis, nudis. Carpocephala breviter pedunculata, pedunculo e fundo apicali cost: orto, margine paleaceo, paleis purpureis lanceolatis apice filifor- mibus. Capitula parva, ceterum iis G. dichotoma simillima, basi pauci- paleacea, paleis linearibus purpureis, brevissimis. Capsula cellule basales tenere, hyaline 17 »« 3^ p, annuli 17 p. similes; operculum magnum brunneum, bene definitum, cellulis magnis 35 »«X 35 à validis formatum. Elateres breves usque ad 140 y, trispiri, fusiformes, flaves- centes. Sporz 50 w rufe, in facie convexa reticulatimpapulose, papulis parum convexis, ala angusta lvi. Hab. Transvaal, Bloemfontein (Rehmann). Bene distincta stomatis minutis et sporis rufis parum papulosis. 90 a 79^ BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Grimaldia. — 3. G. californica St. n. sp. Dioica, pallide-virens, gregarie crescens. Frons usque ad 25 mm. longa, 4 mm. lata, interdum furcata, pro more ex apice innovata, ramulis femineis a latere cost: ortis, crassa, antice subplana, marginibus acutis erectis, costa valida (duplo tamen humilior quam stratum anticum) pos- tice convexa mediaque carinatim angustata, in carina ipsa solum radicel- lifera. Stratum anticum altum, lamellis confertis, fila chlorophyllifera longis- sima gerentibus, Síomata parva, minus convexa, 6-8 cellulis conicis, in lumen pori obtuse prominulis circumdata, cireulo proximo cellularum late insidentibus; cellulae epidermidis trigonis validis scepe confluentibus incrassat:.. Squamae ventrales magn, purpurec, appendiculis geminatis (interdum solitariis) armatze, e lata basi acuminatis, varie curvatis, irre- gulariter dentatis vel spinosis. Carpocephala semper in ramulo postico obcordato, e latere costze orto, apicalia, e fundo nudo costee longe pedun- culata; pedunculus basi purpureus, superne decoloratus, usque ad 25 mm. longus, basi paleis parvis lanceolatis hirtus, ceterum omnino nudus, parum suleatus, canali parvo angusto percursus, in sectione transversa elliptieus. Capitula parva, stomatis papulosa, alte umbonata, vertice rotundata, breviter 3-4 loba; ineolucra valde attenuata, parum diver- gentia, ore amplo integerrimo. Capsula fusco-rubra, cellulis basalibus validis; operculum haud vidi. Sporz 60 y, fusco-rufie, papulis numerosis minus alte convexis. Elateres concolores, 5 spiri, spiris laxe tortis. Anthe- ridia haud seriata sed in parvos soros aggregata. Hab. California Yosemite Valley (Bolander). Primo visu distinguenda squamis grosse armatis. 4. G. pilosa (Horn.) Lindb. Musci. scand., 1879, p. 1. Syn. : Dwuoalia, pilosa Lindb. in Hartm. Fl. Scand. X, p. 154. Marchantia pilosa Hornem. Fl. Dan. VIII, p. 2^. Grimaldia carnica Mass. Ann. Inst. bot. Rom. II, p. 54. Monoica, minor, pallide viridis. Frons usque ad 2 mm. longa, repetito irregulariterque ramosa, ramis masculis postico-lateralibus, antice canali- culata, postice convexa, costa angusta, abrupte producta, carinatim angus- tata, subacuta; stratum anticum altum, lamellis minus confertis, fila chlorophyllifera breviora epidermidem haud attingentia, e cellulis inflato- papulosis formata. Stomata magna, maxime bullosa, in setate ubique rupta, poro parvo, a 6 cellulis conicis sexseriatis cireumdato. Squamae postice magna, purpuree, margine repando-angulate et cellulis elavatis 91 Grümnaldia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 795 dense ornatz, appendiculo solitario, hyalino, anguste lanceolato, basi cel- lulis prominulis dentato, superne longe filiformi. Carpocephala e fundo nudo apicali oria, pedunculo ubique, presertim basi apiceque longe paleaceo, paleis subdentatis, subcylindrico, sulco amplo profundo per- curso. Capitula magna vertice rotundata, papulosa, stomatis multo mino- ribus et minus elevatis, involucra brevia, parum divergentia, ore integer- rimo valde attenuato. Capsule cellul:e hyaline, tenere 395 »« 85 p, annuli 35 »« 35 v, operculi brunnes, validae 35 »« 85 u. Spora flaves- centes 68 y alte papulos&. Elateres concolores, trispiri, fibra crassa, laxe torta, 240 y. longi, ubique fere cquilati. Andrecia in ramulo parvo postico e latere costze orto (semper?). Hab. Norvegia, Suecia (Arnell) Lapponia, Fennia, Sibiria, Amur (Maxi- mowicz), Jenisei (Arnell), talia Belluno. Bene distincta magnis capitulis longe barbatis, Andreciis parvis ven- tralibus et squamarum appendiculo dentato. — 5b. G. fragrans (Balbis) Corda. ,Syn. Marchantia fragrans Balbis. Act. Taur. X et XII. Grimaldia inodora Wallr. Linnzaa XVI, p. 6806. Grimaldia sessilis Sull. Hep. Am. sept., t. VII. Grimaldia barbifrons Bisch. Nova Acta XVIII, p. 1028. Dioica, parva, gregarie crescens. Frons usque ad 20 mm. longa, late oblonga, pro more simplex, interdum furcata vel postice innovata, crassa, antice profunde canaliculata, marginibus erectis; costa alta (dimidium altit. frondis), postice valde angustata, dein alie obconica, medio infimo obtuso radicellifero. Stratum anticum conferte lamellatum, fila chloro- phyllifera longa, usque ad epidermidem fere protracta, e cellulis longis cylindricis formata. Stomata parva, minus papulosa, poro a 6 cellulis Obconicis 3 seriatis circumdato. Cellulze epidermales valde incrassatz, trigonis sepe confluentibus, minus distinctis. Squama postice, preesertim in frondis apice, maxim, imbricatz:e, frondem longe superantes, purpu- rez, appendiculis geminatis longissimis, hyalinis, lanceolatis, integerrimis. Carpocephala breviter pedunculata, pedunculus subcylindricus, sulco profundo angusto percursus, basi apiceque dense paleaceus, palez: hyalinz, basales comatze breviores, apicales e basi angusta longeque lineari lanceo- latze acutze, varie torte. Capitula parva, centro parvo hemispherico bene definito, valde papuloso, normaliter quadriloba, involucris divergentibus, ore tenui integerrimo. Capsula dilute-brunnea cell. basales 25 »«/ 70 v., annuli 25 »« 25 v, operculum humile, vix '/. altit. capsule, cell. 92 796 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Neesiella, 90 »& 50 y, valde incrassatze. Elateres 200 w. trispiri, laxe torti. Spore 90 i, papulis minoribus minusque elevatis. Andrecia in soros irregulares aggregata. Hab. Germania Harz, Schlesien, Nordhausen, Halle, Baden. Mühren, Tirol, Italia, Gallia (Montagne), Helvetia Wallis (Bernet, Solms.), Nor- vegia (Kaalaas), Fennia (Lindb), Caucasus (Boissier, Brotherus), Sibiria, Jenisei (Arnell), America septentr. (Rau) (Eggert). 6. G. graminosa (Griff). Schffn. Engl. et P. Hep., p. 32. Syn. Reboulia graminosa Griff. Notulze II, p. 336. Dioica. Frons ex angusla basi oblonga, simplex vel furcata, antice viridis, margine purpurea, sqwamis remotis purpureis acutis. Carpoce- phalalonge pedunculata, pedunculo e fundo nudo apicali orto, basi paleaceo, sulco singulo percurso, antice stomatis rudimentariis instructo, apice paleis villoso. Capitula conico-globosa, papulosa, radiatim quadriloba, involucris profunde solutis unifloris, bivalvis, membranaceis; perianthio nullo (« ovario nudo »). Capsula sphcrica, bulbo inserta, ore irregu- lariter dentata, ut. videtur circumscissa, parietibus unistratis (« cellulis simplicibus.») Stomata haud elevata, superficiales, stratum. anticum sat altum, cellulis vel filis erectis dense repletum. Sporze reticulatim cristatze. Hab. Afganistan, Otipore (Griffith). Die vorstehend in ihren Erfordernissen übersetzte Diagnose kann vielleicht ein Wiedererkennen der Pflanze ermóglichen; es existieren keine Exemplare derselben in Europa. Nach der Beschreibung sollte man die Pflanze für eine Grimaldia halten; wenn aber die pedunculi an ihrer dorsalen Seite wirklich rudimentàre Lufthóhlen tragen, so passte sie schlecht in dieses Genus. NEESIELLA Schffn. in Engler et Pr. Hep., p. 32. Syn. Ducalia Nees. in Magazin Berl. Ges. Nat. Fr. VIII, p. 271. Plante frondose, arcte repentes, rupicole, parvae, spongiose, dilute virides. Frons linearis, furcata vel ex apice innovata, apice profunde inciso-biloba, antice subplana. Costa crassa, postice plano-convexa; stra- 93 Neesiella. FRANZ STEPHANI. SPECIES 'HEPATICARUM. 797 tum anticum duplo altius, cavernosum, cavernz ample, unistratze, lamellis accessoriis auctie. Stomata simplicia, e cellulis 6-7 radiatis superficialibus et vix convexis formata, poro parvo; epidermis tenera, facile rupta, caver- nis dein late apertis. Squam« postic:e irregulariter distributze, violacese, sepe dentatze facillime evanidze. Inflorescentia monoica. Andrecia disci- formia, paleis minutis circumdata, ostiolis papilliformibus. Carpocephala plus minus longe pedunculata, pedunculus strato hypoporo recedente e cost;e apice ortus, crassus, sulco profunde singulo percursus, basi apiceque interdum etiam in medio paleaceus; capitula hemispharica, cavernis bullatim inflatis, stomatis compositis ut in Reboulia, normaliter quadri- radiata, radiis decurvis, subtus ad pedunculum concurrentibus ibidemque ad annulum vagincdforme (pedunculum obvelantem) conjunctis, ceterum crassis, postice multo angustioribus. Invcolucra e margine radiorum orta, id est «nterradiala, tenera, tempore maturitatis valde inflata, ore tamen capsul:e diametro angustiore. Perianthia nulla. Capsula spherica magna, brevipedicellata, bulbo magno inserta, operculo rupta. Cellula basales elongate tenere, operculares interdum bistratee, minores, valde aequa- literque incrassate, annulo parvo cellulari distincto. Elateres vix atte- nuati trispiri, Sporze tetreedree, grosse papulose. Andrecia flori fem. approximata, in ramis parvis lateralibus, funde nudo apicali inserta minima, disciformia, paucis paleis cincta, ostiolis papilliformibus. -— |. Neesiella rupestris (Nees.) Schffn. l. c. syn. Dwoalia rup. Nees. l. c. Monoica, mediocris, gregarie crescens. Frons usque ad 2 cm. longa, plus minus ramosa, interdum ex apice innovata; costa crassa, plano con- vexa, siratum anticum quam costa triplo altius, laxe cavernosum ; stomata parva subplana, poro a 6 cellulis angustis 2 vel 5 seriatis circumdato; cellulae epidermidis haud incrassatc:e. Squame postice valde variabiles et irregulares, appendieulo singulo acuminate vel bilobs, lobis varie obtuseque dentatis, apice sepe breviter bis bifidis. Carpocephala valida, longe pedunculata, pedunculus compresso-cylindricus, levis, suleo pro- fundo angusto pereursus, labiis obtusis, basi apiceque paucis paleis hya- linis et lanceolatis armatus. Capitula hemisphserica, alte papulosa; 2nvo- lucra. brevissima, tenera, capsule egressu rupta. Capsula cellulae basales, 35 * 068», annuli 25/25 v, operculi 68 »« 68 ». Spore 60 y. Elateres 2^0 v. Andrecia in ramis parvis apicalibus, ad latera carpocephali ortis, ovato-disciformia, paleis hyalinis cincta. Hab. Europa, Japonia (Faurie), Amer. septentr. (Rau). 94 798 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Neesiella. 2. N. chilensis (Mont) Steph. Syn. Grimaldia chilensis Mont in d'Orbigny Voy. Amér. mérid, Bot., p. 93. Monoica, pusilla, fusco-viridis, postice subatra, dense stratificata; frons 3-A mm. longa, simplex, in planta fructifera inzqualiter furcata, ramulo. femineo brevi, altero inerescente longiore, crassa, magis alta quam lata, costa maxime producta, strato antico fere triplo altior, frons itaque altis- sime radicellifera, antice plana, marginibus angustis tenerrimis adscen- dentibus. Stratum. anticum anguste cavernosum. Sftomata parva, ore 5-6 cellulis magnis cireumdato, parietibus radialibus (ut in Cleveis) trigone incrassatis, trigonis aeutis, haud longe attenuatis. Squamce posticce valde irregulares, sub lente fusco-violacec, in sicco atro, oblique oval:e, grosse lobato-dentatze, appendiculo abrupte angusteque lanceolato, alic parvae, varie lobatze lacinulatzeque. Carpocephala parva, breviter pedunculata, pedunculus, e fundo apicali frondis, ubique nudus, basi erassus, superne. valde attenuatus, compressus, varie costatus, sulco profundo angusto, labiis tenerrimis. Capitula alte umbonata, papulosa, radiis validis ad vaginam posticam late descendentibus; involucra magna, multo magis evoluta quam in reliquis, valida, oblique divergentes, ore amplo, capsulze egressu haud rupto. Sporae 35 v. fusco-brunnew, alte papulosze. Elateres concolores, trispiri, spiris anguste tortis. Andrecia pedunculo plus minus approximata, sepe totam superficiem frondis occupantia, ostiola hyalina obtuse conica parum prominula. Capsulam ipsam haud vidi. Hab. Chile. Quillota (Bertero). Ohne allen Zweifel gehórt diesa Pflanze nicht zu Grimaldia, sondern steht Neesiella, am nàáchsten, besonders in der Bildung des Fruchtkopfes; auch die violefíem Ventralschuppen sind typisch für Neesiella; ganz abweichend dagegen sind die sternfórmig verdickten Stomata; ich habe schon bei Plagiochasma, wo áhnliche vorkommen, darauf hingewiesen, dass ihr Bau kein zuverlissiges generiscehes Merkmal abgiebt und dass sie der Anpassung unterliegen wie alle vegetativen Organe. 3. N. longiseta St. syn. : Ducalia longiseta St. Bull. Herb. Boiss., V, p. 88. Duvalia intermedia? Aust. Ac. Phila., 1869. Monoica, minor, musceicola, pallide-virens. Frons tenuis, plana, usque ad 15 mm. longa, oblongo-obcuneata, ramis longe coalitis sepe latissima, apice profunde biloba, marginibus longe attenuatis. Costa plano-convexa, fronde plus duplo angustior, bene producta, abrupte sub alas desinens; 95 Neesiella. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 199 radiculis sepe interrupte vel omnino violaceis. Stratum anticum. costze plus triplo altius, laxe cavernosum; stomata minima, 6 cellulis tener- rimis cireumdata. Cellule epidermidis trigonis magnis incrassatce. Squance posticee integerrimc, appendiculo longo, laxe reticulato, basi maxime constrieto superne lanceolato acuto. Carpocephala longissime peduncu- lata; pedunculus 6 cm. longus capillaceus, subteres, varie obtuseque cos- tatus, canali amplo profundoque percursus, labiis obtusis, basi apiceque paucis paleis longis linearibus hyalinis ornatus. Capitula parva (2 mm. in diam.) hemisphzrica, alte papulosa, radiis angustis subtus ad brevem vaginam confluentibus; involucra brevia tenerrima, ore parvo, quam cap- sula multo angustiore. Capsula cellule basales 25 »«/ 70 p. annuli 25 ^» 25 p, operculi valde cqualiterque incrassate, subatre, bistratz, 9^ »« 3^ yu. Sporz 60 v, grosse conico-papuloss. Elateres 3^0 v, 5 spiri, spiris fusco-rufis, confertim tortis. Androcia disciformia, rotunda, minuta, sub- nuda. Hab. Japonia, Nemuro (Faurie), 96 t 4 y Mf n1 : 2e ti / CELO ALPEN i5 PME : WW D Extrait du. Bulletin de l'Herbier Boissier. Tome VII. No 2. Février 1899. * SPECIES. HEPATICARUM AUCTORE Franz STEPHANI (Suite.] FIMBRIARIA Nees. in Hor. phys. Berol., p. 45, 1820. . Plante frondosee, terrestres, arcte repentes, minores vel parva, virides vel purpurascentes. Frons linearis, rarius furcata, pro more ex apice innovata, ramis posticis, pr:ecipue floriferis, haud raris, tenuis vel tener- rima, rare crassa, antice plana vel parum canaliculata, apice inciso biloba praesertim in ramis femineis. Costa bene evoluta, sepe angusta, interdum carinatim acutata, antice fere semper valde convexa. Stratum hypoporum vel anticum humile, rarius magis evolutum, caverna angust:x, s:epe valde irregulares, lamellis aecessoriis numerosis, sub poro sepe filiferis. Sto- mata simplicia, parum convexa, rare alte conica. Squwam« postice in utroque latere costze uniseriat:e, longe appendiculatze, radiculas punctatim incrassatas e basi paginaque proferentes. Inflorescentia monoica vel dioica. Andrecia disciformia, strato antico recedente sessilia, nuda, pedun- culo approximata vel in ramulis parvis posticis, in plantis dioicis sepe limearia. Antheridia numerosa, alveolis monandris, ostiolis brevibus vel brevissimis. Capitula plus minus longe pedunculafa, pedunculo, strato hypoporo recedente, ex apice coste orto, sulco singulo percurso, basi apiceque paleaceo, antice convexa vel conica vel alte umbonata, cavernis inflatis papulosa, stomatis duplicatis vel compositis i. e intus cellulis BULL. HERB. BoIss., février 1899. 97 5^ 85 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Fimbriaria. conico conniventibus subclausis; normaliter quadriradiata, lobi interra- diales, ad discum connati vel discreti, convexi. /nvolucra e margine loborum orta, tenera, cum lobis infundibulum apice cupulatum vel cam- panulatum formantia. Perianthia monogyna, ovata vel oblonga, apice obconica, interdum tubuloso-rostrata, longitudinaliter plurifissa, hyalina. vel purpurascentia, laciniis apice cohcwrentibus, in state liberis, basi immersa integra, tenerrima, apice cellulis valde incrassatis fragilia. Calyptra tenerrima, basi sepe pluristrata. Capsula brevipedicellata , magno bulbo inserta, unistrata, tenera, operculo magno cellulis maxime incrassatis formato. Sporz tetraedree, in facie convexa reticulatim lamel- late lateque limbatz, pro more flava. Elateres breves, simplices vel furcati, vix attenuati, mono-vel bispiri. Diese Gattung ist hier nach der Form der Capitula in eine Anzahl Abtheilungen gespalten, da diese Fruchtknópfe das sicherste Merkmal zur Bestimmung der Arten darstellen; nicht selten ist nur ein Perianth fertil und da die Ausbildung der Capitula von der Befruchtung abháüngig ist und sterile Involucra ganz rudimentáür bleiben, so sind solche Kópfe zur sicheren Bestimmung nicht zu verwerthen. Neben den Capitulis sind die Hühe der luftführenden Schicht im Vergleich zur Hóhe der Costa, ferner diese selbst und ihr ventraler Zuschnitt, auch der Bau der Stomata und Oberhaut die besten, weil konstantesten Merkmale. Die Frons selbst kann in ziemlich weiten Grenzen variiren und ist an schattigen Standorten erheblich dünner, so dass die Maasse, welche bei den Riccien sehr zuverlássig sind und das Verháltnis der Dicke der Frons zu ihrer Dreite angeben, bei unserer Gattung nicht benutzt werden kónnen. Der Blüthenstand ist vielleicht bei allen Arten der Gattung moncecisch, auch bei denen, die hier als dioceisch beschrieben worden sind; das Material ist leider nicht immer so erhalten, dass man in allen Fállen die mànnlichen Aeste als Glieder der weiblichen Frons auffinden kann, sei es, dass sie von anderen bereits gereinigt und die miànnlichen Aeste abgebrochen worden sind, sei es, dass die Pílanzen in ihren àlteren Theilen schon zerstórt und die Verbindungen zusammengehóriger Aeste unterbrochen worden sind. Wenig zuverlássig sind die Farben des Pedunculus und des Perianths; an sonnigen Standorten haben viele Arten intensive Farben an diesen Organen, die im Schatten verbleichen. Auch die Spreuschuppen am Pedunculus sind leicht vergánglich und mógen bei manchen Arten exi- stüren, ohne dass ich sie gesehen habe. Sehr variabel ist Dicke und Lànge des Pedunculus, so dass man auf den ersten Blick eine ganz 98 Fimbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICA RUM. 86 andere Art vor sich zu haben glaubt; endlich variiren auch die Elateren in ihrer Lànge ganz ausserordentlich innerhalb ein und derselben Kapsel. Uebersicht der Arten. A. Capitula disciformia. 2^4. » canelensis a. appendicula squamarum brevia, 25. » angolensis subovata. 26. » innovans 1. F. leptophylla 27. » vulcanica. 2. » incrassata 1. appendicula lanceolata. J. » venosa 28. F. tenera À. » Raddii. 29. » dissoluta b. appendicula lanceolata. 90. » parvipora 9. F. Blumeana 31. » Wilmsii 6. » Zollingeri 32. » marginata. 7. » viridis. 33. » Boryana c. appendicula dentata vel laciniata. 34. » Khasiana 8. F. angusta 39. » Bachmannii 9. » maculata 36. » violacea 10. » Wallichiana. 37. » pilosa d. appendicula setacea. 38. » vesiculosa. 11. F. atrispora. k. appendicula setacea. e. capitula maxima, squame ignote. 39. F. californica 12. F. gigantea. A0. » echinella B. Gapituli centrum. hemisphericum. A1. » abyssinica f. appendicula dentata vel lacerata. A2. » sanguinea 13. F. Lindmanii A3. » multiflora 14. » Volkensii A^. » elesans 15. » nepalensis A5. » cubensis 16. » africana A6. » Bolanderi 17. » Pringlei A7. » Stahlii 18. » muscicola A8. » lateralis 19. » Wrightii A9. » linearis 20. » persica. 50. » commutata g. appendicula mazima, late ligu- — 51. » Austini. lata, acuta. C. Capitula distincte conica (haud alte 21. F. Drummondii wumbonata). 22. » longebarbata. l]. appendicula magna, ovata, obtusa. h. appendicula brevia, oblonga vel 52. F. Mülleri ovata. 53. » ausiralis 23. F. Macounii 94. » conocephala 99 87 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Fimbriaria. 959. » Whiteleggeana. 63. » setisquama m. appendicula lanceolata. 64. » Preussii. 56. F. caucasica o. appendicula dentata. 57. » tasmanica 65. F. chilensis. 58. » subplana D. Capitula alte umbonata. 59. » tenella 66. F. alpina 60. » Mandoni 67. » fragrans 61. » macropoda. 68. » nudata n. append?cula setacea. 69. » Palmeri. 62. F. Lindenbergii a. Gapitula disciformia. 1|. Fimbriaria leptophylla Mont. Ann. sc. nat. 1842, XVII, p. 19. Monoica, dilute viridis, postice hyalina, minor et tenerrima. Frons ad 7 mm. longa et 2 mm. lata, ex apice innovata, ramis masculis semper posticis, antice plana, postice leniter convexa, alis validis, leniter atte- nuatis, costa fronde duplo angustior. Stratum anticum in medio frondis humile, quam costa duplo humilius, cavernis minus angustis; fila libera nulla. Stomata magna, parum convexa, poro magno, 8 cellulis triseriatis circumdato, ultimz:: in lumen pori rotundatim prominule. Epidermis tenerrima. Squamae remote, roses, parvi, appendiculo ovato-oblongo breviter acuminato parvieellulari. Pedunculus ad 13 mm. longus, alte lamellatus, compressus, apice paleis brevibus hyalinis linearibus barbatus. Carpocephala disciformia, quadriloba, centro subplano, lobis vix ad */s solutis plano-convexis, margine decurvulis; involucra lobis sequilonga inflata. Per. subrecte patula, subhorizontalia, hyalina, oblongo-ovata, ad ?*/; exserta. Elateres longissimi 270 yw, filiformes, dilute flavescentes bispiri, spiris laxe tortis, ligulatis. Sporz dilute flavie, ad 69 mm. latze, alis latis tenerrimis. crenulatim repandis. Androecia in ramulis parvis posticis. Hab. India orient. Nilgherry Ms (Perrottet). 2. Fimbriaria incrassata St. n. sp. Monoica, mediocris vel parva, viridis, postice purpurea, tenuis sed robusta et dura, ramis floriferis tamen flaccidis tenerrimis. Frons ad 10 mm. longa, 5 mm. lata, ex apice vel e latere cost:e innovata, antice parum concava, medio postico parum incrassato; cosía frondi sequilata, 100 Fimbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 88 medio postico leniter carinatim acutata, sensim in alas attenuata, grandi- cellularis, infima parte postica cellulis duplo minoribus zedificata. Stratum anticum bene definitum, humile, cavernis parvis dense filiferis. Stomata parva, alte conica, 6 cell. quadriseriatis formata; cellule epidermidis maxime incrassate, trigonis maximis sepe confluentibus et indistinctis ob parietum incrassationem. Squam«a postica purpure&, appendiculo subcirculari vel late ovato brevissimo, hyalino, margine crenulatim -papuloso tenerrimo, vix constricto. Pedunculus brevissimus 3 mm. longus, ubique nudus. Carpocephala disciformia antice fere plana vel parum convexa, integra, i. e lobis ad discum indivisum confluentibus, margine papulis prominentibus lobulatis. Imvolucra tenerrima, disco sublongiora, valde inflata. Perianthia ad ?/; immersa, marginem disci parum superantia, hyalina, subhorizontalia. Capsula tenerrima, dilute brunnea. Spore sulphurezs, alis angustis, integerrimis 72 yw. Elateres 170 y., angusti, bispiri spiris validis. Andrecia in ramulis parvis apicali- bus, femineis approximatis magna. Hab. Abyssinia Schoa (Schimper). 3. Fimbriaria venosa L. L. in Lehm. Pug. Pl. IV, p. 29. Monoica, major, intense viridis, postice hyalina. Frons ad 25 mm. longa, 4 mm. lata, repetito furcata, interdum ex apice innovata, tenuis et valida, antice plana. costa fronde quintuplo angustior abrupte prominens et valde convexa, al: tenues, ubique :equierasse, aculee, sfratum anticum humile, fere triplo humilius quam costa, cavernis amplis, filis nullis. Stomata parva (3^ v. in diametro) 4-5 cellulis angustis biseriatis formata, subplana, cellulae epidermidis tenere. Squamae posticz parve, remotze, roses, appendiculo valde constricto parvo oblongo acuto, magnis cellulis purpureis formato. Pedunculus ad 2 cm. longus compressus, varie pro- fundeque costatus, barba apicalis brevis, paleis hyalinis lanceolatis. Carpocephala parva, leniter convexa, disciformia, lobis haud discretis sed ope radiorum ad discum integrum conflatis, radii e centro communi versus marginem sensim ampliati ibidemque rotundato prominentes; involucra brevissima ad laminam parvam basalem reducia, perianthia discum capituli vix superantes late ovata, breviter acuminata, acutissima, hyalina, oblique patentia vel fere horizontalia. Capsula tenerrima rufes- cens. Spora 72 y, alis latis repandis asperis, rufescentes. Elateres flvaes- centes 270 y. tenues, flexuosi, bispiri, spiris validis. 4ndrecia pedunculo approximata parva, ostiolis grossis purpureis. Hab. Brasilia (Sellow, Puiggari, Ule). Siehe auch F. Zollingeri. 101 89 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Fimbriaria. 4. Fimbriaria Raddii Corda. in Nees, Hep. Eur. IV, p. 289. Monoica? Minor, viridis, margine posticeque purpurea, tenuis. Frons ad 10 mm. longa, 3 mm. lata, sublinearis, simples, antice plana, costa fronde triplo angustiore, postice convexa, bene producta, alis abrupte attenuatis, tenerrimis, subintegris. Squamc breves, roses. Cellule epidermidis valide. Stomata parum convexa. Stratum anticum humile, cavernis subamplis. Pedunculus ex apice frondis ortus, sparsim paleaceus, aurantiacus, brevissimus, crassus, basi apiceque barbatus, paleis brevibus, hyalinis linearibus. Carpocephala parva, disciformia, parum convexa, viridia, papulosa, lobis brevissimis haud discretis, rotundatim prominulis, discum rotundato-quadratum formantibus. Perianthia oblique patula, ovato-conica, brunnea, usque ad basin fere 14-16 fida, capsula fusco- brunnea, operculo parvo. &lateres flavescentes, vix attenuati, spiris brunneis duplicatis, laxe tortis. Spore flavo-brunneohle; Andrecia ignota. Hab. /talia, Firenze (Raddi). Die Pflanze ist im Berliner Museum nicht aufzufinden; da sie bis jetzt auch nicht wieder gesammelt worden ist, habe ich die Diagnose nach Nees Beschreibung l. c. übersetzt; sie ist eine so detaillirte, dass nicht daran zu zweifeln ist, dass wir eine gute Art vor uns haben, die ganz fremdartig unter den europáischen Species dasteht. 5. Fimbriaria Blumeana Nees. Syn. Hep., p. 564. Monoica, parva, viridis, tenera. Frons ad 10 mm. longa, obcordata, ex apice innovata, plana, medio postico late convexa, alis attenuatis, costa angusta, fronde triplo angustior, humillima, strato antico plus duplo humilior, caverna amplze, filis liberis subnullis. Stomata parum convexa, poro magno, 6 cellulis biseriatis circumdato; cellulze epidermidis trigonis magnis incrassatze. Squamc parve remote, roses, appendiculo lanceo- lato, acuto, vel longius acuminato, interdum cellulis conico-prominulis dentato. Pedunculus ad 10 mm. longus, basi purpureus, apice paleis brevibus lanceolatis pupureis barbatus, irregulariter profundeque costatus. Carpocephala disciformia, leniter convexa, viridia, lobis rotundatim e disco prominulis, sinu lato et parum profundo discretis, leniter decurvis, venosis; involucra tenerrima lobis breviora, saccata. Perianthia oblonga, hyalina semiexserta, oblique vel subhorizontaliter patula. Capsula hya- lina, tenerrima, operculi cellule maxime incrassate. Spore 72 p, alis lobatim crenatis, aurantiacze. Elateres 260 v, flavescentes, spiris duplicatis validis. Andrecia pedunculo approximata, ostiolis brevibus hyalinis. 102 Fimbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 90 Hab. Java (Zolinger) N. W. Himalaya (Stolitzka, Duthie, Gamble) 8000 " engl. / 6. Fimbriaria Zollingeri St. n. sp. Syn. : F. venosa L. und L. (ex parte). Monoica, viridis, flaecida, minor. Frons ad 20 mm. longa, 5 mm. lata, ex apice innovata vel fureata, antice plana, postice leniter convexa; cost/t postice haud producta, fronde sextupto angustior, antice maxime convexa, stratum anticum supra costam itaque humillimum, cavernis laxis, alc sensim attenuate haud tenerrimz, sed ob cavernas magnas flaccid: et perlucentes. Stomata magna, parum convexa, 9 cellulis ^ seriatis conflata. Cellulae epidermidis tenerae. Squamc postice rosece, appendiculo lanceo- lato, acuto vel obtuso, in medio ^ cellulas lato. Pedunculus 25 mm. longus, subteres, humiliter costatus, apice paleis hyalinis linearibus breviter barbatus. Carpocephala parva, parum convexa, disciformia, lobis obconicis profunde solutis, margine ob cavernas inflatim-protractas pro- funde lobatis, convexo-explanatis; involucra multo breviora, perianthia oblongo-ovata, basi involucro parum tecta, sub lobis fere occulta, sub- horizontalia, hyalina, apice lobos solum superantia. Capsula tenera, rufescens. Sporz 90 y, rufescentes, alis latis integerrimis, asperrimis. Elateres 216 v, tenues, bispiri, spiris validis. Andrecia parva, hyalina, pedunculo approximata. Hab. Java (Zollinger, Stahl, Schiffner). F. venosa ist als brasilianische Pflanze publizirt; spáter hat man eine javanische, àusserlich áhnliche Pflanze dazu gezogen, die aber zweifellos verschieden ist und daher einen andern Namen erhalten musste. 7. Fimbriaria viridis L. und L. in Lehm. Pug. Pl. IV, p. 6. Monoica, dilute viridis, tenera. Frons ad 15 mm. longa, 3 mm. lata, ex apice innovata, alis adscendentibus late canaliculata, alze tenerrimze, mar- gine irregulariter crenulatae. Costa fronde quadruplo angustior, maxime et abrupte producta, postice in sectione semirotunda, síratum anticum humillimum, cavernis angustis, in alis multo amplioribus, fila libera numerosa, bicellularia; stomaía minima, 6 cellulis triseriatis angustis formata, parum prominentia. Squama parv&, purpurege, appendiculo squama longiore, lanceolato, magnis cellulis formato, apice filiformi. Pedunculus 2 mm. longus (semper?) apice barbatus paleis brevissimis, lanceolatis, acutis, hyalinis. Carpocephala disciformia, centrum parvum, vix prominulum, stomatis grosse papulosis, quatuor radios latos et decur- 103 91 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Fimbriaria, vos proferens; /obi radiis breviores, validi excisi cum involucro parum longiore pileolum hiantem formantes, haud campanulatim penduli sed ad latera aperli; perianthia itaque subrecte patula ovata longeque exserta, ore breviter tubuloso. Capsula tenerrima, hyalina, parietibus radialibus valde incrassatis, operculo parvo similiter incrassato. Spora fusco- brunnese 72 y, lobato-cristate,, asperrime. Elateres dilute-flavescentes 14^ y, bispiri, spiris angustis laxe tortis. Andrecia antica in soros aggre- gata vel in fronde feminea vel in ejus ramo ex apice innovante. Hab. Nepal (Wallich). Eine sehr interessante Pflanze, insofern hier die Radien des Kopfes máchtig entwickelt sind; sie bilden ein Kreuz und zwischeu ihnen stecken, wie kleine Hüte, die kurzen, weit klaffenden Involucra; das ist nur zu sehen, wenn man die Perianthien herausgezogen hat, aber dann auch bei sehr geringer Vergrósserung in vólliger Klarheit. 8. Fimbriaria angusta St. n. sp. Dioica, mediocris, viridis, margine posticeque atropurpurea, valida et tenax. Frons ad 20 mm. longa, 3 mm. lata, ex apice innovata, subplana, medio postico valde convexa, alis validis sensim ad marginem acutum attenualis, costa fronde triplo anguslior. Stratum anticum in medio frondis quam costa duplo humilius, cavernis amplis, fila libera longa. Stomata magna, 6-cellulis triseriatis formata. Cellulze epidermidis validae squaliter incrassate. Squame magne, sanguine: vel violacez, appendi- culo longo apice s:epe inzequaliter bifido. Pedunculus brevissimus, 2 mm. longus, crassus, teres, apice barbatus, ubique paleaceus, paleis lanceolatis brevibus patulis. Carpocephala disciformia, parum convexa, lobis usque ad apicem fere connatis, alte papulosis, parum decurvis, cum involucro ;equilongo cupulatis. Perianthia purpurea subhorizontaliter patula, ovata, ad ?/s exserta ore anguste tubiformi. Capsula subhyalina. Sporz ad 63 y, flavi, late alat:e. Elateres 162 yw, monospiri, flavescentes, spiris validis. Andraecia magna, linearia, totam frondem masculam occupantia, purpurea, vallatim ampliata, ostiolis brevissimis. Hab. India orientalis, Coory (Lowrie). 9. Fimbriaria maculata St. n. sp. Monoica, viridis, subtus hyalina, major. Frons ad 20 mm. longa, 3 mm. lata, linearis, ex apice innovata, antice plana, postice leniter convexa, costa fronde 3-plo angustior, postice late carinalim prominens. Stratum anticum, in medio frondis, costze zequialtum, cavernis angustis sub poro 104 Fimbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 99 fila libera conferta gerens. Stomaía magna, 8-9 cellulis triseriatis for- mata. Cellule epidermidis maxime incrassate, parietibus trabeculatis, trigonis magnis subnodulosis. Squama posticze oblique ovatze, medio in- fero purpureo (unde nomen «maculata ») supero hyalino, appendiculum squam: zquilongum, lanceolatum spina singula supra basin armatum, apice setaceum. Pedunculus brevis (5 mm,) crassus stramineus, subteres, laxe cellulosus, ubique paleis longis hyalinis hirtus, barba apicalis pauci- paleacea. Carpocephala disciformia, parum convexa parva, lobis centro eequilongis, haud. solutis, grosse papulosis, emarginatis, ob papulas pro- minentes margine lobulatis, cum involucro :quilonga et similiter lobu- ato obconico-hiantibus, margine crispatulis. Perianthia ovato-oblonga, acuminata, ore breviter rostrato-tubuloso. Capsula dilute brunnea, oper- culo trigonis magnis incrassato. Sporz 70 p, fusco-brunnese, alis angustis, crenato-lobulatis. Elateres 144 w, crassi, strict, dequilati, rufo-brunnei, monospiri, spiris ligulatis. Andrecia in ramulis parvis posticis minuta. Hab. Himalaya, Sansidara. 3000 " engl. (Duthie). 10. Fimbriaria Wallichiana L. und L. Pug. Pl. IV, p. ^. Dioica? major, viridis, postice purpurascens, tenera. Frons ad 25 mm. longa et 5 mm. lata, ex apice vel e latere cost:e innovata, rarius furcata, antice subplana, postice plano-convexa, costa fronde 5-plo angustior bene producta, alis attenuatis, venosis, margine crenulatis et plicatulo-crispatis. Stratum anticum in medio frondis coste a&equialtum, cavernis angustissi- mis, sub poro fila libera longa valdeque aggregata gerentibus; síratum hypoporum itaque quasi ut in Ricciis. Stomata magna, 6-cellulis quadri- serialis formata, valde convexa; cell. epidermidis venerae. Squam«ze posticae magna, purpures, imbricate, appendieulo magno lanceolato simplici vel plus minus grosse laciniato, laciniis filiformibus e margine appendiculi ortis. Pedunculus brevis (semper) 3 mm. longus, apice barbatus, paleis brevibus, lanceolatis hyalinis vel purpureis. Carpocephala disciformia. parum convexa, grosse papulosa, lobis profunde discretis brevibus recte patulis cum involucro &:quimagno ad annulum reductis. Perianthia itaque longe (ad ?/;) exserta, ovata, sat longe acuminata, recte patentia. Capsula tenera rufescens, operculo valde incrassato. Spord& 63 yw, fusco-brunnez repando-alatz. Elateres breves 180 p mono-vel bispiri. Andrecia ignota. Hab. Birma (Wallich) Bhotan (Griffith) Ind. orient. Bhor Ghat (Schiffner). 105 Suam 93 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Fimbriaria. 11. Fimbriaria atrispora Sl. n. sp. Monoica, mediocris, viridis, margine posticeque purpurea. Frons ad 25 mm. longa, ^ mm. lata, ex apice innovata, ramis floriferis semper posticis, antice plana, medio postico late plano-convexa alis tenerrimis. Costa fronde ^-plo angustior, postice haud producta. Stratum anticum in medio frondis quam costa duplo humilius, cavernis angustis haud filiferis. Sfomata magna alteque convexa, 6-cellulis, 4-5 seriatis formata. Cellulae epidermidis tenerrimce. Squam« posticze magn, purpurez imbri- cat:e, appendiculo (interdum geminato) longo, lanceolato superne sepe longe lineari (2-cellulas lato). Pedunculus tenuis, subteres et lzevis, apice paleis hyalinis anguste linearibus longe barbatus. Carpocephala disci- formia, antice vix convexa grosse papulosa, integra, i. e, /obis haud discretis sed omnino confluentibus, crassis, involucra tenerrima usque ad marginem disci protraeta, perianthia ad ?/s tegentia. Perianthia ovata hyalina, horizontalia, marginem capituli vix superantia. Capsula flaves- cens. Elateres 230 y, crassi, stricti, dilute brunnei, bispiri, spiris validis. Spora 408 y, subnigrze, alis angustis asperis. Androcia minima, sepe ad 2 antheridia tantum reducta. Hab. Mexico (Schaffner] |Maury). 12. Fimbriaria gigantea St. n. sp. Monoica, pallida, tenera, inter muscos sparsim crescens. Frons ex apice innovata, 2 cm. longa, e basi angusta oblonga, apice profunde inciso-biloba, ceterum plana; costa angusta, pro planta tenuis, maxime et abrupte producta, late obconica, medio infero radicellis longissimis repens; stratum anticum humile; stomata magna, poro magno cellulis angustis prarupte ^-seriatis cireumdato; cellulze stomatum et epidermidis tenerrim:, incrassatio angulosa nulla. Squam«c paucae, magna purpureze, tenerrim:e, appendiculo? (destructo). Carpocephala maxima, longe pedun- culata, pedunculo 45 mm. longo, valido, inferne colorato, basi nudo, apice breviter barbato, paleis lanceolatis hyalinis apice filiformibus. Carpoce- phala discoidea 4 cm. lata, antice parum convexa, vertice vix umbonata, rufo-brunnea, papulosa, fere ad medium quadriloba, /obis truncato-rotun- datis, subplanis, leniter declivibus, involueris intra marginem loborum ortis, tenerrimis, amplis et humilibus, perianthia vix ad medium cingen- libus. Perianthia late ovato-conica, parva, basi tenerrima, medio supero cellulis validis hyalinis formata. Calypíra tenerrima; capsula rufo- brunnea, cellulis validis, Operculum magnum, cellulis bistratlis parvis, trigone incrassatis formatum. Spore 93 i lobatim cristate, aspere. 106 F'imbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 94 Elateres 340 w, bispiri, filiformes, spiris latis, anguste torüs. Andrecia pedunculo approximala, ostiolis magnis hyalinis. Hab. Africa trop. Kilimandscharo (leg.?). b. Gapituli centrum hemisphericum. 13. Fimbriaria Lindzmanii St. Acad. suec. 1897, p. 17. Monoica, pallide virens, tenerrima, flaceida. Frons parva, ad 10 cm. .longa, 3 mm. lata. furcata vel ex apice innovata, antice posticeque plana, costa solum valde convexo-prominula, fronde 5-plo angustior; alis ubique equicrassis, margine truncatis-decurvulis. Sératum anticum costze duplo humilius in medio, cavernis amplis haud filiferis. Stomata parva, haud vel vix prominula, ^ cellulis biseriatis formata ; cellulze epidermidis tenerae. Squams hyaline superne purpurexw oblique ovatee, appendiculo grandi- cellulare inzequaliter bifido, laciniis brevibus, majore oblongo acuto altero spiniformi subzquilongo. Pedunculus ad & mm. longus, apice breviter paleaceus subteres et vix costatus. Carpocephali centrum. parvum, hemi- sphericum, haud conico-angustatum, /obis oblique patulis ad medium solutis oblique decurvis, centro capituli &equilongis cum involuero breviter eampanulatis. Perianthia e basi ovata longe acuminata ad medium exserfa, hyalina. Capsula hyalina, sporag 5^ w, flavescentes; lateres 220 », filiformes flavescentes, bispiri, spiris laxe torüs. Andrecia ad basin pedunculi parva, hyalina. Hab. Brasilia Porto Alegre (Lindman). / |& Fimbriaria Volkensii St. n. sp. Monoica, pallide-virens vel omnino purpurascens, spectabilis, flaccida. Frons ad 25 mm. longa, 6 mm. lata, furcata, rami postici nulli, interdum ex apice innovata, antice ample canaliculata, medio postico valde pro- ducto, prerupte in alas tenerrimas attenuata; cosía in infima parte con- vexitalis parva et humilis (strato antico quam costa duplo altiore); caverna ampliores, filis liberis nullis; stomatía magna, alte elevata, 6 cellulis sexseriatis formata. Cellule epidermidis magna (5^ »« 72 y.) haud incrassatze. Squamae postice imbricate, late lunat:e. appendiculo lanceolato purpureo, breviusculo, haud constrieto. Pedwnculus crassus, compressus, parum cosíatus, apice paleis brevibus hyalinis et lanceolatis barbatus. Centrum carpocephali parvum, hemisphericum, /obis duplo 107 95 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Fimbriaria. longioribus, ad ?/s connatis, oblique decurvis, cum involucro inflato vequilongo bene campanulatis. Perianthia itaque parum exserta ovata, ad "/s immersa, hyalina. Capsuía rufescens. Elateres 230 y, flavescentes, bispiri, spiris validis. Sporze 100 y, aurantiaes, alis angustis, repandis, asperis. Andrecia in fronde feminea, a pedunculo remota, magna, ostiolis brevissimis, purpureis. Hab. Kilimandscharo (Volkens). 15. Fimbriaria nepalensis Taylor. Linn. Soc. 1837, XVII, p. 387. Monoica, parva, flavo-virens, margine purpurascens, tenera. Frons ad 7 mm. longa, 2 mm. lata, e latere coste vel ex apice innovata, antice plana, postice late convexa, costa lata, postice plano-convexa, fronde sub- duplo angustior, alis attenuatis ob cavernas perlucentes venosis. Stratum anticum in medio frondis costze zequialtum, cavernis majoribus, sub poro filis liberis brevibus. Stomata magna, parum convexa, 8 cellulis triseriatis formata; cellulze epidermidis trigone inerassat:e. Squamce postice parvi, roses, tenerrimc et facile evanidz, appendiculo lanceolato vel ligulato, apice inzequaliter breviterque bifido. Pedunculus brevis (3-4 mm.) apice longe barbatus, ubique paleaceus maximeque hirtus, paleis hyalinis anguste lanceolatis, recte patulis et sursum curvatis, ceterum teres ef ]evis. Carpocephala plano-convexa, centro parvo, grosse papuloso, lobis subhorizontaliter patulis, inflatis, centro capituli :equimagnis, ore leniter decurvo, usque ad apicem connatis, teneris et venosis, margine ob caver- nas prominentes lobulatis, cum involucro tenerrimo cequilongo cupulatis. Perianthia ovata, apice angustata dictincte rostrata, hyalina oblique patula. Capsula flavescens. Spore 72 i rufe, alis angustis repandis, asperulis. Elateres flavescentes 170 y, spiris filiformibus duplicatis. Andrecia pedunculo approximata, sepe totam frondem fere obtegentia, in ejus medio vallatim ampliata, ostiolis brevibus hyalinis. Hab. Nepal. (Wallich) N. W. Himalaya (Gollan, Gamble). 16. Fimbriaria aíiricana Mont. in Webb. et Berth. Descr. Ins. Canar., p. 61. Syn. ARhacotheca azorica Bisch. in Hochstetter et Seuber. Fl. Azor, p. 12. Monoica, mediocris, viridis margine posticeque purpurascens. Proms ad 20 mm. longa, ^ mm. lata, furcata vel ex apice innovata subtenuis, antice plana; costa bene producta, abrupte prominens postice rotundata, stratum solidum ad infimam partem costa reductum. Stratwm anticum in medio frondis itaque sat altum, anguste cavernosum; stomata magna, 108 Fimbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 96 valde convexa, poro magno a 6 cellulis quinqueseriatis circumdato. Cellulze epidermidis tenerae, haud incrassatee. Squamae postice purpurec imbricate, appendiculo constricto oblique ovato, acuto obtuse dentato. Carpocephala parum convexa breviter pedunculata, pedunculo paleis linearibus sparsis hirto, apice paleis similibus barbato, ceterum subtereti, superficie varie obtuseque costato. Capitula e centro parvo hemispherico ad medium ^-loba, lobis optime cuneatis, apice truncato-rotundatis, «m- bellatim patulis, attenuatis et laxissime cavernosis, margine ob cavernas prominentes repando-angulato. Jnvolucra late campanulata, postice tenerrima. Perianthia primo (e basi inflata) longe rostrata, laciniis fissis ilaque longe angusteque acuminatis, hyalinis. Capsula dilute brunnea cellulis magnis in operculo brunneo multo minoribus. Spora ad 85 y. fulva vel rufescentes, asper: grosse lobatim alatz. Elateres 370 w., tenues et attenuati, laxe bispiri. Andrecia pedunculo approximata, parva ostiolis longis hyalinis. Hab. Insula canarienses (Perrandiére), Ins. Acores (Hochstetter), Madeira (Saera, Fritze, Mandon), Algeria (Herb. Montagne). —— 17. Fimbriaria Pringlei Und. Bot. Gaz. XX, p. 64. Monoica, minor, tenuis, viridis subglauca, in state purpurascens. Frons usque ad 2 cm. longa, 4 mm. lata, interdum furcata, pro more ex apice innovata, rami feminei semper e latere coste orti, alis adscenden- tibus antice leniter canaliculata, costa bene producta, strato antico sub- triplo humilior, plano-convexa, sensim in alas attenuata; ale subhyalinze optime erispato-plicatulae, margine grosse inciso-lobulate?s; stratum anticum costz sequialtum, cavernis angustis; sfomata minima, poro parvo, 6 cellulis biseriatis praerupte superpositis circumdato. Squamae magna purpuree vix imbricate oblique ovate, appendiculo hyalino, magno oblongo acuminato, hie illic spina armato, basi pro more vix constricto. Carpocephala longius pedunculata, pedunculo ad 2 cm. longo, purpureo, tenui, basi apiceque nudo; capitula subglobosa 3 mm. in diam. valde papulosa, stomatis valde convexis, poro interno 6-cell. conicis inflalis circumdato, quadriloba, lobis parvis ob margines ad posticum incurvos ore angustatis. Perianthia ad medium immersa, ovata, obtusa, hyalina, capsula operculo bistrato fusco rumpens. Spore nigras, grosse tubercu- late, 102 1; elateres dilute brunnei 255 y, vermiculares 4 vel 2 spiri. Andrecia in frondis ramulo proprio (haud ventrali) parva, oblonga, osliolis brevibus purpureis. Hab. Mexico, Guadalajara (Pringle, mense Sept. cum fructu maturo). 109 97 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Fimbriaria. 18. Fimbriaria muscicola St. Hedwigia 1892, p. 121. Monoica, minor, atropurpurea, erassa et robusta. Frons ad 10 mm. longa, furcata, ramis posticis nullis, postice carinatim convexa, antice alis adscendentibus late canaliculata, costa humili in sectione conico- rotundata, fronde sextuplo angustiore, in medio triplo humiliore. Stratum anticum itaque totam fere frondem occupans, laxe cavernosum, filis liberis nullis. Stomata minuta, 6 cellulis conicis parum convexis formata. Squamz postice» atropurpurez: appendicula parum constricta, sensim acuminata, apice 6 cellulis superpositis subulata, basi marginibus plus minus setosa vel laciniatim pinnata, Pedunculus crassus, 10 mm. longus. aurantiacus, in sectione trilobatus, lobis zequimagnis, rotundatis, posticus anguste canaliculatus, labiis truncatis appressis, lobi antici magnis caver- nis vacuis instructi. Carpocephala parva, alte hemisph:erica, grosse papu- losa, lobis brevibus valde declivibus cum involucro breviter hiantibus. Perianthia itaque fere pendula, longius exserta, parum tamen longiora quam lata, apice f£runcato rotundata, apiculata vel fere wmbilicata. Andrecia pedunculo contigua, ostiolis hyalinis longis. Hab. Transvaal Spitzkop (Wilms). 19. Fimbriaria Wrightii Underw. Bot. Gaz. XX, p. 64. Monoica, mediocris, margine posticeque purpurea. Frons ad 10 mm. longa, 9 mm. lata, ex apice innovala, canaliculata, alis adscendentibus tenerrimis, margine crispato-plicatulo. Costa plano-convexa. fronde fere iriplo angustior. Stratum anticum cost:e :equialtum, anguste cavernosum, caverna filis dense repletze; stomata magna, parum convexa, poro 6 cel- lulis triseriatis cireumdato; cellulze epidermidis valide, sequaliter ineras- sate. Squam:c magne, contiguse, oblique lunatz, longissime appendi- culatzi», appendieulo e basi lanceolata longe cuspidato, interdum spina singula magna armato, Carpocephala terminalia in fronde vel in ramulis parvis posticis. Pedunculus 15 mm. longus, purpureus, superficie varie acuteque costatus, apice longe barbalus, paleis linearibus (2 cell. latis, cell. 6-7 mm. longis). Carpocephala e centro hemisphzrico alte papuloso quadriloba, radiis alte papulosis in dorso involucrorum longe decurrenti- bus; lobis oblique patulis attenuatis, margine repandis usque ad basin fere solutis, cuneatis apice truncatis vel emarginatis; involucra tenerrima sat longa. Perianthia ovata, hyalina vel purpurea, ore breviter tubulosa. Capsula subhyalina. Operculum minimum, parietibus radialibus maxime incrassatis. Spora 102 y», aurantiace, late alatze, alis flavescentibus mar- 110 CX epe j Fünbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 98 gine asperrimis. Elateres 270 yw. bispiri, spiris angustis. Andrecia in ramulis parvis posticis vel in fronde dorsalia. Hab. Cuba (Wright). 20. Fimbriaria persica St. Hedwigia. 189^, p. 7. Monoica, major, robusta, omnino purpurea. Frons ad 20 mm. longa, 5 mm. lata, ex apice innovata, ramis floriferis semper posticis, antice plus minus canaliculata, postice plano convexa, costa haud prominens, fronde triplo angustior et 3-plo humilior quam stratum anticum ; caverna angustissim:ze, sub poro dense longeque filifere. Stomata magna, 6 cellulis quadriseriatis conflata. Epidermidis cellule aequaliter incrassatz. Squamae magnae atropurpures, imbricate, longe appendiculate, appendiculis geminatis, subremotis, filiformibus basi grosse paucispinosis. Pedunculus ad 7 mm. longus crassus, purpureus, compressus varie humiliterque costatus, apice paleis hyalinis anguste lanceolatis barbatus. Carpocephala magna, centro plano-convexa lobis duplo longioribus, decurvis, profunde solutis cum involucro zquilongo cupuliformibus. Perianthia late ovata, apice inflato-rotundata obtusissima. Capsula valida fusco rufa, operculo maxime incrassato. Sporc subnigre, alis angustis asperrimis, 108 n. Elateres 130 w, fusco-rufi, bispiri, spiris validis, laxe tortis. Andrecia in ramulo parvo postico. Hab. Persia (Hausknecht). 21. Fimbriaria Drummondii Taylor. I. of Bot. 1855, p. 574. Monoica, major, crassa et robusta, viridis margine posticeque purpurea. Frons ad 15 mm. longa, 4 mm. lata, interdum furcata, pro more ex apice innovata, ramis floriferis semper posticis, antice subplana, venire late et humiliter convexa, alis breviusculis validis attenuatis acutis, integerrimis. Costa fronde triplo angustior, haud producta, strato antico mediano &quialta, caverna angustissimae, sub poro longe filiferee; stomata magna, 8 cellulis quinqueseriatis formata; cellulae; epidermidis tenere, trigonis magnis incrassate, duplo fere altiores quam late. Squamz poslice magnae, oblique ovate purpurec, appendiculo hyalino basi haud con- siricto squam«c fere aquilato, longe ligulato apice oblique breviterque acuminato. Pedunculus ad 2 cm. longus, purpureus, crassus, apice paleis anguste lanceolatis breviter barbatus. Carpocephala magna, centro parvo leniter convexo, grosse papuloso, lobis quam centrum multo longioribus, latissimis, crassis, similiter papulosis, umbellatim patulis cum involucro equilongo cupuliformibus. Perianthia ovata, semiexserla hyalina, inter- 111 99 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Fimbriaria. dum purpurea; capsula rufescens, operculo maxime incrassato; Spora magna flavescentes, ad 162 y, latissime alat:e, alis integris vel grosse lobatis, asperis. Elateres ad 250 y flavescentes, bispiri, spiris validis. Andrecia magna disco bene definito nigro-purpureo. Hab. Australia, Victoria (Luchmann, Curran, Turner, Mc. Cann.) Swan River (Drummond. Miss Sewell) New Zealand (Kirk). 22. Fimbriaria longebarbata Sí. Hedwigia 1889, p. 156. Monoica, viridis, margine posticeque purpurea, valida. Frons ad 2 cm. longa. 4 mm. lata, subplana, furcata vel ex apice innovata. Costa fronde quintuplo angustior, postice valde convexa, lateribus sensim in alas validas abeuntibus. Stratum anticum in tergo cost: humile, cavernis angustis, fila libera 2-3 cellulas longa, sub poro conferta. Stomata nume- rosa, magna et valde convexa, 6-cellulis 4-5-seriatis formata. Squamae postica magna, purpurea, appendieulo magno, rotundato, acuto vel obtuso, grandicellulari, hyalino. Pedunculus ad 10 mm. longus, purpureus, apice longe-barbatus, paleis linearibus, hyalinis, obtuse costatus. Carpo- cephala parva vertice convexa et parum papulosa, lobis capituli centro aquimagnis, profunde solutis, cuneatis, apice truncato-rotundatis, decurvo- patulis, ?nvolucro tenerrimo, duplo breviore. Perianthia oblique patula oblonga, longe exserta (ad */4). Capsula tenerrima viridis. Sporae 90 y. flavescenles, anguste alatze, alis integerrimis. Elateres concolores, 170 y. bispiri, dilute flavescentes. Andrecia in furcis vel in ramulo parvo postico, magna, oblonga, valde convexa, purpurea, ostiolis brevibus. Hab. Queensland (Amalie Dietrich, Bowman, Bailey). 23. Fimbriaria Macounii St. n. sp. Syn. : F. tenella Pearson (non Nees) in Selwyn, Survey, 1890, p. 27. Monoica, pusilla. Frons simplex, interdum ex apice innovata, 5 mm. longa, 1 mm. lata, anguste ligulata (rami 9 solum latiores), crassa; cavernis subamplis, antice inflatis, fila nulla; costa latissima, alis crassis obtusis adscendentibus valde concava. Stomata humillima, 6 cellulis biseriatis formata. Epidermis haud incrassata. Squam:z vix imbricatee, purpurege, appendieulo hyalino, parvo, oblongo apice rotundato, inte- gerrimo. Pedunculus 10 mm. longus, haud barbatus, pro planta crassus, | subli::vis nudusque. Carpocephala e centro hemispherico quadriloba, lobis longe connatis, margine breviter solutis, fusco purpureis, attenuatis. Involucra longe fissa margine repando-lobata. Perianthia longe rostrata, segmentis fissis longe attenuatis. Capsula viridis, laxe cellulosa, operculo 112 er Fimbriaria. ^ — FRANZ STEPHANI SPECIES HEPATICARUM. : 100 maximo, quam capsule dimidium majore, optime circumscisso, cellulis 42 y,, unistratis formato. Sporz 51 y. cristis regulariter minuteque lobu- latis, sulphurez. Elateres 170 i, trispiri. Andrecia pedunculo approxi- mata, parva. Hab. Insula Vancouver, Macoun (mense majo c. f. mat.). 94. Fimbriaria canelensis Spruce in Edinb. bot. Soc. XV, p. 564. Monoica, pallide-virens, tenera. Frons ad 25 mm. longa, 7 mm. lata, ex apiee innovata, subplana (planta in locis minus humidis inventa forsan minus flaccida minusque plana). Costa fronde quadruplo angus- liore, convexo-prominula, alz& valde attenuatee; síratum anticum humile, sub poro cavernis amplis, reliquis parvis. Stomata magna, a 6 cellulis quinque seriatis formata, parum elevata. Squamza postice parvae, roseee, appendiculo ovato-oblongo, obtuso, cellulis magnis formato. Pedunculus ad 10 mm. longus, tenuis, apice maxime barbatus, paleis purpureis anguste linearibus, profunde acuteque costatus. Carpocephala juniora globosa, adulta a centro parvo hemisphsrico quadriloba; Involucra : brevia, tenerrima, integra. Perianthia purpurea, longe exserta. Capsula pallide rufescens, operculo magno. Spora fusco-brunnes 90 p, reticu- latim alat», ale integerrimze. Elateres 340 i», bispiri, spiris latis. An- drocia in ramulis parvis posticis, minutis. Hab. Andes quitenses (Spruce). " 98. Fimbriaria angolensis 5t. n. sp. Dioica, major, tenuis, viridis, postice hyalina. Frons ad 2 cm. longa, 5 mm. lata, ex apice repetito innovata, antice plana, medio postico parum incrassata, leniter convexa, alis leniter adscendentibus, plano-convexis. Gosta haud producta, fronde quintuplo angustior, in sectione bene definita et ellipiica, quam stratum anticum duplo altior. Cavernc anguste, filis liberis nullis. Sfomata parva, parum elevata, 6-cellulis biseriatis formata. Cellule epidermidis tenerse. Squam«c roses, remote, oblique oblongo- lunat:e, appendiculo tenerrimo, magno, ovato, hyalino, grandi-cellulari. Pedunculus tenuis, ad 8 mm. longus, apice dense breviterque barbatus, paleis linearibus purpureis. Centrum capituli hemisphericum, lobis centro wquimagnis, oblique patentibus, profunde solutis, cum involucro cequi- longo campanulatis. Perianthia hyalina, oblongo ovata, ad */4 exserta. Reliqua desunt. Hab. Angola Huilla Cataract (Newton). BULL. HERB. BOISS., février 1899. 113 55 101 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Fimbriaria. 26. Fimbriaria innovans (Austn) Evans. Conn. Acad. VIII, 1891, p. 8. Syn. : Marchantia innovans. Aust. Torr. B. Cl. V, p. 14. Monoica, mediocris, flavo-virens. Frons ad 15 mm. longa, 5 mm. lata, ex apice innovata, ramis floriferis semper posticis, antice plana, postice leniter convexa, costa haud produeta, fronde triplo angustior, alis atte- nuatis. Sératum anticum quam costa duplo humilius (in medio frondis), cavernis amplis, fila libera nulla. Stomata magna, alte convexa, 8-cellulis quinque-seriatis angustis formata, poro maximo (36 y). Cellulde epider- midis validee, sequaliter incrassate. Squam: postiezte minutze, remote, hyaline, appendieulo oblongo, parum acuminato, purpureo. Pedunculus ad 7 mm. longus, compressus, varie et humiliter costatus, apice paleis fiiformibus longis sparsim barbatus. Carpocephala parva, centro alte convexo, lobis centro squimagnis, umbellatim patulis, teneris, grosse papulosis, margine decurvis, usque ad basin liberis; involucra breviora, tenerrima, perianthia itaque oblique pendula, ovata, hyalina ad medium exsería. Capsula flavescens, opereulo maxime incrassato. Sporc flavo- rufz, 90 y, alis angustis, crenato-lobulat:e. Elateres 2106 i., flavescentes, spiris duplicatis, ligulatis. Andrecia in ramulis minutis magna, totum fere ramulum tegentia. . Hab. Hawai (Baldwin, Bishop). 27. Fimbriaria vulcania (Schffn.) St. Syn. : Hypenantron vulcanicum Schffn. Acad. Vindob., 1898, LXVII, p. 155. Dioica, major, robusta, viridis, margine posticeque atrorubens. Frons ad 20 mm. longa, 5 mm. lata, antice plana, furcatim ramosa, rarius ex apice innovata («e ventre continua» Schiffner). Squam«e ventrales atro- rubentes, appendiculo ovato-oblongo, obtuso vel subacuto, integerrimo. Pedunculus gracilis, ad 23 mm. longus, sparsim paleaceus, apice paleis rubris longe barbatus. Carpocephala alte hemisphzrica, dense papulosa. Perianthia longe dependentia, conica. pallida, apice tubuloso. Andraecia ignota. Hab. Java in monte Gunung Guntur 800 m (Schiffner). Ipse non vidi. Sine dubio bona species nova. 28. Fimbriaria tenera Mitt. Fl. Nov. Zel. II, p. 170. Monoica, intense viridis, subtus hyalina. Frons ad 15 mm. longa, A mm. lata, tenera, flaccida carnosa tamen, anlice subplana, furcata et 114 Fimbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 102 ex apice innovafa, rami postici rariores. Costa lata, fronde 3-plo angus- lior, plano convexa, alis attenuatis margine obtusis. Sfratwm anticum humile, quam costa duplo humilius, laxe cavernosum, fila libera subnulla. Stomata magna, parum convexa, 6 cellulis triseriatis formata. Epidermis antica tenerrima, haud incrassata. Squam« postice tenerrimze, oblique ovate, hyaline longe appendiculate, appendiculo ubique 2-cellulas lato, purpureo, breviter acuminato, grandicellulari. Pedunculus ad 45 mm. longus, subteres, humiliter €ostatus, labiis crassis rotundatis, ceterum nudus, hyalinus, in :etate plus minus purpurascens, apice breviter bar- batus, paleis occultis anguste lanceolatis. Carpocephala juniora viridia conica lobis pedunculo appressis, in :tate brunneola, centro subplano parum papuloso, /obi ^, cuneati, subrecte patuli, usque ad medium soluti (radiis cuneatis, bene conspicuis) valde papulosi, subplani apice truncato- rotundati valdeque decurvi; involucra duplo breviora, tenera. Perianthia subpendula, hyalina, brevissima, involucrum parum superantia, facile in lacinias soluta. Capsula maxima, dilute brunnea, vertice maxime incras- sala. Spore brunnecm 63 y, reticulatim alat, alis latis asperis. Elateres 270 n, tenues, bispirl, spiris laxe tortis, validis. Andrecia pedunculo approximata, ostiolis hyalinis. Hab. New Zealand (Colenso, Knight, Petrie, Kirk, Helms, Cheeseman), Tasmania teste Mitten. 29. Fimbriaria dissoluta St. in Engler, Ostafrica V, 12:62. Monoica, major, dilute viridis, interdum omnino purpurascens. Frons ad 3 cm. longa, 4 cm. lata, furcata, ramis masculis posticis numerosis, apice sepe vegetativis multiramosa, crassa, antice subplana, margine abrupte acuta, postice plano-convexa vel alis decurvis concava, alc crasse, spongiose, costa minima, vix prominula, fronde octuplo angustior, paucas cellulas alta; stratum. anticum itaque totam frondem occupans, cavernis magnis antice bullatim prominulis formatum. Stomata magna, 6 cellulis sexserialis conflata; squam«ce posticae purpurese, late oblique ovatze, appen- diculo solitario z:equilongo late lineari acuto, margine angulato. Peduncu- lus vix 2 cm. longus, crassus, ubique nudus, purpureus subteres. Carpo- cephala magna, hemisphserica, alte grosseque papulosa, lobls ad medium solutis, centro capituli equimagnis, validis decurvis, involucro zequilongo. Perianthia late ovata, hyalina, acuta, ad medium exserta. Capsula hya- lina, valida. Sporz fulvze 72 w, anguste alatz. Elateres 300 w, pallide flavescentes, bispiri, angusti, ubique zequilati, saepe ramosi, spiris latis, 415 103 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Fiüimbriaria. laxe tortis. Andrecia semper in ramis parvis posticis, parva, ostiolis longis purpureis. Hab. Kilimandscharo (Volkens). 30. Fimbriaria parvipora St. n. sp. Monoica, parva, fusco-viridis, postice subatra. Frons ad 7 mm. longa, 2 mm. lata, valde canaliculata, simplex vel ex apice innovata, costa plano- convexa, latissima, fronde duplo solum angustior, alis valde attenuatis; stratum anticum in medio frondis humillimum, cavernis angustis pauci- lamellosis, subvacuis, fila libera nulla. Stomata parva, 6 cellulis super- ficialibus formata, vix prominula. Cellule epidermidis tenere. Squamz postiez parvae, atropurpuree, magno appendiculo e lata basi acuminato, basi haud vel minime constricto. Pedunculus pro planta longus (10 mm.) apice paucis paleis hirtus, purpureus, triquetrus. Carpocephala hemis- phaerica, stomatis parvis papulosa, lobis centro sequilongis ob radios elongatos ad mediwm connatis, abrupte oblique patulis, antice inflatis, tenerrimis, apice decurvis, crenato-lobulatis. Perianthia oblongo-ovata, ad ?/s exserta. Capsula? Sporz flavescentes 70 y, alis repando-lobulatis, angustis. Elateres concolores, 360 yw. bispiri, attenuati, spiris in medio confertim, versus apicem laxe tortis. Androcia in furcis frondis, parva, ostiolis hyalinis brevissimis. Hab. Kaschmir Liddar Valley 13000 " engl. (Duthie). 31. Fimbriaria Wilmsii St. Hedwigia 1892, p. 122. Monoica, major, robusta, viridis, margine posticeque interdum purpu- rascens. Frons ad ^ cm. longa, 10 mm. lata, ex apice innovata, postice parum convexa, cosía parum prominente, lata, triplo tamen angustiore quam frons. Stratum anticum humile (in medio frondis 3-plo humilius quam costa) cavernis valde numerosis, angustüissimis. Stomata magna, parum convexa, 6 cellulis quinqueseriatis formata; cellulae epidermidis valde et eequaliter incrassal:e. Squama posticie magnae, purpurez: appen- diculis (interdum geminatis) magnis oblongis vel lanceolatis acutis, mar- gine angulatis. Pedunculus ex apice frondis ortus, crassus, ad 2 cm. longus, subteres, labiis attenuatis, duplicatis, alterne imbricatis, apice paleis purpureis lanceolatis breviter barbatus. Carpocephala hemispheerica, lobis attenuatis, margine grosse lobatis, plano convexis, declivibus ad medium solutis, cum involucro a&quilongo, valido integerrimoque late campanulatis. Perianthia oblique pendula, ovato-oblonga, longius exserta, hyalina vel purpurascentia. Capsula subhyalina, tenera, operculo magno. - 16 Sad & D^ m i occid We REPRRERIETRIPTNGS t WP Nm Fimbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 104 Sporz luride, 125 w crenulatim alatse. Elateres 470 y, sspe ramosi, mono- vel bispiri, spiris validis. Andrecia in ramulis parvis posticis. Hab. Transvaal (Wilms, Maclea) Mozambique (Braga), Madagascar (Baron.) (Causséque) Cap. Kumakala (Breutel). 32. Fimbriaria marginata Nees. in Hor. phys. Berol. 1820, p. 44. Monoica, pallide-virens, margine posticeque purpurea. Frons ad 15 mm. longa, 4 mm. lata, valida, ex apice innovata, antice subplana; costa fronde 6-plo angustior, humilis in sectione anguste elliptica, ale validze, margine integerrima. Stratum anticum in medio frondis magis allum quam costa, cavernis amplis, fila libera subnulla. Stomata minima, parum elevata, 6 cellulis biseriatis formata, poro minimo. Squam«c postice parvg, pur- pures, appendiculis longis, geminatis, strictis atque lanceolatis acutisque. Pedunculus brevis (3-À mm. longus) apice breviter barbatus, paleis lanceolatis. Carpocephali centrum hemisphericum, stomatis bullatim prominulis, /obi breviores subhorizontaliter patuli, similiter alte papulosi, cum ?nvolucro magno late hiantes, perianthia Maque oblique patula, ad ?/s exserta, late ovata obtusa. Capsula tenera, dilute brunnea, operculo magis fusco, valde incrassato. Spore 90 y. fusco-brunnew, anguste alatz, alis integerrimis. Elateres 170 i. flavescentes, monospiri. Andrecia in ramis parvis posticis, sepe repetito innovatis, omnibus innovationibus masculis. Hab. Africa australis. Albany (Drége), Capetown (Ecklon, Me. Owen), Caledon River (Rehmann), Devilspeak (Rehmann), Transvaal (Mc. Lea). 39. Fimbriaria Boryana Mont. Ann. sc. nat. 1838, IX, p. 41. Dioica, viridis, magna et valida postice margineque purpurea. Frons ad 30 mm. longa et 6 mm. lata, ex apice innovata, rarius furcata antice subplana, postice valde convexa, cosía fronde triplo angustior, haud vel parum producta, alae crasse, sensim attenuate. Síratum anticum costa equialtum (in medio frondis), cavernis angustis; fila libera subnulla. Cellule epidermidis tenere, trigonis parvis incrassatz. Stomata magna, parum convexa 7- vel 8 cellulis, O-seriatis zedificata. Squam« postica parva, oblique ovat:e, appendiculo longissimo (quam squama s:epe duplo longiore) lanceolato, basi vix constricto, apice acuminato acuto, intense sanguineo. Pedunculus ad ^ cm. longus, validus purpureus, subteres et parum cosíatus, apice paleis purpureis longo barbatus. Centrum carpo- cephali parvum convexum, lobi centro longiores oblique patuli cum 117 105 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Fimbriaria involucro s:equilongo bene campanulati. Perianthia purpurascentia, ob- longo-ovata, ad ?/s exserta. Capsula rufescens. Sporze 100 y, flavescentes alis latis repandis. Elateres 270 y. dilute flavescentes, bispiri, spiris laxe tortis, filiformibus. Andrecia in dorso frondis aggregata, sspe 3-vel plura consecutiva. Hab. Mascarencde [Insulae (Bory de S. Vincent, Rodriguez, Richard, Boivin, de I'Isle). 34. Fimbriaria Khasiana (Griff.) Mitt. Hep. Ind. or., p. 126, in Linn. Soc. V. Syn. Octoskepos Khasianus. Griff. Not. tab. 69 D, fig. II. Monoica, minor, tenera, pallide virens. Frons ad 15 mm. longa, 9 mm. lata, parum canaliculata in fronde adulta postice purpurea, in novellis hyalina, costa minima, postice valde producta, in sectione hemisph:rica, alis tamen tenerrimis, laxissime cavernosis; stratum. anticum. ceterum totam fere frondem occupans, filis liberis nullis. Sfomata magna, parum convexa, 6 cellulis triseriatis formata. Squama parv: purpure:, appen- diculo anguste lanceolato breviter acuminato integerrimo. Pedunculus ad 10 cm. longus, nudus, subteres. Carpocephala pro planta maxima, centro minimo, convexo, stomatis longissime utriculatis quasi hirto, lobi similiter sed sparsius utriculati, margine stomatis longe productis longe angusteque inciso lobati, ceterum umbellatim expansi, involucra humilia, tenera. Perianthia parva, ovata, hyalina; Capsula tenera superne dilute rufescens, basi hyalina, operculo magno valde incrassato (parietes radi- ales). Sporz 90 y, humiliter eristatee. Elateres 102 y. bispiri. Andrecia pedunculo approximata, ostiolis hyalinis, longis. Hab. Himalaya (Hooker et Thomson). Die Beschreibung ist nach dem Hoockers'schen Original n» 1677 gefertigt, da Griffith keine Pflanzen dieser Art nach Europa gelangen liess. 35. Fimbriaria Bachmannii St. Hedwigia, 1894, p. 7. Dioica, major, robusta, pallide virens, subtus hyalina. Frons ad 3 cm. longa, 5 mm. lata, ligulata, ex apice vel e latere cost:e innovata, antice plana, postice leniter convexa, costa haud producta, fronde plus triplo angustior, ala validae, parum acuminatz, ipso margine abrupte acutz; stratum anticum in tergo coste humile, duplo humilius quam costa, cavernis angustis, filis liberis subnullis. Stomata parva, parum convexa, 8 cellulis parvis biseriatis formata. Cellule epidermidis tenerze; squama 118 Fimbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 106 postieze remotze, purpurez, triangulares, acute, pro more tamen appen- diculate, appendiculo hyalino tenerrimo oblongo vel lanceolato acuto, basique constricto, parum breviore quam squama. Pedunculus 10 mm. longus, tenuis, compressus vel subteres, parum costatus, apice dense bar- batus, paleis longioribus hyalinis, anguste linearibus. Carpocephala hemi- sphzrica alte angusteque papulosa, profunde quadriloba, lobis centro capi- tuli iequimagnis, valde decurvis, margine — magnis stomatis prominen- tibus — grosse lobulatis, cum involucro &quilongo breviter campanulatis. Perianthia hyalina, ovato-conica, obtusa, ad '/s exserta, pendula; capsula flavescens, tenerrima opercu:o valde incrassato. Sporc 90 v. alis angustis integerrimis, asperulis, flavescentes. Elateres breves, 196 y. concolores, bispiri, zequilati, obtusi, spiris validis. Andrecia in planta propria termi- nalia, magna, oblonga valde convexa, ostiolis magnis purpureis. Hab. Transvaal (Bachmann) (Mc. Lea). .2.^ 30. Fimbriaria violacea Austin. Torr. Bot. Cl. III, p. 17. Monoica, minor, pallide viridis, postice hyalina. Frons ad 2 cm. longa, ex apice innovala, 2 mm. lala, crassa, costa latissima, convexa, alis angustis costam parum superantibus subhyalinis; stratum anticum medio costze eequialtum, anguste cavernosum, filis usque ad epidermidem elon- gatis. Sfomata magna, valde convexa, poro a 6 cellulis angustis quadri- seriatis cireumdato; cell. epidermidis haud incrassate. Squamsa postice fusco-purpurez, imbricat:e, appendiculo singulo elongato, anguste lanceo- lato. Capitula in ramulo postico terminalia, breviter pedunculata, pedun- culo crasso, subtereti, humiliter costato, basi purpureo, superne expalles- cente, paucis paleis hirto, apice barbato, paleis hyalinis sublinearibus. Carpocephala purpureo maculata, e centro majore alte rotundato crassoque longe quadriloba, /obis ad medium discretis, oblique decurvis, capitulo duplo longioribus. /mvolucra itaque late tubulosa. Perianthia ovato- obconica, ad medium immersa, hyalina (secundum Auct. violacea) capsula subhyalina, apice incrassata (parietes radiales). Operculum, haud vidi. Sporz magna, 102 v, rufze, lobatim cristatze, cristis tenerrimis asperis. Elateres 270 v., flavescentes, bispiri, spiris angustis, laxe tortis. Andrecia in ramulis lateralibus minulis. Hab. California (Jepson, Bolander, Coulter, Howe). Austin beschreibt diese Pflanze als recept. subconoidea tragend ; diesen Eindruck erhált man auch, wenn man die schief abstehenden lobuli mit in Betracht zieht; dass die Perianthien an den Jepson'schen Pflanzen hyalin sind und nicht violett, halte ich für kein wichtiges Unterschei- 119 107 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Fimbriaria. dungszeichen, da je nach dem mehr oder weniger belichteten Standort die Farben der Marchantiaceen mehr oder weniger roth ausfallen und an ein und derselben Art erheblich variiren kónnen. Im Uebrigen ist die Diagnose Austins zu einer sicheren Bestimmung zu unvollstándig und ich habe die Beschreibung, da Originalpflanzen nicht zu erhalten waren, nach dem Jepson'schen Exemplar gefertigt, das wohl Howe bestimmt hat. — 37. Fimbriaria pilosa (Wahl.) Taylor Linn. Soc. XVII, p. 386. Syn. Marchantia pilosa Wahlbg. Flora lapponica 1810, p. 399. F. nana Ldbg. Syn. Hepat. Europ., p. 140 (?). Monoica, parva, pallide viridis. Frons simplex vel ex apice innovata, antice subplana, erassa, marginibus breviter acuminatis acutis, leniter adscendentibus, triplo latior quam alta. Costa latissima, humilis, postice plano convexa sensim attenuata. Stratum anticum laxe cavernosum, cavernis altis (triplo altioribus quam costa), fila libera nulla. Stomata magna, convexa, 6 cellulis triseriatis formata. Epidermis haud incrassata, parietibus validis. Squamc magne, imbricat:e, purpure:, appendiculo lineari, longo sed breviter acuminato, stricto. Carpocephala parva, centro hemisph:zerico, ipso vertice parum majus prominente, humiliter papuloso. Pedunculus ad 3 cm. longus, purpureus, profunde irregulariterque costatus haud barbatus. Lobi brevissimi, cum involucro fere ad annullum membranaceum reducti, ob radios elongatos ad posticum incurvos haud soluti, oblique extrorsum nutantes, lamina involucri interdum fissa; perianthia dein oblique patula, ovato-oblonga, longe exserta, laciniis longe acuminatis. Capsula tenera, flavo-rufescens; operculum magnum, bene definitum, validum, cellulis altis brunneis, valde incrassatis formatum. Spore 72 v, profunde lobato-alate pallide flavescentes. Elateres 290 y. tri- quadrispiri, spiris angustis, arcte tortis. Andrecia ad basin pedunculi parva purpurea. Hab. Germania, Sudeten, Helvetia (Schleicher), Suecia (Arnell), Gron- landia (Vahl, Vanheeffen), Japonia (Faurie), Fennia, Lapponia (Lindberg), Sibiria (Arnell), Norvegia (Kaalaas), Am. sept. Vancouver Island (Macoun), California (Coville), Washington Terr. (Brandegee). Die letztgenannten drei Standorte führt Underwood an. Washington soll wohl Wash. Territ. heissen?, denn bei der Stadt dieses Namens wird die Pflanze wohl schwerlich vorkommen ; es ist eine alpine und arctische Art, und Californien ist deshalb auch zweifelhaft. 120 Fimbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 108 38. Fimbriaria vesiculosa Austin. Acad. Phila. 1869. Monoica, mediocris, pallide virens, in sicco flavescens, maxime crassa. Frons ad 45 mm. longa, 3 mm. lata, repetito breviterque furcata, apice sepe 4-6 ramulos nascentes gerens, ante apicem itaque latissima ob ramulos nondum separatos, antice valde concava, postice leniter convexa, ubique fere :equicrassa, alis parum attenuatis; cosía latissima, frondi fere :equilata, in alis attenuatim excurrens. Stratum anticum coste :qui- altum, cavernis antice convexo-prominulis, amplis, prismalicis, fila libera nulla; sfomata parva, numerosa, parum convexa, poro magno 6 cellulis parvis circumdato. Epidermidis cellulae aequaliter incrassate, valid. Squama magne, rosez, oblique triangulares, longe acuminatze, nusquam constrictae. Pedunculus ad 10 mm. longus, validus, in sectione compresso ellipticus, apice paleis hyalinis longe filiformibus sparsim barbatus. Car- pocephala centro hemisphzrica, lobis quam centrum duplo brevioribus oblique patulis cum involucro &quilongo cupulatis usque ad basin liberis. Perianthia ovata, distincte acuminata, laciniis longe cuspidatis, hyalina ad */ exserta. Capsula medio infero cellulis elongatis, supero magnis cellulis incrassatis formata, hyalina. Spore 5^ qw flavescentes, anguste alatce. Elateres subhyalina 180 v., spiris duplicatis filiformibus. Andrecia pedun- culo approximata. Antheridia longe seriata totum ramulum fere percur- rentia. Hab. Patria? North Pacific Exp. (Rodgers). Eine ausgezeichnete Art, welche an ihrer dicken, schwammigen Frons leicht wieder zu erkennen sein wird. -— 39. Fimbriaria californica Hampe in Austün. Hep. Bor. Am., p. 135. Monoica, major, robusta, fusco-viridis, margine posticeque purpurascens. Frons simplex vel ex apice innovata, ad 2 cm. longa, 12 mm. lata, crassa, antice subplana, cosía late convexa, fronde duplo angustior, sensim in alas attenuata, humilis; alze tenues, crispato-plicatulee.. Stratum anticum sat altum, cavernis angustis; síomata magna, hyalina, valde concava, cellulis triseriatis formata, poro amplo. Cellule epidermidis sequaliter incrassatz.. Squamae postieee purpurec, magns, semilunatze, appendiculis (2 vel 3) brevibus, basi valde constrictis, lanceolatis, hyalinis. Capitula dilute viridia, longe pedunculata, pedunculo ad 2"» cm. longo, valido, superne straminueo, basi flavo-rufescens, nudo, apice barbato, paleis longissimis, hyalinis, linearibus vel lanceolatis, e cellulis elongatis cedifi- eatis. Carpocephala ceniro hemisphzrico, ad medium quadriloba, lobis 6 ct BULL. HERB. BoIss., février 1899. 121 109 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Fimbriaria. oblique patentibus, magnis apice inciso bilobis. /nvolucra itaque optime bilabiata, labiis rotundatis integerrimis. Perianthia hyalina, ovato-conica, semiexserta, ore breviter tubuloso. Calyptra tenerrima, cellulis magnis (50 »« 120 y) formata. Capsula tenera, dilute brunnea, cellulis trigone incrassatis. Operculum haud vidi. Spora 120 v, fulvze, late lobatim-cris- iat: cristis asperrimis. Elateres 200 y, mono- vel bispiri. Andrecia in ramulis posticis minuta. | Hab. California (Howe, Bolànder, Bauer, Bigelow). ^». A0. Fimbriaria echinella G. Hepat. Mex., p. 271. Monoica, minor, viridis, purpureo marginata. Frons ad 15 mm. longa. ^ mm. lata, concava, alis adscendentibus, attenuatis, ex apice innovata, ramis posticis floriferis valde numerosis. Costa angustissima, fronde multoties angustior, postice leniter convexa et vix producta. Stratum anticum humile, cavernis solum sub poro amplioribus, reliquis minutis: fila brevissima, sepe ad unam cellulam reducta. Stomata parva, 6 cellulis iriseriatis prerupte superpositis formata. Cellule epidermidis squaliter incrassate, valide. Squam: parv:e purpurez; appendiculis disco squama equilongis, anguste lanceolatis, integerrimis. Pedunculus ad 7 mm. longus, teres, paucis paleis hyalinis, linearibus obsitus, apice similiter et sparsim barbatus. Carpocephala, hemispharica, stomalis maxime utricu- latim elongatis quasi spinosa, /obi capitulo :equilongi, oblique patuli, cum involucro campanulati, antice similiter sed sparsim utriculati, margine stomatis grosse lobati. Capsula hyalina, tenerrima. Operculum parvum bistratum hyalinum, parietibus radialibus maxime trabeculatim incrassatis. Elateres 200 y. dilute flavescentes, bispiri spiris angustis. Sporz rufe, 63 »., lobato cristatee. Andrecia in ramulo parvo postico. Hab. Am. sept. Arkansas (leg. Trécul), Mexico (Fr. Müller), Texas (Wright. teste Underwood). 41. Fimbriaria abyssinica 6G. Syn. Hep., p. 569. Monoica, viridis, postice purpurea, robusta, crassa, gracilis. Frons ad 15 mm. longa, 3 mm. lata, linearis, ex apice innovata, antice subplana. postice valde convexa, costa fronde subtriplo angustior, haud producta, alis crassis, sensim attenuatis, margine acutis integerrimis. Stratum anti- cum in medio frondis cost: czquialtum, cavernis angustis, sub poro filis longis confertis. Stomata magna, 8-cellulis quadriseriatis formata. Cellulae epidermidis validissime. Squamz postice late lunatze, appendiculo eequi- longo stricto, lanceolato longeque acuminato, basi haud constricto. 122 Fimbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 110 Pedunculus ad 40 mm. longus purpureus, ubique longe paleaceus, paleis linearibus, apice magis numerosis. Carpocephala pro planta magna. centro hemisphaerico grosse papuloso, /obis oblique decurvis centro capituli zequilongis, papulosis, cum 2nvolucro squilongo et. valido late campanulatis, profunde solutis. Perianthia late ovata, apice inflato-obtu- sata, hyalina, vix ad medium exserta. Capsula valida, flavescens operculo valde inerassato. Spore 90 p, alis angustis, integris, asperis. Elateres 150 y, flavescentes, bispiri, spiris angustis; Androcia (in planta propria ex apice ramulo femineo innovata) in medio frondis irregulariter aggre- gata, ostiolis brevissimis, crassis, purpureis. Hab. Abyssinia (Kolschy, Schimper). (A suivre.) Extrait du. Bulletin. de l' Herbier. Boissier. Tome VII. No 3. Mars 1899. SPECIES HEPATICARUM AUCTORE Franz STEPHANI (Suite.) 49. Fimbriaria sanguinea L. L. in Lehm. Pug. IV, p. 5. Monoica, minor, antice viridis, postice atrosanguinea, gracilis. Frons ad 15 mm. longa, 3 mm. lata, ubique linearis, ex apice innovata (rami , feminei minimi e latere coste» orti), subplana, costa fronde quadruplo angustior, leniter convexa, alis validis laxe cavernosis, stratum anticum, in tergo cost:e, humile, anguste cavernosum, fila libera ad cellulas conico- prominulas reducta. Stomata magna, valde convexa, 6 cellulis quinque seriatis formata; epidermidis cellulae tenerze. Squam« postice lunatze, longissime appendieulat:e, appendieulis geminalis, approximalis, linea- ribus, apice subulatis, grosse cellulosis. Pedunculuws brevis, ad 5. mm. longus, stramineus, perfecte leres, ubique (presertim in apice) paleis linearibus hyalinis hirtus. Carpocephala parva, hemispharica, lobis centro capituli aequimagnis, decurvis, involucro &quilongo. Perianthia oblonga,ad ?/s exserta. Andrecia semper in fronde primaria dorsalia, disciformia ostiolis purpureis numerosis. Reliqua desunt. Hab. Nepal (Wallich); Simla (Griffith). / ^43. Fimbriaria multiflora St. n. sp. Monoica, pallide virens, mediocris, valida. Frons ad 10 mm. longa, 2 mm. lata, ex apice innovata, ramis femineis posticis versus apicem plantze aggregatis, antice parum concava, postice convexa, costa haud pro- ducla, angustissima, fronde triplo angustior, alis parum attenuatis, 124 Fimbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 199 crassis. Síratwm anticum in medio frondis coste squialtum, cavernis amplis, filis liberis numerosis. Stomata magna, leviter convexa, 8 cellulis 5 seriatis formata. Epidermidis cellulae tenerae. Squam«a parve, longe appendiculatze, appendiculo anguste lanceolato, 2 cellulas lato, apice setaceo. Pedunculus ad 10 mm. longus subteres et parum costatus, ubique paleis filiformibus hyalinis hirtus apice barbatus. Carpocephala vertice plano-convexa, profunde quadriloba, centro parvo papuloso, /obis umbel- latim patulis, centro multo majoribus, usque ad basin liberis, cum invo- lucro a&quilongo campanulatis. Perianthia ad ?/s exserta, ovata, obtusa, apice sepe purpurascentia. Capsula flavescens, tenerrima, operculo magno, valde incrassato. Sporz sulphure: 54 y. alis angustis integerrimis. Elateres A70 w., flavescentes, monospiri spiris filiformibus. Andrecia in apice frondis, rotunda. Hab. N. W. Himalaya (Duthie, Gamble). — 4^. Fimbriaria elegans Sprengel. Syst, Veg. IV, p. 235. Monoica, mediocris vel parva, viridis, margine posticeque purpurea. Frons ad 15 mm. longa et 3 mm. lata, ex apice innovata, ramis floriferis minutis semper posticis, antice subplana, postice late convexa, alis valde altenuatis, costa parva, fronde ^ plo angustior, postice haud producta, sat alta et strato antico duplo crassior, caverna angusta. sub poro longe filiferae, Stomata parum convexa, magna, 6 cellulis 4-5 seriatis formata. Gellulee epipermidis tenerze. Squamc postice purpurec, margine cellulis clavatis numerosis obsitze, appendiculo longo filiformi (ubique 2 cellulas lato) apice acuto. Pedwnculus ad 45 mm. longus subteres, apice paleis linearibus hyalinis longe barbatus. Centrum carpocephali alte papulosum, hemispharicum parvum, lobis decurvis profunde solutis, centro longio- ribus, cum ?ncolucro tenerrimo longe campanulatis. Perianthia oblongo- ovata, fere ad ?/; exserta, hyalina. Capsula rufescens, operculo valde incrassato trigonis magnis, Spora 100 y. rufo-brunnese alis angustis inte- gerrimis, asperis. Elateres brunnei 230 y, bispiri. Spiris validis. Andrecia minima, in ramulo parvo postico. Hab. S^? Domingo (Eggers) Cuba (Wright), Costarica (Wendland), Mexico (F. Müller), Andes Quitenses (Spruce), California (Brandegee). Soll nach Underwood auch in Südamerica und Europa vorkommen. — 45. Fimbriaria cubensis Lehm. in Ramon, Hist. Cuba. IX, p. ^89. Syn. : F. elegans var. 4. cubensis Syn. Hep., p. 565. 125 200 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Fimbriaria. Monoica, minor, angusta, viridis, postice hyalina. Frons ad 12 mm. longa, 3 mm. lata; margine subintegerrima, ex apice innovata, rami c interdum postici, antice subplana, postice parum convexa, alis longe atte- nuatis; costa parva, fronde 5 plo angustior, strato antico :equicrassa, postice convexo-prominula. Cavernzc anguste, sub poro breviter filiferze. Cellule epidermidis tenerze. Stomata magna, parum convexa, 6 cellulis 5 seriatis formata. Squamze posticee parve, purpurec, appendiculo (scepe geminato) longissimo, anguste lanceolato apice setaceo. Pedunculus tenuis, 10 mm. longus, apice paleis longiusculis linearibus hyalinis barbatus, compressus. Centrum carpocephali parvum hemisphericum alte papulosum, lobis lon- eioribus, alte papulosis, decurvo-patulis cum involucro z:equilongo campaz nulatis. Perianthia oblonga, fere ad ?/ exserta, hyalina, oblique patula; capsula rufa. Sporae 90 y, fusco-rufie, alis anguste alte papillatis. Elateres 180 », dilute brunnei bispiri, spiris validis. Andraecia vel terminalia vel in ramulo postico laterali. magna, valde convexa. subnigra, ostiolis bre- vibus. Hab. Cuba (Otto jun, Wright, Underwood). Proxima F. eleganti, qua differt ramis floriferis semper posticis, appen- dieulo squamarum anguste lineari, usque ad apicem fere 2 cell. lato, sporis et elateribus multo majoribus. F. Wrightii differt capitulo multo minus longe papuloso, pedunculo crasso el squamarum appendieulo spinam magnam basalem gerente. 46. Fimbriaria Bolanderi Austin, Ac. Phila, 1869, p. 230. Monoica, minor, viridis, postice purpurea. Frons linearis, 15 mm. longa 2 mm. lata, ex apice innovata, antice late canaliculata, ventre valde con- vexa, costa fronde plus duplo angustior alis adscendentibus, crassis, atte- nuatis. Stratum anticum (in medio frondis) costze dequialtum, cavernis angustis, fila libera subnulla. Stomata magna, parum convexa, 8 cellulis quadriseriatis formata, poro magno. Cellulze epidermidis haud incrassatze. id postica purpurex, imbricatze, late lunatze, appendiculo filiformi, inferne 2 cellulas lato, apice longe setaceo. Pedunculus in ramulo parvo postico purpureus, tenuis, in sectione ovalis, humiliter costatus, apice longe barbatus, paleis purpureis linearibus pendulis. Carpocephala parva, hemisphzrica, stomatis parvis papulosa, lobi oblique patuli, centro capituli sublongiores, ore angustato basique leniter constricta, cum involucro inflato-tubulosa. Perianthia oblongo-ovata, ad ?/s exserta, tenerrima, hya- lina.-Capsula flavo-virens, tenerrima, operculo magnis trigonis incrassato. Spore sulphurec 72 w, alis angustis remote crenulatis. Elateres 480 y. 126 Fimbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 204 ubique zquilati bispiri, spiris validis. Andrecia in ramulis parvis posticis minuta purpurea. Hab. California (Bolànder, Howe). —' M7, Fimbriaria Stahlii St. n. sp. hj . Monoica? Minor, tenera, viridis. Frons ad 2 cm. longa, 2 mm. lata, in planta feminea duplo latior, antice subplana, alis tenerrimis; cosía an- gusta (fronde quadruplo angustior) bene producta et valde convexa, strato antico sequialta; stratwm hypoporum angustissime cavernosum, cavernarum superficies omnino fere stomatis occupata. Síomata valde convexa, fere bullata, 6 cellulis 4-5 seriatis praerupte superpositis for- mata. Epidermidis cell. haud incrassate. Squamae posticae magna, appen- diculo singulo longe lineari. Pedunculus carpocephali ad 7 mm. longus, pro planta crassus, nudus, fuscus, compressus. Carpocephala globosa (per- fecta haud vidi), stomatis numerosissimis alte papilliformibus obsita. Lobis umbellatim patulis, tenerrimis, venosis, cum involucro breviter campanulatis ; perianthia oblongo-ovata, hyalina, involucro 3plo longiora, longe exsería. Capsula dilute brunnea, operculo parvo. Elateres 190 y., bispiri, fusci, aequilati (12 uw). Spora 85 x, subnigre, humiliter cristatze, cristis crenulatis. Andrecia in ramulis anguslis longe seriata, ostiolis hyalinis longis. Hab. Guatemala (Bernoulli), Mexico (Stahl, Bourgeau). - 48. Fimbriaria lateralis Howe. Torr. Bot. Cl. XXV, p. 189. Monoica, minor, viridis, margine posticeque purpurea. Frons crassa, ad 15 mm. longa, ^ mm. lata, ex apice innovata, profunde canaliculala ; costa angusta subconico-convexa, ale crasse, marginibus tamen valde attenualis; stratum anticum sat altum, anguste cavernosum, fila libera brevissima 3 cellulas alta, conferta. Stomata parum convexa, 6 cellulis quadriseriatis formata. Epidermidis cellulae validae. Squamae purpurez, imbricat:e, appendiculo lanceolato longe acuminato, apice subulato. Carpo- cephala numerosa, semper in ramulis parvis posticis; pedunculus sub- hyalinus, ad 15 mm. longus ubique paleaceus, paleis linearibus hyalinis, - apice longissimis, ceterum subteres. Carpocephala parva, vix 2 mm. lata, . e centro parvo convexo quadrilobata, lobis profunde discretis, plano-con- vexis, ob cavernas perlucentes striolatis margineque crenatis, capituli centro zquilongis; ineoluwera parum breviora, tenerrima, longe intra margines loborum orta. Perianthia ovata, semiexserta, hyalina. Capsula rufa, cellularum parietes ubique valide, versus apicem maxime :equa- BULL. HERB. BOISS., février 1899. — 127 14 AR ANS J ^ ÉOMUUF IO PM ] 202 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Fimbriaria. literque incrassat:e. Opereulum? Sporz ruf 72 y. alis subintegerrimis. Elaleres 180 w, concolores, ubique :quilati, bispiri, spiris angustis. Andracia in ramulo parvo postico. Hab. Mexico (Rose) (Schaffner). 49. Fimbriaria linearis St. in Engler, Bot. Jahrb. XX, p. 302. Dioica, minor, pallide virens, in zetate flavescens, poslice purpurea. eracilis, valida. Frons ad 15 mm. longa, innovationis repetitione persepe triplo longior, 2 mm. lata, linearis, sub flore 9 solum ampliata, lobis majoribus obcordata, nusquam furcata, ex apice vel e latere costze ramosa, antice leniter canaliculata, postice subcarinatim-convexa, costa valde con- vexa, fronde quadruplo angustior, ale attenuatz valid: integerrima. Stratum anticum in tergo cost: humile, cavernv angust:e, lamellis acces- soriis valde numerosis, confertis, fila libera subnulla. Stomatu sparsa, parum convexa, 6 cellulis bi-vel triseriatis formata; cellule epidermidis validze, trigonis nullis. Squamze postice purpurez, oblique ovatze, longe appendiculate, appendicula geminata, approximata, anguste lanceolata. cellulis elongatis formata. Pedunculus ad 10 mm. longus, compressus, irregulariter costatus, apice longe paléaceus, paleis hyalinis, linearibus: carpocephala parva, hemispharica, alte papulosa, lobis capituli centro aquimagnis, profunde solutis, decurvis, papulosis, involuero tenero cequi- longo; perianthia fusiformia, ad ?/i exserta, hyalina. Capsula? Sporz 63 w, flavescentes anguste alat:e. Eleateres 14^ v, concolores. Andrecia in ramulis magnis posticis, apice sepe vegetativis, parva, ostiolis brevibus purpureis. Hab. Usambara (Holst.), Bourbon (Rodriguez). - /50. Fimbriaria commutata Sl. n. sp. Syn. : F. violacea Pearson, non Austin, in Selwyn, Survey, 1890, p. 7. Monoica, minor, viridis margine posticeque purpurascens. Frons semper ex apice innovata, ad 2 cm. longa, 4 mm. lata, ramis 9 late obcordatis, antice ob alas oblique adscendentes, ample canaliculata; costa angusta, optime obconica, valde producta, lateribus in alas attenuatas longe exeurrentibus. Stratum anticum humillimum, subanguste cavernosum, stomalis itaque numerosis, magnis, bullatim prominentibus, poro 6 cellulis prerupte quadriseriatis circumdato. Squam posticzte magni, purpures, imbricat:e, appendiculis geminatis, approximatis. brevibus, anguste linea- ribus, hyalinis. Carpocephala parva, minus longe pedunculata, pedunculo 1 em. longo ubique sparsim paleaceo, paleis subfiliformibus, hyalinis 128 Fimbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 203 apice magis numerosis longioribus. Capitula e centro hemispherico parvo ad medium quadriloba, /obis decurvo-patulis, valde convexis, a basi tenerrimis et laxissime cavernosis dilute brunneis rotundato-truncatis, apice breviter incisis. Involucra ad laminam brevem tenerrimam reducta. lobis triplo breviora. Perianthia intense purpurea, perscepe expallescentia, basi hyalina, ovata, obtusa, semiexserta, oblique patula. Capsula sub- hyalina, basi tenera, superne magnis trigonis incrassaía, operculo parvo bistrato, cellulis internis maximis brunneis instructo. Spora 68 i. flavo- rufescentes, grosse lobatim alatz, alis tenerrimis facile destructis. Ela- leres 170 x, vermiculares i. e ubique zequilati valdeque flexuosi, sepe ramosi, bispiri, spiris angustis laxe tortis. Andrecia pedunculo plus minus approximata, antheridiis seriatis. ostiolis magnis purpureis. Hab. Am. sept. Canada, Selkirk ms. (Macoun). — 51. Fimbriaria Austini Und. Bot. Gaz. XX, p. 64. Dioica? pallide-viridis, tenera, mediocris. Frons ad 15 mm. longa. 5 mm. lata, ex apice vel e ventre innovata, antice subplana, postice leniter convexa; cosía fronde quintuplo angustior abrupte carinatim producta et optime obconica in sectione transversa,alis tenerrimis maxime attenuatis. Stratum anticum in medio frondis duplo humilius quam cosía. cavernis angustis sub poro dense breviterque filiferis. Stomata parum convexa, 6 cellulis triseriatis formata. Cellule epidermidis tenere. Squamae posticze hyalinz, tenerz, oblique ovat:e appendiculo longissimo simplici anguste lanceolato medio supero filiformi, purpureo. Pedwunculus ad 10 mm. longus, validus, subteres et parum costatus, paleaceus, apice paleis longis filiformibus dense barbatus. Carpocephala matura centro parvo convexo, grosse papuloso, /obis profunde solutis, parum patulis subpendulis, valde attenuatis, venosis, centro longioribus. Perianthia oblongo-ovata semiexserta pendula. Andrecia in frondis facie antica magna, disciformia vel in ramulis parvis posticis minuta ad pauca antheridia reducta. Reliqua desunt. Hab. Cuba (Wright). c. Capitula distincte conica (haud alte umbonata). 