oQL 510 S2 PT.,2 Ent. A: J £>cs-,o <^,y^-; ENTOMOLOGICA GSWâ¥E-HSÎS SCRU'SIT HENRICUS DE SAUSSURE Socius honoris causa Socictatum eutoiuologieaium Londiui, Rossicîe, Belgici, et Societatis scieuciavum nataralium Xeoeomi, etc. Tribu des PAA/EPHAaiEÎ^S -^-e>X<3>^- GENÈVE-BALE-LYON HENlil GKORG, ÉDITEUR 1S87 SIPIîEMHâ lElWI.DIL'BiliCii N. 2. AVKi; IIKLV l'I.A.Xr.liKS ■.,-^ SX / SPICILEGIA ENTOMOLOGICA GENAVENSIA, scKirsri' HENRICUS DE SAUSSURE Tribu des l^^^JSIPFI AGIIE^S GENEVE IMl'KIMKrilE CHAlîLES SCHUCEIAKDT ussy 8UK LES P A M P II A ( } I T : N S OHT!l(irTî:i{KS IIK \A FAMILLE DKS ALUIIllULS Les Pampliagiens IbrmonI une pclile (lil)ii, composée d'espèces peu nombreuses, ay;ml des uKruis éminenuiieut lerreslres el offrant une lendance remarquable à pcrihc les oryanes t\u \o\. Dans le nombre un seul lienre possède des ailes entièremeni (b'veloppées chez les deux sexes (Adephafjus) ; un second groupe présenle des organes complels chez les mâles, tandis qne les femelles restent aptères (Xiphocera) ou ne possèdent que desélylres rndimentaires (Acocera) : les antres genres ne renlernu^nt qne des espèces aptères dans les deux sexes ou seulement munies d(^ rudiments d'i'lytres placés latéralement. Les Pamphaiiiens affectionnent les réuioiis chaudes et de climat sec, à peu près comme les Iirrmohicns^ leurs proches parents, qui habitent les mêmes contrées et vivent comme eux dans les steppes ou les lieux poudreux dont le sol ne se couvre de végé'lation que pendant les mois du l)rinlemps. DISTRIBITION (.ÏOdUAI'ninUK La distribution géographique de ces insectes est extrêmement simple, car eUe es! Iiniil('e à rAI'rique el aux ri'gions médilei'ranéennes. Sous ce. 6 SUR LES l'AMPHAGIENS. rapport on peut partager la Iribu en deux groupes dont l'un est exclu- sivement continé dans l'Afrique tropicale et méridionale, tandis que l'autre ne dépasse pas les limites de la zom^ méditerran(''enne. Dans chacun de ces groupes les genres occupent un territoire déterminé comme le montre le tableau suivant: Genre Adephagus. — AlVidue méridionale. « AcocERA. — Afrique méridionale. « XiPHOCERA. — Afrique méridionale et tropicale. Sous-Genre Xipfiocera. — Afrique méridionale et tropicale. « Porthetis. — Afrique méridionale. (' Hoplolopha. — Afrique méridionale. Genre Iîolivakella. — Afrique occidentale. « Tropidauchen. — Patrie incertaine. « Pamphagus. — Toute la zone méditerranéenne. « EuNAPius. — Région occidentale de cette zone. « Ocnerodes. — Région occidentale de cette zone. « NocARODEs. — Région orientale de cette zone. « FiNOTFA. — Tunisie. Groupe des espèces nu'diierranéennes. Aire de dispersion. — Les Pampliagicus sont localisés dans la partie méridionale, occidentale et orientale de la zone méditerranéenne et jusque dans le Turkestan. Au nord elles s'arrêtent au 42'"« degré de latitude, aussi ne s'étendent-elles pas aux côtes eiu'opéennes de la Méditerranée, sauf toutefois en Sicile el même en Sardaigne, ces iles faisant exception sous ce rapport. Si l'iiabitat de ces insectes ne dépendait que de la latitude, ils devraient pouvoir vivre aussi dans tout le royaume de Naples et dans une grande paitie de la presqu'île des Balkans, mais ils ne paraissent pas se rencontrer dans ces contrées; en Grèce même ils n'ont jamais été signalés. L'explication de cette distribution géographique si spéciale el si SUR I.ES PAMPHAGIENS. i conlrairo à colle de la |iluparl des Orliioplères niédilenaiiéeiis nous semble se Iroiiver dans le genre de vie exclusivement lerreslre des Paniphagiens. Ne pouvant voyager qu'à pied, ils ont renconlré dans les mers un obstacle iiilrancliissable. S'ils se sont répandus en l^spagne, c'est qu'il a existé entre la l*éninsulc et le ^laroc des communications géographiques 1res modernes, et que d'ailleurs au point de vue zoologique et botanique le sud de l'Espagne esl plulol africain qu'euiopéen, l'Andalousie et le JMaroc ayani conserve pour ainsi dire les débiis de la faune et de la llore dites Atlanli(iues '. Quant à la Sicile et à la Sardaigne, on suppose qu'elles ont également été reliées au continent africain à l'époque tertiaire; l'éléphant d'Afrique à laissé des traces eu Sicile, et la faune des deux iles revêt dans une certaine mesure des caraclères qui rap|iellent ceux de la faune africaine. Il s'y rencontre bon nond.ire d'espèces africaines (jui maii(|uenl à l'Italie' et cette circonstance suilit pour expli([uer la présence des Paniphagiens dans ces deux iles. On peut donc dire que les Paniphagiens sont indigènes en Espagne, en Sicile et en Sardaigne aussi liien qu'en .\frique, leur existence dans ces contrées remontant sans doute à une époque où la conliguration des continents n'était pas ce qu'elle esl aujourd'hui. Prenaift ces faits comme point de départ, il est facile de comprendre (lonrquoi les Pam|)hagiens n'ont |iu se propager dans les presqu'îles formées par les Apennins et les IJalkans. D'une |)art étant dépourvus d'ailes ils n'ont pas pu franchir les mers. D'autre part ne pouvant parait-il subsister au delà ilu i'inw degré de lati- tude nord, soit à cause du refroidissement du climat, soit à cause de la nature du sol et de la végétation, ils n'ont pu dépasser les Pyrénées pour, de là, suivre la cùte des golfes européens, et se n'pandre le long du littoral d'une presqu'île à l'autre. 11 est vrai que l'invasion de la presqu'île des ' n est (les espèces et des semés ediiiinuns an sud de l'Espagne et an .Marne ([ni ne se reneen- trent nulle part ailleurs sur nntre globe, par exemide le genre de grillons l'iatyltlemiiiiis. ■ Ex. h'Elis ciliutd Eab. est un Ilyménoplère qui se rencontre sur la cote nord de l'Atrique, eu Espagne, en Sicile et eu Sardaigne. 8 SUR LES PAMPHAGIENS. Balkans aurait pu arriver par l'Asie Mineure; une espèce en eiïel a l'h' prise au Bosphore., el une autre espèce (Socarodcs cijanipes, F.) aurait traversé le ilétroit el se trouverait en Uouinélie, mais outre que le fail n'est pas certain, on peut supposer que sous cette latitude les Pani- phagiens ont de la peine à exister et encore plus à se répandre, les montagnes leur oITraul un obstacle difficile à franchir, parce qu'ils n'en peuvent atTionter les rigueiu's de l'hiver. Division de la zone modilerrancenne en deux parties, orientale el occidentale. — Si l'on envisage la zone occupée par les Pamphagiens dans son ensemble, on trouvera qu'elle se divise en deux régions nette- ment sépan'es. 11 existe en ell'el un point de partage des espèces dans le grand désert qui sépare la Tripolilaine de l'Egypte. Ici la mer de sable va aux mêmes tins que la surface liquide. Les espèces qui vivent à l'est diftèrent toutes de celles qui vivent à l'ouest de cette barrière. Aucune de ces dernières n'a pu, semble-t-il, émigrer en Egypte. D'autre |iarl la presqu'île des Balkans et l'Italie établissent, avons nous vu, dans la région nord de la zone, une coupure analogue entre l'orient et l'occident. 11 existe donc une bande courant du nord au sud, qu'on peut dire comprise entre le !5"'*' et le 20'"'' méridien à l'est de Paris, dans laquelle les Pamphagiens font défaut. Cette bande (compre- nant tout ou paitie de la presqu'île des Balkans et le désert situé à lest de ïri|)oli) partage le monde des Pamphagiens en deux camps. La sépa- ration est d'autant plus frappante que la zone méridienne neutre divise non seulement les espèces en orientales el occidentales, mais aussi les genres à une seule exception près, celle du genve Pamphaijiis\ s Localisaiion des esorccs. — Si de la distribution générale des Pani- ' Ce geiiro s'éteiul sur les deux régions, roccidontnlc i-t rnrieiitalc. On peut on conclure qu'il est plus ancien que les iuitres gcnre-i niéditerraïu'ens ei qu'il reuinute à une époque où le passage était possible entre la Syrie et. la cote barliaresque. Il faut noter toutefois iiue. inénie dans ce genre, les espèces sont dejjuis longtemps séparées, car celles île l'orient sont toutes ditl'érentes d(^ celles de l'occident, et de i)lus les espèces de l'orient ont les antennes composées de 15-lS articles; celles de l'occident de 12-lo articles, en sorte que les Pamphaf/iis habitant à l'est et à l'ouest de la bande neutre forment deux gron|ii's déjà assez distincts et semblent avoir une tendance à former deux sous-genres. Si;i{ LES PAMPHACIRNS. 9 ph.'iiiions méditerranéens on passe à celle des espèces en parliculier, on sera l'rappé dn peu de surface qu'occupe chacune d'elles. Il semblerait presque que certaines espèces ont |)ris naissance sur place par suite d'une sorte d'ada[tlation locale. Ij'Espagne nourrit plusieurs espèces qui paraissent être spéciales à la péninsule et deux autres le Pamphagus expansus, Br. et YEunapius Boli- vari, Br. qui se rencontrent en même temps sur le littoral africain. En Sicile il existe une espèce spéciale h l'île, le Pamph. sinu'llmus. Vers, et une es|)èce commune à la côte d'Afrique et à la Sardaigne, le P. marmoraliis. Bien que sur la côte africaine les espèces n'aient pas dû rencontrer de diflicull('s à voyager, elles semblent néanmoins y être assez fortement localisées. On connaît des espèces marocaines dont quelques-unes s'étendent en Algérie et des espèces tunisiennes qui ne paraissent pas se rencontrer jusqu'au Maroc. Les régions barbaresques sont du leste encore trop peu explorées pour qu'on puisse être définitivement fixé à cet égard. De Tripoli on ne connaît encore aucune espèce. L'Ègyple ne possède pas d'espèce spéciale; il s'y en trouve deux, le Pamph (jalenrulalus et le P. zebraliis, mais ce ne sont là que des espèces syriennes qui se sont |)ropagées jusque dans la vallée du Nil. En Orient il est possible que certaines espèces soient spéciales à un groupe d'îles, et cela s'expliquerait au besoin par les raisons ci-dessus développées; on en connaît une spéciale à la Crête. Mais sur le continent asiatique où ces criquets ont pu se r('pandre plus facilement, quelques- unes d'entre elles occupent peut-être une aire assez étendue. Toutefois les espèces connues de l'Asie Mineure, de la Syi'ie et de l'Arménie durèrent toutes les unes des autres, comme si chacune de ces contrées possédait les siennes. C'est en Perse' et dans le Turkestan' que les Pamphagiens paraisenl atteindre leur limite orientale. ' Nocaroderi serricolis, Fiscli. ^ Du Tm-kpslaii <>n cnimait le j^^ticarodcs opdciis, Tir. jiris à C'iiiva. 11 est bon de rciiianiner (|iu! cet insecte, qui iiuiniue hi limite orientale du ten-it(iire des Panipluigieus, aiipai'tient au genre Sucaruilcs qui est un genre exclusivement oriental, et le seul de tous (|ui soit dans ce cas. 2 10 SIK LliS PAMPHAGIENS. Sur les confins nord île la zone habitée par les Pamphagions on ren- contre anssi des espèces qui jiaraissenl être spéciales à celte latitude. En Espagne le Pumph. dcceplorins, a été découvert par M. Bolivar aux environs de Burgos et le Nocarodes Slraiibei, Fieb. n'a encore été ren- contré qu'an Bosphore et dans la partie septentrionale de l'Asie IMineure. Groupe des espèces tropicales ou sud-africaines. Celles-ci sont encore trop rares dans les collections pour qu'on puisse en tracer avec certitude la distribution géographique. On peut cependant déjà distinguer ce fait que les espèces sont assez nombreuses et que, de même que chez les Pamphagions méditeiranéens, leurs genres sont localisés par régions assez bien circonsciites. Le domaine de chaque espèce paraît même n'être pas fort étendu, cai' les individus capturés sur des points diflereuts de l'Afrique se sont toujours trouvi's être spéciliquemenl difl'éretds les uns des autres. Les mâles il est vrai étant bien ailés, sont capables de voler, mais les femelles restant aptères ou snbaptères (sauf dans un seul genre), la migration des espèces à l'aide du vol n'est pas plus possible chez les Pamphagiens sud-africains que chez les méditerranéens, en sorte qu'au point de vue des migrations, on peut les envisager, de même que ces derniers, comme des insectes uniquement marcheurs. La |)atrie proprement dite des Pamphagiens africains sendjie être au midi de l'Afiique. Des 7 genres et sous-genres dans lesquels ils se divisent, 4 appartiennent à l'Afrique méridionale; le 5"ie (Xiphocera) est également |>ropre à celle région, mais s'étend le long des côtes jusque bien avant sous les tropiques. Sur les bords occidentaux de l'Afrique, on n'a signalé ses représentants que jusque dans le territoire d'Angola, qui est limité au 7""^ degr<', mais sur la côte orientale ils remontent jusqu'en Âbyssiuie. Dans l'étal actuel de nos connaissances il serait impossible de dire jusqu'à quel degré nord ils s'étendent dans l'inlérieur des terres, un seul insecle de ce groupe ayant encore été rapporti' de l'Afrique centrale. Sl'lî l.FS PA.MPfl AC.IENS. Il On voit par ce (|iii iirôcèile que les Painphaiiieus méditerranéens ne sont pas en contact avec les Panipliaiiiens snd-alVicains, les derniers représentants de ces derniers s'arrèlanl, parait-il, à Massana sur la mer Roni>e, tandis que les picmicrs ne semlilent pas dépasser an sud les limites de TÈiiypte. Les deux ;;i"oupes sont géoi>rapliiqnemenl séparés Tnn de l'autre |tar les déserts du Sahara et par ceux qui forment les bords de la mer Rouge. Certaines espèces méditerranéennes remontent- elles la valh'e du Nil et certaines espèces cenlre-atVicaines la descendent- elles par le liant Nil, c'est ce qu'on ne saurait établir faute de rens(Mgne- nienis à cet é'gard. l'vr.Ai I r.Li: l'NTP.K ri-s pampiiaoiens et les èkEmobiens La distribution des Pampliagiens est tout à fait parallèle à celle des Erémobiens. Ces deux tribus d'Acridides sont pour ainsi dire des ti'ibus collalé'rales. Les mis C(uiinie les aulres sont des cri(|nets du désert; les piemiers sont des Anidiens adapl('s au désert, les seconds sont des Ocdipodiciis ayant subi la nK'uie ada|>talion. Les uns et les autres se ressemblent du reste beaucoup et ftlfrent des caractèi'cs fort analogues. L'aire géogi'apbi(|ue occnpé'c par les uns et les autr(>s est ('gaiement très similaire. Lu elVet les l'j'(''inobiens sont, conuiie les Pampliagiens, des insectes méditerran('ens et sud-africains. Ils s'étendent sui" toutes les rt'gions dites nK'dilerraui'cniies à l'exclusion d'u'ie partie des cotes nord; on les trouve en Espagne, sur la cote d'.\fri(iue. en Sicile, en Grèce, ilans la péninsule des Balkans, dans tout l'Orienl jusqu'en Perse, dans le Turkestan et jusqu'en Chine. Enfin ils se reirouveni aussi dans la partie australe de l'Afrique, mais sur ce continent ils ne semblent occuper en dehors de la côte nord, ([iie les régions méridionales-exlralropicales. L'analogie de la distribution est très grande entre les (\vu\ groupes, comme on le voit, et pour certains genres on remarque même un paral- lélisme singulier. Ainsi le genre Eremobiu joue parmi les Erémobiens 12 SUli l.i:S PAMlMlAGIliNS. le même rôle que le genre Pamphagus parmi les Pamphngieiis; riin et l'aulre élanlles seuls dans leur Iribu respective qui s'étendent sur toute la zone méditerranéenne. — Le genre Balrachornis représente parmi les Eremobiens le type complètement ailé {\y\ sud de l'Afrique, et parmi les Pamphagiens, il trouve pour ainsi dire son correspondant dans le genre Adephagiis, également du sud de l'Afrique, etc. Les différences de la distribution des deux tribus portent sur les points suivants : |o Les Eremobiens sont des insectes moins tropicaux que les Pam- phagiens. En effet, d'une part ils s'avancent plus au nord (soit jusqu'au Danube et à la mer Caspienne), en sorte que non seulement l'Espagne, mais aussi la péninsule des Balkans, le sud de l'Italie et le Caucase possèdent leurs espèces. D'autre part en Afrique ils semblent être con- finés dans la partie terminale de ce continent et ne pas s'étendre au nord entre les tropiques. Enfin ils sont représentés en Améi ique par un genre particulier, mais celui-ci est déjà fort aberrant. 2" Les Eremobiens sont des insectes plus orientaux que les Pampha- giens. En effet, d'une part ils s'avancent jusqu'en Cliine, tandis que les Pamphagiens semblent s'arrêter au ïurkeslan; d'autre part ils ne pos- sèdent aucun genre exclusivement occidental, tandis que les Pampha- giens en possèdent 3 : Eimapius, Ocnerodes, Finolia. 3o L'extension géographif|ue des Eremobiens est plus grande (|ue celle des Pamphagiens dans l'hémisphère nord, moins grande dans les parties chaudes de l'Afrique. En effet, d'une juirl on connail un g(Mire qui habile le territoire de l'Amour et un autre qui est piopre à l'Amé- rique du Nord (Texas, Nouveau-Mexique); d'autre part les Eremobiens ne s'étendent pas sur la partie tropicale de l'Afrique, comme il vient d'être dit. On peut établir comme suit le tableau comparatif de la distribution géogra[)hique des deux tribus. PAMPIIAGIENS 0 0 0 0 Xocarodcs Paiiiphajius Ocnerodes Fiiioti.'i Euiia])ius Adepliafïus (y,'. ail(>) Acocei'a Hoploloplia Porthetis Xipliocera Bolivarella Tropidaucheu 0 sru I ES p.\Mi>H.\(".ii:\s. 13 ERÉJIOBIENS ZONE 0É0(JRAPI1IQI'E Balkans. Cliine sept. — Amour. Orient seul. Toute la zone niédlterran. Cuculligera Glyphamis Aphi.sotropis Ereinoplana Ereniochari? Ereiuobia o o 0 Batracliorni M<'thone -Batracliotettix 0 0 0 o Brachystola \ (0-. aile) Occident seul. Afrique méridionale. Afrique méridionale. Afrique méridionale. Afrique niérid. et tropicale. Afrique occidentale. Patrie incertaine. Amérique septentrionale. PLAN 1)1 I'Kt;SENT MÉMOIRE Dans son onvrai^e sur les Orllioplères européens, iutitulé Prodrotniis der Europàischen Orlliopteren (Leipzig, 1882), ÎM. lîruiuier de Waltcnwyl a envisagé d'une manière très complète toutes les espèces méditerra- néennes ternum strnmosum, scrofnlo mulliluberculalo, anleriiis elevaliore vel lamellari-produclo ac inciso. Costa facialis anle verlicem haud prominula. Corpus modice cornpressum. Mares complète vel incomplète alali. Feminae apterœ (rare snbaplerie ?) 