52. Fimbriaria Mülleri G. ms. ' Monoica, viridis, margine posticeque atropurpurea, mediocris. Frons ad 48 mm. longa, 3 mm. lata, linearis vel oblonga, ex apice innovata, 129 204 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Fimbriaria., ramis floriferis utriusque sexus posticis, parvis. antice subplana. cost« fronde 3 plo angustior, sat convexa, sensim in alas attenuata, alc tener- rime, venose; stratum anticum humillimum, costa duplo humilius, anguste cavernosum, filis sub poro longis confertis; stomata magna, valde convexa, 6 cellulis quinqueseriatis formata. Epidermis tenera. Squamae postice, lunat:e, in appendiculum /ate bóreviterque ligulatum transeuntes. Pedunculus 20 mm. longus, crassus et tenax, purpureus, apice paleis brevibus hyalinus barbatus, compressus varie profundeque costatus. Carpocephala conica, obtusa, papulosa, lobis centro vix brevioribus, obli- que patulis inflatis, cum involucro &quilongo subtubulosis. Perianthia late ovata, hyalina, ad medium exserta, oblique patula. Capsula rufescens, operculo trigonis magnis incrassato. Sporce 108 y. late alatze, rufescentes. Elateres 180 x, monospiri. Andrecia magna elongata, valde convexa, ostiolis brevibus. Hab. Awstralia Lindos Valley (F. von Müller). 39. Fimbriaria australis Taylor. J. of B. 1844, p. 573. Monoica, major, fusco- viridis, postice marginibusque purpurea. Frons ad 3 em. longa, 5 mm. lata, interdum furcata, pro more ex apice innovata, crassa, antice plana, marginibus validis integerrimis; costa convexa, bene producta, triplo angustior quam stratum anticum, sensim in alas attenuata: stratum. anticum costae sequialtum. Stomata- magna, hyalina, valde convexa, poro amplo 6 cellulis bi-vel triseriatis cireumdato, cellule epidermidis irigonis magnis incrassatz:e; squama postice magni, vix imbricate, semilunat:s, purpuree, appendiculo maximo ovato obtuso, hyalino, basi valde constricto integerrimo. Carpocephala in fronde vel in parvis ramulis posticis terminalia, pedunculo ad 15 mm. longo, inferne purpureo, basi nudo apice sparsim longeque barbato, paleis lanceolatis vel subfiliformibus. Capitula late conica, vertice obtusa, fere ad medium quadriloba, lobis oblique patulis, cono centrali fere :equilongis, involucra itaque late tubulata, ore bilabiatim incisa, labiis rotundatis, integerrimis. Perianthia longe exserta, involucro 3 plo longiora, oblique patula, oblongo ovata, apice breviter tubulosa, hyalina. Calyptra tenerrima. Capsula viridis, tenuis, operculo bistrato, cellulis irigone incrassatis. Sporze flavo-virescentes, humiliter reticulatim cris- latae 51 y. Elateres pallidi, mono-vel bispiri, ad 200 y. Andrecia semper in ramulo postico, ostiolis brevibus purpureis. Hab. Nova Zelandia, Thames (Kirk, Colenso). 130 Fimbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 205 pc 54. Fimbriaria conocephala St. n. sp. Dioica, major, viridis vel purpurascens. Frons ad 2 cm. longa, furcata vel ex apice innovata, oblongo-cuneata, parum concava; costa angustis- sima, postice abrupte producta, leniter convexa, alae tenerrima, plicalo- erispatae. Stratum anticum humillimum, cavernis angustis; stomata magna 6 cellulis sexseriatis formata, valde convexa. Cellule epidermidis haud incrassate; squama postic:e magna, rosea, appendiculo late ligulato, hyalino, obtuso, valde variabili, longo vel perbrevi, angusto vel latiore, parum vel haud constricto. Pedunculus ad 25 mm. longus, subteres, parum costatus, nudus, apice barbatus, paleis comatis validis, brevibus . et occultis, breviter lanceolatis acutis. Carpocephala magna, centro conico umbonato, hemisphzrico-subconico, profunde quadriloba, lobis subconicis, . plano-concavis, decurvulis, cum énvolucro squilongo breviter campanu- latis. Perianthia ovato-oblonga, hyalina, longe exserta, ore breviter tubu- loso; capsula tenera, flavo-rufescens, operculum haud vidi. Spora 108 v, late reticulatim-alatze, alis integerrimis. Elateres 170 w, bispiri, spiris angustis. Andrecia in soros parvos aggregata. Hab. Australia Geographe Bay (Berthoud), Marrego River (Bàáuerlen), Grampians (Sullivan), Rockhampton (Ferd. v. Müller), Tasmania (Fitz- gerald). 59. Fimbriaria Whiteleggeana St. Hedwigia 1889, p. 8. Monoica, minor, valida, viridis, sepe omnino purpurea. Frons ad 10 mm. longa, 2 mm. lata, ex apice innovata, antice ample canaliculata, medio postico valde convexa; costa fronde triplo angustior, strato antico «equialta, caverna anguste, filis liberis subnullis. Stomata magna, 6 cel- lulis 4-5 seriatis formata. Cellule epidermidis haud incrassate. Squam posuce purpurea, hyaline-marginat2, appendiculo ovato, hyalino tener- rimo, basi plus minus constricto. Pedunculus ad 2 cm. longus fusco-pur- pureus, apice barbatus, paleis brevibus lanceolatis, hyalinis. Centrum carpocephali optime late conico-umbonatum, lobis umbellatim patulis, centro squilongis, cum ?nvolucro squilongo longius campanulatis, ad */s solutis. Perianthia hyalina, ovata, ad medium exserta, pendula. Capsula flavescens. Sporz flavidee magne, 126 p, alis latis, integerrimis. Elateres 216 uy, mono-vel bispiri, spiris laxe tortis, angustis. Andrecia parva, in " dorso frondis feminez, a pedunculi basi remota, ostiolis magnis pur- pureis. Hab. Australia New South Wales (Whitelegge) (Sullivan). Queensland (Bailey), Peel River (Musson), Wimmera (Eckert), Stewart River (Johnson). 131 206 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Fimbriaria. " 56. Fimbriaria caucasica St. n. sp. Monoica, mediocris, margine posticeque purpurea. Frons ad 2 cm. longa, 3 mm. lata, furcata vel ex apice innovata, anguste ligulata, parum canaliculata, rami 9 solum latiores. Stratum | anticum | humillimum, cavernis parvis filisque brevissimis. Costa abrupte producta (alis ab initio tenerrimis) in sectione quasi pendula. Stomata magna, 6 cellulis quadri- seriatis formata, alte conica. Epidermis haud incrassata. Squamae magnae purpurez, imbricatz,, appendiculo magno lanceolato acuminato. Pedwun- culus 45 mm. longus, purpureus, breviter barbatus, paleis anguste lanceo- latis, hyalinis. Carpocephala alte conica, ad medium quadriloba, lobis umbellatim divergentibus. [nvolucra campanulata ore truncato integer- rimo. Perianthia oblongo-ovata, hyalina, ore breviter tubuloso. Capsula hyalina valida, basi pluristrata; operculum parvum bistratum. Elateres 220 w, sporz 136 p, late alato-cristatee, straminew, alis integerrimis. Andraecia pedunculo approximata. à Hab. Caucasus (Moyston). " 57. Fimbriaria tasmanica St. n. sp. Monoica, viridis, subtus fusco-purpurea, valida. Frons ad 15 mm. longa, 5 mm. lata, ex apice innovata, antice valde concava, marginibus erectis. Costa fronde quadruplo angustior, postice plano-convexa, alis crassis, acutis. Stratum anticum (in medio frondis) costae cequialtum cavernis angustis, dense lamellatum, stomata magna, parum convexa, 6 cellulis iriseriatis formata; cellulae epidermidis tenerce. Squamce postice purpu- ree oblique ovat:e, in appendiculum lanceolatum, apice subulatum atte- nuat:e. Pedunculus brevis, ad 7 mm. longus, crassus purpureus, apice bre- viter barbatus, paleis anguste lanceolatis hyalinis occultis. Carpocephala pro planta magna, late conica, papulis humilibus, lob? profunde soluli capituli centro sequilongi eoque contigui (haud divergente-patuli) cum involucro longius campanulati, perianthia itaque ad medium immersa, ovata, purpurascentia. Capsula haud matura. Andrecia in ramulis parvis posticis. Hab. Tasmania (Weymouth). 38. Fimbriaria subplana St. Hedwigia 189^, p. 8. Monoica, viridis, major, valida, postice purpurea. Frons ad 30 mm. longa, 6 mm. lata, antice subplana, postice plano-convexa ; costa lata haud producta, fronde duplo solum angustior; síratum anticum. costae sequi- altum, cavernis angustis sub poro filiferis. Stomata alte convexa, 6 cel- 152 Fimbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 907 lulis quadriseriatis formata; epidermidis cellulae tenere. Squam:e posticze magne sanguine: longe appendiculatze, appendiculis geminatis approxi- matis, fere contiguis, late lanceolatis breviter acuminatis, acutis. Pedun- culus ad 10 mm. longus maxime irregulariter costatus, apice breviter - barbatus, paleis hyalinis; carpocephala parva, conico-rotundata, lobis bre- vibus decurvis. Perianthia oblonga, longe exserta. Reliqua desunt. Andrecia in ramo magno postico disciformia, ostiolis confertis pur- pureis. Hab. Australia occid. (Arco Eillinna Well) leg. Helms, Elder Explor. Exped.). — 59. Fimbriaria tenella (L.) Nees. Hep. Eur. IV, p. 271. | Syn. : Marchantia tenella L. Sp. PI, p. 41137. Fünbriaria mollis Taylor J. of Bot. V, p. 411 (1846). Monoica, parva, viridis, subtus haud colorata. Frons ad 20 mm. longa, 3 mm. lata, furcata vel (raro) ex apice innovata, crassa, antice plana vel in partibus junioribus subeanaliculata, postice convexa, marginibus inte- gerrimis obtusis; costa parva, fronde triplo angustior, crassa, in alas validas attenuata, bene sed haud abrupte producta, medio infimo solum radicellifera; stratum. anticum coste squialtum, cavernis angustis; fila libera fere nulla. Stomata humillima, poro majusculo 6 cellulis biseriatis circumdato. Cellulze. epidermidis irigonis magnis incrassatz. Squamae magna purpure:, contiguade, appendiculo magno oblique triangulari, acu- minato. acuto, hyalino. Carpocephala parva, breviter pedunculata, pedun- culo ad 3 mm. longo, inferne purpureo, humiliter costato, apice breviter barbato, paleis lanceolatis purpureis inclusis, ceterum subtereti. Capitula conico-hemisph:zerica, ad !/s quadriloba, Jobis oblique declivibus, crassis, margine attenuatis laxeque cavernosis, margine angulatim repandis; involucra magna, inciso biloba tenera. Perianthia oblongo ovata, semi- exserta, hyalina. Capsula tenerrima subhyalina, cellulis magnis formata. Operculum haud vidi. Spore 70 v, grosse lobato-eristatze fulva, aspere. Elateres 200 w, flavescentes, spiris angustis, laxe tortis. Androcia in soros aggregata vel longe biseriata, pedunculo plus minus approximata, osliolis longis hyalinis vel coloratis. Hab. America seplentr. haud rara. V. go. Fimbriaria Mandoni St. n. sp. Monoica, major, robusta. Frons ex apice innovata, ramis posticis flora- libus numerosis, ad 3 cm. longa, 5 mm. lata, antice leniter concava 135 208 BULLETIN DE L' HERBIER BOISSIER. Fimbriaria. crassa, alis parum attenuatis. Costa fronde quadruplo angustior, parum producta, plano-convexa, strato antico «equialta. Cavcerna sub poro solum ampliores, reliquae anguste et angustissimwv ; fila libera subnulla. Stomala alte convexa, 6 cellulis 4-5 seriatis formata. Squamae pos- ticae magn:e, imbricat:e, appendiculis geminatis contiguis, magnis e basi lanceolata superne valde attenuatis ipso apice filiformibus, inferne mar- gine repando-angulatis. Pedunculus ad 13 mm. longus, subteres, humi- liter acuteque costatus, apice longissime barbatus, paleis linearibus ubi- que 2 cell. latis, hyalinis. Carpocephala e centro parvo et late conico pro- funde quadriloba. /obis umbellatim expansis, diametro centri fere duplo longioribus, venosis, margine crenatis, plano-convexis; involucra tenera, humilia. Perianthia ovata, semiexserta; capsula hyalina, operculo magno maxime incrassato. Spore luridze 90 y, late lobatim alatze. Elateres 230 y, bispiri, spiris angustis. Andraecia in ramis pusillis posticis. Hab. Bolivia, Sorata (Mandon). 61. Fimbriaria macropoda Spruce, Edinb. Bot. Soc. XV, p. 56^. Monoica, magna, tenuis sed valida et dura, viridis postice purpurea. Frons ad ^ cm. longa, 5 mm. lata, furcata vel ex apice innovata, ramis femineis terminalibus vel in ramulis parvis poslicis, ramis masculis semper posticis, antice plana, postice plano-convexa, cosía fronde quin- tuplo angustior, parum prominens. Stratum anticum (in medio frondis) coste aquialtum, anguste cavernosum, filis liberis subnullis. Stomata alte convexa, 6 cellulis quadriseriatis formata; epidermidis cellule valde equaliterque incrassatc (unde frondis conditio valida et dura). Squama& postice magne, imbricatze, late lunat:e, geminatim appendiculat:e, appen- diculis approximatis, porrectis, parallelis, lanceolatis, margine angulatis, cellulis maxime irregularibus plus minus tortis. Pedunculus ad 3 cm. longus, varie alteque costatus, pro planta tenuis, apice longe barbatus, paleis linearibus purpureis. Carpocephala 6-7 mm. lata, centro parvo late conico, lobis magnis centro multo longioribus, liberis i. e. haud connatis, horizontaliter patulis, apice decurvis, papulosis, involucro magno, parum breviore. Perianthia brevia, late ovata, purpurea, pendula. Spora 63 t, late lobatim cristatze, flavescentes. Elateres 360 |. filiformes, bispiri, spiris laxe torlis. Andrecia minuta in ramis posticis. Hab. Andes quitenses (Spruce, Lindig, Wallis, Jameson). Die Originalpflanze habe ich nicht gesehen, halte meine Pflanzen aber für identisch mit den von Spruce gesammelten. 134 Fimbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICA RUM. 209 62. Fimbriaria Lindenbergiana Corda in Nees, Hep. Eur. - 4838, IV, p. 283. Monoica, maxima, robusta, pallide-virens, vel purpurascens. Frons ad 5 cm. longa, 2 cm. lata, plana, ex apice innovata, rarius e latere coste ramosa. Cosía fronde 3 plo angustior optime obconica maximeque pro- ducta, alis tenuibus. Stratum anticum humile, cavernis angustis, filis brevibus. Stomata parva, parum convexa, 6 cellulis triseriatis, valde . seequaliterque incrassatis formata. Cellulde epidermidis tenerze, haud incras- sata. Squamzc postice purpurea, magne, oblique lunate?, appendiculo brevi, anguste lanceolato, acuto, basique valde constricto. Pedunculus ad 25 mm. longus, in sectione ovatus, ubique paleaceus, barba apicalis densa, longa, paleis linearibus purpureis. Carpocephala magna, centro obconico-rotundata, lobis ad !/s solutis, centro capituli zequilongis, oblique — patentibus, papulosis. Involucra brevissima, ad limbum brevem reducta. Perianthia ad medium exserta, ovata, sepe purpurascentia. Capsula haud matura. Hab. Europa, Alpes Bavariz (Sendtner, Sauter) et Helvetiz? (Mühlen- beck, Bonjean). 63. Fimbriaria setisquama St. Hedwigia 18839, p. 8. . Monoica, minor. viridis, margine posticeque purpurea. Frons 10 mm. longa, 3 mm. lata, oblonga, ex apice innovata, antice leniter concava, costa fronde quintuplo angustior, postice haud producta, alis crassis acutis. Stra- tum anticum (in medio frondis) coste duplo altius, cavernis angustis, fila libera sub poro numerosa, bi-tricellularia, opuntiaca. Stomata magna, parum convexa, 6 cellulis 3-4 seriatis formata. Cellulze epidermidis tenerze, irigonis magnis incrassatze. Squamz posticze longe trigon:e, parvicellulatz, apice setam 6 cellulas longam gerentes. Pedwnculus brevis, 7 mm. longus, tenuis, subteres, basi purpureus, apice subnudus. Carpocephala parva, conico-obtusa, /obis centro longioribus, oblique patulis, cum involucro equilongo campanulatis, profunde solutis. Perianthia ad ?/s exserta, ovata, oblique patula. Capsula haud matura. Andrecia in ramulis parvis posticis, longe stipitatis, minuta, ostiolis purpureis. Hab. Australia Hume River (Miss Camphell), Barossa Range (Ferd. von Müller). 64. Fimbriaria Preussii (Schffn. St. in Engler, Bot. Jahrb. .. 1895, p. 303. Dioica, minor, valida, viridis, in zetate flavo-virens, postice margineque 135 210 BULLETIN DE L'HERPIER BOISSIER. Fimbriaria. purpurea. Frons ad 2 cm. longa, ^ mm. lata, linearis, ex apice innovata, ramis femineis parvis posticis, antice subplana. Costa fronde triplo angus- lior, late convexa, distincte (haud abrupte) producta, alae crasse, acuta. Stratum | anticum coste. c:equialtum, maxime lamelliferum, cavernis angustis, filis liberis nullis. Stomata parva, parum convexa, 6 cellulis biseriatis angustis formata ; epidermis s&qualiter maximeque incrassata, trigonis nullis. Squams contigua, purpures, oblique lunata, apice in selam longam hyalinam attenuata. Pedunculus ad 3 cm. longus, pur- pureus, superne longe paleaceus, apice barbatus, paleis purpureis, line- aribus, rectangulatus vel subteres. Carpocephala late conica, obtusa, grosse papulosa, lobis oblique patulis, papulosis, centro capituli subzequi- longis, cum ncolucro wquilongo breviter campanulatis. Perianthia hyalina, ovata, obtusa, ad ?/s exserta, pendula; capsula dilute brunnea. valida. Operculum? Sporze luridze, 108 ». anguste alatze. Elateres breves, 14^ 1, flavescentes, bispiri, spiris angustis, laxe tortis. Andrecia magna, pulvinata, ostiolis magnis hyalinis, in planta propria ex apice repetito innovata, innovationibus brevibus masculis. Hab. Kamerun (Preuss'). Angola (Welwilsch). 65. Fimbriaria chilensis Mont. Ann. sc. nat. 1838, IX, p. 41. Monoica, minor, viridis, postice hyalina, crassa. Frons ad 10 mm. longa, 2 mm. lata, furcatim ramosa vel ex apice innovata, antice plana, postice subconvexa; costa fere plana, duplo tantum fronde angustior, sensim in alas attenuatas excurrens. Siratum anticum costa sequialtum, laxe cavernosum, fila libera nulla. Stomata parva, parum convexa, poro magno 6 cellulis triseriatis angustis cireumdato. Epidermis tenera. Squa- ma parvae appendiculo longo lanceolato, longe acuminato, interdum spina magna basali armato. Pedunculus brevis, ad 10 mm. longus, tenuis vel brevior et magis crassus, teres, humiliter paucicostatus, apice paucis paleis longe filiformibus, hyalinis barbatus. Carpocephala breviter conica, vertice obtusa. /obis umbellatim patulis, teneris, venosis, vix ad medium solutis, apice decurvis, cum involucro breviter campanulaltis, ore angus- (ato. Perianthia brevissima, lobos parum superantia, late ovata, capsula pressura inflata, apice mucronata. Capsula hyalina; spora 8^ y., alis latis, asperis, flavescentes. Elateres 210 y., hyalini, spiris duplicatis filiformibus. Andracia pedunculo approximata, ostiolis hyalinis, brevibus. Hab. Chile (Gay. Dusén.) 136 Fimbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 2941 d. Capitula alte umbonata. : / $66. Fimbriaria alpina St. n. sp. ; Monoica, fusco-viridis, margine posticeque atro-purpurea. minor. Frons ad 13 mm. longa, 3 mm. lata, furcata vel ex apice innovata, ramis femi- neis semper posticis, antice late canaliculata, crassa sub alis brevis- simis constricta, duplo solum latior quam alta, ventre maxime incras- sata, cosía lata, strato antico cequialta, postice plano-convexa, late- ribus valde rotundatis, ampliatis. Caecerne angustissima. — Sfomata. ilaque creberrima, alte convexa, parva 5 cellulis prerupte biseriatis formata; epidermidis celluke tenere. Squamc postice imbricata pur- puree, appendiculo longo, stricto, anguste lanceolato. Pedwnculus ad 2 cm. longus, compressus. Carpocephali centrum parvum, alte umbonatum, vertice vix angustatum lateque rotundatum, lobis pendulis centro capituli subbrevioribus, per totam longitudinem connatis, inflatis, cum involucro squilongo tubulosis, ore angustato. Perianthia parva subcylindrica, 3 plo longiora quam lata, apice obtusa. Capsula tenerrima, flavescens. Sporc 90 v. reticulatim lamellate, alveolis parvis angulisque longius papillatis (ut in Riccüs). Elateres 180 v, flavescentes, bispiri. Andrecia ad basin pedunculi parva, longe ostiolata, purpurea. Hab. Bolivia (Mandon). — 07. Fimbriaria fragrans (Schleich.) Nees. in Hor. phys. Berol., p. 45. Syn. : Marchantia fragrans Schleich. Exsicc. Ili, no 64. Marchantia umbonata Wallr. Linnea. XIV, p. 6. Monoica, parva, viridis, margine interdum purpurea. Frons ad 2 cm. longa, 5 mm. lata, furcata vel ex apice innovata, s:epe simplex ; antice alis erectis profunde canaliculata, cosía in sectione alte obconica; stratum anticum sat altum, quam costa tamen 5 plo humilius, cavernis angustis. sub poro longe et confertim filiferis. Sfomata alte convexa, 6 cellulis quin- queseriatis conflata. Cellulze epidermidis tenerse, trigonis magnis incras- satz. Squamae postice magna purpureg, marginem superantes, hyaline limbatzes, celluis prominulis irregulariter crenatze, appendiculo longo hyalino lanceolato apice cuspidato. Pedwnculus ad 6 mm. longus, sub- teres,apice subnudus, basi paleis hyalinis filiformibus dense longeque villo- 137 57 * ie5I 2129 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Fimbriaria. sus. Carpocephali centrum alte umbonatum subcylindricum, rarius conico- angustatum, vertice semper rotundatum minute papulosum, /obis centro longioribus oblique pendulis, profunde solutis, papulosis, cum involucro :equilongo tubulosis. Perianthia oblongo-ovata, duplo longiora quam lata, hyalina; capsula tenerrima, dilute virescens, obovata. Spore flavescentes 90 y., alis latis integerrimis asperis. Elateres breves 144 y, ubique zequi- lati, stricti, flavescentes, bispiri, spiris validissimis. Andrecia in frondis medio antico, antheridiis paucis approximatis; ostiola brevia purpurea. Hab. Italia, Appeninz: M'*5; Helvetia, Martigny (Bernet); Gracia, Achaia (von Heldreich); Germania, Nordhausen (Wallroth, Vocke), (Mexico, Idaho, Alaska teste Underw.). Die nordamerikanischen Pflanzen habe ich nicht gesehen. -— 68. Fimbriaria nudata Howe, Erythea I, p. 112. Monoica, minor, fusco-viridis, margine posticeque atro-purpurea; frons ad 10 mm. longa, simplex vel e latere cost:e innovata, valde carnosa, antice ob margines adscendentes canaliculata. Costa maxime et abrupte producta, parum latior quam alta, fronde triplo angustior, medio postico subearinatim angustata, lateribus curvatim adscendentibus, abrupte in alas excurrens; alz validze, margine acute. Stratum. solidum humile ad infimam partem coste reductum ; stratum anticum dein maxime evo- lutum, cavernis confertis, angustissimis, poris itaque valde numerosis. Stomata parva, parum convexa, poro amplo, cellulis preerupte biseriatis cireumdato, parietibus radialibus (ut in Clevea) attenualim incrassatis ; cellule epidermidis haud incrassatze. Squams postice magna, marginem frondis superantes, atropurpurex, imbricat:e, margine varie profundeque lacerat:e, siepe geminatim appendiculatze, appendiculis irregulariter lace- ratis. Carpocephala breviter pedunculata, pedunculo stramineo basi api- ceque nudo; capitula alte angusteque conica, quadriloba, lobis valde decli- - vibus, parum inflatis usque ad marginem fere connatis; involucra tamen intus longe libera, ad basin coni inserta, late tubulosa et apicem pedun- culi longe quasi vaginatim obvelantia. Perianthia oblonga triplo longiora quam lata, ad medium exserta, ore breviter tubuloso. Capsula cellule superiores trabeculatim incrassate, cell. basales tenera. Spore 51 y fusco-brunnez, humiliter repando-cristatze. Elateres breves 120 y, mono- vel bispiri, flavescentes. Andrecia basi pedunculi approximata, ostiolis longis hyalinis. Hab. California (Howe, Hansen, Jepson Mc. Clatchie). Diese Pflanze zeigt durch die enorme Entwicklung des assimilirenden 18 Fimbriaria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 213 Gewebes in der Hóhe, grade wie bei Riccia, die Anpassung an ein trocknes Clima, welches die Entwicklung einer dünnen Frons in die Breite verbietet. —— 69. Fimbriaria Palmeri Austin. Torr. Bot. Cl. VI, p. 47. Monoica, viridis, postice margineque purpurea, major, robusta, capitula maxima. Frons ad 15 mm. longa, 5 mim. lata, antice subplana vel parum concava, erassa, 3 plo solum latior quam alta. Cosía postice plano con- vexa, lateribus oblique adscendentibus; ala breves, crasse, late aite- nuatz, postice concava, antice planze. Stratum anticum costze sequialtum, caverna anguste, regulariter prismatice, lamellis accessoriis et filis liberis omnino nullis. Stomata numerosa, parva, 9-6 cellulis conico-con- niventibus formata. Epidermis tenera; squamc magn, subdentatze, pur- pureza, appendieulis (interdum geminatis) lanceolatis, margine apiceque varie longeque fimbriatis. Pedunculus ad 3 cm. longus, nudus, crassus, subrufus, in sectione profunde trilobatus, lobus ventralis profunde bila- biatus canalem amplum includens. Carpocephala magna, centro optime alteque conico-umbonato, vertice rotundato, radiis (A-6) distinctis usque ad apicem loborum decurrentibus, /obi itaque haud liberi, antice parum inflati, haud divergente patuli sed penduli, attenuati cum involucro tener- rimo &quilongo breviter tubulosi. Perianthia oblongo-ovata, ad medium exserta, parva, hyalina. Capsula dilute brunnea. Spora ad 90 y. in facie convexa vermiculariter lamellat: , lamellis humilibus, inciso-lobatis, liberis (haud confluentibus) ceterum fusco brunnes. Elateres 180 w., dilute brunnei, crassi (1^4 w) spiris duplicatis laxe tortis, filiformibus, stricti ubique fere «quilati. Andrecia parva, pedunculo approximata. Hab. California (Palmer). Unbekannt geblieben sind mir : Fünbriaria gracilis. Colenso in Trans. N. Zeal. Institute 188^, XVI, p. 359 und Fimbriaria pallide virens Colenso. l. c., p. 360. Diese Pflanzen hat der Autor nicht an das Museum in Kew geschickt und bei der vólligen Unzuverlássigkeit dieses verdienten Sammlers, dessen meiste und zahlreiche Species novi einzuziehen gewesen sind, unterlasse ich eine Copie seiner Beschreibungen, die ganz unzureichend sind, hierherzusetzen. Zu kassiren sind ferner : Fimbriaria saccata (Wahlbg.) Nees, welche schon Lindberg zu Gri- maldia pilosa (Horn.) Lindb. stellte und 139 214 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Conocephalum. Fimbriaria Kizrii (Asterella) Kaalaas, welche der Autor neuerdings selbst als eine etiolirte sterile Form von Conocephalum conicum erkannt hat. CONOCEPHALUM Necker. Elem. bot. IIl. p. 344. Syn. : Fegatella Raddi Opusc. sc. lI, p. 356. Plantz frondose, majores vel maxim:e, terrestres vel paludicole, in latas plagas expans: arcteque repentes, normaliter fusco-olivaceze. Frons repetito furcata vel monopodialiter ramosa (alternatim pinnata) ex apice innovata, tenax et valida, antice subplana; cosía lata, medio postico abrupte producta, cellulis brunneis valde cqualiterque incrassatis for- mata; stratum anticum humillimum, cavernze ample, fila conferta sim- plieia gerentes; fila hypopora unicellularia, anguste cylindrica, acuminata, reliqua 2-3 cellulis superpositis inflato-obconicis zedificata (cellulze opun- tiae Lindbergii). Stomata simplicia, maxima, alte inflato-conica, poro amplo 6-cellulis, 8 seriatis cireumdato. Squamce posticze pro planta parvae, pallide-violacece vel purpurez, tenerze, appendiculo constricto subrotundo, laxe reticulato, integerrimo, normaliter sub fronde occult. /mflorescentia dioica. Am- dracia disciformia, in apice ramuli abbreviati sessilia, nuda. strato antico recedente vaginatim circumvallata. Carpocephala longe pedunculata; pedunculus e fundo nudo apicali frondis ortus, strato antico recedente in valvas coriaceas mutato circumvallatus, debilis, sublzevis teres vel com- pressus, canali profundo (interdum nullo) percursus, labiis obtusis conni- ventibus, apice nudus vel paucis paleis brevibus barbatus. Capitula mitreformia, symmetrica, vertice conico-obtusa, inferne campanulata. normaliter 8 radiata; involucra interradialia, e margine radiorum orta. tempore maturitatis inflata, monogyna, superne cavernis magnis inflatis formata, fila chlorophyllifera tamen nulla; stomata capituli complicata (interne cellularum circulo aucta). Capsula longius pedicellata, parvo bulbo inserta, fusco- brunnea, cla- vato-pyriformis pendula, maturitate apice longitudinaliter fissa, laciniis revolutis, pariete annulatim incrassato. Calypíra valida, basi cellulis 4-5 stratis formata; sporc magnze, asper:xe, pluricellulares. Elateres breves. fusiformes, quadrispiri. 140 ad EMT. ] Conocephalum. ^ VRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 215 -— 1. Conocephalum conicum. (L.) Necker. l. c. Syn. : Marchantia conica L. Spec. Pl. IT, p. 1604. Fegatella conica Raddi. 1. c. Fusco viridis, postice fusco-violacea; frons ad 18 cm. longa, 25 mm. lata, omnium hepaticarum maxima, parum canaliculata, alis plano-con- vexis longe attenuatis, apice biloba, furcata vel ex apice (interdum geminatim) innovata, antris inflatis antice reticulatim rugulosa, stomatis magnis pallidis obsita. Cellule epidermidis haud incrassate. Squamz posticzte oblique lunate, longissime in costam decurrentes, margine interdum repando-angulate, appendiculo parvo. Carpocephala longe vel longissime pedunculata; pedunculus ad 12 cm. longus, inferne parum coloratus, superne hyalinus, vagina basalis magna, fusca, labiis attenuatis coriaceis plus minus erecto-incurvis. Capitula pro planta parva. 5 mm. longa, vertice optime obconica, fusco brunnea, inferne pallidiora, tempore maturitatis longitudinaliter sulcata. Spore 85 yw. Elateres 170 y. (plus minus longiores) fusiformes vel filiformes, valde irregulares. Androcia sepe in innovatione parva, ob furcas haud solutas subrotunda, disco ovato valido, fusco, 7 mm. longo, ostiolis brevibus, strato antico frondis arcte circumvallata. Hab. Ewropa, America et Asia septentrionalis ubique, precipue in montosis communis. líalig, Hispania (Moller) Coimbra (Henriques), Algeria (Trabut), Madeira (Fritze), Azores (Krause), Batwm (Levier), Kaschmir (Duthie), Japonia (Faurie), Florida (Rau), Alaska (Krause), Sibiria (Arnell). 2. Conocephalum supradecompositum (Lindb.) St. Bull. Herb. Boiss. V, p. 82. Syn. : Sandea supradecomposita Lindb. Acta soc. F. Fl. fenn. II, ne 5. Minor, gracilis valde ramosa, fusca vel dilute viridis, normaliter repetito furcata in flabellam expansa, sepe ramis elongatis pinnatis; frons ad 3 cm. longa, 3 mm. lata, linearis, integerrima vel marginibus subdentatis erispatulis. Costa abrupte producta, scpe fusco-brunnea, hieme magnum tuber ex apice proferens; íubera sessilia, in adspectu elliptica, utroque latere apiculata ibidemque squamis appressis obtecta, antice plana, postice alte convexa, magis lata quam longa; ala frondis attenuatcz, interdum tenuissimd, papyracea. Caverna magne, humillimz, sfomata magna, multo minus convexa quam in C. conico. Cellulze epidermidis valde zequa- literque inerassatze. Squamae posticze oblique ligulat:?, appendiculo cequi- lato, subrotundo, dilute purpureo, cellulis multo minoribus quam in 144 . 916 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Lunularia. C. conico. Carpocephala ad 4 mm. longa, vertice rotundata et vix angustata, campanulata, pedunculo ad 2 cm. longo, apice nudo; vagina basalis pro planta spectabilis, brunnea, dura, semiglobosa ore angustato rotundo. Capitula iis C. conici simillima, calyptra basi pluristrata; sporce tamen multo minores 68 x, pallide rufa, elateres 170 yw. Andrecia in fronde terminalia utroque latere pinnula innovata, parva, purpurea, strato antico frondis humiliter cincta. Propagula in ramis terminalia (1-6) facillime decidua, parva, haud sli- pitata, horizontalia, plana, breviter et latissime spathulata, rotundato- obtusissima, integerrima, basi unam alteramve squamam posticam minu- tam gerentia, haud radicellifera (Lindberg). Hab. Japonia (communis in regione subtropica) (Faurie, Makino, Sava- tier, Miyabe, Inoué, Tokubuchi); China, Prov. Schensi (Giraldi). Die Pflanze ist je nach dem Standort sehr variabel, auf sandigem nassem Boden dünn und stark etioliert; das Laub ist dann fahlgelb, das dunkle Gewebe der Rippe ist hyalin, die Verzweigung bleibt (wohl aus Nahrungs- mangel) trotz der Etiolirung zurück und man findet am Ende der Haupt- áste eine verbreiterte Laubscheibe mit zahlreichen gedrángt stehenden Vegetationspunkten, deren jeder mit weit hervorragenden purpur- farbenen Schuppen geschützt ist, die keine Spitzenanhángsel tragen und spitz auslaufen; die Gemmen tragende Form habe ich nicht gesehen. Die terminale Knolle dieser Art entspricht dem ruhenden Winterspross unseres C. conici, der auch 2 Vegetationspunkte hat, woher die befremd- . liche Erscheinung rührt, 2 Innovationen aus der Spitze eines Thallus entspringen zu sehen. Meine schon früher publizirte Fegatella japonica ist bisher in Frucht nicht gefunden worden; es ist eine Riesenpflanze, die ich in Exemplaren von 22 em. Lünge besitze ; ohne die Fructificationsorgane ist aber eine definitive Entscheidung nicht móglich; ich zweifle, dass sie eine gute Art Ist. LUNULARIA Michel. Nov. Gen., p. 4. Plante frondoss, terrestres, validze, glauco-virentes, arcte repentes. Frons ad 2 cm. longa regulariter furcata vel ex apice innovata, ramis planis, late ligulatis apice breviter bilobis; cosía in medio postico parum 142 Lunularia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 217 producta sensim in alas attenuata. Sératum anticum humillimum, fila chlorophyllifera, 3 cellulas longa, opuntiaca. Stomata hyalina, simplicia. valde convexa, poro magno, 6 cellulis quinqueseriatis cireumdato; epi- dermis antica laxe cellulosa, cellularum parietibus validis angulisque trigone incrassatis. Squam«a postice tenerrima, hyaline vel rosez, late lunatze (quadruplo latiores quam longa) appendiculo magno parum con- stricto, rotundato, integerrimo. vel pauci-dentato, cellulis oleiferis numerosis punctata. Carpocephala in ramis abbreviatis terminalia, fronde uno latere incres- cente quasi lateralia, longe pedunculata, pedunculus e costae fundo nudo ortus, ad 3 cm. longus, hyalinus nudus vel paleis capillaceis hirtus, haud canaliculatus, superficie varie sulcatus, apice paucis paleis capilliformibus armatus, basi squamis magnis vaginatim erectis hyalinis obtectus; squamae pluriseriat:e, externze maximae, 3 mm. lat:e, reniformes, internze sensim minores, intimz ligulatze longissime capillaceo-fimbriatze. Capitula € parva, juvenilia disciformia, quadrifoveolata,. foveola bila- biata labiis horizontalibus, tri-quadrigyna, adulta ^ involucra eruciatim inserta gerentia, strato antico nullo. Perianthium nullum. Jnvolu- erum e margine foveole ortum, cylindricum, tenue sed pluristratum, ore angustato bilabiato. Calyptra magna tenera. Capsula ovata, magno bulbo inserta, longe pedicellata longeque exserta, pedicello.crasso. usque ad basin fere quadrivalvis, valvulze rufo-brunnez, angust:e, apice cellulis parvis bistratis magis incrassatis instructae, reliqua» cellule magn:e rectangulares, zequaliler incrassat?, haud annulifere. Elateres 3^0 w. laxe bispiri. Sporz rufa, minute, ad 17 mm., leves. Andrecia disciformia, sessilia. ut £apitula terminalia, fronde uno latere increscente quasi lateralia rotundo vel oblonga, e fundo nudo coste —- strato antico recedente — oria, paleis nullis, limbo lato attenuato cireumdata, ostiolis mamillatim productis. Propagula antica discoidea, e fundo nudo costa orta, breviter .pedicellata, reniformia, a tergo squama carnosa semilunata nutante obtecta, mucore inundata. — J. Lunularia cruciata (L.) Dum. Com. bot., p. 116. Syn. : Marchantia cruciata L. Sp. Pl., p. 1604. Lunularia vulgaris Mich. l. c. Hab. Europa et Africa mediterranea, Madeira, Tenerifa, Abyssinia (Beccari), Kilimandscharo (Hans Meyer), Chile (Hahn, Dusén), Queens- land (Bailey). Ausserdem durch Blumenerde überallhin verschleppt. BULL. HERB. BOISs., mars 1899. 143 15 218 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Exormotheca. EXORMOTHECA Mitt. in Godman Hist. Azores. p. 525. Plant: thallosce, parvze, tener: vel majores et robuste, virides vel fla- vicantes, in una hyalinz. Frons simplex vel parum ramosa, linearis vel ligulata, antice subplana, stratum anticum vel humile stomatis alte cylindricis instructum vel altissimum (stomalüis confluentibus) ; in fundo strati lamelliferi adsunt fila chlorophyllifera simplicia, maxime aggregata. Costa postice valde producta. Squam«c posticze magni, dense imbricatze, obtuse vel acuminatze, sub apice in facie externa appendiculo filiformi vel dendroideo instruct». Inflorescentia monoica et dioica. Andrecia in medio frondis pulvinata, bene definita, haud tamen disci- formia neque paleis cincta. Carpocephala pedunculata vel sessilia, e fundo nudo alveoli apicalis, sepe ante sinum dichotomia orta; pedun- culo sulco profundo percurso, apice nudo. Aeceptacula globosa, ver- tice haud stomatifera, strato chlorophyllifero tecta. Archegonia plura (1-5) seriata. Involucra geminata, opposita; recte patentia cupuliformia vel conchzformia, ore plus minus late aperta, subtus vaginatim angus- lata vel aperto-decurrentia. Capsula spheerica irregulariter valvatim rum- pens, pedunculo perbrevi. bulbo magno inserta; pariete unistrato, annu- latim incrassato, rufo-brunneo. Operculum cellulis majoribus distinctum, intus cellulas elateriformes pendulas maximeque incrassatas gerens. Ela- teres flavescentes, laxe bi- tri-spiri. Sporz in facie convexa vel primatice areolatee et angustatze, leves vel minute papulose. Il. Exormotheca pustulosa Mitt. l. c. Monoica vel dioica. Frons viridis, parva, usque ad 12 mm. longa, sun- plex vel furcata, linearis, canaliculata vel subplana, crassa, marginibus attenuatis ; costa postice valde producta lateque rotundata, sensim in alas excurrens; squama postice marginem haud excedentes, hyalinz vel pur- purez, late lunatz:e, apice duplo angustiores lateque rotundatze vel obtuse breviterque bilobze, margine obtuse denticulate, appendiculo filiformi, apice geniculatim erecto. Stratum anticum humile; epidermis ob stomata confertissima nulla. Sfomata conico cylindrica, 2 plo longiora quam lata contigua, ore parvo elliptico, parvis cellulis cincto; fila chlorophyllifera brevia dense aggregata, sub antris longiora el in lumen stomatorum pro- 144 "'Exormoiheca. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 219 iracía. Andrecia pulvinulata, bene definita, haud disciformia, in dorso frondis, a tergo carpocephali vel in ramulo proprio, interdum in planta propria, ostiolis purpureis aggregatis. Carpocephala plus minus longe pedunculata, pedunculo usque ad 20 mm. longo, basi apiceque nudo, sub- tereti, profunde sulcato. Receptaculum horizontaliter cylindricum, 4 mm. latum, subtus in vaginam plus minus longam, pedunculum amplectentem protractum. /nvolucra 2, ex utroque receptaculi parte extrema orta, cupu- liformia, tenera, ore. truncato, labiis crispatulis. Capsula longius pedi- cellata, subexserta. Elateres 2-3 spiri, spiris laxe tortis. Spora 54 i, fla- vid:ze, leves, laxe areolat:e et prismatice angulatze. Hab. Ins* Madeira (Johnston, Fritze), Tenerifa (Aurel Krause), Africa occid. Angola (Welwitsch), Africa orient. Abyssinia. Bogos, ad ripas flum. Insaba (Beccari). 2. Exormotheca fimbriata (Nees) Solms. Bot. Ztg. 1897. Syn. : Riccia fimbriata Nees in Mart. Fl. bras. L, p. 304. Myrriorhynchus fimbriatus Lindb. Soc. F. Fl. fenn. 1884. Dioica, major, robusta, viridis. Frons usque ad 15 mm. longa, 4 mm. lata, simplex vel parum ramosa, ramis late ligulatis, antice. subplana, costa latissima strato antico zequilata, postiee leniter convexa, sensim ad margines attenuata. Stratum anticum humillimum, cavernis angustis. Sto- mata alte conico-cylindrica, omnino discreta sed conferta, epidermide interjecta angusta, antice truncata parum convexula. Fila chlorophyllifera conferta, longa in stomatum cavitatem elongata. Squamz postice magne, dense imbricatz?e, utroque latere coste uniseriat:e, marginem frondis longe superantes, hyalinz:, ex obliqua basi late ligulat:e, superne acumi- nat:e, obtuse vel breviter obtuseque bilobie, margine parum erosulz hic illic erenatze, sub apice appendiculatze, appendiculo dendroideo i. e. medio infero simplici, superne ramosissimo. Androecia (teste Solms) in medio antico frondis; antheridia seriata, ostiolis angustis. Reliqua desunt. Hab. Brasilia. Minas Geraes, Serra de Piedade (Martius). a Exormotheca Holstii St. n. sp. Dioica. Frons parva, hyalina, usque ad 10 mm. longa, simplex vel fur- cata, linearis, antice plana, erassa. Costa maxima, strato antico :quilata, postice valde.rotundata, lateribus convexo-adscendentibus. Squamz pos- tice magn, cellulis longissimis (51 »«/ 255 uw) formate, uno latere ad . basin grosse lacinulatze, oblique oblongze acuminatze obtusze, sub apice 145 . - 230 BULLETIN DE L' HERBIER BOISSIER. Exormotheca. vel apice ipso appendiculat:e, appendiculo a basi multifido, parum ramoso, filis ramisque squarrose divergentes, Stratum anticum coste czequialtum. in fundo fila aggregata gerens. Stomata densissima altissima, ad ?/s coa- lita, tertio supero libera, cylindrica, obtusa, vertice poro rotundato perfo- rata. Andrecia ignota. Carpocephala in fundo alveoli nudo, strato antico recedente et ante dichotomiam frondis. Feceptacula sessilia globosa, vertice liaud porosa stratoque chlorophyllifero tecta. subtus obconico-angustata. utroque latere involucrata ; involucra 2, opposita, capituli vertice convexo- prominente separata, oblique adscendentia, conchzeformia, antice subea- rinata, subtus apiceque aperta, labiis late hiantibus usque ad basin decur- rentibus; capsula longius pedicellata, irregulariter quadrivalvata, valva: rufo-brunne:, maxime incrassate. Sporc 136 w. rufi, ubique minute papulose, papulis sepe rostratis. Elateres ignoti. Hab. Africa orient. Muse. regio campestris, in locis arenosis humidis (Holst.). ^. Exormotheca Welwitschii 5t. Syn. : Riccia bullosa Link in Ldbg. Syn. Hep. Eur., p. 119 ex parte. Major, robusta, in sicco flavo-rufescens, valde spongiosa. Frons usque ad 20 mm. longa, 2 mm. lata, furcata, ramis linearibus, apice tuber clava- tum maximum ubique rhiziferum horizontaliter proferentibus. Stratum anticum altissimum, cost: plus triplo altius, cavernis amplis, sub 6 in diametro frondis, epidermide convexa clausis; stomata itaque haud dis- ereta parva, parietibus haud incrassatis. Stratum | chlorophylliferum humile, filis minus dense aggregatis, 3 cellulas altis. Costa valida, in sec- üone late trigona i. e. postice carinatim ampliata, medio infimo solum rhizifera, lateribus nudis sensim adscendentibus sensimque attenuatis. Squam«e posticie hyaline, parvae, oceult:e, oblique triangulatze apice cel- luloso dentatze, acuminatze, appendiculo filiformi, 8 cellulas longo, haud ramoso. Reliqua desunt. Hab. Portugal, prope Vendas in ripas flum. Tajo in solo argilloso (Wel- witsch). Diese ausgezeichnete Art ist die extremste Form hinsichtlich der bei dieser Gattung riesenhaft entwickelten Stomata. E. fimbriata hat sie noch getrennt inserirt und die sie tragende Epidermis ist zwischen ihnen hori- zontal und deutlich erkennbar, flach über das Assimilationsgewebe hin- weglaufend; bei E. pustulosa ist die Epidermis nicht hóher gestellt, die Stomata sind aber bereits sehlauchartig verlingert und berühren sich mit ihren Basen:; die Epidermis tritt nicht mehr in die Erscheinung. 146 Cryplomitrium. | FRANZ STEPHANI SPECIES HEPATICARUM. 221 E. Holstii zeigt die Stomata gedrüngt, zu langen Schláuchen ausgebildet und diese sind bis auf das obere Drittel bereits miteinander verbunden; bei E. Welwitschii endlich hat die Verschmelzung den ganzen Schlauch ergriffen; sie haben eine gemeinsame ununterbrochene Epidermis, die Schlàuche sind im Querschnitt Geckig. jeder trágt auf schwacher Wól- bung einen Porus. CRYPTOMITHRHIUM Austin. in Underwood Bull. Ill. St. Labor. II, p. 56. Plantze frondosz, terrestres, tenues et tener: minores, virides, arcte repentes. Frons oblonga, repetito furcata vel monopodialiter ramosa (ramuli fertiles breves, steriles solum increscentes) raro ex apice innovata vel e latere costz. Costa valida, angusta, sub alis evanida, alie latissima: valde attenuate margine tenuissimo. Stratum anticum humile, caver- nosum, caverne ample, vacus i.e. filis vel laminulis liberis nullis. Stomata parum elevata, parva 5-6 cellulis conicis formata, poro minimo. Cellulze epidermidis haud incrassatee. Squamce posticze biseriatze, parvae, pyemotz, purpures vel violacez, late ovatee, varie lobatze, lobis ultimis appendiculo filiformi (8 cellulis superpositis formato) armatis. fnflores- centia monoica. Andrecia pedunculo continua, linearia; ostiola hya- lina anguste conica, nuda. triseriata. Carpocephala plus minus longe pedunculata; pedunculus ex apice cost:te — strato hypoporo recedente — ortus, basi apiceque nudus, teres vel compressus, superficie lvi vel varie profundeque costatus, canali singulo vel duplicato per- cursus. Capitula disciformia, circularia, antice leniter convexa, maxime papulosa, centro crassa, ad margines attenuala, integerrima vel bre- vissime 6 lobata, postice subplana. Involucra normaliter 6. omnino postica, radiatim inserta, capituli marginem haud attingentia, inter- radialia, radiis in adspectu minus distinctis, in sectione tangentiali facile observandis, ovalia, parva, inflata, tri-quadrigyna, longitudinaliter fissa, ore quam involucrum breviore, labiis conniventibus quasi clausa. Perianthia nulla. Calyptra tenuis, basi bistrata. Capsula spherica, vix exsería, bulbo sphzrico affixa, pedunculo subnullo, operculo bistrato, bene definito. Cellule basales 34/51, annuli 25 p, hyalinz, operculi brunnee 17 w. squaliter incrassatz. Elateres longi. fusiformes 400 i, 147 CERNI 229 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Dumortiera. flexuosi, interdum ramosi, bi-vel trispiri. Sporc 50 w. brunne:, tetraé- dre, reticulatim lamellatze, dilute limbatze, - Cryptomitrium tenerum (Hook.) Austin l. c. Syn. : Marchantia tenera Hook. in Kunth. Syn. pl. l. p. 43. Duvalia tenera G. Syn. Hep., p. 554. Duvalia brevipedunculata Mont. Cent. V, no 79. Duvalia Gayi Mont. Ann. sc. nat. 1845, p. 354. Platycoaspis Lindb. in Sv. Vet. Ak. Handl. XXIII, p. 11. Hab. Mexico (Humbold), California, Chile (Gay. Dusén). Howe hat zuerst (Erythea IV, p. 50, 1896) darauf aufmerksam ge- acht, dass die Pflanze nicht monogyne Hüllen hat, wie ich nach einem reife Kapseln tragenden Fruchtknopf, an dem sterile Pistille nicht erhalten waren, angenommen hatte; in demselben Aufsatz betont auch Howe, dass der Pedunculus nur eine Wurzelrinne habe, wührend ich Zwei gefunden hatte. Neues gutes Material, von Dusén in Chile gesammelt, zeigte nun dasselbe Verhalten, d. h. auch die chilenische Pflanze enthált in ein und demselben Rasen Fruchtstiele, die bald ein, bald zwei Wurzel- rinnen haben, ein Vorkommnis, das ich noch bei keiner Marchantiacee beobachtet habe, für unsere Pflanze aber typisch zu sein scheint; die Hüllen dieser chilenischen Exemplare trugen je 1-4 junge Capseln. DUMORTIERA R. Bl. Nees.: Nova Acta Acad. nos VII, p. 410. Plante frondose, spectabiles, terrestres, rupicolze vel paludieolze, per- virides, repentes, in latas plagas expanse. Frons furcata vel ex apice angustatim innovala, apice breviter- sub innovalionibus profunde biloba, tenuis antice subplana, margine setosa; costa valde producta; stratum anticum epidermide evanida ad cellulas parvas globosas chlorophylliferas reductum, rudimentis parietum cavernarum reticulatum. Stomata itaque nulla, in frondi juvenili solum videnda, minuta, poro parvo a 4 cellulas circumdato, sepe ad rimam irregularem mutato. Squamz postics valde evanidz valdeque irregulares, acuminatze cellulis- que elongatis liberis laceratz. Inflorescentia dioica. Carpocephala longe pedunculata, pedunculus bicanaliculatus, basi nudus, apice paleaceus, 148 Dumortiera. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 223 paleis crassis, sepe bifidis. Capitula e centro umbonato 8-12 radiata, radiis apice plus minus furcatis, furcis utroque involucro proximo distri- butis. Involucra itaque interradialia, antice duabus radiorum furcis approximatis percursa, crassa, ovata, usque ad marginem plurisirata, plus minus setosa, rima verticali rotundato-bilabiata. Calypira valida, cellulis pluristratis crassa. Capsula longe pedicellata, annulatim incrassata quadri- fissa, basi interna utriculis crassis elateriformibus pendulis aucta. Elateres longi, valde attenuati. Sporz parva, papillat:ee. Andreocia sessilia, disci- formia, crassa. margine setosa, paleis posticis hyalinis longeque promi- nentibus villosa, antice e centro umbilicatim immerso convexa, nuda. antheridiis numerosis, ostiola ad mammam humilem reducta. Die Bildung des Carpocephalum erfordert eine weitere Erliuterung, obgleich sie Leitgeb bereits kurz geschildert hat. Die in der Pflanze sichtbaren Lappen des Fruchtkopfes entsprechen nicht den Radien des Fruchtkopfes von Marchantia; sehr deutlich sieht man das an ganz jungen Kópfen, welche 8 Einkerbungen tragen, in jeder der- selben steht eine Gruppe Pistille und zwischen den Gruppen woólbt sich der junge Radius vor. An Pflanzen, deren Involuera voll entwickelt sind. gabelt sich der Strahl in der Mitte seiner Gesamtlànge und giebt nach rechts und links den beiden benachbarten, von ihm getrennten Hüllen. je 1 Gabelast ab. Da jeder Strahl diese zwei Aeste hat, erhált auch jede Hülle deren zwei; bei D. trichocephala verlaufen sie als parallele schmale Wülste bis zur Spitze der Hülle; bei D. hirsuta sind dagegen die beiden Gabeláste durch Laubsubstanz verbunden, die zwischen ihnen ausge- spannt ist; es bildet also der vordere verbreiterte Teil des Strahls ein Dreieck, dessen Hypothenuse nach der Peripherie des Kopfes zu liegt; die Ecken des Dreiecks sind hier schmal ausgezogen und verlaufen in àhn- licher Weise, wie oben, parallel genáhert auf der dorsalen Seite des Involucerums. Ein vertikaler Querschnitt durch eine Hülle zeigt daher auf ihrer dorsalen Seite 2 Wülste oder Kámme, zwischen denen die viel dünnere Laubsubstanz des Involucrums liegt. Zwischen diesen Aesten des Strahls liegt also auf der Oberseite der Hülle eine mehr oder weniger breite Furche, die stets nackt ist; die Aeste aber sind fast immer stark zweizeilig behaart. Die Randborsten des Laubes übernehmen an Stelle der àusserst reduzierten Ventralschuppen den Sehutz des Vegetationspunktes und sind beiderseits zusammenneigend über denselben hinweggebogen. Spáter fallen die Borsten ab oder wachsen an feuchten Orten wohl auch hie und da zu Wurzelhaaren aus. 149 294 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Dumortiera. 1l. Dumortiera trichocephala (Hook.) Nees Hep. Eur. IV, p. 499. Syn. : Marchantia trichocephala Hook. Icon. pl. II. t. 158. Frons bene evoluta valida, magis erassa, costa medio postico abrupte producto, in alas exeurrens. Carpocephala spinis validis maxime setosa, pedunculo ad 5 cm. longo, interdum setoso, praxipue in medio infero. Capitula valde. convexa, centro ruguloso, radiis ad medium furcatis, furc:e vallatim ampliatae carnos:e valdeque spinose in proximis involucris anguste decurrentibus; involucra Maque antice duabus furcis crassis approximatis longeque attenuatis percursa, margine et superficie setis strictis longis maxime hirta. Capsula longius pedicellata, exserta. Spore pallide rufze, 25 v. Elateres longissimi ad 600 v, bispiri, maxime atlte- nuati. Hab. Tonkin (Balansa), Birma (Stolitzka), Java (Junghuhn, Solms, Schiffner), Tahiti (Nadeaud), Samoa (Reinecke), Hawai (Remy). Diese Pflanze ist bisher allgemein als D. hirsuta ausgegeben worden; ich selbst habe sie daher früher dafür gehalten, und da mir gute Capi- [ula damals von der amerikanischen Pflanze nicht zu Gebote standen und deren Identitàt mit der europáischen D. irrigua mir daher verborgen blieb, die Ueberzeugung ausgesprochen, dass D. hirsuta und D. irrigua 2 verschiedene Arten seien; das Original von D. hirsuta stammt aber aus Jamaica und im tropischen Amerika und Africa kommt keine andere vor; sie ist aber auch in Japan, Nepal und auch in Java gefunden worden. scheint aber viel seltener im Sunda Archipel zu sein, wáhrend ich D. íri- chocephala im ganzen tropischen Asien und Oceanien als gemein be- zeichnen kann. -- 2. Dumortiera hirsuta (Sw.) R. Bl. Nees. l. c. Syn. : Marchantia hirsuta Swartz. Prodr. Fl. Ind. occ., p. 145 D. irriqua (Wilson) Nees. Hep. Eur. IV, p. 159. D. nepalensis (Taylor) Nees. Hep. Eur. IV, p. 169. Frons valde variabilis, bene evoluta minus crassa quam in D. £richoce- phala; costa postice valde producta, sensim in alas attenuata. Carpoce- phala minus hirta, centro stepe omnino nudo, longe pedunculata; pedun- culus multo validior quam in D. trichocephala, sctepe maxime crassus, nudus; capitula s:epe maxima, minus convexa, centro umbonato parvo, ruguloso, radii furcati, apice solum piliferi, triangulariter ampliati, exciso- truncati, angulis attenuatis in utroque involucro proximo decurrentibus. Involucra itaque antice duabus cristis depressis attenuatisque percursa, 150 Dumortiera. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 225 crassa, margine et superficie plus minus hirta. Capsula minus longe pedi- cellata, tempore maturitatis parum exserta, una tantum evoluta, interdum 2 vel 3. Sporz pallide rufescentes, 34 w. Elateres breviores, 380 y. ad 200 Hab. Guadeloupe (lHerminier), Bogota (Lindig), Brasilia (Ule, Gla- . ziou 723^, Puiggari, Lindman). Mexico (Liebman), Africa, Reunion (Gau- dichaud), Usambara (Holst 3247), Kamerun (Dusén 36, Preuss 1080), St. Thomé (Moller) Java (Stahl) (Herb. Univ. Lips.), Japonia (Makino, Inoué), Nepal (Wallich), Tahiti (Remy, Vesco), ltalia (Bottini, Arcangeli) Hibernia. 3. Dumortiera velutina Schffn. Acad. sc. Vindob. LXVIF, p. 156. Frons ad 45 cm. longa, 12 mm. lata, tenuis, mollis, antice intense viridis, cellulis anticis chlorophylliferis dense velutina. Pedunculus carpo- cephali ad 3 cm. longus, nudus, apice paleis lanceolatis hyalinis breviter denseque barbatus. Capitula hemisph:rico-conica, verlice obtusa, nuda vel sparsim setulosa, regulariter 5-8 lobata, lobis convexis, margine rotundatim prominulis ibidemque levi sinu discretis, apice breviter - inciso-bilobis, ante apicem canaliculato-depressis. Involucra omnino pos- tica, haud prominentia. Andrecia haud setulosa. Reliqua ut in D. hirsuta. Hab. Java, Sumatra (Schiffner). Superficie frondis densissime papillosa et carpocephali forma distin- zuenda (Schiffner). Die gut erhaltene dorsale Schicht freier kugeliger Zellen làsst auf eine Schattenform schliessen, da sie bei allen exponirten Pflanzen leicht zu Grunde gehen; alle Arten dieser Gattung führen diese typischen, der Epi- dermis entbehrenden Zellen und ein unterscheidendes Merkmal kónnen sie für unsere Art nicht abgeben. Die Carpocephala aber sind sehr ab- weichend, da die Radien des Fruchtkopfes mit den lobulis hier voll- stándig zu einer glatten Gewebefláche verschmolzen sind, die nach den Rándern zu wellig verbogen ist. Die Pflanze macht den Eindruck einer forma luxurians. (.À. swwre.) ——ÀÓ ÁBÀ&——————— ———— Extrait du. Bulletin de l'Herbier Boissier. Tome VII. No 5. Mai 1899. SPECIES. HEPATICARUM AUCTORE Franz STEPHANI (Suite.) WIESNERELLA Schffn. Oest. Bot. Zeitschr., 1896, p. 1. Plantze frondose, spectabiles, terrestres, dilute virides postice pallidz, repentes, in latas plagas expansz, tenerg. Frons ad 10 cm. longa, 10 mm. lata, late linearis, monopodialiter ramosa, hic illic dichotoma, antice sub- plana, marginibus undulatis integerrimis. Costa strato antico :equilata, iriplo crassior, plano-convexa, sub alis attenuata, Sqwamsa postice oblique Iunatze, magnze, hyalinze, utroque latere costze uniseriatze, appen- diculo magno subrotundo arcte constricto, margine repando et pauci- dentieulato. Stratum. anticum humillimum, cavernis amplis, filis opun- tiacis brevibus dense repletis. Sfomata numerosa, magna, valde convexa, 6 cellulis quadriseriatis formata. Cellulze epidermidis tenerze. Pedunculus capituli terminalis, e frondis sinu angusto profundo ortus, ad 4 cm. longus sepe multo brevior, tenuis, hyalinus, nudus vel apice paucis paleis lan- ceolatis et facile evanidis barbatus, breviter bicanaliculatus, cavernis antieis valde rudimentariis. Carpocephala parva, centro convexo parvo papuloso, stomatis compositis intus ^ cellulis magnis clausis, poro parvo subquadrato, ceterum 5-8 (normaliter 6) radiata, radiis longis angustis- simis; lobi 1interradiales antice parum convexi, late triangulares, stellatim patuli, parum decurvi, acuminati, obtusi. Involucra e margine loborum orta, tenerrima, basi inflata, medio supero carinata, subinde ibidem fissa, bila- 153 382 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Preissia. biata, labiis integris. Perianthia nulla. Pistilla ad ^. Capsula longe peduneulata longeque exserta, sphirica, ad medium irregulariter 4- 6 fissa, valvuke revolute, cellulis annuliferis rubro-fuscis. Sporce A0 y., reticulatim alatze, alis latis, lobatis, asperis. Elateres 340 w, longe atte- nuati, fibris duplicatis anguste tortis. Azndrecia in furcis propriis frondis 9 terminalia, brevissime pedunculata, subsessilia, disciformia crassa, paleis dilute brunneis brevibus cincta. |l. Wiesnerella denudata (Mitten) St. syn. Dumortiera denudata Mitt. Linn. Soc. V, p. 125. Wiesnerella javanica Schffn. l. c. Hab. Himalaya, Kumaon 5000' engl. (Strachey et Winterbottom.), Java (Stahl, Schiffner, Massart), Hawai (Baldwin), Japonia (Miyike). PREISSIA Gorda, 1828 in Opitz Deitráge. p. 6^7. Plant: frondosz, terrestres, rupicolee vel paludicolade minores, repentes in latas plagas expanse, solum caleareum diligentes. Frons viridis, postice sepe purpurascens, tenuis, ad 3 cm. longa, pro more ex apice innovata, rarius furcata, ramis ligulatis apice profunde bilobis, antice subplanis, costa postice valde producta, subcarinatim prominens, sensim in alas attenuata. Stratum anticum humilhmum, caverne filis chlorophylliferis 3-4 cellularibus repletum. Siomata parva, composita, poro antico amplo, 6 cellulis angustis biseriatis cireumdato, poro interno cruciato, 4 cellulis circumdato. Squamzc magne purpurea. imbricatz, late lunatze, appendieulo parvo angusto basi valde constricto, interdum geminato. /nflorescentia dioica el monoica. Carpocephala terminalia, sub flore semper innovata, longe pedunculata, pedunculo ad ^ cm. longo bica- nalieulato, varie costato, nudo, apice dense barbato, paleis rubescentibus e lata basi anguste lanceolatis. Capitula hemisphzrica, quadriradiata, radii rectangulalim cruciati, angusti, crassi, involucris vix longiores, capitula ilaque subintegerrima. /nvcolucra interradialia, e margine radiorum orta, crassa, antice colorata cavernosa, stomatis ut in fronde, postice hyalina, magis tenues, 2-3 cellulas tantum crassa, ore late aperto integerrimo. Pistilla 3-6, transverse (haud longitudinaliter) inserta. Perianthium 154 2s ide " Marchantia. FRANZ STEPHANL SPECIES HEPATICARUM. 3823 inflatum, apice abrupte angustatum subrostratum, ore minimo, basi e margine bulbi ortum, tenue. Capsula longius pedicellata, vix exserta, sub- globosa, magno bulbo inserta, 4 valvulis rumpens, pariete dense annu- latim incrassata, sub apice utriculis magnis brevibus annuliferis et in lumen capsulc: pendulis aucta. Calyptra tenerrima, basi bistrata. Elateres 170 v, flavescentes, bispiri, subfiliformes. Spore 60 w. reticulatim lobato-cristat:, rufo-brunnese. Androecia breviter pedunculata, capitulo disciformi, cavernoso, margine attenuato crispato-plicatulo, centro antheridia aggregata gerente, ostiolis brevissimis, squamz postice hyalince, tenerrimae margine varie laceratze. -— 1. Preissia commutata (Ldbg.) Nees. Hep. Eur. IV, p. 117. Syn. : Marchantia commutata Ldbg. Hep. Eur., p. 101. Preissia quadrata (Scopoli) Nees. l. c., p. 135. Preissia mexicana St. Hedwigia 1885. IV, p. 1. Hab. Europa, Am. sept. et Asia sept. haud rara, Groenlandia (Van- hoffen), Alaska (Krause). Sibiria (Arnell), Japan (Miyoshi, Faurie), ltalia, Hispania in montosis, Himalaya (Duthie), Mexico (Juergensen). MARCHANTIA L., 1753 Sp. pl. II, p. 1063. Plant: frondosce, terrestres, arcte repentes, majuscule vel mogna, valide et coriaceze. Frons plus minus late ligulata, furcata (furcis secunda- riis solum floriferis) antice plana, apice profunde inciso-biloba. Costa bene evoluta, lata humilisque, rarius abrupte producta, pro more in alas tenues sensim attenuata. Stratum. hypoporum semper humile, cavernis amplis, filis chlorophylliferis opuntiacis confertis. Stomaíta composita, antice conico prominula, humilia, poro magno aperto, postice conico-cylindrica, in lumen cavernarum pendula, poro interno plus minus parvo, subquad- rato vel quadrifisso vel cruciformi vel filifero. Squam«e posticze utroque latere triseriatze, series prima coste insidens, parva, canali rhizifero sub- marginalis, series secunda magna, appendiceulata, series tertia margini frondis approximata, ligulata. Inflorescentia semper dioica. Andracia pedunculata vel disciformia crenatoque lobata vel profunde palmatifida, ventre squamuligera; antheridia numerosissima, radiatim seriata, alveolis 155 38^ BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia. monandris, ostiolis brevissimis. Pedunculus capitulorum ex apice frondis Ortus, basi interdum magnis squamis vaginalm involucratus, facie antiea cavernis filiferis et stomatiferis instructus, postice duobus sulcis profundis pereursus, in planta feminea paleis apicalibus filiformibus barbatus. Capitula O vel symmetrica, lobos cquimagnos gerentia vel asymmetriea, lobis inzqualibus, basalibus profundius discretis, sepe hastatim. divergentibus majoribusque, interdum subelobata, hemisphze- rica, margineque erenulata vel integerrima, antice sltomalis (semper compositis) papulosa et cavernis filiferis instructa. /nvolucra semper interradialia, conchzeformia, longe bilabiata, rarius ore angustato bilabiato; labiis saepe armatis vel crispatis, ad latera magnis squamis ovatis vel lanceolatis obtecta. Pistilla numerosa. Perianthia monogyna, ovata, pliea- tulo-angustata, ore parvo, interdum rostrato vel plurifido el fimbriato. Calyptra tenera. Capsula longius pedunculata, matura exserla pendula, fusco-brunnea, sepe fere ad basin regulariter quadrivalvata, parietibus crebre annulatim incrassatis, apice facile diffusis, operculo definito nullo. Spore minute, tetredre, in facie convexa irregulariter lamellulose. Elateres semper simplices, longissimi, angusti et longissime attenuali, bispiri. Die Gattung Marchantia ist eine durch den. Bau der Capitula, Spaltóff- nungen und Brutbecher von den übrigen Marchantiaceen scharf ge- irennte und leicht zu erkenuende; es sind meist ansehnliche Pflanzen, die aber nur im tropischen und subtropischen Asien und Oceanien einen grósseren Arten-heichthum entfalten, wahrend die übrigen Gebiete wesentlich ármer an Arten sind, die dafür aber oft ein ungeheures Gebiet besiedelt haben (March. polimorpha das ganze nórdliche Waldgebiet der Erde und die hóheren Gebirge des tropischen Asiens und Amerikas, March. chenopoda das wopische Amerika, March. cephaloscypha das ant- arctische Gebiet Chile, Australien, Neu Seeland). Die Verzweigung und der Bau der Frons ist von der gróssten Gleich- mássigkeil, nur die schmalen Formen haben eine etwas hóher ausge- bildete assimilierende Schicht; die Gründe dafür wurden.schon bei ficcia erwáhnt; alle Arten haben eine Lichíform, wit kráfüger, ventral oft. gefárbler Frons und eine Scehattenform mit breiterer, schlaffer Frons, meist lebhafter grün gefárbt, auch auf der ventralen Seite. Die Stomata sind meist wenig gewólbt, oft kaum über die Oberfláche der Frons hervortretend; ihre Grósse ist bei ein und demselben Indivi- duum sehr variabel und kann zur Diagnose daher nicht benutzt werden; grosse Unterschiede aber zeigt der Bau der inneren Porenóffnung, welche 156 Marchantia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 385 der chlorophyllführenden Fadenschicht zugewendet ist und deren Schliessung und Oeffnung (durch Quellung) regulatorisch wirkt, wie dem Eindringen fremder Kórper ein Hindernis entgegenstellt. Es sind vier Typen in dieser Hinsicht zu unterscheiden, die keine Uebergànge zeigen und daher zur Unterscheidung der Arten ein vorzügliches Merkmal bilden ; die innere Oeffnung ist danach entweder von vier wurstfórmigen Zellen gesáumt, die sich durch Quellung nur wenig verándern (Fig. a) oder es sind vier flach-konische Zellen, welche radial mit den gerundeten Spitzen zusammenneigen, in der oberen Hálfte frei sind und eine kleine, in vier glatte Spalten ausgezogene Oeffnung frei lassen (Fig. b); sie konnen dieslbe fast vollstándig verschliessen. Ein dritter Typus ist bereits von Preissia her bekannt; die vier konischen Zellen lassen eine kreuz- fórmige Oeffnung entstehen, die durch Quellung vollstándig geschlossen wird, die vier Lappen schieben sich dabei übereinander (Fig. c); eine ganz abweichende Form, als vierten Typus, hat die innere Oeffnung des Porus von M. macropora (aus Neuseeland); die kleinen zahlreichen Zellen, welche sie umsáumen, wachsen hier zu fádigen Schláuchen aus, die dem Cen- trum der Oeffnung radial zustreben, sich dicht übereinanderschieben und BULL. HERB. BOISs., mai 1899. 157 96 1 n BegcstbeA eril 386 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia. so die abnorm grossen Stomata wirksam gegen eindringende Fremd- kórper schützen (Fig. d). Bei manchen Arten unserer Gattung ist die dorsale ZEpidermis aus 2-3 Zelllagen gebildet und bei M. Treubii trágt sie grosse, stumpf-conische, hyaline Papillen; im übrigen ist die Oberhaut sonst einschichtig und glatt, je nach dem Klima mit stàrkeren oder schwácheren Zellwandungen versehen. Die Costa ist meist wenig hervortretend und dann nie sehr stark ent- wickelt; sie trágt in ihrer ventralen Mediane einen engen und wenig tiefen Canal, der mit den zu einem starken Strang vereinigten verdickten IG Ar COM Lex M A Eel am NOS h. 2 65 9i Mant Az RU o enl NK J- J^ j ! r APA Vx I ys NDW Ju A d / ' ju Y CIA UL dA y / [HH DONC lj (js «Cas INC / Ny NIS / AA / fj d (JM) YN/I^ LZ YA n, )/ JS d M A ERAI C /. / Fig. d. Fig. e; Rhizoiden gefüllt ist; auch die Rhizoiden des Capitulums, welche durch den Pedunculus hinabsteigen, sind in diesem Bündel eingeschlossen, wie es denn leicht ist, dasselbe an der abgestorbenen Basis der Pflanze zu fassen und bis an den Fruchtkopf unverletzt herauszuziehen; sie ver- teilen sich hier radial nach jedem Involucrum zu, dessen Hüllschuppen stets zahlreiche abgerissene Rhizoiden tragen; die unverdickten Wurzel- haare, welche allein die Funktionen eines Haft- und Ernáhrungsorgans ausüben, entspringen rechts und links von dem erwühnten Mittelkanal und zwar in nur geringer Breite; sie erreichen bei manchen Arten eine bedeutende Lànge; die Wasserversorgung der Ventralschuppen und der dünnen Seitenteile der Frons führt ein anderes System von verdickten Rhizoiden aus, das teils der Basis, teils der FlIáche der Schuppen (Fig. e) entspringt und, schon zur Zeit ihrer Entwicklung in der Vegetation- spitze, in den Mittelkanal eintritt. Die Mittelrippe enthált nicht selten Sclerenchymstrünge, welche sich. durch Maceration leicht herausprápa- 158 Marchantia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 387 rieren lassen; es sind mássig lange, geschlossene Gànge mit buchtigen Erweiterungen, deren Wánde braun gefárbt und stark verdickt sind; ihr Lumen übertrifft das der übrigen Zellen nur wenig; sie verlaufen parallel der Làángsaxe der Pflanze. Bei vielen Arten, besonders solchen trockener Gebiete, enthàlt die - Costa zahlreiche Schleim führende Günge, welche ebenfalls longitudinal gelagert sind; bei einzelnen Arten ist die Schleimentwicklung so stark. dass aufgekochte Schnitte vertikal schwimmen und es nicht móglich ist. sie auf die Schnittfláche zu legen, wegen des an derselben haftenden. weit herausgequollenen, zàhen Schleimes; auch die Capitula führen diese Schleimgánge. Durch Grósse und Fárbung der Zellen kann man zwei scharf getrennte Schichten in der Costa unterscheiden, eine niedrige ventrale und eine gróssere, welche der hypoporen Schicht zunáchst liegt: sie ist dorsal sehr convex und gegen das laxe Gewebe der seitlich an- grenzen, dünneren Seitenteile der Frons meist ziemlich deutlich ab- gesetzt; zweifellos dienen diese Zellcomplexe bestimmten Funktionen, doch ist bis jetzt darüber, so viel ich weiss, nichts publiziert worden. Der Stiel der Fruchtkópfe is0 zwar hinsichtlich seiner Lànge, Dicke und der Ausbildung der Lippen seiner Wurzelkanále sehr verschieden, aber schon bei ein und derselben Art, oft innerhalb desselben Rasens, so verschieden, dass diese Momente zur Diagnose schwer zu verwenden sind; ebenso ist es mit dem Zellbau der Ventralschuppen, die in Folge der Pressung, welche sie in der Scheitelfurche erfahren, sehr ungleiche und verzerrte Zellformen aufweisen; bei manchen Arten sind die der Basis des Pedunculus benachbarten Schuppen máàchtig entwickelt und bilden eine grosse mehrbláttrige Vagina. Die Capitula sind das wertvollste Moment zur Unterscheidung der Arten und auf ihre Ausbildung stützt sich daher die hier folgende An- ordnung des gesammten Materials; sterile Pflanzen sind somit in vielen Fàllen nicht bestimmbar. Dennoch ist auch die Verwertung der Capitula mit Vorsicht zu benutzen, da es nicht selten vorkommt, dass die Anzahl der Lappen des Capitulums variirt, sei es, dass die Pflanze bei schwacher Ernáhrung eine ausgiebige und normale Ausbildung nicht zu vollbringen vermochte, sei es, dass die Gabelung eines Astes des Capitulums hier und da unterblieb oder spáter eintrat, wo dann ein stárkerer Ast an die —Stelle von zwei schmàleren trat, so dass die Anzahl der Lappen des ganzen Carpocephalums wesentlich variirt. Auch gehórt eine gróssere Kenntnis dieser Pflanzen dazu, ganz sterile Capitula, deren Organe wegen der mangelnden Befruchtung nicht ihre 159 388 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia. volle Ausbildung erreichten, oder jüngere, noch unbefruchtete Frucht- kópfe zu deuten. Jedenfalls sind die auf pag. 5 und 6 dieses Werkes genannten Práparations-Methoden anzuwenden. Die füdigen Schuppen, welche das obere Ende des Pedunculus umgeben, sind fast stets gering an Zahl und, da sie dem jungen Fruchtkopf, als er noch auf dem Laube sass, zur Hülle dienten, spáter wertlos und oft nicht mehr ganz erhalten; ganz abweichend hiervon sind die breiteren, oft in ungeheurer Anzahl entwickelten Schuppen, welche das muschel- fürmige Involuerum beiderseits umgeben und ihm allein zur Hülle dienen ; dieses Involucrum steht stets zwischen zwei Lappen und ist jedem der- selben mit einer Hilfte inseriert; in den Fàállen, wo es wnter einem Lappen zu stehen scheint, ist derselbe als ein noch ungegabelter Ast zu betrachten, der aber fast stets an seiner Spitze eine Einkehrbung zeigt, die eine bereits eingetretene, aber wenig fortgeschrittene Zwei- teilung andeutet. Die Elateren und Sporen sind von grosser Gleichfürmigkeit, so weit ich sie gesehen; leider sind sie von vielen Arten nicht bekannt und ist bei dieser durchweg dicecischen Gattung viel, und mehr als das reiche vorhandene Material erwarten liess, nachzutragen. Mit Bezug auf die hier folgenden Beschreibungen habe ich nur zu bemerken, dass ich den Teil der unsymetrischen Capitula, welcher in den Pedunculus übergeht, die Basis genannt habe; die Epidermis, mit welcher stets die dorsale gemeint ist, bezeichnele ich mit valida in allen Füllen, wo deren Zellen starke Wandverdickungen zeigen, im Gegensatz zur Epidermis tenera mit unverdickten Zellwánden, wie ich in gleicher Weise, um Wiederholungen zu vermeiden, für die ringfórmigen Ver- dickungen der Kapselwand kurzweg capsula laxe oder crebre annulata gewàhlt habe. NEar:rechantia. A. Capitula 9 symmetrica. I. Capituli lobi convoluto-teretes (in una carinati). a. Porus internus cruciatus. 1. Marchantia cephaloscypha app. magna, integerrima. 2. Marchantia Kirkii app. parva, integerrima. 3. Marchantia lamellosa app. erebre denticulata. 160 AMarchantia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. b. Porus internus quadratus, cell. angustis formatus. 4. Marchantia polymorpha capit. c symmetrica. 5. Marchantia tabularis capit. c palmatifida. 6. Marchantia plicata app. grandicellularia. 7. Marchantia amboinensis lobi capit. carinati. II. Capituli lobi plano-lineares. a. Capituli centrum integrum magnum. 8. Marchantia planiloba app. dentata. 9. Marchantia foliacea app. subintegra. 10. Marchantia multiloba, lobi angustissimi numerosi. b. Capituli centrum integrum parvum. 11. Marchantia grossibarba. 12. Marchantia assamica. IIl. Capituli lobi plano-obcuneati. a. Capitula parva, valde conveza, lobis gibbosis. 19. Marchantia papillata. b. Capitula parva, lobis planis. z. PORUS INTERNUS CRUCIATUS. 14. Marchantia squamosa. Capitula parva. 15. Marchantia planipora. Capitula magna. .B. PoRus INTERNUS ^ CELLULIS CONICIS CLAUSUS. 16. Marchantia Wilmsii. 7. PORUS INTERNUS QUADRATUS / CELL. ANGUSTIS CIRCUMDATUS. 17. Marchantia cuneiloba app. longe fimbriata. 18. Marchantia domingensis app. acuta, invol. fimbriata. . Marchantia Elliottii app. acuta, invol. integ. plana. . Marchantia globosa app. acuta, invol. integ. crispa. . Marchantia rubribarba app. obtusa, denticulata. . Marchantia simlana app. obtusa, minute crenulata. . Marehantia subandina app. obtusa grosse papulosa. b9 hb9 bO9 b9 E Q2 R9 P C co IV. Capitula breviloba vel subintegra. a. Porus internus cruciatus. 2^. Marchantia fusca capitula hemisphzrica. 25. Marchantia paleacea capit. plano-convexa. b. Porus internus quadratus, 4 cell. angustis formatus. 26. Marchantia brasiliensis capit. subintegra. 27. Marchantia Pappeana capit. breviloba barba tenuis. 28. Marchantia umbellata capit. breviloba, barba maxima. 29. Marchantia Miqueliana capit. ignota. €. Porus internus cellulis plano-conicis clausus. 30. Marchantia parviloba app. cordata, acuta. 31. Marchantia viridula app. maxima, oblonga. 161 389 390 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia. 32. Marchantia subintegra capit. hemispherica 4 loba. 33. Marchantia Bescherellei capit. subplana, crenato-lobata. 3^4. Marchantia crenata capit. hemisphierica, 6 crenata. B. Capitula ? asymetrica. V. Capituli lobi lineares. 38. Marchantia geminata capit. prof. 4 loba app. ovala acuta. 36. Marchantia sciaphila capit. prof. ^ loba, app. lanceolata. 37. Marchantia Treubii capit. prof. ^ loba epid. papillata. 38. Marchantia maceropora eap. prof. 4 loba. Stomata filifera. 39. Marchantia vitiensis cap. breviter 5 loba app. parva cuspidata. 40. Marchantia Wallisii cap. ad med. 8 loba app. subinlegra. ^1. Marchantia Fargesiana cap. ad med. 9 loba app. magna denticulata. 42. Marchantia diptera eap. ad med. 11 loba app. cordif. integerrima. VI. Capituli lobi obcuneati. a. Porus internus cruciatus. ^3. Marchantia nepalensis eap. 9 lobata, lobis truncatis. ^^. Marchantia nitida cap. 9 lobata, lobis bifidulis. ^5. Marchantia tholophora eap. alte conica. b. Porus internus cellulis conicis clausus. ^6. Marchantia tosana capit. 6 loba, lobis truncatis. 47. Marchantia disjuncta capit. 10-11 loba, lobis rotundato-truncatis. c. Porus internus quadratus, cell. angustis [ormatus. 48. Marchantia Schadenbergii append. fimbriata. 49. Marchantia palmata cap. lobi sublineares, invol. integra crispata. 90. Marchantia linearis cap. lobi sublineares, invol. ciliata. 91. Marchantia Lecordiana cap. lobi stipitati abrupte ampliati. 92. Marchantia caracensis cap. lobi late obcuneati. 93. Marchantia Kxrnbachii cap. lobi ad ?/; liberi, bifiduli. 94. Marchantia angusta cap. lobi ad !/» liberi, bifiduli. 99. Marchantia furciloba cap. lobi ad !/s liberi, bifiduli. VII. Capitula disciformia breviloba. 96. Marchantia chenopoda cap. breviter 5 loba, lobis rotundatis. 37. Marchantia hexaptera cap. breviter 6 loba, lobis bifidulis. 98. Marchantia pileata cap. breviter 6 loba, lobis obtusis. 99. Marchantia samoana cap. breviter 6 loba, lobis truncatis. 60. Marchantia subgeminata cap. plana, 9 loba, lobis breviss. bifidulis. 61. Marchantia peruviana cap. ignota. 62. Marchantia Notarisii cap. ignota. C. Incertze sedis. a. Porus internus cruciatus. 63. Marchantia oregonensis. Amer. septentr. 162 " Marchantia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 391 b. Porus internus cellulis conicis clausus. 6^4. Marchantia pallida. Australia. 65. Marchantia vaginata. Japonia. c. Porus internus quadratus, cell. angustis formatus. 66. Marchantia acaulis. Malacca. 67. Marchantia cataractarum. Java. a. Gapitula fem. symmetrica. I. Capituli lobi convoluto-teretes in una carinati. 1. Marchantia cephaloscypha St. Hedwigia 1885, no ^, p. 5. Major vel maxima, robusta et tenax, olivacea vel fusco-viridis. Frons ad 6 cm. longa, 15 mm. lata, costa crassa haud producta, sensim in alas crassas attenuata. Epidermüs valida. Stomata parva, creberrima, parum prominula, ore interno cruciato. Appendicula squamarum magna, cordiformia vel late ovata, cellulis a centro ad marginem sensim sensim- que minoribus, ipso margine minimis, integerrima rosea vel hyalina. Pedunculus carpocephali 9 ad 4 cm. longus, validus, apice paleis lanceo- latis hyalinis sparsim barbatus. Capitula fem. 9 radiata, centro parum umbonato, radiis leniter decurvis haud papillatis. Involucra dimidio lobo- rum breviora, hyalina, lobulata, lobulis irregulariter fimbriatis. Per. hyalina, ore parvo integerrimo. Capsula fusco brunnea, creberrime annu- lata. Spora 48 y», glaberrimze. Elateres ^40 w. Capitula c? symmetrica, brevipedunculata, femineis submajora, ad !/s octolobata, lobis ovatis latiuscule marginatis. Seyphuli crassi, nodulosi i. e. basi apiceque con- tracti, apice ipso plano-discoidei ibidemque margine spinosi. Hab. Australia, Tasmania, Nova Zelandia, Fuegia, Patagonia, Chile, ubique haud rara. (9 Marchantia Kirkii St. n. s 2r zn. Spi Major, valida, olivacea, postice concolor. Frons ad 5 cm. longa, 7 mm. lata, costa crassa, bene producta, sensim in alas validas attenuata. Sfo- mata parva, ore interno cruciato. Epidermüs valida i. e. squaliter incrassata. Appendicula squamarum subparva, ovata, acuta, integerrima, cellulis ubique zequimagnis formata, arcte constricta. Pedunculus carpo- cephali validus, ad 3'/» cm. longus, in statu juniore lanatus, subinde 163 392 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia. fere nudus, apice paleis hyalinis vel purpureis dense barbatus. Capitula fem. magna, 9 lobata, (radiata) lobis angustis, subteretibus, centro integro umbonato plus duplo longioribus; haud papillatis. Involucra lobis capituli parum breviora, parvilobulata, lobis breviter ciliatis, coloratis. Per. ore parvo contracto-plicatulo. Capsula viridis usque ad basin fere regulariter 4 valvata, valvulis creberrime annulatis. Elateres 670 y. Sporg 13 p, leves, sulphurez. Capitula cf parva, 6 lobata, lobis rotundatis integerrimis parum discretis. Scyphuli breviter dentato-ciliati. Hab. New Zealand (Helms) Stewart-Island (Kirk.). M. cephaloscyph: simillima; differt precipue squamis parvi-appendicu- latis, appendiculis equaliter reticulatis, acutis. 3. Marchantia lamellosa Hpe. et G. Syn. Hepat., p. 527. Maxima, ad 7 cm. longa et 15 mm. lata, viridis vel olivacea. Frons pro planta tenuis, costa humilis et alis parum validior, margine plicatulo- dentato. Stomata parva, humillima, ore interno cruciato. Epidermis tenera. Squamz ventrales magna, appendiculo magno subrotundo, irregulariter denticulato, cellulis a centro ad marginem decrescentibus, ipso margine exiguis, ceterum pluriseriate late insert: et totam superficiam posticam tegentes (unde nomen «lamellosa ». Pedunculus carpoc. ad 6 cm. longus, maxime crassus (1 mm. in dia- metro) subniger, nudus, apice paucis paleis filiformibus barbatus. Capitula fem. 11 lobata (radiata) lobis subteretibus e lata basi sensim acuminatis, papillatis. Involucra ad medium loborum protracta, hyalina, profunde inciso-lobata, lobis irregulariter fimbriatis. Perianthia hyalina, ore con- tracto parvo integerrimo, Capsula dilute brunnea, annulis minus validis, haud coloratis. Sporz 1^ w pallide brunneolw, keves. Elateres 740 p. concolores. Capitula c? brevius pedunculata, parva, disciformia, brevis- sime 8 lobata, lobis rotundo-prominulis. Hab. Andes quitenses (leg.?). Columbia (Moritz). — à. Marchantia polymorpha L. Sp. pl. II, p. 1603. Major, viridis, medio antico sspe linea fusca notata. Froms ad ^ cm. longa, 10 mm. lata, valida. costa parum crassa, longe in alas validas atte- nuata. Stomata subparva, parum prominula, ore interno 4 cellulis angustis cireumdato. Cellule epidermidis validze. Appendicula squamarum hyalina vel plus minus colorata, subrotunda, minute crenulata, cellulis marginali- bus multo minoribus. Pedwnculus carpocephali validus, ad 3 cm. longus, nudus, apice paleis hyalinis filiformibus sparsim barbatus. Capitula fein. 164 Marchantia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 393 novem lobata, lobis vix acuminatis, subteretibus, papillatis. Involucra usque ad medium radiorum protracta, lobata, lobis profunde bifidis, spinoso-ciliatis, sepe fere pinnatim spinosis. Perianthia hyalina, ore parvo integro. Capsula fusco-brunnea, valvulis crebre annulatis. Sporc 153 y. flavze. Elateres ^00 w. Capitula c? minus longe pedunculata, pro more pedunculo 15 mm. longo, magis tenui quam in capit. femineo, disciformia, 8 lobata, lobis apice rotundatis, vix ad medium solutis. Scy- phuli margine breviter lobati, lobis triangulatis, acuminatis, basi breviter spinulosis. Hab. Europa, Asia et America septentrionalis. Japonia (Sapporo Faurie Makino), Himalaya (Hooker, Duthie), Java (Junghuhn), Alaska (Krause), Costarica (Pittier), Labrador (Ahles), Acores (W. H. Brown), California (Bolander), Caucasus (Levier). 5. Marchantia tabularis Nees. Hep. Eur. IV, p. 71. Syn. : M. Berteroana L. et L. in Lehm. Pug. VI, p. 21 (teste Schiffner). Major, tenuis, viridis, margine rubescens; costa bene evoluta et multo crassior quam ala. Frons ad 4 cm. longa, 10 mm. lata. Stomata parva. majora tamen quam in M. polymorpha, parum prominula, ore interno minimo, A cellulis plano-conicis cireumdato. Epidermis tenera. Squamce posticcee hyalinze, appendiculo roseo magno, reniformi, integerrimo, cellulis parvis 3 seriatis marginato. Pedunculus carpoc. ad 3 cm. longus, validus. apice paucis paleis hyalinis filiformibus barbatus. Capitula fem. 9 lobata, majora quam in M. polymorpha, lobis basi angustis superne clavatim ampiiatis, haud papillatis, profunde discretis, teretibus. [nvolucra radiis parum breviora, hyalina, breviter lobata, lobis breviter fimbriatis. Per. magna, ore amplo plicatim contracto integro. Capitula mascula brevi- pedunculata, palmatim sex lobata, lobis late ligulatis, ad medium solutis, margine crispatulis. Scyphwli patelliformes, margine profundius lobati, lobis longe setaceis, basi grosse spinosis. Capsule? maturz ignotze. Hab. Prom. bon. spei. (Preiss. Ecklon. Drége, Rabenhorst fil.), Trans- vaal (Rehmann), St. Helena (W. H. Brown). 6. Marchantia plicata N. et M. Ann. sc. nat. IX, p. 43. Major, viridis, tenuis. Frons ad 7 cm. longa, 8 mm. lata, margine minute plicatula; cosía minime producta, alis validis vix crassiore. Stomata numerosa, humillima, majora, ore interno quatuor cellulis angustis cireumdato. Cell. epidermidis teneree. Squama postice plurise- riat&, late insertz, appendiculis magnis, subrotundis, obtusis, margine 165 39^ BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia. crebre irregulariterque denticulatis, cellulis centralibus amplis, versus marginem diminutis, ipso margine multoties minoribus. Pedunculus fem. ad 4 cm. longus, validus nudus, apice paleis linearibus, longis lanatim contortis barbatus. Capitula fem. magna, 9 lobata, lobis anguste teretibus, haud papillatis, acuminatis, ad 8 mm. longis. Involucra lobis duplo bre- viora, hyalina, breviter lobata, lobis angustis, contiguis, remote pinnalim laciniatis sepe purpureis. Capitula c? minora, disciformia, 9-14 lobata, lobis ligulatis, ad '/» solutis. Seyphuli «margine grosse serrati, extus minute papillosi » (Spruce). Hab. Quito (Ortoneda, Spruce) Nova Granada (Lindig), Peru (d'Orbigny), Merida (Moritz). i. Marchantia amboinensis Mont. Ann. sc. nat. 1838, p. 43. Major, sed minus lata, gracilis, flavovirens, tenuis. Frons ad 5 cm. longa, 4 mm. lata, multiramosa; costa angusta, leniter producta, sensim in alas attenuatas excurrens. Stomata magna, vix prominula, ore interno inagno ^ cellulis angustis cireumdato. Epidermis tenera. Squamce postica parva, purpurese, appendiculo ovato, circumcirca dense angusteque spinosa, spina terminali longiore. Pedunculus carpocephali brevis, ad 10 mm. longus, tenuis breviter paleaceus, paleis linearibus, purpureis, breviter barbatus. Capitula 9 pro more solum ^ lobata, normaliter 9 lobata, lobis in plano anguste triangulatis, ob latera decurva condupli- caüm carinatis, profunde solutis, apice sensim attenuatis. [nvolura magna lobis parum breviora, hyalina, ore amplo crispato-plicatulo, integerrimo. Reliqua desunt. Hab. Amboina (La Billardiere). Ich habe das Original in Hànden gehabt und an den zahlreichen Capi- talis keinen gefunden, welcher mit der Beschreibung der Synopsis über- einstimmt; alle diese Capitula waren unbefruchtet und mangelhaft ent- wickelt, so dass bessere Exemplare hierüber erst Licht verbreiten müssen; jedenfalls sind aber die lobi capituli cuneatim angustati und nicht obcuneati, wie bei so vielen anderen Arten. II. Capituli lobi plano-lineares. 8$. Marcbhantia planiloba St. in Engler, Bot. Jahrb. VIII, p. 90. Major, dilute viridis, tenuis. Frons ad 4 cm. longa, 5 mm. lata, cost« parum prominente, sensim in alas attenuatas abeunte; cellule epidei- . 166 Marchantia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 395 midis tenerze. Stomata majuscula, ore interno 4-5 cellulis plano-conicis cireumdato. Appendicula squamarum parva, subrotunda, margine dentata, cellulis subequimagnis majusculis formata. Pedunculus carpocephali fem. validus, ad 3!/s cm. longus, ubique brevipaleatus, barba apicalis longa, hyalina, paleis linearibus. Capitula fem. novemlobata, disco centrali jnagno alte convexo, lobis disco duplo brevioribus, late linearibus, sub- planis, recte truncatis. /mvolwera hyalina, ore fimbriato. Perianthia hyalina, ore contracto-plieato breviter fimbriato. Capsula fusco-brunnea, parietibus laxe annulatim incrassatis. Spora 25 v, vermiculariter lamel- latze. Elateres 680 y. Capitula masc. palmatifida, lobis 6-7 usque ad basin fere solutis, lanceolatis, 12 mm. longis. Scyphuli margine lobati, lobis triangularibus acutis. Hab. Africa, Inse- San Thomé (Moller, Quintas), Angola (Welwitsch), Kamerun (Dusén, Preuss, Staudt, Zenker), Togo (Büttner), Kilimandscharo (Volkens), Undussuma (Stuhlmann), Atunssoro (Stuhlmann). 9. Marchantia foliacea Mitt. Fl. N. Zel. IT, p. 168. Major, dilute viridis, postice fusco-purpurea; Frons ad 5 cm. longa, 10 mm. lata, crassa, costa lata, valde producta et omnium maxima, in alas validas sensim abeunte. Epidermidis cellulze tenere. Stomata magna ore interno subquadrato, ^ cellulis ovalibus circumdato. Appendicula squamarum majuseula, sanguinea, ovata, apiculata, margine integerrima, repando angulata, cellulis majusculis subzequimmagnis formata. Pedunculus carpocephali validus ad 3 cm. longus, paucipaleatus, coloratus, apice breviter barbatus, paleis linearibus, purpureis; palecde involucrales pur- puree lanceolate, cuspidate. Capitula fem. magna, 9 lobata, centro magno valde convexo, lobis disci diametro duplo brevioribus, breviter linearibus, recte truncatis, sepe valde irregularibus ad 2 vel 3 confluenti- bus; involucra 8, fusco-purpurea, ore magno breviter lobato, lobis longe fimbriatis, laciniis haud pinnatim dispositis. Perianthia colorata, ore fisso, laciniis brevibus fimbriatis. Capitula c? parva, brevipedunculata, disciformia, sexloba, lobis ovatis ad medium solutis. Scyphuli dentato- ciliati. : Hab. New Zealand (Colenso, Kirk, Petrie, Helms), Tasmania (Wey- mouth). Y 40. Marchantia multiloba St. n. Sp. Mediocris, fusco-viridis, postice haud colorata. Frons ad 2 cm. longa, 3 mm. lata, angusta, valida; cosía lata, bene producta, alis tenuibus 167 396 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia. coste squilatis. Epidermidis cellule tenerz., Stomata magna, humilia, ore interno 5 vel 6 cellulis angustis cireumdato. Appendicula squamarum fusco-purpurea, majuscula, oblonga, acuta, margine irregulariter spinosa et dentata, cellulis oblongo-hexagonis szequimagnis formata. Pedunculus carpocephali tenuis, ad 15 mm. longus, ubique paucipaleatus, barba api- calis paleis filiformibus brevibus formata, pale: involucrales breviter laneeolatze, violacec cuspidate? sepe longe bifida, margine repando- angulatae. Capitula fem. majuscula, 11-15 lobala, centro integro magno valde convexo, late conico. lobis centri diametro parum brevioribus, anguste linearibus, apice truncatis. Involucra integerrima hyalina, cellulis prominulis crenulata. Capitula masc. femineis :equimagna usque ad cen- trum fere sexloba, lobis angustis divergentibus. Scyphwli margine crebre dentati, dentibus 6-8 cellulas longis, basi 3 cell. latis Reliqua desunt. Hab. Nova Gwinea (Macgregor, Armit, Lauterbach, Hellwig), Lwzon (Loher). 1i. Marchantia grossibarba St. Soc. nat. Cherbourg XXIX, p. 221. Mediocris, gracilis, dilute viridis, postice haud colorata. Frons ad 5 cm. longa, 9 mm. lata, tenuis; costa humili, haud producta, sensim in alas validas abeunte. Epidermis tenera. Stomata majuscula, parum promi- nentia, ore interno ^ cellulis angustis circumdato. Appendicula squama- rum majuscula, late ovata, obtusa, margine crebre denticulata, cellulis marginalibus quam relique: multo minoribus. Pedunculus carpocephali validus, ad 25 mm. longus, nudus, apice paleis filiformibus barbatus; palee involucrales numerosissime, confertissim:, oblongo lanceolatz, lobat:e et plurifissz, laciniis denticulatis purpureis. Capitula fem. minora, 1] lobata, centro parvo, convexo, lobis centri diametro longioribus, anguste linearibus, truncatis. Involucra hyalina, ore amplo integerrimo, plicatulo-crispato. Perianthia purpurea, ore parvo, integro, contracto plicatulo. Scyphuli creberrime minuteque denticulati, dentibus 1-2 cellulas longis. Hab. China, Yuennan (Delavay). 12. Marchantia assamica Griff. Notul:e, p. 327 c. ic. Major, magnitudine M. polymorphe squamis posticis magnis, imbricatis, purpureis, appendiculo magno, rotundato acuto. Capitula feminea longe pedunculata, pedunculis crassis, apice purpureo paleatis, 10 lobata, centro 168 ES, A 1 Li JMarchantia. ^ ^ FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 397 convexo subconico, lobis apice plano-explanatis, truncatis vel obsolete- emarginatis. j Hab. India orient. ad Flum. Burramputer et Koondil (Griffith). Die Pflanze liegt in keinem europáischen Herbar; ich habe die Diagnose excerpirt und nach den Abbildungen einiges hinzugefügt, so dass es vielleicht moglich sein wird, die Pflanze wiederzuerkennemn, falls aus ' jenem selten bereisten Gebiete etwas nach Europa gelangt. III. Gapituli lobi plano-obcuneati. 13. Marchantia papillata Raddi. Soc. It. Modena XIX, p. A^. Minor, angusta, fusco-viridis, postice fuseescens. Frons ad 3 cm. longa, ^ mm. lata, valida, costa crassa, pro planta latissima, postice plano-con- vexa, abrupte in alas breves validas transeunte. Epidermis tenera. Stomata majuscula, ore interno 6 cellulis angustis cireumdato. Appendicula squa- marum majuscula, late ovata, acuta, regulariter parvidentata, cellulis parvis marginata. Pedunculus carpocephali validus, ad 3 cm. longus, paleis brevibus hirtus, apice paleis filiformibus barbatus, palea; involu- crales valde numerose, late lanceolatae, acuminata. confertissime, pur- purec;, margine dentatee. Capitula fem. parva, 9 lobata, centro convexo, medio conice umbonato, lobis contiguis obconicis, apice truncato-rotun- datis vel leniter emarginatis, decurvis, medio gibbis, apice plano-patulis. Involucra hyalina, cellulis longius prominentibus crenato-papulosa. Scy- phuli minute denticulati. Hab. Brasilia Bio Janeiro (Roosmalen, Ule), Paraguay (Balansa), Mexico (C. H. Schultz). 14. Marchantia squamosa L. L. in Lehm. Pug. IV, p. 12. Mediocris, antice dilute viridis, postice fusco-purpurascens. Frons ad 25 mm. longa, 5 mm. lata, tenerrima, cosía angusta, haud crassa sed bene producta et abrupte in alas tenerrimas abeunte. Epidermés tenera. Stomata parva, parum prominentia, ore interno cruciato. Appendicula squamarum maxima, cordiformia, parum repanda, subintegerrima, cellulis majusculis a&quimagnis conflata. Pedwnculus carpocephali validus ad 15 mm. longus, ubique lanatim paleaceus, barba apicalis et involucralis paleis similibus longis et anguste linearibus formata. Capitula fem. parva, 9 lobata, centro parvo, lobis sublinearibus, apice cuneatim dilatatis 169 398 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia. recte truncatis decurvulis. /nvolucra hyalina longe fimbricata. Reliqua desunt. Hab. Brasilia (Raddi). 15. Marchantia planipora St. is Major, viridis, postice fusco-purpurascens. Frons ad 5 cm. longa, 7 mm. lata, costa valida, lata, late convexo-produeta, sensim in alas validas exeurrens. Epidermis tenera; stomata parva, numerosa, vix prominula, ore interno cruciato. Appendicula squamarum magna, cordata, rotundata. basi valde constricta, integerrima, parvis cellulis marginata, cellulis centralibus multo majoribus. Pedunculus carpocephali crassus, longissimus (ad 7 cm.) paucis paleis barbatus, ceterum nudus. Capitula 9 magna, 9Iobata, centro majusculo, lobis centro longioribus, oblongo-obcuneatis, contiguis, sub apice repando-angulatis, subdenticulatis, ceterum validis convexo-costatis. Jnvolucra hyalina, breviter ciliata. Perianthia hyalina, ore parvo integro. Capsula brunnea, crebre annulata. Spore ignote. Elateres 650 y. Reliqua desunt. — ' Hab. Japonia (Ahlburg, Jnoué). 16. Marchantia Wilmesii St. Hedwigia, 1892, p. 126. Major, dilute viridis, postice fuscescens. Frons ad ^ cm. longa, 7 mm. lata, tenuis; costa haud crassa. sed distincte convexo producta sensim in alas tenues excurrens. Epidermis Lenera. Síomata majuscula, parum prominentia, ore interno ^ cellulis plano-conicis cireumdato, Appendicula squamarum late cordiformia, acuta, margine regulariter breviterque den- tata, cellulis majusculis subzequimagnis conflata. Pedunculus carpoce- phali validus ad 5 cm. longus, nudus, apice paleis filiformibus brevibus barbatus, pale&: involucrales breves, conferli& et numerosissim, late lanceolate acuminate vel longe bi-trifidae. Capitula fem. magna - 9 lobata, centro magno valde convexo, lobis ex angusta basi optime cune- atim ampliatis, apice rotundatis contiguis, basi sinu rotundato discretis. Involucra margine cellulis prominulis longe papulosa. Perianthia hyalina, ore contracto integro. Capsula fusco-brunnea, crebre annulata. Spora sulphurez papillatze 35 u. Elateres flavescentes 600 u. Capitula mascula femineis c&quimagna, brevius pedunculata, palmatifida, 8. lobata, lobis vix ad medium solutis, ut in femineis sinu rotundato diseretis. Seyphuli margine creberrime breviterque ciliati, ciliis 3 cellulas uM. Hab. Transcaal (Wilms, Maclea). 