5. Mares complète alali vel elytris abbrevialis. Feminae aplerœ. Pronotum superne ulrinqiie oblique planiusculum, haud complète compiessum, scilicel humeiis plus minus ex|ilicalis; ejus crisla arcuata. poslerius descendens : ejus margines poslici iilrinijue(;j* valde siiuiali (,tig. 2, 1 1 ), Ç> recli (fig. 8, '18) vel sinuali (fig. 1, 7). Lobi mesoslernales subqua- MR I.KS PAMPHAGIENS. 19 (li'Hli, aiigulo iiitenio rolunilaln. mimis ilivei'geiiles vel subparalleli. — Feminœ obesae vel siibtjraciles. [ironulo poslei'iiis icclanjinlo vel dliliis- anjiiilo, r'are aciitaiigiilo. — Elylra inariuni (luaiid» cninplelc exiilicata. gramila. campo marginali plus rauiiis dilalalo, apice alleiiualo: voua mediasiiiia tle\uo>a, in ramos minierosos tlabellala. Aiiteiiii:e varia- biles, eiisi formes vel planato-iiliibrmes. Species atVicaiite. ..Ve/y/wcr/v/, l,alr. ô."). Mare> rlylris niibineiilaiiis. aiigiislis, complète laleralibiis, msli-in'li. (FemiiKe illis coiisiiiiiles vel aplerse?, igiiolae.) l'ronoliim complète teclilormiter compressiim; ejus crisla parum arciiala, posteriiis vix descendens; ejus inargo poslecioi' ulfiiique ad elytrum siibarigidaliim. Ldlii mesdsieriiali's margiiie iiilei'no arcualo. valde divergentes BoUmri'lln, n. 4/i. Proslernum kevinscidnm anlerius in mucronem compressnm vel in lami- nam [iroducliim. Couivants sont plus au moins soudés entre eux. et forment un tout unique en forme de lame plus ou moins triquêlre. dont la face interne est très étroite, bordée d'arêtes vives, tandis que le bord externe est lamellaire. La [lartie de l'antenne ainsi dilatée constitue ce (jiie nous appelons le glaive {ensktiliis). Les articles y sont plus ou moins a[)[)réciables, les premiers courts et transversaux, les derniers plus lon^s. souvent de forme carrée. La partie apicale de l'organe {jJngclbim) se compose loujours d'articles petits, non dilatés, librement articulés, souvent moniliformes ou serratiformes, et dont le nombre varie suivant les espèces. Entre ïensiculus et le [lagellum on trouve toujours un tronçon intermédiaire (i) qui otïre une forme transitoire (fiars iniermcdia). Elle se compose des deux articles (jui ' Nous l.tisDiis rentrer dans ce groupe le genre Tropnlanchen liont la patrie n'est pas connue. SUK LES PAMPH ArilKNS. 21 lermirieiil \'nisiciiliis, el ipii oui l;i lendjiiice de s'en délariier en deverKinl plus étroits, en sorte qu'au bord externe le dernier article de Vcnniciiliis foriiie souvent un angle distinct (fi^i;. 8). Les deux articles de la pars in/rimedin sont iiiépiiix; le premier esl transversal, le second est en «générai carré ou même atlénué en avant (lii;. 4 a). En |iartant de l'antenne filiforme (iii;. IM) on peut dire que Iciim-ulu.'i résulte de la dilatation du bord externe des articles troisième et suivants qui se soudent en un seul tout. Mais lorsque cette modification a lieu, elle ne s'arrête pas là : les deux articles suivants y sont entraînés à leur tour et se dilatent également, ipioique dans des limites moins grandes. Ces deux articlev. incomplètement transformés (pars intermedia), préparent pour ainsi dire les voies à une modification ultérieure. En efïet. l'antenne ainsi modifiée se compose comme suit ' : Type A: Ensicuhis, 5-0; pars intermedia, 2; fla(]elhm, 7 articles. Si maintenant la modification doit se |ioursnivre plus loin, la pars intermedia, ausmentant cà son tour de laraeur. se fondra avec ïensicuhs et. les deux premiers articles du flagellimi, en se dilatant à leur tour, reconstitueront mie nouvelle pars intermedia, remplaçant celle qui aui'a été absorbée par Vensicidus. La nouvelle antenne sera donc en réalité composée comme suit : Type B : Ensiculus, 7-8; pars intermedia, 2; llagellimi, 5 articles. Leflagellum aura perdu les 2 articles que Vensicitlus aura gagnés; h pars intermedia se sera déplacée, mais aura conservé le même nombre d'articles. La modification, en se continuant, donnerait la combinaison suivante : Type C : Ensicidiis, 9: jinrs intermedia. 2; flnrjelliim. i] articles. On peut rendre compte, au moyen du schéma suivant, de la transformation graduelle des antennes filiformes en antennes presque complètement dilatées, par le procédé qui vient d'être indiqué. Si nous représentons l'antenne filiforme ('/) comme suit : a. ••^^_ii_^^..^^^^i.^^ Une [iremière modilicalion produira un ensictilns encoie peu dévelop[ié et conduira à l'antenne h. qui se trouve réalisée diez les Hoploloplia : l>. .. I I I I I I I el la modification se continuant on aura l'aiil. r. {Xipliocera caneseens, fig. 'la.) c .. I I I I I I I I I et enfin (A', loboscelis, atro.r) : d. .. I I I I I I I I I I I (His. l. I) après ce qui précède on comprend (pie l'augmentation ou la diminution ' Laissant de coté les 2 articles liasilairos qui ii'diif (|uo l'aire dans la (iiiestion. 22 SUIS l.liS l'A.Ml'HAC.IENS. (lu nombre i\e> Mrlicles il;iii> W'n.sicidiis va pai' deux articles à la lois, en soi'le qu'on trouve au llagdtum les nombres 7, 5, '?>, ou encore 6, 4, 2, suivant le nombre d'articles qui s'est primitivement dilaté. Toutefois, comme tel article peut se diviser, parlinilièrement le pénultième, on renconlre des exceptions à cette rèi;le. Ohs. 2. Plus Vnmciihis absorbe d'articles par l'extrémité et plus aussi les articles basilaires se coniractent, se fondent entre eux, et deviennent indistincts. Aussi plus y ensicultis est grand el moins on réussit à compter les articles qui le composent. Dans les antennes fdiformes les articles sont généralement tous distincts. Dans les antennes peu dilatées k ensiculus court, ils sont encore appréciables, étant tous séparés par des sillons (Hoplolophn), sauf peut-être les 2 premiers de Vemiculus. Dans les antennes fortement dilatées à emiculus grand, les premiers articles ne sauraient être comptés avec certitude. Obii. 3. Comme certains articles de Vcmicubi'i sont toujours plus on moins indis- tincts, on sujets à se contracter, leur nombre est en réalité toujours incertain. 11 con- vient donc de compter les articles en partant de l'extrémité de l'antenne. Formes peu caractérisées. — Il arrive souvent i|u'une transformation de l'antenne reste incomplète, c'est-à-dire que deux articles de la b.ise du jlngeUiim, tout en se dilatant et en tendant à devenir pars intermedia, ne se dilatent que faiblement el qu'ils restent moniliformes el bien séparés l'un de l'autre (fig. 6a, Sa. ii) — Dans ce cas les deux articles intermédiaires de la forme précédente {i) ne sont eux aussi qu'incom- plètement transformés el imparfaitement fondus avec ïensiculus, en sorte qu'ils subsistent à l'état de pars inlermnlia. tandis qu'une nouvelle partie intermédiaire {li) est déjà presque constituée. Dans ce cas, la modification s'étant pour ainsi dire arrêtée en chemin, on est embarrassé de dire si la pars intermedia doit être cherchée dans les deux articles du llagelliim, qui sont déjà en partie tlilatés (ii), ou dans les deux articles (/) qui appar- tiennent déjà pi'esque à Vensicidus, car il y a pour ainsi dire deux parles intennediœ toute.s deu.x peu caractérisées. Tant que les articles restent franchement serratiformes, il convient pensons-nous de les compter comme faisant partie du flagellum. On ren- contrera néanmoins des cas douteux comme il s'en produit toujours dans la nature, attendu que les modifications se font le plus souvent par degrés et non par sauts brusques. Antennes filiformes, ou suhfiUformes. l,ors(|ue les organes revêlent cette forme, on peut encore jusqu'à un certain point y distinguer Vensiculus et le flagellum. Le premier se compose d'article transversaux, toujours nettement limités par des sillons' (non ' Le jiremiur article toutefois (troisième de l'aiiteniie) est plus ou moins contracté, d'où résulte AIJEI'HAGUS. 23 indistincts comme clans les antennes dilatées) : le second d'articles snbmoniii (ormes. La pars intmnedia est elle-même plus ou moins appréciable, n'étant ni anssi large qne la partie qui la précède, ni moiiililorme comme celle qui lui succède: elle est souvent allongée. Ex. PoilhrUs cnvinatu, var. comohrinn : Ensiciihis, (j-~ ; [lar.s iiilcr- mfdia. 2: fla{/i'lliiiH, (1 articles. (îenus ADEPIl.XGUS, n. Habitus l'ère maiiuin generis Siphocerw. Corpus gracile, c.om[ii-essuin, gi'anosiim. griseum, nigro et albido lineatum. Ulriqiie sexus alati et conformes. Anlennai filiformes, deplanalae. Caput rugosum. Sculelium veitii'is planulum, elongatuin, cum cosl.i faciali conti- nuum. Haec sulcata, subparallela. Carin;B latérales faciei superne ex|)licat;e, iid'ere ail exieriorem sinualo-dellexa; obsolellores. Kacies a latere visa mira ocellum siiniala. Oculi ovati. [U'ominiili. Pronoluni cnstatum; crisia pei' sidcuiu ly|iicum et ad dorsum angulatim excisa: crista prozonaî subincisa, relro acule dentiformis: crista metazonœ crenata. Melazona. triangiilari-producla. Lobi latérales angulis rolundatis. margine infero fere in medio sinuato. Elylra abdomen superaniia. campo mai'ginali angusto. haud dilatato, vena medias- tina subrecta: ai'ea mediastina pei' venam spiiriam divisa. Pedes graciles. Femora post. area externa valde rugosa, pinnato-carinulala. relicu- lala. marginibiLS parum dilatalis: supero remole serrulalo, in dimidia parte apicali subexi'iso. Tibia3 poslicae graciles, spina apicali externa sat minuta. Proslernum anteriin valde mucronatum. 1. ADEPHAfiUS CRiSTATUS. Hiirm. (fig. i22). P(imiih(i. i.i. Processus frontis minus prominulus ; sculellum verticis minus grande. Crista pronoti per sulcum typicum haud vel vi.x incisa, /r. Feminse pronoto antice et poslice acutangulo. Tibi;e post. exlus spinis 10. /. Femora post. margine infero spinis acutis subperpendicularibus armato. Pronotiim superne dentato-granosum. Tibiaa post. haud granulatae. Antennœ apice articulis minutis 4. — Briin- neriana, n. /,/. Femora post. margine infero serrulato vel obtuse dentato. Prono- tum omnino sabulosum. Tibiœ post. granulalaî. w. Pronoti crista alla, valde arcuala. Femora post. margine infero acute serrato. Antennse articulis apicalibus minutis 4. — 5. cristala, n. m;in. Pronoti crista humilior. Femora post. margine infero serrulato. Antennœ articulis apicalibus condite discretis 7. — 6. nasnla. n. li.k. Mares pronoti crista altissima, valde arcuata, per sulcum typicum haud inlersecla. Elytra latissima. Antennse articulis apicalibus minutis 4. — 5. cristala, n. li.li. Femora post. lata, fere ad typum secundum pertinentia : crista supera Q recta ante apicem vix sinuata, haud grosse serrata, tamen modice dilatata (fig. 86) ; margine infero haud insigniter arcuato. Antennse latissima}. — 7. Angolensis, n. — 8. haploscdis, Sch. g g. Antennse valde anguslse, articulis apicalibus 9 discretis, quarum 7 elongato-submoniliformes. — 9. apicalis. W. /",/'. Vertex declivis: fronlis processus [iropter hoc brevis, a latere trigonalis (fig. 8). Femora post. Ç lata, ad lypum. 2'" pertinentia (fîg 8//). margine supero recto, serrulato. Antennœ auguste eiisiformes. 32 SUR LES PAMPHAGIENS. g. Antennfe angiistiores, apice arliciilis minutis 4 vel 6. Femora post. raodice dilatata, inargine infero paruni arcuato. — 10. euryscelis, Sch. g,cj. Antennae lalae, apice arliculis minulis 3. Femora post. valde dilatata (fig. 12) margine infero valde arcuato. — 11. lohoscelis, Sch. (■/ Frons inter antennas liaud producta, a latere processum millum vel vis uUum obferrens. (Faciès tota a latere recta, quoqiie ad ocellum incisa.) f. Anlennae dilatatœ, ensiformes. g. Vertex horizontalis vel vis declivis. — Ç Pronotiim poslerius rectan- gulum; margine postico frequentius anguste albido ; crista retro- arcuata. Femora post. margine snpero valde dilatato, recto, ad typnm 2"^ perlinentia (fig. 10, 12). — çf Femora post. minus lata, mar- gine supero ante apicem subsinuata. /(. Femora post., margine supero valde spinoso, apice oblusangulo (fig. 10). Antennse anguste ensiformes, apice articulis minutis 4-6. /. Femora post. vix ad 2™ typum pertinentia, haud insigniter dilatata, margine infero crenato-serrato. Crista pronoli minus elevata, Irilacuuosa, vel çf utrinque profunde impressa. — 12. cineres- cens, St. — 13. piincticornis. St. /./. Fem. post. margine infero subinlegro. Crista pronoti alla, utrinque impressionibus linearibus opacis. — 14. wsluans, n. /(,/;. Femora post. latissima, margine supero valde cristato, serrato (fig. 12); apice rectangulo. /. iVIargine infero parum arcuato, crenato. Antennse laie ensiformes, apice artic. minutis 3 discretis. — 15. atrox, Gersl. i,i. Margine infero valde dilatato, valde arcuato, integro, ante apicem sinuato-subcrenato. Antennse anguste ensiformes. — li). latipei.n. g.g. V'ertex valde declivis. Femora post. margine supero late dilatato, spinuloso-serrato, Q recto (typ. 2') apice rectangulo; (^f ante apicem subsinuato. II. Femora post. margine infero parum arcuato. Pronoti crista Qq' a latere gibboso-arcuata, Ç posterius crenulata. Antennae graciles apice articulis minutis 4 vel 6. — 9. (l'iirijscelis ', Sch.) /(,/(. Fem. post. margine infero valde arcuato-dilalato, ante apicem valde sinualo, inermi. (Frons inter antennas subproducta.) .\ntennse minus angustae, apice art. minutis 3. — 10. ([oboscelis * , Sch.) ' Le processus frontal est très faible, c'est pourquoi je répète cette espèce dans cette section, ne l'ayant pas vue ad naturani, pas plus que la suivante. ' Le processus frontal est plus prononcé; l'espèce n'est donc répétée ici que pour plus de sûreté. \iPiio';EiiA. 33 /'./• Anleiince filiformes, luiud vel vix. dilalala'. (Corpus liiiui! vel inodice riigosiiin, ijranuliiliim; [)ronolum Q posterius aculangulum. Crista modice alla.) ij. Corpus confertiin sahiilûsiim. Femora post. posterius pariim altenuata, margiiiibus lamellarilnis, Ç margine siipero recto, serrulato. Crista pronoti iitriiKjue iineari-3-sulcata, haud foveata, nec non impressio- nibus obsolelis ;5. Vertieis scuteilum Q rectangulum. Tibi;e post. extus spinis '.). — 17. fhndi/imtt, ii. (j.lf. Corpus minute liiberonliitum. Femora post. graciliora, margiiiibus parum dilalatis, margine supero spiuoso-serrato. Crisia pronoli Q lacunas 3 |)uncliformes obferens. Vertieis scuteilum acutangulnm. Tibis post. extus spinis 10. — 18. mnunnlus, n. iljl. Pronotum in maribus processu postico breviore, jnelazona quam prozona breviore: margines poslici laleraliter minus arcuato-sinuati, sed ad liumeros fere subangulali, infra illos sinuati. Elytra breviora apice attennala. Ake aiitice subinl'usoata\, postice flavicantes (ut in Hoplolophis). — 19. Boliroriniia, n. ex. Elytra marium abbreviata. (Verlex dedivis. Frons liaud porrecta, processnin nullum formans.) (/. Pronoti crista Ç ad sulcos parum impressa. Elytra ç^ dimidium addomen tegentia. — 2(1. sabulosa, St. (/.(/. Pronoti crista Ç lacunis 3 profundis nolata, acute tuberculata. Elytra 0* rudimentalia, lateralia. — 21. sordida,- W. Ii.li. Vertieis rostri carinœ latérales anle oculos angulatcTe. ab oculis per incisuram sejunctae. Carin;e latérales vertieis scutelli (a lalere vis») ante oculos sinuatae, supra illos dentalae. Corpus Q scai)errimum. ç^ scabrum. Abdo- men Ç) utrinque seriatim spinulosum vel tubercul.itum. Femora post. marginibus vaille spinoso-lobalis. — Elytra mai-iumpropebasinvaldodilalala, apice vaille allenuata. .Ajiex elylrorum et campi antici alarum rotundatus. Alœ Iota! infuscala; Porthetls. Serv. c. Scaberrima; anlennis filiformibus; scutello vertieis rugoso Q quam longius latins, oblusangulo: abdomine supra biserialim spinoso. . . . 22. caiinala, L. ce. Scabra; antennis anguslissiine ensilbi'mibus: scntello vertieis Q quam latins longius, rectangulo; abdomine supra haud biseriatim spinoso. — 23. coi/.sohrind, n. '(,(«. Minores. Carin.i' latérales verliris inler oculos parallehe vel sub|>arallel;e, 34 SUK LES PAMPHAGIENS. reli'orsiim convergeiiles, ad ociilos oblusangulatae. Pronoti dorsiim ulniHiue linea subcallosa albida iiistruclum. Femora postica graeilia, marginibus haiid dilatatis, spiuis niiims niimerosis (marg. siipero 8-10-spinoso, cnsliila supra geiiiculum bidenlata vel bilobala; marg. inlero crenulalo). Crisla pronoli in prozona sinuala vel undala, in metazona Çç^f denlicnlala ac spinosa (lig. 15-1'.)). Sulcus postenor et suici omnes siiperius antrorsnm vergentes. Anlennae longiusculae, angusle ensiformes, articulis apicalibus 7 ininulissiib- moniiiformibus, ensiculo subserralo. Spins tibiarum posticarum graciliores. — Ç Ç. Abdoniinis segmenta s;iperne in dentem trigonalem ereclara, spi- niformem dentii'ulatam excurrenlia, nec non iilriniine dentata. — cfcf • Elyli-a minus lata : campo marginali liaud insigniter am[»liato, ejus lertia parte apieali vix iiila. Ven;e linmeralis et discoidalis parum llexuosse. Rami venae mediastinae minus nuraerosae, subrectœ; dimidia pars apicalis arese mediastinœ minus membranacea, vix tympani naturse. Ake infiiscatse, Pampo anteriore angustiore, campo radialo tlavicante Hoflolofha, St. II. Fcmitéw. '' c. Granium liaud vel obsolète earinatum. Carinœ latérales scutelli verticis (a latere visai) ante oculos sinuatse, supra oculos dentem efficientes. Prono- lum remote tuberculatum. calloso-coslatum. diverse rugosura. Abdominis segmenta a|»ice aoute spinoso-mucronata, utrnique dente instructa. d. Frons liaud producta, [)aitem inleram l'aciei liaud supei'ans: Costa l'acialis tamen ad ocellum angulatim incisa. Cnsta pronoli intégra, liaud crenata. leviter undata, tantum posterius obtuse subdentata. — ^'i. Hneala, -St. d.d. Frons in processum producla, partem int'eriorem l'aciei superans. Crista pronoli postei'ius spinoso-denticulata. i\ Frontis processus brevis, crassiusculus, perpendiculariler truncalus, Ç» l'aciem plus minus superans, q* longior. Pronotum anterius et posterius aculangulum; ci'ista a laleie arcuata, anlenus et posterius oblique descendens, in medio recta vel subsinuata, anterius arcuata, undata vel intégra, posterius erecto-spinosa. — 2;!. dromadiiiiii, n. e,i'. Frontis processus longior, aculior, a latere arcuato-trigonalis. Pronotum anterius el posterius obtusangulum. Crista pronoli Ç anterius liaud liumilitata. alla, elevato-arcuata ac crenata, ^uperius distincte sinuala, Q* latetrapezina. — 2(). cumelina, n. c,c. Granium caritiatum. Cariiu'e latérales scutelli verticis ante oculos subsinuat;e, supra illos liaud dentata;. I^ronotuni conreitim albido-verrucosum. Abd. XIPHOCEU.A. 35 segmenta apice dente trigonali luimili armata. iifrinqne verrucala. — 27. asina, n. I)J). Mares. c. Species condite notre. d. Pronoli processus apicc ti'uncatns vel obtusangiilatim incisus, spinis 2 invicein leniolis et intei' illas denliilis 2 armatiis; crista a latere anlerins declivis, arcuata, iifidnlata. ad ansulum anticmn sinuata. — 23. droma- darin. n. (/,(/. Prnnoti processus apice haiid truncatns, bispinosus, spinis basi conligiiis. e. Frontis proces'^iis brevis, latiiisculiis. Pronoli crisia pariim arcuata, siib- undata. antice luimilis, posterius breviler denticulala. — 24. Uneala, St. (',)'. Frontis processus loiigior, acutior. /'. r'rorioti crisia a latere luimiliter Irapezina, vel eloiigato-arcnata. //. ad primam lacunam fissa. — 25. fiasa, n. fl,g. haiid fissa, superius sinuata, bigibbosa. — 2(5. camclina. n. /'./'. Pronoli crisia altior, antice reclangula, perpendicularis, superne bori- zontalis, ad secundam lacunam minute sinuata, in Iota prozona obtuse dentata. — 27. asina, n. c,c. Species incondile notae. d. Elylrorum cam[)us marginalis latiuscidus. venis undalis. — 29. Iionida, W. (/.