170 Marchantia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 399 i 17. Marchantia cuneiloba St. nsp. Mediocris, antice viridis, postice concolor. Frons ad ^ mm. longa, 5 mm. lata, crassa, postice subplana; costa vix producta, al? crasse, margine breviter acuminatee. Epidermis valida. Stomata majuscula, valde convexa. ore interno quator cellulis angustis cireumdato. Appendicula squamarum purpurea, magna oblonga vel anguste oblonga, apice longe setacea. margine magnis laciniis subpinnata, cellulis elongatis ubique zequimagnis sedificata. Pedunculus carpocephali validus, paleaceus, ad 2 cm. longus, apice paucis paleis filiformibus barbatus, palec& involucrales purpurez. oblonga, cuspidatze, stepe profunde bifidze, grosse dentatze. Capitula fem. majora, 9 lobata, disco centrali magno, valde convexo, lobis remotius- culis, disci diametro brevioribus, apice leniter cuneatim ampliatis decur- vulis. Involucra discum parum superantia, ore integro, rotundatim lobato, crispato. Capitula mascula femineis majora, palmatifida, lobis ad 9, ad */; solutis angustis, apice palmatim approximatis, basi haslatim diver- gentibus. Scyphuli minute dentato-ciliati. Hab. Japonia, Liu-Kiu Insulz (Makino, Ferrié), Formosa (A. Henry). — 18. Marchantia domingensis L. et L. in Lehm. Pug. VI, p. 22. Syn. : Marchantia inflexa M. et N. Ann. sc. nat. IX, p. 43. Marchantia linearis L. et L. pp. (quoad pl. americanam). Minor, dilute vel flavo viridis, postice fusca. Frons ad 2 cm. longa, 4 mm. lata, valida, cosía parum prominens, sensim in alas validas atte- nuata. Epidermis valida, interdum 2 cellulas crassa. Stomata magna, ore interno quadrato, ^ cellulis angustis circeumdato. Appendicula squamarum magna, ovato-oblonga, cuspidata, irregulariter, erenato-denliculata, cellulis minoribus marginata. Pedunculus carpocephali tenuis, 15 mm. longus, paleis hyalinis hirtus, apice similiter barbatus, palez involucrales lanceo- latze, cuspidat:e vel longe setacece. Capitula fem. parva, 9 lobata, centro integro majusculo, lobis divergentibus, linearibus, apice parum obcuneatis, iruncatis vel 2 vel 3 dentatis, centri diametro subaquilongis. Involucra hyalina, breviter fimbriata. Reliqua ignota. Hab. Insul Indie occid. S^ Christoph (Breutel), S^? Domingo (Eggers), Dominica (Eggers), Puerto Rico (Sintenis), Martinique (Sieber, Belan- ger, Mérat, Plée), Haiti (Ehrenberg), Mexico (C. H. Brandt). M. Domingensis liegt im Herb. Nees auch unter dem Namen M. palinat« ex Insula Java leg. Sieber, in Folge des bekannten Irrtums Siebers, der die Herkunft seiner Pflanzen auf der Reise nicht notiert und sie spàter ad libitum dazu gesetzt hat. ^00 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia. -——'19. Marchantia Elliotii SI. n. sp. Minor, dilute viridis vel flavo-virens, postice haud colorata. Frons ad 25 mm. longa, ^ mm. lata. Costa angusta, bene producta, alis tenuibus, Epidermis tenera, stomata humillima, majora, ore interno, ^4 cellulis anguslis cireumdato. Appendicula squamarum magna, subrotunda, arcte constricta, margine dense regulariterque spinosa, spinis brevibus validis. Pedunculus carpocephali validus ad 3 cm. longus, paleis filiformibus hirtus, apice similiter barbatus, palece involuerales late lanceolat:e, cuspi- dat: vel longe setacec. Capitula fem. majuscula, 9 lobata, centro integro lato, medio umbonata, lobis centri diametro duplo brevioribus, sinu rotundato discretis, basi convexis apice applanatis, cuneatim dilatatis. Involucra hyalina, ore integerrimo haud crispato. Perianthia ovala, ore rostrato, flavescenlia. Capsula fusco-brunnea, crebre annulata. Spore 27 v, flavae asperz. Elateres 660 u.. Scyphuli creberrime ciliolati, ciliis 2-3 cellulas longis. Reliqua desunt. Hab. Dominica (Elliot. ). 20. Marchantia globosa Bridel. Syn. Hep., p. 531. Minor, gracilis, antice pallide-virens, vel pallide flavicans, postice pur- purea. Frons ^ cm. longa, 6 min. lata, costa crassa, valde producta, sensim in alas tenues excurrente. Epidermüs valida. Stomata magis prominula, ore interno subquadrato, ^ cellulis ovalibus circumdato. Appendicula squamarum majuscula late ovata acuta, erebre et valide spinosa, dilute purpurea. Pedunculus carpocephali ad 5 em. longus, validus, nudus, paleis longis hyalinis filiformibus barbatus, pale: involucrales lanceolata, hya- lin: apice longe setacez. Capitula fem. minora, 9 lobata, centro magno 9 costato, lobis centri diametro zequilongis, late linearibus, apice cuneatim dilatatis, rotundato-truncatis. /nvolucra hyalina, magna, margine integer- rima crispatulo-plicata. Perianthia hyalina, ore contracto integerrimo. Spore 28 y, brunnez, vermiculariter lamellatze. Elateres 550 yv.. Capsula profunde quadrivalva, fusco brunnea, parietibus creberrime annulatis. Capitula cf femineis submajora, brevius pedunculata, fere ad centrum sexlobata, lobis linearibus divergentibus. Scyphiuli patelliformes, margine éntegerrümi. Hab. Insulze Mascarenze (Delessert, Robillard), Mayotte (Boivin), Nossi- Bé (Boivin), Africa orient. Butumbi, Uluguru, Undussuma, Bukoba (StuhImann). 21. Marchantia rubribarba St. n. sp. Major, viridis, flaecida. Frons ad ^ cm. longa, 6 mm. lata, tenuis. Cost« 172 Marchantia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. A01 haud producta, sensim in alas attenuata. Epidermis tenera. Stomaíta humillima, poro interno quatuor cellulis angustis cireumdato. Appendicula squamarum magna, subrotunda, grosse obtuseque dentata, cellulis zequi- magnis formata. Pedunculus fem. tenuis, 15 mm. longus, nudus, apice paleis lanceolatis purpureis brevibus barbatus. Capitula feminea sym- metrica, 9 lobata, lobis radiatim contiguis, late obcuneatis, apice truncatis, tenerrimis, viridibus, lamellis. perlucentibus striolatim reticulatis, centro umbonato parvo. Involucra hyalina, breviter incisa vel repanda, lobulata, lobis parvicrenulatis. Perianthia ore parvo tubuloso. Scyphwli crebre ciliati, ciliis 5-6 cellulas longis. Reliqua desunt. Hab. Nova Gwinea (W. Fitzgerald) in rupibus humidis. V 22* Marchantia simlana St. n. sp. . Minor, dilute viridis, postice purpurascens. Frons ad 2 cm. longa, ^ mm. lata, tenuis. Costa humilis, haud prominens, sensim in alas validas attenuata. Epidermis tenera. Stomata majuscula, parum prominentia, ore interno 5 cellulis angustis cireumdato. Appendicula squamarum majus- cula, late ovata, acuta, margine minute crenulata, cellulis parvis marginata. Pedunculus carpocephali tenuis, brevis, ad 1 cm. longus, nudus, apice paleis filiformibus barbatus; pale: involucrales late lanceolatee cuspidatze vel longe setace:. Capitula fem. parva, 9 lobata, centro integro majus- culo, lobis centri diametro zequilongis, linearibus, remotiusculis subplanis, apice leniter cuneatim ampliatis. Inecolwcra hyalina, lobulata, lobis fim- briatis; reliqua desunt. Hab. Himalaya, Simla (Brandis). 23. Marchantia subandina Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 561. Minor, gracilis, viridis, postice haud colorata. Frons ad ^ cm. longa, 3 mm. lata, valida, costa lata, convexo-producta, sensim in alas :equilatas attenuata. Epidermis tenera. Stomata minuta et humillima, ore interno quatuor cellulis angustis circumdato. Appendicula squamarum parva, late ovata, obtusa, margine cellulis longis prominulis grosse papulosa, cellulze centrales marginalibus majores. Pedwnculus carpocephali tenuis ad 2 cm. longus, nudus, paleis purpureis filiformibus barbatus; pale: involucrales lanceolatze, crenulatze, subdentat:e, apice setaceze. Capitula feminea parva, 9 lobata, centro integro majusculo, convexo, lobis centri diametro parum brevioribus, lineari-obcuneatis, subplanis, apice truncato-rotundatis. J- volucra hyalina, ore integerrimo. « Perianthia apice inzequaliter 5 fida. BULL. HERB. BOIss., mai 1899. 173 2 402 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia. Capsula rufa, trabeculata. Spore fulvae, scaberule, mediocres. Elateres elongati, monospiri» (teste Spruce). Capitwla mascula femineis multo majora, breviter pedunculata, 6-8 radiata, centro integro parvo, lobis diametro centri duplo longioribus, linearibus, divergentibus, geminatim approximatis. Hab. Andes Peruviani ad flum. Huallaga (Spruce). IV. Capitula breviloba vel subintegra. |! 94, Marchantia fusca St. n. sp. Magna, fusco-viridis, postice fusco-purpurascens. Frons ad 4 cm. longa, 10 mm. lata, margine sepe crispata, valida. Costa crassa, haud tamen producta, sensim in alas valde attenuatas excurrens. Epidermis tenera. Stomata parva, parum prominula, ore interno parvo cruciato. Appendicula squamarum magna, ovato-rotunda, obtusa, integerrima, cellulis mediocri- bus ubique fere :xquimagnis formata. Pedunculus carpocephali brevis- simus, ad 7 mm. longus, paleis longis purpureis hispidus, apice paleis similibus longe barbatus; pales involucrales late lanceolate, longe euspidal:e, apice setacece, valde numerose conferlissimw. Capitula fem. magnitudine mediocri, hemispheriea, omnino elobata, margine perfecte integerrimo. Jnvolucra hyalina, margine profunde lobata, lobis maxime laceratis, fimbriatis. Reliqua desunt. Hab. NN. Zealand (Petrie). 25. Marchantia paleacea Bertol. Opusc. scient. Bol. I, p. 242. Major, glauco-viridis, marginibus scepe purpurascentibus, postice haud colorata. Frons ad 5 cm. longa, 8 mm. lata, tenuis; cosía valida, parum convexa, in alas longe attenuala. Epidermis valida. Sfomata parva, parum prominula, ore interno cruciato. Appendicula squamarum magna, cordi- formia, obtusa, irregulariter repando-angulata vel hic illic denticulata, cellulis ubique fere zquimagnis, majusculis. Pedunculus carpocephali crassus, ad 4 cm. longus, paleis filiformibus hirtus, apice similiter breviterque barbatus. Capitula 9 magna, disciformia, e centro parvo pro- minulo 9 costata, costee in lobos continuat& breves, lato sinu obtuso dis- discretos, apice truncatos, planiusculos. /nvolucra purpurea, irregulariter breviterque lobata, lobulis pinnatim lacinulatis. Perianthia hyalina, ore parvo plicatim contracto. Scyphuli margine triangulatim lobati, lobis acutis, basi minute denticulatis. Reliqua desunt. 174 Marchantia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. ^03 Hab. Italia (De Notaris, Arcangeli, Moggridge). Hispania (Willkomm), Portugal (Moller), Acores Ins* (Simroth, Carreiro). — 926. Marchantia brasiliensis L. L. in Lehm. Pug. IV, p. 32. Mediocris, dilute viridis vel flavicans, postice fusco-purpurea. Frons ad 3 cm. longa, 10 mm. lata, sepe sub flore simpliciter ànnovata. Costa lata, bene producta, sensim in alas validas exeurrens. Epidermüs valida. Stomata majora, bene prominula, ore interno magno, 5 cellulis angustis cireumdato. Appendicula squamarum minora, ovata, acuminata, omnino integerrima, cellulis mediocribus ubique fere ztequimagnis formata. Pedwun- culus carpocephali maxime crassus, ad 2 cm. longus, paleis fuscis ramosis hirtus, apice paleis lanceolatis purpureis et pendulis mazime villosus. Capitula fem. majuscula, valde convexa, brevissime 4-6 lobulata, lobis vix discretis, vallibus interfluentibus notatis. Imvolucra hyalina, margine haud lobata, breviter fimbriata. Capitula mas. peltata, brevius pedun- culata (ipse haud vidi). Hab. Brasilia (Sellow, Guillemin), S^^ Domingo (Eggers). M. chenopoda ist eine viel gróssere Pflanze, welche unsymmetrische Capitula hat und sich schon durch die gezáhnten appendicula leicht unterscheiden lásst. 27. Marchantia Pappeana Lehm. Pug. X, p. 21. Mediocris, viridis, postice purpurascens. Frons ad ^ cm. longa, 7 mm. lata, tenuis. Cosía parum produeta, sensim in alas validas excurrens. Epidermis tenera. Stomata magna, parum prominula, ore interno magno, quadrato, 4 cellulis angustis cireumdato. Appendicula squamarum magna, eordiformia, acuta, margine repando-angulata et crenata, cellulis zequi- magnis mediocribus formata. Pedunculus carpocephali validus, 3 cm. longus, nudus, apice paleis hyalinis linearibus longissime barbatus. Capitula fem. disciformia, plano-convexa, breviter 11-12 lobata, lobis planis, sinu rotundato discretis, duplo fere brevioribus quam latis, apice truncatis. [nvolucra hyalina, breviter lobata, lobis ciliatis. Perianthia hyalina, ore parvo contracto. Capsula fusco-brunnea, crebre annulata. Spore 95 y, flavae. Elateres 680 yw. Scyphuli margine crebre dentati, dentibus 3 cellulas longis, basi 2-3 cellulas latis. Hab. Caput bon. sp. (Pappe). Adhuc nusquam reperta. 28. Marchantia umbellata St. in Engler, Bot. Jahrb. 1895, p. 305. 175 A404 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia. Major, tenuis, pallide-virens, margine purpurascens, postice haud colo- rata. Frons ad 6 cm. longa, 6 mm. lata; costa angusta, haud producta, sensim in alas tenues excurrens. Epidermis cellulis zequaliter incrassatis valida. Stomata minora, ore interno ^ cellulis angustis cireumdato. Appen- dicula squamarum magna, cordata. apice longispina, ceterum irregulariter parvidentata, cellulis parvis marginata, cell. centrales multoties majores. Pedunculus carpocephali ad 15 mm. longus, tenuis, longe paleaceus, apice atque ad involucra paleis longis, hyalinis, filiformibus maxime barbatus. Capitula fem. minora, disciformia, plano convexa, 9 lobata, lobis bre- vibus rotundatis (in planta juvenili et solum pistillifera). Capitula masc. femineis c«quimagna, disciformia, 9 radiata, radiis usque ad apicem connatis acute tamen prominentibus, lamina interradialis leniter excisa (unde nomen «umbellata »). Seyphuli parvi, margine dense longeque ciliati. Hab. Africa orient. Usambara (Holst.). 29. Marchantia Miqueliana Lehm. Pug. X, p. 20. Major, tenuis, viridis, postice fuscescens. Frons ad 55 mm. longa, 7 mm. lata. Costa humilis, haud producta, sensim in alas tenues excurrens. Epidermis tenera. Stomata maxima, parum prominula, ore interno magno quadrato, quatuor cellulis angustis circumdato. Appendicula squamarum purpurea, basi valde constricta, ovato-oblonga, acuminata, acuta, margine varie lobulata, basi subdentata, cellulis minoribus e quimagnis formata. Capitula masc. magna, longe pedunculata, pedunculo crasso, fusco, 3 cm. longo, nudo, palmatifida, lobis ad 6, usque ad basin fere liberis, angustis, crispato alatis, 6-7 mm. longis, validis, divergentibus. Reliqua haud vidi. Scyphuli margine valide spinosi, spinis 7-8 cellulas longis, basi 3 cellulas latis. Hab. Java (Miquel). Lehmann beschreibt die capitula fem. wie folgt : «hemispherico-um- bilicata, centro pedunculata, ambitu brevissime decemfida, subtus breviter fibrillifera, involueris oligocarpis, ore lacero-fimbriatis. Involucella mem- branacea, quadrifida. Capsula matura, subexserta, vertice dehiscente, demum profunde quadriparlita ». Die Pflanze scheint also eine gute Art zu sein, da eine Species mit capituli lobis brevissimis und einem capitulo hemisphaerico symmetrico aus Java nicht bekannt ist. Lehmann'sche Originalpflanzen sind zum Teil im Herb. der Universitàt Rom (Herb. De Notaris) vorhanden. Wo aber ist der Rest seiner wertvollen Sammlung geblieben? 176 Marchantia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. A405 30. Marchantia parviloba St. in Engler, Bot. Jahrb. 1895, p. 305. Magna, tenuis, antice viridis, postice purpurascens. Frons ad 6 cm. longa, 6 mm. lata; costa humilis, lata, tertiam latitudinis partem tenens, sensim in alas validas excurrens. Epidermis tenera. Sfomata maxima, parum prominula, ore interno magno, 5-6 cellulis plano-conicis .circum- dato. Appendicula squamarum magna, cordata, subrotunda, arcte con- stricta, acuta, margine repando-angulata vel irregulariter dentata, cellulis majusculis, marginalibus duplo minoribus. Pedunculus carpocephali validus, ad 5 cm. longus, nudus,.apice paleis filiformibus longius barbatus; palece involucrales lanceolatze, cuspidatze, integerrime. Capitula 9 magna, plano-convexa, disciformia, 9 lobata, lobis sinu rotundato dis- cretis, brevibus, subquadratis, apice truncatis. /mvolucra hyalina, breviter lobata, lobis fimbriatis. Perianthia hyalina, ore parvo tubuloso pauci- dentato. Capsula fusco-brunnea, laxe annulata. Spore 27 vw. flavo-vires- centes. Elateres 720 w. Scyphuli magni, minute ciliati, ciliis 3 cellulas longis; cili:e similes in externa facie patellae sparse. Hab. Africa orient. in M'e Runssoro (Stuhlmann 2800 m.). 31. Marchantia viridula L. L. in Lehm. Pug. IV, p. 53. Magna, robusta, viridis, postice fusco purpurascens. Frons ad 5 cm. longa, 10 mm. lata, coriacea. Costa angusta, parum produeta, sensim in alas validas attenuata. Epidermis tenera. Stomata minora, parum promi- nula, ore interno 4 cellulis plano-conicis cireumdalo. Appendicula squa- marum maxima, normaliter oblongó-ovata, interdum breviora et magis rotundata, ubique breviter denticulata, cellulis parvis marginata (centrali- bus multo majoribus). Pedwnculus carpocephali validus, ad 25 mm. longus, apice paleis lanceolatis dense barbatus. Capitula 9 magna, 9-11 lobata, lobis valde devexis, antice costatis, ad '/s solutis, dense contiguis apice rima angusta breviter incisis, lobulis truncato rotundatis, planis. Involucra hyalina, margine minute crenato-denticulata. —Perianthia hyalina, ore parvo integro. Capsula fusco-brunnea, dense annulifera. Spore 253 w, flava. Elateres 660 w. Capitula masc. femineis minora, palmatifida, brevius pedunculata, 8 lobata, lobis angustis, per paria approximatis, ad medium solutis. Scyphuli breviter denticulati, dentibus 2 cellulas longis basi 2 cell. latis. Hab. Ins* Mascarenz (Rodriguez, Boivin, Armange, Garnier. Insc Co- morc (Humblot) Madagascar (Pervillé). 177 ^06 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia, | 32. Marchantia subintegra. Mitt. Linn. Soc. V, p. 125. Minor, angusta, pallide viridis vel flavicans, postice fuscescens. Frons ad 3 mm. lata, 3 em. longa, crassa. Costa latissima, bene convexa, alis brevissimis sensim attenuatis. Epidermis tenera. Stomata parva, humilia, ore interno 4 cellulis plano-conicis conniventibus subcelauso. Appendicula squamarum magna, basi valde constricta, ovata, angusta, acuminata, angulatim repanda, celllulis marginalis parum minoribus. Pedunculus carpocephali ad 2 cm. longus, validus, ubique sparsim lanatus, apice paleis longis filiformibus purpureis barbatus; pale: involucri lanceolatze, dentatz?,, apice longe attenuatz, interdum bi-vel trifidae vel dentatze. Capitula 9 symmetrica, hemispharica, quadriloba, lobis ad medium liberis ovatis, decurvis. Involucra sub lobis inserta, hyalina, margine breviter lobulata, lobis rotundatis, creberrime et purpureo fimbriatis. Capitula c? asymmetrica, 8 radiata, radiis connatis, levi sinu acuto dis- cretis. Reliqua desunt. Hab. Assam (Griffith), Himalaya (Hooker et Thomson), Darjeeling (Wichura). Hinsichtlich der Stellung der Involuera water (nicht zwischen) den lobulis, siehe die Einleitung zum Genus Marchantia. 33. Marchantia Bescherellei St. Rev. bryol. 1888, p. 86. Major, fusco-viridis, postice fusco-purpureus. Frons ad ^ cm. longa, 10 mm. lata, tenuis. Costa angusta, bene producta, late convexa, abrupte in alas tenerrimas excurrens. Epidermis tenera. Stomata magna, alte prominula, ore interno 6 cellulis conicis circumdato. Appendicula squa- marum parva, rosea, ovata, angulatim repanda. Pedunculus carpocephali validus, ad 2 cm. longus, nudus, apice paleis roseis, lanceolatis, cuspidatis barbatus. Capitula fem. magna, diseiformia, fusco-viridia, tenera et venosa, centro plano-convexo, 9 lobata, lobis planis usque ad apicem fere connalis, apice rotundatim prominentibus, incisura brevissima itaque distinctis. Involucra hyalina, parvilobulata, irregulariter breviterque fimbriata. Perianthia hyalina, ore contracto breviter rostrata. Capsula fusco-rufa, laxa annulata. Spore flava, 23 y. Elateres 720 y. Capitula masc. femineis :equimagna, palmatifida, lobis ^ latis ad medium liberis. Scyphuli desunt. Hab. Brasilia, Rio Janeiro (Glaziou, Ule). 34. Marchantia crenata Auslin. Torrey Bot. Cl. V, p. 14. Minor, fusco-viridis, postice purpurasceus. Frons ad 5 cm. longa, 5 inm. 178 - WIS - 3e L Aq Marchantia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. A07 lata, crassa, magnis et numerosis ductibus muciferis percursa. Costa valida, haud tamen producta, sensim in alas validas excurrens. Epidermis tener- rima. Stomata maxima, ore interno 5-6 cellulis plano-conicis circumdato. Appendicula. squamarum purpurea, ovato-lanceolata vel ovato-oblonga. acuta, cellulis mediocribus ubique fere zequimagnis formata. Pedunculus carpocephali validus, brevis, 10 mm. longus, paleis linearibus valde hir- sutus, apice similiter barbatus, paleis involucralibus tamen brevioribus, roseis, lanceolatis. Capitula fem. parva, hemispherica, crenato-sexlobata, lobis brevibus, rotundatis, apice brevissime bilobis. /Imvolucra .parva, margine parvilobulata, lobis irregulariter ciliatis. Reliqua desunt. Scy- phuli parvi, margine dentati, dentibus parvis, triangulatis, acutis, integer- rimis. Hab. Hawai (Mann et Brigham. Baldwin). 179 Extrait du Bulletin de l'Herbier. Boissier. Tome VII. No 7. Juillet 1899. SPECIES. HEPATICARUM AUCTORE Franz STEPHANI (Suite.) b. Capitula fem. asymmetrica. V. Capituli lobi lineares. 39. Marchantia geminata Nees. Nova Acta XII, p. 194. Major, viridis vel subglauca. Frons ad 7 em. longa, multiramosa, ramis 5 mm. latis. Costa valde et abrupte producta, angusía, alis crassis, sensim attenuatis. Stomata majuscula, ore interno ^ cellulis plano-conicis circum- dato. Appendicula squamarum magna, valde constricta, ovato-oblonga, breviter acuminata, margine irregulariter brevidentata. Pedunculus car- pocephali ad 3 cm. longus, validus, sparsim et longe paleaceus, apice paleis linearibus longe barbatus; palec involucrales lanceolatze, dentat:e, longe attenuata. Capitula fem. asymmetrica, uno latere ad ?/s trilobata, centro gibboso, lobis linearibus, sinu acuto divergentibus, planis, apice breviter bifidis (unde nomen «geminata»). Jnvolucra sub lobis inserta et sub fissura apicali desinentia, a dorso itaque haud videnda, magna, vix colo- rata, versus basin conico-angustata, ore amplo integerrimo. Perianthia brunnea. Capsula fusco-rufa, annulis creberrimis incrassata. Sporz 28 y., glaberrim:e, dilute flavescentes. Elateres filiformes, 300 uw. Scyphuli parvi, irregulariter brevidentati, subspinosi. Capitula c? asymmetrica, 6 radiata, radiis usque ad basin fere solutis, alis cost: sequilatis tenerrimis crispatis. Hab. Java (Blume, Jagor, Solms, Warburg, Schiffner), Sumatra (Schiff- er), India orient (Wichura). 180 519 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia. 36. Marchantia sciaphila Schífn. Kais. Akad. Wien. LXVII, p. 161. Frons mediocris, ad 10 cm. longa, 8 mm. lata, antice lete viridis, postice rubescens. Costa parum prominula, sensim in alas attenuatas excurrens. Epidermis antica tenera. Stomata humilia, parva, ore interno parvo, quatuor cellulis plano-conicis circumdato. Appendicula squamarum magna, oblonga, lanceolata, apice setacea, parum dentata. Pedwunculus carpocephali ad 25 mm. longus, subnudus, tenuis, apice paleis lanceolatis longeque setaceis barbatus. Capitula 9 parva, 3-^ lobis palmatim unilate- ralibus asymmetrica, centro parum convexo, lobis late linearibus, usque ad centrum liberis, sulcatis, apice breviter bifidulis. Imvolucra. hyalina, minute crenato-denticulata. Perianthia ore constricto integerrimo. Cap- sula brunnea, crebre annulata. Spore 27 x. Elateres 630 y». Androcia ignota. Hab. Java in M'e Salak (Schiffner). j37. Marchantia Treubii Schífn. Kais. Akad. Wien. LXVII, p. 160. Minor, antice viridis, postice haud colorata. Frons ad 6 cm. longa, 7 mm. lata, valida; costa latiuscula, parum convexo-producta, sensim in alas validas abeunte. Epidermis valida, bistrata, papillas magnas hemis- phericas hyalinas gerens. Sfíomata parva, parum prominula, ore interno parvo subquadrato, 4 cellulis angustis circumdato. Appendicula squa- marum maxima, lanceolata, apice longe setacea, basi arcte constricta. Pedunculus carpocephali ad 2 cm. longus, paleaceus, apice paleis filifor- mibus purpureis barbatus; palea2 involucrales maxime, lanceolata, purpuree, longe cuspidate. Capitula breviter palmatifida, quadriloba, centro parvo convexo, lobis quadralis, medio sulcatis, apice truncatis, breviter incisis. Involucra rufescentia, margine purpurea, crispato-lobu- lata, irregulariter dentata; cellulze limbi valde inerassate. Capitula masc. magna, palmatifida, lobis 3-8, profunde solutis. Scyphuli breviter spinoso- dentati, dentibus ^ cellulas longis, basi 2 cell. latis. Hab. Java (Schiffner, Stahl), Timor (Forbes). 38. Marchantia macropora Mitt. Flora N. Zel. II, p. 169. Minor, gracilis, crassa et dura, subfragilis, antice flavo-virens vel rubes- cens, postice purpurascens. Frons ad 3 cm. longa; 39 mm. lata; costa angusta, abrupte producta, haud tamen crassa, alis validis, margine acutis. Epidermis antica cellulis bistratis formata, maxime :equaliterque ineras- ; 181 Marchantia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 520 sata, trigonis nullis. Sfomata omnium maxima, purpureo marginata, late conica et valde elevata, 6 cellulis sexseriatis :edificata, ore interno maximo, cellulis numerosis, biseriatis, conicis, subinde elongatis et filiformibus, in lumen pori concentrice et imbricatim conniventibus clauso. Appendicula squamarum purpurea, majora, subrotunda, obtusa, integerrima, cellulis minoribus marginata; cellula» centrales multo majores. Pedunculus carpo- cephali brevis, 10 mm. longus, tenuis, apice dense breviterque barbatus, paleis roseis lanceolatis, acuminatis. Capitula parva, palmatim ^ fida, disco integro altissime stomatifero, stomatis fusco marginatis, lobis disci diametro zequilongis, contiguis, late linearibus, apice cuneatim leniterque ampliatis, truncatis breviterque incisis. Involucra tubulosa, ore minore, rotundo, lobulato, lobulis breviter fimbriatis. Perianthia hyalina, ore breviter tubuloso. Capitula mas. parva, brevissime pedunculata, palmatim quadrifida, lobis usque ad basin solutis. Hab. New Zealand (Sinclair, Knight, Kirk). . ^.39. Marchantia vitiensis St. n. sp. Frons ad 3 cm. longa, 5 mm. lata, valida, antice fusco-viridis, postice fusco-purpurea. Costa plano-convexa, haud producta, sensim in alas atte- nuatas excurrens. Epidermis antica zequaliter incrassata. Stomata parum prominula, ore interno magno, subquadrato, 4 cellulis angustis circum- dato. Squamarum appendicula profunde constricta, basi rotundata, superne sensim angustata, acuminata, paucis dentibus validis armata. Pedunculus carpocephali tenuis, ad 2 cm. longus, paleaceus, paleis fili- formibus apice dense breviterque barbatus et paleis lanceolatis purpureis villosus. Capitula fem. parva, asymmetrica, basi aloba, ceterum quinque- loba, lobis latis breviter discretis, apice truncatis vel exciso truncatis, medio costatis, costis ad centrum umbonatum concurrentibus. /nvolu- cra &, margine breviter lobata, lobis dense dentatis vel spinosis. Scyphuli parvi, dentati, dentes 2-3 cellulas longi. Reliqua desunt. Hab. Insulz Viti (Graeffe, C. Weber). ; 40. Marchantia Wallisii Jack et St. Syn. : .M. macropora J. et St. (non Mitten), Hedw., 1892, p. 22. Parva, fusco-viridis, postice fusco-purpurea. Frons ad 2 cm. longa, 3 mm.lata, valida. Cosfa lata, convexo-producta, alis brevibus validis; cellule epidermidis :equaliter incrassatz. Stomata magna, valde promi- nentia, ore interno quadrato, 4 cellulis angustis circeumdato. Appendicula squamarum ovata, subintegerrima, acuta, parvicellularia. Pedunculus car- 182 521 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia. pocephali validus, 2 cm. longus, purpureus, paleis setaceis hirtus, apice paleis lanceolatis barbatus. Capitula fem. asymmetrica, valde convexa, uno latere quadriloba, lobis profunde bifidis, laciniis late linearibus, interdum spathulatis. /nvolucra ^, magna, ore integerrimo, oplime cris- pato, rubescente. Perianthia purpurea, ore angustato, plicatulo. Seyphuli breviter dentato-ciliati. Hab. Insulcze Philippinze (Wallis, Semper). ^1. Marchantia Fargesiana St. n. sp. Magna, glauco-viridis, postice fusco-rufescens. Frons ad 5 cm. longa, 10 mm. lata, costa bene producta, valde convexa, sensim in alas excur- rens.'Epidermis antica «qualiter incrassata, valida. Stomata bene producta, ore interno cruciato. Appendicula squamarum maxima, e basi cordata sensim angustata, oblonga, acuminata acuta, irregulariter eroso denticu- lata, hie ille dente validiore armata, cellulis marginalibus multo minori- bus. Pedunculus carpocephali crassus, validissimus, subnudus, apice paucis paleis brevibus filiformibus barbatus; palece involucrales lanceo- late. Capitula fem. rufescentia, asymmetrica, uno latere aloba, ceterum 9 lobata, lobis late linearibus valde convexis, apice truncatis, ad medium liberis, centro parvo umbonato. Involucra parva, multifissa, laciniis pinnatim longius fimbriatis. Perianthia magna, hyalina, alata, alis apice longe liberis, ore contracto, fimbriato. Seyphuli magni crebre lobati, lobis trigonis, longe cuspidatis, basi spinis minoribus patulisque armatis. Hab. China, Sutchuen orient. (Farges). 42. Marchantia diptera Mont. Ann. sc. nat. 1843, p. 245. Syn. : M. calcarata St. Bull. Hegb. Boiss. 1897, p. 98. Major, robusta, viridis, margine posticeque purpurascens. Frons ad ^ cm. longa, 8 mm. lata, costa parum incrassata, in alas valde attenuatas. exeurrens. Epidermis tenera. Stomata parva, numerosa, ore interno minimo, ^ cellulis conicis radiatim conniventibus subelauso. Appendicula squamarum magna, cordato-rotunda, purpurea, subintegerrima, cellula marginales centralibus c:equilonga, angustiores. Pedunculus carpocephali validus, 5 cm. longus, subnudus, paleis purpureis filiformibus barbatus, basi magnis squamis vaginatim involueratus. Capitulu € asymmetrica, uno latere exciso-hastata, ceterum 9 lobata, lobis disco integro capituli equilongis, linearibus, truncatis, regulariter distributis. Invcolucra mar- gine lobata, lobis purpureis fimbriatis. Perianthia ore constricto plicatulo integerrimo. Reliqua desunt. 185 Marchantia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 5293 Hab. Japonia Bussenil, Makino, Savatier, Faurie). Das Original von M. diptera ist fruchtend nicht zu beschaffen; nur einen sterilen Thallus konnte ich prüfen, der in allen Teilen mit meiner M. calcarata übereinstimmt, so dass ich diesen Namen eingezogen habe. VI. Capituli lobi obcuneati. 43. Marchantia nepalensis L. et L. in Lehm. Pug. IV, p. 10. Major, viridis, postice fusco-purpurea. Frons ad 4 cm. longa, 10 mm. lata; costa lata, haud producta, humilis et longe in alas excurrens. Epidermis tenerrima. Stomata parva, parum elevata, ore interno cruciato. Appendicula squamarum magna, cordata, acuta, repandula, cellulis mar- ginalibus multo minoribus. Pedunculus carpocephali validissimus (basi ] mm. in diametro) ad ^ cm. longus, coloratus, basi squamis magnis vaginatim involucratus, paleis brevibus filiformibus purpureis barbatus. Capitula fem. asymmetrica, centro parvo umbonato, basi laciniis diver- gentibus hastata, ceterum 9 lobata, lobis radialiter distributis, ad medium liberis, linearibus, antice valde convexis (costatis) apice truncato parum latioribus. Involucra hyalina, breviter lobata, lobis longe fimbriatis. Perianthia hyalina, ore contracto integzerrimo. Capsula brunnea, annulis confertis validissimis incrassata. Spora& brunnez, granulate 24 y. Elateres ^A^0 v. Andracia capitulis 9 2equimagna, breviter pedunculata, disciformia, radiis vel lobis usque ad apicem fere conjunctis, antice varie tortis et rugulosis. Scyphuli margine purpureo dentati (ipse haud vidi). Hab. Nepal (Wallich), Himalaya (Gollan 7000 ^). . 44, Marchantia nitida L. et L. in Lehm. Pug. IV, p. 11. Major, robusta, viridis, margine posticeque purpurascens. Frons ad ^em. longa, 5 mm. lata. Costa bene producta, sensim in alas validas exeurrens. Épidermis antica cellulis :equaliter incrassatis valida. Sfomata parva, numerosa, ore interno cruciato. Appendicula squamarum magna, cordata, margine erenulata, cellulze marginales multo minores. Pedun- culus carpocephali ad 2 em. longus, paucipaleatus, apice paleis longis purpureis filiformibus barbatus. Capitula fem. asymmetrica, basi late emarginata, ceterum 9 lobata, lobis ad medium solutis, ex angusta basi cuneatim ampliatis, contiguis, apice inciso-bilobis. Involucra hyalina, late aperta, irregulariter lobata, lobis varie fimbriatis. Perianthia hyalina, ore contracto parvo. Capsula annulis remotiusculis incrassata. Calyptra 184 n2d BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia. valida. Sporz 928 y, minute papillatz, flavescentes. Elateres ^60 i. Capitula masc. «minus longe pedunculata, peltata, rugosa, margine ad- scendente octoloba » (Lindenberg), Scyphuli margine grosse lobati, lobis sub 25 plano conicis, contiguis, longe acuminatis, medio infero patulo- spinulosis. Hab. Nepal. (Wallich), Java (Schiffner). Die Pflanze aus dem Nilgherry-Gebirge habe ich nicht gesehen. -- 45. Marchantia tholophora Bisch. Nova Acta XVII, p. 989. Major, dilute viridis, postice purpurascens, tenuis, medio antico, costa fusca perlucente, notata. Frons ad ^ cm. longa, 12 mm. lata; costa lata, humilis, postice plano convexa, sensim in alas tenerrimas excurrens. Stomata parva, ore interno cruciato. Epidermis tenera. Appendicula squa- marum magna, cordato-rotundata, valde constricta, purpurea, integerrima, cellulis marginalibus duplo minoribus. Pedunculus brevis, 10 mm. longus, paleis filiformibus sparsim hirtus, apice similiter longeque barbatus, basi squamis magnis prominentibus validis vaginatim involucratus. Capitula alte umbonata centro anguste conico, septemlobata, lobis (juvenilibus) decurvis, convexis, in statu explanato obeuneatis, truncatis, 2 basalibus multo majoribus profunde solutis et hastatim divergentibus. heliqua desunt. Hab. Mexico, Oaxaca (Sommerschuh). Bischoff l. c. führt noch an : Involucra fimbriata, pilis longis densissi- mis. Seyphuli ciliato-denticulati. 46. Marchantia tosana St. Bull. Herb. Boiss. 1897, p. 99. Minor, gracilis, fusco-viridis, postice fuscescens. Frons ad 2 cm. longa, 3 mm. lata, crassa ; costa latissima, valde evoluta et bene producta, sensim in alas breves et validas excurrens. Epidermis valida. Stomata parva, alte prominula, ore interno ^ cellulis plano-conicis circeumdato. Appendi- cula squamarum parva, valde constricta, ovata, breviter acuminata, mar- gine remote valideque brevispinosa, cellulis majoribus, a basi ad marginem magnitudine decrescentibus. Pedunculus carpocephali validus, ad 2 cm. longus, sparsim longeque paleaceus, apice paleis purpureis filiformibus barbatus; palec» involucrales oblongo-lanceolatz, apice setacese. Capi- tula fem. parva, 6 lobata, disco centrali parvo, convexo, lobis diva- ricaüis, disci diametro plus duplo longioribus, linearibus, apice cunea- tim dilatatis, truncatis, basalibus magis divergentibus. Involucra te- nerrima, hyalina, ore integerrimo, crispato- plicatulo. Perianthia 185 Marchantia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 524 purpurea, ore parvo contracto. Capitula mas. palmatifida, disco integro magno, lobis 8, disci diametro zquilongis, leniter divergentibus, basi elobulata. Hab. Japonia (Jnoué, Faurie). — A7. Marchantia disjuncta Sull. Musci Allegh., p. 67. Mediocris, viridis, postice fusco-rubescens. Frons ad 25 mm. longa, 5 mm. lata, valida. Costa optime producta, sensim in alas tenues atte- nuata. Epidermis tenerrima. Stomata parva, bene prominula, ore interno parvo 5 cellulis plano-conicis circumdato. JAppendicula squamarum magna, late ovata, acuta, rubescentia, margine eroso-denticulata vel sub- ciliata, cellulis majusculis subeequimagnis formata. Pedunculus carpoce- phali validus, ad 2 cm. longus, nudus, apice paleis ovato-oblongis varie laceratis purpureis barbatus. Capitula fem. magna, 9 lobata, disco integro magno, convexo, lobis decurvulis, sinu obtuso discretis, linearibus, apice cuneatim dilatatis, rotundato-truncatis; lobi basales sinu lato discretis, hastatim divergentibus. Involucra hyalina, breviter lobulata, lobis pauci- dentatis, dentibus triangulatis parvis. Capitula mascula femineis minora, brevius pedunculata, palmatifida, lobis sub 8, geminatim approximalis, ad medium liberis; lobi basales late divergentes. Hab. America septentr.: Alabama, Arkansas, Texas, haud rara. Mexico (C. Müller, Stone, Bourgeau, C. Mohr), Cuba (Wright), Jamaica (Wilson, James). ; ^ 48. Marchantia Schadenbergii St. n. sp. Minor, fusco virens, postice rufescens. Frons ad 5 cm. longa, 3 mm. lata, medio valde incrassata; cosía tamen haud producta, plano con- vexa, sensim in alas attenuata. Epidermis cellulis aequaliter incras- satis valida. Stomata parva, ore interno magno, ^ cellulis angustis cireumdato. Appendicula squamarum purpurea, oblonga, margine regu- lariter longeque fimbriata. Pedunculus carpocephali ad 12 mm. longus, tenuis, paleis filiformibus hirtus, apice similiter barbatus. Capitula fem. usque ad basin fere 9 fíida, lobis planis, ex angusta basi ampliatis, apice truncatis. Jnvolucra integerrima, crispata, cellulis oleiferis ubique creberrime punctata, paleis lanceolatis ovato-acumi- natis et dentatis tecta. Perianthia purpurea. Capitula mas. asym- metrica; palmatim sexfida, lobis profunde solutis, contiguis, ala marginali crispata. Hab. Insula Luzon (Schadenberg). 186 525 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia. 49. Marchantia palmata Nees. Nova Acta XII, p. 193, Syn. : M. emarginata Nees. Hep. Jav. Nova Acta XII, p. 192-400. Minor, gracilis, viridis, postice fuscescens. Frons ad 3'/» cm. longa, 3 mm. lata; costa valde producta, ale tenerrim:e. Epidermis cellulis zequaliter incrassatis valida. Stomata bene prominula, ore interno amplo, 4-5 cel- lulis angustis formato. Appendicula squamarum parva, ovata, paucidentata, cellulis zequimagnis zdificata. Pedunculus tenuis, nudus vel sparsim paleaceus, apice paleis filiformibus longius barbatus; pale: involucrales oblonge, longe sepe abrupte setacez, dentatz vel spinoss. Capitula fem. asymmetrica, ad ?/s lobata, lobis 9-11 angustis, planis, confertis, ex angusta basi cuneatim ampliatis, truncatis, vel leniter emarginatis, basa- libus hastatim divergentibus, brevioribus. /nvolucra hyalina, integerrima, crispatula. Perianthia purpurea, ore parvo integro. Capsula fusco-brunnea, annulis numerosis incrassata. Spor& 27 y, flavescentes. Elateres A80 v. Capitula mas. brevius pedunculata, magna, palmatifida, lobis ad 8, usque ad basin liberis, angustis, ambitu elavatis. Seyphuli creberrime ciliolati; ciliis 2 cellulas longis. Java (Junghuhn, Hillebrand, Jagor, Solms, Stahl, Schiffner), Japan (Dónitz, Miyoshi), Philippinze Ins* (Wichura), Tonkin (Balansa), China (Wichura), Himalaya (Brandis). 50. Marchantia linearis L. et L. in Lehm. Pug. IV, p. 8. Minor, gracilis, flavo-viridis, postice fuscescens. Frons ad ^ cm. longa, 3 mm. lata; costa angusta, convexo-produeta, alze tenues, ob epidermüdis cellulas incrassatas valide, plano explanatie. Stomata parva, parum pro- minula, ore interno subquadrato, ^ cellulis angustis cireumdato. Appendi- cula squamarum valde constricta, rotundata, acuta, margine varie spinosa. Pedunculus carpocephali ad 3 em. longus, tenuis, paleis filiformibus hirtus, apice similiter longeque barbatus; palec: involucrales hyaling, oblongse, magnae, numerose et confertissim:, margine longe fimbriatz. Capitula fem. 10 lobata, lobis centro capituli duplo longioribus, anguste ob- cuneatis, contiguis, convexis, apice truncatis. /nvolucra hyalina, margine lobulata, lobulis creberrime breviterque ciliatis. Capitula masc. magna inapice ramorum sessilia, profunde palmatifida, lobis ad sex. Reliqua desunt. Hab. Nepal (Wallich). Quoad plantam americanam vide March. domingensis. 51. Marchantia Lecordiana St. n. sp. Minor, viridis, postice fuscescens, angusta et gracilis. Frons ad 3 cm. 187 — Marchantia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 526 longa, 4 mm. lata; cosía distincte producta, convexa, al: tenues. Epider- mis valida. Stomata parva, parum prominula, ore interno subquadrato, 4 cellulis angustis formato. Appendicula squamarum valde constricta, ovata, acuta, parviceellularia, margine plus minus longe spinoso-dentata. Pedunculus carpocephali 2 cm. longus, tenuis, paleis lanceolatis ubique hiríus, magis in apice pedunculi. Capitula fem. asymmetrica, basi anguste hastata, ceterum quinqueloba, lobis basi valde angustatis, quasi stipitatis, apice abrupte obconicis, truncatis. Involucra hyalina, integer- rima, crispatula. Capitula mascula symmetrica, usque ad basin bis-quadri- fida, pedunculo subnudo breviore, 8 mm. longo. Reliqua desunt. Hab. Nova Caledonia, Ourai (Lecord). -— 52. Marchantia caracensis St. n. sp. Minor, angusta, gracilis, olivacea, postice fuscescens. Frons ad 25 mm. longa, 9 mm. lata, crassa. Costa bene producta, sensim in alas validas exeurrens. Epidermis tenera. Síomata magna, creberrima, bene producta, ore interno magno, quadrato, ^ cellulis angustis cireumdato. Appendicula squamarum magna, rosea, late ovata, acuta, arcte constricta, cellulis a basi ad marginem valde decrescentibus, margine eroso-denticulata. Pedunculus carpocephali tenuis, ad 15 mm. longus, paleis longis hirtus, apice similiter barbatus; pale: involucrales late lanceolatze, cuspidatee, dentatae vel lacinulatee, omnes purpurec. Capitula fem. parva, 5-6 lobata, centro integro parvo, convexo, lobis ex angusta basi oplime obcuneatis, contiguis, diametro centri duplo longioribus, convexis, decurvulis, apice iruncato rotundatis. Inmvolucra hyalina, margine lobulata, lobis breviter fimbriatis. Perianthia hyalina, ore contracto integro. Capswla fusco bruunea, crebre annulata. Reliqua desunt. Hab. Caracas (Gollmer), Mexico (Wawra). / : 59. Marchantia Keernbachii St. n. sp. Frons parva, angusta, gracilis, ad 2!/» cm. longa, 9 mm. lata, crassa. Costa lata, abrupte producta, postice plano convexa. Epidermis antica validissima, cell. parietibus equaliter incrassatis. Stomata parva, nume- rosa, ore interno quadrato, 4 cellulis angustis cireumdato. Appendicula ssquamarum magna, oblonga, laxe reticulata, margine regulariter spinoso- - dentata, apice obtusa. Pedunculus carpocephali ad 20 mm. longus, sub- tenuis, apice paucis paleis pendulis et filiformibus barbatus. Capitula fem. excentrica, uno latere 9 lobata, lobis regulariter radiatis, ex angusta basi conico-ampliatis, approximatis, apice breviter bifidulis vel excisis vel 188 : 527 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia. truncatis; pale: involucrales laneeolatze, breves. [nvolucra late conehae- formia, rufo-brunnea, integerrima, crispula. Perianthia hyalina, ore parvo contracto. Capsula dilute brunnea, annulis erebris instructa. Spore 27 y, rufo hrunnea. Elateres 430 y, validi, medio 7 y. lati valde attenuati. Reliqua desunt. : Hab. Nova Guinea, Butanang (Kárnbach). 54. Marchantia angusta St. n. sp. Minor, valde angusta, gracillima, pallide virens, postice fuscescens. Frons ad ^ cm. longa, 2 mm. lata, multiramosa, valida. Costa haud pro- ducta, sensim in alas crassas excurrens. Epidermis tenera. Stomata magna, parum prominentia, ore interno magno, 5-6 cellulis angustis circumdato. Appendicula squamarum magna, ovata, acuta, spinis validis, numerosis armata, valde constricta, cellulis eequimagnis majuseulis formata. Pedun- culus carpocephali tenuis, ad 25 mm. longus, nudus, apice paleis lanceo- latis breviter barbatus. Capitula fem. parva, 9 lobata, lobis basalibus acuminatis, sinu latissimo divergentibus, reliquis optime obcuneatis, sinu obtuso discretis, disci centralis diametro brevioribus, apice truncatis emarginalis vel inciso bilobis. Involucra ad medium loborum protracta, ore integerrimo crispato-plicatulo. Perianthia hyalina vel flavescentia, ore integro. Capsula rufo-brunnea, laxe annulata. Sporz 28 y, flavae. Elateres 660 n. Capitula mas. femineis minora, subdisciformia, 8 lobata, lobis per paria approximatis, usque ad apicem connatis, lamina interlobularis plus minus profunde acuteque insisa, cireumscriptione itaque valde irregulari. Scyphuli margine denticulati, dentibus conico-prominentibus, unicellu- laribus. Hab. Tonkin (Bon. Balansa). 5359. Marchantia furciloba St. n. sp. Mediocris, viridis, postice rufo-purpurascens. Frons ad 359 mm. longa, 5 mm. lata. Costa parum producta, leniter convexa, in alas validas excurrens. Epidermis tenera, cellulis haud raro bistratis formata. Stomata magna, numerosa, bene exserta, ore interno magno, 5 cellulis angustis circumdato. Appendicula squamarum e basi rotundata profundeque con- stricta, ovata, acuminata, cellulis subeequimagnis formata, margine sub- integra. Pedunculus carpocephali 1 cm. longus, nudus, paleis linearibus breviter barbatus; pales involucrales lanceolatze, longe cuspidatz, pur- puree. Capitula fem. dilute glauco-viridia, asymmetrica, basi aloba, ceterum 9 lobata, lobis ad !/s liberis, apice profunde bifidulis, centro 189 Marchantia. . FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 528 leniter umbonato. Involucra valida, brunnea, margine integerrimo plano- que, parietibus cellularum sequaliter incrassatis. Capitula mas. magna, asymmetrica, 5-6 loba, usque ad basin palmatifida, lobis inzequalibus. Reliqua desunt. Hab. Hawai (Baldwin). VII. Capitula disciformia breviloba. ^7 56. Marchantia chenopoda L. Sp. pl. Il, p. 1603. Syn. : M. cartilaginea L.et L. teste Schiffner. Lehm. Pug. plant. IV, p. 31. M. Dillenii Lindb. Krit. Gransk. Dill. Hist. 1883, p. 47. Minor, gracilis, fusco-viridis, margine sepe purpurascens, postice fusco- purpurea. Frons ad 3 cm. longa, 5 mm. lata. Costa latiuscula, optime et. abrupte producta, alze tenues, cost:e :equilatee. Epidermis valida. Stomata. minora, parum prominula, ore interno quadrato, 4 cellulis angustis cir- cumdato. Appendicula squamarum submagna, late cordato-ovata, acuta, integerrima vel plus minus dentata, cellulis majusculis subzequimagnis formata. Pedunculus carpocephali tenuis, ad 3 cm. longus, paleis longis purpureis hirtus, apice similiter barbatus; palec' involucrales anguste lanceolate setacez. Capitula fem. asymmetrica, parva, valde convexa, brevissime quinqueloba, lobis rotundatim prominulis, sinu acuto discretis, decurvulis, basalibus oppositis, capitula basi dein truncata. Imvolucra A, hyalina, lobulata, lobulis breviter fimbriatis. Perianthia hyalina, ore constriceto quadrifido, lobis papulosis. Calyptra rufescens, cellulis maxime incrassaüs valida. Capsula nigro-brunnea, ereberrime annulata. Spora flavae 25 u.. Elateres ad 720 y. Capitula masc. magna, femineis multoties majora, palmatifida, 4-7 lobata, lobis ad 10 mm. longis, angustis, fere ad basin usque liberis. Seyphuli parvi, regulariter breviterque dentati, dentibus 1-2 cellulas longis. Hab. America tropica ubique communis; subtropica Chile et Mexico. 57. Marchantia hexaptera hchdt. Verh. zool. bot. Ver. Wien, XVIII, p. 960. Mediocris, viridis, postice fuscescens. Frons ad 3 cm. longa, 5 mm. lata. Costa parum producta, sensim in alas attenuata. Epidermis tenera. Stomata parva, parum prominula, ore interno parvo quadrato, ^ cellulis angustis circumdato. Appendicula squamarum magna, late ovata, repando- angulata vel breviter dentata, apice acuta, cellulis minoribus ubique aequi- 190 529 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia. magnis formata. Pedunculus carpocephali ad 10 mm. longus paleaceus, apice paleis lanceolatis sepe bifidis maxime barbatus. Capitula fem. disci- formia asymmetrica, centro integro magno, umbonato, convexim 8 costato, basi omnino elobulata lateque frondiformia integerrima, ceterum 8-10 lobata, lobis brevibus, sinu parvo obtuso discretis, obcuneatis, apice late truncatis vel repandis vel leniter emarginatis, plano-patulis. /nvolucra 8, angusta, ore cellulis longis angustissimis crebre ciliato. Perianthia brunneola, valida, ore parvo contracto integro. Capsula fusco-brunnea, laxe annulata. Spore flavie, 28 w. Elateres 660 v. Capitula mas. femineis :quimagna, brevipedunculata, palmatifida, lobis ad 6, usque ad basin liberis, angustis. Scyphuli brevissime denticulati, dentibus 2 cellulas longis. Hab. Tahiti (Exped. Novara, Didrichsen, Vesco, Lépine, Thiébault, Vieillard et Panchet, Nadeaud). Die Beschreibung des Autors stimmt so wenig mit seiner Figur überein, dass es bisher nicht müglich war, die Pflanze wieder zu erkennen. Obige - Beschreibung derselben ist nach den Originalpflanzen im Wiener Museum gefertigt. 98. Marchantia pileata Mitten. Fl. N. Zel. II, p. 169. Major, robusta, tenax, fusco-virens, postice purpurascens. Frons ad 7 cm. longa, 7 mm. lata; costa angusta, parum producíia, sensim in alas validas excurrens. Sfomata parva, ore interno subquadrato, ^ cellulis anguste ellipticis cireumdato. Epidermis valida, Squamarum appendicula, magna, late ovata, apice rotundata, margine crebre irregulariterque denti- culata, cellulis anguste hexagonis formata, marginalibus parum minoribus. Pedunculus carpocephali ad 15 mm. longus, tenuis, nudus, apice paleis linearibus sparsim barbatus; palece involucrales late lanceolatze, longe cus- pidatze, fuscescentes, integerrima. Capitula fem. valde convexa, subhemi- sph:erica, basi lobis longioribus divergenti-hastata, ceterum breviter 5 loba, lobis latis truncatis vel rotundatis, interdum leniter emarginatis. [nvo- lucra lacerata (ipse haud vidi) Reliqua desunt (adhuc nusquam reperta). Hab. New Zealand (Colenso). 59. Marchantia samoana St. n. sp. Mediocris, dilute viridis, subtus purpurascens. Frons ad ^4 cm. longa, 6 mm. lata, tenuis. Costa humilis, longe in alas tenues excurrens. Stomata parum prominula, poro interno 4 fisso, ^ cellulis planis, conico-rotundatis formato. Epidermis valida. Appendicula squamarum maxima, late ovata, cuspidata, margine irregulariter dentata et breviter spinosa, cellulis BULL. HERB. BOIss., juillet 1899. — 191 36 Marchantia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 530 marginalibus parum minoribus, omnibus breviter hexagonis. Pedunculus carpocephali ad 10 mm. longus, tenuis, paleis longis filiformibus fusco purpureis villosus; barba apicalis similis; pale& involucrales lanceolatz, longe aitenuatze. Capitula fem. basi late rotundata, omnino elobulata, apice breviter 5-6 lobata, lobis contiguis, truncatis, sinu parvo rotundato discretis. Involucra breviter inciso-lobata, lobis repando-angulatis. Capi- tula mas. brevius pedunculata, plus minus regulariter peltata, lobis 5 ad 7, usque ad basin fere solutis. Hab. Samoa (Graffe), Viti (Graeffe). V $0. Marchantia subgeminata St. n. sp. Major, antice glauco-virens, postice purpurascens. Frons ad 7 cm. longa, 7 mm. lata. Cosía crassa, haud tamen producta, sensim in alas excurrens. Epidermis tenerrima. Síomata parva, parum elevata, ore interno cruciato. Appendicula squamarum maxima, cordiformia, leniter repanda, minuteque crenulata, cellulis minimis marginata, centralibus multoties majoribus. Pedunculus carpocephali ad. 35 mm. longus, basi squamis magnis vaginatim involucratus ibidemque maxime crassus, versus apicem valde attenuatus, ubique paleis tortis lanatus; barba api- calis sanguinea, paleis late linearibus apice setaceis, margine repando- angulatis. Capitula fem. glauco-viridia, disciformia, asymmetrica, basi recto angulo incisa, ceterum 9 loba, lobis sinu brevi angustoque discretis, apice emarginato-bilobis, parum convexis; centro lato, umbonato. Invo- lucra hyalina, profundius lobata, lobis truncatis, irregulariter et longius lacinulatis, purpureis. Hab. Celebes leg.? 601. Marchantia peruviana (Mont.) Nees. Syn. Hep., p. 538. Syn. : Grimaldia peruviana Mont. in d'Orbigny. Voy. Botan., p. 63. Minor, gracilis, viridis, postice fusco-purpurea. Frons ad 4 cm. longa, A mm. lata, tenuis. Costa humilis, haud producta, sensim in alas tenues attenuata. Epidermis tenera. Stomata magna, bene prominula, ore interno magno, 5 cellulis angustis circumdato. Appendicula squamarum rosea, minora, subrotunda, acuta, margine paucidenticulata, cellulis parvis, marginalibus duplo minoribus formata. Reliqua haud vidi. Hab. Peru (d'Orbigny). In der Synopsis sind noch folgende Charactere gegeben, die ich zur Vervollstándigung hier hinzufüge : 192 531 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia, Capitula fem. integra, subglobosa, subtus brevipilosa ; pedunculus brevi- pilosus. Capitula mas. discoidea sessilia. (??) Montagne hat in seinem Sylloge, p. 91, den alten Namen Grimaldia peruviana restituirt, zweifellos mit Unrecht, da die Pflanze jedenfalls eine Marchantia ist und wahrscheinlich zu MM. chenopoda gehórt; ein fruchtendes Exemplar ist aber nicht erhalten, weder im Pariser Museum (Herb. Montagne), noch im Strassburger (Herb. Nees). 62. Marchantia Notarisii Lehm. Pug. X, p. 22. Mediocris, tenuis, antice fusco-viridis, postice fusco- purpurascens. Frons ad 3 cm. longa, 5 mm. lata. Costa optime producta, angusta, abrupte in alas tenerrimas excurrens. Epidermis tenera. Stomata parum prominula, magna, ore interno 5 cellulis angustis circumdato. Appendi- cula squamarum magna, rosea, late ovata, acuminata, margine grosse denlata vel subspinosa. Capitula mascula palmatifida breviter peduncu- lata, pedunculo tenui, 12 mm. longo, quadriloba, lobis oblongis, ad medium solutis, divergentibus, ala angustissima circumdatis. Seyphuli margine minute et creberrime ciliati, ciliis 2 cellulas longis; plantam 9 haud vidi. ; Hab. Chile Valparaiso (Lehmann filius). Lehmann beschreibt die capitula fem. als : « dimidiato-semicircularia, centro obtuse umbonato, pedunculo fibrilligero, excentrice affixo, subtus barbata, brevissime 4-5 loba, lobis obtusis, fornicatis. Involucra ore minute fimbriato denticulato, oligocarpa;» darnach gehórt die Pflanze jedenfalls in die náchste Nachbarschaft von M. chenopoda, wenn beide nicht gar identisch sind. c. Incerta sedis. &- 63. Marchantia oregonensis St. Hedwigia, 1893, p. 318. Mediocris, tenuis, viridis. postice haud colorata. Frons ad 3 cm. longa, 5 mm. lata; costa humilis, haud producta, sensim in alas longe attenuatas excurrens. Epidermis valida. Stomata majuscula, ore interno cruciato. Appendicula squamarum rosea, magna, reniformia, margine varie remo- teque dentato-spinosa, cellulis parvis subzequimagnis formata. Capitula mascula parva, brevipedunculata, disciformia, 4-8 crenatim lobata, lobis rotundo-prominulis. 195 Marchantia. |^: FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 532 Hab. America sept. M* Hood. (RÓll.) Von allen nordamerikanischen Arten unterscheidet sich diese Pflanze schon allein durch die kreuzfórmige Oeffnung des inneren Porus stoma- tum. Wenn ich diese und einige andere Arten unserer Gattung, obwohl ich weibliche Pflanzen nicht kenne, hier einfügte, so geschieht es, weil sie in Gebieten gefunden worden sind, in welchen die Gattung nur mit wenigen Arten vertreten ist, so dass es ohne Schwierigkeit moglich sein wird, sie spáter zu identifiziren. Eine grosse Anzahl Pflanzen habe ich leider unerwáhnt lassen müssen, weil sie aller Reproduktionsorgane entbehren, obwohl manche gut charakterisirte darin enthalten sind. 64. Marchantia pallida St. Hedwigia 1889, p. 266. Mediocris, pallide flavo-virens, postice fuscescens. Frons ad ^ cm. longa, 5 mm. lata. Costa bene producta, late convexa, sensim in alas tenerrimas excurrens. Epidermis ienera. Sfomata humilia, parva, ore interno 5 cellulis plano-conicis fere clauso. Appendicula squamarum rosea, magna, cordata, acuta, margine remote obtuseque denticulata, cellulis oblongis subzequimagnis formata. Scyphuli parvi, margine mamil- latim armati, mamillze geminatim approximatae. Reliqua desunt. Hab. Australia, Hume River (Miss Campbell). Die Gattung ist in dem australischen Continent àusserst spárlich ver- treten und unsere Pflanze wird nach dem oben Gesagten jedenfalls wiederzuerkennen sein. ; 65. Marchantia vaginata St. n. sp. Major, valida, coriacea sed tenuis, viridis, margine posticeque purpu- rascens. Frons ad 5 cm. longa, ob ramos longe coalitos latissima, frondem parum dissectum formans, margine valde crispata. Costa parum producta, latissima, canales muciferos numerosos gerens. Epidermis tenerrima. Stomata minima et numerosa, parum prominentia, poro interno 4 cellulis plano-conicis circeumdato. Appendicula squamarum magna, cordata rotun- data, margine minute obtuseque denticulata. Pedunculus masculus tenuis, 10 mm. longus, basi squamis magnis purpureis, apice cucullatis involu- ceratus. Capitula mascula disciformia, symmetrica, 8 lobata, lobis sinu acuto discretis, rotundatis, parum prominulis. Seyphwli grosse lobati, lobis contiguis, triangulatis, longe cuspidatis, medio infero margine ^spinulosis. Reliqua desunt. Hab. Japonia (Faurie, Makino, Miyoshi). 194 v^ * 533 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Marchantia. 66. Marchantia acaulis St. n. sp. . Major, robusta, tenax et dura, fusco-viridis, postice fuscescens, crassa. Frons ad ^ cm. longa, 5 mm. lata. Costa valida, bene et abrupte producta, radicellis longissimis repens, canalibus muciferis ubique percursa (in costa alisque). Epidermidis cellule antice maxime zequaliterque incras- sat:e, ubique fere bi-vel tristratze. Stomata humilia. ore interno quadrato, ^ cellulis angustis cireumdato. Appendicula squamarum magna, subro- tunda, acuta, varie crenato-dentata, cellulis marginalibus haud minoribus. | Capitula mascula asymmetrica, subsessilia, pedunculo minimo, palmati- fida, lobis angustis (5 vel 6) ad medium connatis. Hab. Malacca, Perak (Ridley). Die Pflanze ist dem ganzen Bau nach einem sehr trockenen Standorte - angepasst; darauf deuten die máchtig verdickten Epidermiszellen, welche in 2 bis 5 Lagen übereinander liegen. Die Frons ist ferner von einer grossen Anzahl longitudinal verlaufender Canàále durchzogen, welche eine grosse Menge zàáhen, durchsichtigen Schleims enthalten, der Wasser aufspeichert, um dasselbe allmáhlig wieder an die Pflanze abzugeben; die mánnlichen Capitula endlich sind sitzend und liegen mit ihren schmalen Abschnitten dem Boden ausgebreitet an, was sie natürlich leichter vor dem Vertrocknen schützt, als wenn sie auf einem Stiel in die Luft ragten biologisch ist diese Art jedenfalls die interessanteste der Gattung. 7. Marchantia cataractarum Schffn. Kais. Ak. Wien LXVII, 98. Major, valida, viridis, postice purpurea. Frons ad 5 cm. longa, 9 mm. lata. Costa crassa, maxime producta, abrupte in alas validas excurrens. Epidermis tenera. Stomata maxima, bene prominentia, ore interno giganteo, quadrato, 4 cellulis angustis cireumdato. Appendicula squama- . rum parva, ovata, acuminata, acuta, cellulis mediocribus formata, margi- nalibus duplo minoribus, margine irregulariter paucidentata, hic illic. spinosa. Reliqua desunt. Hab. Java (Schiffner). Eine gute Art, welche an den riesengrossen Stomatis leicht zu erkennen ist. Die nachstehenden zwei Arten sind ganz verkümmerte Pflanzen, ohne jeden Werth, die ich nicht beschreibe und die zu streichen sind. Es sind : M. quinqueloba Nees. Syn. Hep., p. 526. M. pusilla N. et M. Syn. Hep., p. 526. ——————HM9———— * 195 Extrait du. Bulletin de l'Herbier Boissier. Tome VII. No 9. Septembre 1899. SPECIES. HEPATICARUM AUCTORE Franz STEPHANI (Suite.) SPHAEROCARPUS Micheli, 1729. Plante frondose, parva, terricole, virides, plan: et tenerrimz, arcte repentes, dichotome multiramos:e, radicellis longiusculis solo affixze, apice profunde inciso-bilobe ibidemque cellulis curvatim-erectis clavatis ob- tectae. Costa lata, haud producta, 2-5 cellulas erassa, sensim in alas tener- rimas attenuata. Rami adventivi antici, e cellulis alarum orti. Inflorescentia dioica. Flores feminei antici, valde numerosi. /nvolucru pro planta ma- xima, monogyna, interdum bi vel trigyna, oblique inserta et versus apicem plantze nutantia, plus minus pyriformia vel subcylindrica, ore apicali plus minus angustato. Calyptra basi bistrata, apice unistrata, facile destructa et ante capsul:e maturitatem evanida. Capsula chlorophyllifera sph:rica, pariete unistrata magnisque cellulis formata, pedicello parvo chlorophylli- fero facile destrueto. Spora ietraedrz, cuücula valida, varie lamellata, plus minus hirta. Sporz juveniles ante maturitatem capsula in glebam aggregate, parietibus capsule haud adhzerentes, in fluido capsulari aggre- gatim natantes. Elateres nulli; adsunt tamen cellulze steriles sporis mixtze et minores, oleiferze, sphaerieee, pariete tenera, nutriculze sporarum. Flores masculi antici in fronde minore et longius ramosa, e medio coste orti, sepe in ramulis nascentibus aggregati et marginem dense tegentes. 196 656 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Spharocarpus. Antheridia sphowrica, breviter pedicellata, pedicello frondis substantie immerso. Involucra mascula femineis multo minora, rubescentia, inferne inflata, medio supero cylindrice rostrata. Die Pflanzen dieser Gattung wachsen alle auf leichtem und lockerem - Boden; der Thallus ist von dem denkbar einfachsten Bau; da er bei den meisten Arten dicht mit den schlauchfórmigen Involucris bedeckt ist, so übernehmen diese hauptsáchlich die Assimilation und Ernáhrung, wozu die vielen Hüllen eine bedeutende assimilierende Oberflàche darstellen, wie sie nur Riccia in anderer Form wieder erreicht. l. S. terrestris (Mich.) Smith. Engl. Bot. 1790, tab 299. Syn. : Spharocarpus terrestris minima Mich. Nov. Gen. p. ^. Spharocarpus Michelii Bellardi. Acta Taur. 1792. V, p. 246. Dioica, involucris maxime confertis, maturis vix duplo longioribus quam latis, interna facie Izevibus, inferne obcuneato-inflalis, tertio supero late acuminato, ore parvo truncato, vix crenulato. Sporc ad 90 y, grosse reticulatim lamellatze, lamellis breviter echinatis. Hab. Germania (rhenana), Britannia, Gallia, Europa et Africa medi- terranea, America septentr. 2. S. Donnellii Austin. Torrey B. Cl. VI, p. 157. Dioica, involucris confertissimis, maturis subcylindricis, basi vix an- gustatis, apice conico-hemispharicis, ore angusto integerrimo, facie in- terna levi; spore ad 100 y reticulatim lamellatze, lamellis in lobulos plano-conicos obtusos vel acutos divisis, sporz itaque grosse lobifera. Hab. America septentr. (Florida, New Jersey). à Die Pflanze von New Jersey (Closter) hat Austins eigenhàándige Auf- schrift; diese Art hat also eine bedeutende Verbreitung. 3. S. texanus Austin. Torrey B. Cl. VI, p. 158. Ipse haud vidi; secundum descriptionem Underwoodii : Thallus est minor, lobulis leniter acuminatis. fnvolucra apice minus obtusa. Sporc duplo minores (quam in S. terrestri). Coccus 63 wv 1n diam. Hab. Texas (Wright). Die sehr kleinen Sporen werden ermóglichen die Art wieder zu er- kennen ; diese Pflanze liegt nicht im. Herbar Austinm's in Manchester. Sie scheint ganz verloren gegangen zu sein. 197 LS Spharocarpus. ^ FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 657 4. S. Berteroi Mont. Ann. sc. nat. Series II. IX. p. 59. Dioica. Frons involueris minus dense obtecta, centro adulto nudo, utri- culis solum in ultimis lobis, ceterum involucra ovata vel ovato-oblonga, longe acuminata, apice truncata, interna facie cellulis hamatim decurvis hiria, ore similibus cellulis armata. basi longe pedicellata,. pedicello juvenili minimo, cum involucro sensim sensimque increscente, tempore maturitatis dimidium longitudinis utriculi metiente. Sporz matur ignota. . Capsula brevissime pedunculata, pedunculo basi inflatze utriculorum in- serto, pedicellum utriculi haud percurrente. Plante mascule quam feminea multo minores. utriculis purpureis. ut in S. ferrestri superne longe rostratis. Hab. Chile, QuilIlota (Bertero). Der Pedicellus utriculi ist keineswegs hohl, wie Lindenberg sagt (Nova Acta 1836, XVIIT, p. 504 i.), sondern aus einem durchaus gleichmàssigen Gewebe aufgebaut und schief nach vorn geneigt inseriert. 5. S. californicus Austin. Torrey Bot. Cl. VI, p. 305. Dioica, involucris confertis, duplo longioribus quam latis, ubique diametro equali, apice conico hemuspharieo, ore parvo crenato. Sporz ferruginez ad 110 y, in diam, alte reticulatim cristatze, cristis valde ir- regularibus, breviter incisis et lobatis vel leniter emarginatis, ubique erosulis et distincte minuteque papillatis, nusquam spinosis. Hab. America septentr., Lowisiana (Langlois), Missisippi (Hall), Cali- fornia (Bolander). 6. S. cristatus Howe. Torrey Bot. Cl. VIL, p. 66. Dioica. Involucra conferta, humilia, obovata, interna facie levia, apice rotundata, poro parvo haud prominente. Spora e cocco facile solutze, flavo- rufescentes, sub 80 y. lamellis radiatim divergentibus, interdum ramosis vel anostomosantibus obtectze. California (Campbell, Howe). Eine ausgezeichuete Art, welche an den groben, etwas entfernt ge- stellten, langen Lamellen der Sporen sofort erkennbar ist. 7. S. Jamesii Austin. Diese Pflanze ist mir nur dem Namen nach bekannt; ein Exemplar -derselben ist nirgend erhalten ; sie wurde in Mexico gesammelt. 198 658 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Riella. BIELLA Mont. Ann. sc. mat 9. XVIIL,-p. 44. Plante thallos:e, pro more parv: vel mediocres in paucis magne et spectabiles, omnes tenerrim:, dilute virides, in aqua ereclae basique radicantes, interdum aqua recedente in limo humido repentes; radicellae capillares haud incrassate, e coste basi bulbiformi ceterum e ventre coste orte. Ramüficatio repetito furcata, in paucis superne magis densa umbellatimque expansa. Costa in sectione elliptica, cellulis centralibus elongatis, corticalibus tamen parenchymaticis, strieta, nusquam (?) spira- liter torta, apice plus minus falcata. Ala e dorso coste orta, unistrata, tenerrima, nuda, basin versus sensim angustata, superne magis evoluta apiceque faleato rotundata, margine ceterum integerrima vel parum inciso lobata, plana vel plus minus undulata, costete nusquam spiraliter inserta. Bractee costales anlice, ad dextram et sinistram ald insert:e, apicem plantze floresque femineos tegentes, valde variabiles, vel rudimentaric vel maxime evolutze et folia fingentes. Antheridia margini alarum immersa, serlata, breviter pedicellata, ovoidea, vagina arcte circumdata, ostiolis haud productis. Flores fem. e costze dorso orti. Involucra magna, sporangio multo majora, unistrata, ovoidea, superne plus minus inflato-acuminata, ore minimo. Calypira valida, bistrata. Capsula sphcrica, pariete unistrata, pedicello perbrevi, basi clavatim incrassato. Sporc magne, tetredre, minute reticulatim lamellatzte, lamellis ex angulis papillatee vel setosa. Cellulze steriles capsule sporis parum minores, pellucidze amyliferze, sine fibra spirali. Die Gattung Riella, 4843 als Duriza publiziert, wurde erst 185^ durch Hofmeister nàher bekannt, der die Entwicklungsgeschichte einer Art (R. Reuteri) in meisterhafter und einwandsfreier Darstellung (Verhandl. der Kónigl. Sáchs. Ges. der Wiss. II, p. 92) publizierte. Diese Arbeit ent- hàlt alle Momente, welche diese Gattung so scharf von allen übrigen Verwandten trennt, ich meine den Aufbau der Pflanze in der Vertical- ebene, wie Gebel treffend es nennt (Botan. Ztg. 18953, p. 10^ ff.). Hof- meister hatte den Thallus unserer Gattung mit dem einer Marchantia verglichen, der der eine Flügel fehlt; dieser Vergleich und diese Folge- 199 Marchantia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 659 rung aus sonst richtigen Beobachtungen ist bereits von Leifgeb (Unter- such. über die Lebermoose, siehe Riella, p. ^5) widerlegt worden. Der Marchantia Thallus baut sich vorwiegend aus /ateralen Segmenten der Scheitelzelle auf, wahrend bei Riella im Gegenteil eine verticale Aus- bildung stattfindet; auch müsste, wàáre Hofmeislers Ansicht zutreffend. die eine Seite des Flügels, z. D. die rechte, und die daran stossende rechte Seite der Rippe die Oberseite der Pflanze sein und allein Sexual-Organe produzieren. was nicht der Fall ist, da 9 Blüten rechts und links vom Flügel aus der Rippe entspringen, demnach die Flügelseite die morpho- logische Oberseite sein muss. der übrigens auch entgegengesetzt die ventrale Wurzelrinne verlüuft. Leitgeb betrachtete daher den Flügel ais eime dorsale Wucherung der Rippe, eine Ansicht die Goebel bestreitet, da der Flügel an seinem ganz jungen Adventivspross vorhanden war, ehe die Rippe an demselben zur Entwicklung gekommen war (1l. c. p. 105); hierzu ist aber zu bemerken, dass nicht selten die Gabelung von der Rippe allein ausgeführl wird und die Flügel sich erst spáter entwickeln. Dieser Flügel wird von den àlleren Autoren und auch von Leitgeb als spiralig verlaufend geschiidert, indem die Rippe selbst eine Torsion zeigt. Niemand nach ihm hat das aber wieder beobachtet. Die Flügel, welche bei einigen Arten sehr breit entwickelt sind, werfen Falten, weil die Insertionsbasis am Stengel kürzer ist als die Lánge ihres freien Randes und laden an der senkrecht wachsenden Pfianze seitlich aus, wie es die turgescente Flügelflàáche fordert; hierdurch erháli der obere Teil des Stengels bei làingeren Exem- plaren eine leichte Torsion, welche aber nur eine rein mechanische Ein- wirkung auf ein durchaus gerade gewachsenes und sehr biegsames Organ ist; die Stengelzellen selbst verlaufen nicht spiralig; das ist alles an der gut entwickelten /ebenden Pflanze und an überreichem Material beo- bachtet; es bedarf daher der Aufklárung, unter welchen Verhiltnissen die Pflanzen tordieren und ob, wie Goebel I. c. andeutet, etwa Lichtver- háltnisse hierbei eine Rolle spielen. Die schuppenfürmigen Bláttchen, welche dem Schutze des Vegetations- punktes dienen, sind rein dorsalen Ursprungs und decken natürlich ebenso die jungen Pistille; bei R. Parisii sind sie aber so zahlreich und gross, dass sie den Habitus der Pflanze beeinflussen und sicherlich bei ihrem Stoffwechsel eine wesentliche Rolle spielen. Die Gattungen Spharocarpus und Riella stehen hinsichtlich der sterilen Kapselzellen und auch sonst der Gattung Corsinia nahe; doch bilden di 200 660 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Riella. übrigen Marchantiaceen wegen des Baues der vegetativen Organe ein so gleichfórmiges zusammenháüngendes Ganze, dass man unsere zwei ver- wandten Gattungen nicht wohl in jene hineinschieben kann; es lásst sich eben, was sich aus dichotomer Abstammung neben einander ent- wickelt hat, nicht wohl hintereinander anordnen. RIELLA A. MowoICE. 1. R. Reuteri Mont. Ann. sc. nat. 3. XVIII, p. 12. Frons pusilla, ad 6 mm. longa, simplex vel furcata, aia plana, vix un- dulata; squame costales valde variabiles, minute et filiformes vel lanceo- late vel subovatz. Antheridia pauca in furcis propriis, neque in planta propria. Imvolucra in apice plante aggregata, ovoidea acuminata, cellulis prominulis alte papulosa. Sporze rufz, ad 60 i, spinose, spinis brevius- culis, multo brevioribus quam in A. gallica et R. Battandieri. Hab. Helvetia, Lac Léman prope Genthod; nuperius haud reperta, in loco classico destructa (Reuter). R. Battandieri Trabut in Schiffner. Botan. Centralbl. 1886. Frons mediocris, ad 2 cm. longa, erecta vel adscendens; ala bene evo- luta, undulata, plus minus repanda, apice falcato-rotundata; squam« cos- tales lanceolatz:» acut:: minores. Aníheridia pauca, ad 2 vel 5 seriata. Involucra ovoidea, acuminata, papulosa, apice valde angustato alte papu- loso. Sporce 60 wx. hispidissime, spinis longe acuminatis. Hab. Alger (Battandier). B. Droice. a. Sporis echinatis. 3. R. gallica Balansa in Trabut. Rev. gén. Bot. III, p. 450. Frons mediocris, ad 5 cim. longa, inferne pauciramosa, superne repe- tito fureata, submersa erecta, in limosis repens; a/a angusta, plana, apice faleato-rotundata; squamce variabiles, minutze vel ad 2 mm. longa. Aa- theridia ignota. Involucra ad 2 mm. longa, ovoidea, levia, apice tantum papulosa. Sporz brunnes, 80 v, spinosz, spinis attenuatis. Hab. France, Roquehaute (Balansa 1866). Nuperius haud reperta. 201 Rüella. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 661 4. R. Notarisii Mont. Ann. sc. nat. 3. XVIIL p. 11. Syn. : Duriaa, Notarisii Bory et Mont. Ann. sc. nat. 1844, p. 229. Mediocris. Frons ad 6 mm. longa, repens vel erecta; ala bene evoluta, 3 mm. lata, superne desinens. Squamc«e costales apicem plantes obtegentes, pro planta magna, lineares, obtuse, ad 5 mm. longze, aggregata ; squamae basales multo minores oblongae vel ovate. Involucra ex angusta basi oblongo-oviformia, longius acuminata, levia. Spora 60 y, hispidissimz. Antheridia ignota. Hab. Insula Sardinia, prope Pula (De Notaris), Gracia, Phalerus (Chaboisseau). 5. R. Parisii Gottsche. Hepat. Exsicc. G. et Rab. No 375. Syn. : HR. Clausonis Let. in Trabut. Atlas Fl. d'Alger 1886, p. 13. Spectabilis, ad 20 em. longa, lzete viridis, dense ramosa; a/a lata undu- lata in trunco ramisve ad basin subnulla, haud rare interrupta. Squamae magne, cordiformes, ob insertionem duplicatam conduplicatim concava, decurva. Involucra late oviformia, subspharica apice breviter acuminata subapiculata, levia. Spora 60 w hispidze. Andrecia ignota. Hab. Alger, pluribus locis (Clauson, Paris). Die Pflanze ist durch ihre Ausgabe in dem Exsiccatenwerk von Gottsche et Rabenhorst unter Ne 575 selbstverstàndlich als rite publiziert zu betrachten. b. Sporis truncato-papillatis. 6. R. helicophylla Mont. Ann. sc. nat. 3. XVIII, p. 41. Syn. : Duriza helicophylla Bory et Mont. Ann. sc. nat. 1844, p. 229. Spectabilis. Frons ad 10 mm. longa, parum ramosa ; ala latissima (ad ^3»m) valde undulata haud tamen spiraliter inserta. Squam« costales parva variiformes. /nvolucra ovoidea obtusa, superficie levi. Spore 80 », longe papillat:e, papillis apice incrassatis truncatis. Androcia in apice alarum, antheridiis valde numerosis longeque in margine seriatis. Hab. Alger, Senia (Durieu). 7. R. Cossoniana Trabut. Atlas fl. d'Alger, 1886, p. 6. Mediocris. Frons subsimplex, erecta, ad 3 cm. longa; aia 2 mm. lata, undulata, apice faleato-rotundata. Squam« costales parve, oblonge vel lanceolat;?. Involucra ex angusta basi globosa vel late pyriformia, apice rotundata, 8 angulis meridionaliter percurrentibus lateque alatis instructa, alis integerrimis, vertice basique attenuatim excurrentibus. Spor& 70 w, : 202 602 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. papillat:e, papillis brevibus truncatis. Antheridia in margine alie longius seriata. Hab. Oran, El Kreider (Trabut). ANEURA Dum. Sylloge 1831, p. 85. Plant: frondosz, terrestres corticol:e vel rupicola,, exiguae, mediocres vel gigantew, virides vel rufescentes, perszpe olivace:, semper carnosa rigiddeque, erecto-vel depresso-esspitosc, stolonibus affixe, in paucis arcte in solo repentes (A. pinguis et affines). Frons pro more anguste linearis, monopodialiter ramosa, sepe optime pinnata et gracillima, pinnis sepe unilateralibus. altero latere stoloniformibus. Truncus semper fere bieonvexus, interdum subteres (ramis semper minus crassis), in paucis latas, planus, ubique zequicrassus. Cosía nusquam abrupte definita, in alas ubi adsunt plus minus latas attenuata. Costa cellulze centrales elon- gal:, corticalibus fere semper multoties ampliores; epidermis hevis, in paucis verrucosa vel pubescens vel lamellata. Cellulae alarum ad costam maxima, versus marginem sensim minores, marginales integerrima, interdum papuloso-alte-prominule, in paucis dentiformes. Ramorum apices cellulis clavatis, siepe maxime muciferis obtecü. Inflorescentia dioica, rarius monoica. Rami feminei in trunco vel solitarii vel oppositi, simplices vel furcati, interdum innovati, semper ex apice pinnularum orti, basi itaque steriles, apice pro more decurvi vel nodulosi, interdum disciformes, margine erecto semper armato, lacinulato vel pilifero ; pistilla biseriata, alternantia, breves, cellulis vel squamulis interjectis tecta. Calyptra cylindrica vel clavata, parietibus valde carnosis, lzevis vel plus minus hirta, mamilla apicali coronata, inferne pistil:a sterilia gerens. Capsula breviter pedicellata, oblongo-cylindrica, usque ad basin quadri- valvis; valvulze bistratee annulatim incrassatee, apice elateribus cylindricis adherentibus barbate. Elateres decidui monospiri, breves, e medio am- pliore maxime attenuati. Spore parv:e, leves vel asperul:e. Rami masculi ex apice pinnarum orti, (basi itaque steriles) solitarii vel oppositi vel re- gulariter pinnatin consecutivi, pro more pinnis pinnulisque ultimis in- serti, angusti, breves strictique vel longiores et sub fronde curvatim oc- culti, in una fere circinati, simplices vel furcati, interdum ex apice vege- 205 Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 663 lativi, margine pro more papulosi; Aniheridia biseriata (in una solum seriata), alternantia, in paucis tri-quadriseriata, magna globosa subsessilia. Propagula haud rara, cellulis solutis deciduisque vel marginalibus vel corlicalibus orta. Die Verzweigung der Gattung Aneura ist eine monopodiale, d. h. jede neue Gabelung der Frons làásst (abwechselnd nach rechts und links) einen Fiederast stehen; diese Gabelungen wiederholen sich aber derartig, dass in vielen Fállen immer je 2 Fiedern gegenstündig inseriert er- scheinen, was sie natürlich thatsáchlich nicht sind, obgleich ich in den Diagnosen diese Bezeichnung der Kürze halber benutzt habe; nicht selten bleiben aber auch solche Aeste unentwickelt, als knotige Anschwellungen (ruhende Astanlagen Leitgebs) in unregelmássiger Anordnung am Haupt- stamm . zurück; sie wachsen spáter meist zu weiblichen Aesten aus, bleiben aber auch wohl für immer unentwickelt oder entwickeln bei Verletzungen der Stammspitze eine neue sterile Frons. Im Uebrigen findet die Verzweigung bei gut entwickelten Pflanzen meist in der Weise stalt, dass der Stamm wenig oberhalb der Basis einen gleich starken Gabelast. entwickelt, zuweilen auch noch in der Folge einen solchen Hauptast treibt, die alle sich dadurch als solche kennzeichnen, dass sie mit dem Truncus oder Hauptstamm gleiche Stárke zeigen, ganz wie dieser verzweigt sind und auch, wenn jener ungeflügelt ist, ihrerseits keine Flügel tragen; ist nun der nicht gegabelte Stamm z. B. bipinnatus, so habe ich wegen dieser Hauptáste keineswegs die Pflanze íripinnatus ge- nannt, da es ja oft vorkommt, dass sie solche Hauptàste nicht tràgt und dann die Diagnose falsch wáre. Alle meine Angaben über den Ver- zweigungsmodus beziehen sich also auf den einfachen wungegabelten Truncus prünarius. Da die schmalen Aneura-Formen meist aus einem oberirdischen kriechenden Rhizom entspringen, dieses aber beim Sammeln oft nicht beachtet worden und nicht erhalten ist, so ist die dicecische Inflorescenz vielleicht in einzelnen Fiàllen nicht zutreffend. wie ich das bei monce- cischen Arten erfahren habe. die durch das Abreissen oder Absterben basaler Stammverbindungen dicecisch erschienen. Leider sind uns von den allermeisten Arten reife Kapseln nicht zugàángig, so dass ich die Sporen und Elateren für die Beschreibungen nicht angeben konnte. Obwohl alle Formen dieser Gattung zu ihrer Entwicklung sehr feuchte Standorte nólig haben. so giebl es doch auch etiolierte Formen, wie z. D. A. cataractarum Spruce eine solche ist, die besser nicht publiziert wáre; in den Sümpfen Patagoniens sind solche Formen háufig; in den Tropen 204 664 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. und auch in gemiássigten Klimaten finden sie sich nur zwischen Laub- moosen. Da sie ihren Habitus vóllig ándern, meist ganz steril bleiben. so sind sie nicht zu identifizieren. Als die konstantesten und daher zuverláüssigsten Merkmale dieser Pflanzen sind zu betrachten, die Verzweigung, welche selbst bei árm- lichen Exemplaren wohl an einem guten Stimmchen zu beobachten ist ; ferner der Bau des Thallus, d. h. sein Querschnitt, die Breite der Flügel und deren Zellbau; sehr konstant ist auch die Stellung der münnlichen Aeste, bald am weiblichen Aste selbst, bald in dessen Náühe, bald als konstant unterste Fieder eines Seitenastes u. s. w. Die Lünge der mànn- lichen Aeste ist aber je nach dem Alter verschieden; nach dem oft spár- lich vorhandenen Material habe ich genau beschrieben, was ich fand und diese c Aeste bald als stricti, bald als curvati, geschildert ; ich habe aber die Vermutung, dass die jungen Aeste alle zekrümmt sind und die álteren ausgewachsenen gerade gestreckt; jedenfalls ist das bei vielen Arten der Fall. Die Calyptra ist bei allen Arten sehr fleischig, aus vielen Zelllagen aufgebaut und giebt die darin gesammelten Reservestoffe allmáhlig an das sich entwickelnde Sporogonium ab. Die Oberfláche ist nur an jungen Exemplaren normal; im Alter fallen die Haarbildungen der Calyptra ab und sie erscheint dann sehr abweichend. überhaupt ist die Gattung eine ziemlich schwierige wegen der grossen Aehnlichkeit ihrer Formen und des grossen Ártenreichtums; man wird daher nur áltere gut entwickelte Pflanzen mit Sicherheit bestimmen kónnen. Unser genus ist ein vorwiegend tropisches und subtropisches, denn von der grossen Anzahl Arten gehóren nur wenige dem ausgedehnten Waldgebiet der nórdlichen gemàssigten Zone an ; das antarctische Gebiet ist dem gegenüber viel reicher und zum Teil mit riesenhaften oft wunderbaren Formen ausgestattet; zwei dieser antarctischen Arten (A. stolonifera aus Neu-Seeland und A. prehensilis aus Fuegia und Pata- gonien) sind auch in Java gefunden worden (leider ohne náhere Stand- ortsangabe); dies erinnert an Psiloclada und Zoopsis, die zuerst als Bürger der Antarctis beschrieben, spáter in den Molukken und Sunda- Inseln ebenfalls auftauchten. Im Nachfolgenden sind im Ganzen 151 Arten beschrieben, von denen 6 dem nórdlichen Waldgebiet angehóren, 33 dem tropischen und subtropischen Asien und Oceanien, ^49 dem tropischen Amerika, 32 dem antarctischen Gebiet, 1^ dem tropischen und subtropischen Afrika. 205 Áneura. A. Rami alati. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. Jn erurmrz. a. Cuticula armata. . Aneura fuegiensis (Mass) Fretum magellan. . Aneura aberrans St. Nova Granada. . Aneura prehensilis (Tayl) Fretum maaell. . Aneura eriocaula (Hooker) N. Zealand. . Aneura tamariscina St. Java. b. Cuticula levis. I. Truncus exalatus. «. MONOICA. 6. . Aneura emarginata St. Brasilia. 8. 9 10. LE 12. Aneura bogotensis G. Amer. tropica. Aneura Grzffei St. Samoa. N. Guinea. Aneura Regnellii (Angstr.) Brasilia. Aneura saccatiflora St. Bourbon. Aneura multifidioides (Schffn.) Java. Aneura androgyna (Schffn.) Java. £. Drioirc. 1. Plante elate. 2. 13. 1^. 15. . Aneura latieostata Spr. Dominica. . Aneura plumeformis Spr. Andes. . Aneura plumosa (Mitt.) Viti, Java. . Aneura amboinensis St. Amboina. . Aneura Ridleyi (Schffn.) Singapore. . Aneura Zollingeri St. Java. . Aneura distans Spr. Dominica. . Aneura fucoides (Sw.) Antille Ins. . Aneura grossidens St. Guadeloupe. . Aneura papillata (G.) N. Granada. . Aneura squarrosa St. N. Granada. . Aneura algoides (Tayl.) Peruvia. . Aneura virgata G. Guadeloupe. . Aneura cervicornis Spr. Andes. Costarica. . Aneura dicerana St. n. sp. Sumatra. . Aneura hymenophylloides (Sehffn.) Sumatra. 32. ho b9 [201 io Quom Aneura czspitans St. Kamerun. Aneura calva Senffn. Fretum magellan. Aneura Jackii (Schtfn.) Java. Aneura crispa Schffn. Fret. magell. Plante mediocres. 33. 3^. Aneura andina Spr. Andes. Guatem. Aneura humilis (G.) Mexico. 206 665 Dos A . v NAE 666 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. 39. Aneura diablotina Spr. Dominica. 26. Aneura decrescens St. n. sp. Japonia. 37. Aneura fuscescens St. Tahiti, Samoa. 38. Aneura Peppigii (L. et L.) Peruvia. 39. Aneura hymenophytoides Spr. Andes. A0. Aneura nobilis St. Borneo. N. Guinea. A1. Aneura ramosissima St. Bourbon. J. Plante parve vel exiguo. 42. Aneura minima (C. et P.) Australia. A3. Aneura gogolensis St. n. sp. N. Guinea. . Aneura crassiretis (Schffn.) Sumatra. . Aneura samoana St. Samoa, Viti, Hawai. A6. Aneura tenuicula Spr. Brasilia. A7. Aneura macrostachya Spr. Brasilia. il. Truncus alatus. «. Moworcx. A8. Aneura crenulata St. Japan. A9. Aneura autoica St. n. sp. Chile. 50. Aneura Fendleri St. Trinidad. 91. Aneura intermedia St. n. sp. Brasilia. 52. Aneura leptophylla Spr. Venezuela. 93. Aneura erosa St. San Thomé (Afr.) £. Drorc.e. 1. Plante elate, spectabiles. 5^. Aneura elata St. Java. 55. Aneura Glaziovii Spr. Am. trop. 96. Aneura trichomanoides Spr. Andes. 57. Aneura lepidomitra Spr. N. Granada. 98. Aneura Wallisii St. N. Granada. 59. Aneura pallida Spr. Andes. 60. Aneura multifida (L.) Dum. Europa. Am. sept. 61. Aneura tjibodensis (Schffn.) Java. 62. Aneura tahitensis St. n. sp. Tahiti, N. Guinea. 63. Aneura tenuis St. Java. 64. Aneura ciliolata Spr. Andes. 65. Aneura heteroclada (Schffn.) Java, Sumatra. 2. Plante mediocres. 66. Aneura alata St. n. sp. Brasilia. 67. Aneura planifrons Spr. Dominica. 68. Aneura limbata St. Kamerun. 69. Aneura longispica St. Réunion. 70. Aneura nudiflora St. Maurice. 71. Aneura reticulata St. S. Thomé (Afr.) 72. Aneura fastigiata (L. et L.) Caput bon. sp. 73. Aneura flaceidissima (Sehffn.) Java. 7^. Aneura Loriana St. n. sp. N. Guinea. 207 Aneura. 3. FBANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 667 75. Aneura Wettsteinii (Schffn.) Java, Sumatra. 76. Aneura Makinoana St. n. sp. Japan. Plante parvo vel exigue. 77. Aneura amazonica Spr. Amazonas. 78. Aneura Stephanii Besch. n. sp. Congo. 79. Aneura tenuicostata (Schffn.) Java, Singapore. 80. Aneura vitiensis St. Viti. B. Rami exalati. a. Cuticula armata. 81. Aneura scabra (Schffn.) Java, Sumatra. 82. Aneura stolonifera St. New Zealand, Australia, Java, Luzon. 83. Aneura tasmanica St. n. sp. Tasmania. 85. Aneura Colensoi St. New Zealand. 85. Aneura spinulifera (Mass.) Fret. magellan. b. Cuticula levis. I. Plante biconvexe. «. MONOICE. 86. Aneura portoricensis St. n. sp. Puertorico. 87. Aneura platyclada (Scehffn.) Java, Sumatra. 88. Aneura singapurensis (Schffn.) Singapore. 89. Aneura nitida Col. New Zealand. 90. Aneura equitexta St. New Zealand. 91. Aneura papulosa St. New Zealand. 92. Aneura inconspicua St. Kamerun. 93. Aneura perpusilla Col. New Zealand. £. Droicz. T r9 o2 Plante elato, ramis gracillimis. 9^4. Aneura cataractarum Spr. Paraguay. 95. Aneura corralensis St. n. sp. Chile. 96. Aneura micropinna St. New Zealand. 97. Aneura pauciramea St. Hawai. 908. Aneura Baldwini St. Hawai. . Plante spectabiles, robuste, coriacec. 99. Aneura dilatata Spr. Dominica. 109. Aneura comosa St. Bourbon. 101. Aneura Lepervanchei St. n. sp. Réunion. 102. Aneura Kowaldiana St. n. sp. N. Guinea. 103. Aneura pectinata Aust. Hawai. 104. Aneura polymorpha Col. New Zealand. 105. Aneura longiflora St. n. sp. Tasmania. 106. Aneura spectabilis St. n. sp. Fuegia. 107. Aneura Spegazziniana (Mass.) Fuegia. 108. Aneura Negeri St. n. sp. Chile. . Plante mediocres. 109. Aneura pinnatifida Dum. Europ. Am. sept. 110. Aneura digitiloba Spr. Am. trop. 208 668 L1 112. 113. 114. 115. 116. 117. 118. 149: 120. BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura stipatiflora St. Martinique. Aneura conimilra St. n. sp. Chile. Aneura floribunda St. n. sp. Fret. magell. Aneura marginata Col. New Zealand. Aneura Nadeaudii Sl. n. sp. Tahiti. Aneura lalifrondoides (Schffn.) Singapore. Aneura Levieri Schffn. ms. India orient. Aneura singalangana (Sehffn.) Sumatra. Aneura subexalata (Schffn.) Java. Aneura barbiflora St. China. A. Plante parvae vel exiguae. 121. 122 123. 124. 125. Aneura gracilis St. n. sp. Tasmania. . Aneura oppositiflora St. N. Zealand. Aneura melzgerizformis St. n. sp. Brasilia. Aneura palmata (Hedw.) Dum. Eur. Am. sept. Aneura parvula (Schffn.) Java. II. Plante filiformes, subteretes. 126. 127. 128. 129. 130. 131. 132. 133. Aneura subsimplex St. Cuba. Aneura alcicornis (Tayl) Fuegia. Aneura tenax St. n. sp. Fret. magell. Aneura compacta St. Caput bon. spei. Aneura attenuata St. Hawai. Aneura diminuta (Schffn.) Java, Sumatra. Aneura sumatrana (Sehffn.) Sumatra. Aneura calcarea St. n. sp. III. Plante late, plane, arcte repentes. 13^. 135. 136. 137. 138. 139. 140. 144. 142. 145. 144. 145. 146. 147. 148. 149. 150. 151. Aneura Karstenii St. Amboina. Aneura albomarginata St. Amboina. Aneura erecta St. n. sp. Tasmania. Aneura latifrons (Lindb.) Europa. Japan. Aneura incurvata (Lindb.) Fennia. Aneura Breutelii St. n. sp. St. Christoph. Aneura canaliculata (Nees.) Java. Aneura cochleata (H. et T.) Fret. magell. Aneura maxima (Sehffn.) Java. Aneura alterniloba Tayl. New Zealand. Aneura dentata St. New Zealand. Aneura lobata (Schffn.) Java. Aneura coronopus De Not. Borneo. Aneura granulata St. Fret. magellan. Aneura pallidevirens St. n. sp. Fuegia. Aneura pinguis (L.) Dum. Europa. Aneura viridissima (Schffn.) Java. Aneura Schwaneckei St. Puertorico. 209 Aneura. Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 669 Ignota. Aneura australis (Lehm.) Australia. Aneura bipinnata (Swartz) Jamaica. Aneura brasiliensis (Angstr.) Brasilia. A. Plante ramis alatis. d. Cuticula armata. 1. Aneura fuegiensis (Mass.). Syn. : Riccardia fuegiensis Mass. Diar. bot. 1885, p. 255. Pseudoneura fuegiensis Schffn. Exped. Gazelle. p. ^0. Dioica, magna vel gigantea, dense depresso ccespitans. Frons ad 12 cm. longa, repens, normaliter densissime tripinnata, flaccida. Truncus fusco- brunneus, anguste alatus, validus, rigidus, postice planus, antice convexus, cristulis erectis, parallelis filiferis dense obtectus. medio 12 cellulas crassus. Pinna opposile, approximatze, ad 12 mm. longe, oblique patulc, normaliter dense imbricatae, ambitu late ovatze, densissime bipinnulatz ; costa ut in trunco lamellifera; laciniae ultimce anguste costatze, lamellis anticis parvis interruplis; alze valde pellucidz, ad 6 cellulas latze, margine maxime irregulares, repand:xe vel lobulatze et fere interruptze, papulosa hic illie dentatze. Cellulz alarum ad 50 & ad costam majores, margine minores, trigonis magnis incrassatz. Rami feminei in trunco oppositi vel solitarii, parvi, margine foliacei, irregulariter breviterque ciliolati; calyptra magna, 5 mm. longa, clavata, cellulis papulosis aspera, mamilla parva. Rami masculi numerosi in pinnis pinnulisque, sepe in apice ultimarum laciniarum, parvi, curvatim sub pinnula occulti, late alati, ali erectis irregulariter papulosis, antheridiis ad 8 jugis. Hab. Fuegia et Patagonia australis (Spegazzini, Cunningham, Savatier, Naumann, Dusén). 2. Aneura aberrans St. Hedwigia 1893, p. 18. Monoica, elata, flavicans, dense profundeque c:xspitosa. Frons ad 6 cm. longa, supra basin repetito furcata , furcis longis, bipinnatis, rare tripin- natis. Truncus 1 mm. latus, plano-convexus, medio 12 cellulas crassus, cellulis subcorticalibus valde incrassatis, ubique anguste alatus (alis scepe BULL. HERB. BOIss., septembre 4899. 210 A6 ELS I.. 670 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneurd. destruetis). Pinna approximatze, oblique patul:e, opposilze, alat:e, ambitu late ovatze, subplanee.. Pinnulze opposite, pro planta breves, late lineares, costa lata, sensim in alas attenuata, al: 3 cellulas latze, cellulis irregu- lariter prominulis eros:e, ipso margine grosse verrucosa, cuticula minute transverse lamellata, lamellis anostomosantibus. Cellule alarum ad 46 5x; 76 w.. aliis multo minoribus mixte. fami feminei in trunco oppositi, parum eoncavi, margine lacerati, e ventre innovali; calyptra magna cla- vata, valde tubereulata, mamilla fere rostrata. Atami masculi brevissimi, ovali, erassi, reeurvo-occulti, uno latere innovati, margine paucilobato incurvo. Antheridia 2, seriata (haud transverse geminata), magna. Hab. Nova Granada, Antioquia (Wallis). j. Aneura prehensilis (Taylor) Mitten (sub Sarcomitrium) 1855 in Hooker. Antarctic Voyage II, p. 505. Syn. : Aneura. Savatieri St. Hedwigia, 1895, p. 26. Metzgeria prehensilis Tayl. I. of Bot., 1844, p. 480. Pseudoneura prehensilis G. Hepat. Mex., p. 259. Dioica, parva et dense depresso cxespitosa vel longissima profundeque pulvinata, flavescens, pro more flavo-rufescens, interdum fusco-olivacea, gracilis. Frons ad 15 cm. longa, superne interdum furcata, bipinnata. Truncus primarius usque ad basin alatus, fuscus, alte biconvexus, validus, apice maxime muciferus, cellulis subeorticalibus maxime incrassatis rufis, corticalibus bi-vel tristratis tenerrimis, ultimis conieo-produetis; pinna primarie breves, patule, suboppositz:e, approximate, ambitu ovato- oblong:e, pinnulis brevibus strictis vel decurvulis, late alalis validis, medio 5 cellulas, in alis tres cellulas crassis, hyaline marginatis, crenulalis; ramorum cellulze centrales reliquis haud majores, cell. corticales depresso imbrieatul:e, in trunco patule, planta itaque sub lente pubescente- hirta. Rami masculi in pinnis primariis dense pinnatim seriati, decurvi, fusci strieti, breves, canaliculati, cellulis prominulis hirti, antheridiis ad 6 jugis; rami 9 in trunco vel pinnis laterales solitarii, parvi, crassi, margine foliacei, varie profundeque fissi, lobis subspinosis. Calyptra magna, suh- cylindrica crassa, alte et creberrime papulosa, apice grosse mamillata. Hab. Fretum magellanicum (Hooker, Cunningham, Spegazzini, Savatier, Hateher, Dusén. Chile, Arique [Lechler], Valdivia [Hahn], Corral [Krause |). Die Abbildung in Hooker Antarctie Voyage stellt eine ganz verküm- merte Form dar. In Neu-Seeland kommt die Pflanze nicht vor. Mitten 211 Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 674 hat sie in Hooker, Handbook of the N. Zealand Flora aufgeführt und nicht richtig beschrieben; diese neuseelàndischen Pflanzen haben zu einem weitverzweigten Irrtum Anlass gegeben, so dass man sie in allen Herbarien unter dem Namen 4A. prehensilis findet; sie gehóren mehreren ühnlichen Arten an. 4. Aneura eriocaula (Hooker). Syn. : Jungermannia eriocaula Hook. Musi. exot. t. 72. Metzgeria eriocaula Hook. Syn. Hepat. p. 505. Pseudoneura eriocaula G. Hep. Mex. p. 259. Dioica, major, plus minus dilute olivacea, inferne rufescens, laxe caes- pitosa. Frons ad & cm. longa, erecta vel procumbens, tripinnata; fruncus superne sepe furcatus, rufo-brunneus, validus, haud alatus, in sectione ovalis, cellulis subcorticalibus brunneis valde incrassatis, corticalibus ieneris, papulosis, cellula magna cylindrica vel clavata recteque patula coronatis; truncus itaque maxime pubescens. Pinna oppositz breves, ad 4 mm. longe homomallie, pinnule conferte, angustissime, in sicco ca- pillares, oblique patulz, late costatze, decurvze, cellulis corticalibus oblique patulis hirt:e, alis angustis 3 cellulas latis, papulose crenulatis. Rami feminei in trunco oppositi, parvi, margine breviter setulosi vel subfim- briati; calyptra 3 mm. longa, papulosa cellulisque patulis hirta, mamilla parva. Rami masculi numerosi, ad basin pinnularum occulti, maxime incurvi, subcirculares, multo magis crassi quam lati, profunde canaliculati, marginibus late alatis, alze 5-6 cellulas latze, tenerrim:, pellucidze, erectze, margine repando-angulate vel dentatce. Hab. New Zealand (Menzies, Knight, Helms, Kirk, Beckett). Tasmania (Moore). Ab A. prehensili presertim et lacile disünguenda pinnulis ultimis quadruplo angustioribus alisque angustis et pellucidis. 