(/. Elyti'. camp, magin. anguslus, venis rectis. — 28. lincosa. W. SiiHGKNUS \IPH(DCERA'. Latr. (l'ianc'lie 2"".) Xiphoccrn, l'tirllicli!<. Stli\, Bu]r. At'r. Oitliopt.-Fami. lS7fi, p. 37. — Al.iiTnt, Srrv. (l'"'' ilivis.l, Orth. 60-1 ; — Walk. C. I!. M. Demi. Sait. IIl, 5;;i. Corpus granulalum, vel tuberciilalum. .'Xntennffi variabiles, filiformes vel plus miiuis dilatatfe, articulis apicalibus discretis plus minus numerosis. Frons producta vel haud producla. Verlex borizonlalis vel declivis; ejus scutellum [ilaniusculum. antenus augulaliim vel subroluudalum marginibus inlegris: carinis lateraldius su|)ra ociilos baud sinualis. Oculi Ç) modice prominidi; orbita^ postice radialo-sli'igataî. Pronotum plus minus elevalo-crislatum. modice scabrum. Ejus suici .'i subtiles, vel in crista ulrinque plus minus profuiide inipiessi. recli, subperpendiculares. vel subdi- vergentes, haud aniroisum dellexi. Pars prozonalis cristal arcuata, intégra: |)ars 36 Sll|« LES PAMPHAGIENS. metazoïialis Q brevis, çf elongala, teniiiler cieiiiilala vel deiiticiilala. deiiticulis >im- plicibus. — Scrol'uliim proslerni emarginaliim. — Aluloiiiiiiis secuiidi seginenli sculellum latérale corneum perspicuum, lœvigalimi vel sirigosnm. Femora postica marginibus dilatatis, lamellaribiis. Q Ç>. Abdoininis segmenta superrie anle apicein in mun'onem riunnluin exciirrenlia. Q*0*. Elytra apice minus allenuata, inargiiie a|iicali oblii|uo ti iincalo. Ake campo anteriore apice obUque rotiindato-triincalo. Conspeclus specierum secundutn varias notas onlinatœ. a. Antennae depresso-filiformes (flg. ['■)). — Biadijnna. — manniilns. — noidida. — (apicalis). — (sahidosn). n.a. Antenna? ensiformes. b. Angnstae (flg. \la, i2rt). - puncticornU. — cinmisccus. — œstiidiis. — euvijsceUs. — lohoncelis . — lafijjrs. — (aijfcaliti). — ( saliulosii ) . h.b. Late ensil'oimes (lig. 4a, (Ja). — cancscni.s. — Simrnmini. -- arenosa. — spcctrum. — angolensis. — haploscelis. — atrox. — crislala. — Bninncriana. — namiii. — spmulosa. — Boiivariana. — pnnctom. a. Frous producta (fig. 4, 8). — canescem. — Spairmani. — nirnosa. — sjjeclnim. — ciistala. — nasilla. — apicalis. — Bninncriana. — spinidosn. — haploscelis. — angolmsis. — loboscelis. — alrox. — Bolirariana. — punclosa.— (eurysceUs). \a,a. Frons haud vel vix producla, quam pars infera faciei hand vel vix magis promi- nida (flg. 1, 10, II, 12). — cinerascms. — œsivans. — Bradi/ana. — man- mdns. — lalipi-s. — • pntirlicoinis. — sabidosa. — snrdida. — (eurysceUs). a. Vertex declivis (fig. 1). — Bradyana. — • eurysceUs. — loboscelis. — sabnlosa. — manniilus. — sordida. \a,a. Vertex siibliorizonlalis (fig. 4. G, 7, 12). — canescens. — Sparrnmni. — spectrum — Brunneriana. — crislala. — nasnla. — spimdosa. — angolensis. — Iiaploscelis. — cinerascens. — (l'sluans. — puncticornis. — lalipies. — atrox. — carinata. — apicalis. — arenosa. — Bolirariana. — punclosa. a. Q. Femora postica vaide diiatata, apiœ tectangula, margine siipenore recto (lypiis secundus, p. 20, fig. 12). b. Margine inferiore pai'iim arciiato (fig. 8 //). — atrox. — eurysceUs. — angolensis. — haploscelis. — œsluans. — Bradyana. ' b.b. Margine inferiore valde arciiato, ante apicem valde sinnato (flg. 12). — lohos- 1 celis. — lalipes. XIPHOCEKA. 37 a.a. Q. Femoi'a posl. minus ililalata apice plus tnuiiis rotiitidala; margine superiore anle a|)icein subsiiiiiato (lypiis priniiis, p. i21), fig. (i/^, Ib). — canescms. — Spanmani. — aicnosn. — siurtnim. — crislata. — cinernsccns. — puncli- conu's. ■ — • nidiiniiliis, — nusaln. — sunlùhi. — sjihiiilosn. — Biumviitma. — npicdUs. — ^af)ulo.^ii. — HoUiaiiniia. — pnnriom. a. Tibiœ poslirœ exiiis 'J-spiiioste. — Biadi/nini. — cincrasccm. — latipi's. — spinulosa. — angolcnsin. — sordidn. — spec/niw. — œslnniis. ii.ii. Tibia? post. exlus lU-spinos;e. — cancscfus. — Sjjivnniiii/ f — nvcnosa? — cristatii. — Bmnnerinna. — nti.siiln. — iininniihis. — HoUitirinna — (liia- dijnna). liicei'Ue sedis. — Spanmani. — aicnosa. — apicalis. — l'uri/.icclis. -- lohosci'lis. — punclicornia. — atrox. — sahulosa. — puuctosa. — hiiploscclii. I. XlPlIOCEltA CANKSCHNS, Thllllb. (Tlg. ^-4). I'((mjilinfiiis caiicsci'iis, Tliuiili. Ilciiiiiit. Max. cap. p. 5. — I'(}rtlictis cancxcciis, Stàl. Reopiis. I, 21.4. — GnjllHS coniciis, Stull. Saiitt-r, tb. 22/), f. S7 9, 8(! cf. — Hiiil- ? tl). 1 1 c, f. 41. — l'amj'h. CMCidliifiis, Biu-m. HaiiiUi. II. CKI, 1. — slkiccra carhuitd. Sorv. Orth. C<)5. (Syn. oxcl.). Confertim sabnlnsa. — Aiilemiaî (llg. 4 r;) iirorniti loriLiiluiliiie, keviuscula}. latis- simae, li-Iô-articiilalœ : flagdhm articulis 5 subiiioniliformibiis ; yars intmnedia {i) apice atteiiuata, ai-licubs 2 Iransvei^is, jniino qiiam secumlo dimidio bieviore: ensi- culus lalissimus , lalitiidiiie loiigitiidiiiHin oculornm a'ipiaiite. arliculis 5-6, iiltimo quadralo. — Froiis valde prodiicla; ejus iiroce.'^siis a lalere Iruiicatus, siniiaUis: scu- lello verlicis inagiio, buiizoiit;di, sabuloso. — Pronoli crista sal alla, arcuala, per iilciim ly[iiciim iiitersecla. puiie ilbim l'rc(|iieiiter siibi'o levitei' hiirailitala, in hoc casii ad illum anguiata; in metazoïia oblique subrecta, obliise crenulala. Sulci ii ulriiique impressiones plus minus profuiidas sed haud larunosas efficientes; coslœ inter illas parum prominula^ postica sallem linca venucoinm nigrornm notata. — Prosleini scrofulum apice obtuse incisum, bitiibeiculatum, postice muililubercnlatum. — Pedes poslici extus et intus granulati. Femora postica elongata, ad 1"' typum pertinentia, latere interne nigrescente, marginibiis lamellaribiis; supero subreclo, ante apicem siuuato, loto spinoso-serrato, spinis basi minulis. reiro fortioiibus : inl'ei'o subreclo, Ç dilatato, undulato, a{)ice denlulis 3-4, çf crenulalo; lobi geiiiculai'es margine inlegro, ddatalo, laie lolundato. Tibia? posl. exlus. iiilus et superins granulala\ exlus spinis 10. inlus et sujierius rose» vel violaceie. Ç. Verlicis scutellum maximum, elongatum, anterius rolundato-angiiiatum para- s s 38 SUR LES PAMPHAGIENS. boliciim. — Pronotum reinole inirmle luljcrculaluin; ejus crisla sal elevala, in lateribiis impressioniliiis iitrinijue 2 sal profniuiis, ad mctazonam subito leviler humililata vel per sulciim typicum incisa (rare ii}lei;ra), ad illum a latere angiilata, in melazona oblique subreiMa, obtuse creiiala. Marge poslerior pi'onoti granis nitidis remotis insliMictiis, in doi'so utrinipie hand siuuatus, angulo po ,3 q' — (Mus.omiua; Coll. Brun. F. n" 7700). Species, stalura, longiludine et laliliidinn lusigni aniennarum, nec non femoribus poslicis lamellari-dilatatis, disliuctissima. Celte granile et belle espèce forme le type du sous-genre. Elle est assez variable dans ses formes. Chez la femelle, la crête du pronotum est tantôt basse et peu arquée, lautôl haute et très anpiée: sa courbiin^ esl a.s.sez régulK're. souvent peu accentuée en avant, plus prononcée à l'exlrémili! du prozi)nit(!: au iniMazonite la ci'éte esl un peu abaissée et crénelée de 3-4 dents triangulaires ou seulement ondulée, et le sillon typi(]ue y forme pre.scpie toujours une échancrnre distincte. L'écnsson du vertex esl exceplionnelle- menl grand, arrondi, parfois échancré en avant. XIPHOCEKA. 39 Cliez le iiiàle l;i crrlo |)rolhoi;icii|iie est peu élevée: vue de |irulil elle l'orine eiilie le 2* el le 3'' sillon un atide obtus aiTomii; ii [laflif de cet atii,de elle est di'oite el des- cend iéi;èiemenl jusqu'il l'extréniilé du processus. — Ou bien la crête est cou|iée par le sillon typicjiie et l'ait après celni-ci une chute subite, en sorte que la partie prozonaire de la crête, vue de profil, se termine par un angle droit en saillie. On peut donc distini,'uer dans la M cane.scms plusieurs var'ii'ités ; A. Q. Les cin(| derniers articles des antennes allongés, parallèles, non inonili- l'ormes. 13. Ç. I>a ci'éte du pronotuin très élevée, régulièrement anpiée. C. Q. La crête basse. Antennes courtes, énormément larges, les .") derniers articles très petits. Taille petite. Long. 70 mill. (individu probablement un |)eu monstrueux.) l). cf. La crête du pronolum vue de protil a.vsez angulaire, non sinuée; sa partie postérieure presque entière (llg. 3). E. Q*. La crête sinuée au IJ"" sillon, iormanl [iresipie une dent mousse : sa partie postérieure plus basse, crénelée (flg. 2). Les trois espèces suivanles nous |iai'aissenl à peine ddlérer de la A', ritnrsniis. 1(1. X. AHliNUS.A. St. Xiphocera arenosu, StSl, Biilr. till siidr. AtVik. Orth.-Fauna :!7, 3, 9 j ^ Bolivar, Htmli'S sur les 1ns. d'Angola, etc., (i, 20. Pedes omnes albido-graniilosi. Verlex lalior, distinctissiiiie transversus. Ç. A'. ((iiii'si-i-uU .^imillima et maxime artinis; dil'fert oculis magis distanlibus, fasti- gio verticis latiore, (ledibus, capite, corporeque superiie deiisius albido-gi'anulatis, lioc obtu>e remoteque scabricuio, criNla pronoti nomiiliil magis eievata, dors(j metalhoracis el abdommis rugosis, lotis di>liiiclius granulalis, vegmento mediano segmeiilisque abdominis prope apicein in linea média dente parvo distinrto instructis. — Q Long. 7(i. mill. Daiuara. I /'. \. l'U.xcTo.'^A, Walk. Akkera pimctosa. Fr. Walk. Cat. B. M. Saltat. III, 532. I\ (■'//((■.«v'H/î simillima al minor. Corpus sabulosum, nec tuber('ulalum nec scabrum. l'ronoti suici vix impressi : crisia nieta:;onas tenuiter crenulala. Femora post. graci- liora, gracilius spiniilosa. Verticis scutellum aiiterius rolundatiim. 9 Long. G.'»: l'iMiii. 1.5, fi; Kciii. l.'l,5 mill. Africa orieutalis. 40 SllU I.KS PAMPIIAGIE.NS. I /•. X Sl'AliRMANI, Slâl. Xiplioci'i-ii ISparniiinii. St;il. liiilr. till. Smlr. AtVik. Ortli.-fainia, :;7,12, Q rf; — BoHv. Ins. d'Aiigola, 0,li). Verlicis rnslrum [cr]iiilaleriim, vel leviler Iransversiim. Pecles anlici la^vigati vel gra- nulls paiici^ et obsoletioribiis conspersis. « P. canesccnli, Th. maxime affînis et simillima. difîerl magnitudine minore eiylris- qiie (j* minus dense reticnlalis, in parle fere dimidia apicali inler ramos radiales areolis in séries confiisas positis, inslriiclis, apice tamen nonniliil densius relifulatis. » l.ong. 4;î: cum elylr. (iO mill. — Q Lamina snbgenilalis graniilala. Dainara. Selon Stâl le A', nnirscms anrail les élytres q* plus densémenl rétictdés; les aires discoidnles seraient occnpées par 4 rangées de cellules, et à rexlrémité, [)ar (i ran- gées: mais ce caiaclère varie dans nos individus. Ensuite chez le A'. Spannumiles pattes antérieures seraient moins giauulées que chez la A', cancscens. mais ce carac- tère est bien minime et poui' l'établir l'autcui- iiarail n'avoir eu sous les yeu\ qu'iui seul individu du sexe mfde. 2. XipnocKRA spiNuujs.'V, n. cf. Minor. — Antenua^ breviuscidœ, laUe, snbtiliter granulalœ, ai-ticulis apicalibns minoribus 4, quorum^ ultuni minuti. valde discret! (penidlimo subtrigonali;) pr;cce- denles 2 latiores, transversi. planati, haud discreti; (scilicet ; tlagellum 2-articulatus; pars inlermedia 2-arliculala) : ieli(|nis subito latioribus. aeque latis, ensicnlum for- mantes. — Frontis proiessus a latcre trigonalis, prominulus. — Pronolum sabulo- snm, ciista rugosioi'e, rnelazona sparse granosa. Crista sat alta, anlerius arcuata bi-undala. apice supra occiput conqiresso-denliformis ; pars supera recta, biundata; pars metazonalis, scilicet paulo magis quam tertia pars postica, subito excisa, humi- litata, erecto-dentata. Impressiones latérales crista? haud translucidae, sed pars infra angulum dorsalem sita punctis numerosis translucidis noiala. Sulcus typicus superne valde retroarcuatus, (juaraquam ovaiiidus, prozonam in processnm retroaiciialimi ad angulum prominentem cristœ [lerducens (Prozona propter hoc quam metazona fere duplo longior). Processuus margines denliculati: apex bidentatus. Elytra angusta, a|)icem versus i^arum atlenuala. — Abdomen apice granulatum. — Femora postica brevHiscula, margine sujiei'O subsinuato, spinis majoribus armato, et a[iice cristalo : XII'HOCEUA. 41 marL;ine apii-'ah oblique arriiald, (aeiialo: marLiiiie iiil'ero serriilalo-denliculalo. TibiîB post. extiis $\)\im 9 li-i;;oiialilais. Cf Lim.sr. -t:-!; l'ron. 17; Kl. .',.-..2; Int. l.".; Vvm. IC.,.') iiiill. Africa nierila:! iiiler illas subliliter carinulalœ, série graniiloriim spinitormium armala3. Margines postici pronoti iitriiique l'ère toti leviler arciiato- sinuali. — Prosterni scrofulum posterius convexum, acute tuberciilaliim ac grano- sum, anieriiis tridentalum. — Pedes aiitici liaiid graiiulali. Femora post. sat minuta, marginibns lamellaribiis, superins ne infeiius spinosa: margine siipero ante apicem siibsinnato (typ. I') s|iinis majoribiis acutis .«errato, infero parum arcualo, spinis minoribus subperpendiculanbus armato : lateris externi area média cariniilis siiiiti- liler granuialis, areolis Isevigatis, area supera tuberculis minutis mucronatis prfcdila, area infera ad carinulam Isevigala, de reliquo granulis rotundatis inslructa. Tibice post. extus haud sensim granosœ: eariim spinse cylindricœ, ultimœ haud arciialae : margo exlerior spinis 10. — Abdomen basi acule granulatum; segmenta apice spinulador- sali acuta. 9 Long. 7.5; Pron. 24; Fem. L':; iiiill. Abyssinia: .Massaua (Coll. Hriin. n" 7121). Cette espèce se reconnaît entre toutes k la grandeur de sou pronotum, l'orlenient prolongé en pointe en avant et en arrière, en .sorte que la crête est très longue, et qu'elle forme Q en arrière un véritable processus. Elle ressemble un peu à la A', ciinrscens, mais le processus du vertex est moins grand: les antennes sont moins M SUIS LES l'AMI'll.VdlliNS. larges, à articles apicaux moiiilifoinies ; le coips l^e^l pas (leiiséiiieiit sablé mais plutôt lâchement gramileiix. et en dessus les gcaiiulations sont aiguës, spiniformes, tandis que chez la A', canescms le dos est semé de veii'iicules noirs lisses, aironilis et distants; chez celte dernière aussi le |)ronotum e>t bien pins cunil, et ses bonis supérieui's ne sont pas sinués. Chez la A". Biunnmna, les l'émin\s sont plus petits; leui- boid supé- rieur est armé d'épines penchées plus grandes et plus aiguës, et le bord inférieur d'épi- nes aiguës peu obliques, très caractéristiques de res[)éce, tandis que chez la X. canescens ce bord ne porte que de petites dentelures oblii|iies. Chez la A', canescens toute la sur- face externe des fémurs est densément sablée; chez !a A'. Biîtnneri l'aire médiane aies mailles lisses, l'aire supérieure garnie de petits tubercules aigus formant 1 on alignes, et l'aire inférieure semée de granules arrondis, espacés, avec sa partie supérieure le Ions de la carène lisse. Obs. Le pronotum très comprimé et fortement prolongé en arrière se rapproche de la forme que cette pièce prend chez les Tropidnuchm (flg. 21). 5. XlPMOCEUA CHISTATA. U. (Og. 9). Maxima, sabulosa; [ironoti crista ulriiKpie quam latera vix rugosiore; tnelazona granulis aculis conspersa. Antennse lata?, punctatœ, lit- 14 arlieulalœ: arliculi 'i ultimi minuli, 2 longiuscnli; précédentes 2 lati ad nnum quadrati, haud discreti, attamen quam ensiculus distincte angustioi'es: articuins ullimus ensiculi niaximus, ipiadralus ; précédentes Iransversi. Scutellum verticis plannm Tibi;e post. exliis spinis lO. Ç. (irandis; capite, thorace abdominisqiie segnieutis 2 superne, sabulosis, acute dentato-granosis. — Scutellum verticis subaculaiigulum. carinulis laleralibus poslice obsolelis. — Crista pronoti anterius arcuata, in medio subrecta, subundata; ad api- cem prozonae crenulata et subdentata; in metazona snbhumilior, denticulata: ejus lacunse translucidœ, majusculaî, anticK 2 elongato-quadratai, postica retrovergens, major, ovata, opaco-reticulata. Margines postici pronoti tuberculosi, superne subden- ticulati, apice bidentulo. — Metanotum vix carinatum, in medio Ifevigalum. — Abdominis segmenta 1'", 2™ superne carinata, carina spinulosa, apice in spinulam gracilem excurrentia vel spinulis 2 in série exsertis; reliqua segmenta apice dentem miniitam gerentia. — Femora post. subelongata, granosa ante apicem subcoarctala, quam in A. cincrascmti imnui lata, cristata, crista snpera valde spinosa, infera multi- dentata. spinulosa. Lobi genicnlares superi cl inferi crenati, denticulati. — Lamina supra-analis pariiin profiinde sulcata. XIPIIOCliHA. VO çf. Anlenn;iruiii flanelliiin ;ii1iculis 2 sub(|ii;ulralis, 2 aiticalibiis loiigioiiljiis; pars inlermedia ailiculis 2 Iraiisver.