5. Aneura tamariscina St. Hedwigia 1895. p. 26. Dioica, mediocris vel major, flavo-virens, procumbens vel erecta. Frons ad 5 cm. longa, ambitu oblongo-linearis regulariter bipinnata, ubique alata et papillis confertis aspera. Truncus pro more simplex, inter- dum furcatus, in sectione acute biconvexus, medio 5 cellulas crassus, anguste alatus. Pinna pinnuleque confert, opposite, trunco parum angustiores, multo minus crasse; costa angusta, cellulis centralibus per- Jucentibus reticulata, in ultimis evanida, alis ad 5 cellulas latis, integer- rimis; cellulze alarum 58 y, ad costam majores, margine multo minores, 212 672 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura papulose?;, haud inerassatz. Rami feminei in trunco oppositi, brevissimi, margine longius denseque fimbriati, laciniis incurvis. Hab. Java (Stahl). b. Cuticula laevis. I. Truncus exalatus. z. MONOIC.E. 6. Aneura bogotensis (Gottsche). Pseudoneura bogotensis. G. Ann. sc. nat. 186^, p. 90. Aneura pectinata Spr. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 546. Aneura Sprucei St. Herb. Boissier 1897, p. 844. Monoica, minor, dilute olivacea, humilis, laxe c:spitosa. Frons erecta, basi tantum radicans, ad 2 cm. longa, superne tripinnata. Truncus vali- dus, in sectione ovalis, medio 16 cellulas crassus, laud alatus, cellulis subcorticalibus brunneis, valde incrassatis. Pinna opposite, contigua, oblique patulze, decurv:e, ambitu late deltoidez, alatze. Pinnulze conferte. subcontiguz, lanceolatze obtuse; costa angusta, bene distincta, humilis, alis ad 8 cellulas latis, valde chlorophylliferis et minus pellucidis; cellulze alarum 27»«57 y. subiquimagng, validi, trimonis itaque minus dis- tinetis. Rami feminei in trunco oppositi, margine breviter lacinulati vel spinosi, calyptra apice breviter mamillata, cellulis grosse papulosis hirta. Rami masculi ad basin pinnarum breves, sub pinna occulti, vix alati, papulosi, antheridiis ad 5 jugis. Hab. Bogota (Lindig), Brasilia subtropica (Ule), Guadeloupe (l'Hermi- nier), Cuba (Wright), S'^ Domingo (Eggers). Die Pflanzen Spruces aus der Ebene des Amazonas sind klein und ihre Frons ist dünn; der Unterschied der A. bogotensis gegenüber ist gross und ich habe früher diese Pflanze für eine gute Art gehalten und den Namen Spruces, der schon früher von Austin für eine andere Pflanze benutzt war in A. Sprucei geündert; durch Slater erhielt ich jetzt Exem- plare aus Spruces Sammlung, welche keinen Zweifel lassen, dass seine A. pectinata mit A. bogotensis identisch ist ; sie ist im tropischen Amerika und Westindien weit verbreitet. - /. Aneura emarginata St. Hedw, 1895, p. 20. Monoica, mediocris, fusco-olivacea, humilis, laxe ceespitans, erecta vel procumbens. Frons ad 2 cm. longa, 5 mm. lata, valde regulariter bipin- 213 OOSCTWMSETI Aneurda. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 6073 nata. Truncus validus, medio S cellulas crassus, fusco-brunneus, in sectione acute alteque biconvexus, aud alatus. Pinnx remotiusculz, op- posite, ambitu late triangulares, imbricat:e, ^ mm. longze, oblique pa- tulze, late alata. Pinnule approximate, lineares vel spathulatae, costa angusta, valida et bene definita, alce latissimee, 8 cellulas late, margine repanda, versus apicem irregulariter dentata, ipso apice late emarginata ; cellulae alarum 38 u&, versus marginem parum minores. fami feminei in trunco oppositi, parvi, decurvi, margine breviter fimbriati; calyptra magna, clavata, apice haud mamillata, lacinulis hirta. Ram? masculi ad basin pinnarum oppositi, flori femineo semper vicini, breves, curvatim sub pinna occulti, margine longis cellulis liberis armali. Antheridüis 4-5 jugis. Hab. Brasilia, Caraca (Weinio), Apiahi (Puiggari). 8. Aneura Greeífei St. Hedwigia 1893, p. 21. Monoica, mediocris, flaccida, viridis vel fusco-virens, dense depresso e:espitosa. Frons ad 2 cm. longa, bipinnata, superne late alata. Truncus e basi subfiliformi sensim ampliatus, anguste linearis, uno latere dense stoloniferus, altero bipinnatus, biconvexus, medio 6 cellulas crassus, haud alatus; cellulae internze multo majores perlucentes. Pinnc e basi angusta exalata opüime lanceolatis trunco latiores simplices vel palmatim irifida 1. e supra basin pinnulas oppositas gerentes, late alatze. Pinnulc similiter lanceolatze, juniores sublineares obtuse; ala 3-5 cellulas latze, cellulis. parvis subzqualibus margine papulosis formatz; costa ubique lata versus apicem angustata. Rami feminei in trunco oppositi, solitarii, breves, margine ciliis grosse cellulosis intricatis armato. Calyptra parva clavata, levis, superne magnis cellulis decurvo-patulis hirta, mamilla elongata, cylindrica papulosa. Rami masculi femineis approximati breves, stricti, margine erecto lacinulato. Antheridia ad 5 juga. Hab. Samoa (Greffe), Nova Guinea (Kárnbach). 9. Aneura Regnellii (Angstr.). Syn. : Pseudoneura Regnellii Angstr. Musci brasil. 1876, p. 90. Synoica, mediocris, tenerrima, pallide flavo-virens, dense depresso cespitans. Frons ad 15 mm. longa, late breviterque bipinnata , superne lantum bipinnatim lobata. Truncus 1 mm. latus, plano-biconvexus, medio 5 cellulas crassus, cellulis internis majoribus, exalatus, sepe uno latere stoloniferus, apice solum regulariter bipinnatus; rami trunco parum angustiores, medio 3 cellulas crassi, alati, alis 4 cellulas latis, cellule 214 "n TOP 674 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. alarum 57 y, margine angusliores, haud incrassat:e. Atami feminei brevis- simi, lati, margine breviter lacinulati, uno vel utroque latere spicam masculam minimam gerentes. Antheridia quadrijuga. Calyptra clavata superne magnis cellulis utriculatis sparsim obtecta, mamilla nulla. Hab. Brasilia, Caldas (Regnell), Rio Grande do Sul (Lindman 138 pro- parte). 10. Aneura saccatiflora St. Hedwigia 1892, pag. 200. Monoica, mediocris, dilute olivacea, in umbrosis fusco-viridis, in cortice late expansa. Frons ad 15 mm. longa, irregulariter ramosa, pinnata, rarius bipinnata, magnis cellulis internis perlucentibus reticulata. Truncus stoloniferus, alte biconvexus, margine acutus, 8 cellulas crassus, haud alatus. Pinnc pinnuleque confert, sspe contigug, longs, tenera et plane, trunco squilatz::, sdepe abbreviate et in frondem palmatifidam plano-congest:, ex apice innovate et frondem secundariam magnam gerentes, 4 cellulas crasse, margine in a/as unistratas, 93 cellulas latas attenuatze. Cellule alarum 56 w, ad costam majores, margine multo minores, haud papulose. Rami feminei in trunco oppositi, breves, crassi, venire saccatim ampliati, facie antica praerupta fere perpendiculari, margine apicali hyalino laciniato, laciniis 4 cellulas longis recurvis. Squama dorsalis magna, profunde papulosa. Calyptra optime clavata, cellulis accumbentibus papulosa, sub apice longis laciniis foliaceis papu- losis pendulis velata; mamilla longa, cylindrica, truncata. Aami masculi in trunco oppositi, stricti anguste lineares, usque ad basin fertiles, mar- gine haud alato, breviter papuloso, erecto. Antheridia ad 8 juga. Hab. Insula Bourbon (Rodriguez), Madagascar, Diego Suarez (Chenagon). Die Andrceecien sind meist auf eigene Hauptáste verteilt und sehr selten mit 9 Blüten auf demselben Fiederast zu finden. 11. Aneura multitidioides (Schffn.). Syn. : Riccardia multifidioides Schffn. Kais. Ak. Wien LXVII, p. 166. Synoica, monoica et dioica, mediocris, pallide viridis, dense depresso- c:spitosa. Frons ad 15 mm. longa subregulariter bipinnata vel (trunco abbreviato) subpalmatifida. Truncus haud alatus ad basin plano ellipüeus, - ad 6 cellulas crassus, superne acute plano-convexus, medio 5 cellulas crassus; cellule corticales papulose, centrales majores. Pinna pinnulaque | approximate, patulie, trunco simillimze, breves, 3 cellulas crassz, cellulis magnis internis perlucentibus reticulat:e ; alae «bique 3-^A cellulas latze, cellulis 57 ». ad costam majoribus margineque minoribus. fami sexuales 215 Aneura. . FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 675 in trunco laterales, masculi parvi, subplani, anguste alati, crenati, anthe- ridiis ad 5 jugis; feminei brevissimi, margine breviter lacinulati, calyptra cellulis vel filis septatis brevibus utriculatis patulo-hispida. Hab. Java 1560-2965 m. (Schiffner ). 12. Aneura androgyna (Schffn.). Syn. : Riccardia androgyna Schiffn. Kais. Ak. Wien LXVII, p. 164. Riccardia elongata Schffn. ibidem Paroica vel monoica vel dioica, mediocris, laxe czespitosa, pallide viridis, infra brunnescens. Frons suberecta, flaccida (valde etiolata) ad ^ cm. longa, simpliciter pinnata. Truncus ex angusta basi ad 1 mm. latus, plano- biconvexus, medio ad 8 cellulas crassus, cellulis corticalibus multo mino- ribus quam internae, ceterum Aaud alatus, superne sepe furcatus. Pinnc plus minus remotze, subopposite&e, semper fere simplices, subrecte patulz, irunco parum angustiores, tenues, alate?,, versus apicem incrassala vel subteretes radicantes. anguste Ale tres cellulas late, cellulis 97 5X 7^ y, haud incrassatis. Rami 9 in trunco laterales, breves, squama dorsali nulla, margine crenati apice subciliati. Calyptra glaberrima, ma- mila humilis et levis. Antheridia in-tergo rami feminei, quadrijuga (ramis omnino masculis rarissimis. Hab. Java Tjibodas 2140 m. (Schiffner). £. Drorc. 1. Plante elatze. 13. Aneura ceespitans St. Hedwigia 1892, p. 198. Dioica, mediocris, valida, fusco-rufa, laxe czspitosa. Frons ad 3 cm. longa, pinnata, superne alata. Truncus repetito furcatus, biconvexus, medio 10 cellulas crassus; cellule interna corticalibus multo majores, perlucentes, ceterum Laud alatus; pinu inferne irregulares, superne opposite, trunco parum angustiores, medio 6 cellulas crasse oblique patulz, lineares breves alatze, alis 3 cellulas latis, cellulis alarum margi- nalibus sub 27 y, medianis 27540 y ad costam 385«57 y, parietibus validis. Rami feminei breves, disciformes, usque ad costam in lacinias longas angustas hamatim incurvas dissecti. Calyptra longe clavata, ubique laciniis pluri- et grosse- cellularibus patulis praecipue versus apicem maxime hirta; mamilla magna, discoidea, papulosa, constricta; rami masculi ignoti. Hab. Kamerun (Dusén). 216 676 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. 14. Aneura calva Schffn. Exped. Gazelle. 1889, p. 42. Dioica, major, rigidissima, rufo-brunnea, apice olivacea, muscis conso- ciata. Frons ad 5 cm. longa, bipinnata. Truncus validus haud alatus, acute biconvexus, medio 15 cellulas crassus, ipsa basi ovalis in sectione, plus minus regulariter pinnatus, pinnis oblique patentibus, scepe confertis, imbricatis, suboppositis, valde acuminatis, strictissimis, basi trunco pri- mario aquilatis, apice multoties angustioribus et magis tenuibus, versus marginem valde attenuatis, a/a unistrata tamen nulla. Pinnulz breves, suboppositz:e, parum divergentes, strictze, lineares, obtus:e, tenues, valide et abrupte costatze, coste cellulis internis parvis, late limbatze, limbo A cellulas lato, integro, 3 cellulas crasso, cellulis internis multo majoribus. Rami feminei brevissimi, crassi, margine breviter lacinulati. Hab. Fretum magellan. Tuesday Bay (Exped. Gazelle). 15. Aneura Jackii (Schffn.). Syn. : Riccardia Jackii Schffn. Kais. AK. Wien. 1895, p. 165. Dioica, major, dense depresso exwspitosa, viva lwte viridis. Frons ad 3 cm. longa, bipinnata. Truncus procumbens, late ligulatus, acute bicon- vexus, medio 8 cellulas crassus, haud alatus, cellulis internis magnis perlucentibus grosse reliculatus. Pinne opposite confert:e, imbricata, trunco simillims,, parum angustiores, medio 5 cellulas crasse, oblique patentes, haud alatz:e, paucipinnulatz:e; pinnula versus apicem breviores, pinnis vix angustiores, late lineares, planc 3-4 cellulas crasse, alis unis- iratis 3 cellulas latis; cellule alarum 37 v, marginales minores crenu- latae. Rami feminei in trunco solitarii, parvi, margine dense lacinulati ; calyptra pro planta parva, magnis cellulis papulosa, mamilla parva, cellulis utriculatis effuse prominulis. Rami masculi in pinnis laterales, haud raro utroque latere pinnatim consecutivi, magni, stricti, late alati, alis grosse cellulosis, plano-explanatis, margine grosse papulosis. Aníheridia ad 12 juga. Hab. Java 1200-1655 m (Schiffner; Massart.). Zu dieser Pflanze gehórt wohl als etiolierte Form Amewra flacci- dissima Schffn.; selbstverstàndlich ist deren Verzweigung eine andere elioliert-verlàngerte; der sonstige Bau der Pflanze und die grossen pa- pulosen Rànder der mánnlichen Aeste lassen die Identitàt vermuten. . 16. Aneura laticostata Spruce. Linn. Soc. XXX, p. 367. Dioica, major, laxe depresso c:espitans, brunnea vel rufescens, corticola. Frons ad 5 cm. longa, tripinnata. Truncus basi angustus versus apicem 217 vw VPE Aneurü. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 077 sensim ampliatus, haud alatus nisi alis e margine pinnarum in trunco parum decurrentibus, superne sepe repetito furcatus, furcis divergentibus in flabellam expansis, in sectione acute biconvexus, medio 15 cellulas crassus, cellulze subcorticales bistrat:e, maxime incrassatz, fusco brunneze centralibus et corticalibus minores. Pinna opposite, approximate, late alatee, ambitu late deltoidez& lateque imbricate, pinaulis linearibus vel lanceolatis; alae 4-5 cellulas late, integerrim: vel repandula&, cellulis equimagnis (37 w) formate; cellularum parietes validissim:e, angulis distinete incrassatze. Ram? feminei in trunco oppositi, e basi communi 3-^ fidi. lobis decurvulis canaliculátis, marginibus erectis crebre laciniatis hispidissimis. Reliqua desunt. Hab. Insula Dominica (Elliott) in monte Diablotin. 17. Aneura plumseformis Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 548. Dioica, magna, erecta, laxe ceespitosa, valida, flavo-virens vel olivacea. Frons ad 6 em. longa, supra basin scepe furcata, tripinnata; é£runcus pri- marius crassus, in sectione ovalis, ha:d alatus, fusco-brunneus, superne magis dilutus, basi ramis numerosis descendentibus radicans. Pimnc op- posite, late alatze, primaria remotiusculee sed imbricatze. ambitu ovato- iriangulares vel late deltoidec?,, plano-convexule, relique contigu, lineares, plana, costa optime distincta, alis pellucidis grosse cellulosis, 5 cellulas latis, cellulae alarum ad costam 45 y versus marginem decres- centes, ipso margine multoties minores, 18 v, omnes magnis trigonis acutis inerassatze. Cutieula levis. Rami feminei in trunco laterales, oppo- sili, trifidi, margine crenulati, calyptrze itaque ad 6 aggregate, longissima, lacinulis maxime hirt:e Ram masculi ad basin pinne primarie, sepe oppositi, stricti, angusti, adulti longe spicati, alveolis ad 20 jugis, anguste alati, alis erectis repandis. Hab. Columbia, Cauca (F. C. Lehmann Ne 5260) c. in Monte Abitagua (Spruce) g^, Rio Verde (Wallis) 9, Costarica (Pittier). 18. Aneura plumosa (Mitten). Syn. : Sarcomitrium plumosum Mitt. Flora Viti, p. 418. Aneura Gobelii Schffn. Nova Àcta Ac. Leop. 1893, LX, p. 275. Dioica, major, flavo-rufescens. Frons ad 12 cm. longa, válida, erecta, optime denseque tripinnata. Truncus crassus, in sectione transversa late ovalis (medio 15 cellulas crassus), haud alatus. Piunx alternantes, con- fert, imbricatze, ambitu late ovatzee, dense breviterque bipinnate, haud alatee. Pinmula confertz, leniter acuminatz, obtuse humiliter costatz, 218 678 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneurda costa 3-4 cellulas erassa, cellulis internis bistratis magnis in adspectu perlucentibus reticulata, late alatze, alis 3-^ cellulas latis, sub:equaliter cellulosis (cell. &5 n , haud incrassat:) margine repandis. fami feminei in trunco primario, brevissimi, margine longe fimbriati, laciniis lanatim intricatis. Reliqua desunt. Hab. Insulee Viti (Seemann). Hierher gehórt wahrscheinlich 4A. Gebelii Schffn., die im Habitus und allen vegetativen Organen vóllig mit A. plumosa übereinstimmt; da letztere aber fertil nicht gesammelt worden ist, muss die definitive Ent- scheidung offen bleiben. Schiffner beschreibt die rami feminei wie folgt : « margine membranaceo laciniato-inciso, ibidemque squamulis laciuiato- dentatis ornato, nonnullze squamule etiam inter archegonia. Calyptra ad 3 mm. longa, 1 mm. lata, levis; planta cj ignota ». Java, in Monte Pangerango (Gcebel, G. Karsten). 19. Aneura amboinensis SL. n. sp. Dioica, major, gracilis, flavicans. Frons erecta, ad ^ cin. longa, tripin- nata. Truncus dilute brunneus, rigidus, in sectione ovalis, laud alatus, cellulis subeortiealibus fuscis, valde incrassatis, medio 12 cellulas crassus. Pinnzc opposite, remot:, haud imbricatze, oblique patulze, ad 5 mm. longze, basi haud alatze, ambitu ovato-deltoidez, planc:e. Pinnulc opposite, sim- plices, basales tantum pinnulatze, lineares, tenerrima, integerrima; costa latiuseula, humillima, parum distincta, alc 23 cellulas latee, cellulis sub- dequimagnis, haud incrassatis, 27537 wu. Rami masculi in pinnulis ter- minales, angusti, alis angustis papulosis subdentatis. Autheridia ad 12 juga. Hab. Amboina, Wawani Hila (G. Karsten). 20. Aneura Ridleyi (Schffn.). St. Syn. : Riccardia Ridleyi. Schffn. Kais. Ak. Wien. 1898, p. 172. Dioica, major. superne pallide virens, inferne fusco-olivacea. Frons ad ^ cm. longa, bipinnata, erecta, ipsa basi solum radicans. Truncus fusco- brunneus, validus, in sectione ovalis vel subteres, medio 12 cellulas eras- sus, haud alatus. Pinnc approximate, opposite, valde regulares, ambitu late triangulares, breves breviterque pinnulatze, pinnulis tenerrimis, con- ferlis angustis, late alatis, crenulatis; alc 6 cellulas late cellulisque transversis marginatz; cellulze alarum ad costam maximae (27 »« 63 v), versus marginem sensim minores, trigonis magnis incrassate, ipso mar- gine 12 x, parietibus crassis. Rami feminei in trunco oppositi, breves, apice foliacei, profunde 3-5 fidi, lobis basi angustatis superne pinnatim ; 219 Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 679 lobulatis, incurvis, squama dorsalis brevis, profunde laciniata. Rami masculi semper ad basin pinne primarie, longe spicati, solitarii vel oppositi, leniter curvati, anguste alati, crenulati, antheridiis usque ad 20 jugis. Hab. Singapore Chan Chu Kan (Ridley 288), Bukit Timah (Schiffner 194), N. Guinea, Moroka, Moresby (Loria). Die Pflanze ist leicht an den grossen Zellen zu erkennen, welche in den dünnen Endfiedern beiderseits der Mittelrippe anliegen ; sie wurde von mir bereits 1893 A. Ridleyi St. benannt und ausgegeben. 21. Aneura Zollingerii St. Hedwigia 1888, p. 277. Syn. : Jungermania fucoides Nees. Hep. Jav. p. 12. Riccardia rigida Schffn. Kais. Ak. Wien 1898, p. 172. Dioica, major, robusta et rigida, gracilis, olivacea. Frons ad ^ cm. longa, tripinnata. Truncus basi valde stoloniferus, superne repetito -furcatus, compresso-cylindricus, medio 16 cellulas crassus, haud alatus; pinnc primarie approximate, alternantes, 5 mm. longae, ambitu obovato-trian- gulares, dense bipinnatze, late alatee, ale 3-^ cellulas late, cellulis 18 y., angulis valde incrassatis, marginalibus minoribus, pinnulis ultimis an- gustissimis, costa 5 cellulas crassa praeditis. Cuticula levis. Rami feminei in trunco laterales, alternantes, crassi, brevissimi, subnodulosi, margine profunde dissecti, lacinie filis longis simplicibus vel ramosis, lanatim intrieatis instructa; calyptra grosse tubereulata, mamilla parva, rugosa. Ramuli masculi in pinnis pinnulisque numerosi, adulti spicati, late alati, ala 3 cellulas lata, tenerrima, margine repanda papulose-crenata. Anthe- ridia ad 6 juga. Hab. Java (Zollinger, Sulp. Kurz 478), in Monte Gedé (Solms), Sumatra in Monte Singalang (Schiffner). 22. Aneura distans Spruce. Linn. Soc. XXX, p. 367. Dioica, magna, gracillima, fusco-olivacea, in sicco subnigra, corlicola. ' Frons ad 9cm. longa, procumbens, flaccida, basi solum radicans, bipinnata. Truncus tenuis, subteres, exalaius, medio 12 cellulas crassus, fusco- brunneus vel subniger, regulariter remoteque pinnatus; pinna sub- opposite, superne interdum alterne, 7-10 mm. longs, oblique patulz, basi haud alate, paucis pinnulis brevibus instructe, pinnulc alterne, anguste lineares, apice sublatiores, margine repandze, apicem versus subdenticulatae, alis ^-7 cellulas latis; cellule alarum subzquimagnae 37 7 96 x, marginales valde zequaliterque incrassate. Rami masculi ad :220-' LEA ^» 3 nd LE UL auro. D» e 680 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. basin pinnarum solitarii, breves, patuli, haud alati, subteretes, antheridiis ad 5 jugis. Reliqua desunt. Hab. Dominica (Elliott 762, 1140). Die weiblichen Blütenáste fehlen; bis solche gefunden werden, lasse ich die Entscheidung ausstehen, ob diese Pflanze nicht eine sehr laxe Form von Aneura fucoides ist. 23. Aneura fucoides (Sw.) St. Syn. : Jungermannia fucoides Sw. Prodr. fl. ind. p. 45. Metzgeria fucoides Mont. Exp. voy. d'Orbigny. p. 60. Pseudoneura fucoides &. Hepat. Mex. p. 259. Dioica, major vel maxima. fusco-olivacea vel brunneola, rigida laxeque cxspitans vel inter hepaticas erecta flaccida interdum longissima. Frons ad 8 cm. longa, basi radicans, tripinnata. Truncus subniger, superne interdum furcatus, pro more simplex, in sectione ovalis vel subteres, ad 1^ cellulas crassus, Aaud alatus. Pinnx remote, oppositze oblique patul:e. ad 10 mm. longz. ambitu late deltoidece, plano decurvze, haud imbricatze. Pinuule remotiusculie, sepe alternantes vel opposite, lineares, late alate, costa angusta, bene distincta; ale 7 cellulas late, pellucid:ze margine repandule, integre vel apice subdentatze; cellule alarum 37 y. ad costam majores, ipso margine duplo minores, haud incrassate. ami feminei in trunco oppositi vel solitarii. breves, margine breviter lacinulati. Calyptra magna (5 mm.) clavata, cellulis vel lacinulis hirta, mamilla parva. Rami masculi ad basin pinnularum oppositi numerosi, breviusculi, curvatim sub pinna occulti (adulti stricti). anguste alati, alis integerrimis, adscendentibus. Antheridiis ad 8 jugis. Hab. Jamaica (Swartz, Hansen, Harris), Guadeloupe (Y Herminier, Funck et Schlim, Husnot, Beaupertuis), Martinique (Perrottet, Husnot), Puer- torico (Sintenis), Grenada (Broadway). Dominica (Elliott), Costarica (Pittier), Brasilia, Apiahy (Puiggari), Rio de Janeiro (Ule, Schenck). 24. Aneura grossidens St. Hedwigia, 1895, p. 23. Dioica spectabilis, gracilis, rufescens. Frons erecta vel procumbens, basi radicans, ad 12 em. longa, laxe bipinnata. Truncus fusco-brunneus, validus. tenuis, in sectione ovalis. 12 cellulas crassus. haud. alatus. Pinna remote, oppositze, oblique vel subrecte patulze, ad 10 mm. longe, ambitu late ovatze, basi simplici exalatze, superne pinnulatz:e; pinmnulze remotiuscule, oblique patule, anguste lanceolata, costa valida, alis subaequilata, ale valde pellucidze, 6 cellulas latze, papulos:e crenatc&e plus minus valide den- 221 ] Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 681 tatee, apice interdum flagelliferz i. e. pinnulc alis deficientibus costaque tantum increscente radicantes. Cellulz alarum magne, 57 y, parielibus validis, marginales valde incrassatz, ubique sequimagna. Rami feminei in trunco oppositi, breves, canaliculati, deceurvi, margine irregulariter dentati vel lacinulati. Calyptra magna, ad 6 mm. longa, cellulis papulosis vel clavatis hirta, mamilla parva coronata. Rami masculi ad basin pin- narum oppositi breves, leniter decurvi, alis angustis adscendentibus, irregulariter crenulatis, antheridiis ad 8 jugis. Hab. Guadeloupe (VHerminier), Dominica (Elliott). 25. Aneura papillata (6G.) St. Syn. : Pseudoneura papillata G. Ann. sc. nat. 186^, p. 91. Dioica, major, laxe stratificata, apice dilute flavo-virens, basi rufo- brunnea; frons ad 8 cm. longa, tripinnata; truncus fusco-brunneus, vali- dus, acute biconvexus, medio 12 cellulas erassus. hawd alatus, superne interdum furcatus; pinna remotiuscule, subopposit?, primarie ambitu oblonge, omnes flaccida&e anguste alata, parum acuminate; cellule alarum subzquimagna 48 y. Cuticula levis. Rami feminei in trunco op- positi, semper e basi innovati, margine breviter lacinulati; calyptra ma- xima, ad 7 mm. longa. apice grosse mamillata, ubique lacinulis maxime hirta. Elateres rufi, ad 630 v longi, maxime attenuati. Spore rufa, ad 14 y, Izeves. Rami masculi ad basin piunularum breves, interdum furcati, stricti, patuli, anguste alati, margine papulose-crenati, foveolis ad 12 jugis. Hab. Bogota (Lindig, Pehlke). Die ? Aeste entspringen nicht etwa am unteren Ende eines Astes ; dieser entwickelt sich erst spáter aus der Basis des Fruchtastes und stellt also eine wirkliche Innovation dar, die an sterilen wie fertilen 9 Aesten zu finden ist. 20. Aneura squarrosa St. Hedw. 1893, p. 26. Dioica, magna, fusco-brunnea, ramis dilutioribus. Frons ad 7 cm. longa, quadripinnata ; éruncus anguste linearis, validissimus, subniger, alte, bi- convexus, in medio 10 cellulas crassus, superne repetito furcatus, haud alatus; pinna regulariter alternantes, remotz, longiusculae subrecte pa- tul, anguste alate, pinnwulis squarrose remoteque patulis, decurvis, ultimis angustissimis, omnibus valide costatis, anguste et tenerrime alatis, alae 3-^ cellulas latze, cellulis 4^5 y. Cuticula levis. Ram? masculi magni, maxime reflexi late et tenerrime alati, al: cellulis irregulariter prominulis dentat:; antheridia ad 12 juga, magna. Reliqua desunt. Hab. N. Granada, Paramo de Sonson, 10,000" (Wallis). 999 LLL 082 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. 27. Aneura algoides (Taylor) St. Syn. : Metzgeria algoides Taylor. I. of. Bot. 1846, p. 410. Dioica, elata vel longissima, gracillima, dilute flavo-virens, pendula. Frons ad 15 cm. longa, tripinnata. Truncus fusco-brunneus, validus, haud alatus, a basi ad apicem latitudine increscens, ipso apice 0,5 mm. latus, ibidemque setis longis unicellularibus obtectus, in sectione late ellipticus, medio 16 cellulas crassus, cellulis subcorlicalibus valde incras- satis; pinnae suboppositze, remotiusculee, ad 15 mm. longa, oblique patulez, haud imbricates, basi haud alatze, tenues, attenuatze, apice capillares, ambitu longe deltoidec. Pinnulae subopposit:e, remotz., angustissimz, attenuatze, ultimze capillares, costa angusta, alis ad ^ cellulas latis, pellu- cidis, crenatis, apice subdentüculatis; cellule alarum 207« ^6 p, ad costam 30 »«57 p, parietibus parum :equaliterque incrassalis. ftam feminei in trunco laterales, e basi communi brevissime quadrifidi, utroque latere innovati, margine spinosi. Calyptra clavata, mamilla parva aculius- cula, cellulis papulosis aspera. Aami masculi in pinnulis ultimis penduli, valde curvati, magni, breves late alati, alis tenerrimis, erectis, erispatis. Antheridia ad 8 juga. Hab. Quito (Jameson). 28. Aneura virgata 6G. in Steph. Hedwigia 1888, p. 277. Dioica, longissima, graeillima, rufescens, laxe profundeque c:espitosa. Frons erecta, ad 15 cm. longa, tripinnata. Truncus superne interdum furcatus, validus subteres, exalatus, pinnc) remote, ad 15 mm. longe, subopposite, attenuate, apice subcapillares, ambitu lanceolate, i. e. pinnulis brevibus, suboppositis, versus apicem brevissimis; alc pinnu- larum 2 cellulas late, valde pellucidae scepe interruptze, cellulis margina- libus 57 v, ad costam 95 » longis, parielibus crassis. Rami] feminei in trunco oppositi, breves, margine breviter lacinulati. Calyptra 6 mm. longa, clavata, laevis, mamilla parva obtusa. Aami masculi parvi, in pinnis pin- nulisque laterales, basi sterili substipitati. simplices vel ramosi (geminati vel terni) plani. alis patulis crenatis pellucidis. Antheridia ad 5 juga. Hab. Guadeloupe (VHerminier), Martinique (Duss), Jamaica (Herb. George Davies). Mit A. algoides (Taylor) zu vergleichen. 29. Aneura cervicornis Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 550. Dioica, major, plus minus elata, rigida, erecta, olivacea vel rufescens, laxe czspitosa. Frons ad ^ cm. longa, tripinnata, superne anguste limbata. 223 Aneura. . FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 683 Truncus simplex vel furcatus, fusco-brunneus, durus, subteres, haud limbatus, cellulis subcorticalibus valde incrassatis. Pinnc decurvulz, magna, opposite, approximate et imbricatee, ambitu late deltoides, trunco multoties angustiores, limbatze, biconvexz, medio 6 cellulas crassa; Pinnule angustissime, pinnis ceterum simillimze, /imbo pellucido 2 cel- lulas lato, cellulis subzequimagnis, oblonga-hexagonis (19 »« 38 y.) for- mato. Rami feminei in trunco oppositi, e basi innovati, steriles valde elongati, late ligulati et decurvo- penduli, margine regulariter pinnatim lobati. Calyptra magna, clavata, lobulis magnis patulis pluricellularibus ubique dense obtecta, mamilla magna humilis, papulosa. Rami masculi (ipse haud vidi) ad basin pinnarum oppositi, breves, limbo incurvo acute plurilobulato. Antheridia sub 8 juga. Hab. Andes quitenses (Spruce), Costarica 2800 m. (Pittier). / 30. Aneura dicrana St. n. sp. Dioica, major, dilute olivacea, rigida, laxe cwspitosa. Frons ad 3 cm. | onga, erecta vel procumbens pinnisque feretibus elongatis scepe fere ad frondis apicem usque radicans, tripinnata. Truncus crassus in sectione alte ovalis, dilute brunneus, haud alatus. Pinna alternz, ad 5 mm. longs, basi haud. alatze rigidaeque, hamatim decurvz, ambitu late ovatze. Pinnulae confer(e, contigua, apice angustatz, alis integerrimis quam costa an- gustioribus, ^ cellulas latis. Cellule alarum ad costam multo majores 29»€«76 yw, relique 19 », marginales minores subcrenulatze, omnes exincrassatz ; cellulae costz:e internze magne perlucentes, cosía itaque reticulata. Rami masculi in pinnulis brevibus terminales, longe spicati, stricti, alis angustis recte patulis, repandis, papulosis, pellucidis. Anthe- ridia 16 juga. Hab. Sumatra, Insula Engano (Modigliani). 31. Aneura hymenophylloides (Schffn.). Syn. : Riccardia hymenophylloides Schffn. Kais. Ak. Wien LXVII, p. 175. Aneura decipiens Schffn. ibidem, p. 176. Dioica, major, viridis, inferne fuscescens, dense czspitosa. Frons pro- cumbens, ad 35 mm. longa; íruncus fusco-brunneus, rigidus, simplex vel furcatus, densissime tripinnatus, validissimus, teres, haud alatus, cellulis subcorüicalibus valde incrassatis. Pinne opposite imbricatz, ho- momalle, ambitu late deltoidee, a basi crebre pinnulate, pinnulis an- guste costatis, canaliculatis, alis 8 cellulas latis, margine interrupte in- flexis, crispatis, repandis denticulatisque. Cellulze alarum 37 y, ad costam 224 Li 68^ BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. majores, parietibus validis, :equaliter incrassatis. ami feminei in trunco solitarii, rarius oppositi, breves margine foliaceo, varie laciniati dentatique. Calyptra 2 mm. longa, clavata, cellulis quasi e contextu solutis asperula, mamilla parva acuta. Aami masculi ad basin pinnarum, numerosi, sub pinna decurvo-occulü, late alati, margine irregulariter subdenticulati. Antheridia ad 10 juga. Hab. Sumatra, in monte Singalang 2000 m., Java in monte Salak 1300 m. ad truncos putridos (Schiffner No 225-227). Aneura decipiens Schffn. ist nur eine niedrige Form von A. /iymeno- phylloides; man findet in den Rasen junge kráüftige Sprosse, wie gewóhn- lich bei Aneura, mit ganz unausgebildeten jugendlichen Fiedern; an diesen Sprossen ist der Truncus auch fast stielrund, die reichere Ver- zweigung wird an ihnen jedenfalls auch eintreten, wie das bei dieser Gattung allgemein zu finden ist, so dass die Unterschiede, welche der Autor hervorhebt, wohl sicher nur die des Alters derz wei Pflanzen sind. 32. Aneura crispa Schffn. Exped. Gazelle 1889. IV. p. 41. Syn. : Aneura umbrosa Schffn. ibid. (forma juvenilis). Dioica, fusco-brunnea vel fusco rufa, dense cwspitosa, spectabilis sed humilis. Frons ad 5 cm. longa, flaccida, dense interdum densissime quadripinnata. Truncus latus, plano-bieonvexus, haud alatus, simplex vel superne repetito furcatus, furcis 10 cellulas erassis, cellulis zequi- magnis, haud incrassatis. Pinna approximatze 4 mm. longze, plus minus dense imbrical:, ambitu late deltoide:. Pinnule tenerrimwe, subrecte patentes, decurvze varie hamatze, subcircinnat:e, costa humilis et angusta, alis & cellulas latis, pellucidissimis ; cellulae alarum 37 y, ad costam duplo longiores, margine papulose. Rami masculi breves, in pinnis pinnulisque solitarii vel oppositi, alis angustis, papulosis. Antheridia ^ juga. Reliqua ignota. Hab. Fretum magellanicum, haud rara (Nauman, Savatier, Cunningham, Dusén, Hatcher). 2. Plantze mediocres. 33. Aneura andina Spruce Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 548. Dioica, mediocris, olivacea, laxe ciespitans. Frons erecta vel procumbens, basi tantum radicans, ad 25 mm. longa, bipinnata, rigida. Truncus fusco- brunneus, validus, compresso-subteres, ad 16 cellulas crassus, haud alatus, cellulae subcorticales brunnez, valde incrassat:e; pinna plus minus ap- 225 VENDU OEPSEENA Wa on. e tmo YID MEUS " Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 685 proximatz, suboppositee, imbricatze, anguste alatze, oblique patulze, decur- vule, ambitu latissime deltoidez. Pinnulx lineares, suboppositz, plus minus approximate, alis 5 cellulas latis, cellulae 38 5/54 y ad costam parum majores, margine vix minores, trigonis distinclis. Rami feminei in pinnis oppositi, breves, margine irregulariter spinosi. Calyptra magna, cylindrica vel subclavata, albida, papillis breviusculis scabra. Ram masculi in pinnis oppositi, alis suberectis latiusculis crenulatüis. Antheridia ad 20 juga. Hab. Andes orientales sylvaticos, pluribus locis (Spruce), Guatemala, Alta Vera Paz, prope Coban (v. Türckheim). 34. Aneura humilis (6G.) St. Syn. : Pseudoneura humilis G. Hep. Mexic., p. 260. Dioica, mediocris, olivacea. Frons ad 15 mm. longa, bipinnata, superne alata. Truncus subteres, nigro-olivaceus, superne furcatus, exalatus. Pinnza decurve: ad 5 mm. longs, imbricate. dense pinnulate, pinnulis 3-4 jugis, linearibus oblique patulis, contiguis, late costatis, ala 5-6 cel- lulas latae. Rami feminei in trunco suboppositi, margine laciniato-dentati. Calyptra cellulis prominulis sub apice uncinatim recurvis tuberculato- aspera, mamilla conica fuscescente. Hab. Mexico, Hacienda de Mirador. 3000" (Liebmann). Diese Pflanze habe ich nicht gesehen und daher die Diagnose nach des Autors Beschreibung zusammenstellen müssen; Aneura andina Spruce steht ihr sehr nahe oder ist mit derselben identisch; Spruce zog Aneura humilis nicht zum Vergleich heran, obgleich die Diagnosen sich im wesentlichen decken. 359. Aneura diablotina Spruce. Linn. Soc. XXX, p. 2606. Dioica, humilis dense ramosa ad 15 mm. longa vel magis elata laxeque ramosa ad 5 cm. longa, fusco olivacea vel pallide virens, basi rufescens, laxe ccspitans. Frons erecta vel procumbens, tenax, bipinnata, rigida. Truncus plus minus-fuscus, in sectione ovalis, ad 16 cellulas crassus, haud alatus, cellulis subcorticalibus brunneis valde incrassatis. Pinnce plus minus approximate, subopposite, ambitu late deltoideze, imbricatze, oblique patulze, decurvulze, basi minus alatae. Pinnulze remotiusculze, sub- opposite, lanceolate, costa lata, alze 6 cellulas latze, integerrim:e, apice repande (cellulis solutis erosz). Cellule alarum 37 5«/72 vw, trigonis magnis sspe fuscis incrassatz, subzeequimagne. fami feminei oppositi, ramosi bi-vel trifidi; margine crebre spinosi, spinis 3 cellulas longis. BULL. HERB. BoIss., mai 1899. 226 A7 686 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSÍER. Aneurda. Rami masculi in pinnulis basalibus terminales, parum curvati, longi, alis angustis, erectis, papulosis. Antheridia ad 12 juga. Hab. Dominica (Elliott), Sto. Domingo (Eggers). 36. Aneura decrescens St. n. sp. Dioica, mediocris, flaccida, dilute flavo-virens, depresso cspitans. Frons ad 2 cm. longa, dense ramosa, superne flabellatim expansa, bi- pinnata. Truncus superne repetito-furcatus, 1 mm. latus, postice planus, antice convexus, medio 7 cellulas crassus, margine acuto Aaud alato ; cellule interna corticalibus multo majores perlucentes. Pinna opposita, medio 5 cellulas crasse, confertze sepe contigu:, valde imbricatze, 4-5 mm. longe, oblique patulc, alis 3 cellulas latis. Pinnule pinnis simillim:, angustiores, 3 cellulas crasse, costa sub apice evanida; cellulze alarum ad costam 57 »« 76 y. margine 38 p, valde papulosee. Rami feminei in trunco furcisque oppositi innovali, majuseuli, disciformes, margine dense grosse- que piliferi; pilis longis lanatim tortis intricatisque; calyptra longissima (6-7 mm.) clavata, squamulis patulis hirta; mamilla parva, cylindrica ; rami c ignoti. Hab. Japonia, Awa (Makino). Die Pflanze steht unserer europiischen Amneura multifida sehr nahe ist aber in den Fiederásten viel dünner gebaut und wesent- lich. dichter beástet; die. 9 Aeste lassen unsere Pílanze sofort er- kennen. j7. Aneura fuscescens St. Hedwigia, 1895, p. 21. Dioica, mediocris, pallide olivacea, dense depresso stratificata. Frons ad 3cm. longa, procumbens, pinnata. Truncus postice planus, antice convexus, margine acutus, haud alatus, medio 6 cellulas crassus, cellulis internis multo majoribus, uno latere pinnatus altero stoloniferus. Pinna approximate vel confertze, simplices, adultce lanceolatae, medio 3-4 cellulas crasse, late alata, alis 4-5 cellulas latis, crenulatis; cellulae alarum 57 p, margine minores, ad costam majores. Rami fem4nei in trunco solitarii, brevissimi, cupuliformes, breviter lacinulati. Calyptra parva, clavata, su- perne cellulis papulosis vel utriculatis hirta; mamilla parva, conica papulosa. Hab. Tahiti (Nadeaud), Andaman Insul (E. H. Man). Aneurc reticulata (ex Insula afric. San Thomé) simillima, que differt trunco alato, cellulis marginalibus minimis etc. 227 Aneura. ^ * FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 687 38. Aneura Poeppigii (L. L.) St. Syn. : Jungermannia Poppigii L. L. Pugill. VL, p. 23. Melzgeria Peppigii Ldbg. Syn. Hepat., p. 506. Pseudoneura Poppigii G. Hepat. Mex., p. 261. Dioica, minor, laxe depresso-ccspitans, füsco-olivacea. Frons ad 2 cm. longe, supra basin furcata, fureis divergentibus bipinnatis. Truncus fuüsco- brunneus, Laud alatus, in sectione ovalis 8 cellulas crassus; pinn: pri- marie? breves, opposite, approximate, interdum simplices attenuatze. radicantes, promore breviter paucipinnulat?, pinnule ultimz trunco parum angustiores, tenerrim, late a/atze, alarum cellulze haud incrassatze ad 30 &, valde chlorophyllifer&e. Rami feminei in trunco oppositi, parvi, margine fimbriati, calyptra 4 mm. longa, elavata, lacinulis hirta. fama masculi in pinnis primariis oppositi, sepe seriati vel totum ramulum pinnatim-occupantes, ceterum breves, decurvuli, anguste alati, margine papulose crenati, antheridis ad 7 jugis. Hab. Peruvia (Poeppig). Die Pflanzen von der Insel St. Vincent und Mexico, welche in der Syn. Hepat. erwáhnt werden, habe ich nicht gesehen. 39. Aneura hymenophytoides Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 549. Dioica, major sed humilis, dilute olivacea, vel rufula, erecta, laxe cces- pitosa. Frons ad 10 mm. longa, basi solum radicans, bipinnata, rigida. Truncus validus, fusco-rufescens, in sectione ovalis, medio 8 cellulas erassus, haud alatus, basi seepe nudus, apice paucas pinnulas, interdum unam pinnam apicalem gerens; pinnc.oppositze, parum patulze, decurvize, laciniis 3-6 subpalmatifidde, lacinie medianz longiores, subcontigue. lineares, basi angustiores, late costatze lateque alata, repandse, alis 6 cel- lulas latis, pellucidis; cellulze alarum magna 37 »., marginales minores, valde et aequaliter incrassat:e. Aami feminei in trunco oppositi (steriles longiores), canaliculati, alati, ale adscendentes, usque ad costam fere in- cis:e, laciniis plus minus longis, subulatis vel filiformibus, sepe hamatim incurvis; calyptra ad 3 mm. longa, clavata, apice crasse angusteque ma- millata, cellulis inflatis vel clavatis dense armata. Capsula ovalis, valvulis ut in congeneribus bistratis, stratum internum semiannulatim incrassa- ium, externum tenerrimum hyalinum. Spora 13 y, ruf, leves. Elateres concolores, attenuati, monospiri, spira lata, anguste torta. Hab. Andes quitenses, in monte Campana (Spruce). 228 688 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. 40. Aneura nobilis St. Hedw. 1895, p. 2^. Dioica, major sed humilis, procumbens, dilute olivacea. Frons vix 3 em. longa, tripinnata, e ramulis parvis basalibus radicans. Truncus tenuis, atrorubens, plano-biconvexus, aud alatus, remote pinnatus. Pinnc opposite, subrecte. patulee, ambitu late deltoidez;, ob pinnulas basales deficientes quasi stipitatee; pinnuke contigua, ligulate, oblique porrect:e, tenerrim:, late et humiliter costatze lateque a/atze, alis 6 cel- lulas latis, minute crenulatis; cellulae alarum 56 »,, marginales 18 y, valde inerassatz:e. fami feminei in trunco laterales, parvi, margine pauciciliati. Calyptra parva, clavata, tuberculosa. Hab. Borneo (Beccari). Die Fiederáste erster Ordnung gleichen wegen der langen Internodien wirklichen Bláttern; dieser Eindruck wird noch erhóht durch den süel- fórmigen Basalteil jener Aeste, die im übrigen dicht zweizeilig gefiedert sind ; von allen frondosen Formen der Lebermoose ist diese Pflanze einer Blütter tragenden am áhnlichsten. ^l. Aneura ramosissima St. Hedwigia 1892, p. 200. Dioica, parva, gracillima subfiliformis, rufescens, densissime pulvinata. Frons ad 10 mm. longa, angustissima, a basi longe et creberrime suwub- fasciculatim ramosa, superne alata. Truncus in sectione ovalis, ad 9 cel- lulas latus, medio 7 cellulas erassus, cellulis internis majoribus, magis latis quam altis, ineequaliter longe ramosus, ramis trunco subcequilatis, fureatis biconvexis, medio 4 cellulas crassis, a/ce 2-5 cellulas latze, cellulis marginalibus 28 i,, parietibus validis. ftaini feminei brevissimi, margine breviter lacinulati, calyptra medioeris, clavata, l[aevissima, mamilla cons- tricia, discoidea, papulosa. Hab. Insula Bourbon (Rodriguez). 3. Plantze parvae vel exigua. 49. Aneura minima (C. et P.) St. Syn. : Riccardia minima C. et P. Linn. Soc. N. S. Wales. 1887, p. 1055). Dioiea pusilla, rigida, olivacea, pulvinata. Frons ad 7 mm. longa, basi valde stolonifera, stolonibus valde ramosis, bipinnata, swperne alata. Truncus e basi subfiliformi sensim ampliatus, haud alatus, postice planus, antice valde convexus, medio 7 cellulas crassus, cellulis internis haud majoribus, superne furcatus, furcis irregulariter bipinnatis; pinna plus minus long:zs, lanceolat:e, juniores obtuse, furcatee vel paucis ramulis 229 Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 689 oppositis pinnulate, anguste alate?, medio 4 cellulas crasse; alc 2 vel 3 cellulas latze, papuloso-erenatz, cellulis marginalibus 57 p. Rami feminei pro planta magni, disciformes, margine longe piliferi. pilis confertis hama- tim conniventibus; pistilla ad 10 juga. Reliqua desunt. Hab. Australia N. S. Wales (Whitelegge), Hlawarra (Kirton), Tasmania, Mount Wellington (Weymouth). / 43. Aneura gogolensis St. n. sp. Dioica, minor, viridis, flaecida, corticola. Frons ad 7 mm. longa, bipin- nala, superne alata. Truncus anguste linearis, postice planus, antice con- vexus, margine acutus, medio 5 cellulas erassus; cellul:e corticales internis multoties minores; pinna unilaterales, remotiusculze ex angusta basi late obcuneatz:e, superne breviter palmatim bis-bifide, /acinüis linearibus tenerrimis; alis 3 cellulas latis, margine papuloso-parvicellulari. Rami feminei parvi, breviter lacinulati. Calyptra parva, e basi angustissima optime clavata, superne cellulis utriculatis strictis erectisque maxime horrens. Rami masculi longissimi, in pinnis solitariis apicales, margine parvis cellulis hyalinis alteque papulosis graciliter limbati. Antheridia ad 1^4 juga. Hab. Nova Guinea ad flumen Gogol (Lauterbach). 4^. Aneura crassiretis (Schffn.) St. Syn. : Riccardia crassiretis Schffn. Kais. Ak. Wien. 1898. LXVII, p. 173. Dioica, exigua, rigida, fusco-viridis, pulvinulata. Frons ad 9 mm. longa, erecta, stolonibus numerosis radicans. Truncus angustus, haud alatus, in seclione ellipticus, 4-5 cellulas crassus, rami ex angusta basi sensim latiores, superne furcati, &quilongi. lineares, trunco zsquicrassi, limbo unistrato 9 cellulas lato bene difinito, cellulis valde incrassatis, margi- nalibus 18 »., haud papulosis. Cellulze centrales 28 »« 70 y, corticalibus multo majores, perlucentes, parietibus maxime incrassatis. Rami feminei parvi ad basin ramorum, margine celluloso-dentato; caéyptra pro planta maxima, eylindrica, cellulis breviter utriculatis sparsim obsita, mamilla parva obtusa. Rami masculi breves, limbo angusto incrassato grandicellu- lari; Antheridia ad 6 juga. Hab. Sumaíra, in. monte Singalang, terricola 2000 m. (Schiffner). 45. Aneura samoana St. Hedwigia, 1895, p. 25. Dioica, minor, pallide olivacea, tenera, in cortice dense depresso-cas- pitans. Frons ad 10 mm. longa, e caudice repente flabellatim ramosa, cellu- 230 690 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneurda. lis internis perlucentibus grosse reticulata. Truncus latus, planus, medio 3 cellulas erassus, aud alatus, pinnis trunco wequilatis, confertis, optime flabellatim expansis. 3 cellulas crassis, alis angustis. Pinnulz apice sepe radicantes vel in stolones breves mutat:e, pauci. alternantes, duplo an- gustiores, lineares, obluswe, 2 cellulas erassc, tertia cellula singula cen- tralis.. Rami feminei ad basin pinnularum parvi, margine irregulariter lacinulati. Calyptra cylindrica. papulosa, apice magnis cellulis utriculalis radiatim divergentibus hispida. Reliqua desunt. Hab. Samoa (Graeffe, Powell, Reinecke). Hawai (Baldwin). 4^6. Aneura tenuicula Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 545. Dioica, pusilla, viridis, in cortice dense imbricatim repens. Frons ad ^ mm. longa, vage ramosa. tenerrima. Truncus exalatus, 5 cellulas latus, medio 3-4 cellulas crassus, plano-biconvexus; rami latiores, tenerrimi, medio 3 cellulas erassi, limbo lato wunistratoso; cellule internae magnae, elongatz, corticales multo minores, papulosce. Rami feminei breves, mar- gine erecto digitatim lacinulato. Calyptra clavata, superne papulosa. Rami inasculi breves, margine papulosi. Antheridia ad 6 juga. Hab. America merid.. Amazonas, Rio Negro, Uaupes et Huallaga (Spruce). ^7. Aneura macrostachya Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 550. Dioica, exigua, fusco-virens, dense depresso-cespitosa. Frons ^ mm. longa, stolonifera, simpliciter pinnata, superne alata. Truncus haud alatus, repetito furcatus, furcis divergentibus, uno latere stoloniferis, altero pinnatis, apice solum regulariter opposito-pinnatis, plano-biconvexis,. medio ^-5 cellulas crassis; cellulze internae multo majores. Pinna oblique patentes, lineares vel lanceolatze, obtuse, medio 2 cellulas crasse, late alata, alis 3-^ cellulas latis, cellule marginales 38 i. ad costam majores, corticales valde chlorophylliferzee. Rami masculi in trunco laterales, lineares, sepe longissimi, longitudinem totius plant:e longe superantes, limbati, papuloso-erenati. Antheridia ad 30 juga. Hab. Brasilia, Ro Negro (Spruce). II. Truncus alatus. «. Mowoicx. 48. Aneura crenulata St. Bull. Herb. Boissier. 1897, p. 85. Monoica, mediocris, dilute flavo-virens, dense depresso c:cespitosa. Frons ad 15 mm. longa, e caudice repente flagellifero unilateraliter — apice solum 331 x ASTA ^. Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 694 bilateraliter ramosa, ceterum tripinnata, alata. Trwncus postice planus, antice convexus, medio 6 cellulas crassus; alc 3 cellulas latze. Pinus approximatze, ambitu iriangulares, imbricate, trunco vix angustiores equierasse. Pinnula anguste lineares, 5 cellulas crasse, ala solum 2 cel- lulas lata, margine optime papuloso-crenulata; cellulee internae corticali- bus vix majores, in costa trunci solum longiores. fam? feminei brevissimi, margine breviter lacinulati, calyptra cylindrica, superne papulosa vel cellulis elongatis hirta, mamilla nulla. fami masculi flori fem. approxi- mali, sepe oppositi, anguste lineares, margine papuloso. Antheridia ad 30 juga. Hab. Japonia (Faurie). ^49. Aneura autoica St. n. sp. Autoica, minor, corticola, olivacea, dense depresso intricata. Frons pro- cumbens, ramulis stoloniformibus radicans, ad 15 mm. longa bipinnata. Truncus latus in sectione plano-biconvexus, vel late triquetrus, i. e. an- Lice planus, postice late carinatus, medio 10 cellulas crassus, alatus, altero latere ramosus, altero stolonifero radicans; pinne itaque unilaterales, conferte, 3 mm. longe. imbricatee, saepe quatuor laciniis palmatifidze vel longiores et magis distincte pinnulatee. Pinnuule contigue, lineares vel apice parum angustate, truncata; costa valida alis zequilata, sensim in alas attenuata; al 6 cellulas late, integerrimz, cellulis 45 »« 7^ y,, ad costam parum majoribus, haud incrassatis. Rami feminei parvi. breviter lacinulati, utroque latere e basi communi ramulum masculum gerentes; calyptra maxima, crassa, hevis, mamilla magna basi constricta. Aami masculi interdum ad basin pinnularum solitarii, substricti angusti, vix alati, margine papulosi, antheridiis ad 10 jugis. Hab. Chile australis (Dusén). 50. Aneura F'endleri S1. Hedwigia 1895, p. 20. Monoica, mediocris. olivacea, dense depresso-cespitans. Frons ad 15 mm. longa, pinnata et bipinnata, anguste alata. Tr»«ncus repetito- furcatus, anguste linearis, plano-biconvexus, medio 5 cellulas crassus, anguste alatus, alce 2-3 cellulas latze; pinnze unilaterales (in frondis apice solum regulariter pinnatim dispositz) simplices vel longe furcatze, trunco equilate el vix minus crasse, parum acuminata, alis 5 cellulas latis; cellule alarum 40 y, ad costam majores, margine minores, haud in- crassatce. fami feminei in trunco solitarii breves, margine erecto hamatim lobulato; calyptra parva, apice longe papulosa, mamilla parva, cellulis 232 : 9. "X n t "^ , GREY. r4 a E i Ii NC T Ia ki 693 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneurd. | clavatis dense obtecta. Rami masculi ad basin pinnarum laterales, lineares, breves. strieli, margine erecto subintezerrimo. Antheridia ad 6 juga. Hab. Trinidad (Fendler). Guadeloupe (Marie). 31. Aneura intermedia St. n. sp. Monoica, mediocris, flavo-rufescens, apice dilute virens, dense depresso c:espilans et maxime intricala. Frons arcte repens (pinnulis radicantibus affixa) ad 2 cm. longa, multiramosa et late dilatata, rigida. Truncus ad 1 mm. latus, plano-biconvexus, medio 8 cellulas crassus, anguste alatus, alis 3-4 cellulas latis. irregulariter ramosus, rami altero latere breviter pinnati, altero pinnis attenualis radicantes; pinna subcontiguse, ramis floriferis «epe interrupte. digitatim trifidze, laciniis vel pinnulis ultimis lanceolate, humiliter costatz. late alatz. alis costze c«equilatis, 8 cellulas latis; cellule alarum magna (50 &), haud incrassat, marginales haud minores. Rami feminei in trunco oppositi. brevissimi, margine lacinulati, laciniis valde irregularibus. longis. capillaceis vel brevibus ad spinam reductis: calyptra 3 mm. longa. celavata, Levis. mamilla apicali parva. Rami masculi solitarii, ex apice pinnule sterili orli, parvi. femineis ap- proximati, margine magnis cellulis denticulati, stricti, antheridiis quadri- jugis. Hab. Brasilia, Apiahy (Puigzgari). 22. Aneura leptophylla Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 544. Monoica vel dioica, pusilla, tenella, flaccida. olivacea, valde chlorophylli- fera, dense depresso stratificata. Frons ad 5 mm. longa, regulariter bi- pinnata. late alata. Truncus pro planta latus. plano-biconvexus. ^ cellulas crassus, margine cellulis triseriatis alatus, cellule interne corticalibus multo majores, alarum 27 &. ad costam majores, margine crenulato. Pinnzc breves. approximate, trunco duplo angustiores, apice pinnulis oppositis patentibus quasi palmatim trifidi. Rami feminei in trunco pin- nisque solitarii, breves fere cupuliformes, margine cellulis digitiformibus crenulati, plus minus inciso-lobati. Calyptra parva, 1 mm. longa, superne cellulis utriculatis hirta. mamilla cellulis similibus penicillatis formata. Rami masculi breves, margine erecto papuloso. Amntheridia ad 8 juga. Hab. Venezuela, San Carlos del Rio-Negro (Spruce). Cuba (Wright). 233. Aneura erosa St. Hedwigia 1891, p. 269. Monoica, exigua, dilute olivacea, pellucida. tenerrima, in cortice expansa. Frons ad 3 mm. longa. basi stolonifera. superne furcata vel palmatim 353 Aneurd. J. FRANZ STEPHANI, SPECIES HEPATICARUM. 693 divisa vel paucipinnata, ramulis trunco c&quilatis, linearibus, medio 3 cellulas crassis, alis 3-^ cellulas latis, margine irregulariter papulosis quasi erosis. Rami feminei brevissimi, margine hamatim papuloso. Calyptra pyriformis, levis, mamilla discoidea, papulosa. Rami masculi longissimi, sepe frondi subaequilongi. lineares, tenues, margine hamatim papulosi. Antheridia ad 15 juga. Hab. Africa occid. Insula S. Thomé (Quintas). 8. Dorcz. 1. Plante elatze, spectabiles. 54. Aneura elata St. Hedwigia 1893, p. 19. Dioica, major, plus minus fusco-olivacea, laxe cespitans. Frons ad 12 em. longa, rigida, erecta vel procumbens, basi tantum radicans, tripin- nata. Truncus latus, validus. fusco-brunneus, in sectione alte biconvexus, nedio 10 cellulas crassus, anguste alatus; cuticula levis. Pinne plus minus remotz suboppositz, ambitu late deltoidez, oblique in planum pa- tentes, ad 12 mm.longze, alatze, acuminata; pinagulae opposite remotius- cula, obtuse, costa lata; ala pellucidz, 5 cellulas latze, cellulis 28 v.. ad costam multo majoribus, versus marginem sensim minoribus, ipso margine circiter 7 1, parietibus validis, angulisque incrassatis. Cellula costze corti- eales parve, internae multo majores. perlucentes, rami itaque opüme reticulati. Rami feminei in trunco oppositi, steriles elongati, interdum furcati, late alati, alis usque ad costam lobatis varieque incisis (nusquam lanatim piliferis). Calyptra clavata sublzevis, mamilla parva. Rami masculi ad basin pinnarum oppositi, interdum ramosi bi-trifidi, curvatim sub pinna occulti, canaliculati, crenulati. Antheridiis ad 8 jugis. Hab. Java (Stahl, Schiffner). Aneura Zollingeri differt trunco haud alato, pinnulis aifernis, alarum cellulis multo minoribus, precipue ramis femineis lanatim piliferis. 59. Aneura Glaziovii Spruce. Bull. Soc. bot. 1889, XI. p. 201. Syn. : Aneura tripinnata St. Soc. bot. belg. 1892, p. 175. Dioica, major, gracilis, superne flavo-virens, inferne rufescens. Frons ad 6 cm. longa, tripinnata ; truncus antice planus, postice convexus, medio 12 cellulas crassus, cellulis :&equimagnis formatus, anguste alatus; pinnc breves, alternantes, decurvze, remotiuscule, ambitu ovato-deltoidez, pinnulis brevibus confertis, latissime alatis, ala integerrima cellulis ma- gnis (36 »« 5^ 1) formata. Cuticula lzevis. Rami feminei in trunco sparsi, 234 và.» 694 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. parvi margine crenulati. Calyptra magna, trunco primario cequilata, cla- vata, apice grossemamillata, lacinulis sparsis hirta. Elateres rufi, mono- spiri, maxime altenuatze,. Sporce rufae 15 y, leves. fiam? masculi in pin- nulis ultimis laterales, numerosi, parvi, parum canaliculati, curvatim sub ramo occulli, tenues et pellucidi, margine irregulariter papulosi, anthe- ridiis 6-7 jugis, Hab. Costarica (Pittier et Durand 6075). Brasilia subtropica (Ule 20^, ^33), Rio Janeiro (Glaziou 7069). Spruce beschrib seine Pflanze (nach sehr schlechten Exemplaren) als bipinnata, was ein Wiedererkennen der Pflanze verhinderte. 56. Aneura trichomanoides Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 947. Dioica. elata, erecta vel dense stratificata, pallide viridis vel rufescens. Frons ad 6 em. longa, tripinnata. Truncus validus, superne repetito longe furcatus, plano-biconvexus, medio 10 cellulas crassus, alatus, ala sub- dentatze, sepe interrupte. Pinna 5 mm. longc, alternantes vel suboppo- sitze, oblique patulze, planze, ambitu late triangulares, subcontigu:e, pin- nulz subopposite, lineares vel lanceolatze, contigua, angusts, costa an- gusta, apice 2 cellulas lata, bene distincta, alc latissima, pellucidze, ad 7 cellulas latte, margine repands, erose, plus minus dentate; cellulae alarum 37 t, ad costam majores. Rami masculi ad basin pinnarum soli- tarii. interdum furcati, alii apice vegetativi, alis latis tenerrimis, adscen- dentibus, margine irregulariter denticulatis, antheridiis ad 12 jugis. Hab. Andes quitenses, in sylva Canelos et in monte Abitagua (Spruce). 57. Aneura lepidomitra Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 549. Dioica, major, rufescens, erecta vel procumbens. Frons ad 5 cm. longa, gracilis, subflaccida, bipinnata. Truncus fusco-rubens, late linearis, in sec- tione plano-biconvexus, medio 6-7 cellulas crassus, ubique anguste alatus (alis 5-6 cellulas latis). Pinnc dissit:e, breves, 3 mm. longe, suboppositae, oblique patul:e, hamatc. paucis pinnulis brevibus contiguis instructe ; costa latissima, in. pinnulis ultimis angustior, late alata, alis 5-6 cellulas latis, margine repandis; cellula alarum 18 v, parietibus validis angu- lisque incrassalis. Atami feminei in trunco oppositi, lati brevissimi, mar- gine longe et anguste laciniali. Calyptra alte mamillata, facie papillis necnon squamulis membranaceis conspersa. Hab. Andes quitenses, in monte Guayrapata, 2800 m. in cortice, Nova Granada, Paramo de Sonson (Wallis). 235 "Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 695 58. Aneura Wallisii St. Hedwigia 1893, p. 28. Dioiea, major, rufescens, valida. Frons ad 6 cm. longa, inter muscos irregulariter ramosa, tripinnata. Trwncus plano-biconvexus, medio 8 cel- lulas erassus, alatus; pinna breves oppositze, approximatae. paucipinnu- latze, late alatze, ala tenerrima, integerrima, valide costatze, cellulze alarum parvae, 48 ».. Rami feminei in trunco oppositi, brevissimi, trifidi, margine foliacei, longe fimbriati, laciniis valde irregularibus, scdepe dentatis, lana- tim intricatis. Reliqua desunt. Hab. Nova Granada, Paramo de Sonson (Wallis). Die 9 Aeste sind zuerst gabelig und einer der Gabeláste hat sich dann nochmals geteilt; jeder Ast trágt die Pistille in der gewóhnlichen zwei- zeiligen Anordnung. (A suivre.) Extrait du. Bulletin de l'Herbier Boissier. Tome VII. No 10. Octobre 1899. SPECIES HEPATICARUM | dut 34:722. oue, / 379, AUCTORE Franz STEPHANI (Suite.) 59. Aneura pallida Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 547. Dioica, elata, pallide rufescens vel pallide-virens, gracilis, cspitans. Frons ad 6 cm. longa, erecta vel pendula, in planum bipinnata. Truncus plano-biconvexus, medio 12 cellulas crassus, usque ad basin anguste interrupteque alatus. Pinnz remote, oppositze, ad 4 mm. longxe, oblique patulae, trunco multoties angustiores, ambitu late triangulares. Pinnule anguste lineares, costa angusta percurse, alis 4 cellulas latis pellucidis unistratis subintegerrimis; cellulze alarum 27 »«/ 46 1. ad costam parum majores. Rami feminei ad basin pinnarum laterales, breves, alis angustis in lacinias subulatas vel subfiliformes fissis, hamatim conniventibus. Calyptra pyriformis, clavata, tuberculis vel papillis perraris conspersa, apice angustiuscule mamillata (ipse haud vidi) Rami masculi ad basin pinnarum oppositi, pellucide alati, cellulis irregulariter prominulis sub- dentaü. Antheridia 10 juga. Hab. Andes quitenses, in monte Chimborazo et Abitagua (Spruce). 60. Aneura multitida (L.) Dum. Comment. p. 115. Syn. : Jungermannia multifida L. Sp. pl., p. 1602). Dioica, major, gracilis, olivacea, depresso-cespitans. Frons ad 3 cm. longa, optime regulariter bi-vel tripinnata, alata. Truncus superne repe- tito-furcatus, furcze anguste lineares ubique :equilatz plano-biconvexe medio 6 cellulas crass:e, anguste alatze, cellulae internce corticalibus multo majores optime perlucentes. Pinna ad 6 mm. longz, trunco multo an- gustiores late alatze, subopposita?e, approximate, haud tamen imbricata, 237 1 Ecl or 728 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. ambitu oblongz, pinnulis suboppositis, 4 jugis, anguste linearibus, inter- dum lanceolatis, basalibus sepe furcatis, iate alatis; celluke alarum iriseriate, ad costam 76 y, versus marginem minores, ipso margine papulos:. Fami feminei in trunco oppositi, breves, crassi, margine breviter lacinulati. Calyptra ad 5 mm. longa, squamosa, mamilla parva papulosa. Rami masculi in trunco pinnisque oppositi, breves, alali, alis crenulalis. Antheridia ad 6 juga. Hab. Europa, Asia, America sept., Japonia (Faurie). 61. Aneura tjibodensis (Schffn.). Syn. : Riccardia tjibodensis Schffn. Kais. Ak. Wien. LVII, p. 165. Sterilis, major, gracilis, inter muscos erecta vel laxe ecespitosa, late viridis, inferne brunnescens. Frons ad 5 cm. longa, ubique anguste alata. Truncus basi tenuis, superne dilatatus, repetito furcatus, furcis acute biconvexis, medio 5 cellulas crassis, ob pinnarum alas decurrentes inter- rupte alaüs. Pinna remotüiuscule, pro planta brevissimw, alternantes, patula, rigide, lineares, alis 3 cellulas latis. Pinnulc pinnis simillima, angusliores tamen; cellule alarum ad costam 22»« 56 pw, marginales multo minores valdeque irregulares, papulose. Nusquam invenire potui alam undulatam (in plantis bene emollitis et acido lactico tractatis). Hab. Java, Tjibodas, 2140 m. (Schiffner). 602. Aneura tahitensis 5t. n. sp. Dioica, major, flavo-viridis, dense stratificata. Frons ad 6 cm. longa, simpliciter pinnata. Truncus simplex, superne interdum furcatus, ex angusta basi ad 4 mm. latus, plano-biconvexus, anguste alatus, medio 8 cellulas crassus, cellulis internis quam corticales multo majoribus ; pinna in planta bene evoluta valde regulariter dispositze, breves, diametro irunci duplo longiores, duploque angustiores, lineares, rarissime pinnula solitaria auctze, ^ cellulas crasse, cellulis internis perlucentibus optime grosseque reticulat:e, limbo unistrato 2 cellulas lato. Rami c? in pinnis laterales, solitarii, breves strictique, margine vix alati, papulosi, anthe- ridiis ad 6 jugis; cetera ignota. Hab. Tahiti (Nadeaud). 63. Aneura tenuis S3t. Hedwigia 1895, p. 28. Dioica, gracillima, dilute olivacea, profunde czspitosa. Frons ad 5 cm. longa, regulariter bipinnata. Truncus tenuis, basi subteres, superne ellip- ticus, medio 8 cellulas crassus, 12 cellulas latus, cellule intern: corti- 258 Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 129 calibus parum majores, ceterum basi haud alatus, superne ramorum alis de- currentibus interrupte alatus. Pinna pinnuleque breves, subremota, oppo- sitze, lanceolatze, trunco parum angustiores, alis ad 3 cellulas latis, versus apicem ramorum magis magisque reductis, ipso apice evanidis; cellulz alarum 19 x, ubique equales et parum incrassatzt. Rami feminei in trunco opposilü, breves, ale latissime usque ad costam regulariter laci- niatze, laciniis lanceolatis hamatim incurvis. Reliqua desunt. Hab. Java (Solms) in cacumine montis Gedeh (Stahl), in monte Pan- gerango 2780 m. (Schiffner). Die mit einem háutigen Flügel versehenen Arten der Gattung Aneura zeigen denselben an der Spitze meist stark entwickelt; er bildet hier über dem im Grunde eines tiefen Einschnittes befindlichen Vegetations- punkte zusammenneigend einen wirksamen Schutz; unsere Pflanze da- gegen entwickelt im Gegenteil den Flügel erst spàlter, er fehlt der wachsenden Spitze ganz und ist auch an álteren Fiedern daselbst wenig entwickelt. 61. Àneura ciliolata Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 547. Dioica, elata, fulva vel badia, laxe czespitosa. Frons erecta (inter muscos) ad 12 cm. longa, alata, repetito furcata, ramis fastigiatis bipinnatis. Truncus inferne exalatus, superne alatus, alis interruptis quasi in foliola ciliata dissolutis, postice planus, antice leniter convexus, medio 8 cellulas crassus. Pinna dissite, oppositze vel subalterne?, 4 mm. longe, ambitu deltoideze, :equimagna. Pinnule breves, subtrijuge, infim:w iterum divise, lineares, medio 6 cellulas crasse, pinnule pinneque omnes late alatze, alis ad 5 cellulas latis, pellucidis ciltolatis, cilize 1-3 cellulas longze, plus minus recte patulae; cellule alarum magna 76»«/38 y, ad costam majores, margine duplo minores. Ram? masculi ad basin pinnarum oppositi, late alati, alis setosis vel ciliolatis incurvis. Antheridia ad 4 juga. Hab. America írop., in monte Mulmul (Spruce), Paramo de Sonson Columbiz, 10.000" (G. Wallis). 65. Aneura heteroclada (Schffn.). Syn. : Riccardia heteroclada Schffn. Kais. Ak. Wien. LXVIL, p. 175. Riccardia serrulata Schffn.. ibid., p. 174. Dioica, major, robusta, dilute olivacea, arcte repens. Frons ad 5 cm. longa, crassa, rigida, superne bipinnata, inferne quadripinnata. Truncus olivaceus, ad 2 mm. latus, acute biconvexus, medio ad 1^ cellulas crassus; cellulze interna corticalibus multo majores, &equimagnze, nusquam incras- 239 730 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. sat:e, truncus ceterum angustissime alatus, superne interdum repetito furca- tus, alis papulosis vel regulariter denticulatis. Pinnc approximate, alternze, trunco similes, duplo tamen angustiores et latius alatze. Pinnulc primarize lineares, ad 3 in utroque latere pinn:, crasse, alis 5 cellulas latis, basales iteratim bipinnatze, pinnulis secundariis tenerrimis, longis, late expansis, pro parte trunco incumbentibus, linearibus; costa angustissima, alis valde pellucidis, margine lobatis, crispatis vel spiraliter tortis, folia fingentibus; cellule alarum 37 5€ 7^ y, marginales breviores, papulose integerrimze. Rami feminei in axilla anteriore pinnarum basique pinnz inserti, ex angusta basi communi trifidi, lobis divergentibus, late alatis, alis erectis usque ad costam laceratis. Calyptra lacinulis patulis hirta, alte mamillata. Rami masculi solitarii vel geminati, ad basin pinnarum pellucidarum, curvati, alis latis crenato-dentatis. Antheridia ad 12 juga. Hab. Java, Sumatra, 1200-2500 m. (Schiffner), Penang (Herb. Mitten), Einen spezifischen Unterschied zwischen A. heteroclada und A.serrulata habe ich nirgends finden kónnen. 2. Plant:e mediocres. 660. Aneura alata St. n. sp. Dioica, minor, humilis, flavicans, dense depresso cewspitosa. Frons ad 2 cm. longa, bipinnata (in plantis magis robustis hic illic tripinnata). Truncus validus, rigidus, basi fuscus, in sectione acute biconvexus, 10 cellulas crassus, usque ad basin anguste alatus. Pinnc subopposite, remoliusculde, parum oblique vel subrecte patulze, parum devexz, 9 mm. longc, ambitu oblongo-deltoideze, alatee. Pinnule approximate, latz, ürunco parum angustiores, versus apicem distincte angustatse, integer- rima, costa angustissima, alis latissimis, valde pellucidis, ad. 7 cellulas latis; cellule alarum 37 »X 46 v, ad costam parum majores, parietibus validis, trigonis minus distinctis. Rami feminei oppositi, breves, margine foliacei, ut squama dorsalis profunde lacerati; calyptra cellulis grosse papulosis maxime hirta, mamilla parva. Aami masculi in pinnis laterales ibidemque regulariter pinnatim consecutivi, curvatim occulti, breves, alis planis latis papulosis. Antheridia ad 10 juga. Hab. Brasilia, Apiahy (Puiggari). 67. Aneura planiftrons Spruce. Linn. Soc. XXX, p. 368. Dioica, minor, pallide-virens, matrici appressa, vel procumbens, tenera et flaccida. Frons ad 3 cm. longa, vage multiramosa, ramis trunco parum 240 Aneurdg. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 134 angustioribus, tam trunco quam pinnis prelate costatis, costa 2 vel 3 cellulas tantum crassa, limbo angusto unistrato, 3-^ cellulas lato, . integerrimo, cellulis magnis (85 &) formato. Cellulze haud incrassat:e, ad costam majores, ipso margine minores. Rami feminei breves, margine laciniati (ipse haud vidi). Reliqua desunt. Hab. Insula S* Vincent, in monte S* Andreas ad Musarum vaginas marcescentes. Insula Dominica (Elliott). 68. Aneura limbata 5t. Hedw. 1891, p. 205. Dioica, mediocris, flavicans vel rufescens, flaccida, supra muscos pu- tridos expansa, basi solum radicans, superne procumbens denseque stratificata. Frons ad 2 cm. longa, bipinnata. Truncus late linearis, repetito furcatus, tenuis, 4 cellulas crassus, quarum intime multo majores, anguste alatus; ale ^-5 cellulas late, quam costa triplo angustiores, tenerrime, integre cellulis eequimagnis (40 qu) formata. Pinna (in planta sterili) approximatz, longs, alternantes, sspe sim- plices, apice hic illic paucis pinnulis instructae, in. planta 9 ramis flo- riferis interjectis minus regulariter et brevius pinnulatze, costa ubique latissima 3 cellulas crassa, alis ut in trunco. Rami feminei sparsi, bre- vissimi, subplani, vel decurvi, late marginati, limbo tenerrimo pro- funde inciso et crispato, ut squama dorsalis cellulis papulosis vel cla- vatis armato. Calyptra (juvenilis) cellulis magnis patulis hirta, apice grosse mamillata. Hab. Kamerun (Dusén). 69. Aneura longispica St. Hedwigia 1897 p-499: Dioica, mediocris, tenera, flaccida, fusco-olivacea, dense depresso expansa. Frons ad 2 cm. longa, bipinnata, anguste limbata, parum stolonifera. Truncus ad 4 mm. latus, plano-biconvexus, medio 6 cel- lulas crassus, /imbo unistrato 2 cellulas lato. Pinna parum angus- üores, unilaterales, longe ligulate, simplices vel furcate vel bre- viter pinnulatae, pinnulis medio ^ cellulas crassis, celluke interne majores. Rami feminei in trunco solitarii, brevissimi, margine bre- viter lacinulati, calyptra parva, clavata, sublevis, mamilla parva disciformis. Aami masculi regulariter pinnatim consecutivi, sim- plices vel.furcatim geminati, sepe longissimi, attenuati. Antheridia ad 20 juga. Hab. Mascareignes (Boivin, de l'Isle, Rodriguez), Comores (Humblot), Madagascar (Perrot), Kamerun (Dinklage). 241 OS BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. 70. Aneura nudiflora St. Hedwigia 1892, p. 199. Dioica, mediocris, rigida, olivacea, dense depresso ccwspitosa. Frons ad 10 mm. longa, procumbens, stolonifera, pinnata, anguste alata. Truncus basi furcatus, plano biconvexus, medio ^ cellulas crassus, cellulis internis parum majoribus, /imbo 2-3 cellulas lato, acuto. Pinna suboppositz, remotiuscule, Janceolal:e, trunco aequicrasse,, parum angustiores. fimi feminei in trunco solitarii, disciformes, decurvi, alis tenerrimis, late explanatis profundeque laceratis; pistilla longe seriata; calypira ignota. Rami masculi minimi, anguste lineares, margine erecto subintegro. Antheridia ad 6 juga. Hab. Insula Maurice (Robillard), Madagascar (Perrot). 71. Aneura reticulata St. Hedwigia 1891, p. 204. Dioica, mediocris, pallide-olivacea, dense stratificata. Frons ad 3 cm. longa, pinnata et bipinnata, procumbens, stolonibus affixa. Truncus plano- biconvexus, medio 8 cellulas crassus; cellul:e internae corticalibus mul- toties majores, perlucentes, fronde itaque optime grosseque reticulata, cellulis marginalibus minimis distincte et abrupte limbata. Pinna trunco equilatee medio ^ cellulas crasse plus minus longa, alternz, ssepe uni- laterales, altero latere stolonibus compensatz, rare oppositee, similiter limbatae. Rami feminei majusculi, valde concavi, margine /ate et tenerrüme alati, alae adscendentes, lobate, cellulis digitiformibus profunde crenatze. Pistilla trijuga, squamulis transversis interjugalibus protecta; calyptra magna, clavata, cellulis utriculatis hirta, mamilla magna, alta, similibus cellulis confertis et parum divergentibus formata. Rami masculi longissimi, angustissimi, stricti, margine cellulis papulosis grosse limbati. Antheridia ad 25 juga. : Hab. Africa occid. tropica, Insula San Thomé (Quintas), Kamerun (Dusén, Staudt), Loango (Micholitz). 72. Aneura fastigiata (L. et L.) Syn. Hepat. p. 500. Syn. : Jungermannia fastigiata L. et L. Linnc;a. IV, p. 370. Dioica, mediocris, flaccida, olivacea vel flavo-rufescens, dense depresso- expansa. Frons ad 2 cm. longa, anguste alata, regulariter denseque bipinnata, nusquam fastigiata. Truncus ad 4 mm. latus, plano-biconvexus, medio 5 cellulas crassus; cellulae internae corticalibus multo majores, perlucentes; aix 1-2 cellulas latze; pinna breves lineares confertze oblique patule, trunco duplo angustiores, vix minus crasse; pinnulce bijuge pinnis simillimae subequilate, breviores, alis 3 cellulas latis; 242 TRE DRE Áneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. ES cellulze alarum 57 i», ad costam majores, marginales minores haud papu- lose. Rami feminei breves breviterque lacinulati. Calyptra ignota. Rami masculi anguste lineares, breves, strieti, integerrimi. Antheridia ad quadrijuga. Hab. Africa australis, Table Mountain (Ecklon, Mac Owen), Devilspeak (Ecklon), Boschberg (Mac Owen). Aneura multifida unterscheidet sich durch dickeren Truncus, schmálere Aeste, die entfernter stehen und durchsichtiger in den Flügeln sind. 73. Aneura flaccidissima (Schffn.). Syn. : Riccardia flaccidissima Schffn. Kais. Ak. Wien 1898. LXVII, .. p. 167. Dioica, mediocris flaccida (valde etiolata) viva lzte viridis. Frons ad 24 mm. longa, pinnata. Truncus pro more simplex, rarius furcatus, ligulatus, plano biconvexus, medio /4 cellulas crassus, a/is unistratis 3-k cellulas latis; cellulae alarum 7^ j&, haud papulose, cellule costa elongatze, internee multo majores et longiores; pinnze suboppositze, breves, remotz, duplo angustiores, medio 3 cellulas crasse, similiter alatze. Rami masculi in trunco solitarii. breves, limbo angusto cellulis magnis inflatis erenulato. Antheridia ad 6 juga. Hab. Java, in faucibus torrentis Tjiapus (Schiffner). Die Pflanze ist so etioliert, dass sich ihre normale Form schwerlich wiedererkennen lassen wird. / 7h. Aneura Loriana St. n. sp. Dioica, mediocris, viridis, tenuis, flaecida, dense depresso cespitans. Frons ad 15 mm. longa, dense bipinnata. Truncus plano-biconvexus, 6 cellulas crassus, alis 2 cellulas latis; frondis cellulze interna corticalibus multo majores. Pinna oppositze, confert:e, longiusculee, oblique porrecta, trunco fere squilate, biconvexo, alate, alis 9 cellulas latis. Cellulc marginales minima, optime papuloso-prominulz, cellulae alarum basales (i. e. coste contigua) marginalibus multoties majores valdeque conspicua. Pinnulz plus minus conferlze, pinnis duplo angustiores, ceterum simil- limz. Rami feminei in trunco solitarii, parvi, margine breviter lacinulati. Calyptra parva, clavata, lzevis, mamilla parva, conica, obtusa. Hab. Nova Guinea, Moresby (Loria). 79. Aneura Wettsteinii (Schffn.). Syn. : Riccardia Wetlsteinii Schffn. Kais. Ak. Wien. 1898. LX VII, p. 162. BULL. HERB. BOISS., Octobre 4899. ^ 2435 50 -- 173^ BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. Dioica, mediocris, viridis, in sicco nigrescens, depresso ccspitosa. Frons ad 2 cm. longa, repens, latiuscula, irregulariter ramosa, ubique anguste alata, ramis primariis bipinnatis, antice plana, postice convexa, versus marginem longe attenuata, medio 12 eellulas crassa, cellulis internis haud latioribus. Pinncz? minus crasse, parum angustiores, alis magis distinctis, repandis, 2-4 cellulas latis. Cellulge alarum ad ^5 y. parietibus maxime sequaliterque inerassatis. Rami feminei ad basin ramorum, breves valde concavi, marginibus erectis, tenuibus, crispatis breviter lacinulatis, papu- losis, Calypira cylindrica, lzevis, mamilla bene difinita, cellulis confertis papulosis quasi verrucosa. fami masculi ad basin pinnarum solitarii vel geminati, breves, alis crispatis, interrupte incurvis, papulosis. Antheridia ad 8 juga. Hab. Java, Sumatra, 670-2890 m. (Schiffner). 76. Aneura Makinoana St. n. sp, Dioica, mediocris, fusco-viridis, flaccida, depresso-ccspitans. Frons ad 10 mm. longa, longe pinnata, ubique late alata. Truncus basi stoloniferus, anguste linearis, plano-biconvexus, medio 5 cellulas crassus, cellulis internis multo majoribus. Pinna oblique patentes approximat:e, longe lanceolatz?e, obtuse, medio 3 cellulas crassa; ak pellucidee, 3-^ cellulas lat:; cellule alarum ad costam 385476 p. versus marginem sensim minores, ipso margine 27 v, papuloso-prominulw. ftami feminei majusculi, margine longissime lacinulati. Calyptra parva, grosse cylindrica, superne cellulis magnis patulis vel decurvis hirta, mamilla parva, humilis, cellulis similibus erectis conflata. Andrecia desunt. Hab. Japonia, Tosa, prope Kochi (Makino). 3. Plant:e parvie vel exiguae. 771. Aneura amazonica Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 545. Dioica, pusilla, tenuis, flaccida, flavo-virens, inferne rufescens, intricata et stratificata. Frons ad 10 mm. longa, pinnata et bipinnata, late alata. Truncus angustus plano biconvexus medio 4-5 cellulas crassus, cellulae intern: corticalibus in sectione vix majores; ala 2-3 cellulas lata, truncus ceterum repetito furcatus, furcis recte divergentibus; pinna pinnulzque pauci remote recte patulze, oppositae, trunco cdequilatze, juniores apice inciso- bilob:e, adultie seepe attenuatae radicantes; costa valde conspicua, angusta sub apice evanida, alis 5 cellulas latis; cellulze alarum 39 i, ad costam majores, marginales minores, papulos; cellule costze corticales oblongo- 24^ Aneura.. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 135 hexagonse. Rami feminei parvi, margine usque ad costam lacinulati, laciniis angustis, ramosis. Calyptra clavato-cylindrica, papulosa, alte mamillata. Rami masculi ad basin pinnarum, limbo incurvo crenato-lobato. Antheridia ad 12 juga. Hab. America tropica, Amazonas et Rio Negro (Spruce), fio Grande (Puiggari), Rio Janeiro (Glaziou). ^ 78. Aneura Stephanii Besch. n. sp. Dioica, pusilla, flaccida et tenera, pallide virens, in cortice dense strati- ficata. Frons ad 5 mm. longa, pinnata vel bipinnata, cellulis internis per- lucentibus grosse reticulata. Truncus basi angustatus superne pro plante magnitudine latus, medio 3 cellulas crassus; ala 5 cellulas latae, cellulis magnis, margine minoribus. Pinnce longe, lineares, remotae divergentes, simplices, interdum furcatz, in apice frondis pro more approximatz et flabellatim divergentes, ale ubique 2 cellulas latze, cellulis marginalibus majoribus obtusce. Rami masculi pro planta longissimi, in pinnis ultimis, terminales, interdum ex apice vegetativi et iteratim fertiles, valde nume- rosi, sepe omnes ramorum pinnulas occupautes, lineares tenerrimi et maxime fragiles, margine erecto profunde papuloso vel subdenticulato. Antheridia ad 48 juga. heliqua desunt. Hab. Africa, Congo, Brazzaville (Thollon). 79. Aneura tenuicostata (Schffn.). Syn. : Aiccardia temuicostata Schffn. Kais. Ak. Wien. LXVII, p. 166. Aneura crenulata Schffn., ibidem, p. 175. Dioica, parva, dilute viridis, dense depresso expansa. Frons ad 7 mm. longa, vage multiramosa, tenuis. Tra«ncus inferne angustus, superne latior, plano-biconvexus, medio 6 cellulas crassus, apice sepe dense pinnatus, subpalmatifidus ; ram? vix angustiores, medio 3-4 cellulas crassi, limbo in trunco ramisve unistrato ubique 2-4 cellulas lato, margine optime papuloso; coste cellule corticales. magnae (36 572 y) internis zqui- magne, limbi cellule minores, marginales 12 y, valde s:equaliterque in- crassat?e. Rami feminei in trunco et ramis numerosi, brevissimi, valde concavi, fere saccati, marginibus tenuibus, clavatim cellulosis vel subla- cinulatis. Calyptra magna, cylindrica, cellulis utriculatis hirta, mamilla -similibus cellulis confertis formata. fami c longissimi, interdum gemi- nati, angusti, substricti, valde canaliculati, limbo angusto crenato. Hab. Singapore, in monte Bukit Timah, 150 m., Java, 1120-2140 m. (Schiffner, Solms). 245 ó Pd GTP RS ERG 736 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. Aneura crenulata (der Name war schon früher benutzt) ist zweifellos identisch mit A. tenuicosiata; letztere ist nur nicht so schón entwickelt, meist steril, ármlicher und etwas elioliert; doch findet man an den oberen Theilen des Rasens stets Aeste, welche die sehr auffallendem, derben, crenulierten. kleinzelligen Ránder zeigen; übrigens zitiert der Autor die A. crenulata auch vom Standort der anderen. 80. Aneura vitiensis St. Hedwigia 1805, p. 28. Dioica, parva, pallide-virens, dense depresso-czspitosa. Frons ad 5 cm. longa, fasciculatim radicans areteque repens, anguste alata, valde pellucida, irregulariter multiramosa, ramulis remotis vel magis approximaUs, apice sepe subfasciculatis, linearibus vel apice dilatatis, àrunco parum angustio- ribus. Frons ubique plana, tenuis, medio 3-^4 cellulas crassa; cellulce intern: corticalibus multo majores perlucentes, planta itaque in adspectu laxe reticulata. Rami feminei brevissimi, in trunco solitarii, margine paucis cellulis clavatis armati. Calyptra clavato-pyriformis, lzevis, mamilla cellulis magnis clavatis aggregatis, basi liberis formata. c? ignota. Hab. Viti, Ovalu (Greffe). B. Rami exalati. a. Cuticula armata. 81. Aneura scabra (Schffn.). Syn. : Riccardia scabra Schffn. Kais. Akad. Wien 1898. LXVII, p. 161. Dioica, mediocris, depresso-czspitosa, fusco-viridis, opaca, fere velutina. Frons ad 2 cm. longa, irregulariter ramosa, haud alata, trunco stolonifero, valido, subnigro, in sectione elliptico, medio 8 cellulas crasso, cellulis internis magnis; rami in trunco plus minus remoti, unilaterales, simplices vel irregulariter pinnati. pinnis linearibus, ^ cellulas crassis, obtusis; cellulze internze magnae (50 »« 108 1) perlucentes, rami itaque in adspectu optime grosseque reticulati; cuticula aspera, alze nullae; cellulze corticales parvae, valde cqualilerque incrassatze, marginales 18 uw. Rami feminei breves, margine dense breviterque lacinulati. Calyptra cellulis utriculatis hirta, mamilla crassa. fami c? ad basin ramorum plerumque geminati, angusli, juveniles, valde curvati, marginibus erectis vel conniventibus canaliculati, grosse crenulali. Antheridia ad 8 juga. Hab. Java, Sumatra, 800-2180 m. (Schiffner). 246 Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 737 82. Aneura stolonifera St. Hedwigia 1889. Heft 2. Syn. : Aneura striolata St. I. Linn. Soc. 1892. Vol. 29. p. 265. Dioica, major et robusta, olivacea, inferne fusco badia. dense depresso c&spitans vel inter muscos adscendens. Frons crassa, ad 8 cm. longa, maxime ramosa maximeque stolonifera, Aaud alata, cuticula dense minuteque /amellifera. Truncus primarius ad 1 mm. latus, versus apicem repetito et confertim furcatus, postice planus, antice convexus, medio ad 10 cellulas crassus, marginibus acutis; cellula corticales parvae, internae versus centrum sensim majores; furcee pinnal:e ut. truncus numerosis stolonibus apice ramosis radicantes. Pinnc opposite longc, furcis duplo angustiores, remotz, oblique patentes, in planta muscicola sepe irregu- lares et male evolutz, ceterum plano-bieonvexe, medio ad 6 cellulas crasse, margine acute. ami feminei in trunco solitarii saepe gemimnati, brevissimi, margine breviter inciso, papuloso; squama dorsalis brevis similiter incisa ; calypéra magna, anguste clavata, papulosa, mamilla nulla (vel destructa?). Rami cf in trunco, in ramis et stolonibus solitarii, breves, crassi, margine grosse papuloso. Antheridia ad 5 juga. Hab. Australia, lllawarra (Kirton), Queensland (Walker), N. Zealand (Colenso, Helms, Kirk), Fret. Magellan. (Cunningham), Java (leg ?), Luzon (Semper). Die c? Pflanze aus Queensland ist wesentlich kürzer und robuster, da sie nicht zwischen Moosen wuchs. Die zentralen Zellen ihrer Frons sind kleiner als an der etwas etiolierten Illawarra Pflanze; da beide die sehr auffallende lamellose Cuticula besitzen, auch sonst sehr àhnlich sind, so ist an ihrer Identitát nicht zu zweifeln; ich lege besonderen Wert auf die Beobachtung, dass Aneura in der Grósse der internen Fronszellen variieren kann (ganz wie bei Phanerogamen Pflanzen von nassen Stand- orten). Haben wir also den inneren Bau der Aneura Frons als konstant angesehen, so sind wir durch obige Variation an zweifellos identischen, aber an verschiedenen Standorten gesammelten Pflanzen um ein wert- volles Moment für die Diagnose ármer und um eine Schwierigkeit reicher. 83. Aneura tasmanica St. n. sp. Dioica, mediocris, olivacea, dense depresso caespitosa, lateque expansa, corticola vel terricola. Frons ad 10 mm. longa, haud alata, irregulariter multiramosa. Truncus e caudice repente maximeque stolonifero pro- cumbens, basi angustus, superne sensim ampliatus, apice latissimus (1 mm. in diametro) saepe uno latere stoloniferus, altero pinnatus; rami trunco angustiores, valde irregulares, longi et lineares vel breves, ad 247 738 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. lobulum reducti, sepe ex apice anguste innovali et magnam frondem similiter irregularem gerentes, ceterum ut truncus plano-biconvexi, medio 8 cellulas crassi ; cellulze internze magnze, corticales multo minores valde chlorophyllifere,, incrassate, papillis conico prominulis obtectee ; frons dein ubique creberrime aspera, marginibus minute denticulatis. Rami feminei breves, margine anguste limbati, limbo cellulis digiti- formibus profunde crenato. Calyptra gigantea, grosse cylindrica, papulosa, mamilla subnulla. Rami masculi in trunco ramisve numerosi, sepe gemi- nati, erassi, valde canaliculati, limbo angusto crenulato. antheridiis ad 6 jugis, magnis. Hab. Tasmania, Hobarttown, Mt! Wellington (Weymouth). 84. Aneura Colensoi St. I. Linn. Soc. XXIX, p. 264. Dioica, major, tenuis, flaccida, terricola vel supra muscos expansa. Frons ad 25 mm. longa, dense breviterque bipinnata, haud alata. Truncus 3 mm. latus, basi stoloniferus plano biconvexus, medio 6 cellulas crassus, cellulae cortieales multo minores, papillis anguste conicis recteque patulis longe et densissime hirta. Pinnc plus minus confertze, interdum conti- gua, breviter lineares vel lobuliformes. trunco multoties angustiores, piunulis minutis dentiformibus. Rami feminei in trunco oppositi, breves, crassi, geminati vel terni; margine posticeque ciliis brevibus confertissimis hirti. Reliqua desunt. Hab. New Zealand (Colenso. Beckett). 85. Aneura spinulifera (Mass.). Syn. : Riccardia spinulifera Mass. Diar. bot. 1885, p. 254. Spinella magellanica Schffn. Exp. Gazelle 1889, p. 42. Monoica, minor, gracilis, Lepidoziis simillima, pallide virens, aliis hepaticis consociata, erecta. Frons ad 10 mm. longa, tripinnata, haud alata, ubique squamulis oblique patulis foliiformibus obtecta; squama antice posticeque cellulis conicis armate, margine longe interdum pinna- tim spinosi; frondis cuticula intersquamalis dense paraphyllifera, para- phyllis vel spiniformibus vel pluricellularibus, plus minus latis et spinu- losis. Truncus simplex vel fureatus, in sectione plano-ellipticus, medio 8 cellulas crassus, cellulis internis parvis haud incrassatis; pinna remo- tiusculze, supoppositz, fere recte patentes, pro planta longe, versus apicem Ífrondis sensim minores, trunco parum angusliores, pinnula breves, remot:e, anguste lineares, in sectione biconvexe. fami feminei in trunco solitarii, brevissimi, margine longe lobati, lobis foliaceis bipin- 248 Aes t. Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 739 natim spinosis. Calyptra clavata, alte papulosa, mamilla parva. Rami masculi in pinnis solitarii, crassi, hispidissimi, ambitu ovales, marginibus erectis. Antheridia quadrijuga. Hab. Fwuegia, Basket Island (Spegazzini), Insula Desolacion (Savatier). b. Cuticula laevis. I. Plante biconvexe. «. MONOICA&. ^ 86. Aneura portoricensis St. n. sp. Monoica, mediocris, fusco-olivacea. laxe e:espitans. Frons ad 15 mm. longa, bipinnata, haud alata. Truncus plano-biconvexus, medio 5 cellulas crassus, cellulis internis multo majoribus perlucentibus, uno latere stoloniferus, altero apiceque regulariter pinnatus vel bipinnatus; pinna breves, trunco parum angustiores et vix minus crasse, simplices vel furcate, late lineares. Aami feminei breves, margine breviter piliferi, solitarii vel uno vel utroque.latere ramulo masculo perbrevi suffulti. Antheridia quadrijuga. Calyptra ignota. Hab. Puertorico (Schwanecke). : 87. Aneura platyclada (Schffn.). Syn. : Riccardia platyclada Schffn. Kais. Ak. Wien. 1898. LXVIT, p. 167. Polyoica, mediocris, humilis, pallide viridis, laxe ccespitosa. Frons ad 14 mm. longa, haud alata, írunco stolonifero procumbente, wno latere pinnato, acute plano-biconvexo, medio 8 cellulas crasso; cellulze internae corticalibus multo majores. Pim» conferte, simpliees vel furcatz, lanceolatze, planas, normaliter 3 cellulas — medio ^ cellulas — crassze interdum in pinnulis junioribus limbo unistrato instructae. Rami feminei breves, margine breviter lacinulati ; calypira magna, pinnis subeequilonga, levis, mamilla angusta longe producta, cellulis utrieulatis aggregatis vel effusis formata. Rami masculi solitarii, breves, plani, crenulati, antheridüis ad 6 jugis, interdum apice femineis. Hab. Java, Sumatra 230-1860 m. (Schiffner). 88. Aneura singapurensis (Schffn.). Syn. : Riccardia singapurensis Schffn. Kais. Akad. Wien. 1898, LXVIT, p. 165. Monoica hypogyna, mediocris, pallide virens, dense stratificata. Frons 2^9 740 BULLETIN DE L'HERBIER DBOISSIER. Aneura. ad 2 em. longa, bipinnata, haud alata. Truncus simplex vel furcatus. latus, postice planus, antice leniter convexus, medio 6 cellulas crassus, margine aculus integerrimus. Pinnc oppositze, confert, patulie, imbrieat:e, trunco parum angustiores, medio ^4 cellulas crasse. Pinnule pauce, breves, remotz, pinnis simillimd, medio 3 cellulas crasse. Ati sexuales in trunco laterales, breves, basi masculi, antheridiis - jugis. magnis, apice feminei margineque breviter paucilaciniati. Calyptra ? Hab. Singapore in Monte Bukit Timah (Schiffner). 89. Aneura nitida Col. Trans. N. Zeal. Inst. 1885. XVIII. Auloica, mediocris, crassa, rigida, pallide flavo-virens, in cortice arcte repens. Frons ad 2 cm. longa, bipinnata, haud alata. Truncus plus 1 mm. latus, plano-biconvexus, medio $8 cellulas crassus, margine obtusus, cellulis internis majoribus, simplex et longe prorepens vel repetito furcatus et flabellam oblongam formans. Pinnae conferte, inter- dum unilaterales. in apice frondis opposite, brevissimed, pinnulis ageregatis divergentibus subpalmatifid:e ; pimmule trunco sextuplo angustliores, lineares, medio 5 eellulas crassc€, margine obtuse. ftam feminei in trunco pinnisque laterales, hrevissimi, cupuliformes, mar- gine breviter lacinulati; calyptra parva, clavata, celluloso-verrucosa, mamilla parva late conica, obtusa. Rami masculi e latere rami 9 orti, brevissimi, valde canaliculati, acuminati, decurvi, papulosi. Antheridia 3-A juga. | Hab. New-Zealand (Colenso). Cum Aneura papulosa comparanda. 90. Aneura sequitexta St. !. Linn. Soc. XXIX, p. 263. Monoica, mediocris, valida, flavo-virens, in ligno decorticato arcte repens. Frons ad 2 cm. longa, ubique valde stolonifera, bipinnata, haud alata. Truncus plano-biconvexus, inferne 8 cellulas crassus, cellulis internis haud majoribus, margine obtuso, superne acuto, ceterum fur- catus, furcis in planta bene evoluta regulariter pinnatus. Pinne aller- nantes vel subopposit:, trunco parum angustiores, medio 6 cellulas crasse, oblongse, obtuse hic illic attenuatze radicantes et in novam frondem bipinnatam abeuntes. Pinnulz breves oblonge, apice obtusze, juniores apice breviter inciso bilobi, medio ^ cellulas crassa. ami feminei ad basin pinnarum vel in ipso trunco solitarii, breves breviterque lacinulati; calyptra magna, clavata, superne cellulis utriculatis longe recteque patulis hirta, mamilla angusta longe producta cylindrica, truncata. 250 Int Aneurd. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 744 Rami masculi femineis oppositi, seepe in stolonibus laterales, breves sub- cylindrici, margine papulosi. Antheridia ^ juga. Hab. New Zealand (Colenso, Knight). 91. Aneura papulosa St. Hedwigia 1893, p. 25. Monoica, minor, fusco-rufa, apice viridis, in ligno decorticato arcte repens. Frons ad 40 mm. longa, quadripinnata, haud alata. Truncus latus repetito furcatus, ad instar Ricciarum stellatim expansus, basi 12 cellulas- superne 5 cellulas crassus, antice canalieulatus, postice alte convexus, margine abrupte acutus. Pinnc trunco simillimze, late opposite, parum divergentes, tripinnatz, pinnul: angustissima, subrecte patentes, lineares, 6-7 cellulas latze, & cellulas crassa, postice valde convexz, antice plan, cellulis corticalibus anticis optime papulosis. Rami feminei brevissimi, margine paucilacinulati; calypíra parva, vix 2 mm. longa, cylindrica, papuloso-verrucosa, mamilla magna papulosa. Ram? masculi magni, valde decurvi, canaliculati, margine grosse papulosi. AntAheridia 15 juga. Hab. New Zealand (Colenso). Der Unterschied zwischen den Fiederásten erster und zweiter Ordnung ist so gross, dass man beim ersten Anblick glaubt, zwei verschiedene in einem Rasen durcheinander gewachsene Arten zu sehen. 