-is : ensiniliis (j-arliculalus, arl. iillirno iiraiidi, qna- dralo, prjeceilenlibus Iratisversis, basalibiis t* vi\ ilistim'lis. — Pionoliiiii luaxinium, crista allissima, maxime arcuala, seiisim ni m l'ciiiiiiis .V. carinnlœ, in prozoïia mlegra, in melazona mulliflenlicnlala, spiiinlosa; processuns margines spinulnsi, apice s]tinu- lis 2. I^acunœ crislœ lianslucida?, minores, bneares; antica puncliformis, pi)sli(-a obliqua, processnm relroarcnalnm prozonœdelmeans: pars prozoïialis intégra propter hue Vs- !'!!''■"* metazonalis ilenlicnlala '/:, t'i'isUe occiipans. Cosl» mlei- lacnnas loUin- datae, vix ullse, haud riigosae. Snlous lypicus in lateiibns crislaî adscendens, nndatus. fera verlicaliler ad iacnnam posliram tendens. — Eiylra latissima, apice attennata. tamen minus quam in X. carinata. — Abdomen apice granulalum. — Temora [)Ost. margine supei'ioie mullispinoso, infero remole-denliculalo. Tibise [)Osl. exUis spaise, supra rare albido-graniilala?. Long. 9 8l', cf 03 ; Pron. 9 23, cf 22; Kl-cf (11, l;it. l'.l.5: Foin. 9 21.1, cf 2:; mill. Ai'rica orientaiis: Somal in meridione sinus Adenis. Suhimago. — cf. Corpus rugosius. Pronoti margines toli denliculali ; ejiis cristae el feniorum poslicorum spina? validiores. Anleniue breviores, articuhs brevioribus; omnibus exceplo 2 apicis Iransversis, quam longioribiis lalioribus. — Ç. Metazonœ ci-jsta spinulosa, ut in mare. Espèce voisine de la A', œstmins. à crête prothoracique très élevée, et à élytres for- tement dilatés. Ces organes sont aussi larges que chez la A', carinaln, mais l'extrémité en est moins atténuée, moins ari'ondie, obliquement lroii(|uée comme chez la A', cine- rascens et chez les vrais Xiiihoaid en général. Là femelle ra[)pelle par ses foi-mes la A', cincmsccns. m ce n'est que le rosti'e h'ontal vu de profd est avancé, ti'ès ti-iangnlaire, et que le corps est tout entier densément el finement sablé. Elle diflëre du reste de cette espèce par ses antennes larges n'olTraiit (|ue 'i arlicles apicaux libres. Cl. XipiiociiUA iNASi;T.\. n. (lig. 0). Ç). Gracilis, a latere [jaruni elevata, grisea, albulo-irrorala, coiifei'lim sabulosa. — Anlennx' pronoti longiludine, IG-arliculatœ, sat laliB, articulis 7 ullimis inonihformi- bus. Ensiculus latiusculus, articulis G sat distincte perspicuis, in margiiie exleriore per nicisuras minutas notatis (5 transversis, G" quadrato) ; 7", 8" (pars intermedia) paulo angustioribus, transversis, a pnecedentibus extus per sinum dislinctiorem explicalis. 46 SUU LES PAMPHAGIENS. Fla,L.'elliim ex arlii'ulis 7 coinposilnm, scilicel, ^ majoriluis serratiformibus (fig. fia, h'). 5 moiiiliformibiis niiam lalos iiaiilo loiisionbiis, iillimo loiiijiore, gracili. — Froiis iii pi'ocessiim promimibim porrei'ta. hic a latere roliiiidatn-lrigonabs, liaud Iruiicatiis. Verlicis sciilelliim liorizoïitale. apico paraboliciim. Orcipiil [lone ociilos lineis lœvigalis iiTadlalum. — ['roiuilum sal mltiiiliiin. [lariim elevalnni, superiie ac poslenus tiiber- ciilis niiniilis rarioiibus coiispersiim, poslice ac.ulaiigiihim, ciista moilice elevala, moiiice arciiala, in melazona bebelaloci-eniilala. Siilci pronoti haiid feiieslrali ; costse iiiler illds liaiid expliiMice, convexo-plaiiuhe. |ioslica série InbercMdoniin acutoriim .'5-4, média tubercnlis 1-2 scabiîB. Margiiies posteiiores pronoti superne ulrinqiie leviler sinnati: apex bidenUilns. — Scrofnbim proslerni nniltiInbiTcnlaliim, antice hebelalo- bideiitalum. — Abdommis segmenta 1-4 minute mncionata. — Pedes anlici vix granulati. Femora post. (typ. 1') latere exteino sal dense sabniosa areolis magna patte laevigatis; latere interno siiperins granuloso; mat'gine supeio pai'iim dilatalo, serralo- spinoso. ante apirem leviler sinnalo; infei'o pai'um araialo, obtnse dentato-crenalo, apice serndato. Tibiie [lost. sabnlosa?, exlus spinis 10. 9 Long. (15 ; Pron. l(i ; Fem. 21 mill. Africa meridioiialis: Znin. (Coll. Hrnnn. r>2r)S). Es|ièce remaicpiable par ses Ibrmes grêles. ra|)pelanl l'habitns du genre Pamphagiis. La crêle du pronotnm est régulièrement anpiée, cependant un peu plus fortement en arrière qu'en avant ; sa partie postérieure olïre des crénelures arrondies. Se rapproche de la A'. hnpIoscAis, mais la crête du pronotnm est plus régulière- ment arquée: les fémurs postérieurs ont leur bord supérieur moins droit, distincte- ment siiiiiê avant le genou, et garni d'épines plus grandes: le corps est bien plus grêle, le processus frontal vu de profil est plus airondi, moins angulaire: les antennes (fig. fifl) sont bien moins larges, et leur forme est très caraclénsti(|iie. Elles offrent, pour ainsi dire, deux parties intermédiaires : la première, en carré long, est encore k peine séparée de Ymsiculus et se compose de deux articles plats(0. à peine moins larges que les précédents, mais séparés de ces derniers par une coche plus forte que celles qui précèdent ; la .seconde est formée de 2 articles fortement séparés, fortement rétrécis à leur ba.se et serrati formes, bien moins larges que les précédents, mais plus larges que les suivants. On peut si l'on veut com[iler ces deux articles comme faisant encore |)arliedu IVigelliun (Comp. page 22). XIPHOCERA. 47 '. Xll'IlUC.ICHA ANIIOI-KNSIS, II. ( (i^. 8) Q. ISlaliiia iniiiuie, l'iiiva, lola siihlililer coiireiiiin sabiilosa, liatid tuberculala. — Anlenii;e lalissiiii;p, qnam pioiioliiin lireviores, (|iiam prozoïia loiiuiores, articiilis omnibus deplaiialis; tlagelliiiii ailiciilis ;>, i|uariim ^ brèves, laliusciin. vix disi^reli ; pai's inlerinedia art. 2 pariiin latis, valde discrelis, exliis serralis; eii^icidiis art. oliso- lelis «S, qiianim G' i|uadiatiis, 7\ 8~ minus lali ad mium (|uadrati'. — Fronlis pro- cessus modire eloiigal us, a lalere lriL;oiialis. aciimiiiaUis. V'eilicis sculelliim cymbi- forme. subangulatnm. !,'raiide, loliim sabidosiim (illo .V. canrscrntis haiid dissi- mile). — PronoUiin ni m X. lallpnlr piclnm, margiiie posliro an|.'nsle albido. disco poslico macula Iriaiigulari caslanea, margiiie lalerab loboriim laleralinm late caslaneo. Ciisla elevala, reiro-arcnala, parle melazonali hiiniili. denliciilala. Margo poslerior pronoli obliisangiibis. apice bidentnhis, processnm vix nlliim forinaiis. — Proslerni scrofiilnm acnle Inbercnlalnni aiilice lielielalo-liidenlatiim. — .\bdoinen superne toliim el ad apicein dense sabnlosiiin, lascia lala irregiilan fusca. Segmenta apice inermia. Lamina snpr.i-anaHs convexa. aiigii^la. aciimiiiala. ba^i impressa, haiid sulcala, tota uraiiulosa. Cerri utrinniie lubt^iculiim mncronalum elficienles. — Pedes ubiqne dense sabulosi. Femora posl. dyji. 2') modice diiatata, inarginesiipero s[)ino>o- serralo. infero nndiilali), iobiilalo. nec miiltiim arciiato. nec valde sinnalo, apice minute irregulariler denliculalo ; lateris iiilerni aiea média L'eviuscnla, granulis remo- lis paiicis conspersa. Tibi» posl. extus spinis 0. 9 Long, .50; rroiiot. 14 ; Feni. 11) iiiill. Africa; Angola (Coll. Brunn.. n" 771 1. Subimago). Ressemble ii la X. canescem par la largeur de ses antennes, la grandeur et la forme ogivale de l'écusson du vertex : mais le io>tie est plus court, el de prolil il parait trian- gulaire, non arrondi ou tronqué comme chez la vaiwscrns. Les formes du corps el des pâlies, de même ijue la livrée du pioïKitum i-appellenl beaucouji la X. Iiilipfs : les fémurs postérieurs loiitelois mjuI moins dilatés, plus lortemenl serriilés el leur bord inférieur n'est pas fortement arqué. La crête du pronolum a, comme chez la A', lnliiws, sa plus grande courbure en arrière; elle est excisée presque angulairemenl an sillon typique, el basse dans sa partie postérieure. Les antennes (lig. i ' Vel : riagelhim art. "> ijiiariiui 2 latiiisciili ; pars iiitiTiiicilia ait, 'J ail miiiiM iiiiailfatis; ciisiciiliis art, t;. 48 SLIK LES PAMPHAGIR.NS. dire deux parties inlermédiaires (au moins si l'on n'admet (|ue 3 articles pour le flagellum), la première plate, carrée, composée de 2 articles sondés, moins large que Vensiculus, la seconde formée de 2 articles plus petits, serratiformes au bord externe. Ces organes difïèrent donc beaucoup de ceux de la P. canescem. OIjs. Cette e-^pèce se confond peut-être avec la P. hiiplosnlis, Scli. : toutefois les fémurs postérieurs sont plus dilatés (|ue siu'la figure donnée par Schaum, et les bords posté- rieiu's du pionolum ne sont pas sinués: enfin la patrie des deux insectes est bien dilïérente. 8. XlPIIOCEHA HAPLOSCELIS, Sch. Pamj)hit(iii.-i liaploscelia Schaum, .ap. Potei's Eeise n. Mossamli. Ins. 142 ; Tb. VIII A, fig. 11, 9- Ç>. AntenucC lalx« ailiciilis apicalibus iniimtis (secund. llguram) 5 ; (verisimiliter flagello 3, parte inlermedia 2 sat minulis elsi discretis) '. — Frons in processum pro- ducta. Verlex borizontalis, apice subrotundatus. — Pronoti crisla parum elevala, arcuata, ad sulcum posl. snbangulala, anlice et postice acute producla; ejus pars meta- zonalis obtuse crenulala, parum obliqua. Margines jiostici ad humeros sinuati; pro- cessus metazoïire propter hoc explicalus, acutus. — Abd. segmenta superne subinermia. — Pedes post. breviusculi. Femora marginibus parum dilatatis, utrinque serrato- spiruilnsis: margiue supero subrecto, infero parum sinualo; tibiarum spina; minores. Q Long. 21 '/» lin. (47 mill.) subimago? Mosanibiqiie. Semble dil'férei' de la A', luifiolrnsis par des antennes moins dilatées, des fémurs pos- térieurs moins larges, et par la metazone du pronolum qui est prolongée angulaire- ment en arrière. Une espèce voisine se rencontre sur la côte occidentale de l'Afrique. Sa présence est indiquée |)ar deux jeunes larves Ç> de forme très comprimée, ayant des fémurs postérieurs très larges, à bord supérieur spuiuleux. L'érusson du vertex est à angle presque aigu. vif. Les antennes sont larges, ;i paille inti'vmèdiaire cari'ée. à flagellum composé de 2 articles assez larges et lamellaires et dont le premier doit évidemment se diviser. — Angola; Caconda (Coll. Bolivar). ' Suivant le texte les antennes de l'indiviihi iléc.i-it seraient mutilées. Sur la figure elles .sont représentées au cumiilet. Il est possible que ces organes fussent enc(u-e intacts lorsque le dessin en a été t'ai! V MI'IIOCI'KA. 49 '.). XllMIdCKliA AIMCAIJS. Walk. ]'((i)iplHi;ii(s )(pir,ilis. Walk. ('atal. \'k M. I >i'rm., Saltnt. lil, fi:;:!, 2 (IsTd). Graiiiilala. — Aiitenna? graciliimri\ Ç |iroiioli loiigiliidine, Q* vix eiisiformes. fiagello 7-articiilalo, arlicnlis elongalo-,>iiljmonillfoi'inil)ii,-;, parle inlermedia art. 2 paulo latio- ribiis (scilicel art. 9 valde longioribus i|iiani latioribii.^) ; ensicnlo 4-5 articulato. — Frons in processiim porrecta (minus longe qnam in X. ciiurscoUr), a latere trigonali, hand trnncalo. Verlex hoi'iznnialis, si-iilello longiusculo, apire parabolico siibreclan- gnlo. — l*ronoti crista sat elevata. in prozona vix arciiala, oblique retro-adsrenden.s : ad metazonam fere oblusangiila, deliinc ol)lii|iia. valde denliculata, dentibiis in feminis qnam consnete forliorihns: sulci lacunas ;! rotimdatas efficientes: processus apice bispinosus. - — Metanohim apice dénie mediocri instructiim. Abd. segmenta ad apicem spinulosa. — Femora post. gracilia, margine snpero spinis 13, nec non minoribns intercalalis, ante apicem sinnato; margine inferoO-IO dentato. Long. 9 (H : l'rnn. 22; Fom. 20 niiil. Africa orieiitalis (lirilisll. iVlllS.). 10. Xn'IlOCElîA EURYSCKUS. Sch. Pain jihci fin st ein-i/acclis, Schauin, aj). l'otors Ecise iiacli Mossaiiili. Ins. 140 ; Tl). VII A, fig. S, 9, Ç cf- Capitis verlex déclive, scnteilo qnam m P. nirmato paulo angustiore apice hand fisse. Antennœ articulis 6 apicalibus minulis, discrelis. — Pronolnm elevato-cristatum, crista nirinque snicis [laïaim impressis, band profonde lacunosis. Pedes [loslici (|uani in .V. rnriiutla breviores : femorinu marguie infero inermi, tanlum apice dentulis |)aucis armalo; snpero seirulalo. Ç). Pi'onoti crista a latere visa minus arcuata, ad snicnm ly|>icum subangulala, in parle inetazonali crenniala. Femora postica latiora, margine snpero l'ecto, elevato- cristato. çf . l'ronoti crisla a lalere visa gibboso-arciiala. scilicet in medio vel ante médium elevata. anlrorsum et retrorsinn fere oblii|ue recta; sulcus typicrisin crista haud retro- arcnatus sed fere verticaliler adsi'endens. Melazona? pi'ocessns apice acutus. — Femora post. margine snpero minus recio, anlc apicem leviter sinuato. Long. 9 .W; d* K; niill. iflosainbiqne. 50 SUK l.liS l'AMPIlAr.lENS. Espèce remarijiiable par ses anieiiiies étroites, [)lus étroites encore que chez le X. rinerasrcns. Les fémiii's postérieurs, bien qu'appartenant au 2"'Hype, sont relative- ment étroits, attendu que leur bord iiderieiu' est peu dHaté et p(uj aripié. Le proiiotum Ç a la même foi'iiie et la même livrée que chez la A', femorala. Chez le mâle la crête est assez élevée au milieu, où elle forme (vue de prolil) une bosse à anj^'le arrondi comme souvent chez le mâle de la /'. cani'scms(Sdr. D.) mais pins élevée. \{. XU'IIOCERA LOBOSCEUS, Scll. ratiiphai/Kx lohoscetis, Schauni, 1. 1. 141 ; Tli. VIII A, tig. 10, 9- — Alciceni feiiioriili.s ! Fr. Walkt'i-, Calai. B. M. Saltat. III, 532, S, O . Q. Obsolète granulosa. — Antennaî modice dilalat;e, articulis G ultimis miniitis (^ de|ilanatis, 4 moiuhformibus). — Frons breviter producta. Vertex valde declivis. Hronoti crista arcuata, quam in A'. cnrijaci'Udi allior. postice m metazona valde declivis, recta, haud crenata; crista snmma [tropter hoc subangulata. — Abd. segmenta superne snbinermia : lamina supraanali vix sulcata. — Femora post. latissima, cari- nis valde dilatatis : supera recta serrato-spiniilosa, spinis basi et apice sub;eqiialibus ; infera raldc nrciiala, intégra, aiite apicem valde sinuata et siibcreniilata. 9 Long-. GO; Pron. 18; Fcm. 21,0 mill. Africa orieiitalis: Mosambique. I ./(. Fronoti metazona creniilala (British Mus.). Celte espèce ressemble très exactement à la X. fcniunita |tar ses formes et par sa livrée. Elle en diflére par son verlex très incliné et par son bout [)lus avancé entre les antennes, oii il forme un petit |irocessiis de forme triangulaire, vu la décliviti'î du vertex. Iti. Xu'llOCiaiA CINKIIASCK.NS. ,S|;il (lig. 10- II). l'diihiih cùicrascciis, Sliil, lîc'coiis. Ortli. I, 2::!,:!. — Slcill., Sauter, tli. XI.Kli, fig. 72, , apice Icviler iiirisiini. Cariii;û iiciiariiiri iiiilla'. — Proiiotiim cievalo-crislaliiin: ciasta alla, iiilegra,, arciiala, siiliaiii,'nlala, i|iiani m spucie laiidata allior; siilci subliles; aiilicorMini 2 imiiressioiius iii ciisla liiiL\ai'es. obs(ilol:e, obsoletissinie Iraiisliicidai; [los- lici imprcssioiies iinlla'; cosIap iiiler suiros iiiilln'. haiid lubunuilalï!. Processus poslicus gi'andis iilianque obsolète iinpressns, apico roliindatd. Elytra grandia lalissima aiite inrdiiim vaille dilalala. inaivuiiie aiilico vaille aia-iialn. ultra médium distincte siiiualo: apice altenualo altameii adliuc lato (ut m A. chw- rasccntc), oblique truncato; tota dense iiTegiilarilerrcticulata: areis pai'tis apicalis latis, muitiserialis; area ulnari coriai^ea, areolis Icansliicidis miiiutis ovafis ac [)oly,i,'oiialibns. — Ala> toUe iiiliiscala'. (lanipiis aiili'iioi' et area axillans apice fusco-iiiaculosi ; dio apice arutius lotundalo iiuaui in .V. ciiurit^cmle. Pedes atitici compressi. nii:ro-pniirtali, haud i;i'aiiulali. Femora posl. omniiio i;ra- inilata, breviuscula. riàslala, valde compressa; ai'ea e\terna média pi'optei' hoc parum pi'ominula : ejus cacinœ maciiiiialrs tenues. Crista snpera spiiinso-seiTata. in coiidylo tamcn inermis, snbseri'ata. niaruo sii|u'rus anie ciindyliim païaim siniiatus. area su|iera [woplei' lioc ante condylinn lalior, in condylo adlmc i-levata. Area inféra lata, quam snpei'a latior. marj^'ine iid'ero arcnato, inlegro, vix unduiato. Lains internum iiigro-ca'riileum. l'ascia anIe apicem Intea : ai'ea média kiivigata. Iiand i,'ranosa. Tibise iiitns ac superne niL;ro-caMaileœ, spinis intiis 7, exliis U comprcs.Ms tri.nDnahbus. rectis: nllima i|uain précédentes linud minor. Cf Long. 55; rroii. ;2(i; Kl. (15; Friii. 22,5 inill. At'rica orieutalior luerMlioiialiis: Ix)ronzo-Mari|nez. (Holivar.) Espèce appartenant an type de la /'. c/in'rdscrns mais s'en dislinguant nettement par de nombreux (Caractères. I^e corps n'est |ioint ru.^ueux connne chez cette espèce, mais seulement sablé. Les antennes sont un peu plus étroites; la cote faciale monis forte- ment [irononcée en dessns de l'ocelle; l'écusson facial franchement anf;nlaire; la crête du prolliora.x plus haute et sans profondes impressions. Les fémurs [lo^térieiirs ont leur aire supérieui-e plus large, plus élevée sur le condyle et surlout dilatée en bas avant ce dernier (ce qui montre ipie chez la femelle le fémur appartient au 2" type); leur aire inférieure est plus large, à bord entier; les épines du bord supérieur sont moins fortes que chez l'espèce citée. Les élytres ont le champ antérieur notablement plus dilaté, donc le bord antériein- bien [iliis arqué que chez res[ièce citée: leur extrémité est tout aussi 51 SI'H l,i:S l'.A.MI'IIACIKN'^. large i]ir' liitv cetlc dei'iiicrt!. Cus oi'gaiies sont aiisM plus (leiiséiii(3iil rélKUilé-;. Le cham|) iiitérieiii' des ailes a son cxtrémilé moins lroii(|uée oljlniiienieiit, pins para- bolique. Cel insecte semble apparlenir an groupe de la .V. lalijjrs. Il ne saurait cependant être le mâle de celte dernière. |)as |ilus que de la .V. alrox. les fémurs postériein-s ayant leur bord Supérieur beaucoup trop fortement épineux pour cadrer avec ces espèces. 