92. Aneura inconspicua St. Hedwigia 1895, p. 23. Monoica, exigua, tenerrima, dilute olivacea, densissime cespitans, in ligno deceorticato late expansa. Frons 4 mm. longa, haud alata e caudice repente erecta, pauciramosa, ramis trunco squilatis, medio 2 cellulas crassis, linearibus, 5-6 cellulas latis, fere hyalinis, integerrimis. Ram? femànei ad basin ramorum, pro planta magni, hamatim decurvi, margine densissime longeque lacinulati, laciniis incurvis. Rami masculi longissimi, interdum plante longitudinem superantes, erecti, lineares, margine cellulis papulosis incurvis crenali. Antheridia ad 12 juga. Hab. Kamerun (Dusén, Jungner). 93. Aneura perpusilla Col. New Zeal. Inst. 1889. V, p. 22. Syn. : Zoopsis lobulata Col. Trans. N. Zeal. Inst. 1885. Monoica, pusilla, dilute virens, terricola vel corticola, dense depresso cxspitans. Frons ad 2 mm. longa, haud alata, e caudice repente procum- bens, a basi fasciculatim ramosa; íruncus communis brevis, subteres, cellulis ubique zequimagnis formatus; rami repetito furcati, zquilongi, postice plani, antice convexi, medio 5 cellulas crassi, cellulis corticalibus 251 749 BULLETIN DE L'HERBIER .BOISSIER. Aneura. haud minoribus, papulosis, marginibus acutis decurvis. Rami feminei breves, margine profunde laciniali, laciniis lanceolatis margine celluloso dissectis. Calyptra cylindrica pro planta maxima, levissima, mamilla rotundata, parva, papulosa. Rami masculi in trunco sepe furcatim- geminati, femineis approximali, breves, stricti, margine papulosi. AutAe- ridia parva, 5 juga. Hab. New Zealand (Colenso), Tarawera (Lauterbach). f£. Drorcs. 1. Plante elatze, ramis gracillimis. 904. Aneura cataractarum Spruce. Soc. bot. d. France. 1889. p. 195. Dioica, mediocris, crassa, fragilis, albicans vel plus minus viridis, in saxis rivulorum caespitans et humilis vel fluitans elongataque. Frons 1-* cm. longa, plus minus regulariter pinnata et bipinnata, Aaud alata. Truncus anguste linearis, biconvexus, medio 6 cellulas crassus, cellulce intern: corticalibus multo majores, optimeque perlucentes. Pinna sub- oppositze, basi sepe angustiores, breves trunco simillimc sed angustiores, simplices vel paucis pinnulis minutis instructze. Rami feminei in trunco solitarii decurvi, disciformes, margine tenui varie lobatim inciso. Calyptra magna cylindrica papulosa. fami feminei in pinnis solitarii, lineares, recte patuli, stricti, margine papulosi. Antheridia ad 12 juga. Hab. Paraguay (Balansa), Brasilia subtropica (Ule), Dominica (Elliott). 95. Aneura corralensis St. n. sp. Dioica, mediocris, gracilis, rigida, pallide-virens, dense ccespitosa, pro- cumbens vel erecta. Frons ad 25 mm. longa, regulariter bipinnata, haud alata. Truncus angustus (ad 0,50 mm. in diametro), simplex vel furcatus, biconvexus, medio 10 cellulas crassus, margine acutus; cellulz internae corticalibus majores. Pinnc angustiores, suboppositze vel alternantes, patu- ];», 2-3 mm. longze, remotiuscul:e, decurvae, acuminatze, paucis pinmulis si- milibus et angustioribus instruct:;; pinnze pinnulceque biconvexe ultimae medio ^ cellulas crasse, margine aculze; costa sub apice evanida. Rami fe- iinei in trunco oppositi, brevissimi, margine tenero breviter lacinulato. Calyptra cylindrica, crassa, glaberrima, apice rotundata, mamilla nulla. Rami masculi in trunco laterales, magni, ambitu late oblongo, canaliculati margine tenero, magnis cellulis alte papuloso. Antheridia magna ad 6 juga. Hab. Chile, Corral (Dusén). 252 Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. "743 96. Aneura micropinna St. Hedwigia 1895, p. 24. Dioica, magna, olivacea vel brunnea, profunde csspitosa. Frons ad 6 cm. longa, rigida, gracillime tri-vel quadripinnata, haud alata, cellulis internis multo majoribus. Truncus inferne subteres valde stoloniferus, superne ad 2 mm. latus, plano-biconvexus, medio 12 cellulas crassus, margine acutus. Pince oblique patulcze, subopposile, interdum fere alter- nantes, ambitu late triangulares. approximatze, haud imbricatz, trunco multoties angustiores, longe acuminatze, medio 8 cellulas crasse. Pinnulz basales longa, valid:e, superne breviores angustissime fere filiformes, acuminatze, juniores lineares obtuse, anguste limbatee, limbo 2 cellulas lato, quarum marginales multo minores. Rami feminei in trunco oppositi, ex axilla pinnarum orli, erassi, brevissimi, margine breviter lacinulati; calyptra magna, cylindrica, 5 mm. longa, cellulis magnis deciduis hirta, mamilla maxima, profunde bi-trilobata, similibus cellulis conflata. Rami masculi in pinnis primariis propriis aggregati, totam pinnam occupantes regulariterque consecutivi, canaliculati, oppositi, parum divergentes, ambitu lanceolati, anguste limbati, irregulariter papulosi. Antheridia ad 6 juga. Hab. New Zealand (Helms, Knight, Kirk, Petrie, Cheeseman, Raoul, Beckett). .97. Aneura pauciramea St. Bull. Herb. Boissier. 1897, p. 845. Sterilis, gracilis, major, fusco-viridis, dense profundeque pulvinatim ezspitosa. Frons ad 6 cm. longa, tenera, flaecida, tripinnata, haud alata. Truncus simplex, interdum furcatus, basi solum radicans, furcis longis, plano-biconvexis, medio ad 10 cellulas crassis; cellulde interna corticalibus multoties majores, perlucentes, planta itaque optime reticulata. Pinnc remote, breves, 5 mm. longe, anguste, 6 cellulas crasse, ambitu late ovatis, dense bipinnatz, pinnulis ^ cellulas crassis, decurvo hamatis. Hab. Hawai (Baldwin). 98. Aneura Baldwini St. nom. nov. Syn. : Aneura tamarisci St. Bull. Herb. Boissier 1897, p. 841. Dioica, mediocris, gracilis, dense depresso c:espitosa, in sicco fere nigra. Frons ad 25 mm. longa, regularker denseque bipinnata. Truncus ex angusta basi latus, medio 6 cellulas crassus, haud alatus, plano bicon- vexus. Pinna conferte, opposite, oblique patulz, longae, versus apicem frondis sensim breviores, optime attenuatz; pinnule similes, breviores et . angustiores, valde regulariter dispositze, omnes exalate. Ramuli feminei 253 2 , " PERÁASNN Vou 7A BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. in trunco solitarii, brevissimi, margine breviter lacinulati, calyptra longissima, optime clavata, ubique laciniis brevibus crispulis patulisque creberrime hirta. Mamilla apicalis magna, flabellatim dilatata. Rami masculi in pinnis laterales, opposili, regulariter pinnatim consecutivi, breves, patuli strictique, lineares, alis angustis papulosis. Antheridia ad 7 juga. Hab. Hawai (Baldwin). Diese Pflanze wurde irrtümlich A. tamarisci genannt, obwohl ein sehr àhnlicher Name, A. tamariscina, bereits für eine andere Art benutzt worden war, so dass eine Abànderung eintreten musste. 2. Plante spectabiles, robustze, coriacez. 99. Aneura dilatata Spruce. Il. Linn. Soc. XXX, p. 9568. Dioica, spectabilis, flaccida, olivacea, laxe cciespitans. Frons ad ^ cm.longa, regulariter pinnata et bipinnata, haud alata, cellulis hyalinis uniseriatis limbata, basi valde stolonifera, ambitu deltoideo-oblonga. Truncus 1 mm. latus, postice planus, antice convexus, medio 8 cellulas crassus, cellulis internis majoribus, margine obtuso. Pinna trunco fere cquilat:e, medio 6 cellulas crasse, inferiores curvatim-patul:e, 7 mm. longa, apice furcatce vel paucipinnatze, superiores sensim breviores, simplices oblique patentes, stricte et angusliores, medio ^ cellulas crasse. Rami feminei in stolonibus numerosi, steriles longi, deeurvi late ligulati, margine profunde dense- que cristato-incisee; pistilla longe biseriata; calyptra et rami masculi ignoti Hab. Insula Dominica (Elliott). 100. Aneura comosa St. Hedwigia 1892, p. 199. Dioica, major, tenuis, flaccida, viridis vel flavo-virens, supra muscos late expansa. Frons ad 7 cm. longa, bipinnata, Aaud alata, angustissime limbata. Truncus repetito furcatus, 2 mm. latus, plano-biconvexus, medio 6 cellulas crassus, cellulite interna corücalibus multo majores, limbo cellulis angustis hyalinis uniseriatis formato. Pinnxe confert? ad 7 mm. longe, trunco duplo angustiores, lineares, simplices vel paucis pinnulis brevibus angustisque instructze. Rami-feminei in trunco furcisque laterales simplices vel furcatim-geminati, crassi, ambitu ovati, e facie postica radi- cantes, antice pilis longis unicellularibus e margine ramorum ortis mazime comosi. Pistilla haud rare triseriata. Reliqua desunt. Hab. Africa, Insulze Maurice, Bourbon (Rodriguez, de l'Isle). 254 Aneurd. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 745 Ó D 04. Aneura Lepervanchei St. n. sp. Dioica, major, valida, crassa, coriacea, olivacea, ctate rufo-brunnea, depresso csspitans lateque expansa. Frons ad ^ cm. longa, stolonibus unilateralibus repens, superne tantum regulariter bipinnata, haud alaía. Truncus ad 1 mm. latus, biconvexus, medio 8 cellulas crassus, margine acutus; cellulae internae» majores, parietibus validis. Stolones breves, valde numerosi valdeque ramosi. Pinna hneares, approximate, irre- gulares, plus minus longz, regulariter consecutive vel interruptz, simplices. vel furcates, trunco angustiores vel sub:quilatz:e, medio 8 cellulas crasse. Rami masculi in pinnulis brevibus disciformibus aggregati, terni vel quaterni, e margine disci orti breves, valde cur- vatim occultij margine erecto papuloso. Antheridia ad 5 juga. Reliqua desunt. Hab. Réunion (Lepervanche). /102. Aneura Kowaldiana St. n. sp. Sterilis, major, valde robusta, coriacea, glauco-virens, dense depresso intricata. Frons ad & cm. longa, basi stolonifera, recto angulo divergenti- fureata, bipinnata, ubique biconvexa medioque 8 cellulas crassa, margine acuta, haud alata. Cellule internae majores, corticales valde incrassatz. Pinna breves, sepe lobuliformes, ali: melius evolut:e ad 5 mm. longze, subrecte patul:, paucis pinnulis brevibus ramosc. Hab. Nova Guinea, Yule Mountains (Kowald). 103. Aneura pectinata Austin. Torrey B. Cl. V, p. 15. Syn. : Aneura hamatiflora St. Bull. Herb. Boiss. 1897, p. 844. Dioica, major, valida, coriacea, rufo-brunnea, dense stratificata. Frons ad 6 cm. longa, bipinnata, exalata. Truncus semper fere simplex, crassus, alte acuteque biconvexus, medio ad 12 cellulas crassus, cellulis internis majoribus. Pinnae conferte, inferne breves simplices, sepe in stolones abeuntes, superne multo longiores, regulariter pectinatze, hamato-decurvze, in sicco involut:e, optime lanceolatze, apice s:epe furcatze, furcis similiter acuminatis, ubique 4 cellulas crassis, in sectione transversa itaque linea- ribus. Rami feminei in trunco oppositi, breves, crassi, margine breviter alati, alis lobatim incisis; calyptra longe acuminata, subacuta, celluloso- verrucosa, subnigra, mamilla parva papulosa. Rami masculi in trunco ramisve solitarii breves, crassi, stricti, anguste alati, alis tenerrimis ex- planatis laceratis. Antheridia ad 10 juga. Hab. Hawai (Baldwin). 255 T REM 746 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. 104. Aneura polymorpha Col. Trans. N. Zeal. Inst. 1889. XXII. Syn. : Aneura bipinnatifida. Col. ibidem. Dioica, major, flaccida, dilute olivacea, dense cxespitosa, terricola. Frons ad 5 cm. longa. bipinnata, exalata. Truncus 4 mm. latus, tenuis, postice planus, antice convexus, medio 8 cellulas crassus, margine acutus, cellulis internis parum majoribus, medio infero breviter pinnatus, superne optime regulariterque bipinnatus. Pinna lineares, confert:?, suboppositz, ad 10 mm. longs, versus apicem trunci sensim breviores, trunco parum angustiores. Pinnule pinnis simillima, subsquilate, breves, lineares, medio 5 cellulas crasse, in planta muscicola minus validae, scpe tener- rim:. Rami feminei ad basin pinnarum oppositi, parvi, brevissimi, valde concavi, margine breviter laciniati, subdentati. Calyptra parva, clavata, cellulis alte papulosis puberula, apice late rotundata, haud mamillata. Rami masculi ad basin pinnarum oppositi vel solitarii, breves, stricti, lineares vel subovati, limbo angusto integro tenerrimo. Antheridia magna, quadrijuga. Hab. New Zealand (Colenso, Kirk). 4 4105. Aneura longiftlora St. n. sp. Dioica, major, flaccida, rufo-brunnea, dense caspitosa, procumbens. Frons ad ^ mm. longa, 3 mm. lata, haud alata, superne furcata, furcis pinnatim lobuiatis. Truncus plano-biconvexus, parum stoloniferus, medio 129 cellulas crassus, cellulis internis majoribus, margine acuto. Pinna breves vel brevissim:ze, trunco subaequimagne, duplo tamen angustiores, oblique patuli, simplices interdum furcatim bifidi, obtusi, juniores apice profunde inciso-bilobi; stolones e basi ramorum orti, ramosi, validissimi. Rami feminei in trunco laterales, breves, crassi, margine grosse profun- deque lacerati, postice radicantes, a latere innovati. Calyptra ad 8 mm. longa, cylindriea, cellulis papulosis puberula, mamilla parva alte papulosa. Rami masculi ignoti. Hab. Tasmania (Weymouth). 106. Aneura spectabilis St. n. sp. Dioica, magna, rigida, procumbens vel inter muscos erecta, superne dilule olivacea, inferne rubescens. Frons ad 5 cm. longa, regulariter bipinnata, haud alata. Truncus validus, 14 mm. latus, plano-biconvexus, medio 12 cellulas crassus, cellulis internis majoribus, margine acutus, exalatus. Pinnc breves subrecte patulze, optime acuminatze, fere pungentes, irunco multo angustiores, superne multo longiores denseque pinnulatz, 256 Aneura. FRANZ STEPHANI, SPECIES HEPATICARUM. vivi versus apicem plant: sensim breviores. Pinmnulz pinnis simillimz ubique breves decurve, acuminate, plano-biconvexe, medio 8 cellulas crasse. Ramü feminei ad basin trunci brevissimi, late inserti marginibus late- ralibus late ineurvis, margine apicali rotundato, late limbato, limbo tenerrimo profundeque papuloso-crenato. Ca/ypira juvenilis cellu- lis inflatis papulosa; mamilla nulla? Hami masculi numerosi in pinnis laterales, breves, sub fronde curvatim occulti, maxime crassi, valde canaliculati, margine erecto tenui, crenulato. Antheridia ad juga. Hab. Tierra del Fuego et Insula Desolacion (Dusén). 107. Aneura Spegazziniana (Mass.). Syn. : Riccardia Spegazziniana Mass. Diar. bot. 1885, p. 254. Dioica, maxima, maximeque robusta, coriacea, fusco brunnea, in sicco subnigra, inter muscos erecta. Frons ad 13 cm. longa, bipinnata, Aaud alata. Truncus simplex, interdum furcatus, 2 mm. latus, plano-biconvexus, margine obtusus, medio 12 cellulas crassus, cellulis ubique validis, corti- calibus multo minoribus, brunneis maximeque incrassatis. Pinna oppo- sitae, in planta bene evoluta valde regulares, confertz, oblique patulz, breves, decurvul:, e lata basi longe acuminatze, trunco multo angustiores. Pinnule paucse, breviter acuminat:ze vel longiores et spiniformes, medio 6 cellulas crasse, biconvex:, margine acutz. Rami feminei in pinnulis laterales, brevissimi, crassi, valde decurvi, margine apicali tenero alte papuloso. Hab. Fretum magellanicum et Insula adjacentes (Spegazzini, Hahn, Savatier, Hatcher, Dusén). ^ 408. Aneura Negeri St. n. sp. Sterilis, magna, robusta, coriacea, olivacea depresso-ccspitans. Frons ad 7 cm. longa, antice convexa, postice concava, pinnata, exalata. Truncus inferne simplex, superne repetito furcatus, ssepe fasciculatim ramosus, 1 mm. latus, in sectione longe-ellipticus, marginibus itaque rotundatis. Cellul:e interna frondis corticalibus multo majores. Pinna remotius- cule, inferne breves decurvc, superne longiores (ad 6 mm. longe) versus apicem sensim breviores, trunco :xquicrasse, duplo tamen angusliores similiterque convexa. Reliqua desunt. Hab. Chile australis (Dr Neger). Sehr ausgezeichnet durch die überall gleichartig ausgebildete Frons, deren Rànder breit gerundet sind. DEDE LU 748 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. 3. Plant&e mediocres. 109. Aneura pinnatitfida Dum. Rec. d'observ. 1855, p. 26. Syn. : Aneura major Lindb. Musci Scand. p. 5. Dioica, mediocris, viridis, saxicola, in latas plagas expansa, sepe im- mersa. Frons ad 2cm.longa, irregulariter multiramosa, haud alata. Truncus repetito furcatus, furezee ex angusta basi sensim ampliatae, obtuse, bipin- nat:?, superne 1 mm. latze, antice leniter canaliculatz vel planze, postice convexa, medio 6-7 cellulas crassie, marginibus obtusis; cellulze corticales internis multo humiliores sed fere cequilatze. Pinnce pinnulzeque remote, furcis parum angustiores, breves, obtuse, s:epe unilaterales, altero latere irunci rudimentarie vel in stolones mutatae. Rami feminei longiusculi, angusti, in trunco laterales, margine foliaceo, integerrimo, profunde papuloso. Calyptra ad 4 mm. longa, clavata, papulosa, mamilla parva. Rami masculi ignoti. Hab. Europa, America, Asia sept., Japonia (Faurie, Makino, Inoue). Caucasus (Levier). Portugal (Henriques). Madeira (Fritze). 110. Aneura digitiloba Spr. Soc. bot. France. 1889, p. 201. Dioica, pusilla, pallide virens, in solo argilloso densissime depresso- cespitans lateque expansa. Frons ad 5 mm. longa, e caudice repente maximeque stolonifero procumbens, pinnata, vel fasciculatim ramosa, haud alata. Truncus biconvexus, medio 6 cellulas crassus, cellulis internis multo majoribus perlucentibus. Pinna vix angustiores longe lineari- digitiformes, simplices, medio 4 cellulas erassee. Rami feminei ad basin trunci oppositi, brevissimi, margine breviter lacinulati. Calyptra grosse breviterque cylindrica, squamulis angustis patulis hirta, mamilla parva papulosa. Rami masculi in trunco vel stolonibus solitarii, curvati, cylin- drici, margine papulosi. Antheridia ad 8 juga. Hab. Brasilia, Rio Janeiro (Glaziou), Apiahy (Puiggari), Puwertorico (Schwanecke), Dominica (Elliott), Guadeloupe (Funk et Schlim, Lefebvre). 111. Aneura stipatiflora St. Hedwigia. 1893. p. 26. Dioica, mediocris, valida, fusco-brunnea, procumbens et dense strati- ficata. Frons ad & cm. longa, pinnata vel bipinnata, exalata. Truncus 1 mm. latus, furcatus, furcis pinnisque valde stoloniferis, stolonibus sepe in novam frondem abeuntibus, planta itaque maxime composita, truncus ceterum plano biconvexus, medio 10 cellulas crassus, cellulis internis 258 Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 749 majoribus, margine obtusus. Pinnz ad 5 mm. longs, approximatze, trunco fere :quilate, adulta /anceolatz, juniores obtus:e, alternantes, interdum furcatee, ultimae medio 6 cellulas crasse, margine obtuse. Ram feminei in trunco stolonibusque oppositi, quasi stipati (parte basali angusta, longiore) interdum furcati, apice ad discum ovalem dilatati, margine dense longeque ciliati, ciliis diametro disci :&equilongis, explanatis, apice incurvis, squama dorsalis foliacea, integerrima, brevis. Reliqua desunt. Hab. Martinique (Duss, Hahn), Dominica (Elliott). /M2. Aneura conimitra St. n. sp. Dioica, minor, flaccida, fusco-viridis, dense depresso-csspitosa. Frons ad 10 mm. longa, bipinnata, haud alata, limbata, limbo hyalino, cellulam lato valdeque conspicuo. Truncus pro planta latus, in sectione anguste ellipticus, medio 6 cellulas crassus, cellulis tenerrimis, anticis multo minoribus quam postiee. Pinne opposite, magna, trunco squilalze, maxime attenuatze, biconvexa, pinnulis longis similibus angustioribus, hamatim decurvis. Ham feminei brevissimi, margine breviter lobulati; calypira laevis, subcylindrica; mamilla magna, laevis, conico-angustata, obtusa, cellulis magnis connatis radialiter dispositis, superne brevioribus conflata. Rami masculi maximi, late lineares, calyptra& fere cquilongi, margine cellulis magnis hyalinis sublobulati. Antheridia ad 5 juga, magna. Hab. Chile australis (Dusén). / 115. Aneura floribunda 5L. n. sp. Dioica, mediocris flaecida, superne olivacea, inferne rufo-brunnea, dense pulvinata. Frons erecta, ad 3 cm. longa, tenuis et flaccida, irre- gulariter pinnata haud alata. Truncus 4 mm. latus, hic illic stoloniferus, plano-biconvexus, spongiosus, cellulis internis maximis perlucentibus, irunco itaque in adspectu grosse reticulato. Pinna trunco duplo angus- lores, squicrasse lineares, valde irregulares, breves vellonga, regu- lariter insertz:e vel uno latere trunci deficientes. Rami feminei ad basin pinnarum solitarii, breves margine papulosi, calyptra longissima grosse celluloso-verrucosa, mamilla parva. Rami masculi in trunco subsimplici regulariter pinnatim consecutivi, saepissime furcatim geminati, brevissimi, margine papuloso. Antheridia quinquejuga. Hab. Fretum magellanicum, communis (Cunningham, Dusén). 114. Aneura marginata Col. Trans. N. Zeal. Inst. 1885. Dioica, minor, valida, rigida, pallide virens, pulvinata. Frons ad 15 mm. BULL. HERB. BOISs., Octobre 1899. 259 51 150 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. longa, erecta, simplex vel furcata, basi valde stolonifera, superne ampliata, apice inciso-biloba, vix unquam ramulnm lateralem edens, haud alata, plano-biconvexa, medio ^ cellulas crassa, cellulis internis multo majoribus bistratis, margine acuta. Rami feminei breves, e basi sepe stoloniferi, margine paucilobulati. Calyptra parva, clavata, magnis cellulis inflato- clavatis obsita, mamilla magna, similibus cellulis erectis conflata. Ram? masculi ad basin frondis numerosi, oppositi, simplices, saepe geminati, interdum terni, divergentes, breves, decurvi, margine erecto anguste limbato, antheridiis magnis ^-5 jugis. Hab. New Zealand (Colenso), Australia, Queensland, Daintree River (Pentzke). 115. Aneura Nadeaudii SI. n. sp. Dioica, mediocris, tenuis, rigida, fusco-olivacea, dense depresso caspi- losa. Frons ad 2 cm. longa, squarrose bipinnata, haud alata. Truncus anguste linearis, postice planus, antice valde convexus, margine acutus, medio 6 cellulas crassus, cellulis internis quam corticales multo majoribus. Pinna unilaterales, altero latere in stolones mutati, breves, trunco parum angustiores, subrecte patulae, apice bifide, medio ^-5 cellulas crasse, ut truncus anlice solum convexa. Rami feminei in trunco oppositi, breves, disciformes, margine maxime longeque lacerati, laciniis confertis, strictis, filiformibus, sepe ramosis, explanatis. Calyptra ignota. Rami masculi ex apice pinna abbreviate furcatim geminati. furcis late divergentibus, anguste linearibus, cellulis papulosis limbatis. Antheridia magna ad 9 juga. Hab. Tahiti (Nadeaud). Die Pflanze ist nach einem verdienstvollen Sammler benannt, welcher als Arzt auf Tahiti wirkte und reiche botanische Kollektionen nach Europa geschickt hat. 116. Aneura latitírondoides (Schffn.). Syn. : Riccardia latifrondoides Schffn. Kais. Ak. Wien LXVII, p. 168. Dioica, mediocris, pallide virens, radicicola. Frons ad 15 mm. longa, pinnata vel vage ramosa, haud alata. Truncus procumbens stolonibus numerosis validis radicans, latus, postice planus, antice convexus, medio 6 cellulas crassus, marginibus ob cellulas marginales maximas obtusis; cellulae corticales in sectione transversa 40 v, internz 90 y. Pinnz fere recte patentes, breves, trunco simillima, cquilat:te, sepe acuminate, 4 cellulas crasse, marginibus obtusis, cellulis internis perlucentibus 260 Aneurd. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 754 optime grosseque reticulatee. Rami feminei parvi, in trunco solitarii, margine usque ad costam lacerati, laciniis grosse cellulosis, simplicibus vel ramosis vel apice fasciculatis. Calyptra cylindrica ubique magnis cellulis utriculatis patulis villosa. Rami masculi magni in trunco ramisve sparsi, curvatim patuli, alis angustis papulosis. Antheridia ad 20 juga. Hab. Singapore in monte Bukit Timah (Schiffner). 117. Aneura Levieri (Schffn. ms.). Syn. : Riccardia Levieri Schffn. ms. Dioica, mediocris, valida, olivacea, laxe et depresso ccspitans. Frons ad 10 mm. longa, vage ramosa, superne flabellatim bipinnata, haud alata. Truncus fusco-brunneus, alte biconvexus, medio 15 cellulas crassus, cellulis parvis ubique zequimagnis; superne repetito furcatus, furcis brevibus, basi stoloniferis, superne flabellatim bipinnatis, i. e. pinna pinnulaque confertze, eequilatze et aequilongz, pro more sub 8 in flabellam planam expansz, ultimze medio 6 cellulas crasse. Rami feminei in trunco solitarii, brevissimi, crassi, margine late foliacei, profunde inciso lobati, lobis varie lacinulatis. Calyptra magna, grosse cylindrica, maxime crassa, apice truncato-rotundata, squamulis foliaceis dense villosa. Rami c? ignoti. Hab. Himalaya Bootang. 6000" (Durel). 118. Aneura singalangana (Schffn.). Syn. : Riccardia singalangana Schffn. Kais. Ak. Wien LXVII, p. 174. Dioica, minor, brunnea, rigidissima, fragilis, humilis, dense fere pul- vinatim czspitans. Frons ad 5 cm. longa, bipinnata. Truncus repetito furcatus, antice planus, postice convexus, medio ad 20 cellulas crassus, haud alatus, margine obtusatus. Pinnc confert: opposite, trunco simil- lima, parum angustiores. Piinulz 4 vel 2, patulze, rare oppositze, promore unilaterales, pinnis similes lineares, medio 8 cellulas crassze, cellulis par- vis internis haud majoribus (in frondis parte adulta). Rami feminei in trunco laterales, breves, curvati, margine papulosi vel breviter obtuseque lacinulati. Calyptra (juvenilis) alte papulosa, mamilla parva rotundatim produota. Hab. Sumaíra, in monte Singalang, 2800 m. (Schiffner). Sollte diese Pflanze nicht eine Form von Amneura subexalala Schfrn. sein ? 119. Aneura subexalata (Schffn.). Syn. : Riccardia subexalata Schffn. Kais. Ak. Wien LXVII 1898, p. 163. 261 1753 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. Dioica, valida et robusta, dense stratificata. Frons ad 15 mm. longa, regulariter bipinnata, nusquam alata. Truncus simplex vel furcatus, repens, 1 mm. latus, plano biconvexus, medio 15 cellulas crassus; cellulae cortieales internis subeequimagna, parva. Pinna subopposite, remota, recte patentes, trunco aequilat:e atque simillima. Pinazulz breves, parum angustiores, lobuliformes medio 8 cellulas crassce. Rami feminei in trunco laterales, brevissimi, crassi, margine foliacei. irregulariter lobulati, lobis lanceolatis acutis vel ligulatis obtusis. Calyptra cellulis irregulariter pro- minulis scabra; mamilla parva, conica, obtusa. Aami masculi in pinnis oppositi, siepe regulariter pinnatim consecutivi, interdum e basi communi geminati, breves, crassi anguste limbali, limbo tenui erecto. Antheridia ad 5 juga. Hab. Java, 4400— 2965 m. (Schiffner). 120. Aneura barbiflora St. Mém. Soc. bot. Cherbourg XXIX, p. 209. Dioica, mediocris, flavo-virens vel rufescens, inter muscos adscendens. Frons ad 3 cm. longa, bipinnata, haud alata. Truncus angustus, plano- biconvexus, medio 9 cellulas crassus, simplex vel furcatus ; pinna breves, remote, trunco duplo angustiores, minute pinnulatee, ultime» medio 6 cellulas crassz, cellulis internis haud majoribus. Rami feminei breves, disciformes, margine maxime longeque lacerati. Calyptra pro planta longissima (4 mm.) anguste cylindrica, squamwulis ciliatis, remotiusculis obtecta, mamilla magna, constricta, disciformis, papulosa. Reliqua desunt. Hab. China, Yünnan (Delavay). A. Planta parva vel exigua. F ' 121. Aneura gracilis St. n. sp. Dioica, pusilla, gracilis, viridis, terricola depresso czspitosa. P'rons ad 15 mm. longa, bi-vel tripinnata, haud alata. Truncus superne furcatus angustissime linearis, basi subfiliformis, biconvexus, medio 5 cellulas crassus, margine cellulis minoribus hyalinis papulosis limbafus, reliquz cellulae frondis ubique zequimagna i. e. corticales haud minores. Pinne breves furcatz vel paucis pinnulis instructe, hic illie minute bipinnatze, omnes trunco aquilate et similiter limbatze. Rami masculi in pinnulis terminales, geminati, breves, margine papulosi. Antheridia ^ juga. Hab. Tasmania, M* Wellington (Weymouth). Mit A. minima C. et P. zu vergleichen. 262 Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 753 122. Aneura oppositiflora St. J. Linn. Soc. XXIX, p. 265. Monoica vel dioica, mediocris, dilute olivacea, dense depresso czspitosa, corticola. Frons ad 2 cm. longa, in planta bene evolu!a regulariter bi- pinnata, Laud alata, basi stolonifera superne procumbens. Truncus simplex vel furcatus, superne ! mm. latus, plano-biconvexus, medio 8 cellulas crassus, margine acutus, cellulis internis quam corticales ma- joribus. Pinna opposite, trunco angustiores, subrecte patula, obtuse, lineares, pinnulae pinnis multo angustiores, breves, biconvexae, medio 4-5 cellulas crasse. Rami feminei in trunco pinnisque oppositi, margine papulosi. Calyptra ignota. Rami masculi in pinnis oppositi, numerosi breves, stricti, ex apice interdum vegetativi, margine tenerrimo crenu- lato, antheridia ad 5 juga. Hab. New Zealand, Colenso. /193. Aneura metzgeriseformis St. n. sp. Dioica? minor, gracillima, flaccida, pallide virens vel albicans, dense depresso easspitosa. Frons angustissima, haud alata, procumbens, ad 45 mm. longa, simpliciter pinnata vel perscpe repetito-furcata, furcis late divergentibus Melzgeriis simillima. Truncus basi stoloniferus, anguste linearis, biconvexus, medio 5 cellulas crassus, cellulis internis magnis, perlucentibus optime reticulata; pimna, ubi adsunt, trunco cquicrassc, parum angustiores, opposit:e. Reliqua desunt. Hab. Brasilia (Glaziou 4566). 124. Aneura palmata (Hedw.) Dum. Comment. p. 115. Syn. : Jungermannia palmata Hed w. 1790. Dioica, pusilla, humillima, viridis, in cortice pulvinata vel late expansa, interdum terricola. Frons ad 5 mm. longa, normaliter bipinnata, ramis sterilibus szpe palmatifidis, Aaud alata. Truncus stoloniferus, postice planus, antice leniter convexus, medio 7 cellulas crassus, cellulis internis majoribus. Pinnzc erectae vel procumbentes, trunco :quilatee, oppositz, a basi furcatze, furcis approximatis linearibus cequilongis quasi palma- tifidze, in planta fertili alternantes, regulariter pinnulatz», pinnulis patulis, apicalibus brevioribus, ^ cellulas crassis. Rami 9 in trunco oppositi vel solitarii, breves, cupuliformes, margine tenui parvilobulato. Calyptra magna, cylindrica, celluloso-verrucosa; mamilla magna, hemisphzrica, papulosa. Rami masculi in trunco pinnisque laterales, numerosi, magni, crassi, ambitu oblongi, haud alati, margine crenulati. Antheridia 8 juga. Hab. Europa, America, Asia seplentr., Japonia. 263 794 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura 125. Aneura parvula (Schffn.). Syn. : Aiccardia parvula Schffn. Kais. Ak. Wien. 1898. LXVII, p. 172. Dioica, pusilla, dense depresso ecespitosa, dilute viridis, corticola. Frons rigida, ad 5 mm. longa, stolonifera, repens, pinnata et bipinnata. Truncus simplex vel furcatus apice duplo latior quam basi, acute biconvexus, medio 7 cellulas crassus, cellulis internis quam cortüicales parum majoribus, haud alatus. Pinnce pinnulceque remotiusculie, alternee, plus minus breves, irregulares, trunco duplo angustiores, biconvex:s, medio 4-5 cellulas crasse, haud alat. Rami feminei in trunco solitarii, breves, margine breviter lacinulati. Calyptra cellulis breviter utriculatis patulis hirta, mamilla bene definita, magna, utriculis similibus erectis formata. Rami masculi arcuati, limbo crenulato, antheridiis 8 jugis. Hab. Java, in monte Pangerango, 2960 m. (Schiffner). II. Plante filiformes, subteretes vel sectione ovali. 126. Aneura subsimplex St. Hedwigia 1895, p. 26. Dioica, parva, gracillima, dilute viridis, dense depresso-cespitans. Frons ad 8 mm. longa, longe et simpliciter pinnata, rarissime ramulo accessorio bipinnata, Aaud alata. Truncus procumbens, valde angustus, ubique 5 cellulas erassus, margine obtusus, cellulis internis quam corticales multo majoribus, uno. latere regulariter stoloniferus, altero longe ramosus; rami recte patuli, trunco parum anguslüores, ^ cellulas crassi, longe lineares, apice obtusze, ramulis masculis oppositis pinnati. Rami masculi longiusculi, recte patuli, strieti, anguste lineares, limbo hyalino crenulato. Antheridiis ad 12 jugis. Hab. Cuba (Wright). Optime distincta frondis conformatione simplici et absentia pinnu- larum. 127. Aneura alcicornis (Tayl.) H. et T. Syn. Hep. p. 499. Syn. : Jungermannia alcicornis Tayl. J. of Bot. 1844. p. 479. Dioica, minor, rigida, gracillima, fusco-brunnea, laxe c:espitosa. Frons ad 10 mm. longa, erecta, multiramosa, filiformis, haud alata. Truncus basi solum stoloniferus, repetito furcatus, superne sensim dilatatus, teres, furcis regulariter bipinnatis; pinna confertze oblique patulie, in sectione elliptice pauci-breviterque pinnulat:e. Rami feminei in furcis laterales, brevissimi, margine paucilobulati, calyptra vix millimetrum longa, sub- 26^ e n: Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 755 cylindrica, tuberculata, apice rotundata, mamilla nulla. Rami masculi in pinnulis laterales, lineares, margine papulosi. Antheridia ad ^ juga. Hab. Fretum magellanicum (Hooker), Fuegia (Spegazzini, Savatier). //198. Aneura tenax St. n. sp. Dioica, tenax, mediocris, dilute olivacea vel rufescens, dense depresso ecspitosa vel pulvinatim erecta. Frons ad 20 min. longa, bipinnata. Truncus fuscus, durus, in seclione ellipticus, medio 9 cellulas crassus, cellulis internis multo longioribus, uno latere pinnatus, altero stoloni- ferus. Pinnc pinnuleeque remotiusculc, trunco simillimc sed angustiores, striet:e et rigide, trunco vix minus crasse, alte biconvex:e, margine ob- tus, limbo unicellulari in ultimis pinnulis solum distincto. Fami feminei in trunco solitarii, breves, margine breviter lacinulati. Calyptra cyündrica, papulosa, mamilla parva obtusa. Ami masculi in trunco vel ramis vel stolonibus solitarii, pro planta magni, trunco s:equilati, oblongi, interdum regulariter pinnatim dispositi, valde canaliculati, apice profunde bilobi, marginibus ereciis foliaceis papuloso-crenatis. Antheridia ad 5 juga. Hab. Fretum magellanicum (Cunningham, Dusén), insula Desolacion (Dusén). 129. Aneura compacta St. Hedwigia. 1893, p. 19. Dioica, minor, rigida, gracillima, dura, fusco-rufa, dense depresso- esspitosa vel compacte pulvinata. Frons ad !0 mm. longa, tenuis fere filiformis, haud alata, repetito furcata, furcis longis, in sectione ellipticis, medio 8 cellulas crassis, pinna vix aliter conformatae suboppositze, longe lineares, basales szepe descendentes et stoloniformes, radicantes. Cellule corticales valde incrassatz internz corticalibus vix majores. Rami masculi in pinnis superioribus laterales oblongi, recurvuli, margine papulosi. Antheridia ad 6 juga. Hab. Africa austr. Cap. bon. spei (Exped. Novara leg. Jelinek). 130. Aneura attenuata St. Bull. Herb. Boiss. 1897, p. 844. Dioica, major, rigida, giauco-virens, ztate rufescens, dense depresso caespitans. Frons ad 3 cm. longa, bipinnata, haud alata. Truncus e cau- dice repente simplex, rare furcatus, anguste linearis, biconvexus, medio 10 cellulas crassus, margine obtusus, cellulis internis vix majoribus, in- ferne irregulariter pinnatus, pinnis unilateralibus, altero latere stoloni- ferus, superne utroque latere regulariter bipinnatus, pinnz ad 7 mm. longe, longe attenuate, hamato-decurvs, paucis pinnulis similibus 1ns- 2065 756 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. tructe, ultimo in sectione ellipticze, ^ cellulas crasse, quarum corticales optime papulose. Rami feminei magni, disciformes subplani, margine longe angusteque lacerati. Reliqua desunt. Hab. Hawai (Heller). 131. Aneura diminuta (Schffn.). Syn. : Riccardia diminuta Schffn. Kais. Ak. Wien. 1898. LXVII, p. 170. Dioica, mediocris, rigida, lete viridis, in sicco fusca, dense depresso cespitans. Frons ad 15 mm. longa, bipinnata, caudice altero latere sto- lonibus repente, altero ramifero, in sectione plano-ovali, 8 cellulas crasso. Truncus procumbens, caudice vix minus crassus, aud alatus, plano bi- convexus, marginibus obtusis; pinna oppositze, remote, trunco zequilatae eoque fere parallelze, deinde imbricatze, 5 cellulas crassze, margine obtusa, lineares. Pinnulz pinnis simillim:e ubique 3 cellulas crassze, ala unistrata nulla ; cellulae corticales ubique parvze, tener, internze multo majores et longiores, valde cequaliterque incrassata:e. fami masculi breves, ad basin pinnarum oppositi, curvatim occulti, limbo crenulato. Antheridia ad 10 juga. Rami feminei breves, cupuliformes, margine lacinulati ; calyptra levis, mamilla alta. Hab. Java, Sumatra. 800-3500 m. (Schiffner). Plantam 9 haud vidi. 132. Aneura sumatrana (Schffn.). Syn. : Riccardia sumaítrana Schffn. Kais. Ak. Wien. 1898. LX VII, p. 173. Dioica, exigua, in sicco fusco-brunnea, fere nigra, dense pulvinata. Frons ad 7 mm. longa, tenuissima, filiformis, crassa et rigida, aud alata, pinnata, ubique cquilata, in sectione elliptica, medio ^ cellulas crassa, cellulis internis haud latioribus; pinna remotiuscule, sat regulares, pro planta longs, scepe subrecte patule. Rami feminei parvi, in trunco soli- lari, margine paucis laciniis armati; calyptra cellulis brevibus grosse papulosis aspera, mamilla angusta, alte papulosa. Rami masculi in trunco solitarii, breves, curvati, marginibus erectis papulosis. Antheridia ad trijuga. Hab. Sumatra, in cacumine montis Singalang, corticola 2800 m. (Schiffner). 135. Aneura calcarea St. n. sp. Diese kleine Pflanze wurde von Gcbel bei Tovar (Venezuela) ge- sammelt und von Ruge (Flora 1893, Heft IV, p. 33) wegen ihrer Keim- 266 1 IDCM NH Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 7[5yl kórnerbildung als Aneura n. sp. erwáhnt; sie Ist vóllig steril, wáchst auf einem schneeweissen Detritus und vermehrt sich anscheinend nur durch Keimkórner, wie man das auch an anderen Lebermoosen beobachten kann, die auf einem ungünstigen Substrat noch vegelieren kónnen, zu einer Blütenbildung aber nicht gelangen. Die Frons ist bis 5 mm. lang, unregelmássig verzweigt, mit kurzen Gliedern und hat überall einen elliptischen Querschnitt, der eine kleinzellige Epidermis und grosse in zwei Schichten geordnete zentrale Zellen zeigt; da ich auf Goebels Wunsch dieser Pflanze einen Namen gab, führe ich sie hier auf, obgleich sie vóllg steril ist und daher schwer zu identifizieren sein wird; charak- teristisch ist die Dicke selbst der jungeren Fiederáste. III. Plante late vellatissime plane arcteque repentes. 134, Aneura Karstenii St. Hedwigia. 1895, p. 23. Dioica, magna, flaccida, flavescens vel flavo-virens, in ligno decorticato arctissime repens lateque expansa. Frons ad 8 cm. longa, 4 cm. lata, plana, ubique 8 cellulas crassa, antice dense grosseque papillata, margine crenata, superne repetito-furcata, furcis parallelis late ligulatis, apice inciso-bilobis. Rami feminei breves plani radicantes, ambitu obcuneati, apice late truncati decurvi ibidemque maxime pilosi, pilis longis striciis simplicibus; pistilla pauca pilis circumdata et omnino obvelata. Calyptra magna, crassa, pilis sparsis longiusculis hirta. Rami masculi breves, pro more furcati, margine papulosi vel breviter lacinulali. Antheridia ad 6 juga. Hab. Ambotna (G. Karsten). 135. Aneura albo-marginata St. Hedwigia. 1895, p. 18. Dioica, mediocris, flavescens, late stratificata. Frons ad 2 cm. longa, repens, haud stolonifera, ex angusta basi dilatata, repetito furcata, furcis 3-4 mm. latis late breviterque lobatis, approximatis vel contiguis, flabellam undulatam irregularum lichenoidem formantibus, postice leniter con- vexis, medio 5 cellulas crassis, late limbatis, /imbo unistrato, unam cel- lulam lato, Ayalino et valde perspicuo, cellulis magnis rectangulatis, magis longis quam latis (38»«66 uw). Rami feminei basi constricti substipitati, disciformes, cordati, margine cellulis digitiformibus dentieulati, apice profunde inciso-bilobi, plani, marginibus lateralibus erecto-incurvis; pistilla 6 juga, nuda, squama dorsalis nulla. Reliqua desunt. Hab. Amboina (G. Karsten). 267 798 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. 156. Aneura erecta St. n. sp. Sterilis, mediocris, crassa, crispata, flavo-virens, humilis, in cortice compacte e:xspitans. Frons e caudice repente erecta, basi angusta, repetito-breviterque furcata, furcis dilatatis, 2 mm. latis, apice obcuneatis, lobato-incisis, lobis contiguis vel imbricatis, rotundatis, concavis, sepe fere infundibulatim contortis, ceterum medio 6 cellulis crassa, versus marginem parum attenuata ipso margine magnis cellulis pellucidis qua- draütis vel rectangulatis maximeque incrassatis limbata. Cellulze internae frondis maximze 165 p. corticales 38 y. Hab. Tasmania, M* Wellington (Weymouth). 157. Aneura latiirons (Lindb.). syn. : Riccardia latifrons Manip. musc. lI, p. 572. Autoica vel paroica, minor, humilis, dilute olivacea, dense czespitosa. Frons ad 2 cm. longa, irregulariter pinnata et bipinnata, canaliculata, haud alata, medio 5 cellulas crassa, cellulis magnis, oblongo hexagonis, internis haud majoribus. Truncus pro planta latissimus, basi valde stoloni- ferus, repetito breviterque furcatus, furcis superne dilatatis, cervicornutis, lobatim pinnatis, pinnulis trunco parum angustioribus, basalibus sepe angustis in stolones mutatis. Rami feminei in trunco solitarii, margine apiceque longe fimbriati. Calyptra pro planta maxima, 3 mm. longa, papuloso-verrucosa, mamilla humilis, subdisciformis. Spora ad 4^ y, viridi-bruuneole, minute aspera. fami masculi femineis approximati, breves decurvi, margine grosse papuloso. Antheridia pro more ad 6 juga, interdum multo longiora. Hab. Europaet America sept.. Japonia (Makino, Faurie), Acores (Simroth). , 158. Aneura incurvata (Lindb.) Syn. : Riccardia incurvata Lindb., Musci scand., p. 5. Dioica, minor, rigida, pallide virens, arhiza, muscicola. Frons ad 40 mm. longa, optime canaliculata, pinnata, haud alata. Truncus anguste linearis, in sectione transversa semilunatus, medio 4-5 cellulas crassus, margine parum attenuato obtuso. Cellule intern: corticalibus majores. Pinna remotiusculae, sepe omnino deficientes, suboppositze vel alternze, trunco angustiores, subrecte patule, similiter canaliculatd?e. Rami feminei in trunco laterales, parvi, margine breviter lacinulati. Calyptra grosse cy- lindrica, levis, setate desquamans, mamilla discoidea papulosa. Rami masculi in trunco solitarii, magni, valde canaliculati, persepe ex apice innovati, marginibus attenuatis papulosis. Antheridia ad 8 juga. 268 : Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 1759 Hab. Fennia, Suecia (Lindberg). Die Originalpflanzen, welche ich geprüft habe und die keineswegs als «exigue » zu bezeichnen sind, sind aufrecht zwischen Laubmoosen wachsende etiolierte wurzellose Exemplare, welche hóchst unregelmàssig verzweigt, oft ganz ohne Aeste sind; auch die aus der Spitze der mánn- lichen Aeste sprossenden Innovationen sind ein àchtes Zeichen intensiver Etiolierung und abnormer Standortsverháltnisse; immerhin führe ich sie hier als gute Art auf, da erst aus kultivierten Exemplaren festzustellen sein wird, ob dieselben vielleicht zur Aneura pinguis auswachsen, was ich vermute. Sporen und Elateren sind durchaus diejenigen von A. pinguis, auch in der Farbe. /139. Aneura Breutelii St. n. sp. Dioica, minor, crassa, crispata, olivacea, in cortice densissime intricatim stratificata. Frons ad 12 mm. longa, lobatim pinnata. Truncus pro planta latus, valde canaliculatus, ubique 4-5 cellulas crassus, margine parum attenuato obtuso, pinnis brevibus, confertis, sepe imbricatis, tortis, trunco squicrassis et vix angustioribus, similiter canaliculatis, apice scepe dila- latis et & vel 6 ramulos nascentes gerentibus ibidemque /imbo angusto hyalino marginatis. Rami masculi breves, crassi, margine papuloso. An- theridia ad ^ juga. Hab. Insula S* Christoph (Breutel). Die jüngeren Fiederlappen tragen an ihrer Spitze 2-3 junge Astanlagen, die überall je eine Gabelung zeigen und somit 4-6 Vegetationspunkte enthalten; der Mittellappen, welcher jede Gabelung einleitet, ist an der Basis scharf abgeschnürt und nach vorn spatelig verbreitert, wahrend die dazu gehórenden Seitenlappen infolge der Pressung der benaclibarten Astanlagen aus ihrer horizontalen Lage gebracht werden und muschel- fórmig die junge Gabelung von rechts und links schützen; diese Ver- háltnisse sind die Ursache, dass die Frons ganz abnorm dicht rasig ver- wachsen ist und von oben gesehen kraus wie ein Flechtenthallus ist. 140. Aneura canaliculata Nees. Syn. Hep. p. 500. Syn. : Jungermannia canaliculata Nees. Hep. Jav. p. 10. Monoica, mediocris, pallidevirens, corticola. Frons ad 12 mm. longa, 3 mm. lata, arcte repens, tenuis, plana, marginibus erectis vel incurvis, precipue in ramis nascentibus. Truncus simplex vel furcatus, ramis juve- nilibus pinnatim lobulatus, 5 cellulas crassus, abrupte limbatus, limbo unistrato hyalino, tenerrimo, 3-^ cellulas lato, irregulariter profundeque 269 3 4A» — T7289 760 BULLETIN DE L' HERBIER BOISSIER. Aneura. crenato, interdum sublobulato, maxime incurvo, cellulis valde incrassatis tormato. Hami feminei breves, valde decurvi, similiter limbati, pistilla numerosa longeque biseriata, limbo lato, lacerato et connivente omnino velata. Calyptra clavata, papulosa, mamilla magna, celluloso fimbriata, comosa. Rami masculi breves, valde concavi; antheridia ad ^ juga, mar- ginibus late incurvis occulta. Hab. Java, Tjibodas (Schiffner). 141. Aneura cochleata (H. et T.) Syn. : Riccia cochleata H. et T. J. of B. IV, p. 96. Sterilis, major, crassa, coriacea, in solo turfoso gregarie crescens. Frons ad 2 cm. longa, 5 mm. lata, irregulariter lobata, lobis parum productis, canaliculatis, apice planis, frondis margo interlobularis erectus, planta itaque fere crispata, ubique tamen carnosa, plano-biconvexa, medio ad. 12 cellulas crassa, marginibus acutis. Cellulze intern: corticalibus majores. Flores haud vidi. Hab. Lord Aucklands Islands (Hooker, Krone). 142. Aneura maxima (Schffn.). Syn. : Riccardia maxima Schffn. Kais. Ak. Wien LXVIL p. 177. Dioica, maxima, lignicola, arcte repens, in sicco dilute olivacea, viva atroviridis. Frons ad 10 cm. longa, furcata, furcis lobatim ramosis, ad 12 mm. latis, planis, medio 16 cellulas crassis, apice profunde inciso bilobis, versus marginem sensim attenuatis, ipso margine unam cellulam crassis. Rami feminei e sinu apicali orti, lobis adjacentibus basi reflexis et fimbriatis obtecti, re vera lobulo nascenti inserti, disciformes, crassi, pistillis in disci apice declivi aggregatis, margine latissime alati, alis erectis usque ad costam laceratis, laciniis irregularibus, foliaceis vel piliformibus, curvatis siepe ramosis, lanatim intricatis, pistilla itaque — similibus laciniis a tergo tecta — omnino immersa. Calyptra maxima, ad 15 mm. longa, ad 2 mm. crassa, subkevis vel pauci-villosa, apice subumbonata. Hab. Java, Sumatra, 1500-2400 m. (Schiffner). 143. Aneura alterniloba Taylor. J. of. Bot. 184^, p. 527. Syn. : Aneura epibrya Col. Trans. N. Z. Inst. vol. 18, 1885. Dioica, maxima, coriacea, pallide-virens, vel olivacea vel brunnea, in ligno decorticato expansa. Frons ad 5 cm. longa, 1 cm. lata, plana, mar- gine undulata, repetito-furcata, fureis 5 mm. latis, pinnatim lobulatis, lobuli rotundati, interdum parum elongati, apice profunde inciso bilobi. 270 ES Aneura. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 764 Rami feminei brevissimi, radicantes, crassi, margine brevidentati, squama dorsalis brevissima similiter dentata, dentibus crassis. Calypítra clavata 4 mm. longa, plus 4 mm. in diametero, maxime crassa, fusco-brunnea, maxime longeque setosa. Rami masculi ad 3 vel ^ in frondis lobulo parvo rotundato marginales, divergentes, sepe totum frondis marginem api- calem occupantes, radicellis longis radicantes, crassi, ambitu ovato-oblongi, limbo lato tenerrimo, eroso, erecto. Antheridia parva, ad 6 juga. Hab. New Zealand (Hooker, Colenso, Sinclair, Helms, Petrie). 144. Aneura dentata St. J. Linn. Soc. XXIX, p. 264. Sterilis, spectabilis, valida. flaccida, dilute olivacea, arcte repens, haud stolonifera. Frons ad ^ cm. longa, 5 mm. lata, plana, ubique 7-8 cellulas erassa, margine acuto, superne divergenli furcata lobatimque pinnata, lobis contiguis, plus minus brevibus (ad ^ mm. longis) trunco duplo an- gustioribus, rotundatis, ceterum margine ubique (prasertim ad apicem) grosse dentata, dentibus remotiusculis, plano-conicis, acuminatis, 2 vel 4 cellulas longis; frondis cellul:e intern: corticalibus multo majores. Hab. New Zealand (Colenso). 145. Aneura lobata (Schffn.). Syn. : Riccardia lobata Schffn. Kais. Ak. Wien. LXVII, p. 178. Dioica, magna, arcte repens, fusco-olivacea. Frons ad 7 cm. longa, late expansa. Truncus ad 5 mm. latus, planus, medio 10 cellulas crassus, cellulis internis magnis, versus marginem sensim attenuatus, ipso mar- gine 1 cellulam crassus, ceterum repetito furcatus, lobatim pinnatus, pinnis oblique patentibus, late linearibus, plus minus longis, apice (runcato-rotundatis, breviter inciso-bilobis. Rami feminei e fundo rime apicalis orti, utroque latere lobis ciliatis conniventibus obtecti et squama dorsali magna crassaque similiter ciliata a dorso tecti, disciformi, crassi, pistilla in disci apice declivi aggregata ibidemque ciliis strictis divergen- tibus protecta. Calyptra crassa, apice profunde umbilicata, verrucisque cireumdata, ubique pilis strictis longis rufisque maxime hirta. Hab. Java, Sumatra, 600-2200 m. (Schiffner), Nova Caledonia (De- planche). 1460. Aneura coronopus De Not. in Steph. Hedwigia 1893, p. 19. Sterilis, major, tenera, flaccida, arcte repens, rufescens. Frons 3 cm. longa, furcata, furca divergentes, late ligulate, 4 mm. late, ramulis numerosis dense consecutivis in fundo excisurarum frondis quiescentibus, 271 162 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura. unde margo furcarum grosse lobato-dentatus evadit; planta ceterum sub- plana medio 3 cellulas erassa; cellule centrales cortiealibus multo majores perlucentes. Hab. Borneo (Beccari). 1^7. Aneura granulata St. Hedwigia. 1892, p. 21. Dioica, mediocris, flaceida, fuscescens, cwspilans. Frons repens, ad 3 cm. longa, irregulariter pauciramosa 3-4 mm. lata, marginibus obtusis erectis profunde canaliculata, ubique ^ cellulas crassa, cellulis centralibus majoribus, anlice posticeque cellulis conicis plus minus prominulis et apice incrassatis aspera. Atami masculi numerosi, parvi, ambitu oblongi, marginibus asperis parum elevatis. Antheridia ^ juga. Hab. Patagonia, Staten Island (Spegazzini). 148. Aneura pallidevirens St. n. sp. Dioica, major, pallide flavo-virens, muscicola, late expansa. Frons repens, ad 3 cm. longa, plana, tenuis, valde fragilis, pinnata, stolonibus nullis. Truncus 2 mm. latus, ubique 4 cellulas crassus, margine obtusus ; celluke corlicales 17 «85 y. parietibus validis, internae 34 y. in sectione transversa. Pinne trunco simillim:e, parum angustiores, suboppositze, patulz, lineares apice truncatze. famuli feminei im trunco vel pinnis oppositi, magni, valde carnosi, profunde canaliculati, marginibus erectis integerrimis, papuloso-crenalis, bractea dorsali nulla. Hab. Fretum magellanicum, Insula Desolacion (Dusén). 149. Aneura pinguis (L.) Dum. Comment. p. 115. Syn. : Jungermannia pinguis L. Sp. pl. H. p. 1602. Aneura sessilis Sprengel Syst. Veg. IV. p. 232. Aneura latissima Spr. Trans. Edinb. B. Soc. 1885. p. 544. hiécardia fuscovirens Lindb. Musci. scand. 1879. p. 5. Dioica, late linearis vel ligulata, crassa, viridis vel flavo-virens, in latas plagas expansa. Frons ad 2 cm. longa, furcata, radicellis numerosis arcte repens, furcis divergentibus, simplicibus, canaliculalis, 3 mm. latis, costa lata, 8 cellulas crassa, postice bene producta planaque, abrupte in alas attenuatas abeunte; alce obtuse, integerrim:e, adscendentes, crispatz; cellul: internz frondis corticalibus multo majores. Rami masculiin trunco ramisve pseudo-laterales, radieantes, breves, swpe furcato-geminati vel terui, ambitu ovati, alis tenuibus explanatis 3 cellulas latis. AntAheridia A juga, magna, interdum 3 seriata. Rami feminei in trunco furcisque 272 Aneurda. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 763 pseudo-laterales, apice breviter et tenerrime lacinulati, sub frondis lobis occulüi, calyptra cylindrica, tempore maturitatis 8 mm. longa, levis, mamilla parva, alte papulosa. Spor: rufze, minute papillatze 18 u.. Elateres ad 200 »,, rufescentes, laxe torti, apicibus longe et anguste attenuatis ut in congeneribus. Hab. Europa, Asia, America sept., Japonia (Inoué, Faurie), Groenland, Umanakfjord 71? (Vanhóffen), Himalaya (Duthie), Java (Karsten, Solms), Australia, Victoria (Whitelegge, Luchmann), New Zealand (Helms), Africa, Mascareignes (de V Isle, Rodriguez), Kamerun (Dusén, Staudt), Angola (Welwitsch), San Thomé (Moller), Mexico (Egeling), Brasilia (Puiggari, Glaziou, Ule), Rio Negro (Spruce), Insulc Indix occid. (Wright, Duss, Elliot, 'Herminier). 150. Aneura viridissima (Schffn.). Syn. : Riccardia viridissima Schffn. Kais. Ak. Wien 1898. LXVII, p. 176. Dioica, major, latissima, viridis, subvernicosa, in sicco subfuscescens, laxe c:espitans, habitu Pellie& epiphyllze. Frons ad 5 cm. longa, ad 8 mm. lata, pauciramosa, sepe simplex, ad 10 cellulas crassa, cellulis internis majoribus, late canaliculata, marginibus undulatis vel suberispatis, longe attenuatis, Aaud alatis. Rami feminei brevissimi, carnosi, disciformes, antice sub lobis ramuli materni occulti, postice ereberrime radicelliferi, margine paucilacinulati; calyptra cylindrica, laevis (interdum grosse laci- nulata). Rami masculi in trunco laterales, solitarii vel geminati, breves, radicantes, carnosi, marginibus erectis sublobatis erosis. Antheridia 3 vel ^ seriata. Hab. Java, 250-1730 m. (Schiffner). 151. Aneura Schwaneckei St. Hedwigia 1888, p. 278. Dioica, mediocris, tenera, pallide-virens, laxe czespitans, corticola. Frons ad 15 mm. longa, procumbens, uno latere ramosa, altero stolonifera, apice solum regulariter bipinnata. Truncus 1 mm. latus, antice posticeque planus, margine acutus; pinna breves, contigua, pinnatim lobatze; rami trunco simillimi, zequilati, 4 cellulas crassi, apice profunde inciso-bilobi ; cellulae corticales internis multo minores, marginales limbum hyalinum bene definitum formantes. Rami feminei parvi, decurvo occult, margine breviter lobulati, squama dorsalis bene evoluta similiter lobulata. Reliqua desunt. - : Hab. Puertorico (Schwanecke), Aio Grande (Lindman). 273 76^ BULLETIN DE L'HESBIER BOISSIER. Aneurda. Unbekannt sind mir geblieben : Aneura australis (Lehm) als Sarcomitrium australe Lehm. Pug. X, p. 19, beschrieben; leg. Preiss, Australia, Swan River. Aneura bipinnata (Swartz) als Jungermannia bipinnata Sw. Prodr. Fl. Ind. occ. III, p. 1877 beschrieben; leg. Swartz, Jamaica. Aneura brasiliensis (Angstr.) als Pseudoneura brasiliensis, Angstr. Kongl. Vet.-Ak. 1876, p. 91, beschrieben: leg. Widgren, Brasilia, Caldas. Aneura crassa (Schwiágr.) Nees. Syn. Hepat. p. 500. Syn. Jung. crassa Schwágr. Prodr. p. 31. Die Beschreibungen vorstehender Pflanzen sind unzulánglich, auch bei Angstróm, obgleich seine Diagnose ausführlicher ist. Exemplare dieser Arten sind nirgends zu erhalten gewesen. 274 927 SPECIES. HEPATICARUM AUCTORE Franz STEPHANE (Suite. METZGERIA Raddi. Plante frondose, tenera, pallide, in umbrosis virides, in tropicis interdum flavo-rufescentes, statu morbido hie illic cceruleze, violacea vel purpuree, pro more corticole, rarius rupicolae vel foliicol:e, vulgo dense stratificatze vel effuse inter fruticum ramulos nidulantes, radicellis posticis e costa, ex alis vel marginibus ortis repentes, monopodialiter repetito- furcatze, furcis linearibus, ultimis rare acuminatis, late divergentibus, in paucis frondes alternatim pinnal: vel pinnatim decomposil:e, semper fere convexc, in umbrosis subplance, apice rotundatze cellulisque ciavatis muciferis obtectze. Costa tenuis, sepe tenuissima, sub bifurcatione solum dilatata (dupli- cata) in « Furcatis » ceterum ubique :equilata, in « Pinnatis » attenuata i.e. in trunco primario maxime crassa, in pinnis pinnulisque sensim sensimque angustata. Cost: cellul:e corticales internis majores, postica plus minus longe setos:e, in paucis nudz, antice rarissime setulose. Alx utroque latere zquilatze, interdum tamen asymmetrice vel versus apicem attenuate, vel margine lobatze, semper fere convexa vel revo- lute, nud: vel hirte in paucis crasse, versus marginem unistratze, mar- ginibus semper fere armatis, in umbrosis irregulariter setosis vel nudis. Inflorescentia monoica vel dioica. Rami sexuales postici, e latere coste orti, brevissimi; feminei ex angusta basi obeordatim ampliati, medio crassi, 275 928 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Melzgeria. alis tenuibus margine posticeque olus antice pauca pistilla biseriata et alternantia gerentes. Calyptra plus minus magna, vulgo clavato- pyri- formis, valde carnosa, pistillis sterilibus haud obsita, plus minus dense longeque hispida. Capsula fusco-brunnea, breviter pedicellata, oblongo- ovalis, ad basin usque quadrivalvis, valvulis bistratis, cellulis internis vulgo semi-annulatim incrassatis. Sporc parva, spharic, keves vel minute papillat:e. lateres decidui tenues, longe attenuati, monospiri, fibra spirali lata, ligulata. Elateres remanentes sub apice valvarum affixce, reliquis validiores penicillatim aggregat:e patuleque. Rami masculi nudi, cucullati, costam distinctam et cellulas elavatas apicales gerentes. Antheridia pauca, biseriata, alternantia, in pedicello perbrevi sphzerica. Die Arten dieser Gattung sind von grosser Einfórmigkeit, nur wenige fremdartige Formen vermógen das Interesse zu fesseln; ihr Bau ist ein hóchst einfacher, rudimentáürer, so dass man genótigt ist, zu ihrer Be- schreibung und Unterscheidung die Anzahl der Zellen einzelner Theile zu Hilfe zu nehmen; diese Zahlen (der Rindenzellen der Mittelrippe etc.) sind so konstant, dass die Bestimmung dadurch sehr erleichtert wird ; unvollkommen entwickelte Exemplare, wie sie an sehr nassen Stand- orten oder in tiefdunklen Wáldern hàáufig sind, bieten aber grosse Schwierigkeiten, weil die Behaarung des Thallus, die eine hervorragend gute und sichere Handhabe zur Unterscheidung der Arten bietet, dann sehr unregelmássig wird und oft ganz fehlt. Zum Festhalten von Wasser ist also die Behaarung jedenfalls bestimmt; die Gattung ist aber, so sehr sie bei der Zartheit aller Organe konstanter Feuchtigkeit bedarf, eine durchaus lichtbedürftige; sie gedeiht am besten an gut beleuchteten Standorten, welche aber dem direkten Sonnenlicht nicht ausgesetzt sind ; hier zeigt sie auch stets ihre normale bleiche Farbe; sehr grüne Exem- plare werden stets von einem zu nassen Standort stammen und der Bestimmung die gróssten Schwierigkeiten entgegenstellen. Die Geschlechtsáste entspringen, wie im Vorstehenden bereits gesagt, aus der Seite der Mittelrippe unter der Ventralseite der Flügel; hierdurch weicht Metzgeria wesentlich von Aneura ab, deren Sexualáste bekanntlich terminal aus ruhenden Vegetationspunkten entwickelt werden. Metzgeria steht also der Gattung Hymenophytwum sehr nahe; diese drei zu einer Gruppe zu vereinigen, wie es geschehen ist, scheint mir ganz unmóg- lich. In der Synopsis Hepaticarum sind nur 5 wahre Metzgeria-Arten auf- 276 -Metzgeria. FRANZ STEPHANI, SPECIES HEPATICARUM. 929 geführt, wáhrend im Nachfolgenden deren 6^4 beschrieben werden. welche sich auf die Florengebiete wie folgt vertheilen : 2 Arten sind Cosmopoliten ; 1 Art gehórt dem nórdlichen Waldgebiet der Erde an; 8 Arten dem tropischen Asien und Oceanien; 9 » dem tropischen und subtropischen Africa ; 29 ^» dem tropischen America; 15 » dem antarctischen Gebiet. Die Standortsangaben beziehen sich, wie immer, nur auf Pflanzen, die ich selbst untersuchen konnte. Leider sind reife Kapseln auch bei dieser Gattung nur von wenigen Arten bekannt, da dieselbe fast durchgángig dicecisch ist; auch hier ist also, wie bei Aneura erwáhnt, noch viel nachzutragen. Die von Lindberg angeführten, als subspecies zu M. furcata gestellten zwei Pflanzen M. subundulata Austin und M. crassipilis Lindb. habe ich nicht erlangen kónnen. Nüetzzgernrin haddi. Die Bruchziffern hinter dem Worte costa zeigen kurz die Zahl der Rindenzellen der Mittelrippe an; die obere und untere Ziffer entsprechen der dorsalen und ventralen Seite. A. Pinnatz. a. Frondes antice setose. . 4. Metzgeria pubescens Raddi. 2. Metzgeria frontipilis Lindb. b. Frondes antice nude. 3. Metzgeria decrescens St. costa adulta 5/7. . Metzgeria corralensis St. costa adulta */s. . Metzgeria terricola St. costa adulta 9/c. . Metzgeria acuminata St. costa adulta $/s. . Metzgeria longiseta St. costa adulta $/s. . Metzgeria Liebmanniana L. et G. costa adulta 9/s. 9. Metzgeria filicina Mitten. costa adulta !?/15. 10. Metzgeria rigida Lindb. costa adulta 5/s. B. Furcate. a. Frondes omnino nudo. 11. Metzgeria Elliotit St. costa ?/». 12. Metzgeria inflata St. costa ?/». 13. Metzgeria crassicostata St. costa */e. 1^. Metzgeria imberbis J. et St. costa 5/s. 271 go -1 OQ» Ot ues 930 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Metzgeria. b. Frondes margine simpliciter setosqv. I. Costa hirta ?/». 15. Melzgeria chilensis St. ale nudi. 16. Metzgeria Lindbergii Schffn. alze nudae. 17. Melzgeria aurantiaca St. al: hire. 18. Melzgeria Perrotana St. al: hirto. II. Costa nuda ?/». 19. Melzgeria comata St. alze nuda. 20. Metzzeria glaberrima St. alze nuda. 21. Melzgeria sinuata Loitl. alae nudz. 22. Metzgeria longitexta St. al; hirta, III. Costa hirta ?/4. 23. Metzzeria convoluta St. alae nude. 2^4. Metzzeria patagonica St. al:» nude. 25. Metzgeria Jackii St. al&& setulosa. 26. Metzzeria furcata Lindb. alx setos:e. IV. Costa nuda ?/4. 27. Metzageria saccata Mitten. V. Costa hirta */4. 28. Metzgeria Lechleri St. VI. Costa nuda */i. 29. Metzgeria Dusenii St. VII. Costa */e. 30. Metzgeria dichotama (Sw.) Nees. VIII. Costa 5/c. 31. Metzgeria linearis (Sw.) Austin. IX. Costa 5/s. 32. Metzgeria effusa St. e. Frondes margine geminalim-setosee. I. Gosta hirta ?/». : £z. ÀLXE HIRT.E, 33. Metzgeria angusta St. ala» breviter setulosa. 3^. Metzgeria madagassa St. alc breviter setulosae. 35. Metzgeria rufula Spruce al: breviter setulosa. 36. Metzzeria Renauldii St. ale longe setosc. 37. Metzgeria camerunensis St. alc longe setosz. 38. Melzgeria fuscescens Mitten. alc pilosc. 39. Metzgeria hamatiformis Schffn. ala pilosa. ^0. Metzgeria procera Mitten. al: pilosc. A1. Metzgeria papulosa St. ale pilosc. A2. Metzgeria scobina Mitten. alc pilos. B. AL NUDJE. 43. Metzgeria consanguinea Schffn. costa setulosa. AA. Metzgeria nitida Mitten. costa setulosa. A5. Metzgeria thomeensis St. costa setulosa. A6. Metzgeria albinea Spruce costa setosa. 278 Meizgeria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. ——— 931 17. Metzgeria leptoneura Spruce costa pilosa. A8. Metzgeria recurva St. costa pilosa. A9. Metzgeria hamata Lindb. costa pilosa. Il. Costa nuda ?/5. 50. Metzgeria atrichoneura Spruce. IH. Gosta ?/;. 51. Metzgeria adscendens St. alae nudz, costa nuda. 52. Metzgeria conjugata Lindb. alae nuda, costa setosa. 53. Metzgeria Wallisiana St. alze nudae, costa pilosa. 9^4. Metzgeria Sandei Schffn. alze setulose, costa setulosa. 55. Metzgeria leptomitra Spruce ala setose, costa setosa. 56. Metzgeria crenata St. al: pilos, costa pilosa. 57. Metzgeria quadrifaria St. ale pilose, costa pilosa. IV. Gosta hirta */5. 58. Metzgeria fruticola Spruce al: nuda. 59. Metzgeria clavaflora Spruce alae setose. 60. Metzgeria bracteata Spruce ala villosz. V. Costa hirta */s. 61. Metzgeria Uleana St. al: setulosa. 62. Metzgeria muscicola St. ala» setosee. d. Frondes margine setis ternis armate. 63. Metzgeria polytricha Spruce costa ?/. 6^. Metzgeria myriopoda Lindb. costa ?/s. A. Pinnata. l|. Metzgeria pubescens haddi. Mem. Mod. XVIII. p. ^5. Dioica, major, rigida, pallida, spongioso-c:espitans in rupibus calcareis, rarius corticola. Frons ad 3 em. longa, vix 2 mm. lata, irregulariter alter- natim pinnata et bipinnata, ramis ultimis sensim acuminalis obtusis, rarius plana, vulgo varie undulata et torta apiceqee subcrispata, antice et. postice breviter setulosa, ventre ramis adventivis flagellisque innovata. Flagella longa serpentina, fere ad costam reducta, alis 2-5 cellulas latis, ubique setulosa apiceque in frondem normalem abeuntia. Ala interdum interrupta i. e. frons ex apice rotundata abrupte innovata, costam exala- tam proferens sensimque in novam frondem excurrens. Cosía subteres, antice posticeque alte producta ibidemque setis longioribus hispida, in (runco primario crassa, in pinnis pinnulisque sensim angustata; cellulce corticales itaque in trunco 26 (utroque latere 13), in pinnis 16 (antice 9 et, postice 7), in pinnulis ultimis 10 (antice 6 et postice 4). Cellulz internae costarum in sectione eorticalibus vix minores. Alc ad 20 cellulas latae, 279 932 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Metzgeria. setulis brevioribus pungentibus obsitie, margine setulis similibus gemi- natis vel ternis armata. Cellule alarum 27 5« 36 y, parietibus validis, trigonis nullis. Rami feminei utroque latere — masculi postice tantum — dense pilosi. Hab. Europa, e Norvegia 653? lat. bor. in Italia usque, Caucasus (Bro- therus, Levier); America sept. Alleghany Montes, Alaska (Krause), Insula Vancouver (Lyall); Asia, Himalaya 8000-12000^ (Hooker, Gamble, Duthie). Kashmir 11000' (Duthie); Japonia (Faurie, Makino): China. Yünnan (Delavay), Setschuan (Farges), Schensi (Giraldi). 2. Metzgeria frontipilis Lindb. Monogr. Metzg. p. 14. Dioica. mediocris sed robusta, rigida, scpe (inter muscos) elongata. pallida, in sicco flavescens, zetate fuscescens. laxe czspitans, terricola et corticola. Frons ad 5 cm. longa, valde concava, geniculatim pinnata i. e. inferne paucis pinnis primariis instructa, pinnis longioribus sat regula- riter pinnulatis, pinnulis remotiusculis, alternantes, breviusculis brevi- terque acuminatis obtusis. Costa in trunco primario validissima, fere teres, antice convexa, postice maxime producta: cellula corticales in sectione 36 (utroque latere sub 18, if pinnis sub 12, in pinnulis sub 6) ceterum dorso ventreque longe setosa. Ale valde decurvi, basi cellulis bi vel tristratis crasse, postice nude, antice setis strictis incequilongis hirtae, margine setulis brevibus pro more geminatis et late divergentibus armatze. Cellule alarum 277« 36 y, ad costam 27 »«/ 45 uy. Rami 9 parvi, profunde obcor- dati, dorso ventreque setulosi. Pistilla 6-7. Hab. Fretum magellanicum, ubique communis (Lechler, Cunningham. Spegazzini, Savatier, Exped. Gazelle, Hahn. Pehlke, Dusén): Chile australis (Krause, Neger). Die Costa nimmt vom Truncus primarius an durch alle Verzweigungen allmühlig an Stürke ab und ist in den àussersten Fiederásten zugespitzt, so dass sich eine konstante Zahl der Rindenzellen nicht angeben lisst; obige Ziffern sind Durchschnittszahlen. die um weniges differiren kónnen. 3. Metzgeria decrescens St. n. sp. Dioica, major, hyalina, dense exspitosa. Frons irregulariter pinnuatümn ramosa, pinnis pinnulisque longis et multo brevioribus mixtis. Costa uda, in trunco primario crassa, in sectione ovalis, dorso ventreque equaliter producta ; cellul&& corticales magna, internis multo majores, ad 12 (antice 5, postice 7); in pinnis solum 9 (antice ^, postice 5): in pinnulis 280 Metzgeria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 953 ultimis ^ (utroque latere 2 cellule). Ale similiter attenuato, e trunco lato in ramis ramulisque sensim angustatz:e, in ultimis pinnulis fere 2-plo angustiores, ceterum nuda et valde recurva, marginibus sepe conniventi- tangentibus, longe piliferis, pilis strictis crebris simplicibus. Cellulze alarum 45 *« 5^ yw, ad costam parum longiores: trigona nulla. Andrecia ut in congeneribus. Hab. Patagonia, ad fretum magellanicum (Dusén). Wegen der starken Einrollung der Flügel ist die Abnahme der Breite der Frons in den Zweigen gegenüber dem Hauptstamm wenig sichtbar und zeigt sich nur deutlich in Querschnitten; übrigens haben alle Arten mit verdünnt auslaufender Rippe auch dem entsprechend verlaufende Flügel. Lindberg * hat das sonderbarer Weise gar nicht bemerkt, wáhrend sich diese Pfianzen ganz wesentlich von der grossen Masse der übrigen Arten unterscheiden, die durchweg eine vóllig gleichartige Rippe besitzen. die alle Dichotomien durenláuft (abgesehen natürlich von der Verdoppe- lung der Rippe dicht unterhalb der Gabelung). Es ist ein wesentlicher Fortschritt jener gefiederten Pflanzen, die mit einem kráftigen Haupt- stamm versehen, sich meist hoch in reicher Beástung entwickeln kónnen und ihnen gegenüber erscheinen die dichotomen Arten sehr rudimentàr. ^. Metzgeria corralensis 5t. n. sp. Dioica, mediocris, pallida, dense ccespitans. Frons ad ^ cm. longa, sub- plana, remote pinnata, pinnis brevibus alternantibus apice obtusis, plus 1 mm. latis. Costa valida, in sectione ovalis, ventre longius ciliata, ciliis creberrimis, validis, strictis. Cellule coste corticales 12, quarum ^ antice latiores, 8 postice duplo angustiores. Alzx plane, ad 12 cellulas late. dense ciliatzo; cilis tenuibus, flaccidis, hamatulis, margine simpliciter ciliatee, ciliis validis longiusculis strictis, oblique ad posticum nutantes. Gellulae alarum 277 5« 36 y, incrassatio nulla, ad costam scepe duplo fere majores. Rami masculi parvi nudi. Hab. Chile, Corral (H. Krause). 5. Metzgeria terricola St. n. sp. Dioica, mediocris, pallide-flavicans, etate fuscescens. Frons ad 2 cm. longa, pinnata et bipinnata, rigida fragilisque, undulata et maxime revo- luta. Costa in trunco primario lata, in sectione plano-elliptica. postice magis producta; cellule corticales 12 (utroque latere 6) in pinnis pinnu- ' Monogr. Metzs. vide M. filicina etc. 281 954 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Metzgeria. lisque sensim attenuata, in ultimis 4 tantum cellulis corticalibus tecta (utroque latere 2) ceterum paucisetulosa. Alc maxime decurv:e frondes itaque sepe omnino claus:e et depresso-tubuloso, nud:e, margine tamen longissime et creberrime pilifere, pilis geminatis substrictis late diver- gentibus. Cellule alarum 36 *&5^ y». trigonis nullis, parietibus validis. Rami g? parvi, nudi. Hab. Fretum magellanicum (Savatier, Dusén). 6. Metzgeria acuminata St. n. sp. Dioica, pallide-virens, in ramulis fruticum effuse ccspitans. Frons furcata, furcis tamen pinnatis, plano-decurvis, apice dislincte breviterque acuminatis, omnino nudis. Costa crassa, in furcis primariis zequicrassa, subteres, antice valde producta ibidemque cellulis 8 seriatis- postice 6 seriatis-tecta, in pinnis multo angustior et apicem versus attenuata. Alae planz:, sírictz? sed posticum versus nutantes, in fronde adulta latz in pinnis duplo angustiores et attenuatze.. Cellule alarum 18 7x 37 y. tener- rim, incrassatio nulla. Rami masculi parvi, nudi. Rami feminei semper innovati. Calyptra pyriformis, basi nuda, superne setulis longissimis comata. Hab. Brasilia, Rio Grande (Kunert). 71. Metzgeria longiseta St. n. sp. Sterilis, major, valde elongata, flaccida, flavescens, dense stratificata. Frons ad 8 cm. longa, pinnatim decomposita, maxime ramosa, ramis remotiusculis, haud attenuatis, maxime convexa. Costa a dorso compressa, asymanetrica, antice bene convexa, postice subplana, in ramis ramulisque sensim angustata. Cellula corlicales in trunco primario antice sex seriatze, postice 8 seriat:e, in ramis sensim pauciores, in ultimis antice bi-postiee 4 seriate. Celluke dorsales semper multo majores, inflat!» et convexo- prominule, ventrales multo minores et internis z:equimagn:; cellule intern: triseriat:e, ventrales longe setosee. Al maxime revolutze, «bique equilate (20 cellulas) nudz, basi 2-3 cellulas crasse, versus marginem cellulis sensim humilioribus distincte attenuatze, margine setis longissimis, ample cylindricis, attenuatis, simplicibus et hamatis armato. Cellulz alarum 36 5x 5^ y, ad costam 45 »« 72 v. trigonis nullis. Reliqua desunt. Planta spectabilis, omnium pulcherrima. Hab. Fretum magellanicum (Herb. Warnstorlff). 8. Metzgeria Liebmanniana L. et G. Syn. Hepat. p. 505. Dioica, major, elongata, flaccida, pallida vel flavo-virens, superne inter- i 282 Metzgeria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 935 dum brunneo-purpurea, corticola. Frons ad 5 cm. longa et 3 mm. lata, pinnatim pauciramosa, interdum e ventre innovata, parum convexa, undulata. Cosía in trunco primario crassa, subteres, in pinnis pinnu- lisque sensim angustata, cellulae corticales in sectione trunci 14 (6 anticae et 8 postica) in pinnis longioribus 12 (5 antice et 7 posticee) in pinnulis ultimis 10 (4 antie& et 6 postice). Ala ad 20 cellulas latze, in ultimis ramulis distincte acuminate, postice dense breviterque villose, pilis breviusculis flaccidis; margine similiter armal:e, setulis strictis geminatis divergentibus. Cellulz alarum 36 y, ad costam 37 5 45 p... Rami feminei parvi, ventre et margine longe setosi. Calyptra clavata, setis longis hispida. Hab. Catena Andium haud rara, Mexico (Liebman, Leibold, Schaffner, Bourgeau), Costarica (Pittier), Brasilia, montes orientales (Ule, Glaziou), Argentinia, Tucuman (Lorentz), Chile, Valdivia (Hahn). 9. Metzgeria filicina Mitt. J. of Bot. 1851, p. 361. Dioica, magna et valde elongata, pallide viridis vel flavicans, corticola vel rupicola, laxe effuse c:espitosa, scepe inter fruticum ramulos squarrose nidulans. Frons ad 40 cm. longa, bi-cel tripinnata, valde convexa, sub- revoluta, pinnis pinnulisque. squarrose patulis, leniter acuminatis, quam truneus multo et sensim angustioribus. Costa nuda, in trunco primario maxime crassa, cellulis corticalibus 27, quarum 12 antice et 15 posticae ; in pinnis longioribus 21 (anticze 9, postiezee 12) in apice pinnularum 4 (utroque latere 2). Alc tenerrim:e cellulis 365^ y. ad costam longiores, trigonis subnullis, margine nudo vel paucis setulis simplicibus armato, ipso apice crebre setuloso. Aami feminei parvi, arcuato-suberecti, alis tamen decurvis, apice rotundata ceterum nudi, margine solum setosi, sepe innovati. Calyptra magna clavata, superne setis validis strictis et porrectis penicillatim setosa. Capsula late ovalis, fusco brunnea. Spore 20 v, brunneze, minutissime asperz. Ram? masculi ut in congeneribus nudi, pro planta parvi. Hab. Andes quitenses (Jameson, Spruce), Bolivia, Unduavi (Pearce), Nova Granada, Paramo Choachi'(Lindig). B. Furcata. 10. Metzgeria rigida Lindb. Monogr. Metzg. p. 43. Dioica, parva, rigida, tenax et fere cartilaginea, lurido-pallida, superne ecerulescens, corticola. Frons ad 125 mm. longa, */; mm. lata, dense 283 956 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Melzger'ia. breviterque ramosa, vix linearis sed hic illic angustata, alis adscenden- tibus antice leniter concava, glaberrima. Costa nuda, paucas radicellas emittens, crassa et rigida, postice magis producta; cellul:e corticales 44. quarum 6 anticce et 8 posticce, in ramis longioribus 9 (antice ^, postice 5) in pinnulis ultimis 7 (antice 3, postice 4). Ale undulatie, angusta, ad 13 cellulas lat:e, ubique nudc; cellule alarum 36 5» 5^ p, valde eequali- terque incrassatz. Rami feminei glaberrimi. Calyptra pyriformis, 'elaber- rima. Rami masculi nudi. Hab. Lord Aucklands Islands (Hooker). Lindberg hat in seiner Monogr. Metzg. nicht berücksichtigt, dass die Costa vor der Gabelung allmáhlig verdoppelt wird und giebt infolge- dessen der Anzahl der Rindenzellen einen Spielraum, der im normalen Gabelast nicht vorkommt; das ist auch die Ursache, dass er die all- màáhlige Verdünnung der Costa bei den gefiederten Arten nicht bemerkt oder wenigstens nicht erwáhnt hat (siehe M. decrescens). 11. Metzgeria Elliotii St. n. sp. Slerilis, parva et humilis, dense depresso-ciespitans, in sicco sulphurea, emollita aquam maxime tingens, corlicola. Frons ad 15 mm. longa, repe- tito furcatim ramosa, flabellatim expansa, ramis simplicibus interjectis acu- minatis, ceterum linearis apiceque obtusa. plano-convexa, omnino muda, paucis radicellis marginalibus repens. Costa tenuis, cellulis corticalibus in sectione ^, i. e. utroque latere 2 cellulis tecta. Cellule alarum 36 »« ^5 T) ad costam vix majores, margine minores ibidemque mazime incrassata. Hab. Africa centralis, in monte Runssoro 9000" (Scott Elliot). 12. Metzgeria inflata St. n. sp. Dioica, spectabilis, brevis, flaecida, pallide lurida, optime nitida, muscis consociata. Frons furcata, ad 3 cm. longa. omnino muda, basi tantum paucis radicellis affixa. Costa tenuis, cellulis corticalibus utroque latere biseriatis tecta, in sectione transversa late ovalis ; cellulze antice et postice magn:e, ;equales, intern:e multo minores triseriatze. Ale apice cucullata, ubique maxime irregulariterque revolutz, in sectione valde asymmetric. uno latere quadruplo latiores, re vera itaque sinuatim lobatze, lobis bulloso- inflatis. ob flexuram tamen haud discretis. Cellule alarum. 36 55^ y.. parietibus validis, trigonis parvis. Rami feminei parvi, fere conduplicati. margine breviter setosi. Hab. Guiana britann., in cacumine Montis Roraima (Mae Connell et Quelch.). z 28^ Metzgeria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 937. Diese merkwürdige Pflanze bildet einen Uebergang zu M. saccaía Mitten, deren lobi alarum tiefer getrennt sind, wáhrend sie hier durch die Ein- rollung der Flügel nicht in die Erscheinung treten. 13. Metzgeria crassicostata St. Hedwigia 1889. Dioica, minor et angusta, gracilis, dilute olivacea. Frons furcata, furcis sepe simplicibus pinnzeformibus, apice rotundata, valde convexa, postice hirta. Cosía validissima, postice magis producta, 10 cellulis corticalibus tecta (antice ^ majoribus, postice 6 minoribus) ventre breviter setosa, setulis tenuibus strictis crebris. A/x valde decurvze, 16 cellulas latze, margine nudae, postice sparsim breviterque setulose. Cellule alarum 37 «A5 w, trigonis nullis. tam feminei obcordati, carinatim concavi, coste oblique approximati, margine dorsoque longe ciliati. Hab. Australia, Richmond River (de Camera). 14. Metzgeria imberbis Jack et Steph. Hedwigia 1895, p. 516. Dioica, major , tenerrima, pallide-virens, laxe csspitosa (pendula ?). Frons regulariter furcata, optime in flabellam latam multiramosam evo- luta, in vivo tamen maxime intricata radicellisque inter se affixa, ceterum ad 2 em. longa, sub 2 mm. lata, omnino plana vel leniter undulata. Costa crassa, postice magis producta ibidemque cellulis corticalibus sexseriatis Lecta breviterque setosa, antice nuda cellulis corticalibus 5 seriatis ; cellule intern; 7 seriat: reliquis vix minores. Alz perfecte nud:e, ad 20 cellulas lat:e, hie illic postice, rarius e margine radicellas suctorias emittentes. Celiulae alarum 27»«36 y. parietibus zequaliter incrassatis, trigonis nullis. Rami feminei breves margine setulosi semper innovati, tempore maturi- tatis calyptram longe superantes. Calyptra setis longis validis porrectis penicillatim setosa. Hab. Argentinia, Rio seco (Lorentz). 15. Metzgeria chilensis St. n. sp. Dioica, parva, angusta; gracilis, pallida, in umbrosis viridis, corticola vel terricola. Frons ad 10 mm. longa, furcata, valde convexa, apice rotun- data. Cosía tenuis, postice setosa, selis longis, strictis. Cellulz corticales costee utroque latere biseriat:e. A/z fere revolutze, nud:e, margine solum simpliciter ciliatze, ciliis confertis, longis, tenuibus strictisque. Cellule alarum 36 »« 55 y, trigonis nullis. Rami feminei pro planta magni, pro- funde obcordati, carinatim conduplicati, longe setosi. Hab. Chile (Dusén), New Zealand, in subalpinis (Colenso). * 285 938 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Metzgeria. 16. Metzgeria Lindbergii Schífn. Kais. Akad. Wien. LXVII, p. 182. Syn. : Metzgeria tahitensis SL. ws. Autoica, mediocris, flaccida, in sieco pallide-flavieans, cortieola et terricola. Frons ad 2 cm. longa, vix 1 mm. lata, plana, furcata et ramis posticis innovata. Costa tenuis, cellulis corticalibus utroque latere biseriatis tecla, ventre dense breviterque setulosa. 4/x plana, nudz, ad 15 cellulas late. Cellulze alarum 27 *«/ 36 v, ad costam majores, trigonis majusculis. Sela marginales simplices, breves, oblique extrorsum nutantes. strictze. Rami feminei obcordati, parum setosi. Calyptra dense breviterque setosa. Rami masculi nudi. Hab. Java, Buitenzorg (Schiffner), Tahiti(Vieillard et Panchet, Nadeaud). Insulze Markesas, Nukahiwa (Ed. Jardin). 17. Metzgeria aurantiaca St. n. sp. Dioicea, minor, flavo-rubescens, muscis irrepens. Frons ad 15 mm. longa, furcata, convexa. apice obtusa. Costa tenuis, cellule corticales magna, in sectione ^4 (utroque latere 2) postice setulis crebris hirtze. Alae valde decurvae, ad 12 cellulas latie, postice ubique et plus minus dense selulose, margine setis simplicibus longiusculis strictis dense armate. Cellulz alarum 367»«/36 v, trigonis nullis. Rami feminei magni, profunde obcordati, cucullatim eonvexi, dorso margineque setosi. Calyptra sub- cylindrica, maxime longeque hispida. Hab. Brasilia, Caraca (Weinio). i8. Metzgeria Perrotana St. n. sp. Dioica, gracilis, minor, angustissima, f£enax pallide flavicans, dense depresso ccspitans. Frons ad 25 mm. longa. semimillimetrum lata, repetito-fureata, convexa. Costa angusta et crassa, antice et postice cellulis corticalibus biseriatis et valde incrassatis tecta, ventre setosa, setis longius- culis anguslis et gracilibus, strictis. Alze ad 13 cellulas latze, parum decurvze, postice sparsim setulose, margine setulis similiter gracilibus simplicibus armato. Cellulz alarum 36 w, parietibus crassis, trigonis itaque minus distinctis. Rami masculi minimi, cucullati costte diametro breviores. Aamt feminei pro planta magni, frondis diametro parum angustiores. ventre et margine longe setosi. Hab. Madagascar (Perrot.), Africa australis, Montagupass (Rehmann). Der M. aurantiaca sehr àhnlich, von der sie sich durch die überall dünnen zierlichen Borsten unterscheidet. 286 Metzgeria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 939 19. Metzgeria comata 5t. n. sp. Dioica, major, hyalina, tenerrima, grandicellulosa, foliicola. Frons ad 2 cm. longa, 1 mm. lata, plana, irregulariter furcata, furcis hic illic longis simplicibus. Costa tenuissima, alis aequicrassa dein haud producta, utroque latere cellulis corticalibus biseriatis tecta nuda. Al asymmetricz, uno latere cost: multo angustiores (costa itaque haud mediana), omnino plane. aeuminate, obtuse, cellulis tenerrimis maximis (547x126 y) formatze, omnino nude, vel margine ciliis longiusculis simplicibus radi- cantes. Rami feminei longe et valide setosi. Calyptra optime pyriformis. nuda, vertice solum cellulis giganteis clavatis grosse comata. Hab. Nova Caledonia (Vieillard). 20. Metzgeria glaberrima 5t. n. sp. Dioica, mediocris, sed elongata hyalina. flaccida, dense depresso- esespitosa. Frons ad 80 mm. longa, repetito-furcata, parum vel haud con- vexa. Costa tenuis, nuda, cellulis corticalibus 4 (utroque latere 2). Alc nudz vix decurva ad 12 cellulas lat:e, sepe angustiores, cellulis regula- riter hexagonis 36 «36 w; alie multo longiores, trigona nulla. Seíz marginales simplices, coste diametro duplo longiores, recte patula, scepe subnulle. Rami feminei magni, profunde obcordati, ventre margineque longe et valide setosi. Calyptra magna, clavata. ubique sparse hirta. Andrecia magna globosa nuda. | Hab. Fretum magellanicum (Spegazzini, Dusén, Euren Gazelle), Chile (Gay, Krause), New Zealand (Knight. Cheeseman, Beckett). Australia, Victoria (Lauterbach). 21. Metzgeria sinuata Loitl. in Szyszylowicz. Diagn. Plant. I, p. 25. Sterilis, major, tenerrima, hyalina, apicibus violaceis vel cceruleis. corticola. Frons ad 2 em. longa, 3 mm. lata, furcata, valde convexa, apice cucullatim clausa. Costa nuda, tenuis, cellulis corticalibus in sectione ^ (utroque latere 2) internis paucis ad filum angustum reductis. Al: maxime decurvze, latissime, ad 35 cellulas latte, nudze, margine profunde sinuato i. e. interrupte recurvo, ciliis longis strictis recte patentibus dense armato. Cellule alarum 35 y. ad costam longiores. Aeliqua desunt. Hab. Peruvia, Cutervo (Jelski). Die Rippe ist vüllig nackt, denn die keulenfórmigen Cilien, welche der Autor beschreibt, sind die terminalen Keulenhaare, welche-bei allen Metzgeria-Arten den Seheitel schützen. meist bald abfallen und hier nur lànger erhalten sind. 940 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Metzgeria. 22. Metzgeria longitexta St. n. sp. Sterilis, major, pallide-virens, tenerrima et flaccida, dense stratificata. Frons furcata plana, 2 em. longa, 1'/s» mm. lata. Costa tenuis antice et postice cellulis biseriatis corticalibus tecta, ventre longe pilosa, pilis ample cylindricis, flaccidis. Al undulatze, postice sparsim, margine dense pilosa, pilis ut in costa ubique flaecidis latis et obtusis, margine simplicibus recteque patentibus. Cellul alarum elongate 25 »« 68 y, trigonis nullis. Hab. Insula Dominica (Elliott). Die Pflanze ist infolge ihres jedenfalls schattigen Standortes schlaff und grün und an einem günsligen Platze wird sie in dieser Hinsicht abweichen; da sie aber sonst gut entwickelt ist und besonders die Be- haarung überall auf eine normale Ausbildung schliessen làsst, so konnte sie hier nicht unerwáhnt bleiben. 25. Metzgeria convoluta St. n. sp. Dioica, gracilis, longa et angusta, olivacea, dense intricatim caespitosa. Frons ad 6 cm. longa, repetito-longefurcata, valde convexa, apice obtusa. Costa ilenuis, poslice breviter setulosa; cellule corticales 6 (antice 2 postice 4). Al valde decurvze vel revolutze, idee, margine ciliis simplici- bus brevibus crebre armatze ; cellule alarum 36 »«/ 5^ v, margine minores, ad costam longiores. Rami feminei dorso margineque longe setosi. Hab. Brasilia (Glaziou). 24. Metzgeria patagonica St. n. sp. Dioica, major vel mediocris, flaccida hyalina vel pallide flavo-virens, dense stratificata. Frons furcata, ramis posticis numerosis, ad 25 mm. longa, 1'/s mm. lata. statu normali convexa. Costa valida, postice valde producta; cellule corüicales in sectione 6 (antice 2, postice ^) ventre longe setosc&. Alc normaliter valde decurvae sepe revoluta, nude, margine selis singulis longis et ample cylindricis crebre armato. Cellulz alarum 407 5^ n, angulis et in medio parietum valde incrassatz?, ad costam 40 »« 72 v. Rami 9 parvi, profunde odcordati, margine et postice sparsim seltosi. Hab. Patagonia, Insula Newton (Dusén). Die Pflanze steht hinsichtlich des Baues der Rippe der M. Wallichiana sehr nahe, die Grósse der Zellen und deren Wandverdickungen unter- scheiden beide leicht; im Uebrigen sind die Pflanzen des gesammelten Rasens vóllig etioliert und nur an den jüngeren Innovationen ist der wirklich normale Bau der Pflanze erkennbar. 288 Metzgeria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 944 25. Metzgeria Jackii St. n. sp. Sterilis, minor et angusta, valida, tenax, dense depresso-csspitosa. flavo-virens, aquam sulphuréo tingens. Frons furcata, ad 15 mm. longa. valde convexa. Cosía valida, in sectione ovalis, 6 cellulis corticalibus tecta (2 anticis et 4 posticis), ventre dense breviterque setosa. A/z valde decurva, postice setulis brevibus strictis sparsim hirte, margine creber- rime setulosse, sefulis simplicibus reliquis haud diversis. Cellulz alarum 36 »« 45 v. trigonis magnis incrassatz, ad costam parum longiores. Hab. Brasilia, Blumenau (Ule). An einem der untersuchten Exemplare befanden sich ventrale Inno- vationen, eine jüngere kurze und eine àltere làngere: ihre Frons war schmal, die Mittelrippe trug beiderseits (im Querschnitt) 4 Rindenzellen und der Thallus war, dorsal wie veníral, mit Borsten besetzt; nur der altere und làngere Adventivspross zeigte an seinem vorderen Theile. da wo er vom Multersprosse micht mehr bedeckt war, eine normale Aus- bildung. Es giebt kaum eine bessere Illustration zu dem Gesetz, dass erst die Belichtung die Dorsiventralitàt der Lebermoose erzeugt; die unter M. Uleana bemerkte Missbildung findet aber dadurch noch nicht ihre Erklàárung. 26. Metzgeria furcata (L.) Lindb. Monogr. Metzg.. p. 35. Syn. : Jungermannia furcata L. Sp. pl., p. 1002. Metzgeria planiuscula Spruce. Rev. bryol. 1888, p. 34/35. Metzgeria flavo-virens Col. Trans. N. Zeal. Inst. 1888, vol. XXI. Dioica, minor, pallida, corticola, dense depresso caspitans. Frons fur- cata, subplana, apice rotundata. Cosía tenuis, cellulis corticalibus 6 (antice 2, posiice 4^ minoribus et anguste rectangulatis). ventre longius setosa; ale vix decurva nisi in locis minus humidis, postice plus minus dense setose setis longiusculis usque ad marginem distributis, sefa marginales re vera nulla. Cellulzz alarum 27 »« 36 »., trigonis parvis. ad costam longiores. Rami feminei obcordati plano-convexi, longe et sparsim piliferi. Calyptra clavato-pyriformis, plus minus hispida. Hab. Europa ubique communis, e confinibus mediterraneis in Lapponize alpina regione. Cawcasus (Levier), Africa, Abyssinia (Traversi), Natal (Rehmann), Kamerun (Staudt), Chile (Philippi, Lechler), Tasmania (Wey- mouth). New Zealand (Colenso). Australia. Queensland (Hartmann). Victoria (F. v. Müller, Mrs. Mac Cann). In Sibirien und Japan scheint die Pflanze nicht vorzukommen. ebenso wenig ist sie aus Nordamerica bekannt. BULL. HERB. BOISS., décembre 1899. 289 64 942 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Metzgeria. 27. Metzgeria saccata Mitten. Journ. Linn. Soc. 1886. Vol. XXII, p. 145. Dioica, minor, rigida, subhyalina, muscis corticolis consociata. roms furcatim multiramosa, ad 20 mm. longa, vix millimetrum lata, valde con- vexa. Costa nuda, valida, subteres, postice multo magis producta; cellulae corticales 6 (antice 2 majores, postice ^ minores); cellule intern: quam corticales multo minores, triseriate. Alc decurvie, profunde inciso- lobulatze, lobulis a latere exteriore convolutis, sub fronde occultis, inflato- clavatis, margine ciliis longis simplicibus armatis. Cellulz alarum ^45 y., ad costam longiores, parietibus validis «equaliter incrassatis. Rami feminei pro planta magni, inflato conchaformes, duplo latiores quam longi, margine ventreque setulosi. Hab. Tasmania (Milligan, Weymouth), New Zealand (Helms). Der Durchschnitt der Frons, wie der Autor ihn abbildet, ist sicher durch eine Gabelung geführt, wo sich bekanntlich die Rippe verdoppelt; siehe hierüber die Einleitung zur Gattung Metzgeria. 238. Metzgeria Lechleri SI. n. sp. Sterilis, major, flaccida, fusco-virens, aliis hepatieis consociata. Frons longe furcata, ad 30 mm. longa, plus millimetrum lata, subplana. Costa valida, subteres, bene producta, utroque latere 4 cellulis corticalibus, humilibus tecta, ventre setulis longiusculis tenuibus dense obtecta. Alc vix decurvula ad 20 cellulas lat, postice dense breviterque setulosad, margine setulis similiter gracilibus, simplicibus crebre- armato. Cellulz alarum 36 y, ad costam longiores, parietibus validis angulisque distincte incrassatis. Hab. Chile, Arique (Lechler). 29. Metzgeria Dusenii 5t. n. sp. Dioica, mediocris, pallida, corticola. Frons repetito-furcata, valde con- vexa, apice obtusa. Costa lata et humilis, antice convexa postice plana, omnino nuda, cellulis corticalibus 8, quarum ^ dorsales magn: et valde products, 4 ventrales multo minores, centrales paucs. Alc revolutz, conniventi-tangentes nudc«, margine tantum ciliis longis flaccidis simplici- bus ornatz?. Cellule alarum. 36 5/45 vu, marginem versus minores, ad costam longiores, trigonis nullis. Rami masculi parvi nudi, ut in con- generibus cucullati. Hab. Fretum magellanicum, Insula Desolacion (Dusén). 290 ACTES T, Metzgeria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 945 30. Metzgeria dichotoma (Sw.) Nees. Hep. Eur. III, p. 508. Syn. : Jungermannia dichotoma Sw. Prodr. Ind. occ. p. 1^5. Dioica, mediocris, pallida vel viridula, corticola rarius saxicola, dense depresso c:espitans. Frons regulariter furcata, convexa, apice obtusa. Costa erdssa, bene producta, ventre breviter setosa; cellule corticales 10, quarum A antiez et 6 postieze. Aix decurve, postice breviter et minus dense pilosee, margine setulis strictis simplicibus oblique patulis armatze. Cellulze alarum. 27 »«/36 », margine minores, ad costam majores. fami feminei profunde obcordati, dorso margineque dense selosi. Calyptra clavato-pyriformis, superne hispidissima. Hab. Jamaica (Swartz), Cuba (Wright), Brasilia (Beyrich, Glaziou, G. A. Lindberg, Lindman, Puiggari). 31. Metzgeria linearis (Sw.) Austin. Torrey Dot. Cl. VI, p. 18. Syn. : Jungermannia lineauris Sw. Prodr. veg. Ind., p. 145. Dioica, minor, rigida, angusta, olivacea, algoidea, in fruticum ramulis effuse ezespitans. Frons ad 2 cm. longa, vix 1 mm. lata, furcatim multi- ramosa, ramis adventivis posticis haud raris, parum convexa. Cosía nuda, radicellis suctoriis tantum sparsim affixa, erassa, subteres, cellulis corti- calibus 12, utroque latere 6 seriatis, centralibus maxime incrassatis lumineque cellularum fere obliterato. Alx nuda, ad 20 cellulas latz, valid: ob cellulas ad angulos trigone incrassatas et limbo maxime incras- sdto, ex una serie cellularum formato. QGilie marginales valde reductze, dentiformes, breves, valde inerassat: obtuse, sepe deficientes. Cellulz alarum. rhombeo-hexagone 18»« ^45 w, ad costam latiores, margine 18»« 147 v, oblique seriatz». Rami masculi pilis numerosis spini- formibus hirti. Hab. Jamaica (Swartz), Cuba (Wright). 32. Metzgeria effusa St. n. sp. Dioica, mediocris, dilute flavicans vel hyalina in ramulis ultimis fruti- cum effuse ecespitans maximeque intricata. Frons valde ramosa, repetito- furcata, ramis simplicibus interjectis; rami postici numerosi, sepe in furca seriati. Costa crassa, in sectione elliptica, bene producta, ventre nuda vel setosa, setis strictis longiusculis; cellulae corticales costze 16 (utroque latere 8); cellulae intern: 5 seriatz, corticalibus vix minores. Alx plans vel undulate, 12 cellulze latze, nude, radicellis hio illic affixce, margine nuda vel simpliciter setosc, setis longiusculis strictis oblique ad posticum nutantes. Cellulze alarum 18 5€, 36 v, ad costam 27 »« 95 v, 2901 944 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Metzgeria. margine 25»425 y. Rami feminei parvi, pauciselosi, semper e basi inno- vati. Calyptra magna optime pyriformis, apice longe setosa. Hab. Brasilia (Ule). Guiana britannica (Quelch). 39. Metzgeria angusta St. n. sp. Dioica, mediocris, gracilis viridis vel pallide flavescens. vel rufescens. dense caespitosa, corticola et terricola. Frons ad 3 cm. longa, repetito- furcata, angusta plus minus convexa, antice nuda, postice ubique setulosa. Costa tenuis, cellulis antice posliceque biseriatis tecta, ventre longius setosa. Alc ad 8 cellulas lat:e, plano-convexaz, setulis sparsim hirtze, interdum hie ilic nude, margine similibus ciliis brevibus divergenti- geminalis armato. Cellule alarum. papulose, 37 »« 5^ p, trigonis parvis distinctis incrassate. Rami feminei longe setosi. Calyptra ubique longe setosa. Rami masculi parvi, nudi. Hab. Brasilia tropica et subtropica (Ule, Glaziou, Lindman), Venezuela (Fendler), Chile et Patagonia (Dusén), Trinidad (Crüger), Mexico (Sar- torius), Guatemala (Levier), Louisiana (Langlois). Apiahy (Puiggari). Santo Domingo (Eggers). Die Dusén'schen Pflanzen sind erdbewohnend und in der Grósse üusserst reduziert. 34. Metzgeria madagassa St. n. sp. Dioica, minor, angustissima rigida dilute olivacea, dense stratificata. Frons furcata ad 2 em. longa, semimillimetrum lata, valde convexa. Costa tenuis, cellulis corticalibus utroque latere biseriatis tecta, ventre crebre et longiuscule setulosa, setulis validis strictis. Alze valde decurvze, 12 cel- lulas lat:e, postice ubique breviter setulose, cellulis prominulis papuloss, margine incurvo dense setuloso, setulis breviusculis strictis, divergenti- geminatis. Cellulae alarum 37 w. parietibus validis trigonisque majusculis, ad costam longiores. Rami feminei parvi, margine longesetosi. Calyptra optime clavata ubique longe setosa. Hab. Madagascar (Besson, Borgen, Sikora), Mascareignes (Robillard, Rodriguez), Usambara (Holst.), Himalaya, Sikkim (Bretandeau). " pas Vorkommen der Pflanze in Ostindien ist nicht auffallend, da wir auch Plychanthus striatus, nds Perottetii und andere in gleicher Weise aus beiden Gebieten kennen. 39. Metzgeria rufula Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 555. Dioica, mediocris, flaccida, pallide rufula, stratificata. Frons furcata, ad 292 SEL. Y Metz geria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 945 ^ em. longa, subplana. Costa tenuis, cellulis corticalibus utroque latere biseriatis, postice dense et longiuscule pilosa. Alc parum decurva, undu- late, ad 20 cellulas latze, postice setis sparsis longiusculis, margine geminalis flexuosis hirte. Cellulze alarum 36 5 5^ vw, trigonis nullis. Rami feminei parvi, margine longiciliati, postice nudi. Hab. Andes quitenses (Spruce. Wallis). 36. Metzgeria Renauldii St. n. sp. Sterilis, minor, rigida, pallide flavicans, aliis hepaticis consociata. Frons ad 15 mm. longa, valde convexa, furcata. Costa tenuis, celiulis corticalibus utroque latere biseriatis tecta, ventre longe setosa. Alc valde decurvze, postice longe setos:e, margine ciliis geminatis breviusculis optime aduncis et Inte divergentibus armato. Cellule alarunr 45 y, ad costam 45 7x 63 y., irigonis magnis incrassatze. Hab. Insula Maurice (Rodriguez), Madagascar (Berthieu). Der M. hamatiformis Schffn. sehr nahestehend; sie unterscheidet sich durch auffallend tief hakig eingekrümmte Randborsten, sowie durch die sehr starken Eckenverdickungen der Flügelzellen, wodurch die Pflanze ihren rigiden Habitus erhàlt. j7. Metzgeria camerunensis St. n. sp. Dioica, major, elongata, flaccida, pallide flavicans vel virescens, dense siratificata. Frons ad 5 cm. longa, furcata, furcis millimetrum latis, con- vexis. Costa tenuis, utroque latere cellulis corticalibus biseriatis tecta, ventre setulis tenuibus breviusculis hirta. Alae decurvie, ventre setulis longiusculis remotis obsit, margine incurvo breviter setuloso, setulis geminatis, divergentibus strictis, gracilibus. Cellule alarum oblongo- hexagonce, 96757 pw. trigonis subnullis. Aami feminei parvi, ubique setulis longis gracilibus hispidissimi. Hab. Kamerun (Dusén). ; Der M. madagassa St. sehr nahestehend, doch viel ansehnlicher als diese und ihre Zellen viel grósser. 38. Metzgeria fuscescens. Mitten. n. sp. Dioica, major, sape longissima, rufescens vel flavo-rufescens, corticola. Frons ad 6 cm. longa, 1 mm. lata, furcata, convexa. QCosía tenuissima, anüce posticeque cellulis eorticalibus biseriatis tecta, ventre setis longis curvatis hirta. Al:z decurvee, postice setis longis flaccidis plus minus dense obtectze, margine crebre setulosce, setulis brevioribus, geminatis diver- 295 946 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Metzgeria. gentibus curvatis, flaccidis. Cellulze alarum 365^ y, ad costam longiores, trigonis majusculis incrassat:s. Rami feminei parvi. obcordati, margine crebre et longe setiferi. Hab. Java. in monte Megamendong 6000' (Motley. Paterson. Solms Schiffner). 39. Metzgeria hamatiformis Schffn. Nova Acta LX, p. 272. Monoica, minor et angusta. supra muscos expansa. Frons furcata, ad ^ cm. longa, 12 mm. lata, convexa. Costa tenuis, cellulis corlicalibus utroque latere biseriatis, ventre longe pilosa. Alc valde decurvse, postice sparsim piliferze, ssepe nudae, margine crebre setulosw, setulis longius- culis hamatis, divergenti-geminatis. Cellule alarum ^5 y. ad costam longiores, trigonis nullis ; cuticula antica minute papillosa. Rami masculi parvi, nudi, feminei mihi ignoti, auctore ceterum nusquam descripti. Hab. Java (Junghuhn, Schiffner), Amboina (G. Karsten). 4^0. Metzgeria procera Mitten in Hooker. Fl. Nov. Zel. II, p. 166. Syn. : Metzgeria hamata var. &. procera Lindb. Monogr. Metz, p. 28. Sterilis, spectabilis, scepe longissima, pallida vel plus minus viridis. stratificata vel pendula. Frons ad 15 cm. longa, 5 mm. lala, valde convexa. furcata, fureis sepe simplicibus longe attenuatis, rami adventivi postice numerosi. Costa tenuis, cellulis corticalibus magnis, utroque latere bise- riatis tecta, ventre sparsim pilifera, pilis longis flaccidis, ample cylindricis. Ala valde recurvze, postice ssepe nudze, normaliter sparsim pilosce margine pilis longissimis geminatis hamaltis flaccidis armate. Cellule alarum maxime, alte convexo-prominentes, regulariter hexagonz 7^ v, versus costam sepe multo longiores (ad 745117 »). trigonis minutis. Reliqua desunt. Hab. Guadeloupe (Funck et Schlim, l'Herminier). Dominica (Elliott). Im Vertrauen auf Lindbergs Untersuchungen hatte ich, unbekannt mit dem Original aus Guadeloupe, Pflanzen dieser Art von der Insel Dominica M. latissima genannt und unter diesem Namen mitgeteilt. was also zu korrigieren ist. A1. Metzgeria papulosa St. n. sp. Dioica, major. interdum valde elongata. plus minus pallide-virens, dense stratificata. Frons ad 7 cm. longa, plus 1 mm. lata, furcata convexa. Costa tenuis, cellulis corticalibus utroque latere biseriatis tecta, ventre longe pilosa. pilis biseriatis. Alc? valde decurva&e, paucipilose, margine 294 zi r. Metzgeria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 947 pilis similibus geminatis, hamatis sed inter se divergentibus armata. Cellule alarum alte papulose, 365^ uw, ad costam 36572 y. trigonis nullis. Rami feminei parvi, obcordati, margine ventreque piliferi. Hab. Hawai (Heller No 2253), Tahiti (Nadeaud). Viti (Greffe). 42. Meetzgeria scobina Mitt. Linn. Soc. 1886. Vol. XXII. No 145. Dioica, mediocris. flavo-rufescens, dense siraüificata. Frons 25 mm. longa, vix 1 mm. lata, furcata, convexa. Costa tenuis, parum producta, ventre longe hamatim pilosa; cellulze corticales utroque latere biseriatz. internis majores. A/& decurva, ad 15 cellulas latze, postice sparse pilose. pilis longis validis hamatis, margine ciliis longis geminatis, divergentibus vel homomallis armate. Cellulze alarum 45 y, ad costam 4575«/63 y. antice alte conico-prominule verticeque maxime incrassato. Rami feminei parvi. profunde obcordato-bilobi, ventre et margine longe pilosi. Hab. Borneo (Everett). Sumatra (Kehding). A3. Metzgeria consanguinea Schffn. Nova Acta LX, p. 271. Dioica, mediocris, corticola, pallida, ezspitans. Frons furcata, valde convexa, apice obtusa. Costa tenuis, ventre setulosa, cellulis corticalibus ^ (postice et antice 2). Alze nudz, margine solum setulis brevibus diver- genti-peminatis armata. Gellul& alarum 36 »« 54 w, trigonis magnis inerassate. Rami feminei dorso margineque setosi. Calyptra superne crebre setosa, ad basin nuda. Hab. Java (Karsten, Schiffner). Japan. Musashi (Makino). Luzon (Semper). Die vom Autor l. c. beschriebenen hornartig zugespitzten, übrigens aufsteigenden Aeste sind keine nur dieser Árt zukommende Eigenthüm- lichkeit. Man findet dieselbe auch an anderen Arten, besonders wenn die Pflanze auf lebende Blàtter gerathen ist; was sie zu dieser Ausbildung so abweichender Aeste veranlasst, ist nur an Ort und Stelle zu ent- scheiden; wahrscheinlich ist es aber ein Streben nach dem Lichte. 4^. Metzgeria nitida Mitt: Linn. Soc. 1886. Syn. : Metzgeria australis St. Hedwigia, p. 39. Metzgeria magellanica Schtfn. Exped. Gazelle 1883, p. 45. Metzgeria decipiens ? Schffn., ibidem, p. 43. Dioica, pallide virens, dense stratificata. Frons furcata. sspe ramulis posticis solum innovata, convexa, marginibus valde decurvis. Cosía tenuis. dorso ventreque cellulis corticalibus biseriatis tecta, postice remote brevi- 295 948 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Metlzgeria. terque setulosa. Alc nudo, cellulis prominulis papulose, margine gemi- natim ciliatze, ciliis longis hamatis divergentibus vel homomallis. Cellulze alarum 36 «^5 w, ad costam longiores, trigonis magnis incrassatze. Rami c maxime cucullati, nudi. f/tami feminei carinatim convexi, setu- losi. Calyptra clavata, magna, setosa. Sporc 18 y. Hab. Awstralia (Bàuerlen, Camera, Lachmann, Merrah, Maplestone, French, Hartmann, Bailey), Tasmania (Moore, Weymouth), New Zealand (Colenso, Zürn, Helms, Beckett), Fretum magellanicum (Naumann). Die Beschreibung des Autors ist leider so kurz, dass Niemand die- Pflanze wiedererkannt hat. M. decipiens Schffn. gehórt wahrscheinlich hierher, ist aber eine jener schlecht entwickelten Formen, die eine sichere Bestimmung überhaupt unmóglich machen; würde man von phanerogamen Pflanzen solche Exemplare zur Schaffung einer neuen Art benutzen ? Sicher nicht. 45. Metzgeria thomeensis St. Hedwigia 1891, p. 271. Dioica, major spectabilis, pallide-virens, flaecida, sepe elongata, dense stratificata. Frons ad 5 cm. longa, millimetrum lata. repetito furcata vel furcis simplicibus i. e. nondum in furcas evolutis, hic illic subpinnata. Costa tenuis, in sectione elliptica, utroque latere cellulis corticalibus biseriatis tecta; cellulte internae multo minores, postic:? breviter setu- lose. Ale parum decurvze, ad 15 cellulas lat:e, postice similiter remoteque setulose, margine omnino nudz. Cellula alarum &45 54 5^ w, parietibus validis. Rami feminei profunde obcordati, inflato-bivalvati, parum setosi. Calyptra superne creberrime et longissime hispida, setis calyptrae sub- e quilongis. Hab. Africa occid. Insula San Thomé (Quintas). Da die Pflanze an ihren Randzellen, und zwar an deren basiskopem Ende, meist zwei kleine Zellen segmentiert hat, die opponiert stehen und aus welchen in bekannter. Weise die Randborsten hervorgehen, so ist sie zu den Biciliaten zu stellen; sonderbarer Weise sind diese Cilien nicht entwickelt worden, wührend oft daneben, aus der übrig geliebenen erósseren Hálfte der Zelle, sich ein Wurzelhaar ausgestülpt hat. A6. Metzgeria albinea Spr. Soc. bot. de France, 1889, p. CCI. Dioica, mediocris, subhyalina, muscicola. Frons ad 2 cm. longa, regu- lariter furcatim ramosa, antice nuda, postice in costa margineque hirta. Costa tenuis ventre paucisetosa, antice posticeque cellulis biseriatis tecta. Ale convexe, nude, margine ciliis longis strictis, Seminatis et diver- 296 Metzgeria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 949 gentibus armate. Cellule alarum 54 w, Cconvexo-prominulz, trigonis nullis. Calyptra paucisetosa. , Hab. Rio Janeiro (Glaziou 7378). ^7. Metzgeria leptoneura Spruce. Edin. Bot. Soc. 1885, p. 555. Dioica, mediocris, flacecida, tenera, fulvo-viridis, in rupibus stratificata. Frons ad ^ cm. longa, 1'/z; mm. lata, longe furcata, maxime convexa. Costa tenuis et humilis, cellulis corticalibus utroque latere biseriatis, ventre /onge pilifera, pilis flaccidis, bene cylindricis. Alz nude, maxime decurva, sepe omnino revolute, cellulis prominulis distincte papulosze, ceterum margine dense piliferee, pilis geminatis longis divergentibus flaccidis. Cellule alarum magna ^55«63 w, ad costam vix majores, trigonis nullis. Ram feminei obcordati, margine et ventre pilosi. Hab. Andes Perwoie (Spruce) Nove Granade (Wallis) et Bolivie (Pearce). M. hamata differt statura majore, fronde multo validiore ciliisque marginalibus multo brevioribus. 48. Metzgeria recurva St. in Engler Bot. Jahrb. VIII, p. 90. Syn. : Metzgeria Warnstorffiüi St. Engler. Bot. Jahrb. 1895, p. 305. Dioiea, minor, gracilis, flavescens, dense stratificata. Frons furcata, ad 2 em. longa, vix millimetrum lata, valde convexa. Costa tenuis, a dorso compressa, utroque latere cellulis corticalibus biseriatis tecta; cellula centrales ad 10, vix minores, ventrales longe pilose. A/z valde decurva&e sepe revolut:e, nudze, margine dense pilosz, pilis breviusculis, geminatis, ample cylindricis, optime hamatis, divergentibus. Cellule alarum 936 w., ad costam hic illic majores (36 5 5^ 1), parietibus validis. Rami feminei parvi, obcordati, convexo-bivalvati, margine longe pilosi. Rami masculi ignoti. Hab. Africa occid., Insula San Thomé (Moller), Kamerun (Dusén), Congo, Bourbon (Rodriguez). M. hamata Lindb., welche unserer Pflanze nahe steht, ist in allen Theilen (Frons, Zellen, Cilien) wesentlich grósser. M. Warnstorffii St. ist nur eine schlecht entwickelte Form; die Standorte der Pflanze zeigen eine ungeheure Verbreitung an, wie wir das bereits an anderen Leber- moosen Africas kennen. 49. Metzgeria hamaata Lindb. Monogr. Metz. p. 25. Dioica, major, sepe valde elongata, flaccida corticola, pallida vel lurida. 297 950 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER., Metzgeria. Frons furcata, ad 10 cm. longa, 2'/» mm. lata, valde convexa. Costa tenuis, cellulis corticalibus magnis, utroque latere biseriatis, ventre spar- sim longe pilosa. Alc nude, maxime decurvo el sepe conniventi- tangentes, margine ciliat:e, ciliis longiusculis geminatim-divergentibus, hamatis plus minus dense insertis. Cellulce alarum 50565 v, in humidis longiores, parietibus validis. Hami feminei parvi, paucis setis hirti. Calyptra longe pyriformis, ubique longe denseque setosa. Rami mus- culi nudi. Hab. America tropica. Insul antillanze, Guadeloupe, Martinique, Puer- torico, Santo Domingo, Dominica (l'Herminier, Husnot, Sintenis, Eggers, Elliott). Jamaica (Swartz), Guiana brit. (Quelch, in cacumine montis horaima), Peruvia, Yungas (d'Orbigny), Costarica (Pitter), Patagonia (Dusén), New Zealand (Hooker. Dall), India orient. Sikkim (Hooker. Mrs. Lyell). Nova Guinea, Yule M'* (Kowald). Moroka 1300 » (Loria). Java (Zollinger, Schiffner), America septentr., Alleghany M'ss (Sullivant), Britannia, Scotland (Greville), Ireland (Moore, Lindberg). Lindberg hat eine vearietas procera l. c. aufgestellt: dies ist aber zweifellos eine gute Art, welche Mitten vor Jahren bereits (Flora Novae Zelandie) hervorhob; der enorme Unterschied der Zellgrósse würde allein genügen, die Pflanze nicht zu M.hamata zu stellen; siehe M. procera. 50. Metzgeria atrichoneura Spr. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 556. Dioica, minor, sordide albicans, laxe stratificata, supra museos repens. Frons furcata, maxime convexa, marginibus fere revolutis. apice cucullata. Costa muda, tenuis, dorso ventreque cellulis biseriatis tecta. Alae nuda, margine ciliate, ciliis -geminatis longis, strictis. Cellule alarum 37 y. antice convexo-prominulce, angulis incrassatis. Atami masculi parvi, nudi. Rami feminei obcordato-reniformes, tenuissimi. nudi. margine solum longe ciliati. Hab. New Zealand (Lauterbach). 21. Metzgeria adscendens St. n. sp. Dioica, minor, flavo-virens, foliicola. Frons furcata, ramulis numerosis posticis innovata. Alze subplanse, muda. in ramulis junioribus adscenden- libus valde attenuat:e, apice evanida, ceterum decurvo-canaliculatz. margine setis longiusculis geminatis divergentibus armati. Costa tenuis, nuda, hic illic radicellis affixa; cellule corücales antice biseriatze, postice quadriseriata. Cellule alarum valde irregulares, 27 ?« 36 p, alice multo majores parietibus validissimis. Rami feminei semper innovati adscen- 298 H Metzgeria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 951 dentes similiter attenuati atque canaliculati, margine nudi vel geminatim setulosi, seepe radicellis simplicibus arcte repentes. Calyptra (juvenilis) setulis longis hispidissima. Hab. Guiana. ad flum. Amakuru (Gcebel). Brasilia. Apiahy (Puiggari). Die aufsteigenden hornarlig zugespitzten Aeste sind schwerlich eine besondere Eigenthümlichkeit dieser Pflanze; man findet dasselbe Ver- halten auch an anderen Arten (siehe M. consanguinea Schffn.). 52. Metzgeria conjugata Lindb. Monogr. Metzg.. p. 29. Monoica, mediocris, dense c:espitosa. Frons repetito furcata, convexa, apice obtusa. Costa postice solum producta, 6 cellulis corticalibus tecta. quarum 2 anticze, 4 postice minores longeque setiferze. Al valde decurv:e, nudae, margine creberrime setulosc, setis brevibus strictis, divergenti- geminatis. Cellulze alarum ^07 65 w., trigonis nullis. Rami feminei dorso margineque longe setosi; ealyptra ubique, presertim apice, hispida. Hab. Europa, Asia, Caucasus (Brotherus, Kárnbach, Levier), Celebes, Java (Stahl, Schiffner). Birma (Micholitz), Japonia (Faurie, Makino), Africa, Mozambique (Carvalho), Mascareignes (Rodriguez). Tanganjika (Guillemé), Madagascar (Campenon, Berthieu), Natal (Rehmann). America sept.. Washington Terr. (Reell), Louisiana (Langlois), America tropica. Brasilia (Wainio, Ule, Kunert, Glaziou). Argentinia (Lorentz), Chile (Hahn. Neger). New Zealand (Kirk). 533. Mietzgeria Wallisiana Sí. n. sp. Dioica, major. flaccida, flavo-rufescens, dense c:espitosa. Frons furcata. ad 4 em. longa, valde convexa. Costa valida, subteres, postice multo magis producta ibidemque longe pilosa, in trunco primario multo magis crassa quam in furcis superioribus. wbique tamen 6 cellulis corticalibus tecta. quarum 2 minores antice et 4 multo ampliores posticie; cellulze internce parve quadriseriatz. Al valde decurva, sepe conniventi-tangentes. nudz. margine crebre pilose, pilis longissimis, ample cylindricis, flac- vidis. ceterum geminatis, hamatim incurvis, inter se divergentibus. Cellulze alarum 63 y.. haud incrassatz, ad costam parum longiores. Rami feminei parvi, dense setosi. Calyptra magna et robusta, maxime crassa. cylindrica, superne setis giganteis maxime hispida. Hab. Nova Granada. Antioquia, Paramo de Sonson (G. Wallis). 54. Metzgeria Sandei Schffn. Kais. Akad. Wien. LXVII. p. 181. Dioica, mediocris, angusta, flaccida, pallida, in cortice czespitosa. Frons 299 952 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Metzgeria. fureata, ad 2'/» em. longa, millimetrum lata, subplana. Costa tenuis, ventre setulis /ongiusculis angustis strictisque hirta. Cellulze corüicales in sectione 6 (antice 2, postice 4). A/ze parum convex:e (semper?) ad 18 cel- lulas late, postice sparsim hirt:?e margineque dense setulosce, setulis gracilibus ut in costa, margine geminata, substrictze divergentes. Cellulae alarum 36 5X 45 v, trigonis subnullis. Rami feminei obcordati, margine ventreque setosi. Calytra pyriformis, longe setosa. Hab. Java (Schiffner), Sumatra (Schiffner). 539. Metzgeria leptomitra Spruce. Ed. Bot. Soc. 1885, p. 554. Dioica, major, tenerrima, dilute flavo-virens, prostrata. Frons ad 5 em. longa, plus 1 mm. lata, regulariter furcata, parum convexa. Costa tenuis, cellulis corticalibus antice 2, postice 4 minoribus, tecta, ventre longius setosa, setis minus confertis recte patulis. Ala? subplans, sparsim et longiuscule setosze, margine decurvo setulis brevibus divergenti-geminatis dense armato. Cellule alarum 36 5X 5^ y», ubique fere :quimagnz. tani feminei parvi, obcordati, margine ventreque setosi. Calyplra breviuscula, clavato-oblonga, ubique longe setosa. Hab. Andes peruviani et quitenses (Spruce), Mexico, Xilitta (Herb. Paris). Die Pflanze vom Rio Negro habe ich nicht gesehen, bezweifle aber, dass sie hierher gehórt, da Spruce von den Metzgerien manches zusammen- fasst, was sicher verschieden ist; er giebl mehrfach die ventralen Bunden- zellen der Costa nicht an, weil sie wegen der dichten Behaarung nicht ohne Weiteres erkennbar sind. 506. Metzgeria crenata. St. n. s. Dioica, mediocris, pallide-flavieans, flaecida, corticola. Frons ad 9 em. longa, furcata, ramis posticis numerosis apice furcatis vel e ventre inno- valis irregulariter ramosa, ceterum convexa, postice ubique hir(a, apice obtusa. Costa adulta 6 cellulis corticalibus tecta (antice 2, postice mino- ribus ^4) ventre longe setosa. Ale 1^4 cellulas latz€,, valde decurvz, marginibus profunde crenatis, revolutis et tangentibus, postice longe pilifer:e, pilis. tenuibus, flaccidis. Gellulze alarum 36 »x; 5^ t, lenerz, trigonis nullis. Cilice marginales geminatc:, longs, tenues, divergentes flaccidzeque. fami feminei et calypira maxime setosce. Hab. Venezuela (Funk et Schlimm). Eine hóchst ausgezeichnete Art, deren tief gekerbte Ránder aber nur zu sehen sind, wenn man die Pflanze in Milchsáure oder Chloralhydrat aufquellen lásst. 300 Metzgeria. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 9553 57. Metzgeria quadrifaria St. n. sp. Sterilis, mediocris, pallide-virens, muscis consociala. Frons repelito- furcata, ad 3 cm. longa, millimetrum lata, convexa. Costa valida, ventre magis producta ; cellulze corticales antice biseriatze, postice quadriseriatze ibidemque pilis longis distinete acuminatis, divergenti-geminatis crebre armate. Cellulze alarum 27 »«/ 45 v, ad costam longiores, trigonis nullis. Hab. Africa orient. Somali. (G.-D. Riva). Die Pflanze wiederholt die Gabelung in so kurzen Abstánden, dass die Costa zum allergróssten Teile verdoppelt ist und nur am Grunde der Gabeláste die normale Zahl der Rindenzellen zu erkennen ist. 58. Metzgeria íruticola. Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 554. Dioica, major elongataque, flaccida et tenerrima, pallide-virens, strati- ficata, valde intricata et vix extrahenda. Frons ad 7 cm. longa, 2 mm. lata, irregulariter multifurcata, fureis maxime convexis. Costa valida, in sectione late elliptica, utroque latere sequaliter breviterque producta cellulisque corticalibus quadriseriatis et humilibus tecta, ventre longis pilis flaccidis villosa. A/a fere revolut?, marginibus conniventi- langentibus subcylindricze, nudc:e, margine longius pilos: pilis geminatis hamatim incurvis. Cellulz alarum papulose, 36 »« 5^ wu. ali: praecipue ad costam multo majores ad 54 »«/ 90 »,, trigonis nullis. Rami feminei, parvi obcordati maxime longeque setiferi. Hab. Andes quitenses, in mte Tunguragua (Spruce). 59. Metzgeria clavseflora. Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885. p. 956. Dioica, major, flaccida, pallide viridis, ad saxa arboresque pendula denseque caspitosa. Frons ad 10 cm. longa. 16 mm. lata, dichotome ramosa, plana, apice rotundata. Costa valida, in sectione ovalis, poslice dense breviterque setulosa; cell. corticales 8, dorso ventreque ^4. Alx subplanse, nud: vel postice pauciciliat:e, marginibus parum decurvis, ad costam crassa, versus marginem attenuatz, margine creberrime setulosc, setulis brevissimis, ipso margine divergenti-geminatis, interdum ternis i. e. intra marginem tertia setula auctis. Cellulz alarum 5^ »« 72 y, ad costam longiores, tenere, parietibus haud incrassatis. Rami fem. parvi, margine dorsoque longe et valide setosi. Calyptra prelonga, clavata. inferne nuda, superne longe et crebre setosa. Hab. Andes quitenses. (Spruce.) 301 95^ BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Metzgeria. 60. Metzgeria bracteata. Spr. Edinb. B. Soc. 1885, p. 553. Dioica, major, pallida; in sieco fulva vel fuscidula, c:espitoso-stratificata. Frons ad 5 em. longa, 3 mm. lata, repetito-furcata, hic illie undulata vel subcrispula, antice nuda, postice ubique dense villosa. Costa tenuis, parum producta, dorso ventreque cellulis parvis quadriseriatis tecta, breviter setulosa. Al plano-convexe, setulis brevibus flaccidis flexuo- sisque villose, margine cilüs similibus divergenti-geminatis hirtze. Cellulze alarum 36 5X 36 y. ad costam 45 »« ^5y, parietibus valde :qualiterque incrassatis. Hami 9 magni, obcordati dorso margineque setosi, basi utrinque 4-5 lobulis variiformibus, nudis patulisque instructi. Calyptra pyriformis densissime setosa. Hab. Andes quitenses (Spruce) Nova Granada (Wallis). Hóchst ausgezeichnet durch die wollige Behaarung der Unterseite und durch die blattfórmigen Anhángsel des 9 Astes. 01. Metzgeria Uleana. St. n.sp. Dioica, omnium latissima, flaccide et tenerrima, in sicco flavo-rufescens, laxe stratificata. Frons ad ^4 cm. longa, 3 mm. lata, parum convexa, undulata, apice rotundata. Costa tenuis, cellulis corticalibus 10 (quarum ^ anücc et 6 postice) ceterum parvis et parum incrassatis, ventralibus creberrime breviterque setiferis. Alc ad 30 cellulas lat:e, postice dense setulose?, setulis tenuibus breviusculis, coste diametro :equilongis. marginalibus brevibus strictis geminatim divergentibus, sepe simpli- cibus ; cellulze alarum 27 »« 36 p, trigonis parvis distinctis, ubique fere equimagn:e. Rami feminei maximi, carinatim convexi interdum innovati, apice retusi, costte haud. aecumbentes sed recurvi, alis valde involutis, ceterum nudi marginibus solum longe setosis. Hab. Brasilia subtropica (Ule). An dieser Pflanze habe ich eine merkwuürdige Missbildung bemerkt ; es liegt darunter ein Exempler, welches in der Mitte eine Gabelung zeigt; der eine Gabelast ist, wahrscheinlich beim Práparieren der dicht ver- flochtenen und aufeinanderwurzelnden Pflanzen, abgebrochen; die Bruchstelle ist jedenfalls nicht veraltet; der andere Gabelast ist wohl erhalten und zeigt den Flügel in normaler Weise vom Haupttrieb ohne jede Unterbrechung in den Gabelast übergehend ; auch der übrig- gebliebene Stumpf des abgebrochenen Asles ist normal mit dem Flügel des erhaltenen Astes verbunden; efwas oberhalb der Gabelung zeigt letzterer nun die Oberseite behaart und auf derselben, resp. auf deren Mittelrippe inserirt, die grossen weiblichen Aeste; die Rippe ist 302 Metlzgeria. FRANZ STEPHANL SPECIES HEPATICARUM. 955 daselbst ebenfalls dicht mit kurzen Borsten besetzt, wie sie sonst nur die Unterseite trágt, kurz es isi hier die morphologische Unterseite zur Oberseite geworden; dies ist eingetreten nachdem die Gabelung bereits vollstándig entwickelt war; an eine Torsion der Mittelrippe ist nicht zu denken, da deren Zellen sich in ihrem normalen Verlaufe leicht verfolgen lassen ; diese Rippe (die ganze Pfianze ist schmáchtig und viel schmáler als normale Exemplare) ist insofern anormal gebaut als sie 8 (beider- seits ^) Rindenzellen hat, wáhrend normal deren 10 vorhanden sein sollten (^ oben, 6 unten). Es ist also schon in der Rippe der dorsiven- trale Unterschied aufgehoben. Siehe auch M. Jackii. 62. Metzgeria muscicola 5t. n. sp. Syn. : Metzgeria mudifrons St. Hedwigia 1892. Dioica mediocris, elongata, viridis, muscis irrepens. Frons furcata, ad 3 cm. longa, millimetrum lata, valde convexa. Cosia valida, in sectione longe elliptica, ventre crebre longeque setosa, setis ample cylindricis, strietis; cellulze corticales antieze 4, postice 6, interne multo minores quadriseriate.. Ala valde decurva, ad 18 cellulas lat:, setis similibus sparsim hirte, margine creberrime armate, setis duplieatis ut in costa longis strictis validis, divergentibus. Cellule alarum 36 »« 43p,, tenerz, lrigonis nullis. Rami masculi magni, nudi, cucullati ut in congeneribus. Hab. Kamerun (Dusén, Jungner) Capetown (Zeyher, Rehmann) Trans- vaal (M^ Lea). Metzgeria mudifrons St. ist die forma epilosa dieser vorstehend beschriebenen Pflanze; da der Name das Gegenteil der normalen Ausbildung bezeichnet, kann er nicht beibehalten werden. 63. Metzgeria polytricha Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, pop39: i Sterilis, fulva, flaecida, dense stratificato-cespitosa. FTrons furcata, ad 3 cm. longa, convexa, tenera. Costa ienuis, ventre pilis flaccidis dense intricatis hirta. Cellulz corticales utroque latere biseriate, magnae, intern: pauce ad filum angustum reducta. Alc decurva ad 22 cellulas latze, postice sparsim piliferz, pilis brevibus angustis et flaccidis, margine similiter pilosz, pilis ad 3-9 aggregatis, incurvo-hamatis. Cellulze alarum ad costam 54»«90,u, versus marginem 455«/45 w, in medio alarum A5 »« 63 y, trigonis nullis. Hab. Andes Peruviz (Jameson, Spruce). 203 956 BULLETIN DE L'HERBIER BOISSIER. Metzgeria. 64. Metzgeria myriopoda. Lind. Monogr. Metzg.. p. 22. Dioica, minor sed elongata, lurido-pallida vel viridis, corticola et rupi- cola. Frons furcata, valde convexa. Costa pro planta crassa, cellulis corticalibus in sectione 10 (anticis 2 majoribus, posticis 8 parvis) ventre maxime producta longeque setosa ; cellulae internze coste cellulis anticis multo minores; A/z valde decurve, conniventi-tangentes, omnino nudi, margine tamen creberrime breviterque setulosi, sefulis ternis et qualernis divergentibus, ex acie et facie interna vel postica marginis ortis. Cellule alarum ^0 y, ad costam majores, trigonis nullis. Rami fem. ventre margineque dense hispidi. Calyptra clavata longius setosa. Hab. America sept. pluribus locis (Sullivant, Asa Gray, Fredericksson. Drummond), Brasilia, Caldas (G. A. Lindberg) Argentinia, Tucuman (Lorentz). 304 Extrait des Mémo?res de l'Herbier Boissier. SPECIES HEPATICARUM AUCTORE Franz STEPHANI (Suite.) HYMENOPHYTUM Dum. 1835. Plantze frondose, majuscule, terricole, fusco-virides, e caudice sub- terraneo ramoso rhizifero orte. Frons procumbens, simplex i. e. haud furcatim ramosa, ramis posticis, numerosis, e latere coste ortis recteque patentibus, ceterum late ligulata apice breviter inciso-biloba ibidemque cellulis clavatis muciferis obtecta, interdum apice attenuata ad costam reducta radicans; in aliis erecta inferne pseudopedunculata, exalata ad costam reducta, superne abrupte multifurcata, horizontaliter umbellatim expansa. Costa in omnibus valida, plano-biconvexa, interdum postice magis producta, sensim in alas unistratas attenuata, fasciculo fibrovasali brunneo anguste cylindrico percursa. fami fertiles brevissimi, postici, e latere coste orti, breviter pedunculati vel sessiles; feminei disci- formes, apice late alati. Involucrum compresso-bilabiatum, labiis inzequa- libus, postico minore, antico lacinulis accretis carnoso. Perianthium longe exsertum, carnosum, plano-cylindricum vel pluriplicatum apice breviter lacinulatum. Calyptra duplo brevior, carnosa, pistillis sterilibus obsita. Capsula oblongo-cylindrica, usque ad basin quadrivalvis, cellularum parietes radiales brunnex. valde incrassatze; incrassatio annulosa nulla; MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER, n9 11, 30 avril 1900. 65 2 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Hymenophytum. valvule apice elateribus persistentibus barbatw; elateres decidui longi, capillacei, attenuali, bi- vel trispiri, spiris validis anguste tortis. Spore parvie, sphierico-tetredree, rufescentes. fami masculi brevissimi, basi haud pedicellati, disciformes, anguste alati, antice involucris reticulatim connatis obtecti; involucra superne libera, inflata. plus minus rostrata, monandra. Antheridia magna, spharica (ad 10-12) brevissime pedi- cellata. Die Arten dieser Gattung enthalten zwei vegetative scharf getrennte Gruppen : Podomitrium mit niederliezendem ungeteiltem Thallus und Umbraculum mit einer schirmfórmig ausgebreiteten vielfach gegabelten Frons auf einem langen vertikal aufgerichteten ungeflügelten Tráger; da die sexuellen Organe beider vóllig übereinstimmen, so ist eine Trennung nicht móglich; man kann die erwáhnten Gattungen nicht einmal als sub- genera verwerten. Der als caudex bezeichnete Teil der Pflanzen ist meist subterran, flei- schig und von dem axilen Bündel brauner Zellen durchzogen ; er stellt also nur den unterirdischen ungefíügelten Teil des Thallus dar, der mit zahlreichen Rhizoiden allseitig besetzt ist. Dieser rudimentáre Fibrovasal- strang ist ein schmal cylindrischer von dem umgebenden parenchy- matischen Gewebe scharf getrennter Kórper, der aus langen prosenchy- matischen Zellen gebildet ist; die Zellwánde zeigen zahlreiche Tüpfel; mit der Gabelung der Frons (wo solche eintritt) geht er in jeden Gabel- ast über, worin er sich von anderen verwandten Gattungen unterscheidet, bei denen jede Gabelung ihren Strang in den Mutterspross hinabsendet, der demgemiss (wie auch die dazwischen liegenden Gabelungselieder) mehrere Stránge zeigt, die, dem Gange der Astbildung entsprechend — also nachtráglich — angelegt werden. Die intercalare Zweigbildung ist bei den Arten der Untergattung Podomitrium eine rein ventrale, seitlich aus der Mittelrippe entspringende; der Fibrovasalstrang des Muttersprosses iritt nicht in den Zweig ein; er bildet sich vielmehr in ihm spáter und oberhalb der Basis. Die fertilen Aeste aller Arten enthalten keinen solchen Strang; wenigstens habe ich ihn hier, entgegen den Angaben Leitgebs, nie gesehen. Die Gattung Hymenophytum ist von Dumortier bereits 1835 sehr gut charakterisirt worden; in der Synopsis sind diese Merkmale aber vóllig unbeachtet (oder unbekannt) geblieben und deren Autoren haben nicht einmal bemerkt, indem sie die Pflanzen zu Symphyogyna stellten, dass Hymenophytum einen Kelch hat. 206 Hymenophiytum. VRANZ STEPHANL SPECIES HEPATICARUM. 3 Obgleich Dumortier ebenfalls eine Symphyogyna (S. Hymenophyllum) zu seiner Gattung stellte, ist die Diagnose doch dadurch nicht beeinflusst worden, so dass zweifellos von ihm zuerst diese Gattung gut und rein dargestellt worden ist. EB ymenophytum Dun. À. Frons simplex, procumbens. Perianlhium plicatum. 1. Hymenophytum Phyllanthus (Hooker). z Podowailf Syn. : Jungermannia Phyllanthus Hook. Musci exot. t. 95. Blyttia Phyllanthus Nees. Syn. Hep. p. ^78. Blyitia cladorrhizans Taylor. Syn. Hep. p. 4706. Diplolaena cladorrhizans Taylor. L of. Bot. 1844, p. 570. Symphyogyna Phyllanthus Taylor. Fl. Ant., p. 167. Podomitrium Phyllanthus Mitt. Fl. N. Zeal. II, p. 164. Dioiea, robusta, fusco-viridis, dense cspitosa. Frons ad 2 cm. longa, late ligulata, tenera, symmietrice alata. Cosia minus crassa, plano- biconvexa, alae flaccida, undulate. Cellule alarum valde irregulares, usque ad 27 »X 5A &, versus marginem minores, haud incrassatz. Rami fem. breviter pedunculati, superne late alati, alis subintegerrimis. Involucra maxime profundeque lacerata, subfimbriata. Perianthium plus minus purpureum, usque ad basin pluriplicatum, apice breviter lobatum, lobis ciliatis. Sporze 17 x. Rami masculi oblongi, limbo angusto dentato circeumdati. Involucra subcampanulata, apice truncata varie profundeque lacerata. Hab. New Zealand (Colenso, Kirk): Australia: Gippsland (Tysdale), Port Phillip (Maplestone), Melbourne (Luchmann); Tasmania (Weymouth). Die Pflanze ist gar nicht selten, liegt aber in den Herbarien meist als Symphyogyna bezeichnet, da man die sehr hàufig sterilen Sexualiste, welche unter dem Thallus verborgen liegen, nicht beachtet hat. 2. Hymenophytum malaccense St. Hedwigia 1895, p. 46. Dioica, major, robusta, rigida, fusco-viridis dense depresso-cezspitosa. Frons ad 5 cm. longa apice pro more attenuata et radicans. Cosía vali- dissima, fusca, postice magis producta. Alc ssepe asymmetrice, altero latere ad limbum angustum reductz vel omnino deficientes, altero bene evolutz, sape in plano faleatz. Cellule alarum magn: ad 65 »« 130 y.. margine valde incrassatz. Rami fem. breviter pedunculati, superne alati, 307 A MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Hymenophytum. alis plus minus profunde laceratis. Involucri labia usque ad basin fere regulariter laciniata, laciniis linearibus vel lanceolatis multo magis robustis quam in precedente. Reliqua desunt. Hab. Singapore (Ridley, Schiffner); Nova Caledonia (Lecord). Durch die Verdickung der Randzellen und die starke Mitlelrippe erhált der Thallus die auffallende Rigiditát; die ünsymmetrische Ausbildung desselben ist sehr auffallend und kann nicht vom Mangel des Lichts her- rühren, da H. Phyllanthus ganz ebenso rasig wáchst und ganz sym- metrische Ausbildung zeigt; die sichelfórmige Krümmung der Frons aber ist eine Folge des stárkeren Wachstums der einen Flügelseite; an sym- metrisch gebauten Pflanzen fehlt die Krümmung; diese Verhàltnisse er- innern an Aiella, wo jedoch der Flügel dorsal ist. B. Frons pseudopedunculata, multifurcata. Per. leve. J. Hymenophytum ílabellatum (Hooker). Syn. : Jungermannia flabellata Hook. Musci exot., t. 13. Symphyogyna flabellata Mont. Voy. au póle sud, I, p. 216. Umbraculum flabellatum G., Ann. sc. nat. 186^, p. 180. Umbraculum Mülleri G., ms. Dioica, robusta, fusco-olivacea, gregarie crescens. Frons longe pedun- culata, pedunculo ad 2 vel 3 cm. longo, superne multi (quinquies-) furcata, furcis brevibus, ligulatis integerrimis, planis, contiguis, horizon- taliter in flabellam umbellatam expansis; flabella subrotunda, usque ad 25 mm. in diam., haud rare multo minor et minus ramosa; cosía in furcis primariis valida, in furcis sequentibus sensim sensimque attenuata, in ultimis tenerrima sub apice evanida; cellulz: alarum .sub 38 p. parie- tibus zequaliter incrassatis. Rami fem. haud pedunculati, sessiles, alis angustis. [mvolucrum depresso-bilabiatum, labiis insdequalibus, postico majore reniformi irregulariterque spinoso, antico profunde lacerato et laciniis filiformibus ciliato. Perianthium longe exsertum, crassum plano- cylindricum, ad 10 mm. longum, apice leniter contractum, lacinulatum. Sporz 18 w. Involucra mascula superne inflata, breviter rostrata. Ore dentato. Hab. Australia : Sydney (Whitelegge), Melbourne (Luchmann), Port Phillip (Maplestone), Gippsland (Tysdale), Apollo Bay (F. v. Müller), Queensland (Bailey); New Zealand (Colenso, Wilhelmi, Kirk, Beckett, Petrie); Tasmania (Oldfield, Bufton, Weymouth). 308 Pallavicintus. ^ FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICA RUM. 5 / 4. Hymenophytum leptopodum (Taylor). E pert Syn. : Symphyogyna leptopoda "Tayl. J. of Bot. 1844, p. 571. Umbraculum leptopodum/G. Ann. sc. nat. 186^, p. 180. Dioica, precedenti simillima, minus robusta, sape tenera et flaccida, dilute olivacea. Frondis pedunculus sepe valde elongatus (ad 10 cm.) flabella ut in H. flabellato, sepe tamen mulio minus regularis, furcis basalibus pinnatim patulis, reliquis multo longioribus, basi sspe exalatis ; costa semper excurrens. Cellulz alarum A6 »«/ 76 y., equaliter incrassata, versus marginem minores. Rami feminei in furcis primariis et secun- dariis dispersi, involucro magno bilabiato, labio postico magno reniformi inlegerrimo, antico minore simillimo. Spora vix minores. Reliqua ut in praecedente. Hab. New Zealand (Colenso. Knight, Helms, Zürn, Kirk, Beckett Petrie); Tasmania (Weymouth). PALLAVICINIUS Gray. 1821. Plante mediocres, frondosse, tenere, virides vel olivaceza, terricole interdum corticole, plus minus dense stratificat:,, e caudice repente subterraneo procumbentes, simplices, rarius furcatz:e, ex apice attenuato radicante continuat: vel postice e latere costae innovatz; ali: inferne ad costam reducte, plus minus longe stipitatee, stipite erecto. subtereti, superne abrupte multifurcatz, furcis alatis flabellatim expansis. Costa angusta, biconvexa, postice sepe magis producta, in alas attenuata, cel- lulis angustis elongatis formata, fasciculo fibrovasali centrali simplici angusto et brunneo percursa. Al lat: et tenerze in plantis procumben- tibus vel angustz et crasse in erectis, subplana rarius crispatz, inte- gerrims vel dentate, apice breviter inciso-bilobe ibidemque cellulis clavatis muciferis dense obtecte, margine cellulis longis rectangulatis limbat:ze, in plantis procumbentibus haud rare asymmetrica (uno latere angustiores). Inflorescentia semper dioica. /nvolucra feminea antica, medio frondis vel ad basin furce primarie erecta, plus minus longe cupulata, ob squamas externe accretas crassa, superne itaque duplicatim laciniata, laciniis valde irregularibus. Perianthia subhyalina, interdum colorata, cylindrica, valida, basi crassa, longe exserta, ore lobato vel laciniato vel 309 6 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Pallavicinius, ciliato. Calyptra valida, basi incrassata, perianthio plus minus longe coalita, basi atque in facie sua pistilla sterilia numerosa gerens, perianthio ceterum multo brevior. Capsula plus minus longe pedicellata, oblongo-cylindrica, normaliter quadrivalvis, valvulis apice semper coalitis, sepe plurifidis, statu juvenili bistratis, cetate unistratis; celluke val- varum elongate, pariete interna tenera; parietes reliquze valde incras- sale, brunnes. Spora parve, minute papillat:. lateres longi, fili- formes, longe attenuati, spiris duplicatis, anguste ligulatis angusteque tortis. Andraocia antica, sepe in fronde angustiore, semper fere secus costam biseriata, bracteis monandris, cucullatis, confertis vel remotiusculis vel ad cristam depressam coalitis, margine varie dentatis. Antheridia breviter stipitata, magna. Es wird kaum ein zweites Genus im Pflanzenreich geben, dessen Name mehr gewechselt hat als das vorstehend beschriebene. Lindberg hat die- ser confusen Materie eine besondere Arbeit gewidmet und es ist ein glück- licher Zufall, dass wir den àáültesten Namen ohne Weiteres beibehalten kónnen, da die demselben angefügte Diagnose die Gattung recht gut er- kennen lisst. Zum guten Teile verdankt das Genus diesen Namenreichtum dem Um- stande, dass es lange Zeit und bei manchen Autoren bis auf den heutigen Tag, aus zwei Gattungen bestanden hat, nehmlich aus dem Genus Palla- vicinius (typus P. Lyallii) dem irrtümlicher Weise bisher auch die 2 euro- páischen Arten : Jungermannia Blyttii, Mórch und Jung. hibernica, Hooker hinzugezáhlt wurden, die aber zur Gattung Calycularia gehóren. Diese letztere Gattung, die nur wenige exotische Arten enthalt, war bisher wenig bekannt und da die Unterblátter (Amphigastria) an unseren zwei europiischen Species klein und bald zerstórt sind, hat Niemand bis- her ihre Identitàt bemerkt. Die Gattung Pallavicinius besitzt ein die costa als einfachen Strang durchziehendes dünnes Bündel fibrovasaler Zellen, die braun, sehr fest, lang und schmal und stark verdiekt sind; ihre Làngswánde sind mit feinen spiralig angeordneten Tüpfeln bedeckt; gleiche Stránge besitzt auch Symphyogyna, eine Gattung, die der unsrigen sehr nahe steht und sich durch ein kleines schuppenfórmiges Involucralblatt sowie durch den Mangel eines Perianths unterscheidet. Pallavicintus hat dagegen bei sterilen 9 Blüten ein ringfürmiges, nach erfolgter Befruchtung becher- fürmiges Involucrum, das offenbar aus 2 concentrischen Reihen von Schuppen entstanden ist, die von dem gemeinsamen Basalgewerbe ver- 310 Pallavicintus. FRANZ STAPHANI. SPECIES HEPATICA RUM. ji eint in die Hóhe gehoben.wurden, daher daselbst dick und fleischig ist, oben aber zweizeilig gestellte Lacinien zeigt. Die Haube ist an der Basis mit dem Perianth mehr oder weniger ver- wachsen und trágt je nach dem Alter der jungen Frucht die sterilen Pistille mehr oder weniger auf ihrer Oberfiáche emporgehoben; bei allen Arten beteiligt sich eben das basale Gewebe des Fruchtstandes am Auf- bau der Haube und eine Abtrennung derjenigen Arten (unter dem Namen Mittenia) wo diese Beteiligung eine intensivere, die Verwachsung eine deutlichere ist, wird schon deshalb unmóglich sein, weil es alle móglichen Uebergánge — oft innerhalb ein und desselben Rasens — gibt. Die Kapsel trágt an der Spitze ein hyalines oder braunes konisches Konnektiv; es sind die obersten Zellen der Klappen, die nach dem Lumen der Kapsel zu durch ein inneres Gewebe verstárkt sind ; dieses Konnektiv ist die Ursache, dass die Klappen stets an der Spitze verbunden sind ; ihre Zahl ist selten ^; meist ist die Kapsel longitudinal zerfetzt und der Inhalt hàángl in diesem glockenfórmigen Siebe, langsam mit dem Wechsel der Feuchtigkeit die Sporenmasse entlassend. Der Thallus unserer Gattung zeigt 2 scharf getrennte vegetative Grup- pen; die eine umfasst die Formen mit einfachem. Thallus, der selten ein- mal gegabelt ist, zuweilen an der verschmálerten und flügellosen Spitze wurzelt und zur neuen Frons auswáchst, sich sonst aber meist durch ven- trale Seitensprosse verzweigt und nicht selten weit ausbreitet; die andere Gruppe zeigt uns eine aufrechte langgestielte Frons, die sich an der Spitze des Stieles plótzlich mit mehrfach sich folgenden kurzen Gabelzweigen schirmartig ausbreitet, wir haben diese 2 vegetativen Formen bereits bei Hymenophytum gesehen und Symphyogyna besitzt sie ebenfalls. Eine Anzahl Arten besitzt mehr oder weniger lange Randzáhne, welche am Vegetationspunkte hakig zusammen neigen; diese Gestalt behalten sie auch spáter bei; ohne Zweifel dienen sie lediglich zum Schutz des jungen apicalen Gewerbes und ersetzen die Amphigastrien anderer Leber- moose; wir werden bei Symphyogyna sehen, wie sich diese Záhne zu Thalluslappen umgebildet haben. E"niilavi«imniuse Gray. A. Procumbentes. a. Dentate vel cil?ate. 1. Pallavicinius ambiguus /Mitten), India orient. 2. Pallavieinius innovans St., New Zealand. 311 e - C» Oto «o oo MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Pallavicinius. . Pallavieinius longispinus St., Japan. . Pallavicinius piliferus St., San Thomé: . Pallavicinius spinosus (G.), Australia. . Pallavieinius xiphoides (Tayl.), New Zealand. . Pallavicinius Levieri Schíffn., Java, Hawai. . Pallavicinius tenuinervis (Tayl.). New Zealand. . Pallavicinius indieus Schffn., Java, Tahiti. b. Integerrima. 10. M. 13. . Pallavieinius Lyellii (Hooker). Kosmopolit. . Pallavicinius Husnoti St., Guadeloupe, Cuba. 5. Pallaviceinius eylindrieus (Austin), Hawai. . Pallavieinius procumbens (Taylor), St. Helena. . Pallavicinius radiculosus (Sande). Java. . Pallavieinius pisicolor (Taylor), Fret. magellan. . Pallavieinius erimonus St., Japonia. 20. Pallavicinius cerispatus (Mont), India orient. Pallavieinius attenuatus St., Réunion. Pallavieinius himalayensis Sehffn. ms., Himalaya. Pallavicinius latifrons St., Java. B. Dendroidez. a. Dentate vel ciliate. . Pallavieinius erythropus (G.). Andes. 3. Pallavicinius Wallisii St., Andes. 3. Pallavicinius Zollingeri (G.). Java. . Pallavieinius Stephanii Jack., Natal. . Pallavicinius connivens St., New Zealand. . Pallavicinius decipiens (Mitt.). Ceylon. b. Integerrime. 21. 28. 29. Pallavicinius crassifrons St., Kerguelen. Pallavicinius subflabellatus Besch., Fret. magell. Pallavicinius difformis (Nees), Brasilia. À. Procumbentes. a. dentata vel ciliata. l. Pallavicinius ambiguus (Mitt.) St. Syn. : Steetzia ambigua Mitt. Linn. Soc. Vol. 5, p. 123. Dioica, minor, gracilis, rigida, brunnea. Frons ad 2 cm. longa, vix millimetrum lata. lanceolata, plana, monopodialiter pauciramosa, ramis posticis numerosis. Costa fusco-brunnea, pro planta lata, (fere '/s dia- 312 EU Pallavicinius. FRANZ SLEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 9 metri frondis) postice valde et abrupte producta; ala 9 cellulas latz, margine repando-lobatz, lobis remotis, spinosis; spina 5 cellulas longae in plano incurva; celluke alarum 27 »« 54 yu, maxime incrassatz. Involucra (sterilia) brevissima, cupulata, crassa, ad medium laciniata, laciniis validis irregularibus, late lanceolatis. Hab. India orient. Khasia Montes (Hooker); Insula Luzon (Loher). v" 2. Pallavicinius innovans St. n. sp. Dioica, parva, rigida, procumbens, lurida dense et compacte czspitosa. Frons ad 4 mm. longa, simplex, ex apice decurvo et abrupte attemuato innovans, ramis posticis numerosis. Costa pro planta lata, crassa, antice canaliculata, postice maxime producta; aí& erecta, conniventes, basi pluristat:te, margine grosse remoteque spinose, spinis breviusculis. Cel- lulie alarum 46 ?« 46 y. margine angustiores. Inmvolwerum breviter cupulatum crassum, superne. breviter irregulariterque inciso-lobulatum, lobulis paucidentatis, hic illic spinosis vel solum angulatim repandis. Perianthium maximum, thallo fere zquilongum, late cylindricum, tenuis, longe plicatum, are amplo repando dentato-ciliato, ciliis remo- tiusculis hamatim incurvis. Calyptra libera, tenera, perianthis parum brevior, pistillis sparsis obsita. Capsula breviter pedicellata, oblongo- cylindrica. Spore 48 w grosse papillate. Andrecia in planta angustiore curvatim procumbente, bracteis secus costam biseriatis, remotis, dentatis. Hab. New Zealand (Kirk), Campbell Island (Kirk). 3. Pallavicinius longispinus St. Bull. Herb. Boissier 1897, p. 102. Dioica, mediocris, flaccida, procumbens, olivacea, dense depresso- cispilans. Frons ad 7 cm. longa, 5 mm. lata, simplex, interdum furcata, sepe e ventre innovata; costa angusta, crassa, antice subplana, postice magis producta, sensim in alas attenuata. Al tenerrim:e, margine regu- lariter sinuatze, sinubus lunatis, lobis rotundatis spina hamatim incurva apice setacea armatis. Cellule alarum 36 »« 72 y, ipso margine longiores. Involucra (sterilia) e basi alte tubulosa abrupte dilatata, profunde inciso- lobulata, longe dentato-ciliata, ciliis strictis validis pungentibus. Androcia in planta angustiore, bracteis secus costam biseriatis, inflatis, grosse spinosis. | Hab. Japonia, Tosa (Inoué). Hierher gehórt vielleicht P. subciliatus (Austin); leider war ein Exem- plar nirgends zu erhalten. 313 10 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Pallavicinius. ^. Pallavicinius piliferus St. Hedw. 1591, p. 271. Dioica, mediocris, flaccidissima, dense depresso cespitans, dilute oli- vacea. Frons procumbens ad 2 em. longa, 5 mm. lata, undulata, late ligulata, basi breviter stipitata, ex apice angustato continuata vel e latere coste innovata. Costa angusta, plano-biconvexa, tenuis, medio 8 cellulas crassa, sensim in alas exeurrens. Ale tenerrim margine piliferze, pilis 4-5 cellulas longis. hamatulis; cellulae alarum 45 ^X 72 y parietibus tenerrimis. Involucra parva, conico-cupulata, humilia (in statu sterili) margine longe fimbriata, laciniis filiformibus ramosis, lanatim intricatis. Hab. Africa trop. occid. Insula 8. Thomé (Quintas). 9. Pallavicinius spinosus (6.) St. Syn. : Blyttia spinosa G. Linnaa XXVIII p. 560. Mittenia spinosa G. Ann. sc. nat. 186^, p. 84. Dioica, minor, tenuis, fusco-virens vel brunneola, dense depresso ceespitans. Frons procumbens, ad 15 mm. longa, simplex vel furcata vel e latere cost:e ramosa, ramis anguste linearibus, millimetrum latis, planis. Costa angustissima, alte biconvexa, postice magis producta, abrupte in alas desinens. A/c tenues margine grosse spinose, spinis approximalis, hamatim incurvis, basi ^ cellulas latis, acuminatis setaceis. Cellulze alarum ad costam 36/72, medio 36/54, margine 12/45 y, parietibus validis. Involucra crassa, ad medium mulüifida, laciniis acutis vel emarginato- bifidis, extus squamulis accessoriis lanceolatis obsitis, margine cellulis longis digitiformibus crenato. Perianthia magna, 5 mm. longa. fusco brunnea, superne plicata, ore plus minus profunde fisso, laciniis margine apiceque ciliatis. Calyptra valida, brunnea, basi crassa ibidemque perian- thio breviter coalita. Capsula in pedicello 9 mm. longo parva, cylindrica, apice rotundata. Sporz 18 w, rufescentes, aspere. Elateres breves, ad 216 v. longi, parum attenuati, spiris J, laxe tortis. Andrecia in ramulis posticis longe spititatis, breviter disciformibus maximeque spinosis; bracte:e aggregate (5-6) cucullatae. margine 5-4 spinose, monandrae. Hab. Australia, Gippsland. (Ferd. von Müller). 6. Paliavicinius xiphoides (Taylor) St. Syn. : Diplolzna xiphoides Tayl. J. of Bot. 1844, p. 569. Blyttia xiphoides Syn. Hep., p. 476. Dioica, valida, gracillima, longe procumbens denseque stratificata, olivacea. Frons ad 7 cm. longa, repetito-furcata, furcis sepe irregularibus, brevibus pinnzeformibus, aliis longissimis simplicibus; rami postici 214 Pallavicinius. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 14 rariores. Cosía pro planta latissima, antice leniter concava, postice convexa, abrupte in alas angustissimas attenuata. Alc strict:?e, margine crebre dentatee, subserratze, dentibus validis, e lata basi acutatis, incur- viusculis. Jnvolucra campanulata. fere ad medium inciso-lobata, lobis valde irregularibus lanceolatis vel profunde bifidis vel ligulatis; planta communis sed semper sterilis inventa. Hab. New Zealand (Hooker, Zürn, Kirk, Cheeseman, Beckett). 7. Pallavicinius Levieri Schífn. Kais. Ak. Wien. LXVII. p. 184. Dioica, major, tenerrima, procumbens, dilute viridis, corticola et muscicola. Frons ad 7 cm. longa, 5 mm. lata, plana vel undulata, margine pilis brevibus armata, furcata vel postice innovata. Costa angusta, medio 5 cellulas crassa, antice subplana, postice magis producta, abrupte in alas excurrens. A/zx flaccidissim:e, intezerrimze; cellulae alarum ad costam 37/110 y, medio 37 »« 90 », margine 27 »X 7^ uw. Involucrum cupulatum, profunde laciniatum, laciniis angustis dense ramoso-capillaceis. Perian- thiwm longe cylindricum, ad 10 mm. longum, apice ciliatum, capsula cylindrica, saepe bivalvata. Sporz 18 uw, rufo-fuscz, granulatz. Elateres longissimi longeque attenuati, spiris laxe tortis. Ándrceecia in planta minore et angustiore linearia, costam plus minus tegentia, bracteis pro- funde incisis. Hab. Java, Sumatra 1000-2120 m. (Schiffner), Hawai (Baldwin), Tahiti (Lépine). 8. Pallavicinius tenuinervis (Tayl.) St. Syn. : Diplolzna tenuinervis Tayl. J. of B. 484^, p. 477. Dioica, mediocris, gracilis, tenuis, longe procumbens et c:espitans, pallide flavo-virens. Frons ad 5 em. longa, 3 mm. lata, linearis, simplex vel e ventre innovata. Cos(a angusta, humilis, in sectione fusiformis. Al tenerrima ad costam bistratze, basi longe attenuat:, margine remote denticulatze, dentibus 1-2 cellulas longis, facile deciduis, ab auctore prze- tervisis. Cellulze alarum 36 »« 5^ «, margine multo angustiores, omnes tenerrimz. Involucra cupulata, ad 2 mm. longa, margine ad !/; inciso- lobulata, lobulis irregulariter breviterque fimbriatis. Perianthia ad ^ mm. longa, basi crassa, apice longe et creberrime spinoso-ciliata, ciliis conico- conniventibus. Calypíra perianthio breviter coalita, crassa, pistillis sterilibus usque ad apicem obsita. Andrecia breviter linearia, bracteis remotiusculis, paucispinosis. Hab. New Zealand (Colenso, Helms). 315 * 12 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Pallavicinius. 9. Pallavicinius indicus Schífn. Kais. Akad. Wien LXVII, p. 183. Dioica, major, flaccida, procumbens, lzte viridis. Frons ad ^ cm. longa, ad 4 mm. lata, sepe angusta, lanceolata vel linearis, simplex vix unquam furcata. seepe ex apice prolifera. Costa angusta, medio 10 cellulas crassa, in sectione plano-biconvexa. Alc subplanc, margine brevissime dentata, dentibus bicellularibus, facile deciduis. Cellulze alarum 37 ?« 7^ y, mar- gine 27 »X 7^ v, incrassatio parietum nulla. Jnvolucrum (fertile) cupu- latum, margine inciso-lobatum, lobis longe ciliatis ciliisque interdum ramosis. Perianthiwm anguste cylindricum, ore longe dentato-ciliato. Calyptra usque ad apicem pislillis sterilibus obsita, Capsula subcylin- drica, pedicello ad 23 mm. longo. Sporz flavescentes, minute papillatz. Elateres utriculo hyalino scabro, fibris geminatis brunneis. Andrecia in planta graciliore linearia, secus costam biseriata, bracteis sepe ad cristam dentatam confluentibus. Hab. Java, Sumatra, 200-2120 m. (Schiffner); T«hiti (Lépine, Nadeaud); Nepal (Wallich). B. Integerrima. 10. Pallavicinius crispatus (Mont.) St. Syn. : Diplolzna crispata Mont. Ann. sc. nat. 1842, p. 16. blyitia crispata Nees. Syn. Hep., p. 4706. Dioica, minor, flaccida, procumbens, fusca-viridis, dense stratificata. Frons ad 2 cm. longa, 5 mm. lata, simplex vel ramis posticis instructa. Costa ventre valde producta, abrupte in alas excurrens, angusta. Al undulatze, apice crispata, integerrimze ; cellulze alarum 46 5x 92 1, versus marginem minores ipso margine angustiores. Jnvolucrum crassum, bre- viter cylindricum, ad medium 4-5 lobatum, lobis varie longeque lacinu- latis. Perianthium oblongo-cylindricum, ore breviter inciso-lobatum, lobis varie lacinulatis, laciniis margine crenatis vel irregulariter minuteque setulosis. Calypira perianthio breviter (szepe uno latere tantum), acereta, pistillis sterilibus usque ad medium obsita. Andrecia linearia, bracteis secus costam sparsim biseriatis, cucullatis varieque incisis. Hab. India orient. Nilgherry Montes (Perrottet). |l. Pallavicinius attenuatus St. Soc. bot. belge 1893, p. 108. Dioica, major, flaccida, procumbens, fusco-viridis, dense depresso- 316 Pallavicinius. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 13 esspitosa. Frons ad 5 cm. longa, 7 mm. lata, simplex vel e latere cost: ramosa, anguste oblonga, apice semper angustata, obtusa, marginibus late ad anticum revolutis integerrimis. Costa latiuscula (!/s fere diametri frondis) in sectione biconvexa, postice magis producta. Cellule alarum 3/7»«50 y, margine 17»«50 v, haud incrassatze. Involucrum humile, crassum, subintegrum. Perianthium (juvenile) humile, crassum, apice longe ciliatum, ciliis usque ad basin fere cellulis uniseriatis formatze. Reliqua desunt. Hab. Insula Réunion (de VIsle). 12. Pallavicinius himalayensis (Schffn. ms. sub Pallavicinia). Dioica, mediocris, subvalida, procumbens, fusco-viridis. Frons ad ^ cm. longa, 5 mm. lata, vulgo simplex vel postice ramosa, vix unquam furcata, apice leniter angustata breviterque inciso-biloba. sepe e margine longe radicans. Costa angusta, postice valde producta, medio 8 cellulas crassa, abrupte in alas excurrens. Fasciculum íibrovasale tenuissimum. Alc integerrim:, tenere, cellulis 45 »« 90 yv, margine 16 »« 90 y, parietibus equaliter inerassalis. Imvolucra ferüilia ad 1 '/s mm. longa, obconico- cylindrica, ore breviter lobata, lobis longe piliferis. Perianthia 8 mm. longa, flavo-rubescentia, anguste cylindrica, ore dense breviterque setu- losa. Capsula ad 5 mm. longa, subacuta, vulgo bivalvata; spora 18 'w papillatee, Elateres ad ^50 », medio 6 », in diam., valde attenuati, spiris anguste tortis. Androcia ignota. Hab. Himalaya, Kurseong, 6800" (Decoly et Schaul). P. byssophorus (L. et L.) St. Syn. : Jungermannia byssophora L. et L. Pug. IV, p. 56. Blyitia byssophora Nees Syn. Hep. p. ^78 von der Insel Bourbon, steht obiger Art sehr nahe; da wir Bürger der ostindischen Flora mehrfach auch von den Mascarenen kennen, wáre es wohl móglich, dass beide identisch sind. Er Leider scheint P. byssophorus ganz verloren gegangen zu sein; ein Exemplar war nirgends zu erhalten und ich kenne die Pflanze nur aus einer recht guten Zeichnung Gottsche's, die aber nur ein Habitusbild ist. 13. Pallavicinius Lyellii (Hook.) Gray. Nat. Arr. 1821. Syn. : Jungermannia Lyellii Hook. Brit. Fl. V, p. 127. Dillaena Lyellii Dum. Rec. d'obs., p. 25. Blyttia Lyellii Nees. Hep. Eur. III, p. 344. Symphyogyna Schweinitzii M. et N. Syn. Hep., p. 484. Symphyogyna oblonga (Schweinitz) Syn. Hep., p. 483. 317 14 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Pallavicinius. Dioica, mediocris, laxe cespitans, dilute viridis. Frons procumbens, flaecida ad ^ cm. longa. ^ mm. lata, simplex, ex apice radicante conti- nuata, ramis adventivis posticis haud raris. Costa angusta, abrupte in alas exeurrens, postice parum producta, ale integerrimz, subplane, basi in costam nudam longe decurrentes. Cellule alarum haud incrassate, 27 »X 45 y, margine 27 5€ 63 pu. Involucra ferlilia cupulata, crassa, superne breviter laciniata, laciniis lanceolatis inaequalibus, hamatim incurvis vel porrectis. Perianthia longe cylindrica, apice longe et dense ciliata, ciliis strictis conniventibus. Capsula cylindrica, acuta. Spora rufo- brunnez, papillatze 28 w. Elateres ad 600 i, filiformes, parum attenuati, spiris anguste tortis. Andrecia paucibracteata, bracteis secus costam sparsim biseriatis, spinosis. Hab. Europa: Britannia, Germania, italia, Portugal, Grecia, Madeira ; Amer. sept.: ubique rara; Amer. írop. Jamaica (Hansen); Dominica (Elliott); Cuba (Whright); Portorico (Sintenis); Guadeloupe (Husnot); Brasilia (Lindman, Ule); Andes Perwvie (Spruce); Java (Stahl, Kurz, Solms, Semper); Singapore (Ridley); Tonkin (Balansa); Philippine Insulae (Wiehura, Micholitz, Loher); New Hannover (Exped. Gazelle); Japonia (Makino, Faurie); Viti (Groffe); Transvaal (Rehmann); New Zealand (Kirk); Chile (Hahn). Im Herbarium Nees u. Esenbeck liegen eine Menge Pflanzen, welche mit dem Namen Diplomitrium Lyellii bezeichnet sind; die Forma a hielt Nees für die normale Form ; die mit Q bezeichneten tragen vielfach den Namen Diplomitrium Flotowianum; die dritte t 1st als Forma hibernica —etiquettirt; obwohl nun ein steriles Stengelchen von B. Lyelliti, von Hoo- ker selbst geschickt, mit darunter enthalten ist, das sehr deutlich den dunklen dünnen Fibrovaselstrang zeigt, so ist ihm doch die Abwesenheit desselben in allen seinen Exemplaren, die übrigens sámmtlich im schles- ischen Randgebirge gesammelt sind, entgangen; er besass also tatsách- lich. £ein. einziges fertiles Exemplar der wahren B. Lyellii und alle seine Exemplare gehàüren entweder zu Diplomitrium hibernicum oder D. Blyttu. Sehr schóne Exemplare unserer Pflanze mit ausgetretener Frucht liegen im Strassburger Herbar aus Varel leg Dr. Friedr. Müller, die Pflanze ist sonst in Deutschland wahrscheinlich sehr selten; da ich aber keine Flora von Deutschland zu geben im Begriffe bin, so habe ich auch nicht die Herbarien nach dieser Pflanze durchsucht. 14. Pallavicinius Husnoti St. n. sp. Dioica, major, tenerrima, dilute olivacea, corticola. Frons ad 3 cm. 318 Pallavicintus. |^ FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 15 longa, 5 mm. lata, plana, integerrima, simplex vel postice ramosa; costa angusta, plano-biconvexa, medio 10 cellulas crassa, postice magis pro- ducta. abrupte in alas attenuata; alc tenerrimae, subplanz, cellulis in medio alarum 36 »« 54 1, ad costam multo majores 36 »« 90 »,, margine anguste, omnes exincrassatz. Imvolucra cupulata, minus crassa, superne maxime lacerata, laciniis longis filiformibus, sspe pinnatim ramosis. Perianthia anguste cylindrica, ad 7 mm. longa. apice profunde inciso lobata, lobis dentato-ciliatis, conniventibus. Capsula in pedicello 12 mm. longo parva, 4 '/ mm. longa, valvulis apice cohzrentibus varie fissis. Sporz 19 y. rufze, minute aspere. Elateres 370 w, attenuati. spiris laxe tortis. Andrecia in planta vix graciliore, longe linearia, bracteis secus costam biseriatis, magnis foliiformibus, vel ad cristam depressam con- fluentibus, margine varie incisis, plus minus longe dentato-ciliatis. Hab. Guadeloupe (Husnot); Cuba (Wright). 15. Pallavicinius cylindricus (Austin) Evans Connect. Acad. 1891. p. 7. Syn. : Steetzia cylindrica Aust. Torrey, Bot. Cl. V. p. 17. Dioica, major, flaccida, procumbens, olivacea. Frons ad 5 cm. longa, 5 mm. lata, plana, integerrima, sepe ex apice innovata; costa angusta postice parum prominens, sensim in alas attenuata. Cellule alarum 55 »«/ 90 x, margine 27 »« 110 y. Involucrum humile, crassum profunde dissectum, laciniis superne duplicatis, cupulatim erectis, valde irregula- ribus, lanceolatis vel ligulatis plus minus longe spinosis, validis et nusquam ciliatis. Hab. Hawai (Hillebrand). Der Autor sagt in seiner Beschreibung, die Pflanze unterscheide sich von P. Lyellii durch zweiháusigen Blütenstand; das ist aber ein Irrtum, da beide dicecisch sind. — Da fertile Exemplare nicht bekannt sind, so ist es fraglich, ob die Pflanze nicht nur eine Form der kosmopolitischen P. Lyelli ist. 16. Pallavicinius procumbens (Taylor) St. Syn. : Diplolaena procumbens Tayl. J. of Bot. 1845, p. 95. Blyttia procumbens Tayl. Syn. Hep., p. ^77. Dioica, minor, valida, procumbens, flavo-viridis. Frons ad 3 cm. longa, 3 mm. lata, simplex vel postice ramosa, anguste lanceolata, apice acumi- nato radicans, subplana. Costa angusta, sensim in alas excurreus, postice magis producta; ala? basi (ad costam) pluristratze, limbo unistrato 15 cel- 319 AES ror 16 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Pallavicinius. lulas lato, tenero, integerrimo; cellula: alarum 5^ y. basi margineque longiores, ipso margine 27 »X 72 y, parietibus maxime incrassalis. Andrecia linearia, bracteis creberrimis, depresso-cupulatis, margine grosse paucispinosis. Hab. Insula St. Helena. Dianas Peak (Hooker). 17. Pallavicinius radiculosus (Sande), Schffn. Kais. AK. Wien LXVII. p. 183. Syn. : Blyttia radiculosa Sande. Syn. Hep. Javan., p. 95. Dioica, magna, sepe gigantea, tenuis, viridis, szepe flavo-virens, dense stratificata longeque procumbens. Frons ad 10 cm. longa, 5 mm. lata, plana, integerrima, ligulata, apice sepe angustata, interdum furcata, pro more simplex atque ventre ramosa vel repetito ramosa. Costa pro planta angusta, postice bene producta, abrupte in alas attenuata, postice ubique radicellis brevibus rufescentibus dense villosa. Alae angustz:e, integerrima, haud rare irregulares, uno latere angustiores vel omnino deficientes. Cellulze alarun 27 »« 5^ y», margine angustiores. Involucrum cupulatum, crassum, superne maxime laceratum, laciniis irregularibus varieque hamatis subvillosum. Perianthia crassa, cylindrica, 8, mm. longa, apice breviter lobulata, lobulis breviter ciliatis. Calyptra crassa, basi solum connata, pistillis sterilibus usque ad apicem obsita. Capsula oblongo cylindriea, valvulis valde incrassatis. Elateres 550 p, sporis validis. Sporae 15 », aspera. Andrecia in planta graciliore linearia, bracteis secus costam biseriatis, repandis vel truncatis seepe in cristam depressam con- fluentibus. Antheridia magna. Hab. Jaca (Junghuhn, Teysmann, Kurz, Solms, Stahl, Schiffner); Tenasserim. Insula Mergui (Griffith). Trotz der dichten Bekleidung mit Wurzelhaaren, findet man die Pflanze meist nicht anhaftend, sondern nur lang hingestreckt. Die mangelhafte Beschreibung des Autors und besonders der Vergleich mit Blyttia cris- pata und Bl. hibernica veranlasste mich (Hedwigia 1895, p. 146) eine Pflanze, die Stahl in Java gesammelt hatte, zu P. radiculosus zu ziehen und diesen Namen in Calycularia radiculosa umzuàndern. Spáter erhal- tene Original-Exemplare zeigten aber, dass beides sehr verschiedene Pflanzen sind, so dass beide Namen bestehen bleiben kónnen. 18. Pallavicinius pisicolor (Taylor) St. Syn. : Diplolzna pisicolor Taylor J. of Bot. 18544, p. 478. Blyttia pisicolor Taylor Syn-ZHep., p. ^78. 320 Pallavicinius. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 17 Sterilis, mediocris, rigida, flavo-rufescens. Frons ad 9 cm. longa, e caudice repente multiramoso procumbens vel adcendens, furcata vel e latere coste? ramosa, furcis sepe brevissimis, linearibus, sub recto angulo divergentibus planis vel leniter canaliculatis. Costa haud pro- minens sensim in alas crassas excurrens; fasciculum fibrovasale simplex. Ala usque ad marginem fere pluristratze, limbo tenui 8 cellulas tantum lato, ceterum subintegerrima vel angulatim repandze, basi in costa nuda longe attenuatim decurrentes. Frondis cellula covticales valde incrassatz, in sectione 1^ y, internz et limbi cellule multo majores, in sectione 36 y. | Hab. Fretum magellanicum (Hooker). Ob die Pflanze wirklich hierher gehórt ist natürlich fraglich, da sie vóllig steril ist. Die Abbildung in der Flora antarctica ist eine sehr irre- führende, besonders da auch in der Beschreibung l. c. gesagt wird, dass die Pflanze aufrecht wachse ; das ist jedenfalls nicht zutreffend, denn der Thallus liegt an der aufgeweichten und vóllig turgescenten Pflanze in der Ebene des kriechenden Rhizoms, eine kniefórmige Aufrichtung ist nir- gends zu bemerken. in der Abbildung ist das Rhizom überall mitgezeichnet, was den Ein- druck macht, als wáre das eine grosse strauchartig verzweigte Pflanze, wührend der Thallus selbst nur eine Lánge von 3 cm erreicht und aus den umhüllenden Moosen hier und da heraustritt. 19. Pallavicinius erimonus 3l. n. sp. Dioica, magna, pallide-flavo-virens, longe lateque stratificata. Frons ad 6 cm. longa, 8 mm. lata, late ligulata vel lanceolata apiceque radicans, simplex vel postice ramosa, ienera subflaccida, undulata, margine repanda integerrima. Costa valida, colorata, angusta, postice magis pro- ducta, abrupte in alas unistratas attenuata, fasciculum fibrovasale dupli- catum. Cellula alarum 36 »« 90 y, tenera. Involucrum magnum, usque " ad basin fere plurifidum, laciniis lanceolatis, superne longe attenuatis vel emarginato biciliatis, grosse cellulosis. Perianthiwm crassum, clavatum, superne inflatum et plicatum, ore contracto breviter lobato, lobis acutis vel obtusis integerrimis. Calyptra perianthio duplo brevior, basi pistillis valde numerosis cincta, paucis in facie calyptrae dispersis. Capsula in pedicello 10 mm. longo late oblonga, sepe bivalvata. Sporae 35 y, aspere. Elateres ad 340 vw, spiris laxe toris. Andrecia ignota. Hab. Japonia : Cap Erimo, Mororan (Miyabe). MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER, n9 14, 30 avril 1900. 66 18 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Pallavicinius. 20. Pallavicinius latifrons St. n. sp. Dioica, magna, flaccida, procumbens et dense cespitosa, flavo-virens. Frons ad 5 cm. longa, 1 cm. lata, nusquam furcata, rami postici numerosi, iterum e ventre ramos proferentes; frondes itaque late expanse et maxime imbricatz?. Costa angusta medio 12-14 cellulas crassa, antice subplana postice leniter convexa, in alas attenuata, parvitexta. Alc sub- planz, integerrima (pilis apicalibus deciduis), antice posticeque grosse papillatz. Cellule alarum ad costam ^45 »« 110 y, medio 45 »« 80 y, margine 18 »« 90 w. Involucrum (sterile) late cupulatum, crassum superne longe et creberrime laciniatum, laciniis duplicalis capillaceis, ramosis, lanatim intricatis. Hab. Java (Goebel). B. Dendroidea. d. dentata vel ciliata. 21. Pallavicinius erythropus (6G.)St. Syn. : Mittennia erythropus G. Ann. sc. nat. 186^, p. 84. Dioica, mediocris, valida, erecta, gregarie crescens, fusco-viridis. Frons ad 3 em. longa (stipite ipso 2 cm. longo) flabellatim expansa, repetito (3) furcata, fureis linearibus, profunde solutis, grosse remoteque dentato- ciliatis, alis basalibus in stipite attenuatim decurrentibus. Costa leniter biconvexa, medio 8 cellulas crassa, sensim in alas attenuata, alze, plane, apice brevissime emarginato-bilobze, pro majore parte bi-tristratze, limbo "unistrato ad 10 cellulas lato; cellulae corticales internis multo minores. Involucrum ad basin furcarum infimarum, breviter cupulatum, crassum, ore amplo grosse spinoso, spinis 8-10 irregularibus. Perianthia ad 11 mm. longa, crassa, clavata, superne minus valida. pauciplicata, irregulariter inciso-lobata, lobis crebre laciniato-ciliatis conniventibus. Calyptra perianthio vix coalita, pistilla sterilia gerens. Capsula ad 3-4 mm. longa. Sporz grosse tuberculatz, flavae. Elateres ut in congeneribus. Andrceecia linearia, costam tegentia, bracteis plus minus confertis, longe dentalis. Hab. Andes quitenses (Lindig, F. C. Lehmann. ). Früher habe ich bereits (Journal Linn. Soc. Vol. XXIX, p. 271) die Ansieht geiussert, dass die Verbindung zwischen Haube und Perianth, wenn sonst keine weiteren wichtigen Unterschiede vorhanden sind, nieht genügt, die Gattung Mittenia aufrecht zu erhalten; bei allen Arten des Genus Pallavicinius finden wir die Pistille nicht, oder nicht alle an der Basis der Haube; diese trágt stets mehr oder weniger davon auf ihrer 322 Pallavicinius. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICA RUM. 19 Oberfláche; sie sind dahin gelangt, weil sich unterhalb der jungen Blüte ein teilungsfáhiges meristematisches Gewebe erhalten hat, das sich nach erfolgter Befruchtung máchtig entwickelt, sich an dem Aufbau der Haube beteiligt und die sterilen Pistille mit in die Hóhe trágt; dabei kann die "Calyptra mit dem Perianth verwachsen d. h. beide werden vereint in die Hóhe geschoben; es ist also derselbe Vorgang, der die Pistille auf die Haube trágt und der die Haube mit dem Perianth emporhebt. Trennen wir also die Gattung Mittenia von Pallavicinius, so heben wir lediglich die Intensitát eines Vorganges hervor, welcher bei beiden Gattungen zu finden ist; im Uebrigen findet man nicht selten und sogar innerhalb ein und desselben Rasens Perianthien, die frei sind und andere, die an einer Seite auf eine Strecke verwachsen sind; die Spaltung in 2 Gattungen ist also ganz unhaltbar und auch subgenera sind nicht nótig; alle Árten bilden zusammen eine unter sich innig verwandte gut charakterisirte Gruppe von Pflanzen. 22. Pallavicinius Wallisii. Jack et St. Hedwigia 1892. Dioica, mediocris, rigida, gracilis, olivacea inter muscos gregarie crescens. Frons ad &4cm. longa (stipite ipso 2 em. longo) superne abrupte trifureata, furcis anguste linearibus vel lanceolatis, profunde solutis, explanatis vel flabellum leniter concavum formantibus. Costg furcarum humilis, medio 7-8 cellulas crassa, in sectione anguste fusiformis, alis equilata. Ala crasse, ad costam ^ stratze, limbo tenui ^ cellulas solum lato, margine breviter dentata. lnvolucra breviter cylindrica, crassa, margine irregulariter breviterque, spinosa vel deniata. Perianthia fusco- brunnea, 8 mm. longa. basi 6 cellulas crassa, versus apicem attenuata, plicatula, ore inciso-lobato, lobis regulariter laciniatis laciniisque lanceo- latis acutis conniventibus. Calyptra tenuis, basi pistillis sterilibus cincta. Hab. Nova Granada (Wallis); Guiana: Roraima (Quelch). Hierher gehórt wahrscheinlich Symphyogyna Hymenophyllum Spruce, var. heterogena in Hep. Am. et Andinz Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 536; die Beschreibung des Involucruus passt nicht auf das einer Symphyogyna und ist jedenfalls ein ganz junges cylindrisches Involucrum gewesen, das sich in allen Stadien der Entwicklung bei Symphyogyna mur als flach aufltiegende Schuppe zeigt. : 23. Pallavicinius Zollingeri (G.) Schffn. Kais. Ak. Wien LXVII, p. 185. Syn. : Mittenia Zollingeri G. Ann. sc. nat. 1864. p. 85. 323 20 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Pallavicinius. Dioica, mediocris, rigida, erecta, vel adcendens, gracilis, olivacea. Frons ad 6 em. longa (stipite ipso ^ em.) superne repetito (3 vel 4) furcata, furcis profunde solutis late explanatis. Costa furcarum lata, antice plana postice leniter convexa, medio 8 cellulas crassa. Alae planze, apice breviter bilob:e, ad costam pluristratae, versus marginem sensim attenuatze; limbo unistrato 6-8 cellulas lato, margine longe dentato-ciliato, ciliis ad 6 cel- lulas longis, oblique patulis, leniter hamatis; cellule alarum valde irregulares parietibus validis. Jnvolucrum ad basin furcarum, crassum, breviter cupulatum margine breviter irregulariterque lacinulatum, laci- nulis duplicatis spiniformibus strictis vel hamatis. Perianthia magna, fusco-brunnea, basi 8 cellulas-apice 5 cellulas crassa ibidemque longe ciliata, ciliis strictis conniventibus. Calyptra tenax, basi ^ cellulas crassa, perianthio uno latere breviter coalita, pistillis sterilibus obsita. Capsula ovali-cylindrica. Spore 25 y brunnew, minute papillatze. Elateres 350 fusco-badii. Andrecia in planta graciliore linearia, versus apicem thalli aggrecalta. Hab. Java (Zollinger, Kurz, Solms, Karsten, Stahl, Schiffner.) 241. Pallavicinius Stephanii. Jack. Hedw. 1892. Dioica, rigida, mediocris, angusta, multifureata, olivacea, procumbens denseque cespitans. Frons e caudice ramosissimo orta, ad 15 mm. longa, 3- furcata, furcis vix millimetrum latis, linearibus, ultimis sepe acutis. Costa pro planta lata, medio 5 cellulas crassa, postice parum convexa; alae crassc, sensim in costam transeuntes (limbo unistrato 6-8 cellulas lato) margine grosse breviterque dentatz. Cellule alarum 27 »« 45 y, parietibus validis, marginalibus valde incrassatis. Involucra ad basin furcarum solitaria breviter cylindrica, erecta crassa, margine ad medium laeiniata; laciniis erectis, crassis, irregularibus, lanceolatis vel spini- formibus. Perianthium (juvenile) apice longius laciniatum, laciniis anguste lanceolatis, hic illic furcatis. Hab. Natal (Wilms). 25. Pallavicinius connivens (Col) St. Linn. Soc. 1892, p. 270. Syn. : Symphyogyna connivens. Colenso. Trans. N. Z. Inst. XX, p. 254. Dioica, minor, rigida, viridis vel flavo-virens, gregarie crescens. Frons ad 2 cm. longa (stipite ipso ad 15 min. longo) superne abrupte dilatata, repetito furcata, furcis ambitu subcirculari, seepe longe coalitis et margine breviter e disco communi prominenlibus in aliis magis profunde solutis, 324 Pallavicinius. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 21 linearibus, lateribus extremis semper erectis conniventibus fere infun- dibulatim convolutis, margine grosse spinosis; spinae stricte. Alc pli- catulee ubique fere pluristratze, limbo unistrato angusto, cellulis tenuibus (27 w) formato. Involucra ex angulo furcarum infimarum orta, basi crassa, cylindrica ore lacinulato, laciniis :&equilongis plus minus lanceolatis, inze- qualibus. Perianthium juvenile ore dentato-subciliato. Hab. New Zealand (Colenso). 26. Pallavicinius decipiens (Mitten) St. Syn. : Steetzia decipiens Mitt. Linn. Soc. V, p. 123. Mittenia decipiens G. Ann. sc. nat. 1864, p. 85. Dioica, mediocris, valida, subcrassa, dilute viridis. Frons e caudice repente procumbens, ad 3 cm. longa, basi radicans (stipite ipso ad 15 mm. longo) superne abrupte mulüfurcata, in planta bene evoluta repetito 3 furcata, furcis ultimis itaque 8, ad brevem lobulum reductis; omnes sub angulo acuto divergentes, ligulatte vel lanceolata, planw. Costa furcarum plano-bieonvexa sensim in alas attenuata. Fasciculum fibro- vasale simplex. A/& ubique fere pluristratee, limbo tenui paucas cellulas lato, margine dentato, dentibus oblique porrectis 2-3 cellulas longis, strictis. Cellule alarum ad costam 36 »«/ 72 &, medio 36 »« 5^ y, parie- tibus tenerrimis; margine 27 »«X 63 y, maxime :qualiterque incrassatz. « Involucrum subcyathiforme, dentatum, perianthio elongato-cylin- drico, ore dentato; calypíra usque ad medium perianthii coadunata » (teste Mitten). Hab. Insula Ceylon (Gardner). Die Pflanze steht der P. Zollingeri sehr nahe, ist aber durch die kurzen Randzáhne des Thallus sogleich zu unterscheiden. B. Integerrima. . 27. Pallavicinius crassiftrons St. n. sp. Dioica, minor, maxime crassa et rigida, fusco-viridis, in sicco fere nigra. Frons e caudice multiramoso erecta, inferne longe stipitata stipite ad 3 cm. longo, subtereti, superne abrupte dilatata repetito furcata, furcis erectis, haud discretis, campanulatim conniventibus et perianthia obve- lantibus, statu explanato ambitu reniformibus 5-6 cellulas crassis, margine ipso 3 cellulas crasso. Involucrum maxime crassum, breviter cupulatum, ore truncato ad '/i inciso-multifido, laciniis irregularibus erectis crassis. 325 (o 29 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Pallavicinius. Perianthia magna, frondis flabello apicali c»quilonga, erecta, usque ad apicem pluristrata. apice angustata paucis laciniis armata. Calyptra perianthio fere omnino coalita, apice pistillifero solum libero. Capsula oblonga, magno bulbo inserta. Andrecia ignota. Hab. Insulce Kerguelen (Herb. Kew.). Das antaretische Clima scheint. besonders geeignet, sehr fleischige Formen zu erzeugen; ganz àáhnliche Verháltnisse wie oben geschildert finden sich auch bei Anewra Spegazziniana, Aneura cochleata und es wird auch bei anderen Gattungen wiederholt auf diesen Einfluss eines sehr feuchten und rauhen Klimas bei wenig extremen Temperaturen hin- zuweisen sein. 28. Pallavicinius subílabellatus Bescherelle n. sp. Dioicea, mediocris, rigida, erecta, dense czspitosa, olivacea. Frons ad 3 cm. longa (stipite ipso 2 cm. longo) superne abrupte in flabellum dilatata ibidemque tri- vel quadrifurcata ; turbinatim concava; furcis bre- vibus. 2 mm. longis, late ligulatis 1. e. latiuscule alatis quapropter minus profunde partitis; ale integerrimze, apice profunde inciso-bilobze, usque ad marginem ^ cellulas crasse; cellule corticales internis multo minores. Costa medio 10 cellulas crassa, plano-biconvexa sensim in alas attenuata; involucra ad basin furcarum infimarum geminata, pro more coalita, breviter cylindrica, maxime crassa. apice breviter lobata, lobis breviter lacinias, lacinie duplicat:e, irregulares, lanceolate vel piliformes vel spiniformes. Hab. Fretum magellanicum: Insula Desolacion (Savatier Dusen), Fuegia (Spegazzini). 29. Pallavicinius difformis (Nees) St. Syn. : Jungermannia difformis Nees. Mart. Fl. Bras. l, p. 329. Symphyogyna difformis M. N. Ann. sc. nat. 1856, p. 69. Dioica, minor. valida, erecta, flavo-virens vel rufescens. Frons ad 15 mm. longa, stipite subtereti anguste alato, ad 10 mm. longo, su- perne 3-4 furcata. furcis linearibus anguste alatis, profunde itaque solutis, vix 2 mm. longis, explanatis; al integerrima apice profunde inciso-bilob:e, ^ cellulas crasse, limbo unistrato 3-4 cellulas lato; cellulze cortieales internis multo minores. Costa medio 8 cellulas crassa, sensim in alas attenuata, nusquam producta. Jnvolucrum juvenile (haud bene conservatum) breviter cylindricum, superne longe laciniatum, laciniis lanceolatis. Symphiyogyna. — FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 25 Hab. Brasilia (Sellow, Ule). Die var. 8 der Synopsis Hepat. gehórt meiner Ansicht nach zu Sym- phyogyna brasiliensis; es ist eine ármlich entwickelte sterile Pflanze, traurige Stückchen, die man vor 50 Jahren mit Sorgfalt aufhob und ob- wohl damit nichts anzufangen war, sorgsam behütete; daher die viel- fachen ganz unwahrscheinlichen Standorte für manche Species, obwohl in diesem Falle beide aus Brasilien stammen. SYMPHYOGYNA Mont. et Nees. 1836. Plante frondose, mediocres, tenere vel valide, vulgo virides vel olivacez,, interdum flavescentes vel rufescentes, terricole, plus minus dense stratificat:?o, e caudice repente procumbentes, simplices vel furcate, sub flore sape radicantes, ex apice attenuato radicante continuatze vel postice e latere coste ramose; alie inferne ad costam reducta, exalate, plus minus longe spititatete erecte, superne abrupte multifureate, furcis alatis plus minus flabellatim expansis. Costa angusta, biconvexa, postice pro more magis producta, in alas breviter excurrens vel sensim attenuata, fasciculis fibrovasalibus sim- plicibus, in paucis duplicatis vel magis numerosis percursa. Alz late et tenere in plantis procumbentibus, vel anguste et valide in erectis, subplanz vel undulatze, interdum canaliculatae, integerrimc vel dentatze vel lobulatz?, apice breviter inciso-bilobaee ibidemque ;cellulis clavatis muciferis obtecte. Inflorescentia semper dioica. Involucra feminea antica, medio frondis vel bifurcationis angulo inserta, parva squama- formia, basi solum acereta, lateribus liberis, in una calyptram semi- amplectentia, basi lacinulisza dorso accreüis crassa, superne varie irregu- lariterque laciniata. Perianthia nulla. Calyptra crassa, valida, apice pistillis ' sterilibus numerosis coronata, interdum cellulis clavatis musciferis obtecta dense- que m2cosa,.involucro semper a dorso breviter coalita. Capsula plus minus longe pedicellata, oblongo vel anguste cylindrica, apice vulgo acula, valvulis cohaerentibus plurifidis, pariete juvenili bistrata, state unistrata; cellule valvarum elongate, pariete interna tenera, ceterum valde incrassatze rufo-brunnes. Sporz parvae, ferruginee, minüte papil- late interdum reticulatim lamellate. Elateres longi, filiformis, rarissime 327 24 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Symphyogyna. ramosi, sepe longe attenuati, spiris duplicatis. rarissime ternis, anguste ligulatis, plus minus anguste tortis. Andrecia in fronde minore et angustiore antica, bracteis monandris, sparsim secus costam biseriatis vel magis confertis et costam tegentibus, margine semper dentatis. Antheridia magna, sphirica, breviter stipitata. Wie bereits in der Einleitung zur Gattung Pallavicinius gesagt, steht das Genus Symphyogyna jener sehr nahe und unterscheidet sich von ihr hauptsáchlich. durch die schuppenfórmige Ausbildung des Involucrums und den Mangel des Perianths, wáhrend die vegetativen Organe denen von Pallavicinius so áhnlich sind, dass sterile Pflanzen sich in vielen Fállen nicht werden bestimmen lassen. Die Grósse des Thallus variirt in weiten Grenzen; auch die Involucralschuppen bieten Schwierigkeiten, da sie im jugendlichen Zustande sehr abweichende Formen haben, so dass es unerlásslich ist, stets altere Inflorescenzen zu untersuchen. Die braunen stark verdickten Zellen der Fibrovasalstránge haben, wie bei Pallavicinius, Wandungen mit zahlreichen spiralig angeordneten Tüpfeln; die Stránge sind meist einfach, gabeln sich viel früher als die Gabelung àusserlich in die Erscheinung tritt und laufen eine gróssere Strecke in der ungeteilten Frons nahe neben einander her; bei einigen Arten sind 2, 3 und mehr Stránge vorhanden ; siehe hierüber die Anmer- kungen zu S. trivittata Spruce und S. Hochstetteri M. u. N. Die niederliezenden Arten unserer Gattung zeigen in der Spitze des Thallus stets die Anlage der jungen Mittelrippe, die bereits kurz hinter der Vegetationsspitze eine betráchtliche Stárke erlangt hat; dagegen ver- liert sich bei den gestielten, aufrechten Arten die Rippe vor dem Vege- tationspunkte, jene haben eben ein unbegrenztes Wachstum ; die Pflanzen sterben hinten ab und die Glieder werden zu selbstándigen Individuen; die gesüelten haben dagegen ein beschrünktes Wachstum und erneuern sich lediglich aus dem Rhizom. Manche Arten besitzen sehr stark entwickelte, aus breiter vielzelliger Basis zugespitzte und eingekrümmte Randzáhne am Thallus; sie sind von rechts und links über den Vegetationspunkt hinweggekrümmt und dienen zum Schutz desselben, behalten auch spáter, wenn sie von der Spitze weit abgerückt sind; ihre Richtung bei. Vergleicht man die Thallusspitzen solcher Pflanzen mit denen von 5. Brogniartii oder einer anderen verwandten Art, deren Thallus in grosse tiefgetrennte Lappen zerschlitzt ist, so fállt sofort die grosse Aehnlich- keit und Uebereinstimmung zwischen Záhnen und Thalluslappen auf; 328 Symphyogynd. ^ FRANZ STEPHANI SPECIES HEPATICARUM. 25 beide sind hakig über die Spitze des jungen Triebes hinweg gebogen und beide behalten diese ihre Orientirung auch spáter bei; sie erfüllen beide offenbar denselben Zweck und ich kann daher die Thalluslappen nur als eine forigeschrittene Modifikation jener Zühne betrachten, die lediglich wie diese dem jungen Gewebe zum Schulz dienen. Von einem Ueber- gange der Pflanze zu den beblátterten Formen und von einem Beginn der Blattbildung kann hier nicht die Rede sein, so nahe derartige Specu- lationen zu liegen scheinen. Was endlich die Kapsel der Gattung betrifft, so hat sie ganz wie Palla- vicinius ein apicales Connectiv, welches die Spitzen der Klappen fest ver- bindet und (ühnlieh wie Fimbriaria) die Sporen nur langsam entlásst; daher ist es denn auch móglich gewesen bei fast allen fruchtenden Exem- plaren die Sporen und Elateren zu beschreiben, die aber leider nur sehr geringe Unterschiede bieten. Manche Arten von Symphyogyna tragen die 9 Blüten stets an der Stelle, wo der Fibrovaselstrang sich gabelt; das erinnert lebhaft an manche beblátterte Gattungen der Hepaticze, welche stets unter der Blüte 2 Inno- vationen entwickeln; andere tragen nur eine solche, und in gleicher Weise gibt es auch Arten von Symphyogyna, deren 9 Blüte mitten auf dem ungegabelten Thallus steht, wo also letzterer gewissermassen mit einfacher Innovation weitergewachsen ist; die Stellung der 9 Blüte er- scheint demnach quasi terminal bei manchen Arten von Symphyogyna (und auch Pallavieinius), da der betreffende Thallus mit der Blüte ab- schliesst und unter ihr die jungen Gabeláste divergirend hervorsprossen. €$jvmphyozgzynza. À. Procumhentes. a. Dentata. 1. Symphyogyna graudibracteata St., New Zealand. . Symphyogyna crassicosta St., New Zealand. . Symphyosyna leptothelia Taylor, Brasilia. . Symphyogyna rhodina Taylor, Tasmania. . Symphyogyna Lehmanniana M. N., Cape good hope. . Symphyogyna aitronervia Taylor, Columbia. . Symphyogyna rubescens St., Brasilia. 8. Symphyogyna irregularis St., Australia. b. Integerrime. 9. Symphyogyna marginata St., Dominica. 10. Symphyogyna trivittata Spruce, Guadeloupe. 329 - OC» Qt m5 C2 9 26 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Symphyogyna. 11. Symphyogyna digitisquama St., Jamaica. 12. Symphyogyna picta St.. Nouv. Calédonie. 13. Symphyozyna canaliculata St., Brasilia. 14. Symphyogyna interrupta C. P., Australia. 15. Symphyogyna brasiliensis Nees., Brasilia. 16. Symphyogyna subsimplex Mitt., New Zealand. 17. Symphyogyna Goebelii St., Venezuela. 18. Symphyosyna circinata M. N., Fretum magellan. 19. Symphyogyna Volkensi St., Kilimandeharo. . Symphyogyna tenuicostata St., Africa. . Symphyogyna semiinvoluerata (Austr.), Hawai. n9 r9 b9 Em oC . Symphyoegyna undulata Colenso, New Zealand. ymphryog ; b9 r9 e . Symphyosgyna convoluta Taylor, Ascension Island. . Symphyogyna Gottscheana M. N.. Mascareignes. . Symphyogyna Baldwini (Austin), Hawai. h9 h9 h9 tom c . Symphyogyna exincrassata St., Tabiti. . Symphyogyna vitiensis Jack et St., Viti. . Symphyozyna brevicaulis Colenso, New Zealand. h9 Lb9 Qo -1 c. Lobate. 29. Symphyosyna Brogniartii Mont., Am. tropica. 30. Symphyogyna Hochstetteri M. N.. Chile, Patagonia. 31. Symphyogyna sinuata (Swartz), Am. tropica. b. Dendroideze. 32. Symphyogyna Hymenopyllum (Hooker), New Zealand. 33. Symphyogyna stipitata St., Chile, Brasilia. 34. Symphyogyna bogotensis (G.), Andes. 39. Symphyogyna rhizobola (Schwágr.). Mascareignes. 36. Symphyogyna podophylla (Thunb.) Africa australis. 37. Symphyogyna spinosa L. G., Africa. 38. Symphyozyna obovata Taylor, Australia, Tasmania. 39. Symphyogvna crassifrons Sull., Tierra del Fuezo. Unbekannt geblieben ist mir S. subcarnosa Lehm. Pug. X. p. 18; die Pflanze ist nirgends zu erhalten gewesen. À. Procumbentes. a. Denítaic. 1. Symphyogyna grandibracteata 5t. n. sp. Dioica, major, flaccida, fusco-olivacea. Frons procumbens ad ^4 cm. longa regulariter repetito-furcata, furcis ad 10 mm. longis, divergentibus 3230 Symphiyogyna. — FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 27 ligulatis, ad 5 mm. latis subplanis. Costa angusta, postice valde producta, medio 10 cellulas crassa, abrupte in alas excurrens. Ala grosse spinose, spinis minus remotis, e lata basi setaceis, in plano incurvis. Cellulz alarum ad costam 54 »«/ 72 x, medio 45 »«/ 54 y, margine 27 5€ 72, ., parietibus zequaliter incrassatis. Squama fem. late inserta, subquadrata, apice truncato-rotundata, ad medium varie lacinulata. Calyptra crassa, maxime mucosa. Capsula ovalis, 2 mm. longa in pedicello 2 cm. longo. Sporz 48 v, granulatz. Elateres ad 600 y, attenuatz, fibra laxe torta. Andrecia linearia, bracteis secus costam biseriatis cucullatis, pauci- spinosis. Hab. New Zealand (Colenso, Zürn). /9. Symyiphyogyna crassicosía St. n. sp. Dioica, parva, rigida, pallde-virens vel flavescens. Frons e caudice maxime ramoso procumbens, simplex vel e latere costz:? ramosa, ad 10 mm. longa, vix 3 mm. lata, superne semper attenuata, decurvd, ambitu oblonga medio infero subexalato. Cosía lata, medio 12 cellulas crassa, postice optime producta, longe in alas attenuata. Fasciculum fibrovasale crassum hyalinum. Alc crispat?, basi crasse, limbo tenui 10 cellulas tantum lato, margine grosse spinoso, spinis confertis, e lata basi attenuatis, in plano incurvis, alc ad basin frondis in stipite anguste alato et crebre dentato longe attenuatz. Cellule alarum ad costam A5 x: 90 &. medio 45 »« 72 y, margine 27 »« 27 y. vel longiores. Squama fem. late inserta, subquadrata, parum breviterque lobata, basi crassa, antice lobulis similibus obsita. Andrecia secus costam biseriata, bracteis remotis profunde saccatis, apice emarginato-biciliatis, interdum in ramis posticis angustissimis creberrime spinosis crebre biseriata. Hab. New Zealand (Kirk) in rupibus calcareis irroratis. 3. Symphyogyna leptothelia Tayl. J. of Bot. 1846, p. ^08. Dioica, mediocris, flaccida, viridis. Frons ad 35 mm. longa, 3 mm. lata, simplex vel postice ramosa, procumbens, subplana. Costa angusta, biconvexa, medio 8 cellulas crassa, sensim in alas attenuata. Alae superne angustat:e, margine breviter dentatze, dentibus validis remotis, 3 cellulas longis, subrecte patulis. Cellule alarum ad costam 63 »«/ 100 y, medio 54 » 90 &, margine 27 »X 72 y. Andrecia secus costam biseriata, bracteis remotiusculis, profunde excisis, bispinosis. Hab. Brasilia (Sellow, Wainio, Ule), Peru (Matthews, Spruce). 391 5 28 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Symphyogynua. 4. Symphyogyna rhodina Taylor. J. of Bot. 1845, p. 93. Dioica, minor, tenera, viridis vel roseo-picta. Frons tenerrima, fragilis, ad 10 mm. longa, procumbens, repetito-furcata. furcis brevibus 5 mm. longis, in plano late ligulatis, 4 mm. latis, canaliculatis. Costa pro planta lata, medio 14 cellulas crassa, ventre late rotundata, sinuatim in alas excurrens. Ala erect:e vel recurvze, basi pluristratze, ceterum. tenerrimze, margine remote spinosz, spinis validis strictis, brevibus, longe acuminatis, oblique patulis. Cellulze alarum ad costam 36 »« 72 y, medio 36 5€ 5^ y» margine 17 »« 54 &. Squama fem. anguste inserta, profunde et irregu- lariter lobata, lobis basi sepe constrictis, apice spathulatis et longe grosseque laciniatis, antice lacinulis acutis auctis. Calyptra maxima, 6 mm. longa, crassa. Capsula cylindriea, acuta in pedicello 8 mm. longo. Sporc 90 y, asperz. Elateres valde attenuati (medio 9 y, in diam.) fibris anguste tortis. Andrecia in planta minore apicalia bracteis confertis emarginato-biciliatis. Hab. Tasmania (Lyell. Oldfield), New Zealand (Colenso). 