11 s'éloigne en outre de la X. atro.v. par ses antennes très étroites, el par ses fémurs pos- térieurs à boi'ds jilus dilatés el plus ar(|ués. I/une et l'antre de ces espèces a du reste nue livrée plus riclie, ijui ne se reti'ouve pas cliez noire individu de Wisiiinns. IT). XllMlOCKIlA ATHOX, (lei'St. l'ditijihitiius atro.r. Gi'r>l;ick. np. \'aii ilrr Di-L-ken, Kciseu in Ost-AtV. 111. Il, l'2. tu; tb. II, tiij. !'. 9- Ç. Hrunea leslaceo-griseo(|ue varia, umliiine gianidalns. .-Xideruia^ laUe. l^-arli- culatœ. albido-grano.sa;; articido 8" majore, longiludinem fere a3'iuautem articnlorum 4'-()' simul sumpli. artieulis li uliimis minutis valde discrelis, — Caput latins, oculi magis prominuli. sculelium verlicis brevius oblusiusque (|uam in A. Iinplosn-lidi. Sch. Frous subprodncla. a latere visa vix processum elïiriens. — l'ronoti crisla valde tri- foveata. a lalere in iwozona parum arcuata, in metazoua subrecta, obli(|ue descendens ac valde denliculata : ejus pars melazonalis cum parle pi'ozonali valde angulata. — Femora post. latissima; margiue supero valde cristato, reclo (typ. 2'), serralo-spinu- loso, spinis cire. '15, posticis quam antica3 majoribus; margine infero dentibus mino- ribus cire. 0. Tibiœ post extus spinis 10. — ■ .Vbdominis segmenta superne in dentem trigonalem acutum suberectumque excurrentia, segmenlis 1", 2'' insuper utrinque tubercule depres.so. — Q Long. 47 mill. .Ifrica orientalis: Elldara. Cette espèce (Ç) doit ressembler à la .V. luiploscclis; elle s'en dislingue |)ar sa taille plus grande, par ses antennes d'une structure un |ieu ditï'érente; par la crête du pro- nolnin fortement angulaire, et fortement denticulée en arrière. Elle se rapproche peut être aussi de la V. spuiiiloxn dont on ne connaît que le mâle mais qui n'olïre au tla- gellnm des antennes que 2 articles. Ki. Xll'llOClili.V LATU'K.S, n. (lig. 12). Q . X. cinermcentis statiu'a et illi .simillima. Differt tamen capite el corpore oninino kevigatis, obsolète granulatis. nec non nolis sequentibns : MI'IIOCKIt.A. 55 AiileiiiKe paulo liilioies, lla^iello 't-arlir.ulalu, arliciiiis -1 iilliniis iiioriililoriiiibus; pars iiitermeJia ait. ^ aiignslis, ad iinmn coiinalis. — Froiis cuin veilice maiiis aiigii- lala; veilicis sciitellum aiilcciiis iiiagis [irudiiiliiin, rliuinl)(iiilali'. miaiii lalins linigiiis, aiigiilo aciilioie. — Pioiioli apex poslicus arutiis, liaiid hiileiilalns. — Abdominis seg- metila siiblililer cannala, apice inennia. — l'edes aiilici [luiiclati. Feiiioia posl. lalis- •sima. paruin nigosa (iyp. 2'): margiiie siipero recto, serrato-spiiiiiloso, cuiii iiiargine apicali aiigulum recliiin i'urinarile: inargiiie a[iicali luclo, inlegro. aiigido siipenore spiiiula armalo; crisla inl'era inargiiie rnldr nimiilo inlegio, anle apicein siniialo ac siibliiiler creiiulalo. Tiliire posl. piinclal;o. oxlii.s spitiis *.). Picliii'a ut in speci(! laudala, pi'Oiiolo iili'iiKpic l'asc.ia lata, bilra., inai'giiiu inl'yro late fii.sco, do^.^o fa,^cia lata t'usco-lascirulala. poslL'iiiis iiiacula giaiidi peiilagoiiali t'usc-a, inargiiie poslico tolo auguste liiteo. 9 Long. .59: l'ron. 17,.') ; I>'i'iii. 22 mill. .Al'rica orientaliwr ail lluilieil Zaïllbezeill. — Tele (doll. lilllll. Il" li/l.")! Ç ). 17. Xll'llOCKIi.V liU.UlV.XXA, 11. (lig. I). Q. (irisea, iiigro et albido varia, haud riigosa. Iota coiii'erlim sabiilosa. — Arileiiiiœ filiformes, brèves ac graciles, piiiiclalie, IT-ailiculatas ait. iilliiiiis 7 eloiigalo- submoniliformibiis. — Ca[iul sparse graiiosum. Faciès a lalere visa tola[ierpeiidiciilaris, ad ocelltim vix sinuata. Ironie liaud piomiiuila. Scutelluni verticis déclive, plaiiulum, penlagonale, seiisim œcpie latuin ai' loiigiiiii, reclaiiguluiii, sabulosiim, subcariiiida- luni. Ocelli iniiuili. Orbital subliliter iadial;e. Costa facialis angusia. — Pronolum minute sparse leniote vernirulosiiiii, verniciilis in inulazona subacutis. Crisla alla, retinlariler arcuala, loni.'iusrula, (luani m X. cinciasceiite loni'ioi' ac nuilto minus arcuala, lola intégra, sokiin ajiice subcrenulala, sulcis utriiujue 3 linearibus, parum impressis. lacuiiis Iransliicidis nullis. Processus jiosticus productiis, acutangulus, apice spinulis 2. — Proslcrni tumor anierius divergenle-bideiitalns, poslico luberculalus. — Metanolum el abd. segmenta prima deululo miniito armata. — Pedes antici piiiic- lali. femoribus minute impressis. Feni. jiost. sat lata; e.xtus tola sabulosa areolis lœvibus : margine siipero subrecio denticiilalo-serralo. anle a|iicem vi.\ sinualo ; infero arcuato, iindulalo, creniilato, obsolète serrulato. Tibia' posl. arciiatœ, e.\liis obsolète sabulosae, iiilus el siiperne nigro-cœrulea': extns spinis U-lO. — Lamina siipra-analis laie sulcala, piinclala, apice leviler Iruni'ala. 9 IjiiiiK- ■''" ; l'iiiii. 2(1; l-'ciii. 22 iiiill. .%frica lueriUioiialis: riailSVaal. 56 SUK l,i:S I>AMPHA(,IENS. Espèce reinarqiKible par sdii corps uni et finement sablé, et par son pronoliim prolongé en processus aigu. La courbure de la crête est régulière, non plus forte en arrière qu'en avant; les sillons, faibles et peu enfoncés ne produisent pas de fenêtres translucides. Les fémurs posl.. bien que moins dilatés que chez la A', fcmomta oui le bord supérieur droit: loutelois son extrémité est arrondie, non coupée carrément. IS. XuMlOCKliA MANNLILUS, U. (fig. f)). Slalura minore, grisea, nigro et albido |)u'ia, scabra, tota subliliter sabulusa ac tuberculata. — Anteniifc filiformes qnam pi'ozoïia pronoli breviores, IG-17 articu- latae ; ultimis art. 7 subinoinliformibus. penultimis I vel 'i breviusculis. — Caput piinctatum, obsolète verruculosum. Faciès a latere visa ad ocelium vi.\ sinuata. Ironie qnam pars infera vi\ magis prominula. cum illa in lineam rectam continua. Orbilie radiatœ. Costa facialis ad fi'ontem angusia, subparallela. sulcata, infra ocelluni liaud siilcata, debinc obsoleta. Verticis scutellum déclive, subacutangulum. — Pronoliun confertim t;ranulalum, calloso-coslulaluin et verrucolusum. superne subacute luber- culatum, tuberculis minulis. parlim albidis. partim nigiis, nilidis. Crisia parumelevata, paruin sed regulariter arcuala, tota intégra, apice liaud crenata; ejus suliù lineares : im[)resssiones latérales modice profundae. lacunas ',\ translucidas obferentes ; costœ inler sidcos vix prominulae, .seriatim acute luberculata\ Apex processuns bidenlulus. Margines postici utrinque sinuali. — Prosterni lumor anierius transverse compressus, apice Irilobatus posterius in longitudinem compressus, lamellaris, a latere unilobatus vel bilobatus, uli'impie lateraliter biluberculatus, inter marginem anticum et lobum posticinn >at profutide incisus. — Abdomen superne minute granulosum. — l*edes antici etiutermedu punctati uigro-conspersi. Femora post. ad typiim primiun perti- nentia sat minuta, exius sabulosa. marginibus modice dilatatis; margo siq)erior spinoso-serralus, ante apicem sinuatns, inferior parum arcualiis, obtuse subtili'er dctiticulatus ; area infera puiu'tala; area supero-interna biseriatim albido-granosa. Tibiaî post. inlus et supra lugro-cairulese, spinis extus 10. 9 T^niig. r)r, ; l'rim. IS: l-'oiii. 20 inill. Africa inerUiioiiaiis: (irahamslowu (Coll. nrunuor de Wattenwyl n" r»7(>.*!). Cette espèce est [)resque un dnniuutif de la A'. Hnidiinna. mais elle a le corjis plus rugueux, l'écusson (Ui vertex est plus aigu ; la crêle du pronotum moins arquée, avec des sillons [)lus profonds; les fémiM's postérieurs sont plus petits et plus forliMuenl dentés. XII'HOCRIIA. 57 l'J. Xll'IIOCi:i!A Hoi.IVAlilAXA. II. Iiiler minores iiiiiiierainla, : fulvo-urisoa vel l'iifescens. Anteiinae latissiinaî, proiiolo longiores: ensiciilus 8-arliciilalus, art. l'^-f)" irans- versis. 6» qiiadrato, 7", S° (parte inlermedia) transversis, paiilo iniiuis lalis: llagelliim ")-ai'tic. articiilis moniliformibiis, primis 2 seiisim majoribiis, iilliinis o miniitis. Caput et thorax coiil'ortim siibtiliter sabulosa, sparse iiiiiiiite tnborciilosa. — Frons in processiiin ieviter atlsceiulentein, iouijiusculiim prodiicta,. a latere obtusiim, mar- gine infero arciialo. Verticis rostnim lonL;insciiliim. parabnliciim. marginibiis arciiatis; o Ole' scutello sabiiloso, cariniilis juxia-ocularibus rotiiiRlatis, haiid aciilis. Costa facialis a latere valde obliisani^iilalim siniiata ad fronlem angiisla, compressa, siilcata, ad verliceiu paulo angustior, ocellum orbiciilariter cingeiis. iiilVa illiim hi-eviter miicarinata, hand siilcala, dehiiic iiiferins divergeiis carinis iiigro et luteo maculaiis. Pronotiim in dorso minule tiibemilosum : crista aciila, sat eievata, a latere fere angiilata, aiilerius ad sulciim anlicnm siibsinnata, in metazona. pone siilciim typirum Ieviter btimilitata, propter hoc ad apicem prozonœ angiiliim rotundatum efiicieiis : ejiis pars metazonalis oblique recta, tuberciilato-crenata. Sulciis typiciis linearis ad cristam impressioiiem nullam formans: siilci 2 prozona) impressioiies parum profiindas. haiid Iransliicidas efficientes : costuke inter siilcos obsoletissima?, tiiberciilos lemotos siiba- cumiiiatos gerentes. Prozona antice valde acutanguia. Metazona (piam prozona sensiin brevior; ejus margines postici infra et supra humeros Ieviter sinuati: nigro-granosi et strigati ; apex processiius minute trigonali-incisus. bidentuhis. Pronotiim et caput longitrorsnm nigro et luteo tjoniata et strigata. — Scrofiilura proslerni prodiictum, granosum, tiiberciilatum, apice bidentatum, ante apicem tuber- culis 2 dentiformibiis instrnctum. Elytra fusco-conspersa, modice grandia, apicem versus attenuata, sat rotiindata ; rami vena; mediastinœ numerosissimi, valde undati;areap discoidales partis apicalis triseriatœ ; area ninaris, venis longitrorsum llexiiosis implicatis reticulata. semi- membranacea, translucida. — Alai'iim campus anterior et area axillaris Ieviter infiis- catae, venis fuscis: campus radiatus hyalino-flavicans. — Pedes nigro-marmorati ; antici graciles, subcompressi, tibiis compressis obsolète 4-carinatis. Femora post. brevinscula, ul in A. spcctro sabulosa ; inlus nigra, ante apicem annulo luteo; extus nigro-bifasciala, marginibiis parum dilalatis, supero spinoso-serrato, infero dense crenato. Tibiœ post. piibescenles, iibique granulati. siibtus heves, phiiia;, bicarinalœ, latere interno et supero nigro. spinis liiteis apice nigro. inlus ".). extus 10. S 58 SUR LES PAMPHAGIENS. Cf Long. 39 ; Pron. 12,6 ; El. 35 ; Fem. 17 mill. Africa orientaiis: Lorenzo-Marquez ad meridiiim Mnsambiqiise. Cet insecte ofïre quelques caractères communs avec le A'. 4pec/*'(/7H ; rostre avancé, crête du pronoluni siibsinuée en avant, bords postérieurs du pronotnm peu sinués. Néanmoins il ne saurait en être le mâle, car il en diffère par des caractères très tran- chés : par sa petite taille : par ses antennes plus larges à proportion et autrement construites; par sa côte frontale moins comprimée, distinctement cannelée; par ses tibias postérieurs armés d'épines plus nombreuses. Les fémurs postérieurs sont aussi plus courts et moins dilatés sur leurs bords que chez le A. spcctnim. Celte Xiphocera forme un type assez spécial. Tout en étant bien ailée elle a le méta- zonite du pronotum distinctement moins loni: (jiie leprozonite; les élytres sont d'un modèle plus petit que chez les autres espèces ; leur forme atténuée vers l'extrémité rappelle la forme de ceux des vrais Porihelis. Les ailes sont colorées comme chez les Hoplilolopha, et l'oi'ment encore une exception aux caractères des vrais Xiiihoeera. Je dois la communication de cette intéressante espèce à M. le prof. J. Holivar à (pii je la dédie. 20. XlPHOCEHA .'^.VmiUJSA. Sl;îl. Porthetis sahidosa, Stâl. Oliserv. Ortlius. granulatus et vei'rucosus. Antennœ depresso- filiformes vel vix ensiformes, in medio subcoarclata?, crassiuscuke, ijuam femora valde breviores, 15-articulata3, articulis 7 ullimis subdiscretis. — Capul compressum. Faciès verticatis. infra ocellum haud sinuata, cum verlicerectangnla. Verticis scutellum déclive, excavatum, rugulosum, postice ovatum, anlerius rectangulum, apice tamen acutius productum, raarginibus subsinuatis. Costa facialis compressa, prominula, angusla, profunde sulcata, infra ocellum clausa, inferius trigonali-dilatata. Orbitse posterius radiato-rugosœ. Pronotum elongaliusculum, processu acute compresso-producto. bidenlulo; crista sat alla, subarcuata, anterins arcuatior, intégra, in melazona vix undala, lacunis 3 profundis, minute Iransliicidis. el iiisuper impressione quarta fere ad marginem anticum perspicuis. Costœ inter lacunas acute verrucatae. Melazona acuto-tuberculosa. Lobi latérales angulo poslico obtusangulo, acute delineato margine poslico intègre verrucoso. Elytra oblusa, rotundata, abd. segmenta 2 tegenlia, lateralia, in dorso contigua, vel sese sublegentia, coriacea, reticulata et subflexuoso-venosa, quam lala duplo longioi-a. — Pedes antici nigro-punctati. — Femora fiost. modice lata, marginibus sat laie 60 SIK LES l'AMl'IlAdlENS. laraellaribus, sii[)(!i'o .senato-spinoso, infero remole ininule .seiialo : lalere iiileriio granulato. Tibiœ posl. lalere inlerno el supero nigrescenle, margine exlerno spinis 9 trigonalibus compressis. — Abd. segmenla aille M[)icem spiiia armala. d* Long. -12; Prou. 10,5; E\. 11,5; Fem. 15 mill. Africa lueridiouaiis (Museum BritannicuiTi). Conlrairement à ce que pense Walker, cet iiisecle iloiil j'ai vu le ly[ie est bien un imago. SuBGENUS PORTHETIS. Seiv. rorihetù, Servillc, licv. métli. ilé& Ortli. 79; Ortliopt. 18311, (107 (1" ilivis.); Stâl (ex parte). Inler lypos Xiphocerœ et Hoplolojjha' inleiiueilia. Corpus scaberrimum, ut in typo Hoplolopha. Anteiiiiae subfiliformes, arliculis omni- bus clistinctis. Verticis scutelluin aiigulatum, ut in ly|>o Xiphoceva. serl carinis lat. — Gri/llns serripes, Fali. K.S. II, ls,:i, cf. .^ Iil. Stdll, SMiitn-. Tli. IIW-, Hg. 10 cf. — Arrid. serripc.^, Oliv. Kiic. VI, 2I(l,s, cf. — Pamph. si'fripcf!, Tliuiili. Mciii. .\c. l'i't. V, 1815,2111; Ilcm. inax. cap. p. 5 (1822). — 1(1. Burm. Haiulb. H, (;17, t. — l'oiiliclis tleiiUita. Scrv. Orth. (i08,l. — l'ampluujits deiitatKS. Walk. C. B. M. Dmii., Sait. III, ry.\?,,\. — Porthetis carhiatns, Stàl, Rocciis, Orth. 1,23,2. Miillifarie scaberrima. graiiosa, tiiberciilosa , denlata, spiiiosa, grisea, albido el iiiL'i'o miiltifarie vai-ialtililer slritrosa el maculala. Anlennse filiformes, exliis carinaUc, arliculi.s ;!"-l()° paiallelis, qiiam se(|iiente.'^ haiid sensim laliores (cnsicidus ait. 3"-8"; pans iiilermedia arl. 9»- 10"; 9" qiiaJralo, 10" elongato) : reliqui articiili (> {llni/i'lliini) \i\ moiiilil'orme.s, longiusciili ; pemillimo noniiiinquam diviso. Capiit iibiqiie nigosiim : froiis liaiid producta, faciès iiifi'a ocelluiii siiuilata. Verli- cis sciilelluin vi.\ déclive, Q quam longiiis latins, riigosissimum, antice obliisangu- luni; (2f minus lalum, rectangiiluin. Proiiotum scaberrimum, Q dense grosse granosum, çf valde flexnoso-sli'igaliim; supra Q valde acule tuberculaluin, rf luberculis hebetatis. Crista Ç allissima, (j' alla, régularité!' arcuala, trilacunosa, impressionibus profundissimis; postica perpen- diculari; melazona apice dentibus 2 suberectis; margines postici processuus Q^ den- tati, spinulosi; apex bidentalus, deiitibns conicis. Piosterni scrofulum antice longe prodnclum, obtuse bispinosnm. poslice tnberculalum. — Pedes antici subscabri. Femora post. longiuscula, ante condylum valde coarctala, lobis genicnlaiibus iiiferis inaximis, rotundatis ; — Q scaberrima latere externe crasse granoso, maxime luber- culoso; lalere inlerno in area supera ac média crasse albido-granoso; margine supe- riore fortissime spinoso, spinis lameu |)lus minus lamellaribus, fréquenter crenatis vel duplicibus; condylo cristato spinuloso-crenato, spina supera acuta; margine infe- riore spinis el dentibus remotis paucis armato, fréquenter crenato-lobalo ; — rf mullo minus scabra, exlus haud tuberculata; area média interna liaud granosa; spinis mai'ginis superi acutis; margine infero subrecto, crenulato, vix spinoso. — Tibiœ post in latere externe el in condylo granulatœ, latere interne et supero nigro-violaceo; spiufe validae, lutefe, apice nigrse; exteriores 9 compressa! elongato-lrigonales; inte- riores 8 teretes. Abdomen compresse-teres; — Ç scaberrimum. muUifario rugosum, granosum, tuberculatum, supra utrinque biserialim spinosum; spinis simplicibus vel duplicibus Iriplicibusque, vel crenalis; linea dorsali cristulata; segmentis 'l"-0" a latere superno Lo paragraphe final se rapporte prohablement à un mfilc à l'état de suhimago, possédant îles rudi- ments d'ailes, et non au Paiiqilmiiiit: chplias, Lin. dont le corps n'est pas très raboteux. 62 suit I.KS l'.AMI'HAMENS. dentetn Iriiiiielram aciilaiii ufficienlibiis; doiile [wiinorum cremilHUi ; — ç^ ItevigaUiiii segmenlis 'l"-(j" siiperiie in spinain exciiiientia. ç^. Ca|iiit el ihoi'ax nigi'o et albido-slrigala Elylra vakie dilalala; margitie anleriore valde arcualo: apice valde alleniiato, roliindalo. Âlfe iufuscalaî. Var. Corpus nigrescens vel fidvescens. Long. 9 70-75; cf 47-56; Pron. 9 19, cf 18-21); Fem. 9 20, cf 22-2(i mill. Africa lueridionaiis: Terra Ca|)eiisis ; Traiisvaal. Ob&. Nous possédons un individu Ç), en mauvais étal de conservation, qui ofl're les formes et les caractèies de la A', carinata. mais dont le corps est beaucoup moins rugueux; seulement granulé el verruqueux, les verrues étant arrondies, sauf sur la crête du pronotum. Celle-ci est oblique, peu arquée en avant; ses impressions sont opaques. L'abdomen n"est rugueux en dessus qu'aux trois premiers segments et ne porte pas d'épines de chaque côté de la ligne doi'sale. — Cap. B. Sp. 23. Xn'UOCERA CONSOBRINA, H. Praîcedeiiti simillima, at minus granulala, grosse tuberculosa. Aiitennae angustissime, in maribus distinctius, eusiformes; cnsiculobrew, 6 arlicu- Idlo: parti' intermcdia 2-arl. (l"ait. transverso. 2" elongato-(piadrato), [lageUo G-arti- cul., Ç) plus quam, 0* dimidiam longitudinem aiitennœ efficiens. articulis monilifor- mibus, ullimis 2 elongatis, penulliino nonnunquam diviso. — Verticis scutellum Ç (j* quam latins longius, granosum, minus l'ugosum, Ç> reclangulum, çf acutangulum. l'ronotiMTi minus scabrum, parum granulatum, magis verrucosum et acute tuber- culatum. — l'edes anlici marginibus vix undatis. Femorum posl. area média iateris interni la?vigata, Iateris exierni parum granusa: margo superior spinis teretibus arma- tus. — Abdominis segmenta l'n-fi'" a latei'e apice supra rectangula, primo solo dentem lri(|uetrem efficiente; spinœ dorsi utriiKjue conicœ. O*. Pronotum minus rugosum, strigosum et punclalum; crista minus alta, minus arcuala : processuus margines inermes vel leviler crenati, undulati: apex bidentulus dentibus deplanatis. — Ala? fuliginosaî, obscuriores, campo antico et axillari profunde fuscis. — Mares habitum A', rincmsa'ntis imitantes. Var. cf. Lacunœ cristœ pronoli haud translucidaj (Transvaal). Il serait difficile de dire si cette espèce est fixe ou si elle n'est qu'une variété de la A'. carinaUi. HOPI.OLOPFIA. 63 SuBGENUS HOPI.OL()l'H\. Sial. Jfùplo/ojilia. StA\. Buh-a'j, till s.mU-. AlVik. Ortliuiit.-raMiia, 187(i, 31!. — l'awphiKjn.f, AValkei-, Cat. Hiit. Mus., D.M-m., Saltat. IIF, 5:;:!. Corpus scabriiiii, tiiberriilatiim el spiinilosiiiii. Aniennfc angusle ensil'ormes, dislinole Iriqiielrre. laleie iiileiTio angiisle piano, mar- l'inibiis aciitis ; arliciilis apicalibus 7 disci'elis autiiistis: de reliqiio lit sequiliir com- positae : //«//r//^w arlic. 5 siibmoniliformibiis: jniis inlermaUn arliculis 2 extus angu- latis, submnnilil'oimibns; emiculm sallem exliis subsei'ratus, arlic. sal dislinctis 5-6, (primis !2 conrusis. iillimo quadralo); — vel : cnsiculns art. (i, flaficHum. art. 7 (iiam arlii'iiH 2 partis iiitermediae illis flagelli snbsiiniles siiiit). — In maribiis anteiiiiaî iinii- iiiin(|iiam subliliformes, c/mV «/o art. 4, //a/zc/Zo 9 longiiisculis. Frons, sallem in inaribns in processiim obtusnm prodinla. Verlex Ç horizontalis. 0* siibadscendens; ejus sciilelliim excavalum, heviusculiiin, aiilerins liaud allenua- tum, obtuse rotundatum, margine apicali nndnlato, iii medio etiitrinque leviter inciso: ejus carina? latérales a lalere visœ supra oculos angulat.'e et sinualre. Ociili valde pro- minuli, elliptici. Orbikp posterius valde radiato-costala'. Occiput plerumque carinu- latum. Fronotum elevato-lamcllari-cristalum, scabrum. calloso-i'Ostatum, granosum, verrii- culosum, superne dentato-tnberculosum. Crisla^ siilci 3 late et piofunde impressi, lacunas 3 Iranslucidas obliquas siibparallelas, aiilrorsum vergentes, formantes; costse pone lacunas prominula? série tnberculDrmn acutorum obsilœ. Pars prozonalis cristse lamellaris, uiidulata vel crenulata; pars melazonalis Q çj' valde ereeto-spinosa et denticulata, spinis partim du|)licibiis; apex processuus bidentalus. — Scrofulum pros- terni vix eraarginatum. Tibias posf. extus spinis 9, intus 8 (per varietalem exlus 10). ÇÇ. Abdoiuen ulrinque série I vel i2 spinulaïuin instructiim ; segmenta insuper superne pyramidaliter erecto-dentata, denlibiis in marginibus spinulosis. çfçf- Elylra apice valde attenuata, rotiindata; ahe i^ainpo anieriore apice rotun- dato (ut in PortlirtJdihns). Abdomiiiis segmenta apice minute mucroiiata. Dans cette section les formes sont assez différentes de celles qui caractérisent les vrais Xiphoci'ra el les Porlhelk. Sur la crête du pronoliiin en particulier, les trois sil- lons s'inclinent en avant en remonlanl, ce qui rend les fenêtres de la crête obliipies. ainsi que les côtes (pu les séparent. Le sillon typique étant lui-même fortement courbé 64 SUR LES PAMPHAGIENS. en avant vers le sommet, il en résulte que la partie métazonaire de la crête se pro- longe d'autant en avant et qu'elle est par conséquent plus prolongée que dans les autres groupes. Ceci est surtout distinct chez les femelles. — Les antennes ont chez toutes les espèces k peu près la même forme, leurs articles sont à peu près tous distincts et mieux séparés que chez les Xiplinci-ni. Chez ces dernières la pars inter- media participe au caractère de Vensicidus; chez les Hoplolapha les deux articles dont elle se compose sont moniliformes ou serratiformes et ressemblent à ceux du llngrlluni, en sorte qu'ils font si l'on veut partie de ce dernier. Les espèces de ce grou|)e sont très voisines les unes des autres, et sont d'autant plus difficiles à distinguer que leur sculpture et leurs épines varient notablement d'un individu à l'autre. Toutes ont la même livrée. Le corps est vert ou gris, maripieté de brun et de blanc. Le métalhorax et les segments de l'abdomen offrent en dessus de chaque côté une ligne blanche, et la réunion de ces lignes dessine sur l'abdomen deux lignes générales tandis que sur le mélalhoiax et le segment médiaire elles restent séparées, vu leur direction oblique. Le pronolum est |iarcouru par des lignes blan- châtres ondulées dont la principale placée à la hauteur de l'œil est calleuse, occupe toute la longueur du prozoïiile et envoie de son milieu une autre ligne blanche qui suit le côté et lemonle vers le sommet de la crête. Toutes les espèces possèdent égale- ment des antennes à peu près identiques, et les pattes n'offrent guère de différences non plus de l'une à l'autre. Quant aux ditïérences qu'on peut remarquer dans les formes, elles sont si sujettes à varier que je n'ai pu me fixer sur leur valeur. On serait donc presque tenté de considérer les espèces de ce sous-genre comme n'en formant qu'une seule, dont les diverses formes représenteraient de simples variétés. Je n'ose cependant pas m'arrèter à celte opinion, les espèces n'étant pas représentées par des individus assez nombi'eux pour permettre de juger des limites de ces variations. Quoi qu'il en soit, la A', asina semble constituer en tout cas une espèce bien séparée des autres. 23. XlPHOCERA DRO.MADAIilA, U. (flg. [ï, 15). Virescens vel fuscescens, nigro et aibo picla. — Antennœ articulis apicalibus 7 submoniliformibus. — Caput et pronotum scaberrima, granulata et verrucosa. Frontis processus brevis, obtusus. [^roslerni tumoi* elongala, sidcala, antei'ius rotundata, bidentata vel furcata, poste- rius minute 4-(J-tuberculata. Ç. Frontis processus faciem parum superans, laie perpendiculariler Iruncalus vel HOIT.OLOPHA. 65 rolundatiis. — Proiioli luberculi dorsales aculi, in costis dentiformibus. Grista Iota regiilariter arcnata, anterius el posteriiis œqualiter decadens (vel in parle média recta, vel ipse leviter el laie siniiata): ejns pars prozonalis Iota undata. haud dentata; pars metazonalis dentata, denlibus crassiusctdis, fre(iuentius pariim acutis. Metanotum superne Iseviusciiliim. sejimenliim mediale et abd. segmenta pyramidali-murronata, dentibus fréquenter creniilatis ulrinqiie série diiplici tuberculorum dentiformium instructa. ç^. Frontis processus paiilo longior, magis adscendens. Pronoti crista a lalere visa longe arcuata, in parte prozor)ali undata vel siiblobata. in medio recta vel longe subsinuata, anterins leviter sinnata, posterius valde dentato-spinosa. Apex processuus truncaliis. dentibus 2 basi invicem remotis armaliis, inter dentés margine apicali bidentulo. Proslerni tnmor quam in Ç longiiis tuberculalus. Alœ carapo anteriore et axillari infuscato. venis fuscis: illo apice nigrescente; campo radiato flavescente, anlice nebuloso. Var. I^ronoli crista altior vel luimilior, proeessn breviore vel longiore. 9 Long. 43-47. cf 2!t-34; Pron. Ç 14, cf 11-13; El. cf 2S-32; Fem. 9 20, cf H-5. Africa ineri(j' qiiam pronoUim el capul paulo breviores. Ç. Pronotum lanlum in eostis cristrp et iii margine postico acute-tuberculatum. Crista alla, iii dorso semiorbiciilanler vel arcuatim excisa, propter hoc a latere bigib- bosa: ejus pars anierior haud liumililala. roliindala, hebelalo-crenata, superne obtuse bidentata, antice valde dedivis: pars postica acale spinosa, eievato-crenata, anlerius pone siiium elevalo-bicrenata, crenulis 2-;i-spinulosis. Melanotum verrucuiosum. Proslerni tumor 4-dentuius. — Abdoniinis segm. (i dentato-tuberculosa, mucrone trigonaH acuto in canthis freipienler spinuloso, nec non utriiique dente duplice acuto el nonnulis minonbns instruclis. Var. Pronoti crista variabilis. sed a ialere semper bigibbosa : — n. anlerius fera reclanguia. — • li. incisura latiore, arcuatim sinuata. — c trapezina, superne laie sinuala. 0*. Pronoti crista a latere humiliter trapezina, anlerius obliqua, supra lacunam mediam breviter excisa, subbigibbosa; gibba anteriore rotundata, gibba posteriore 2-4 denlata. Pars prozonalis crisUe obtuse crenulata: pars metazonalis valde ereclo- spinosa; spina secunda gibbae poslica3 supra lacunam tertiam sita, apice duplex. Pro- cessuus apex bispinosus, spinis basi contiguis; margines acule spinosi. Elylra et alae ut in A', dromadarm. (Coll. Brunn. n" 14,450.) Long. 9 40, cf l.'(i; Pron. 9 U, d" 10; El. d* 23: Fem. 9 17, c'' 13 mill. Africa lueridionaiis: Pron. H. Sp.: Transvaal, (Mus. Genev.) 68 SUR LES PAMPnA(;iK.\S. 27. XlPHOCERA ASINA, n. (fig. 2U, 21). Majiiscula, scabeiTima. — Antennse Q femorum longiludine, (j* paulo breviores. Art. 7 iiltimi siibinoniliformes, elongaliuscuH, qiiam latiores omnes longiores. Ensi- culus brevis, ex arliculis 5-7 corapositus, quanim 2 iiltimi angustiores, iiltimus qua- dratiis. — Capiit confertim albiclo-verrucosiim, snpenie valde carinatum. Fronlis processus longiusculus, a lalere trigonali-roluiulaliis. Verlicis sculelli carinœ latérales ad oculos a supero visae haud, a latere pariim el arcualira sinuatse, supra oculos dentem nullam etricienles, çf vi.x sinualae. Ç. Pronolum deiisissime subacute verrucosum; verruculis ad cristam aculis, in lateribus bebelalis. Crista alta, in dorso iate excisa; ejus pars anterior a lalere visa, prominula, rolundata, 5-dentata; pars poslica lalius arcuata, acule spinosa, elevato- crenala, anlerius pone sinum hebetato- bicrenala, crenulis subdenlulis. Margines processuus acute denlali. — Prosterni tumor antice rotundaius, bidenlulus, posle- rius minute 6-luberculalus el granosns. — Melanoluni et segni. mediale luberculosa, scaberrima. — Abdomen granulalum, ulrinque série luberculorum haud aculorum instruclum; segmenta superne dente trigonali, primo raucrone subcrenato, arinata. r^. Caput et pronolum dense verrucosa, verruculis rotundalis, haud aculis, excepte in costis crisUe pronoli, ubi sunt spiniformes. — Pronoti crista a latere recla anlerius rectangula, crenulala, supra lacunam inlermediam minute excisa, dehinc recta, hebetato-denlata ; posterius oblique uniseriatim s[)inosa. Metazona tenuius gra- nulata, tantum superne et infère verruculosa; margines processuus ulrinque dentulis 3-5. — Femora posl. brevius spinosa et denlata. Long. Ç 53, cf 35; Pron. 9 14, cT 13; El. cf 37-50; Fem. Ç 22, c? 18 mill. Africa ineridioualis; Piom. B. Sp. (Goll. Brunn., n" 7710). Très belle espèce, se distinguant facilement : 1° A son pronolum couvert de ver- rues serrées qui lui donnent un aspect framboise el très rugueux à la manière d'une râpe, tandis que chez les autres espèces ces verrues sont espacées et que la surface du pronolum olïre toutes sortes de rugosités sinueuses et tuberculeuses. — 2" Aux carènes latérales de l'écusson du vertex qui ne forme pas de dent en dessus de l'œil. — 3° A ses antennes dont les 7 derniers articles sont, au moins chez la femBlle, plus grêles que chez les autres espèces et mieux séparés, tous plus longs que lai-ges. IIOI'LULOPHA. (}\) Je trouve encore dans mes notes les ilescriptions incom|ilôtes des deux espèces suivantes que j'ai eu l'occasion de voir au Biitisti Muséum : 28. XlPlIOCERA LliNEOSA, Walk. l'ampluKjiis lineosHs! Walk. Catal. B. M., Saltat. 111, 534, 4, d'. — Akicera lincusa, AValk. Ibiil. V, !Suii|)l. 55, cf. P. caiiiclithv simiilmia. Cor|uis valde albido et nigro variegatum. Frons in proces- sum producta. Pronoti crista Iota dentata, in [)arte prozonali lamellaris, dentuiis 3-4. — cf. Elytrorum campus marginalis angustus, ramis ven;e mediastinte subreclis, parum numerosis; vena hunierali et discoidali basin versus fere recta. Long. O 37^ cf ol: l'run. V H, <:f 1^; l'^l- cf -'!»; Vnn. '^• 10, cf 15; Ant. 9 14,5, cf 13,3 mill. Al'rifa uieridionali» iulerior. Espèce caractérisée par l'étioilesse du iliamj) marginal des élytres, lecinel est plus étroit que chez les précédentes et garni de nervures |»eu nombreuses. 21). XiPiiocKitA ndiiiniiA. Walk. Akkcm horrkhi! Fr. Walk. Cat. U. M. Saltat. III, 522, 3. Frons inter aniennas vi.\ jiorrecta, l'aciem \h superans. Elylra çf quam in prœce- denlibus latiora, campo mai'ginali sat lato, ramis venae mediastinae numerosis unda- tisque. Long. 9 48-53, d* 28-35; l'ron. 9 13-14, cf 10-14,5; El. cf 24-31; Fem. 9 iy-21, cf 14-17: Ant. 0 15-1(;, cf 12-15 mill. Africa meridionalis. Espèce voisine de la A', camrliiiu, dont elle rappelle les formes, le front étant peu avancé chez la femelle, son processus étant surtout dessiné par l'échancrure sous- ocellaire, et ne dépassant guère le plan de la face; mais les élytres du mâle plus larges que chez les vrais Hoiiblopha, ofl'rant une ressemblance marquée avec ceu.x des vrais Pûilhdis, le champ marginal étant assez dilaté et les branches de la veine médiastine plus nombreuses que chez les Uoploluiilui en général, et aussi plus ondulées, mais moins toutefois que chez les vrais l'orlhclis et leur extrémité n'étant que peu arquée. Par la structure de ses élytres cette espèce forme un passage entre les Hoploloitiui et les Purthelis. 70 SUR LES PAMPHAGIENS. Obs. Le Pamijh. Itoiridm, Buimti. est une es[)èee du sous-genie Hoploloij/ia. mais elle ne saurait être reconnue daprès la diagiiose qu'en donne l'auteur (Handb. II, 617, 3). C'est par simple présomption que Walker l'a i-éunie h l'espèce qu'il a nommée horridiis. Le P. Iionidni, B. peut se rapporter aussi bien à la P. lincata et à la P. camc- lina (comp. celte dernière, n° 26). Genus BOLIVARELLÂ, n. Corpus valde compressum. Antennae angustuke, sublri(iuelrœ, extus acutas, intus canthis vix perspicuis; arti- culis omnibus sat discrelis. Caput angulatum, ad frontem compressum. Costa facialis angusta, tota marginata, infra ocellum constricla, iiiferius dilulata. Scutellum verticis elongalum, anlerius aculangulimi. Pronolum totum acute lectiformiter compressum, ulrinipie subverlii'aliler subpla- num, luimeris nullis; anterius ac |)osterius acutangulatim productus; crisla a latere parum arcuata, liaud inter.secla, posterius liaud incurva: impressiones latérales crislae 3 distinctge, antica perpendicularis, poslica relro-obliqua. obsoleta. Sulcus lypicus totus perspicuus, subundatus, superne leviler retro-arciiatus. Metazona brevissima, quartam partem cristse occupans, apice bidentula: margine postico valde obliquo, subrecto, infra elytrum leviter sinuato. Elytra ad rudimenta nunima ''educta, spatlinlala, prope apicem quam in medio latiora. Pedes mediocri, illis subgeneris Xiphocerœ conformes. Femora poslica margine superiore spinoso-serrato, inferiore denticulato. Abdomen valde compressum, acule cristatum, segmentis G superne spinosis. Ce genre ressemble beaucoup aux Xiiihoccin propiemenl dits. Les pattes sont iden- tiques à celles de ces insectes, mais le pronolum très com[irimé et les élytres l'udimen- taires l'en distinguent nellemenl. I. BoLlVARELLA CALENS, n. (if. Grisea, fulvescens, rugulosa. — .