5. Symphyogyna Lehmanniana M. N. Syn. Hep.. p. 483. Dioica, minor, gracilis, tenera, dilute viridis vel flavo-rufescens. Frons ad 3 em. longa, vix 2 mm. lata, procumbens, subplana, furcata, furcis ad 2 mm. longis, anguste ligulatis apice sepe attenuatis radicantibus, rami adventivi postici numerosi. Costa angusta, tenuis (medio 8 cellulas crassa) plano-biconvexa, sensim in alas attenuata. A/x normaliter dentatz, dentibus remotis, brevibus (1-2 cellulas longis). Cellule alarum margine 12 ^»« 72 y», medio 45 »« 63 uw. ad costam parum longiores. Squama fem. plus minus incisa, parva, laciniis sepe capillaceis simpli- cibus. Hab. Cape of good hope. (Ecklon, Rehmann, Jelinek). 6. Symphyogyna atronervia Tayl. J. of Bot. 1846, p. 409. Dioica, major, flaecida, olivacea vel pallide virens, laxe depresso caespitosa. Frons ad ^4 em. longa, 5 mm. lata, procumbens, linearis, sepe asymmetrica, alis uno latere minus evolutis, nusquam furcata, interdum postice ramosa, subplana. Costa angusta, colorata, postice bene producta, medio 12'cellulas crassa, abrupte in alas attenuata. Alc tenerrima mar- gine remote breviterque dentatze, dentibus unicellularibus. Cellulze alarum 45 ^| 7^, basi (ad costam) longiores, margine anguste rectangulatz, longe. Squama fem. parva, anguste inserta, obovata, medio supero laciniata, laciniis plus minus lanceolatis, acutis. Andrecia secus costam 332 Symphyogyna. — FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 29 seriata, bracteis remotis paucispinosis. « Capsula cylindrica, valvulis apice cohzerentibus, irregulariter fissa » (Taylor). Hab. Columbia (Jameson). Y s. Symphyogyna rubescens 5t. n. sp. Dioica, minor, tenuis, rubescens. Frons ad 6 mm. longa, in plano 2 mm. lata, subcanaliculata, simplex vel postice ramosa. Costa medio 8 cellulas crassa, postice subangulatim producta, antice concava, sensim in alas attenuata. Alze ad basin pluristata, adcendentes, sub apice erecta, inferne curvatim explanatz:s, margine paucidentatz:e, dentibus parvis .1-2 cellulas longis. Cellula alarum ad costam 54 *«/ 63 y, medio 36 »« 5^ y, margine 20 »« 72 y, angulis parum incrassatze. Squama fem. magna, late inserta. subquadrata, tenuis, medio supero varie laciniato, laciniis ad 4-5, acuminatis. Calyptra 3 mm. longa, pyriformis. crassa, lacimulis crassis pluricellularibus obsita, apice pistillis sterilibus comata. Capsula ovali- cylindrica, regulariter quadrivalvata, pedunculo crasso 12 mm. longo. Sporz magna (36 qw) optime laxeque reticulatim-lamellatz,, lamellis integerrimis. Elateres breves (180 y) validi (medio 10 y, in diametro) parum attenuati, fibris geminatis, laxe tortis, anguste ligulatis, utroque margine anguste incrassatis. Androecia in planta minore et angustiore, brevia, bracteis confertis cucullatis, apice emarginato bi- trispinosis. Hab. Brasilia, Apiahy (Puiggari). Eine sehr ausgezeichnete Art, welche durch ihre kurzen dicken Ela- teren und die grossen netzig beleisteten Sporen von den übrigen Arten in auffallender Weise abweicht. /8. Syraphyogyna irregularis St. n. sp. Dioica, medioeris, rigida, fusco-virens, laxe csspitans. Frons pro- cumbens, ad 25 mm. longa, basi breviter exalata, superne repetito-furcata, furcis longis ad 2 mm. latis, apice sepe flagellatim attenuatis, radican- übus. Costa crassa, postice valde producta, medio ad 1^ cellulas crassa, abrupte in alas attenuata. Alc valde irregulares, sepe utroque latere constricta (frondes itaque quasi articulatze), interdum uno latere defi- cientes, ceterum undulatae, margine sparsim dentate, dentibus minutis, 2 cellulas longis. Cellule alarum ad costam 5^ »« 108 y. medio 45 »« 90 p, margine 27 »« 80 uw, parietibus validis angulisque distincte trigonatis. Squama fem. anguste inserta, profunde lacinulata, laciniis irregularibus, ad 4-5, lanceolatis porrectis. Reliqua desunt. Hab. Australia, in jugo Bellender Ker (Bailey). 339 30 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Symphyogyna. B. Integerrima. 9). Symphyogyna marginata St. n. sp. Dioica, magna, robusta, fusco-olivacea vel rufo-virens, supra muscos atque in arborum corlüice late expansa. Frons procumbens, ad 12 cm. longa, fureata vel postice ramosa, ramis ad 5 mm. latis, subplanis. Costa angusta, tenuis, medio solum 6 cellulas crassa, plano-biconvexa, postice magis producta, sensim in alas attenuata. A/c unistrat, integerrim:ze valide, cellulis marginalibus magnis maximeque incrassatis distinctissime limbatz.. Cellule alarum ad costam A45 »« 110 uv, medio 54 »«/ 90 Uu, parietibus zequaliter incrassatis, margine 27 »«/ 185 y, haud rectangulatze ut in congeneribus sed oblique versus marginem dispositze. Squama fem. subtriangularis i. e basi angustissime inserta, superne ampliata, margine supero irregulariter breviterque paucidentata. Reliqua desunt. Hab. Insula Dominica (Elliott). 10. Symphyogyna trivittata Spruce Linn. Soc. Vol. 30, p. 365. Dioica magna, robusta, flavo-virens vel flavo-rufescens, dense depresso- caspitosa. Frons procumbens ad 7 cm. longa, 10 mm. lata, semper e latere cost:é ramosa, nusquam furcata, rarissime ex apice prolifera, late linearis vel oblonga apice angustata profundeque inciso-biloba, plana vel parum undulata. Costa lata, medio 90 cellulas crassa, postice plano- convexa, antice leniter concava; fascicula fibrovasalia geminàta, in ramis magis robustis terna. A/z tenues, basi breviter in costam nudam atte- nuat?, integerrime ; cellule alarum ad costam 36 »« 90 j», medio 36 »X 72 vw parietibus teneris, margine 54 »« 100 yw parietibus maxime equaliterque incrassatis sepe rubescentibus vel purpureis. Squama fem. magna, calyptram semiannulatim amplectens, profunde multilacerata, laciniis simplicibus vel furcatis, lanceolatis longeque attenualis varie tortis. Calyptra magna, clavata, ad 5 mm. longa, apice pistillis magnis comata. Hab. Insula Dominica (Elliott); Guadeloupe (VHerminier). Die Fibrovasalstránge sind in den meisten Aesten gepaart; unterhalb einer 9 Inflorescenz findet sich aber ein dritter Strang, der bis an die Basis des Astes zu verfolgen ist; er muss daselbst entstanden sein, da der Ast aus der Spitze eines anderen álteren entsprungen ist, der nur 2 Stránge besitzt; vielleicht ist er nach Anlage der Blüte von dieser aus 334. Symphiyogyna. ^ FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 31 basiscop angelegt worden. Es kommen auch Zweigsysteme vor, deren basaler Spross dreifache, deren mittlerer zweifache und deren terminaler Spross nur einfache Stránge produzirt hat; es ist dabei gleich, ob diese Zweigsysteme aus apical angelegten Gliedern bestehen oder ob diese ven- tralen Ursprungs sind und sich successive seitlich aus der Mittelrippe des jeweilig àlteren Gliedes entwickelt haben. Der dritte Strang hórt háufig mitten in einem Gliede auf, weit vor der Spitze. Die Aeste mit einfachem Strang sind immer die jüngsten; ein Ueber- gehen der Stránge aus einem álteren Gliede durch die stielfórmige Basis des ventralen Seitenastes in dessen Mittelrippe findet nicht statt: der Seitenast hat an der Insertionsstelle gleichmássig parenchymatisches Gewebe und der Strang entsteht erst weit oberhalb der Insertion. Die Pflanze legt offenbar diese Stringe nach Bedürfnis an, wo zwei genügen, hórt der dritte auf oder fehlt ganz. / 11. Symphyogyna digitisquama St. n. sp. Dioica, spectabilis, flaccida, dilute virens, margine sepe rubescens, dense cespitans lateque expansa. Caudez repens, haud subterraneus, antice planus, viridis, postice solum radicans. Frons ad 3 cm. longa, 7 mm. lata, basi radicellis rufescentibus affixa, ceterum procumbens, undulata, margine fere crispata, nusquam furcata, semper e latere costze ramosa, ramis ex angusta basi spathulatis, cetate late ligulatis, interdum ex apice attenuato prolifera. Cosía crassa, angusta, postice maxime pro- ducta, abrupte in alas excurrens. Alz integerrime ubique unistrate; cellule alarum ad costam 45 »« 90 v, medio 45 »« 72 », parietibus vix incrassatis; cellule marginales 54 »X 110 y, parietibus maxime incras- satis, limbum sepe coloratum, 2-5 cellulas latum formantes. Squama fem. parva, crassa. oblonga, tertio supero 3-5 fida, laciniis porrectis, truncato-rotundatis. Hab. Jamaica (Hansen). Mit S. marginata und S. trivitíata zu vergleichen. / 12. Symphyogina pícta St. n. sp. Dioica, mediocris, rigida, pallide virens. Frons e basi breviter stipitata, Iinearis, ad 2 cm. longa, 4 mm. lata, pro more simplex, interdum furcata, curvatim procumbens leniterque canaliculata. Costa angusta, medio 8 cellulas CT'aSS2, plano-biconvexa, in alas sensim aítenuata. Alc inte- gerrimz, basi pluristratze, cellulis ad costam 35 »«/ 70 y., medio 35 »« 39 v, margine 27 »« 70 y, parietibus validis. Squama fem. crassa, lacinulis 339 32 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER Symphyogyna. angustis imbricalim connatis formata. Calyptra maxime crassa pyriformis, pistillis giganteis comata. Capsula cylindrica 5 mm. longa, acuta, in pedi- cello 6 mm. longo. Sporze 27 y, minute papillate. Elateres 670 y». medio 8 y, in diam. valde attenuati, fibris laxe tortis. Andreecia in medio frondis linearia, bracteis confertis purpureis (unde nomen plante) margine breviter obtuseque denticulatze. Hab. Nova Caledonia (Saves); Hawai (Baldwin). 13. Symphyogyna canaliculata St. n. sp. Dioiea, parva, dilute flavo-virens, tenuis in solo argilloso gregarie crescens. Frons ad 40 mm. longa, 3 mm. lata simplex vel furcata, optime canaliculata, crispata. Costa pro planta lata, medio 8 cellulas crassa, biconvexa, breviter in alas attenuata. Ala adscendentes vel incurva varie undulat:e, integerrimz, ubique tenues (unistrata). Cellulz alarum ad costam 36»«5^t y, medio 275426 y, margine 27572 y. Squama fem. parva, crassa, apice emarginato bidentula. Calyptra crassa, pistillis magnis obsita. Hab. Brasilia (Ule, Puiggari); Chile (Berlero). I4. Symphyogyna interrupta (C. et P. Linn. Soc. N. S. Wales 1887, p. 1053. Dioica, mediocris, flaccida, viridis, laxe ccspitans. Frons ad 2 cm. longa, repetito-furcata, furcis 4 mm. latis, ramis posticis numerosis, apice interdum attenuata radicans. Costa angustissima, postice bene producta, medio 8 cellulas crassa, abrupte in alas excurrens. Aíz undulate vel crispatze, hic illic constrictze et sublobat:e, in fronde bene evoluta tamen normaliter contigua integerrima. Cellule alarum ad costam 36 »« 90 y. medio 36 »« 72 »,, margine 27 »« 82 y, ubique trigonis dislinetis incras- - sat. Squama feminea crassa, ambitu late ligulata, superne 4-5 laciniata, laciniis porrectis, lanceolatis vel spiniformibus, integerrimis. Calyptra ad 6 mm. longa ; capsula 3 mm. longa, cylindrica obtusa in pedicello 3 cm. longo. Spore 20 y aspere. Elateres ad 310 i vix attenuati, spiris laxe tortis. Andrecia in planta graciliore simplici longe linearia, costam tegentia, bracteis confertis, imbricatis, bi- trifidis. Hab. Australia : Sydney (Whitelegge). Da gut entwickelte Sprosse keine in Thalluslappen aufgelóste Frons haben, so ist die unregelmàssige Entwicklung der Flügel wahrscheinlich ein pathologischer Zustand, oder móglicher Weise auch durch dazwischen wachsende Laubmoose hervorgerufen, welche die glatte Entwicklung gehindert haben. 336 Symphyogiyna. — FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 33 15. Symphyogyna brasiliensis Nees. Syn. Hepat, p. 484. Syn. : Jungermannia brasiliensis Nees. Martius, Fl. bras. I, p. 328. Dioiea, major, flaccida, dilute viridis, longe lateque expansa. Frons procumbens, ad 5 cm. longa, 5 mm. lata, longe furcata, subplana. Costa angusta, postice bene producta, medio 9 cellulas crassa, abrupte in alas attenuata. Alae tenues integerrime, interdum hic illic sinuatze, plano- explanatz. Gellul& alarum ad costam 36 »« 72 p, media 27 5X 54 y, margine 48 »« 72 », omnes tenere. Squama fem. parva, late ovata lateque inserta, medio supero dense lacinulata, laciniis porrectis, linea- ribus vel lanceolatis, sparsim spinosis. Calyptra crassa, 5 mm. longa. Capsula cylindrica, acuta, 3 mm. longa in pedicello perbrevi (15 mm.). Sporz 27 yw grosse papillatee. Elateres breves 148 y, spiris laxe tortis. Andrecia in planta gracillima longe linearia, szepe in furcas transeuntia, bracteis confertis costam tegentibus, paucidentatis. Hab. Brasilia tropica et subtropica (Martius, Saint-Hilaire, Sellow, Puiggari, Ule, Wainio, Werner, Lindman), ubique communis; Andes quitenses (teste Spruce). " 16. Symphyogyna subsimplex Mitten Fl. N. Zel. II, p. 166 Dioica, major vel maxima, flaccida, dilute olivacea, in costice palmarum procumbens. Frons ad 5 cm. longa, e basi exalata longe linearis, superne ad 5 mm. lata, apice leniter angustata breviterque inciso-biloba, ceterum integerrima, semper simplex (in plantis juvenilibus prostratis vix nuquam furcata) ramificatio ad caudicem reducta. Costa valida, angusta, biconvexa, medio 10 cellulas crassa abrupte in alas excurrens. Alc plan:, basi lon- gissim: attenuatze, tenerae. Cellule alarum ad costam 5^ »«; 90 y, medio A5 »«, 63 v, margine 27 »« 72 y. Squama parva, profunde trifida, laciniis tenuibus, obtusis vel longe cuspidatis. Calyptra clavata, ad 5 mm. longa, crassa. Pedunculus capsule brevis (8 mm.) tenuis. Capsula cylindrica 3 mm. longa, apice obtusa. Sporc 27 i, aspere. Elateres capillares, vix attenuati, spiris dense tortis. Andreecia in planta angustiore breviter linearia, ad 4 mm. longa, bracteis magnis confertis secus costam biseriatis, margine varie breviterque laceralis. Hab. New Zealand (Hooker, Sinclair, Colenso, Helms, Zürr, Kirk, Beckett); Stewart Island (Lyall); Samoa (Reinecke). Die Zeichnung und Beschreibung Reichards (Reise der Novara) ist bis auf die Calyptra, die er für den Kelch hielt, recht gut; ich bezweifle aber, dass die Pflanze aufrecht wáchst; der basale Teil des Thallus ist haardünn und vermag die grosse obere lamina sicher nicht zu tragen ; auch spricht MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER, no 14, 30 avril 1900. 07 94 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Symphyogyna. dagegen, dass die Haube vertikal auf dem Thallus steht, was auf des letz- teren horizontale Lage schliessen làsst. 17. Symphyogyna Goebelii St. n. sp. Dioica, mediocris, dilute viridis, tenuis dense c:espilosa. Frons ad 2 cm. longa, 3 mm. lata, ex apice repetito innovata vel e latere coste ramosa, ramis curvatim procumbentibus apice decurvo radicante. AL itaque erectze conniventes, integerrimze, uno latere costze siepe ad limbum angustum reductz: vel omnino deficientes. Cosía angusta, ventre bene producta, medio 10 cellulas crassa, fasciculo fibrovas. validissimo. Cellule alarum ad costam 45 »& 110 p», medio 36 ^X 90 y, margine 36 ^» 95 jy pariete marginali valde incrassata. Squama fem. oblonga, anguste inserta, tertio supero varie lacinulata. Amdrecia secus costam biseriata, bracteis remotiusculis, cucullatis, margine bidentulis. Hab. America tropica : Guiana brit. (Goebel), Venezuela, Tovar (Goebel). I8. Symphyogyna circinata M. et N. Syn. Hep., p. 4806. Syn. : Jungermannia circinata Mont. Ann. sc. nat. 1836, p. 69. Dioica, major, valida, viridis, laxe caspitosa. Frons procumbens, ad 2 cm. longa, ^ mm. lata, furcata vel postice ramosa, interdum ex apice prolifera et curvatim adscendens (in sicco revoluta unde nomen planta) celerum undulata, integerrima, basi interdum longius exalata. Costa angusta, valida, medio 10 cellulas crassa, sensim in alas attenuata. Alc ubique fere pluristratz, limbo tenui ad 12 cellulas lato. Cellulze alarum ad costam 36 ^X 90 y, medio 36 »« 5^ v, margine 27 »«/ 45 p, tenerze, pariete marginali tamen valde incrassata. Squama fem. angusta, longe rectangulata, crassa, inferne squamulis piliferis accretis aucta, apice iruncata el breviter lacinulata. Pistüla cellulis clavatis muciferis cir- cumdata. Calyptra matura itaque superne mucosa, ceterum clavata et maxime crassa. Capsula parva in pedicello 12 mm. longo, oblongo- cylindrica, obtusa. Spora 930 yw, aspere. Elateres validi parum attenuati, spiris laxe tortis. Andrecia in planta multo angustiore simplici linearia costam dense tegentia, bracteis cucullatis emarginato bi-vel tridentatis. Hab. Fretum magellan. (Spegazzini, Dusén); Chile : Quillota (Bertero). Der Thallus ist ganzrandig, da die kleinen einzelligen Záhne der Vegelationsspitze sich nicht erhalten ; an der verschmàlerten wurzelnden Spitze habe ich mehrfach Einbuchtungen des Randes und breite zahn- artig vorstehende Ecken bemerkt. 398 2 Symphyogynad. ^ FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 35 -"19. Symphyogyna Volkensii St. n. sp. Dioica, maxima, flaccida, dilute olivacea. Frons procumbens ad 7 cm. longa, 15 mm. lata, crispata, simplex vel e latere cost: ramosa, late ligulata, apice parum angustata profunde inciso-biloba. Costa angustis- sima, antice leniter concava, postice bene producta, medio 10 cellulas erassa, abrupte in alas attenuata. Als undulatae margine crispatz ceterum integerrime. Cellule alarum ad costam 45 »« 72 y, medio 36 »« 63 y., tener:, margine 18 ?»« 63 y. ibidemque trigonis incrassat:e. Squama fem. parva, anguste inserla, obovata, ad medium laciniata, laciniis lanceolatis, margine repandis vel angulatis varieque tortis. Hab. Africa orient in Monte Kilimandscharo (Volkens). Omnium maxima et facile distinguenda. 20. Symphyogyna tenuicostata St. Engler's Bot. Jahrb. 1895, p. 306. i Dioica, majuscula, tenerrima, dilute-virens, dense depresso-ccespitans. Frons ad 35 mm. longa, 8 mm. lata, procumbens, plana vel undulata, simplex vel postice ramosa, basi attenuatim alata, ceterum late ligulata apice profunde inciso-biloba. Costa angustissima, postice bene producta, medio 10 cellulas crassa, abrupte in alas attenuata. Aíz integerrimz, cellulis ad costam. 45 »« 90 i, medio 45 »« 68 y, margine 18 »« 108 y., trigonis nullis. Squama fem. parva anguste inserta, basi crassa ceterum tenuis (unistrata) oblonga, ad medium bifida, laciniis irregulariter bifidis. Calyptra ad 5 mm. longa, clavata, crassa. Andrecia in planta longiore et angustiore, longe linearia, bracteis confertis costam obvelantibus, alte cucullatis, margine bi- trifidis. Hab. Usambara (Holst); Kamerun (Jungner); Angola: Huilla (Antunes). 21. Symphyogyna semi-involucrata Austin. Torrey Bot. Club V, p. 45. Dioica, mediocris, pallide virens vel rufescens, tenera. Frons pro- cumbens, ad 2 cm longa, 3 mm. lata, undulata, integerrima, postice ramosa, rare furcata, ramis interdum curvatis, apice decurvo radicantibus et alas 'erectas conduplicatas gerentibus. Cosía angusta, postice valde producta, in sectione semicircularis, abrupte in alas attenuata, medio 12 cellulas crassa. Alx tenerrim:e interdum irregulariter interruptz et sublobate, apice profunde inciso-biloba. Gellulz alarum ad costam A45 »« 72 y, medio 45 »« 45 y, margine 27 » 45 wu. Squama fem. parva, plus minus profunde bifida vel trifida, laciniis lanceolatis, irregularibus, 339 36 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Symphyogyna. crassis. Calyptra ad & mm. longa, crassa. Capsula cylindrica, acuta in pedicello ad 10 mm. longo. Sporz/ magnae 37 p, alte papillatze, papillis bidentulis. Elateres validi, longe attenuati, medio 8 y. in diam., fibris laxe tortis. Andrecia ignota. Hab. Hawai (Mann, Heller). Die Pflanze zeichnet sich durch die wungewühnlich grossen Sporen aus ; der Name rührt von der Haube her, in welcher die bereits geóffnete Kapsel noch halb verborgen steckte; es liegen aber auch Exemplare da- bei, an denen die Kapsel bereits weit ausgetreten ist und die Haube auf langem Stiele überragt, so dass der Name recht unglücklich gewaáhlt ist, um so mehr, als die Haube nicht das Involucrum ist; in áhnlichem Reife- zustande gesammelte Exemplare einer Pflanze erhielt Austin auch aus Cuba und zog sie zu unserer Art, obwohl sie der Gattung gar nicht ange- hóren und zu Pallavicinius Lyellii zu stellen sind. 32. Symphyogyna undulata Col. ms. Dioica, major, valida, viridis, medio costa fusca notata, in solo argilloso gregarie crescens. Frons procumbens, undulata, ad 25 mm. longa, furcata, fureis ad 5 mm. latis. Costa lata, cellulis fusco-brunneis formata, medio 12 cellulas crassa, postice bene producta, abrupte in alas attenuata. Alae integerrim:e pluristratze, limbo tenui ad 12 cellulas tantum lato. Cellulae alarum ad costam 54 »« 80 p, medio 36 »« 54 y, margine 27 5€ 60 y. Squamze fem. in fronde seriatte approximate. magnae, late insertce, sub- quadratz, apice ad medium varie incise et lacerat:e. Calyptra maxime crassa, ad 5 mm. longa, a basi ad apicem pistillis sterilibus obtecta, cel- lulis interjectis clavatis muciferis maxime mucosa. Capsula cylindrica, acuta in pedicello tenui ad 10 mm, longo. Sporc 36 y. papulose, rufa. Elateres longi, validi, bi vel trispiri, valde attenuati, spiris anguste tortis. Andrecia ignota. Hab. New Zealand (Colenso). 23. Symphyogyna convoluta Tayl. J. of Bot. 1855, p. 9^. Dioica, minor, gracilis, rigida, pallide virens, aliis hepatieis ccspitose consociata. Frons ad 15 mm. longa, alis erectis optime canaliculata, e latere cost: ramosa, nusquam furcata vel apice prolifera. Cosía angusta, antice concava, postice maxime producia, in sectione semi- circularis, medio 12 cellulas crassa, abrupte in alas excurrens. Al tenues, integerrimze, cellulis ad costam 36 »« 72 y, medio 36 »«/ 62 &, margine 18 »«/ 63 y. Andrecia in planta graciliore et crispata linearia, bracteis . 940 LÀ Symphiyogyna. |^ FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 37 confertis, magnis, costam tegentibus, grosse inciso-lobulatis et laci niatis. Hab. Insula Ascension. (Lyall. Gordon). 241. Symphyogyna Gottscheana M. et. N. Syn. Hep., p. 484. Dioica, magna, viridis, flaccida, corticola. Frons procumbens, ad 2 cm. longa, e basi breviter exalata sensim ampliata superne optime lateque obcordata ibidemque ad 7 mm. lata, apice breviter inciso-biloba, lobis late rotundatis, ceterum plana, simplex rarissime furcata, interdum ex apice angusiato prolifera. Costa angusta, alte biconvexa, sensim in alas attenuata, medio 1^4 cellulas crassa. Ale» subplan: vel parum undulate, basi longe attenuatz. Cellule alarum ad costam 54 »« 72 p, medio 36 »« 63 v, margine 27 * 72 w. Squama fem. anguste inserta, usque ad basin fere laciniatía, laciniis oblongis vel late linearibus, margine apice- que anguste lacinulatis. Calyptra ad 5 mm. longa, minus crassa. Capsula cylindrica ad 3 mm. longa, obtusa in pedicello tenui 10 mm. longo. Spora 23 y, minute papillatze. Elateres validi, medio 9 y. crassi, longe attenuati, fibris dense tortis. Andrecia in apice angustato frondis brevia, bracteis magnis, confertis reticulatim connatis grosse lacinulatis. Hab. Insulze Mascareigues (de l'Isle, Rodriguez). 25. Symphyogyna Baldwini (Austin) St. Syn. : Steetzia Baldwini Austin. Torrey Bot. Cl. VI, p. 503. ? Pallavicinia Baldwini Evans. Connect. Acad. 1891, p. 7. Dioiea, magna, tenuis, pallide virens, in sicco flavicans. Frons ad 5 cm. longa, furcata, furcis ad 10 mm. latis, late linearibus, undulatis, recto angulo divergentibus. Cosía angusta, medio 1^ cellulas crassa, ventre valde producta abrupte in alas attenuata. Alx basi pluristratz ceterum tenerrim:, integerrima, cellulis ad costam 45 »« 72 v, medio A35 »« 5^ y, margine 36 »«/ 5^ y. Squama fem. late inserta, subquadrata, basi crassa, ad medium quadrifida, laciniis lanceolatis, tenuibus. Calyptra minus crassa, 8 mm. longa. Capsula cylindrica, 5 mm. longa, acuta, in pedicello perbrevi (16 mm.). Sporz 27 y, alte papillatze. Elateres filiformes, parum attenuatz, spiris anguste tortis. Andrecia in planta minore et an- gustiore, bracteis remotiusculis,secus costam biseriatis, cucullatis, spinosis. Hab. Hawai (Baldwin). Das Original, welches ich untersuchen konnte, ist eine Symphyogyna ; Evans ànderte Austin's Namen in Pallavicinia Baldwini um; ich weiss nicht, ob es eine solche Pflanze gibt oder ob ein Irrtum vorliegt. 341 dt 28 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Symphiyogyna. 26. Symphyogyna exincrassata 5t. n. sp. Dioica, major, tenerrima, dilute virens, in cortice palmarum gregarie crescens. Frons procumbens, ad 25 mm. longa, basi breviter stlipitata, superne furcata, furcis ad 5 mm. latis, apice angustatis, hreviter inciso- bilobis, subplanis. Costa angusta, antice leniter concava, postice maxime producta, medio 16 cellulas erassa in sectione fere semicircularis, abrupte in alas excurrens. Alz tenerrimc, integerrim:e, cellulis ad costam 94» 5^ v, medio 27 »«X 45 y, margine 20 »« 27 », parietibus tenuibus, Squama fem. anguste inserta, oblonga (duplo longior quam lata) tertio supero trifida, laciniis lanceolatis apice longe capillaceis. Calyptra (juve- nilis) crassa, pistillis giganteis obtecta. Andrecia in planta parum gra- ciliore longe linearia, bracteis magnis approximatis convexis, varie lacinulatis. Hab. Tahiti (Jules Lépine.) 27. Symphyogyna vitiensis Jack et St. Bot. Centr. Blatt. 1894, no 45. Dioica, major, tenerrima, dilute viridis. Frons procumbens ad ^ cm. longa, simplex vel postice ramosa vel furcata, furcis 3 mm. latis, planis, ligulatis apice late rotundatis breviter inciso-bilobis. Costa angusta, medio 16 cellulas crassa, postice valde producta, in sectione semicircularis, abrupte in alas attenuata. Fasciculum fibrovas. tenue. Aí« integerrim a costa leniter adscendentes subinde curvatim explanatce; cellulze alarum ad costam 27 ^X 5^ vw, medio 27 »« 30 y. margine 18 »«X ^45 y. Squama fem. parva, late inserta ad ?/s lacerata, laciniis irregularibus longe capil- laceis. Andrecia in planta angustiore secus costam biseriata, bracteis remotiusculis alternantibus. inflatis dentatis. Hab. Viti-Ovalau (Greffe). 28. Symphyogyna brevicaulis Colenso. Trans. N. Z. Inst. 1885. Dioica, mediocris. pallide viridis, tenera. Frons procumbens, ad 25 mm. longa, furcata, furcis 5 mm. latis, basi breviter exalata, ceterum undulata, apice profunde inciso-bilboa. Costa angusta, crassa, alte biconvexa, medio 16 cellulas crassa, postice magis produeta, abrupte in alas attenuata. ALx integerrimw, basi pluristrate. Cellule alarum ad costam ^5 »« 90 y, medio 45 »« 5^4 w, margine 27 *« 5^ w, ex incrassate Squama fem. minima, apice breviter obtuseque lobulata. Calyptra 4 mm. longa, crassa. Capsula oblongo-cylindrica, obtusa in pedicello perbrevi et parum 342 Symphyogyna. — FRANZ STEPHANL SPECIES HEPATICARUM. 39 exserto (semper?) Spore 18 w. asperzs. Elateres validi, spiris anguste tortis. Androcia ignota. Hab. New Zealand (Colenso). C. Lobate. 29. Symphyogyna Brogniartii Mont. Ann. sc. nat. 1843, p. 265. Dioica, magna, robusta, viridis, depresso-ezspitans. Frons procumbens, ad 5 cm. longa, interdum simplex, vulgo repetito furcaía, furcis diver- gentibus, sensim sensimque brevioribus, ad 5 mm. latis subplanis. Costa e basi maxime crassa in apicem multoties angustiorem attenuata, ubique tamen alte biconvexa, postice magis producta, abrupte in alas attenuata, fascicula fibrovas. geminata, in ulümis ramis simplicia, in trunco pri- mario duplicatim geminata (cruciatim opposila -:- ). Alc& profunde see usque ad costam fere lobatim incisze, lobis rhomboideis vel ovatis, versus apicem plantae nutantibus, acutis vel apiculatis et angulatim repandis, sinubus acutis vel obtusis. Cellulz loborum ad costam 36 »« ^45 », medio 36 »« 36 v, margine 27 »«X 27 v. Squama fem. late inserta, ambitu sub- quadrata, crassa, ad medium laciniata, laciniis sat regulariter lanceolatis, integerrimis, hic illic profunde furcatis. Calyptra maxima, ad 20 mm. longa, crassa, cellulis clavatis muciferis obtecta ideoque maxime mucosa. Pedunculus capsule ad 6 cm. longus validus. Capsula longa cylindrica, 10 mm. longa, acuta. Elateres ad 610 ». filiformes, attenuati, spiris gemi- natis anguste ligulatis laxe tortis. Spora 18 w rufze, asperze. Andraecia haud vidi. Hab. America tropica : Brasilia orient. (Ule), Costarica (Pittier). Ándes quitenses et peruviani (Spruce). Die von Spruce gesammelten Pflanzen habe ich nicht alle erhalten konnen; seine var. pinnati-partita besteht aus 2 Formen, deren eine zu S. Brogniartii, die andere zu S. sinuata zu stellen ist. 30. Symuphyogyna Hochstetteri M. et N. Syn. Hep., p. 485. Syn.? : S. subcarnosa Lehm. Pug. X, p. 18. Dioica, magna, sepe gracilis, subrigida, dilute viridis vel rufescens. Frons procumbens ad ^ cm. longa, basi breviter exalata, repetito furcata, vix aliter ramosa, furcis longis, angulo acuto divergentibus, fiabellum 345 40 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Symphyogyna, contractum formantibus, subplanis. Costa ad basin exalatum frondis subteres, fasciculis fibrovasalibus 6 percursa, im ramis sensim attenuata, fasciculis fibrovasalibus sensim reductis, in ultimis ramis semper gemi- nalis. Alze margine sinuat:&e. vel plus minus profunde lobatze, sinubus lunatis, interdum angustis, lobis semper apiculatis, oblique ad apicem frondis nutantibus. Cellule alarum ad costam 36 »« 72 y, medio 36 » 55 y, margine 27 »X 36 y. Squama fem. anguste inserta, crassa, plus minus profunde laciniata, laciniis ad & vel 5, late lanceolatis, acutis, sepe simplicibus. Calyptra ad 10 mm. longa, crassa. Capsula 7 mm. longa, apiculata, anguste cylindrica, in pedicello valido 35 mm. longo. Spore 27 w, papillatze. Elateres ^20 y, parum attenuati, fibris anguste lortis. Androcia ignota. Hab. Chile (Gay, Bertero, Krause, Dusén, Neger); Patagonia australis (Savalier). S. sinuata, zu der Gottsche unsere Pflanze stellte, hat in den termi- nalen Aesten stets nur einfache? Fibrovasalstránge; die Zahl derselben variirt in 5. Hochstetteri sehr; man findet terminale Aeste, mit 2 Strüngen, deren einer nicht weit hinabreicht; er ist mitten im Ast plótzlich aufge- treten; aus der jüngsten Gabelung laufen in jeden Ast 2, im Ganzen also 4 Stránge aus; sie liegen nebeneinander; die beiden áussersten stammen aus dem àlteren Gabelast, die beiden inneren sind erst in der Gabelung entstanden; in ültleren Sprossgliedern sind aber die 2 inneren Stránge als aus einem hervorgegangen zu verfolgen; je nachdem die Pflanze kráfüg oder schwach entwickelt ist, findet man die Anzahl der Stránge mehr oder weniger reich entwickelt, jedenfalls werden viele der letzteren erst nachtráglich angelegt und sind nicht immer das Produkt des Vege- tationspunktes. 31. Symphyogyna sinuata M. et N. in d'Orbigny. Voy. Bot. p. 61. Syn. : Jungermannia sinuata Sw. Prodr. Fl. Ind. occ., p. 145. Dioica, magna, flaccida, pallide virens, dense depresso-csspitosa. Frons procumbens, subplana, tenera, ad 4 cm. longa, 4 mm. lata, simplex, vel furcata, furcis divergentibus. Costa biconvexa, postice magis producta, fasciculis fibrovas. simplicibus, basi tantum geminatis percursa, abrupte in alas attenuata. Alc profunde lobatim incise, sinubus obtusis, lobis ligulatis apice rotundatis vel apiculatis. Cellulze alarum tener:e, ad costam 27 »X 90 y, medio 57 »« 80 y, margine 36 »« 36 y. Squama fem. anguste inserta, profunde sepe usque ad basin fere lacerata, laciniis anguste 344 Symphiyogyna. — FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. A1 ligulatis pinnatim ramosis, ramis porrectis angustissimis. Calyptra ad 7 mm. longa, anguste cylindrica, cellulis clavatis muciferis obtecta ubique mucosa. Capsula 5 mm. longa, cylindrica, in pedicello ad ^ cm. longo. Elateres validi, longe attenuati, spiris laxe tortis. Spore 18 qw, asperz. Andrecia in apice plantz& angustioris fusiformia, bracteis confertis, basi apiceque inflorescenti: sparsis medio magis numerosis costam tegentibus ceterum cucullatis dentato-spinosis. Alee plantae masculz parvi- et anguste lobulatze. Hab. America tropica: Brasilia, Rio Grande (Lindman), Rio Janeiro (Glaziou, Lindman, Ule), Caraca (Wainio), Paraguay (Balansa), Ecuador (Eggers), Venezuela (Funk et Schlim, Karsten, Goebel), Cayenne (Móen), Mexico (Mohr, Goebel, G. Karsten), Costarica (Pittier), Jamaica (Swartz, Hansen), Martinique (Perrottet, Hahn), Puertorico (Sintenis), Dominica (Elliott), Guadeloupe (Beaupertuis, l'Herminier). B. Dendroidea. 32. Symphyogyna Hymenophyllum (Hook.) M. et N. Syn. Hep., p. 480. Syn. : Jungermannia Hymenophyllum Hook. Musci exot.. p. 17. Symphyogyna flavovirens. Colenso. Transact. N. Z. Inst. 188^. Dioiea, mediocris vel parva, tenera vel subrigida, dilute viridis. Frons ad 3 cm. longa (stipite ipso 15 mm. longo) triplo vel quadruplo furcata, furcis sub angulo acuto divergentibus, flabellum ambitu rotundatum (usque ad 30 mm. in diam.) formantibus, ceterum anguste linearibus, apice parum angustatis. Costa a basi ad apicem sensim attenuata, angusta, postice bene producta, abrupte in alas excurrens. Ala unistrate sub- plans, ad basin flabelli in stipite longius decurrentes, grosse spinose, spinis hàmatim in plano incurvis, e lata basi attenuatis. Cellule alarum ad costam 36 »«/ 72 v, medio 36 »« 5^ x, margine 27 »« 72 y. Squama fem. late inserta, crassa, subquadrata, margine supero subtruncato plus minus longe spinoso, spinis ad 4-5, late triangulatis, acuminatis vel lan- ceolatis et magis numerosis. Calyptra ad 5 mm. longa. Capsula vix 3 mm. longa, acuta in pedicello ad 15 mm. longo. Spora 18 y. papillatze. Elateres ad 510 », medio 8 y in diam. parum attenuati, spiris dense tortis. Andrecia ad basin furcarum infimarum, anguste linearia, bracteis con- fertis, costam tegentibus, cucullatis, bi- vel trispinosis. 345 A9 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Hab. New Zealand (Colenso, Knight, Zürn. Kirk, Helms. Beckett Cheeseman, Petrie). Symphyogyna flavovirens Col. ist lediglich eine kleine und wenig ge- zàhnte Form unserer Pflanze. 39. Symphyogyna stipitata St. n. sp. Dioiea, mediocris, tenera vel tenerrima, dilute viridis, inter muscos erecta vel dense c:espitosa lateque expansa. Frons ad 3 cm. longa bis vel ter-furcata, furcis profunde solutis, ad 2 mm. latis, linearibus, subplanis. Cosía angustissima, plano-biconvexa, sensim in alas excurrens. Al tenerrimi, ad basin flabelli decurrentes, margine grosse dentatz, den- tibus 3 cellulas longis oblique patulis. Cellule alarum ad costam A5 »« 108 x, medio 45 »X 109 y. margine 18 »X 72 y, trigonis magnis, pariete marginali valde incrassata. Squama fem. parva, anguste inserta, late obovata, medio supero laciniata, laciniis lanceolatis, attenuatis, sim- plicibus vel bifidis. Calyptra minus crassa, ad 6 mm. longa. Capsula parva, ^ mm. longa, cylindrica, acuta, in pedicello 3 cm. longo. Sporz 22 y, papillat:e, Elateres validi, longe attenuati. Andrecia in planta minore et minus regulariter furcata, bracteis confertis secus costam biserialis, cucullatis, spinosis. Hab. Chile (Bauer, Krause. Neger, Dusén); Insula Saint-Paul (de VIsle); Brasilia subtropica (Ule). 94 Symphyogyna bogotensis (6) St. n. sp. Syn. : S. Hymenophiyjllum var. bogotensis G. Ann. sc. nat. 186^, p. 87. Dioica, minor, tenera, dilute viridis. Frons inter muscos erecta, ad 25 mm. longa (stipite ipso 10 mm. longo) superne triplo furcata, furcis primariis vix alatis, reliquis anguste linearibus parum divergentibus subeanaliculatis. Costa angusta, postice bene producta, a basi ad apicem sensim attenuata. Alz tenere, ubique unistrat;t?, margine hamatim spinose; cellulz;e: alarum ad costam 36 »« 063 v. medio 36 »« 5^ wy, margine 36 ?« 45 y, parietibus ubique tenerrimis. Squama fem. angusta tenerrima, ad ?/s lacerata, laciniis latis fimbriatis. Calyptra ad 5 mm. longa. crassa. Capsula ovalis, ad 2 mm. longa, obtusa. Spore 22 uw aspera. Elateres longi, fibris laxe torlis. Andrecia in apice furcarum plante procumbentüs et vix stipitatze, bracteis secus costam biseriatis, convexis, inciso bifidis. Hab. Nova Granada (Lindig). In rivulis ad saxas muscis consociata. Bogota, Chapi, 2700 m. 346 Symphyogynad. — FRANZ STEPHANL SPECIES HEPATICARUM. 43 Die Pflanze steht der S. Hymenophyllum sehr nahe; die abweichende Bildung der Frons, (die untersten Gabeláste sind fast ungeflügelt) gibt ihr aber einen ganz anderen Habitus. Spruces S. Hymenophyllum, bei Tarapoto gesammelt (Hep. Amaz. et And. p. 536) gehórt nicht hierher und ist jedenfalls ein Pallavicinius ; siehe die Anmerkung zu Pallavicinius Wallisii St. 35. Symphyogyna rhizobola (Schwàágr.) Nees. Syn. Hepat., p. 485. Syn. : Jungermannia rhizobola Schwágr. Prodr. p. 51 Dioica, major, valida, viridis, dense csespitosa. Frons erecta, longe pseudostipitata, ad 5 em. longa (stipite ipso 45 mm. longo) triplo vel quadruplo furcata, furcis infimis ad 3 mm. longis, mediis ad 5 mm., ultimis ad 12 mm., anguste linearibus, versus apicem leniter angustatis, flabellum late ex-pansum vivo tamen concavum formantibus. Costa fur- carum plano-biconvexa, 6-8 cellulas crassa, longe in alas attenuata. Alc anguste, plans, margine dentate, dentibus minus remotis. validis, ^ cellulas longis, basi ad 5 cellulas latis, oblique patulis strictis. Cellulze alarum ad costam 5^4 »« 90 y», medio 35 »« 66 y, parietibus teneris, marginales et sub marginales tamen maxime :cqualiterque incrassatz, limbum validum formantes et difficile emolliturum ideoque facile perspi- ciendum. Squama fem. parva, angusta, longe rectangulata, basi crassa, ad medium quadrifida, sepe bis bifida, laciniis angustis, simplicibus atte- nuatis. Calyptra ad 6 mm. longa, crassa. Capsula cylindrica, ad 5 mm. longa in pedicello ad 3 cm. longo, apice subacuta. Sporz ferruginez, 18 y, papillatze. Elateres 340 y, medio 8 v. lati, longe attenuati, seepe breves et ramosi, fibris dense tortis. Andreecia ignota. Hab. Insul Mascareignes (Du Petit Thouars, de l'Isle). Die neuseelándische Pflanze, die die Synopis Hep. l. c. erwáhnt, gehórt jedenfalls nicht zu unserer Pflanze, wie denn auch Mitten fàlschlich S. obovata zu derselben stellte; von allen nàchst verwandten Formen ist S. rhizobola durch die auffallend verdickten Randzellen zu unterscheiden; dieser limbus ist auch in Hookers Abbildung (Musci exotici tab. 87) abge- bildet; dass dessen Pflanze zufállig ein aus der Spitze innovirendes und daselbst wurzelndes Exemplar war, hat jedenfalls dazu beigetragen, S. obovata. hierher zu ziehen, obgleich man das an allen Arten dieser Gattung finden kann. 347 A^ MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Symphyogyna. 30. Symphyogyna podophylla (Thunb.) M. et N. Syn. Hep., p. 481. Syn. : Jungermannia podophylla Thunb. Prodr. fl. Cap WI, p. 174. Symphyogyna Harveyana Tayl. J. of. Bot. 1846, p. 408. Dioica, major. valida, viridis. Frons inter sphagna erecta, ad 4 cm, longa (stipite ipso 2 cm. longo) superne abrupte plurifurcata, subplana, fureis inzequilongis, ramulis simplicibus hie illic, interjectis. flabellum itaque irregulare formantibus, ceterum anguste linearibus, plus minus divergentibus, apice parum angustatis. Costa lata, tenuis, antice concava, postice carinatim producta, sensim in alas attenuata. Al/ze leniter adscen- dentes basi pluristratze, limbo tenui ad 8 cellulas lato, margine spinoso, spinis oblique patulis, strictis, 3 cellulas longis. Cellulze alarum ad costam 36 »« 108 x, medio 45 »X 72 y; cellulae marginales 18 »« 90 y trigonis magnis incrassate. Squama fem. ad basin furcarum infimarum parva, oblonga, apice subtruncata, laciniis numerosis fimbriata. Calyptra ad 3 mm. longa (haud matura). Hab. Africa australis. Capetown (Thunberg, Krauss, Ecklon, Pappe, Drége, Harvey, Rehmann, Mac Owen); Natal (Rehmann); Transvaal (Rehmann). 37. Symphyogyna spinosa L. et G. Syn. Hepat., p. 786. Dioica, major, valida, dilute viridis. inter muscos erecta vel procumbens. Frons ad ^ cm. longa (stipite ipso 15 mm. longo) superne quadruplo furcata, furcis dein normaliter 16, basalibus brevibus, ad discum indi- visum congestis, ultimis multo longioribus, ad 2 cm. longis. anguste linearibus, millimetrum latis; discus basalis lateribus conniventibus valde concavus, infundibulatus, ramis liberis graciliter curvatim patulis. Costa plano-biconvexa, sensim in alas excurrens; ala subplanz, ad costam pluristratzte, limbo unistrato ad 10 cellulas lato, grosse spinoso, spinis approximatis, e lata basi acuminatis, in plano incurvis. Cellul limbi ad costam 27 »« 5^ y, medio 27 »« 45 y margine 18 »X 27 y. Reliqua desunt. Hab. Insula Réunion (Bory, de l'Isle), Africa centr. Kilimandscharo (Volkens), Runssoro (Elliot). Die Pflanze steht der S. podophylla (Thunb.) sehr nahe; die reiche Verzweigung, die aus einer ungeteilten trichterfórmigen Basis empor- steigt, unterscheidet unsere Pflanze leicht von der genannten Art, die einen vóllig flachen Thallus hat; selbstverstándlich kann man das nur an der gut aufgeweichten und vóllig turgescenten Pflanze sehen, wesshalb 248 Symphyogina. — FRANZ STEPHANI. SPECIES. HEPATICARUM. A5 den alten Autoren und den meisten neueren solche Unterschiede vóllig verborgen geblieben sind. 38. Symphyogyna obovata Taylor. J. of Bot. 184^, p. 581. Syn. : S. pulchra Tayl. ibidem. 1846, p. 410. S. rhizobola Mitten (non Nees). Dioica, mediocris, valida, pro more dense cespitosa, viridis, interdum roseo picta. Frons erecta ad 3 cm. longa (stipite ipso 15 mm. longo) superne abrupte bis furcata, furcis infimis brevissimis, ultimis oblongis, 10 mm. longis, 5 mm. latis undulatis interdum subcrispatis; rami postici in planta male evoluta vel juvenili et repente numerosi. Cosía crassa, postice valde producta, versus apicem furcarum sensim angustata; alc validde ad costam ^ cellulas crasse, limbo unistrato ad 15 cellulas lato, remote dentato, dentibus parvis gracilibus, 2 cellulas longis, subrecte patulis. Cellule alarum ad costam 45 »« 90 x, medio 5^ »« 5^ x, margine 36 »« 108 p, parietibus validis, angulis valde incrassatis. Squama fem. ad basin furcarum ultimarum late inserta lateque ovata, margine grosse dentata vel spinosa. Calyptra ad 10 mm. longa, saepe rosea vel purpurea, valida (basi 8 cellulas apice 5 cellulas crassa). Capsula oblongo cylindrica acuta. Sporz rufa 20 v, reticulatim lamellatze. Elateres capillares, medio vix ampliores, fibris laxe tortis. Andrecia in planta minore, furcis bre- vioribus et minus profunde solutis instructa, bracteis confertis, costam tegentibus, lacinulatis. Hab. Tasmania (Hooker, Oldfield, Bufton, Weymouth), Australia Port Phillip (French, Maplestone) New S. Wales, (Whitelegge, Luchmann, Bàuerlen), Mount Cole (Sullivan), Swan River (Drummond), Gippsland (Johnston, Stirling, Tisdale), Queensland (Miss Lamont), New Zealand (Kirk, Colenso). Fruchtende Exemplare aus New Zealand habe ich nicht gesehen; jeden- falls ist die Pflanze daselbst selten. * 39. Symiphyogyna crassifrons Sull. J. of Bot. 1850, p. 317. Dioica, mediocris, crassa et rigida, olivacea. Frons adscendens, ad 2 cm. longa, superne breviter furcatim ramosa, ramis anguste linearibus, milli- metrum latis, ob furcas nascentes emarginatis vel breviter bilobis, ceterum leniter canaliculatis; basis frondis ad costam reducta, longe stipitiformis, e latere novellas frondes proferens. Costa pro planta latis- sima et maxime crassa, in sectione fere hemisphzrica, abrupte in alas excurrens ; fasciculum fibrovasale hyalinum ; ale quam costa triplo 349 A6 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Monoclea. angusliores. integerrima, basi pluristrat:e. « Squama | feminea laciniata eonvoluta. Andrecia parva, bracteis ad 9, confertis, imbricatis, margine eroso-dentatis » (teste Sullivant). Hab. Tierra del Fuego (Hyades). MONOCLEA Hooker 1890. Plante: frondose, magna vel gigantes, crasse el coriaces, dilute olivaceze vel fusco-virides, terricolae, arcte repentes. Frons repetito fur- cata, furcis plus minus profunde solutis, apice breviter inciso-bilobis ibidemque cellulis clavatis muciferis obtectis, subplanis, margine inte- gerrimis vel plicatulis, postice dense rhiziferis ; radicella mediana conferüssimas, longae, ampliores et validiores, marginales tenues ad medium posticum frondis percurrentes. Costa haud definita, crassa, sensim.in alas excurrens; ale crasse, ipso margine pluristratze, utroque latere epidermide parvicellulari obtectze ; cellulae internze multo majores. Inflorescentia dioica. Imvolucra 9 in axi frondis orta, scepe oblique versus marginem disposita, alia, ob frondis bifurcationem. lobo mediano furca- rum imposita, ceterum frondis pagina: antice ubique quasi acereta, caver- nam crassam oblongam formantia, intus cellulis muciferis obtecta, primo apice clausa, post fructus egressum rupta. Calyptra crassa, inclusa. Cap- sulz? (pedicello plus minus longo) solitari:e vel 2 ad 3 aggregate, ovali- cylindricze, rima unica dehiscentes, parietibus crassis (90 y. !) unistratis, semiannulatim maximeque incrassatis. Spore parve, minute papillatze, rufo-brunnese. Elateres longi longeque attenuati, fibris duplicatis anguste ligulatis dense tortis. Andrecia immersa; caverna ambitu ovalis vel irre- gulariter expansa, dorso ventreque plus minus inflatim producta, antheri- diorum cavitatibus erectis repleta; cavitates monandra, ore parvo conico-prominulo. Antheridia parva breviter pedicellata. Diese Gattung wurde zuerst von Goltsche (Bot. Ztg. 1858, p. 281), spáter von Leitgeb und Lindberg und neuerdings von Ruge (Flora 1895, Heft ^) eingehend beschrieben. Monoclea dilatata Leitgeb ist wahrscheinlich identisch mit M. Forsteri; denn wenn auch Dumortiera dilatata eine Monoclea ist, so hat der Name Monoclea Forsteri die Prioritàt; ich habe Dumorüera dilatata, die Original- pflanze, nicht gesehen; nach der Beschreibung móchte ich fast annehmen, 350 Monoclea. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. Aj dass sie zu Anthoceros giganteus gehórt. Da Monoclea Gottschei Lindb. zur Zeit Leitgebs als die wahre M. Forsteri galt, hat derselbe die antarctische Monoclea für neu gehalten und sie M. dilatata genannt. Im Uebrigen haben beide Arten viel Gemeinsames. Die Verzweigung ist bei beiden teils gabelig, teils entwickelt sich nur ein Gabelast und da die Blütenstàánde beider Geschlechter im Vegetationspunkte angelegt werden, mithin in der Mediane des Sprosses liegen, so liegt der 9 Blüten- stand entweder im Mittellappen zwischen den Gabelásten oder, wird nur ein Gabelast. entwickelt, der divergirend weiter wáchst, schrág gegen den Thallusrand gerichtet, nehmlich in der Achse des nàchst álteren Zweiges. Man vergleiche Gottsche's Figur 4 l. c. Tab. VIf. Das 1st. bisher, so viel ich weiss, nirgends berührt worden, obgleich es doch sehr aut- fallend ist, dass die 9 Involucra schrág durch den Thallus nach dem Rande zu orientirt sind, was ein Unicum unter den Lebermoosen wáre. Die Oberhautzellen beider Arten enthalten je eine kleine Kalkkrystall- Druse, auf welche Ruge l. c. aufmerksam gemacht hat. Die Hülle, welche die Pistille bis zur Fruchtbildung und die junge Frucht schützt, habe ich Involucrum genannt, wie der Name allen áhnlichen Gebilden zukommt, die bei den thallosen Lebermoosen die Haube, oder wo ein Perianth vor- handen ist, dieses letztere beschützen. Dieses Inmvolucrum ist bis zur Fruchtreife in Folge des Dickenwachstums an der Spitze fest ver- schlossen, obwohl natürlich die primáre Spalte, durch welche einst der lange Halsteil der Archegonien herausragte, vorhanden ist; die Frucht óffnet sich spáter den Weg durch Zerreissung des apicalen Gewebes. Dieses Involucrum endet stets mit dem Thallusrande, den es nicht überragt und wir haben hier also den Fall eines thallosen Lebermooses, dessen weibliche Blüte terminal ist; die Aesté entwickeln sich stets unter- halb der Blüte (d. h. also am basiscopen Ende der Hülle) wie wir das bei vielen foliosen Formen kennen. Da in Gottsche's bereits citirter Figur die jüngsten 9 Fructificationen terminal sind und Seitenáste nicht mehr entwickelt wurden, so hat die Pflanze ein begrenztes Wachstum ; sie schliesst dasselbe hier ab. da sie ventrale Adventiváste nicht produzirt. Ich verweise hierbei auf das in der Einleitung zur Gattung Sympiyo- gyna gesagte, deren Thallus oft regelmássig unterhalb der 9 Blüte in Gabelüste übergeht. Trüge die costa von Monoclea Blátter an Stelle der ungeteilten Thallusflügel, so würde Niemand Anstand nehmen, ihre 9 Blüte als eine terminale zu bezeichnen. 391 A8 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Monoclea. Der Unterschied zwischen acrogynen und unacrogynen Lebermoosen wird dadurch wesentlich überbrückt. Sehr auffallend sind bei unserer Gattung die spiralig angeordneten Zellen im Halsteile der Archegonien, auf die Leitgeb hingewiesen hat und welche Ruge neuerdings bestátigen konnte. Die medianen Wurzel- haare, die sehr dick sind und stark verdickte Wandungen haben, dienen zur Befestigung der Pflanze; die marginalen sind viel dünner und haben weniger derbe Wandungen; sie finden sich auch spàárlich auf der Unter- seite der Thallusflügel und streben alle, wie bei den Marchantiaceen der veniralen Mediane zu, woselbst sie in den dichten Wurzelfilz eintreten ; sie dienen vorzugsweise der Wasserversorgung. NHÉomnmocele:z Hooker. 1l. Monoclea Forsteri Hook. Musci exot. t. 174. Dioica, gigantea, crassa et coriacea, dilute olivacea, in sicco fusca. Frons ad 10 cm. longa, ramis ad 2 '/e em. latis, longe coalitis, apice solum lobatim prominentibus, medio ad 15 cellulas crassis, versus marginem sensim attenuatis, ipso margine ad ^ cellulas crassis. Radicellz mediancd valid:e, ad 36 » in diam., marginales multo magis tenues, 9 y. in diam., et minus validis. Involucra 9 magna, crassa, ambitu elliptica ad 25 mm. longa 10 mm. lata, dorso ventreque inflatim producta, ore post capsule egressum 5 mm. lato. Capsule (interdum bing- vel ternze) 8 mm. longe in pedi- cello perbrevi 5 cm. longo, plus minus longe incluso. Spora& 18 y, aspere. Elateres ad 4^0 y, validi, medio 16 y, in diam. Andrecia magna, ambitu ovato-rotunda 15 mm. longa 12 mm. lata; caverna parum inflata, ostiolis haud productis, conico-prominulis. Hab. New Zealand (Forster, Colenso, Kirk. Helms). Patagonia (Dusén). Die Kapseln sind fast immer (in den von mir untersuchten Exemplaren) zu 2 oder 3 in demselben Involucrum. Einzelne Details der Diagnose habe ich fortlassen müssen, teils weil die Exemplare zu schlecht gesammelt waren, teils weil ich dieselben nicht zerschneiden durfte; so fehlt die Untersuchung des inneren 9 und c Involucrums und seine Ausstattung mit Schleimhaaren, auch der Vegetationspunkte und deren Behaarung. 2. M. Gottschei Lindb. Rev. bryol. 1856, p. 102. Dioica, spectabilis, multo minus crassa, perviridis, in sicco subnigra. 352 Monoclea. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. A9 Frons ad 6 cm. longa, ramis profunde solutis, late linearibus (10 mm. latis) planis, margine plicatulis, medio 8 cellulas- margine 3 cellulas crassis. Radicellae medianz validze 27 y, in. diam., marginales 9 y, pariete minus valida. Involucra 9 minora et multo angustiora (3 : 15 mm.) dorso ventreque inflata, caverna apice longe angustata. Capsulze ad 5 mm. longze interdum geminatz, in pedicello longissimo (5 cm.). Spore 16 y. aspera. Elateres 555 p, medio 8 p in diam. Amndrecia sepe seriata, ovalia (3»« 4 mm.) dorso ventreque valde inflata, ostiolis haud productis conico- prominulis. Hab. America tropica, Costarica (F. C. Lehmann); Guatemala (Wurr.); Caracas (Funk et Schlim, Gcebel); Bolivia (Pearce); N. Granada (Lindig); Andes Peruvis (Spruce) ; Puertorico (Sintenis); Guadeloupe (Y Herminier); Jamaica (Hansen) ; Chile (Dusén) ; Japonia (Faurie). Ob die japanische Pflanze, die ich nur steril kenne, hierher gehórt, ist fraglich; vegetaliv steht sie der obigen jedenfalls am nàchsten. MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISsIER, n9 41, 30 avril 1900. 68 Extrait des Mémoires de l' Herbier Boissier. SPECIES HEPATICARUM AUCTORE Franz STEPHANI (Suite.) CALYCULARIA Mitten. 1860. Plante frondose, mediocres vel spectabiles, fragiles, ceespitose vel gregarie crescentes, arcte repentes, lurido vel saturate virides, radicellis coloratis, flavidulis vel plus minus purpureis, furcatze vel ex apice inno- vatze, rarissime postice ramose, ambitu late ligulat:e, a/js adscendentibus canaliculat:e, margine plus minus crispate. Costa latiuscula, antice con- cava, postice valde producta optimeque carinata, sensim in alas attenuata, cellulis elongatis aequimagnis edificata, versus apicem frondis multo minus crassa, in plantis etiolatis maxime reducta. Alx e basi crassa sensim attenuata, limbo marginali unistrato plus minus lato, margine semper integerrimo, preisertim sub apice plicato-crispato. Cellulze alarum exincrassate, ad costam parum longiores. Amphigastria semper pra- sentia, in apice frondis comata, lanceolata vel subulata, medio infero sepe pinnatim appendiculata, versus basin angustata, cellula parva basali inserta et facillime decidua. Inflorescentia semper dioica. Flores feminei in pagina antica coste orti; pistilla numerosa, plus minus aggregata, in flore fecundato toro conico inserta, ceterum hic illic solitaria, bracteis longis, lanceolatis vel foliiformibus valde laciniatis vel spinosis remotis MÉMOIRES DE L'HERBIER BOIssrER, n9 16, 25 juin 1900. 69 Cre C EM 2 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Calycularia. et nusquam basi communi annuliformi coalitis cireumdata. Perianthia magna, late inserta, post fecundationem evoluta, infundibulata vel cam- panulata vel inflato-cylindrica, plus minus plicata, sepe lamellis longitu- dinaliter jugata, ore late aperto spinoso vel lacerato, basi crassa et braetels supra descriptis circumdata, superne unistrata. Calyptra magna, toro inserta ideoque quasi stipitata, basi plus minus crassa et pistillis sterilibus cineta, libera, pyriformis. Capsula in pedicello perbrevi late ovalis vel subglobosa, parietibus pluristratis, longitudinaliter fissis, segmentis 5-7; stratum externum cellulis minoribus brunneis wqualiter incrassatis. formatum; cellule interne capsule tenere, in paucis dense semiannulatim incrassate. Elateres breves, fusiformes, normaliter bispiri. Spore parva, papillat:e, vel echinat:e. Andrecia in pagina antica coste, bracteis plus minus aggregatis, monandris, erecto- cucullatis, apice erosis vel dentatis. Antheridia magna subsessilia pedi- cello unicellulari. Diese Gattung, von Mitten 1860 aufgestellt, ist Jahrzente lang unbe- kannt geblieben und obwohl ich 1888 eine Beschreibung der Mitten'schen Art (Cal. cripsula) gab, Lindberg 1889 eine neue Art publizirte und ich selbst 1893 Cal. radiculosa veróffentlichte, so hat doch Niemand bemerkt. dass unsere beiden europáischen Arten, Merkia Blyttii und Merkia hibernica hierher gehóren. Bei einem Vergleich der hier folgenden Diagnosen ergeben sich als ge- meinsame Merkmale: 1. die an der Bauchseite kielig vorstehende costa, welche an ihrer dorsalen Seite stets rinnig-hohl ist; 2. die fleischige Basis der Flügel, die bei allen Arten normal am hande wellig und faltig kraus sind; 3. die zahlreichen Amphigastrien, welche auf der ventralen Seite auf derjenigen Linie inserirt sind, welche gebildet wird von dem Uebergange der Costa in die Flügel; 4. die Form dieser Amphigastrien, die mit sehr schmaler Basis inserirt sind ; 5. die zerstreute Anordnung der Pistille, die entweder in lockeren Stànden angeordnet sind oder auch zerstreut auf der Mittelrippe stehen und in solchem Falle stets von einer einzelnen Schuppe vom Rücken her geschützt, sonst aber von einer An- zahl locker gestellter und an der Basis unverbundener Bracteen umgeben sind ; aus diesem Grunde findet man bei allen Arten die Mittelrippe mehr oder weniger dicht mit Bracteen bedeckt ; 6. das glockenfórmige, màchtig entwickelte Perianth, an der Basis stets fleischig, beiderseits oft mit Lamellen besetzt, welche in eine freie Spitze auslaufen; 7. die Haube, welche stets frei im Grunde des Perianths steht und welche die sterilen 356 Calycularia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 3 Pistille an der Basis ringfórmig umgeben ; 8. der màánnliche Blüthenstand, der unbegrenzt die Costa bedeckt und auch in die Aeste übergeht und normal in jeder Schuppe eine grosse fast sitzende Anthere birgt. Der Bau der Kapselwand und die Ausbildung des Exospors sind allein nicht übereinstimmend und wir haben 2 Gruppen zu unterscheiden : 1. solche mit Halbringfasern in den inneren Zellen der Kapselwand und langstacheligen Sporen; 2. solche ohne Halbringfasern und papillüsen Sporen. Angesichts der vólligen sonstigen Uebereinstimmung des Baues dieser Pflanzen, kónnen die wenigen letztgenannten Unterschiede keinen Anlass geben, diese 2 Gruppen zu trennen ; sind doch auch die Kapselwandungen bei Pellia verschieden und die Sporen der Riccien, dieser sehr einheit- lichen Gruppe von Pflanzen, von überraschender Mannigfalügkeit; es unterliegt daher keinem Zweifel, dass die der Ausstreuung der Sporen- masse und der Verbreitung der Sporen dienenden Organe Anpassungen unterworfen sind, welche jene Organe nicht immer wichtig für die syste- matische Stellung der Pflanzen erscheinen lassen; sie sind zur Charak- terisirung des Genus nur mit Vorsicht zu benutzen. Ich habe wie bisher für das die Calyptra direkt umhüllende Organ den Ausdruck Perianth gebraucht, obwohl der Ursprung desselben rein dor- saler Natur ist. Lindberg wáhlte deshalb den Namen «caulocalyx», der mir wenig sympathisch ist, weil diese Pflanzen einen Stengel nicht be- sitzen. Calycularia. À. Sporis echinatis. |. C. crispula Mitt. Linn. Soc. V, p. 122. Major, valida, czespitans, pro more muscicola, luride virens, in sicco flavo-rufescens. Frons ad 5 cm. longa, 10 mm. lata, late ligulata, margine optime crispata, radicellis longis et creberrimis subhyalinis repens, simplex vel furcata. Costa valida, sat lata, medio ad 30 cellulas crassa. Alz plus mirus erecte, basi valde carnose, fragillimze, cellule ad costam longiores. Amph. magna, sepe purpurea, e basi filiformi lan- ceolata, papulosa, margine laciniis irregularibus aucta, in apice frondis comata erecta vel arcuatim in dorsum plante recurva. Archegonia ad 20, bracteis 6-8, filiformibus vel lanceolatis varieque lacinulatis a tergo tecta. Perianthia magna, infundibulata, basi crassa, superne parum plicata, utroque latere lanceolata, ore crispato ad !/s grosse laciniato, laciniis 397 A MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Calycularia. irregularibus longe acuminatis, sepe hamatis. Calyptra superne tener- rima. Capsula in pedicello brevi et calycem vix superante subglobosa. irregulariter bi-tri valvata, valvula bi-tri stratee, cellulis internis dense annulatis. Spora 45 pw, rufescentes, longe echinat:e, echinis laxe dispo- sitis, cylindricis, apice truncato-bidentulis. Elateres et Andraecia haud vidi. Hab. Himalaya (Hooker, Griffith, Decoly et Schaul). 2. C. laxa Lindb. Svenska Vet. Ac. XXIII, p. 66. Mediocris, fragilissima, lurido-viridis, dense c:espitosa. Frons ad 25 mm, longa, 12 mm. lata, simplex vel fureata, oblonga, canaliculata, crispata. Costa ad 12 cellulas crassa. postice dilute violacea, radicellis longis dilute ferrugineis repens. Alc? adscendentes incurva vel explanat:e, cellulis ad A0 y, basi longiores. Amph. parva, pallida, lanceolata, subulata, acutissima, medio infero lacinulata. Per. magna, 6 mm. longa, ore 5 mm. lato infundibulata, dilute virescentia, superne sdepe purpurascentia et leniter plicata, lamellis plus minus liberis longitudinaliter aucta, basi externa bracteis lanceolatis vel filiformibus, sepe pinnatim lacinulatis laxe cir- cumdata, ore late aperto, ad medium multifido, lobis erectis vel incurvis longe acuminatis, pinnatim spinosis. Calypíra crassa, magna pyriformis. Capsula subglobosa, pedicello 25 mm. longo, ad basin usque 5-7 valvata, valvulis tristratis; stratum internum semiannulatim incrassatum. Elateres 300 y. Spora A0 y, brunnez, remote echinat:e, echinis conico-cylindricis truncato-bifidulis. Andrecia in planta minore et angustiore, bracteis con- fertis, apice ciliatis vel lobatis. Hab. Sibiria, Jenisei ad flum. Dudinka (Arnell). B. Sporis papillatis. 3. C. radiculosa St. Hedw. 1893, p. 146. Majuscula, flaccidissima (ulvoidea) saturate viridis, corticola. Frons ad 6 cm. longa, 20 mm. lata, ovato-oblonga, simplex vel furcata, pers:epe ramis posticis innovata, radicellis purpureis vel sanguineis arcte repens. Costa angusta postice maxime producta et optime carinata. Alc adscen- dentes, sepe asymmetricee vel uno latere omnino deficientes, ad costam A cellulas crasse ceterum unistrat:?, lenerrim& explanate, margine plicato-crispulze, integrae. Cellulze alarum 35 »«; 70 y. ad costam longiores. Amphig. parva, subulata, rubescentia, qualuor cellulis superpositis for- mata. Perianthia parva, sepe seriata, anguste infundibulata, eplicata, 398 Calycularia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 5) .basi paucis bracteis lanceolalis, dentato-ciliatis, circumdata, ore late aperto truncato breviter inciso irregulariterque pilifero. Pistilla ad 20 in toro subhemisphzrico. Calyptra magna, purpurea, libera, crassa. Capsula in pedicello 10 mm. longo ovalis, ad basin usque quadrivalvis valvulis bi-tri stratis, stratum internum cellulis exannulatis formatum. Blateres 4&0 &. Sporz purpurez 22 y, papillat:a Andrecia ignota. Hab. Java (Stahl. Schiffner) India orient. (Griffith) Borneo (Everett), Samoa (Reinecke). Vi C. birmensis St. n. sp. Mediocris, flaccida, saturate viridis, corticola vel muscicola. Frons ad A cm. longa, 7 mm. lata, radiculis dilute ferrugineis arcte repens, late ligulata, undulata, margine crispata, simplex vel ex apice innovata, raris- sime furcata. Costa minus crassa (ad 12 cellulas), angusta, frondis dia- metro iriplo angustior, postice convexa, antice concava: alx e basi adscendente plano-explanatz, basi pluristratze, limbo unistrato sat lato. Cellulze alarum 37 y, sepe subrectangulares, ad costam longiores. Amph. majuscula, hyalina tenerrima, anguste ligulata, 2-3 cellulas lata, margine alte papulosa, hic illic cellula imposita quasi pinnata. Perianthia ignota. Bracteze femine: ad 3-& tenerrime, hyaline, amphigastriis configura- tione simillimz:, majores tamen. Andrecia ignota. Hab. Birma (Fraser) Sikkim (Decoly et Schaul). Der Habitus dieser Pflanze ist vóllig der von C. radiculosa; die viel grósseren Amphigastrien unterscheiden sie sofort. C. crispula ist eine viel gróssere Pflanze, mit máchtigen Amphigastrien, die man mit unbe- waffnetem Auge sehen kann. 5. C. hibernica (Hooker) St. Syn. : Jungermannia hibernica Hook. Jung. Brit. t. 88. Dilzna hybernica Dum. Commentat. 1822. Blyttia Lyellii var. hibernica Syn. Hep. p. 475. Morkia hibernica G. Ann. sc. nat. 1864, p. 83. Mediocris, angusta et gracilis, pallide-virens, muscis consociata rarius gregarie crescens, sepe paludicola. Frons ad 35 mm. longa, 6 mm. lata, repetito furcata, canaliculata, parum crispata, radicellis flavescentibus arcte repens; costa normaliter ad 30 cellulas crassa, bene producta, in .sectione triangularis; al e basi crassa adscendentes, szepe plano-expla- nate integerrima, undulate. in angulis furcarum plicatule. Cellule 37 »«/ 63 y. ad costam longiores. Amph. parva, filiformes, hyalina, 4 cel- 359 6 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Calycularia. lulas longa, cellula quinta basalis minima. Perianthia magna, oblonga, inflata, pluriplicata, basi crassa, superne tenera, utroque latere anguste lamellata, ore breviter inciso-multiloba, lobulis crenato- denticulatis; bractec basales perianthii valde variabiles; pro more bractea singula magna adest, perianthium a tergo accumbens, subcircularis ad !/s anguste lacinulata; bractez reliquee remote, lineari-lanceolatie, ramose vel pro- funde bifidze. Calyptra tenera, basi tantum crassa. Capsulaovalis in pedicello 25 mm. longo, rufo brunnea, ad basin usque 2-4 valvata, valvulis 3 stratis, stratum internum tenerum. Spor& ^3 p, brunnes, papillat:. Elateres 279 x. Andrecia in planta graciliore, bracteis sepe sparsis, denticulatis. Hab. Europa, Britannia, Hibernia, Germania, Gallia, Italia (Alpes Valsesic). 6. C. Blyttii (Mórch) St. Syn. : Jungermannia Blyttii Mórch. Fl. Dan. X, 5^. t. 2004. Diplomitrium Blyttii Corda in Sturm. Fl. germ. II, p. 126. Diplolena Blyttii Nees. Hep. Eur. IIT, p. 339. Blyttia Merkii Nees. Syn. Hep. p. 474. Merkia Blyttii G. Ann. sc. nat. 186^, p. 83. Dilana Blyttii Dum. Hep. Eur. 187^, p. 158. Pallavicinia Blyttii Lindb. Musci. scand. 1879, p. 10. Major, viridis, subglaucescens, compacte czxespilans. Frons ad 25 mm. longa, ex angusta basi ad !5 mm. lata, simplex vel furcata (sub flore semper furcatim innovata). Costa crassa, ventre carinata valde producta, radicellis rufo-brunneis arcte repens. Alc e basi crassa adscendente erectae vel explanate, integerrime optime crispate, limbo unistrato angusto (vix 10 cellulas lato). Cellulze alarum corticales 37 pj, subqua- drate, interne multo majores, perlucentes et frondem reticulantes. Amph. parva, purpurea, lanceolata vel subulata, in apice plante valde numerosa, facile decidua. Bractee feminesw basi annulatim connatz, perianthio breviores, profunde lobatz, lobis inzequalibus spathulatis vel ligulatis vel emarginato-bilobis. Perianthia optime campanulata, magna, inflata, parum plicata et vix lamellata, ore late aperto profunde lobato, lobis late triangulatis acuminatis hic illic grosse dentatis. Calypítra crassa. Capsula ovalis, 3-& valvata, valvulis bi-tristratis, stratum internum tenerum. Spor& brunnese, 323 w, papillate. Elateres 220 w. Andrecia linearia, bracteis sparsis magnis erectis varie lobulatis plicatis et tortis, costam obvelantibus. Antheridia magna, subsessilia. Hab. Germania, reg. subalpina (Alpen, Sudeten); Scandinavia. 360 Makinoa. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 7 MAKINOA Miyake. 1899. Plante frondose, magnae vel maxime, subtenerae, olivacese, state rufo-brunnez, longe lateque expanse, depresso-cespitantes. Frons fur- catim ramosa, ad 10 cm. longa, 20 mm. lata, plana, marginibus valde crispatis integerrimis vel repandis. Cellule intern: corticalibus majores. Costa angusta, postice parum producta, radicellis rufo-brunneis repens, medio ad 12 cellulas crassa, sensim in alas crassas excurrens, apice cel- ]ulis clavatis muciferis obtecta. A/« pluristratae,, ad costam crassa, versus marginem sensim attenuate, limbo marginali unistrato angusto. Jnflo- rescentia dioica. Pistilla magna (ad 1 mm. longa) numerosa, in fundo alveoli antici frondis aggregata, squama parva dentata a tergo tecta, Calyptra magna, longe exserta, rufo-brunnea, crassa, oblique erecta, cylindriea, subclavata, squamae dorsali parce coalita, pistillis sterilibus ubique obsita. Pedunculus capsul:: ad 5 em. longus, crassus, hyalinus; capsula oblongo-cylindrica, 5 mm. longa, usque ad basin bivalvata, valvulis bistratis; cellulae externze oblongo-hexagon:e, validissimz, parie- übus brunneis ubique maxime zqualiterque incrassatis; cellulae internae angustiores, longissime, parietibus minus validis semiannulatim incras- satis. Elateres axi capsula paralleli, stricti, utriculo valido, usque ad 960 y longi, apicibus longe attenuatis sine fibra spirali, terlio medio solum bispiro, spiris validissimis uno latere trigone ampliatis ibidemque confluentibus. Spore parva, sphzericze, ad 27 y. pallide flavo-virides, cuti- cula papillulis aspera. Andrecia in fundo alveoli antici coste, squama humillima semilunari a tergo circumvallata; antheridia toro bene defi- nito, crasso, a tergo ad apicem descendente inserta, alveolis magnis, ad retem connatis immersa, brevissime pedicellata, subsphaerica ; spermato- zoidea gigantea apice longe biciliata. M. crispata (St.) Miyake Hedw. 1899. p. 201. Syn. : Pellia crispata St. Bull. Herb. Boissier V, p. 103. Hab. : Japonia (Faurie, Makino). Diese eigenartige Gattung steht hinsichtlich der vegetaliven Organe dem Genus Pellia zwar nahe, die Form der Kapsel bringt sie aber zu den- jenigen Gattungen, die Schiffner bereits als Leptotheceze zusammengefasst 361 LEES TM REM 8 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Cavicularia, hat; die nàcehstfolgenden Gattungen haben alle sphürische Kapseln und lassen sich ungezwungen in 2 Gruppen theilen : 1. Solche mit Elaterentràgern : Blasia (und wahrscheinlich auch Cavi- cularia), Pellia und Androcryphia. 2. Solche ohne Elaterentráger und deren Kapselschalen in Stücke zer- fallen : Treubia, Petalophyllum und Fossombronia. Die Stellung der Blüthen von Treubia und Fossombronia ist auch eine ausgesprochene Hinneigung zu den blüttertragenden Lebermoosen, wo man bei Gattungen mit wenig geneigter Blattinserlion (wie Lophocolea) die Antheren in Taschen findet, welche am Rande des Stengels auf dessen dorsaler Seite stehen und den Schuppen von Treubia ganz analog sind; es sind Schutzorgane für die Blüthen. In diesem Sinne gruppirt, folgen hier die oben erwáhnten Gattungen, welche vielfach Uebergánge zu den foliosen Lebermoosen zeigen, ihrer dorsalen 9 Blüthenstellung wegen aber den natürlichen Abschluss der thallosen (anacrogynen) Formen bilden. CAVICULARBIA St. 1897. Plant: frondose spectabiles, radicellis longis hyalinis arcte repentes, terricol:e, intense virides denseque depresso-czspitantes. Frons furcatim ramosa. ad 5 em. longa, furcis ligulatis ad 5 mm. latis (interdum multo angustioribus in locis minus humidis). Costa angusta, postice leniter convexa, antice plana, medio ad 17 cellulas crassa, sensim in alas atte- nuata, utriculis caleiiferis longitudinaliter pereursa. Az pluristrate, limbo marginali unistrato angustissimo, rarius latiore, interdum nullo; cellule intern: frondis corticalibus multo majores; margo frondis vel planus vel undulatus vel erispatus. Auricula utroque latere coste seriata, ut in Blasia subglobosa. poro parvo instructa, primo mucifera, deinde algis infesta et valde ampliata. Amphigastria parva, ad latus coste biseriata, medio suo posteriore affixa, oblonga acuminata apice acuta vel emarginato-bidentula, margine dentato. Inflorescentia dioica. Flores fem. in frondis facie antica. Pistilla plura aggregata, nuda, involucro squamz- formi et lunatim exciso a dorso tecta; alia pistilla sterilia solitaria sparsim in frondis superficie et in ipso dorso involucri. Capsula ignota. Andrecia in planta graciliore et minore. Antheridia alveolis magnis costae immersa, 362 Blasia. FRANZ STAPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 9 magna, spharica, pedicello brevissimo, nusquam exserta, poro alveolari parvo. Plante feminece steriles semper propagulifere, versus apicem frondis involuerum ut supra descriptum gerentes. Propagula majuscula, in fundo involucri dense aggregata, discoidea, plano-convexa, subsessilia (pedicello unicellulari) cellulis parvis clavatis muciferis cireumdata, sepe pedicello affixa germinantia. Unica species: Cavicularia densa St. 1897, Bull. herb. Boiss., p. 87. Hab. Japonia (Faurie, Ishikawa, Miyake). Schiffner erwáhnt noch eine zweite Art Brutknospen (in den Hüllen), die ich aber an meinen zahlreichen Aufsammlungen nirgends zu finden vermochte. BLASIA Michel: 1729. Plante frondosge, mediocres, radicellis hyalinis arcte repentes, ter- restres, intense virides, dense cespitantes. Frons repetito-furcata, angusta, late costata. Costa postice valde convexa, antice canaliculata, abrupte in alas attenuata. Alc in medio basali pluristratze, inciso-lobatze, lobis unistratis rotundatis integerrimis, folia fingentibus, in apice frondis imbricatis, incubis, sepe crispatis; cellule frondis corticales parva, interne multo majores, in costa parva elongate. [n facie postica frondis, ubi costa in alas transit, adsunt cavitates parvas, auricula dicte. sub- globosa, basi lata tamen inserta, vertice clausa et poro minuto perforata, primo mucore repleta, subinde semper algis infesta et valde ampliata; dua auricula utroque lobulo tributa, alterum margini supero lobuli, alterum infero approximatum. Amphigastria magna, ad latus coste biseriata, centro suo tantum accreta, ovata grosseque dentata. Inflores- centia dioica. Flores feminei in facie antica frondis nudi, foliis floralibus nullis, post fecundationem involucro fusiformi crasso circeumvallati, haud innovati; involucri apex prominulus, constrictus, mamillatus, cellulis incrassatis lignosus. Pistilla plura, aggregata, unum fecundatum involu- cratum, reliqua sterilia decidua. Calyptra inclusa. libera cellulis bistratis crassa. Capsula ellipsoidea, basi externa vallatim ampliata, subapophysata, in pedicello longiusculo, basi bulbo anguste conico inserto, ceterum usque ad basin quadrivalvis; valvulze 3-^ strate; cellulae externe longa, 363 10 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Blasia brunnes, parietibus radialibus inerassate; intern: tenerrim:, late cubiez, intim:ze sepe destruetee. Elateres remanentes in fundo capsulde pauci, ampliores et grosse bispiri; elateres decidui ad 27 w, bispiri, fla- vescentles. Sporc ad 42 v, primo tetragone, deinde inflate subsphricie, aspera. Plante mascule rarissimce angustiores; Amntheridia antica, sparsa, alveolo parvo monandro imersa, ovalia, pedicello perbrevi inserta. Plantae steriles sepissime propapulifere, versus apicem frondis utriculum lage- niforme gerentes; propagula discoidea, brevissime pedicellata, e cellulis utriculi internis papilliformibus orta. 1. Blasia pusilla Mich. Nova pl. gen. p. 1^. Unica species per totam regionem sylvaticam Europ:, Asie et Americae sept. distributa. Leitgeb und Gcebel fassen die Lappen der Frons als Blátter auf, wáhrend . ich den Standpunkt vertreten habe, dass schon in der Anlage derselben ein grosser Unterschied gegenüber den unter- und oberschláchtigen Bláttern der Lebermoose obwaltet; wir haben schon bei der Gattung Symphyogyna gesehen, dass die Lappen der Frons aus Záàhnen des Blatt- randes entstanden sind und dass sie lediglich zum Schutze des Vegetations- punktes dienen; dasselbe ist der Fall bei Blasia, wo die jungen Thallus- lappen gedrángt und flach übereinander geschoben das junge Gewebe besser schützen als die ungetheilte Frons es vermóchte. Dass die Blátter der Lebermoose aus solchen Formen entstanden sein mógen und dass wir hier die ersten Stadien dieser Umwandlung vor uns haben, ist eine nahe liegende Vermuthung ; in der Gattung Schiffneria werden wir sehen, dass diese Pflanze bereits eine weitere Stufe der Differenzirung erreicht und schrág inserirte Blátter producirt hat. Wo hier die Grenze zu ziehen ist und was wir bereits als Blátter auf dieser Stufenleiter ansprechen wollen, kann Jeder für sich entscheiden. Hier genügt es, die Thatsachen festzustellen. Die Brutknospen erzeugenden Hüllen sind wahrscheinlich immer als degenerirte weibliche Involucra aufzufassen; es sind in ihnen auch Pistille bemerkt worden und dasselbe meldet Schiffner auch von der vor- stehenden, sehr nahe verwandten Cavicularia. 264 Pellia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 14 PELLIA Baddi.. 1820. Plante frondosse, spectabiles, subcarnose, fragiles, virides vel oli- vaces, interdum purpurascentes vel rufo-brunnes, arcte repentes, terri- cole, riparie vel paludicole, longe lateque expanse et depresso- csspitantes. Frons plana, margine undulata vel crispata, monopodialiter ramosa, sepe ex apice innovando-prolifera, sub flore geminatim innovata, apice cellulis clavatis muciferis obtecta, intus transverse incrassata ; incrassatio trabeculata, validissima, hyalina, in costa sepe densissima, cellulas subepidermales longe percurrens, in alis multifurcata, interdum minus distincta. Costa anensía, postice parum prominens, sensim in alas crassas excurrens ideoque minus distincta. Alc integerrimz vel repandz, pluristrate, limbo marginali unistrato plus minus lato. Cellulze internae corticalibus majores. Inflorescentia monoica vel dioica. Flores utriusque sexus antici. Pistilla aggregata, post fecundationem involucrata. Involucra squamzformia vel plus minus calyciformia, foveolam amplam tegentia. Calyptra plus minus crassa, libera vel involucro connata, pistilla sterilia usque ad apicem suum gerens, inclusa vel longe exserta. Capsula longe pedicellata, sphaerica, usque ad basin quadrivalvis, valvulis Iuteolis, pluri- stratis. Elateres remanentes fundo caspulee inserti, comati, longi; elateres decidui multo breviores. Spora& magnsa, ellipsoidez, virides, pluricellu- lares, cuticula minute aspera. Andrecia totam costam dense tegentia. Antheridia alveolis inflatis tempore maturitatis ruptis immersa. Die Verdickungsleisten, welche sich nur in den fleischigen Theilen des Thallus finden und dieselben quer durchlaufen, liegen meist an den oberen Waánden der subepidermalen Zellen, in einer Ebene; sie gehen anschliessend von Zelle zu Zelle und verzweigen sich in den Flügeln, soweit sie mehrschichtig sind, oft mit kurzen Unterbrechungen ; es kommen aber auch ringfórmige Verdickungen vor, d. h. an vertikalen Querschnitten sieht man die Verdickung an der oberen und unteren Zell- wand und an ihren beiden Stirnseiten einen geschlossenen Ring bilden, der, von Zelle zu Zelle sich wiederholend und anschliessend eine vertikale Kette von Ringen darstellt, die von Oben gesehen natürlich als eine einzelne Verdickungsleiste erscheint. Je nach der mehr oder weniger kráfügen Entwicklung der Pflanzen ist die Ausbildung dieser Ver- dickungen eine sehr variable bei allen Arten; am auffallendsten sind sie 365 123 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Pellia. bei Pellia Neesiana zu finden, wo sie, animalen hippen vergleichbar, das fleischige Gewebe durchziehen und ihm als ein mechanisches Element zur Stütze dienen. Die Sporen aller Arten variiren ausserordentlich in der Grósse, je nach- dem die Zelltheilung in denselben vorgeschritten ist, so dass eine Angabe der Durchmesser, weil zwecklos ganz unterbleiben musste, und für die Bestimmung der Pflanzen keinen Anhalt bietet. Wir kennen 3 Arten, we!che im nórdlichen Gebiet von Europa, Asien und Amerika weit verbreitet sind, zu den gewóhnlichsten Bürgern jeder Localflora gehóren, so dass spezielle Standorte anzuführen nicht nóthig ist. Es ist nur im Allgemeinen zu bemerken, dass in Europa Lappland der nórdlichste, Calabrien der südlichste bekannte Standort ist; in Asien gehen die Arten bis in die südlichsten Inseln Japans herab und sind auch aus dem Himalaya bekannt; in Sibirien und im nórdlichen Japan sind sie gemein, in Amerika aus Vancouvers als nórdlichsten Standort bekannt; leider sind die Bestimmungen'nicht immer zuverlássig. da Pellia Neesiana Limp. bisher hàufig zu Pellia epiphylla gezogen oder eine sorgfàltige Untersuchung der überall hàufigen Pflanzen überhaupt unterlassen worden ist. Ich verweise in dieser Hinsicht auf Jacks Arbeiten, besonders auf seine Publikation Flora 1895, Band 81, Heft 1, mit Tafel, wo auch eine Richtigstellung der ausgzegebenen Exsiccaten gegeben ist. 1. Pellia epiphylla (L.) Lindb. Hep. in Hib. 1874, p. 53^. Syn. : Jungermannia epiphylla L. Spec. pl. 1602. Monoica, solum siliceum diligens. Frons ex angusta basi late oblonga vel obcordata, ad 15 mm. lata, seepe ex apice prolifera, plana, integerrima et parum undulata. Costa ad 16 cellulas crassa. Involucrum basi saccatum medio supero liberum, squamceforme, apice truncatum, 3-^ lobatum; lobuli cellulis papuloso-prominulis crenati. Calyptra arcuata, longe exserla, roseo picta, usque ad basin fere unistrata. Pedicellus capsula ad 10 em. longus; valvularum cellule externe nodulose incrassate (a facie vise), internze semiannulatim incrassate. Elateres remanentes, comati, erecti, basi connati superne torti et divergentes, grosse tubulosi, quadri- spiri, spiris validissimis. Elateres decidui minores et angustiores, valde torti, bispiri, spiris minus validis. Andrecia in ipso ramo femineo hypo- gyna vel in ramis propriis. 2. Pellia Neesiana (6G.) Limpr. in Cohn. Krypt. Fl. 1876, I, p. 329. Syn. : P. epiphylla var. Neesiana G. Hedw. 1867, p. 69. ; 366 Androcryphia. ^ FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 13 Dioica, minus robusta, angustior, sepe rufo-brunnea, planta mascula ssepe purpurascens. Cosía minus valida, ad 12 cellulas crassa. Involucra depressa vel adscendentia, compresso-cylindrica, ldevia, apice truncata, hie illic cellulis prominulis subdenticulata, pariete dorsali (in planta sterili) sepe fissa vel omnino aperta. Calyptra normaliter inclusa, crassa (basi 5 strata) apice bistrata. Capsula ut in praecedente. Reliquis vix minus communis, forsan adhue solum commutata. 3. Pellia calycina (Tayl.) Nees. Hep. Eur. 1858, III, p. 386. Syn. : Jungermannia calycina Tayl. in Mackay. Fl. Hib. Il, p. 55. Pellia endivizefolia Lindb. Hep. in Hib. 187^, p. 53^. Pellia fuciformis Nees. Hep. Eur. 1838, III, p. 388. Dioica, minus robusta sape subtenuis, pro more fusco-purpurea, angusía, ramis numerosis instructa, alis crispatis. Involucra, suberecta, tubulosa, levia, ore angustato lobato, lobulis paucispinosis. Calyptra inclusa, bistrata, basi sua involucro coalita. Capsula minor, pluristrata ; cellulae externge magne: cubice, nodulose incrassate, interna tristratze, humillime, haud incrassate. Elateres remanentes longissimi, fenuissimi, liberi sed comati, bispiri. Elateres decidui multoties breviores et sat validiores trispiri. Planta mascula valde angustata, multiramosa. In rupibus calcariis vel in solo aquis calcariis saturato. Die griechische Pflanze Pellia fuciformis Nees ist eine untergetauchte Wasserform obiger Art, wie jene bei Hochwasser nicht selten vorkommt ; die ovalen Organe sind anháàngende Diatomeen (Cocconeis Pediculus Ktz.). ANDROCHYPHIA Nees. Plantz foliosze, spectabiles, virides, sepe purpurascentes flaccidze, arcte repentes, terricolade vel paludicole. Caulis monopodialiter pauciramosus, costeformis, antice planus, vel leniter canaliculatus, postice valde pro- ductus, medio 12 cellulas crassus, cellulis internis majoribus, radicellis hyalinis repens. Folia subrotunda, parum imbricata, oblique a caule patula, pluristrata, limbo unistrato ad 20 cellulas tantum lato, postice breviter inserta, antice attenuatim in caule decurrentia, ceterum margini antico caulis alatim adnata, minime succuba et fere omnino horizontalia, plano- explanata, flaccida ; cellulae foliorum ad 50 uw, basi duplo longiores, omnes 2367 14 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Androcryphia. exincrassate. Amphigastria caulina nulla. Inflorescentia monoica. Flores utriusque sexus in facie antica caulis. Pistilla aggregata, nuda, post fecundationem perianthio cireumdala. Folia floralia quatuor, utroque latere 2, basi magis crassa, ceterum caulinis simillima, interdum parum crispata. Amphig. florale magnum, ex angusta basi lingucforme, foliis suis duplo brevius. Perianthium terminale, postice innovatum, sub- horizontale, a latere compressum; inferne crassum, subteres, superne tenuior, ore unistrato bilabiato, truncato-rotundato, labiis repandis. Calyptra magna, libera, ipsa basi crassa pistillis sterilibus cincta, superne tenuis pislillis usque ad apicem fere ornatis. Pedunculus capsule ad 3 cm. longus, cauli profunde insertus, bulbo conico sepe usque ad tertium folium descendente. Capsula parva, sphzrica, usque ad basin qua- drivalvis, valvulis bistratis; cellula externa hyalinw cubicze, parietibus radialibus incrassate, interne laxe semiannulatim vel spiraliter incras- sat. Spora virides, subspherice, ad 65 j. in diam. pluricellulares, cutieula aspera. Elateres remanentes longi, crassi, quadri- et plurispiri, spiris validis laxe tortis. Elateres decidui minores, valde irregulares (110 ad 260 i.) pro more trispiri, spiris capillaceis. Andrecia flori fem. approximata, sepe totam costam occupantia, irregulariter aggregata. Antheridia immersa, magna, brevissime pedicellata, in alveolis valde inflatis. tempore fecunditatis ruptis. Species unica adhuc cognita : A. confluens (Tayl.) Nees. Syn. Hep. p. 471. Syn. : Androcryphia perphijyrorhiza Nees. l. c. p. 470. Noteroclada confluens Tayl. J. of Bot. 184^, p. 478. Noteroclada leucorhiza Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 530. Hab. Brasilia (G.-A. Lindberg; Gardiner, Diedrichsen, Puiggari, Glaziou, Wainio, Schwacke, Ule); Bolivia (Mandon); N. Granada (Lindig); Peruvia (Spruce); Mexico (Liebman); Argentinia (Lorentz); Chile (Dusén); Pata- gonia (Dusén); Fretum magellanicum (Savatier); Fuegia (Dusén). Androcryphia perphyrorhiza wurde zuerst von Nees in Martius, Flora brasiliensis I, p. 345, als Jungermannia porph. beschrieben; in der Syn. Hep. ist dieses Exemplar, welches in Nees. Herbar heute noch liegt, als «planta masculina» bezeichnet; die Pflanze ist aber eine sterile weibliche und zeigt, dass hier ein arger Irrthum vorliegt; von den 2 minimalen Stengelchen, die nicht entfernt wie eine Androcryphia aussehen und die nach dem Etikett aus einem Rasen von Aneura pinguis herausgezogen wurden, trágl einer wenige vereinzelt stehende Pistille, der andere ist 368 Androcryphid. | FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 15 ganz steril ; an einer Stelle hat dieser aber eine seitliche Quetschung erfah- ren,so dass man einen Theil der Oberseite und ein Stück der Unterseite zugleich vor sich hat; die Wurzeln sind hier in Folge der Quetschung ab- gerissen; ihr basaler erweiterter Insertionstheil, der auch roth gefürbt ist wie die übrigen Rhizoiden, ist an der betreffenden Stelle allein er- halten; das abgerissene Wurzelstück hinterliess eine Oeffnung, durch welche man in das Lumen des Rhizoidenrestes hineinsehen kann; das Ganze sieht einigermassen einer eingesetzten Anthere áhnlich, gehórt aber natürlich der ventralen Seite des Stengels an, was man nicht be- merkt hat; die übrigen noch erhaltenen rothen Rhizoiden beweisen es; dieser unglückliche Irrthum ist der Anfang einer ganzen Kette von weiteren Irrthümern geworden ; denn die áchte Pflanze, welche Montagne erhielt und die in einer vorzüglichen Handzeichnung von Montagne im Herbarium Nees erhalten ist, stellte nun Nees zu seiner Jungermannia porphyrorhiza, obgleich sie keine rothen Wurzeln hat; Spruce hat spáter, weil er das Original von Nees nicht kannte, auch dieser Wurzeln wegen eine Noteroclada leucorhiza geschaffen, die aber auch nicht verschieden von Monlagnes Pflanze ist, wáhrend Taylor aus gleichem Grund seine Noteroclada confluens als abweichende Art publizirte. Es giebt aber nur eine Art, sie sind alle gleich, diese verschiedenen Pflanzen und nur eine ist abweichend, das Original, welches lediglich eine etiolirte Form einer Fossombronia reprásentirt. Die Gattungsdiagnose ist natürlich nach Montagnes Pflanze, der áchten, gemacht, weil die 2 Stückchen mit rothen Wurzeln nichts dazu hergeben konnten — als die rothe Farbe; so ist die Beschreibung sonst vóllig zu- treffend und der Name Androcryphia beizubehallen; der Speciesname porphyrorhiza dagegen, der von der Pflanze etwas hervorhebt, das sie überhaupt nicht besitzt, kann nicht bestehen bleiben. Die Gattung Notero- clada ist ohne Gattungsdiagnose publizirt und es ist als áltester zutref- fender Name für die Pflanze daher Androeryphia confluens zu setzen, wie ihn die Syn. Hep. p. ^71 bereits enthàlt. Die Pflanze ist bisher stets in die Nàhe von Fossambronia gestellt worden, natürlich in Folge der vermeintlichen rothen Wurzeln und wegen des beblátterten Stengels, der, wie bei Fossambronia, den Uebergang der Thallosen zu den foliosen Formen darstellt; die Pflanze steht aber der Gattung Pellia viel náher und zwar so nahe, dass man sie ganz zu diesem Genus ziehen müsste, wenn nicht die normalen unterschlàchtigen Blátter vorhanden wáren. Schon der Habitus gut ausgebildeter Pflanzen ist ganz der einer Pellia; die eingesenkten Antheridien entfernen sie auch von 369 : 16 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Petalophyllum. Fossombronia und gleichen denen von Pellia; vor allem aber sind Perianth und Kapsel der letzteren Gattung ganz analog. Das Perianth liegt horizontal und in der Ebene des kriechenden Sprosses, wenig ansteigend und entspringt wie bei Pellia der Oberseite des Stengels, resp. der Mittelrippe, als eine rein dorsale Bildung, an der die Blàtter keinen Antheil haben; die Kapsel zerfállt nicht in unregel- miüssige Stücke wie bei Fossambronia und Petalophyllum, sondern spaltet sich in ^ gleich grosse Schalenstücke; im Grunde stehen Elaterentráger, wie bei Pellia und die Sporen sind denen dieser Gattung auch analog, gross, mehrzellig und chlorophyllhaltig, eine vorkeimartige Zelltheilung darstellend, es ist eine Pellia calycina mit Blàttern versehen, die uns am besten, weil am lückenlosesten, den Uebergang einer Thallosen in eine foliose Form vor Augen führt. Fossombronia und Petalophyllum stehen gegenseitig in àhnlicher naher Verwandtschaft; mit wuserem Genus aber haben sie wenig gemein. PETALOPHYLLUM G. in. Lehm. Pus Vb p. 29: Plante frondosce, parva, tenere, in arenosis humidis gregarie cres- centes. Frons e basi exalata ad costam reducta subcircularis, apice pro- funde biloba, simpliciter vel furcatim continuata, ramis intercalaribus e latere coste ortis rarissimis; innovationes ad costam reductis, antice concava ad latera foliolis brevibus succubis liberis obsitze. Costa crassa, postice valde producta, radicellis numerosis villosa. Alc e basi adscen- dente curvatim explanat2, ad basin frondis cordatim ampliatee, tenerze, ad costam solum pluristrate, anticae lamellate; lamella simplices vel anostomosantes, plus minus regulariter versus marginem percurrentes, distincte et quasi radiatim divergentes, e facie antica coste ortze, medio suo latiores, versus marginem frondis attenuatze, ipso margine in lobos liberos succube imbricatos excurrentes, ceterum appresse i. e. margine suo libero versus apicem plante spectantes. Inflorescentia dioica. Flores feminei in costze facie antica numerosi, pistillis aggregatis sorisque sepe repetitis. Perianthia magna, ex angusta basi infundibulata vel campanu- lata, paucis bracteis adnatis anguste alata, ore parum angustato plus minus dentata. Calyptra libera, valida, perianthio parum minor, basi 370 Treubia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 17 paucis pistillis sterilibus cincta. Capsula in pedicello longiusculo spha- - rica, majuscula, irregulariter rumpens, bistrata; cellule parietum externa magne, hyaline validissim&. Spore magne, reticulatim lamellatz, Jamellis altis asperis profunde foveolatze. Elateres decidui, breves, bi- vel irispiri, spiris laxe torlis. Antheridia in facie antica frondis aggregata, . bracteis monandris, reticulatim connatis circumdata, ceterum spherica in pedicello brevissimo. Du: species tantum cognita : 1. Petalophyllum Ralísii (Wilson) G. Syn. Hep. p. 472. Syn. : Jungermannia Ralfsii Wilson Engl. Bot. Suppl. tab. 2874. Fossombronia corbuleformis Trabut. Atlas Fl. Alg. 18806, p. 7. Petalophyllum. lamellatum Lindb. in Meddel. Soc. F. Fl. fenn. 1, p. 94. Frons innovatione duplici, interdum simplici continuata, lamellis sim- plicibus in planta c? anostomosantibus, planis percursa. Perianthia bre- viter inflato-cylindrica, ore repando, pauci-spinoso. Sporc 76 w. Elateres ad 200 y, bispiri, spiris laxe tortis. Hab. Britannia. Cornwall (Ralfs, Curnow); Hibernia (Wilson); Alger (Trabut). 2. Petalophyllum Preissii G. Syn. Hep. p. 482. Frons pro more furcatim innovata, lamellis ad costam anostomosan- tibus, crispatis. Perianthia campanulata, ore varie profundeque lacerato. Elateres trispiri, tenuiores quam in precedente. Sporas haud vidi. Hab. Australia. Swan River (Drummond.); adhuc haud reperta. TREUBIA Goebel. Plantz frondose, magnase vel maxim, flaccidz, olivacez, radicellis longis arcte repentes, terricole, longe lateque expanss. Frons plana, monopodialiter ramosa, ramis irregulariter dispositis. ramis intercalaribus e latere coste ortis rarissimis. Costa lata, basi angusta et subteres, superne plano-biconvexa, sensim in alas attenuata, utroque latere convexo-prominula; cellulze interni corticalibus multo minores; cellula centrales cost:e longiores, angustze, fasciculatim aggregate, antice brac- teifera; bracteae biseriatae, parvae, margine supero loborum approximatz, MÉMOIRES DE L'HERBIER BOIssIER, no 16, 25 juin 1900. 70 18 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Treubia. transverse insertc, lamellatim connat:e; lamellze humiles, erect:e et lon- gitudinaliter (zigzag) a basi ad basin bractearum decurrentes. Aix pluristratt&€ versus marginem attenuate, tenuiores, limbo unistrato sat lato, pseudofoliose i. e. usque ad costam inciso-lobatz, lobis inferioribus sepe remotiusculis sinubus rotundatis discretis, superne contiguis vel parum imbricatis, late ligulatis, margine supero (versus apicem caulis spectante) ab ipsa basi curvato, succubo. Flores utriusque sexus sparsi, bractearum fundo inserti. Pistilla numerosa, aggregata, paraphyllis cir- cumdata, paraphylla numerosa, erecta, lanceolata vel spathulata, simplicia vel ramosa vel dentata, apice margineque cellulas parvas muciferas gerentia. Calyptra crassa, ad 12 mm. longa, clavata, pistillis sterilibus et paraphyllis obtecta maxime mucosa, apice lantum nuda, papulosa, mamillam magnam crassam, conicam gerens. Capsula 2 mm. in diam., in pedicello ad 5 em. longo sphwrica, usque ad basin ^ valvis, valvulis pluristratis, frustatim dissolutis, cellul&e internae semiannulatim incras- salze, extern:e tenere (parce destructa). Spore parva, papillis hispidulz. Elateres longissimi, longe attenuati, bispiri, spiris validis, ligulatis. Antheridia valde numerosa, aggregata, erecto divergentia quasi radiatim effusa, pedicellis longiusculis squamam superantia, ovoidea, paraphyllis nullis. Propagula in crista vel in fundo bractearum dense aggregata, pluricellularia, pedicello brevissimo. Die Flügel des Thallus sind bis an den Rand der flachen biconvexen Rippe eingeschnitten ; unterhalb des Einschnittes ist sie nur wenige Zell- lagen stark ; in dem tiefsten Punkte der Bucht entspringt der obere Rand des ülteren Blattes, wie der untere des jüngeren; der erstere hat aber einen bogig hervortretenden Rand, welcher, da er anders nicht aus- weichen kann, sich unter den nàchstjüngeren Lobulus schiebt, wodurch eine scheinbar unterschlàchtige Deckung entsteht; die Lappen des Thallus liegen aber sonst vóllig in einer Ebene. Bei Treubia bracteata ist die Deckung eine noch weitergehende, weil hier der obere Rand jedes Lobuli weiter hervorgebogen ist und sich, von der Ansatzstelle ohrartig erweitert, frei unter die Costa schiebt. An verticalen Làngs- und Querschnitten durch diese Region findet man niemals, dass der eine Rand auf der Oberseite der Rippe endet, der andere auf der Unterseite ; es ist also eine wirkliche unterschlàchtige Deckung nicht vorhanden. Selbstverstándlich steht die Gattung den Blátter tragenden Lebermoosen nahe; wenn man aber den allmáhligen Uebergang rein thalloser Formen (wie Symphyogyna und Cavicularia oder Metzgeria) in solche mit fiedrigen Thalluslappen und unter diesen wieder Uebergánge (wie Treubia sie zeigt) zu Schiffneria 372 Fossombronia. | FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 19 bis zu Fossombronia und Androcryphia prácisiren will, so geht es nicht an, dass man alle Thalluslappen summarisch mit « Blátter» bezeichnet und durch den Namen Unterschiede verwischt, die man hervorzuheben bemüht ist. 1. Treubia insignis Goebel. Ann. Jard. Buit. IX, p. 1. Planta maxima, ad 16 cm. longa, 45 mm. lata. Bractez dorsales parva, duplo latiores quam longa, concava, suberectae; margo superior loborum frondis arcuatus. Spore rufo-brunnese, 22 qw. papillate. Elateres ad 1100 5. Hab. Java (Gcbel, Karsten, Stahl, Schiffner); Tahiti (Nadeaud). /' 9. 