\nlenna3 crassiusculrc, su blili formes, superne planse, latere interno vix marginale; arliculis omnibus distincte, articulis, S"-?" leviter dilatatis, parallelis; 4"-5'' Iransversis, 6" quadrato, 7" elongato-qnadralo; BOLIVAREI.LA. 71 sequenlibus 3 submonililbrmibus, scilicel exliis basi levjter coarctatis, adhiic longius- c.iilis (reliqui déficient). Capiit, rugiilosum, minute Inbercnlatum el siiblililer granulatum ; pone oculos keviusculiim, temiissinie railiatim i^Tanulosum. Costa l'acialis ad fronlein compressa, prominuia, valde suicala, ad verticem acuniinata ; a iatere subrecla, ad oceihim vix siiiuata, ad frontem leviier arcnata, ciim vertice acnte obtusangiila, fera rectanguia. Vertieis scuteilum elonaatiim. granuiosiim, anlice lonuiusciile acutangiiiatum, marai- nibiis in medio parallelis, postice elliptice incurvis. Pronotimi conferlim verruciiiosnm ac granulatum (verruculis nitidis, aliquibus nigris), ntrinqiie vilta longitiidmali albida: cfisl;e inipressiones sulciformes: anticre 2 superiiis puncto subtransliicido: coslcC iiiler iilas obsolala?, unaqnseque série tnbercu- larum acutorum iiisiructa. Liiiea dorsalis crista;' nigi'a, a Iatere snbrecta, tanlum anlice et postice ieviiei- inciiiva: cjiis pars melazonalis crenulata. Prozona ntrinque infra medumi obsolète costata. Melazona iid'erius quani superins angustior, margine postico ad eiytriim subconvexo, infra illnm dense nilido-verriicnloso, nigro-pnnclalo, supra iilum s|)inulis nigris ^-T^■. processus nielanotum et abdomiiiis I"' segm. parlim obtegens. Margo inferior loborum ialeralium snbreclus, poslerins ad angulum nitido- niarginatus, nigro-puiictatns, ac minule sinualns. — - Pleurœ subacute verriiculosœ. Elylra aiigusla, ad apicem segmenli mediabs atlingenlia, irregulariter iuteo-venosa, margine infero subrecto, siqiei'o apice arcuato. Pedes aniici remote punclul.ati et supra nigro-macidati. Femora antica teretia, crassiuscula: intermedia subcompressa, obsolète carinulata. — Pem, post. breviuscula, apice baud angusle producta. exlus a|)ice et in ai'eis marginalibus granulala. Margines paruni dilatati; supeius valde spinoso-serratus. in condylo arcuatus 4-5 spinosus; inferus denliculalo-crenulaliis. Latus iuleriiuui nigro-cœruleuni, margine inferiore et annulo anie apicem luteis; latus exlei'uus obsolète canescente-3-fasciatus. Lobi geni- culaies ntriusque lateris lutei. — Tibiœ post. leviter intus arcualre, baud granulatre, Iatere inteiiio et supero nec non condylo nigro-cœruleis ; Iatere externo nigro-punc- lalo, spinis apice nigris, internis 8 cceruleis, ante apicem luteis, externis 8-9 luteis, basi cœruleis. Arolia tarsorum ut consuete, grandia. Abdomen valde compressum etcristalum, baud rugosum, la^viusculum, siibtilissime gi'anulalinn. Segmenta l-(j superne in s[iinam com|ii'essam prœmarginaleni acutissi- mam excurrentia. Tympanum cordiforme. infère attcnuatum. (2f. Lamina supra-analis laie lanceolala. snicata. i.ani. iiifragenitalis baud pro- ducta, subtus carinata, a Iatere liebetalo-angulala. Cf Long. 35; l'ron. 14; El. G; l-'eni. 1.5 mill. 72 SlIIÎ LES PAMPHAGIENS. Africa occideutaiis: Lillus Beiigiielae: Mossamedes. Je dois la comiaissaiice de cel intéressant insecte à nne obligeante l'ommnnication de M. le prof. J. Bolivar. Genus TROPIDAUCIIEN', n. Corpns apterum, maxime compressum. AntennsB graciles, filiformes, 1" articulo crassiore. Capiil angiistiim, ab anlico elliplicimi, in altitndine elongalnm, snbcompressum. Verlex valde declivis; ejns si'iilellnm elongalnm, exeavatum. elongato-liexagonale, apice acntum; marginibns lateralibns [larallelis vel rétro divergentibus ; posticis valde convergenlibus. Costa facialis angnslissima, compressa, ad frontem prominnla, anguste-compressa, tola saltem ail frontem lineari-snlcata, infère ad ciypeum laie trigonali-dilalata ac obsoleta. Ocnli parum convexi, qnam gense inira illos breviores. Ocelli minnti, a verticis margines remoti. Occiput médium lotum cucullatum. Pronotum complète, snperne lamellari-compressnm, anterius et posteruis longe acule prodnctum; ejns lalera subplana; dorso nullo, scilicet tolo lamellari. Sulci 3, latérales in cristai lateribus distineti: crisla intecra. Proslerni tumor mucronata vel laminata, liaud tubercnlosa. — Umbilicus inter lobos melasternales situs, minutus, Ç transverse ellipticus, çf orbicnlaris. Femora postica valde compressa, marginibus dilatatis, sicnt in G. Xiplwccm. mar- gine siipero spinoso-serrato, infero undato. Tibiœ post. snbcompressae spinis subtere- libus utrinqne 10. Ungues larsorum validi: arolia minuta, rotundata, illis dimidio breviora. Abdomen compressum, basi cristatum, segmenlis in dentés excurrentibns. — Marinm lamina infra-genitalis compressa, a latere trigonalis, subtiis carinala. — Cerci Ç brèves, trigonales, q* Irigonali-siylifoi'mes, apice graciles. Genus asiaticnm \ habitu génère Tfivioili hd.m\ dissimile. ' De Tfi-i; crtle et au/_ïiv, nuque — ijni a la niKiue en funne ilo (•i(''to. '' J'ai (lit, jiages G, 13 et 20, que la patrie de ce genre n'était pas connue, mais pendant que les premières feuilles de ce travail sortaient de presse, ,j'ai reçu de M. Brunner de Wattenwyl commu- nication de la seconde espèce ci-dessous décrite avec l'indication de sa provenance asiaticiue. La première espèce était étiquetée, avec doute, de Syrie, mais j'avais présumé par analogie (|ue le type devait être plutôt africain. Or, il est évident que l'étiquette de Syrie était juste, puisque la seconde espèce provient d'une région voisine de cette contrée. TROPIDAIJCHE.N. 73 Dans ce type d'apparence si sitigiilièro, le pronolum Vil de profil a presque exactement la forme d'une hache d'armes dont le Irancliant, tourné en haut et un peu oblique, serait représenté par la crête dorsale. Vu en dessus le pronotum rappelle également l'aspect qu'olïrirait une hache vue |)ar son tranchant, car il ne [lossède que des faces latéi'ales, la face dorsale étant réduite à une arête. Le gem'e Trophhucltcn sert de lien entre les Pamphagieiis sud-africains et les Pam- phagiens méditerranéens; il offre encore les caractères de forme des premiers (fémurs post. dilatés et fortement dentés) mais avec le corps de couleur jaune ou verte, et aptère dans les deux sexes (soit pas plus ailé chez les mâles que chez les femelles) comme dans les genres méditerranéens. C'est un type africain égaré en Orient et pour ainsi dire encore incomplètement adapté aux formes caractéristiques de cette région. Synopsis specierum. (t. Prosterni tumor in mucronem compressum productus. — sccnricolli', n. a,cliabad (Coll. BrilIUl. de W.) II. PAMPIIAGII REGIONIBIS MEDITERRANEIS PROI'UII Fenioi;i postica minus t.om|>ressa, liaiid dilalata, marginibus inlegris vel siihlililer serriilalis. Genls PAMPIIAGl s, Tlumb. Viviii,lia(jiis. Tluinli. — Biinii. — Stal. — Boliv. — Bniimor de \V. — Porthetis Serv. (ex parte). — L.-H. Fisch. — Acinipc^ Ramb. Deux espèces nouvelles viennent s'ajouter à ce geni'i>. I. P.\MP1I.\GUS BltU.\NERIA.NUS, n. (fig. 'l'i, 125). Fulvescens, ranescente pictus, rugulosus: capile et pronoto q* in longitudinem ntrinque cano bifasciato vel marmorato. — Antennae brèves, filifoi'mes subdepressœ, l!^-14 articulatce, nec triquelrce nec basi dihitatiuscula?, quam pronotum Q breviores, çf longiores, extus snbmarginalse. — Caput anterius irregulariter punclatum, in lateribus obsolète granulatum, facie infra ocellum sinuata. Verticis rostrum Ç tri- gonale, q* acntangulum; scutellum granulatum. Octili quam gense breviores. Pronotum ubiqiie granulatum et sparsius verruculosum, lobis lateralibus fréquenter magis tuberculatis. ç^ rugosum, verrucosum. Crista Ç bumilis, tectiformis, tantum 76 SUR LES PAMPHAGIENS. posterius arcuata, per sulcum typicum vix incisa; in prozona vix arcuata; — çj' ele- vatior, arcuata, per sulcum typicum distincte aiigulatim incisa: in prozona nonnun- quam bisinuata. IMargo posterior pronoli superne Iransversus vel obtusissime subin- cisus, marginibus subcallosis, snperius subcrenulatis, çf iioniiunquam subdenticulatis, dénie minuto utrinque ad carinam posito: ani;uli liumeralesobtusaiigiili, rotundati. — Melanotum carinatum, caiina posterius elevalioie, dentem minutam in Q vix expli- calam obferens. — Proslerni tumor magnus, obtusus, rotundatus, a margine ante- riore slerni per sulcum sejunctus, granosus, apice late producto, obtuse excise. Elytra ad apicem segmenli primi abd. exlensa, reticulato-pnnctata, apicem versus dilalata, apice late rotundala, superius baud vel obsolète albido-niai'ginata. Femora post. crassiuscula, ut in P. galcn'cnlata. St. extus obsolète fusco-bifasciata, intus fusco-umbrata; marginibus subdilatatis, supero Ç subtiliter grannso-cremilato ac remote subemarginato, (j* subtiliter serrulato: marg. infero crenulato. Tibiîe post. inlus et superne violaoeœ (vel cœruleœ ?) condylo nigro, s[)inis luteis, apice nigris, extus 9. Abdomen superne rugulatum, Q carinatum; carina bumili, ad apicem segraen- torum 2 subangulata. — çf crislulatum: cristula segmentorum omnium, ultimo excepto, apice in dentem excurrente. Lamina supraanalis acute lanceolata, sulcata, bicarinata. Lamina infragenitalis çf compressa, trigonalis. Var. Elytra angustiora ac breviora. Femora post. margine supero dense subtiliter crenulato, infero subtiliter serrulato (Armenia). Long. 9 44, d :-''0; l'roii. Ç <», cf 6,5; El. Ç S, d G.2; Feni. O n, d 13 mill. Syria septentrionalis. Cette espèce rentre dans le groupe des P. gahricnlatvs Stâl et rerrucosns, Briinn. (Cp. Brunner de Waltenwyl, Prodromus der Enrop. Orlhopt. p. 197) et se rapproche surtout de la seconde de ces espèces. — Elle dilTère de cette dernière par sa taille notablement plus petite; |iar son verlex rugueux; |>ar son pronotum Q qui n'est suère verruqueux, qui se tei'mine en avant en angle obtus, et dont la crête est distinctement coupée par le sillon typique; par des élytres plus longs, atteignant en général l'extrémité du 1'' segment abdominal; par le tubercule du prosternum qui est oros, obtus un peu aplati au sommet et mamelonné; enfin par l'abdomen Q dont les segments ne sont pas verruqueux en dessus et dont l'extrémité n'otïre pas de tuber- cules obtus. — Elle diffère du P. galermikim par ses formes plus ti'apues, par sou front qui n'est pas prolongé en avant; par l'absence de crête lamellaire élevée au pronotum et aux deux premiers segments de l'abdomen; par son prosternum dont le goitre forme un renllemenl oblique qui se continue avec le bord antérieur, tandis qu'il PAMPHAGUS. 77 en esl séparé chez le nrunncriaiiK.^, formaiil presque un liiliercule isolé du bord; par ses fémurs plus dilatés, etc. Par ses formes l'espèce se rapproche heaucoii[i du /'. siwillimus, Vers., mais ses antennes sont moins longues et ne possèdent (|ne i;{- 14 ailicles; le rostre du verlex est plus aigu et n"e>t guère incliné: l'éciisson du verle>; est excavé, non caréné, et ses carènes latérales ne se referment pas en airièi-e. La crèle dorsale est encore moins élevée que chez le simillimus: les fémurs sont plus ddatés: le bord du |irosternum n'est pas prolongé en une longue tige grêle, etc. 2. Pamphagus Palunoi. Boliv. n. sp. Ç. Fusco-griseus, l'ufo-nigrocpie marmoi'alus. -- Antennœ 'I5-articulat;e, ad médium distincte Iriquelrae, dehinc cylindrica\ — Ca[tut rugosum, vertice parum declivi, lœvi, subpunclato: carinula occipilali antice evanescente. Costa frontalis inter aniennas compressa, inferius ampliata, intVa ocellum impressa, subcoarctata et flavo- maculata. — Pronolum tectiforme, compressuin, rugulosum: crista acula. arcuata, per sulcum posticum intersecta, lateribus fascia lata nigra extns flavo-terminata; margine poslico supra insertionem elytrorum rotundalo-producto. — Elytra fusca, reticnlata, abdominis segmentum primum vix superantia, oblonga, apice ampliata. — Prosterni tuberculum postice compressum et carinalum, apice emarginatum. — Pedes variegali: poslici...? — Abdomen punctatum, supra subtiliter carinalum. 9 Long. 45; Antenn. 14: Pron. !t,.5 mill. Lnsitauia; Ribeiro ; Milfontes. Cette espèce ressemble extrèmenl au P. MnbiUei. mais elle en diffère par ses antennes fi-anchement triquêtres et ensiformes comme chez le P. zehralus, Br. ; la forme de la pointe présternale est aussi très caractéristique. Je dois la description de ce Pnmphngiis à M. le prof. .1. Bolivar qui l'a établie d'après des individus à lui communiqués par M. le prof. Paulino d'Oliveira, de Coimbre en Portugal. C'est la seule espèce de la Péninsule qui [lossède des antennes ensiformes. 3. Pamphagus similumus, Yers. Parth et ix simili imn, Yi'rsin. — l'tniqih. siniillliiiiis. liniiiii. Prodi-diii. il. Eur. Orth. 1205, 12. Celte espèce est répandue non seulement en Sicile mais aussi en Algérie et jusqu'au Maroc. SUU I.ES PAMPHAGIENS. Genus EUNÂPIUS, Si. Eunapius, Stàl, Obs. Oi'tliopt, II, p. r!(», 187(). — Brunner de Wattenw. Piodroiii. d. Eiirop. Ortli. p. 208. Ce genre renferme un petit nombre d'es|)èces dont les formes diffèrent a.ssez nota- blement. La plupart ont l'angle postérieur des lobes latéraux du pronotum un peu recourbé en dehors, avec une tendance à prendre le bord denté, rappelant comme une intention de ressemblance avec le genre Finolia. La crête du pronotum offre aussi, chez plusieurs espèces, de chaque côté à sa base 3 ou 4 impressions qui, lorsqu'elles sont bien développées, ne manquent pas d'une certaine analogie avec les impressions qui caractérisent les Xiphocera, mais ici elles sont plus vagues, et dirigées dans un sens presque horizontal. StjHopsis sj>ccicnim. a. Crista pronoli par sulcum typicum inlersecla, tola sulcata. //. Pronotum carinis laleralibus distinclis instruclum. c. Corpus gracile vix compressum, subcylindricum, a latere visum parum eleva- tum. Crista pronoti humilis depressa, impressionibus utrinque obsolelis. Tumor proslerni postice bidenlatus, anlice biluberculata. — l. Bninrwrù St. c,c. Corpus compressum; pronotum lecliforme; crista utrinque ad basin impres- sionibus 4 profundis. d. Corpus gracile, augustum, scaberrimum. Pronoti margo posterior dentatus. Prosternum 4-dentalum. Âbdominis crista valde lobata. — 2. Niimida, n. (/.(/. Corpus elevatum; pronoti crista alta, margo post. haud dentatus. Proster- num biluberculatum. Abdominis crisia haud elevate lobata. — 3. maroc- ain us, n. hji. i*ronotum utrinque carina nulla. c. Corpus tuberculis acutis granosum. Verticis scutellum valde déclive, valde granosum. Costa facialis sinuata. Crisia pronoli acuta. Prosternum lamellari-bidentalum vel sub-3-denlatum. — 4. gvanosus, Si. c,c. Corpus Isevijisculum vel obtuse granulatum. Vertex subhorizontaliter pro- ductus, lœviusculus. Costa facialis haud sinuata. d. Corpus rugulosum. Crista pronoti sulcata. EUNAPIUS. 79 e. Prosternum poslerius bidenlaliiin, ttiborciilis 2 apposilis. Vertex nigii- losus; carina occipitali ohsolela. — 5. hrrulentm, Serv. e,(\ Proslenuiin hiUiberciilatiiin. Verlex l;evi;,'altis. carina ocdpilali disliiicla. — (i. Slali. Bniiiii. d,d- Corpus la?ve. Crisla proiioti obtusa, baïul siilcala. — 7. BoHiari. Si. Q. a,a. Crisla pronoli iiilegra, per siileiini lypiciini baiid inlersecla. Prosleriuim bideii- latiim vel bitiiberculalum. Crisla pronoli : h. tola subliiiler sidcala. Cosla facialis baiid sinnala. — S. Vaiichenanus, n. b.li. basi el apice snicala. in medio inrrassala, roliindata. (^osta l'aciahs subsi- iiiiata. — Vauchi'rianus, \av. 2. EUNAPIUS Nu.\IH)A, 11. (Ii,u. 2(i). Compressas, gracilis, fnlvescens, fiisco et albido-varius. — Anlennse IG-articu- lalœ. deplanalaj, margine exleriore subserrato. arlicuiis nllimis siibmoniiiformibus. — Caput angusluin, laevigalum, cranio lola longitudiric valde Iricarinalo, facie sparse miniile granulosa. Cosla faciabs sulcata, inarginibus redis, siiperne convergentibiis ; a lalere visa recta, ad ocelium subsinuala. Carin;c latérales faciei explicalœ. Oculi minuli, quam gense infra illas sesqtiibreviores. Pronotum compresso-lectiforme, ci'istalum. verrucoso-scabrum, antice supra occi- put aiigulalim prodiiclum, postice oblusangiilalim iiicisum. Crisla liumiiis vix arcuala, tola sulcata, nitida, punctulata. pei' sulcuni lypicum perdistincte incisa, in prozona ulrinque ad basin impressionibus 3 longitudinalibus profundis, ad snlcum poslicura ulrinque dente instrucla. Carinœ latérales |)rominul?e, poiitœ, vix flexuosa\ prozonam percnrrenles, in melazona nnlia. Lalera insuper ulrinque carinas 2 prœbenlia; supera obsoletior in prozona maxime extus arcuala, in melazona recta ac fortior, infera recta, obliqua, validior, in melazona nnlia: utr*(|ue per sulcum inlermedinm intersectae. Pronotum supra carinam intermediam granoso-scabrum, inter carinas superiores anterius macula polita fusca, ad crislam acule granosum. Lobi latérales verrucosi, marginibus lubercnlalis, margine postico subretlexo, verrucoso-dentalo; melazona tenuius tuberculala, in dorso ad crislam uliin(|ue profnnde impressa, margine postico ulrinque 3-dentato. — Proslerni tumor valde 4-dentata, dentibus apice obtusis. — Metanolum laevigalum. — [^obi mesoslernales margine po>ti('o reclo, Iransverso. Elytra angusla, (juam longiora plus quam dimidio angiislioi'a, haud albido-margi- nala. — Femora haud inflala. Posleriora anguslula, area externa el interna baud distincte pinnala, marginibus vix dilatatis, remole .serrulalis. — Abdomen sparse granulosum; 80 SUR LES PAMPHAGIENS. segmenta ■l<'-4° superne utrinque bicarinulata, margine superiore in lobum trigona- lem retrospectantem lamellai'i-eompressum exciirrenle. Tarsorum iingues validi; arolia inler illos rolundata, bre\ iora. 9 Long. 49; Pron. 13: El. (.1,3; Fem. 19 mill. Tuuisia; Spliax. (Mus. ParisiensB.) Celle espèce ressemble surloul à \'E. granosus, an moins en ce qui concerne son apparence rugueuse ; mais elle a des formes plus grêles. Les trois impressions en bou- tonnières longitudinales qui se voient à la base de la crête sont très caractéristiques; on aperçoit en dehoi's de ces impressions de petites côtes crénelées. Au métazonite la crête est comprimée en forme de muraille, ce qui donne lieu à deux impressions à sa base. — Cet insecte rappelle un peu le genre Finotia par ses rugosités, ses crêtes et par les lobes latéraux du pronotum dont le bord postérieur est légèrement réfléchi. 3. EUNAPIUS MAROCCANUS, n. (fig. 27). Crassiusculus, corpore modice compresso, sat ailo: fulvo-ochraceus (viridis?) nigro- fasciculatus. — Antennœ 17-arliculatse. — Caput laevigalum, sparse punctulalum. Sculellum verticis vis déclive, anterius excavatum, subtiliter granulatum, marginibus elevatis, posterius snbcoarctatum. Cranium 5-carinatum, carinis externis subtiliori- bus. Carinulse infra-antennales rectœ, totœ explicalaî. Costa facialis infra ocellum haud sensim coarctata, a latere haud sinuala. Pronotum tectiforme, rugosum, dense granulatum et nitido-costatum, anterius supra occiput valde angulatim productum, angulo rotundalo, posterius leviler trunca- lum, ad apicera melanoti-attingens. Crista sat prominula, sulcata, vix arcuata, vel anterius arcuata, per sulcum typicum in tertia parte postica distincte intersecla, ntrin- que ad basin iii (larte prozonali impressionibus 3-4 plus minus explicatis, ultinia obliqua, elongata. Metazona in dorso im[iressiDue magna utrinque. Carinae latérales arcuatœ, rétro ad sulcum intermedium evanidai. Lobi latérales superius obsolète nitido- bicostati; costa supera percurrente, leviter in forma litterœ S inllexa, in prozona ad inferum arcuata, in metazona fortior explicata; costa infera obsoleta, in metazona nulla. Lobi latérales inferius antice et posterius ad sulcum tj'picum tuberculali. Margo posterior crassus, callosus, subundatus, utrinque ad elytrum subarcuatus, superius subsinuatus, angulo infero distincte ad exteriorem dellexo 2-3 dentidato. — Prosler- num valde bideutatum. — Lobi mesosternales extus rétro acuti, intus rotundati, mar- gine poslico obliquo. EUNAPIUS. 81 Feraora anlica liaiid Uininla, nii^To-puisclala. Fem. posl. leviter erislata. margine siipero spinuloso-sei'i'ato. nltia iiieilium iioniimii|iiain siibexciso; marg. iiifei'o iiindice arcualo ; rariiise extern» iiigro-piiiutaUe. Tibi» post. lalere interne et supeio cocci- neo, spinis fiilvis, apice nigri.s. Abd. segmenta siiperne rugiilosa; apice haud [irodiicta, a lalere obtusangulata. Lamina snpraanalis anula, basi siilcata. 9- Faciès perpendicularis. cum vertice obtusangulata. — (j'. Faciès snbdecUvis, cum vertice rotundato-rectangulata. Pronolnm rngosins, minus fortiter tuberculatum, acutius costatnm. Femora antica subtnmida. Lamina inlVagenitalisrotundata.carinata, apice dellexo. Long. 9 42-53, cf f.:; ; rron. 9 14-15,5, cf 10,5; El. 9 G-G,5 cf 5,5; Frm. 9 li)-22,5; c? l(i niill. »i»roceo ; prope Tingem a Dom. H. Vauchei' iecliis. ;{. EuNAi'iu.s Vaucherianus. n. (fig. 28). Prasinus, compressus, corpore allô. — Anteniue '17-articulatœ. — Capul laeviga- tum anlerius punctniatum. Verticis scutellum elongatum, vix déclive, acutangnlum, transverse rugulatum, marginibus valde prominulis, retro-arcnatis vel interruptis. Occiput 3-vel 5-carinalum, carina média subtiliter sulcata. Costa facialis a latere subrecta, baud sinuata, superne sulcata, infère plana, infra ocelliim subcoarctala. Carinulae genarum superne perspicuje, iid'ere evanidœ vel nullse. Pronotum compresso-tectiforme, anlerius supra occiput valde acntangulatun pro- dnclum, angulo hebelato, posterins apice minute Iruncatum, melanoti apicem altingens, tolum subtiliter reliinlalo-rugulosum. carinis lateralibus nullisvel ob.soletissimis. Crista elevata, tota sulcata : a latere visa anlerius [larum, de reliquo vix arcuala, per sulcum typicum hand inlersecta, ntrinque ad basin impressionibus prozonœ obsolelis. Lobi latérales angulo post. extus deflexo, obtusangulo. Margines postici baud calloso-incras- sali, intus sublamellares extus crenulati, inferius subdentati, ad elytra subarcuali, superius subsinuati. — Prosleruum brevitei' rolundalo-bidentalum. Lobi me.soslerna- les quam in E. maroccano intus minus rolundali. Elytra laie ellipUca, reticulalo-[»nnclala, infnscala, limbo superiore albido, tantum basi lineam fuscam includente. — Femora bievia, sublumida, nigro-punctala. Fem. post. longiu,scula ac valida, margine supero baud dilatato, subreclo, ad apicem arcualo, dilule serralo ; marg. infero dilalalo, arcualo; carinis iulernis et exiernis ac superis 11 82 SIR LES PAMPHAGIENS. nigro-punctalis. — Tibiœ post. latere interno et supero nigro-cœruleae, spinis apice iiigris; externis 9 pallidis, internis omnino nigro-cœrnleis. Tarsi posl. rubri. Abdominis segmenta cristulata, margine supero recto, apice angulalo vel arciialo, apice obtuso; segm. mediale rétro angulato-prominulum. Ç>. Faciès perpendicularis, ciim verlice acule obtusangulata. Lamina supra-aiialis acuta, basi sulcata. cf. Caput rngulosum, a latere subacutangulum, facie declivi. Pronolum rugosius, punctatum, rugulatum, multicostatum, carinas latérales rotundatas punctalas obsoletas prgebens. Abd. segmenta minus angulala; segm. mediale angulo parum prominiilo. Lamina infra-genilalis haud compressa, carinata. apice acuto subdeflexo. Var. a. — Minor; pronotum minute granulosum. Lamina supra-analis Q acutis- sima, basi foveolata, apice carinata. Var. b. — Pronoti crista in medio incrassafa, rotundata, tantum basi et apice sul- cata. Pronotum reticulato-punctalum. Long. 9 <î2-7G, cf 44 ; Pron. O 1.5-19, cT 11 ; El. O 7-8,5, d 6 ; Feni. 9 19-25, d 17 mill. Marocco; props Tingem a Dom. H. Vaucher lectus. Cette espèce a sensiblement les mêmes formes que VE. maroccanus, mais avec une crête plus élevée et des fémurs post. à bord supérieur plus droit. Chez les individus desséchés les fémurs post. ont les aires supérieures et inférieures jaunes. Genus NOCÂRODES, Fisch. W. Nocarodes, Fisch. de AValdli. Ortli. Ross. 2GU. — Bolivar. — Bninncr île Wattenw. Genre spécial aux régions orientales du bassin méditerranéen. M. Brunncr de Wattenwyl énumère dans son Prodromus les espèces suivantes : Slrauhei, Fisch. — Fùcheri, Br. — ■ Opaciis, Bi'. — Cyanipcs, Fiscli. W. — Serricolis, F. W. — toutes de l'Orient; la dernière se trouve jusqu'en Perse. Fischer de Waldheim a en outre décrit les deux espèces suivantes que nous ne connaissons pas : N. fcmoralù, F.. Orth. Ross., 270,4 du Caucase, et iV. rariegatus, ibid. 271,5, de Casbek, petites espèces dont la position reste incertaine. FINOTIA. 83 Genis OGNERODES, Brun. Ocncrodcs, Brun, de Watlenw. Prodrom. p. 191. 1. 0. NIG1(0PUNCTATU,S, LlIC. Paniphagus nigropunetaius! Lucas., Expl. Se. île l'Alger. Ins. 1849,28; PI. III, tig. 3, 9 — Achiipe niyropiDiclittd. Lucas. Aun. Soc. Eut. Fr. 18.51, IX. o5!t, 10. — Nocaroâes nigro- punctatus, Boliv. Aiiu. Soc. Esp. île Nat. Hist. VIT, 439; Id. Aun. Soc. ent. de Belg. 1878, 17. — Ocnerodes itiijrojniiict.. lîriiim. de W. Prodrnm. 195,5, 9- çj*. Fiilvesceiis. AnleiiiKi' lilil'oi'ine.'^. lO-arliciilalae, qiiam pronotiim breviores, arli- culis 5 iiltimis moiiiliformibus. iiltimo majusculo. — Caput sparse graïuilatum ; a latere visum rectangiilum. Occiput carinulalum; verlicis sculellum granosum. aiiterius subaculangiiliim. Costa faeialis sulcala, ani.'i].sla, int'ra ocelliim divergens. — Prono- liiin granulos'.im, in lateribiis ulrinque oblii|ue costalum; ejus crista acula, siibar- ciiata, posterius vix siniiata. Margines po.^tici proiioti denliciilali, angulo produclo metanotum obtegens, apice inci.^o. Prosterniim aiilice longe nuicronalum. — Elytra abdominis 1"' segraentum superanlia, apice rotundata, in raedio vena recta promi- nula. — Femora 1^, 2^ cra.^isiuscnla: postica margine supero subcristato; crista dimi- dia parte basaii subrotiindata, in medio aucta, dehinc hnmililata: margine infero ultra médium .subbilobulato ; (farina infero-inleriore granulalo-crenulata. Tibise post. e.xtus spinis 9. Aroiia tarsorum majuscula quam ungues subbreviora. — Abdomen cristatum, superne granulatum, segraentis omnibus margine superiore in dentem Irigonalem producto; dentés 1^-4^ grandes reliquœ minutœ. Segmentum primum utrinque costulatum, a lalere margine superiore subarcuato; reliquorum margo supe- rior reclus. Metanotum similiter in dentem minutam oblique-ereclam productum. Lamina infra-genitalis (^f cordiformis, cyrabiformis, apice hebetata. Venter segmentis in medio fusco-bipunctatis, nec non ulrinque macula fusca. cf Long. 32; Pron. 7; El. 3,4 ; Fem. 10 niill. Algeria; Milevis. Genus FINOTIA, Bonnet. Finotia, Bonnet, Le Naturaliste, n° 2, 548 (1884). — Bimnet et Finot.Ortli. de Tunis (1.S85). Corpus subdepressum. obesum, apterum, spinosum. 84 SUH LES l'AMI'llAdlENS. Aiilennae depresso-lilil'ormes, 15-17 arliculaUe. Caput polius ab aiitico qiiam a latore coinpressiini. Ociill, miiuili, globosi. Ocelli a verlice remoti. Faciès a latere subsimiala. Froiis iiitci' aiiteniiaï; leviler compresso- producta. Costa facialis ad frontem parallela, sulcala. iidVa ocelluin obsolela, lalissime divergens. Carinse irenariim valde diversentes. Pronotum subtraiisveisum, [)Osterius ddalatiim, cariiialiim, s[)iiiosuin, laleralitei' [)iol'unde impressum, angiilis posticis valde ad cxteniiim dellexis ac spinosis; dorsi carina per sulcum typicum pi'ofunde incisa, pei' snliiun aiUiciiin leviler inlersecta. Prozona mullifarie carinala; melazona brevis, inelaiiniiim bberans, maigine poslico crasso, arcuato, denticulato. Lobi latérales profundissime impressi. Prosternum haiid strnmosum, margiiie anterioro reflexo, bidentato. — Pcctus lalis- simnm; lobi mesosternales aculi, pirifornies, obliipii, valde divergentes. Femora postica minuta, pariim compressa, apice breviler gracilia, margine siipero subcristiilato, serrato, in spinam genicularem exciirrens. Tibiœ posticœ basi inermes. spinis gracilioribus. Arolia inter ungiies tarsoriim mmima, compressa. Abdomen tnberculalum ; ejus fympana clausa. sub operculo calloso recondita. ÇÇ. Valvulse génitales ad unguiculos incisas; snperae exlus rotundalae; inferse subtus dentem efficientes. cfçj'. Lamina infragenilalis cucullata, erecla, brevis. Geniis insigne, in Africa septentrionali occurens. 1. FiNOTiA si'iNicoLLis, Bonii. [fig. '-li)). Finotias^innicollis, Bonnet, 1. 1. p. 548. — Bonnet et Finot, 1. 1. 45. PL XVI, tig. 1-7. Fulva vel virescens, teri'ea, riigosissima. — Antennae Ç) pi'onoli longitudine, arti- culis 7-8 ultimis subnioniiiformibus, penultimis 'i brevibus. — Caput latnm, K-cvius- culum, sparse granulatum. Verticis scutellum subdeclive, subfoveolalum, piriforme, anterius acutangulatim prodiiclum, utrinque ad ooellum subsinuatnm, apice per cos- tam facialem superatum el cum illaconlinuum. Verlex tenuiter nigro-carinatus, carina ad occiput fortior explicata. Costa facialis infra ocellnm convexo-planula, supra illum a latere obtusangulatim snbproducla. Pagi supraantennales grandes, piani, infère mar- ginati. Ocelli minuli, in tuberculum exserti, ab ociillis valde remoti. Carin;e latérales faciei subarcuatfe, infère evauidœ. Genœ infra oculos carinulam granulosam in forma signi ? vel S obferentes. Occiput pone oculos utrinque bacarinulatum. Pronotum granulatum et granulato-coslatum, scaberrimum, posterius dilatatum. FI NOUA. 85 carina recta, liaïul [irominula, iii lonj^ililniliiiein siiblililer suloala, per sulcum iiiter- mediiim subimpiessa. l'rozoïia (]uam inetazona diiplo longior, superne obtusissime lectiformis. ad carinam utrinque siilcis oblif|iiis .'5 et iiiter illos granoso-coslulata ; siilcis tiansversis in disco obliteralis. Pars anterior carinas 2 rotro-convergentes, ciim carina dorsali in modo litleris Y confluentes, uerens; carina média intei' illas subliiis. Carinœ latérales disci arcuatœ, rétro valde divergentes, cina carinnla marginis [)ostici prozonœ denlem trigonalera, lateraliter prominuiam, efficientes, et ad iilam verriiculosae. I.obi latérales sulcis 2 (postico el inlerniedio) dislinctis notali. in parle ante sidciim intermedium sita costam obliquam praebentes; lirec costa relro ad sulcnm inlermediuni cnni carina laterali contlnens, anlerius ad marginem anticnm in dentem spiniformem crenatam. fere retro-arcnatam desinens. Paai Iriçonales inter illam costam et carinas latérales disci extensi, carinnla subcallosa instincti. iMetazona brevis, transversa, rugosa in dorso titrinipie oblicjne bicostidata ; carina basi ad snicum lypicnra oblique Immilitala, excisa. Margo posterior snperne arcuatus. remote denlatns, in mediobiden- tatns, lateraliter rectiis, densius etsubldins denticubtus (vel si mavis : limbus poste- rior pronoti crassus. latere postico piano, ifevigato, ejusque margine supero denticu- lalo). Angnli inl'eri subliorizonlaliter rellexi verrncoso-carinali. bispinosi. — Meso- metanotum et segm. mediale ad unum utrinque cum plenris granniala. Melanotum iilrin(]ue snperne dente spiniformi minuto. medioque margine biinamillalo. Segm. mediale tricarinatum, carinis in dentés spiniformes excurreulibus et lateraliter dentolo minimo raarginali prseditis ; dens dorsalis retro-elongata, depresso-sublamellaris, tricuspis, scilicet utrinque dente minuto, parte média longuis producta, apice tenuiter Iruncala vel subfissa. Femora post. apice excepte intus nigrescentia, superne fascia latissima nigra, in latei'e externo anguste oblique producta. Gristula superior 7-8 dentala, apice in carinulam obsolefam excurrens, spina geniculari suberecta, acutissima. Carina inferior spinulis 3 minimis armata (nonnunquam deficienlibus). Carinae externae promiriUlse; supera spinulis fi-7 seirulata. Tibiae post. spinis gracilibus, extus 7-8 intus 8. Abdomen carinalum, ex utraque parte série tuberculorum armatum; segment, basalium 3-4 carina apice aiigulata, tnbcrcnlique latérales aculi. Segmentum génitale totum punctalum. Lamina supraanalis planula, lanceolata, hebetala. O*- Minor. Pronotum posterius subangulatum: segmenti medialis processus apicalis minus longus, erectns, utrinque inerrais. Lamina infragenilalis cucullata, apice bifida bispinulosa. Variât corporis spinis incomplète e.xplicatis. Loug. 9 2!), cT m ; l'ri".. 9 7,5, cf (i ; Kl. 9 11 ; Fcm. 9 12, cf lu mill. Tnnisia. (Mus. (leneveuse et Parisiense. ) 86 SUR LKS PAMPHAGIENS. AI^PKNUIOE Depuis que ce mémoire a él(' uiis sous presse, îles malériaux nou- veaux sont venus l'auguientei' el j'ai vivement legiellé de n'avoir eu connaissance des Ijelles espèces à moi communi(|U('es par M. le pro- l'esseni' ,1. Bolivai' qu(^ lorsque les planches élaienl déjà gravées el qu'il n'était, par conséquent, plus possible d'y lien ajouter. Telle est la raison pour laquelle le genre Bolivarella, en particulier, n'a pas été figuré, bien qu'il constitue parmi les espèces sud-africaines un type tout à l'ait spécial. Les compléments qui me sont parvenus durani le cours de la publi- cation m'ont conduit à (pielques rectifications ([ue je crois utile de con- signer ICI. 1" J'ai dit, p. 9, que la Sicile possédait deux Pamphagieiis. Elle en possède trois, soit les P. marmoratns et sim'dlimns , et VOcneroiles cano- niciis, Fisch. De ces trois espèces, la première et la troisième sont spé- ciales à la Sicile, mais la deuxième se rencontre également (mi Algérie. Le Pamphagiis marniorolits, !>., ne se trouve pas en Ai'riiiue; il est remplacé sur ce continent par le P. clcphas, L., espèce de taille un peu moins grande mais du reste infiniment voisine, si voisine même qu'on pourrait presque envisager ces deux Pamphagiens comme étant des races locales, ou des espèces n'en ayant formé qu'une, qui se serait divisée depuis que la Sicile s'est séparée de l'Afrique, la race sicilienne ayant pris quelques caractères fixes un peu différents de ceux de la race afri- caine. Du reste, parmi les Pamphagus, certaines espèces sont si voisines les unes des autres que d'autres faits analogues ne peuvent manquer de se APPENDICE. 87 présenter. Il laiil remarquer, en elVel, que plusieurs espèces varient beaucoup quant à leur livrée et à leur sculpture', et l'on comprend dès lors que si des individus d'une espèce ont été séquestrés dans une île, l'une de leurs formes a pu s'y développer par adaptation, de préférence à l'autre, et qu'il a pu se former ainsi une race ou même une espèce nais- sante s'écartant plus ou moins de la souche continentale. Des modifica- tions semblables ont pu se produire sur un même continent, en plaine et sur les |daleaux, au sud et an nord d'une cbaine de montagnes, etc. 2o J'avais établi le i^erne Tropidauchen d'après des individus à éti- quettes incertaines (Syrie ou Australie) et j'avais jugé d'après la forme des fémurs postérieurs que ce genre devait être sud-africain. J'ai rectifié le fait, page 72. Les Tropidauchen sont bien des insectes d'Orient, quoique se ratta- chant par la forme de leurs pattes en type sud-africain. La division I de la page 18 doit donc être définie d'une manière un peu moins spéciale en ce qui concerne la division géograpbicpie des Pamphagiens. 3° Dans l'introduction, j'ai cherché à expliquer les causes qui ont pu s'opposer à la propagation des Pamphagiens le long des côtes septen- trionales de la Méditerranée. 11 est probable que leur jirogression a ét(' arrêtée par les circonstances qui pri'sident à l'éclosion ■ I.XDliX ALPHABÉTIQUE. 89 INDIvX ALPHAJ3ÉI1UIJE Pag. Ariiiijie 7") Af.OCERA IS, ^2i ADEPHA(;US 18, -r.i ffstiians 32, .V2 Akicera 24. 27, 35 aiigolensis 31, i 7 apicalis 31, 49 arenosa 31, 39 asina 35, 08 atrox 32, 5i BOLIVARELLA 19, 7() Bolivari 79 Holivai'iana 33, 57 Urailyaua 33, 54 Hrmineri 7S liniiiiienana .31 , 43 Brunnerianus 75 calens 70 canielina 34, 35, 67 caiiescens 31 , 37 canesceiw 60 carinala 33 mrinuki 60 mr'inata (Akicera) 37 curiinitns (Porth.) 61 carinatus (Gryll. ) liO cinerascens 32, .50 coiiicus 37 coiisobrina 33, 62 cristata 31, 4i Pag. cristatus 23 ciicullatus 37 ciiltricolle 74 deittala 61 i.leiilatuiii 60 dentatus 61 droinadaria 34, 35, 64 elephas elepkna 60 EUlXAI'lUS 19, 78 euryscelis 32, 49 feiiwmUs 50 FliXOTlA 20, 83 lissa . . t'usca . . fllSCIIS. 66 25 granosus 78 Ijrisea, S 25 grisea, W 65 liaploscelis . 31, i,S .3 HoPL0LOPH.\ 34, ( horrida, W 35, ( liorridiis, B t 9 hurridus, B 67 latipcs 32, 54 liiieala 34, 35, 65 12 90 SUK LES Pag. lineosa 35, 69 lineosus 69 loboscelis 3^2, 50 niannuliis 33, 56 iiiaroi'canus 78, 80 iiasuta 31, 15 nigropunciatus 83 NOCARODES 19, m Niimida 78, 79 OCNERODES 20, 88 PAMPHAGUS 18, 19, 75 Pampliagus 63 Parmilis 24 Paulinoi 77 PORTHETIS 33, 60 Porlhetis 27, 35, 75 puntticornis 32, 52 punctosa 31 , 39 PAMPHAGIENS. rellexiis 67 sabulosa 33, ;)8 securicoUe 7.'{ serrifes 61 similUma 77 siniilliimis 77 sordida 33, 59 sordidiis 59 Spanmani 31, 40 speclram 31 , 41 spinicollis 84 spiniilosa 31, 4( I terrulentus 79 TROPIDAUCHEN 19, 72 Vaucherianiis 79, 81 Xiphicera 27 XIPHOCERA 19, 27 XiriiocERA 30, 35 ERRATA Page 18, ligne 4""" et 7"", au lien de : fig. 21, lise;: : fig. 22. Page 19, ligne Ki"", au lieu de : tig. 20, lises : 23. Page 21, ligue 3"", au lieu de : fig. 8, lises : fig. 8 a. 92 SUK LES PAMPHAC.IENS. EXPLICATION DP] LA PLANCHP] II Toutes les tigures représentent les insectes grossis dans une certaine mesure, j, pars iiiUrmcdia des antennes. — ii, seconde ;)ais mlcrmcdia (comp. page 20 et 22). Fig. I. Xijihdcera Brmhiana, '^MK'i. Ç. Fig. "2. Xijiliiirrra cnnesccns, Tliiinb. J' . Fig. 3. M. iil. ifi. var. q'- — 3 a, l'émiir pnstéi'iotir tlii iiirnip. Fig. 1. ](l. i(l. i{l. O. — i ((, aiilniiiie gi'ossie ; /' pars iiitiTiiioilia. — 4 h, feiimr postérieur de la nirme (type I'''"). Fig. 5. Xiiàocera maiinulitx, Saiiss. 9- — •"' ". lëmiir pnsiéi-ieiir de la inrnie (ty|ie l<:i). Fig. 6. Xiplwreiv lui^iitn, Saiiss. 9- — '' "- antenne grossie. — 0 /), fi^niiir postéi'ienr (type I'"'). Fig. 7. Mplinrmi Bnnmcr'inna, Saiiss. 9 • — "? "- antenne grossie. — fi h, féninr postérienr(type l"'). Fig. S. Xiphoceni Aiujolfc, Sauss. 9- — 8 a, antenne grossie. — 8 //, léninr postéiieur (passage en type i"'"). Fig. ',). Xiphncera cristala, Sanss. çf'. Fig. 1(1. Xiphorera riiicrascens. Sl'àl 9- Fig. II. Id. id. iii. (j' . — H a, antenne grossie. Fig. là. Xiphocera hilipe^, Sanss. 9 (l'iMiuir dn type 2""'}. — Ii