'TYreubia bracteata St. n. Sp. Planta maxima, praecedenti simmillima. Bractez dorsales majores, subquadrata, appresse, lamellis decurrentibus nullis vel rudimentariis; margo superior loborum arcuatus, ad insertionem auriculatim ampliatus, succubus. Sterilis. Hab. Samoa (Reinecke). Ob es eine dritte Art (New Zealand, Sinclair, Cheeseman), ( Patagonia accidentalis ad flumen Aysen, Dusén) giebt, ist zweifelhaft, da die Pflanzen steril sind und vegetativ geringe Unterschiede zeigen. FOSSOMBRONIA Raddi. 1820. Jung. Etr. in Act. Moden. 18, p. 40. Plant: foliosz, pusillae vel mediocres, interdum majuscule, terricolz saepe paludicole, scpius pallide virides, interdum fusco-virentes vel rufescentes, radiculis pro more sanguineis, interdum roseis vel pallidis arcte repentes, semper fere dense cespitantes, rarius gregaria. Caulis fragilis, e simplice basi furcatus, sub flore simpliciter vel gemi- natim innovatus, ramis posticis nullis, ceterum crassus, postice valde productus, rotundatus vel carinatim angustatus, apice semper erectus, antice leniter canaliculatus, interdum apice recte in solum descendens tuberiferus. Folia magna, oblique inserta, succuba, in caulis pagina ventrali semper brevissime inserta, antice plus minus longe — interdum usque ad medium 373 20 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Fossombronia. caulis — decurrentia, medio basis semper pluristrata, ceterum tenera, ex angusta basi obcuneata, superne ampliata, sepe latissima, margine angulata vel lobata, scepissime erispata et incurva, rarius integerrima. Folia floralia perianthio approximata semper majora, a reliquis sepe diversa, magis et profundius incisa et dentata. Cellulae foliorum semper exincrassatz:e, magna, basi sepe maxima, in montosis et alpinis szpe maxime tenerae, in plantis exsiccatis flaccidissimzae. Amphigastria nulla. Pistilla et Antheridia in axilla antica foliorum regulariter seriata, in plantis paroicis pistilla caulis medio inserta, anthe- ridia ex contrario foliorum basi magis approximata. Perianthia post fecundationem tantum evoluta, basi ssepe pistillis vieinis obsita, ibidemque breviter stipitata, ex angusta basi pyriformia vel turbinata vel campanulata, sepe longitudinaliter plicata, superne tenera unistrata, basi semper crassa, bracteis filiformibus vel spathulatis jugata; bractec foliis breviores, longe accretce, apice liber: rarius a basi solutz::; perianthia in facie acroscopa ssepe profunde fissa; ore semper hiante recurvo, pro more lobato et erispato varieque armato. Calyptra magna, pyriformis, basi crassa, perianthio multo brevior, interdum paucis pistillis sterilibus basi circumdata. Pedicellus capsule magno bulbo insertus, crassus, brevis. Capsula globosa, quadrivalvis, valvulis irregulariter rumpentibus, bistratis, stratum externum cellulis equaliter incrassatis formatum, cellulae interne semiannulatim incras- sati. Spore majuscule, plus minus brunnea, tetraédre, exosporio in facie convexa varie armato, lamellato, vel papillato vel spinifero. Elateres bre- ves, normaliter bispiri, spiris laxe tortis, validis, in paucis annuliformes. Antheridia brevissime — in paueis longe — pedicellata, sape brac- teata, bracteis vel lanceolaüs vel cucullatis, antheridia a tergo tegen- tibus. Die Gattung Fossombronia hat, mehr wie irgend eine der vorher- gehenden, den Habitus der foliosen Formen; wenn sie dennoch zu den Thallosen gestellt wird, so wissen wir aus Leitgebs « Untersuchungen über die Lebermoose», dass die Scheitelzelle auch hier erhalten bleibt und dürch die Bildung des Perianths nicht aufgebracht wird; eine Zeit lang stellen diese Pflanzen zwar das Wachsthum ein, die 9 Blüthe er- scheint terminal ; sobald aber der Verbrauch der angesammelten Baustoffe zur Ausbildung der Reproduktions-Organe sistirt ist, beginnt die Scheitel-- zele wieder ihre Thàtigkeit und die ausgebildete 9 Blüthe sammt Perianth erscheinen nun dorsal. Die floralen Innovationen der foliosen 374 Fossombronid. |^ FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 21 (oder besser acrogynen) Lebermoose unterscheiden sich also wesentlich von denen unserer Gattung. Die Stellung derselben am Schlusse der thallosen Formen, als voll- endetes Mittelglied zwischen diesen und den acrogynen ist also eine natürliche; in der That hat unsere Gattung eine Anzahl Eigenschaften, welche sehr an die folioser Formen erinnern ; so ist der Stengel bei vielen Arten fast stielrund, nur an der dorsalen Seite abgeflacht ; er ist ein noth- wendiges Attribut schrág gestellter Blátter; diese selbst sind vielen foliosen Formen entsprechend unterschlüchtig inserirt, doch ist ihre Basis stets aus mehreren Lagen parenchymatischer Zellen aufgebaut, eine Eigenschaft, welche den Foliosen normaliter fehlt und an die Thal- losen erinnert, deren seitlich verdünnte Costa allmáhlig in die Flügel übergeht. Die Stellung der Antheridien (wenigstens bei allen nicht par- ccischen Formen) ist axillàár und zeigt also eine nahe Verwandltschaft mit den foliosen Formen, die bekanntlich an gleicher Stelle der dorsalen Stengelseite die Antheridien in der Axel des Blattes entwickeln. Alle Arten unserer Gattung sind in ihren Organen aus dünnwandigen Zellen aufgebaut und ihre àlteren Sprosstheile gehen daher sehr bald zu Grunde, so dass nur selten Sprosssysteme erhalten sind; aus diesem Grunde ist auch die Bestimmung des Blüthenstandes eine wenig zuver- lássige, da einst verbundene Glieder gelóst erscheinen. Die in fast allen bisherigen Arbeiten stark vernachlássigte Angabe der Blattform hat zu dem Mythus Anlass gegeben, man kónne die- selbe überhaupt nicht nutzbringend verwerthen; es unterliegt aber keinem Zweifel, dass die Blátter jeder Art eine konstante Form und einen Zellbau von messbar verschiedener Grósse besitzen ; wenn es auch Arten giebt, die hierin wenig von einander abweichen, so giebt es doch viele, deren Blátter sehr charakteristische Formen zeigen. Dagegen ist die Form des Perianths eine sehr einfórmige, meist die eines Kreisels; wenige haben glockenfórmige oder birnfórmige Perian- thien; sie sind theils allseitig geschlossen, theils (und zwar an demselben Stengel) an der acroskopen Seite bis zur Basis gespalten; hier findet sich gewóhnlich eine grosse freie Lacinie, welche mehrfach als Amphigastrium florale beschrieben worden ist; sie gehórt aber den floralen Bracteen an, die allseitig das Perianth umgeben, stets auf eine mehr oder weniger lange Strecke mit ibm verwachsen sind und da, wo dasselbe gespalten ist, aus eben diesem Grunde nicht mit ihm verwachsen konnten, sondern als freie Lacinie den Spalt verdecken; von einem Amphigastrium kann also nicht die Rede sein, da dieses stets ventralen Ursprungs ist. 219 29 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Fossombronia. Die beste Handhabe zur Unterscheidung der Arten bieten die Sporen, wie Lindberg zuerst gezeigt hat, ein Verdienst, das nur desshalb als ein grósseres erschien, weil man vorher deren Untersuchung in unglaublicher Weise vernachlàssigt hatte. Die Bekleidung der Sporen ist eine sehr verschiedene; sie zeigen (als erste Gruppe) entweder Lamellen, welche die convexe Seite des Tre- traéders (nur diese ist stets in Betraeht gezogen) radial überziehen und mehr oder weniger gabelig verlaufen; sie sind meist wenig zahlreich, seitlich zusammengedrückt und haben eine scharfe Oberkante, so dass sie da, wo die Lamelle den Rand der convexen Seite verlásst und scharf auf die Unterseite überbiegt, als dornige Fortsátze am Rande der Spore erscheinen ; typisch für diese Gruppe ist F. pusilla Lindb. Eine zweite Gruppe zeigt das Exospor durch netzig verbundene Lamellen in regelmássige sechseckige Felder getheilt; hier unterscheide ich 3 Unterabtheilungen, die den gróssten Theil der Arten enthalten : a) Sind die Lamellen zahlreich und alle gleich hoch, so erscheint der Rand der Spore wie von einem schmalen hàáutigen Flügel gesáumt ; dieser Flügel ist in Wirklichkeit nicht vorhanden, sondern er entsteht aus dem Autblick von Oben auf die convexe Flàüche, an deren Peripherie die auf- rechten coulissenartig hintereinander liegenden Lamellen als ununter- brochener Flügel erscheinen (F. angulata Dickson). b) Sind dagegen die Felder weniger zahlreich und vweniger hoch, so er- scheinen die überbiegenden radialen Wànde des Lamellennetzes am Rande als kurze zahnfórmige Fortsátze (F. Dumortieri). c) Vielfach tragen die Lamellen an der Stelle, an welcher 5 zusammen- stossen, eine aufrechtstehende Papille, so dass die Peripherie der Spore dicht papillós oder stachlig bekleidet erscheint, das Netz aber nur im Centrum des Bildes sichtbar ist (F. Husnoti). Eine dritte Gruppe enthált diejenigen Arten, deren Exospor keine netzartige Lamellenbildung erkennen lisst; dasselbe ist dicht mit mehr oder weniger langen Papillen bekleidet und erscheint warzig oder lang stachlig. oft in dichtester Bedeckung (F. verrucosa Lindb., F. hispidissima St.). Nur bei einer Art dieser letzten Gruppe nimmt das Exospor eine ganz abweichende Bekleidung an; das Lamellennetz fehlt auch hier, aber es sind andere Lamellen vorhanden, welche rechtwinklig von der Ober- flàche ausstrahlen, ziemlich entfernt stehen, seitlich zusammengedrückt und an der Spitze breit gestutzt sind (F. cespitiformis De Not). Die Untersuchung der Sporen geschieht am besten in Milchsàáure, welche sie durchfálliger für das Licht macht und die Bildungen auf dem 376 Fossombronid. |FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICA RUM. 23 Exospor deutlicher erkennen lásst; ist die zugesetzte Flüssigkeit zu gering, so erhált die Spore durch die Ansaugung des Deckglases einen starken Druck, dergestalt, dass die Lamellen und Papillen nach allen Seiten ver- bogen und zerdrückt werden und ein ganz verzerrtes und undeutliches Bild entsteht; ein solches diente als Original zu der Zeichnung von F. Husnoti in der Revue bryol. 1890, Nr. 4. Die Grósse des Sporen variirt innerhalb derselben Kapsel, doch isf es leicht, unter der grossen Anzahl die mittlere Grósse zu ermitteln. Die Lànge der Elateren ist dagegen in einer Kapsel so verschieden, dass sie kein verlássliches Moment für die Unterscheidung der Arten abgeben kónnen. Dagegen lege ich Gewicht auf den Querschnitt des Stengels, welcher in vielen Fállen eine ausgeprágte constante Form zeigt, bald flach mit wenig convexer Wurzelseite, bald daselbst deutlich kielig verschmàlert erscheint; bei anderen Arten ist er ventral stark abgerundet vortretend und seine Seiten vertical ansteigend, so dass er auf dem Querschnitt wie ein Sack zwischen den Blàttern hàngend erscheint. Die rothe Wurzelfarbe ist, wie schon in der Gattungsdiagnose bemerkt, nicht allen Arten eigen. EKR^ossomnmbromiza. À. Spors furcatim lamellatae. a. lamellis laxe dispositis. 1. Fossombronia pusilla (L.) Dum. 2. Fossombronia perpusilla (Col.) St. 3. Fossombronia crassifolia Spruce. b. lamellis confertis. A. Fossombronia eristata Lindb. 5. Fossombronia texana Lindb. c. lamellis vermcularibus interruptis. 6. Fossombronia Stephanii Schffn. n. sp. 7. Fossombronia japonica Schffn. B. Spore regulariter reticulata. d. Spore ambitu angulatim alata. 8. Fossombronia angulosa (Dicks.) Raddi. 9. Fossombronia brasiliensis St. n. sp. 10. Fossombronia lophoclada Spruce. 11. Fossombronia grandis St. n. sp. 12. Fossombronia reticulata St. 371 94 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. e. lamellis margine dentatim prominulis. 13. Fossombronia lamellata St. 14. Fossombron;a Dumortieri (H. et G.) Lindb. 15. Fossombronia cristula Aust. 16. Fossombronia incurva Lindb. 17. Fossombronia Zeyheri St. n. sp. f. Spore ex angulis lamellarum papillate. 18. Fossombronia Husnoti Corb. 19. Fossombronia intestinalis Tayl. 20. Fossombronia longiseta Aust. 21. Fossombronia Naumannii Sehffn. Fossombronia. C. Sporze papillis aspera vel hispidze, lamellis reticulatis nullis. g. lamellis plano-compressis, truncatis. 22. Fossombronia cespitiformis De Not. h. papillis longis hispide. 23. Fossombronia hispidissima St. n. sp. 2^. Fossombronia spinifolia St. n. sp. 25. Fossombronia erispa Nees. 26. Fossombronia hamato-hirta St. 27. Fossombronia Mittenii Tindall. j. pap?llis brevibus obtusis. 28. Fossombronia papillata St. 29. Fossombronia australis Mitten. 30. Fossombronia gieantea St. n. sp. 31. Fossombronia Wrightii Aust. 32. Fossombronia verrucosa Lindb. 33. Fossombronia Macounii Aust. 34. Fossombronia leucoxantha L. L. D. Incertz sedis. 39. Fossombronia peruviana H. et G. 36. Fossombrania ptychophylla Spruce. 37. Fossombronia integerrima St. n. sp. 38. Fossombronia dentata St. n. sp. 39. Fossombronia carinata G. A0. Fossombronia salina Lindb. A. Spore furcatim lamellate. a. lamellis laxe dispositis. 1. F. pusilla (L.) Dum. Rec. d'observ. p. 11. Syn. : Jungermannia pusilla L. Spec. Pl. 1603. 378 Fossombronid. | FRANZ STEPHANI. SEPCIES HEPATICARUM. 25 Monoica, minor, pallide-virens, pro more gregaria, maxime fcetens. Caulis ad 10 mm. longus, furcatus, postice parum productus leniterque convexus, subtriplo latior quam crassus. Folia conferta, basi triplo angus- tiora quam apice, plus minus crispata, late reniformia, 4-5 angulata, angulis interdum apiculatis. Gellulae 35 »«; 40 y», basales 45 »« 7^ y. Folia suprema profunde 5 loba, lobis arcte incurvis acuminalis acutis. Perianthia (urbinata, ore amplo crispato paucilobato, lobis acutis recurvis. Spor& ad &0 y, furcatim lamellatze, lamellis compressis, altis, in ambitu sporarum itaque longe prominentibus et quasi in spinam acuminatam abeuntibus; spinee sub 24. Hab. Sat rara in Britannia, Germania, Baden (Jack); líalia, Napoli (Cleve); Gallia, Paris (Bescherelle); Vancouver Island (Macoun); Cali- fornia (Howe). 2. F. perpusilla (Col.) St. Syn. : Noteroclada perpusilla Colenso. N. Zeal. Inst. Monoica, minor, pallide virens, ccspitosa. Caulis ad 7 mm. longus, purpureus, postice valde convexus, subteres. Folia confertissima, erecto- incurva, e basi obcuneata valde ampliata, 3-4 lobata, lobis carinatim conduplicatis arcte incurvis. Cellule apicales 37 »« 59 qj mediane 59 »« 92 y, basales 55 »«/ 130 yw. Perianthia longe stipitata, pyriformia, ore minus amplo recurvo, breviter lobulato meximeque crispato, sparsim dentato. Spore 35 y, rufo-brunnes, laxe lamellate, lamellis furcatim ramosis, e lata basi compressis, altissimis, in ambitu sporarum itaque longe prominentibus et quasi in spinam validam acuminatam abeuntibus, spina sub 24; foveold&e sub 14 in facie convexa. Hab. New Zealand (Colenso). Quoad sporas F. pusillae valde similis. 3. F. crassifolia Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 527. Syn. : F. tenuifolia Spruce l. c. p. 528. Monoica, major, viridis, gregaria. Caulis ad 15 mm. longus, parum ramosus, sub flore geminatim innovatus, crassus (2plo latior quam crassus) postice carinatim angustatus, antice itaque utroque latere atte- nuatus, radicellis ad aciem posticam reductis. Folia magna, tenerrima, conferia, longitudinaliter plicata, parumZadscendentia, plano-disticha, obcuneala, marginibus lateralibus strictis, apice rotundata quadriloba, lobis late triangulatis acutis, hic illic dentatis. Cellula apice 55 y., medio 99 »« 85 p, basi 74 »« 148 v. Perianthia foliis vix longiora, e basi bre - 2379 26 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Fossombronia. viter stipitata turbinata, uno latere profunde fissa, ore grosse plus minus profunde incisa, sublobulata, irregulariter grosse spinosa. Spora& magne, A y, rufo-brunnez, laxe lamellatze, lamellis furcatim ramosis, nusquam reticulatis, sepe parallelis, basi validis superne compresso attenuatis; sporze in ambitu itaque grosse spinose, spinis sub 20. Hab. Andes quitenses in Monte Altar et Bafios ad Montem Tunguragua (Spruce). Die beiden Pflanzen sind vóllig identisch und weichen nur in den vegetativen Organen ein wenig ab, doch nicht mehr, wie es der Standort im Thale und auf der Hóhe mit sich bringt; die entscheidenden Merkmale, die Sporen, den kieligen Stengel und die ^ lappigen Blátter haben beide; auch die Blattzellen weichen in der Grósse nicht ab und der Blüthenstand ist bel beiden moncecisch. b. lamellis confertis. 4. F. crispata Lindb. Soc. pro F.et Fl. fenn. 1873et Manip. II, p. 288. Syn. : F. Wondraczecki (Corda) Dum. Rec. d'obs. 1855, p. 11. Monoica, parva, viridis, gregarie crescens. Caulis ad ^ mm. longus, furcatus, postice valde convexus, in sectione semi-circularis, antice planus. Folia plus minus conferta, pro more contigua, parum crispata, inferne scpe plana, late ligulata, apice sinu lunato vel rectangulo biloba, lobis acutis vel varie angulatis. Cellulz foliorum apice 37 ?«; 47 y, medio 37 5X 7^ y, basi 47 »« 92 y. Perianthia stipitata, optime campanulata, ore hiante, margine recurvo breviter lobulato, integerrimo vel pauci- dentato. Sporc ad ^40 y. brunneolz, dense reticulatim lamellatze, lamellis in circeumferentia sporz dentatim prominulis, subparallelis et sub angulo acuto sat regulariter anastomosantibus, ceterum flexuosis; foveolae ita- que plus minus distincte anguste hexagon. Hab. Europa. Germania haud rara. Gallia (Mars, Hy, GCorbiére); Anglia (Lyel); Suecia (Hartmann); Fennia (Nylander, Lindberg); America septentr. (Werner teste Underwood); Himalaya (Gamble). Der Name F. Wondraczecki ist zu kassiren, da er ein nomen nudum geblieben ist; erst nach Lindbergs grundlegender Arbeit hat Dumortier (Hep. Europae 1874, p. 17^) durch Beschreibung der Sporen diesen Namen zu retten versucht, wie er denn auch Lindbergs Arbeit citirt. 5. F. texana Lindb. Acta Soc. Fl. F. fenn. 1875, p. 533. Syn. : F. cubana Aust. Bot. Bull. 1876, p. 96. 380 Fossombronia. |FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 27 Dioica, major, viridis, gregaria. Caulis ad 15 mm. longus, angustus, subteres; rigidus et durus, ventre valde productus. Folia conferta, magna, ex angusta basi late reniformia, margine 4-5 lobata, lobis late triangu- latis, acutis vel apiculatis, sinubus obtusis plicatis. Cellula apicales 37 »« 37 y, median: 40 »« 60 p, basales 50 »« 92 y. Perianthia foliis squilonga, turbinata, vix stipitata, uno latere profunde fissa, ore varie lobatim inciso, lobis repandis obtusis, recurvo-crispatis. Spor& ad 50 y, furcatim lamellate, lamellis humilibus, undulatis, in ambitu sporarum parum prominentibus. Hab. Cuba (Wright). Da nach Austin diese Pflanze auch in Texas vorkommen soll (ein Exemplar von diesem Standort ist nicht erhalten), so belasse ich zunáchst den Speciesnamen, der natürlich zu àndern wáre, wenn sie daselbst that- süchlich nieht vorkommt. Die von mir untersuchten Sporen waren fast reif in der ungeóffneten Kapsel ; der Befund stimmt aber mit Underwoods Beschreibung (Bot. Gaz. 1896, p. 71) gut überein. c. lamellis interruptis vermicularibus. V 6. F. Stephanii Schffn. n. sp. Dioica, magna, pallide virens, dense caspitosa. Caulis ad 10 mm. longus, pauciramosus, sub flore simpliciter innovatus, angustus, postice valde productus, parum latior quam crassus, radicellis pallidis repens. Folia majuscula, conferta, oblique adscendentia, oblique ligulata, apice parum angustata rotundataque, integerrima, margine postico stricto, antico decurrente. Cellul& apicales ^7 »X 47 p», mediand 37 »«, 74 iL. basales 37 »«/ 92 p. Perianthia parva, haud stipitata, tenerrima, turbi- nata, ore parum lobulato, integerrimo crispato. Spore magnae 50 p, vermiculariter lamellatze, lamellis humilibus, irregulariter et frequenter anostomosantibus, retem irregularem sspe interruptam formantibus, regulariter papillatis, papillis numerosis, longiusculis gracilibus hispidis. Hab. Insula Bourbon (de VIsle). Die Sporen dieser Pflanze haben Lamellen, welche ein vollkommenes Netz bilden würden, wenn nicht überall Theile dieses Netzes fehlten ; es enden eine Menge Lamellen blind; ganz àhnliches zeigen die Sporen mancher Ricciaarten. 7. F. japonica Schffn. Oest. Bot. Zeitschr. 1899, p. 389. Autoica, parva, laxe cespitosa lateque expansa. Caulis ad 3 mm. longus, 381 28 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Fossombronia. simplex vel furcatus, radicellis purpureis repens. Folia conferta, parum latiora quam longa, leniter lobulata, undulata, integerrima, margine antico late incurvo. Perianthia brevissima, late campanulata, uno latere fissa, ore hiante leniter lobulata, undulata. Sporz ad 60 y flavo-brunneol:e, irregulariter lamellatim reticulatze, lamellis hie illic interruptis. Elateres breves, 60—150 y, vermiculares, annulatim incrassatze, annulis hic illie. fibra simplici interruptis. Anthe» idia aggregata, longe pedicellata. Hab. Japonia, Tokyo, in horto botanico (Miyake). B. Spora regulariter reticulata. d. Spore ambitu angulatz. 8. F. angulosa (Dickson) Raddi Jung. etrusca, p. 17. Syn. : Jungermannia angulosa Dickson Crypt. brit. I, p. 7. ? Gymnonmitrium. erythrorhizum Bisch in Seuber et Hochst. Flor. azor. Dioica, viridis, dense czspitosa sepe late expansa. Caulis ad 15 mm. longus, sub flore geminatim innovatus, angustus, postice valde productus. Folia conferta, magna, ex angusta basi spathulata, apice irregulariter A-5 lobata, lobis brevibus parvis acutis. Cellule 37 v., medio 95 »«/ 148 y, basales 55 »« 205 x. Perianthia turbinata, late stipitata, ore irregulariter inciso-lobulata vel subspinosa. Bractez breves lanceolate fere omnino accretae. Spor& 37 y», regulariter reticulatim lamellatee, foveolis sub 7 in facie convexa, lamellis altis, compressis, spore itaque in ambitu quasi angulatim alata. Hab. [talia (Raddi, De Notaris, Levier, Nyman, Arcangeli, Cleve); Bri- tannia Insula Jersey (Mackenzie); Cornwall (Curnow); Hibernia (Moore, Taylor, Carrington, Lindberg); Amer. sept., Florida, Alabama (Underwood); Texas (Thurow); Mobile (Sullivant); Cuba (Wright); Gallia (Corbiere); Portugal (Moller). Ob die Cuba-Pflanze hierher gehórt, kann ich nicht sagen; es kommt F. brasiliensis auch in den Antillen vor und diese ist der F. angulosa ausserordentlich àhnlich. 9. F. brasiliensis St. n. sp. Dioica, mediocris, viridis, laxe caspitans. Caulis ad 4 mm. longus, angustus, postice valde productus et carinatim angustatus. Folia contigua, 282 Fossombronia. |FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 29 plano disticha, spathulata vel subligulata, integerrima apice truncato-rotun- data. Cellulze ^46 ., mediana 477«92 v, basales 54» 130 y... Perianthia tur- binata uno latere profunde fissa, ore profunde inciso-trilobata. lobis irregu- laribus, truncatis, repandis vel paucidentatis, crispatis. Spora 37 y, regulari- ter reticulatim lamellatze, foveolisad 16 in facie convexa, lamellis humilibus, in ambitu sporarum angulatim prominulis. Elateres semper 93 vel ^ spiri. Hab. Brasilia (Puiggari, Ule); Cuba (Wright); Insula Dominica (Elliott). 10. F. lophoclada Spruce. Edinb. B. Soc. 1885, p. 529. Dioica, mediocris. pallide-virens, in latas plagas expansa. Caulis ad 15 mm. longus, simplex, sub flore geminatim innovatus, valde productus, duplo latior quam crassus, postice plano-convexus, lateribus abrupte adscendentibus rotundatis. Folia conferta, subhorizontaliter patula, infe- riora late ligulata, inzequaliter biloba vel retusa, superiora majora, mul- toties latiora quam longa, antice decurrentia. margine postico quam anticus triplo longiora, apice obtuse inciso-triloba. Cellule 37 *« 37 v. mediana 47 »« 8^ y. basales 7& 5 110 y. Perianthia foliis parum lon- giora, vix stipitata, campanulata, ore profunde quinquelobato, lobis repandis, crispatis. Bractez valde numerose, maxime, perianthio cqui- longs, ligulatee vel lanceolatz:e superne longe libere. Sporz 29 p, rufo- brunnege, regulariter reticulatim lamellalze, foveolis sub 15 in facie con- vexa,lamellis humilibus, in ambitu sporarum itaque angulatim prominulis. Hab. Andes qwuitenses, in monte Campana (Spruce). X 4. F. grandis St. n. sp. Dioica, magna, fusco-viridis, dense czespitosa. Caulis ad 20 mm. longus, simplex, ex apice tantum innovatus, validus, plus duplo latior quam crassus, postice leniter convexus, lateribus abrupte adscendentibus, antice parum concavus. Folia magna, tenerrima, crispata, ipsa basi pluristrata, basi duplo angustiora quam apice, lateribus strictis brevibus, ambitu ilaque late reniformia, apice late rotundata, sinuato quinqueloba, lobis brevibus apiculatis vel in spinam abeuntibus, sinubus radialiter plicatis. Cellule foliorum apicales 37 »« ^7 y, medianse 55 »« 140 v, basales 55 » 185 ». Perianthia pro planta parva, longe et anguste stipitata, e basi angustissima late turbinata, ore profunde 3-4 lobo, maxime hiante, lobis repandis parum tortis vel recurvis. Spora parva, 3^ w,, laxe reti- culaüm lamellatze, lamellis humilibus, margine lamellatim et interrupte limbatze. Foveolze ad 8 y. in diametro. Hab. Africa in monte Kilimandscharo (Volkens). 383 30 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Fossombronia. 12. F. reticulata St. Hedwigia 189^, p. 9. Dioica, magna, valde robusta, pallide-flavo-virens, :etate rufescens, cspitosa. Caulis ad ^ cm longus, 1'/» mm latus, repetito-furcatus, sub flore simpliciter innovatus, vix duplo latior quam crassus, postice parum convexus, lateribus abrupte adscendentibus. Folia maxime crispata, reni- formia, antice longe et anguste decurrentia, caulis itaque alis confertis crispatis quasi lamellatus. Cellulze 475474 y basales 5054136 y... Perianthia magna ad 6 mm longa, turbinata, ore repando vix crispato. Spor& parva, 2^ y, minute reticulatim lamellatze, foveolis in facie convexa sub A40, la- mellis humilibus, repandis vel minute cristatim denticulatis, spor& itaque ob lamellas numerosas in ambitu quasi breviter inciso-alate. Hab. New Zealand (Kirk). e. lamellis humilibus margine dentatim prominulis. 13. F. lamellata St. Hedwigia 1894, p. 9. Syn. : Fossombronia tuberifera Góbel Organogr. II, p. 264. Dioica, parva, viridis, dense czespitosa. Caulis ad 10 mm. longus, repetito furcatus, postice valde productus, apice defoliato in terram descendens, tuberiferus. Folia suberecta, subquadrata vel apice ampliata, margine angulata crispata. Perianthia magna, substipitata, campanulata, ore amplo remote pauci-spinoso, valde crispato. Sporc& brunnew 43 y, reticulatim lamellatze, foveolis sub 20 in facie convexa, lamellis ad retem laxam con- fluentibus, altissimis et compressis, in ambitu sporarum longe angusteque prominentibus; spore itaque lamellis truncatis patulis quasi stellatim bracteatze apparent. Hab. Buenos-Ayres (Hauthal), Venezuela, Tovar (Gcebel). Gabel hat diese Pflanze unter dem Namen F. tuberifera Góbel (in seiner Organographie II, p. 264) abgebildet; vorher erwáhnte sie bereits Auge (Flora 1893, Heft 4), woselbst auch eine Abbildung der Sprossspitze ge- geben ist; meine Publikation ist viel àálter und man hat den Namen, den ich gegeben hatte, leider unbeachtet gelassen ; die Knollenbildung habe ich nicht untersuchen kónnen. 14. F. Dumortieri (Hüb. et Genth.) Lindb. Manip. II, p. 417. Syn. : Codonia Dumortieri Hüb. et G. Hep. Exsicc. No 80, 1837. Fossombronia foveolata Lindb. Manip. II, p. 382. Monoica, parva, viridis, cespitosa vel gregaria, paludicola maxime feetens. Caulis ad 4 mm longus parum ramosus, sub apice simpliciter in- 384 Fossombronid. |FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 31 novatus, postice valde productus, subcarinatus. Folia parva vix imbricata, oblique obcuneata, 3—4 angulata. Cellula foliorum apicales 29»«47 TM medianc 29»«55 v, basales 37»«74 y, ubique unistrat:e. Perianthia parva, turbinata vix plicata, ore hiante repando, lobulato, hic illic magna spina armato, margine sepe recurvo; bracte& parva, lineares superne libere. Spora ^0 y, regulariter reticulatim lamellatze, lamellis tenuibus salt altis, in eireumferentia spor: itaque quasi spinoso-prominulis. Hab. Europa, nusquam rara in regione silvatica. America septentrionalis. Da die Pflanze (unter dem Namen Codonia Dumortieri) in einer kàuf- lichen Sammlung ausgegeben worden ist, so gilt sie natürlich als rite publizirt und Lindberg hat mit Recht seinen 187^ gegebenen Namen (F. foveolata) kassiri. Die amerikanischen Botaniker weichen hierin leider ab. 15. F. cristula Aust. Acad. Philad. 1866, p. 228. Monoica, pusilla, tenerrima, pallide virens, gregaria. Caulis ad 5 mm. longus, postice valde productus, subteres, tenuis subsimplex sub flore simpliciter innovatus. Folia contigua adscendentia, late ligulata, basi vix angustiora, superne repanda, integerrima. Folia apicalia majora, crispata, profundius 4—5 lobulata, lobulis rotundato prominulis sinubus late re- eurvis. Cellule 295437 y, medio 37»«65 y, basi 55»«110 y. Perianthia substipitata, optime turbinata, tenerrima, uno latere profunde fissa, ore maxime hiante profunde quinquelobato, lobis rotundatis, crispatis sinubus recurvis. Spora 37 y, lamellatim-reticulat:e, foveolis numerosis, lamellis altis, margine dentatim prominulis. Elateres breves, stricti, acuminati, annulatim incrassati, annulis remotiusculis, centro linea fusca percursis. Hab. Amer. sept. New Jersey (Austin). Die Verdickungen der Elateren machen den Eindruck, als liefe das eine der sonst spiraligen Verdickungsbànder central und gradlienig durch den Elaterenschlauch, wáhrend sich die sonst spiraligen Windungen des anderen Verdickungsbandes in isolirte Ringe aufgelóst haben. Hinsichtlich der Sporen steht unsere Pflanze der F. Dumortieri ausserordentlich nahe. 16. F. incurva Lindb. Manip. II, p. 381. Dioica, minor, viridis sparsim inter muscos crescens. Caulis ad 5 mm. longus, simplex, postice valde productus, antice canaliculatus vel sub- planus. Folia conferta, irregulariter bi- vel triloba, sinubus acutis vel ob- tusis, lobis integerrimis vel dentatis incurvis. Cellulz foliorum 375«37 y, basales 397»«92 y. Perianthia ex angusta basi ovali-pyriformia, superne 385 39 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Fossombronia. plicata, ore dilatato irregulariter serrato, hic illic subinciso, lacinulis acutis incurvis. Sporz 20 y, fusco-brunne: vel nigro-violacez, plus minus regu- lariter lamellatim-reticulat:e, lamellis humilibus, in margine sporarum dentatim prominulis. Eab. Fennia (Lindberg); Germania, Neu Ruppin (Warnstorf). Dass diese Pfianze ein Subgenus (Lindberg), oder gar ein neues Genus (Schiffner in Engler und Prantl) bilden soll, vermag ich nicht einzusehen. Es giebt unter den Arten unserer Gattung alle Uebergánge vom breiten, flachen, thallusartigen Stengel bis zur drehrunden Form ; auch die Form des Perianths ist in der Gattung sehr verschieden und variirt von der birnfórmigen bis zur breit schüsselfórmigen Gestalt ; dje eigentlich gene- rischen Merkmale, nàámlich die Stellung der Pistille und der Bau der Kapsel mit ihren tafelfórmig zerfallenden 4 Klappen sind ganz die unserer Gattung. Der Vergleich dieser Pflanze mit Jungermannia incisa aber steht wirklich unter dem Niveau einer wissenschaftlichen Erórterung. Á 17. F. Zeyheri St. n. sp. Dioica, major, pallide-virens, dense czspitosa. Caulis repetito-ramosus, sub flore geminatim innovatus, ad 15 mm. longus, crassus (fere triplo latior quam crassus) postice leniter convexus, lateribus oblique adscendentibus. Folia conferta, oblique erecta, obcuneato-rotunda, symmetrica et antice haud decurrentia, apice brevissime lobulata, lobulis acutis vel obtusis, si- nubus recurvis crispatis. Cellulz: apice ^47 w. medio 55»48^ y, basi 74»110 yw. Perianthia foliis zequilonga. late campanulata vix stipitata, uno latere profunde fissa, ore grosse irregulariterque lacerata, laciniis truncatis grosse pauci-spinosis. Sporc& 37 y, fusco-purpure:, regulariter reticulatim lamellatg?, foveolis magnis sub 12 in facie convexa, lamellis humilibus. spore itaque ambitu remote breviterque papillato. Elateres bispiri, spiris validissimis. Hab. Africa australis, Table Mountain (Zeyher). f. Spore ex angulis lamellarum papillatz. 18. F. Husnoti Corbiére Rev. bryol. 1890, p. 3. Monoica, minor, viridis, laxe ccespitans vel gregarie crescens. Caulis ad 10 mm longus, angustus, postice valde productus, stoloniferus, stolo- nibus crassis hyalinis subteretibus subterraneis. Folia parva, dense imbri- cata, e basi angusta obcuneata, reniformia, apice rotundata vel truncata, integerrima, parum crispata. Cellule foliorum apicales 36»«36 v., medianas 386 Fossombronid. ^ FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 39 36»«72 w, basales 54»«90 y. Perianthia sessilia, ex angusta basi valde ampliata, fere scutellala, saepe una latere profunde fissa, ore latissimo crispato, quinquelobo, lobulis angulatis vel acutis. Spor& ad 47 y. distincte reticulatim lamellate, lamellarum angulis alte papillatis, papillis recte patulis strictis, anguste rectangulatis truncatis, margine sporarum itaque maxime hirto. Hab. Gallia, Cherbourg (Corbiere); Alger, Blida (Gay, Paris); líalia, Firenze (Levier). In Gottsche und Rabenhorst Hep. Exsice., Nr. 439, wáchst diese Am mit FF. verrucosa Lindb. gemischt und zwar in allen Exemplaren, die ich von diesem Werke untersuchen konnte. Diese Species ist wahrscheinlich ver- breitet und nur bisher mit F. ccspitiformis verwechselt worden. Hin- sichtlich der Sporen steht sie der F. intestinalis Taylor sehr nahe; sie sind bei beiden fast gleich. 19. F. intestinalis Tayl. in Syn. Hep., p. 469. Dioica, mediocris, viridis, sepe purpurascens, dense depresso-ceespitosa. Caulis ad 2 cm longus, furcatus, postice valde convexus, duplo latior quam crassus. Folia dense imbricata, triplo fere latiora quam longa, trilobata lobis brevibus rotundatis incurvis. Cellul& foliorum 35 qw, basales 35»«120 yu. Perianthia turbinata, late breviterque stipitata, ore lobulato, lobulis brevibus recurvis et tortis. Spor& ad ^7 y., distincte lamellatim reticulat:&e, ex angulis lamellarum papillatze, papillis angustis longiusculis, compresso-planis, truncatis, spor: itaque ambitu maxime hirto. Hab. Australia, Swan River (Drummond, Miss Sewell); Sydney (White- legge); Tasmania (Weymouth); New Zealand. (Colenso). Die Pflanze, welche Spruce (Hep. And. et Amaz. 1885, p. 529) beschreibt, und welche von den Aucklands-Inseln stammt, ist von ihm irrthümlich als Original betrachtet worden; daher seine von Mitten abweichende Meinung über diese Art; das Original stammt vom Swan hiver und die Auckland-Pflanze ist jedenfalls nur irrthümlich zu dieser Art gestellt worden ; es ist wahrscheinlich meine F. gigantea. Die Sporen von F. intestinalis sind fast genau die der vorstehenden F. Husnoti Corbiére. 20. F. longiseta Austin. Acad. Philad. 1869, p. 228. Dioica, mediocris, viridis, gregarie crescens. Caulis ad 15 mm. longus, furcatus, postice valde productus, radicellis roseis repens. Folia parva, imbricata, breviter ligulata, plano-disticha vel leniter adscendentia, inte- MÉMOIRES DE L'HERBIER BoIssIER, no 16, 25 juin 1900. 74 3^4 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Fossombronia. gerrima vel paucilobulata, vix unquam dentata, basi pluristrata. Cellule foliorum apicales 2854237 v, mediana 28»«60 yx, basales 6094150 y. Perianthia magna, campanulata, interdum uno latere profunde fissa. Spora flavo-brunnex ad 47 y., distincte retieulatim lamellatze, ex angulis lamellarum papillatzte, ambitu itaque muricatze. Hab. Am. sepl., San Francisco (Bolander). Die Abbildungen Howe's (Torrey Bot. Cl. 1899, tab. 99) zeigen so grosse Unterschiede in der Skulptur der Sporen, dass sicher verschiedene Arten darunter enthalten sind, wie das Howe auch p. 82 selbst vermuthet. Ich habe aus dem Herb. Gottsche die Pflanze von Ukiah leg. Bolander be- schrieben, weil ich diese als das Original betrachte und der gleiche Sammler auch von Austin (Hep. Bor. Amer. 1873, p. 30) genannt wird ; es ist kaum zweifelhaft, dass Bolander seine Aufsammlungen zugleich an Austin und Gottsche geschickt hat; im Uebrigen stimmt Austins Angabe «sporis valde muricatis» vollkommen mit dem Befund an den Bolan- der'schen Exemplaren überein, auch der diócische Blüthenstand, auf den ich aber wenig bei dieser Gattung gebe, da die álteren Theile bei allen Arten so schnell absterben, dass die Zweige, die einst verbunden waren, isoliri werden und nun der diócische Blüthenstand sehr leicht für den monócischen in die Erscheinung tritt. - 21. F. Naumannii Schffn. Exp. Gazelle IV, p. 39. Dioica, magna, dense c:spitosa, inferne brunnea superne pallide viridis. Caulis ad 5 cm. longus, simplex vel furcatus. Folia conferta, late reniformia, plicata subcrispata, 4—35 lobata, lobis brevibus repando-prominulis api- culatis. Cellule 45»«063 v. basales 375«430 y. Perianthia magna, plicata, turbinata, ore irregulariter dentato. Sporza ad ^0 w,in facie convexa regulariter reticulatim lamellosa, foveolis parvis numerosis, lamellis ex anguló papillatis, papillis brevibus, truncatis, in ambitu sporarum valde numerosis, contiguis. Antheridia longissime stipitata, basi bractea lanceo- lata obtecta. Hab. Kerguelen-Insulze (Naumann, Exped. Gazelle). . C. Spore papillis hispida, foveolis hexagonis nullis. g. lamellis patulis, plano-compressis, truncatis. 22. F. ceespititormis DeNot. in G. et R. Hep. Exsicc. No 123. Syn. : F. angulosa var. cespitiformis Raddi. Mem. Mod. 18, p. ^1. 388 Fossombronid. |FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 35 . Monoica vel dioiea, minor, viridis, dense cxspitosa, foetens. Caulis ad 15 mm longus, subteres, plus minus ramosus, sub flore simpliciter inno- vatus. Folia conferta, e basi obcuneata valde dilatata, margine optime crispata, integerrima. Cellule apicales 375»«55 y, mediane A7»«92 y, basales 47»«130 y.. Perianthia breviter stipitata, campanulata, ore recurvo crispato subintegerrimo, uno latere szpe ad basin usque fissa. Bractez magnse, spathulatze superne longe libera. Sporz 46 v, brunnez, lacinulis plano-compressis rectangularibus recteque patulis bispidissime. Hab. ltalia (DeNotaris, Cleve, Evans, Levier); Gracia (Heldreich); Portugal, Coimbra (Moller); Algeria (Paris, Bovi, Trabut); Gallia (Cleve, Corbiére); Anglia (Stabler); Madeira (Fritze); Tenerifa (Krause); Abyssinia (Schimper). h. papillis longis hispida. v^ 93. F. hispidissima St. n. sp. Dioica, minor, viridis, gregaria. Caulis ad ^ mm. longus, simplex, postice maxime productus, angustato-rotundatus (subcarinatus) minus latus quam crassus, in sectione quasi saccatus. Folia parva, obcuneata, vix magis lata quam longa, basi valde angustata lateribus strictis, apice repanda hic illic incurvo-erispata. Cellulze foliorum apice 37»«59 y, medio 37»«80 v, basi 37»«92 y. Perianthia vix stipitata, ex angusta basi pyriformia, fere duplo longiora quam lata, sub ore contracta, subinde abrupte dilatata ore recurvo sinuato subcrispato. Sporc fusco brunnes, 35 p, papillis longiusculis creberrimis hispidissime. Hab. Amer. sept., San Francisco (Bolander). » 9^4. F.spinifolia St. n. sp. Monoica, gracilis, fusco-viridis, gregaria. Caulis ad 12 mm. longus, repetito-furcatus, tenuis, postice valde productus subteres. Folia parum imbricata, leniter adscendentia, ex angusta basi late obovata vel rotun- dala, varie grosseque spinosa, spinis 3—95 majoribus sublobuliformibus acuminatis, acutis; reliquis multo minoribus. Cellule 365«36 v, basales parum longiores. Perianthia iurbinata, folis vix longiora, plurilobata, lobis irregulariter grosse spinosis, haud crispatis. Spore fusco-brunnece ad 46 y. papillis longis acutis et confertissimis hispidissimze. Hab. Africa australis, Gnadenthal (Breutel). 25. F'. crispa Nees. Syn. Hep., p. 469. Dioica, major, fusco-viridis, dense czespitosa lateque expansa. Caulis ad 389 36 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Fossombronia. 2 cm. longus, parum ramosus, rigidus, angustus, postice valde productus. Folia parum imbricata, breviter ligulata, basi vix angustata, distiche patula, apice truncato-rotundata, crispata. Cellule 375459 y. basales 55547 y. Perianthia breviter pedicellata, campanulata, ore hiante recurvo, integer- rimo, parum crispato. Spor& 45 t, fusco-brunne:, papillis longiusculis confertis hispidissim:e. Androecia totam caulem tegentia, antheridia seriata, bracteata, bracteis magnis, ovalibus, margine erosis, cucul- latis. Hab. Africa austrails, Table mountain (Ecklon, Mac Owan) Gnaden- thal (Breutel). 26. F. hamato-hirta St. Hedwigia 1894, p. 8. Monoica, parva, viridis, in rupibus dense ccspitans. Caulis brevis, ad 10 mm. longus, simplex, antice planus, postice valde productus, magis crassus quam latus, radicellis pallidis repens. Folia conferta, imbricata, tenerrima, ex angusta basi oblique lateque ligulata, apice plus minus pro- funde emarginato-biloba, lobis rotundatis, margine anteriore angulatim ampliata vel in dentem producta. Cellula foliorum apicales 375«97 wu, - mediang 372«7^ yw, basales 972x110 »&. Perianthia stipitata, superne abrupte dilatata, turbinata, ore lobato, lobis recurvis maxime crispatis. Spor& 35 y, dense breviterque setulose, setulis hamatim incurvis. Hab. Ascension Island (Gordon). 27. F. Mittenii Tindall. J. of Bot. 1898, p. ^4. Monoica? parva, flavo-virens. Caulis ad 5 mm. longus, simplex. Folia imbricata, crispata, hie illic angulata, magis lata quam longa. Perianthia pro planta magna, ore crenulato. Sporz& 47 ij, flavo-brunnecx, dense papillatee, papillis acuminatis (110 in facie convexa). Elateres mediocres, bispiri. Hab. Anglia, Braunton (Mitten). Die Pflanze habe ich nicht gesehen und gebe die Diagnosa der Frau Tindall in Uebersetzung. Der Blüthenstand wird leider nicht erwáhnt; auch der Querschnitt des Stengels und die Grósse der Blattzellen sind nicht angegeben, wohl aber wird die Pflanze wegen der Cuticula der Sporen mit F. papillata St. verglichen, welche gróssere abgestumpfte Papillen besitzt; da die Sporenpapillen als «finely pointed », also scharf zugespitzt (acuminatze) beschrieben werden, so ist die Abbildung leider wenig der Diagnose entsprechend. 390 Fossombronia. |FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 31 i. papillis brevibus obtusis. 28. F. papillata St. Hedwigia 1889, p. 157. Monoica, mediocris, pallide flavo-virens, dense cespitosa. Caulis brevis ad 43 mm. longus, simplex sub flore geminatim innovatus, crassus (vix duplo latior quam crassus) postice parum convexus, lateribus abrupte adscendentibus rotundatis. Folia conferta, erecta, obcuneato-reniformia crispata, hic illic angulata, ceterum integerrima. Cellulae 35»«35 y, basales 357x120 p. Perianthia magna, turbinata, uno latere profunde fissa, ore profunde plicato, varie torto et crispato, profunde lobulato, lobis obtusis. Bractez magn: anguste spathulatze, seepe sublibere. Spor& 45 i, badic, dense grosseque papillat:e, papillis conieis truncatis. Hab. Australia, Queensland (Wild, Bailey). 29. F. australis Mitt. Linn. Soc. 1877. Dioica, magna, apice viridis, inferne rufescens. Caulis ad 4 cm. longus, parum longeque ramosus, ramis parum divergentibus, postice maxime productus. Folia conferta, maxima, ad 6 mm. lata, antice longissime attenuatim decurrentia, margine plus minus grosse quadrispinosa, spinis minoribus interjectis. Cellule apicales &47»«55 (, basales 555«92 y. Perianthia campanulata, ore breviter 6 lobata, lobis remote dentatis. Sporz 32 y., papillis brevibus truncatis dense obtectze. Hab. Kerguelen (Eaton) ; New Zealand (Colenso). Die Sporen, welche Mitten beschreibt, sind Sporenmutterzellen, zu 4 vereinigt; ob sie der Pflanze überhaupt angehóren, ist fraglich ; sie waren noch ganz jung, das Chlorophyll im Centrum zusammengeballt, so dass das Ganze mit einem hyalinen Saume eingefasst erscheint; die reifen Sporen sind danach zweifellos oben richtig beschrieben, obwohl nur wenige der Kapsel noch anhafteten. | ^ 30. F. gigantea St. n. sp. Dioica, magna, robusta, flavo-virens, setate rufescens vel brunneola, ccspitosa. Caulis ad ^ em. longus, furcatus, duplo latior quam crassus, postice valde convexus, medio 18 cellulas crassus. Folia conferta, reni- formia basi pluristrata, validissima, breviter quadriloba, 3 lobi in margine apicali, quartus in margine anteriore, omnes late triangulati, obtusi vel apiculati. Cellulze foliorum apicales 555«95 y., reliquae 552x410 y. Perian- ihia vix stüipitata, turbinata, ore amplo recurvo crispato, integerrimo. 391 38 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Fossombronia. Spore ^6 w, rufo-brunnez, papillis humilibus densissime muricatze. Elateres ad 190 y, bispiri, spiris validis. Antheridia maxima, longe stipi- tata, dense seriata. Hab. New Zealand (Knight, Kirk). Siehe die Anmerkung zu F. intestinalis Taylor. 31. F. Wrightii Aust. Bot. Bull. 1876, p. 56. Dioica, major, pallide virens, dense c:espitans. Caulis ad 10 mm. longus, repetito-furcatus, sub flore simpliciter innovatus, angustus, ventre valde productus, vix duplo latior quam erassus, postice plano-convexus, late- ribus abrupte adscendentibus rotundatis. Folia conferta, tenerrima, plano-disticha, basi duplo angustiora quam apice, valde asymmetrica, ad marginem ventralem rotundatim ampliata, ad anticum multo breviora ibidemque in acumen magnum producta, ceterum integerrima vel paucis dentibus armata, plicatulis numerosis marginalibus crispa. Cellule apice 37 pw, medio 452«92 uw, basi 55»«140 p. Perianthia folis minora, uno latere profunde fissa, turbinata, ore breviter paucilobulata, lobulis varie recurvis maxime crispatis. Spore fusco-purpurez, 46 y, papillis brevis- simis rotundatis dense asper. Hab. Cuba (Wright). 32. F. verrucosa Lindb. Manip. II, p. 386. Monoica, flavo-virens, major, dense csspitosa. Caulis brevis, parum ramosus, postice valde productus, vix duplo latior quam crassus, in sectione late ovalis. Folia conferta, adscendentia, obcuneata superne valde am- pliata, multiplieata subintegerrima. Cellule 372497 y, basales multo majores ad 505«130 y... Perianthia campanulata, uno latere profunde fissa ore ampliato subintegerrimo multiplicato. Sporce 38 y. brunneze, papillis validis humilibus obtusis dense verrucoss. Elateres crassissimi, spiris 3—4 validissimis. Hab. Algeria, Blida (Paris) ; Gallia, Cherbourg (Corbiere). Siehe die Anmerkung zu F. Hwusnoti Corb. 33. F. Macouni Aust. Bot. Bull. 1876, I, p. 36. Hab. Canada, Portage La Lochs (Macoun). Die Pflanze existirt in keiner Sammlung. Austin nennt die Sporen «parviusculae subopace, densissime minutissime papillose.» Vielleicht ist sie hieran doch wieder zuerkennen. 392 Fossombronia. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. 39 34. F. leucoxantha L. et L. Syn. Hep. p. ^69. Dioica, major, subhyalina, dense czespitosa longe lateque expansa. Caulis ad 15 mm. longus, apice defoliato recte in terram descendens (tuberiferus?) maxime crassus posticeque valde productus, subteres. Folia magna, sepe in pagina ventrali purpureo-maculata, subrotunda, confertissima, erecto-conniventia, valde concava, marginibus angulatis incurvis. Cellulae 37 »« 56 w, basales 56 »« 92 y. Perianthia (ipse haud vidi) « campanulata, inciso-dentata. » Hab. Africa australis, Cape of good hope (Ecklon); Transvaal (Rehmann); Natal (Wilms). Hierher gehórt jedenfalls Foss. tumida Mitten, der nach der ganz miss- Iungenen Beschreibung in der Synopsis Hep. seine Pflanze natürlich nicht identificiren konnte; er nennt die Sporen obscura papillosa. Fertile Exemplare habe ich leider nicht gesehen; die aufgeblasenen, fast farblosen Blàtter lassen die Pflanze, welche in Südafrika weit ver- breitet ist, sogleich erkennen ; ob die Pflanze in diese Sektion der Gattung Fossombronia gehórt, ist nach der mageren Beschreibung Mittens ganz zweifelhaft. D. Incerte sedis. 35. F. peruviana Hpe et G. Linnsa 1855 p. 555. Sterilis, magna, valida, rufescens, dense csspitosa. Caulis ad 3 cm. longus, radicellis roseis brevibus repens, repetito-furcatus, duplo latior quam crassus, postice carinatim angustatus. Folia magna, late reniformia, e basi adscendente distiche explanata, radialiter plicata, superne angu- lata, angulis obtusis vel nullis. Cellule apicales ^5 »« ^5 p, basales A5 7X "1h y. Hab. Peruvia, Cordillera de Tuno, in rivulis (Lechler). Siehe F. ptychophylla Spruce. 36. F. ptychophylla Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 529. Caulis ad 3 cm. longus, simplex, carnosus, radicellis purpureis repens. Folia magna, albida, tenera, late imbricata, assurgenti-secunda, valde oblata, 9-3plo latiora quam longa, subrhomboidea, a basi radialiter pluriplicata, margine incdequaliter lobata et sinuata. Cellulze magna, parum elongatze. Hab. Andes quitenses, in palude alpina montis Altar, 3700 m. (Spruce). Diese Pflanze habe ich nicht zu erhalten vermocht; wahrscheinlich 393 AQ MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Fossombronia. gehórt sie zu F. peruviana Hpe. et G. Spruce hatte von dieser Publikation (Linne 1855) keine Kenntnis; beide Pflanzen sind nur steril bekannt; ihre Diagnosen decken sich aber fast vollstándig. 37. F. integerrima St. n. sp. Dioica, magna et robusta, pallide virens, dense ccspitosa. Caulis ad 25 mm. longus, repetito-furcatus, crassus et validissimus, duplo latior quam crassus, postice subplanus, lateribus oblique adscendentibus. Folia magrrá ( mm. lata, 2 mm. longa) late reniformia, subintegerrima, vix crispata, basi 3-4 cellulas crassa. Cellula foliorum apicales 55 »€ 92. y, mediane 7^4 5X 130 p, basales 92 7X 150 y. Antheridia magna, longe stipitata, bracteis parvis foliiformibus a tergo tecta. Hab. New Zealand (Colenso). 38. F. dentata St. n. sp. Sterilis, major, fusco-viridis, gregaria. Caulis ad 6 mm. longus parum ramosus, pallide-virens, postice purpureus, latissimus, quadruplo latior quam crassus, ubique cquicrassus (16 cellulas), postice plano-convexus, lateribus abrupte adscendentibus, antice leniter concavus. Folia magna, imbricata, ex angusta basi late obeuneata, apice rotundata, lateribus strictis, margine precipue apicali grosse regulariterque dentato-spinosa, spinis sub 20. Cellule foliorum apicales 40 5X 50 »,, versus basin sensim longiores, basales 50 X 150 y, pluristrate. Reliqua desunt. Tasmania (Weymouth). Die Pflanze ist durch die vegetativen Organe so hervorragend ausge- zeichnet, dass ich nicht unterlassen wollte, sie hier mitaufzuführen, ob- wohl sie nur steril bekannt ist. 39. F. carinata G. Syn. Hep., p. 469. Sterilis. Der Autor sagt von dieser Pflanze: folia erecia, arcte im- bricata, concava, sinuoso-undulata, dorso plerumque bicarinata, inte- gra. Planta junior antheras et pistilla monstrabat; radicule albidze sunt. Hab. Mexico (Liebman). A0. F. salina Lindb. Acta Soc. F. Fl. fenn. 1875. p. 533. Die Pflanze ist vom Autor nicht beschrieben; Austin sammelte sie in sterilem Zustande und gab sie unter Nr. 149 aus, unter dem Namen F. angulosa. ; 394 Haplomitrium. ^ FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. AA Es ist nicht zu erwarten, dass beide vorstehende Pflanzen je zu iden- lificiren sein werden. HAPLOMITRIUM Nees. Hep5 Eur. Hi piT4d: Plantze foliosze, minores, carnosule, virides, terricolze, e caudice ramoso subterraneo arhizo erectze laxe c:espitantes vel muscis consociat:e. Caulis simplex vel ex axilla foliorum ramosus, sub flore innovatus, a dorso com- pressus, in sectione itaque late ellipticus, superne incrassatus et subteres, cellulis magnis (centralibus angustioribus et magis elongatis) formatus, ceterum crassus et pallidus, nusquam rhiziferus. Folia inferiora oblique inserta, regulariter alternantia, concava, inte- gerrima, postice breviter adnata, antice caulem latius incurrentia, imbri- cata, incuba; superiora multo majora, ex angusta basi conduplicatim concava, transverse inserta, asymmetriea, margine postico substricto, antico rotundato, vix longiora quam lata, apice normaliter triloba, lobo mediano longiore acute vel obtuso. Cellula foliorum magne, crasse, basi pluristratz, apice 27 v, median: 362«55 y, basales 365472 t, haud in- crassalz.. Amphigastria regulariter cum foliis alternantia, magna, plano- appressa, transverse inserta, foliis parum minora, similiter triloba. Inflorescentia monoica vel dioica. Pistilla in axillis foliorum solitaria, nuda. Folia floralia (sub flore fecundato) bijuga, externa maxima condu- plicatim coneava, vaginatim opposita, erecta, apice acuta, margine irre- gulariter angulata vel sublobata, magno amphigastrio libero consociata ; intima ad 2 vel 4, multo breviora et minora, anguste ligulata, integerrima, amphigastrio aequimagno anguste elliptico aucta. Perianthiwm nullum. Calyptra libera, maxima, anguste cylindrica, crassa, basi paucis pistillis sterilibus cincta. Pedicellus capsulde ad 8 mm. longus, compressus, magno bulbo obconico insertus. Capsula oblongo- cylindrica, vix 2 mm. longa, acuta, rima 4 (vel 2) dehiscens; valvulce connectivo subapicali interno cohzrentes, unistratee, cellulis fibra annulari longitudinaliter inserto incrassatis. Elateres (ommes decidui) ad 240 w. longi, tenuissimi, bispiri, spiris capillaceis. Sporz parvz:, 27 w, flavo- virentes, minute papillatze. Antheridia in caule irregulariter distributa, ad 2: vel 3 aggregata vel 395 A2 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Haplomitrium. seriata, bractea propria magna anguste ligulata a tergo tecta, ceterum magna, tempore maturitatis aurantiaca, ovalia, pedicello crasso anguste obconico 4—96 cellulas longo. Species unica : H. Hookeri (Smith) Nees. Hep. Eur. III, p. 111. Syn. : Jungermannia Hookeri Smith Enel. Bot. I, t. 2555. Scalius Hookeri Gray Nat. Arrang. 1821, No 24. Die Pflanze ist zuweilen monocecisch, vielleicht immer, es gelang mir aber nicht, es immer nachzuweisen. Die Pistille stehen in den Axeln der Seitenblàtter und da diese Blátter sich nach der Befruchtung màchtig entwickeln und gedrángt stehen, so werden deren Pistille von dem sich bildenden Torus gemeinsam in die Hóhe gehoben und in der fertilen Blüthe findet man daher deren stets mehrere, wáhrend sie unten am Stamme einzeln in der Blattachsel stehen, wie bei Fossombronia. Wenn man ein gut entwickeltes Stàmmchen dieser Pflanze mit Milch- sáure behandelt, so dass es seine vóllige Turgescenz und die natürliche Stellung seiner Organe erlangt hat, so findet man, dass sie zwei Reihen alternirender Blàtter besitzt, wie jedes andere beblátterte Lebermoos; sie unterscheiden sich in der Form wenig von den ventral stehenden grossen Amphigastrien, welche aber dem Stengel flach aufliegend und transversal angeheftet sind, wahrend jene schief inserirt sind, so zwar, dass ihre dorsale Basis hóher am Stengel liegt als ihre ventrale und da diese nur wenig auf die Bauchseite übergreift, jene aber breiter auf der dorsalen angeheftet ist, so liegen die Blátter, dachig gelagert, viel mehr auf der dorsalen Seite und sind deutlich oberschláchtig. In der Axel dieser Amphigastrien habe ich niemals Reproduktionsorgane gefunden; wohl aber findet man beim Entbláttern der dorsalen Seite zwischen den normal alternirende Blàáttern zerstreut, stets aber dem Stengelrande genihert, schmal zungenfürmige Blátter, die Bracteen der Antheridien. Nach dem Bilde von Gottsche (Nova Acta XX, tab. XVI) kommen die Antheri- dien auch in reihenfórmiger Anordnung vor und zwar steht das áltere Antheridium der Blattachsel am náchsten, die jüngeren reihen sich in acroscoper Richtung an; vielleicht ist das die normale Ausbildung; sie wáüre dann der von PFossombronia analog; ich selbst habe sie nicht beobachtet. Diese mànnlichen Bracteen, die auch Fossombromn?a hat, wenn auch manchmal sehr klein, haben dazu beigetragen, dass man die regelmássig alternirende Stellung der Blátter und Amphigastrien an Haplomitrium bisher nicht erkannt hat. 396 Haplomitrium. ^ FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. A3 Da die Pistille am Rande des Stengels auf der dorsalen Seite im Schutze der Blattachsel stehen, so findet man, ganz wie bei Fossombronia, das- jenige Blatt, welehes das befruchtete Pistill enthielt, sehr viel náher an der. Haube als das opponirte Blatt; durch die enorme Entwicklung des Stengelgewebes nach der Befruchtung steht die Haube wohl in der Mediane des Stengels, das ursprüngliche Stengelblatt reicht aber dorsal viel weiter hinüber nach der Haube, so wie es vor der Befruchtung einst das Pistill umfasste. Der radiáre Bau der Pflanze ist also unterwárts nicht erkennbar und sie ist daselbst zweifellos deutlich dorsiventral ; anders verhalten sich die Schopfblátter der Blüthe, die quer inserirt sind, aus schmales Basis kielig hohl zusammengefaltet; die 2 obersten bilden vor dem Austritt der Kapsel eine lockere Scheide für die Haube; die innersten Hüllblàtter sind viel kleiner, meist zu 3 oder ^&, bandfórmig und ventral von einem máchtigen Amphigastrium geschützt. Viel deutlicher als an unserer Pflanze sieht man diese Verhàltnisse an den exotischen Arten, die, bisher zu Haplomitrium gestellt, zu Calobryum gehóren, da sie ein lerminales, scheibenfórmiges Andrceecium besitzen, die aber so eng mit Haplomitrium verwandt sind, dass ein Hinweis auf deren Bau wohl zulássig erscheint und zwar um so mehr, als man Calo- bryum auch einen radiáren Bau zugeschrieben hat. Die nahe Verwandtschaft mit Fossombronia berührte schon Lindberg (Manipulus Musc. II, p. 578). Auch er betont die Stellung der Pistille und Antheridien «in facie anteriore caulis» und hat also dasselbe gesehen wie ich. Leitgeb bemerkt in seinen Untersuchungen über die Lebermoose (unter Fossombronia), dass der Modus der Zellwandbildung Haplomitrium zu Fossombronia und Androcryphia bringe. | Der Stengel der Pflanze ist ausserhalb der Region der Frucht nicht stielrund, sondern breiter als dick, was ja bei Fossombronia auch der Fall ist; der radiáre Bau der Pflanze tritt also hier (und auch bei Calo- bryum) nur in der Blüthe auf; wir besitzen aber eine ganze Anzahl be- blátterter Lebermoose, wo der dorsiventrale Bau in der Blüthe bei deren aufrechter Stellung nicht mehr erkennbar ist, wie hier aber durch die ven- trale dritte Blattreihe, die unter der Blüthe endet, deutlich in Erinnerung - gebracht wird. — Vom morphologischen Standpunkte aus mussten diese Analogien hier erwáhnt und darauf hingewiesen werden, dass die grosse Lücke, welche diese Pflanzen von den übrigen Lebermoosen angeblich trennt, thatsáchlich nicht vorhanden ist. Die beiden Gattungen Haplomitrium und Calobyum stehen zweifellos Fossombronia am nàách- 397 AA MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Calobrywum. sten und bilden das letzte Glied aus der Reihe der Uebergangsformen zu den foliosen Hepaticis. CALOBRYUM Nees. Syn. Hep. p. 507. Plant: folios, magne, carnosulz, virides. corticolae, e caudice ramoso arhizo erect laxeque czspitantes. Caulis simplex, sub flore haud inno- vatus, a dorso compressus, in sectione transversa alte biconvexus vel ellipticus, superne incrassatus et subteres, cellulis magnis formatus, pallidus, nusquam rhiziferus. Folia caulina oblique adnata, regulariter alternantia subplana, patula, integerrima, postice breviter inserta, antice in caule decurrentia, incuba; cellulae magn, crasse, basi pluristrata. Amphigastria caulina regulariter cum foliis alternantia, patula, foliis interdum multo minora, transverse inserta, integerrima. Inflorescentia dioica. Pistilla in caule terminalia, numerosa, cellulis clavatis muciferis mixta. Folia floralia 4, externa maxima, sepe armata, interna multo minora; amphig externum maximum, internum parvum. Perianthia nulla. Calyptra sspe longissima, crassa, cellulis convexo-prominulis papulosa, mucore inundata, basi pistillis sterilibus valde numerosis cincta, eate cellulis vacuis compressis chartacea. Pedicellus capsulc compressus, magno bulbo obconico insertus. Capsula anguste cylindrica, acuta, longitudinaliter dehiscens; valvula& connectivo apicali interno cohzrentes, unistratze, cellulis annulo longitudinaliter inserto incrassatis. Elateres decidui, longi, bispiri, spiris ligulatis arcte tortis. Sporc parve, papilis parvis aspera, flavo-virentes. Andrecia in caule terminalia. Antheridia disco magno crasso plano vel leniter convexo inserta; bracteis 3, disco connatis superne usque ad ejus marginem liberis, plano patulis. Discus ob caulem excentrice insertum | asymmetricus, parte majore nutante. Antheridia valde numerosa, dense aggregata, pedicello longiusculo obcuneato affixa, interdum foliolis parvis mixta. 1. C. Blumii. Nees, l. c. p. 507. Syn. : Scalia carnosula. Mitt. Linn. Soc. 1891. Major, pallide-virens, laxe ccspitans vel muscis consociata. Caulis ad 35 mm. longus, pallidus, ubique :equicrassus, sub flore haud incrassatus, valde compressus, plus duplo latior quam crassus, in sectione ellipticus. 398 Lt] Calobryum. FRANZ STEPHANI. SPECIES HEPATICARUM. A5 Folia remotiuscula, basi angusta oblique inserta, nusquam decurrentia, optime obcuneata, apice rotundata vel leniter obtusa, patula, haud imbri- cata. Cellula» apicales 37 p, medianz 55 7X 92 p, basales 64 «X 110 t, ceterum maxime crasse, apice 93 y, basi 76 p. altz, folia itaque optime carnosula, ipsa basi solum pluristrata. Amphigastria regulariter cum foliis alternantia, remota, patula, foliis caulinis multo minora. Folia floralia bijuga, externa maxima, integerrima vel angulata, e basi obconica late rotundata, amphigastrio florali simillimo; interna multo minora, irregu- laria, sepe inciso lobata, amphigastrio simili aucta. Calyptra longissima, ad 17 mm. longa, optime clavata. Capsula 5 mm. longa, uno latere rima longitudinaliter dehiscens. Sporz parvse 17 yu. Elateres longissimi, ad 600 xw, longe attenuali. Andrcecia in disco convexo, bracteis magnis obcuneatis coalito. Hab. Java (Blume, Karsten, Schiffner, Fleischer); XN. Guinea (Loria). Scalia carnosula Mitt. habe ich nicht zu erlangen vermocht, glaube aber, dass sie zu vorstehender Art zu stellen sein wird ; sie ist fertil nicht gesammelt worden. 2. C. mnioides (Lindb.) St. Syn. : Rhopalanthus mnioides Lindb. Manip. Il, p. 391. Scalia rotundifolia Mitt. Linn. Soc. 1891, p. 204. Major, pallide viridis, laxe ccespitans vel muscis consociata. Caulis ad 15 mm. longus, pallidus, in planta sterili ubique zequicrassus, in planta fertili superne incrassatus, in sectione semper a dorso compressus, dein late ellipticus. Folia plantz sterilis approximata, zequimagna, alternantia, optime disticha, suborbicularia, oblique inserta et distincte incuba, parum convexa, oblique patula, haud imbricata, in planta feminea sub flore majora et magis conferta ibidemque transverse inserta, semiamplexi- caulia, subrecte patula, sub flore conduplicatim concava, omnia integer- rima. Cellulz folii apicales 37 y», medians 37 7X 79 y, basales 54 7X 150 y, parietibus teneribus. Amph. magna, foliis simillima, minora, cum illis regulariter alternantia transverse inserta oblique a caule patula. Folia floralia bijuga, externa maxima, oblonga, margine angulata, apice obtusa vel subacuta, intima externis &quilonga, multo tamen angustiora, lan- ceolata vel longe elliptica, calyptra breviora. Amph. florale intimum similiter angulatum vel remote subdenticulatum. Sporogoniwm magno bulbo obconico insertum. Calyptra 8 mm. longa, maxime crassa, cellulis alte prominulis papulosa et maxime mucosa. Capsula (teste Mitten) 3 mm. 399 A6 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Calobryum. longa, in pedunculo 3 cm. longo. Andrecia in disco crasso subplano terminali. Antheridia ad 30, magna, foliolis mixta, tempore maturitatis pallide-cinnamomea, ovalia brevissime stipitata (teste Lindberg). Hab. Japonta (Challenger Exped.); Tosa (Makino, Miyake), haud rara in parte subtropica insularum. 3. C. andinum (Spruce) St. Syn. : Scalia andina Spruce. Edinb. Bot. Soc. 1885, p. 532. Viridis, major vel maxima, in cortice putrescente laxe cespitans. Caulis ad 5 cm. longus, simplex vel pauciramosus, pallide-virens, ubique equierassus, sub flore parum inerassatus, a dorso compressus, in sec- üione ilaque late ellipticus. Folia remotiuscula nusquam nisi sub flore imbricata, in planta sterili obcuneato-ligulata vel oblongo-elliptica, oblique inserta, distincte incuba, postice breviter inserta, antice usque ad medium caulis adnata, subplana, oblique patula, integerrima. Cellule foliorum apicales 47 x, mediand 5^ 5X 92 y, basales 92 7X 150 p, parie- übus teneribus. Amph. in planta sterili anguste ligulata, transverse inserta, regulariter seriata, caule vix latiora, quam folia tamen breviora semper obtusa et integerrima. Folia floralia bijuga, externa maxima, obeuneato-rotundata, transverse inserta, integerrima hic illic angulata, intima duplo angustiora, oblonga, angulatim grosse dentata; amphi- gastrium intimum foliis suis simillimum. Calyptra ad 12 mm. longa, anguste cylindriea, crassa, subhyalina; pedunculus capsule 20 mm. longus. Capsula oblongo-cylindrico, 5 mm. longa. Elateres ad 740 longi, longe attenuati. Spore 22 y. Hab Andes peruviani (Spruce); Guadeloupe (lHerminier); Dominica (Elliot). A00 EIN D) RS Aitonia eximia Schffn. 78. Fischeriana St. 83. fissisquama St. 75. italica Lindb. 8^. lanigera Spruce 85. rupestris Forst. 80. subplana Spruce 86. Wrightii Und. 80. Androcryphia Nees 367. confluens (Tayl.) Nees 368. porphyrorhiza Nees 368. Aneura Dum. 203. aberrans St. 210. equitexta St. 250. alata St. 240. albomarginata St. 267. aleicornis (Tayl.) 26^. algoides (Tayl.) St. 223. alterniloba Tayl. 270. amazonica Spruce 244. amboinensis St. 219. andina Spruce 225. androgyna (Schtfn.) St. 216. attenuata St. 265. australis (Lehm.) 27^. autolca St. 232. Baldwini St. 253. barbiflora St. 262. bipinnata (Sw.) 275. bipinnatifida Col. 256. bogotensis (G.) 213. brasiliensis (Angstr.) 27^. MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura Breutelii St. 269. czspitans St. 216. calcarea St. 266. calva Sehffn. 217. canaliculata Nees 269. cataractarum Spruce cervicornis Spruce 22 ciliolata Spruce 259. cochleata (H. et T.) St. 270. Colensoi St. 248. comosa St. 25^. compacta St. 265. conimitra St. 259. coronopus DeNot, 271. corralensis St. 252. crassa (Schwágr.) 274. crassiretis (Schffn.) St. 250. crenulata St. 231. crenulata Schffn. 245. crispa Scehffn. 225. decrescens St. 227. dentata St. 271. diablotina Spruce 226. dicrana St. 224. digitiloba Spruce 258. dilatata Spruce 25^. diminuta (Schffn.) St. 266. distans Spruce 220. . elata St. 23^. emarginata St. 213. epibrya Col. 270. erecta St. 268. MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Aneura eriocaula (Hook.) 212. erosa St. 233. fastigiata (L. et L.) 242. Fendleri St. 2332. flaccidissima (Schffn.) St. 243. floribunda St. 259. fucoides (Sw.) St. 221. fuegiensis (Mass.) St. 210. fuscescens St. 227. Goebelii Schffn. 218. gogolensis St. 230. Glaziovii Spruce 234. gracilis St. 262. Greffei St. 214. granulata St. 272. grossidens St. 221. hamatiflora St. 255. heteroclada (Schffn.) St. 239. humilis (G.) St. 226. hymenophylloides (Schffn.) St. 22^. hymenophytoides Spruce 228. Jackii (Schffn.) St. 217. inconspicua St. 251. incurvata Lindb. 268. intermedia St. 253. Karstenii St. 267. Kowaldiana St. 255. laticostata Spruce 217. latifrondoides (Schffn.) St. 260. latifrons (Lindb.) St. 268. latissima Spruce 272. Lepervanchei St. 255. lepidomitra Spruce 235. leptophylla Spruce 233. Levieri (Schffn.) St. 261. limbata St. 241. lobata (Sehffn.) St. 271. longiflora St. 256. longispica St. 241. Loriana St. 243. macrostachya Spruce 231. major Lindb. 258. Makinoana St. 244. marginata Col. 259. maxima (Schffn.) St. 270. metzgerieformis St. 263. Aneura micropinna St. 253. 402 minima (C. et P.) St. 229. multifida (L.) Dum. 237. multifidoides (Schffn.) St. 215. Nadeaudii St. 260. Negeri St. 257. nitida Col. 250. nobilis St. 229. nudiflora St. 242. oppositiflora St. 263. pallida Spruce 237. pallidevirens St. 272. palmata (Hedw.) Dum. 263. papillata (G.) St. 222. papulosa St. 251. parvula (Sehffn.) St. 264. pauciramea St, 253. pectinata (Aust.) 255. pectinata Spruce 213. perpusilla Col. 251. pinguis (L.) Dum. 272. pinnatifida Dum. 258. planifrons Spruce 240. platyelada (Schffn.) St. 249. plumaeformis Spruce 218. plumosa (Mitt.) St. 218. Poppigii (L. et L.) St. 228. polymorpha Col. 256. portoricensis St. 249. prehensilis (Tayl.) Mitt. 211. ramosissima St. 229. hegnellii (Angstr.) St. 214. reticulata St. 242. Ridleyi (Schffn.) St. 219. saccaliflora St. 215. samoana St. 230. Savalieri St. 211. scabra (Schffn.) St. 246. Schwaneckei St. 273. sessilis Sprengel 272. singalangana (Schffn.) St. 261. singapurensis (Schffn.) St. 249. spectabilis St. 256. Spegazziniana (Mass.) 257. spinulifera (Mass.) St. 248. Sprucei St. 213. squarrosa St. 222. INDEX. 3 Aneura Stephanii Besch. 245. Calycularia birmensis St. 359. stipatiflora St. 258. Blyttii (Mórch) St. 560. stolonifera St. 2^7. crispula Mitt. 257. striolata St. 247. hibernica (Hook.) St. 359. subexalata (Schffn.) St. 261. laxa Lindb. 358. subsimplex St. 26^. radiculosa St. 558. sumatrana (Schffn.) St. 266. Cavicularia St. 562. tahitensis St. 2538. densa St. 363. tamarisci St. 253. Clevea Lindb. 66. tamariscina St. 212. andina Spruce 68. tasmanica St. 247. hyalina (Somm.) Lindb. 67. tenax St. 265. limbata (Aust.) Solms 70. tenuicostata (Schffn.) St. 245. pedicellata (Griff. Lindb. 71. tenuicula Spruce 234. pulcherrima St. 69. tenuis St. 238. robusta St. 69. tjibodensis (Schffn.) St. 238. Rousseliana (Mont.) Leits. 68. trichomanoides Spruce 235. suecica Lindb. 67. tripinnata Spruce 234. Codonia Dumortieri Hüb. et G. 384. umbrosa Schffn. 225. Conocephalum Necker 140. virgata G. 223. conicum (L.) Necker 141. viridissima (Schffn.) St. 273. supradecompositum (Lindb.) St. vitiensis St. 246. 144. Wallisii St. 256. Corsinia Raddi 57. Wettsteinii (Schffn.) St. 243. marchantioides Raddi 57. Zollingeri St. 220. Cronisia Berk. 58. | Anthrocephalus italicus Sassi 84. paradoxa (Wils. et Hook.) Berk. nepalensis L. et B. 81. 59. Blasia Mich. 365. Cryptocarpus Curtisii Aust. A4. pusilla Mich. 364. Cryptomitrium Aust. 147. Blyttia byssophora Nees 317. tenerum (Hook.) Aust. 148. cladorrhizans Tayl. 307. Cyathodium Kze. 62. erispata Nees 316. aureonitens (Griff.) Schffn. 63. Lyellii Nees 317. cavernarum Kze. 63. Lyellii var. hiberniea Syn. 359. feetidissimum Schffn. 64. Moerkii Nees 360. Dilena Blyttii Dum. 360. Phyllanthus Nees 307. hibernica Dum. 359. pisicolor Tayl. 320. Lyellii Dum. 317. procumbens Tayl. 319. Diplolena Blyttii Nees 260. radiculosa Sande 320. cladorrhizans Tayl. 307. spinosa G. 314. erispata Mont. 316. xiphoides Syn. 514. pisicolor Tayl. 320. Boschia Weddellii Mont. 60. procumbens Tayl. 519. Calobryum Nees 598. tenuinervis Tayl. 515. andinum (Spruce) St. 400. xiphoides Tayl. 314. Blumii Nees 398. Diplomitrium Blyttii Corda 360. mnioides (Lindb.) St. 399. Dumortiera R. Bl. Nees 148. Calycularia Mitt. 355. denudata Mitt. 15^. A03 [/ MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Dumortiera hirsuta (Sw.) R. Bl. Nees 150. irrigua (Wils.) Nees 150. nepalensis (Tayl.) Nees 150. Spathysii Nees 68. trichocephala (Hook.) Nees 150. velutina Schffn. 151. Duriza helicophylla Bory et Mont. 202. Notarisii Bory et Mont. 202. Duvalia brevipedunculata Mont. 1A8. Gayi Mont. 148. intermedia Aust. 95. longiseta St. 95. pilosa Lindb. 91. rupestris Nees 94. tenera G. 148. Exormotheca Mitt. 14^. fimbriata (Nees) Solms 1^5. Holstii St. 145. pustulosa Mitt. 144. Welwitschii St. 146. Fezatella australis Tayl. 82. conica Raddi 144. limbata Tayl. 76. Fimbriaria Nees 97. abyssinica G. 122. africana Mont. 108. alpina St. 137. angolensis St. 113. angusta St. 104. atrispora St. 106. Austini Und. 129. australis Tayl. 130. Bachmanni St. 118. Blumeana Nees 102. Bolanderi Aust. 126. Boryana Mont. 117. californica Hpe. 121. canelensis Spruce 113. caucasica St. 132. chilensis Mont. 136. commutata St. 128. conocephala St. 131. cubensis Lehm. 125. dissoluta St. 115. Drummondii Tayl. 111. echinella G. 122. A05 Fimbhriaria elezans Sprengel 125. elerans var. cubensis Syn. 125. fragrans (Schleich.) Nees 137. gigantea St. 106. gracilis Col. 139. inerassata St. 100. innovans (Aust.) Evans 11^. khasiana (Griff.) Mitt. 118. Kiaerii Kaalaas 140. lateralis Howe 127. leptophylla Mont. 100. Lindenbergiana Corda 135. Lindmanii St. 107. linearis St. 128. longebarbata St. 112. Macounii St. 112. maeropoda Spruce 13^. maculata St. 104. Mandoni St. 133. marginata Nees 117. mollis Tayl. 133. Muelleri G. 129. multiflora St. 12^. muscicola St. 110. nana Ldbsg. 67. nepalensis Taylor 108. nudata Howe 138. pallidevirens Col. 139. Palmeri Aust. 139. parvipora St. 116. persiea St. 411. pilosa (Wahl.) Tayl. 120. Preussii (Schffn.) St. 135. Pringlei Und. 109. Raddii Corda 102. saccata (Wahl.) 139. sanguinea L. et L. 124. setisquama St. 135. Stahlii St. 127. subplana St. 152. tasmanica St. 152. tenella Pears. 112. tenella (L.) Nees 133. tenera Mitt. 114. venosa L. et L. 104, 103. vesiculosa Aust. 121. violacea Aust. 119. INDEX. 5 Fimbriaria violacea Pears. 128. viridis L. et L. 103. Volkensii St. 107. vulcanica (Schffn.) St. 11^. Wallichiana L. et L. 105. Whiteleggeana St. 131. Wilmsii St. 116. Wrightii Und. 110. Zollingeri St. 103. Fossombronia Raddi 373. angulosa (Dicks.) Raddi 382. angulosa var. cespitiformis Raddi 388. australis Mitt. 391. brasiliensis St. 382. caespitiformis DeNot. 388. carinata G. 394. corbulzeformis Trabut 371. crassifolia Spruce 379. crispa Nees 389. crispata Lindb. 380. cristula Aust. 385. cubana Aust. 380. dentata St. 39^. Dumortieri (Hueb. et G.) Lindb. 38^. foveolata Lindb. 384. gigantea St. 391. grandis St. 383. hamatohirta St. 390. hispidissima St. 389. Husnoti Corb. 386. japoniea Schffn. 381. incurva Lindb. 385. integerrima St. 394. intestinalis Tayl. 387. lamellata St. 38^. leucoxantha L. et L. 393. longiseta Aust. 387. lophoclada Spruce 383. Macouni Aust. 392. Mittenii Tindall 390. Naumanni Sehffn. 388. papillata St. 391. perpusilla (Col.) St. 379. peruviana Hpe. et G. 393. ptychophylla Spruce 393. Fossombronia pusilla (L.) Dum. 378. reticulata St. 384. salina Lindb. 394. spinifolia St. 389. Stephanii Schffn. 5381. tenuifolia Spruce 379. texana Lindb. 380. tuberifera Goebel 384. verrucosa Lindb. 392. Wondraezecki (Corda) Dum. 380. Wrightii Aust. 392. Zeyheri St. 386. Funicularia Trevisan 59. Weddellii (Mont.) Trev. 60. Grimaldia Raddi 89. angustifolia (Neck.) Lindb. 89. barbifrons Bisch. 92. californica St. 91. capensis St. 90. carnica Mass. 91. chilensis Mont. 95. debilis Bisch. 65. dichotoma Raddi 89. fragrans (Balb.) Corda 92. graminosa (Griff.) Sehffn. 93. inodora Wallr. 92. peruviana Mont. 192. pilosa (Horn.) Lindb. 91. sessilis Sull. 92. Gymnomitrium erythrorhizum Bisch. 382. Haplomitrium Nees 395. Hookeri (Sm.) Nees 396. Hymenophytum Dum. 305. flabellatum (Hook.) 308. leptopodum (Tayl.) 309. malaccense St. 307. Phyllanthus (Hook.) 307. Hypenantron vuleanicum Schffn. 114. Jungermannia alcicornis Tayl. 264. angulosa Dicks. 382. bipinnata Sw. 27^. Blyttii Meerch 560. brasiliensis Nees 337. byssophora L. et L. 317. calycina Tayl. 367. canaliculata Nees 269. A05 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Jungermannia circinata Mont. 338. crassa Schwágr. 274. dichotoma Sw. 291. difformis Nees 326. epiphylla L. 366. eriocaula Hook. 212. fastigiata L. et L. 242. flabellata Hook. 308. fucoides Nees 220. fucoides Sw. 221. furcata L. 289. hibernica Hook. 359. Hookeri 8m. 396. Hymenophyllum Hook. 345. linearis Sw. 291. Lyellii Hook. 317. multifida L. 237. palmata Hedw. 263. Phyllanthus Hook. 307. pinguis L. 272. podophylla Thunb. 348. Poppigii L. et L. 228. pusilla L. 378. Ralfsii Wils. 371. rhizobola Sehwágr. 347. sinuata (Sw.) 344. Lunularia Mich. 142. eruciata (L.) Dum. 143. vulgaris Mich. 143. Makinoa Miyake 361. crispata (St.) Miyake 361. Marchantia L. 155. acaulis St. 195. amboinensis Mont. 166. angusta St. 189. assamica Griff. 168. Berteroana L. et L. 165. Bescherellei St. 178. brasiliensis L. et L. 175. calcarata St. 183. caracensis St. 188. cartilaginea L. et L. 190. cataractarum Schffn. 195. cephaloscypha Si. 163. chenopoda L. 190. commutata Ldbg. 155. conica L. 141. Marchantia crenata Aust. 178. A06 cruciata L. 143. cuneiloba St. 171. Dillenii Lindb. 190. diptera Mont. 182. disjuneta Sull. 186. domingensis L. et L. 171. Elliottii St. 172. emarginata Nees 187. Fargesiana St. 183. foliacea Mitt. 167. fragrans Dalb. 92. fragrans Schleich. 137. furciloba St. 189. fusca St. 174. geminata Nees 180. globosa Brid. 172. grossibarba St. 163. hemispharica L. 88. hexaptera Rehdt. 190. hirsuta Sw. 150. hyalina Somm. 67. inflexa M. et N. 171. innovans Aust. 114. Kernbachii St. 188. Kirkii St. 163. lamellosa Hpe. et G. 164. Lecordiana St. 187. linearis L. et L. 171. 187. macropora Mitt. 181. macropora Jack et 8t. 182. Miqueliana Lehm. 176. multiloba St. 167. nepalensis L. et L. 18^. nitida L. et L. 184. Notarisii Lehm. 195. orezonensis St. 193. paleacea Bertol. 17^. pallida St. 194. palmata Nees 187. papillata Raddi 169. Pappeana Lehm. 175. parviloba St. 177. peruviana (Mont.) Nees 192. pileata Mitt. 191. pilosa Wahl. 120. pilosa Horn 91. INDEX. 7 Marchantia planiloba St. 166. Metzgeria crassicostata St. 285. planipora St. 170. crenaia St. 300. plicata N. et M. 165. decipiens Schffn. 295. polymorpha L. 165. decrescens St. 280. pusilla N. et M. 195. dichotoma (Sw.) 291. quinqueloba Nees 195. Dusenii St. 290. rubribarba St. 172. effusa St. 291. samoana St. 191. Elliotii St. 28^. Schadenbergii St. 186. eriocaula Syn. 212. sciaphila Schffn. 181. filieina Mitt. 285. simlana St. 173. flavovirens Col. 289. squamosa L. et L. 169. frontipilis Lindb. 2806. subandina Spruee 173. fruticola Spruce 301. subgeminata St. 192. fucoides Mont. 221. subintegra Mitt. 178. furcata (L.) 282. tabularis Nees 165. fuscescens Mitt. 293. tenella L. 133. glaberrima St. 287. tenera Hook. 148. hamata Lindb. 297. tholophora Biseh. 185. hamata var. procera Lindb. 294. tosana St. 185. hamatiformis Schffn. 294. Treubii Schffn. 181. Jackii St. 289. trichocephala Hook. 150. imberbis Jack et St. 285. umbellata St. 175. inflata St. 284. umbonata Wallr. 157. Lechleri St. 290. vaginata St. 194. leptomitra Spruce 300. viridula L. et L. 177. leptoneura Spruce 297. vitiensis St. 182. Liebmaniana L. et G. 282. Wallisii Jack et St. 182. Lindbergii Schaffn. 286. Wilmsii St. 170. linearis (Sw.) 291. Metzgeria haddi 275. - longiseta St. 282. acuminata St. 282. longitexta St. 288. adscendens St. 298. madagassa St. 292. albinea Spruce 296. magellanica Schtfn. 295. algoides Tayl. 223. muscicola St. 305. angusta St. 292. myriopoda Lindb. 304. atrichoneura Spruce 298. nitida Mitt. 295. aurantiaca St. 286. nudifrons St. 502. australis St. 295. papulosa St. 294. bracteata Spruce 502. patagonica St. 288. camerunensis St. 265. Perrotana St. 286. chilensis St. 285. planiusculaSpruce289. clavzflora Spruce 301. Poppigii Ldbg. 228. comata St. 287. polytricha Spruce 203. conjugata Lindb. 299. prehensilis Tayl. 211. consanguinea Schífn. 295. procera Miit. 294. convoluta St. 288. pubescens Raddi 279. corralensis St. 281. quadrifaria St. 201. A07 8 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Metzgeria recurva St. 297. Renauldii St. 293. rigida Lindb. 283. rufula Spruce 292. saccata Mitt. 290. Sandei Schffn. 299. scobina Mitt. 295. sinuata Loitl. 987. lahitensis St. 286. terricola St. 281. thomeensis St. 296. Uleana St. 302. Wallisiana St. 299. Warnstorffii St. 297. Mittenia decipiens G. 325. erythropus G. 322. spinosa G. 314. Zollingeri G. 323. Morkia Blyttii G. 360. hibernica G. 359. Monoclea Hook. 350. Forsteri Hook. 352. Gottschei Lindb. 352. Monosolenium tenerum Griff. 63. Myriorrhynchus fimbriatus Lindb. 4145. Neesiella Schffn. 93. chilensis (Mont.) St. 95. longiseta St. 95. rupestris (Nees) Schffn. 94. Noteroclada confluens Tayl. 368. leucorhiza Spruce 368. perpusilla Col. 379. Octoskepos khasianus Griff. 118. Oxymitra pyramidata Hueb. 56. Pallavicinius Gray 309. ambiguus (Mitt.) St. 319. attenuatus St. 316. Baldwini Evans 341. Blyttii Lindb. 360. byssophorus (L. et L.) St. 317. connivens (Col.) St. 324. crassifrons St. 325. crispatus (Mont.) St. 316. cylindrieus (Aust.) Evans 319. decipiens (Mitt.) St. 325. difformis (Nees) St. 326. erimonus St. 321. Pallavicinius erythropus (G.) St. 3232. himalayensis Sehffn. 317. Husnoti St. 318. indieus Schffn. 316. innovans St. 313. latifrons St. 322. Levieri Schffn. 315. longispinus St. 313. Lyellii (Hook.) Gray 317. piliferus St. 314. pisicolor (Tayl.) St. 320. procumbens (Tayl.) St. 319. radiculosus (Sande) Sehffn. 320. spinosus (G.) St. 314. Stephanii Jack. 324. subciliatus Aust. 313. subflabellatus Besch. 326. lenuinervis (Tayl.) St. 315. Wallisii Jack et St. 323. xiphoides (Tayl.) St. 314. Zollingeri (G.) Schffn. 523. Pellia haddi 365. calyeina (Tayl.) Nees 367. crispata St. 361. endiviefolia Lindb. 367. epiphylla (L.) Lindb. 366. epiphylla var. Neesiana G. 366. fuciformis Nees 367. Neesiana (G.) Limp. 366. Peltolepis Lindb. 71. grandis Lindb. 72. sibirica Lindb. 72. Petalophyllum G. 370. lamellatum Lindb. 371. Preissii G. 371. Ralfsii (Wils.) G. 371. Plagiochasma L. et L. 72. Aitonia Nees 80. algericum St. 77. appendiculatum L. et L. 79. australe (Tayl.) Nees 82. Beccarianum St. 78. brasiliense St. 83. chlorocarpum Mont. 814. cerulescens Nad. 82. Colsmannianum L. et G. 81. cordatum L. et L. 77. A08 INDEX. Plagiochasma crenulatum G. 77. dschallanum St. 75. elongatum L. et G. 82. erythrospermum Sull. 67. eximium (Schffn.) St. 78. extensum St. 85. Fischeri St. 83. fissisquamum St. 75. japonicum St. 7^. intermedium L. et G. 79. italicum (Sassi) DeNot. 8^. lanigerum (Spruce) St. 85. limbatum (Tayl.) Nees 76. megacarpum Griff. 86. mexicanum L. et G. 8^. microcephalum St. 78. nepalense (L. et Bisch.) St. 84. paradoxum Griff. 86. pedicellatum Griff. 71. peruvianum N. et M. 83. pingue (Falc.) St. 86. polycarpum Griff. 86. pterospermum Mass. 86. rupestre (Forst.) St. 80. Rousselianum Mont. 68. Schimperi St. 85. subplanum (Spruce) St. 86. tenue St. 76. validum Bisch. 81. Wrightii Sull. 80. heboulia graminosa Griff. 93: hemisphzrica (L.) Raddi 88. javanica Nees 88. longipes Sande 88. microcephala (Tayl.) Nees 88. Sullivanti Lehm. 88. Rhacotheca azorica Bisch. 108. Rhopalanthus mnioides Lindb. 399. Riccardia androgyna Schtfn. 216. crassirelis Schffn. 230. decipiens Schffn. 224. diminuta Schffn. 266. elongata Schffn. 216. flacecidissima Schffn. 243. fuegiensis Mass. 210. fuscovirens Lindb. 272. heteroclada Schffn. 239. hymenophylloides Schffn. 224. Jackii Schffn. 217. incurva Lindb. 268. latifrondoides Schffn. 260. latifrons Lindb. 268. Levieri Schffn. 261. lobata Schffn. 271. major Lindb. 258. maxima Schffn. 270. minima C. et P. 229. multifidoides Schffn. 215. parvula Schffn. 26^. platyclada Sehffn. 249. Platycoaspis tenera Lindb. 148. Ridleyi Schffn. 219. Podomitrium Phyllanthus Mitt. 307. rigida Schffn. 220. Preissia Corda 15^. scabra Schffn. 2^6. commutata (Ldbg.) Nees 155. serrulata Schffn. 239. mexicana St. 155. singalangana Schffn. 261. quadrata (Scop.) Nees 72, 155. singapurensis Schffn. 249. Pseudoneura bogotensis G. 213. Spesazziniana Mass. 257. brasiliensis Angstr. 274. spinulifera Mass. 248. eriocaula G. 212. subelaxata Schffn. 261. fucoides G. 221. sumatrana Schffn. 260. fuegiensis Schffn. 210. tenuicostata Schffn. 245. humilis G. 226. tjibodensis Schffn. 238. papillata G. 222. viridissima Schffn. 273. Poppigii G, 298. Wettsteinii Schffn. 243. prehensilis G. 211. Riccia Mich. 2. Regnellii Angstr. 214. abnormis St. 39. Reboulia Raddi 87. acuminata Tayl. 28. A09 10 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Riccia aggregata Und. 34. albida Sull. 48. albomarginata Bisch. 21. amazonica Spruce 37. amboinensis Schffn. 1^. angolensis St. 15. antarctica St. 32, arvensis Aust. 31. arvensis var. hirta Aust. 9. asprella C. et P. 8. atromarginaia Levier 12. Austini St. 98. australis St. 29. bahiensis St. 50. Balansz St. A5. Beckeriana St. 49. Beyrichiana Hpe. 10. bicarinata Lindb. 13. bifurca Hoffm. 30. Billardieri M. et N. 18. Bischoffii Hüben 7. Brandegei Und. ^0. Breidleri Jur. 10. Breutelii Hpe. 17. bulbifera St. 2^. bullosa Link 52, 146. bullosa var. vesiculosa C. et P. 54. burnettensis St. A5. californica Aust. 7. canaliculata Hoffm. 41. cancellata Tayl. 44. canescens St. 12. carlilaginosa St. 25. Cataline Und. 45. cenirifuga Arnell 41. chilensis St. 33. ciliata Hoffm. 11. ciliata Raddi 11. ciliifera Link 7. cochleata H. et T. 53, 270. commutata Jack 31. concava Bisch. 17, 53. congoana St. 20. corcovadensis St. 29. crassa St. 51. crassifrons Spruce 39. Riccia crinita Tayl. 9. A10 crispatula Mitt. 25. erystallina L. A43, 4^, 50. Curtisii James 44. Delavayi St. 42. deserlicola St. A8. discolor L. et L. 19. Donnellii Aust. 39. Dufourii Nees 32. Elliottii St. 16. epicarpa Wallr. 27. fimbriata Nees 53, 145. flavispora St. 16. fluitans L. 44. Frostii Aust. 42. Fruchartii St. 22. glauca L. 20. glaucescens Carr. 30. Gougetiana Mont 8. grandis Nees 17. grandisquama St. 17. Hasskarliana St. 49. Henriquesii Levier 13. hirta Und. 9. hortorum Bory 15. Huebeneriana Ldbg. A9. japoniea St. 6. inflexa Tayl. 21. insularis Levier 27. Junghuhniana N. et Ldbg. 30. lamellosa Austin 28. lamellosa Raddi 32. lanceolata St. 3A. lanigera Spruce 36. lata Tayl. 23 laxisquamata St. ^6. Lesquereuxii Aust. 16. ligula St. 7. limbata Bisch. 18. Lindenbergii Sauter 27. Lindmanii St. 12: linearis Schffn. ^6. lusitanica Levier 9. macrocarpa Levier et Jack 35. macropora St. 237. macrospora St. 20. mamillata St. 34. INDEX. 14 Riccia marginata Lindb. 30. marginata C. et P. 24. Mauryana St. 19. d membranacea G. et L. 36. Micbelii Raddi 11. microspora St. 43. minima Ldbg. 13. minima Raddi 26. minima L. 26, 27. minutissima St. 30. Monkemeyeri St. 47. Montagnei St. 44. multifida St. A0. multilamellata St. 48. muscicola St. 38. natans L. 53, 5^. nigrella DC. 26. nigrella Pears. 27. nigrescens Mont. 53. nodosa Bouch. 41. novohannoverana Schffn. 46. numeensis St. 35. ochrospora M. et N. 37. Oerstediana L. et Hpe. 41. palmata Ldbg. 11. papillispora St. 26. papillosa Moris 13. papulosa St. 52. paradoxa DeNot. 41. paradoxa Wils. et Hook. 53, 59. paraguayensis Spruce 37. Pearsoni St. 27. pedemontana St. 8. perennis St. 47. plana Tayl. 43. planobiconvexa St. 14. porosa Tayl. 29. pseudopapillosa Levier 14. punctata Tayl. 3^. purpurascens L. et L. 38. pyramidata Raddi 56. Raddiana Jack et Levier 28. Rautanenii St. 53. reticulata Sw. 53. Rüdleyi Gepp 19. rubrispora St. 24. runssorensis St. 22. Riecia Schweinfurthii St. 31. setosa Müll. 13. sorocarpa Bisch. 27. spinosissima St. 14. Spruceana St. 37. spuria Dicks. 53, 64. squamata Nees 33. stenophylla Spruce 41. subalpina Limp. 41. snbinermis Lindb. 6. subsimilis St. 42. subtilis St. 39. Sullivantii Aust. ^9. tenuilimbata St. 23. tenuis Aust. 36. Trabutiana St. 32. Treubiana St. 15. tuberosa Tayl. 53. tumida Ldbg. 11. velutina Wils. 53, 55. vesicata Tayl. ^41. vesiculosa C. et P. 50. victoriensis St. 45. Warnstorffii Limp. 10. Watsoni Aust. A2. Weinionis St. 18. Welwitschii St. 36. Wichure St. 22. Ricciocarpus Corda 5^. natans (L.) Corda 5^. velutinus (Wils.) St. 55. Riella Mont. 199. Battandieri Trabut 201. Clausonis Let. 202. Cossoniana Trabut 202. gallica Balansa 201. helicophylla Mont. 202. Notarisii Mont. 202. Parisii G. 202. Reuteri Mont. 201. Rupinia Corda 56. pyramidata Corda 56. Sandea supradecomposita Lindb. 144. Sarcomitrium australe Lehm. 27^. plumosum Mitt. 218. prehensile Mitt. 211. Sauteria Nees 6^. A11 12 MÉMOIRES DE L'HERBIER BOISSIER. Sauteria alpina Nees 65. Berteroana Mont. 65. crassipes Aust. 66. limbata Aust. 70. Rousseliana G. 68. Sealius Hookeri Gray 396. Scalia andina Spruce 400. carnosula Mitt. 398. rotundifolia Mitt. 399. Sphaerocarpus Mich. 196. Berteroi Mont. 198. californicus Aust. 198. cristatus Howe 198. Donnellii Aust. 197. Jamesii Aust. 198. Michelii Bell. 197. terrestris (Mich.) Sm. 197. texanus Aust. 197. Spinella magellanica Schffn. 248. Steetzia ambigua Mitt. 312. Baldwini Aust. 341. cylindrica Aust. 319. decipiens Mitt. 325. Symphyogyna M. et N. 327. atronervia Tayl. 332. Bald wini (Aust.) 341. bogotensis (G.) St. 346. brasiliensis Nees 337. brevicaulis Col. 342. Brogniartii Mont. 343. canaliculata St. 336. circinata M. et N. 338. connivens Col. 324. convoluta Tayl. 340. crassicosta St. 331. crassifrons Sull. 349. difformis M. et N. 326. digitisquama St. 335. exincrassata St. 342. flabellata Mont. 308. flavovirens Col. 345. Goebelii St. 338. Gottscheana M. et N. 344. grandibracteata St. 330. Harveyana Tayl. 348. Hochstetteri M. et N. 343. SymphyogynaHymenophyllum (Hook.) M. et N. 345. Hymenophyllum var. bogotensis G. 346. interrupta C. et P. 336. irregularis St. 333. Lehmanniana M. et N. 332. leptopoda Tayl. 309. leptothelia Tayl. 331. marginata St. 323^. oblonga (Schwein.) Syn. 317. obovata Tayl. 349. Phyllanthus Tayl. 307. picta St. 335. podophylla (Thunb.) M. et N. 348. pulchra Tayl. 349. rhizobola Mitt. 349. rhizobola (Schwágr.) Nees 347. rhodina Tayl. 332. rubescens St. 333. Schweinitzii M. et N. 317. semi-involucrata Aust. 339. sinuata (Sw.) M. et N. 3^4. spinosa L. et G. 3^8. stipitata St. 546. subcarnosa Lehm. 343. subsimplex Mitt. 337. tenuicostata St. 339. trivittata Spruce 334. undulata Col. 340. vitiensis Jack etSt. 342. Volkensii St. 339. Synhymenium aureonitens Griff 63. " Targiona L. 60. bifurca Mont. 61. capensis Hueb. 61. — convoluta L. et G. 61. elongata Bisch. 61. hypophylla L. 61. mexicana L. et L. 61. Michelii Corda 61. Tesselina pyramidata Dum. 56. Thallocarpus Curtiisi Lindb. A4. Treubia Gobel 371. bracteata St. 373. insignis Geb. 373. A12 INDEX. yo Umbraculum flabellatum G. (o Wiesnerella denudata (Mitt.) St. 154. leptopodum G. 309. | javanica Sehffn. 154. du Mülleri G. 308. Zoopsis lobulata Col. 251. - Wiesnerella Schffn. 153. É ERRATA 4 Pag. 32, Zeile 12 von oben Bor mod statt ' meo» A, Zeile 16 von oben James statt Jameson. Eo» 93. In der Aufzáhlung am Schluss ist hinzuzufügen : Riecia lutescens BE RU j Schwein. ist eine Marchantiacee. 63. Als Syn. zu No 2 ist Dini Cyathodium africanum Mitt. Linn. Soc. 1886, vol. 22. (68. Zu S. Berteroana Mont. ist hinzuzufügen ZA d'Orbigny Voy. Àm. Au p. 56. »- ri Zu Grimillia debilis Bisch. ist w- MN NE Syn. Hep. p. 552. 88, Zeile 14 von unten lies Pug X statt Pag. X. 91, No 3 muss lauten : G. californica G. ms. in Underwood, Bot. Gazette. : . (Die Publication ist mir unbekannt.) »» 92. Zu Grimaldia fragrans (Balbis) Panda füge hinzu : in Nees Hep. Eur. x IV, p. 225. |. ». 221, Zeile 8 von unten lies Riccardia d bns statt Aneura decipiens. E » 258, Zeile 2 von oben lies Riceardia major statt Aneura major. xb s 3 5 jo ] "TN E Dx ag; d ! d Ao, MU P Ro de SCIL diy ED EN A QU MEUS MEAS Y we f CLAIR DURER AS S : vatptet e eae ipc ^ hmm IT teram arm irte MA Mom itm My gms bre "n pw ewtt de LÀ í mm VE ate i AAA TA ah N D Lad elm LA « ! wr prr * du MET ant Rus «iur tA SALSA PEE D aM n 3 d " en ied n MA Mctét Ad Tet wea th ta proe Wen den edoi et UE ÁREA a OM P P POR ju p^r HH j^: ot rt aya C48 qst Um t od rad home "OUI Tee : Mnt AE " 14454 wer Dod n" Bed n: debet i A M | Gs * adv m : per SAPE ' med b aar ov? pps dee M rar erede ear rry vta ^ Jp igo Men aribn EOM vtt wn) cnt ti idtm 4e " "^. * dae Oen MOD T.C demng omoes ye ior SU [w^ ^t ILLA sie 4. C Pt " qni el, v IMPR yepnr ZO" » LJ wo X 5 «joie het mts [EL v * ls qo nete nw e t o qi oett frr V o « Archip QU i e" pts Pret n dXornetm do ECELA cat sn *» ur 4 ^ re m "n ch Mlevvet i-a e [IU Lih. l rM ta verem vw rtt t Mere UG gd cle "vv E berdi asd Tu e ion md rz er d d T M dete (tttm Leo aont dee wu [yn T Md M JW ^ dw enn bte i» éoqui (v; MA LEG T dtc LL wA EIRIA "ud ii. a FER edet ur rn B di Ww 4 (o Wev S ALEA Han UG ev eis nad $ hoe c MEC JC NÀ A^ "nu LR e AM 4 ^ E nir rav * va za v pipe Lats ab To an pM IS A a6 nue Penta uror is d ) wt A'ect dt a cM oa CUN "| «yai TX M9 dta iret ama «ire t phon e - ' r feta? - qv hr js (Low e on REM ; 9 Mtf. Verein ot ttn et Top «xp te am - ^ ed nh wn Drm D Md M "m eon "ELM Aue eem Tie ME a x 64 pro anm lA Ap vrl te CM erben oum Perito in Mame Me nét ee n M pes wv aet L EE An M Ps "rae S E EM m irit qii pm or »* À- m! us Ten 4t qi ote d T r L4 y 6v Er AI € 0 nta , NL! (wn Win m Cen m Mon : uv Adr d gh t mium d eii, e praet dt "YA Prin yi Tn uw V Jews Cu. M (0 ey PARES ' wa conyowiAi Meme rp » woo f er Pat p «s LIST 24 Amt sn 4e MeL HIR E mex nott dL - * Ta upiy a yt t or rex » ra ^ uidere pre pte dee n 4 Pe NP wevt wd VM, e Li » e" td wert Vei nr mat LXI " - v^ "d Cp patei rt n^ nre i E € 1 Wr "MAC n "rg Le vd i 4 M vw nn Tov "Nn ! Ae nre ww n adeo)! Pm [ ( et ét 1e re uec wein vt Mapa 4n DRE T AYVULMY t x M Je IQ e PA AA n ri a dunpdi dnd T 3 e vri 4 jeher CP M v da ad 2 ISTE SM ^ mer M NP P pe LERUC gu d ^ ni Nim QM Posi da rta) dM. uw rot rU gr SEC ra MA ^en e at rnt cn i Who pues ' UBL * env d oaat —Ó justes b r4 * E E EM 2 PETI ELA h (^4 I ü D nx